icm •«oocc«rcc.

j^- > (

; ';<*>>,-
CCCC
•-. i€mc <«strc<<c cc^ «^Tj£
'4@r CCCCCCC C< r
J ^SP
?c ccccce?
Cctctcc
<§n oc c cc<t< cc» *> S%$rr£f-.%'
cc •

<^S££ r-ccc^Ex cao^ cc

- CCC<<m>'C<^ C<f~ •
~<C'<^<<XteCCC-C cc C^<C CCCC r<c «asC"<3c¥« <2
6 cccc/^* <sr c<c? <<* c«e<ii3^rcc^c^-<^; <r<^ cccctccccco
B^BL^t^
c<g<^C' <c<c< <c<c
<-<
<?«r < <aa^ ^<^c
f « ;

c S 5J^'5I^ ^ c C ' r ^ rcc c<c«

3C
c

r«^cc<oc <^rc «ccC

< <
.

<o ^".«Ey c«cc CC «c <^<Cfi> <«!•

CCc^CC c-r<^:«c
« <<<c<Cc< '•< r«CCC C cc <<<C'<-<^gp- <<fTC<? ' ccCT" <.<•< «rgOTCCC
c<c «C€L. c cc
<Kr«E<c<-<x«: c<tcz <OK<'C'0 r : ^c^^Ccic^^cM^^ccfi' c«
C CCc<?TC #c<I CCC;<iK;<M<g <iC<<g]r<<3C<
<C <<C'«3I^<r<^c:.,cc<C<C<Kc
-
S ^^^'«c <smr<i£<cc c" ccm <©3ticc ;<Gc"c^''"«^P<^pc<c^c<^r<^c.(4 *..

s_<
o ;
C<

<-.
< g-0 #<i^c<i^<7c is^<t<rc<' ci «i^ <gc < l

<Io_<

«CCC
<r<
«cc -CCC OtlQC7aW833gcc« c<f<^tt
3c -

iC<K CCJcC
r<
•C-"C C cc CCcc
<C<««fi <.
oC<" «
S ."^ ^'«g^:<£j."'<x
<C <r« 7

^c«t
cr
t^ ^vl^S
C<*>C >•
<

^ ccccs
CCCCCCC c<ccccx-|fec<c<Wc c<
CCC«tC c<S? ccccff
C' <CC<C<CMCC€ <c«?o« c « cclc .<«rc
c<<^cc<t^ccc^3Sc(jc7cc <

c<
.
'c<rt«Tr- c^c<r<T

^C
.

rcc
> c<c «asctfflscc <os « c c^cf^tl
c c -cir cccccc«mcc< <rmc<cS ..<<•. c c ccc «rrrc
•
<",
cWP C<

c
<

C C c Ccfdc CCccC
<

«<<
< .
.
J
rc <L C Cccc<2 CCCC <^gr b <C<?".<r. 'C<crcr.:^<^
cc<S<c <" <<C < ( «TTCcc-rc'
(6
.<
C'
<r<s«c <«

5' fi
c
; 5JCC cc
cc<c <c
«rrc <£_ ,
ccc
coc
^cc
VILLANOVA COLLEGE LIBRAHY
Villanova, Pennsylvania
I cs <c
C<C
£<
'•

"<C
..
<<:
«C
c-c7
<cCccc<c: <c<^
<(CC< <QBEl'<«a
:
*
«<« «cc f<| « c< >vcr c <«
.

cc<'CC<C<cr<
cc«« rccC' CCC
1

,(r
"
-<c CC< c
CC .c<3C((<Cc><<<l3Cr<
(

'

" C«m: ccC«C< < This book was donated | CC C -

CCC CCC «3C «sL
]
«5C cc«SC
«O
<c . .

3-4-49
•

'<

C cc«xc^ Cc rc<c< ^«jc cccC'Cff<ccc:<ccc

C (c^ccc* c <
««cc ^cc < cccc c<-c<ccC'C«<r<<
<c<CC<»\ c< .ifCCCc <JCc C
<xxtcc
ggC' /9^ C<cccCfC<K«
'

C
(< •
«..<., ccclr
a.<?.y.....lA....3ulllyan > ....0..S..A < .. 'CCGc
cr«cc
rr*4
cc<2
'
CCC
^ c<[
CCCQCCC"»
rcc<e.'crcc<«
->£ Cc
5J 'cc ccc c ccc
•

ccc
S-C ^ ccl CC<--
f4-
C£i cCa C
'^C «fg./ccC C< <:
k
:< .
.
.

C<r (

1--CC1CC '«
(Cccr <«<„<.. r<
c<J(C<ECC cc cr cci< •
.

<
C<< .a..«cc .C«. <SCf f
CIccc<ic<-Mcccc^
^^c.-ccccc
8L<<gC;<C C<' cs"c<r c
T<1<
SCC r <rc c cccfcCCC r< cc
CCcC.cC |C cccc <<c crcccccc-
_l<<7(?<
1

£ c« «r XCc
c«cccrc CCCj « CCC CC-
•c c«« '^ c, C v,
CcCCC' CcfCC cc«
.

C€Cv
C- .<.<Cc « CCC CC'
'" C<C«CC'«j £ Q 'ST (i
c< c: «

c
'
-

<3C (f
<
I

CM C~ i < cc c
<CC <
Cc .

Ccc C' G
«CC ><<£ c<<<, cc •
1':
<£< C
CCC <C_ (CCCCcm 1

< <
C' C<
c« <<CI «itc <«,.(.
CCC c<CI CC cco
cc <jCi «r^c cV ^ CrCc^O, COC «Us!
f

<. c
cc
.
<

«d c c
^
:
«•
«C« ,

•oc <rc r
<: <<
<<
<<c<C(
(C(
CCC<"<«fc< "
<
c « C <. ([(
.
cc c«(c c
ccrcc r <.
:
o <
<C
«Cc
5^ cc Cc ^«s <s c«cc«ccl ,

C C
!

t
.
cccc
<c<c, ..<c
«cc.
ccc
'

Cc >5^- ^ f'<i- £«
Cc ^<SC_ CC "€SCC<
C( 5<C<CC<£M c

S^''55Jccct cc cr
ccc< (
«G
(

C
<•

,-

L<CC < << .

<c< Cc c<<C cc <«Cc c^ cccc<«r<scc.c rc , <L: <

CCC«. << CC. (-.-

c
<cc< c <c<
c «< c< <r< < ( C CCC C( <C<CJQCC <M c<2c c cc c: •.<<«!
Cc <c< ,<ss
'

CC< .«r
,
<
CCCCC c <rc r cc cr <r c<c«c
CcCC< <c:c ((.,< 4ssc( Cc<<c<
<
• c «j
5Cc c< (Cc<cjcT'<l

c< cc ,.c r
Cc C «C <
:
'

< cc<r cc
< c
(
:<c<cc i

CCC. CC<
c
•

c c c<cH
Ccocc «P
^<SC c c.<cc<<<
r< (C. r c<« c
<
f<
<
(
<

CCC" cC<(
«r <crw
 « i

JiMi <«.« ti CCttHL LC«ffl<< '

«TcCCCScCXCC <<CC -«2C <

CC<R.<€£c< «.<??« '^O^Srr Src"a <? c
2w«mG®<c<
<of<^5Sc c *z <fe c<6^cc«('^<rc^^rcc^S^
(

1 < ^^>c?ccjc>cc coercccc «C c^SS

c < ««.«K1P

cc cc<

cckct ^«rrcc ci« ccco r

«rcrr 6<St£'"C< ccr «gpc<f <f m ><mc<<CLm<c« C« « <<cccCC<cto €CCc^«S

>C
<

r<s« <|r <<e

i

'« "^* o c«c <c< crcc-c <

c %
*c c<jr:<c?-
«ggsc < < <<<
c <c c<r ccc d «af ccrrcc f
>

fff"^
' :

€<<?'
cvc '"
:

<-'
S^ ((i " <»<r>-cG-mco ^Mg<:<4j&£-
&£&<.<£€&<&<&*
.

uco,.m <<£ «^f-f&f^i-^ 3%° ''«-ccrccorccCcrcc^ccccc^^

0^<-CgT-€(£<<m .

»C<'«" K<c<(C ,-ccccfcc CCCCCCCCCc <»^

^('cfClif c<TCCC:-C <M <3c fff
<CC< CcS <t?
-« *r i ( ,.«.^-

C#
i '

Sf«SS C C<C2 Cg" >c «

fmJ£t<*i' <& c <cr c<cc< <<r cc

'--tfv^.'
m_,
«* ti
<«
'

c c <crc<rc«<^ca 'c
< "
cc c •

-.
«
<^<^.<ccc<c(cc
.

r? <itoZ>'€ •'

«v '
OC CfgSK <CC <c? <EC«CO
C. "
•
>

y "<c^c<p?a.c<^<oo- <ec<l<i«
%
2g
<Cc :
«

...,«-
cc
(
c
c
C
C
c .'C.€30<C'CCC<pT(.
O
<C^C<Io<<cC-<CCC c.
CcCC'<
<-SccT<c^cc^c,C<<c«^^
,
•

<S;
m<> ^ c "ircc c cccccctccccccc-ccrcccc
~ <

rCO<C<:C- & CCC«lC<CCC c CCcC C€ <CCC< cCCCC<f CCC *

(gr« •.'..
CC< !
"VCcc c c <c ccccciaccc c ccg cc o .

"*co " C_C ('- <

...
<-
:

c <c cc ccccccc c<

"
ccr« CC c ctc C(<
c c*C cCcaOCC C <c CCS n
cc c -

^ C .

< <% C4 ccjvccic (C >m « c c fcGM

cc«c<«r £ <^ Cc«C_^0 ' C<d.:« << <C"'CCCC"C<Cc<c« c '.^oqgw ,

(CCC<MCCuC-
'C <<CCSC<cC' CCC v, <3C <CC<<XZc(C<C, C c ;

<S< /rCC««^c"(
^^ -Cc.c?Cc
ll
(«CcCCcC c <

<c?„ Q C <' !PSjgp ^C^«<3Cc<:cm: Cccgc <c CC <Sf^C I a

c " cccgccc m- mm. <c<c <^:«c:cc<C" <cc<
.
' >
«

c cccc
c«cccpEsc<^« <gM c^:#.(<ccc^ c<c<t' <
<c :

rStwff^ <c
c".
,c <c
cc (C^ c^-C<.ocfc<cC'(: c^<?7 <z<k <m <cr<f -& <r <
'
<< c rJrS^cSrc

"<^ c ^ ^vvj-.
^<l <c
;> r
^"
CC< (
C <KX:
(fint?
—
C<^cC(<«c<0pc ^coC^TC <K«tC<C<i«o
c« . << (fli (

te"=<CC^C«-pClcCCc<<cpCCcrCC<0-< «cC£CCClXCC(
.
<rri
'
^ac^' ',

<c<. v |?f (

7 <C CCCC € €C C : '

C CC • < C<CJf C^ «CCC CWCCTcCCCCc ^fr^gft^ .
>

CCc «f
k:cc < <C.c <
CCJcaSS. 'cc^ccffli'
.

Tj < "c7c\<

^«:c<d: ciCc C <3

<<CC < CCC <

tcfffr^^ cccac ^ ccc c< c rcc^

C-cC-.
S Cc. (c<Ci

^rf ^ ^CCCCCCCCC<<
CC(CCCCCC'CCC--'
C' '< CCCJ<

«Cj
_i vw-u tstc (CCCCifCCCCC LC<i
= cc<rxS3 cc<r c ccccc^ <ci <cg Cc«- .
<c^ cccc ccirrr^
 ACTA

SANCTORUM
PAHISIIS. .— KX T¥PIS V. GOUPJ, VIA UAIIANCIERE
 '.'/

's

- ;

-T.
>„

!
' Ifll
>

-
r-'

5^%,

PsTS SA NCTOB-^
MAII
Coi
% 'eera, efta, illuftra-^
°
ip^FRlDO H£NSCH^ V

e Societate Iefu-

Uo coa a
TOjVLVS VaN
,
i
R§!
0. l
nentuj, dles XXiX xi,xMi3aBU0
operam et lludium confereiitibuS

L
^RANCISCO BAEP^ 10
CONRADO IANT^1^ G0 -Jl
eiufdein Societatis.
III
i&EOJTlO NOVISSIMA-
curante _
\E CARNAN]2i
,
i

„__.;_-»__
mmgiwKp
H ;"__S_S

* -_-,,>, ;
:

&v
.„i_~ iA*4sj
»V WlflllllllJMliiiiiiiiMfflfflTOflUiu)^

Q_*sey 1*4 «»v^€>1

wiwiiriirir

PARISIIS & ROM/E.APVD VlCTOREM PALME. M. DCCC. LXVI.

 ACTA
SANCTORUM
quotquot toto orbe coluntur, vel a catholicis scriptoribus celebrantur

EX LATINIS ET GRvECIS, ALIARUMQUE G-KNTIUM ANTIQTJIS MONUMENTIS

r.OLLECTA, DIGESTA, 1LLUSTRATA A

Godefrido HENSCHENIO ET Daniele PaPERROCHIO,

E SOCIETATE JESU

EDITIO NOVISSIMA, CURANTE JOANNE CARNANUKT

MAII TOMUS QUINTUS

QLO f.ONTINENTUH DIES XX, XXI, XXII, XXIII ET XXIV

OPERAM ET STUDIUM CONFERENTIIIUS

Francisco BAKRTIO et Conrado IANNINGO

EJ HSDEM SnCIETATH

PARISIIS ET ROMtE
apud VICTOREM PALME, bibliopolam

1866
,AJL
W. I*

ILLUSTRISSIMO

AC REVERENDISSIMO DOMINO

D. LUDOVICO
DE SOUSA
ARCHIEPISCOPO ULYSSIPPONENSI
REGIO ARCHICAPELLANO etc

L audabile istutl Tuum, Illustrissime et Reverendissime

Iibrorum veterum ac recentium, manuscriptorum

rum, undequaque colligendorum studium, quo Ribliothecam Ulys-
et typis
Domine,
cuso-

sipponse instruis, nulli celebrium plerarumque cessuram, superaturam

plurimas, aniraos mihi ut audeam Nominis Tui claritati inscri-
facit,

bere hunc Tomum, de quorumdam Sanctorum Maji Actis, pluribus

ejusdem argumenti ac styli aliisadjungendum. Indiget sane is, siquis

raeorum operum alius, Patrono insigniter erudito, prudenti, et justo,

cui comraittat tractandam a se causam Constantini Christianissimi

Imperatoris, non solum reac nomine Magni, sed etiam vetusta utrius-
que Ecclesise Orientaliset Occidentalis opinione Sancti;ab ea tamen
4a calumnia vindicandi, qua dicitur et tenetur a multis, in Arianismum
deflexisse sub vitae exitum, et hseretico ritu baptizatus, vel (quod tur-
pius) rebaptizatus fuisse. Suscipit etiam idem hic Tomus Luciferi Ca-
^laritani memoriam, ab iniquo illo praejudicio liberandam, quo passim
creditur, ad extremum vitse tenuisse, adversus Episcopos Arianorum
\J Communione aliquando pollutos, severitatem nimiam, unde Lucife-
riano Schismati postea occasio data et nomen, atque Catholicae Com-
~- munionis exors esse defunctus quem tamen, propter egregiae Con-
:

Sardinia omnisut Sanctum semper est venerala, et

fessionis merita,
'
hodiedum ipsum colit, aris tcmplisque sub ejus invocatione erectis;
xconfirmata etiam in eadcm religione, invento nuper corpore, multis-
que rairaculis divinitus illustrato. Ast duobus istis fortasse potuisset
etiamalibi reperiri judex ac vindex: in ea autem, quae de S. Man-
1
tio, Ehorensi Tutelari, movenda mihi est controversia; inveniendus

Maj.T.r.
'
*P Sa

67S4*
ipsa in Lusitania cst, qui cognoscat, quam ineptis insulsisque figmen-

tis Passionem ejus involverit fabulatorum quorumdam lemeritas;

qui nullam illius antiquam certamque historiam superesse rati, lice-

re sibi crediderunt comminisci aliquam; et ausi sunt Apostolorum

setati Christique Discipulatui inferre eumdem; atque ipsum non tam
ornare quam deformare, injectis temere Episcopalibus suse civitatis

Infulis; imo nec his contenti alii, etiam Catalaunenses in Gallia ad-
diderunt, cum cognomento Memmii, ex Romana Nobilitate sumpto.
IIIc autem ex veris suis Actis, etiam Venerabili Redse ac Floro Lu-
gdunensi visis, deinceps intelligetur in Judseorum servitutem, seculo
forsitan quinto aut sexto, venditus et adductus ad Lusitanos, tolera-
tasque inter vincula et laboriosam agriculturam serumnas insigni
martyrio coronasse. Non equidem ignoravi, quantam eruderanda hac
veritate conflaturus mihi invidiam essem apud eos, quibus prseoccu-
pata mens persuaserit, Religionis obligatione ingenti se adstringi, ad
vulgo jam receptam opinionem tuendam, ex auctoritate Breviarii Ebo-
rensis, an. MDXLIII excusi; atque ex insedificatis ei, cum insigni fa-
bulositatis auctario, pseudonymorum Dexteri ac Juliani commentis.
Sed hi postremi, quam nullo apud Te loco sint, millies de impostura
convicti,satis ostendis, ingenti affectu libros complectens nostros, nul-
lo non die istorum confutationem professos.Confido autem, quod an-
te Eruditionis Religiositatisque Tuse sequissimum Tribunal, nec Rre-
viario quidem, utcumque antiquiori, passurus sis id credi diutius,

quod citra omnem verisimilitudinem cognoveris a duobus circiter

seculis primum fuisseexcogitatum. Vides interim, quseetquanta mi-
hi sit causa grandis efficacisque Patrocinii requirendi. Ut porro etiam
intelligant alii, non solum prsesentes, sed et futuri, quanta sit in II-

lustrissima Gratia Tua ad patrocinandum facultas, da veniam, si

multas et magnas prserogativas Tuas, toti notissimas Lusitanise, apud

exteros quoque prsedicem; deque nobilitateGeneris, Doctrinse prse-
stantia, Virtutis claritate, Titulorum amplitudine, quibus polles,
paucis multa perstringam, quando pro merito explicare omnia gran-
dis voluminis opus foret.
SOUSARUM, tota Lusitania clarissimorum pariter ac vetustissi-
morum, originem, inter GothicseNobilitatis reliquias, scrutati aliqui,
diligentia sua
pervenerunt ad D. Suarium Relfagerium, tum aliorum
oppidorum, tum etiam ejus quod Sousa dicitur fundatorem, seculo
Christi octavo : et ab hoc sexlum nominant D. Eganem; qui Sousse
natus, hereditarium indc nomen transmiserit ad posteros, partitos in
variasac generosas stirpes; quarum praestantior una, finienda in D.
Constanlia Mcndezii de Sousa, felicius resurrexit per hujus filiam,
D. Mariam Pelagii Ribera, nuptam Alfonso Dionysio, Magno Ordinis
Christi Magistro.Siquidem hinc factum est, ut pater ejus Alphon-
sus,
sus, Rex Lusitanise atque Algarbiorum sui nominis Tertius in serie,
gloriosissimorum Avorum Tuorum undecimus numeretur; et per eum
porro, ad ceteros antegressos Reges, possis in linea paterna ascende-
re. Abistis autem dcducta FamiliaTua,et
prsestantioribus quibusque
inLusitaniaCastellaqueDomibus,Menciorum,Tellorum,Noroniarum,
Castrorum, Mellorum, Villenarum, Mendozarum, Silvarum, Sil-
veriarum, aliorumque Primatum innubens innuptaque, per integra
quatuor secula Viros semper dedit, auctoritate ac dignitate prima-
rios. Et Magno quidem Ordinis Magisterio spectabiles nume-
Cliristi

rat, praeterAlpbonsum Dionysium pramominatum, filium ejus Di-

dacum Alpbonsum, Pronepotem quoqueLupum Diaz deSouza. Ex
hoc vero processerunt Magni Regise Domus OEconomi, Didacus Lo-
pez de Sousa, sub Rege Eduardo; Alvarus de Sousa, ejusque filius

Didacus Lopez de Sousa, sub Alphonso V. Ultimi autem Proncpos,

Avus Tuus, Henricus de Sousa, Mirandensis Comes Custosque et
Dominus insignis Oppidi de Arronches, numquid non ad titulos Re-
gii Senatoris pcrpetui, quod etiam in Consilio Status pro Lusitauia
fuit in Aula Madritensi adjunctam habuit Portuensis Urbis Prsefe-
cturam, et quasi hereditariam transmisit ad filium Didacum Lopez
de Sousa, hujus nominisTertium, Patrem Tuum, una cum Dominiis
suis ac titulis aliis, insuper addita universse Regise Gazse cura? Hic
vero ex lectissima Matronarum Eleonora de Mendoza, Comitum Pen-
naguianorum et Matinensium, summorumRegii Cubiculi Prsefectorum
filia, lllustrissimam Tuam Gratiam genuit anno MDCXXX, XV Kal.
Novembris, ordine quidem ultimum inter fratres, sed futuram hono-
ris Ecclesiastici prserogativa primum. Ab his pene infans delatus ad
Curiam Madritensem, interque Regios Ephoebos es educatus: sed
prius quam intra proximum a Tua nativitate decennium Regni sta

tus mutaretur, relatus in Lusitaniam, novis in ea Regibus, ob egre-

giam indolem et aetate majorem prudentiam, mire placuisti; carus

praescrtim Principi Theodosio, cujus deinde defuncti Tumulum egre-

giis condecorasti elogiis, edito qui est in manibus libro; justa eidem
etiam solitus quotannis, in Regio Bethleemitico templo, quam ma-
gnificentissime instaurare. Nempe in nostro Ulyssipponensi Collegio

humaniori litteraturse operam dederas, insigni cum profectu. Privata

deinde diligentia, cum scientias alias non paucas, tum Juris Ponti-
ficii non exiguam consecutus peritiam, Lauream ejus Doctoralem
susceperas Romae; simulque, Portuensem Decanatum, ab Episcopa-
li primam istius Ecclesise Dignitatem. Hanc deinde, post Italiam,
Galliam, Relgicamque lustratas, magna ubique rerum notitia auctus,
sic rexisti, qua mortui Episcopi Portuensis Vicarius, qua absentis in

Hollandica et BritannicaLegationeFratris
^o 1
Gubernatoris D. Henrici de
Maji T. V II Sousa
Sousa Locumtenens,ut apud universos laudem ex spirituali
summam
ac temporaliadministrationeretuleris.
ASerenissimo Rege Petro lec-
praepositus Regire famili»
tus deinde es Archieapcllanus, atque adeo
universae, eoque spectantibus Canonicis,nec non Beneficiis ecclesias-
ticis omnibus ad Jus Regii Patronatus spectantibus cum Ordine et

titulo Hipponensis Episcopi quibus paulo post, ad Votum Regis, at-

:

que ad Pontificis nutum, Archiepiscopatus Ulyssipponensis accessit,

aucto non mutato onere prius imposito; quin etiam triplicato, quan-

dodeclaratus fuisti Regiae Majestatis a Consiliis Status: adeo nihil est

quod Sapientissimus Princeps, supra merita supraque vires Tuas es-
se existimet.Tu vero tot tantisque a Rege et Ecclesia communitus
tuendse dignitatis prsesidiis, transtulisti in fratrisNeptcm et heredera
unicam,MarianamMarchionissam Arronchensem et Comitissam Miran-
densem, ExccIIentissimo Hafinonia3 Seneschallo, Carolo Josepho Lignia-
censis Principis filio, feliciter conjungendam, quidquid titulo patrimonii

obtinebas; ne quam partem amplissima3 fortuna3 Tuae posthac deberes

cami aut sanguini satis utique ex Christi patrimonio

: dives. Sed et hoc
intelligi volens, non tam Tibi ipsi, quam pauperibus reservasse, haud
recusasti quo minus ante hos duos annoseligererisinProvisorem cele-

berrimje illius Confraternitatis,cui a Misericordia egenis, pupillis, capti-

atque a?gris impendenda est nomen; ingentem pecunise summam eo

vis,

unoannoistum in fincm conferens; exinde vero ad opera ejusmodi cari-

tatis, velut ex obligatione spontanea, semper largissimus. Quid nunc
commemorem, qua ingenii dexteritate, qua prudentise solertia,qua judicii
maturitate. qua cura «quitatis et pacis publica? Ecclesiam Tibi concre-

ditam gubcrnes? Ubique singularis in Deum pietas,in subditos comitas,

in miscros effulget dilectio Tua. Quantum etiam avertendis publicis

scandalis et viliorum seminariis extirpandis intendas, vel inviti tes-

tabunturcomcedi, quos omnes fecisti abUrbe proscribi, successu vix

altcri quamTibi sperando. Ne porro delicias sibi suas subtractas po-

pulus quereretur, utiliores alias eidem providisti, curando ut exposi-

ta in singulis successive templis vastissimse istius Metropolis sacro-
sancta Eucharistia, continens habeatur horarum quadraginta Ora-
tio, ad instar illius quam Romae Clemens VIH instituit; utque a S. D. N.
lnnoccntio Papa XI impetrata plenaria Indulgentia praesto sit ea tem-
pla visenlibus: ad quam requirendam Tuo ipsius exemplo praeiens,

non desinis invitare universos, loca longe etiam inter se dissita ipse
visitans, in iisque prolixas moras orando trahens. Nuncveroquid at-
tinet meminisse, quomodo Successorum prospiciens commodis, Ar-

chiepiscopale Palatium insigni porticu exornaveris; Sacellum, para-

mentis; conclavia picturis ac peristromatis instruxeris, vasis aureis
et argenteis locupletaveris? Potius ad Tuam Bibliothecam regredior,
ut,
ut, unde coepta est, ibi finiatur oratio. In hac conquisitorum undi-
que Codicum numerus ultra viginti quinque millia jam excrevit; et
indies magis excrescere non desinit. Una vestis omnibus, ex aluta
rubramicans, et dorsum auro rutilans; armaria, Brasilico ligno in
seternam durabilitatem fulgentia; optimus ordo universis. Solus jam
superest comparandus locus, ubi communi usui exponantur, ea ra-
tione ac norma, qua suam Ambrosianam Bibliothecam Mediolani pu-
blicam fecit Cardinalis Fredericus Borromseus, Sancti Caroli nepos
dignissimus.Hincsi ministeriorum regulae, praesentiarum horse, leges
ab utentibus servandae petantur, additis mutatisque nonnullis, pro
loci temporisque diversa conditione; nescio an orbis Christianus ali-

quidsimilehabiturus sit, itaque accommodatum utilitati publicse. Quod

si placeat fornices parietesque pictura inducere, quemadmodum in ex-

tructa a se Vaticana fecit SixtusV; ne quseso aliunde petenda censeas il-

lius argumenta; cum domestica Sousarum decora, tuaque ipsius Vita,

omnis cum laude virtuteque traducta, abundesufficiat quantsecumque
historiae adimplendse. lnterim affectum meum exili hoc munusculo
testatum suscipe, Tuoque benigno favore effice, ut quse successuris

posthac mensium aliorum Actis reservantur loca, impleantur citius,

communicando quae facere illuc possunt et ad Te confluxerunt Grseca

Latinaque monumenta; dum una cum Adjutoribus operis diuturnam
felicemque vitam apprecor,

ILLUSTRISS- AC REVERENDISS. GRAM TU^,

Ejusdem minimus Cliens et Famulus

Daniel Papebrochius S.J.

 INDEX SANCTOUUM
1N TOMUM V MAJI-

ricensis. Miracula, obitus 62 * Lib. n Mira-

cula adversus raptorqs bonorum ecclesiasti-
corum 63 *. Lib. in Miracula ac virtutes re-
centioris memoriEe *
xVrtius Actus vitle Attus.
,
67
21 Adelphius Episc. Onupbeos relegatus ab Ar-
22 Ausonius M. Epi.c. primus Engolismensis in
,

tanis Aquitania Comm. Prxvius. continens elogia

29 c
22 yEmilius M. inActa Martyrii ex Cy-
Aftica
recentiorum scriplorum, cultus ab anliquo
,

priano 130
perseverantis argumenta Corlaei de Actia ,

antiquis praejudicium 133. Vita nova Auctore

24 AfraM. Comment. Prtevius de tempureet Actis
Franciscu Corlso ex Editione Francisci Bos-
martyrii, necnon de cultu diehus variis 276
queti 133. Annotatio 138, vf tus legenda apo-
Acta Mabtyrii rxMSS.Brixiensibusin et seqq.
21 Agalhodsemon Scediae et Menelaiti Episc. rele-
crypha ex antiquo MS. Monasterii S. Au-
gatus ab Arianis 29 c sonii 138
21 Agathus Episc. relegatus ab Arianis 29 c 22 Aygulphus. sive Aiulfus Archiep. Biturirensis

Aiulfus. v. Aygulphus. in Gallia. Comm. /fistoricus.Ejus elogia ex

20 Albertus Abb. Or.l. Vallisumhrosae Ctimm. IH- variis , laus inter carmina Theodulphi Ep.
slor. de ejus cultu, Actis et dislinct.ione a S. Aurelianensis, aetas , trauslatio, proces-

Alberto Carinehta. 88 * et seq. sio 177

22 Albinus, cum sociis XV MM. Romani, exMar-
tyrol. Hieron. et aliorum 142
20 Alexander M. 10 *
23 Alnierida M. in Africa ex Martyrol. Hieron. 249 23 Basilieus Episc. M. iu Africa ex Martyroloaio
21 Ainmonanus Episc. favens Athanasiu, an idem Ilieronymi 249
relegatus ab Arianis 30 a 20 Basilla M. seu Basilissa. Commrntarins Histo-
21 Ammonius Episc. relegatus ab Arianis 29 c ricus, Cultus Basillae et Sociorum ex Mnrtyrol.
21 Ammonius alter Episc. relegatusab Arianis 29 c H leronynii. Actorum S. Eugeniae, quibus te-
23 Ammcmius sive Anno Episc. Veronensis 239 e inere inseritur, mala fides locus sepul- :

21 Anagamphus Episc. relegatus ad Arianis 29 d turae 5 *

20 Anastasius Episc. Brixiensis Comment. Hi- 23 Basilius M. in Hispania, vide Epictitus.
stor. 57 * de ejus cultu, translatione, aelate, 20 Bau.lelius M. Commeniarius prxviits de Cultu,
profectione in Africam, an et in Hispa- Transiatione. Aclis : quurum alia dantur, alia
niam? 57 * ut apocrypha rejiciuntnr 123 '. Acr.v Mar-
23 Anno Episc. Veronensis in Italia, Acta e\ Va- tyriii I2'i ' ad eamdem vitam Appendix S.
lerio Augustino et Ferdinando Ughellu 258 Gregorii Turonensis 28 *
21 Apollo Episc relegatus ab Arianis 29 c 21 Bemius M. Keliquise Viennte Austria3. 8
21 Apollonius Episc relegatus ab Arianis 29 c 20 Bernardinus Srurnsis. Commentnrius Prsevius ,

23 Aptonus M. in Hispania vhle Epictitus/. Acta triplicia oantur ex MSS. Rad gestaa
*
23 Aptonus alius M. in Hispania vule Epictitus. circa Canjnizitionein et, Translationem 87
*
20 Asterius M. 10 .
§. 2 Alia Actu S. Bernardini a variis con-
23 AstusM. in Africa, ex Murtyrol. Hieronymi 249 scripta ex iis analecta danlur 89 *
§. 3 Vitse
21 Athenodorus Episc. relegatus ab Arianis 29 c a S. Bernanlino actee Chronolaxis 91 * Vita,
22 Attus seu Attho. Abbas Generabs Vallutnhro- post Corporis Translatiunem composita, Cnp. 2
sanus Episc. Pistoriensis in Hetruria Com- Casla Bernardiui adolescentia, opera infirinis
menlarius flistor.e\ Vallumbrosaniset Pisto- et nosocotnio impensa. 93 cap. 2 profectus in
'
riensibus monumentis. Cap. 1 Patria Sancti, vita Monastica. Fructus concionum 93
an Vita a variis recentioribus
Hispania'? cap. 3 Miracnla in vita patrata , Episcopatus
scripta 193, Cap. 2 Regiminis utriusque te.n- recusati, ./Emuli superati ,
pius obitus 98
pora et res ab eo gestse 197, Cnp. 3 Trans- cup. 4 Canunizatio et Corporis translatio 101'
latio Corporis duplex : rairacula posteriurera rap. 5 Miraculapost obitum. Suscitati mortui,
secuta 199. Cop. 4 Cultus per Rumanos Pon- sanati moribundi, caeci et niuti et surdi cu-
tifices auctus, translatio nova et secuta mi- rati 103 *
cap. 6 alii morbi varii curati , vi-

racula 202 num miiltiplicatum 105 * Fita Auliquior Au-

22 Aurelianus M. Rora. Papiam translatus, Comm. clore.toa-vot.iip. 1 Ortus, vita Monastica, vir-
Criiicus, quo proponitur et expenditur com- tutes Cardinales et Theologica,' 107 * eap. 2
pendium Actorum, de eo imprudenter con- Coustitutio uaturalis , amor erga Deiparam,
textorum 129 loca plurima concionibus illustrata 110".
20 Aureus M. vitle Basilissa. Cap. 3 Extrema opera , etiam in Oriente per
20 Austregisilus Ep.BituricensisComm. Prtrvius de discipulos : Mors , sepultura. 1 12 '
Miracula
ejus cultu gestis a coaevo scriptis chrono-
, , XXX intra lii dies ttb obitu palrala 114' Vita
logia vitas 59 " Vitie Lib. i Cop. i Adole- aniiquior auctore Veghio oculato
Mapha?o
scientia acta in aula S. Guntramni Regis, teste. Cap. 1 Ortus, educatio sub tutela va-
Sacerdotium 60 Cap. 2 Episcopatus Bitu-
'
riorum, studia varia , amor singularis erga
Maji T. F III Deiparam
 INDEX SANCTORUM
titia martyrii in rerentiorum Marfyrologiis ao
oominis etymologia
'»
23 Guiberius, Fundator Gemblacensis monasterii,
Ord. S. Benedicti. Comm. Prtrvins de Vitae JanuanaM. in Africa exMartyrol. Hieron. 249
auciore, S mcti setate, cultu et Reliquiis 261. 22 Januarius, cum Snciis xv MM. Romanis ex
VITA, Anclme Siaetierlomonticlio Gemblncensi. Marlyrologiis Hieromjmi el aliorum 142
Prosapia.educatio.militia.Gemblacense
Cap. 1
24 Joanna, uxor Chusae. Sylhge. Historica de ejus
mouasterium eonstructam 202. Cap. 2 Viia mo- Actis, et Unguentiferarum cultu apud Grajcos.
nastica Gorziae : Gemblacensibns datus Er- Ex Synaxariis 274
Ininus Abbas. Immumtates ab Ottone I con- 22 Joannes Abbas Parma; in Italia. Commentarius
eessEsa Bsnadicto VII conHrmatse 203, 6up. Prmvius de vita a Monacho cosevo scripta,
3 Monasterium infeslatum : pius nbitus et se- tempnre regiminis et obitus, atque de cultu
pultura 200. Ili-tnria elevati Corporis 267 180 VJTA Juctore Monaclto ejus monastctii
20 Guidus, Comes Donoratioi, Solitanus. Sylloge Sijncltrouo ex MSS. codicWus Cap. 1 ortus,
Historicade ejus cultu, actis, translatione et edncatio, vita monastica, electio in Abbatera,
86 *-
faunlia aliqua miracula 18i Cnp. 2 alia miracula in
23 Guilielmus M. Vita ex legewla Joannis Capgra- vita et morte patrata felix ejus obitus
: 183
270
v,i 21 Joannes Bonvisius Ord. Minnr. de Observantia
Presb. prope Assisium in Umbria Commen- :

II
tartus Prsevius de Inventione et translatione
corporis, V;iaque Italica edita recentius
Helena V. Autjssiodori in Gallia Sylloge Historica
Elogium, cultum, artatam , translationem com- unde datur Supplementum ad vetustiorem
plexa 153 Latinam, ex MS. sumptam 100 VITA Au-
29 c ctore Fr. Mariano Florentino ex fasciculo Cltro-
21 Heraclides Episc. fugatus ad Arianis.
Hermes Episc. relegatus ab Arianis. 2!) d niciirnm ejvs MS. lili. b cap. 38, a R. P.
21
30 b Franciico Huroldo communicata. Cnp. 1 Casta
21 Ileniiion aut Hermias.
21 Hierax Presb. relegatus ab Arianis. 29 c Joannis adolescentia, negotiatio in Hispania :

21 Hilnrius Kpisc. Tolosse in Gallia. Sylloge Histo- ingressus in Ordinem, et triennalis ibidem
rica ejus (Jfficium, cultusdie vanu, inventio,
:
peregrinatio : reditus in Italiam, et vita ibi-

elevatio. II dem acta 102. Cap. 2 Joannis humilitas, et

Hoapitius Reclusus Nicsea? in Pmvincia, Com- varia3 de eadem virtute sententiEC 104 Cap.
21
mentarius Prsevius de ejus cultu, titulo Abba- 3 Dicla Joannis de amoreDei et odio creatu-

tis patria an yEgyptus. VITA ex Greg.

,
rarum, et quam pure ipse Deum diligeret, per
Turon. 40 viam contemplativam gradiens 106. Ca/>. 4
22 Humilitas Abbatissa Ord. Vallumbrosani Flo- Tolerantia, abstinentia, obedientia 109. Cop.
renlne. Commeniarius Pr#t'iusde ejus cultu, 5 de aliis B. Joannis virtutibus, ejusque pio
officiu, festo; Vitaa auctoribus, translatione obitu 110. SUPPLEMENTUM cx vita Ila-

Corporis et biaihii. 203 VIT.J Auclore Mo- lica per Franciscum dc Luniano, edita Lngduni
naclto suiOrdinis et famtliari ex Notarialt trans- aiiini 1010. Cap. 1 Joannis ortus vitaqne in
lumptoanni 1:132. Prologus 207 Cap. 1 Pnina Ordine privata per Hispaniam et in Italia
ejus adolescentia, c injugium, vita religiosa, 112 Cap. 2 instructi Novitii et Juniores pro-
transitus ad Ordinem Vallumbrosanum 207 fessi 1 14 Cap. 3 Ris Guardianus subditos pru-

Cap. 2 Monasteria prope Faventiam et Flo- dentissime regit Joannes 1 15 Cap. 4 studium
rentiam struit el regit Abbatissa miraculis :
paupertatis, fuga secularium , etiam cnnsan-
eliaiu posl mortem clara 210 Cap. 3 Supple- guineorum, 117 Cup. 5 Joannis cum Fratri-
mentum miracnlorum in vita atque post , bus conversatio snbria, in poenitentiarum usu
moitem pairaiornm 212 AN.ILECTA de eis permittendo moderatio, documenta vincen-

virtutibus, scriptis, translationibus, et mira- dis tentationibus , ab eo data, mortis deside-

culis S. Humilitatis ex vila Intlice. edita per rium 119 Cap. Amor Joannis erga Deiim
Iijntitiinn Gitidurciiim Cap. 1 de Spiritu quo et proximum. 121
instructa scripsit, et duobus Angelis custodi- 22 Joatas M. Patronus Belluni in ditione Veneta,
bus ejus, et S. Jnanue Evangelista, Patrono ex catalogo Pkilippi Ferrarii. 143
214 Cap. 2 Davotio Sanctse er^a Deiparam : 21 Jocundus. M. iu proviucia Ceesaria, ex Marttj-
ejus laudea quo modo et quo fruciu ab ipsa rologio Hieronymi. 5
dictatte. 210 Cap. 3 Translatio corporis ad 22 Julia V.M. in Corsica. Commentarius Pnvius de
monasteri S. Salvii, aliaque duplex ad al- ejus actis, &'tate, cultu, translatione Brixiara ,

laii propriuin : probatur antiquus Sancta.cul- '

168 ACTA ex MS. Florenlmo et Bodecensi 170,
tus, et incboanlur processus 218 Cap. 4 APPENDIX cx Breviario Monachorum Bri-
Miracula posl translationem S. Humilitatis xienstum 171 liymni ex Breviario Brixiensi
facta, eiiaiii nsu gossypii ad corpus positi, ibid. 171
220. Ilymiii i'i Orationes Ex Officus Vallum- 23 Julianus, M. in Africa, ex Marlyrologia lliero-
irosanis anno 1500 Florentise cus.s 223 nymi. 249
23 Julianus alter, M. in Africa ex Martyrolvtjio
Hie.ongmi. 249

21 S. ltisberpa vel Yberga in Artliesia. Commen-

tariut Histoiicus de ejusoultu, a-iate, geuere ;

diBCUSM dubia. refutata apoorypha, 44 jucifer Ep. Calaritanus in Sardinia; Comm.

Histor. ex veteribus et recentionbus monu-
mentis collectus. Cap. 1 De Luciferi initiis
conjecturae recentiores, concertatio oum Aria-
nis Mediolani, exilia quater mutata 28*.
Cap
 AD TOMUM QUINTUM MAJI.
Cap. 2 Libri a Lutifero scripti, Constantio 21 Martyria seu Martyrius M. Ravennae ex Mar-
exhibiti, cum S. Athanasio communicati 30*. tyrologiis. 6
Cap. 3 Summa iluorum librorum pro Atha- 21 Mathildis Coinitissa Palatin. cid. Erenfridus.
nasio ad Constantium 31 *. Cap. 4 Alii qua- 21 Maurcll.i M. in Africa, cx Marttjrologio Hiero-
tuor libri successive ad Constautium scnpti ngmi. 5
32* Cap. 5 De LuciferianoScbismate,
et seq. 21 Maurelius Presbyt. in dicecesi Trecensi in Gal-
*
an et quatenus fuerit Sanctus illius causa 34 lia, Stjlloge Ilisiorica de ejus morte, transla-
Cap. 6 Miracula S. Luciferi, obitus et cultus tione, et rultu. 43
in dioeccsi Calaritana antiquus 37*. Cap. 7 22 Maxentius. cum XV MM.
Rnmanis, ex
Sociis
De ect-lesiasubterranea S. Luciferi anno 1615 Marlijroiogio Hierongmi. 142
reperta 39 8 Inventio Corporis S.
*. Cap. 24 M;i\iminus M. Syrus cx Marlgrologio Hicromjmi
Luciferi anno 1023. 41 *. Cap. 9 Syllabus 284
testium juratorum et de Fr. Francisco Hor- 24 Meletius et Socii Acta Fabulosa. 429
tula S. J. 43*. Cap. 10 Miracula S. Luciferi 20 Plautilla Matrona Roiii. Sglloge Ilislorica ex
juralis testimoniis probata 45*. Cap. 11 I)e vita S. Domitillje filise, MartyrioS. Pauli Apo-
tiiul.s in refussione ossium S. Luciferi inven- stoli.aliisque. 4*
tis 47 *. APPENDIXde aliis hoc scculo re- 23 Micliael , Confess. Episcop. Synnadaruin in
*
agro Calantuno Epitaphiis
fossis in 50 Phrygia. Commentanus Hisloricus Elogia :

23 Lucius, M. in Africa, ex Martyrol. Hicron. 249 ejus ex Synaxariis, tempus certaminis, acta
21 Lucusa, M. Caesareaj in Capp. ex Marlijrol. in Episcopatu ex variis. 259
Iliciun. 5 21 Mirella, M. in Africa, ex Murttjrologio Htero-
22 Lupicinus Episc. Veronce in Ilalia. Sglloge
, nijmi. 5
Ilistor. De cultu, Reliquiis , officio ex Augn- 24 Missnlinus , vetus ac prfesens Sancti Cultus.
sitno Vnlcrto, Episcopo Veronensi. 300
22 Lupus, Episc. Lemovicensis in Aquitania Sijl- 23 Monlana M. in Africa ex Marlyrologio ffiero-
luge Hxslonca post Elogium ex Breviario
, nymi. 249
a^ons de cjus aMate et elevatione Corporis. 23 Montanus, M. in Africa ex Marlyrolagio Hicro-
172 nymi. 249
21 Muis sive Muius in Thebaide Superiori Epi-
M scopus. 30 a

lllacarius Presbyt. M. Thmueos in /Egypto v.

Donatus.
24 Manahen Propheta ex Marlyrologiis et Actis
iVcia M. in Africa ex Marlyrol. Ilteron. 249
Aposiolorum. 276
21 Nilammon Episc. relegatus ab Arianis. 29 c
21 Mantius M. a Judaus occisus in Lusitania.
Cuinrnentarius Ilistoricus ad genuina ejus acta
23 Nomia M. in Africa, ex Martyrol. llierongmi.
249
a faliulosis secernenda. Cup. 1 Passio, trans-
20 Nusca ve) Nuscia M. Viie, Basilissa.
lationes et cultus hoc die 31. Cap. 2 Acta
ex veteri MS. I). Joutmis Lttae Cortez 3
Cap. 3 Rejiciuutur fabute S. Mantio affictte O
posterionbus seculis. 34
*
20 Marcellosa. M. in Africa. 5 r
Hi-
Urlandus, Conversus A allisuinbrosa;. Syllogt
22 Marcellus M. ex MSS. Synnxariis. 144
storica de luonunieiitis et scriptoribus Vdliiin-
23 Marciatius Episcop. Raveunatuin in Italia Syl-
brosanis. ab Orlando de Medices recte eum
loge Histortca. Ejus cultus et aetas : distinctio
distinguenlibus. 83
a S. Marciano Episcopo Dertouensi. 128 Comm.
21 Ortarius Abbas Landellis in Normannia.
Marcus Ereui. vid. Thalassius. Hislor. Acta ex ofticio proprio, cultus vitffl,
21 Marcus Episc. relegatus ab Arianis. 29 c
distinctio a S. Gualterio Pontisarensi. 36
24 Martha Yidua, S. Symeonis Jumoris Stylitse
mater, Commcnuirtus Pnevius de vita, cultu
et nomine Marihse hujus 398. VITA Auctore
Monacho cotevo. Ca/i. 1 varii? S. Martbte vir-
tutes. visio, mivaculuin. 399 Cap. 2 visiones alemon Episc. relegatus ab Arianis 29 d
varioruin, Marlha? buitiilitas mortis tempus
; 21 Papbnutius Episc. relegatus ab Arianis 29 c
et gloria in ccelis revelata 402 Cap. 3 Oratio 21 Petrus Parentii, Mart. Urbeveten in lletruria,
S. Martlue ail Symeonein, ali.i ad Denin. so- Comm. Prtrvnts de vita a coaevo scripta, die
licitudo pro sepullurte loco, mors. 406 Cap. 4 mortis ac cultus, et novissuua translatione
Corporis depositio conrursus et translatio. Corporis 85. VITA Avclore Mai/islro Joanne
populi, miracula 409. Cap. 5 Miracula per coxvo, Canonico Ecclesia- UrbevetansB, ex vetasto
S. Martham, tum alibi tum ad tumuluiu ejus legeiitlarto cjusJem Ecclesim, Cap, 1 H.uivsis
patrata 412 et seqq. Cap. 6 Visiones va-
, novorum Manichaeorum Urbeveteri exorta :

ritu, redific itio novi templi. translatio Reli- ad cujus extirjiationem Rector constitiutur
qmarum 415 Gap. 7 S. Symeon petilam par- B. Pctrus 86. Cap. 2 Martyrium, sepultnra,
tem S. Crucis, mittendam sibi variis niodis cadaver ceelitus honoratum, latrones puniti
intelligit 417. Cap. 8, sub Missa Crux exal- 88. Cap. 3 Miracula mox ab obitu. mense
tatur in anniversario B Martlue quidam ad : Majo et Junio potissiiuuni, patrata 91 Cap. i
sepulchruni curatur. 423 Miracula raense Julio Augusto et seqq. 94.
24 Martlnt Hegumena, Vittn fragmentum. 424 Cop. 6 Alia miracula ab ahis adjuncta Scri-
21 Martyres Alexandrini , memorati a S. Atba- ptorihus 97 f
r
nasio. 27 y4PPA'A i)/XdeTranslatione factaaunolGOO
23 Martyies in Cappndocia et Mesopotamia, ex et hudierno cultu. 99
Eusebto et Rufftno. 249 21 Philo, Lybiae Episc. relesatus ab Arianis. 29 c
24
 INDEX

CHRONOLOGICUS
An. 553 S. Florentinus Abbas obiit 58 f

SECULUM I, II, III. Cir. an. 553 S. Vincentius Fulginatensis Episcopus

obiit 299
SanctaJoanna uxor Chuzae Pag. 274 An. 580 S. Hospitius Reclusus moritur 40
S. Manahen Pn/pheta 276 An. 596 S. Symeon Stylita Juniormoritur 300
Cir. an. 06 Vixit matrona
S. Plautilla Rotn.
4' Sec. 6«u/ 7 S. Julia V. M. in Corsicapassa est 168
Src. S. Marcianus Episcopus Kavennas ohiit 128 An. 608 S. Desidcrius Episc. Viennse in Gallia Mar-
Cir. iiii. 135 Passa estS. Afra M. 276 tyr efficitur 253
Sec. 3 Aurelianus M. passus Romse 129 An. 609 S Anastasius Ep. Brixiensis obiit 57*
SS. Castuset yEnulius passi in Africa 130 Sec. 7 S. Lupus Lemovicensis Episc. moritur 172
S. Ausonius Martyr Episcopus Engolismensis An. 624 S. Austregisilus Archiep. Bituricensis
coronutur 133 obiit 59 *
S. Euphebius Episcopatum Neapoli gessit An. 675 Celcbratum Concilium Toletanum xi 33 b
238
An. 284 Passio S. Thallaluii et Sociorum Marty- SECULUM VIII, IX, X. XI.
iiiin 10*
See. 3 S. Desiderius Episcopus aliique MM. p.issi Sec 8 S. Itisbergain Artesia floruit 44 e
sniii in Gallia 244 Au. 778 S. Theodnrus Ep. Papiensis obiit 70 *
Sub Miiximiano Passi SS. Donatianus
Dioclr.liano et Cir. an. 780 Floruit S. Anno Episcopus Veronen-
et Rogntianus MM. 281 sis 258
Martyres in Cappadoria et Mesopotamia passi Cir. an. 787 Floruit S. Siacrius Episcopus Nicien-
249 sis 257
An. 793 S. Ethclbertus Rex occiditur 71 «
Ser. 9 Diversoe translationes lictae sunt Corporis
SECULUM IV, V.
S. Romaui Monachi, et miraculis claret 157
An. 306 Constantinus Magnus mortuo patre impe- Cir. an. 820 Floruit S. MichuelConfessor, Ep. Syn-
rare coepit
nadarum in Phrygia 259
1 7 i'

Sec. Thmui in yEgypto SS. Donatus,

4 P.issi sunt Otr. oii. 838 Vixit S. Aygulphus sive Aiulfus Ar-
Macanus, Tliendorus chiepisc. Bituricensis 177
144
Sec. 10 S. Theobaldus Archiep.Viennensis in Gullia
An. 312 Constantinus Magnus extremam victoriam
flnriiit 47 e
de Maxeutio refert 18 d
An. 334 Passi SS. Zahelliu, Servulus, et Secundi- Sec. 10 B. Martha Hegumena Monembasia; in La-
nus MM. in lstria rnnia flonrt 426
279
An. 337 Constantmus Magnus Imperator moritur An. 962 S. Guibertus Abbas obiit 261
126 An. 982 S. Joannes Abbas Parmas in Italia ob.
An. 356 Varii Episcopi et Confessores in exilium
180
acti ah Arianis An. 986 S. Boboseu Bovo moritur 186 d
29
An. 357 Sec. 1 1 BB. Erenfridus seu Ezo et Mathildis et Ri-
Secundus aliique Martyres passi sunt
Alexandriee cheza Comites Palatini floruerunt 48
27
An. 370 Floruit S. Lncifer 28* .4 109i FloruitS. Silaus Episc. Hibernus
ii.
62
Sec. S Floruerunt SS. Elpidius Episc. Cyon Presb. An. 1099 S. Guibertus novis claret miraculis 268 a
Elpicius Levita 285
Sec. 5 Vixit Autissioikiri S. HelenaVirgo 153 SECULUM XII et XIII.
Conversi ad Christum Suevi in Lusitania
33 a Sec. 12 S. Attus seu Attho Abb. Vallumbrosanus
et Episc. Pistoriensisobiit 195
S. Ortarius Abbas floruit 36 b
S. Vincentius Lerinensis floruit Floruit S. Fulcus Peregrinus in dioecesi Aqui-
286
Sec. 5 aut 6 Passus S. Mantius nate 193
in Lusitania 31 a
An. 1115 Ivo Episc. Carnotensis ob. 78*
An. 1158 Elevata; Reliquiae S. Lupi Lemovicensis
SECULUM VI et VII. Episcopi
, 72 f
An. 1170 S. Godricus Eremita moritur in Antrlia
See. 6 S. Thnmas Salus, Monachus prope Antio- 69
chiain 42 b An. 1199 S. Petrus Parentii Martyrio coronatur
FloruitS. Romanus Monachus prope Autissio- Urbeveteri gjj
dorum in Gallia 153 Sec. 13 S. Guidus Com. Donoratici Solitarius 86 *
S. Fulgentius Episc. Otriculauus 167 An. 1242 B. Orlandus conversus Vallumbrosaj83*
S. Eusebius Episcopus Comensis 165 An. 1245 B. Albertus Abb. Vallumbr. obeunt
S. Maurelius Presbyter obierunt 43 85*
Cir. an.540 et 548 flomerunt SS. Eutychius Ab- An. 1265 Inventio SS. Honorati, Silvii, Hilarii
bas et Florentius monachus 251 Epp. et S. Pauli Mart. Tolosaj in Gallia 1 1 f
An. 551 S. Martha, S. Symeonis Junioris Stylitas
An. 1279 Translatum corpus S. Aygulphi Epise.
inater obiit 298 Bituricensis 180a
SECULUM
 AD TOMUM QUINTUM MAJI.
An. eodem Alexander VI Perusii agit cum B. Co—
SECULUM XIV et XV. lumba 484 *

An. 1306 S. Philippus Placentinus ob. 429 SECULUM XVI et XVII.

An. 1310 S. Humilitas Abbatissa Ord. Vallumbro-
sani obiit 208 An. 1501 Obiit B. Columba Reatina Vig. 3 Ord.
An. 1314 Elevantur Reliquiae S. Desiderii Episc. S. Dominici 149*216*
Lingonensis et Mart. 245 b An. 1505 Novum MausoleumS. Bernardino Senensi
An. 1337 Inventum corpusS. Atti Episc. Pistorien- constructum 147 * d
sis, et initium datum miraculis 200 b An. 1529 Confringitur arca argentea S. Bernardini
An. 1402 Habitum suscipitS. FrancisciS. Bernar- a Philiberto Aurantii Principe, sed alia
dinus Senensis 87 * c deinde fabricatur 148 * b cd
An. 1444 S. Bernardinus Senensis moritur 87 *f An. 1571 Consecrata Ecclesia S. Bernardini Aqui-
An. 1450 Celebrata Canonizatio ejusdem S. Ber- las 148 *a
nardini 146 * a An. 1580 Reconditae sunt Reliquiae S. Eleutherii
An. 1456 B. Rita Ord Eremit. S. Augustini floruit Theate 44 a
224 c An. 1589 Inveniuntur Neapoli corpora SS. Euphe-
An. 1472 B. Joannes Bonvisius moritur 100 b bii, Fortunati, Maximi 240 f
Ad Ecclesiam propriam translatum S. Bernar- An. 1615 Detegitur subterranea ecclesia S. Luci-
dini corpus 146 *
feri in Sardinia 39 *
An. 1481 Capsa argentea, missaReliquiisS. Ber- An. 1623 Invenitur corpus ejusdem 41*
nardini a Ludovico XI Rege Francorum An. 1624 Solennis translatio S. Humilitatis 219 c
147*ab An. 1624 Floret miraculis S. Quiteria 175 b
An. 1490 B. Columba Reatina professionem facit An. 1647 Fit 2 processus pro Canonizatione B.
Perusii . 175*d Columbaa 150* a

Maji T. Pi rv ACTA
 ACTA SANCTORUM
MAJI
TOMUS QUINTUS.

Cum primttm Lcctori promiltcrc cwpi Romanorum

Cltronologiam, ex variis, quw Annalium Ecclesiasticorum Conditarem cru-
Ponliftctim uccuraliorcm

dilissimum Buronium latnerunt, prindpiis monunicnlisque illustratam ;pro-

positnmmilti crat, placcbatque Hcnscbeitio , dijferre ipsain usque <idJuhium,(te tri-

bns ejus futuris Tomis triparlitam prwftgcrc. Sed ubi apparuit ad voltiminu tnini-
mum sex Majum cxcrcscerc, adeoque non cito proditurtim Jiiniiiin ; noltiertint ami-

ci, qui pridem illam a me postulabant, longioretn fcrrc ntoram. His ul faccrcni sa-
tis, ncc tamen lanta accessione qttanUim foreprospiciebam, cnorinitcr nimis angerc-
Itir Tomtts Qnartus, primuin quidem prwlintinarem istttm Tractaltim bifariitm di-
visi ; deinde animadvertens fteri non posse, ut qnod supererat materiw in Actis, tri-

bus Totnis commode absolverctur; placuit pro tribtis coudere qualuor ut ftcrcnt
universim Tomi septcm, litijus, et Sanctorttm numcro, et Actornm mole, copiosis-
siini mensis. Dicm Tomi Qttarli fine, cui fuerat alias reservata,lransfcro
crijo xx a
ad initiutn Quinti ; quam hoc consilittm snmerettir imprimi cwpti, n die
lonr/c pritts

xxi Maji; eique prwpono jam dictam xx. Nc qtta aulem hincnascalur perptexitas In-
dicibus, plaeet addcrc Astcriscam *, til appareat, quoties ille ponitur, huc csse re-
currcndum. Reliqui duo Tomi cuni toli habeunlur paratifirwlo, niltil eorum edi-

lionem morabilur, si, qttw promittitur, dctur requies Belgio.

DIES VIGESIMA MAJI.

NOT. l**"APV.
TOM. VII M-UI
SANCTI QUI XIII KALENDAS JUNII COLUNTUR.

anota Plautilla , malrona Consularis S. Tlialassius, i Eremite apud

P.omse. S. Marcus Grsecos.
Victoria,
S. S. Anastasius, Episcopus Brixiensis in Italia.
iMartyres, in Afri-
S. Marcelliosa, S. Austregisilus, Arcliicpiscopus Uituricensis
ca.
S. Salsa in Gallia.
S. Basilissa seu Pasilla, S. Tlieodorus, Episcopus Papiensis in Ita-
S. Aureus vel Aurea, IRom.-e viaSalaria. lia.

S. iNuscia sive Nusca, S. Ethelbertus Orienlalium Anglorum.

ltc.\

S. Saturnina, jVirgines Martyres, S. Ivo, Episc. Carnotensis in Gallia.

S. Valeria, Koinain Westplia- 1). Orlandus, Conversus Vallumbrosanus in
S Fortunata, liam translaUe. Hetruria.
S. Thalaleeus, B. Alberlus, Abbas Ordinis :
Vallis-t inbrosae,
M.M. .Egisin Cili-
S. Asterius, Bononiaj.
cia.
S. Alexander, S. Guidus, Comes Donoratici, Sulilarius in
S. Baudelius, Martyr Nemausi, in GalliaNar Ilctruria.
boncnsi. S. Bi;r\ardinus Scnensis, Ordinis Minorum,
S. Vellesius, J Aquilise in Aprutio.
S. Faustinus, ,Episcopi. B. Columba Heatina, VirgQ tertil Ordin. S.
seu Faustus, '
Uominici Perusii in linbria.
S. Uicifer, EpiscopusCalaritanus in Surdinia

Uaji T. r PK.ETEUMISSI
 4* PR<ETERMISSI
Divione in colleciio Societatis Jesu adservari. Jam S. Rasilissa, Abbafissa monasterii Horreensis apud
supra ad dkm xvn Maji di-rimus vidcri eum etse, Treviros, a Molano in Addttionibus ad Usuardum

qui Jntiocltix sub Juliano apastata pissns cotitur adjungittir S. Maximino primo Trevirorum Epi-
xxiii Octobris. scopo, et sccntus est Canisius in Martijroloqio Ger-

Dedicatio oratorii Omninm Sanetorum imeripla esl nianico. el in Basilissa IVion cum aliis Martijrologis
MS. Stjnamrio Ecclcsix Constantinopolitans, de Benedietinis : de S. Maximino agendum erit xx Ju-
qua posset agi i Novembris. »11. JtTritliemtus ceteris nntiquior, lib.% de Viris

SS. Aciscli et Victori.-c Martyrum translatio Tolossa illnstrilms Ordinis S. Bcnedicti cap. 205 (qnem
indicatur in scriptis addilionibus Carthusix Bruxel Wion cum aliis Bcncd.cttnis iterum sequitur) assc-

lensis Orevenum. F/orum

ad diea ntvalis est xvu iii festumS. Basilissae agi, quantlode illa potcril

Novembris. proferri quidquid habebimus v Decembris.

S. Oolumbanus Luxoviensis, discipulus S. Colum- 5. Bennvardus Episcopus Hildesheimensis, indica-

bani Abbatis, indicStur in MS. Kalend. Bene- tur o Fcrrario, ciliitis diclir Ecclcsuv tabulis. Vita
dictino : ut refertur cum suo Magislro a Mabillonc ejus tlanda crit dic tlcpositionis, ejus quir annnc re

ct Menardo fequenti die. Poterit dc eo ugi tunc xxi colitnr xx Decembris.

aut xxii Noveiubris.

not. 2
"" DE SANCTA PLAUTILLA
APP. TOM. Tll
MAJI
Ii
MATRONA CONSULARI ROMANA.
11.11.
SYIXOGE HFSTORICA

Ex Vila S. Domitillae filiae, Marlyrio Pauli Apostoli, aliisque.

S. Flacix Domitilhv Virijinis

ClllfA AS- Plautilla mater Revertentes vero, qui jussi fuerant accelerare inter-
NUU LIVI ct Martytis, potissimum apud ]>tisicr<». suam fectionemejus, pervenerunt ad portam civitatis: ubi
litibci nolitiam ex Aclisipiius Domiiillse, ad invenerunt Plautillam, laudantem et glorificantem
diem xii M.iji relatis : in quibm num. 9 refer- Dominum, in omnfbus rrass audivit ct vidit per san-
lui s. Domitilla ititlhiala utt viitiiitiiutciii, ac tunc ctum ejus Apostolum. Et interrogaverunt eam cum
Neieus et Achilleus perrexerunl ad S. Clementem irrisione, curcaput suumnon operiretde maphorte,
Mttlti .s Episcopum, et dixerunl ei Licet ^I""i;i tua tota in .
quam pra;stiterat Paulo. Quas accensa calnre fidei,
DtmUlltx, Domino nostro Jesu Christo sitposita, et non de iiu- ciiiiimagnaniinitate responflit : vahi et miseri,
a S. Pvtro
manii ed ie divina dignitategloriaris scimus tamen , qui credere nescitis nisi quas oculis videtiset iuani- deln Id ab
ijtipliztitti.
eo reciplt
Clementem Consulem, Patris tui fuisse germanum. bus attrectatis. Vere enim liabeo eumdem quem illi
santjiiine
Hujus soror Pl ixtilli s in famulos comparavit : porrexeram pannum, de infusione siii sanguinispre- perfusum
el tunc, quando a Domino Pctro Apostolo verbum tiosiim. Nam de co?lo veniens, innumerabilium can-
vitseaudiens credidit etbaptizata est, et uos siraul did itorumcatervacomitatus, iliummihiveracissimus
se< uni el . uiii lili.i Domitilia sancto baptismate bbn- retulit et rependens gratiam pro benignit ite in
:

secravit. Eodem anno Dominus Petrus Apostolus ad eum liaT.it.i, dixit : Tu mihi, Plautilla, in terris
cor ii Marlyrii properavit ad Christum, etPlau- ium prsestitisti ego tibi, quam prim ad :

tilla corpus terren deseruit. regua pergehti, offlciosissime obsequar. In proximo

2 ILrc ibi. Ejusdetn Plautillas metitio habetuv in namque prote revertar, et tibi Rogis invicti gloriam et ad ccclttm
Passiont S. Pauli (qum fertur nomine Lini, sedaticu- demonstrabo. Et extrahensPlautilla pannum a sinu, tiifilnlur :

jus allerius ut) sic autem habetur : Cumad locum per- roseo perfusum sanguine, illis ostendit. Qui nimio
C gerenl passipnis, comitantibus populorum turhis in- pavore correpti, gressu concito perrexeruht adCaj-
numeris, venit Paulus ad portam urbia Ron ubi i
,
sarem, quae viderantel audierant nuntiantes.
Inliiiil <ili\i:.iii nobilissiraara matronam, noraine i lliiciln. Utrumque jam relatum teslimonium pro-
Plautillam, Apostolorum ferventissimam dilectri- fert Orderkm Vtlalis lib. 2 flist. Eccles. in S. Paulo ilartyroto
'"'iii. "i tjio Rom.
religioni: divinae ultricem quae flens ejus pag. 31)7, el Baroniui Notk ad diem
i
:
in Itunc xx Maji, tnscrliita,
seccepil orationibus, commendare. Ad quam Paultis cui in boihciiiti Martijrologio Romano inscripta est his
uit Vade, Plautiila, ssternae salutis fllia, commoda tierbis Romse S. Plautillas, feminae Consularis,
:
:
ma-
s Ponlo m i mihi pannum, quo caput tryis et secede paululum tris B. Flavia?
:

Domitillse : qua a Petro Apostolo

martjp \um in partom propter plebis impedimenta, me hic ex-
baptizata, omnium virtutum lauda refulgens, quievit
abtnmtl poi
pectans, donec revortar ad te, et tibi restituam be- inpace. Ostendimus SS.Peirumet Paulum Mar-
alibi
rioM iniii- ntorltia cir-
ttvtn cojiiii. neflcium : iigabo enim mihi oculos vice sudarii, et ttjrk coronatos Sili.i Nerva et Julio Attico Vestino ca an. 66,
tuaj dilectioni, amoris mi pro Christi nomine pignus
i
Coss. itl est anno /Erx vutgaris se.cagesimo qninto; ad
ad illum pergens, relihquam. Quce festihato panhum annum vero sc<;uci,tcm referimus obilum S. Plautilla?,
porrexit;etei,utipseApostolusjusserat,obedivit. In- snpposito qitod constiterit eam hoc xx Maji decessisse :
ultabant autem Parthenius et Pharetae dice ft sicintfa decem menses mors Aposlolorum et S. Plau-
Quid crcdis impostori "t magolCur perdis pannum tillae contigisset. Masinus in Bonouta perlustrata, as-
oplimum, non tantura per eum inseculo lucratura? seril aliquas S. Plautillae reliquias. in ecclesia S.
Paulus varo dixil ad eam' Etiam, flli.v prsestolare Bartbolomasi
:
Patrum Teatinorum,
asservari : Sed Reliqiii,r.
adventura meurh, et stgna mortis mes in pannloulo an-kujus, quis divinabitt Corpus Romxassercaii in cc-
tibi olleram, ciim Christo victurua,
SS. Nerei
clesia et Achillei ail Pitaza, m Sanctuario
3 Iirltto dcin S. 1'auli Maitijvio isla addiinliir : Romano.

DE
 DIE VIGESIMA MA.II.

DE SANCTIS MARTYRIBUS AFRIS

VICTORIA, MARCELLOSA, SALSA.

ualuor antiqua Martijrotogii. II lei imijminni beit /tsi el Lcodiensi S. Lamberti : m boc tnmen Victo-
iapographa liunc iliem ila conspicnntur : xin ris, non VictoriEe, est scriptum.
Palsitri Africa
FKalendas
; Junii. In Africa natalis Sanota- omissa, de cisdem tribu* agitur u,
MSS. Trevirensi
rura Victorite, Marcellosa?, Salsa;. Al loco S. Maximini, el alio Ecclcsite Pragensis : item in
MareellosEO, seu Marcelosa», in MS. Lucrnsi tegitur Tamlactensi ei Parisiensi Labbui de sola autem Vi-
:

MarcellonaJ: Endem, quse in iliclis apograpliis liaten- ctoriain MSS. Augustano, Riehenoviensi el Rhi-
tltr. ,lc .cripsimns Neopoll e.r MS. l'titriclano, inter novimsi. Huic in Auctario Greveni ad Usuardtm ad-
libros 1 'nraccioli ujatd Clericos Regulores otlservalo : jnngilur Marcellus, hco Marcellosae ita etiam in ;

caileinque rcperimus Ramx in codice nntiquo Oardina- MS. Aqitisgranensi legitur : Im Africa Marcelli, Ba-
lis Barberini : at loco Salsnc scriptum erat Falsas, cu- silia-, el vi MS AdoneS. Laurenlu apud Lemlienses.
jns loco MS.
Florario luibctur Saturninte, de qua
in cl anliqtiwre Trevirenst S. Mtu itinui. Iu Africa Vi-
infra anenvs. Fenim, omissa Salsa, rrliqun leguntu- ctoriaa, Basilissae. De S. Basilla, qua ei Basilissa
in Adone. MS. Reginss Suecioe, el m MSS. Cor- tliriinr, nio.r agemus.

DE SANCTIS MARTYRIBUS ROMAMS

RASILISSA SEU RASILLA AUREO ET IVUSCIA SEU NUSCA

VIA SALARIA VETERL

COMMENTARIUS HISTORICUS.

Cultus Basilhe et Soeiorum cx Martyrologio Hieronymiano : Actorum S. Eugenise, quibus

temere inseritur, niala fides. Locus sepultur».

m Ilierniiijmiani Martyrologii apographa, Christianse, castitatis prseserlim, commenilgtionem fu-

Corbeieuse, Lucense ac Bhimianum posl Mar- cientia. Allamen quantumcumque placuerint olim Acta
Uicromjmiano
MartyroL slc
inscripfa. T: hjres Afros nominatos,
prosequnntur
Aurei, Nuscke, seu Nuscse
: Romas
:
dtem littnr xx Maji sic

via Salaria B.isilissaj,

sicenim Imbent postrema
,11'.

utlrti
tittar,

aimoveamur nbn aurum,

ut ,.r iliis
si

,
o/l

,le
I.ij,h/,iii

c„ . ,/„„
historici c.rtuuiiiis
sed scoria esse invenie itur
ll,e,„,iijmi,ii„,
lapidem sed f„b„l««s

Martijrotogio
:

duii : pro quibus in veteri MS. Regina S lecise in Ani- pro li:"' die inseritur, Basilissa seu Basilla, hoberi
rsis Iltihir.niiuis lctjinir, Ba ilissae cum aliis nihil " rtt possit. Ii./„/„ . /

duobus. Cornpta tamcn hsec censct Florenlinius, et brisspectat, quoeoljturS. Eiigenia : prtemertere tamen
prse.fert antiquissinvi omnium Epternncensis exemplaris id iem;ois cogor, saltem obiter indicando, //.!/„ probari
accijiilur pro
Basilla laucla
leriioiiem.qux linherc ndciur Romae Basilae in Ostia :
amquam fabula contemni me.reanttn :

tain Actii S Aureae. Hnie opinioni favent qusedam MSS. Divione, qiua ii/oi desunt, quiex Aclis putent proban cm
illis
Bugenix Richenovia, Casini, ac Lucte reperta, in quibus sola thtder antiquilatem Monasticx ni.r i„ Oriente atque
Basillft iioinintiliir. Ilis vero conscnlieules Usuardus Ocridente, nfajorem quam ,;i,„ aiibi definimus. Puucis !'
el Atlo, Romae inquiuul, Ba- Via Salaria, nalale S. i/jiiur iieti/ic ficlionis audacis notas minime obseuras,
C sillse Virginis et Martyris, quae cum esset ex genere pratcipuas c muhis. Sic ordiunlur.
regio et haberet sponsum illustrissimum, accusata 3 In isulatu suo '
apera- I

ab eodem quod Christiana esset, decretum est a tor diroxil IIlu itri simum \ irunp Philippum ad
Gallieno Augusto, ut aut. sponsum reciperet, aut J gyptum, ut Prajfecturam ageret Alesandriae.
.\ttm seiata
gladio intenret. Conventa de hqc et renuens con- Melaphrasles vertit : Cornmodo postMaroura tenente
( ommodl Im/i
sensum prabere, gladio transverber-ata cst. Sequun- Imperi , cum jam septera annos in eo ageret. UUl Ui m
iur supposititiusBeda ei No/I.erus, acpassim recc/iiiores Jii.iia liiiue. amius clxxxvi vulgarissersenotaretur:qui Bugeniam
cn„t Imiierno Runiano. Sequuulur aiilem iu /i<le ActO- L/ih/i,/ textui, non annos ImperiiySe.d gestos Consulatus

rum S. Enijenix, in quibiis legitur, Hasilla gladio itumcriitili, esset tuiuus Christi clxxxxii, C'<iit„tt></„ lm- «

transverberata vigesimo die Maji ct ; sic puys illa !'/: </,",/ nlu sn:e iilhiniis. Duin I'e.e),ciur„„, ,,,/„„, ,„/-

qun Basillam speclat, inde c.rcerpltt, sub Itujits solius ministr \bal Phihppus, el e-x Impepatorum edictoexesse
nomtne, ud xa Alnji incenthir iit mitltis Pussionalibut Aleiitiitlri, jni.eret Christianos; dictiic Eugenia, Phi-
MSS. losophicis studiis e/jre/ji,- instructa, exivisse m suburba-
2 Sttnl tlla Acttt stinc perquam rehisto : nam Atci- iii/s AJexandrissagiw prsjtexlu valctutlinis, reii<s<i causa
seculo 5 notls.
mus Avitus Episcopus / 'icuucu,</s, qui Concilio Epao- dcclinttndi matrimonii cnm Aquilio Aquilii Consulis
ncnsi tn Oaiha prsesedit aiuto DX.VII, in libro qttcm filio . /i/i/titiaqtie iu virilrm veste, ab Ileleiai Heliopo-
composuit dc Laudibus Virginitaiis ad sororem suam leos Episcopa, una ctim eunnchis suis Proto
et Byacin-

Fuscinam, prse oculis ea habuit, dignaque censuit quse nomine Eugettii; Monachumque in-
tho, baptizata sub

carunnc reddcrcta cersu 505 od 6Ib\ Sniitliiri etiam thtitt, tei/io smc
iinno Abbas esse electa.
ciiiireistoias

Metaphrastes ditjna cretlidil, quic clegauli ilto suo stglo Postea narratur quomodo eadem Engenia, jam Euge-
Grcecis commcndaret : unde Orie.utalibtts Ecclesiis aujite uiiis.propter formse prmtantiam a Melanthia matrona
"luTmoTa-
ac Occidenlalibus facta sunt nolissima : quippe miru stuprum, ab eademque apud putrem 1'lti- ctios sezu oc
solicituta atl

cvcntuum conversione gralissimam tctjenhbus audienti- lippum /Eggpti Prsefeclum, de ipso quod recusaverat c ""° '<: '" Ma
busque voluptatem adfcrentia, nec parum ad virtutis cammitlere flaqitio uccusata, coactaque sit sexum suum
 :

8- DE S. SATURNINA ET SOCIABUS VV. MM.

A aliquam, ant quempiam e Clero brevi tempore mori- quibus fesiieiiuiihits suorttm stnguli Palronorum Reli- D
mjitorb d r. inrinn. Cultus S. S.iturnina?, prater supplicationem quias adferunt. Dicitnr auttm Olden-Heerse seu
'

';",'",''
jain dirtam, consistit in quatudr li-stivi t-ilibus, quio Vetus Hefisia, parochia illn intra cujns limites fleri-
apud Herisienses in illius bonorem sub ntn duplici siense monasleriutn erectnm, iionien Herisiaj stc illu-
aguntur, Primum xxdie Maji colitur, etiam a plebe stractt. ut t/isttm sthi principaliter letiiiueril : quemad-
feriante, diss Marlyrii. Tum xvn.Iunii celebraturin mmlinii i<liiriinis locit stmiltbtis simili oceusione conttgit.
Choro Tricesimus Saturnin». Deinde n Septem-
S. Adihtdeniqtic L.'ama«s,xviiJunii S.Saturninae festum
bris Translatio ejusdem. Et denique vi Novembns agi, quoi ornavit D. Decanus de Bustorp, cujus De-
illiua lierisiam Adventus. Ubi per Translationem cuni si cctiis tciretur, verosimili etiam conjectura defiiii-
intelligi puto diem illum, quoprimum Reliquiae ca-sp- ri possel tempus, qno facln esl Aetorum S. Benedictas,
tffl sint ex eo loco, ubi priua quieverant, atnoveri. tlr ,)iiibus iiiar, nd Saturninam Heritientem atiaplatio.
Porro Offioium divinum pro his qualuor festivitati- 7 Prtelauiatus porro P. Lucas, pott omnia superius
lnis iiiium idenique, in aritiqnomanusertpto Antiphor exposita ; pro quatuor illisqnx eiiiimertieerui fesiis
nario, invenitjir. cauimiiiie Officium nnbis descripsit, viielicetAutiphonas
'i Bssc ilie. Cum dutem ahna mdclxxx excurfi Ni- Di utritque Vcsperiscaneniasad Magnificat cum Cal- ^ * *" 1 1

*rcaSan- huiittm, Celtittimo Wo/«ni»« ac Monttsterienti leciit. Responsoriaque pro Leciianibiis noeem, nc deni-
'"'
Ep, Mpo.Ferdinando oblaturui ipsi ae Fratribus ejus qnc i/isus Lecliones, non e.c Antiphonario, uhi ilie non
dadicntam primam Itujtts Maji parlem ; in apparalu nileranl. sr.l er lireriuria oetuslo Ecclesim Pailerbor-
mimumentorum MSS. Paitrbornmti hittorite, qua nrnsis nunt Mnxni. Ati,uo hiec sunt, itiqttil, quaj, post
tub manibut et(, iettrvientium, reperi iescriplam accu- dayastatum bellicis tumultibus Heri.-iousis ecc^lesiae
ralim arcamsancti corporis atttodem,itn tcilicet ttt ejm arcbivium, licuit ex traditibne cognoscere indagan-
prona prima habuerit Salvatorisimajtnem, mediam in- do. Illustriitionis fiusa aililn, qno.l mier Monuntcnla
! r statmiculos S>. Liborii et Servatiij qtiovum odliuc Paierbornensia.auspiciispmnominali Celsissimi Prin-
l; nomina adpedem ienuntur : frons autim secttnda Dei- cipis Feiiltitanii, aniio jincLxxn etlilu, pntj. 163 con- E
parae Maria) iconem meiiam, inter SS. Saturninam et tineatur itploma CaroliCratsi Imperalbrit, Herisietisi
Fortunatam. Per margintt; uno in latere, hi vertat Parllieiianianno dccclxxxvii e.e pelilirnie Bisotus Epi-
legcbantur scapi Paderbornentis dalum, m quo privilegia diclx
Inler virgineas fnlget virtute choreas Parthettani anle' donnia confirmantur, ei nova atldnn-
n Virgo Saturnina, caloana mundum velutima. Iiem
venibui htr. paij. 294 fit nieiiito Otliili* Furstenbergia;,
ornata, altero itt latere-sic scribebatur :
quffibuic cosnobio Abbatissa annis quinque et tri-
Ergosit li;i-r eastis decus ei ttVs integritatis, ginta priefnif, et auctisvectigalibus, extructis ili.mi-
Qua Sponso suavem late ditTiiinlit ndorem. ciliis, ornatis templis, et perpetuis eleemosynis
Inventa ttt etiam schedn antiqua .l/.s'. («norts hujw. fuiilatis, immortalem lauilera promerita, obiit anno
Walburgis, soror Episcopi Paderbornensis Luithar- mdcxxi Nonis Marlii.
t/cri.vin mi, di, fundatrix monasterii in Hcrisia, et Biso
Episco- 8 Atttiphona ad secundus Vesperas lalis est Per
... CIIIIIS Ixctio-
I""5 ' r'"' l;iv| i ibidem corpus S. Satiirniute, etcaput
",'„"'"' , y. .

'tTiZ,', viscera Misencordia;sua.>Doiiiiiuis nos visitavit, iluin ,,„ ct nespon-

S. Agathat Virginum, item co<tain de S. Laurentio.
Saturninae Virginis egregiaa pignore nos illustravit , sorla sumpta
Fiiit avtrm Herisia ftmdatapro Beneiictinis Montali- qua? pra;seiiti suffragio de <J Actis
mundi nos eruat naufra- '

bta auctoritale Stepltani Papee, uti'claret in ejttsdem

gio.Ora ergo, ora, Virgo pia.pro tuigregis angustia.
PontifieU Bttlla, scripta Ititerts Longobardieis in vo- Ttimsequintr Collecla. Propitiarequtesumus, Domine,
hanine belulaceo, appensa plumbea capsula cum sigillo
nnbis famulis tuis, per S. Saiurninae Virginis et
et cannabi, quas anno HDCutn eidtt
ipsemet Episcopus Martvris tua; merita gloriosa, uf ejus pia inlerces-
Firdinandtis. Sedit Lttithardus, iecessor Bisonis, ub sione ab omnibus protegamur adversis. Quod ad
nnni, rirclier dccclii, juxlaDemoehnrem Tonw 2 ile Lecliones alque Respottsmia atlinet, sumpla sunt ex
Sacriflcio Misstc cap. 38, cvjus tempore cum nullus Aclis: Acla vero omiiino siint eudemqnx, accepiiiins de
Romatto in Sede ftteril Suphanus: oportel dicere Fun- S. Benedicta Virgine et Martvre, sutm in Gallia
dationem ietam, postejus mortem cssefactamsubBisone,
cttlium habentit iie vm Octobns. Qtwi animadeerlen-
tempore Stephani V, iImu
dccclxxv ad dccclxxxxi tes aliqut conlractiorum LegeniarumcoUectores, eatlem
Ponlificatum tentntis. y/cta suh hoc titulo referunt. Vita S. BeneJictai
Vir-
(i Nolavil eliam P. Joniines Gitmans, suis Colle-
itt ginis et Martyris, quaa et Saturnina videtur
elanets, PaiBrborntnttm dincesim ante annos qtiadra-
diota : p
ilrimle subjungunt, Onmia supradieta legunfur de
ginta luttranda scnptis ipsam capsam superiori seculo
;
Satumina Virgine, quia forte binoniia fuit vel sic :
iipetluni fmsse, quia iliceba Ht r per Ituililtnnein u i,i,ij„- mulato nomine dicta, quatidotranslataest ad partes
ribus acceptam, qaod si omnia iettruerentur Heritix, Westphalia? in Hersze inonasteriuiu monialium Pa-
Canonissm tamen reperlurm etttnt inferelro S.
Satnr- derliornensis diosoesis, ubi et festum praBfatas Satur-
nui», iiiiile homste viw.ntu serviremt Dea:
sed salnsin niiuc Vfrginis et Martyris (forsitan
Translationis
,;i repertat Rtliquiat
palam fecitte, quo stnsu tdesset ipsius) tertio decimo Kalendas Junii celebratur. Sei
ProM«lo n " mnjoribvt traditum, tdem P. Gutninis in
Membraned b:e Collectoris vtteris conjecturm, ex dtctis tle quadru-
OUen-aeeriu libro MS. qttt ibi vocalur Liber Priesentiarum, no- plici S. Saturninas festo cocrintni, uhi quod dieitue
"'""" ''V" '"• '/'«"' xx Maji Saturnina' Virg. fiet so- Translationis festum, non inlellexcrim, diem quo pri-
lennis Processio omnibus prssentibus, etiamlstorp mum Reliquiie cceptai sunt ex eo, uhi prius quieve-
cl Olilon-llrerso.
.. cclcbralio Missio a imllo cst rant loco amoveri, Heristmn ieportanitt; sed
Trans-
omittenda in nostro Ilerisiensi Monaslerio. Anno liiiwiieni aliqiium posteriorem, Hensix
Miic\xv iterum renovata est deportatio [actam exve-
Keliquiarum teri aliqua aixa in novam attgusliareinque, in de.ctro
per Pastorem in Oldeh-Heerse, oum suis Parochia- Slimmx ar:e lntere callociiiulum : dtem vero Pussinnis
nis, qui miiiiiiio mana veniunt equitando ex Olden- (nescio uinle iirceptum) nti niinc sic a priucipio
Ilccrsc, ilclcrentcs Reliquias, crediile-
et ]...- 1 prandium pro'- rim seinper liulnluiit fuisse jtx Maji.
cessionaliter uterque sexus eas referunt,
portando 9 Hoc. inielliijens ts qiti S. Benedicta».
imaginem lieata Virginis. Credo qtioil Saturnirae Legtniam
; S. Satjurninae aecommoiavit ; ubi illu passa legebatur " s "«»«"
an auMn hujus ,,u„ii„esi,n Reliqni», quas
Parochiani vm Idus Octobris, Auriniaco sub Matroculo carnifi-
itli ad ftstum deftrutU, non ttmrt ilieero cnmsciam
ce impio,
^Z' "tf
muns
; subslilttit, tertia decima kalendas Junii in Satunlnam
essr, ut m ejusmodt processionibus, quibusmutuo locosancto sub Matroculo etc. Quemaimoium, autem temeretradu-
se honorattt vicinoritm locorutn
incola, in praeipuit ali- antea ubi prior legebatur, indicio divinie
voluntatis
""
adire,
 : :

DIE VIGESIMA MAJI

adire, jussa Auriniacum locura super Issetae fluvio Hnet; de Valeria qitidem tnliil uspiam leijuur, Fortu- D
positum, sufts/KHiilocumSanctum, superScalt fluvio natae autem, uli supra vidimus, celebrior veneralio est AOCTORB D.
situm: tta in eeleris aliainihil mutavil, quam nomen quippe citjus corpus, pari fere cuni S. Saturninae cor-
Benedietae, in nomen SaturninEe idque tatu purum ;
pore Iwnore condituin, servabatur in arca qualuor fere
prudenter, ul in principio, nbi dicitur Venerabilis
pcdum, fastigiata, taminisque cupreis ac inauralis tecla,
Benedicta nomine et merito, non consideraveril omit-
in quibus apere duetili expnmebaniur mijsteria vttx
lendum sibi esse to et merito, cum in nomine Saturni-
Chtisli, circumtbaiit aulem mitrginem ve.rsus aliqui,
me a gravis infelicisque sulcrts appellalione (raeto, nul qtwrtim epdem
e.c tnargiite passnu fraelo Itas dumtaxat
lius reluceal meriti alignitas. Sscpe anMdUrtimns rdiquiai exiepit Gamnkui
,.1,,111/Tii ...'„ .'..., r ..:
fidelium popttlortim cmlulitati sic imposilum fuisse, ut
, ,

Atque S.-iturninse meritis snspensa vocatae,

deficientibus Sanctorum celebrium Aclis, supponeretur
Gaudia sed capias, tanto pro inunere, palmis.
alterius aliciijtts Saucli namen ; bona forsau inlenlioue, Celera desideranlur, scque ac notilta retiqua, unde, quan- et festum
sedconsilio minitne probandoabiis, qui iiilelliijinii,quoii-
do, perqitem allatum illtw sacrum coipussit : invaluitque 14 Octob.
tam confiisionem, rebus ctiam sanctissimis, inducu I ejus-
optuio apud protiiim ad coitjccluras vulgtis, S. Saturni-
modi lcrilas. Qu:e antem ralio coiisilii istius auclorem nae pedisseqnam Fortunatam fuisse. In prxcilalo Prx-
moverit, ul pro Auriniaco, quod est in dicecesi Landu- senliariim libro ad xiv Octohrts S. Calisti nomini ad-
nensi, substiluerel Locum sanctum, tn dixcesi Atreba- scriptiim sic legitur : Fortunatse festum, quod orna-
teusi, rtiinc accipe.
vit D.Margareta up dem Bergbe etc. Idem festum
10 Apud Sanctos {inquil Baldencus, Nooiomrnsis
oecaslone comparaium per D. Abbatissam de Sulmisz.
atterius S et Tornneensis Episcopus, libro2 Chronici Cameracen-
12 Lubet liic ad extremum apponere Walburgis
Satuminx sis el Atiebalensiscap. 12,) sanctaSaturninaquiescit Fuinlalricis Epitaphium, quod hujusmodi Giiinunsiiis
apud Atre- deinde hislariam Vitse ac passionis e.r traditione popu- reperit, atque sub litulo Beatae, nescio
bates. an ex suo an ex E
larium descnbit, lonqe diversissimam a vita ac passwne
j
Herisiensium sensu, transcripsit. Walbllrgis
S. Benedicta?; ac denique conclndit : Est autem anti- Hic veneranda jacet Walburg, qua; mente virili fundatricis
qua relatio, quod longo post tempore Saxones, in- Struxit, et hoc rexit prima monasterium.
Epltapliium
certum qua causa, adhanc viciniam pervenerunt, et Subjectis vitae tribuens exempla beatae,
per ipsum vicum transeuntes, audita quidem sacra
Ecclesiae cunctas ampliflcavit opes.
opinione, partem corporis sacrae Virginis asportave-
Nunc te, Christe, pium videat, quem semper amavit,
runt. Erislimo quodrelalio tsla, seculo diiodecimo, quo Ut dextris illam consocies ovibus.
exeunte vixit scrtvsitqite Baldericus, apud Airebutenses
iv Non. Mart. obiit.
riijens, aliud fundamentum non habueril,quam iwnitius Ilaque ad hiinc diem in libru Prsesentiarum hoc legilur
identilatem: ob quam titrique qenti persitusum fneni, de modo Anniversarii celebraudi. Memoria venerabi- et Anni "
ejiisdem Sancti corporis partes fnisse, quze ulrobique lisD. Walburgis, Abbatissa; et Fundatricis ecclesiae
celebri cultu honorari mutuo relatu didicerant. Sed si Herisiensis: et ministratur solenne ovilegiura de
vere ex Irtesia in Westphaham, qnse Saxonisc inferio- Abbatia et Praepositura. Ita observatum est anno
ris pars est, translatse Reliquise islse forrnt ; simitleliam mdxxxvii. Quando luec memoria Dominico die vene-
Iranslata illiic fuisset notitia vitse et passionis, sinalis et
rit, tunc priraa fit Missa pro defunctis cum omnibus
qttam Balderieus tradidii: quemadmodum corpore S. ceremoniis, commemlatione, et visitatione capellae
Liborii Cenamannis Paderbornam advecto, acceplse qno- Walburgis, adhibendis et adimplendis: quibus per-
qtte sunt vet tttnc vcl postea nolitise omnes qux de illo actis fit circuitus ccemeterii, postea summa Missa.
Cenomannis habebantur, ttli apparebit xxm Julii. Cum Onlegii ludtts notior Teulonibus esl, quam ut explicari
cum oelteglo.

ergo videamus Herisienses usque adeo ntil/am suse S.

hicdebeat: pro exteris satis sit dicere, certamen cur-
Saturninae cocjniliouem habuisse, ttt imponi sibi siverinl
rentium esse, uter prius vel ingens loei spattum uno
per alterius divcrsissimse Sanctse Acta ; consequi vide- tractu vise emetiatur ; eel brevi in spalio disposila certis
tur, nec inde accepisse Reliquias, ubi similts nolilia in
inlervallis certo numero ova sic legat, ut qttolies unum
memoria populari vigebat : adeoqite tittius credi, seque sustulit, rursus ad melam redeat, toriesque reenrrai,
littjus Sanctse hpsana ex Romano altquo ccenuierio donec ulliinuinel a rneta reiuotisstmum legertt. Inlerim
fuisse allata, quam Sanctarum Valeriae et Fortuna- vero, ubi solennior el mter plures concerlalw esl, varii
tae, quas simul cum sua Saturnina Herisienses vene- modis certant,
variis ttl priusquam ova omnia lecta fue-
ratttur. De ea quse aptul Atrcbates colittir agemus die rint, ahud aiiquii peragani, in speciem leve, reipsa
iv Junii.
difficile, et morse quam vulgo putetur longiuris, ud
11 Alque hsec dicta sunlo de S. Saturnina, Heri- oblectationem inluentinm, dum illi lento ac sxpe ridi-
S. Fortuna- siensis olim Partkenonis Patrona. Ad Socias, pariter culo, et plerumque iiiani labore, fatigantur.
tx eopsa
tn litulo nominatas, Valeriam et Fortunatam quod at-

DE SANCTIS EPISCOPIS

VELLESIO, ET FAUSTO, SEU FAUSTIIVO.

Ex Marlyrqlpgio S. Hieroiiynii.

« maji. mr - llimo loco memoranltir hi Saneti Episeopi tn In MSS. Prugensi el Treriiensi S. Mit.Timiiti el tn
iiniiquis Martgrologii Htcionijmwiit apogra- Aiuiiiiiii Gievciti tndiciiiur depositio SS. Vellesi et
* pllis, el in Corbetensi I'arisus excuso tsla hit- Faustini Episcpppmm. In MS. Ronmno Cardtnalts
^.J b.niur: Depositio Vellesi et Fausti Episco- Baiberitii refyrtur rjapositio Vallesii et Faustuli Epi-
porum. At prioribus verbts tn Epteriiacensi omtssis, ei soupi : al itudu Fanst.i menwetii csl ill MS. AuQUStanQ
quidem umunuensium incuna, uti apparet, isut leguniur: S. Udalrtct et Paiisieiim Labbxi. Pndie hujn, iiei
et Fausti Episcoporum. In codice Lucensi lnec
tradtm- recolitur S.Faustus Episcopus in Martyrotogw MS.
tur: Depositio Yelle^i et Faustini Episcopi,
tta eltam Hiberuteo monasieru Tuinluiiciisis.
in MS. Blumiano: sed luc, Fausti Episcopi iegtltir. 2 Di/Jicile est aliqutd ie Iiisce Sanclis decernere.
Maji T. F.
 ;

12' ACTA S. THALEL/EI MART.

A pium umim, in posteriori longe alia jiluraque lormenla ;
Monasteno Crijplx-ferratse, judicium Hem-
scripto in

in quibits ul auctoritatis et fiiei diversissimum pondus haud valde favens, invenies lector in
chenii nostri,

per se. sestimet leclor. eliam ipsam dabimus, cx inter- Commentario deS. Irene el sororibus 111 Aprilts §.
pretationc Danietis Cardoni pise memorix ', repertam in 2 vereor autem ne ejusdem Auctoris sit etiam hsec
;

Codicc Vulicano 8G6 fol. 327, de quo, prope Romam composilio.

ACTA VETUSTIORA.
Ex MS. Bibiiothecx Laurentianw Floventise, InterpreteD. P.

Onb Consulatu Numeriani Imperatoris, yEgaiorum Jjjv utwtTSta tou Nou,v.spwfivau toD BaoiXsote, rr/sp.i-
urbi prasidente Theocloro.ante diem Nonum Ka- &voyro6 ©eocft&bou -.fr. Aiyatwv Tro?.e«; t*j -nooivjiy y.y-
lendarum Septembrium. Hyperbereta'i a mensis de t.y.vdiirj XeTTTerjco/oi», y.r.vo; 'Y-nipGipizzivj iir.y.St -(A-.r,

Ad Thtodorum vigesimo sedens Proconsnl ad judicium in

tertio, Ktity/.ySiincf.^ o 'Hyzporj Iv rSo "AoOWtvOU l/dw, TW sv \'.-

Prsrsidem yyiytz Ktti lioXXouc Y.yrf,oz\y.c oty. tov XfHGTTOv,

templo Hadriani cum multos romprehendisset ,
-fi 7To).ei,

ductus,
propter Christum, plures viros variis modis extermi- ^yn-tlt di ttoA-jtt).oV.oic y.oyjioy.c y.ydpaz r/.iivjyc, ro ;

tradens, asv ^u9o> to-jc oe E t'tpe t iKtdaoiotni"} rvjc §i r.oioyz,

navit, hos mari mergens, illos gladio ,

inr.yctyvj tr,v o.'jiu.i'j yj.i-cj. -^z-iotZopvjtic 5i tf, r.)x r„

quosdam igne consumens, itaque hiiquum illud
r
sxsXsuagv Y.yi ETEpov
spov j.'J y--t. ivjzy totc cna rf.v £\j~i£ztyj 6
excercehat judicium. Porro ut pro errore asserendo
nai t^r, rc\poe. xdtiv Ka?.ei!re
vehementius satagebat, jussit impius alium quoque, t,

pot rov ty,z ar.<ii%i.fj--y-Ycs QoY.iY.iictc rwv X&ioTtavoiv auvr-

propter pietatem tunccaptum, coram se sisti aitque
yoodv. 'H xxhc d-Ktv Aeof/s^a nou, KufJte, eo-rr.v.e ttoo E
Officio Vocate milii impiissimae Christianorum
:

tou ^YfxaToc OOVi '0 de 'Uyifjw Qtc/nzfj.ivriz tov ai/oy,

sectae patrouum. Respondit Offioium. obsecramus,
/apiTi cpatopov, \'j.vfyj-j TYvroiy-t, Kmvi 7Tooc kutou;' Tlou
Domine, ecce adslat tribunah tuo. Vidons autem
toutov tY.avTYaoLTi, tov aoytyivitov xat za?.ov tw et3et;
Prseses virum gratia comptum, et capillitio flavum,
'H Txitc i'i:vj
m
Aeope^a cou, Kupte, e7ropeu9y,p.ev ev ty,
dixit eis Ubi <-ompreheiidistis iliuin, mgenua plane
:

"AvailapStiJ Tro/et, y xTtiy-i otto tyic. Atyat'wv TtoXewc ax"-

ac nitenti facie juvenem? ResponditOfficium, obse-
a(w$ a' y.at i'0"wp.ev auTov tapof/.w ip/o^evov a7io avaro-
cramus Domine, profiriscentes in civitatem Ana-
Xwv oc to^&jy rua; -y-ovcy, ev p.eo^ot) ty.c. v'/.r,c- v.oci ir.vr.ny.-
zarbi, QQte abest ah urbe /Egieoruin stadiis [quin-
aev Yy.lpvc tx^vac ava^r,TouvT£c «utov, r.at uoXtc xu-
gentis] t>, vidimus illum cursim euntem versus 0-
xXojaavrec auTov eupouev etc eAaFwva '/.pujrTouevov ojc,
rientem qui cum nos conspexisset nbsconditse me-
;

$k xaTEO-youev auTov, Tcapeo"Troauev tyi iy, iiovaix.

diain silva: et nos eum, phiribus diebus requisitum,
'<) 'Hyep-wv iliziy £1775 ou, av^pwTrs, Trotac 9pr,o"xet';x
32gre tandem invenimus abditum sub olea. Mox vero
ei, y) 7iO['a£, TtoXewc, y, if-iac T\.yr,c y y.xl t<. to ovoua o"ou
Btque comprehendimus eum, addnximus Potestati
0aAe/ato; ut: :.v l) yojXptOTtavot; etut, ei O^e tov xotvov
tuas.
ovoua uou ua^etv Ge^itc, 0a?.eAatoc Xe'youat- etui 5e e/.
2 Dixit Proeses, Fare, o bomo, cujusreligionis ct
tou Atoa'vou,, ot <5e yovei": uou, uev TtaTrip Bepexxoxioc
civitatis sis, cujus etiamconditionisac nominis. Re-
eXe'yeTo, rv 3e y.o.I o*TpaTy;XaTrc, iye'veTo Oe y.ai XotoTta-
spondit Thalelaius, Ego Christinnus sum si au- :

VO^, Y, Hk p.Y,TY,D UOU 'Po^uSuAtav^ A£y£Tat, Xat 6 C0 :-)-O'j:

tem et nomen meum vulgare cupis scire, Tbalelceus
uou IoJavvrc- eoTi oe auToc 'TTro^ta'xovoc, xayjj xriv
C appellor. Sum autem ex Libano. c patrem nactus
tatptxr^v euaOov tI/vy.v, Tr^paO^oOeic >laxapt'o) tw apyiir,-
d Bereccocium d, qui etiam Dux militum fuit, sed
fidnn
Tpoj. Atwyuou ok yevopivou xai rravToiv tpuyovTOJv, zy.lx-
tt
Christianus matrem Romulianam, fratrem Joan-
;

constanter Tt'9r,v eyw xat 7rapeooOrv TiSeptW tw 'Hyeuovt ev 'E(5e'oor

profes&us,
nem. Et hic quidem Subdiaconus est, egu vero Me-
xftTto/eij xai betvwi; uot eyproaTo. Eyoj oe ercex.a/eo^-
dicinam didici sub disciplina Macarii archiatri :
urv IlaTepx xai 'Vtov xat aytov flveuua tqv 0e6v tov .,
cumque omnes diffugerent causa persecutionis,
a/r9tvov, t.ov an^avrj, tov o^rutoupyov, tov ayaOov, y.y.i
comprehensus ego traditus sum Tiberio Praesidi
eppucaTo ue ex twv ya-uwj auTou- vuv dk TiaXtv 7rapeO"o9r.v
jubctur talos Edesseno. Abhoc male habitus, invocavi Patrem
perforari
TYi crj e^oucta* Ttotet Qe/etc, 'fitxatov -jap UTrep Xoigtou
Filiiim, et Spiritum sanctum, Heum verum ac cer-
e^w f3or,Qouvra pot tov oupavtov 0eov. 'O
aTTO^avetv, ov
tum, bonumque etcreatorem universorum, qui me
Hyeuwv dr.iv Atto Ttoept'ou tou 'Hyeuovoc a7roopa'c^;,
liberavit de manibiis ejus. Nunc autem rursus veni
vouitet^ aat Tac i[J.ac ydpac ex(&uyEiv, v.ayt.Y, xetpa/r ;
in potestatem tnam, fac quod vis quia inquum est :

0a/e'Aato<; £r;rev 'liTrt^OTeuca, tic, ov r/7rica, Kuptov 1r,-

ut moriar pro Christo, quem babeo ccelestem Deum
couv Xptcrov, oTt ou }j.y, xaTatc^uvr, ue, dX/a fenrfir.czi
auxiliatorem meum.Prseses ait An sicutieffugisti :

uot ue'/pt Te'/ouc. '0 'Hyeuwv Er7rev Ka/ei uot 'AcTe'ptov

Tiberiuui Pr»»idem| niens quoijue' manus speras
tov TtV.Tova. 'H Taa; £t'7r£v "EcTrxev TTpo tou firuaToc
evadere, scelestum cnput'! Respnndit Thalelaeus : r

cou, Kupte. ^eoiJwpo.; Hy£uwv efTtev 'AcTEpte, Tprc^v

Credo ei in quem spero Domino Jcsu Christo, quod r
£v TOUTravr touc, aoTpayaXoui; auTOu. 'iipa<; 5k 7ro//v;c
non patietur me confundi, sed adjuvabit usque in
OtayEvouevr,;, v. Ta^tc ET7rev Aeoue9x cou Kupte, arro
finem. Pneses ait Vocate mihi Asterium fabrum : :
wpaq TptTrc ewc wpac exTrc r,Tovrjc«uev TpuTroJvTec, tovc
Respondit Officium Adstat tribunali tno, Domine, :
acTpaya/oui; auTOU, xai ouoev r,vdaafj.tv.
Theudorus Prieses dixit Asteri, terebra perfora :
(> Myeuwv srTrev 'ETrioiuTEpwaaTe xat Tpr.caTe to' ;
talos ejus. Cuni autem multum temporis huic rei in-
doTpayaAouc aurou. WoTepioc EtTrev Ka9w<; uot iv.iltj-
suitipsissent, dixit Officium : Obsecramus, Domine, cac, xupte uou, tTprcauev to-j; dcTpaya/ouc, auTQu. '0
ab Imratertia e usque ail sextam laboravimus per-
Hyeuwv ErTtev Ba/ovTEC 0/otvt'a xpeudoeTe auTov x^Ta
forando talos ejus. et nibil profecimus. xEtpa/a. Ot tjj urvoroavTec, a)X aopaota TT/r.ysVre.; utto
3 Respondit Prteses Iteruin id tentate, et om- :

tou xupt'ou ruwv Trcou XptoTou, £u).ov expe'uacav, vout'-

nino perforate ei talos. Asterinsinquit Sicut impe- :
oav-ec 0a?.e'Xatov zpeuvav. di ua9y,TKc 0aXe/at'oy,
rasti, Domine/ uii perterebravimusei talos, Praeses ovouaTt 0£OTtpo;, £ctw; uieveuevj tw uaxapuo 0aX:-
dixit Injicite funes, atque in caput suspcndite. Azuo Ae^uv BX:-£i:
f
:
Illi
ti' tt-uouciv ;
'0 dyto; 0aXe'Xato:
vero id se facere cxistimantes, reveraautem caecitate etTrev StwTra,
tt siisjitndi aoeX^e Geotiue, 6 ydp XptoTo; TTapictv-
•ed /rustra ;
percussi a Domino ncstro Jesu Christo, suspenderunt x£v £>ojvauo')VM£. '0 Tlyeuwv erTT;v Ti'touto irrotroaT;;

'Eyoj
 DIE VIGESIMA MAJI. 13«

'Eyob tov avOpw-ov eiTrov UfttD KfiSfX&fttl, Mti uuei"; cu).ov lignum, rati se Thalelieum suspentlere. Vitlens hoc D
expe-uarjaTe ; TEtVavTSc. ouv 'Aorepiov fcat 'AXeEavo^pov Discipulus Tlialelaei nomine Timolheus. ihidem ad- U MS.
iLonitsT.
touc. OTrexouXaTop:*: euTovo); fivayvtwxri, Ivtt jiy, rotaura stans ; innuitl! Thalelseo, etait. Viden' quitlfaciant?
toXuwoi rtoieiv E15 xaraapoW.cuv tou JtxaoTy-pibu, Aflte- Cui Thalelaelis : Tace, frater, atlest milii Christus.
pioc efirey* Zrj Kupto;, xayw Xpiflrfovd.g etpu. Kai 6 confortans me. Prseses dixit. Quid fecistis? Ego vos
'Hyeuojv ocfdopa opyto9eic eTitev" 'Ayayere avTouc, npoe. homiuem jussi suspendere, et vos afflxistis lignum:
ae. 'Q,<-, r)e e.ueXXoy auTouc jratotfftayeiv •vojtuqv avrov, extendite igitur Asterium et Alexandrum spiculato-
ev£a.To jrepi avT&w ua/.apto; GaXeXztoc, xai e^etjuyo» res. et diligenter torquete, ut ne deinceps tale quid
rae, '/iibcr-c, avrov. KaTsopauev fft rutovc. u-:Ta xat ete* nudeant in despectum mei trihunalis. Asterius in-
quo rtso
pwv ttqXXojv M^oVj; ti; ovouaTt t^c Tacew;, xai jucts- quit : Vivit Dominus quiaet ego Christianus sum.
:
conversi
Xaoev at-TOVg ei; ~r,v xopvoviv tou 6'pou:, ojc aJto flTaoiolv Tunc irutus Pneses vehenienter ait : Ducite ill^s Astertus et

TteVT^xovra t^c ttoAeo);, IV9a sxoaTr.aav rov aytov QaXe- ad me. Cura atitein adducturi eos essent ante ipsum. Alerander
Xaiov, /.at aveiXev auTouc e/.ef, xat £X9qvrec. «"roiyyeiXev oravit pro eis Ii. ThaleUeus, et effugerunt manus
e
T63 'HygpovT. O 'ji Ilyeuwv rcpoaxaXeffauevo? rov Sytov ejus : cucurrerunt vero post eos aliqui. iuterqne
^aXeXaiov, efirev irpie, avroV 2v rt Xeyet; ®#)iXaie; ceteros quidani e\ Offieio, nninine Medius ; et ap-
0uffov tq~c. 9eot"; xai t^jjffov v.yX airoXauflov tou ^wtic tou- prehenderunt eos in suminitate montis. ab urbo
f
tou. O syioe ©aXeXatot; eTrrcv Ou \ir, irseacte. rov oou- quasi h stailiis quinqnaginta, ubi etiam S. Tbale- ll

Xov tov 0eou Jatptoytors a/.sOz-.Totc 9vffai. laeum comprehehderant, eosque ihi interfeceruct, necantiiv

Kat oaytff9eii; 6 'Hyeuicbv ef.rres'* @s*aTe uot tjeXXav, et redeuntes liiintiaverunt Prresidi. Praises vero S.
xat avaora: lyw Tpurcricto rouc. aarpay^Xove. avrou,
'0 Thalelreum advocans, ait ei Quiddicis, Thalekeo ?
;

ayio; ©aXeXzto; b?7T6V' 'Av^ty,9i 'Hyeuojv, xai eAScov Sacrifiia diis. et vive, atque hujus lucis usui-a
TpUTTr-aov uou tovc aaTpayaXouc* TcapffflTarai yap 6 Ku- fruere. S. Thalelsous respondit 1 Non persuadebis
pto; uou 'Iraov; XptffTff? eycTuyaucov ue, /.ai Ov ofooixa Christi fainulo utthemoniis impuris sacrificet.
Ta: arretXac aov. L2c dz eadaiTi Hyeuojv Tp»;aai tou; 4 Et iratus Prcesesdixit sellair, : Ponite nnhi :

iilem per se
&crpayaXov^ aurou , 6 jVjvqc, Svfia e/.zlitTeTo, exoXXv-iOr, ego ipse consurgam et terehrabo ejustalos. S. Th:i- facere volens
Pr-ses,
OTttoOev auTou, TtaVrec. oe oi /.aOe^d^evot-:!; tov Aclptavou lelaeus dixit Surge Praeses, et veniens perfora
:

v«ov 9e«ff«pieV9i, j-vecdxcav u-^a cyo)vy;c'ueyz).Y.c, Xeyov- talos meos atlest enim Dominus Jesus Christus
:

te; -
Mr/src o<-'eo; ruv XotC/TtavcTjv, ToazuTa uuaT"/'j'.z confortans me, nec timeo romminationes tuas. 1

e
TTOtoiv. cTs ^Hyettojv ux Qi'pc»jv t>-v yta/uvr.v, rapexat- autem surrexit Prases ad talos ejus terebrandos.
Aet tvj (xax«fp(ov t-)-'/;7jftot', ).e'yr«>v Ku^at tw 0eoj aou thronus in quo sederat, adhajsit posterioribus eju-,
0y).e').zte, vj-s. iy.r.inr, 6 Spoyo^ arc euov, Taya yap 6 et omnes qui sedebant in templo Hadrani elata
fc)ed? aou p.e'yz; EaTt'v. Eu:au:'vou Oe tou ua/.cpt'ou (r)a- voce exclamavernnt, Magnus est Dens Christiano-
Xe).at'ou, erreaev Opdvo: «tt' avrou' /-ai o.u oi quto); yvco- rum, qui ejusniodi rairabiha facit. Pr:eses autem
atv rr,- rou 0eou ouvauew: e/acev 6 Trapavouo: 'Ilyeuojv, non fereus verecundiam. vocavit 1!. Thalelauin di-
aXX' eopuyev ttz/.iv touc dodv~a; xaT' ^utqu o'j; av/ue- cens, Ora Deum tuum, Thalelea;, ut excitlat a cne
pov ^uptov, xai Xacoj/ tov T&uT:yvi'a/.ov, eTpr^aev tov^ thronus vere eniin Deus tuus niagnus est. Orant.'
:

aOTpzya/.ou; 7UTQU. Wouy/jjr^j.-y. o'- £cr,pzv^Y.a?v xl autemB.Thalelffio, deciditah illo thronus ;sednequt> his pitnitw
y.etpe. aiTQU, /,«t ava/.f/pv/ev, Xeywv* "Eti TTrpaxaXoj
":- J sic Prases injustus Dei potestatcn; agaovit. quiu rt sanntiir
a Sancto :
ce ©a?.9.txie i:;y £^0U, ;Va aifOXaTO!9Tajb}ff[V at potiusiterum fremeiisdentibuscontraSanctuin, tam-
/^^^ (
UOU. quam ferox bellua, arrepta terebra ccepit perforare
Eu^a^evou Jl toO fxaxa&^ou 0a?.s}.ai'ou, £'/£>ovto a ejustalos : statim autem exaruerunt i manus eju-.

^etpe? auiou, fi)o"nep yaav uyieTc. 'C ^£ 'Hyeptobv £(*::£> et exclamavit dicens. Iterum obsecro te, Thalelsae,
"ApaTe xCtov an' efj.oiJ xai xupiafft pid/aTe rroo^ t.u.-j.-/- ora pro me. ut restituantur maiius meip. Orante
ctv, w tcojc ex£t airoBay>J, v.ai jU-v? £t'i Tac x*^pa; ptou. '0 denuo B. Thatelseo, faclse sunt mauus ejus sautu

0710; 0aX:'/a[o; £r:i£v iuTo? r,(.coi zy;j dpy/.v if,^ ece- sicut fuerunt.
TccGe&$ ptou TrotetoOat, aiTo^ ju£ xat T£?.eto"joat oo^etXetc. 5 Prases vero dixit : Tollite eum e conspectu
initii nltrsut,
T
'0 Ilyefxojy £ ;:Ey 'Av./a/ou dr.OSii, arcoOavE, a'y9pojjr£. meo, et flnctibus marinis immergite. ut ibi pereal, V
Outtoj oudev coi eTCotViaa xaxou, xai TocauTa jj.il ivsSsitoi: nec redeat in manus meas. S. Thalelams ait Tu :

'0 aytoc ©aXeXatoc er7r£v M>i vnp(ar& TUpawe^ oti ota cbepisti quaestionem de me habere tu quoque mihi :

tov ojooov cou ~.'.v 0£ov aTcapv^aofzaL' touto ouv vtvuaxe dehes eam consummare Prxses, inquit Alio abi et :

T
oTt oi/Te toTc 8eotc oou etrtOuow, x.at Totc cWptoaty, ot c morere, homo ; necdum tihi aliquid mali intuli.

auToc XaTpeuetc, rrpoaxuv^crto. TauTa oi aurou etrrovTo;, et taha in me exercuisti. S. Thalelasus dixit : Ne
AflfSovTflc sutjv ot Oy't/tot, eoaXov ctc t;; v oxrfm: x*i exisfiines, tjranne. quoil propter tiniorein tui Deuui
ttrrfyayov, evOa npotflraEev H-^ttojv petp^vat aturov: negaho hoc aiitem Seito, qilod omniuo non sucri-
:

'12; 06 SoQatrav :r:t tov tottov, xat EpteXXov aurov pirrcet'/, ticalio diis neque dceinonia quiljus famularis
tuis,
TCpoor.u^aTO A:'ywv Kupte (t)eoc uou, p./; ouyyojpr^oy,; adoraho. apprehenderuqt hctores,
Ha>c dicenteui
ue vuv aTioGzvEtv, tva Tc).et'oj, aycovttrauevojs c<-o/v!co) conjeceruntque in scapliam, eoque avexerunt, ubi
tov '?,- wfia.uili' OTi^avov. Kat etTTOVTOC aUTOU T7.UTX, mandaverat Pnoses eum dejici in mare. Cum autem
eppt^av auTvv etc Ti JT£?.ayoc, v.Tr.i rcapayEvouEvot o.~vi:j~ veuissent ad locum, jactumque facturi essent; ora-
ystXav toj 'Hyet/ovt, /e'yovT£c' ort, xaOojc e/.£'?.euo"ev to vit dicens, Domine Deus uieus. ne permittas me
u/y.ET£pov ueye9o§, eppi't[«aaev 0a).e'Xatov ev toj iteAayet, nunc mori, ut perfectum agonein ahsolvens susci-
xat teOv/.xev TtapaypJTua opojvTwv r'u'ov. piam iminorinlitatisc.oronam. H;ec locutum projece-
AEyovTOJv 0£ auTOjv TauTa toj 'Hy£p.ovt, 6 uaxa'oioc runt in mure, et reversi nuntiaverunt Prassidi dixe-
0a).£/atoc TCapaytvETat EOToXta^Evoc, cpfpojv aTo).r,v /eu- runtque; sicut pra>cepit Maguitudo tna, i.rojecimus
zr.v. Oc oe t/c TaTEwc Eyvojptaav toj Hyeuovt Tcepc auTou. Thalehvum in mare, et, nobis vitlentibus mortuu-
'0 0£ 'Hyeuojv axouaac eOauuacev atfotjpajxai e|t'aTaco, est.
jtat IxeXeuaev auTov ayC/vat evtuiriov auTou, 'ilc oe eia- ti Adhuc illi sic loquebantur Prsesidi, quod ad-
Tr',v£/tav aurov, etpr, auTtjJ' Ioou at yor,Te
r
a/ aou fuit B. Thalelajus, stolam alham indutus qui au- :
saleum se
xat tjt; 9a).a'aar,c rcepiyevovTO, '0 oe' p.a/a'ptoc efrccv tem de Officio erant indicaverunt adventum ejus 3-stH :

Kai Tcou r c!iuvauic to"jv 9eojv uuo,v, r to ~/.y.'jyy.y.j: uucuv, Prasidi : Praeses vero audiens, vehementer admira-
corant
X TO 9pa'aac et; auTOu;.'I(5ou yao 6 Kupto; f/ou Ir.oou; tus est atque obstupuit, et jussit illuin adduci
XptaTO; /aTE'/uGEv Ta ETCiT/OEUf/aTa uuojv, xat ou auv£- se. Cum aiitem adductus esset, dixit ei Ecce etiam :

yopr.aev ij" ff^no9averv tvz vt/.vraojoE xai tov rcaTEpa aou mare vicerunt incantationes tuse. Et dixit Beatus :

Ubi
 : ;

10 II ACTA S. THALLEL/EI MART.

BX US
medicie non imperitus, genere nobilis, Thallelseus xai » owpcocttxojv drt/;//.aypiE'voc 9eo-pcwv , TcpttojTE- D
nomine, viri inter Christianos presoipui filius. notis- pav -rv svaeSeiav xpc'va;, zaTEToXpta -«; Tr^avrc* xcxt
TATICUN
simum fama lucuiii habitabat, qui in Phcenicia dvcaTdptevo; yuxrojp iiir.or.rt -.i uij/iXa pteTewpa tou /Yt-
situs n bibano habet noinen, et ad A Hierosolymi- odvoj xai /.a-d/.opia devopa, evSa jCpwpio e-/9.
Z'p"«
tunaa regionis parles vergit. 5ii t«; 'jt/o-opvou liy.c ihmV-tvt -.}.-. 'ju/d; t/Ijv ocv-

2 Is itaque spes suas oinnes in so!o Deo sapientef t/pconcoy, sv oi; xac t6 9j,).u ptdXtaTa /opaaTc/Touv zzte-
liahens reposiUs, ei inullis egregie factis clarus, ^opEUE /evo;, ev zuvvupat; zat yau/atc,
zj).a /.71 jTjxtiat , xat
rl religionc
eonscientia: bonre testimonio animosus, atque a cor- Tup.Ttdvoi;, /.ai aj/oi":, z.at fjyytiat.:. Outo>; 7cai"c
frrvens.
poreis prorsus voluptatibus alienus, qnia potiorem ejaeowv e9epdrteuev ev t^-j iotep otxw, cpcXoTiptcoc, UTcoJevd-
rebus omnibus duoebat pietatem, facinus praacla- pevo; rravraiT cevou; ts y.ac TCoVra;, x'«I t/; aVe^duoxe,
riin aususest contra idola. Noctu siquidem e lecto diiicTjv 9epazEi'a;, 7Tavu/pi.o; i/ttocto 7t/ojtouvtwv te xai
consurgens, ezcelsa Libani oxcidere est aggressus -:',ry'irj aup:7l:/9r,; cevo'j'J/0:, oti ^/o;'y,v vut(»> r&6; 01
et dejicere arbores, ubi oracula sua fundens satanas, Xdcjevov r,9o;, xat evojpoo-vvy; r.v toutoj tojv ao)topte'vwv >,

obscoenis visionibus upmihum animas seducere con- potai;' tv.ovtu'ijT£po; oe tov t/i; crct reTCfljroie auy.xxltiac,,

sudrat; et feminas prassertim, choreis agendis ad- av:v0'i')70i; Jtepi OUTWV ffipoVTfOI ouveeVeTO, totov TlC7r).a'y-
y/VOV UTTOTTTCUO)'/ pt£/o: Tou TTaC/OVTo;, xai aoEoou-
>l.:.i~, cymbalorum, uabliorum, tympanorum, tibia- Tfl

rum sonis Baccliicisque orgiis occupabat. Sic erga fWo? tov v.ottov >;; Tco/uc/j.r.pou Cwo;. "Eartv ore &
jroro* quosll- outou; xat :rc wptwy eejdaTaCey, xai Trd/tv auToi"; w;
Religionem aflectus, medicinam domi suoo exerce-
/'(7 (/('((/(*

bat, tamquam ]"'iv^iin"s hospitio colligens; et /,; irapiOTaro, -f,c auTojv xr.oEpcovia; TrdvTa Tt9e'pte-
twa/,
bmnes qua valebat arte sanitati restituens, divitum "
r,; oeurepa. Noj; rv jrepc avTO-J;
to-j; TcqXuouuaTOC. /.ai

pariter ac pauperum reeeptor audiebat. Quamvis 5^toJ«ator« ! Jp^oiv Trv _

:rc JToi; yfaxsi rco>.uda
v.oyo/ov

autem summo in bospitalitatera ferretur stinlio, et luf^ua^tiMi etfocTiov -vj uyiei*av itap^uv. Oux "(xe-
v
vev oe -21"; tojv /pet^ojvTwv a'va r.Tera9ai arcoucTat;, aXA'
omne suum gaudiara poneret in conhrmatione de
aJTv; ajTot; TCpo; {jor.Getvv eTp£/£v, Ta ayQr, tojv
bilium; prajcipua tamen quaclam erga paupares mi- y.y.i

xapcvovTCOV iaTp£00Jv exoi/CDCctev, yap rr;; yaptTOc evep-

seratione raoveri solitus, singulare quoqne cura l')i

cirea eos utebatur; eurum membra quos curandos youf/evo: p'i,ur;, avzr.-j tiyvj rh couviiv rri; aa*)Eyet'a;

susceperat sua esse reputans, et

ojyrv apta tc yap r/v p',")atv Etp9ityyeTo , xai rrapa/prl-
vitse asperioris la-
pca to epyov exaXei tou ?.oyou auvr'yopov.
borem molestiainque eis mitigans. Fuit ciim illos in
<lux /v rc*/ouat'ou y.y.i tctoj/oj rcap' auTt^ t6 c*taoopov
humerum sublatosveluti f.iuiulusvilis.simus pbrtaret;
1

/x:ooy, «//z TrtciTwv xai' ^rciaTOjy jrr);p/£v xotvov euepys-

nihil ea quam de miseris habebat cura existiinans
Trav.. T'.i; yap to)v eJaeo'i)v 0/0; xy.Taa/o),oupt£vo; pto)-
gloriosius. Pluribus in eorum commoda oculis invi-
Xo)|t, /.ai T/iv r'y£ptovt'c)a tcJjv -/.aTopGojp-aTojy xaTeveov
gilare videbatur, et omnem in id solicituclinem con-
euaeSetav, t)te've ae rcaat Tot"; rcpoatouat tj;v taotv arca;
ferebat, ut abeuntibus sanitatem qunsi pro viatico t

Non
2,,£ ' >;? ^>«-p^ «v Maprupa e/ext^to, xat

f/lam
tribueret.
oporam conferret indigentibus,
illi suffic^batsi n, r iuis'tantiunn.odo
sed sponte suaatque
ndigentibus, sedsponte suoatque
frfe
""; ** VT01 ;
»f
''
l E ''^
,
'

V
^P""'''2 ' -co-iTr.Ta- ci
yap eav irapecTTr,, ec auTou paTrcc^opievov arrejpa to voar/-
**
.10/0 ulinj ad eortnn auxilium properabat : et reinedia
vrrfto pa, /.zi r t>i: «ptapTtac; ea/.oprcttETo ctuvapttc,- xai roaou-
laborantibus atlhibens, eorum relevahat tiolores.
tov tptXoixrfpjitov uinjpj/ev, oj; xai lot? "EJ\5.r,oi 7core
Gratiffi videlicet ilivina' ro\iore instructus, sulojussu
9£pa7C£t'av TCpoaa'y£tv, r.ai e7r£U/ea>0at ajror; r/;v aya').r,-
morbos etlanguores lugabat; simul enim ac sani-
iptv, a/\/a xai tor; ptj; ouva/youatv opyt^ETo. "IcJev youv
tatem cuipiam precabatur, ea repente homini reddi-
rroTe Xptartavov ptepte'vora xa9' "E?./r,vo;, xat tcu toutou
t.-i sermonem ejus excipiebat.
"5;ya'T'o /opeuovra, zat Sr.yfitic, to oxfepov toii orvjpis,
it Pauperuiu inter et divitem discrimen apud eum
'/.a:ep.:'p.'|aT0 unoi-j, M>i eTct'/atpe Tot"; xa/.orc tou £/9pou
nnllum ; infldeles ita ut fideles communibus beneti-
oou, dX/a f/aX),ov ec pceTaaTV;aei; aurov rcpo; 9e6(di/ v
ciis complectebatur. Eteuim piorum bominum cu-
(3t'ov r.otva yap ty. iti%, y.ai Ta ptO.XovTa airXa-
randis plagis totum se inipendens, et ad omnia recte
'0 c?£ cjratv, 1'y.yyrt'Mj iou tout'j etanpoaTa/invat
facta pietate sola utens duce, omnibus ad se acce-
rov OayoTov, Trota yap 6jvr,ot; ciiaaoj!;ea9ai rouToncj
diMitilius impertiebaturniedelam quiscumque autem
:

ev naai Totc xaxof; eyyr,pdoavTa;. '0 cTe' cpr.ocv, npoaeu-

inliriiiahalur, recurrebat ad Martyrem, nec facile
/ea^at, dcJeXcpot, rot; £/.9poc*c 7Tpoa£Ta'y_9r;pt£v, oi, [xr]v
erat inire numeriim sanitati redditorum si cui :

eneutfpai'v:a9af outw; ydp aurojy To c5uaTCEi9£; pia/ay-

vero superveniebat ipse, ex eu raptim diffugiebat
9r,aETat. Kat ptETiiyayev aurov rcpo; 0-up.Tcd9etav. OuToJ
111 ilms et alia qusvis \ieccati posna. Quin etiam
TfpoetV, 6 [3t'o; tou Mdprupo;.
tanto ergn rniseros omnes oomraissraticnis fereba-
[ld9o; TioTe' rcva p.ear,p.Spcv6v 9>;pt6c5r,/.Tov /.aTa
lnr affectu, ut ipsis qiioque Gentilibus bencflcia
a7r).dy/voJV ec/r.cyet, zat /^/ettoj; 6 toco/o; yufii; 017.-
coiifereinla1 sanitatis 11011 denegaret, sed pro eorum
m^y.c, tojv eyxscruv -i a-ifjx xat rd z/eupd EpEuvraa;
convalesceiitia preces votaque susciperet, eisque non eneveptETo /.ac Tiiv /.apcjiav aurou, xat ouv raf; iy.TMr.oic,
i'1'iiipatienti irasceretur. Quodam tempore Christia-
cpappcdxoi; xai Tj? Te'xvr t« toutojv xat r6 /pa,uz tou
norum quompiam adversus Gentilezn sa>vire conspe-
ntc tninus wil dyjpi; 7Tapyyd).0JT0, zvi :aT:v«TO nscvto9ev t(>j r.xi yar,-
jerlrorj erga
xit, eocpje cteso exultare. Non tulit crudelem bo- u.i-.Mj /TTdo9at xat Te'/vr,c iy.-r,tr.f,c dyayvojvat.
minis duritiem vireanclus, sed palam '\)X-
eum corripuit op.(,j; :v dv£/\7Tt'aToj atj9evet'a rotauTr, ny.oin-n 6
hisce verbis; Noli, bomo, inimici lui malis exul- MdpTu;
OepamuT);;. xai raartv j-uto) 'Cv.-y.ia:, r.y.i eipebv ro -.?.:
tare; tuno verogaude, cum ad sancte instituendam
OtaQeaeoj; aUTtp TT;i; Xpta-.v cmo6Xeitoy, uyiac;
vitam cuin aurov
('uiiiinovcris ; communes siquidem aerum- Ta/ei'a; lteitWptoxev t/v oectdv ytie rcpoTEcva;,
n;r Eacppdy-
mortales oranes premunt, quee autem deinde yta£v toutov a-aupcjj, y.yi t6 tou dyrjpoc eu9 :
obventura nobis ; dndrily-o
sint ignoramus. Cmalter; Mortem, 7td9o;. Tou c5e euyapiaTW; (3ac5i'aayTo; looj ti; tzTp('azoc
inquit, huic inferri oportuit quam citissime : quid voat£uopt£vov jyav, >.otp.avTi/.rv, </7:o'Jup6pi£vov auvoyjiy'
riiiin prodesl supervivere eos qui in peccatis suis r.y.i 5top.'h ).ap'j//t/.oj TreptE/optevov j.xi
itppBpiiliat; iyj-
• •in-scerent? Tuin Sanctus; Ita edoeti snmus t6v tots -outou |3»Stopiao-tv, £cyr, A;'op.at,'zupi£, 7io).).a;
1 11 es, nt etiam pro inimicis orare, et nullo modo TOJ-',) /.-/T3"/7/'j'jaa; pto/Oou;, 7:0/'/? tvjtoj 'JE-J-vrdv/za
il eorum gandere debeamus bac quippe
infortuniis ;
aojajpv, Tt')//d: toutoj p.£.///dv/p.-/i T£/vv:, 7To).).at;
ne duros eorum
animos faciliue emolliemus. ErcocJar; 7!epto£'c//,za- c.77/,y /j7:v/,aa vjzt^; £1: 7T/up.dT0JV
Quo dicto ferocem illum ad compassionem induxit. TCf oa9i'p.aT7 /pupa;
;

optotoj; £t:
, |3oT«vcov icVEupr.ptaTa,
h Aceoquiilcm modo vitsjsua; stadium Christide-
IfapjU.dxoi; :/ptadpr;y navToioi;, zo/azeuTi/.z:
currebat Martvr, quando contigit meridianis oris, &TH0ac
|UtTBiVoe nocplcrupa, zai toutw zi/a(daat do//v 06/. ia-

/uaa
 ;

DIE VIGESIMA MAJI. 17'

~/y<iCL ptpffEWc,, aJJ.y. usvr, ZO 7Ta9o; ^(AOVtXWV, X«l tJ7TEp venenato per viscera malo serpente, torqueri ne- D
a.v <bappi«XQV 9ep«?re('a; 7ipoaa£&), t>t; e~i to zpetTTOv scio quera liominem. Jamque permolesta sane pu- BXMS *

utT«6o?^ avf7tioenTov TiavTa y«p tjjs TQJD Tft&oug 0spa- trefactione interiora omnia pervadens humor pesti-
^sanatpette
7ret':>:; IXajrw, Ev toi?.ut/, TOjJvvy ouucfjopo~)v aTToyvdjoei, i'er, pectus ac latera et ipsurn c.or ejus raiserum in laborantem,
TrpoflEifftV 6 ouu7ix9r,; txTpo;, X#i t/,: ij,u/opxyouar,c xap- modum depascebatur. nec obstantibus medicorum
oYac. /.«oouevQS, t»i? rojj ttx9ouc aTidyvo>oiv ev.uoev, etTiwv, pluriumpharmacis^atqueomniabeisartenequidquani
Aeyw ffoi, tciotcv et Tipoo/,yay£c/ udvov, /.«i aXueot touto adhibita consumptisque pecuniis, pejori seinper
y.XTeOEOUEtTO TO 7Tx'9oC f 0); a/«Xt'v0)T0C, 6?p«TC£T6U6 ITrTTOC/ loco erat viri sanitas; ita ut et pecunia; eum «lefi-
eay ouv ourwc, U7Cayopeuo»] [tjjv tr/flT*iv, ypai^ac. syt» tx; cerent,etde valetudinepermedicosrecuperanda spem
Oer,0£i; TtpOC AOIOTOV avaT£tVW, XXt «VTQC; Ev9va, X«0lflCO- nullam li;iberft, Sed postquam ad immedicabile
ypacpet crjv caaty. Tote o aa9ev<5v, twv tcgowv tou Ayt'ou m;ilum curandum accessit Christi Martyr, et fidera
X«6duevo;, xat oa/.puatv autov eXeetvoXoyouptevoc, t«v hominis exploravit animi cjus aflectionera depre-
;

aUVTXClV T>7C THCTeWC. ETTEVEUe TXt; /Epciv, B1C6I01S |K>5 f>5 hendens, ad Christum conversam, valetudini miserum
y/ojoor, oeOuvr,:o' xat t>"; Oet'x; /xptTo; auveX9ouor,c, repente restituit. ProtensiLnaiiique mauu,signo eum
7tiepaUT« 6 Tou rac*9oU{ deaud; E/.TiTivx/.TXt, x«i Ta tou Crucis raunivit, ac omne continuo malum ab eo de-
Tp«x£t7o-j flteXvetG xXetQpa, pulsum est. IIoc igitur recedente cura gratiarum
Outoj; t«9evTQ5 x«t toutou, xar' «yopac. nsptstV 6 actione, ecce e medicorum numero aliquis aegrotum
Maprj; avaiiaTwv, uv-tiou tu; /prZojv B7Ccoxe\|/eWS «p- adduxit, pestifera quadam contagione, etgutturis
pwaTo;, /, XtptWTTWV tttw/oc, r, nXavWpcevi] ^uy_r;, ""* augustiis,selaraentantemteneri. Is hominis suucti pe-
ovrwe. t/;; EtcTwXtxjjc. ayaacf/jXr, t«s tyvyjkc, appwoTiac.. dibusseadvolvens;Oro f inquit, Domine mi,plurimos et a "S'«a
fattces pr&cltp-
xxi cuvaXyr,a«c. auTw,
:
'Ioev yap TTore yuuvoy TTapet'p.evov, in hoccehorainelabores frustra consumpsi, nonexi-
sum
eW,TTAwa£ toutw TTAouat'«v tnv icpov.ot«v. 'Oc Trpoaetowv guas ille pro recuperanda sanitate impensas tecit,
aurw, Tcpdffetat Tixpa TTopevouevco rw txTpw Xeywv, EXsy,- oinnem meam nrtem in eodem perdidi, ab omni
aov pie, catpe ay«Oe, oit ttxvtwv eyti) aQXcwtepoc,, /p^- eum parte tentavi : noctes duxi insomnes variis lo-
adv uot pttxpav TCj) aa9evouvTt 5ia).ecty, tatpQV yxp euctr,- tionibus intentus, dies similiter in herbarum explo-
uov rwv i/ojpwv ave/eaOxt. "OXtaoyjpay syw GtTeuwv oc7ov rationem totos iinpendi, cunctis medicee artis auxi-
zat peucduevo; atyyw /.«Tr,ve'/9r,v etc y/,v, 7.7.1 e;?:pOpov spesomnes quibusmihililandiebararaisi,
liissuiusus,
to yovu yevduEvov ecedu tou x«Xutttovtoc awptaTa, ot«- etcuraad eum accessi, nullum restitutae valetudiais
xXaoQec^ovis oe ptot tj?; ^aaewc, xat to-j atfupou aear,r:dv- principium reperi ; sed malura pertinacissime
toc, yeyova tpavtiflTta eX/.duevoi;' o^t/dOev raF; ^apaa- quodcumque ei adhibcreconatus fui
liomini adha^sit et .

/.tatc y.o)Xa/.EUop.evov ayptouTat to -a9oc, Tat; /.KTavvXr'- remedium, nullam tamen in melius mutationem
aeocv e::avt'oT«Tat uaXXov, t«Tpwv ouuitopcaci; avStoratai' advertere hactenns potui orania namque raedicorura
:

c)td uot jraca 7cpoacToxca 9£p«7TEiac. etjopctrto, av«tttcT)0«[ auxilia malura illud Ionge exsuperat. In tali eum
yap e/. tou tixOouc ouoettote JsXircaa. Etcsi ouv eyepot; videns desperatione piissiraus medicus, animo defi-
tojv 7rt7TToJVTcov 5t«t t'Xr,c 7CpQxeio«i, touc TceTcXnyttsvowS cientem suscepit, spetnque illi tledit meliorem,
uot aoJouc. /aptozt icooac, Tac yap vooou; /utiJv a'cp r' a'jjv
(
ita locutus ; Dico tibi, si fidem tantummodo habue-
ou/. «veyvi urj tpepetv xat wc e/wv 07tXa'/y_va TraTpo^ ris, licet vinculis tibi alligatum 1'oret malum. fugam
ouuTca9eaTepa auto9ev oeauTov xaQrixeteyoov, xat yevov tamcn quasi effra?nis eqnus arripiet. Prolecto si

uot toj TreTiTwxoTt /eipaywydc paxTetpt^a. 'AXX eu9u istam mihi fidera promittas, ego meas ad Christum
Xoyov tou MapTupoc Trpoc auTov «Tcdxptaie' A-jtc-; eyoj pro te supplicationes feram, ac ipse cunfeslira chiro-
aot 7ia'p£(p.i T/^c eyepaewc xe'p?oc, xaTaTrXatTW ae, yap graphura tua3 sanitatis scribet. Tunc infirmus,
TCtffTiVj, to tov 7ia9ou; aou £y/.apotov euTrXaoTpoy £t yap apprehensis viri sancti pedibus, et lacrymis ad inise-
uovov TTtaTEuaecc, eutjus r; rr,; taaeoj; TrpoaeAeufferat /a- ricordiara ejus erga se commoveudam fusis, fidemei,
ptc- £/oj yap TTiv Tipo; exaOToy tt«Oo; OeoOev xaTetrxeiia- qualem requisierat, addixit manum signis, ciun ;

aav ey-XaGTpov otav oi tt/otcv tw Xpierrw TrpQaxouctTetCj lingua impediretur, ad lmc indicandum usus. Atque
TOtauTKiv nap' auTOV tjjv uyc'av r.y.y/.ar,- ;av yap qXqv oou ecce, divina adspirante gratia, laxatum est viucu-
tqv vouv JtpoCj 0eov a/.ovTt'ar,; f Ta ot«or pL«Ta aou ; ifftw; lum infirmitatis, et colli claustia fuerunt referata.
xatsu9yv9KaeTat. Tauta etjix, e't« tojvapOpoJv a''|au£vo; f b Po^t ita reddit;im homini sauiiatem, ad forum
xat Tac apuovta; twv tapawv ijfliXatp^aa^, yjpuoae Trv ambulaturus perrexit iMartyr. circuraspiciens num
tojv jroowv auTou Xuatv, v.y.i rwv veupwv auvj}t[«e rjjy guv- quis ibi aut infinnus egens curationis, aut egcnus
Geatv, xat Ta a«9pa toutou excvr.oe ue'//;, xat ts; eotpaX- esuriens, aut animaessct errabunda quatcnus cos ,

T^ Mapiupoc, curat pedem

tte'vac; eTiavdpQwffe [3«aeis. a^ir oi rov sic ab idolorum errore et intirmitate reduceret. Fa-
pcssimc af/e-
euOu; to /oXov TiEptitpe/e fj>rua, xat aTovt'oa; ~r, ©uoet ctumest autem ut videret horaiuem plane nuduin, ctum,
effrepeo')9ri jcapttv^ut;, xat eipiXavTo vycac^vwv. llapayyet'- cujus commiseratione tactus, auimuiu explicuit ejus
/avTo; oe tqu MapTupo; fftyjj ttjv rtur,v arrQtJovvai (o-j juvandi cupidum.lllevcro ipsum intuitiis, pr»ter-
yap tov e< ^v5po'j7:a)v Orpduevo; E?:a(vov z-E'jEt'/.vu;v touto) eunti ait, medicoruin oprame, quonjara mortalium
E/.Etvo; To-.vavttov t;!; yap 7T/.aTe('a; 7i£pt(0j>, Traot toi"; onmiuiu iufelicissimus ego sum, tantisper me lo-
unavTcTjat t/,v eauTou ecpwvrj avaci^otv, /.c>:^ojv xat ).e-
quentem audi, medicum enim insignem decet sus-
ywv AeuTE, tosre, Eevov yap to^; avOpfirioic ayaOdv irrat- cipere difficiliores curas. Per lubricara ego viam
5r.tj\r,nzv d^euTe, ioete 9/,aaupov iacect); /.puTTTduevov e'u- incedens, ncc satis rirmo consistens vestigio, in
^u/^ov 0euT£, (cjete «*TCQppr,T0V /'Jp^yJv C0JTr.pi'ac. "Ho« solum repente coucidi, et Ioco suo cmotum genu
Ta/a o-jto; ovp^.v/jsv Tipo; avOpojrcou; acft'/-ai; aTCe'cTo> mihi est ; unde inutilis rcddita tibia et pedis cavilla
xev yap uot tou vocr/,'^aTo; XuTpoV. Toutojv /.e/ouevojv, o suppurata, fecit ut ulcera pluratarcumferam. Adhi-
MaoTu; uTre/ojpr.ce Trpo; tov ttttov or/.ov.
>0
j
bitisautem malo remediis, ipsum videbatur magis
JVsavt; oe T(; ptc^w a Trai\aiouG« d^at^uovo;, xai e^doo) mali magisqueinvalescere.superabat fomenta omnia
TTveuuxTo; T/,/.ouE>r,, tou i«Oe'vto; tou; Xdyouc a/.ouGaca, pertinacitas, nec quidquam juvabant coacta sa^pe
7ipoaE0papev aur'i) ev to» ot/.oi, /a(->:v rou ttxOou; cfopzy plurium medicorum concilia quamobrera nullam ;

^co-jtoaTo. Kv.i t«v Tizppzctav Xxoouca z (Jatuovaioa, mihi adipiscendae salutis spem videus relictam,
toj Ma'prupt TrpoTEtGt, /-^(' CTEva^jucx --i cvptcay £cr,yet -
supervicturum rae malo nou credo. Tu igitur, cum
Tat f oa/.puoooXouca rrpd; auTov y.c.i (3owcra' laTpe zopu- sis lapsorum erector et propitiator, exulceratos
'.jKtE, -:/.fji'/r;cdv ue «Trd tou TroXeptouvTdc pte, aTro^toj^ov pedes mihi sanos restitue. Non enim potes non
1

aTi euou tov adpaTOV /r,aT/,v, cojgov (j>u/>7v i/./.p^uafj.Evr^y auferre a nobis morbos nostros : et quia habes
Ei; ce, xac Tiav qtc ?.uttouv a7iocdcr,cov , 0r,p£UT)7; TOJV paternte commiserationis tenerrima viscera, ipse te
Maji T. V. 3' move,
 20* II ACTA S. THALLEL^EI MARTYRIS.
modo circumiens, et ab artis suae exercitio
simili Xaaoiou Atywv, -f,c ni: Sfeurepot^ Kih/.z: mttews, }.i-

X ws. nusquam desistens. Tunc e Gentilibus nonnulli ad yoyres, npooiftaoev 71; 7:2?' ifptv £; ovaroXwv Ta%n~
TATICAN.
detatusque Tlicmlorum, yEgarum, urbismaritima) et in secunda taiog, Birtir).aarov tarptov Tcooa^spwv, /,ai i-iTroXaiw
ad Theodo- Cilicia prsecipuse, Pratfectum, eum detulerunt, di- qx^hgti to-j; poXXoyg oeAeo^wv, v.y.i Tr,ao0 ttvi rrpootfn'*
rum Mgarum centes Gnlikeus nescio quis ex Oriente huc ad nos
: Tovta -r,c earp/ag ow^fwtra, xai eXsu8epo7rotQuvro$ zpo-
Prscsidem,
venit, et. fallacera quamdam medicinam profitens, o-wvupov 7reptTt'0r,aty a-jrw, eivdpt £-/. JouXtxns pa7rta-
externa specie plnrimos seducit, in Jesumquemdara Qiv-01 xetpo;, v.ai xa0u6ptaev rwv 0ewv ra TroXuTtfWt,
curationum suarum gloriam referendo. et liberatoris eAa^uptaey t« r>fe Upoupyta; Xafiicaa, Efnavev zovq ap.o>
nomen attribuendo ei, quem constat verberatum ia^tous vao-J;, ew; /.zi vuv exxo7rro>v Ta Btrs~iaix dlar,
manu
deorum honorem injuriose n J Tcouerai. Outoj; a/.ouaa; 6 'Hyeu.wv, z^Ta t*v exeiVou
'

servili fuisse ;

proscindit, pradatur decora, polluit

sacerdotalia Ttpoooov oou7ou; aTrs'aTei).£v, Ta; Tpicou; cVtaryjperv, toi*i;

templa veneranda, neque bactenus cessat sacros oao<fu«i|*t 7cpo9eptevo<; xtvoVyov, p~7rou Taurr;v « raurxv
Iucos exscindere. His auditis Prffifectus famulos emi- otat7po?a«? tcov qo\mv 6\aXa*0ot. 'AypuTrvo>; oyv ol Tru).wpot

sit, qni progressutn exciperent itineraobservando :

-y.c rourou irpooOOug etyuAaTfoy, oux avetuevr,; yo).f,-,.

viarumque custodibus, proposilo gravi periculo, Ty"; ouv n/.xvrc twv etow/wv Travraj£7j v.iyvL/.ivr.c, xai
edixit ut curarent, ne hac aut illac elaberetur :
twv Xptartaywv e%i"*,r,Toup.evwv, irepi£ruj£ov rw Ma'pTupt
capi(Mr, quare excubitores ndportas positi invigilant omni TT//T''ov TOU "Avflt**Otp6oU aGT£W;, 'JTTO D.OIOOOOWV £'/.£t

ejus egressui, furore non intermisso. Cum ergo 0xia"*O|xevW ^uTetav, v.at o^aavre; v.xi ^aaTtyoWavte;
unfversus gentUismus commoveretur, et quidquid avrov, fr/xyov Tipo; -f,v ~6hv twv Aiywv, xai rw 'Mye-
Chri8tian6rum erat excuteretindagando, haudlonge p.ovt TrapBaryiffav, ''O; f/.e^trvwi; y.lxt* «utou, suSucj r>5

a ab Ana/.arbo urbe in ThallelBBum inciderunt, sub £7Ttoucr; £7it rou Aoptavou 7Tpoxa9^o*«^ vaou, r>)v eVauToi
umbra olearum qnarumdam quiescentem ; constri- auvexpt&TKtfev xptoiv, xai wixvoaavre^ aurov eiaijyov oi

ctumque vmculia et verberibus affectum /Egas ab- oVjfuoc* KaraSowvTEg aurw eha(vn, pyjfiarwv axoiuaat tu-
duxere, atiferuntque Pnefecto. Jlic magno in eum pavvixwy.
furore incensus, postera statim luce pro tribunali Kat' Dpyjatv 'Uyiv.wj- X(*>pav Hye uot, x«i ruyyiv,
sedens, in templo Hadriani judicium contra Thalle- jroXiv, YJ.r.ivj , optov re xori -pai-iy. '0 oi' Tviz ph> eitti
Iffium instituit, Qui mox vestibusspoliatus a lictori- 'loujaiag lepoaoXu^Ty;?, eXeuScpojy $k yovewv, QyJJ.i-
bus, ad Prffisidem perductus est, succlamantibus ei, Xztoc, lyr.ohc, Xp.tottavo^, '0 'Hye^.ojv lyr,. Tt' cot y.vX
utedictis tyraanicis obediret. t>5 noXv<yopw tojv Kt^ntwy irarp^t; '0 Maprug tm, Tx'v
in^irropa^/r, 9 Tum Praafectus; Patriam, inquit, et conditio- zido)MY.f,v ~ly.vr.-j nepttpv, xa,i erepwQt jBKeaQei^, f&ta,
nem, civitatem et appellationem, nec nonquod vita? y.a.i Evrauoa, t&j Xpiarw ovy.ij.y.yf.^uiv ouJev yy.u outoj
genus profttearis, edissere. Cui Thallelxus Patria, ; 0epa7reuei to Oerov, w; xara -f,c, EiuwAtz^; £^oTr?.y,ueaOat
dixit, milii est Judsea, & urbs natalis Ilierosolyma : ~hdvr,tc- Y.y.i ei ^9e).ov, 'ia/ov y.v -y:j r.y.rA oou ovvopotniy
parent1buseditussumliberis,ThaTleIffiomihi nomen, axaTaa^eTpV" yXi.y. zzpzyovc exw).uoy f fiXao^r^ou^EVo;
arte medicus, prnfessione sum Christiatus. Atquid Y.y.i -f,~ iarpias £u9uvop.£vo; ov/.yc. Taura Xeyovroc,
tibi, qua^rit Prcofectus, in fertili hac Cilicum regione 7rup7ryo5*,aas 6 'HyepLwy w^.ou vsupot; TrapExeJeuero toutou
est negotii?(Jentes, reponitMartyr, idololatrico er- -.-}. vo-x /jtacr^eaflat, ulr.yy.ic aurov -epiaatyyw (3aaa'-
rore deceptasperlustrans,etexaliisterrisabire Ju- vt»)v, i'v' ci; xaraTTTwaty rtva^ rov M^prupa. 'AXX' rv
dicum sententia justas, in hanc tandem provinciam apa ©aX/\eXai'w T:o?.£p.o; £ip/'v/i, xai ^ ptaX11 V^'^-
devent, pro Christo pugnaturus etenim nihil Deo i Tsraro youv -or/f,-. Trpo«Tr).wp.i'vo; ev yj?» 9povou uttkti-
fieri potest acceptius, quam si quis seaccingat cer- xou ayTt7rpoaw7Tou JixotCoyro^, xai Kareaniev p.£y tx^;
tamini contra idololatricam insaniam. Quod si vo- ~'i:r/y.lc --}. vwra roiS Mofprupo^; oux /v Je eO./.ttto; ev
lin 111, poteram concursum hominum tibi intolera- T^i|/uyv?r, XaSy), d... Ey^vwjiv ^/iv tzv twv peilwv autou
bilem excire 1 sed turbaa cohibui, calumniarti pa- ouvSectvi to 'j: trjs irtarew^crepov oux £T^/euo£>, tw yap
tiens etcurationum medicarum causa mulctatus. vfc Ozr.ou/y.c 0/0; zxt£/_o^£vo; ot').Tpo), rwy -Ir.ydv
Ha>c cum dixisset ille, Pra?fectus ignem spirans o/j oXwfi naSayero e
crudis c nervis dorsum ejus mandavit Hagellari, ut 'i2; ^£ to eurovov p rupa^vos rau o.vooqc d-s.Qocjtj.z-
tormentorum plagis circumventum Martyrem ad qev, raSevra toutov bv ^yXw, ry]§ rwv vouwv o.twvrfy.i f
taurois c,r- defectionem commoveret. Sed bellum Thalleheo pax irepwvyjgTOoo-era^ev' /.ai ok aTtexot:pvov ot o/jtttoi "tTpua-
dltlir ;
erat, et pugpa tranquillitas. Extendebatur ergo pro- ;ovt£; toutov, Y.y.i \):mh oipeXouvTes, 7rpo5Wptoy xai ~a-
nus in terram ante tribunal, in conspectu Judicis : p^yop.ov Xoyov ic.y.Y.wf^xc, -f,v y~ij>r-.y.v, oty.liciv auru
et terga quidem ejus dispungeoantur flagris, sed 7Tpoo>iyev rupavvo?, r.y.i -y.c ^^pTuptzsc; E*9yipoX.oyei Xa-
nulla noxa recipiebatur in anima; membrorum sol- ca';* or.aiv, Iloiatg erepo^aAjtiiats
Y.y.i g -?,c av9pW7rt"-
vebatur compago, sed fidei robur neqnaquam con- vy.c iOzrjy.~i\)G£, vdooue» ui|oj u.£voc «Trdxpivs -' dXrftf, Iva &
(

cutiebatur siquidem totus divini amoris igne suc-

:
Kystfi {j.z rov oiY.yn-f:/ epaaryiv. Et txi; ^pTtOt/xod^oa/ats h
census, illatas sibi plagns nec sentiebat quidem rwv Oewv evepyoufxevo;, Eia7rta9^aoptai aoi xayw /.xt auv- ^
10 Tantam viri constantiam demiratus tyrannus, ^wvojv a~o yr,<c/.xi ptavTtxai^ TE&aToaxoTriai^
Sy^aoifjtar £t

cxtensum' in 1'iguo, pra;scripta a

jussit, itn ut erat
legibus indulgentia frui et quoniam lassati erant ;
w; eyyaarpt ^u^o^oyot;, etVboy «v etr,, xai ptoi vex
pov @eiv TrpoSaXXou, ©a^./e^late, tov ptvjJev yp^aiiAov
^
a tyranno caruifices,ipsum laniando nihil proficientes, crflde- toF; avQpWTTot; TrpoTTacavra. Ti Ti?:paxa9e'^£r;0£ ~6%i,
Christum lem impiamque linguatn in hos sermones convertH,
?>!«'! >i -
tw r/P-j~'i).y.c. (j.ctQr.ry.c, Y.tY.Tr.it.iVM, ri 5k &raupi5 Trpwixe-
•

mantv dolose captans danda sibi a Martyre responsa et, : yr.vyr.i, tw xevffi auTou i &/:vaywyoujj:£vot faoJw Aypt-
;

Dic mihi, inquit, quibus praestigiils humanas curare v.iY.fi outo); d-y.&wAy. rjwitr, teotcvov f) ypviaTOV ou^ev
solitus es infiimitates? Sublatus in altnm, qu« vera y.aOuTrc'-5/£To, w; ^rpttav ~w-izi-.y--.zv , ExouTrrto^at tov
sunt responde, ut benignum me Judicem experiri ttXoutov Tpo; ylxr.ovj [j.f, euTiopwv, /.ep(jLaTt'ou zvhc v.y.i

erga tc merearis. Si deorum ngente in te beneficen- oupavwv i—i.yyziyifro fjixn\'/.iiy.v orawpW^efs Xoif«ctoa*Ceto
tta istsec operaris. ego ipse in tnas ibopartes tecum- l^yyr,, y.yi a9avardV ir.t^y viixo titif.v L).zrz 6aVarOV.
que sentiam sl e terra aut divinatione magica, sicut
:
AvaXoytoe Totyapouv h eauTw <tuv toutw v.y.i OlJyxpivov.
ventriloquis contingtt, aliud id quidem erit rei; tan- "Apa ou hiyiHr, ~.f:j er.~xTf.v-fc yliir,*,; Hi cWaro^ r.v,

tummodo ne mortuum nescio quem Deum mihi, ^iaTi Tor; Cwct iixKhrj -i.c Tij/a: pf, dtcaYSoUj dckV iv.fi-

TMattelfiee, objictas, quod hominibus utile

qui nihil SurreV itkv -otc ^wg*( 9"/r|£t; y.ai /.tv^uvou; Xai 9ava'Tou;
esse possit prfescripsisse convincitur. Quid ejus de- UTro/i{v'etv, LjiTdfTz Te>o; i-r.yyiVU-n tJwpa, a xat Xa//.-
tinemini desiderio, qui nonnisi viH^imos piscatores BaVbW ve/.pi; oux aia&avtrat; Ilapa oe to^; /'fiETepoi;

Oioi^
 ME VIGESIMA MAJI. 21
A Seo^ Tpucprlc TrporpoTDi y.at 7rar/vi'a)v, auXot ireoi auTou; sibi in tliscipulos delegit'? Quid ita crucem attendi- D
y.at xuu.ca?,a, /.*i yuyJxi, y.ai ye*Xoc. Ejrst rotvuv outoj; tis, et ad vacuum ejus k seiiulchrum estis svssiduil " Ms
avrpeooc ,ATIQ
ojptoc Ttepi rouej Beoue; rt£©Uj«J)5, e/.vo,ar,c yeye'vr,- Agresti ille ruditati iissneverat, nilii! jucnntlum pol- "V
aat, xav s£ dvxy/.r.z zy.l i/Cv tfiUEpc&QriTl. licebatur vel utile, sed per modum supplicii prteci-
\AX).a 7tpaq toutov o Ma'&Tuc, «GvXXdyt^Toc, p/.-ojp (to"jv ]iiebat divitias ad pauperum eam expetentium iisum
yap fUtaxiytav Y_aXai7roj-£pov ryj ToXpiy; rrc vcpewc. tj? reponere, et pro uummuln i-egnum iceloriim pro- solicUatus
7rp6; to6Vov rrXryei;) tfnatv Ttpog rov iup*vvov Eira- mittebat crueem sublatus lancea necabatur, et ad defectio-
: in
ywpoTsoa, tov eWiOac, «xovaov' 'Ioojv o 0eo; tovc ioYou; immortalem vitam spondebat post mortem. Hxa nem '
Y^apa/.Trps'; nar« yws Eopr^atYouc, ryycjsv eV rp.Fv w? igitur tectum diligentius paulo perpende. et judi-
|3aotXev; toYav etxdya xzTevey^etcav op.wV, /zi tojv «v- cium profer. \n forte non intelligis istius deceptio-
Spumwv eXsraac to ysvo;, tov p.ovoysvr aurou utov aTre'* potens erat, qiiatnobrem non po-
nis liillaciam'? Si
«T6iXev etc rov zoaptov, zat tov 'Aoaa BKSVOupyflfffiV, /.at tius viventibusconferebat lionores, sed econtra his
t6 t-)75 eXeu9ept'a; rptv i/aoi-jz-o uojpov- ou Trpecouc, quitb-m prajdicabat sustinentlas tribulationes et pe-
ou/, ayyeXoc., «XX auToc d Kuotoc 60"0)a£v ru.dc' ovtoc ricula ac niortes tolerantlas, post hujus autem vitaa
t« ot'z£['a Ouvatuiet ey/jcev rov puTHiWVJ «ep«, xat erjov.t- cursutn pr:emia tonoregque pollicebatur, quorum
xaifc, p.oXudp.evov /,vt'o"atc, xefirlppaeiev tovc vaovc, aveTiau- scilicet nullus amplius defunctis sensus superest?
oev rou$ [voJ,y.ouc, iy/jiryr^vj tov; 9eov;, ra tlfXoTi ece/.o^ev, Nobis anteni dii nostri voluptates, nobis delicias
SSepaTOUffey ira*?»], BTrsoTdptvjffey uavTett,, Ttavra ra aya9a suppeditaut. Apud ipsos tibia?, cjmbala, chorea;,
toc"; av9po')7Tot; eyapi'oaTo. Tt' ovy outwc. TTpoarXwc uXax- risus. Cum igitur ferociter adco luic usque adversus
T£t"; y.ara tou uovoysvouc. utou ®eou ; oeov oe toi$ aurou deos nostros, quasi lcge quadam coacttts, i<
7reta9rvai rcooOTaypiaotv, zai cXsu9epo)9«vat twv fjtccrcttwv ris. nunc vel necessitate suadente cum illis in gra-
r

toutwv, Y.cnl ruYelv t«c atwvtou Ctjjrc. TfiraxoVffoy, Trca- tiam redi.

T3 Tt/i, sav r)?v Taitv tov oNxaorou xa9u<feic, Trv ETjTtQupttitW 11 Tunc sanctus Christi llarfyr, non iuultis usus
tou XoiotoO a'va)\a'oo(c, aiaQr,ari tou taTpou U/uvtxa
iL argumentis, qnod deos contumeliis
qui propterea
E
Clirisli di-
rwv aptapTW>.o"jy oepaTTEuovro; -zGr, Travrac
v*p 0:>£ ausus fuissct ajipeteru aeerbissimaverberaeratper- vinitatem
owfyvy.i w? 0eoc. pessus, hasc ad Tyrannuiu verba halmit Tii.uti sane :
tuetur :

E7r(7To).'j o^ -oO Mxp-upoc v.7-a0.iyw-oi -yxi-y, v.'J-i ad persuailendtim appositam orationem pcrcepi.
ysipoULCeyou tz: a/.ozc cou >.?.ou, o Tupavvr/.ic duptoe. sju- Cum suam imagnieiu Detis, hominum n-cntiluts im-
uocvloTepo^, . . 1 v.yt swaiv K^Xojc rij.iv vjz.wr.c, iy.3ix.os pressam, solovideret prostratam; non aliter ac Rex
Xgittou o 7.aTa'Jr/.oc, eyt») os ouhjs O.t.iCzvj -x tj.y-yiy.. quispiam, qui suam ipsius slatitam plane eoll
Ka< Totc ooov^opoi; (DriCtv, Et to ttGo TrapET/.euaaTat, aspioeret ; propior nobis fieri est dignatus, et gene-
v.ai '^'/.ovr-at aiSripoq, ttzvtoc aJT;v £loojc >LUx/\coasfTe. ris iiusrrtus humani. unigeuitum suum filimn iu
"0 cU /aA'/.£ijcac xrv ^u/_^v Toi"c auSpdyaBripcLaw toTaTo. muntlum e ccelo dimisit, veteremque Adamum eva-
EuGucouv ovj/sc, y.ai ct' j/, xai trup,
r
'/.vi oto-:c>.ojo"£ic sjto- cuavit, pulcherrimfB nobis libertatis donuni resti-
XlopxoW tov MaoTupa- "A/Xc/ cupc-v.prv auTW ptacrtyou- tncns. Nun alius quispiam conciliator, non etiam
UeVCO XotTTOC, Tat; TUpaVVt7.;ac £7TtT£/V0J^£'J0C T£/vatc. Angelus, sed ipse nobis Dominus salutem contelit.
Mupt'atc ouv TT/ryatc to ccopca 7ieptppa/£ic, v.at toj ctcTr- Illepropria sua virtuteaerem isttim, idololatrico suf-
ooj y.aTacav^Etc , 7.at TTvot TrpoaTTE/.aoac , auTO'/.oa'Topa fitu polluumi, snrdibus suis expurgavit, templa solo
yvtjj^y.v ttooo£cA/,to, Ta jTa'9r, u.apat'youcav, v.at tv; zo- seqiiavit, ididorum sacrinVia abolevit, deos abegui
).utoojtouc TttJ.o)pt'ac y£).o"jcav. 'Hv yap auToj r tjtc Tp£- nemora et lucos excidit. morbos et languores cura-
SXcoaecoc ptr,/av>: a/aTa'jT)r/.Toc, zat 6 9ujj.'i)Sr.c dpay/ix- vit,oracula dssmonum extinxit, ac omnia denique
veutoc m cpofioc/ -£pt/aprc oe £y£/ovr to'c tojv 2icjojv bona nobis coutulit. Quid igitur alco manifeste ad-
aty.accou.Evoc Tpauptaatv, v.at -a'aat: Tacc KoJ.aaeoi ptiay versus unigenitum Dei filium insurgis 1 Oportet te
rr.-.yj ioidoj TOV XotCTOV £VVOOUp.£VOC* OAOV £C£/.£'vCOT£V 6 ejus legibus obsequi, et ab istiusmodi vanitatibus
Tupavvoc tojv paaavojv tjv o/),ov, v.ai to o*T£poov tou emancipari, atque ita beatam immortalitatem adi-
MapTupo; ou/. r,X).ot'o)C£ opovxpco:' a).).' civa''/opojc ttoo- piscj, Ainli sis, ii Prnconsul, si judicis grailum obti-
ffcpepopcevy] tou ttuooc r fvt'a £uot'o"/£To, cr rjrj7.n-zi j. oc£- nens < 'hri^ti desideriam conceperis, senties medi-
o9roa Tr: -('ot£'jjc, to> vrupi yojveuOEtoa Tr; cppovro^ojc* cuin, qui spiritualcs peccaturum infirmitates ourat: F
p.aCTcCi, -/.ai rruoi, r.ai otcTrow 7.a.Tava').WT0 6).oc, /vi oj; omnes quippe, tamqtiam Dcus, vnltsalvos fieri.

eutspcctvouevoc rv v.ai T(pto)poupt£/'jc, /.vi TravTa TauTV 12 Ha^c cum multis diuque inculcarct Martyr,
7.aT£TraTr ra Tra'9r, r.7.i c>rotv Ttabi tov Tupavvov Ou ct populi aures animosque occuparet, majori furore
opc-£:£uo>, pj.r voy-toetc, aTTet).o'jfA£vov Oavarov, a).).' £j- aciviisus Tvrannus, Pulchrc, inquit, nos adoriris,
ToAptWC T/T TTl'0T£t TTOOC T0UT0V p.a/r',O0Uat , T/V 67(80 Christi defensor injuste egoostcndam
tibi quid sit varte ror-
:

XptcTou -ootij£''c c-ptoT£t'av /Ou yap p.ot t> ycvioOat sperare in vanitatibus. Inde adsatellites conversus; quetur,
/£(poc TJpa/vf/rc TTaoavar/o>(ja T/j; crc. tva pt« apvrO£('rv Si, inquit, ignis paratus est et ferrum exacutum,
EptTTpoaOV/ To>y jVyyE/.o» tou 0£ou, >tai zoe(Ttov jjoi p/.a?,- omnibus istum mobis torquete. Thalleleeus vero,
).ov a'jTo9aV£rv euasoo");' £t ya'p ptou /.ai Tr; aapr.o; OtaQpt'- praeclare gestortim memoria obarmans aniinum, iu-
tpetCjTo oaTpaxov, a).),'ou 0u).r,O£tCT'JvTr: ']ju/r; Orcaupov trepidus adstitit. Mox ungulis, machseris, igne,
£i xat t/>; atcOrTrc ax/,vrc eicayayEi; p.e, a).).a Tr; vor,Tr; sanctum Martvrem coeptum est
aliisque tormentis in
ptovr; ou oTepraetc ae. Ou yap o^ev Euaeor; ev au(j.tco- pugnari. Certanti autem et dirissima verbera per-
patc ).EtjT0TaHiov £V Etprvr Oauu-aaa; tuToAuoJV srepcou petienti Cliristus adfuit, tvranni machujationibus
Ta TpOTTata, ou pt'tj/o> £v TTo).£p.o> Tou XptCTOu Trv aC7Tt'c?a' auxilium suum opponens. Mille igitur vulneribus
ou yap y.apt^eTai ctapEac rot; paOuptotc r X^P 1 '» °'J
toto corporc coufractus et ferro Iaceratus, atque ad
p.ta9ourat IxXeXvueuauc £pya'Tac, ou OTEtpavsi" tou; xaOEu- ignem admotus, iuentem ostendit sui planedomU
c^ovTac. Ato ptaaT(£/i(i£voc, npiil aurov a*T£'/['?o>v, re).£u- nam, qua jjassionibus subactis qu;elibet etiani sup-
twv auTO) Trv tjju/rv 7TapaTt'9r/J.f TtatCw tou Trjpo; aou plicia irridcret non enim formidabilis ei vulebatur
:

rrv cj/.oyojotv, tr yao tou oo>Trpo; TTEpio),v£optai ^pdao)* torturaria inachina, et iratus judex inano terrictt-
cjtu).),ov airav aou ;t'cpo; Xoyicto^uat, 7T£7T£'roti>Tai yao 6 )\o- lamentum :gaudebat gladiisconscindi ad sanguinein,
ytapto; rr; t|/u/r; ptou- eo"> Ta p.£Ar ptou TTpo; OavaTov, et ouinium torinentorum cvadebat victor, Christum
eTotptatto) rotptEvt to TTpooaTov, /.pEwaTo) yap rrv Ovjizv. recogitans. Totam pojnarum seriem tyrannus i..\- (td omnia
invictus.
O Oe OtzacTr; o'j; J\eo)v euowv 9uptaXo)Tov xaOtOTO jilicuit, iiec tameh gencrosam Martyris constanliam
£7.7ro).£pd>y, xai Totaura; ETTEopu/.aro cfwva';- Totavre Trc valuit superare : apparuit frustra adhibitam ignis
a'vECtxaxt'a; ra £TTt'/etoa ;. dxTW/.atOEV.aTov eto; ouroc vehementiam, quam extinguebat fidei virtus, etdif-
fiabat
 —

24- II ACTA S. THALLEL^I MART.

artis praceptor, Asterius faber lignarius, Alexandar miles.
Asteron Philagrius, q Timotlieus Theo- D
A , ;

dula, Maoaria, r aliique cum illis : quorum certamina commemorata amandi Dei memoriam nobis re-
lmvant. quibus. una curn ipsis ct gloriosissimo Martyre Thallelae». utiiiaiu aliquando conlingat partem
obtinere in Christo Jesu Domino nostro, cui gloria et imperium in seculascculorum. Amen.

ANNOTATA.

Anazarbum captus Sanctus 50 damtaxat stadiis ab

a Imn longe ab Auazarbo. scd lamen ab euntibus est,

urbc /Egseorum, ideoque lnic polius quam Jnu;urbum lolius Provincise Prtcsidi adductus. b Jam diximus

exLibani regione in Pliceniciti nuinm Sanetum, Hierosolymis tamen sui twmiiiis numasterium liabuisse.

c Nihil de hoc aliisque cruciatibus sinceriora Acia : et illi valde multiplicati plcrumque suspicionem ficlionis

augent, non opiniomm virtutis. i Expunxi, quia sensum non faciebant,et is per se commode. subsistebat, hxc

verba. -.'<
yap xkrfivim apetr, mXizeia ectiv : el quod sequebalur, iJJ.i -xoiyui 'r</.'i'i<ri%j-j per covjecluram cor-

re ,ri. e Exputixi ob eamdem causam etiam lur.c, fyhaaaayap zov affh,n\i riv oosiii/. i Itcm hxc, aXk

izvpxvm rc* g Uepciwi non invmitur, itso&m fibulam significat :

vir/ir.ntj. sed quid esset, Iegum fibula'? Niliil
ullra divino, suspicor tamen in torluris prsesctiptum ptagartm nunierum, post qucm dabantur mducix ad ioqucn-
iluiu, tam ei qui exercebat qussstionem, qtiam qui ciilcm subjcclus crat. h Recle videntur praestigiffi intt.

sitato aiias nomine dici tiepo^9«).(tiai, nl qu.-e fallendo oculos uliud pro alio vide.ri facianl. i Eliam lixc novse

composilionis vox est, quam si addila liltera augere liceret, )jpr,ai(*oSoofa posse beneficentiam significare : nam
nrioifun utilil est, eed /pr,s(/.i; oraculum, nnde /pr,c(j.oooTi; oraculo concessus : quidni etiam in genere, con-
cessusdivinitus? ei isicyowp.vjaiix etiam «livina beneficentia erit. 'Pr,vayur/s~.a9ai,id cst, per naresduci.
k Dominicum sepulcrum primo nosci et lionorari a Cltrislianis capit tempore Constantini Imperatoris, proinde

hic quoque liallncinatur Auctor. 1 Decst verbum. m 'Afiay/jfe/euTos, id est, nulto mangonio seu nulla
arte exaggeratus. n Cilicnc ncmpc objccta est Cyprus. fcelo mittiarium circiter G0 re.mota a continenti. E
IJutittm Idc aliquom esse, incttrias Gr.rcn transcribentis iiiipulaiiduin, sensus, nimium a prstcedcnli di-
vcrsus, indicul. p // Macario quidem se inslitutiim profiletur Martijr in ttliis Aclis : sed nec verosimile est

cum /Egis adfuisse : fortassis etiatn ille nec Christianus fuit, neque itinc vivebat. q Timotheuin Sancti discipu-
lum, atgue adeojam antea Cliristianun., agnoscttni Acta; qui mdeinr magislrum secutus, captum inaudicns : de

ejus Mnrltjiio niliit alibi legilur. r Cetera nomina uiule acceplasint, et quafide, non indaijo.

EPITOME ACTORUM
y
not. 3
Ex. Synaxario Collegii Ludoviciani alias Claromontani. S. J. Parisiis. APP. TOM. Tll

MA.JI.

A0A- TOT AF. MAPT. 0AAAEAA1OT. CERTAMEN S. MART. THALLELiEL

\_/'JT rj; TV £"t NoUfKptavOU TOU JBa<3t/£0>C, oppiOJi/fvoc
Jlicerat sub Imperatore Numcriano ex Libano. pa-
e/. tou AtSoVoU, nottpo? Bepox/t'ou x#i 'PuptuAtiac fjtvf
tre Beroccio, matreRomulia; raedioinse autem clans
TpoV 6» \j.Ct.i--f, oi yevof.uvo; xf,q taTptxfic. xlyyr.c auveff-
operam coinprehensusest Anazarbi, secundre Cilicise
yi rir, ev Ava£ap6w -r,'- rJeUTBpae. to*v Ki).i'xmv £7tap}y'ae,
urlie, in olivetoubi latebat, et adtluctus ad Theodorum
vj EAatwvi /p-j7TT'Jp.£vo;' Kai irpoffay&Tai ©eooupw tw
Praesidom. Hiccumei persuadere non posset utidolis
'Ar.yovTt. "Oc, p.r, 7rei%(jL£vou auTou %nai toic, Etffw/ote,
innnolaret.jussitejusdem talos terehrari, et funibus
irpofferalje rpumioVivai tou< «ffTpayfl&oue, aurou, xat tr/ot-
in caput *uspensum attolli. Id dum faceresecredunt
viW xxra -/.£<»«).>}; avapreJJuvat auToV Touto ouvoo|av-
ministri, per divinam quamdam virtutem a mente
iteperai notetv, i/. rivoc 9efac. ouyoiixeoe tz; tfpeVac.
r alienati, lignum loco Sancti terebrantes suspende-
Dt3 /NT t , .;v:t;,;'j/ov avTt Tou ' Ayiou TOUiTr.oavTe: a7rr,o'jpr,-
ruiii. Vapulant ergo, quasi Praesidi illudenles: duo
;
aav, TuTtrovrai ouv o); -/.^Ti tov 'Ao/ovto; irat^avte?*
vero ex ipsis, Alexander et Asterius, viso miraculo;
3uo oe et autwv, 'A?i£;3:vopo; xat 'Affrepio? , to Jtapaito-
crediderunt in Christum, et capite plexi sunt. Con-
^ov iJovtb^ EwfoTeuoav to) Xptatffl, xai t^; KzytxWac. otto-
silii autem inops Preeses, aggressus per seipsumest
rJuvovtau*Afropi}9eiQ y; o 'Ilyeu^jv 6mej^et*pno"e ot' EauTou
tov; dcTfjaya/.ou; tpvjtflffai rou 'Ay('o-j- xai ev to e'tv.e)v).e
terebrare Sanctum : sed cum vellet de sellasurgere.
adhsesit illa posterioribus ejus, ita ut surgere ne-
tou Spdvou e^avaffT^vat, eno*\?,ri9/; o Opovo; toi^ oR^ffoa
quiret. £ei\ misertus illius* Sanctus fecit oratione
auTou, v.yi oux e^vvaro e^avafft^vai* ov xaToipxTetpj/fffa^
o "Ayt04i /-^t TrooiiuixfJ.tVj; otyoT^vai £; avrou tov O^o-
sua, utab illosella sejungeretur. Cum ergo propter

vov £TtotV,Ge. 'E-;t ffe, toj TOiauTU OaJfjaTi noXX&v tw

hujusmodi miraculum multi crederent in Christum,
et su;e increduhtati tyrannus obduratus inha;reret
XptffTOJ THffteuoavtoJv, ep.eiv£v o Tuoavvo; TieTcwpoijiEvoQ t?7

Btiriffr/a, xai itaktv tTt£X£('pr,'j£ rou JtaTOUTrfiffat to-jc «<;-

Lterumque tentaret talos Sancti terebrare; statim
TpayzXou; to"J 'Ay('ou, /,ai eu9£w; ai j6 6 ^fou -ir- ejus manus exaruerunt Dein rursus sanitatem
.

X"f
pavt7Vjffav' ttTa Tjy/.jv uia tou Aytou aufft^ t^^eo);, exe- consecutus a Sancto, jussit illum in mare praccipi-
Aeuffsv auTov fitoiljvai vj tyj ^akdtsay ii r.c. X?jfivj
: tari : verumetiam hinc albam vestem indutus.
exivit,

a6^ao«c, "ktwxv eot^Ta mopuv. MeTa Taura Bripiot? r/

Post hsec objicitur feris in stadio et neque ab his ;

T';) ffra{Jf*w a^t'etai, xai aXwS^TOc Jtafietvac, ev *Eoeo5j lassus, in Edessa civitatis /Egajorum gladio caput

tojv Atyatwv tto"/£o>; |i«ei t>,v /.ecfa/r.v aTroT£//V£Tai. amputatur. Agitur autem illius festivitas in ejus
Te^srTai (Je r oiutou auva^tc ev tffi uapTupefo) ajtoij, tw martyrio, quod est intra ecclesiam Sancti Martyria
ovti Evffov TOU ayiou Ma'>pTupo; 'Aya9ovr/.oj. Aeatlionici.

DE
 "

DIE VIGESIMA MAJI. 25*

NOT. 4""
APP. TOM.
DE SANCTO BAUDELIO MARTYRE,
VII MAJI

NEMAUSI IN GALLIA NARBONENSI.

NOT- 5
APP. TOM. COMMENTARIUS PRyEVIUS.
MAJI

De cullu, Translatione, Actis, quoruni alia dantur, alia ut apocrypha rejiciuntur.

Nemausus, urbsest antiquaGallix Narbonensis MS. Reginx Suecix signato n . Ti\ : el ex liis cont-
in Oiienlali parte hodternse Occilauix, rcr- pendia crlracta in MS. Ullrojeclino S. Salvaloris, et A a A la
J' f
Aurellis
sus Provinciam el nrbem Arelaienscm, srtl in antiqiit) Brcriarto ttpud prxmemoralum Chiffletium, compostta,
Memoiia in sub Narboiiensi Archiepiscopo. In Itac ur- nec non in Catalago Petri de Natalibus l. 5 c. 24,
antiquis
be Martyr obiit S. Baudelius, ab nlolo/alris occisus ;
deniqite in Saussayi Gttllicaiio elTatnaijt Sala.ar Mar-
faslis, Jj
cujus sacra memoria inserta est quatuor vetustis Mar- lyrologio Hispanico : hic vero ilictt ea se e.r anitquo
ttjrologii Hieronijiniani opographis, et qtiidetn in Epler- Breviavio Bitrgensi dare. Extat apud uos dictx Eccle-
nacettsi, a mille arciter annis exarato; iilque non sub six Burgensis Breviarium anna mdiii excusum,
in quo
fineiii. quod acciditiis qitt poslea stint inler Ivaiiscriben- norem Lectiones de S. Baudelio recitantur, sed ex
tlum adjecti,scdplaneinmedio,statiinpostSanctas Roma- prioribtts Actis desumplx- mutala pvxfaiionc : quibus
nas pi xmemoratas.ltuc fot ma Nemauso BaudeliMar-
: similia reperit prxdictnsTamagus tnBreviario Ilispa-
tyris.rfrindesKijuiijtitir. ItemalibiNatalisSanctorura lensi sub anitum mdxxv impresso. Sunt aitlem posle
l:
Cervasi et Protasi, et Depositio Vellesi et Fanstini riora Acta illa.qttx Aurelianisconsaniiiata dixi, lange
Episcopi. qtiee non tam asscveranter dici possutil esse minoris merili quam priora (licet lt.cc tpsa non sint
Hieronymi : qtiam ilta de Baudelio, cujtis tamen ma.ci:nt) tisqtte miscenliirapacrijpha mulla uliuitde; at-
nomett iti dictis apoijrapbis diversitnode seribitur ,scilt- qtte impriniis liiue Baudelio applicalur, quod de alio in
cel Baulidis, alqtie. eliam Saulidis; uti el Nemavi pro Vila S. Eintrtii Episcopi Aurelianensis dicitur; Bau-
Nemausi. Memoraturilem in antiquioribus MSS. Bar- delius Subdiaconus, eo elevante Hostiam, vidisse ut apwupha
rf-" c """" r
beriatto, Richenoviensi, Airebalensi, Tomacensi, ctatiis lnanum de nuhe, quaj eaput ejus cooperuerat, et '

/i/'/ri7ms, sn/in0Hii/irBaudoli,Blaudii, Bantilii,Bauddi, extensa benedixit lertio Deo oblatam qut deinde, :

Bautii : inttliqiiibiisindicatitr cum Sociissuis, quorttm ut fiat cannexio. fiiigiiur Nemausum profeclus marig-
quidem in Jclispritiribns fitmentio ttuni. 7, setl txbsque riunt subiissc. Collitttr S. Evurlivs vn Septembris,
utla apparcntia marltjriiab eis lolerali. Usuartlus lioc eumque Carolus Saussagus in Annaliliits Auielitnieiisi-
eiim elogio ornat : In Galliis civitate Nemauso, S. bns censet ttb aiitiii ccci.vui usque ad ccclxxxx Sedem
Baudelii Martyris, qui comprehensus cum sacrifi- istam quare qui nostvum Itunc Baudelium
tenuiss: :

care nollet, etinfide Christi immobilis inter verbera crediderunt Subdiaconum S. Evurtii fuisse, exanti-
et torruenta persisteret, raartyrii palmam pretiosa quiori Nemausensium tradttione liabiium hominem
morte perecpit. Qux Usuardi verba in liodiertio Mar- iiiilitareiu ae loiijugiiliim, videnttir respexisse ad lem-
tyrologto Romauo reliiieiilur. Addit Ado, ettm a paga- pora Jitliani Apostatx, sub quo pro- itlototul t ia . tolis
nis, deorum suorum sacrificia celebrantibus, com- strata Giilliisrcdactaquead pagos, repullulare eliam in
prehensum. His subnectit Notkerus, creherrimis civitatibus potiUh Additur sanguis .l/arti/ris, e vulnere
signis elarum effulsisse. In MS. Gentmelicensi re- manans, in lac conversus qttod in prioribns Acits;

fertur pvidieseu xix Majt. non invenititr. Htijus parro conversionis miraculum
2 Acta habemus dtiplicia; qitorum priortt censemtis expendiiur tn Hymnis, proS. Baudelii Oljicio Aurelias
multttiti
Dantttr Aela
ex x>ss. esse magis uullteutiea, alque e.r tnajorutn trqilitniiiepro proprio ad Neinausciisis Ecctesix ttsiivi campositis, quos translatum
rVcmaitsensibits scripla, saltetn secula se.rto. cuiu istic nabts itide tntuscriptas Avenione iiusit P. Carolus Fa- ""f"
sarritm ejits corpus ntiioeulis elnrerel : eisque tisi viden- ber, cum Leclimibm, similiter t*x fidc Aurelianensium „
tttr Usuavdtts, Ado, Notlterus. Habemus itla in iltustri Actorum acecptis, ubi Jicdur S. Evurl.i successor S.
Legendario nostro MS. ilent ex MS. Aroasiensi Ca- Anianus, miraculorum fama motus, Nemausuin ve-
noiiicormii Regelarium in Artesia. Qux eadem sitbnti- nisse ;impetrataque a Pnefecto Galliarimi, Arelate
sit nobis Divione Petrus Fronciscus Chifflelius, de- tiinc degen te, venia, sacra lipsana Aurelianum, Bau-
culilAppcndice
ex Grcg.
sitntplaex MSS. MonlisS. Martx ilAccinctl. Teiupus dilii patriarn, asportavisse, summo Ncmause:isium
Tttronensi. tolerali Martyrii iiusqiiam deftnite expiimitttr, neque. luctu.
nomen alicajm Rontani Impertforis, sttb qno liatcrtt 4 Ad AetiiimPatricitim Arelatem profectia Aniunus
idololalris sic in Sanctiim sxvtre : antiqnitas larnen legilur in Vtta, tlitnda xvn Novembris : quo quidem
Hierontjmiani Mttrtijrologii fttette persnnilel ni acenlere ilinevc trrtnsire Nemattso Sanctus potnit. obvia el pro-
potuisse, sicitl num. 4 dicitur, cum adltuc maxima pinqita Arelatx urbc : sed e.rportali inde S. Buidelii
pars hominum gentilis superstitionis detinebatur tlttlla iln mciitiu, et Tnrvnensis tlit tte eo lot/ttilttr, ut
crrore, etiam ante Dioclctiani ac Mii.rimiani tijranni- ipso scribente atlltuc Nemaust fuisse cor/rus creilere de-
dem. Certe uulla videtur vevosimililitdiiie posse prx- bcas, nisi certiori attuitile auctortlute movenris. Quarc
siiini, recentiori mcniorta el Gotltts Ocetiuniain occtipan- seciinda Acta, qnocuutque in preliot poslmodum babila,
Itbus, seeulo v duintaxat, possitm esse eitiit, qtii celebris ub hoc opere resecanda eeiiscinus, atque uttco reforman-
liabebaluv tempore Theodorici Italici Regis, qittindo dum, totttm quo nunc tttiititur Nemausenses O/ftcium,
ejus Dux Aram residebat Arelote, sicnl constat ex llovunaiue. cx allis Aelis fnetendtini. Qtmtt uutem ad
Gregorio Turonensi, ciijus verha tpsis Aetis additnus tenipiis Translatioiiis mttnet, si eonjeetiiris ileftntenda
sttb tiluto Appcndicis : quamvis nlias tu friinle liiijus rcs esi, malim ad Saroeetiorutu tu Frovinciam ntcur-
Cominetitarii locari dtgna, quia certiorem Sancti noti- siones rcspicere, prapter qnas ad interiara Gallix alix.
liam prxbetttta ,quum Legenda, utciiinqiie ea ereileretitr multx Reliquix Sanctorum translotx fuertini. Extra
(quod vix credtderim) prius csse. compositu. dubium tiiterim inanet traditto Anre/tuneiisiitin, dutn
3 Po..lertora Acta, Auretiuuis consarcinalu, post constat quod antio mxxix sub Raberta Rege faeta cst
tluc transtalas eorporis Reliquias, repertmus in codice elevatiocorpocisS. Aniani, cum corporibus SS. Eu-
Maji T. V 4
spicii
 ,; :

26« DE S. BAUDELIO MARTYRE.

spicii, Monitoris, et Flosculi Confessorum, Baudelii quia totam spem suam atque tuitionem ponebat in D
eltvatur
et Scubilii Martyrum, et Agia? matris S. Lupi Con- Domino, qui dixit discipulis suis : Sine me nihil
on. 1029.'
fessoris : uti ex Vita Hvbcvli Reais aucture H'elgando, potestis facere, potius opportune vacabat orationi
Ecribil Carolus 8aussayus lil>. 8. Annalium Ecclesise in ipsius templo, quam vano bacchantium juvenum
jsfurelianensU num. 32, et nos in vunis MSS. habe- spectaculo. Interea cum in robur virile migrasset,
mus. Attit S. Scubilii Martyris latrnt : dies nalulis paternaeque substantia- et terrarum possessione le-
est v Octobris. In Veteri outein Kalendario Ecclesise gali jure heres factus fuisset; quatenus cunctis foret addlctus ope-
S. Aniani, ud hunc xx Mtijt prsescribilur Officium ix religiosse forma vila;, incremeutis bonorum nctuum, rloiu mlnrf-
corI"*'
Lectionum de S. Baudelio Martvre. Aut. Vincenlius coapit quotidie a,l altiora conscendere. Fuit quippe
Cultus in
Domeneccui in ffistoria gener. Sanctorum Caialunia;, pater pauperum, consolator viduarum et orphano-
Catalania,
aliquam Vitam S. Baudelii habet, eo quod in tiariis rum, susceptor quoque peregrinorum : esurientes et
utarum dilionum ni Patronus colatur, et «™ sitrentes necessario victu et potu rcficiebat, nudos
procul ab urlte Barcinonensi sit parochia S. Dauilelii, et algentes vestiebat, vagantes sine tecto festinan-
vulgo San-Boy dicta. Binc arrepta occasio inserendi ter hospitio suscipiebat, languentes pia solicitudine
nuper excogitatu AdversariU Luilprandt num. G3 tsla visitabat, <( competenti largiori cibo refocillabat.
verba : Reliquiss S. Baudelii, Diaconi et Martyris 3 Talibus ,taquc cum esset intcntus, tam theo-
Nemausensis, sul> Juliano passi pro fide, lielata- ricis qu„m praeticia virtutibus, velut jubar si-
suut Rodam, civitatem maritimam prope Indigetes, deris quaquaversum diffundens radios fulgoris paremsM ,

et Toletuin quse delatte sunt in Arca sancta Ove-

: ostendebat plurimis exempbi Christians religionis. uxorem ducit.
tuiu. ll.ii, utfidem inveniant, ex certioribusmonumen- Prasterhac autem cum et juventutis florc vigeret,
tisessenl ctmftrmnnJa, prius r/nam ex aucloritale Ili- et copia infinitaruu, opum abundaret, compulsns est
spanici Martyrologii, epecialU hujus Sancli cultus nb auctoritate ,'t parentum imperio sortiri uxorem, ad
Ecclesia Toletana assumatur. In Proprio Sanctorum conservandam posteri&tis eorum prolem. Qua? licet
Ecclesise Lodovensts,auctorilale et labore JoannisPlan- essetei et nobilitate generis et facultate propemo-
lavilii EpUcopi anno .md,:x.\x edito, celehralur ritu dum consimilis, tainen.quod est laudabilius, in nullo
duplici festum S. Baudelii Martyris, Ecelesise de erat degener ab optimis comparis sui moribus. Qui
Somonte Patroni, una iumtaxat leuca dUtanlis ab positus oorpore in terra et indissolubili conjugii in-
urhe; ,/>™ avlem Lodevajra LutevaWdui ilinere nexus copula, sic a;quo moderaminc curabat dispo-
distat
item Lodovx Nemauso, Imns circiter oclodecim. Aht/uis etiam S. nere qua; possidebat in mundo, ut toto conamine,
Baudelii cullus u< Autiesio&ot ensi dicecesi fuisse jnuba- pro suc posse, aviditate et mente conversaretur in
tur. c.iEpiscoporum AutUsiodorensium, innova
Oestis ca'lo. Satagebat enim implere, quodconjugatisprae-
Bibliotlteca Labbssi; ubi
i/V xliv EpUcopo Utius civita- cipitur Apostolica voce Qui habent uxores sinttam
;
1 Cor. 25, 9.
hs Gualdrico circa annum dccccxxx
dicitur, q^od iu quan, non habentes.
atqut Autisslo-
1
cosnobio Sanxiacensi, aulamS. Baudelii, furibunda 4 Sed quia sancti viri per gratiam sancti Spiritus
dori. Normannorum rabie crematam
et postealapsam, sa- perfcctiora sempcr conantur sectari, donec Deun,
cro divini amoris eestuans igne, propriis in suae Mujestatis cssentia mereantur contemplari
impensis
ad integritatem pristini status reformare quod eidem Deicolse ipse Patcr luminum et Auctor
sategit, et
locum nonparva munerum oblatione nobilitavil. omnium bonorum dignatus estinspirare, nullomodo
convenit silentio tegere. Videns miindanain felicita-
tem sibi esseprosperam, et habitationem inter suos
ACTA MARTVRII concives saluti animae sua noxkun; coepit cogitaro
1

anxms, qualiter relictis omnibus patria? rebus, a

Ex Qualuof vetustis codicious MSS. solo discedeus nativo, peregrinaretur in quocumque
i oniSy

Deo placeret loeo. Ideo metucnsquod ilicit Dominus

T ictoriosa Sanctorum Cbristi Martyrum certa-
in Evangelio suis sequacibus Qui non rcnuntiave- Luc. 14, 33.
mina non suut infruc so cunctis silentio
;

Ohristui In celanda. rit omnibusquae possidet, non potest nieus essc

sed patenter disci-
/Hartyittius ad asdificationem audientium pradi- pulus; venditisquibuslibetmobilibus quae potuit in
patltur et canda, Par estenim ut omnigena
extollantur laude, thesauris suis reperire, curavitex asse egenis pre-
triumptiat.
I"
1
'Uius maxi
'
moreei honore, qui se in ipsis tium eorum distribuere; ut taliter mercator fieret
M8eri ' BOlum audiri et lionorari, sed etian, pati coalestis margaritae. Possessiones vero multas
Nullo modo iiuipp,. t,,t ac
genera tormentorum pra-va-
territoria propriis dereliquit propinquis,
luissent ferre corruptihilia corpora et ita ex-
patientium, nisi peditus et alacer,
eis dedissel in posnab
una cum conjuge
et paucis sibi
agone usque in iinein perse-
obsequentibus vernaculis, arripuit iter peregrina- cum ea venit
vcraiv, um sms dignatur iu Evangelio dicero
JO. 10, 33. In tionis,donec veniret ad raetatum Nemausensis civi- Nemaitsum
mundo pressuram habebitis; sed confidite, ,

ego vici tatis. Ea siquidem tempestate urbs eadem murorum

mundum. Et revera sicut ipse Rex
decertantium et cslsarum turnum pra;maximoambitu, etlirmitate
tnunipliavit de mundo cum
principe suo sic dedit ;
corapaginis erat conspicua, civium frequentia
eteis.lem Sanctis Buis fortiludinem, et in-
sancliquc Spi- babitatione nimium populosa.et mercimoniisdivitia-
ntus dono tropha-a reportare de bostc
superato Ta- rum undique advectis supra moduin opulenta. Verum
lum ,n numero bellatorum jure
censomus compi, qnamquam esset transitoria et umbratica hujus se-
tondum ithletora Dei Baudelium,
cujus gesto „as- culi
-,„s ,,.»,„„ vl)ill ,,,,,„.,,,,, gloriasatisclarissima; tamen in illo temporc, idololatrix
virtutum tunt, v„, valeat clarescerc,
1|Uall ; lllls % t
'
inio quo hic bcatus vir coronam destinati aDeo
martyrii
deditam ur-
et devotio totius bem
oromis „, oelebratione solennitatis meruit suscipere, adhuc maxima pars bomini
Genti-
ejus valeat ac- lis superstitionis detiuebatur errore.
orescere. Deeratnamque
eis venerabiliura Sacerdotum Ecclesiasticas
2 Sanctus igitur l!„„,lelius, uobilibus institu-
per omnia tionis doctrina, et idcircoerrantessicut
natohbus secundum dignitatem oveslangue-
seculi ortus, nobilior
cNti bant absque pervigili Pastorum cura.
, honestots morum et sanctarum ornamentis
tu.un, (b,,s,,a„„s 5 Cumque ad eum locum venisset, ubi corpus
aamque aprimeevaietate.non
lusihus suuiu propnas sponsa; spontanea
delectabatur pueriti», sed servorum voluntate praice-
Dei perat monumento servandum
Jo. 15, 5. asMdna gaudebat faii.iiiaritate. sepeliri (utpote sibi
mgresaus adolescentiam, sic
edomuil
««n,utnumiubricWvoluptatidaret
Tandem rero

„
oarnis lasci-
Et
Deo revelante ibideni percepturus
gloriosam et con-
dignam meritis suis coronam martyrii)
vulgari silva, civitati proxima,
invenit in
Gentiliura agmina,
sacrificiorum
 ,

DIE VIGESIMA MAJI. 27*

A sacrificiorum sitorum ritus colebrantia et adorantia sti, et Crucis ejus
timendo illum bajulus; petiit li- D
eujus incolas daemoniacaeadinventionisshnulacra.Hascitaquesilva, ctores humili prece. quatenuspermitterent ei orare, simss.
convtnitns
quae tunc erat malignorumspirituuBiculturiededita, saltem vel unius morula horaj. Quibus id libenter
profert quercus glandiferas, plns nutrimento ignis concedentibus, ad Orientalem plagamseconvertens,
quamdomorum aptas aedificiis. In hac itaque vir flectensgenua hurao, oculis et manibus devote in-
Dei ingressus, aitararum structoribus, justae mdi- tentus cnelo. perfusus lacrvmis, ei ad quem mox
gnationis zelo repletus : O vos stultissimi hominum, erat iturus per depositinnem liominis. talin in altari
qui non agnoscitis Factorem vestrum ! cessate dein- cordisobtulit libamina orationis. Tibi, inquit,
Do-
ceps, cessate adorare statuas daemonum quoniam : mine Deus meus, gratias ago propensius, qui me
colentes idola, manu amentium sculpta, nisi resipue- crcasti et illumiuasti qui me pia morte Filii tui
;

rint, ibunt in aetcrna inferorum tormenta. Quapro- redemisti, qui adoptioue Spiritus sancti et regene- post fltsas
pter si cupitis evadere talium damnationem, credite ratione baptismi me innovatum in numero
filiorum P" >-
ce

in omnium Conditorem. et accipite sacri baptismatis tuorum computasti, et confortando inter prospera et
regencrationem ; ut filii lucis effecti, mereamini be- advnrsa, usque ad hanc passionis meas
diem, ctiam
redes effici ceelestis regni. At si aliqua sanitatum in pcenis tolerantiara dedisti.
Deprecor ergo tn, om-
beneficia speratis ab eisdem vobis largiri pro tali nium Dominator Domine, per immensam clementiae
cultu inani; pro certo credite, sine dubio non libe- tuae benignitatem. ut omncs qui, pernomen meum,
rari corporaab ullo aegritudinis incommodo, usque- tein nomine Unigeniti lui invocaverint, piam
exau-
quo plane subjiciantur animae vestra daemoniorum ditionis tuoe eis accommodes aurem et de omnibus :

intolerabili servitutis jugo. Utautemab hac diabo- angustiarum tribulationibus in te confidentes digne-
suadet idola
lica damnatione possitis divina niisnratione redimi, ris eripere, ac juste postulafa concedere.
confringenda .
Commendo
et promissa vobis a Christo libertate potiri; con- et.iam curse tuitionis tuaa socios
meos, quos hic su-
fringite idola, surda et muta etomni ratione caren- perstitesrelinquo: nec non eteos quorura crudelis-
tia, et adorate illum cui servit omnis creatura. Si sima persecutione agonizo quatcnus illoscustodias,
:

vero me audire nolueritis, similes efficiemini eis, quos et istis iudulgeas, et huic erraticaj urbi luinnn
E
cog-
falso Deos dicitis, etdementercolitis. nitionis ttiae quandoque ostendas. Me autem
per
6 Exhac ergoerroneasimul eteffera Paganorum martyrialium tormentorum agouem fac obsecro
<i-
fldem proflte- turba, cummulti, qui potentiores ceteris videbantur, vera ccelestis Hierusalem, in qua merear contem-
tur : qui esset aut unde venisset, vel quem Deum cole- plari cum omnibus Sanctis desiderabilnm vultum
ret stomachando etminitando inquirerent; S. Bau- tuum, et te laudare in secula seculorum.
delius, spiritualibus armis munitus, et ut miles Im- 8 Completa oratione placabili, cum se signasset
peiatnreprssenteadpraeliumintrepidus, itarespondit victoriosa Cruce, monuit carnificera, ne cunctaretur martyrlo co-
ronatur,
se interrogantibus, sancto Spiritu roboratus ; Quis ferirejam mundo altiorem. At ille statim evagina-
sim. aut undc venerim, non est necesse fateri ; prae- tum cum brachio elevansgladium, forti annisuper-
sertim cum et militaris vestis, officio mihtiae me cussit eum per mndium capitis nccipitium; et excus-
strenuum et aptum ostendat. atque idioma loquelae sit ejus cerebrum. Quoictu corpore interram deci-
alterius regionis rne esse incolam evidenter pandat. dnnte, cum rivali cruoris nffusione, beata illius
De cultura vero si nosse desideratis, scitote absque anima carne snluta, cum auxilinAngelorum coeleste
dubitatione me firmissime esse cultorem sanctae et penetravit regnum. Sicque cumtriumphoin superna
individuse Trinitatis, et Catholica fide in Denm Pa- receptus curia, a Rege Martyrum meruit perenni
trem, et Filiura ejus Dominum nostrum Jesum gloria et honore coronari, et victrici palma rcmune-
Christum, Spiritum sanctum ab ntrnque pro- Cujus sacrura corpus hi qui et sepultus
et rari. eo venerant cum
infra nuerlia
cedentem corde credere, et ore confiteri pro mea furtiveasportantes, et mundis illud linteaminibus
urbis,
salvatione; et eamdem fidem, Deo mecum operante, involventes, condigno sepelierunt mausoleo in eo- :

adornare condigna operatione. Ad haec sancti viri dem quo ipse veniens praedestinaverat loco,
scilicet
sacriflcare
verba, inconcussa mente prolata, profana multitudo infra nm-nia urbis posito. Unde factum est, ut qui
renuit:
Gentilium gravissime indignata, suis ut acquiesceret quondam in eadem civitate Nemausensium velut
aris hostias daemonum immolare, Dei servo non de- hospes fuerat susceptus, post praetereuntia tempo-
sinebat nimis atrociter imperare. Sanctus autem rum volumina esset indigena et custos habitatorum
Baudelius, verae et Christianae credulitatis fide ani- ejus atque Patronus hoc enim declarant remedia,
:

malus, atque snpra firmam petram fundatus, non meritis et intercessionibus ejus, cum fide petentibus
solum eorum ut debuit monita fortiter abominando collata. Ad ipsius nainque tuinulum recipiunt caeci
est execratus ; verum etiani ad melioris vitae nor- visum, surdi auditum, muti loquelam, leprosi cutem
claret mira-
mam, salutiferamque saciae legis sectam exbortare mundam, infirmi curaiitur,' dsBmonia ejieiuntur culls.
coepit eos, per doctrinam.
Apustolicae institutionis supplicantium preces nxaudiuntiir. Quae profecto
7 Tunc illi pariter omnes, se invicemad tormenta beneficia sanitatum, hactenus a divina Majestate
varie tortus,
ei communi voto irmganda cohortantes, m corpus tribuuntur necessitatibus cmdentium, opitulantibus
Baudelii Marfyris excruoiandum insolita crudelitatis B. Baudelii precibus, qui pro confessione Catholicae
rabie consurgunt.Quod nt omnimndis verberum et fidei occubuit glorioso certamine Martyrii, tertio

gravium suppliciorum dilaceraret diversitas, totius decimo Kalendas Junii. Cujus solennis nelebratio
nefandae manus instigavit acerbitas. Nam quidquid festivitafis, quae recolitur hodie a filiis Ecclesiae ad
insanus furor sacrilegorumanimis ministravit, quid- laudem Dei et ipsius Saucti venerationem obtineat ;

quid rabida sa^vientuim ira carnificum excogitare cunctis eam annuatiin ageiitibus rnmissionem pecca-
pcenartnn optuit, in fragilicarne miliiis Dei exercere minum. et seternum indeficientis vitae pramiium :

non distulit. Cujus gloriosa de fide Trinitatis oinnia praestante Domino nostro JesuChristo Rege Kngimi,
disponentis confessio cum nequaquam posset supera- qui num Patre et Spiritu sancto vivit et regnat
ri aliquo tormentali macbinamento, judicaverunt Deus. per omnia secula seculorum. Amen.
tandem impiorum phalanges, ut necem ei inferret
illisus capitigladius biceps. decreve- Quod idcirco
runt per unanime sa^viendi in eo desiderium, quo
" /ertendus quantocius vitam finiret praesentem perdiuoptatam
gladio, proprii sanguinis effusionem. Quo comperto, is qui
erat divini amoris igne succensus, sequaxque Chri-
APPENDIX
 : , :,

58* PASSIO S. BAUDELII MART.

eum. Scd non dusiit virtus Martyrisalumnoproprio D
subvenire. Pueri vero juxta ipsam portam cum eo
APPENDIX niansionem habuerunt quia jam obleratis pro :

nocte portarum valvis ingredi non potuerunt. In ipsa

Auctore S. Gregorio Episc. Turonensi Archidia
vero nocte, Duce obdormiente, adstitit ei

eonus per visum Quid tibi, o homo, culpa-

dicens
Lib. \ Miraculorum seu de gloria Martyrum , :

bilis extiti. qucd me hane humilitatcm redactum

in
cap. 78. injuria accersiri'? Vere dicam tibi
cum tali jussisti

n-m effugies judicium Dei. At ille expergefactus

Jl/st apud Nemausensis urbis oppidum Baudillii
consternatusque raetu, jam exclamat suis Inquirite :

Bx sepulcro bcati Martyris gloriosum sepulcrum, de quo ssepius

si pueri, quos Nemnusiim direximus, jam venerunt.
laurvs exorta virtutcs multffl manisfestantur. Ex qno sepulcro
morbos petlit Interrogatique de muro , responderunt se adesse
laurus orta et rer parietem egressa, arborera foris
cum honiine. Renuntiant nuntii qua? audierant.
l- cil ilnbri coma vernantem. Quod srcpe loei
inco- ,

Confestimque Dux ait , Exhibete ad me hominem

multis ir.flrmitatibus habere creleste remedium
183 in
cum quem adduxistis. Quod cnm factum fuisset. aspi-
sunt experti. Pro quihus virtutum beneficiis ,

quodammodo ciens eum Dux, timore perterritus ait: Archipres-

plerumque nudaretnr n foliis.vel ipso
byterum egoadduci pra?ceperam, non Archidiaco-
eortice, arida est effecta. Cnde quia morbos ab ea
num et prostratus ad pedes ejus , ait : Indulge ,

multarum infirmits-tum diximus depelli, longum fuit :

quffiso, injuriam delicti hujus quia non est in con- :

singulos quosque memorari: ideo hsec sufBcere pu-

scientia mea. ut heeC passus fuisses. Et statiui dignis
t:ivi, quod eam medicamentalargiendo, aridamesse
honorntum muneribus remisit ad urbem: quem in
effcctam dixit. Etiam fertur celebre « negotiatore
tanto amore pro ipsa Martyris revereutia dilexit in
quamdo in Oriente de his foliis deportatum pignus
posterum, ut deGedente urbis illiusSacerdote, ipsum g
B fuisse, sed priusquam porluni negotiator attingeret,
Sacerdutem mandaret institui. Sed nec Archipres- W>imlw,
energumenus in ecolesia adire BaudilliumMartyrem
byterum amplius inquiri jussit. magna virtus
Orientalem plngam. stupentibus populis dcclamavit.
Martyris qua? per innocentis injuriam noxium ab-
2 Ostendil autem beatiis Martyr et. in aliis vir- ,

solvit a pcena impletumque est illud Apostoli, quia

Bnam. Arnni vero Theoderici Regis Italici
:
tiiirin ,

diligentihus Deum omnia cooperantur in bonum

Dux , duni in Arelatensi urbe resideret, extitit ei
haec injuria gradum huic construxit, quem scande-
quidam Archipresbyter parochise Nemausensis in-
ret ad rpgendam Ecclcsiam Dei.
visus. Tuncfervens felle, contra eum misit puerns,
Joanues 3 llactenus Gregorius, ex cujus verbis videmur no- pique Episco-
ArcliidUn.
dicens Ite quautocius, et ligatis pedibus ac mani
:

bit fliccre Joannem tempore Theoriorici Golhi, iil est P»s Nemau-
eum cum vi, ut cognoscat qui d sim
.

Arelatem bus , adducite

injuriose iu conjwio seculi IV et v, urbis Ncmatisensis Episco-
Dominus non intelligentes
regionis hujus. At illi .

abductus pum necdumaliis observatum, mulio certiori indicio

Arohipresbyterum, putaverunt quod Arcbidiaconum ,

qunm Sirmundus in Notis ad cpistolam Sidouii Avol-

juBsisset adduci. Et ascensis oquis venerunl ad ur-
Archidiacono, digito eis linuris sextam tib. 7 eruisse se credidit ejusdem urbis
beni, interrogatftesquo de
ostensus est. Erat hicJoanncs noinine, valdc reli-
Episcopum Crocum, sub Ariano Rcae Evarige e.nilem:
qni se rcivra ad Nemausenses peiliiieal, debuit is hujiis
giosus, et in archidiaconalu suo studium docendi
parvulos li.-ihens appreliensumque pueri Ducis li-
:
Joannis decessor saltem mediatus fuisse.

gatis manibus ac pedibussubalvoequi. adduxerunt

NOT. 6"'*

DE S. LUCIFERO EPISCOPO -Pl'. TOM.

MAJl
F
Vll

CALARI IN SARDINIA
COMMENTARIUS IIISTORICUS,

Ex veteribusel recenlioribus monumcntis collectus.

CAPUT I.

De Luciferi initiis conjccturae recentiores. Concertatio cum Arianis Mediolani: esilia quater
mutata.

ANNO CCCLXX. Magnen- simulationem, ut dainnatiani Atbanasii subscriberet et

~^ ostquatn vtoaw ari Alpes tijrnnnus :

\ tins manus sibimet violentat inlutit, metuque reliqui per Italiam Bpiscopi ,
publica conventione LibeHus

V
.

Coustantio coacti fuissnnt sentehtiae Orientalium obedire, Deo ''apa leoatum

abmlvil Imperium Occulentis \ vel xi (fte ,
Atltanaslt rritlit s. Lti-
daninallonem AugitttX rcliqiium onnitnl CCCLlll Arcbite cooperante, inquil Litictius, ad S. Eusebium Vercel-
i ciferitm.
vrntnti. impsnste eafpit «rgtre leiistin scnbcns, Fratreset Coepiscupus noster Luci-
Iranmns oictor Conttanttaj .

id. oh qiiml silo aivinrtlU Hcjiiiitn fUtSSe conscrvatum ,

fer de Sardinia advenit. Qui cum latebras causae
jam nule a priari ad Murcmm Victtril pciKiiusus erat interiores cognovisset , et pervenisset ad ejus con-

riolo Valentis Ariani. I/oc intellnjens Liberius Pnpa ,

scientiam, sub occasionenominis Athanasii ha}reticos

missis ad Coustantium ttgatit Vinccntin et Marcello basc velle tentare ; pro devotione fidei suas subire
ad suadendum
Episcopis . speruvtrai se persuasurum ut Concilium voluit justum laborem et ad Comitatum religiosi Concitii indic-
,

Aquileie cogeretur, et .Ithanasiiac fiilci eausa seciindum Prineipis pergere tandem, exposito ordine to-
, ut tlouem,

Canones riiscuteretur . Sed speraverat frustra; ei, quam tius causa; impetraret, ut omnia quae in medium ve-

sustinere debucrunl, rtiime involutis ipsismet, qttos riiri iiiunt possent in coetu Sacerdotum Dei traetari.

legalts. Cum igitur, Vincentius in illam ductus est 2 Primum hoc suar apud posteros notitio: certioris
arijumcultim
 DIE VIGESIMA MAJI. 2iT
argumentnm S. Lucifer liabel , anteriora omnia in ob- ferum.cum PancratioCompresbytero meo etHilario 1)
ffunc atiqui
scuro sunt unie nec dicere possnmus quibits parenti-
; , Diacono , quos credimus de C!e-
placuit proficisci : \Ui TnnK D.
faciunt
bits pntria ntlus quumio aut quomo.lo pervenit
qita nientia tua, ad pacem omnium Ecclesiarura
S. Euscbii , ,
non ,

Yercelt. dis- ad Episcopulum Sardiniir insuLr. Conatus in hoc difficulter posse Concilium impetrare. Ad Eusebium
cipulum. genere aliquid est Ilislorix Tarentinae scriptor vero sic loqitilur Ponlifex: Commendo tibi Kratrem
Fr. Ambrosius Merkmlius de Turenlo, Ortlints Ere- et Coepiscppura nostrum Luciferum , el carissimos
mitarum S. Augustiui qnt j<nn ulint ab cvidenti viix meos Pancratium Presbyterum et Hilarium
filios
pericitlo ereptnm se profilens uuxilio S. Luciferi . ijra- Diaconuin qui pro slatu Ecclesiae animo virili et
, ;

tiam mox relalurus benefactori sito, sumpsit sibi Italica virtute deiticatempore terapestivo aggressi sunt
, ,

litigua scribendum ile. Vita illins Commentarium, quem pugnare contra inimicos Ecclesite.
prope jam situ consumptum ne on.nino pcrirct milti 4 Ex binc notam S. Eitsehu virtutem lantt fecil Lu- Itulc suasit
transmisil, posiquam heec jam prseltt apparassem. Scri- Cifer, iil, cnm a Cousiantto videretur impetrasse. quod ori Synodum
plor iiligens, et pratter antiquos polixsimum a me ullc- Cupiebat; eijam tamquam «/ meumenicm Sijnodum HfrftoHnen .

,
venit
tjntos, etittm Baronium Sardosque recentiores scriptores Mediolani coiigregaretilur Episcopi; suo ac sociorum
Arenm. Serpi, Bonfanl et ulitjs scrutallts; potissimum iiiiniine scripseril ad eum in l :cc verhn Calcato capi- :

vero uiljuius anliqua Vita S. Eiistia Vercellensis ex

, te diaboli et suggcstionibus pravis, Domine s:uicte,
UliusEcclesim^rchiviosumpta, editaque per Fr. Mag, gratiam tibi a Domino nostro c mcessam noli negli-
Aurelhtm Corbellinnm dngustinianiim : qvtam S. Eu- gere, ^ed ut quantocius te invadente effugetur Aria-
sclni Vitam Ucel non credamus antiquissimam esse, norum dogma jam accelerare
, dignare. Sct enim
quiu laiiirn iu eit dicunlurallcgari qitseduni, velui e.r ore Doniimis et Christus ejus, quia sicut i» adventu
aut scripns S. Honorati discipuli ejus accepla, optamus beatissimorum Apostolorum gloriflcatur Dei no-
aui Calari
aliquaudo nancitci originaria phrasi, vel sallem e.r edi- men ruina Simonia ita Valente expulso in
familia Luci , ; .

fera UQttts, tione prielaudati CorMlini, Interim quotl Luciferum adventu tuo. dissoluta blasphemantium Arianorum V.

B speciai . indico, in ea expresse leiji , quod Lucifer do- machina penitus destruetur. Iia Lucifer, lanlo ad I ht detntle
Ct> istantium
ctus erat Gracte lkigna; , et Hebraieae peritus , et spem bonam pronior, qtianto ad pujnam recentior. Nec /'trr/ttttf re-
fuit discipulusS. Eusebii Rora.ne ubi hic scilicet ab , minorcm in coiitjressu artlcrem aihibuit: imin ut ipse <l irguens,
,

Eusebio Papa baptaatus, a Sitvestro Lectonm mhcri- Constantio exproh^ans scribit, Statim uf ccepisti Epi-
ptus Ordini, supponitur sacras Scripturas palam expo- scopis imponere necessitatera damnandi absentein ,

suisse. Ifoster aittetn 'Scriptor,

ulteriortt conjectanio diximus te
illico injustitise iltore . ji titia; vero
indagans, exepitaphiis Calari repertis (in qttibus T. c.^se persecutorem, Item cum te urgeremus nos ,

JElius Lueifer cl L. .-Elius Lucifer, ,-; Ju. .Emilia Legati beata; Eccleske, sectam darnnandam Arii, et
Lucifera, ae denique in Sicilia L. CiEsius Lucifer le- illam magis dixisses esse Catholicam -.
pronuntiavi-
giiniurl eraere se putat, nobilem Calari fuisse
Lucife- mu te Antichristi fuisse prsecursorem.
roritm familiam, jam inie n tempon velerum Romano- 5 Cetera ab eodem Lucifero pari animi fiducia con-.
rum suli tjenliUsmo ; c.r eaque deinde natas quatuor stantiaque acta esse, tam in l'nlaii<>, uln nefarii <i nj- claususque
Sanctis Luciferas Martyres, quarum cum Epitaphiis rannici conventus habebsntur; tum in ecclesia , ubicum t'<ttnii<t,

repertti sutl cnrpora, sicitli et S. Luciferi Presbyteri fideti ylehe desidebant Dionysius Mediolanensis Episcj'
Martyris. Atque hinc porro educit parentes hujus.de pus atqve Eusebius, cogitare licet, e.r< licare iislinclius
quo agimus, Episcopi Sancti, in perseculione Diocle- nntt Ittet. Solum in fita S. Dionysii a'd XXV Itujtts ,

tiani atque Maximiani , Martyrio coronatos: et, quia danda Injititr nunt. lo, quod ti lcles oinnes Diony-
,
t

Bononix in ecclesia S. Petronii invenilur monumcntum sium Eusebiumque iicicljanl, qiuitenus et Lucifer,
Somtc stt cttjiislam Cordi Csesii, cnm
insigniis ejusdem rosas a Calrai Sanliniaj Episcopus , intra ecclesiam cum
Episcopus habeniibits infraqm adducendum quoidam ipsius S.
,
ipsis adesset; quibus Dionysius sanctus; Lucifer,
consecratus
Luciferi epilaphium eliain rosam babel consequens inquit
a Jttlio. ;
, nt nobis patet , ab Arianis comprehensus
esse credii, utrumqne ai eamiem Csesiorum fam.iHam
clausu tenetur [Palatio]; putant enim quod eo ab-
posse adduct: quod profeclo diffxcullev persuailtiittir, struso anobis, periculosum aliquid ingerere possiut.
trslitnantilius niulttt reeeniioris originis esse omnia nola- Postrtdie vero num. 10, Missa epistola
, ut halietur
riim uititc ftttiiilitiriim cognomina alque insignia. Sic V
e t a Lucifero, Catholico Episcopo ex Palatio ubi ,
per cphtolam
~ ortum Lumferum parentibusque orbatum dicit Fr. tenebatur a Rege, Dionysioque et Ensebio porrecta;
,
conflrmavl
Ambrosius susceptum a S. Juvenali Episcopo Calari- quam plebs ut sibi legeretnr postulare ccepit ; sed c.dholtcos
tano, de qtto aetnri sumus inter Pr.ciermissos ab xxvm obslrepitertint Ariani, udeo ut noti unte noctepi, illts ab
Maji, ei mtuitio ejustlem civiialis Episcopo Pn togene , ccctcsni ftitjttiis, leji vpixloln potuevit.
eo quisuli annum cccxxxxvn Concilio Siirtlicensi sub- Tcriia ruvsutn tlie verierunt Eouuclii tres, sci-
sertpstt , a JnlioPapn consecratum Sur.linix Episco- scitantes Dionysium ceterosiJUe Episcopos, quid vel-
ptnn patriseque remissum,
Init Imperatori suggerere. Qui nihil Se neccssarium qulbuspaulo
3 jmsf reddllu*
Difficile est credtiu , altbi quam Calari , ei ttltts habere dixerunt, quam cum hajrelicis de liile disce-
Ifoc certum,
quam Cleri Calarilani su/fcogtis , aliornmqtte qitam ptandum, Luciferuiui[ue silii copulandum. Redditus
qttod a l.lbe-
berio commen. Coepiscoporum Sordorum manibus eleclum consecra- ,
ergo est ecclesiie Luciler, et dimissus Pulatio. Rur-
datus Eusebto tumque fuisse Luciferum. Sei neque ex eo qucd Deo snm antem Missum ali Luiieratore est Euseljium
, ,

cooperante Romnm ipsum vemsse in auxilium suum Laciferumque atque Flureniiumaccersendos. Quilius
scribit Liberius, satis effieactler inferri posse pulo, sicut
ductis ad Palatium Diomjsius jwst ipsos accersitus
,

infert Ambrositis, tlivina aliqua revelalione impulsttm e noluit eodemaccedere,quia jam preesto pmK/eunspeeiui
suo egressum Episcopntu: cum eosufficere potuerit pri-
Refjis (_'athulicaj fidei Yerissimi assertores, ipse vero
vatum aliquoi Ecctesix Calaritantc negoiium apud , plebein intra ecclesiam peisHverantem relinquere
Ponlificem Csesaremve tractandum qnml
, in pttblicum nequaquam [msset. Cumque lioc renuntiassenf Im-
universalis Ecclesise bonum divina veiterit provideuiia. peratori qui missi erant, ex Dei nutu diinbsi Palatio
Nec occaswni Liberius defuil
, sed in ttinto fitlei orlho- Eusebius , Lucifer et Florentius) pariter cum plebe cum ^
ioxse discrimine, prompta Luciferi opeea utens socins
, ad ecclesiam regressi sunt. Positis autem ic eeelesia, inimijsio H
husehio in
ei duoscum ad Conslantium dedit, dedil elcom-
liiteris agnitum cunsilium est quatenus sequenti nocte ra- cj llum
mendalilias ad Eusebium. Et Constantio qtiidem
exorandam inquit, Mansuetudinem tuam ut bene-
, M perentur de ecclesia, atque in exilium dirigerentur. mittltur.

, , Deinde facto impetu ab Eusebiu Eunucho ajque- ,

volo animo allegationesnostrasaudiredigneris, Fra-

hensi sunt de fidelibus viris numeru ceiitum qua-
trem et Coepiscopum meum , sanctum virum Luci- draginta et septera cum quibus quidara de Sacer-:

dotibus
 ;;

30« DE S. LUCIFERO EP. CALARITANO.

dotibus ot Clero vincti intra Tlierraas Heraclianas norificentia tua nomine meo adiisse Iinperatorem, a D
ArtToni! d. p. reclusi sunt Florentius vero et Lucifer Episcopi
;
mea fuisse destinatum mediocritate; ipsum quoque
apml Tribunum Caium , Eusebiua Tribuno Galbioni codicem, ut es admonere dignatus, solicite inspe-
custoilia: trailitus est. Haclenus dicla S. Diontjsii ctuin, atque IJonoso in relius Agenti perfercndum
Victa, traditum, his formanda fuit religiosa Prudentia tua,
7 S. Ilteromjmus tn lilno dc Scriptoribus uil, quod fili carissime. Jam tuae eritGenerositatis, agnitum a
Lucifer..., cuni nollet sub nomine Atbanasii Ni- me sine ulla cunctatione defendere. Xos etenira pro-
qtiott et pro- ctenam damnare Sdem, in Palaestinamrelegatusest, pitio Dco, contra ea quae in nostram parantur ne-
pter constun- precumad Im- cein stare lastos (cum causas cur scripserim
MarceUtnui el Faustinus, in suolibello talia
ttam ijuuler
mutatum peratorem : ob boc, inquiwtt, quod fidem vene- modo discutere cceperit) inveniet.
rabilem vindicavit, quoil detexit et convicit hae- 10 Pervenit deinde ad S. Alhanasium fuma lain
. . . , quorum fama ., .

ductus est in cxilinm cum oiiini atroci- herotcx ijenerosilatts : quare ad Lucilerum scrtbens ln ma tusAthana-
tate injuriarum. Iidem et quataor ejut exilia mi- Domino salutem, tamquam Dilectissimo Fratri, Epi- stus

merant, el iit decem annos assignant. Sed lnc tiumeri scopoet Confessori, sic att : Deo favente corpore va-
error est, itiiii uiiiio CCCLV Mediolimo obduelus Luci- lentes, misimusetiam nunc iuntle intelliijas non pri-

mtraeutts fer, in Occidentem redierit antto ccci.xn. Iidem pturi- niiiin inter lios hoc lilteraium commer-
Sanctos fuisse
tlluslrtitur, l/its ejits laudtbut, quat iimiuiiiliinl. tiililuiil, qiiod <livi- cium ) carissimum nostrum Eutychetem Diaconem,
nas viriufes upiT.itus cst, non solnm in Sardinia, ut tua quoque roligiosa Sanctitas, quod est nobis
seil in ipsis quoque quatuor exiliis; usque adeo ut optandum et desiderabile, de tua incolumitate tuo-
iiini adversarii magnum dicerent, cum A'postolicas rumque omniura certiores nos efficere dignetur.
laudat ejus
111] eum virtutes fieri ncgare non possent. Vobis nanique Confessoribus ac Servis Dei viventi-
tibertatem,
K Primut e.tttu locut in Cappadocia foreitan bus, credimusstatum Catholicae ccclesia? renovari
fnit,
E
ted minime diuturnus, unde nulla ejut invenilur noti- et quod hteretici conscindere tentaverunt, lmc Do-

li
iin tecundus Germanicia, urbs Episcopalis m Eu- niiiiuin nostrum Jesum Christum per vos ad inte-

ejustjue Inslgni phratensi /'roenicni seu Coslesyria, uti infra patcbit grura restituere. Quamquam enim praecursores An-
patienHa, tertius itaqtte esset Palffistina, ab Hieronymo indicata; tichristi, per potentiam hujus mundi, omnia egerint,
Prima scilicel seu Salutaris, ad qttam pertinet Elcu- ut estinguerentlucernamveritatis tamen Divinitas, ;

tberopolitana civitas, ttbi Marcellinus et Faustvnus per vestram confessionem, clariorem ejus lucem
indicant nobis Epitcopum Eutycbium hasreticum, sub ostendit, ut ncminem latere possit eorum fallacia.
quoB. Lucifer patiebatur exilium ; qui et ipsum, Antehac vel simulare poterant ; nunc Antichristi
fiilem libere vindicantem, multis, atrocitatibus affli- nominantur. Quis enim eos non execretur? quis eo-
xit. Suntadhuc hodie, inquiunt illi, qui illo tempore rum communionem, tamquam maculam ac virus an-
poenas gravissimas dederunt, coquod cum Catholicie guis, non fugiat?
Hdi :

Episcopo Lucifero oonvenirent : quando scittcet 1 1 Onmis uhique Ecclesia luget, omnis civitas
'
nt itdnn iitn.r tubdunt) Ninfii.f fidei adversarii, inter gemit ; senes Episcopi in exilio laborant, et haeretici '" tam sxva
me€uli <"' e
cetera sua atrocia, januam clausam securibus effre- dissimulant : qui dum negant Christum, publicanos P ,

gerunl i Luciferum fldelissimum Sa-

el irruentes In se effecerunt, sedentes in ecclesia et exigentes tri-
cerdbtem, divina quoque Saoramenta everterunt, buta. novum genus hoiuinum et persecutionis !

unumquemque illic de liis Fratribusqui oonvenerant quod ailinvenit diabolus, ut ipsis rainistris ad male-
impia effid ulctontes. Deniqtte in partibus vicinis faciendum, el hi tanta cruilelitate uterentur. Sed
jEgypti, u( tcribit Rufinus ; vel Superioribns Thebis, etsi haec tanta agunt, et blasphemias extemlerunt
seu secunda Thebaide, uli Socrates loquilur, ulttmum confessio tamen, et religio, et sapientia vestra, non
Luciferi exilinm fuit : quoforle etiam se receperat modicum swl maximum solatium et consolatio
,

Alhanasius, m Sgyplo ullra manere non ausus; ui est Fraternitati. Pcrvenit enim ad nos scripsisse
rel hinc facilior communicatio inter tpsorwn
eos fuerit, non tu- Sanctitatem tuam Augusto Constantio et magis ; et

men citra periculum, propler intentam excmplar

Imperialium magisque miramur, qnia in meilio tamquam scor-
pettt:
ministrorum cnstodiam, uli vidimut m Actis S. Atlta- pionum habitaus, animi tamen libertate nteris, F
natii num. 283. ut vel monendo, vel docendo, vel emendando, er-
rantes ad lucem veritatis adducas. Rogo igitur, ro-
CAPUT II. gant mecum etiam omnes Confessores, ut digneris
nobts exemplum destinare ut non tantimi auditu, ;

I.ilui a Ltirifei'0 scripli. Conslanfino exhibiti, sed etiam cxlitterispcrspicere possint omnes aniniae
cum S. Alhanasio communicati. luae virtutem, fideique fiduciara et libertatem. Sa-
tuam qui mecum sunt
R .elegatus
inira- cuiislautia' et
Lucifer, tesle
pra parati nnimi
Hieronymo uti supra,
lutant Sanctitatem
omnes qui tecum sunt. Divinitas te ineolumem, ve-
: saluto

tliiijiilii., ii)i
ail inartyriiim, getum, memoremque nostri semper tueatur, Domine
XI '/"IVSc I
contra ConslanUum [mperatorem sc.ripsit librum, dilcctissime ac vere homo Dei.
:l llllstSMl eique legendum misit. Quicumsegre crederet inven- B. Lucifer misit libros, quos
ttos Itbrta,
12 Ilts acceptis litteris
iitittir confidentm uli.iuem.
itttit
Florentius oflii irum i iul Constanlium scripserat. Cumqueeot legisset Atha- Q uo accepto,
Magister, ex mandato ipsius scripsit ut tequitur,
Do- nasius, Domino gloriosissimo ac merito desideratis-
iiiiin. l"'iu;:iiKsi,i„, Lucifero Florentius. Nomine simo Coepiscopo rescribens, post explicatas earum quas
tuo codicem quid im Domino e( Ugusto nostro nb- oh Aihfns sustinebat pressurarum angustias ; Accepi-
tulit. liuiic Sanctitatem tuam perferri mandavit,
,'ui
inus, inquit, epistolas et libros religiosissimea ac
el congnoscere desiderat, si idem codex a tedestina- sapicntissiinie aiiuiKi' tiiii' ; in quilius per^peximus
iii sit. lii ergo quod in Sde veri esl perscribere imaginem Apostolicam, faduciaiu Propheticam, ma-
debebis, el codicem remittere ul possit /Eternitati .
gisteriuin veritalis, doctrinam verae fidei, viam cce-
ejus denuoofferri. liu iEternitatis tilulum art
lestem, martyrii gloriam, triumphos adversus hiere-
tibi impius, quem Filio Dei
imminuere non mslueial, sera Arianani, traditionem integram Patrum nos-
Arium defendem.cujus mter ceteras blasphemias una trornni, regulam rectam Ecclesiasti ordinis. vere
Qencrosc etoi, fuisse tempus quando nonerat Filius. At non
Luciferl qui, juxta nomen, lucem veritatis ferens,
aoncsclt u se. reformidavii Lucifer hominis arrogantissimi vtsaniam;
posuisti super candelabrum, ut luceat omnibus. m ''' ext0 ""
scrlptos
seque libere conftleiis attctorem codkit, tn
mtssosquc. luec eetba Quis enim, exceptis Arianis, non pervidet, ex tua "auctoris,
f«ri( : Codiois perlatorem, quem memorat Ho- doctrina veram quidem fidem, maculam autem Aria-
norum ?
 ! — ;; ;

DIE VIGESIMA MAJI. 31«

norum? Valide et admirabiliter, uti est lumen. a derit, eum gravem et sententiis refertum, virique D
tenebris, ita separasti veritatem a calliditatc et hy- ingenin valentis inveniet.... Totuin ntttcin opus exi- AUCTORE D.

pocrisi hsereticorum ; defendisti Cathnlicam Eccle- guum admodum foret, si ab eo Scriptura divina,
siam probasti, nihil esse, sed tantum phantasiam
;
quam promptiorem haberc non pntuisset nuctor scin-
Arianoruniverba;docuisti, calcandos esse frendores deretur et aufeiretur. /:'i in citniidts, qtiidem Scrip-
diabolicos. Quam bona et jucunda hortamenta tur.T locis, apparet versionis antiqme, ab ca qva emen-
tua ad martyriuml qjuam desideratissimam osten- data Itodie. utimur notahiiis admodum discrepantia, uti
disti mortem csse pro Cliristo FilioDei ! quam futuri observat idem Titttis : sed itt rem nostram inagts facit

seculi et vitte ceelestis amorem manifestasti ohscrvarc, quo ordtneiic spiritu i>j"ts loltiiii diijcstttm sil.

13 Videris esse verum templum Salvatoris, qui 16 Prituum cnjo duos

lihros, pro S. Athanasio
Dei spiritu
plenum, in te habitans hasc ipse per te loquitur ipse, qui : Cngis nos. Constanti, absen- quo oslendil
scriptos, sic e.vorditur.

tanlam gratiam prsebuit sermonibus tuis. Quippe qui tem damuare Consacerdotem nostruni, religiosum alisenlem
(tamnari
ante eras apud omnes amabilis, nunc tamen tantus Athanasium : sed divinaid facereprnhibemurlege..
non posse,
est amor animisomniuin colloca-
affcctionis tuae in Quomodo etenim arbitraris divinitus perutissum pu-

tus, ut Eliam te temporibus nostris nominent. Et niri inauditos, qnando videas Ad nn et Evam, prin-
non niiriim Si enim qui Deo placere vi lenttir, filii
;
cipes nostri generis auditos . sententia percussos
Dei nominantur; tanto magis participes Propheta- Dei?... Cum igitur ejusnmdi forinam judicandi de-

rum Confessores, et maxitne Te, appellare dignum disse Deum advertas ; cuiii a latebris evocatis con-
et imperato-
est. Crede inihi, Lucifer, non Tu solus haec locutus fessisqne Deuin sententiam dedisse de >acris Scri- rcm duni id

es; sed Spiritus sanctus Tecum. Unde ha\- tanta pturarum collegeris fontibus ; cujus fuisti atque es sxtgupartts
aijere
memoria Scripturarum? unde sensus et. intellectus impudentiae, judicandi Dei servos eain dans formam,
Serpentts,
earuiiidein intrger unde talis ordo sermonis com-
'.
quae non fuissct de lege veniens Domini? nec ti-

positi?unde tanta hortamenta in vinin ceelestem? muisti, ne fuis-et ilictum ad Deum a nobis de te,

unde fiducia contra diabolum et probationes adver- quomndo fuerat dictum de refuga illo Angelo, Ser-
sum ha^reticos, nisi Spiritus sanctus collncatus essct pens suasit me, Constantius Imperator seduxit nos ?

in Te'? Gaude igitur, in eo te esse jam pcrvidens, Nnnne videre potuisti, quia possis tali percuti Dei

in quo etiam praedecessores tui Martyres nunc sunt, indignantis sententia, qua percussus videtur et ser-

in cluiro Angelorum. Gaudemusctiam nos, habeutes penv.. praesertim cum cognosceres tuuiu etiam opus
te exemplum virtutis et patientioe et libertatis fuisse serpentinum?... Sed dicas velim, quidintersit

Divina (lei gratia incolumeni Te, memorem nostri, inter tunm et Angeli linjus refugi apostntae factum.

semperque beatum couservet, merito homo Dei, fa- Si mendacio seduxit rudes homines, ettu;et
ille

mule Christi, particeps Apostolnrum, solatium fra- quidem tu non rudes si ille utilitatis gratia ad ar-
:

ternitatis, magister veritatis, et in omnibus deside- boris fructus edendos eorum illexit mentes, et tu

ratissime. pacis causa facere cum eis adstruxisti.

14 Hxc Athanasius in epislola, quam totam videre 17 Propoucns dcittdc alia aliaque judicantis Dei
excludenda, potticendo e
licebit post ipsos S. Luciferi lihros, quorum specimen exempla et prxcepta, et ad haec, inquit,
tl tllos in minando
Grxcam lin- mox dabimus : nunc de cisdcm tibris Athanasiique epis- subvertere judicium ejus servos compellis, tenlans
ouam tola loquentes audire juvat Marccllinuin Faustinum
et
etiam mnneribus nostrant corrumpereconscientiam,
transfert. Ad innocentis rogasti necem et
Libros, inquiunl, scripsit ad Constantium non. ut ;
dicatam Deo.... ; •

plerique, gloriam captans ingenii, sed divina testi- cum contemptum advertisses, tetendisti temetad
te

monia aptissime congerens, contra hicreticos et omnia genera mgerenda prrnarum.... Ad gladium
contra ipsum patronum haereticorum, ad divinam putasti tendendam carnificem dexteram tiiain tam- ;

aeinulationem pro Filii Dei amore succensus. Quos quam possis gladio vincere, quos videres prnpter
quidem libros. ut veri vindices suspexit et Atha-
.
Dei Filium nec prvsentem dubitare amittere vitam
nasius, atque in Graecum stylum transtulit, ne tan- nec perhorrescere mortem... Non timuimus neque
tum boni Graeca lingua non haberet. Parum est timemus minas tnas, qui novimus niliil pnsse Dco setl frustra.
^
quin etiam propriis litteris idem Athanasius eosdem resistere.... Non timemus gladium tuum Cliristtani,

libros praedicat, ut Prophetarum et Evangelistarum qui praesumiraus, prostratis vobis Dei inimicis, vcn-
v atque Apostolorum doctrinis et pia confessione con- turos nos ad convivia Patriarcharum, Prnplieta

textos. Et quamvis pluribus in eum laudibus eriga- rum, Apostolorum atque Martyrum non metuimus :

tur, tamen non ada?quat meriti ejus prasconium... virtutem caduci regni tui, milites divini... potentem
Ita rerum supereininentia quaevis lingua superatur :
novimus Deum ad eripiendos nos de iuanibus tuis.
sed Lucifer, ignarus licet artificiosae eloquentiaj, |ta- Ad regnum tendentes timere tuam crudeli-
ccelesto
Dixisti, Damnate Athana-
tatem non poterimus...
men, ut Proplietico et Evangelico atque Apostolico
more scriberet quod super omnem hiiinanam elo- sium. Quemeramus, Constanti, dainnatiiri? Illuinne,
quentiam est, habuit gratiam sancti Spiritus, ex quem videmus Dei Filiuin confiteri, ut sunt con-
merito recte fidei et sincerissimae conscientiae. Hsec fessi Patriarchae, Prophetie, Apostoli ac M.irtyres?

an te, qui sis negans, ut negavit magister tuus

iiti, altbi minime prohandi, tn eo tumen in
qtttdem
quo Luciferum taudant, nequaquam contemnendi, dum Arius, ut negaverunt Scarioth Judas et cuncti Ju-

suffraganlem sibi s/tltanasittmhabent, imo totamCtiristi daei ?....

Ecclesiam. 18 Postea cum ostendisset nullam hubere ipsum ju- Erprobrat ei

risdictionem tn Episcopos, a quibtts ipsemel judicandus quodGeorgium
sit, qttos prxctpiatur Itonoriire
el revertitur ad exagtje- Arianumjus-
;

CAPUT III.
iniquitatem
•

Dicas, quaeso,
rttndam prxcepti ejtis : et
'gZ'' Atrxaudr

Summa duorum librorum pro Athanasio ad inquit, quid sit aliud dicere, Damnate eum, quem
Constantium. scitis innocentem , facite contra Dei mandata nisi, ;

Evellite corda vestra, tollite vobismet sensus, ju-

witi S. Luciferi libros prxdictos anno mdcviii im- gulate animas vestras.... estote inimici Dei, acqui-
Stylus ejus primendos curavil Parisiis, et Pio V Ponliftci Mnximo rite vobis amicum diabolum?... Haec sunt praemia,
rwdis et acer. obtultt, Joannes Tilitts Episcopus Meldensis, Cora- quae tua egregia conqnirunt consilia : ha3C illa opti-

munis inquil, uiihi atque illius aetatis videtur ipsius ma, qu;c inorlem pariiint sempiternam. Tumexpro-
sermn, adeo rudis est et incomptus, quem ipsemet brans, quotl cohaereticum suum Georgium vivenli

etiam rusticum vocat : at, qui diligenter perpen- Jtltanasio successorem misisset, Talis, inqnit, estGeor-
gius
 , ;

32* DE S. LUCIPERO EP. CALARITAW.

gius, qualis fuerat Arius, quales qui [apuil te] sunt per Coepiscopos ejusdes operam, salutareinoonsequi D
accturk n. p,
Ursatius et Valens, vel.ad quem me destinasti, Ger- baptismum. Hortatnr porro cum att hona opcra et di- suadet ab
Athannsio
manicensium Adoxius neqne enim possent nisi ile : oc vcpnsitn cis explicans prx-
gnos pixuilcntix fcuclus
:
baptismum
spinis spina' proeedere. Hescita/se habere, ex acti- mia, lliec coiiseqiii. unjuit poteris, si le ad Eeele- pctere,

Ims ipsiiis (ieorgii, legens conteslationes Alexan- siam conferas, Coarianos tuos vites, siillam mali-
si

et quamvis tibi scele-

(Iriniirum, poteris colligere : gnorumcongregatinnem vestramodiredigncris.Tunc
ratum blasphemumque illum esset placeat (neque erit Deus semper tecura, tunc in tenebrisorietur lu-
emm alitor tibi esset nmantissimus, nisi quia sit see- men tibi, tunc tenebra? tibi ut meridies erunt, tunc in
leratus] tameu hso eo protulcrim, ut eximiampos- bonis dirigetur iter tuum. Ceterum si in hacpervi-

sis cernere operam tuam... Deponi per nos decre- cacia maiiscris, si in hac crudelitate, ut servos ejus
veras Catholicum, flrmari vero haireticum : sed cruciesnon tecuin erit Deus, sed ille, qui ct hodie
; cl apcrsc-

qiiaiidn illinl lecissrnt sana ineiilis Immine.sV Si enim Ariannrumesseinvenitur. diabolus...

in vestro coetu gucndis Ca-
t/iolicis ces-
Ileli Sacerdos, quod bonore Sacsrdotii c.m-
lilius in Non est eleemosyna ista, quam de lacrymis das
stituisset indignos, iUa audit qum perpessus rst a alienia, de eorum honis, qui deportari, interfici,

Domino; quid noa audire oc perpeti mereremur, si proscribique malueriut a te, quam aut innocentem
Catbolicum Gpiscopum damnantes, etquidem inau- damnare, aut negarc unicuni Dei filium, in quem
ditum, sineremue (lenrgium Arianiiin tieri Alexan- credentos eoiebant glorifioatos Abraham, Isaac, et
drinis Episoopum?... Credo dictum fuisset nobis, Jacob, et omnes Prophetas, Apostolos ac Martyres :

PIus honorificastis Constantium quam me, quoroodo quorura tefieri socium atque omnibus participem me
illi dictum cst, quod plus honorificaverit filios quam cupere, mca circa tc ha.'c cssc vota, illc testis, qui
Deiim.... nohis tribuere lioc potens est.
1'J Tum ail nillilum redigendvm cmnminnns, qui cx- 22 Simili prorsus libertate proceiit secunSue liber;
littro 2 osten-
Iti.iimet iii sjieiii.it Itnliuinnii, itli ips, IJciis utl IIcll in quo statim ab initio, Ex Iructibus tuis, inquit, Im-
dlt quod sit
commtnabatuv . An negabis, inqvit, le exhonorasse perator Constanti, non esse Christianus, sed plane mendax ct
el qtltitl Iiium iiiiiiiiniiiii, tollendo Sacerdotes e plebibus quos or- manceps latronum, coguosceris habitans scilicct, liomicida, ;

exhonoruverlt
dinavil illslAn negabisteexbonorasseDeum, quando non in Ecclesia Dei, sed in spelunca latronum, non E
oontra sanota illius [praeoepta] coegeris Sacerdotes desinis inferficere eos, quos videas interfiei paratos
cjus daiiiiiuic absentem, inauditum, et quidem falsis pro unici Filii Dei claritate, pro aeterna illius ma-
< riiiiiiiilnis perteactuospetitum? Non ergoexhono- jestate... Es mendaxethomicida. Mendax, qui cri-
rasti liciim, quando tulerif Apostolicam atque Evan- mina falsa objeceris Dei servo Atbanasio nicudax ;

gelicam traditionem ; cl idololatriam, quam in corde quia htereticam fidem dicas Catholicam, et Catho-
Aiu ffidificaveral ab hominibus
diabolus, Btatueris licam dicas lia'i'etic;iiii. Homicida, quia ct sangui-
Dei eultoribus toncri His diclis proponit ct, utnimne
'!
nem pcrsequeris Athauasii, et jam interfeceris
hic corrigens errores, veniam tantorum scelerum •
certuni numerum Dei cultorum.... Quid tu tibi fu-
malit eorutqui; an redactus ad nihilum... inperpe- turum existimas, qui sis non solum mendax, sed et
tmim darepcanae, qualet dcdlt Heli cumfiliis, qualrs homicida? non solum homicida, sed et hireticus?
ct A:.otit ttf Philistai cetcvi, quorum polestati Dcus Ostendit autem qnott detestabilitts, quam Ananite et oti ca qux
arcam permiserit, sicut tmc ejus potestati permittebal Suppluv.r, repleverit satanas cor Imperatoris, ut mcn- contra
fccil
Dffl exquoUle non nieluis inferat /klcm
Sacerdotes : tivelnv Sptviiui sancla, accusando Albanusiuui, sicut Alhanaslum,
suam esss Catholicam, quam t<l i/li tribuerunt suo Da- /tccusavunl scncs Uli impuri innoccntcm Susannnm
gm, qmm Maxentius et Neroet ounctiilli persecu- occi'1.1 c voleatia cttm, sicnl occitlevc voluit Herodes Pe-
torcs dmiius Ilei dixerunt, Deorum snorum putentia tvuni, Ctun Abelum, Jadxi Cltvistunt et Pnu/um. Ac
esse facti ut Cbristiani Bub illorum potentiam ilriuijitc, cttm probasset ex iis esstipsum, quos genimina
venircmiis. viperarvM nominal Baptista ; hortatur eum, ul ipse
'20 Iliui fusr r.inniii adSaulis, Davidem; Achabi, ilins, adfaciendum fructus dignos pamitentiee, quemad-
Eltam;Jnabclis, IXabutlucuiu ptrscquentium moJum ad
eumque lin-
iusto- pv.vilicalioncm Jmue fecevunl Niiuviix : et suadet p<r-
iuis; Jerohoami item, popvJum stducentis, exemplum nltentiam.
plff Btgtbus
: eoqujB utlditcciis exemplum Panlt, promittit qttod ex
oonparant, tisque Censtantium per omaia simillimum ostendens, < persecutore, cx injurioso, ex blasphemo, beatus et
cmteersti ilct Itur.l, qntnn dissimilis Sll u stturlis
Regihut vere Dco c.irissimus effici potcrit, si, ut Paulus, ve-
David «r Josaphat. Posl qum iterum ad salubriora rumDeifiliumesseJcsiuii Christum crediderit. Crede
suadenda se convertens, Bortamur, inquit, te, ini- mihi, inquit,
si ila fecevis, qucid futurus sis in choro
iniciiiii sospitatia nostras, ex impio pium fieri, Patriarcharum, Prophetarum, Apostolorum ac Mar-
salvum r\ BBgro, vivum ex mortuo, religiosnm ex tyrum alioquin tibi imputaturus, cum te torquori
:

saonlego.... Desine persequi Dei domum desine :

cum diahol.i et omnibus satellitibus ejus videre
proseribers, deportare, interfloereDeiservos; fatero
cceperis, cur has tam salubres nostras admonidones
te Christianum, exeorare Dobiscura catsrvam Aria-
dsspexeris.
iioriiin, com niii diaboli qusesitam crode sicut :

credimus uos, qui '\ beatorum Apostolorum suc-

(

nilillonilmnt
C.\r>UT IV.
invttat ait cessione Bumus Episcopi : confitere unicum Dei
Jitriiitentlain. filium, sicut obnfessi sunt
1 11 1 el confitemur, el Alii quatuor libri succcssivc ad Constantium
vciiiain consequeria tantorumscelerujn. Atnihilhis
scripti.
pro/iciens, rursum multa comminalun ct etrprobrat,
cotnparalqut Comlantium caiu reverso adeomitum, qui E.cistimat Joannes Tilius, in allocutione ad Pium V,
Atltanasium aserestitutum, n cuist deincepetnali nihil Luciferi Kiri! pvxfixa, totum volumen uno tractu
Iticlitvumjtuaveral, ilcnttn pevseqiittlitv : i/i»
Adoxiillll Iinpor.iluri Coustantiofiiisse coiitinualuiii. liccl ip-
Qermanicensium lion esse Catiiolicum /asstu.doderit sum in libcllos partitusesl Auctor. Fevuni ^'"g'"-
jtuii di-
< r: i/nl. I I Contr&eumdem litteras ad Aiitioelienos; <( posiea ximus, pviovcs tluos iibvns conscviptos, ac vevosimiliter manteix
i<:oque ejus ciiiinl, m .Vdoxiiiin defendere ccsperit veritatis esse oblatas, et pcvFlavenltum tlenun vetlililns videri, cum "rlptts,
i dargue ns
doctorem.ipsiushasresinCatholioam judicans li.lem. adliuc Gcrmanict.r essct Sanclus, sub Eudoxio Aviitno
21 Dcmque, quasi iicrum spe aliqua concepta, Utile Episcopo cxttl, quem Atlaxium nnitplivastice appellave
tilii m pcr Athanasium Do-
est, inquit, Const.iiui,
ille matttit : postvemus atttem aliquanlis post annis
niini Sacerdotem pro facinoribus tuis sis suppltx sevtpltis est, ettm ttlein Eudoxins Cotistautiuofoiitanam
Deo, per ipsum dirigas vota tua, per ipsum sive
Catltetlram ntvasisscl. Vcvtus evgo dixevis qtiod Con-
stantius
 — :

DIE VIGESIMA MAJI. 33'

slanlius, prioribus libris una cum Aucloris confessione etjuugere diabolo... Superest igitur, ut est
allo trans-
D
receptis, longius eum transferrijusserit, semel iteriim- dictum, doleas te err.isse, agnoscensque te esse ho- ,\ui;torb d, p.
latus Lucl-
que : ntleo ut alti qnatuor tibri, ncc uno omnes loco, nec mioidam atqne blaspliemum, temet desertor reprae-
fer
tempore, sed successive scripli sint; eodem tamen sentes Dei domui :alioquin tu tibiimputaturiis, cum
omnes vigorc animi, eadem stylilibertate : quam morte te videre coeperis illic esse, ubi nunc sunt cuncti illi
diu dilata landem luilurus \ite.ril Lucifer, msi uovi a contyranni tui.
JuUo.no Apnstata mottis nlio avertissent cogitatwncs 27 Postrcmus liber ostendil moriendum esse pro
et quod mo-
Constantii, ullimo sui linperii anno. filio Dei quem :post inilinm anni cccclx esse con- riendum slt
24 Priiuus, de Regilius apostaticis, sic incipU pro Filio Dei,
: scriptnm, osteudU mentio Eudoxii (Adoxium rursus
Usitatum quia habere dignaris verbum, quod nisl eum Sanctus nominat) ad Comtantinopolitanam Sedem
scribit de
Hegibus
et integre crederes, et Inec quse geris circa nos evecli,quoddie xxvu Janitatii factum. Sequenli uu-
Apostaticrs, Den essent placita, jam fuisses extinctus; pauro- tem tinno mensc Novcinbrt moricns Constantius experiri
ruin tibi in apostasia atque crudelitate tequalium ccepit veritatemeorum, qute sibi tum m aliis, lum in hoc
Regum facta desideravi reserare, quo possit vox potissimtim libro commniaiur LucilVr, totus xstuans
illatua sepeliri quae dicat, NisiCatholicaesset fides Martijrii desidcrio. liaque Decuerat quidem, rrov. 53, 9.
inquit,
Arii, id cst mea ; nisi placitum esset Deo quod il- Constanti Imperator, nihiljam tecum de divinis re-
lam persequor fidem, quani contra nos scripsernnt tractare Scripturis... cuniscriptum meminerimus...
apwl Nicaeam, nuniquam prufecto adhuc in Imperiu ln aures imprudentis noli quidqnam dicere sed :

flurereni. Non illorunj Regum facio mentionem, qui quia ailhuc de armorum tuorum potestate et vana
toutempta
Constanttl
a Dei notitia fuerunt alieni de bis solis tracto, : imperii tui dominatione tumes in his omnibus, iijrannide, ;

qui in Juda-a noscuntur regnasse. Incipiens crgoa quibus te pntas magnum, esse miserum, contem-
Gedeone, qui statim a victoria de manubiis sibi fecit nique omnem carnificinae tuse rabiem a servis Dei,
Epliod, in quo fornicali suni filii Israel, et tamen volui isto praesertim libro notum facere sacrilegio
rexitpopulum annis quadraginla ; progredilur ad Sau- funestatae inenti tuaa. Te enim cura temporali, ca-
I fcm, Salomonem, Hieroboamum, Ocbosiam, Acliabum, duco, fragili, corruptibili regno tuo transiturum,
Otittm, Mnnassem : quoriim causus et pcccata sigilla- et ad aeternam poenam (nisi tibi, dum est locus,
tim ac prolixe comparans cum sceleribus Constantii, providens) perventurum ; Christianos vero ad aeter-
identidem concludit his ant sinnlibus verbis : Ne igitur nam venturos requiem, incorruptiliile regnum con-
dicas : Sinon bene agerem, numquam prufecto secuturos, fixum manifestuiuque babere te vo-
mihi Dcus pepercisset quando vides consceleratis
; lumus
tuis diu pcenitentiae locum exhibitum el ad hanc : 28 Mactasti quam plurimos in Alexandria, la-
eum operose iiivilat in epilogo libri. niasti certos toto in orbe, disperdidisti resistentes
qua Catlioticos
25 non conveniendo cum
Scripsit deinde librum de tibi variis in locis sed bi omnes qnod tu audire
:
perseqitebatur:
baereticis, his verbis exordiens : Cura omuibus perni- minime Martyres sunt.... Hinc est quod freu-
vis,
de non con-
rcniendo cioMs tuis conatibus animadvertisses itum obviam, dores colubri, per te illatos, non limentes, subire
cunt hozrc- cuinque omnia machinamenta tua contra Dei Ec- parati sumus omne exitium Nos, qui tibi bene
ttcis.
clesiara reperisses cuncto Dei populo revebita di- ; volumus, atque ut contingat desideranles suniiis,
xisti, nos fuisse atque esse inimicos pacis, hostes spolias, proscribis, mactas gladio, varie punis, nec
unitatis, adversarios etiain fraterna? caritatis. Dum corpora quae laniari sanxisti sepeliri pcnuittis elee- ;

autem exempliset auctoritatibus Scripturarum ostcndit, mosynain fieri prohibes; omnia metalla, omniaque
fieri nec dcbutssc nec potmsse, ut cum c.rcominunicatis loca, exilia vocari quae putabantur digna, nostro tuoa
resectisqm ab Ecclesia Arianis conimnniccnt conve- calliditati resistensium replesti numero ; relegando
nianttjiie fidclcs Chrisliani; suas quoque xrumnas vi- insontes, fame, siti, nuditate vexando non desistis
dctur atlingere, dicens : Odis nos, quia consilium et tamen, Imperator crudclissimc, quidquid saevitia
vestrum rnalignantium execremur propterea in : tua nobis intulit atque irrogatura erit, adverte
exilio sumus. propterea iu carcere necanmr, prop- quod mendacium sit siquidem uec mors, sanctis
:

terea nobis solis probibetur conspectus, idcirco re- qui uos prrecesserunt Martyribus per te illata,
clusi in tenebras ingenti custodimur custodia, mors sit, neque jactura, neque daiiiiiuin. sed fidei
hujiis rei causa nullus ail nos visendos admittitur fceneratio
boiiiinum. 29 Recordare, Constanti, de scelerum tuorum F
26 .Jlitts huic succed.it Itbcr, de non parcendo in memoriarecenti. quain tibi iu Alexandrina civitate vjprobians
Deum delinquentibus crudelltatem
de non par- : cujus occasio et argnntcntiiin inussisti, quantos perabrupta iina tincta scriptionis
Alexandrix
cendo 1/1 chirius in exordio patescit his vcrbis : Superatura te, tuae dejecerit, quantos gladio demeri fecerit, quantos firrct/am,
Deum de-
Imperator, a Dci servis ex omui cum conspexisses lame sitique exedi vel carceribus necari, quantos
tinqiientibus,
parte; dixisti, passuni te ac pati a nobis, contra intercepto effeeerit spiritu strangulari : et tamen bis
monita sacraruin Scripturaruni, contumeliam:dicis, omnibus crudelitatibus cum sawieris in sanctos
nos iusolentes extitisse contra te.quemhouorari de- Martyres, quos tuus iniecit gladiatopibus animus ;

cuerit. Si quisquam Dei cultorum pepercit apostalis, in uos crudclibus saevis, dum retines gladium, dum
siut vera quce Unde ordiamur,
dicis de nobis. das operani ne in remediuin succurrat velocius
uttu nuncanobiscorriperis.ita essccorrcptos omnes exitus niortis — Expcctantes sumus moraentis om-
et deslderio
erraticos per Dci cultores, quo probare possimus. uibus, super ista qu:e jam intulisti torrncnta adliuc martijril
Siimma tolins libri eo tentlil, ut coiivincutiir Impcratur, addas, constituendu sieviores camifices, ferocioras xsfuans.
ipsum aliosjue Episcopos tlum ct resistunl, ct qualis sit ultores. qui devotos Deo milites... possint vel gla-
conimississibipoputisiiidicaiil.ipsiqnepeccatoriimsnorum dio invadere, vel crucirigere, vel igne torrere, vel
explicartt enormitatemacgravitatem,suofungiojf}cio, nec quolibet inaudito pcenarum genere viscera nostra
atiud agercquain Propheiatcl Apostolifecerintinejusmodi ac membra lauiare.... Nibil interest quo genere
occastone : deiiique iton conlunteliosos esse, scd veiaces, mortis non punire digneris, duin per hoc ad vilam
et uemtncm nisi Dcum tunciites, attjue animx cjus sa- perfruendam admittamur asternam dum per haec ;

luti consulcre : finit autcm in exemplo septem Macha- tua niortificetur rabies, nos contra vivificeniur.
batoritm, Antiocho, quem imitabatur Constantius, libcrc 30 Si miserum putas, quod malim quovis crudeli
exprobrantium. Si illos, inquit, non censes Antiocbo supplicio pro Dei interfici Filio, dabo tibi multos
placere oportuisse, nec nos utique tibi ;
quia et tu, qui m lectulis crudelius pereant, quos interior ali-
alio licct modo, tamen nos sis cupiens tollere a Deo qua suppuratiu infiavii, autnervoruinsecura luctan-
Majt T. V 5' tiurn.
 ;

DE S. LUCIFERO EP. CALARITANO.

tium dolor contraxit. Interest ex qua causa, non ex sperabal atictis ea ratione dissiiiis inter Cliristianos, D
AUCTORB D. P.
quo pemleam stipite. Quid dicis, Rex stultissime ? propter Arii lieresim misere distraclos, facilitts posse Antiochena
Inique in ista supplicia, in hujusmodi pceuara mittor reslitiii etlinicismum : qttod pene ei ex voto accidit An- ^' clfsi a tfi-

ad quamvis
figentis erit crux,
mortem prom- a te, an justel Si iniquo; tua
tiochim. Ibi, vivenle adliuc Constantio, Meletius, Se-
plum se ofjert, non inea quein fi>.eris. Si juste culpa mea me cri- ; bastenus in drmeniti Episcopus, in Setlem, Eudoxii
minis mei, non pcena ttia, torquere incipiet. Cete- Ariani discessu et S. Ettstallni pritlem reletjati morte
rum, quantum ad exitum, nihil mterest clavo per vacantem, inductus ab Ariuitis, non sine consensii Ca-
te an lancea moriar ; restrictis post terg.i manibus, lliolicorttin, de illius orlliodoxa (ide satis persuasurum ;

an porrectis sparsisque ; nibil refert utrum pronum, mox ut palam palitil qualis esset, ejeclus ab iisdem
incurvum, an rectum et editum, utruin quiescentem Arianis fuerut, Euzaio Artario subintruso. Ea calami-
in lectulo occidas ; an cervicem mihi stanti incidas tas, qux maxime debueral inter seunivisse Catltolicos,
glailio, an securi raput auferas ; an ad paluni me, au schistna inter eosdem peperil : quidam enim negabaut
per sckisma
ad cruccm alliges ; igne torreas, an vivum bumo leijiinnnm fuisse ordinalionem Melelii, guamvis Callio-
Catholicorum
condas; saxo praBcipites, an iumariamergasf laban- Uci, eo quod facla essel ab Arianis, et horum commu- inter se,
dagine magnis viribus conatus uno vastissimo ictu llione polltilus ipse qutidamlenus viderelur ; atii plitres,

longe a nie caput meum excutia», an omni subtilitate partim xslimatione Melelii, parlim comcientia prxle -
subtiliori sagitta diutissime figens in corpore meo ritx coinquinalionis, nullam de abdicando Melelio reci-
ludas ; centum inillia licet pcenarum crudelitas tua piebant menlwnem : et ulrique suos seorsim agcbant
faciat, ex his omnibus, per istam inortein illatam a conventus. In lioc rerumstalu, revertens ab extlio Luci-
te, sola ad me pcrveniot immortalitas. fer Anlioelnum Diacoiium vero suum cum S.
accessil,
31 Non possum non gaudere cum talia ingesse- Ensebto Ale.candriam misit, ad Concilium Confessorum
sub spe /ulu-
ris, quandoquidem sciens sim, quod baec supplicia sitb Alliauasiu Itabendum , ejusque decretis suo nomine
rx resurre-
ctionis.
possint omne finire supplicium. Nam illa quas ex- subscribenditni.
trinsecus sunt, et posse accidere per tuam saevitiam 34 Qux fucrint Atexandrini .Concilii circa recep-
arbitror, nihil judico ad me pertinere. Alitesne an lionem lapsorum decrela, jam vidimus in Atlianasio
E
dum iurbas
canes meum
corpus lanient; h«ereant corpori meo qitod Anliochenos speclat, boc potissimiim erat, ut
Lu- "topirTcona-
fera. luminihus istis crudelibus te spectante insi- cifer ac socii, ordinandx Ecclesix illi inlenti, pacem ,m LMi ler,
liant, jacens hulni unguibus dentihnsque ad ossa colerent cum iis qui suos in Palxa ccetus liabebant,
usque redigar, dum post haec omnia Deo salvus sim. Melelio inltxrentes; ilemque cum aliis.qui Euslachia-
Cum enim corpus meuin talibus actis et ferina» im- nos se dicebant, sub Pautino Presbylero. Nec ditbium
manitatis tuze viribus consumpseris, reficiet atque quin inlenderel Synodus, id qitodEusebii imprimis con-
reparabit rcrum Conditor, et quidem ex corrupto silium eral, itl, si non possent Eustachiani induci ad
in aiternam incorruptihilitatem : tibi vero, injustis- recipiendttm Meletium, alius eligerelur Episcopus,
in
sinio persccutori nostro, venturum sine fine suppli- quem pars ttlraque consenliret. Sed prxpropera Luci-
cium scire debes nec te putes impune laturum,
;
feri festinnlio antevertit bonum consilium, Paulino
qui nonien unici Filii Dei vestigiis tuis subjicien- Episcopo ordinato
; de qua re sic Hieronymus in Chro-
dum censueris, impie nefarieque calcandum. nico,Eusebius et Lucifer de exilio regrediuntur e :

32 Hxc suiii quibus in se uno cessanlem tyranni quibus Lucifer, accitis duobus aliis Confessoribus
ilos quoque ardinato Pau-
sxmliam pronocaliat Lucifer, fugienlemque emanibus
libros accepil (credo Cymatio ad An- "«» eas
et Anatolio, in titulo Epistolx »">»'«
Allianasius, prensantk palmam conabatur attingere ; qux omnia ac-
tiochcnses apud Alhanasium nominatis) Paulinurn, Eu- au,et '

eepitse Atlumasium, ciim in quarto exilio, pariibus stathii Episcopi Presbyterum.qui senumquam
haere-
AEgypti vicin ior, iegeret Sanclus, uleo persmieor, quia ticorum coramunione polluerat, in parte Catholica
et tttitlum postremi libri, et fiendores diabolicos cal- Antiochia^ Episcopum facit. ld factum
candos, ei
superveiuens
alias hic occurrentes phrasee observo. Qux- ab Alexandria Eusebius niillateiius potuit
approbare :
rere autem lubet atm librorum horum illastratore Mel- interim vero revertit etiam ab exitip Melelius
ei quia ;
densi //ntisttle, Si quis ntmc mortalium tara sanctae
numerosior eral cum eo pars populi.
ecelesias omnes
ac sacrati Ordinia extarct. qui talibus verbis
vitae
urbanas oblinuit, prxter parvulam unam,
Principem suum impium ac perditum proscinde- in qua suos
convenlus habebat Paulunis.
ret, quenmdmodum hic dignus faciebat Confessor,
35 Hic autem qitoniam fnerai a Lucifero ordinatus, F
Btiam in exilium missus et relegatus, quid quaeso
et nostra ccepti sunt ejus asseclx Luciferiani
appellari a secta- Uinc factum,
tetas merito de illo diceretnr? Eum
vocat serpentera, belluam, loribtts Meletii : quod nomen paulo post iis ut scltismatt-
mlratur. immanissimam feram, latronem, sacrilegum, carni- solis adhx- ci appella-
sit,qui ceteris Pauliaianis severiores,
liccm, homicidam, idololatram, etiam post con- rentur Litci-
templum damionum, cordiam inter parles ea conditione
religionis initam, ut suum {"iani,
eversorem, haereticum, apostatara, Anti-
ulraque Episcopum relineret, persistebanl
chrisli in sua com-
praecursorem, atque adeo ipsura Antichri-
munione Metetianis neganda,
stuin:pacisejusedictum,quodpratextusedandorum
id se exS. Luciferi sen-
tenlia et doctrina
tumultuum promulgaverat, sacrilegura et pestiferum facere. defendentes. Hoc vero ejus
nommi haud modicam comparavil
appellat. Hojretici susurrones, qui mundanis Pnn-
invidiam, primum
quidem Oriente toto, deinde eliam in Occidenle, severi-
cipihus adulantur, ipsis persuadere nitentes quod tatem eamdem profUenlibus in llalia Hispaniaque
Episcopi Episcoporum sint, sicuti huic
Impcratori Eptscopis nonnultis
Constantio evenisse his libris habetur, ; quibusdam etiam Romauis Pres-
tales hodie bylerisDamasum Papam recusanltbits,
lllico supplicio capitis
afficiendos essc clamitarent et electo contra
eum Ursicinoadhxrentibus, proul
«I 1'rincipes, aui ttsec paterentur, feceruntii quos sxpe
stullitiffi aut sim-
citavtmus Marcetlmus el
plicitatis arguerent. Fattstinus. Proinde libellas
precum, Imperatoribus ac
itominalim Theodosio per eos
obtalus, non nisi cttm cautela
CAPUT legendus est. propler gra-
V. ves catumntas in
Damasum altosque nonnullos Cathoti-
cos hpiscopos, quorum
DeLuciferiano Schismate, an ct facla vel invidiosius traducunlur,
quatenusfue- vel maliiwseaggravantur adjttnclis Arianorum
ritSanctusilliuscausa? facinori-
tmt, Catholicam fulem exlerna
solum professwne simu-
M.
lortrn Constantio succedens Julianus
Apostata, exu-
tantntm.

libus Epkantu nuiuherat redilum 36 Ad schisma ipsurn quod attinet, fttndamenla illius
tum quia deces- ; , „,„„.
l»m ontma egregie subvertit S.
tui acla omnia cupiebat eversa tum Hieronymus, Dialogumpro- IZuscontu-
maxime quia ponens iiiter Helladium Luciferianum et Orthodoxum tavit:
quemdam:
 :

DIE VIGESIMA MAJI.

35
quemdam ; demonstratque, eodcm prorsus jure quo commissione, injunctum erat commune cum Eusebioonus D
baptismus ab Arianis collalus censebalur validus, vali- compnnendarum per Occide.nlem Ecclesiarum ; in suam AUCTORB D.' t.
dam quoque censeri debere faclam nb iisdem ordinatio- se recepcrtl Sardiniam, niliil deinceps curans
uti revera
ile ceteris,
fnit, citra
nem Episcopnlem; nec minus jurts liabere sic ordina- intraque. suam communionem sc conlinens.
post gravem tamen Quod si
tum, ut sub professione pamitentix et abjuratione hxre- Ecclesix Romanx definilionem ila fecisset, quasi cre- culpam,
seos suum retineat qradum; quam habeat laicus, ita deret tam necessario aliornm vitandam communionem,
jurans ac pcenitens, utretineat nomen Cliristiani; nisi ul alienus a Cliristo fmel quisquiseam susciperet, aut
aliud Ecclrsia stntual, vti statuit circa ipsius hxreseos Episcopis Ariana olim communione qiia/ilercumque in-
ostendens
guam dignl capila ac magistros, qnos loco movendos fuit Alexandrim qmnalis adhxreret ; profccto non bonus Pastor Sardis
venla fuerint decretum, Cum autem narrasset idem Hieronymus, quo- ipse sttis fuisset ; sed eos Iwcpacto prohlbem ab Ecclesist
Patres Arimi-
nenses,
modo res esset Arimwi acta ; el qnomodo Valentis atque totiis reliqux unione lenenda, corrupior et scduetor.
Ursncii confessione, vrrbis catliolica, sensu ipsorum 40 Neque est cur alieui suspectus esse possit. Hiero-
bxretica, inductt sint ad subscribentlum Patres, eate- nymi animus in Luciferiim propensior, eo quoii ortli-
nus' constanlissimi ; quomodo item iitlem, qui sine nationem ipse suam Presbyteralem a Paulino prr Lu-
aut formale
conscientia haeretici ferebantur, post mortem Cons- ciferum ordmato susccpent : quin poiius eo majorem schisma
tantii concurrerint ad redeuntes aberilio Confessores, meretur fidem, quo totius controversix statum potuit
pacem communionemqiie eorvm postitlanles, et conte- nosse dislinct/us. Iiaque quotl putet, Aniiocbenam con-
stantes corpus Domini et quidquid in Ecclesia san- teiiiionem cum Ettsebio iiilnl contulisse adistud sn- >,•-
ctum est, se nihil mali in sua fide suspicatos hxc, : cedendi consilium, salis est ad Rufini. Socralis et alio-
inquam, ctint e.rposuissel Hieronymus, causam suam sic rum contrariam opinionem rejieiendam, E.r ipsis lamen
nrget. eain proponenlibus nonniliil habelur, quo Luciferum a
37 Hnc loco interrogo illos nimium religiosos, selnsmalis perfecti culpa criiiins : sic cnim babet Ru/i-
quid Confessoribus agendum putaverint? Depositis. nus, ncc dissonaiit alii
dolens, quod : Injuriara
inquient, veteribus Episcopis. novos ordinassent. Episcnpum a se ordinatum
non recepisset Enscbius,
B Tentatum est. Sed qnotusquisque benesibi conscius nec ipse recipere cogitat Alexandrini decreta Con-
tt quodpro- E
patitur se depnni ? praesertim cum omnes populi, cilii sed constringebalur legati sui vinculo, i|iii in
Catho-
fttentes
:

nam Alexan-
licam /idem Sacerdotes suos dilfgentes, pene ad lapides et ad Concilio ipsius auctoritate subscripserat : abjicere drinx Synodo
interemptionom deponentium eos convolaverint. namque enm non p iterat. quia auctoritatem ejus per legatum
Mansissent, aiunt, intra suam communionem. Hoc subscnpserat,
tenebat (inscnptis scilicel polliciti, ut ail Socrates lib.
est dicere, irrationabili orbem totum
crudelitate 3 cap. 7 se decretis Concilii contentum fore) si vero
diabolo condonassent. Cur damnassent eos, qui recepisset, omne suum frustrandum videbat ince-
Ariani non erant? cur Ecclesiam scinderent, in ptum, populo Meletinm recipienle. Diu ergo multum-
concordia fidei permanentem
cur denique creden- ? que deliberans, cum utraque parte concluderetur,
tes bene, obstinatione sua facerent Arianos ? Nam elegit ut legato suo recepto, erga ceferos senten-
non debuerint
privari suis cum in Synndo Nicsena, quae propter Arianam per- tiam disparem, sed sibi placitam custodiret. Ita
Bptscopatlbus: fidiam congregata est, octo Episcopos Arianos su- regressus ad Sardiniae partes, ut laqttiiur Rufiniis,
sceptos sciamus...quomodo potueriintadversns illam qniii et sitbscribere Alexandrinis decretis ab Eitsebio
facere, propter quam exilmm sustinuerunt? Igitur allatis recusans ; ncutro titmen facto commeruit ut
cum eo tempore trecenti et eo amplius Episcopi schismatis accusaretur. Nam hoc quiilein per legatum
paucos homines, quos sine damno Ecclesiaa abjicere fecisse sntis erat : istv.il vero si reunt Luciferum ficercl,
potuerant, susceperint miror quosdam, et certe
: uti velle vtdentur Rufinus Socrates, aliique; nibilo-
Nicaenae fidei professores, tanta> duritise existere, ut tniitiis ex Rufmi rclotii reus foret Eusebius : nam e.t

tres Confessores de exilio revertentes. non putent hic, inveniens Antiochiie contra pollicitationem or-
nec fenebatur
id ob totius orbis salutem necessario facere (lebuisse, dinatiini a Lucifero Episcopum, pudore simul et suam quibus
quod tot et tales viri voluntate fecerunt. indignatione compulsus abscessit, nentri parti com- noltet laxare
comniunionem
38 Sed ut dicere cceperamus, post reditum Con- munionem suam relaxans. Si id sine grnvt noxa tunc

fateturque
fessorum, in Alexandrina postea Synodo constitu- poluit Eusebiiis, qimlni itinm Lucifer ? minus tamen
duriorem hac tumest.ut (exceptisauctorihus lraereseos, quos error prudenter crga qiioscunigue ciim lopsis otim Episcopis
in parte fuisse
excusare nonpoterat) pcenitentes Ecclesioe sociaren- coinnintiicaiUes, et exemplo apiat all<iuos rigidiores ralde
Luciferum,
c tur.Non quod Episcopi esse possent, qui hasretici noxio : cum Hilarius Roiiunnv Ecclesite Diaconus, <jui

fuerant : sed quod constaret, eos qui reciperentur, Lucifero anteltac Leqationis Comes ad Constaiilinm
haereticos non Assensus est huic sententise
fuisse. ieral, ne baptizatos qnideni ab Arianis reoiperet,
Oecidena, et per tam necessarium consilium satanae eodem
teste ieronymo, H qiti eitm propterea vocat Deu-
faucibus mundus ereptus Lucifer? est. Qitid iqitur caleonem orbis.
Ventum est, inquil Hieionynius ad asperrimtim lo- 41 Qiiod si illi, qui dicebantur m Oriente Lucife-
cum, in quo, adversus voluntatem et propositum riani, non pofueriiiit suam nl< Ecclesia reliqua disces- Schhmatici
autem ejus
meuro, cogor de beato Lucifero, secus quidquam, sionem, Luciferi simpliciler stiblralienlis sese tueri
faclum male
quam et illius meritum et mea humanitas poscit, fnclo quo mtnits faterentnr licitam, elsi non necessa- tn sunm
existimare. Sed quid faciam ? Veritas os reserat, et riam. esse commitiiionem cum lapsis : midto minovi excusationem
adduxerunt
invitam linguam conscium ad eloquendum pectus jttre. id potuerunt alii m Occidente, n prxsertim qui !

impellit.In tali articulo Ecclesise, in tanta rabie pro Ursicino contra Dnmasiim schisma conflariint

lnporum, segregatis paucis ovibus, rehquum gre-
gem deseruit : honus quidem
tam praedam bestiis relinquens. Pra^tereo illa. quae
quidam ex roaledicis quasi satis firma defendunt,
hoc illnm amore gloriae et nominis ad posteros
transmittendifecisse;
necnon etprosimultate.quam
adversus Eusebium propter Antiochenam conten-
tionem susceperat. Nihil istorum de tali viro credo
Ruiiiir. ctijas ileinde acres ilrfensores ftiere. Marcellinus
ipse pastor, sed mul- et Faustinus Preslnjieri. Si enim lupsis Episcopisnul-
lus potuit ad grudiiin pristinum dari regressus, et Li-
berium lnpsum negari nmi poiertil; qunmodo plebs illa
sancta,qua?,i)uum Liberiofidem servaverat in exilio,
eliam servavil regresso? el quo jure postulavit in locum
Liberii niorlui ordinari Ursicinum, ejusdem Liberii
: communioiie pollnlnm? deinde quomoilo diceret vere,

unum est, quod in praesenti constanter loquar; ver- Epbesium (guem anno ccclxxxviii, cnm libellus o/fer-

bis eum a nobis disseutire, non rebus siquidem eos ;

relur. habebant Episcopum) fuisse intaminataa, plebi
recipit, qui ab Arianis baptisma consecuti sunt. Romanae ordinatum a Taorgio ; si eamiem Liberii
39 Ita Hieronymus, culpam haud dubie aqnoscens communio contaminarat ?
aliquam, in eo quod is, cm ex Synodi Alexandrinx \%
 36' DE S. LUCIFERO EP. CALARITANO.
infelix sclasma nam (* iu naufrngio vitss; tamen eo transire maluit, ubi D
A 42 Evanuit autcm paulatim :

exsolvere. Fr. Ambrosius

/tlCTORF D. P. in Oriente qmdem solum per paOCOS UM volvebatur, tuto tantum nomen posset
fui Itcet eva- Ocadenteveto Tarcntinus etrislimal, non Luciferum Calaritanum,
aimscnbcrct historiam suam Rufinustm
nuerint, morltmm setl ttlnnn Snnjritensem intelligi a S. Am-
retrriptt, Theodosii, sub ,

ultima illius menmria est ni

qui naufragium faciente Salyro (frcit antem
eum quem supra nolavimus annum dato m
Lucifcrinno- brosio,
anno ccclxxix/iixM certwrem Cltronologiam Hermanlii
rum favorem.sedad cffeclum nequaquam
perilnclo ;e.o

impostur.v Imperalm ad Fttam Anbrosit) adliuc vixerit. Sed ex Lignria in

quodmendacis.quem tlrri. libelli Smyvna,
qumn Africamnavitjanti, quam longe e.vlra viam e.st
innolutssenl. Non ita evanuit nota illa,
celeriter
Asix minoris atl Jrcbipelagum ctvilas ; tam necessario
Lucifero aspmit fitma, in ttomine Luciterianonim
ipsi Sardinia
pncicrnaviganda crat, obvia medio mari ,
adhxsit S. (uiidata : cui imprinns eredulus Theodorclus lib. 8 cap.
adeaque ea ititeHigi tlebet Ambrosius.
quoi reversus in Sardiniam Lu-
Luafero itifa- tle
h losiu ett scriaere,
mia nominit,
novam qnamdam doclrinam doctrinse 45 Altamultu in S. Luciferi excusationem coltccla Natd reconci
cifer, «oepit
imde qui eam sint amptexati npud Ambrosium Maclnn Archiepiscopttm Calari-
riile liationem
ecclesiasticB adjicare :

tanum, in eo tqtrre qtiod Urbann VIII obtulit anno Lttclferi

ex ejns nomine len liNxerant, snntque ad ten-
i

mdcxxxix conlra Avchiepiscopi Turrilimi oppositiones,

ginquum temporis Bpatium Luciferiani appellati.
cui tittilus, llefensio SanctitatisB. Luciferi qui etiam
Nec milnts Soztmienus, lib. 3 cap. 4 ai nnmen Luci-
:

onjnsdam, suo ex Baromo conlva Baromum ipsum assumil, quod idem

feri oemtmt, addit i quem Iraeresis
Lucifer cum Eusebio Vercellensi, anno n Juliani,
nomine mincopate, auctorem fuisse fama est.
Hllfl

adeoque post Antiochenam conlentionem, communittr

43 Nolo hac opsrosius refutare: magii vulu dolet
ad componendas Cssariensis Ecclesite in
etinm tipud SS. Ambmsiuin, .1 uijustnmm Severum ,
lahoraverit
Cappadocia turbas, quia Nauanzenns tn Ornlione de
ettam ajnid Sulpitimn Immnn illam tanlum valnisse, ut schismalit
sanctos I'a-
eredidennt. quod aderant Episcopi quidam
Imtdtbiis Basilii d.iat,
tres aliquos, ac pene hsiretit auetorem I.uciferum fmsse
ex Occidente. qui orthodoxos omnes ad suas partes
Et quidem Ambrasius, in oralione de obitn fralris.lo-
trahebant. Huic argumenlo favet, quod Vila Eusebti
queni de ea reghne ml quam naufragus appulerat Sa-
sttppomt ejtts

sehimate fuim mt, quia Lucifer se a ex Arcltivio Vercellensi sumpla, dicatur habere sequen- hgtttio in
1) tyrvs, rtnn in Cappadociam
communione diviserat, quam- tia verba, et quidem relttt a S. Honoralo successore
nostra tunc temporis E
suss reliquisset accepta : S. Eusebius interfuit et prsefuit Concilio
quam pro flde exutasset, et fldei

heredes. Auguslinus vero, tmn aliis locis; tum m Epi- Alexandrino cum Athanasio, et liabuit quatuor le-
stolaail Btimfiieiuiii Comilem : Hoc dispiicuit Lucife- gationes; unam ad Constantinmcum Lucifero Sardo,

ro, quia factum cst in eis Suscipienflis atijue sa- aliam cum eoilem ad Synodum Alexandrinam, aliam
post Synodum ad Orientales Ecelesias, quartam
nandis qui veueno perierant Ariano el quiadiBplicD.it, :

postea in Oceidentem. Sed illas tres habuit cnm

intenebras oecidit amieso lnmrae vefitatis. Denique
Seuerus Sulpitius lib. 2 Lucifer Aotiochiaj agens, Lucifero, istam vero solus absque alio socio. Post

non tantum eos qui Arimini fucrnnt condemnavit, Synodum Alexandrinam prffidictam pe.regrinavit cum
sed ctiam ab ooriim sc communione separavit, qui Lucifero, et Ecclesiam Caesariensemconiposuerunt.

eos sub satisfaotione et pcenitentia racepissent. Utique posl rcddiiam Roma' ralionem rerum in Synodo
IJtnii nnr itpittl nnpcritos passtm toti Sardinia: conflnlam actarum : quia, sicut dixit Honoratus inprsectlalavila.

fm.se invidiam l.uciferi causu. nulicnt Hieronymus, tuterunt secum Acta Concilii ambo Legati, et in

quemlo Orthodoxum objectantem Luciferiano,

itulurii Latinum transtulerunt, et Romam portaverunt ad
iimi ob Sanlorum tantnm maetruORDl Dei tilium Liberium, qui omnia confirmavit et approbavit id :

descendisse el infrti, Si Ecclesiam toto orbe dif-

:
aulan totnm fuctum est, juxla eadem Acta, completa
filBnnl non habet. Christus.aut si in Sanlinia tantnin visitatione Onentalium Ecclesiarum.
lialxl. iiiiuiitm pauper factus est. 46 IJ.vc si lam certo essenl ipsitts Honorati, quam
4'i Sed htrc omnia in tolo Luciferianorum nomine certo snb ejns auctoriiale profennitur ; omuino evince-
cuni S.
fundari vitlrntur. ner ulluin ipsius Luciferi, postquam rent, uou ita abrupe, uti scnbit Hulinus. Antiochiain
Euscbio,
rediit in Snrilimnm, soriptum faclttmve profertur, quo Sardmimn recetsiste LiicilVruin, dimissa ulterion rtiru
pOSlquam ipse
iniettigalur aut qni vulgo dieebdntwtetx- ecclesiasticxquietis procurandj-; sed Ecclesix Romano'
Jivclesi.i am foviste illos

ntlem redlU oifei lani, au! isjnos prir aliisadsnam admisissecommu- coinmuninnctn palnm prnfessum, ei ndltttc aliquamdht
Sardlntain, :l , t,iieni, auucum Roma fuitesvlutisse Liberiuvv; qunmvis uiilrm nuvassr nperttm; qnomodo cnint alias ab ea mis-
imsrir Itipsiim. Qtitu potius, cum Ecclesiro conscn- sus IH Cappadaciam fnisse.t'! Misstnn tmlem fttisse e.x-
F
tientem redivisse dient Socrates, lenendwn esi, quod prrsse NtrJmtzeni Graicus Ccnnmentalor Nicctas
tlieil

l,\ manorum sentu totiusque Oreitlentis consensu intel- apud Btllium in hunc locum, ex urbe Roma Lncifer
leetv. uon solum assensum smnn rorutn fnia, sed eliam et Eusebius ad rem sedandam Misi-i Caesaream fue-
communioni pr&tbuerit : quamvis non ntegaverim prse runt; idcmqtte manifcstc lenct Baronius ad annum
ooncepta oortira lapsos tegrimoma exaspaatuni, alistra- ccclxii, in hoc solo differens a prxcilntis S. Etisebii
cinis dnnceps egisse atque viieitse, sine commercio fa- Aclis, quod exatrrisse Sanctos Cxsarcam velit. prius-
mitiornnti iitlrrttrum eum Aihanasto tiliisque confessio- qttam Romam reverterenlur. Muijis eliam ad excusau-
nis glurwsx sott/s, curandm tntentum :
uni sitx Bcclcsis dum Lucifeium ctque inhn-rcutes Calarttanos facit, si

quo ejtts ei-etuplii proimm fttit qitamplurimos Sardos, verum est qitotl rrfrrtnr in jam Sfrpe diclis Actis S.
/iiffi p;'iis (sifii! Ambrosius loqmtur\ ••eltctos heredes., Eusebii, quod cum visitavit secundavice Hierusalem,
post illius mortem perlrahi in sclnsma, quod nomcn ct ibi invenit per revelationem tres imagines Eeata?
qutr prittium prxjerelml tntctoris lantoperc sthi vencitmtli. Ulnnnt/tte Virginis de ligno tertiam pnrtavit in Sardiniam
co tnorttto vt- cevte vitletirr int, 1/r.risse A/uhrosius ; vemo cnim, nisi suam patriam domum, in qua natus fuit,
Calaris ; ubi
rtctur schtsma mortttus, hercdcs reliqmssr
tuKepiste,
tlicittir ; el Stttijrus non sola consecravit eeclesiam inhonorem matris suaa et S.
fama schisma coqnotiil. setl advocavit ad so Episrnpum Restitittam appellavit et in eadem ecclesia po-
loci, adqttem ejectus erat, percunctatusque ex eo est suit imaginem, qute hodie adhuc manet in illa civi-
utrumnam cum Episcopis, hoc est cum Romana ttte, faciente Deo per illam miracula multa. Sive
lvil<'Ma. cnnvcniret : quia in schismate regionis cmtn comtlatns retleunlem illuc Luciferum, «ti
itt fecit
haud vttdlo
illius Ecclcsia crat. Nisi auletu Bpiscopum illum conatur pcrsuadere Ambrosius Tarcntinus, oportet eos " st eum
sthtsinaltrttm revera campfnsi,el, non fiittsct occasio iu Ciimmnnione ttnic fuisse concortlrs sive ex alia oc- sardtnUtm
,
x

difftrendi, qum tantepeiioieupiebat, bapritmi: distuiisse casione aliqnanto post, videtur tamen id fecisse vivente
secuto.

tnttetntnpittn alftrmttt s/mbrosnis ntm ait, quod, Lucifero. quippe cni non multo plus quam anno nno
quamvis metueret non crpiatus navigare, debitor serva- supenuxit, marltjiio coronalus Kalendis Augusti, anno
ut
 ,

DIE VIGESIMA MAJI.

37'
ul censet Bartmim ccclxxi ; utqne ita persevernntem in latam sententiam probaret.
eailem cnmmunione Luciferum siippotiainns xxecesse est. Denique cessit Episeo- n
patu, ut lingua quas ceaserat
Quis autem credni, Extsebio regresso cwpisee illxtm redderetur. N, .„ res U* TOHE D
agxjre antiquas referimus, qnajsolent
ilurius, et qxtos eatenus sustimurtU quadam ralione in
Gathalicm unionis ilubium vcnire : n:un ef. Z .siuuis hodieque in c.r-
professores, a sua suorumque comxnuxtione rtpuiissel pore est, u.siiin
lingure non amittens, jam
postquam
CAPUT VI. mali.it oum sui
Episoopatus amissione vivere, dolens
desuisimpietalilms. HtetiUi, perperam
ipsum xnira-
Miracula S. Luciferi.: obitus et cultus in Dice- rulnm torquentes a,l sni tchhmalis
conftrmationem cxrnx
ccsi Calaritana antiquus. panamZasim, pradi.verit l.ucifer. xton qxti,, p„si lapsum
perseverabat Episcopatum textere sx,b tii„l„
pazxiitetitts.
fama minus secundu, qua Sardinia pnpler
3Zi<i(lexu
.v«/i7Kwc„madiilter..cciipal,r,t,n,v,„,,„ 7„ ,,\
Sl duritiam ;
1/,,,,.
Luciferum labaravit, luboravit et CeWtberia propter
1

creditur depo- ,no ordtnntiis. sicu, Au.cnttus Uediolanensi» vivente

suisse S. Crc- Gregorium IUiberitanum ; eaqxte magis veru, si quid Dionijsm;
, tnm
i,
O). „„,.,, „, r ,„„, ,„,„,,,,„, ,,„„,,,,„
$$ Maxj_ l/„ tnivi,
gorius llti-
vcritalis snbesl iis qux tle ipso scribunl Marceltiniis mi nc Dioxxysii fnerunt nnquam pro diclus. sed
beritanus, legitimis aaniti.
uiqiie Fanstimts. Num quin iln pertinaeia qurndam Ciditnr S M.i.rimns, Episcopus Martxjr, y.i>.\iiiai\
Neapoli xi
schismatica viguerit, nequc negdt Barontus, el ipsam Jiuni teste Cliioccaretlo; cujits nomen pro twmine Zo-
ineodem cum Sartiinia gradu collocat Orllwdoxus apud simi, per quemdam calaxni nnt memoriaj Inpsnm, cum
Hicronijmum, Luciferiano sic insullans, En, si Bri- obrepsisset Baronio
ad annum 302 „„„,. 219, utalle-
tannias, Gallias, Orientem, Indorum populum, bar- gata liarcellini auctorilale scriberet,
Luciferum „//„„-
baras nationes, et totum simul mundum possidet ™" 8e l '""
!>'°neni Maximi, qui in Zosimi
locuin
satanas, quomoilo ad angulum universse terra; Cru- suffectus fuerat: aecepil occasionem
Chhccnrellus duos
cis tropha-a collata sunf? Nimirum adversarius p..- stbi Maximos .fingmdi, unum Saxtctum ab
Arianis ,;-
tens concessit Christo Iberiam et Celtiberos : luridos lc<;<„>„„, ulterum ab iisilem intxusxim : qust r.r ipsit
homines inopen.qne provinciam dedignatns e.st. pos- MarceUini Faustini verbis corriguntur.
et
Manetinte-
sidere. Et taxnen Buroxxixts ad nnnuni 371 mm. 125 xim et perillud miraculum comprobata
Luciferi san-
ita loquitur : Porro Gregorius creditur postea ctiins, ct pcr divmas virtutes,
saniori quas iu Sardinie dicilttr E
menli redditus.duramqne ausleritatemillainflexisse operalus, utiquepost exilia, de quibus supra.
in Calholicto observantise rectitudinem : nainur- SO Sub Juliaiin Principe Calarim reversus
_ Lu-
thodoxorum quorumdam preeconiis celebratus liabe- oifer.Valentinianoregn obiit, intptit Hieronxjmxis <""' s r.uci/er
tur. Quin tmo non dubittroil eumdem Maxtijrologio Ro- in libro de Scxiptortlnis etij<<< mln "' <""" :1
'
JI1
cvr non eliam : leviler immxilans .

mano insererr ad xxiv Ajinlis. Usunrdi tmtxquo tt Platinn Liberio, Moritur, tnquit. sub
in
Lucifer? Valentiniano
nonnuUorum ultoruxn rccentiori exemplo. Cur itjitxtr Principe. Hine Fnrn lib. i ile relms Sardorum,
Amio,
non eudem indutgentia priesumpsii de Lucifero, quod »1711!/, cccxc, imperanle Vaientiiiianr,, Lucifer
Epi-
prsesumendum suadebat coirstam rjus cultns npxtd Sar- soopus Calaritanus obiit, teste Platina et Hierony-
das usqite iu luiJiernuin dicxn, el prx Grerjorii cullu mo : qitiisi pro eerto ponens Valenlinianum Juniorem
apxtd Celtiberos lohge celeberrimust nb tsiis notari, el ex cerebro suo annnm ejus xvn asi<i-
48 Jtectam sunc Luciferi mentcm, xxec ab unitate mens. Post Fnrain, nilul utira disquirenlcs Dimas
Mcclesia Calholicw alienam, etiam tum cum adhuc re- Scr/ii 111 Chronica Sanctorum Surtlinist 2 cap, 30,
lib,
cens esset sensus ixxjunx qunin sibi videbatur Antiochix ,i Strapltinus Esqxtirrns m Sanctuario Calaritano ''
pertitlisse , probasse cidetnr Deus insigni miruculo, %cap. 1, eumdem notttnt annum. Et Dimas quitlem,
jitxta ejus pncilictwnem patrato, quod it<t nnmiil Mar- cuiii per meram canjectandi lieentiam dixisset, S Saty-
qul xcvcrtens
ab cxitio alle-
cellinus el Faustinus. Sunctiis vir Maximus Epi.scn- rum D. .Jmbrosii frntrcxn, naufraqio ad Sardiniaxn
xxx Sedis pus fidem vindicans rectam, consorliumque repro- iusnlam fnclo, pro sebismutis extinclione frtistra rnm
invasorl : bans haereticorum, ductus est in exilmm. In loco Lucifero Uiborasse; eadem licentia, quu cap. 8S com-
ejus praBvarioatores ordinaut hornine
Zosimum, qui menlus erat, a Jitlio Papal ordinatum fuisse Lucife-
et ipse priusquidem Catholica vindicabat. Re^ ista rum ;
Inc iwiut ordinalum anno cccxiin; nec dubilat,
iu Noapoli civitate Campanise acta est. Cognoscit quin ei rcretnrerii Deus mnrlis su.r Iwram; adeoqxie
bnc S. Maximus, et de exilio scribens dat in eum lieere sibi existimal e„ faeta et dicta narrarc, q„,r
con-
sententiam, non solum Episcopali auctorii»t«, se.-l ijruiim fuit facere „c dicere eiim, 1/11,1/,, dissolutume >„„
etiam aemulatione ac virtule raartyrii frueiis in sic esset pfrtrmonittts. F
gloriam divinam. Sed post aliquot annos B. Lucifer, iil Sed ln.s omissis, quseposl tol seeula primum au- sc d 37«.
de quarto exilio Romarn pergens, Ingressus est Nea- tlita mcrilii tuiilrmiiuiitur, Inxnqnum capitis :r<;ri „,„-
polim Campaniai.ad quem Zosimusvcnire tentavit nut, si consulamus Hierontjmum in Clironico {quotl
sed luiiir. Lueifer Confessor susc-ipere nolnit, iion xniramur nli auctoxibus islis xuc respectttm qnidem) ,„„,--

dlvtnam ignoran3 qiue gesserat; imo et saneti Spiritus fer- tem Luciferi iiiccuicmns ab eo relalam ad annum vu
utlionem vore, Episcopi et Martyris sententiam fortissime Valeiiii/naui SciiiKiis, Cbristi cni.xs. ubi htxec habet 1
prxdiat,
exe|uitur, ilicens, quod Episcopatum ipsum, quem Lucifer Calaritanus Episcopus moritur. cum
qui
sibi ut adultor vindicat, speciali Dei judicio non Gregorio Hjspaniarum, et Philone Lybiaj, numquam
habebit, etsic iiuoque sentiet pcenain sua- impietatis. se Ariana- miseuit pravitati. Itl quiii Iwnoris citiiut

49 Sed non post niultum teiupus iilem Zosimus, sauctus Doctor liic inculcct, nullns dubito. Intcrtm er-
cum in ccetu plebis vult exequi Sacenlutis offieia, rasse couvineitttr liit/ixius, ditxn vclitti r.rriisiire Lueife-
inter ipsa verba Sacerdotalia ejus lingua protendi- rum volens. supponit, qtwd stalim a suo in Sardnittim
tur, eam revocare
nec varet intraoris meatum, eo retlititmorte 'piwveiitus, inutaiula' sententiae non °""° J ,
. , .. p:st cntium,
quod contra morem naturse extra os pendcret ut nanuit
.
tempus, cujus spatio corrigi solent teiuere
. .

bovi anhelo. Sed ut vidit se liiiguaj ofliciuiii perdi- ocepta. Elenim inleqris vorexn annis superstes, non
disse.egreditur basilicam et, resmira foris iterum
: 1 potcst tlici morte prxventus. Qtwiiiaxn vero, ttnte atque
in officium lingua revocata est. Et primiim quidem post eam. tanlis iuler suos xnirai utis cluruil, tti constan-
*»* el
subse- non intelligitur in eiim coiuplen sententiam Mar- ler ftierii peo Sancto hubitiis; pra-sttmi omuino dcbet
<*ta iniracu-
tose est.
tvris Maximi et Confessoris Lucifeti : seil cuni hoc mutasse, siijuid nexessano mutniiduin habutt, nt in ca-
ipsum iterum patitur, quoties in basilicam
toties ritate perfectu invririretur a Doxnino, aptttt quem nec
diversis diebus intrare tentavit ipse postremo re- ; /idcs quidcm montcs.tvaxisfeiensjuslifictivesolaptiiiii^rt.
cognovit, ob hoc sibi linguam inter Pontificii solen- Xutulis tiixnen Ale.iainter, ntter lnstortj: ecclesiastnie
nia verba denegari, ut sanctorum Episcoporum in eo captta a se discussa scc. 4 artic. 13, cxtm quzesixnssri,

utrum
 , ,

38- DE S. LUCIFERO EP. CALARITANO.

utrum Lucifcr extra sinum ot unitatem Ecclesira erectam basilicam ejus nominis tiiulo ins'gnitam. D
irCTOUF. D. P.
obiorit, omnino retpondel afBrmative. Sed jtrxterjam Ila Baronii abbrevialor Sponilaniis,in iterata sutt Epi- mutavtt
sententiam.
iit iii atque abunde confutata aliutl atm urget, quam Ilie- tomes eilitione Parisienti, indicant locum Baronii de
totiymi sileiiliuiit : qui. inqtlii, si existmiasset Luci- Fumto in Appendice ad prioret tomos edita jtost to-

ferura e sehismate resipuisse, et in Ecclesiae sinum mum 10 od anmim 490, el tddens tn niutto solicitius

rediisse, poBnitentiam ejus et retractationera urgere facturiim fuisse modestissimiim scriptoretn, si qute pos-

debuisset, quibus niliil proferre potuisset lueulentius tea Romam tillata sunt de rcteri eultit deque corporis

ad Luoiferianorum, contra quod agebat, darrjnatio- iiiveiitione docinnenta viilere pptuisset.

nem. Ad argumentum autem deperpetuo Luciferi apud 54 Icbnotjrapliiam illins templi, qiiulc ante restau-
raiionem visebalur, sere expressam exhibet Calari- Est temptum
ob altina- Calaritanot cultu, ail; Singulares Ecclesias his in tecti
prope Ca-
ttonem att
rebus errare posse....praesertini cum extanl Sancti tamts Archiepitcopus ; suggeritque ex anliquts S. Lit.ro-
larlm anti-
extremum
ejusdem nominis quos Clerus populusque, rerum ni Martyrit Actis, apud Boninum Moinbrttitim legendis gitisstmum.
servatam
ecclesiasticarum ignarus, incaute confuudit porro :
il iii lnic opeto ad xxi Auijnsti illiislruiidis, lociim, quo
e\ Kcclesiar Africanaj notitin constare alterum exti- dictinttir Christiani sepelivtsse SS. Ctssillitm el Came-
lisM' postea Luciferum, Calaritanum pariter Episco- rinitin pueros Martures, ubi nunc est Sedes (forte
pum, inter sanelos illos Episcopos celebrem, qui aedes letjendnm) S. Luciferi Confessoris. Seciindum

8dem Catholicam propugnaturi, Carthaginem Hun- liitic tcnipliim inveiiitiir inter oppida Pirri et Silar- item tria
alia in dla-
leniali /or-
nerici tempore venerunt. Vemm jam ultro fassus gius; tertium pn>pe oppida S. Viti et Muravera;
cesl,
.iir, i ul/'.i siiin, iiu in Sardiniam abiisse Luciferum, u( RomanU lingua Sartloa nuncupatum Santu Luxudu, quod
obno.nus
Ttalitque CatholicU non satU consliterit quo animoetset iilem est ac Laline Sanctus Lucifer quartum prope :

slcut S. Pa-
arga unionem suam : nec deinde quidquam nuntiatum oppidum Sardili, Calaritanae dioccesis, u(i scribit
scltasius.
inde essequo securi de eo redderentur, Necabnuerim, prssdictus Archiepiscopus, siniililer singulorum fortnam

propter alienationem quamdam ab iis, a quibus pridem Ilarum lubellarum una vi-
repreesentans tabeliis j-neis.

dissenserat, [ortassis servatam ad exlremum spiritum, sentlatn offert imaginem vetustissimam. depictam in

tatem tamen quee venialis cnlpz modum non exccderet, tabula majoris altarts templi S. Luciferi oppidi Se-
id pati potuisse post mortem, quod passus est S. J't.s- largus in qua varie subdivisa, meiium et alliorcm
:
E
cum vetusta
chasius Diaconus, a S. Gregorio commemoralus, et in Iticiiin sie occiipnt imiiijo Deiparte, ftlium ijenu materno
Imagine in
Murlijriiliiijii.nl Romanum wwilitjt : qia Lau-
relatut insittentem contemplantit, ut ad eornn Eviinijclii spe- alfuri.

reutiiiiii a se eleclum Pontificem prtsferens Symmacho, ctetur depictus in Imbitu Archiepi&copali sedensSanctus,

vero Pontifici ab Eccksia declarato, in sua sententia luminoso capite, sinUtram porrigens ad collum infan-
usque ad iliem exitus sui perstitii ; visus est aiitem tulx, junelis manibiis adstantis ac vcluli sanitatem po-

miraculis divinitus honorari tn corpore, quando unima stulantis.

li.tiebitt tn purgatoria pcena, ejus cui apparuit precibus b5 Ilsec omnia tanto cerlwrem probationem continere
absque ulla
liberanda, Quia enim non malitise seil ignorantiaB exUtimat Corioianus in Breviario Clironologico, ad
tot seculis
errore peccaverat (quod el de Lucifero dicas licet, an. 362 pnmam Buronit censnrnm rcji'lans,quod Urbs contrudi-
in qiio nuii maiitia, sed t,elus fidei minus discretus pos- Ciiraliiitna ex se dederil Romanx Ecclesix Pontiftces ctione-
iinin meruerit) purgaripostmortem a peccatispotuit; duos Sattctos, Hilanum scilicel atino ccoclxi, et Sijm-
eoque non obstante meruit coli ut Sanctus ; sicuti et machum aniio ccccxcvm crealos [Sardos saltetn fuisse
honoratur S. Lucifer : m rvjus reverentiam plurimi bos constat) quod S. Gregorius anno dxciv miserit
et

Sardi nomen ejus libetiter filiis imposuerunt deineeps, Feltcem Episcopum ac Cijriacum Abbatem Lccjatos in
tin factum tn secundo ejus appellationis Episcopo Calu- Stinhiiiui.i. pro conversioiie Barbartcinorum, qui repe-
ritano, ae quo prsster nomen et simplicem Carthagine rientcs primariam ejus insulse ecclesiam negligentia
prtesentiam nihilscitur : ut tjratis supponere jubeamur Pasloris incultam, pro corriijendis abusibus mandalum
liiim esse cujus vssa reperta ci miraculis honorata denuo acceperunt : in quibus, iuqnit Maehinus, si jieceatitm
sunl. aliquod fnissct circn Luciferi cultum, tam Iti quam isli
53 Diem morlis nemo antiquorum expressit : solnm curassent reformantlum ; nec illud tolerassent D. Ful-
Mortis rjus iiituiu. idque recenlioris fabricse {sicul infra ostende- gentius aliique pluies quam dticenti Episcopi, fidei
tties incerttts.
mus) Ejiilaphium, quievisse euni notat xx Maji : quo causa in Sardiniam relegali, et dm Calari commorali.
tlientni cjtii. festum ntinc agi a Sardis, post invenlio- 56 Meriio igitur cttam nos de S. Lucifero aciendum
iicm corporis a Epitaphiorum retectionem conslet ex nobis propostiimtis, secutt exempium Ilcrmunni Con- Eumdem
icriptores
mirucitli'. quodinfra referimus num. 83, eumdem diem tracti, quicirca annum mxi. (loruit, et eodem modo qno antiqui
ntihis tenendum putavimus, in refereniU hio ejus Actis, tle aliorum Sanctoriini obilu, de tltiits ad annuin ccclxix appeltant
licet l'r. Ambrosius ie Tarento in epistola notel iiem scripsit, Lticifer Caralitanus Episcopus, vir valde Sanctum,
ii Uaji, quasi Sariis n> memoriam S. Lucifeii festi- Catbolicus, obit. Primus eltatn Cabtlonensis Episco-
F
rtnit : Feriuiias od xvm Januarii re(tifc'(, in Cutalogo pits, in Tojiograpbia Sanctornm Cltristi Marlijrutn
generali Sanclorum, allegatis ecclesiae Calaritanae aniio mcccc ad veiimm Calaris
, nomen Luciferi ,

tabulis, a qua, inquil, hac die prajcipue colitur, tem- propter fidem Nicaenam extilis, adjiinxit tiominibus
plo illi j;un pridem Badiflcato. QuisnamhocFerrarium Sanclorum Martgrum Ciilaritanorum. Pelrus de Na-
docuerit nescio ; in(ra «Uebimus objectum fuisse Cala- tatiitus EpUcopus Equtlinus, ante annos fere treccnlos
iii.inis, quod tiiiic sacii corporis imisntionem nullum agcns de Sancto Ltuifero Episcopo lib. 1 1 cap. 88,
tlteii: ai.iii tialnicrint ctillui S. Luciferi ilicalum : et aliquanlo latius explicaia proponit Hieronymi verba ex
ipse suum Ciilitlcijitni editlil secundo post diclam inren- libro de. scriptoribus, Taceo Bellarminum, Bosium,
liouctii uitnti. Citlluni anliqttiim probant plitres in Sur- aliosque hujus seculi scriplores, non sine sanctitalts en-
iliniti eccletia sub ejus nomina: quarum antiq uissima comio Lucifero locutos. Quid quoil Ecclesia Vercel-
de.

niiii est prope Calarim, inttr urbem et S. Saturnini lensis,ad primas Vesperas pro feslo S. Ambrosti, jaxta
Dicatam ei
in Sardinta ssdem. De hac cum httellexitsel CardinalU Baroniut, Brcvtiirium excusuiii Venetiis anno mdiv, ipsum quoque
ecctcsiam qui ttil aiinuin 302 Joannem Arcnm i,jn clieinlrrttl ut Sanctum invocandum iiisliluerit, ita canendo :
intelllgens
quod Lucifttrum inter Sanctos reposuisset; promisit sc Tunc Palatini Comites vi rapnerunt Prasules,
Barontus, et vetus
de infelici ejus exitu niiiiaiiirini. sententiam, sii uti et Eusebium, Dionysium, cum eis et Luciferum. Brevlariutn
in casu simili levocavit qua de Fausto Regiensi in Hos deprecamur sedule, Cbnsti captos pro no- Verceltense.

Gallia Narbonensi Episcopo dixerat, postquam in- mine,

tellexit Martyrologium Gallicanum semper ipsum Sacris hymnorum raeritis, Cceli fruamur gaudiis.
retinuisse iuter Sanctos, et in ejus memoriam olim Hujus lnjmni auclorilatem licet aliquando Baronius
nUus
 DIE YIGESIMA MAJI. 3 0'

nisus sit elevare, et in hvjus grtitiam Ferrerius Episco- tuor, habens operculum lapideuni cuin duobus gra- D
,,;rTonE »• '•
pus Vercellensis apocrgpbum censuerit; rectc lamen dibus : ac supra illos in eodem pariete excavatus
loculus coutinebat statuani Beata' Virginis ex allo
Archiepiscopus Calarilanus, parte 3 cap. 31 ejusdem
antiquitaiem defendens, demonstrat, nequuquam eum
, .

marmore, utnmqiie, vero visebatur loculus alius, Ms( condUo

-i,ii » inveniunt
, .

fuxsc mier apocrypha, quse Cardtnalis Guido cxpuncta minor medio reliquse sepulturss omnes erant late- riumSan-
:

voluit. Hecentior quam supra retuli, Alexandri Nutnlis ritiae, pr^ter unain, qu83 ad latus epistoles juncta ctanm,
conjectura de S. Lncifcro II : qui in fVandalica per- parieti, etiam lnpidea erat supra quam minores :

sccutione Confessor sub Hunnerico apud Carthaginem, tnmbuIsB dua Hus fuisse Sanctorum puerorum (V-
1
.

aniio crccLXXXin vel sequenti, vnus fuii e.c eis quos sellii ct Camerini, post S. Lux"rium occisorum, prr-

Virtor fitcnsis ud quadringentos sexaginla sex nomi- suasit fragmen tnarmoris, adlutc eontinens titteras

ceskl ijisiusgue R. Lti.corli arca iu aditit sacclli re- nominallm

nat, quorum octoginta oftosub ipsius tyranni conspectu ;

S. Lur.arli
Ve Luciferi
Rcceniior, iuquam, conjectttra perta, quj: eleganti omata musivo haud niiiiiinuin par-
mortuos esse ail. istti,
tt '1 puero-
Isanctitate
conjeetttra totn prsesumplionibus nititur mere gratuitis; putu quod tcni cottlinebat epiiapltii el nominis sancli. tamdcm rum
inanh iste Lucifer II inter morluos non fuerit, quod ad Ec- persuasionem confirmabant stalunculi duo pueriles ex
clesuim suain redieril, qnod in eadem sepultus sit, quod murmore, nt sacellu reperli, quos credibile erat occu-

deniqtte a fidrlibns fuciil honorattis ttt Sanclus. ]sta passe olim loeulos minores prsememoralos : prout ad xxi

ulhim probationem assumpta non Augusii luiiiis explicabitnus. Totum porro pavimen-
avtcm sic citra suffi-

ciunt, ut altquts inler Sanctos cultus fuisse asseratur; nientum, musivo opere tessellatum et elegans fuissc
mvlto minus sufficere possunt ad affirinnndum, quod iu videbatur, sed huniore loci et ficus supm stantis,

ejus locum obrepserit fidelibus cultus alterius, xlale ita corrupti erant qui insoripti fuerant tituli, ut legi

quitlem lotgeprioris, tult tamen Iwnore indigui. nihil posset.

58 Monitus de lnijus tam formosi sacelli inven-
tione Dux Gandia, proxima Dominica die Ja- xm
CAPUT VII. nuarii adhiit, ciun insigni Nobilium et Canonicoiura

ecclesia subtcrranea S. Luciferi, anno comitatu c ram quibus apertaest tumba, qu rai
De ;

E
jidcxv reperta. suh medio loculo, in eaqne reperta suntossa humani
llii inventa
corporis suave fragrantia; qnilius reverenter eductis, tnniba sine
^anctuarii Calarilani auctcr Seraphinus Esquirrus quamvis nullus in arca titulus appareret, visum ta- tituloprxci-
nla non
Capuccims,postqmm totoprimo libro egit de suburbana men nlerisnue est insum esse corpus S. Lucileri... l >

S. Saturnini Busilica, sub Constanlino Mngno secun-

„,,,..
Sed Arcbiepiscopus, m re momenti tanti nolens ex
.
,
Ittit s. Lu-
C{[ni
dum reccptam antiquitns opinionem extructa, el auno conjectura dcfiniri quidpiam; ipsaquidem ossa, qu;e
mcccclxxxvii ab Archiepiscopo 1'elro Pilures reslan- alicujus Sancti esse merito prsesumebat, intra arcu-
Hepurgan-
rata ;
postqvam eliam exposv.il qitx ibi, ceepta sub Ar- lam colligi, et una eum aliis Sanctorum inuomina-
tibusS Sa-
turnini ba- cliiepiscopo FrancUco Esquivelio fossione, inventa fue- torum Reliquiis servari, atque iu Sanctuarium re-
silicam et rintab Octobrianni mdcxiv, usque ud Septembremanni ferri mandavit; non est tamon passus inventionem
cryptas,
sequenlis; libro 2 inc.ipil traclare de proxima eiS. Lu- publicari sed pro majori certitudine divinitus im-
:

ciferi xde. cujus tpsa pene exolrverat memoriu. Oonti- petranda. censuit precibus instaiidum operosius.

git, inqv.it, quod rlum perscrutando priedictae Basi

-
Prudenter sane invenlum cst cnim post muios paucos
:

licse fundo intenditur, ab ultrocitroque commeanti- quod querebalur. Interim juvat audiri «I' Esquirro, qua
bus observarentur ad jactum lapidis antiqui sediflcii ralione quove successu progressum in opere pio sit id :

vestigia nonnulla. Hoc cum signiflcatum continuo euiin hb. 2 cap. 14 sic pergil narrare,

esset Archiepiscopali Vicario Francisco Martis, 5'J Post praedicti sacelli felicem inventioncm, la-

isque rem cum Canonico Melchiore Fensa

coutulisset borari cceptum in expurganrla tota reliqua crypta,
atque doctore Gaspare Soler pariter omues iverunt ; jussis huic rei operam impendere incolis suburbii,
in campum dictae Basihcae vicinum; ubi sub ramosa quod Y'illa-nova dicitur quibus mairpulatim quo- :

apparet quadam 6cu viderunt partem stiperiorem cujusdam tidie, ut eis prascriptum erat, et suo quihusque or-
haud procul sacelli, qund ex uno latere discoopertum adhuc ser- dine. convenientibus, esportata omnis terra est;
pars cujus-
vabat picturam exoletarum indicia. Advocatur ergo inventusque locus mediocris amplitudinis, longus r, eS cribttur
dam sacetli.
campi istius dominus qui interrogatus an sciret
: trigintaocto, latus triginta quatuor paltnos, absqtie locus

quid illud esset, respondit annos effluxisse nonnul- ullis fenestris, eo quod solis Sauctorum corporibus
2
recondendis fabricatus. nou nisi accenso ltimine
F
los, ex quo illuc adveniens transmariiius quispiam,
dixit, eo loco magnum Ecclesiae tbesaurum latere : fuerit adeundus. Erat autem instructus sacellis tre-

ccepisse ergo se fodere sub ficu illa : sed cum pra5- decim quorum tria in capite ecclesiae, quatuor
:

humana continens ossa, nil invenis- utnmque in lateribus; dcinde ad ingressum sive
ter sepulcrum,
set, destitisse neque ex eo tempore aut se
ab opere :
ostium hinc et hiuc singula. Maximum omnium
aut alium quemquam ausum esse ictic movere quid- illud est, quod supra descripsimus, in ipsius ecclesisB eiusque ta-
capite medium reliqua palmos dumtaxat octo lata
;
«"" " edt -
piam.
58 Hoc indicio accepto, considerans Vicarius sunt; suo autem singula teguntur arcuato fornice,
sociique, posse fieri ut loco stetisset S. Luciferi unusquisque vero fornix sustinetur columnis qua-
aedes, Luxorii commemorata Arcbiepi-
in vita S. ; tuor, hinc et hinc binis, decenti prorsus et congruo
scopum consuluit, ad S. Pantaleonis tunc commo- opere. Porro in sacellis singulis, loco altaris quod

rantem atque de mandato ejus, postulatis piarum

:
nullum erat, numcrabantur sepulturae quinque. su-
ac religiosarum personarum orationibus, die xiv pra invicem collocatae reliquas vcro cryptffl pavi- :

yuod per- Januarii mdcxv. extirpata radicitus ficu praedicta, mentum totum distinctum crat sepulcris, plernmque
'crulantcs inventuni est sacellum subterraneum, palmoslatuin ternis una in linea, fere ad instar Reliquiarii, qua;

septemdecim, altuin duodecim, inductum fornice, grandibus ac duris laterculis constabant, opere mu
sivo ornatis, sicut et totum pavimentum tam iu
ex magnis vetutisque lateris compacto, cujus pa-
nu-
;
^J^"
rietes picti olim fuissent, sed in humido loco sublata ecclesia quara sacellis, quina ut dictum sepulcra Mfattmm .

erat colorum tigurarumque distinctio. Pavimentuin, merantibus. Sepulcrorum tituli omnes musivo simi- l0 i nce nta.

liter opere eademque forma compositi

erant. sed vix
ad instar Reliquiarii confectum, novem continebat
ulli amplius legi poterant, ob eas
quns di\i causas,
monumenta sepulcralia; in capite vero sacelli nec
nisi in
altare erat, nec altaris indicium; sohjm visebatur ac ne probabili quidem conjectura attingi,
ibi lapidea tumba, undecim palmos longa, lata qua- nominibus SS. Luxorii, Juvenalis ac Bonifacii. Ve-
rum
 :

43* DE S. LUCIfERO EP. CALAKITANO.

A rum defectum litiiio. supplevarunt raarmorei (ituli, 63 Non prucul ab istasecunda crypta, detecta est D
'' alia, rotundum habens Presbyterium. sive Tribu- inventa esi
iu ipsis postea sepulcns invetiti.
denique
00 Biseic expositu, aggreditur expUeare Esquirms nam : cujns fornix cum superinciimbentis terraa
crypta tertla,
desiructionem sacrorum locortm per^Saracenos ; etsque planitiem snlus ssquaret, speciem praebebat subtus
impulai, quod in hanc subterraneam ecclesiolam seu lateutis furni quod quid esset cum certius explo-
;

ervptam ingressi, thesaurorum scrutandorum causa, rari vellet, Dominus Vicarius, fodi intraeam jussit
Ex Itoc lcco priraum quidem demoliti sunt sepulcra, i]u;e fue- effossaque terra, apparuit, sicut dixi, tribuna, cui
sub terra cohserebat ecclesia reliqua. Ita Ksqulrrus cap. 40
raut ad atruroque saceiii latus in fronte cryptas po-
diu occulto.
siia ubi fodienteB usque ad solidam humum cum
;
oblitus dimensiones ejus signare; sed ex ichnographia
nilnl reperissent, etiara in sacellis aliis quaidam se- ituam exlnbet Arcliiepiseupus Machinus, licet imperins-
palcra dissiparunt, sparsis per pavimentum ossibus: sime scttlptam, appa i~et ecclesiam, procurrentibus uirim-

quesquoniaoi Sanctorum esse non dnbitabatur, juncta qne parietibtts, terlia fere parle lahorem csse. ipstt tri-
qux nunc
Mint Keliquits alilji ante liac sine nomine rcpcrtis : buna, longiludine vero bis ssquare laiitudinem; in cam-
indttcto tecto
tantumautem terrsesupra totam cryptara congessere, que geminnm fuisse ingressum, alterum ex latere cst ecclcsia S.

ut nilnl ejus amplius appareret, quam exigua illa Evangelii venientibus nb urbe, ttlterum in fronte obver- Lttciferi,

particula, cujus supra meminimus, et cnjns indicio smn Tribnn.e eeuientibiis a S. Suluriiiiii basiliea. Soli
lonis agnosci ocepit ijamque merus appareat cam- autem Tribunx suus remanseral fornt.e, pars reliqua
pus, qui seminalur quotannis, et hunc etiain (id est tecto sublato, et fornice si quis fitit coUapso palens, sic
un. udcxxui '/«» soribelial Esquirrus) avena est con- eeat liumo oppteta, itl pucieltim niilln apparerent indi-

situs. cia : nunc ee.ro iisdem purietibus in majorem forle utti-

(il Quam iionbciu' hscc ruina lotu imputetur Saraee- tudinem educlie humoque mtdatis impositum tectnm,
nis, ex infra iicendisoppavebU, Nunccum Esqtiirro pro- ecclesise non magnssfotmam reddit, ciuulis hodiequesub
grediamur 7111 cum Ub, 2 cap. 15 egisset de sepulcro nontine S. Lueiferi perseverat, una eum dttabus pra?me-
invento ante sacellum, ex lalere seu parte Episiolss moratis cryptis, qnx sirnul omiies verosimiliter suberanl
1! tertium; et deinde cap, 18 dixissel, illud non fuisse nni mujon desuper extrucio tanplo.
iiiveutus
E
totum muro clattsum, scd pro varte apparuisse pervium, 04 Qux in anteriiiri pnrle mttlia subpavimento late- sub cujus
IrarsHusln , , , , ,

«I JfftWKl tiiius,l„m ni uli.nu i'i, 111,1,11 rrijplum ; de buiit sepnlera, et Sanctorum esse credebanlur, necdiim (nbuna, se-
allamcrtnitam
hacalia crypta iiu habei cup. 39. Secuuda crypta, si- retecta cum scriberet Esquirrus : itaque solum pulcra
eiaut tria,

mihter ut prima, plena ei.at ingesta terra, quas cum narrat,quomodo in ipsa Tribuna inventa fuerint tria
fuissel exportata, apparuit ipsa pauln minor quam sepulcra quoruin unum adinodum grande, e later-
;

prima : nam aque ut luec tmijus unuin sacelluin r.ulis fahricatum, cooperiebatur tabula marmorea
habet media in fronte, utrimque non nisi quinque nigra : sed qitoniam nimium delicata erat, sine fra-
sacellanumerat, id estuniversim undccim, cum alia clura auferri ipsa non potuit. Varua autem ossibus
habeat universim tredeeim, Cum autem circa majus arca, et ingesta dumtaxat humo plena, adhaerebat
in oua sacella
undcclm sacellum foderetur, die x Octohris inventus est ti- parieti, Tribunam ab reliqua ecelesia separanti. Ad
tulus quiilam marn.orcus, in utroque latere fractus, latus Epistolsa stabat sepulcrum aliud, multis ossi-
it in liorum
iia ut ejus liuess essent utrimque mutilss, et juxta bus aliunde translatis refertu.n, et operculo tectum
ttno cujusdam
ipsum reperta esl arca insignis ex pulcherrimomar- marmoreo ac sulido. sed sine titulo sparsa vero :
Vincentli,
more, sex palmos longa, duos cum medio lata, ve- per Tribunam jacebant fragmina titulorum multa,
nusteque scidpta. ex quibus millus sensus integrari potuit. Ast in
02 Sculpturam, quia nl mereri videbotur, Dionysius medio invenla est arca lapidea, valde bene lab irata,
Bonfani in Triumpho Sanctorum Sardinise pag. 203 in eaque huraani corporis ossa omnia. ac desuper
reprtcsentat sere etcpressam, ea forma, ul in medio up- fragmina duo marmorei tituli, unde lise litterae vide-
etarcu
maruiorea li.iui, i velut rotunium specubum eleganter tornatx basi bantur restare,
lnslt/nis, itisisteps, complectensquc iimidiam cingulo tenus ef\i- P HIC B. M. VIN CIVS
gim vtnerandi senis, rasa barba, capile nudo, decoro T
liubiiu, cui ex humeris gemmeus torques duplex cum qucm titulum integre legi posse mc iacet b. u. vin-
pectorali monili defiuit : accubal utriumque grandia cl gbncivs n*»n absimilis vero conjectura cum videre-
jubulus leo geniique alali ae nudi iuo, veluli advo-
; tnr, eductum iUud.tamquam Sancti
est inde eorpus
i laitles, utraque manu effigiem ipsamrelinent : ex itlro- Martyris, die ix Oetobrisanno udgxvi, assistentibue
u profaitls
qne ivru latere assistuni totidem viri niuli, recalvi Arehiepisenpo, Gandias Duce, Episcopo Bosano,
ad sacros usus .
, ..
transtata:
promma ni pectus burhu.
, ,
,-t tridenle quem una manu Vicario pramemorato, Canonicis multis, ipsoquo
tenent innixi, plane ut solet Neptunus pingi. Proinde auetore libri C;ipuccino.
iuiii nullum iii luiu icluiiini appareat Cltiistianitatis 65 Hic reliquo deinde opere usque ad tibrum 8, ex-
indicium, merito suspiceris, unam hancesse ex iisar- ponil inventiones aliarum cryptarum circa et tnira
cis, qtiase gentilitate reliquas, ad usut meliores trans- basiltcam S. Saluiniui, usque auni guod velut
ad Oelobrim
tulilpietas Christianorum posterorvtn. Cujus rei exem- jiiicxxi : libro autem 5 eodemque ulltmo, desenbtt Martijris
an. li'M
plaetiam Roma videre licet, ac nominafim in suour- Sawtuarium, sub ecclesia Metropoliluna, adornalum trunsfertttr
buuu S. Constantie» Ecclesia, propinqua Basdiat
S. insigniter ab Archiepiseopo Esquivelio, ordinemqne et cum altiS ln
Aqneiis, stupendse molis porphyreticam arcam, quam pompam Irauslatitrum ntivumsacra-
istttc reltqitiarum dte xxvn No-
iiin.iiiim vulgus, propter argumendim rt"in.
fa(erieu« circum- vembris anni mdcxviii. Atqueita absalvUur pars prima
quaque inrisum, Baccki sepulcrum appellat;cum vero- operis secunia, qust de S. Saturntni inventione et
simtlesit eam a Constanlio Conslam&ti
filia iUut in- sepukhris in ecclesia Lucifenuna inveutis leaelniura
iv,!, i,„, „i rc' i„ i„m vrelioeoae
pen» inestimabili ope- eiul, iiuniquiin, veinl u, lueem. Esl quidem opus illttd
risque Itaud iitlne amiquioris vast, luei pivfanis judicii uoii usque adeo eltmati, ul moroso Lectori plene
figttris insculplo, suum coiulereiur corpm; vel , ,
eius faciat salis; iion modo quia omnes, quoritm reperla el
sptetabili u„i,jiiii,eeiiiui aliquis sacro
loco concUiaretur transtata sunt corpora, facit Cataritanos quod nequa-
;
splendoi ; cum illottvo lanta essel tculptorum peritorum quuin rustmile
vi er,i
; sed etiam, quia ex lilulorttm
raritas, quantam probant Comtantiniaui ;m monu- fragminibus elidens qttalemcumque sensum, subinde hi-
""'"'" i' ""
1 1
ideodixerim, ne intus repositis ossibus, slorias stbi format,
quarum auctorem nitllitm proferre
tua perfecta xtatis viro comepuUum fuisse puerttm polertl quam seipsum.
Quia lamen accurale e.rpltcat
o.-teinluiii, quiiquam Imc mea abservatione ietraxisse successum inquisitwnum, locorumque ac lemporum cir-
riilcur, qiio minus SanctorVM esse
ponsinl. cumstanttas, oplanittm videlur ut etiam secunda pars
stmili
 :

DIE VIGESIMA MA.JI. W

simili prodiissel slylo. Nam qui post eum scripsit Dw- 68 Huic inscriptioni prxponebalttr ex latere dexlro
nijsius Bonfanl, ca qu.r in Esquirro probanlur magis, sequens signum. Subtns e.r codem lalere. sculpta eral auctohe o.
cuni signis
fcre ttmisit; ct in cominintscenilts liistorits multo am~ biceps /tquila, a verticc iu rcriiccm coronata, alis, pe-
aligttibtis.
ptius indulsil intjeniosno ; ausus etiam orihnc tcinporum dibus, ctiutla crpansis, uti nunc Aquiloc Imperiales ex-
perseciitiouumquc digerere Martyres,
cl sub quo ttj-

ranno quisque passus qund extremsc ruletur

sit dejiuire,

temeritatis fuissc. Quo mtulo porro invcntum sil ipsitm

S. Luciferi corpus, scquens publtcum instrittiicnliim

patcfaciel.

CAI'L'T VIII.

Inventio corporis S. Luciferi anno mdcxxm.

In nomine sanctissimae Trmitatis, Patris, et Fi-

lii. et Spiritus sancti, trium Personarum et unius
Vie VJJunii solius Dei veri, qui vivit et rcgnat semper et sine
Yicarius gen. fiue, et in honorem et gloriam Virgiuis S. Mari:e
Archiepisc.
Dominae nostrae, et bcati ac gloriosi S. Luciferi
Calaritani, primuntur, ilemque versus Sinistram
Archiepiscopi Calaritani, Priiuatis Sardiniae et Cor-
Cltrtsli Mono-
grammit. De Itac Mscfipltone otjeiis Arcliiepiscopus
specuh ac defensoris sanctae Ecclesiae
sica?, lucis et
Calarilauus Fr. Ambrositts Maclun. h: defensione sui
Rornanae, et omnium aliorum Sanetorum et Sancta-
Primatits pug. 61, ccnset fuisse Epitaphium antiquis- de cujus anti-
rum S. Calaritanae EcclesitB. Sit notum cunctis, guilate enor-
simum, factum tempore bumationis auttranslationis
hanc scripturam et publicum instrnmentiim visnris, lntter tliscre-
corporis S. Luciferi ; persuasus tiimantiquitate pant conten-
audituris, et lecturis, in judicio et extra, qualitcr
marmoris et iuscriptionis, tum quia non invenitui denles,
hac die lnnaa, xix praesentis mensis Juuii, millesimi
in eo annus, in quo fuit factuin vel incisum. Econtra
dcxxui, Indictione vi, Pontificatus S. P. N. Gre-
Arcliicpiscoptts Turriluuus, in sua oppositione contra
gorii Papae XV anno m, regente invietissimo Rege
Sanciitutcni d culliim S. Luciferi, qu:e tlcfcnsioni
D. N. Philippo IV ; cum Revereudiss. Don Seba-
prseponitur, conleiiiiit, inscriptionem praefatain esse
stianus Carta, Deiet Apost. Sedis gratia Episcopus
suppositam, ad supplantandum populum, illumque
Madaurensis, de Consilio Regis Domini nostri, Ca-
alliciendiini adorationi I.uciferi. Est hxc sane lemc-
nonicus sanctae ecclesiae Metropolitanae et Prima-
rariu prxsnmptw ; m.i.citnc si ttilcntltiiiir, quod supposi-
tiaUs Calaritanae, et in spiritualibus Vicariu» gene-
tw fticta sit, tctnptirc Itujus, dcquu utjiiwts, Inventionis:
ralis Illustriss. Reverendiss. Don Francisci Es-
et
nec upptirct quitl momenti ea liabere potueril adpersua-
quivel, Dei et sanctae Sedis Apost. gratia Archiepi-
dendum cultum. Quare si pratsumenditm cssct aliquid inter gttos
tum uno scopi Cul.iritani. Episcopi Uniorum, Primatis Sar-
Consule Testi- de tnintis rec.ta intentione ultcujus, potius priesumi de- vla viedta
diniae et Corsicae, Confalonarii S. R. E. Prioris S. certior est:
btts et yotarlo beret inlentum fuisse, ui uffirmurcttir Cularitanus Pri-
Saturiiini, Domini Baroniarum de Suelli et S. Pan- matus, t/iietn Turrilanns et Arborenses Archiepiscopi
taleonis et insulae S. Antiochi, Regiique Consiliarii,
infirmtire nuper nitebtintur. Verum quid intentionem
sireul cum Egregio Magnifico Doctore Joanne
et
judicet aliquis, cujiis sotus arbiter Deus est? De tc ipsa
Carnicer, Consule i in ordine anno praesonti Magni-
dico. vel omnem pubttcis juratisque actis itctjandain /i-
ftcae civitatis Calaritanae, et Assessore Regii patri-
dem ccl liuic instrtimenlo credendittn, sine frtiude udmi-
monii pro sua Majestate et in praesentia Venerabi-
;
nistrttta uiniiui , et diu atttc refossionem nttrratam isto in
lium Juannis Barrai, Mauri Serra. el altorum unde-
ticcedutit ud loco latuissc t<ilcui iiiscriplioneni. Scd dc Itnc infrti p/u-
cim, et GasparisSirigu, Notarii et Secretarii Curice
eccteitam s. ribus : nunc pctisct[utir relationem ctsptse fefbssionis.
l.uciferi etmensa: Calaritanae, et aliorum multorum, se trans-
69 Et continuando in crTossione tota die, per-
sitlieo iiivcitl-
tulisset in locum et situm, in quo aunis praeteritis
pendiculariter sub loco in quo fueraf titulus seu in- tlll IttllStCltllt
fuitinventum corpus gloriosi S. Vincentii Martyris: iere per ooto
scriptio, palmos iufra, de sero fuit de- Cf/ti.ititts :

qui quidem situs, est in una ex capellis ecclesiae

tectum vulgo dictum un traspnl, per modnm tecti F
subterraneae gloriosi S. Luciferi Archiepiscopi Ca-
seu cooperturae sepulcrT, laboratum opere mosaico
laritani, sitre in appendice Villse-n ivsb, dislantis
diversorum colorum. Et cuin e^set valde sero, et
per ictum lapidis circitera Basilica S. Saturnini.
non posset amplius laborari, fuit jussum dictum
67 Et cum fuisset jussum effodiri in dicta Ca- opus mosaicuui cooperin quadain storea, usque in
utii etfosa pella, in praesentia suae Reverendiss. Dominationis diem sequentem. Die Marlis, vigesima praefatorum
tittmo inveni-
italiorum Testium et Secretarii ; post duas horas mensis et anui, absque eo quod aliquis aceessisset
tur cpitapki-
cum dimidia. a quibus erTodiricceptum fuerat, inven-
ad dictum opus mosaicum, fuit muudatum, et ex-
tum fuit vulgo dictum un traspol calcis antiquce, tracta tota terra, quae exislebat in d. capella : et in
crassitudinis fere triuin digitorum, sub quo fuit de- consumpta dies.
hoc tota lint
iectum quoddamepitaphiumsiveinscriptio, insculpta 70 Die autem sequenti Mercurii, vigesima prima c/ dtc 1 1
in quodam lapide marmoreu aibo, duoruui palmorum
pradaturum mensis et anni. qua die Illustriss. et coram rtcario
paruin minus, latitudinis vero unius palmi, et cras-
Reverendiss. D. Archiepiscopus Calaritanus, cum Prorege .

Mtudini; duorum digitorum, fracto in quatuor par- Constitibtis,

nou plene valeret, ordinavit et mandavit d. Reve-
ac festlbus iO,
tes seu fragmenta diversae inagnitudinis, qni fuit rendiss. Episcopb Madaurensi suo Vicario generali,
fractus ob inconsideratiunem effodientium quod :
quou se conierret ad d.ecclesiam S. Luciferi, ut vi-
quidem epitapbium sive inscriptio est tenoris se- dcret quid lateret sive adcsset sub d.opere mosaico,
quentis.
ut supra detecto ideoque de sero ciim assistentia
:

et praesentia lllustriss. et Excellentiss. D. Joannis

HIC IACET B. M. LVCIFERVS Vives, Proregis Locumteneutis et Capitanei gene-
ARCEPIS, CALARlTANfS, ralis pro sua Majestate in praesenti regno Nobijis ;

PRIM.JRIVS SARDINIE ET CORSICE, Don Francisci Pacheco, Regentis regiam Cancelia-

C.I. FI, S. RME ECCLESIyE, riaui in istro regno pro sua Majestate Magnitico- ;

QVI riXITANNIS LXXXI. K. DIE XX. MAl. rum Coiisiiluin ejusdem civitatis in ordine prirni,
quarti. et quinti, Doctoris Joannis Carnicer, Mon-
Maji T. P 6' serrati
 :

42* DE S. LUCIFERO EP. CALARITANO.

A serrati Vacca, et Martini Saba {omitto quadraginla illam decorando sancto corpore illius Praelati tam
' duos consequente.r nomtnatos, qua Canonicos, qua Reli- insignis, et acerrimi defensoris sanctae fidei Catho-
giosos, qua Scculares reccnsere) et aliorum quamplu- c;e gloriosi
t
et beati S. Luciferi, Archiepiscopi Ca-
rimorum.... In quorum et Notariorum infra scripto- laritani : cujus sanctum corpus fuit illico jussum
rum pnesentia, fuit ablata terra, quae erat supra d. extrahi de sepulcro.
opus mosaicum, et aqua inundatum, ut possent bene 74 Et cuin ab annis mille et ultra fuisseut sepul-

legi litterai qua; in eo remanserant ; et fnerunt de- ta illius sacra ossa, propter inclenientiam temporis
tecta: aliquaj. cui fuerant exposita, non potuerunt extrahi integra,

71 QinLus visis per siuiui Excellentiam et per sed per fragmenta, tam scilicet capnt, quam costae
descriptli alios testes et Notarios, mandatum est quod tran- et ossa humerimi, et alia ossa d. sancti corporis:
Rchquias in
giuc lupcr quae posita fuerunt in quadam arca, cooperta, gati- arcam no-
Bcriberent et extraliercntlideliter litteras, quae legi
eranl in
valebant et poterant ex dicto opere mosaico : et sapino serico carmesini coloris, deauratis claviculis: vam trani-
Muiivo lit-

terit, quod super illis et super aliis omnihus inveniendis quam arcam nd bunc effectum misit D. Archiepi- terunt,

conficerenl instrumento necessaria. Inquorumexe- scopus. Et postquara totum sanctura corpus fuitposi-
culionem, viso et recognilo d. opere mosaico, prop- tiim in d. arca, ipsa, clave clausa, fuit cum custo-
ter suam magnam antiquitatem, tum quia opus erat dibus depositata in basilica S. Saturnini, usque quo
in angulis fractum, non potuerunt extrabere, nisi ordinareturet pararetur qua;dam solennissima pom-
litteras sequentes. pa et processio, ad cum ea tranferendum et ascen-
dendum gloriosum S. Luciterum, ad suam ecclesiam
V 1X 1 T ANNI Cathedralem et sponsam.
S III D XVII
75 Et facto deposito d. arcae in suprad. basilica
E C E F.
S. Saturniui, dicti Reverendiss. Episcopus et Ma- hanc vero
M A I A S
in gcde S.
gnifici Consules praefatae civitatis, requisiveruut nos
72 Et transumptatis atque extractis, ut dictum Saturnlni
Scribas et Notarios infrascriptos, quod ipsis dare-
cotlocant,
" tist, diclis characteribus, sua Excellentia de voto mus fidera et testimonium cunctorum. quae gesta
eoque et E
tejmlcro d. Reverendiss. D. Episcopi, desiderans summopere fuerant et praeoesserant in inventione corporis glo-
distractis, pervenire ad finem et totalem conclusionem d. ne- riosi S. Luciferi, modo et lorma supradictis. Quae
gotii ambo mandarunt annihilari d. opus mosaicum omnia gesta fuerunt coram nobis infra scriptis Scri-
et characteres. Quibns annihilatis et fractis, in- bis, et testibus supra nominatis, dictis diebiis, men-
fra, post distantiam uniiis palmi cuni dimidio, fuit se et anno.
detectum quoddaiu sopiilerum, lateribus et calce Sig f num mei Ferdinandi Sabater, Notarii et
fabricatum ad similitudinem arcao, coopertum lapi- Secretarii, Locum tenentis generalis istius Sardiniae
dibus, compositis antiquissima et Actum
el fortissima calce. regni, qui pramissis mediante substituto interfui, pcr notarios
Et, postquam medietas d. sepulcri fuit detecta, et requisitus clausi. signanl.
inventum fuit quoddam fragmentum marmoris an- Sig -j- num mei Gasparis Sirigu, auctoritate Apos-
tiqui in forma triangulari, fere in pectore cor- tolica per universum Notarii publici, Cunaeque et
poris sancti existens. In quo quidem niarmore mensae Archiepiscopalis Calaritanae Secretarii, qui
apparet in-
ter ossa cor- erat insculpta erux, cum nonnulhs cbnracteribus una cum Connotariis meis interfui, alioque calamo
ports nnmcn sivc litteris, claris et distinctis, et sunt quae se- scribi feci, rogatus, requisitus, clausi et signavi.
tatiettic in-
quuntur.
sculptum Sig f num mei Petri Piu auctoritate Regia...
Sig t num Joannis Antiochi Corona, auctoritati-
bus Apostolicaet Regia...
Sig t num Antonii Aleu Calaritani. iisdemauc-
toritatibus...
vtSLVCIFER/' 70 Addit porro Archiepiscopus Machin, quod ad
Legittme in-
majorem tanta* inventionis corroborationem, Illus-
S formatus
€PB triss. D. Don Franciscus de Esquivel, tunc Arcbie-
piscopus Calaritanus. jussit recipi juridicam infor-
Arctiiepi-
scopus,

mationem ab omnibus Testibus, qui in ea interfue-

F
runt sicut recepta fuit
: in qua tam Illustrissimus
:

Prorex, quam omnes alii in praecedente instrumento

relati medio juramento testati sunt, se in praed. in-
ventione Reliquiarum S. Luciferi personaliter in-
73 Et statim alque lcctae fuerunt d. litterae, d. terfuisse, et omnia quae
instrumento nar-
in praed.
Excellenlissimus Prorex, flexis genibus, propriis rantur propriis oculis vidisse. Plures etiam ex eis
manibus accepit marmorem prafatum et magna
; testati sunt iinemorabilem traditionem et veneratio-
oum devotione et cordis tencntate illum osculatus nem erga sanctitatcm B.Luciferi, sicut et antiquis-
''"" ''' "culis proprnsapplicavit. Et idem fecerunt simum templum suo nomini dicatum, prout late,
quod ex- d, Reverendiss, Episcopus et omnes alii circumstan-
in praed. informatione continetur quae, in tant*
osculati om- tes, per manus D. Doctoris et Canonici, dioti
;

Doc- rei perpetuam memoriam, in Curia Calaritana ser-

net,
toris Perella. Et postea haic fnerunt signiflcata II-
vatur.
lustriss. D. Archiepiscopo, ad quem fuu transmis-
77 Insuper, postquam inventa? fuerunt Reliquia; post consul-
sum Epitaphium prssfatum, per medium Canonici
Didaci Fadda. Et siatim atque sua
gloriosi doctoris et defensoris Ecclesiae Catbolicaa tationem
Illustriss. et Re- Iheoloao-
S. Luciferi, olira Archiepiscopi Calaritani, die xxi
verendiss. Dnminatio illum vidit, rum,
jusail pulsari mensis Junii anni mdcxiu Arcbiepiscopus Calarita-
campanaa in modum festivitatis et laatiti», tam sci- nus D. Franciscus de Esquivel, ut meliori modo
licel ecclesie Cathedralis, quam parocliialium, mo- observaret dispositionem sacri Concilii Tridentini,
nasteriorum et ecclesiarum
totiusprsBsentiseivitatis Scss. 25 de Rehquiis Sanctorum; congregavitTheo-
ln gratiarum actionem el singularem
'lietitiam et logos die xxni ejusdem in ejus Palatio. In qua con-
.iiilulum, ob peculia.vui
et Bingularem lavorem cum gregatione intervenerunt cum sua Illustriss. Domi-
incieinento receptuiu de manu Altissimi, ob ejus natione D. Viucentius
smgularen pietatem Bacballar Episcopus Bosa-
inventionem et cleinemiam, et ob singulare
nensis, et alti qualtficali Theologi novemdecim, rur-
puhticant, benefloium coUatum huic suee civitati Calaritanas sum infra sigiltatim subscripti. Quibus exposuit D.
Arcbiepiscopus
 DIE VIGESIMA MAJI 43*
Archiepiscopus, qualiter inventae fuerant reliquiae iii. Augustinus M.irti, Mercator Januensis, ha- D
et corpus gloriosi S. Luciferi, declarando modum bitator prasentis civitatis Calaritanas... xxxu an- aogtokb d. p.
inventionis, et cunctis oculariter ostendit epitaphia norum circiter, super i, n. ui, iv et ultimo.
et inscriptiones inventas: primum scilicet in quatuor Die xxv, in collegio Sancta? Crucis Societatis
iv.
divisum fragmenta et secundum quod est Jesu, R. P. Augustinus Castagna, Religiosus Pro- M Sep"m -

in forma tnangulan Et quod ipse Illus- fessus ejusdem Societatia Jesu prasentis civitatis,
). /Vrehiepiscopus scire desiderabat, an sine annorum i.xxu, tacto pectore more Sacerdotali, et
difficultate populo possunt exponi Reliquiae d. San- mediante licentia quam impetravit ab adm. R. P.
cfri. ut adorarentur. Et petiit quod omnes, tam- Provinciali suo Superiore, super i, n, iv etul-
quam Theologi, sibi patefcerent suura judiciura et timo.
votnin. v. R. P. Joannes Murtas, Religiosus Professus
78 Et incipiendo D. Episcopus Bosanensis, omnes Societatis Jesu, et Qualificator sancti Officii, anno-
prosecuti sunt per ordinem, quo ut stipra descripti rum circiter lvii, super i, u, iv et ullimo.
ex eorum
sunt : nemine 'discreptante, quod
et conrluserunt, vi. R. P. Joannes Bapt. Crespo, Sacerdos prof.
eonsensu de-
cernlt, expo- sua Illustriss. Dominatio. non solum debebat, sed S. J. aetatisann. xlv, super ultimo. i, u. ni. iv ct
nendas esse ctiam tenebatur populo exponere d. Reliquias, tam- vn. Die xxvi, R. P. Saturniniis Ursena. Profes- 25 Septem.
Reliquias,
quam Reliquias Sancti antiqui; etvalde bene mcriti sus S. J. Mugister in sacra Theob>gia prasentis ci-
de omni Ecclesia Catholica cum Allissimus sibi : vitatis et Regni illius studiorum, ac Qualiticator
concessisset qnodeas inveniret, post mille et trecen- sancti Officii, ann. lxvii, super i, n, m, iv et ul-
tos annos, a quibus Sanctus iste ab hac vita morta- timo.
li ad immortalem et ccelestem convolaverat, plenus viii. R. P. Julianus Melis, Professus S. .1. Magi-
gloriosis victoriis et tropheis, consecutis ab hasrc- ster sacra Theologiae in eadem civitate, ac etiam
ticis Arianis et ab Imperatore Constantio, magno QualinYator sancti Officii, ann. i, super i, n, m, iv et
illorum fautore. Omitto singulorumsubscriptiones r atte- ultimo.
stationentque Notarii Gasparis Sirigu, confirmatam ix. R. P.
Salvator Mereu, Professuset Concio-
subsctiptinne aliorum quatuor Notariarum, de ejusauc- natorS. J. ann. l, super u, m, iv etultimo.
toritate fidem facientium. Prx quilms maltem aliquid x. Die xxvm. R. P. Joannes Cuy, Professus S. J
26 Septemb.
hic possem addere de die et solennitate Iranslationis su- sacra Theologiae Magister, et Qualificator sancti
pra Meminit Translatmnis, sed perqnam
designatue. super i, n, m, iv et ult.
Officii, aetatis xlviii an.
leviter. Ambrosius Tarentiniis, post Epitapldorum prx- xi. R. P. Audreas Sanna, Professus S. J. Cathe-
28 Seplem.
Epitapkia diclorum sensum uleumqiie e.vpltcalum. Iisec subjungens: draticus primarius sacra Theologiae in Universitate
in sacrario Marmora repositafuerunt in capella Sanctuarii,
ista prasentis civ. Calaritanas, xliii ann. superi, n, m,
triait.
ubi corpus sanctura quiescit ibique asservantur in : iv et ultirao.
testimonium certis^ima? sanctitatis. Reposita autem xn. R. P. Stephanus Natter, Professus S. J. Ca-
istic sunt a pralaudato DominoEsqtiivel sub hujus- thedraticus Mathemathicae Universitatis, xlv ann.
modi titulo Epitaphia hcec, vetustissimis
; incisa super i, n, ni, iv et ultimo.
characteribus, quorum majus ad S. Luciferi Archi- xin. Die i Octobris, in Convenlu S. DominiciVil-
episcopi Calaritani ecclesiam et tuinulum,
miDus lae-novae in civitate Calaritana. R. P. Fr. Thomas
supra ejus pectus
inventa, e terra visceri ex- Pitzalis, Prior d. Conventus, Prasentatus in Theo-
tracta, Prasulis sanctitatis mcmoriam,
in tanti logia et Pradicator Generalis, ann. liv, super i, n,
et hujus Ecclesise Primatus firmissimum testimo- ui, rv et ultimo.
nium, propalantur Orbi, eriguntur Sancto, sacran- xiv R. P. Fr. Thomas Canavera, Ord. S. Domi-
tur Deo. nici, Lector primarius Theolngiae in d. Conventu,
ann. xxxii, de facultate etlicentia quara habuit ab
CAPUT IX. adm. R. P. Vicario generali d. Conventus, superiv
et ultimo.
lOctobrts.
Syllabus Testium juralorum, et primo circa xv. Dien. prad, mensis,conventu S. Augus- F in
revclationcm De corpore inveniendo fa- tini d. civ. Calaritanae, R. P. Fr. Michael de
la Ro-

ctam Fr. Francisco Hortola S. J. sa, Prasentatus sacrae Theol. in conventu gloriosi
S. Augustini, aun. xxiv, pracedente facultate etli-
iVdm. Rev. Domine, Vicarius Generalis {erat hic centia quam habuit ab adm. R. P. Provmciali d.
Doctor Dominicus Marti, Canonicus Calaritanus) Conventus, snper iv et ultimo.
Ad mstan-
tiam Pro- Vener. Promotor Fiscalis (Rtigier dictusl Curiae et xvi. R. P. Fr. Angelus Serra, Provincialisabso-
motorls Fi- Mensae Archiepiscopalis Calaritanae, adhoc ut ube- lutus Conventus et Fratrum gloriosiS. Augustim,
scalisau-
rius seti evidentius constet de sanctitate gloriosi S. ann. xlvi, super iv et ultimo.
diuntur
Testes 26, Luciferi Arcbiepiscopi Calaritani, Paternitatem ves- xvn R. P. Fr. Petrus Mucarello, Prasentatus
tram deprecatur, quatcnus dignetur mandare ad fu- iu sacraTheol. Ord.S. Augustini, aetatis xxvm ann.
rutam rei memoriara, recipi informationem in et super iv et ultimo.
super articulis sequentibus, Super quibus cilati Tes- xviii. In conventu S. Antonii de Padua. Ordinis
tes, die xx mensts Septetnbris, anno a Nativilate Do- Capuccinorum istius civitatis, eadem die, R. P. Fr.
mini mdcxxxvii. Hieronyraus Boy, Pradicator Ord. Capuceinorura
i. Die xxni, Joannes Baptista Asquer, Mercator et hodie Administrator conventus oppidi Sauctlurii,
Genuensis, domiciliatus in prasenti civitate et cas- an. lv, praccdente licentiaetfacultate sibi concessa
1637, die
tro Calaritano, aetatis, prout dixit. lv annorum ab adm. R. P. Guardiano suo Superiore, super v et
parum plus vel minus, testis citatus et pravio jura- ultimo.
mento de dicenda veritate, de quibus sciet et inter- R. P. Fr. Petrus Calaritanus, olim Benedi-
xix.
rogabitur, in et super articulis prasentatis per Ven. ctus, Pradicator et Guardianus RR. PP. Capucci-
Promotorem, ipsis lectis et publicatis, super iv et norum prasentis civitatis an. lxi, super v et ult.
ultimo. xx. In civitate Calaritana, Doctor Antonius Gal-
ii. Fr. Alphonsus Melso, Miles habitus S. Joan- cerinus, Medicinae Doctoret Protomedicus, ann. xl,
nis, et Locumtenens Prafecti militiae, Maestro de super v et ultimo.
campo nuncupatus in praesenti Regno aetatis,
, , xxi. Augustinus Esgrechio, civis et Secretarius
ut dixit, xxxvni annorum pl. m. super iv et ul- Regiae Pratoriae, ann. xl, super v et ultimo.
timo. XXJI
 ,

H* DE S. LUCIFERO EP. CALARITANO.

xxii. Doctor Bar Iclomaius Segui, ann xlv, super xn S. Antiochi, Testit lii, iv, vn, vm. ix, xn. Te-
:

v et ultimo. stis v etiam meminit S. Ephisii et S. Restitutae.

xxm. Hieronyma Airaldo, ann. lxvii, super v et 83 Trstis vero x dixit, quod ab hinc annis duode-
ultimo. cim seu tredecim, cum ipse Testis aegrotaret jam ac nominatim
corpus S.
Maria Airaldo, ann, xxxiv, super v et ult.
xxiv. confessus et communicatns, accessit ad illnis cellam
SopMx;
xxv. P. I-'r. Andreas Calaritanus seu Esgrechio, d. qu. Fr. Hortola: qui cum pe.tiaset.ab ipso Teste
Onl. Capucinorum, et hodie Administrator Con- quomodo valeret quod erat
; ipse Test.is respondit

ventus Novi-oppidi de quarto, ann. i.v, snper v et adrai dnm la?tus, co quia profecturus erat ad fruen-

ultimo. duin Deo Domino nostro antequam ille. Qui ipso fa-
xxvi. Jricobus Jancardo, Mercat.'»' Jiinuensis, ha- cto respondit, qnod non moriturus erat ex illa in-
bitator civilatis Calaritan», ann. xlv, super i, n, firmitate. etquod ipse prius moriturus erat. Et dum

iv et uliimo. pTajmissa dicebantnr , d. Fr. Hortnla, dixit, quod

Ki) 11 is omnibut ui dictum esi comparentibut , per in ecclesia gloriosse S. Sophiae erat quoddam the-

Januarium Isquirru, Porterium Curiasecclesiasticaj, saiirum abscondilum in d. ecdesia, qu.e est sit.i in

pi a I» (i mnt articuli super quoi audiendi erant siuguli, oppido de Antzo. Et cum ipse Testis ab illo petiis-
qui af/trmanl
quotl Fr ri quoi pnedicliu Vicariut Oeneralis Doctor Dornbti- set quidnam esset: d. F. Hortola respondit, quod
rronc iimiti- ,.„, Marli recipiendos declararat : videlicet Prlmo, , erat gloriosum corpus d. S. Sopliise, qnod erat re-

1" n,i nnteqiiinn invenircliii' cu-pus cl r.r Iteli- ; conditum in d. ecclesia, indicando partem sivc lo-
'hcumuXt'
rrat inrenirn- quias glorioai S, Luciferi Arcbiepiscopi Calaritani, cnm. Rcs miraculosa Cum esset lncus, in quo d. !

dum torpm s: qu lam Fr. Franciscns Eortola, oriundus ex pras. Fr. Hortola numquani extiterat ; postea successit
l.ucl/crl.
Benti civitate et Religiosus sanctee Societatis Je^», quod elapsis aliquot annis, cum ipse Testis jam re-
vir ndinoduin spintualis, luce ccelesti et spiritu cuperasset pristin im sanitatem, cum profectus fuis-
prophetico dixit, quod si qusererBntiu locoper ipsum set ad d. oppidum de Aritzo, et quadam d e ivisset ;

indicando, invenirent sacraa Rcliquias glorioai S. delectationis gratia una cum multis aliis, et existe-
B Luciferi, prout riini cffeclu reperta: fueriint, in eo- retin ecclesia d. gloriosaiS. Sophiae ; sibi venit in

dem loco scu parte per ipsum Fr. Hortola indicato. mentem quod ei dixerat d. Fr. Hortola, Et cum exe-
Atl liurtc itrtirnliilll tli.rit Testis III StXXVI, qttod id a cutioni mandasset quse sibi dixerat; in eoleimnet
multis fida dignis intellexit. Teslis vi, dixit scire, h'CO per d Fratrem sibi indicato, sine discrimine
80 quod cmii i[)si> Fr. Hortola conv^rsatus fuit per aliquo, invenit corpus gloriosse S. Sopbia?. Ideni ex
multosannos, el moratus in eadem Societate. Te- liujiis Teslis ore audivisse se dicit Teslis XI,
stis x, quia dici audivit de proprio ore d. qu. Fr. 84 De S. Restituta, marttjre Calaritana, nni de-
Hortola. Tesiis xi, quod dici audivita R. P. Salva- biierttt e.v Mensis; quod ibi qurrnam
morc Sarihrum xvn liitjus
'!
lia/c
tore Pala, eui d. \'r. Hortola indicaverat d. locum, omiisum, in Appendice tupplebimus, de SS. Saturnino
in qiin invenienda; erant d. 'Reliquise. Testis xu, et Antiocho ttcturi xxx Ortobris et xm Decembris :
quod dici audivitab ipsoinel F. Hortola, Testit kiii, qumidonam vero ile S. Soploa'? Mirum profecto est,
e* q publicam vocemet lamam pertotamcivitatem. ejus nec nnmen quidem apud Joannem Area aut Di-
Testis iv, q»'"l saipissime a plebe et populo intel- iiioiu Serpi reperiri, cum eliam ecclesium snum sub suo

lexit, ef ah eisdeirimef Religiosis d. Societatis Jesu. twmine habuisse dicatitr.Dionysium Bonlout minus mi-
Secundo ponit Promctor prsefitttts, quod d. Fr.
81 ror de illu lucuis.sc : qttamvis enim libri cjus generolis
Hortold toto tempore vitse suaS fuit Religiosus, ad- titutus ttmiies Sarilii/itr Sanetot spectare videatur, vix
iin II"»
atitxl Fraiet modum observans
communiter, non et exemplaris ttnncii de nliis r/uom Caloritanis agit. Diim ergo ta-
lllr rttttjtl /m- snliiiii in hac civitate Calaritana , verum etiam in cent tlli. liceat mibi c.r viciuia Sieiliu lucis ntiquitl mu-
ttrulttr Sttnc-
toto Regno; .» tam tempore quo in humanis age- tuari. Est i» dicecesi Syracutana Sortinum oppidttm,
Itts
liai, quiim postqnam ah hac luce migravit, fuit xvi circiier u mari dissitum cujus in-
ha- /tnssiiitm millilttts

bituscl reput tus pro si o ftelig oso. Testis iv id cnl.ftv v.-icri consue.tnAi.no, sub annum mhcxxxviii
se iIimi scire, eo quod expertus fuit seu tractavit Panli III privilegio confirmata Pntronam colunt
, an Sorlinc-
divei is vicihu illius consc e » iam el maxime in . S. Sophio.u Virgineiu ao M irtyrem : sett 1'itam nul- stum Patrua
in Stcitia?
ul ' Confesaione generali, quas fuit de tota vitn l.itti kttbellt, ittst jikuti c,r populari trodttimie strtpsit
,
suo ; el ciiim quia animam effl ivit in suis manibus, ijuitlttm u srritlis uon nuiliis, ct :.tijlo inittuto ediliit Octa-
o ultis demi nstr itionibus gratias, Hducise, et vius Cajetanis; in qua Iinveralinis Constantinopolitani
spei, quam in Deo babebat. Addil Testis v, qttod die filitt fuisse tlirititr, quse fnlcm Cliristianam clam edocta,
qii" obiit, si ii'»i fuissenl eustodes, quos P
I) i in spelunca u cina oppido Sortinensi aliouamdiu latue-
qui tum temporis dominabatur, deputaverat, qui ril , ac iintilein ad ethnicum patrem retracta, Mar-
tortiter i b I terunt ; i fuisset humatum illiuscor- ti/rium peregeril sub uununi Domitti ccin. In bac nar-
pus, propter multitudinem populi, qni illue rtiiinnc viultum subcsse, quis non vtdeat
fnbtitositatis '!

efl i
i

accipiendi Reliquias festis qua in- Tttrtjlirl sr iil tirlcui i/i'itrtti I

'
ijftailus, ct fulflitr SC
i
dueb tur. Testis ix scire dixit, quia cum ipso pructi- e^piicare nilul. Qaid si Regnti alicujus Sardt filia, in
cavil pluribusannis; et quia vidit quod a Deo Do- vicniitni fugerit Siciliam, unde retractam rt Martyrem
mino stro impetravil qnam plurimas gnatias.
iii
ftictain ciim intellf.tisseiit Sortitienses, creperiiit eliuiil
89 Tertio poriit quod esi communis opisio et ,
(psi lii 01 nfrn![t//ie Ital/ere speiuncam qnilin suu jirte-
limi.i publica in tota cwitate el
rl atlat Regno, quod pra- seniia decorarjtt, consecrantet ei diem \xm Decembris
slnttlttrr inrfl- laius Fr. Franciscus Hortola sepessspius
prssvide- qtiu forte coli inuiulieraiil sed eclebri fumit Constan-
carlt rtir/tora ;

uat inventii i
a plurium eorpor Sanetorumi eum
Sanctttrtim tinopolitttnse sub isto niuutiic basilicie decepti, sibi per-
latetitlo, i'cvelaiiimil»is cclcstilius quas bubebat nediun in , sttus.iiut, iltan/ cs.e btisptlat sttie eeelesium et patrinin?
ecclesiie el locis per ipsum visis, sed etiam m par- 85 Obiit porro Fr. Frunciscus flovtola xx Decem-
tibua in quibus ipse niiniquam extiterati et post- bris nniii UDCXXIM rujns Vitam mirnculis ante ac Ft-
:
I,i YUa
quaiii ipse datefecil locum in quo erent d. corpora pnsi jniifrtt tlliistrem, fuse describil Antwrlius Ciirtn ;
Hurtolam
invciiieiid.i, cinn effactu reperieb&Rtur ; quemadmo- litinr vrro in epitomem Hispenice redegit Jcannes Eu-
'lniiicm»iii in Raliquiis pnefeti gloriosi S.
JLuoBeri, srbllts Xifi-rml/rrtjius Itnste.r tom. % Vtrorum Illus-
gloriosi S. Saturnini, et glotiosi Mirlvris S.
Antio- trium SodelatiS; et tn e.rrmplum Cnndjnttiruni nostro-
cbi Snlciiani. Articulo (n genere;
el imprimis de vnm temporulium, utia rntn vitit et eltujits a/ivrum pln-
S. uciferi corfwre, altestantur omnesrogaUi
l

S. Sa- num ejustirm Professionis, Belgiee reddidit Franci-

tnrnini nominatim meminerunt Ttttit
m, iv, vn, viu sctis L'lieriuitc, ciim Itujtis Anluerpiensis domus Prot-
positutn
 DIE VIGESIM. \ MA.II. 45-
positum ageret, de hoc nostro opere liaud viili/tiritcr confirmasse . quarto ponit , quod prasenti anno
meritus. In istius epitome §. 5 atliiiguntur favores, mdcxxxvh, ruin lempus fuisset iniriim in modum AICTOHK d. p
sancto isti Fratri divinitns obluli, circa revelalionem siccum, et cum futiirn esset ingens JterUitas in se-
Sanctarum Rclif/uiarum ct lum tle lis qittis dijimits, minibus Calaritanae
;
civitatis, et locorum oapitis d.
narratur qnomodo corum corpora indicavcrit ; lum
, civitatis pertinentium ad
ejiis Archiepiscopatum, ntc
etiain explicatur, quomodo prxnomiualns P. Joannes non in civitate
Sassaris ef in districtu ejusdem \i-
res eadem Cuy, anno mocxxiv per festa Paschalia apud Arit- chiepiscopatus et defuissent spatio nonnullorum
;

narrattir. zuin in niibsioue agens, ex morft anstrae Societatis, mensium pluviaa

necessarise factis multis pro- ;

ingressusque ccolesiu.n campestiem perantiquam, cessionibus et precibus ad placandiini iram Dei

,

et ab habitationibus remotam, recordatus sit dictum ad hnc ut nobis provideret de pluvia convenienti;
sibi a Fr Francisoo, qund sub fornice altari majo- videutes quod nihilominus siccitas persaveraret in
ris continerentur Sanctorum Reliquias. Itiqueeum, d. civitate Calaritana, die xv mniMs Maji prassentis
cum hcuia gratia OrUtani Episcopi, ad cujus juris- anni. facta fuit generalissima processio: 11 qua
fuit
dictionem locus pertinet. cum multo comitatu illuc extracta devotissima ei miraculosa imago sanctis-
rediisss et rupto furnice invenisse cumulum sa- simi Cruoifixi, quae existit
;
in' parochia s. Jacobi
crorum ossium, quae suavissimum de se eraittebant d. civitatis(quas extrahi non solet nisi urgente ma-
cdorem, et cse sanctarum Virginum ac. Martyrura gna necessitate, et multis atunc anuis non fuerat
utilittis ttd
Sophia?, Cajcilisc, atque Anastasiae, additi tituli si- extracta) interveniente niagno coin-ur>n populi .iilrin Callic-
gnifioabant. Utinam eadem diligenlia, sed simplici- utriusque sexus et oonditionis, et etiam interve- dralein prect-
ciinlc majori, (/110111 Ciilaritani, ccteri i/uoijue Sardi nientibus illustrioribus et ndbilioribus civitatis. Et tmi,

darent 111 pkblicnm, qmr in Iwc genere apui se gesta ponendo sanotissimum Crucifixum super altari ma-
fueriiul : nam ci eu qttat apud Calanlanos oltsrurn nunc jori ecclesia; Primatialis Calaritana3, facta 1'nii quaB-
nobis oul dttbiu stcnt, aliquid majorts clantatis ac ccr- dam devotissima Ootava singulis dicbus concio-
tititdinis fortassis accipere ex ipsis possent. nando Ei. cum esset dies, in quo solet celebrari le-
86 Prwtcr rcirlalwnem Fralri Horiolt, ul vidimus, stivitas gloriosi S. Luciferi, quie celebratur die xx
Revetalur
i/tstt dtit s.
pix matronx faetam , quoque rcfert Arcbiepiscopus Mncliin,
alias ineiisis Maji, evenit qnoil .1 primis Vesperis d. fe-
Luclferl
Vatentiie Defensionis Lnciferiiime c. 38, quas liuic loco iitserere stivitat.s teinpus ccepit mulari ; et die prafali San- s <li ettnrlonc
in Hispania,
opportunitm ivxi. ValentisB in nobili urbo moraban- cli, tempore quo concionator ascei li ad cathedram, ,7 < . Cttt-
,..
tur quaedam matronee, sanctitate faroosae, virtutibus quanilo \oluit incipere concionem ad publicandas rfi

prasdictae, jugi
deditae, His omnipotens
orationi laudes d. Sancti.faeta fuit tara copiosa pluvia, laliter
Deus. qui pnris mentibus secreta communicat, S. Lu- quod apparebat mira proluvies. Quae plavia ab in-
oiferi eximiam sanctitatera et gloriam revelavit. teressentibus 1'uit pro mira-
in d. ecclesia habita
Quarum una, post longam oratioaem et divinam (ut culnsa; et quod sanctissimus Crucifixus ciun ipsa
pie crediniiis) revelationem, R. P. Antiocho Carta, subvenil praefatse argenti necessitali , in d. loco
Rpligioso professo Societatis Jesu, Domus Professaa pnefati Archiepiscopatus Calaritani, propter merita
Valenti.r Vica-praeposito, olim Collegii Calari- et gloriosi S. Luciferi ; significando quantopere sesti-
tani Rectori, dixit (ut ipsemet suis litteris, propria mabat quod veneraretur et recoleretur festivitas
manu exaralis et firiuatis, testatus fuit) Divuin Lu- d. Sancti eo quod subvenerit, die q 10 celebrabatur
;

oiferum, Calaritanae urbis Antistitem, interPatriar- ejusdem Sancti festivitas, magnae necessitati semi-
chas honorificum tenere lociun, magna gloria et nuni quorum perreptio talis fuit, quod babetur ne-
:
coptosa plnviit
honore coronatum, Qiue revelatio alleri non
ceelesti cessarium nedum pro victu oppidorum civitatis tmprlralitr.
et Abliatlssa- ,

Ord. S Clat.c ahsinulis sed quam de ejusmodi B. Luci-

consona, Calaritanae, verum etiara ail succurrendura m
feri sanctitate et gloria habuit quasdam Monialis, in tatibus civitatis Sassaris el looorum sui Archiepi-
Ecclesiensi monasterio Ordinis S. Olarae Abbatissa scopatus. Tcsits 111, icjitc ac rcicn Itttc omnia confir-
dignissima, nomine S.n-or Angela Maria Serra, vi- mausqiii prssens (nit.addit. qnoil concionator coactus
ginti annis ante prsedictam inventionem; ut jura- fuit supersedere a ooncione per magnuni spatium
mento firmavit R. P. Julianus Meli- Sooietatis Jesu, terapnris propter strepitum causatum a populo
, :

sanctss Inquisitionis Qualifieator, et olim in hac ge- idem iiss<i,,iii Testis xm, xiv, xv, xvi, xvn, ei xxvm.
nerali Universitate Sardinise sacrse Theologiae pri- Testisw Concionatorem nominat, Fr. Michaelem della
marius Professor: cui. inter alia conscientias suas Rosa Ordinis S. Augustini; adjungitque, quod inlel-

sgcreta, hoc revelavit. Huic Moniali (quae sicuti iu b j xit u personis fide dignis, quod 'I. aqua fuii Ejene-

vita religiose vixit, virtutibns claruit et^xempl ,

ralis et per totum Regnum,et tuit universale reme-
sic in morte feliciter obiit, cuni Banctimoniae fama, dium r^collectionis frugum ; quia quatenus secus,
noiniiie et futune glori.r omine.] inter alias revela- cuncta seininn peribant.
tiones, quibus divinus Spiritus suum reoreabat ani- 88 Quinto ponit, quod .111110 mdcxxv, cum repe-
mum. illustrabat mentem, dotabat animam, factam riretur I'. Fr. Andreas Esgrechio Capuccinus m Capuct otits

participem divinorum, oonsorlem cirlestinm, mani- conventu praesentis civitatis, laborans fehribus et a ittfii mit, <i<l

iiKiilnit
festavit, D. Luciferum
Patriarcbarum et Ponti- in me.liris desperatus, ctper duos dies micians animo
S. Litafaiim
csse jn ijtnria ficuni glorioso adiiunieratuni ehoro qiue revelatio :
seu agonizaudo sine loquela, el nihil alimenti re-
Patriarclia- superiori fidcm anget. Atque has revelationes siinul cipiens, dempto modico quod per os iramittebatur ;

ntm.
suinpi.T. elsi noiidtiin Ecclosioe auctoritate firmatie, evenit quod, cum P. Fr, Hieronymus Boy Capuo-
probat.ee tanien personarum tide dignarum auctori- cinus se contulisset ad illum videndum audiens ;

tate, Sancti Luciferi testantur glorinm, ssnctitatem qucd meilici dicobant ipsum moriiurum fore intra
firmant et praudieant.... duas boras, maxirnn miseratione ductus, animad-
vertens quod non juvabat aliquod humaniim reme-
CAPUT X. ilium, hnbiiit reciirsum ad divinum. Qui exlr.ihnis
qunmdam Reliquiam gloriosi S. Luciferi, quam por-
Miracula S. Luciferi juratis testiraoniis tahat , illam posuit super dicto agonizante, ct illi

probala. dixit : P. Fr. Esgrechio, hfflc est hora in qua ilebes tillttittt ttcll-

habere majorem firlemetspem in Deuin. qui tibi elar- oitt.f tanvalc-

Cum \ja*ptam superiori Capile causam vrgens Promotor SLlt.
ttisit/a
gielur salutem corporis propter merita .
gloriosi
ingenti t u t,o
raiel
Fiscalis ; et devcnicns ad miracula, quilms Deuesan- S. Luciferi, cujus hsee est Reliquia. Tunc d. apgro-
sicniate,
ctitatem B. Luciferi etiam Itoc scculo vidctur denuo tans, Cum loqui non valeret, fecit actionem quani
sihi
 ;

46* DE S. LUCIKERO EP. CALARITANO.

oculos ad patria Sassaritano. Hic. Calari degens inciderat in D
sjbi dictavit d. P. Boy; volvi! seu erexit Carmelita
abiit gravein morbura, ipsomet die festt S. Lucifcri, forte
ACCTORE U. P. o.elum, et ab ipso tunc recuperavit salutera, et votiens Htssam.

ipso infirmo et aliis qni ob incredulitatem cjus sanctitatis.Monitus in tali in lionorem

fcbris ex illo tunc. Quod ab
sciverunt d. successum, fuit ha- discrimine a monachis sui Conventus, ut cum magna Sancli,
illinn viderunt, el
intercessionem fide et fiducia imploraret opem divinam, interces-
Imiiiiii pro miraoulo, operato propter

r.iiln n S. Luciferi.
sione et nieritis S. Luciferi, cui se ex corde et anirao
1

89 Tesiis xx, ipse sciiicet medicm adiit, quod ijua- commendaret; mira res! ubi priinum tam saluta-
orationis primae noctis, dixit Pa- rihusmonitis annucns id praestitit. seque B. Lucifero
dam die, temp ire

tribu Capuccinis ibi int.-ressentibus, quod babe- commendavit spondens, si voti compus evasisset,
;
libcratttr a
cum admlra- Wri
se ejus sepulcrum invisurum, et in ejus sacello et
'
ttone medlco reni euram de illo, oo quod inter nonatnet decimara
rum, erat; altai-i Sacrum peracturum repcnte a morbo et
noel s boram vitam eum morte commutatarus
;

ad ci- febri miraculose liberatus, votum iinplevit et.in

,i ,,. iN ipss liberatione ipse Testis secontulit
;

Calaritanam, secum ipse cogitando, quod

i.i
ejus sarcophago, pro tanto heneficio accepto, Deo
et B. Lucifero, cum exultatione et lacrymis, gratias
equenti die inventurus erai jam ipsum defunctum.
mane, a dicto egit; ut idem lestatus est ct propria manu subscri-
Et prsemissis gestis, diesequenti de
ut in Actis.
Conventu Capuccinorum illum vocarunt, ad hoc ut psit,
juvalur pericu-
uederel ad d. oonventum el ei dixerunt, quod d. ;
92 Simile est quod aeejdit cuidam honestaa fe- losp.
tl partu-
p, Fr. indreas melius se habebat. Ei cum ipse minse Leaphola; Calaris. numiue Lucretiae de Pie- riens,
tro et Serra. 41133 magnis partus doloribus jam
Testis illuc se contulisset, sibi dixerunl seu e\po-
triduo cruciabatur; cumque nnllo modo posset
suerunt successum et qualiter stutim atque d. ae- :

Keliquias gloriosi S. Luciferi, emit.tere fcetum, de ejus vita desperabatur. In tali

"roto portaverani
melius se habuerat, taliter quod semper indies per- discrimine posita, B. Luciferum ex toto corde in-

isveravil in recuperatione valetudinis, .t postea vocavit spondcns, si eam ab imminenti niortis

;
E
a d inflrmitate el, u< oil Te- periculo liberasset, nnmen S. Luciferi filionasrituro
B omnino liberatus fuil ;

tlis xxi, hodierna die adhuc vivit. r««fts iiero xxii imposituram. Tunc super ejus uterum Reliquia Beati
etiam ipse medicus, m morbo ei convalescentia advoca- Lu.iferi fuit ei iraposita ad cujus contactum, 111:

tus, quod pro impossibile habebat, quod

adjungil, eodem instanti mirabiliter exixa, et ab omni peri-
possel vivere seeundum regulas raedicinse, Denique culo tam suo quam fcetus liberata est. Quaedam parvulus
et

ipse /'. Andreas Teslis xw dicil, quod optime remi- etiam nobilis malrona, nuncupata Dona Magdalena in extremis

niseiturquod aooessil ad ipsum P. Hieronymus... et Abrich, habebat filium parvulum lactentein qui : positus.
ipsimque
siiit.iin atqueaudivil verba quas d. Patersibi dixit, gravi morbo oppressus sex jam .liebus pene ubera
In/lrmt,
sensil iii " magnam Isetitiam ei gaudium, et illico nutncis [non] sugehat. Accidit ut in die Vigiliae S.
babuil vires ad sublevandum caput et deosculan.lum Luciferi ad Vesperas audivit sonitum campanarutn

d, sanctam Reliquiam, e( ipsotunc ccepit recupe- hujtis Metropolitanas Primatialis ecclesia?. quae pro

rare valetudinem ei febri liberatus fuit. tanto festo snlenniter pulsabantur. Perctmctata cau-
90 Hieronvma Airaldo, Testis xxut, dixit, quod sara pulsationis. cum fuisset ei responsum, fieri

illu.l quod seil supercontentisinvarticuloest, quod propter solennitatcm fcsti S. Luciferi, magno affectu
ttem putlla
moitlnnitln a tnlnis annis circiter niin qu;e.lam filia ipsius et animi devotione, puerum et ejus salutem etvitam,
Testis, iiii ii" ii Maria Airal.lo, aliaiu ex suis S. Luciferi precibuscommendavit. Mira et stupenda
filialms haberet EBgrotantera quatuordecim vel quin- res !Statim post, parentes orationem puer, praler
decira diebus, quas vocabatur Catharina Gamboys, omiiium spein, lahia uherihus admovit, suxit, et

taliter quod non manducabat neque bibebat quid- repente sanatus est in illa hora.
quam de mense Augusti, prout recordari potest, 93 ffsec nd cnlcem Processits addita, et immtitalo

quamhabebanl jiun pro mortua: et eum ei portas- diiiiiln.xat ordine eliam in Italico Ambrosa Tarentini £ n"Jl" mt e

set Joannes Baptista Airaldo, cognatus .1. suaa filiae, commentario explicata , libenter retulimus eadem , 5. lucifcri
relaluri celera. si ntiis ea cx Archivis conoessx.
quamdam reliquiam gloriosi S. Luciferi : quam cutn promptilndine
eegrotans deosculata fuisset, ipso facto, omni mora c.rlracta nobiscttm dignetur cominunicare. vel scquenti

ei plenam valetu-
dilatione postpositis, recuperavit Tomo in [ine adtlenda, vel in Supplemento aliquando
ilinrin; rl cilmm (res mira-
ipsomet instanti petiit exhibenda. Interim, ex cap. 37 Luciferianx Defen- K
culosa!) .iiiii a quatuordeoim vel quindecim diebus stonis, liabe ad probationem legitimi nt ecclcsia Calari-
ad eurum
osciilitm: ii' manducassel neque bibisset (nisi pistum, quod
ii iinin cttltns ettani sequentia. Non defuerunt Sedis
liili.ii de niiline aromatariorum) ul addit Maria, Apostolicee et Surami Pontificis speciales gratias et
innicr mjii ni:i\ Testis \\i\ qua etiam subjungit, quod : favores ad agendam fidelium devutiuncm erga B.
cuiii affectu fecerunt eidem parari ovum, et illud Luciferum, ejus sanctitatera simul contestantes.
comedit : duas vd tres horas surrexit e
at posl Siquidem a b. m. Paulo V ad septenos annos fue-
lecto, sana etsalva, perinde ac si numquam infirma runt decretaa et concessse Indulgentiae omnibus
fuisset, Christi fidelibus, invisentihus templum S. Luciferi,
91 Sexto ponit pro nunc, quod praamissa omnia in die etfesto sanctissimae Trinitatis, cujus mysterii
sunt vera, et de ipsis cst publloa vox et fama {et in contra Arianos fuit semper accrrimusvindex. Breve,
hoc omnes eoiiiYiicntnt) quos articulos deprecatur die xiv Julii mdcxiiii expeditum pro ecclesiaS. Luci-
admilti (uii ftutitm iisimus jubando Notario quod feri locide Selarius, pro prirao et ultimo anno ple-
tradat copiam comparanti, jusj et tradiia est die nariam omniura peccatorum Indulgentiam concedit
wt\ Vovembris ii Gaspare Sirigu, se subscribente et pro aliis vero quinque intermediis septera annos et
njijioiu iile sttitm Ntitiiriale siiinitni. Post litrc a<l lontjiini totidem quadragenas, de injunctis seu alias quo-
proul \niiiuli deposuerunt, eztensa, additur Itxc clau- modolibet debitis pcenitentiis, in forraa Ecclesiae
sttla m impresso : Sun1 et. alie plura signa et mira- cousueta, relaxat. Plitres similes grotins, pro ecclesiis
cula, quas fecit et quotidie facit Dominus, ad san- et capellis sive altaribus S. Lucifcri impetratas,
ctital.in ct glori.im sui scrvi B. Luciferi Calaritani asseril in litteiis ad Bollandum noslriim anno mdcxliv
declaraiidani, quorum inforroati.mes juridice factae datis, P. Dtdacus Carnicer, Socielalis nostrx Sacer-
extant in falaritana Archiepiscopali. Curia, quas, dos : quod de Calaritana ecclesia imprimis accipimus :
ne lectoribusmorosisitnus, consultoomittimus. Tale addit autem quod sacra Congregatio Inquisitionis
fuit quod accidit Fr. Joanni Baptistae Silvano, Romanae anno mdcxli decretum edidit pro S. Luci-
Ordinis sanctissimas Virginis de Monte-Carmelo, fero, imponens maledicis silentium sub gravibus

pcenis,
 : E

DIE VIGESIMA MAJI 47*

poenis, et decernens cultum ejus in statu in quo est id certitudine jam non disputo : ad intentum meum D
reraanere. satis est, tam esse antiqua, ut eornm xtas nulla ineola-
MXTORE 0. P'
supfitendus ad
ftstus dies 94Suppetunt etiam excusae imnginesB. Luciferi, rum memoria nune continentur. Ex his unum inecclcsia eicmptum
regno
toti
inqvil jam citato cap. 38 Archiepiscopits Maclim, S. Satnrnini, arcx marmorex, sed vacux in<cu!ptuni, similis
indictus cpitaphn,
Romie cuin licentia snperiorum, tam tempore Pauli ostenditur Itis verbis.
V quam D. N. Urbani VIII nunc feliciter regnantis,
cum diademate et titulo Sancti Addimus etiam f IN HOC TVMVLO QVIESCIT
canonizationem et venerationem B. Luciferi, non BS. M. BONIFATIVS EPISCOPVS
solum in dioacesi Oalaritana viguisse et vigere, sed QVI VIXIT ANNIS PLVS MINVS LX.
etiam in toto regno Sardinise. Nam in toto illo et SEDITCJTHEDRA s/NN. VIII M.IIII
iu omnibus ejus regiis Curiis dies B. Luciferi est REQVIETIT 7/V PACE SVB D.XVI
festivus, ut constat ex catalogo dierum feriatorum KAL. SEPTEMBRIS.
totius anni, jussu regia? Audientia? excu^o. Constat
ccclesia pitbh- etiamex Conciliis generalibus totius regnt, celebratis 98 Neahtm antiqua nlla Sardinix Monumenta
co xre in-
slaurata.
per Marchionem de Vayona : in quibus, suffragiis nacti sttmus, ex qitibus ordine et successione Spiscopo-
Tractatorum totius Parlamenti, fuerunt designatas rum illius insnlx statueremus altqnid. sicut fecimns
quingenta' librae moneta; Sardae ad reparationem circa Romanos Pnntifices, ffierosolymitanos Patriar-
templi B. Luciferi.in quu ejus sanctissim.T Reliquise chas, Mctliolaneiises et Trnjcctenses Episcopos in hoc
qtwd fiomfa-
fuerunt inventae : prout in Actisd. Parlamenti. Majo: utimitr tnterim rcccntissimo Cataloyn, qtttm cio Bpisc.
defensioni sui Primntus Archiepiscopus Mncltin atte-
sculptutn m
marmore,
CAPUT XI. xutt; ubi tamquam ex Monumentis Cfihritanae eccle-
siae, proponuntur primum, Bonifacius Christi discipu-
De titulis, in refossione ossium S. Luciferi lus, cujus corpus in crypta prima repertnm, sitb mttstvo
inventis. opere hnbuerit impositum pectori titulum, quo anno
vitx xl, v lal. Januarias requkvisse indkabalur. Tum
Primus simpli
u.Uimum Iwc caput ordior ab eo titufo, qui inter ipsa Avemlrax, cujus festum Calari agi scribit Bonfant
sacri corpons ossa repertus, certissimum inventi qui pay. 75, dtem tamen non designat; nos scire optareiuus.
cissimus polest
ipsiSancto requirebatur tjiesauri ind.iciv.in dedit, f S. Lucifer, Deinde Conifucius aiter, qui esset htc secundus, \,d>

contumulatus Epp. In hoc facile est agnoscere, simplkitatcm ejus Dumtliuno Iinpcratorc p-issits, uti idem icriptor susti-
fuisse, !
seculi, quo mortuus e*t Sanctus, et Archiepisoopi net. Ut ul sit, hujns Bouifacii Epitapfiium, qttod
grandior appe/latio Occidenti adhuc erat ignora. Plu- Esquinus pag, jG, grandibuset claris admodum litteris
ribusque toto autem Itoc opere passim obviis exemplis deforis arcam scriptum esse testatur, si non est mnsivo
persuademur, usitatissimum fuisse Christianis antiquis, Luctfcriano antiqutus noit cst \l\o recentius; et iu sulidu

virorum eximia sanctitate illustrium corporibus sepe- marmore melius debuit eonservari, qnam in fiagiti
liendis addere intra sarcophagum nomina, tabellis mar- tessellarum commissura. Itaqueex ejus integriori sensu
moreis plumbeisve utsculpla serx quamvis posteritati Luciferiam cpitnphii fragtninavtdciitttr hoc modo posse
faetura fidem, si qnando contingeret castt aut consilio restitui.

reseran inventa aut reperta sepukra. Igttur Itnitd segre

milu sinam suaderi, fianc tabellam fuisse contumufatnm t IN HOC TVMVLO QVIESCIT
Sancto. Apttssimc vero formam triangulam eidem BS. M. LVCIFERVS EPISCOP/.S
auctores stti elegerunt, ad desiijnanda defuncti cerlamiua Q/'I VIXIT ,/NNIS PL. M.LXXXI
pro fide utiius tndividux Trinitatis. S. CAT. s/N... MENS. III. D.XPIL
et ejus sepul-
90 An porro primum Sunctt sepulcrum id fuerit, REQVIEVIT IN PACE, SUB DI
cro super ex- intra quod reperta sitnt ossa, nolim divinando dkcer- MAIAS.
tructa nere : tam enim potuit miraculorum a vivcnte patrato-
ecclesia.
rum xstimatio commovere Cataritanos, ut speciale 99 Habuit Romana Eeeksia, uti vidimus, snos ab
annis vitx et
Lucifero sepulcrum tanta firmitate fahricarent sub anttquo Episcopaks Cntatogos ; in quibus satis accnrate
sedi* e Cata-
terra : quam corumdem post morlem crebrescentium notatur tempus Sedis, numerando annos, menses, dies. logo Episcopa -

meritum, illorum posteros, ut in erectum sub ejits spe- Hane dtligentiam imitati sunt, qut tcmpore incursionis ti sumptis,

ciali invocatione te.mplnm (si ante Itabuit commitnem Longobardkx Mediolanensium Episcoporttm, Genux F
cum aliis Episcopis sepu/turam) ipsum transferentes, residenttum texuere ser.em ab anno di.xxi ; notantes
novum ei conderent monumentum. Quontam tamen prxterea, quot annis quisque in vivis fuertt. Quid ni
Ecc/esia S. Luciferi San-Saturnianx bnsilicx, sub credamus etiam Sardos, saltem sub Theodosio, rebus
Constantino magno erectx, adeo est vicina, ul possit Ecclesix prorstts pacatis, simi/em Cataiotjum exorsos
fabrkata videri in ipso loco communis cojineterti sett iexere ; et tuitc etinin antiqutord>us, qito.um sola forsi-
polyandrii, isti subttrbanx bastlkx ex iieteri instituto tan legebantur in Diptijchis nomina, dekrminasse Sedis
adhxrentis, nihil est quod cogat translationem factam ac Vitx annos, prout eos ipsis vel anttqutora monu-
de toco in locum suspicari : imo non apparet qttx alia menta vel conjectitrx veiosimiles sugyerebunkl Talts
esse potuerit caitsa loco tam conjuncto xdificandt, quam aittfin Catatoyus prxlucere potttit condendis Epttapliits;
quia religioni ducebant Calaritani sanctum Episcopum qux cur non xstimem, sic ut nunc reperta sunt, podta
nb eo movere loco, ubi ita exuberabant iiiius miracula. fuisse antc tyrannidem Saracenurum seettlo vn vel vni,

97 Ornatus deinde tumnlus fuit musivoseu tessetlato sed snb felki Pisanorum dominntu seculu xi aut xn,
Secundus ?>iu- opere, m quo paucx solttin litterse veleris inscriptionis commodius infra explkabo. Ilic solum noto, annos
sivo expressus
cognosci potuere, uti dictum supra. Unnam eadem quibus sedit S. Lucifer, non certo defimbtks propter
ac fere
opera et dtligentia excepta fuisset tolius mitsiri, ita ttt Episcopaltts suscepti tnitium, iton potuissc nostra con-
dissipatua
erat diffractt, maguttudo et forma. genuinus item resi- jectura suppleri : sed bene annos vttx ; quia prxsumeic
duarum iitterarum in ipso situs speciesque ad verum Itcet uttimi cpitapltii auctores, eos in hocmusivo necdum
cum at/era-
expressa : nam ex bis omnibus adduci potuissemus in extritos invenisse. lidem quoque tam hic quam alibt
rum B M
cognitwnem xtalis, ac vcrosimdem earum qux defktunt videntur, de industrki usi /ittcrts is. M. quod cum San ambiguo
iitterarum indagationem. Sunt lamen ad manum apud ctorum ossa esse crederent, qux pkiumque sitb nudo sensu.

Esquirrum Bonfnnt plttnma Epitap/tiu tnventa hoc

el forsitan nomints tttttlo repertebant in airis, et de muttis
seculo, qux creduntur esse fere omnia Sanctoru?n non haberent certum Martyrumne forent an Confesso •

Martyrum sub Imperatoribus etltnkis passorum. Qua rum, utnsque crederent posse servire litteras, quibus
aut
 .

&8* DE S. LUCIFERO EP. CALARITANO.

aul noNE MEMi.ni.i: aut beatus MABTYA dcsignnreiir. Calaritanam ; voluit, mediante dignitate Sanetaa

ACCTOIlB H f bs. M. vtrc inperlative possel accipi pro i.eatissim.e Sedis Apostolic*, quod Archiepiseopns Calaritanus,
MEMnm I. (JUl Dl ,11- IMIS MAIlTVn. qui tune temporis erat et pro teinpore foret, in prae-

100 i/V dit mortit mojor est conlroverlendi causa. senti Sarrlinias regno, nomine et ex parte Regias
el dle mortis,
Num oox MA1A8, //ic reperta, ameipen jubel dim ante Majestatis. esset Canfalonerius, et teneret ae habe-
diverso a dic
Kalendas, Nonas, velWw Majas; et tamen m tertio ret Canfalonem illum etc. In Pisnno qnodam Chroni-
50 MarlU,
Enitaphio, jvotf «/*>« ""»• 87 exliHuunue, legitur eo veteri apti Dj/ic/fumcof. 884 lego.quoi annoitzva qu\ cam d,-

xx mai, vp lUteram K Machinut interpretatur Romana Sedes totam Sardiniam, cum Privilegio et anitatcm
k. i.n:
adepn Q n
ni, ii ro i|iiic\:i nittic prtmuntiant Sardi, vexillo S. Petri, Pisanae eivitati firmavit. Primnm
iiiut. eic r WMerant,
quoi ipturh luxui leve e. i novilalh infra probanim irnli- verojuris istius ai Arragonios ielali originem explical

cium; ttim in altis antiqttioribus inscriptionibui apud S. Antoninus 20 cap. 8. § a, iicens, quoi inilo
tit.

Bonfant, semper inven-alur oiievii atd quiebit; Sed fceiere inter Jacobum II {quem Don-jamum rncal) et
guiiquiddi hocsit, manelpropositaie iie morlw con- Bonifacium VIII, pro recuperatione Sicilim aiversus

i„, ex comparatione secundi ac lertii Epitaphii Fridericum, Jacobi ipsius fratrem.-, anno uccxcvii,

nosctns; atl quam milti videtur dici posse aut etiam Domnus Papa instituit d. Dom-jamum Admiraldum
debere, quoi obliterala diei vere mortmlis notitia, pro et Vexilli-feramEcclesisBinrnari, quando fleret clas-

eo (ul factum Romanis Ponlifictbus stepe, aliisque

in sis et expeditio ccntr.i Sarracenos ad conquestum
plurimis luccesserit, apud vulgui, ac deimle ciinm Terravsancta; : ac etiam dedit ei privilegium Rcgni

mscriptit potteriorikit, iiet aliquit, teu ieiicatat vel insulf» Sardiniaj, itatamenquod ipsum educeret de
retlauraU ecclesite, teu torporis vel sepulcri elevatt manibus Pisanorum. Similia habesapui Ptolomscum
nni reveleli. Oblivio certe etiam iiei xx apui Sariot Lucensem aiannum mccxcix, quando confaderali na-
irrepsil : unie objicicntibm sibi ei Baronio,qnoi anle valem viclonam de Siculis retulertmt
qui rllam inventtonem corporis S. Luciferi, nullus iies ietermi- 103 Pillaniw 41 ZurVtd, cmn Sardinia Oorsicani
ipse in oldt- iitttus alicujut meneis ejusiem celebi ilati fuei it in iicecesi quoque iatam asserunt (/*™ eit scilicet parte quam non cum dominio
vlonem re- Sitrdintx
Calartlana aetignatui, inieque inferenlibns, in ea non lenebanl Genuenses, alte.ra Genueneibut relicla) et
nlt. et Corsicx,
fuitte antiquitus ullum Luciferi cuflam; tolum negat ulramque ei hujus ionationis vitjore subactam esseab E .

Archiepiscopus Machinpag. 183 id etse contequens. .Ilfonsci, Arragonici sceptri hereile, anno mcccxxiv ;
Nnin cuitiit antiquitalem satis probari ex untiquitate e.icciiia inmen Calan, ,/n.r in dilione Pisanorum re-
templontm Sanctc erectorum, quse sine ejus cuitu non tnansit ;paulo tamen post neutrarum partium essevo-
fiterinl ; uiiniii antem festi iucnturitiiii obtiteratam viieri luit, nc pene ultro /Irragoniis se traiiiit. Qttud obse-
ttit, iuinme bellorum ci tumul{uum, quee fuerunt tn quium, velut a quo penierel tolius insules secura posses-

insulit, toties dominos mutare coacta: quoi idem sc:i- sio, compensate Alphonsus volcns, sibique arctius
derii Sanctis nliis Sardis variit, propria templa anti- Calaritanos obstringere ; morluo puire anr.o Mcccxxvin,
quitus liabeniibns in insula, quorum tamen tanta pau- consideratis servitiis, ab inculis castri Calaris fide-
litiiin obrcpsit oblivio, ut velnon coterentur omnino, vel liter exhibitis. tam pro felici acquisitione Regni
jirn ipsis tilii ejusdem aut vicini nominit, sei magis quam post, eorumpriviletjia confirmavit ;iiemque ve-
vutgonoti coli existimareiUur ; ///,/*/.' ita alicubiS. rosimiliter in Archiepiscopum translulit Canfalonerii
Luciferum Ep. cum S, Luxorio Mart. confusum, titulum.
'/.*"' et tii 8, Georgio Ep Sueliensi notavimns xxm 104 Qnoil atlincl ad lilitlnni Primalis seu Prima-
Aprilis. rii Episcopo, eo quidein itsus numquam cst Lucifer, fuit Cala-
rititnus
101 Transcu ad tertium, quoi refoiientibus primo nec aliquis, quoiscire possumits. ante seculum xi ; ip-
Melropolita
apparuil, Epilaphium ; in quo unie omnia noto inve- sttm taincn dujiatalcm scn ejusmoii Sardinixab
potettatem, tilttlo

i,i tertto inii iulerjmnctionis commola, rem prorsus inusitotam eonqruam, penes Calaritanum fuisse, vix equiiem dn- antiqlto,
rldvtitr rficl
untiquis : quare merito suspicere, quoi ea puncla No- bituccriin, S. Grcqorii epi^lulas legent : eisque ttddens
Confalonr-
uiii s ;,- ;;.
tarii ipseque auctor Defemionii aiiiierint pro orbitrio, Conttunlinopotitanz ;Sijnudi, uiiiia dclxxxi sub Aga-
u.i reiiendum soiifum sno soniitii conformem, Maxime thnnc Pn ,( tiu/.it;r, Itictim, ubi inter subscriptiones le-
aiiirm iitplicet C.l. /•'/ iii penultima linea , quoi tjiiur, Sitonatus, indignus Episcopus sanctae Ecclesia?
Machmus jubel legi, Catbolicus filius; eri«iimau« Calaritanie, insulas Sardiniaj, pro me et Synodo quae
credo, quod auclores Epitaphii ita dilutam voluerint sub me esl, similiter subscripsi. Sub qua Sgnodo
... ../.!, i.ii. m re/iismaltt, Luoifero imputati. Mihi longe eliam fuisse Episcopos Ccrsicse possemut credere, nisi
magie placent t <im sine nlla interpunctiane, ab unttu eam insulam proprium habuisse ub Ecclesia Homana
factu MvenitoaM, (ojminl litulum, quo etiam kodie Defensorem, tamquam Romanse Sedi immediate subje-
gloriatur Calaritanus drehiepiscopus, Canffllonerii ciam, exdictis S. Gregoriiepistolisintelligeretur. Siau forlc ctlam
sanctffl Romansa Eoclesise, idest, VexUIiferi. Can- iamen sub Romanis utraque insula, tamquam una pro- Coi iu-.c
falonerii tempore
tfico, juxla vernacuUt Sardost proprietalem, i'/i/(7*/. niti paruisse Prxsiii Barbaro cognoscitur ex
Luclfcri.
,/n.i i'.'iiifal(in/.ra//i//i/i,i/,/r, quoi aliis passim Italisest ActisS. Siitiirniiii, itu verosimiliter eidemsubfuit Me-
Confalon, ipsomet Machino 183 teste, ..,./*,. ./,*,„/ fal. tropolitse, sultein usque ml Jmtinianum Tmperatorem,
proiucit iiistruiiicniu pubiico per Regium Lomm-tenen- qiti past aitiitan quingentesimum Sardiniam atlribuens
i,i/i ..( CapiiatievRi gentralem Regni confecto.sub iie Provincise Africse, Corsicam Itatise videlur reliquisse.
vi tnrif.'* Muji onno miu.xii, unde accipe Iubc verba Inteiiin, ut itt.ri, Priutalis lilulns nectlnni eeul ut usu:
l.iiitnc red ,'*/,/, .: initium atque fus tuuli iniicantia, quapropter Romana Rola, coram qua anno mdcxl Ca-
102 Propter magne el innumerabilia servitiabo- liiiiiiiniix iejure actiluloillo conteniebat cum Ttirtila-
naque opsra, aanctse Ei clesiea Apostolica per Heges no Archiepitcopo, nulla habita ratione circa Priina-
ex jure ab Aragonum indelebilia memorise praistita, inter alia tum proprie Sictum fqui consistit in ordinatione
Arraaonits quai d. Sancta Sedes ipostolica, ad
Httjllius
ostendendam se omnium Ecelesiarum istius Regni, iu convocatione
aceepto,
rx l" rl '
-' '' IIM I
1
"' '' ' servitiis, illis pTOstitit, hoc onmium Episboporum etArchiepiscoporum ad Con-
'''"'•lhli «delicei dictia
Regibus in perpetuum
'i eilia, infioncessione faciiltatis dandas Episcopis et
.1.1 commendavit, etcommutricavit Vexillumseu
i,
ArckiepiscOpis exeundi a suis dioecesibus, ct aliis
Canfalonem Er.lc.i.r 1; :,,,:,• iju iie Reges, qui . t) ,l,
pnvi-ogativis) respectu simplicis antiquitatis et juris
L

pro temporc forenl creati, cssent illius Canfalonerii

probari in favorem
Metropolitioi', prudenter ieflnivit,
perpetui. Inde postea secutum sst el oontigit, quod Calaritani, quod illius Sedes sit Metropolis, et anti-
unu Re>
iragoiuim, oupiena summopere declararo qtiior Metropolh.
ct denotare piwogativaa, ac decorare Eccles 105 Ipstnn Pi-imatis noinen prtmltm tnccnio tisur-
//,//!
 1

DIE VIGESIMA MAJI. 49*

puri cccptum sub Pisauis, sub quibiis, totitts insiitx do- D

primas dlci miniis adeptis aimo mxvii, divisa est insula anno mi. in AUCTORB D.

ctrpit sec. 1
quatuor Judicaturas, ila ut caputomitium Culans esset.

Itaque I 'iclnr Papu II, cuialiquiex Sardinia rentcn-

tes misertttn ecclesiarum ibidem collabeulium sttttum
crposuerant, scrtbens Jacobo Calaritano Arihiepisco-
po, ceterisque Archiepiscopis et Episcopis Sardiniae,
nnno mlxxxvii, ipsi prxcipuc succensere se signi/kat,
qui Priraas est dictse insulaj, etcui niajora ecclesia-
rum negotia deferenda sunt. Nulla bic. mentio Cor-
et sec. 1 i

etiam Cor- sicoe est, nec altbi in antiijuis Pismiis Chronicis apud
jiCdT. Utjbcllum, et forte, cutn Arragoniis ea concessa cst,

partem illius nlteratn adhtic Saraceni lenebant, Itaque Ailalem ejtts noil vahte inugniiin esse crcdibilc fu-.t per-
extstimo per Araijomos prinium obvenisse Caluritano fectior Latintirum litlerai 11111 forma : probul inl/ 'tm,

Archaptscopo, ut etiani Corsicx posset Pritnatem scse Ctilaritunis Putromnn primarium semper babitum [ttisse

scnbere : quod tatnen fortassis mininie tliuturninn fnit.

B. Luciferum, cujusnomine insignilur nummus ; sicut
Cain enim iinnii mcccxliii totn insula se tradidissel Ge- Italtcee ciritules complures in more htibueruiit Patroni
nuensibus, illius partemjampridempossidentibus, rereor sttt 1'ljiijiein tii/tnoinen signaiol.c pcctnti.r atlhibere. Cir-
nc uudus solum titiilus tiptid Calnntaitos remunserit :
cumductse atitetn Rosx persutiilem, curuni symbolum

pro quo tatnen ipso nulla tulducnntur documcnta iisdetn etiam fuisse fumiliare : qui fortassis sicuti per
ante.

Antonius Dei gratia Archie-

antiuin mccccix, qitando Aquilam siguificatum voluerunt, tirbem suam olint Ro-
piscopus Calaritanus, apud Machtmim cap. 8, et in- manx civilatis jure gavisam ; sic Rosas atlliibuerunt,

slriimenta complura, sequentibus annis coiulita, ut tndtcarent ipsnm copioso Mnrlijrum stinguiiie purpu-
i isto et E
sic incepisse legilur ; Nos Antonius Primas Regni ratam fuisse. Natn uti narrat Bonfuitl pag. 250,
et Corsicae.
pitma crijptiiruin sitpra tlescriptnrum, in tnajori sacello,

106 Ex dictis couficitur, pnstremum-hoc S. Luciferi infra arcas plumbeus duas, inrentx alix qtiatttor lapi-

Epitiipluiim confectnm esse post annum mcccxxx ; cum dese, cbmmunem habebanl titulum eorporibns quatuor

forte repurgata veiusta illiits sede, inveulum essetprx- inlus conditis, quai requievissent iiie vni .1u1.11 anno
fatutn Musivnm neque dubitaretur ipsum esse sancti ccx ; et tituli illius partem nuteriorem, prout a Bon-
;

fant exprimitur, occupat Rosa, qualuor pautlens folia

Prxsitlts monumentum. Sed et lior ipsnts tetlis riuuis
in modiim crncis, inflxa basi ml pedem ejits sculptse,
coopertitni fuit post seculitm fortassc uonintegrum; atque
etniiicnte desuper crucuiii : el rtirsitm pag. 360, in ti-
ita eiolevil cullus pro xx Maji, haud ita pridetn vel
Aon sunl institutus vel restitutus. Niliil dico de Archiepiscopi
tulo, quem Claudius qttidam S. Snturnino collocavit
antiquitatis xxviii novemh. SimiltsRosaspcclatitr antc scriptttrttm,
summx in-
titulo, ante seculum vn vel vm apud Occidentalcs vix
sculpta supra basim quaternorum gritttuutn, sctl rosulis itenujue rosis
dicia Ar- noto : ut vel ideo maijis siispectum miln sit judicium eo-
novetn circnmcircti el iluabns atl pedem eritmpenlibus "' Pfoprlo
chieplscopi rum qui solo argumenlo, ex Epitcphtis B. M. prsefe-
; , , , ., , siimoolo.
nomen : sttpiita. Vterque autem titulus, eo quod non exhibeat
reiilibns et tipud Boufant fol. 1B8, 161, 238. 316 t)i-
dietn mensis Roniuno iiunc notatum, sel rulijnri ; me-
sendis sumpto, Beatis Martyribus et tinno festo itt ec-
rito prxsiiinilur, 110,1 esse scriplus in principio restaiira-
clesia rccolenttis adnumcraritnt Florium, Restitutum,
tionis, qitando scripti stiiit alii, i/iti per Kalendas pro-
Bunum, Vivianum, Felicem, Archiepiscopos ibidem
cedunt ; sed in ejns progresstt, qitando Kaleudurum
dictos, et quidem Bonum adnotala i.nd. tertiadecima;
ttsus magis exoleverat, sicuti etium titulo Ituic postrcmo
cum primus Constanlinus Intlictiones numerandas in-
accidit, posito super S. Lucileri sepulcrtim. Utrimque
stituent.
acceptam Rosse sepulcralis formam luc vide, sl compara
1 07 Nolo eliam immorari bicipiti illi el a vertice in
cum Luciferiano Epitapliio, ubiduse insuper palmte vi-
verticetn coronatx Aqitilx. cujtis ccronsc sic usurpatx
suutur, in signum victarix, tle hatrest Artana a San-
el liiceps
fortnam hacteniis in nuliorepci i vetustiori exemplo. De
Aquila : cto relalx.
ipsius bicipitis Aquilse origine more suo accurate sctula-
tus oinnia Cliiudtus Fraticisrus Meneslrier, in upusculo

, de Originc ./rmarinrittn tcsserarum cap.-23,tantleinre-

solvit a Grxcis Cruces tlitabusdecussalis
esse, qui sicuti
tinets, sic etiitm Aquilas cwpeiint tjeminarc diviso rer-
tice ; nltjue fortassis quoties duo simul corregnabant,
Setl Itane conjecliiram veltem videre cxemplis nttmmorum
antiqtiorum ftrmatatn : alioqui rereor, ue sicuii mere
iirbitrarins (uil usus geminx nut simplicis Crucis, sie

etiam furnt Aqutlx : quamvis vehementer propendeam

ut tiedum, occasione alicttjus Imperialis conjunctiotiis
i,l ftictitnt. Veluslissimttm exemplar bicipilis Aquilx rc-

pentitr in piirnutUi qtiadam Anlonianx columme, tjttti

duarum Legionum in unam conjunctionem notari crc-

iltint ettiililr. neciilleriiindeiitile ititlltim uspiam occtirnt
•

ante seculum xiin, 17110 repeno in Parisinu GeorgiiCo-

Palrinrcliiilcm, qmr tn
,1/nt nlitioue, ietmismos aliquod veteruni picturarum, 109 Quid porro ad Crucem
diclo Epilaphio Liiciferiano videtur
expressa esse sub
Jii/tniiis Paleolatji trajectionem in Italiam accessumque
ad Urbanutn V anno McccLXVim e.rprinirniitim ulii rosa?E,t cuni triplex sit, vehementer ditbito.an ullam
:

Uniim scw, Pa-

JJJJJJJ^
pag. 18, spectatur triremts, Veneticis, Pnpalibus el babeat cum Primatu conjuiicttonem.
eoque argumenlo, licel fal-
Imperialilius Tesseris ornala : quns inter tres Ucipilts iritiirlitis tlitplict uti eolitos,
Hispunia celebern-
Caravacanam in
Aquilx, etiam a Ruperlo Bararo et Sitjismun/lo Im- laci, el incerto ;

Crticem, allalam per Angelos, prssumi

fuiise
Germanis initio seculi xv usurpulx.
peratoribus mam
ulicujiis Patriurcb.e. Pw
Calantano
108 Apud nostrum Melcbiore Inchoffer inrrmt Hierosolijmitani
simnlict usa rjnsmodi Crucis usus,
wt Calaris, Machinus vclcrem monetain Caltirilniiaiii littjusmodi, vero Arcbiepiscopo probari polest,
Pisanorum.
saltem Wtempon iominantinm in Sardinia
Elise, 11110
Cum enim Eremila, commorans in inoute S.
7" ab
Mojt T. V
 ; :

50* DE S. LUCIFERO EP. CALARITANO.

ab urbe milUario ad mare, anno mdcxxi, sub Tribuna Archiepiscopo Ptiano in Calaritanum :etquiahic Pri-
AUCTORE D.
matus tunc conshtebat unione qitadam trium jam di-
oratorii fodere cwpisset, ct corpu* humanum reperisset in
ttlam in
ctornm Primaluum ideo fortd$86 sJrchiepiscopales mi-
BpitapMo missus ab Archicpiscopo Micliael Fensa Cauonicus cum ;

S. Btim no-
Notario Guspare Sirigo, primum quidem in extimo mstri Calari triplicem quodammodo Crucem exprimere
tata fuit, sigiltis subscriptarum a se chartarum
pariete ecclesiolx ipsius observavit hujusmodi duo tessa- voluerint, in :

quod imitati sint etiam auctores l/uciferiani Ejntaphii

ria scuta ;
novissimi, de quo hactenus quxstio fuit nobis, sentienti-
bus factum esse post confirmatnm Arragonensibus Iieg-
num, cum Turritanufel Arborensis titulum Primatix
resumpsissent, seque pari quo Calaritanus jure Prima-
tes habendos contendeie ovptssent.

APPENDIX
De aliis lioc seculo refossis in agro Calarita-
no Epitaphiis.
drimlr \xvii! Decembris codcm reverleniet repereritnt 3\o
(on esl miranda inquit Archiepiscopus Machin,
tjtsitts B. M. Eliee epitaphium marmoreum quo indica- Defensionis Luciferianx cap. ingens multitudo
34,
batur Siinctus requieviste dvb xxvui januarius
istl ; et sacrorum piguorum, qua; reperta suut Calari et in Sotum Cala-
iii eodem viderunt idem scutum, quod supra vides du- rltanum cre-
prsedictis locis quia cum ba?e urbs semper, et prae- bros Slartyres
:

plici Cruce et lillera R inscriptum : sub eoquc coronam cipue tempore Romanorum, fuerit regia, caput, et Itabuisse
frondeatn, et sub corona tculptum hominis mai ilenti, be- metropolis totius Regni, et in ea fuerint commorati scientes,
iieqne. barbali ac criniti cnput ilimitlium, grandi clavo Proconsules ac Preesides Romani, prinii Flamines,
Iratisft.ritm nb orcipitc trans frontem quo intlicio credi-
:
et prima Judiciaria Potestas, cum magno foro cau-
lum est, Eliie islic culli mariijriiim tale fuisie.
sarum ad illam confluebant plurimi, non solum ex
;

sub Itlco
110 Ulrum lnc Elias tintc vel post Saracenorum atl-
toto Regno. sed ex Italia. Africa, Graecia, et ex aliis
Archlcpisc. venlum sit passus, non divino ; lanliim assero, Epita- mundi partibus, quisimulcum Cakritaniszelo fidei
on. 1201,
jtltiitiit isttitl ittin esse aniiquitts ipsa gentiliarum tesse-
flagrantes martyrium subihaut; imo etexaliis Regni
rarum institutione ; clununiquidcm viderifuisseJudicis (dico ri Imperii) partibus vincti Christiani, tamquam
Ciilariiiini, lunc prsesidentis, allerum Archiepiscopi maletici ad eam afierebantur, ibique diras mortis
Rici tigillum, qm illi Ecclcsix prxfuit anno mccvii. supplicio afficiebantur, et a Christiauis clam sublata
Nec enim alius ullus occurril, cujus nomen a liltera R corpora Martyrum, ex patibulis et plateis, in ea
incltontumpossil liic designalum videri. Altcrum outem
sepeliebantur.
sciiium ideo potiut dixi vitleri Judicis, qiti ssdificandm 113 Arcbiepiscopi istius assertum haud levibtts ar-
tccletiolts sumpiut tubministrarit, quam Arcltiepiscopi: gumeiilis conlirmavit Boliandus noster, itt prxfalione
quia (protil iixlmut vm
Aprilis in Commenlario de S.
ad tomitm l Februarii cap. 5; nec tamen lioc salis esse ab its tamen
Athrrto Patriarclia Ilierosolijmilano) neetluui indulse-
credidit, ut in suum opus referrel eos, quos in Triumpho nominandis
rai Bpiscopis timplidtas illius ssvi, gentililia scula Sanctorum Sardiniss Dionytius Bonfunt dicit Culari abstinutmus,
vwre secularinm nsurpare : saiisque videtititi liabnisse coli; non alio plerosque argumento, quamquia inventus
Calaritani /Irchiepiscopi, Crucem, sui Primatut insi-
fueril cum osstbits titulus
prmferens litteras b. m. quod
gne, cum prima nominis littera transvertim expressa
ille semper nu/lBeatus Marlyr, aliisatis ha-
intrlltgi
nsttri pro tettera. Dictum Epitaphium videripotett
benl Bonaa memorise verlere; ego necsemper Cliristia-
apud Esquirrum pag. 410 et apud Bonfanlum vaa
nitatis sitjnum csse puto, cum ctiam Gentiles, Bonis
440.
Manibus ac Diis Manibus per litteras n. M. et n. s.
111 Quod igitur ad Irrs hneiis, in Luciferiano
triplcx autcm Epitaphia prsenotasse liautl infrequenter sciam. Movit
Epitaphio iraiisrrrsini ductas, aiiiurt
es,ei quidmij-
tn Lucifetlano
.

preeterea Bollanduiu Eminentissimi Card. Froncisci

strrn roniinrni, ad Calaritani Primatut prserogativam Barbeiini monitio, ne eos, quorum Sardi recens exu-
pertinentis, videntur principium suum, >,o„ Calari,sed
vias reperissent venditarentque ut Sanctos, temere
Pisit accepiste, r.r Constitutionibut Ponti/iciis,
extense inopus noslruni inferamus, donec constet, quas Ec-
relaiis a Baiiosa rl Viviano, alque apud Macliimtm in
clesi» Romana de his sententia sit, aut nisi eoruin
iefensione Primatutpag. 141 et seqq. distincte Injen- martyrium et publica ab antiquo veneratio satis 'sit
dis, quibus Mrchiepiscoput Pitanus Balduinut, anno
aliunde explorata.
Mcxxxviii, ablnnocentio //rfworaliirPrimatushoiiore
H4 Bollandus anno mdclviii in lucem emittens
Ilu
super Provinciam Turritanam; elanno mcxc Hubal-
Frlritiirium, a se et ab Hcnsclienio elaboratum. Intc-
dus, ilemPisanns Archiepiscopus ejusque snceessores, defectu cerlt-
rim annifluxere viginti, quibtis nec nobis dilige.tUia de-
nmpliori munere decorandi, confirmantur tn Ttirritano tttdinis suffi-
fuit scribendi subinde in Sardiniam, neque Sardis deesse cientis
Primatu, n
donantur Primatu euper Calaritanam
et
manttsse po- potuit ejiisdcm Februarh copia, quin sallem ab aliqui-
Arborensem Provincias, ita quidem ut Episcopos
tuil a trlplici ad bus legerelur nec tamen quidquam allatum hactentts,
:

in Sardinia Concilia vocandi, excessus eorum

corrigendi, et quo persuaderemur mutare coiisilium circa eorumdem
1'rimalll, oetera omnia nute ad jus Primatus atlinent ineos
Pisanis precteritionem, quorum cullum ita recenter tum Calari-
exereendi habeant liberam fecultatem.
Archiep. con- Quodjus licet lani, luin Turritani, aliique per Sardiniam populi di-
eesso,
negct Mtirliiniis adeffectum unquam
fuitse adductum cunlur assunipsisse. Nllnl esse allatum
ego quidrm iwii facile rrrdatti, ciim non miror ui ,

sciam PUanot, re- tanla geniorum ingeniorumque

ceptaa Saracenitinsula, totum illius politicum humanorum diversitate,
regimen operis pneseuiis vnniensilate, regionum ipsarum distau-
traxitse ad se ecclesiattimm atitem regimen
:
si non
stttiim, saltem tuccessu tmporie,
tia, et iifficiliori qnam credere possit aliquis Ittterarum
soleatpolitkoregimini commercio sed vellem
conforman; rt m Ittinr fitirtt,
: eadem moderalione uterenltir
j„,„ ,/„ ,„ /',„.,/,.,',„ „„_
petrata tste, aredi
Sarii, Nam in iescriptione Sardinix, a quodam Sas-
convmienter debeat. L'„„m tamen qitam citra
laritanocomposita et Atlanti Blaviano inserta, acerrime jurala Sardo-
linir ieduco «d prxsens „r,ji,mritl,t„, : ntmpe
qitod prrsiriiiijitiir inter sc
Priniatiis S„r,l,„,.c, Mirseut, iirbts uostrx Antuerpiensis in- rum
s ,r expreste nominatus (quidquid
M de aho quocumque antiquiori jure. quac, otim ,w-
tigne lurhen, proplerea quod insua Geograplua ecclesia-
stica iionniliit tribueril relationi,
pcllatwne expresso) ad se ex urbe missx ab
translatus sit sub Arragoniis ab Joanne Cao, Canonico Calaritano quasi iehuerit ma-
;

jori
 DIE VIGESIMA MAJI. Sl'
jori solertia veritatem indagare,
ne cogeretur retra- ttts de eisdem edoctum. De tatibtts sic qusesilis et sigil- D
ctare ea quse scripserat; ncc adverterit animitm ad lalim inventis probatisque en modo, quo probata est AVCTOHB D.
ve-
luce clariorem malitiam et mendacium informantis. ritas reliqitiarum S. Luciferi, acceplas fideles relationes
115 Hxc eqo eonsiderans primum Auclori isli et (maxime. cum Sanctorum fuerint aliunde quam ex Epi-
vellemus
accipere.
altis (si in Sardinia inveniantur alii tam asperi quam taphiis notorum) libenter inseremus huic operi noslro :
ijtse sit ingenii) protestor, aotle me prxjudicinm ullum de aliis peto ut habeamur excnsali, douec sensum smtm
crealitm Turvitanx Ecctesix, per ea qux e.v Arcltiepi- clarius expresserit Jpostolica Sedes.
scopi Cataritanirelatione liuic tractalui inserui; rattts 1 18 Ab hac profcrlur el osteiitalur passim apud scri-
std hue non
fidem adhibendam iis, qua tatttx dignitatis et vulijo ptores Sardos Pauli V Breve, sub anno Ponlificalus facit Breve
laudatx sanctitatis auctov, non solum Romanx Rotx mdcxvii, ad Archiepiscopum Cala- Pauh
XIII, qui fuit Christi V,
ipsique. Papx Uvbano oblulil, sed etiam affirmuvit pu- ritanum in hxc verba : Cum litteris Fraternitatis tuaa
mortem protestatione , coram Notario et testi-
blica sitb accepimus etiam relationem inventionis sanctarum
bus, anno HDCXL die xxi Oclobris; prout videre est ad Reliquiarum, quas inventas esse scribis; quoa videbi-
ralcem Luciferinix Defensionis, necdum a prxlo abso- tur libenter, quemadmodum et operis argumentum
lutx cum ille morcrelur. Deiitde profiteor minime nobis et auctoris merita postulant : interimscito rem gra-
tjrave futtirum, velin Sequcntium mensium aliquo, vel tam te nobis fecisse, quod illam ad nos miseris. Le-
in facientlo paslmoditm operis Supplemento, reparare qemtam Relotionem promillil Ponttfer : reipsa tectam
Monemus
defectum, errove attt itimia cautela commissum ; quando vix possumus iubitare quin ergo ejus jam lectee,
interim, : si
deeofuevimus tlehitn inmearitate et claritule admoniti, pvobata fttit, saltem a Diomjsio Bonfant, post aanos
Deuique observalioues quasdom, ullva olim dicla in xvni vutgante tibviim tle hac maleria silmino stlulio
Februario, exponendas hie ecnsco ; iu quas opevx pre- scriptum, adfertur indiciiim responsi Romani? Nimi-
tium sit inspicere illos, qui nobis suadere volent, ut ruin, eruditis Romee viris (inter qttos Eminentissimus
jant prxtermissos, aut deinceps prxtermitlenttos donec Francisciis Barberinns, sacne anttquilatis si qnis altus
melius instructi ftterimus, in opus boc nostrum recipia- sludiosus et peritus; Lucas Holstenius, Btbliotlucx
mus. Valicanx Citslos; Ferdtnandus Uglietlns Auelor Iialite
1 I 6 Ex Romanis cryptis seu cmmeteriis subterra- sacrx in litteris ad nos missis) viris, inquam, erudttis
ncis miillu et : jnm olim erula fuisse Sanctorum Marly- Romse ditftcultates tantae. occuvrevunt, eade.m forsilan
rum corpova, et etiam ntiuc annis educi singutis toto quxetnobis, ut satis ttttum visum non sit, approbatio-
quod sicuti
veneramur orbe iltstrtbueiida, in compevlo esl. Constat etiam in nis Apostolicx pondits addere prxjudictis e Sardtnia
corpora mlssa crtjptis illis, iion solos Martyres essesepultos, sed quosris alhttis, licet ea nolueriiit sua refragatione iiifivtnare aitt
exRomanis ]
pvomisctie Chvislianos, prsesertim persecuiioiiuiii tempo- etiam abolere; maxime cum non res ampltus intetjra
ccemeterils,
re, cum necdum licebat tllis suas ecclesias, sua publice esset, omniaque ad translationem quam festivissimam
liabeve cxmetetia. Qua porvo ratione sepnlcva Mariy- apparata, et res isla morosius exarhenrequirerei.
rtim ab aliis non Mavttjriini se/iuleris secernantur, ne- 1 10 Neque Idc objicieiitlam pulet atiqitis ipsorummet nec compara-
mo tio cum Roma-
bactenus lilteris prodidtt, nec unqnam cum iis cov- Romatlorttm itt hoe negotio prarim; piitriittum etiitn
niSfjure non
poribus qux atlferitiitur publicx veneratwni exponenda, utrimque inlevest : Romatwritm enim Martijrum cor- aquo instttuta
adferlur simul ipsa inventionis eorum historia; qux si pora educuntur c locutis, ab eo qito illa comlila primum
adferretitr, sapientibus xqite ac insipientibus posset pa- sunt tempore nec reseratis iinquuin, nec alio transiati;
tescere, quo el qitanto cum funilamenlo swgttla judicata creduntur autem esse Martyrum,propter certa quxdam
sittl digiia honore isto sacro. Iulerim, cunt ea quam S. et passini imtubitata (ttt par est opiiiart) Martyrii signa,
R. Ecclesix omnes debetti reverentia, suscipimus irans- ijtsis sepeliendis vapltm adjuncta, sive nomen adsit cal-
missa nobis Stinctorum ab tpso agnitorum pignora, ei, lateri, anl lapidi insciipium oliin, sive non. Ista
codem animiprxparati affectu suscepturi etiam ea, qux vero qitx nuper retegi caperitnt ossa, olim (ut ipsimet
misit miltelque Sitrtlitiia, si ca approbaverii Roma. Sardi fatcnlur, et res per se loquitur) e.r vartis locis
1 17 Dicit pag. 177 Mucliinns et plttribus tocis con- colleeta sunt, invectaque sancluarns ad td praparatis
sic etiam pa-
rati stmus re-
ftrniant Esqtrirriis alqtte Bonfairtus, oiiiniiwque verum iu pace Ecclesise. itaque prxter fidcm, qux inventkmi
cipere ilia, esse credimus de multis, ad ea dignoscenda obtulisse modernx tlaiiila eiit : requiritur etiam fitles, danda ve-
secomplura Martyrii argumenta, v. g ensium, cla- teris rraitstationis auctortbtts. Qumautem illis et qttate-
vorum, vinculorum, et aliorum instrumentorum itns tlebcatitr e.ruminaiidiiitt vcnit : eaque de causa tam
Mnrtyrialium, terra> aspersae sanguine, ampuliarum distincte volui cap. 7 crpticare ordinem et successwn
vitrearum sanguine et reliquiis refertarum. Quod operse, in retegendts expurgundisque Lueifevianx eccte-
porro hujusmodi corpora non fuerint ibidem sepul- six cryptis positx, ut e.r lus conjectura fiat de ceteris,
ta, sedaliundetranslata, ex ipsa inquit ossium dispo- infra vcl circa xttem S. Saliirnini aut alibi repertis.

sitione clarescit, et ex ipsorum sepulcrorum pretiosa MuiUi siquidem in his milti se offerunt digna notatit, cum Sardox
retiquix noti
constructionc, cum Epitaphiis ex variis lapillis mo- ad qux si animum adirrlisseat it, qtwrum pio studio
riunc fiitmum
saico opere concinnatis. Item perennis odor et sua- nuper curata refossioet translatio est; eautius fortasse tnveniantur,
vissimus ex hujusmodi sepulcris et Reliquiis effla- procedeutlnni sibi existimassent, tiee promiscue omnia
tus;vnletudo ab infirmis praiter naturas ordinem iu tllts vetttstis saitctuaviis repevta covpova, pro cevtis et

repente recuperata, admotis ejusmodi Reliquiis ; ti- indiibilabilibiis Matiijritm corporibtts habuissent.
tulus Sanctorum innuiuerabiuum repertus in erai- 120 Primum igitur quxramus, quo seculo credide-
nentiori parte altaris Basilic» S. Saturnini, qui nou beat facta illa Saiicluaiiorum Cataritanoritm cviislruciio
scd olim repcr-
solum ad repertos intra basilicam, sed ad circum vel resttiiiriiiit', qiin sttb ttiio ac simili iniisivi u/:etis ctm- tx sint dclatx
circa in subterraneis sacellis sarcophagisque miro tcxtusic ovdinata sitnt oniiiia, nii ordinata fuisse ex adSanctitatia,,

ordiue dispositis repertos spectabat; permoverunt ittiite invcnlis riunavum vestitjits et sepulcrorum dispo-
Don-Franciscum de Esquivel, Archiepiscopum Cala- sitione prxsenii apparet, Videntur exislimare Sardi,
gux apud ritanum, virum religiosissimum, ut servato prae- Savacenis jaetas, el in hunc usque diem inla-
vuttius a
Sardos satis
scripto Concilii Tridentini adliibitaque matura cum ctas mansisse : quo posito crede.ndum foret, suliem anle
Probata esse
constaliit. Theologis deliberatione. ea inferret in cclebre San- octavum seculum el Savracenortim irrupHonem constru-
ctuarium, quod in ecclesia Cathedrali extruxerat, cta el sic exornaia fuisse sublerranea hxc Saiictiiaria.
publicseque venerationi exponeret. Ilsec Machinus, Sed qtti sie sentiunl, vehemenler erranl : jam enim
Esquivelii successor : ex quo el ex dictis etiam conslat, oslendimus cap. ult. citm qui pnmo apparuil sepulturx
variis ejusmodi corporibus requirendis inveniendisque Luciferianx titulum esse seculi xiv, quando regnare it,
occasionem datam per Fr. Franciscum Hortola, divini- Sardinia coeperunt Arragonii. Igitur eo tempore nondum
illa
 ,

32* DE S. LUCIFERO EP. CALARITANO.

A illa prorsus erant occultn ; sed adhuc patetilia, quatlam- 'jftitium inciirsionihiis vnstatn ct spnliatn. In qua publi-
AUCTORB D. P. tenus repuraata ac restaurata fuere. Quis autem nescit, c:v rei calamitate. eaque pe.r inftdetes illata, non estcve-

setatem tllamsarrse acprofnnx antiqmlalis prorsusigna- dibile tantitm rci snrrte faisse qiiietem, ut vaeavcril or-
quxdam post
ram fuissc, ct ail rrri iucrimm [ncieniliim
(altfove nandis istum in vmdum sancluariis attendere vulgo
teculum 13,
vahlo ineptam ;
proindc non magnam cerliliuhiiem eru- Christiannrum, siue Episcopornm cura, sine sacrorum
ditts nunc facere, quse tiinc acln sunl. bona fide haud cultu ferrue rivetitinm .
prtrripuis quibiisque hasilicisin

dubie, sed nimia sxpe simplicitate. llvjnsautem forlasse fana spurcissimi Mnhnmeti conversis. Qtiod ad alias
temporis sunt ea , tn quibus barbaries mttfor occurrit et mn<iis percgrinas notas attiitet , in utroque expressas

Hispanx dialccti tiotnblllnrri imlifia. Scd li.rc fnrtnssis Epiiaphin, co„si,li„s de „s prsedictus Kirchcrus, in ta-
non multa ertint ; nist arrensere cis velis omniii, m libtis enoiiandis felictssimns interpres, anno mdclxxvi
quihus DVIEBIT pro qvievit. aiit alias n pro v scrtbitnr, die xx Aprilis rc.poiidii, isfiusinodi charactsres nihil
qut „„„,' Ilispnniis vhohsimls rst, seil pntiiil elliitll Sar~ aliud aignificare, qnam duo nomina iesus et maria,
dorutn mitiqitiorum fuisse, forts a Saracenis acrc/itns, modo Latinis Grsecisque contrario, Orientalilius ,

ni. t ij(i •
„< antiquior; quapropter nolo u bac eauta cui- Qebrsais, Syris, Ar.ibilms proprio : qu?e Saraceni
qittini siinpiihim movere. cum Latinis lilteris ertiimare nescirent , ut melius
121 Secttndus Lvcifcrinn.r sepuliiirtv litulus, ct sub poterant suis istis characteribus descripserunt.
omne.% post priiiw retecttut; musivo opere erat rante.riiis, sicuti et Qnod iiti iim sciveril is qut eosdem luprthbiis isiin inscul-
11, uti pro-
reliqni pavimen-istructura. II oc veroopuspolestnecen- psit, nescm ; vi.r ntttcm thibito, quin cisdcm alicuhi sic
bant anni
incarnadonls seri velustiusquam inscriptiones titulorum sepulcrorum- vcpcrtis sit usits, ad majorU antiquitatis specicm. sttis U-
attditi, conditorum? ftgmentis concitiandam.
qtti'. eidem operi intexlorum vel sub ipso lis

Nemo ihinii, opinor. Alquiin liis iinum essc jam di- 123 Reslat igilur ttt iiiitsicum istitd opns , rcflnrfs- llii poslquam
linins iiiiin. 1117 iintiitiiiii fcNNO ,r\, ne aiitem duliites ceule snb Pisanis in Sarilinia Christiatiismo, strni crc- cottapsas sub
Saracenis
/Erttne Chrisiianse, on Juiianst fortassis n„t Hispanse perit nb homtnibiis. piU mngis quam eruditU : quod sanc
ccclestas
ailiins liic iioteluf. vide qudmudo apud Bonfintt, pag. ostciidftitnt, quaiido pro Roma-nU Consulntibns vel Jm- E
127 stefanus quievisse
n. m. legilur ad d. v. ivl pcratrirnin avnis, qims wlas Martijrum signavUset no-
an. n.NRi. c, idest ad diom quintum Julii. lavcritiil aiitins Doinini nostri, aul a Virginis partu :

annn Domini nostri Ohrisli oentesimo.Po^ qnosqtte codem temjtore vcl etiam pnuln anle insulsns

228 II. M. .III.IAM s.... virqi NW PARTU.... aliguis Cbronicarum figulus, sciolus vidct i cnpieiis, ap-

tasse pottiil aiiiiijiiis Martyribus aut Gonfessot ibus , vel Yictore Pa-
extrita erant cetera : patct niltilominus nn-
saltcin fulchbns i„ Chrisii /„„ r 'jnifsffiitibiis. De repa- i>a fffad-
niun aliquem a Virgl numerandum quod
li partu :

fnmhs VwlotiPapx III, mmente.

Stiriiim.cfcctfsiisfiifiim fuisse
ipsum clare exprimitur pag, 313 in koc epitrphio
ostendit Breve ad Jacobum Calaritanumaliosque, num.
ii. m. iikxkdu.ta d. i". (id i-si , deposita non, ut
104 siiprti iillfgatuni ; cnjus priorcm parlcm non inu-
quidam it.liiulii. Domino passa) an. a partv \tr,inis
ct borbaric.r lilc cril hic tolam lcijctf. Viotor, >ervns servorum
ccliii. Neque LatinU iatitum litteris, sed etiam bmba-
cyfrsc Dei, Jacobo Calaritono Arehiepiscopo ceterisque
iii ix syfris scriptum pag, I2S inc iacbt heatvs mak-
Archiepiscopis et Episcopis Sardinig., salutem et
lni uii i
PRESBYTFR, OBIT TERZIO KALE.NDAS MARZI
i.avs
Apostolicam benedictionem, Quidam ex vestra in-
AN. 101). Ejusdcmque generis videri possenl altquain-
nos venientes, erclesiarum vestrarum, pene
sul.t ;„1
vinllii, babenlia pro numero Latino VI litteram e, pro-
quam
collabentium, statum nobis exposuerunt : quae me-
pifr coiivciiieiitiam character is liabel cum cijfra
rito ita indigno animo tnlimus, ut quasi ad proce-
usitata 6. Bonfant a (rrsecis putavit sumptumpro az,
denrlum contrn illarum Episcopos compulsi fueri-
quod iis scque supponitur pro senario numero. Sed nec
mus, praecipue contra Fraternitatem tuam, qui Pri-
Gr&ci nci Arabes docuerunt stto 6 vel o- stcutendum,
inveniturpag. 124 quidam
mas es dictfe insulie, cui majora Ecclesiarum neco-
uli p (Petrum libuit
Sardr. iutfi jiffitn
tia deferenda snnt. Ideo enim Sedes Apostolica, cui
i) ijitiiltfitnf quievisscin pace D. gh.
bfnf quidem legi
licrt iiidigne pra?sidemus, per diversas mundi Pro-
Ki.. ivni; iiln «lie viu Kal. exUtimo,
non puto c.if
vincias, Episcopos, Archiepiscopos et Primates in-
tniiieii (ii.ii :in nui Arabicam notam, sed
v
slilnit, nt recte singularum ecclesiarum gereretur
fi i
iiho IraCtu conjunclum, h,,„ hic iuni alibi sxpius,
in ifilfnt Epilaphiis.
administratio. Quare nos Fraternitatem tuam cete-
c L rosque Archiepiscopos et Episcopos commonemus
1 _2 Clariorem Arabicse seriptionU speciem prsvfe- ,

nt Dilectionem tuam unanimiter adjuvantes, illa-

barbarlcx ttiitl siijitu , visenda pag. 221 ,•< pag. 221, ubi scrtbi-
.,<,.,,„ run. restamationein quanto citius procuretis. Vos
<i<, ll.r quoi BON] MESIOIUl SISINI i
H.M Hll IN I'ACt; SUB XC
tnl <!< ahis ergo in bac re propoiisos ifa ostendite, tantamque
tiull. taceam) K. «II kj IMi. XIII.
in line adhibete diligentiam, ul cognito studio ac di-
ET 1). M. KlisTITV-
ligeutia vestra, si quicl hactenus negligenter autino-
ta... Quid pluri-
bedienter deliqueritis, merito propter hoc tolerare
btts '.
Faiiget et tnr- (lobeamus.
queat iii lu.\ f.iplt-
124 //„ ille, Bciieveiiti) scribens iv kal. SeptembrU rrlmas et
eandii qui aol< i. et m mce cicnbbit obtundat siH capvt mlxxxvii. satUque insinuans luinni Iliernrcliici Ordi- Episcopi
iitni Bonfanto, qui vacem a Cicnus formatam lestauras-
imogi- iits ftrmam, ,/„„/,.. /„„c ,,„/ /„ Stifihma, csse a recenti
iiniiit qua&\ .-fiu/tastur preti nsvs Martyr, instarpoe- sent,
.

pOSt iiijffssnm 1'isinnritm nistitiitiiinc ,/poslolicx Sc-

ttfi Viiitni, ipso tii nhitn sniifti. i
cecimsse, ffos in /v. ihs; sicul n Pisanee civitatis tnagiscratu facta erat in-
putaio t„i iitiintm 2 Aprilis parte 2 ,itn„. 20 diximustx siitiiim qiiuiitor Jii.heiiia. „ qiiihus oppressionem pa-
Kircliero nostro rursumque ante. Topi. :! Mnn ,<, hfiitfs tiiin Prtrsules, quia Pontifid qucesii era.it, Vi-
tli.iiffin Chrqnologica Hserosolymitanorum Parergo ctor in titttra Brecissui parte cupieates secclere, et ad
wiplcniit.. f.r ,'filfii, Kiirlifi,, et qliis, dmonslravi- s.-ffnii,' mtilcntes caritate dehita snscipiendos piotnit-
iiiits, qtmd „ti„„ ,lii„il,i.,„l i,
(',',,. ,,//„,,,. ,',. j n j lt] .
|//lr (ii. I: i
quo rtirsum intelligimtts, miignificam et splei,-
Arabilms „„„<ti,rrii,t sitscepta de-
non nisl
, ,,(/,.,• ,„,' Saracenos invehi m iliilatu illam s„nctiiaii/irui„ tnsrructintiem sitb Irrrtt. tlf h.um cnj-
Surdiiiiiiin iifti iiiiiiifrini „,:,, uHim,, ,„,„„, dominatus
scc. 111 l.'l i/„„ „<j,„„,s, ijtst, ff,J,'si,ir„,n ifst.iiirntioiie. \ut par est. jtarum
Sariliiiiuiii srriiln. /utst „„„„„ llfiiijr;,' ./,,,/-„,,,, /;., „„/,„, <rfilcit) postetiorem, rtstauratto,
inrcct.r.
adliuc serius esse factam;uum
Christiuiite ,„„„,>, nec iii ltiiliu „fc „1,1,,, ,„ 7 „, jnMl _ snhffi frrbns /„„,„„, /„, ,/,(,„„, /,„., „,/,•„ dilatx hse. es-
cari.ti, scripturarum tal>„l,s aut fepi4ora{ium »,„„„,„,„- sent, et c.c ntlithiihs sibi /„„,/, ,s
fach £pi-
/„„, npttlcnlt
lo,„,„ -qfcuimh, unif seniium VUI ei ix
cum jam sub ; scopi, ul noii solum ad ucccssaria sitf[icerent, sibi sed
juga barborum oemcrct Sariuua,
variis ,„,iea variarum etlam ad spletiilorem cl miigiiijicctiliiitn abundnrcnt.
Vicatnus
 ,

DIE VIGESIMA MAJI 53*

Dicamus ilaque seculn xu ccepta, seqnentibus porro ET B. NICOLAFS. infra qu.r vcrha, Inlatn In/jdts r>
nvcln ct arnnta fuisse Sanctunria, lam Calarilana quam lonqitutlincm iliiulnts lineis implentia, notalur grande
nlia per insulam.
inter duas in- Slgurs pnliiins til Mnrtijrrs ,lr-
125 Priintts Itnc in genere nominclnr Petrus, cui signari sciaa, Stntilitcr
sitb Archiepi- paq. 447. Crttx
scopis Cala-
«iiw sicxxxn Ilonoritts II PaUium et Spolia tleceden- grandior intrr tltius snuilrs patmasoccurrit,
ritanis Petro, titim Clericorum cnncessisse ittrenititr, litteris in arehi- cnin hnctitit'n;
v V*T7 HIC IACE.XT, f/IC B.
vio ndltttclegcttdis, citjus Iwc rcpertitm in Sulcilana
M.BARTO- LOMEVS CIVES ET
S. .Jntioehi ecclcsia monumeulum crcilidcr-m, qttod ss. m. r/.v- CENTI.EABRICI.BLA-
nonnihil lurbalo iicilniruin ardine apud Bonfant pag. SIUS RVFFI ETSOCIOR. El hi qniilcm sub nota
1S4 lale r.rltil.
Marlyrii. Suh sola tiniem commmdalione sanctilatis
Ubi corpus beati Sancti Antioclii quiebit in gloria, qiium snlatn eliam tndicnt ttnnus Chrisli, rr
tincloris
Aula inicat, virtutis opus reparante ministro, conjectura expressus, mi siiprn exprimuntm anni mltt-
Pontificis Christi sic decet esse domum, tis, hnbcs prig. 441. f HIC I.ICENT PVELLE
Quam Petrus antistes cnltus splen lore nobabit, SS.TECLA. ERASMA. ELIA. AQIII.A. KT
Marmoribus, titulis, nobilitate, fiile ; ACNES. QVEIN DOMI.XII MtjRIVNTVR IN
Gatlo, dedicaturus xn k Febru. ./N.XO DOMINI CCCXXXV 1)11' III IVLII.
Aimis post Petmm utx floruit Ricus, cujus memoriam 128 Ceterum quod secula ista, quibut htxc facta af-
in omando S. Elirc M. tiimulo atligimus supra. Post firmuinus, majnrrin, ut dt.ri pietalem quom
, truditio-
mtijtirt j.ir-
lltruniqttc cl inlcrinrilios ditos, sedit quidam Galllis no- nrin discretionemque operi attulerint, quoseumque titu-
tnlt i/tinin
mine, omissns in Catalogo apinl Machinnm, setl co- los, quascumque arcas, quxcumque mnrmorum (ragmina cerliiudim
gnoscendus ex illustri sui Prsesulalus moiiumenlo, qtiod coiiqwreiido cniiveiiciitl, ique, niiiiiifrstuin in.lti fil rr ,„- coHecfUun
apud Bonfniit tlcunrjue
fol. 437 hujusmodi legitur, in moutis sis earttm inscriptionibits, opud Esquirrum ci Bonfonl tttuttt,
Calaritam eremttorio invenium : lcijcndts. Nam
primn in illis nnill.c stntt, quibus a,ldi K
B AD flONOREM. DEI. ET BEATE tur exprense anniis Indiclioiiis Constuntinianse. Eretn-
BARBARE plum xi ii Indictiojiis/am dedimus : ahn minimum vi-
MARTIRIS. PSENS ECCIA. EST ginli eoitgcrcrc bic possem : quat si non sunt sculpta
CONSTRVCTA. jiost iiscessnm Saracemrum quando extremse siultitiss
SFB. ANNO DNICE INC.JRNATIONIS fuisset iesignare annum In lictionis nulluin certum i.m- >i»>i>i quos
MCCLXXXI. pus p.-r sc snlnm ttplr crprnnrrr) sni fide bonn tuncqitd- Mui hirum
INDICCIONE VII. DNO GAtLO KLLAR. dem illata Sanctunriis olim antem faela ,
qi i
non ttsst

intitinl nnla
ECCLIE mitnis usiis frrchnt ii.t simplicitcr Indiclit iiis. unnoi tudlcttonts
PSVLI RESIDENTE. EG. EREGVANTINO. inliiri : rrrdi tlrhcut csse fncln post Indictiones u Con-
I/MIGA. magno ordinatas. Tfinc vem sequeretur eos
slantiiio
,

PFATFM LOCVM. COIIEREMITAS. SVOS. quorum corpora sub tnti noln fuerunl condita, n"ii (uisse
EODEM TEMPORE GVBERNATORE. Oj>i- Martyres, sed m pace Chrisli simpticiter quievisse. Vt
Jacobo et nantitr aulem Bonfant aliique, lianc Barbarain tllitm autriu rrrtlitiiiiis cnsdrni, saVem virtutis eximise titulo ,
aliis,
esse, cujtts sepulcro inscriptus hic tilulus poslea reper- pro Sanctis habitos anliquitus (itisse; meliori ieberet
lns esi f S. BARBARA V. ET M. Q. VIXIT auctoritutc constare, quam hominum ita coJce credulo-
ANNIS XXX. riint

120 Tnvenitur apnd eosdem Auctores dfiscriptio ttr- \%Q Sicul aulem utltil miror in miniinnrutis tittt/ts-
attt norls
c;r, quam circa nnnum mccc (forte sub Archiepiscopo que fidtliitiii quielis lempore seculo iv et deineeps us-
,
cum
rort/cclis
Jacobo, qui anno mccxcvi sedisse invenilur) confeclam quc ild IX se/illlturitlil. titm ucctrnlc BXpresSOS nnnns txpnnsUme
esse, videtur jiosse hac rationc suaderi. In nrcx jam th- setatis uniu>cii/,is<i,:,\ cum id Gentilibus ri,,m "''">
ipsis
clee Inlere uno. conspiciunlur tria corda, coronnm ei jiussr in usn sciam, rt ad nostea usqtte lempora senia-
puliiium paitniltia, qtioruin tliitt ,/l,tdii\, lrrlnr.it snt/itta tum conlinuari oculis ipsis videamns quolidie : ita ,'if

transfigitur nint subjectis sigillalim litteris. D.. T.. V. ficitlt, , crediderim, ./„<«( [cvm Rom.v a alib, vix lime-
nec dubito quin hsec sint indicia fidei adhiliilte tuuc rit iiudi ii, ,111,1111 sepulcris Marti/rnni inseribce) vaca-
martyrio. quo intus hirmittiv muliercs fuerinl ronniat.r. vcnt Sardis lam diligcnter quserere, et not tim poste-
E.c altera parte sic legitur f UIC I.ICENT SAN- rorutil triidrrc rnruiiideni setutes, ijiuiiii factnm prsesumi
CTISSIM.IS (barbarismus esl, pluralem (emininum vnlutit, iiui Epitaphiis de qmhus agimus, et in quibus V
in as terminans, DORO-
nti Hispani fatiuni loco a-) plerumquenot t r wtr.s per vixit vel bixw annis pmjs ''"'"' '''"'

TIIEA, TIIEODOSIA ET EVGENIA, MAR- , mini s ... suniinii,, iiiiiniint auctorilulem, quasi ipso- ,'",„'/„','/"

TYRESET VIRGINES.Q.DEPOSlTASSVh T riim marlyriorum tcmpore vei sub C nstanlini Magm

VBl REQFIEBIT CORPUS S. RESTITFTA filiorumve ejtis Imp rio iculptis, „„: ,1 snmplis „r u h -
M. J.XTE I). CCCCX. Bonfant te nltima verba qitii puris antiqttitatis Martyrographia. Mil t vero, ditm
sii Domini 410. Nemo sic locutus esl
explicat setate considero, qnsi superiori vectilo fiamines aliquot phan-
ant scripsit unquam. Qaid st ita legam% ante dccgcx ,
tastici suni commenti Brixise, Ituh.r Cisatptnse urbe ,

id rs! nongentos decem sui> inietligendo annos. Sen- tinn tnpinsn Martyrum sanguine sucralx, quam juriint
sus ul puto clarus rnt tjitts, significabitque, quod hic distinctas d,- tUngnlis notitias reiinenli, sictitdemonstruvi
lapis calatus et prxdicta corpora huc allata sini cicca juictc 3 Propylei prtccitnti : duin. inquam, Brixiensia
anniim Chrisli Mccc, qurtndo srilicct nnni DCCCCX flu- figmenta considero, aliquando im nlit formidnre, ne si-
-rissr cirttelinittur ab eo trmpnre, qno cx co loco ttb/ntu nnlis ulijins snrnntttlnr, nlutes niitnium in Sjcdiniu
fueranl ossa S. Restituta1 Mirtijns ,
puta a tempore Martyrum, quorum nomina vel corpora reperif, pro li-
Constanlnii, qni hniicsiitts coUocari Mitrttjrum corpova btltt stio dcscripscril in itlitjuti Cuiiimt'itttiri„/i> ; eoqtte
prxccpil. rulijiilo fmcm prrltilmt Epitaplnni nlit nuclorilnis.
127 Ilim.vero httnd immeriio vidcor formnre cnn- 130 1'nrtcrrti iinn sutis jiruilcnlcr in Mutlijrmn
jecturarn, quod rrrr„':r siiut pcrsuli.r plitlcs; lil,- llilr
, uti istarttm corpora sunl translata se- clnsseiii qttits vc! ,:r i/,

credttm suni
ctttto
culo xiii aut xiv sic et nlinriini plerorumqiie gitilms sis Epituphiis scire poteranl Snrdi, ulio quam Marlij-
ut Spl- , .
i .i nr..r
lapliia ple- expressior nthliiur Marttjrii wtt Sanctitalis nota, tttuc rii titlilo fuissc in tlrcis siiigiifurilnts cnndiliis */"'<•
; Sfartyrum
raque scul-
qucqite fucrint translttta et clcvatu , lis.lciuqitc scul/iin etitim accsv melius (uissent nnmgunmitlaixin Stinctua- °"'. '/"'"
Pta slnl sec.
"'"" """
ttaut 11 Epitapliia , cnjtismodi varia e.rtnnt aptnl Bnnfitnt. ria. Talts est qux apud Bonfant '
pn,i. 4)!1 Initdntnr. ,,t
Miuttjril
.
,
Pitticu ejentpli Pug 31)2 sic
causa proilucain. lcgcs : elcgniitior cctcris reniisteqne cnlutu, ctim liuc c/iijruphc . , w ( a
BIC I.JCETS. IVSTVS, FIX. ANNIS XXX Menioriam Cassjse fecit ToccJiius, conjugi et m.niri

filiorum
 ,

54* DE S. LUCIFERO EP. CALARITANO.

A flliorum Buorum digniss. Talis qux pag. 256 occurrit, sttppleos liencmerens aut bcnemeritus ? <7iior/ ehgittm D
/BCTORE 0. P. sed verstbus ab im/icnio sculptorc perturbatis, qttos hoc puero nonconvenit, Ofli, ul scquitur, vixitann.v. mens.
tttoiln sculpendot fui*s>- puto : xi dps id est depositus) xv Kal. Aprilis Ind. vn.
Quisquia horiortumuli.rpiiilquid solamen humandi Halieat purlem cum Gesi, qui istum locum boluerit
conjuoes
conjugilrus
est, biolare. Non cst qitod te moneam per n intelligerc v :

feccre ante Continet iste locus; conjux quem cara superstes eatit jubeam adoertere animum, an in tali Epi-
est si
irruptlones P tapbio aliqua Martijrit species vel umbra appareat;
Saracenorum,

Talis
Marcello Ruflna dedit Leontio,
esl, i/mt conjutjcm Emeritam
in

, rj
pace
stio uli
^ vidctttr
qtttim ettfim ttttttam tnvenies

Bonfattt, versu sulis eletjanti conceptum

ill eo qtiod patj.
:
368
cujtts,
babet
inju-
thoro separatam et Sanctimonialibus adjunctam, condi- ria )> >/>/>>! ttiti itttililuli, unum alterumve defectum facile
dit I.AYKENTIUS C0NTRA VOTUM, ipsam arcam hit vct- hoc modo supplebis,
erttens, in guibus sculpendit nonnihil eliam SimpliciGB magnnm retinebunt secula nomen,
peecaium est, quod sic legere et corrigere possis patj. Qua? festinatis fatorum stamine metis
•m. I!is ilenis sextum conjungere coeperat annum, ul

Hic inihi oara pio tegitur conjuxque sepulcro, Redderet Octobres animarn moritura kalendas.
ISaierita, sanctiflco semper sociata pudore, 133 Atque Ittec dicla de vetustioribus anle Sarace-
i , . . .
tnulto minus
duodenos flda Deo quse pertuiit annos.
l Eja norum mvastonem sepulcrts, hommum quitlem ptoritm, probandi titull
etiamsi ali- Sanctimonique geril Domino tribuenti ronam. sed Sanctis minime ndscrWcndorum; maqis valerc tle- recentiores
auam tnttt-
Suiii ,t alia plura apud Bonfanl vertibut eontepta Epi- lien: in mullo post mortuorum nobilium moiiumenlis,
si
Itnl VlrtUtli
> tctUenti im.
taphia, /„;<' seculo vn aut vni composita possis creiere: qua forte occurrant. Tale autem esse viietur, qttod in
„„„ item ex iit accipere argumentum Sanclitalu pu- JScclesiensis urbis xiicula quadam sacra inventum esl
/</<,,, eccletia niiiu colenia, licel defunctis tribuantali- subgraiu altaris, cl olim (orlasse allari ipsi pro labttla
quam rommendalionem virlulit, uticujn Pag. 802 legi- scrvtvtl (hoc cttim suspirari facil tum magniludo, qux
iur, Hic jacet Maximiana nob. Re id esl nobilis <-i cst palmorum iti longiluiine guinque, trium in lalilu-
i't religiosa aut Revercnda. Ilic posita est Maxi- ditte, tum insculptse cruces, tjrandior una in medio, mi-
E
miana ca quod Bonfanto esl Casta ttpag. 303 Hic nor ad siiujulos angulos) ubi circum extimam oram per
jacet Ii. M. Bonifacia U. I''. gtiod ab eodem explica- Iria latera (nam quartum in frontc vacal) iescriplse le-

lur religioso femina. Sicpag. 285 lionaj tnemorioe tjutitur hx litterc f a. d. mcccxxxviii hic. iacent.
innocenti ac pudicee Faustinse, quai \i\i( annis wi da. cc. iavmevs sat. iacorivs. Annutti sepulturx no-
Sanctu ponsus quipscenti in pace Epilaphium po- latttm Itic cretleret altus : Sardi persuasi, lilteris BA.
„</. tiht Sanctut eeu Sancius nomen viri existima, eatis cc. bcata corpora iiulicari, annum intelligunt trattsla-
ittilitiuiit mediiavi; nec iUsimile jhhj. 283
lltsi„iiii< tiouis ci litleras sat. interprelantur Sanctus : solum
Bonee memoriee innocenti Amantio, qui vixit annos dtibtlutii '
Confessoresne an Mttrttjres cetisendi tunt,guo- per conjectu-
ras explicati.
vni diee sex, quiescenti in sinu.SS. Abrahee Isac et rum sub .
» lapOe reperta sunt ossa : et Marttjres esse
Jacob, inpace \ii Dmni. ps posifum) vun Kal.Jun. ieftnil Esguirrue, quia inquitin sepulero jacebant clavi
131 Aiie praiiclit expag. 106, eo digniut relatu, aliqtti; et si forcnt Confessores, exlarcl Canonizationis
C.„„<|, i tituloi quo minut commode explicatnro Sardit, omnia trahen- memoria. Itaque sine hssitalione translata in novam,
Moruslo prrr
libus >t>l sua de Marlijribus prajuiicia ; ego lacunat ci- arcam ossa, ieportata fnertint ad S. Clarx xdem, eo
ijrti mortlto
>!>>•!• alitei posse )>/>,
uxor locavtt, > t re tupplere. loci catheiralem, splendido ctim apparalu,ubi uunc co-
TOTI\ 8 BONITATIS AHQVE INNOCEmi.v Ittuiiir. Quam id prudenter, viierint Sardi. Ego consi-
CORPVS nor i.x i.tirn MANet
.\i.\vn\ Sl ierant iumien JaumeUS, quod non abludit ab Arrago-
' itt CSt N0> QVIETVM Ql I DEBITVM NATVR& PE- nico Jaymes, id ett Jaoobus, si pari ular conjectandi
VBMIIIUS
Regre IN LOCO EXOLFERE IFSSVS EST libertate, ,/,,„«1 clavos esse eos, quiinscommitsi fuere
01\ INO, vi //,.,• DIE vni kai.. \Di: -
sarcophagi lignei, una cuiii carmbus consumpti ttt qui-
/ / 1 SM l/ / l
V7 'S Dilecta EIVS BE.XERIA
/1 bits sarcophagis jaetiertnt vel Baccalaurei iuohiereor
;

rn\i\ i;/' ii iti, „ curutum etl XI KAL DEC enim ttc puncta ttb Esquirro addtta pro arbitrio sinl,
I IXITAN morem, puncta sxjte. nulla nolantis)
praeter seculi xiv
quIESClThic eliam gemina ejusdem prolet Barnnps Olarissimi, juorum unus fuerit Jaumeus
tiitt

. .RIA M 1/ Siiel
. . m Afaanttii cognomento Satia; allcr Corius notum Meiiolani in
r'r/ws lANNVarii Itatiti noinen, cnjtts cotjnomeniiim allriverim sacrifican-
Nempe, t>ii teslatur Bonfant, prseter grandiorem h- tittin pedcs. priut quam suppeiali tabithi lapis iste ob-
tttiiint, minusculos duos continebat
ctilitiii
heec arca; ut legeretur umbo vero mortui ac
: sepulti sint ad pedem
proinde religua Epilaphii part intelligenda sit egissede ejus quod erexerant el dolarant allaris, anno Domini
tjeuiiibi prole, qua t:i piini contumularetur expriorite- mcccxxxyiii. Conjeclitr.v suut b.v, nec probo historias
pulcro, ttt quo ante ejus mortem jacuerat, translata in coiijetluris fitnthtas: solttm ostendo, quanlo justius
<; w it jemln.r fortitan est. Imaginationi tum plusculum indulgentet exigam ne in iis funietur Sanctorum antea ignotorum
prtdi. Sardi, ubi pttui legenium esse Peregre 3 (tnea,
in cullus.
legunl per martyriumi el u&i existimo in-
posse 134 Qtiodsi in hujusmoii Bpitaphiis non suiii iio-
iclluji nomen urbis, nbi Maurusius t-te nt templo iiin s>iiiiiiians probanies argitmenta, nec proplerea de-
obiit,exprimenio (exempti causa) Petilias, qua >). Arcx atiqux
buerinl cum its reperta corpora inferri SanctuariU ;
ii
t! Bruliorum in Apulia; Bonfantus, „/ tertium jun- qui-
mullo minut id fwri debuisset nonnullis, dequibus dubi- vetercs
gal Maurusiorl Venerias ((omjijam utergue dem sunt,
hic ctmde- t»r, possis, „„ trrc suil corpora Clirisliniiortiiii.
' ''"'"''
Sic in- sed fortc
i Petro, ''.''7 ',,;•,',, ,,'„>«>
*
I
integranii cu- i:u eiini arcam, <<< 71111 (sicuti ex titulo apparuit) inven- etttnlcorum
ra : guii 7 tsium ipsum ptnui annue cuitum lian est corpus B. M. Luciani, qui vixit annis pl. m.
sed cullmn ejus per ijaorantiam iax. qui fuit in pace positus v. Kal.Junii, uli habe-
vulgt, tti ritlittn, s. Mauri AbbatU commutatum esse. Inr png. 63; invciiinin esl altttd corpus longe minus,
182 Qtii (,/,« fiijilis ai amjecturat fitti, potuisstl qmtd (stcttt iiciturpag. 7") suppositum capiti habebat
ac (orsitan Hpracedem Epitaphium, quodx- ltiti!itm, ,111 pitmitm iiiscidptacratanclwra, dcindehsec
altetl ftlio '/'" /"'"''' Martysis tste
creiiiit, su- explicare, tam-
virba M. Antonius appelles (lego appellens) exitum,
Lelio : liiiani filius U fuisset
ejusdem Beneriu .., secundo id cst cxscensionem fecit VonustaB conli-
iit terram,
thoro, Siquidem Maurutii area iniunla esl infraaliam,
bei-ta? sua», quae vixit annis xi. Bonfanl omnino cre-
inscnptttm ut seqmlur
f Hic jacet iu pace LeUus :
dtl uiidennem htc notari Marlnrem, cui nomen Anto-
Beneme. Quidm'< »im Benerias corrigas, polius
quam nius Appelles fuerit; mors aulem in mari pro Chrislo

obtigerit
 . :

DIE VIGESIMA MAJI. 5S*

obtigerit, ligala ad collum anchora : cetera Epitaphii annum ccclxvii exhibente Epilaphiitm Flavlse Jovi- D
verba ne examinat quidem. Ego vero nudum anchorse na? filiie Fl. Jovini isto anno consnlis, snpra quod am- MXTORE D.
jactum in appnlsn navis factam quando ex- intelligo, plissima in forina dm-rtbillir Christi mmwgrammii, co-
scendem aliquis Marcus Antonius, potenlis cnjusdam rona veluti laurea elcganler circum ornatum, erectis
vin libertits, collibertam stiam Venustam, in ipsonavi- ttlrninjiie, Jitnbtts tjriintlihiise palllia Sflt laitrn rtlltlis :

gationis cursu mortuam, tiimulavit cum ejusmodi Epi- dtcttiir autein quod vixit annis tribus, diebus \xxii,
tapliio, in quo nec Christianilatis appurel resiigium. ileimsita Neofita in paoe xi Kal. Octob. Quee omnia
Nec si centena ejusmodi Epituphia inveniam, 'absque
f aitferuni suspicionem marlijru, e.r tllis ramis et corona
anclwram in (ronte habentia, aliud credam, qutim st- forsan apprebendendi, qui proinde nec alibi {si uliud
gnum in simili casu ctlinicis usitatiim id esse. iiiluladsit) fundart eam potsunl. Sapienter proinde
13b' Cum
anno mdclx venissemus Ravcnnam et, ; Congregalio, super Indulgentiis sacrisque ReliquiisRo-
xx die Novembris ingressi ornatissimum templum novi msc conslituta, deeielttin suutn aniii mdci.xviii die x
gualem etiam
Classensis intra urbem monasterii, adoravissemus sub Apritti sic conccptl; ttt Palmse eisque junctu-n vas
Ravennx In-
venimus, majori ara quoddam corpus sacrum, illic depnsilttm ct sanguine tinctum, haberentur simut pro signis cartis-
decentissime conditum a quodam Cardinali Legato; ad- simis verariim Reliquiarum ; aliorura vero signorum
moniti, esse S. Argyridis Matronaj et Martyris Gra- examen in aliud tempus rejecit : in eoque res hacle-
cav, cujiis ibi festum quolannis agerelnr ilie xxiv Apri- nus compcriv ex Epistola Cunltnalis Riccii
sletit, sicttl

lis, ducti (uiinus posl altare, ut spectaremus mtirmor, ad Episcopttm Cttrdtnalem Lucensem, qui simul ambo
tres aut qualiior pedes lomjitm, allum vero unum, quod dictx consultationi ante stiam promotionem interfuerant.
cum corporc illo pariler alltitum fueral, his inscripium Porro citm Ritveniititi Archiepiscopo innoiuisset nostrum
nolis : de lapide isto judicium , prwdictum Congregationem
rAYKITATH * TYISAIKI consuluit, el (ut idem Cardinatis Riccius Bcribit in prte-
APITPIAI ii TPO<i>IMOC citata epislola, dala ultimo Jannarii mdclxxxii) respon-
AMIP jt ET. Ein $ \7 .
sum accepit. twn sntiim
iiinnveiidiim ttipidein, eedipsum

et ab ecclesia Rogabnnt adstantes ut ipsum sibi Laline rejderemus; qiwtjite ilhid Marlyris esse nullojamcerto
corpus, '/""</

removendam hanc ergo interpretationem eis scriplum reliquimus. argitinento restiUiendum Domino Cardinali
patebat,
suasimus.
Dulcissima: mulieri Argyridi, Trophimus maritus qui ipsum donaverat, QuoJ executioni mandatum esse
an. vixit xxxvi, monuimusque removendnm a tempto cum nou ditbitem ; crediderim quoque Classonses Mo-
vidcri saltem lapidem, qui natus esset scnndatum parere iiuchos curavisse, ut certius atiud corpus acciperent,
intelligentibus
; el mulieri forsan elhnicse positus, ac quoJ mututis mutandis substituerunt in loeum priuris
detnde a Chrislianis (uisset allatus in crgptam, ut alicu- corporis, ue tniiltts tipptirtiliis ue sumpltis in ttltart e.c-

jus Martijris loculo claudendo servtrel pro latere. Non slruendo fuctns suo fiiie fruslraretur,
illa Corda (istic enim itbi tws litteram jt posuimus, no- 137 Viderinl Sardi, hoc an alio modo coneultum re-
tula quxdam aliquam speciem prxbens transfixi
erat, lint purttali reliijiost alqite eeclesittstici citltiis, quam
haitd modice intjiiinttiitnt Abstiuendum
cordis) si vere snnt cvrda, solum esse indicia ioloris; nwjnres eoruiit, prxdictis cl
ergo a
quem maritus hauserit ex jactura tam carm conjitgis aliis simitibus Epituphiis tam facile honorein dando, conjectttrls.
quod in aliis pluribus ethnicorittn epitaphiis videre erat, quasi essent Sanctorum Martyrum testimonia cerla;
et nunc s-xj>e inveuuniis opud Bonfant, pvtisstmum pag. ipsi vero ea nunc ctiant mterpolarunt mdecentius, tvt

29'J, ubiposl singiila pene verba, velitl lotidem suspiiiu, nova festa Sauctorum nequaquam certorum assumendo.
cornitatitrmodosimplex,modo Itneolii trujectum uttelo: Locitoi liabcat apud aniiquitatum Rumanaritnt erudera-
quod qui putarent esse Martyrii sitjnum, vehcntenter lores liccntia coiijectaudi, et nintitos lapidum mutorum

faUerentur. apices interpretando nostne se jacteni eslatk Oedipi,

136 Exlat apud nos dono Joaunis Jacobi Chifjle- oracula ei tripodc a se fuiuii arbitrantes, quoties haud
ti enchiridion quoddam, extgux molis, manu studiosis • inepte videnlitr bariolati. In bis si eiciitnr, aut in di-

simi juvenis Phitippi Wingliii Lov.tniensis conscriplum vcrsus ubiiitr scntenlias, erralitr sine pisculo, discep-

totum, ante anititm mdxcii, ubi is infinita propemodttm tatur sine scandalo simplicwrum : in rebus sacris utrum-
Romanaruin antiquilatum monittnenta sacra profana- que aliter evenit. dbstineanl igitur a conjecturis in re
tam in asse-
que, Grxca ac Latina, collegit : inter quaz videre cst sacra, qni procul maneie a superstilione m religionem
renda nomt-
titulos sepulcrales non paucos, ejusmodi notis insigni- invehentta volunl. Ntnn eur ego lilulis, qitns offerunt num sic
tos, absque itllo et tttlem quidem
Clirtstianitalis indicio :
Calartldiix cryptes, scinper credam de. nola Martijrii, repertorum
sanctitate,
exhibebitt tabella, Romte upud Carpos ab eodem in- non autein nlus, initio tihri 12 upud Botifunt, acceptis
F
venta, atque Itoc modo sculpta. e Commentariis Joaunts Bapt. Fvnteti de Prise.a Cx-
sinriun tjentc. qiti spectanttir nisciqiti batibus columiia-
i D f M.
ritnt tii ecclesia S. Nicolai in Vtdriano. nescio nn in
AVR. ZOTICO. VENE. MERENTI. COIVEGl.
eadem Sardinia aul altbi ia Italia l lu itint /etjilur D.
FECIT.AELIA. RESTVTA. COM. Q_VEM
BIXIT.
M EGNATIAE in altera D M.IVLIAE TICINI
. :

ANNOS. X.
MATIfS RESVS SORORI BENEMERENTI
TVMVLVMFECIT. VIX. AN. XXXXf' FRER
Ubi ante litteras D ct M, quas diis manibvs scrtptas PIVS POSVIT. Ilas, prius quiim admoverentur
vides, posita cordis transfixi nota, attud omnino desi- sitslentandis colitmnis, fuisse iwn Deo Maximo, sed Diis
gnare nun potest, quam tjeinitum vel suspiriitm : licet Manibus positas aras. nemo talium rerum peritus duhi-
alibt subinde prorsus otiosa illa sil, aut loco interpun- tticerit, Divaj Martyri dicalas nec ipse quiJem Bon
clionis dumtaxat usurpala. Neque mirum aliqiu videa- fant cogitare aitdet. Sin autem reprehensionem merere-
tur, quod signum istud transfixi cordts negem Marlyrii lurqui sic interpretans, Eguatiam ac Juliam prxdictas
trdiciitm esse, qttando nec est quidem vtrgulx, quns vut- pro sanctis Martijribus konorandas contenderet; an po-
nec etiam pal- gtts Pahnas iutcrpretatiir, quasque in tcrttnt reprehensionem effagere qui tn en cujus ad Fe- ,

ma Martyrium
notant. ejusmodi lapidibus frequentes videre est, bruarittm fuctu iiieniw, lapidis (ragmento legentes non
f^ ijp et in Ritvennitii isto fortasse vidimus, ad amplius quam lius paucas litteras,... OUIE CECI-
id sufftcinl : quippe qux non sint palmx LIA... NOS SVIXfA GINIA (que modica corre-
triumphalis, sed funebris cupressi nolx. ciione ittiliihiiti, ttd atioriim nimilium TSpitaphiorum
Imo, quamvis verx essent Patmse, mar- exBmplum,ieg\ et suppleri potuissent, BONE MEMO-
tyrium tamen neqiiaquain notarent, ttt RIE CECILIA VIXIT JNNOS QVIXQVJ-
exemplo luculentissimo probari potest ex Baronio, ad GINTA) maluerunt Cecilia;, tamquam Murtgri jam
satis
 bG* DE S. LUCIFERO EP. CALARITANO.
ati.t ilenionstrat.r, addere socias Suinuara et Giniam, indtcio CaraUtunx ecclesix, dicti simpliciler Episcoju.

AVCTOhG l> i-.

aUjue earum memoriam annunm fcstive agendum a Clero Ubi nutlum ccclcsix certJ? invenitur argumenlum, sed
decrcverunt? niidum Episcopi nomen ; in medio relinquam, sitnetalis
138 Quidl quod ex indiciu eliam imperfectiorilm, Episcopus Sardis annumerandus an vero Afns, dequi-
quandoquc prsesumpserint definire nomina, et quuletn ius Primus Archiepiscopus Cabittoncnsis, in sita To-
minime cong\ i"i pra tenm aiiUquitati, tnventui erai in pographia Sonctorum <>•! verbum Caralis : Hic 200
qitam cornm- prima prmdictamm cryptarum toculus jrrofundtts ac Ep:*c [> i AlVicx per Huiinericura
1 Regem Wandalo-
i/rm fragtnm- rum exulant.
ptenm ossibus, adeo ut solacapita (qutt partim integra,
tti tXplU «>«!<:
pariim comminuta apparuerunl) viderentut essetriginta i 4 1 E.c Culnriiar.is antiguiorihus ,
(orsitan ante
et in Epita-
guingue : nec dubium esse debebat, quin islhic compo- Luciferum, vidcniur- fuisse Gregorius et
ptiiis quando- Panlus, quo-
sila omnia fuerint, tamquam Reliquia? cerlm S&nctorutn rum iu sacello S. Stephani Basilicx S. Saturnini in~ quc distin-
guuntztr.
Miiiti/rnni aderat enim titulus marmoreus, palmum ventus titulus prxnotata cruce Primatiati; guo intclli-
dimidtum in quadro habens, et utrimque sic notatus gitur non esse, anliquus titulus, sed qui prssumi possit
prout exprimitur ab Msquii ro pag. 273. c.r antiquis fidetiter transcitptus sub Pisunis, quando
in unum collocata snnt tria corpora,ut sequitur : HIC
I.4CENT B. M. GREGORIVS EP. V. .7. P.M.
(id f.s/,vixir annis plus minusj LX, ETSOCIORVM
(barbare pro et Socii) PATLVS EP. V. A. LII
ET B. M. CIIRISTTNA Q. V. A. LII qnorum
m corpora Boiifuit pag. 549 dicit impetrata asportataque
a Juliann Juncardo Presbytero Genuensi ex Alassio,
ripx occulux vico amwno : qui ca illuc iransiulit, et

inira ecclesiam S. Ambrosii in capella Deiparse, Jan-

cardx familix propria, collocavit cum maxima cclcbrt-

tate dit! vii Fcbruani : quo die si annuc rccolantur,

Legunt Sardi Beatorum Sanctorum Martyrum nu- prststaret omiiti titulum incertum Martyrii.
mero tringinta quinque Federicus, FabianusLeo-
aiquad vel
142 Ex Africunis aliqui nominatim, et quidemcum
nardus, e1 aliorum Sanctomm. Si antiquos Martyres
noii servtunl titulo Mnrtijnt, fortassis propter mortem in exitioobi-
Teutontca esse credebant sub Romanis Imperatoribus, FlaccuranuJ
tam, exprimuntur paa. 520 hoc modo :
nomlna. Flosculum, Africanum vel Afranium, Lepidura aut
iS. UNVARIVS EPP. ET M. A/iorum uni
Lucidum oportuerat cogilare, aut quidvis potius quam TS. LVDOVICVS EPP. ET M. ptrperam
Teutonica non ina, itsque ad seculum \i Sardis ignota :
ETS. EGIDL-1NUS EPP. ET M. datum nomen
quibus locus detur, phtrima suggeret eadcm ipsa
si

aque facile
SVNT AFRICJNrS. Ludovici.
Teutonica iingua, ad characteres istos
Ubi Epitaphiorum posterus collector sub Pisanis (nec
aptanda.
cniin antiquiorcs credi possunt ejusmodi pluribus com-
Ob eamdem nominum Teutonicorum formam,
\',\\)
niunes minus peccasse videtur ponendo Africanus
tititli)
nl Irnftc ml recipere nmi possutn,tamquam antiquos Martyfes a
/7 singutari, quam scribendo nomen Ludovici quod, ;
miilln ji«\tr- Sulritanot Episcopos, duos illos, guorum corpora in
riorem teta squeac supra nomen Leonardi, tiiccndum estirrepsisse
vt/lu Tartaliensi sepulta, inventa asserit Bonfant }>a<j.
tim s perineptam eonjecturam nominis, olim forte non inte-
410 sul> hnc Epttaphio, Hicjacent hujusaulaa Prasi-
yre sculpti,sedperinitiales dumtaxat litteras, autalias
dei duo i ' Memoris?, Aymus videlicet et Alber-
compendiarias notas. Inventionis et translationis hisio~
tuSj sancti, sanctissimi. Vbiego MurtyriinotamnvU
riam invenies apud Esquirrum lib. Scap. \%sub uota
lum video, et nomen Praasidis exutimogrutispro lilulo
anntMDCXX, diei xvn Julit, quando Catari fe.stum co-
I pi copi accipi, Tnrtaliensem certe ecdesiam nemo du
rum agi scribtt Bonfuulus
quod proptcr expressius :
cetfnisse Cathedraletn. Quin ergonativo .v.»/.s« accipi-
additum tiiulum S. magis probari posset, quamdc aliis
vius omnia, credimusque itlivs ipsius ecclesiss, intra
multis, proquibus solum R. M. nihit tale infert.
iliiinn sepulti quiescebanl Prwsides, id est Prsepositos
143 Nos tamen etiam ab his, in opus nostrum infe-
vel Curatores fuissef non ex antiquis anie Saracenos
rendis,cum bonaSardorum venia^abstinebimuij quando
Christianis, sed ex posterioribus subPisano Dominatu, F
non nisi rarius mentionem deinceps faciendam censui-
ijui religiosss vitse tneritis insignes aut etiam miraculis, Sicut autem
nius, eorum etiam Martyrum, quorum corpora aut in hoc opere
poat mortem, meruerint cum tali etogio tumulari; et
corporum partes notabilcs ad hitjus nortra* Domus An- omitttmus
atiquem ibidem cultum habuerint, non quidem plenum
luerpiensis templum, etatiorum ubique ordinum oppido- Tiotiter accep-
>>t Sanctl canonizati, sed minutum ei notx inferioris, tvs a Romunis
rinnquc caicsias, advecta habemtts, aut scimus ex Ro-
cryptts.
</iii cilra A.postolicss Sedis decretum tunc obtinebatur
muiiis cozmeteriis allata esse hoc aut superiori seculo,
tamquam Beati. Hoc atttem vet id eo fibentins monemus,
ct suis quseque diebus cum ecclesiaslici officii ct Missx
quia forsitan adhuc res integra est, nulla dum facta
cultu exponi in aj.tari. Non quia dubitamusde veritate
u n istorum elevatione aut trahslatione, neque die
titii/i (nec enim necesse hic
hahemus Romanis judiciis,
nut titulo definitosub qtto coli deinceps possint : judica-
quibus ea probata, inserefe\ noslrum) scdquianobisjn-
mncniin, si cotendi sunl, cotendos esse solum Htu Con-
storiss ecclesiasticsa et anliquitatis iltustrationem profes-
fessorum, necdum piene canonizatorum.
sis,parum convenit augere molem operis,jam nunc iu-
140 De Cataritanis Archiepiscopis, quorumhi rc-
pciti ciini corporibus tituli
mium excrescenlis, conquisitione eorum quorum nuda
apud Bonfant pag. 138, B.
<ift cfiam nomina nunc primum de sub terra cruta, aut etiam ab
Indiait titntu. M. Florius Archpus, qui decoravit iiile domumDei inventoubus corporunt recenter imposita, itUiiladmotium
Anhttpticopl aUissirai, pag. 161 B... Estutus Arch... sanctaiCa-
fnciunt ad nostrum insiilulum. Historias enim donatio-
ra... esisa, qui vixit annis plusmin. lx... seditCa-
iiiun tronslationumque, ejn.silcni formx acstyliin-
thedra an... quebit in pace sub d... pag. 278... fere
B.
M strumentiscomprehensas, identidem iterare, fasttdivsum
Bonus Arc... al. quivixit anuis... K. Martias
planeatque inutile foret.
ind. tertia dec pag. 24BHiojacet 11. M. Vivianus
144 Liccat crgo ctrca Martyres et Confessores Sar-
^rchiep $ag 316... M. Felux Av ..Karabit...pI.
M. xc. De inquam omnibus similiter dixerim,Con-
lus
dos sicversari, uttunc sotum de Us agendum iwbis ju- ita recens
dicemus, quando revetationis, inventionis, transiationis anmtntiatoi
Episcopi fessores habendos, snccmores S. Luciferi; et quidem a Sardinia
partim Sardi historia sinqularcs aliquas continebit circumstantias, przterimus
cr postremis anU Saracenos, quandojam usitatior erat
partim Afti propter quas additas, nolitiae cx vetustibus scriptoribus sinc prs-jitdi-
titulus Archiepiscopi iisdemqne lempore prsefereridds,
habitx, eximi mereantura tnrba Sanctorum uinomina- cio eorumdem.
:
fucrunt,
siqui alit in sumds m-t.v Epitaphin inveniantur, cum torutn, vet nomine tenus dumtaxat cognitorum ;
quorum
itihilomiiuis
 EHE VIGESIMA MAJI. 57*

nilnliniuniis jiirun meritis, et consortiis optumus aggre- nuerint, non tantum sub ethnicis Imperatoribus {ad
gari ; triumpltos ipsorum de mnndo Qcdmmom isticcog- quorum annns a Bonfanto omnes revocanlur) sed etiam
tiiluri, u('i absque formldine crntndi cns hcetul legere, in sub Sarttcenis atusqiu: barbaris. Iidem, eum hxc vide-
libro viventium ipsius Dei manu dcscriptns, una cum rtut, futurum spero ut nobis facile assentiantur, multis
cujusque rnorte, xtale, ordine, patrinque. Notk ilesunt tribui Murti/ni liiureatn, qntlnts Cotifessionis aut Vir-
in ipsa Sardinin, atque etiam Cutart, vtri cruditi ac i/tnitatis titutiis solus sufficeret. (Juin etiam judieaturos
moderuti, quilnts Esqutrri atqtte fionfuntisttidiurn, pU- couftdu, inter ens qux nune moiistruutur inscriptijties,
rvsque omnesde quibns agunt fuisse Calarilanns conten- csse haud paucas nmhigut intellectus fttleique incertx,
dmtium, minime probandum videtur ; inhildubitantibus, quas propter mentoriairi vetustatts in tlvctornm homi-
quin e.v aliis quoque locis Sardinix, t.mn et exProvnt- nnm mus.ris pnrsturet, quam in ecclesiurum sacrariis
ctts Impcrii aliis, multi pro Christo Martijrium susti- custodtri.

DE SS. THALASSIO ET MARCO

EREMITIS APUD GR^COS-
COMMENTARIUS HISTORICUS.
Eorum notitia ex MS. Synaxario, an etquomodo eos distinguat ah aliis ejusdem nominis?

K
clalus a nobis ad xxn Febrtiarii esl S- Tha- AidoiO! Mspxw vr.c Eo"t[j. xetcqv pjfryzv, v
lnssius Anachoreta juzta Cgrtim in Syria, '0 j.r wrj
i
vjuWj iti :x rjjr;j \.c.tn:\c Ttxrtxt.

quem ibidem incoUe.degenteni cumS. Limnxo Sihi qui sepuicrum reperit intra hortum Deus,
_,discipulo, sxpius invisit Theodovetits Episcopus Hortcis Edemi maximos Marco deilit.

Cyri, exatjus Pluloilieocap. 22 breoe ejus ehijium de- 3 Hucteniis illa MSS. De alio monacho Marco,
dimus. Nunc dnbii hxremus, siineub eo distinguendus, viro sancto et docto, qui tradtlur e manibus Angelicis
qiu hodie celebralur Thalassius, in MSS. Menxis Di- sacrnin Euchtiiistwm solilus ticcipere, el mullos libros jm m $. Mar.
vione upitd Pttlres Societatts Jesu scrvatis, et dtcitur eoiiHiipsil alquc hljxnx cxcx oeulum restilutt, egimus cus relattts i
*"""'•
in pace quievisse.Qwa lamen adtlitur tlisliclton, quo ttd v iltem Murtii, tleilimusque qnx referuutiir tle eo in

videlur indicari, habilnsse tn sepulcro, quod de allero Menxts cd-ctisis el MS. Suiin.itirio :
Vj qutbus etsi ad
uon legilur; eum.ut divers-tm , siib lali cautelti hicpo- hunc diem de S. Marco non uijditr, tiimen Itic relatus

nimus. Ipsum Distichon luijnsmodi est , alludeus videtur ab illo disUnguendus. Oeenswiie dieii S. Marci
ad nomeii Thalassii, «ri ok 'fjlimc td est Mari, egtiniis etiam v Mniiii de ttliero Marco, Silvaui discipulo
aliitt, 7 el
sumpli. el Scriptore autiqnario, qui etiiim litteram un/n rfectam
MOetob.
Bal^^w: rdya», retitiiiil.SelistilitiliisxuclxvuiOclobriscominenwraiur.
'U v.cci -j.y.rocf.i.nzt.c

IxAdcnxc yacthw VJ :vj riynv. & In Pralo spiritualt Joniinis Muschi itbro 10 de
YSkiXf.1

Etiam in sepulcro commorans Tlialassius. Viiis Suiicloiiim Pttirum eop. \3proferttir VitaMarci

Mare gratiarum tumlit ipso e sepulcro. Anachoretse his verbis : Marco

Dicehant de Abbate
Ambigua, ut vides Aoristi na.xon.iaac, stijuificttio, du- Anachoreta, qui morahatur prope monasterium
alterlus Acta
buim rrltutjitit, dieiiturne Thalassius, olim habitasse Penthucula per annos sexaginta tres, quoil hanc sttnt Isla.

vieus, an vero mortuus habituresepulcruiii, tiude profluil habuerit virtutem hcbdomadas integras jejunandi,
giatia curationum : ideo per me licet, utltic dicta pos- itaut putarent quidam euin sinecarne esse. Opera-
teri referant ad xxn febritarii. In MS. Synuxarto Ec- hatur autem die ac nucte, et distribuebat pauperi-
l.us omnia, nequeab aliquo quidquam accipiebat.De
clesim Coiistiinlinopolitunx, quod Ptaisiis e.r Collegio
nostro Ludoviciano ulenditm accepimus, etiam hoc ilie, hoc audientes Hdeles vin, veneruiit ut darentei aga-
el xxn Maji in MSS. Mediolniieiisibus Bibliothecx pao, i-t ait ad eos Non accipio, quia manus meje F
:

Ambrosiaiise, indicatur memoria sancti Patris nostri nutriuut ine. et sosqui propterDeum adrne veniunt.

Thalassii, quod de uuo eodemque, eujns jam memini- IUc tbt. Non itinieii continuo uffiniiaiiius de .-o agiad
mus, libenler accipintits : plura qui retierent, tirnlitim Ituiic diem, sed oslendimus solum istius nommis viros

plttres illuiires fuisse. Snsptcari interim quis posset,

posteris faciet, mujtts lumeii subminislrando.
Mt)>cho laudaitis cullura horli sui se
2 Eadem Divionensia Menxa lioc xx Maji,Mediu- quod tlle Jtittiuii
alwsque aliierii, el lespiciens dhttchi tlluisAuilor,
vero ad xxn, refera.nl S. Marcun. Ereniitam,
liite
initeitsitt

inprioribus «utemad- tpsiim hiie die eolueni Fastis s.wns adscrtptum; licet
asseruntque in pace quievisse :

dunlitr hi versus :
firlassis diem ignoraverit, <)«" ts obiii.

DE SANCTO ANASTASIO,
EPISCOPO BRIXIENSI IN ITALIA-
COMMEiNTARIUS IIISTORICLS.

De ejus cultu, translalione, tetaie, proleetione in Africnin, an el iu Hispaiuan) ?

C'RC\ AN. slum suncli Episeopi sui An.i-i isncilebriit hoc conveituinl. Steri njusdem utcmoria eodem xx Muji

F
DCU. lilsenlllitr sticristiibu/is hmlieiitl MurtijrologiiRomulii,
'xx Maji Ecclesia Briuensis, esftue ci xdes
cumpestris tlicatu itt paijolstivdh&ad Navilium relala Petro Galtsinio ut suo Martyrologio, et
eiiuiii a
i'tdtus sacer
fluvium. ubi ejus die festo frequentes populi Plfiipno Ferrttrio in Culalogo Suneiortun Iialix. Iiam-
***
Maji T. V , , , .
n perttts
 :

88- DE SANCTO ANASTASIO.

A prrtus Epiicopus Brixiensis anno dcccxiv creatiu, m Anno vero MTJCXXXm Joannes Maria Fenarolus Ar- D
Prior trans-
ACCTORE G. B. traclatu de Translatiane S. PHlatlriiad xvm Julii il- cbipresbyter prsedicta capita ex arca extraxit, et ad
lalio rccolitur
lustranda, receniet ordinem decetsorwn pos: S. Phi- usum ecclesite nobilibns loculis argenteis condidit. 4 JVoti.

laslrium lipiscoporum , ul/i nominantur successive SS. Similia, sed multo conlraciius, in Noiis att suttm Mar-
Dominator, Paulus II, Paterins, Anastasius, Doml- lyrolotjinm I Navembris Itabel prselandatus Faynus;
nious : Ex quibus (uli habet Joannis Francieci de Flo- aitque, priorts Iratislatiuius /inblicum ilocumenlum ex-

rentinis Presbyteri Brixiensis Catalogus MS Episa - ta-.e apud Societatem Corporis Domini: a<i cujus scili-

portim, a Bernardino Fayno, Martyrotogii Brixiensis cet altare a meridie chrori Catkedrttlis S. Marix Ru-
auctore, nobit communicalus SS. Dominatoris, Pauli, tundss posterior transtatio facta erat, praesentibus Di>-

Anastasii, e1 Dominici corpora, quffl primuin in mino Marino Georgio Episcopo, Dominis Rectoribus
SUJUS e.t
s, Andrea ecclesia jacuerant, &b asde S Stephani el deputatis Decurionibus, Dominis Cano-
civitatis
SS. Domina-
toris. Paull, in arce, quod ibi sine congruis honoribus cultuque nicis et frequentissimo populo, die xvi Februarii :

Itomlnici Epp. ex
haberentur, neque hominibus ob arctam loci
piis guod alibt nos Faynus docet, et ait pa\ere Instrii-
corpora
custodiam aditus esset ad venerationem, ubi in arca mentol). Ludovici Calini Caccellarii civitatis. Porro
marmorea, in navi a parto Aquilonari qute ibidem itl primss Translationis anniversaria memoria extra
adhuc extat, a Bernardo Episcopo olim instaurata, Octavam Sanctorum omnium,die xmensis Novembris,
S. Carolus Borromeeus Apostolicus Visitator anno ttb universa Ecctesia Brixiensi celebraretur ; idem Divtts
Miu.xx xi, K.-i!. Novembris de consensu Serenissimi Visilaior slatuit, tcstc in Notis prsvdicto Fayno.
Dominii Rectoribus Civitatis dato, solenni cum sup- 4 Omiiin prxdicta horum Episcoporum Sacram ve-
plicatione transferri curavit, in templi maximi eam nerationem confirmant. De SS. Paulo II et Paterio
partem, quse S. Petro dedicata erat, Domino reser- egimus vn et xxi Februarii, de SS. Dominatore et
vante Vntistiti Sanctissimo eximiic pietatis opus, Dominico agendum erii v Novembriset xx Decembris.
quml ul fleri posset, ante centum amplius duos et Quia aiiiem probabile essc censuimus ad Vitatn S. Pa-
Sedit S. Anas-
viginti annos, CivitasJacobo Tertio Oralori suo terii, liunc expositionem Scripturx ex libris S. Gre- tasitis circa

Venetias mandavit, ut*cum Republica ageret gorii Mntjni ixcerpsisse, ipso probante ct ad hoc cum allnttm G04.

2 Jusserat ille antea anno.MDLXxx, \w Martii animante Gregorio, necessario consequeretur Paterii E
a S. Carolo areani npnriri, Joanne Delphino
assislente ibidcm succesrorem S. Anastasium, circa obitum S. Gregorii,
llorromao
translttta Episcopo, el Joanne Antonio Seneca, el Ludovico tiut puii/u serius, promotum fuisse tnl Brixiensis Ec-
an. 1J81, Monata familiaribuB suis, praster Archipresbyterum clcsi.c Sedem; cui ilem S. Doininicus successerit, Re-
el Pra?positum Ecclesis majoris, ac maxima nml- i/in.v Tlieodelmdw tiuicc carus. Cerle bunc prsefuisse
titudine Populi. Sequente vero anno, amplissimo ab aniw ncvm, usque ad annum dcxii tradil Ughellus
apparatu et religiosissimo cultu, ac totius Cieri ac iit Episcopis Brixiensibus i quod suo tempore accuratius
Populi exultutioiie, non rbeda
1'acta Translatio est ;
ent discutiendum.
aliqun triumphali, sed (quod omnem exierlit pompae 5 Piatcu de rebus a S. Anastasio gestis supersunt,

amplitudinem sacris Pastorum humoris. Sanctus e qititms m MS. Mnrtijrolatjto Brixiensi (qund dono Atiqiiando
siquidem Carolus el Joannes Delphinus Episeopus Ferdinandi Ughelli in A/ricam
habemus) ista ad iutnc xx Maji
noster sacraj sese subdiderunt sarrinsB, ovantesque referuntur: BrixieeS. Anastasii Episcopi et Confes- prafectm,
in precscriptum locum deportarunt, cantata ibidem soris. Hic summa vir religione, incensus studio pro-
Missa, el concione babita per S. Carolum, prsesente pagandi Evangelii, cum cives suos Cbristi discipli-
Episcopo. Eveuit autem, non sine magno piorum nam erudivit, tuni peragrata Africa verba salutis et
lcetitia atque adeo sdmirati ne, ut cum nebulosum sermonibus et rebus divine gestis ubique dissemina-
ccslu mltos jam dies, neque sine magnisimbri- vit. Hsec ibt. Similiti liabent, cl prsecipue de ejus in
Ims esset, sacro feretro extra portam arcb elato, Africa prmdicatione Elias Capreolus, lib. 4 Historise.
serenum illico redderetur, claraque luce refulgeret. Ijit iiiinic jiini. G!i. Ascaniits Marlmengus de Sanctis
Iil
q I non Bemel in hujusmodi supplicationibus, Btixianis, Jonnnes Franciscus Florentinus Presbyter
Mediolani n s. Carolo habitis, accidisse constat, in Brixianus de Antistibus Brixiemibus , itcm ante memo-
ejusdem Vita ab Epi ci o v arise scripta I. :i et '

4. rati Oatesinius, Ferrarius, Uglielius, Faynus, qui

Eranl tria capita integra lantunr. nullus titulus in etiam alti/iiii cx MS. Historia Joaniiis Baptislse Nn-
area; tantum fama,
Annnles. Visitur in arca
et sarii transmisit, ubi ihcttitr disseminasse verbum Dei in
adhuc tabefla asnea, hujusmi di ehtoacteribus scul- icijttii Neapolitano, el tnde profeclus in Africnm fmssc.
pta.SacrasReliquiseSS. Doininatoris, Pauli, Anasta- Ceterum lu omnes votunt, cuin peragrata Africa aJ
sii, et Doinmki, Episcoporum
et Confessorum, n Ecelesiam snam redivisse, et multis cumtibitum meritis
Carolo Cardinnli Praxedis, BorromsBO nuncupa-
S. c.c Itac vila miijrosse.
i". irchiepiscopo Mediolanensi, Visitatore Aposto- Quinuper Chronicon sub Marci Maximi Episcopi
lico, Joanne Delpliino Episcopo Brixiss huc ex
et Ca-sar-aunttstaut nomine protruserunt, arrcpta occa-
an ctinm in
Uerumgua arca translatas: Gregorio XIII Pont. Max. anno stoite profectionis in Afiicam, translulerunt etiam S. Htspanlaml
a
utl 11.114. Christonato udlxx.xi.Qu83 eademCorpora exeodem Anastasium ail sttam ffispaniam, insuper additis ad
templo, quod destruendem erat, inAltareS. Justina [incm Canonibm, ubi ista leijnntur : Mirifice florebat
Cathedralis Rotundsa ti-anslata sunt, anno mnciv memoria S. Anastasii Pontificis Hrixiani, qui contra
Buper qua ara S. Eucharistia servatur, el eminel Arianos prsedicavit in Italia, et in Africa, et in
imago Christi fiagallati. Hispania, prsscipue in urbibus Celtiberiae. Valerite
3 Dignum porro fuit, ut Cycnasus liic collis qua- prsedicat S. Anastasius, Libanae, Villse-excussa;,
foior Sanotorum corpora prajstarel in quo Bargimi Cajsaraugustse, Valentias, Salmanlirie, et in aliis
Numen prisca celebravit impietas, etex quo in I r- urbibus Hispaniee. Hxc ibi, qux Francisci Bivarii
bein Buxerunt errores: quemadmodum testatur Commentario innodantur,et a Tamaijn Salazar in Mar-
sequens Inscriptio, ex arcis fossa extracta tyrologium Hispanicum ad hunc xx Maji fuerunt
ucdclxi,
iquilonari parieti eeclesia; Atrium claudenti translata. Nos vero m silentio aliorum judicainus, tnlia
inser^
'' ClariS8, D, Fr lisco C mtareno mihi
annuente cum relu/iiii Mu.umi Chronico iwn cssc digna qnm lc
/.. flBIVS
I ISGIL
NIMPIODOTFS tjnittiir. Nolari intcrim /iclesl error Tamaiji, Brixiam,
ROIUO i QTPMBJ Cenomanorum Cisal/iiuorum urbem, m Nolts collocau
C. ASINIO GALLO, C. MARTIO CENSOR ad Alpium Rbeticarum radices;
tis ubi fallcns merna-
COSS. riu Brixiam eiim fecit confundere ctim Brixina, Subat-
L.SALVIOAPRO, POSTYldATIO COSTA
« . pina civilate.
II. VIIUS QriNQVENNALlBVS 1)E
 DIE VIGESIMA MAJI.

DE SANCTO AUSTREGISILO M>T.

APP. TOM. VII
MAJl
V*"

G.H
ARCHIEPiSCOPO BITURICENSI IN GALLIA.
COMMENTARIUS PR/EVIUS.

De ejus cuku, gestis a cosevo scriptis, chronologia vitae.

~nter illustriores Ecclesiae Bituricensis Antistites populo raagna» venerationis colitur honore. Est au-
ANMO DfXXIV.
eminuit, exvitae sanctitate et miraculorum virtute, tem dictum Patriarchium seculo proxime elapso con-

Stibfjus
ne erectx
nomi- I
Ecclesix
S. Austregisilus, trigesimus hujus Sedis Episco-
_BL/)Us: cujus SQCTam memoriamcomniendan! plurinuv
Cotlegiatse et Parochiales, ad ejus konorem
scriptum.
3 Qunrto
elngium. olim tumulo
loco apud Philippum Labbe adjungitur
illius marmoreo insculptum, satux an 551
Ecdestx
o^ m erectm. Harum prima censeri potest in ipsa Urbe .•x eodem libro Eccle-!;r de Castro; guos nos omitti-
Ecclesia Collegiata S. Austregisiii de Castro, inqua mus, quia nihil singulare contiaet prseter tempus editi
sacrum corpuscum debita veneratione olim adserva-
ejus in lucem Sancti. Hic antem ihi as&eritur natus tertia
lum nunc ubi lateatet an ub hwreticis comlntstum,
fuit, Kalendarum Decembrium, feria quarta et quarta
non liquet : in Culfegiata autem S. Ursim ibidem, ad~ decima luna, bis vicenis et priino Childeberto re- -,

huc ostenditur illvus Sancti os insigne. Altera est Ec- gnantis in aniio. Ubi videtur assignari annus Christi
clesia Collegiata S. Austregisili de Castellione, di.i,quando cyclo Lunse iSolis xxvm UtteradominicaU
super Amjetem sive Indriam fluvium, in confmio lerri- A, dies xxix Novembris inctdit in Feriam quartam, ac
torii Turonensis. Tertia Ecclesia, Collegiata simulet reliqua eidem anno videntur posse aptari : caipit enim
et Parochiates
p aroc | lia |j Sj ^. Austregisili, 2« Jrchipnsbyteratu Childebertus regnare anno Christi dxi. ffuic autem
Gruciaccnsi, prope ipsum Gractacum ud Posonem fhi- fundamento si liceat aliquid superstruere, dici posset,

violum; Parochiatis vcro S. Austregileti sive minoris quod S. Austregisilus, cum Sacris htteris fuisset insti-
Austregisili, ipsa etiam in urbe: a qua ne procul eva- tnlus [id reru elogium dtcit jactum in urne Turoms) iam s Gan ,
gemur, tantum suggerimus esse in dicecesi Lemovi- fiterit a patre deputatus tn obsequium Regis Gunthram- thramniclrca
cen^i parochiam S. Austregisili, cujus prtesentatio- ni, cum annus haberet xxnii, circa annum dlxxv; nec an 575 > -

nem et collahonem habet Abbas Dolensis Burgi, super putttit ob falsum scriptum Betheleni coactus fuisse a
praedictum Angerem. Rege in duello certore, nist post annum dlxxxiv, quo
2 Res geslas et miracula, tnhus libris cojnprJiensa, Ecclesia S. Marcelli, in qua tune oraverat, a dicto

HesgestxZ edtdtt Philippus Labbe, in Collectione Renim Aquita- Rege Gunihramno fuit constructa. Dein post alius sacros
Ubris con- nicarum tomo 2 Noiue btbltotheae Sed sunt . hi libri a Ordines videtur Sacerdos consecratus circa annum
diversis auctonbus. et diversis etiam secutis conscripll. dlxxxx, ab JEtherio jam tttm Archiepiscopo Lugdu-
Piimus et pra-ci/ntus res gestti- S. Austregisili in vi- nensi; a quo Abbas constitutus basilicas S. Nieetii, ibi- Sacerdos
consecra/us
ta, ejusque obtlum et sepuituram compiectitur : quem dem vixit usque ad annum dcxi. quo S. Apollinaris
assentdictus Labbe se edereex pluribus codicibusMSS. decessor ejus vivere destit mense Octobri; cuituncsuc-
prvbatissi?nae notw. Eumdem librum ex codice MS. cessit, ordinatus xv Februarii anni tequentis. Porro
Liber\ejrMSS.
Monnsterii B. Marise de Regniaco, dtcecesis Autissh- ad eum jam Episcopum venit S. Amandus, postea E\<i~
tlorensis Otdinis Cisterciensts, R. P.
submisit nobis scopus Trajectensis, cellulseque inclusus tribus fere
Joannes ile S. Martino Ordinis Fuliensis, dein anno lustiis pune et aqua corpus suum sustentavit. Occasione
MOCLxnvita functus. Eumdem habuit Laurentius Surius, cujus vi Fcbntaiii, aute illius Vitam num. 75, accurate
ijia in gratiam Lectoris stijlum mniavit. Auctor kujus stabilivimus tempus, S. Austregisili et trium decesso-
Bptocopus 612,
libri fuii plane coxtaneus: ita num. 14 referensde pisto- rum ejiis; ostendimttsque ex Gregorio Turonensi et

re, per panem a S. Austregisilo benedictum sanuto, aliis, S. Sulpitium Severum obiisse anno Dcxr, S.
C additeum hodie suum officium facere. Deinnum. 10 Eustasium anno DCII, S. Apollinarem anno dxci. Et
auctorecoxvo,
energuinenain tradit liberalam, qusehodieque in mo- qtiiu S. Austregisilus annos duodecim prsefuit Ecclesise
nasterio B. Bertoara) reclusa degit. At liber secun- Bituricenti, obitum ejus necessario referimus ad annum
dus continet potissimum miracula adversus raptores bo- Dcxxrv, quo mortuus est xiii Kalendas Junii sive xx
norum Ecclesiasticorum, tempore Eudonisducis Aqui- die Maji. Auctor Patriarchii Bituricensis, /u nova
tanisej quem librttm edidit vlem Philippus Lalbe, ex Bibliotheca Labbei Cap. 77, seribit, quod Septuage- mortuwQU,
veteri et membranaceo codice Ecclesist collegiatse S. simus septinuis Biturigum Archiepiscopus Guiller-
Austregisili de Castro, nobisque submisit pradictus mus de Broccia {qui sedisse dicitur ab anno ucccxx ad
Ub lexMSS. Joannes de S. Murtino, ex indicato MS. S. Marix mcccxxixj exhumavit corpus 13. Austregisili, et in
de Regntaco. Auctor hujus tibri non satis solide in om- eadem ecclesia, inquajacebat, honorificecollocavit,
nibus proeedit, uti observamus in Annotat. 5. Surius die Lunse post Pascha, anno Dornini ucccxxiin.
nonnulla htnc exrerpsit, et tibropriori annexuit. Liber 4 Solennissima veneratione festum ejus dicto xx
nun solum in variU ipsi dicatis Eccle- "" or ' fi
,
"'
tertius continet miracula ac virtutes recentioris me- Mai/
J
peruttttur,
J .i...„. iii„it
auctore minus
'
deposUionU t

nioriae, utt sub isto tilutu edttltt laudatus Lnbbe, ex eo- stis, sedetiam inurbe et tota diozcesi Biiuricensi: inser
20 Vafi
dem tibro MS. Ecclesise S. Austregisili de Castro. taqueesl Sacra ejusdem memoria Martyrologiis Vsuar-
Auciur Patriarchti Bituricensis capiteSQomnia exlibro dz, Notlicri, Bellini, ei varits .l/.V. etiam sub'Adonis

primo, varia ex secundo, pauca ex tertto edidit ita sub uumate, et Lucensi Martyrologii Hieronymiani apogra-
finem se excusans. Reliqua miracula, quseposl feli- pho: sequuntur autem passim recenttores cum hodierno
cissimum obitum suum sanctusPontifexAustregisi- Martyrologio Romano his verbis. Apud Bituricas in
lus lecisse legitur, ne nos istud opusculum justo GjIHu S. Austredsili Episcopi et Confessoris. Lonao
^on 6* ua dilatemus, reticenda e.^se duximus. Veruin- e.c Acits desumpto elogto exornatur a Saussayo, Ordi- (wnii ij
racuiis lecen
'ioribus. tamen lecturem stuihosurn sednlo commonemus, ea natio S. Austregisili Episcopuni celebratur inler
in Februarti.

ob virtutis exemplum qutsrere et legere in Ecclesia prupria festa dta cesis Biturtcensis ad diem xv Februarii,
de Castro, ubi Saoratissimum corpus ipsius ab omni et memoratur sub isto titulo etiama Saussayo: interim
in
 60" DE S. AUTREGISILn EP. BITUR.
in variis, ad dictum iliem indkatU, appellatur
MSS. 3 Cum autem esset in ministerio anteilicti Regis, D
circa qttas
M i.iiiJU G. II
depositio, forsan qutepott aliquam corpoTit transla- ccepit secum volvere de hac causa, et quserere,
(tetiberans,
twnem fucla fne.ril. Ptn-terea ad Jitm XVfll Februa^ ' quisnam csset ei coiulignus. Ofcnrruht eiin mente
rn mscripius esi cttidam IiitltiiJario Sancloiytm UrJy tres «iciui virj, nequales natioae et rerum familia-

nis Benediclini, non anliquo: et aJ hunc diem \\ Maji riuin ]iarili substantia quorum liomina scribcns in:

Marlyrologiit majiaflmt ffionis, Donjanu, MenarJi, tribus pittaciis, misit ea super altare sub c palla iu

Bucelini: imo W
tfflet prfmus tt mcundvS ietfui Pita I! isilica cominus ab urbe f Cabilloni sita,
S. Joannis,

el miraculis ptmitur inter Acta secuh 2 Sanctorum

Or- volum somni perceptione
faciens, ut tres noctes sine

dinisS. Benedicti apud Dacherium et MkSiUibitttni

/''"»- in oratione persisteret. Et expletis trium noctium
damenlnm inJe detumitur, '/"<ai lib. 1 Vitx n. 7 Ji- spatiis mittens manum, quale Dominus ei admovere
cuiur ab /Etherio I%jppop>$ l.ugilunensi onlinatus pittacium (lignaretur, ut cujus in ipso scriptum no-
etiam aputl
Denedlctinos. Presbyter et Abbas basilicaB S. Nicctii Episcopi et men inveniret, ejus filiam petere deberet ; transacta
Confeesoris. In&emferi iWim primo fuissemon»- una nocte absque degustationc somni, advenieute
< u
Ij dein Abbatem. Sednum BatilicteiUi adjunaum
1 1
i .
altera ccepit sumno gravari et, circa niclium no- :

fueril monasterium, el quidem Ordinis S. Benedicti, ctistempus, cum jam ferre non posset somni torpo-
an tolum isiic prnfuerii Abbat Cltro ibidtm mvtnti, rem, fiexo genu incubuit g formulse, et obdormivit. 9
Et ecce in visu astiterunt ei duo viri ante altare, Hi visione
nini liquet. Constanlinut Qhiniut eumdem cum longo
discit sibi
elogio celebrat in Nalalibus Sauclorum Caiumicorum. sienes et decori vultu. etait unus ad alterum : Cujus
(frsponsan-
E.Tlant aliqua rulijuria Acla SS. Laiari, Martltte, filiam liic Austregisilus sponsabit? At ille interro- datnJusti
Marix el almrum. qni ilirnnlnr Mnssiltnm appulisse, ganti dis.it : Ignoras, quiajam desponsavit sibi uxo- Judicis flliam,

et i» fiw Aclit dicitur S. Aust^egisilus a S. Petro rem? Ait : Cujus tiliam ? Respondit : Justi Judicis.
Biturioas destinatus, uli abtervM Franeitcut Bosque- In hac visione expergefactus. cixpit deliberabundus
Ins lib. 1 llisliniiirnm Ecdcstir lialhraiiirriip. 2: inquirere. quisnam hie esset Justus, et quis Judex
iy».'c liim enormin mnuia sntis itrrluranl, ijuam parum fuerit cujus filiam haberet in nuptam.

fidendum sii eorum scriptis, qui nltravumqut (jatlico- 4 /i Dumque nnn invenicet, dubius do petitione,
narum ecclesiarum cxordiu conantur q uam antiquissima ibat solito ad aulani Regis pervenitque in burgum, :

facere, ulii diversoriuni habebat, et ibi erat hospes suus,

pauper veteranus cum muliercula. Quo viso coepit
illa feminula dicerc: Hospes, sub.vta paulisper, etre-
VII7E LIBER I
feraui tibi somnium, quid nuic: diluculo de te vidi.

Auctore cotetaneo. Vidi bam me audiremagnos sonitus fragoris, quasi

psalientium voces, et aio hospiti tuo : Homo. quid
Ex Varits MSS. et editionibus.
est illud quodaudio? num aliqua festivitas hodie a
Sacerdotibus celebratur, ubi processio Et dixit fiat?
CAPUT I.
mihi Hospes noster Austregisilus uxorem ducit.
:
fjitam cj:

Adolescenlia. Yila in atilu S Guntlivanini Et ego gavisa, cum sumina alacritate progressa al/eritts vi-
vitelligit
exivi in plateam, videre puellam, et considerare su
lletjis. Sacerdutium. csse Eccle-
vultum et speciem ejus. Cumque pratterirent per
l*>eatus n Austregisilus, natus b Augino patre, hanc plateam Clerici in albis vestibus, deferentes
a b
In aula S. Biturigce civitatis indigena fuit: parentum quidem Cruces et Psalmos ex moreprocedentiumcanentes,
Cuntttravini olara progenie, tamen opulentia rerum nec multum ultimus eorum veniebas tu, et reliquum vulgus se-
/,!,' i ir, ir.
dives nec indigens, seil sufflciena eraf ex onini quebatur post tergum tuum. Et ego curiosius eonsi-
riT Bubstantia,. Cumque 8 pueritia sacris litteris derabam, et iinllam videbam nostri sexus adesse
fuissel institutus, et a minore usque ed robustio- personam, nec puellam quam dneeres et dixi lios- :

rem transiaset ajtatem, in obsequium gloriosi Regis piti tuo; Ubi est illa puella, quam hospes noster
c Guntlirainni deputatur a patre. Ubi non inodico accepit? Atille: Nonne vides illam iu manibiis suis?
temporis apatio sub seculari disciplina prudenter Et ego aspexi, et. aliud non vidi nisi librum Evangelii
militavii: eral enini Regi gratissimus, et ufuversis in imuiiliiis tuis. Tunc ille Beatus intellexit, juxta
comniililonibiis niiianiissiuius ; in timfiunut. liiitemn, suam visionem et somnium muliercuhe, Domini vo-
ouq Kcx loiis manibua tergere solitus erat, ipse datione ad Sacerdotaie offioium se provooari. Cum
proferretj, el ob hoo Mapparius vocahatup. Tmnc deinde iu patatium jiervenisset, pulsanti sibi ostium
vero jaiu in scculari liabitu positus, eleeniosvnis et ostiarius aperuit: et cum intoiret in domum Regis
vigiliis orationihusqua ilic aoctuque vigilantissime solito, ipse Rex responsum imposuit his verbis, et
Uisistebat, ef ad codesteDi patriam inefiabili dasiderio eo ordine magna voce Posuisti Domine in capite
:

anhelabat, Jum in hoo seoulo ftdelUer videbatur ejuscoronam de lapidepretioso. Vitam petiit a te,
illi serrire, cui.iuUiauter in coalestibus inseparabi- et tribuist-i ei longitudinem dieruin in seculum et iu
litei' iiilaeicre cupiebat. jeoulum seculi. Jam ex tunc confirmala est in ipso
Vliquando coapit a parentibua cogi, ut uxorein
2 spesfidei de Domini vocatione coepitque olmixius :
Inrilalui
ad nupttat: duceret Qle veroat 'epudiaituBraptus, etmolestias lii bonis operibus proficere, et ile nuptiis ultra ces-
nuptiaruin dcvitans, ilillercliat miptias, dicebatqnc :
savit cogilare quid ageret.
ojlihac causa axperianda eat voluntas Domioi et 5 Tunc totius inalitia' artifex et invidus, calli-
potestas, quia dubium est, iitruni lionani, an malam dusque hostis hnmanigeneris, cum videret eum in-
Calumniam
dueam. Si bonam tu perdere. Si lnalam timeo ; >
; genti ardore beatain sitire vitam, ei ccepit suis de- jussus dnello
ic possim carera, Quidma in duhium vnltis veni- cejitionibus scandala parare, quie ab isto sancto pvrgare,
re, et super vacua solicitudioe iis, quaj usibus inu- propusito Dei famulum inhibere possent. Erat
[ierum sunt, implicarif ruin possini libcr vivere, tunc in palatio Regis quidam potestate pra-dilus,
ciir luc nlicnu, mancipabo servitio? lltec ainlicnic- homo ferus et superbise nimia^ deditus, Bethele-
i

parentes ejus contnstari oceperuuti et vehemantius nus noniiiie, qui temerario ordine quidilam de fis-
eum urgere, ut faceret eormn in hac parte volnnta- calilms rebus fraudulentcr occupaverat : unde dum
teni. Uleautein, ne.cantriataie.eos videretur, qnos argueretur a Rege, ostendit illi falsam auctoritatem.
propitios et potius ovnntes habereVupieliat, ita la- Quis, inquit, hanc prajceptionem dedit? Qui
tihi
ctuiuni se piomisit; ut si esset Domiui voluntas, fa- dixit, Austregisilus Mapparius. Accersitus Austre-
ccret quod hortabantur. ci-ilus et interrogatus, quod non fecerat, denegavit.
Illis
 .

DIE VIGESIMA MA.II. (il

Illis ita disceptantibus Rex in furorera versus. jussit navit: ob dilectionem perfectionis, dedit ei de D
et
eos ex huc incampo certare.ut, quiseorum falleret, rebus Ecclesiie coioniam Mbiacum, usibus suis pro- a
Domini judicio raonstraretur. Jara advenerat dies futuram.
institutus certandi. Mane surgens Austregisilus, 8 Cum autem tempus venit vindemiac, ct jam
it factus
clypeum cum jaculo per pueros suos direxit in cam- uvse erantpraacoqiiH", exivit B. Anstregisilus vinde-
Abbas S.
pum, ubi Rex agonistas expectare solitus erat. Et miam colligere, jussitque prius parari vasa, in

duin ipse ad k Basilicam S. Marcelli solito more quibus miistiiiii reconderet. Quod ut factum est, re-

urandi gratia pergeret, liabuit quemdam puuperem pletis vasia aiitsmusto: una, ijuain vulgus vocat
obviura, et quid ei largiretur amplius non habebat, ctiham. ferme viginti metretas capiens, resedit va-
nisi umim triennera: nara et si quid ei fuerat, in cua. Eadem nocte ex torculari iiiachina adliuc
simile opus abierat. Venit illi in meiitem Propheti- extorta est musti fere amptioia una: cumque non
Psal. 40, 1
cam illud: Beatus qui intelligit super egenum et esset alibi ttbi reconderetur, jussit illnd vir Dei in
post orationcm
pauperem, in die mala liberabit euui Dommus, et il!o majoti dolto, quod vactium erat, recor.di. Ille in
et elecmosij-
nam in cam- nou tradet euui in manus inimici ejus. Dato triente idein cellarium ingressus, facta oratiooe signum
pum venit, ingreditur Basilicam : praemissa oratione vexillo Crucis figuravit: et eo mane regresso ad Basilicam,
Crucis se munivit, qucd est armatura Dei : fidens- custos p Canana' illius. ciun introisset in cellarittm
que de sun justitia, et de Domini justo judicio, considerare, s:dva cssent vasa ctiin nittsto as- SignoCru- :

pexit et illud, qtiod vnciium remanserat [et tunc]

• s rnuiiii
imperterritus festinansque ad certamen pergebat. ;
mullipltcat.
C Cum vero ibidem prrestolaretur advcrsarii ad- sicut reliqua vasa superexiindabat et ebulliebat,
ventum, ecce veniens quidam ex ministris Betheleni tanta repletione ut desupcr pbiriiniiiu mustum la-
anhelabundus, et lugubri vultu, nuntiavit Regi mor- beretur in terram. Itle tanto mysterio sttipefaotiis,

tuum esse m eiuor.ituin Bethelenum. Rex igitur e vestigio ad Basilicam ad sanetum Dei homiuem
qualiter excurrit, nuntians hoc ei quod factuin fuerit. Ille
indagare ccepit. tam celer ejus interitus

contigisset. Ille his verbis et eo ordine exponebat silentiuni imponens aiebat Vide, nemini dixeris,
:

Regi. Cum veuiret servus tuus Bethelenus hester- Nulli diibitim, quod hoc Doiuinus, pro raerito et
mansit sub Auriaco et hodie oratione praefati famuli sui, operari dignatus est.
l no ad palatium, ( / )

intelligitquc
mane cum illucesceret dies, jussit sibi parari equum Post h«er cuni Domiiitis vellet eum ail altiora,
')

adversartum
mansuetissimum : quo ascen.-o, tamquam fixus, ma- juxta sanctura propositum sutuii. prornovere e> :

ab equo dcje-
clum et con- nebat immobilis. Cujus cum calcaribus latera per- tempore cum esset memoratus Dei liomo cuin S.
culcatum.
foraret, exiliens sumraa velocitate, coepit ingeuti /Etherio Episcopo in quad.na villa, in q Janavense
super lacuni, erat liaud procul ab ipsa
Wssnm ifice-
impetu in diversa flectere niembra, caput jungere territorio
ic vo/cnti

pedilms. pedes posteriores in sublime excutere : et villa castellum desertum, et ab universis habttato-
ribus dereliclum inerant autem ibi Ecclesite et
tamdiu memoratum Betheleimm ventilavit atque : ,

concussit, donec, velut prsecisa arbor, aut ab impetu ipsaa fere semierutSB. Cumque orandi gratia in ip-
sum lociun praefatus B. Austregisilus perrr.x t,
turbinis evulsa.ab altopraeceps in terram rueret. Et
nec hoc satis fuit : sed vertens se equus ille, junctis et nullum custodem nec aliquem Clericum ibidem
nisi tantura patentia ostia, et sacrario-
pedibus percussit eum in cereliro, ita ut cruor per reperisset,
et seris obfirmatum, voluit Missas in
aureset nares perrumperet usque adeo [impletum :
luin clausiun,

eos qm loquun- illa b.isilica celebrare: et qnia deerat aqua, qua et

I'sal. 5, 7 fliit] in eo, quod scriptumest.Perdes
manus lavaret, et in Sacriflcium misceret, dicitad-
1'rov. 19, 5
tnr mendaoium : etj Testisfalsus non eritimpunitus.
Rex accersivit ad se Austregisilum, et minictilo suo Marculfo, eo terapore Lectori, postea
Hoc audito
ait ei: Pugnavit pro te Dominus, cujus auxilium ctiam Abbati in r basilica ubi corpus ipsius Beati r
ullro a/icri-
fideliterpoposcisti. Mortuus est, inquit, Bethelenus, conditure est: Require pauxillum aqu.e, ut hic ce-
tur saerarium
divina ultione punitus. Ille vero, non gaudens de lebrenms Missas. Qui c.um qusesisset, non invenit. et vinum cum
interitu inimici, gratias egit Deo, quod ah ejus sau-
Regressusque ad eum in ipsaui Ecclesiam; invenit aqtta offertur.
guine impollutas Dominus suas servasset manus, ostium de sacrariolo apertum, quod ante seratum
Domine vulerat: et cum introisset, invenit ipsum viniin Dei
1

Psal. 30 memorans illum versiculurn psalmi, res-

stantein, et ante se habentem dtias crateras plenas,
pexisii humilitatem meam : nec coiiclusisti ine in
tuura servasti unam aqua, alteram vino. Ille stupefactiis. hoc
manu inimici, et fidelem famulura
miraculum intuens, in pavorem non modicum con-
Jam tunc superna pietas et divina poteutia
iltesum.
famulum [suura], quem dignum Sacerdotem fore versus est.

prasdestinaverat, adhuc in seculari halntu ab in-

gruentibus tentationibus diaboli salvabnt.

ANNOTATA.
7 Post hajc ccepit ipse Austregisilus in amore
vi-
et dilectione Dei attcntius in bonis operihus
protice- a MS. Retir.inceiise. Austrrgisilus igitur, ul
Sacris Ordi- onus inhianter desiderare, at pro ht ic deatur deessi Prblogus.
re, et Clericatus
nibus suc-
Regem petere dubitabat Erat tunc in domo Regis, .
b Idem MS. Agunilivo, Surius Gundino.
c S. GunthVltmnus regnavit ab »n»o56l, usque
cessive ini- ad
tialus. inter ceteros Senatores prsestantissimus, ^Elherius
eautela an. 593, mortuus 28 Martti, quo die Viltim tlluslra-
niiiiiiiie, vir priidentissimus, et singulari

pradituscui Rexomnia tractatus suiarcana prajci- vimus

qui tunc dignus Episcopatu, posteft d Surius, Si malam. melius possem carere.
pue pendebat :

Lugduno Gallia! nobilissimae eivitati Episcopus m e Lnbbe, sub pallio.

ordinatus est, qtiique meinoratuin famulum Dei

sin- Idem Cavillono. Iu Pmrutrclim Bttntir. Cabilo-
f
et Sedes
ut nensi. Est Cabilo urbs ad Ararim fluvium
gulariter diligeb.it: qnem Austregisilus rogavit,
dicla Eccles^a
Regis permissu peteret se ad Clericatus onus vem- S. Gunlhramtti. Ei jam inclusa est
qui suggessit, et impetravit. Acceptis
S.Joannis Bapt. de Maisel nppellulu.
re detere :

mcubuit. Formulffl nomine

Epistolis perrexit Autissiodorum civitatem,
ibique a g Surtus, ad asserem
Sedilta tempti, qui pro libitu
deprimun-
B. n Aunachario Episcopo, decisa ca;sarie Clencus
iiik-lliiiuntur

lur el criiiuittur, (iallne une forme.

effectus: etSubdiacouus ordinatus est. Regressus
ille, jam h Sui-ius, cum vetula conjuge Labbe. cunianula,
:

inde venit ad memoratum jEtherium :

Bitunceim
forte anicula: in Putitarclim
Episcopatu accepto, benignissimas eum cum inefta-
et „,1,1,1,

bili gaudio recepit, Presbyterumque et Abbatem

uxor dieilur.

ordi- MS. Ueijniac. Bethellenus, Sur. Betellinus.

Nicetii Episcopi et Confessoris
i
Basilicre o B.
 :

{-,->
ACTA S. AUSTREGISILI EP. LTTUR.
k Ecclesiam S. Marcelli cum monastcrio in sitbur- morbo cruciatus jaceo, et non est qui mihi auxilie-
Ino Cabiloncnsi exlruxerat S. Gunlhrumnus amio 2i tur : volens adecclesiam ire.nequeo, ut S. Austre-
ictj-u , Chrisli 584. Montuterium autem illud jam gisili ad conspectum deducar. At illa hsec audiens,
subjacet camobio Cluniacensi. ingemuit et compassione ipsius pauperis com-
:

I Lnbbe, Sabbariano. In Palriurchio sub Bariaco. puncta, praecepit pueris suis eum levari a terra, et
Surius, in quodain loco. suppositis manibus quasi exanimem ad ecclesiam
ra .Ktlirriii', factus Mrchiepiscopus inler annum deferri, et coram altari rogavit deponi, ubi jam ad-
oN.'i, ijiui Pnstits ilercsstir odliuc rivcbot, ct. annum venerat seepe fatus vir Dei. Qui intuens debilem
589, quo subscripsil rescripto Episcoporum apud S. contractum, sensit in spiritu, ob causaui peccati,
Gregorium Turoucnscm lib. 9 Hist. cap. 41. nequissimum spiritum, potestate accepta, istam
n Aunacbarius, Surio et alt>s Aunarias, vivebat contractionem pauperi inflixisse praicepitque eum :

tnlltitc tnino fjHb, quando Concilio Malisconensi inter- in remotiorem loriim deferri. Et ille. in oratione

ftui. prostratus aliquamdiu, postea ad pauperem illum

<' s. Nicetius Episcopus Lugdunensis mortuus est aci e sit : et fhisi fallor) eum in lialneum mitti jussit.
anno 573, 2 Aprilis ml quem dtem 1'iiom itlustramus t
Contrectans autem manibus omui i membra sua et
jussu J tlicni scriptam. Jltc prisco successori S. Ni- extendens, depreratus Domini auxilium, impetravit
cetii subrogatus est. Basilica S. Nicetii est ColUsgiata quod petiit: Affuit superna gratia, et pauper ille
et Parochialis. pristinaa restitutus sospitati, postea ab omnibus
p Cananas, forsan Cantinae, MSS. qusedam Cuppas, visus; et, nullo cl.iudicante membrorum. pluribus
Suiins. Vasis. Patriarch, Custos cellce vinarite, vixit annis.
i| MS, Regniac. in Genuensi. Sur. Qebenuensi, 13 Eoilem tempore erat quaedam matrona, nobili illuminat
ui est Genevensi. genere orta, religiosa, nomine Paterna, ad mini- cttcam,
i' In Castro lliiunicnsi. sterium babens lamiliare puellam creditam et dile-
ctam, nomine Augustam ; acciditque ei ut ab inter-
CAPUT II. pellatore totius immunditiae percussa fuisset, ac
liimimim claritate amissa, torporem c csecitatis
Episcopatus Btturicensis. Miracula. Obilus. incurrisset. Cum autem memorata Domina ipsius
puella; srripsissetepistolani. misit eain ad sa'pc falum
'
>umque Dominus eiuu ad sublimiorem gradus ho- Dei hominem. petens ut suis orationibus ab ipsa
norem provehere vellet, decedente Hiturigis a caecitate curaretur. Quam ille intuens, suspexit ad
Apollinare Episcopo, S. A.ustregisilus in loco ejtis cceluui, Domini auxilium postulans; et accipiens
elecliis, aliomnibus r.onsensu lirgis Episcopus sub- oleum, benedixit, et linivit ocul-is ejus : et uratione
rogatur :
in quo gradu dignitatis b duodecim annis
facta, cceca qu;e duduin fuerat puella, protinus
Fil liplscpus
Btturtcenslsi rexil Ecclesiaro, sicut ipse Angelo revelante cogno- apertis oculis copiam videndi recepit.
vrrat. Nam riim primura terminum memoratae urbis
14 Post idem tempus, illustns matrona et Deo
essel ingressus, mansit in Germaniaco nocte-
villa ; dicata Austroberta, relicta illustrisshni viri Chram- pane per
que • pellans ettm benediclo
c Sulpitiura Diaconem, quiejuspo- quod ipsa praesente actum fuit. Unus
noaldi, refert,
euiatur in/tr-
" ir.ni- | m i, ,, | Desiderium item Diaconem, de pistoribus suis, nomine f Leodomarus, morbo lllus:
dixil Hac nocle mihi Dominus dignatus est
eis; atrocissimo vexabatur; et illa habebat repositum t
revelare, me duodecira annos in isto gradu dignitatis panem, quem memoratus Austregisilus benedixerat.
regere Ecclesiam Bituricensem, ct ci eulogias transmiserat : queiu illa ad hoc reser-
II Eo tempore erat mulier aliqua in suburbano vabat, ut si affici, cum
quis videretur aliquo tredio
\tltllit inirtr-
ipsius civitatis, Iiiiic" mpore ari.lis mlmbris,
Itltittttii ,
ja integra sumendum ei dare deberet. Ro-
fiile salutis
nervii contractis, morbo paralysis ut
affecta, ita gavitque memoratum pistorem apprehendi, et de
nul,UIn l,lv mbrorum ad officium suum movere Hlo pune in os ejus mitti praicepitVquem ille
pi et, n i. cum necesse fuisset, ceterornm mani- tus acripeiv recusabat sed tamen invite et coacle
:

'"' ">" ece ita exigebat, deferebalur petiitque

; aperto ore injecerunt de ipso pane in ejus faucibus.
sr a vinnis ad viriiin sanctum deportari. Cumque Posthaec, nec mora, evomuitomnem amaritudinera ,
"I 'Haiv delata fuisset, et vir sanctus solito more qua vexabatur : et sanus factus, hodie officium
ofncium ilivimi xsolvere in ccrlcsiam advenisset; suum facere videtur.
vidit misellam incurvatam.adipsumaltarejacentem,
15 Quiilam moleiulinarius, nomine g Monulfus,
ei dicentem sibi; S. A.ustregisile, adjuva me. At
die Dominico, temerario spiritu volens, juxta sui
ille Domini pietas el potestas te salvare matttis manu-
:
test. |i
iinliisti lam, molam emendare, accepto ancipiti ferro,
brto adhxrcns
Illomanus oeulosque tollens ad ccellum, iliv.it Kx- quod vulgus seotlam vocat, ccepit
;
terere molam. It dissolvitur
tende mihi ma tuam. At illa ait Nequeo. Ille :
Ex quo peccato adhtesit manus ejus manubrio ferri ll

apprebenso illius dextera, el itipitos suos inlerens illius, quod nnllus poterat de manu ejus aulerre : et
in palmnm suam, digitos ejus, qui olira peripsum tanto districtionc arctatus est, ut inter digitos illius
morburo manul ejua ndbteserant, direxit similiter :
jam sanguis prorumperet, et aspicientibus ob fceto-
el omnia membra fecit, donec erexit eam super rem fastidium faceret venitque ad praefatum Dei
:

edes suos, el restituta esi pristinte sanitati;

I
ot borainem. At ille postulans Dei auxilium, accepit
membra sua, ul sana solita erant, officium suum inanum ubi adhseserat malleus, digitosque primum
" eperunt, el ait ad eam i Cave ne ad pristina vitia extendens, tulit illud lerrum. et manum illius
dsvolvaris, ne forte tibi deterius contingat; quia attrectavit, et omnem doloris atrocitatem expulit:
ferebatur earo, i
mam in istam inflrmitatem la- et sanus factus Imiiio ille recessit.
beretur, voluptati deditam luxuriose vixisse.
16 Erat tunc procul ab urbe Bituriga, juxta vi-
19 Pei idem teropus in urbe' Biturica erat ttleral cner-
nobi- ciun Brioderum, puella adolescentula, parentibus
giiiiipnani
lissima mente el natalibus illust i-il.us
ct pannrtem
,/
Bertoara, amatissima, nomine Friovala; quaa nequissimi spi- pnetiita ei

confrarfvm. sacrata Dei famula Cum solito more ipsi iturno riiiis oppressione crudeli cruciatu vexabatur, et, ac E.nliaitslttt.
tempore vigilare properabat, invenil in plateaaufa
si phreneticum morbnm haberet, die noctuque nulla
stillicidio cujusdam domus jacnntem
pauperem, no- n "imi re [Uies vociferandi; intantum ut in amen-
iimir Meroaldum, pannis obsitum,
omnibus membris tiam delapsa, nec se, nec parentes cognosceret et :

tmtractum coepitque inquirere ejus casus miseria-

;
et diversarum ferarum iniigitus, et avium querulas
niiii. et cur ibi ja"-ret. At ille dixit Jamdiu isto :
voces, ingenti vociferatione germinabat. Lugebaut
parentes,
 DIE VIGESIMA MAJI
C3*
A parentes, vicini condolebant, et mirabantur in tam
sedule felix reges Bituros annos ecce bis senos.
tenera ;etate tnnlaa cnnielitatis contrilionem infeli-
c Hic cst S. Sulpilius Pius, cttjits Vitam iedimus
cem posse sustinere. Adducitur ipsa ad sa>pe fatum ad dtem 17 Januarii iu qita num, 9 dintur n
virum Dei : ille intuenseam, cognovit callidi hostis S. Austregisilo diaconus ordinalus.
contritione afllictam, praecipitque eam propius ad
altare admoveri
il S. Bertoaras sen Bertradsa natalis celebratur m
; et accepto pane et ralice, mnre ecctesia dr Salis i Dec. tesle Claudio Roberto elSans-
solito spiritales boslias Domino offerens, mvsticum snyo : in Vita S. Eustasii Abbatis Luxoviensis 29
prece ronfi.it Corpus Domini. Ille prius percepit
Marth AodirBertuaria monasterium puellarum con-
deditque puellai at ubi illa accepit, protinus a vo- struxisse.
:
secundnni B. Columbani regulam, in
ciferatione conticuit. Benedixit vestintenta ejus, et
Bituriensi urbe. Spectal xdjam adCanonicos seculares.
velari eani parentibus religiosa veste praecepit,
eta e Paterna cum titnlo Reatee inscripla esl Gynecieo
carnibus et vino abstinere dehere dixit : quod et sacro Arluri du Monstier.
factum est. Ex illa hora, fugato daemonio, puella f Aliis Leudomaris. In Patriarcho
Lodomarus.
illa pristinae sanitati restituta, hodieque in mona- g Surius Monulphus, ahis Maonnfns. In Patriar-
sterio B.BertoarsE reclusa.interreliquas Dei
famulas chio Menulphus.
Iaudabili conversatione degere videtur. h habbe explicationis causa addit, percutiens,
17 i Jam tempus aderat, post labores, quiete i II:rc priora de obitu desnnl apud Labbe. In /'«-
sempiterna perfruendi. Itaque servura suum Chri- triarchio Gravi febrium dolore attenuatus, feliciter
stus jussit e corpore exire. Cuiuque sarrum ejus moriens, migravitad ftominum xni Kalendas Junii.
corpus ad ecclesiam huraandum deportaretur erat : k Ahis apud Labbe, Genuarius.
tunc in ipsa civitate Biturigas quidam pauperrimus Rauracus, Episcopus Nivernensis
1 iii Palriar-
juvenis, nomine Leonastus, ex longo jam tempnre cliio Bituric. at diupostea vixit, et circa amam 630
debilitate contraotus, ita ut plantae ejusad poplites interfuit: Concilio Cabilonensi.
ailhaererent; et deportabatur huraeris alterius per m Labbe, observaculoj reseraculo ; Surivs, nullo
i; singulorum oslia, et eleemosynain quaerebat. Cum resistente.
vero vir Dei B. Austregisilus dormivit iu Domino,
gestatoriimi, ulii sanctum corpus illius ferebatur,
pauper ille sequebatur ad Basilicamque, ubi se-
:
LIBER II.
pultum est, pervenit, jacens ante sepulcbrum ejtis. Miraculaadversusraptores bonorumecclesia-
Ad sepulcrum Eadem nocte Dominus eiun laxatis membris, qu:e
sticorum.
sanatur con- erant pedtim consequi fecit; postea
ariila, officium
iraclus :
visus est per semetipsuni in eadem civitate rectus
Ex duplici HS . codice-
ambulare.

k
18 Nec debemus, quod venerabilis
illud praeterire
A- Januarius Presbyter refert, qui et, qnando sepul-
D virtutibus heatissimi
Confessoris, quas
Austregisili
Dominus post obitum ejus operari
Episcopi et

l
tus est a B. / Rauraco Episcopo memoratus vir Dei, dignatus est, vel copia miraculorum ejus, rusticante
apparct can
inibi erat et cum corpus ipsius Sancti appositum
:
sermone dicamus pauea de plurimis quas restant.
didis indutus
in sepulchro fuisset, et eum praefatus Pmitifex se- Duni adhuc ipse Beatus adviveret, ut pius Pastor
pelisset; cum ex more tuuiulus ille componeretur, seinper curam Ecclesiae plebisque commissae qu itidie
stans praefatus Episeopus Rauracus ad pedes e|us, gerebat, et de dente lupi sa'vien(is liberaro nptahat;
et tnemoratus Presbyter Januarius aspexit, quod iulvenitex Palatio a Tbeodorici Kegis homo sa^vis-
quasi sa?pe fatus S. Austregisilus ad dexteram simus, b Warnarius nomine, avaritite turpis lucri
ipsius Rauraci, candidis vestibus et decoro vultu cupiilns, superbiae nimis iledilus, ut urbem et pagum VI suos exa-
assistereviderelur. Quem cum ille miraretur, subito Biturigum sub tributo ejus temporibus censeret ciione iiisolitii

liberet
ha;c visio ab oculis suis ablata est; nullique dubium et aurum atque argentum, quod unus inisque secun-
quin Angehis Domini, custos ipsius Austregisili, qiti dum suain personam desolveret, ipse Regi deferret,
cum illo usque ad sepulchrum semper fuil, i[isi et eos tributarios faceret. Illi ad B. Austregisilum
meraorato Presbytero apparuit. concurrunt, ut eos de nefanda consuetudine libera-
19 Longum est ut universa singillatim evolvam ret, et suis sanctis orationibus adjuvaret. Tunc ipse
signoruui et sanitatum, quas Dominus per ipsuin Beatus pro tanti criminis reatu se die noctuque in
ahis miraiutis
servum suum fecit; quanti ejus oratione et tactu de oratione prostravit, ui Dominica |ii>*t.is ab inimico
ctaret.
universis infirmitatibus sanati sunt; quauti mortali sseviente plebem sibi commissam liberare digna-
sententia damnati, iu carceribus retrusi, sua ora- retur : quod et factum Jam appropinquante ipso
est.
tione 1 ixatis vinculis nullius custodis m observaculo, Warnarioad portas Biturigae civitatis, Austregisilus
ad Ecclesiam confugerunt; quanti pauperes, viduae, ei intrepidus cxivit obviam. et iiiiinnii se opposuit,
flinjltur exac-
torcm inijres-
orphani sua eleemosyna sustentati sunt; testis est ut pro justitia staret in prcelio in die Domini el. si
;
su iirbls pro-
Dorainus, et sancti Angeli ejus, et illi qui viderunt. Iiiniiiiio placuisset, pro defensione plebis et liitjus Itlliutsse :

Sed jam propter prolixitatem terminus sit hujus pravae consuetudinis, usque ad mortem cupiebat
operis schedulse narn plenus dierum in bona con-
:
certare. Et dixit ei I). Austregisilus : Unde venis,
fessione obiit xm Kalendas Junii. Auiraa ejus mi- inique? qno pergis? quirl facere optasl Resistet
gravit ad Dominum; terra terrae reddita e>t : cujus Dominus iniquam tuam voluntatem, nec intra muros
meritis, quoniaiu asquari non possumus, saltem civitatis te intrare permittet, nec descriptionem fa-
imitatores esse mereamur, praestante illo, qui in ccre : nec
ab co fuit honore receptus, sed im-
ttllo
Trinitate perfecta vivit et regnat Deus, per omnia plevit illudquod scriptum est in Psalmis. Viriliter
secula seculorum. Amen. vestrum oranes qui speratis in
agite, confortetur cor
Domitio. Tuncipse Warnar ius, iracundia veheraenter
ANNOTATA. accensus, videns quod inalitiam, quaj cordi ejus
adhaeserat, implere non posset; cum grandi furore
a Apollinaris vita anno 611, mense
functus est regressus est ad Palatiuni, uf Regi nuntiaret, quod
Octobri, Theoderico tunc Reije Burgundionum. pmpier Au<tregisilura ailimplere nnii poterat. Tunc
b A fiue onr.i 011 ant inito sequentis usijue adhunc ipso tempore B. Austregisilus glorioso excessu mi-
•20 Mnji 624. In Patriarchio Bituric. dtcuiitur
antti gravit ad Dominurn, et plebs sibi couimissa remansil
luec ab Angelo dicla : Sacer Austregisile, Dei cultor incolumis. Tunc B. Sulpitius ejus Diaconus, al»

omnibus
 04* ACTA S. AUSTRECISILI EP. BITUIi.
omnibus electus, npere et merito dignus, in endem veniens, candelam, quam ibidem voverat,
firiiius

nrbe SUCCBSSOr ejus effectits, Pontificale sumpsit ante leetum composuit, ut tota nocte luceret. Ille
officiiim. Nec mora fuit. cum rursus ille crudelissi- inde regressus, invenit favillam de ipsa candcla in
niiis Warnarius, eujus snperius mentionem fecimus, lecto, etnullam combustionem invenit in pallio.
Palat.io reversus, opiis neqoam', quod teterrimus 4 Post ideni tempus, cum Francorum g Princeps
hostts antiquus cordi ejua plantaverat, exercere in Pipinus. ndversus k Eudonem Aquitanhe Provinciaj
\>n- ut pagum et urliem Biturigam, Principem volens dimicare, in pago Biturico adve- rfoinnm ejus
71/1 n/l opere festinaliat.
u inremleiitcs,
tsort
omnesque ibidem commanentes, secundum eornm nisset; barbari de ipso exercitu ad praefataiu do
111

i/us rmliiii
pei/unt arrc-
fj c/nisa personns, tributarios faceret. Tunc B. Sulpitius, mum venerunt, ut eam igrti succcnderent. Vene- pli a dlabolo :

ret/ressus. anxius apud eemetipsum quid de Kac refacere ,

runtque e\ vicinis, qui ibidein commanebant, et

deberet, a Domino postulabat anxilium ; cum eniin dixerunt eis : Nnlite ignem in doinum lstam roit-

e el ip e Beatns totus mitis ac simplex, et corde tere : eece locus et lectus, in quo sanctus Dei Au-
liurnilis, ejus resistere nmlKiam non modico timbre slregisilus jacuit, ubi quotidie omnipotens Deus
furmidabal : sed cum lacrymis Ipsum Warnarium virtutcs iiiultas fieit. Al illi despicientes quo ! dixe-
coepil precari, ut quos tempore B. Austregisili l;i- rant, totam doraum illam vastaverunt igne, ut ar-

turiges tributarios non fecerat, nec suo faceret At deret; staliniquehoraqua ipsum ignein accenderunt,
ille crudelis, quod Sacerdos Dei orabat, minime arrepti sunl ct traditi dsemonio. Unus ex ipsis, qui
prsestare volebat. c Tunc rir Beatus de sacrata mi- ignem imposuerat, abstracto ostio de ipsa domo,
nisterio ei contestatus est, ttl tam nefandam con- qu;c vehementer ardebat, in ipsam flammam se pro-
suetudinem suis temporibus non impleret in opere. jecit, ibiqne vitam Snivit. Alii se dentibus lania-
2 Atille versntus, postquam jam munere accepto liant, nonntilli vero sibi invicem mernbra trunca-
In ecclesia
Suuctl /Jia- praclatus gaudebat, ad Basilicam sancti Anstregi- bant. Pervenerunt ad castra, ubi Pipinus cum
1 iii 1 Utaui, sili, non rorde, sed corpore inflntus, quasi orationis Francoruiu exeicilu morabatur : at ipsi. ut cogno-
1 tudio perrcxit. Pervenit ad locum, ubi ipse Beatus verunt qnod cis accesserat, pavore magno sunt per-
a Sdelibus Cbristianis miro decore jacebat humatns; territi; mandavitque Princeps, ut nullus auderet
aspiciens in cryptam, vidit eam auro argentoque casas vel res S. Austregisili contingere.
miro modo adornatam; iuvidiaque corde ejus re- 5 Nec miiltum post tempus, cum Eudo Princeps
pleto, tali est sermone nffatus Austregisilus de- : Bittirigas civitatein obsidione circumvallatam lia- deprxdatus
bnna mona-
bueral 1 im el argentum suum pauperibus' ero- beret, unum de Optimatibus suis, Agnuni nomiue,
slerii
gare, et super tuinulum suum poni jussit pro seculi in monasterio S. Austregisili jussit stallum tenere,
dignitate. Wec propterboc dicebat, ut ei cura esset ei ibidem manendi tribuil facultatem. At ille quid-
il. pauperibus, Bfed ad similitudinem Judaa Iscario-' quid in ipso cccnobio invenire potuit, snis Comiti-
tbse, avaritia repletus anhelabat. I)e ipso sepulcb.ro bus tradidit expensandum, ita ut nulla Fra'tmm re-
regrei u , orandi causa circuibat altaria. Dum am- maneret substantia. Cum autem tradita ipsa civitas
bularet per ipsam Basllicam, vectis unus, in «jno prsefato Principi fuisset, et omni- pax denuntiata in
vcla pendebant, de alto ruens, cecidit super cere- bus; Abbas ex ipso monasterio, Bertoradus nomine,
lirum ejus; ei lali est plaga percussus, ut cruor per exiens de urbe cnm eulogiis et munere, venit ad
01 barbam deflueret, el ad ferram laberetur.
iii" el Agnum, et dixit ei Accipe parvum munusculum :

Tunc ipse Warnarius elomavit voce qua poterat, argenteum, quod Fratrum servientium S. Austre-
iliccns Austregisilus, dum adviveret, sempermihi
:
gisiln de prad.i remansil indireptuin, et miserere
odiosus ol trarius fuit; et adbucjam mortuus, super faniulns depraedatos, ul vivere possiut et pro
morti vicinaa me tradidit. Sic ipse inlelix. a virtute te orare. At ille versutus praefatus Agnus noluit. ei
Dominica perrnssus, nec facinus suum recognovit, praestare quod poscebat, sed deridens cum dixit :

neo veniam a Sancto Dei postulavil sed adhuo sua :

Princeps nnlii mandavit, ut te ipsuni iu custodium
1 exarsus, ad i.ugustodunensem urbemvoluit tradam, vel in captivitatem deducam, et mihi Fra-
festinanter properara, nt Episcopum loci illius de- truin inediam constringis paiabula? At ipse Abbas
strueret et 1 le aret. El pergens, mansit non nuntiat. Fratribus, quia obtinere non valuerat, quod
longe ab urbe villa A.ulatiaco. Cum omnes recu- a saevo homine poposcerat, et ut Domini precarentur
buissent, tunc ipse fnrocissimus pro secessu ventris clementiam. Tunc ipsi Monachi, fide non duliii, ve-
indavii n8cessarinm cumque ibidem in Inco con-
:
nerunt ante sepulcrnm B. Austregisili, et cum do-
uetudini 1 den t, tatim obdormivit. Et cum 1/ lore et lacrymis cceperunt orare, et dicere : Eripe
111 mistrt
evigilasset, ministris suis, qui ante ipsum stabant, nos, Doinine, servos tuos de iuimico nostro, ad te
morfutu s,/ -

dixil : Austregisilus et Sulpitius aqua-roanile cum confugiuiu facimus; doce nos facere voluntatem
iincii aureo in ista horamihi transmiserunt quis : tuam, quia tu es Deus noster, et substantia nostra.
liocev vobis racepitl Negantibus illis quod non vi-
En quod tu plenus pietato nobis dedisli. homo sie-
derant, ei eo ipsiiin sermonem loquente, omnia in- vissimus nobis abstraxit. Nec diu mora fuit, ipse
te ini.i ejus de corpore evulsa suni. Continuo ipsa
hifelix Agnus, quantum potuitper villas S. Austi-e-
hora iii ipso Bterquilinio tnrpiter exhalavil spirifoim,
gisili reperire, secum ducebat iu via, pecora, ju- a Sttncto
Postea in i|isis
sausus tan- temporibus nullue fuit menta, multa deducerct omnia apfiarenlc
et armenta, alia ut
iMilm Is toe perfldtaa soslua repetere. [mpletum est in iUo percttssus in
in patriain. qua venerat. Duiu iter perageret, ap- cerebro,
quodseriptum esl in Psalmis; Thesaurizat, el igno- paruil et Austreligisilus per somnium, dixitque ei :

rat cui congreg&l ea; e( Iniquitas ejus in verticem OUr ine tani graviter praedatus es? et meos servien-
ejus descendit.
tcs tristes reliquistil El b;ec dicens, percussit eum
:i Postdiem, quogloriosus Austregisilus migra- in ccrcbro et ipse evipilans,
1'Iurima
; clamavit voce qua po-
vii ad Dominum, et in loco, quo ipse requieveral terat, dicens
/lunt mlra- : Succurrite mibi velociter, Austregi-
001 pore, iu aliis locisubi ipse Beatus habitaverat,
cula: .'i
silus me percussit in capite, et uulla e>t uiilii vi-
vel 111 strato ui quo jacusrat, multa flebant mira- vendi suspeclio : ad Eudonem Priucipem pergite
cula. Cum in pagn Biturieo joxta vicum/Carobrias, festinanter, qui me penuisitresS. Austregisili cou-
villa quaa dicitur Stivalis, viri Baficti
praprietas fue- tingere, ci precamini ut de propriis facnltatibns suis
ral; iliiilcni habebal dojaum, iiln ipso habitaverat, inc redimat, quia ego pro sua ntllitate feci malum
ettorum in quojacuerat : et multi inlinni, cuin de istud, undc inodospero vitam amittere. Haecaudiens
Btratu ipso tollerent, vel portarent, aut tangerent,
Princeps, iuui modico est pavore percussus; jussit-
de diversis languoribus sanabantnr, Ouus
auteni in- quc omnia reddere, qUB9 infclix Agnus abstraxcrat,
prascipiens
 : : :

DIE VIGESIMA MAJI. 65*

praecipiens cunctis Optimatibus, ut nullus
auderet habebat. qute Bertheradus Abbas
de rebus Sancti oontingere: Dum praefatus pro sua re- ei D
Princepi demptione donaverat. Ipse Dei servus hasc audiens r.x MS8.
:
sederet ad menaam, recordatus pradicti
Agni inju- Non audisti famam li. Austregisili? quid adversan-
riarn, unum parvum vas argenteum ei per legatum tibus sibi fecerit, aut quot occiderit, vel quot fla-
direxit. At ipse, ut vidit tam parvumdonum. dixit : gellaverit? Si vis vivere vel tisque mane, praesen-
pertt Tam parva prabenda, ad tam longum iter vel
cru- tialiter reddequod inJe Imbes. E( ipse baic
ciatum. quem valde timeo accipere? Et audiens,
hoc dicens, pavore magno repletus, oninia quoa exinde accepe- sed ils red*
vitam finivit. Impletum est in illo,
quod Propheti- rat, reddenda promisit, et per ditis sospes
cus ssrmo testatur legatos suos ad
Qui inique agunt, extshnina- evadit.
:
S. Austregisiliiin transmisit moxqiie pristmam :
bmitur qui vero expectant Dominum. ipsi
:
heredi- recepit sospitatemj et quamdin vixit. in ipso
tate possidebunt terrani. Cce-
nobio. vota persolvens, in benefactis suis non
Nec mora, post tempus illud, unus ex Optima- mo-
pimenta 6 dicus sed largus apparuit et completum est in illo
;
abigens tibus EudonisPrincipis. nomine Fredegisilus, prae-
febri vexa-
quod Dominus dicit :Qui confessus fuerit coraiu
datus est jumenta ox ipso
lur monasterio S. Austregi- me, confitebnr et ego coram Patre meo, qui est in
sili. Cumque ea deduxisset ad propria, et aliam coelis.
praedara plurimam, et elatus eam
gauderet dividen- 8 Erat ipsis temporibus bomo in Bituriga civi-
Jam: statim illa hora accinxit eum febris,
ui nulla tate, Lupus nomine,
moribus deJitus, humilis
Ij.mis
suspeetione videndi haberet facultatem,
recordans atque sapicus. sobriam etcastain duceus vitam: qui
llluiu sermonem, quem ante Principem Eudonem ardenti desiderio, orandi gratia perrexit aJ urbcm
vel plures personas audierat,
Salomone Abbate nar- Turonicam. Cumque Jiutissime in Basilica S. M.ir-
rante, qui dicebat : Nullus ex vobis
locella S. Au- tini Contessoris orasset, ct pro pcccatis suis veniam
stregisilipraesumat contingere, quia ipse personas postulasset, surrexit ab orationc. Tiiiic unus ex Dei
nobiles sibi adversantes occidit;
ignobiles vero sae- servis, cum vidisseteum Jiu orantem> mitem atque
B vis cruciatibustorquensaffligit;
pavore perterritus, honestum. accersivit eum aJ se, ct dixit ei Quod :

ad Abbatem vel monachos ibidem

servientes festi- est tibi nomen? vel unde es? aut pro qua causa buc
nanter tnissos direxit, qui ipsam praedam ad
propria advenisti? Ipse responclit? Lupus vocor, Bitnn^a,
facla testi- remearent, et servientibus li. Austregisili eam red-
tutione
maneo, et bic pro peccatis meis orandi gratia ad-
convalescit-
derent, ut eum suis orationibus adjuvarent. Ncc veni. Respoudit Habeo aliquid servicntibus S.
:

mora, Pater monasterii cum eulogiis legatos

di- Austregisili dicere. Ego istis diebus in spiritu ad
rexit, qtii ipsum a?grum visitarent,
et benedictio- Biturigas sui, sej corpore uumquani fui et ut cer- :

nein Saucti prsefati ei prassentarent. At ipsi cum tius credas, ut errorem tollam de corde tuo, narro
venissent ubi Fredegisilus de vita dilfidens
jacebat, tibi notitiam. Est illic ecclesia l S. Sulpitii inter I
benedictionem, quam de ipso sepulcro a servientibus Juasaquas, super ripam Ulrioniset Averie. Respon- Ytdelur
ipsius Sancti acceperant, prfBsentaverunt.
Ipsegra- Jit Sic est verum. Est illic aliaccclesia S. Anstre- Sanctus a
:

tias ayeus invocat nomen B. Austregisili, ct cum S Petro co-

gisili contra Orientuleiu plagam. ut luininaria de
ram aliis
summa reverentia corainunicans ex ipsis eulogiis, ipsa ecclesia possint videri. Dixit Sanctis pe-
: Ita est. Iterum
statim vigore recepto, a ministris suis Ure vindl-
reportari sc dixit ei ipse Dei servus : Crede raiiii. quia ego istis
jussit, ubi erant ipsa ctam de ra-
jumenta, ut ipse manibus red- diebus ad ecclesiam B. Austregisili in spiritu sui, et ploribus.
deret quod male abstraxerat. Cumque ea quid ibijem viderim narro tibi. Vidi ante ipsam ma-
reddidis-
set, statim saiuiv eflectus, gaudens et exilin.s triculam, qine est anfe
re- ostia Je praefata ecclesia,
meavit Joinuiu, unje ante aeger exierat, et
manibus li. Petrum Apostolum, ad invitationcin li. Austre-
fuerat deportatus alienis. Iinpletum
est in illo, gilisi adstantem, et cum eo m S. Laurianum, S.
quod Dominus per Prophetam dixit Nolu
mortem ; Sulpitiitin, et multos alios sanctos viros, qui in ipso
peccatoris. sed ut magis convertatur, et vivat pago reqiiiesciiut curpore; ct ante cos a longe sta-
et ;

rursum Cum conversus ingemueris, tunc salvus

; bant Adroaklus, » Bladegisilus, o Suffronius, Gun-
eris.
talJus. aliique plures, qtn pagum Biturigum depraB-
7 Ipso qiioque tcmpore unus ex Comitibus Eudo- Jati fuerant, et casasDei Jestruxerant. Dum ibiJeni
nis Principis, AdroalJus nomiue, eum castellum
I
starem, viJi Austregisitum ad pedes B. Petri se
Kxtorquens editum in ipsn pago Biturigo violenter acquisisset, prosternere, justitiam rogare, et dicere : Fac nobis
Abbati capto ibiqtie comprehendens Abbatem ex ipso monasterio justitiam de istis, qui casas nostras tenent oppres-
vasa sacra
S. Austregisili, Bertheradum nomine, oum
cnteiatur ministe- sas, et pauperibus, et servientibus nustris abslraxe-
no de ipso sancto loco, pro rederaptione teneret riint substantiam eoruin. H;cc Austregisilo pre-
captivuin ipse Abbas quidquid babere potuit
;
in cante, inandavit Apostolus Petrus, ut aliquos tralie-
auro ft
argento, dedit pro se in redemptiona. Et catJenJos fustiluis,
rent alios gladio truncarent.
adhuc coactus et invitus calicem uiiuni aiireura, et nonnullos vero aJ suppliciura vej i^nein suljjbu-
alia vasa sacrata ex ipso ecenobio
praefato Comiti reum JeJuccrent novissime autcin AJroalJum
:

tradidit, et cum Jolore non modico remeavit ad virga, qiiain Petrus in inanu tencljat. percussit in
Fratres, ac cum gemitu vel suspirio in orationibus capite, ut eum niorti traJeret. Tunc S. Sulpitius
tiisilie noctuque a S.
Austregisilo postulabat sola- precatus est dicens, ut ipsi AJrualdo vitam cunce-
tium, utquod cupiditas liumanaexinde
abstraxerat, deret : Austregisilus c contratali est seriuniie locu-
Dominica pietas recuperaret. Nec mora diu fuit, nis; Srinper niollis fuisti, et ni uiollitiuiie tua per-
eum ipsum AdroalJum timor magnus invasit, ut nec severas, et non vimlicas famulus tuos, ad te die ae
cibum sumeret, nec biberet, nec valeret dormire; nocte clamantes. Et haec eo Jicente, visio, quam in
neque stare vel sedere in nno loco poterat; et de se spiritu viJebam, ablata est ab oculis meis. Ipse Lu-
quid agere Jeberet, ignorabat. Aderat ibidem Dei pus amlitis liis omnibus, petivit beneJictiunem a Dei
servus, k Wlicrainnus noinine, consiliumque
ab eo servo. AJ iirbem regressus est, indicans Fratribus
quaesivit, quid facere Jeberet, revelans
causam qii* qund a Dei servo audierat, Postea nec Jiii mora fuil,
ei nuper acciderat. At ille doctissimus et sapientia el Adroaldus febre correptus vitam finivit.
ipse
iJenus, requisivitab eo, ut si aliquid
ex ministerio Deinde iiulli dubium, quod lu. quos Dei servus Au-
aut de rebus prajfati
Confessoris Austregisili post stregisilum viderat accusare, postea nou diu vixc-
se haberet, ipsi loco
sancto reddere non tardaret. runt, ut reciperet unusquisque sententiain proprii
A( ipseconfessus est juxta idquod
fuerat excitaius. corporis, prout gesserat, sive bona sive mala.
et Jixit. quod calicem
aureum et alia vasa cxindc 9 Eo teinpore, cum Eudo Pnnceps Biturigas re-
Maji T. V 9* siderec
 : ,

66* ACTA S. AUSTREGISILI EP. BITUR.

sideret, unus ex Optimatibus ejus in domo Austre- nianius. Adhucipsis orantibus, raoverunt per seipsa D
gisili in ipsa civitate accepit divcrsorium hospi- navigia cum humano guberna-
contis et reinis, sine
tandi : qui et ipse temerario ordine junioribus suis culo, et pervenerunt ad
locum ubi ipsi stabant.
jussit, ut de tectis domorum ejus focos facerent, et Procul dubio Angelus Domini fuit, qui pro meritis
ubi necessitas exigebat igne succenderent. Abbas ex S. Austregisili navigia adduxit. At ipsi videntes
ipso monasterio B. Austregisili eulogias ad prsefa- taiitum miraculum, gaudio inagno repleti glorifica-
Ad focum tum hoiniuem per monachum direxit, rogans et di- bant Deum , qui non derelinquit servos suos spe-
utens tltjnis

mdkum quantum sufficere poterat, dona-

cens. at alia ligna, rantes in eum , et cum timore et oratione ascende-
Sancli
rent, et saucti Dei ilomus non arderet. Qui quod runt navigia ; et ipsi navigantes per gurgites, in-
petivit, LmpetrareDon valuit. Mane facto, cum jain columes atque pervenerunt ad littora
illsesi et ipsa :

liitnis dies advenisset, dum ante focos, quos de die ad locum quo manere consueverant cura
, in ,

ipsis domibue faciebant, ministriee calefaccrent ; et gaudio pervenerunt. Iraplctum est in eis, quod Veri-

eo apparente praefatua eorum L>ux in lecto jaceret, et somno de- tas dicit in Evangelio : Si habueritis fidem ut granum
Matt. n, 19
pcrcussus, primeretur; sanctUB Dei Austregisilus ei in soranis sinapis, dicetis huic monti. Transi hinc, et transibit.
Matt. 21, 22
oblt
apparuil dicens Cur casas meas tain slulte igne
:
Et iterum : Quidquid credentes in oratione petieri- Malt. 19, 26

succemhs? Kt liac ilicens, ala|ia percussit eum in tis, accipietis, et tiet vobis Et illud Apu.l Deum , ;

facie, ita ut cruor per aures erumperet. Et evigi- omnia possibilia sunt.
lans. tninistriB suis, qui circumstabant, <lix.it In :
12 In ipso tempore, ad monasterium Sancti Dei,
ad sepulcrum
bac bora me Austregisilus in facie percussit; et con- ex Britanniaa partibus bomo mutus advenit ibidem mutus :
loque-
tinuo infelix se morilurum praadixit quod et fa- :
a fidelibus Dei servientibus in hospitio receptus est, lam reciplt

ctum est. Pervenit in aulam Principis quod Gasin- et ex eleemosynis illorumvictu et vestitu alebatur:
ilus ille mortuus esset, qui domos S. AustregisUi et ipse mutus cum ipsis Domini servis quotidie
siicrrinl.Tai, (! pr.ipter linc S. Ausl regisilus eum in orandi gratia veniebat in ecclesiam sed quid orare; E
facie percueseral : invasitque omnes non i licus volebat. ipse nesciebat, quia ipse discernere non
pavor. Mamlai. PrincepB, ut nullus de rebus S. Au- valebai. Advenit festa dies B. Austregisili etdum ,

stregisiliauderet contingere; et si exiude aliquid ante sepulcrum ejus staret, coepit cunspucrc san-
contingeret, continuo redderctur, et veniam poslu- guinem per Tunc clavicularius vel custos eccle-
os.

laret. Ki Bic ueque hodie exivit fama gloriosi Con- sia? hujusccepit eum increparc, et dicere Egrederc :

fessoris, ut quicumque prassumptivo mudo de rebus foras, ne amplius in pavimento tantum fastidiuui
monusterii sui contingeret, statim se crederet esse producas. At ipso loquente, ccepit ipse mutus cla-
i iturum. mare, et dicere secundum Britannicam suam et ru-
10 Cum Eudo Prinoeps orandi gratia ad niona- sticam linguam : Libertinus sura, liber nunc sum :

sterium S. Austregisili venisset , facta oratione cce- volebatenim dicere, Liberatus sum. Statimsolutum
non ietvatu
jiil Fratribus dicere ; Quis e\ vobis de S. Austre- est vinculum lingurE ejus, ita ut plane loqueretur :

juramcnlum,
gisilo mihi faciet justitiam ? Ipsi credidi, fidejussor et cunctis, qui ibidem aderant aut ad festa conve-
milii accessit, quando Chucianus in istoloco mihi nerant , narravit nomen suum et dixit quod in :

dedii Baoramentum. El repetens ipsum sennonem, sacro baptismate Emmo nomen habuerit. Postea ibi
dicelmt : Sancte Austregisile, fac niihi de temetipso deserviens pluribus vixit annis. r r

justitiam. Si tibj non credidisseui, Chucianus me i 3 Eo tempore qua;dam femina, uomine Selitru-
noii fugisset precor te ut de teipso milii faoiasju- dis, de loco vicino ab urbe Biturigensium Novavilla, c,auda ' rM-
;

... ° . ,
, sum,
stitiain, etego his servientibusinullabona retnbuain. secus amnein Utnonis, cum esset longo jam tem-
furibundus
pcrit :
[pse Chucianns, postquamad sepulcrum B. Austre- pore clauda, devotissune sepulcrum beati Confesso-
giseli Eudoni fldelitatem juraverat, in Franciam ad ris expetiit. Ut autem in atrium ipsius introiit
Carolum Principem fugit. Ipso tempore, qua prse- illicoadepta est sanitatem. Quid moror^utse sanam
iatus Princeps Austregisilo de ipso justitiam popos- sensit, revertitur adpropria [mox ut gravi quodara emavltmn,
cil. pnedirlus {'liucialius velicmenti plaga ftiit per- reatu se cunimactilavit, eodem] ipso morbo est re-
cussiis. ila nl usque ail niortein veniens olaniaret, penteattrita. Atillascienssuorum facinorummerito
et diceret : AUBtregisilus me llagellat pro sacra- hanceveiiirecalamitatem.cumingentigemitu susten-
iiiriiin, quiul iid septilcrum ejus deili ; ct propter tanssebaculo et tremens, in prsefati atrii locumperve-
hoc quod Gudoni mentitua sum, Austregisilus me mt, ctpersuffragiabeativiri pristinam consecutaest F
diversis cruciatibua constringit. Et, nihi fallor, si sanitatem. Qtuvdam puella, ex Baniaco villa oliin sanitatem
,

contractm
oum catenatiiin non lenuisscnt, ilrnliluis se laniare jam ademptis luminibus caeca, cum ad sepulcrum
vellet,usqucquo vitam finivit/i : quia scriptum est. beati viri fideliter exorasset, reccptis visibus clarunt
Qui niuliuni lurai. uon peccatum. effugit est potita aspectum. Quodam tcmpore vir quidam ,

11 Iji tempore Vicedoininus ex ipsa cceno-

ipso nomine Amalricus insidia obviante diaboli , con-
,
invocato eo-
dem naves bio Austregisili Vaddomarus nomine, pro causa
, tractis ulnis ethumeris, cum jam diu sustinere ne-
ultro «rf aliam utilitatis mnnaslcrii diBposuit ad urbem Pictavorum quisset laborem, ad sepulcrum Beati devotus adve-
ripam fcrun- amlnilare. Accepta benedktione 1'ratrum S. Austrc- nit : mox absolutis membris, pristina: sanitati ac
tur:
gisih perrezit in itinere cum antem venisset ad : usui quotidiano restitutus probatur. Sed et illud
fliivium, cui nomen
q Vincenna, ubi dicitur Portus mirabile creJidi adjungendum , juvenem quemdam
s.u iis, volens ibidemflumentransmeare, nullum de ipso pago, in seipsam incurvata uianu, simili
bominem invenit nec navigium. Vcsperascente die fuisse sanatum exemplo. Per idem tenipus qusedam
iliversnnuiu niancnili non habebant, ileerant cibaria feinina, pluribus annis debilis pedibus, baculoque et contracta-
caballoruiu : s..li(iim lu.spitiuin, ulii nianere consue- se sustentans, ante tumulum B. Antistitis pristinas
vcrant, Iuiilm- ultra flutnru cral Duui l.ili.t oor vires est adepta.
eoruin saiagcrct, aspicienlcs ultra flumen, in littore
videruut parata navigia at ipse Vaddomarus, fide :
ANNOTATA.
nun dubius, coapit invocare nomen Domini et S Au-
stregisili, .1 eos qui cuiu eo crant admonuit, ilicens: a Theoiericvs R,i Bitrgundiomim vizit ab anno 506
[nvocate nomenS. Austregisili, utnoster Dominus, usgiie ad annvm 013.
pn. meritia et suffragiia ejus, nobis bominem trans b Anmitaiai Bollandus olim ad MS. hsec non con-
mitterc dignetur qui nubis navigia qiue videmus, venire, quia secundo anno Episcopatus Austregisili
adducat, ut bac nocte ad locuiu destinatum perve- mortuus est Theodcricus Rex et narraliones fabulo- :

sas
 ;

DIE VIGESIMA MAJI. 67*

sas esse colligimus, ex alto silentio prioris et coxtanei dielras quemdam contractum ad sanitatem redire D
aucloris, uti etiam ex variis Actis S. Sulpitii successo- fecit. Super cujus miraculi certitudinem non re- " mbs:

ris, ubi similes exactiones diciintur sub Dagoberto quiritur aliquis quililiet subintroductus Testis ; sed
primo petitae per Lollionem quemdam : et a S. Sul- estipse hujus inscriptionis pauperculus exarator si-

pitio impedita?. Consule 17 Janua. Acta ejus priora tibundusque sanitatis anima', qui ejusdem sancti ac
cap. 6, et posteriora num. 7, qux perperam huc trans- gloriosi vereque fidelis Dei Austregisili Pontificis
lata sunt. expetit misericordiam ; et ut eidem Sancto servitus
c MS. Iisec ita habct. Tunc B. Sulpitius conte- ipsius exaratoris placeat, largitorem uonorum om-
status est eum, quia, si contra jus divinum quae cu- nium Deus invitat. Adest et testis , ipsius sancti
piebat impleret, longo tempore ex hoc non gauderet. loci Canonicalis non parva congregatio, cum ijinu-

At postquam urbem ingressus, ea quse a Rege

illi merabili Bituricensis civitatis populo qui simul :

jussa fuerant adimplesset, ac momentaneo fortuna; omnes pro viso miraculo Deum laudaverunt, mul-
dato gauderet, ad basilicam etc. tasque gratias Sancto reddiderunt Austregisilo.
d Iilem MS. Urceum aureum cum manili mise- 2 Quidam erat homo nomine Ansterius ,qui ,

runt mihi. occulto Dei judicio a renibus omnium membrorum

manibus
e Idem MS. ausus virorum Regalium urbem perdiderat adadjutonum ambulationis officia, more- geniousgue
Bituricam hujuscemodi tributis submittere quia : que quadrupedum manibus et genibus repebat per repens:

miser, qui crpperat. pro tali culpa vita privatus erit. viarum strata. Consuetudinariaerat ei cancellorum
f Carobris in MS. Carobrian , Surio Carobeias ,
depnrtatio, pro quibus jam in manibus obdurnti cal-
vulgo Chabris in Archipresbgleratu firzionensi. lisobvenerat spissitudo. In hujus intirmitatis deplo-
satis liqnet. Quid si ratione per trium annorumspatiademorans miserri-
g Quis hic Pipinus fuerit, non
Carolus Princeps, scilicel Martellus, filius Pipini mcutparvusparvumtuguriolumjuxtaecclesiiesancti
Herstalli, et pater Pipini Regis , substitualiir 1 res ac gloriosi AntistitisAustregisili focerat atrium. Ibi E
I:
tunc clara erit. utcumque poterat sustentatus, velcommanentium in
h Eudonis bella, tempore Caroli Martelli, indkan- eadem villa vel advenientium adjutorio manebat.
,

tur in Historiajnssu Childebrandi scripta, et Chronico Una nocte in ecclesia B. Austregisilv ivit jaeere, et
Fredegarii annexa, ubi et mois indicatur : quse vide- ad incrementum sua; devotionis per totam noctem
Al nulla alibi mentio re-
tur conligisse circa an. 738. tenuit ardentem candelam in manibus suis. Circa
rum ad Biturigas gestarum, qux luc narrantur. In autem mediae noctis silentium, visum est ei in eadem
Patriarchio Biluricensi heec omnia de Eudone omissa Ecclesia adesse quasi magnum fremitum. Hinc cap-
sas sanctarum Reliquiarum concuti hinc a fredam
sunt, qux usque ad num. 8 referuntur. ;

i MS. Beroralis, Sur. Bertradus, infra num. 7 super sancto corpore impositam commoveri super :

Bertheradus, vhi in MS. et Sur. Bertraudus. Est altare vero, quod eratad pedesS. Austregisili. quod

jam ecclesia Collegiata, monasterio ad Canonicos secu- est in honore Dei et in memoria sancti Protomarty-
ris Stephani, visum est ei, quasi multitudo mal-
lares translato.
k LS. Vilichannus, Sur. Juliachannus. leorum deberet ferire. His tantisconcussionibus per-
1 In Registro heneficiorum diaicesis Bituricensis col- territus pauper et contractus, aliquotiens replebatur

locatur Abbatia S. Sulpitii in subnrhio, ad confluentiam nimiis sudoribus, aliquotiens (ut in taiibus rebus ac-
cruciabatur frigoribus. Permutalui iu-
trium fluv.orum, Gathcc dictorum, Ense, Aurette, et cidit) nimiis
non decrescebat vel insitus
Auron, proquibus hir Utrio et Avera leguntur. Hxc terdum loca stationis, sed

vero de situ hujus Ahbatiee et S. AuslregisiU omiltun- timor, vel inchoatus commotionis sacrarum Reliquia-
tur in MS. etapad Surium. rum tremor. Tandem visum est ei sedenti ad altare,
m Hic esl S. Laurianus, Episcopus Hispalensis, in in honore Dei et in memoria S. Petri omniumrme
vico Vaslino agri Biliiricensis martyrio coronatus 4 Apostolorum consecratum, quasi ungeretur quodam
suavissimaj delectationis emplastro. quod
pertransi-
Julii, cujus Acta tunc elucidabuntur , el infra num. 9
Hinc crjepit paulatim
indicatur ejus fcslivitas in monaslerio ipsius agenda. ret ad vitalia suavi linimento.
verum posset esse quod
n Bladegisilus, forsan supra num. 6 Fredegisilus, se extendere, admirans si

sed hoc et ille vere prsestitit, mentis

o Suffronius, in MS. Symphronius, Surio So- vellet facere :

et intercessionibus sancti ac
Deo dilecti Austregisili,
phronius.
quo dicitur ; Qui aperit , et nemo
claudit 7
Apoc
p Hic desinunt Acta apud Surium
liic verbis: Alia de 5,

beatissimi viri mirucula, ne simus longiores, com- claudit , et nemo aperit. Erigitur ex hinc recto F
scamellulis vadit quoja-
memorare nolumus. et sano corpore, et relictis
cebatrfdituus ecclesias;perquiritquecandelam,r|uam
q Vincenna. aliis Vigenna, apud Candalensem
vi-

cum, ubi S. Martinus mortuus esl, in Ligerim lahitur : properat illuminare ad lucernam antesanctum cor-
ajdituusambularead
et inde Turonenses per Vigennam corpus S.
Marlini, pus ardentem. Huncque videns
noctu fugientes, versus Turonensem urbem [detulerunt. Matutinorum Hymnos campanam levat sonare ;
,

cognoscens Canonicahs
r Hic finit MS. codex, addeus : Multas praeterea taleque insperatum gaudium
operatur Dominus virtutes, per merita Austregisili inibi manenscongregatio, Te Deumlaudamus devote
canit SanctoqueAustregisilogratiasreddit, pulsatis
et operabitur in seculum.
campanis et profusis prse gaudio
maximo la-
diu
crymis.
LIBER III
3 Interceterasvirtutummultiphcitates,
quemdam
Austregisih mentum
Miracula ac virtutes recentioris memorire nomine Andreamloqui fecit B.
hommibus manenti-
et fides qui notus erat multis
continens.
h Dacberti illius Archi-
bus vel advenientibus in curte ,
zelum Domini vero et firmo
amore zelantus.
episcopi,
Ex MS. Ecclesiie de Castro, ad muros urbis.
quidam juvems vemt
Nam cx potestate c S. Palladii c
servientes Dacberti Archi- loqueX(m
Sanctus Propheta manere inter ceteros ,

1*1 irabilem Deum in sanctis suis di- recipit mulu*

Sanctis suis. episcopi. qui omnium necessitatum suarum
Sanatur annuntiat dicens , Mirabilis Deus in demonstratione ma- »•».
me glorificat, versitates potius perquirebat
coram ipso Aliasque sacra Scriptura dicit. Qui Hoc damua-
lcriptore
igitur glorificationem mirabi- nuum, quam insinuatione verborura.
glorificaboeum. Hanc septera vel amplms annorum
lis Deus noster B. Austregisilo , in virtutum sig- tus oris alloquio.per
nec attendebat se posse
eum nostris spatia vivebat mutus ,

nis potentissimo, donavit , dnm per r

sanari
 :

ACTA S. AUSTREGISILI EP. BITUR.

A Banari ali ea infirmitafe amplius : desperaverat enim perdit.ielocutionis nodnm tleportabat, utcumque po- D
jam se posse loqui, ]iro inveteratic infirmitatis 110- terat, sedatis jamsuper inveteratum dolorem rivulis
Mirabatur tjuale istud esset locu-
dositate gravi. laorymarum. Iluic nonien erat Constantius qui :

tionis genus, quo honorari videlrat omnes utriusque misericordia prasventus Dei in villam intrat S. Au-
conditionis. Videntes aufem fideles, in eudem villa strcgisili : ubi per aliquot dies remanens. mendica-
comtnanentes, varlas H multiplicss per beatum bat queerendopanem adinanducanduin, indice manu :

Deique fidelem Austregisilum virtutes fleri, exte- qiio benefir.io bene interdum sustentabatur, adjntus
ra?que gentis et natioms homines recuperatiose Clericorum binnrumque hoininuin in eadem villa
sanitalis lionnrari ; notum illum mutum, suoque manentium adjutnrio nee attendebatsanatioriissuae;

servitutfs obsequio inhssrentem, cogunt ireadec- horam, intentussolum ut vivere posset peraliorum
olesiam B, Anstregisili honbrabilem : ubi ante prin- nblatam eleemosvnnm.Tandem Dominus Deus, dum
-
pala altare, in honore Dei et in memoria S. Petri locum Beati ac glonosi Antistitis Austrcgisili visi-
Apostolorum Prinoipis codsecratum, aliquantulum tat, occulta sua dispensatione, vel propter reve-
residens, tundent pectus pngnis, pavimentum per- landam fidelis sui Austregisili dignam memoriam :

fundens lacrymis, solo fidei argnmento, sine oris vel propter Dacbertuni Archiepiscopum, igue tri-

alloquio aperuit aures [veci] Conditoris, non pro- bulationis mirabiliter excoctum.qui in eadem eecle-
longato spatio. Nam inibi ante altare residens, su- sia, quam ipse summo studio construxerat, tumu-
bito el insperato, non se habereoandel is, quas por- latns erat ; vel propter fidei meritum enrtim bomi-
taref ad sepulcrum Sancti, coepit clamare. Hoc tur- nuni, qui in eadem villa manebant et bic inter ;

bati, qui circumstabant, ]iro insolita et insperata reliquum populum ante sanctum altare adstitit, ru-
locutione muti gaudent, el admirantur ]>ro gloriosa sticanas ut rusticus ex corde, quia lingua non po-
operatione Domini, quam frequentabat fides et me- ferat, preces ingeminans. Setl has ille a?ternus
ritum beati verique fidelis Dei Austregisili. Arripit anditor misericorditef captat, qui tacenti Moisi di-
Jj interim unusquisque, prout potest, gaudens et bila- cit,Ad me quid clamas > Aperuit ipse buic muto „
ris candelae, qnae donant novello locutori, ad de- Exandonensi Constahtib os el linguam, eumque hoc |; S
portandum ante Sancti sepulcrnm illuminatas. Et primnm verbum edocuit clamare Adjuva S. Au- :

ibiperfecte assumens modulcs promptss loquelss, in- stregisile. Hocverbum amicabile toties repotit, do-
sinuni in sua sanatione', Quantam apud Deum gra- ncc ci perfectio totius locutionis venit. Qui postea
tiam habeaf B. AnstregisilUs, qui'in coelis residens muitis innntuit, qnod in initiocurationis sita?. extera
laniis loeum smuti in terris illustr.tt, virtutibus : parte maxillre quidam ignotus homo alapam daret,
bocijue frequentius ingeminabat dicens, Nmi habeo et, pro ea vi sahguis ex aure deflueret. : quod ve-
candelas. Hsc prima fuerunt illius antiqui muti rum fuisse quique fitleles viderunt, et admirati sunt.
\rrl.a G Ex e Oalnensi pago quidam pauperculus exti-
'i Jucundum et koc miraculum super quemdam titbomo, qui ab eadem patria fugiens pro ingravc- Snnanlur
alteruni mutiim, qui vontracfus,
per plurimos annorum recur- scente fame valitla, de patria in patriam, devilla in
sus, inter ceteros servientes Clerici nomine Arcbe- villam conunutabat stationis suas setlem paupercu-
naldi, nobilitate et potestate praecelsi", ef amatoris lam. Hic tandein Bituriges venit ad civitatem, quse
ni locus soppetit Canonicalis religionis, permanens primatum retinebat inter reliquas civitates ad pau-
erviebaf uf poterat, ex bmniinembrorum officio peruro sustentationem. Hic per pluriinos dieruin
carens funditus solo locutionis beheficio, cui erat recursns, nunc intrabat civitatein, nunc deforis
ncmen Geraldus, patrioque suas originis Burgundia, quaerobat sibi necessaria victus. Huic filius erat
de eeclesia ncmine Melsa. Hio vel prb admonitu quasi annorum quinque, cui inhatserant pedum tah
aliorum, vei pro necessitatis suaa' coarctatione plu- natibus, curvatis nimium genibus cubiti quoque :

rima, ad Sancti venit sepulchrum, vi- Austregisilii inbasserant costulis, tingues infixi erant palmis.
dere virtutum incrementa ubinon prolongato spa- : Hauc rotundam eftigiem homiiiis depnrtabat pater
tio promeruit sanari tali modo, ad laudem Dei et interdiun manibus, interdum collo, miser et mise-
sniuini patratoris virtutura Austregisili'. Hic in ec- rabilis.Dabatur tumen ei pro tali deportato et de
clesia prajdicti Confessoris Christi nocte quadam monstratb monstro aroplior adjuturii sustentatio :

vigilans. volebat ut super se illa divinae dignationis quis enim ita insanus, qui potuisset aliquando buic
c
visitatio v -• i, qute tim freqbens interbessionibus monstro gestatorique ejus non succurrere. Hunc per
i: Austregisili super varios inflrmitatum dolores multa Sanctorum loca deportaverat, si quomodo
descendcbat : mirabaturque si super tanlse pauper- cuilibet Sanetorum complacuisset misern reddere
tatia lioiniuiTO Doininiis Deus vel S. iustregisilus membrcrum naturalia officia : sed super id bonoris
dignarelur extenderu sikc hoiioiliotiimis largitatcm. beneficiumvoluit omnipotens Deus honorari D. Au-
>l.il 111. ! i

Sed ille qui nbn spernit preces pauperum, etqui de stregisilum. Audiens itaque pater liujus contracti
pauperibus dicit, Talium estenihi regnnhl coelbrcun ; crebras et multiplices virtutes in' ecclesia S. Au-
sine prolongatione, non proorastinata hajcei edicere stregisih fieri accepit, filiuni, ponit illam teretem
;

prima verborum et
Ego locutionis feoit elementa : effigiem super paternum cnllum ; vadit ccler quo
jam loquor Hoc clamans dlseurrebat per totam ec- audit et videt remeare ciecos videntes, surdos au-
clesiam. Tunc inihi inter vigilani,™ populum ad- dientes, contractos amhulantes, claudos currentes ;
erant duo monachi e Carroffensi monasterio, qur, jactat ante altare, in honore Dei et in memoria
proamore Dei etin veneratione summi Prassulis S. Petri Apustolorum primi et Principis, contra-
Austregisili, a< nsos tenentas in manibus cereos ctum filium quodam autem angulo ipsius pra3-
; in
vigilaliani. stabant, admirabantur tam frequentes fatEe ecclesise ipse pater se collocat, attendit. et
fleri sanilatnin virtutes'. Dum autem quiquefideles dubitat super tantillulam
si personani infantis sic
eideiu paupercttto Ipcrquisissoiil, qutd visum
Si despecti dignetnr illa cadestis majestas extcndere
EUeril in initio sanitatiasusa
dlsotmf ab eb, qubd ei mauuin
;
suaa benedicfionis. Sed ille Deus omnipotens
visuni fuorit peroculos, aures et nares. quasi iiiin
qui in praasepio fuit involutus pannis, et hunc iinn
dolore magno, ardorem senslsss.Sanatus autem re- des]ie\it ]iauperem precihus S. Austregisili Praesu-
diit ad nationis aute locum, benedicens per omuia
lis : nani iusperato et suhito priusabradicantur un-
Deum, gues a palmis, pnstea cuhiti a costulis. Tunc incipit
d 5 De
i/ EXandonensi patria t]iiidaiu
unitus et men- filius clamare iiomcii p;itris, in angulo ecclesia; ab-
ao /frtiiu. dicans advenerat in Bituricensi terra. Ilic antiquum
sconsi. Ad vociferationem filii accurrit pater cursu
veloci
 :

DIE VIGESIMA MAJI. 69'

veloci accedunt et multi fideles, qui laetantnr ni- dierinn noe siimeiv cibtim nec bibere.
:
in-c amico- 1)
mium supcrS. Austregisili benignas virtutes, et ut rnm qiieiiipiani cogno-o re pra-valercl . Post triduuin t:\ USS.
ad perfectionem sanitatis pauperem infantilem et mvtUS rnt-r
vero miserante Daj misericordia, intcgrura raem- cotrsftjussus
personam adducat omnipptens Deus, precantur. brorum rccepit vigorem, lingutetantumligatus viu- S. Auttreijisi.
Pro fide autem inibi prccaniium, et ad clarandum culo. Adveiiiente itaquc Lauriani Martyris tum adire
11. Ilis-
S. Austregisili meritum, evclluntnr a natibus in- paleusis Episcopi solennltate, qua; colitur quarta
fixi pedum tali.Tunc incipit infuntulus perecclesiam Nonas Julii, tale juveni dederunt amici consilium,
currere, ignorans per infantilem aitatem gratias Deo ut ante liujusMartyris altare, quod est in ecdesia,
reddere. Jam non portat liunc pater super collmn, qua congregatio
in monachorum Deo militat non
sed castigat aliquoties propter nimiuin cursum. Su- modica. \igilaret forte
: si 1;. Lauriani interces-
per id negotium nullum Bituricensis populus appo- sionc ejus infirniitati propitiaretur Dominus. ic-
nit scrupuluin, nec in aliis virtutum siguis, laudans cepto igitus consilio, sequenti nocte celebraturus
per ouinia Deum. cxcubias ante prasfati Martyris memoriam, ingre
f 7 InMuratensi oppido, quidam mutus erat et
f ditur ecclesiam. Cumquejam.transaeto n ctis sp&-
mttus et
surdus a matris utero qttem Dominus Deus, pro
:
tio. somni torpore victusjuvenisoccubuisset; audi-
surdus ai
nativttate. meritis Beati Austregisili, reddito oris alloquio et vit vocem, se ut assnrgeret ad lentem. V. .

aurium officio, voluit honorari. Hic in hoc nivcte- factus illico surrexit asomno, neminem quidem vi-
rati dolorispermanens dispendio, diversos necessi- dens, vocem tamen auiliens, suadentem sibi,
tatis sua5 sumptus potius perquirebat manuum si- quatenus ad S. Austregisilum gratio recuperandi
gno, quam verhorum insinuatu apcrto. Jam bene sanitatem properarel Maneautem Facto, post cele-
didicerat pro singulis suis necessitatibus circtunfle- brata sacri mysterii solennk, Dominicse crucis
cten- indices manus vel digitos ct boc : indicium vexillo munitus, ad hospitium de Bua securus sos-
jam bene eos docuerat cum quibus die nocluque pitale perroxit. Venientes autem qni super illius
manebat. Hio sustentabatur eleemosyna cujusdam muta juventute dolebant, potionem ad bibendum
honorabilis et potentissimi Clerici, nomine Aitnardi illi offerebant, per quam futurum sospitem illum
qui et in hoc, sieut et in plnribus paiiperibus, dis- atlinnaliant : sed quia, B. Austregisili Antistitis
pergebat plurimos bonornm suortun sumptus. IIinc meritis aputl Detim impetrantibus, se pevcepturum
lauilabili artificiosEe salutis insudabat oifieio, quo- loquelat modulos non dubitabat, potioneni aci
niam quidem illud videbat bene frequentatutn ab recusabat, ac Bituricas tendere cupiehaf qniavero :

avunculo suo Dacberto Archiepiscopo, qui, inter non poterat voce, sipms nianus ostendebat exten-
ceteras senioris animi virtutes, fide diligobat, cal sae. Illi tandem quibns cura erat dejuve le, i

cata hypocrisi, panperes Christi. His ofliciis igitur nertint, quod ejus pater Biturica eral eivitatisin-
atiditus et locutionisMuratensispaiiperprivatus, vel cola, etobhoc illuin velle illnc ire putaverunt. Quid
parentuin vel aliorum hominum siibmonitu, adsan- iii '
i' i- v Sooiato sibi socio ad urbem perrexit Bitu-
ctiadducitur Austregisili moiiasteritim. Inihi itaque ncaiii, et palcrnani festinus ingressus est m nsio
inter residentem manens populum. super se atten- neni congregatisque parentibus et amicis, c gno-
:

debat Divinse sanctitatis adjutorium. Qualiter autem verunt infortunium amissse locutionis. rpse vero
iaternns ejus animi precatus sumnue placuerit po- juvenis nudis gressibus ad beati Pontificia memo-
tentia;,demonstravit sanitas ei donala infine nam :
cum magna parentum amicorutnque devotione',
riaiii,

prius mcruit recuperato audittt intelligere hominuin festinavit et ad ejus tumulum oblationem suam,
:

verba. Quantttmque hunc Isetincabat reddita snno- ut mos est iiifinnorum, obtulit. Poplitibus denique
ritas auriuni, tantum mcestum reddehat tlenegatum tloxis et precibus pro muto fusis, subito aperuit
locutionis officium : sed illa mantts Doniini, quse os ejus, qui aperuit Zacharise Prophetss Domini.
non est invalida, intercessione B. Austregisili piis- Surgens autem juvenis, a linguse sMuuis Vinculo,
sima, et. huic reddidit perfectum oris alloquiuin, et laudavit Dominum, ejusque venerandissimum Con-
benedicentem fecit peromnia Deum. fessorem Austregisilum libera oonfessus esl voce,
8 Erat qitidam homo, nontine Idoricus, ex Pro- t
oiniiibiisque qualiter hoc illi accidisset prsescripto
vincia Carnotensium, de villa quaevocatur Teuible- narravit ordine.
vicus, qui ab infantia sie erat contractus, ut ntillo
contractus palmis etgcnibus susten-
ANNOTATA.
modopossetambulare, nisi
ati infantia.
tarettir : sicque more bestiali gradiebatttr, fercns in a Fredael Frcdum pro pacis compositione, ant iiiul-
suis manibus scamcllulos cau-.a requircndi iicccn- ctaqbpacem violatam passim sumitur. Consule 13 /a-
saria. Verum etiam ipse, audiens sacri Pontificis nuarii%. ZanteActaB. Godefridi Cappenbergensis.
Austregisili famam insigiiium tniraculorum, quas Hic vero usurpaturea rti? pro iabella Reliauiaria, qux
Dominus dignabatur exereere per suum fitlelem, peregrinis tleoscuUuida prxbebfitur, simiiisei cujus usus
lento itinere, prout potuit, Biturigensium fines in- sub Missat salri/icio est tjuam vocant Pacein, quttt ttd

gressus est, sestimans se posse sanari pro S. Au- oseuliim pacis rommuiiittiiitl.nii fitrta fst. Pax autftn

stregisili meritoet fide. Ctim ergo tandem ad eccle- Freda cst tn autiquo Francico.
siam almi Praesulis pervenisset, foris in porticu b Dagbertus Arcbiepiscopus Bittiricensis fuit

juxta introitum portte facto tuguriolo diutissime tuiiio 987, et mortuus tradttiir anno 101^.

mansit. Cumquemulti infirmi propter gloriosum se- c S. Palla lius Episcopus Biturioensis colitur 10
pulchruro B. Austregisili, gratia recuperandi suo- Maji, ad cujus Vitam ostendimus Ptitjum seu Patssta'
rum corporum sospitatem, noctu vigilarent iste ; tem nonmie appctlari. Diciinr autem Pagtis etiam
ejiis

supradictus aegrotus hoc, quod diu optaverat, mise- Potcstas, quatcitus Itabet propnum ac privntum Dt>-
ricorditer consecutus est : et omni legritudine de- miiium, linlis Poderc, id est, Posso.
pulsa, ccepit extendere ambos pedes. Illoquoque d Exandonum sive Exelotlunum, vultjo Issoudun,
surgente illico a terra, atque sese asserente ab oni- inferions atjri Biluricensis urbs.
ni morbo veraciter sanum esse, onines qui inibi e Calua, an la Carnc oppidum Occitanix, inqui-
aderant simul laudavenmt Deum, et S. Austregi- rendum incotis prttponimus.

silo gratiasreddiderunt. f Muratum oppidum Atvernise svperioris, et Vice-

9 Erat quidam in oppido tj Salvigniaco satisala- comitaln nobite.

cer jnvenis, quem forte quatlam die, cum post g Salvigniaeum vultjo Sagnilii, domintum inafjro

prandium sopori ineiubra dedissct, tanta infinnita- Borboiiiensi.

tis arripuerunt incommoda, ut per trium spatia DE

 : : :

70' ACTA SANCTORUM.

DE S. THEODORO
EPISCOPO PAPIENSI IN ITALIA.
PR.EFATIO NOSTRA.

I)c cultu el vita recentius collecta.

CIItCA AN. acram memoriam S. Theodori, Episcopi et di, Summum Patrem obortis lacrymis enixe depre-
DCCLXXVIII. Confessoris PapisB, celebraru ad hunc xx Maji, cabatur, ut optimus essct animarum Pastor
Sc Bellinvs, tn Martyrologio
mansscuris
l Veneliis sub annum
secundum morem Ro-
hccccxcvhi cx-
Rectnr. Transactis aliquot m oratione diebus in pu-
blicum prodiit, suas oves diligenter invisit, tanta
et

r cuso; Grevenue et Mo/anus, insuis ud Usuardum ad~ solicitudine et vita; sanctimonia, ut Papiensem dice-
ditionibusi Miiiirolijciis,Felititis,Cani>iiis. cum Mortijro- cesim a teterrima Arianormn lue, qua? in Italia re-
logio hodierno Botnano, w Basileensi anni ndlxxxiv. pullularat, illjesam scrvaverit.
Vitiorum pestem de-
Itcm Ecclesia Mediolanensis in Missnlt anni mdxxii ct pulit, virtutes revocavit, animos
ad Christianam
miu.x, Breviario anni mdxxxix, sed ad xix
c/ xx ci religionem, ad mundi contemptum, et ad amorem
Marlii. Verum propria EcclesiaPapiensis, Ojfkio Eccle- inflammavit.
.111 ilkosub ritu duplici, eum colit hoc xx Maji. Adstipur 2 Claruit miraculis. Cum Francorum Rrx Pip-
13 luniur Feniirius in Catalogo Sanctorum ltalise,UgheUus pinus Longobardorum Regi Aistulpho, ilitionis Ro-
Tomo i li.ih.i ttacrss iii Episcopis Papbsnsibue, rerum- manEB direptori, bellum inferret, Papiamque ma-
e

que Papiensium scriptores, Stephanus Breventanus, gnis copiis obsideret ; buic occurrit Theodorus, ma-
urbem Papiam
Anlomus Maria Spelta Jotmnes Baptista de Gasparis,; lorum civitati impeiulentium misericordia permotus. ab obsidione
in Breviario Vitse Sanctorum Ticinensis seu Papien- Nain civibus arma deponentibus. bello fessis, ipse liberat
sis Ecclesise Episcoporunij diuturna inquisitione ex mcenia perambulans, oratione et salutari Crucis si-
pluribus Scriptoribus collecto, et subannum mdcli vul- gno propugnabat urbem. Idcirco quidam Regis f
qato Papias, tactlo auctoris nomine, exqtto Acln damus. nepos in Sanctum contorsit sagittain, qu» illico in
Sunt Ittri rclnti epitome eorum omnium, quse Carolus sagittarium divinitus reversa, ipsius guttur trajecit.
Po i, Canonicus Ecclesiss CollegiaUe ac Parochialis Hac manifesta Uei ultione perterriti belli Duces, a
S. Theodori Popiensis, eodem anno et communicalis sancto Antistile suppliccs defuncti nepotis iraplo-
verosimiliter studiis, vulgavit Italica lingua; probjxiori rant vitara, tali fcedere percusso, ut Prsesule ipso
phrasi et deductione rhetorica exlendens singula, sic ut vivente civitatem non depopularentur. Eorum pre-
tola quindecim Cupila hoiiltts impleat. Vtx tamen in cibus annuit Pastor piissimus, et in Christi nomine
eo reperimus quidquam, quod n-l in Annotatis referen- nepotem vivum restituit. At cum juxta promissa
ilttni esset, iuibis iiliumle noti noium, nisi pauca de cultu Rex obsidionem solvere nollet, ac civitatcm diripere
post Epitaphium ianda. In Supplemento Bergomensis conaretur; protinus tanta vis imbrium e ccelo ruere
uil iiiiiiiiiu dccli dicitur, nonnulla memoratu Jigna ccepit, etfiumen Ticini adeo intumuit, ut Papia a
scripta mandasse Theodorus. Sed ea lalent omnia, dircptione atque incendiis defensa, cum exercitu
prseterquam brevta qusdam fragmenta Sermonum ejus discedere et trans Alpes abire, acceptis quibusdam
atl Plcbcnt. qui itb Ecclesia Papiensi solebant antiqui- pacis g conditionibus, idera obsidens Rex statuerit.
in.t recitari m Processionibue, Litaniarum minorum 3 Mulieri h cum paralytico filio, ejus opem im-
numine ctilqo notis. qux Iraqntcnta Caroltts Foni ex- ploranti, noctu Ticini flumen transiturae,
mire ap- paralyticum
lubci cap, litte « se scriptm. Prsetereo quse parens ostcndit vadum, cujus etfilium Crucis signo sanat
:>
Bernar- :

dus Saccus, lOcap. 17 Bistoriarum Ticinensium;

Itb. sanum effecit. Judsei tumidum brachium sacro bapti-
r, Jaciibus Qualla, lib. 3 Sanctuarii Papiensis cap. i smate incolumitati restituit. A Desiderio ultimo
; et

Aiiinnttis .1/ni/o Spelta, in Fiiis Episcoporum Longobardorum Rege, B. Petri jurium direptore,
illius
Ectiesix nnm. xxiv ctliderttnl : qttontani nb illts t,ua monitisque Romani Pontificis ac Theodori contu-
act iperunt de Basparitet Possius, correclis dumlaxat mace, in exilium pulsus, multa mala perpessus est; revocatus
erroribus chronologids. ab cxitio
donec Carolus Magnus debellato Desiderio, sum-
i.
,

ma totius civitatis gratulatione, ab exilio eum revo-

MTJE BREVIARIUM caverit. Augustino ejus Archidiacono, Episcopatus
ambitioso, futurum Episcopum prophetico spiritu
Auctore Joanne Baplista de Gasparis- pr.Tdixit, et mox k moriturum: cui id Roma Pa-
piara redeunti contigit: namin itinere mortuus est.
1 heodorus Ticinensis, n S. Petri Papiensis Epi- Tandem cum annos quadraginta septem
circiter
Mtraculls scopi alumnns, inde ejusdem Levitii, donis gratia:
ciarus singulari vitae sanctimonia prsefuisset Episcopus,
et naturaj ditatus, obmorum probitntem,
vitta snu- appropinqnantibiis diebus ipsius, ex hac vita disces-
ctitatera, et doctrinra praestantiam, ex Praposito sus, a SS. Syro / et Juventio, quos dum vixit Pa-
Ecclesiss b S. Agnetis, qua; post de Sancti bujus tronos semper coluit, suae resolutionis tempus insta-
nomine dicta est, divino monitu, c Luitprando Lon- re admonitus fuit. Mane consurgens, quod per
prxmonetttr
gobardorura Uegi per Angelum pracedente, Episco- de obUu,
quietem viderat, convocato Clero et populo narravit
pus ab Ecdesia Tioinensi eligitur. Inde Komam
eosque hortatus tuit, ut promissam in baptismate
pergens consecrationis grntia, m itinere obsessos
a fidem servarent, iniraicis ignoscerent, et Deum si-
dasmonc liberavit, aliisque quamplurimie sanctitatis
mulque proximum diligerent. Hasc et alia salutis
J signis refulsit. Episcopus a d Zaccb.irin snniino
monita pius Pastor reliquit m. Invalescente morbo,
comecratur Pontiflce, ejtis cognita sanctitate,
consecratus. ad in ccelum tollens oculos, inquit: Venit Christus, ut
Komte
sunni Sedem cum popnli Clerique laetitia
Bpiscopus et venera- carne solutus ad suum properem judicium. Et haec
tione excipitur. Qui cubiculo inclusus, morilurquc
Deo gratias dicens, ad Deum gloriose emisit spiritum, decimo on. 178.
agebat et ea pietate, qua solet mens devota incen-
:
tertio Kalendas Junii anno septingentesimo septua-
gesimo
 :

DIE VIGESIMA MAJI. 71*

A gesimo octavo cujus tumulus frequenti energu-
:
iiis seu Consecralionis causa ;
eaque impelrala per iter D
menorum aliorumque languentium liberatione et in reditu obiisse.
tunc et deinceps claruit. 1Coluntur S. Syrus I Episcopus 9 Decembris, el S.
Juventius 3 Episcopus 12 Seplembns.
ANNOTATA. m Galesimus et Gualla prxsentem morienli adfuisse
aiunt Leonem Papam III, el funus curasse : quod liic
a Acta S. Petri decessoris dedimus 7 Maji, e.t Bre- Auclor nosler Carolus Poni merilo omitltinl
el : cum
viario ejusdem Auctoris, a quo traditur mortc prajre- Leo Papa III primum electut fuerit anno 795, alque
ptus anno 743 : judtcavimus tamen xgre eam mortem adeo anms 17 posl mortcm Sancli.
di/fern posse ullra annum 738.
b Parochialem eam fuisse indicat Pozzias, subje-
ctamque ei plebem PortEe-Pertusise nominat. EPITAPHIUM
c Luitprandus Rex mortuus eslanno 744, succes- a Jano Grutero editum.
sitque Raclus, qui postea linqiiens fratri Aistulfo re-
gnum, monaclius Casinensis faclus est. Poz.ius multis Me e tibi praclarus Doctor nutrivit alumnum
exaggerat, auctorilatem, qua apud eosdem Theodorus Antistes Petrus, Ticinensis gloria plebis,
valv.il, ad utrumque vel adducendum vel relinendum in Et Pater et Pastor, patria: decus, inclitus auctor.
pace cum Romano Pontifite. Ecclesia?semper fuerara vernaculus almae,
tl S. Zachariee Papx
Acla dedimus 15 Maji. Prx- exquo primasvo tempore sumpsi.
Litterulas
fuit Ecctesix a mense Deccmbri anni 741 ttsque ad Primus eram Cleri primo Levita deinde, ;

an. 752. Exlatque ejus epislola xvm ad Theodorttm Jam licet indignus, magno tatncn Ortline fungens.
Episcopum Ticinensem lioc principio. Pittacium quod Sed post ira I'ei populuni stillabat in istum
nobis tua veneranda Fratcrnitas obtulit, per quod Exul eram, ductus longe de cespite patrum.
g nos sciscitari studuisti, scilicet filium, cujus pater Scd me magna Dei servavit gratia semper,
alterius filiani ex sacri baptismatis fonte babet su- Eniit a multo venienti hinc inde periclo :
E
sceptam, idest, an spiritualem ejusdempatris filiam, Cui laus magna fuit, virtus, et gloria semper.
quod dici crudele est, in matrimoniuiu suscipere Qtu me taiii miserum dira de morte reduxit.
liceat, quotl apud te enormiter asseruisti contigisse. Et patrias iterum me feeit cernere terras,
e Papia a Pippino Rege obsessa fuil anno 755 el Tempore quoCarolus Rex, niagnus et optimus, istas
iterum 750, quo poslmodttm Aislulfus ex eqni lapsu /j- Tenuit et rcxit grandi pietate benignus.
nem vivendi fecit ; eique successil Desidcrius. Haec mea viventis in secio fala fiebant.
f Hxc referunt Breventanus et Gttalta ad tcmpora At nunc ista tenet requies miserabile corpus :

Desiderii Regis et Caroli Magni. qui obsedil Papiam Spiritus altitbroni timidus petit, omnia secum,
annu 773 774. Ycrum Spelta et Saccus refcrunl ad
ct Judiciuni Regis. portans qua?cumque gerebat.
tempora Pippini el Atstulfi, quos liic auclor secittus Corpore conjuiictus Petro, Mitissime Cbnste,
est. El videlur res tota niti traditione vulgi Papiensis. Tu quicumque legis, dic, dic, peecata remitte :

Ferrarius abstraliit a tcmpore, qtto contigissei. Atque valele mei memores per secula, Fratres.
g Pippinus redditam sibi ab Aistttlplio Ravennam 5 Crevit postea, iiiqnil Vilam concludcns Carolns
et Pentapolim et oninem Exaivbatuni ad S. Petrum Pozii, Papiensis populi religio erga S. Theodorum
Ecclesta
tratiidit. Iia Eginltardus adan. 756. usque adeo, ut antiqua ac nobilis Albericioruin fa- restaurata
h Pozzuts mt, eam miilierem fuisse ex oppido Cas- milia, specialius illi devot.t, sub noniine SS. Tbeo- an. 1(91.

telli novi de Scrivia, dicecesis Dertusante in Statu dori et Blasii aedificandara curaverit ecclesiam in
Mediolanensi, ipsamque a Sancto sibi per somnum arce Papiensi qu33 cum diuturnitate temporum et
:

appareute jussam fuisse filium suum curandum ad- bellorum iujuriis fuisset destructa, novam a funda-
ducere Papiam. mentis excitarunt anno mcccclxxxxvii Ludovicus
i Aliqui ante lixc tempora scribunt S. Tbeodoruni Albericii Presbyter et Joannes Petrus Tacconi :

vita fitnctum, et sotum 14 annos Episcopum fuisse: eamque tradiderunt Fratribus Regularis observan-
sed cx Epitaphio sitbjitncto refellunlnr, tibi mortuus tiae S. Francisci, a B. Amadeo cognominatis : sed
dicitur, dum Papiam tenuit et rexit Carolus, utique eadem postea Sanctaj Crucis dicta fuit, ad instan-
C Magnus, dictus Kex Longobardoruni. Pozitus cap. tiani Cardina!'s eum titulum ferentis. Anno deinde F
1 1 , protixe describtt operam a Theodoro impensam mdlxxvi Hippoljtus Rubeus, S. R. E. Cardinalis, Corpustram-
convertendis Saraccnoritin Reijibus. quos Desiderius Papiensis Episcopus, S. Theodori corpus ad prin- '"'«"» '516.
Rex bello ceperal : et littjus ftitam. Curolo desponsam, cep^ altare ecclesias Catbedralis trausttilit ; uhi a ci-
appellat Theodorarn, nescio quo uuctore, Bertbam vihus exterisque honoratur, non sine fructu mira-
aliqui Franci vocuiit. Ego ud 30 Aprilts agens de S. culosarum gratiarum, quarum testimonium olim da-
Hildegarde %. 2, censta Desideratam dtctam fuisse. bant anathemata ad imagineitt illius magno numero
k Spella ait esse qiti dicant, 20 solum dtcbus prxse- appensa; neque aedem teraporibus nostris omnino
disse Augttstinum; ipse Romam ivissc ait Confirmatto- cessant.

DE SANCTO ETHELBERTO
REGE ORIENTALIUM ANGLORUM.
COMMEMARIUS PR^EVIUS.
De ejus cultu, ecclesia, translatione, Vita a Broniptono et Giraldo stylo vario transcripta.
a nno
dccxciii TT" Heptarchia Angio -Saxoniea fucrat regnuin mcn ibtdciu regitant S. Edmundus, martyrio affectus
I Orienlalium Anglorum, quod in S. Ethelberto XX Novembris anno dccclxx. Sacra illius memoria ttt-
I Rege, de quo luc agimus, ab Offa Rege Mercio- scripta est Marttjrologio Colonix et Lubecx sub annuin
e »"« sacer
_M_tiim occiso an. uccxcm, finem habuil ; postea la- mccccxc excuso lus verbts : In Anglia S. Ethelbertt
 : :

72« ACTA S. ETHELBERTI REG. ANGLOR.

Regisel Martyrls. /1/ Grevemtein Auctario Usvarii, 7 reperiendo, describendam nobis curavit prselaudatus
subannum iidxv el \inxxi impraio, primo loco uddit Gutliclnitis Dmjdal, cuin proamh, qnod incipU, Siquis
Atlielberti Regis Anglise et Martyris. Ejusdem [es- vero deliciarum horto. Eam essc pro tisu Cliori. stylo

tnm inscriptum est KalendarioprssflzoanU Encluridion verbosiori deductam intelligimus, dum. legimus landa-
Ecclesi.i Sarisburiensis, pivcationibus et imagintous tam in eodem procemio gratiam Martyris nostri et

refertum, annotSDXXxmezcusum. Joannet Molanus^

ct Regis --Ethelberti, cujus hodie solennia festive cele-
in Additionibui ad Usuardum anno miu.xxiii recusit, brauius. Cetcriim ctim Giraldum atfclorem legis, ne
ista habet : Herefordlffl S. Albelberti, RagisAngliat Cambrensem cogites, scriplis de Hib&rnia tibris, quos
OrientalisetMartyria Seciitidein recentiores. Camb- ainw circiter mclxxxx edidit notitin et amia sinci.xn a
dt nui inlei Silun scollocnl Comitatum Herefordiensem. Gratiano Lucio Hiberno bperose refutatum [hujus enim
ti ie urbis Herefordim origine atque incremento sic stijlus muUo castigatior et succinctior est) sed posterio-
scribil : Adulta S.i\ im Heptarchia primum emi- rem cjus nominis atiquem fferefordiensem Canonicum,
cuisse creditur at Eduardo Seniore, ut scribunt : ,pit licet ni Vitam S. /Ethellierti
fineprofiteatur, quod
aliqui. constructa nec Bane antiquior de ca facta : cum miraculis, longis ambagibus ante rudique ser-
eet mentio. Hrilanni enim, priusquam Herefordiaj mone congestam, Concauouicorum instantia brevius
nomen innotuit, locum Trefawith a fagis, el Hen- admodam et dilucidius explanavit, est tamen mulio
furd a via antiqua, ipsique Saxones Fernleg a Sili- Bromptono, cujus alias ipsa fcre verba linbet,
protia ior
cibus dixerunt. Incrementa, ni maxima re- fallor, nt ex eodem tiiiilms fonlb sumpsisse. Quare
appareat
ligioni, et Ethelberti Orientalium Anglorum Regis Bromptoni cbntextui acquiescentes, c.r Qiraldo An-
lltrefoidltc
martyrio, accepta ferat, Quieum nuptias tilias Offsa notationes ixiucas et miracula ab illo prsetermissa su-
tiilt wii <lh

dicattt.
Rogis Mercionim ambiret ; a Quendreda, < Iffce memus.
uxore, i|ii,i. potius Orientaliuui Anglorum imperium,
quam honestam ftliie conditionem captavit, cx in-
Martyrumquecatalogo inser-
sidiis nefarie eublatus,
VITA
tus, templum hic sibi habuit a Milfrido Regulo Ex Chronico edito sub nomine Joannis
extructum quod Episeopali statim condeuoratum
:

Bromtoni.
dignitate, in summam crevil opulentiam, muninVen-
M;i primum Merciorum, dein West-Saxonum Re- CAPUT l
gum llmcibi,
L
2 In MS. Florario Sanctorum indicatur hoc \x S. Ethelberti virtutes, iter <td offam liegem
liaji, In Anglia translatio Athalberti Regis et Mar-
Corpns Merciorum.
tlttlislllllilll. tyris : scilicet ud dictam Herefordiam. Permansil
erecta ibulem ecclesia cum sacris tllis exuviis nsque ad _[ost Regera Annam, Adelherus frater suus in re-
.iiiiiitm mlv, quando (tit scribit Florenlius Wigorniensis gno Estanglise soiccessit qui m bello, eujus auctor : PosC alios
ni Chronico) Griffinus Waliensium, el Algarus Co- ipse fuit contra Oswimim Hegem Northumbriae, Jieges

mes, contra Eduardum Regem, copio um exer-

S,
cum perfido Penda fratris sui Annse peremptnre
tl imnii 1055
oituin congregarunt, finesque Anglorum depopula- existens, cum suis militibusest occisus. Cui Athelr
combuttum. luri Herefordensem provinciam intraverunt; et
,
woldus, AthelwHus, Alfwohlus, Berna, et Adelre-
Anglos fugam capescentes ihseeuti, quadringentos dus Keges in regno Estanglisa successive regnave-
vel quingentos ex eis peremerunt, muitosque vul- runt. Adelredo autem, ultimo dictorum Regum
sraverunt. Deindeviotoria potitusRex Grifflous et Estanglise, defuncto; Ethelbertus filius ejus unicus
: '
llir 'I" i'i Herefordam intraverunt, et septem et beres, a a studio litterarum subitoad curas teiv
:
:
iiioi8, qui valvas prin ipalis basilicse defende- rarnm raptus, cum oinnium voto unanimique desi- patii suo
runt, occisis ac monasterio, quod verus Christiccda succedit S.
;
derio in pegni solium sublimatur. Iste Rex Ethel-
Antistes Bthelbertus,
/Ethelstanus oonstruxerat, cum omnibus bertus, haec et hujusm,odi Scripturae teatimonia Bccli. 3, -20.
ornamentis et Reliquiis S. jEthelbrechti Regis et eecum pecolligens, Quantomajor es, humilia te, in 1 IVt. 5, 6.
Martyris, aliorumque Sanctorum combustis, etnon- omnibus Humiliaminisub potenti manuDei;Qui se Luc. 14, II
;

nullis e civibus necatismultisque captivatis, civitate Luc. 1, 52

humiliat exaltabitur et illud exbeatae Vn-giniscan-
;

etiam spolinta ei cremata, prmdffl ubertate ditati tieo. Deposuit potentes de sede, et exaltavit humi-
redierunt. II,. ffigorniensis, quse plene eadem ha-
les ; hurailitatem in corde suo specialiter et praaci-
'"'"' Stmeon DunelmenHsin historia de Gestis Regum pue radicavit, et eam quasi ceterarum virtutum
Anglorum.et Rogerus Hovedenus parte priore Anna,-
fundamentum in se locavit. Pra^terea reeolens, et
litnii.,1,,1 s. Agelbertum
Regem et Martyrem appe-l- ratione nominis attendens, quod a regendo Rex di-
lant.
citur; quod se primum, deinde populum sibi
eo
3 Acia ,'jus duplicia extanl, et ei aliis antiquioribus
A.ltt ttpui
subditura regere debeat pius Rex, clemensetmiseri-
j

txcepta : liorutn ,ilut mnl edita in Legenda Joannis

Capgrwium et cors, papilloet orphano calumniam fieri, et sangui-
clemens et
Bnmtonum Capgravii, alia inserla Chronico sub nomine Joannis
nem innocente effundi nQn permittens, in dubiis ab- mtsericors,
Bromtoni eaxuso mter x Scriptores Historise
Angli- solvere quam condernnare pronior longe fuit. In
ctmoi qua ultima Inc damiis, nonnullii inter Anno-
:
certis autera et sententia damnatis semper pcenadi
tttiti rx pritnibus observatis. Est Clironicon
Bromtoni mitigare paratus, dolens plurimum, quoi.ie^ dotorem
u,l annum
nsque hgc deduclum. trgc quatuar ,„ ,/ ,,- ,
vel.pcenam suiquam iaferrevigorejustitiffl tenebatur;
dem s. Etheljierti secn/a iis auctoribus et ajiro-
i
gaudejn e cifeitra rtec b^ediocriteV fexultans, quo-
miosltM styloscriplum. Ex hbc fpilielmus
bugdale ties praemia conferre et beneficia spargere potuisset.
m
Monaslia Anghcant pap. 150 iedudx ori-
3 2 Accedentes autem ad eum, ad regiam dignita- amans vlrgt-
ginem Ecclesia Cathedralk Bereforiichsis, a
tem jam elcvatum, tam Proceres regni sui quam nitatcm,
verbis, qua mfra uumero 13 habentur.
Uein pag. I,s| Praalati, super uxore ducenda regiaque prole susci-
edil cAerlom Edinndt /,',,,,,,. ,,„„ |', v ,

tanda, ipsum primum in privato, deinde palam et

msibus apud S. Ethelberti monasterium.tmmu.
publice couveneruut. Ipsevero, qui a pueritia fixum
rntfls ameeditur, sl pag. 1N7 proferuntur priviiegia, in animo radicatutnque habuerat, vir-initatem cor-
m s. tid honorem ejutdem. s. Ethelberti
alia facta. Prseter istei poris suiDeo dedicare, fructumque cantesltnum ex- ct. hprrens
auclore Giral- '!" dixi excusa hoJieri-Acta, Vitam rnolestias
Regiaet Marty- peotara, quantum et quamdiu potuit, renuit om-
dt>. ns '
*'
matnmonti
• , :i11 r ti aGireidodigestam, ei uino, distulitet recusavit. Legerat etiam, ettamex
Bibltothecte Cottoniana Lugduni, sub effigie ViteltiiE Eiliicis quam Theologiaa paginis notum habuerat,
matrimoniorum
 DIE VIGESIMA MAJI. 73*
matrimonioriiin quantasunt onera. Legerat insuper ria figi jussit. Praomiserat autem viros discretos D
fatuarum muliernm inertias, deformiiim fastidia, alque disertos, cum regiis donariis et exeniis, quaa Kt MSS.
ibrmosarum et generosarum fastus et supcrbias, et Regem dare Regernque recipere cum honore de-
adulleria, pleruinque prolem incertam vel evidenler ceret,adventum ejus causauique sui adventus Offee
alienani, et inter secreta tliori et thalami doinesti- Regi nuntiantes. Eadeiu vero nocte, cum niembra
stiadentibiis cas amaritudines, molestias et anxietates, lras, ri- fatigata labore sopori dedisset ; visiones terribiles
proceribus xas, zelotypias graveset suspiciones. Legerat vable
liicc, Videbatur enim euui videre totum aube
viilit.

inquam, et ex his collegerat, pectora quidem, in suaa regiae fastigium a summo deorsuiu culmine
qiuluis lusc regnaut, parum habere pacis, plurimum corrttere coruuaque thalami sui, in quo quiescere
:

autem pertiirbutionis. Porro invalescentibus tan- solebat, tam tecto quam parietibus, subito lapsu in
demeorurn insultibus. quoniamopportune instabant terram cadendocomminui et aliaqusedam non uiiiius :

et importune, sciens quiacontra omnes sapere quasi d borrenda vidit, qiue Comes Oswaldus sibi a Rege
desipere est, scieus etiam itlud, Omnia fac cum con- relata, cousolandi et obsequendigratia, interpretari
silio, et post factum non poenitebis; quamquam vix benignius satugebat. Ipse yerp tacite cuncta consi-
et invitus. eorum denique voluntatibus obtem-sibi derans et intrepide, se et suam causam ex toto Deo
peranihim duxit et decrevit, timens tamen. Haic commisit.
ratio eum preecipue niduxerat ad consensurn, quod 6 In prastiuo vero reyersis ad eum nuntiis, tam
si regnum ob ejus defeetum aliqiiandu forte herede propriis quain ab Offa Rege transmissis, qui ei ve- scd reditu
mtntlnrum re-
careret, hostiles ea occasione incursus, excnlmui niendi securitatemcum gratia Regis et benevolentia ereatus.
pariter et extermiuium pati posset b. reportabaut; prtcmissis etiam primo rhedis, deiude
3 Accedens ad eum denique Comes Oswaldus, clitellariis et sarcinis et sagmariis multis, cum ser-
consentit ln
llliam tlffx
qui iuter Consiliarios ipsius ei fide et familiaritate vieutium tam peditum scilicet quam equitum turbis,
Iteois fuit prav.ipuus : eumque super c Offe Merciorum ipse Militum agmine pulcberrime septus ; compe-
c Rtgis. viri in Occidentalibus insute tinibus magni- tenti est ordine subsecutus. Post longos itaque viae
ad curiam
firi, filia unica atque legitiina ducenda, cum instan- labores, cum ad curiam Offffl Rex Etbelbertus per- O/Jx progre-
tia magua secreto couvenit. Ipse vero. quamquam veniret ; fama
adventus divulgata, virgo Al-
tanti dilur.

invitus ad hujuscemodiconsiliarleclinans, respomlit, thrida, Oflie Regis filia, ab alto per feuestram so-
E
se cum matre sua adhuc superstite regnique Proce- latio, Regein Etlielbertiimjuvenemjanuasintrantem,
ribus inde in brevi consilium habituriirn. Quibus ad et Milites suos ccepit diligenter niore muliebri, eo
obmtente diem certum convoeatis, ornuium fere assensus Os- quo intiabant ordine, intueri. Quo facto, ad matrem
matre.
waldi eonsilio concordavit. Mater s.0la, velquia filia- puella reversa, jtiveuis formam, juventutis elegan-
rum attentius, quam filiorurn, matres conjugia tiam, Proceres illustres, Milites insignes, conuta-
maturare solent vel potius mente priesnga malortim,
; tum et apparutum incomparabilem, et visa om-
illud peuitus dissuadebat. Ethelbertus autem, vir nia , et forsan visis majora, sibi relerre iuthoabat.
bonus et justus, ne muliebri consilio terra? sinc Pri-
matibus pertinaciter resistere videretur; obtenipe- ANNOTATA.
raturuin enrum voluntatibus seconcessit.
4 Missa autem mane devote, ut assolet, et dili- a Giraldus Saucti matrem appellat Leoverniam :

In Merciam
abiiunts. genler audita, gratiaque sancti Spiritus invocata; meminitque Etheldridsa Virginis, Rege Anna pro-
cum magno comitatu, regio jue sicut decuit appa- guattc. Captjravitts iia tt.tbtt : Ciiiu in disciplina litte-

ratu, iter arripuit indilate, Sed ciim equuin suum rarum profecisset, nou voluptatuiu illecebris aniniiiin

terrelar mo- ascendere debuisset, tcrra sub pedibus ejus, cum implicare curavit, sed orationibus et elcorausynis
ttt terrx, astantium oinnium plurima admiratione et terrore, ceterisque operibus bonis tota solicitudinu insudavit.
quasi terrie motufacto, tremuit aliquamdiu, et con- Coffitaneis ejus ad ludos exercitatis, ipse in ecclesia

cussa quievit. Ipse vero jactans iu Domino curain conversari gaudebat. Demuui adolescens factus, et
suam. eique revelans viam suain, qui non derelin- patre orbatus, ad regni solmin sublimatur. ./Ifordus
quit sperantes in se, immotus omnino et interritus, aiinunt assignat 74'.). ac cxlibem att vixiste iu irtjno
et sote ob- iteraggrediminime formidavit. Eteumaliquantulum 44 annos.
scurato
processisset, sole obscurato, tantit' et tam atraj te- b Giruldiis lut-c interponit : Accessit igitur ad
nebrte itinerantes subito operuerunt, ut neque seip- euiii aliquando inter proceres regni sui vir uiagnus
sos ad invicem, neque viam ullam jam videre va- et poteus, Coines Guerro, inoueiis et coiiMileus,
luisseut: doiiec piis sancti RegisEthelbertiprecibus quatenus Australis Britannis Uegis Egeonis liliaiu,
et devotis orationibus radii solares suni restituti. oui 'ii Seledrida, unica seilicet nuper defuncti
ii<-

Clamabat enim ad Dominum, et ad terram prostra- patris Bliara et heredem, sibi matrimoniocopularet;
Psal. 11 ».
tus, liumiliter dicebat : Notam fac inilii,Domine, ut ea videlicet occasione qupsi duo regna in unuin
viam, in qua ambulem quia ad te : levavi aniiuam convenire possent monarcbiam. Cui Re\ statim bu-
meam. Nec mirum si sigua, qute iu morte '.'hristi jtiscemodi responsuw dedit Nonne Egeonis hsec :

apparuerunt, ante mortem hujus membri Christi filia, qui patri meo semper infidelis existens, tot

ejusdemque dilecti, eamdem prtesagientia, contige- eum fraudibus, tot perjuriis fallere consuevit? ut-
runt. Terra quippe, quasi seelus abhorrens quod pote vir subdolus, perfidus, et versutus : qui etani-

jam imminebat, iuota est sol autem obscuratus,

: inum sic institiiciat, ut. nibii ti ineuti iniiiiis esset

tainquam ne vidcret, taciern avertit. Vel, terraj quam non mentir 1

, nihil fas nisi nefas, niliil icquuin

motus ille, terrte regnique couunotioiieni et desola- preeter iniquum videbatur. Nosti, Gtierro, quod si-
tionem (qusc ab ortu Erl elberti, multis annorum cut in arboribus vitiuru radicis. sic in honiinibiis

curriculis snb Kegulis et tyrannis. usque ad Regis ceterisque animalibus naturaliter in prolem descen-
Edinundi tempora duravit) aperte potuit signiticare; dere solent vitia pareiitiiul vel virlutes. l)e vitiis

sol vero lucem subtraliens, ipsum ab hac luce in itaque iniiiieriiiii non de divitiis et
et. virtutibus,

proximo subtrahendum, manifesto indicio decla- possessionibus est inquirendum de parentum quo- ;

ravit. que moribus, potius quain honoribus iavestigan-

5 Cum itaque longius iter agendo. ad viruin in dunr. Fortuiue niiuiruiu munera mutari crebro vi-
Merciorum regno, qui Villa-australisab incolis vo- deinus et transferri natura vero radicitus ba;ret,
;
°e vlsione
•loctttrna: cabatur, jam pervenisset die ad vesperam vergente,
; ipia; suos inventa fortuna relinquere novit heredes.

ibidem pernortare statuens, in loco campestri tento- c Ofla pott aimttm regni 3'.), mortuus eit anno 796,
10"
Maji T. V rclicto
 :

74* ACTA S. ETHELBERTI REG. ANGLOR.

reliclo fiho Egfriilo regni herede, cujus infra mentio reao significat spiritum eju.s geminis alis virtutum,
; D
EH M89. habetur : unde filia hic unica dicitur, ut qux non ha- dilectione videlicet Dei et proximi circumdatum, enucleatius
expticata.
buerit alias sorores. Inlenm Edburga uxor Brilhrici splcndentem fulgore et luce bonorum operum, qui-
Occidentahum Suionum Regis, illius veneno sublati, bus iu sumino culmine lucidse columnaisublevari, et
jiliu U/lie habetur : sed hic additur uuica et legitima, pertingere posset ad gloriosam visionem ajteruaj
ut isla excludaiur. majestatis Dei. Autlivit etiam vocesin ccelo coelestis
d Vi.i-plura Giruldus; sed Capgravius mulloprolixius gloria , ad 1
gaudiaeum felicitatis seternaiinvitaiites.

cl dislinctiui ea sic narral : Veniens Rex in regnuni

1'ljlo Elhel-
berli Kegts, Mrrcioium ciini membra sopori dedisset, visionem CAPl/T II.

vidit, quam suis retulit dicens : Videbatur, inquit,

mihi, Consulee ac Tribunos regni mei in regno Insidix a lieijina slructx. Cxdes. Sepullura
ii prope me Bssistere, ubi multis sermonibus
cum eis habitie, ruit a summo culmine totum fasti- \»uibus auditis, animoque diutius anxie revolutis,
gium regtaj domus mese, cornuaque thalami mei Regina muliebri plena tam astutia quam malitia, Regem a
Kcgein Oflam virum suum eadem nocte per bujus- eonsensu
evulsa ceciderunt. Mater mea haic prtesens contem-
lacrymae vero comodi verba convenit. Maturo tibi, Rex, in hoc adductura
plabatur, st ejulans lacrymabatur, Hegina
articulo et valde maturando opus est consilio. Nosti
ejus cadentes erantquasi guttse sangninis decurren-
tis in terram. Deinde aspiciebam arborem pulcher-
qmid Orientalium Anglorum tyranni Merciorum po-
niii.ini indomicilio meo excrescere, proceram valde, pulis ab antiquo imperare desiderant : nosti anti-

frondibue el foliis mirabiliter expansam et decoram,

quas gentium inimicitias, mutuas plerumque re- et

niillius arboris similitudini in pulchritudine compa- gnorum si non juvenem istum

subjectiones. Fallor

randnm : ml eujus radices quidam ultro insistebant, plus ambitus, quam amor huc adduxit sub uxoris :

qui hanc toto conaminesuss feritatis incidebant ex :

namque ducenda; prSBtextu, et palliata? amicitiaj co-

qus succussione quidam torrens sanguinis effluxit, lore, captata tua? senectutis occasione. callidus in
qiii contra Orientem magno impetu cursum suum lios fines explorator et expugnator advenit. Non
extendere festinavit. I" contemplatione vero ejus- itaque ducendi, sed seducendi cuusa, liospes acces-

ilem visionis eximia», columnam lucis ab Aust.ro sit ; nec hospitis, cum tanta militum et armatoruni
sole splendidiorem viilebain exurgere et mirantibus : copia, sed verius bostis imaginem ille gerit. Sed

ad ccelum us- esto. quod filiam nostram duxerit. ethac precipue suspectum ei
qui aderant et stupentibus universis,
facit Etliet-
que, flaminivoiiiis radiis sequentibus, ascendere. causa in partes istas atlvenerit tunc jure quodam
;
bertum
Ego autem eram singularis avis in terra, totaque successionis et hereditatis, qua? jain ipsum quasi

extremitas alarum mearum erat auree : aestima- cum herede contingeret, in mortem tuam quotidie
bamque me arborem illam leviter posse circum- anhelaret ; totumque
quod in pace nunc possi-
sibi,

plecti, si fnrtitudini meai vel potentisa aliqua occa- des, jugiter appetere, et modis omnibus acquirere
si.. pjtrrci nmiiiipleftciiili. Deinnni pcnnnrum re- non cessaret. Flagellum itaque tibi, Rex, fabricas,
migio temperato, ce.leri volatn superiora colucanaa et flagitium paras, si talem tibi cunstituas successo-
lucis ascentlo. Cum autem in supremo ctilmine illius rem : nihil aliud namque restat, si hunc tibi gene-
consedissem, et clara luminaria, quse summus ille rum ordinaveris, nisi ut regni tui vitajque pericula
oniniiim princeps firmamento coliocavit,
Deus in non sub tanto insidiatore ct suc-
evites, vel salteni
toto oculorum aspectu sedulus contemplarer ; au- cessore timide et trepitle de cetero regnabis et :

divi voces in sublime ccelestis harmonisB miscere orientalis illa servitus per te, quod absit, in hos fi-
ooiicentns : cujus ncctnrea delectatus suavitate, nes liheros inducetur. Porro siYepulsam passus et.

sivead dulcedinem melodias magig magisque inten- offensus abscedat, non niinus periculum procul du-
quam ipsi ttts, siiinno Bolutus sum. Cum autem aliqui inter- bio, Rex, incurrcs terrarum namque vestrarum
:

de sua mor-
pretarentur, eum in potentia et gloria Regibus aditus et exitus jam novit, exploratore non imligens
tt inttipie-
tatur.
prieteritis potentiorem ct excellentiorem futurum; alieno. /Etatis tua= defectuni et infirma nostra con- et occidcnduin
Uc\ :iii, : p'itles utiquerevelationis aliud habebit ex- sideravit occasionem confusionis et repulsse pra3-
: suadet
perimentum, et majorisinterpietationislonge altio- teiidet, bellumque vobis statim indicet, et atl ex- F
fciii pertingit ad actum. Facilis fortasse nobis Imdie terminiuin vcstrum sive iiiortem accelerabit. In has
ad tyrannum patebit ingressus verum ignoraturli- : itaque perplexitates adventus huius hospiiis nos in-
bertas revertendi. Sententiam qufiB super me prafi- duxit unde necesse est, ut vel tua per ipsum iu
:

nita est n Deo, animo hilari et spontaneo patienter bivvi destructio accedat, vel per te ejus nmtura
expecto, Nobis autem videtur, casus ille domus, a peremptio urdinetur. Finitoque Regina; sermone,
summq fastigio corruentis, desolationem regni si- postltmga suspiria, Rex tandem in ha?c verba pro-
gnificare, post necem ejus cornua vero tbalami : rupit Angustias undique graves tua nobis oratio, iiem sua-
:

cadendo ad terram confracta, fortitudo est princi- Regina, dcpingit ex qua video quidem et evidenter dentitius
:

proceribus
patus eorum, per mortem Principis sui conculcata intelligo, quod hinc nobis periculum, inde turpi-
ab iitiinicis ct in iiiliiluin redacta. Sanguinolentaa tinlii similiter Cumque demum de morte
versatur.
laorymtB matris, dolores cordis sunt, et passiones Regis Etlielberti ad suggestionem Regina; tractare
quas pro amissione filii sui sine intermissione perfe- tur, advocatis ad consilium Proceribus paucis et
rebat. Arbor procera et. longa, Regis personam de- privatis, ac muliebri industria ad favorem prius al-
signat cuius Bummitas, frondibus etfoliiscondensa
; lectis, omnes in sententiam mortis consenserunt :

et in latuni expansa,
sanctarum por- latitudinem duin tamen illud procul a militaribus ejusdem tur-
iciulii virtutum, per vita adorna- quam Sanctorum bis, secretoque et sine tumultu fieri posset.
tur. Qui arborem sucoidedant, occisores beati Mar- 7 Prosiluit ergo in medium vir sanguinis, ad
tyris erant. Torrens sanguinis de succisa arbore, Bcelus omne paratus, cui nomen a Guymbertus ;

sanguis Martyris innocenter efFusus creditur esse : qui ob familiaritatem olim in domo patris sui, cui
qui ad ientem cursum suum direxit, quando inno-
I ii
ministrabat, cum ipsojuvene contractam, semelius
ccnti.t mortis ejusad Deum in coslo, m vindictam alio facinus illutl
posse promisit eflectui mancipare
acoiperet, clamavit. Columna lucis, quss usque in Qui mercede statim constituta, pecuniaquesuscepta,
cosium tendebatur, claritas bonorum operum ipsius hospitium Regis Ethelberti fraudulenter adivit, Guynbertus
exprimitur. Quod se esseavem videbaf pulchritn- nioiiens et consulens ei, ac cx parte Regis denun- proditor
ilmc Bingularem, oujus ata m extremitate erant au- tians, quatenus ad ipsum illico privatus ct absque
militari
 DIE VIGESIMA MAJI 75*
militari negotium pro quo venerat ad vo-
strepitu, ut tam sanctum corpus ibi occultaretur columna D ;

tum expediturus, adveniat. Regis enim infirmitas lucis sole splendidior eadem nocte ab ejus sepulcro BX MSS.
ac debilitas, sicut in dolo asserebat, tumultus ac in coelum usque protendebatur, quam scintillae et cotumna
tucis hono-
eum hospitio turbas hominum recusabat. Juvenis autem Ethel— radii coruscantes, velut omnia in gyrum devoran- rat ur.
suo fraudu-
bertus Rex, quia niliil pravitatis unquaui excogita- tes, sequebantur.
lenter elicit
verat vel expleverat, nihil hinc penitus pravi sus-
picando, fidem dictis adhibuit gladioque suo so- : ANNOTATA.
lum accinctus, proditorem praeviuai innocens om-
nino et immuculatus, hostia lictorem, victima car- a Ila ctiam Giraldo vocatur Guymbertus Capgra- ;

nificem, agnus lupum, ad Regis usque palatium vio Winebertus, qui in domo patris ejus 12 annis
mortisque suae locum sub nocturno silentio est se- cducatus et nutritus fuerat.et post mortem ejus in
cutus. Venientibus igitur illis ad divortium, tanto Ethelberti obsequio aliquanidiu insudaverat.
sceleri magis idoneum, et ad hoc provisum, exilien- b Adilil Giraldus : Pater poanitentia ductus occu-
tibus Guymberti complicibus, Etbelbertus Rex ca- buit etc. ht infra Bromtonns nnm. 13 deinde ex Asser:

pitur et ligatur :nomen Domini jugiter invo-

eique describit nequitias et mfeliccm exitnm filix alterius
canti, spiritumque suum in manus Dei commen- Edburgx, quas apitd ipsum leijerc liccbit.
et occidit. danti, sui ipsius extracto gladio caput Guymbertus c lta etiam Giraldus ct Capgravius Luggura vo-
crudeliter amputavit, et illud cruore perfusum Regi cant; ciijus nommis uiliil ibi reperio, sed bene fluvmm
et Reginae illico prsesentavit. A vita itaque lstius Loden, mutata forsilan in hanc formam pronuntia-
seculi raptus est Ethelbertus, ne malignitas intel- tionc.
lectum ejus bonum mutaret, et fictio animam ejus d Interscrit Capgravtus. Quidara vero sanctum ca-
deciperet. Raptus est, inquam, ne centesimi fru- put seorsimgestant.es, utmajori foret ludibrio, ante
ctus gloria et virginitatis honore, quem semper ap- alios pracurrentes, in terravolutabant: idem fcrelia-
petiit, ullo mundi contagio fraudaretur. Et sicut bet Giraldus.
quasdam aliae referunt historiao, in juvenem Regem
Ethelbertum, forma insignem, petulantes oculos
CAPUT III.
incesta Regina uxor Oflae conjecit : quem quia nul-
latenus ad consensum inclinare valuit, tamquam Translatio corporis llerefordiam. Miracula.
uxor Putiphar secunda, Josephum alterum in Ecclesia constructa.
Ethelberto reperiens, quasivipera aculeis exagitata,
totum virus evomuit in vindictam : sicque mater
TJL ertia vero nocte, beatus Rex Ethelbertus nobili
Brithfriius
filiie invidens, et propter repulsam tanti viri quasi cuidain et praediviti viro. Brithfrido nomine, in lecto
a s. Ethelber-
confusa plurimum erubescens, vitam viri sancti quiescenti, apparuit; preecipiens ei, ut corpus effos- to monttus.
morte crudeli, muliebri malitia. statuit terminare. sum ad locum, qui Stratusway dicebatur, efferret,
Quoniam sicut in Ecclesiastico legitur, Non est ca- et juxta monasterium eodem loco situin, illud recon-
Eccli 1b, 11
put nequius super caput colubri, et non est ira su- deret cum honore, et traderet sepultura nomenque ;

et26,
per iram mulieris. Et in eodem, Brevis est malitia suum et raortis causam eidem exposuit. Experrectus

hominis super mahtiam mulieris. Passus est igitur autem a somno, ut oculos vir ille apcruit, totam
sanctus Rex Ethelbertus, Virgo simul et Martyr, ccelesti lumine domuni conspexit iilustratam virum- ;

palniam victoriosus utramque reportans, xm Kalen- que sanctum. qui ei apparuerat, cuin toto jubaris
das Junii, cujus meritis et precibus Deus in diver- splendorc disparuisse. His autem visis et auditis,
et soeitts
1Q Majl.
sis Angliae partibus miracula multa et varia ope- surgens Brithlridus a cubiculo, non medioeri gavi- Lymundus,
ratur. sus Uctitia, raultipliccs Divinas majestati, quod
8 Audito igitur Principis casu tam inopinato, ipsiun tanta visione lustrasset, gratias intiino corde
Atthrlda
AlthridaVirgine revclante, militibus Ethelberti Re- fudit : adjunctoque sibi socio, participe laboris et
sponsa vin-
dictam prx- gis ad propria reversis, eadem Virgo prophetico praamii, viroque probo. cui nomen Egmundus, ad
dicit, effossumque corpus,
spiritu repleta, matri quasi divina comminatione locura pariter ipsi accesserunt :
coipus
futura praedixit. Et primo de filio suo Egfrido per propriis decenter manibus ablutum, et sindone re- avehunt,
tnennium non victuro, regnoque ipsius non stabi- gali post indutum, in quodam curriculo extulerunt. F
liendo. De ipsa etiam Regina turpi morte in brevi Quo facto, cum de corpore regio laeti plurimum et

moritura, et ultra tres menses non victura, et ante exhilarati fuissent, pro capite tamen nondum invento

inortem suam daomonibus arripienda, et linguam moestitiam non minimam habuerunt. Sed fu>is ad
suam propriis dentibus corrodenda. Qiias omnia, Domintim communiter orationibus, caput non pro-
sicut prsdicta fuerant, postea evenerunt. Virgo igi- cul a corpore,ubi non sperabatur, Deo revelantc
(t ad Croy- inventum est, et statim ad corpus iu feretro collo-
landxm ere-
tur Althrida, queseeundum quosdam dicitur Al-
et
mum iece- frida, castitatem corporis sui Deo devovcns, ad pa- catum. Cumque feretrum versus lociim destiiiatnm
dif Croylandias, tamquam ad eremum, curavit prosequerentur; contigit ut ad caput, a rhcda in
lustria
finaliter se transferre; ubi contemplationi penitus terrani forte delapsuin, quidam per unrlecim annos
devotioni dedita, talari tunica induta, in omni oculorum orbatus offlcio, obiter oflenderet, et statim
et
sanctitate vitse permansit : eligens magis abjecta desiderati luminis gaudium recuperaret. Qui confe-
et cjtco illu-
esse indomo Domini. quam habitare in tabernaculis stim caput erigens, Deoque et S. Ethelberto elata, minuto in via

peccatorum b. voce gratias agens, currum e vestigio secutus est :

9 Amputato igitur sancti Regis Ethelredi capite, et cum aliquantulum processisset, ad Brithfridum

corpus ederri cum capite Rex Ofla prsecepit, et in et Egmundum, qui fafigati itinere parumper repau-

ripa fluminis in Comitatu Herefordis, quod Luggo sabant, gratulanter accessit caputque ab ipsis per-;

c dicitur, occulte sine soitu hominis sepeliri. Cum ditum.et ab eo miraculose repertum, eisdem resti-
StjUltus igitur ministri corpus feretro imposuissent, tantffi tuens, rem gestain et luminis gratiam, per egregii
Ethelbertus
levitatis inventum est, ut levitatem ipsam magno Martyris merita recuperatam, ipsis exposuit laita-
pro miraculo ferendique facilitatem impii quoque bundus. Quibus auditis, Brithfridua e( Edmundus
satellites habuissent b. Et cum ad locum dcstina- inaximo repleti gaudio, Deum. qui tam mirabilis
llerefordtx
tum pervenissent, corpus cum capite, juxta Regis est in Sanctis suis, et magnus in omnibus operibus sefieltitnt

suis, glorificare non cessarunt. Et sic procedentes

Offse edictum, ignobili sepulturae et tanto viro in-
debitas tradiderunt. Sed quia non fuit Dei voluntas, usque ad locum praesignatura, ibidem corpus sanctis-
 : . ; :

76- ACTA S. ETHELBERTI REG. AXGLOR.

simum honorifice sepelierunt, in loco videlicet, qui prudenti indagine eertitudinemreportare. Quo facto

-tnnc Anglice Fernleg. Latine interpretatum Saltus-

Regis innocentis interitum, quam didicit. magna-
dicebutur, nostris vero temporibos acompro-
feli.-is,
liaque Dei multa, nec solum ea quae audivit, verura

,
vincialilms HaTefcWdta nuncupnlur. et illa, quae ibidem oculis conspexit, suo Principi

II Et a Asser historirus \ernxque relatnr gesto- nuntiavit. Milefridus igitur Rex his auditis, quam-
„
rum Regis Alfredi, dicit, quod crescentibus, circa quam in remotis regui sui partibus tunc temporis ecclesiom
ageret, transmissa ad locum eumdem pecuniamulta, constrmt
Martyris sepulcri loca, \irtutnm et prodigiorum
signis Rex "flii duos Episcopos, quihus prawipuam
;
ecclesiam egregiam lapidea structura ad laudem et
fidem nabsbat, ad invgBtlgandnm Isterum evehtuum honorem Beati Martyris a fundamentis incepit, et
certitudinein, Eernlegam. qna- nniic Hcrefunlia di- pro devotione Domino auxiliante perfecit : et in

samiustrr- citur, clcstinuvit. Contigfl autefti tunc. qnemdam eodem loco primus Regum omnium Episoopum t
more capitis j,,,(eiitcm virinn et iiia-unlkiiui. qui tinilnis Lidbu- cuistitiiens, eamdein ecclesiam Cathedrali dignitate Bplscopum
n:r borealW et Montie-JOomeri et aliis partiiiin Hla- sublimavit, quam terris plurimis et prajdiis amplis, constititit.

runi terris .•unplissimis dnminabatur, ad locuin palliis holosericis ornamentis egregiis, regia,
et

eumdsm ttden horai cauaa recupetandei sanitatis qtioad vixit, muniticentia ditare quidera non cessavit.

de quadiun passione, qua vexaliatnr, pcr merita 14 Post S. Etbelhertum. martyrii laurea in flore

Martyris advenisse. Patiebatur enim cnntinuam ca- juventutis suse, ut dictum est, coronatum, regnuiii

pjti I" -innem, unde et ab eventu ejusdempas-

. ii
EstangliaB per aliquot annos cum commotione et Regnum Ost-
Eywinus desolatione sub Regulis et tyrannis, usque ad adven- saxonum
sicin- super eum, BOrtitus agnomen,
pciturbatur.
Quatiens caput vocabatur. Qni cumnoctu eadem ad tum S. EdraundiRegis. turbatura duravit. Quia llud ;

sepulcrotn sanoti ReglS'EtheIt>Brtl vigilite et obse- regimm nunc Reges Westsaxias, nunc Reges Cantiai
iulnis devcite ct liuiniliter dcserviret; demum in duminio tcnebant, nuuc alicui vel aliquibus illud

divina diapoBitione, demisso capite parumperobdor- dabant unde aliquando nnus Rex ihi erat, aliquan-
:

H Sed a somno post pusillum expsrrectus, et

niivit. do multi Reguli. Ultimus tamen Anglorum f S. Ed-
undique circumspiciens, quassivit a suis, uiii esset miindus sub Rege Westsaxiaa ihidem regnavit, qui
illebuiiiis vir, quicaput ei tiiin liberaliter in gremio deSaxnnia veniens, apud Bury in Regem Estanglise
sustinuerat dormientj. Cum autem responsum acce- coronatur. .. Quo interfecto Godricus Dacus ibidem
pi" iet i|in'il nemmem vidissertrf ; sauitatem se rece- regnavit. Postea Daci regnura minutum partiti

piese sentiebat, qiiia poSt clormitionem illam caput sunt. fuitque sub eis usque dum Regi Edwardo pro
siiiiin i]iiietc' motu quolibet enormi jam
e1 absque inaxima parte subjectum erat : et sic demura illud

regebat; et statim exurgens, Ded et Martyri Ethel- regnura Estangliie, dominio Westsaxite contingebat.
berto Liilbiiriain borealem eum omnibus iutegre
pertinentiis suis lamlabili muniflcentia largitus est, ANNOTATA.
dicens ; QUia rem snb coelo, qunm magis desidera-
bam, sanitiitem scilicet, contulit mihi Martyr insi- a Asscr Menevensi&, Schireburnensis Episcopus,
gnis. ideo a me 48 rc quain in terris plus dilexi, scripsit res gcslas AelfrciU, ttt-nis ah cjus nativitatc an.

Lidburia vldelicet, dignus perpetnum reinu-

est iri 849 Hstjiic ad mortcin, qu^ contiail aniw 9O0 ; nwrtiuts
l.lillituttu»
in rii :
ll:n: auteni prima terrarum omnium, ut /;isr, ui scribil quitliim cjus Cotitiniuitor, an. 909. Scd
e\dcm ttlfrrt
ns-criiut. liiit, quuj liealn Ethelberto collatse fue- qtta liic tlc miraciilis Rcijis Sanctt narrantur desunt
runt oiuiiitt npnil Cambileniim. qui Assero illi pritnum lo-

12 Kex autem Offa de his et aliis virtntibus et cum dctltt intcr vctcrcs Scriptorcs Antjlix in cditionc
pfodighs niiillis jaincertus, superbiam suamad tan- Fvancofurtensi anni 1602.
tain liiiinililalcm et pcciiileiit iam rednxit, quod de- b IVestinoimstericnsis /i.tc Itite descrtliit ail ciilu.
11/;« lit : rtl

rltu tctras cimam partem oiiiniiiin reruiii suariiin Eeclesiaj 794.

addtt, sanetse dedil ; el ut fertur, aliornm Sdelium exemplb c Hxc totno 3 Monastici Anglicnni i>ng. 180, ttd

provocatus, terras prarimas circa Herefbrdiam Mar- confivmandnm aiiliinutnteru Bcctettiv, IJercfovdensis
ivri contulit, qnas
et Bccleste Herefordensls esque refcvunlitr.

in budicriiiini diem tenet. MonasteriuTO quoque S. d Milefridus Rex snpva, Cambdeno Milfridus Re-
Albaui, ct alia qucedam egregia ferturper Aii-li un gulus : ila etiam in sepulchvah cnrmine apud Godwi-
C fundasse ctenobia e1 ditasse: et sicdemumi Ro- num de Episcopis Hevefovdensibus, Regulis Milfrith
" i
profectus, el VpostolriruttJ limina devute ve- cum conjuge Quenburga diciliir. Fidcluv loco Witla-
rl lltimtttn
neratus, multisque ibidem, Eccle-ia- consilio, causa sii, nnno 820 vcgno pulsi, impevitassc ; et itleo in
Jirofcctus
sanctc oblt ; i
'ii' egregie ad
gestis, vitre correcfionem Hcgnnin Mcvciovuni Catalogo omissus. Consulc qux
oondignamqne oonpunctionem gratia cooperante infra in Chronico Broaitoui columna 778 tegunluv.
signts et iinrariilis extitit provoratus. Nam, nt dici- e bno ab anno 680 jnisse Scdrm Episcopilem He-
lui i
"iiimiiniter, illiiin reiisuin, cpii Rniiiepcuy sive vt /"/v/.r. et Pnttttm primitin Episcopntn. statuunt alii.

Peter peny vooatur, Deo et B. Petro et Domino Verum de aliquoejus Successove nihtl scituv : ut nb hoc
Papss, qui tunc merat, et suecessorlbua suis primo lempore mileniur Episcopatm stnbilitus.
conliilit pro perpetuu atque dedit. f Aimo 970, dtc 20 Novetnbris Martgrem obiisse
(3 t Quo demnoto Egfndus
suus vi\ per lilius sujivtt uulicavimii*.
aninuii et centiiin quadraginta diespro patre regna»
vit. .1 sio ciuupleium est, quod prophetice Allbrida

SiVB \lfrida pia'ili\i'i:il, ,|iiii,| posl iu-iviu Mnrtvns

MIBACULA
Etlielberti trihus nequaquam annis Merciorum po- Ex Vita per Giraldum in MS. Cottoniancn
pulis Imperaret. Ilis et hujusmodi signis 11. Ethel-
Bibliothecx.
bertns de dte ui diem magis innotuit, quo usque
Mereiorum ReS d Milcfridus sanctitat.un viri H.i Oicut Domimis et Salvator nopter,
mitfridui carissimi, U.
de ncce ct
fama vulgante cognovii. Qui et quemdem Enissb- Martyrem vEthelbertum atl sc-pulcrum miraculis et
miraculh ]iiiinsinun. \iiinn sunplicem et sanctum. de cujus
prpdtgiia glorificavit : ita quuque in diversis atque Clarescli
inttructm,
dillgentia plurimum contidebat, nd locum destinavit remotis regni partibus euni diu sigois coruscantibus tiiiracutii
jubens de morle Martyris et causa, ac de miraculis cYidenter extollere non CfiSBBvit. Est etenim vicus in ecclesia.

61 signls, ihidem meriiis ejusdem a Deo declaratis, Onmtalium Saxorum provincia, cui nomen Bellus-
diligens ei scrutinium facere, rerumque gestarum campus interpretatio dedit. In cujus pnedio anti-
quitus
 ; :

DIE VIGESIMA MAJI.

77-
A quitus lignea quaedam est basilica
constructa, et in toque in terram antc Cruceni corpore, non ante
honorem ac laudem beati Martyris !)
.Ethelberti
Domino dispensante feliciter ereeta. In hac
slirrexit, quam perDei gratiam luiiien oenlnrum in- « >'«
tanta dulta sanitate recepit. Hne aiitem rtproptir
uperatusest Christus et nsque ihhodiernum miraculo per
operari miractda
provinciam audito, et tanta ultione divinitus data,
non cessat, quod |tota Orientalis frcgttentalur.
regio signis et coepit in tanta veneratione locus haberi
v.rtutibus ibidem gestis n]i m fnerit ; ut ignus m
ilhrstrata, fir- a vicis circumja entibus,
mumque nec non et locis remotiori
fidei gratia cooperante robur acceperit. bus, cura oblutionibus ct
Traditnrenim, et antiquorum eleemosynis, ad Cnicem
ubi nucte una comprnvincialium et praedictam, concursus fieret populorum;
itt arborem. authenticorum testinionio certum habetnr, elcoram
crecerat
Beatum eadem devote vigilarites et orantes, salutis
-dithelbertum, cum ad Oftam Merciorum Ite^em plerum-
virga tlla, que duna susciperent. Infantcs quoque
et puen, in
;terampuisset,iueadempuIohraplanitiepernoctasse ounia allati, per beati Martyris
lbiquenoctis unius spatio tentnria sua suffragia in fida
tixa fuisse parentumetdevotione, passima pgricoto liberantur
Erat autem eodem in loco virga
qmedam gracilis et febrioitontes vero, quasi speoisli miraculo, tantam
dehcata, crescens e terra.
tenerrimis adhuctelltrri tamque elficacem
radicibus innixa
nusi|iiaiii locorum gratiai e-
: 111 summitate vero ramis et fron- quuntur.
i

dibus paucis operta, cui forte

qnsdam papilionis, 1" Opnfigit in eadem Eoclesiamiraculum
cornua funibus sunt alligata. In crastino in titftr
lutelfffl
vero sole quod inter cetera sua novitate non reticendum. ftitttus intra
reoens orto, tantaet talis est arhor
inventa ac si Erat enim aulseum quoddara, olim eecli p irletem
pleno robore rentum annorum siat fideliter
curriculis fixis ibidem oblatum qimd rtini latro quidam nocte extrahere ictinitur
:

radicibus excrevisset Nec mirandum quidem, et si et exportare niteretur, perque forameu

sub
forte mirandum, non vehementer tamen obsttipen. factiun ubi iniravit
i

: cumque cum furto pariter exire

citi tentortum dum, Domirius de surculo t iin modico, ]iro Militis
si
Sancti ftterat
pateret, japiW cum Uufeieris jam exposito, parfe
sui gloria, sub noctis unius spatio
adstriclum tantam arborem' 1

refidua inira jaivnte,

: gd tanto paries ad corpus
erexit, qui totam mundanam ihanc machinam ex
B pondere pressit, ut nec extra ullatenus progredi,
nihilo oreavit quique virgam electi sui Mnvsi, pm
;
nec interius regredi vakussst. Uxor autem, suspe- E
ostendenda potentia sua, in colubrum commutavit; ttmtcc illuccs-
otam haliens viri moram, lilinm ad quserendum pa-
rursumque serpente in virgam cnnverso, Cllt.
rubrum trem emisit : cui tandem ibidem invento nullum
eadem mare divisit quiqua sub noctis unius tempo-
;
penitus liberatinnis praesidium praestare prsevaluit.
re virgam Aaron frondere et florere
et amygdaia. Paruchiani vero cum ad ecclosiam in prastino man
parere iraperavit. Mulfa nimiriim in
!

§Cripturisi ut solita devotionc convenissent, iatronem tam mira-

ait Hieronymus, incredibilia reperies, nec verisimjr
culose compressum et comprehensum veh enter
lia,qua? nihilominus tamen vera sunt.
Nihil enira admirantes. euinqui' extrahere vnlentes, ab' |Ue
contra naturae Dominum praevalet natura
nec de- :
difficultate qualihet ipsum per se libere egredi. ut
testari debet, sed admirari et venerari Creatoris ingressus autea fuerat, obsfupuerunt. Sicque actum
opera quaevis creatura.
est ut B. /Ethelberti merita provincia tota laudaret,
16 Cum autem audissent religiosi regni illius eta sacrilegis ausibus tam eviaentis ultionis \ L.in- i

e.r eadem viri, beatumlEtlielbertum apud

impias nationrs jam plo se pravorum temeritas refrasnaret.
arbore crux
Martyrio cbronatum, de arbore eadem in
formattir, modum 18 Iu pago Orientalium Anglorum cui Statesella
Domlnicae Crucis lignum constiluere venerandum.
cvocabulum antiquitas dederat, cum dies passionis
t
Ubi quamplures, per fidei devotionem et Martyris
beati -Etlielberti persingulos annos valde celebrius
merita, salute remedium sunt consecuti. Fixum est habeatur, pauper quidam arte sutoria vitam agens ""'""' '"'"'"
igitur illud eodem in locp, quo gloriosi Regis et (quoniam attritaa frontis est egestas, ncc quidquam
l.t \a putulur.

Christi niilitis invicti fixum antea noverant fuisse pudot iluiniiiodn vivat) solennitatem minime custo-
tentorium, et basilica ibidem erecta est; ad quam diens, pro explenda neces itate miser operi solito
quotidie plebs devota concurrens una cuin Clero, solicitus intendebat. Quem cum uxor sua super Imc
Deum ac beatum Martyrem suum sedulis orationi- excessu saepius argueret, ipse tandem erga illam
bus, hymnis et canticis glorificarent. Sepulta sunt
iracundire furore permotus, iluin minus ob hoc operi,
ibi succedenle tempore multa Sanctorum Corpora,
magisque intenderet objurgationi , dextrum infeli-
qui ea tempesfate, qua Sanctus Edmundus a
passus citer ucitliiin acu sutoria perforavit. Qni continiio
C est et paiilo post, mortem prd Christo pertulerunt
V»<r toco bi
Sancli implorans auxilium, ad ecclesiam ejusdem
iqgruente nimirum periusulam barbarorum ferita-
rnota, bts quanta potuit festinatione properayil ibitiue con- :

divinitus te, Paganorumque spurcitia ssevitiaque,

cunctaqus fessiono corijectus et compunctione, ft(sis aliquam-
rcstittita. Christi fuerant devastantium tempore multo.
Cete- diu coram altari devotis orationibus in ipsoque ,

riim respiciente demum Domino populuin

suum, demum altari oblationibus expositis, optatam cum
pace per Britanniam EcclesiaB, b reddila, vir qui- niultnrttin admiratione sanitatem recuperavit.
dain dives, quem praedicti ruris pradia jure heredi- \'J Manebat in confinio loci ejusdem, in quo
tarin contingebant, lignum salutiferum a loco remo- Milcs bliuphe-
Martvns Ecclesia constructa fuerat, vir quidam Vi-
vens, in viridi planitie mua iii Sone-
quadam ante januam suam talis nomine, qui ex Norinannica gente oriundus
statui fecit decreverat etiam beati Martyris basi-
: extilerat. Hic M.iri^rein hostrum, innato inter An-
licam ad locum eumdem transferre. Sed Crucem glos d et Nnrmannos odio . quasi tanto indignuin
illam loco suo, nocte eadem, virtus diviua restau- honore ac veneratiuiie reputans, uxorem suiim, die
tertioaufe- ravit. Quo mane cnmpert.o, vir ille lignuin fecit quodam purificationis sua; ad aliam ecclesiam ire
renttm csccila- iterum reportari sed et endem miraeulo die
:
fecit, ibique soleunes rittis ad victimam stia- expia-
>' ptectit.
sequente consternatus obstupuit, et tamen animo tionis oflerre. Quo completo remeando Vitulis, ctini
pertinaciter obstinato, cum ail idem jam tertio domum Militis ctijusdam prnbitatis eximfae, cui no-
removenduin accederet, priusquam avelleret, oculo- men Godiscalcus forte , intrasset; domina domus
nnn ca-eitate divina ultione percussus est. Cujus ejusdem, Lecelma vocata, quod Ecclesiam S. /Ethel-
iofortiinii casu poenitentia ductus. Confessipne Pres- berti tam temerario cnntemptu declinare praesump-
bytero facta, contritione pariter et
compunctione serat, instanter arguebkt. Ille vero, vesano spirit.u
adeo incontinenti correctus est, ut se
numquam torvus et quasi in amentiain versus, Prius. iiiquit,
tanto facinori de cetero consensurum.
seque heati uxorem meam prmsejiia bnum meordra adorare com-
Martyris ecclesiam et Crucem illnm summopere pellerem quam illum quem tti praedicas .Lthelber-
,

veneraturum, finna sponsionepromitteret: prostra- ttim. Eoque dicto statim miserriinus iile repentino

casu
 -
78 ACTA S. ETHELBERTI REG. ANGLOR.
casu in terrani corruit, et coram omnibus miserabi-
EK MSS.
subtto cxtin-
liter expiravit. Ex quo patet, quia Sanctos suos Da- ANNOTATA.
fJUitUT. i.iinus venerari vult in terris, quos ipse quoque vene-
ratione dignosjudicat et in ccslis. Parei etiam. quia a S. Edmundus Rex, murlyrio coronatus a Danis
Don est personarum acceptor Deus. Sed omnis na- anno 870.
tionis, omnis conditionis, qui credit in illnm, non b Anno 887 fa-dus inter stlfridum Anglorum Re-
confundetur : nam iilem Doimnus omnium , dtves gem, et Gurmundum Dannm coaluit qtio iterum rupto, :

in omnes qui invocant illum : apud quera non est fxrmior quies sub eodem Alfredo an. 898 esse catpit.
rlistinctio Judaei et Gra.'ci, sed
ex onuii gente qui- c In Yitu rap. 11 Stratus-way. Vtdelur nutem
umque invocaveril nomen domini salvus erit. Vi- idem esse qui kic States ella, si tamen non est viliosa
I im igiturSaneti.<Ethelberti,cum miraculisantiquis, scriplura.
longisautem ambagibus rudique sennone congeatam, d Normanni, sub Gnilielmo Conguestore, regno An-
C anodicorum uostrorum inetantia, brenn^ ad- gliss politi sunt iinno 1060 post qttse tempora apparet :

modum et dilucidius nova miracula

explanavimus ; hoc contigis.se.
nostrisque diebua propinquiora e Sancti ejusdem me- e Seculum fortassis 1 i hsec possunl significare : uti-
rita, in Herefordensi Ecclesia Deo auctore patrata, ,nam vero ctiam posteriora islsec aut scripta essent, aut
cum a (estibuB fide dignis nobis oblata fuerint, Do- ad nos pervenissent.
mino propitiante tnictaturi. MOT. 8""
APP. TOM. VII
IUJ1

DE SANCTOIVONE
EPISCOPO CARNOTENSI IN GALLIA.
COMME.NTARIUS PRyEVIUS.

De Viia cjns recentius collecta ante opera : cultu, et epitaphiis ejus.

Ivnnis, s.rpins cnsa. novissime re- Regularium Ordinem

Oprni cognila, et in duos
hjjiis

tomos dislributa , obtulit eamdem

in liac
rcbus suis ampliavit, dans Fratrum usibus
Ecclesia constituit, et

Jacobo Lescot Carnutum Episcopo Joannes Ecclesiam S. Fidis Ecclesiam S. Stephani cum re-
,

Fronto, Canonicus Regularis, sacrse Tlieoh- bus ad eam pertinentibus Ecclesiam de Luciaco ,
,

gie Professor in monasterio S. Oenovefie , et in Jca- Ecclesiam de Pontegodano, et terram ultra stagnum,
Yita a Joanne
Frontono si rl demia Parisii nsi Cancellarius, uti ipse indicai in per- triginta quoque volumina librorum suorum, et multa
pta.
vetusto Kalendario Romanoase illuslruto. llic, post alia. In Kalendario S. Quiniini Bellovacensis, isla in
prafatam Dedicationem , subjungit Vitam S. Ivonis, particulari referuntur Primus Abbas lmjus Eccle-
:

m ejus scriptis ,i aliis antiquis monumentis concinna- siie,postea Carnotensis Episcopus. dedit nobis tri- et S. Quintini
tam : quam imle damus, nostro more in capita et nu- pinta volumina, calices quatuor, textum aureum, Bellovaceiws,
merot dislinctam, atque additionibus marginalibus et Crucera auream, phylacteria quatuor Cruces ar- ,

Annotalis exornatam. ln
diem ultimam Imc dicitur, genteas et auratasquatuor dexteram B. Callisti ,

obiisseanno mcxv, xxiii Decembris. Verum quia isii Papae. thuribula duo argentea. De hnjus atitem Ec-
dics impediantur propriis Offlctis, ad preeparalianem
clesim fundatume et tledicalione late agiiur in Vita S.
Natalis Christi recitandis Pius I' Ponlifex m Butla Romanx Firgmis
:
el Marttjris Bellovacensis, vm Oclo-
anni mih.w, nomiiiaftm pro S. Ivone Episcnpo Cano- bris danda. Ex Martijrologio Ecclcsix Carnotensis hxc
nit is Regnlaribus Cougregationis Lateranensis
concessit, seligimus. Ivo linjus Sacratissimae Sedis Antistes
,
n/ dies ejus festus celebraretur hoc xx Uaji : quando vir rnagns religionis. Ecclesiasticorum et secula-
sub riiu duplici omnia de eo peraguntur etiam in Con- rium negotiorum prudentissimus , mitis affatu, pa-
gregatione Qallicana, et proprise. ad seniniliiin Rfoctur- tientia insignis. castitate pollens, et tam in divinis
Cuttus Fcctc- num recitanlur Lecltones, sed quse in ipsa fere Vita qnam in philosophia eruditissimus. Qui sex pallia
slasticus ?ll
continentur. Itlud lamen imle observo, a Frontane prse-
Majl.
bonn, et septem cappas, et infulas tres. et tapetia
taritum quod ibi dicatur sacrosanctum Miss,-o sacrifi- tria decori hujus Ecclesia; contulit. Librura Missa-
cinm offerenti globus igneus c cajiitp micare , aut rum et Epistolarum et textum Evangeliorum et ,
capul palam circ tegere visus.
Nocturno Pro tertio unum Lectionarium matutinalem dedit, fa omnes
Latcranmses stimun! Evangelium dc Communi, Vigi- argento paravit. Pulpitum miri decoris construxit
late ii"i:i aescitis, In atque Eccesia
Congregatione uero Gallicana scholas fecit domum Episcopalem speciosam et la- cathedmli
:

iegitur Evangelium de Doctoribus, Vosestis sal teme; pideam a fundamento refecit et cum omnibus ad :

ci isin prascribitur Oratio, Deus, qui Ecclesiam tuam eam pertinentibus, sive mobilibus sive immobilibus,
Bi ati Confessoris atque Pontificis illustrare
tvi ni ex ancilla liberam reddidit. libertatemque ipsam
dignatus es meritis 'i doctrinis; concede, nt ejus adstipulatione privilegiorum et Romanaj Sedis et
intercessionespiritualibus semper muniatur anxiliis, Regis et Comitis, qu;e in archivis hujus Ecclesife
diis perfruatur eeternis. Alix ab aliis indicantt
r habentur, confirmavit. Terram etiam quamdam con-
Orationes recitands Ueminerunt ad eumdem xx
ipsius tiguam eidem domui, ad amplitudinem ipsius domus,
.1/171. Molunus, Ferrarius, Saussayus, et pridie Ohi- a Vice-domino acquisivit et nmro clausit. Apud Pon-
nius
quod eo die celebratur festum m Congregatione tem-Gaudinum alias ilomos ad usus 'Jp^copales
S. Salrn' ris
sadificavit, eamdemque villis in multis melioravit....
2 In antiqtto Kalendario Ecclesiee S. Joannis Ca,- Minoratas omnes liujus Ecclesise et precarias in ,

Menwria ob notensisin Valle, his verbisejut memoria celebratur

: communes redegit usus, et eas in posterum personis
lcncf.cia i>\ Decimo Kalendas Januariaa anno ab Incarnatione .
distribui tam suo quam Apostolico privilegio vetuit.
Sccluia s
Joanms in
miUesimo centesimo decimo quinto, obiitbonte me- Angarias et injustas exactiones, et pravas servien-
Vatle, moria.' Ivo Carnotensis Episcopus, qui Canonicorum tiura distentiones , fieri per Praeposituras iisdem
privilegiis
 : , :

DIE VIGESIMA MAJI. 79'

privilegiis prohibuit At augmentandam tabulam nl- gesimo octavo. His pra?fectus Ivo , monastcriuin D
taris idem moriens centum modios vini reliquit. et paternis possessionibus aux.it, et quo illud omni ope \ jowvf.
rnosTo.
in aliis pluribus sua? Ecclesia? et Clericis suis multa juvaret, secuni, legibus ail id conditis, vitam regu-
bona fecit. ffxc ibi. larem intulit, vir Canonum peritissimus , et eonun
3 Epitaphium ejus in vetere membrana Brissonii observationis studio ftagrantissimus. Erant quidern
Epitap/iium, et e.v Tavetli manuscripto apud Sevcrtium, est hujits- jam olim Canonici regulares passim in Gallia, atqus
unum. modi. in aliis provinciis. Diu est cuin c Chrodegangus pe-
Mente, manu, lingua, doctrina, corporis usu, culiareui Metensibus suis Canonicis d regulaiu scri-
Prudens, munifk-us, affabilis, utilis. insons, autem Aquisgranensi omnibus Re-
psit. In Concilio
Firma columna domus Dumini, quam jure salubri gulam Ludovicus Pius cdcnilam cnravit opera ,

Fovit, munivit, instruxit. jugiter auxit, Amalarii Diaconi , misitque in singulas provincias
Consilio, scriptis, quoviveret ordine, rebus. observandam : in qua, e maximam partem, Cbrode-
Cujus opem gratis aeger, rem sensit egenus, ganyi regula continetur, Verum lapsu temporis cum
Istius urbis apex memorandus Episcopus Ivo, relaxata csset disciplina . ei denuo instaurauda?
Hac situs expectat adventum Judicis urna. mulli laborarunt quibus Ivonis opera prae cun
: in
4 Pkilippus ab Bleemosyna Abbas Bonx-Spei, aliud dis excelluit. In monasterio prsedicto prsefuit annos
aliud,
ei Epitaphium scripsit. plus minus quatuordecim, modo Praelatus ejus ut ,

Reddidit affectus Patrem, doctrina Magistrum, in privilegio Philippi Regis modo Prsepositus ut
; ,

Regula Canonicum, Ponlifieemque Gradus. in Bulla Gregorii VII , modo Abbas ut saepius ,

Famosum probitas, liumilem natura, verendum diotns. Hic procul dubio dum sancto otio fiuitur,
Vita serena, senem longa, pudica sacrum. Collectionem Canonum fecit, quam postea in Com-
Prsesule defuncto sna tollere mos erat olim pendium Hugo Catalaunensis ct Panno-contulit ,

Principis, luinc morem Principis emit Ivo. miam sive g Pannomicam Praterea Thco-
vocavit.
Hujus opcm lsesus, plebs dogmata, frama tyrannus, logiani docuit : moris enim fuit tunc, ut sacr.u Theo-
Sensit egenus opes, pro grege vota Deus. logia? studia in monasteriis maximis vigerent ne- :

5 Aliud proferunl Sammarthani, quod est ejusmodi. que id oneris Abbates ipsi monasteriorum defuge-
Prasulis Ivonis corpus jacet hic tumulatum, ruut, ut anfe vidimus in Lanfranco, bic in Ivone
Cujus honos pulsat limen utrumque poli. nostro. Hoc autein muneris, quo defunctus est Ivo,
Juris hic Antistes, Canonum Dccreta sacrorum, in causa fuit, cur in antiquissimis monumentis Ma-
Perlegit, legum dogmata dans brevius. gister ac Doctor appelletur. Tantum autcm fuit mo
Mystica Sacra alibi dantur, Rex, quam tibi Remis :
nasterii illius et Ivonis ipsius pietatis ac canonicae
Consultorque tuus. Rex, voeitatus abit. observationis fama, ut h nnilta monasteria accitis
Hunc capit Hugo Comes, Carnutum moonia tentans; inde Canonicis aut aedificata aut instaurata fueiint,
Quem pia plebs redimit sumptibus innumeris. etcx iis celebres aliqui ad Episcopatum pervenerint.
..Ere suo atqueopera renovavit Prsesulis aades, 3 Interea rerum sedebat id temporis i Aictrici
Firmat Joannis, quae jacet, Abbatiam. Carnutum Gaufridus, quem cum pridem Gregorius ctitjilur Epi-
tcoptu Car-
Atque Decanatum Andreae formavit et auxit : VII Romam quod deessenl
simonia accersivisset,
notcnsis
Te duce fit Maria? pulpitus Ecclesia?. testes ad tantam comprobandam, remissum
rem
Fundamenta loci jecit Belli -Prioratus, Sedcm obtinere permisit. Verum Urbanus II liunc
Hic Magdalena? praeparat Ecclesiam. iterum sibi dclatum, tandem multis criminibus con-
Vicenos annosque duos sine crimine Sedem victum, Sede sua movit, et apud Cleruin populum-
Rexit, ab integris moribus atque fide. que Carnutum, ut sibi Ivonem nostrum, doctrina et
k
pietate insignem, deligerent, suis (ut ait k ipsemet)
cpist. 40
monitis effecit. Votis ipsorum non illico cessit Ivo,

quielis amaus, nec inhians dignitatibus sedjubente

VITA
:

Philippo Rege, parere coactus est. Verum Riche-

Auctore Joanne Frontone, rius Senonensis Archiepiscopus, assentientibus ei e
Suffraganeis nonnuliis, nec electioni Rubscribere,
nec electo manus imponerevoluit ob id quod in de- :
Academiir Purisiensis Cunccllario, Canonico
positione Gaufridi contrajus suuin actum diceret,
liegulari S. Genoveftv.
quo ad se pcrtinuit, tamquam ad proximumjudic sm,
causam ejus dignoscere et judicare. Egit diu pre-
CAPUT I. ep. 2 el I

cibus et solicitationibus apud ipsum Clerus populus-

Ortus, studia,electio in Abbatemel Episcopum. queCarnutum sed frustra seesse videns, fac t, ut
:

Ivo Urbanum conveniat : et ille in Italiam profectus

Jntereos, qui Ivonis nomine in Gallia appellati animo se ab illis difticultatibus liberandi, volens

*NU stirpc sunt, longe omnibus exeelluit Ivo Carnoteusis. Hic nolens ab eo ftiptfltaix) Capua?, tiniente aimo mille-
protjnatus constcrotus
iu agro Bellovacensi natus, nobili a sanguine nobi- simo uonagesimo secundo, recepit. Indc graves dis- tili l rt.anti

leiu auiinuin Patrem habuit Hugonem de

tiaxit. o cordia? ipsum inter et prasdictos Episcopos qui :
// Capua
s ub B. f.an-
Altoylo, et matrem Hilemburgim dictam. Adolescens factam Majestati Rcgi^ iujuriam, et jura Galliaa ab aiiuti [092,
franco studet
litterishumanioribus imbutus, atque in philosophia Ivoue violata contendentes, Stampis collecti, lvo-

versatus, Lanfranco Doctore, b Abbate Beccensi, nem rejicere, et Gaufridum Se.li restituere aggre-

Theologia; sacra? operam dedit in monasterio Bec- diuntur; zelo procul duluo in insontem Ivonem

censi : quam et ipse docuit a?tate factus proveetior. exerto, minime tamen novo, etmultistum antetum
post excmplis confirmato. Contraautem Ivo Sedem
post ttuujas
1 Cum nutem serio Patrum Conciliorumque le-
oppnsitloncs
Prxficttur ctioni incumberet, et e diversis Decreta Bcclesiastica Apostolicam appellare, spretam temeratamque ejui admtttttur.
monasterio
congereret; indignanti quod tantis intervallis abes- auctoritatera ahe conqueri, vir ceteroqui minimo
Hcltovaccnsi
S. 'jitiulini, senl a canonc suo Canonici, commodum affuit Guido servilis, nec potestatum adulator etiam summarum.
Bellovaceneis. Hic quomlam Augustae Veromanduo- Verum cuni ei quod summum est, '1 ipsum nomen
rum in Ecclesia S. Quintini Decanus, Caesaromagi Religionis accedit, cedant omnia necesse est. Quarc
Bellovacorum factus Episcopus. m memoriam S. Richerius ipse, usu Pallii interdictus, Gauffridus
iterum pulsus, et Sedi sua; Ivo constitiitus esl. Hic
Quintini monasterium construxit; concessisque prae-
diis Canonicos illic constituit anno millesimo septua- quidnam cgerit, narrant ejus Epistola? ad Summos
Poutifices,
 . :
: :

80* VITA S. IVONIS EPISC. CARNOTENSIS.

A Pontiflces, ad Reges, ad Cardinales, Legatos. Pri- vamrMa. Non defuere etiam inter Prsesules, qui
A. JOAWR inates, Episcopos, rirosque primarios: nanantquot- abruptie contumaeise eum accusarenl. duin ipsi sese
PKONTO
qufii ab illo usque exnrata fiienint historioe. Dum deformi uhsequio dedunt. Ministri vero Regis, per
vero imle auctiirilutcm tuetur, inde virtutem CQlit, fas et nefas ei addicti, bona Ivonisdiripere, Eccle- Itleo af/ligi-

ctitttr et car-
scse non modo Galliaj, Bed Eci lesias toti conspicuiim si.c reditua intercipere, eum modis omnibus et om-
cerl tncludl-
reddidlt. Et sane utraque bac opushabuit cum pri- nibiis cxcuqilis allligere, ut ne panis quidein ei esset tur:
niis, him ad Dbsiatendum vitiis nusquam non gras- quo vescereiur. Sed inter alios hac in re primas
santibus; tum ad perferendum mala. qu;e ipsemet tulit Ilugo Puteacensis Dominus, Carnutum Vice-
/.elo suo vebementi, et publicorum erratorum {si gra- comes : qui duin Regi morigeratur, et adulteris vel
via sunt) minime toleranti, in caput suuui accer i- efiam inccstis abblanditur, Ivonem nostrum carceri
vit. impingit ac in quodam castello diu detinet; quo
:

ANNOTATA. animuiu, ni saxo fortior csset. Perstat eliira

:

ubique invictus. Curaque ad aures ejus pervenisset,

a Fronto,ex intrumento antiquo S. Quintini Iiel- Primates urhisCarnutuin ac cives armis eum libe-
lovacensis. rare velle, b probibuit; uotuitque libertate potiri,
li Uobertus de Monte in Appendice a<i Chronicon sanguinc et detrinicnto suoruin redenipta : patientia
Sigeberti ai an. 1117, Hic dum esset juvenis, in- prorsusomni laude digna, etantiquorum defensorum
i/iui ie S. Ivone, audivit Magistrum Lanfrancum Kcclesise ac sanctissimorum virorum nulla in re ab-
Priorem Bectf. In Chronico autem Becccnsi dicitur sinuli. Et quidiii illis parem fecerim, cumeuracGui-
Lanfrancus Monachus Beccensis scholas tenuisse, quod lirmus Fiscanensis Abbas, ijp.Ci.tl Joanni etElirecom-
Prior continuavit : cui anno 1002 successit Frior S. paraverit 1
Anselmus. !i Non omni prorsus caruisset ope, si alter in Jiro Udde-
c S. Chrodegangus, seu Crodeganflus, Episcopus Gallia fuisset Ivo, qui erga se ageret adversus Hu- brrto Ep. ca-
pfico agit
Metensis, mortuus esl anno /liii die C> Martii, tpio
gonem Vicecomitcm, quod ipsemet aliquanto jiost
E
'
etiam Acta illustravimus. egit Ivo pro tl Hildeberto Cenoinanensi r-oulra Re-
il ll.ii' regula Canonicorum, cum itmlum cogno- trocum Cuinitein, qni hunc etiani carceri incluserat.
minabtinlur Regulares, tst edita tomo 1 Spicilegii Post enini quaiu frustra preces adhibuit, dicto ana-
Lvcse Atln-itj
tl'
tberaate diris eum devovit. Hsec agens vir magnus
e Fronte addit, haecscribi ab Ademaro Honacho. {j.iyy.Xtji'j ijiuyjov, inimicaiu et perpetuo illas insectan-
r Xdem Fronto, Auctoris hujus compendii, inquit, iriii -t:j ijtyzi.i.h vitare ncn potuit. Atque iu prirais
len inveni in historia raonasterii Herivallensis, non desit
i

fbrte aliquis; qui eum iraj et suspicioni

ad annum 1091. Esl koc exiam Canonicorum Regula- nimio plus indiilgentem fuisse existimet, qui contra
fitioi itt diacesi Parisiensi. Regem indignationem Snmmi Pontiticis et fulmen
g Panormiam, nemim* a librariis corrupto, scribi provocaverit. Verum, licet mibi de Regibus bene
docet Labbxus, et ali Qugone aonnullisadditis ex san- mcreri videantur, qui maculas eorum nomini temere
ctionibus Innocentii, II, post obitum Ivonis in l'a- impressas vel uiinuere vel eluere conantur; taraen
[lam electi.
nec Philippum undequaque innoxium quisquamaffir-
li Iiu Philippum Ep. Trecensem circiter an. 1085 marc ainlcat, ncc satis rationum hahcre possit, ut
evocasse nd Ecclesiam 8, Gregorii legitur opud iehe- ostendat Ivonem parum illi aut regno ejus fuisse fa-
rium tn Spicilegio.
ventem.
i Aitri '11111 cum Scaligero scribit, alii Antricum. Quod ad Philippum attinet, factum ejus prrc-
k 1'ttiiia ttiitr in repre/ien-
Epislolas Ivonit
Urbani II. ubi est
cessere exempla secutaque sunt. Multa quidem, non stnne Retjis.
ttit illitiu secundum uostramonitaelegistis, et cp. 2 :
tamen similia omnino, et quae peccatum ejus magis
Noslra fulti licentia Carnotenses, venerabilem Pres-
oliruiint quain cxcusant.
concedatur. quod Nam uti
byterum Ivonem, Canonico ordine, in Episcopum aBerta divortium nulli reprehensioni sit ohnoxium
elegerunt.
(quod tamen constare dcbuit et Ivoni et aliis, ut
illiul induhium non revocareut] at certe initum cum
caput ii.
Bertrada matrimonium quaj nullo Ecclesiiejudicio ;

Peractacirca Philippum i Regem. se aFulcone subtraxerat qu.tque eodem consan- :

guinitatis ncxu. quem cum Fulcone pnctexere po-

P„ tunc Gallin lu"v. Bertradie amore cap-
hili|ipu>
tuisset, a Phihppo absterreri debuit nullo modo ;

riititiiin i tus, eam Fulconi Andium Comiti ojus marito abs- excusari potest. Etutomittam e auctores ouwpoyoue
lletjis mtplits lulii vit oane illam, a Fuleone tacite se subducen-
:
viros magnos, rerum testes oculatos, qui Ivonem
cum Sertrada ab aticloritnts
Iriu. sil.i iiialri ciuijiinxii. aliis ex Episcopis
assislere tte-
i, :
rairiiiu in niodum celebrant ac huuhint. ut uemo co.rvts latida-
trectat. Galliaa conniventibus, silentibus allis(Adeo iu'o- qnisquam sit contra illum hac de re oblocutus, licet tttr,

olive esl Majestati ohsequi, quocumque inclinet) inimicis non caruerit et criminatoribus ipsi Phi- ;
ahis denique Episcopatu cedentibus, quod nollent lippuset Bertrada, quando absolutionem excommu-
M'l amicum vel iratum babere Regem, contra fas nicationisa Lamborto Atrebatensi Episcopo Riunani
agentem. o Mandatur Ivoni, ul Parisios se recipiat, Pontiticis viccs agente, receperunt, reos se esse f
celebritati nuptiarura adfuturus Sed ire detrectat fassi sunt, et numquam deinceps conventuros coram
el qna voce, qua litteris Regi ipsi, Summo Ponti- pra;sentibus Episcopis promiserunt, sicut legiego
lin, ac Prajsulibus Galliee scriptis, illicitum lioc ipse in epistola o manuscripta ejusdeni Lamherti ad
conjugium constanter ocelamat : quse sibi Philippi Paschalem II Summum Pontificein. Non defuere
'' Hi'1'iiMihc iiiirn-i-s.imi, n ulu pepererunt. Sed interPrincipcs etPraesules, qui Regi assentarentur,
hujus inli iim insuperbabuit,
aqua nec amari vellet nempe de genero eorum, quibus omnia Principum
adversus IUum auti ra ita fervorem animi tempera-
boi esta atque inhonesta laudare mos est. Nam si
vit. ut li.et illius libidinem acritrr r.icrciierit, Ma- quid rationis ineis, quidni reclainaut, dum ista et
jestati i i
n Ri gite cetera ohsequibilera se prsesti- tot alia linnt in tesliflcationem nuptiarum ilhcita-
terit, et rerum illius atque adeo totius regni aman- rum Cur non aut niaiiu aut voce Regis innoeentiam
''.

tissiraum. Fugit diu ftegis conspectum, et in aulam tutantur? Invitant omnia, Rex, vexata innocentia, taeentieus
adventars, etiam vocatus, renuit ne si adsii
allis
:
et exempla, Ivonis fervor immodicus, ejus criminandi
taceat, favare sin veroobloquatur, Regemoffendere
;
licentia : et tamen silent, neque quidquam contra
videretur. Haud quidemimpunetulit magnaillaejus Ivonem pronuntiant. Tot vero et toties collecti Epi-
scopi,
 DIE VIGESIMA MAJI. 81'

scopi, Cardinales, Legati, Princeps, nihilne vident, pejus ruerent; Romam Ivo se conferre statuit. ani- D
qui una voce Regis peccatum cor.deranant : excusant mo se omni onere exuendi ; sed insidias inter Al- A -
J0 * N " B

autem numquam.aut lninuuutauttegunt ' Cmnautem pes sibi structas intelligens, pedem retraxit. Pas-
Epist. *M IvodicatPhilippumRichardoAlbanensi.SumniiPon- autem Summus Pontifex, sciens quid illi esset
clialis
tiflcis Legato, promisisse aBertrada se discessurura, animi, in pra?sidio ni.inere jussit. Haud tamen evi-
usque ad dispensationem Romani Pontificis, quodcon- tarepotuit, quin etiamejus indignationem incurre-
tigitanno millesimo centesimosecundo; etipseroget ret : quia cum probe sciret, quid discrepent obser-
Summuin Pontificem, ulcum Rege temperet et dispen- vantia et adulatio dum illaiu exhibet, istam aman-
;

set; et aliunde certum sit, nullam dispensatinmmi dat, non seniper placet.
intereessisse ex laudata Lamberti epistola; signum 9 Delatos Ricliardo Albanensi Episcopo S. R.
c
est in nuptias illas inquisitum fuisse iterum, neque E. Legato simonia; nomine Canonicos suos ita de-
mos ie sim0 .
dispensationi locum ulluin inventum esse. feiulit, ita crimen illud repulit, ut ostenderit simul nia rxcusat .-

Addo, neque Ivonein habuisse unde Regi Phi-

7 taxandos eodem crimine Siimiui Pqntiflcis mini-
lippo miuus bene vellet, cum multis heneficiis sese st.ros; qui ab Episcopis, Abbatibus et aliis pretia
ei olistnctum sriret. Nec vern diffiletur. Episcopi exigunt sane inimensa, specie chaitulas et nlias id
obstrictus
diguitatem ei fert acceptam non semel, propter geuus minutias repensandi. Falendum sane, tunc
tpse Itcgl.
quam, si quid huimuii pateretur et vul ;o similem temporis et paulo ante, adeo criinen siiuoniae in
gereret aniuuim, Regi prse ceteris ejusque libidini Clericis inolevisse, tantumque Sum-
ei extirpando
assentiri debuit. Sed et antequam ad Episcopatum nios Pontiflces insudasse, ut quidquid umbram vel
perveuiret, Regi raaxima debebat. Constructo S. illius prae se ferebat, insuspicionem veniret. Verum
Quintini monasterio. atque inibi collocatis religiosis nemo telum contorquet, qui contra se idem retor-
Canon.cis, Rex privilegio concesso et institutionera queri libenter patiatur atque infiruium seiuper ex-
:

et largitiones ei factas regiaauctoritatecommunivit. cusationis genus visum est, crimen regerere. Ne-
Deinde rogatus ab Ivone, Canonicis S. Quintini que Ivo id fecit, sed quid Canonici respondereut, in-
'
apud Veromanduos misii epistolam, qua petit ut co- genue retulit.
gnomiui Ecclesiae Bellovacensi praebendam conce- 10 Agnoscunt pierique omnes, soliini prope Ivo- E
dant /i Exhis nemo nou
Ivonem debuisse,
videt, nem ea tempestate contra exundantiiim vitiorum
prse cunctis Philippura observare nisi ab eo, quod turreiiteiu se ubtulisse. Ipse est qui. ne mahe fumte
huinano sensu et Regia dignitate altius est, revo- homo, Joannes Archidiaconus, Aurelianorum fieret
caretur. Episeopus, apud Ilugonein Lugdunensem, Pontifieis
Romani Legatum pro virili laborat. Ipse est, qui Ste- E P isl - 66
cp
AXNOTATA. pliano Galardensi, ne iu Seilern Bellovacensem eve-
hatur, obsistit. Et ne Gallia virtuti ejus satis ain-
a Allegat Fronto Paulum .Emilium rn Philippo I. pla siti ipse cst qui apud Paschalem II et Rober-
Clip. 154
Rem c.rjilirat ipse PhiHppo Regi missa,
Ivo epistola lo tum Comitem Melleutium cunqueritur, quod Ra- jj'1'57

qttse ajmd Fianciscum du Ghesne tomo 4 csi epistola -i, nulfus Dunelmensis Episcopus Lexoviensem Eccle-
b Prokibu.it id per epistolam %Q,Glericiset laicU siam novo genere invasionisoccupat, ei filius prae- tcril/U ne
Inceslx
Cdiiwu-iisilws scriptam, valde iltuslrem, in qua sc ad ponens adhuc pueros, more .1'idaico alteruin alteri
mijifLv cclc-
qu&libet patienda resignat volwntati divinx. successurum. Ipse est, qui Henrico Regi Anglice brenlur.
cHujus Guiliehni 3 Abbatis FiScanensis acia lau- semel ac iterum scripsit, tuin ob multa aha, tum epp. 55,
60, 87, 100 ct
danturab Orderieo Vtiale, et c.c eo a Sammarthanis. etiani ne incestis nnptiis filiamauam alligaret. Ipse
110
Dc ilt-i Abbaiia cijinuts 9 Januani ad fitam S. Wa- est, qui cuiu Pontifie bus Summis, modeste tainen,

ningi. Legatorum, qui dicuntur a Latere, avaritiam ;im-

d Res tota dcscribitur ab vpm H ifdcbcrioepistola 19, portunasque ad Sedem Apostolicam appt-llationes car/n! Lcijalo.
qux est t ertia tomo b Francisci du Chesne pag, S447. eoruin, quipropriorumPastorum sententia constrin- ritm avari-

e Allegantur a Frontonc, Hildebertus, Gofiridus guntur, expostulavit. Nempe Sedi.s illius observan- liata-
cpp. 1C, 250,
Abbas, Anselmus, Lisiardus Gauffridus Malaterra, tissimus, asgre ferabat, passim ipsi detrabi : unde ,1 230
Gaufridus, Grossius, Segerius, Auctor Historis Ec- abscissas voluit iletractionum ans.is quoad fleri

clesiasticie monasterii Herivallensis, qui vocat Ivo- posset.

nem Sanctum. 11 Florebat tunc temporis Gaullridus Abbas
f Jpsa utyimifhc confcssio cum juramcnto extat apud Vindocinensis, vir sane simplex et bonus, qurm i:i-
Jchcnum tomo 3 Spieil'e'gii pag , 129- ter et Ivonem arnioitia nexa est. Scribil tamenhic
m Pascliali II se multa pati ab Episcopo Canniium.
g Addit Fronto eam es^e raanibus R. P. Sir-
mondi. Ivone nempe nostro : et ex utriuaque .1 epistolis si-

h .Jjijiosuit Fmnto utrumque monnmentum,sedquia multatem quamdam interillos natam videre est, ub
tl

primuni, ci prsecipunnl ct vatdk longuni, modo ettam exeniptuui Vinilocinense monasterium ab Qpiseopo- slmultatm
c.ctat iijiud Sammartlmiivs, i.bt dc dicto nwnastcrw rum poteatate. Hajc euiin est radix, similium discot habct cum
diarum ab antiquo feracissima, etiflta inter quoe- Cuufrido
agwnt, ct quiaeo tcnor Vitse vatde interrurnpitar, ipsum
>""'° r '"''" Ji
cumquesanctilut.- et ductrina claros. Et sicut illi
putavimus omittendum, cum altero non magni momettti.
nulla •viroruinetium piissimorum auctoritashactenus
fineni facere putuit ; ita nec illa inlegritati ac san-
CAPUT III.
ctitatiutriusquepartisdisceptantis qnidquam ufficere
In rebus publicis atjeiulis prudentia visa est. Dum autem undequaque Ivo iu vitia om-
mirum, si aliis oneri. aliis udio cpp. 15, S5,
el circumspectio. nium iiyvehitur, qnid
60
sif? tluis nlistrepentem perpetuo lubam illam aequo
animo audire possif? Et si quo-diiiii fecit gradus
illultos exindesibi fecit inimicos, qui nomini suo,
tum apud Keges, tum apud Summos Pontificesde- atque i fyivoia supenores, quis non irascatur, aut

tractum Lvere. « Apud Urbanura nvsupmxiv aurov toties laiicinatam non vindicet dignitatem ? Profecto
ob calumnlas
-y-i',y. calumniis appetitus, nou aliis arguinentis iis quiad iuores hoiuinum illius a'vi animiim adverte-
rit. mirabitur. non quod clamaverit Ivo, sed jnod
paratus depo-
nere Episco-
obviam ire voluit, qiiarn abdicato Episcopatu. Sed
snlus e^cl.imaverit, et tot alii silere potuerint cuin
patum. prohibuitSummusPontifex, quippe Ivoneii 'Eimotct ;

non Ivo -.?,- Emoxomk indiguit. AtcumUrbanus upiis tiiisset clamore vulido, ad veternum homiinim
diem suum ultimum b obiisset, resque semper m excitandum.
II 12
Maji T. V
 : 1 " ;:

82* VITA S. IVONIS EPISC. CARNOTEN.

12 Ncc mihi tamen flngas Ivonem, virumauste- Eidem Summo Pontifici scribens rogat. ut numquam D
10AMME ab amicitia Regis Galliaa temere discedat ne Gallia?, SltmmOS
A-
rum ac ferreum, rjui contumacia ac inani jactatione :

Ponttfices et
rBONTO. alioqui religiosissimae et Romani Pontificis amantis- Rrges qua
moderatus libertatis famam fatumque provocaret. Qui legerit
tn rebus ejus epistolas, moderatum agnoscet saepe namque :
quotunc Germania mi-
simae, dissidii ac schismatis, potest conci-
liat:
agendls:
Canonum rigorem temperavit, aut alios tcmperare sere lacerahatur, causam det. Quare sensit res hu-
ep. 23 manas incolumes et tutas esse non posse, nisi con-
monuit ssepe 1'ontilices aut Legatos eorum aliosque
:

Prsssules a pronuntiando anathemate dehortatus senserint inter se Regnum et Sacerdotium cui rei :

eat. Denique multo plura toleravit, quam increpa- alterumalteri de suononnumquarncedat necesse est.
vit; ut ile ipso dicere possiinus. quod oliin de Pon- 15 Sed nulla resest, in qua ingenium ac sapien-
tifice, sed profano dictum; Nullius scrvilis senten- tia Ivonis niagis emicuerit, quam in qusestione de circa Tnvcsti.
turam qito-
tiac sponte auctor, et quolies necessitas ingrueret Investituris, ut appellant. Ea hoc temporis agitata modo egerit.
et trga
sapienter moderans. Dictum ah Urbano II anatliema est cum tanto calore inter Iinperatores, Reges. Pon-
Ptiillppum
cuntra Philippum, diu celatum detineri voluit, he- tifiees, ut qua parte steterit victoria neque nunc
nevolentiaac propensione quadam erga Principem, neque tunc dicere possis. Ivo de his pronuntians.
ne quid in regno tumultus fleret. Bellovacenei Clero licetmodo Iiaronio placeat, modo displiceat, ita ta-
(•p. 131
in rcsponsis sciscitanti, iitnim remu qucindam Canonicum tri- men disseruit, ut nec Pontifici Romano, nec Regi-
„il Btltoi "- lninali Eoclesiaatico, ut fert Canonica lex, an civili bus ac Imperatoribus, notam ullam ha?reseos aut
vel regio, ut Rex ipse imperabat, Bisteret; illud erroris, autecbismatia aut ignaviaa inuri passus sit

quidem melius ex jure, istud tamen faciendum

ei cum nec lucreseon errorumque ea sit materia : ct

censuit, oh ea quSB iniuiiiicbant mala, nisi paticntiam cetera, si nullasit divisio, pro loco, tempore acaliis
cp. 210
ad omnia duratam paratamque haberent. Similia circumstantiis minui, augeri, tolli, apponi possint,
Turtjedum
EpUcop, fere scribit Turgedo, Ingenai Abrincantorum Epi- quae varias deinde acceptiones et appellationes sub-
scopo, dubio sententisB, num LegatoSummi Ponti- ire queant. Itaque censuit, investituras factas a

ficis aut Regi obtemperaret. Illi quidem morem Principibus non continuo damnandas; eisdem a
gestuni oportere dicit : al si aon satis ei sit animi, Pontificibus Summis permissas, minime rejiciendaa
ueque iratura Regem habere velit, mittat ad Sum- ex natura rei, si id fert honum pacis, ah solo Suiu-
cp. 273
iiiiiim 1'oiitificem, qui factum contra ejus voluntatem mo ante hac autem saepe non
Pontifice accipiendas ;

et Cononrm
Lcgtitttm- excusent. Apml Cononem autem Prsenestinum Epi- sine Regibus datus acoeptusque, Hoo, inquam, cen-
scnpuni, sauetai Scdis ApostolicSB Legatum, orat, suit et magno conatu affirmavit, atque si tempora
ut Episcopus Baj censura Ecclesiastica non
ineis nostra consulis non pcenitendo. Noluit libertatem
inuratur quippe qui sub alienojure, cui serviat Ecclesiasticam sccularibus potestatibus subjici; uti
IICCCsSC C: I, (llslllicllll'. nec se ita attollere, ut has despiceret aut offenderet.
13 Sed inter moderationis et erga suos Superio- Diceres ex, his alium esse Ivonem, ab eo quem ante
n propensionis argumenta non omittendum, quod descripsi increpantem ac detonantem tamen is ipse
:

aii Ordericue de ill" (Verba ejus ofierain) Anno est, aequalis erga omnes, si aequales erga se hahuis-
Lll). 2.

mciji. Paecbalis Papa in (iallias venit... Tuncvene- set ; moderatus sane, si eo tempore luxurise, ambi-
direp/iones
rahilis [vo, Carnotensa urbis Episcopus, inter prae- tinni, avaritiss nioilus ullus fuisset. Ludovioum Re- Ecctesix im •
Hxclpll Pas- cipuos Francite Doctores eruditione litterarum tam gem ejusque Auiicos a direptione bonorum Ecclesiae, pcdtt.
thalm t'tt- ilniiianini qiiani scciilariiun tloruit : a quo invitatus seu niinis seu censuris, audacter deterruit ah bis :

pam Papa eolennitatem PascbeB apud Carnotum celebra- tamen abstinuit, quando illas satis esse existimavit.
vit, Porro autem dum iis sedulus vacat, indedisci- Mansuetudinem ergo severitate temperavit, nisi
|iliii.i ILcclesinsticuj asscitor, inde ejusdem cum id forte cuin Ludovicum ipsum vile nescio quid a se
exigil locus temperator maximus ; non praetermittit petentem, ita severe ccercuit, quod futilia ab Epi-
ca, quffici Regi et patrias debet. Etlicet sacrorum scopo requireret, utdiceres regiuminduisseanimum,
P> udeM 1

circumspr-
Sedis ApostolicsB jurium defonsor fuerit acerrimus, quia Regem alloqueretur.
ctus, nibil ta n contra Gallicaiiic Ecclesia jura commi-
si1 unquam aut committi passus est, in utrisque ANNOTATA.
Bervandis ac propugnandismirumquantum prudens
otcircumspeclus. Ludovicus VI, slatimab
Id sonsit a AUegal Fronlo epistolarum Ganfridi lib. 2, cujus
cp. 189 i
11 " regnare cxpit. Post cnim aliquot dies quam uovcmilecun primgs sunt inscriplx Ivoni.
fato Philippus functus cst, suboluit Ivoni, multos b Morluus est Urbanus 29 Julii anno 1099.
sacnc Kcgis i lioni moram ncctore velle uovan- c Loic ipse Ivo epistola 133 ad Ricbardum Lega-
daruiii rcriini studio. Quamohrem institit, ut quam tum totam rcm explicat.
piiniiiin ca Qenabi Aurelianorum pera?eretur, re- d Cital Fconto epistolas Ganfridi lib. 1 et 2 el epi-
procurat clamantibus uequidquarn Remorum Clericis qua in : stoltim Ivonis 195.
eortmoHonffn iv li.iinl «liiinin.i et Regi et Regno consultum e Pilippo anno 1108, 29 Julii cctinclo, successit
l.itiliiiia II.
ivit.
Quid referam uram ejus.qua egit ue Rex Ludovicus
i

Ludovicus VI Grossus dictus : cujus Acta Sugerius

parum honcstis se nuptiis coiiimacularct. quas illi Abbas S. Dionysii ct alii late deducunt apud Franci-
Bugo Treoeneis Comes snadebat; <<t destinatam scum ilu Cltesne.
sponaam sine mora sibi oopularet, ut successoris I De Investitura szejiius actmn, ac potissimum 21
Bpes impendentes regni scissuras retineret? Certe Aprilis ad Vitain S. Anselmi.
It llllllt\l,l\

ejtts nupnas. magni a Rege SBStimatus est, ita nt prea cunctis illi
cpp. 209 easet a consiliis, hTominem anathemate peroussum,
I 239
el menssa Regis participem efieotum, ab Episcopo
CAPUT IV

recipiendum censuit, et recepit ipse tanti fecit ;

Bona Ecdesiarum procurata. Obitus : cultus
Rogi acceptum esse.
saccr.
li Ci landassel Pasobalis II Radulfo, Sedi

cp. 199
Remensium designato, ae Be Regi ullo sacramento
soripsit minime obtemperatum
obligaret;
Malaxums his «listent.us minora non neglexit :

lui-.sc , atque in primis ut Fratres suos secum semper habe-

quod hoc mandatuui. et contra consuciiulineiii Epi- Insliluit
ret, eorumque frueretur consortio, ecclesiam S.
Sl, im Ctnioiiicos
l
GallisB, et contra jus Regis esset; nequo Vincentii prope urbem Carnutum, a Realdo quodara Rsgulara
aliunde profeotum, quam ab eo quod in bominibus
Presbytero, anno Doraini raillesimo tricesimo oetavo inco-nobia
eapxww.el quod qussrittdampxst, nonqusOei sunt. s. /oannls,
circiter Bediflcatam, in qua Canonicorum ccetus de-
gebat
 : . :

DIE VIGESIMA MAJI.

gebat, eis tribuit; addito S.
Stephani collegio et : des nemo hic requirat. Viam institit, qua itur ad D
his anno millesimo nonagesimo nono, cum consensu
Canomcorum suorum, claustrum templumque ex-
ccelos. Vir illis quibuscum
magnus; posteris *• ' 04 B
vixit ™
taraen major, quia his nihil oblocuttis est. F,0 " T0 '

Stirpe et
truxit, S. Joanni Pracursori sacrum ex quo rao-
:
dignitate aequalis multis, inferior
nonnullis, ut vir-
nasterium nomen a S. Joannis Varliacensis traxit. tute et doctrina omnium maximus.
Conditione qui-
Stetitidadannumusqueniillesimumquingentesimum dem et obedientia Principibus et Pontificibus
sexagesiraum octavum, quo sortem multis aliis pa- Sum-
mis subjectus atanimi celsitudine et
:
constantia ne
rem, segregum et htereticorum furorem, expertum suppar quidem, sed si quid ultra. Ad
est. Quamobrem religiosi Canonici
summa natus,
sese in urbem re- etqui summisessetdignus, nisicumsummis
tractatu
cipientes, in praedicti S. Stephani asdibus habita- difficihus aliquid essct. Regum
favorem nec sprevit
runt malis dicere in ruderibus adeo omnia ve-
: ni : nec quaesivit benevolentiara illorum
:
testimavit
tustate et squallore confracta ruinae appetebant propter hoc quod ipsis bene vellet. Nobilis, Theolo-
ilonecanno Domini millesimo sexcentesimo vicesimo gus, Canonicus, Abbas, Episcopus, ut
quodam modo
quarto, Illustrissimi Dominii Destampcs, tiini Car- omnmm sit qui tantus est, nec ullus ulli propter
nutum Preesulis, opera illue acciti Canonici Regula- ipsum quidquam invideat. Nativitati
cjus locuin de-
res (quireoens Silva-necti, consilio et auctoritate dit lielgica, dignitati Celtica. virtuti tota Gallia,
Eminentissimi c Cardinalis de la Rochefoucauld, Anglia. Regibus ac Principibus fidus et.
Italia,
utilis,
ejusdem urbis Episcopi, se meliori vitte ac sanctiori non tamen semper placcns, quia utrumque
difficile!
reformaverant) doranm eamdem a fundamentis aedi- Pontificum Summorum filius addictissiraus
Decanum in
: sed ali-
ficarunt. Pravterea Ecclesiae S. Andreae ejusdem ur- quando eorum, ut hominum, quasi pater
ecclesia S. : adeocum
Andrex:
bis Decanum, de Capituli sui consensu, Collegio res exigeret, altos inducebat spiritus. Denique sic
praeposuit : Dominum nempe Odonem, virum veue- in terris versatus est, ut ccelum proxime attigerit
rabilem, in Ecclesiasticis et secularibus bene eru- et corpore solutus, dubio procul consecutus
sit.
ditum, qui suas ipsius vices obiret; Abbatem anti- 20 Memoriam ejus semper quidem venerati sunt E
qua acta vocant quod nomen quia olim Canouicis
: Christiani, haud vero ullo die festo celebrarunt
per "iitcMtur
et monachis commune fuit, etiam post divisionem multosannos. Post mortem tamenejus in ipsum os- 50 Maji
secularium Canonicorum a Regularibus, his utrius- saqueillius grassati sunt haretici, quod non
solent
que aliquando attribuitur. nisi in Sanctos. Et Pius V, felicissimse memoriaj
17 Amicos habuit dum vixit d Roberlum de Pontifex, Canonicis Regularibus Lateranensis
d Con-
bene/acit
Abrissello.B. Mariae de Rota Ordinis sanctimonia- gregationis diem ejus festurn celebrare permisit
xx
lium Fontis Ebrardi auctorem; et Bernardum, S. Maji, Bulla data xvm Decembris anno
millesimo
Cypriani Quinciasensis ad Augustoritum Pictonum quingentesimo septuagesimo, Pontificatus quinto.
niunachorum etiam quorumdam Institutorem et Ab-
batem. His sua munasteria aedificasse di-
in dicecesi ANNOTATA.
citur; Monachis quidem e Bernardi Tironum mo-
nasterium mulieribus autem Roberti hoc quod
; a Sammarthani, S. Joannis in Vailea ab Ivone
vocatur f Alta-brugeria leprosis domum magni ; Episcopo Carnotensi institutum, accitis e Bellova-
Belli loci extruxit; Cluniacensibus Magdalenae Par- censiS. Quintini Canonicis Regularibus, quosin Col-
Prioratum dedit, Caritatemque (Autis-
vi-Belli-loci legiatam induxit circiter annum 109!».
siodorensis oppidum) monasterio eorum
dicecesis b Leonorius Destaropes prxfuit ab anno 1621 o.d
addixit. Ambonem Ecclesiae Carnutum. veteris no- 1041, quo creatus Archiepiscopus Remensis.
vique Testamenti historiis, eleganter pro tempore c Hic est Eminenlissimus Franciscusde la Roche-
illo exornarifecit. faucauld, qni factus an. 1613 Episcopus Silvaneclensis,
moritur 23 18 Tandem de Eeclesia optime meritus, supremo primo ctcnobiiim S. Vincenlii Silvanectensit reforma-
Decemlrls fato fungiturxKalondas Januarii, anno Dominiiucxv, vit, cujus reformalio propagata est ad cccnobium S. Ge-
an. 1115:
contra quam sensit Matthaeus Paris aut Papirius novefx Parisicnse, uti etiam ad aliorum Ortliniim
Massonius. Sed hujus fidem faciuntNecrologia, tum ccenobia : qui eliam Patres nostrae Societalis impense
Eoclesiaa Carnutum, tum monasterii S. Joannis, quo- dilexit, morluus ann. 1645 xtalis 88.
p
rum elogia n infrn descripta habes. Non me fugit d Acta varia hujus B. Roberti dedimus 25 Fe-
aliquos Ivonem nostrum Purpuratorum numero ac- bruarii.
censuisse
sed decepti sunt exeo, quod eodem fere e In antiquis Actis B. Bernardi, « nobis ad
:
14
tempore vigeret Ivo Cardinalis, qui et in Gallia Le- Aprilis cap. 9 lioc bcneficium recolilur.
t/litstrntis,

gatus fuit Innocentii II Sumnii Pontificis, anno Do- f JDe Alta Brugeria agttur in Viln dicti B. Roberti
mini millesimo centesimo quadragesimo secundo. cap. 3, ubi multa addtmlur de controversiu inter Ro-
vir in omnibus 19 Haec de Ivone dicenda habui. Qui epistolas bcrtum etlvonem sopita.
magnus ejuslegerit, plura deprehendet. Ampliores ejus lau- g Nos supra in Commcnlario prxvio ea attulimus.

DE BEATO ORLANDO
CONVERSO VALLUMRROStE IN HETRURIA-
SYLLOGE IIISTORICA
Ex inonumenlis el scriptoribus Vollumbrosanis, ab Orlando de Medices reelc eum disiin-

guentibus.

I xlremam anni mdclxi partem et sequentis anni rum corporibus monumentUque Ulustrata, invitante ad
initivm sie egimus Florentix, ut, quamvis in- hienus, mimme asperat, cammoditate. Et ubtque
id
^c^ an
E! *
Jra urbem
bliotheearum
muUum

tamen neglexerimtis visere circumposita

operis nobis esset, inter
Manuscripta versantibus,
toca,
Bi-
non
Sancto-
magna quidem caritate ac benevulentia accepti sumus a
varioritm Ordinum religiosissimts viris, gaudentibus
advenisse temyus, quo memortas suorum Patronorum,
1652

eatenus
 84* DK B. ORLANDO VALLUMBROSANO.
eatenns intra vicinovum notiliam consistcittes, videbant 3 Intcr alws r.ruditos viros, quns doelorunt hominum
ei operi inserendas, pcr quod untvcrso orbi Chrutitme Parens ct Msercnas Liiurentins Mcdiccs, seculoxv
innolescrrrnt. Nusqvam tamcn major eluxit antmi ulfrn nirdldiilcm prorecln. fneil oriiurttqve. climn Ilie-

promptitudo, quam />/ Vallumbratarue GonnregatwnU ronymus Yiillnmbrosnnns fuit. Hk singulari npusculo ejtts elotjium
ob Bitromjmo
Arclitmuntisterin. sito tntrr ejcelsos Aprnnini colUs, ad eumtlem Lantentium (qvod nno cvni mirctculis S.
Valtumbr.
xvin P. M. u>> utbt l/nienlia. Cumenim xv .lanua- Joannis Gualbcrtt, ct libcllo de Vita solilarta ud Erc- scriptum,
iii m r
.f i.xii .
//'') ///„/ pchlcs nnpnsi. lllltc nppidn Inssi mitas Cetlarum, reperimus Florcntix in Laurentiana
pcrveiitsscmus; cxpltcari twnpotrsl, quanlvm se r//o- />'ihlwthfc<i)\i:tuc.h aperuit vitaset illustria factaBca-
vldimu*
Beatorum Or- ilrrtt niintinin iiluniltis wl n"s ejeiptcndns ftirciirtcquc ; torum Vallumhrosanse Religionis, .S'. /lieronymum,
dinis corpora, Sui>cnt>rcs siihilitiquc. scntorcs srque ac tle viris illuslribns scribe.ntem, imitatus; vbi de. B. Or-
ita certnltiii

juniores, nd nnstrn convoliihtinl obsrqititi, tibt Vltt cau- lanilo sic ttnbci. B. Orlandus, hujus S. Mariae Mona-
sum ptnpotitunujue intr.llc.xcrvnt. Ibi iinrlciii egtnuts sterii Conversus, id est de illorum numero, qui etsi
cuitriii i" luluculn, ct P. QotUfrvlut clintn codcrn tn sacrum locum incolunt. a Monachis tanien paululum
1,'itn, </„/ S. t'iii"li,m I/nrrumtruin olnn ejccperul ilillei-unt laxiori enim vita habentur, utunturetiam
:

hospilctn ; inanc ttutcin reverleul-s n Siieniietn Missx, haliitu breviori: quos quiilem bonis artibus assuelos,
qvod (ecertiiniis tit insitjni piUchreque "Citul" Sniirt.iriint ail ibrum rerum venalium ire beatissimus Pater
1,'c/iqittuitaii succtln, c.tceptt liceerciidissimus Albus Joannes jubebat, undc res necessarias ad usum mo-
cuni M"imcli"riiln pr.r, i/iuis : rnuemqur rrdiijrniitt, nachorum in nionasterium importarent, ne Monachi
ipstiK eacrat Reliquiat conspccluros, supru altare ; sub rernm penuria vagari vel extra exire etiam inviti
qno, intri gemwat ipsiun suslcnlttnlcs rolirmnas, hu- cogereiitnr. Ilic, inqiiam, ut ad inceptuni redeam,
juiinoiii iiiniiis legabalur, quam Jesu Christo gratuB carusque extiterit, facile
1 li' 1.1'n. i
< 'iui niultorum oorpnra Fratrum, osteiiditiir : ciim co die, qno ex bac ad supernam E
Qui in V&llumhrosa viiamduxerebeatam. viiain migravit, quidani c.iptus a dicmone, ante ejus velut potentis
contra dcemo-
Hicc defossa pie Yaleriani tempore Patris, corpus pristiiia"1 sanitati illico redditus est. Inde fa-
annt) 1604
tuper tittari Hic eailem Alfonsus Portaquo rocondidit apte. ctum est, ut qui devotionis gratia aut bonas valet.u-
coltbcata: '

an. wuciv. nu:. xv. ui.rsn. dinis rectperandas, ad monasterium istud S. Mariae
2 Snliccl tttiiiii MDC, lciujntct' rnleriani Abbotts. ob concesserint, adeant sepiilcnmi ejus devote, quod
Aleittlitlru Martut Mediecs Episrupu l-csiiliiiin relertrt penes turrim campanarium hujus monasterii osten-
jttrrtitil. ct ptct 1'iiicessitni dCJHUper farmatitm appro- ditur qii" in l"i' ct quorumdam aliorum Beatorum
: i

bata, nt ccce /leuiuritm oe pn> tnlibiis untiqmtus vene- eorpora inChristn pace requiescunt. Etnos viventes
riitoriim et liniiinipic ctinditonim ossa ; corpnru snlicct vere propriis oculis conspeximus, eorum precibus
drccm, coptlo ntivttn : nam vttius [ncdo B. Joaitnis incredibilia sigua e ccelo mortalibus esse impetrata.
Ersmite \ caput m oratorio Ccllnrvm manet. Eadem adco utp.issim ab omnibus finitimis Sanctiet nomi-
vecii qiinrln JJOSt uniiti Alplwnsu.s Abbos. in etevilesiijira nentui' et praadioentur ; etsi de more lutCanones
nltine pegmate, per Inntlns plures diviso tic dislribue- sacri vnlunt) h™d sint confirmati Sancti.
rai. vi ci/kic tpiinilcitm, ptisi tiitidem cryitalioe, appa- h Eii/n.rins vcro Loralfllt, loco prwcilalo, sic scribil:
ab Eudoxlo
re.renl pt,leheri intn "itlntr ; tiiir.it, idmmluin enlere licuit, Tempore Gencralis Benigni inter alios floruit ii; Locatelli
reviultt, qutr ttlins nbducta succis Retiqmil iniiitel, insi- Religione quidam Conversus Claustralis, nominc ampllflcalum,
ijni lablila, .V. .Ihiiiiiiis titti.liurlt I'iiiid,il„ris iintitjmcm Fr. Orlandus, qui totus divino addictus servitio,
/"uleiriile. /'ciressinii illniii. el siitnulnam qitnlfin- quaiitiim nancisci poterat vacui ab operibus tempo-
cvmquc noltlium, tliilumus prtrdicln die 1 ./nqitsli. tuiit- ris, impendebat exercitiis orationis ; cetera ab obe-
mlri ln„ /;

(Irtondus, quam "uniittni ,",iin,„iti feito, prapter communis trans- dienlia sibi imposita niunia exequens, magna cum
Itilinius meniiirtitiii , en qnnd plerisqnc itullus proprivs, promptitudine, humilitate et patientia. Benignus et
quti siiltjulariter etilaiilur. dns nvuc sil. Iiitcrim litr farilis erga omnes, nmiiqiiam turbari videbatur; sed
pnjntctiiirs. ju.c ',• tiiin rnrillll, ijradu qnitlrm prafes- eodem scmper vuUu hilaris appabebat. Frequens
siniiis laicalit ullimn. sed mtritis baud quaquam po- erat in contemplanda coelesti post hanc vitam gioria,
stirni". iiircniiiiiis : prmlneu qtmti Ituitc ct ihrin nssi- eoquesiecapiulialiir.utliiduum aliquando triduumvc
gnel AriWldUS II inn llbm '.i Lltjill l'il:e. ex ruqur impastus transigcret. Quam autera Doo acceptus
lluii" Mrnncliis tu .l/„,7;„ „/„.•„„, ,/ Qabriel Bticelinus esset, in ejus felici eiiim san-morte apparuit. Dum
V
OOItoM dirlus llt Mril"l,„it" II, nediettit,,. Ins niiines rrrbts : xill Ka- etum corpns ellereliatur ad sepulturam, die-
illius
10 '/«/1 IS«: ljndas Jnnii S. Drlandi, Converai Yalhs-i mUrosas, mones per os energumeiu, illuc iittracti & consan-
raagBaj.oiroa, anergumencs virtutis : etin Notisad- ciiiiicis, ut corain Reliquiis S. Joannis Gnalberti
iiiiue ; 'r.ii.i il :» \'iiiii,s-limbrosiv il iem agoat lioc Iiberari posset, magnu cum ejulatu clainare coepe-
<in\ qoca nigrasae sum runt Non
referunt anno Domini ; ergo suliiciebat compescendis nohis cru-
vccxxxxii. Vocatur a N mlis Qrdandus. Libnmt oiaudisque yirtUB Magiatri, quod contra nos etiam
suitm Aiii,,',:,i< ini r ,e,,u |
snetiif ,,'tim UDUtXXXV, insurgiit di-cipulus? Homine-nque ad terram alli-
diw.h iii: anni< («wtrjiwm Budoxius ipsa capella
tocatelli de S. dentes, Miserere,
inquiebant, nostri, Servc Dei :

Sophia iinpeessccii ejusnomine

Typis Florentms Vitam sancti atque m
vocibus abierunt insessuma se virum
liis
dicta.
Fundalnris. citin lltslnt.i "ncinitu (,',„,., .,/,.„,„, /;,„ ni"Hii" Miiiil.-iii ,relinquentes. Exhinc vero consue-
;

torumqut „, /,''„/„,„», i)i,/i„iv //„/,/,. aVnji. 'J7 tudb obtinuit, Bt exorcismis sncris curandi homines,
agit ie Beato Fratre Orlando, velut qui eos primum experiantur ad illius sepulcrum, magna
floruerH
lemperr /,',„,„„, tlaicrn/is xv. annum
„//r,l Mr.cv i'f cum efficacia crebris ex|iei'imenlis probata; capella-
mciaxxv ;
srd iinllnm facit diei „/// „„,„ n/uuulis oue ipsa sub campanili appellatur Capella B. Or-
meitimncm. Quts aulcm Processu
111 adchtctaiescHp- liindi in qnam etiara dicitur solitus quotidie se
;

injue fuit Tabula continens njpnina Sfptem ;;,„/„,„,„ recipere, al uoenitentiam nraiioneraque nudis geni-
k, bc s,d„m bubei. V. HilinJns [S '|,e i,na bus faciendam.
obiit, qiiidam captus a dfflmone mirabiliter ante 5 Stteaiius Icii.ius, ,u Yilis .Sancltiriim Tusrorum,
corpus ajue liberatus est. Unde intelligilur quod Tu- Italiic edidit Vitam Ah vodiveists-
irlamli de Medicis, cum hona1

Ihila, quam Arnnldus .simus B. Or-

nlleiiat, ctrca annnm Mm.xxxx venia Serenissimi Magni Ducis Ferdinandi acceptam htndus de Me-
cnmitosila ad ruinquc missn apnd etitn remauseril
stl,
ex Lalina Bibliotbeciu Laiireiitiana', in 711,1 pnrtcr dices,
;

supenstquroptandutn.sed ri.c sperandum, ut tam pro nomen omnino repevias nibil, quod possil occalionem
Iwc Hcato quom pro oliis tnneteseal
fmilunientmn, qttti dare iiataaMfiuj cogitationisde iValtiumbivsanoQrl&nio.
111.111« audor Arnoldo jwtutt pr:cscrilvre tam definite tamen
Inlellitjn essc aliquos qui unum eumdemque lia-
dtem et oiiiium morlii cujusque.
beri
 ;,

DIE VIGESIMA MAJI. 85*

A beri pro ccrto velint, qui solitariam vitam prius
in ter- mi.xxxvi die xv menois Septemliris. Tnvenumi etiam I)
ritorio Placcntino diireii/. deinde falbumbrosis kiter in fme vil.r, ante mtrncnln Crenion.r descripta
manu IHr.TOIlE D. P
Obtalos vixcrit. Sed
Raizio fidem haliae
si reamnt Nolarii publici. erpresse dici, quod m dicto Castro mor- thtsseti /irope
adennt ipsam Laurentiaiiam Biblioibecam : Pluteo Cremonam
il<i
tni eorpus, cum maximaet decenti
comitiva Cleri-
secmdo invenient parvum Codicem MS.sub riumero seputtus
corura el laicorum, ad ecclesiam Busseti solenniter
35, in eoqii e atiud niliil quam ipsam Latinam Vitam et devote fuitpnrtatum et sepullum : c»i aulcm Bus-
subhociitulo])e vita, poenitentia, morte et miraculis
setum Cremonemi» iiatcesis oppidum inskgne, octo cir-
B. Rolandi de Medicis, qui suum diem elausit ex- eiter 1'. M. remotum abvrbe, ulriadlmc servatur iptium
tremum in Castro Bargoni Episcopatus Parinre , corpus.

9*"'
DE B. ALBERTO ABBATE,
NOT.
APP- TOM-
VII MMI.
ORDINIS VALLUMBUOSAM BONOM^E L\ ITAIJA.
GOMMENTARIUS IJISTORICUS.

De ejus cultu, Actis e( distinctione a S. Albcrto Carmelita.

AIHNO MCfXLV

E
onoruensis iu Romandiola diatcesis, tuperiori stnporcm et admirationsm versi opifices, rieentes
seculo ad finem vergente, quando Eudoxius ac trepidi Bononiam revertunfur; etquid eis prater
Loeatelli de S. Sopliia suumile falluiulnesaiia soiitum aceiderit narrantes, ejus sanctitatepo vehe-
B historia apus absolvit, Ordinis illius Abbatias menter extollebant. Quid qnod prope longeque ma-
Aomen relin
,,.

sux
solummodo duas, Prioratus quatuor numerabal, Sorum nentes, non semel in anno, verum snvjnlis riionsi-
qtttt s ,'„„„ a „,,,
,

in qua scpttl Priorniitnm vnns extra portam S. Vitalis, tesle An- busundiquead eum locum tnrmaiiin cum ohlntiohi- '/»< tumica-
ttts ecclestas, to-iio Pttuli Masini nd vu Attijusti. S. Alberti tle Sa- bus, gratia devotionis et vntorniii persolvendorum, ''""'bmiii-
'""'
vena dtcitis, Eudoxio simpliciter S. Alberti, Paro- confiuunt. Est et aliud
referendum, non minus
cliialis ecclesia; titulum aliquando habuit, nomen quod omnes ejusdem patria- agricolae, nec frumen-
veroS. Alberti (cum \orte antea simpliciter de Savena tum serere, nec aliud granum terrte mandare au-
dicerelur, addtto titulo Sancti ctti crut dicata) acctir dereut, nisiprius per religiosum virum, illud mona-
pisse civditur circa annum mccxi mi a B. AJberto sterium habilaiitem.frnmeiitum vel pars terrse trita,
Parisio, Abbate Bononiensi, Ordinis Vallumbrosani, in calatho seu canistro allata, benediceretur.
ibidsm sepulto et miraculis claro. De. Iu,c tn jam ci- 3 In titbtiln, coiilineiile nomina el brere chtjitim se-
tttto H
icrontimi Vallumbrosani hliello ad Laurenlium ptrm Bcatorum Vellumbrosani Ordinis appensa , in
Mciltcent hasc leijnnlur. Sacvario ipsius falLumbrosani monasterii, de ijaa su- Ueatls ait-
2 Est Bononiui, urbem monasterium quod-
jtixta, pra, ultimus est B. Albertus Bononiensis, cujuspre- numeratut
ilam liujus nostraa Religionis, qu.id ex B. Aiberti ojbus ager ille et canservatur el annuatim fertilior
nomine templum S. Alberti dicitur, in eo enim ejus redditur, aileo ut rustioi turmatim calathis terra,

Corpus sepultum esse constat. Hic itaque ut m vita, repletis , a Preshytero loci illius ubi sepultns est
etiam et pnst mortem, miraculis multis claruit ex : benedictionem petant. Eudoxius Iib. 2cn/>. .'Jl eadem
quilius unuinprsesentiarum enarrare non abs re-
in fcre qttie I! teranijmtts Lniinc , ipse Ii.tlicc narrans
visum est, quod a multis citm nostne tuin Camaldu- adtlti, rusticossemeu vel terram sic benedictam
mi-
hujusvuvU
lenjsis Congregationjs Relijgiosis fide dignis accepi- scere seminibus per agros spargendis idque
mntum . utilis-

dirtpere mu^. Aiebant euim fuisse BQnonise ile Beccartis simum experiri: Civemvero Ulum, cujus sacrilega ava-
tmtans cives quosdam, grandes natu, et in civitate tuin ib>- rilia ocCAsionem dedit prxmemerdto Miracnlo , vocat
Commenda- rentes. opibus et viribus potentes, quibus (ui bodie Joannes de Beccariis, qui anno mccci iv nUio suo ob-
tarius Abbas.
p jura ecclesiastica sunt) tnonasteriuni illud in Com- (i ritistara tunc adbuc Abbatiam. Supponit autem
mendationem evenit si Commendatio dicis fas est,
; ipsum M. Albertum m ed Abbatcm, fioruisse tempnre
qimd destructio esse uinltis rationibus probaretur, Valentini i, Generalis xvi , id esl, intra annum
nisi alio tempus nos properare moneret veruni VCCXXXV et Mcri.im. Ainnldiis Winn '.

: , alletfata ftle
boc dicere ausim Religionem Christianam fere oni- iiiissarttii:. ad se tabularum . ita scribitt Bononise in
,
nium rcrum vera vocabula amisisse. Hi itaque ci- monasterio S. Alberii , Abbatis Ordinis Vallisum-
ves, ct ad inceptum redeam, ex tune paulatini et brosie , ijiii noiucii monastarid ex suo nomine reli-
digaitatibus et bonoribus privati, ultionem divinam quit : et in Notis asserit obiisse anno Christi hccxt-v,
adbuc minime persensere veruin. ut Sapiens ait, : Aruolditm tratisrribil Plnlippus Ferraritts,
in Catalogo
exos:un babuere diseiptinain, et prseceptara Domini Sititctoruni qui in Roinnao Marttjrolotjio non sunl sed ,

neglexerunt. Et prasertim unus injtistior ceteris, pro anuo 124ii hnbel W\-\, typothelarum forsitan vitiu.
qui etsi assiduis podagris et intermissa febre labo- Correril linne errorem Galtricl Bticeliniis, quiin Me-
raret, tamen ab injusto opcre, oum mnltis ex ami- nologto Bctiedictino , sicul uiitca lltujn Menardus in
cis sibi consulerent, non declinavit imo maluit, ob ; Maclljriilinjiii , Alberflim adseiipsii nd btiiic XX diem
rerum fallacium et labentium pos*essionera, et hac Maji, uliqiie. ex auctorilale el ftde ./rnoldi.
invita miserabili torqueri variis flagrisot angustiis. 4 Automus Pault Mastni mire intrieavit omnin.
et iu liituro aeterno sevo cruciari, quam hic, eoiiten- Cuni cnim nd xx diem Mnji, qtio luc Valhtmbrosanus
mtraculose tus suo et parvo ut dieitur, sancte et juste, vivere. Albertus apud praiilictos unctorrs eollocatur, meiilionein
frohlOeiur Hic itaque cum palatium suura exornare lapidibus Con/undl
fecisset S. Alberti Martyris, cttltum suum habenlis
perpolitis sine suo sumptu optaret, lapides marmo- in ecclesia omnium Sanctoriim in Brainia platete S. s Uberti
reos ex pnefato templo jussit auferri. Verum Jesu Stepbani, ubiservantur ejusReliqiinc.i/c ipsoVaiium- Carmtl.
volente, ipsius B. Alberti precibus factum est, ut brnsano, ul cidtmus, e/itsi/ue eeclesm aijil ad vn A ui/usti.
nec unum quidem lapidein opifices et ruricoho imle qiiaudoS. Albertus Confessor Ordinis ('nrmelitariim
amovere potuerint : ubi enim tantum nefas aggredi in uiaverso illo Ordtite, uc spccialuer Bononiiv, cnlitnr:
tentabant, inox miserabiliter torquebantur. Eo in addttque ut pnxdicta ecelesta S. Alberti, propter tequi-
vocationem.
 , ,.,

80* ACTA SANCTORUM.

A vocationem, videri in summo altari depictum S. Al- pridcm istic colebant Sanctum sui Ordinis esse: quoi D
auctmik d. p.
bertum Carmelitanum,fo« Vallumbrosani. Qm fuerint equtdem non malx alicni fidei sednimim simplicitati ve-
,

non esl difflcile divinare: runifjne scrutandi negligentim tribuendum dixerim. Al-
hujut con/vsionis «uclores ,

ipsaquepicturmatat faeile indicabil.quandonamprimum bertum Martyrem, cujus in alia illa Brainensi eccle-
I' ligiosis od seculares sia Reliquim sint nullum novtmtis; proinde de iis
inducta sit Fortuna eccletim, >< ,

troductm, obscuraverat memoriam prioris Alberti f enm- plenius doceri postulamus, unde et quando istucallatee

e Bononiensjvulgofeteignotum essefecerat.ffincfacile fiam quodadS. Albcrtum Patriarcham Hie-

fuerint.

fuit, inclarescente posteriori» cullu, post Canonizationem rosolymitanum attinet, is quiiem Martyr obiit: sei
,,!:! w celebratam, et Bononiensium Carmelitarum , Reliquias tjus , ex Terra-sancta nliquanio iranslatas
Mantuantt Congregationi adjunctorum, auctoritate una esse, nusquam legimus; et Orio qui eum rationc acce-

cumdisciplina refli rescente,persuaderepopulo,eumquem pite Regulm colit, coltl ut Confessoi em.

DE S. (;i'IDO COMITE DONORATICI

-•
NOT. 10
V,- M.M II
IN HETRURIA SOLITARIO.
All
li. V.
SYLLOGE IIISTORICA.

Dc ejus ciilin, actis, translatione, ci familia.

E
errarius m Catalogo generali Sonctorum, qui n Monachis, dein.de a Sauctimonialibus habilatum fuil,

lliiiwim
FaitU,
iii
¥
bac die celebrantis,
P .1 i.i
}
it<m sunt ni Martyrotogio
rio Pisano,
iiiinniiit,
inquit, S.
V,\ tabulis Ecclesiae

dicocesi fuit: cujus

Is Comes Donoratici
Romano, In territo-
Guidi Confessoris,

Vitam Silvanus Razzius,

Pisanss, illum
et

oastri in
servato hactenus tifulo Abbatise S. Guidi.
px III

ucccclxi, viia
Bieve, directum Archiepiscopo Pisano (erat
Jttliuntts de liicciis,

fiiuctus)
Episcopatus

apud S. Pctrum xv Maji mcccclvii anno ejus m, pro

hujusmodi
sm anno
cst ,
Colixtt

xlii, Christi

datum Romae
Pa-
is

ii nachus Camaldulensis, libris de Sanctis Hetruriaa quo nimium incurioso Ferrario obrepsit notare annum
i-n MSS. monumentis contexuit, Usc ibi Ferrarius, 1403 cuui Calixtus hic solum creatus sit Papa anno
,

Pisanam diatcesim tatiussumenspro i«t« Provincia: nam mcccclv, vm Aprilis.

I
1
1 iiiruiii nd Massanum Episcopatum spectat, Tdem 4 Dilccti Filii Priores civitatis Pisanse , zelo de-
i« Cutalogo Sanctorum Ttalim annotat, Acta propria votionis accensi, sicut eorum nomine expositum fuit,
Translatio a
s. i
lonis injuria temporum desiderari. Qusb au- summnpere affectant. ut corpus S. Guidi , in eccle-
Catulo 111
tem dicte unt, potius ex traditione , quam exveteri sia DonuraticiMassanas dicecesis positum, inde exi- permissa
cripto , paucis exceptis , haberi. Ergo ex matur cum propterloci desolationem, minus digne an. 1457,
:

/.'
o hoc etogium texuit. collocatum esse dignoscatur. Asserunt quoque dicti
c
> Ouidus Bive Guido, ex nobilissima Gheradesca Priores , quod si dictum corpus ad suam
Ecclesiam
Blogtum ott/e, familia . Comes Donoratici (quod castrum Pisanss Pisanam trans-feratur, decentiori modo possit con-
dioscesis estj ibi abjecta rerum humanarum cura, servari, et populi devotio major exurgeret, ob quod
vitam solitariam circa nnnum salntis millesimum fidelium animarum salus proveniret. Nos igitur ejus-
nonagesimum in orationibus, jejuniis, vigiliis, piis- nioili pium et catholicum eorum desiderium in Do-

quemeditatii nibuselegit. Imprimis autem pauperum mino coniniendantes Fraternitati tuae, si ad id ve-
,

sublevationibu8 operam dedit, antequam te reclude- nerabilis Fratris Episcopi Massani loci Ordinarii ,

rel .
Cum diu usque ad extremam senectam in liujus- et Patronoruiu pritfatpe ecclesise accedat assensus,
inodi exercitationibuB versatus esset, xm
Kalendas transferendi corpus praedictum et in tua Ecclesia ,

Jimii, annu Domini millesimo nonagesimo nono ,

decenter collocandi, servatis solennitatibus in sinii-
viiam hanc mortalem cum perenni commutavit. Quo libus servari cousuetis, liberam liccntiam et omni-
i rante, campauas castri nullo pulsante, sonasse , modam facultatem per prassentem concedimus et
ferunt. Illum Callistus III Pontifex Maximus San- elargimur, quibuscumque in contrarium facientibus
ctum appellavit, ac Arcbiepiscopo Pisano corpus ex non obstantibus.
Castoneto castro ad civitatem transferendi potesta- 5 Cojperat porro negolium istud a Pisanis tractari
ante id
tem ferit: ubi in Cathedrali Ecclesia conditum as- jam intle ab cnno mccccl , sive (ut Pisani numerant tentata an-
servatur. Bmc ibi. Brautius Episcopus Sareinm tali navem mensibus communis anni initium prmvertentes ) no 1450,
eiim tiersu celebral: mccccli, ut patet ex eorum cpistola, data x Novembris,
Vasta virinn cbirum vivum oelavit ercmus, Spectabilibus et egregiis viris, Gherardo et Simoni
Defunctum Sanctum eymbala sacra sonant. Coinitibus de Castaneto (quem illi litulum viden-
Nescio mtde mortis annum tam deflnitum acceperil
:t
tur usurposse, post Donoratici , Castaneto ai duo mil-
FerroriM ;,',i. ituj (quem itlesolumprm oculis habuit)
,
liaria vicini , destructionem ) qua Mag. Laurenlio
circa initium seculi xn, quoSS. Galqanus et Gerardus Joannis Canonico Pisano oratori suo fiiem faciunt
, ,

de filta-Magna, item Beatu Ferdiana et Joanna Si- supru ns quir propvsilum ernnt ie corpore S. Gindi ,

gmensis solitariam vitam coluerunt, Guidum ffuoone ad tamquQiit de ipsorttm iiitentione optime. informato. Sei
eiimdem aeecssissc stispiculiir, el in ipsa usque ad ex- neque tunc quoi pctebant impetrarunt, neqne Ponltficia
iremmn xtatem vixisse , testibus illins mvi picturis, intercessio satis efficax fuit; sive eortim votis obstaret
quates Pisis et alibi conspiciuntur, reprmsentantes se- Pelrtis ie Vrso, Massanus eo tcmpore Episcopus, sine
necionem, macie atque mtate exhaiistttm. Miraculorum ctijtts licenlia niliil ftcri pattelialur Callixlus ; sive ipsi
frequentiam, tei quibus oblivionem tempus obduxerit Comites Donoratici Castaneli
et ttoltterint iomestico
supponit ille satis probari uu retera preDafur, expu- prasiito priruri. qutii veljnni pridem vel tttnc sa-
istoc
blico qui nuii secutui ett usque «ieo magno
i uflti :
, ut crum ipsum depositttm aptii se Caslaneti receperant.
etiiim iiuur iulcr Pisas et I.iburniim cernanlur tiostigia ttcnim (iiiatt Raxsiut ) in libro quodam Matthaei
tttUsim tlmonasterii, sedtjus nomine ertcti. flocmo- Joaimis, qu. Matlbaji Setarioli scriptum reperitur ,

nnslenum, ilum Pisunoritm Respublka floruit, primum

hujusmodi. Memoriamfacioego Matthseus suprascri-
ptus,
 , :

DIS VIGESIMA MAJI.

ptus, quuliter hoc die xvi Junii mccccux stylo Pisa- familia nobilissima e( inter Pisana primarias et tnta D
no, conductum Pisanara c<<rpus S. educatus 'CCTOHE D.
fuit in civitatera Italia celeberrima , in divitiis et deliciis ,
H Gatdus
Guidi, id est, ejus sanctai Reliquise. Erat autem dies magistratibus et honorilms proximus, oranibus spre- ctrd Prte-
peracta an. Veneris (undc conftrmatur, quod dcstylo Pisano dixi- tis nostrani elegit paupertatem eam lvgnis et sc- , dicator.
1458. mus: siquidem concursus diei xvi Juuit et Ferise vi dibus prsponens. Manum autem, quam ad aratrum
contigit anno apud nos HCCCCLVUI, habente lilterain Do- miserat, numquam reiraxil, nec post tergum re-
minicalcm A) et ipsa? Reliquioe erant in Castaneto spexit. Pristinse dignitatis oblitus . nullum praiten-
magnoque in comitatu deductze sunt usque ad eccle- debat fastum; nihil proprise libertatis, quam pro
siam majorem seu Catliedralem a cunctis Priori- , Christo vendiderat, in suisactibus ostendebat. Hu-
bus Pisanis et Clero universo, cum multis facibus milis, adjectus, humilem secutus cst magistrum :

ct copiosa utriusque sexus multitudine, tara civium et sicut moribus comp mendis, totis vacabat viribus:
quam accolarnm , ad Dei laudem. Amen. Et nota, ita litteris ediscendis impigre incumbebat. Vigiliis
quod dictus S. Guidu» fuit de Comitibus Donoratici, et laboribus ,
qnilnis sine nulla pir.itnr virtus , non
ac noster civis Pi-anus. parcens , a Parisiis rediens , factus generalis Prae-
6 Recte outein Matthxus iste Corpus interpretatur dicator et Lector Pisanus diem obiil noii absque
, ,

Retiqaix Reliquias , seu majorem partem corparis : ut enim Ordinis detrimento: in magnum enim virum evasu-
Caslaneti. ideni Razzius observat manserunt Castaneti
, ( nd lu- rus sperabatur.
tchim scilket hn domesticamqucvenerationetn ipsius fa- 8 R. P. Anlonius Tagnoccln de Tcnincn, Ordinis in Tir/ta-
lilsFran-
mUise) in ecclesia loci parochiali erus unum, unaque S. Francisci L'iui'itni in Hetruria, paralum habet
cscants ac-
maxilla, et quaedam particulae alite. Praeterea, inquit prtrlo Tlicatriini Sanctorum oc Beatorum Hetrusco censendus
idem, antiquissima ct indubitata traditione narratur, Minoritarum , ubi Tertiariis sia Ordinis S. Guidum Quldus,

quod uno humerorum Sanrti increverit arbustum

in accenset ; ct B. Luchesii . cujus Acta Ulustravimus
(scopum Itali voeanl) quod rescissum servatur inter xxvm Aprilis, prinu eu iu Prorincm Tertiarii, ab ip-

1 Reliquias jam dictse parochiie Castanetensis , mon- somei S. Francisco ad habitum regulamque admissi, E
straturque pnpulo, et circumfertur processionaliter discipulumfuisseopinatur,adductusauctoritateIllustriss.
in feslo Epiphania?. Atque huc forte primum fttit ini- II. Hippalyti Coniiiis de Gherardesca. I. V. D ct Me-
tuini mirocitlorum Sanctipost mortcm, ct causa elevan- tropolitann Florenliuie Canonici ,
qui nl sibi afftrmarU
dtc terru communique sepultttra corporis: quemadmodum die iv Januarii anno mhclxxvhi quodque ecclesia : in

in aliis pluribtts Sauctis usn venisse comperimus : nec ipsius B. Lnchesii apud Podium-Bonitii inueniatur
dubitamus, quin foliis virgulisque exinde acceptis devo- imago B. Guidi, picta m habitu tertii Ordinis. Quse st et sec. 13
".reiit/
icqne usurpatis, plures quoque sanitatum miracutosarum habeant aliquodin ueritate fnndamentum, ruit RiKiii

gratiw fuerint impetratx. Pisis autem monstrantur coiijecturu, qna floruisse eum oit circa uunitin 1 100. Scd

Reliquiae in die Octava Paschatis, et festum in Ca- si uttendas ollata a Ray.to eiempla eremilicss vit.e ,

thedrali totaque dicecesi agitur sub ritu Officii Du- quam Guidus instituerit pro suss setatis usu ; merito

plicis de Communi Confessoris, die xx Maji. suspicabcris errore lijpollielico i pro 3 obrepsisse , ct na-

7 Jlactcnus Razzius, quidenique ad Douoraticensis tarc illnnt voluisss annum 1300. Certc B. Luchesius
Er eadern foinilur, unde S. Guidus prodiit, commcutlotionein mi- primum anna mccxxi habitum suscep t. et obiit mcclx.
qua lile Fa-

milia ettam
mme vvltjnrem, addit sequentem memoriam, antiquitns Eijo iu medio rclictiiiu volo , utrum alicujus Ordinis

natus servatam Pisis apud Patres Ordinis Prscdicatorum Regulsm Guidus assnmpserit : et donec antiquior aliqua
conventus S. Calhaiin.r Senensis , de quodam illius notitia producatur, inter simplices Solitarios eum relin-
convciitus , nnno mccxxii fttndati, Beato {ut illi vocanl) i)uo, citru cujusquam prstjudicium. Maxime cum deejus
Gaddo; qui una euin fcatrc suo Bunifaeio, postea Epi- msi per meram conjecturam; et
ictate nihil dici pcssit,

scopo Chironensi, iuter piimos illtus numeratus est in- pnluerit ipsam Minoritici Ordinis, nedum T, rtiarioruiu

quilinos. Frater Gaddus, cx Comitibus a Donoratico, ejns institutioncni mttltis anuis prsecessisse.

DE S. BERNARDINO SENENSI
ORDINIS MINORUM, AQUILE 1N APRUTIO. NOT. II""
API'. TOM. Vll

COMMEMARIUS PR.EVUS. UAJI.

1. Acta Iriplicia dantur ex MSS. Res gestse circa Canonizationem el Tr ll l.ni M

eculo Christi decinw quinlo S. Bernardinus, lil Aprutio vilofnncllis csl.iiic XX Miiji anno MCCCCXLIV,
*N\0
novum sidus in opaco seculo, coslestium moc ab obitu miraeulis clarus. Porro intra dies abtnde

S
UCCCCXLlv ut
charismatum illustratione prafulgens, mira- dttas ei quinquaginta palrata tritjinta miroeulo fuerunt

tiiliter claruit ; et in densissimas humanse in- ijttx tntra se.raginta proximos dies, publico ucbts Aqtti-
lanx testimonio comprobati, fuerunt Senos translata
sipientise tenebras, cclebris vitai etdoctrinai niican-
tes radios propagavit ; utcaicutientempopuluni, qui per civcm probatissimum, ideo Aquilam concilio Sena-
a ccelestis patrise recto tramite declinabat, prsevia riim publico destinatum. Sunt ea Senis adscrvata tn

vitae sanctitate, in Dei timore dirigeret, et verbo MS. codice prrgameno apnd Illustrcin Dominum Hip-
doceret pariter etexemplo. Ita ad Fitum S. Bernar- polijium de Auijiistini», Scuntorcin Senensem, Ihmi-
ilini/uM /adirS. Anloninus lituloZb Historiarumcap.S. numque Caldanx et Squitum S. Stephani Senis com-
Fuit is, nccdum ob oliitu illitts elapsis duobus anuis, moranlium (ut vuhjo dicunl) Balivum. Hujus viri bene-

ordinatus ArchiepUcopus Florentinus, utlatius ad lnt- voleulia liabinl ea Lucas IVadMngus, ac paucis pro suo
Dantur c.r jns Vitain di.rimus die secunda Maji. At S. Beraar- instituto indicat ad annum mccccxi.iv, numero wii.
Manuscr. dinus cnm xtatis annos ageret duoset uiginli, habitum Illu, ex ipso Waddinghi ecgrapho, transcribenda nobii
Kraculaintra curavil suecessor ejus Franciscus Haroldus, qualia hic
muiiaslicum Senis in Oidme Minoiuin S. Frauri-ci as-
Jirimcs 62 a /j
otiitu dies siimpsit anno mccccii : et post cvoiitiotos sanctissimos intetjra dumus, siutjiila appositis testibus comprobata,
IMtrata, labores, annis fere duobtts supra quadraginta, Aquilu: piaut ea fueruiil coram Eugenio IV Summo Puiilificcl

producta,
 „ :

88« DE S. BERNARDJNO SENENSI.

producta,adjtmctit litterii Alphonsi Regti Aragonum; muriniir Mariino V Summo Pontiftce xx Febraarii D
A i.
xm Kaltndat Septembrw, eiapri abobitu iiiiui Hccocxxxr, agebai aut certc expteverai artnum tesle inplu-
l f l< l'.l II
datil Neapoli vi.r
cum Vita ribus oculato,
I

S. Bernardini tribui mentibut. Hanc Regii rpittoiam i/iitntum n rirrsiminit : et tamrn ejus Dalinuis fiusse Vita2
post alitpiot
memes sctipta edidit in Vita iptiui tancti Barnabt ut Senensis Joannia ihriirr, lum u Luca WoilAin,,,, ml an. 1380»)/».'. \ et
jilms, in nntltis aculatut testis, iptique Begi AXphanea atibi s.,/,,„s,lum lii eloijio. uatl ciim Trtuislatiour Re-
inecripsit a„„,, uccccxr<v, Kalendis Aprilit, transactit liqutaru,', S. Mninr.r rrrusti. Pliirtmu ab boc Autlore

„ morte Sancti mentibus drrrm rl diebus undecim. tonscn/ila jurnint, qitx nos Romts rr/icriiiiiis, /lot.ssi-

Ilnii, i tim. Itactenui ineditam, into quantum scimus nium in jiruclara bibliotliecu Diins Attempsii, in per-
,i,, ,1,1,11 ,ib iillocitnlam.re/imiiiiis iu illiislrt btblwllieca gameito, charactere Italko fere exarata, videlicel : De
i ntissimi Cardinalit Barbeiini, codict membrn- rebus antiquis memorabilSbus Basilicse S. Petri Ko-
uacea, numrrtiWW tignato, eamque primo loco dumus, mas, Dialogus Veiitatis et Philaleth»; alterde feli-
prscdictQ miracula subjungenles, quorum bajului Aqui citate et miseria I
J
;ilimiri et Charonis: titrn discep-
bi Senat fuil fortassis ipse illeBarnabaits, tali occasio- tatio inter terram, soleni et aurum. PrseteTea Vita
nr in aliquam Regit Alphonti notitiam deductut. In hac et Officium li. Augustini. itfficium oonversionis
Vita exactissime indicantttr toca tinguta, in quibut S. S. Augustini. Vita et Officium B. Monicas. Vita
1 :. aardinua VerbumDti pt ,i dicavit, el i„ finsnominan- etobitus ejnsdem ex verbis S. Augustini. Olticmm
iiu f.,,,„ii. tt Seneitsibut ad Curiam Romanam decreti translationis ejusdem. Vita et Officium B. Micolai
pro obHnendtt Canoni iatione. Tolentinatis. Vita li. Petri Ccelestini. Vita B. Ber-
2 Ad Itorunt et Aqutlunoruni , Regitque Alphonsi ei nardini Senensis. In omnibut sub flnem addsbalw, edilurque
variis inuinulliniiiii hlniium Prindpum ac Comitatuum atque RomEeapud S. Petruni. Oltimorum duorumSanclorum ex MS.
Proctssibns
munidpiorum instantissimam tupplicationem, Bugeniut Atiti iriinsrri/isimiis Bomte in bibliotheca Vallicellama
Papa IV tribut Sanctat Romanat Eccltsit) Cardina- Patrttm Congregationis Oratorii: de prioribus S. Petri
libus, rnirloit Capuano, Andegavena, et de Albertis, Gcelestini jcrijwis RomieapudS. Petrum, et absolutts
eoque decedents CardinaliS. Mariss Novx, commisit iv Nnnas Majas anno MCCCCXLIV, rr/imus ntl dtein
examinandam uitam, obititm, el miracuia. Ilisuos Com- prsecedentem xlx Maji : quam antemhocdic proferi-
mittarioi deptttarunt Bpistopos, Amicum Agnifilum mut S. Kernardini Vtlam, testatur etiam se scripsisse
Ai/iiiluiiniii, Joannem de Palena Pennentem: qui
ri
Romaj apud S. Petrum, et absolvisse Kalendis Junii
iiniui cuiii ditigenlia tuum vfficium exequenles, tolennem anno sicccci.in, t rtbus post Canonhationem annit per- absoluta
Procossum ediderunt, prasentavermtqut antediclis an. 1453.
urlts, iii qua Itimrii suaiit scriplionem fuul. Atquie prx-
Caidinalibut n Bumma Ponlifict coram quibus plunes
: nusrrat intracula tticil.r centttm, asserit clrcta essc r.v
iii < 'onsistorio rei acla est, et <„ eorttm uno ultra centum iis.quaj diligenti Judicum cura lestiumque fide et
'iin icula tnarrata tunt, el atteslantium fide roborata, examinatione comperta, probata atque conscripta
Veriiiu irm infectam reliquil Eugeniut, morle prte- fuerant, etpauca admodum inpriore scriplo hubcntur.
ventitt xxw Februariianno mccccxlvii, IIuic succedent Cetentm dum niim. 23 extolHt exceltentiam inconcio-
Nicolaui I loeo Capuani itidem mortui, substituil iiundo, atl quod eum ipse saqilus audiverit
,
cum ainii-
Cardinalem Tartittiimm, ,t destinavil suMelegatos, ratione quodque
; in pronuntiatiouis gratia, a/leo
i )' copot Vrbinatem et Pennensem : qni etiam copio- larga natuuo manu donatus fuerit, ut niliil dignius,
sloremcomposucrunt Processnm, etultra miracula primi
nihii prsestantius /lici p..ssit. Alilnsr i/isi Sancto fa-
Procetsus multo txcelitnliora reptrermt, atque prie-
mtliarem fuisse oslendil : n tic num. 30 refert, qux sibi
fatii Cardinalilm el Sttmmo Pontifici retulerunt. Sub- ab eo dicta fueranl; alia vero e.rponil a socio qttodam
tato dein Tarentino, Cardinali, tubrogatut est Epi- ejus sibt rcitiiu, utsincersm ejusfldem in scribendo
pos-
icopui Cardinalit Tusculanus. Pratterea Angelut Cu-
timus agnoscere. Nonnulla exhis inseruit Annalibus
oranicus, Episcopta Reatinus, missus est ad civitates,
onliiiis Minorum Lucas ffaddingns.
Aquilattam, Senensem et alias : i/in postaliquol menset 4 Beatus Joannes de Capislrano, inepistola adcives
revemts, prioribui miracnlit conformia Corpore /»i
reportavit, et. jdquilanos, ex Germattia x Octobris uniw mcccclii novam eccte-
iiuupcr magna et ttupenda, quec poslmodum contige- nnssa, de.plorat sacrum corpus S. Bernardin: claudi siani translato
'""'• relubjt, / ispcatu mulliluAbtis /miraia. post Til
in paova c.-ipella. at a plunbus tangV, quoj auro in-
I

1 uetunl e\ r n Consistorittm examinata, et atsiuguks

F
.liii dfebuftsfid ci puUUcrriraa nova icBlSBia ador-
Cardinnltbui ,„ ddmopropriu discussa, etin secuttdo
(
nari et cooperiri : hortaturque, diclam Ecctcstam m
Consistorio comprobata : nti rimm in Congregalione om- rrlmt xdificare, tum quod in istum diem
ct Canonita- septuaginta
llinil' tnnin
iiimii Prtelatorum, </„, in Ctcha adentnt. Quilms om- nllraicula socii adnotaverint, praster infinita alia,
i ;:.„,; ,,,„„, nibusinpublico Consistorio relectit n approbalis, sta- qua- scribl iiuii potuerunt ob nimiam
hominum fre-
luto die festo Pentecoites, nono Kalendas JmM mno quentiam, vel ignorata fuerunt nullafacta examina-
»CO i
i
\ colaus V. anii,i Ponlificatus i/uurto, uucto-
,

tione ; (um quod narrare non queat capellas et

eccle-
ritattonmipotent^ Hr, „, BeoJorum ApostohrumPetri si '
. quaj ad ipshis Sancti honorificentiam constru-
i Pauli, I'.. Bernardinum Catalogo Sanctorum Con-
etaj sunt. Epislola integra extat etiamante
fessorumadscripsit, ,i „,i
OperaS.
sxcitandum fidelium mentes Bcrnardini.cra/s,/ ct,m Btdl,, Nicolai IV pro construcn-
,i,l majoiem devotionem, stptem annoi tt tolidem
qua~ ,!„lemplo el ccenobio sub ejtts nomine ,„ urbe Jqui-
dragenai Indulgentiarum concessit t„„„,l'„s
fere pomi- dataapudS. Petrum x Kalendas Octobriaanno
l„u,i,
tcniibus n cenfessis, qta i„ die festi sui ecclesi
uccccu. Est illudtandem mullis impensis
qua sanclum corpus requiesat, visitavertnt, tt ad factum; iu
orna- quodiauclorilate Sixti II Ponlificis, dala bulla
iiim snr (abricam dias eoetesite Kalen-
porrexerint mmm ad- dis Mnji aiiim «cccclxxii, siicrniu corpus translatum
iulrices, uufusius.legilurpt.rtim ,„ Bultaet historia fuiidte \\u Mnji: qiirm ideototus Ordo Minorum sub compomtur
<
'"«"'•'< '<"'" <"" optribmS. Bernardini txcusa, ritu Buplicisfestivnm habet. L.,i„i 3 Vifn ctpri-
parlin infra inaltis Aclis,
tertia Vtta S.Ber-
nardint, bacieuus inedita ei post hanc mo loco datur,
Altera dicti Corporis
'.\
1 //.., qvam damut Hactam ttiam medi- iianslutinncm
ScriDlfur a conscrtptii, auctore (quantum
t,"n. esl d,;lurta„s./„r „,ij„m relatam pci con-
lllapbxo Canonimionem, jerlurnm c.c ipsti tlurlam colttgere posstlmus) qiwilan,
IV9I0, et tcripta „ Maphso l egio Laudenti. ffaltu ts «lan- Muwrita Aqutlx qua plura mtrncula il-
ile.jcnte
m kccccvi, («lolitr rii.ia infra i,u,„. 13»,-
puniim lustria addtmtur. Ac primo navem
: tit

im circiter annoi numerantur mortui

,„, tpraceptoresuo m Gram- rrsiisciuii. ,., ,,„„„/„,. tiwnbundi
a nwrtis periculo li-
plinis ductum s.i,i„s fuisst Mediolam ad •• '.•••. r.rqmbus simut nonnisiduo alibt relati
concione! S. Beruardini, fueranl
aclti tuni w dittemwmdo lum refrruniur quinqut csci illuminati,
"''''"' "" ""'"- JiioHionforim, ad quorum etiam
uisriatl egii aiibt uon eral facta mentio, et
sic de aliis mmicnlis ibi-
computo nunt. 55 relato, anntts cral mccccxviii qui
dcm
 DIE VIGESIMA MA.II 89*
dem recensilts. Ea ,lcla, nobis Romx communicala a nitudineetellicacia canonizationem.apud Eugenium D
Rcvcrettdo Palre Francisco Haroldo, Lucx Waddingln Romanuin Pontificem, primnin promovit et ut alii acctorb a'. n'.
;

in scribendis Annaltbus Ordinis Minorum successore, eam promovereut. grandi soler-

Principes et populi atrat miracu-
la conscribi,
olim aniio mdlxx e.r originah Aquilano, in charta tique studio incitavit. Verum ne iu vacuuin labora-
membrana adhuc exlanle descripta, lertio loco danda ret, cuni per Confratrum siiorum orationes Domlni
lorenl, si quidem
hactenus ferme fecimus) hic quo-
(ul lieneplacitum expostulasset, ipsequo vehamentissime
que observatum vellcmus ordincm antiquitalis. Sed quia omnipotentem Deum obseeravisset apparuit ei Se- ;

retustwresdux, a Barnabxo Senensi el Maphxo Vegio nis in quailam cella oranti Bernardiuus Sanctus, et
ali 80 apparen-
scriptx, eo sttjlo procedunt. qui fastidioso lectori possU ad prosequendum sanctum incli.iatinu opus multum tc animaius,
milltts placcre el quia de tam illustn Sanclo primam animavit, replens cum
; incredibili consolatione. Eo
prseslat occurrere in oculos, qnod perfeclim esl ; ideo quidem tempore, quo hocc agebantur, ingressus est
nllimiitn lempore, decrevimus ponere in fronte diiarum quidam ex sociis cellam viri Dei, cui et dixit Do- :

aliarum, quse illi subjunclae pro sttsc setatis merilo ha- niinus tibi parcat Frater nunc ego cum S. Bernar- :

beant probationum vim ac locum, auctovitalemque ipsi dinosermonem habebam. Quamobreniexcessiva qua-
confOruht, non pauca etiam suppleuiit, rrqutrenda istic dam in eum devotione accensus, itapostea solicite,
a Lectore mintis properante, et anliquilalis amanliore. ita ferventer, ita denmm instauter et Eugenium et procurat
Alia blna habemus
ia tsta, alta duplicta Acta ejusilem Nicolaum Papaffl propulsavit, ut designari quosdam processus tn-
Acla MSS,
S. Bernardini, eequs haclenus inedita, una e.r codice Episcopos fecerint ad exaniiiiaudum miraciila, quae formaticos.
omtttiinlur.
membraiieo MS. cccnobii Rtibese-vallisOrdinis Canoni- niultis in locis de S. Bernardino referebantur. Qui
corum Regularium prope qux ilidem repe-
Brttxellas, quidein Episcopi, circuineuntes una cuin viro Dei
rimus in monasterio Corsenduncaito eorumdem Canoni- inultas civitates, oppida et eastella, duos Processus
corum Reijulorium prope Tttrtthoutum, alia ex MS. solennesprimo coniecerunt. Postrenio Domimis An-
Ullriijectino ecclesix S. Saloatoris: ulruque omhlenda gelus de Capranica, tunc Episcopus Reatinus. nunc
jttdicamus, in tauta niuUUiidiue Aclorum vetustiorum. autem tituli sanctao Crucis in Ilierusalem digmssi-
Omissionis cattsam infra tndicabimtis opportttnius. mus Cardinalis, virtute insignis, fama celebris, san-
ctitateque praecipuus, peracto tertio Processu, cum
§ AliaActaS. Bernardini a variis conscri-
.11.
varia loca comite viro Dei perlustrasset, singula-
pta: ex iis Analecta dantur. Cultus celc- remque de Bernardiiii examinatis jum miraculis re-
bris. lationem Pontifici Nicolao fecisset ; taudem post
indicibiles Joannis labores, sexto anuo ab ejus
I nter ActaS. Bevn&r&im, hacCenu$typi8edita t
dcberent saucla dorniitione, viri Dei opera, S. Ilernardiuus
B Jo. Capi- censeri priBri loco quaz B. Joannia Capistrano Beaturum Catalogo adscriptus
illa, est Roniai anno Ju-
stranus pro
innocentia tribuuntur\ illius comiti carissimo, fi&elis&imoqne dis- bilaei, celebrantibus Fratrlbus generale Capitulum
S.
Bernardini cipulo: qui nt alcm in Stinctorttm numernm adsoibi-re- totius Ordiuis utriusque faniiliie, in sacro conventu
ttccirtat, per quinqticnntnm plurcs peragravit
tur, provineias. Araj-Cieli. In autem miraculoruui exaiiniia-
ipsa
Hoc ut clarius manifestiitsquc nppureat, lubet ex ipsiiis- tione,visis quibusdammiraculis manujoannis patra-
met Actis MSS. hadenus incduis ct inteare ad dtem tis, qu.e vir Dei adscribebat, S. Bernardino ; ea
ejus naialemwm Octobris eiucidundis, delibarc p^tuca: memoratus Dominus Cardinalis nequaquam B. Uer-
Vivens S. Bernardinus ia hac mortali carne, etsi nsrdini miraculis anniimerari permi^it. Sed eum
irmocens etsine macula. calumhiatus et accusatus, liernardiuum Maximo Pontifici caiionizatione di-
ssepe tarnen ilivite Joannis lingua, suirimo cum gnuni asseruisset; Domini famuluni Joannem Capi-
honore, fuit ab omni sorde falsa? criminationis slranensem, adhuc in terris couversantem, luijus-
liberatus et purgatus. Notatus quideru et acou- iniiili singulari praestantique titulo bene meritum,
satus de hseresi, pro his maxime praadicatiombus, constantissime professus est.
quas de excellentia et potentia norninis Jesu ejusque 6 Hsec Nicolaus Fara in fita B. Jonnnis Cnpt- An ctlam
sculptura ad Christianos populos habuerat, a nullo strani, cujtts in peregrinutione ftterul sex aunts per- Vitam S.
JSernardini
furtius adjutus et defensatus, quara a Joaune fuit. pctitns comes, et svltttn iueiniiiit curx tth co impensx
scripserit
Sa?pe enim pro Bernardini tutela disputavtt saepe ut miraciila B. Bernardini conscriberenttir : non me-
:
F
pro eo ad ignem se obligavit, ssspeque maximis miiiit atitem vel ibi vel ulibi, ubt Joanms lucitbrationes
jteiiculis pro illo se objectavit. Hi siqiridem fuerunt el tcripta enamerat, Vitx. ab illo compositx. Conlexue-
duee florentissimaa oliva^ : et duo luminuria magna, riint postea Calitloguin operttm ejus Hcnrictis Wtttot
lucentiaanie Dominuin : qui maxiinamorum et do- in Alliems Fraiiciscmis, et accuratifisime.Lucas Wad-
ctrinae documenta ubique diffundentes, orbem ter- dingus de Scriptoribus Ordinis Minoru/n, scd ubique
rarum illuuiinaverunt 'jiu perfectionis viam, jam: tilfsijtie ulLi talisfiise abeoscriptat mentione : imoquse
oblitteratam,renoWverunt qui Fraucisci eversam de /'iiis Stinctorttiu ct rcbits Ecclesiasticis subejus no-
fere domurn erexerunt: qui tandem lucis exempla mine ctrnniilerebitntitr, rijictt Witddingits itt spuria
i innibus exbibentes, innumcraljiles pcrituras ani- et toiiftcla. Vcritm Anloiiius Amicius. iu Prxfalione
mas ad ccelorum fclicia rcgna pervexermit. Hi pro- ad Vltam S. Bernnrttini aiile liiijus opera ediltim, as-
fecto incliti extitere Principes et Duccs Francisci settl, h iuo Vitain iu quodain Sanctnano mancain

oovelli exercitus: quorum sorius in omnem terram iiiiperfectaiiique lcgi, et quoil pejus est sub alieno
exivit, et in fines orbis terras verba eorum egressa noinine. qttam ipse H. Joanni Capistraun ud.mhit,
sunt. Beriiardinns autem aliqriaridd Joaiinis Pr8fl'a- quamqueseen libro ejusjnanuscripto integram ac-
ejiu tliscipttlus tus,Joannes Bernanliin discipillus et coiues.- Nam cepisse testatur. Secutm est Waddingus ud annum
ct comes ; utprasdicandimodumdisceret Joanues, llerii.inliiiuiii \ZSOnum. i, assercndu Capisiraiiuiii in suain Le-
uno anno secutus est ille pacem prasdii-abat, i*te
: geiuiain cornvasse potiora, quw Capistrano rogante
pacem inter discordes conficieb:it. Amabant enim scnpserat, biennio post S. Bernardiui obituin, Leo-
mutuo se veliementer, et revoluto triennio ut plu- nardus Senensis, ab ineunte aitate Bernardino fa-
ex scrlplo
rimum alter alteri iinper.ibat. Cbi autein Joannes miliari*. Est liic LconurJtcs Bciiwolcntus, cuia Bar- l.ronnrdl
intellexif, B. Bernardinum sibi subjectum obiisse co- llloloma.o Decio ud Eitijcniiiin Papam a Seitcustbits Senensls
legitur urrcplttm
ruscareque miraculis; mox Aquilam profcctus est, miesus ad procuriindam Cuiioiti:aiwriciti. tttt

et sairum pignus honorifice cullocari fecit, capsaque sub fuiem Fil.r primx tnfrn dnihlx. El forlc lnijits

ferrea ferreis catenis niunita recludi, atque miracula Lconarili potsent cemeri Ula cerba, dum de facie ejus

diligentissiinaexaminatione conscribi. Quorum mag- solari irradiante fulgore ail, prout ego ipaei qui baec
12"
Maji T. F ilic:..,
 90' DE S. BERNARDINO SENENSI.
mprima per- sitant, cum devotione et confidentia meritorum S
A dirto, propriis oculis aspexi. Atvostea
et praefato tanguntur hab.tu vel s.-
sona CapUtranu, ItquUur, hi, verbi,. Cum
*«.„« o. u. in Sicilia Bernardini,
sensisse.n, gnantur. In ecclesia el.ai.i S. Manaede Scala hos-
existens felicem S Bernardini "bitum
pitalis Senensis, S. Bernard.nus tot ct tant.s co-
namcivitate.npergens, utCanonizationem
ad Aqiiibui
ruscat miraculis, quod omnia scripta forent, ma-
procurarem etc qux tnfra m num. 15 legi si
Analeclis
Captslrano lertia gna librorum volumina complerentur. Testantur
'poterunt, el apud Surium de B.
in
etiam imagines argenteae et cereae quasi innumera-
pcrsona referuntur.
lixc Acta aliis biles, pcndentes ibidem. De Capriola et Hospitnli le-
7 Dutntavimul uhtiuandoanoporteret
sed considerantrsmnlla eademlegi in MS. getar infra in /lclis. De Cuculla ejus servari aliquid
Hetccta ex tubjungere :

ilta Vita I ,i,i r,- Ititbeu- Valle uccepta.ac prxlerea variaalia

nb Augustx Vmdelicorum in Basilica SS. Uialrici et
alllsque
ttliit eadcm contineri; quorum nonnulla a
neglccta m Afrx scribit Hartfelder par. 2 cap 48.
9 Inscriplum est nomen Itoc xx Maji Faslis sacris,
Suno. sed mulitlo stylo siuil, edila ; paravimus prxlo, Nomen fastis
continebanlur. Postea vero formi- posl Canonnaltonem et corporii Translalionem coltectis, sacris tnscrip-
qux in dicto MS.
cum plura eadem qttalcs sunlcum Florario MS. Marlijrologium Coloniae tum.
tlnntrs, nauteam lectoricreandam,
tatis Iiabuimus el Luliecx anno 1 490 edilum, Martijrologium Bellini
maximt circa inil'um repeli vtderemui,
ac Surio in-
triplicibu, Actissupra memoralis aliquaAnalecta subji- semmdum morem Romanx Curix fenetiis anno 1498
fra daittur.
ex dicto MS. Rubcx- excusum, et secuti sunl Grevenue atque MoUmus in ad-
cere, magno cum labore excerpta
necnon ex iis qux dtttontbtisad Usuurdum, Maurolyau, Felicius, Cani-
I el ulio MS. Ullrajectino,
ttllis,
Galesinius, aliiqtte eum Itodierno Martyrologio
apud Surium et Capistranum reperiuntur, omissa ta- sins,

m laudem Aquilxurbis cl Aqmlx Romiino. Ilem Antonius tle Balingliem in Kalendario

men Umgaexcursione
Virgini, Marix, ob singularem Saneti erga illam af-
avis, novem proprietates aCapistrano proferuntur
cujus
fectttm el veiierationem ubi ex Slellario Pelbortiscribit,
Bernardino applicantur. ILsce Scriploribus po-
;
ri S.
accenseri S. Jtntoninus ArchiepUcopus Floren-
huic, Coronam niagno animi sensurecitanti, Deipa-
tett E
linus, rit" functu, nnno MOCOOUX.
Cttjus verlm initialia ram apparuisse, eumque sic compellasse Bcrnar- :

Alii ontlqui
dine, devote mi famule, multum mihi in tua de-
icrtfilorn supra dedimus, lolus avtem conlextut Itabetur in MS.
votione complacui pro qua impetravi tibi a filio
tntlirimliir i;„i,,:r-l allis, tii 'iuii deinde additur. Iluji.s ergo Vi-
:

tam inter ali Sanctos nostri temporis complacuit meo gratiam verbi et miraculorum. Ac scito tandem
instantius et fiducialius, quanto te in coelo gaudii n.ei participem futurum. Quod
enarrare, tanto
propinquius res gesta est, \.»" plures noyimus,
utrumque consecutus Eumdem
est. pluribus celebral
Masifius in Bononiu perlustrata, qwd cum
qui eum iii carne viderunt, et cum ipso familiariter
ejus festum
celebris cultus
[ocuti i'"i Intei aliateetimonia ScriptorumiUuttrium, suis IndulgentiiSj m omnibus sub nomineS. Francisci
Bononix.
cumoperibu, S. Bernardini excusa sunt quesdam JEnem erectis ecclesiis, cum magnifica veneratione celebretur ,

ac nominatim in Ecclesia Aniiunttaia> S. Francisci tn

Silvii, qui iiitnii Mccccixiv creatut Summu,
Pontifex
ri Piui II appellatw fuit, .litgnsiini Dathi auctoris
Monte S, Pauli : ubi creditnr fuiase Guardianus;
nonnulla in Analectis et plantasse cypressos, qute hactenus videntur; esse ali-
eoavi ri aliorum, ex quibut
quid ex ejusvestibus.el calicem argenteum a Sancto
Annotntionibus indicantur.
XIFrancorum Rex, ud procuratnm sacellum quoque ad ejus honorem ibi ere-
8 Serenittimm Ludoticut
;

( tl/ISII tlf./fll
dfcs j/orimi Confeseotis Bernardini, et ut Reliquix ctum fuisse anno mcccclth, cui accessisset Confraternitas
/iti n l.uiloti-
atque otsa stmcti corporit rocondantur ; misit argenteam S. BernardinitiwHo mcccclxxxviii. Est ibidem Ecclesia
co w n /'
doiiala, capsam magni valorit, ui ipse testatur m epistola ad- ejusdem Sancli, a Cardmale Lanrentio Compeggio
iiiiirin. iinin «n mensis Maji anno mcocclxxxi ut : Bpiscopo Bononiensi annoT&DXXVi constructa, primum
niitrm ii. illtnn tra,ntponeritur sacrixm corpui, eodem pro sanctimonialibus S. Clarsede Observantia, qc dein
nniw permisil Sixtu, II' Papaxxvm Julii. Bxtant ad Conventuales monachos translala. Est etiam ibidem

h:r epistoUe cum operibut excusu, et apud Unddmgum tti S. Petronii sacellumet altareSancti, eoquod
ecclesia

iicto iiiimi iiniii. i. ''/ B : dein num. ista adjungun- illic anno mccccxxiii per totam Quadranesimum fuerit
a.inos thecain hanc militibus et nomen Jesu in tabula depictum
eoncionatus, populo
inr : l'ost n.ultos
/ii" '/"" 'itth Bolvendis sustulil Philibertus Chalonius Aurantii venerandum exhibuerit. Nec dubitamus quin in ple- ct allbi per

Prinoeps, Neapolitaui regni sub Carolo V Prorex,

lala aUam risque urbibus Italiss similem obtineat cultum. Certe Italiam:
stibsfttutt.it
m Ecctesia dicscesi Mediolanensi indicatur F
et adversus Lautrechum exercitus Imperator: qua- habuisse et
Iqultani
i
mobrem nec mina trajectus glande,
ita multo i«'st gt Di ejus Ecclesiss Missali anno mdxxu edito, et in Bre-
ab equis protritus Bpoliatusque, vixut agnoscere- viariisanni MDXxxixei mi»lx. Idem servari in Ec-
tur, inventus est. Aquilani suo tutelari Divo repo- clesia Patriarchali Venetiarum ejusque dimcestdidici-
sucruut iihaui iirgenlenm, quai facile constit.it aureo- mus ex Ordine divinum Officium, pro anno
recitandi

rinn millibus quatuordecim : in qua sanotum corpus mtCLxu excuso. Sed prx reliquis testimandum est, quod
asservatur, habitum referensviventis. Hmoibi Wad- ejus officium etiavn ab Ecclesia Romana fuisse anti-

iingus. Ba autem arca quibusdam rotis arlificiose con- quiius receptum, appareat ex Brevianis anno mccccxc
striniis r.itiilhtiir. ut ttalii quibutdam temporibus, nullo apud Venetos excusis, et a Cardinale Quignonio sub

tilistitrtili: tntiiritirntr, corput populis ciiinutnnslirtiir. Paulo III Pontijxcc ordinatis : quod Offlciun deinde
Verum, m tradit Haroldus mmo 1472 num. 8, cum usurpari desitum, post liminio restituit Aiexander VII
Corpta bh sacnini depositiini adventantibus Pontifex Maximus, ex urbe Senensi oriundus; idem-
iiimis l'i'(M|i.t'Utei'
giwtaiiiits
ostcndereiiir, CIchhmis Vlll, ex assensu Cardina- que Olftcium cum Lectiombus et propria Collectaab om-
osienditur
liuin sacraj Congregationis Rituum, speoiaU diplo- nibus sub Htu Semiduplicis recitandum approbavit sacra

in; lecrev.l . ut bis iniitnin ni aiiuo. die scilicet xx Rituum Congregatio et sua Sanctitate annucnte pro-
Maji. quo v.r sanctus deoessit, et xw.u Augusti mulgavit anno MDCLVII. At festum Translationis, die

quo ingens populorum multitudo Aquilam confluit, XVII Maji anno mcccclxii sub Sixto IV factm, indiea-
Brenario Romano anni festum Trans-
populo onspiciendum prtsberetur neque extra hos
' ;
tur ui diclo MCCCCXC, item
tationis.
,lies .(iiain R, E. Cardinalibus vel
Regibua aul S. in MS. Florarto, et apud
Grevenum, Bctlinum,
Neaiicluaiio rroreci nionslrai elilr. Il.rc iln. Xotatau- Maurolycum, Molanum, Canisiutn, Galesmivm, supra
otivettts '
,. , ,

indwatos. Festum istudpermissumfuit celebrari anno

i

ttrrattu Ca- tsni CapUlranut, quod ubt Pratres

lavcrunt corpus et
priotx mir«« permutarunl habitum et tunicam et vestimenta, Mnvui tn Capitutn Barcinone habito. Iterum in MS.
euMsclarcl, delulerullt lociiiu Flornrio ad dtem xix Maji celebralur Canonizatio S.
\M-\f aliis reli.ls :ul de
e/i

tall
iit Aospi-
ie Scata-
el

Capriola exlrn c.vilateiu Jsenai uin

-,
:
ii'
ubi divll.a
i
cle- Bernardini, sedea peracta estanno mccccl, ipso die
nieniia dis|n..ieiitc, beneticia plurima in.penduntur Pentecostes, xxiV Maji.

multis infirmis et tribulatis, qui prajlatum locuin vi- §111.

 :

DIE VIGESIMA MAJI. 91*

Nativitatis praedictee anno mcccciiii primam Missam, D

§. III. Vitte a S- Bernardino actae Clnono-
devotus Virginis Capetfanus in eodem loco decan-
taxis.
tavit, solennemque prtedicationem ac omnibus gra-
r Auin temporum ratio lux ac
\JII veluti oculus historixsit;
tam fecit de Nativitate Virginis gloriosae.
12 Non statim ac primum populospublice docere
cl tritfus illu> Auctoribus. a quibus scriptas Vitas da-
aggressus est Bernardinus, ccepit celebris habere,
non fuerit ad xrx Chrislianx calculos
turi simus, cura
inquit Maphseus, multis enim annis latuit donec ;

qux narrant singuia visum fuit, ex Vilaper

reducere, ;
tandem Mediolnnum pervenit, actis jam quatuorde-
B. Joanuem Capistranum scripta, aliisque documentis, c t arcsCit
cim annis, quibus disseminando verbo Dei semper ntediolanl
prxcipuas aliquas temporis, a Sancto intcr mortaies
intenderat : itaque initium claritudinis ffaddinghus ** 18 »
acli, parles suis quasque annis adstringere. Ille tgilur
refert ad annum Christi «ccccxvm. SequenH mcccc-
sic orditur : In crvitate Senarum, quie civitas est
xviiii prxdkasse eum in /Emilia scribit Barnabatus :
Ex patre Virginis nuncupata, ex nobili et vetusta familia de
sed vereor ne hoc prasproperum sit. Certe anno mccccxx
facto Vrxfecto Albiceschis, ortusest nobilis vir nomine Tollus Dini
Massxan. Senisfuif, viditque incorrnptum B. Petri Petronii
Domini Banili Militis, vir prudens, bonae opinio-
Cnrtusiani corpus : quo etiam anno Placentiae concio-
nis, humanus et 'simplex, qui in annis circa mcccl-
natitm, habent iltins urbis monnmenta tipud Waddin-
xxvii a Senensi Dominio deputatus Prajsul civitatis
gum nuni. 4. Placenlia porro Bergomum Bergomo
Massanensis, Senensi agro ab urbe ipsa distantis
in
Brixiam, Brixia Veronam. Verona Venetins trans-
milliaribus x\x, Magistratum suum laudabiliter
ierit Sanctus juxta Barnabxnm : qui prxdicationis
rexit et gubernavit, cuin bona gratia civium Massa-
ordo, facile biennium integrum requirens, confirmatur
norum. Quo tempore quidani spectabilis Miles, no- ex Vcronensi Episcopo Augustino Valerio, dum luc
mine D. Bindus D. Rainerii Militis de Adventis, anno mccccxxh Veronam adducit Sanctum 1 Novem-
rediensa quodam alio Magistratu cujusdam civitatis bris : itemque ex Vita prxdicli B. Pelri Petroni dantla
Italije et admodum senex, audiens bona gesta praano-
xxx Maji,
E
ubi eidem anno (gnem exeuntem sumere
B minati Tolli. . deposito Magistratu illius, pro-
et diinceps
possumits) assignatur fundutio Carthusianorum ad Ber- inGatlia
curavit eumdem in generum, et sibi Neram filiam
nardim exhortalionem. Venetiis Verunum ad ultimos Cisalpina,
suam in matrimonio copulare. et Tollum tamquam
Reipublicv istius fines idem Sanctus excurrit, civium
filium adoptare Tollus et Nera.... filiumgenue-
pacifzcandorum causa ; ac tum primitm Veronam ac-
runt, qui in lucem prodiit. et ratus est octava (iie
Verona antem Vicentiam, uti ex MS. Chro-
cesserit,
Septembris, die Nativitatis Virginis gloriosa; Ma- nica Vicentina habet Franciscus Barbaranus Ub. I cap.
riae, currentibusannisanativitate D. N. JesuChristi
86, Ibi nutem xvi Aprilis anni mccccxxiii prxdicare
mccclxxx, cui impositum est nomen Bernardini. exorsus, ntaximo cum fructu dixit, ad viginti quinque,
Nera, Bernardini mater felix, viam universag carnis aliqnando eliam ad triginta millia liotmnum; prout ex
exolvendo, cum esset annorum xxn, Deo animam illa Chronica de die in diem notat hlern Barbaranus,
reddidit anno mccclxxxiu. .. Animam quoque Tollus usquead ultimnm Jitlii. Hinc autem sequitur, quod
natus an.
suo creatori restituit inanno MCCCLXxxvi.superstite Sanctus in ^Enuiiam seu Romundiolam ut snmmum
1380, filio Bernardino annorum sex quem Diana, Nerae :
venerit in Augitsto anni mccccxxiii, quando Ferrarias,
soror, tamquam filium gubernavit et aluit annis Regii, Mutinae, Bononiae prsedicasse potuiljuxta Bar-
quinque.... Cuin autem esset annoriim undecim, et nabmum. Non tamen tuncetiam potuit postulatus fuisse
in Grammaticalibus provectus, a necessariis suis, Ferraricnsis Episcopus : siquidem eam Sedem ab anno
Christophoroet Angelo confratribus de Albiceschis, mcccci ad mccccxxxi tenuit Petrus Bojardus. Ilippo-
advocatus est Senas. Cum autem esset annorum hjtiis Donesmundus suadet prxdictis Romandiolse urbi-
xxii vel circa ab utero matris, id est anno circiler
bus addendam esse Manluum siquidem hoc tempore ac-
mccclxxxxviii, Fr. Joannem Ristorii in suum con- cidisse ait miraculum transiti super pallium fluminis.
sultorem et confessorem assumpsit. 13 Prxdicavit deinde Bernardvms Florentke. Se-
11 Anno Mcccc, inqv.it Maphxns, gravis atroxque Umbriam.ac deni- an: l
*?'„
Hospitali pestisSenas invasit, in qua caritatis sux fervorem '_,.,
quc Viterbn
!..*»!.
nis.Perusii, Assisii, atque
Hom;e
etanno : ufn
alibt per
mccccxxvii dissipata
.• •
recusat Epi-
SCO putum
.

servit 1400
Bernurdinus monstravit. Perseveravit autem in dicto est coram Martino Papa V, qux conlra itlum fuerat sencnsem.
obsequio sanus et incolumis menses quatuor, teste sttscitata, prrsecutio : et mox oblatus est ei Episcopntus
**

Capistrano, et postea ipsemet infirmus jacuit mensibus Senensis, uti apparet ex epistola y/ntonii Cardinalis
quatuor et ultra deinde Bartholomxx amitse suse
:
Casini, postquam a Senensi ad Grossetanam ecclesiam
nonagenarix servivit ; alqtte hac rnortua, cum suas pri- transisset, scripta eo anno Roma?, die iv Junii, Ma-
vatim vires experturus, elegisset sil/t domum in hortis gnificis et Exoellentibus Dominis Prioribus, Consilio,
juxta portam de Tutis, etin secreto loco capellulam Communiac Capitaneo Senarum, in
populi civitatis
et oratorium ordinasset cum altari et Crucifixo ; hoecverba: Magnificiet ExcellentesDomini. Hocmane
denique consiho prsedicti Joannis Restorii, distribntis sanctissimus Dominus noster de Ecclesia Senensi
in pauperes facullatibus, per manus ejusdem Fr. providit Reverendo in Christo Patri, Domino Fr.
flt Heltgiosus Joannis, in die Nativitatis benedictaeVirginis sexto Bernardino de Senis : de qua re suae Beatitudini ins-
H02,
Idus Septembris, in civitate Senarum, in ecclesia tantissime supplicavimus. Et sicut in hoc operati
Fratrunn Minorum, apud altare majus S. Francisci, fuimus, ita et in omnibus vobis gratis et juxta vnta
habitum Ordinis Fratrum Minorum suscepit, sub vestra faciemus. Istis sic gestis videtur in Ligunam
anno Domini mccccii, aetatis vero suse xxv expleto, naviaasse Sanctus, et Genuae, Savonse, atque Alben- ,,„_..
juxta Capistranum. apud quem tijpothelse errore po- gce prardicasse, ioca per anticipationem quamdam a ln i om tiardia
sitits xtatis annus xxn facite corrigitur ex prsedictis. Barnabifo nominata post primas Mediolani prxdica' prasdicat,

Paucis admodum decursis diebus post Habitus tiones: siquidem immediate ex Liguria Insubriam adiit,
sumptionem, cum benedictione Fr. Joannis, civitati et Mediolanum secundo venit, ut liabet consequenter
valedicens, ad devotissimos Fratres de Observantia Barnabxus. Maphxus enim, Mediolani tunc prsesens,
in loco S. Francisci de Columbaria convolavit num. 40 scribit, quod actis prxdicando undecim an-
Inter hos decurso anno probationis, in die Nativi- nis, iterum Mediolanura petiit, jam senex factus,
tatis Virginis, in sui Pralati manibus Professionem immutataque omnium hominum et rerum facie.
emisit. utiqneanno mcccciiii : emissaque jam Profes- Agebatur igitur tunc annus ut minimum mccccxxviiii. optatus Fer-
BP}:
sione, infra annum Clericales Ordines usque ad Sa- Anno mccccxxxi obtatus ei fuisse debuit EpiscopatusFer- rarix
SCOpHS
_* v\ l n T J 1, j 1 'I

cerdotiura suscepit humiliter et devote;et in die rahensis : electoenim sub ftnem (Jctobris B. Joanne de proin t 1 135^
Tossiniano
 .

DE S. BERNAUDINO SENENSI.
adxxwJutii, turnino. Dominico Gnidoccii Presbyteris, et Felice
Tossiniano, ex Congregatkne Jesuatorum
commemarandn, non contigit amptill* vncare Sedetn Mediolanensi laico.
AUCTOHE C II nobU
occcxra, l(i Die Dominico endemque inventx Crucis festo,
tlbm, tiequead omvm qtrtJaannu eftti*

Bcmardinum. Dcnique Urbitanensi I

r >- prxdicavit in Insula Lacus TJ ernsini, ubi B. Jacobum
biennio potrt
Picenum ad Ordinem recepit nltero Dominico x Maji
tcopaUis simiU rtaceuv obtaliu nfvtamque fcitmnno :

concionatus Spolctt et Feria v sequenti ante festiim 1 144 profectus

mccccwxv tiel seqoenti, wcani per mortcm Fr. Jacobi ;

in Regnum
Clero clectioucm in Dominicz Ascensionix in Civitatc-Ducali ; seifucnti die
de Balardis Dominicani, factam a iScapoli.

favorem Jnannis dc Pra-posilts irrilante Papa

Ettge- xv Junii, discessit Jquiiam versns: quo die licet infir-
vins adhuc jejunium tenuit, Sabbnto autem Antrodoccio,
nio IV
qwm ridelicet amw MCCCCX- ubi pernoctaverat, egressus, sa>pe coactus est vi morbi
\\ Sed priu* id ficref,
suhsistere, et humi Hic paululum aqu;e pe-
guiescere.
XXII $ena> >:, PiCCVO rediernt lleriinnlfius, pftcifican-
Bnrnabxus num. 18, inde- tenti, ut febris ardorem aliquantisper temperaret,
dm patri.c causn, ut recte

quc rnm Sigismundo Electo Imperatore, novcm mensi respondit Bartliolomaeus, in terra deserta, arida et

ims Senit morato, Romam abierat : et Sigismundo hn-

inaquosa neque spem quidem esse aquse reperiendai.

psratore ibidem ultima Majisequentit anni tn feito Jussit ergo ut paulum jJrocefiere^et obv

Petttemstcs roeonato, Senas revcrsus. ahsolreildts lihris garet, ubi scaturiret. Occurritstatimvir campestris,

.yiiis etrpit i>tnim!>ere.e««!>ie nt lneemdnre. teste Bama- qui gelidum fontem mnnstravit : prope quem dum
vir snnctus s^deret, apparuit Pelrus Crrlestinus, ei S.
facttti Vtca- bxn; eomplurea annoa huic rw irnpendtneet subindein
rius Qen,
Golliam Gisalpinam eacutrens t uttvcribit idem Barna- amplexn salutavit. dixitque, Deum piam Aquihu ur-
Obtervan- commisisse, seque
hrn Postea,-videlicetamo mccccxzxyhi, Kr. Guiliel- beni ufriusque fidei et tutelce
tium \m. .

i
tl I
Caeali; generalis Ministcr Ordinis, ex certis tanto Socio et Compatrono valde laatari. Sane non ni-
oausisanimum ejufl moventibus.ipsum si dirinilus factum videtur, quod cum S. Petrus defiin-
ratiofiaboMbua
Bernardinum dfl Senia omnlum et ajngularum ctus die xix Mnji colatur, Bernardino contigerit die xx
Fr.
mori, atqne eontinuato oeluti festo coli: vctim ta-
doraorum et oonventuum Italiaa, aub sacro Obser- itn

vantia? nomine conetittttarum; Vicarium feoit, per men scire unde appnritionem iilam IPudingusacceperit:

litlrrns Senis dntus KH J.vMi, 'I'"" 1 rufum liObuit /•-'"- nam m ea qtiam tolo illo anno solum initio nliegat Vita

gcuius Papa, pcr Bullum cadcm itiino Ferrarix signa- aputl Surium, tale mhil invcnio. Porro anno mccccl,
morUitr
npud JVaddingu/m. Jn llQC munere prepter iniraculorumfrequoitiam adscriptus Ctttnlogo Aquilx 20
tam uti videre est

CQtltigit eiiet e.reurme usnue in retjnum Neapniitanum .

Sanctorum Bernardinus, magnifico deinde tempto in Maji.
et Jijinl.r ei'i'iiminii!nu enram Rnninto Reqe. (quod ejus Iwnorem <i fundamcntis exlntcto ftonoratus fuit,

narrat iiarnah.rus uunt. ii) i nsigniri stella super ejus transliiiiimque co corpus aiiiw mccclxxii, atqite ibi. us-

inpnt appircntc, Aqitila eodem anno rcrersus iu Tus- que Iwdie mnjrw ui eeiicrntwne liabclur.

ciam ad Cnncilinm FioTBHtinum, vilit fnictus opemrio- 17 Receutiores /lnctores, qui lioc vel superiori seculo
rum Friniiieltrnriim, u se ud ludos A^thiiipnsijne inis.-o- Vitam 'S. Bernardini, tum I(ali?e tum aliis linguis, Neotericis
flurimis
rt/ tii c/ iininnetii (,r:eenrii'il Cnill Lntillis VII JulUcOH- cnmmenweare. Horum sijltabum
edideriint, nilnl atltnet
tnudatissl-
clusam. S<'o>ir>iti fltlUO ftfOQGCJLL Flnentiuis, a Ptctnniiw aliorumque pturium, etiam gui vet obiter solum ejus- inits .•

nwiiitinis Meilinliinnisiiim Dnec lortiter />ressi\, odhortntinnibus ileoi Sanrli cuvi laiitle mcmineriint , operose caliectum
vlclorlnui
ct orntiimthiis pe.rsln liut .credilu* nuet-v itistgnis victo- ah Arturo, vnle in .<,'ntwtntis ad ejus Martgrologium
parti U40j
n:i\ pn- ipsos ud Ain/riutinm xxix Junii irlat.v, sicut Franaiscannm, Fatloe tamen, sinon et alii mnltiaddi
Bnrii„h;iiis disrnl"!. ileuide iid-lit, ijuod ]>:iliOOS post ad numcrum possent, ex omni natione ct lingua intra
dies Sfintin iwcrsus est, ubi in componendi ser- e.etraque Ordinrm. Ilalke certe, e!iam a nostro Vken-
njonihus tres qvaai anncs preater-ivit : quss eVgo de tio Mnstiireo editmii Vilam Neapolitanis tgpis anno md-
pr.Ttltcntintihn.; e/us in 1'icnin, Romundinla alquc In- ('\xviii. jam indicavit tigens de S. Petro Cmlestino.
siihrm siihiicctil llorntibirus ea, sicut ipsemet iiuiuit, per liir odiio, inl cnleem ipsius inveniri Ilgmnum, a Ve-
aUquot annas aatoa fiict:i erant, nemhilis memorur urhisqne Lupiensis Pahouo, P.
15/l»i/" MGOCOxiii Bemardinus, frustra couaius offi- Bernardino Realino, compositnm. Hie enini {skut in
iiiiin jinicir, e.c indiilli sihi ficlo n Pniui, B. .lo.uiiiciu ejus Vtta iib. 2 cap. 11 legttur) ad reliquos Coelites
in/cr qitos
socium Pnfronos, oognominem suuiu Divum Bernardinum ctrjm Vener.
Capistronum in partem laborum aocivitj a( Visita-
atcitcti
CapMronutn torem ac Commissariuin inetitujl in Provincii Ge- Senensem ad lidit, cnm aliis nominibus multis. tum P licrnar-
1 \ \ l niiriivi. MrdmiialiMisi. :\e. BononisnSL, dfltlS litleris quod illi ulim cum familia Belintania unde gettus dinus Hea-
{
tinus S J.
C in oxenobio C&prioltt propa Senas die xiv Febrnarli; i>< per miiirem ilueehat) vetera hospitii jura interces-
ut smhii Wqdditigus, aUcs aliis m regnis canstituloe serant : consueverat enim sanctissimus ille vir. cum
a /l.i narditiO Vicatios nnt l'i.\>tiitore.s cnumerans eon- perGalliani Cisalphinam iter ageret, aliquando Car-
.•.cjiiciti.-r ni-iii. 80, Dciudc seijiientiauiio num. 2, nar- pos, patvwm apud Bellinta-
Realttu, detiVtere, atque
r
rni idem JFnddingus, qnomoilv Bernardhius J icani nios diversari quare Bernardinus, et popularium
:

guiernUs uiiiniis, minis i/iinnjne nestniii, eonseiilientc suorum ot jiropri^e materna; domus veterem liospi-
twolcoi F.uij, iiio l'ili>a,omiiim< deposnil , <\nts;ls eXpO- teni, minfice coluit Hujns catisa, qux in Romana .

stgvt oninl< aens gra^is seneotutis, Uberee pr&edicejdlonis, et veesalur Roia, utinam prius expediatur, quam ad H
tio ahdlcat nnTlis pPQpinqttffi. Jnno HflOQCXLllI Fcrrnrnv fuisse Julu, quo ille anno mdxvi dieftl clausit extrcmum,
Beruurdiniim,er !iihliothcc;e I' ntouir.r , MS. Codke opus hoc pervenwt; ut B1 possit inseri Vitaprxcitata, a
bUtiC vag. !'. sathit i>r;edictu* Wnilitiiniiis, rt multa P. Lcouardo de. Anna Lnpiensi sub onnum mdclvi
de immme.ntibus Buli.r rludihits pro anms MDXefxi Slabiis edita, ex Processibtts in ordine ad Canoni:atio-
pi.ildict,i-.sc, gn.r )»>ssunt npnd eum Verhoteuus trauscri- nem forinatm.
pia Irgi. Yalnitt* Ainjusliuus serihit emlcm anno die v 18 intcrim ex uostro Vincentio Mastarco, qui et ipse
Sepicmbns, J'ciouam aliera ncc rcnis.se Sanctum, ad cmn Vitisaliorum duorttm Aquilx Patronorum, Vitam
idem niuini* pr:e<liealiniiis euin J-'r. .llherto. Eodem ^. Benuirdmi Itaike edidit, accipe Latinum Realini
amtael m,u*e Septrmhn ViecnHatn iterum eentsse docet Hijmnum.
Burbnruiius, cl it>i gnindeewi diehns nuuistsse. !)cnii(n {
-

pnvco summi Numinis,

annn Mixrcxi.mi puciticatis Massnnis. npudquos nalus Krannsei.inhajrens gressibus ;
fo/MIIO m
crut ; et vale tltcto Sencusihus. cjqutbus orUis inter eos Mntor almi Nominis, taudem
1

ejus
adojcrerat ae duitius runnl; m regiutm .Xeapadlannm '
Quod omne coelum suspicit. compottto.
attarnm ttn- insntmt, die Aprilis p.MiultniM, nssuinp- Mire iuventa iu norida
tis^uatum- soriis, Hiirlliolom^o Mariani, Polro Ca- Aflectus in castissimam
Dei
 : : ; : :

WE VIGESIMA MAJI. 93*

Dei Parentem, saepius tiosus puer, Demns, aiebat. panperi quod mibi in I)

Invisis, et das oscula. ccena praestaretur; optans sibi,potiua subtTahi quam BX M8. AOCIL.

Senae dedere ccenulam, Christo in paupere denegari; Gaudebat devota nu-

Aquila sepulchrum nobile, trix, stupens in puero talia prseludia futuree san-
Aquila urliiuiu clarissiraa, nam saipius pueruhun ante Virginis imagi-
ctitatis ;

Sedesque Divi amabilis. nem lacrymantem et salntationem genuflexo amo-

,

In laude flagrans Virginis, rosa cujusdam auapirii et vocis eniissione experi-

Numquam satis laudabilis nientem observabar. Oninia cniru vota et preces
Micantis instar sideris Bernardini diu noctnquein Virginam ferebantur: hu- r> pielali craa
Dttipanm
Fulgere vultu cerneris. jus devotione et gratia inflaiumatiis tenera a'tate.
Ah! qualis alto in aethere sabbato jejuuans, landabili cursu quoad vixit perse-
Illuminatus gloria veravit a.
Fulgebis ; in fcedissima 4 Oiniiia n<*nipe iq era ejns intuentiuin oculos
Tellure qui sic fulguras? alliciebant, ut non solum pueris amabilis, sedetiam
Ergo, Pater sanctissime, Massanis civibua omni laude di-
mirabilis , et

Tibi parem me nomine, gnus videretur. Necmirum, rumessetnaturaspecta-

pr.rclaris
Hoc navigantem seculo bilis decorus forma, ornatus moribus, incessu
,

nifiribus or-
Aura favoris protoge. gravis, pudico ac deiiiisso vultu. et ab ineunte ata- HlllllS.

te nibil nisi virtuosum cogitaret ac loqueretur.

Annii igitur eetatia sure undeoimo Bernardinus, mo-
VITA ribtis et gramniatica supra quam ailas postulabat

Post corporis translationem composita. prseditns, e Civitate Massana per patruos pjus
Senas patriam suain advocatus est, ut liberalibus
disciplinis sub doctioribus praceptoribus per-
Ex MS. authenlico Aquilano.
fectius vacare valeret. Eo tempore Senis clarebat
speculum illud honestatis Joannes Spoletanus, non
CAPIT I.
soluni Moralis philosophisa prseceptor, sed et mo-
rum schola virtutumque ad quem se contulit ado-
Casta Bernardini adolescentia opera infirtnis
:
-.

lescens, omnis pudicitiaj zelator integerrimi

et nesocomio impensa.
ctrina et moribus ab eo pariter instruendus. Cnui
Piis parcnti- tamen vere idem esset Bernardinus vaa solidum et
lTJ.agnum nobisdiebus istis novissimis divinae pie-
bus mortuls
munus allatum est,
tatis cuni sidus illud peiiulgi- omni virtute refertura qui tauta gratios plenitudine
:

dum, Bernardinus mundo apparuit. Hic siquidem ex pra'ventus est, ut magisterium csset et exemplar

Tuscire provincia. nobili utriusque parentis genere totius pudioitisa ceteftsadolesoantibus; ct nemo eo-

ortus est. Cujus pater iuter Senarum cives et ipse runt quidquam temere loqni vcl impudice agere
Patritius; Mater vero ex civitate Massana, in agro coram Bernardinoaudebatimpune. Et siforteadeos, faclus sociis
Senensi sita. sanguine clari, sed moribus clariores aliquaotirsa et minns honesta invicem conferentes, speculum

extiterunt. Hi qnidem hunc solr.m filium in Massa qriaiiihqucBernardinum accedereconiigisset, aser- p ut cltla

civitate genuerunt; et tertio infantis anno, mater mone divertantes aiebant. En Bernardinusadest. Vir-
ttitis illius et gratiae testimunium perhibebat Joan-
ex hoc seculomigrans, ablactatum filium dereliquit;
quam non multo post ternpore morte subsecutus est nes Spoletanns, ejusdem prseceptor ; affirmans ae
sub tuleln
egregius infans Bernardinus, sexto a;- niimqu.uii discipulum, pudicitia, moribns et virtote
pater ; ita ut
amitx edu- qui nihil r.utu. verbo. aut
privstantioriii babuisse,
catitr tatis suae anno utroque parente orbatus, sub cura
venerabilis cujusdam matrona;, sororis olirn matris opere turpe perpetravit. Magna quidem praeceptoris

Bernardini, educairdus remaneret. Quar cum devo- testantis fides, sed nrajor operantis disoipuli virtus.
Crescebat astate, et uberiori gratia perfundebatur
tissima esset Virginis gloriosae Mariae, Bexnardi-
ac hberalibus disciplinis inrbntus. inl sacra canoiium
num puerum optimis moribus ac devotis instruebat,
Jura sc convertens, tribus anms scudio vacavit et nriernm
et ad matris Dei Marije devotionem verbis et exem-
: ilat
Citnomlms
plo quantum poterat excitabat. sacne Scriptuni' Codices perlegens, omniaqne pri-
tt Scriplttrs'

2 Pner autem non solum ingeniosus auditor, sed stina siiuliii parvi pendens, etad medullamvjsque in- sacrx
trospiciens, in ejns moralibus ac myeticis sensibua
factoroperis, nutricis disciplinse obseqnens, ecclesias
devotus visitabat, Missas attentns audiebat, evange- diebus ac nOctibus laborabat.
auditas coit-
ciones sociis lizantibus regnum Dei assistehat ; et qnae audiens 5 At vem pro c iifirmainlis tuendisque vitssmo-
repetit domum Rever- ribus. ac pretiosa pudicitiaaicorona servahda pri-
memoria; armariolo manducaverat,
stinae alistineiitiie fresna nou irlaxabat seil vigiliis,
tens advocatis pneris devoto corporis gestu, et ver-
;

orationibiis, disciplinisqiie insistens nihil aliud

borum gravitare, quantum illa a?tas patiebatur, fer- ,

mente concipere videbatur, nisi Creatorem suum

vens annuntiabat. Hwc nenipe futuras in eo gratise inscrtptus
praesagia plures arbitrabantur. aflrrniniites si super- agnoscere; captnque hora diei ac noctis lacrymosis /Kll.llUltlh

vixent inl.ins iste, praeconem inirificum evasurum. gemrtibusoratiiinesfundebat: uberiorique-piritusvir- Dlsclptintt-

torttm.
tute animatus, humilis et abjectus, doctoratus insi-
Jejunabat puerulus, corpusculrrm afttigebat, ut tene-
pro/lcit in
ra caro spiritui subjiceretur, et tamquam ancilla gnia, tastus ac populaitee auras parvipeinleris, probus
studiis,
famularetur dominae sure. Nec illicitas vires cor- juvenis, quorumdam Fraterrntati Disciplinatorum,
in magno Hospitali S. Marite de Scala in civitate
pori prabebat, ne bellum committeret adversus
spiritum et ab omnibus puerorum illecebris at- Scnarum, adscribi procuravit quo facilius in domo ;
;

que lasciviis semotus, titntnin in scholis proficie- Virginisdiu noctuque deserviens.' nctivam vitarn ita
coa;ta- excoleret, ut tauren coutemplativam Oon desereret.
bat Grammaticis institutionibus, ut alios
Erat niiiipe domus hffio nmgna sanriiinonia vulgata,
neos superaret.
3 Tanta crga pauperes Christi afficiebatur pieta- nec ad eam ndmittebantur nisi probati atqiiedignis-
addiclus
te adlruc puerulus, ut nihil sibi gratius videretnr, suni viri Locus, inquauiyfons. exraiplar. ac soho-
;
po>i altris illu-

Pauperibtis, strcs viros,

quam Ia a niultis ex qtia Disei-
temporibni, devotionis
petentibus pro amore Dei etejus Genitricis ;

manu propria eleernnsynas porrigere ; et siquando pliiiatoruni familiii' quamplures nominatissiini

,

domo viri ao spintualesnprodierunt; in priinis ffiven-

cum parunipanis
i

accidisset iiutrict-m, in esset,

gra- lis>inius iile Jesuatorum priiiius, * Joannes 1'oluin •

eleeinosynam pauperi denegare, tristis eflectus

binus :
 : ;

»4* VITA S. BERXARDINI SENEXSIS.

bimis :hinc dignissima- Congregatinnis Montis-Oli- periclitabatur ; meritorum occasione accepta, illud D
F.l MS. QUI- veti c Fundatores liinc (/ Petronns de Petronibns,
:
Salvatoris dictummcnte revolvens; Majorem cari- Joan. 15, 13.
cd svam opc-
rjui Carthusiensis postmodum effectus, Religionem tatem neminem habere, quam pro amicis animam
e ram ofTert
idem illustravit: e hinc et innumeri Rehgiosi, ponere. et Christum pro salute mundi in ligno cru-
Regulas excolentes, Bpiritualem originem
varias cis eam exposuisse; intrepidus non quo pacto ,

contraxerunt sed novissimus omnium Bernardinus

:
posset horrendara hanc pestem evadere meditari
omncs supergressus, in domo Virginis ut novum ccepit, sed quam gratus Virgini, et Cbristoin prnxi-
aidus i sol luc msemicuit, qui praeter avita Discipli- mis obsequiosus mortem cum vita commutare
,

natorum instituta, jejuniis, cilicio, flagellis delicatum valeret. Et ardentissima caritatedevictus.nulloper-

avsliram territus labore, nullo pavore percussus,
corpus affligens, vestitusque dormiens, illud super rcortis
vUitm dtt-
cit: tabulas aut rudes paleas sternebat; operaque corpo- Magistrum ac Priorem Hospitalis adiens, in mini-
ralis misericordisB erga langnidos, eadam in domo strando pestilenli morbo languentibus paratissimum
Viitiiiiis. ardentissimo piefali- olli io exeivehat. Is se obtulit. Quem Prior non sine lacrymis intuens,
snliis litulus Virginis sanctse domus adeo cor ejus dolore fuit simul et gaudio perfusus. Ltetabatur
extraxerat, ut anectue mentis intrinsecos celare mirum in moduni pr-' infirmorum emolumento: et
nequiens, per exteriores scnsus quasi amore lan- tri>iis ac geuiens pro elegantissimi juvenis periculo,
guens aperiret. Et [quia speciemj gloriosae Matris his verbis Hernardinum alloquitur Compatior, fili, ;

Dei Mariae, quam toto mentis conatu complectens, aegrotantibus et hoc saevo morbi genere laboranti-
i
arneis oculis \ idere non poteral ;
quamdam elegan- bus sed tiuc fiorentissimse juventuti non minus mi-
;

f
tissimam Virginisimaginem^fsupra portam Cameliss sereor. Nosti quod infesta sit omni sexui, et juveni-
ot> tingula-
rvm offe-\ Si :n depictam, quotidie adolescens adultusque bus praesertim haec contagiosa lues satis enim :

ttnm rrija timeo, ne periclitantibus opem inferrevelens, et ipse

amorosis aspectibus contemplabatur, ut per visibilem
beijmram,
pioturam ad invisibilem ejus pulchntudinem sursum morientium numero adscribaris. Cui mature e con-
ir, Erat autem Bernardinus in domoVirginis, verso ardenti animo Benardinus, pro Christo mori
E
paratus pro
utAngelus, inserviens; cujus vitam integritatemque nequaquam timens, ait Potens cst Deus, si voluerit,
:

Si nenses admirantes,verebonum, vere sanctumpu- et vitam incolumera inihi scrvare, et infirmis auxi-
blicaquasivoceprssdicabant: in quonon minus pru- lium prastare quod si aliud statuerit, eademque
:

dentias el gravitatis, quamsanctimoniss relucebat; in caede ac morbo me moriturum, promixi gratia libens
quo uiiiil superstitiosas aiTectatseque bonitatis, niliil mortcm suscipiam, quam Dei filius pro salute hu-
ostentationis, nihil nisi moderatumel constans, nihil mani generis sponte suscepit. Tunc Hospitalis Re-
nisi sale conditum apparebal ; qui recte atfectiones ctor , talibus dictis percipiens spiritum Dei menti
suas regere, recteque animo suo imperare posse juvenis inesse, claves totius kre domus eidem con-
videretur; cujus tam eximium caritatis fervorem signavit.
manifestioribus etiam voluit Deus indiciis compro- 8 Suscepto vero jam onere et cura languentium
sua exhorta-
batum, et peregrinorum adventantium, nec valcns solus ca-
tione soctos
(i Cum anno millesimo qnadringentesimo, tem- lamitati satisfacere, qtiamplures Disciplinatorura acquirit:
prstr ijias- pore iuliihei, pesiis queedam universalis ,
quam prsedictSB Fraternitatis consocios juvenes, quos no-
santr,
epidemise morbum
appellant, toti pene Italiss super- verat in pietatis operibus ferventiores. convenit ; et
venisset, tantumque Scnis saeviret, ut innumerus sanctis monitis illorum corda, ad opus consimile
peragrinoruirj numerus, Romam petentium indeque peragendum, inflammavit; affinnans quam pluribus
rrdeiiniiiini, ad Sospitale illud nominatissimum S. rat.ionibus, quod tali epidemite morbo labnrantibus
Mariee de Scala Senas applicaret quamplurimi
: iu praestanda ope vitamexponentes, cujusdam gene-
morbidi, epidemicoquemorbo infecti ex hac luce mi- ris martyrii palmaraconsequantur. Xec nobis deesse
grabant: adeo ut continuis tribusmensibuset ultra, poterit, quod voce Salvatoris proponitur Quod uni ;

quotidieduodecim vel sexdecim, etmultnquandoque ex minimis meis fecistis, mihi fecistis. Ecce operum
plurcs, decederent. Tuno temporis tali sseviente merces in mediuni posita est sed quo excellenti:

morbo, defuncti Bunt g ministri domus fereomnes, modo ad eam consequendam perveniamus, Evango-
c inflrmis servientes ; mulieres quoque dcvotissimae, licis praeconihus testantibus admoncmur; Regnum Mattll. II, 13.
tl i>l<ilsqttv utrique inflrmorum scxui cibaria condientes, Sacer- Ccelorum vim patitur
ntnlifrii ta
et violenti rapiuntillud. Infe- F
txtinctis,
dotes et Clerici Sacramenta ministrantes, aro- ramus ergo violentiam nobismetipsis, nec pro pro-
matarii unguenta et autidota praeparantes. Hor- ximo mori pertimescamus. Quid tara magnum atque
rendus itaquaeratlocus illeex morientium numero, pulchrumquampacis tempore ad martyrii coronam
et ulceratorum fostore horribilis, ut nullus ex ea pervenire? Si morimur, pro Christo certemorimur :

intuentibus reperiri posset, qui gratis aut pretio qua morte et merces augetur, et omne crimen ex-
quocumque dato vellet infirmis patrocinari. Lacry- cluditur, et oranis consummatio et status vitag mar-
mabantur languentes, et sibi misereri acclamabant tyrio decoratur. Hoc fundamentum vitae et fidei,
anxins quoque Hospitalis Prior g at.que Rector, vir hoc praestdium salutis, hoc vinculum Hbertatis et
optimus atque timensDeum, in pauperum subven- honoris. Mors quippe integriorera facit vitam, mors
tione pro viribus laborabat. Sed tam acerbe hunc niagis ducit ad gloriam. Quid enim nobis cura hac
ac Priorl
ssevientem epidemiss morbum animadvertens, con-
kospitalis luce, quibus lux aeternaproinittitur'* quid cum hu-
solicltt), animo, et existimans quacumque data pe-
sternattis jus vitaj naturscque commercio, quos cceli altitudo
cunia imposteniin pro infirmis ministros reperiri deposcit? Intra omnium gloriam pulchrior est pro
non posse, adbeutamVirginem, in cujus honore in- Christo mori titulus, et integrior corona signatur.
igne illud Hospitale ereotum fuerat,non sine lacry- Porro contemnenda nobis mors est, quibus Christus
mis devotisque preoibus se convertit; eamdemque occisus est. Ante oculos quaeso nobis concurrant
summis exoravit precibus, ne sacram sibi dedica- Doinmica? Passionis exempla, concurrant oblata
tain ffidem servientium ministerio orbatam dese- preemia, quoniam misericordiam praestantes miseri-
reret. cordiam consequentur.
7 Pie equidem credendum est, Matrem miseri- 9 Talibus verbis coramoti /i juvencs non ignobi-
cordiae nuseris opem oppnrtunis mediis contulisse. les, fervorisac pietatis ardore succensi, parentibus
Nam subito Hernnrdintis, qui jam vigesiraum atti- amicisque omnibus ab hujusmodi contagioso mini-
gerat anniim. spiritu fervoris instigatus, et Virginis sterio retrahentibus valefacientes, Bernardino para-
amore succcnsus, cujus domus tam horrenda clade tissimos se offerunt, una secum si evenerint talia
pollicita,
 . : : :

DIE VIGESIMA MAJI. 95*

L pollicita ia acerbissimo epidemiae morbo pias ope-

cum iis stre- rasexhibentes.meritorumstipendia suscepturos: et CAPIT I

nueassistit
praemissa Confessione sumptaqne sacratissima Com-
in/jrmis
munione, omnes unanimes Bernardino duce, non Profectusin vita monastica. Fructus
sine admiratione gauilioque infirmantium, ad mce- ctmcionum.
stissimam illam domum Hospitalis se conferunt. At
Bernardinus foetentem domum subfumigationibus \j\\\c\ autem Bernardinus tam pio perfecto opere

continuisque lgnibus purgans, excubiarumque vicis- domum redisset, ccepit ardenti febre collidi. quam Yttam san-
situdines disponens, debito ordine omuia pruden-
sibi a Doiuino niagis ad meritoruin ciiniiiliim quam cltorem ex-

tissimeconcludebat diunoctuque infirmis assistens,

;
alia quacumque ex causa inflictam pussuinus excogi- opfans,

et tb-tentes spurcitias putredinemque abstergens,

tare : nam clementissimus Dominus sic cuncta
moderatnr, ut hoc oinne quod gestum, virtutis
quaecumque necessaria ministrabat. Nec a sententia
attestantis Pauli discedebat, Quis intirmatur et ego
exploratio potius qnam poense inflictio videatur.

2Cor. 29, 11 Infirmitas nempe, pcccandi fomitem amovet, de-

non intirmor? Leetabatur in convalescentibus, com-
licta comprimit, simulque promovet ad salutem.
patiebatur patientibus, gemebat cum gementibus, et
Didicerat nempe testante Apostolo, Virtutem in i.
Cor H, 9,
cuai morientibus affligebatur, quasi ct ipse compas- Apoc. 30, 5.
infinnitatc perfici et id Salvatoris mente revol-
:
siva? mentis affectu esset moriturus; ignitisque elo-
vens, Quos diligo hos castigo, ciepit atl altiora pro
quiis quamplures in extremis agonizantes, deDivina
Chnsti noiuine perferenda attentius cor apponere :
miserieordia diffidentes, ad salutis traniitem revo-
atque firmissime proposito decrevit, Christo milita-
cabat: nulloque labore fractus aut vigiliis, diebus ac
turus, nullum se deinceps commercium cum munilo
noctibus cuncta Eeclesise Sacramenta intirmantibus
habiturum. Non multo postmodum elapso tenipo-
ministrari procurabat, propriisque manibus cauteri-
-
re.pristinsesaluti restitutns, solitaria loca soltis qn:
zatis appunens medicamenta, saniem educebat
ritans incedebat ; et uberiori spiritus concepto fer-
g quandoque, inhumata corpora sepeliebat. Qua de re
vore, fugiens continuo in agellum incultum ac ne-
quamplurimi illius studio cura ac diligentia evase-
morosum a extra civitatem : et a tumultibus popu-
runt incolumes ; immensas Deo, et ejus servo Ber- foris in atjetto
laribus secretior solitariusque sedens, orare stude-
nardino gratias agentes. Talia fuerunt, iu sacra aede ptrtiltentU'
bat impensius et rogare, diem luctu transigere, vi- vacat :
Virginis, a Bernardino sanctimoniae posita funda-
morbo ces- giliis ac fletibus noctes ducere, tempus omne lacrv-
sante do- menta. Taiidem divina pietate omni penitus morbi
mosis lamentationibtis occupare, strato snlo adhffi"
tttitm suam contagione a civitate et Hospitali eliminata, aere
redit rere, herbanim ac radicum cibo frigidoipie aquas
salubri reddito, Bernardinus ejusque consocii, etsi
potu vescens. de se experimenta sumens. More in
illorum quampluies morbo decesscrint, in proprias
stadio certare volentium, incumbebat gemitibus as-
domos reniearunt, bonorum operum fructtim repor-
siduis, ne inexpertus in tam praechiruni et singulare
tantes. Omnis vero populus Senensis eum, tainquam
cerJamen frustra ac cura periculo dcscenderet et :

luccrnam positam super candelabrum, mirabantur;

crebris deprecationibus Deiuu exorabaf. ut ad Keli-
et tam prEeclari facinoris inagnitudo ubique divulga-
gionis illius habitum siiineiiiluin animum acccnderet,
batur.
ubi liberius De-i militaret.
II Et cum prostratus oraret ferventius solito
ANNOTATA.
ante Crucifixi efiigiem, ineffabilem illius qua uos
dilexit caritatem mente revolvens. qui in angusto
a MS. Rubesc-valHs cum CapisiranoetSurio addunt:
prassepio natus, in paupertate educatus, in liumili-
Satis setute tener ad honoreni Virginis Sabbati jeju-
tate conversatus. pcrsecutione fatigatus. passione
nium coepit, et illud ex toto tempore laicatus conti-
consummatus, tandem pro salute oinniuiu nudum
nuavit.
cruci affix.um, in holocaustum ohtulir semetipsum;
b S Joannes Columbinus colitur 31 Julti, mortuus
intellex.it imle sumpto vigore, quod relinquenda esset
Seuis anno 1367 additur apud Surium ejus carissi-
patria, et patrimonii facienda jactura; et quia nemo
nius socius, Frtnictscus Vincentinas.
ad recedendum e seculo paratus aut expeditus esse
c Congregattonis Ohvetanse. prwcipuus fundator est
potuit, quem facultates sua» velut corapcdes tenue- Matl. 10. 21-
B. Bernardius Ptolomseus, mortuus untiu 1348 die
runt; quod aperta lctiune Christus edocuit, praa- F
WAuguslt.
scntes edocens ef cunctos praemonons in futurum.
d Petronius seu Petrus de Petronibus, mortuus
Si vis, inquit, esse perfectus, vendc oinnia tua, et
annv 1301 die 29 Maji, quando de eo agentus. nta ii paupc.
da pauperibus, et habebis thesaurum in cndis et se-
e Subjungilur apud Surium B. Andreas de Galle- r« distribmt
quere me; quod etApostoli, et sub Apostolis multi,
ranis bujus Actn itlustravimus ad diem 19 Marttt,
et Seraphicus Franciscus illiusque paupercula pro-
quo mortuus est anno 1251.
les ac nonnulli sa?pe fecerunt, qui et rehus suis et
f Surius extra portani Cainolliae, in MS. Ca-
pareutibus derelictis, individuis Christo ncxihus
millise: Capistranus supra portam quse ducit Flo-
adhaeserunt. Sentiensque neminem Christum scqui
rentiam.
posse, quipatnmonii vinculo detinetur; nec ccelum
g Capistranus appelhu Dominum Joannem Militem
petere nec alta conscendere, qui terrenis cupidita-
de Tantavonibus qui licet jam senex, pro viribus
:

tihus praegravatur; cunctas et largas patrimonii

non cessabat omne bonum opus exequi, largas nia-
ojies pauperibus b dispersit, ne vinci a se^ulu pos-
nus aperiens ad magna et ampla salaria eroganda
set, qui unde vinceretura seculo non haberet con- ;
quibuscumque, volentibus Domino famulari in prae-
stanti proposito Francisci vestigia imitari, et nudiim
fato obsequio raiscrabilium infirmorum. In MS. au-
tem dicuntur tali in obsequio cx familia extincti 22
Christum m cruce positum soqm (irmavit. Erat tunc
temporis in civitate Senarum vir quidam vcnerabilis
Fratres, 9 Sacerdotes, 5 Clerici, 36 pueri iu Hospi-
c Ordinis Minorum, vita ac sanctimonia chuus, qui
tali nutriti, et 60 famuli.
h Cupistraitus duo-
cum in provincia Bosnia; contra Manichieos triginta
et Surius dicunt eos fuisse
aunis. ut illorum errores confutaret, zelo fidei plu-
decim.
rimum laborasset, jam cum Senen-
senio confectus,
sis esset. in patriam dcvenerat. ab omnibus vir Ilic

optimus ac sancti nia singularis habebatur ad :

quem Bernardinus ut ehrius spiritu accedens, ac

omnia
 ; .

%• VITA S. BERNARDIM SENENSIS.

A omnia cordis sni abdita pandens, sumiuis hunc pre- offerre mentis oculo concernebat. Quud multifarie
EX MS. AQHL. cibua sxorabat, at eum ad Ordinem reciperet, ct multisque modis olim loquens Deus Patribus, in
kattitum S. Prophelis locutus est; deinde nobis in Filio, in
Seraphici Francisci militiee adscriberet. Tunc senex
Francisci
accptl Srnts, lSBtus et exultans, quoniam de Bernnrdino tam prae- Apostolis,Martyribus, Conlessoribus, et Virgini-
clara audicral ; aspiniens tironem liunc aetate jnvi- bus; ut eorum exemplis acdivinis praedicationibus,
nem, corpore validum, aspectu grutum, scientia verbisque ccelestibus Dco conformcs effecti, et jam
clanun, quodque super omnia pretiosum esl, intogra prolapsi, ad pcenitentiam provocoreinur. Haec cogi- salufem ani-
fide et ardenti fervore praestanli m. in die Nativi- tans Bernariliniis. salutcm animarum sitiens, cru- viarum sttit :

tal rioses Virginis MaritB, magna omniom cum

i ccm magni pnnderis humeris bajulans, nu-
propriis

expecfatione et gaiuliu, nd inliuein reccpit. Et cum i dus e\ loco Columbarii in Castrum usque Saggiani,
eum vili tumcj indueret, et rudi ohorda prtEcinge- ut ebrius spiritu primum praedicaturus accessit non ;

ret senc\ i!le,aSpiritu sancto edoctus, magna voce in doctis humanae sapientiae verbis, sed in spiritus
<iuasi futura praevidens exclamavit Rodie miles
: verilate, sanctissimi Patris Francisci vestigia imi-
strenuus datus esl nobis, fructus uberrimosin hor- tatus. Nnn tamen audcbat Ivumilis Bernardinus, ne-
rea Dcmini oongregaturus : quod quia veruni eve- ilum otficium praedicalioins assumere, sed nec prae-
neril, declaravit exitue. El consilio hujus venera- dicandi licenliam postulare. Sed rmoniam civitas
hihs Patris, FVater Bernardinus ad locum devotis- siipra monte.m posiia haud quaquam abscondi po-
mtnral Co- siimiinColumbarii deductus est. fcfic enim Idcus in test, contigit, ut Prielati Ordinis, illius sanctimo-
lumtuiiium,
agro Senensi umbrnsis neinoribus scptus, a tumultu niam incrcdibilem, devotionis fervorcm, divinaruni-
eculari semotus, contemplationi vacare volentibus que in eo Scripturarum peritiaiu accipientes, officium
el de uovo Religionem intrantibus erat potissime pradicationis sibi injungerent atque vnandarent.
dedicatus. Hic verns imitator Evangelics perfeetio- Quibus humiliter assensit vir Dei animativertens
nis, pro Christo factus obediens, nihilque praeter sagaci ingcnio, hoc divino munere ei evenisse, ut
habitum chordam et femoralia possidehs, toto novi- aniuias, quas diabolus Deo advcrsas eflecerat, verbo
salutis conversas revooaret. Sed quia antiqui hostis offidtm prx-
tiatu sui tempore tantum profecit; ut qni novus
ittcatwnls
advenerat, prioribus fieret lucerna fulgens et prae- artes atque insidias dejiciendi didicerat, quibus im- Mtsa/iiens,
clara sanctitatis. paratum Christi militem, si non solicito ac toto
12 Mirabantur Fratres in eo vita austeritatem, corde vigilantem invcnerit, incautum decipiaf uon ;

et illius erga ceteros benignitatem. Nihil nempe iinmemor clamantis Apostoli, Castigo corpus mevvm 1 Cor. 9, 27.
tam labnriiisiim aut contemptibile pertractandum et in servitutem redigo, ne cum aliis praedicaverim
erat, quod non snis manibus promptissime pertra- ipse reprobus efficiar; priores vivendv austeritates,
,lr,lil,,<

pirlull. ctaret. [nflrmis opem ministrabat, ef nudis ince- Clinsto fortius adhserendo, observabat. Soiebat pro-
ilcns podibua per multa milliaria, panis et vini pro- fecto, non idoneum esse militem posse ad bellum,
curatam eieemoayn&m propriis humeris asportabat qui non exercitatvis privis in campo fuerit; vvec co-
et sicni Angeius in templo deserviens, psallens ct rcnara in stadio adipisci, nisi usuin ac peritiam aute
uraus dm noctuque tumquam prsesenti Deo, ut sa- vneditaretiir.
erificium matutinum ao vespertinum, coretmentem 14 Non dcfuerunt qui ab hoc tam Deo grato proa-
offerehal H uon solum jejunia, qusa ex Regula
:
dicationis officio retraherent, corporis debilitatem
praei ipiabantur, adimplebat, sed quam plures qua- ac vocis raucitatem adducentes. Assentiebat vir
dragesimas et abstinentias, solo quoqvie pane et Dei. et quasi ab incepto dcsistere volens, conscien-
aqua contentus, rigidus persolvebat Disciplinis ci- tite iculeo perurgebatur : non cui:n jus aequumque a raucitale
lioio ac corpui sdomabaf
vigiliis ei humilis servus : videbatur pereunti seculo verba vitae subtrabere. Et vocistiberatur,

Dei, subditus omnibus propter Deum, cum se vilis- cum perplexus animn, quid agendum, meditaretur;
ii peccatorem pres omnibus et inutilem repu- id sibi consilii fuit, ut ad Dominuin oculos elevans
Urot, ante Crucifixi effigiera gemitibus innumera- eum deprecarclur, ut a gutturis inveterata infirmi-
liililms misericordiaro a Domino supplex exposce- tate, qua vocis pronuntiatio impediebatur, gloriosss
i
at. El plus in Deimi gratus majori Isetitia in agen- Virginis intercessione liberari mereretur, si ince-
dis graliis fervenlins axcitabatur, quia indulgenti ptum prssdicandi opus perficere deberet. Et cum
ccslesti Niiiniiiis allapsu sanctis9imara intraverat facile obtineri possint, quae praedestinata sunt ; et
i
M.iicm, in qua vigot placida et flda (ranquilli- prffidestinatio ipsa sit ab omnipotente Deo po-
ita
tas, Bolida el flrma seonritas, stnlnlis e( inconcussa sita, ut ad hoc postulando mereanijir acci-
electi,
uiicl.i. 1'nssii Christi adeo amarissfme deflebat,
111
pere, quod eis omnipotens Deus antc secula dispo-
ni pras dolore cor illius scindi videretur; et com- suil donare; Cbristo duce et Beata? Virginis preci-
mtdltattonl passionie gladio kranafixua admirabatur Filii Dei bus magnifice convaluit. et invisibilis globus igneus
.C/irtill
peregrinationem, fugam, sitim, famem, calorein, e coelo ejus gutturi afluit, qui inveteratam lingua;
pttttrutis.
Mgus, tentationes, persecutiones, vincula, tlagella, rubiginem raucitatemque decoxit. Quod admirabile
11
nes, asperrimos dolores, et bajulantem sibi conspiciens seryus Dei Bernardmus, ac divinae lucis
oiraoem ad Calvarise i tem, exutum vestibus; radio superfusus, inteilexit hanc esse Dei volunta-
ligno crucis afflxum, fervenler
clavorum aculeis in manibus teiu, ut praxlicando perseveraret : et tanto [raajori]
vtrbum Dti
pedibusque durissiras s&uciatum, clamore valido aiiiuiifcrvore. ac saucti Spiritus impulsu proseqvh prxdtcat,
emieisse. Non minus transfigebatur cnm
spiriiiiui
coepit opus inceptum ferventius, qvvanto remissius
dolentem matrem, el raDrtunm filium aitaplexan- perplexus exercuerat ductusque in monteni novi
:

lcm medltaretur. Bsso autem oontinua l';iss:,,uis luminvs, et messem mullam operariosque paucos
meditatio, ejus mentem slevans, ad ardua tandsm conspicicns ignitoqne calcnlo mundatus, quasi tor-
tl. aobal rcns ndans; nomen illud Jesu sanctissimum
13 Completo vcro im\ inaiiis sin tempore, et (quod Paulns vas electionis Israeliticis filiis prsedi-
posimodum s.icns susccpiis Ordinibus, landem Ba- caral et gentibus) Italiae urbcs, oppida et castra vil-
oerdos ordin&tur, virtute obodientiee compQlsus': lasque quascumque perlustrans, languentibus Chri-
totueque amore in Deum inflaffimatus, Missarum stianis et tepide vitam agentibus annuntiabat; et a
Sactrdos solenuia quotidie celebrabal el omlestium deside- ;
fidci traniile devios. hujus sancti nominis praesidio
ttftctus
riorum ardsntiori flamma acoensus, cmpii profun-
miserioordiam consecvvturos, ad pcenitentiam revo-
diora coritatis fluenta sentire; ei amorosis cogita-
cabal
ti nibui insistens, quiposset Deo
luc >ns gratius m 18 Eo enim tempore Italia, plena flagitiis, pro-
strata
 : ;

DIE VIGESIMA MAJI.

A strata jacebat, ct a prioribus Sanctis traditam disci- pulum adinonebat. Dabat cnim illi Deus spiritum D
conlra vitia plinam corruptcla longa corruperat. Studubant sin- compunctionis, et contriti confitentes singuli deli- ES » s «joil. -

fjus temporls
guli maugendo patrimonio et obliti quid majores
: ctum suum maxima cum devotione sacratissimam
sui, sub Apostolis ceterisque sequentibus, Dominico Communionem frequentabant, qui numqnam aut
et 1'rancisco et aliis quam pluribus, viam salutis jier plures annus Dominicum corpus non recepe-
annuntiantibus, ante fecissent, insatiabili cupidita- rant. Quis autem fructus illius privdicutionibus
tis ardore ampliaudis farultatibus iucumbebant. Christiana religioni aoct sserit, aon humanarum est
1

Oniius quippe caro corrupcrat viani suam : nulla erat virium in mediura proferre. Quis eium lacile enar-
in Christo militare debentibus rcligio devota; non rare poterit, quot civitates ac dissidentes populos,
in ceteris fides integra; non in operibus misericor- civilibus et intestinis discordiis laborantos, ad quie-
dia, non in moribus disciplina. Erant liomines non tam traiiquiUamque pacem reduxcrif! Qtiut singu-
jurantcs tantum temere, sed pejerantes ; et veuenato lares civium inimicitias, et diversarum provincia-
publica ac
sibi ore maledicentes, odiis [iertinacibus invicem rum hominum et locorum, inquibus cruenta vulnera
privata vltia
dissidebant. Consentiebant jura peccatis, et usuris ciudesque evenerant, ad pacem relbrmaverit ; quot corrtgit.
multiplicantibus feenus augebatiir. Erant itinera la- capitalia, acerbissima, et mveterata jain oJia sustu-
tronibus ciausa, maria obsessa prssdonibus, et tanta lerit, ac radicitus extirpavenf/ quot juvenes lasci-
rabies Guelforum et Gibellmorum ubique iucaluerat, vientes fucatasque muberes, hujus niumli illecebris
ut cruento borrore mutuo ac fraterno sanguine aclasciviis irretitos, ad meliorem vitaj frugeiu coa>-
maderet Ilalia. Impunitatem sceleribus acquirebat, verterit, difficillimum esset profccto verbis expri-
non innocentiaj tenur, sed ssevitiai magniludo. Quid merc.
potesl iu humanis acerbius dici'! Parentum erat 17 Dies Festos, in quibus ut aliqua servitia prae-
disciplina in filios, ut adversaj partis quosipie peri- sertim rustica fierent abusus iuduxerat, ut sacri
mereut, et gloria cum jugulassent. Superstitionum mandant Canones, ubservandos curavit, prcedicta-
tanta inoleverat observantia atque fides, ut tempura que servitiaet omnes operas amovit. Templis Dei ac
in agendis et inchoandis aedificiis Jigyptiacisque Sacerdotibus in eis ministrantibus summam venera-
custodiendis diebus observantiuri religione venera- tionem exhibendam dogmatizans pra*dicabat. Quara
rentur, qnam divina iastituta serveiitur. Fervebat plurima' honestae mopes adulescentulie matrimonio
mundus magicis artibns et sacrilegiis, iucantationi- collocabantur, et ccelestibus illius munitis cunversi
bus in curandis infirmitatibus utebantur : etdivina- divites easdein dutabant. Misera- vero mulieres
fiunibus futura investigantes illius a^tatis homines, quam plurcs, vitam ducentes,
lupanari stipendio
honestalem
et magicis pnrstigiis aljutentes, huminibus illude- illius sermonibus ad peenitentia.' lamenta redeuntes,
morum refor-
bant. Karo festivis diebus Missas audituri ad eccle sere pttblico matrimonio jungebantur. Indumenta mat.
siain tunc temporis conveniebant : sacratissinium peregrina et lineamenta pulchritudinem vultus cou-
Christi Corpus non sumebatur praevia Confessione ferentia, adulterinajque capillaturic ac pretiosi or-
nisi singulis annis iino quam plures vix in morte
; natus, larvales prajtrrra facies, ale?e, taxilli, trium-
confessi Communionem recipiebant. Nulliis de legi- pliales d carticelbe in forum defercbantur. omnia
bus metus erat, fortuna' ludos prohibentibus sed :
igni tradenda atque comburenda. Tunc princeps
alearuin taxillorumque lusores ad gymnasia quajdam mundi lmjus ejiciebatur foras. et Christianie reli-
pnblice conveniebant, ubi impuue talia facinura fre- gionis fervor incalebat. Erigebantur hospitalia, ces-
quenlabantur. Festi etiaiu dies ac solennes a feria- sabant usurarum voragines. raptores ac fcenera-
libus non discernebantur, nisi forte indicante popu- tores ablata restituebant ; Pupillurum viduarumque
lorum frequentia, ad diversa spectaculoruiu gencra reintegrata patrimonia reddebantur: constitueban-
gradieutium. tur per orbem religiosa virorum ac mulierum mo-
1C Quod vir Dei conspiciens. et pereunti seculu nasteria, oollapsaque reformabantur, in quibns
compatiens, assumpta in Deo fiducia ccepit ct remo- magna pucllarum virginum Cullegia, Deu conse-
astimatus tas urbes, et loca insignia, ac provincias peragramlo, crata, sponso Christo diu noctuque scrvicbant. Non
famotissimus vitia et virtutes, pcenara ac gloriam fidelibus annun- facile quis enarrarc posset quut florentissimt ado-
prxdicatur,
tiare. Adeoque in ipsis pnedicationibus supernaj lescentes , juveues, atque senes. rclictis omnibus,
sibi gratiae favor atfiuxit, ut famosissimus in tota diversas ad Religiunes se contulerint, Deo perpetuo
Italia Pradicator evaderet; et ita gratus omnibus, militaturi.
ut ab ejus ore auditures pendere viderentur et tam- ;

quain alterum Apostolum a Deo missiun, stupore ANNOTATA.

perculsi, quasi inimobiles mirarentur. Erant enim
verbaillius, cordis intima penetrantia
pariter et ignita, ad aniniaj et spiritus divisionem
pertingentia. Tantus erat utriusque sexus concursus
populorum, ut ante lucem in plateis ut plurimum
conveniret unusquisque, et ad audiendum verlium
: eloquia casta a &iri««juxtaportam deTrisis, in loco occulto,
sacellum exiguum constituit, posuitque in eo altare
cum imagine f hristi a cruce pendcntis. Apud Capi-
slranum porta de Tusis appellatw.
b Capislmrttu. Cuncta sua buno, tam paterna-s

Dei locum sibi aptiorem eligeret. Quotidie ante-
quam pulpitum prsedicaturus ascenderet, totus in
Deum Missarum soleunia telebrabat. Con-
clevatus,
vicinarum urbium oppidorumque undique iunuine-
rabilis, tam religiosorum quam seculariuni muiti-
quam inaternaj hcreditatis, quaj satis uiiulenta fue-
rat, Christi paupenbusliilariter dispensavit, partim
in Hospitalijam dicto, partiiu iu iuaritandis pueilis,
partiinque ceteris pauperjbus et egenis.
c Bernabxo Senenst Resturius, .Vnij/ia-oNestorius,

af/luentem po tudo. ad eum confluebat audiendum. Infantcs pa- quilmdam Joannes Rcstorii, Rosteri, Pistorii, el
pittum ad p<E- trum humeris asportabantur parvuli ex niatrum Tristurii, CIIBI tilulo Beali adtortptut 15 lebruarti
;

nitentlam
collo peudcbant; uec itineris labore devicti aut fame Mnrtiirtiloijw Friiillisciino el Fttslis Seueiisibiis.
movet
afflicti, tanto attentionis ardore. e\ viri Dei gra- d Triumphales cbarticelle, i!a btc tltcnr, tx sttppth
tioso ore procedentia verba suscipicbant, ut sancti sito quod vox truffa, t/ttte lusum sitiiuliciil. stt deiirata
Spiritus gratia eisdem ccelitus illap»a vidcretur. Nec a Lalina voce triumphus ex quatnor autem cbarta-
:

mirum. Stabat quippe praJCO mirificus, Spiritus rum speciebus, ea, e.c qua sorltlo uccepta prttcipui pen-
aitas dtcuntur
sancti unctione praeventus; et ut uimsqiiisque poeni- det ludi vtctoria, truffu nimciipalur :

tentiam ageret, iramque et oflensam Dei jejuuiis et chartic pieta\ et charta' lusuria-.
fletibus placarct, valido clamore ingemiscentem po-

Maji T. V
13' CAPOT
 98" VITA S. BERNARDINI SENENSIS.
hospitanti : qui praeuiissa oratione puerum signo
Crucis benedixit : puer vero statim, virtute Dei et
CAPITIII.
Sancti meritis liberevasit, nec de cetero talismorbi
Miracula in vita palrala. Episcnpalus [recu- molestiaequidquam persentit.
sali, zmuli superali, pius ubitus. 20 In Civitate Sptiletana mulier quiedam, Mar-
tha nomine d ; per sex annos niaxima infirmitate d
JAer, mirum si tam praeclara opera tunc temporis gravata, nec valens nisi alienis ulnis adjuta e lecto Spoleti cli-

mundu coruscabant, cum sermones illius vitie san- desccndere, neque alimeuta suscipere. ita ut quam-
a ctimonia et sequentia signa confirmarent. a Duin pluribus insana quandoque existimaretur ; benedi-
sanat puellam enim in Civitate Keatinn prsdicaret Fratep Bernar- ctione viri Dei percepta. sana atque incolumis reddi-
ulcerosam: nus et univcrsus populus confluerat ad eum au- tur, atque in agendis Deo gratiis tota civitas excita-
Ji ,

diendum : quidam Joannes Antonii Petrutii, habens tur. In Arctio quoque Civitate Tusciae, cum vir
filiam unius anni dualius plagis ulceratam, judicio sanctus uua Quadragesima frequenter pra;dicasset,
mcdicorum incurabilibus, ita ut ex una pccloris fla- et a vitiis suis maios revocasset dum quadam die ;

tus exiret, et ex altera viscera apparcrent ; post universus populus ad quamdam devotissimam e Ec-
urbem Aretinam Aretii plu-
priedicatioiiem suam, una cum uxorr sua, pradictam clesiam exisset. ac prope dictam
viam concto -
iihaui ad locum S. Francisci dictas civitatis Reatinae convenisset, ibidemque verbum Dei annuntiaret vir
ni importu-
in claustrum detulit et ambo genuflexi ffigrotan-
: sanctus ; pluvia permaxima supraveniens adeo in- nam sisttt.

tem liliam adillius pedesdcposuerunt, ulcera rsten- undare ccepit, ut omnis fere populus assurgens di-
dentes, et pro illius liberatione ab eo auxilium pa- scedere prsepararet. Ipsevero in Domino confi.lens,
riter implorantes. Quam vir sanctus piis oculis con- adhortabatur pupulum, ut omnes secum Deum de-
spii niis.NiLMioCrueisfactosuperpuellam.parentibus precarentur, ut mceptum sermonem perficere vale-
ait : Confidile. Potninus Jesus sibi grat iaui prasta- ret : et signo aerem signavit, et subito
Crucis
t, bit. Quod et factuni est : nam sequenti nocte sur- inundans pluvia cessavit. Completo vero sermone,
gentes parentes, invenerunt filiam iutcgrae sanitati et vix populo portas urbis ingresso, tam impetuosa
restitutam, et snla cicatricum vestigia in carne ap- ac procellosa pluvia descendit, ut omnes acclama-
parentia cernebantur. rent, pluviam illam tempore praedicationis, sancti
iONon minus in Prato, oppido Tusciae, miracu- viri meritis et oratione. in aere detentam extitisse.
luin evenit. Nam cum Vir Dei Bernardinus quadra- 21 Non solum vir sauctus virtute Dei, laugueu-
ginta continiiis diebus magna cum acceptatione tibus quam plurimis sanitatem conferebat, sed ab- Medtolan,
predicasset in preedicto o]pido, omuis Praterisis sentes quoque utprsesentes llluminataj mentis oculu sul) concionc
ridet animam
populus tanta eum veneratione coleliat, ui recedere clarius intuebatur. Nam cum in civitate inclita Me- Thobite Senis
volonlem virum Dei, et circumvicinis civitatibus diolani vir Dei pluribus diebus praedicasset, actum lunc mortux
vilmrii Dei evangolizare, unusquisque pro niinio est, ut prima die quadragesimae dutn frequentissime m calum
recipi:
amore ao devotione ad eum confiueret, benedictio- sermonem ad pcpulum haberet, quasi extasim pa-
nrm siisn pluiiis : (anlaque eral stipatus populi iniil- tiens sustinuerit ; et aliquauto temporis spatio ad
titudine, iil portam Prati exire minime valeret. Et se reversus, non sine cunctorum astantium admira-
Praltnsem cuiii inter primam
et secundam januam port&' san- tione incumpletum sermunem relinquens. quasi
juvemm a ctsa Trinitatis, abuniverso populocircumdatusesset; lnente alienus e pulpitu descendit Interrogatus au-
bove oblrltum,
bos quidam indomitus, e stabulo cujusdam portae tem a suciis, qnare sic in sermone deiiciens incom-
vicinee exiliens, ob populi multitudiuem coepit ex- pletam praedicationem contra morein reliquisset ;

pavesccre eflectusque pavidus, versus dictaiu por-

; cum primo cansam patefacere recusasset, majoribus
t;mi quam plures cervice, cornibus,
dirigens iter, precibus adjuratus, liumilis servus Deiin heec verba
pedibusque invadens, ad terram prostravit. Inter prorumpit Vidi Thubiam sororem meam, quam
:

quos adolescens quidam, b filius Nicolai Laurentii, semper ut matrem veueratus sum, eadem hora hu-
a dicto bove percussus atque confractus, ut
ita fuit manse carnis debitum persolvisse. Senis. et illius
tamquam mortuus e terra elevaretur et continuo :
animam immortalitatis stola amictam a.l ccelos ad-
clamor iiiayiuis factus est in populo adolescentem SCendisse. Hajc enim /'Thobia filia fuerat Diaaae, so-
expirasBe. llax audiens Pater anctus, ingemiscens roris inatris Beruardini vidua, jcjuniis, vigiliis ac
;
samim reddit
ai! llac lu.ra quidquid boni qieratus est Deus in
parentibus.
:
disciplinis Deo deserviens in habitu tertii Ordinis
terra Prati, conalns est antiqinis hostis auferre. Et B. Francisci, ex ipsius gestis ac moribus ab omni-
oompasi ione raotus, devenil ad locum, ubi prostra- busapprobata Qiiodcum accepissentsocii, non quasi
tus adolescens ul rtuusjacebal exanimis: etocu- increduli, sed id certa fide tenentes, secularibus
los ad coBlum exlnlleus pro eo Deum deprecans, quam
si- pluribus visionis praefatae seriem retulerunt.
gnoqiie cruois illum benedicens, adstantibus ait : Cujus mirandae visionis Mediolanenses certitudineni
Gratia Dei bic sanus erit, tollite euni hmc. Quod habere volentes, caute tj exploratorem Senas mise-
factum est. Nam vir sanctus iter suum prosecutus runt, qui de Thobia perquirerct. Inveneruntque fi-
est, sl adolescens parentibui vivus et incolumis re- delissima relatione, eadem die et bora, qua pnodi
Romsa quoque ac Spoleti alia per ipsum
stitutus c
xerat vir sanctus, Thobiam ridentem, spirituni
/.'OM.r \nnat
mirande operatus estDeus, sermonem illius conflr-
morbum re. emisisse. In civitate quoque Lucana provinciee Tu-
oium, manlia. Nam Romsa, oiun quidam puerulus quin-
sciae, cum vir sanctus ibidem ferventissime priedi-
i|Ueimis im.rlio reei,, ai-ritervexarelur,
Andreaejus Lucx commo-
caret, vir quidain devotus cibaria quaedam et duos data sibi va-
avia audiens celebre nomen Fratris Bernardini,
flaseulos vini per filium suum sancto viro Dei pro sa miracutose
tunoibidera prima vica priedicantis, in virtute
et eleemosyna transmisit et secunda die reversus restituta no-
:

meritis illius plurimum

dictum puerum ad oonflsa, Vlti
puer, niissus a matre, ut vacuos flasculos, platellum
Miiiin Dei adduxit,
saluie ad Deum ut pro illius ac tobaleam reportaret; unum ex sociis S. Bernar-
preces eflunderel pariter acsanaret. Cui
subridens dini adinveiiit, sibique utensilia praedicta reddi po-
vn- saiictii* ait IIuc operantur sancti rt amici Dei:
:
stulavit. Qui respondit: Omnia, fili, rehabuisti. Cui
se.l viule, cuiilitere peccala iua tu, et qui ilii sunt ait puer ; Nequaquam, Domine. Ingressus Frater,
proxiniiiircs.et |i,..xi,.;i ilucns euni, revcrterc
ad me, post aliqiiantulam moram rediit, et dixit puero :

et pro eo Deiiin depreeabimur, El

cum sic actum Vade, etdic matritus. utin camera superiori super
easet, sequenti dic mulier inagnif fidei
puerum ob- scrinio perquirat et omnia adinveniet. Quibus ver-
:

tulit viro Dei. in loco S. MariiB Arie-cceli ibidein bis per filium matri nuntiatis, supra mudum admi-

rans
 :

DIE VIGESIMA MAJI. 99*

rans ipsa, quod cameram et scrinium sciret, cura ligionem ingressus sum Seraphici Patris Francisci ; D
nec ipse vir sanctus neque sociorum ejus quisquam eadem die primam
eadera die professus in Ordine, M Ms - aqcil.'

unquam in domo illa fuisset, omnia juxta verbanun- Missam cantavi et eudera die primum ad populum
;

tii reperit ; illudque per orationem Sancti factum sermonem feci de Beata Virgine cujus amore et ;

et ejusdem
existimans, absentia quoque eidem prsesentia pari- grati ppto et tali die ex hac vita migrare. Et bac
:

honori eccle-
ter intcllexit. devotione motus, plures ecclesias in honorem Vir- sias conslruit:
22 Quanto vero caritatis ardore populos erudive- ginis fabricari procuravit, et asdes idolis dedicatas

Ibidem et
rit, testes sunt illius praedicationes, quas
infinitae. Reginae ccelorura teinpla consccravit. Nam in ci-

Arelli concio- populo utiliter magis quam subtiliter propnnebat: in vitate Aretii, cum vir sanctus ferventissime verbum
nans vldetur quibus tanta cum veneratione, ac tanta novi luminis salutis annuntiaret, et idololatrise crirr.en expro-
faculas
ex illius ore procedentis admiratione audiebatur. ut braret ; accepit fontem quemdam prope eivitatem
lapidea et arentia corda, mollia et carnea redderen- Aretii, qui vulgariter Fons-tectus denominabatur,
tur. Nam cum in Lucana civitate vir sanctus raelli- ab universo fere populo, et convicinae regionis
fiua in sermonibus ad populum eructaret, quidam viris ac mulieribus plurimura venerari : ibi enim
civis Deo devotus propriis pluries conspexit oculis, diabolo cultus latriaj exhibebatur ; ibi pueri, qua-
eliom in
quasi flammam ignis ex ore sancti viri proceden- si novo baptisrai genere purificandi, observan- toco abotltxa
tem, et solaris radii effigiem prajtendentem, et de tiis quibusdam et oblationibiis observabanlur ibi ; se svperstitto-

conteniptum or- nls.

nre ejus quasi rutilantes favillae exibant ac rever- prasstigiae ei idolatrantium ritus in

tebantur ; et sic radius ille ex ore sancti viri in thodcix33 fidei exercebantur. Quod scelestissinium
longitudinem brachii unius, solum dum praedicabat idolatrandi genus vir sanctus publica in coneione
exire videbatur. In civitate quoque Aretii matrona detestans, ipsemet universo comitante populo, Cru-

aut alotrum quaedam probatissima, Soror tertii Ordinis B. Fran- cibusque manu acceptis, ad prnfanum locumdevenit;
dtversicotorem cisci, multoties vidit, dum vir sanctus praedicaret, et ipsius manibus , concurrentisque populi tumul-
eructare.
ex illius rotundum, nunc nivei,
ore quasi globum tuantis opera funditus eversus est ille locus, et. solo
B nunc nunc sanguinei, cum viri san-
viridis coloris, adiequatus : ibique illius monitis ecclesia quaidam

cti fiatu exeuntem. Alio quoque tempore, cum h est erecta, sub titulo Sanctae Mariae Gratiarum. In

juvenis quidam bonae voluutatis, sed fervore tepi- qua, ad invocatiouem gloriosie Virginis, quamplu-
dus, B. Bernardinum consuleret, si Religionem in- ribus beneficia conferuntur, et in hodiernum usque
trare deberet tale ab eo accepit responsum
; De ; diem fiunt miracula, et languentibus sanitas prae-

hocfili, exorandus est Deus, ut quod saluti tuae statur. ut meritis Matris Dei illud Apostoli irnplea-

magis expedit. tibi insinuare dignetur. Et cum vir tur, Ubi abundavit iniquitas, superabundet gratia.
Manus atta-
ctu calcfacit sanctus juvenis manus tetigisset, tam intensius fa- Et quie de beata Virgine vir sanctus testimonia, ra-
sptritu tepen- ctus est calor in brachio juvenis illius, (etsi tunc tiones, veritatesque Virginis gloriam elucidantes in
tem,
inagnum esset frigus) ut ignitum brachium illi vi- praedicaticme adducebat, ccelestia signa cuncto au-
deretur, sicut post modum ipse retnlit ; qui hoc dienti populo fidem attestantia coinprobabant. Tem-
signo religionem ferventer ingressus, post annos pore nainque Renati Regis Sicilia: citra Pharum,
de itta prx-
plurimos in Religione sanoto fine vitam conclusit. duni vir sanctus superioribus temporibus in civitate dicans ut
Quae omnia signa nihil aliud nobis innuere videntur, inclita Aquilana, magna in campi plauitie evange- stcllls ir'

nisi frigida corda spiritu oris ejus et tactu incale- lizaret gloriam Virginis gloriosae ; gra-
et amoris, coronata,

scere. Instaurata sunt principe Bcrnardino. et fru- tiaeque fervore accensus , stellarura duodecim co-
ctuosus prsedicandi modus, et utilium editio sermo- rona eamdem mystice laureatam prsedicaret re- ;

et Ipsc stetla
num ut in libris quos composuit dereligione Chri-
;
pente et acclamante turba, visa est stella perlucida,
corouatur
utites iibros stiana, et de Evangelio aeterno, ac posteris legendos magno lucis radioillius caputcircum lustrans. Tan-
scribit :
reliquit, plenius continetur. Hos enim ediilit libros, tus quippe lucis splendor eiuicuit, ut ab ipso
illius

ne tam cito doctrinae suae transiret utilitas, sed ad Rege et multis hominnm millibus i qui astabant pos-
posteritatem usque perduraret, ut innumerabiles vel set clarius intueri. Quod mirabile portentuni, et

defunctus edoceret : cujus cloctrina admonentur om- cuncta quae vir sanctus docuerat venssima compro-
nes, ut vitia exstirpent. et gloriam [aeternam] con- babat, et futuro praesagio ccelestem virum, ut ful-
cnpiscant. Ex hujusmodi doctrinae fonte onines prce- gentem stellam Aquilanam civitatein in posterum
,

clari Evangelii praedicatores hauserunt, qui fructus post mortem illustraturum indicabat.
uberrimos in horrea Doinini congregavere et fru- ;
24 Hic vir Dei ccrlesti rore perfusus, talem se in
ctuosa semper ab eis in pnpulo salutis operapullu- omni sua vita exhibuit, ut rectitudine et integri- et contra
detrahentes
larunt, qui a Bernardini praedicandi vestigiis mini- tate vitae, ac caritatis. humilitatis. benignitatis exu-
fami sua:
me deviarunt. berantia, omnium Religiosorum speculum habere- prxvatet:
23 Profecto non est prastereundum, quam devo- tur. Nam cum
propter ejus prsedicationem et san-
tus Virginis de ea praeclareprasdicaverit, acde ccelo ctissima opera, maximus fidelium concursus ad eum
devotus Dei-
quam manifestasigna, illius dictaconfirraantia, cun- fieret, et apud omnes summa veneratione dignus
censeretur, illiusque laudes tota Italia merito de-
cto spectante qui aderat populo, apparuerint. Soli-
cantaret; non defuerunt invidiae telo confossi, qui
tus erat vir sanctus saepenumero populo in glorio-
riosam Virginem summis laudibus, in illius prae- canino dente eum corroderent, illiusque faniam ,

dogma pariter depravarent. Sed vir

sertim festivitatibus. adeo extollere, ut verba quasi doctrinam et
ad ejus amo- liceat, in Dei conscientiae rectitudine ac veritate confisus
de ccelo haurire videretur : et, si dici , ,

rem alios ej- Christum et B. Franciscum pro armatura adversus

cltat
exprobrandis vitiis et commendandis virtutibus ce-
detrahentes assumens, ad almam Urbem et Se-
:

teros sui temporis evangelizantes excedebat, in lau- sibi

dibus autem Virginis se ipsum vincebat. Tam prae- dem Apostolicam advolavit atque primum a felicis ;

clara enim de beata Virgine mystice et anagogice recordationis Martino quinto auditus, non solum ab

in medium deducebat, ut fere omnium audientium illatis sibi calumniis purgatus est, sed etiam per-
missus, ut Roroa; publice pradicaret ibique per
eloquii gladio tranfigens, in illius de-
:

corda igniti
plures menses, in sacrosancta Basilica Principis
votionem merito cunctos excitaret ; et divino,
virgineoque amore languens, continuans in prose- Apostolorum primum, ac per diversas postmodum
quendis Virginis laudibus, dum praedicaret accla- ahnaj Urbis ecclesias singulis fere diebus verbum
mabat : In die Nativitatis Beata; Virginis natus, Dei miritice evangelizavit. Finito vero in Urbe verbi
eadem die revolutis tamen temporibus renatus, re- ministerio ad convicinas civitates se conferens, eas
quas
 : :

100' VITA S. BERNARDINI SENENSIS,

A quas partialitatibus et civilibus discordiis desolatas persecutio vel pugna , eo est comna sublimior.
EX MS- AQllt. invenerat, ad unitatem, quietem, et concordiam re- 27 Fuit. igitur vir iste sanctissimns Bernanlinus
vocavit. ab ipsis eunabulis perfectioni Evangelicre consecra- totam Italiam
concionibus
25 Procedenbs deinde lempore, et vacante Eccle- tus ; •
1 1 i in vinea Dei cultor et operarius designatus,
1
ittustrat
recusat oblatos injunetora sibi opus quadraginta duobus annis exer-
siaSoin-nsi, vir sanctus ad eamilem Ecclesis.ni, coin-
Episcopatui,
muni coiisrnsii parique voto totius cleri pupulique cuit ; et nullis confractus laboribus, nullisque par-
Sriiriiuiitt,

Senensis, eligitur Epiaeopns; atque missi sunt prop- cens vigiliis. vigincisnnis singulis diebus, nisi forte
terea t.rinn virr nobiles OratOMs , Cierici et laici, itinere aut infirmitate praapeditus, operi tam salu-

ad fslicis Martinumquin-
reeordationia iiiemnratum berrimo insudavit. Et se immaculatum ab hujus
tum, ad elnctionis negotium persequendum. Nec seculi rnntaminatione custo<liens, priniuni in semet-

voti» iii-ii st Senensis populi assensup-Summi Pon- ipso jngtim Christi suave complexus est et adeo :

tifiris, et Fr.itrum sunruin tunc Ittim.i n:r Iv rlrsno vite exempio atque sacra praedicatione profecit, ut
i iilin Iiiiiii deerat : sed ipse vir sanctus contra , omiiem Italiara Evangelium renovaverit.
fere per
mentis siiai propositum talifl agitari sentiens ne , Hnjus nempe uberrimi fructus testis est tota illa
ilesiilerium patriae suae tanticque carHatis in se stu- provincia Lombardiai, testis et Etruria ac denique
dinm et afloctum parvi facere videretiir, et. Episco- universa Habebat vir sanctus thesaurum ab-
Italia.

sconditum fictili. Virgo nempe fnit, et usque ideo et

vase oh ser-
palem dignitatom et praeeiiiincntiam in aliis Episco- in
vnlam vir-
pis non probare ad ftomanam Curiam rursus re- ; in finem virgo permansit sicuti quam plures ex ,
qinitatem
diit, et ante ipsiua Domini Martini pedes oonstitu- Fratribus, qui sancti viri Dei vifain, mores et gesta
tns, Episoopaiem pridem dignit&tem, et eos omnes citriose explornntes ohservarunt postea sunt firmis-
qui ipsero digne et rum animarum sibi commissa- sime contestati.Nec buic veritati defuit testimonium
rum lalute administrant, plurimum commendavit : viri magnaa sanctitatis. Fratris .loannis de Capi-
sed poatea justas rausns et probabiles |ieroravit strano, qui super Imc magnificis Aquilanis civibus
quilnis ncc sibi, nec proximis, Vel S.nensi Ecclesiae litteras suas direxit, quas tunc Eitgenius qnartus
sxpedire comprobabat; in medium adducens sen- sunimus Pontifex perlegit. His pmfecto contestaha-
lentiain Panli, qui eum de aliis dixisset., Qui Epi- tur,sanctum Dei vinim Bernardinum, toto vitsa sua'
scopatuni desiderat , bonuin npus desideraf ; de se tempore, carnem suam imm.aculatmn ab omni cor-
ait : Non enim me misit Deus baptizaiie, sed evan- ruptione praeservasse, et virginitatem stiam illiba-
gelizare ner persuasionibue Summi Pontificis et
: tam mortis siue tempoie Altissimo detulisse. Hic
Komaii"!' Curdiunlium, nut precibus et larrvmis eniin venerabilis et probatissimus Frater Joannes
pracdictnrum Oratorum, adduci potuit, ut electioni de Oapisfrano, cum pluries totius Familias Cieraon-
aonssnsum adhibsret. Excosatus Undem a Supnmo lanti' Oidinis Minoniui de Observantia generalis Vi-

Pontiflce, a BuaSanctitate e1 Reverendisstois Car- carius extitisset, hanc fortasse veritatem a viro Dei
dinalibus liniia cnni prntin licentiaque discedens, ad Bernardino ex obedientia acceperat, quoniam vir
mirifims pnrdioaliones et alia sanrtissinia opera, sanctus cx liiiinilitate celare studuerat. Illud quo-

tnajori oum omnrum l.nidc ac veneratione, ferven- que jam pridem ipse Bernardinus, quredam regritu-
tius s'e coinertit. Nmi enini, ut prioribus tempnri- tudine anno octavo post Religionis ingressum affli- duplici corona
bus. consimUi binsa oleotioni de se lartae ir. Eccle- ctus, et credens se pro certo non evasurum, non- digmts.
/ t tlllllrllMIII
sia Ferraricnsi et Urbinatonsi , assentire voluit ;
nullis importune instantibus revelavit. Cujus cce-
,t I ,tr

IttlltllSI III
liiniis arbilrans talcin veiieran ,
quam assequi di- lestis muneris gratia duplici erat laureola donan-
/i gnitaleni h. dus, una profecto quse verbum Dei Evangelizantibus
20 Cum alio quoqtie tsmpore ab a?mulis vexa- exhibetnr, altera vero qu;e virginibus et carnis stui'
itcrnm confta retur, sub Eugenio quarto Poutifice niaximo et ; petulahtiam eoercentibus, Etsi militibus seculari-
.i ntitlns i tin
Sanclitas siia iliictrinaui, scieiitiam. pradicationes, bus gloriosura esl, ut hoste devicto redcant in pa-
/trinnliii ijtt*

tloctrino: vitain, iiiiuvs ,.| i]ii;jni:it:i mi:i diligentlssime exaiui- triani triunipliantcs : qnant.i potius et majus est.
nari I icisset
ailas p tandem per
ntea el aposlo-
; victo diabolo ad paradisum triumphantciii redire.
licas litteras, acientiam,
dootrinam et vitam iUius 28 Volens igitur ihiiiiiuiii honorumoperum remu-
Domum morbo
lneritn digivissimeque eomprobavit /. Nmi tamen vir neratorDeus Beriiardiiri.sun servo, suo invineaDo- cnrreptus
.siuirliis. tiililnis laoessitus injuriis, a t:nn pneclari roini operario fidelissinio, condignam inerc lem red-
ministerii susoapto munera deatltii j sed Evangelji dere ; ac post subactos labores, victo et calcato se-
eemitam, fess oblitpratam et comientem, et vit;u culo, illud ad Doininum glorioso itinere pervenire :

cMMiipln i'i linririiKi' verbia, ferventius studuit in- hoc ordine strenuum militem ad coelos evocavit.
uovare, Non enira ilb i;-; nie eral pati a Pralri- Nani ctini e Senis prcficisceus, in Aprutii provin-
bus, rjuod pnvsns i'M Clinsius : neque eniin qui au- ciam prsdicaturus devenire statuisset et postre- ;

ibt. sad qiu faoil eon>jitium .-t injuriam, raiseresl mum sermonem non ionge ab Aquilana civitate. ,
;

1
i
111
s toatre laoeratuJ, J sed qui fratrara laoeral labrriosissime cnmplevisset ; febrequadam ac fluxus
i" lege i-iiiii iiinviiirs :n"i el
i
iDnqeentibua in- i exuberantia laxatis intestinis afflicttis , in Aquila-
juriam liiriunt,
patiunlui- injiiriain qui facere se
illi
nam civitatem asellosubvoctus, inConventu S.Fran-
l/IM- Itlf ll.l/l
crcilimi, Nulliis qnippi- virn Dei iuerat dolor Aqulhv sump-
constcrnafur de in- cisci plurtbiis diebus languens resedit. Sentiensque
lis Sacramen-
ittlr, m, cursiniir |.r:rsrnliiiin inal.ii' rni
t
fiducaa erat fu- sr nl pnlinim evocari, omnibus Ecclesiie munitus tis moritur,
tururuill bonorum. Deniqne non ipse, sicul domus vitalibus Sacramentis, cum sui corporis dissolutio
sii|ii:i liniciiii priinm posita, consternebatur adver- imniineret, non valens amplius voce vel nutu quod
sis iHin contunieliis ntque maledicis
;
vocibus fran- optabat annuere, se ipsum paulatim e lecto (iu quo
gabalur, apUd quem spei robnr ao firmitas fidei vi- iniluius jaoeb it abduxit : et cuni nuda humo decu-
gabat |ht ipas qoa nos cruciant et fatiganf
.
magis bare coiiaretur, oculis in ooelum defixis laeto vultu
anl' tnorliis. SCians corroborari. Non euui terrebat vitre auste- qnasi riilrns glorjosom cmisit spiritum , : confecto-
riins ni)n inflrmitatum grqvitas qiias in
;
corpore que itinere virtutis et fidci, ad complexum et oscu-
diutivMinr i,.iri'.,\ii et spintu m.iiiis miam eame
;
lum Domini Domino ipso vocante, immortalitatis ,

vivax, iinimi Bmhitata corporis inlirinitatem supe-

amictus stola, pervenit. Obiit autem dicm suum vir ,,»n«U14
rabat ui de ao \iilgatissiniiim
probbeiBa illud veri-
:
xuirius anno Domini millesimo quadringentesihio Maji prldie '.'ii

ticetur. Srini'1 miicii qui siaiiiu patilur Adsctnsionis

: at. qui ma- qnadragcsinio quarto, vigesima die Maji, in Vigilia
ikmis sciuprr in pienis congrediliir cuui
.h.lnre, nou \sceiisionis D.niiiiii nnstri qua liora
.lesn Christi:
lijlcitur, quotidie cnronatur quo enim longioi- solomniter in pri.nis Vesperis' Auliphonaiu illam
decautabat
 DIE VIGESIMA MAJI. tor
decantabat chorus, Pater manifestavi nomen tuum Majores vero et cives ijiti prccerant gubcrnationi I)

hominibus ; nunc autem ail te venio. Hocautem di- civitatisAquih», corpus illud sanctissimura quam BI M. IQVtft,

vino consilio pie credimus, tali die et hora, virum primum rapiunt de manibus socionnn Fratrum, qui
sanctura ultiraum clausisse diem ; ut sicut Jesus illud jam in capsa asportandum coUocaverunt et :

Cbristus, consummata salutis humanae rederaptione, illud extrahcntcs et honorifice exornantes, quam
ad Patrern propria virtute venturura se profiteba- plurimis fidelissimis deputatis civibus custodiendura
tur ita de servo suo, gloriosissimi nominis sui prae-
; tradiderunt, ut sequenti luce omni populo videndmn
cone, fjui euui coram Regibua, Principibus, genti- in ecclesia deponeretur. Post cam vero diem, qua
bua et populis indefessis acclamationibua praedica- celebritas Dominicaj A-rensionis solenniter ageba-
rat , Autiphonae illius veritas , assertioque ipsius tur, cum de mnre
publicum corpus esset dela- quo in
in publico

Jesu Christi meritis et gratia, perpetuse felicitatis niiu, passimque conflueret populus videndi osculan- itelato,
fructu subsequente, aeterna? prgedestinationis signp dique illtus causa qualis ejus vita 1'uerit. et in
:

veritiearetur, cui laus est per intinita secula. Amen. conspectu Aliissimi quara ejus grata opera acoepta-
que extiterint, ipse 1 eus mirabiliter impensiusque
ANNOTATA. suis fidelibus declaravit, Tot enim et tam prasclara,
evidentissima ac rcaguifica prodigia, post ejtisad
a Surivs idcm narrat cap. 42, mutata solum dictio paradisuni transitum, illius meritis et intercessi me,
nis pkrasi. quara plurimis ejus auxilium Lmplorantibus, divina
b Surius cap. 43 idem re/ert, et Nicolai Laurcnla. clementia patenter exhibuit, ut ullo quidem modo
nomrn tnbuit filto. iwn hujus patri. in totportentis possit;veritas ipsa denegari.
c Surins ista habet cap. 44- et 4b. 30 Eadem enim hora diei Ascensionis, qua funus
d In MS. Rubewr.vallis dicitur uxor Martini Petri in Ecclesiara prolatum
fuerat, ante omnes unus
de Spoleto, et octo annos infirmitate gravata. Pasqualis quidam proeubuit ad pedes feretri
ptier Sttnnntur
40 appellal ffldem sauctissimaa ma- sancti Patris, atque ibi, praater spem et expectatio- tlmtdt dtio
e Surius cap.
tris Dei; addens quod ob nimium popnli concursum nem oinnium, rectus ille auinio ac fide, recto et al-
eogebatur in ccemeterio sub dio concionari. tero laterum, quo gravisSime aiite claudicabal in-
f Retulimus Thobiam inler PrsBtermissoA ad 1 Mar- cedere, divina Dei virtute prsstante, prora
tii, qjiQ die est inscripta Martyrologio Frnnciscttno Ar- quod majori etiam fide ac devotione inflami are
turi, et inde tn Fastis Senensibus Beata appella-
: et ccepit advenientis populi fiu nten u tdique tnrb m
tur. Capistranus addit, quod Bernardinum cetate 8U> Quod propriis conspiciens oculis Antonius d
porabat per annos triginta. oivis Aquilartus, qui altero laterum adeo brei

g Hxc eatptoratio in MS. cap. 22 tnbuitur Duci natus fuerat. ut non nisi admodum declivi a<! ter-
Mediolanensi atcum hac Vita.civibus.apud Surium.
: rarn corpore gradi valeret; divirta iraplorata ope,

h Capistrano miles Ducis Mediolanensis, in Reli- snper beati eorpus plenus fide se projecit; et subito

gione dictus Yv. Christophorus de Mudoctia, a quo, sequatis anibabus tibiis, quasi distortam protrahi
inquit. propriis auribus ex ore proprio cum admi- eam qnaa brevior erat sibi visnm fnisse jactavil ; et

ratione accepi. incolumis redditus, ad sancti viri extollenda pra>-

i Apud eumdcm Capistranwm additur: Prout ego conia populucn magis incitaVit. Cumque nberiora
ipse, qui haec dicto, propriis oculis aspexi. illiusdonaet prodigiaapparerent, universus populus,
k MS. Dominus ApostoHcus Eugenius
Ultrnjcct. qui magna cora reverentia ad funerales corporis exo-
Papa eidem pro una istorum civitatum, mitram , quias convenerat, illius potius videbatur natalitia
propriis manibus imposuit revenenter :ised ei regra- celebrare solennia, quam quidquam funebre per-
tiane Bernardinus sic respondit mitram deponens , tractare. Quod persentientes convicinarum civvtatum
humiliier Sunctissime Pater, noscatia me honorem
: populi, mares ac feminsc, adulii atque impuberes,
mundanum ideo respuere, ut libeiius in sanguine turraatim ad Aiquilanam civitatem confluebant, la-
et salute redemptorum valeam fructiflcace. Quod crymis acjubilis acclamantes, S. Bernardine, ad-
audiensPapa devotus, multum tedificatus super isto, juva nos. Et qui variis languoribus detinebantur, a
contentatus est. convicinis, etremotis oppidis jumentis subvecti, aul F
>
1 Builam ipsam datom 1432 Rom.r vn IIu.s Jn- alias asportali, ante feretrum deponebantur, ut sa- nc plu
nnarii habet Waddingus, adeumipsumannum num. 5, crnm illud pignus tangentes, a suis mererentur
unde partem transcribit Raynuldus, mtm. 5, uiute infirmitatibus sancti viri intercessione liberari: ad
pavtem transcribit Raymcldus, num. 24 ubi laudatur cujus sandti corporis contactura multi ao plurimi
Sanctus, ut acerrimus et rigorosus hasresum extir- sanabantur. Et sicpluribus diebus cnrpiis illud san-
gator etob ejus integritatem vitae, laudabile^ verbi
; ctissimuin inhumatum cuneto populo visibile per-
Dei prsedicationes et salutares bonorum operum , sistens, cella? potius aromatum, quam cadaveris
fructus. praeclarissimus fidei Catholicse Prajdicator odoi-em exhalare vidabattur^
et iustructor rectisssimus , in omni iere Italia et 31 Tota in civiiate ac ejus comitatu ceasabant ar-
extra, inter ceteros famulos evangelizatores verbi tes raeohanicae, et rustioa silebanl opera : feriati diea

Dei probatus et notus. solcunes agebantur : magnus tympanorum strepitus

immensusque totiuis populi applausus, diu ac aoctu
CAPHT IV. ardentia lurainana. iu sacpfl aede H. tfvniv isci, ubi
cceleste pigous residebat, quoddam insolitum Aqui-
Canonizatio Uliuset Corporis Translatio. lanse civjjtalis gaudsi ac jubili genus inferebant, ut
coelestes potius quam terreni incolffl censerentur.
V(um autem vir sanctus, mole carnis exutus, ad ea Nampartialium pordfi et dcssidentss civium animi in
#e corptts Se -
quae praaparavit Deus diligentibus se , iaefabilia tara unitara fuederataraque corcordiajm et pacem
"<w deferatur, bona pervcnisset ; consocii Fratres capsam prcepa- dcvenerant, ut niiiilaliud setlatis livoribus acclama-
"npediunt rabant, ut sacrum illud corpus et coileste pignus rent, Deura benedicentes, qai virum sanctum
nisi
AquHanl :
Senas asportarent. Quod conspicientes quara plu- Bernardinum, tot mirabilibus signis coruscantem,
rimi pus claraoribus totam civitatem replcrunt
,
desolatffl urbiAquilanaa Patronumaclntercessorem
,

acelamantes, Mortuus est vir sanctus Bernardinus. novisflinaum aggregaraU Non post niultos vero dies
Subito accurrit innumerabiiis virorum ac mulierum univer^aj Reyni toriusque Italiffl prownoia?. acci-
multitudo, ad sacrum corpus illud deosculandum. pientes virum Dei Ilernardinum suum diem obiisae,

et
 ; :

102* VITA S. BERNARDINI SENENSIS.

A per ipsum operabatur Deus, eum moltorum Christi fidelium intercessione omnibus D ;
et mirabilia quai qui eviden-
ad tam ardtium Canonizatinnis opus attinere
veresanctum communietpublicavoce prsedicabant: quffi
tla miracu-
txcouir ptr
oppidis, quan saluta- videntur diligentissime completis, quam plura Con- lornmprobata
laliam cele- et in cunctis fere civitatibus el
sist.n-ia pro hac solnm causa pertractanda advocavit
brantur. ribn» ejus monitis ferventissimisquepriedicationibus
recte fuerant institutaa, dum vitam ageret in huma- et ibidem enarratis attestantiumque fide roboratis

niB, ab universo populo solennes parabantur exe- quam pluribus, sed in uno prasertim Consistorio
ceiitiini et uno miraculis; ipse Pontifex, universa
qu83 magia ipsiua natalitiaa diei, quam
quiffi,
funera-
cultum prsetendebant. Exeitabatur plebs
loria
Cardinalium concioneassentiente, renihancin tinem
cuncta devotionem et. diversis in re-
in viri sancti :
usque deducere peroptabat. Sed morte praeventus
gionibus languentea inflrmitatibus, ipsiua imploran- Eugenius ipse quartus infectaiuCanonizationemSan-
iiniii, vota ad sanctum corpus emittebant, el cti dereliquit: cui succedens Nicolaus quintus, et
pluries per eosdem quos retulimus requisitus, ut
implebatur; CaBci vident, claudi
licum illiud
quod praderessor illius impediente morte non fe-
Hatl ||,S
ambuiant, surdi audiunt, leprosi mundantur, mortui
resurgunt, ul inferiua suoordine exponetur. cerat ipse adimplere dignaretur; mature et gravis-
Senarum civitas, tamme- siini'tani arduam cansam persecutus, cum mnlto
82 Ivi pjopter excelsa
rumore perlato, et tantorum miraculo- plura tlai issima miracula coruscarent, beatum virum
m ,:.;
,
|
|
,-,.,

Bernardinum Catalogo Sanctorum adscripsit, in

m(»U Ijul- fama indiea crescentej ne tanti ir.uneiis sibi a
iiini
eamdem ob-
Iflm ohi f/e
llati immemor aut ingrata inve-
Ecclesia Principis Apostolorum Romav:, in die Pen- tment
iiiikmii/i*
Divina maje ite i
an.
sed laudea potius Altissimo cum
el gratias tecostes, anno Dominicae Incarnationis millesimo 1450.
quarant : Diretur,
ejultatione referrel , volensque ineupermagna cum quadringentesimo quinquagesimo, Pontificatus vero
gravitate tam miranda prodigia, si vera essent, ut sui anno quarto, ingenti tntius orbis tetitia et ap-
quoniam niagni jubilaei solennitas tunc
asserebatur, vera fidecomprobare; publicosuperhoc plausu, n

concilio celebrsto, civem quemdam ex suis proba- temporis agebatur; anno vero sexto postquam su-
in ad Aquilanam civitatem destinavit, ut, si blalus vir sanctus ad ceelestia regna pervenit. Tam

tol tanta essent quas de eo ferebantur miracula,

a
• grata fuit universis populis liujus sancti Canonizatto,

diligentiua exploraret. Qui probatissiraus civis tam ut nullus pene tam parvulus fuerit Italise viculus,

pia; et sanctss rei negotium, a sua civitate sibi im- qui per solennes processiones prteclarum htinc diem
positum, Iffito animo devotaque mente suscipiens veneraretur: etper orbem magnis in civitatibns
iiHii

ad Aqullanam civitatem quam potuii celeriter se oppidisque quam plurimis ecclesias, sattcto illius
et qua; fama vulgaveral verisBima compe-
contulit: nomini dicatas, erexerint.
riens, el veritatis existentiam ipsam famam supera- 34 Inclita vero civitas Aquilana. quae talem ac
«irtimywe Adificata
i/,i'"",r rej qutecumque adinvenit ante siuiin adventum tantumineruitthesaurum possidere. nobile teraphim Aquilce eccle-
atrrpla miracula facta, aliaquoque praaterea quae ipsu spe- ac iocum Fratrura, sancto Bernardini noinini dedi- sia speciosa,

ctante persaui tum L)ei virum Deus mirabiliter edi- candum, quam primuin post illius Sanctortnn Colle-
dii. singula describensannotavit: et ipsa deinde in gio inscriptionem construenduin decreverunt b : quod
publicam formam redacta, et attestationibus quam tandem multis impensis peificientes, novo illud la-
jiblrilnis sllbsi Tipta, ail ralinliMil ci\ llalclu SiauMisein pidis pretiosi ornamento exornare procurarunt c.
liaiisiinsii, Quibus ab ipsa Senens: civitate inaximo Dederunt enim operam Aquilani cives, cum d Sixto in eam
transfertur
i iiiii mentis jubilo et devotione acceptis, ut tanti Pontifice Maximo, ut corporis illius sanctissimi ab Corpits.
fulgoris ineoruni civitate noviter exorti splendoret Ecclesia S. Francisci, in qua pluribus jacuerat an-
claritas cunctis Christi fidelibus lucidius refulgeret, nis, translatio fieretad memorandnm nunc et in fu-

pro Canoni' eorum nobilesOratoresadApostolicam Sedem illico turum templum ac locnm S. Bernardini. Quaequidem
id/loni iw destinavit, u! detam prteclaris signis et miraoulis translatio factaest totius provinciae Aprutii maxima
pclranda
inttat:
Pontificem Maximum Eugenium quarium certiorem cum gratulatione, et exterortim qui aderant summa
reddeient; pariterque eideni Bupplicarent, ut ali- Fratrum magno con-
exultalione, et totius Cleri ac
qtiibus ex Reverendissiinis Sacro sanctsa Romanae ventu anno Domini millesimo quadringentesimo
Eocle ise Cardinalibus committeredignareturetman- septuagesimo secundo, sedente SixtoquartoPootifi-
dare, ut de austerilate et sanctimonia vitae ac con- ce maximo, Pontificatus sui anno prinio, ad laudera
an. U72.
tinentia prsedicti viri Fratris Bernardini, deque ejus Jesu Christi, qui per omnia secula est benedictus.
F
prajdicationibus, scientia, doctrina, miraculorum Amen e.

viTilate, aliisque in tanto negotio necessarns it ,

.
j
,—

portunisse plenissimeao diligentissimeiiiformarent; ANNOTATA.

et quidquid per hujusceinodi exactissimam informa-
tiiinein compertum fuisset, sanctitati suae in con- a Qux tunc magnifice acta fuerunt Romse et Se-
sistorio referrent: ut prsedictis veris existentibus, nis, pluribur- describit Datlius, oculatus spectaculorum
ad sant-ti viri Canonizationeni cum omni celebritate, testis.

debita solennitate procedere dignaretur, ut quem b Nicolaus Papa buHum dedit anno 1451, pro con-
Deus tol niirilicis portentis ornavit in coelis, debe- struendo templo et ccenobio intra urbem Aquilanam, S.
idem faciunt rent ''t, Christi fldeles interris etiam venerari. Non BeruardiHO dedicamlis prxsertim in domo seu ecclcsia
Aquilanl iiiiinis ajitnl Sanctitatem Pontificis feoit Aquilana S. Tliomz, hospitalis S. Joannis H
ierosolymitani,
rmlas, t|ii;i. lain |'i'i'(msani margantam uieruit pos- siconcedutur, cinn licentia trant.feiendi postea ad illud
sidere: sed elucentia majora indies quse viri sancti sacras ipsius Relnjuias. Et B. Joannes Capistranus
meritis fiebant miracula, summi Pontificis aures SCripsit eodem anno ex Gcrmania epistolam ad Atfuda-
ma^is perpulsabant; propterquaa etiain motus il- nos, qua cosad ittud tcmplum et ccenobium extruendum
lustrissimua Princepa et Dominus, Alphonsus Rex adhortalur: qum anteopera Sancti sunt excusa.
Aracoiitiin, |ii ius de pra missis diligentissime cer c Templum illud et sacellum, in quo jacet corpus,
tl Kcj Mflu i. tior factus, apud Pontiflcem Maxinitnn plurimum pra-clare describit /faddinijus an. 1472 num. 13 et
labiirubat, ingenti devotionis fervore instans ac sequentibus. Sacelli anno 1505 conditi descriptionem
Bupplicans, sanctissimum dictas Canonizationis opus infra dabimus, uti et duplicis arcx crystallinx atque
quanto citius expedire. argentex.
33 Tandem cominotus Pontifex, signorum viri d Extat Bulta Sixti IV, data anno 1472 Kalendis
Dei sanctitatem attestantium comperta veritate, po- Maji, qua conceditur facultas transferendi corpus S.
tius quain hoc exposcentium Comitatuura, Regis et Bernardini ad noiam Ecclesiam, in qua Bulla extollit

singularis
 DIE VIGESIMA MA.II. 103"
A singularis vitae ejus excellentiam, signis et prodigiis viro suo devenisset: et in hospitali in puerperio adeo D
a Deo probatani, ac coruscantibus crebrisque raira- laborasset, ut per obstetricem et reliquas mulieres P.X MS AytilL.

cnlis manifestatara. Ipsam infra in Analeclis leges. tertius mor-

astantes mortua judicaretur, pes infantis ex utero
fuus natui
e Exiai exemplum lilterarum 12 Cardinalium, <lo- matiis progrediens apparuit, per quem obstetrix,
nantium indulgentiamin ecclesia hacS- Bemardini, in utmatrem a morte prseservaret, magno studio mor-
i feslis anni, 20 Octobris anni 1477. tuum filium extraxit. Quern intuens iiiorluiim una
de astantibus mulier devota. et obstetrix, Roge-
CAPUT V. mus. inquiunt. ut per merita S. Bernardini susci-
tetur puer iste, ut saltem sacro baptismatis ffl te
Miraculapostobilum. Suscitati mortui. Sa- renatus non pereat; et ego, si S. Bernardini inter-
nati moribundi, ca-ci, muti el surdi. cessione id nobis collatum fuerit, voveo ac promitto

R ximii Prophetae Davidis clarissiraa sententia edo-

cemur: quod in raemoria aeterna erunt justi. Qua;
imaginem ceream ad illius sepnlcrum quam priinum
deferre. Puer vero illico oscitare ccepit, et lotus
fonte perenni lacsugere: et indies incolumnis ac
A morluis quidemres ut veritatem in S. Eernardino consequa- sanus exerevit.
tuscitantur
tur, necessarium hoc potissimum decernimus, ut 37 In civitate Regali Gcntilesca, puella trium
ventura posteritas id scripturis addiscat, quod vi- annorum, cum extra portam ten\e exis-et. et h imi-
vcntes horaines ipsius Sancti temporibus propriis nes oppidi illius fossas iuunJarent; arrepta puella
oculis conspexerunt. Ne igitur tam clara mirando- ab inipetu aquaruin. quai exaperto laculo fossarum paelta aguis
rum testimonia pereant,quique post hanc no-
ut defluebant, per altas rnpes agitata, et inplanam fo- suflocata,

strara setatem passiraadvenerinthomines, praeterita veam prolapsa, mortua et ab aquis suffocata invcnta
veluti sibi praesentia scripturis agnoscant, ad omni- est, lutoque cooperta. Quam ut mater aspexit, ac-
potentis Dei honorem et beati Patris Bernardini cersita nb iis qui eam mortuam viderant, ut eam se-
B gloriam, post ejus felicem transitum aliqua ex ap- pultura? traderet: aspersa lacrvmis et geutinVxa, B.
probatis portenta succincta narratione consciibam, Bernardinurn inagna fidc invocabat ; nec a loco di-
et a suscitatis mortuis primum exordiar. a In Civi- scedens, exaudiri promeruit; et a morte excitatam
tate Aquilana, Amicus. puer decemetoctomensium, filiam amplectens, ad domum laita pervenit. Quidam
matremsubsecutusad convicinae doinum pergentem, item adotes-
Antonius Mei de Sublaco, puer tredeciiu aniioruin,
cens
iluin materostium convicinar subintrans ad interiora cum ad balneandum iu dnraine decurrentejuxta ec-
domus pervenisset, puerulus debili ingressu.ad quam clesiamSublaci pervenisset, a proclivi aquarum fluxu
pervenerat mater portam, devenit; et ipse intrans, comprehensus, per rnagnum spatium deportatus, in
et a tramitedevians quem mater tenuerat, in qua- saxosa loca collidebatur qui tandeui ereptus ab bo-
:

dam subinterranea tina aqnis plena prolapsus, sub- minibus illius oppidi Sublaci, aquanr non bibisseest
puer submer-
mersus obiit. Cum vero mater completis negotiis, inventus : sed sanguis ab ore illius defluebat, nul-
sus, proptcr qus3 ad vicinam secontulerat domuin, exire luin tamen in eo vitsevestigium apparebat. Etaccur-
vellet; puerum, quem cun: aliis infantibus colluden- rentes Fratres S. Francisci, quenidam panniculum
tem arbitrabatur, totam domum ut illum mveniret intinctum sanguiue, qui de naribus S. Bernardini
anxia perlustrabat. Patrona vero doinus, cum ad po«t ejus transitum effluxerat, super jacentem et
ostia cum pueri matre devenisset, pannos iu tina mortuum pueruni posuerunt voventes, qund si me-
;

supematantes conspiciens accurrit, etsuffocatum ex- ritisS. Bernardini advitam revocaretur, quam pri-
traliens infantera cura lacrvmis acclumavit; Hic est mum puerum ad sacri corporis tumulura visitandum
filius Tunc prre dolore confossa mater cum
tun*. perducereut. Etstatim puer, tamquam a somno ex-
sparso crine magnis ejulatibus acclamaret; tunc citatus, clamare ccepit. Hal hal et sequentidie inco-
vicini concurrunt undique, et veremortuum conspi- lumis ad ecclesiam devotus accessit.
cientes, cum puer per mediam horam submersus 38 In Castigliono, oppido Aquilani Comitatus, c/ exlinctat

jacuisset, nihil aliud quam de sepultura conferebant. rnulier quaedam filium mortuura pcperit : qui de utero in partu,

Superveniens quidam vir devotus et magna fide, plo- exiens, ab obstetrice per pedes vi lenter abstractus,
rantibus ait: i Mnnes genu flexi Dominicam oratio- m terram ut mortuus extensus est. Tune quaedam
nem persolvamus, ut meritis S.Bernardinipuer i.-te de astantibus devotamulier acclamavit S Ber- :

a morte excitetur. Oiunibus quam primum assen- nardine, qui niortuos ad vitam revocas, hunc susci-
tientrbus, bac oratione completa, puer mortuus ad tare digneris : et astantes quosdam excitabat, ut
vitam excitatus, magno totius postmodum accurren- sancti viri auxilium implorarent. Quod et ipse ;
il

tispopuli gaudio, vivus et incolumis afflictie matri infantis ferventius agens, vovitomnipotenti Deo, ut

redditur. si merilis et intercessione S. Bernardini puer ad

36Benedictus qoidam, Slius Corradini de Fa-
b vitaiu revocaretur, nomen Bernardini ei imponeret,
briano, morte praeventus a parentibus plangebatur ; et habilu Religionis per annum deferendum ei pro-
alius jam cujus mater. magnse fidei mulier, virum suura allo- curaret. Emisso voto, qui mortuus fuerat a 1 vitara
"peliendus. solcnniter baptizatus, et sospitem vitam
cuta, Faciamus, inquit, votum Deo omnipotenti rediens fuit

deferendi filium nostrura ad sacrum illud Corpus agens iu humanis perraansit. Augustinus de Inte- alius pauto
Bernardini, si ex ejus meritis illum nobis vivum ramno, cum filium habuisset, et ille septima Jie a post morluui.

quem mortuum deplora- sua nativitate expirasset; intravit camerarn, et ad

restituere dignabiturDeus,
mus. Cui maritus ait: Fac quod tibi visum fuerit, Deuin preces elTudit, ut si fllius nieritis S. Bernar-
jam mortuus Et ilomo egressus, invonturus qui
est. Jini ad vitam revocaretur, quamdam imaginem ad

foveam eftbderet in qua sepcliretur filius, domum tumulum illius deferret. Tunc arreptus levi somno,
reversus ut sepulturae traderetur, vivum filium in tali fuit visione admonitus. Sibi nempe videbatur,
quod genuflexus ante sepulcrum S Bernardini in
ulnis matris, uberasugeutera invenit.Voveratnempe
capella et B. Bernardinus, filiunr ejus
ipsa mater, quod B. Bernardinus mortuum filium
si resideret;

ad vitam revocaret, per annum indutum habitu Re- tenens in mauibus, sonora voce eumdem Patri por-
ligionis sancti viri ad sacrum illius sepulerum defer- rexit dicrns Tolle filiumtiium incolumem. Ev|er-
:

ret. Quod quidem miraculum omnes oppidi illius gescens pater, sumui" affectus gaudio, ad uxorem
viros ac mulieres ad laudera Dei et Sancti gloriara perveniens, filium inortuura deplorantem, visionem
exposuit et filium apprehendens, oseitantem llluni
prsedicandam excitavit. c Mulier quaedam, Margarita :

nomine, de Basilea, cum Aquilanam civitatem cum et vivuin adinvenit.

39
 I04
-
ViTA S. BERNARDINI SENENSIS.
TheatiaB, invasit hac visione quemdam Fratrem, ma-
et in D
A 3!) Matthia, Blia Jacobi deCastro ripa: :

gnam pollicentem, contemplabatut.

laetitiam
eh «6. -gi-n-.
i„ Alenti fiumiae snffnceta, cuma patre diligentis- sibi
1' gurgite Paulo vero post ingressus ad eam quidam familiaris
JJJjJ eime perqoireretpr< tandem submersam in
""'"'
'"'
ex Ducis Salve. inquit. Domina. filius tuus
fluminis miraculose adinvenit. Erat nempe aqua ni-
parte :

mullum lim exponeba- vivit ac loquitur. Tunc mater, plenagaudio ad filium

_i ,
foetens et turbida. quia
scd Dei virtute, aqua, rediens, astantilms omnibus emissum votum ac vi-
tur ibi ad raacerandum :

sionis seriem enarravit; etconvalesceusfiliusvotum

ea parte qoa roortua jacebaf puella, clnra et li-
devotissime implevit.
qnida soluni apparebat. Tunc prospiciens pateream
mortuam extraxit, et accurrentes quam plurimima- ii In Spoleto Civitate Ducatus Solomea puella
.
[emii lefunctam illara magnis ac dolorosis
.
quatuordecim annorum, plaga pestifera adeo ulce- puella peste
clamoribus in Castrum supra defereb mt lccurren- < rata ut judicio medicorum nulla spes penitus erat cra/ic«o,"

teeillisquam plures ex Caslro, et S. Bernardinum recuperanda? salutis, anxia ad mortem properabat.

Nam subito color Cui ait mtesta ae dolens mater Coinmendo te, :
,,, mantes, exaudiri meruerunt.

filia iuea. meritis S. bernardini, qui tam inirandis

roseusin facie puellaj apparuit; et virtute Dei acB.
Bernardini roeritis puella a vitam rediit. Anto- coruscat prodigiis. Tunc filia, debili voce, quasi
de Leporanica, puer quatuor an- secum alloquens, ait O S. Bernardine, concede, ut
:

nius Martini
tuis meritis, a tam gravi morbo liberari merear.
puer moriiim. norum, cum per decem boras mortuue jacuisset,
matrr infantis plurimum maritum suum adhortaba- Slatim autem post mediam noctem apparuit B. Ber-

tur, ut meritis B. Bernardini mortuum puerum com- nardinus dictte puellas protulenti verba bate in no-
omnipotenti Deo et B. Ber- ctis crepusrulci et (ut ei visum fuit) vulnus morti-
;

mendaret : et voveret
nardino, quod si meritis ejusdem, infantulus ad manucontingens, illam benedixit. Tunc puella
fermii
s-nncti Corpus ileferret.
vitam respiraret, ipsum ad matrem alloquens, ait Mater, nonne hunc suavissi-
:

Continuoemissovotoexauditaest eorum deprecatio, mum sentis odorem^nonne hunceonspicis Fratrem,

evigilans, vivus rese- qui meo inha?ret humero? Cui mater, potius eam E
I! et puer, quasi a gravi somno
ex gravi murbo delirare existimans, ait. Dormi,
pansm ad mandncandum et vinura ad biben-
:
dit, el

duui petiit ounctis qui adecant mirantibus, Deoque filia. At illa eadem replicans dicta, altiusproclama-
:

omnipotenti ac B. Bernardino gratias pariter agen- vit Salva facta smii. Quod mater accipiens, dixit
:

'' fili.e Ubinam est Frater iste. filia ? Cui respondit :

tibus il.
:

Joannas CohudeMareriocum
iii e
filiuni haberet Ecce nunc per feiiestraiu exit. Et subito sanam eam
Mortliuntlt
infirmum, et ita in extremis positum, ut funeralia conspicientes, B. Bernardiui meritisetiiitercessione,
snnantur
Deuiu pariter laudaverunt. Nicolaus Teutonicus, ex lapsu
in Epararentur ab :iliis seorsum sequestratusmente
;

et corpore, pia devotione proslratus oravit ad Do- Perusii inhabitator, prolapsus ex civitatisPerusinse tonfractus

minum, quod si meritis B. Bernardini dignaretur mceniis in terram, totus confractus cecidit: et in-
ftlius voto a
patre fuetit, Altissimus suum filitur. pristinse sanitati restituere, volutus sanguine et non minima cerebri parte, per
nudiis corpore vovens ipse et discaleeatis pedibus, OCto quasi horas insensiliihs permansit. Tunc ejus
sacrum corpus B. Bernardini visitaret. Et ab ora- devota uxor S. Bernardini suffraginra implorans,
tione consurgens, accesjsit ad filium quasi murtuum, vovit Deo, si meritis sancti viri Ulieraretur, ad san-
magna fide vocans eum nomine : qui continuo res- ctum ejus tumulumeum quamprimum accessurum :

pondens patri, seafaucibus mortis ereptum meritis quod prastante Deo et suffragantibus meritis Beati, vnventeuxore.
li. Bernardini libera voce proclamavit : et cibuin acdum est ut liber evaderet et incolumis.
sibi pr.eparari poposcit, et quam primum sanus 53 Quidam Cola nomine, puer sex annorum de
Domino cooperante surrexit. Ivo de Britannia, in Rocca Marsir.anfedirecesis.csecusa nativitate natus, niuminaniur
Procitralor
RomanaCuriaProcurotorcausarum.cumgravissime dum mirabilia quae Deus operabatur per sanctum oxti guinque
iini, inlirinarctur, ilhus infirmitatis increraento loqnelam suum Bernardinum in partibus Aprutii ubique praj-
catftai

uunisit. per octo dies nihil penitus iocutus. Dum as- dicarentur, per homines illius oppidi adductus est

tantibussociis post iongam extasim mortuus appare- adsancti viri tunmlum. ut illius meritis visura recu-

ret, et de funeralibus et sepultura pertractarent. peraret. Mirum ! quippe puer magnae fidei, luinen

i. lati mirabilium quss deS. Bernardino a quam recepit, et omiiis plebs laudem dedil Deo, et B.
pluribus ferebantur, unanimes pnedictum Ivonem Bernardino, qui talem contulit cbjco nato gratiam
devoverunt, quod si illius meritis ad vitain evaderet, singularem. Rodolphus Venantii de Cameriiio, qui p
eumstatim adejus sepulcrumcum oblatione quadam amborum oculorum caccitatem incurrerat, ductus
et Missaruin decantatiqne, in Ecclesia ubi sacrum est a patre ad B. Bernardini sacrum corpus ubi :

corpus requiescit, profecturus esset. Continuo cum per aliquot dies. maxima deprecatione depre-
smisso voto, corpit loqui;et sumptis viribus conva- cans.pro liberationefilii.perseverasset in uno ocu- ;

luit, et votum devotus cnmplevit. lorum meruit gratiam luminis obtinere adpropria :

41 Filius Illustris Ducis Sora, gravi morbo labo- postroodum redieus. gratiam alterius oculi conse-
raus, biduo phraieticus effectus, peritissimis tribus cutus. Pctrus Paulus Civitatis Theatinse, cum ex
niedicis advocatis, ad illius curam omnibus medici- quadam infirmitate, quam Physici guttam serenam
narura remediis adhibitis, aggravatus tandem infir- appellant. cieeus omnino esset effectus ; aquamplu-
Oicos
flliUi
milatis increniento. loquelatn pcrdidit. Parentes ribus exhortatus, vovit omnipotenti Deo, quod si
Sorte,
itaque, de lilii vita desperantes, cnm a medicis mo- meritis B. Bernardini lumen recipere mercretur,
rituruspniiiimiiarelur, etloiigajamextasi utmortuus perannum habitura Religioins sancti viri deferret,
orederetur; viduales pannns et funeralia quseque etsacrum ejus tumulum visitaret. Emisso voto, se-
condigna prseparabont, mater \ero teneriori afiectu mane lumen recepit; et.votum persolvens,
qui nti
acriorique percussa dolore, suum intranscubiculum, ad sacrum ejus corpus accessit. Filius Juvenalis de
ii tmdo poplite sed ferventiori fide ad terrani pro- Monte-Leone, quadam infirmitate ca^cus effectus est
strata, lacrymosa voce talia protulit. Tibi voveo, omnino. CuiPater compatiens, tnagnadevotione il-
Pater sancte Bernardine, si rtlius meus, tuis meritis lum B. Bernardino commendavit et si illuminaretur :

ac precibus ad vitam revocatus, pristinam fuerit filius, capnt cereum se olilaturum dcvovit. Emisso

s.-iiui atera conserutus; eumdem ad sacrum tuum tu- voto filius lumen recepit, gratias agens Deo et viro
inulurit duobus mansibus in ca-
accessurura, atque sancto Bernardino. Nicolaus Jacobi de Perusio, spi-
pella ad illius tui sacri corporis custodiam perman- culo percussus in cculo, lumen amisit, cum pupilla
surum. Quo emisso voto, ilhco levis sopor eam oculi oinn visiva substantia esset vacuata penitus.
(juod
 DIE VIGESIMA MAJI. 105'
CJuod concernentes et pater juvenis vulnerati, et
ocuius
aunis clauda permanserat. Jacoba Joannis Petrellse D
et Rentiiis qui eum spiculo invitus percusserat ; raa-
de Nursia, clauda sinistro latere, brachiumque ha- EI
spiculo evul- ll8 aqoii.
gna pietate moti accesscrunt civitatem
'

sus. Aquilanam, bens paralyticum, patiensque oris deformem tortu-

ubi Sancti corpus requiaseit ;
eUnteillius tumulum ratn, ita ut horrenda visu appareret;
prostrati, pro obcwcato juvene ad
ad urbem
Sanctum preces Aquike profecta, et Sancti patrocinium ferventide-
elTudere : qui Perusium redeuntes,
juvenem sanum votione invocans, quam primum ab omnihus pra-
et restitutum oculum ad pristinam sanitatem repe- dictislanguoribus meruit sanari, et ad propria in-
rerunt.
culumis remeare. Nella Rutii Antonii dcOfeuo, a
44 Fetrus Antonii, de oppido Barberini in agro
nativitateclaudaasinistro latere, itadeformiler
Romano, surdus et mutus anativitate, amiorum un- cum
ambularet ad terram tendeus ut nionstrum
decim, ductus a patruo ad sepulcrum cernen-
S. Bemardini; tibus videretur; ad sacri corporis tuinulum perve-
statim ut patrui nutu pronus adliaesit capste,
in qua niens, et beati viri, meritts et intercessione
Cumntur libera
corpua sanctiasimum jacebat, cunctis udrairantibus
muti et surtli gratias Deo agens abscessit.
tns. ao ii vlainantibus
Deumque pariter laudantibus, 46 Joanna Matha-i de Podio Poponisco, a nati-
utriusque intirmitatis salutem consecutus est.
FUms vitate ab utroque claudicans latere, per ejus ma-
Angeli de Nania provincias Campanite, a nativitate trem ducta ad beati viri tumulum. illius invocato
mutus natus est cujus pater magnalia quse opera-
.
patrpcinio iibera penitus effecta. et recte ambuians
baturDeus meritis S. Bernardini conspiciens, vovit li. Bernardi incritis, ad propria rcmeavit. Marius
B. Bernardino, ut si filium liberaret, illius
imaginem Joannis dc Comitatu Aquilaj, Uabens a navitate
depingere faeeret in sua; sanctitatis memonara. Nec tibiam siuistris laton^ altera breviorem per
dimi-
moram passus. pictorem convenit qui tiguram de- dmm pedem, ct inde deformiter claudicans; profectus
pingeret. Completavero figura, apud eamdem tilium ad sacrum corpus II. Bernardi, humilique reverentia
praesentavit, et genibus flexis auxilium Dci et S. eidem inliserens, liber effectus, rectc gradiens, Dei
Bernardini merita implorabat; supplici eos prece potentiam et Sancti merita collaudavit. Antonella, E
compulsans, ut loquelae facultatem filio suo muto filiaAngelutii de Ticno, Aquilani Comilatus, clauda
prajstare dignarentur. Statim autem locutus est nata et per septem circiter annos claudicans, ut
mutus, soluto vinculo linguas illius, maguifkans ne ulla quidem illi gradiendi facultas cssct attracto
Deuiii, et S. Berr.ardini tnerita praeclarissima corpore, ad Sancti tumuluni deducta, superque
digne
couimendans. In agro Senensi Simo Joanuis, de illum extensa, integram statim optatamquc salutem
plano Castagnani, a nativitate mutus et surdus, ex recepit.
multorum, meritis S. Bernardini confidentium, nu- 47 Perua, uxor Mathau Petruciide Aquila, qua)
tibus et piis pollicitationibus attractus, iu Aquilam sex annis adeo languida in grabato suo lauguerat,
Civitatem deveuit; et ab eis qui eum adduxeratin ut os*a ex juncturis exire videraitur, et adco con-
capella, ubi Sancii corpus raquieseit, ut Sancto se
.... ,.,
,
parabtlicx
suinpta ut nullatenus corpore pedibus seu maiiibiis qiiaiuor,
,

commendaret, nutu admonitus est. Ille autem jace- posset se raovere; profundaque jam ulcerain carne
batseduluspluribusdiebusaute tumulum, ostendens sua et rcnibiis praiscrtim ceriiebautur, ex ons quo-
signa inagnas devotionis. Tandem pauperculo, fide- que gravi corrosione lingua illius loquendi officium
liter pulsanti, aperta est janua divinae pietatis et perdiderat, uullo valens medicorum patrocinio su-
;

soluto vinculo utriusque infirmitatis, sanus redditus blevari; delata ad corpus S. Bernardini, supplex
ad propria remeavit. ac devota, ex omnibus antedictis iutirtnatibus sani-
tatem consecuta, la ta et incolumis ad propria re-
j

ANNOTATA. meavit. Fuit Ritta Antonii Sabelli, de populo Val-

vensis dia-cesis, qua; per annos circiter triginta
a Idem refertur a Surio cap. 62, el appeUantttr quatuor adeo l.mguida jacuit, uttoto ullius temporis
mater, Baturella Maria Burgensis ; viriuci-
; vicitta, decursu numquam ambulare aut scse erigere va-
tans ud invoctUwnem S. Bernardini, Dominicus Va- luerit ; et si per alium erigi aut volvi coutigisset,
santis, tertiam S. Francisci Regulam professus. pne dolore flebiles emittebat voces ct quauuo de ;

b Paucis refertur in priori Vila num. 89 inter mo- loco ad iocum sc movere conabatur. manibus pedi-
ribuudos, ctdkilur poslea Bernardinus appellatus. busque ac toto etiam corporc reptans, ut serpeus F
c Extat apud Surium cap. 03, el marilus vocatur gradiebatur. Hasc imposita jumento, in civitatem
Joannes et bospitale S. Ltidovici. Aquilte delata, et super capsam tn qua positum
d Inter miracula, ipsum, adhuc viventem quatuor erat corpus S. Bernardini extensa, omuipotentis
mortuos suscitasse legi indiealur, in AIS. Ruiess-vaUis Dei virtuie et sancti viri iutercessione, sana facta,
sub /iitem cttp. 23, et iipud Surium cap. 64. et omnem
consecuta prosperam valetudinem, im-
e lu citata Vtta num. 69 dtcitnr Joannes, juvanis mensas Dco gralias agens, ad propria se contulit;
24 annorum filius Colae ex Materio oppido Aretii, magnificans opera Dei, qui talem viro sancto dadit
retiauiscircu-mstantiU omissis. sanandi potestatem. Doniiuica. ptiella quaiiior anuo-
f ln MS. Ruiest-vallis dicilur Cola Antonii Sil- rum de Comitatu Albx, a nativitate gressu et lo-
vicolio Benedicti de Rathamor Ficonensis dimcesis, quela privata, emisso voto per matrem, quod si
nisialius cxctts sit. Apud Surium cap. 69 Jacobus, puella atam acerbissimis morbis liberaretur, eam-
surdus et mutus a primis vitae initiis, peregre ve- dein ad sacrum tumulum deferret; cum lioc sero
uiens sanatur, quod multis aliis prsestitum est. mater vovisset, sequenti mane puella se erexit,
auibulaus ac ioquans, perfectas valetudini gressus
CAPUT VI. ac loquelae restituta. Catharina , tilia Francisci
Cancellarii, puella sex annorum, cum a nativitatc
Alii inorbivarii curali. VinummultipUcalum. arida a cinguio infra, et adeo dissoiuta fuisset, ut
nullo pacto a sc ipsa surgere, aut recta stare valeret;
Ia Larutia, uxor Mathutii de Aquila, a nalivitate manibus reptans, nates per terram trauebat. Pia
liiuc inde claudicans, adeo deformiter se jactans, vero e|us mater pluries tnfantulam ad sacrum cor-
Sanantur
'taiitlx srx ut vix ambulare valeret, magna fide accetsit ad tu- pus lleati Bernardini deferre curavit, Deoque vuvit
raulum B. Bernardini et super capsam ligneam, in
; quod si merilis Bernardini filia sua sanaretur liabi-
qua jacebat sacrum Beati corpus, extensa, surrexit tum religionis sancti viri eamdem per annum
libera, recte ac libere ambulans, quffi viginti tnbus deferre curaret. Piacuit Altissimo supphcantem pro
Maji T. V 14" filia
 VITA S. BERNARUINI SENENSIS.
intercessione a tam saeva vexatione protinus liberari. Quaedam D
A filiamatrcm exaudire, etB. Ilernardini
unquam alia mulier, Paciutia de Monte-Leone, ab immundis
EX MS. AQUIL. liberam filiam ita ivddere. ac si nulla
obsessa spiritibus, et ab altero laterum ab ineunte
fuisset infirmitate detenta.
hydropisra «tate deformiter claudicans in civitatem Aquila-
:

48 Catharina uxor Maneti de Aretio, ab

nam ileilucta, et sancti viri prostrata tumulo,
hydroplcm
inflrmitatedetenta,corpushabensadeotumefaotam,
tret, a medicis immundis spiritibus relinqui, et aclaudicandi infir-
ut ambulare aut dormire vix valeret;
et
B. Bernardini intercessione, tibiis mirabi-
admonita. quod illiut brevis essetvita; cum
devo- mitate,
ad illum se supplex liter sequatis, meruit liberari. Mulier qusedam, Flora
tissima essel S. Bernardini,
sufiragium pro salute iiiiuiine. Je Cassia, a spiritibus immundis vexataet
contulit, devotaque illius

Mulier vero, ipsa sequenti quasi amens, in obliquuin collum et os hic inde
corporis imploravit.
visione conspexit ante jaetabat quaj etiam dexterum brachium habens
nocte levi arrepta somno,
:
in

astantem B. Bernardinum, quem sic incompositum, ad beatus Corpus delata, illiusque

ipsius lectuin
mori- meritis liberata a spiritibus, tres carbones evomens.
allocuta ait: Quare, Pater sancte, nobiscum
hoc ei in intelleotu sana, magnificans Deum ad propria
turus non accessisti i Cui respondit sanctus, quia
remeavit. Genutia, uxor Mari de Aqnila, qme miin
bei consilio actum est. Et sequenti mane tumor
iUe
reliquit. Margarita, immundis spiritus pressura aggravata, et per sex
evanuit, et incolume corpus
Annati de Perusio, hydropica, ad annos obsessa, caput ad terram quandoque collide-
uxor Petrucii
bat, et acerrima ssepe vexatione illius inembra
fincm ultimum usque deducta; cum accepisset quod
exanguia prajmortuaque cernebantur ad S. Ber- ;

qusedam devota mulier haberet partem bireti sancti

nardini tumuluin deducta, rejectis brevibus reli-
viri, quam copulam appeUant, magna devotione
quisque scripturis e collo pendentibus, magnificans
conservatam prsediotam advocat mulierem, summis
,

Deum et Sancti merita, rediit liberata.

exorans precibus, ut eam dictte copulaa parte con-
devota, illain ut 51 Angelella Joannis de Castro Franco, Reatiiue E
signare dignarctur. Assenlit iiuilier

quae continuo, dicecesis, pluribus annislanguida, nec valens se de sanantur

optabal dicta copula consignans :

lecto mnvere, aut quidquam manibus operari, mem parolyticl

superno adjuta prajsidio, meritis gloriosi Bernardini ?"'"«" e '

Balvafactacumastantibus bris dissoluta, continua vexata paralvsi jacebat.

copiosam aquam emisit,ei
de H»c civitatem Aquilas in capsa lignea ilelata, et
in
pariter Deum collaudavit. AntoneUa o Maturii
super capsam in qua corpus S. Bernardini quiesce-
Aquila hydropica, pro cujus liberatione quamplu-
bat extensa, continuoconsecutavaletudinemliberata
rima fuere adhibita remedia, cum ab omnibua hac b
permansit. Mulier quajdam, b Sanctanomine, Aqui-
inflrmitate moritura judicaretur, ad S. Bernardini
ad tumulum sancti viri laiia; dicecesis, quaj novem fere annis adeo paraly-
pra3sidium ^e conferens,
super cratem tumuli prostrata, tica iistens, ut tremulum caput neque vigilans aut
i

deferri poposcit, el
dormiens stabile tenere valeret; ad tumulum S. Ber-
ontatam consecuta est incolumitatem.
nardini deveniens, cratemque sepulchri contingens,
49 (lanuria. uxor magistri Joannis Theutonici,
in Aquila civitate habitantis, per multos annos ab ea illico qua detinebatur, infirmitate libera, om-
m fluxum san- nipotenii Deo et servo suo Bernardino gratias egit.
nassa ex anteriori parte conl
esl
totldem ]>a- Antonius Janutii, annis triginta magna trementis
tlentaa /'»-
guinis, adeo viribus exhaustis consumpta, utnihil
conspicere valerel ac nu nieilieorum ac paralytici capitis vexatione gravatus, mirabilia
rutn san- qua culis
i i
:
i

quas operabatur Deus per vin sanelum Bernar-

guinlt
°1 e convalescens, quadam die
B. Bernardi suflragia

nocte vero sequenti tah luit visione dinum accipiens, in nocte inagna flile ad sepulcruni
imploravil :

quod apud sepul- illius perveniens, ipsius sancti nieritis optatam con-
praeventa. Videbatur enim sibi
ipse Sanctus super secutus valetudinem, Deum collaudavit extollens
crum S. Bernardini resideret, el

manum imponerel quse evigilans om- pariter Sancti merita evidentissima. Christophorus
ipsius capul :

ac mundatam inveuit. In Civitate de Montepolo de Farfa, per aunos tredecim jacens

uiiiii se liberam
paralyticus, etadeo consumptus utpotius semimor-
Aquilana Petrucius Patrochii, per annos fere tri-
tuus quain vivus videretur; suinina ilevotione
ginta tresfluxum sanguinis passus, multis ac variis
accensus, ad sancti viri tumulum perveniens, sanus
remediis pro sanatione adhibitis, nec humana valens
effectus est, et incolumis ad propria remeavit. Se-
ope liberari, emisso voto ad S. Bernardinum inte-
gram valetudinem consecutus. Petrucia uxor, bastianus de Sabina, a pueritia paralyticus e1 aridus,
es1

de Aquila, quindecim annis passa fluxuin ac a sinistro claudicans latere, meritis Saticti con- F
Pauli
fisus, ad iUius deveniens moiiuiiieiitiiin, supplex ac
ganguinis, medicorum remediis nuUateuus valens
prostratus, sanct.i viri meritis utriusque morbi
liberari; ad sepulchrum S. Bernardini supplex ac
devota perveniens, illiusque.se meritis el intercessio- valetudinem consecutus, oinuipotentis Dei magnalia
nibus commendans, optima functa valetudine exau- collaudabat.

diri promeruit. 52 Antonius Camerino, Bitonti habitator, sa>v;e

50 Jacoba, uxor Butii de Nursia, quc per tri- lepra morbo percussus, et adeo acriter maculatus,
ut non Bolum avicinis, seda domesticis quibuscum- mma an tw
-

ai b immundi spiritus invasione molestissime

aggravata, varia temporum vicissitudine horrendos que vitaretur, et in remotis leprosis ceteris vitam leprosiduo:
impetus agebat, stridens dentibusque fremens, et agentibus aggregaretur exhortatus a quodam suo
;

l.tht itntftti
se totam miruro in modum exagitans, adeo ut vix amicissimo ut se B. Bernardino commendaret, ad
t nergumena sacium H. Bernardini tumuluui votum emisit et
qtutttiQf. octohomines eam tenerevalerenl ;delata ad sacrum ;

S. Bernardini tumulum,in signum suse lifaerationis, Aquilam deveniens, confessus sacraque sumpta
ih gre :ujusdam astantis Eteligiosi evomuit car- Communione, corpus Sancti devote visitavit; et
biiiiein quemdam extinctum, ita vehementer cali- aliquibus diebus supplexac prostratus perseverans
iliuii. ni .iniiiii recolligentis eura non aliterquam
ii,
sancti viri meritis ae intercessione. a lepra penitus

sj ignitus foret supercalefaciefaat : exinde libera mundari meruit; et dans gloriam Deo, ad propria
permansit, Deum glorificans pristina vexatione bu rediens, sanus et mundatus omnino perseveravit.
blata. Moniahs qusdam monasterii S. Agnetis, Dominicus de Castro-Franco, apud Consentiam ci-
Ordinis S. Augustini de Monte-Leone, obsessa ab vitatem Calabrise, evidentissimo leprae morbo infe-
immundis spiritibus per decem et novem annos, quaa ctus, et in quadam corporis parte acriter ulceratus;
Mtiim siiaiu ducebal in clamorifaus ei variis ferali- sentiens mirabilia, qua; meritis S. Bernardini ope-

libusque actibus; ad sacrum corpus delata, beati rabatur Altissimus, maxima cum devotione Aquila-
viri nicritis et intercessione patrocinantibus, meruit nam civitatem deveniens, sancti viri tumuluin pro-
stratus
 ; :;

DIE VIGESIMA MAJI. 107*

stratus visitavit eidemque se magna fide commen-
;
c Seqiubatur atlestalio Cpesaris de Gyptiis Notarii, D
davit; et aliquibus diebtis devotus perssverans, ab
ulceribus ctopit sanari, et quasi squammae a carne
fidem facie.ntis, extracta est praesens copia a
t\uod " »s. »qcil.
quodam libro, in charta membrana scripto, in quo
et cute illius defluebant ac paucis inde diebus ita
:
inter alia reperitur descripta Vita D. Bernardini
perfecte mundatus est, ut neque cicatricis alicujus et quod penes Reverendiss. Guardianum monasterii
vestigium appareret; effectusque sanus gratias Deo Aquilani modo liber prsedictus asservatur : atteslan-
egit,et Sancti merita quibus potuit praeconiis extol-
tibus eidem Cxsan, Regia auctoritate Notario,
ut
lebat.
viroproboac legali,pei- suum Cancellarium Vincen-
53 Quidam Ricardus Micutii de Aquila, per anm is titim Cesura, Camerario et Magistratu Magniflcffl
trcdccim adeo horribiliter morbum caducum passus civitatis Aquilas, die penultimo Aprilis, mdi.xx Do-
est, ut frequentissime cadens acriter torqueretur: minicae Incarnationis anno.
qui magna devotione ad Sancti tumulum deveniens,
curantur
unaque nocte in capella orans ac persistens, in
epileptlci
quatuor; qua sacrum corpus jacebat, ab epileptico morbo VITA I ANTIOUIOR
Sancti meritis et intercessione meruit penitns libe-
Auctore Barnabaeo Senensi cocevo.
rari. Blasius Petri de Rocclia Cucete, qui adeo
epileptico morbo laborabat, ut omni pene die in
Ex MS. Francisci S- R. E. Card. Barberini.
terram miserabiliter cadens sterneretur; ad viri
sancti corpus deveniens, et ante tumulum magna
PROLOGUS
tide prostratus, illico est curatus illius meritis et
intercessione. Frater Ambrosius de Ungaria, Ordinis
AD ALPIIONSVM REGEM.
Minorum, epileptico niorbo aggravatus, adeo ut in
mense ter aut quater ad minus cadens, torqueretur; iJanetissimaeRegiae majestati Alphonso, Dei gratia
audiens mirabilia Dei ex meritis S. Bernardini a Regi Aragonum, Siciliae cis et ultra Pharum, E
quam pluribus praedicari, vovit omnipotenti Deo, Barnabffius Senensis, servulns snus. felicitatem
se, cum suorum tamen licentia Praelatorum, beati tlicit. Vetusta sane ac laudabilis antiquorum om-
viri corpus visitaturum, intercessione libe- Itegi Miition-
si illius nium Serenissime Princeps, adhuc consuetudo viget
so tnscrlpta
rari mereretur. Miruml quippe de cetero numquam ut hi qui Litterarum studiis diu insudaverint, labo- Acta
post voti emissioncm quidquam morbi illius mole- rum tandem vigiliarumque suarum opuscula aj
stiae persensit, et perfecte sanus effectus, gratias Prir.cipes scribere consueverint non ut sua doc-
:

agens Deo, votum devotissime persolvit. Lucia, trina eus sapientiores aut prudentitires eflici velint
Francisci de Reate filia, epileptico rnorbo graviter sedudpotms benevolentiameorumdem nanciscantur,
oppressa, cujus mater votum emisit, ut si meritis atque ex ea eorum oratio aliquid majoris auctori-
S. Bernardini filia sanarelur, ad sacrum ejus tumu- tatis consecutura sit. Ego igitur hunc pristinum
lum eam deferret ; numquam in posterum talis morem secutus, hoc opusculum, lucubrationum
morbi vexationem persensit sed perfecte curata, : mearuin testimonium, in quo Beatissimi Fratris
et ad ipsius tuniulum deducta, Deum magnificans et Bernardini totius bene actae vitaa gesta scribuntur
extollens Sancti merita, ad propria remeavit. ad Serenissimam Majestatem tuam dare seu offerre
54 Gum Paulus Lurae, civitatis Reatinaa pau- decrevi a nua stimmam grafiamme conseqtii mire
:

Vino in ter- perculus, tempore vindemiie octo tantum barilia confido, sjieroque liunc meum libellum, tua potis- .
act ca at
-

au .
ram effitso
vini cum dimidio vel circa collegisset, et in parvula simum causa, majorem auctoritatem posteris rela- ctoritas.
vas replelur
semel vegete collocasset; ipseque Paulus in custodiendis turum. Quod profecto mtinus, contemplatione ejus
gregitus animalium extra civitatem vagaretur; sanctae et integerrima; vitae, tum etiam tua amplis-
porcus, quem donii nutrierat, ad vegetem deveniens, sima erga omnes manstietudine, tibi lut spero et
turacbium seu spinam vegetis dentibus abslraxit, et opto)gratumjucundumqiie fore [confido]. Reliquum
maxima pars vini defluxit. Quod comperiens Vanutia estDeus ipse imniortalis.qtiidquidvitae tuae supersit,
dicti Pauli uxor, perterrita nimis, furorem mariti faustum, felix, fortunatum perficiat. Vale. Ex Sena
timens, votum emisit, quod si Dei virtute et meritis Kal. Aprilis mccccxv. p
B. Bernardini provideretur, ut furentis mariti con-
vitia et verbera fortasse evitaret, ad corpus sancti CAPUT I.

viri visitandum se conferret. Factum est autem ut

ad vegetem rediens anxia mulier, eam ad summum Ortus, vila monastica, virtules Cardinahs
usqueplenam inveniret : quod mirandum conspiciens ei Theologicx.
convicinis propalavif. Ex tunc accurentes quam
plnrimi de dicto vino infirmantibus bibendum offe- Jjernardinus, qui ob res ejus sanctissime gestas,
rebant, et sanabantur : de quorum numero Anto- in omni vita sua Beatus habitus est, civis a Se-
nius Calamandi, ab unius oculi ctecitate curari me- nensis, (quod antiquissimum est Hetruriae oppidum
\ub,lit:r
ruit, postquam ceelesti dicto vino oculum linivit. et per universum orbem fama vulgatum] ex nobilis-
natus
Mirum! quippe nulli petenti degenabatur vinum sima familia Albizescorum oriundus ftiit cujus pater ;

istud. Cum autem viginti duo barilia ex vegete vera summa; probitatis Tullus vocabatur. Ejus vero
Eestimatione extracta fuissent, et vinum amplius non mater, ex b Masta Senensium municipio orta, ut
exiret : accurentes quidam et magnia dovotione ex- primum matura fuit a parentibus Tullo civi ingenuo
poscentes saltem guttam unam illius ccelestis vini nupta traditaque est ex eoque gravida facta,
;

invenerunt illa abundamer iteruni e\ vegeic illa vi- filium enixa est cui abiis Bernardini nomen impo-
num defltiere, ut vero nmnium judicio postea sex situm fuit : qui ubi pueritiam castissimis et optimis
bariliaconcurrentibus etpetentibus distnbuerentur. moribus educaverat, avithssime sesead litterarum
Amen c. sttidia contulit, optimosque habtiit suae tempestatis
prseceptores. Ceterum bievi temporis spatio, re-
ANNOTATA. liquos aetatis suae condiscipulos latinis litteris su- « Utleris

a ln MS. Rttbese vullis, filia Mathusii per duos perat. Sed ubi jam sua a'tas vigesimum c prinium entdltus,

attigerat, ad Religionem S. Francisci, rehcto c

annos hydropica. annum
b Sancia uxor Buccurelli de S Erasmo. Idem seculo hoc mortali, se contulit Sancto quodam ; et a

MS. viro, cui Joanni Ristorio nomen erat, Fratre ejusdem

Onlinis
 ; ;

108' VITA S. BERNARDINI SENENSIS.

Siquidem sane liquidum appareat, hoc cum D
Ordinis Religiosis vestimentis indutus est. Ibi vero lioc

a: B.\nNAB* ft .
anno revolutoin solennitate d Assinnptionis BeatiB- sa?pissirae plerique hoinines eum virum summis pmdens ,

EI HS.
sima; Virginis Mnrioa matris Domini, professionem laudibus celebrandum callide ambirent, ut aliquid
d aliquando ex eo audirent, in quo eum perverse
Ordinem
spontaneain efficiens. obeJientiam, paupertatem,
castitatemque vovit. Sed in primis omnia sua hona capere possent. ut ita primum eos cognoverat, ut
S. Frattclsci
abeorum insidiiscavere potuerit. Erant enim
pro/ttefur pauperibus, amore ct earitate Dei motus. elargitne facile
acprovidus
est integram inviolatamqu? animam servans, ex
;
in eo viro consilia prudentissima ; nam prresentia,

sententiagravissimorum virorum, qui seeiim fauiili- cum comparans, quidquid futuri accidcre
praiteritis

ariter domestJeeque vixerurit. Illum quippe affir- poterat praemeditabatur et exinde omnes casus,
;

ir.are ansi sunt, pudicissiranm ruisse, atque virgi-

sive adversos sive prosperos, aequo animo et gene-

nilate ornatissimum per omnem vitam permansisse. roso perferre didicerat. In qua quidcm virtute
'.i Quem quidem virum omnes virtutes comitata; tit.um floruit, ut ferrae omnes amici et benevoli

t,i\titt , sunt. Nam si ile justitia (quse est virtus, per quam sui, de omnibus fere rebus, prudenter consilium
tcnax crga ad alterum qucmqiiam sc recte babere aiunt) loqui caperent. Belli autem inimirissin.us. pacis vero
Jlcum et amantissimns omnium fuit. Tanta qnippe de eo
aliquiil voluiuus, ncmo vir melior neqne justior
Sauctos,
reperietur. Principio enim Dei cultum reliquorum- viro apud Italos Principesopinio fuit ut eumcrebris

que Sanctornm ita piereligioseque servavit, ut non legationibus exposcerent ut omnia sua oppida,
;

injuriu justissimum audeani dicere. Prajterea erga quse in ditionehaberent, in pace confirmarent: ipse
patriam surama fuit cuin pietate tum etiam caritate vero eos libentissime, ut eorum justae petioni satis-
devinctus ; illuc spem omnem ac. desiderium contu- faceret, adibat unde seditiones omnes atque dis-
:

lerat : ibi in monasterio magnam fere ejus vitae eordiae, opera sua sanctissima, sopiebantur. Quare quoscumque
eum pro suo cap-
partem agens, complures de moribus libros cons- cum aliquo iter haheret, coloni atque opjiidani,
tu docens.
cripsit; nec niiiius civitati proiuit otiosus, quam in eorum sanctam doctiiunm audi-
oppidis, ut ah eo
quotidianis suis ,'idiiinnitionibiis, quibns pra'ter cete- rent, retinere conabautur. Credo cquidem. similis
^ ros omnes valebat. Itaque et. sedinsas in Rcpublica ac talis fuit olim Apostolorum concursus, tanta
patrix im-
part-s Buie admonitioiiibiis compressit ; et cives Dei virtute et gratia repletus erat. Docebat enira
jtrimis con-
sutit. varie de rcpublica senticntes, unanimes concor- rusticos. grosso modoet perfiguram quamdam, bene
desque fecit ; iniiuitias et odia, in animis civium beatequevivere:sic enim demonstrttbat, praedicabat-
inveterata, in pacem lienevolentiamqtie convertit qne.Itaqucsibi diflicile erat gressumper oppidaetvil-
etusquead mmiliari ejussermone animos liominum las coloniasqu»habere.Sideainicitia(qua3beneviven-
quos quotidie dmvcniret persuasit, nt una oninium di electio vocata est) aliquid dicere volumus, omnes
civiimi inens atque nlcm aniunis videretnr. Itaque Italici eum summopere dilexere. Sed
Principps
semel cum iu frequentem Sanatum vcmsset, cives inter ceterosSerenissimusRex Aragonum Alpbnnsus
quos antea solos convenisset, eo die universos pe- in eum Sanctum virum benevolentiam maximam amatura
Pnntipibus,
racri quadam oratione allncutusest ;idemqiie omni- mortem suam ad Roinanuin
habuit: qui statiin post ttAlphon-
bue faciendutn dixit,quod jam unicuique privatim Pontificem Eugenium Papam Quartum epistolam, so ftetje,

|n i
u.iserat. Itaque ejus civitatisstattisin perpetunm tum de miraculis suis, tum de sanctissima vita
conflrmatus solidatusque est, si cives in futurum narrantem, misit: quaequidemhisverbisnotata est.
(quod Deus omen nvertat) non inter se pugnare, G Sanctissimo Domino nostro Papje Alphonsus
sed ab hnstibus rempubiicampariBtudio ac laboribus llex Aragonum, Siciliae cis et ultra Pharum, re- qiti cjus Cano-
commendationem dicit. Commendavimus saepe nu- inzadonem
t't,tii\ ui iul
vendicare velint. Si etiam de fortitudine dicere
vcrsis, pnstulavU a
(qiiam Peripatetici pericula subire dicunt) qualis et mero nostras per litteras Sanctitati vestra; quam Papa
quantaperii ulorum ejus pro fide et religione ser- plurimos, quos vel enritm dignitasaliqua vel, spec-
vanda voluntaa fuisset, advcrsitates quas mralestis- tatavirtusacmeritacommendandosesse postulabant
sime tulit [declarant]. Verum
hoc scilicet tcstimo- sed his tamen quales pene innumerabiles habet
niuin dure iu hac praeclarissima virtute vi.letur, quotidiana luec iiiortalium vita, et usus, nec ultra
qiin I n.iistantia inaxinia jperseverantiaque fretus eam condiiionemaut nobis commen.lare, aut Sancti-
nulla pericula pro religione augenda audire unquam tati vestra; roinmendatos eos accipere licuit in ;

recusavit. prsesentiarum vero, cum Aquilie, Fratrem Bernar-

4 De temperanlia (qusa quidem virtus circagus- dinum tot miraeula, totque generum edere, omnium
convcrsatto-
tn .1 tactus omnemque rem veneream versatnr) indeadvenientium fair.a constet, qusesunttestimnnia
ne eufii /'- modesto viro. quid prresumere aut
in eo snncto et vitae sancta?, quam in terris agebut; Sanctitatem
minis.
vaticinarimenteanimoqusnoatrD dcbemus ?Primum vestram suppliciter oraiuus, ut illum canonizare, et
eiiiin cum mulieribus nulluni cnmmercium, ntillum inter Ecclesire Sanctos consecrare dignetur. Adsunt
colloqunim. iusi publiiT, babere unqunm ausus fuit adsunt Principes, adsunt Respublicse,
Italiae populi,
ne aliquo modn ciuitagio earum ipsum tanta virtute adsuntdeniquccujusquesexus. aetatis, grndus. et con-
perCectum coinmacnlaret. Cihuni vero et potum ad ditionishomines; quiante ip^ius Sanctitatis vestrae
toMus i»
sobrietatem, quod naturse sutisftctuin putaret, ac- pedesprostrati, utid faceredignetur, precibus, suppli-
cttio vt pottt,
Jejunlastiamnuraquam ipsum praetarisss, cationibus, votis.unavoce uiioqueconsensupetuntet
sua in sniuta et imuiacnlata vita reperitur, quam- orant. Adesthasc aetas.homiuisDivini raeritis illurai-
qur.m ipse natiira nmi niinis robusta fnisset. Quarum nata.etgloriansquodillumtemporibussuisviderecon-
quideni reruin innumeri testes existunt. praecipue tingat, qualem antea multis jam seculis non licuit.
qui siH-iim qnntidianum usunicontinuarunt ; quorum Adest qunque aeterna et ccelestis gloria, quaj ipsam
testis fidelissimus fuit optimus vir pertotam vitam Sanctitateni vestram ad id faciendum quasi jure
suam Frater, e Vincentius Senensis, ejusdem suo compellit atque invitat; ut sicuti, per tot ac
Rcligionis Frater. qnl secnm vigesimum septimum tanta evidentissima per eum edita miracula, illum
iniuiiiii in luinestate et sanctitnte morum vixit et Beatum Dei Sanctum in ccelis gloriosissime cano-
niimquam a latere sanrtissimi veri discessit : qui nizatumesse ostendit; itaSanctitas Vestra in terris
certesipost morlem illius superesset. multa inira- exequatur, et sicut Domino placuit,ita factum est.
cula, qua sibi soli nota erant, cum summa laude Almam personam vestramet conservare et extollere
illnis viri manifestaeset. dignetur omnipotens Deus noster in regimine Eccle-
b Prudentem vero eum, praeter ceterns nostras siiesanctaesiue. Ex Neapoli xm Kalend. Scptembris
tempostatis homiues. facilc ab omnibus judicare cst. mccccxliv Item ipse Serenissimus Rcx Collegio
f.

Cardinalium
 : 1

DIE VIGESIMA JJAJI. iosr

Cardinaliura epistolas de hac re scripsit, et quinque rebus qui recte se et bene hahet, jocundus, comis I)
et Cardi- aliis Cardinalibus, orando et precando eos, ut sanc-
nalilfus.
et urbauus nuncupatur et circa haec omnia qui
: t. nirt\*it.F.o.
tum hunc virum in Catalogo Sanctorum, eorum cura moderatione se gerit, rcctissimus atque hones- t.xM9
mhtlominus
opera liaberi faciant. tissimtts ab omnibus putatur. Qarum quidemrerum Kimitnte
7 Qui quidem virbeatus. cumin sermonem inter usum liic vir Sanctus ad utilitatem oominum, do- ae iitt.

loquendum Regia de victoria urbis Neapolitanae mestice et jocunde suseipiebat: quoniam rursus
jucunde iucidisset, haec verba habuisse dicitur, earum rerttin una circa veritatem, altera vero ciim
duni pro solatio et consolatione sua, in hoitu- Dioderatione vareafar. Quamobrem, et ip<e his
lo quodam Monasterii sui prope Senam, ad rebus ornatus familiariter, ut res et tempus postu-
primum lapidem erat, cum discipulis suis. Hasc labat, cum omnibus hominUras laudabilem
sic etiam nova meliora sunt, quam reliqua futura, nostra tenebat.
aliis Prin-
pro patria, tam alacri
et liberate tuenda. Cur h:ec In fide tpiis nieHor
cipibtts ca-
'.)
eo aul ardentior? quam fn fidepnc-
rus. vuUnloqui ausus fuit?Credo equidem, inDei atque quidcm pcr universam Italiam, ipsc tuba sui dicanda cons-
re
in spiritu Dotnini, vidisse eum futuram nostra? tans, nomcn
nantissimss voeis praedioavit, nomenque Domini bo- Jisii iiK-utcat :
patrise ab hostibus liberationem non dubiam. Cum JeMt
stri Cliristi coram Principibus et Regibus
g PhilippoMaria Prineipum Prinoipe tanta laniilia- raanifestare audebat, ut tanta in veneratione illud
ritate et amicitia conjunctus fnit, quanta maxima Sanctum nomen ipso prasdicante Christiani babue-
dici potest cum exteris uationibiis, in lns locis, ubi rint, tit nullo modo vel litt.>ns vel oral xpri-
Sancti viri religiose extstunt atque inhabitant. Ro- merc quis possit. Credo cquidem, nec mihi vana
manus eiiam Ponlifex eum virutn, in ejus vita et lides in hac re tara mirabili extat, suo sincerissimo
post mortem. Sanctum appellare solitus est. Inter conli, purissimoque aureis litteris nomen hoc Jesu
barbaras vero nationes sita optima fama crescebat sculptum fnisse ; ita frequentius, ita firmius ex ore
indies. Siquidem deliberalitate aggredi volumus, snavissimo stio, cum dulcedine ac suavitate quadam
aut aliquid hac laudabili virtute de eo sancto
in res inabat. Spes atttem, qualis et qnanta in eo viro
viro dicere cupimus ; priraum omnia bona sua, quae extitisset, quis unquam exprimendo dixeritl Virtu-
ampla satis erant, pauperibus, juxta Evangelicum tes enim suae de hae re verttin testimonium dare vi-
dictum, dedit. Cujus rei experientia mauifestissima dentur. Nam
Dco omnis spes ac desiderium suum
in
jamdtidumapud Insubres Mediolaniextifit; qtumiain ipsinn posuisse, omnes ona mente, una voce falen-
cum tllic pfimum orationem. de amanla ac con«er- tur; a quo sane adjamentum ad utihtatem hominum »iii plemu,
vandapauperate.adpopulumilluiiiinnnmenimhabuis- suscepit, et quibits in rebus fortissimum tniiitem in
pecuiiiani
set; magnam vim anri Philippus Maria Mediolani bello vitioruni sese constantissime pr3?buit. Erat
oblatam
caplivis Princepslllustrissimus donoofferrisibi liberalissime enim virttitum amator, malnrttm et vitiorura extir-
rcdimendis feoit, qnam vim peeuniae sibi erogutam eum ipse pator, bene aiitem faciendi hortator inaxtuitis; ut
expendtt alacri vultu acceptasset, stathn loca captivorum exir.de mortales, qiiumquatn proclives ad
:

malum, ad
petivit : captivosque omnes, pro quantitate sibi ero- bonum expetendum totis viribus sui causa se ipsos
gata, qui alteno icre tenebantur, ex vinculis relaxari ilirexerint Arbitror equidem, qttod in caritatc Dei H carilate
lu-rfectus,
fecit. Illud cum totam per urbem innotescere cuepit nnllus tam ardens unquam extitit : neque in liac

[populus] paupertatem, qtiam ipse tantopere prse- virtute qiietnpium [eo perfoctioremj tillo pacto re-
dicando laudavit, ad ocekim miris prsedicationibus perire est. Eui::! vero si quis aliquam molestiam
extulit. Magnificus, ultra consiietum morem inor- patiebatur, tali quoque incommoditate etiam ipse
talitim, et ipse maxima cum gloria suae dignissinue aliectus crat. Nam in Christo proxiiiiuni diligebat.
laudis repertus est : quouiarn ut Peripatetici Pln- In omui vero sapientia et doctrina, mira qus lam
losophi rectissime ajuut, cum plura otticia magni- diligentiaj fiorens, divinarum humanarumque rerum
ticorum virorum supersunt, pra-cipue tamen , 1 sibt cognitionem adeptns est. Hnncvirum, omni vir-
aedificandis reparandisque templis ad hortorem Sanc- tute prioilituin fuis-e, et otnnia ccelestia ac diviua
torum; qtiarum rerum testis Papia civttas, ttbi cognovisse, cuncti mortales fiatentur qu niam qu;e :
nfque Oinilt
irttilc pTX'
exlruit 300
tentplum ornatissitniim, prope mtenia, quod Mona- sursuin sunt contemplabatur, autem ile. tsiuii qua'
i

dilus.
monastcna cbi S. Erancisci pias incoltint, aiditieari cnravit; spernebat. In qua quidem re ipse Deo fretus, ad ea 1'

testis est Mediolanum, ubi denuo templum sancti qu;e iinmortalia sunt tota menteaniinum sun a diri-
Angcli juxta civitatem pulcherrimutn ab eo condi- gens, divinus in hac niisernina vita mortali appa-
tutn apparet; Lestis est universa provincia Gulliai rebat. In omnibus vero scientiis acutissimus fuit, ut
Cisalpinse, ubi regionem incolunt Ligures, lusubres causse rernm omnium silii notiores existerent, juxta
Boi, Ceiiumaiti, Etiganei, Veneti, quibtts quidem iti Maronis carmen.
Monasteria condita, auctore
locis plusquain trecenla Felix, qui potnit rernm eognoscere cau
Beato fratre BernardinoSenensi, sunt. Intelligentiis perspicacissinius, et quidquid iniiis in-

SMugnanimus inter omnes mortaJes fuit, nam in tellectus sapienter appreheudebat , in dulcissima
prosperis mitissiinus erat, in adversis autem rectc oratioue sua, facilitts omnibus enodabat. In arte

contempla-
ferens, omnium mortaliuin consiautissimus habe- vero, quai recta ratio factibilium habita est, doctis-
tionem amaitSt liatur. Magua et honorabilia pro religione servanda siiuiis prajter opinionrm lioiiiinnm evasit su;e eiiiiu :

appetens. oinnia humaiia caduca, et mortalia iufra res, al. eo diligenlissime manufactte, testimonium
se posita cxistimabat. Sunimutn eniinbonum inacti- ostendere, et deinonstrare diluctde videntur. Instni-
one virttitttm cielestia contemplamlo locans, vitam meuta quajdam organea lib eo fabricata] extattt

conteniplativam optimam esse verisratiombus com- Majusculae et dehcatissimaj litters suae supersunt ;

probavit, juxta Evangelistam, Martha, Martha etquasdamalia, quaeli.meste delectabiliasunt. [osten-

solicita es, et turbaris erga plurima, porro unum duut] ut in Otio cum diguit:ite maxima vitam dege-
est neccssarium, Maria autein iptiinam partem elegit,
i rit.

quae non auferetur ab ea. In vita vero ac coinmiiui

conversatione mortalium, cum necessariumsit jocus ANNOTATA.
et ludus, [opusestut] eorum actiones mediocritate
metiantttr : in verbis cura jocun-
quoniaiu jocus a Hic quamquain in civitate Massa ortus sit, ur-
ditate, honestead tcinpus, gratia fugiendi laborem, bistamen Senanim civis extitit, unde ex paterno
versatur;ludusvero in actibus, in eodem modo se- sanguine generosam procerura propaginem duxerat.
cunduin personarum deceutiauiieperitur quibus in ; Ita 6'. Anloninus ct alii.
b
 ;

ncr VITA S. BERNARDLNI SENENSIS.

b Massa Srnensi agro et ah urbe ipsa distans
in spicientes discedere possent : quam ipse semel in D
die viilere sese non satiabat. Sed ulii socii ejus per
A. B ns nxo. milliaribus 30, uimil Capistraimm. Est aulem versui
EX MS.
Populonium seu Plumbinum, au in Episcopali S de viam Camillise ambulantem videbant; Quo t.enes
i
iterl interrogabant. Respondebat autem. Ail aiui-

c Iinn tiiniii mtalii 22 ubsoluto, itt feslo Nalivitatis cam meara videndum vado, quae mihi oinnium pul-
H. Marise 1/110 natus, hatritum assumpsit. eherrima cordi est; quse quidem potiusideaqutedam
d Itno Naliviiatis, ut atiihubent. summi boni exemplarque extat in quam quidem :

, \ 1442, fere biennio ante

incentius hic obiit trnno picturam tantum animussuavissima conteinplatione
S. Bernardinum, inscriptus Martyrologio Franciscano alfectus erat, ut se in Iieatorum coetu contemplando

Arturi ad diem 2ii Jugusti. esse arliitraretur.

ipsistunc abobitu Iribus solum mensibus. Ipsa 12 11 (Juini|iie prsetereajam sunt elapsi auni, quod
iinitiit miracuta infra huic Vitsesubjunguntur. hujus rei miraculum in urbe Aquilana ipso prasdi-
q Philippus Manti Dux Mediolanensis prsefuit «l> cante, matremiiue Domini nostri Jesu Christi lau-

,iini'i, 410. Quem adhuc vivenlem Avctor mirifice lau- dante, iurlitusRex Rainatus, omnisque et stella ad
eumeo loci

anno 1147 plelis ac primates Principes regni adessent, eviden ipsum dcscen-
dat. Mortemejus infelicem, qnse contigit
Florenti- tissimo ac manifestissimo signo apparuit Stella d e "le honora-
describit S Antoninus, tnnc ,-Irclin'iiiscopus
tur Aquilx.
nus.pai . 3 lit. 21 cap. 11 §. 17. eniin 111 ascensu snlis die illustri refulsit : quam
omnes simul cum Rege videntes, attoniti stupudique
CAPUT 11. mausere. Erat autem contra faciem suam oppusita,
qua3 sane per purissimum aerem descendens, prope
Conslilutio naturalis. erga Deiparam. Amor se.mirantibus cunctis, evanuit. Signum hoc eviilen-
tissimum fuit. quod Mater Doraini nostri, tanta cla-
Loca plurima concionibus Wuslrata.
ritateradiorum refulgens. hunc virum, religione in-
J/ autem intei' reliquos mortales mediocri sta-
uit signem, pietateque praeciptium, omnibus praesentibus
i: inr.i. tamen ; vultus rubicunJus, alacritatem
recta demonstrare voluit, sibi filioque unigenito suo gra-
llahttu corpo-
I
ferena atque animura gravem, pulchra facie tuitum esse; et in ea urbe illius mortem futuram,
s i, ii,taiitlti\
atque aspectu quidem veneranda sermo purus ac : talibus signis fore postea celebramlam, ut exinde
dilucidus, voxsonora, grandia latera, potens cum progrederetur, ex quo quidem universusorbis
luiiieii

resonanlissima voce oratio, cum ilulcis et suavis, terrarum tanto splendore, et lampade illuminaretur.
tum etiaro tristis e1 gravis, et ita nexibilis, ui eam Sed cur magis vel potius in Aquilana urbe, si quis
quocumque vellet facile contorqueret. Yila quippe forte dicere vellet, mortem obire voluit, quam in

integerrimus, moribus honestus, continentia tempe- quavis Credo equidem, omnes simul responde-
alia'!

r.itus, innocentia vero purissimus , misericordia bunt; Aquila nihil aliud signiflcare vult aut inten-
Miinii .1 1
1 1 11) pietate imbutus, potius diviuus quum dit, quam altitudinem seu mentis elevationem. Nam

humanus putabatur. In suggesto vero terribilis vi- Aquila, plusquam cetera animalia volatilia alte vo-
tiorum detestator, in quotidiana conversatione ita lans, in radiis sularibus, magis et efficacius oculis
affabilis el gr&tise plenus, ut quasi Angelus Dei pu- penetrare videtur : lioc enim demonstrare intelligi-
et scienttu tarelur. Maxiraaetianrhumilitate repletus, benig- tur, huncvirum, longe antealiosspirituDei ductum,
instructus,
iius audiendo, in[dicendu gr:ivissimus et facehis ; ail altissima supernaque contemplanda natum esse,
humanarum, divinarumque rerum sibi cognitio vi- juxta Philosophi sententiam, Non, cum simus mor-
gebat, Quin etiam Poetas et Oratores discens, cum tales, mortalia curare ilebemus sed quautum fieri ;

jain lnijiis humanae vitaj pertsduisset, ail sacras lit- potest ad immortalitatem anniti, et omnia facere ut
11.1 iese tota mente contulit; ex quibus tantum vivamus, secundum optimum eorum quae in nobis

fructum accepit,ut in praeclarissimum quamprimum siint. Quem quidemquasi universi Principes Italici, Initlatus a
variis Princi-
Dei preedicatorem evaserit : pcstremo omnein Ita- ut ante dictum nobis est, crebrislegatiouibus adhuc
pibus et urbi-
liam quotidianis prs&dicationibus quasi iiuadam
, eo vivente, ut ipse eos ailiret, solicitabant; quoniam bus Italicis,
sanctissima ac divina esca, educavit cibavitque. Sua facile arbitrabantur, ipso prsedicante atque verlium
vero iii patria primum prccdicans, cives benigne, Dei nuntiante, in benevolentiam suam reliquam po-
populumque rectas actimies ilncere ocepit; in qua puli miiltitudinem redigere. Quod cum urbes, quae
quidem potius integerrimam vitam suam, quam ac- Uempublieam gerunt, perficerent; non solum pacatae
ifl jti.itliiiilti curatara orationem prsedicando demonstrabat. Quod atque tranquillaa erant, verum etiam religiose Chri-
rem eximtum cuiii plurimos perfecisset unnos, in sacris litteris stiaueque vtvere ethotieste didicerant. Nara et mo-
evastt ;
historiisque ultra opinionem omnium doctissimus res ejuscastissimi, et sua in oranes pietas singula-
Qoruit ; Canones erant. ex
familiares enim sibi sacri ris tautae auctoritatiserat.quoilomnes euratamquam
quibus Christiana religio ordinata est. Quibus rebus summi boni exemplar intuebantur. Quamobrem et
ipse armatus, hostem accerrimum adversus deside- vitia deponere virtutesque amplecti libere jam cu-
n:i carnalia, etillecebras atque voluptates sese prae- piebant.
liens, protinus ilc hostibus victoriose triumphavit. 13 Civitates etiam, quae ipsum summopere dile-
prxdicat in
1 1 Per uiiuie reliquum vit;e sua; tempus devotis- xere, his nominibus nuncupantur Veneti. Genuen- Tuscia, :

dwaha erga
simum
Detpaiam
sanctissiniae ac beatissimaa Virginis Mariss ses, Bononienses, Florentini, Lucenses, Perusini,
itnnmm, extitisse, facileomnes mortales una mente atque Anconitani, et bi qui Senenses de genere suo in Tu-
111 ore finintrr consentire videntur : de cujus lau- scia nuncupantur. Nam Tusci a thure originem du-
dilnis cumplures libros describens, eam tanta virtute xere, quo antiquitusDeusvetusta religione honoraba
et gloria ornavit, ut audiens prsdicationes suas in tur et tanta veneratione provincia Tuscorum olim
;

bac re lain pulcherrima miro quodam modo obstupe- apud cxteras nationes erat, quod volentes doeere
cerent. Quoniam nemo [pace omnium dixerim) ante natos suus religionem, in Tusciam eos mittebant
nostram ajtatem ita eleganter, ita eloquenter, ita quibus temporibus duodecim populi eam incolebant,
ornate, ita graviter hanc rem, carroine vel oratione videlicet b Fesulani, Pisani, Populanienses, Vola-
soluta tractaverit, libri quidem sunt in manibus. terrani, Massani, Saturnii, Clusini, Perusini, Are-
Fst et quidem in pariete ulterioris januas Camillias tini, Cortonenses, Lunii. Caeretini. Nec mirum igi-
iriit,.,ut, ni

ejits Stnts inurbe Sencnsi, imago qusedani sanctissimaj Matris tur si in hac vetustissima oranium matre provinciarum
qtiottilte Invt Domini Jesu Christi, quae ita pulcberrime et orua- hic vir religiosus, et sauctus habitus est : quibus in
tissime picta est, ut non sine magna admiratione re- locis mirabiliter maxima cum utilitate praedicans,

tranquille
 :

DIE VIGESIMA MAJI

III-
A tranquille pacificeque permansit. Priraum vero mi- stissima pace Dominus Ferrariac omnera vitam suam
rabilis gloria su;e sancta; prsedicationis in Gallia consummavit, qnam quam boc sibi propter vicini- ,\ n\nsAn«<,
Cisalpina apud Insubres Mediolani celeberrime cre-
tatem Insubrium ac Venetorum difficile fuit. V> F.X IIS-

Insubria, vit, ubi Philippus

Maria Principum Princeps eum muUiim post tempons B. noniam pergit, ubi maxima
summopere, non solura dilexit, sedunice amavit in diligentia, atque prudentia opus fuit.
;
NamBon
quo quidem loco uti virsauctus putabatur: illic enim ses intestina discordia laborabant httlc in 7*1/5-
ipsi autem praa- ;

multiplices discorditE illius magni populi sopita; Di- i tinit reuocaius

sentia hujustanti viri ferocia corda ponunt. Infectio- o/li :,'
/11
vina virtute propitia fuere. Exinde descendens, ad nes igitur partiuui suo sancto et divino verbo
seda- Florentitr,
Ligures profectus est, ibi vero ab intestinis bellis, vit : paceque et concordia inter cives facta, magna
sanctis suis praedicationibus, cessarunt. Savonara
tranquillitas aliquainJiu 'be integrata est.
i
Flo-
deinde. Albengam, totumque littus Genuensium vi-
rentini vero, cum certiores expluribus litteris de his
sitans, religiose ac lioneste vivere, concordique
vo- rehus redderentur, oratores ad eum Bonomam de-
hmtate in Deo, illos instruxit quoniam praesentia
:
stinarunt: qin ipsi sancto virosuaderentutilleFIo-
tanti viri miro quodam modo convaluit. Inde ad rentiam adire vellet, quoniam avidissimeeum omnes
plures urbes et oppida proficiscens, nomen Domini Florentini expectabant. Qui statim ut Florentiam
praedicans, mirabilius ad liene beateque vivendum venit, pradicare Evangelium Dei solenniter ccepit
omnes accolas direxit. Tamlera Papiam, urbem
illic
ubi innuraera vitiamalorum. ab eis superbe perpe-
prope Ticinum fluviuiu sitam, venit ubi cum Ca- :
trata, sanctis suis prsedicationibus aperiens,ad bo-
tone Sacho, Juris-consulto prasstantissimo, amici- nosetlaudabiles mores religiose faciliterque Floren
tiam maximam contraxit ubi cum cives benigne et
:
tinos reduxit. Infacie vero templi san« taa Crucis.
grate, ut sanctitas sua merebatur, receperunt, ac loco quide.n altissimo qui ad plateam spectat, aureis
solenniter templum ad primum lapidem fabricave- litteris in circulo magno aureo nomen Domini n stri
runt; moresque, ab eo illic devotissime instituti, iis Jesu Cbristi, tainquam soleni radiantem, Florentini
jj
in locisab omnibus frequentantur. ornatissime pinxerunt ut testimonium ubique pro
;

14 Sed ubi Meiliol.iniim secundo tam optatus de- spectum quam evidentissime daret, quodpraad c itio
sideratusque ip^e Dei nuntius venisset, tota civitas nes suie huic devotissiino populo e1 gratae el jucun-
lombardia,
illa, quse mnumero populo completaest, quasi evulsa dae fuissent.
sedibus suis, ut hunc virum sanctum amplecteren- 18 Senenses vero, cum intellexerunt Fratrem
tur, videbatur. Maxima insuper concordia civium, Bernardinum, civem suum.jara praedicationes suas
templum prope mcenia ad millofere passusconditur, Florentiaa consummasse ; legatum ad eum ii, i|iii

cuinomen sancti Angeli religiose celebratuin est. amplum Magistratum urbis gerunt, mittunt. Qui jam
Exinde Bergomum petens, superstitiones illius loci '
consummatisacterminatis illicpraedicationibus, suam
tollens, in pristinam ac laudabilem consuetudinem in patriam, voluntate Senensis oratorisaccepta, quam
Cbristianam Bergomenses redegit, uhi millia homi- raptimvenit. Ibi Senenses viri cunctusque populus
num ad bonos mores reducere conatus cst. Erant laetissima fronte eum receperunt ubi per quinqua- :

autem apud Alpes loca quaxlam populosa, uhi Clu-i- gintadies in foro maguo urbis praedicans, animosque
sti doctrinam aperiens, ut Dei Apostolus ab incolis Senensium omniuin ad omnem voluntatem suam re-
ejus loci habcbatur. Discordias inter Guelphos et ducens, ad pristinam et vetustam cpni tie

Ghibellinos pariterhis quidem in locis sedavit, quo- beue et Christiane vivendi eos firmavit : templum
niam regionibus illis discordia talis multuui vigebat. etiam suo intuitu jam dudum inceptum, pensionibus
>, Deinde Bresciara veniens, perfidissima ae induratis- publicis magnifice est completum. Ludi vero taxillo
siina eoruin consuetudo corruptarum partium, om- rum non sulum suo jussu deleti fuere, sed coram
nino suo divino et resonanti verbo fumhtus deleta Gubernatore bujus Reipublicae naibesc, taxillos, tes-
est. Petiit deinde Veronam, cum universa provincia teras, et instrumenta insuper lignea, super quas
Venetorum ubi nomen Domini nostri Jesu Christi
: avare irreligio.si ludi tiehani, rondui.stns csse priere-
tantum honoravit, quod omnes populi Venetorum, pit pacemqueinterdissidcntes conipuiH'ii>,cu rtum
:

turn Sanctorum templis, tum privatis domibus, au- popnlump icalum actran luillum suavissiinaoratione
q reisquidam litteris rutilantibus radiis noinen sanctum sua reddidit. Instituta etiam complura bene beate-
Salvatoris nostri parietibus honoratissime pinxere; que vivendi, sua contemplatione Senensesmoticon-
aniino vero atque meiite, sane Chri- nomeii ilhid didere. In circulo quidem aureo, neque me
stianeac devote retinuere. Quidsit honestum locan- ambitu, nomeii Domini uostri Jesu Christi in facie
do, vendendo, ut religio Christianorum permittit, in magnse a-dis publicic, qua; ad forum spectat, sum-
ea Venetorum urbe docens, mercaturam fquse in ptibus puMiris magnifice pingitur, ne posteris seculis
ipsamagna et omnium prseclarissima civitate maxi- memoria viri aboleatur. Sed iil'i urbem reliquit, in-
mo quidem iu pretio habetur, quoniam ex diversis numera multitudo populi eum usque ad quintum
orbis terrarum partibus merces navibus illuc adve- iapidemjuxta Arbiam d fluvium devotissime socia
huntur) sanctissime laudavit modo quo
: et eo sane ruut. Indeper aliquos mense^ tn agro Suiensi ver-
ipsam invicem tractare debemus, mira quadam prae- huin Dei pricdic uis, a<l timorem el revet iam
dicatione religiose digito demonstravit ; quse quidem Doinini colonos el agricolas, grosso innilo cf per fi-

i-ati i suis in libris ab eo tara diligenter confectis guram docens, Perusium, vetustissimum oppidum
habetur: adjustitiam vero servandam severos quo- Etruscorum, tandem pervenit. Illic vero fructus
que Venetos confirmavit. suaesanctae praedicationis, plusquam opinio antef
\\> Exinde Ferrariam petens, effranatam licen- rat, dilucide apparuil : quoniam Perusinos, qui feri
u Itomandio tiain mulierum coercens, pompas earum iu vestitu propter bellum intestinum ac civile habentur, ad
(o. et gestu moderavit. Dommus vero Ferrarias tanta optimos mores Christianorum redegit illic enim :

benignitate tantaque gratia eum in urbe recepit, ludum mortalrin, qui inter cives vetusto consuetu-
quanta maxima dici potest. Pro suisergo in religio- dine [vigebat], eum scu'is et clava, ra iicitu ir

ne nieritis Episcopus Ferrariensis designatus fuit : tit. Quin etiam eosad cultum divinum honorandum
quani tamen dignitatem nullo modo neque ullis pacem intei
pietate solita amplissime instruxit,
precibus acceptavit. Regium postea et Mutinam ad qui Rempublicam tenebanl benignil te quadam fir-
cultum Dei honorandum dirigens, ad benignitatem inavit, odium veromortale ab eis penitus separavit.
justi Domini confirmavit; nomrn veroJesu eorum ut amor et caritas inter ipsos clet iter exercere-
mentibus tenoravit, qiioniara justissime in ea vetu- tur. Postpaucos dies Assisium venit, ubi solennitas
Augusti
 .

112' VITA S. BERNARDINI SENENSIS.

Aucusli sancti Francisci vetusta consuetudine an-
A. D\R\ tltu. nali fiebal : quibusinlocis, plusquam ducentamillia CAPUT III.
ex I». jure rerumialiuin expertisunt,
hominum (uisse, r|ui

existiniarunt; moti partim praBsentiam hujua Exlrema sancli viri opera, eliam in Oriente
viri videre, partim ut culpce ac poenas Indulgentiam per discipulos: mors, sepullura.
consequi valerent. Quam quidem multitudinem tam
innumeram, cum ego vidissem, reliquam gentemquas Vjrevit deinde sua? bonitatis sanctitatisque fama
Discipulos
Iiali.uii incolunt tantam numero fuisse dubitabam. clarissima quasi totum per orbem. Ijise enim cum
uutnt ad In-
Inde ad Umbros mragravit. ubi verbum Dei et jam dudum vidisset, ac etiam a nonnullis didicisset, dos JEthiopes:
Evangelium Christi devotissime prsedicavit ; ex quo quasi totam Orientalem plagam in manibus barba-
cerle non parum utititatis et reiigionis illic ipsopra> rorum perituratn, ulii Christiani multi Deum Domi-
i illi incolae consecuti fuere, prascipue cum num nostrum colunt; piures discipulos suos ad taia
praderita bella eam regionem nuasi totam vaslas- remotas gentes, de consensu Roniani Poutificis a
sent : quare in rebus de Deo, i!e religione, dejusti- Eugenii Papse IV, misit. Qui ubi per /Egyptum
tia, de fide tales bomines nilnl seu parum senlie- ambulassent. legatosque Indos yEthioj>esqiieconve-
baui. II is quidein rebus religiose peractis, transje- nissent, eos taudeui hortati sunt, ut eoruni Uegi
cto Tiberi Vilerbiuin profectus est ad quamquidem
:
mandata PontiScis significarent. Ii enim partim ad
urbem vicini populi, innxiuia cum devotione et tide, opulentisssima regna Imliae, partim ad b Constanti-
ut eum sanctum viruro audirent, devenere. Ibi vero Regem, maximo cum periculo itine-
iiira jEthiopias

grato animo receplus, ad rectam bonorum viain rum peragrarunt. Tandem eorum Regem ailoquun-
morum populum illuiu vertens, pacem non dubiam tur, qui ad RomanumPontificeuilegatos misit.Erat
ini.i majores populi et reliquam plebem reliqnit. enim anteaper septingentos superiores fere annos,
V.
10 Cuin postea Rumannni iirlieui jictere cum dis- quod nuruquam Ecclesia nostra lccidentalis cum t

gitnrum lerjati
cipulis suis paraaset, nobiles viri complures ac. plc- Orientali et regionibus illis aliquod commercium Florentiam
beii inagno in nuniero, secuni, ipso recusautc, Ro- defectu Romanorum Pontificum habuerat. Venerunt udvecti

in .iiN intrarunt. Statim vero aomuli sui eum coram igitur legati Orirntales blorent.iam, urliein opulen-
Romano rontifice, Papae MartinoQuintu, religionis tissiinaui, ubi secundo Sumnius Poiitifexmoram age-
l. Iisereais perverse et injuste accusarunt : invidia bat; deinde Senam, ubimazimo cumhonorerecepti,
potius qii.im caritate religionis nioti.Iibellosquecom- postea Romam
profecti, ex Italia ^Egvptum dchtti,

;
!hi. adversus euin maligne dedere. Dies tandem, concordiam cum Romano Ptmtifice actamConstan
de consensu Romani Pontificis, iu bac re terminan- tino Regi jEthiopum portarunt, slatimque ipse Rex cum unionem
! istituta est : ubi adversarii et semuti sui, ma- putentissimus ad Soldanum apud /Egyptum legatum rcccpissent,
vlii rff .rmit/ij
xiiua cum pompa et implicatis svllogismis, in eum decernit. Qui muxima comitiva equituin, loiigo iti-
triitmptiat.
sanctumvirum impetum effraenatum fecere. Deus nere eiucnso, nulla sibi reverentia facta, ut adsub-
immortaiis, quaiisfuit morsuseorum] Quuni.tmper- ilitum, legationem, libero Rege Christianissimo di-

diffioile erat ex. intricabili rcteeoruiu evatlere pusse, gnam, diligenter exposuit. Statimijue Soldanus um-
Don s fquippe omnipotens) id fecil ut simplicipu- nia templa sanctoruin Christianorum, qine diruta
rseque prsedicationis euse sententiee resistere minus jacebant, regionibus illis reparare snmptibus suis
potuerint. Tandem eulumniaruin vii tor et trumiplia- jussit ; Christianusque omnes benetractare, decretis
in evasit, privilegiumque [accepit] a summo Ponti- multis solenniter instituit. Christicolae vero quiAs-
lice omnique Runtana Curia raaxima cumauctoritate syriam, Persiam, Libyamque inliabitanf, audita seqnuntnr
ibi concessum, ut per universum orbem terrarum vtduntate Inilurum /Ethiupumque Regis, Romam exemplum
OrientalesntH:
testimonium ipse dare pnsset, praadicationem suam Oratores tlecrevere, quo si qui errores in fide ha-
ac doctrinam auctoritate A.postolica compmbatani buisseut, publicis scripturis secum deportarent qni ;

esse.Mec inulto aildito teinporis iiitervallo, Senensis Romam navibus delati, concordiam cum Romano
Episcopus designatus pronuntiatusque est cui ta- :
Pontifice, adunata universa Curia Roiuana, maxinia
men dignitati renuntians, jineilicationes complures cum solennitate fecerunt : errures, quus longis ac
Romana in urbe perfecit. prutractis temporibus tenuere, tandein purgarunt :

regionem suam reversi.pupulis illisijuid-

exinile in
ANNOTATA. quid Romse cum Puntifice inaxiino sancitum erat
retulere Illud etiaui antca Armena fecerunt, Qua-
a Quinque atmi elapai indicant tmnum 1439 sub fi- rum rerum discipuli hujus sancti viri auctores fue-
nem et saquenlem, ptendo ei Senatum Regem et S. re : qua quidem de causa Christiana ftdes totum per
Bernardinum stmtil Aquila fuisse confumat Beruurdt- orbein terraruni m veritate sauguiuis Jesu Christi
niii Cyrillus in .IuuaUbus Jjuilauis lib. 7. Nam mo.c finnata est.
deanno 11 11 eequmti agit : o«o AlpKonsus ilto ex- 58 Unum quoque uequaquam prx-terinitteiiilum
jmlso reijiium NeapoUtanum uccupavit. Et sic ex /tor esse putavi, ut cuncti mortales intelligere facile
Sanctus ipse
loco optime colligitur et confirmaliir tempus hujus fttx queant, hunc virum sanctum belli fuisse dissipato- auctor paas
scriptm. rem, pacis vero semper aucturem extitisse. Igitur futurus
b
iVuBieratiil Auctorhoc loco \n Belrurix populos, Flurentini confecta in Gallia Cisalpina pace cum
siw ttmpore magit eelebres alu ab antiquis censeban- : Philippo Maria, Princijiurn Principe, bellum cuntra
iur ttitiii Poputonieneett
:
dicebanlur Vevutauii, Salurnii Lucenses in Etruria, traductis uudiqne cujiiis, iuo-
vero RuesMani, apud auw fuerml urbcs Populonia vere. Senenses vero animadverso liuc, ne postea
el
subSaturnia. Item Afasia fmtsub f^eluhniis.et Fesulse subactis Lucensibus in sebellurn reciperent, crebris
Aielaus. Apud Cliivenum, Brielium el alms Geutjra- legationibus atl omnes ferme Princijies Italicosnun-
plios accuraiius deduclasiuveuies nomeitelaluras locorum tiarunt, ut ipsi in hoc discrimine belli meJii esse
veteres. vellent. ut pax, iinn hellum, orla paee sequatur.
c Naibum credo hic dta lritillum, seu alveolum Veneti ac Rnmanus Pontifeximprimislegatoscom-
alealni ittm. plures de hac re Florentiam destinaruut : tandera
il Arbia Seiieusi urbi ad Orientem fluit, dvnec Um- visa voluntate Floreutinurum, quuniam aiehant se Sencnsibvs
broni inimerijatiii
tvraitiiidem ex Tuscia funditus evertere velle, ab contra t'lo-

e /./ faclum uimo 1127, MartiniPapse 10. inceptis eurum cessarunt. Senenses tuncad Pbilip- rentinos
artnatis,
juiu Mariaui Lungubardorum PrincipemacGenuen-
ses
 : , ; ,

DIE VIGESIMA MAJI 113*

A ses legntum decemtmt, ut ambo simul Lucensem est, componendis Sermonibus
ubi in secundum D ,

urbeui justissimo bello liberarent ipsi vero lega-

:
Christi doctrinam, quasi annos tres praeterivit; ibi- EI MB »ouiu
-

tionibus Senensium moti Nicolaum Piccininum ,

que quandoque praedicans sanctos mores confir- ,

ductorem exercitus, contra Florentinos Lucam ob- mare Senensibus civibus operam dedit. Cum hicvir
sidentes, in Etruriam mittunt, eamque tandem
ab rel.E sus antea per ahquot annos Romaudiolam pe-
obeidione liberaront. Deinde sequenti vereiu agrum tivit, eara regionem 1'ame pestilentia et bello de-
Florentinum, subacta Liguria ac r Lunegiana, ag- pressam invenit qtiibusde rebus, parum seu nihil
:

gressionem fecit; agrum Pisanum Volaterranumque de Deo, de honestate, ut Cbristiana fides postulat,
oeciipavit, nec non victor prope Senam in Elsa\i sentiebant. Itaque multum laboris illic suscepil, narn
valle castrametatus est
ubi concorditer parique:
ut lapides duri in religione et devotione existebant.
voluntate, ex sententiabellnm gerere Senenses de- Taiidem paulatim ita eos tractare et docere coepit,
crevere. Satimque eum lioc beatus Frater Bernar- quod brevi tempore addito avi.lissimc omnes sese .

dinus accepisset (qui temporibus illis erat in agro ad attdiendum hunc virum Dei prsebebant. quae qui-
Piceno. qui hodie vulgo Marchia Anconitana voci- dem regio antiquitus Flaininea dicebatur.
e.c Piceno in
tatnr, ubi multuim rruotus m Christi fide augenda
pa/ham rrdit 21 Inde in agrum Picenum, ut ante ilictum est
perfecit) Senam patriam quam primum a °'° cen °'
venit : sed deveniens, mirifice illic verburn Dei operatum per '

d antea Episcopus d Urbini, de conseusu Principis, liiinc «nncuiui vij'um fuisse claritts apparuit. Nam
clesignatus electusquc fuit. Coepit in civitate sua, in quia parum de doctrina Chrisliana instituti incolae
teinplo Matris Domini maximo prsedicare ibique : eraut (solummodo enim ad mercaturam et utili-
illi

religiose et Christiane Dei verbura annuntians. ad tatem, quoniam lerttlis est provincia illa, tendebant)
mtegraiitlampacembellumquoponenduin. civessuos, castella, urbes , villasque. quasi oranes , amore et
cum maxhna benignitate et pietate amplissima, do- carifiate Dei motus, circuivit : protinus autem mo-
,

cebat atque exorabat. ribus illic optimis ordinatis, Senam suam dulcissi-
B 19 In quoquidem tempore Sigisinundus, inclitus niam patriam, quam tantuni in vita dilexit, rever-
CumSigismitn- Romanoruin Imperator, relicta Luca. per agrnmPi- titur. Ibi aliquos menses manens ultimam praadi- E ,

do Imp Ho- sanum Volalerranumque, Senam profectus est. ubi cationem de servanda justitia, mter Hospitale iuaxi- "«""'o»',
mttm abit
raagnocum honore a Senensi populo est receptus. mum et tedera Virginis Mariae, severissime lectt.
Illic autem e novem consumptis mensibus. cum Ro- Altera vero die Mediolauum petivit, ubi Philippus
mano Pontifice Papa Eugenio Quarto, Senensibus Maria Principum Princeps ettm allocutus fuit. Nam
legatis R. P. /' Karolo Episcopo Senensi et Bartho- Illustrissimus Pnnceps semper euiu siiiumopere,
ille

loniseoAgazar viro prudentissimo meiliis, concor- tum pro sanctitate inoruin tum pro summa inte- ,

Senas rcversus diam fecit cum quo Frater liernarditius familiari-

: gritate suae actai vitai. dilexit. Pradicavit in civi-
UbrosscriOif talem contraxit, Romamque cum tate populosa etiam multos per dies, in qua ita
eo deaiubulavit, illa.
etconcionatur.
sibique Civitatetn suam omni diligentia conimenda- grate illum Mediolanensis popnlus audiebat, ut nul-
vit quera quidem Regemetlmperatoremplusquam
: ltim aliuin niajori aviditate unquam audiverint.
oentura viginti millia aureorum a Senensibas dono Deinde per k Lodigianum agruui Crenionenseinque j
recepisse, aiunt. Qui oitm postea coronatione g ac- pnedieando. postea Mantuain Paduamque ivit ubi :

cepta in urbe Romana ex Italia decessisset, Frater prsedicationes quasdam fecit. Inde Venetos visita-
Bernardiinis Senain rediens. complures suos Iibros vit, qui ut virum sanctmn ipsiim coleuatit. Paucis allliqutin
tirbiiu..
de vita et moribus Christianorum perfecit, eosque diebus Seuam redivit ibique aliquot dies quiescens,
,

inlucem, tit reliquis ipsi prodesseut, edidit h qims :

in Massanam uibem, ex qua mater sua optima fe-
inde sacri Doctores Apostolica auctoritate freti ap- niiiia nataerat, aiiibiilavit. Illic equidem quinqua-
probarunt. Prsedicationes etiam quasdam Senenses ginta dies continuo praedicans, odiura et inimioitias
mirabiliter docuit, ubi de ooncordia, de pace, de iuultas, qua; iuter cives vigebant, funditus eradica-
unione civiuiu verba ornatissima et sanctissima fe- vit;concordiaiuque acbenigu.tatein inter Massanos
cit quin etiam ad religionem servandam, viam re-
: cives,maximo cum amore iu Cbristo, roboravit.

gulamque demonstravit ex quibus rebus maximo : Quo quidem completo, m civiiatem suam ultimo re-

in honore et digniiate, ut summa integritas ejus diit : ubi omnes ainios et domesticos conveniens ,
/.; Itfijnum

Re- aiebat in tteapolltan.

merebatur, apud Senenses habitus est. licentiam ab eis postulabat, qnoniam profectus
20 Iiiterim diim hsec Sena> gerebantur, litter.e gnum me eupio conferre. Itaque relieta ac be F
Perusiara profectus esl deinde Spole-
ex pluribus locis Italice ei sancto viro delatae sunt, dicta patria. ;

rursumquc
in Gallia qiue quidem continere videbantur, eum iteruiu ( Jal- liiuinc Ueataiuin oppidum adivit, ubi verbum Dei
ClSrtl/liHfl, liam Cisalpinam petere [debere], ut religiosis prse- prsedicans ad cultum divinum oonorandum,
popu-
luni illtiin tam sibi devotuin
hortain est
dicationibiissuis, In sancta Catholica tide ac
iu agro Aquilano Huxu cor-
ctiainunione etpace, Lombardi firmarenlur. Eos 22 Altera vero die
quippe populos tandeni adivit poris aileetus, M.iluis quasi
omnibus dabilitatus,
pra-cipue iis in :
A</uilz
\qiulan. iirbeiii intravit : statunque cum ornni-
locis et ipse 1'tiit, ubi morlale belliini tara longis uurolaf.
Imnc tegritudinem medici cu-
tetnporibus protactum erat ubi excelletitissimo
: bus uecessariis
infirmitale, m A i-
cum honore siiicerissimaque devotione receptus iuii. rare pergnnt. Sed prasvalente
Quibus rebus diligenter peractis, deinde iteruni gilia AsceiiBioriis omini nostti Jesu Cbristi ad Ve-
i

dedit, sese m
Florentiam pelivit. Quo quidem tempore Nicolaus speras. iii lectulo signum disoipnUs
ilonntix
Piccinus, Philippi Mariae exercitus duetor, agriim lerra mori veUe. Itaque in terra
ipsp deposito, m
Domino Deo uostro quievit / s.edantequam n< a- :
Florentinum bollo premebat, propeque mGBnia ca- I

obituin, eivitateni suam

strametatus iuit qunmdbrem pavore Florentini
: tum ipse dimisisset, prope jiie morifur,

perculsi fuertint, quoriiam miiltie copise, nullum Deo devotissime commendavit, Deinde dtscipuli sui
lavantes, tuni-
prsssidium sibi ad resistendnm erat. Ibi virSanctus more vetuslo obrpus sanotum suu.n
cam atque oappam, qua indutus eiat, ab eo estra-
suis prsedicationibus eis aiiimum et vires cnifirma-
unus eoruni pro se iere-
vit, ut ab ipso Deo immortali auxilium peterent xcre; alteiani vero, qiiam
iniuerunl et sic Reli-
bat. illud sanctum oorpns
:

qisi vero tiim orationibus ad Deum tiiin supplica- ,

Senas, per disoipulos
tionibus factis, et nonnullis conductis pro angustia quia5 suor,,„. vest.uient.irum
vita taui mirabili caritate Dei
teiiiporis mililibus [in Kal. Julii] iconflictum bosti- su.is, quos ipse
l
Ncc m.ruu, igitur cu.p.am
amavit, delatse fueie.
bus, in rndicibus Appennini jugi,ml Angliarium m
esse debet s. tanta miracula post mortem.suam
dedere. Post paucos insuper dies Senam reversus (

15- oculis
Muji T. F
 , ;
:

114 VITA S. BERNARDIM SENENSIS.

corpore majori parte sua manu descripsit; ut nedum per Ita-
A oculis multorum Dco juvante a sanctissimo
liaui se felices reputent prjedicatores, suorum opus-
A. BABNABiO: fa.-ia sunt quoniam (pace omnium dixeriui) nemo
;

BX H8- tanta culorum copiara obtinentes, sed et per Hispaniain

ante nortrani a-tatem, talia et
,

vii >.,iiftiis,
Franciam Angliam, Hiberniam, Flandriam, Ale-
inaudita miracula post obitum suum fecisse reperi-
,

claret mtracu- tur. Nani et languentes sanavit, surdos auiem au-

manniam, Unganam, GrSBCiam, usque ad Orienta-
Hi. rinr fecit, mntii etiam eloquium dedit, omnique lem plagam in locis nostris, in Terra-sancta et per
ione et morbo affectos ad prietinam valeiudi- Cvprum et Asiam inter Latinos, aliasque etiam bar-
quoqne illuminavit, et in cun- baras nationes.
nem redigit; oaecos
ctie inflrmitatibue tabescentea liberati visi suut. i Vacabat in MS. locus : sed facile fuit defectum
suppiere enim quod It3>c victoria obtentu sil
constat
Qnod nun per omnem Italiam jam innotescere cce-
:

Samttirnm Petri el Pauli anno 1440. Late eam

et, 'iui variie languoribue patiebantnr, Aquilam
|.i
festo

ii i,,-im si' i |i itiin' i.Hi.i' ini ; quorum magna pars deseribit Pelrus Andreas tle Caslaneis m 1'ita S.An-

libera ex oiiuii inlirmitate in patriaiu siuuii leverte-

drex Episcopi Fsesutani eap. 7, eademque pluribus a
f.ijtltftilitr nd 30 Januarii.
b.iiur. Dnum ne preterire quidem intelligo, quo-
nobis

niam eodem puncto, in quo animam ipse Deo reddi- k Lodigianus ager est sul> urhe Lauda Pompeia ;

Manifestavi Pater Ilalis jain Lodi dicta.

dit, Antipln.ua m cantabatur :

uomen tuum omnibue hominibus, quns mihi dedisti 1 Aimo 1444 10 Maji. Itoc

pro bis oro, et non pro raundo, quia ad te venio. m Est Itxc Antipliona ad Magnificat in primis Ve-
speris.
Voluit enim clementieeimus Deua nuster hanc gra-
n Leonardum atino 1440 pelenle B. Joanne Capi-
tiam immortalem ei in morte condonare; et quia
strano Vitam S. Bernardini conscripsisse supra dixi-
emper nomen Domini nomen Domini prsedicavit,
,

spiritum, id est animain Banctam suam suscepit ex- mus.

tremo.

B
23 Mortuo igitur lieatissimn Fratre Bernardino MIRACULA XXX
Senensi, mpnachi sui Beudiscipuli reliquias ejus ve-
Bspquix fttctic
Intra diesab obitu patrata, etcoram Eu-
Aijmi.t il
Btimenti Senas deportarunl sed imprimis eicorpori ;
lii

Benlti sancto funus, pro consuefudino beatoruni virorum genio IV producta.

sal.is aiiiplinu A'|iiiliiiii efficere curarunt. Igiturho-

nores et oflicia ei facta simt, pro religione et san- Ex instrumento publico Aquilano.
ctitate, ot vivo et mortuo omnia ei preestiterunt
Senenses vero, lioc aniinadversu, funcbria maxinio iflirabilis Deus in Sauctis suis, secuiuluin niisera-
'
'iiui iTiuit.
li deinde supplicationes devo- i.i ; tiouum suarum miignitudinem, filiis cunfidentiaj ri-
tissimse per diem actaa maxima cuni solennitate vulos largitatis ex sui roris abuudautia benignus ef-
fuere. Senenses insuper ad Romanum Pontiflcem fundit, multo plus diligeus hominem, quam ipse se

s decernunt, scilicet Leonardum n Benivolen- diligat humo. Tanta enim ejus fuitcantatis dilectio,

tiiiu i'i Bartholomteum Pecium viros sapientissimos, quod ut servum, sua culpa exigente perdituui, redi-
hi\tiilui pro
ftomano Pontifici
iii ique Romanaa Curise, tum i meret, Unigenitum tradidit, cujus pretiosoredempti
ejus Canoza- Hfira Dei
ttoM miracula tum vitaejus sanctissima nota forent, ut sanguine in sn.umilituutisEcclesiaomembris.si quan- benlgnltate
postea ipsum beatum virum, per sanctam K.imanam do a devotionisdebitiecultudevii.actisque merituriis ergrt Aqutla-
Eci ;li 'miiiii canonizatum, Sanctumque approbatum alieni [fuerimus] inventi mysterialiter sacri dogma- lanos,

cunctis mortalibu8 esset. Hsbc omnia ad bonorem tis frugifero eulogio reformemur. Qui ejus ineffabili

Dei, et Beatissimaa Virginis Marite, et reliquiorum pruvidentia intuens Aquilam urbem discriminibus,

Sanctorum mihi scripta sunt ; ut et viiam sanctam non exiguis agitatam, in ambiguo su£e quietis vur-
liujus viri BBtati nostras notissimam, etiam postera sari ; directorfim sibi coelitus detulit, ut suis inirau-
secula, et qui venturi sunt iutelligant. dis prodigiis ad [coelum] u^|ue cui-uscus, pio inter-
ventu iusolentias recideret animorum, et incompa-
ANNOTATA. pacis munera donaret. Lieatuiu namque Ber-
rabili.i

nardinum, Serapliicne Heligionis signiferum, natali

Uartino Papa 20 Februarii
a untii 1431 ntortuo patriaSenarum inclitai urbis alumnuin, puenitentia
successit Eugenius IV. hispidum relii^iosoruin normam
, , labium et silcu-
li /1 funsiantino Uego .Etliiopije trtjaios ihissus fi tium praedicantium, extremo sua^ vitas tempore ad
Florentim ^ Septembtis annos I i i I ejus nomine ora- eamdem Aquilam urbem dimisit ; ut acceptissimuni
tionem dictam, refert Horatius /ustinianus in coliec- sibi pupulum, quem spiritualibus rudimentis vivens
tione Actorum Concilii Ftorentini par. :i num, u Con- salubriter foBCundarat, moriens denuoj sanctis Mar-
sute ttii tlifiiiin ttntittiii, quss Odoricus Raynaldus in tyribus Maximo et Geori,'io ac Petro Coelestino, au-
Annalibus Ecclesiasticis habet num. 3 el 4. Reliqua tiquis civitatis ante fatsa Patrouis sese novellum
,

ttitlii non satis observata kinclucem possunt haurire. collegam adjicieus, perpe'uo patrociniu coram i>e<>
c Lunegiana diliocivca Sarzanum, ubi olim Lunse assistens, mitissune protegeret. In anno nempe na-
urbs cetebris fuit. tivitatis Domini nostri Jesu Christi milleno quadrin-
d Xmo po&tea : in>u enim nwi anno 1338 Sedes va- gentesimo quadragesimo quarto, beatus hic vir Ber-
cavit, ft f.o Piceno Senas rediit Bernardinus triennio nardinus ad ipsam Aquilam urbem applicuit: decimo S. Demardi-
nits .irjuttam
niiiV, iit ino.t apparebit. sexto Kalendas Junii, languidus adeu, ut Dei prteco-
lanrjuidiis
f Potissimum anno 1432 et initio sequentis. nium suo more minime posset. aliquatenus eructare -
~< l ""''
V enii 1 .

Carolo Bartoto Episcopo, qui £. Bernard si d in aa< ro Conventu S. Francisci, eju^dem leetulo
i
j

iitifntf Itiiitf Bpiseopatum susceperat. deg< as, post suorum Confratrum blandasexh irtatio-
; I .Uiiyi anno 1 133. nes in Domino et sedulas exorandi suasiones, vi-
,

h Capisli-anus Sermones suos Quadra- iu tribus injiuris horam, sumptis vitalibus

gesimalibus s i pluribus tractatibus, tum de Sacrameiuis, in ips i mortis agone sese e lectulo eji-

Spiritu sancto, lum de laudibus \ irginis gloriosa ceri \ isus est, humi moriturus, ab astantibus subri-
iiiin ili- triumphaiissii Lomine Jesu, tumque de fe- dere visus, eeterna sibi ^audia parata intuens, feli-
i' th i'
itibua Sancl i iim ei ... extn vaganl ibus Ser- cem an eddidit decimo tertio Kalenda.>
nlnls .
.1 l'li'i lihi ,ui l;.'li_i..s,.s .'! :nl S;illi'IlllH>- ipsius Junii, vesperarum circiterhoram, occurrente
niales Deo dicatas sententialiter designavit, et pro vigilia Dominicffi Ascensionis, Multitudine igitur
copiosa
 DIE VIGESIMA MAJI
H5*
A
copiosa ad odorem unguentorum sua» beatitudinis rentii de Fossa, patiens molestissimam disuriam cum D
dielOmoritur, concurrente, quamplurimi, diversis
infirmitatibus lapide in vesica, precibus ad sacrum corpus cum Ex INSTR
miraculis mox -

languentes , Christi gratia suisque meritis sani devotione fusis, mirabiliter se liberatum alta voce " s '
* 00 '
clarus.
penitns partim facti sunt, partim in meliorem sa- praidicabat, eodem dis, Marutia, uxor Mathutii Co-
nitatem evaserunt. Nonnulorum autem nomina, pro Nannis Gregorii de Bavisciano de Aquila, patiens
la,-

ipsius luculentiori pra?conio , infinnitatuinque spe- dolorem juncturaruni quam m&ximum a medio in-
cies et liherationes ohtenta? inferius Deo auspice di- fra,quod semimortua apparebat, numquam surgere
stribuentur. ausa sua virtute quam totaliter amiserat excellenti ;

2 Pasqualis puer, filius Pauli de Ciculo, acce- miraculo patentissimn sese erexil, delata ad dirtum
dens primus ad beatum corporus Bernardiui, euin sacruin corpus, supra id recumbens, laudem dans
Satianlur
devotione maxima. claudus ab uno latere magnum ; Deo, et magnificans corpus beatum; testantilms Ma-
varii claudi
el paralytici in modum se declinans ad terrani. rectificatus et riano del Baugio, et dicto Mathutioejus viro, et pln-
utriusque liberatus evasit, recte ambulans ab illo latere prius ribus aliis, eodem die.
sexus,
inipedito; testantilms infirmitatem pristinam et sa- 7 Christophorus Antonii de Mnntopulo de Farsa,
nitatem restitutam, licet per annos plures publice inlirmus jam pcr annos tredecim continuos, videlicet i Juntlpa-
visani, egregio legum Doctore, Domino Mariano de a tempore electionis ad Papatum Domini uostri Eu- ralyttau,
Milatinis, dicto Paulo ejus patre, et Paulu Victorii genii Quarti, recumbens continue in lecto. unde
ejus magistro, civibus Aquilanis, et pluribus aliis, niodo aliquo surgere non valebat absque duoriiin
die vigesima prima Maji. Frater Benedictus ( Irdinis auxilio, et huc malefica arte facturffl seu nicroman-
Minorum, stuporem seu paralysim patiens. ab aure tiiE, debilitatus et paralyticus, adeo quod per tota
dextra nihil audiens, sed tamquam sonum permaxi- membra semimortuus apparebat, adinofficiosus
mum fluminis decurrentis sedulo mallcantis in aure agibilia qusaque; auditafama beatitudinis prsenomi-
sentiebat, adeo quod a dicto latere omnis sensus he- nati Bernardini, sumraa devotione accensus, voven-
die 11 Maji, betatus quasi dormiebat exanguis abstergens se ; sque se festinanter accessurum. ex eo tunc coapit
primum cum quodam lineo panno, quo lotum et in melius convalere. Ducfus deinde eqim. iicet cum

tersum fuerat corpus pradictum jam de proximo magna diffioultate, ad urbem Aquihe; superpositus
mortuum, deinde prosternens se confestim ad pedes beato corpori (ut de mnre agebatur) sanus in totum E
ipsius Beatis auditum miraculose et sensus amissos factus, sese in pedes erexit, laudem Deo tribuens et
recuperavit; testante Fratre Petro Paulo de Senes- reverentiam beato corpori, hoc sua vocc publice
so, Guardiano ejusdem Conventus, et Fratre Cola profitens coram turba pnpuli Aquilani, die quarta
de Margine, et quam pluribus aliis eodem die. Jiiuii.

3 Domina Perna, filia Christophori de Sinitio, 8 Cola, Dominici Colie de Rncelia de Vncte, puer
n Maji, uxorque Mathau Petrucii de Forfona de Aquila, per crecus natus, qui numquam lucem perspexerat tem-
annos circa quinque, amissa virtute naturali a rae- pore siue astatis, delatus ad sacrum curpus, cura ea sjunHcx-
dio infra, nullatenus ambulare valebat sed duorum ; devutione cujus erat capax secundum qualitatem sum cus natus.

auxilio de mane exurgebat, et ubi ponebatur, inde astatis, mirabiliter cunctis videntibus et in oratione
duorum ope elevari opportebat innumerabilibus re- ; pro eo sistentibus, mirando mysterio illuminatus
mediis medicinalibus olim adhibitis incassum, ad rediit; uti multipliri experientia patuit, pluribus

beatum cnrpus multis cum lacrymis ferventi devo- sibi ad visum oppositis, utruiii videret et cognosce-
tione deportata, ac super eo recumbens, sua propria ret, unumqimilqiie suovocabulo nominans, cunctis

recuperata olim amissa virtute, absque adminiculo viderc visus est, benedicens Deum. Testante Magni-
alterius sese elevavit, et libere ambulans laudabat fico viro Domino Matthso Maleferitb de Majonca,

Deiun ; testantibus Magnifico Domino Loysio de in prsdicta civitate Aquilse pru serenissimo Itege
Cainpuiiesthis Comite Montorii, Tuscio de Cascina ,
Aragonum Commissario.et pluribus aliis, diequinto
Christophoro ejus patre, et Matlhseo ejus viro pra;- Julii.

vigesima secunda Maji.

dictis, die 9 Carutia, uxor Francisci Colettae de Castro de
4 Antonella, puella circa septem annorum, filia Lacu de Spoleto, in aetate sua trium annorum, ne-
> 1 '"'"
quam immincntibus umbris de nocte bracbium sini- n ,""
",'
25 Maji, Angelini Berardi civis Aquilse, clauda. adeo quod ;
(

nullatenus amlmlare valebat, incolumis evasit recte strum, et totum cum eo latus penlidit debilitatum et ,/„,. (I

gradiens; testantibus dicto Angehicio ejus patre, et naturali prorsus virtute carens. nec caput tangere B/Mnli,

Nanne ejus patruo, et pluribus aliis, die vigesima valens, visa prius inflrma a multis Aquilanis; quas
quinta Magi. noctu moram tra\erat in donm CoIsb Cappaa de Cor-
5 Ascentius, filius Rutii Ciccarelli /Egidii, Civis nu, civis Aquite ejus affinis; delata ad corpus sa-
Aquilani, claudus ab alterolaterum nattis et creatus crum et super eo recumbens, obdormivit; excitata
'<
vaji. jam per annos quatuordecim, et cum pede deformi- demum, libera facta est. tangpns prsedicto lirachio
ternbliquo; confugiens ad tantorum mirabilium ce- sibicaput, valide ambulans, et ut libera alios ge-
lebritatem, devote etsuppliciter exnrans sacrum cor- rensactus evidentes. Testante prsadicto Cola-Cappas,
pus, vetitam a natura valetudinem prolinus recupe- et plurilms aliis, die Nona Junii.

ravit, ita quod rectificatus tequalitateni gressuum 10 Cassandra Antonii Joannis de Monte-Asula
gaudet se impefrasse. Testantibus Joanne Honofori, deSabina, aitatis circa aniiorum quinque, numquam
Matutio Battario, et Nanne Berardi, Civibus Aqui- ausa nec valcns ainbulare debilitate et, infirmitate
lanis, et pluribus aliis, die vigesima sevta Maji. tibiarum; ad sacrum corpus portata convaluit adeo, ,, w)mU ,

6 Angelella Antouelli Bartlialinutii de Castro- quod ambulare visa est probabiliter libera, videnti-
l.us univHisis. die decinia Junii. Berardus Jacobi
de
31 Maji, Franco de Reate, quae a tribus annis cum dimidio
jacuerat paralytira, infirmitate obsessa aden, quod Tuscia, ictatis circa annorum septem, obliquum go-
modoaliquo surgerenonvalens, delatafuit inquadam stans pedem; ipsm* punctam non plane in terra
capsa seu hara equo; confessa prins, .recumbens su- pmiens. ductus ad sacrum corpus, pedemsibi recti-
ficatum, ut alterum, se impetrasse
gaudens, dedit
pra corpus beatum, libera facta est, per se ambulans
Loysio de
ac si nnmquam morbura aliquem passa fnret, magni- iaudem Deo; testante Magnifico Domino
viro
ficans Deuin; testantibus magnificn milite Domino Camponesthis Comite Montorii, .'i Magniflco
Domino Matthieo Maleferitb .1" Majorica, in praedi-
AntoiiiodeGalliottis.Cola Manfreduti, Civibus Aqui-
cta civitate Regio Commissario, eodem die. Appa-
lanis, Mariano Venetorii, Pnntardode dicto Castro-
Mag. Jotti de Interamne, ex impedimento
Franco, et pluribus aliis, die ultimo Maji. Cola Lau- rentia.filia
et
 ; ;

II 6 MIRACULA S. I5ERNARDINI SENEN

pednm ambulare nequiens, nella ejus matre, et Sancto Antonii ejus viro, et plu-
et infirmitato tibiarurn et
rilnis civiliiis Aquilanis, die decima octava Junii.
BI IKBTYI. jam a tribus annis olapsis, habens genua tumida et
aoo. vr. Paula Gabrielis Juliani de Tuscanella, a'tatis arino-
grossa; mirum in modnm e\ omnibos mfirinitati-
I- I 91 iilms ipsis sanitati e\titit restituta, Te- rum iindecirn vel rirca, clauda a latere sinistro nata,

stnnte Vangolista i-jus fnifro earnnli, et LHCS Pa»- magnum in modum ad terrarn se inclinans gradien-
ile Inferamne ejus cognato, et pluribns aliis, do, punctam tantum pedis sinistris poncns ipsius
oli

..i..!-'iii ilie. ! rti rts, breviorisaitero per quatunr digitoruin men-

H Rainalilus CbltS ile Vercniaiio de Fulgineo, suram accedens ad sacrum corpus, superque eodem
;

12 JurM perannns.se>: perd nil loqui valens e\

.
j-osita, dicebat sensisse totum latns sopitum deinde :

curantur
acciiJenti; cum deTOtions ad tunnilum sacri
venions d.. r.idens mirabiliter liberata est, pnnens plantam
mutus an-
nls C, corpnris, genuflexus cum capite super beato eorpore, pedis in fcrra pliiiam, fere in totniii libera, parum
refbrmata ont sibi «nrissa organa vocis; publice clandicans, Deum glorificans ; testante Gabriele ejus
intelligibiliter loquens magnfnwrrft Deirai, dicendb patre pradictn, et Antonio Pedonelli de dicto loco,
;; isteret \ve Marfft, ac suum ironren sufque Sf pliiribus civibus Aquilanis , die decimo octavo
patris exprimons patrls de Verchiano, et alia
ot Junii.
plin .i verba: festnritibus infirmitatcm prislinam et f4 Ciechus Blasii Jacobi, alias Impalliati, de S.
salntiin rcililitiim Di minico ejus fratre earnali, et i
.ir. ;o de Aquila. (etatisannorum quinqiie, a qua-
i

Conforto Vamiis, et Angelo Slepbani ile Ynrehinnn, tuor mensibus citra, obsessus qundam indelinito Curoti va-
rii paralijti-
et pluribus aliis rivihus Aquilanis, ilie duodecimo morbo, primo valde dolebat humernm sinistrum, clrficJI
.liinii, \inlrca- Andrete, daTorrita, prope Nainnum .lriiiilc c\ ipsius doloris descensu genu sinistrum Junii,

de Sabi-liis. jnxiii tsrras Domini Baptistse de Sabel- dolehat, postque pedem, et c.msequenter os stoma-
ore dlstartus
cum doliirr lis, paticns n.rlnraiii orfs', ita quoil oculuin ile\lnim chi in tautum autem invaluerat talis infirmitasin
:

cajiltls,
claudere nou pOterat, dormiendo nce vigilando ; et eo',quod apparebat semimOrtuuSj nullatenus ambu-
riim eo oculo uebulose videbat, ssdulo laorymante lare nec se niovere valens et eo modo quasi m mor- :

ct. riun insufflabat, ab uno tentum latereoris aerem tis agone existcns. per trjus patrem prsedictum dela-
ciintiili.it, doloremque totius dextrsa partis capftis tus equo ligatus, impnsitusque sacrocorpori, validus
paliclialiircniiliiiiM quod liemigranea a mediois nun- .
totaliter sanus factus est; testante dicto Blasio
et

rupntiir: accsdens ad beatum corpus, aft omhiuus ejus patre. Stepbano alias Rubeo de Valle, et
et

pra dfctis Infirmitatibus obtinuit valiilitatem ; tes- pluribus ahis civibus Aquilanis, die vigesimo primo
tintc Antonio ejus patruo, Menito Antonii de Tor- Junii.
nti. et pluribus aliis civibus Aquilanis, eodem dfe. 15 liutia Thomasii de Coppa de Pavi. de Adria,
l't Junii,
I.ucia Jactfbi de Jeppa, de Duc itn Spoletano, clauda habens brachium sinistrum paralyticum, e\angue, et
ali iiiui latere, declinans ad terram satis defbrmiter; semimortuum, cum quo nil agere, et cum manu nil

cuni devotl accsdens ad tumulum beali corpnris, tangere et exercere poterat, sed prorsus ab ornni
crili.nii valctuiliiiis inlegrnin reportavit; te-tante serviiio et oflicio natura? perditum, per ununi annum
iiilliiiiialciii cliiiii el vnletudiiiem Lnurenii" Ma- cum diinidio ; veniens cum devotione ad sacrum cor-
riarii de I
Jeppa, ef plunlius aliis, eodem die pns, tangensqiie ipsius tuniiiliim, validitatem ipsius
12 Narda Dominici Pasqualis de Robfano, ali brachii et manus obtinuit, mirabilifer erigens bra-

rl 13 Jimil incunlc aiatc iiiiliiilainli iisijn,. njodo, atatis suiB chium, tangens caput, manumque slringens, et ha-
, /ilfi./., i/ll.l . tempore a rum quatuordocim , clauda hinc et bilem ad exercitium ducens, agens Deo gratias et
binc, vable dcclinans ad terram ; confugiens ad mi- liiagiiifirans eorpnsbeatum: testantibtisinfirmitatem
i-ilclii celeberrhina prrjedicti beati corporis, Biiper- prfstinam atque sanitatein restitutain Ser-Jacnbo,
qiic posita, illo cniicin bliera evasit, recte gradierts Si .r-Lconardi de Adrio, Cola Manfredotti de Adria,
.
:
i v 1
1
licnin : testante Domfnico Pasqualfs ejas iiiia cniii pliiiilius Aquilanis civibus, die vigesimo
patre praedicto, Gentelesiaejus avuncula, et pluribus quarto Junii.
aliis Aqllililiis, ilic I
.
-
1-
1 i : L ilccilna .Illllii. Rica Alltonii 10 Aloysia Antonii Mag. Angeli de Petra-Sicca,
Salirlli ilc PopUlb, i|ll:r lcnqirirc SU8? lofalis (llt ipsa prope castrura dc le Celle ad distantmm ilnnrum ilcm lOll-
asserail annorum duodecim, testantibns infra iii- liiiliiiiiiiii.cliiiilanataex latere dextro cum pede et liucti die
'V.l Junii,
,
pfis, ex qiiinlani excc ifv ffil bete calcium silii illato tibia obbqua. \alde doformiter ambulans et stans
P
pcr viruiii su piiiiia effecta ad terrain, .sicut cum dcvntione proficiscens ad sacruni corpas, libera
reptilia sese trahebnt manfbus et pedibus nuniquam evasit, tcsfante Domino Joanne de Petra-Sicca, et
aiuiiulirc iut ivrii sedere valens, per annos iam Autonio Mag. Angeli cjus patre prajdicto, et Maria
triginla qiiinquc; ilclata cqim, vel rccnmliciis supro ejus matre. et pluribus aliis civibus Aquilanis die
.isiiimii extensa et ligata ad beatum corpus portata
:
vigesimo nono Jimii.
el supcr - i'
|
rn, gratiam validilatis ambulundi 17 Doininus Antonius Cnlato Benedicti, deTiono
niiraliilitcr obtinuit, ef visi est publice recte ambu- G Imitfttus Aquil.c, a vigenti diebus citra, e\ quo-
lar», iniiliiis Deura ; testarttibus Fratre'Petrucio ilain accidenti sibi occurso dum stetisset in aquis
ejus fratre carnali, el Oaletto ejus nep , dicente doinnm rediens, e\ tunc nmnia ejus niembra attra-
se recnrdari de annis decem ct ncln, quibus tnliter cta erant ab hunicris ad renes, in tantuin qnod se-
inliiiiia i\it. B| ad hnc mir.iciiliim fiiornnt pricscn- ilcre m.ilcste p:\tiebatiir, erigere se nullo modo po-
tcs inter ceteros Magniflci Milites oratores Ducis duornm, calceare
lerat, nisi auxilio et sublevatione
Suclhc. liniinmis Corrados el Domimis Jbeobus de se non valens; profectusad corpus beatum, affusus-
Isola s| plures civcs Aquilani', eoderti die. quc super eo magna cum devotione, mirabiliter in
13 Vanna lil:.i Bensdictf Vsnltti do Celle, die uii- totiim liberatus, anibalnndo, sedendo et alioi rretus
dccimn preeBentis n sis, dnm rerJirel a quadftm ut sanuS rxcirciul.. fint, i/lorificans Deum. Testante
IS.Iiiiiii

coitfrai ' i
Indulgentia oujasdam Ecclesir», sflii in via accidit, fii.inino Iiiitlo Masii de Tionu, fratre Felice de Nea-
rfnx. qnnil cailcns ambulOTS vc! se inmcrc nnllo modo Paulos Ciardi
pi.li, et pliiiibusaliis, die quartoJulii.
poterst, ct indfes Irf tleterius proeedebac, ita ut in ile Ncp... a dasbus anrtis eftra attractus tibias et
lecto ipsniu mnvcri alforuiii auxilib oportebat; licel liiu.i, aniliularc licet tarde, tamen multum moleste
cuiii nia\i lolore e1 BtKdora delate eqfto, et ad potsfai, ct paniiii aailiuiare sibi intolerabilem labo-
tumulumsacrfeorporisadberens.ad valetudinem so- rern cedehat ;
proliciscens ad corpus bcatum, inter-
litain ct piisiiiiiiu iiiil.nl.inili poientiaiii] restituta vsntum co petens ei mfssrfcordiam a Deo, libere
al>
est; testanto dicto Bsnectictu sjus patre, sf Anfio- ainbulandi valctudiiieiii iinpetravit, visus publice re-
cte
 DIE VIC.ESIMA MA.U 117-
cte ac confestim ambulare, et quod vehenientius est potuerimus tum quia tanta cura tan- D
lati-nus decipi :

saltare, etmultos saltus celeriter facere, laudana taque diligentia ex liis attestationes accepimns, nt A. M\PRO
Deum ; Domino Loysio de Cam-
testante magnifico ea exploratissima et aertiasima censsamus 1'lnra
VI i.U, h\ MS
19 Juln
ponesthis Comite Montorii, etEgrsgio viroSerlazaro etiam signa fecit, iadiesque facil, qna> scribere lon- 'iil li i I

Benedicti Oratore Senensi, et plunbus aliis. giunessel. H.rc autem scripta sunt, ut nmnes qui
18 Bartholomjeus Jacobi de Mediolano, de con- sub vexillo aanetsa Crueie militant, plene cn !

trata versus portam Vercellinam, claudus a latere dentque gloriam Deo, qui tanta clemontia duetus
8 Jutii. .

ainistro jam per annos circiter duos. declinans ad nos geterosque brthodosai fidei imitai ires dignatus
terram deformiter, impos aliler qtinni cura fusle am- fuent tam immenso veritatis luminfi ilrastrare. In
bulare ; veniens ad corpns beatum. et ad id cum pujuarei testimoniiun haa litteraafieri fecimns, nos-
devotione affixus, miraculosam obtinuit sospilat.ein, ini|ue snliiis,^,iii impreasionemuniri. Daturo m Ca-
visus recte et confe: tim ambulaiv evidenter ; testan- mera Aquilana, die decitna nona menstis. .lulii, indic-
tibus Colelta Donna del Clareno, Jacolio Clnnifii. tione si.ptima, millesimo qundrLagentesirao quiidra-
venerabili viro Domino Thoma Butii Venturse de gesimo qnailn. iutonius de Baccano Cancellarius,
Vigilaao, c.vibus Aqiiilanis. infirmitutem pristinam de snpraili 'tiirum Dominoruni mandato, subscripsi,
et valetiidinein restitutam, die octavo Julii.
19 Andrea Antonii de plebe Fanni de Cimerauo,
qui a ihioliiis annis oitra invaliilus ab inguine infra VITA II ANTIQUIOH
Sanantur millo mndo ambulare nitebatur ; cura stampis ligneis
1 1 Julii Auctore Maphseo Veghio Laudensi, in plu-
deoisum
cum diffieultate luaxinia sese Irabebat ;
profectus
autem equo ad urbem Aquihr ad tiimulum sacri ribus oculalo teste.
luxatvt,
corporisj mirabilitpr rejectis stampis. ad valetudi-
tieiu lihere arabulandi redditus est, de invaletudine Ex MS. Vallicettano Patrum Congregationis
pristina fere nil sentiens laudavit Deum : testantibus Oraiorii tiomse
Jutio Blasutii de Pqdio, Antonio Pauli de Casrino,
civibus Aqtiihe. et venerabili religioso Fratre Fran- CAPIT I.

Et OCCUS cisco de Viterbio, die undecimo Julii. Dominicus

dextro ocu- Luca.' Busterii de Podio sancti Jacobi in Trefoli de Ortus. Educatio sub lutela variorum. Studia
lo ? annis :
Floientia, setatis annorum circiier quinqiie, qui vul- varia. Amor singularis erga Deiparam, el

nere acuti gladii, sihi in oculum ejus dexlerum ca- caslitatem.

sualiter per se ipsum transfixi, perdidit totaliter
IIIIFH
pntentiam visivam ipsius oculi, per duns annos nil Jjeruariliiius ex Senis clarissima Hetruriai civil itc I.

, ,
\i\ ; nere
aique cx antiqua nobilique Albicescorum fainilia
viilens ;
pluribus frustra remediis iiinlirin.r adhibi- Sanensl

tis, duotus spe meritorum sacri cnrporis parentuni originem babuit, natus aium millesimo trecentesimo
fide ad urhem Aquilae, inhaereus beato corpori. vi- octogesirao, a sexto Idus Septembris, qno ilie inte-
iueratv utiqiie Virginis Nativitas celebratur, Pater
suui deperditum miraculose sibi restitutum publice
illiTollns, mater vero Ner.i fuerunl imu iiiiiius
vidimus; plurimis ail ipsum oculum dextruin oppo-
;

quidem vita et moribus quara generis claritudine

clauso tamen altern, ex suis propriis voeabulis
,
sitis,

noininavit; testantibus dicto Luca ejus p.itre, Chri- prastantes. Sed et avus Dinus proavus Bandus , ,

Sinitiu, et Fratre Silvestro de Paga- Equestris ordinis fuisse memorautur b. Porro pater
stouJioxo ile

eodem die. ejus, ciini guhernationi Massse propinquit civitatis

nica, civibus Aquilauis, etpluribusaliis, nattu i/m,'
Prasfectus, egregie cuncta admini travisset, placuis-
20 Jacobus ex nova nominis impositiono nuncu-
sentquegesta ai eo oinnibus, ac prassertira Bindo
patus, natus Venetiis (sicut post habitara gratiam
cuidam Ailveiluin, priiiiarin urbis ac Equestris ordi-
die 12 ntufus
suis nutibus didicimus) juvenis setatis cirra viginti
nis; captus hic probitate raorumejus, filiara Neram,
tt swdus an- iinnnrum. iiintns et surdus a nativitate, veniens cnm
qnaiii haheh.it ntihilelii, iiial.riinonio ei junxil rinii
devotione maxima, quam nmi aliter nisi per plora-
:
nls20.
masculus nullus esset, filia vero alia tantum
tum et sacrum cor-
lacrymas cxprimere poterar, ai!
1 1 1 .

Iliana; jam iliu antc alieri iiupta. Nec posl iiiultum

pus secus tuinulum sedulo assistens, mirando my-
panlatim ea tenipnris deluncius est Biiulus. It:i gener ejus et
sterio siiigularissimu audire incipiens ,

eum edocebant, medio- heres Tolluscum Nera uvore Massaa semper habi-
tantuni verha.quie astantes
taveruut, genueruntque ibi Bernardi a filium uni-
criter exprimebat : dehincqnc ex hora in horaro in
cum, cum beatam Virginem, io qua oranis eorura
melius procedens, tandem diviua infusione meritis-
spns, multis niagnisqiic ul vntis eipoposcissent. De
que heati oorporis, singula yerba quae silii diceban-
quo, qunil iu Byangelio traditur, dici poterat, (Juis
tur :iiuliens. mirabiliter loquebatur; it.i ut de sunln
Dco gratias putas poer isie enr.' Nam el maiiiis Doinini eral cum
et muto audiens et loquetis factus, cas
llln. QuibllS iinstea citius miirle pr.cveiitis, matrei
agebat, quas ah aliis exhiheri dehere infonnahatur.
pnstinum incoliimitatein priinimi, dehinc post tres.annos patre i, peneinfans </
Testantihus defectum et
adhuc ipse sex circiterannoniin. lam dulci praesidio parentlinu
restitutam Christophoro ileSmitio, Jacoho de la defunctls "
statim destitutusac orbaluscst. Suscepil autera eu-
Vothis de Turre, efjoainie Cnla? de Tisina, et plu- maCertera
ram gi)lieri,ationeini|ile qisiiis Diaila illa qilalu ihxi-
ribus aliis civihus Aquilaa quod miraculum eti.un
:
educatvr.
raus, inatertera ejus aluitque cum t.anta ihbgenlia
vidit Lazarus Benedicti Orator Senensis, die duo-
;

ae sedulilate, ut ne filium raagia : eujiis , -11111 e-seut

decima.
summse prajclarasquj virtutes, religione tamen '

21 Universisotsingiilishilelibus,faiiii>rariusquin-
vitie -mgiilari qiiiul 1111 ineliui 11 a e\re|lere videha-
-

que artiurn et Universitas civitatis Aquilse, fidem fa-

ltaqiie euin eriiilieinli ejus litterisque egregie
cimus etin verhorvaritatis attestamur, omnia supra t iii-.

iinbuenili maximam enram gereret, ul ne librorura

scripta miracuhi. j,er nmuipntentis Dei rli.ni.-iiiiaiii
ffzc jir.ecepl iruniqile. quihlls ail penapieml as eas inagis
miracula facta mcritis ivligiosissimi quondam PatrisB. tler-
urbis testinw ailjuvarct.ur, deesse ei numquam
aliquid pateretur ;

nio approbait- nardini, inclita? civitatis Senarum oriundi. Urdinis

urhe ante omnia tamen, quihus polleret moribus, quibus
tur Observanti» Miuurum, cujus corpus hac in , 1 insti uttw
esse clarissiina pro siiaquemquedi^iiitaie i.iliens proeequerelur, re- ,ui virtuttm
rneritn cnleiiilissimum requiescit ; ,

ligiosaeum etprudens femina instruebat. Nam mi-

venssima, et maoifest», nullamque duhietanlem ln-
nnrilius iuansuetudinem, ajqual,ibus et calaroitosis
b.Mv hujusmodi pro&oto scimus, tum quia parfim
:

niiseratioiiein, puteiitionhus subjectmnem, Deo prsa-

nostris oculis subjacuerunt, et usque aden ut nul-
cipue
 1 , ;

118- VITA II ANT. S. BERNARDIM SENEN.

A cipue venerationem et firnorem exhibere, cum omni e«t, sapientia. aetate et gr.itia apud Deum et hnmi- D
denique et - ,i et seiate el statu summo semper nes. Altaria etiam domi construeliat, et Officium Luc. 2,
VI 010 I V U8.
iiun pudore ac modestia uti, sedulo admonebat; non Virginis jam quotidie exsolvere incipiebat. Serrao-
aliter ac Thobias lilium miimi, quem ab infantia ti- nes quoque, quos audierat, convoratis ceteris pueris,
','1111 ilnrinl, d ilisfinere ab (imai pcccat". memoriter tenens ex oniine recitabat pr.esagiuiu :

2 Quam maxime autem nmorem Bd reverentiam et non modicum ejus, quod aliquando facturus erat.
nnii' Matris Dei Virginis Mariaa, quam Gaudebat Pia pro tanta pueri indole virtutisque
pll tati In crijn
plurimnm '< ipsa venerabatur, assiduis eum exhor- incremento e unde majore studio ad majora
:

tii \partm,
tat i mibui invitabat . docens quanta seraper illa pras- etiam studia euin proveiiere cupiens magis- ,

'nnibns
animo coluerint, , qoi eam Bincero triim ei dedit Joannem quemdam Spoletinum ,
sttidet Etltkx
sub Joanne
qimnta?que saluti fnerit utpuerulus adhuc tam ; iia cujus egregia doctrinss e1 virtutis laus ab omnibus
Spoletino,
mi nita toto corde complectens, obejus ho-
. pra?dirabatur sub quo dedit operam Trivio et
:

norem sabbati diem jejunare inciperet , quod post- Ethicae. Xee desunt. qui legente illoplerosque poetas
modo per totam semper adoleacentiam conservavit. pariter cimi eo audivisse attestentur. Placuerunt
i
eterum i
n-n iil.i etiam quantum vel ad coniir- ,
iiiiiiii aileo ilh mores et ingenium adolescentis , ut
ii.,, ''.iiii ve] ad i
rrumpendam tenellam iilam aeta- dicere f sa^pe de eo soleret. nunquam sub disciplina
ii-iii |" .-
ent extraneorum commercia, inhibebat ei sua, aut honestate morum aut profectu Litterarum,
;i. irum conver8ationem, quorum suspecta, praestantiorem ipso aliquem habuisse.
ni pei imialicuju criminis labe infecta, vita habe- 'i Abaequaavisquoqueejus sociistantisestimabatur,
il /nanni retur. Sinebat autem eum versari cum iis. quos ut cnm inler se forte aliquid obseoenum (aoularen-
l«m\i vm manifesta vite integritas commendaret, quorumvel superveuisset. statiin omnes ob-
lnlii
lur, siquo casu ille

exemplo '.''I adhortatione el consilio magis |ir"li- mutescerent. , nn audeutes coram co , tamquam
ssfimatttr a
carot. Repetebat enim 383pius secum illud Prophetre: qiiodain speculo honestatis ,
quidquam licentius lo-
condiscipulis :
Ciiin sancto siunius eris, 'i cura viro innocente in- qui. Amabant vero eum plurimum, propter suavis- E
v |i. !8 nocens eris, el cum electo electus eris, e1 cum per- simos eius inores gratissiinamque conversationem :

perverteris ; nec permittebat illum nisi ea Nam erat omuibus jocundus, laatus, comis, longeque
tantum I (ieqtleiilure, ulii dc rcliginiio, ile llnnes- seniper liuinanus, duleisminime indignabundus ,
,

tate, (]'' innocentia, de raodestia verba fierent ; ubi semper serena mente, semper tranquillo animo, et
nihil "liili videre, nihil nures audire iinsscut, quod (quod Apostolus praecipit, gaudenscum gaudentilras,
Hom. 15, 15
iion 1
1 1 iii sainii [ue essel ai immaculatum. Ita flens riim flentibus; non alta sapiens sed liumilibus
quid qui ipse, quid oontra evitare et sugeredebe- consentiens; naturae denique ita simplicis , ut non
ret, sagax eum et e ts mulier numquam docere deesset tiur.en prudentia, ita facilis, nt gravitate ta-
.' " men non
Q careret; ita mitis, ut ajustitia tamen non
8 Quo factum est, ut qui innata quadam bonitate discederet , ita verecundae, ut promptitudo tamen non
naturae omnes ingeniosas res etiam
;ii! litteras, ad deficeret ; ita quietie , ut ignavia tamen in eo non
iiiiini omnes ingenuos mores per
conficiendas, ad argueretur, ita benignae, ut prodigalitati tanien non
l-.nllll
bo ip " i'i i-iinr tam sanctas quoque institutionis ; accederet; ita 1'rugi, ut contumaciam tamen non sa-
liificnto
adminiculo longemajor longeque supra omnes coa;- peret. Jain vero adolescentior factus, cum Trivii et
i" evaderet, doctrina, ingenio, virtuteque Ethicie st.ndia reliquisset, ad Jus Canonicum perdis-
piarsiaiiiior; reniteretque eo generosa tribusque annis addtsci t Jus
in tantillo ceiuliiiu se transtiilit. in ea se facul-
CaiHintcttm
qucedam indoles, generosus quasi isculus quidam tl
tate exercuit. Theologise etiam postmodum nonpa- cl T/icolaijiam.-
eximis! probitatis, qui non tenuem et non contem- rum vacavit : cujus studiis adeo delectaliatur, ut
nemdum pariturus aliquando fructum videretur, qui reliqua> ei doctriiia*, prie hujus dignitate et excellen-
liiiiiniiii ciiiii aliquando magnum aliquid et singulare tia, nihil sapere videreutur.
aper tenderet, Prajci] autem vigebat in eo G Erat huic Tobia consobrina, filia scilicet Dianas,
ti commUero erga egentes al misellos c miseratio, adeo ut nulla quam supra diximus Nera1 matris ejus sororem,
,',11,11 II, M
l«miini\ re magis delectaretur, quara eos ubi opportunitas eratque natu major eo annis triginta, mortuoque
,i Bustentaro ; Propheticra jara illi voci praalu- inaiii" ii teiiiimi ordinem B. Francisci professa ;

.lciis, Frange esurienti panem tuumj cumvideris inulier, propter suramam ejus integritatem et sanc-
Proflcit col-
iiiiihini operi eiun, et carnem tuam no despexeris. tosmores, iiiaxiiiiaapudnmnesexistimationis. Hanc
loquio Tobim
Non ,M varo MaA prajtereundum, quod dum forte ferunt, cum aliquando Senis gravissima pestis inva. consaitouitiex.
aliquando contigisset, tantum panis in domo ui vj x
luisset, in Hospitali majore muiierum peregrimarum
LVaberetur, quantumfamilioseodeialendassatisesset; curam semperet
aegrotantium forti interrito animo
'''i'"' "'• "1 roganti lam pauperculo panem Diana i

habuisse.Huic etiam Bernardinum [dicunt] manifes-

1

i "i ,
i.iiini ,l:> ci . inquitpuer, qu.nl petit :
tasse latenteiu incnrrupti corporis et custoditae vir-
"''"'' "' " ""' ''"
meviceejus non coenaturum thesaurum, cu:n triginta et unum annos
j

ginitatis
Mrtlld »1(1,- polliceor, Itaquinque annis vixil cum Diana; qua natus pestilenti aliquando morho usque ad mortoiu
,'(((( N. (Kl.v -functa cum undecim jam esset «nnorum, receptus
''
laborasset atque illa, si quid lascivius unquam de-
;

dllCtllS,
est a Christophoro el Vngelo fratribus, exAlbices-
liquisset, monereteum, ut animo peenitens repete-
61 rumutiquefcniilia patruisejus; traductusqueSenas ret. Hujus quoque animam, qua hora e corpore so-
' cii"" l" imariamqu v tatem, quasi Deo ita vo- i

luta est, dum Mediolani ageret. vidisse illum [aiunt]

b illico reveherelur ad antiquam patrum suorum cieios petenlem. Ham igitur ip.se non aliter ac ma-
patriam. trem venerabatur, visitabatquessspius, fruebaturque
1 Habebal Christophorus uxorem Piam, ita apel- frequenti ejus colloquio. Naui cura esset illa sanc-
,1 l>l\ll III laiain. mulierem pudicissimam et prudentissimam ; i lii.c vitse, crebris se macerans jejuniis, vigiliis
-

le a 'eiis, liimc iui liliiiiu siii.iiiis amavit atque disciplinis, neque nisi vestita iinqnam ac du-
itlllaitur .<
.

uram |ue ejus n m aliter ac Diana gessit erudiens . rissimo semper lecturo decumbens ita ab ea gau- ;

eum moribus et diciplinis, in :en! qu ique secum ad debat audire salutiferas adn iiiones, quo pacto in
is, ni aii.lirci seriii iics, qui de colendo Deo initis niuiili periculis recte illi vivendum esset
de " truend ta habebantur. [psoautem sentiebatque se verbis ejus pliiriininn ad eam, quam
"'" eb ". i" o " ipiam audiebat opere exe-
;
cipiebat incedere, virtutis viam animari; a-uuulator
qiiebutur Yiin , ! isi i
l..n ,iii dics. magis moribus jam magnns illius sacrse sententia1 , quiedicit, Xe
i Kccli. 'i 9
virtute proficiens, ut de Salvatore scriptum despicias narrationem sapientium; et in proverbiis
eorum
 :

DIE VIGESIMA MAJI. 119-

eortim conversare ab ipsis enim disces sapientinm
:
aliquando deprehensus est. experiri ita prius per
et_doctr,nam mtellectus.
aliquot annos tutius putans vitam. quam religiosam
7Erathuicitemamita,sororsciUcetpatriS ,ToUa agere proponebat. Quod ut majore commoditate
h l Bartolomsea, quse post mortem h viri religioni i B.
ardentioreque animo efficeret, curavit etiam se
et amitx Augustini se dicarat, quas Thobiam et numero an-
Bartliolomex,
admitti in eorum numerum, qui Disciplinati confra- adserlbuur
norum, et sanctions vite etiam perfectione longe temitatis B. Mariea appeUantur, in majori Hospitali Coiifinteim-
superabat. Nam nonagenaria fere erat, et continuis
Senarum, quod a Scala nomen accepit. Nec vero Inti rfiscl-
se orationibus, corporisque macerationihus exerce- jiliiintnritin
quamvis hujuscemodi confraternitates magnorum
bat; cum antem iegrotans jaceret, divinas sem-
lecto ssepe malorum causam attulisse, ac proinde
minime
per laiules laeto ore decantabat; ad tantamque sau- probari debere videantur, prieteriri heec debuiti
ctitatis excellentiam pervenerat, ut audito
nomine proptcrea quod imle multi summa sanctitate prse-
Jesu, inenarrabili exultans laetitia, neque ulla vi vo-
stantes viri, ut puta Jesuati, Ordinisque Montis-
cem valens comprimere, identidem illum crebro Olivetifundatores, aliique ejuscemodi non pauci pro-
singultu vocans prosiliret ; et cum prudentissiina dierunt, quorum consortio non indignum videtur,
omnium judieio esset, tanto tanien seepe rapieliattir utipse licel illis longe superior) aliquando annume-
ferv
rvore spintus, ut cui ignota fuisset ejus sapientia
ratus fnerit
et sanctitas, insanire procul dubio, dum nom
illum 9 Tantum ergo illi profuit talium mulierum tam
nari audiret, Ad hanc ergo ipse ssepe
crederetur. frequens ab eo facta visitutio, tani frequeus ipsarum
.

quemadmodum Thobiam, visitandam ibat, audie-

et admonitio. Quo loco ut intelligamus, non tam san-
batque ab ea libenter monita salutis unile indies ; ctam ejus mentem, quam sauctsa etiam ajua mentis
sanctissima-
niagis crescebat ejus in Deum amor et devotio : cu- nullam omnino ostentationem non videtur omit- ;

rum viduarum jus et assiduo magnoque hortatu sacram amplecti
Religionem aUquando cogitabat. Fuerunt qui hanc
aliam Augustini matrem Monicam, inagnum illud
inter mulieres ac praestans sanctumque nomen, ap-
pellarint; et sicut illum matris, ita
instar matris ei sempcr
summisque vitse meritis ad tantam animi integrita-
tem pervenisseexistimarint. Nec immeritoalia Anna
filia Phanuel dici potuit. dequa scriptum est, quod
Luc 2, 37
vidua erat, usque ad annos octoginta quatuor, nec
tendum, quod cum Tobia, more cautse mulieris,
suspeotam merito habens pubescentera facilemque
/,
labi ejus aetatem, moneret ante omnia adolescentem,
ut ablandis se miilierciilarum spectaculis colloquiis-
Detparam
hunc amitse, quaB que, non secm; ac pestifero quodam ab angue longe sinijiiliiriln
fuit , precibus et lacrymis arceret; quamvisqusemonebat certo observaret,
ille,
perjocum tamen ei aliquando, Scito, inquit, me
nobilissimsa cujusdam ac formosissimaa / puellaa
amore correptum, ad quam visendam salutandamqu |ue
advesperascente die semper ire soleo nec nisiprius :

discedebat de templo, jejuniis et orationibus serviens illa visa, dulcis mihi ullius noctis quies essevidere-
Deo die
ac nocte. Felix enimvero Bernardinus, tut tur. Erat porro dilecta adolescenti ea, cujus, ut
feminarum necessitudine et obsequiis.tamqueegregie dicit David, concupivit Rex decorem quam praa
;
PS i\. 18
instituta earumvita tantaque virtute queni Diana suinma ipsius aninii pulchritudine adamavil etiam,
; Tobla fatetur
Felix i femi'
matertera et Pia affinis, eximise probitatis mulieres, gloriosaraque supra omneseffecit raaximus coeli at- 50 attoiinlu

naruni m- aluerunt quem Tobia consobrina et Bartholoma;a que Factor formoeam

; nuinili : M.iria scilicet Virgo, cujus cum dUigere:
slritelione.
amita, sumtnsesanctitatisfeminse, instruxerunt Fe- 1 noiiieu miro affectu veneraretur, jugiterque anirao
lix prBfecto, qui, quod est in vita maximum omnium fixum teneret : ita iiiiaginem ejus, publico quodura
niouientum. tanta cura et diligentia, tam egregiis urbis loco egregie depictam, antequara lecto se
moribus, tam sanctis exemplis fuerit a primisannis componeret, salutatum pro more ac seilli c men-
suis educatus Habet enim hoe prsecipuum primaa
! datum ibat. Varum etsi omnia vitaa ejus signa plena
aetatis institutio, ut quales tuuc vel recti vel pravi integritatis plenaque austeritatis videret, ita ut nulla
mores imbibantur, tales etiam perpetuo firmi, tixi, possei talis de eo suspicio in mentem venire ;
cum
abolendique nuniquam, qua»i natura eos jaciente re- contra tainen cogitaret xdatis lubricitatem, carnis
tineantur quare non frustra divina: sa:pe voces ad-
: nostrsB fragilitatem, dsemonum insidias; locumetiam
nionent, filios a teneris annis erudiendos <isse : cu- ubi habitare solerenf femini» quaadam paru n pudicsB,
Eccli. 30, 11
jusmodi inter alias illa est, Non des filio potesta- qiiom ct ab eo solicitius quaasierat atque id quod :

tem in juventute, et ne despicias cogitatus illius : desedicit Apostolus, Video autem aliam legem in
curva cervicem ejus in juventute, et tunde latera membris nieis, reptignantem legi mentis mese, ef F
ejus dum infans est; ne forte induret et non credat captivura ine ducentem in lege peccati quaB est in iitiin 7, 23
tibi, Doce filium tuum, et
et erit tibi dolor animte. membris nieis cogebatur ob lioc quoque pessime ,-ui deteritu
;

tfltid \it.i/>ican-
operarein illo.ne inturpitudinemiUiusoffendas. Felix omnia suspicari maxime autem propler delicatam /l innotescU
;

merito igitur Bernardinus, qui tale< liabere educa- adclescentis naturara, adjunctara quoque prasclaris veritaa
trices monitricesque promeruit, quarum admoni- ejus virtutibus eleg mtiam formss et pulchritu linera;
tiones et exempla, assidua» quoqueperceset merita, ita ut de ipso recte illu Virgilianura dici po lel
I

adtautum eum provexerunt ad

sanctitatis culinen , Gratiorest pulcbro veniens iu corpore virtus.
suscipiendamquetanta^n^quantamassecutus e^t, gra- Propter quod nec caruit insiiliis irapudicorum ali-
tiam adjuverunt, quorum lioiiiinuin, qiios ipse cnin putenti sentina
8 Jam veroearum exemplo et exhortatione, ma- semper magis exhorruerit, quemdam etiam aliquando
varlis temet
Pmtilentns
jora quam solitus eraf aggrediebatur : nam viliores pugno, atque alium lapidibus, adjuvante eum opti-
exercet jam et pauciores sumere cibos, augere jejunia, vi- morum quorumdam adolescentulorum raanu, Uesit.
gilias, visitationem ecclesiaruin, studia sacrse 1 ictio- Htec igitur cogitans, non modicoque proinde dolore
nis, orare frequentius incipiebat. Jam duris instra- perculsa, statuit, quid id e-sct umnino ilil

tis, ac iniisquidem vestemsemper indutus, somnos inquirere : atque ubi multis secretis modis \ ias ado
capiebal : jam cilicio saepe utebatur.jam disciplinis lescentis sedul i mufier inve tigasi et, neque aliquid
etiam multoties corpus castigabat, operiens cum praeterid quod 'lixmnisilL' eo comperisset, ex

Proplieta in jejuniu animain suam, et poiiens vesti- quo detineb itui mcen pe in maj iren, subito Is
mentum suum cilicium. .Vr-iue bssc in privato qu - conversa est.
dam domi l</i.-i> secreta habere, cognoverunt ali-
quando quidaro ^ucii eju^, cum parvo etiam altari ANNOTATA.
ac superposita figura .Salvat»n> crucifixi, ardentique
antt' eum lampade. Quio et urticis >-e verberasse a Iii MS. Rubex-vallis additui In quo anno Ca-
tharina
 ;

190* VITA II ANT. S. BERNARDIM SENENSIS.

tharina <\r Senii evolavit ad Soperos ; //»;(« 4c/a eum lihenteradjuverunt. quamplures optimos socios
A. UkWEO rfi itnwu 30 dprilU. suos adolescentes, cum uiinime tanto oneri snlus
VfOIO Kl »IS.
bSuritu ista addtt Patruus ejoa Tollos ter ejus sufficeret.

civiiuti,- Prteeea fuerat, eum bona civium gratia. 1 1 Mirnm erat videre, quantara extrema f|uaeque
c Cnm esael annowim 22. Deo animam reddidit et non nisi vilissimis mancipiis convenientia nmcia
annc 1383, remaoente Bernardino, aJbiioruni trium. Bttbibat . i|uanta solioitudine quantaque animi ala- vilissima qux-

ha (um Capittrano dictum MS. $t Sttritts. critete neminem aspernans, nunc ignes, nunc strata, que ministeria
ubtens
d Anno 1366. Ita Capittranus. a*t 1387 Surius ct nunc medicinalia vel [locula vel fomenta vel odora-
M.S. inenta prieparabat. Nunc his potum et cibaria mi-
<• Primum seuobui trivialie doctrinsa sub Honofrio nistrabat: nunc illornm vel Btomachi vel alvi miniiue
prse eptore contiauavit, inqtiit Capistranus. I
.i niiiais purgamenta excipiebat : nunc aliorum
(Scilicet, iinn posi oHlum etiam S. Bernardini ulcera attrectans saniem extergebat, consolansom-
anttquufl m« grandffivoj adhuc rivebal in huinanis, nes dulcibus verbis, ac bono animo semper esse
uti apud Captstramtm et Surium legitur. adhortans; qui rero vita excedebant, curansmaxime
g Guido Benollia det^tolomma Oapistrano et Surio u( sniictis primum Sacramentis munirentur, tum
diclus. sepelireuliir etiam pie ilecenterque, non vigiiiis, nnii

h Trogliardum <le Tolomrais Capi&tranus appetlat, inioiiunodis, non lalionlius ullis unquam parcens ;

< ujvt vidua Bartholameea suadebal BemperBernardino numquara tanto debaccliaulis pestis furore, num-
vi;iiit Dei iii sacra Eteligione capeacendam, idque sub ijimiii ipsa quam aute ocuios quotidie silii adstantem
Regula Canomcorum Regularium S. Augustini, cui videbat inorte deterritus. (jiui Apostolo autein soli-
ipsa religala eral Ln co uel locodevotisaimode .. citudine non piger, spiritu fervens, Dominoser-
Liceto, ubi spiritualea viriel Deo servientes mora- viens, Bpegaudens, in tnbulatione patiens, orationi
bantur. Bernardinua ergocum illisinhabitu seoulan insians, necessitatibus Sanctorum communicans ,

libenter conversabatur, approbans satia in corde hospitalitatem seetans. Quae res ipsos proximiores
raoreaet taudabilera vitara Patrum illorum ; oepie- consanguineos infensos admodura ei fecit, objurgan-
etque eamdem R,eligionem,uiai quia praefatam Do- tes eum et execrantes, ac amara et turpia qimtidie
minam relinquere nolebat dum viveret. in eum maledietajacientes, nequealitei' quam deli-
k .iitn S. Montcaa dedimus 4 Maji. ruin, et penitus excordem appellantes, quod vitain
I \m isia tu) eo voi utur apud Capistoanum, amica suam quam
nou sanse mentis tueri oinni
nerao
et o[fensionem
njntd Surium, juvencula in MS. studio nileretur) ipse negligeret, quod tam vile ab- consanguineo-
jeotum dedecornmque ministerium elegisset, ad np- rum
CAPUT H. probrium clarissimi generis eomm perperuamque
oniiiiuiu i|>sius necessariorum infamiam. Quibus mi-
Servitium peste contactis exhibitum. Morbus niine prostratus auimo adolescens, cuni iiabitaculum
(jntns. Ingressus in Ordinem Minorum. quod ni co sanctitatis ;e,iilicare Deus cosperat, tem-
Pvimoi CGnciones pus jam oonsummandi perficiendique adveuiret foriiter spei- ;

ltcns,
uiajoie ,|iiam solebat etiam patientiie roboreconfir-
C um
i" e
iteii-n ageret optiinus adoti icens, cum tot
tantBB |ue n r.m vii-iuies. non minor uti-
matus, inajore adauetus fortitudine, surdis cuncta
i
I

auribus excipiebat; niliilominus eurans. qunlquid

que inerat ei,q , ,
tamquam eminens regina in eo vilipenderetur, qaidquid ei exprobraretur,
qusedarc magis etiam illustrapel . tolerantissima quidquid igcomini» vesaniasque attrfbueretur dum ;

animi forlitudo atque patientia; qua, tamqmam va- Deo i.uiluiii, cujus causa cuncta faciebat, gratus
lidissirao ecuto, otiara quantumeumque gravia et essetatque aeceptus; dura Den tantum, ad queni
tristieEurentis humanai nequitise tela fortiter ani-r onniia referebat, minime vile et pudendum, rainime
2 Tlm.3, II

Qrauant, moseque retunderet, callens prabe illud Apostoli; opprobriosum et ci ntemptibile esset quod suscepe-
peitllmtla Omnes, qui pie vivere volunl in Ohristo Jeau, per- rat servitium : non ignarus Bvangeiici illius verbi ;

o .'iii patiuntur. Id autem maxime demonatra- Beati eritis cum vos oderint liomines. et exprobra-
mpore cujnsdam a pestis, qute anno Christi verint vos, etejeoerint nomen vestrum tamquam ina-
millesimo quadringantesimo tara gravis atroxqne liiui propter filium hominis. Volvebat nimirum
Senas invasit, ut innumerabilem ejus populum furi- animo eontinuoque meditabatur , magnum illum
bunda, qua passim ouncta rapisns ssviebat, conta- innndi contemptorem Franciscum : qui ut multa F
gii populaverit. Nondum vigesimum arnium at- hujuscemodi, a palre priesertim crudelissime in atqxie in lioc
tigerat.oumgravissimam eorum temporum oonditio- eum saviaiie. eequo aninio sustinuerat ita eum imttatus s, ;

mi iiiiiiin- commiseratus, petiit Hospitale, quod Franciscum.

.
iiiiilariqiiaiu iuaxinie studebat: ita ejus iiumilitatem
ob B, M.in.r honorem ac peregrinorum causa in atpatientiam, qua nemo posthaeeum nnquam mor-
medi urbis extruotui est. Illud autem sst, quod a lainiiii a.quavit. proponcns assidue sibi ailte ocillos,
Scala noinen accepisse supra diximua, m ignum qui- efficacius atiam sequi contendebat.
dem, amplum ac oelehre, el ad suscipiendoa cu- U Jam transactisin quatuor mensibuseooffieio
randosque quosvis eegrotos semper promptum, iii gravissimum demum incidit ianguorem quo :

er patens, in ijravetn
' iiii Petiil ergo illnd sarvitnrus per id totidem, quot antc eegrotis servierat menses, diu et
ea tontaetta morbum incl-
Mrvll ln //„,
temporis, quo peste gravius agentelongi lan- a obeundam usque mortem vexatus, lectnto semper
I
dit,
pitall, ium turba deferebatur. i,l vera egit, eum decubuit, apud amicissimum quemdam suum Ildi-
Eamiliaferm inisac ministri Hospitalis, plures brandinum Manettam, eurante eum semper Tobia
quam centum quinquaginta, peste consumpti eBsent; consobrina sna, sc-b Justina qnadam aiianobili ma-
nec quisqu im inveniretui quitanti periculi servitinn trona, qu;c numquamabeo doneo sanaiusest disces-
etiara quovis magn i
pretio, subire vellet. Sed seruat. Inqno si humana{qn83 stolida et cseca >uni
cum nilnl ille preater Daura oogitaret, omniaqne jndicia attendere velunns, magnum certe arguendae
proptsreum contemneret; statuil ob amorem ejus liivina' jnstitia; argumentnm videtur
propositum
ac Mariss Virginis.cui prasi ipue afficiebator, tantum tantam qoatuor mensium snsceptam pro ejus miro sed justo
ministerium (licet mille ei se mortes ofierrent) susci- honore servitutem, tam impari Etatimlongeque indi- Dri /iidicio,

r ,ii sequens Tobin consobrinea, quam

vesUgia gna per quatuor ulique meuses meritoruin nieusura
mulieram ipsius Hospital ajgroi intium euramultro compensaveril Sin ,li\inis [qnorura inscrutabilis est
etiam gossisse snpra diximue ; asi isi ens quoqne, qui rati'1 atque elleclus iuniti malunus judiciis, nihil
e;'it
 . . :; ; "

DIE VIGESIMA MAJI 121-

erit quod non semper aequo pensatum examine vi- Franciscus observanda tradiderat legens cura iis
deatur. Suut quippe humanie nieutes, uti crassa
, D
Iiac adinodum delectatus et recreatus esset non amplius :
A tt * r '

iufirmaque corporis raole demersae, ignorantiaque 'iiiaiis quid Dominicus instituisset Ms

ubique et erroribus circum quasi obsessa?. itaa veri
videre, statim )"$ /* '

; tirmato cert" proposito Franciscum amplexus est, Francisci

cognitiona longe alienae , discernendique cujusvis propter majorem limndi contemptum, humiliorem ''ummiatem,
vel lionl vel raali minime capaces, Dei vero, qui etiam paiiperioi-einque statum longe auirao suo gra- Ps. 83, II
adernitatis sme oculo cnncta prospicit, numquam tiorem, eUgeiis.cum Propheta abjectus esse indomo
errat. numqiKini fallitur judiciimi solus ipse quid Dei inagis,
:
quam lialiitare in tabernaculis pecca-
cuique velutile, vel nocens futurum sit, et.-i prima torum.
rerum facies contraostendere videatur, probe noscit 14 Porro hunc ejus animum confirmavit etiam quadamvi-
probeque noscens, singulis, uti meliura quaeque sibi magis msignis, quai ipso eodem tempore in s.hiiihs sione ani-
videntur. distnbuit. Ideo recte Propbeta dicit apparuit
rnatits:
ei, hujusinodi visio. Vidit se in quodam
30, 7
Psal.
Judicia tua abyssus multa. Quam roagniiicata quo- esse magiM agro inculto c, in qup oxcelsa lurris,
Psal. 91,
que, inqiiit, sunl qpera tua Doiuine; nimis pro- atque in turri fenestra, per quam llinvna ingens
fund;o factie sunt cogitationes tua;. Vir insipiens exibat, in meilioqiie flainnuc feinina qiiicdam, reso-
non cognoscet, et stultus nou intelliget lisec. Atque lutis crinibus pansisaue manibus, sublata alte et ter
alio loco ait. Reprobat Dominus cogitationes popu- repetiia vo::e
1'sal 35, 10 Franciscum inclamabat. Quorum si-
loruin, con&Uiura autem Domini in aeternum : cqgi- gnificationein dum
, ea aliquando narraret , talem
tationes cordisejus in generatione etgeneratiouem. etiam afferebat; ut agcr, mundusj turris, Deus
Job etiam, Numquid oculi. inquit, carnei tilii miiii.' ignis, Spiritus sanctus; femina, Religio seu Ecolesia
Jol) lii, 4
aut sicut, videt homo et tu vides? Et alius Propbeta intelligeretur. Dicebat quoque eam tara recenti me-
dicit : U altitudo divitiarum sapientise et scientise moria tenere, ac si tunc contigisset. Ita igitur ad
j
llei 1 quain incomprehensibilia sunt judicia ejus. et eaiu, | u.nn lam aniuio versabat, Francisci viamma-
[i Quod si quisque adverf;ere
investigabiles viie illins !
gis accensus est. Jam illam in omnibus magis admi-
voluerit, cognoscet non sinemagno atque sancfoDei rabatur atqne ;emiilabatui' : jaiu ad ill.im anhelabat
judicio permissuin, ut gravem illam quatuor men- veheinentissime atque suspirabat : jam vitaj illius
sium in icgrotos servitutem graviur etiam per toti- aiiMie et iniitatioiie, instituturum quoque qusspra)-
demalios menses ipsiusfegrotatio, quasi digna tanto- clara sanctaque rejiquerat observatio^ne, nuniiii in
rum meritorum ejus retributio, sequeretur. Nam inodiuii trahebatur sed retaidavit euin aliquando :

altitts cnlc-
cum statuisset Deus tantamquam exurcueratservitii liarlholomiea ill.i, cujus exiraiiE sanctitatis supra
slia appctil pietatem, non jam corporis ulljs commodis, quse mentioiiem fecimus. Nam cum iecto mpveri non inscrvit

ininima quidem illi viderentur, se.i majoribus animee Barthnta-

posset, prqpter csecitatem simul ct surditatem, spa-
mc.T umtt.v
bonis niunerare; ideo ut altius ad aelestia, quic illi Muaiiouein jtem nervorum, ac decrepitam setatem ggra usgue
parataerant, dona menteiu erigeret, calamitosique (nonaginta euim sepiem annorum erkt) defunctaque admoritm:
hujusce mundi spes illi omnis magis aijcuravilesce- nuper esset domestica qmedam ejus, religiosa fe-
ret; eum pessima illa valcludiiie con-ulte
percuti inma. cujus tantum servitio utebatur; noluit taraen
periinsit unde fiebat, ut quo magis languor eum
: optimus adolesuens amitatn, quam non aliter ae
gravaret, eo magis augeretur in eo Dei amor inun- iuati-eiii diligebat, deserere. Scni^it ergo ei, nullo

dique conteinptus ; ut quo niajorem pateretur corpus Labore, nullo fastidio retractus; ac cuncta pro-
ejus anxietudinem, eo fortiorconsurgeret mens atque priis inanilais, quascumquG tanta necessitate affectae
Deo propinquior. intilicri expediebant, faciebat, donec siijiervixit su- :

13 Jam valido ergo ille corpore factus, spiritu pervixit auieni apnum integrum et plusculum.
etiam magis convalescebat jam gravi a corporis ; 15 Qua murtua secreto domi retigiosaiu quam
,

;egrotatione liber. graviorem etiam omnem aniini sequi proposueral vitam prius experiri magis cre- 6 „„„ ,,.„
aegritudinem evaserat. Nam versans secum profuuda didit. roajpribus quam consueverat custigationibus paupcres
cogitatione turbulentas insanientis hujusce miunli, qorpus affligens. Tandemque, ubi per tantum tem- distribuu

infinitasque quibus quoiidie, tauiqu.iiii obruente nos poris, qiianiiiin satis videbatur, quod volebat ex-
undique jactamur curas
fluctuaiitis sali lempestale. pertus est; prunum distribuii omnem substantiam
et anxietates inanem delinjmentorum
; nec miiius siiaiii in majorem cujusque indigen- F
pauperes, uti

ejus falsamque lietit.iam; mentitum quoque felicitatis tiam adesse aniniadvertit; non immemor mandatj
aspectuiii quo non aliter ac impudcnlissima mere-
,
Evangelipi, Si vis perfectus asse, vadeet vende un-
Yi.iiili r.i, 25
Ps [112, 15 trix iu autiiin quemque deceptura blanditur : consi- iiia qua) habes, el da pauperibus et veni sn|uere
deransque altius quod dicit Projiheta. Quoniam jml- inr, et babebts thesauruin |n ccelis. Dsinde adiit
vis sumus; liomo, sicut foenum dies ejus, tamqusm Joannem Nestorii, virum rum propter seueetutein,
ilos agri sic efHorebit; quuniani spiritus pertransibit tiiiu propter ""i med ocrem prudenl un
1

el sanctita-
in illo, et non subsistet, et non cognoscet ampliiis (eiu iiiaen.e apud omnes auctoritatis, cui ei ante
ct rclirjiosam locum suiim. Haic, inquain, ac dulcissimam contra, quidquid >e i.uiuiiiiii cqgitasset a,peruerat susce- :

vttam desi-
quse cum Deo est, quietem et tranqutUitatem atten- piique ab eu Ordinemhabitumque Minorum, a Fran-
dcrat hnliittttn
tius meditans ; proposuit , abjecta proeulcataque cisco instituiuin, vigesimp secu»do sxtatia susaanno,
susclplt Se*
omni penitus terrenarum rerum cura, religiosam sexiu idus Septembris (quo die etiam eum natum
(quam unicam vsre felicem et beatam essejudjcahat) i
qiradu tuin est) iii EcciesiaS. Francisci Senis.
vitam colere : atqne ita proposuit, ut quutquot a via In quo liiiud e-t prajtereundura , quod dixsse tunc
Dei aberrare peccatisque habenas laxara conspioeret optimo adolescenti sanctum Senem memoratur? ex
dentibus oinnes libenter discerpsisset; quoil immo- lieiuine scilicetjam diu lanlum incrementi t.iiiluiii-

deratioris tamen animi vitio, si fortasse id narra- que exaltatiunis, quantuin ex ipso lutiiniiu videbat,
Vrx Ordine nullua Senis csset
ret, altribuebat. Cum vero cunctas, quaa a sanctis Ordini Minorunuprovenisse; qu i

S. Daminici
viris institutae sunt, districtas observationes gravi adolescentiunj melior, nemo integrior, nemo mori-
maturoque examine ante oiulos sibi poneret dua; ; bus virtuteque prSBstantior, Non diu autem postcon-
tamen (ut ipse aliquando referebal) Francisci scilicet tulit se Coluiiib.iiiaiii. locum in SeneiiM agro ubi ,

Columbartdm
quas merito sequi jiosset, dignjores <i
et Dorninici, Franeiscum nmrari ajiquando solitum, Bonaventu- miarat,
apparuernnt. Utram vero earuin eligeret diu flu- ram etiam, ciim et ibi ip.se assidue agaret, Cardina-
ctuans diuque cogitans taudem instiluta ipsarun) , latus Galerum deiatum respuisse tradunt.Quo autem
intelligere atque discutere statuit. Ac primum quas moilo se illo contulent, dicendum est.

Maji T. F IG- 17
 ,

122" VITA II ANT. S. BERNARDINI SENEN.

16 Venorat fortasse optimus quidam et religiosis-
A.UAFEO simus vir ejusdem Ordinis, cupiens locum illum ad
TBGIOEX M3.
ANNOTATA.
antiquiini strictioremque vivendi modum reducere :
in quo opus er.it ei aliquibus, qui secum habitarent a Peslem per reliqnam Hetruriam hoc anno adeo
paris profcssionis parisque propositi, quos ab eo qui grassatam scribil ex Boninseijnio Onlericus Raynaldus
tum ministrandi curam habcbat impetravit. Contem- in /tnnalibus , i/I FlorenUz. 0U0 anl etiam 800 sin-
platus vero Bernardinum adolescentem novitium , gulis ilielms absnmpscrit. De eadem tunc Senis gras-
ailectusque plurimura indole morum et probitatis sata agit Malcvolla 2 par. historix Scnensis lib. 10
i\\n , perans non modico cuui ad i.l quod propone- pag. 190.
bat adjumento futurum, rogavit ut is sibi ante om- b Surio Justina de Manetis.
ncs daretur, Placuit ea res ipsi qui ministrabat, c MS. Rubex-vnUis ista addil props fontein Fol- :

placuitet Bernardino : volentibusqueetasserentibus lonicum. extra mcenia a Conventu Fratrum Minorum

oinnilius piTrexilColumbariam. Ibi cum summa man- parum distanteiu, vidit palatium plenum fenestris ,

suetudine, innocentia, patientia, caritate, obedientia et ignem intus omnia comburentem. Videbat in-
(qiubiis se omnibus gratum faciebat) vitam agens , super per fenestram unam, ab igne prteservatam
in omnibus juxta Apostoliun exhibuit semetipsum ut virum habitu S. Francisci indutum... ter Franci-
ministriim Dei : factusque tunc est locus ipse ma- scum clamautem.
gna: .iiistiTihitis, inagiKi-qiie apud omnes devotionis: d Capistrano Joannes de Tantavonibus , nisi forlc
quo tempore pauci admodum liujuscemodi phoenice- huic morluo aller successit cognomenlo Glandaronus.
que rariores babebantur. Exacto deinde anno Regu- e Primum ibi Ouardianatum exercuit diligenter,
I iin Francisci, cui se destinaverat, professus est. pondusdiei portans et asstum... delicatum corpuscu-
Tiiiii alio etiam revoluto anno primam Missam can- lura lapidum, lignorum , aliorumque ca»meutorum
tbinut pro- tavit; ac eo quidem oumia die, quo et mundo et san- oneribus submittens, ac propriis humeris deferens
ftssw et ctaj paritor Religioni natum eum modo diximus, pro constructione loci elc. Ita Capistranus.
Sacrrdns p
sexto idus Septembris; die profecto magno iUi sem- llmo Jesus Sidrach.
factus :

g peret memorabili, eum propter htBC, tum propter

ejus, cui summo et ardenti amore aflectus erat, ex- CAPUT III.
celsa) scilicetMatris DeiVirginisMaria; reverentiam:
ut quo innndum nascens illa introiit, eo tot et ipse Excellens donum concionandi cum virlute
die magna gloriosaque bona, mundo utique nascens, conjunclum. Fructus ejus inultiplices, et
consecutus extiterit. conversio populorum.
17 Post paucos nutein dies , cum litteris etiam
assidue acriterque insistens, miruni studiorum suo- J\t nunc majora longe atque illustriora ejus mo-
ruiii profectum attulisset; demandatum est eiama- numenta attinginius. Nam omni studio et diligentia libebii
joribns suis pnedicandi verbi Dei munus : quod ipsc, sancto sibi injuncto operi insistens, tanta illud im-
concionatnr
quamquam tanto silii oneri minime asquas vires af- quantam qui eum verba
plevit gratia et felicitate ,
scgiani.
linnaivi, jussis lamen eoriiin huimiitcr parens, sus- facientem audierunt, non satis admirari atque sum-
cepit. Priiiiiiin autem (ul aliquando ipse narrabat) mis supra omnes laudibus efferre potuerunt. Si enim
illud «*[> i
t iiiSegianooppidoSenorum, quod vicinum pronuntiationem rccte antiqui et sapientissimi di- m conciom
erat Cnlurabaria? , ubi ipse habilabat. Quem tunc, cendi praeceptores primam esse et summam eloquen- b" txctUU
'"'°""" ( "!-
tantum illum futurum legis Dei annuntiatorem tan- tiao laudem credidcrunt; si interrogatus Demosthe-
., ~ . . . ... tione,
tumque praeconem.ferunt tam magno vocis, et tibia- nes, quid in Oratore primum esse judicaret, pro-
rum, el totius denique corporis tremore correptum nuntiationem respnndit; quid vero secundum, itidein
fuisse, ii
i
vix qiuid instituerat proloqui posset .-
quod pronuntiationem; quid deniqne tertium, pari modo
ct exiniiis
oratoribus contigisse certum est signum : pronuutiationem semper esse dixit, quasi in ea om-
verecundi ct a natura bene informati animi. Tum nis vis omnisque orationis excellentia contineri po-
vero, i iiin Senas profectus esset, verba ad populum tissimum videretur; quibus nos Bernardinum prte-
fecit, prope arboremB. Franeisei, qusa est apud moe- coniis extollemus? qua admiratione prosequemur?
nia oivitatis Deinde tertio apud s. Honofrium, ubi qui toties illum audivimus ea pronuntiationis gratia,
tunc erat tenue tantum quoddam eremitorium, Ca- naturae pnelargu manu adeo donatum fuisse, ut nihil
ct Capriul.r,

UM halntaliii-
priola appellatum, quod pertinebat adllospitule ma- dignius, nihil certe prsestantius dici posset : quippe F
ntm jus B. Marisa. Cujus loci comraoditate captus omnibus
cui ita vox lenis, clara, sonora, distincta, explicata,
tligit. ro- ,
modis per-
i gavit Rectorein ipsius Joannciii d Glan.laronum, ut solida, penetrans, plena, redundans. elevata, atque
fecta,
looellum ipsum ei aliquibusque sociis ejus, babita- cfficax erat; ut ad id, quod jussus susceperat profe-
inniis Ipsorum oausa, concederet. Nec recusavit vir rendi in vulgus sermonis officium recte
, illi ad nu-
optiiniis, memor quanta alias pietate, tempore tam tum formata credi posset; qua; ita suavis erat, ut
dirai pestis, hospitali illc servierat. Qua cum suavitate mixtam haberet dignam quamdam
taiii insigni
plaque liberalitate, non tam petenti servo Dei, quam gravitatem; robusta, ut non solidior, condita
ita
loco ipsi bene oonBultum est nam cum ante pusil- :
magna esset lenitate; ita aperta, ut non solutior
lus adnxiiluiii angustus vilisque esset
et , tantum tamen illa difflucret : quse pra'terea aptis quibusdam
postea ejus cura n opera, quantum videre licet, et decentibus modis ita instruebatur, ut major inde
t auotus, ampliflcatus, nobilitatusque est e. Nactus nimiruui ejus dignitas gratiorque exspectatio nasce-
ergo ille tam oommodam proposito
suohabitationem, retur.
prosequi alacriter qn.nl omperat, et quidquid eloquio 19 Nec dico quam ad unguem oninia, qu;c magni
il". 'irinaquc poloi-ai, lotiiin populo libenter
xl eum dicendi artifices tradiderunt, sola euni natura adju-
audienti, impenderepergebat; et (quemadmodum f vante, observabat; quam vocem ille sibi ad quEecum-
I
Saloi Iuitl laniquaiii imbres niittebat eloquia sa- que aptaret servientem haberet; quam callebat eam, c! rebtis ipsis

pientiee sua>. Cum tandem cupiens uberiorem (bre ut res quajque de qua dicendum esset postulabat, vel
n(l °P tala '

Eooll, 90, '.' ''''"'''""''abiiriinisuoniin.volentibusiiiandaiitibusqne demittcre vel moderari, vel attolleic, vel concitatius
Majoribus suis.a.l instruendas utiquealias oivitates, etiam nonnumquam acriusque profundere quam
;

eum ducebat, se amnxit.

uti spiritus recte i.l, quod apud alios sumnice est artis, ipse suo
ingenio norat, quo loco prajcipuum haberi, ubi sus-
pendi spiritus, ubi claudi sensus deberet; quis in
omnibus
 :

DIE VIGESIMA MAJI

123*
A omnibus ordo servandus essct, qui cum ornatu con-
Salvatoris nostri, quem pari cura populos publice D
junctus tantum apud animos hominum valet, utni-
erudientem, legimus facere prius quam docere coe- A. MAPSO
liileo plus valere maximi Oratores attestentur. Per
pisse; neque minus observator Apostoli, qui Titum VKGIO EX HS.
dies autem festos et solemnes quibus ex omni ge-
, instruens quo docere modo debeat, senes, juvenes,
nere et colluvie hominum major fit concursus, apud anus, adolescentulas, pro sua quomque aetate et
quos prater ordinem sermo, qui tantie diversitati Tit 2, 7
conditinnc, post omnem doctrinain subdit; |In om-
satis faciat, habendus sit, quam ex industria
ille, nibus te ipsum prabe exemplum bonorum operum,
nunc minime ordini serviens, multa nunc hinc nunc in doctrina, in integritate, in gravitate. Quibus
illinc saliens magis curaulabat quam
disponebat: tantum ille sibi auctoritatis vindicavit,
(am celebre omntitm in
et cum jocundus sua ipse natura esset, quam multa sibiac magnum nomen adeptus est, ut passim eum se timorem
studio etiam gravissimis sententiis suis jucunditatis oinnes populi, omnis aetas, omnis sexus, pusilli
simul traliit
et facetiarum plena saepius intermiscebat, ut fastidi-
et magni sequerentur, amarent, colerent,
observa-
tos alias audientium animos talibus quasi dulcibus rent; omnes eum revererentirr. magnificarent,
ex-
pabulis recrearet, recreatosque proinde ita etiam at- tollcrent, ac tamquam divina nracula ejus verba
simul dele- tentiores efficeret. Aocedebat his venustas oris, las-
ctans et
susciperent a; suinmum essct cuique studium dul-
(itia vultns, tntiusque deror corporis, aptissimi etiam cibus ejus et sanctis vciijis ncreari, monitis imbui,
movens,
ejus et rei qu;ecumque exponenda esset
cuilibet documentis instrui. increpationibus salubriter eu-
congruentissimi gestus quibua adeo miro naturse
:
rari,ponere ante oculos turpitudines anteacte vitae,
munere valebat. ut ne quisquam lllura, quamvis do- diluere sordes deliotorum, poanitere antiquorum
ctus atque omni arte lnstructus, minus anteiret; malorura, scelera lmrrescere, vitiis bellum indicere,
undefiebatut tot tantisque ad dicendumadminiculis mundi illecebras cnntemnere, converti ad nieliorem
adjutus, tria quae in Oratore ex sententia summo- sententiam, rectagradi via, virtutem amplecti, spem
rum eloquentia? auctorum exiguntur, mira ille divi- in Deo ponere, divinis delectari mandatis, ccelestia
naque gratio super omnes assequeretur nam et jam gaudia suspirare. Quis verbis aequare poterit,
B :

indncit ado-
cuncta quae dicturus erat melius docebat, et animos quantum ejus dnctrinis adjuti adnlescentiores, inno- lescenles
audientium raagis delectabat et vehementius eos , centiae et pudoris
profectum attulerunt? ad quantam E
movebat, atque ad quaecumque placuisset ardentius probitatem, ad quantam reducti sunt frugem vitae?
incitabat. i quam gravinres induerunt mores. praesertim fe-
20 His adjungamus, quae majorem etiam eum mina»? qiiarum molliores jocos, cantus. et salta-
singulari merito ac admirabiliorem reddidit, magnam evan- tiones, ad frequentandas melius sanctas ecclesias
doctrina,
gelicarum institutionum rectamque doctrinam. Ne- celelu-andaque ejus Sacramenta, divinaque avidius et feminas,
que enim tam ei lingua corporisque gestus, quam audienda mandata, cnnvertit lasciviores vero
:

mulfa etiam eorum quae traditurus erat eruditio ornatus et capillorum ludibriosas quasdam pra-
ac prastans ingenium serviebat. Adjiciamus insuper stigias, medicaiucnta quoque ad fucandam fa-
multarum rerum notitiam, summamque in discer- ciem adinventa, ac inutilem omnem mundum,
prudens ad abjicien-
in
carpendis
nendis variis populorum moribus prudentiam nam : mundioris elegantiorisque corporis causa paratum, dum vanita-

vitiis. ut oranes adivit Italiae civitales, sanctis eas in- irritamenta cuncta ac fomenta libidinis, ita despici,
struens disciplinis diversa ipsarum studia, di-
: ita abjici etexterminari curavit, ut publice etiam igni-
versaquequibuscorrupta quaequa? magis essent pec- bus ea s.epius traderentur. Nec minus superstitiosa
cata intelligebat;
intelligensque diversis etiam ac quaedam scripta, portentuosis nescio quibus ac
quibusquesuo convenientibus morbo remediisemen- iisdem nihil aliud quam dsmonuiu noinina signitt-
dabat, morem seqnens raedicorum, raedicus ipse cautibus notis et characteribus composita, medicata
exercitatus auimarum admodum atque instructus. etiani et magicis carminibus praeeantata pharmaca et sortilegia;

Ita vero emendabat, ut carperet magis vitia, quam (quae ad insaniam magis quam ad amorem aut pa-
homines magis scelera, quam scelerum auctores,
; cem ullam eos quihus ministrantur redigere solent)
ad odium provocaret; ut non eamdem omnium vel ita sanctis suis admonitionibus Ulustrique sua auc-
temporum, vel conditionum. vel personarum, vel toritate destruxit atque evertit. ut infinita eorum
statuum, in reprehendendis criminibus rationem ba- congeries in ignem, utique exurenda penitusque de-
beret ut de magnis ac potestate dignitateve aliqua
; lenda tamquam digna supplicio, mitteretur.
tali

prseditis viris raodeste semper loqueretur; ne leves 22 Quis vero cumulate, ita ut res ipsa exigit,
vani pnpelli ac praecipites motus, quos reprimere explicaverit, quantum robusti etiam ac seniores viros ad re-
jicienda in-
semper studebat, niagis iucitaret; ut multa consulto sanctis ejusmodi admonifioiiibus aatiquam licentiam
justa fttera,
prseteriret, quae vel nihil proficere. vec occulti ali- et vitJe consuetudineni reliquerunt? quantum dejto-
cujus sceleris notitiam experientiamque proinde af- sita gravi veterum malorum sarcina, agiliores exjie-
ferre cognosceret ; observans diligentissime quod ditioresque, dum juste recteque vivunt, adepti sunt?
Paulus Timotheum docet, Praedica verbum, insta quanta ab eis rejecta sunt damnata exercitia?

- Tim. 4, 2 opportune, argue, increpa, obsecra.inomni patientia quantte explosa? fals;e corruptaeque negotiationes et
et doctrina; atque ita observans, utcura infiniti ille lucra? quantae ementium
vendentium inter se
et

profectus auctor extiterit, numquam tamen ipsum deceptiones et involucra? a quantis cessatum est
aliquid, quod scandali causa esset, protulisse com- dolis et fraudibus, a quantis fucis ct impositionibus,

perturasit. Quod eo raajore dignum laude putandum a quantis mendaciis ct pejeratinnibus? Quam multi
est, quo perpaucis id ejus muneris professoribus praterea liberati a pemiciosissiina alearum pesie,
datum esse videamus jam difficile et arduum est,
: a turpissima monstruosissimaque cnminandi Dei
raultisaudientibus multa loquentem, modum semper inferendique in eum contumelias consuetudine?
servare. Quam uiulti rapere, quam multi concutere, quam
21 Sed prafer haec (quod omnia quae diximus multi vim aliis inferre, quam multi stupra, adul-
superat) tanta erat vitae ejus integritas et sanctitudo, teria, caDdes. proditiones, committere destiterunt?
txemplum
omnlbus vita ut nihil in eo unquam deprehensum fuerit, quod Quam multae feminae prostitutae, ac publicae obscaj-
*>" factus, reprehendi pnsset. nibil in eo notatum quod sinceri- narum libidinum victimae, ad ceelibem vitam redie-
tatem ejus maculare viderefur : ut non diversa runt? Quanta parentibus in filios diligentia, filiisque
essent a sermonibus ejus opera, haberetque semper in parenfes crevit reverentia? quautus maritorum
socias res verbis, et verba rebus; ut non aliter ac et uxorum in invicem amor et fides? quam domini
Acl. 1, l alios docebat, ipse faceret; non segnis imitator servos mitius, quam servi Dominos fidelius prose-
cuti
 : ; ;

VITA II ANT. S: 15ERNARDINI SESEN.

CUti sunt?
: quam ad amorera omnes vel fratres, vel 24 Mirentur alii et magni faciant longissimas D
MWfCl peregrinationes, desertissinias snlitudines, asperri- Tanta
eonsangiiinei, vel affines. vel amioi. vel contuber-
A. e/fi-

TP.r.10 r.x ms cacia vcrbi

nsles. srat inren-i magis sunt, aut restituti? A mos sesfus et frigora, vilissiraa cibaria, attenuatissima
primam iii-
odta.
quantis civttates exemijta sttftt seditioriibus, et ini- ac creberrima jejunia, durissimas accubatiohes, lu- dctur lau-
maceratioues, gravissimas corporis ca clem mereri.
micitiis '
a r
1 1 ! .1 1 1 f l iin-li.-itir-ne animorum? fjuanta in ciiliiiti"nes,

populis .-xttncta -uiit orlia, repre-s-e iraS, sanati stigationes, quibus majorem procul dubio opud
livores sedatie distfordise l>, etcontentiones? qnarita, Deum e^cellentioremque gloriam quaM-i nemo ne-
Buiee et tmnquilliias? quot reconciliatae adversic gaverit ego : autem non satis posstim mirari ac
infer-o Bt infenSffi n tes? qtiot revocari ail benevo- mngnifaeere unum hominem tot populis saluti

lentiam et pacem animi? e

1
quarifo libWBti eestn pej - Jui-sr' : unum hominem potuisse , sanctis suis

tnrljationnm. a qu into tiocendi stmlio vitidicandique doctritlls ar exemjilis, tantos populorum quotidie
;i iM ,i
! Qule deniqne satie dlxerlt, qeot uherrimis graviter delinqueiitium errores, tanta scelera cor-
Plurtbus ott
ttrdiricm ilie snis saftctissimisque doetririis ad Dei ooghitio- riLn-ri'; potuisse curvas in terris ccelestiumque pe-
venlentlbus amoremque attraxerit? quoi ex fJantis mundi
iir-in nitus inanes animas nostras ad Deum erigere; tot

aarumnh tantoque niufrSgio ad tranquillum tutum- excursantibus quotidie cordis nostri motibus frte-

que sahctffl Religionis portuiri eduxent' quotqne num ponere, a tot blandiculis voluptatibus sensus

carasa extrui doihos et monasteria nostros abdicarc, severiores austerioresque corpori

eorum U tbitati i

ntravnii ' ingihltis nmiies operse Btque imperiSiE nostro legesdare, tot ulcerosis virulentisque morbis

irigentiqnep pulprum studio, ob saneta ejus merita mentes nostras purgare, civitatum mores couipo-
oollatis omnium bonis W adjuvante; quibus non nere. studia sancla nngeri'-. pndligare vilia, pellere
monasteria tota t:iiii'iin lialia, sedCbristianus niinc fermoorbis scandala, sedare seditiones, sanare iniinicitias, in-
constrttit veterata ardehtiaque odia extinguerc, tantte deni-
totus qir.tidio magis impletur. Crescente enini feli

oius in sanctarum ovium groge, cujus sanctus

dies qne pacis, tanta3 reconciliationis et concordia- au-
illi- |; itor pfilhum auctof ftiit
i
nimirum etiam, qui- ;
ctorera esse. H<ec enini longe raajoris meriti, quam
lius tanta eius lnnltitndo collocetur, crescere mul- superiora, recte cuique ea examinaiiti essc videbun-

tiplicarique habitationes necesse est c. tur : qna1 nec sine magno etiam integerrima?
23 Et quid his majus? quid exoellentius? quid acceptissima?qiie Deo mentis statu, sutnmoque Dei
vrl mniiili. illustriiis, vel ccelo gloriOsiusesae qtteat? afflatu ac singulari ccelestis gratiie iiifliixit. fieri
tupra t''i-

tltutjaravt Si eniin Pytlritgoram PhilbsApliUm r.entilcm sum- posse oretlriida sint. Ut recte qiiidam Ordinis ejus
tavdmdvt, inis l.iudibiis atlliquit&S exlulil. qtitJd pVjpruIum Od- doctissimus ac discrtissimus, cuni interrogaretttr
toniensem, in liixnnam ac gravissima ortiriia vrtia cur ijise, multo majore doctrina atque eloquentia
lapsum, pUbliBis adraonltibnibus, viros et mulieres, preetditos, aon tantam in corrigendis populorum
pueros riiam separatim omhes habitos, ad melio- peccatis vim haberet, dixisSe videatur; se quidem
rem frugalis vita: iisiim revdcavit ; si maguam est esse tamquam carbonera. habentem cui
nihil ignis ;

illo quod sapientia et ancto-

gloriam ccneecutus, applicati alii, minime revi-
utique carbones lnortui,
ritate stia tantum uni populn, a<l depnnenda n-ipie viscant : Rornardinum antem. Carbonem ignitum
mulierihu - vestimentOruin oruamenta. contulit; divino spiritu esse. quem eontingentes ceteri car-
quantum nos buic landis et gloria 1
attribuendiim bones. licct extincti,subito vim ignis suscipientes
jnitaliiniits, qui dignloribUs sfthctioribUSque dnctrinis anlescant.
pariter et exemplis. mnumerauiles etiam populos
ANNOTATA.
ad inajora Longe virtutuin incrementa pervexit. Et
cui nunc ininiin vldebitur, si tantis posfea, dequibus a Per triginta milliaria et eo amplius, utriusque
lo<'o suo inlVa dii -i-iur, signls ille clarueritl Xam si sexus, quasi inuumerus poptiloruin cumulus, ai!
a Dco ttt

itlu li pott tantorum bOUOrum ipse causn extiteritl non est audieiidum eum avide et celerrime prcperabat.M5.
vturtcm tlO- amblgetldum', |iarem il!i in coells; ubi soinpiterno Ruhez-vallis.
voratus.
asvo IVuiiiir. inn gloriam referrt : neijue modo b Apud Qapiutvanum ista itabenlur: Vidisses nam-
[ii ;i inrii ipseoper&tus c-t. sed et omiiium que pluries, sicut. propriis aspexi oculis, antiquatas
inimicitias per anuos innunieros, adeo deletas et
quaicumque nunc ad meliorem aliam vitam transla-
tus, .'\ :iiiiii|iiis beuefactis suis. ijuasi e\ sanctis extinctas. atque ad veram et Catholicam reconci-

ante sentinibus, corisurgentia i^edWIvo seftlper brtu liationem et pacem Christiana tranquillitate reda-

producit. lia ciiiin tlt ut tjuidqaid piuiri, justun\, ctas, ut non perhominem. sed per Seraphicum An-
saniiiniiqui' post, sc n.oriiaites ri'lii|iieriiiit. propler geltnii e oOlLo diiuissum, fieri talia jiidicares.

<|iind in "i'<' \iM':iiiinn siMiim.i cuin iatide versentnr, c .ludtei tpioquc, relicto ciecitatis suai errore.
itl quod ulierioris inilies fit meriti, ad uberiorem baptismi gratiain sitnt adepti. f^ccretici prtivitate

uiiijii'' indies gloiiosio^emque vit&m eis ''<'dat. Ad hteretica abjecta, ad Catholicam fidem sunt reversi :

viiani dico, nnti ad majorem blanoientts ullius fama 1 MS. pra-cilttlum.

e\pei'iation<>iii, qiio triortaliUlh vana maxime et,

iiiams decipitUi' .'piniii. Vita naniqiie apud Deilni

CAPUT IV.
est. non fama ; qiue locis tantum et temporibns,
/>HM'/l I longe ab illo alienis , pfsescribitur.
1

Xcc diversa est Fructus privatx convcrsationis : mundicon-

fru:lns itiinii ratib eorurn, quse in vila nequiter perperamque tcmplus, patienliacl conslantia.
post viiniriu
provenientes:
aguntur, hon tam ea; quam quai pbst etiam inde
ut
inala i'\uniiiiiiii', primo ejus aUctori poniam accu- Jf l:m<> cum tot ille et tanta egerit, ac apertis
niubuil. Si par ergo in ccelis illi gloria refiTtiir quidem omnia et publicis dcclamationibus suis;
eoruni bonnruin. qua 1
vel vitaa leinpore, vel nunc non niinus etiam intcr privatas actiones saluti Privata rtiam
etiain vita funi-liis pii.rum inniitorum virtule ai;it qiiorumcumque consulebat. nunc hortans, nunc ; loiirersalioue
vttlis
beatrssitn'a certe ipsum gloiitislssIlliaquO 6um Deo iimnetis, iiunc pro sua ijuemqiie conditione emen-
vita frui iTedeiiilum esl : millaque prohidb excelsrfe dans, ut nulla e\ parte omnis sermo ejus fructu ca-
ipsius apml Deuni potesttatis admirat.o baberi ilebet, ir-r.t ii, IJuemadmodum cuidam adolescenti, quem

si quidquiil pro s atute nostra a Deo

1

petit, obtineat prnpter probitatein ejus prsacidue diligebat, dum

1'inn n- Btiam ni.iLiins adiiiirabilibusqiie signis, t)USe pendente post tergum zonte capite cinctum eum
stipra niuiieiii buin.iiiain virtutem facta ab ipsO fie- «liqunndo vidisset, Dic mihi. tnquit. au ante faciera
riipie noximus. vel retro incedis? Ijuibus non tam prudentiie quam
facetiifi
 : : ;

DIE VIGESIMA M.UI. 123-

facetia? plenis verbis ]>lacide admonitus, ab ea ille
«tertora tanttim morum facie esse judioasset. Et com
cingendt oonsuetudine, quae neque decans neque
tantasin pradicando verboDei esset, eitant tamen X MAFEO
naturss conveniens viclebatur. postmodumabstinuit. qui eum disaentem audierint, a principio qno illi VBOIO Kt MS.
interrogan- Quemadinodum et optimo cuidam Religioso Ordinis sexannos aperam dederat, numquam
tibus apte
nisi in vilissi-
respondet
sui, cupientiquam suseeperat religiosam recte vitam mis quibosdara oppidulia ac rudiores inter homines
implere, rogantique quo facilius in modo posset cffi ad id se idoncum credidisse.
cere: annuens ipse, inclinato in terram toto corpore 27 Sum eii.iin qui perhibent eum, cum cellam
nibil aliud quam, Deorsum, Deorsnm, respondit; ipsorum forie eujuspiain neeessariss rei causa pe-
talibus et signis et verliis pariter significaas bumi- sempcr passn vadentem, non nisi levi
teret, plano
litatem quam uti pneripuuni unicumque ejus
, , tactu ostium pulsasse»
neque iusi voeatum jussum-
quod magnopere cupiebat fundamentnm, sequi de- que unquam intrasse. Visumque aliouando, dnm
berei Gujusmodj el alium, dum discendi forte, ut populi eiini discedentem magno cum honore el con- i omii itfnii

fit,oausa nogaretur, quando reote publicis in ser- cursu comitarentur, ita tristem, dejectum, prostra- et arams :

mocinationibus exclamundiim esset, pulchre ita nio- 1 que .

ad supplicium duceretur. Iia
icedere, ae si
nuit; Fac age quod facturus es ad laudem Dei, et quoque parcus verborum, remissasque et itienl |

perfecta in caritate et quod niaxime oplas, spiritus naturaa fuit; ut cum publioe omniu
; rimina acer-
ipse Dn, cum tempus postulalut, suggeret atque bissime carperet, privatim tamenneminem unquam,
ac docet ulti dministrabit. Cui persimile esl aliud r.espon ipsos etiam damesticos ei inferiores, uisi Julriier
quid rcddat
conciones sum, quod dedit alii, eum roganli, ut ciun tanti arguerit. ES cum multa illi privatim publiceque ex-
fructuosas, apud omnes populus sermones, quos publice enun- ponenda essont, numquam i.-iaim, quod el ipse ali-
tiabat, baberentur, tantumque fructum parerent; quando ad instructionem aliorum aiebat, ej pn
doceret ipsum singulares quas in enuntiandis ipsis posito meiidacinm dixerit: quo nesciu quid in libero
sermonibus regulas observaret, quibus instructus claroque homine pulclirius ae dignius esse posset,
utiliores et ipse suos quos habiturus essetsermones Si quandii autein judicanilo qiiidquani errasset, er-
facere posset; Unicam enim, inquit, tantum regu- ratum postea suutn manifesta ratione intelligens,
lam observavi. Quod cum ille admirans ac gaudens tam lacile cedebat, ut vel penitus cohticesceret, vel
simul, quod facilior ei esset unius quam plurium se etiam errasse pajam fateretur ;:ita omnisomnino
regularum observatio, quaauam ea esset regula, pervicai-in' cxpers erat, na sui3 ipse u tentiii m-
rursum quffisivisset; Ex quo, ait, ccepi huic exer- niine coufidere aut inniti audebat. Porro mundi
citio inteudere, nuinquam nisi propter bonorem et opes ita despexit, ut oum inuliie illi pecuni 1. ex-
laudein Dei verbum aliquod protuh atque : hiaec triii'ti"in'iii monasterioruin obvenerint, niniiqiiain
regula, quam semper solicitius observavi, sola milii tam.Mi aliquid earum vcl videre, yel tangere, neduin
jicutunm eUft
pnestitit qnidquid vel scientiae, vel eloquentise, vel possnlere vuluerit. Et cum Dux Mediolani quingen- mi$iam canti-
pBompcitudinis, vel auctoriiatis sum consecLitus tos ii aureos aliquando necessitatum ejus causa mi- ii impendu i .

ha3c quascimique errantes animas ad Deiim i miv-t- sisset ; suscepit quidem libens et gratias agens, sed
terim, sola mihi prrestitit. slaiun eas, ad liberationeni eoruiii qui publice ear-
2G Nec omtttendum est illud, quod eidem alio ceriluis ob :es alienum detini baiittir, impendijussi] r.

tempore interroganti eum. quid sentiret de doctrina 28 Ilonores vero ac ampiissimas dignitates ita
et quomodo sacra, quod dicentem illum alias audivisset trigiuta contempsit, ut cum aucta nominis ejus perva iqtie
carnis stimuli
tolcrandi:
se ei annis vacasse; Nunc minus, inquit, qu:uu un- latius iama. innlta' llllim sibl Alllistiicin pfalirl ci- Eplicopatul
obtatos non
quam videor mihi eam intelligero. Nou rtiam tacsn- vitates optarent, preesertimque Sena3, quai civem
adimttit:
dum est sapientiie plenum illud dictuui, quo hunc suuin majore etiam desiderio stepius ad id petierunt;
ipsuni consolatus est. duin in primis convarsionis ignarie quam longs defuncli illms nomine, quam
sute annis spiritu libidinis graviter tentatus, quaisi- viventis Pontificatu gloriosiores futurae esse
visset ab eo quid triginta j&ra ipse annos religioni numquam ipse tamen utassentiret ad Iin-i tillo trodo
sancta? militans, cum pugna caruis agcret. Prudrn- potuit, respuens omitia magno coostanl ique animo ;

ter enim ita eum admonens, Nunc, inquit. pcjus affii m:i:i- etiara eum., quein cum Fran- semeJ sibi

quam unquam facerem. Quibus plane veibis et hu- cisci habitu et paupertate delegerat vivendi mbdum,

niilitatem suam servavit, et infinnum fratrein ma- semper ad exiremum usque vitso fineui, so ess b

gna, ad retundendos infestar carnis stimulos susli- seryaturum nonnumq,uam quoqub asserens (id
;

nendamque ejus pugnain, constantia exemplo silo qti"il el iiieniini ab eo niihi dicfum fuisse) m
b roboravit. b Et ut alia hujusdemodi niulta pnrtnva- ionge commodifateni forc vieturo sibi quinqu d

oratione mus, non tam studiis pubiii isque ef privatis exhor- (tali qpippe numero brevitatem bumanas vit© per-
maxime pro- tationibus,quam orattionibus etiam insistendo, stu- eeioebati si houorera iiit>Tiui lanfi oneris omitteret,
fcit
debat laboivs suos pmnVuos esse. Nnin iis horis, vaeuiiM|iie et liber et expcditus absque tam gravi el

qua?.nocte cantantur, quibus vel aute velpost qnies- inliileratiili sarcma, ad fineiu, cujus tam brevis es-
cendi magis quam orandi tempns omnibus esse set mora, properaret; illud insuper aliquando joco
consuevit ipse tamen in cella sua in loco Capriolas
;
attestaus, heri scilioet sibi injuriam. rogaiulo ut ali-
orationi aliquando vacare visus est; id enim a cujus privatae civitatis Pra-sulatuin assecpieretur,
multis jam annis instituerat, numquam post decan • cum quamcilinqiie introiret civitateni, nnn ali.i cum
tatas matutinales Horas sopori se darc. Qtite cuncta veueratione qnaiii Brsasul suseipcretur, frequentare-
de seipso hu.
cuni praBCipua in eo fuerint, majoraque longe hu- tur, coleretur ; longeque satius sibi consuitiim vi-
milttme sen
tit.
mauis viribus (quod tamen mirum est in iis qui suiu- derl, ul iiiiiniuiii Ilalia' civitatiun, quam unius solius

mas a Deo gratias consecuti sunt) ita se semper Antistes haberetur. In quo referendum Sst, qnod
joco re]ionens
gessit, ac si nilul borum in eo esset, ita se palam cuidam socio suo adinodum sibi tlomestico roganti, si' liliiis Ila-

omnibus ostendit, ac si nulla aliis virtute priesta- numquid cum tot ei Episcopatus offerrenlur, mens /'.( Bplicopum
iiileit.
ret : eabumanitate, ea vitte mansuetudine, ea
fuit. ejtts ad suscipiandos illos unquam deliexa essef
dulci et oinnibus grota conversatione, ut 'qtiod est respoudit, numquam ullam sibi vel minimaiu ftbram
perfecti hominis manifesttim indicium) nnvitus etton luissequa' id excogitaverii . Narraudum quoqtte Juod
ipsis se ultro submitteret, consilia quoque stspius buii' 1'hlem dixit, cum aliquando rumor advcnisset
ab inferioribus exp>'sceret : nihil de se unquam prae eum ad Archiepiscopatum Mediolani eleetum esse,
suinens, supra neinmeoi se unquamex tollcns, adeo atque id ille ei reountiasset, simulque quain libca-
utqui eum non cognovisset. niiiiimuin omnium ex ter. suacipiendffl dignitati animum inclinaret inter-
rogasset :
 :

12G* VITA II ANT. S. BERNARDINI SENEN.

rogasset : Ne creda: inquit, me tam excelsam tium, significans ea quse de ipso agerentur ; hor-

mwiii inearji dominationem pro ulla Episeopali dignitate tansque et monens, ne tali rei ullo modo assensum
rsoio tt BB. <-.ssi';domiuationemscilicetappellans, praeberet, quse magii" illi malo procul dubio cessura,
commutaturum
sanctam, quam tot annis coluerat. tranfjMillae reli- manifestamque oninium laborum ejus frustrationem
gionis observantiam. Cui simile est quod alii etiain, paritura csset. Cujus ille arrepta manu, agenspri-

roganti eum, our Episcopatum Senarum recusave- mo gratias pro tam sancto salubrique consilio;

rat, respondit: Non recte sibiconsuli, qui Papajam Obsidem, inquit ei, facio fidem meam. numquam
esset . EpiBcopum «iiuus^a longe excellentiore di- me, ut talibus assentiar, ad tantam stultitiam pro-
mi ite e Beri; illud certe quod supia diximus si- lapsurum. Age, redi, et renuntia illi qua; narro ro- :

gniflcans, se, quamcumque introiret civitatem, non gaque, ut omnem, si quam circahaec pro me g rit,
alia veneratione quam Praesulem suscipi, frequen- ex animo curam ponat.
lari accoli. 31 At quoniam non tam in prosperis secundisque
'J'i \ .Mii [ii illud memorabilius videtur, quod tunc, rebus, quam tristibus et adversis, vera horainis sa-

Allas soctum ciiin pniiiuni a concivibus Episcopus Sennrum om- pientia probari solet, juxta preclaram illam Varro-
quusl tuir.it
iiiiiiii voceel favore electus, atque a Pontiflce voea- nis sententiam, Sapiens et bonum ferre potest mo-
lens <h> tlnjiii-
iii r .i ; ipse, qui probe callebat vit.it nostrse ludi- dice,etmalumfortiter; opera pretium est intelligere,
1

ttitt! tiltqua
nuolphnda Im.i el pericula, vocavit ad se quemdam Fratrum quaiii magno etiam aniino graves ssevientesque in
siiiiin illitteratum, quem propter simplieitatera vitse se iniquorum hominum calumnias et persecutioncs
admodura diligebal ; ac jocari secum, simulque tulerit:quod proxime sequenti libro convcnientius
quanta esset bujus mundi vanitas et stultitia jocan- loco suo explicabimus. Nunc illud dicemus. quod Incommoda
cor P° n$
lin den strare volens, Habeo, inquit, dulcis Fra- omnes qutecttmqtie contipissent
° incoramoditalcs ct
1
^ , tzqtto antmo ,

ter, quod tibi nunl em, unde perpetuo gaudeamus. necessitates corpons, ita teqtio animo sustmeoat, ac sustinens
Cupientique illiscire quididesset, subjecit, Episco- si quam maxinie omnibus quibus indigebat abundare E

pui sibi Senenses unanimi consensu elegerunt: videretur; setnper Deum laudans, semper in eo
niiniii. Iior tilii optimum factu videtur? Detestatus spem certam ac fixara gerens. semper cjus opem-
id illico ille : Noli, ait, Pater, tantos quos tilii in praesto sibi futuram affirmans. Quod tunc potissi-
i! endis populis labores laborumque pariter fructus me demonstravit fsicuti referentem socium quera
parasti, minimo puncto pro i.nn parvaa rei v;moquo- dam ejus audivi) cum itcr facturus (nomen loct non
ihuii el umbralili bono amittere. Quid ergo, itcrum recolo) errnre viarum usque ad magnam noctem de-
ipse addidit, si me Mediolanenses, a quibus supra ductus cst in asperriinos montes et loca incognita,
omnes alios pnpulos dilectus et honoratus sum, Ar- ntillum penitus ltominis aut habitationis signum vi-

chiepiscopum sibi pra'fici quarorent? num et boc dens. Tremebat socius, ac gravem illius noctis,ca-

contemnendum putares? Imo et hoc respondit ille,
qiio iiKijns est, majore etiam animo esse contemnen-
duin arbitror, nisi et te et ceteros quicumque post
equentur annuntiatores sancti verbi aeterno
opprobrio eaternaqus damnare
sum, variaquc et magna antc oculos posita pericula
querebatur. Contra bonus Pater asellum manu du-
cens, nihil animo fractus, eum consolabatur, borta- ctum cum quo
baturque bono ac securo animo esse, neque dubi- a via aberra-
velis infamia. Et tare quin Deus pra>sens essct, dirigeretque gressus rat >

quid, riirsinii illmn rogavit, si ine Patrinrchara sum- eorum, dicebatque Oratantum Deum, care Frater,
:

niiis Pontifex pronuntiet! suadebis ut et hoc non et ipsc prosperum faciet itcr nostrum. Cum tandem

grato libentique animo susoipiam ! Contristatus ad attdito latratu canum, manifeste jam ad bominum

ihitil tttm, liajc adiuodum ille Nunc video, iiiquit, deflexam

: habitationeni pervenisse intellexerunt. At tunc so-
DmnM njiiii' liln .n! Iiiit vana mundi bona mentem esse: pro qui- cius gaudens, ostium cujusdam domus. ubi bospita-
lilet itjtilun-
bus el populorum quem tibi tanto labore quaesieras rentur, pnlsavit ; expergefecitquepariter omnes,
dii i

amorem, et Dei imprimis gratiam perdes. Quid vero qui longiore jam noctis tempore postulante sopori se
si illi, videtur an hoc
Cardinalis liam. iterum dixit dederant. Surrexit e dominus domus, visu-
lecto
iiln negotium quod contemnere debeam? Sulistitit rus quis illuc tali hora adventasset atque ubi Ber-
;

ille Atque Inc, in-

auditotantes dignitatis fastigio nardinum adesse intellexit, lDetatus est admodum ;

qnit, Pater, non jaiu diutius immorandum est, quis suscepitque eum. iton alto officio et honore, ac si F
non tam excelsa potestate capiatur? Hic trabe cor- Angclus Dei ad ipsum descendisset. Jussa enira e( hospitium
C
ilulani Pater bic fac ;ige, quod facturus es. Tunc
:
omni familia a stratis surgere, indicans quam san- commoduvi in-
venit;
tei ipu oiinime amplius jocandi videns ipse, incre- ctum ad eos hominem ea nocte Dctts transmisisset,
puil 'iiiu gravibus verbis; docens dignitates, quo parare illi magno studio ccepit qtisecuraque ad cu-
eminenlivres, so majoribus subdiias malis atque pe- randtim recreaudumque fatigatunt corpus necessaria
riculis, proindeque etiam magis ab omuibus qui curam habcre. Ministrabat uxor,
erant, aselli etiam
sapiant contemnendas
siiiir se non modo Episco- : parvuli circura filii omni cura
plaudebant; ipse
patum Senarum, sed et digniorem quemvis, sivc omnique obseqttio, atqtte ante semper et omnia laeto

Archiepiscopatum, Bive Patriarcbatum, sive Cardi- hilari vultu assistens, illi scdulus intemlebat. De-
nalaltini. ipsum quoque Papatum omnino respuere : mum, post datam corpori quietem redditaque die,
longeque se Locupletiorem sub depressa et tenui discedentem etiam eum non minore humanitatc pro-
Francisci vita, quam m quovis magno ac preecelso secutus est quam recognoscens optimus Pater,
:

Ihisiuun loco longeque feliciorem existimare. cttm per noctem inter vescendum gratias plurimas
30 Nec omittendum, quod, cum Senenses iterata agens, jocundissimum etiam se illi exhibuisset; tum
nliin tiiul
vjce aum sibi prtsfici Episcopum poscerent tempore absccdens magno cum raentis affectu benedixit ei,
f.tltii ii li le Martini Quinti, essetque tunc Oabriel Cardinalis, et uxori, et tiliis, et oiiinibus bonis ejus, unde etiam
slatns qui postea fuit Eugenius quartus, oujus et ante me- posttnodum prospere ei orania cessisse notatum est.
lniiiiiiiiis, vir humanaj ac mitis dulcisque naturas, 32 Talis ergo, cum bene valeret, erat ' in ferendis , ,,„,
morbos varios
magnus " excelsus animo, neque mi-
,

sed imprimis qtiaj ei accidtssent lncommoditatibtts : cum vero fatl enter fert:
nus prudantia et consilio, preater cetera religionis, aegrotarct, ita paticnter tolerabat, ut inter vel bene
integritatis, justitiee, constantitsque ejus ornamen- vel male habentem eum nihil interesse videretur.
ta; timensipse ue tot tantisque solicitaiionibus in- Arenulis diu vexatus est, podagra aliquando, hoemor-
festatus aUquando iiiflecterctur, ac- nc proinde omnis rboidarum fiuxum gravem quatuordecim annis con-
ejus auotoritas tanto sudore qutcsila prorsus deperi- tinue passus est, sed ea aequanimitate, ut ab annun-
ret; misit illi carunt quem babebat et fidtim uun- tiando vcrbo Dei numquara ob id tamen cessaverit.
Aliorum
 DIE VIGESIMA MAJI. 127'

Aliorum auteni, quos pracipue amaret, languores dam senex, qui diebus festis cum verba faceretau D
aut interitus aegerrime ferebat: tam pia illi ac tenera dire eum avide, ac discipulos quosdam prascipue Mrdiolani
puero Mapnxo
mens erat. Quod maxime animadversum est in Fra- sibi commendatos, qiiortun unus eram, audituros
audUus,
tre Vincentio, dilectissimo socio ejus, cujus mortem, etiatn simul secuiu ducere consueverat, dicereque
magna cum amoris teneritudine magnisque cum la- ad nos saspius Eamus, filii, autlituri bouum illum
:

crymis prosecutus est. inquiens insuper, non di- Fraterculum, tam vili ac trita indutum veste, cui
gnum se tali socio extitisse. Continentiam vero cor- tanta lingua; gratia, tantus splendor eloquii, tam
poris ejus quid expedit laudare '? cum procul dubio aptus doccndi modus, tanta verborum simul atque
virgo fuerit, quod et superiore libro tradidimus, sententiarum majestas. Hujusmodi enim solebat ser-
Tobia? oonsobrinae illum, dum pestifero aliquando monem de illo proferre nam roagniflce egregieque :

a virginltate
seinper
languore teneretur, aperuisse ; etdefuncto postea eo eum semper commendabat alque extollebat, aftir-
servata, apertius constitit, testimonio eorum. qui illura con- mans constanter numquam similem illi aliqueni vi-
fitentem peccata sua audire consueverant, prohibiti disse. Ego judicio raagistr) mei fretus, non raeo,
ab eo ne quoad viveret id alicui unquara manifes- quod nullum quidem erat. propter hrcviorein aeta-
tarent. Et ex ipsis etiam primis adolescentiae annis tem, maximi faciebam hominem, audiebamque verba
facile intelligi potest. quibus ita sobrie casteque illius attente, licet minus capax esset ingenium ad

educatus, ita snncte seraper conversatus est, ut accipiendiun pondus ipsorum sed cum talem illum ;

etsi ea que diximus testimonia deessent, ita per se esse arbilrarer, qualem magister judieabat, viile-
tamensatis minimeunquam lubrica, minimeunquam bantur mihi omnia quaicumque diceret divino nro
fluxa vita ejus, talem fuisse testificarelur. Denique prolata.

constantla (quod est oranium virtutum fuudamentum, sine quo 38 Itaque tanquam gregarius qnidatn, apud pau-
et
in proposito omnia qute tiunt bona corruunt) tam firmo semper cos tantum cognittts. populuui aliquando, quemad-
laudandus. ille ac solido constantique animo fuit, tanta in eo modtiro in ecclesiis tieri solet, docebat : ciini inte-
B viguit laus perseverantiae, utcum a pueritia sanctis rim paulatiin placere magis cjus dicemli inodus.
semper moribus educatus rectum vivendi modum coromendarique plurimum a gravibus et doctis coj-
imbiberit, tum pubes etiam factus intlies magis cres- pit. Atque ita plerique acti sunt inenses, cum de-
cens virtute meritisque profecerit, per omnia de- mum adveniente tempore, Quadragesimss deraan-
clarescere
mum senectutis teinpore felicius utique procedens, data est ei provincia, ut omnibus illis diebus, qui ineipit per

ad extremum usque vitae diem numquam a recta ob singularem supra alios aanctiflcationem ad ins- Quadragc-
fidelem populum simant,
via declinaus, constantia perfectiore semper, cons- trueiidum commonendumque pr.-e-

tantioreque proposito pervenit : ut quod magnum cipue dedicati sunt, prodiret ipse publice, serraonis

quidein et admirabile rarmnque esse videatur , nihil ad eum habendi causa. Qttod ille. ut jussus erat,
unquam in quavis ajtate sua vel dixisse vel egisse tanta executus est gratia ; ut cum ante, omnibus

ab aliquo aniinailversum sit, quod turpi ulla macula eum audientibus egregie dixisse visu* fuisset, tunc
notari posset eorum vero quae bene saucteque egit
;
se ipsum tamen longe superasse videretur. Tantum
tantus cumulus, propter quse merito sumraain est
sit vero illico apud omnes crevit nomen ejus, tanta

de se apud omnes aestimationem, suininamque, de auctoritas, tanta excellentiie ejus prsedieatio ; ut

qua satis diximus, auctoritatem cousecutus. Bernardini nomine nihil jam clarius, nihil illustrius

haberetur; ut quasi e ccelo missum Bernardinum

ANNOTATA. quisque nominaret atque efferret. Cujus tantas ta-
men glorite non parvam puto causaiu prajstitisse
;t Tria sequenlia mouita Itaheiitur eodem modo in gentem illam Mediolanensium optimam, humanissi-
mam, diviuique cultus observantissimam quae cum
MS. Rubex-rallis cap. 17. ,

b Mulla ex liisre in dictoMS. referunlur cap. 18. facilis dulcisque naturaa sit, littlli molesta, nulli in-
c Iu MS. Ultrajeclino duxit latorem ad captivos, et invida, honesto semper alirui exercitio intenla,

ab unoquoque quaerens pro quanto ibi tenebatur, singularique inter se vivens benevolentia et cari-

jussit sigillatim solvi pro singulis, et omnes Iibera- tate ita in exleros longe est fida, benigna, atque
;

duobus qui deprecati sunt, uteorum benefica, aliorum magis commoda <-t honores au-
vit exceptis :

n.ugno cum
misereri vellet. Ipse atttem misericordia plenus pro- gens quam minuens, sine dolo.sine fuco, sine fastu,
fmctu pce-
misit eisdem, quod si nullus eos liberare vellet, ip- ad bonum semper prompta, et cum peccaverit mi- mtentiuin,
nime moneri et corrigi difficilis anl dura. IIujiis F
semet pro illis captivus maneret. Quapropter cives,
ergo ille gentis prajcipuo adjulii'; studio atque fa-
ejus amorrmconsiderantes, eosdeinduosetiam libe-
vore. tantum adeptus est auctorilatis tantumque
ros dimiserunt.
honoris et gloriffi.

37 Miruiii aurem erat videre, quanta aberrantium el Itabitum

CAPUT V.
turba auditis illius doctrinis ad rectum vivendimo- Miiiorum assu-
mentium,
Novi fruclus concionum ejus, calumnise supe- dum perducebatur. Currebant ad ecclesias insiur
ratx, mors Aquilx obila. fonuicariim, ut vix sufficerent qui peccata eorum
audientes purgarent sanctisque et salubribus Snrra-
liec vero qtiamvis talis ac tantus habitus fuerit, mentis reficerent. Actumque deinceps (atque id se-
statim tamen ae primuin publice populos docere ag- dulo ab iis, qui rebus Sacramentariis prscerant,
gressus est, ccepit celeber ipse gloriosus haberi : animadversum est) ut tanto nuuiero aut plures ho-
Post annos
multis enim aunis latuit, incognitumque ac obscu- mines singnlis annis ad posnitentiam ultro libenter-
14 concio-
nando aclos, rum ejus nomen fuit. Pauci Bernardinum norant. que venirent, quanto ante decem simul solebant.
pauci frequentabant ; nemo adinirabatur, iierao fe- Tunc multi, contempta penitus hujusce mundi vani-
rebat, praedicabat, extollebat ; donec peragratis tate, ad Deum conversi adolescentes, Religioi i

quod principium fuit cjus sancti

multis ut fit; diu civitatibus, tandem pervemt Me- sanctaB se dicarunt :

diolanum, actis jam quatuordecim annis. quibus gregis, qui sub Francisci ordinationedistrictevivens,
disseminando verbo Dei semper lntenderat. Ego nnnc admodum crevit. Magnum tunc liiit omnibus
tum, dum puer essem duodecim circiter annos na- propositum sanctitatis monimentum, antea insue-
tus, recolo eum ibi vidisse, absqtie ullo prorsus no- (mn videre, tot nobilium clarorumquo virorum fllios,
mine et fama, audivisseetiam in populo loquentem. dehcate omnes splendideque educatos, ad tantam
Nam erat mihi pneceptor Grammaticae optimus qui- bumilitatem sua sponte dejectos, pro pretiosis vi-
lissimas
 : ; :

1 is- VITA II ANT S. BERNARUIXI SENEN.

lUsima este induere, pro eleetis ttnues cibos car sas contexentse scriptis manilare. sed et usque ad D
etjussu Papx
\. HAF80 pere, promollibusplurois durisin stratis recumbere; Ecrlesige sanctce summum sanctissimumque Ponti-
cxamtriatus
TKCIO EX MS.
genej isquibus ante vehebantur equis oudis ficem deferre prsesumerent adeo ut Martinus ;
innocens
pi

etiauj per omne frigoris tempus incedere, Quintus, qui tunc prteerat Ecclesi.e, multis ma- declaratur

ribus blandioribusque cantibue sanctutn gnisque delationibus pulsatus, rem ipsara aliquibue,
libentiua AUeluiB concinere, pr i
laxiore qua ante qni magis sibi idonei videbantur, CaijdinaUbus exami-

i mtur I intia, nibil nisi jussu ejus, qui n iinliiii discernendamque eommiserit. Qui pene "in-

curam omnium liaberet, efflcerao. Tunc.quia nul- nium ucusatioiiiiiii oausas scrutati, allocuti etiam
luni ubi hnbitarent monasterium erat, consultatione hominein. cum diUgenti eum examinatione interro-

intercives habita, electus al id fuit locus, distans gassent multa, neque quiddam in eo summam
nisi

ab urbe millpassw prope Se sund is fossas. via quts

i
sinceritatero, sumraanj prudentiam, summam sa-
conitruclocj-
traueliem mri- ad Comum ducit. Erat ibi (quantum recolo tugu- namque doctrinam percepissent, e contra vero fal-
nasterler
riolum ail dura tenue, simulque sedieula yix quin- sas adversariorum criminationes, pervecsasque et

decim bominum capax, eaque S. tngeli appel iniquas.eorum mentes manifeste deprehendissent
tur :
CUJUS noininc .•illeclus lieniurliiiiis, jussil ut taledaeo Poutitici judieium tulerunt, qusJi deinceps,
ii. iv alia insignis "'les. quaa eum pulcherrimo novo
i
quasi prtescisisomnium qui eum accusabant linguis
-
monasteriu opera atque inpensa opl irum Civium e iliisisque dantibus, major apud omnes ati|ue pr

a Iiiii lamentis extruebatur, S. Marise Angelonun. batior habitus fuit, ut majore imlies crescente eju.s

ad similitudinem ejus quae prope.Assisium i-st, vo- faraa, amplissime etium, quas magno tamen seinper
caretur. anuii" respnebat (dequibus in superiore Ubro dixi-
:17 Dispositis vero recte omnibus rebus, morem mus) dignitates offerrentur.
sequens Salvatoris nostri, statuit ad instruendos 3'J Nec ile iis dico quj contumeUosa et oppro-
ilmi i>n l.irit

Um tt Vtmttl i
utique alio populos ire. ad quorum satutem se vo- briosa faciem ejus verba jecerunt; non de iis E
in
cirltatesdlclt:
catum intelligebat. Nec im m ir tamen tantse hu- item Fratribus ejus, qui sub observantioris [quaip auorum oblo-
qula pntienter
falso quidem. profitebanturj vitse nomine gravia m
i:
manitatis, quantam a Mediolanensibus sosceperat; fultrat,
pollicitus i" i proxime sequenti ann I
eo9 reversu- ipsuin inulta machinati sunt ueque ile iis, qunrum ;

riiui. per totuinque tempus Quadregesimse, que- insidias, a.l tam verbis quam verberibus
euui non

madmodum el eo anno egerat, mansurum cum eis, alticieiulum paratas, sub prirao juventutis tempore

ac ncris ipsos salutiferisque doc rinis instructurum. cautius ille evitavit quos ipse omnes, tamquam
;

Iia :i i
u ii ii i i 1 1 11 iii in docendis .Einiliai Venetiseque aLinus iiniis et innoceos, mansuetissimis semper ver-
civitatibus, nulli parcens totum egit. Nec
labori, bis prosecutus est, nihil unquanj asperum, nihil

inutilisfuit laborejus : nam post tantam quam Mer amarum et aciilum in eus promens; nihil quo
diolani qusesierat auctoritatem, recipiebatur abom- aut indignatione, aut ira, aut odio permotus vi-
etlnm emn ln nil'us inl qnosoumque ibat populis, summa cum ex- deretur proferens; id unum tantum quserens om-
gerili fiinlii:
pectatio -i Isetitia.; eratque tanti ponderis apud nique stuilin procurans, ut pe3tiferas maledicentiuni
"intifs ejus doctrioa, tuntumque fructum atTerebat, linguas demonstratarationum suarum veritate retun-
ul renovari passim omnia illius verbis viderentur. deret, i|ud a 1'alsis quis ei imponeren,tur criminibus
Nec minus, quod Mediolan: actum erat, multaado- se expurgaret atque ablueret, apertamque faceret
[escentium turbamundum contemnens, Religionem oninilnis innocentiam suam, ac se vere Catholicum
:ini|ile\a esl : quorum cum et aliqni egregie dopti vercque Ec desiss sanctse.pro qua tantos I iboressus-
essent.jussi etiampopulos magnacum omnium com- tinehat, observantissimum esse osteniieret. Et cum
ndatione d :re cceperunt. Augebaturita paula- aliquando rogaretur, qucmodo tanta in se jaci sequo
tim novellus ei sanctus grex : multa quoque ejus aniinu ferret, respondehat Siuite tantum Deum ;

ittilt ittrttitt causa monasteria gaudentibus et nulli unpensse par: agere ; vel, Deus horum curam hahet, vel hujusce-
Meetleilnnl.
centibus populis extruebantur. Redunte autem alio modi alia, quihus se L>>
j
nnia ouninittere seinper
:i rediil etiam Mediolanum optimus Pater, nt
o, ostendebat. Nonnumquam eliam diceh.it summain
quos spiritu genueral reviseret, ul quod pro-
lilins ei utilitatem afferre ejuscemodi persecutiones, sine
dicens
Quadragesimam cum eis, nova allaturus
'i quiluis certo videbat animam suam magno fore ia ca se
excludere
documenta, transigeret. Fuit enim omnis ejus lo- periculo seternse mortis. Aliquandp etiara, cumpost cjtra cetlam.
cutio de illustratione ; quemadmodum superiore illata recenter ei qusedam opprobria, ceUam vacatu- F
anno de amore : ut quos amare docuerat, qun rns studiis suis ingrederetur, admirarenturque amici
pgcto etiam illustrari possent instrueret. Tunc ile- ejus, ac dicerent ; Quumodo potes rainc, Pater, lit-

liscedens i itam ferrae peragravit Italiam, sem- teris, qua3suramarn aninia; quietem desiderent, in-
per docens, semper instans, semper insudansj sem- tendere? Quotiescumque, inquit, celiulam meam in-
per ad 1'iM amorem omnium unimos incendons, gredior, extra o^tium perstant oranes injurise, om-
tanto cum profectu quantum supra satis docui- nesque in me coutumelise, neque quidquam horum
miis. iiieoiiin intrare'audet, ita ut nulli mihi impeilimeuto,
ilcS Verum non nt Mediolani, ita apud omnes nulli molestise e>.--e possim. Quid autem mirura, si

PUl I
I, I
etiam quos visitabat populos idem illi favorcessit.et ei amara ipse maledicta sustiuuit, cum nuiuquam
liitin.i imtftie gloria, prtesertim RomtB, ubi multa atque gravia gloriani sine invidia in quavis humana actione, in
leiiiliniltir,
perpessus esl Non defuerunt enim postea, quijuxta quovis statu viilerimus
1
? Neque eniin nisi mn^iins et
Propheta.m, cogitarent iniquitates iucorde, tqta iie gl isos, singularique aliqua famaet virtuie prses-
constituerent prselia, acuerent linguas suas sicut tantes livorper.sequitur : miserissolis quisque condo-
serpentes; venenum aspidum sub labiis eoruro; let,quisque favet, quisque bene opiat miserise :

qui cogitarenl suppkwtare gressus ejus, absconde* quippe miserioordia, glori<e semper est comes iu-
renl laqueum ei . qui invidentes felici glorise eius, viviilia.
denigrare nomen ipsius criminaqueiUi imponere cp- 40 At iluiu ii.ec aguutur, duin niulia furtiter Mcdiolati*

omnes Usrum
degit-
narentur qui Csesari eum Sigismundo aocnsarent,
;
sustinet, dura iiutlta sapienter ducet, duin
crimine conflcto quod heereseos illura reum esse passitti Ilaliie populos circumquaque graJiens ius-
publiceasseverassent qui indoctumi psum nulliusque .
truit, dum multisproticit, duiuraultorumsaluti con-
scientite penitus gnarum, qui btereticum insuperdi- sulit; tanilem actis ita uiiileciiu aunis. iterura Me-
cere miniine erubescerent . neque hajc in vulgus diolanum petiit, jaiu senex i aotus, immutataque ora-
tauium disseminare, sed et libros orationesque famot niuiu lioininuin rerumque iacie : ita ut fsicuti ille di-
cehat)
 : :

DIE VIGESIMA MA.JI 129*

cebatj noviim se quasi mundum videre crederet. nissime mulierem. jussit eam bono animo esse. hor- D
Nec tunr muHuin
niansit, nain jussu Pnnoipis
ibi tans utlquod facicliat) spem finnam in Den haberet A. M.PEO
VEGIO EI MS.
stnlim discessit Post annGS vero duos ab eodem,
b. omniqne cnm munihtia, integritate et fide, conju-
mutato proposito, revneatus est ac deinceps (curn :
galem vitam cnlerel neqiie dnhiliiret, se, Dei unse-
;

nunc hac. nunc illac. nullo labore defatigatus. va- ricordia adjuvante. honeatissimi dcsiderii sui com-
ria-oircuiretcivitates, disseminans alacriterverbum pnlcm fiitiiram es-c. Nec fraudala est mulier verbis
Dei. unde tantam messem consurgere vSdebat.) ejtrs : nain concepit statim. et quain eonoeperat,
Mediolanum ssepins cujus niemori.i ex animo
, felici fine proseqnens, inagna cum beati Patris glo-
minimc deleri poterat, revisebat. Cum tandetn, ria, masculam prolem enixa est.
In Reijnum vocante cum extrema senectute ex Mediolano , 42 Iinle Umbros reliquens, per Sabinos rler fa-
Neapottt. Ticinum, ex Ticino Patavium navi vectus per- cere aggressus, Reaten pervenit, urbcm olim s Gen-
itvrtis.
venit atque ibi tum aninio statuit Regnicolas
: tilibus Hiagnae Deonun Matri Cybeluj, nunc excelsae dtscedit Jtea*
ten.
gentes, veteres Campanos, omnino petere; Deo verae Dei Genitrici ifrtemeraltSBqus Yirgini Usrisa
ita mentem ejus, ad quod nemo sciebat, hortante melius etiam -iimmn et Fratrum et ci-
rlicatani. Il.i

atque impellente, cum multi certe id illi dissua- vium desiderin cxpectatus. cum curandi cnrporis
dercnt, atque ut domi jarn fessam senectutem coni- causa laule satis in coena acccplus fuissct. iiiulta
poneret snlicite instarent : pra^metuentes (ut po- fcrtur cum niagis libasse quaiu cli-se; pane autem
stea evenit) ne. si longius proficisceretur, carcre intincto in aqua gelida, quam miindo in vase aiTerri
ejus corpore aliquando runtingeret. Qniluis illc mi- sibi quasi suminis illam pru delictis, ducens,
fecit.

nime assentiens, non ignorare se quidetn senem, se tuno lilientius recreasse verum tantn cum heti- :

ad tolerandosque labores minime idoneum. affir- tia, quam omnilius passiin qm siuuil vescebantur
mabat: sed vi caritatis se adstringi, ut quamdiu largiter exhibebat, ut dclicatissimas quasvis Reprnfl
posset movere linguam, numquam ab annuntiatione mensas pr;e jucunditate illi cessissc, jucuiidiusque

verbi Dei, atque a populorura sancta exhortationc, nuniquarn se in vita crenasse, ipsi postea testati
quamvis Ionga peregrinatmne sint. Postera die sermocinatus cst in populo,
non
a nnllaquc pruinde
ce-saret. multum tamen elaborato. Nain domesticis quiliiis-
41 Tali ergo ille propositu rirmatus. antequam ibiin utcn- verbis, inultoriun magis pcccata c ai i
r

primum statuit Massam civita- vatim repreheodebat, quara singittori Slicui et

ultra progrederetur,
tem, in qua natus fuerat, quasi supremum illi vale exarta? sententia; rationique estplieandffi insfstebat.

dicturus, invisere. Actis ibi plerisque dicbus, post Ubi etiam festivum illud dicluin quod eis incc-sit,
multas publice habitas sanctas salutiferasque ad- non est t.icrn.luin. Naiu cum ante octo et decem
retisit pa-
raomtiones, (Temum Senas acce.-sit; ut quos semper annos. quibus lnngis cos et aoeuratis sermonibus
trlam et vr-
ilnciicrat. (liscedens, oinnes filios, futurosque ita
bes Irnbrite, dilexerat carissimos concives suos, ultirnajan illis

semper ebs appellasset; Nunc, inquit, post

verba facturus, sanctis suis verbis monitns roDora- sil.i.

to.-que relinqueret. Turn disccdens venit Perusiam traiiscursiim tam longum annorum numerum, ad
civitalenr.magni semper ab ilio habitani, propter vos rcdiens, n.ii modo quos reliqueram fiubs, sed
strenuitatem hnniinum maximosque ei ab illis exhi- multns insupcr adauctos mihi flliorum nepotes con-
adeo marmoreum nobilissimum- spicio -ed euge, vos omnes fllios uno semper et
bitos honores ut :
;

que ejus causa suggestum c, in quo eis verba face- nomine ct amoro complector. Tnin eodem etiam die,
ret, magno suniptu conficerent. Neque quemquam decfinante jam solc, inde egressus est, profecturus
Givitatem Ducalem, antiquam (ut opinor) Phalaeri-
eo conscendere permiserint, nisi prius liernardinus,
nam, quain iu Samnio esse ultra Re.ate vieo mo-
quem aliquando expectabant, ilhim ascenderet.
ilic sitam, atque in ea Vespasianum naliua fuisse,
Asceinlit et risit pariter bonus Pater, tantam videns
diligenlissimorum honiinum erga se affectionem, legimus.

fmtqiie suggestrs ipsius et prima et ultima ei -ruiul 43 Nequeoraittendavidentur, qusa tane accinctus Asello reclus
festivitate plena verba dixerit. Praeparato ll ihitem
conscensio; atque iut i'.le ait) hunc quem prima dies
i,i
itineri I

ascensurus erat, cum Fratrum Ducalem

dono dedit, haec eailem abstulit. Nam monitis in- eniin asello, quem
ejus qnispiam arripiens virgam, e florso ut semper
struciisque eis, ut satis illi visum furt, abiit, vi.-ita-

sacrum Patris sui Francisci tumulum, soleliat lic-tinhe pendentern, nodulisque m sinnnii-
turii- Assrsii
c-set joco
tate pungendi cau-:i distinctam, quid id
verus observantissimusque professionis ejus hereset
apud S. Ma- enm interrogasset; subridens Hsec, : inquit, vnrga
filius: hospitatusque esl aiiquot fliebus
Angelorum, quod cst monasterium insigne nostri cornipedis flagellum, atquehi noduli calcaria
riam
semper ejus lem sunt. Cum vero rogaretur, an
pedes, dum
prope Assisium. cirjus et supra ineiiiiniurus. ulttmum ibi
rbem egredaretur, iturus essi re dil
exhortans etmonens optimos quos ibi rcpent filios
.
I
interi ; |

eonelonatur
suos. Mox Fulginium petens, atque ibi multa -alu- Non msi equitem incessurum esse. Festivissirnum
etiam illud Milijiciens, quod dum pedes iret, unus
Sriter locutns, postea ad Spoletinos se contlllit,
homines acriores. acrius etiam eos docens, et ad tantum honoris gradus; dum vero eques, decem
etiam curaulato majore successu silii semper exhi-
pacem concordiamquc quam maxime incitans :
ulii

quod tunc cuntigit meinoralu quidcm dignum nullo berentur atque hoc, inquit, quod eiiuiti mlhi magi
qiiain pediti exhibetur, totum aselli mihi quo
e-l
mulier an-
rnodo lacendum est. Erat ibi Pnlyxena,
;

plane intelligi pote-l quanta sit hujus bestiaa mese

nos quatuor et viginti nata, Honofrio civi non
in-
dignitas, cujuS causa longe mihi major
reverentia
fimo rrupta, qua- novenr quibus cum eu
habitaverat
et honor deferatur. Ubi vero illuc
qno contendebat
annos, teruis semper mensibus abortire solita, niil-

frirctum in lrrcem educere applicuit. illum etiam populum edocens, tamquam

lum unquam fcetus srri

potuerat. Quod gravissiine fei ens, ob summam quam cygnus morti propinquior dulciusc mens ri, nltimum
adjutaqne
umiiniiii. quos tol in vita egregios habuit, e mo-
muifere solUa persuadebat sibi prufuturam Patris Iiernardini san-
aborsum pa- nem, diilcissimis verbis exposuit. Tum vero vale
ctitatem, accessit ad eum advolutaque ejirs pedi-
:
ti.
diceiis quod certe extreiiiuin ouinibiis populis vaie ln vla /ebrl
bus flens et gemens, exponensque infelicissim.ua) correptus
cum st.ituis-ct proficisci Aquilam, uobilissi-
casum suuni, quam huniili poterat prece et devo- fuit)

tinne rogabat, ut pro se Deum oraret; speraus pro- mani Aptutinruin seu veterum Sanmitium urbem,
statn.i febrieitare t cospit. Nec
\ero teneri potuit,
cul dubio ejus orationibus et meritis e tanta se mi-
quin die, qua) proxime -eciita est, iter
quod snscc-
seria eruendam. Audiebat optimus Pater, el viscera
nerat cunnnuaret atque id quidem
magno ciim la-
commovebantur. Tiini suscipiens huma-
.

eius pietate
17' bore,
Maji T. V
 , ,

130' VITA II ANT. S. BERXARDIXI SENEN'.

bore, magnaque cum iloloris angustia : qnir eum tione, quod non cst ausus ei quidquam molestise in- D
A. MAFEO vehementer gravans, coegit multoties se sistere hu- ferre.
passim con-
TEGIO F.x M9.
mique quiescere. Descenditque ita tandem in vicum c Sugtfeslum islud iion in tempto , nt

quemilam S. Silvestri appellalura. distantem ab suevit ftert, setl jn ipso templi fronltspiciv, nistar Xisli

Aquila septem millibus passuum ubi cum febri : promineiis, ostensum nobis Perusio tranaeitnlibus fuil

simul ac profluvio ventris corpusculum gravaretur an. 16 Deeembris, Nempe templum guamvis
IGOO,
magis, ac debiliua fieret, ita ut non faeilc Be movsre capacissimum iioii sufficiebat populo ad audiendum
Aqutlamdcfcr. oroudis attlem ante lempttim area />an-
posset; tunc Religiosi, qui optiroum Patrem nnn confliifiiit ,

tur:
deserebant socii ejus. prudenli habito inter se con- tlitur, prnster forum cum eatlciu area hleraliter con-

silio, lccticn euni [ Aquilam deferri fecerunt, mcssti vexum.

ac gemebundi, longeque a summa qua ipse eos d Copislranus, Mane sequenti feria sexta, ante fe-

paulo ante diffuderat latitia commutati; non aliter stiim Ascensionis, ibidera pradicans. finem imposuit

ai olim Apostnli, cum protriurapbali, qui diePalma-

suavissimis sermonibus, asserens suura praedicatio-
rum Salvatori exhtbitus cst. honoreexultantcs, gra- nis officium esse completum.
vioro ilcninm, tam ignominiosaa subito eum morti e Apud vicinum cppidum, nomine Introriucum ,

traditum videntes, dolore perculsi sunt sed iiaflt. :

infiriiiitatc oppressus. Cnpislran.
ui magna gamlia niagni utplurimum dolores statim f Dominica die Aquilam rielatus, locatus in le-
subsequantur. ctulo.superquem ego dormire solitus eram, in cella
44 At vero crescente, qui cceperat, opprimente- mihi concessa per ordinem. Capistr, Ideo Sitrius

ullltnts Sacra-
que eum gravius languore. cuni jam Deus longae illi cellam Capistrani oppeltot.

mmtit muni- peregrinationis requiem imponere, laborisque ejus

tus, pra-n.ium reddere etatuisset; advenisse quoque ipse
B iiliiinuiii vitaa suaa flnem, evocariquejam e mundo C.APUT VI.
intelligerel ; rogavitomuia Ecclesise Sacramentasibi
minislrari, adstantes quos relinquebat filios semper
exliortaiis, semperad eam quam susceperant vivendi Miractila varia tegris S. ISernardinum in-
normam magnopere animans, ac quanta poterat jara vocantiOus praslila.
intcrcidciitis vi utis incenilens se ipsum vero ma- ;

jore quam solerel unquam bumilitale animique de-

supplex misericordiam um exequiae pro more ei solennes exhibitae sunt, LIBEB "
votione coi mdans Deo,
Ante sepultu-
imploralmt subducensque Be paulatim e lectulo,
:
ari quem videndum contingendumque incredibile vi-
ramsananlur,
snper nudam humum corpus declinavit, intendens detur, quanta totius civitatis habitan-tiumqiie cir-
fixos ad cielum OOulos, ac laeto semper animo et
cumquaque hominnm turba confluxerit; quanto enm
vultu similisque ridenti expectans, neque aliter ac omnes mcerore ac fletu, ac si privatus cujuslibet
Paulus cupiens Be dissolvi st esse cum Christo. Ita patcr (communis omnium certe) decessisset prose-
cuti fucrint quanto ei affectu commendarent
felixst perbeata illa anima, ex labore ad requiem, ; ,

ex lantis imiiiili necessitatibus ad coalestes summas quantu stmlio voverent, gaudentes vel saltem corpus
opes, ix lanta miseria ad aeternum tantam felicita- ejus contingere, sperantesque ex tactu non nihil sa-

tcni, cx morte denique ad vitam uumquam cessatu- lutis pro sua quisque necessitate percipere. Cum
ram, numquam Anituram anno Christi mil- transiit, intcrim puerquidam Pascbalis, filius Matthaei Aqui-
lisimo quadringentesimo, quadragesimo quarto laui, qui utrasque tibias deformitcr claudus erat ,

anno 1444
20 Uall. xiu Kal, Junii, die oi ia\ b postquam Reate hstabun- adeo ut non sine-magno labore grarii posset, acce-
1''

dus, ita ut diximus, pervenerat; ac die quidem, qua dens propius advolvit se beatr. corpori, quod super
tunc Vigilia Ascensiouis Domini celebrabatur ; bora feretrum inhumatum adhuc jacebat ; deosculansque
vcin qiia \ i's[n'iic caniaii soicnt (ut intelligamus, summo cum affectu manus ejus et peries, ac per
cum canticis Angelorum snimam ejus ari ccelum as- crura ettibias qnas laesas habebat, eas riucens, cum
suiiiptain esscanno vero a-tatis suae sexagesimo iiiv.. aivt alto corde ejns opem, plenam slatim ac

qu trto, paucioribus mensibus tribus, diebus novem integram est liberationem consecutus. Qund, cir-
cuiu in seculo duos 't viginti annos, reliquum vero cumstantibus videntibusque ni multis. publicari su-
quadra- bito per totam civitatem ccepit tinile major etiam
temporis sancta in religione vixisset, :

ginta aiiiiin preedicando vevbo l)ei semper insu- omnium concursus factus est, exultantiiim undique,
dasset. ac quam maxime cupientium tam magna et gloriosa,
qua: noviter Deus operatus esset, mirabilia intueri.
Nec mora puer aller Assentius , filius Rutii Cica-
ANKOTATA. relli, civis utique Aquilani, annos circiter duodecim
natus, cum et ipse ex sinistro latere ita ortus gra-
a Pius 2 Papa isla lesttttvr : Ciini Senis praedi- viter claudicaret ; cupiens similem , quam superior
caret, me
tantum in movit, utpaululum abfue-
i
consequi salutera corporis, prostravit se ante bea-

rit, quin et ego Religionem suam ingrederer sed ;

tura corpus : deosculatisque saepius ejus manibus et
amicorum preces me commoverunt qnod pro me- .
pedibus, rium opem eflusa multa humilique prece
liori recipio nescimus enim quid nobis magis e\-
:
postularet, exauditus statim, firmato latere rectum
pediat... l^ postea Romte prmdicavit, et factum est, incessum habere promeruit, raajore etiam cum om-
ut tota euni Roma auriiret, Cardiualesque e1 Papa iiiiiia laatitia et cxultatione.

ejus sermoni interess n.agnusque et mirabilis i

i .
40 Erat hoc tempore Perna qusedam, uxor Mat-
apuri niiincs audiretur, Pctrutii, mulier utique Aquilana
tliaei qua? annos mnHsr ,

ract "'
b MS. UUraject. Cuui Dur.is litteraa suscipisole- sex lecto jacuerat, toto infracta corpore totisque <
icnt quasi Banctse, el cuni qnndam cultu lalria?, pene mcmbris soluta, ut quasi exire suis ossa quae-
ipse Bernardinus delestanrio redarguit publica pra*- que locis viderentur; qua; proinde nec movere se
dii ai i"iic : quod peri ip - '
mminatus est ei,
iu « i
ulla ex parte, nec necessitatibus corporis per se
qii.ul si talia dicere prii •
n.eict, eum mala morte nioilo ullo subvenire posset unde ulceribus plena
;

interimeret. svudien nus, intrepido undique, graviter latera trahebat os quoque ita ;

i
o statim prii eri coranj omni populo exulceratum, ut cum difficultate loqueretur. Hajc
prailu.mt. ct na Dui - ' riivina conunina- audiens quaj per totam passim civitatem admiranda
suam
 :

DIE VIGESIMA JIAJI. 131*

Patris Bernardini signa divulgabantur , erecta in menses, non quibnsdam admi-

nisi adhibitis ligneis
summam spem liberationis summnpere salutem , niculis incederet auxilio beati Patris, cuisetota
;
,\ M\PEO
suamei commendans, jussitsead corpus ejus. prius- VKl.lO EX M8.
mente commendaverat, curatus est. Non item quod
quam tumulo conderetur deferri. Nec aliter ac . Felix, Raynaldi filius, ex Podio-Picentiaj oppido
fideliter sperabat, ei evenit nam statim ac beatum : Aquila?. cum propter gravissimos dolores, quos in
corpus contigit, plense est incolumitati restituta. ambabus tibiis diu passus fuerat . utique non
Sed et Massius quidam, Boni-anni filius civis et , sine ligneorum quorumdam sustentaculorum ad
Aquilanus, cum quatuor annis gravissimos in am- jutorio se movere posset, opere beati Patris con-
xqer 4 annts.
hobus pedibus ac tibiis, propter ttimorem et ulcera valuit.
scatentemque ex conlinuani suniem. dolores su- dolores tibia-
eis 48 Prtecipuum vero illud sst, Carusiam, uxorcm
rum,
stinuisset ; audita fama tantarum rerum, spe magna Francisci Coletas ex Castro-Lacu oppido Spoleti,
plenus, invocare opem sancti Patns cospit; delatus- cui sinistrum latuscum bracbio et pede longo jam
que ad corpus ejns. quod nondum tumulatum erat, tempore arefactum erat, cuni delata ad hnjus tuiuu-
tacto statim illo saiiatus est. Ita triduo corpus ip- lum fuisset, saualam esse. Nec minus Jacnbum, fi-
sum insepultum mansit, sine ulia prorsus corrup- lium Joannis ex Carpenico oppido Spoleti, cum tam
tione aut foetore ; quarto denmm die tinnulo recon- eravi et aegroto corpore csset. nt pedibus nec sta-
ditum est.Cum interin. crehrescente tantorum signo- ret nec incederet : Caeciliam etiuin. filiam Franci-
oraves xgri-
ruin tama, ingens ad ip.-um undique, ex omni vico sci civis et negotiatoris Spoletini , cum amissis to- tudlnes.
atque vicina urbe, turba concurreret nec segnius ; tius corporis viribus, nec ullius membri prrater
ad tumulum ejus signa indies magis claruerunt, linguam movendi facultatem babens. tredecim an-
Nam Ricca, filia Antonelli Sabelli, ex oppido Val- nos lecto sempcr decubuissct: tam infirmo etiani
B quatuor et triginta annos, ob nimiam
vensi, qua; stomaclio, ut nibil quod sumpsisset cibi retinere
renum debilitatem neque gressuni movere, neque
p ost sepultu- , pnsset sed et Angelum, puerumduorum annorum,
:

ram ad tumu- se engere sine magno dolore poterat ac siquando : filium ThomaB Chrysostomi, civis utique Spoletini,
tum sanan-
se movere ad alium locum vellet, per terram more eumdem in niodiim semper jacentem. atque ita toto
tur.
serpentis repebat ; accipiens quse virtute beati cnr- corpore gravatinn. ut pelle lautum et ossibus con-
poris ficrent, delerri se asello illuc curavit : circum- sfans phthisicus magisesse crederetur et Martham :

fusaque tumulo, innumerabili eam \idente bominuin etiam. rujusdam Mariani civis etiam ipsius Spnle-
multitiidine cum aliquantulum obdormiscere ei vi-
; tini. propter longam etgravem valetudmem a lecto

dux [eminx deretur, i|iiasi somno expergefacta, surgens con-

e neutique unquam discedentem, Uis adjungamus
phttiists,
gressupriva- valuit ; ita am-
ut toto firmato corpore suis pedibus Martiam, uxorem Angeli civis Aquilani et Mar- ;

tx, bularet, ac publice laudans Deum, liberatam se ope tiam alteratn, filiam Antonii Spoletini feminam re-
beati Patris prsedicaret. ligiosam, cum nec tibiis, nec brachiis, nec totode-
47 Manifcstissimum et illud omnibus fuit, quod nique corpore se aliqua harum movere posset et ,

in Angelella. muliere Reatina. oppidiCastri-Franci Amicuin. pueriun septeni annorum, filiuiii Amici
actum est. Cum enim annos quatuor toto tremens Pallaiotie, ex Asserico oppido Aquilio, alteram ti-
corporeita gravata esset. ut nullius membri officium biaruin claud;iiu habentem, debilitatura etiam ita
contractio
exercere, nullove niedicinae magistcrio curari pos- ambobus brachiis ut e spatulis .'vulsa viderentur,
membrorum,
set; lectica superasellum posita, ad beatum corpus et servitio illnrum ad omnem usura omnino privatus
delata, ac onmi eam videnteparitcratque lajfaute esset, urinam insupermagnacum molestia emitten-
turba, sanata est. Necvero obscurum fuitillud Ma- tem; et Joannem filium Micutii civis Aquilani, qui

rutise, uxoris Matutii civis Aquilani, quse cum ex ncc tibiaB siinstrie nec bracbii offloio, quod spas-
utero matris utrumque latus clauda prodiisset, ita maticusea parteesset, uti ullo modo poterat;ef An-
ctaudicantes
fluctuantis in aqua naviculae defurmem tonium, puerum trium annorum, filium Janulii ex
plu. es ut instar
modum annos inferior omnis pars
semperin ambularet. vixissetque ita S. Angelo oppido Tuderti, cui
trcs ; voto demum cmisso, adtumulum sancti Patris corporis ita viribus destitutaerat, ut nec eundi, nec
rectum liberumque incessum recepit. Nec itein il- se erigendi ullain facultatem haberet.
lud Antonella?, filiie Angeli ex Thiono oppido Aqui 49 AdjiciamusetCiceum.filiumBlasii civis Aqui
genu dolorem
lse, quae claudo sinistro latere utique nata, quinqne ]an i, qui, ob nimium quem in sinistro
patiebatur, incessu privatus, animam etiam
aliquan-
jam annorum, commendala a parentibus beatoPa-
tri, applicataque devotissime ejus tiimulo, ab oimii doquasi exhalare videbatur : et Antoniam, uxorem
gressus deformitate liberata est. Quemadmodum Mici utique Aquilani, gravissimosjam longo
civis
passam, ita ul
etiam contigit MargaritaB, filiae Antonii Marini. ci- tempore dolores in ambobus brachiis
vis Aquilani, quse similiter sinistrum latus ita nata neque manus capiti admovere posset Leonoram ;

claudum habebat : Catharinae puellas quinque anno- etiam, puellam septem annorum, flliam Nicolai dolores varii.
habilantis Massa»,
rnni, Francisci civis utique Aquilani, quam et
filia? Joannis ex Castro Vulterano,
incessuque
n.ater distortis tibiis pepererat, ita ut per terram pedibus et cnirihus spasmo attractis,
Magdalenam, puellam qumque
dum moveri vellet, se ipsam traheret Mattha-o : omnino privatam et :

qusa cru-
etiam, filio Michaelis Contis civis Aretini, quem annorum, filiam BartolomseicivisReatini,
ut umi uisi more
tredecim jam annos nafum Angelica mater ciim ra et pedes ita infirmos habebat,
gra.lerelur atque
aninialis quadrupedis per terram
curanlur,
claudum et spasmaticum utique peperisset, audita ;

aithntts, puellan: qua-

debilitatam Franci.-cam,
virtute signorum patris Bernardini, vovitsisana- eodem modo
DanieHs ex Ascis
retur Ordini et Observantiae ejus dicaturam. Nec tuor annorum, flliam Jacobi
oppido Senarum; Apollonium
quoque puerum, B-
tacendum videtur, quod Pasca, filia Pauli ex Fur-
DominiciexSegiano.oppido et ipsoSenar
cella oppido Aquila;. annorum circiter septem, cum lni.n

mullos dies gravissimis articulorum doloribus tor- propter laterum spasinationem per terram secum
fihumAloy-
queretur, ut nec pedibus aut cruribus ullo modo so moveri vellet trahentem;aoMatthBum,
qui anno integro gravissunam
sc.ati-
n.overe posset commendata ; a parentibus et abo sii Senensis,
corpus jam diffu-
Patri, positaque supra ejus tumulum, statim inco- cam in utroque latere per totum
mnnes, per virtiitem et
lumis facta Non sam, passus fuerat quns
etiam quod Joannes, ex Dal-
est. :

sancti Patris Bernardini

cum invocatus
matia oriundus. naviculariam artem exercens, cum gratiam
optatam nptimamque
sub dio obdormire solitus tanto frigore correptus devotissime fuisset, constatad
pervenisse.
esset, ut arefacta penitus dextera tibia, octo jam malorum suorum liberationem
 ;
:; ;

132T DE VITA II A3T. S. BERXARDIXI SENEN.

80 Atqtie nt multos hujusceraodi, et Asculanns, Untat Tampellinam, uxorem^ Nicolai Fischarani D
prjrsertim
A. UAKEO et Senenses, el Rumanos, qui meritis illius curati
Seneusis tertii Ordinis S. Francisci. qua; etiam
apoptexUc,
VBGln BIU -

amisso saepius omni sensii iu terram concidens.

esse traduntur.brevioris sermonis cnusaomiitamus :

veniamus ad alios efiam, quos iliuiu ex apostemati- giavissime se la?debat Antonium, filium Blasii
;

i hiiliunaji Senensis. ita ut cum latere dextro lo-

bus et fistulis. rariia eo partibns corporis, liberasse
testatissiuiuin est e quibns M.niam. uxorem Petri
:
quendi etiam gratiam amisisset : Antoniara. filiam

Jacobi civis Aquilani. ex gravissimo npostemate in Lucae ex Monlesiano oppido Senarum, unile tremor
latri'' ilextro, umle foedissnne sanies onntinue exi- etiam totitis corporis eam invasit, ita ut rectum Io-
ilrm apostr-
bat Vanutiam, uxorom olira Matthsei R .iiianelli
: ci quendi usum ac sensum insuper amisisse videretur;
mala ct ftstu.
Aguefcni, filiain Juannis Albanicnsis, ancillarn An-
civis utique Ai|iiil:ini. ex pessimo ajjostemate. quoil
IB:
quatuordeeini aunus Bub ala smisii.i passafueraf, tonii Baplistae civis Aquilani, quie cura nec loqui
uiule et nun tain snnies qnam ventus etiam ijiiasi nec degustare qtiidquain poeaet, pvoprorqae jara
ox pri liiinl" corporia einitielnifiir; et Colam, fihum mnrti juilicaretur, cninieiiilata est adomesticis 1'a-
Aniiijiii civia ciiain ipsius Aquilaui.ex multis ulcc- inilia- lieatu Patri : intmcta aulem lingui ejus san-
iiI.ii- in nln.i Mnisii-a, qnain ila gravatam et tume- guine ipsiua, qui diligenfer servabatur. paulatim re-
lailam, 1.1'i'iliTim iiuniis lialii-hat, uiilla aljstinentia, siiinptisvinbtis taudem convaluit.
nullaque mcdicuruiu opi copabilem. P.nilum etiam 5^ Sed et memorandi videutur, quos pessima ul-

jiuii-iitu decem aiinoriini. lihnin Honofrii ex Orsa- ceratos lepra mundavjl : Catbariua. ttxor Antonii et
ii.i iippiilo ('iiriotia-, ah ajmstemate stib acrirula Lticignitni Sencnsis; Angelus, filius Michaelis ex leprx.
ac l.niiri-iiiiiiui, oxore limUrbaai Senensis,. ha- Cifixanooppido Senarum; atque alius etiam quidam
1'iirin'i n: Bonconventi, exfistula ia oculnsinistro; Bispabns. Quid vero dicam timlieres, quas abortirc
il Aiiluiihnii, tiliuia grafinsi civis Rcatini, ex scro- scmper solilas ita libcravit, nt postmoduni jimlent
Jibiila qiiatn sfx aiillossuh genu Sllilstr", ail magni- lihere susciperent. ? sed pcsesortim ilieronytnam, fi-

iinliiii'iii imius iivi, gravi ctiin iiiiilfslia tulerat; pue- liani Jacobi civis Ri.mani Regionis Regula^; qute
E
rum ilom quinileciiti aiiiKiruni, Monle-miloneni ap- ab.irsu iacloiia graviter a?gr.>tabat, ut nusquain se Atljut.v parta-
l'i'!!:i!ni.i. Monte milonis oppido Piceni.qui acan-
es movere valeus, lecto tanlum sttpina semjiei-jaceret. ricntes.

ero '|ii"!ii graviter tamandibula inferiori patiebatof Quid uarrahu Caiciliam, filiam Prancisci civis Spo-
et jmellaiu liiii inuicnlaiii, liliaia Stx
'| i- An- curata est a dolore stomacbi, quo tanto
ltiini, qiias

tonii civis Rcaiini. qiiam ciim piasenti illi et ailhuc qnidem vexabatui', ut ciim niitrimenta cibi e( putus
viventiparentea oblatam summis eum precibus com- retinere non posset, debihtata \irtute naturie, le-
i]]cnilass.'i,l, i.uravil ijisc a duobus peSBUnis ulcerihus eto .'"utinue decnndiereC! Qnid li.quar Antoniam.
inrnruliililius ruin iiinila lamrn ei medicorum cura filiam Cecchi ex Muntepolit.ani' ojipido Aretii civi-
aiihibita fuissel quuriiiuunuuj m eoilo, alterum sub tatis, in qua tum habitabaC! qux dum gravissima
ala braehii, gravius etiam tiatum continue ilucens. anxietate pectoris affiicta beatum Patrem, cujus
uil ipsa usqu» viscera penotnabat; Salomeam puel- memori:e plurinium afficiebatur, iiivocasset proxi :
e( stnmucho
biiu i|iiatijni'ihvim .•uinoruin, tiliain Thomse civisSpO- ma nocte jiersomnuin meruit eum vidcre. quasi dc xgrsc-

letini. Hu'c ex nlcere quoil ita grave et pestilens in cella stta exeuntem atque eam benedicentein. t,uid
ih'\!ri parte pectoris illi erat, ut extraetis inde se- relcram Calherinam uxnrem Nicolai Bilech Panno-
ptem ussis liaridi fragmentis, neque judioie n&edi- nii, et Petriiciam filiam Amici Lconessa?. habitantis
corum unquam sanantla, apaamo smpius deficere vi- Runue iu Cantpo Martiu, et. Jnannam jmellarn filiam
etiam rslrac di'11'lur ; qiiani cllicacissime a mntre beato Patri Gheriicivis Scnensis, quse nihil ex altera oculoruni
tis 1 osstttm
'
""' idata, per intempestata nocfem vigilans, vidit videbant propter obductam ungula jitipillam? Quid
fraomcntis.
honiiiii-ui. sub niiiiLi 'iii-, ijiifiu gerere ille sole- Elisabetb etiam, puiibiiu annorum quatuor, filiani
bal b:.b]ius, stantem ad caput ejua, tangentemque Juaiuiis Cassinn Scnensis : et Andream, filium
eam, et benedicentem, ae in>>\ quaai e feneslra ab- Fraacisci tinctoris balatantis Senis. qui antbo quin- C.rci varii
si'i'driili'iu. Qun .11 II, la-taliundn. exili qua poterat dccim dies vtsit omnino privati ita perstiterant ? iltiiminati:

voce ul iuaiia indicasset.creilita jirimura est prnjiter Quid Bartholomieum, filiuiu Dominici Montis-alti,
nimiam gravati corjioris dcbililatim vaua, uti tit, e\ ilerardingna uppiil" Senarum, qui parum tle\tr"
, ct videreet proloqui, jussaque proinde quiescere oculo, sinistro aulem nihil, oeto jam et decein annos
ar dcuiiiui cogi ii. ii'1'iius cjus liberatione, majores
i viderat ? Qnid Benedictam C.duinncnsem. qiiam lam
habitit 1'ci. al sancto ejusfamulo Bernamdino laudes gravis valetudo ocoloenm invaserat, ut neque ali-
et gratia sunt. 1
quid vulere, neqtte eos aperire posset? Quid Ca?ci-
61 Niv \erii iiarrahimus ni,.iies, quot in huma- liaiu. ]Hi..'llniii sejitern annorum ex Vulsini oppid-
ii is corporibue nlios gravesquiilem variosmorboset Urbis-Veteris, qiuc, niinia morbillarum mitltitudinc
adiuirahili i)le t>ua viriute sana\i(. Taccn cniiii, eani comprimente, caecata omnino fuerat ? Quiil
quos a IhiMis nnirho, al quos ab bcri.ia, et quos Agnetem. uxoretn olim Antonii Marcellmi habitan-
iiciu agravissimis doloribus ilioruin atqua podagra- tem Ronwe, qu:c lumine etiam oculorum prorsus
runi curavit quos etiani a tremore atque a pleu-
: amisso, nihil jam longo tempore videre poteratV
ab astbtnate hbeiavtt. Uniilio et non
icsi. ct ijuoe Quid hos inquam receiiscbo, ila graviter oculis affe-
paucos ab eo ouratea bydropicos ; quorong prooipua ctos, ati|iie onmes plene tandem, implorata illius
Ilrm morbi est Mai-caiiia. u\"i Petrueei \mati civie Perusiui ope, liberatos ? Quid denique commemorabo (quod
rurtt.
quai tani.i iinii"ic \eiuris eiinala crat, ul necullo his majus eat) Colara. pucruni sex annorum, filiura
modi. absque adhibito hacilli autBtetttMuIoinaede- Ant.nia: ex Roccavottas oppido Marcicano. cura
rel. N« atlingo quos b morbo comiii.di pluriinos caicus ex utero raatris prodiiaset, delatum ad tumu-
etiam liberavi! :ijui>ruiu nieuionibilisvidelur Pelrus lum beaii Patrts, ilhco incxpcrtum ante sibi visum
Aiic.liis. filius Petri Senensis, lam malis lebribus recepisse?
lainquo mala valetndine, gravatns, ut non soluin
epilepticus, sed et pbrenelicus, et ca?cus factus es-
CAPUTVH.
set. Nmi item ilico j'os .jui ilu guttur lsesnm hahe-
rent. ut nihil deglutive posaenl tum ex hie grava- Alia Miracuia post mortem
:

S. Ikrnardini.
li.ir ctiam essci JoannBj, usor Uiandi, e\ Selvola
pro|ie Senas, ila u! oculi ex cujiiieexitv viilerentur.
Vcrum quos ab apojdexia sanavit niinime pra-teri- Ouid V ero etiam prosequar cetera, qua; non mi-
nora
 :

DIE VICESIMA MA.II 133-

norahis, de restitutione surdorum, et rautorum, ac omittendum aliud pans virtutis signum. Cathari-
Stirdi et certissinia quidem habentur? Nec dicam Federicam,
muti sanati;
nam infantulam, filiam Qrifuli Pirulnniints civis * MAFEO
filiam olim Hannis civis Aretini, quam surdastram
Senensis, cum et ipsam ex gravi qua lao decem et
\ FT.IO Elt MS.
casu effectam curavit non Sanctam, uxorem olim
:
oetokoris fugere nequiverat, valetudine morierttem,,
Joannis Cloni civis Reatini, sanatam utique, cum atque iisdem qnibus siipenorem diximus letalibus
in lingua foramen quoddam incurabile iluos jam
ipsi signis laborantem, videns genitor, pro vita pjus
annos esset. nnde et loqui maxime prsepediretur votum Beatn Patri
; emisissefc ;
posl duas qoibus et
et magnum dolorera, dum cibum
sumente. ali- illa illa perstitit. horas, cxhalato spiritu, uti niimes
quid ingereretur, sentiret.Nonitem Bnrtholomneaiu, judioabant, mcesto tandem genitori incolumem re-
infantulam trium annorum, filiam Petri Joannis stitutam esse.
Turchi Senensis, euiu numquam verbuin ulliini pro- 55 Atque hac de iis languoribus et niorbis qnos
tulisset, conimendatam beato Patri, statim lonitam liumana per se sibi corpora pi parenmt tiam neque :

fuisse. Non in.-uper Elisabeth, puellara

aeptem an- minoraat laos eorum. quae axtraneis repentinisque
uorum, Dominici utique Senensis
filiam et Pau- ; casibus, sive mann hosiili sive subita vi raajore,
lum.puerum septem annorum, filium Petri ex Mon- aut vulneraautproxims morti periculacontigeruDt;
te nigro oppido Senarum, ainbos etiam nbiliocu quibus ille cuin invocaretur adveniens, mira atque

ratos, cum tam atrox eos febrir, invasisset, ut nec excelsa npe subveuit. Slephantim si quidem P.uinn-
loquercntur qtiidqtiam nec inlelligcivul. Dicarous Curata vulne-
nium, cum in tibia sinistra viilinis ei ab hoste eum ra gravia
tantum, quod admirabilius videtur. J icobum Vene- telo illatiiin fnisset, atqtte ob id duos annos
tum, et Simonem filiutn V.umis ex plann Castagnani sime substentacutia semper tibim adtubitis claudi-
territoria Senensi, ac Petrum filium Antonii Vasellt casset ; vidertint mnlti, postquam vota pinillo animo
c\ Barbarano oppddo viciuoRomse adxxx miliaria ;
fecisset, siuiatiim esse. Angelum Ran-
ESodem inoilo
bns tres cum surdi et muti natiessent, delatos ad gonem Calabrum, ductorem armorun», cum et ipse
B tuinulum ipsius liberos discessisse. Dicamuset aliud, inter pugn&ndum, ab hostibus, iu tibia utiquesiui-
quod ntm magna titique caret adrairatione, juvenem atra, duobus loeia vulneratus ...ss.a. ad |ue graviter
quemdam, tluos et viginti annos natum, qui obgra- lasus, ut prse dolore spasmi pericuiuui uominens
vein quamdam valetudinem penitns obmutuerat, timcretur; sed ct NicoJaum puerum, liliuiii Jacobi
quatuuique et decem ita annos transegerat, raendi- Petri civis Perusini, cum ab alio puero sagiltaex
cans etiam propter sumtnam, ct a?ris, et scrraonis arca emissa tr.msfixus oculura dextrum, tamque
inopiam cum Aquilam visitaturus corpus, a quo
;
gravi vulnere affectus essci. utdeperdita nis vis

tanla fieri signa intelligehat, tenderet: invenisse oculi. nullaquc ainplius ejus salus sperari posse
apud Laterinum oppidum Florentise snperioris val- judieio incilicurtint videretlir; meritis fann n beati
lisArui. duas matronas habentes fiinicnluin. quo se Patris. cuiii genitor illnin Laedentis pueri toto nientis
mutus an-
nos 14 :
beatus Pater prsecingere solebat ac statitu cum : afiectu implorasset, incolurnem evasisse. [lidera et

miseratse illeB casum infelicein hominis reverenter Bapfistam, puellam trinm annorura fili.nn Lau- ,

eum ori ipsius adniovissent. explicata lingua loqui reutii Senensis, cuin forficulas, quas e uiariibus ejus
ccepisse. soror Ludens conabatur eripere, ipsa contra rrni-

54 Nec satis lnrc. nisi et eos quorum nulla vita; tens, iu iitnlimisinistrum sibimet infixisset. Nec
spes erat, a Medicis penitus destitutos, insperats minus Luciam, uxorem Matthai appellati Pagarelli
ipse incolumitati Cujustuodi fuit Joan-
restituerit. Reatini, cuin sseviens in cam ille immoderatius

nes. jnvenis quatuor annorum, filius Cola;

viginti dextrum ei brachinm penitus confregisset et Bri- ;

Pcloui ex Mazerio oppido Aretii et Bernardina, ;

gidare infaatem, filiam Gabrielis Pisani habitantis
Scnis, ctlin prut tilcata in lectO a tn:uri' iliiniiiciilc
filia Ntcolai Purckiarii, Equitis ct Juris-Cor.sulti,
civis Aquilani; et Giloisia, uxor Francisci rivis atque confracta, non sina mngno periculo vita> fuis-

Senensis; ctiin febre Jisec acuta, ac fluxu sanguinis seti et I) isdeam Spoietinam, puellam duorum
moribundi
sanati. gravissime vexata, ad extremam siiunl pbrenestm annorum, quam dum Galitia amita ejus brachio

atqueinsaniam devenisset, munitaetiain oleo sacro, appr ndere vellet, ita illud cciu inagna etiam tu-
propter imminentem judicio medicorum ilh mortem. mefactione e proprio Loco movit, ut evulsum credi
posset.
q Cujusmodi etiam Benedictus, puer quindecim anno-
rum," filius Nicolai Gaigliardi, et Sulmonensis ;
50 Quml autem contigit Christophoro, fllio lim
Joannes, puer quindecim annortnn, filius Bartholo- Bariholim civis Si-nensis prmeipnum putamus, ,

niiei Arrigliii Carpentarii civis Sencnsis qui a :

ciijns a multis equis, qui adaquataoi ducebantur,

pestileuti lnafi atrocissimisque febribus, quibusad invicem calcitr.iiitibus ac se mordicii ttibus graviter
mortem usquc pessimc laborabant, liberati sunt. caput et pectus lassum. postereo die liberatum es>e
Cujusroodi cl BenedUetus, postmodum Bernardinus constat. Quod item acoklit Joanni GaUico, famiiln
ob reverentiam auctoris beneficii appellatus, iilius Baptistse Bellantis Juris-Consuliti Sene isis, cui os
Corradiui Fabrianensis atque annictilus qui dum : utrumque tibiae ea percnssione calcis equi ita n<n- i/im/rp.
gravissime diu febricitans ad tantum defectum om- fractuin t rat ut nulla illl quamvis inulta adbilierentur ohtriti atl

invocata autem ope equut,

nium seusuum devenisset, ut judicio cunciorum cemedia opitulari possent ;

mortuus videretur, et jam nihil aliud, quain de beati Patris, quam primuin ttimulum ejus attigit

sepeliendo eo ageretur : vuto facto a matre beato (quod difliculler quidcin t lanilicnutc scinpcr gressu,

Patri, post duas horas ita convaluit, ut et lac avi- atJhibitis ligneis adminiciilis, fecit pcistiuain ini-olu-

dissime, quod anlea multisdiebus nequivcrat. suge- mitatem adeptus est Et quod Leoneo, filio Bene-
:

ret ,et omnia restituta? pleme sunitatis signa dicti Rubei, ex Castello-FIorentino oppido Senaruin :

demonstraret. Nec praatereundum cst tillu inoilu, qui decidens ex equo cui insidebat, ifa caput et
Valentinam, puellam triuin annorum filiam An- ,
pect.us coiiqiiassavit, ut dies tres sanguinem ac

dreae ex Brufa oppido Perusia;. cum pater ejne ad frusta simul sanguinolenta nre emitteret et cum ;

extrcmum vitai finem illam detluctam. tacientetuque incidenilus omnmo, sine spe ulla tamen curationis,
omnia qure decedentes solent signa vidisset; magno- a medicis judicaretur, virtute beati Patris. cui a
que morientis filiae dolore tactus, votum pro ejus genitore enixe roramendatus fuit nbsqtie ulla pror-
recuperanda vita beato Patri fecisset, atque tta sus iticisii.ne lil crevastt. Neque lns annumcru illud
tribus horis illa perstitisset judicio omuiuiii mortua, Cosmae pueri Pratensis. a bove discurrcnte passim
percussi.
rcstuui tandcm afiiicto geuitori meruisse. Non itein per omnein turban, ct insaniente letaliter
atque
 134* II VITAANT. S. BERNARDINI SENEN.
atque eju Bola benedictione sanati, quod eo adhuc ob causam, quam quod (ut ipse asseverabat) quam
A IUFEO vivente id acciderit. Memorabile autem videtur, primum labi ccepit, B. ISernardini nomen. ut opem
VKGIO F.I 1(8.
aflerre dignaretur, toto affectu mentis invocavit.
quod iiberalus ali eo fuerit Jacobus, filius Autonii ei
et atli divent
tnode Utti, c-ivis Perueini, qui Icbsus graviter a spina digitum, 58 Denique quod est magnam et admirabile
longoque tempore ita rexatus, ad id etiam devene- rectaurati vini signum nullo modo omittendum
,

r.ii, iii post medicamentum sicut quotidie solebat; videtur, ut quoniam longior quam institueramus Yas vino
profluxit sermo noster, sapido aliquo tandem arida ef/luente
illi adbibitum, Btatim revoiutie oculis quasi emisso
vacualum,
spiritu in terrara prolapsus, diu ita persisteret. Di- ora nostra liquore recreemus. In civitate autem
gnum etiam memoria, quod actum est in Gaspare Reatina cuntigit, Paulum pauperem quemdam homi-
lilm Cosmi Barcinatoris Aretini; qui dum ex asello nem. tempore vendentiarum reposuisse vas plenuni
levaret vas plenum uvarum, fregit sibi unam costam vini. quod sustentationi familiols suss satis eo anno
laleris ;
in.de magno dolore affectus, dum se vovisset esse videbatur. Interea dum foris illepecoraageret,
be '
Patri, voti statim compos faetus estt Non quo exercitio inopem vitam siiam tuebatur, forte
indignum etiam relatu, quod Mariano fili" Antonii porcellus, quem domi nutriebat, irruit in vas ipsum,
accidit, qui dum liumi jaceret super eon- extractoque obturatorio cannse, unde vinum haurie-
geriera fabarum, atque una ipsarum profundos balur. pene totum terras fudit. Qtiod postera die
auriculae ip iui recessus penetrasset, millo ad eam cum Vannutia uxor ejus et Jacobus filius offendis-
extrahendara medii orum proflcienteremedio, tandem senl, magno aflecli sunt dolore, quod qutesitas
post duodecim dies, quil simos dolores longis laboribns unius auni opes uno puncto deper-
suslinuit, convertens se adbeatum Patrem, implo- ditas intuerentur; pra?sertim Vannutia, quaa indi-
rato jii auxilio, per seipsum illam leviter, quasi gnationem et iracundiam furibundi mariti magis
ultro volentem sequentemque, eduxit. etiam timebat. Ceterum riiin esset illa religiosae
57 Sed memorabilia longe videntur signa eorum, mentis, ac maxime timens Deum; rogare incentis-

B qui ex altis decidentes iocis, opem eo ferente. ser- simo animo eum. qui alias in nuptiis aquam
ccepit

fj atfV fopil, vati quod evenisse sibi multis etiam

fuerunt : vertit in vintim, atque una matrem ipsius, cujus ro-
videntibus demonstrarunt Francisca filia Vannis , gatu id perfecerat, simul |ue beatum Patrem Bernar-
Senensis, tertii Ordinis S. Francisci; et Rosa, filia dininn, cujus merita summa esse intelligens, vovit
olim Bapti taj Perusini annorum sex, cum in cister- se etiatn Aquilam, nbi saerum ejus corpus jaceret,
inrocato
nas raagnse altitudinis, submerso utraque eapite, profecturam, Mira tides, revertitur ad dolium mu- Sanclo, re-
cecidit enl Marciarella etiam, filia Konianni civis lier spe ingenti plena, intuetur illud plenum usque pletur.

Aquilani, cum ex alto fastigio in terrara cadens, ad summum. Haurit vinum, gustat, videt totum
dextrum crus Uesisset, unde et graviter claudicaret; quod petebat restitutum, longe etiam melius quara
et nou sine magno dolore incederel ; et Honofria, primum. Gaudet, ladatur, gratias agit Deo, nomen
puel i
decem annor , filin Antonii civis Senensis, Bernardini non cessat laudare, et extollere. Admi-
dumex fastigio altitudinis sexdecim brachiorum in ratur, stupet, alque tribus ita diebus rein apud se
quoddam magnum prseuipitium, plenum lateribus et. occultam tenet, non audens tantum factum prolo-
lignis concisis,obruta ipsis undique corruisset, qui. Tum conscia illa sibi tain ingentis beneficii,
jai eni semianimis el omnis prope sensus expers timens ulterius gloriam Dei occultare, rem omnem
facta: Augustinus item, filius Antonii civis utique uti acta est divulgat. Concurrit passim omnis civi-
Senensis, cum et ipse e scala quadam altitudinis tas, cognitaque manifeste tanti s : gni fide. fit ingens
lapsuque brachiorum quadraginta decidens alterum lalus , omnium leetitia Deo merite reddunlur laudes
: et
vulnerati,
adeo collisisset, ul diu mortuo similis nec loqueretur gratise, Bernardinus major apud omnes babettir et
aliquid, nec sentiret. Cum Micutius puerulus, filius colitur. pro suirnta religione ex eo
Mnlli etiam
Colas Albanensis Aquil», ex Meniano
babitatoris biberunt; mtilti ex eo pro suinmo munere in vascu-
altissimo decidisset, capite adeo Ueso et conquasr lis reconiiiderunt multis insuper ad salubritatem
;

sato, ut nisi incideretur, nullam salutis ejus spem corporis profuisse notissimum est, prajsertim Anto-
Buper esse medici affirmarent genitor ipsius, mini- ; nio filio CoUe Mandi civi Heatino, qui liniens ex eo
iiin eam iiu isioncni stislinens, vovit eum potius alterum oculorum, a csecitate ejns quam patiebatur
beato Patri, quo unicaillispesesset. Necfrustra.
in literatns est.
Nain die, quaa proxirae secuta est, absque ullo me- 59 Sunt vero eaqtiEe scripsiinus, dihgenti cuncta
dicinali ferramento, liber penitus factus est. Idem Judicura ad id demandatorum cura, testiumque tide
quoque clartiit in Pace, uxore Marini Asculani, etexaminatione compcrta, probata, atque conscripta.
quts 111111 ix scala superioris ccenaculi corruens, Nam cetera quaa vulgo lantum referuntur, innume- Std prx kis

allctnm trs/tmanda
attt etiam sibi latus prrfregisset. delata ad beatum r.ibilia ejuscemodi praaterimus. Quamquam si quai
viventts
ttiorlui. Corpus, statim sanata es1 ; Jacoba etiam, uxore magna ille et admirabilia gessit attendere velimus, miracula
Bartholomtei Senensis, qusa cum superiore Bimul multo praestantior videatur laus eorum, qute vivens spiritualia.

ccsnaculo, qnod caeu corruit, in terram cadens, quam quaa postea vita functus effecerit : longe enim
tanto vulnere ibi caput fregit, ut versa cute ad majus putandura est, tot animas a tanta vitiorum
i liam usque sjus partem toia palma manus in- cnnlagione, a tanta scelerum peste viventem illum
tromitti posset, nullisque apparentibus spirantis ani- sanasse, tot populos aberrantes ad rectum vivendi
msa indiciis, tamquam mortua deploraretur : sed iter rcduxisse ad Deum, cum longe ab eo alieni et
cum vir ejus pro amissa dilecta conjuge, graviter extorres essent; melius convertisse, expoliisse civi-
dolens, supplicibus vobis invocasset opem beati tates inoribus, ornasse virtutibus. Extinctis quoque
1'iins, posl quadrantem horsa respirare, ac paula- tot gravibus odiis et inimicitiis, placidam ouinibtis
lim tuciiiis Quibus adjungendum est,
valere ooepit. quietem, sanctam omnibus quae, diu ante fugata
quod Mt puero decem annorum, filio Cornachini erat pacem etconcordiatn inventsse; Longe inqttam,
Aquilani, benecessit. Nam cum oanalem oujusdam rnajus putandum est. quam corpora, quae sine ulla
molendini transire vellet, pede lapso in aquam ce- comparatione animabus dignitate inferiora sunt ab
oidit cujns iinpetii magno circumvallatus, et revo-
;
iis quos inodo explicavimus morbis, quod postea
lntus ad inferiores demum partes, vi ipsius impel- defunctus fecit, absolvisse. Non immerito sanctissi-
lentis aquaj deporlatus est ; atque inde aliquorum mus summusque Pontifex Nicolaus Quintus, habita
qui concurrerunt auxilio raptus, post multaque horura diligenti exactaque investigatione et fide,
adbibitaadminicula tandem liberatus est, non aliam Reverendissimorum etiam Cardinalium longa et

gravi
 . :

DIE VIGESIMA MAJI. 135"

gravi consultatione ac.denium assensu, ut populorum aitBernardinus ad socios: Non est bnnum hic ru- D
et secuta Ca- animos, tantorum signorum admiratim.e erectos, morem faccre juxta palatium Dominorum, sed ex A m FEO i

jioniiatio VBOIO e:x ys.

majoreeliam devolione comploret, collecto generah traliamus eum dc campo, deiinle cum lapidilms in-

ingentique ac quali numquam ante alias, Fratrum sequamur. Evenit quod statim liomo iniquitatis .

ad id undique convocatorum consilio, munificentis- libidine exetecatns . intuens Bernardinum, eidem

sime omnes ipse sua iiupensa curans, tumcelebrato plures florenos ostendit, tali nutu ac si dicerel Tui ;

solemni, qui tieri solet, api>aratu Romae in busilica sunt riinnes, si mibi assentiri dignaris. Tunc sapiens
S. Petri, annumerandum eum reliquo probatorum adiileseeas anniiit ut plaleain exire deberet. Quam
Sanctorum ccetui, glurinsumqne Apostolica aucto- .uiii -latim egrederetur per viam portffi Solarice,
ritate in Ecclesia sancta habenduin, atque invocan- illicoBernardinus exclaraavit Inique ribal le, so- : ,

dum diem quoque obitus ejus religiose ab

libere, domitice. igne cremande, alta voce so animans, i

omnibus et. censuit nono Kal.

publice colendum, et ccepit ipse primus lapides ejicere contra illum :

Penteeostes, anno autern

Junii. die soleuni sancta; socii una secum exclamantes, et vocibus et
vero ,

anno 1450 Christi mccccl alque anno quidem Jubilei, utnihil,

: lapidibus responderunt Iniquus ille fugiens, perse*
25 Maji quod ad venenndain sanctamque Uetitiam pertine- cutionem passus est ab illiscnm lapidibuset tuiuul-
ret, omnino deesset. tibus usque ad posterulam, cari pendens non modi-
61 Quod vcro restabat Epitapbium. etiam tumu- cnm a puerorum iapidibus liberari qui non minus .

lo ejus inscribendum, edidimus hujuscemndi. aviiiemalignum hominera lapidabant quam Judaei ,

llic Bernardinus Aquilana cnnditus urbe est, Steplianum ct sic iniqui hominis molestiam totali-
:

Epitaphium. Suspirantque Senaj pignoris oss^ sui. ter Bernardinns evasit. //.rr Capistratius. Eadem
Francisci llle crueem paupertatemque secutus, Swius habet,sed jilirasi verecundiore.
Nunc melius cceli regna opulenta tenet. 2 Postquam autem puhes facttis est licrnardinus,
Errantis populi monitor qni maximus ohm, Toliia consobrina, de ejusdem pudicitia vigilantissi-
Doctrinis potuit qnemque movere suis : me solicita . Deum precibus exorabat et Virginem E
I Nunc qnoque siguorum mira virtute suorum eloriosam et omnes Sanctos, ab omni sinistro rro/essv* ut
j . . amasiam tiabe- , ,

Seguius haud nnslris consulit dle bonis desnlerin a,- sensuali amore lmmaculatus sun-enis
,

quam .
,
,.,.

Et qui languentes animas curare snlebat, ct integer a Domino servaretur. Sanctus autem ttdle vtsitartt:

Nunc etiam medica corpora curat ope. Bernardinus, hnjus propositi ferventissimus exopta-
tor perpendens flammigerum zelum ipsius Tobiso,
quandoquedicebat, Philocaptus sura morererea die,
ANALECTA
:

qua meam amasiam faciliter aspicere non valerem.

K\ duabus Vitis MSS. el totidem excusis, Et saepe dietim solebat asserere Volo ire ad visi- ,

tandam amasiam, quse pulcherrima es1 et nobilis

;iiii>iiin> traclatibus el auctoribus.
sima super omnes puellas nostr.e civitatis. Tobis
multotieshoc audienset sententiam non intelligens,
CAPUT I.
intimo percusssa timore
affligebatur cordialiter, ,

Quxdam acta adolescenti/e honestissime tra- cogitans Bernardinum rte aliqua mortali puellamo-
re adolescentium philocaptum ipse autera de glo-
ductx. ;

riosissima Virgine Maria loquebatur. Est enim su-

irrat ra tmago
J estantur sui temporis scholastici coaitanei , tan- pra portam civitalis Senarum quse ducit Florentiam, Viratais

tam fuisse juvenis Bernardinihonestatem ut ita . imago depicta qusadam Virginis glorioss, cum re- Assutapta

Ad turpia so- turbidus videretur cum aliquid inhone-tum dici au- prsesentatione triumphalis jAssumptionis ejusdem,
lici'atttes,
quod illi rulior in facie verecundiae appa- cum figuris multorum Angelorum cantantium, ju- ,
divisset .

aliumpiiano,
rebat; ac si injuria qnis ei alapam intulisset .... bilantium musicalibus instrumentis adhonorem el
et

reverentiam Virgine dictsa psallentium at orga-

unde reputabatur ab omnibus quoddam honestatis et I

bonitatis speculum ctexemplum. Contigit liis tem- nizantium circumcirca: quam figuram S. Bernardi-
poribus , riim formosus esset et natura delicatus niis consueverat bis iu die, vi.lelicet man i el ero

visitare.etB Marias Virgini dignas

valde, quemdam oivem non de minoribus in cam- ,
devotissirae
pro posse lamles exolvere genuflexus et de ipsa
seu magna platea civitatis juxtafontem, Beruar-
;

po
dino turpe ex quo Bernardinus
verbum dixisse ;
beata Virginis, in eadem imagine reprsssentats se .

quara silii duli issimam

malignitatem civis illius concepit: stntimque flori- pliilocuptam ssspiusasserebat,
Tobias dicere consuevit; Dormi-
dus et honestissimus adolescens magno ictu pugui affirmabat; et ipsi
etligiem
civcm illum percussit infra meutum, credens percu- re nonpossem in nocte; cujus die precedenti
tere faciem adeo magno sonitu. quod fere totam
,
non vidissem amasiaa meaa dulcissimis.
auribus perci-
plateam replevit auditu : et civis ille confusus et ab Talia ex Bernardini ore prolata
3
aliisderisus, festinus recessit. Sed cum revolutis piensTobia.commotaquandoque, velut Joseph de ^,^" 50

temporibus et annis multis, sanctus vir supcr eam- tumescente Virginis utero, cespitare ccepit etraen- s0 ucita,
lii^ verbis
dem plateam populo prasdicaret universo. praenomi- tc rcvolverc, quidnam Bernardinus ex

naius civis ejusdem sermonem audiens, ita com- intenderet. Conspiciebatnamqueipsumfrequentissi-

punctus et exuberantibus lacrymis coudolens visus mejejunare, quotidie Mi.sa* audire, orationibus et
alium laplii est, ac si diversis flagris csesus fuisset. Contigit devotionibus attente vacare, \..-;itum dormire, car-
bus coercet
etiam lisilem temporibus quemdam alium malignum nem subjicere spiritui, disciplinis et flagellis edoma-
refrssnare
et ncquam non civem sed advenam, pluries inho-
,
re.et aliis virtuosis operibus adolescentise

nestis nutibus et verbis ostendere turpe desiderium conatns: sed ex adverso considerans speeiositatera
da.mo-
et nefarium erga puerum Bernardinum quem idem ;
ac venustam formositatemjuvenis, astutias
num. corruptibilitatem humani geneiis. nec imn
ct
Bernardinus pro posse corripiens, cum nec ille de-
ab eadem
si-ieret i)>se quosdam rogavit sibi coaetaneos ct carnis fragilitatem; cuni jam Bernaidinus
,

eum ad- jiluries infestatus qusenaro e.-set eji.s amasia, et m

biuire opinionis adolescentes et s» lios , ut ,
mlur
dixisset,
juvarent a molestia istius nequam liominis. Et iDter quo loco domicilium obtineret, quandoque
)ddam
se collecto consilio, ordinavit quemlibet enrum iin- Extra portam Camelise, extra quam portam
dubitavil ne
plere sinus lapidum : quo facto iniqnum illum quae- monasterium Monialium situm erat, ;

vineulatuset
sierunt liominem. Quem repertum juxta portam Pa- fuerit ila obcsBcatus, ac vitiosoai 'e

seipsa
sauciatus Bernardinus. Disposuit itaque
in
latii magnificorum Dominoruiu Priorum civitatis ,

quo
 136" AXALECTA DE S. BERNAltDIXO SENEX.
A per semetipsam persormliter observare Beraardini qnag Fratribus una cum viro suo videbatnr devota ,

et eos spiritualiter diaboli veneno amor amare: sed

gressus,ut proppfis oculis cernerot quo tenderet; et
occultas ipsi parans insidiaa, extra portam Came- ipsiusmatronse versus cst in amorem carnalem ,

li.i- lateuter se posuil el i cculie, nbi Bernardinum quantum ad Bernardini concupiscentiam. Pndebre-
el non ipsa videri. Et ecce vtter contigit, ut S. Bernardinus, sicut mos Fratrum
exeuntem videre poterat
est eadem urbe ostialim mendicando pro pane
Bernardinus advenit solus coram praefata imagine, , in
transiret. Ipsa ergo eura solicite expect.ms, in con-
ct genuflectens genibus suis devotas orationes et

preces Virgini benedictse cordis medullis humiliter eupiscentiam ipsius ardens. cum ad ostium ipsius
cfferebat, festmu domum repetens quaque die. To- i
panem rogaret,jnssitei,sicutin [taliamorisest.suppa
!„ i ha»c intuens admirata est, el ne forte ab eodem j:radum ascenderet et panem anferret Quod ipse co-

Bernardino in itinere videretur, occulte accedens lumbina simplicitate fariens , nec Miiistre cogitans
occulteque pecedens diebus plurimis id repetiit. Sed as :endit. Cum iir itur superius esset i:i janua , clau-

et ut. ipsa el qusedani sua spiritualis socia certiores sit rnulier eamdem, et s:lii pr«/posuit pravam ipsius

efficercntur de sinceritate ei pudicitia Bernardini, coni-iipiscentiam ; et brevi ita execrabiliter, quoil si

iterum subordinat suani sociam perquirere , quo facerenollet. ipsa violentiam clamaret. Angustiatus
rique nujstc-
Bernardinus pergal ad videndain amasiam : quae si- igitur nimium Frater devotus se mirabiliter in pe- ,

rinm aperU
modo quo Tobia et ipsa pariter Bernar-
nrilitereo ,
nculo positum consideravit: quapropter tota devo-
iliiuiin aspexit.Tobia igitur,omnisuspicione sinistra tione ferventer cor suum prout potuit in Deum , ,

iactans, intime et silenter in corde ro^avit, ut a

pemota, animo hilaris gaudioque perfusa spiritus,
Fili mi benedicte, rogo te ne me tanto periculo liberarelur quia execrabile nefas
ait Bernardino :
,

ti nea amplius in suspenso, et ne propter te quoti- abhnrrebat. Cujus precem omuipotens Deus clemen-
die sim afflicta. Dicas mihi, precor, de qua sis ter exaudiens eumdem eripuit. Nam divina dispo-
,

pbilocaptus , ut si par est nostri generis , eam tibi sitione immissum est Bernardino consilium, et dixit

procuremus in sponsam. Cui Bernardinus respondit: mulieri. ufcsi hoe facere vellet, oporteret ut ijisa se

Postquam sicjubes, raater, quod nttlli alteri ppopa- exueret. Qna se ad exuendum dispoiiente, cum ve-
lassem, arcanum cordis mei tibi pandam; philocap- stimenta sua deponere vellet; ipse silenter suam cgregie cocrcet

tus quippe sum de beata Virgine Dei genitrice disciplinam, quam secum portare sol<-bat, sumpsit: tt emendat.

Maria, quam semper dilexi : quam videre toto cor- et eam ita disciplinavit, qimd omnem tentationem
dis affectu, ejusamoris flamma succensus ,
totis vi- ab ea fugavit sui tantum quod post hoc,cura de tan-
sceribus concupisco; quam mihi sponsam castissi- ta castiLr atione ac currectione cogitaret , numquam
mam desponsu\ i, in qna omnis mea spes est stabilita aliquam tentationeni sentire potuit. Propter quod
el firmata: illam summediligo, illam quaaro, iliam non solum ipsa, sed etiara vir ejus id percipiens, in

semper vellem peverentia debita intueri: scd cum tantum eumdem Fratrem praster et supra solitum
non valeam hoc in prasenti seculo obtinere, statui araaverunt quod mirabilem devotiunem ad eum
.

ln mente mea suam imaginem quotidie visi- concipientes eum jugiter tamquam Sanctum in
,

ture. EH talis est amasia mea. Tobia Imtior effecta ccidi- habuerunt, MS. UUrajectinum, ei paucwnbus

et spiritu bxuII tns, laorymas continere non valuit ;

verbis Stivtus vap. 23.

et accurrens ad collum ejus, spiritali gaudio ample- 6 Cum quadam die pergeret ad domum nutricis
\h i
esi eum , dicens: Fili mi benedicte jam lasta suai, ut eam visitaret, adhuc novitius existens ;
qui-
,

moriar, ex quo per os tuum certiticata sum de tua dam illic adfuit de affinibus ejus, qui assumptum ab
Afflnem sibi
sancta ac pia intentione acdevotione erga Virginem eo Religionis habitum moleste ttilit ct objurgans
ob habitum
,

Mariam. ffrc iterwn Capistrnnus. eum multis contumeliosis verhis, inter alia sic ait: rcligionis
4 Volens Dominus cunctis fldelibus suis lucu- Putabamns sperantes te in scculo honorabiliter vi- imjiroperan-
tcm toterat,
lentiss-ime demonstrare, qualis hic prseco Evangeli* vere , uxorem ducere foBCundam; prolem gignere
cns adveniente tempore in posterum esset futurus: laetabnndara utdomustua subole propagata, opibus
:

ab adolescentia sua Evangelicaa prsedicationis opn.- extolli, genusque tuum lamosius potuisset aui, eri. r

4tfo(MMDJ lentissimam gratiam , cffilesti r<>re perfusam , sibi Denique , quid est Frater nisi porcus? utpote qui
aa arbort
cenferre dignatus est. Unde cum quadam die in jugiter otiosus e^t, et cum inertia vivens aliorum
concionatur
urba Senarum celebraretur festum S. Honofrii Con- labures edit , et semper pabulo intendit unde bene
fessoris, cclesia ejus nomini nunoupata.ubi c-on- pmgiu'scat. Cui vir Dei, quasi deseipso futura pr.e-
sirnctnin est hospitale peregrinerum et pauperum mmtians, omniaque illius nbjurgiosa verba aequani-
miserorum populo multo ante fores ecclesUe cou-
;
miter tolerans, sic humiliter respondit : Ego quidera
gregaln, Rernanlinus adnlese< j n> sjiiniu ebrius et , , hujus rnundi fallacem gloriam pompasque pespuo ,

divina sapientia edoctus, in quamdarn arborem au- domum autem meam gloriosissime extoliam , ut
dacter ascendit : et absque tfmore ac pubore propo- pro tempore , quo haec Senarum ctvitas condita exii-
tieri' eosptt verlinm Dei , sic eleganteret diserte, ut tis-e narratur, nulla tn ea dunius divitum vel rna-
cives (am docti quam indocti cum audientes, vehe- gnatum memorias civitatis dtgnior lainusiorque exi-
menter adrairationem ae amerent. Quidam vero stit atque sublimior. Qui post hsec , nutricis sua?
stoliili e1 uni lesti, audientee dono supernas sapien- accepta benedictione, perrexitad locum suum. Prae-
tSss plenura, insanire eumdem putaverunt. MS. Ru- terea vir Dei Bernardinus, magis expetens pro no-
beo-vattu cap. 8. mine Domini contumelias t opprobria perpeti, quain j
<.

.i
r
Cum in oonventu Coluaibariee devotioni vaca- humanis [avoribus extolli; probra et injurias sibi
ret, oontigit, quod diafeolua .
totius boni mimicus , irrogatas patienter et gaudenter suscepit. Quadam
hano ejue devotionem M sanctitatem ferre non va- enira pergens cura socio per Senarura urbem ,
die
a petutantibus
NoviHus a !ens, tentationem quamdam mirabitem ei procura- infestos habuit qunsdam stolidos et inlionestos ju- juvenibus
femina ad vit, in qua Jacob in ^Egypto
sibi sicut et J««sepli tilin venes, subsannantes eum, et post tergutn ad nudos eipetitus
IMdinnn
provocatus,
OOntigit. Nam
sicm instigante diabolo, uxons Puti- calcancns pedum ejus lapillos ignominiose jacieutes. lapUlls, fcrt
paticnter.
plians ;uiimns ad Joseph concnpisceiUiam traheba- Ipse autera ne^iuaquara retro respexit nec ulla ,

tur, ita quod ipsa looum et tempus solicite obser- fuit perturbatione collisus ; sed taraquam surdus et
vavit, quo pravam aoncttpisoentiam adimplere pos- insensibilis pertrausivit. Socius veru ejus hoc mo-
8C(I 910 similit^r actum est
: qnantum ad linnc , leste ferens , ait ilh: Nonne vides, quid isti stolidi
devotura Fralrem. Inetigante enim et prncurante juvenes faciunf? Kespondit vir Dei et dixit: Siue
diabolo, fnerat iu civitatc Si-uensi qiuedaiu niatrona, illos agere quod agunt: hi enim adjuvant nos ad
perennom
 :

DIE VIGESIMA MAJI. 137

perenem ulique gluriam nanciscendam , eo <juo>l ad nis etiam lindie, gratum exbibenles Dominn famu- D
virtutem patientiae nos exerceant, per quam animas latum. Sed qnid dixerim dereliquislociset Fratribus l:x viriis.
nostras possidemus. MS. Rubettvailis cap. 12. per orbem unilique diflusis qui nostri Bernardini :

7 Prsedicante B. Vineentio Alexandriae qus , principio validi frurtiferique prasdicatores evaserunt

est Lombardi;e civitas, interfuit prasdieationi ejus ix nobis Italicis, qucruni pnesulio, solicitudine ae
Vlncentlus vir ille toto orbe terrarum nunc nominatissimus industria, per Heges
, et Principes devotosque Chri-
ferrarlensis F. Bernardinus Ordinis Minurum qui tem- . sti fideles, loca i
imerabilia sunl erecta, ac per
S,
Bertiardi-
pore erat juvenis multisqne ornatus virtuti sed eosdem nostn.s Fratres ad divinum nultum perpe-
mim juvcnem . ,

/aviihariler nondum celebre in Italia nomen ejus habebatur. Ille- tiiiiminhabitata fldelitar, nedum intra partes fide-
alfoqvitvr; ctus autcm famaVincentii, qu e per universum mun- lium, sed etiamin regionibus infldelium natioKum...
dum jarn erat longe luteque difiusa. perrexit in me- Denique cum esset institutus Vicarius, in provincia
moratam urbem, ut videlicet illum magnum Evan- Tuscisa multiplicata sunt loca, pradicationibus el
u;el ii proeconera prsedicantem audiret, de quo multa exemplis vitse regularis
et optimis moribus ipsins
admirauda nbique narrabantur. Igitur ubi Bernar- Bernardini sociorumque et Fratrum praedictorura.
dinus Vincentium prxdicantem audivit, doctrina et MultipHcati sunt et Fratres in eadem prov t et
ct sancttmo-
eloquentia :., fervore cjus admiratus et stupefactus in aliis, per Italiam et extra Italiam, nec non et niales S Cla-
i
:st : racto ilaque praedicationU fine ad eum se con- Sanetimonialium de l ia sub prima regula
tulit, cupieus i-iun familiariter alloqui, et ad amici- S. Clarae, el ali |ua mona&teria sub ejusdem S. Cla-
liam ejus admitti, ut tandero doctrina et exemplis ras iecunda regula rcformata ; et quam maxime
lanti virialiquid ntilitatis aceipere potuisset. Vin- postquam deTuscia recessit, et ad civitatera Vene-
centius veio gratam juvenis indolem adveriens, ei turuiu el per Lombardiam, discurrendo p<r omnes

raulta humanitatis obsequia exhibuit, voluitque ut principaliores civitates : quam maxime etiam iri

secum Post multos vero sermones, qui-

reficeretur. civitate Mediolanensium etJanuensium, in Verona,
B Mantua, m Placentia, m Parma, in Mutina, ei per
i.u- ambo collocuti siint, Bernardinus acceptaVin- iii
przdldt eum
lllustrem centii benedictione gratins ei egir, et nnle recessit. totum territorium Marchionis Ferrariensis, et per
forc
amcionaloiLHi M.ine vero subseqiientis diei, Vincentius dum prte- totam Elomandiolara, ereotasunt nova loca, et adau-
i
icaret, dumque una cum aliis qui praedicationi in- ctus est nuuierus tani Fratrum praefatorum, quam

tererant ipse quoqne Bernardinus adesset jpopulum Sororum S. Clarje, nec non et tertii Ordinis S.
et ante se
,.t eos qm aderant bis verbis allocutus est
Scitole, :
Fr ncisci sub quo multi Milites et Nobiles utrius-
;

Sanc/is ads-
mei, inter vos adstare quemdam religiosum ho-
lilii
que sexus, etaliae honestae persona; in propriis do-
mbendum
miluis obsequium Deo pra3stant, agentes poeniten-
minem ex Ordine Fratruin Minorum, qui posi pau-
tiam ei observantesreguiam tertii Irdinis pradibati
C08 dies erit vir singularis in onini Ualia: ex cujus
<

in quo etiam plurimte Virgines, viventes in com-

doctriria et exenqilis fructus niagnus flet in populo
Christiano. Et quamvis ipse juvenis sit et ego senio muni, aucioritate Apostolica speciatia tnhabitant
monasterfcv, addivinum cultuin perpetuumdedicatEe,
confectus; tamen futurum esttempns, quo iu Eccle-
pneferemlus. Exhor- lu lantum quud ex B. Bernardini gloriosis laborum
i.i Romana est mihi in honore

ut Deo gratias referatis, ipsumque fructibus, pertotam Italiam 1*1 alia mundi climata,
tor igitur vos,
censeatur fides Catholica renovata... Posl
deprecemur, ut pro populi Christiani utibtate im- per
liaac
tna tiine qttan~
pleal quod mihi revelavit. Etquia lioc futurum est,
cursum temporis Generalia Vicarius, supar oftines
ittt fttit
Fratres de Observantia nuncupatos per totam
regrediarergo ad praedicanduro inGalliaset inHi- Ita- Vtcariiis,

liain, ex dispositione Eugenii Papas institutus a

spanias et reliqnos Italiae populos, ad quos docen-
;

Ministro Generali totius Ordinis, et ab ipso Eugenio

dos nondum profectus sum, ab eo erudiendos di-
Apostolicis confirmatus, cum magnoprofectu
mittam. His dictis radiit ad illud, unde digressionem
litteris
prsedictorum Fratrum ac Sororum et Pcenitientium
fecerat.Hujus autem vatieiuii veritas per singula
Ordinis antedieti, familiam sibi c missam,
ompleta fuit nam post decem annus ipse Bernar-
tertii
. :

diuus per omnem Italiam celebris habilus est, ac

juxtamagnam gratiam a Doraino sibi datam, pru-
dentissime rexitac saluberrime gubernavit
Vincentius in Gallias Hispaniasque remeavit. Quam-
; crevitri

que quotidie; auh ejus feruia et vexillu, triplex exer-

vis etiam Vincentius triginta annis ante Beni irdi-
citus antedictus.
iiiiii' ieluiter decesserit, sex tanien annis post lllum
luitCatalogo Sanctorum adscriptus. Hac Petrus 9 Hme CapislTanus uut alins tub <); s nomine : «//ic

Vincentii editav Aprilis, paucioribus indicantur apud Surium cap. 29, ^ii) et 40.
Ranaanus lib. 3 Vttte S.
L'i in hoc ullmti ista addunlur : Postea lactus est
cap. 5.
Vicarius Generalis Fratrum de Observantia, cujus
ipse Auctor fuerat. et cap. 30. Cunu Hierosoljmam
CAPUT II.
missus 1'uisset, factus est ejus looiel etiani in Beth-
Frvcitis Concionum ejus.emmdandismoi ibus, leein Guardianus et Terrie-sanctEe Cominissariua,

hxreticis coercendis, sedandis conlenlionibus fmim <!<' i\t<> ffierosolymitano itinere alibinihit lego,
nedum tempus qwo illttd factum est, ideoque in tam
relali.
futtcortlt tiiiitijuioriitti st!,-:iit,> valde suspecta milu res

iLium eo terapote, quo S. Bernardinus wligii m toiuesi. Gum in quadarn civitate magna tam fei ven

ingressus esl, forent in Italia vix centurn el tngin- ter prtedicasset, ul asseres ludentium e( !< i
ras tesserii subla-

ia Fratres ejusdem Ordinis de Obsepvantia nuncu- frangerentiir, el comburerenturv; indignatus ille, tls ton/lcere
tlulttpllcatl
t.ttttten Jestt
sub ipso Iteli- pnti tempore sui transitus multipliGati fuerunt. qui eos et assercaet tesseras; facere
6as, scilicel
;

5i05i et mona tunc vi\entes ad nuiuerum ultra (|uatuor milba et : sojebat-, ad Sanctum venit, conquerens quod jam
iteria Ordtnis
totidera laciliter perrexerunt ad Poanitentiam,
bea- paiiper efficeretur. Sciscitanti vero S. Bornardino
Mlnontm
toruiii bonorum laborum suorum glorioso,s fru,ctus si aliiul oflicium nesciret ; respondit, Non. Ad quem
uberes perpetuo suscepturi. Etcumdiebiisingressus. Sanctus ait : Dabo libi sanurn consiliuin : et acci-

Kebgionis ejusdem liernardini vix in tola Italia fo- piens circinum, fecit circuium rutiinduin, inquoso-

rent viginti parva loca. per eusdein Fratresanha- lem pinxit, et inmedio sulis noinen Jesus descripsit:
bitata in hora sui obitus multiplicata fuerunt no-
;
quud sicut deciiit in summo lumore liabuit... Quia
straloca etiam in Italia. iniinero forte ducenta et hoc noinen Jesus in tali figura solari supra se appa
cum tamen sint hodie circadiicentaseptua- ruit, ei ideq pras magna devotione bancjam figuram
tri^inta,
ei ita : Fratres autem ultra quinque millia in buma- cuuiposuit, ct querelanti dixit carpenturi, ut tales

V is Sguita
Maji T.
 .

138* ANALECTA DE S. BERNARDINO SENEN.

A figurasde cetero faceret. Qui raagister sive carpen- solaribus circuraornatam. Eae erant norainis Jesu,
t&rius aut artifex hoc faciens, dives effectus est. et qnod suramo studio fidelium cordibus imprimere, et
majorem qusestum quam prius acquisivit. Iia MS. summe neglectum renovari atqueadorari satagebat.
UUrajectinum. BoriOOJs id contigisse docti Sigo- Eoque processit altercatio, ut necesse habuerit
niui lib. 4 rffl Episcopu Bononiensibus, rem pluribi Martinus Pontifex utrirnque interdicere, et Manfre-
narram *.r soque fPaddingut ad annum jjccccxxh-. dum Bernardinum illa picta
sua3 gentis seijuela, et

Iq civitate eiiam Aretii, inquil Capistr&nus, tale qu\& tabella. Hic obsecutus, pium docendi genus inter-
Altissimo disponente perecit. Erat extra dictam ci- misit, et denuo ex ejusdera licentia reassurapsit :
Superstitiones
Aretinorum vituteiii fon^ quidain, a Oentilium tempore immun- ille vero, a suorum sequela non potuit avelli. Scri-

abotet dis non consecratus, sed execratus

spiritibufi ad : ptis liinc inde articulis deputati sunt judices in urbe
quem fnntem etiam Bernardini temporibus multi, Cardinalcs duo, Antonius. civis et Episcopus Senen-
nedurn civcs, sed etiam ciroumjacentes viciui con- sis; etNicolaus Albergatus, civis item et Episcopus
currebant hinc iude, quasi ad gentium simulacra, Bonouiensis : a quorura judicio resiliens Manfre-
superstitionibus, incantationibus, sortilegiis, pro dus, obtinuit ut contrpversia committeretur Domi-
responsie e* romediis passionum ae tribulationum nico Cupranica; titulo sancttc Crucis Cardinali, et
eis occurrentium, Bernardinus autem zelo Dei ac- demum Juanni de Casanova Arragonio Ordinis Prse-
censua, contra ulem idololatriam viriliter insur- dicatorum tituli S. Sixti Cardinali. Cum hxc Rom.e
rexit: completaque prasdicatione animavit populum, sub novo Eugentilf Ponttfteatu molirentur adcersarit,
sequeretur eu.ndem.ad explantandum domiciiium
iit non deerantSents, qui, sumpla inde occasione, absentem
Bpirituum malignorum et deinoliendum funditus Bci iiitidinum accusarent populo errores disseminasse, tterumque
su9
dictumfontein : et ut ibi in
. laudem Virginisgloriosae ejusque fatnam magno studio denigrarent, Ab amicis Eugento Quar-
to
Maria; coiistrueretur ecelesia, et in die Nativitatis itjttur admonitus Settas rediit, calumnias detersit re-
ejusdeni Virginis Missa et Olficium celebraretur so- absque
E
ligiose et bile, redditapalam ratione suae do
B Lenniter annuatim. Etitafactum extttit: nam solen- Clrinse bonam famam instauravit. Ita Ifaildiitgus ad
nis ecclesia magnis suroptibus est erecta, ubi ex atinuiii I432j!u~n. 2, ubi cosptam prosequens narratio-
meritis plurima divina beneficia
Virginis glorlosaj ncin, reditu et prxdicatione Sancti factum esseinquit,
conceduntur et ipse S. Bernardinus Iudulgentiam
: ut Magistratus Senensis et Clerus supplicatione so-
septem annorum et septcm quadragenarum pro om- lenni publicos honores decreverint sanctissimo No
mbus, eaindem ecclesiam in die N iti vitulis beat» mini ; iisque cbaracteribus, quibus Bernardinus
Virgiuis visitantibus, a Papa Kugenio gratiose ob- adorandum proponebat, pulchris et magnis, e re-
tinuit. gione domus civicae curarint depingi, Hincprofectus
10 Periculosior ulta, quo spe.de sanctiori tecta irre- Bononiam Bernardinus, in osde capacissimaS. Pe- post turbas
Bononienscs
inUchrlttla- pscrtit per Italiam supeistitto, ex piorum quorumdam tronii diebus multis magno animarum fructu praedi-
norum fific- Itotninum opinioue tte proximo Antichristi attvettlu sum- cavit, ostensasempersub concionis finem venerandi
tamredarault,
pta ; quam opinionem susctttiverant S. Vincentii Fer- Nominis tabella. Exceperunt pusauribus doctrinam
rerii conciones de eo argumento frequentes, et scripta Canonici, ct supericonem praecipui altaris acceptam
eliam atl Benedictum xin epistola : qux qvanti Inboris a sancto viro tabulam reposuerunt. Profectum in
causa juctit Bernardino sic scribit /Vaddingus aJ an- Komandiolam oeniuli variis modis lacerarunt, etLu-
nnm Mccccxx num. 2 el 3. omnes acrius in par-
lnter dovicus Pisanus inquisitor curavit etabulasanctum
tibus Loinbardiu; ista urgebat Manfredus quidain, Noinen eradi et ne opusornamentumque egregium,
;

contra quem peculiarem tractatum scripsit Bernar- quod apposuerant Bononienses deformaretur, in
dinus, aliumque libellum viginii trium articulorum eodem loco Christum Crucirixum substitui. Pertur-
contra eumdem in judicio produxit : unde inteUigi- batis Canonicis et commoto populo, varia hinc ex-
tur, priniani serpentis mali notitiani Sancto obve- orta sunt scandala, quae Pontificem Eugenium inale
nisse, quod Fr. Vincentius S. Bernardini socius, vir habuerunt, excitaruntque ut missis durissimis litte-
pius et doctus, in Castronovo prope Terdonam in- ris increpatoriis ad Ludovicum, praeciperet in alia
terrogutus a nobili quadam matrona nupta, an lice- tabula super imaginem Crucifixieosdem characteres
rstvovere in manibus cujusdaro Monachi Astensis, rescribi. Aliis artibus agendum judicarunt toties
(|iiifuiigebaturvicaria auctoritate Manfredi, se, qu i- repulsi adversarii. Effecerunt utMichaelPragensis,
tiescuraque etquocumqne voearetursecutiiram Man- causarum fidei Promotor in Curia Romana, contra
Ereduro ut fugeretaperseeutione Antichristi:respon- Bernardinum procederet ; et demumcurarunt inscio
dil non licere inconsulto, multo minus renuente Pmitifice judicium committi Joanni a Casa-nova
marito. Hoc sequacium in eum concitavit invidiam, preenominato. Produxit Michael quosdam falsos te-
asserentium, Spiritum sanctum matrimonii aucto- stes, qniminus veraciter et improbe (uti loquitur
rem, imminente tanto salutis perioulo, posse illud Pontifex) deposuerunt publice et notorie Bernardi-
Secundam babuit notitiaro Alexandria ab
dissolvere. num et multos ei adhaerentes diffamatum de liasresi.
InquisitoreDominicano, qui litteris egerat cum criminibus. excessibus et temeritatibus. Citati illi
Maulredo circa duohax potissimumpuncta, de An- Kumam venerunt, etjudici se stiterunt, non absque
tichristi adventu, et quod praidicabat conju-
Licito gravicontumelia et nominis jactura. Quod uhi rcsci-
guin divortio. Tertias accepit querelasa Leonardo, vit Pontifex causam ad se evocavit cumque pro :

Generali Magistroi Irdinis Preedicatorum, quod Man- citato Bernardino Senenses honorificam legationem
fredum a periculosa bac doctrina ct sequela non Komam citationem remisit, per amplissi-
misissent :

potuent retrahere. Unde palam coepit Bernardinus mumhreve tlalum anuo uccccxxxu, qtwd apud /fad-
aous vicisstm '" ,UI " presdicare A.lexandriffl et novam hancreli-
; tlinijutu videre integrum licet ad aiirium jatn tlictum,
ftrautlir aceu- gionem, uti appellal S. Antoninus, Antichristiana; una eum epistolio Antoitii Cardinalis S. Mtircelli ejus-
1

Jfl^ll.v 5U '

sectea n ine SUgillare, quo etiam titulo eamdem iemque Senensis Episcopi, qui Senemium litteras Pon
Martino
insuis operibus coinpellat. Sseviit ineuin tem-
illico tifici pnrsentaverat.
pestas, iiihilque inlciitatiiin reliquerunt Manfredi 1 Submissus nobis Volaterra urbe Hetrurix Com-
1

sectatores et fautores. quo ejus niinui posset aucto- menlarius, auctorilate publica tam Ecctesiastica qiiam
ritas et noiiien obluscari. Antichristi nuntium pas- Civtlt confectus, in qtto Vtsitatio el Recogiiilto Relt-
sim appellantes. baeresim objeoerunt et genus ido- qiittintin late ilctlticiitir, addttts prsecipuis de Actis
lulatn.c. quod adoraudam quotidie exponeret ex Sanctorum suornm relaltoiiibus, continet tnstgne spe-
suggesto tabcllaiu, aureis liitensexaratam radiisque cimen ejus fruclus quem referebat Sanclus, retin-

qutns
 DIE VIGESIMA MAJI.
A quetis iis ulii prxdicabat locis Nomen sanctum, ita populo minfice praedicaret, et quasi omnes avido D
yolaterrx exprmum Bononix factum jam vidimus. Rela-
sicut
corde patnloque auditu ejus verba attenderent qui- Bx V » BI1S
telictum ab ;

lio hsec est : Anno mucxvu,

die xiv Decembris ad dara juvenis, valde impudicus et inhonestus omninue '"";'"""'-
to nomen Jesu l vent "* C0M-
Vesperam, Do'nini deputati, D. Alexander Bavo, 1
•

lascivias tleditus,
, ,.
ut muheres juvenes aspicere pos- temnenti
D. Raphael Maphens, D. Curtius Inghiramius, in sel, illasin corde suoracechatus, contra voluntatem prxdiat
sanctissimi Nominis Jesu templum se contule- viri Dei, spreto virorura conventu, versus partem matam
runt, et praecedentibus D. Frano.isco mcrtem.
Mapheoet Lu- mulierum stare impudenter audebat. Qui a viro Dei
dovico de Minucciiis, ut praedicti asseruerunt, pre- plerumque admonitus, ut inde discederet et cum
cati sunt Patrem Magistrum Antonium de Panzeri- maribus sederet; nequaquam viro Dei paruif, sed
nis,S. FrancisciconventusGuardianum, et D. Fran- semper deterius id peragebat. Igitur intuens eininus
ciscum, quondam D. Joannis, Picchinesium, nunc vir Dei jiivenem illuin, ejus pia spernentem monita,
Venerabilis Societatis Numinis Jesu Priorem ut ad solitumque locum
;
sic effrontem accedere. et abs-
illisadmirabilem Nominis imaginem aperirent et que aliquo pudure persistere; quasi propheticu spi-
dcmonstrarent cui, ingentibus miraculis per eam
:
ritu tjus vaticinans malam mortem, divina ultione
effectis,Vulteme maximus honor semper habitus permissam, eidem clara voce sic ait: Tibi dico, qui
est. Cum etenim S. Bernardinus inunus praedicatio- ibiconirameumvelle slare audes, qui deaurataveste
nis Vulterrae exercerct anno mccccxxiv, in tabula ornaris: egu nempetimeo, quodmorte mala diraque
lignea radiis aureisque litteris venerabile Nomen Qui juxta verbum viri Dei, eodem anno in intra an-
peribis.
depinxit: ad cujus devotionem in omnibus concioni num captte
Anconitana urbe, propter nefanda opera sua rea-
ptexo.
bus, quas Divus agebat in plateis et in S. Francisci tuumquesuorum suffragantibus meritis, pessimac ac
prato, populos incitabat. Quos eodem Jesu Nomine saevie mortis interitu, vitam capitis abtruncatione
benedicens, mirum in modum proficiebat: et hic finivit. Ila MS. Rubex-vallis cnv. Welpaucis Suriits
benedicendi modus a Martino Papa V approbatus cap. 50.
et commendatus Livus Bernardinns Vulterra
fuit. 13 Perusii aliquibus temporibus infra anni cir-
propter mi- g
racula, tem-
postea digrediens, tabulam in qua Nomen Jesu de- culum, suggerente diabolo. fiebat inlereos nefan- Peruslltal
plo erecto pinxerat, Vulterranae Reipublicse donavit: quam, dura ac horribile bellum. Armabantur cives, induti "I letales
honoratur velutithesaurum pretiusissimum, semper custodien- r
"' "!"
atque couperti galeis ferreis, et per totum corpus
dam curavit, etin qualibet necessitate, lam pro im- thoracibus ac armillis, de bubuloruiii boumque ter- auaas,
petrandis imbribus atque acris serenitate, qnam gorum diversitatibus mirabiliter ordinatis, quique
pro evitandapeste, fameetbello, civitas Vulterrana sa?pissime prieliabantur ad invicem. In qno qnidein
ad praedicli Nominis Jesu auxilium confugiens, vel prufano certamine plerique miserabiliter intenbant,
illud publice in ecclesia adorandum exponens, vel quatenus sic infeliciter ictibus cadentes, satanae re-
solenni lustratione per urbem defeiens. petita a proliimartyres extitissent. At vir Dei veniens ad
Deo beneficia semper obtinuit. Senatus igilur Vul- praefatam urbem, damnavit illud perniciosum et
terranus templum in hujus sancti Nominis honorem execrubile bellum : omnesque illas armigeras vestes
et Confra- a fundamentis ercxit; ibique Socielatem venerabi- destrui jussit, et quud numquam inperpeluum fie-
ternitate. lem, quae illvd custodiret et honorifice conservaret, rent, de cetero omnibus annuentibus sub pcenis gra-
instituit : ut apparet in libro Deliberationum Collegii vioribus ordinavit. Cotera autem jocalia, perEcde-
deanno mccccxliii, in archivioVolaterranoasservato, siem non eoncessa, et ea ad honesium cultuin mulie-
ame Notario viso et lecto. Prsefati igitur Domini, rura penilus non decentia, in raeiliu utliis, cunctis
cum ad aram accessissent, fenestellam cum ligni adstantibus, igne comburi jussit. Multa uutem alia
post odia
deanrati craticula inspexere : cujus clavis in Prioris bona ibidem per eum Dotninus uperari dignatus est. inveterata
eju*dem Confraternitatis erat potestate. Duplici se- Alio quoque tempore erat gravis partialitas in civi- habet pro
rico velamento sanctissimum occulebatur Nomen, tate Perusina: quam percipiens B. Bernardinus, pace \ con-
detectum alque lignea depictum tabula, cubito al- ''"""
illuc concessit, et ad uniendum cives sermonibus
tum, dimidta cubiti parte latum, procidentes adora- suis atqne ad reducendos eos ad pacetn, exbortaba-
vorunt. Quod ut e loco, in quo asservatur, emove- tureus, dicens; Dominus Deus, considerans vestram
runt in ejusdem Societatis apodyterium, vulgo lo letalem partialitatem, quam raaxime odio habet,
spogliatorio, perrexerunt: ubi alia D. Bernaidini misit me ad vos, tamquam Angelum suum. nt de-
erecta fuerat Societas. Tabernaculnm cum duabus nuntiarem vobis hominibus et bonae voluntatis in
praeinunitiiin seris viderunt: qnarum alteram Pater terrapacem. Et quatuor sermones eisprotunc prae-
Frafer Franciscus Collius, a Patre Guardiano prai- dicavit, >emper eos ad pacem et unitatem exhor-
dictojussus; alteram D. Franciscus pradictus, uti tando, in quorum ultimo dixit ad populum: Vosqui
Confraternitatis Prior, reseraverunt. Eamdem ta- estis bonae voluntatis, et cupitis pacem, pmponen-
bulam, coloribuset splendoribus aureis a Idvo Ber- tes eam de cetero servare erga proximum venite ;

nardino depictam, viderunt omnes qune postea clau- :

ad dextram manum meani; et qui nolunt servare,
sa fuit eodem modo. Quae omnia eodera die mihi ponant se ad sinistram. Tunc Dei nutu omnes se
Notariopracdioti Domini electi deputati deposuerunt. recollegerunt ad dextram ejus, praeter unum nobi-
Ilactenus Folateriani. lein ef potentem juvenem cum suis sateilitibus: qui
12 Porr» vir Deo dilectus, toto vitae suae labente suu iu locoremanens, inurmuravitconiraB. Beruar-
curriculo, fuit verus dilector castitatis. Ob quam dinum.contemnensejusmonitionemexparteDei sibi
tn concione cansam quando prsedicabat, nun.quam patiebatur commissam. Tunc I!- Bernardinus dixit adeum:
jubet viros turmatim mares cum mulieribus misceri, propter Ecce in solus conteranis, q en parie Dei populo
I

JVobili resi
scorsim a
lenocinii turpitudinem abulendam nec nun ad cluu-
: pnedJcavi. Dico tibi ex parte Dei, nt remittas pro- strrttt f.rudt-
femmis se-
dere dendum vagos et impudicostam virorum quam niu- ximo tuo, qui te et genealogiam tuam offendit: ut citsvbita-
'»'»'""<"-
lierum contuitus, sequestratim omnes ill"s collocuri oonas te ad
" dextram cum aliis, ad pacem deii ps
* i
tem.
et coaptari mandavit: et ne alterutrum vel muluo servandam quod si non feceris, dnmura ttia/n niiiu-
:

viderent, lungissimum pannum funiculis ailigafura quam inirabis.

vivus Qut qiiidem Nobilis illamex-
per medium utriusque cohortis interponi, quasi pro hortationem vilipendens, nec ultionem divinam for-
pariete jubebat, ut ab eoruni mentibus, perimpudi- mtdatis, dum domum suani intrare veliet, ac limen
cum et vagum inluitum concupiscentiae voltiptate domus contingeret; ceciditin domum subitanee mo-
depulsa, devotius ejus concioni intenderent et va- riens, juxta Sancti verbumsibipublicedenuntiatum.
carent. Unde vir Dei Senis cum ingenti congregato Itkm MS. cap. 23.
14
 :

w>- A.NALECTA DE s. RERNARDINO SENEN.

1 'i Eadem aliqmnlo coitiraclius Iml-rl Suriut cap. in variis erenobii usibus consumpta. Non longe ab
S2, additnue extinctum absque Ecclesiae Sacramen- eo robore Bernardinum prolapsuTB cecidisse ferunt,
tis. Memitut rixarum prxdiclus Piut II, U itt/i addit: famaqne tenet, uhi manus qua assurgendo nitebatur
Curn inter nos prsadicarat se diabolum eis oateaau- extensa cst, ibi ad numerum digitorum, quinque
ruiB. plurimia diebus popuJum bac- spe suapendit. locis fonticulorum scatebras smicuisse, Aucta in

[taque veniebant 01 - ad serraonem visuri diabo- urbc miruniin moiluin religione, Bernardinus agrum
luin. Post plures dies; Servabo, inquit. quod pro- Bergomatem, cohortando ail pietatem, Evangelium-

missum est, et cura nnum promiserim diabolum que interpretando obiit.oppidum

In valle (Seriana

ostendere, multos ostendara. Respicite invicem alter c-t Clusonum frpquens ac celehre, caputque ferme
i. et sic videbitis diabolps: nam vos ipsi totius regionis dum ibi praedicandi officio paucos C/usoni dse-
Veruni ttget diaboli estis, qui opera diaboli facitis Anno ucccc- moratur ilie-, factura est ut non procul ab opphlo monem mul-
ptrntclostts xmii. Vinniu '
i
i
I
!! ultimis \ en I Rei- montauus quiilam vita excederet. Triduo postquam fa pollicen-
abolel: ttm compc-
publ c finibu i Gui Ifis el Giballinisfactionibus gra- sepultus est immundi spiritus vox ex aedibus
,
sclt.

vitervexabatur: eo divino actus spiritu Bernardinus exaudita est. aniniam mortui illius simulantis, et

se contulit, publicaeque salutis studiosissimus media plniiina hona patri-familias si sibi paruisset pol-
in platea, ferventi animo, omnes ad pacem eolen- licentis. Kebelles et invidi spiritus in id praecipue
dam Curaque animadverteretdissensiones,
invitavit. incumbunt, ut in eamdem caiamitatem, in quam
sectas, odia, bella, caedes, nmi aliunde quam ex qiiondam ipsi superbia elati in.eidernnt, quain pluri-
factiosissimsc civitatis regimine pendere: onlines, mos trahant; idque illis facile succedit, si se per
quibus tmi in rebus administrandis Virunenses ute- omneubscqniiim insinuare in animos ineautorum, et
I tur, acerrirois verbis insecutus, cives ad eos lovcnda spe, bonorem qui summo Deo debetur, ad
endo aul 10 s abolendos hprtabatur. Quae res se traducere po>siut. Verum prndentes Dei ministri
effecit, ut Delpbini Venerii, qui civitati prpeerat, diabolicas artes optime agnoscunt, et ne pro veris
jus>u, ac Venetsa Reipublicas uomine, in uniiin col- quaa illi fallaciter pollicentur audiantur, efficiuut.
le Consilio, Aldobrandinus, ex nraielara Dojqnum Itaijue nuntio Clusonum dehac. re allato, Bernardi-

familia Doclor eximius insurrexerit ac omnibus

: nus veritns. ne qnis in fraudem laberetur, plurimis
audientibus en de pace tractavit, quae ad concilian- prosequentibus eo contendit; et in aedibus inclnsus.
dos animos tum maxime spectare videbantur. Neque commissp cnm hoste certamine non prius destitit,
et civltatem
id profecto frustra, Namvix liabita oratione, cum quam eum domo illa ejecit.

pacat. pra?sei timsuadentis Bernardini auctoritatem civibus

inculcaret, flamma consumptis pestiferis ordinibus, CAPUTIII.
vetere simultate deposita, penitus extinctis odiis,
i cordi unanimes sunt secuti, C que ilein- Miraaula a S. Bemarrtino vivenle patrata.
ceps publicatn civitatis tranquillitatera, qua auctore
i
lino i'\ bac ordinura mutatipne profluxerat,
: \jmn vir Dei Scuis Evangelimi f r. mtissime prte-
agnoscerenl . immortales gratias pro acceptc bene- dicasset, cum omni conamir.e vitia objurgando et
Sanat Senis
flcio, egerunt. Ac ne sibi ingrati a.nimi npta turpis virtutesinserendo, nefarias consuetudines iilicitosque .rtjratn tan-
inureretur, accepti memores, erectum po- beneficii linl s ibidem radicitus extirpavit. CJuia universus IJi lltCIII l'!'-

singularem s/ts sux /Im-

stea S. Bernardino teiupliim, longis Presbyterorum populus urbis, propter prtccipuam et
briam,
aliorumque ordinibus, quotannis celebrare consue- devotionem qua afficiebatur ad ipsum, eidem quas-
verunt: lllins etiam multis in Imis pinxerunt effi- cumque mandasset juxta ejus nutiiin protinus obe-
giem ;
quam cura scelestissimus quidara calce tegere diebat; omnia illa inhonestajocalia et suppellectilia
atque abolere contenderet, infestissima quoad vix.it diabqlica, acervum ex eis faciens, igne comburi man-
lepra divinitus horruit, ac raisere squaliens labora- ilavit. Pnde quaedam mulier, viro Dei vakle devota,
\ii. Ita Itgitur ante Opera et ajinil Waddingum, ex iii aagritudinem incurabilem patiens, avide
Ilisivria quiitii truiliilit Georgius I'iln Virunensis, iti peroptabat fimbriani vestimenti ejus, ex ineffabili
epilomen per .lli "iiiiitiiiii Gttttum rtdacta. dev itione contingere. Statuil igitur tempus et locum
V.\ Miinw BcnaHus, ni Commentariis de
/Jntoitius pariter consuetum, et clam per viam manens mulicr
vita ' rebus gestis Suuctorum Bergomatium, perJoan- illa.virum Deiest lacitapercunctata I lumverovirDei
iiciii .Jiitviiiiim tiunnn riui/i Canonicum c.r Decurionum propior essct, illa prosiliit: et ejus pedibus provo-
Ill l.mill' decreto eayolitu et tu.ttis anno 1584, de Sanclo ab lnta, fiiabriain \estimenti ipsius devotione fidelissi-
locnu n&oi in .
i
ediolani Bergomum odvocato sic loquitttr/quasi ma tetigit. Sed vir Dei, quia nnmquam sinebat si i/ paralvti-
euUflcat, cum stnt be-
is suncepta Franciscani casnoUi ibidem Custodia apud a muiiere tangi, nec solus cnm aliqua fere ullo in
ucdictione
Bergomates versatus esset unnvswiv. ld licetnemo tempore loqui permittehatnr ; priinum quidem de
fnciie atimiseiit, irnlit tametx t variis quibtts ibi intra llius inopinato turbabatur, deinde intuens fi-

tempus istud [ui&se potuit vicibns, eos fructus ctncordite dem devotam, tcquaniniiter pertulit: quae sta*
illius
ct paaficationis publicse cnut emendatione morutn reltt- tim adepta est integerrinjam sanitatem. Item ln
tis, i/uiis tl't Benalius refert; addens, quod intra urbis eailem urbe, \ir Dei cum per dies plurimos pra>di-
mcenia templum, cui \ irgines moniales inservirent, casset, erat vir quidam paralyticus, omniuin mciii-
Rernardino auctore conditum est; etS. Mariae, cui brorum quoilammoilo beneficio destitutus quem ju- :

et atia sui
cognou^entum Rosarum indiderunt, consecratum. giterinlectulodecumbentemparentesejus, niaximam
vioimmiutti
1't'ttlUjUit.
Pro Bernardini item meritp Petrus Alzanius do- in virum Dei fidem gerentes, posuerunt ante illum.
muncula et agello dimidii juseri, qr.i sub urbe est, Cumque quotidie id egissent. quadam die vir Dei
anno uccccxxin Minorum ordinem donavit. Ejus rei beneilictione nccepta postquam prasdicasset. vir ille

ailliuc monumentum extat, a fqmilia Alezama, ad meritis Sancti incoluniis factus, omnium membro-
declarandura majorum pietatem, seryatum. Ibi al- rum est integre officiorestitutus.ydem MS. cap. 21,
tenim teniplinii ffidifii atnm, quod S. Mariie itidem ,1 ,/,' ,sd/c (itiuctu jimbrix Surius bl.
dicatum, gratiarura noinine insigne est. Ibi itidem 1 7 Iiomae pra;dicasset, misit ei quav
Piistqiiain
civnobiiiin. quod posteri perfecerunt, inchoatum. ilam uobilis matrona species ad confortationem /,'ijiiii' santil

Antc templura quercus S. Berqardini manu sata aijcini nus-

suam. Tunc Bernardinus ad faraulum spe-
dixit B.
Sis uiomalf
fuit, i|ii;c ifa,crevit ut proceri tate el crassitudinequer- cies deferentem: Non indigeo ego. Sed vade ad lus.
ciiiiin naturam vincere pularctur. Ea ajtate nostra \iciira istura, et quiere infirmuni in leeto decum-
8 radicibus eruta etdissipata est, et ejus materies bentem, et dic illi, Frater Bernardinus Ulittit has
species
 DIE VIGESIMA MAJI 141-
species sibi oblatas tibi, nt in nomine Jesu oomedas socius seqfaltar, atque ita ambo flevjs genibus, ocu- n
et contorteris. Qui quidem, quam primum come- lis et manibus v\mis
in cirhiin sublatis, divinam jngiter i \
derat, aanus iactus esfr et lecturii dimisit. Alioquo- implorantes opem, inalterani aquarum parte
i|ue tempore postqu.im Romse iliu prsedicasset, nllo meru et oura incolumea evasere, cum n ivis
exivit urbem sedens super parvummulura. Extra ur-
necilum medium esset emensa spatium. Cernentes
bem oocurrit ei leprosus, qni petens ab ipso elee- id inm qui in nnvi erant, timi qui stabant in littore,
leprosum mns_vnam.iniilivitr.ben: Argentum et anrnm nnn
et alta voce pariter implorabant Dei miseric r
datts soleis, est mibi. Seil «olvit de peiiibns suissnleas. et dedit
tam insigni miraculo ob lupefacti. Postquam au-
eas illi leproso statimque leproMis cum gratiarutd
:
tem terram attigit Beruardinus, nnlla visusesl as-
actione accdpiens soleas, sedens super terram in- persus aqna, necpallium roadefactum fuit. Hoc
duit eas et operante D.>o ab omrii lepra curatus
:
miraculum didioi a cuodumsene Presbytero, cui in
est, et restituta est
caro ejus, sicut pueri parvuli itesu cum '

I
ir lardino ra igti i interce i
I

ad munditiam. Idem MtS.cap. 24. Ai Snrius cnp. 53

consuefudo el famillaritas, qui enm snis oeitlis ita,
solum primimi miraculitm hubct, et aromata vel con-
»i diximus, viderat aquas transmittentem. Atutor
fectiones vertit, quse hie species appellantur loeo
; Pitss aptti Surinm cap. 34 etpaueis MS. cap. 2U.
aliorum autem ista habel. Nimia prolixitate onerosus Quemo Imodum autem Spiritns sam ttis dona sua a ,,,,.
ero, si cuncta.' ejus miracula singulatim enumerare spiritalia ei invi ibiliter infuderit, oique illapsus C,i,tcos, n«-
velim, quse tameri populo circumquaque sunt no- igfaito ardore suo linguam ejos
r U llllllCC
faoundam el diser-
tissima, certisque testimoniis conflrmata. Accidit
e tecto lap- t ini reddiderit, miraoulum subjectum lueulenter de-
svs sanatur,
semel alio tempore, qimd quidam tector sedens in monstrabit. Volebat ille in quodam Ec - ;
• C m-
tecto, et videns equitantem II. Bernardinum per cilio generali Graeeos, qul ei intererant, veram
plateam civitatis Aquilensis, rtixit Ubi vult nunc
:
salutis et'veritatis viam docere : sed magno animi
Papa noster equitare? Curnque sic derideret eum, dolore cruoiabatur, quod ill rum :
ret idio-
;; statim ventus validus venit, et dcjecit cum detecto ni. i. Secum autem cogitiins idmiranda Dei opera,
in tcrrani, ul esset qua-i totus conquassatus, tatu ni et ut ille suis Apostolis contulerit, ut possenl om- E
corpnre qiinni in niemhris. Mente vero aliqu.iliter gentium iinguis loqui
obnixe rogabat
niitiii ; eum,
recollectus, culpam suam quantum potuit recogn -
largiretur Grtecis intelligenti im eoruin, qnse d i
tu-
vit, et se ad B. Bernanlinum deferri fecit ut eum :
rus esset ad illos. Mox ferventi spiritn, muita in
signo Crucis signaret. Qno facto sanus surrexit. et Deum fiduciafretus, ascenditsuggestum; Gr
liber evasit. Alio tempnre qiiasdain pueHa, fllia corioionatus est, de Catholica fide Grsecos summo
Joannis Aiitonii, duas habuit plagas terribiles ac in- studio erudiens'; itaut mirarentur oranes, dicerenl
curabiles, unam in collo. aliam in brachio sub pe- que pinii nnii n.iiuis probe nosse Grssce, quam i

ctore; ita ut subtas brachium visoero viderefltur. in Grtecia natus esset. Sed Deus movebal lii

Quod cernens Domina Ludovica, mater prsedictse ejtis, et loquebatur per eum. Cum enima suggestu
puellas, et prsescriptus Joannes pater ejus, cum descendisset, etomnes Laudarent eju Graecedic ti

et puella
magna devotione filiam snaiii prsedictam orati inibus facultntem el copiam ille De soli Imnorem omnem
: i

ulcero&a.
B. Befriardini coihmendaverunt : qui eam signo tribuens, mansit expers Gra.»cie linguse, ul antea
sanctse Crucis signavit ac dimisit : etde n se fuerat. Stirinscap. 38. Fidetnrqtte intelligi Concilinm
quenti puella fuit sanata totaliter, atque liberata ab Fliii'cnti"iiiii, Itahitum anno Hccooxxxvnu, pnesentibuti
oiiiui plaga ac curate. Revertentes autem par Joanne Pulatologo Imperatore ConsUntino, >litano et

B.Bernardino gratiasretulerunt : aquo prohibiti fue- aliis Gr.i cis.

ruiit, ne alicui dicerent qnad"facturii'fuerat ip i

vi- III Postquam autem Deo visum fitit lahoribus
vente. Examinatio vero liujus miraculi facta fuit ejus finem imp mere, extremo anno vitse illitts hanc Bernardtna
Masvim re-
per Dominum Jacobum Narnerii, Decretorum Do- ei .i Ispiravil cogitati n, ul invis irel patriam suam, I.MI, I I

ctorem, Vieariiim Domini Episcopi Reatini, astan- cii esque el sodales suo : eoruriique animoi
tibus Notariis dicti D minl Episcopi, nomine Andrea tarel a I amandum Deum.el ejus i
'

rvanda.
et Aritonio, Matthaa Paulicum aliis quam plurimis.
i Venil ergo Massam, ubi u itus fu ir il ; el tota Qo i-

J/.n ex prsidicto, MS. cap. 2.j. Surittsprimum habel dragesima illic d icens •
S i vei b im D
cap. 48, secundum cap. 42. quod in prima Vita nttm. iiiiilm labore, nihil -.111 parcens, populum I

i; 14 absque testimoniie esl relatum. mana satiavit, etsitim ejus potu salutis explevit
I

Nauta rtcu-
18 Exierat quandoque vir sanctus cum Fratre, spiritahbusque eos consolationibus abunri
sans ipsum litManluse concionaretur, Transmittenda autem ei Factura autem tunc ibi divioitus tsii 'equod I:

tran&veftere erataqua, urbem tllam attingens. Kogavit nautam dam miraoulum, ul empiterna apu I
:

: 1
Be; n ir-
quemdam, u( causa Dei ipsum traduceret. Nauta, ,\ mernoria oofaservarefur. Cum enim al q

mercedem a Deo expectandam negligens, naulum prsedicasset populo, repeteretque hospitium suum,
exegit, eXistiraans illum latenter sub cuculio ha- Hispanus quidam, lepra admodum horridns el de
''•
bere Loculos iiuiiiims refert is, ut quidam solebant formis, ei obviam venit, viseridi ejus cupidus.
ex illis, quos Conventuales vocant. Bernardinus autem inoleste ferebant illum hominem ire ;ier op-
iit, se Dei amore ciimtemp-
facultat.es suas oinnes pidi sui plateas itaque bftnis yerbis extra urbem
:

sisse ; iterumque orat, ut proDei amore ipsum cnm eum educehanl. At ilfe \< isfridie clam rursus venit
socio transvehat, eadem Imra in nrhe illa concio- in urbem, rogavitque humiliter Bernardiniiin, ut
neni hahiturum. Recasat nauta. et dicit : Etiamsi calceos ipsi daref, quibuspedei tegeret; cogebatur ,,„,,., 1,

omittenda sit, ego te iri navim meam nnn

tihi concio enim pne innpiaire nudis pedibris, qui vable intii pnsm
recipiam, naulo persnluto. Sentiens vir Dci non
nisi muerant ct mnrbidi eranf. Motus misericordia erga
pnsse se hac via trajieere in urhem, bene confidens misBrum linininein virsanctus, dedit ei cali s su ts,

Domino, qni humiles et timentes se custodit, qui a sUis pedibus detractos verfam discipulum et legi- ;

imperat veiitis et aquis, qui sedare novit tempe- timum flliiim sese hoc ipso declarans Paffis sui
states omncs, et snper mare graditur, sic compellat Francisci, qui se nudavit, ut pauperem Militcm ve-
socium suum Frater ini, satisne fhlis Domino?
: stiret : quod quidem etiani in aiiis ssBpe l"
,

if sinn-

Respondet ille Plane, Pater. Ef Bernnrdinus

: : liter, ciim S. Martino lihenter ile sila patlpertafe
in Patlioto
Potes, inquit, imitari, quod mefaccre videris? IIIo impertiens larga enim miseratio erga inopes
aliis :

transit eum
Socio, dicentc, te posse Bernarilinus palliolum: suura ei ii.i nitosos
, liniiiiiii-s ah mfantia crevefai cuffa
expandit super aquas. primusque ipse calcat illurt ; illo. Sed aiuli jam.quid leprosocontigerit. Cura illis

calceis
 .

142* ANALECTA DE S. BERNARDINO SENEN.

calceis suns induisset pedes. mox ab oppido egressus bnsdam fidis civibus custodiendum tradiderunf, ut
est : parumque progressus, sensit calceos plenos postero die illud in templo spectandum omni po-
calculis vel silicibus, quibus saucii pedos ejus atte- pulo proponerent : miseruntque ad urbis Episcopum
rerentur. Solvene ergo illos a pedibus, expurgare rogantes eum. ut cum toto clero siio vclit interesse
voluit. ; et occe videt e«s plenos tamquam piscium Adduxerunt inde ipso Ascen-
sanot.i viri exeqniis.

squammis, pelesque suos usque ad genua sanatos. sionis Dominiote die corpus ejnsad ecclesiam, sane arf expositum
tmpense igitur laudans Deum, jucundissimo animo quam honorifice; ubi plebs omnis collecta erat ad in tcctesia
corpus
ire perrexit. calceis ad pedes alligatis rursnsque : illud conspicicndtim et deosculandum... Tanta au-

parvo emenso viaa spatio, videhatur sibi calceos tera fuit adventantium freqtientia, nt Episcopus cum

arena et lapillis refertos habere, iisque pedes com- Clero segre posset divina Officia peragere. Id vero

l
Lr i. Denuo ergo exuif calceos, cernit squammas, cernens oppidi Magistratus, de communi sententia
ut, antea, sei|tie usque ad renes curatum. Uhoriori statuit, ut sacrum corpus extra aedem Francisca-
inde concepto gaudio, adjungit calceos pedibus, norum, quae angusta erat, per oivitatem et forum,
Iptaliuudns ol Den gralins atjens sanetiqtie Bernar- ad S. Maximini pnmarium templum efferretur. Se-
leritis se i ommendans, cOBptura iter prosequi- quebatur funus ingens hominum t.urha accende- :

tur, ODeus sempiterneet immortalis, quisnam possit bantur faces et cerei circum corptis, c.um pro se
satis esse tuis enumerandia beneflciis! Tertio co- quisque certatim vellet cohonestare funus conci- :

catceos cfus gitur vir ille, poet breve itineris spatium, detrahere nebat Clerits, lamentabatur populus praa griudio :

indutus. omnes coibat pax

silii calceos, el excutere squammas. Tum vero sen- inter et consensio, qui tamen
sit se integra sanitate pntitum; atquc inde incredi- antc inter se acerbissime dissenserant, ita ut sep-
Uli Iffltitia affectus, rediit ad nrbem. totoque pe- tem ex primanis ejus oppidiviris trucidati essent...

ctore ingentes Hernardino gratias egit, quod ejus Roportat.um inde corpus ejus est ad ecclesiam S.
mentis repurgatus
a lepra Audiens hoc ser- es^et. Francisci : nectamen terraillud condere voltierunt,
vui Christi Bernardinus, Deo cnncedens honorem, sed depnsucrunt in sacello *erreis cancellis munito,
cjus inexhaustaa misericordiaa et. bonitati gratias adbihitis cxcubitorihus, qui nocte ac die illud cu-
egit, praicepitque homini restituto, ut Deum inejus stodirent.donec arca ferrea duudeciminstructa seris
operihus laude et praadicatione eflerret, nec cui- pararetur. atque in cam illttd imponeretur. Contigit
|ii iiii unquam, dum ipse viveret, hoc miraculiim in- illo die inter alios aegros Fr. Benedictuma Marsico

dicaret. Minoritam adesse, memhrorum ofiicio destitutum,

20 Circa annum Mcccoxxxxi fertur S. Bertiardi- dextra aure surdum, et ingentes sonos tamqnam
moletrinai aut malleorum inrudem tundentium illtc audllus ct
num Compostellam, corpus S. Jacobi Apostoli ve-
gressus recupe-
f(illtr*lilhlh neraturum, abiisse : et Ferrariaa, quse Palentinsa sentientem. Is arripuit pannum quo exanime beati
rantur.
Casttlla pro-
1

oppidum est, hospitio exceptumcsseaPetro viri corpus post lotionem detersum fuerat; illoquc
dioscosis
lem tmpttrat
Fernandez Velasco, primo illius familia? Comite- se involvens, postquam diligenter confessus erat
stabuli Castellas, atque hnnc cum uxore rogasse, ut peccata sua, huntiliter flexitgenua ad pcdes sancti
pro illis apud Deum intercederet, ut post aliquot viri,orans sihi sanitatem restitui. Rediit illico au-
annos in conjugio jam transaotos, prolem concede- liittis sensusque et vires instauratse sunt. Hactenus
Promisit virsanctusse facturum. ct inregressu
ret. Surius Waddingus nott nisi sequenti
: die Vcnerts ad
per eamdem viam monuit conjugem concepti jam S. Maximini ecciesiam delatum corpus ait,quee autem
foetusniascilini. Juxtaejus praedictionem infantu- exitule ttmbo prosequunlur, in MS. Rttbca'-va/lis eic

lnm peperit, el inprophetiaa memoriam Bernardi- narrantur,

num appellavit, necnon Fratribus Observantibus 22 Interim autem dum sic in arca lignea jaceret
Sedtlio Itor-
coenobium posuit, indito ecclesias titulo S. Bernar- corpus ejus inhumatum viginti sex diebus. erat ma-
rcnda Aqui-
dino. Itti Waddingus post Tomum r> m Addititmibus ximadiscordia inter Superiores, scilicet Scabinos seu tanorum
thi Tomum 't ninii. xt. Cxnabium tamen post Canoni- Consules civitatisAquilensis.Jet inter cives et infe-
tationem Bernardini constructum ccttseo : superest au- riores cjusdem civitatis adeo quod per superiores,
:

tnn hodieque stirps Ula, ex caque prsteritis nuper erant de communihus et inferioribuscivibus quatuor
niiiiis Beigium nostrum Gvbernatorem habttit, cum decapitati.Etpropterea civos inferiores insurre-
einlem Comitis-slabuli Castellante tiiulo cl cognomine xerunt contra superiores, et ceperunt ex eis quam
Velasco. plures, volentes eos decollare. Et adducti sunt ad
forum, nbi jam genua flexerant ad decapitationem,
faciebus eorum pannis lineis velatis et ligatis. Tunc
CAPUT IV.
vox unius sonuit in aere, trma vice clamantis (qua?
Miracula quxdam post obitum facla. ab omnihus inibi prsssentibus audiebatur oum ma-
gno timore) Nolite effundere sanguinem innoxium,
slstitur
ill ortuoBernardinonon mediocritermoerebantFra- sed festinanter itead ecclesiam Fratrnm Minorum,
flitxit sangui-
Caprarlolam nv sedestitutoscemerent suavissima praesen-
i| I
ibique reperietis coptose de sanguine innocente. nls e narlbus
dtlnta vtslts
miractttts cla-
tiaejus;nec minus tamen seconsolabantur,'quod tam Itaque oivos ab inceptis malitiis perterriti desi- S. Btrnardlni

sancteobiisseeumcernerent:pr&eparabant autemres mortul.

rtt: Stentes, et oeleri oursu ad ecclesiam Fratrum Mino-
necet sai ias corpori ejus scpeliendo, illud pro veteri rum pervenientes, reperorunt sanguinemde naribus
more lavabant, alio eum cucullo induebant, vestem B Bernardini etfluere copiose. ac si de duobus
vero qua solebal uti mittebant ad monns f erium [Ca- fontibus scaturiront aqnse Largissimie ; in tanlum
pi ariula, quod ast extra Snias ubi ejus libri et alia, ;
quod sepulcruin ejus ligneum, circumcircaclausum.
quihus pro mhgna necessitate uti consueverat, con- ox violentia sanguinis deposuit et amovit cooper-
aervabantur : ubi etiam ejus est bibliotheca, cujus oulum : quo sanguine adimplebantur panni
etiara
codiccssue manuipse conscripsit : quo loco multa serici, super sepulcrum ot snper eorpiis ojus in ec-
liuiit quotidie miracula, in iis qui illic eum visitant clesia positi. Talisque sanguis effluxit tam diu per-
el i, Apparabatur a Fratribus arca
tes attingunt. stititque continuatus, quo ad usque humiliter pro-
in quacooderent corpus ejus, illudque Senus vehe- strati, veniam etmisericordiam ourn omni devotione
rent. Quod ubi animadversum est, Magistratus a Deo poposoerunt. De illosanguine multi homines,
urbis Aquilea corpus illud eFratrum manibusquam cum pannis laneis et lineis atque bombice, college-
primum abstulerunt, extractumque ex arca iu qua runt rairaculose de naribus ejus, eo tot diebus mor-
jam repositum fuerat cgregie exornarunt et qui- : tuo rairahiliter effluxo, et multi per ipsum ab infir-
raitate
 DIE VIGESIMAMAJI. 143-
A mitate curati sunt. Eadem sed mutala phraii, refe- est ex aquis, quae erant sub rota
admotusque igni D :

runtur apud Sttrinm ca/i. 89. Ex cruore aliqaid ad ut calefieret, surrexit, et incolumis domuin vAims
abiit, BX
iuultos conventus, priecipuo in provinciam Coloniae gratias agens Deo ct S. Bernardino. Duminus Nico-
destmatum a Capistrano, legiturin MS. Ultrajcai- laus Galiardinus habuit Benedictuiu, annos
filiuni
no : et in Waildingo dintur quod idem Joannes Ca-
: natum quindecim, valde a peste, febre et aliis exi-
pistranus annis multis sccum deferebat hujus tialibus niorhis alllictuni, ita ut Medici oniuem ei
eruoris vasculum, omnosquo sanabat languores. vivendi ^peni praciderent. All.ituin est ad euin de
exeqttin frn 23 Llem /fad.lingus, agens tie exequiis Suncto ubi- panno, quo opertum luerat S. Bernardini corpus.
uiiqtiecele- qttc locoruui, m
qmbus per Gtillium cisiil/.iiiuiu prsedi Eo panno ad corpus suiun appositu, fricabat niale pes/f,
brantur. aiverul, celebrutis. Primi oninium, mquil, ceeperunt affecta menibrastatimque in lecto se erigens, Gra-
:

Perusini, rnagnoque et sumptuoso apparatu per tn- tias, inquit, Deo et S. Bernardino liberatus sum a :

duum parentarunt, singulis diebus celebrante Epi- morbis omnibus, et totus reot« valeo. Imposuerunt
scopo, et vitam sancti viri pro concione explicante deinde pannum illum capiti ejus moxque, arctiori ;

Paulo Assisiate. Senenses similes

ejus discipulo Fr. eumcomplectentesomno, obdormivit, cumjara multu
sive majures adhibuerunt honores triduanos, in tempore nulla potuisset quieti potiri. Medici eo ma-
aperto foro, propter immensam populi accurrentis ne advenientes, ut lotium inspicerent, sanum con-
multitudinem. Omnes adfuerunt sacrse Religiones, spiciunt, quem pridiepene lnortuiini reliquerant. [ta
etiam Carthusiana, alias hujusmodi congressibus illeadolescens, Dei ope et S. Bernardini meritis,
insueta. Horum exemplum secuti sunt Florentini, mtegra salute potittis est. Suriuscap. Oiet 65. Ulli-
Veneti, Tarvisini, Vicentini, Patavini, Mediolanen- mttm rcfertttr ctinm in MS. Ruliew-vtilli.t sitb fmem,
ses, et populosa quaque oppida, ejus doctrinis ali- el isia Maria uxm' Colaa de Sicilia, in-
pr.vponitntur.
quando instructa. Neminem, quod legerim, tanto habitatrix Aquilae, pcr menses uudecira
civitatis
lionore et publicis indiciis, statini post obituin pro- vel circiter passa iuit febrem continuam insuper :

secutae sunt integrae provinciae, nobiles civitates, de tertia in tertiain diem magis ac inagis pnedicta
regnorum imperia, omniuin ordiuum mares et
et febre gravabatur. Quae portata ad tumulum S Ber- E
feminae; aflatim et ubique Sanctum acclamantes, et nardini, facta oratione et tactuipso turaulo, totaliter *•/ febribus

opern ejus, t.iinquam inter Ccelites regnantis, sup- a iliciis febrtbus sanata est et liberata. Alioquoque
pliciter implorantes. tempore Antenor Natalis de Sparetro, habitutor
2i Cuni autem ego, inquit Joannes Capislranns, Aretii, quartanis febribus et quotidianis in extremis
felicem S. Bernardiniobitum, in insula Siliciae tunc laborans crat. Cui somnis revelatuin est, quod
iu

existens, ex mandato sanctae uiemoriae Eugenii Pa- si voveret se visitaturuin corpus B. Reruanliui. gunrtuna et
qnotidiana;
pae IV, sensissem ad Aquilanam civitatein pergeus
; sanari posset : qui cxpergeiactus, votoemisso, liber
festinanter, ut tanti viri, signis magniticis corus- evasit. et pristina; sauitati restitutus fuit. Ila-c ibi.

cantis,diligentia quanta possem, Canonizationem 20 Juvenis quidam Ilorentious pervenit Latro-

bene merito procurarem; pari modo in platea et nium, et ex iufirmitate quadara mutus factus est,
loqueladonatm.
campo ecclcsiit et monasterii supra-dicti, astaute ita quod pcr quatuor annos gestibus eleemosynam juvenl ac

etiam multitudine populorum, hora quasi eadem, petivit quibusdam signis. Hic instigatus est. ut quas- puelUmutn

Stetla videtttr videlicet inter tertiam et sextam, ibidem apparuit dam mulieres adiret, quae habebant cordam B. lier-
pleno die stellapraefulgida quam aspicientes qui aderant,
: nardini. Quas cum reperisset, atquecoram eis genua
Aqtiilx.
cum adniiratiunealter alteruni excitabat. Nec tamen fiexisset, quasi suflragium petens ab eis mulieres ;

eam tunc ego ipse. qui indignus tbalamo prsesi- ad deosculandam cordain ori inuti apposuerunt,
dens, etiamdebeata Virgine praodicabam, stellarum Quo facto voce raagna clamavit Misericordia, Mi- :

cum non ha-

diflerentiam et varietatem considerans, sericordia. Et sic sanus effectus est : etmulieres si-

berem etiam de apparitione dictw stellae notitiam militerDei gratiam etSanctigloriara attestatae sunt.
fide dignam relationem; de conimotione adstantium Filia Joannis de Albana. Agnes nomine, ancilla Do-
admiratus, quid inter se quaererent perscrutabar, mini Antonii Baptista; Militis de Aquila, incidit in

cum stcllam supra caput aspicere non valerem. apoplexiam, quae ei loquclam totaliter abstuiit, et

Tunc mihi indicaverunt apparentiam ejusdem stellse, per multos dies nihil per os suinere valuit. Haecab
quae super caputS. Bernardini coruscaverat, ibidera omnibus Medicis diffidata, tacto sanguine B. Ber-
evulentissime declarattun. Cumque caput erexissem, nardini, perrexit ad sanctuiu eorpus ejus; oratione-
C
et eamdein stellam limpidissime conspexi, Deo gratias
Capistrano que ut potuit facta, statim clamare coepit : S.
dac untntos
ad agens et Virgini benedictse sperans et coufidens, ;
Bernardine, a.ljuva me. Igitur quae antea pluribus
piomovendatn
ex Divina bonitate et Virginis benedieta: praesidiis. diebus nec loqui nec linguam movere poterat, inte-
Canoniza-
tionem. me telicem successum et laetum efteetuin in Canoni- grae sanitati est restituta. Catherina, uxor Nicolai
zatione sancti Dei viri infallibiliter obtenturum. Pauli de Hungaria, Vespriniensis diajcasis, quaB
Itaque factum est, Domino dispunente, ut mane se- passa fuerat panum in oculu sinistro per menses sex
quenti ex Aquila ad sanctam Romanam Ecclesiam et ultra, ita quodex illooculo nihil videbat penitus,
gressus dirigens, praefatam stellam, tamquam du- veniens ad urbcm Romanam, audita faroa de mira-
cem itineris et comitem, pluries in itinere non solum culis, quae per B. Bernardiuuin Deus ostendebat,
ego aspexerim ; sed quara plures socii, qui mecum accessit ad turauluni ejus, et facta oratione extitit
erant, inter quos Frater Matthajus de Regio de Ca- continuo hberata de cieciate. MS. Rubete-vullis.
labria, Frater Philippus, Frater Joannes Theutoni- 27 Puella quaidam Spoletina, cui nomenerat Po- sanaturappot-
cus de Austria, et plures alii. Hcec Capistranus, dc lonica, in pectore habebat vulnus immedicabile,unde tema in
pcctore.
quo in tertia persona eadem naritiutur upud Suriuni, totum corpus multo dolore afficiebatur. Ailhibebatur

ubi dtciittr Cajusli anum vacasse lectioni in cella sua, quidein a chirurgis curandi studium, non absipir
concioni se prseparantem, cum stellara alii viderent, grandi ejus cruciatu, sed nihil effici potuit imo :

quae olim super caput Bernardiui splenduisset. vero pejus habere visa est, utjaiu non longe a inortc
25 Puer annorum decein, Carinus nomine, Aqui- abesset. Mane autem dixit ad eaiu mater ejus Fi- :

kberat, a lae natus, triticum ferebat ad molam aquariam, ut lia carissima. comracndes te S. Bernardino. Fecit
mmione, moleretur. Abiturus inde, de improviso calcavit pede hoc illa toto aniino, ita dicensSancte Dei Ber- : tl

molendini rotain, cum ea circum ageretur ceciditque nardine. libera me ab hac inflrmitate mea. At ille
infoveam. In ipso casu invocaus S. Bernardinum : misericors miseroruni et oppressoruin omnium con-
Subveni mihi, inquit, S. Bernardine. Extractus inde solator non ci suam ncgavit opcrn. Cum cniin uocte
media
 \W ANALECTA de s. bernardino senen.
mediavigiiaret illa, apparuit ei S. Bernardinus, vi- Pnsitis vero liirainibiis, versus Fratrum Minorum D
rui lli i crucem exprimere in vulnus ipsius, Coenobiura gressus dirigit, recordata Canonizationis
(leinde evanuit. Mos illa Beati Christi Confessoris Bernardini ItomaB per Ni-
admoduiu matrem suam accer-
territa el stupe/j :ta, colaum Pontiflcem summum. Meminerat etium cu-
sivit, Non sentis, mea mater, miram od>>-
uitque ci :
jusdam prodigii, precibus dicti Sancti super quam-
ris fragrantiam? Non vidisti Fratrem illuro, (|iii dam juvenculam nuperrime facti quam enim mo- .

stetil ad liumen meos Mat r vcro putans illara - ' lendini rota necaverat, prUtinis vitse et sanitati
...i. Kiia, dormi. Al iljanon restituit. Cum hsec et iis similia meditaretur, credit et mortuus,
it, •! alta et Isetabunda \ ce clanml al et sperat tanti viri suffragiis simile porientum super
L 'ii i Deo el S. Bernardino :
defunctum tilium posse divina virtute conferri. Hoc
Itberatur in
puleum sum. Fuii Senis in S. Hieronymi m uasterio Soror miraculum et quam plurima alia ile Sancto audive-
protapsa, qutedam de tertia Regula, quaa in puteu r.ii in eccle ia Sancti, quam multi populi eon-
:.il

altum cubil quadraginta: atqae interdum capite, fluebanl 1

um devol e maximaet veneratioire. Ciun

nonnunquam pedibue eminebat extra aquam. Inter autem afflicta innier desolaretur, audita fuit a vici-
en lcndum, memor illustrium iniraculorum ejus, S. nisetamicis quse cum ejulantemsic audireut, re-
:

Born nrdinum invocabat. Veniontibus nutem qui- pentina incitatii ne se ipsas mutuo vocantes congrer
busd iii ad liauriendam aquam apprebendil funem, garunt, eamdemque adeuntes reprebenderunt quod
ot sic sursnm attracta esl nihil Itesa, adeoquo et inaniter fleret, Deumque et Sanctos pro vita pueri

corp reotvi .
.
ac si a [uas i attigis let, i" taurandii inv icarat, atque iteratam vitam spera-
quidquara aqusB evomuit ex ore suo. ret, il cciites, Corpus mortuum humari petit. Coram
28 Joannes Antonius Tnrnanus quodam vcspere quibus vicinis, earum dictis minime aoquiescens,
moiti/rra riit-
nrra conuiH iii guttui ra icapula mi rliferia fuil uflectus vovit se lilinm sunm ad dictam ecclesiam del iturai 1.

dantur. vulueribus, ita ut nuiJa ejus vitaa spes relicta vidfire- pro divino jiixilm et. Sancti subsidio implorando. E
i-ii/icr altari
tur, nec ulla pliarmaca vel cataplasmata quidquam Confldens de Dei auxilio, devi tione accensa iter ar-
SilllCli
ei conferrent. Sed ubi bumanum non suppetit auxi- ripuit, puerumque defunotum gestans profecta esl :
revivlscit:
lium, non solel i •
divinum. Miser iste tam im- utijne primum ad conventum penvenit, Fratribus
maniter vulneralus, ut aegre spiritum traberet. prsa supplicavit, ut preces funderent ad Sanctum, quate-
doloribus nocte mortem impendcntem expectans, vi- nusapud Deum, pro vita suo gnato restituenda, in-
sus estsibi sentirequemdam, manu ipsum in iatere tercederet. Qui audita ejus suppiicatione, slatuentes
percutientem, dicentemque: Non audivisti, miser, cadaver super altare Sancto dicatum, juxta sugge-
quam prasclara et stnpenda Deus perpetret miracula stum 111 ilu uc ecclesise medio erectum, bnjusmodi-
per S. 1:1111 irdini merita? Cur ergo ejus non im- que preces devotas fuderunt Gaudet Ordo Mino- :

ploras lipcin'.' Ille bsec vorba diligenter auscultans, rum Francisci nova plantul etc. cum Versiculo et 1

sibi ipsi iiniiiiiiiii addidit, commendavitque se S. Oratione. Tiine una ex concomitantibus vicinis adiit
Bernardinp, orans ferventer sibi salutem restitui. ultare, et ainplexatiini juyenem sic allocuta est :

< l 11111 abilt 111 Deum 111 Sanctissuisl Audivit pium 1,1 puer, 'iu;e suin o-i'.' Cui i!le : Marica , mea ca-
liuiuinis desiderium et bonaj voluntatis pn positura : rissima. Hac responsione audita, onn.es Deum la:i-

dixit enimssger; Si sanus surrexero, S. Bernardi- daverunt ei Sanctum.

30 Auiio sequenli uccccluh (sicut ex manuscriptis Uem 1 154
ae, vi 1 corpus tuuin et ceream imaginem offerara.
puclta
Vix 1 .1 dixeral cum ecce sentil cieri corporis fluxum Provincix i 1 ancrse Monumenlis Waddhtgus num. frabet
aliortiva.
quemdam tetri et concreti sanguinis, qui ab inflicto Z&Jidem vir sanctus insigne patravit miraculum in
manabai vulnere, sanitaten) ejus impediens. Attulit urbe MeiUinte. juxia Sequanam flumen in Gallia.
illefluxus cordi ejus levamentum quoddam et ro- dicecesis Carnotensis, approbatum et conlirmatum
lnir, ccepitque liafere iiielius. Perstitit ergo iii im- sigilliset syngrapbis Officialis et Archidiaconi Pis-
pl rando S. Bernardino, pi lisitque se profectu- ciacensis duurumque Notariorum ac nobilium viro-

riiin ;nl sepulcrum ejus in ve&tibus lineis.Tunc vero ruiii et religiosorum, in ecolesie Collegiata B. Ma-
iii.iiu noxii bumoris a corporedefluxit: surrexitque rits Meduntensi. Abortive nataqusedam infantula,
bomu confestim sunus, exiguis in corpora relietis mortua deducta ad altareS. Bernardini, ejus nieritis

\ ulnei is ' 1. .1 lnis. Alnii ergo ocius in lineis ve- et intercessione rovixit : et sacro lavacro ab origU
stimentis ad sepulcrum beati viri, obtuhtque illic ef- nali oxpiata, inJno Bernardinse nomine, paulo post
Bgiem viri e cero confectam, narravitque populo aniiniim Deo restiluit, vitucoelcsii cum eodem gavi-
oiuui miraculum, quod in se expertus fuerat, laudi- sura. Civca idem lempus credibile est accidisse, quod
busefferens Deum el S. Bernardinum. HsceteSu- tuiii' Opera ex libro /1111110 Fragmentornm Senensis
"' qmisequilur Qon aga euggerit, agens de conventu histoi ise, ab A uguslino Dollio conscriptas, sic ipse auclor
s. Joannii Baptistas Bernaji m Normanma, 710 est refert. lr.it mihi frater germanus Joannes, ininor
Conventus xxim Prouincisi Francia. natu, i|ui sub Salvatoris Kegula Deo serviebat. Is
"2'J Anno uccccLin, in Barnasicensi urbe, meri- aliquando rustico operi intentus, cum sarmentum mamti ex
inclsione
ti.s ei |u, cibus S, Beroardini
stupeadnm faotum fuit, anipntare ci^itat, elaliente falce inedinni manuin
contracta
An. 1463 puer Buper juvenera nondum quinquennem, miraculum, graviore ictu ferit, articulos confringit, contractis sanatur.
rx a llo laj»ui
cujus narratio sequitur. Scajam scanderat dicti ju- norvis manus elanguet. Hancquatuorcirciter annos
venis mater, utpoiuu in horreo recondita pro pueris inancain, ot velut cuicreiis digitis lauguidaiii atijue
paciflcandis et reoreandis assuineivt. et eis prfflsan- intractabilem gerit. At cuin supplex et niulta vi la-
taret. Hano protinus senior trium suorum puerorum ervinuruni perfusus, in basilicaS. Donati spectanti-
secutus esi, Huno oum vidisset ad s,_v ,iiior
(de lnis miiliis ad Bernardiui eervical inanuin admovit;
quo orditur sermo contiuuoscandit. A.l si uiu- subito reeuperato vigore ita enituit, ut ad queinvis
inn scalaj perventus vestem talarem pede pnessit, duetuin laeillime converteretur : ut exinde percom-
quo facto lapsus in terram interiit, Mater lapsu au- moile illius iniiiisterio usus sit. Quaj res una cum
dito, .1 majori natu scisoitata est, Quid nudio-.' unm ootoi is, et iisquidem peue innumeris niiraculis, ma-
Cecidii Erater. Illa fremens et veliementi afleoia ,lo- iorem in inuduin Bernardini illustravit gloriam^
lore, velocissimo saltu sese juxta gnatiim oocisnin
recepit. Quo inter ulnas tristi amplexu suscepto,
plorans et ejulans. omiii destituta coneolatore, moe-
stissiina mater .uper lectulum cadaver reclinavit.

CAPUT
 :

DIE VIGESIMA MAJI. !':,

compelli de tanto viro maledicta retractare. Subse- D

CAPUT V. cnta post tres non nmpltus ineuscs Eugenii mors
fecit.
EX VVBlIfi.
et retractart
ut Amedeus cnm suis sequatibus mltil <le conceptare~ jubet
Morlui Bernardini fama a Romanis' Ponti- :
mittcretmalttia : quapropter gtmrutt in diesmalonovum
ficibus Bwjenio IV et Nicolao V conlra ob-
trectalores propugnata et canonizationem
affene remedium necesse habuit Nicolaus F prseno-
vnnatus, per Bullamiatam sequenh anno bcci cibvu
secutum miraculum. xvm Kalend. Maji, todem anno integram yj,
tiiuin,

debis apud Waddingum num. 8 nobis satis erit paua :

Amedeus
1 nter plures lizaniorum satores,quos S. Bernanliiuts deltbasse.

quldam de
prirdicalionibns suis confutavit. uumcrandus etiam venit
33 Postqiiamigitur prolixe expmtit Pontifex, qum
kxresi accusa- Amedeus quida?n, m civitateMediolanensi Computi iti causa Amedei e)usque favorem male
ttlem cognita

ma Sanclo ac subreptitie dentio causa

I scliolasRegens, sive (ut expiicat Odoricus Raynaldus acta crant; ct quomoda ctnnmventitm se
protestatUS mandat suc-
ad an, 1440 num. 8) Arillinieticnm docens quem :
Eugenins, nullam et imt„m esse sententiam prstaxa- cessar XicO'
nonnullos contra fidem etscandalososerroresserai- tam '>

tam pronuntiasset ; similiter ipseeamdem modis

omni-
nare cum innotuisset Bernardino, postquam eum bus cassat, imt»t, et annullat, aboterique eamdem
caritative monuisset, et illum non corrigi, sed in ct l/ttertts eo spectantes, ubicumque fuerint, jubet. Et
solita perfidia perdurare cognovit; tamquam verus insuper, inqnit, quia nubis apertissime constitit
fidei animarumque Evangelicum <li-
zelator, juxta dictum Bernardinum Catholicaa fldoi mielissii
ctum nuntiavit Ecclesise, illum coram multitudine mum praedicatorem, ct salutis animarum Christiani
fidelium in sua prasdicatipne publice noininando.i populi ardentissimum zelatorem, juste, sancte,
et
quosdamque illius errores explicanrto, ut Christi religiosejac secundum divina et humana mandata
fideles lupum suh ovina pelle latentem possent effu- Amedei errores corripuisse el confutasse
pra_j dicti
;

gere, sicut prsefqtyr in Bnlia sua pqst Sancti mortem ac quidquid circa praaraissa vel prasraissorum occa-
li
data Eugenius Papa IV. Nequeprofuitversipelliobtenta sione per eiim praeeBcatum fuit, recte, sancte, juste
sulnepit a Judice corrupto abst/iutio, quin Archiepiscopi Medio- et reli^iose ab eodem Bernardino processisse pra> .

Pouti/ici, (anensis Vicarius convicto congruam pcenam imponeret, senti perpetuo valitura constitutione decernimus
ignaro contra
et abejusmodi erroribus abstinere snb excommunicationis et declaramus, eumdem Bernardinum, cujus doctri-
quem agerctur
pwna tnandaret . I 'e\ nm itle , tacitn vrritato.etexpressa nam infinitis fidelibus ad animarum salutem proeul
falsitate, circumvento Pontifice Eugenio, litteras ab dubio profecisse, et quem pro reductione aberran- rccte egisse
eodem expresserat, quibus abusus /udex haud satis con- tinni ab ijisnjs iiili-i cultu, verbis, et operibus, ac [ttitiardinuni
((rfininm.
suttus, edi.it Amedeum probe Catholicum habendum, pra5dicationibus, per diversa mundi loca plurimum
Bernardinum vero obligatum retractare quse dixerat, laborasse, certissima veritate didicimus j propterea
iicet ejus nomen, neque in Amedei supplicatione, neque nullitin peccatum, mortale seu veuiate, incurrisse,
.'ii Pontificio rescripto inveniretur expressum. Quod ille sed potius Dei exinde gratianrftt anima^ su?e merita
sciens, cautiusque agens pnvatim fortassU ea sententia acquisivisse: nec non ipsum prsedictarum senten-
factabat $ese,publice autem nihil movere audtbat quoad tise, pronuntiationis, declarationis etc. ve! aliquo-
ri.r/t Bernardinus Gerte Nicolaus Papa affirmat, rum inde secutorum preetextu, nulla sententia ex-
quod assertam sententiam Amedeus Bernardino li- communicationis, seu alia censura, poena, inobe-
cet per plura tempora postmodum supervixerit) in- dientia, vel delicto aliquo ouomodolibet ligatum
timare vel insinuare seu in notitiam deducere nullo fuisse seu e-se ; sed ipstnn lifriiardinum in quibusvis
unquam tempore curavit skut ; nec ipse illius unquam locis. in quibus preedicationis ofiiciura exercuit,
notiliam Uabuit, quemadmodum sibi compertum esse iiua;cumque circa pr;cniissapra'ilicavit, pubiicavit et
idcm testatur Ntcolaus. evangelizavit, prsedicare licite potuisse.
32 Ferum, post Bernardiui obdurniitionein in 3i Prolixe postea mandat Pontifex, qusecumque et

Domino, antiqui hostis invidia procurante (cujus a quibuscumque vn contrariutn dictn uc prmdicata re-
estproprium, ut quorurn actus viventiuiu contami- tractari\ ipsis nibilominus, qui. id facere prtesumpse- ac porm ad
et licrnardi-
num excom- nare non potest, eorum lamam, ne illa Christi fide- runt. etprsecipue dicto Amedeo, nede cetero prae- ejus canoniza'

municatum exempb> fructifera tionem proce-

libus bonse opinionis odore et niissorum occasione Bernardini famsB detrahant,
dii.
obitsse p/;rdi-
reddatur, mordere et labelactare noii desinat) pras- perpetuum imponens silentium, et prsadicta facere Y
cat
dictus Amedeus, iniroici hominis iustigatu ad .seu attentare sub excommunicationissententiapro-

ejflsdem Bernardini claram celebremque famam, et liibens. Hinc gradu ad mnjora facto, \/ Kalendas

in populo Christiano fructus uberes afferentera, de- Julii, d/plomtt edidit; <{u<> in ordinead Ganonh itionem,

nigrandam, per quosdam Mendicantes ct aliorum quam decessor ejus Eugenius meditatus a< solvere ne~
quorumdam Ordinum Professores, prmdictam asser- quiverat, miraoula a Bern rd patrata mandavit >

tam sententiam, coram populo ad audiendum divina amplius examinari, potestate «lemiu procedendi in

congregato pluries publicari, ac dictum Bernardi- causa, qiiam ille ant< a j

commendaverat, commissa
num, ejus sententias prsetextu, m irtalis peeoati cul- tribus Cardinalibus, llli autem curara prucessus
pam incurrisse, ac sententia excommunicationis li- compingendi ei testes admittendi transtulerunt in
gatum fuisse. et in mortali peccato ac excomrauni- Antonium Episcopum Urbinatera el Joannem de
catione decessisse, praadicari el diffamari procuravit Palena Episcopum Pennensem. Hi secundum pro-
dietum disseminare pol-
et fecit, ipseque asserere et cessum redegerunt iu ordinem. Tertium fecit An-
lutoorenoo erubuit. Quod ut pramominatus Euge* gelus de Capranice Episcopus Asculanus, pdstea S.
nivs Papa nnn absque cordis amaritudine intellexit, li. E. Cardinalis, cni praadicti tres Cardtnalea Com-
anno mccccxlvi vii Id. Nuvembris, expltcata quam missarii munus mjunxerunl ea miracula indagandi,
Nicalai Pnpse verbis indicavimus causa. et pr&tfatus, qnae vir sanctus in Marchia Anconitana, Senis et
quod ^i prsefatusBernardinus decojusfide ac pu* i A(|iula3 perpetraverat : et huic continuo adstitit

'/worf
ritate, earitatis ardore ao sanctissima pra-dicatione Joapnes Capistranns, qui>uterat spii-itu donatus
negat
Zuyenius 'i plurirnuin confi icbat .
fuissef in litteris suis nomi- prophetico, prasfato Eu^enio, circa negotium hoc
natus, eas nullatenus ipse dedisset; jubet in Amc- Bolicito, di.xerat; Non tu, sed qui tibi succedet. iioc
deum animgdverli, et eo& omnes qui vigore prsstaxatEB opus absoivel : idque etiam exttus comprobavU; uti

sententia: de Uernardino, qui etiam lnnnmeris mi- It.te aiitiua /et/</t 6St i/t .ln/ialihus ffaddingi.

raculis fide dignprum relationeasserituncorusoare,

in suis praedicationibus oblatrare prffisumpserunt,
Maji T. V 19* CAPUT
 ;

ANALECTA DE S. BERNARDINO SENEN.

B. Jacobus, designato in modum Crucis fundo, ex-
truendae ecclesiae opportuno, ad Crucis verticem
CAPDT VI.
sarculo terram effbdit in nomine Patris, ad dexte-
Desacri corporis iranslationibus variis. lam in nomine Filii, ad siuistram in nomine Spiri-
tus sancti, in medio beatae Virginis Mariae, ad pe-
'
iuo ordine processum solennem S. Bernardini
atl dem nomine S. Bernardini. Urbis Camerarius,
in

Canonizatione Catumixatwnem tit, cupienli scire m

promplu csl Rela- Jacobum imitatus, idem fecit deinde Comes Aqui-;

peracta anno Vitam

UO, post ciltta anlc npcra, titia cttm ipHus Nico- lanus. Sic magno jubilo multisque laetitiae publicas

l„i /',./... I IJiilla : tiln ciiam e.r Jiujtisiitii Dathi li- indiciia inchoatum est augiistissimum templum :

lnu secundo invemlur prolixe descripta ralio totiue fe- citjus formam dimensiqnemque describit Waddingus
liritaiis, Romm \ui Kalendas Junii, Senis ipsis ejus- ail iiiniiiiii mcccclxxii num. 15, tjtio sciticet anno ab
licm mensis Idibus celebralse, anno mccccl. Sequenti ecclesia Conventualium translatum iiiuc sanctumcorpus

iiiaiu idem Ponlifex videlur indulsisse Minoribus Ob- est, ferrese tllt sux capsx inctusum, de qua dictum
servantibus, quorum propaaator prsecipuus Bcrnardi- nitni. 21, Episcopulitiii illllts urbis litnc rccens udcp-
uiis itiirnt, ut sacrum ejus corpus, quod Aquilani cives iiim administrante Francisco AgnifUio.
diinitlere iiolueranl, ct apml Conventuales ttt ecclesia 37 Ea Translalio ut solennius ftctel, hujusmodi
,s'. Francisci tatenus habebatur, sub aliquorum lamen Breve Sixtus IV prsemiserat, universis Christi fide-
Observantinm apud eosdem Conventtiales Itabilantiiim libus itiscriptitm i Licet dum mihtans in terris Ec-
in conventum ecclesiamque
custotlia, transferre possent clesia triumphantem in ceelis filiali et devuto vene- ln quod cuill

an. 1472
propriis ipsorum usibus ex condicto tedificandam. Inic- ratur affectu, ac virtutes, laudes, prssconiaque San-
essel tramfe.
rini, uliscribit IVadtlinnas ad annum Mcccci.m, prse- ctorum, quantum liumana sinit fragiliias dignissi- rendum cor.

dkli Observanles, non absque molestia et taedio in mis attollit titulis, deTntis quoque precibus et so- pus,
m angusto sacello (in lenni ritu sacrificia laudum oftert ad decus et veue-
&
alienis eedibus habitantes, .4
quoscilicet corpus ultiucbatur) divina persolventes rationeiu civium superuorum; nihil illis accrescat
B (
ifficia, ex conversatione et commoratione cum Con- novae pcrfectionis et gloriae, et eoruin perfecta fe-
autodlam
corporls di» ventualibus aliquid attraliebant indulgentioris vitae. licitas nostris operibus firmari non possit vel au-
mUtistnt ob- Statuerunt itaque post decennalem custodiam san- geri quia tamen misericors et miserator Domiuus,
:

servantcs,
ctum corpus prorsus relinquere Conventualihus, per intercessiones meritaque Sanctorum, quos in
decreto super ea re condito in Capitulo Provineise terris celebritate congrua veneramur, mirabili pro-

Aprutinse, prope Sulmonem ad S. Nicolaum coacto, visione nostram suppleri voluit

imperfectionem
consentientibus praecipuis Patribus, Bernardino de Romanus Pontifex nonnumquam fideles Christi ad

Fo .i. I.iberato de Aquila, Francisco dc Pizzulo. colendum ipsorum Sanetorum veneranda solennia
Impetranda prius erat licentia Rectorum urbis, qui quibusdam quasi allectivis muncnbus, indulgentiis
quinque Artium nuncupabantur; quam illi constan- scilicet et remissionihus. invitare consuevit; ut illo-

terel indignabunde negarunt. Ut facilius darent, rum fulti praesidiis et intercessione, potiora gloriee
Minisler Oeneralis a suis praemonitus, illius cu no- i
et retributionis eorum meritis ne-
preemia, quae
bii incolas omnes eos instituit, qui ab Observanti- queunt promereri, eoruindem Sanctorum sufFragiis
bus aii Convontuales antea transierant, praeficiens assequautur. Cum itaque aeternus Deus qui facit

eis Laurentium de Apulia ex iis unum. Ccrperunt mirabilia raagna, sua iufinita sapientia Confessorem
hi modo Observantium vivere, modestius incedere, sum eximium S. Bernardinum, in inclita Fratrum
parcius agere, longius orare, eaque cemulari cha- Minorum fannlia de Observantia nuncupatorum
rismata meliora, quao civium animos flectere pos- educatum, produxit, singularis vita? ejus excellen-
m ui sibi corpus crederetur; pnrius etiam agere
1 1 1 tiam signis et prodigiis probans, ac coruscantibus
cum Observantibus, ut molestiarum pertassi cede- crebrisque miraculis manifestans; et illius corpus,
Niliil ista commoverunt cives ad as-
rent facilius. in ecclesia S. Francisci civitatis Aquike hactenus
sentiendum qui firmius in proposito persistentes.
; honorifice conservatum, ad ecclesiam domus eorum-
decreverunt insigne sacelluiu in eadeni ecclesia dem Fratrum Aquilanam, in honoreni et sub invo-
Convcntualiuin sacri corporis deposito fabricare. catione ejusdem Sancti aedificatam, in proxima fe
F
36 Sed ecce supcrveniunt graves et increpatoriae stivitate Paschatis Pentecostes, existente ibi gene- Indulgentias

Capistrani litterai, Cracovia missa?, quod Capitulo dictorum Fratrum de Observantia, de coneedit
nobilis- rali
nisiCapistrani Sixttts 4,
siiuuin sibi creditnmthcsaurum minus aequo aesti- nostro mandatotransferri debeat et decenter collo-
tittaii motl
Aqtillattl
ment, quod adilit anda: ecclesia; propositum rescin- cari Nos, qui ad Sanctum ipsum continuo gessimus
;

an. 1458, dant, quod Coelestium indignationem non perhor- et gerimus specialem devotionis aftectum. et per
rescant quinque inillia aureorum se ab Alphonso
: illius intercessionis et merita ccelestis beatitudinis
Rege impetrasse, reliqua debere viros addere, tot praemia consequi posse speramus ; cupientes ut
acceptis a liernardino beneficiis devinctos : quod si Translatio ipsa et praefata in qua collocabitur ec-
non faciant, magnas prsedicit tribulationes et cala- clesia congruis veneretur honoribus, et fideles Chri-
mitates. l.ectis hislilterisomnes timerp, omnes la- sti tanto libentius Translationi ejus interesse pro-

rruiian, omnea veniam a Hernardino de-

''rroris curent, ecclesiamque prsedictam S. Bernardini con-
precari : statimqueadmonitaCapistram, quem sura- gruis studeant frequentara honoribus, quanto exinde
DQe \< iicrabantur, decreverunt alias statutis inhae- majora speravcrint pro suarum animarum salute
rere, et templum Fratrumque a'des contiguas con- posse praemia adipisci; de omnipotentis Dei miseri-
struere. Vocatus operi prssscribendo et solennius in- cordia, ac beatorum Petri et Pauli Apostolorum ejus
chnaiido B. Jacnbus Picenus, Capistrani consodalis auctoritate confisi, omnibus Christi fidelibus, vere
tcmplinn ris
proprium fu- et ainiiiis. qui xxvni Julii, in area S, Francisci ha- pcenitentibus ct confessis, qui Translationi hujus-
effi ccepis* bita concione, lectaque publiceepistola Capistrani, modi intererunt, plenariam oninium suorum pecca-
Ha p.ipulum ad lacrymas commovit, ut Christi pro- torum remissionem elargimur: illis vero qui post-
pusiiivsr piissionem in die Parasceves videretur. Ut moduin eeclesiam ipsam annis singulis in die festi-
i'suggesto descendit, pingues factee sunt oblationes, vitatis S. Bernarilini, a primis Vesperis usque ad
destinatusque loous templo fabricando. Paulo post, secundas, devote visitaverint, centum annos et toti-

instituta solenni suppliuatione, Rectores urbis et dem quadragenas de injunctis eis pcenitentiis mise-
Clerus, prieferentes nobili apparatu viri sancti ima- ricorditer in Domino relaxamus, praesentibus per-
giucin, piivi-neruut ail aieam fuluri teniph ; in qua petuis futuris temporibus duraturis. Datum Rohkc
apud
 DIE VIGESIMA MAJI. »47*
A apud S. Petrum anno Incarnationis Dominicae mcc- conspexerunt deinde post aliquot dies currui trium- D
:

gttasan. 1477 cclxxii, Kalendis Maji, Pontificatus nostri anno i. phali impositam, per portam Lavarelanam, indicta EI VABUS
augent Cardi'
Post quinquennium, ndelicet anno a Nativitato Do- solennissiina oinnium ordinuin
nales 12. utnusque status
inini mcccclxxvii, Indictione x, die vero xx mensis supplicatione, deduxerunt, sacroque pignori custo-
Octobris, Cariinales iuoiecim amjunctit suffragiis, diendo dedicarunt. Gratias deinde acturi tantoRegi,
magnas largili sitnt Iniulgemtias, invisentibtis itlem miseruntqui referretdaretque cingiiliimaureum.qiio
templum in quibusdam festivitatibus, prout illius .itatis Bernardini corpus cingebatur, pulcbramque ejus
ferebat consueludo : quorum patentes liiteras apud imagincm.aiirogemmisque circumornalam. Erattunc
Ifnihlinnum viieas ad an. 1472 num. 14. Episcopus Aquilanut, Luiovicus Borsiw, quem trans-
38 Anno deinde McoccLxxxi.LudovicusXI Gallia- ferenio<••' veteri m novam aream corpori prsesentiam
Lttdovicus XI
Franctx E. rum Rex, pulchrum ac nobile donuin misit ad cceno- operamque commoiasse, verosimile est.
1481 arcam bium Aquilanum, S. Bernardini oorpori condendo, 40 Quo peculiari tunc templi loco repositum fue-
argcnteam
arcain scilicet argenteam deauratam, pondo mille ritB. Bernardini corpus, nonestqui referat : etenim,
miltit. Hulc novum
ducentarum et novem librarum, longam palmorum quo nuncjacet, ornatissimum Mausoleum, nonnisi sacctlitm
octo, altam quinqne, egregio varioque opere fabre- anno hdv, iiisuinptis novem inillibiis aureorum, struitur
factam, cervis quatuor innixam, valoris, uti habet Jacolms Notarius Nennius, civis Aquilanus omistru- anno 1505
Rudolphus Tossinianus, aureorum decies millium ; xit. Ad finem porticus seu navis dextras, supra
seu unius deviginti, uti Marcus Ulissiponensis sive ; temph pavimentum gradibus quatuor prc 5t ,

viginti duorum, ut ex aliis refert Papirius Masso- quadratum fornicatum sacellum, longum lirailiiis
mis. Voti snlvendi causa missam, ipse suis litteris uno et viginti, latum quindecim, ducentorum homi-
proliletur Rudolphus propter filium a morte libe-
: num per circuitum scpulcri in medio compositi ca-
ratum Massonus. ut filium a Deo impetraret Mar-
: : pacissiraum. Tabernaculum lpsnm vel sepulcrum,
cus, ut ipse a regio suo comitiali morbo liberaretur, nobile corporis depositum, mira vanctate insignique
variis (uti puto) conjecturis, receiisent. Ultiinum opere, pulcuro illius regionislapide, t[ui nec marmori
probabilius reputo : excisa enim erat id arcte latere cedat, ill quadro constructuin. in singulis lateribus
dextero imago S. Bernardini, Regem ipsum genu- latum brachiis scptem, in altitiidinem brachiorura
flexttm B. Maiiae Virgini oflerentis : nullum vero novem extollitur. Bini ordinis columnis, plurimis
tilii aut obtenti aut liberati, vel alterius miraculi zophoris, eucarpis, coronis, stephanomatibua, iisque
indicium. Et quidem comitiali morbo pressum, ele- miris variisque incisionibus, tit tanti artificii tan-
phantiae quoque occultae indicia prae se tulisse, et tssque vetustatis celamina vixalibi liceat conspicere.
magnis niuneribus certasse opem a Divis impetrare, Frons, quaa ad templum vergit, et pars opposita

cum propriis scribunt AuctoresGallirani. Porroepistolam donario pracipua? sunt quibus dua? maximaa fenestrss se
: iu

ad Aquilanos adjunxit, quam hic exscribo : Ludovicus Dei gratia invicem respiciunt.et perhas, diimaperiuntur thecae
litteris:
Francorum Rex, nobilibus viris amicis nostris. Sa- argentea et crystallina, corpus licet iutueri. Inqua
tis-facientes cuidamvoto nostro novissimo, manda- tuor angulis stylobatse, brachiis duobus super pavi-
musdilectum SecretariuninostrumPetiuinCliaxxon, mentum erectte, bases excipiunt columnarum, to-
qui fert secum ad monasterium vestrum B. Bernar- tiusque operis molem sustentant. Inter eas quae a
dini argenteam capsam, quam illi damus ad decus fronte sunt oraatissimum exurgit altare, privilegio
accuralc dc-
gloriosi illius Confessoris, et ut Reliquia? et ossa Gregorii XIII pro sublevandis animabus
defun- scrijifiim it

sancti corporis in ea recondantur. Et quia nolumus cl >rum decoratum ; tinaquaque plura exarata Lucaet in
Wadtlingo:
ullounquam tempore dictum munusculiim nostrum suiit carmiha. Inter columnas, in parte extimafron-

contaminari aut in alios usus converti, quam iu tis et finis depositi. varii hemicycli statuas exhibent

hos in quos illud vovimus rogamus vos omnes ; Sanctorum : a fronte, ex partedextera sub fenestra,
quantum possumus, anxius caveatis et custodiatis, videtur S. Petri simulacrum, ex altera S. Paulij
ne aliquis cujusvis dignitatis aut status, pro qua- super has, in ordine secuiido coliininarum ejnsdera
cumque necessitate privata seu publica, aut etiam frontis, imago S. Joannis Baptistas a dextris, a si-

dictamcapsam ;sed per-

religiosa. mantis injiciat in nistris S.JoaunisEvangelistaB. In spatio medio super
petno remaneat usui et decori jam dictis. Et in hoc fenestram, imago Beatffi Virginis filiiun ulnis ge-
complacebitis nobis quam maxime. nnde perpetuo stantis: ab ejtts sinistrajoannis Capistrani.adextera
existimabimus nos obnoxios vobis. Valefe. E\ domo S. Bernardini, Nenniiiin. totius operis auctorem,
nostra Plessiaci parci propeTurones,die xxu mensis Ijcatie Virgini ct saorntisMina.' proli olloreutN. A
Maji mcccclxxxi. parte posteriori depositi aliis hemicyclis totidem
39Romam transeuntes advectam thecam hanc distributaa sunt statuae SS Francisci, Antonii Mi-
vidit rogatusque a Secretario Pe-
S xtus Pontifcx
;

: noritas, Sebastiani el Catharinea, el incisa estme-

m eam trans-
nmneris conductore, diploma hoc dedit ad moriaobitus, apotheosis ef translationis Bernardini.
tro,
poni corpus
inondal Magistratum et cives Aquilanos. Dilecti liln salu- In summo autem hemicyclo, exsculptus est Pater
SixtuS : tem etc. Ctim carissimus tn Christo filius Ludovicus, seternus, in posteriori vero Christus cruci innixus,
Francorum Rex Christianissirous, pia devotionedu- medio corp ire sepulcro inhaerens, in cujus hemicycli

ctus, mittat istuc capsam argenteam pro recondendo ora lurr verba leguntur, Deo omnipotenti honor.
B.Bernardini corpore; Nos sanctum ejusdem Regis In reliquis extimis partibus seu lateribus uulli sunt
votum commendatione dignissimum censentes, ac hemicycli aul statuse, sed varia celaminum orna-
volentes ul juxta ipsius desiderium capsa pra menta. Hxc iiem <i«< supericra et alia deinceps refe-

1] cetur; vobis harum serie mandamus, quatenus ,, ,i ,

\\,, Idintjt i
'' '
«iiiiviii I 472 Mim. 17 .

lo -lo n ' epi

on consuetis cin a e <
:

ni i
evei mti i debil el
'
,.

hoc ceren n i
lei
tsexdist

recipiatis ; eaque corpus illud gloriosum collocari

in Hl - inelegan •< inve-

ouretis : mandantes et prohibentes, !" ,

e, •"<« titulo mper fenesti $8.
usus ullo unquamQuod si ;iliqtiistempi re deputetur. Sebastiani et Catharinse legendo, non sine parachro-
<l«°d rite et
sulcnniter secui feceril aul fieri persuaserit, excommunica- nismo aliquo, quem prudenler corrigit.
factum. tionis sententiam incurrat. Datum Romse apud S. 41 Frons templi marmoreajucundissimi prospe-
tcntplo fron-
Petrumsub annulo Piscatoris die xxvin Junii ucccc- ctus, adjuncta ei est anno mdxxv, misso primo lapide tispiciunt
additur an.
lxxxi, Pontificatus nostri annox. Aquilte depositam die xvini Junii, Architecto Nicolao Amatricio, tres
1525,
in ecclesia Collis-madii omnes cum adiuiratione habens structura' ordines. in cujus medio et secundi
ordinis
 148* ANALECTA DE S. BERNARDINO SENEN.
ordinis summitate, per ipsam coronam seu projectu- liberaUtate, jacturam illam compensavit, nova magna- D
pro ta sub-
ram , magnis charncteribus incisa cst hujustnodi que ex argento fabricata area, cui quatnordecim scuto- stituta
alia
dedicatio, Divo*BERNjWibmo 9Bevatori drbs aqtjila, rummillia impendi voluit,sicutf(ictum esse rfocet Wad- xque argentea,
I». N BANCTITATI Q. E. PRO TEUPGRE F. Eieijantiam dtngus, aiunim non cxprimens st'd fujuramrjus incisamt

op&ris gpectandam Waddingus exhibet inlamella atnea, serif postquam de ea sic scrtpsissel. Arcu lnec, intr.i

in qua simul videbis, posi tripUcem templi navim, qnam crystallina alia cum sancto corpore clauditur,
ampliludine frontispu ii obla tttm posilumque a dextero nnguibus ^eu pedibus octo leoninis a?que argenteis
latere sacellum Sancti, amplissimum tkolum sive cupu- imposita, etsi pouderosa et gravis valde, eo tamen
/iim qu& frontispicto nthil cedit, latitudinii bracfiiorum artificio compacta est, ut interulis quibusdam rotis
triginta sex, altitudinis septuaginta duorum; et hac nullo extollatur negptia, cum statis anni terapori-

mediante cum tpsius templi corpore conjungztur absis bus reconditus sacri corporis thesaurus populi ex-
altaris niajoris ; qua perfecta rite consecratum fuiUem- ponendusestconspectui, veladventantium Principum
icut d'jcet inscriptio, ad fuicm chori in lapide Mibliiiiiuui satis-faciendum pietati. A parte anteriori
posita his verbis. mdlxxi, die xiv mensis Maji, ego tria sunt intercolumnia arcuata seu hemicycli tres,
rt omnia coti-
de Vcugna Episcopus Aquilanus, conseeravi in quibus totidem sunt argentese statuae. lu medio
summantur an
157!, ecclesiam et altare majus in honorem S. Beraardi- omuium maximo sedet beata Virgo, Puerum sinu
ui, ei Reliquiat Beatorum m eo conclusi, singulia complexa, in dextro stat S. Franciscus, in sinistro
Christi fldelibus hodie unum annura, et in die anni- S. Bornardinus. Abaltera parte posteriori in medio

versario cousecrationie hujusmodiipsam visitantibus hemicycloest majusculumS. Bernardini simulacrum,

il dies de vera [hdulgentia, in forma Ecclesiee con- ui lateralibus SS. Petrus Coelestinus et Maximus

sueta, coi cedens, Est autem altare iltud mojus oma- urbisProtectores. Ex utraquealterum partecolumns?
tr imum pulckerrimis statuis, manu SilvestriAriscdai Humerantur octo, et nomen,
inter singulas Jesu
celeberrimisculptoris,etpicturis penicitto Reginaldi Bel- tamquam radiis miraque
solaribus circumdatum :

gicilaudatissi npictoris elaboratis : odseumquoque capa- varietate exuberant dimidiataa Martyrum hypana-
cissimum pulchro absotvitur. hemicyclo i quorum operum glypticsBiraagineSjbinaaquedemum Angelorum forniaa
tempora non indicat fVaddingus, uti neclurr.is cum- angulum occupant utnimquc super arcus hemioyclo-
[, nariss quadratm, ad altitudinem bracluorum circiter rum. Arc?e demum opercuium, variis distinctum
nonaginta cum sua pyramide ascendentis. incisionibus, pinnaculum claudit, cui insidet regia
42 Esl porro omnino admirabile t
quomodo civitati, Aquila. urbis emblema, alis expansis.
sub Phitiberlo Chatonioi /Jurantii Principeet Neapo- 4i Non adtlitur, qua ratione argentea isthsec avca
non obstante continet cnj-
litani regni pro Imperatore Cnrolo V Prorege, spolia- a\icii<itui\ duiii sacr.um corpus exhibeiur spectandum;
exptlatlone staltinam cum
un, [529, , sit )/ anno Mnwvnn, collata iimi solumpublica sed in iconismo illius apuU fFaddingum, frontis primsn Incorrupto

privtitaque omni ga%a sed %

etiam sacra suppeUectili, pars inferior infra limbum, qui intercolumnia cum ar- corpore.

non potuerit confitn dimidia parsaddictse pro exterminio ijcntns statuis prssdictis sustinet, cernitur expressa cor-

redimendq summa centum miUium scutorum; miraitile poris, in habitu Ordvnis exporrecli, imago, ad ipsius

est, i \quam, guomodo civituti tanta passse, intra breve fere /mfjitudinem arcse ; credo ut indicetur, spatium istud
tempus <> potuerint accrescere facultates, quse animos impleri valvis in utraque frgnte sibi respondentibus,

darentod magnifka isUecopera molienda absolvendaquet guibus apertis depiissisque conspici sacrumpignus pos-
nisi dicamus hie etiam eluxisse vim patrocinii, cujus quod jacet incorruptum et integrum, sericis in-
sit i

causa Aquitani Bernardinum, in templi ftwntispicio, dutum et chorda aurea praBCinctum, intra arcam
in qua fracta
urbis subs Servatorem nominahint, paucis annia prins crystallicam, aureis argenteisque faspiis ornatum et

prior arca, quam paterentur. Philiberto autem minime impune

ista circumligatam, quas aureorum ter millibus constitit.
scd non Incertum mihi utrum jam ca cum adfiuc
cessit rapacitasilla sua, qua etiam argenteam S. Der- <rftm facta sit,
impunti
nardini arcam diffringi fecerat distrahique. Nam nt solum ferrea &sset exterior arca, et m communi sacro-
scribtt Histox >< Aquilanta au\ tor BormrdinusGyrillus, ruiii vqsprum conflationt reservata ad Aquilanis, nolen-
urbe egressum cum copiis hiemoli tempore tam fceda tibus "iii"! prorsus qrriatu tantum suum Patronum pri-
tempestas excepit. ut multis suortim aul nwium copia vari, riiinn iii illo extrernss necessitatis articulo; an vero
oppressis t aul ventorum turbine extinctis, segre evas&rit, nova riiam ipsa, sqltem quo ud aurum argentumque,
Et tpsequ-idem monentialicuihoc i[uoint<'i sc mjsltilli s/icrulares coinmittunlur. Ipsorum F
si obvenire, propter
btsquotannls
r sfl .!((( Aqutlte profanata, ac nominatim propt&r oculorum id eslo jadicium; ttnum sfltum ex Wq.ddmgo
eisendo.
capsam S Bernardini ; contsmptim admonitionem ex- notandum restat, quodquia nirnis frequenter sacrum
. pottus se i'1'nin a J)<i> asserens, quod uouante- t
hoc depositum adventnntibus ostend^ltatur, Clcmens
qnum tnbr rijrrdru-tur, quiuquaginta ex civibus Aqui- ^'IIT, pra3missa rardinalium et Congregationis sa-
taniscapite minuijussisset. Sed blasphemia iUiusnon crorutn Rituum discussione, cavit diplomatespeciali,
adso multo posi pmas luit, geraina Lrajectus glande, ui lns in anno, die scilicet xx Maji quo
dumtaxat
atqnc prutntu.s ab crmis, ^p.iliatnsque ab hostibus:, vir sanctus dccessit, et xwiu Angusti quo ingens
itaut vix deuium agnitus sit, \tti scribit Waddingus confluitpopulorum muUitudu, uuinmm conspectui
ail anuum. MHi nnm. (J, n- occasionc donatx tum a exponeretur neque alicm adveua?, praeterquana Re-
:

Rege ZiUdwicp arcx, quam Pltilibertus postea sus- gi,S. R. E.Cardinali, aut RegniNeapolitani Proregi
tutU. ostenderetur.
43 duuilaiius porro Maijistratus, ijcnerosa pronus

DE
 DIE VIGESIMA MA.II. 149*

DEB. COLIIMBA REATINA

VIRGINE TERTII ORDINIS S. DOMINICI,
PERUSIl 1N UMBRU. \OT. U*"
Ar|'. TiHI

VII MAll

COMMENTARIUS PFLEVIUS. n. r.

De Viia a Confessario Laiiuc scripta, eademque a variis Italice reddita.

Sororum de S. Domimci,
Ordo mlution illa,
pcenitentia

sancta tamen vivendi consuelu-

n scculi illius ignorantia, velinvt

toierare debuit, i,i

<«nm malevolentin
uh anitnx tam sanctm sptrituali
fuit)

<li-

dine., cum <i><u magnus tuus Putriarclta ipsum lectiinic alijmiciiiiii se cemeret cti>fu,is ru.c ejusanntsl
instituerat, singutis in sua prwalim domo vi- ideoque ni plurimum ie se tpso loquitur in tertia perso-
BB. Colum-
ba et Osanna ventibus ; per S. Cathar\nam Senensem ad CpUeyialis na, s,,jiic ctniipelltit Senem, utpote si xagenarium cum
eoxlanex convictus formant perfectiorem adductus, lateque per tlln moreretur, sicul num. 222 indicat ; ;«..

Italix provincias diffusus, multas eqreqias Vvgines, tiiiucii, vclni cbltciscens propositi, n. prima persona
Cittlianiuc imilutrices, el msigni panitentia, miraculis loquilur; «c nominatim lolo capite (tn undum ilr

ac visionibus illustratas prolulit : quarum dutx initio iiosintm) xiii, nli apoiogiam texit eorum mirabilium,
seculi xvi denatse mundoi et nalte caio, Iwc el proximo ijitif in Beatti quidam sugillabant, vel suspecta facere
V.
meusc Sanctorum Iwnoribus coluntur,
Jiirtto, publicis nitebantur : .V quornm nonnuilis postea sic tujti snbpi r- Inlra :>on-
nb obl-
sub tiiul.i Beataruin. Anno enim jam dicli sttpenoiis sona Senis, appareat unum cumdemq iiiiiii
ul satis
ln snl ile-
sniliit rl Imjiiilitr. Mn.iiiiic iiutcm
secuh primo, in die /Jscensionis Domini, obiit, de qua ijtu iiuiivji slitin s<-
i-iilc niicto.
agere instituimus, 11. Cofuroba Reatina : quiiito vero, facit iitiiu. 2;i5, ubi agit de v<-is>i cr /,<>iui<i m vulga-
B. Osanna Mantuana, ad xvin Junii ttunmemiiriiiula. rcm tinijihitii Vita, semper persona lerlia utcns et :.<-
hoc et pro-
ximo mcnse quix illiiisiiinm animam inferri ccelo vidil, uti legi di- tulo venerandi Senis, a men in primte personte
;

cotuntur. pronomine apographum

tsitur in Viia. quam i;iii<iiim filius ejus tinritualis Mona- finiens. Scripsil auleni

c/iiii Olivelannsconscripsit, liaeteniis n nobis desidetata, •titrn quinque primos ab obitu Beatte annos : cum uum.
co tjhc<l speremns alia qnoque mulla ibidem invenienda, 78 meminerit Troijli Balioni, Episcojii Pcrnsini «:

qust iiuii inveniunlur in ea quam ipsa adkuc vivenle atiiinc oivenlis, isque defunctus sil, mensa Janttaiio

Luiiiic conscripsit Fr. Fianciscus Ferrariensis ex Or- anniMDvi Ut vero annis paticis pvius iiiceperit, iuni

iliae Przdicatorum, Confessarius ejus; et jnbenie lamen adcnpul lxm pervenit nisi posl obilum II. Osan-
Francisco Mantuse Marchione. Mediolanensibus tijpis u.v; tilijiiititis vero annis post paucula qutedam << 'em

riilijiimt, eodem quo Osanna »bm aaao, niense Novem- Capitt adltuc add iit : tum qttidt m septuogenario quam
bri. sexagenario pivpior , sed adltur. vegetus, utpote qui

i Non fuilein renicinli in lucem felicilas fuit Vitse tiiinti mdxii creatut fuerit Provincia>U Tasciot, jvtxta

ttlitts jtri- II. i

l.olumbffi, quam ejns similiter anni snonnv.llis Con- / i;nii< tn-iK at Sanctse, sicut asserit mox imoiiiuliis Al-
mifjenia lcssiirias. iic postea curalai funeiis extremseque volunta bertus Fabriin Catologo Scriptorum '/• B. Columba.
Vita n/tnc
illh scnpimn
Fr. Magister Sebastiauus Perusinus pnmo Latine 4 Absque additamentis
tis.
I ilam, el prius t llil ;<l«
demum />ro- II 1.1011-
lxui; deinde Italice forsitan quam «< en reddenda Itatice. cogitarel Fr. C:ll
Cllt c> 1/v composu.il, cupitulis
<i<« iitard
eotjue facto, Latinam \ilam, addilis ad calcem tribus Sebastianus, exemplar Ltttinum nactus Leanrler A.lber-
omnino periit, li.Ontniis l'i .i <i<r.<ii>rni«. phiribiis [ibrts editis clarus
{nsignibus articulis, auxit. Ilalica versio ;

atlcn iii cju^ nulla inventa pars sii hoc seculo, quo soli- post cixlit <<!<« insigni Laiinoopere anno hdxvi illustres

cttins aiji csi cirpium iie causa Canonixalionis apud Ordinis sui virox, eamdem Italice vertendam suscepit

Curiam Rcmunum. Scd bene quod Latiims conlextus, aiiiiii mdxx; digressiones quasdam morales ccscc<nis

isque [utiiM)auctior, ab injuriis temporum, <i rodenti- atiaque nonnullu; itaqne v&rsam oblulii adm, honorandie
Perusia
bns e.rtremt/ folia biutlis hacienus fuent Perusii conser- Mitiii [i. Hieronymie Teppolie Venel*, Ordinis S.
su&misso
Clmiv ni Muciniii; ct iiuiiii iiui.c sequenti impressam
rutiis. q/ialem originaW-er inde accepimus, transferen-
iliim iii iij/ios. Nam
cum marcida n nnino cltarta dui Bononise, edilttmquew iprrilis habemtts. Hanc impres-

sercun post hac nequirel, operse pretiiim iton existimavi sionem secuti sucit ////. tjuibus atias promptum fuit

tuiiitlli temporis m«rnm redimere transcriptione u«r>i, ipsam Lalinam Legendam Perusii legere, non soium
atitKijinpliti Ijpis scrciltirii, sed ipsiim inter Seraphinus Rasaius in Vitis Sanctorum «< Beatorum
rcstilulo
opetarum maniis peiire sivi ea fuleuiius, quod aliud Ordinis; sed elium Albertus Fabri, Prepositut S
Arclneio Kptscnpalt, Berusii C.culi.c Rcitie in rtqianeS. Petri, in Vila triparlita
autlicuticum cxemjilur, in
serrtiri iiilellltjcrem ; et R. P. Fr. Mmj. Niculitns All- ijuam sub tttulo Colombid Angelica» Innocenlia Papte itliiqiie iluo

sideus, nolnlissima famtlta Perusii nntns, Lcctonjue X coiisecruvit anlto mdcl Rumtr apnd liercdcs Corliel- cr itlo ct
cr Processi-
Theologtx jiibtlatus, qui velus MS. mihi commisit, hoc lctli tmpvessum; ei Juseph Bitlestra I.mnelnnus. in luts anno
ipsum non invitus concessent ; labori nostro parcilum Vitu Itbrts quhtque distincta, quam I) Marganlx IC:.I), ct 1052

cupiens, eliam cum ipsitts coilicis, nihilominus cito con- Sforza Prtnc.ipissx Carbonianerisi itedtcanl, imprcssam

sumendi, jaclura. Referemlx siint etiam qratix R. P. Petnuim anno mdclii. Ulerqne antem insuper vidit Pro-
Amlrex Asclepto Societatts Jestt, collegii Perusiin Re- cessunt, pro Canoim.attmte. Perusis formalnm, quatis
Cancellaria Arcliiepisco/iali servatur qui lamen
ctori, cujus uitervenlu el direstione atl manus nostras
in :

jiarum attmodum novx materix ad lustortam vitie sttg-

MS. tlecenit.
gerere poluil, post annos centttm viginli ac plnres ab
3 Eral Fr. Mng. Seba»tianus. «<m solum Theolo-
obiiu Reatte fabnratus, sicttl infra in .-Ipjiendtcc tijijm-
auctore it- gicts scientiis inslructns sed etiam malhemalicis, emjue
tius quondttm imprimis qux astrorum melilur cursm : qttotl cum Ro- rebtt : acl /noliantlam tamen anliqnie rencciitionis per-
Confessario,
manse Cunx eum susjiectum facerel, ne qu.e divinitui severanttatn. et casum ob Urbam VIII decrctis excep-

edocta Beata dicebatur futurn prienuntiure, suggercnte tum, valile prafutt.

ex sua sctentin ijiso Itumanitus forsitan dtscerel [tanta fi Luet enim Pius Papa V (sicul in Dedicatorin 2
parlis
 : ;
,

150* DE B. CoLUMBA REATINA.

partit AWirlus Fahrianno mdlxxi permise- testalur) Majoricte amw mdcxvii. dedit Vilas iuoiecim Sancia-
CTOBI D r rum
l
rit, ut infra Missaro posset coraniemorari, lampades sui Ordinis catlem tinana, quarum penultima est
culllis J'rolta-
ad sepulcrum accendi. imagines exponi cum aureo- 1'iia 11. i'olurobae accepla c.c Seraphino Razzio, nec
lusaPtoi,
lis, splendoribas, labellis votivis, alioque omni pu- noii cx Thoma Bouo lomo I tle Signis Ecclesix lib. 12
blics venerationis cultu: supervenientibus tamen cap, 23. Sed Itic ab ipso et atiis solum videlur ad
Urbani VIII Constitutiooibus anni mi>cxx\ pro- . pompam citari: breve enim paucarum linearum elogium
bauduin denuo fuit jus legitimi cultus et in icra ; Columl/x, quatl Itabet ex fult' itntiis Lcuntlri Alberti,

ab Vrbano *
R iium Congregatione examinatum, anno Mncxxvn
i

assumpto istieargumento abunde quidem sufjlcit; ad

eonftrmattu conflrmari meruit, stante scientia longissimi-tem- Itistoriam tanten nan fttcit magis, ijitain quod upud
poris. Piitnnm Processum fierijusserat Cardinalis de Stephaiitim Satnpaijum, tit Stcinmate Oriltnts Prsdi-
Torres, tunc Perusinus Episcopus. Hesumpta deinde catorum,iihiillitstresOitlintshiijuspersoiixeiiiiinerttn(tti
causa fuitanno hdcxlvii, summalimque exlraclt Arli- in Calalogosacrarum firginum secundiaciertiiOrdinis,
nili Hiiiir.t' probandi, quos ad caltem Vitxdabimus. De quse s mctitate vel miraculis claruerunt, solo iiimtiiii 1

hoc ultimo Processn, idem qui de primo meminit, At- tenus invenialnr, B. Soror Columba de Riete. Pluris
bertus Fabri agere videtur, in prtefatione ad Lectorem, faciendum videtur, utpotetotius Ordinis auctorilate su-
ubiait, scribere se impellentibus precibus Mag. Lu- bnixum, quodpost Regulam ct Constitutiones impressas
dovici Allegrini de Perusia, Dominicani, Provincialis Romx anno HCCXV. Indiculus Beatorum hsec linbeat :
Aprutini, et magnse religiositatis viri, qui Processus Soror Columba, purissimis moribus Virgo, et mira-
de vita fabricari lecit el Beatificationi initium de- culorum glona lnclita, Perusii floruit cujus Vitam :

dit, obieratque recens Neapolicum opinione sancti- Ambrosins Taegius Mediolanensis accurate conscri-
tatis. psit. Scil htec nlia non est, quam Viltt primigenia,
G Ail Auctores prsediclos accessil ienique 1). Csesar Protogo et digressionibus nonnullis tritncala.
3 Vita lla-
llca m Blanchi,
Confessarius
ile Monte S.
KR. MonacbarumS.
Joannis Provinciro Sabinae,
Catharinse ReaUe,
iii I ita Itulica MSS. ex prioribus collecta, nttjite ad
VITA
nos missa per H. P. Petrum Possinum S. J. llanc Auctore Sebastinno Perusino, Coufess;uio
aliasqueimpressas tres cum Latina velusliorisicconluli,
Beatse, Ordinis Praedicatorum, sacrae
ui denique uiinl alicujus momenti prselermissum putem,
quod saltem in Annotationibus non indicetur : ita ut
Tlieoloiiiie Magistro,
dicere possim, ex nostra parte prsetermissum nihii, ad
augendam iUustrandamqueBeatee hujus notiliam acve- Ex veteriejusdem omnino temporis MSS. Co-
mrationem. Quod si recenliora queeiam supervenerint dice,commodato per P. Mag. Nicolaum
miracula, dignaa posteris inperpetuum commemorari, Ansklei Perusinum.
eaque transmittantur ; si quid item oirca corporis aut
sepulcri tnliiim, vel celebritatem festi quotannis reno- PROOEMIUM.
vandi accesserit, locum habebit in jam deslmato primi
semestris Supplemento, Nescio an eodem facere possit Vfeata Columba, ile Pcpnitentia S. Dominici, cla-
atta scrlpta Nic lai Alexii Perusini Columbeis, ab Alberto Fubri puit ircn annos Domini quingentos supra mille
< :
Promitllt
herolco car
seepius allegata, •/ heroico metro lil/ris aliquot descripta cujus snIuberriiiKim liistoriam, fideliter collectam, auctor exi-
mine.
ttnic tiiniitm bdlxxxiu, quo Auctor Perusii obiit, In- dicatam statui venei'abi]ibus in Christo Jesu Soro- viiam fli-
storiam.
quisitor lixreticse pravitalii magni vir nominis,
ei ribus, ejusdem Ordinis religiosis piisque personis :

Scripsitfctc, ttt in Jtlnn.io Perusinorum noster Au- in qua, per me licet im:pte adducta, maxiinarum
gustmus Oldoinus testatur, versu heroico Vitas San- virtutum illius refulgent exempla. Etsi procul dubio,
ctorum ac lieatorumsui Ordinis, qui usijue ad an- velut lapis sumptuosus autpretiosa margarita, auro
num bdlxxvii ab
hac vita discesserant, inter quas sapientia? involvi debuerit, et argento eloquentia;
esl iUa B.Columbse Reatinaa cci,r,i ejus opera Car- : at coiupendiose explor;itam haberi par erat, apud
mine el prosa, at laudes ab excusata Cardinalitia quee illos praeeipue qui iiores cdligunt sine frondibus.
offerebalur dignitate, videri m dicto Atltenxo possunt Verumtamen non dicacitate aut meudicatis verbulis,
hic suffecerit indicasse,
ipsum quoque Ordmis Prtedi- sed simplici narratione eam redegi, intextam cura
catorum fuisse. Quia autem primus est post Fr. Seba- quadam instructione morali. Quorumcumque enim, F
stianum de Angelis {sic enim ab Alberto is cognomi- etiarn fragrantium olerum varietas, m oleo linita, instructio-
tiilius Wt)"
natur) et eoiem quo Sancta obiit seculo,dignafortassis sale acetoque condita fuerit; sumitur avidius; et
ralibus con-
videbitur, si nobis communicetur, quie lucem videat pn- nuda quaaque attentius intuemur, si fuerint velata ditam,
Idtititii, utl ijttim, istnis
niiiiii auctoris opera hactenus bombieino. Optavi ef invocavi utinara datus fuerit ;

potueruntpervenire. raihi sensus Ex couatu operatus sum quisque

! :

i Silvanus Rattius, m opere Italico ie Sanctis mu- pro arbitrio sibieligat quod delectat :secus, si e\ in-
\ iirim nm lieribns, contentus fuil eo compeniio quoi prsenominatus dustria mentitus quis, aut livorestomachatuseavilla-
vartla Hn- Seraphim s Rataiusjamonle eiiderat, ct ex eoaliisque Etenim sa^pe nonnulli aliommpneconiis
ret. tristan-
iii"' eoni-
recentioribus Dominicut Marchesius novam Vn,tm tur, suamque ignorantiam palliant detractione. Vivit
pendta,
it.wfereniam Sacro Diario Dominicano, nuper Jesus Christus, per me dicta, vera cen-ui, et qua^-
Vi i.i Iilrtu cumque
i
'
ii .
'.omis. fecisse creiiiarim Ja- diligenti esaminatione pensavi : primi nam-
tfas, "' opusi " .
cim Sanctis Ordinis, que Confessoris praefataa Virginis, Fr. Jacobi Ti- asv scnOcn-
nuodm . .7. rii ,
S.Maria Oallice .!. eti 'i Qovissimi, Magistri Mi dittit ii >• r-

lieribus, is n latione pr< bavi [plei isq ta tclentla.

...'. ni antiquiorem no itia: to- i

I .
lorum Magistrorura Con-
ontentut nomi- veutus Reatini ; ceteravidi. Ceterum ibi in scriptis
1
• .«' Ai- a palam protuli, ubi oranes, nemine dempto, fortia
turusa pericula sua3 eximise virtutis el gratia: fueranl qua-
in Legenda : ndrica Tertiariarum, videntur tuordecim annisexperl i : expertamque b credo supra
notiiitiiu habuisse Fr. \tag. Sebastiam Perusini, omnes Viigiues. I-ateor narrantera rae c diuiinu-
tt etoaia. Leandro certe antiquiorem nullumnommant. Pradictis lum, eo quod probitatem Virginis circumscribere
aild, P.M. /'. Antonium it U\ Penha, qui post Vitam aut excellentiara attingere nec scivi nec potui. Eara
S. Calltarinx Sencnsis, Ilispantce rcdilitam edUamque denique sic digestam sexaginta tribus Capitulis di-
stuixi
 DIE VIGESIMA MAJI 15»
A stinxi. Huic numero forte alludit Virginis eulogiura De qiiibusdammnchinantibusinfamiamB. Columba?.
d,quo praedixit Facies tnihi annuum ex rosis ser- D
;
De quibusclam impugnationibus contra B. Colum- xxxi
tum et coronam in quo penitus numero consi-
:
bam. xxxu
stit perfectus nuraerus annorum vitae S. Marite De secreta investigatione vitte 1). Colnmbte. XXMll
Virginis. De adventu Alexandri Papte VI Perusiam, et quo- XXXIV
modo de sanctitate B. Columboe fuerit informatus.
ANNOTATA. De eodem per divcrsos Praelatos.
De quibusdam qui detrahere mtebanturB.Columb». XXX\|
a Palam protuli nude rem narravi. XXXVI
Ul esl, ««(/ins De quibusdam philosophicis difflcnltatibus in B, C i-
XXXVII
scilicet testis auctoritate addita.
himbam.
b Expcrtam, irlesl, probatam, tenlalam. I>e paptu et cxcessu B. Columbffl supra sacros Theo-
c Diminutum hic htisi fallor) significat pusillani-
meni factum. De plurimis miraculis raeritis B. Columbas. XXXYS
d Eulngium s.rpe etiam infra recunil, ad stgnifi- De insultii diaboli contia B. Colurabam. XL
candiim Praodictionem. Nunc ut liberum nobis sit no- De pluribus miraculis et revelationibus B. Columbte. xli
vam Capitum divisioiiem nostroque operi congruam in- De responsione B. C lumbse in stigmatibus Sororis
ducere, areipe veteris
xm
tlivisiottis ortlinem, id est titttlos Luciae, ac de praetextu quorumdam infirmorum.
seu argumenla Capitulornm stttguloritm, prout conlex- De quibusdara prophetiis B. Columbaa et miraculis XI.1II
tui, aliena manti Iranscripto, poslea fuerimtinterposita. De quibusdam monimentis et tneritis B. Columbaa XLIX
cltaraclere diverso et atramento dtlittiore , non tamen De patrocinioet revelatioiiibus B. Columbse pro ci xi.v
mtillo minus antiquis : qua ettant ralwne conligit ut Ca- vimte Perusina.
pitulum lxiv maneret sine argumento, quod verbis no- De eodem.
XI.V1
siris supplevimus. Idtm auiem qni tlicta argumenta De veritate vitae B. Columbm suh compendio. XI.Ul
conscripsil, verosimiliter ipsemet Auctor, scripturnm De scrutinio praecedentis Capituli in Romana Curia XLVI11

attetiam relegens, nonnttlln subinde correxit. qnrrrlam et de novo insultu daemonis cnutra eam. E
eliam in margine addidil vel explicationii eausa. rel Dc patieutia B. Coluinhfe in quibusdam adversitati- XI.IX

supplendo conterlni; cui Itre sno toco inserimtts, illa bus.

annotamus ad calcem
SYLLABUS CAPITULORUM.
ctijusque Capiiis. De ejusdem tolcrantia in ejusmodi adversis.
De mirabili figura et icona B. Columbse et quibus-
dam moralihus interpretationibus.
De quadam alia meditatione morali ejusdcm.
I.U
De provisione novi Confessoris B. Colmnbae.

1
D 1

origine et ortu B. Columbte.

De baptismate et nomine B. Columb<e.
De
De
revelatione felicis obitus B. Columbae.
ultima aegritudine B. Columbse.
l.lll

LIV
l.V
II

m De etymologia nominis et proprietatibus rei. De eadem et sua quadam exhurtatione ad Virgines. LVl
IV De interpretatione praedictorum. De quibusdam visionibus B. Columbae ante suum LVIl

V
De infantia B. Columbae. obitum.
VI Pe pueritia B. Columbae. De felici obitn B. Columbae. LVIll

VII De operibus pietatis et misericordiae ejus. De eodem. LIX

Ylll
De insidiis diaboli contra innocentiam ejusdem. De luncralibus B. Columbae. LX
IX De insultu paivntum ut eam tntptui traderent. LXl
De sepultura corporis et titulo B. Columbae.
X De conattt parentum pro sponsalitiis ejusdem. De quibusdam revelatiunihus signis sanctitatis
I.XIl
et
XI De nece asserti sponsi B. Columbae. B. Columba;.
LXUl
XII De quibusdam insultibus diaboli adversus eam. De signis sanctitatis B. Columbn?.
XIII De atigmento rigoris et pcenitentiae ejusdem. Aliud signum de cauipanaColumbae.
XIV De quibusdam visionibus... ejusdem. Aliud notabile signumde Coliiinba duce.
XV De fervore et extasi ejusdem. Aliud signum de approbatione pra>sentis nperis
XVI De revelatione cujusdam Episcopi Hispani de B.
'
Columba.
XVII De insidiis diaboli propter sacram Communionem et
EXORDIUM.
miraculis.
XVIU De mirabili Cummunione B. Cohnnbae et mentali Oiimmus ipse reparator orbis, Deus et hnmo Jesus
Chrhtru
peregrinatione Terras-sanctae. Christus, non incola Paradisi, sed Dominus, capite
Bccltstan
XIX De susceptione habitus de Pcenitentia B. Columbte. inclinato cruce dormivit, ut, inde ei formaretur sptmsam suam
in
XX
De quodam miraculoso peregrino, et de quadam conjux, per id quod de latere dormientis effluxit ;

imagine Crucifixi, et de insultu daemonis. sicut scriptum est, Lancea latus ejus aperuit, et Joa. 19, 34
XXI
De accessu et reditu B. Columba: ad S. Mariam de continuo exivit sanguis et an.ua; ut illic quodam-
Quercu, et de quibusdam miraculis. modo vitse ostium panderetur, uude Sacramenta
xxu
xxiu De pluribus miraculis meritis B. Columbae. Ecclesiae manaverunt, sine quibus ad vitam quas vera
De quadam mirabili visione ante discessum ejus de vita est tinii intratur. Peridem [qund] Noe, qui in-
Reate, et de quibusdam portentis. terpretatur « Quiescens, in latere arcaeustium facere o
XXIV
De discessu B. Celumbae de Reate, et de illius pro- jussus est, quo intrarent animalia, qusB non erant
bitate in multis periculis. diluvio peritura ;
jam prolecto figurabatur Christi
XXV
De interpretatione praecedentium visionum. sponsa, quando priraa mulier facta est de latere viri slcut jVoe
XXVI
De accessu B. Columbse ad civitatem Fulginii et dormientis. Et quemadmodum Noe arcam de lignis arcamadt-
quihusdam siguis. iiuputribihhus et la-vigatis, ila Dominus .lesus Chri-
XXVll De accessu B. Columbae ad Perusiam. stus Ecclesiam, de victuris m sempiternum hnmini-
XXVIll
De retentione B. ColumbaB a populo Perusino, et bus [fabricatamj a superfluitatibus vitiorum abster-
impugnatione Fratrum. sit,stahih vita quadratis ad omneopus bonum con-
XXIX De quodam celebri miraculo, et ejus sancta Profes- struxit, etbitumine caritatis undiqueinunxitet hniit,
sione. interiusquantum ad afiectnm, exterius quo ad ope-
XXX De quibusdam tentnntibus auferre B. Colutnbara, et rationem; sicut scriptum est, Arcam de lignis Setlmn
demiraculo saeva 1
pestis. compmges, b et deaurabis eam auro mundissimo b

intus
 w
intus et foris. Ostium c iuferius fides est, per i|iuim
VITA B. COLUMB.-E REATIN.E.
rum Ecclesiam, ad decorem specialiier Sororum de D
totius Urdinis Praedi- ci<tue simiiis
intratur: fenestra babetur superias, per quara re- Poenitentia S. Dominici, ac
lucet. Habel Ecclesia ccenacula, mansiuncu catorum. Einisit specialiter ad te, o feli\ Perusia, b. coiumba"
tristega, diversas «delieet statuum distinctiones, I!. Columbam animal rationale, in speciale patroci-

dignitates, relig '' s el collegiai Joannis mv, In niiiinad eruditionem quia cum non invenisset ubi :

Patris mei mansiones multae sunt. Cuncta requiesceret perejus, ad arcam reversa est; e^pres-
animalium genera includuntur in arca, quando ex se demonstrans, Ecclesiasticos viros nei|uaquani re-

omnibus gentibuset nationibua et populis congre- quiescere pede affectiouis iudeliciis mundanis, ncque
gatur Ecclesia; et, sicnt in disco Petri, munda ibi Sanctis in lioc mundo requiem fuisse promissam,
e( immunda sunt animalia sursum tamen volatilia, ; Micheaa v, Surgite et ite, quia non habetis hic re-

spiritualet scilicet et contemplativi : etesca univer- quiem ; ad secreta scilicel conscientisa, per compun-
sorum in ea, in omni verbo quod procedit de ore ctionem ad aaterna, per contemplationem et affe-
;

n i. i. ,
nferiu esl arca], quia multi aunt vocati ctuni ac perassiduam orationem etaaternus Spon- :

in militante ; sursum Btriota, pauci vero electi in e tdit manum suam, per liberationem ac
triumphante [Ecclesia]. Consummatur in cubito, protectionem et apprehensam per redemptionem,
;

r/n.i ilnm ftr- diluvio intulit inarcara sanctificationis, ac per suam veri-
idestin Christo perficilur ; et [quaa] si in
i iii tvper
fttftitis litlittltt-
tentationum praesentis vitsa fluctuat, tandem in ultis- tatem in aaternam requiem, sicut scriptum
Ihec est,

tnliliitn. simis quietatur, sicut scriptum est, Fundamenta requics mea

in seculum seculi.
P il B6, I
ntibus sanetis. Eranl igitur aquaa super [g tur Columbas nostraa ortura mirabilem, adtni- cujusvita
ejus in
sc " bUwr -

universam terram, id est tribulationes, quibus Ec- randumque viLe progressum et sanctimoniam, nec
cle i
i
Christi ag tal atur, sii u! si riptum est, Intra- noii et felicissimum finera enarraturus excusatione ;

veruntaquaa usquead animam meam. E1 Noe qui- praarnissa insufficientiaa meas, delatum inihi onus

dem per apertam fenei ram emisit Columbam quaa I

: libenti ariimo suscepi, fideli execu ione prosequen-

i-inn sil a\ s munda, e1 notj invenisset ubi requiesi e duni, quantum indulserif ipse Dominus Jesus Cbri
rel pes ejus, nisi forte fosteritia cadavera quaa tan- stus, qui ctirii Patre et"'Spiritu sancto regnat Deus k
ger i
ii" 1 -
bat, ad arcam feversa es1 quara appre- ;
in secula. Ainen.
hensammanu in arcam intulit. Etexpectatis diebus
Beptem iterum emi sa venil ad vesperam. portarfs ANNOTATA.
ramum virentis olivaa in ore uo Olivaquidem, lucis
llllllllt II fll
slra, laborum dolorumque solamen, et mi- a Jit.rta Itvc etym'on, Genese-os 4 v. 20, uhi vulgata
Cltrlsttt* tjtit-
sericordiam significal Et aperta per Dominum Je- habet, Iste consolabitur rios ab operibus etlaboribus
litfttl Slinlll, ttt

ftoe colttm- suin Christumjanua Sacramentorum ai Baptismatis, manuum nostrarum, Septuaginta uertunt, t$t.a>ja.na.\iati

apertum est ccelum et descendil Spiritus sanctus radi. requiescere nos faciet.

corporali specie sicut columba in ipsam. Columba b Locum lntttc, tle Arca faderis Mt>><ticti, udaptat

namque, mansuetum animal, amicale et gregale, rc- auctor Jrttv Noeticx.

c iliationem ad Deura significat et remissionem c MS. Nostrum, uhi legendum Ostium ; sic paulo

peccatorum qusa expulso teterrimo aliie, id est :

superius in terris, loco os'erius : et infra iiianus legi-

corvo infernali, commuriem ofbis tranquilhtalem tur uht legendum ett ranium : i/iia- aliaque deinceps

annuntiat, el ramo refectionis ac luminis Iiberatio- uitii observata tacitus corrigam; guodsemel liicmonuis-
ncni nobis ostendit el ecclesiasticam unitatem : se sufftcti, rarius tamen usu veniet: quia Vitum ipsam,
ideoque Sancti, simplicitate gaudentes, ramum pacis ut supra dtxit, corrigendam relegit Auctort non vero
in ore portant : quia, teste S.Augustino, Cognoscat Procemium ei Exordium, utpote post tolam vitattt tvo.n~

unusquisque, si liabeal Spiritum sanctum, simpli- scriptam adjuncta, diversa manu; unde cum illiseiiam

ceiu se esse debere sicut columbam, el habere cum tiiitt inrijut numerus paginarum, sed cum primo Capite
fratribus veram pacem, quam significant oscula co- notatur pag. 1.

lurabarum. I Isculantur e1 corvi, sed laniant ; a la- tl Petrus Diaconus super caput scrtbentis Gregorii
niatu innocens esl nostra columba : nam corvi de frequentius sthi conspectum Spiritum sanctum in specie

mi rte pascuntur, columba de frugibus terraa vivit irlunih.t testatus esl, ct testimonii fidem sttbita morle p
Si etiam gemunt columbaa in umore, nolite mira- confirmavit, ut legitur 12 Marlii, tn Vita per Joan-
ri ; columbte specie voluit demonstrari Spiri-
quia in nctn Dhtctmum scnpta lih. k niim. 1iD.
tussanctus, qui gemere nos facrt; unde non debuit e Ynlc qux Cangius habet m Glossario, ad vethum.

humilitas flgurari nisi per avem simplicem n ge- Ampulla Remensis ct Tcticuiii tractatum de eadcm,
iiirui El unde debuil demonstrari Spiritus san- dequa nobis agcttdum ctit I OctobrU ud VitamS. irr—
ouomotln iti
ctus, unitatem quamdam designans, nisi per colum- mitjii, cujus mentis id adscribendum, si verum est, ut
nonnutlis,
Sanclis rlsiUll baml m pacatsa EcclesitB diceretur, lina est colum- esse passim Gallici scfiplores tcnent.
sprcle ea ba mea. Emiserat procerto DominusJesuscoIumbam f Simiha habes in Vita S. Catharinaa Senensis par-
ttfjptiiitit,
ad beatissimum illuni maximum Pontificem d Gre- tc I »111». 116: extant autem S. Martyris Catharinaa
tl
gorium Romanum, et multa nobis sacra mysteria Legendx fabulosx, in quibus illu fingitur Constaniini
su.i luce revelavit : emiserat et iHustrissimis Regi- primi, id esl Conslanlii Chiori, neptia ex filio Costo,

bus Francisa columbam, oleum in ampulla e qusa qncm cujusdam Regis dc finibus Grzcorum
is e.r fitta

rostro desuper delatum deferret, quo inunctus est grnuerii, adultumque miserit ad regnufn maternum avo
Cbrisiiiinissimus Clodovaaus, ei reliqui omnes post mortiio tcnciidtiiii; sed kactenus nonreperi, qui Costum
1'iun, liberatoriam protectionem ostentlens in regiam istutn faceret Begem Cypri; imo Legenda recentior re-

majestatem : emiserat de ccelo candidam columbam gnuin iltius pottlt in fitiibus Armenix, ipsiquedesponsam

Lllustrissimai Reginaa Cypri / Catharinaa Christi fittsse fingil filiam cujusdam magni Principis, qm m-
Martyri, quse eam vo- ccelesti refectiooe fefoveret : fra sEgypium multum habebat terras, cx quihus Alc-
caveral DominusJesus sacram Virginem g Schola- xandriam, velut malris sux dotcttt, Cathdrina iciiuccil.
sticam, testeS. Benedicioi in columbae specie coalos Aliaiu itiliilo vcriurrm Lcacndam luc auctor invenerit,

penetrantem : vocaverat et Columbam h Virginem ubi eittim istud dc columba legerit: Mtntm cst porro

et Martyrera Seuonis. Seil novissime diebus istis, guod ea transcnbere Bulcstra voluerit lioc culliori sectt-
nos 1
1 1
bbi i finisii Dominus Jesus columbam ratioria- lo, prwris enim secutl stmpltciluti facilius itjttoscitur,

lem, lemplum pietatis ac innocentis, ac totius ri- i/uod lalta credidit, xqitc ac Meluphrasti, qili dtssimu-

goris et pcenitentiaa, ad universam per orbem terfa- lulis Constanlini el Cosli nominibns, Catliarinam Ma-
xcnlio
 ;;

DIE VIGESIMA MAJI. mr

xentio solnm facit dicere quod filia sit Regis ijiii ipsum 3 Baptisrna sacratissimum fldei mater [est] et
prsecessit: iolendum vero est de tarn celebri novm sanctorum oranium Sacramentorum janua, et regni \ SF.6\Sr.
niinc srcufe Snnctn, haberi ex antiqmlate qudd COMFF.SS.
nihil Dei atque paradisi. Pnoeul dubio,sieutJesu Christo
K\ MS.
tuto credatur. bapti/.ato Spiritussanctus in specie Columbte risl cap. ii

g Vidr ad 10 Frbrunni rem rcliitam ex lil>. 2 Ditt- . biliter apparuit omnibus rite baptizatis nove- propter
; sic
logorumS. Orrijoni rap. 34. riiuus ejusdem Spinlus sancti gratiam divinitus quam in bap-
tismo dicta
h S. Columba, Virgo Marlijr Scnonciisis, colitur mimstrari indeccelibesremisciinur peradopti
; iu
A nacla,
30 Decembris. filii Dei, coheredes Jesu Christi ct a'ternaj vitae.
CAPUT I. Hoc signanter non sine mysterio dixi. Post triduum
illaipsa Barbara, cum decenti honestarum mulierum
Mirabilis Columbx ortus, infanlia, pueritia, comitatu, juxta patriaro consuetudinem piam, infan-
pwnilcntix sludium xlate majus. tulam portarit ad fontem sacraj regeneratiouis, qui
in ipsa Cathedrali ecelesia egregio cultu veneratur :

JVt in Sabinis sub Apenninis montibus, in ama;na candelam illara albam deferunl et oblataones templi.
cap.' l conralle ad Austriiin. et quasi totius Italiai unibili- De nomine el titulo patrera sciscitantur cum Patre
:

a cus, clara ciritas a Reate fontibus admodum

; irri- et cum Sacerdote patrino discutiunt; tandera An-
Reate celebri postea propter
urbe in Satti-
guaetamne, campis fertilis et aprica collibus. Ibi gelellam dioi concludunt et noininant, propter An- advolantem
nis, sacratissimae Virginis et Martyris S. Barbara? i cor- gelos qui in ortu illius apparuerant. Sed duin poat cotitmbam (?o-
b pus summa reneratione in Cathedrali ecclesia dici- sacros exorcismos sauctum fontem petissent, et
luinba noml-
tur;
tur requiescere. Ibidem oanonizatus fuit S. Domi- calebrationi actu astarent ; uuaalhacoluniba fontem
nicus a Gregorio IX, relatusque Catalogo Sancto-
c ipsuin sacratissiinum ter circumvolat, ut supra
rum. Inde, ex honesta familia Christianissimisqua caput ipsius bensdictse «.ngelellse maneret, et ori
parentibus, renerabilis Virgo B. Coiumba, de poani- ejus rustruni figeret. stupentibus cuuctis prsB admi-
tentii B. Dominici Ordinis Prsedicatorum, originem ratione et gaudio. Expeditis omnibus columba alta
nnno 1407 duxit. Annis siquidem Domini mille quadringentis rcpetiit, nec amplius apparuit-. Pise mulieres ipsis
2 Februarii
sexaginta septem, in die Puriflcationis beatissimse redeuntibus obviant. Facti fama rulat. ut Angohd-
nala
matris Dei Maria; in orepusoulo matiitino
,
tune | lam intuercntiir instattt. Venerabilis Barbara osten-
enim et lucis rutilans aurora consurgit) pater, An- debat oam. dicens Videte, apparet una columba,
;

gelus Antonius dictus d, ex sua uxore Joanna, pie columba. Continuatis sio vocibus, piae ejus genitrici

etjuste sanctis operibus insistente, hanc ipsam eofestivius eam assignant, quo majorera apud Deura
olarissimam filiarn munificentia Dei assec.utus est. gratiam invenisse crednnt. Voluraus, inquiunt. ut.

innocentiae specimen et exemplar poenitontiss. Quam et Columba voeetur, quoniam et siuc felle erit. Sic

pia ejus mater Joanna quindennis enixa est neque : hujus liomiuis vocatum prseaagum vulgariter. fir-
pnefueruntei uteri molestiie, primo prtngnantibus mant: quod dcmum mutari nuti potuit, hcet pateret
non stnc prx
consuetae, qnin potius agilitas et robur. Illi quoque mater pro primo nomiiie diljgentius institissent
sagttsfuturx ;

sanctitatls, prognosticumfuit horror paniset carnium; fuerunt- ut videlicet per lnisericordiam Dei beqedicta puella
que ei trimestris ante partum cibus et potus, olera, Angelicos mores ac coluinbiiios ritus ex ninniiie seu
acetum et botrus agrestis, quae infantularo pareret, titulo pariter ostentaret, sociamque se esse Angelo-
summa austeritate victus et abstinentia maceran- rum vocatu ipso pra-dicaret. Aucloiitale quidem

dam. coustat apud sacras litteras, nomina nunnuliis divi-

2 Ortaestigitur beata inlautula non sine miran- nitus.a principio nativitatisiiiiponi, ad designaiidaiu
konoratur dis signis et portentis: nam hsec a fide dignis ac- gratiam quaiu conscquentur.
Angelica ap- 4 Aggrediainur obsecro paululuin,
cepinius efficaci testimonio. Profecto Barbara quai- et naturalium
pantione,
dam, hmiesta ac tiniorata mulier indigena, cum ex pbilosopborum de aniiiialibiis historias colligamus,

more obstetricaret in pariu; subito quasi a rocante qurede coluuiba concliidunt : nalu sine dubio "ipiri-

coacta, inlantulam inculiatn iu pavimento dimisit, tualis vit.i- veatigia profltentur e. Profecto < •

t/>ui/l nlhitis
et properavit ad fenestram; sed et quredam alite sunt -ociales et niaiisuet.e, quodque felle carcant,
certo fuluro'

cum Et ecce vident iu via currum per se ro-

ea. nec rostro kcdunt alte in cavernis petrarum nidi- rum
; prtsaqio,

tantem, et supra paratum currum juvenes pulcher- ficant, juxta fluenta rnaneut, potantes nou resupi- F

rimos atque decoros. chorizantes in rotundum, fe- nant, in cinere confricantur, et se iu aquisabltiunt
sto.-que saltus ducentes (erant enim, ut creditur, morticina ornnino vitant, sed puriori grano vivunl
AngehDei) eterat i.imedio eorum statua, qmeappa- pro cantu gemitum redduut, gregatim volant, pug-
rebat quasi oerea : qui inhibuerunt mulienbus, nant elevalis pennis; alis se defendunt, aiienos pul-
Nou tangatis, quousque discediraus. Et vident au- los iiutriuni. eriaiitem coluiiibain sibi aggregant,

reum circulum, a tribus Angelicisjuvenibus susten- diversitateui accipitrurn et iusidias cognoscunt, et

tatum, quu erant septeni faculae accensse, statua-

in ali eis divcrsimode caveut. Aliquando sola sedet
que stabat in medio. Denique mulieres, qiue visionem coioresque varios circa oollum admirana, alarum
mtuebaiitur, nimio slupore peilerriue, piain iiitan- plausu rostroque plumcculas fulcit, etin regimen

tulam coutingere non audebant. Post lioraiu, cum volatus iuiiiptiorisque cultus pcnnas disponit. Nam
viMu cessasset, redit obstetrix ad illam, qute bniin et columbam dicunt, eo quud eorutn colla ad smgu-

nec simplex mater, cum las conversiuiies colores muteiit. Arbureui quoque^
iuida iiumquani fleverat ;

percclixiou incolere, c|iis fructu retici, uinbra re-

hoc de consuetudine opinaretur, aliquid dicebat.
Barbarase excusai, p»osequitnr ex more, illamque quiescere, rauiis pnitegi. dicuut et a crudeli draco-
ne tueri istiusmodi physici de columba docent.
reassignat genitnci, dicens: Joanna, ha:c crit una :

fili, benedicta; tutamque nsionis seriem congauden- Mem etianr nonmdli g Sarrctor'urn in Canticis can-
tes expouunt. Alterum fuit : ParochialiS Sacerdos ticnium replicant quibus deuique uti liceat oppor-
;

ipsa die plebi suse ciindelasberiedictas. juxta ritum, tune locis cungruis in hac nostra: n.irratiuiiis serie,
circuineiindo : per domos distribuit: oinnibus de ad exprinieudum ipsius beatie V ;
rginis Culuiubie

usu.ili cera catidelas donat, tamen inatri ejus

pia: dona, virtutes. et merita; subinfero hicetparabo-
de cera dealbala pnebet : quam quidem cum admi- lain, quae solutionem facit prascedentis mysterii. quam r/itod

ratione suscepit(ei enim inconsueta erat) ac pro Fertur nempe de clarissimo Ambrosiu, quod cum infanti
Ambrosio
sacro baptismate ejus reserrarit, utpuritas puritati infaus in area praitorii dormiret aperto ore, subito advalarint
examen apum adveniens faciem ejus atque ora com- apes ;
congrueret.
20" plcvent,
Majt T. r
 , ;; ! ; :

isr VITA B. COLUMByE REATIN.-E.

pleverit, ita ut ingrediendi egrediendique in os regem Christura. Nimirum dum ex raore A- lavare-
tur in pelvi, fuisset aut ferri, horrebat om-
A. SEBA8T. frequentarent vices quod videns pater, ne abigerent
:
si a?ris
COHFF.SS.
ancilla;, prohibuit, ac quo fine illud miraculum nino, manibus pedibusque reluctando: in ligneo
EX US. dormitabat; quasi
clauderetur expectabat. At illae aliquaindiu evolan- vero distendebat se ac patieuter
tes, in tantam altitudinem sublevatae sunt, ut bu- jam suum Redemptorem recognosceret, qui statim

manis ooulis minime viderentur. Quo profecto ter- natus, nou in stratu regio, sed in foeni praesepio

riius pater, ait ; Si vixcrit infantulus iste, aliquid collocatur; atque in ligno extensus dormivit in po-

magni erit. Siout igitur examen illud apum totius ce, et victor resurgens rcgnat Deus, una cura Pa- scd qutescit
in ligneo
naturm florum ac sanctorum Doctorum generabat tre et Spiritu sancto; qui media finem optimum t

favos, qui ccelestia dona annuntiarent, et mentes consequendi suis coheredibus semper elargitur, ae
hominum do terris ad ccclum erigerent; sic et co- mirabiliter subministrat. Ideo quidem Columba me-
lumba eircumvolane, regenerationis foutem, cari- tallica vitat.quiaet paupertatis clarissimum Patrem

dona. ac salutaria monita iinpnrait

tatis et pacis sectalura erat S. Dominicum. Sed et quod super
et gratiam verbi eonsolationis et spiritualis dulcedi- stratas tabulas collisa meinbra modico somno sera-

I'sal. M, .1 nis, panis coeli Sacramento nutriendam significat, per repausaret, catina lignea prsemonstrant : nam
et aqua vit», sicut scriptum est, Dilfus.t est gratia super tabulas tanttimmodo usque ad ipsitts felicissi feria 6
lantum scmel
in labiis tuis, propterea bcncdixit te Deus in aeter- mum obituin dormitare consuevit. Nec inui et su-
lac sugil
nuin. premaeabstinentiaerigorem in cunis existens inchoa-
cop. IV B Siste deprecor, et ante posita ruminemus, ac bat. Profecto sexta feria tantum sentel et circa

demum exorsa prosequainus animalia quippe Dei ;

meridiem ubera sugebat : non sine amaritudine piaj

ruminant et tindunt ungulas. Quidnam visiones illa matris, quasi pateretur aliquid mali, quia tenere
Expltcat portenduntl Currus ( ut arbitror rotans perviam, )
diligebat eam. Non quidem erat vagitibus infesta,
auclor my- tnvcnitur sxpc
transeuntis ac mortalis vita; fluxum indicat, qui seu ejulatu clamosa, aut importuna mammis: sed
extra cunas
stcrium vist
per fcncstram dum orbitas replioat, tempora mensurat. Fenestra quieta et dulcis, Angelica amconitate fragrabat, ac /uimi nuda:
currus Ange- domus, de qua intuentur transeuntes. praesentes per nmnia mansueta secundabat. Verum ssepius E
(lcl,
dies nostri sunt, quibus olementissimus ipse Deus cum fasciis ex more ligatam dimisisset in cunis,
B quodamraodo nudam dormientem reperie-
per suam misericordiam de aeternis nos admonet mirabiliter
atque in hac beata Virgine salubriter consolatur et bat huiiii multaque alia pietatis indicia. illa aeta-
:

te stupenda, contingunt. Nempejamtriennis, utlecti trtmula

erudit.Festivant et congaudent Ccelites, etinquiunt:
incjrit dure
Non tangatis quousiiue discedimus ; simile est molliticm vitaret. clam, ne matcr adverteret, ligno-
cubare
huic, Ncminem per viam salutaveritis, et, Post vi- rum frusta substernebat, et spinas aliquando, supra
ctoriam lauda ducem, et navemeum pervenerit ad quas cubaret, tam in propria domo quam apud
porttim. llumi jacet, quia exaltabitur qui se humi- quamdam viduam, ubi materno jussu aliquando
cerex stalux,
liat. Ceream statuam ostentant: cera nempe virgi- pernoctabat.
nalem munditiam signiflcat, eo quod sine corrup- 7 Anno vero major, singulis sextis feriis et qui-
quadrima je-
tionis copula generatur ;quaeviscoso melleexpresso, busdam aliis diebus, pane et aqua jejunabat. Sotu- junare in pa~
dilluntlit se et fluit a facie ignis : demum coagulata lares in pedibus numquam voluit: sed reductis pe- ne et aqua,
ac nudipes
lta slaliilitur, ut non penetretur, sed resistat aquis. dibus extrahebat. At cum salutationem Angelicam incedere,
Nata quippe puella erat, quae omni scnsualitate de- didicisset, beatissimam matrem Mariam, suam spe-
posita, caritatis fervore liqtiesceret, ac totaliter in cialem advocatam elegit : quam ssepius ingeniculans
Dei amoiem et proximi se diffunderet ; atque san- gerainatis manibus quotidie salutabat necomisit ; ;

cto proposito stabilita, nec diabolicis suggestionibus seiuperque propitiam habuit. Sed et quinto a sua
pompis misceri,
dividi, aui secularibus lenociniis et nativitate anno ex frustis cribri setacei, quae sunt
quinquenms
scu cnrnis stimulis agitari posset sed ad caduni re- : ex pilis [equinis] intexta, subvestem asperam con- cilicio uti,
verteretur invicta;vobis exempla reliuquens, quod suit: de quibus etiam cinctorium involutione com-
si capi nolumus, viscosum mel non ililigamus, nam pressit. et ad carnes portabat /. Et cnm a matre
bujusmodi stalua' quasi exemplaria manent. Statua peteretur, quid de talibus vellet operari; ne men-
quasi cerea fuit: tum quia ssepius et per dies, reli- dacio mentiretur ; Sunt, inquit, pro domo nam :

ctis corporeis sensibus, arcana mentisingressa, me- ipsa de domo erat. 1'uitque illi tunc parvus frater
ditationibus coslestibus considebat; eorumque quae fere trium annorum, qui piis ejus actibus pariter
viderat seu audivit, qua licuit. plura retulit;tum adba^rebat quibus convicinae mulieres uua cum
:

pariter quia hac caduca vita functa, hujusmodi ima- matre alludentes objieiunt Dabimus Columbte pul- ;

ginibus venerari debuerat. et Sanctorum eultu lau- ehrum maritum, et uxorem decoram tibi. Ipsi ne-
dari : mos enim est apud Catholicos hujusmodi be- gantes, Non, non Sed Columba Soror erit et ego
: :

circull aurei,
neticentiae signo Sanctos venerari. Circulus vero Frater: sicut fuit. Cum vero ipsi Columbae carnes ct cum frater-
culo aversari
aureus, aetatem Jesu Cbristi : omnem si quidem pe- quomodolibet porrigerentur, reverenter annuens mentionem
riodum vita ipBius ac tempusannorum tribus deca- quasi come,deret ; caute tamen ipsi fratri suo parvulo nuptlarum.
dibus et tribusunitatibus juvenes numerant. Septem subrogabat : et cum pater a suburbanis redisset,
autem candelae, si per t numerum juvenum ducan- eisque detulisset zonulas : consuunt in flagellum,
tur, annum sigmlicant, quo super candeiabrum lu- quo se disciplinabant. quantum raisericors Deus
cerna ponenda erat, ac munienda civitas supra in servis suis est mirabilis
cum septem
montem, atque felicitari Perusia;ubi accensa sep- 8 Jam Columba pueritiam attigerat, et erat ei in
candelts a
tribusjuvenl u-ni ilnnis Spiritus sancti ita coram omni Ecclesia moribus immensa senectus, et sicut aetas augeban
bus sustcnaiti liuniue lucet et operatur, poenitentiae cultu in holo- tur et corpus, virtutes succrescunt et opera. Nam Sexennis pie
frequentare
caustum crematur, seque Dco argentum igne exa- quotidie Missam audiebat, et diebus festis praedi- ecclesias,
minatum, purgatum terra, purgatum septuplum ob- cationes. Mane semper in Ecclesia Fratrum Praidi-
tulit : quatoniis ipsc cleiuentissimus Pater noster catorum, ante revelatam iraaginem m Crucitixi, de-
ooalestis semper gloriosius sanctificetur et glorie- voteorabat Pater nostijr, Ave-Maria et Credo, qua;
tur. jam didicerat: et sive cum matre aut convicinis
(i Tempore autem infantilis innocentiaa pia Co- mulieribns, pro Indulgentiis ecclesias assidue visi-
cap. v hmiba. Spiritus Bancti dona sortita, adversum car- tabat, permaxime ecclesiam S. Mauri n extramcenia,
Jnfans rccu- nem iuilicit bellum, et pugnam aggreditur jam : quae Mons-marus dicitur, ad quampopularisconcur-
sat tn .11,0
vase lavari, recalcitrat seculo et pompis satanie, et sequitur sus et devotionis cultus est magnus. Porrojam sep-
tennis
 ,

DIE VIGESIMA MAJI. 185»

tennis apud Sorores de poenitentia B. Dominici fer-
Septennis
tembris; B:evius vero, ut datam Reate m Idus Julii, D
venter instabat, ut septemcanonicas Horas, juxta uter certius, defliniendum erit ad
Boras Cano- 4 Augusti. A. SEBAST.
formam illius professionis et mores addisceret, et d Addu Baleslra, adeo ebsemosynis nddictos fuisse
CONFBSS.
nicas recilare,
docta persolvat. Tunc frequentat accessus ad do- EX MS-
parentes, ut cum propria omnia erogassent, ctiam
mum Sororum pracipue diebus festis, apud quas emendicarent ab ahis uhde egentibus suceurrerent.
erat Legenda vitse S. Catharinffl Senensis. Erat et e Idem colnmbx proprietates naturales novem colli-
puella ei contemporanea, in ipso collegio pie in Dei gxt et expendit, haud multum ab liic referendis dissi-
timore nutrita, quam diserte legentem diligentius miles.
observabat, ac importunis stimulis caritatis et ob- f Addittir in margine : Hanc arborem cerra opi-
nixisprecibusquodprosequereturobtinuit. Audiebat nor interpretendam. Ast masculine Ltttinis Cerrus
attentius, in corde suo summa?. devotionis monu- dicitur, ,-.r juerctrom genere, glandes echinatas ferms,
menta conservando conferebat, ut Columba medita- ni castanea. Pereclixion tamm quid sit hactenus nec ,

batur, ssstus nientis intendebantur, et in Deuni to- divinando assequor : nec enim in Grseca tnigna cujus
Et cum a pradicantihus, nec non
taliter ferebatur. formam vox pnrferl, quidquam invenilur snnile.
illa

et a Magistro Sororum nonnulla miracula S. Ca- g Forte Scriptnrum , commentantium in Cantica ,

tharina? et sanctitatisexempla percepisset; tantum ubi Sponsa identidem appellatur Columba.

fervorem adauxit, quod nil sibi difticile vel arduum iVemt Perusiam Columba an. 1488 mense Sep-
pro Cbristi amore reputaret ; quoque eam iniitare- tembri, utiscribil Albertuspaij. K'i ; adeoque expleve-
tur omni conatu attentabat. Sed et lihellum Offlcii rat tinntttnlX, qui numerus cx scptenario ter replicato

corpus ma- beata? Virginis procuravit et quantocius pra avi- ; exurgit : tres aiitem erant A«<i<'l><< juvenes, <i<n septe-
cerare, ditate didicit. Jejunia sancta? matris Ecdesia? narium candelarum sustenlabant.
Qiiadragesima? videlicet et Adventus Domini. Qua- k Cxsar Blunii observat, lotionem illam infantium
tuor temporum et [Vigilias] Sanctorum , alacriter in aqua Ciiliihi, quotidiano usu salitam adhiberi mane
expiabat. Cinctorium secretum, in funiculum aspe- ac vespcri, cumqiw in finem singulis in donubtis haberi
ris nodis intextum, commutat : laneam camisiam , pelvem tencnm.
quam tunicellam appellant , induit : sicque sancta? 1 Albertui Fttbri : Frustiim hiijusmodi setaceum
pcenitentia? callem innocens ia?ta festinat : omnia- etiamnum reverenter servatur Reate apud
inquit,
que ipsius Regula? approbata instituta ac sanctiones Monachas S. Agnetis et ego ipsum oculis lacry- :

implehat cujus et habitum summopere optans, re-

: mantibus nuper vidi. beneficio D. Petri Pauli Pe-
quirit humiliter, quoque assequatur ferveuter im- trignani, civis nostri ipsarumque Confessarii.

peterehabitum plorat. Venerabilis quidem Magister Collegii Soro- m Batcstra oit, expositam supcr altari fmsse : Cx-
de pamltentia. rum, Dei gratiam ac sanctitutis propositum adiui- sar addit , hodieque illa cum ven.eratione servatur
rans, eam diligentius prosequebatur. Nam et ipse a juxta chorum.
quodam Rev. Patre Conventus Perusini tunicellam n S. Maronem appellat Angelottus, et subhoc no-
illam munere acceperat quam ad lavandum eum : mine dc eo ieque egimus ad 15 Aprihs
cjtis ecclesia ,

pia? Columba? tradidisset, ipsam obnixe impetravit, quo colitur. Ciesar vero addit locum Rcalints eo magis
et indultam sibi lineis pannis redemit. Nec non et in veneratione esse, quod magnamcum Calvariee monte

zonulas illas in disciplinam tuscam o commutavit ,

similitudinem habeat, ideoque eum Feria vi devotius
sequead
quam apud se prafatus habebat. His armis corpus visiiuri : id tjiiotl infra mim. 'J confirmatur ; neqjtis
sanguinem
flagellare. invadit sed rigida nimis verbera nigra? ac tumidae
: putel al prtmtim indiietum a Cappucinis ,
quornm iln

spatula? pandunt ac stupidus dolor ipsi audienti

; nomtiatus, quiqur ahas solent Passionis mtjstena in

Confessionem ejus revelare coegit. Qui cujusdam sttis ercmitttnis passim erigere,

Sanctimonialis consilio pariter et emolumento p stel- Tusca, id est idiolismo vulgari, rudis.
Stellula?.
lutias argenteas, cum sex acutis radiis capitihus , p Stellutia?, mlgariter Stclluzze, u! est,
disciplinse inseruit : et sic puncturis crebris pitis

cruor et lividus ipse resudat, secretumque haberi CAPUT II.

voluit. Multas pietatis circumstantias sed revera ,

multa miranda omittimus, tum igncrantia niodi Progressns Columb.r, quie. visis divinis anima-
scribendi et facundiae, tum ne nimiaprolixitate ver- ta Virginitatem duodennis vovet.frustraque
borum aut inculta oratione pios lectores fastidi- solicitatur ad nuptias.
rem. Unum subinfero; mirabiliora sunt quam di-

ctare queam. _/\,ugetvirttites disciplinaparenttiin, et gratta per- cap. vn

A parentibus
ficitbonos hahitus natura). Genitores namque pa- minime
rentes , etsi ad familiam locupletem pertinerent, copiosts
ANNOTATA. etiam artis mercatoriffl ipsi; tamen secularibus di-
vitiis ant sumptibus non abundantes, politicis
mori-

btts ac Catholicis prastantes erant profecto .'t .1"-

a Btilestra prtemittit AUocutionem insignem, ad II- :

scph vir Maria? de regia stirpe erat licet carpen-

lustrissimam civitatem Reatinam patriam Beatse;cni ,

taria arte degeret. Mater igitur Columbae .loanna ,

ejusomnia, quie yoiuit cottigere, decora intexit.
spiritualis admoduui el devota, ea setate illam in-
b ldem recensel Sanctorum buic urbi propriorum
struif qu83 decet |me!las oiviles et honestas
offieia
nomntti, et corpus S Barhura, ibt esse cimfirmnt. Sed ;

videlicel familiaris cur», exercitia manus, et peri-

ut pltircs Itoc iitiminc Virgines et Martyres (tttsse cre-
puellis
dimus, itn ntilhs audemus illam adscribere, quse sub co tiam suendi, Blandi, atque texendi, quas sunt
nonniic ttiin pnssim ruliio iinla, ijtiutn exActis sttis apud itnin atque ad a fastum parentelaj. Modestia

honesta ineranl e( oculi Columbarui opera mantia-

eruditos ignota habetur. Romanam fuisse, quam Rea- ,, illi

tiui Angelottus, m descriptione quamdam sanctitatis speeiem prasferebal m vuitu, tm ctluclti

venerantur, ccc<l<<. <jti<ti I < .1.

statu, et incessu totaque u ivi ab omnibus ama-

Realinas civitatis, asserit, corpus ejus cum corpore S. :

Numquam ore illius sinistrum verbum

Jtilintiit'. cotlactanest <<<• Sororis, a S. Probi Episcopi batur. tle ,

Reaiiiii. nb I/niiiirio 3, adeoque circa annum 1220, querela vel conquestus. Quin imo pia Columba pa-
ta
nentibus semper obediens, quaacumque
sibi in
repositum fuisse sub aitari majori Cathedralis cccle-
implebat.
six. mirabiliter q,uantooiusexpedita, prudenter
Si contigisset eam cum convicinis
matronis etpuel-
c Canonizalionis Bnllam recilat S. stutonius p. 3.
lis ruri ad aliqua convenisse
puta vindemias vel
23, cap. 4 § 17, ut tlalam Spoleti v Kalend. Sep-
:
tit.
guati
 ; . 1 ; :

156* VITA E. COLUMB.E REATIN^E.

guali fguatum quidem est herba tinctoria, quae b oraret apparuit illi Dominus Jesus Chrislus
, se- . D
A. 8BIUST- glastum di itarj ritabat cantantes et vana stultilo- dens super aureum tlironum cui assistebant S. Pe- :

CONFKSli
quia; solaque ac tariturna siibseqiiobatur lute- trua A.postohis et S. Paulus, necnon cum c leone c
KX MS.
b raliter, spiritualia meditando, et pluris operis repe- S. Hieronymus , et magnus Pater ac sponsor S.
riebatur : alicui detraxit numquam aut protulit Dominicus. Quem cuin vidisset, humi prostrata,
otiosa. benedictionem postulat : quam assecuta, ex sancto
10 Pigritia igitur et otio exclnsis, mulierem Ibr- proposito virginitatem suam illi perpetuo dicavit et

?8. 127, 2
fcem eemulabatur Dei aemuiatione ei sieut Bcriptum ; vovit,quodque alteri sponso numquam assentiret. < ' i irjinitatem
est ; laboras mauuum tuaruiu quia mandtlcabis, Leo autem i]ui apud S. Hieronynnim fuerat, cum cl lmel -

ipsi vero mer- beatul es et betie tibi erif : ita quidem est operata ea tota illa nocte remansit, mirahilisque odoris fra-
cede laboris manuiNn suarum consilio, ut plurimum lucri domui grantia in camera ilia diutius fuit.
uttronea
conlenlt,
proveniret et commodi ; et cum bcne et gratiose 12 Nempe benedictione accepta insurgit pugna.
tJi retar, a nullo tamen pactam aui coactitiam Nam germanus frater, paternus tamen (pra; hahue-
rat quippe pater aliam uxoremj cum audisset suam " inc co "' ra
meroedem [psrantes
gabatur placide
ejus] exigebant, sed
recipiebant Niimruni
quod ero-
frugali et
„ , ,- ii, ^ cam insuigit
sororem Columbam velle renuntiare seculn, fre- rale
f ,

'n i ' "i tenti, quidquid poteranl iudigenti- mens et turaenSj Magistrum Sororum, anditorem
bus bilartter dabanl ; st uil reservantes; de crastino Confassionis minis invadit, et inhibet ne de-
illius,
nou cogitabant : quin potius operibus pietatis et cetero de sorore sua sc aliquo modo intromittat. Mattli. 10, 28
misericcrdias iutaliter insistunt. Namque audienti Ipse pro certo ignorabat, quod consilium Dei in
tgtntibus ma-
ijnu cum curt- Conl 8)i ues Sororum sudmque, et novitiis quibus alernum permanet. Cbristi Confessor innititur au-
tate serciunt, ille praeerat, obsequia preebent lavandi etiam capita ctoritati Evangelica?; Nolite timere eos qnioccidunt
et pannos, snendi vestes ac resaroiendi; nec remit- corjpus ; continuat tamen, sed prudenter. Ille autem
tuni eos sine pane in manibus, caseo vel ovis, sive sororis innncentiani mole^tare non audet. sed dissi- E
Eructibusaul horum «imitibus, diligbntiam exercent raulando raachinatur insidias, quibus faciliter puel- tpsosquepa-
infirmis Fratribus, prsscipue advenis: Iuter plures laris nalura hlanditur, ornatu scilicet vanitatis et rc " lrs "">"t
r°
fuernnt Fr. Angelus Perusinus, et Magister Soro- copula maritali venusta quippe Christi puella pJIU m P„
:
la „
rn:n praefatue, Fr. Jacobus Tifernius, qui eam au- erat et decora valde. Fratri jungitur pater ipse, et tur fledere,
divit in Eteate tresdeoim aunis. Si quandoque oppor- matrem inovet : ipsis adhieret omnis parentela.
iiinii di 1'm'issi'iit, interpellanl regem Ohristum, im- Puella jam dcccnnis ferc eral. quam etiam alba
sublnde u\que plorant; aonsequtmturque : etcum urgebat necessi- vesteornant, et aliqualiter dissimulant. Quainduta
ail defecttivt las, assumpta decenti e! honesta societate etiam cuni ad ecclesiam ex more procederel, vanre gloria?
panit
decumbentes visjtabau! deferentes confectiones , ; stimulo agitabatur quare pie Deum tiin-ns, eam :

ova, vinum, et pullos quaeque facultas negasset :

, decetem induere neglexit mater Christi Confesso- :

apud pias matronas et familias quasi mendicando rem stimulat ut rigorem poenitentiiE ejus et oratio-
pelissent, jam enim sanetajn paupertatis norinam num mitiget, aut pro parte suspendat. Flectitur in-
attigerant. Oum siequotidiefieretdistractio rerum, cautus, in eoque pure fidenti simplici Columbffi
eontigil aliquando matrem narrando objeeisse Co- dissuadet Quadragesimalia continuare jejunia , sed
liinilia', etiam
laeryjnis eral enim pia ei sim- oum interinissim. Qu:e duin meditaretur ct quasi rctroce-
setl oraittc

Columba its
pjpx mulier, sagax tamen et provida) Columba, sta- ii-
dere judicasset, respoadit; Pater, vere absque labo- ,
,.,
llma am i enm
ri i i 1, indticlo
-
etiam

mici urrllut
lui ji jui are hodii . quia non e t panis in domo, reprosequor et imitari opto magistrum iiieum Jcsum ConfessaHo
Quod cimi pia Blia percepisset, ante parvum altare, Christum, ac venerandam matrem S. Catharinam.
quod erexerat in donm, genuflexa orabat : at cum At illo jubet matri ut saltem ferculum unum de ,

inde assurrexisseti illioo s

divitibus mulieribus e1 a oleribus vid leguminibus conditum procuraret: quod
cnnvieinis panei portabantur; aul quae debuissent cum intentasset, pia pnella, ne palatum allireret,
operis mercedem, Slatus sciUcet ve! textura vel cineres vel tecram aut aquara apponebat. Mater
acus, statim mittebanl nummos aut deferebant : cum inlvcrtissct obstitit : tilia, mquit : quare te
qnibus familieB providebant etiam abunde el secun- vis interficere Libenter tameu simplicia
.
1 et inculta
1,1 >rum piot affsctos poti ranl Dei minii tris 1
ac etiara exigua sumebat carnes autem et quod- :

iiuligcuiihus subvciiire.
cumque lautuin omnino ne,glexerat, licet quaudoque
p
11 Tumidus virtutum hostis, invi- illeac toter id non advertissent.
<'il|l. VIII
dusque amissas gloria?, innocentiam sertanies cona- 13 Vaticinium qnod fuerat a Spiritu sancto opor-
(l)i- diverlcrc, tcnduinrs in
cap. li
11.,, . ,., , ,,:
llrum tumultibus tebat impleri ; ul dii inaa pietatis sortiretur effectum, Svil ut frater-
niaiv. spiritualesque volaius suggestionibus depri- propltetia
Oermanus namque ipsius, qui praedixerat, Ego culi
cotloquiis mere. Setj revera hurailitate vincitur prineepa Fratcr et Columba Soror, jam in conventu S Domi-
impleietur,

frang ««t P , resistentia fugatur., nici Ordinis Preedicatorum', habitum sanrtae reli-
radus el Bternitur pede castq :
proficiscitur gionis d susceperat, pie docteque vivehat, ubi etmi-
l"'
1
Bverai ti r per ricondj im Dei heata puella rabiliter profecit. -'Emulabatur aemulatione Dei so-
,

done neqnaquam aJbscoadit, sed expo-

1

ibi
ror ipsa fratrom , fratcr illam dulciter hortabatur.
nil ad lucra
profec.m etiani in nuineru coadunat :
Prior aiilein oollegii Soroitum cum ex more regulam
cotstaneas puellas odore sacrsj ftunts, et
verbo et legisset, ijisa zelo sucuensa devote rogabat, ut con-
ejciture ikI exemplo invital ad Christura nunc quidsnj divini-
:
sequi mereatur : et publice supra majus altare in
contrmpluin tatametaltitudinera ragni cojlestis et sBternea vitaa
seculi.
riianihus illius Prioris spopondit, habitum ipsura su-
prafert, A.ngelorumque pulchritudinem el
gloriam mere, ac perpetuam Cliristo virginitatem custodir ipsa post os-
Sanclnruin; nunc caritatem Dei pietatem et mise- slbi in
Ad aliquos dies hanc visionem passa est. Vir qui- tensum
ricordiam magnificat, atque raansuetudinam Chri- visu prxmtum
dam pulcherrimus duxit illain ad quamdam arborem custitatls,
sti qui piarum virginum decorus sponsus, ac
ut ibidem eflbdiat qiue territa cum non auderet,
:
inte- :

grilatis custos iniinortalis, sibi caritate junctas

in- ille eflodit, et auri massara e repertam ei obtulit
genuas faoil et coheredes, non horret pauperes aut Accipe, inquit,
pro labore tuo. Ipsa renuebat :

divitibus adulafur, quin :equaliter ouines gemniis quare ut apprehenderet ipse coegil.. Uursus conduxit
virtutum ornat e< gloria coronat jam spernere sua- : eam ad ecclesiam [ S. Scholasticaa , ipsamque sta- i
a Cttristo detliiijus mortalis vita- lenooMa,
jocos seculi ac tuit ante imaginem beatissima; Matris Dei, cui asta- Vldii se fia-
snnctisque ,

jum vana blaiidiinenta mundi. Teinpore autem nocturme

ri^itutiir banttluo Angeli, habentes in mnnibus duo alba cin- Angctisangt,
ilecennis. quietis. dura iu silentio anle suum altare devotius ctoria, et altcrum sibi, aliud fratri suo, quem m
brachiis
 : . :

DIE VIGESIM k MAJI. 137«

braehiis ejus videbatur habere, propinant. Sermo S. Hieronymo semper pingi, ipsumque cessante visinne D
fidelis nam Benedictus et Scholastica sanctissimi,
:
ideo relictum apnd B. Columbam noctt reliqua, tam- v sebist. -

etiam in Christo fuerunt germani, ac religione cla- quam mstodcm uoti quod fecerat, el pignus forlitudinis """"
rissimi. Inde feread duos raenses diiectus illefrater divinilus ipsi danite ad sui propositi defensionem, con- c »p \

baiteum suse militiae et gloriam inter coelestes ex- tra mox insnrrecluras tentaliones. ,ht. inqnies, per
culiiasi/ recepit, sic commutatiszonulis quas consue meram vulgi igiwrantiam ;ii, ut LeoS. Gerasimi ap-
tt itlo lnlrr rant in flagellum : ipsa vero, quasi florida arbor pingatur S. Hieronymo au hnnc errorem confirma- ,

prxdicatores paradisi, suavitate fragrans boni odoris Christi, fru- verit, divina(ul supponitur) apparitio\ Nequaquam,
mox de/uncto.
ctus reddit caritatis et honoris. Itaqueplurei diver- se I permissa fneril phantasia Sancttr pra ItaHtis natura-
sarum Ueligioinim 1'atrcs, nec non earum piae So- liter speciebus, licet eiraneis uii sliam m raptu ;
quod
rores , cupidine maxima dabant operam "t illius satis frequenter contingere alio opportuniori loco osten-
societate fruerentur, judicantes se feliciures si eam demus seqnenti Tomo.
consequerentur in Sororem. Profectoex tunc dulcio- il Iu margine additin sedaliquanta inferinset loco
ribus contemplationibus intenta, amplius orationi non suo ) Arbor Religio est : massa auri, magna praa-
vacabat : in tantutn ut neglectis sensibuset raptain nn;i sign it.

spiritu. siepe sa^pius per plures horas quasi marmoi' e Mirum profecto, cum solum tunc fuerit annorum
reddebii :ir. Jam credita sibi fuerant divina collo- decem, ut mox apparebit ex state sororis, quse eral
ipsa actioni- quia, prjtiosa super aurum et topazium, ac mclle et biennio junior.
bm devolis
favo dulciora, fueratque accincta robore. Fervens t L\rs<tr indicat monasterium Benedictinai^um lioc
intenta.
accessus erat illi ad sanctum Manrum : etenim lo- fuisse, ritm ait quod conatte sint Columbam ud se
cus ille quoddam mnntis Calvarii ferlur haliere ve- pelticcre ci ad ReguCam Benedictinam amplecttn-
stigium ibi passionem Christi, quasi Hierosolymi-
:
tfinii

tana peregrinatione sanctificab.it. Itidem circa , g Omnes hic interpretanlur mortuiim tuiic •juvenem
quasdain columnulas Cathedralis h ecclesise se ob- Itits*, : idque oidetur sensus exig re,necverbpostea v
versabat, et versis ad terga manibus brachiis colli- fit ullit ipsius mentio: sed fratris ahmus. qui simifiter

gabat. postea Dominicanus ex prioris fratris nomine dictus est

li Versutus ipse contortns ilaemon subdole Iraii- Joannes, infra num. !)N.
jam duoden- C.rsur indicat, Cryplam Catltedratis co-fcsi.r, m-
ilem sollicitatet cladem. Nempe callidius parentes li
nis sollcitulur
ad nuptias stimulatutillam tradanl nuptui. Jam puella duoden- tra tiuani nat oratoriuni Confrtilernitatis sacrorum
;

i'is erat : mater blanditur, seculares ornatus ipsa Stigmatum S. Erancisci.

contemnit,- affiues de sponso alludunt, illa horret.
Tandem parentes eam ile nuptiis astringunt, pia CAPUT III.

puella respondet; Ego sponsum jam accepi Domi-

Sponsaiitia pacta simul cum capillisrescissa,
num Jesum Christum, et me sibi in omni castitate
molestix a consanguineis et diemonibus
dicavi prorsus nolo habere alium. Avuneulus au-
.-

icleo loleralcE-
tem, qui et majoris auctoritatis erat (prseabundabat
quippe substantia) replicat, graviorique sermone ra-
tiocinatur, et quasi sanctiori lege suadet, quod te- 0' j
m|"'r virtus liiit in pretio, '•! celebris liabetur .liinnl iiji/i-

quas con- mestatis: quod namque pectore avunculi Irnto de-

quia m arbitrio [ien- fama li in
stanter re- netur asse.il ire, praeeipue illius
tponsa a
i,,, ,ebatur occultum, prodil in lucem. Sain quid im
cusat, deret liujus negotii optima provisio : prosequuntur, [inirnldiin
pulcher adolescens, felicioris orignus ditiorisque
[.,,1, r, qui bortatur et praecipit ; mater, mulcel el ap-
fortunse secundum seculum, piam pueliam concupi
plaudit major ille frater, Volo, inquit tandem om-
; ;

vit uxorem, aflectabatqua summo] :jam quippe

nes acclamant.Sic fi.it. Pia puella, a terra ad ccelum
tpsa annos pubertatis attigerat. Cumque innotuisset
elevatis luminibus, reductisque humeris ad collum,
parentibus, junctis ad ca-luui manibus et prae g ludiu
ccnle conslaiiti, modesta vo.e. in oinin mansuetu
1

exultantes, quodque nacti fuerint fortunam tam

dine idem coutestata est Accepi Dominum Jesum ;

opimam admodum Srmant dotem; fideque spon- teti,

Christum, nolo habere alium. Quodcum audissent,
dent ei Columbam in uxorem, ipsa tamen nescia;
prorumpunt in minas e.t strictis dentibus fremunt
stabiliuntque diem, qua et ipsa praabeal assen um
; minantur indicibus, illamque quasi rebellem torvis
favoribus eorum tn- ornant cinctorium sponsale, prasparant c mfectiones,
oculis contuentur, et taniqiiaui
et inslrumenta sonorum, et choreas juxta ritum pa-
dignam vilipendiis abjieiunt, quodque interficerent
At illa peiientia trium. Ccelestis autem Sponsus ipse dulcissimus non
Jesum sptm- si non assentiret ; [ minantur ] ,.

relinquit speranles in e, sed emper pp 1 1

sum nabcre prtestans, tranquillo c irde orabat ;

D imine Jesu, I,

succurrit. Quamobi cte prasvenii nte deputal im

pro/essa.
ne abjicias me: tu enim es sponsiis meus dul-
dicin, apparuerunt ei ilii" in habitu Ordinis Prsedi- >l llilntmi
cissimus, in quo confido. Proposuerat quidem po- fr.ulii ttii-
catorum, admoni ntes eam ut mane festinaret ad S.
tius niori, quam transeundoad secunda votaChris- iil n, mUi
Maurum, ubi sanctimonialis qutedam de quibusdam npparetitt-
tum abnegare : et ecce pia mater conversa est in

orpliana cui imn emergentibus eam plene instrueret, nac timeret. Pia tm\ rti tltti

asperam socrum. et ipsa quasi ijttur.

puella siiqiuit et cogitans quid sacramenti visio
erat patronicium : veruuitamen in Deum devqtius :

autiimaret, aestuabat lucem, el quasi nox protrahe-

absorpta, de seculo non cogitabat sed
reverens et ;

oli^equiis retur ingeminabat suspiria. Tempestive matrem sol-

tacita, sanctis operibus ac famjliaribus
licitat et convicinas petentes ecciesiam pia puella ;

insistebat.
prasibat: quamdamqueCrucem insummitate collis in

via lixain a adorans, flexa orabat. Et ecce illicoas- a

AN.NOTATA.
titit ei qOaadarii Monialis: Koveris, inquit, bona II- ubi quld
/.irtriutuiit
Faustus lia, te traJitam nuptui, et hodierno vespere sunt
a Fastus huic Juclori semper scribitiir ; inttllljat :

celebranda sponsalia. Esto constans, et nullo inolo

n« tam euperbiam, quam prnalum pompamgue exter-
abscedas ali leterno sponso Jesu Cliristo abscide tui :

nam sigtttfical.
comam capitis, et illis assigna subitoque discessit, :

b Glastum color ceruleits, qui modo luiti copiose u&-

nec sequentes adverterunt colloquentem. Tali igitur
veldtur ex India (utide etiam Imligo vulga tlicitur) ut
orai'ulo puncta ingemuit. inceilebatque suspirans ;

apml nbs coltecto amp/tus opus non sit. Numquam faciam

inlra se alloquens, iterando:
c Leander elomnes italici scriptoresS. Leonem Pa-
guod solel cum Potius mori: Ulinam posscmdeserta pctere, vel ine
pam hic intelhgunl : ego anintal illud
 : :

158* VITA B. COLUMB^: REATIN.-E.

in aliquo nionasterio cclare! Christi Confessorem, soror, quam Finzocbam e dicunt, ipsi B. Colttmbae
A. si r.vsr.
appellai , reique riem manifestat. Qui ardutim ni-
si affectu charitatis etpietatis solicitudinejuncta, vidit
COSPBSS.
ex ns.
ii m existimans, eique plurimum oompatiens, eadem nocteduos in haliitu Ordinis Prasdicatomm
dixit: Sancta Caiharina Senensis in hoc casu inci- et unus praebebat B. Columba; scapulare, nlius vero
dii coraam tu, fllia, fac similtter, et ora.
; quinque panes, inter quos unus teter erat et horri-
10 Vespere tandem sponsi parentela conveniunt; liilis valde, reliqui candentes. Ob id praeintellexit,
b .iin praeferunt l. Quilius domi .
quod tandem Religionis habitum eonsequeretur; et
et comnn-
residentibus utriusque affinitatis viris et mulieribus, ciim alimento ccelestis refectionis, tribulationes hor-
gttlncts ad
tpoiuatttia Columba dixit : Vos me spopondistis et vultis ribiles pateretur et dolores mortis.
collectls, i' 1 Quiescile paululum: jam redeo. Et 18 Pater nihilominus ad se reversus, meditaba-
C
lens solarium, incid ra tn c sui capitis : turanimi constantiam virtutesque B. Colurabaa et :
Paler qitoque
abscissamque detulit eis dicens : Accipite poiupam recognoscens digitum Dei, sancto timore corripitur. ijisttm liimit-

ao istas vestras vanitates. Ego quidem accepi Namque eam omnino molestiis
de cetero statuit tii jiro arbi-
trio vivere:
sponsum, qui non exigit ista quod aulciu de me :
non impediri, sed locum seorsum in domo assigna-
resclssam
feceritis uoncuro. D leo nihilominus de ipsojuvene, vit ulii prosequi posset devotionem suam ; indulsit-
cajiltis co-

RlOffl < ,ln qui ]ir' i

ii
il .
cipere : pi rro ipse poenitentiam que ut prasdicationibus et sacris officiis ( congruis
bel, luet, Dr i.in.i auctoritatis illius verba fue-
i tamen temporibus ac cum piis personis commode )

runt, quod conlusi nec valentes replicare omnes interesset. Mater vero, ctsi integritatem diviiucul-
protinus disces erunt, Quanto autem tmuultu minis tus et devotionem, nec non omnimodam ejus lione-
et injuriia a suis affecta fuerit, cum quisque praesu- statem diuturna prorsus experientia comprobasset ;
mat, narrare non oportet. Ut autem ne ilies illuxit, cum tamen aftines consanguinei mngiliis ftrutanni-
occasionem pluris scandali prseberet, ad monaste- cisqueverbis. una cum procacibus minis, eam sae-
rium pr iximum S. Scholasticas A declinavit, clamque pius retunderent, et de diligentia custodia? insultarent
in eci lesia manebat. Nempe vulgatus erat in civi- (quia opinabautur speciosam ipsam puellam, tantaa E
tatesua? constantiae notabilis actus. Sanctimoniales puritatis et simplicis incessus, faciliter posse de- matre non
i]is;u timenteSj neque nimii algoris. nivium, et gelu, ludi) tuni ctiam fortuito periculo aut rerum discri- desistente
nuptias ur-
otque itd seu inediaa aut fletus acerbitate commotse, neglexe- mine suspecta, libentius tradidisset custodiae mari- gere.
cccicslam runt oinnein pietatem: orantem tameii tota die, om- tali , ut se potius a solicitudine absolveret quam
fiiOtt
ni aliu refrigerio destitutam, eam dimittunt. Pa- Ceterum quia plurimi lucri ac
satisfaceret pietati,
rentes irati circueunt convicinia, eam requirentes. coiumodi domi erat, aegre ferebet in parte distractio-

unde vlotcn-
Quac ut advertit, in domo cujusdam piae viduse, ubi nes mentis, oratiouis otium et sancta colloquia. ,

ttr retrtutam peri ctaverat aliquando, se eontulit. Sed ut eis in- Frustra tamen, quiasibi per omnia obediens, quan-
S. Domlnicus notuit, furentes tninis ac verberibus domum redire tumcumque afflicta assiduis laboribus , in omni pa-
ajiparens so-
latur.
comp llunt, dicentes: Nolumus desistere, velis no- tientia quseque sibi injuncta diligentius exequebatur.
lis, accipies maritum. Saeva tandem importunitate Rigidior er:it ille avunculus, qui gravitate fastus
fatiguti mitigantiras ipsa vero beata puella, redit
: ac favore familise, nutibus indicebat arguebatque
amnculo et
ad conti mplationes suas, et lacrymis ac precibus Je- digitis : cui obsequebatur frater ipse, [filiusj alte-
fratrc etiam
sum Christum invocat suum dulcissimum sponsum ;
rius matris qui preesumens de viribus, spiritualis ptagas pa-
:

Domine Jusu, ne abjicias me. At uni quusi lassa < vitse donorumque coalestium incredulus (forte eorum rantibus,
dormitasset, apparuerunt ei piissimus ipse Pa- opinioni consentaneus, qui supra culmina tectorum
cilicet Dominicus, cum S. Catharina Virgine aliam esse vitam ccelesteni despiciuut) insequebatur
. qui cum supposuisset laevam capiti ejus, illaiu profanioribus opprobriis, atque saqiius minis
reclinemque exciperet, dulciter eam consolabatur debonestabat et vilipendiis. Multotieus quoquecom-
dicens Filia, ne dubites, qiua eris omnino reli-
; pertum est in via ad ecclesiam S. Dominici eam
giosa Soror de Ordine meo: sicque admodum lastain observasse, vel transeuntem pro sacratissima Cora-
dimisit. munione, vel sanctis offitiis aut praedicatione, ut sed divinitus
1 7 Altius prospicientes advertimus, omni teiupo- illam gladio debilitaret, etiam cum proposito inten- semper prohl-
cap. m n perniciosum 1'uisse resistere Spiritui sancto, ac tandi mortem. Sed diviim munita atque prsesidio
bitis.

F
nefariutn irectioni divinse intentare sacrilegium. Angelica tutela, illico tenebantur eorum oculi aut ,

Sttdm nncte
to et assertus ille sponsus, in eodem silentio horrore repulsi retrocedebant vel aliter impediti ,
ad Uetia ri

s/ionsus noctis est i tiam ipse hanc visionem passus. Nam vi- malignitatis suae frustrabantur effectu. Affirmabat-
debalur ei, Columba, velut ornata sponsa,
qui d ipsa que ipsa pro certo, pluries vidisse supra caput
ttabi n capite coronam, ingrederetur prasfati do- suuiu propitium custodem S. Dominicum, ejus pro-
iiiiuii. Qua ingressa, corona de capite ruit, sibique tectioni expositum et intentiim defensioni et licet :

vidabatur i. Qui horrore expergefactus est et afflicta ac lacessita, a?quo animo

sic multipliciter

III «llllllS itus a somno, coepitque phantasiari diutius tamen propter Jesum Cliristum ejus dilectissimum
vtsa Columtia quidsibi apparitio prognosticaret : invaserat piippe sponsum omnia etiam patientissime tolerabat et hi-
.... ut,
eum terror intensus valde. Maneillico [adiit] quem- lariter.
dam sacraa Theologisa egregium Professoremj et 19 Nocentissiiuts piarum animarura hostis, atrox
percunctatus, sciscitabatur ab eo interpreta- ille cruentus innocentias beat;e Columbse callidius
, cap. sit
rabidus
1

ue ipse slngula ponderasset; Arbi- obstat quod per sttggestionem non potuisset Hinc
; et
dicinon eam
" nquit, quod tibi non expedit neque tedeceat alienam, ipsemet nit tur prsevalere. Nam domi eam cxdit.
|ii i temeritate adversari Christo, cujus invadit, irruit in alapas, et unumdentem excussit :

ipsia ,
Vii o profiti ui ededii atam sponsam: pro- in terram dejecta . Jestiin Christum fidenter invo-
... ,,i- Qui poeni- cat : sons ipse fugit. Sic etiaut attle hoc pluries se
luc cc lumbae, ingesserai Quondam videlicet mater ejus, cum vel-
: Nolo pugnara coutra Christum : ego abre- lctextrahere frumentum ex quodam modio, puella
niini. i
uiiiiiiliiis promissis et juramento. El posl in missa porrigebat, inlantulus autem superius di-
paucos dies ivii Romam, unde reversus mortuus est, missus in cuua vagitu tuatrem redire coegit quas :
qui alias for-
sed et omnis illius familia iu brevi est consequenter festina ibidem puellam reliquit. Et cum ad quietan- tutto invoca-
jtiiii sponsas.
extincta. Caput enim mulieria vir, Corona capitis dum diutitts immoraretut', puella tentabat exire. tus ab ipsa,

splendor familiee, quffl niina periit:nec ipse de sua Qua; cum pra? allitudine non posset, inproemeditate
trraeritate transivit impunis. Quajdam praeterea pia dixit. Heri daemou 1 Cumque avertisset, prorupit
 , . ; :

DIE VIGESIMA MA.II. 159'

in fletura,putans magntim erratum incurrisse. De- ipsemet osculntus sit, agnoventqus coloris niter
csse
scendit mater, consolatur afflictam respondentem, aureum A. SF.B
,
purpureimque. Addit etiam ante annos non ' ST.

Volo confit.eri, volo eonfiteri. At illa, Quid? Illa midtos [scribit autem anno luol)) <\r suis spiritualibus
I.ONPISSS.
F.X MS.
narrat : excusat mater : Nil est. Consolari noluit, fUiabus unam annonxm 14, cupidam sequendi Smores
quousque aa pedes Parocbiani per eonviciuani ail- tluas sub regula Tertiariarum S. Francisci viventes, m
ettam post
ducta .
licet fletu et singultu oppressa. Hortatur suinli articulo deprehensam, idem consilium secutam
confessionem, ille : narrat tandeni. Subridens Saecrdos dixil fuisse, acvoti compolem
:
rescisso capillo evasisse.
Filia nil est
, noli flere. Munita benedictione re-
: d Erat eiiim. inquii idem Albertus, parentum do-
cessit.Nocte daemon eam suffocare intentat puella : muscontigua monasterioS. Scholastica?, eo ip
clamal mater in brachia suscipit, et Jesum Chri- ubi nunc stant crates prantensaenovo S.
:

Vguetismo-
stum invocat. Iratus ille alapam ad maxillam im- nasterio : sicul ex antiqua traditione baberi testatae
pressit, et diutius vestigiuiii omnibus patuit. Post milii Mint Sor. Maria Coppa Priorissa, et Sor. Do-
ipsam ntsus aliquos dies dum solarium ascendisset, apprehendit rotlie.i Zappa Suppriorissa,
suffocare, percomam et prostravit, eam ]ue suffocare tentabat. e Pinzocba, ulias Pinzochera, et mascnline etiam
Quae beatissimam I >ei Matrem invocavit (illico ta- Pinzocherus, est portans habitnm alicujus tertii Ora%
men auxilio affuit) nec non doinui toti olim adver- nis, ' i sic eliam explii at Caesar.
satur. Namque intempesta nocte, scintillis ac nidore f Mugitius dici videtur, unde et Muginari, ab m-
perterritos parentes surgere cogebat. quasi camera terno murmure seu submurmuratione vulgariler Mug-
Columba; verteretur in favillain : qui accurrentes gio, quod eliam mugilum significal ; Trutanii us vero
iiitueliaiitur in tranquillo orationes prosequentem, ducitur aTrutanis id est, scurris ac vilibus hotninibus,
variis domum ibique velut in securiori loco quicscebant. Itidem de </i"i voce multa erudite Cangius in Glossario.
implel terro- densitate fumi iterato officit totam domiim , ac si
nbus,
B civitas ureretur : parentes deserunt celerrime culiile, CAPUT IV.
cellulamque Culumboe orantis faciunt refugium.
20 In taiituni miser ille viluit aliquando, ut scn- Columbie profectus, visiones, extases in domo
sibiliter in forma magni muris variis eam illusioni- parentum; de futura ejus sanctitate prophe-
bus molestaret nunc quidem sudaria lacerabat et
:
ttx.
vestes, saepius corroso fractoque filo Patcr-nostra
dcindein
per caineram dispeigebut, extinguebatquc lampa- \jfratia irradiantis ac miserentis Hei intellectum
forma muris
ejus prccts dem ne oraret : rursus panem illi ore deferebat, et hominis dirigit. movetque affectum, et in t.intiira cap. \mi

interturbat illam importunitate a sancta elevat et extollit, ut muita supra naturam suam
nuperrime poina, ut i
iilfiiinni
rationale animal operetur et vide it, ac interpretetur A
meditatione absolveret, et tentaret de abstinentia, se extendens.

qiue illi suprema Cui diutius insistenti quando-

fuit. etcognoscat, ad nostrum etiam provectum. ad ad-
respondit Per nomen Jesu inde struendam fidemet spiritualem vitam. Beata denique
que subridens :

Columba. velut attestantur illius ortus et baptisma,

transporta : comedastu. Finxitquasi ubtemperasset,
abjectius sceleratissimus. Malefici pro multipiicibus Spiritus sancti donis promota, cautius
insidiatur
se munit adversus insidins diaboli exquinl Dei
certo et ipsi asserunt quodille immunditiam borreat
;

praesidia, armisque Ap< stolicis accincta pcenitentiaa

per naturam, quam tamen per obstinatam ejus ma- qiunque Qua-
rigore contendit. Profecto jam ainplius abstinebat,
litiam machinatur explere. Difficilis utique est haec ttraijeslmas
majorique inedia lacessitos artus attenuabat. In- oliservandus
pugna juvenibus, ad quam si quis aggredi coutendit,
enim sibi, ultra stationes ecclesiasticas et assumll,
illico ruit. Vincit bostem, qui Deum in-
dixeral
aut obsccenis sauciatus
jejunia, quinque Quadragesimas, ul ita dixerim a
vocans tergavertit. Namque magnus Autoniuseum
;
speclebus obje-
ctis die videlicet omnium Sanctorum, ml Nativitatem Do-
orationibus impetrasset videre fornicationis da;mo-
nem juvenibus insidiantem ; ei prostrato ante eum mini; a Septuagesima, ad Pascha a Rogationibus ;

amplius in Pentecosten, hanc Quadragesimam Vpostolorum

dixit. Vilissima specie mihi apparuisti : te
dicunt: a festo sanctissimse Trinitatis, ad Octavas
non timebo. Ut igitur virgineaiu illius puritatem
Corporis Christi a festo S. Dominici, usque ad
ftedaret, sanctamque voluntatem detrimento obtur-
;

Assumptionem S. Mariae; et nibus sextis feriis

baret atque inclinaretad malum, non semel appa-
acdiebus sabbati totius anni. El licet exigui panis
rentiis turpioribus et inbonestis alhcit; nudos vide- F
ei seniper fucrit communis usus, et potus aquae
licet maces fingitetfeminas, exercitantes obsccenas
immaturis fructibus et (andem
tt
intermisso tandem pane,
corporis partes ad flagitiorum immunditias, collu- panls usum
acerbis etiam parce vescebatur
uvis ita ut piae :
abdicat,
dentesque impudicis amplexibus. Et puto variasse
convicinae, saepe timentes pariter et admirantes, ne
nutus, nec dicendas circumstantias pramionstrasse,
extingueretur tanta penuria, saporiferis quibusdam
qu;c plurimum mulcent mentes hominuin. Et cumse
subinde aliccrent, ut saltem pluscul sumeret.
eam fatigat. daemon decorum juvenem ostentasset, ultro se nu-
22 Ipsa vero longe avidius spiritualis vitsa pabu-
dum prsebuit. Oiniii, inquit, mei corporis voluptate
lum exoptat panem verum, Eucharistisa videlicet Eucharistia:
fruaris. Spoiisa Cbristi B. Coluinba, ira et horrore
:

Sacramentum. Id namque complet vitam coalibem, desiderlo xs-

succensa. ingeminat sputa etfugitad consueta prae- tuans,
atque in via confortat aniinam et. sustentat, gratiam
sidia, adorationesscilicetetverlieraetstratasspinas;
causat et auget, ad pugnam excitat et contirmat,
corpusque urebat urtica, sicque in nomine Jesu
daemones terret et fugat. impedit facinora et delet,
Christi superabat hostem.
puritatemet innocentiamobtinet, et conservatbumi-
litatem, castitatem et cetera* virtutes multiplicat et
ANNOTATA
merita, hominemqueprsegustatagloria tandemtrans-

[uisse. cui insculptus erat formatin Deum. Nostraigitur Angela, cum Angelo-
a Cxsar ait, columnam
rum praegustasset cscam, terrestria omnia contem-
Crucifixus.
pra-sen- psit, et quasi dulcedinis fastigium attigerit anhelat
b AWertus, u! scenam implcat, inducit htc
ad coalestia, vixque silu mortalis natura; reservat
tem sponsum, blandaque ejus verba, ut Cotumbam
al-

apparet ex con- opportuna. Nimirum cum apud suam parochialema

liciat ad consensum : sed abfuiste satis
ccclesiamdie Nativitatis Domini ipsum Altaris sacri- permittitur
textu sequenli.
dulcedine, et tam quot
prxcisam tunc comam pervenissc ail So- ficium suscepisset, tanta fuit repleta mensibus fe-
c Idem att,
idque
Aqnelis, eo tem- dilectione infianunata, quod zelo langueret, stisquc usur-
rores dcPcenitentia in monasterio S.
solummodoexeugitaretacmeditareturomiiino. Cum- pare
poreextramurosconslituli, apud quas rehgiose servalam
que
 ioo- VITA B. CnLUMB.E REATLWE.
que affalim ac uberrimefleretdieacnoctepraeillius 23 CircafestumNativitatisDomini, utad contem- I>

v PEBAST. lerio : pius Confessor Christi suus Pater spiri- plationem tantae solennitatis devotius excilaretur, Natalis Domi-
conresB. ni spectesei
tualis mdulsitproomni prima Dominica mensis, fcs- [quod] mente conceperat, sensu optat expenri. Ro- objicitur.
BX U8.
tisque diebus I!. Mariae. gat igiturPatrem Christi confessorem, ut de lino
23 Flagellabat preeterea corpus suum flagello vel saltem de cerasibi figuret bovem et asinum, ut

ter quavis fern quod disciplinam appellant, ex quinque jun-

i, supra suum altare, quod ipsa prseornaverat, myste-
nocte u flatjcl- cti catenulii lie, tcr altem omni nocte (Pa-
,
rium illud eadem nocte reprsesentaret. Ipsepra occu-
lat,
trem[inboc]prorsusimitabatui sanctum Dominicum, patus distulit : pia vero Columba sacratissimss
mi amque Matrem Cath nensem] primo noctis celebrat excubias et quo poterat profundius
]>n> siiis jMiicuIis, |>:m peccaturil.us Miperviveiidlius meditabatur caritatem Dei super salutem generis
secundo, p< strerao pro fldelibus defunctis in purga- humani, Omnium autem parvulomm beatissimus
torio.Ardebat procul dubio cariiate proximi , mul- infantulus Dominus Jesus Christus in praesepio ei
tumque compatiebatur delinquentibus. Institif non visibiliter apparuitquem genufiexi adorabant glo-
:

modi cum, et apud suum Patrera spirituah m Christi riosa mater virgo Maria et Joseph, inedium inter
confe.ssorem obtinuit, balteum Merretim, cinctorium boi -
m et asinum, tribus Angelis cantantibus Gloria
frrreum cin- excelsisDeo. ManeChristi Gonfessori se excusanti
rigidum, quatuor digitorum latitudinis, quo lii
ijitium induli
vii in< rene! tios accinxit : semperque hujus- subridens respondit : Habeo gratias, profecto hac
modi pertulitjin quod quasi squammas ex livoreet nocte maxima spiritualis jucunditatis gaudia conse •

Banguina diuturnitate demum impressit, ac carnibus cuta suiti. Plane futurom erat ut in solo Curisti

incalluit : nec minus super nudo cilicina veste te- corpore omnis sua dulcissima refectio penderet. Die
gebatur, * irabat denique prolixius, sanctisque me- vero Epiphaniae, cum prsefatus Confessor dfluculo
oratiani noetrs
uisomiivs im- ditationibus devotius intenta, frequenter mente ac aperiret ecclesiam, Yidit magni splend ris globum
pendit, spiritu rapta, suspensis sensuum exteriorum acti- de ccelo supradomum
ipsius Columba? descendisse:
B bus, ac stupjto corpora ouasi l$pjs reddebatur im- accedentem eam ex more mane ad Confessionem E
Noctcs fereducehal insomnes, uisi paululum diligenter percunctatur, si quid circa auroram vi- tt tiocte Epi-
dormitasset. Consolabantur eam Sahctorum colln- disset in caraera. Quas respondit Pater, ego tota phania aspe- :

ctu stellx di-

quia, ac visionibus coelestibus instruebatur. Exer- hac nocte vigil rogaveram dulcissimum magistram gnatttr.
iiii.i commodi, et obsequia familia?, lenis ac man- meum, ut ine dignam faceret videre illam stellam,

sueta, parentibus.Mibjecta, gaudehter explebat. Ad quaj ab Oriente usque Bethleem sanctos Magos
omnes mitis et placidas pias aures epiritualibus conduxit :et quidem me genuflexa ac menti inten-
dictn uccommodabat, corde I»to inhiabat : ore t;i, quasi tactu quis excitasset, vidi stellam splen-
salubria verba proferens, acsacradicta conruminans, didam omnem domum meam irradiantem, quaa ut
Deum per omnia laudabat, disparuil domi fragrantiam reliquit. Felix Virgojam
24 Eievantes in Deum puras mentes cum iacrymis regales gentium primitias concomitatur,]atriamcon-
et munditia, terrenis contemptis, cpgitationumque dignamexhibere Christo. Nunc meliusintelligoHie-
fugata caligine, gratias consequuntur, atque divina ronymura ad Paulam illustrem Ad prajsepe quo- :

tn\ steria dulciter contemplantur. Sponsa Christi B. que, o Paula, ii.quit, te tesie nato puero multitudi-
//i extasi Columba itt suis coniinuatis precibus plures habuit nem Angelorum, inter crepundia novi partus et que-
quadam relas nescii ploratus, gloria in excelsis Deo cantan-
visionesDei. Vidit autem eu tempore nudari se a
quodtim seculari, deinde extra Reate per latam tem, ac radiautem steUam vidisti : Magos prseterea
viamduciusquead aquascujusdam tluvii, ultraqtiem visione beatis oculis inspcxisti, et cum eisdem

eral desertum
inderesonabantdulcissimi cantuset
:
Deum puerum in praasepioadorasti.

melodia, IUico apparuerunl tres religionisacsaucti- 2G Liquet, Patres, B. Columb» fer- cap. xv
piissimi

moniaj approbatissimi Fundatores sceplriger ille ;

vensdevotio, ad suumseternumSponsumcaritatis Chriitum
et
flanrllatum
vittet tres Or
ruonasticaa disciplinaa Ccenobitarum, prmclarissimus immensus aflfectus Profecto cum irca Passio- .
cmitpmplata,
i

ilnium Fun-
datorrs, Pater sanctus videlicet Benedictus; medius erat nera Domini Jesu Christi suae meditationis fecisset
Mendicantium Princepsj egregius ipse doctor et exordium. ut devenit ad id quod sanctus et inno-

virgo, cum liliis ac codice et habitu candenti, ma- cens Dei filius pro nostra salute, quasi maleficus
gnus PaterS. Dominicus; tertiuserat pauper stig- ac sceleratus, impiorum manibus, in terga versis

maticus, pcsnitens et humilis, uorma Pratrum Mi bracbiis, ad columnam crudeliter flagellabatur ;

norum, Seraphicus Pater S. Franciscus. Eorum nimio dolure confixa, corapassionis aflfectum in-

placido intuitu blandita, afficiebaturplurimum, quasi cepit explicare flagello suo consueto. Et cum se

alteram ex tribus eligendam singulorum nutibusilli prolixius flagellasset, terraque virgineo cruore sub-
suggerat Spiritus sanctus, eommque trium sancti- sudaret, mater illiu.s post somnum excitata strepi-
tatem vel altquo modoimitaturam ostendat. Nimirura tu, exarsit, iu nVtuni, et accurrens ad ostium cel-

candidum potius spectatalba Golumba, qusejamad lulae, clamabat : Filia, quid facis? Quare vis te

innocentiam Stelliferi c oculum fixerat, puritatemque interficere '? Ipsa vero absorpta, et petree Christo
cx quibus
Dominicus suo intuebaturel doctrinam. AUoquitureanl sponsoripse juncta, non respondebat omnino Sed cum fere n
eam /tabttu sanctissimus, el subtevat brachia : Iste est, inquit ctem anrora terniiitasset, apparuit ei Angelus Do-
tegit. iiitiietur
habitus tuaa saluti opportunus:cougeminansque am- uii, praaferens illi veluti pulchrum tabernaculum,
spcciem bea-
plexus et frontis oscula, sub cappa sanctaa mortifl- in quu ostentabat unam auimam, et dixit : Videas, 1,l anima;
cationis tegit : ubi tantam mirifii i odoris fragrantiam Culumba, quam pulchra esthaec anima: persevera,
hausit, quod nec usque ad ejus obitum Et defecit. quia et tu sic eris. Samque semimortuam blande
dixit ei lluc dcscrtum viu cst Sanctorum Patrum,
.
consolabatur, ac satis refecit. Ceterum etalias cum

quos sequeris. Nos jampro certo scimusetdtcemus Missacelebrarctur, apparuiteiaupracalicemDominus

posterius, quoniam relictis omnibus et dimissa pa- noster Jesus Christus, affixus cruei, latere aperto,
ductu Spiritus Sancti attentato congressu, ipsa
tria, coronatus spims, ac totus livore perfusus quera :
et Christum
maximum fecerit virtutispericulum;lataraque viam, ciiiu fuisset nituita, pietalecompassariiit interram, Cruciflxvm
sub Missa.
usquescilicetadTiberinara aquam, sua strenuapro- qnasi mortua agoniaiu protrabens : et cum diutius

bitate sincero c&Ue cucurrif : citra aquam vero visis moraretur, taudem Christi Confessori dixit Pater, :

sanctimoniaa Elegulis, sub tutela divi Dominici, ad orate prome opinor utique, siamplius sic videro,
:

pascus dootrinas, permontana Perusia?, arduo iti- dolore transfixa omnino deficiam.
ncrc, reicrta sauclitatis odoro, cum suis sanctis 27 Elcvabatur prasterea s?epius mente a Domino
Patribus ccelestia conscendit.et felici potitur gloria. Deo
 DIE VIGESlMA MAJI 161*
Deo. ad supernaturalia a sensibus abstraeta. Hujus- tanti viri prsesentia expavescit illa. Amita vero D
Reperta in modi atitem mentis raptum, extasim sive excessum ipsius illico assurgit, illique flexa obviat, et quid - BBBA8T.
extasi
ignorabat mater ejus. Cum
primo eam supraigitur exploret interrogat, Bonus Dominus Volo, linquit, CONFK.SS ;

suum parvuin altare invenisset procuiEbentem quasi KX MS

loqui verba Dei cum hac puella. Quae reverenter et
eam ex stel-
dormiret, atque sublevare intentaret iiia quasi urbane annuunt,
;
et puellam saorsum in unum ex la stiperne
mortua ruit in terram protensa. Mater vociferattir, sacellis ecclesiaeadducunt, astantque.
Qui (uttantum
apparmtt
caanosctt.
et velut exanimem lamentabatur convioinne snc- : virum decuit
) sermonein gravitate verborura ac
currimt. omnes Christi Cohfessorem insnlsum cul- sententiarum profunditatecompendiqsum cum pero-
tnortua crc-
p int, etreclamaiit ad oonventuoi, ac si rignre pioui- rasset. mitius ac blande B. Columbam de multis
ditur :
tentise atque inedia periisset; illique a suis magni inten-ogat, et examinat diliganter, de vohintate et
nocumeiiti periculum fuit ; sed salutaris perseve- affectu.de cultu orationis et ritu pmnitentiss, de
rantia Confessorem Christi reddit innoxium. et moribus et vitaa progresau. Cui Virgo hunnjiter res-
divinavirtusostenditur. Nam etsi consilio manuuni ponditad singula, aHirniaiis se velle servire Domino
suarum operaretur assidua, non tamen a Dei con- Jesu Christo, 6U0
afi/tte ad
sponso iluloissimo. et llabitum
ptfsi irnm-
templatione cessabat : quin imo si exorsas texeret sanctffi rcligionisex desideno sumere, atque saera- dam anl-
telas, firmatis nianilnis supra telario in extasi Eacta, tissimam Communionem optate scepius frequentare. mat.r
similia pa-
per plures aliquando huras reddebatur iiniuobilis. Adperseverantiam liortaturbonus Ilumiuus ancdlam
tllttr inter
operamluni ,
Stupebant convicinse omnes, et admirabantur quod Christi F.t scito, ait, pro cerio nec dnbites,
; bona
nullomodu moveretur, quasi couversa fuisset in filia, Quoniaiu cousequeris omnino qiuKonnique desi-
lapidem. Similiter sisuat aut net sive interloquatur, derat aintna lua. Indulsitque ei ut etiam quotidie
ad ccelestia. Referunt
spiritualia profert et elevatur vesci posset ac refici Angelico pane, sibi ipsi reser-
denique pro certo, illam domi relictam ad oustndiam vans onus cujuscumque scrupuli. Postmpdum Psal-
eliain illxsa iiifantis, et [jussam] subminiatrare igni ligna sub mum, Qtti habitat inadjutorioAltissimi, in propriam E
sttpcr igncm •
lebete lixivii,raptam super faeietn ignis
spiritu ejusorationemdelogavil ;crucellamque[dedit]argen- qitotidianam
B oomiisse. Nimius autem vagitus infantis quamdam team, sacris Reliquiisrefortam, quain ipsa iisquead Communionem
imlttltjet-
oonvicinam ooegitaccuiTere.qua? dumsicColumbam pium obitiitn supra se tulit : postremo Pontiflcali
intueretur, putavit extinctam. IHico acciamat ma- benedietione insiguitam rcliquit. Ultimo surgens
ii'em, simul ipsam relevant, iiicolumern tamen ac astantibus dixit : Si pnella bsec opportunum spiri-
illsesam omnino. tualeuiPatrem habuerit, saltein circa viginti quin-
28 Contigit quamdam matronam improbe com- que sme a-tatis annos, innlliiiii proflciet et maghi
pellere matrein ipsius Golumbss pro expeditione fructus erit. Quam verlii llri sancta et opima refe-
telaa stue (piamobrem mater tirgel illani.et astrin-
: ctione sagiuatain, contraque diabolicos iusulius et
uteo repre- git etium iinportune, atque improperatur. Tu, in- hnminum molestias pluniuum relev.itam dimisit et
/tensam a
quit, maritum contempsisti. utilitatem doinus ne- instructam.
matre sola-
/nr Chrlsttts.
gligis, et pro tuo arbitrio jam vacas. Filia, oportet 30 Amplius Magister quidam Praedicatorum Or- Cutdam dc
Bmtls Soro-
operaridico. Quie omnino tacuit. Interim visione dinis, de beatis FYatnbus ac Sororibus ajusdem
rlbtts concio-

Doiiiiiium contuetur transeuntem per viam, qui Uidinis praibcaverat a quem commoile B. Co- nato,
: 1

conversus ad ea.ndixit: Columba. sequere me. Inda luiubacumti'ilnis Y co;evispueltisacoessit. requirentes i

hilaris ac jucunda, ad sensus restituta, huiuiliter siomncsurbes liabent aliquamBeatam prffiter Keute,

matrem alloquitur. Mea mater, absque dubietate Qtii visa earuiu columliina simplicitata, subridens

expedit magis Jesu Christo obedire quam patri aut unam ex vobis, quaa neglecto
respondit, Faciatis
inatri rogo patienter feras. Illum utique sequar,
:
contemptoque mundo totum cor in Deo conslituat.
quemprocul diiliiosuper omniadiligo. Nolis obsecro illiqne soli placere studeat, et Bedta crit. Mirabilis

(coacta dico) non sia infesta Jesu Christo. Nequa- Deus, qui etiam servos suus ihdiciis quibusdam et
quain decet tanta solicitudine uti pro istis terrems signis pnsmonstrat et attollit. Dotni eouveiiiunt. ut

etcaducis sed oportet prseferamus factum animaa

:
ex ipsis unam eligant, quam Beaiam laudent :

.•t opus seternaevilse. Felix virgo Christi [quod] non scrutantui' ac disciitiunt : quselibet quamlibet hor-
taniurn propriam genitricem, quantum convicinas tatur: reliques se excusan tes ranuntiant , conveniunt
et puellas, quas salutaris eloquii dulcedine attra- m Columbam quam omnes unanimiter eligunt, ne-
:

F
liebat, frequenti instructione ominonefaceret. seque que renilentem, sed liumiliter se ingerentem, ac o/ftrlitr a
omnibus bonorum operum exemplum prsebuit. dicentem, Orate pro me, ut sim digna ancillo Dsi. ndalitna nt
talts fntura'-
29 Inflammant ad caritatem Dei exempla San- Et conffistim ad praefatum Praedicatorom alaores
cnp- xvi
ctorum, tamquam carbones desolatorii, qui per appli- redeuntes, et teta» dixorunt patri ; Elegimus Colum-
eationem sibi ao proximis vastaht affectum carnis et bara, ut ipsa sit Beata. Qui ii"ii parum admirans,
hujus seculi.et duin alter fervorealterius inceiiditur, et quod ex improviso dixerat corde conferens, ele-
in viam saluiis eautius profioiunt atque sanctius etionem ipsaium piam laudavit, atque signo Crucis
instruuntur. Ab Occidente namque. de Hispania approbavit. Simile prorsus habetar de-S. Frapcisco
videlicet, quidam spiritualis devotusque doininus g, qui adolescens cum
ima cum plurthusa Pertisiins
qttiiiam
Episcopus, lilpiscopus, Dei servus optimus, perinde Reate venit captus, et dirn fuisset caneri mancipatus dolen- ;

quam revelatione Spiritus tibusaliis, hic solus exultavit et redargutus super

d ut Christi Virginem, :

sancti mente praecognoverat, coram quoque corpo- hoca concaptivis, respandit Ideo meexultarehove-
:

reis oculis intueretur Catliedralem ecclesiam

; qui ritis, quia adhuc Sanctus per totum seculum ado-
ingresSUS, prudeuterde ipsa sciscitabatur. At duiu rabor.
DUNHfe CO- commodius quo poterat iuvestigasset. quasdam puel-
tnmbec cau-
las non minus nobiles quam morigeratas sancte
ANNOTATA.
sa Reate
"ftvec/us, alloquitur ipse bonus Donnnus. sed non arquiescit.
Quin nnonoctead piumDeumorationibus instantius a S. Duiiati eum fuute, ait Ctrsar.

duos circulos feireos quod infra

pulsat, ut, quara plurimum nptat.ei clementius ma- b lileiiiti)ii>ellat :

nifestet. Mane igitur ecclesiam ipsam ingressus, conlirmalitr ttum. 102.

stellam mirabilis e splendoris sensibiliter s]iectat, c 1'itttjuur seilicet S. Dominicus cum slella in

qu£e supra caputB. Columbasorantiserat, Qui niiiiio fronte.

gaudio admodum lretus, recte versus stellani dirigit d Albevlus eerostmttms esse putnt. quodvenerilcausn
dum fere Virginera, Jubilzi, ml ritjesunum qttintnnt
unnum redueti a Stxto
grcssus. Sed attingit Cbristi
Maji T. F IV IV
 :

102' VITA B. COLUMB.fi REA.TIN.E.

. IVatino 1475 sctl tunc solum octennis fuisselColumlia, stitionibus et ritui inconsulto ? Pluribus inde men-
A. SSDAST. tui (utvidtmus num. 22; poslrepudialat nuplias annos daciis objeetis et minis adjunctis, inultitudo da?mo-
CONFKSS.
pubertatisingrestas, Confetsariut potestatem fecit, iu<>t iium retorserunt ad aurem,
superveniens, os illins
F.X MS.
mensibus semel el insuper festis commvnicandi ; hic vero stupidamquedimitt.nnt ct invalidam ita utjam Vir- :

EpiscopuSf <li iii raritate querenti, quotidiattte Cotn- ginem associare nequeat aut moveri.
munionit potestatem,ut moxdicitur, fecit. Agebaturergo 32 Circa vero crepusculum matutinumduo splen- fioctu ad
vt minimum 80 annusistius seculi,cum Ittvc resaccidit. ili.li Fratres et una Soror veneranda adsunt ancilhe covtmunioncm
dcducla
Baleslra iu Imr Alberlum secutus, ordinem histonse Christi, dicentes Columba, horaesfut. commtini- Sanciis, a
:

iiiiiiiiitnrii . nec adverlit animmn ad idquoddixideCom- ceris. Qtia- alacris et festina sequitur Fratres una
munione. ciim Sorore prsfata, apertamque ecclesiam ingressi,
e Sit S. Januarius, inqmt idem Albertus, ex vertice ipsa fiexit ante majns altare. Sacerdos autera cum
S. Sosii flammam ascendentem conspexit, dt qua in Acolythis prssaccepta clavi Sacramenti &en
illorum Actis apud Surium. 23 Septembris num. 2. more, ipsam Christi ancillam communicavit , ac
f Iilein liuf refert quasi in pueritia Beatse actum ex consueto ritu est reversa domum. Cumautem illu-

Ambrosio Taegio, sed nihil vetat quindennem fuisse. xis-ot dies ei esset transacta bora, spiritualis Pater

g Habemut pluret s. Fram isci MSS. Vitns,eaquam cui confitebatur, dubius impedimenti, accersivit eam,
S. Bonaventura coltegit antiquioret . in illarum ergo requirenscurCommunionemneglexerit. Quse, Pater.
aliqua ad 'i Ociolrit inveniendum confido, quod iste inquit, vos communicastis memane aJ majusaltare. ipsam a
Covfessario
narratur. Ctesar adtlit, quod simili modo
ovtisit el liu: Nam etclaves Sacramenti illo loco posuistis neque ItiCI jtissc :

S PhilippusNerius, uli lidebimus ad 26 Maji.prsenun- ibidem reperietis Sacramentum, quia mihi contu- crcdtt.
tiaverit suum caput post mortem argento obtegendum, listis. Illr obstupuil vehementer. Et cum diligenfer

sicut et (mtiim est, inspexisset, invenit ut ipsa prssdixerat. Si autem

spiritu tantummodo aut corporali etiam pra'sentia,

CAPUT V. hic non diffinio. Nam habctur de S Ambrosio, quotl

Mediolani in Missa/' obdorniiens, nbsecutus fueritin E
Fantes Eucharislica Columbse, variis utira- distans exequiis S. Martini. Et similia multade b
culis expleta el honorata raplus ad loca .
sancto Nicolao. Rursus equidem. commodi [non] sl;nisquc
probat :
sacru, susceplio Habilus. nescia beata puella, Eucharistiseoptat Sacramentum
" rsestantissimum corpus Christi. salutare viaticum
sed undique perplexa respectibus conatur diflerre,
ne quaei importuna, omnibus videretur infesta.
paiiperiiin pcniiiiiKiiitiiim aii
patriam Eeterna- felici- Cathedralem ecclesiam sibi facit refugium, et ad
tatis, R. Columba amplius affectabat, jamque tabernarulum Sacramenti recurrit illud fixis oculis :

Pcrmissa ardeuliusoxpostulat. Obid summoperesacris Sacer- alias Jcsum

intuetur, caritate languet, genas lacrymis rigat ilul ,
fcslis «miii ultra ad sc
ilnlilius ilrfercl.iat, illo.sqnc ilrvote venoraliatur, ac
bus citmmii- cissnnum Jesum Christum invncat, ac refici precatur venientem
nicare, prosequebatur humiliter, nec non ct seipsam sin- iii' deficiat. Confestim qusedam candida nubes egre- cxcipil.
cera simplicitate omnino credebat. Suum itaque ditur de tabernacnlo, gradiens usque ad portam et
Pulmn Sacerdotem lacrymis astringit. Deus autein regrediens pluries tandem ipsam Christi ancillam
:

indulget et aspirat, quod jam singulis dielus festis occtipat, et stillicidiis respergit, ac supcr bracbia
obtinet, faoitque proventum oontra affinium insidias ejus quasi unus iniantulus apparuit, auem reversum
et detractiones. Nam amita, sanotitatem quidem in Hostiam devotissime sumpsit, inenarrabilem
Virginis approbans, statutis diebus mane ad laris spiritus assecuta dulcedinem. Sic etiam madefacta
fenestram li. Columbam egredientem observabat, remansit, ut interrogaretur a pluribus, si asoen
eamque ad ccclesinm subsequcbatui', et Sacerdotis disset e fluvio : ipsafvero] tacebat
diligentia sacris expletis mature redibant. Flagi- 33 Exuberat ancilla Cliristi spirituali dulcedine
tiosus bostis molitur insidias etfacta effigie opimi
:
in refeetione sancta, et quanto magis aseculo pre-
juvenis et honcsti obviam
veniens] verbis blan-
[ci
:
mitur, tanto potius ccelestia angeiitur. Mater neinpe
ilis suadere nititur, fore salubrius tanta; pcanitentiae ipsius ad parochialem ecclesiam jatn secum ducebat.
mitigato rigore communibus vesci et uti vmo, ne Quoe inde aliquando prudentor assurgens, persuum
confundit videhcet rcatum proprii hoinicidii incurrisset. Cum-
<!.< moni iii Id
spiritualem Patrem in basilica divi Dominici, ex
dissttailcntcm.
qus respondisset ;non ul se extingueret abstinuisse, opposito proxiroa, quasi surripuisset, communica-
sed ut reprimeret carnem ac subjugaret spirit.ui : batur. Qunndam diiin sic illuc pergit, praefatus Pater
subintulit Virgo, Cuncta sumit qui Deo rcficitur, ad proximam ipsam ecclesiam celebraturus fesfina-
quoniam in illo nmnia contmentur. F
Malignus bat : illique ipsa obvia, dixit : Deus indulgeat, ac partem ex
et
replicat. K. st, inqiiit, uttu opinaris nequeipsa Ecclesiam Cathedralem, atque
:
pertransiens pctiit sacnficio altbi
Coininunio continet veluti seutis, cum sit farina et imaginem S. Mari<e lacrymis appellat precaturque cctel>ra'o

pauis, qnod etiam consumitur,; ut advertis. Ulu- Cum autem sic diutius orasset, quidani
singultibus.
ilrnh pluribus mendaciis, tandem Christi Virgo veluti Sacerdos sibi apparuit, praeferens Sacramen-
objecitde ruboMoysi, qui cuin videretur uri, ilktsus
tum, eamque plene refecit. Dum autem priefatus
lainrii a< incombustus minime defeoit. Illico reper- Pater celebraret, ut pervenitad Communionem, una
cussus il.ciiion evanuit. Quemut advertens cognovit
atiimatttr
triutn partium deficiebat. Qui. quomodo defuerit
ct
M. Columba, Jesum Cbristum suum ililectissimum
aspetltt crw- ignorans, est amurecompunctus, ne forte per incu-
eiftxorttm, sponsum invocavit, et se signo sanctaa Crucis con- i-i.ii nefas incurrisset. Verum ut etiam sui excu-
1 1

festim munivit. Repente multitudo maxima Cruci- sationem pariter interponeret (non enim bene nun-
fixorum ilh affuit, quasi stabilitam sibi credulitatem tiuui prasinteilexerat) B.Columbee exposuit. Quae,
porteniierciit et coiistaiiliam. Inde festiim a decem Ne, inqnit, Pater, ego sum communicata
tristeris :

UUvstpa Martyrum crucifixorum devotius coluit et

inilliiini
in majon ecclesia Nam quidam pulcher Sacerdos
:

Christt tu-
irii, raliaiui'. Mancvero inMissa viditsuprn calicem mibi gratiam impendit, et opt.ime satisfecit. Qui
pra caliccm
Jesum Christum in Cruce pendentem, cujns objectu illico congaudens dixit Laetor jam de eo quod acci-
:

a-stnans ao ilillcissiiins larniuis profusis, Coinuiu- dit, longe a dubietate percipio, qualiter Dominus te
ille vcro in
nioue sancta maxime snlatur. Ille vero indignus
i
partieiprin mea- Communionis fecit.
ejus atuitam atroxque nocte prasfatam amitam ejus invadit, ac 34 Rursus contigit eam prsBfato spirituali Patre Ab Angclnati
rflutiilit titlr
improperose insultat. tquid te intromittis deCo-
I
privari qtiee ad suum parochialem Sacerdotem, ma- communtonem
:

(tltCltlH
lunilia. qusa stulta est et fatua, vacatisque cui
super- turae cetatis virum ac devotum Deo, recurrit :

confitebatur
 , :

DIE VIGESIMA MAJI »63*

confitebatur communicahaturque ab eo. Qui cum in apud aeternum spnnsum ejus dilectissimum Jesum D
festoS. Joannis Baptistaeopportune teneretur exire, Christum ac beatissimam ejus matrem Mariain, A. SEBA8T.
,

COXPRSS.
notum voluit haberi B. Columbae, ut forte abstine- placitainque codcstibus Augelis et omnibus Sanctis,
us. u
ret ipsa die. Replioat humiliter ancilla Christi : sed eamque sanctae religionis Habitum quantocius con-
instantius rogat. ne tanto die suo dulcissimo sponso secuturam. Id circo. [inquiebant] qui plus tibi rcsti-
privaretur, quia saltem diluculo posset praevenire : terant sumptibus prnpriis oppnrtuna procurabunt
,

quod venerandus Sacerdos annuit , et suinmo mane Sicque eam iiuiiiitam coustautia reddunt. Quo ora- statuit inte-
praestolatur ipse, clavesque ecclesiae supra posuerat culo laetificata plurimum, se ad altiora succingit, ijram Qua-
altari. Et dum ipsa efflagitat sociam, niintins urget IMauc quadragesiiuali temporc advenieute 1'rugali- draoesimam ,

agere
quod velit venire. Qiue cum paulisper distulisset, bus etiaiu abdicatis et neglectis, quotidianum dum-
tandein inoedebat sola : sed comitatus Angelicus taxat supersubstantialem panem nostrum, qni ani-
vallabat eam usque ad altare. Et cum fuisset. com- ma> substantiam vere fulcit, apud suum spiritualem
municata, discessit ipsa repente. Utautem Sacerdos Patrem obnixe exigit, juxta Avi nostri 6 dootrinam,
advertit quod olaves adhuc erant super altare, ex- beatissimi videlicet Aiignstini : Accipe, inquit, quo-
pavit stupore, et quomodo quove tetcndisset, ignora- tidie , qund quotidie
sic tamen vive, tibi prosit :

cuni sola
bat omnino. Quicumdiligentius observasset, tandem qund quotidie merearis accipere. Sed venerandus
qtiattdtana
m majori ecclesia in medio Sororum 1h poenitentia « Sacerdos ambiguus plurimum hsesitat, propter de- communione:
B. Doininici eam invonit. Sicnue Patri Saccrdoti, trabentiiini linguos iinn paruni timidus : precibus
Angelorum evidenli ministerio seductam et eductam nihilominus et lacrymis ipsa pra-valuit.
fuisse, secreto revelavit. 38 Dum autem pia devotio sancte succedit, anti-

38 Non est praetereundum, quod etiam mirabi- quus lmstis insidiaUir multis modis. Palitur a suis,

Diebus liter utique factum est. Nam sponsa Christi, cum ab avunculo priecipue et fratre ob id tutuin sibi :

quinqne diutius anxie desiderasset contueri sancta loca et refugium facit Dominum Jesuin Cliristum sancta ideo mutta
alienata a Hierusalem . et utinani Dens indulsisset , ardenter Virgo. Insuper quidam concivis, ut advertit eara patiens,
sensibus,
concupisceret; rapitur spiritu, ac per quinque dies cnmnmnicari quotidie, calliile observabat. si {ut su- E
quasi esset exanimis omnino immobilis redditur; ita spicabatur) quorelam /objiceret. Cumqne mullis die-

ut parentes jam eam flerent velut mortuam. Quam- bus importune tentasset, probitatem tandein et vir-
obrem advocant medieos qui non invenientes cor-
:
tutem ancillae suai Dominus Jesus boc signo voluit
dispulsum, intcr se disserebant unus tandem supra:
illi misericorditer patefacere. Quadam nanique vice,
caput palpans, judicavit eam viventcm. Elapsis die- dum ipsa pro sancta Communione genua flexisset,
bus quinque cum redisset ad actus sensuum. genitor flammeus radius et ignitus a superis descendens,
assistens hortabatur illam ut reficeretur cibo : quain stetit rutilans snpra caput ejus qui videus obstu- :

cum sibi esset

recusantem astringit praecepto eique porrigit duo ,
puit eantque semper inde in veneratione habuit.
,
igne aettlus
restituta, diniisso ho-
ova sorbilia. Quae mandato aiinuens inquit patri ,
Ipsi vern maligni spiritus. quod per alios nequeunt,
noratar.
Sumatis vos unum aliud porrigatis mihi. Qui sta-
.
per se intentant, si forte desistat. Fingunt quidem
tim fecit. Cum vero alterum pro ipsa fregissent, in- varias fnrmas, et se visibiliter ingerunt, turpil us
venerunt vacuum. IIHs stupentibus Beata Columba actilms et inbnnestis pulsant nientem Virginis : col-

subridens dixit Non expedit tentare Deum. Et cnn-

:
lidere contendunt : nunc pia, ut nuperrime scelesta,
festim omnibus qui aderant audientibus, vox terri- prtesentant : succurrunt velut modo Angeli . non
bilis desuper intonuit, dicens : Non sit tibi cura de quasi religiouis Praedicatorum Sancti [nunc] velut :

disturhare
fatetur visa novissime vldebantur
ea : mea est. Ipsa postmodum sponsa Christi apud Crueiflxus adest celeriter :

vuin fruatra
Htercsoltjmis
locaSanctu. suos saeros Patres noluit haberi occultum, qualiter Jesus cum Apostolis. Sed omnium inspector Doini- nitente
sub eo tempore Hierusaleiii fuisset. sacraque loca nus Jesus Christus radio supernaa lucis detegebat, dxmone :

perlustrasset. c De peregrinagio autem et singulis dilectamque suam sponsam commonebat. Qui cum
quibuslibet ila distincte exposuit, quemadmodum non praevaluissent frementes, prostralam trahebant
est, et velut ii qui corporaliter circiiierunt pariter per comam insiiltantes illi. Verunitamen in spe et
,

affirmant. silentio tolerabal patienter pia Virgo, occultumque

36 Arbitror non minus admiratione dignum quod fieri vuluit etiam apud parentes.
et sacratissimam imaginem illam Jesu Cbristi cruci- 39 Post ingruentes denique tenebras vexilla Re-

fixi, Neapnli in summa veneratione babitam, fuerat gis prodeunt, et hostes vertuntur in liigam, ac post

intuita similiter, qnae (ut pro certo habetur) S. pugnam victrix pervenit ad palmam. Nempe Domi- F
Sinith modo
mdit Cruclfl- Thnmae Aquinati respondit. Bene scripsisti de me nica in Passione avunculus ibidern accersit Colum- ac tandem,
xum, Tho-
S.
Thoma etc d Profecto dum unus ex sms spiritua- bam eruditumque flngit sermonem, quo civilem avuncuto
,

mx annumtt,
Neapoli
libus Patribus, qui eamdem diligenter inspexerat extollerel secularemque vitam, Religiosorum vero
totutum.
d devotionis causa. verhum de ipsa exordiretur; sta- ritum pluribus inductionibusexprobraret, ita ut gra-
tim ipsa prorumpens, Vidi, inquit, et similis est illi, vitate dicendi evidentiam fecisse arbitraretur. Sed-

licet minor: indice siguans ipsam pervetustam, quara B. Cnlinnba solutis objectionibiis potiora concludit,
eclis plurihus venerantur, jam supra majus altare quae etsi dihVillima, pnestant tamen quffl religionis
patenlem , quam objertam devetius speculabatur, et suntoptima. Qui sancti propositi ejus fi
ad quam flexa libenter orabat. approbans, ultiino assentit atque de sua mercato- :

ria apotheca, institor ipse. tunicam

et palliui n-
cap. xix
37 Reqiiireb.it instantius sub eo tempnre Christi
,n !q ue opportuna de propriis liberallter contulit. o
liiino ,tt. |9 Virgo Columba Habitum pcenitentiie B. Dominici,
«Ttittaita a lacrymis et gemitu, apud dilectissimum sponsum quantam la?titiam,bone Deus.quantumque gaudiuml
s
.Oomt/.ico
Pressuras omnes oblivione delet corde hymnizat
Jesum Christum raatrem Dei interpellabat el om-
|
,

nes Sanctos, Patremque Magistrum et Sorores im- ,,,

pul ].,
, |a U dat Jesum electa sponsa, al pie de

portune supplicabat jam enim annuin decimum : tegmine religiosa militiae ancilla benedicil Domi-
nonum sua a^tatis expleverat. Cui devote domi me-
1 oranibusque congaudet. Dorainica </ igiturOli-
v":i essel
ditanti illuxil magnus ipse Pater S. Dominicus, varura palra ira paci ac victoris suscipil el totitiam
<"t nabitum Dei mique providentia omni pror-
i quem comitabantur sacri Virgines et Doctores S. sancti Habitus :

fi. nda.
die apud Ecclesiam
Petrus Martyr, S. Tlionias Aquinas, S. Vincentius, sus contrarietate devicta. Ipsa
ac spectaculo facto
atque diva Virgn Catharina Senensis, quos semper Divi Dnminici, tiia;no conventu
sexus et infautium ciim cereis
nevotius invocaverat : qui blande consnlabantur an hoininiim utriusque
gratiam accensis, ipsis Fratribus et Sororibus praefatis so-
i.:'.i:a Christi, iUique denuntiant, invenisse
lenniter
 , ; ;

164- VITA B. CULUMB.E REATIX.r;.

A lenniter Spirituin Deum invocantibus, per manus dido : quam postmodum B. Columba semper supra
A. SKBAST.
venerandi Prioris Conventus ipsarumque Sororum cor gerehat in pectore, omnique custodia veneraba-
C0NFK8R.
BX MS. 14
Magistri h, una cum ipso spirituali patre et Prio- tur. Intellexit protinus sponsa Christi, quoniam pede
sacrum /fa- rissa, B. Columba iuit induta Habitum de pceniten- humilitatis ad docuraenta patiennae et consortia re-
bilum pubticc
tia B. Dominici, ad laudem Jesu Christi, parentibus gni Jesu Christi posset pervenire. Quaiuobrem de
sutciplt.
asfnntibus ceterisque Buis, Concurrente populi mul- adjutorio Dei confidens, tribularioptat magis, adver-
h
litinlme et religiosorura, cunctis pro certo ob devo- sisque pressuris arctari orat Deurn ut assequatur. quam cordi
ttonem pree gaudio dulciter lacryroantibua ac bene- Seculi quulem commodis et gaudiis diu ante renun- applicUam
gestans
dicentibus Denm, non minus oblectamentiset lenociniis hujus
tiaverat,
mundi habuerat quoque in eodem actu, coindutam
ANNOTATA. :

secum Virginem, tredecim fere annornm pueliam,

a Referuntur itla x millia Crueifixorum in monte quara diutina conversatione habuit caritatis sociam.
drarath ad 22 Jtuui, sed cum oiroumstantus uudt- Ipsa non olim uostris exploratoribus b retulit, inter-
guaque tam parum verorimilibus , ui laboratunvelie- fuisse cum prsafato peregrino, quodque ut pluri-
tnenter sitnus, $i nitamur saltem substantutm historise mum semper meditaretur passionem Christi. At- suis sxpe
salvare. Videatur interim Baronius in Notis super testalur insuper quoties intuebar piam Colum-
:
lacrymis
irrigat
Martyrohgium ad diem prmnolatum, bam. imaginern ipsam uberrimis lacrymis irngare :

b Veritatem hujus facti vindicavit Henschen&us etsi aliquando per inundantiam mergeretur, illis ta-
Exercitatiom singuluri post Veteves Pontificum Cata- men virgineis lacrymis nequaquam potuit imago ipsa
logos ante tom. i Aprilis, contra Baronutm, subducta oblidi : nec non lacrymas illas, quasi crystallineas,
aliter tetnporum ratione, coactum eam negare. manibus in gremio pluries collegisse.
c Alberlus distincta varia enumerat, quwtwio vide- 41 Nec uorainandus ipse diabolica bellua pro-
rit; neo non solicite subducit numeros milliarium, in minas eamque medium dannonc ne-
illo ruinpit in : invadit ad cor-
tjuidquam
ru/itu tlccursorttm; quae omttto , ut pioprix iiweittitnus dis; Etsi tecum, inquit, non pr.cvahiero, saltem in
rtngerile
glossemato; sicut et illnd quod Turct 13. Golumbffl H- tuos spirituales Patres volo crudelius dessevire; tot E
tcerinl, $i in Okristianorum polestate esset sepulcrum que impedimenlis obsistam, quod tibi pro libltu ne-
Mahometis, sicut in nostra estnwnumemtum Christi, queunt ministrare divina. Quem ipsa fidenter arguit,
n.tllt parceremns sanguini aut pretio ad Utud recupe- non horrens tartareas iras; ISeque per te, inquit,
randum Qmnem porro admirationem et oornparationem deficicnt pavochiales Sacerdotes : haud secus vales
excedunt, qum hoc in genere lcguntur m VitaS. Lid- separare me a caritate sponsi mei dilectissimi. Abs-
winx 14 ,-iprtlis. que dubio quidem sutaiue permittitur insultus (licet
(1 Dc lloc Neapolitano Cructfuvo,legimus7 Martiiin sit iili sajpius aegata victoria) ob virtutem conse-
Vito S. Thomss ttum. 33 et num. 1 Anoiect : goudc- qucndam. divitiasque ccelestes aaterni prasmii cujus :

fnus qutem contra dubitantes aUquos^ confirmatam veri- cruentam vexationem neque simplex rectusque ille
taiem tiovts novisque testimoniis invenire. Deiun tuuens c evasit, nec optimus ipse illustrissi-
e NeutfH' Rcf/ttltun S. Aiujusluu profttetur Ordo musque Rex noster et Deus, qui tentari quidem vo-
ctputres
J'i.i iltctitorum, S, Domtnictiiii pottem habens. luit* ni iii tamen succuinbere; quin imo devicta mnrte r/tt.s sptritales
t' Id cst causam querelaeseu reprehensionis pr&- etiam in nobis perpetuo dc lioste tnumphat. Per- rejcante
beret, missum plane advertimus exturbacori, ut criminare-
g Albertus et Balestra annum signant 1486, quando tur obsequentes sibi Sacerdotes Dei : cujus sugge-
Ptisclut cclehrtttum fuit
l

-2(> Moita, tttleoque Polmarum stione sine dubio constat iufamia aut turpitudinc
Dominica concurrit cum festoS. Josephi, quod utique singulos maculasse, anguineis linguis multorum et
animadversione dignum fuerat, a nemine tamen nota- atfiuium; itidem per talsos Religiosos atqne garrulas
tum scfo. anus et larvatas Sororissas , si forte diffidentia
ac dtffumaulc
h lulcm hiuic ittmiinant Fr. Thnmam de Fulgineo : rueret ac desperatione perisset, quasi neglcxerit
qua potuit.
et stc ciiom invenitur in Processu. Deus ancillas suas. Eia ! universaa viae Domini mise-
ricordia et veritas. Columba nostra pro certo in
CAPUT VI. foraminibus petra) altae juxta aq.uas nidificat. quia
intra plugas Crucitixi elevata per contcmplationem,
« Dc miraculosis qujhu&dam favoribus Bmtm ju\ta sacram iljctrinam et documenta SaiictorUm
impenm pohi sysGeptim Habitum et apud habitat, atque cunfricatur in cir.ere (gaudet enim
D. V. a Quercu. contuinelias pati pro noniinc Je^uj condulet tamen
affatimque gemit scainlalum proximi sacrilegamque
T igesjmo .iinin ab ortu ipsius Virginis. videlicet ruiuaiii.
inchpante, de ideratissunum ac diutius e,xpeptatum 42 Sanctum habetur a seculo optimumque bene-
Stc Deo ohluta ii. ib tum da poeniientiai nitus candiduin, animsB pu- ficentiam pej la^ria reepgnpsceRe, iieinde deferre
cap. xxi
in Dominica Aditura >'
ritatem el innoeeutiara;; obscurum extra corpuris , .summam snpi-emamque duliam [hyperduliam
laiiilrm
ptilmorum. Virginem
mortificatipnem app^antem , cum ranus virentis dicuntj Vir^ini Mari% Dei geuitrici, regina totius (taQaercu
olivee, ipsis di.nia <!ie, B. Columba nacta est.
OUva creaturse ac medialrici omnium gratiaruin. Quunub-
quidem, sicul Rlle^orizat DoctQT^auctus, mwericpr- rem Christi sponsa B. Colmnba ad prselectum
ilimn eigjiificat; ut iu ea iuimum pstendareJj Jesus sacrarmm, totoejusdcmque
orbe celebernmara
Clirislus omnem palientiam quasi fuerit Cliristi
, laiaginem culeijilamqiie. iliclam de Quercu d, pere-
gratiam misencordiam couscruta. Xon snhnn enim
et
quo
.grinari statuit, illi redderet, etsi imparem, pro
Deus, intuiid.aidii mfcBcius. lumen per qnod
bumoco- PQSSa tameu, cultum debitum et gratia^. Consuht
gnoscU; sad etiam ppb s^nsibiles croaturnp, sueq sa- igitur seniorcsetiam Sacerdotes de oppurtuno istius-
pieniiao sigfla BXJteripr^a proponit. Regula igitur sni- ,moili itiueris coiuitatu. piarura videlicet mulierum, in comitatu
oitualis uiilttiaa arrimaa, ajq^e in acie Pteuiteptium pasona-
njBC non et d,e circumspectis viris et providis : allu- 12
admissa innucmis aucilia Cbristi. uiiatum adlnbet, »
dit prajterea mysteriis Apostolici senatus, optatque
ntiit,

pro possfj }ungi regi Doniino Jesji Christ... aut \\>-.\. tanto nuinero proficisci. Keor tamen nulluin
pau- et
ab tt/nota lisper imitari, iUiusqua Sftjacijssimig iusnintis eru-
pcrctjritto
homiiuun arbitrari. id temere eam pra^sumpsisse
Cntcutam
diri. £t BCCe qimlam [u-regrinus eis ignotus venit quod pietati congruit. In qiubus quidem pro certo
uciipif. obvius, et praferens munus, imaginem parvam vi-
numerandis contemplabatur mysteria Dei in tribus ;

delicet frucilixi (relevatam dicunt coopertara a can-

videlicet trinitatem Personarum in quatuor, Evan- :

gelistas
 :

DIE VIGESIMA MAJl 105-

gelistas in quinario vero. dulcissimas
sibi plagas tml.a perstreperet,
;
violentusque omnino esset in-
Jesu Christi sicque consequenter cutieta operaba-
;
troitus ; ipsa scorsiim diffei-eli.it, si quomodu magis fni sr
turin nomine Jesu. In id ipsum Christi Virgo cum quietus aditns pateret. Sed tuimiltus prtevalidusque .'... ,

calceos recu- ejusmodi dulci societate jam eonvenerat, i:\ us.

paratis clainor adeo condileotam ilhm puellam exterruit,
$at:
portandis in via : et iuater ejus jubet, oblatia 80- quodvixpia Columba, trementem manu duceret.
tularibus, eam calceari quns cum ab infantie uua-
:
Mulierem quidem dteraoniacam parentesrael liga- inarasa .rdein
quam portasset, excusabat se dicens, Mater, pnta- tam u-aliebant miserabiliter vociferantem. Cujns D. V.
tis mihi benefacere, bedent me tamen obtemperal :
miserta piissima ancilla Chriati 11. Columba; Uce-
nihilominus, et profecti sunt. Plura admiratione di- damua iuquit, ad illain et fulta Fratnhus sui Or- :

gna ostendit Jesus Christus in sua dileota sponsa : dmis ingrediuntur sanctuarium. Cumque sua vota
nam haud procul processerant, et colli.-i [sotulari- persolvisset, secessit in capella ubi illaerat: acce-
lnisj pedes livore tument, quibus etiam extractis densque imperavil d emoni ilveas Kx parte raagi- ;

difflculter gradt posset. Oum autfiii ad supercilium tri mei Jesu Chriati ttbi priecipio, exi ab ea, nec tiurgwnenm
collis Narniam e oontra devenissent. depictamque priesumas eam de cetero torquere. [mmundua ob- anfcit atnti'a
suli liracliio
absque pluvia imaginem beata; Viryuii-- obviam adorassent dixit ; stitit : MaiH'11, inquit, liic decem el octo annia,
viam con/i-
patruusejus Columba, elapsis diebus, omni vespere
:
nulluaque fugara me potuit minimetu verbis Spi-
ciendam :

spondet pluit; -i liahueriiis bonum mantellum, nuperrime ritus saucti revelatione ancillo Christi cognovit,
videbitis. Qute coram praafata linagiiie fleotens ora- quod sub bracbio qusedam maleftcia dsemonumve
vit non multum, et surgens admodum heta r
spon- nomina haberet ligata. Jubel igitur Christi Virgo :

dit Sine aqua discessimus, noveritia nos similiter

:
Prodas cito maloficia incantationesquesacrilegaa.
domum redire. Et sicut praidixerat, ita evemt, ac Effernsipseperterruit, minaturquedicena Columba,
:

sereno vespere Narniam applicuerunt. Protimis c ne me contingas, aut exasperes : v;e lihi. Sponsa
piqiulo undique confluunt visere ancillara Jesu Christi impegit m eam, et ima c-iin :ilns Soronbus i

Christi, eamque et omnem societatem urbane reci- inje.'tis manibus ad capilios prostravit, ac vi in-
B V.
piunt, quasi Angelos Dei. cantationes illas el priestigia excerpsit, statimque
dxmoiemfiue
43 Facto matie qutedam nobilis matrona cum i'.i:ii!ins,sn . Demum ante sacratisaimam ipsamima- ,> elttt

mdo-
advertisset crassatos admodum pedes et horribiles ginem Dei Genitricis praefatam mulierem slatuit,
equo
mito ul man-
visu. tentavit eam retinere : idque neganti ait : illumque immundiasimuni m virtute Dei potei
sueto utilitr : Heu ! inulimeiabsunt, mihiquesuperest tanturamojlo adjuravit, ut ab ea omnino disce lurel el ad vomi -

equi pullus indomitus,haud expertus sellam B. : tus sigiuiui illum aatringit, veiaccensam candelam
Coiumba ; Adducant, inquit, qiiemadmodum est : faceret extinotam. Qui virtuti imperantis non va-
stratoque sellam imponeutes, eam desuper sedere lens resistere, succubuit et fremena stridebal den- :

Cecerunt : [ipse vero] ita mansuetus semper inces- tilin , apertoque ore velul draco conatum dabat in
sit tranquillusque gradiebatur, veluti quicumque W. Coiumbam quaai.tentaaaet devorare : aed atatim
assuettis equus. Jain equidem felix societas jiiciinde se m angulo capelhu damnavit, ac per foeda vomitua
socix clila- prnhYiscehatui', erant autein quatti ir aliie Sanctimo- discesait : mulier vero, tam horribili vexation
mydem amis- niales ejusdem Habitus ex his una eral illa c iin- : lassa. prpatrata remansit.
sam invenlri duta puella, cujus mantellina sedeuti po-t p isita ce- 48 iginir ijiia.si coruscasset. ifa hoc celebre fa-
facit. Idrto /Ueralo
ciiht de jtimeiito, nec adverterant advesperascente : ctum vulgalum in civitate habetur : indicitur tatira ntinwdam
[autem], puella repetebat illam, amissamque lie- per Decuriones popuii, el cavetui* ne Christi aneilla se sclens,

bat : Coluiiibain iteralo npp llat, ac se amisisse reaesserit, utcivitatem ipsam sua praa ;entiatueretur
chlamydem [queritur]. pro ipia pater exposueral adversis, fitque siatuu violentiaa opportuna provi-
quinque ducatos. Statim aucill.i Christi inquit, So- sio : adeo quod, nisi Dei misericordia obstitisset,
ror, ne timeas orem.ua Deum omnes. Et genufiexa
: non potuisset evadere. Oraverat diutius sf sa
paulisper oravit, et assurgens omnibus palaiu dixit, Christi coram sacratissima imagine : ubi spiritu
Cito reperiemua eam. Et genitori uniua earum ait, cuncta porspexerat, tandem ad reliquam ejus socie-
Retrocede festine, reperiea eam in media via. Qui tateui conabatur exire, quas pras ioribus erat jam
confidens in verbo ejus rediit velociori pa-sn, ha- utcumque refecta : quo non siue diffloultate perve-

buitque ..bvios quosdam peregrinos. Interrog.uiti. nit, eestuante multitudine visere illam ac compri-
(Jtique, iiii)iiitint, est in mediavia. Iactus accelerat mente, Ipsa denique vanam d iriam horrens, ait

magis : atque ad octo ieve milliaria reperit, ceu illis. Recedamiis cito necessitas urget. (,'nilnis re-
Christi ancilla prsedixerat : estque opinatus omnino, sarcicantibus cnmmoda viatiei, muhor illa liberata
Angelorum custodia invenisse tutam medio calle : vemi. ac procidens coram li. Columba persolvebat
festivusque puellie repricsent.ir. quod paulo ante opi- piurimas gratias : illico tamen stratis lumentis in-
na-batur amissum. (iinues piaudunt manus m su- sedentes, lestine indo rei i - erunt : Si, inqnit, non w tihi ij.,/.
bliiiu, laudesque attoiiunt Jesa Chnisto. Dili. ulo /
acceleraverimus, festinanl qui nos capiant. Kxplo-
prosequmitiir iler et ut deveuerunt a.l q Idain : ratorea quideminsequebantar, lnnc inde vagantea,
neiniis. obvios habuerunt quosdam stipendiarios mi- illosque attingere uon potuerunt : ul jam quasi ves -

Iites : venustam ac vernantem ejusmodi

quoruin pere montasa aonsoenderenl et nppropinquarenl h
societatem spectantium unns dixit, EgO volo pri- Naniia'. U"..' s .ilaiiaui, ut \ indicarel ur de obsessa,
mam, pneibat autem B. Cnluinhu. Ingeinuit cito iutentasse ruinam : siipervenonint. namque ol scura
pra-fat.a puella Soror, Cui iiiquit Oliristi virgo, Ne aiii.s iiileiiihiTvs, -ii'ii,;iie iiiiiiliiiriiin ae verllgi-
timeas : et ut oumiius acces-it, dixit ipsa nafandis nes tiirlimis, uc copusoatipnes el tonitrua i immine-
illis : Si me habueritis, non cotuedetisariipliii.-. Quo bat liaud nr.iciil pertucinsa tampestas. Hajsitat pia nilrr litiircii

ios nlmboi
verbo stupefacti Ulicq olniiutesctint, ae pertermti societaa Suctual undicjuft vastea agglomerrant,
et
n tl.iiiittiu- irii-

transeuntibus cedunt : qui dmiw pmiectioni bene- Itrimi iavaeanl, ('elumbani lan.lem prssatolantur et
dicentes, Viterhium iucnlumes deveuerunt ilbi : ailjurant. Cua.i|iie Oliristi Virgo siiuin Sp .n-niii

piiniuin suai Religu.nis Priesidentibus [salutem] de- c.i'pis-ei ili'pri'1 ari, ut suio societati ferret opem
ferunt, basilicasque Sanctorumdemum circiitneunt. auxilioipie ad isael rapi^ur spiiitu atque equo insi-
;

44 Sacrarium autem Genitricis Dei trihus sladiis dens i.rahat iii e\lasi. rem iiiiraliileiii fuerunt ita
1 1 !

distat ab urhe dicta versus gOrientem, quo mtilti- pi M ic pites pluvia: et tanta inunilantia aquarum (ita
sicca cinii s"
tudo maxirna peregrinorum jam convenerant. Cum eompertum est. ut oppreasarint etiam plurea boves, cils Narniam
vciitt
sequeutes quoque nec non etipsos qui praibantelu-
:
denique illuc pervenissent, et plurimum insoleus
 :

166* VITA B. COLUMB -E REATIX.E.

vies ipsa diluarat : pia vero societas, velut sereno, mus qttoit ejus transitus eeqite illos ac Namienses tatere
transivit illssa ei exsiccati omnes, nt prsedixerat. poluerit debtteriiqtie ; proimle ex lioc capile niltit obesse
cornms.
't(> iUiii ;iiii. iii .iji|'i'M|,iiiiju:ii'--iit civitatij populas qno minus illis quam prselendunl gloria maneat, ma-
BX HS
ubl ne retl- multas supra muros urbis Bpectabat eam et cura ; xune cum eel iiteo magis poluerU apud Reatinos perire
neatitr noctn
magna frequentia utriusque sexus omnes fe-ti\au- notitia familiee paternse, quotl peregrina stbt esset, et
dtscedens,
tes ingredientom excipiunl quasi jubiheum. Traeta- frater Columbse ex priori conjugio, patre mortito illuc

verant nihilominus eam retinere :quodcum adver- ttcitttn seforle receperit unde natuserat, tbiqne Guudti-
tlsset, nocte i clara discesserunl : et cum pervenis- niolos t.r se dictos proerearit, vel siiltettt nicciitt ufjines.

I lacum Pedeluci k ; ccepit meditari de navi- k Meititt tiii iuter Xiirnium el Rcalc lacus oecurrtt,
cula Jesu Christi el de suis discipulis assumpsitque ;
tib iiiriimlieiiic oppido Pedo luco dictum : esl autem
raimnii virsntis olivas 111 manibus, etprimi inium totns ttte tractus adeo irrtguits Velino amne, tu plures
ingressa esl naviculam festivans multum. rvm mul- Itictis sc 'lijfttndeitte, ut reliquitm ilec posstt commode
t.uiii
|
lesserant, e1 ait, Periculum instat et grave ituvteiila perfUu,
infortunium : sed non timeatis. Forto intuebatur 1 Quod sequitu-r alia inauu et atramento adscriptum
subortam in
lacit tenipe-
iram dsemonis : dormitaveral postmodum Sponsa erat, cuilciii scilicel qua additiones iu margine et qute-

ttatem ttdat. Christi puto inexlasi, ei uavicnla agitabatur flucti- tlam correitniiic.s in te.ctu : utitle coliigitur tpstini quo
bus. Tantum tumuit procellae ventus ut certe tiine- iittmur MS. uuctoie jultentc cxartittaii, uc propria manu
rent periclitari. I i autem surgens illuxit Christi correcinm fuisse : ct Leandrum, qui ctttlcm vcrba lia-
Virgo, tempestas protinus [abiit] inauram, et sta- bct, nsum csse exeitplart rccotjnito, non tamen additio-
gni tranquillitas facfa est. Exposuil consequenter nibus postremis auclo ; It.v enim apttd Leandrum non
mirabilioraquasdamdemagnomagistro Jesu Christo, tnventitiituv.
quando fuerat cum discipulis in navicula. Cum po-
stremo per amnem applicuissent Reate, admodum CAPUT VI i.
lseta,cum palma virenti gaudensregressa est, bene-
dicens Deum l : et quaedam signa depalmarefe- Miracula per Coiutnbam facla Reate, el visio
riint. ibidem ipsiublata ac mirabilis incle dtsces-
sus
ANNOTATA.
J.n patria ipsa eam in veneratione liaberi non mi-
;i Ctesar «Mt.Smalto albo indiictain fiitsre. el (guod nus compellit virtus quam innocentia, quia sunt ex (

consequens videlur) teream, vel auream : sei potius altissimispermisericordiam Dei. Pro certo [quidem]
ttream. liquet, compalriotis consuetudinis frequentia quos-
Boinicidii
1> Exploratores dicit, Examinatores eeu Judues,ex que saypius et assiduitate viluisse. ac debito reve- reus
parte Ordinis deputatos, ad iuformationes sumendas de rentiaj cultu privatos quosdam livore aemulationis
ntn et miraculis Beatte. etinvidia;. Degenerant namque aemulationeplurimi
c Videlicet S. Job. aliqui tamen evadunt in melius, et habentur summi.
d (Jiiiu sctlicet, tii uii BoUstra, non ita pridem in- igitur ancillam Christi jam invocare noverant in-
venta in quercu 10, />. m. ab urbe Viterbiensi, tbtque tirmi, decumbentcsque atque rei. Nam civis quidara
cosperat ctorere mirdculis, et longe undiquevisitari. Reatinus, cui nomen erat Paduanus Petri Jacobi,
e Dtjtal Reale Narnia, intuijH diei itinere. conduxerat duos agricolas, et concivem iocupletem
1'
ffinc intelligitur longius itcr esse Narma Viter- Berardinum Dionysii aroamatarium mercantias ,

bium, quam fueral Reale Narniam, hrei chorogra- croci petentem , i-lam occiderant : sed diligenti
plncir itiltul.c iiiein fere litrtmatte niteivlluin ponant : inquisitione suae afflnitatis ipse Paduanus de
ubi autcm secundam noctem peregrini duxerint non ex- ejusmodi facinore convincitur, ac Prsetoris judicio
primitur potuil ea ncta fuinse Suriani, de quo egimus
: reus mortis liabetur decapitatione plectendus , :

IS !/"/>, tiii 4e ejus loci putrono 8. Eutitio : distat- parentes tamen favoribus et auxiiio, per Breve
que I ticti.,,, ,„i H) circ.icr p. m. Ibidem, post actum [nnocentii VIII -Pontificis maximi , executionam capitisque
dainnatus.
I iterbii dii m n (iouitm noctemque el sequentis diei tli- utcumque intercipiunt. Mater ejus nihilominus pa-
ttiiiiaiitt. ab ecclesia Deipara recedenles, potuerunt riter et, uxur statuunt refugium ]>iam Ctdumbam,
egisse noctem alleram prius quam Narniam reverte- quamlacrvmis circumveniuiit miserabilibusque la-
rciilur. mentis. Quas admodum compassa hortatur, causam
g lia ciiaiii loi tiiii reprsesentat chorographica
tabula, hujuscemodi delerri iu S. Caiharinam Senensem,
iia ut Soriano venienles fere eum transire debuerint idriren eam supplici voto >ecum interpellent. Econ-
antequatn Viterbium ingrederentur. tra aftines interfecti instabant Romee, et Prajses bis
b Plsgam S, Psrsgrini, Narnise vicinam, ra<fat< intenta verat punire ipsum apparatu solito. Mulieres
facla horltt'
' '.>
sar, ubi res convigerit. autem ipsselamentabiliter rogabant ancillam Cbristi,
tu Beitlx
i
Posl Narnia occunii oppidum, Coldi
\iiiiilliariit n dignaretur ingredi carceres et hortari, ne impceni- confessunu,
cepoli, sitii Collis scepoli dictum. Hint genus dueere tens desperatione ille periret. Ingressa igitur car-
S. Columbam perpairem imlc nalumscribit Jacobillus, ceres B. Columba fecit eum contiteri, quisinterim
altegata ftde jurata P. Petrt itartyris Proseiantis, orabat quo facto dixit, Esto jam securus, bac vice
:

Prsedieatorum
; idemque affiimasse sibi F.mi-
s non morieris. In penultima fere ejusdem diei parte
nciitiss.Card, Rapaeeiolum indenatum jatetur Alber- defertur Prastori liivve quod expediat in crastino.
ttts; olterumque paternte fnmilise ramnm,
sub cogno- Parentes lamentabantur, infestantque Columbam,
mento Guadugniolorum, ibidem superesse ; lict hanc ac con [ueruntur : Dixisti, Non morietur, et volunt
rii rum Reati amilia. Ipse cras decapitare. Quaj resp ndit constanter, Non
ideo >i Processibus taccn de paterna dubiteiis. hac vice non morietur. Paduanus vero
Col quia i '>»! tlh fUrenl, prorsus erat horrore nn>rtis tota nocte vigil, cum mane paulis- „h ta '"

Sororem ipsius habitus in- tomnls tolvi

1

it ttiiieiii obj ttt. qua rati ne per dormitasset, vidit

intit xqut ,>c \tiini, nsis, > .
niraculi hesterni gredientem carcerem, ipsumque blande confortatum
liimu, illtqwiqitc sc nbrinm iitni cifudcimt ; esto tpsa iti- a conipediluis cl ferreis manicis absolventem, et
n ci sanguim tribuens, non putaverit tantillum tandem extra ducentem. Consequenter adest nun-
iitiis ilccicittium, nt tam propinquos
oisitarei. Ast si al- tius cum Brevi ut omnino abaolveretur. Cum autem
lcnitimus nociu tter institittsse beatam, factle intelltuc- pareutes voluisseut ducere eum doiui, ait, Nequa-
quam.
 :

DIE VIGESIMA MAJI. 167'

prtrter
dimittitur,
et gratias
spem
quam. sed primo habeamus gratias Columhte de li-
berat.onemea Quosutaccedentes v„lit, hilari.
occurr.t[etaitjgaudens: Festmemus redderc Deo
^atiasetS.CatharmsSenens.apudS.Dominicum.
et igne : quod P er spirit™ B. Columba prospiciensi D
clamabat, Succurrite, succurrite poka c Varch
comburitur ab inimicis. Non crediderunt verbis
:

"»""
—
agit •'

Qu.buscum mult. ud.ne .llue accedenfbus, ipse

suis,sedquidami, ,„nabi .,.,, ,„,. ,1
J»
iSororColumbadecomped.buset carcere
runttandera experti de facto, quoniam port,
I
kSHL.
ipsum burgumcombussen.n1 domosqnerr ave-
di sittrur-
'

erluxit me, et liberavit a morle. Aliare quoque runt. ttiuiii ;

S. Catharinse multis luminaribus venerantes, ibidem

5! Haudquaquam omittam et aliud valde mira-
spectabilesignum miraculi postmodum appenderunt. bile. Qusedam otenim coasta e \ irgines insave
48 Quidam praeterea Bemardus, filius unicus ranl pastam,
|

el 1

1 nvocaveranl pietate quadam me

Roscii a !',],. de Reate, annorum quindecim, irifir- fii affl
Beatam Columbam, in domo cujusdam Vntonii farinam
Fi-
mitate gravi laborans, pluribus mensibns decuro- cantis de R tractando
jucenem al i, ul panespariterexpedirent, 1

moribundum bens, ]>>st diligentiam peritorura medicinaa artis, caritate juncta, illico
!

nutltijilnat,
hilariter assensit : cumque
post usum balnei ac medicinarum, diffidatus a me- totura perfecissent, petiit Christi Virgo unum ex
dicis,obnixeinvocaverat piam Columbara quset in- : illis quem acceptura pinsabal dedu
crudis panibus,
dem, precibus et inst mtia parentum, 'I, cumbentis mis mani us verum augebatur cre ceb :
il
o miserta plurimum, accessit illuc benigne. Ad i- que nihilominus continue ipsa vero sequestrabal 1

lescentulus vero jam "-10111611115 nil alimenti rece- consequenter reistupenda itautprimo sexmagnos
perat. amissisque sensibus fere circa pectus tan- imo majores panes formaverint, demum tres pla-
tummodo tenui calore aliquantulum palpitabat. centas, postmodum quos berlingotios ''
tl dicuntmul-
Sponsa denique Christi, emissi- omnibus etiam tos plurimas iti.lem paniceas differentias. Reor
eidem stiper- :

incumbcns illius genitrice, cum orasset, incubuit super in- quidein eatn tunc meditari forte in SareDta Sidonii
:

servat. firmum: positoque ore suo supra os, ocuhsve su- ore quippi praadicabat adstantibus, laborabat ma-
per ocnlos decumbentis, insufHavit iu eum Qui ter. nibus, Sponsus titique mirabiliter cooperabatur Je-
illico apertis oculis tlixit; Dcus sit laudatus, quo- sns Christus. Hoc iiiiiiiii etiaut breviter ilixeiim. E
niam visitasti me jam evasi, et bene me habeo.
:
Brigida videlicel Baptistai de Reate hahebat infan- [°£™ m 'n
Materquidem, quao observabat ad ostiura, protinus tem, qui se ultroinjecitinrogura. Distanseral ipsa vai.
ingressa; Fili, inquit, quomodo vales? Ecce Colum- mater, adeo ul jam putarel oppressura : quss tamen
ba, quam optabas ita devote. Ego. inquit, bane confidens invocabat
devote Sororem Columbam,
sum : spero suis orationibus quantociu« evadere : cujus meritis ev.isit infans, illajsus omnino, ad lau-
sicut et in brevi fuit. Turba astantium conviciniiet dem Dei.
alfinium ingressa, K. Columbaclam statiin disces- 01 Nuperrime misericors Deus reversam a S. cap, uui
sit. MariadeQuercuB. Columbam hac caslestivisi
49 Etiain quaedam
vidua Reatina, qute vocaba- edocuil ; quod videlicet essel Reate in ecclesia Ca- '" """>
delubrum ac sacrum fon- "'*"'"
tur Barbara, conduxerat in vineam operarios qui- """
Egenti facit : thedrali, utiqne apud e
.
r< r. dere vitim,
panes dotni luis cnni defecisset panis, solicitudine aestuans, exi- tem, cuiassisterent.S. Dominicusel Diva Catharina, tamquetn-
Invenlri. gebat convicinas mutuo : quajcum minime invenis- applaudentes magna prasmia aaternse vitai; indica- tjrnt' fussa
set, incedebat pra? angustianicerens. Ei cum occur- rentque illi viam quamdam latam rectamquo proti-
risset Soror
Columba, dixit Quo vadis, Barbara .
nus, eminenti quadara ecclesia li. Dominici termi-
sic gemens? Cur fles 1 Quae suoe penuriae condolens, natam, dicentes . Egredere hinc, quo non revertaris,
exposuit necessitatem Neque, inquit invenio, qui
: et venias illuc ad ecclesiam meara ibi namque de :

velit mihi accommodare mutiium. Pietate commota quibuscumque tibi opportunis eritopiiraa provisio.
Christi Virgo, dixii : Ne dubites : rerleas domum, Qmp intuebatur eos admirans : venerabatur admo-
quia Deus tibi providebit. Quajutiqne in verbis suis diuii, sed timebat, nesciens quo pergeret. Qui sub-
confidens reversa est, invenitque in capsa duode- ridens dixit, Filia, netimeas : sic jubet tuus spon
cim magnos panes etpulchros : et plurimum admi- sus Dominus Jcsus Christus, ip-e ibidem expectat
rans Deo gratias frequentabat, et;laudes, atque co- te : ne differas, quoniam sal is expedit tuae saluti
gnovit orationibus B. Columba? id beneficium se as- erimuset nos tecam, etiam m arduis quibuslibet.
secutam fuisse. Cum autem aliquantulum processissent, neminemvi-
50 Pia quajdam mulier, uomine C.ccilia. Colum- debat prseter dracones quosdamsecantes viam, qua-
Stcrili con- bas Christi amicitia copulabatur, quae fuerat sterilis si intentassent devorare eara, clamantem, Domine
eeptwn in- ruiu viro suo octo annis, et frequenter se commen-
dicat tt no-
mi Jesu. adjuvame; etillisse mutuo collidentibus,
men Infan- daverat orationibus ejns, Cui transeunti mane hau- libera cessim prosequebaturiter. Haudprocul egre-
ct prr mul-
lis, rire aquam pia Columba dixit : Caecilia, noveris te diebantur de saltu plures lie^tnr borribiles (quarum lii tcrrictt -

essc gravidam, pariesque filium masculum et pul- vulpes et lupos nominavit. ceteras iiiiiuqiiaui vide- tamrnttt
chrum, voloquod nominctur Octaviauus. Erubuit
et rat) quaa vallabant eam . sed aderat 1II1 quidamma- ''"'"' ,lu

illa admiratione, neque omnino credidit tempore : gnus canis, qui snlo intuitu eflugabat e.is, ipsa ve.
autemcongruosicfuit.vocavitqueeum utpraedixerat. ro timens cespitabat. Statim illuxerunt H. Catheri-
Jam postmodum grandiusculus emollitus evaserat na et S. lioininiciis. quibus, 0,Pater, inquit, bestise
(forte in superfluis deliciis alebatur etnugis dixif immanes et feraa pessimse invadunt me. [Aiunt illi] :

matri, Hahebis et alios, .1011 hunc superdiligas. Ha- Ecce adsumus, filia, ne timeas. Cum autem propius
morlem luiit consequentor plures filios, et ille proficiebat in ecclesiam versus ascenderent, rapacissimse quaedam
quoqtie post virtute. Elapsis aliquibus ainus pater venit Perti- aves et fostidae descendentes, importune circuibant,
annos ati- siuin viserc II. Colunibain : cumque illl assisteret tamquara voluissent oculos evellere. Pia virgo, Pa-
quot.
sciscitabatur eum de Octaviano : qui respotulit. Va- tribus media, non abigebat eas,potius allicieb.it. Ut
let. Cui li. Columba Heu! nequaquam: nam rmire ad
ilivit, autem appropinquarunt basil.csB, astabaf multitudo
1
etdesiam
letali iuflrmitate laborat (queiu taiucii pater inco- verum f ainen m.nistnsejus
prsestolant.umin valvis ;
s. Dominid
lumeni dimiserat) verumtamen obsecro patienter demutriusquesexus, quasi discrepantibus, eam ne-
fcras, acte divinasvoluntati redde conformem. Cnm quaquara grato aditu recipientibus, quinimo oculis
autem Reate redisset, ille erat in extremis, brevi torvis ct terribilibus. Ingressi tandera templum, infra
tandem extinctus opinor cau^am forte, uuia non
:
astantium ministrantiumque Angelorum cuneos
crediderat. Quoniarn similiter eo tempora hostes b etiam Sanctorum, spectanl Dei Matrem solio resi- e, de /uta .
repente invaserant unam portam civitatis inccndio dtaiteiu, staiiteraque Jesum super gremium quem : risdoctri:

flexi
 :

108* VITA B. COLIMB.K RKATIX.E.

flexi adi.rriverinit : cujus oraculis pro certo omnera verit mandatum ipsius exaltati pendentis in ligno D
.
:
i II Bl
residuum vita: suse terminum, calamitatem pariter Christi, estole iirudent.es sicut serpentes. etsim- 'eitdtmejus
- . vestrs,
(iMr.ss. ., , ,
, ,

per arctas rimas et re-

i i

ei adversa f cognovit, victoriam Bimiliter et coro- plices sictit Columbsej ac si

Bl Hl
iiiiui gnantis i petrse foramina fecisse transitum patenter
69 Inde post buos raptus audieruntmulti eam eum demonstraret : aliud denique nullum ipsius erat in-

quadam invisibili persona colloquentem ad qm.d : dicium.

spectaculum in sacello S. Thomaj Aquinatis "bidem 64 Statim res ipsa panditur, factusqueesl magni
rxinde tape viiranti-
in raplu suo pluries convenerant utriusque srxus bomines, au- pnpuli concursus. Parentibus quidem prte dolore
bus omnilms
luijllt lllltlltll.
dientes quidem B. Columbam etintelligentes, ultc- araare fleutibus, omnes similiter qui conveneran.i q, t0(i Jai
nus vero tenuem gracilemque ac suavem audisse pietate commoti lacrymabantur, et pariter quot- elausls /tert
"' l'° l " erU
lcriinl vocem, minime tamen intellexisse, quasi in quol fuissent ingressi etiam quieamfortealiquando :

iiiiiinis esset aut super linguam ejus. Quin etiam habuerant exosam, se a lacrymis non poterant con-
insl inctu Spiritus sancti laicorum quorumdam fla- tinere itaut de se ipsis aliqui mirarentur. Siupen-
;

gitiaexecrab itur, el facinora religiosorum similiterj dum profeclo pluribus videbatur. quod clausis ja-
duUH ISUt 'i'i bortabatur quoque quosdam, sanctis operibus .nsi- nuis etiam civitatis, relictisomnibus sic nuda disces-
t\ mjnu stentes, ad profectum, eoruin virtuttbus revelatts. scrit. Ainplius iiulem mirabantur, cnm diligentiori
ititnit nii
Pluribus proeterea piis mulieribus siljique devotis inquisitione explorassent nullumsui recessus inve-
prcedixit, Prsesentimense Septembris erit meustran- nisse vesligium : qiiodijue nllerius parentum pc pa-
itii , el \ .niiiii ^orbata me : quas condolentes, hor- triae otnnino eonteinpserit affectum, apud qn.is plu-
rebanl ejus ili dura vorba: suspicabantur siquidem rimum amabatur habereturque in vanerationem.
de morte. Heu quid dii is. Columba? Atteris ims et Terrebant eos non minus qua; pia; tnulieres

tabescunl corda. Afflrraabat denique, Sicpro oerto divulgabant, sicut. prasdixerat, et ea qua' pri-

ent : babeatis patientiam. ldcirco orationibus plu- die nudius tertins oculis suis inspexerant
et
ritnuiii intenta, etiara Missaa pluresde Spiritu san- portenta narrahant ita ut quadara pia; magis :

cto celebrari voiuil el adesse. Ut autem prsedicta personas, considerantes illius innncentiam, sus-
matrlqus
patitntlam fuerunt relata matri, advertissetque de Missis, in- picarentur in coslum fuisse translatam. Matri post
E
suadcl. gemuit, ac quasi remurmurans clam suggerebat; iiu.iliiui mcerore conflictaa astitit quidam peregrinus, iufistam
Quid cst quodaudio, lilia? Ad qnul istffi Missssf Pia veluti mendicasset; et ait. Mulier, tu vehemeviti
firm
Columba respondit, Habeatis patientiam, mater, dnlore affligeris. Qua- respondit, Unde sois tu v At Cliri-
stus solatur.
q naiii .'i vobi8eveniet quemadmodum sanctai ge- ille, Ego scio : nedubites, equidem est voluutasDei.
nitrici Divi Augustini. Et quia aenigma non aliter Diim ver.i ipsa graderetur pro pane porrigendo, pe-
expresserat, se tantummodo oon intelligere mater regrinus ait, Noveris, mater, filiara tuam baeulo
ipsa replicavit : aliter equidem notiiin haberi illa no- liiiu: ct podio inniti, quamita appodiat quod eadere
luit. Vrduum valde sibi erat, et se assiduis precibus non potest. Tu similiter innitaris, i|iiod 1'ulta neque
I
>,.. ... iiilii.-i.ilali.il . hsesites aut dubites penitus de aliquo Ut autem ei
Appartnt 63 Octoautern diebusantediscessum, oranti Chri- paticni pradiere neque de con- vcluit, disparuit,
tuper ejua sli sponsai in su<> (tiliili. contigii malrera ejus op- vicinis quis adverlit. Peregrinum hunc arbitror
crliam Crit' rum patresero Dominuni Jesum, qui eidem et consulere voluit,
portune una exire doinuni : quibus
clfixus
apparuit versus occasum eminens sursum imago Cru- et piara matrem utcumque eonfortavit afflictani, qua;
ciflxi, cujus brachia sfflxafluebanl sanguinem. Alia consilii immemor nequaquam extitit.

die consequenter viderunt ipsi et multiconvicinisupra

diiiiuiin ejuscometem, versusPerusium ad occidua AKNOTATA.
radiantem : quibusadmodum mirantibus.flebat ma-
ter, quasi eventum porlenderent aiicujus magni ma- a Casari rst Cola Rosso, id esi Nicolaus Ruber;
li. Egressa posl lum ad illos !!. Coluinba percon- Leandro Roscicola, voce unii-ti ; corruplius Aloerlo
tabatur causam fletus oumque seriem eorum qune
: Rosciella.
intuiti liierant ipsi supra caiuerain ejus et similiter li .llliriius c.nstimiil, hnsirs Neopolitanos fuisse,
icini ipsa audisset, suspirans respondit : Oportet quibus bellum fuerit cum Iuuoceniio VIII ; scd falli-
omnino quod sitsic. I.ieautem ipsa quas trausitum lur. Keliellalial limcquulem Ecclesi.v Ferdinanius Rex
prsaibat, jovis videlicet, sioul eatn prmdocuerut Spi- negalo aniitio Irilmlo, etulia plura jtercabal. ut oidere
rilus Banctus, .'iijus instinctu prosequenda modera c.si uil aiiuiim 1487 upud Odoricum litnjnaliltim : scd
batur, pura mente, etiam signo mystico, transitum iieqite tpsf iii\crcbal annii, neqiie i» enm aitdelnil nwre,-
Ipsa 15 tti
indicavit, Nam vcluit
quidem procurari agnum,quem re l'oiiti\e.i, ineitteiis nc Tinram nt llttliuiii iidtlucerel,
vttliarrs ml
vespere praeparavil duodecimque personas, magis ; ii quo soiicitati ipsum scicbal, rurr. spe Impcrii Itultri
siln in domo secum ad ccenam
pietale convinotasj talibus atixiliis obtinendi. Ilnstes ergo, tvl Perusini fue-
vocatas hilari cunvivio habuit post coenam vero ; rttitl Dnce Ftirii-brnccw, vcl alii Gibellinse fuclioitis
pedes singulorum lavit. Hortabatur nihilominus itiiic resurgentit ttjrainti, qtu 1'irctti et Tuseix urliihis

interim, rimabaturque mysteria ipsius magni Ma- dominabaitliir, coiiirirente Innoccittw.

gistri, qusa feeerat tn ultima cosna nec ante per- : c Ilit clitim rcpcrtt rriiilqnr Leander , Porta del
ct pedts /<i* nnsit eos alnre.quain Valete dixerit, et Deum pro Varoo. Nihilominns dum Albrrtttset Cxsur, quibusuo-
vat me nrate. Die autem sequenti, videlicet feria sexta, twr appellalici ea esse tlcbet, verluilt Porta di Arci rel
nusquam [ut cousueveral comparuit B. Columba : d'Arci, quo nomnte nna eltirin Gcima: esl, el tntcllitji-
[quare) que distulerat diutius pia mater, raeridie lur Lutiiie dicenda Porla hircorum (uii notavi ad vi-
tandem-apud rimulascellulee leniter strependo, evo- titni B. Miniiin stihlarii 8 Aprihs num. 10 vereOT nt
ntaliai Coluraba, fiha, quid agis? Cumquenil pror-
;
prima scriptura sincera sil : non ideo tuincn mutare. prse-
SC.lttl llll'1'llt sns audiret, tecturam scandit ; sublevansque unam sumo.
feria requi~
stta ntiti
taliulain, inspexit. Qtwm intusminime recognoscens, d Leander, Berlengoriis, e.iplicalionis cansa, addit,
comptiret ia.ii magis iluliij, Magistrum Sororum aocersit, qui vel Buccellatos. Academici della Crusca inlerpreitni-
ampltus, ciiaiii ad saciain liininiunionera eaui diu cxpectave- tur spiram dulciarium e.r ovis et farina qttam vetcres
,

rat. Igitur validiori
dixerim.
raeuta h ejus
tamquam exuvias prudeutis
manu reserato ostiolo, utmelius Latini foric Scnblitam dixerinl; sed Itaic calidissima
oratorium ingredientes, invenerunt vesti- coinedebnniur, ttt ex iiurloribus ronslat,
in paviiuento strata m rnuduin crucis, e Deliilnum a deluendo, sicnt polluhrum u pro-
serpentis (quasi imple- luendo diclum censct S. Isidorus lib. 15 Eltjmolog.
cap.
 : ,

DIE VIGESIMA MA.II. 109«

cap. 4 his verbis. Delubra veteres ilicebant templa, quasi religiosi umbram trauseuntem inspexisse. Sed D
fontes habentia, quibus ante ingressura diluebantur;
cuui postinodum nos ipsainmet diligentiusperconta- >. sebast,
ipsa nuiic sunt ajdes cum sacris fontibus, in quibus remur, respondit : Putcr, ego consueta» orationi me "" Pliss -

fideles regenerati puriticantur.

exposueram; neaeioaquo pristinu habitu nudata ,

f Juannes cle Recltac a S. Maria, qualuor olijecla c

aliisque vestibus c illico reinduta similiter qua in- :

Sanctx offtnd.icv.La interprelalur quatuor genera ad- de venerim aut quomodo, penitus ignoro Dr
'ipsTqZmoia,
versariorum, inserpenlibus, wvidos; infens, maledicos; tantununodo, quod haud bmge a civilale d quadam stilum meml-
in corvis, dmbohs; in hominibus, iuiinicos odium aperte obvium liabuerim quemdam virum, suadeiileiu iuilii
proftssos intelligens. ut ad uxorem e|uset Hliasdeclinarem : quem s.-euta
g Vanna, id esl Joanna, Italis Jovanna, Beaix in domninquuinilaiii exlra viam ingressa, 111 qua ue-
ipsius mater. mo erat, eum de uxore et liliabus interrogassein, ac-
h Alberlus ait, Fidisse se et devote conligisse vestes quievidicenti, Expectalnc. citorevertentur. Profecto
illas, qum apud Religmsas S. AgneXis Reate servanlur. etsi transibat per viain liibricam, pielali CODlra-
u via abduc-
ttim se in dO'
i Leander recte inlelligil Clinslum. riam atque castitatis inimicam, insidiaj lanieu auge- mum
bantur ab eventu, utpnnceps tenebrarum ac satel-
lites mortis arcein innocenliie fortius opptignassent,
CAPUT VIII.
virgimtatisque pradones redderentur atlentiores.
Gesla iii iliuere Spolelo Fultjineum el de i/ui- Idcirco praMereuiiduui non esi, quod per idem tera-
busdain miraculis hic faclis. pus nobilis cujusdam provinci;e Uegin s tilia unica, a
quodam religiosai opinionis viro seduota, deviasset „,„ |BCM( (
a
f oluissem pro certo, Lectores optimi, voluissem patria : quam pater suus, zelo pariter et diligentia quntamjuve-

B. Columba, ab exordiu pollere sermone liic optassem inagis : sagacis offlcii, negionum circumquaque Rectoribus letliuldfM
velper aerem quatenus l" u *
"
exquisituin, tot tantarumque virtutum iusinuaverat eauta ubservalioue investigaiidain : ",
stiiuerant,
translatu ab
fastigium non exprimere, saltem attingere
, etsi letatem efhgieiiique desrnpserat et ouiiiein mdoleiu ,
Anfjelo.
B aut enuinerare potuissem. Revera facundiae pau- non sumptibus. Ut autein adoleseen- y
nisi promissis

pertas. obsistit, haud niinus penuna eloquii prop- : libus quibusdam ac petuiantibus juvenibus mnuiuit,
terea necessitate coinpulsus utar similibus nequa- qui avaritias non minus intenti quam lasciviir npta-
quam inlimis, si quo modo etiam supremo conatu bant suiuinopere eaiu elam invenire, quatenus prius
possem hujus mirabilis transitus seriem absolvere, se valuisseut libidine exsatiare, tdeo ilumuin extra
strenuieque pugute invictsa Virginis Columbai. De adit.uin viaa eleger.int, ubi commode eliani vioientiani

beatissiino quidem Servatio, qui attinct Christo in occultain possent babere.

ab quarto a gradu, habetur, quod de Hieiosolymis b 67 Opene pretiiiin est hic memorare de illo sce-
ul tenlarelur
quae est in Arabia, Tungris oivitatein soiemiiissiiuura leratissiinu Consulari Pascasio, qni adveisiis nobi- sicul SS.

Teutonia: ordinatione divina per Angelum perductus, lissiinain Svracusaiiaiu CIinsii Virginem l.uciam luclo,

ibidem Sede vacante fuerii ordinatus Episcopus .Hic oliva-na dixeril et intentaverit nefaria : Ei quideni

duin ioquebatur spintualia, intelligebatur ab uiiini- mentitus ulijeccr.it, Cum corauptoribus tuum patri-
bus. reliq.ua vero cuncta per luterpreteni ; et die monium ex]iondisti. ideo quasi ineretrix loqueris :

quo recepisset Curpus Doiniuieum , niillo corporuli sed feciam te ad lupanar duci , et duin soortata

cibo utebatur. Proptar iiialitia.ni inliabitantiuiu inde fueris fugiet a te Spirilus saDCtus. Asirinxit post-
ejeetus, pervenit Trujectum ; ubi iimlta divina reve- inodum leiinnes spurciasimos ex industria Invi- ;

latione pradixit. Roiuam petenii ac sitienti in via tate ad casutatein ejus populum, et facite eaiu tam
aperiut Deus fontem, Angelusque pertulit seyphum. diu illudi quamdiu nanvtnr mortua quud cum in- :

Accumbenti super terram in tervore soiis, aquila tenfassent, tanto pondere fixit eani Spintus sanctus,
astitit, a radiis ala uua lpsuin protegens, motu al- ut inoveri peinlus non posset. Ex otiicio iuipellentes
terius excitabat auram. Ingreuienti urbem sine hu- deficicbantviribus, et Cbnsli Virgo persistebat im- .Xqnrs et Co-

mano famuiatu applauserunt campanse omnea : cuin- mobilis. Astruit pruposituin noslrum et llle sacrile-
Ivmba Mini'/-

gus Prsefeetus, qui nobili Romanaa ipsi Christi Vir- rn

que tandem felicius obdormisset obsequebaatur ,

etdecem, mdixerat, Aut

1'
vel sicut Pe- Angeli, et qui pie eum exceperant praservabantur a gini Agnet.i, auiiuruin triuin
trns educta,
claue. Kursus ex Actibus ssepius lectum audivimus cum virgimiius Deaa VestB3 sacriflca, aut acortesberis

de Principe Apostolorum, quod catenis absolutus, ciiiu meretricibus jussit deuiqua nudam ad lupa-
:

tainen tegitur el de ccefis stola

quibus viuctus servabatur, arctatuscustodus diroque nar duci : capillis
atque re-
carceri reclusus statun iiihilouiinus celceatus et
, eandiaeima, litque lupanar locus orationis
pruueivu ; i:.
praicinctus circumdatusque vestimeutis , secut.us fulget iiin.ienso luiniue. Legimua

fuerit Angelum nesciens

quod vere fiebat.
Dei, Golumba \'irgme et Martyre, quaa claruil Senonis
Exeuntes postmoduui priinam et secundam custo- cirea annos Domini cclxxiv, quod fuerit ad prosti-
diam, atque ultro apertam portam ferream, proces- liulum ducta, et spurcissimo juve.ni exposita, aed ab
ui-a delenditur; et ille cunversus. et ipsa orando
serunt vicum unum ubi dieitur reversum ad se, et
;

factum simihter obstupuisse discipulos. Duus igitur decollatur. Sponsa Chrisli baata Columba, domi ne- lpm ven om .
uxoris nunisedans
niiraculosos inodos descripsimus, juxta investiga- farie reclusa, columbina simpliditate prffidittti
illius fraudata solatio, vacabat orationii
Dogmatis
tionem nostram ; alterum, sicut Propheta a Judea
nuii iiumeuior B. Catbarinaj
Senensis. Numquid,
in Babyloneiu, cujus videlicet corpus in statu gravi-
tatis actum dotis agilitatis participaverit . ipii est ait, iiou habeinus Sponsujn, qui nos possit eripere
glorifieati homiuis: aut quia ad Angelicos nutus ,le mainlius iiiipiorum, et inter iuedaiu lioiiunuui lur-
quideiu,
obedierint corpora ad localem inotum, sicut in Petro. bain nostraui pudieiiiain custoduv. Si secue

Uli Transivit igitur B. Columba de Reate Spule- Agneset Margarita aliaque Virgines sanctaj; iniin-
Iteate
tum, clausis januis suae domus et civitatis. relictis quam acquisivissent coronam martyrii. Miser lllc
Spole- sortc por-
tum venit vestimentis et neiniue cognosceute. tjuidani narra- convocatis ipsis adolesientibus rcdiit, pro
quod lans opportuna erapulsa et ingressus
duiuum finxit
verant ad eremitorium cujusdam vin sanoti :

est m vertice contigui montis Spoleti eam spiritu demulienbus excusationein, uoque praisuuipserat

fuisse translatam, inde post colloquia viri sancti so- turpia proponerc invitabat niliiluiniiius placide ad
:

lam descendisse. Nonnulli affirinabant, muherem rclectionein. pluriiuumque iniraliatur quod negllge-
quanidam eaiu vidisse per viain sequentem quem- . ret oinnino aliquid sumare.
Micii, suspi-
dain uiagnum canem quosdani vero iu nemore
: 68 Cuinque convenisseut complices
22* cabantur
Maji T. V
 : ,

170* VITA B. COLUMB^E REATIN/E.

A cabantur pariter quod esset illa de Regno, quoniam tiam ac misericordiam assistentia vero ipsorum :

A: 8F.BAST. qutedam nobilitatis prraferebat indicia, illiusque ad' Sanctorum, eorum sunt patrocinia, etsuas religionis
CfiSFFSS salubria inslituta, in quibus mijitando exultavit ut
criptss ajtatis erat et elegantiae. Fauste equidem
EJC MS.
tiijin irimii blandi vei bie adulabantur ei, pedibus protraotis ac gtg:is ad currendam viam,quam Perusia terminat,
lilmt Uttt dimisso capite : de noraine postmodum requirunt, ubi corporaliter quiescit eminens ecclesia, est Je- :

iimtnilni ns- rusalem superna «ulestis patria ubi expectabatur

rt de patria, quove proficiscetur. Ijuae pnccogno- ,

ptmitt,
mminen periculum, spirituoranstacebat ore: in Sanctorum gloria. Rursus, sursurn eminens imago

Lmporti idom insistentibus, an ipsa essel Cla- Cruxiflxi, ostentabat victoriam atque triumphuni do otictor expll-

s le ftegno, maturius verba prseponderans, re- antiquo serpente brachiaaffixa, firmitatem atquei cat:

spondii : Ego uii.juo siiiu Clara de Regno majori, pugna constantiam affluentia sanguinis, suorum
;

e| proflscii c ir illu ! quo voca\ il me Magister meus. operum fructuin et praemium. Peregrini bacu-
i:i profanus dixerit, Columbam fms-e men- lus, Crux est pauperis Jesu Ciirisii, quam opor-

titam: iilum audiat qui etiam assisteba! ei Ego ;

tet tollere quemque volentem sequi Christum. Quod

suni I Azarias, Ananiaj magni lilius. /Estuabant in- ice prophetaverat , postmodum hnpletur :

, alterque lenoeinabatur pro altero ; vestes iimii sicut S. Monica S. Augustinum, sic tandem el

promittentrts et monilia, pericula ensis ostentabant ipsa mater iter sequitur ot vestigia Columbae.
ac fnvoria prsssidia, et fingentes preces ingemina- 70 Demonstruosis auti m animalibus illis, insidias

banl suspiria, quodei saltem placuissel deditissimis satanse colligimus, quarum sanctus ille Hispanus Draconis
illis adolescentibus tamsecreteet itacautepro libitu Episcopus, per Psalmum, Qui habitat in adjutorio aulcin nc lco-

Altissimi, pericula bujus inferni desoripserat, facti- tits proprieta'

assentire. Divino nibilominus prsesidio a concepto
tes
impetu cogebantur contineri, propter eam quai in queintexuerathistoriam, etsibi decoronasubdelega-
et n toncepto
ea relucebat honestatem et modestiara : etquae ora- verat prophetiam. Pbysici nainque draconem omni
scrltre cona-
tur abilucere. bat documenta, de offensa Dei scilicet, et de pcenis animanti majorem describunt, cristatum furibun- ,

inferni, de instantanea libidine et sempiterna lue dum, pugnacem, flatu lyneo contagiosum, lingua et
Ique spurcitia iiii«h' carnis haberel vermibus felle pestileiitem.accutis-.iiiu visus, brevi ore sibi-
q
scaturire. Verumtamen oppressi passione ac tre- lantem, morantem in anlris et arena, natarilem in

mentea incontinentia, properant mentiti ad impro- mari et fluminibus, in aere volantem, sensus peten-
peria; videlicet, Postquam cum tuis amatoribus tem, sua edacitate bestias terra: devorantem et vo-
stuprata fueris, et velut meretrix exsatiata, fingis lucres cceli: ferunt vi camlio prosternere elephantem,
abstinentiam et pudicitiam suades : sed velis nolis, illudique ave assata imposita super liastaiu, quem
IUi i i " "ii sive las aut nefas, oportet te viventem aut mortuam dum eaui insequitur occidunt, fitque esra populis
faclentea pw nobis succumbere. Columba vero de Deoconfideus, -Elliiopuiii. Similiter dicunt leonem, superbum, for-
valere upquc-
confliclu indiclo procincta pugnabat elevatis pennis : tem, atrocem, audacem, horribilem, velocem et fca-
llllt

Neque polluar, [inquil.], sordibus vestris custodem : tidum.ignem timcntem et gallum album, asgrotan-
quidem optimum habeo corporis mei. Cumque ir- temque affirmant comedere simiam.Sanctidraconem
ruissenl ineam riolenta manu, libidinoso ardore fu- interpretantur satanam, qui ingens quidem est per
rentes, defecerunt viribus, et eam quasi marmoream instantiain pugnax congrcssu,
,
satanx conve-
flatu igneo conta-
omnino muvere non polerant et si ex conatu : iiii- giosus. lingua alliciendo blanditur, fellc suggerendo nlre o<i.:ni i/.
pellerent, ipsatamen reddebatur immobilis. Qui prso violentiam minarumet casdisaffligit; acutissimivisus

angustia frementes eam nudare tentaverunt : et ut quia estinvidia nequissimus ; sibilo opprimit et an-
quemdam subtinnituni perceperunt suspicati sunt , nihilat, quod verbo consurgit; in antris moraturet
eam ferre nummos sed aparientes sinmn ejus, in- : arena, tn incultis scilicet et infructnosis hominibus:
volutam invenerunt imaginem Cruciflxi Reliquias , in mari natat et fluminilnis , in mundanis videlicet
Sanctorum, --t flagellum ex catenulis. Scindentes ul- etvoluptuosis. Volatper superbiam et tentationem
et vlsls Qii.v terius vestem viderunt nudam accinctam duobus
, subitam, petit sensu intellectum soilicet et affectum;
sv/' vtilt !'!
Iiat,
ferreis circulis, peripherieetrium digitorum, quoium edax prorsus, quia insatiabilis de animabus; cum
uinis ambiebat alterum. Ipsi prius stupuerant eam nil se fecisse existimet si animam non sauciaverit:
Bimiliter involutam cilicio, etacollo secantes pectus bestias terrte, id est cainales homines devorat ; et
catenulas ferreas. Illico a Domino nimio terrore re- volucres cceli, raligiosos videlicet viros : atrox per
llllilll/US percussi adolescentes fugerunt , mortuique sunt in orudelitatem, audax per praesumptionem, qua prse-
/u iii l/inllrii
bravi, Vir ille miser ultimo obstiterat illis , de suo sumpsit eliam tentare Christuin; fcetidus per infa-
scelere compunctus, et genuflexus veniain precaba- miain , horribilis pcr fraudem. Vi caudaj fiiaec est

tur, vel invitus , dicens : Peroipio quod sanctimo- luxuria) prosternit elephantem, homines videlicet
religiosa mulier
nialis sis ct rogo te, pro me ora : iuapiios et castos, doctrina ac religione claros. Illu-
etfiliamea quee degit in monasterio, et eaquie obiit sum nuper probavimus ave assata, videlicetaCo-
IptQ tllllji-
uxore uiea. Facto [autem] mane , se humilein ca- lumba, super bastam Crucis fulgurantis et Evangelii
ntiim mnttbui
st liiiii.il :
stuinque itineris socium exhibuit, usque ad subbur- posita, pcenitenliaaque squalloreadusla, ocoisumpa-
guin Trevis. Ulii mulieribus quibusdam petentibus
tj riter. In illo anten male assueto, in quo viveret pos-
Fulginium sociatam dimisit, ac vitam suam in po- tea Cbristus, escam conversi peccatoris recognosci-
si.iuin emendavit. Cumqueeiquss ipsa fuerit in- mus, quando justificatus tentationibus diaboli robo-
notuisset, ax Perusio libellum Psalmorum pceuiten- ratur et proficit. Ignem limet , cfuia Dei caritatem
tialiuin ab ea dcvotius impetravit. horret gratiam et gallum album, videlicet pran-
et ;

00 Superius quasdam visiones priemisimus, qua- dicatorem castum. ^Egrotus quajrit simiara, quia
i,i|i

it
m ruiu interpretatio nvystica, esi fere patenter expres-
omnta sa. Deeet nihilominus iiaiTaute.s, repn tos favosspi-
m
cuni reprimitur recurrit ad hypoorisim, Quid siniili-
ter insinuent gaunilus, vulpium fcetor, ineessus au-
tnomodo ritiialilms personis pertranseundo porrigere, quate- fracticus, et pellis atque propria lupi, prassens doce-
.1 ll""t |(|
P> iins pussini abstrusa mella ruminando succare. lt bit liislci-ia quidque asturcoi.es rapaces et accipi-
:

iii vttua .

ll"l '
fUt ... Sai rum namque delubrum patriam indicat, qusa si- tres fcjBtidse illss aves significeut , fiet sequentibus
Il inilitcr esl geneiatiniiis principiuni , queiiiailiiiniliiit-; manifestum et de multitudine prasstolantium pariter
l.'ll. I
'. I
ri |
ater. Dictum, sim le e biu E ;redered etministris. Siquidem hsec quibusdam viderentur
lu.i rt coguatione, et veni in terram quam mon- superfUia, paceei rum dixerim, nobistamen videntur
P0 tibi, \ ia iudelata ct recla, iuaiiilrsiani vif.c opportuna : quia eis liinc forte erit occasio, suo in-
iuuiiuMiii.im sigual; \ r ,u u. .iiii i iii spon.si, Hri -ra- geiiio rlarni- i-csdvere iuinus bene dicta
71
 : :

DIE VIGESIMA MAJI. 174*

71
Festina denique B. Coluraba prosequebatur vado illuc quo vocat me magister meus. Porro cor-
c»r- ssvi iter illarum mulierum addita comitatui,
nc in spiritu niculariiis ille ncfarius, improbe mentitus. objecit A. SEBA-T.'
et meditabatnr «elestia, passimque ante
silentio CONFESS.
Hieccine pbilocapta obsequitur Fratribus ? quod
repertas imagines beat.-e Virginis ingenirulans EX MS.
fitlqinium
pa- postmodum luit, coactus eam prsedicare vel invitus.
rumper orabat. Mulieres quasi dedignabantur, eam-
appropin- Curaveruntnihilominusut ibidem servaretur, quous-
qttans, que vagantem reputabant. et fortassis impudicam. que de Reate redderentur certiores, quo dederant
atque post
Cumque appropinquasscnt civitati, venatu reverte- litteras. Cumque illis innotuit, Frater ille major ciiin loteralas a
batur plurium insolentinrn juveuum cohors, sibilan- pluribus sodalihus venit armata manu, animo pror- fratre injtirlas
tium et obloquentium etiam impndicc. Quoruni sus extinguendi eam. Ut autem pervenit ad gratas
nnus
temerariam manum cominus in B. Columbam ex- fremens blasphemat: multis denique affectam con-
impnris ado- tendit, quasi vellet suh fimbria vestimenti tangere tumeliis (heu pro dolor!) injuriis variis lacessitam
lesccntibus sed statim in corde compunetus, fuit terrore ac tre- et convitiis, nec non turpitudinibus, innocentem ip-
invisibilts
more repulsus, quod postmodum ipse. cuiu Iacry- sam patientissimamque ibi iclicta.
redditur : dimisil ibidem. Quse divini
inisveniam precando, retulit. Cum prajteren plus- cultus pietate proficiens et fervore caritatis, toti ci-
culun pracessissent, convenerunt retrocedentes vitati ficta est
in stuporem, it.i tit fere nullus re-
camp.T devia rapere quibus regressis ipsa dispa-
: man ad visendum eam illuc non accesse-
erit, qui
ruit. Nam aorasia seu caxiitafe percussi, etiaiu prse- rit. Quin etiam Sanctimoniales ipsai cautius eam
sentem non videbant, genuflexam coram imagine observabant, caritate quajdam, aliqute ex admira-
quadam B. Maria; in media via. Instabant stimulis tione popularis spectaculi, lionnnlla! propler effica-
et rninisapud miilieres illas, ubi essct aut qno dis- ciam verbi : et excubantes introspiciebant per rimu-
cesserit: quse pavore tremulae, se omnino nescire las quse operaretur in nocte. Meditantom quidem
protestabantur. Nempe sicut Elisajus Assyriis [aora et orantem, nocte pervigilem, se crebrius fiagellan- E
siam] induxerat, et Clemens i Sisinnio: sic eorum tem. refrrebant omnes: matrona vero ipsa quaa eara cunctU $x-
nculi tenebantur ne eam viderent virtute Dci. Iti- receperat, et verbo efficaci ac lacrymis et affectu emplo et
stupori est.
dem illis repraecedentibus, mulieres subsequebantur contestata est in Christo Jesu pluribus personis,
ad moHiales et ipsa pariter: et pervenit Fulginium. Ibi quem- affirmatque usque ad prsesens, se pluries vidisse in
S. Clarx
dcducta
dam pium virum obvium petiit de ecclesia et mo- cellasua ipsam Cohnnbam, beatam Christi spon-
nasterio S. Catharinas
qui caute per vias prope : sam, orantera, elevalom a terra in aere super alti-
muros eam usque conduxit et portam clausu-
illuc : tudinem euliiti et semis, nnllo innixam prorsus cor-
raj monasterii ultro apertam lihere ingressa est. porali fulcimento ; sicut postea per plures fide dignos
Quam cum Sanotimoniales illaj vidissent, valde ad- Ileligiosos et Praslatos fuimus certificati. In tanttnn

et elmisis miratie sunt. qualiter scilicet adesset quodque eis : interim Dei virtute sua exhortatione profecit, quod
portis inqressa ignotum habuisset introitum. Perounctantibus au- inveteratas quasdam consuetuilines et obliquas divi-
teinillis. quae esset, et unde venisset; profitebatur na lege terminarent, et in posterum commutaren-
se Religiosam, cetera tacebat. Profecto matrona turin melius; ita deniqueeam veneratione colebant,
qusedam de antiquioribus excepit illam in cellam ut ad Superiores suos protinus lilteris et nuntio

suam. Erant quidem Sanctimoniales ilte professio- institissent, ut eis et monasterio piv firerrtur.
nis S. Clara ecclesia autem dicata estS. Cathari-
1
: 73 Eo tempore subdelegatus Prsesidens ibidem Dominicanus
nae Martyri. Cumqueeam tacentem, mansnet.im. et Conventus nostri Ordinis, vujgaribus objectis pari- Vicarlut eam
accdit,
pulchram, orationi admodum intentam mirarentur, ter et querelis argutus, omnino a mystorio alienus,

amplius stupebant quod nil cibi sumeret : aliquse querelatum potius illuc accessit; objecitque de «1 i—

k eariiin suspicabantur, eam forte amoris k passione scessu, reprehendit de loco, et Lamentabatur de (u-
cibo omni
abstincl :
languere. Quamobrem blandos illi prseferebant ri- multii, quasi illam Religio neglexisset. Ilis itaque
sus, et vcrba facetia?, hortabanturque nollet inedia caritatis favoribus et subsidiis eam aggreditur, pisa-
perire etpia quadam violentia resupinato capite ac
:
que consolationis refrigerium impendit. Ancilla
digitis expanso ore injieere conabantur pretioso co- Christi prudenter respondit et humihter. Circa dis-
chleari anisinam confectionem, quae tamen dimissa cessum magister,
dixit, De
Ipse ipse magister.
respuebat. Verumtamen pietati earum postinodum loco Ego simi parataad omnem obedientiam: cura
:

annuens, una dicrum secessit in claustrum ; nbi la- Sanctiironialibus istis faci.it Deus misericordiam :

ctncas irriguas conspiciens et olera. acetum petiit qiiilms fui fortegravis, et propter me plurarecepe-
i|im infundens summitates olerum, lambendo succa- runt im moda non tamen astantes vacabant a
li.it, et bibebat aquam. Demum consedentibus tam- lacrymis. Ibidem quidem fuitdecem et ctodiebus i
:

quam Angelus Dei colloquia divina proposuit, et in duabus tandem venerabilibus matronis comitibus ac-
tanlnin cxarsif, ut omnes in iacrymas compunctionis ressit admonasterium Ordinis, scilicet ad sanctam
adduxerit. Mariamde Populo, ubi mansit. paueis diebus, Pro- persua lctquc

72 Quidam autem familiaris monasterii, non us- fecto eo tempore nutu Dei genitor illius Angelus nf transeat
detata ad ud m maste-
Preelorem quequaqne castus eain intuitus judicavit ovem ,
,
Antonius, qui ei plurimum deferebal in Christo, riuiu ftfJ
venil cum uno juvene consobrino Fratre Ordinis
<l<ia>t tsset
Claretta
morbidam, luporum escam quod enim quisque in : Ordinit :
i

- mtit, ut plurimum in aliocredit. Accessil prop-

•
rcdit similiter et loci Prioi de Capello, qui ra™ re-

tereaad Gubernatorem civitatis, et veluf eornu dia- ceperat ad habitum i cum quibus decretum e

boli, incepit auribus ejus corniculari, advenisse vi- sequi voc iti >nem Dei. Praevid iral quippe in ri ione

lelicet speciosam juvenem et ignotam. Qui misit s) sa Christi viam, -

Praetorem investigare ei caute exhaurire, si locura : affirmabat solummod i, WS.C unli

ver inte 'pi ei ib ttui en irum, ubi

Claretta de Regno, de qu i prjemisimus ; ei- ille

Dtulit eetatis indicia, effigiem deseripsit ei pe-

.
,.
e ,
.' iim aput l.
in i
c

riti m, Qui postquam inquisitione diligenti discus- 7'i nihilom nu apud eos pro
Instab it
cl

circumstantii amdem. ue impediretur a San i

dixit : l'<' noc me astrii et populo, qui tentaverant propter ejus sa i

si i id 'li ;et i im Claretta de Ri gno Re |

n le . niam eam secum retinuisse. [duirco Prior ille, a :

'"tK.it, n de-
clarat sc csse >go sum Clara de majorj Regno, sed non ilia genitor ipsius, et B. Columba, una ''11111 Fratre
Columbam, quam vos quferitis. Rursus affirraantibus ex con- consobrino et una venerabili matrona, dilucnlo inde
ncturii eamdem postremo ; dixit: Vere ego sura clam discesserunt: ac prosecuti sunt iter u^que ad
Columba de Reate de pcenitentia B. Dominici : et illam sacratissimam ecclesiara S. Marise de A< I
 : :
:

17-2-
VITA B. COLUMB.S REATINvE.
m in subburgo Assisii civitatis, in qua diutius ora- riam terrorc correpti, abierunt stupefacti. Qui vero D
A. SBBvST. vil. Surgentes pnstmodtim arnhulahant versus Peru- spectaverunt in abscondito consnrii, improperaban-
(iiM l.ss.
siam, et praecesserantaliquantulum. Illevcro Prior, tur eis, Heu animosi jnvenes, congaudeamus de
IX vs. !

qui forte cum Fratribus lnci tardaverat, reclamans pr»<da ipsi tamen eo amplius admirabantur. mira-
:

sequebatur, eo qnod dubitasset transire illas; vo- culurnque virtutis Dei contestabantur. postmodum
luissetque ilerlin.nsse ab agro Perusino. Quae proti- veniam petentes; vulgatumque fecerunt in civita-
Pcrusium nus respondit. Soio quori liaec est via, ambuicmus tem.
autem de- Vsepere tanriem pervcnerunt n ad Tiberim, ad
liac.
tiectcns,
porlam S. .loannis, per quem transibant. Qu! autem ANNOTATA.
n
circumstabant molilores farinsc, clamaverunt oontra
senero, aosdem drviasset; tentabantque ab
quaei a Qvuntlo, qno auctore, et qvam pxitjna cum veri-
ips ,.extorquere pecuniam, et [dicebant] nefanda siniilitutliite stiscepta a
injuriose Trajectensibus fueril hte.c de
mf
sthtiUir qussdaro. Culpabile pro ccrlo id hominum genus et Servatii ei Cliristi consnnquinilole opinio, expliratinii
eum pontem temerarium ISairantilius veritatem rei impropera-
! iiivenies iu Exegesi lletisclieiiinna de Episccpis Tnn-
bantur minis, ac nniiierum suspenderunt iter quas : qtinsiliiis tic Trojirtcnsibiis, qnx constituit Zmtatn V
ima cniii patre qun-lniii optimj mercatoris o uxor Pivpi/hi -Mnjnlis cap. 2. Lctjemlnm aittem illius, cu-
internn sub flde recepit in suburhanis apud prae- jtts lnc synopsis inseritiir, merito rejectam vide ad diem
riinm p in riomum suam, et reverendus ipsc Prior 13 Maji, vbi ex S. Gregorio Turonensi dedimtts qvx
ascendit nri livitatem cum alio Fratre. Mcmini me sola de ejus Viln scivntur. Melius avclor hic usus
legisse, lioc eodem loco B. Franriscum lunc juve- fttissel eremplo Propbelse Habacuc ; cujus infra me-
ubt caplus
neni cum plunhus soriulibns rarceri mnncipatum, minit.
lifllll flllf v
Franctsctts :
quod eliain prtBtnisimus opportune: quia idco for- I. Ea tniile ititelleito loeo Pauli ad Gal. 4 nnliis bir
tassia nltra Tiberinam aquam se dcsertum iri an- error. dum ibi dicitvr: Sina mons est in Arahia, qui
v
cills Christi piwviderat, etiam S. Franciscum abea conjunctus est nnnc ei quje est Jerusalem: etver-
in nniltis imitandum, De ipso utique legimus, quod bvm conjunctus ma/e snmitnr de silu locarum, citm lo-
rtinin jimIii rciiimtinvmt. ct elinm vestimentis; ei- qttiitur Paultis de cnnjiinctwne nllegonca, qna ea qvse
(|nc oi acelestos quosdam, postquam ipsum impres- nunc est Jerusalem, in strvitvtem genernre filios dici-
sarant nivibua, exprobrasse, Jacr, rustice pr.-eeo tur, sicuti moiis .Irubiri' Sinn. m quoconditum csl ve-
Dei. Sic denique ChrifltiVirgo ab hujtfsmodi indi- lus ae servile Testanwntum.
gnis hominibusi oum sna tam pia et lionesta socie- c Verosimile est, inquil Albertus, Iianc civitatem
taic, pro Christo exprobratur et vUlpenditur et in fuisse Spolrtum, vnlde aulem pbieet conjectuin, tnttt
alteram diem dctinetur. ficale Spoletiim, hinc Fulqiuettm, imle Perusiam re-
75 Katus sum non OBUttendum., quin polius exor- etnin ilcr sil. Vistttt otttem Reute Spoletuin p m. 20.
l,.|. ixvu
Pcrusittts din hic ingratitudinem nostram. Venerabilis nam- d Htis ftiisse preliosiores priorttms dicunt /flbertuset
Fratillnts que l'nor ille Fulginas eral, el quinquagenarius, Balesirn. uescio quo futtdainento. Cretliderint titnien
opcm tte-
pr.cfucralque laitriabiliter plurihus (
'onvent ihns Pro- pro habitn Tertiarive tlntum vtilgorem nlivm, qui esset
tantilius.
vni. i.o declinayij ad Convantum, recurrit ad Prio- itiueii opjiortvnior unde nec postea
:
; agttita fttit, sed
roni pi imosque Professores, [et apud| antiquiores Itabitn pueltii seeulnris, vtmox patebit.
Fratres sibi notos refugiuni oxoplahat, qui quidem e Hegni, scilitft Xeapolitani : Albertus el Balestra,
apud Magistratum Primates civitetis erantaucto-
et sedueiorem niiinl fvissr rripsa Regularem attl Reli-
ritate prs?stantes: apud quos ut proposuit liorrue- giosnm.
runt, quoil severius est ipsnm [vi.loiilur] habuisse Ita de se Raphael Archanqelvs,
f in histnrin Tobise.
BU8J Iiiin, ncc pro misens rBplicasse, Pius tamen Trevi, Spolelo 8, Fulqineo o p.
g Trebia, tni/i/o m.
Pater, deDeo
coufidans a1 Baactitate H. Colnmbae, distat, itnifrc rerlo.
triinsiltis to-
optima lestahatur de Christi Virgine, ejusque virtu- h Succare Iialis dicitur pro Sttgere.
mcn tmpetra-
tur a tiln - tes narrabat, Nolentibus tftmen audire prorsus, ip- Si iutellujit tr S. Clrniens Papa ot Martyr, de
i

gistrnttt : semel apud Priroates liberuuj transitum impetravit: qtto 23 Nocenilris. niilla iu ejtts nrtis mentio Sisinnii
rinn salvo ronrinctu. Facto mane descendit ad pon-
memoraiur lnc, in Aclts SS. Agapes, Chionite el Ire- \:
trm, iiique exhibito in scriplis mandato, illi, licet nes 3 Aprilis, aorasia tnmen quulis bie nolatnr, nov
frenienles et inviti, cesserunt taixlem. Qua? antem sed ejus tlecessori Diilcilio udscribitur.
ipsi,
eos jiio hospitio exceneral s.ngax mulier. experta
k Ctfsar adtlit, livicsitspicioni cavsnm date potnisse
sani iiiao in B. Columbaj, devotissimo inde cam ve- ftiqam Claretttv Nrnpohtnitse, tota Vmbrin pernutga-
ii.nal.aini' ajfectu, Quiriani autem efieri juvenes, tam : rie quq ttbi leqerii, velltm addidisset.
petulantes ac scelerati lenociniisque famosi, sero 1 Ila etiam verlit Leintdcr : Allirrtits ct Crsar le-
iipud 1'iniiiaioin suhaudiriant causim venerandi qunl, Corpus : sed errant. Ccrpvs eiiim Ronnr cst
tillftictti.i rjlts 1'noris, rt. sceleris comphces convenerunt rapere tle Ctipile Senas allato egivtvs 30 Aprilis in Analectis
insldtatt juve- cain de inr.lia via, temcre prasiimentes
etiam con- cnp. 3.
nes lasni i.
tra decreta. Mane igitnr egrediuntur haud
piocul m Est b.vc ecclesia, jirapter Indvlgrtitinin Portivn-
rivit ilrni, exertis glariiis loricati, seplem satellites, ctil.r, i eleberrimn, inter Fulginium et Pervsiam via,
.|n..iiiiii.laui eliatii societate sequente ; et insidia- intervnllo utrimque circiter 8 m. p.
banlur clam, observantcs viam. Cumque eirrtter p. rn. ab urbe. Tiberis/hot,
Cbri.sti n ilitiibus iter in-
sponsa asrrii.hssrt collem, jam cum oinni societate ifrsffiins Fillqinto veniciltibns.
consederat niedia via; et genitorem suum hortaha-
Ciesar uxoretn tniitts ex moiitoribus inlelliqil, qux
tur illainque niatronain paiilalum recreari,
atque de svain in vifiniacusam habebut.
bis qua> sccuin drtnlerant porrigebat,
annuebatque \i Idetn^ Ctesar ex Processibus hic addit. domtmt i&tam
pariter ipsi 1'riori ac consobrino. Tunc qni
se ab- lins<f tfittiifiinm tnbeinx, in qvn ttiscivusquidam juveuis
sconderant improhi aggieriiunl.ur in via. malo
nni- conspicattis Columbam, primttns forsan petendi bospitii
mo etcorde pessimo. Quos ut ipsa viriit juxta sim- causaeoaccedenteni, ttnpuro correpttts amore, prirsumn-
plicitatem suam q cohuubinam sinnliter invitahat serit terebrare parietem medium inter svum illivsque
1
dininltus coji' porrexitque tllis zizvphas, jujubas dicnnt, quas ser- rubiftihim, nil facieudttm sibi tcattsitum : sed foramine
trrtuntur. vabat in gremio. Ilh autcni Hccipientes eas, illico fulfnns rnqito ut trnnsmitti niaitus possel, Itanc ei obri-
recompuncti, ac rie prasconcepto flagitio sunt in om- qvisse. Qttod illa animndvertens, cum invoctto Jestt
nimorium reverentiam commutati; diviuoque misetum
quo- nomine el impresso Crucis siqno absolrissrt.

tpse
 ,

DIE VIGESIMA MAJI. 473'

ipse ail cor revcrsus, teligioswn hnbitum pctiitct accepil. dwium Soientics, qua Sancti sententiaa sanas eli-
q Ziziphffi, officims Jnjubse. AHwrMi* nutcm mltlit gunlquibus pascantur. Rurfusalienos pullosnutrit, A SHBVST.
fitissein Processibus qui Rosas oppellcut, utique olicno id respicit donum Consilii, quo Sancti. homines qui
IONFSSS.
BX MS.
te.nipore, mense scilicel Scpteinlni. Sunt nulciit Zizvpha* fuerunt pulli, id est, imitntores diaboli, doctrina
minoris pruni vel olivx ijenus e.r Africn adeeclttm. nutriuntet. exemplo. Item rostro non lacerat, e1 se-
quiitirdonnm Intellectus, qooSancti bonas scientias
CAPUT IX. non Lacerant, id est, non pervertunt more hroretico-
rum. Similiter felle caret uude rignatnr donum :

Ilimorifice exceplse Columbx monaslerium Pietatis. per quam Sancti irrationablli ira carent,
exlruunl Perusini, in eoqueipsa Processio- Praeterea ineavernis petrai nidiflcat : inquodonnm
nem facit. Fortitudinis demonstmt, quaSancti inplngis mortis
Christi, qui esi petrn lirma, nidum ponnntin suum
M,Lirabileest pro carto quod diximus : sed opinor refugiura et spem. Habet nibilominus et gem tura
quod dixero rnirabilius. Profecto pugna* hujus ex- pro cantu : hoc ad donum Tinioris se habet, quo
Ab effusa pleta victoria. statim, nullo conciouante aut per- Sancti delectantur in gemitu pro peccatis qu) n-
obviam mul-
:

suadente, popularis raultitudo oivitatis Perusinac ex nia pia Colnmba sortita fuerat; utpote quas talia
tltudine
se commota est, dicentes, Ecce Sancta, Ecce Sancta semper operaretur.
venit, exeamus obviani illi. Viri mulieresque etpar- 78 A.damaverun1 eam oranes piae raulieres et pe
vuli per turmas obviain occurreruntei, et introdu- nerosae magis, eratque tanta pnpuli frequentia
centes a eam in civitatem Perusiae, gaudentes et quasi receperint Angelum l>ei. Quadam profecto
festivi. in communi quadam domo b Sororum de amcenitate verborura dulciter omnes trahebat ad ItncunctU
pcenilentia S. Doimnici pio honore receperunt. In- fimnhHrin
Christum. Mirabantnr quique abstractiones illius,
duta erat tunica alba, juxta formam ipsius habitus: acqualiter quasi lapidea stabiliretur atque loquere-
et pallio nigro, quod c mantellinam dicunt. Pefusia tur Linguis. Nam apertis ooulis, extenso cotlo, ali-
13
namque, urbs antiquissima, metropolia con-
1

est et quando prdstrata hurai aut genufiexa, post plures

et ndmira-
spicuura decus tlmbria?, vetustissimffl gentis, quae horasaut diem, quandoquedles, reversa adsensus, '
Uem propttr
indudtur
orientalior est pars Tusciee, celebris medii totius palam salutan eloquio reflciebat adstahtes. St quis! cnbros ra-
Perustam : '

Ki
Italiie.Perusia ipsa est vernans -flos montium, quae autem callide observassef eam, ejus Columbinti i '

validos admudum gignit homines et mulieres de- plicitate vincebatur, nec rairabili dulcedine sua? man-
coras mater legum atque magistra militise om-
; suetudinis satiebantur aut caritatis affectu c Die
niumque b.onarum artium. Puriori aere potitur et unacumoraret ante altareB. Maria-, rapta post-
aura, opima et solo frugifera, Tiberinis aquis irri- modum, venit Frater tinus cum litteris Reverendi
gua, vallata vinetis quasi mare, frumento prfflter Generalis/ Ordinis impetr;itis a Communitate Rea-
avenam, omnique fructu amo.-na, atque celebris foe- tina. ut reverteretur illuc omnino. Pia vero Colum- repetenti-
ints i-fin
oundissimo lacu Trasimeno. Foecundi sunt saltus ba meditabatur in coeiestibus, immobilisque racta
tlcatinU
feris venandis et nemora, saxisque ipsius oliveta nihil respondebat. IUe autem aviditate iraportunus,
pinguescunt. Perusia, arx semper fidelissima A.po- apprehendit caput ejus, conabaturque excitareeam,
stolicaj Sedis et Agni. felix Perusia. jam felicio- non sine violentia, licet incassum cum deinde .

ribus prfflrogativis donata a Domino Jesu Ghristo. dimissa sentiret, pluriraum circa collum, collisa re-
Tibi quidem divinitusB. Columba dirigitur, ui cce- mansit. Ct ijiiij'))" ;il pervenit i<>\ aures plebis, ob-
quod ei an- lestium munerum salutariumque gratiarum cpia \ iantes ciisiinliis, nuntiura emiserunt vacuum : sf,i-
ctor gratu-
potiaris, innocentiamque experians et pietatem. tuitque illico Primatus atque Mngistratus ipsius in-
latur, Pi itulnl "-
Sedet.tu, o telix Culumba, gaude, quae velut altef clitas urbis, Virginem haud qua- timndam
(flntse sanctitatis

Job in terra Hus, ubi patienlia probaris, ac de pa- quam negligere, potius cultu omni ac veneratione slatuunt.
tria tam amoena tibi feceras desertum. Quemadmo- prosequendara et datis sumptibus de publico nera-
:

dum enim nobilissimus ille Komanus Alexius, con- rio, perdecurionea populi, voluerunt construiclaus-
tempta felicitate seculari, rairabili quodam disces- trum, congruura suse virtud. NobHes qua?dam ni-
su, indespecto tandem loco pateniEu oomus, post luloniiiius et generosto DominaBisuapte liberalera
vilipemlia servorum, patientia (ut ita dixerim i
ine- summam pecuniarum obtulerunt, pro sdificatione
'

narrabili et humilitate de superbissimo satana loci.

triumphavii : sic et tu pia Virgo, in despeeto loco 7'.) Prior siquidera pars civitatis nostr.ie, Porta*?
domus tui Patriarchae Dominici ; conservorum ^ti- scilicet S. Petn, N triles pariter >
:
i populares, con- ei mcnaite-
iiuin n
mulis ac despectu quasi contusis aromatibus, iudi- venerunt in capella S. Herculani ad ^onura carapa-
eonstrueti'
visa Columba te Christo cremasti in odorem holo- nss, concionante Doinino Troilo Batliono, nunc itiim,

causti, perseveranti sanctitate consummatnm. Episcopo k Perusino qui maturius consulti elege-: h
77 Posita est igitur civitas supra montem, et lu- runt quatuor probos viros dictEG Portaa, qui nw,c
rttrsus e\ cerna super candelabrura. Non quidem cusu, sed prasesset, diligCnterque procurarent de loc et Bitu, i

appticans
certi gratia bewfifiii, H. Golumba vemt Perusiain. juxta pia beneptacita ipsius li. Columba5, ubi piaa
proprietatcs
Equidem suo ortu, Angelico prsaaignatum fuerat
in puellai sancte ac religlose famularentur Domino
Colwmbte.
indicio, iteratisque oraculis iuit expressum. Ut JasutChristo, juxta formam Regulaa de poenitentia
nequaquam videlicet opinareraur negligeudura, S. Duiuinici, et institutu S. Catharm;e Sen^usis, at-
quod pro niaximo munere proponitur, et misericor- que mstructionein ipsius bfitataa Matris Columhrr.
diter nobis Deus elargitur. Et nos quasdara a pria- Plura ei oblata fuerant constracta rabnasteria, qme
cipio, sicut narrant philosophi, Columbffl proprie- tamen piaVirgo renuit; istprimis fulcita favori-

tates prajmisimus. opportunius jam exponendas. bus^ alienis incoinraodis notuit consentire ; sed Chri-
Nam cum de Columba tractaret Doctor d sanctus, cti potius implere prfflceptum Luc» x, Nolitetrans-
ait : Columba animal siraplex, astutia et dolo ca- ire de doino iu doinum ; quamobreiu in SU89 Reli-
rens, suis proprietatibus significat dona Spiritus gionis solo, ad laudem et gloriam Jesu Cinisti,
sancti : qua± profecto secus fluenta habitat, ut inde claustra pccnitentias suorumoperum sanctis initus
viso accipitre se mergat et evadat : quod pertinet consecravit. Qui vero praefecti fuerant. pie ac H-
ad donum Sapientiffl, per quam Sancti secus fluenta boraliteremerunt couvioinia atque lundavcrunt mo* qnod S. Co-
thtuinsi .v-
divinae Scriptura? resident, ut diaboli incursus eva- nasterium, quod Ipsa pia Mater B. Columba Jesu nenst dica-
dant. Etiam raeliora grana eligit : hoc pertinet ad Christo suo optimo sponso dicavit, et sancto Do-
 , ;

174' VITA B. COLUMB/E REATINtE.

minico, ntque Iiiva- Catharinai Senensi eujus cla- : nuflexa, vocitans, Magister mi, Magister mi, aut D
; SKBIST. rissimo titulo insignitum nominavit. Ipsa pro certo Jesu mi : cdloquebatur postea, tamquam intuere- Erplicalur
1

ii upra petram, el ilesia supra mentem, tur Vlagdalenam, cujus nomen replicabat prostrata modus ejus :
ayendi in
KX MS
quam in sacro delubro Reatino praeviderat ad : tandem diutius orabat, assurgenspostmodum ge- suis raptl-
et

quam construendam vivis ex lapidibus, vocaverat nuflexaaut staos, apertisque oculis, palpebris om- titlS,
eam DominusJesus Christns, inquaet claruitmul- nini immotis. nec a snpra discurrentihus etiam
Lie lirtutibus. muscis aliquid passa, saspius faciei colore mutato,
8(1 Ceterum quamvis Dominus noster Jesus quosdam praeferebat venerationis sauctte mitus.
Christus, juxta paternam caritatem, suos ad passio- Cumquesic prolixius protraxisset, quasimasticasset
.s „ ,„,.
eril el non ad ruundi gaudia : tantoque mandehat. linguamqne circummovebat et opinor, ;
ijit dnm
Vaa itri
:
ir quis Christo asstimatur ut vincat, quanto utaridam pr diutina abstractione remolliret. Dein-
>'

,, ,!,„, plu tribulatur, sicul ait Chrysostomus; tribulatio- deetiam rapia erumpebat in verba orationis vide-
ixiroas inseparabiles comites esse virtutum; lieel aut collocutionis Sanctorum, haud secus con-

cuju nihilominus debuissemus opero excolere (fa- tinuata sententia variatisque dictis. Ssepius ingemi-
teorculpam ostram potius conabamurextinguere,- :
nabal singultus atque prorurapebat m lacrymas, et
contra id quod Paulus monet ad Thrssalonioenses instabat pro ecclesiastico statti ac populari pace.
v, Nempe el senesnon sunf in aliquo novo h'rmi, Demum veluti a somno expergefacta, dulciter allo-
ul inquit, Docfc r iSanctus; tura propter prsesump- quebatur astantes, consolabatur afflictos, miseros
tionera sapientiae, qua aliisnon credunt;tum quia calamitososqne commonebat. Misericors Deus, qui
esl naturale vitium senuui quod sint increduli, quia Chrysostomus) rebus moestis quaedam
fsicut ait S.

mlrabUlbui experti ssepius ue fuisse deceptos : idrosemper cum etiam jucunda permiscuit fquod certe omnibus San-
tuntis ln- Forte, vel, Fere, loquuntur, adverbiis temperarivi ctis facit >
nec tribulationes nec jucundilates lialiere et citra ei-
creduli
modi el dubitaviti : qui auti m incredulus esl infide- coiilinuas pcrmittit.Quidam etenim Doctor egregius dem a dtto-
lus ctmjugi-
lit i
agit: [saiae \xi. Plane quidara ox senioribus nc Magister clarissimus, una cumsua generosa con- bus ntrjttisa.

nostri Conventus, sacrae Theologise Professores, juge, eam tamquam parentibus orphanam adopta- E
pprturbati, dedignabantur audire ile ca, nusecumnue verunt in filiam, cni pro certo dulcissimo caritatis
etiam pie relata; arguentes, et reclamantes quasi zeln pariter et humanitatis affectu juncti sunt ;
quaa
suspectas novitates et superstitiosas, atquc maledi- licetexigua requtreret, (amen opportuna quaecum-
centes objiciebant ob quasstum eos vagari tamquam que sihi liberaliter procurassent fueruntque ei so- :

h\'j ritas sub nonvine pietatis conabantur nihil- :

lamen assiduum et refrigerium, nec minus suis post-
ominus cante earo emittere, suspicantes tnndem moduni ac pio suarum Sororum collegio, venerati-
confusionem Ordinis et Conventus. Multis similiter que sunt eam semper, etnovissime devotius.
i;i habtnt
nfflrm .ntilius, quod cibum negligeret el non man- 83 Tempore illo Illustrissimus Dominns Caesar
nuptcta, Borgia (nunc Dux Valentinus) adolescentulus, inter
ducarel pi m, n m credentes exprobrabant, quod
seU frutlra.
[orte mixturis artificialibus utcumque nutrita su- Nobilistas Stadii Perusini sacris legibus operam
premam abstinentiam fere mentita ostentarel : vo- dabat : qui dtim cum suo prudentissimo didascalo i\u»tiata
luissentque eam in contiguo monasterio clausam ha- ac spectabili fatniliarium comitiva, in viridariolo rewscUatio-
»e cujusdam
beri, ut experii lur factum. Sicque sua incre- bortuli cellulae nostrae solatii causa descenderat
\nfantis.
dulitate apud Primates eam suspectam srepius re- Ciimque expleto more inde Iseti di«cessissemus,
proponere videbantur, tantofortius quanto littera- pertransiremusque ecclesiam intuiti fiiiratis mtilie- ;

ria auctoritate prsestabant. rum conventum viroriimque frequentiam eircum B.

Hl Verumtamen etsi ipsi strepitu ei cachinnis Coliimbam, apud altare S. Catharinaj Senensis.
res terent, annuente Deo, oranis Magistratus ei Nobilis autemvir G-rifonus Ballionus, qui cum pluri-
VtlllSllll c,i-
vulgua populi eam devotius prosequebantur : ob id Ims s idalibus ad spectaculum convenerant, quanto-
rnit iii' iim
amlttant .
e1 ipsi coacti tunt, sponte vel inviti, applaudere et ciusde [Uustrissimo D. Caesareadvertit, altavoce cla-
obsequi ipsi piae Virgini il i
arduum existimabatur mavit Iliustrissime Domine, Beata Columba infan-
:

hounegotium nec non decreto alteri e\ se-

civili tem liunc n.olo suis precibus resuscitavit. [Kt C;e-
nioribus el concivi credita est cura invigilandi, ne sar], Eia,Magister Sebastiane, volumus pulsare
quoquoraudo liinc discessisset, aut quispiam eam a Carapanasl Est siquidem miraculum hoc evidentis- F
incrudulus
nobis, quacumq itiampiasuggestione, subriperet. siimim Illico ego rcstiti. dicens. Neqnaqiiam, II-
auctor suspen-
i.innl absque dubio fueral opportunum, qnia etiam lustrissirae Domine :neforte cederet nobis ad con- dcre judieium
clariores urhc llcli-uria' inlrnlaveratit eam auferre fusionem : haec quippe Soror advena est et pere- suadet.

limi uno i I". idque sagacius procurabant. Ob grina, atque in Religione novitia, etqualis sit adhuc
cautelam siquidem licentiavimus Priorem iilum erai- ignoraraus : eriam si dicant, quod non comedit, et
sirausque prudenter pater enim et alia societas sancta sit. Ego utique scio et habetur pro certo,
jam redierant) el ipsa tantumi lo nobiscum re- quod Chnstus ct comedil et bibit, cui etiam credens
,,!,,„/, n ,, n
ilmiiltitiit mansil l'i i
vero Columba de ipso Venerando Sa- adhtereo. Si forte ista sit cum S. Joanne Baptista :

!',,,<< „,
cerdote a ngemuit, non taman obstitit, cum revera ego tamcn dubito. Nimirum multa est hominum ma-
l; cifinum, mulieruni praecipue, variaeque sunt illudendi
favoribut omnibus humiliter
prscvaluisset; sed in litia et

snis Prsesidentibus obedivit. Curae autem illius ac artes, ita ut etiam mentes immutentel alienent atit-
spirituali refectioni Sacramentorum ac verbi depu- inos experiamur de illa, observantes
Sine, obsecro,
tains fuil Mag ter >'
Ilej um cun irenerabili saltera per annos decem; ul siquidem virtutis el
i
I lario. Nimirum Prae- sanctitatis fuerit mulier !i ec, valeamus secui
itatis Perusinse i
ral Doctor ftqui- firmare.
.'i Reatii us, qui plurimu im venerabal S'i Attestabantur uihiiominus omnes quod exa-
lal |ue Hdeliterojus sanctitatem, el in i nimem i inf intem i re '

illain alli qi que de hu- ac sanitati. Propterea, quoniam conjux Francisci

jusmodi n confabularemur, dixit. :-. civis Perusini, oujus neptis
i ii. 1
1
M perio, iui d probavi experimento, quan- apud pontem sancti Joannis nocte exceperat B, Co-
documque meditatur passionem Christi aul illi lumbam in domura suara, filium infantem habuit, qui
proponitur verbum ejusmodi, illico raptu abstrahi- trimestri ssgritudine laboraverat; e( valde attenua-
tnr. tus, n:o*u cti.nn membrorum destifutus, fueral a

89 Ssepiu [uesicpassa progrediebatur ge- consilio uiedicoruia reprubatus, utpote qui nei lam-
bere
 DIE VIOESTMA MA.JI. 175'

bere jam aliquid posset : cataractte etiam oculos tionem Ordinis. Halmit praeterea tunioam clausam
ejus oppresserant. Cumque mater ipsa ejus mortem usque ad guttur et cnlliim, et guttur velatum et au-
C0VFB5S
praestolaretur omnino ac lamentaretur quaedam ; res. laneasque tunicellas ob sancti patris Don in oi BX MS.
quse ibi aderat pia mulier, dixit Est apud S. Do- : devotioii.in. Subtusquidem scapulare hal uit, nequa-
minicum una Soror, quae noncomeditcibiim.etplura quam extra, ne aut cultu degenerasset a colenda
facitsigna sanctitatis : si ad iliam eum mitteres, matre s. Catharina Senensi.
forte curabitur. Quas suggestioni tandem annuens, 80 Anno denique Domiui mcccclxxxx, cetatis
assignavit eum nutrici illuc dsferendum :
opinaba- snae n xxni, indiesancto Pentecostes, in ec
tur tamen ipsum mori antequam illuc pervenisset. S. Domin ci, ante raajus altare, celebratis Vespe-
Inno 190 In
C autem praesentatum sibi infantem B. Coluraba ris, 111 raagno spectaculo utriusque sexus, coram
1

gremio exct- 1'ciitccoste

picns Columba et, ita deformem el quasi frustum ligni ; in- toto colli gio Soror le pcenitei tin S. 1
.
miuici,
terrogavit quidesset. Responderunt, Est filius cu- in manibus Reverendi Prioris p Conventus, i

jus lam honorandae inatris, quae nuperrime el alium Cln isti Virgo Columba pn fessa e Ri gul . 1 1

genuit, Oiijns calamitatis pia Virgo miserta, eum l".' entia S. Dominici ac collej 1 lis vitsc instituta,

recepit in gremio : etcum manibus suis aliquantu- expre.-sis pariter reliquis duobus sanctinu niee votis,
liiiu attn ctasset, oleo suae lampadis cum signo Cru- ca titatis scilicet el pauperiei, non sine piissimis
cis linivil. Ceterum et quae pendeba"nt circa collum l.ni \ mis iuiiiiiiiiii astantium et devotissima corapun-
infantis crepundia et corallos dissi Ivit, quibus quse- ctii ne : disti ibutis etiain largius azymis non paucis, rofesstcnt m
dam sua signacula intra posuit, quosdam numerans quos vulgariter q ciad as dicimus, eo forte qu a ob factt.

iu nomine sanotissimae rrinitatis, et vulnerum Chri- haustum cum r cyaiho dantur(quidam Nebulas pa- 'I

sti,notans etiam gaudia S. Marise atque choros niceas nominai) i|ii"<l profecto ei actui opti oon-
Angelor et religavit ad collum infantis. Deinde gruit. in signum sinceritatis ac veritalis ejus vitea
matri sanum postmodum mu-
masticatam ab eajujubam 01 ejus apposuit '111:1111 1 : ot spiritualis aliinoniae, Multae piaa
remiltit.
B statira infans ipse deglutivit. Tandem coram altari lieres, tam maturae uetatis quam puellae,

S. Calharinae Seneusis in ecclesia jam praesenta- sunteam; et veteranaa quaedara Sorores, relictis

tuni, nutrici valetudiuarium restituit, dicens : Dicas propriis, adlneserunt sibi in communem eamdemque
matri, quod lactet eum. Qui plane ex iiiuc vitae et professionis formara quod infra biennium * ha- : ita

sanitatis resumpsit initium, reparationisque mem- buent quinquagenarium Sororum numerura, quaa ct aii 50 Soro-
'o rrcipit
brorura ac inotivaj virtutis. Contuebatur demum per raisericordiam Dei abundabanl omnibus oppor-
t
mater ip>a contractam adustamve cutem rescindi tunis, ct proflciebant in omni devotio um roaxi-

rimulis, et tamquam corticis IVusta decoriari, 110- raa simplicitate ( : cooperante Deo suis precibus

vamque pellera la\are, lacteamque candescere, uec c 1 meritis, in raultis signia sanctitatis et gratiarum,
11011 refloridam caruem repuberasse, et omnia uiem- etiara in remotis partibus et proximis, in laudem
lua repleri, et oculns cataractis abstergi. Convaluit Christi.
in brevi, et jam adolescit, virtute dotatus et ele-

gantia m. ANMITATA.
85 Crebreseeule igitur liujus beatse Virginis san-
Vcm probant ctitatis fama, confluebant puelte multas, eiiam no- a Albertut ingressnm hunc adscribit ferh i Qua-
Fratres recipi
biles, ut sequerentur ejus disciplinam. Seniores tttor lemporum m Septemliri, ttnno K8*; iimc autem
abilla puellas:
Dominicalis E, adeoque duia feriu
'1

tameii Professores Conventus conabantur impedire; currebat liltera

objicientes multa, quae possent evenire obliqua, ma- concurrebal cinu ttie I" mensis.

turius ponderanda : tiim quoniam alienum erat a b Iilem privatam unius talis Sororis domum fuisse

Regul Sororuro de pcenitentia puellas recipere, sed

1
scribil addit vero mox advolasse illuc Cohmbam, atque
:

gremio Beatte. consedisse donec adveniret hospita;

tantummodo viduas bonae famae aut setatis prove- itt

quam subridensintertogavit, num istic in vicinia

ctae tum quia Sororum locus arctus erat et pauper,
:
iila

atque carens clausura, sine qua bujusmodi luiuil columbs nidifieareni.

si permaxime penuria c Hiuic haiiiium ei Fulginii datum 111 stti Ordinis

satis valeant caute custodiri,
matronarum. Si enim habuis- Monasterio, postauam .1 Claritsis dkcmerai, opiitari
approbatarnm fuerit

sent aliquas mulieres circuinspectas, in regulari re- possumus.

Videlicet S. Tltomas p. 3 q. 39 i ad (i, verbis
gimine instructas, id negotium potuisset lacilius d
generosa et metuenda jere desumplis ex Rabano lib. 1 cap. %mper Motthmtm.
deduci : vel aliqua saltem
Itaque cum porro auclor luc Sanctum Dootorera no-
mulier probitate sua hujusmodi collegium tueretur.
Horrebat quippe Senior non niinus. quia et Con- minabit, Thoniani intellige.
e Hic Alberlus interseril, primum
quod Perusii
ventus ipse sedes est stuclii, et secus dejuvdhtute
prasumebat, anxiusque erat de ejus perseverantia Beaiu operata sit miraculum, allegato ad mttrginem
de Superiorum jurato ex Processibus tesle, Doctore Camillc Japptssi,
ptimuicrc apud Perusiam. Cum [autem] nihil
taincn id h.ec reibu Redibat a furno Mana Antonia Jap-
nutu concepisset, quasi amicus prosequebatur eam; 11, :

coguntur,
astute tamen observabat circumspiciens undique, pessi,panibus calentibus onusta: hanc rogavil Co-
lumba ut pro Dei ai 'e partem aibi aliquam daret.
singula dubie interpretabatur, etquaequeoptimasus-
simul so-
pendebat. Oportuit nihilominus niitu Dei piis populi Dedit pia. mulier cohaerentes aiiquot, ui
palam educi. Domum autem reversa, mu
.

devotiotis precibus condescendere, atque dictioni lent super

mi-
poteiitum obedire, qui de loco et annona et ceteris panes nuraeraret, numerum plenura se retidisse
rata, cui deesset nihil, sieul ad furnura
tulerat eum
opportunis spoponderant providero plurimum ete-
;
:

Ecquid admi-
niin de sua prudentia, peramplius cle ejus sanctitate stupore iriliit.-cl Columbam, quaeail
est libera-
ci nfidebant : Ipsa nerape optiraaVirgo, collegialem raris? quisquis erga Deum et proximura

S. Catbarinae Senensis normam elegit, qua' iu Re- lis. centuplum recipiet.

et ipsa c,s Magister 3S Ordinis Joachimua lur-
Knii
gula de poenitentiaS. Dominiei fundatur, admisso f Itic
(ormtnu iutj Leander Alber-
ritu collegiorum Tusciie quaraque descripsit vitam rianus,cr«fl(iu anno 1487, «n icribit
''abitusque :

tus hli. 1. subejus regimine

admissus ad Ordtnem
VesottbU. Apostolicam, et moribus approbavit, ei omnibus
iucuninvis. freqttenti in usu apud Italos
J«m
suasit. Habitum ipsius Regulae voluit, et usum man- e alias
ea
Regiones ciintatum nomtneiuicr Portae, ab
tellisupra caput praesertim in ecclesia, quasi mul- etse, ttt

„u quam referuntur Porta.

tum deceat puellarum honestatem. Cingebatur supra unat m-
h Sedit Troylus a* anno 1301 ad 1806,
tunicani corrigia, sicut moris est. juxta clispensa-
tetligitur
 176* VITA B. COLUMBjE REATIN^.
tellioitur Fita ft.rc scripta C89& intra quinqne primos a Facto antem per Priorein sociosque officio, d. Sor. D
A. SEBAST. morte Columbe annox t
licet aliquammultis annis post Columba, priusquam inciperet ponere primum iapi-
CONFBSG
adjectm ptimum sint ultimo capiti additiones qusdam. dem, ad orationem se composuit; in eaque fere ad
Rl H8.
/;. Thomas, in EpuU ad Tilutn cap. 2 lect. 1 sub
i
horam perstitit, adeo inimubilis, ut quotquot pra>-
medium, hmceadsm fiabet. sentes eramus nunaquam potuerimus notare ullura
k Csesar Criapoldum Crispoldi nominat, pro an- vel minimum membri alicujus motuni, sed adstabat
no 1490. instar statuaa rigida. Ad sedemde revertens, magnis
1 Albertus, uliegato ex Processibus Tests Fr. Vin- cum singultibus bis appellavit Catliennain Sororem
centio Tancini, Vicario perpetuo ecclesise Paroabia- suam et S. Hieronymum, videbalurque nobis quod
[jaS. Crucis Perusiae, odnectiHtiemiraculumperquam luquebatur cum ipsis de rebus divinis, semper coiu-
eimite ei, quod veluti ad Pontem S. Joannh gesium ex mendans eis Perusinam civitatem, Eo colloquio,
iisdem Procetsibus supra referentem Casarem vidimus, eum lis qui non videbantur ad horSQ qu&drantem
cum dicit, quod lascivus adolesceos, praesumens in protracto, adferri sibijussit ramura palmse benedi-
cellam Beatffi per fenestram irrumpere, cum animo ctum, cum c&ndela siuuliter benclicta, eaque in for-
Virgiuem violandi ; mox ubi medio corpore intra mam Crucis disposuit, supraque primum lapidein
eam fuit. constringontibus >e postibus acauperlimi- suis ipsa manibus collocavit, sequentibus ordine
iiiin tiguo, mi: constrictus est. ut porro movere se Matronis aiiis quse ipsam comitab&ntur ppaedixit :

nequieril ; fuerit autem ab accurrente ad lignornm autem futurum ut locus ad numerum ceutenariuiii
ii.i -.nivin Columba persignum Crucis liberatus, ac augeretur, Ajtbertus ad palmam et candelam addit
porro correctus sanctius vixerit. Agnus Dei, et sumpto tn manus lapide, disisse eam
iii Idem etiam hoc addit, attestante Fr, Antonio uil Tu : es Petrus, et super hanc petram asdificabo
Fabutii de Sextino, sic relaium in l rocesstt. Atalanta ecclesiam meam : denique subjunxisse. : DomineJesu
Balioni informem semimortuae carnis raassam pe- Christe, poue inhoc loco signum salutis, neque per- , ,
t

pererat : ijuam manibus contrectans Columba sin- mitt&s ut euin unquam ingrediatur percussor An-
gula ossa reperit, sueeque aptavit juneturae; invo- gelus. Idem ultbi dicit : quud prima qux 11. Columbte
cata deinde S. Catbarina Senensi, remisit attonitaa se obttiltt visio fmt S. Barbarse, Reatinorum Patronse,
genitrioi bene formatum filiolum qui baptizatus :
apparentis supra maceriam liurti, poUicentisque locum,

crevit satatem perfectam, ordinemque Praadica-

iu proleycnte w, immunem fore semper u futmine.
torum ingressus dicebatur Fr. Dominicus Balioni. t BuUstra descnbit formam vivendi ub eadem ordi-
Nescio Gujus errore scriptus erat annua tetatis
ii nttium in Itunc modum, verbisex altquo originali truns-
xxt ; neque errorem esse vel heander vel Csesar obser- scrtptis.

varunt : qui tamon ex supra posito natioitatis anno rc- i Volebat ut supradicta vota, Obedientise, Pau-
dargui facere poterat ; secutus ergo Aibertvm et Ba- pertatis etC&stit&tis ab omnibus et singulis nuncu-
lestram, verum annum rescripsi, res\ ondentem anno parentur observarenturque.
Christi juiii notuto. ii Volebat ut Officium divinum persolvereturcum

i> Anno 1490 1'ustlta celebralum futt u Apritis, magna solicitudine et devotione nocte ac die : et
Pentecoste igitur 30 Maji, quando aliqua per negligentiam adveuiret postGLO-
p Aiberto htc nominatur Fr. Stephanus de Vio. iua pnmi Psalmi, volebat ut faceret pcenitentiam :

q Azymoa vocat auctor, quod alii Ublatas, estque quod si ab integro Officio abfuisset aliqua, sede-
dulciarii genus inle% duas tftminas ferrea$ cocti,p}ane rejt in terra, dum aliag Sorores aecumberent
sicut coquuntur sacriftcules liostue, nisi quod itx piire mensae,
a ymx sint, in istis saccarum et aromatu fartnce seu iii 1'oustituit Sacristanas duas, quibus commissa
potlini misceaniur. / uie Vocabularium academicum essel cuca rerum attinentium ad altare et ecclesiam,
ile/hi Crusca. item ut tempore suo puUaretur ad Officium, at-
r Videtur innui, tjuod Cyathus Italice diceretur tenderant autem diligenter munditiei et nitori alta-
Cialdo, quod ulterius probandum usi examinandum ris.
peritis popularis Unguas niinquo. iv Ordinavit ut essent Sorores dua^ deputatae ob-
s Albeitus (undationem Monast&rii et positionem yequio lnfinnarum, quae bis cum omui diligentia
j
primi laptdis Professioni prsemittit, allegato Chronico caritateque servirent, monerentque Matrem Prio- F
ipsitts Motiasterii; sed "i hoc sui/stflutiam descriptam rissam de siogulis, curarentque medicos er medici-
invenerit, circumstantiam temporu de suo addiderit. nas ac alia quGecumque iniirmisopportuua.
tteiiim Batestra ipsa Processuum verba, tempus accur- v Ordinavit ut Sororum una prffificeretur rebus
rttttssime iwtnntia, hsec adducit : xxu Februarii
Die &d viciuin pertinentibus utque omnes res ac re-
;

ucgoi scsii die Veneris, inter boram xv et xvi. cum ditus monasterii aut in parlicularea aut in commu-
Monaldus Bonconibi, Benedictus de Guid&lotiis, et nes usus destinatse. repraesentarenturSuppriorissas;
Joannea Franciseus Gregorii, a Priore et ponVentu atque ex hujus arbitrio a praed. Procuratriee dis-
s. Dominioi essent constituti Gommissarii etProyi- tribuerentur Sororibus, ut sunt, oleum, legumen,
sores &d fabrio&ndum monaatarium sub titulo S. Ca- caro, caseus, fructus et alia quaecumque usus iert.
tlierniii' Senensis, in Porta S, Petri, juxta S. Mariam vi Duas itein Sorores prsefecit penui, id est, pani
Magdalenam, sicut apparet ex commissionis hujus- et vino, quaaeadem Sororibus diligenter amanter-
moih instrunnMilo per uianuni SerHerculani del que impertirentur, babereutque solicitam curam
Kansi' : cuiiique titulo Imjus Eabricaa emptffl essent vasorum ac rerum aharum ad penum speeiautium.
qmedam domus; praedicto tlie, qui fuit Cuthedrae S. vu Huspitalitati quoque duas attribuit, prop-tnens
Petri, volentea fabricando monasterio initium dare, eis exemplum Christi, munensque nt qui hospitio
ad in-stanlian. Sorpris CoLumbsa de Keate, hujus rei excipiendi erant, exciperentur cum caritate et dili-
inventricis; hoc in loco cceptum est nindari dormi- gentt pbsequio.
torium at refertonutn, iuleivenientibus tali aetui vin Curandis lineis ad capita pannis alias duas
Etiverendo Priore S. Domnuei, et quodam P. An- delegit, quae iis cumdiligenti cura attendereut. mun-
tonio Confessano ipsius Sor. Columbau, ipsaque dosque quiudenis singulis inter Sorores dUtribue-
Sor. Culumba, et D. Atalauta dellalioniis, D. Mana rent, et sordidatos reciperent.
ijii D. Simonetti, et sociufi Magnificj D. Rudolfi ix Totidem nominavit pro lineo mensarum appa-
Haltunii, cuni ejusdem D. Kudolfi, atque uxor
tilia ratu, qu;e mappas et mantilia solicite custodirent,
Monaldi Honcombi, altisque pluribus Dominabus. suoque tempore mutarent.
 DIE VIGESIMA MAJI 177'
x Quinque Sororibus demandavitcuramtumcella-
rum, quee illas diligenter curarent... [lavandas]. et
tam ipsas quam
CAPUT X.
lodices impertirentur Sororibus,
prout res ferret. Perusii stabilitaColumbapestcm aburbeaver-
xi Ad porlse custodiam volebat collocari quatuon sam excipit ac deinde graves calumnias
:

aut plures, maturioris setatis notseque cireumspa- passa. publke inextasimrapitur.

ctionis, qusomnibus bono essentexemplo incunctis
operil)us suis. Dstpuri» civilates quaedain clarissinro tentabant
xii Horto duas attribuit, iisque imposuit ut ooli jugiter ram a nobis auferre, frequentatis r.untiis,
euin facerent et plantari. herbasque nascentes Soro- viria religiosis, ac multis piis mulierilms, maxime
ribus ac benefactoribus dispensarent. circa Indulgentiam Assisii ; deputatis etiam explo- Muttis Tuscix
xin Volebat ut omnes labores monasterii aequa- ratoribus cantis, si quidem ant pie nudcere wbtbus eam
bl.indiri
literdividerenttir in omnes, utque hebdonuvlatim valuissent, ut liinc clam discessisset. Perferabant ad se tnvltan-
tibus,
culinam (aceret una, dua> scutellas lavarent, aliae ei donaria multa et lexenia et pretiosa, oalicee quo-
munasterium verrerent, lanificium exercereut; pa- que et paramenta Missee, siiaequeditioniexpnnebant
nem quuque pinserent et coquerent dua) lotioni : plura niona.steria liberalemqiie provisionem : narra-
vero pannorum integer unuschorus assisteret 0111- :
bant pariter eorum populorum devotionem et inicn-
nes autem bi labores discrete injiingerentur procu- sum affectum erga e.un, et, religionia sute dilatatio-
jusque viribus. uem atque uberrimum caritatis fructum. Pia vero
xiv Manualia opera, qus fuerint in monasterio Christi Virgo omnibusse amabilem exhibuit dese :

facta, dentur Matri Pnorissa", et pretiumindecon- sentiebat hunulia, seque e.t reliqua in omni simpli-

fectum prassentetur Suppriorissoe quae... illud ac- ;

citate et niansuetudinc deferebat obedientiie. Vene-
oipiat et expensas necessarias Sororibus faciat. runt siu.iliter de Sabinis et Reate. purens mater,
B xv Pro Novitiis eligatur Magistra exemplaris, aflincs quidam et convicini; si qun nmdu potuissent
iji.ie eas Officium acmores doceut;aIiae veroSurores extorquere eam de Perusio quos vultu hilari et :

ipsarum cura; se non immisceant, praMer Matrem obsequio filiali venerata, orbane recepit, verbo plu-
Priorissam et Suppriorissam. rimum aedificavit; ac laetificavit exemplo, piisque
Mand&vit silentium servari ab Ave-Maria ad
xvi quibusdam ac placitis miinusculis donatos remiait
horam Tertiae, prajcipue autem teneri illud voluit in ad propria. Supervenerunt insuper ct ab url.e R.ana
choro, in dormitorio, atque ad mensam , ubi ctmti- Commissarius quidain et litterffl, pracepfaurgcntia ipsnque etlam
iiuo quidpiam legi volebat. vel ex sanctis Patribus, et ccnsurai a primis Doiuinis. qui prsioptatam aam Roma.
vel ex aliis libris spiritualibus ac devotis, ut simul vcluissent haberi Koma3 a : quam ob rem fuit op-
cum corpqre reficeretur ct mens. portiiniini uti multacautebi ac riiviiiuspecta custo-
xiii Urdinavit ut omni feria vi, post Avc-Maria. dia. Animadvertimus fanuliares quosdam nobis in-
pulsaretur campana.ouinesqueSorores ad oratorium sidias moliri. multaque sub pietatia nominesuadere,
convenirent, ibiquc disciplinatn facerent per tria ne.c non et vigiles canes infamiis dilacerare; pro-
Miserere aliasque devotas oratioues ; unum Mise- pterea licuit eos, tainquam abdicatos rebelles, a re- solicili Peru-
siut suspectos
rere pro defunctis, alteriun pro peccatoribus, ter- publica ipsa nostra perpetuo reprobari. Kf. ne urbs
ahletjanl,
tiuni pro seipsis. Perusma suo ceelesti thesauro frustraretur, replicis
Item ut qualibet feria vi Mater Priorissa
xviii validissiniis ac precibus obviatura est, ne et opua

Capitulum faceret Soruribus omnibiis, reprehen- sanctumquod cuaperat per ejus absentiam impedi-

dendo earum defectus et transgressiones Regulae, retur.

utque subditse omnes suain culpam faterentur Sup- 88 Ob id de Patre Sacerdote etiam dubii, alium
allitmqiie
priorissse; et, si offeusa aliqua intercesseriit, invi- apud Superiorcs obtiiiuerunt, aetatc et, experientia Ctiufcsarltm
cem sibi ignoscerent.
provectum cumque eain raptain semel audisset lo-
: ei prlimt.

xix Cunstituit ut Sorores omiies collegiatim adi- qiientem, territus tantum hmiiit, quod auihre eaiu

rent ecclesiani, ad Missas sacrasque praedicationes in Confesaione omnino reeueavit Absit, inquiens, :

audiendas eisque silenter ac devote assisterent, ad

;
a me, quihnmo peccator sum, utde taiita innocontia
juilicein, qiiam praacognovisae jam opinor umnes
q bonuin exe.nplum proximis prtebendum.
defectus ineos, sicque recessit, Rogatus deniqueci-
xx Decrevit ut nulla cuiquam persume externae
loqueretur alisqne licentia Suppriorissse ; et si vir vium Magister Ordinis praefatae Virgini et O.llegiu
esset,quantumciimque arcta.consanguinitate junctus, puellarum depulavit Vicarium Observanti» Thus-
ciae, qui eas institiitisoptimis saiui.i' religionis in-
non absque bona societate nec volebat ut ciim ali-
:

struxit, Confessionera generalem II. Columba au-

quo Religioso fainiliarilatem vel aniicitiain haberent,
divit, et colloquiis sanctis multum aatisfeeit. Etcura imprlint
praeterquani cuin Patre Cunfessario, qui esset a t'l

nos sub murmure paratreperemusdefrequentiaillius Vleailum

Superiuribus coustitutiis. Thitscix :

in ecclesia mane videlicetetvespere; Vicariusipse

xm Demque nolebat ullam de munasterio prngre- <•-
ni absque extrema necessitate, praesertim juvenein : respondit; In veritate, Patn-s mei, hsec quasi c
lestis Angelus habet colluquia Dei, Virgo
mirae in-
.'.iebus autem fcstis, pratorquam ad ecclesiam, om-
nucentia- et maxima; simplicitatis, et in his quoeDei
nino ncminem permittebat egredi, idque soluin pro-
pter Missam et praidicationem. sunthilaris et valdedevuta, .ille.tatqii.Miiultum ver-

Jhs atiunde acceptis uddit Batestra, quod Suadebat bum Dei et mirahiliti'rSacramrntnz"lat, multaque
:

me evpertus refe- hulc itllus

patereutur clausur» adsfriugi sed secreta in visione pr.rvidit, et in
ue unquam se : vtiitus Idoneus
Ordiuis S. Douiinici, ro. Cum postmodum discessisset, successit alius,
is sti/pxlus.
sequercntur liegulaiu teitii
iu Sacramentorum quidem pietate
idoneus, vir uti-
sicut illaiu secuta est sancta Mater Catherina. Et
prsediclis povia scqitt vidclur, non sttlunt S. Columbam, que bonus; in verbo autcm sacro minus eruditus.
qui eam audire taiitummodo potuit; aistus autem
licet soium Professa sit ReguUtm lerlit Ovdinis, veve et
seu expo-
uisolule Religiosum fuisse, itd ctiam S. Catltavinam, nicnlis sua:, aut pias vis;..ncs interpretari,

tle qtta scio itoiinntlos ditbilare. Clausuvum cero nunc nere sacra diota, minime, Quea fervoreanxiajugiter
fraquentabatque
ttbtisdcin sereuiisitpponunt mivacitla 36, ct 37, vefeven- flebat, etcrebiiunr.ipliiagitabatur.
eoeleaiam, Per idem tempus
multa admodum no-
dtt ex Balesiva in Appcndice.
tanda ille neglcxit ipsa niliilomiiins eum magno
:

prosequebatur.
cantatis atquc humanitatisobsequio
23' Qui
Maji T. y
 ;

178« VITA B. COLUMB.di REATINiE.

Qui ciim semel graviter infirmaretur aeuta pleuri. permittas. Qua? statim acquievit, doloremque illius

A. SEB>ST. conjectabamus eum mori : Christi [autem] Virgo, cum denique averni ministri ter- vcrnlur ptiam
aliis tacebat. Ipsi
a d.rmonibus.
CONFESS.
assumpta Bocietate decenti, oum pluribus roatronis rebant eam minis et insultabant Si in te non prse- :

BX MS-
et secularibus viris, cellnm ejus ingressa, consolaba- vaiebimus, saltem in lnis Sororibus et Confessore
CUl « ^/«/- conaliimur ulcisci quas obca:catas ac discordes
rlllde morltu- tur eum; ct genuflexn antc lectum orabat, et in ex- :

tasim rapta perseveravit diutius. Demum ad se re- efliciemus turpitudine et inlamia. Spectabat quippc
ro

Pe lp ,i,mi
, Valeas, Paler, ne timeas, eito cura-
:
in visu, illos immittentes suos nefarios digitos in
sanitatcm ocnlis earum. Circiter septem diebus istiusmodi eru-
beris. Ciii propriis manibus cibum ministravit et
Iteata rcddit.
potum, quos omnino jam neglexerat posl biduum : cialus toleraverat ancilla Christi; et ecce apparuit

autem coram ea Missam celohravit. Euclem tempore ei sanctus Pater Dominicus et S. Catharina, et con- ac die 9 sana-
tur a SS. Do-
Pater illius Angelus Antonius vitn funotus, pie solabantur eaui. Demum suis manibus avcllcbant minico ct Ca-
obiit Vannn anlem maier ejus. suluia a lege viri,
:
vesicaset apostemata : ulceratasque faporias lenie- tharina.

I!.Columbam seeuts est, juxta monita beatissimi bant : Et statim sanitatem nacta et pristinam vali- f
Mnter tidua
peregrini nam et ipsa habitum de poenitentia S. tudinem, bilaris progrediebatur et la'ta. dicens :

/lliam Imlla- :

tur. Dominici accepit, eamdemque Regulara est pro- Affuit sanctus Pater Dominicus cum B. Catharina,
b fesss /'.
et me curatam dimiserunt ab omni peste verumta- :

89 Anno autem nonagesimo quarto currente, inen vulnus quud urenti medicamine irapresserant,

pestis Perusinam urbem infecerat et comitatum : diu remansit incuratum g. 9

An 1404 91 Rabidus hostis insequitur Virginem Christi, cap. xxxi
vulgaris vero plebs et magistratus populi efflagita-
fjrassantc
bant prssidia B. Columbae. Quibus Christi sponsa nec desistit ab inceptis atrox sicut rugiens leo om- ;

pcste.
dixit : Orcmus omncs ail Dominum, el advocemus nes circumvenit et ejus pusillum gregem et, ut :

sancti simum Patrem B. Dominicum, Sanctamque quantum illi a Deo permittitur, quantocius liedat, Exercente il-
lam Deo,
Virginem Catharinam Senensem, qui speciali patro- festino furore contendit. Quosque enim Sanctos sata-
E
cinio suscipianl causam populi Vos autem diebus : nas expetivil tentare, et velut qui triticum purgat
tribus 'iiin letaniis visitate Sanctorumecclesias(prn- ventilando concutere a quo Sancti immunes esse :

sutttlct pro- denter tamen) et deputate sumptus de airariopublico non possunt. Quem cnini diligit Dominus castigat,
ccsslolus tns- pro subsiilm pauperum et infirmorum; ut Deus per flagellat autem omnem tilium queinrecipit etibidem :

tttui.
sunm misericordiam, ac merilis Sanctorum. et ve- Glossainquit, Qui exceptusest anumero flagellorum,
past tolna-
slris operibus bonis, diguetur urbem ipsam et co- excipitura nuinero filiorum:cl sive innocentiam Job tum diu in
mitatum propitiusintueri. ipsamquereprimere luem. dixerim, sive Petriim mundi Antistitem, si non ju- monaite'
protecti, pro
no pestcm
I autem ei qui in Spiritualibus auctoritate praeerat
i
vantis se Domini essent opitnlatione
nl fi.ii expositum, illicoborruit maledixitque Millia, ; certo eadem procellacum cetcris ostendilur conleri
tjuctl, ImprO' quoniam non volentis neque currentis, sed
inquit, inguinaria veniant in eam, ex quo vult j>le- potuisse :

liante liert \l-

cario factttm, bi iii convenire ad mortalitatem absquedubiocon- : miserentisest Dei. Pluribus siquidem Sororibus peste
tagionisincendio peribimus. Magistratus nihilominus infectis,qua:dam obierunt in Christo ipsa nihil- :

vcxillum arte superbum. eurumdem Sanctorumima- ominus omnibus opportune ministraverat, attrecta-
ginibus depictum c, praferentes impleverunt et re- veratque propriis manibus, dulcissimisque eas monitis
liqua, ut indixcrat Christi Virgo. Multi deniquequi ac salutaribus hortabatur, omnibusque Sacramentis
infirmabuiitur veniebant ad eam, qui oleo lampadis munitas Virgines fortior provexit ad ccelum, sui

ncc fruslra. sui altaris liniti curabantur. Et in pluribus castellis laboris castas primitias.
comitatus invocata S. Catharina Senensi pestis ces- 92 Vix exitii quod ipse im-
ruina cessavcrat ,

savit, consequenter et mitigabatur pariter in civitate mundus pudicitiam ejus contnminare molitur. Ad-
</.Sacerdos qui Confessionem ejns audiebat, prasi- versus namqne Cbristi Virginem, relicti vulneris
Confessartum dsbai vice Prioris Conventui Fratrum, quemconti- malitia crassati cruris et genu dolore laborantem et ;
vctulx dux,
suuin agruin git circa ineiliani nocieni non leviter infirmari. contra pium Confessorem. imbecillem pariter et infir- mlserlcorditer
rttrandttm sus- susceptx,
Qnod ipsa in spiritu prawidens, vocatis nonnullis mum, pudorem mentitur. Quoniam fut asserit Hie-
ciplt,
antiquioribus de monasterio, accersitisque viris qui- ronymus) nulla pestis eflicacior ad nocendum quam
biisdaiu couvicinis el acceusis iereis, diluculo fecit familiaris inimicus : propter quod diabolus tentare
aperire cunventnm : quem ingressieduxeruut ipsum, volensEvam, non in propria forma, sed serpentis
et in oratorio jnonasterii super stratum lectulum formam assumpsit. qua: mulieri similis videbatur.
ponentcs, liabuerunt ejus pervigilem curam, ita ut Paritcr advena quaedam anus, alterius olim Profes-
in brevi potuerit eis lbidem niiinstrare divina. sionis et Regulae, penitus egena ctiam hospitii, im-
90 Qui autem prafataa Virgini maledixerat non portuna se monasterio ingesserat. Quam Clinst:
lint iiieutitus omnino, velut Pilatus : nain ipsa in- sponsa (juxta vcram columbie naturam qua scili- ,
ct pcstcm tpsa
contrahlt :
gumarium illius pertulit et aliorum multorum. Quo- cet alienos pullos nutrit vagas errantesque aves ,

niam spiritus illi nequitiae, executores vindictae, fu- suscipit) miserta illius recepit dissuadentibus non ,

rorem incendii et aciem extinxerunt in virgineum nullis : inducto exemplo Patrum tillius videlicet in-
corpus ejus, sicut ipsa pneelegerat repletumque : iirmi assuiupti k de via) qme si pristinas tinxerit
est apostematibus etvesicis turgentibus pestiferi vi- vestes, lupinos tamen non mutaverat mores. Haec
rus, apuriisque et urenti sauie ; ita ut cum intentis- suis demeritis et ingluvie a cura alimoniae semota,
smiis febribus ac doloribus importunis, etiamiucen- diabolum iuvocabat et temeraria admodum et gar-
:

tivisictibus et puncturis stimularetur assiduis. To- rula, laxatablasphcma lmgua ac sacrilega, faciles
lerabat praterea patienter Cliristi neque a Virgo, tenerasque puellas vitiabat. Adhaescrat illi et pro-
consueta oratione ccssabat. Medicorum remedia ad- cax quasdam ac profuga vetula, alienigena similiter
mittere nequaquam se.d salvatorem prssstolabatur
\
et gratis admissa quae a diabolo obcaecatac, nil re-
:

Dominuiu Jesuin Cbristum. Compatientes autem piss ctum videbant. Sed simulato raritatis zelo, clam ta-
t« qtta ej otic
dtcnliti itttt
Sorori, mosrore el luctu consolabantur eam, quas iuen, pia monita Beatw Columbse et casta colluquia
tcttunt sitslt- prudanterdomi sequestraverat: Priorissa vero, anus vilipendentes, sinistra interprctatione maculabant
nct, ciroumspecta, qua) eaiu valde amabat, observavit poenitentia; illius rigorem atque opera pietatis et
otf-equla
ipsam rapiam in extasi, et caute supra cavillam pe- misericordia». Gravior, inquit Ambrosius , tentatio
segra Confes-
<lis alligavit cauterium cataplasmatis, e ructorium non cst quam cst calumnia, qu;« non solum falsa tario prxstlta
dnniii. Qua: cuiii cxpcrgcscisset. inlcrrogabat quid componit, verum etiam quae pie gesta sunt decolo-
illud cssct : Priorissa respoudit : Pcr obedientiam rat, ut in Joseph impudica domiua, et in Susanna
duo
 . :

DIE VIGESIMA MAJI 179*

duo presbyleri ubi et silendum docet. Similiter et
:
tunc vivente, si sanctus esset. Visis litteris execra- D
istie inveteratae tlierum malorum, si Sacerdotis pe- tos expulsi, hujusmodi saerilegam tentationem *• sebast.
te-
des lavit, si infirmanti ministraverat et coxerst Q<""' ! Ss -
i fi- meritatis satanae fuisse judicavi, exitiumque cupidi- -

cedulas, aut alia hujusmodi humanitatis officiapro- tatis et ruina;. Ab aliis quoque partibus audieram
secuta fuerat, omnino sui laboris immemores et pe-
pm insaque
quosdam ex nomine ejus attentasse siniilia, etiam rvpondetqua-
riculi, ingratie infamia pensabant. Sicque carnis " mbl"-
dcmTrinacria. Quapropter imlixi omnes hujusmodi
pestem sequitur catliedra pestilcntis aiiimi et quo- :
litteras imposterum mihi assignari, qui eam m
eonsu-
niam de levi degenerat opinio sanctimonia?, lubri- lens per omnia exararem castigata responsa
qiu-e :

caque est fama pudoris, ob i.l quffldam cirperunt a non soliiin acquiavit humiliter, imo quod de cetero
devotionis fervore tepescere, ac de veritate vitae prosequerer ohnixe rogavit ; quo.l tamquam pra;-
ejus nutare paulispcr et agitari. Cumque advertis- cepl astrictus
i

, usque ad sanctum ipsius obitum

in argumen-
setVirgo Christi, perdoluit, scilicct alienam cul- semper feci libentius.
ttim calumnix pam, non suam contumeliam pro quibus orabat ,

vertunt. crebrius. Conabatur consolari pium Confessorem

, ANNOTATA.
indignatione perplexum saepius prae amaritudine
,

lacrymantem super earnm ingratitudinem neo non ; a Addit Albertus, per Innocentii VUImortem fa-
et id quod nefas est de tanta innocentia cogitasse. ctum esse, ut mutatis Magistratibus etiam lnc co-
Ipsa flebat jugiter morbidum ovile, vitiatamque natus vanus fuerit : et tiuic opimoni favert videtur
Virginum simplicitatem. Inde Augustinus Plangis :
quod Balcstra pag. IIG Hxtem abslinentia) diunurnx
mortuum, plange vivum annon sunt in te viscera : a Calumba servatx allegel eumdent Innucentiuin. Ve-
et tandem Christiana? miserationis ut plangas cnrpus a quo rum obiit istamo I4l)i. -25 /ulii
, : itaque MrMimifiw
segregantur
recessit anima, et non plangas animam a qua reces- ntiln fst,sub ejns successore Alexandro IV rem actam
sit Deus'? Saepius etiam intervenerat Christi sponsa essc, Ciesarc ejtis ftlio, snb annum 1493 facto Cardi-

ne e monasterio pellerentur : oportuit tandem Su- nali, auctore Itujus consitii, propter ca qua; Ponuii
periorum prudentiam providere. Quandocumquc a slutlcus de Columba coijnorcrat sed eodem postea alia
Sororibus lectum fuisset aut in mensa, de anu illa omnia cogitante, est pro galero galcam optante, effeclu
quae S.Catharinam infamaverat k, ita horrebant,ac rem caruisse,

si de eis diceretur, et indignabantur. Llcm Albrrttts anno 1594 Itoc adscribil, aitque
b
93 In festo autem B. Duminici collegiuin Soro- Joannam adduxisse sccitm liberos ditos masculum ,
llla pnblice
in extaslm rum ex more in Missa fecerat processionem, et ipsa unum, qui Felix dictus habituin S. Dominiei suscepit,
rapitur. genuflexa coram majore altarifueratrapta in extasi ineoquesanctevixit.utitantoanteaSororiejus Reate
illico supervenerunt Decuriones et Magistratus po- fucrat revclatum pticllam altcram Brigidam no-
; ,

puli una cum Reverendo Gubernatore. Ne forte mine, iu ipso monasterio porro educandam ut ibi
opinarentur nos procurasse ad ostentationem , feci- fierct Religiosa. Sed fx dicettdis infra num. 98 a/>-

mus circumstantes Sorores praeter duas antiquiores puifhit, plnra hic Atbertum coitfttndcre. Nam Joanna,

secedere : post sanctificationem / vero Secrctarius qtue luc tlifitttr ftliam sccuta, Rcgulam Sororum tfitii
Gubernatoris stupefactus venit ad cathedram in ca- Ortlints amplectendo, eam assumpsit Reate, non Peru-
pite churi, dicens : Rcvercnde Domine, veni, vide sii, quo primum accersila csi post pestilentiam jam So-
Virginem Jesu Cliristi. profecto videbitis mirabilia. ror profcssa : ftlius autfni, quem secum duxil, in sus-

Qui respondit, Numquid neglecto Magistratu solus ceptione habitus dictusest, nomine fratris sui defuncti
[ejits scilifft qui de Cotnmbu prophetuverat, quemque
ibo ? Cui assurgens dixi Non suspicetur Doininus
:

meus, nos arte procurasse quia consueto ritu So- :

suprti vidimus decennem obiisse) Fr. Joannes, cum an-

rores processerant, et ipsa excessum passa reman- tca fortc, sicttt Atbertus ait, Felix vocaretur.

sit, Missarum solen-

reliquas sequestravi. Celebratis c Vexillum hoc, inquit Balestra , servatur apud
spectattte
Gttbernatcre niis exeuntes chorum sequebamur lateraliter Gu- S. Dominicum ad perpetuam memoriam . quod ibi

ipsoque Au- bernatorem, qui eam intuitus admirabaturplurimum. sa?pe vidi multis deinceps clarum miraculis, m ixi-
clore,
Ego confusione compunctus expavi, intentus nihil- me cum vel cessantibus pluviis arescit solum Peru-
oniinus verbis Secretarii, scilicet Vide Virginein ,
sinum.velnimis abunjantibusiniintlatur: simili enira
Jesu Christi. Erat quidem venustae staturae, et ele- ratiune elatinn processionaliter, illas aut reprimit
gans, et mantello demisso, ac discooperta venerabili aut elicit ; prout prsesens necessitas exigit.

facie et decora Angelicam prseferebat majestatem ;

d Atbertus asserit quott Cassinenses monachi, ter-
ita ut vultu blandiret, et terreret aspectu ; atque riti periculo contagionis, auxilium B. Columbte im-

indefesso biachio candelam albatam accensam ma- plorarunt, el immunes fuerunt conservati. Idem ba-

nutenens, diutius perseveravit immobilis. Utautem bet Bateslra, sed addit eos luissr 1/111 Perusii liabitant,
qui extnde
Gubernator processit et Magistratus Sorores su- ,
rt quorum uniu jam mortuus erat pette : de quibus
salubrtler
pervenerunt et iinilti laici. Meditabat iterato. repli- Aucior infra num. 147.
eompuneltis,
cans verba Secretarii in exprobratiunem mei, qui e Imo potius Ruptorium a ruinpeudo qtua cutem ,

rumpit, «i(/jart(srRottore»eIRottorio etenim tt Ita-

eam adhuc non viderani, aut fuerain passus audire;
et arguens clamabam : Magni
venerantur eam, viri licum xque usurpatur pro Latino pt atque pro ct vi- :

et ego Frater pediculosus contemno. dentur ergo per cataplasma tenax alque picatum (Ce-

94 Jam Sorores abierant, et ipsa in capella An- rotum non solum Grttci cl Laimi, sed n Itali appet-

nuntiate secesserat, quia duo nuntii cum litteris su- lant) applicatse cantharides seu mnsae vesificatoriB ,

ertremuni ni desperatis ejutmodi malis remedium.

tam a mote- pervener.int, unus Sacerdos secularis et alius Reli-
Aporia htr scnbi videtur pro Aporrhea ut sit
giosus, qui gcnuflexi Iitigabant coram ea. Ego qui- f ,
*tis interpet-
htionibus defluvium saniei ae puris nam pnor vox, indigentiam
berat,
tt-
dem. ut senior prsesumens, accessi illuc, explorare ;

quid esset : quia sic praBter horam remansisset, il- iic necessitatem significans, nihil hucfacit,

losque sibi genuflexos toleraret. Duo quippe Pra- g Addit Balestra, quod monitus statim perPrioris-
dicantes in quadam civitate, oppositas sententiasde sam Confessarius accurrit, videre eam str sanatam cu-
qiioilam futuro eventu pradixerant ex noraine B. piens deinde ipsummet utfumatum ait : qui ordo bi-
:

Columbae, et conabatur quilibet eam ad suani par- stortx Didetttr esse magis niititralis, stquidem obsequia

tein declinare, cum ipsa neutrum dixisset. Sciscita- segro preestita mox occasioncm dederunt calurnni.-e , de

bantur pariter de quadam defuncta. in quam par- qna infra.

tem anima illius decessissct. Itidem de quodam h Elephantiacum istum intelligit, cui cum annis
quindecim
 , ;:

180- VITA B. COLUMBiE REATINJl.

A quindecim servivisset patientissimus Eulogius, imme- utriusque interpres interrogando responderem, sic-
A. fiRBAST.
mor is tot laborum ipsius crepit ab eo velle diseedere, que serio alloqueretur eam.
C0NFH8S
EX MS.
multisque injuriis atque approbriis increjiore, steuit nar- 96 Finximus deprecari suffragia pro liberatione
ratur in Vitis Palrurn iaterprcte Paschasio, qni rst tllius nionasterii, et allocutifuimus eam in oratorio per Auctoretn
hhcr septimus apud Rosweidum, eap. 19 ; et lib. 8 in Collegii. Verum circa inhonestos daimonum actus interpretem
citm caaoit.
lustoria Lausiuca Piiltuiiii cap. 26. mitius retuli atque raittius pias Christi Virgini. Fuit
i MS. inpiurati habcl niinistraveraht, cuxerant tandem taliter allocutus, qualitcr voluisset eamom-
prosecuta; fnerant: itaqne ettam Leunder vcrttt, qnasi nino admonendo terrere, ne fictionibus suis et fri-
ipsssmet vctuliv suu crga Confessarvim officia co vertc- vola vita vituperium esset Ordinis et damnatio sui.
rcnt, ut ipsum a Cotumba abatienarcnt mnlevolis suis Simplex Columba Christi, tota hilaris et jucunda,
sustirris : uitde et Bulcslra porio tnfcrl, rcipsu scductum assurgens, recensuitde malitia dauiionuni,
liuiniliter
ab Ulis fuissc , cumque ;equc oc illas arqutl iiiqrulittt- de eoruin instantia et importunio atque affirmavit .

dinis erga eam qum morbo tam periculoso tam de urgenti flagello et sentenliam
t sibi in illius monasterii tamquam pra3-
mtttat.
amufiti t ministraverat; Icrum apparet ez sequentibus scivisset omnia. Novit Deus qtiam sensim, quam do-
Confessarium, noa ipsu partictpcm cutpx, scd consor- cte respnnderit ad singula. Qmedam insuper pie
tcm Beutir fuisse in svsttneQida calumnta : ei ideojudi- suasit, sed oblitus reliqua de hoc
memini, advocare
cavi ex menlc uuctoris omnia ponentla in siugutari, ut sanctissimam Catharinam Senensem eiquc deferre
apte cohxreanl cum eo quod przemiltttur, Si Sucerdotis Patronatum. Expertus igitur Inquisitor ipse Virgi-
pedeslavit, scihccl l olumba. nis modestiam, inansuetudinem ejus, etprudentiam:
k Legatur mutavit de ipsa sententiam atque primo se- o/qae atiquid
Fii.e. ipsiuspars 2 cup. 430 Aprilis. illico :

rcliquiaittm
1 Lcander Elevatioiiein vcrlil. tjiiiidel alii scqtiun- ipsum consequenter suis orationibus devo-
et illas rjits peltt.

lur ; propcntleo tnincii ul tbvrtficaltfincm pnmcmad bt- tissime recoiuniisit, et coram Reverendissimo Gene-
troitum Missic iiiiilhqam, quuudo o lluiriferurio incen- rali optimaretulit. Hic hnc dixerim quod Venerabdis
sniiiur iioii sotum Clerici, scd etiam primarii aliqui se- Beda super Caput vm Luca3 narrat Sed et nustri :

B culares, rg. Iicx aut Princcps supremiis vel eorumLo- temporis Sacerdotes, qui per exorcismi gratiam daB-
cinutcticiis, ciiin prwscntes tidsiiut : vel ptfttUS cxtrcmam mones ejicere norunt, solent dicere, patientes non
Benedictianem post Ite missa. Quis cnim in ipso sacer- aliter valere curari, nisi quod ab imniuiidis spiritibus
rimo toltiis Miss.e innpore id est sub Canone post , , vigilantes durmientesve pertuleriut , confilendn pa-
Coiuecrationem, nisi atienatns a sensu, fnciat, qnod hic tenter exponant. Et [quia] Generalis Magister in
feeuse ihcttiir Secrciarius Giibcrnfitoris! Vicctcgatum oratorio Sorores singulas visitaverat, receperatque
uppcllai Baleslra. munusciiluin et nasistergiuni consutum propria ,

in Truiacrise uomeii , pro Insula Sicilix , ex anti- manu B. Columba;, quod ipse ob religionem habuit
quitate rcsumplum catptumque cst usurpaii inilio seculi iu pretio Inquisitor conauatur extorquere illud
;

14, sub Boiii/acio VIII; ctim Sicilix Renniim expa- pro reliquia : cui tamen Magister Generalis noluit
ciis cohventU partili suut Aragottes et Andegavcnscs. ita assentire.
ut illts quniem insula ipsa manerct, Francis vcro quid- 97 Post aliquos dies Virgo Christi misit ad me
quidin Italia csldilionum Priorissam, quae precabatur obuixe, voluerim par l/isa dcinde
ad Kegiiiimpeilinciilium.
u'i Auclorc
turturum sibi elargin. Qui niiratus respondi, Opi- jictit Jiar

CAPUT XI. nor eam figurate loqui, et quid velit dicere nescio; turlurtim.
obsecro id verbum exponat mihi. Iterato retulit
Spirihts el vita II. Columbie a suspiciosis ex- Petit par turturum et ailjunxit. Fortassis in sui
:

plorata. solatium Heu dixi Erant mihi turturcs albse.

: !

quasi haberent ad collum ambrarum monilia, quas

Cftp. xxxn Vfpportune utique liic dixerim et aliud teutationis libcnler dedisseni : inveni unam buini, quam puta-
genus. Par iilem tempus venit Perusiuui cum Magi- bam tamen extinctani
quiescere,
Inqitlsttor
altera autem ;

stro Generali qiiidam Frapsr OrdiniS, sacrae doctri- semper lamentiitur. quod horreo. Sed obsecro, com
Francix
nm Professoret Inquisitor provincias Francbe, eru- placeant sibi, dabo pulcherrimas
columbas, can-
dilus valde et cavillosus , nnstri tamen idior.iatis didas omnino atque fecundas, quibus nnii vidi simi-
qul ei coluiii-
iguarus, Qui cum dii-lms aliquoi ir. eccleste obser- les: eas grate suscepit etbenigne. Suspicatusnihil- fifis offcrt
vassct li. Ciilimiliam. et vidisset secularium fre- ominus [siim] quod me voluisset arguere, vel F
quentiain incredulus de dla, accusBbat apml Oene-
; mvsiue aliquid mterpretaretur quia scilicet ex- ;

lalem Magistrum. scilicet de quotidiano usu Eucha- piilsisparentibus et Cunlcssuribussolam neglexerain,

ristiai el sedula Gonfessions, ac de tanta veneratione
aut me coiniiiunefaceret: quod Deus concesserit.
seoularinm, quasi fuissetVirgoMaria. Siispieabatur obsecro et proficiat.
ulterdus ,.'i,n areptitian illndi a diemone ob aliquod 98 Dehis avibus dicit in Summa Doctor sanctus.
aireptitiam
Btlfl llealam
facinus et arbitrabatur prieficiendum ei aliquem
:
Solivaga turtur significat castitatem columba. ca- ;

rattts, spinlualeiu virnm, doclrina approbatum. Indiicnniic ritatem turtur cmitemplativa. secretas orationum
:

arguebat, expertus de visu, in quodam soleuni tatesexptndit.

lacrymas; gregalis columba, vitam activain et ora-
njon isterip Gattia cujus causa jaffi fuerat Romfe. tiones Ecclcsce
;
publicasi turtur, per suam loqua-
Prorsus stupenda narraliat et auditu horrrmla, de citatein, preedicationera et confessionem fidei ; co-
insiiltu da'iiionuni, de monstrunsis apparentiis
de , lumba, simplicitatem et mansuetudinem. Unde
strepitib.ua eti fragoro; arj de violenta percnsSidiJe Bernardus: Vox turturis prnrdicationem signiflcat
Sororuni [iQuombdo scilicetj quasdam suCCttbas illn- neque enim a principio vox ista audita
castitatis:
ilcreiu, aliquas attollcrent in acra,
sicuti novcrat quibusdam faiui- est: sed, Crescite, lindiiplicamini. Aiigusiiuus
esse quas- liariler obseqiierentur quodqne non valiierint sc ; Quniuam spirituales et contemplativi divisionis
dam in Fran-
tueri quibuscimiqite Sacramcnlis; non nulhe loqiie- schisma
cla, iion patiuntur, ideo ea non diviserit Abraham
rentur lingnis BC prmdicereiit liitura; Clero
mina- in sacrificio repromissionis: et quando turtur vel
rentur detrahentes, et Hnmanai EWcIesite; Et columba in hulocaustum offertur. prreceptum est
sic
plura nbjccii qmc sac.icius olisemiverat, et per lli- vesioulam gutturis et plumamprojici: quia vesicula
sturias et sacrain doclrinam cimctu resolvit
coram gutturis inflationem snperbiae signat; plumae,
pradato Generali Maglstro1 tiec pancinra quam ad- inqnisitiones sublimium.
, inaiies Columba prabterea
duxit. Qui postremu obtinuit. e\ quo Sororum Ma-
in foraminibus petrse nidificat, fcecunda geniellis
gister erat inexperlus sermone, quater.us tamquam faitibus ; quoniamjustus inChristi vulneribusutrlus-
que
 a :

DTE VIGESIMA MAJI. 181'

que opera perficit. Curpus namque Jesu
vitae
cum postmodum prrefatus etiam Corffessor recidi- I)
Christi vulneratum, est fenestratum columbarium,
vasset et laboraret gravius, de consilio PriBSidentis snnsr v

ubi se columbat.uetur etmeditatur.voce nec garrulo IONP-.S.

fui prosecutus, ad esperimentum potius confisus ;

nec importuna, sed miserabilis et gemebunda. KX -IS.

praiterea, si sinistrum praeces- nnctutefue
fi-turn aliquid vel
Elatis etiam pedibus volat, quia aflectus omnes in sissetautimmiiiiiliiiii.piis.i.ni per
astutiam exliaurirc; occasionen
ccelestibus tendit. Columba omnia simpliciter prsetendens nihi.ominue venera"i eam, si in veritate exptorandl
.«iii,
respicit ,
quia nil terrenuin concupisc.il ; baud ainbulahat si aniein oblique, cau le utirpie permit-
;

sicut accipiter et milvus rapacitatWi.siBtit. Golumbse tere discessom. Et quoniam, ut rnihi videbatur,
utique similis plurimum ejus vita fuit, ad quam sagax saiis, expeitus fuerammulta, imbutuslittera-
ipsam Christus praselegerat. riis.sitque astutus in convsrSatione seculi
;arbitrabar
9!) Et mihi summopere plaeuit civibus suadere omnino omnein illius penetrare cautelam, raptusque
ac Priorissa., accersiri matrem ejus et Iratres, ad ejus arte addiscere;
Mater ejus et simulaia> abstinentise (iia
Peruslnm
ojiportunum monasteriicommodum etcuslodiam puel- puiavi medelam Sihe dubio non potuisse-
invenire
accersittt lanim: jam enim Soror professa erat, mulier mus noh.s
persuadere tantam innooentiam sus- :

proba ct circumspecta, et int.uitu ipsius plurimum picati etiam aliquid ex murmure pra_eeden.i verum- :

veneranda. Qute litteris pnblicis Conventus ac So- tamen mihi erat honestatis sincerus affectus, ticet
rorum henigne acquievit, secumque [luerum et puel- cogitatio m diversa nutaret.
lani iluxit : quem Paschate sequenti fl, in magna 101 Cumque audivissem aliqu itiens confessionem ytiarlet ut sibt

frequentia utriusque sexus, in chorocapitulariterad generalUer

ejus, opposui, ejilsmadi harrata simplieia esseet
cinflteatur
hahituin Religionis recepimus et noniinesui iratris : valdecummunia: Quseso nolimuspor iter in foveam
detuncti b, Frater Joannes videlicet. vocaviiiius, ruere: ignoro plane quomodo fuerilis instructa
eodem /ilium
(lliantque
cum magr.a ltetitia et gaudiri ipsius B. Columbae; prsedecessoribus theis, ideo judicio salubrius re-u-
additct/ .
deputavimus et puellam inter Sororcs, ut sic etiara mere generalo examen conversationis pnstina.
a discessu redderemur securiores. Rursus
ipsius et infantiae, ut in posterum me vestrss mentis
transactis quibusdam diebus, iteruin venerabilis arbitrum habeatis securiorem. At ipsa simplex
Priorissa venit ex parte Yirginis praefata., ilenun- Virgo, Pairr, inquit. libenter itero Confessionem,
tians inihi ; Gaudeatis; Pater, quoniam pridie quid quoniam profieit poenitentiam, eritque mihi gratius
optiminn, eommune et vobis, se recepisse [ait] ab propter id qiuid liorinuiini Prseinissis igiturqun- ad
Ipsa A uctori ipso Patre sancto et, beata Matre, et ipsa deponef puritatera proficiunt confessionis et integritati m,
accersito
vobis in crastinum. Cui respondi ; Utinani videri nec non ad veritatera judicii, et ordiue stabilil pro- i

<;u i aitdu t
mihi aliquid boni Christisponsai ingredienti eccle-
! gressus vitse pr.e •epiorumque et culparuin, cuncti jll .Vrj' ituni-

siam altera die occurrens, avidus di.xi: Obsecro, seriose discussimus ; et ita. ut niiiic quideni beui tjuanl Irlalt-
trr prccasse.
pia Mater, qimd pro me nccepistis, citius date. Quid nus et suavis, suaderem blandis, prudenter post-
est ? In visu fortassis percepistis abquid roei? Quae modum acdiscreteterrepeminfernalibuscruciatibus,
infuifame jucunde, respondtt: Pater, recepi in rei deinde pius et mitis mulcerem promissis divinis et
ventate ab ipso Patre sanctissimo B. Dominico et ssteruis honis. Quod diligentius tandem fuit possi-

Matre nostra S. Catharina, albarellum c plenuni bile familiaritatemaxima sdrutatus sum per singula;
indicat crrlcste
refeetione optima, quam communicem vohis pro et ultimo aibiiiruis prae gaudio nec secus cre lens,
munus pro
eo acctptum medietate : Sitis hefus et boni aniini : ego muitum tremulus meditabar; Tantamne ihnocentiam, bone
congaudeo. Qui depressis oeulis suspicatus sumpro Deus? tantam puritalem et sanetimoniam Vivit .

certo qund me iterato argueret; quoniam narran- Jesus Christus, quoniam etsi rigoroso quidem
tibus quod ipsa non comederet, lrequenter detra- exauiine discusseriin, nec uuins letalis criminis cnl-
hendo objeceram, adhuc non evaciiavit albarellum : pamcognovi. Quod cum ei qui praeerat haud secus
nos enim vulgari quidem idiomate pyxidem aut [retulissem cum] lacrymis, eamque laudassem ; el atncta rpte
vasculum alicujus pretiosa. mixt.ura.et electa. Alba- ipse respondit ;Seductus es, Pater hssccine senum : dtxtrat veia
deprehendil.
non sali.\ r/i/irf rellum vocamus. Sed protinrisChristi Virgo Pater, ; faciies lacrym-B? Cui ilhco indixi : Infra paucos
F
velil infel- inquit, miiiime crubescas, quoniam vere rcfero, et ineuses exjieriar cuneta de tacto. Cenvaluit Magi-
lirjenti.
vobis promitto quod inexcogitatain dulcedinem cori- ster Sorornm, et prosequebamur tamen devotius.
C sequaiuiiii. Cui ultenus replicare non prsesumpsi : Curavi opportune, et convenerunt iili primi Confes-

meditabar nihilominus si voluisset exprimere pa- sores : direximus etiam illuc nuntios fideles et cir-
nem vitae et aquam cceli, qua. fuerat repetita bene- oumspectos, ad vicinos et notos, et ad I ica sui ifiii--

dictio Beati Dominici, vel potius condignum peeni- ris et lnveniiiius de facto, quae pra.diximus, ap-
;

tentia' cultum dulcius suaderet. Quod Dens suis probata multurum testimoniis.
lpsn consuitt
meritis augeat. et sua immensa pietate proficiat 102 Oeterumexperti sumus ajmd ejusdisciplinam,
vltx ae lanxx
(illaenim pyxidem portat, qua. est salaberfimum quuinudu vera innocentin compassionem habet: tmprudent s
exemplar pcenitentiae Magdalena) vel quia forte de- quod tamen horret falsa justitia. Evenit namque Sacerdotls,

bueramdignis aroiuatibus exanlme suiiiii virgiiieuiii circa finem Quadragesim e Eteiigiosum quemdam
condire corpusculum. ininus beue se habtiisse m audientia ciijusdam inu-

100 Referam consequenter. etiamsi calamitosum heris quare vir sua.cohjugiS non_£T*,ns injunam.
me pudeat enarranfem: ccgor namque in profun- vuluisset prsefatum iuterficere niuher autem illa :

c»P --XIII
dam altitudinem virtutis ejus deseendere, et pras- occurrens sceleri, casum reoommisit B. Columbie.
dicaresupra lecta. Precor autem illam, tanto ab Qua; virum ejus allocuta. ita pie et dulciter suasit,
Idem vices ea ilignatus honure, erratis meis ac perfiiiia. iinpe- quoil totnm iu arbitrium ipaiuscommisit. Ipsa vero
Mjiotmilis
trare veniam, quam procul dubio sciu potentam ancilla Cbristi, Religiosorum famam „elans, secreto
Confessurit
pra.stare opcm. Contigit equidem eireafesta Natalia ciim niagna compassn.ne et aflectuosa oratione,
supp/eie
jussus, Magistrum Sororum iutirmari, ipsainque biduo mediante Confessore. ]inidenter suis Superionbus
d fuisse in raptu. Qua. hora Cnmpletorii il genuflexa denuntiavit ;
qui ad propria remissus iufeniatum
ante majus altare petiit I.ucharistiain qui servato : iniilum atque mfamiam declinavit, licet in brevi

more de pyxide altariseam comuiunicavi. Quo facto obierit. Jugiter praeterea meditabaturvestigia Jesu
clare audivi dulcia qua.dam colloquia, in gutture Christi. Nam in quadam
prima Dominica men.is
proetatae Virginis resonantia, tenui quadam voce et societas B. Mariie Virginis (qu:e originem habuit
amcena. Celehravi deinde diebus aliquot coram ea, a B. Petro Martyre' post Vesperas ex mure
ac praebui divina usque ad valitudineni Magistri. Sed faciebat prucessionem, et Christi Virgo cum suis
Sororibus
 ' ;

182' VITA B. COLUMB^: REATIN.E.

Sororibus per una cum
claustrtim sequebantur. et visitare Senarum urbem suaderet. Quibus ob- D
*. SF.B&ST pia multitudine utriusque sexus. Quae pratum in- stiti dicens, neqnaqiiam convenire juvenibus in pu-
COMKSS.
gressa deambulabat, et cum super foenum conse- blicnm circuire, scd tum postea fuisset quinqua-
BX UB.
pie rrcllat dissent, recitabat bistoriam JesuChristi ;petitosque ginta annorum. Etcum induxissent de S. Catharina
acta Chrlstt: panes paucos cum magna jucunilitate distribuit respondi Non est putandum, cum in Franciam
:

omnibus discumbentibus, atque de cisterna me- proficisceretur e patria ad Gregorium XI Pontifl-

dia aquam bauriens potabant omnes, Hoc etiam cem maximum, illamfuisse viginti quinque annorum
piarum mulierum preoibus alia vice fecit. neque in Legenda reperio, licet in Breviario l
/. r.

103 Posl Pascha VenerabilisPriorissa mibi seor- habeatur. PiaColnmba respondit: Scio quodexpletis ;

prrnttrntlas ,-iihi dixit Pater, adverto, dum Cbristi Virgo

: triginta tribus annis ego debeo mori. Nescio si m oho similis
suas Avrtort
Columba progrediturad ecclesiam, subtus resonant forte per hoc eamdem aetatem comprobare voluerit, fuit Christo.
recelot,
qusedam ferramenfa, eamque didorose collidunt, et de S. m Catharina. Nobilis Honesta investigaturam m
dul le aliquo letali vulnere. Qui tempore debito se spopondit Senis de hoc diligentius, in libro sacri
obstrinxi eam precibus et praecepto, quod omnem n delubri Cathedralis ecclesise, quod secus fecit. n
sm iH-j.nns riL'i'[i'iii. tliain iici.'ultiiin. mihi patefa- Nos profecto scimus quod perfecta ; hacc aatas est
ceret ; ego incuria reus et ipsa indiscretione
ne Domini nostri Jesu Christi o.
Oi iivinceremur. Qine licet baberet perdiflicile sure
poenitentics secreta referre, revelavittandem : voluit ANNOTATA.
tamen secretum haberi. Habuit, quidem ivnes accin-
itus diiobus circulis ferreis latitudinis quatui.r digi- nAnnout existimo 1495, quando Pascha celebratum
toniiii : quorura interior erat quasi insquammas fttit 19 Aprilis.
bitumitas e resolutus, pree serugine ethumido quod b Ejus i,cihcel qui de se ticque Columha triennis
virgineum corpus diuturaitate insudaverat; et projilietaral, et dccennis obierat, ut narratum esl supra
consumptus in limbo veluti f ferreos obduxerat num. 7 et 13.
E
dentes: qui, cumipsa movebatur, easpartes tormen- c Exterraautvitro, inquiunt Academki della Cru
tando stimulabant, quas nos dicimu.sancb.as. Exte- sca, allegantqiic Boccacium num. G34, ubi lcguntur

rior, q"i ambiebat illum per confricationem reso- Albarelli di lattovarii e d'unguenti cohni, id est,

naliat nliquando tum, corpore comsumpto, circuli

: pleni electuariis et unguentis. Infra aulem num.
remanserat laxi. Et a collo ad pectus in transver- 230 explicatur caleste niumis fuisse ipsa Beutx Vila,
sum erant ei catenulse pendentes, quasi armillae cujus ctmscriptse frttctus ud auctorem pro medietate
desuper autem cilicimn de pilis, quae omnia tuni- redtit.

cella lanea occultabat. Quoniam ignurabam quales A Nempe, cibo omni corporeo ssepe abstinens, Itora
fuerint circuli, idcirco eam precibus astrinxi et quantumvis sera communicari poterai.
pra;i epto, et illos laboiiose dissolutos involutosque e Id est compactassru conglutinatas vel ferrumi-
una cum feireo flagello,
jiannis secreto transmisit, natas -.
et Iwc participinm est a verbo Bitumire, quod
quod Magister Sororum prioribus annis ei procu- pro Bituminare usurpasse vtdetur auelor, a vulgari
raverat de catenis canum cujus ansula manubrii
; llalico Bitume : Letinder lamcn Bituminatas reddit,
satis spissa, crcbro motu consumpta, fracta erat. Albertus Bituminosas.
Qui - riim seorsum conspexissem, adeo compunctus f Serreus, id est, formam scrrx liabens.

(utmelius dixerim)adeo confusus remansi, quod non g Alberlus nomen fabro fnisse ait : Rosato Scar-
valuerim cohibere lacrymas, fervorem admiralus et pacci.
rigorem innouentis virginis. Procuravi pmtinus oc- h AWertus pag. 114 in margine addil. Hoc flagel-
qtti cum ei
culte fieri alium circulum ejusdem iatitudinis, quem lumhodie invenitur penes Patres DominicanosRcate,
vovitm clrcu-
luni llogillnm-
ipsa voluisset ponderis quinque librarum, juxta nu- et in processionibus defertur, soletqueintingi aquae,
ijm I ullsst ,
merum plagarum Josu Cbristi. Pius tamen fabcr in bonorem
S. Petri Martyris benedictae, atque
pondus uorruit et modum clausurse sed ex quinque
: ad multas gratias efflcaci. Similiter dc annulis
quinquenis unciarum eum fccit, reflexis peripheriis catenttlxprxdiclx ait, quod D. Lucretia dclla Lu-
ne leriret, ac discontinuatocirculo profaciliori clau- na Perusina ex eis duos nacta , eosdem cum ve-
,

siii.i. Aliml paritcr flagelhun, quinque catenulis in- neratione ad infirmos deferat, qui sape redduntur
|
F
sertum quibus nsqne ad obitum usa fuit. Primi
: sanitati.
vero consumptum circulum atque id flagellum h. i Jnno 1498, quo bxc spectare arbitror, Asccnsio
stcus
plunt
irf flfCi-
allqttl.
tamquam sacras Reliquias reservuvi mihi, piisque Domini fuit'28 Maji. Porro Sequentiarum usus, seguentix. m
personis nonnullos annulos communicavi. Narrasse Officio Missa aiite Evangelium.aGermanis inventus ?"<<"" aKCt0
r
iibet, execrationem temerarii judicii, cum hos
in est, inquil Joannes Adelplms, easdem commcntariis
J "^Juclle
revoluto sudarioclam piae Virginidetulissem.pravas suis illustratas cdcns Argcnliitx an. 1513 : omnes
quarumdam nientes submurmurasse, quasi dedissem autem carent lege metri, idcoque vocautur etiam
operam ingluviei. Prosae et appellantur Sequentiae, quoniam sequun-
:

104 Die auleni sancto Ascensionis i Domini tur melodiam quaiest in Alleluia. Italos nonreperio
fi.tftlcit sr audierat in Missa festi Sequentiam, quam dictis ab antiquo Sequeiitias invenisse, qui nec eis uti fe-
moriturutn
\ esperis rogabat serio sibi exponi, quam me expo- runtur, Nihilominus Nicolaus Papa I easinre divi-
post arinos
*t. 33.
nentem intuebatur intenta valde : sed post paulnm na recipi posse assensit. Sedil Nicolaus hic post
pronipit. in jubilum, atque festiva quadam instantia medium seculi 9 quare. vereor ne potius nominandus
mirahiliter rapta congaudebat. Transacta mora fuerit Nicolaus II, qui seditposl primum aiinis ciriitcr
coniabulatio eral de Elia Propheta, et consequenter ccututii. Eteinm primus carum auctar ab ipsomelJoanne
de Jacob Patriarcha ui antem devcnimus ad : Jdclplto appellalur Nolkerus, qui Iwc titulo celebris
l; .1. hel obitum, ipsa respondit ; Et mihi pro certo liabetur intcr Bcatvs mtmastei ii S. Gitlli in Helvetia,
sic erit, cum expleverotrigintatresannos.Advertens et obiil anno 1012, uti ostcnsum Apn/is quo colitur.
postea quia ipsatotennis indie Ascensiosis piissime Easdem eodem secttlo muttis additis auxerunl Hcr-
obierit, ideoeam hnjusmodi revelationem timc pas- niannus Coutiattus. cl Godescolcus Capeltanus Hentiei
sam arl.ntror. Itidem eam replicassc niemini cum ; III. Sequentiam de Corpore Christi, iiiquu idem,
de obitu S. Catharinoe Senensis interloqueremur, Lauda Sion Salvatorem, verosimile est S. Tliomam
coram nohili Honesta Senensi (qnam ipsa Virgo de Aquino edidisse, qui totum ilhnl Officium dicitur
induerat propriis manibus habitum de pcenitentia) comportasse (qua de jam cgitnus tii Cltronolngia Pon-
lificia
 ;

DIE VIGESIMA MAJI. 183'

lificia Disserlal. 23) et Albwtns Magnus Episcopus Legenda obiissc an 1380, Grcijorium aulem alt ca D
Ratisponensis, Colonisa in choro Fratruni Pradica- conventum Avenionepro paceJFtorentinorumanno 1376. A SP.mST
torum sepultus (propterea quod Ordinis illius fuisse
i
oirsu
extra controversiam ponunt omnes scriptores Hislorie
ES MS
dicitur) Sequentias edidit : intcr quas duas reperi, Florentinat : erat cnjo onnorun \ere 30. quondo su\-
unam de sancta Trinitate, qua) incipit, Profltentes cepil ticv m Franeiam,
unitatem; aliam de Ascensione, qu« incipit, Omnes 1 Suj usmodi Breviarium videre cuperem. Sabemus
gentes plaudite. Ulraque exlat in Missali Prxdicalo- Missalia Ordinii excusa anno 1500 et 1504, habemui
rum, qiiod haliemus cxcusnm Parisiis aiiiio 1519 .'«t et Breciarium anni 1849: sedmtsquam iniilisnomen

qnin id noii omnibus ad manutn esi, placet Sequentiam Catharinas. Poslquam autem amu 1583 canonitata
enm, dequa hic jii mentio, integram exhibere : sie enjo est,et Dominica Maji jiissnm celebrari festum, m
I

habet : eodem Breviuria sub annnm I555excu«) Officium com-

Omnes gentes plaudite, paret, in eoque 2 ac 3 Leclio cx Vita ejus.
Ei hic qui-
Festos choros ducite dem invenitur, quod apud Gregorium XI luculentissi-
Christotriumphante : meperoravit :sed vit.c annus non exprimitur. Constai
Redit cum victoria, tamen fcstum cjus ihu anie ccsptum iu Ordine celebrari,
Capta ducens spolia cx narratione Miraculi Utirujccti in Belgio patrati
Tubajubilante. iiniio I icS'i ipsoejus I
tsto, uti et m Analectis recensetur
Papie quam magnificum
! inuii. 40. nunc vero ex hoc loco ulterius discimus, pro~
Hodie Dominicum prias etiam dc Vita Lectiones pridem ceeptas recitari,
Germen gloriatur. saltem tn Provincia Tu.cie, incertum quo die; cum 29
Terrae fructus hudie Apnlis quoobiit, esset officio S. Petvt Martyris occu-
Super choros curiaa patus, Prudenter interim lue cunctatur Auctor tii ea re
('u'!i sublimatur. Breviario credere, de qm ntltil inveniebat m Legenda .

Intrat tabernaculum sntis gnarus utique, non sufficere ad cerlitudinem quod

Moyses, et populum aliquid legatur in Breviarto, ntsi id antea habitum
Trahit ad spectaculum fuerit cx indubitatx fidei auctore; qvod lucuiento exem-
Tanta; virtus rei. plonostra adhuc memoria prob trunt Lectiones </< eadem
Stant suspensis vultibus Saiictn ctiam Romano Breviario insert», ae postea

Intenilentes nubibus, eovrectx,sicntj nn antea Ordo Prtedicatorum pru ienter

Jesum subducentibus, corrcxii prsenolatum deanno setatts errorem. Atque Itoc

Viri Galilsei, satis sit ut objnrgatores nostri intelligant, Breviaria

Dum Elias sublevatur, iton tlare [ilent historiis antiquis, scd ab his accipere

Elisseo duplex datur atque nd Ita* recitrreuium esse, statuere volenti, quo
Spiritus et pallium. quidque nt gradu ant certitudinis aut verosimilitudinis
Alta Christus dum conscendit. locaridebeat : quod quiasacrse Hiiuniii Congregalionis
Servissuis mnas appendit Prxsidcs Consultovesque intelligunt, ideo nosiritm lioe
Gratiarum omnium. opus prx eeleris ipsi Rumsc xslxmant ac promoveri
Transit Jacob liunc Jordanem, cupiunt, tantum abest uteo offendi suam auctoritatem
Luctam gerens non inanem, cxisltmcnt.

Crucis usus liaculo : ni Niim hxc obiil (nt cx dietts apparet et Ittibetnr in

Redit turmis cum duahus, Breviariis) anno setatis xxxm.

Angelis et animahus, n ht cst, inlibro baptismali, el talis Itber in eeclesia

Et thesauri sacculo. Catltedrali quxrendus iniicatur, quia siettl Florentite,

Hic est fortis, sic ahbi quoqtie usurpatum in Tuscia videtur, ul unus
omnibus civibus communis loia utbe baplismalis fons
Qui de mortis
Victor portis sit.

Introit cum gloria : oApparel Auctort eatenus ignotum fuisse,qua tetate

Rexvirtutum, obierit S Catherina Senensis : hoe eunu si sctcisset,

i
Cujusnutum faeilc definivisset, quo xlalis tinno illa ad Gregorium XI
Et obtutum accesseril.

Trina tremit regia.

Vocat Pater fllium CAPUT XII.

Ad consessus solium;
Ada cum S- Columba eo tempore quo Perusii
Donec suppedaneos,
Victos vel spontaneos, fail Alexander VI ejttsque Curia obloquia :

Ponat inimicos. repressa.

Sedet in altissimis,
JJie autem una sanctissimi Pentecostes, anno^ no- cap. xxxiv
Fruitur potissimis,
nagesiiuo quinto supra millc quadringentos o. S. D
Redit innovissiinis
Judicans ex intimis Alexander SextusPontifex maximus venit Perusiam ^™'°™
e\er-
Justoset iniquos. civitatem suam, pracedente copioso apparatu ^J^JJJ
citus, ac Romana Curia sequente, cum magna
po- satus,
Veni Deus ultionum,
Veni cum clementia pulorum frequentia. Quo ingrediente ipsaiu urbem,
Dum sistemur antethronum devota Christi Virgo Columba. cum suis venerandis
In tui praisentia,
Sororibus atque deccnti societate, sedebant siiper

Mane nobis tunc auditam gradus ante valvas ecclesise, quatenus intuerentur
Fac misericordiam :
Papalem majestatem, maximique Pontificis bene-
dictione fruerentur. Cumque ipsc Monarcha
facie
In perennem transfer vitam
ego
Ad futuram gloriam. Amen. rectus incederet, nec intueretur ad dexteram :

istas
k Ita esl : quia Legcndx auctor tiullam habuit Cliro- genetiexus in imo clamavi Beatissime Pater, ;

piasSororesbenedixeritSanctitas vestni. Quiautem

nologix rationem, qttare nequidem notavit amios qutbus sistttur donec

vel nala vel morlua csl sancta .-constal interim ex coxvo

eum portabant illico steterunt ipse vero admirans, :
benedixerit

jussit; Incedatis. Illis niliilominus stantibus, itera Columbx,

Tlwma, natam esseanno 1347, el xque certum eslex
 : :

ISI VITA B. COLUMB^E REATINVE.

A vi Beatissime Pater,benedictionem in Sororom Co-
;
integritate vHse ipsius B. Colurabaa atque de sancti- D
Hl monin diligentius ac plenius peroravit
A *• •. • I

lumbam et clientulas etc. Qui respondit, Dedi et : nobisque ;

CONFBSS.
ped bus stimulabat cathedram, ut portantes incede- non parum nggravando opposuit, venerabilem ipsara
KX 118.
rent. Mirum haud secus moti fuerint ii. quin priua
:
Virginem Senas petentem extorsisse concivcs :

conversus e^m solenniter benedixerit. quippe sui Senenses seriosius eum instruxerant de
lOGPer idem tempus die una Sanctitas sua de- iila: qui etiam apud Sereniss. c Christianissimum
scenderat ail ecclesiam S. Petri congaudentesque : Regem Francise. illac transeuntem, quasi proprium
occurrimus revertenti, supplicantes nihilominus jus eam impetraverant. Qui autein circumstabant ttndc Ponti-
idcm Sacrvnt
facturtis a/.ud Beatitudinem suam, dignari celebrare imminens adinirabantur : nonnulli /elo nostrEe Religioni? fa ei beni-
ijne conflr-
Domtnicanos, festum Corporis Christi juxta ritura patrium , in angustabaoiut, ne res terminareturin confusionem.
vtat rjratias
ipso die permagnificoqus templo, eeclesia scilieet S. Tandem expergefacta ipsa Virgo.ad omnia sapienter factas.
Dominici quam inoolimus. Quibus elementissime et authentice respondit, ita ut beatissimus Antistes
annuit et ecclesiam ipsam ingressns, etatuitallo-
:
earn plurimum laudaverit, eique beneplacita quae-
Sororem Colum-
qui in choro ipsam Christi Virginom cumque obtulit. Postremo ipsa gratiam sua^ Sancti-
bam. Qua 1 concite vocata per Magistrum Sororum tati habuitde Jubilaio, quod insuoaltari S.Catharinse
de monasterio, quam citius venit, cum aliquibus Senensis concesserat pro fabrica sui monasterii.
matronis et nwmullis civibus nec potuissemus ; Ferunt Sanctitatem suam ab ea pro tune etiam au-
prementem turbam compescero , aut succidentes quod sibi profecto evenerat, qma scilieetde
divisse,

Hlam acccrsl- vestiinenta ejus refellere ideo impetratis iis qui :

lecto cecidisset nocte prsecedente. Cumque Pontifex
tam exclplt ad clavas Pontinciasportabant (quos Mazzerios dicimus) ipse maxiraus de choro processisset, ante ipsum al-
pcdum tare S. CatharinaB devote genuflexit» ibique diutius
intra frequentiam popularem aditum dedimus et
oiculum
aceessum, usque ad solium Pontificis in capite chori, oravit; nec inde discessit, antequain uterinuin fra-
circumstantibus liinc inde Reverendissimis Dominis trem ipsius 'heatse Sororis, nostri Ordinis tunc Novi-

Cardinalibus et omni primatu Romanse Curiae- At tiura, benigne benedixerit : iteravitque pec Brevia
piaVirgogenuflexa, consequenterdevoteseprostravit susc Sanctitatis Jubilseum ibidem tribus annis se-

super gradus ad beatospedes ipsius maximi Antisti- quentibus, Ecclesiamque ipsam Indulgentiisquibus-
tis, expansisque manibus occupavit oram vestimen- dam, subsidiis, et honoribus donavit.

toritm ejus, et spiritu rapta factaest iminohilisquasi 109 Zelantissimus nostri Ordinis Dominus Pro-
lapis Cum autem sic diu perseverasset, impetravi- tector, Reverendissimus et semper Colendissimus
sub r/uo rap-
duttnu mus omnium suarum Sororum accessum ad pedum D. Oliverius f Qarafa, accersitis primis Professo- Card Pro-
luvi
oscula beatorum : qua; eo ordine successive quo ve- ribus nostri Conventus, m dumo celebris ac per- tector
nerant abierunt. Et cum Pontifex ipse genitricem magnifici Joannis Pauli BaUionis, intra thalamum 1

B. Coluniba; seriosius examinasset, optasset eam generos.-B neptis su;e Reverendissiraae D. Hypniitae,

amoveri, aut maluisset sic dimissara discedere b :

de illustri prosapia Comitura Romanorum, sciscita-

sed quia strictis manibus flmbrias illius complica- batur prudentius de ipsa B. Columba. Qui, cura opi-
vcrat. et articuli manuum ejus potuissent frangi nio variaretur, dixit : Nonsicdicit Magister S^ba-
potius quam flecti, oportuit omnino expectasset. stianus. Ego quidem consequenter respondi. Reve-
Devotius instabatOratorRegis c Hispaniarum, utea rendissime Domine, diueamdespexeram, et neglexi
quas iutra suos digitos Pater-nostra tenebat, abstu- virtutes ejns aliquando : nunc autem Jesum testor,
lcrisi, euinque sic ut munere regio donassera : id quod ipsa pia innocens Christi Virgo Columba est
et

nihilominus attentasse timui. veraancilla Dei. Reverendissiine Domine, revera

107 Post moram excitata assurrexit, et propius delinquentibus et peccatoriiras valde compatitur.
adstans interrogata, prudenter respondebat ad sin- Religiunera nostram summopere veneratur, et Fra-

ac dctntlc gula, eadem qua consueverat siraplicitate et mo- tres ipsos intentissime in Christo amat. Cum sic
dc eadcm
sttii rcdditom destia. CumquePapade magis arduis eam interro- loquerer : tumens caritatis affectu, coacte gemens o/itime sen-
allocutu»;
gasset, iterato in extasim cessit, et quasi lapidea effudi lacrvmas. Quidam deridens dixit; pro uihilo ttt.

remansit. Stupefactus igitur ipse suromus Antistes, faciles senum lacrymas, ac me seductura. Orani
lamquam comminatorie mihi indix.it Caveio, Pa- : tandera modestiaac probitate qua decet Reveren-
ter, quia ego sum Papa referasque de hac, sicut
:
diss. Dominatio sua nos cautos reddidit, integer-
sentis, meram veritatem. Eram haud procul genu- rime atque in omnibus semper fuit auxilio
adstitit,

flexus. Alta voce, respondi : Beatissirae Pater, scio propitius.

utique </, quia tu es Cliri.-tus : etego dico veritatem. 110 Die veru una cujusdara festi, celel)rat.is Ve-
Anoilla Cbristi Soror Columba venit huc advena et speris, astante raultitudine in sacello S. Petri Mar- Ipsa publice
su-
peregrina, una cum Patre [spirituali] et honesta tyris, mihi dixit : Pater, placeat oaritati tuaa affeiTe aliyuid
camdim itc- mit,
cunntivn, et piii- devotione hujus populi coacta re- miliiraceraulum agrestis uvaa. Quu facto collegit
rum raptam
Aitctorcm de mansit, perseverat autem huc usque in omni sancti- pauca grana, et succavit Postea rogavit, Afferte
:

tpsa intvr- monia. Kgo quidem a principio dubius et veritatis mihi et potura aquae. Qui cellara petens nostram,
rogat
incredulusastutiuseam observavi ; verumtamen quae inveni supra mensamjara posiUtn pro coenu lage-
de ipsa dicuntur bona, experimur vere de facto. Est nusculam crystallinam et cyathum Reverendis. 1).
enuii Bupremsa abstinentise, orationis assiduae, de- Cardinalis Reneventani tj, qni nos sua benignitate
votissimi eultus in Deum, etmagni rigoris pcemten- dignatus, illuc personaliter declinaverat illo tem-
tise.Vivit Jesus Christus, etvivit tua Majestas, pro pore, et nos otnnes multis eleemosynis recreaverat.
CUl sanctita- ut sciatur
quantohuc usque cognosco, si in LegendaS. Catha- Statim aqua plenam. palam per ecelesiara reversus,
tem ejtts non vivere
testanti rinro Senensis, mutato vocabulo ponatur Soror Co- obtuli ipsi pise Virgini, (juas petiit signari signo ex sota Eu-

luraba, de ipsa essentiaHa morum et facta cuncta sancta: Crucis : deinde in sanctu hilaritate bibit bo- c/tanstia.

verificantur omnino, nutn haustum ipsius aquae. Quod cum ReVerendis-

IO8Q111 asMslebat Reverendiss. D.Csesnr Borgia, simo Doraino narrassem, voluit pliialam ipsam et
vulgariter nuncupatus Cardinalis Valentiee, publice cyathum quasi Reliquias pias servan. Secreto post-

attestantur di\it : Beatissime Pater, pro certo credendum est, modum mihi exposuit ipsa, quia ideo id etiam pu-
Cardd. Va- si Magister Sebastianus sicdicitde ipsa. Annisnani- blice fecerit, quoniara audierat quosdam uon recte
lentinus et
que superioribus ipse, utpote rei hujufi dubius, bic divulgasse de illa, quod scilieet nullo alio sustenta-
Senensis,
coram me plurimum eam carpserat, diuque eavil- retur nisi Eucharistiaa Sacraraento : quamvis hoc
latus est. Similiter Reverendiss. D. Cardinalis Senen- verura fuerit in tota Quadragesiraa.
sis, demura Pms Papa III, voce plena coram de 111
 : ;

DIE VIGESIMA MAJI. 185'

111 Interea Reverendiss. D. Cardinalis Sanctae sine Confessoris sui praisentia enm adveniente
li
se- D
cap, ixxv Crucis in Itierusalem, qui de ipsa nobtii stirpe S culan loqui prresumpsisset, samper timens nealiquid
h
Dominici duxit origincm, vocato ipsarum Sororum prajter [decorum] dixisset aut sinistre.
Magistro, qui diutius Ii. Columbam in Confessione 113 Mirabile praneiea ct utnnino divinum, quod
audierat, opinabatur abeo plenius informari. Cum- Doieumque respondisset seu loqueretur, penitus
qne cognovisset pra?fatum imperitiuu in sermone, absque artifleio verbi.omni procul audacia etjtosdio, mira
comita-
et interpretatione ignarum, dixit Debuissent liuic ; non fatigabatur eanidem quippe cum suprcmis et te et pruden-
:

Card. S. Virgini pneponere viros venerandos, sanctimonia infiinis aut quibnscumque simplicitatem servabat tia agens cum
Crucis Con-
ot
sinqulis :
approbatos et doctriha, qui veritatem cognoscerent niansuetudinem. Ncmo unquam Beandalizatua re-
fessarii sim-

I
ticitale co- actestes fuisseuf idonei suo tempore. Quain ob cau- oesserat, etsi eam tentare venissct aut arbitraretur
ijnila. sam indixit exparte Domini Papa?, in proximo velle secna : quin potius omnes mirabantur super dulce-
deputarc illuc sagaccs muliercs. quae eam caute ob- dincm sermonis cjus. et humilitatem lenitivi eloquii
servassent per quindenam, intra cubile lpsins B. et devoti. Trahebantur admodum ejus spiritualibus
Cnlumbae, exclusis quibuscumque (dignatus nihilo- monitnentis, caritatis scilicetet sanctaB pacis, in
minus id apud nos totuin haberi) ne forte facto pe- verbia s.qndis et Angelicis, quoa procedebant ex ore
riculo defecisset, et sua sacra Religio mentita ipsius Virginia : idcirco opinionem sanctilatis etau-
Beutam pcr fuisset, quatr. pro certo Dominatio sua devotissime ctorit.ttcin tantatn obtinuerat, ut se feliciores arbi-
dtes atiquoi
colit patrocinaturque. Nempe apudquosdem incre- trarentur, si partim quid de tuanu sua fuissent
otistrvan-
ttilin decer- dibilia videbantur narrata de ipsa, prasaliis de tanta consecuti, etiam liladefuso. I.tique graviorem aesti-
ntl : abstinentia. Oportuit igitur ipsi Virgini diligentius mationem acceperunt circuinstatitrs undique popu-
cuncta narrasse, atque seorsum interrogasse pro- li : nam saepius, cutu quid eis porrigeret minus
xitiuis magisclientulas. Quae pacitice audiens, sen- suppeteret, incidissent frusta vestimentorum : quse,
sitn respondit, Aha! inquit, Pater, quare hoc? quia tamquain pia ovis, nulli suum vcllus deuegabat.
non opto placerehominibus. Hiec nimirum donanon Propter instanttam petenttum distribuebat ut plu-
sunt ex virtute nostra, sed indulgentiis Dei ; ideo riiiium siguetaoratiouisfquai vulgariter Pater-nostra
non oportet ostentare. sed exigitur cum omni hn- dichntur) semper in mimero alicujus mysterii, Tri-
militate custodire. Sed cum iterato suaderem ob nitatis scilicet, aut Vulneruin Christt, vel gaudio-
Papas majestatem imperantis, laeta dixit Fiat ut ; runi S. Mariie, autnovem ordinum siipernorum ci-
jubet Sanctitas sua tantummodo consuetos cultus
: vium, ct stiuilia, quod etiam verbo exphcasset.
et orationes ne velitis impedire. Altera ergo die in Multi qiue emerant porrexissent, ut suis uianibus
medio ecclesise S. Hieronymi, extra portamS. Petri, attrectasaet :quaeomnia,sua columbina simplicitate,
sua? Revercndiss. Dominationi exposui, propter Coluraba ipsa, pio quodain alfectii, quoraodolibct
deinde mit-
tata mente adolescentulas puellus ipsi collegio Sacerdotem ip- cuililjnt rogata complacuis&et, cum oinni prudentia
srm simplicem ac bonum deptitatum fuisse, eo quod et caritate.
non expedit confidere de omnibus, quibus non nulli 114 Ceterum tnultaaeleemoaynaa.ultrosibi con-
eteetnostjnas
tentassent seculari favore praefici, obliqua forte ferebautur. tuin prtecipue etiain peciuiue, quaa ue-
lero acceptas
intentione : atque pariter obtuli quod ad benepla- cessitas humanae oanditionis opportune videtur exi-
citum Reverendiss. Dominationis su<e deputaret gere. Et.iain crebro rogata, neglexit, vel saltein
inj unijit Au-
ctori ut ipse mulieres pro certitudine negotii verumtamen reli- :
aliqua seorsum data, pro sua invalida matre, depu-
intiqitet.
giosas mulieres et honestas ac bonae fauue, nequa- tasse, utpote qiue sui curam iu Deo jactasset po- :

qu.iin feminas Curiae, propter nobiles virgines rao- tius communitatis amorc, quaiu professa fuerat pau-
nasterii. Qui continuato sermone in multis interro- pertatem sincerissime amplectebatur. Prudeuter
gavit : sed cum ad singula respondissem, tandem inspexerain [adhibe aures : refero pro certuj quo-
dixit : Non oportet procedere ulterius : qudniani et uiam ali innui cupiditate erat aliena, voluissetque
siquidsumeret alimcnti, veritatein virtutis et gratiae illico in Dei culttim dispensasse, aut Sororum com-
noitsuspeudit. Injungimus tamen vobis sitis vigiles, moda et tnoiiasterii, vel iu subsidium pauperum et
si quidquam de communi statu EcclesiaJ
revelaverit infirmorum, [quidquid] liactenus servaverat, [sicut]
aut ipsius sumuii Pontiticis. Mtilta quidem per hu- magis tunc expertus fui. Recepisset nihiluminus ad tommu-
ns* unu
jusmoili abstinentes Virgines revelanturaDeo. Quae libentius per manus MagistriSororumaul Priorissae,
canvertlt ;

posttuodum alloquentem apud ccclesiam nostram uisi quis ci secreto contulisset : quae tamen assigna- F
ipsum attenlius audivit, etiam ob reverenti.ini S. bat quantbcius, et quantumlibet parum totum dabat
Dominici, quemsatagebat imitari pro posse. nilque sibi commodi impetrasset, quo tempore soli-

112 Venerunt deindeReverendiss JoannesLopez citudine nostra, usque ad summam sexaginta Duca-r
EpiscopusPerusinuset alii quidam sanctissimi Papie torum fere, apud cautum mercatoram deposuimus
Vhitant
eam prima- primi Secretarii, haurireabea quaedam secretiora pro arbitrio Priorissas, prsBter partetn quam suo
rit quiuque, dicta.Rursusvenit D. Gratianus, Secretarius Pupse, ntitu pro concessu chori ipsuis monastarii retinue-
ctim Sccretario quodain Cliristiauissiini Regis Frau- ram. Cum divites et putentes viri se illi exbibuis-
ciai, qui allocuti suut eam iuoratoi io sui monasterii sent liberales, pcopqnebat eis per nos solvere ca-

auditisque oraculis impetrabant apud Deum iliius lices et parainenta Missa;. vel fabricain nionasterii

suffragia. Quidam praeterea Dominus Archiepiscopus [Si quando] oblatas sibi vestes induisset propter

l Cartagenae ab ca impetraverat duo alba scapu- pietatein donantium, postea subrogabat Sororibus.
itee etectua-
laria, suta videlicet de inanu sua, altcrum pro II- Quascumque confectioaes lulariterrecepisset, ctiaiu
nti nblata
lustrissimo Rege ffispaniarum, et aliud pro jRegina si secreto dedissent proximis tamen sibi Sacerdo-
:
recusat.

k, quod ipsa benedici voluit in honorem S. Catha- tibuset Confessoribus diatribuebat aut inlinnis.ncc
'luious ipsa
riiue Senensis, quae cum quibusdam piis Reliquiiset non et simplicibus pu.llis proprna inauihiis in ore
turijitur
pia
orationum signaculis dedit. Multis etiam nobilibus propinabat. Prtesumpseram aliquaii(]o suadera bo-
munusctita
etinfirmis similia transmisit, qui deinuin muneribus nitatisuaB, ne zaooaro condita aut cultu pigmentario
et eleemosynis consueveruiit persolvere gratiuiu. clam reciperet, sed ca respueret, ue forte opjna-
Per idem tempus plures Reverendissimi Cardinalcs rcntur lpsam aimiiia comedere, Ipsi vera reverenter
allocuti sunt eam, et non pauciores Episcopi et sic iutulit Pater, obsecro permittatis eos suatdevo-
:

tioni satisfacere, juxta illam quam iu nie

ipsius Curia;
deferunt
prrestantes Doinini, multajc|ue aha;
utriusque aexus spirituales ac religiosa) persotnc. pietatem: nequoenim deoetoosutisuperstitionejaint
Tanteque huniilitatis denique erat, ut ndmquam autem oiiinia in laudein Douiini uostri Jesii Christi.
Maji T. F 24 ANNOTATA.
 186" VITA B. COLUMB/E REATIN^E.
specie caritatis, crispatis buccis, vocetamen stoma-
A- SBBAST.
CONPftsS.
ANNOTATA. cliauti, improbe arguebant velut errores patentes,
EX M8. quoil videlicet nominarettir Sancta. eique aliquando

a Adeoque die G Jnnu : cauSQ tiutem e.reundi Roma loquerenlurgenuflexi ; quodque nonnulli tamquam
fuit metUS Caroli, /•'rancorum Reijis, ibulem tunc prse- pias Reliquias abscidissent ejus vestimeuta : quod
v&lentis. etiam prjcter normam suse professionis incederet
1j Addit -Atberi-is, quod ministri excitare eam vo- discalceata, maximis quoque algoribus
in non :

Imtes calcaribus pupugerint, et supra humeros impres- parum aggravantes quod loqueretur quomodocum-
eerint annulares adamantes ; ex verosimili magis con- que in ecclesia, eo quod jnxta vulgatam Chry-
jectura, ul eredo, quam quod alicuhi hoc expressum sostomi sententiam ; sem?l est locuta mulier, et
repererit : multa enim hoc capite satis rhetorice narrat % toiuin mundum subvertit tum quia praeberet
;

ui cum inducitFr. Sebastianum proferentem circulos occasionem tumultus et scandali.ex mutua yirorum
ejusferreoi ai disciplinam, atiaque similia, qus non at- acmulierum confusa frequentia, Horrebanf perma-
tinetindicaresingula. xiuie usum Eucharistise, quo reficicbatur aliqnando
c Nempe Ferdinandus, BUpamarum Rex, Lega- quotidie, nonnumquam praeter statutam horam;
huii miseral: eumdem credo qui Venetiis inlerfuerat quasi ipsa ostentasset cx superstitione, ob vulgares
sanciendo foederi contra G&Uos in favorem Pontificis. laudesei famamad posteros, ideoque etiam finxerit
quod ibi promulgatum erat in Dominica Palmurum, non coined-rc.
nec frustra : advt rsariorum enim numero et potentia 116 Constat itaque cavillantium cjusmodi in- rcspondet
territus Carohts, satis habuit Regnum Neapolitanum- vectiva fuisse: sed faciliter objectiones diluissent, Auctor,
Francis asseruisse, et trepide satis ex Italia discesstt. si Scripturas inspexissent. Liquetnihilominus male-
d / idelitT usu& verbis, quibusolim Martha Joann. voli invidique lioinini» csse, non modo celare, sed
xi. "-27, nim utiquc in propHo sensu, sed fujurato, etiam depravare spiritualia dona, qua?. ipsa Christj
quasi diceret, Tu repraBsentas Christum, cujus es sponsa fuerat divino inunere consecuta. Sancti qui-
Vicarius. dem snnt, ut ait magnus Athanasius, quotquot fi- E
e In MS. quidem nostro legitur Lmlov. verum Lu- dem sunt rectam cum operibus consecuti, vel si
dovicus \I iiumquiim pedem tu Ttaliam tulit, abiitque nulla edant miracula. Sed et Chrysostomus super
annol483; Lmlovicus vero XII primum regnare istud, In sanctitate et justitia coram ipso etc. Est. non mate
ccepit anno 1496: apparetergo prioris filium, poste- inquit, sanctitas apta circa Deum sequitas, jnstitia Sanctam dici
quse sancte
rioris patrem inteltigendum, sciticet Carolum VIII, vero quie circa hoinines ;
puta quotl aliquis revcreu-
vivlt,
qui anno 1404, Romam tendens, Senis trun&iit 2 De- ter exequatur divina, etquoad homines laudabiliter
cembris : et videlur Auctor incertus denomine, cosptutn conversetur. Et Sanctus Doctor Thomas Aquinas
scribi non ausus pertexere. dicit: Sanctitas quidem importat puritatem conse-

f Ihc est ille Oliverius Card. Caraffa, qui solus cratam Deo innocentia, proprie puritas est ad pro-
;

multorum Pontificum facta rerum gestarum gloria ximum: duo sunt enim qu.e faciunt sanctitatem,
sequavit, ut videre licetin novo Oldoininostri Ciacconio castitas et sobrietas, quia per delectabilia carnis
(nam vcttts paucu admodum liabet) creatus anno 1434, maxime inquietatur anima. Opponuntur itaquespc-
defunctus 1514, Pomx apud Prssdicatores ad Mtner- cialiter sanctimonia; peccata carnalia, gulaet luxu-

vatn primum sepultus, subkoc titulo : Oliverii Carafae ria: ideo qui vult habere virtutem ca^titatis, ne-
Neapolitani, Praedicatorum Protectoris,
Ordinis cesse est laborihus dari, vigiliis insisterc, etrinace-
rari exempli depositum qui vixit ann.
: lxxx, rari jejuniis. Intcrpretes nostri , quod dicitur,
menses x, dies x, Sacri Senatus ornamentum obiit : Sanctus, etymologizant, ab Agios a, quasi sine fer-
xin kalend. l?ebruarri,religioseintrepideque, magno reno afiectu : quibus similiter viventibus scribit ille

sui desiderio relicto. Est autem corpus posteatrans- qui dixit, Dilectis Dei, vocatis Sanctis. Sed vere ex
latum Neapolim, cujus fuerat Archiepiscopus, ad Ca- ore infantium perfecisti laudeni, Domine Jesu, qni
thedralem, in sacellum exsuo teslamento constructum. tibi desponsas virginales aniinas. Sanior gratia
g luit hic Laurentius Cibo, Innocentii Papse VIII fuerat ipsius populi vulgata sententia, qua Christi
Nepos, Beneventanus Archiepiscopus creatus a patruo Virgo Sancta coleretur.
an. 1486, et 1883 defunctus. 117 Rursus genuflexionibus, quibus nos humiles
h Bernardinus de Caravajal Placentinus, creatus reddiinus, Doininuin ipsuin veneramur, qui in San- F
coquc nomlne
Cardinalis anno 1493, qui quomodo S. Dominicum ctis suisvirtutes operatur; ut scilicet videntes opera
ipsampotulsse
sanguine attigerit, atiis explicandum relinquo. Obiit nostra bona, glorificent Patrem nostrum qui in coe- /wnorari.
Ostiensis demutn Episcopus an. 1523. hs est. Nihilominus possumus, propter intercessio-
i Tamayus de Salazar, ad 28 Januarii, texens nem vel exemplum, et Sanctos ipsos dulia venerari.
Catalutjum Arebiepiscoporttm Cartagiiiensntm, ait, De vestimentis vero quomodo potuit usum fidei pia
quod prxdictus Bernardinus, boc ipso in quo ver- Columba negasse, ad quam hortafur vivens et vita
samur anno 1495 fitulum tllum cesserit D. Joanni functa? praclarissimum imitata Patrem suutn, sci-
de Medina, qui eum tenuerit usquein annum 1507. licet. Doniiuicum, qui cum Romae degcret, et post
k Isabdla, Ferdinandi Catholici uxor, per quam maxima sanctitatis indiciajam celebre esset noinen ac pcrmitti
Castellse regnum Aragonico junctum est. ejus; erat populi rcverentia et devotio tanta, ut ut devoti
beatum se pntaiet, qui posset ipsum ctmtingere, vel vestimenta
carperent,
CAPUT XIII. aliquid ejus haberc meruisset. Et cum a Fratribus ;•

tali praecisione coinpescerentur ; Sinitc, ait, ens

Satisfit variis variorum, circa B. Columbie suam devotionem perficere: congratulabatur enim
spirilumet abstinentiam, objectionibus ac fidei proximorum. Fidelissima quidcm judicatur mu-
questionibus- qua: a fimbriis curationem speravit, propter
licr,

cap v\wi
Varlis varta
K ab re commemorasse censui, quanta ad-
versus Ghristi Virginem generatio illa querula op-
quod sanitatem consequitur Marci v. Quod auteui
Christi Virgini, prseter
ipso verbo refellitur, si
normam
est,Supra
deponitur, proinde dendvmquod
Prseter, id
ncc reprehen-

malijKs
tunc objt'
clantibus, posuisset, Nou nisi importune et majora perconta- Regulam exponatur, et non accipiatar pro C tr t
:
Incwtfit,
i:nii Euisse memini,absquedubio Curiales, curiosura Similitcr etiain legimus ipsum beatissimum Patreiu
genus et censores homiimm. Multi enim utriusque S Dominicum ut plurimum nudis pedibus in itinerc
sexus hoiuines, etiani religiosse professionis, sub ambulavisse.
H7
 : :

DIE VIGESIMA MAJI.

187*
A 118 Quod autem interdicatur, Mulieribus loqui, in sua Religione ea tempestate praecesserant. Illud, D
aut '» ecclesla non permittitur, verumest de publica anmmtiatione
Prseter horain, ignorat Ecclesia quae nortc media A. SEBAST.
privatiJH ;

doetrinse, eoquod docere prtelationem dicit et pra- et diluculo, mane ac meridie et etiam vespere juu- CONFB85
locula tit
sidentiam ab auctontate Ecclesiee et ideo signanter gitur salutari BX MS.
:
uo. Quod ultinni de intentione oppo-
Apostolus dicit, In ecclesia: private tamen eisper- nitur, magistrali dicto sapientissimi d Graeorumi
mittitur. Sic dicunt Sancti, quoniam a revelatione illico sequeslratur, quod scilicet in te sentis, in alio
non excluduntur niulieres, quibus miilta revelantur credis: abdicatque tales garrientes et
sententia dul-
sicut viris : gratia enim Spiritus sancti non discernit cissimi Salvatoris, Hypocrita, ejice
trabem de OBlllo
inter virum mulierem. De pluribus quidem legi-
et tuo: oculi enini li. Columbai oculi
columbarum.
mus quae instinctu Spiritus sancti dabant consilia, Procul dubio oculus cjus oculus simplcx, qui
illumi-
et erudierint populum per spiritum pmphetise qui- : nattamquam .lucerna fulgoris ad vitam eeternam.
bus etiam congrue conceditur de orationibus ac Obeatam Virginem, quae in omnibusiUius primitivss
lectionibus, quasmulicresinsuis collegiis proferunt.
Ecclesiae simplicem infantiam, ipsiusquo
vetustissi-
Quin etiam, sicut Corintbiis exponitur cum in- mee innocentiae quse fueratindeliciisparadisi, sancto
struuntur de donis in primitiva Ecclesia. inquit I)"- Spiritu instigante, regulam nobis ostendit! Apte
ctor Sanctus, si aliquis loquatur lingua, id est, dicat igitur eos qui Christi Virginem impie .-upprimere
visiones vel somnia, hujusmodi locutio
non flat a nitebantur, ostendimus adversatos fuisse frustra: ac
mnltis, sed secunduin duos, idest, duobus: et si ne- dum in luce csecutiimt, prninde se ipsos offendunt
cesse fueritsecundum multos, tres. Qu;e«>nsuetudo quoque eam
coacti et inviti laudant, dum quasi in
adlmc partim servatur in Ecclesia: nam Lectiones, suspectam sa^vire moliuntur; tantoque clarius ex-
Epistolas Evangelia habemus loco linguarum
et : tollunt, quanto astutius impugnant.
ideo in Missa secundum duos servatur, quia soluin 120 Intelligentes autem et admodum validam cap. XXXVU
duo dicuntur quae pertinent ad donum linguarum, mentem habentes, quidam scilicet viri disciplinis
Epistola scilicet et Evangelium. In Matutinis fit philosophicis et naturaj eruditi, haud ignari litteris E
secundum multa, scilicet tribus Lectionibus dictis sacris, nec non priscorum gestis cauti ac veterum Philosophis
in uno .Nocturno: antiquitus etenim diceliantur dictis,de ipsa extasi et suo hujusmodi raplu subti-
Nocturna divisim, secundum tres vigilias noctis, lius sciscitabantur, quasi declinassent in dubiura,
nunc vero dicuntur simul. Quiaigitur unusquisque an fuerit arreptitia, vel laboraret humore terrestri,
habet aliquod speciale donum. alius psalmum, id est vel usu rationis privata pythonizarel e quasi ener-
canticum ad laudandum nomen Dei alius vero do- ; gumena; quia occulta quaedam et sinistra quorum-
ctrinam, id est praedicationem, ad instructionem dam quandoque proferret, quod videbatur contra
morum vel expositionem et spiritalem sensuiu ; alius caritatem proximi. Fabulabuiilur insuper de Circe,
apocalypsim, id est revelationem vel in somniisvel de mulieribus stabulariis ac de Mercurio, qui sol-
/',

m visione aliqua, alius linguam, id est donum Hn- vissent homintim mentes, eosque mutassent in be-
guarum vel legendi prophetias alius interpretatio- ; stiarum formas , abdicassentque nonnullos duris
nem;Omnia, inquit, ad sedificationem fiant. curis. Eratillis etiam disceptatio de pristinis Sibyl-
et Sledtcls
119 Quod vero subinfertur de scandalo, per hoc lis. Admirati qnidam tantum fuerant ut suspica- eadem scru-
iu
plene rejicitur quia scandalum passivum, quodex
: rentur eam fuisse phantasma: eorumque nonnulli, tantibus
ner. curandos
qui scandali- bonis spiritualibus oritur, cumscilicet voluerint ma- periti in astris, flagitabant horoscopum. Tentabant
zantur litia talia impedire; est scandalum Pharisaeorum, medici consequenter, ><h veritatem sua- abstinentiae,
quod Dens docet esse contemnendum (quaedam ta- de unguibus et capillis: scrutabantur de Budore aut
men propter pusillorum ignorantiam aliquando sunt odore aliquo, non minus de paasione muliebri et
diflerenda) si quo minus reddita ratione non resipi- secessu: observabant loquentis dentes, coiorem fa-
scant, jani suam malitiam exprimunt, quam ub rem ciei et acies oculorum. Comitabantur eos et cives
hujusmodi bona opera uon sunt dimittenda. Sacri- ipsi, sensu astuti et perspicui intellectu, apud quos
legium quidem est Spiritui sancto resistere: sed ve- vigent gymnasia doctrinarum, assiduusqiie estcon-
re temerarium genus et iniquum: nam quare sacra- flictus periculo litterario, acjuge spectaculum exa-
mentum pietatis, quod arreptitiis et ameiitibus non minis rigorosi. His jungebantur ssepius et Proce-
negatur, horreant innocentibus virginibus commu- res, nec non circumstantium urbium Primores et
nicari; atque id quod illius primitivae caritatis fer- heroes nostri aevi: et cuilibet licuisset sinistram
vens Eeclesia usu approbat, hi miseri nefas dicant? referre sententiam.
Adverto plane quod a diebus novissimis iniquitatis 121 Verumtamen insistentibus devotius et hu-
superabundantiae ac nimis tepiditte caritatis trabant militer, ad singula suggerebat Spiritus sanctus : op-
respondet nlhit
ad b omnem sententiam conscientias sed summi : portnnum quippe scrutassegeminas scientias
fuii.it
diutiol fCjB
itlius freqm-n- Doctores maturius ponderant. Iste panis, inquit Summusnamque Magister Dominus Jesus Christus, fraudis
ti Communio-
[Augustinus], quotidianus esf: accipe quotidie quod ovium luporumque discrimen [faciens], ex fructibus sutiesse,

quotidie tibi prosit: sictamen vive ut quotidie me- pendere examen docuit, ac terminare judicium.
rearis aceipere. Rursus, quia in pluribus hominum Con-tat autem pro ceito limpidam Virginem nil
impedimenta multa devotionis hujus occurrunt, commune habuissecum satana neque enim in factis :

propter indispositionem orporis aut anima:, quasi

i couvenerat vel affectu, qua? relerta spiritualibus

ad illud quotidie accedere non sit utile omnibus donisplenafueratsanctis operibus. Equidem quando
hominibus, seil rite prseparatis, ideo dicit. Quotidie movetur humo secundum rationem, ut ait Sanctus
Eucharistiae Communionem accipere nec laudo nec Aquinas. niovetur a Spiritu sancto; secus est a

vitupero. Sed neque Christi Virgo Quadragesimis in ratione perturbata, quia tunc dicitur arreptitius.

praesumpserat quotidie praeter sacra vestigia Pa- Haudquaquam atras bdis humore fcedabatur, aut

truin suorum nam de beatissimo Patre S. Domi-

:
inordinato </ malenconico Virgo, utpote regulata

nico legimus. quod etiam eundo voluerit diebus sin- supreraa abstinentia. Non vexabatur, ut laborant

gulis divina mysteria celebrare. ldem habetur de S. energumeni; neque velut incantatrix, usa fuit ali-
Vincentio, quod videlicet Missam cantave-
oiiiui die quando superstitione aut in ventre, sicut pythonis-
:

rit c, et praedicaverit consequentur. Taceo de cla- sa, d:eiii"lieiii sortita fuerat Virgo casta qmepotius :

rissima Virgine Senensi S. Catharina (cujus sacri devotione liilari et animo subdita Deo, juste
lffito

ritus per omnia Columbae erant, sicut priediximus) gradiebatur in lege Domini, scanderetque semper
ad culmen perfectionis et coalestia. «Juod autem
ac de reliquis innocentis vitaa ^acris Virgimbus, quse
occiilta
 : ;

188* VITA B. COLUMHiE REATINyE.

occulta contra caritatera minime dixerit, patet 1 ad Philosophus et Doctor, Albertus magnus, in nono
A. 5KBAST. Cor. xiv, Occulta, inquit, cordis cjus manifesta fiunt, libro de animalibus; Ego, inquit, vidi quasdam vir-
CONPKSS
et ita cadens in faciem adorabit Deum, pronuntians ginescastas, penuriis etvigiliis macerantes corpora,
nedum ve- quod verc Deus in vobis sit. Fabulis antem CircEeis quibus numquam accidit menstruum, nt plurimum
neflcii aut Mercurii feminarum nequaquam
vel nefaiidnriiui viventibus pcr multos annos, et ex hoc non infir-

nia.-iilori poterat, aut pnestigiis quibuscumque ma- mabantnr. Similiter praemiseram de actibus digesti-
gorum. Liquet ]ierinde, quoniam neque da'monibus vae virtutis et expulsivte, atque de decenti separa-
suppetit facultas transformandi hnmines vel qitoad tione faecum : quodque oportuerit in pluribus diebus
figuram.nisi fantasticam apparentiam finxeriut, aut reliqua vel saltem accidentia illa reliquero aliquid
exterius aliquam novam formam. Divinum quippe lnti pro secossu, et similiter contingeret de potu.
eslmutare naturas, siiniiiter renovaje mores ad sa- Quae libera simplicitate respondit; Pater, cum bi-
luteni; puta impudioas mentes, habitu depravatas, berim, effundo utique aquam. Id tamen postmo-
neformare sanctas, et Spiritui sancto etiam in medio dum vidimus multi nostrum oculata fide, omnia
lupanaris rcddere dociles : sicut de nobili dla claris- scilicet tantummodo et vento,
intestina aere plena
sima Agnete Marlyre liabetur, quam pro-
\ "irgine et modicum fundo alvi, parumque aquee in
luti in

l.u:i tiinc Sacerdotes nientiti exprobraverunt Tolle : vesica. Physicus quidam peritus de Ibera deposuit
sed neque
naturx ad- magam, tolle malefioain. qua? mentes mutat et lio- coram Reverendo Umbriaa Legato, probatissimum
tcribendum mines ahenntteo quod videlicet impetrasseta Deo signum suae abstinentiffl ipsadentium ejus accidentia.
resuscitatum juvenem prsedicare C.hristum Sic et Colores vero faciei sequebantur aflectus, nunc qui-
Beata Columba in digito Dei destruebat prastigias dem rosei et vividi, statim [autemj pallida erat quasi
magorum. Sibylla nomen, Dei niens lnterpretatur de marmore. nnllatamen in membris adducta defor-
vel divina sententia, quia potiatur locutionibus di- mitate. Intuitus illius tamquam veras columbse, et
vinis. quasi clixerim Prophetissa: ot sic non nega erecti saepius ad ccelum.
tur. Si rnrsiis phanlasma. apparitionem vanam in- 123 De pulsu etiam inter se disserebant, qui
,B E
teriiretans nos plura illius experti, diciuius, pam
; percipi minime poterat durante raptu et pariter vcfelWque ;

appareutcniliiimanam Virginem, ct in veritateetiam de respiratione, quando junctis labiis neque nares 003 qui coiudi-
lur naturah-
ain illain Christi exisleniem. Natalem ipsiushoram videbantur moveri : erantquc ancipites etnutabarit,
ter ea factu
jam praiinsiiniis : quid tamen in horoscoposentiant, an it.a suspensis snis actibus vitales vires animaa
suadere :

taceni. Scimiis nihilominus. pro oertb : quod gratia tabescerent aut corriimperentnr desidia, quia de-
quod Qpui
non destruit naturam, sed perficit: et quod ea qute structis potentiis festinasset interitus. Lassi tamen
cst gratla
sunl gratiae natura non attingit. quantimilihot scra- jam non minus quam facti evidentia convicti, ne-
tetur. Ordo namquecausarum ostentatur, ut in plu- quaqnam prtebere honorem virtuti ejus gratuitae, sed
ribus etsi ex defectu passivi quandoque refrangi-
: maluisscnt ostentare naturam, quasi op°raretur,
tur, est ut iu pauciorihus, quod esseiuter necessa- non bonitate moris et gratiae, sed neeessitate na-
riuiii >'\ possibile dicitur a sapientihus: nescit tamen turae; introducontes aucturitatem divi Hermetis iad
naturalis ijuid supra operetur Deus. lla c sola ratio Asclepiura. Homo nexus est Dei et mundi
scilicet
cognoscitur, quia sic placuit Altissime, qua> ciun eo quod in se intellectum divinum habet, ct per
susceperimus jiibemur habere gratias. Sic igitur in hunc aliquando ita supra mundum elevatur. ut ali-
regeneratione sua Christi Virgo sortita fucraf opti- quando etiam mundi materia sequatur conceptiones
ma charismata, veluti desuper ostensum fuerat a ejus : sicut in optime natis videmus hominibus, qui
visibili coluinba. animabus suis agunt ad corporum transmulationem,
122 Ut etiam petitionibus tentantium satisface- ita ut miracula facere dicantur. Hinc dixerunt cau-
Idcw ctlam reni pro posse, aggressum feci coram pia Virgine de san fa -cinatioues, qua anima unius agit ad alterius
stcrcttora
originali justitia pnmoruin parentum. ac de illoin- impediinentum, per vi-um vel alium sensum etsi :
iialunc in-
trrrogaitfto nooentiea statu.qui fuisset in deliciis paradisi: devo- perinde rationale animal se mundo fecerit inferio-
ici tttatut. tam quippe considcrationein docet liquido Doctor rem, quiahonore bumanitatis exutus. proprietatem
saiictus. Igitur prosecutus de cibi indigeutia, tan- accipit besti;e, et fit per concupiscentiam porcus,
dem de emissione superfluitatum iniuli consoquen- per iram canis, et lco per rapinam quod et Plato :

tor; ita variato sermone, quod ordmaiis prajmissis secundam vocavit incorporationem animarum. Si-
C interrogassem eam de conclusioue^ videlicet, Evenit milia etiam dixerit de imaginatione Avicenna, et
sicvestroe caritati, an ne? Et si meditalioni ejusmodi Galcnus de Accidente et, morbo propriumque est :

iiiicnia quandoque tacuisset, facta instanfia, quod homini et soli honestum prosequi et verecundari
optabam oblinui. Et primo, quia ungiies et capilli deturpi. Similiter ordinare passiones virtutis or-
grossiori parte alimeuti pej tioiiiiitur, ab ipsa anima dine, et continere ea quae sunt in sensu ad limitem
ut vegei uiva.ob.iliarum partium custndiam, habean- rationis, est plusquam commentatorem recitasse,
turqua de mtegritate hominis, ideo etiam aapien- natnrain produxisse Sibyllas, et a natura agi. Sed,
tes hiijiis seeuli observant iri abscissionseorumsicut sicut in suis sapientiis dix.it Ptnlomanisille magnus,
in aliis inciiil'! is. Vnlniuis liiliiliiniiiius et in ea qui scientiam suam ultra astutiam qiue in ipso ex-
utrosque aliqualiter augeri: foatorem antem seu tcndit, cst sicut pastor debitis cum multis ovibus.
quamcuniqiie. putredineni nerao in illa quanduque l^'i Sapientius Theologi
uostri sapiunt, vetu- rnp SXXVIII
percepit; heqUe ego, ionei satis nlfactus et acuti. stosque Philosophos longe superant, taiu re-
illos
Potius (el refero pro eerto) pluries expertus heatam rum dignitate ac gravitate sententiarum quam acu- rtcindc T/ico-
ipsam Virgineni fragrantiam qiiaindam saqiius minc ralionuin hjtce txponit
.
i i i 1
-
et ab all.i afflante Deo, desuper-
:

tare eujusdam suav issimi innoniinatique odoris, quo nisque docente Spiritu sancto. magis instructi in
nimiuin deleoUri ivbamur prte admirationo sns
li
omni geuere probitatis habentur. Excellentissimus
pensi. Nec olfeceram solus seil et utriusque sexns
: namque Prophetariim illustrissimus illo Rex Davul,
multi alii. Sudore vero aut defectiva quacumque in ccelesti suo sacr* Theologia3 compendio, caiitor
quomodo In iu supcriluitale pntivdini- oiiiiiiiio cai-uit: sed ut pluri- ipse Spiritus sancti, oda centesima quinta decima,
se liat/ucrit
iiium geli.la erat, vel quasi febricitnsset fervida: inquit : Ego dixi in excessu meo : ibi glossa Divi
tTjiticat.
fnrlcallqiiauilo qiua .•v.aporasset huiueota. Commune Augustini, Vel. in extasi mea,
mentc rapta id est
vero luulieruin passionem num
ignoraret interrogata ad superna. Dicitur enim Extasis, cuin mens non
Priorissa, re-pondit illam ab hujusmodi fuisse alie- pavore alienatur.sed aliqua mspiratione revelationis
nnni. Cujusrei industrius censor est clarissimus ille sursum assumitur : Extasis enim Groece, Latiui
Excessus
 DIE VIGESIMA MAJI
189-
Excessus mentis interpretantur. Ex sancta antein pium est extra, nil conferente eo quod vim patitur.
quomodo doctrina beatissimi Tliomse Aquinatis plenius colli- D
extasis ftat. Cnde raptus a Doctore sancto sic diftinitur : I; iptus A 8KB ST.
gimus, Extasim esse, quando propter aliquid homo estabeo qnod est seciimluin naturam. in id quod est i
INVBSE
elficitur extra se ipsum, per appetitivam virtutem vx ns
supra naturam, vi superioris iiatiine, elevatio.
Et dcinie
scilicet vcl cognitivam. Hnmo namque est solum in aliquandu quidem mens rapitur a sensihns ad ima-
qttld
sit roplus,
se ipso per virtutem appetitivam, quando curat quaj ginatioiiem, ut divinam veritatem contempletur
per
sunt sua tantum effieitur vero extra se ipsum,
:
quasdam imaginarias similitudines qualis fuitrap- :

quando non curat qua? sunt sun, sed qua; proveninut tus Principis Apostnlorum Petri, ActllUm
xi Vidi,
ad bonum aliorum
:

quod facit caritas, qua- non

:
inquit, in excossu mentis mese visionem ac Dile- ;
quterit quiB sua sunt. De qua dicit
Areopagita ctissimi Evangelistie Joannis Apocalypsis
i. Fui in
Dionysius Est enim extasim facicns divinus amor,
; spiritu. Hst nienlts excessn. Aliquando
itj.
autcm ra-
non sinens aBiatorem sui ipsius asse sed rerum aina- pitur meus a sensu et imaginatione simu!
ad intel-
tariim. Est autem in homine iluplex appetitus,
in- ligibiles immissiones el effuctus,
sioul fuit protopa-
tellectualis scilicet qui dicitur voluntas, qtife ordine
rentis Adse Genesis i. Immisit Dominus Deu
naturali praeest et movet et sensitivus qui dioitur porem
;
in Adam, id estextasim, dicil S. Augustinu
sensualitas, utpote illi subrogata, ah eaque natura- in quacrediturinterfuisseccelesticurise.ubimultafu-
liter movetur. Homo igitur duplioiter seoundum ap- tura vidit, quffl evigilans de conjunctione Christi et
petitum potest fieriextra se ipsum, aut quando ap- Ecclesisepropoetayit.aodeventurodiluvioperaquam,
petitus intellectivus totaliter in divina tendit, pra?-
etjudicioper ignem simiiiter S. David dicentis,
:

termissis iis in quse inclinat appetitus sensitivus Egodixiin excessu meo omnis homp raendax. Ra- l's. 115, II
sive in volun-
tate appeten- (sicut,ex virtute divini amuris extasim faciente, S. mens nihilominus aliquanda ut contemple
pitur et
do, Paulus dixit, Vivo egojam non ego, vivit vero iuine tur ipsam diviuain veritatem in sua essentia.
Cal. ;,jo Talis
Christus) aut praetermisso superiori appetitn homo fuit raptus Magistri Judouoram Moysi
et Doctoris
totaliter ferlur in ea quaj pertinent ad appetitum in- gentium Pauli Apostoli. quod et nobis in patria
feriorem, quomodq homo potius sub
se cadit, velut Deus coucedat per siiam misericordiam. Rursus
ii qni vehementia iroe vel amoris insaniunt, de qui- pr LMitiserim, quoniam si seusus plures sint, unus
bus scriptum est, Animalis homo non percipit qu;e tamen est aliorum fundamentum, videlicel tactas, cl qunniodo
Dei sunt et iterum, Ili sunt animales, spiritum
: in quo prlncipaliter tota natura sensitiva consistil
snpltXi in co
:

i nslbus
non hahentes. Et uterque excessus secunduni appe- nam per hunc sensum animal prim i
dicitur ; et
titum potest causare excessum coguitiva? virtutis inde est quoil immobilitat hoc sensu
;
i
oranes alii
vel ex eo quod vehementer afficitur potest contin- sensus imiuobilitautur, velut iu somno accidit, at-
gere, quod ex vinlentia afteetus homo ab omnibus quea forti calore et frigore seeundum taotum, sicut
aliis alienetur. Affectum similiter intendi [contingit] ab excelleniiis propriorum sensibili.um remanenti- ;

in appetitiva virtute, cum quis delectatur in iis ad bus nihilnminiis operationibus vegetativse atiinue,
quaj rapitur imile et Paulus se raptum rlix.it ad
; qu.e neque rati ini uheiliunt nnc vpluntati ; sed com-
tertium cceltim. quod pertinet ad contempktionem plentur virtute qualitutum
activarum et passiva-
inteliectus ; et in paradisum.quud pertinet ad affe- rum, calidi scilicet et frigidi, huiindi et sicci.
Puto
ctum. iileiu juilicandtim de resolutiva, ut corpus plus vel
123 Secundum cognitivam ve,ro[homo] quasi ex- minus debilitetur. Intellectiva eniin operatio nullo
quando extra naturalem moduin ho-
tra se efficitur, modo per se ois utitur utit admiscetur, aul intentio
nitniselevatur ad aliquid videndum. Profecto modus aliqua exigitur, neque se iinpediunr, c:im non sint
naiuralis ipsius cognitionishumanae est, ut cogno- cognitivss quas oporteat suspendere : per accidens
ciu toguoscen-
S catsimul per vim mentalem quae est intellectus, et taraen, pro quanto organis sensuum subserviunt,
corporalem quae est sensus. Non aliter quidem ha- puta iiiitneinln et conservando, eorum dispositio
hot hqmo in cognoscendo liberum judicmm iutelle- variatur. Inde operatio intellectus impedil operatio-
ctus.nisi quantum sensus fuerint in suo vigore bene nem partis yegetatiy»}, in quantuui ad operationem
dispusiti : secus si aliqua virtute naturali stupefacti, intellectus requiritiir pperatiq imaginativse virtutis,
aut quavis fascinatione religati, seti evaporatione ail cujus vehementjam oportet caloris et spirituum
impediti fuerint ;
qnando etjudicium intellecius pa- concursum fieri sic igittir [mpeditur actus nutri-
:

riter impeditur, sicutin mentecaptis, phreneticis et tiv::-per vehementiam conteraplaliouis. ldeo hujus-
V
dorinienttbiis patet. in quibus non est hominis ele- mqdi abstratioqe facta, coruus ip3ius B. Virginis
CorpUS rrddi-
vatio, sed potius depressio. propter defeclum virtu- ColumbaB reddeb,at|ir quasi lapideum curaque ex- ;

tis, undecumque contingat. Cum igitur ex uperatione citari cmpisset, mandebat, ut humiditate reparata
divin.e virtutis, cui oiiinis natura obe<lit ail nutum, ofiicia gutturis et linguse prpsequeretur, optasset-
sicut palet in miraculis, homo ah ipsa Mia naturali que per tractam aqtiara aridas refrigerare fibras.
et propria operalione, qua' cst ihtelligere mediante 127 Neque hic ha'c frustra ih\iiiins quod pro :

imaginatione et sensu, immutatur, extra se ipsum certo saapius nrsmisisse cngebaraur, et replicare i,i h .> aattm
secundum cngnitivam virtntem efticitur. Er cum forte [cugetuurj jn.sequeutibus, si voluerimus ip-ius ruptlbtts ii.

agens assimilet i', lumha |jml-

sibi patiens, abstractio quee fit vir- sacra; Virginis Culuinhie eximia dpna recogno c ire,
Us fisbai
tute divina est supra hominciii, et est aliquid altius ac pruxitnorum petitionibus satisfacere Dixe-
piis
quani sit huiiiiiiis natura : ideo tunc proprie eleva- rim tamen pro nostro exigun pos^e quoniam, sicut :

tio dicitur : et operatio ipsa, qua solis intellectua- praeinisinius, ipsa fhristi Virgo, allecta plurimtiiu
libus inhaTet, omnibus inferionbus prseterm.issis, dulcedine paradisi, atque tracta vehementi caritate
non est ejus in quantum est homo, sed in quantum Dei, frequenter rapiebatur :td ctelestia, sopitisque
in eo aliquid divinum existit. Operatio vero qua so- sensibus linquehat infima. Aliquaniln in aere elevato
lis sensibilibus inhseret, pra:ter intellectum et ra- cprppre tnta suaviter ferebatur in Deum, et de iis
tionem, non est ejus, in quaiituin est boino, sed se- quau yjdisset arc.mis pcr leiiigmata multotiens, non-
cundumnaturamquamcum urutis liabetcqmmunem. nuinquam expressius ac ijquidg, reve|abat comrai- :

Et sic Extasis importat excessum mentis a se ipso nabaturquibusdam terribiliter, quosdam vernin bo-
simpliciter, secundum quemscilicet qui extra suam nis operibus inHammainln au persevei-aiitiain borta-
ordinationem ponitur. batjivatqueaddirectioneiii liuiiiannriim:ictuumplui'a
126 Raptus vero supra hoc connotat quamdam pru|ihelavit. .Suum sctlicet iuiilat i est ihicem, Pa- .

violentiam. Violentum enim dicitur, cujus princi- triarcham nostrum S. Dominicum, purissimum cas-
titatis
 :

190* VITA B. CQLUMB^E REATINjE

titatis ebur, Doctorera approbatissimum Apostoli- g Malenconieus, depravate pro Melancholico, ista

cumque Prasdicatorem, qui omni Ecclcsia? Christi setatc dicebatur passim el scribebatur.
CONFBSI
ad instar splendidissimi solis illuxit, siepius orando, h Ita habent Isidorus Etgmolog. lib. 8, et Laclan-
KX MS.
sive celebrandn divina, aut i
-
esuscitando mortuos tius Xnstitul. cop. 6, et /Holica Dialecto Iquum Laiiua
i!n passus extasim, clevatus a terra, rapieba- linijua ,
quatenus ex Grtcca esl ,
poiissimnm sequitur)

S. Tltomx, tur ad divina. Secuta similiter est S. Thomam, cce- Deus li',z pro 0£o; ; Consilium, j3u/n pro [lovlr,, dici

izophylacium ac profundum sapientise di vinse aiunt.

cientiarumque oceanum,qui veterem Philosophiam, i Hermes JEgijpiius, Platonis dUcipnlus ,

plures
antea Christi cultoribus formidabilem, sua egregia libros scripsisse dicitw, titulos Gesnerus in Bibliotheca
virl perdomuit, humiliumque Theologorum impc- enumeral, quorum unus ad Asclepium. Sed cur Di-
e namque Doctor et Virgo, Pater vum appellati An sicut. Divinus Plato dicilur, aut
inclitus, stabat sursum meiite raptus coram ima- forle pulavit Auctor Sanctorum Patrum hunc esse ali-
gine Crucifixi, et divina eontemplabatur. Inde quasi quem ?

trames de eeterno fiuvio, quam hauserai sapien- k Egimus nos de B.Margarita Hungarica 28 Ja-
tiam, i-lliiilit abunde, el aquis neternas vira; Eccle- ininrii, de B. Agnete de Monte Politiano. 20 Aprilis,
siam Christi perpetuo Laudabat eum devo- rigat. de B. Margareta de Castello 13 Aprilis, et de B.
tius B. Columba dicens, Divinus Doctor S. Thomas, Joanna Urbevetana agemus 13 Julii.
de univer.sis Sanctorum fioribus, nobis ccelestia
mel) i

o illegit.

l_s [mitata pariter cst Senensem lllam eximiam

CAPUT XIV.
S. Calliarlnx, Virginem Catharinam, alumnam ejus et matronam
Senensl,
:
De quibusdam miraculis el rcvelalionibus B.
quuo siquid im De dilecta Virgo hac spiritus eleva-
Columbx, nec non insultibus dxmonum
i

tionejucundoque ascensu mentis in Deum, ab in-

tolerutis.
fantia usque ad finem, excellentissime claruit. Gra-

redeundum E
diebatur pro certo Columba post vestigia Patrum
suorum in
11.

cellam vinariam. bibitque vinum et lac

X "st opportunas ejusmodi digressiones
cap. xxxix
est ad bistoriain.Equidem beata Christi Virgo Co- Perusii ma-
poat innocentem Virginern, fidei propugnatorem
luinba corporaliter Perusia? manebat suis tamen ueitte Beata, ,

prscipuum, Magistrum Petrum, Christi Martyrem;

meritis et orationibus circurnquaque urbibus mi- in
post intiocentem Virginem, suprem83 vita? inrepre-
aliisque San- randa niliiiotninus operabatur virtute Dei. Nam et
hensibilem, sermone fcecundissimumS. \
;
inccntium
ctts ac Itniftt
;
in Reate civilate sua puer quidam sex annorum,
tulOrdtnts, post illustrem illam Regis Ungarise filiam, Christi
filius cujusdam cognomento Lupachionis, via publica
Virginem, li. Margaritam; post B. Agnetem de
reperit gattam mortuam. Cumque puerili curiosi-
Monts politiano, B. Joannam ile Urbe-veteri, B.
tate apprehensa aure caput elevasset. ac discooper-
Margaritam <le Castello k, ceterasqne beatissimas
tos oculos fuisset intuitus; ita obstupuit puer ipse,
Virgines, quse tempore eam in eadcin ipsa Religione
quod oculis eversis et elapso ore sub aure, amens
nostra prsecesserant quarum animus ssepissime :

redderetur et mutus duobusque diebus fuerit sinc

,

abstrahebatur a sensibus, corpusque ferebatur in

cibo. Parentes autem rei cventus nescii uimioque,

sthera, atque in suis rirgineis corporibus figura-

clolore atTecti, tulerunt puerum signandum Cruce cnerijume-
banf spectacula martyrum, et frequenter passionem ii us Reate
monasterii S. Agnetis : cujus virtute jaui plures,
Christi expansis brachiis et extenso collo. Ila ut in
malis spiritibus obumbrati , fuerant liberati : quae
quadam pcenosa contemplatione et dolorosa, etiam
sancta Crux paucis ante diebus, prae timore hostium
ossium collisionem contigerit
audiri, imaginique
et insultu, deportata fuerat, cum reliquis dicta? ec-
Cruciflxi, supra altare in eminenti positss, se pari
doino ipsius B. Columba;, ad quam
clesiaa bonis, in
situ quandoque conjunxerunt, diutiusque pernianse-
confugcraut moniales dicti monasterii a. Et cum ter
rinl et in biles, cives alloquebantur aeternse vitae,
eam supra puerum posuissent, nec valitudims si
li. .iiin. ni secrets cognoverunt, et praegustavermri gnuni apparuissent duae pia; ex illis .Virginibus
;
Btern i. Felix ipsa Religio, a sanctissima Dei Ma- dixerunt Prosternamus pueruin super eam tabu-
;

tre instituta, ejusdemque advocatione promota, sua

lam ubi dormiebat Soror Colomba, et cooperiamus super lectttm
protecliini.' defensa in qua tam Patres ipsi Docto- ejtts iiosilits
:
eum pannis illius. Quo facto obdormivit puer fere titjerutttr
res celeberrimi, quam 'psic illustrcs filiaa innocentes per treshoras
fuere Virginesque purissimas, degentesque hac vita
parentibus utique ipsisqueSororibus
:
V
orantibus ante allare ipsius B. Columbw. Puer vero
mortali tam mirabiliter contemplabantur ccnlestia !
postea discooperiens se dixit, Mater, da mihi bibere.
Quse pras laetitia ingeiniscens, accessit propius :

ANNOTATA. amotisque pannis illis surrexit incolumis, oculis et

ore restitutis locis suis, et omnes qui aderant Deo
a Etiam D. Thomtu 2, 2 qu. 81 arl. 8 Dicitur
gratias egeruut.
enim Agios (oiiast jfysta^) id est sine terra.
130 Persimile huic post triduum accidit in agro
b MS. Sanctitatis conscientiam; undenullumcom- ilem attus
dicta; civitatis, ad duu niilliana Castello-frunco nun-
modum sensum elicere valeni, mutavi aliquid, melius
immobllis
cupato. Quieilam eniin mulier tempestive se coutu- rcddttus.
forlassis ab ttlio restituendum per feliciorem conjectu-
lerat ad fontem haurire aquam , dimissis in lecto
rum.
duobus suis genitis, birao videlicet uno alioquegran-
c Hoc de S. Vincentio legiturin ejus \'ita HApri- diusculo. Cumque minor ejularet, alter, qui fere
lis num. 9.
novem annorum erat, appropinquans amplexus est
.1 Platonisne an Aristotelis, non vacat quterere.
flentem. Reversaque mater suscepit minorem de
>• '/ v Phitonizaret, el infra Phitonissa.
lecto, arguens tainen majorem quare approximave-
I Circen et Mercurium, aitributasque eis Meta- rit : qui nil re.spondit. Instabat niater ut surgeret :
morphoses, ex Posdi etiam pueri notisnml : Mulieres Hle nihilominus manebat immobilis. Tandem accepto
Stabulariii', hic notatsB, videnlur ex Apulei Asino ac- brachio extraxit eum de lecto, invalidum tainen om-
ceptse, 7111 suam fabulosam metamorphosim adscripnl
nino, ita ut nullus ei su[ipeteret sensus nec stare ,
ejus adquod diverteral diversorii anallse, conscist se-
poterataut aliqua operatione raoveri, mulus penitus
cretorum dominx sux, per magicas arles quamvis for-
et obumbratus. Post biduuin qnidem defertur simi-
mam assumentis, quas St.ibularias Laline possumus
liter ad ipsam benedictam Crucein nec profecit. :

appellare, sicut Stabulum dicilurpro divcrsorio.

Doiuum ipsa Jic repctentes, in crastinum reversi,

extenderunt
 ,; : : :

DIE VIGESIMA MA.II. 191*

extenderunt eum supra taliulam illam, in qua E. Ritu igitur consueto expletis omnibus, feci eas D
Columba donnierat, et eisdem pannis cooperuerunt, pariter consedere supra scabellum altarisS. \. »i li, ',
sin.sr.
orantibus genitriee ipsisqua Sanctiroonialibus. Qui et iutcr eas medius indixi ne oinnino moverentur, < I.MI..V
post duas lioras fere surgens, stetit dicens, Volo bi- BX MS.
dissiinulans ne prseadvertissel et oito Bexus talos ;

bere et proximum aquse vas accepit ipsemet, et

:
ejus tunica coopertos castigata manu
praeoccupavi,
satis bibit suisque pedibus rediit incolumis, qui
:
requirens qu.i crure laboraret. Quae. alacri simplici-
prius venerat in cistis. tate subridens respondit. Nullo: mane enim
curavil
131 Quaedam puella, in parte ipsius civitatis quae iii. magnus ipsePater S. Dominicus. i
i

:ro, dixi,
dicitur le Valle, ob guttam amiserat latus dextrum. Auctor
Jitotit
b°n ' im
i' 1
lixerira) p irmiseris me \ dere
•'
'
|
ipsccura-
Parentes illius, iis miraculis auditis, mduxerunt Et discoopertos pedes intui us, cum nullum tim i-idit
Ibidem sa- |
-

rianlitr ur-
eam iu praefatam domum B. Columbae : quae upra dentis vulneris remansisset vostigium
interro- ,

thritis, stratam tabulam quiescens cooperta praefatis pannis, gabam eas ubi fui rit. Prioi n ac pi i
i
,

curata evasit s ispesque domum rediit. Qusedara ejus roater ostenderunt. Ibidem, quamvis cum tre-
,

Vincentia de Garavena Reatina, spiritu malo ve- more nec sine lacryrais, jsculatus sum pede,
xata, ingressa in cameram praefal e domus Ii. C i- ipsius purissimas V r| ub paulo ante sua sancl .
i

lumbse liberata est. Bonavantura qu. Vincentii

, raanu tetigerat S. Dominicu n sunt . .

filniin siiuin quasi mortuum in prajfatam cellulam ine etiam devotius et Pri iri ... ... ,,, a iliius vene-
devote detulit, et liberatus est. Quidam Vincentius randa geuilrix.
Joannis-Antonii ita morbo
Francioso laborabat,
b 13o Reprobus hostis per idem tempus invas c

et aht mor- ul laberetur in desperationem delatus a sociis in : moreVirginem Christi. Erant namquc puella
U llorH, praedictam cameram, liber evasit. Quidam Antonius ilam in novitiatu monasterii, prsestolantes habil ira flrcasione
de Moreto, filium habentem apostema incidendum de poenitentia quidam vero uefarii adolescente , fttsdam
: oc .

juienilis
recommisit meritis B. Columbae cumque veni : casionc li i;i per quamdam convicinam sub lenocinio
tevltatlt, a
Cerusicus c, liberatum euin invenit. Quidam Berar- obtinuerunl clam audiri ab imo latrinarum,
filaturas, .V .riltts

dinus Notarius liabuit filium tibiis extortis, ita qu id suadentes habere eas velle uxores. Sed cum vox al rrt". v.tssx,

ambulare nequiret qui a genitrice, Uerardina no-

: tius sonaret,qua:dam juniores accurrerunt tamen E ,

mine, deiatus in dictam cameram, sanus est effe- ir.consulte; etexprobraverunt illis quod invadere
ctus. Quaxlam Lucrctia de Keate filium genuerat, praesumpserint loca Virginum Christi qui statim :

qui, nuturali augmento non proficiebat. Qua' adhse- abierunt. Quod cnm reliquaa Sorores advertissent,
sit cuidam pias mulieri, devotte B. Columbse, iioinine admodum horruerunt. Nonnullae vero, ipsa loci pau-
Cicilia: et posuerunt praifatum puerum supra dictam pertate nutantes, optassent occasionem discessus,
tabulam : qui coepit illico crescere. Et deiude cum sicut postea rei probavit eventus. Qu.o ideo rem ip-

oculus tttio- moraretur domo

in praefatae Ciciliae, et juxla ignem sam plurimum aggravantes, quasi zelo indignaren-
ne ercussus [luderet], quodam titione ignito destruxit sibi vi- tur, proruperunt ad improperia, minabanturque ex-
resliluitur.
suni. Ut autem posuerunt catenulam quamdam ,
pellere illas omnes, quia sine licentia illuc accesse
quaiu B. Columba portaverat ad carnes, fuit illico rant, vel plures earum abirent in.le •
sicque cum
sanitati pristinse integre restitutus. Quiilam Joannes coraiu pia Virgina reclamabant. Quas hinc tmprobx
tiiiuultii

Mariani Miotti vexabatur quadam mentis infirmi- inde perplexa clamoribus conabatur exemplo gra >/<< itlnm ,
-

prxtcxentes
tate quasi fatuus cui misertus quidain Georgius
: vi, n ejusroodi iiiiprul.is nnMgare; in.liicens de Jesu
zelum,
Christophori, apposvut pia quaedam data Perusiee ab Clirisfu pro deprehensa in adulterio. Nequaquam ta-
ipsa B. Golumba et curatus est. Sed perversus ipse
: nieii vel modicum garrul;.. ipsse junioris astatis ac
Curatttr incredulitate sua, negabat se assecuti.ni sanitatem petuiantis fraenum admittunt : potius objurgant,
pttreneticus.
meritis B. Columbse, et detrahebat. Qui iterato reci- Virginemque repudiant, afficiunt injuriis atque im-
divus in eaileiu, mox ut pcenituif et emisit votum, properantur : Meretriculis, inquiunt, faves, et n..n
fuit liberatus ad plenum. bonis : eamque etiam
sacrilegis manibus impingunt.
132 Operao pretium est etiam repetere, quod equi- Quibus patientissime deferens, hortabatur nihilo-
dem et oculis inspexeram. Nam relictum vulnus, minus eas ail pietatem. Multum quippe ipsa Christi
quod pra dira peste cauterio excoxerat , in infimo Virgo delinquentibus compatiebatur et si quideui :

videlicet cruris supra cavillam , ita efferbuit, quod in Ecclesia introduetum sit vitare malos, ne infir-
'

siepius crassato crure vix ambularet, diuturnaque mi.ires ex eorum consortio maculentur; lnelius ta-
Yulrtus In
molestia pluribus eam mensibus tormentasset (quod men arbitrabatur sic servare lenitatis spiritum in F
Ipsitis pcdc
ex cattlerio profecto pro alienis facinoribus spoute elegeiut rae- corrigendo, ul per pcenitentiam correctionis fructus conturbant
Monatterium
relicturu dicinis corporalibus curare neglexit.Priorissa niliil- sequatur quia si durius agatur desperarent,
:
et pec-
Beatamoue
ominus, quod /.elo pietatis intulerat, maluisset re- catis majoribus ad exitium immergerentur : quod affitgunt

torquere in se ipsam, quam intueri tantum crucia- etiam spiritu prajvidit. Nam ex objurgatis quaedam
tum Virginis Cbristi. Observubat pr.q.iereu ruin voluisset pne confusione submergi, nisi obstitisset
fuisset in extasi, quatenus potuisset magisterio ce- ele ntia pia; Matris : admisit nibiloiiiinus corre-
rusici linire dolorem.Verumtamen expergefactam ctionem de judicio Pnesidentis.
postiuojum torquebant intensius, nec potuit imquam 134 Quffi postmodum assumpta societate c.m- djmon quo-
,

etiani peritissimorum medicorum ililigentia sanari sueta, petebat ecclesiam cumque ad medium sub- qae tw (p- :

sam trrult
quousque colendissirous pater noster S. Dominicus, urbii sic atllicta venisset, diabolus visibiliter in

cumt S. Do. in aurora illi apparens, etvuluus totaliter suis ma- fi.nna infrasnis muli irruit contra eam : appropin-
mirticus. nibus avellit, oraculisque ecelestibus lsetam dimisit. quans tameu, supra eam elevatus transiens evanuit.
Facto igitur maue , Priorissa ex more compatiens Qu33 cum ad altare Santae Catharinaa pervenisset.
sestuabat solicitudine, si multo dolore laboraret; eo prostravit se orans diutius. Priorissa me vocari
quod prsecedenti vespere una cum medico scatere fecit, ipsamque rem mihi arduam et plurimum mo-
vulnus viderant, et pejus se habere. Sed Christi lestam enarravit. Ipsa tandem expergefacta opi-
Virgo laeta subridens dix.it, Nil mali est jam cura- : nabatur in simplicitate sua commune vituperium,
vit me beatissimus pater S. Dominicus liberoque , etquasi stupri nefas. Ego singula percontatus, co-
grassu et festino properabat ad Missam. Admirans nabar delinire dolorem quia videlicet nulus et :

Priorissa venientem praevenit et me stupefactum , verba etiam nobilissimis dominabus contingorent

rogabat : Intueamur obsecro, Pater (rogo obnixe) tamen quia (salva honestate locuti fuerant a foatido
pedem B. Columbae : quia curata est a S. Dominico. cceno velutporci, et quoniam cautiores redderentur
 : .

192* VITA B. CnLUMB/E UEATINiE.

in posterura. namque sam dolor invaserat, ut
Ita quidera se damnaverat a principio. Inerat alteri
A frSlKST.
postea retulit, quoddequo, inquit, Pater, me inter- laleri altare, ubi lucerna semper ardebat. In pavi-
OONfHSS.
rogaveras tempore Pontificis, id mihi jam con-
</ mento nihil erat praeter hirtam lodicem, ferreum
EX MS
tigit. Quia soilicet compressis praa angustia visce- flagellum et spinas stratas; lectulus vero et ossa
rilms, si quid aut parum luti fuerat, id ipstirh pro minime, aut oumulus Hosttarum. Non sine lacrymis
6 tunc expresserit e. Juvenes ipsi non evaserunt tm- illico obstruximus fissuras suini stuppa, et inuri

pimes quoniara, et si ob vitanda homicidia dissi-

: maceriem modica calce, undepoterant fcetidae froces
mentihis
afflictam
mulaverimus, ad paucos tamen dies ^e mutuo atro- videri clausoque ut prius ostio (noluisset Christi
:

solatvr Au- citer interfecerunt : mali eniin per ea quie faciunt Virgo notum haberi) discessimus.
CtOT. subj damnationis indicia ostendunt. Persimile habe- 137 Vocatis postmodura pluribus ex ilHsadeccle-
Sigillatlm
tar in Legenda beatas Vannaa de CJrbeveteri, duos siam. ucn tamen quam familiarius diligebat ipsa, deindi inter-
videlicet petulantes juvenes, qui ei in viaimpuden- simpliciores videlicet etmagis puras : sed dubiis ac rogat altquas,

ter obviaverant ac inhoneste, post modicum tempus circumspectis, exposuimus quaa potuissent opponi
exhalasse, ut omnibus daretur intelligi, quod non pro nostra astutia, iia ut plurinmm admirarentur;
impune cedit ei, qui sanctis Dei amicis injuriam vel hortati consequenter illas nec non astringentes prae-
raolestiam pratsumpserit irrogare. cepto, deponerent sure conversationis veritatem et
135 Sequenti die Christi Virgo vidit in vtsu intra progressum vitae, Qua* et seorsum et omnes simul
sumn cubile, multoa videlicet globos et magnitudine sanctimomae illius attestabantur , et laudaverunt
Ipsa per Ol- difierentes et materia, quorum major circa altare eam ; dixeruntque, audivisse serpentinas quidem il-

.nim intclli- quasi ignitus et candens totum Hlustrabat inflam- las hnguas, submurmurantes, eam nocte clara car-
git dtftctn-
mabatque plures, non nullis remanentibus opacis, nes comedere, etiam adiabolosubstentari sed num- ;
rti\ oHgutli,
qui tandem consumebantur. [ntellexit igitur Christi quani advertisse, quod neque cautela quacumque
Virgo, Sororum sui Collegii partem lumen veritatis potuisset saepius fieri : sed nec panem vel pisces ,

et caritatis exempla recipere reliquas vero abire , uva aut caseum vel similia, sed fructus tantummodo
It
in locum suum : etenim sphaerica tangunt in puncto aliquando Iamhere et potum aquae. Viderant qua?dam
Numquam E
planitiem terrss, sic et pauperes Christi. cum haesitatione referentes, eara sorbeutem bro liura
qitm subinde
tamen destitit mulieres illas pietatis exemplo, et cicerarum, quod decommuni mensa reportabatur in vidtrant quid-
ignitissermunibus commonefacere. IpsaB nihilomi- fundo scutellarum; et tales, hujusmodi succasse la- piam sorben~
accepi, fe- tem
:
iniv,mendacis patrisque mendacii suggestione, cle- ctucas : quodtamen, sicutab ipsasecreto
trahebant honestati ipsius Virginis, culpabantque cerat in exprobrationem sensuahtatis suae; eo quod
eam de gastrimargia, illiusque virtutes interpreta- a quibusdam maledicis reportata immunda erant, et
bantur sinistre: nocte strepitibus circum cellulam rauscis infecta , prasferebantque horrorem quasi
infestabant, damnatamque animam itnproperabant saniei h. Plene igitur de singulis tnstructi, accessi-
eisdem tamen reis eo amplius moliri conabantur, si mus ad Magistratum : qui de sigillo raagno populi
quomodoad vomitum redeuntes vel respicientes re- disceptabatpro imaginesanctissimi Martyris n istrae
trorsum, potuissent se palliare mendaciis : tantoque civitatis Advocati i Sancti Her-
Proloantistitis et
tn muttti
calumniat.v
dolo factione diaboli eonspiraverant, quod viri qui- culam : et publice negligentiam nestrarn detestatus,
dam magni de Ula coeperunt agitari, etiam inRomana dixi Piissimi Cives et Domini, habemus, jam sunt
:

Curia. Sibilo quoque invaluerat eam a diabolo suffb- septem anni, et hujus nostrae civitatis viventem Ad-
catam, ossiumque cumulum fuisse sub lecto, ac re- vocatam, Sorprem Columham, heu pro dolor! ma- I

jecisseillam Hostiarum plenum f capisterium, eam- nentem in ohscuro, suh vili tecto, seinper in fumo
que cum suo Confessore daemones incantasse in pu- ac latrinarum foetore, ahsque omni refrigerio, su-
degve rjtts ve-
blicaplatea,unique faotioni oivitatis suasuperstitione pernudo paviinento, raultis incommodis laborantem, ra sanctttate
favere. Intentabant praeterea nonnullae hactenUs in- nec reclamaverat aliquando. Postmodum fecimus elves reddit
sectiros
choatam dissipare modestiam, et communis vitaa contexere tugurium ex Itgneis tabulis, in aliaparte
normam dissolvere, quasi pro arbitrio ipsa induxerit ejusdemsolarii versus solem, cum fenestrula lucis:
et contra formam Regula, votaque ejusmodi proies- ubi deinde Deo spiritum reddidit.
tundcm
sionis non fuissentyefficaciazquodquelaudarent eam 138 Eot.empore retulerunt praefatae Sorores sui
emigmnt.
Confessorea ostentatione Bui. Fastu tandem suorum raonasterii expressa quaadara indicia sanctitatis B.
jyarrantur
C afftnium exorhitavorunt quaedam a communi grege, Columbae. Qnamdam enim in Sororem receperant et qitxdam
abeuntesque putassent earum absentia confundere quae multis annis Iaboraverat raorbo caduuo. Cum- ejtts mtracula,
Religionom sed secus curatomor-
: quse revera magni maris :
quc pnmocuram rcliquis Sororibus eam morbus in- (!c

bo cadttco,
servat naturam, evomitque cadavera mortuorum. vasisset . baud inali conscia^, judicaverunt extin-
136 Inops claustrum amaritudinibusque plenum, ctain ; et petentes B. Coluinbam, narraverunt Soro-
ideodesertum dicitur, quia a multis deseritur est : rem Dominicara exhalasse. Qnae descendens, ut
tamen via ad repromissionis patriamsecurior.Erant cognovit, dixit Dimittatis, et orate pro ea
: et in- :

cum hac factione pariter multi falsi Religiosi utrius- gre?sa ccllulam impetravit saluteiu, earaque absol-
que sexus, qui consueverant spiritalem vilam con- vit ah infirmitate. Nohilis quidam civis Balionus,
lemnere. Nec satiabatur truculentus hos.tis, sed die cognomento Fnrtera, dira subito infirmitate correp-
Attttor cum
ttstibus ctllam
noctuque eam niinis msiiltabat. Kt cum semel mi- tus, impatiens pras dolore et blasphenms, etiani ro-
ejus ingressits, mundaa suggestioni illius resisteret, alapa dontem gatns horrebat Saoramenta. Cumque uxor illius
Virginis excusait, fregitiampadem luminis exiinxit- correcto sgro
obtinuisset , visitavit illum B. Columba .'
suisque
blasphcmo,
que. Opportunum tandem luit diaboli raachina- precibus ita iliius mentem immutavit. quod pacato
iiMMiia iiei«'-.M'c, et exitit satellitts puhlicare
men- aniiiM dolores toleraret : et corde compunctus et
daces Apie quidem, cum Sorores omnes ex more conlessiis ore, Sacramentis receptis, obdormivit in
divinis interessent, aocita Priorissa oumantiquiore, Domino. Fuerat pi\eterea tunc in civitate magna
assumptisqua duobus ciroumepectis Laiois una cum panis inopia, et Sorores erant numei'o fere quaJra-
Praesidente, e\ improviso atUvimus monasterium; ginta. Die uiiaeum panes defecissent ethoratarda-
oellulamque ingressi [sumos]. Cellulam dixerim, retur, accesserunt Sorores ad illam, dicentes.Mater,
an horridum caicerem nesoio eo quod locus qui- :
non habemus panem qui sufficiat nobisad comeden-
horrtt loci
tqvalortm tt dem obscurus erat. et sine lenestra, sub raro tecto,
dum. Qubb raspondit, Quot pantes habetis. Dixerunt
nonnihil lenit contiguus coiiiiininilms latnnis parfeta diruto ex eo Decem Contidite, inquit, non dubitetis eatis ad
: :

latere, ex alio latere erat aditus fumi coquinaa mensara, et incipiatis manducare
ibi : : quod et fecerunt.
Ipsa
 ,

DIE VIGESIMA MAJI.

193*
Ipsa ingressa oratorium orabat: illis autera mandu-
jmms pcnu- rans praterea
tam insolita re cogitabat quid
cautibus statim supervenere, nou sine admirationc, ,
D
rin suppteta, portenderet. Sed cum in mentem se retraxit A.SEB\ST.
plures portantes panes solito abuudantuis. Alia vice , id
signum lacrymatus advartit. Estquidem vera vitis CONPESS.
et
cum simili peiiuna premcrentur, et solummodo sep- expansa Dominus noster Jcsus Christus, cujus B- BIS.

tem panes vitis con/trmatur

liaberer.t: eas
consedere fecit in mensa, odorfugatserpentes: rubcdo vero rostri et pedum, mtjstico viso,
fit ipsa rainistrabat
acceptosque panes illos suis:
pacem et caritatis affectum monstrant; et candor
manibus fregit, et distribuendo ita suis precibus
morbis per limpidam virginem atquesinceram. Namque
auxit, quod omuibus saturatis abundaverunt
colum-
hujus panls de su- bam consederc in cacumine florer.tis virga: o S. Jo-
rcliquias perfluo, qnod ob miraculum buc usque pro
devo- seph signum ftiit desponsamlai sibi Virginis
,
curatls, tione servatur.
Maria.. Senex nihilominus, an a Spiritu sancto
139 Ceterum scrio nobis exposuit et lacrymis sigiiuin sortitus fuerit. vel praster
evenerit, 111 men-
comprobavit generosa Domina Talanta Baliona,
te suspendit [sed] circa auroram diei
ejusdem piaj Virginis admodura devota, secum de-
:
sequentis
ciini redormitasset redditur hac
, visione certior.
tulisse in civitatem S. Flora? partem ejusraodi ser- Nam intra oratorium B. Columbffl mente introdu-
vati panis : cum pluribus inflrmis profuisset, et
qui ctus, visus est videre S. Catharinam astantera altari,
semel pro quadam pleure k fatigato voluisset parti- sibique prseferre li. Columbam, tamquam illius m-
culam dividere, ooulata fide apparuerunt plurimae tima discoperientem ubi apparuit quasi fiosculus:

Cruces aureas, quaa ipsi pani fucrant miraculose im- niali granati, cujus foliculi erantintrase complicati,
pressae, non sine magna admiratione fuitque :
et tuisquam explicaverant
senemque spcctantem :

ii'grjto beneficiutn sanitatis et gratiae. Sacerdos ileperfecta B. Columbae virginitatecertifiesvit. Quin

quidam relulit sub fide, quod bujusmodi panis Vir- imosequenti die B. Columba senem ipsum allocuta:
ginis prsefatae particulam secum Romam detulisset, Scio, inqnit, venerandc senex de quo et qualiter ,

remedium si quidsinistri ei oceurreret. Obnixe ro- exaggerata mcute dubitas. Et sicut pia inagister S.
gatus, quasdam mieas Magistro-domus Papas, in- Catharina milii injunxerathac nocte, ita ego expan-
13

Communtone firmanti gravius, contulit et confestim desperatam sis manibus stiper sacra juramento conflrmo,
:
quia
post tridua- sanitatem recepit. Rursus et Soror Oatharina Jaco Dei dono et misericordia, Christo illibatam servo
nutn raplttm hi Priorissaretulit, quod et ipsa certo intuitu in- virginitatem raeatu. quemadmodum et ipsa ostendit
mtracutose de-
spexerat, Beatam videlicet Columbam tnbus diebus tibi. Nec potuit se nlterius senex cohibere, sed pro-
lata,
I / in scabello strato sui oratorii quasi mortuam fuisse nqiii laorymas ac
iii ; confessus oiilpam narravit
resupinam tertia aufem die, ctim genullexa se
:
cuucta qtia; viderat, eamque postea iii summa ve-
erexisset, manibus junctis et aperto ore, ultra sca- neratione habuit.
liellttin peraerem Sacramento (sibi tamen invisibili) 141 Ceterura piaquajdain virgo nomine
Scn.iitsis,
occurrerit; et rniraculose Communione suscepl i, u) 1'atiiariia. ejusdera pr >fessi_nis alumua, magn», si-
prius retrocessit. Fertur praeterea Camillum quem- militer probitalis et gratiaj, cuin diutius iestuasset
dam, fratrem praefata Priorissaa, quondam in mari Hmpltum ad-
visere et alloqui B. Columbam, oblmuit tandem cum
ventus prtes-
uaufraga se quem intuita iu spiritu B. Columba
: opportuna societate illuc poregrinari, et Assisium,
, cilus,
invocabat S. Catharinam, Adjuva, Adjuva statun- : ail Indulgeiitiam Sancta» Man.e de Angelis. Diequa-
que iiulixit piiefate Sorori : O.-a pro tuo germano ,
dam ibxit B. Columba Confessori' Pater hahemus ,
dunbus a
qui jam est in nriximo periculo. Qui cum liberatus hodie bospites de Senis. lile ambiguus resp indit,
siimcrsionc
llberatis, suis orationibus rediisset, narrato periculo gratias Non est vobis hospitium procuuctis transeuntibus.
itabitit, quoilque tunc [factum] fuisset recognovit. Ait ipsa : Revera his negarenon possumua. Ilequi-
Persimile evenit Prasdicatori egregio Magistro Tho- renti qutc et quot. sunt. dixit Quatuor uostr.o pro- :

nise de Reate m prolessionis nostra. qui apud T.- : fessionis S iror :s de monasterioParadisi. Itcrato ait,
fernum transvadans fluvium Tiberim, cum cecidissct Quotnodo scis '.
An illa : Dicaiu postea. El conse*
oquus et submergerettir illico B. Columba Sorori- ; quenter surrexit, vocatis pluribus ex circumstanti-
bus suis tndixit. Orate proMagistro Thoma, qttia bus Eainus, inquit, obviam Sorori meai Catliarime.
:

periclitatur. Ejus tandem mentis liheratus cum ve- Cumqiie in valvis ecclesiss illi occurnsset, ruit in
nisset Perusium, cognovit sicut ipsa praidixerat. et amplexus ;
qua; tum se numquam viderant : et post
gratias egit. pias sacri altaris precss. caritatis hospitlo recepit;
140 Narraverunt ulterius et aliuil iuirahile, quud apposueruntque plures dies in sanctis colloquiis. lie-

il spirltu scilicet ipsius genitrix Vanna venerat Perusiam, li- fcrunt et indubie B. Columbam iihsdiehus habuisse
proplittico in iiosque binos Reate demiserat. Quadaiu ilie B. Co- in manibus canistrulam, plenam pumorum fructibus,
vartls cusibus.
lumba ilixit, Mater, redeatis domum, quia video oiiinihus(|ue et multis porrexisse verumtamen :

piiellain et puerum, qui exierunt pnrtam, et pr.ice- semper abundasse plenam. Rorsus approbant hoc
ilunt flentes versus Perusiam, matrem praistolantes. mirabilius, quod cuni Beata Columba, in Prima
Et die nota atque hora cum redisset . velut ipsa postprimam Dominicam Adventus, pro sacra Com-
prsedixerat, sic evenit. Et cum iterato Perusiam re- niunione adesset aitari, subito olamavit . Vnlete, So- ct mfirs absen-

verterentur, appropinquassentque civitati, vocatis rores , Videte aniinam Sororis CathariusB jb ,

quss tis.

Sororibus dixit : Praqiarate cito, ecce Vanna venit; cum melodiis et canticis in ocalum portatur ab An- V
confestimque afliiit. Opinata res est valde, et fjus- gelis : aliaque similia multa referunt, quaa omitto
ilem venerandi Senis relationi tradita. Praescriptis uuuc c;iusa brevitatis.
namque lnurmurationibus cum pius ipse senex haud
modicum agitaretur, et praecipue de integritate Vir- AN.NOTATA.
ginitatis dubilasset : in meditatione anxius n pome-
rium dcambulabat; et hincquidein innocentiamillius, a Notat Alliertm, Monaclms S. AgnelU anno deimle
simplicitatem , sanctiinoniain , virtutisque con>taii- 1 490 stabilem ilu fixisse tedem, atgue inchoatse [abricam
tiara, inde quieeumque vulgaverant Itngua. sarpenti- monasterii; tin.v intermissa et anno. IUI4 resumpla, vix

naictirate meditabatur. Deferebat i|tiuli'iii plurimum demum, propter varios publicarum ralumituiuiii succes-
:

pia. Virgini
cui statiiu in niedio cujusilain expansae
: sus, ad fiuem perducta fnit anno l. iio.
Duoius auctor
dc Itcalx in- vitisapparuit qua3ilam candida Columba, ruheis pe- b Idem observat Venereum morbum, Francisatm di-
tcjritatc dibus et rostro roseo ; eaque intuitu quodam rmro clitm nli rtalis, '/""' eitnulem, recenter cx nova mundo

iu ip^um regyrans, perseverahat nec discessit : advectum in obstdtone Neapolitaua conlralieiites Franci,
quousque appropinquans, eain manu cepit. Ailmi- indeque revertentes, primi sparserunt gttacitmoue trans-
Maji T. V 25 ibant:
 194* VITA B. COLUMB^E REATIN.E.
. ihant : addit vero, ipsum m principio . et iqnoto adhuc nae Lentia?, ultali die anno 1492 defunctx, cujus Vi m
A. SEBAST. Ttmedio quo ettet curamlus ,
ommbus quos atligerat tam scripseril ejus Confessariits Simon de Angelts,
CONPESS-
fuisse. mortalem, quam oplamtts nancisei ctttii argumentis alitjutbtts pu-
EX M9.
c Cerusicuni pro Chirurgo, undc ilelortum viietur, bliei illius cultus. Interim nolo non vitleri lianc visio-

dicunt linli. iicni Columbsa ohlaiutn fuisse nisi iie sequenti post,

(I Ihiu apparei , tribulatumem istam posleriorem vIhIiuu j/r.i iicts Catharinx. Obiil etant 27 Novembris
[in.;i accessu Pontificisaiurbem Perusinam, licet Bn- itiini secundum Senentet tunc 1192, nobis tiutcm adhuc
lestro i "iti priori afflictione qute pettem secuta erat et 1191 currentis, aieoque ipsamel Dommica: visio au-
hahetnr eup. !<) eam conjungat. leiu isia theitiir iiee'ilts\e iu Prima id est, sub efficiti/n

e Raritsime igitur accidebat Columbs, ui aliquid Prim«r,post Dominicam, aieoque Feria secunia.
per secessum egereret; quod hicsibi occiditse fatetur ;

iii i forti intelligendum koc sit de purgatione muliebri, CAPUT XV.

quam iune el soium primum fueril experta.
f Capisterium, ex l'i>" S. Benedicti notum, alveo- Miip. B. Columbx prophclhe, miracula, moni-
lus liijni as, qui enjnte gesiatur , estque maxime in la. probaliones.
usit mulieribus, lnti/s pannos a foute aut fluvio referen-
tlhlls. JJicendum arbitrornihilominus, quoniam apud om-
< Eoforte quia non erant s ilennia, et in hoc differe- nes in quibus divina gratia relucebatDei servos et cap. xlii

lniiit tertii Ordinis Sorores nh nlus ejusdem Ordinis ancillas, vel in urbibus circumstantibus seu are-
Sanctimonialibus reclusis : quod tamen nolim definirepro ni >tN peregrinis, B. Cohnnba relatione commen-
U), quo iuitlitiii ilejiiiiiiiin habebaiur, votorum so- datababeretur venerabaturque. Et Religiosa quee-
leiiintitieiti iimi esse de ctsentia Reiigiosi statut; sieitii dam de pcenitentia B. Dominici, nomine Lucia de tt

postea constitit , occasione votorum simpiicium, qus: a Narnia civitate Umbria; clara; famns Vii'go. quas ;

nn.sli .e Sne/et.ilts hominibus Jielllta jitist hieillllniit proha- Viterbii venerando Collegio prserat, plurimum ei Missits qui
itim inlerroget
tionis consuelse nuncupanlur, Certe in Arliculis pro tamquam rjire matri deferebiTt. Qu;e destinavit ei
de stigmatibus
Canonisalione probandum assumiiur, quo-coltectis § 'i litteras, praescriptas manu propria duobus versibus, Ji. Lucix
modo ipta B. Columba nnno retatis sua; 23 fecerit residuum vero manu Praesidentis per quascommen- :
Aarniensis,
solennem Processionem. dabat probum viiuin Doniinura Carlettum de Cor- E
h llne referri poiesl quod lib. 3 cap. 5 de pcenilen- bara, oraturum ex fide coram B. Columba, de ardua
num.7, aliquando expressam
tiisejus referi Balestra, quadam re et honesta. Cumque obtinuisset placide
ex putido aegrGB Sororis apostemate saniem scypho audirimane sequenti, Vnluit interira nobiscum ipsam
excepisse Columbam, totamque ebibisse. causam prsenarrasse. Quod videlicet novissime con-
S. Herculanus ct/lttur 1 Martii, uhi § 2 conclu-
i tigerat Viterbii, religiosam quamdam (nomen sub-
simus Marlyrium ejus accidiste post captam a Totila ci- ticuit et professionera) recepisse evidentius insignia
viitttetii iiniin 547, atleoque ilto longe antiquiorem fuisse Passionis Cbristi (stigmata vocunl) quae certis <lie-
S, Constantium , sub Aureliano passum, de quo 29 bus etiain cum vehenienti dolore sauguinem resu-
Januarii: eos vero quitliins Ilerculanos commenti sunt
,
darent h .-
huc igitur ideo venisse ut cautius scis-
ibidem totk refutavimus. Disceptatum autem fuisse vi- citaretur B. Columbam, an in veritate a Deo fuerit,
tletiir iiteinii Sigillo puhlico relineretur
tii ejus imago vel esset pernieies. ostentationis causa et qusestus.
(sicul plures Italise civitates antiquitut scimus in litleris Cui haud modicum suspensus replieavi, simplicem
pecuniisque signandis usurpasse efjitjiem sui Patroni, Virginem difficultatibus vulgatisinvolvere numquam
untle Aiiconitiiiii el Florentiiii iiuinmt ttpwl fuisse tutum
Utjltcllitm) quia etiam de clarissima Catharina
:

tin vero astumerentur insignia excogitata ab illis, qui Senensi c nonnulli vertere maluissent in dubinm.
ittien tle condilorihus amplificatoributque suse urhis com- Qui rursus, ideu attentasse, iuquit, quia illa inde
iiienti. ab eorum terlio Sagano Qryphonwt a Scythia secreta revelatione coguoverit, quod doceri optas
adductos finxere : ei hinc insignia composuere, Grypho- set, qualiter ipsis diebus satanas vehementius in-
iiem iillntm coronalttm in campo ruhro. Ei litrc senten- festasset beatam
Columbam, dentemque illius ex-
Ittt nhltniierit itee eniiii tiitiic alio quam
:
hoc sigillo Pe- cusserit, et adversus eam cuncta comraoverit ef :

rusinum Magistratum nti atl me scribitur. ob id illa condixerat non minus seafflictam excom-
k Pleuris, pro Pletiritis. huic
; Aticlori familiaris passione ejus, quam de quodam proximo suo affine,
voxest: quare immutatam relinquo, sicut etiamsupra quera eo tempore migrasse cognoverat.
nutn. 87.
142 Rei tandem obvius introduxi verba S. Pauli:
Natalilia fesla Iwc triduo fuisse, asscrit Albertus.
1
Ego stigmata Domini nostri Jesu Cbristi in corpore divertltur
m Leiimler dicil. Iniitc Fr. Thomam ipso quo scri- meo porto Doctor sanctus, inquit, stigmata
: ubi
ab auctore
disserente de
bebat iinntt 1520. Florentise, obiisse.
propriaesuntquaedam nota; impressae alicui cum ferro itKjmatibus
n Pomerium, Latinius Pomarium dieitw. Hic candenti, sicut cum servus ab aliquo Domino signa- spiiltualibus,
vero Aiielm persmiam suam subliciiit cansa moiestis, tur in facie, utnulluseum sibi vendicet sed quiete :

iinletis iivinis visionibus dignatus videri.

diinittatur Domino suo cujus stigmata portat. Hoc
o jijenies de S. Josepho 19 Manii
num. 8 cen- modo etiam Apostolus dixit se portare stigraata
suimus hujusmodi picturas mere symbolicas
esse, nee Doniini, quia insignitus
sit ut servus Christi et :
ileheee it.l tnslarmin trahi; tn etiqtlt• settlenlia eliammtm hoc, quia portabat insignia passionis Christi, pa-
manentes, iipomjphiim jiitlicamus esse hnjitsmodi de tienspro eo multas tribulationes in corpore suo, se-
virga florente et quiescente super eam columha
narra- cundum illud Petri u, Christus passus estpro no-
i

tionem : mulloque magis etiam aliam ie Agabo

Pro- bis vobis relinqueus exemplum, ut sequamini vesti-
plietn, quast ,,. virga Josepki frondente, sua autem gia ejus : Et n ad Corinthios iv, Semper raortifica-
arida remanente, iejeclus spe rirginalis
matrimonii, tionem Doraini nostri Jesu Christi in corpore nostro
e. nfracta eaiem virga, ccelibatum ampUxussit factusque circumferentes. Est procerto alienum ab humilitate
'''"'""' '"'""""' ''"'
/•""!/' ''/''; '''
velle vi Jed * olus in llunis Dei
/>. .1/.
//",','
hiilleittiru,,,. ,„ ,„„„,,. cujusiam capellas
'" ecclesta '
q"°d voluit pro ; *
pro- sua boiiitate diffundi, arrogare tantum uni, quasi
.tiiiitr Summo ullitri.
abbreviata fuerit manus miserentis Domini : eo
F.isit Sensnses, tmno 1009
l< „ Patribus nostris quod nonuulli detrahunt innocentibus sanctisque
Joanne Baptista Ftrrario et Sebastiano ,le Comitibus Virginibns, id tamen pcBnitentibus concedunt, et.
etlm.nti 27 Novmbris reeilant elogium B. Cathari- quod scelestius est supra Apostolos contendunt. Cru-
cifixum
 :

DIE VIGESIMA MAJI. 195*

A cifixum namque legimus Apostolorum Principem et scendisset, contigit eum visitassc quemdam ejusdem D
Andream, Crucifixosque decem millia sub Adriano Ordiuis clarissimum sacra. Theologiae Professorem, A. SR1A8T.
Principe audivimusque illustrem illam Agnetam
:
Magistrum Joannem Xanni ile Viterbio, Magistrum CONFESS.
Romanam Virginem clarissimam protestantem, Po- BX MS-
sac.ri Palatii; qui apud domum Oratoris Illustris- qui deinde
suit signum in facie inea. ut nullum praeter eum simi Regis _ Hispaniarum diutina infirmitate labo- Romir Magi-
amatorem admittam, et sanguis ejus ornavit genas rabat torquebaturque stium s. Pala-
gravius. Cumque Confessor
meas. Reverain uno quoque Sancto est aliqua virtu- tii agrum ad-
ille B. Columbam nominasset, ct intirmus ipse de iens
tis praeeminentia quantum ad aliquem specialem illaseriosius interrogasset ; sua sponte postmodum,
usum, ut habet Doctor sanctus, propter quod de peilibus et humeris, supra medium lecti se ut po-
singulis Confessorum in Ecclesia canitur Non est tuit conglobavit
et gratiarum
:
: junctisque devote manibus est
di versltate ;
inventus similis illi naraque in Christo omnia se-
:
protestatus. et dixit Domine Jesu humiliter te
:

cundum perfectissimam excellentiam fuere. Homini deprecor, si Soror Columba est ancilla tua sicut ,

quidem Christo data est excellentissima gratia, ele- vulgate asserunt, ejus meritis libera
isti me ab in-
ctus utpote ut ejus natura in unitatem persona» divi- firmitate ista. Ccepitque statim validiori sermone
na_ assumeretur. Et posteum habuit maximam ple- convalere, ac difficultates nonnullas discutere, et
nitudinem gratia; B. Mnria, electa scilicet ut esset tandem piis orationibus ipsius Virginisse recommi-
mater Christi. Inter ceteros autemal majorem di- sit. Vivit Jesus Christus, neque liceat mentiri : die
gnitatein sunt electi Apostoli, in quibus Ecclesia sequenti in ponte Sancti Angeli, illi Confessori ac videt eum
quodammodo fundaretur. Apostoli vero probantur, socio Fratri Hispano Reverendus ipse Ma- invocata
Felici
B.
Columba
et sunt omnibus aliis Sanctis (quacumque praeruga- gisterjoannes prafatus valetudinariusoccurrit qui surgere: :

tiva praefulgeant , virginitatis sive doctrinae sive postmodum etiam alteri ejusdem Virginis Confes-
martyrii) praeferendi, tamquam Spiritum sanctum et sori, Magistro Michaeli de Genua, miraculum so-
tempore prius et ceteris abundantius habentes. Om- lenniter ratificavit, et Deo ac B. Columba_ benedi-
nia enim opera, quae Deus fccit in natura et gratia, xit. Referam aliud simile huic, quod nobis suli fide
facta sunt ad manifestandam gloriam Dei : et sicut per suas litteras retulit quidam sacra. Theologiae
E
fecit diversas creaturas, ut perfectio divinae bonita- MagisterDonatus ile Lombardia, Prior Urbevetanus guod etiam
tis, quae non potest manifestari perunam suffirien- ejusdem Ordinis. IUa, inquit, noliilis Domina, jam accitlil Ma-
tronx Viter-
ter, manifesteturper aliam; ita rle Ecclesia. quam Sororis Columba; precibus pluries recommissa, dum
bicnsi.
oportebat esse perfectam. GloriaDomini plenum est se ex hac vita migraturam cerncret, appositis rebus
opus ejus quod secus foret si nonesset in eo di-
: quas ex Perusio de suis tulit loco cordi propinquo,
versitas. Opinor itaque signi diversitatem. et cum raira tiducia praemissa hac ad Christum prece,

143 Sequenti igitur die, consueto ritu suae devo- in corde, quia ore fari non poterat Domine Jesu, ;

tionis expleto, auditis litteris credentia; ac nuntio, si haeo tanta sanctitate refulget, quanta mortalium

deinde humile
pia Virgo ingemuit roravitque lacrymas. Admodum auribus insonuit, ejus precibus et meritis in hac
responsum namque affectasset et ipsa fieri conformis in dolore necessitate mea auxilium pra;be. Quo dicto statim
accipit, passionis Christi : quae licet se accusasset pecca- dolor evanuit, et quasi tres flaromae igneae a tribus
tricem, avide tamenet saepius mori pro Christo pre- sui corpusculi locis exiverunt, et sic ad se reversa

cabatur, corpusque torturis Ianiari voluisset. Con- laeta permansit ; et voce clarissima, cum mcmbro-
gaudens denique-dixit Laetor de profectu Sororis
:
rum corporis motu facili, niagnificansDeum ejusque
me;e. Ha>c quidem sunt signa caritatis Dei, aurea servam, lauduni praeconiis extollere non cessavit. In
quidem propter innocentiam virginitatis integrita- Urbeveteri die xm Augusti.hora xxi, mcccclxxxxvi :

tisque candorem, sanguinea ob pcenitentiae rigorem, et sic liberata quantum valuit. rogavit quod publi-
clavea ob firmitatis affectum radicatamquecompas- care vellem in laudem et gloriam Jesu Christi.
sionem Crucifixi. Et cum ille instaret et judicium 145 Innocentia praefataa Virginis ac simplicitas cap. xlii

ejus expeteret; ipsa dixit : Sicut jam narrastis, ita communisque fama sanctitatis colendissimos etiam CumJo annl

credo neque licet mihi aliter opinari. Rogabat Dominos secum urgebant in fcedere caritatis qno liorgix :
Leg.
:
Vinbrix mitlta
postremo responsivas litteras reddi, exhortatoriae tempore Reveremliss. Legatus de Latere nationis prxrlljissct,

scilicet admonitionis. At illa; Absit, inquit, a me, Umbriae, Dominus Joannes e Iiorgia, Ecclesiastiric
felicitatis cupidus aviiiiculiqne maximi Pontiflcis,
ancillas Christi, refertas donis optimis, meis insipi-
dis verhulis commonefacere : me earum orationibus interposuit apud Deum B. Columbam pro quibus-
dam cui revelante Domino futuri
arduis negotiis
recommitto. Aliquando quidam humihter precaba- :

tur Beatam Columbam,ut eum in spiritualem filium eventus plura prasdixit. Et sciscitatus quidem allo-
adoptasset, ut in suis orationibus ejusmemor esset. cutusque eam fuerat pluries in ecclcsia nostra, et
Qua; de se minime praesumens, ilixiT Sorori Lueia; ;
per litteras aliquando responsa receperat. Cum au-
et suum
adhaereas, quae securiora Christi vestigia jam tenet. tem semel anxius ciijusdam urgentis causie oracu-
Confessarium
Non multo post generosa Domina, qua: primatui il- luui ilubitas-et; rediit Perusiam, allocutun n
iiutttt ad eam
tisitandam lius factionis civitatis Viterbii preeerat, Dubia ne inSancto Petro extra mnros.utab ipsa clariushau-
inde discederet, cujus meritis op- riret.Quffl ob dignitatem auctoritatis ressit num- i

forte Soror ipsa

pinarentur civitatem ipsam muniri ; dedit litteras quam enim exierat portas nrbis, et rariesime alio
se contulerat, nisi ad ecclesiam. Suspicio quidem
ad B. Columbam, ut vcnerabilem illam Sororem ibi.

plebe pendebat ne forte aufferretur et Dominus

dem suis monitis stabiliret, quara ipsa sibi quasi ma- in :

!!!) secrete tentaverat eam transmisisse

1
Valen-
gistram multa auctoritate praeferebat. Qua. tamen iiise
j

eam per litteras hortari distulit, sed votis aunuens tiam. ut etiam annueret Illustrissimffi Regiaai.Ibat
igitur illuc, virorum fulta matronarumque caterva,
nit titi/iiliiit
unum de Confessonbus illuc transmisit, qui verbo r.r/rn IHiiws
hora eral |uasi sexta Ut autem distantei n-
maderet, dummodo voluntati divinae non obsisteret, et ,ti\< rsita,

on g e fu i s ,-i intuit meditari cmpil

civitatem ipsam sua praesentia laetificasset, ubi tam
i,
t ea a |

vere spiritu, atque prorupif Mons Sion! el Mons

evidens donum et excellens sortita fuerat, eisque
:

patrocinaretur suis orationibus. Ad quam cum sexta nsl Confessor autem, ne in via sisteret, so-
licitavit introitum et cum pervenisset ad medium
feria pervenisset, astantibus ipsa generosa Domina
:

ac Praesidente Religionispluribusqiie matronis, vul- eccli coram imagine Cruoifixi Hexa excessit.
i.i'.

comedis-
nus resudans palmae dextrae Confessor ipse vidit; Cumqiie mora protraheretur et illi non
seut. nonnullos ex Satrapis Curiasque primariis tav
pro reliquis, intueri niidatum corpua tiimiit.
debat, voluissentque Virgini detrahere, ita ut im-
144 Cum praeterea idera Confessor Romam de-
postricem
 ;

190* VITA B. COLUMB/E REATIN.E.

A postricem nominaverint, veluti et Lnciam Narnien- rahatur S. Dominicum) statimque ipsi Commissario
«. s8B»»t: sem et raptus bujusraodi non a Spiritu sanctn,
;
procuntabatur (de quo fuit valde rairatus) de Con-
CONP.RS.
sed secus fieri et superstitiose quoil nihilominns : ventu Ordinis qui est Valentise, de ecclesia, ac tle
BX HS
diu/urnam consequenter, veridicis rationibue approbatisque in- campana, ac si ipsa fuisset ibidem. Devote denique
extasim pall- diciiscoram Reverendissimn Legaln ronvicli.coarti deferens Virgini, cngnnvit quod vere potiretur ali-
lur.
fuerunt retractare. .lam illuc Decuriones convene- monia ccelesti cui se juxta pnsso obtulit et oratio-
:

rant el Magistratus popnli, cnm multa plebis fre- nibus recommisit. Ad residentiam autcm regressus
quentia: et si forte fuisset ab extasi citius resoluta, Virginem praedicabat eximiam, etcrebrn replicabat,
pulsaveront in organis melodias. Sed ipsn apertis Vere commota fuerunt viscera mea.
oculis quasi roddebatur rle marmore, stepius colore 148 Ceterum proprio chirographo nobis rctulit
Priorem
iiiut.il" (puto juxta fervoris afiectum) cunctis stn- Doniinus Erasmus de Gentia Mnnachus, qui eo tem- S. Pclri sa-
jiost ijuum
pentibus, etiam religiosissimis ipsis Patrihus de pore prsefuerat Prior S. Petri Congregationis prse- nat
interrogantl
ventvunda Connregatione S. JuStinas, magni Pa- fattc. quomodo ipse fuerat passus in oculo fistulam,
saltsfuctl:
tris S. Benedicti, qui eam monastica gravitate vi- qua lamentahiliter laboraverat. Et conseeutus licen-
derunt. Expergefaetam tainlcm Legatus ipse, ad tiam, juxta devntionem stiam obtinuita B. Columba
dexteram altaris seorsum, protracto sermone nllo- per obedientiam Confessoris oculum signari, pro-
cutus cst. Quai, cum omni humilitnte aomansuetu- pria inaiui ipsius Virginis, signaculo S. Crucis; et
iline, snis petitionibtts plene sntisfecit : et cum eam convaluerat : qui idem hahens gratias plures, diver-
benedictione signasset, ac rediret, astantibus Pri- siinode oppressos suis precibus devotc recommisit.
mnribus, viris utique litternriis, sensu ac probitate Ferunt similitcr et ipsi religiosi Monachi. quod cum
circnmspectis;Dominus ipse ingeriii excellentis, unus ex ipsis tnorbo pestilentiali o obdormisset in o
Virgincm plurimum laudavit, approbans fidem suaj Domino, et ceteri haud modicuin horrerent conta- fjusquc mo-
prophetiic : utpote hic expertus et Romie, in pro- gionem detulerunt preces ad B. Columbara quEe
; ; llacllos ti

pestc tibc-
motioniluis suis ( ac tam Valentite
Legationihus, pro eis pia vota emitteret, ipsique plene persolve
rttt.
qnam in Italia et Rogno Neapohtano eiquc posfc- : rent, ac patrocinaretur suis orationibus : quod cuni
moilum, ]ier iteratas litteras, etiam praedixit de im- devote fccisset, etiam omnes praeservavit ir.columes,
mincnli siitn vitae fine. assecutos plura benefir.a suis meritis et precibus.
140 Per idem t.empus Thesaurarius Apostolicus, 149 Cnngruum est perinde ex multis referrc
vir utiquc eximius, D. Villins CentellensisHispanus, quasdam illius non minus dociimenta quam merita,
pr.nefalai Virgini deditissimus.prsestolabatur haurire quae fueramus consequenter experti. Quaedam ma-
cap xnv
ab ea responsum ail summum a Pnntificem : et ex- trona illustris Romana venerat Perusiam, ut siitne- Ralioncin
monet Pon plctis ilivinis cniiccssiiiiiis ail saecHnm S. Petri Mar- ret habitiim de pconitentia per manus B. Columbte, ictldit fre-
ttficem dc- qiicnluliC
tyris. ibique eam humi sedentem fuit allocutus : ejusqus sanctiraoniis instmeretur : et consecuta pro
ctrlestl vtn- confessionis.
tlicta imml- qute visionem quam passa fuerat sub secreto no- voto, secum continuabat ecclesiam. Die quadam in-
nente. bis retulit, dciiiinliandam prudenter Confessori ip- terrogavit Confessorura qui II. Colutnba sic frequen-
li sius Pontificis, Episoopo h Calliensi Ffatri et Do- tasset Confessionem, qua? cum inaximo rigore ser-
miiic Bartholomao de S. Gemininiano nostri Ordi- vare videbatur innocentiam. Respondit. Quanto
nis. Qua) cum interpretaretur revelationem, ita magis quis vult cavere peccatum, tanto magis timet
nihilomintis rigorose exprobrare, et tanta aurtnri- incurrere peccatum quantnque tnens fuerit ptirior.
;

tate ccepit i arguere, quod ambos territos reddiderit tanto cautior est adliihenda custodia : nam unus
ac stupelactos : in tantumque k va^cordia nostra pulex vestem candidam deturpat. et p scinifex lnn-
concusserat, quod ea die, ut ipsemet Dominus re- pidum fontem. Idem nihilominus intulit et pia Vir- 1

tulit, etiam comedcre ueglexit. Cnntigit conse- gini : Quare, inquit, oportet ita crebro confiteri, et
quenter et Pontifici insultus rebellionis (, quasi se quasi profanam semper accusare lamentis. Qiifo
(iiinciim deleticse,
m) infortunium in et horribile ingemisceus Quiaego sum magna peccatrix.
dixit.
festo S Psrtri. Numquarn enitn sic consueverat ipsa Illa vero rursus sibi adulabatur de menlis : cui ipsn
mansuetissiraa Vir^o Bed constat pro certo eam :
restitit respondens : Non opnrtet praasumere de
ini]»ils ailliiu vciicmciiii Spiritus sancti. mentis, quoniam si qua sint dnna, sunt magna re-
147 Gum prteteren pradatns Thesaurarius de pro- spcctu dantis ; quae pro certo si habuisset alius, ope-
l.i '.nc DoininiciB Virginis et sanctitatc, ao de illius raretur inajora et ferventius. Optasset prteterea
Contmtssa- aupremaabstinentia quemdani Commiesarium Pon- aliqnando pati et cum difficultate acerbius : eo quod
tio Apost.
tifloiaalloqueretur,etill»duriusrestitissst,nec olum exercitata longa patientia, erat ei mite jugum et leve
tncredulo.
noii potuissent suadere, quin pntius
secutus detra- onus. Ideoque arctari efliagitahat durius, ut sun
hentcs, spopondil se ohservaturum eam
sagacius ajterno Sponso', dotem locupletiorem redderet in
(eratel i-pse llispanus. iichilisutiquevir, n elarissmia qund resolvere tentabamus
ccelestibns : inbobus :

genealogia s. Dorainici) cumque aliquotiens dissi- hamque ex assuetis optts cst efficacius, ac magis
tnulassci, et ritus ejus in ecclesia fuisset intuitus grattyn agricoiis quia fortius figunt pedem : secus
ihc quadam vi catia secum
prasetantibus monasterii quidem si frequentetis stimulos illis recalcitrantibus.
M onsueta comitativa, hora consimili venit
i

...1 ec- 150 Prsefoccrant quandnque Virginem in Prio-

olesiam interfuitque MissBjjetjani B.
Columbaerat rissam ques profecto hortari verho et exemplo, at-
:
Facta lito-
in excessu. Qui appropinquans observahat
diligen- que omni mansuetudine commonefacere utique no- rissa et jus-
ter, ctadjuraes urgebal Priorissam Censuns rimari verat.arguereverominimeiiequeincrepare.Detulerat su incrcjiare
veritatem faoti qute afflrmabat se fttisse singula cmli uliiino
:
igitur correctionis curain Magistro Confessori. Sed
riqore,
Bdeliter cxpertam. Accessit ille pn.puts,
et appre- leuielhe ut pluriinuiu adolescentulie graviter ferunt
hcnsam inanutn ejusdera Virginis tentabat
suhle- cum objurgantur; magis cum ab iis arguuntur
eo
vasse sed cmitiiuiati ponderis
:
invenit cuin reliquo qui audiunt eas in Confessione, ne inducant suspi-
'•"rpnrc lapideique rigoris. Et
.'ompanctiis inirnbatur cionem. Necesse est enim ut bas alloquatur Sacer-
vehementer, et oredidit qimd vere ancilla
Christi dos castigctque levius, ne indignationis livorem
]ir.ivet ihI
esset. t taihlein expergamcta saoro fuit
t
libamine taceant, atque erratis mente suspensis perturbatam
spinlus refectn. alloquentem linmiliter
audiebat, Et cum se dissiinulent conscienliani. Neque rursus tutumjudi-
expertmen- destirpe S. Dnrainici dcnuntiasset ipsa
luin. mira qua- ;
catur interpositos multiplicare Sacerdotes, Portora
dam liiiaiatalccMiyaudcns.se lllicu cmdulit
etiiu om- tusque varhire. Oportuit ergo solicitudineni hujiis-
m lnansuetudiiie fumiliarem (adinodum enim vene- modi in Priorissam iterato gerereque
reflectere,
ipsam
 : ;: .

DIE VIGESIMA MA.1I. 197*

ipsam objurgandi morem ejns qme ante prffifnerat. rarentnr : qnia nempo perceptione Sicramentj
Cumqne cujusdam oontumaciam similiter etproter- evilentissiir.a reparatione reformabatur : Quod A SFB\ST
palamvoluisset arguere contigit eam utcum-
vi;iui ; [inquit] differtur LONPGSS.
si a solito. sentio defectuM, et
que consuetum jurgium finxisse Priorissse pra cederi- K\ MS
nequeo restaurari, etiamsi snccassem fructus aul
tis, videlicet Trista, trista, semper vis protervire. lambuerim. Simplicitatem ponderabat Sacerdos et
accusatur ut Verumtamcn qui
odium incurrit malos immet. ,
humilitalom VirL-inis et ips e horruit pracipitare .

vcrbo coutu~ propriumque est superborum nolle subesse, prosequi sehtentiam sed detulit divinas rsvelationi, ipsa ta
:

melioso usa
potius propriam voluntatem. Qnaj igitur humiliari men interimprosequereturutcceperat.
tx odio, Retulil nam- criiertus
debuerat, procax deposuit querelam, quod odio eam que ipsa, candido qnorlam pano, licet insensibili, Ipsam dni-
Priorissa infamaverit eo qu;a in vulgari nostro, interdum
:
refectam in spiritu, lam a s. Catharina ititus reficU
Trista q, notare incontinentiam. Sacerdos-.iilcalur quam a S. Doiuinico. Constal pratcrea eamdem
autem ut Virginem redderet cautiorcm, ne quolibet "Imi fuisse pugnam et in eximia ipsa nostraCatha-
a lege caritatis in posterum declinasset, seorsum rina Senensi
ideode fraterna correctione instruebat. Ht cum sub- 1S3 Priirias nostrse civitatis t-lliraci testimi lio
divisisset Si quis, etiamsi prajsit, livore expro-
:
affirmabat, generosas su is filias admodum dubitasse naptuwm
b-aret aut improperaretur, erraret forte mortaliter'; de raptu prsefatte Virginis, ei ejusmodi passam ob- tjits ictila-
.'.»> tietsn-
siibitn lacrymse candentes exuberaverunt in rivos, servasse circumspecte : iinas tandem ita occupave- tillS CT/llO-
qui turgentes fiucham per, maxillas, quomodo si riint ipsam, quoil tentantes silhtus temere Stimula- runt aliqax.
aquse s aterent de fistulis : tantoque fuerat timore verunt usque ad loca pudoris, quasi non valeant
confossa cum audisset Mortaliter, quod
, iieque mulieres hujnshiodi sufferre contaclus verumtamen :

idque nmnre poterat eam Sacercjos a lacrymis cobibere potius gelidam ac oinnino insensibilem sunt expertse s
;
deplorat.
et ipse flere cogeretur, qni tauien consuerat secura Reputabat aliquando ora- ancilla Christi assurtas
rigido sermone uti, ne aliquaudo ad vanam gloriam tiones suas ineptas, ef qnasi ipsa torperet ju licabal
eara provocasset. Veruratamen ct ipse tunc cogno- incultas. Sacerdos igitur, ui ferveret, intnlit ei pa
B vit, quid est timere vere Dei offensam. Qua- nihilo- rabolam illius. qui in Vitis Patrum 1'uerat ita ru-
iniiius in culpa non fuerat, neque livore exorbitave- dis. et aliud penitus nesciret, quam quod fossam
rat; sed taniummoilo austeritatem simulavit, velut humuin pluries in die salt.isset, et qualitn-t vire
prsemonitafuerat.optassetquecertequoderat salutis, tantummodo dixerif Ego hinc, tu inde; laus DeoJ,
:

quoil constat non odii esse. sed amoris. Mulieres habereturque e\ lmc commendatus opud Denm :

enim otiosas esse non debent, ne incurrant iuconti- quanto magis ergo haberentur saltem, Gloria Pa-
nentiam sed operari manibus, tam propter neces-
;
tri, quseipsa dixisset in fine Psalmornm. Quie plu-

sitatem victus, quam propter macerationem carnis. rintum exhilirata, cum multa dulcedine subrisii <!
151 Baro quidam nobilis Romanus evaserat de acquievit in humilitate.
l\onnullis captivitate Gallorum. et scisoitabatur ab ea de eo-
de cjus ab- rum reditu : qua? dixit, nescire. Ipse iterando, Est ANNOTATA.
stinenda
dubitanti-
verum quod tu non comedas '? non sic prsefert vul-
tus tuus. Erat (juidem ei facies Ahgelica, utpote qua? a B. Lucia Narniensis tandem obiil Ferrarix, anno
ccelesti substentaretur alimonia : ob id nonhulli sua- 1B44 die 15 Novembris, ejusqiie. Vitam Itaticc anuo
serunt utcumque frequentasse communem men-
ei 1640 edidil Jacobus Marcldanensis : mallcmits impe-
sam, ibique lambere aliquid saltem haustum aquaj trare ipsos quinternos (ut vocat) assematos in mtihaste-
quia a multis auferret ocr.isionem magnam scaudali, rwS. Catharinte Senensis, exauibus se pleraquehau-
qui haudquaquam opinarentur eam omnino abati- tisse praefatur : reliquas bultas et instrumenta eo *!><'-

nere : quod esset illi rursus imposterum securior ctanlia prtrfatux aucto-r integre ac Latine refert. Iterum
salus corporis et aniina?, si graderetur via cousuefa autem de ipsa infra a§iturnwn. 2-1 ut cui fuerit re-

naturse, quam quotidie tentare Deura pro necessitate vetatus obitus etbeatitudo Columbse.
alimenti. His adversabantur plurimi, tamquam ar- b Fftec stigmala accepit illap^iterbiiannoli^QH
aliisqitc sen-
tlenttbus bitrarentur indubitata fide oam substeutari, sicut Februarii, indeque discessit anno HH9 7 M»ji : unde
inducendam hactenus, speciali dono Dei; necjam diffidentia Deo iUteiligitur quo circiter 'anno res acciderit.
ad commu- Ii^u anno 1497 24 Aynlis coacta, sub i>l>>'iti>'u/ir
resistere, sed eain prosequi eaiieiu vocatione : ideo c
ncm vltam,
iilos seeus suasisse, quia taborarent infidelitate, qui prscepto, eorum causttm aperire, dixit e: afflrmavit

inalinssent Dei gloriamacVirginisMeprimerefamam; ingenue, quod S. Catharina Senensis, precibus el

rursus contendereut afficere eam taxlio mensarum, orationibus obtinuit a D. N. Jesu Cbristo, ni stig-

et a contemplatione divertere, neo voluissent ser- in it i

ipsius Lucite essent visibilia et palpabilia, in

pentinas retundere linguas. fidem et lestimoniuin stigmatum ipsius S. Cathari-

152 In neiitram partera Christi Virgo declinabat: nae, qua* licet continuum causent dolorem, inten-
tpsa se com~
sed, sicut in aliis, praestolflbatur determinationem sius tamen feria quarta, et longe intensius feria
"ilttit Con-
j,
fessatio Sacerdotis, licet exasperata hincinde timeret. Qui sexia '

in qiiibus diebus '

v stigmatibus affluen-

nibilominus perscrutari voluit arbitrium ejus, ne ter manat sanguis ;

prout etiam Ministra loci alias-
forte innixus proprio judicio temeraret consilium qua: Sorores i;; verbo veritatis asseverant; "" habe-
Dei. Audierat eniai lectum aliquando, piam quam- tur pubtico anniacdiei prtndktorum instrumento, qttod

dam Virginem annis pluribus substentatam odore integrum legere est in Vita prxdicta.

pomi : quffi dura continentiaa variasset affectum, d Garstss Lasso nomen ei erat, uti Rainaldus ex

postea fuerit coacta manducare liquet tamen odo- : Osorio titlan. 1448 num. i\ docet.

rem confortare, nutrire verominime. Sinuliter remi- e Jonnnes Borijn: nepos Alexandri VI. Cardinalis

niscebatur in codem casu, sicut in decimo octavo Diactmus S. Marise in Fta latacreatus anno 1496,
praamisimus, de proprio ejus genitore nec non de ;
ohtit Uibtni anni. 15U0 e.r morbitiisaut veneno.

violento nocumento, quod incurrisset ad idem coac- f Nim tittte Crealianem Eiectus Episcopus Melfi-
ta a quodam reverendo Patre : idco cunctaliatur tensis, post eam facttts Archiepiscopus Capuanus, Le-

qaid novi accidisset, si importuna farae tjattis fuit t» Vmbria, Bononiir, Ravennx.mi Venetos
secum, si

preraeretur, vel divertisset a proposito qu;e affir- .' et Ketjem Oalltarum vt legiturin Ciacconio OUaini:
i«i nilnl
ilinovarc mavit se jam experiri, uti consueverat. Et cum ei hicvero tntililur Vulcntta et Neapolis.
atidet. sacra Cummunio interpouebatur r aut colloquium g Verosimililer anno \ 497 quando post funestam
verbi Dei, attenuarentur vires ac spiritus depaupa- morlem notlii sni Joannis Gandise Dticis, Beneventaiw
Ducultt
 198* VITA B. COLUMB.E REATIN/E.
Ducatv receru donai vnscieiitin dvctus Alcrander, discreparent, nutantes, rogaverunt B. Columbam

de abdicando cum Fcrdinando Pontificatu consuttavit orare Deum. quod liberaret eos ab inimicis, plebera recurrenti'
tnts ad se
COMFBSS que ipsam a ruina et damno. Qua; veluti consueverat, Perminis,
21 1IS. Hispaniarvm Hege: qvidni etiam cum B. Columba,
ijiunii taiiii faciebat ? magnapietatecommota, congemuit : et jamsibia Deo
b Bartholoroa?ns Torellus, Episcopus Calliensis in commissum urbis patrocinium (qnod ipsi revelavit]
prosecuta fuit ; et quantum valuerit, facti evidentia
Umbria, ab an. 1494 ad 1498.
i Obeasdem verosimititer causas, ob quas anno 1198 utique expressit : nam cum orasset, impetravit.

Hispanise et Lusitaniie oratores libere Pontificem con- Equidem Chrisii Virgo non clam praedixit, sed vul-
vcncrunt, nl sitts cl Curtx Rnmanir viliis modum pa- gateetpalam; Non timeatis vidi namque quasi :

iicni. fervidum m.ire, et per circum ambientes collessub-

k Pnecordia notant.
Vfflcordia rursus bis infra, inde ipsamque civitatem mediis fluctibus
castella,

Kciiicm an. 1498 in Hetruriam incurrem Vcnc-

1 agitari :cumqueplurimumexaggeratapericlitaretur;

torum exercitus, cum Dvct Vrbinate, Petro Medice ac repente in dextris astitit sanctus Pater Doniiiiicus,
Carolo IJrsiun, tntiim fcrc nd defcciionem p.llcrtl, uui- et ad Ifflvam .-iffnii S Catharina Virgo Senensis
cersaque Ttalia involula est bellis, per annos aliquot (quos ipsa interposuerat Advocatos) auxilia pra?-
rontinvalis, Cimices avtem videtur appellare Cvriales bentcs suis snnctis manilius nec eam dimiserant
;

seu abolendis postqnam cessns^et ventus. Quisque de populo pro- aitxitium

re.l mores depravatos, quibus delendis
et victoriam
11,'tis iiiliniiiliilciii istaiii imniiscrit. spera pra>snmebat seque precibus Deo comraitte-
:
iinpetrat ac
Annn Jubilao 1500 extremum vitse discrimen
ni bant, et eorum Sanctorum suffragiis.At utinbrevi, prudicat.
Pontifex adiit, cum fulminante ccelo ventisque concus- supra Ti'asimenura lacum, ubi non susjiicabatur
"•$ cubicnli caminus, ingentem secum ruinam traxit : !quod fuit suae sanctae revelationis indicium certius,
svb uua, pene c.raniniis inciti, siin iii solio reperlus est, pugnatum est; prsevaluit populus, victoriam nactus,
lcvilcr tamcn dumliixnt Isssus : quippe snb ingenti non sine lue adversffl partis.
Ir.ibe, cujus caput nuum mnro infixum hssserat, mira- 155 Rnrsus paucioribus annis succedentibus, ex- E
< r proteclvs. tnrres ipsi, multiplicatis complicibus ex finitimis Jisdem ex
nniplns, quod ne improviso
n Adilcbatur in ,1/S. et honesti urbibus etequitatu non modicoconducto.collegerunt
praventis,
:i 'sinn turbet, tanftsper expungere malo. copias; et de intestina suse faclionis scditione pra>
o Albertvs et Balestra hsec rcferunt iiunsi farta onno sumentes, invaseruntagrinostriconfinia, occupantes
{&9b/inpvblirailla pestilentia,dequa svpranum, 88. etiam quffldam castra b, non sine terrore populi, eo

p Soinifex, Leandro SinibYus, rectivs Cynips, aut qaoil prorupissent ex improviso. Decuriones autem
pturaliter Cyniphes. et Magistratus fuerunt deprecati Beatam Columbam,
q Nnlal Cazsar, Perusinis quidem ifa ngnificarc quod interveniret apud Deum suis precibus. In tan
hane vocem, Reatinis veroetr. Triste simpliciter dici tumveroquidameam astrinxerant, quod condixerint,
nromalo : i/n.T diversitas etiam iu nostra Belgica lin- Obnixe cogas hac vice Dominum Jesum Christum :

succurrit im-
gva et correspondente voce Drouf invcnitur : qvamvis profecto experti novimus oinnino posse. Siquidem
petrata plu-
ijnc vo.r r.r primo iiisiitiiin iilrm sit quoil Mcestum. jani lmstes fuerint impediti, curabimus deinceps via;
r Interponere hic significat intermittere, procras- melius providere. Qua orante tantasupervenit inun-
ti"are. dantia pluviarumper noctem et diem, quod fuerunt
s Mirum est quod hujusmodi indecora prsssumptio pro tunc coacti desistere. Imminebat autem festum
i himi <i Deo • iciiijilaritcr castigata : nisieam forle Assumptionis S. Maria?, et dixitB. Columba Sa-
e. ii nnt simpiicitas innocentis inlentionis, Leandcr cerdoti suo Confessori : Dignemini. lione pater, quo-
pru ulcr biinc liicnin dissiiiiuluiit. nc Virginum, qui- eelebrare Missam de S. Virgine usque in diem
tiilic

bus ulgariter scribebat, aures offenderet: scriptori vero septimam audivi namque vocem indicentis mihi,
:

ii niliil omittere plucuit, qvod veritatemet modnm non prophetabis per septem dies. Dubitabat autem
< iit istorum probaret expticaretve. Sacerdos de aliquo imrainenti scandalo, prEestola-
deinrte sub
i ' iiin iii Vttis Patrvm necdum reperi : Leander baturque aliquam notabilem revelationera. Annnit
(estum Assum-
r<::\ fortassis non sotis sibi intetlectam, dissimvlavit igitur votis, et celebravit consequenter ; injungens pttonis B- M-
U '
ceddere; Balestra lib 3 rap. 1 num. Xprn Snl- nihilominus pia; Virgini, ut quaacunique interim F
< Salutasset: itnqne sensum reddit, qvod
•<itt au li set omnino sibi revelaret. Transactis diebus 1'..

vir simplex fodit silii sepnlcnim, irlijue Sfflpius vi- Columba prsefnto Confessori, ex tuore sedenti in
direbat, Ego modo bic, modoibi: sil laus sacello S. Petri Martyris, dixit: Siste, Pater, visa
Deo narrabo Qui haud longe secessit, quatenus vorbis
:

quod viderat motnqne exprimeret acgestibus. Quod

CAPUTXVI. et fecit : nnm genuflexa pavimento; Vidi, inquit,
Regem decorum valde, in majestate seilentem, val-
/ rophetico spiritu futurwrum prxscia Colum- latura prfflclara curia, qui vultti magnuni rigorem
6n, pnblice (ir privatim Perusinis patroci- manu ostentabat tres rom-
prseferebat, et sinistra
natur. tamquam rainaretur devorare civita-
plueas ncutas,
tem, cum magua jactura plebis, propter eoriun de-
/\|im duin cogimur enarrasse, saltem sub com- merita et Reginam quamdam speciosissimam, can-
:

COp \lv cel bratissima qutedam, omnibus nota, didis aurntis indutam, tertio consequenter in facie
beneficia publica. Et utinam, sic adorantem :'ipsnprogrediebatur similiter) quousque
I' B lescumque adminus pervenissel ad solium Ue^js, ibique flexa lepide
erim '

quia non nisi impare i

.
orabat. Judi ; vero constans erat projustitia: sed
• laudes : verum tamen si ne |ueo cum Regina mundi instantius orasset, apud Regem
i (Deu it) remanet in affec u Deum impetrnvii misericordiam, extorsitq hanc
luos v,drt
pulus ipse in magoa
combu- Judicl plw
'

a ex gladiis, r eliquus autem remansit rectus. Quod

ejtoi'itnn:
uod ulti, mliri pulsi et pcridemtem-
Sacerdos minime tacuit, et Primoribus continuo duos (jladtos,
pus e: ules ul c im ipsara Perusinam repete- revelavit qui etiam optime
: ex se ipsis visionem
rent ac castra, ci ndu eranl uii(lii[ue vulgi euneos, interpretabantur.
atqneex circumstantibns urbibus militum .prassidia, Ib6 Post biduum veroillustrioresmatronfflnostraa
eratque strenuus apparatus utrimque. Propterea venerunt cum coreis, tnterfueruntque MissB
civitatis
Magistratus nrbisel Magnates, eo quod factionibus inSacelloS. Michaelis Archangeli coram B. Colum-
ba
 DIE VIGESIMA MAJI.
1'J'J-
ba : et divinis expletis
deprecabantur eam cum la- suapte nihilominus operabantur, dicentes; Quod
cryinis, quod oraret pro cominuni statu D
civitatis ac futurumestevenirenecesse est. Igitur Virgo Christi . 8BB1ST.
ipsms generosae c familise : quia procul dubio in-
perviiosadmoduingraves.hiecPrimatidenuntiivit: C0NK88.
staretomrHumcommunipjacturaacpraeda :erantque Video, inquit, qubddamgenerosum
i:x m.
gembus complexaj. nieestai, et
corpus humanum ct cladcm
prorsus pavidse ; eo laniatiini ,n tres partes ac frlmati »<
supplicibus
miserabiUter lai
qu Primores male caverant.
i

et !
iju.lm-. ]i. Columba ,; l:
ca P"l s ii"'i' el rachium dextrum, sinistrtim immtnentem
auxiUunt ' i
' I

respondit Sitis obsecro melioris animi

:
nimirum :
per visionem
spomlet. es s iphalum ab humero u cognoscit •

gloriosissimis meritis Reginas coeli jam pro majori

iliquum verocum tibia dextra. \ lioi
parte clementissimus Dominus Jesus Christus pr i- Deura : confligetis tandera inter vos. I'.
p turmiseriis m stris
.
'

confidite. Hoc nihilomi- :

le interpretabatur quaa tai erant .

nus vobis denuntiavi rim, quoniam Primates ipsi ; i

abscondita ab oculis suis. Dies prorsusad pacei
noluerint se emendare, et servare ordinem ju
lo familise, juveuum viror, a
ac pietatem in Deum, etcaritatem in populo, dila- pera, undique favi r, s >d non est mentitus ill qui
tum l).>i flagellum tandem uon evadent. Sitis me- i

dixil Caro sine o esl plena fce

;
Perinde i

moresjudicii Dei. Decrevil autem Primates iio»tibus

strenuus Miles Dominus Astur, ejusdem Priraatis
Illi noctu occurreiv quod et fecit sed illi confligere ne-
:
:
''"1"- initus.ar luo qtiod
fur/im inijrcs- I
1

im n ig io olicitus,
ab glexerunt, praesumentes de introitu elandestino.
sos fioslcs Plebanum suum ad U. Columbam, quam utiqu
urbe pellunt. Cumque populus rediisset in urbem, et circa medie- devote vener: latur, utorarei pro eo. Qui festinans
tatem noctis exposuissent se quieti; nonnulli, qui invenu eam in sacello S. Petri Martyris, ad pedes
antea dissimulaverant, prodiderunt adituni adversae consueti Sacerdotis cui verbum cre litum reveren- :

multitudini, quae praestans medium civitatis occu- tercxpusuit. Qua; utcumque suspiciens, dixit Re- :

paverat. Sed quantocius expergefactus populus cou- nuntiate Domino Asturi Ego vidi supra montom :

surrexit illico facta est protectio magni Dei,

:
tria tabernacula, in i|uiLuis sniguli* pendebat unus
statimque inchoato congressu quemadmodum fertur crucifixus, quos tres ignis involvens omninocon-
a pluribus; S. Catharina cum B. Columba apparere sumpsil :et auilivi vocem dicentem, Hoc pro Domi- jv
visas suntinsublimi. Itaque pedites, excussiimpres- no Asture. Sacerdos autem cocabatur mitign e
sura equitatus, frequentaverunt fugarn d et p!u- : responsa, au( salubriter interpretari, ne tlle afflce-
ribus pulsis in prasceps, hostiles Duces remanserunt retur nimio terrore. Ilcrato pia Virgo ilixit : Re-
pro parte captivi verum interpositis Utteris quo- : nuntiate sicut dixi. Quod Plebanus ipse ecclesias S.
rumdam Dominorum, B. Columba eorum queindam Silvestri ex fide retnlit. Novissime tres iUi iu tha-
sospitem c impetravit ; qui gratias detulit, seque lami~ suis crudeli gladio siifiu.-si, et resistcule- qiii-
et S. Cathari-
personaliter e: perpetuum filium devovit. Christi dain tandem victi, dira ac praeacerba morte perie-
nx Senensi
jubenlur agc- Virg Columbapetiit solummudo depingifiguram
» B. runt ; et utinam non fuisset perpetuse dumnationis
re ocattas : S. Catharinaa Senensis super valvas Cathedralis vindicta !
f
ecclesise, ob reverentiam suoe sancta? protectionis. 159 His consequenter Optimatibus, qui reman-
Sacerdos autem Confessor a destinato
ipse, euui quia sic Christi serant post excidium, etiam sibi devotissimis, plura scelere quem-
Virgo annuit, [tum quia) tam celebri beneficio prsedixit, suisque revelationibus multis occurrit in- ttant avertit,
certus, dicatam Rogina; coeli dietn sepfimam elegit, Aditus quosdam subterraneos detexit: eisdem
sidiis.

acdeincepsquoadvixitinpraetermisseMissamdebeata victoriam citra Trasimenum agruin praenuntiavit,

Virgine curate celebravit. iu qua alterum ac primum in fronte belli expresse
137 Quidam vero nec nominandi, diabolica te- pra,viderat sicuti evenit. Rursus cuin alter ex Pri-
meritate blasphemi, posuerunt os in cceluin, men- moribus distans moraretur m castris, copiisqueprae-
tientes de superno judice Deo, alieui omnino ab esset, et a quibusdam potentibus precibus solicita-
altitudine sui aeterni consilii, quem factiosum no- retur, nec nun et copiosis sumptibus, ut quoddam
minavcrunt blasphemantes pariter : et li. Columbam, nec diceiidum intentasset ; praevidens spifitu Christi
factiosis nugacem acpartis sectatricem. Liquet eos redargutos Virgo quia ambiguus Ibrte nutasset, directo iUuc
Deum ac habetur namque de
divinis oraculis : illa clarissima nuniio velociori, quein stafiettani ;; uominant, om-
Cotumbavi
lilaspheman- vate S. Debbora, quae etiam judicavit populum uino interdixit : Ab eo, iiiquit, quod iu animo tuo •'
.
1 '
mtsso ad ab-
tibus, Dei, eique profuit in multis consilio et exbor- volvilur, desistas ;
quoniam et tibidomuique tuas „.„,,„, „„,,.
tatione, atque pro eo Deum saepius deprecata fuit, cederet in ruinam. Qui soli Deo notum arbitratus «o,
et clementius exaudita quodque ipsa Prophetes obstupuit, etillico cum omui reverentiatale Hagitium I'

sancta suis precibus conculcatos reddidit equitatus detestans, gratias Deoet piaeVirgini detulit, etquod
hostium et currus, necatos principes, fugatasque fuerit demum suo patri communicavit.
peditum copias. Nec tamen destitit prudens Virgo 1GU Vulgatam praeterea, quod pluribus innotuit,
Columba Primates commonefacere, tiinere Deuin, refero, Nobilis matrona ac generosa Domina Hyp-
et omnes hortari ad ea qtias sunt religionis et jus- polyta Bayona per idem tempus miserat ad nos ve-
titiai, pietatis et concordiae : saipius interdicens nerabilem quemdam Sacerdotem, Fratrem Ordinis,
blasphemias Sanctorum et scelesta facta. cuinquibusdainenxeniisetcereisdealbatisaclitteris,
158 Terribile nimis habetur et horrendum inci- quatenus suffragaremur apud Ll. Columbam, digna-
cap- xlvi
dcre in manus Deiviventis, sividelicet patientia lon- retur orare pro suis, qui pro tunc eranl exulo.-- ci-
UUionem divi- ganimitatis ejus abutimur, quae solicitat ad pceniten- vitatis Viterbii ; conaremur quoque pariter haurire
nam civibus tiam, etillius misericordiam irritaverimusadjustum quid futuruni fuisset. QuiiUius votis aspirans, etiam
victoria elatis
prxdlcit:
judicium denique corda virorum, quao nimia ambi-
: injungendo, suasi piae Virgini. Nuntius vero baud
tione attolluntur, saepius veluti pulvis evanescunt importunus substitit, nobiscum pluribus iliebus.
in ventum. Hoc consideratione dignum jam Christi Una ilieruni II. Columba dixit : Pater, ililiculo in-

Virgo Coluniba mentali visione pracognoverat, et tuebar portam cujusdam civitatis clausam, in cujus
praesignaverat verbo, quid is remanserat gladius in superUminari erat foraminis aditus, per quod qui- eattmsruir
''^''
manu ipsiusseverijudicis tandem portenderet quia ;
ilani porcus tentabat exire et cuin emisset caput, ',',',„, :
|'',"

scilicct multiplicatis demeritis, ultio diviaa feriret. yatfu.s quidam, extra foressupra postem eversus, alm,c ii,

Ipsi quidem Optimates fecerant sibi fornices trium- uapite atrociter pugnabal contra porcum.et
phales, osteutantes proprias vires; tantumque prae- aili-o lacorabat, quoil ejus per plurimum miserta
sumpserant, quod nec correctio speraretur : qui compatiebat. Sacerdos autem et Confessor visio-
pluries ac lrequentius misericorditer admoniti, nemipsamstatiminteUexit.interpretabaturqueipsius
generosa;
 . 1

2011- VITA 13. COLUMB/E REATINJ2.

prospernm siiccessum, sicque ptum est, Animalis liomo non percipit qnae Dei D
genero.-» Dominse
Cor. 2, 14
sunt umle bona iu mala convertentes, insidiantur l

Ii, sr.msi. nuntium instruclum remisit. Propterea quia gattua :

CO>FE8S.
factionem jactat Gattescam ac ipsius generosa: Do- calumniis, et ponunt maculatn in electis. Iadejuste
V.\ MS-
luninio eversa erat et extradomum : arrog.intia nostras temeritatis retunditur, eum divi-
crsts Crantls:
imi :.-. qute iii

Grugno nojudicio factis laudabilibus et casttssimis dictis

eai denique suis rostrum (quod vulgariter
commendantur. Igitur extortus ille pater mcndacii,
vocil isignumuniusPrirnoris alterius sortis, qu;e
supernis ruit princeps iniqu irum, indixit
or disi repabat, et pro tunc regebat urbem
: qui de
D p, | j

qhii- extemplo clausa civitate, posl cruentissimara copias apostatarum utriusque sexus diversarum
necem, ftiit a postilimia pulsa, sicut Chrisli Virgo Religionum, nec non et secularium seiolorum, ut-
prajviderat. Nimis prolixum pro certo aut fuisset
pute qui de se alta praesumunt, in tantum ut au-

jmpossibile singula norrasse, quas nostris civibus deantsuo arbitrio circumscribere Spiritumsanctum,
i.lmiChristi Virgo praedixerat; <le obitu scilicel et quodque ali eis non iliffinitur sit a Dco alicnum.
valetudine infirmorum, de reditu itinerantium et His satelliiibus antiquus liostis restaurat pugnam
infortunio,de partubus mulierum ei sexu quse contra lnnocenteni Virginem Columbam conspira- :
:
eliam aputl
tt alta phtra.
tam certo prsedixerat ac sieasibi fuissent prsesen- tionemque machinatur apud superiores Prajlatos summos
quemadmodum et plurimi publica voce conte- Religionis ac Reverendissimum Protectorem, uec prxtatos,
tia,

stantur. noii apud Legatuni de latere. usque ad suuimum

Puiitilicein; ut devotam deuique sanctamque ejus-
ANNOTATA. dem Virgini.s simplicitatem interpretarentur in do-

lum. Itidem Reverendissimum ejus Confessorem,

a teander timorem et formidinem inlerpretatur. quasi suspectum, doctrinis physicis pariter et ma-
Alberlus faclionum capiln nominal, Oddos et Ba-
\i
thematicis praenosticari, qua? ipsa prsedixisset con-
iiini,, ' quorum Oiii.Giklliin et exules, Fulginati taminantes, accusabant. His jungebalur auctoritas
lins et AssiasUibus juricli, ad 300 equiles 500 pedites extonpiere volentiuin B. Columbam de Perusia, qui
• collegeranl, et Covcianum castellum ceperanl ; Balio- pro viribus conabantur deprimere audientiam Con-
nii vero Guelfis (avebant Spoleliniet a!ii. iessoris et prudentiam adeoque invaluerunt, quod
: ,,,

,'
Scilicet Balionias, que urbipraeral. fuerit Confessor ipse comptilstis de praifata Virgine

d Alberlus narrat, quod, cum, occupata platearum reddere rationem. Qui confisusin Domiii", supremis
adforum ducentmm una, catenum, quse prokibcbat in- illis viris istiusmodi tenoris litteras sacravit.

gressum, arrepta sec ri scindere vellet qnidam ,- in ip- 62 Reverendissiroi Patres et Domini, qua; ore
1

toque conatu iopsus, conculcandum se pedibus suorum contuli, scriptis ratifico etconfirmo securius. Vene-
'

videret clamare ceperil, Retrorsuin, retrorsum : jus rabiiis namque tauta: congregationis Mater, Soror j".
„. ri .
.
ea
ra.i uliter accepta, et consequenter ad relro sequentes Columba, profictt utiquc de bono in meiius statuta :
p/ reddu
occasionem [ugte assumendx dedil aggressori- qutecuinque Reverenda Paternitatis vestrse ad ple- Auctor,
dijfusa,
bus, cl vtctoriam Perusinis; qui hostes usque Catcta- liuiu prosequitur. Equidem ad ecclesiam in festis de

nuin insecuti, ipsum recuperarint. prtecepto collegiatira veniunt et redeunt: horas in

e Fuei it hic Troylus Savelli, quemaCar inalipa,- stto oratorio simul persolvunt, victum quatuor ma-
trtit missum in Oddorum auxilium ail Albertus. turaj setatis mendicant. Soror Coiumba vero, sua
I' /inal ab his diversum refert /Jtbertus c.c MS. genitrice suciata et duabus tnatronis, setnel m die
Frahcisci Maturantii et Tltoms Porcaccii in /'uu ip- inane horaofficii utpluriraum frequentat ecclesiam;
sius Astoris: scilicet quod B. Columba vidit igneara et posl Missam, sacra Coiuinuniune dcvotesuscepta,
rompheeam, <>:•. filo bombycmo pendentem in aere, orat diutius: post Officiumautem satisfacit frequea-
supra domum Balionam, co loco sitam ubi postea tia; populari, et tiuutiis et litteris, a proxirais ctvita-
Paulus Papn 1 1 arcem sedificavit. Tlialamos uutem tibus et Longinquis. MttUi rccepissc grattas stns ora-
meinunt Auctoe,
tjuanini ipse nuptiales fuisse mi. iutcr tiutnbus profitentur, etiam magnis eleeniosynis.
Balionos ei Ursinos, quando sponsus et sponsa cru- Feriatis vero diebus, dictis matrouis semper astan-
ejnlicans
deliter iuterfecli fuerunl prima nuptiarum nocte. tibus, in Breviario legit, et sibi occurrentia exponi qnotidiana
a Staffetta, publicarum litterarum bajutus llplisdi- petit . avidissime intendit, dulcissime inlliat, et re- ejas ejccrci-
cuiti. ucc facUt reddiderim nominis rationem- cum focillatur; et (cuin admiratione dico) numquam at- tia,

C Si.iila, tiinlc deductum diminttiitium, nullam nunc lia- taidiata tepescit, imo seinper ardentius baurit. Bis F
beat significationis eo tendentis affinitatem: nisi forte vel ter in hebdomoda culpas suas sacraxnantaliter
tales iiiiuiit, ta sigitum publici sui mjineris, baculos confitetur. Non loquitur cum aliquo sine prajsentta
gestaverint, tl ln ctiam Siall.e auliquitus dicta sint unius nustrum, nec alio unquam vailit. Apparentes
a Longobardis, sicuti et a Teutonibus hodie dicuntur, raptus aut sultloquta in ecclesia suspendit, non ta-
iii itutiiiiiiitiiii hactili Episcopales. men sine difficultate et po;na, ut ipsamet retulit.
Omnes secutn loquentes ad pietatem inovet et in-
CAPUTXVII. fiammat ac consulatur. Libere, simpliciter, et sine
artificiu luquitur, etiam cuin magnis Prselatis et
Cotifessarius Columbxpro ea alque pro se, Dominis. Multa prfedixit etiam suimnis viris. Per
tutn Superioribus per litteras, lum Curia- majorem noctis partem quotidie medllatur Passio-
libus /ioma: orelenus reddil ratioiiem. liein boiuiiii nostri Jesu Christi, seque diutius ca-

tenis fiagellat. Gelidum corpusculum postea, invo-

panitentix
iinat providentia Dei Sauctoruin vitam, ut ipsi lutum circulis ferreis, et catenis atque cihcio, super riijorem,
cap. \lyii consequantur finem optimum redditque eain aliis : iiudain humum vel tabulas dormitando repausat,
Soets tlr
conspicuam, ut exemplo proficiant, Seil, Divo Gre- ettamsi febriciter postea orat : quandoque anxie-
:
ColtimDa
ctnmjrnll-
gorio testdi conspicientes non similiter alliciuutur : tate lapsa aquas bibit, vel sticcat fructus, vel folia
fots susui qu iii iuali, (lum per inviiliain torquentor, falsis larobit m aceto bis immundani lavaturam scutella-
:

rtj.
judiciis pervertere conantur, Revera cum deprava- rum sorhuit et tamen praeter esutn ctbi liriui stis-
:

tur allccius, hebet intellectus et tenebrescit. Ideo tentalur.

qm non est spiritalis, habuitclrca spiritualia bona 103 Opportunis exercitiis et obsequiis, etiam
inordinaturu affectum et intellectum obsnuratum, tempure pestis, domesticis ministrat. Infirmos fo- cantatis
neque clara pra>sentaiitiir tali judicio, quemadmo- vet. Nulli detrabit: detrahenlibus obviat, et oppo- fervorem,
duin nec vigilans scrutinio donuientis; sicut scri- nendo iiiterriimpit. Semper pedibus nudis discal-
ceata
 DIE VIGESIMA MAJI. 201'
ceata incessit, etiam in alta nive, quando plerumque famam Ordinis, quam omnes litterati nostri jam fa- D
cives praibant cura palis, sibi gauilenter semitam ciant, et pro Praedicatore et Confessoribas supplet. A SEBVST.
solo prsebentes usque ad valvas eeelesiae. Keligio- Nec non G0NPBS8.
timui tentare Deum, ot negligere eius in-
KX MS.
nem nostram et Fratres sumine veneratur et ilili- noeentes ancillas et sponsas tantae virtutis. Venmi-
git : quibus si quis detraliat, in laerymas et singul- tamen tiat voluutas Dei ut fuit professus S. Mar-
;

tus prorurapit. Affectuosissinm Sor.ir. omnium Re- tinus. Nescio quid fiiti.riuu scmper timeo in (ic dtniqut
sit, et
ligiiisorum prompta obsequio; liberalis etiam prae- solicitudine. Nec sura magus, sed
bonarum artiura pro st rt-
stantife, liilarisque modestiae somper fuit ; suorum exercitiis semper audacter intentus, et jam quin- spondtt.
prsecipue [amans], etutriusquecongregationis S. Ba- quagenarius. Profiteor, snm cultu et veneratione
nedicti S. Justinae videlicetet Montis-Oliveti, et pari- liilegerriinus Cbrislianus, licet niinus morigeratus,
terutriusquesexusS. Francisci. Curam autem Soru- coininunitati Religionis licet inutilis, nou taiuen no-
rumappuellarumita provide, diligenter, et caritative xius, et Diiminaiionum vestrarum veteranus alum-
proseniiitur, acsi Christo serviat. Nec alicui Soro- nus et familiaris, rilius licet indignus, Ex Perusia
rum quis loquitur praster Msgistr quae cum sint : xx: Octpbris, bcccclxxxxvu. Ha-c Prafutns ipso
numero quadraginta, in tanta penuria temppris Confesspr, coram nlis supremis Patribus et Domi-
sustentantur et abundanl. Nihil sibi reservat: hcet nis veridica, protestatione de beata Coluuiba depo-
i<em jr/o- multa secreto ei offerantur. Non seculari prudentia, suit ,1.
d
modo i/»i>ts
sed domestiea simplicitate hortatur, indignatur, zelo Ilili Rpliquum est enarrasse ejusdem Reverendi
Confessa- cap. XLMII
rius fuctiis irascitur, et vindicatur laeryinis pietatis. Verum, Patris iu sancta constantiam : qui cum pro certo re- fnlrltitjens
se Pontt/lci
slt, Reverpndissirui Patres, contigit ut Sacerdus consue- cepisset Beatissimum Papam sic tandem dixisge:
minus pro-
tus infirraaretur, et. ego, rogatu ipsius venerabilis Novimus omhino Sororem Columbam sanctsB vitae; bari
Sororis, etium de consilio Reverendi et voluntate sed miramurquenielegeritConfessorem: eumquippe
Provincial s, zelo pietatis etiara in Sacramentis audivimus viruni boni temporis, utpote qui laetos du-
suppiendo obsequerer quod libentius feci, tamen
: xerit d;es et annos serenos : et eos qui ail, ,rant il-

ul opportunitate inyenta fierem certior, etiam ne lico resppndisse; Sagaciores sunt bi tales, Beatissi-
fprenses sub specie Coufessoratus contra nos sedi- me Pater, si oportuerit experiri, ruiiiluis quibns-
tionem facerent, cum ipsa auctoritatein apud Ma- cumque viris et siraplicibus. Aliaque vice, tlum
gistratum habeat et plebem. Quod cum artificiose, coram sua Beatitudine haberetur serrao depraafata
diligeuter, et suaviter intentassem, pr.e gaudio ad- Yir^ine, iterato replicavit, Intelligimus quod Soror
mirans non credens tuntani innocentiam, fecimus
et Columba est sancta raulier; sed relatum nobis est,
opportune convenire primosejus Confessores, et di- qupd quidam Keligiosus raalte fama9 gubernateam.
rexi etiam illuc nuntios. Inveni de facto miranda, Igitur oppprtunitate inventa, in principio Quadra-
etiam testimonio multorum. Fecitnus, non sim- r\- gesimne, praefalus Magister desqendit ad urbem, se- tlomam pc-
tit atjitoite
pensis, adveuire genitricem ejus, cum uno genito que Jieverendissimo Legato UmbriiB apud S. Pe-
cnm Letjato.
et puella, quos sustentamus; uuum Fratrem, aliam trum in sacro Palatio humiliter praasentavit, ei se--

iuter Sornres, ut simus mngis de ejus firraitate se- cretissi:::a qua dara ex parte B. Columbae, uon minus
curi. exprobravit quamexposuit : postmodum coram plu-

164 Reverendissimi Patres, septem aunis conti- ribus Reverendissimis Cardinalibus ac R iverendis-
nui^ mansit in camera sine fenestris, sub tecto, ob- simo Cardinali Perusino Eiusni|i", Datario, rel.itio-
t/iittm tirc/e
scura, supra communes n latrinas, proxima camuio nem ipsam de prafata Christi Virgine reverenter
illa septen-
nio tialjita- co']i;ince. contigua cuidam blasphemae mulieri ubi ; constanterque ratuicavit, 4 aulicis quara pluribus
rtt, quaniloque venius lampadem extinguebat, lcetor et notum dedii palamque deposuit. Deinde proteslatus
a
fumus afficjebant, atlligebant cam afror b ceparurn est: Pro dolorl inquit, jam veritatem expertus, doli t \aa
cntisa Virt/l-
et cagruminum. Sustinuitque ibi multas daemonum tantara innocentiam tantamque sanctimoniam ac
rlfin cexari.
molestias. et nuniquam reclaiuavit, nec fuit ausa virtutem mea degeneri conversatione fecNse suspe-
ctam, quam aliquaiido falsis cavillationibus reilar-
conuguaj mulieri et pravae rumiliae detrahere : sed,
Faciatis, dixit, Pater. mihi cavernam in crypta, guebanv! Utique ljquet, quodque advertimus, pluri-
ubi scilieet fodiebantur fundamenta. Respondi :
mos nleo pi.mi Virgiuem offendere, ut in me impin-
gant quem prorsus indignuin conversatione tantie
Algore et gelu dehceres, et ego essem reus. Feci- :

mus sibi postea tugurium de tabulis ineodem pavi- sanctitatis non immerito judicant: nisi enim quis
mento dormitorii, in quo lainpadem habet semper peccato praemi riatur, in vora vita spirituali esse
non potesr domestici quoque nou bene sustinent
ardentem, cujus oleo liniuntur infirmi, et in medio .

iiguraoi proceram Jesu Christi bajulantis crucero, suorum excellentiaiu Sed quia caritas logital 1

progressusque passionis, et altare: etiam scabellum
tabularum, ubi quandoqiie collisam ac gelidam ca-
lidis testis ac lapidibus quasi
nialuiu, neque permittit per \,ni^ suspiciones et
temerariajudicia malura de proximo suspicari; ideo
Christi Virgo [erat] compatiens ei quem opinio
la-
semimortuam refocil-

lant. Tolerantiam autem et patientiam exprirnere cerabat, ut ipsa a vants extorqueret euia, et quadam
familiaritatis gratia ad pietatem humiliter promovi
-

anluum valde arbitror, si nulli detraham. Scio Ke-

verendissinji Patres, juxta sententiam omini no-
i ret. Constal nihilominus, estque indubia apud Ca-
repu-
stri Jesu Chrisii, patriam suis inctedulam. Est tholicos Sancti Martini auctoritas, diabolo
gnantis, an iquo scilicet delicta melioris yitaa
ci :i-
forte ad proposiluin tabuli Demosthenis adversus
Pbilippuin, de lupis, qui pctierunt a pastoribus versione purgari.
adversabantur: ct
canes. lti" Quidam tamen rigidius

168 Suaseram profecto ct saqiius. ut [curaret] conniventibus oculis doFr. Bieronymo e Ferrarien-
c-rcusat se di
ita in-
ft t/uomodo
sibi dealiquo maturae auatis, et auctoriatis ac do-
si. Prsedicatore .'laiissuno ejusdem Ordinis, caittumacla.
>pse optarit
terverterant, quasi consiroiliter Pontiflci maximo
dari aplio- ctriiue, sanciiorisque vitae proyidendum, quoniam
>'em sc Con- me utique judicavi indigniim, pluresque exposueram habuissent contumacem. i^ui nullo pacto tergiver :
sanibim duxit, sed sensuit respondere objectis,
1
fessaritim •

etiam cum laudibus. Horruit. piisque lacrymis et

ab olvit.
sapidis verbis me corripuit. Quia etiam a raultis quibus tamquam innocens se prudenter
qube do-
dignioribus Coinniuiiitatibus, et Doiinnis etiam Ke- Disseruii, cousequehter pro Mathematicis,
ctrlnalia dicuntur; et quod Astrplogia
diffinivit,
vereuilissiinis postulatur et quieritur, tiinui etiain
debemus regalis qiiidem scientia media inter lifierales
sil, et
coutristar.e eam, ultra maximum quod ei

veruiutaraen ex propnis principiis non po-

debitum : quia iu veritate plus [conducit] ipsa ad irtes :

20' test
Maji T. V
 : .

202* VITA 13. COLUMB^; REATIN^E.

pro quibus dignitatem, cujus non exhibet operationem. Spiri- D
A test priesagire luetn justi judicis Dei, aut ostendique
tualis namque intelligentia non minus est necessaria
A. SEtMPT. demeritis seu facinoribus Deus plectat castigetque Sacerdoti
CONFRSS. Culpas ad vitam animas, quam panis ad vitam corporis :

Bagellis, vel qua pounitentia placaretnr. necessariam

EX
aliter enim vitam preesentis seculi incolumes tran- esse experien-
\IS
nctjttt Vlr>jlnit quidem mcntis aut pravitatem affectus Astrologia tiam rerum
sire nequimus, nisi nos gratia Redemptoris nostri
projilietias
omnino ignorai qua tamen de facto pluribus ve- spirltuatium,
l; Ci lumba pra di rit, quibus etiam plura
alimento verbi suireficiat. Namque legimus Mariam
sti 1
1 1 1 1

illam, aliquando peccatricem, celebratissiuium tan-

misericordi» Dei beneflr.ia impetravit. Seientia qui-
,1,.,,, ipsa pote effectus quosque singulan satl
i
dem exemplum, intentam maxima: dul-
poenitentise

quasi praevisos velut in pluribus, si in cedini verbi quodque suaviti r amlierit, et

Domini :
emiiius,
c.iiin.i.i,!. n ibu '"! oi alibu que i ausis ntcumque intensissimo corde pasceretur Ipsaiu quoque inno-
i

illiusmodi autem particularia contingen- centiaj sceptrigeram Dei matrem Mariam, verbo
relucent:
et ea quss babenl pro causa voluntatera, ne- per aurem Verbura concepisse, el corde mirasua-
tia,
imtu. et arbitrio vitate conservasse quaj profecto, Auguslino teste,
quaquam. Sed bsec pro dono, ;

Spiritus sancti cognoscuntur, qui utique novit quid

major estmentis quamventris. DehiqueRex noster
Ijbanasio teste, in bunc mo- Cbristus, qui innocens fuit. et poenitentiam ma- Mallh. 4, h
cuique conferal ; el

i,i,i!! rratiam plerumque ob vitam

impartitur. Nam gnam fecit, tentatori respondit; Non in s,4o pane
er stia astra-
vivit homo, sed in onmi verbo quod procedit de ore
lot/lca tcltntla actam impurius Spiritus quis dono carebit ; per-
Dei. Item dixit Si dimisero eosjejunos, deficient
suijgcrl.
etiam neque illud ille accipiel qui recte
:

:
ipe
,,

vismi ne superbia efferatur:ei idcirco liumili- in via docuitque et ipse unus maximusque magis
;

l,,i \ irginibus potius traderetur. Equidem sicut ler discipulos suos, atque commonefecit orare Pa-

ab ipsa hristi Virgine pure hauseram, ita simplici-

i
tivm superccelestem, assiduaque perseverantia pre-
Dominationi refundebam. Si qua explana- cari supersubstantialem panem, qui cor boniinis
terve trsa
verim, ipsa Christi Virgo interpretata fuerat, vel confirmat : inde Psalmo cxvm, Confirma me in ver-

eadem annuente ex sanctorum dictis collegi, inutra- bis tuis. Censtii prseterea, piissimi Patres, praemit-

que erie Seriplurm sacros vel Divi Areopagitae, in tendum quod consequenter dicetur
boc mirabile, E
clarius. Queraadmodum enim huic Virgini rena- et Bcatam
quibus plura de inystica interpretatioiie continentur.
foimica.
1CS Denique, gratiis pluribus et eleemosynis a scenti desuper candida columba alluxit, ita obeunti
comparat.
Pontiflce maximo donatus Confessor ipse Perusiam desubtus fervens formicaf congaudet. Apte quoque :

1
cl Ponllflcl
jiurtjalus rediit, detractoresque recognoscere ne^lexit (id nimirum siiniles multum sunt, in proprietate natu-
fi:iii\Kiiii eniin Deo detulit); ex quibus obierunt elingues rai, columba et formica, et prsesenti mysterio
rtdlt
no illi ac sWfoi uti, et quid.un etiam in brevi fue- couveniunt. Scriptum est, Vade ad formicara,
piger, et considera vias ejus, et disce Sapientiam.
runt variu lue percussi. Quibusdam vero rementitis
visum Euge, Pateroptime, magna: iu-
est adulari :
rem se habere, quod in
Coroperietis liaud dubie ita
tegritatiset prudentisjam comprobatus, velut San- ejus natura contra omnia vitia cautela rcperitur.
ctus Marduchaeus. Sed Chry.sustoinus est auctor : Quoniam formica parvum animal est. docet humi-
Omnis malitia confunditur aliquoties ratione veri- litatem quia solicitum, vitare otium; et providen-
;

taiis. corrigitur autem numquam; maxime eorum, tiam quia providum; et quoniam socias juvat, os-
qni proposito nialo non ignorantia peccant, exitus tendit caritatem : graditur simpliciter; servans se-

acta probat. Utinam mihi concederetur optio! Dif- mitas sodalium, pra?bet documenta justitiae, etcus-
flcillimum prorsus arbitror quod valuerim sufficien- todire vias Sanctorum arcto : calle incedit, docet pce-

ter exprimere id quod uteuraque tentabo. Infernalis nitentiam Contendite. inquit, intrareper angustam
:

Luc; 13,24
expendtt iiuiuquu beliua, princeps ipsr oinnium apostatarum, portam : gramen detruueat ne germinet, parat vitare
Jlcalx patlen- iiieruliaiia denique incursione superatus, abcondit elationem de bono opere terrum egerit de caver- :

tinni
... ni pulvere, ut ibi machinaretur secretum virus : nis, suadet paupertutem terrenorumque contem-
negotiumque tenebrarum sic admodum acrius pu- ptum: fervorem :estus tolerat, approbnt palientiam :

myrmicoleon involveret formicam

gnaret, et velut etgrano pasoitur, de quo panis vitae conficitur,
lruiiienla gestantem, Virginem videlicet Jesu Chri- quem qui manducaverit Deo jungitur, hic in since-
sti, quaj sibi cadestem Eeteruamque annonam pru- ritate contemplationis, et tandem cum delectationc
denlissime prseparabat, in ipso actionis itinere oc- perpetufe laudis.
c cnleret necuretque. Hauc quidem pugnam a primis
unnis l;. Columba non solum tinmit, verius horruit ANNOTATA
ipsuni aggressum, sibique refugium Deutn lacrymis
J)i totcrantta impetravit. In aliis quidem irritasset ipsa bestiam, a Laterinas semper hic auclor scnpsit, aple ad ety-
stmpliclnm
ijiiornultn :
Bubrisissetque hostem; iacessiri videlicet injuriis mon a latendo ductum ; mnle vulgo eliam Secreta vo-
[oupiens], exprobrari vilipendiis, minis tentari, la- canlur erudite tamen rosstus in Ettjmologico observat,
:

niari pro Cbristo, cruciatibusque affligi : ciun pro ex Lavatrina verosimilius Latrinam per contraclio-
certo quoddam martyriuiu ejus vita fuerit ; privari nem dici.

autetn verbo Dei aut Sacramento minime, sed om- b Afro, Ilalis acidum, nolal: umle hic Afror quasi,
nes quoscumque sibi assistere precibus piis indubie acor : Gallis autem Afro, Itorror ; Affreux, Imrridtts,
mendicasset. Myrmicoieonipse est Leo formicarum, temlicus est.
qui cirouit qu&srenaquem devoret. Pulvis, cum sit c Agruine, iisdem est olerum genus, acrimottiam
res arida et opaca, luminis expers inconstansque, aliqutnn liabens, ul porri, allia, elc.
idiotis significat ; eos videlicet qui sicut non foetent d Imo ipsemel aucior, prx modestia de se licet llic

per lasciviam, ita neque iucent per doctrinam; et loquatur in tertta persona. Asl num. 99 ad sui ipsius
si quidem sibi ipsis prosini ; nihilominus intelligen- confusionem loctilus erat quiautem hicpro anno 1497 :

tia sicci, sunt aliis steriles : quemudnioduni enim se dicil quinquagenarittm, itifra num. 222 pro anno
pulvis 11:111. ita ignorantia nlis.stn caritati. Quos ISOl se faeit sexagenarium, ut videalur ntancris ro-
etiam significant canes muti, quinec lingunt ulcera tun&is ttti.

neque valenl latrare undein quadam glossa: In- ; e Savanarolasritet, <)ui ticetaconciotiibuslitnc sus-

rioce is, inquit, conversatio quantum prodest exem- pensus abedtertt, lanien pertjcbtil prtctttts scrmonibus
plo, iiiiiiiin nocet silentio. libere msectiiri Romanx Cuii.c uitia, ejusque reforma-
I(i'.l Snccnlns nenipe (si imerrogatur de lege) tionem optare, quare landcm anno 1498 23 Maji stts-
doceat, resistentesque convincat : alioquin jactat pensut est ; el tum forte cttm Romx pro Columba age-
bat
 DIE VIGESIMA MAJI.
bat Confesiarius, ille Florentix jam tenebatur captim et puellam spuriam, et in brevi morituras. Sicnt et D
Vide ile eo dicta inler Prxtermissos prxfata die 23. contigit. lpse tandem oneri obvius, coegit eas sibi quatessint
f Vide infra num. 203. providere extra septamonasterii. Nec aliud signum c0 °" 0!l; "-
illa adultera generatio raeruit, quam
signum vomi-
CAPUT XVIII. tus sanguinis, sictit narratur inleriits. Equidem
prophetia injustis aliquando, sed non incredulis
De patientia B. Columbx variis adversitali- datur; et pariter signa hurailiter implorantibtis ac
bus exercila, et relaxalo landem Superio- devote credentibus, tentantibus minime. Damnabile
rum rigore. prorsusjudicium, quia tantas innocentiae et attste-
ritatis exempla non confunderentur validiora enim :

T erumtamen aliqua ideo oportune non frustra sunt exemplo qnam verba.
cap. xlix
prsmisi, quatenus ejusdem Virginis tolerantiam
pa- 172 Quidam prarterea de ipsa civitate viri, qui-
lientiamque eo efficacius describere [possim],
Quia rtrtutem quo bus imminebat cura monasterii, dubii de sticcessu,
oportet advcr- plane eertius perspexeram, Difficile opinor uti bre- sensu prnprio et optnione tentaverunt, prajter vo-
sis ererceri: vibus, et perfectc absolvere. Est igitur Apostnli
vul- luntatem I!. Columbss, alterare suavem ngnrem
l Tim: 8
gata sententia, Omnes qui ]>ie volunt vivere in Virginum Christi ritiimque simplicitatis, el indu-
Christo Jesu persecutionem patiuntur et teste :
ctam ao ea communitatis paupertatisque Apostolicaa
Athanasio, Fieri non potest. ut quispiam sit el Deo Dum disclpli-
normam frangere, inceptum profitendi modumva- nam monaste-
acceptus, et vacet pressuris ac ntl patiatur adversi.
riare,grammaticalibus instruere et cantu, consue- rii tnnovart
Proctil iluhio satana.' voluntas est semper iniqua, vetat.
tudinesque nonnullas suspectas innnvare. arbitraria
numquam tamen est potestas injusta (ut auctor est
prajsumptione flagitabant. Quamobrem afllicla plu-
Cregorius) neque delectatur Deus in pcena ideo :
rimum ancilla Clirisli, ilicebat cum Apostolo : Ti-
vult noshaben contemptui exponitque tribulationi-
meo, ne sieut serpens Evam seduxit astutia sua,
bus, ut laudetur in nobis culpa aliquando et pro
ita corrumpantur sensus vestri et excidant a sim-
:

B [affligunturjusti]. aut ne insolescant causa meriti,

plicitate, qua; estin Christo Jesu. Quo tempore lilio-
vel pro experimento saepius atque pro majori coro-
rum fasciculo de polymito iope donata fuerat, in quo E
na quod si differatur exterius, ex malatamencon- prsesidens columba insidiatur clandestino serpenti.
:

versatiune perversorum perseverat interius jugis

Curaverat enim pia in Christo nntrix, ut sibi amore atiqu-c ab
afflictio.Ex dictis crgo constat, quia veritas ssepius non timorejungerentur, in omni dulcedineet cordis eade/tcienta
quorumdam inverecundam obstruxerit linguam et desiderio in Religione eas nutrire ac finnare
;
: utsic
cum flecti oportebat et admirari, etiam beneficiis ex amore stabilita1 non defacili propter tnbulatio-
facti sunt deteriores. Animus namque malus.
quanto nes evellerentur. Sed degrege insurrexerunt mor-
magis veritatem audierit, tanto
magis in malitiam bidaj quaidam pecudes, utpnte qua; fastidirent la-
excitatur a. Quidam prasstantes de Romana Curia,
tratus canura, nec horrerent tdulatus luporum rapa-
quortim insatiabilis animus anhelabat ad potiora,
submUtuntur cium, [ut attdirent] sibilos serpentium, Eritis scili-
elRoma ejpto- dubii adhuc de Virginis probitate, astutas quasdam scientes.
cet sicut dii,
ratrices, ferninas, religiosae opinionis, huc inisertint, obser- 173 Novissime ancilla Christi fartuidum sermo-
vare videlicet Virginem ipsani per omnia, collegium nem audierat ipsa die de invicto Martyre Divo Vin-
puellariim ejus, et ritum tentaruntqtie eam caute domumque repetebat, ubi nephias
:
centio. c ventus
in revelationibus divinis,de primatii quem ambi- turbine superbiret; iinportunus videlicet
subito 1 ' , , .
,
factuiit ut e
rent: quia simolata probitate acjttstitia fuissent in nuntius, qui ex lmprovis» eam censuns mvasit, e -cijmine iiepo
magna opinione Sed cum pia Virgo prsecogno-
sui.
a cura pu 'hiruni Sororumque suarum deposuit, et »""
visset, snb secreto cautum reddidit Confessorem ne amodo allnquere-
: pcenis ecclesiasticis astrinxit :

quos caritative exceptas admisit ad vota. Ilte, im- tur aliquem ex Fratribus sui Ordinis, praeter quem-
qitas illa pa- petrato otio, quadam familiari temeritate singula dam sanctse rustifitatis virum, cui tantummodo
tientcr tolerat, discutero, et secretiora perquirere prsesumpserunt, etiamconfiteretur. Receptis igiturmandatis patenti-
applauderepuellisetapuritateblandiri.SedaSpiritus bus trepida venit ad ecclesiam, et seni stto consueto
sanotus in columbaa specie ostenditur, et etiam Confessori protulit. Dum autem legerentur, utau-
ignis quoniam sic mansuetudini simplicitas iuser-
:
divit, sub pcena privationis gratiarum, illico inge-
viret, utcontra culpas etiam zelo rectitudinis accen- Heu'. privare me gratial Sic ine pe-
muit, dicens : p
deretur. Non
garrulas vicit monsuetudine, sed
nisi niftis solam dereliquistis? pieque lacrymata est. e tiam sun
adulantibus negavit aditum sui oratorii et ancilla : Vere ex magna adversitate etiam justorum corda Conftwarto
Christi, sicut intus in corde,
/"'"""
ita extra in corpore, interdum commoventur, et ambiguitate anxietatem
non btiniilis. sed vilis vuluit reputari. Negata ita- incurrunt moestitiamque. Remanserat namque pia
que simplicitate, dolus frustratur; et redit a lega- Virgo quasi infans aegata matre, quasi ovis per de
1 1" varuus, et solum mentitus retulit, VitamVirgi-
t ii-
via sine pastore, quasi invalidus senex lesolatus
nis pendere in sagaritate Confessoris. oinni podio. Pridie Confessorem ipsum prseoccupa-
iuisus alias 171 Rursus Scribaa nostri et Pharissei tenlabant verat in verbo Domini Jesu pendentis in cruce,
simulato hab\ ab ea signum videre et feniinani quamdam fisltt- :
Heli, heli, lamasabathani (nec ab re ; et ipse plures
tn St/ftiitissas litam cancri morbo, incurabilem probatam judicio Sanctorum, istius-
sensus adduxerat ex dictis nil

physici, cujusdam Ilebrai neophvtam, jumento im- nioili suspicatus adversi. Fatetur nihilominus, illico
positam, cum tina puella, e Roma direxerunt Peru- se acerbe confossum supremoque dolore, ex com-
sitim: qtias penitns seculares, simulato babitu Re- passione pietatisque zelo. Simplex autem Columba,
ligionisstue indutas, deposuerunt ex improviso, cu- demissis ';"! ,i " 111
l
111 ^ lui bus, senem ip am con-
randara inipso Virginis monasterio, quaside tam suetum Confessorem eti ntueri timebat, neque
e\i Icnt
i
i
miraculo non pi sset dubitari : quae itidem I,, cetero ei loqui aus i
fuil aul respondere. El si

pietate simulata, non fidei devotione, sed ambitione q umdam Dominorum nutus perarentur, magis /( , , llwl , m
curi sitatis alienae, miserabiliterlamentabatur, Cum- quam iniquorum malitia utconstatex sequentibus] ptnauipomt
qnein B. Coliimba eam videretur horrcre, inscius passio ejus hoc non minuebatur
propter quam "»«"< :

Confessor eorum quae ipsa prsscognoverat suadebat eiiini ii. 'ii praevaluerant promissis blandis a
Perusia
pro hospite. Cui Christi Virgo respondit Pecca- : extorquere, avellere satagunt adversis, ut saltem
trtx sum, Pater, nequaquam tanti meriti etiam :
incommodis perplexam conswpierentur. Ipsi vero
vobisseeretodenunlio, eas nullius esse professionis, Superiores, truces, favoris cupidi, et forte i ma- d
jestate
 204' VITA B. COLUMB/E REATIN^.
non usquequaque raritatis normam ccelestibus celebrioribus triumphis potiaris. Exper- D
iestate oppressi,
malitiaa im- tus quidam passim qma cc
ftenuere] pietatisque reguiam, sed juxta
succedcrent, de tranquillitate oranino diffidebat.
petum seoundavera proftne cum postmodum afflr :

mavorint, importunis quorumdani chium petitioni- Hic Consolaliunis gratia, per quamdam matronam solatur af.
Ittctam:
et fortassis eoruin, qui monaste- venerandam, Virgini muUa devotione junctam, tale
bus satisfeoisee ;

publica tentave- ser.igma detulit. Aromata quanto amplius cunterun-

riiiin B. CelumbSB etiam in horrea
tur, tanto magis nlent et diffunduntur quasi dixis-
rant abdicarc. Sed amentia potius quidatn percnssl,
:

raembrisquia priva'i, dede- set. Exagitatus trihulationibus, mentis effertur,

aliqoi suis earis orbati
et coactus innotescit in exemplum. Verum ipsa
runt evidentia sfgna persecutionis inique?. Quidam
humilis admodum illico respondit Plerumqne, si
iIniii ordirent suecisi sunt, perinde n.m nullis etiam
:

nimis tcrantur, vento dissolvuntur Id est, in tri- :

[aocidil |
Buprema calamitate confusis.
quidemtribulationeoppressa Christi bulatione deficimus, si Dei adjutorio non subleve-
174 Maxima
eleetum ex millibus, snper niur. Qu;c nequaquam de se praesumens, addidit :
sponsa B. Columba
runnia uniro sihi ililcclissimuin, decorum sponsum Orate pro mc. Etenim Dci timor oceupaverat eam :

Jesum Christum, orationibus pulsal lacrymisque, timor quidem Domini sanclus, quo jnstus quanto
Nititur, quemadmodum ardentius diligit, tanto solertius offendere cavet.
atque ad illura ooqlos figit.
Illustris perinde Ducissa Vigiliarum D. Lucretia g
consueverat, postpositisquibuscumqueadconsensum
prascipientis. Obedientia namque omncs virtutes Borgia, Guhernatrix eo tempore Spoleti et Fulgi- impcdit nc
Pemsia
includit, redditque meliores : quain utique Doctores nei.cui propitia admodum fueratPontificia majestas,
ccocetur :

sancti consuer majorem, quanto magis contra utpote filiatione junctic, sagacius observabat, si quo
nioiiini propriui quitur alterius imperium. Igitur modo piam Virginem hinc avellere potuisset, vel
patientcr exequitur quaecumque injuncta, neque devotione sua. vel ut applauderet instantiis alterius
cessil etiam suasa replicare. Patieuliaequidem cum rommunitatis tentaveratque eam clam litteris per
:

Tliesaurarium Apostolicse Cameraa Primoresque

caritote custos est et ipsa virtutum. De Bupernis ins-
;

pector Deus et D. N. Jesns Christus, qui sini di- civitatis astrinxerat precihus, magnamque instan-

calas sp-msas oiiinihus ineinliris cautitts servat ut tiam fecerat, ut saltem circa confinia et Montem
pupillam oculi, diligenti cura dbumbrat scaimlis falconem h paulisper crederent alloqiiendam. Sed
suis iic sstus peocatorum nnceat. neventus tribu- senior obstitit, satisfeeitque Ducisss prudenter,
Ialiciii^ conturbet, quin potius gaudium pradiet ct sajpiusque lntentatntn exturbaverat.
constantiam ubi deficimus [pse supplet, suis pennis 177 Cruumunicaverat eidcm ipsa Christi Virgo,
Solatto ha ;

liens Ptal- devinutein virlutem proficere facit, atque in suis cum nntasset de ejus discessu, sub secreta revela-
mos titiqtitis,
humerjs gaudens ad ccelestia portat. Ideo etcnim tione, quod numquam a Perusia civitate discedei-et.
ittformal
ille sanctus Antietes e piae Virgini Columbtje de Ad prassidentes antem sui Ordinis itcrato querelas
ilrnuo Su-
Psalmoi Qni habitat, olim prajfinierat. Et ipsa ipse deposuerat, idcirco quod Christi sponsam pe- pcriores
nimio gaudio quandoque prorumpens eructavit; Est nuria congrui Sacerdotis tot annis afiiictam ne-
niiln el Psalmus ipse dulcissimus, In conspeotu An- glexissent, ut saltem jam maluissent sna pietate

gelorum psallam tibi, Domirie Deus meus: Multipli- providere, quam dintius resistere Spiritui sancto.

eabis in anima mea virtutem. Profecto Spiritui sancto resisti eiiiiidemque con-

178 Supervenerant itidem de Reate littera; cu- tristari sacri Doctorss asseruht, qnando ille in quo

jiisilain devota? mulieris, CsPcilise \idelicet, de qua est Spiritus sanctus contristatur : non salum enim
/ prasmiseram, quod pia custodia servasset prafata: eorum apostatarum sacrilega et execranda testimo-
ViiTiiuis honnulla rclicta quse nihilominus terrore ;
nia profanum fuit aliquo modo admitlere verum :

inlrllinll ii! 'in i

exturbata, cuncta deposuerat ir nonasterio etiam et Pastoris auctoritas fuit indiscreta. Sive
H. V. imagi- Bororum, eo quod icoiiutn ipsam B, Mariee affatim enim volusrint axperiri acerbius, seu cupiditate
mm illa-
lacrymantera diutius conspexisset. Signum profecto favoris adducli tentarint pra^here occasionem, juxta
cnjmassc
evidens adversilatis 1!. CQlunibse, nec non et post- optatum prajfati PotentatUS; quocumqne pio enruni
modum ipsius civitatis tleatinse : quod pro certo desiderio, Sanctam pro certo Ciiristi sponsam anga-

el ' Igit. Blxarserat admddum [gravis seilifr.j riaverunt, et adeo Spiritui sancto restiterunt, ut

'I
unidam artriflcum, lue sequente, nec non et. Sa- hactenus pietati minime acquiescerent. Qui tandem
, cerdotumi Denuntiaverat Ided pia mulier', ut de veritate correcti, rescripseriint Heus pa ientiain :

tam anliia re consuleret B. Columbam. Sed nec ejn^ ,'t constantiam voluit ita probari, ut fulgentior
ttUB rl llritlr
n.r nrtiis rn- ipsa usque plures alii meruerunthabere-responsum'; auro elucescat ego quoad potcro piis illius \"ii
:

lamitali. quia parvipciiilcrnitiir, sive a proximis civitatibus vestrisquenumquani me defuturum polliceor. Re-
veniesenl autaremotis : aam ad arbitrium eorum laxavennit cuiii iii rigorem quod posset de cetero;

[urbs] devenerat, qui signa pt visiones illius tam- ad nutiim Oorrfessorisetiam cum Fratribus
loqui srijttc amo-
quam somnia vana exprobrassent : simplicitatemque Ordini^. iiim pralato vero sene ininiine. Qui licet, tttm frrt
palienler :
ejus superstitiones arguebant, et omnibus sua sin- ut pr.efertur, tantaa sanctitatis contubernio se judi-
gataritate gravam/, quasi totam sjua vitam fastidi- DBSSet mdignuni {quia etiam alios irreverenter anio-
rentj. Quat a garrulis femellis didicissent istiusmodi verat, fatebaturque se merito a familiari ejusdem
monitis regulabant ; non Saoerdotali grayitate, sed obsequin reprobatum) numquam tamen fuit in cari-
inili sermone atque Insipida dicacitate remordendo tate diminiitus, sed cultus reverentiam devotius
stimulabant; munnurationes quorumeumqus ei ve- auxit, quam veluti vera? sponsre sui Domini sperat
luti petraa scandaii improperabantur : adductoque iMiiiitiuare etiam in a?terna vita. Extimiierai pro
superoilio ad communem clborum pastum pervar- certo eam neglexisse, quia et quosdam noverat, qui
tere, etcoinniodi usum prosequi; instantins su&se- proposuerant corde aliquando ac expresserant verbo
rant : Bicque profani patientissimam Bhristi Virgi- eam deinceps cum onmi caritate prosequi, eam ad-
nem prullxius tormentabant. versis tepidos despexisse, heu ! in brevi percussos
170 Spectabat senex in magna compassione ex|- a Deo quasi repeutiiia morte.
miam viriiiicin Virgiuisel longenimitatem:, sui ite- 178 Multa tamen signa per idera tempus sopita,
Compatiens rati sermonis memor, quo aliquando pioc Virgini et plures revelationes neglectas fuerant, vel melius
,/,,;,-/ in/crlin
ei Confessa-
rius,
faerat imprecatus videlicat, Dettibi Deus, Virgo
; ut dixerim suffocatae. Signum, velut inquit S. Ba- dcfcCttl tliif-

hicamplius samper advcrsa,

Christi, silius, est alicujus rei inirabilis et occultae. indicati- rlottt. Iltttftl
el iniserieordiaa
occultttta
provenuun quod pnssis sustinere, ut tandein in vum, visum quidem a simplicioribus, intellectum
fuissc,
vero
 .

DIE VIGESIMA MAJI

205'
vero ab habentibus exercitatum intellectum. Qui
oieiso. ad ditiones Pontificios se reverlerat, postea
igitur hujusmodi imaginarias visiones
sanctasque Alfonso Esiensi Ferrari.r Duci nupta, ut referi
apparentias intuentur, indigent viris validam inen- Ph-
tina.
tem habentibns in sacris eloquiis, nisi cnmmuniea- h Mons-lalconis, jam intle «l> annn 1300 corpore
returalicui interpretatio per donuni Spiritus sancti.
S. Clara nobills, ei hincforte prietextus sumplus illnc
Qui videlicet intellexerint naturas rerura proprieta-
imritandi Columbam, quasi causa devolionis. Colitur
temque, nec non senigmata Sanctorum castigata
illa 17 Angusii.
interpretatione, cum auxiliu sanetss discretionis ac
i Azunnus nl csi. Ceruleus.
doctrin»; his contingit plerunique. sicut ei
qui k Pulta Itatis, Puls ,.«(.
simul dietat pluribus scriptoribus ditjersas nmterias,
\Elenim morlno Ale.xandra, Cxsar Borgia sitas;
ubi etiam exigitur experientiapersonarum.
Rursus, Cartltnttles, siins quidne copias habitermil, nec tamen
quia non semper prophetis adestspiritus
prophetiss; ad ventum est; sed pacifice celebralu
mitrius
comitiis
ideo et ipsa Virgo fuisset locuta saspius
juxta sim- electas qnidem ftiil Fritnciscus Pkcolomineus
; ita lu-
plicitatem suam puellaremque notiiiam;
revelasset- men senex, m nihil firmior esset puero ; «nde eliam
que miranda aliquando etiam infimis personis,
prout obiit ante expletum primum sui Ponlificattts mensem,
agebatur a Spiritu sancto, quse neque postmodimi
sectmdum Platinam.
ostentaiido Quare multa referuntur
replicasset.
quie omnino ignoravimus. Amplius nuper visicnem
CAPUT XIX.
CMTJl ilta SX~ passa, non interpretabatur vel quianon accepisset, :

pe se non sive quia ipsa ppportunis causis suspsnderet

expltcarct
uiide ; De mystica qnadam iliius i>iciura ; ei al/is
et pum importunitate instantibus aliquando respon-
nonnullis ejus aclis cortsideratione dignis
debut. Non plus : cedebatque molestise. Taraquam
expertus refero. Nempe cuidam Reverendissimb Colouvenienti lnco hic introducitur de icona qua-
Cardinali et Legato de latere, lnterroganti de se- dam et conformi imagine B. Columbte, firmaadmo-
H cap.
dei.te eo tempore summo Pontifice etde suo itnrae- dum conjoclura sanctitatis ejus, virtutique illius
i.i

!•;

diato Successore, post aliquot dies prastolanti res- omnino consentanea; quam generosa qusedam Do- Plctvra nui-
pondit, fecitque inler alia de anteriori medietate mina, re et nomine Honesta, e Senis c.larissima ci- itlca,

galli replicatum sermonem,iterabatque fignram : vitate Perusiam detulit. Oj iuor equidem eam ejus-
cujus intellexissemus convenienternatiiram, juxta
si inodi visionem passam. Constat pro certo ccelesti
inlerpretationem Sanetorum, prsecbgnovissemus nutu depictam, et quocumque modo processerit in-
utiqueetiam nnvissi„.a illius Pontificis. quilms ignn- stinctu Spiritus sancti, eamdem fere Virginis sta-
ranlibus fuit etiam surcessus oocultus. Nam ante- turae : [Hanc] aniinis diebus liiva Catliarinse 1

riori parte galli figuratur basiliseus; qui ideo a Senensis in medio ecclesife, ante siium altare, flori-
sacris Doetoribus nntrati filiu* describitur, ut Pon- bns 1 niroque ciiltarn, celebrem, celsamque penden-
tificis genitiissignificetur. I)e successore etiam pra- tem consueverant elevare quatenus ccelitusemissam ;

viderat consequenter : quia scilicet coram ea hinc patulo deseriherent, ejusdemque Virginis omne
inde iirniatis exercitibus, ipsa puerutn, vcstibus certamen prsedicarent : quani denique rosis :•<']>-

azurinis t indutum, super suum gremiuni pulta; k mitaui. tio-i felicem i[is:us Virginis obitum, primam
ik
uti cum pabulo cibaret, quam tamen ipse illico revomeret. super aliare veneramiir ; io qua profecto mirumDei
Pii 3 Papx Namque frequcnter in ejusmodi visionibus i[>sa ra- opus ostenditur, et Canto majus quanto amplius co-
Papatnm rrjit .ts, ntmts
tionalisVirgo Columba signiticaverat sanctain gitatur. Pater itaque iu lata quadam superficie,
prxdiklt. vltem Dnmi-
Matrem ecclesiam sed quis alumnus puer, et qui
: circa medium cujusdam desertse convallis, imago nteanam,
fuerant pugnaturi coram ea, et quul per vomitum stelligei i Itivi Patris Dominici, humi quiescentis in

subitum pultas signifioaretur, ignoravimus omnino :

crepidine montis super manum dextram, et servan-
ea tamen Ebntificatum Pii Tertii expresserant / evi- tis codioera sinistra : ihde cnjusdain eulne ac put itaa
denter. Induxerim hoc exempl: gratia, quia Legatus vitis magnitudo consurgit , elcvata a cacumine
seorsum ego suo nutu pariter, cum de interpre-
et montisi ferecontigua ccelo, cujus palmites pnbes-
tatione perplecteremur, ipsa subridens, elevatis cunt iu gemraas, iu quilnis rulilant ejusdem Ordinis
scapulis ac demisso capite dixit, Non plus. Tanto PrctVssoivs egregii, Iluclicres niiiinli, codiliesqur-

itaque majoris longanimitatis et patienliaa Christi Virgines liliis candentes. In fastigio media Mn-ia
sponsa clarior probatur, quanto rusticioribus inore- Dei Mater, prseferons manibus habitura candentem
F
dulisque viris diuturnius a'o strtiothisreligatui»; acer- et mantellum nigrum. Ad lisvam \:>r>> est iinago B.
biusque retunditur. Columba), in campestn -) . ul est habitu de pce- ^
ad quam
nitentia, capite revoluta sudario, elevatis brachiis Reata vlde-
ANNOTATA. extensisque raanibus erecta faoie fixisqiie lumini
.
tur ao tinc-
"'
biis suspicit de convalle; quaj quasi tracta currens
a Balestra ha'c omnia tjva' sequuniur referl ltl>. 2 pedibus nudis, almea vitis afflagitare videtur aeces-
cap. 4, tamquam gesta ante accessum Poittificis Pc- sum. Ex opposito esl efljgies ipsius Dominas Ho-
utsiatn, tjtiad pvobare nctjttea. gsnibus manibusque junctis, orationis
iie-tie, ticxis

b Existimo floyes illas, ex revsicolori serieo faclos a signetis pemlentibus quasi precaretur. u
indtcuri ; quod:nan salis asscqticus Leandei', eorum 181) Ultra se objicit quasi vireus et amcena qua>-

tnentioncm faeere prxlermuit. dam planities. irrigata amne segetumque ferax, ac

C Nephias ventus, puto legendum Cwcias, qui est floribus vernans, onustisque fracticibus. Est quidem
Euroboneas, nubes uou dispelleus. sod adducens. primo et lioc mirabile utpote si voluisset quis :

d s/ttctoritatis scilkel Ponti/iciii' nul minislrortim Keatinum soluin describere, li. Columbe patriam,
neqnaquam melius expressisset, quaiu icona ipsa plantatam
ejus.
™
e Utique flis/tatius tlle, tlc tpio su/rra num. 2!). prssferat. Sed age obseero perspioiamus mysteria. u ™ui7atis,
f Vide num. 49 et 131. Namque mons in deserta cciiv.dle. esl ipo lieus et

VI a Jaanue Douiinus ncister Jesus Christus, maximus ille ma-

g Lucretin, Atexundri filiii nollta
Sfortia Metlialancusi repudiula , Alotjsio Arratjonio gister ac de humilitate cordis pnecipuus doctor, qui MillMl , ,_
,,,

Alpltonsi filto elacala fueral (a tjtio videlvr rettnttisse clamat. Discite a me quia mitis siini et liiinnlis i.uc I, 18

tiiulttm Ducissa; Vigiliarum vulijo ltisegli, in Cupi- conle. Et pro certo pl.icet justitia et caritas, sed
tauaia retjni Neapolitani provincia} quo fortejam tum specialiter placet humilitas ; Hespexit, inquit Maria
humilitatcm
 ,, :,

200' VITA B. COLUMB/E REATIN,E.

. humilitatom ancilbo suse. In eo requicscit vesper- videlicct candida et formosa decore virtutum in
' SFMST. lumen oculis Dei, exterius nigratribulationibus etpressu-
tinus Stelliger, olarum scilicet
.
Ecclesias, in
CO.VKBSS.
ex ms. dextrn videlicet recubans eeternae vitas, ubi potitur ris ventisque urenlibus ac r-igore pcenitentise insi-
coelestiluis bonis ; eo tamen loco relatus in Sancto- pientiumque opinione. Capite revoluta sudario, id
ruin Catalogo sub (iregnrio Nono Pontifice maximo, est stabilita fide; Elevatisbrachiis, id estconstanti
humiltimus ipse Dux Ordinis 1'raedicatorum. In cre- spe et Ibrti corratu; Extensis manibrrs , id est multi-
montis : quia in omni austeritate voluntarins plicatis sanctis operibus; Facie erecta. nulla scilicet
ii-. residet medius, tamque prsedilectus filius, brutali inclinatione eurvata; Fixis luminibus, inte.1-
in ofifcio Filii Dei veridicus successor, et Apostoli- lectu videlicet et aflcctu in Deum fantummodo onli-
cus. Sinistra, id est in sriio prasentis successionis natis; Suspicit , id cst se ad ccelestia crigit; De
Cafbolica serie, doctrin im veritatis
approbatamque : convalle, de profunda scilicet humilitate cordis;
n palmltu
Sanctorum sanctissimam in assiduo conflictu con- Quasi tracta currcns, videlicet per infusionem gra-
initar caii-
detattri e.x- stantissimc conservat. Palmites autem ex vite pro- tiae blandita beneliciis et exemplo provocata. Et ni-
tentlcnterti, cedenteaita consequenter utrimque multiplicantur, bilominus trahimur , cum tentationibus ac tribula-
sicul calami candelabrj luminis in labiTiiacuIu Liei, tionibus exercemur: currimns, cum internis conso-
ejusque formant figuram ct sortiuntur ministerium. lationibus et inspirationibusvisitamur. Peregrinatur
Namquc el illud ductile purissimi auri, liliis, sphse nudis pedibus, quia affectu manifesto seculr blandi-
rulis, scyphis atque lucernis perfectum leeimus, menta calcaverat, ctvelut fugiens terrena despexit.
namque redol ml castitate imputribili, De per
Lilia -
/Estuans ferebatur ad umbram spectatae vitis, id est
bonam conscientiam, proximo per bonam famam : in imitationem operum: ideo etiam prsecucurrit, ut
Sphaera paupertatem astruit, ideo et palmites fle- sodales adolescentulas imbecilles ct novitias quas , ,

.
ctuntur in rotundum unica enim clauditur super- :
Honesta ipsa ibiiiem reprassentot, provocct ad cur-
ficio, et plnnuni tangit in puncto. In Scypho reci- sum qui errim amat anlerrtius, currit velocius
: : ibi
pitur salutis potus, Doctrina, quas calet in se et enim sunt reposita ornnia spiritualis vitae necessa-
inflammal iucetque aliis, ac lenit et urit, sicut lin- ria ; diversie videlicet intelligentiae Scripturae sacraj
guae canum tuorum. Culti sunf palmites et purgati ad reficiendum , opinio et odor conversationis et
superfluis, ferro suis sanctss institulionis : ideo filios praedicationis ad delectandum. .

|" D m degeneres, sed sanctitate perfectos, puri- 183 Eia ,

Sorores, non terreat nos afflictio nec
tatis ef doctrinae magistros, omnique genere virtu- tribulatio per hoc virtutum pulehritudinem quam ut imi-
: quia
iiiin ornatos extollit, ul sincerum ccelestis tetilia; acquiretis. Sequamini vestigia, tenetc normam tentur fltisc,
vinum indeficienter mundo propinent- ,'einulamini virtutem, et moruin apprehenditc disci- Joa. 15, 1
IM [nnocentes itaque virgines cum claritatedo- plinam. Viuea; florentes dederunt odorem siium.
ctrinie, Cant.'2, 14
de stipite humilit&tis ac de culmine carita- Audite dicentem, Egu sum vitis vera, et vos pahni-
til qilti Virtjl- 1
iristi , transcendunt ad fastigium omnium tes: et rursus in Canticis Surge.amica mea spe- :
,
nei < i'< inti
fjral 111111, honorisque et supremse honestatis; cir- ciosa mea , columba mea, in foraminibus
et veni ;
sttuit <l< \ll/«l

\<<li«tr<« cumdantes proinde SanQtissimam Dei Matrem petrae, id estiu vulneribus pedum et maiuium Chri-
Detparam, alumnam specialem, per quam divinse h mitatis sor- sti et in caverna maceriae, id est in fossura lateris
;

r.anl. '.',
I titi sunf habitum , et assiduse protectionis eusto- Jesu Christi; Hanc vitem etiam figurat arbor per-
iliam. Qui floram ostentant ctlilium eura videlicet
, eclixion, quam columbas incolere dicunt physici si-
qui dixit, Ego flos campi ef liliiun corrvalliurn; cut ante pramittitur, illiusque fructu refici, umbra suti umlira
Christus uempe Praedicator luif Sponsi. .iuctor
Virgo et Mar- , el .
requiescere, ramis protegi , atque a crudeli dracone hortulltr:
tyr perfectissimus in omni genere virtutum Chri- tueri. Ipse est procul dubio
:
lignum vita; , plantatum
stus flos omnium florum, et non solum montium, id secus decursus aquarum , qui floret H fruclificat in
est sublimium Sanctorum, sed etiam vallium id eat
rncdio paradisi. Sud umbra ejus reclinaverat B. Co-
sinplicium : sic enim habet Ecclesiafloreselectorum, lumba, sub protectione videlicet et refrigerio sui di-
sicut coslum stellas. Rubet quidem in Martyribus,
lectissimi Sponsi sub illius protectione secura, sub :

tamquam
candel m Virginibus, viret in Confessoribus, pallel refrigerio quieta , sub odore laetabunda. Christus
tlKIClll Ctlllll<i in Pcenitentibus rutilat in Pra dicatoribus. En li-
,
Jesus fortis protector potentiaa, firmamentum virtu-
liniu convallium, id est decusel gloria humilium : tis tegimen ardoris, umbraculum meridiani. Fru-
,

Ego . inquit, sum II"- oampi : vox tubm clangentis , ctus ejus, id est Corporis et Sanguinis illius perce-
vocantisad Btrenuitatem certaminis. Accingaris, o
ptio ,
dnleis gutturi , rd est intimae affectioni suae
Columba: illis fragro suavius et verno jucundius
qua reficiebatur sustentabaturque in via peregrina-
qui pro me certanl fortius et laborant fructuosius. tionis: ijua.' ulira, quasi per interminatam incom-
Ego, inquit, sum floscampi: vox tuba: vocantis ad
prehensibilemque distantiam apparet. Planities , ,
laborem agricultures spiritualis, qui palam me exhi-
sempervirens et irrigua, multipliei florum varietate
'"'" "s ad cognoscendum
> lj
, inveniendum, et decora, ac plurimorurrr fructuum feracitate rcferta,
obtinendum. Campi e irum scilicel qui per carita-
.

indicat coslestem patriam, ubi est dilectionis aequa-

,,
'
MI ao •'""' si
xtensi.persequalitatemjustitiiB et litus, p.ix etsecuritas, ac omnis pulchritudinis di-
latitudiriem benevoleatite in operibus pietatis.
Hinc versitas , et omnium bonorum laborum plenissima
profeclo colligimus, utilius fbre quibusdam
et magis et superabundans retributio : quouiam nec oculus
i" orum aluti uc collegiatim convivere, vidit nee auris audivit
, , uec in uor hominis ascen-
quam in solo contemplationi otio arctari clausura.
dit, qurc Deus diligentibus se liule
praaparavit
182 ln sinistr igitur fueral so mpore
i

i
ti, Co- i
hristi sponsn, primo praefertur, rle deserto vi-
u!
'""'''' id
'

i " bus pra entis vitss; in Sanctorum Patrum dulcissimam audierat

oitm lt. .

erti, idesl regu irii po niti

t'«l«i«l«i : harmoniam.
' 8 mantello nigro ,
quia testa abr o, 184 Opinor pro certo ei aliud ibidem mysterium
Xr: " ' '"' rr << n mi tutis admittitur, nisi ablutus
coutineii. Etenim gregatim volare alienos pullos ,

maouli gratis onsecretur: I bristusenim irr

nutrire, errantes aggregare, etiam lapillos come-
ibi
" "' '"'•''" diaboh i iii athletis jubel agones . dere, proprietates columbarum snnt. Et. Ii Columbaa
qui victor in feternum tandem Sanctorum vertices iii revelato deserto quondam apparuerant trium Re-
coronat. Jungitrrr ergo fortibus B. Columba
, et vi- ligionum approbatissimi Fundatores, quos aliquo
gilal in castris, statque in acie
innocentium. Candor modo debu.sset imitari: et rnrsrrs apul sacrum re-
talarisvestis.esl perseverantia innocentias
; interius generationis fontem, ecclesiam quamdam protinus
supra
 DIE VIGESIMA MAJI.
207'
supra montera ei delegaverant. Hic vero de convalli
sti sponsam B. Columbam , multis annis , cupido
ad montem in germen Sanctornm jungitur, D
et corde. bilari animo atque supremo conatu
certa A. ,
S^IHST
volucres
cceli habitant in ramis ejus. Ex minimo
facti evidentia ultra qnain valuerint >M --.
deinde medi- explicare , in I I

quidem semine sinapis, fit quasi munita civitas po- oranibus virtutibus perseverantem devotione i:\ us.
talur qnoino- inte- ,
sil supra montem. Puto igitur munere Dei eam
t

gerrimam oratione ferventem meditatione

do ipsa elccta , , assi-
adrefor- fuisse exordiura reformationis Collegiate vitaj So-
sit duam, ei iii divinis laudibus semper oi ipi i
•

mationem rorum de poenitentia Dominici

I

I!. , observantium quod videtur mirabilius, neque prosperis

3 Ordinis, favoribus
tria vota, prasterotiura clausurte; vacantium vide'i- vulgaris adulationis, seu importun
s instantiis po-
eel cpntemplationi et operibus misericordiaa , in pularis aurae, neque adversis, nequ
exeercitio manuum ac
qui modus a mendicitate: unquaraasanctisoperibusreddebatur suspensa, aut
quibusdam judicatur securior, reddeturqne in tem- assiduitate fastidita.
pore eelebrior. Idem astruit hoc quod sequitur.
'86 Cruciab itur [ue el ssepius intenso dol re
Nam sub idem tempore, ardua quadam vehemen-
e
ac maxill irum, eo cjpttcat e/us
qui d cum raagna .<
tis terroris causa perurgente Primates nostri et be corporates tlo-
, ntia et aff ctu !. rl iretur proximum, n
Magistr lores.
ium fecerunt ad B. Columbam: tur colloquiis divinis.
'
Affligebatur pei n
qui frequ inti & nventu convenerunt in oratorio mo- dolore siomachi, quia, propt.-t assidu> raptus,
nasterii , ubi aderat ipsa cum pluribus matronis. arida nimis reddebatur via anhelitus el
Primores igitur exorditi preoibus instabant, reliquis sicca, quam n focillas el p itu aquie, cujus tlcniqtie
quem a pariter subsequentibus ut ipsa consueto orationis
1'cru- , :
giditate vecordia plurimum reddebantui allisa.
sims non salts patrocinio succurreret imminenti periculo. Quibus Referunt wn
prasti prsfati Patres in Cbristo, quos-
fovert ipsa omui cum mansuetudine auditis
queritttr,
aperuil ipsa os .
dameorum priori tempore, ob tenue
xiguamque
suum, et magna quadam auctoritate loquebatur, si- complexionem talium, ssapius festinasse prrevenire
cut etiain erat apud omnes in njagna veneratione : horam celebrationis Missse, eoquod non possenl praa
fecitque gravem perfectumque sermonem expro- , debilitate differre ; cumque postea gustassenl de
brando blasphemias Dei et Sanctorum, nec non ca- mellitis micis spiritualis sermonis prasfatse Virgmis,
lumnias in servos Dei exeerando similiter eorum robustiores deinceps effecti, extincto fen E
,
ininp-
ingratitudinem de impetratis peream s-rpius bene- postVesperas etiam solito parcius reficieban- colloqulo-
petitu.
rnm piorum
ficiis quoniam Collegium suum, quod in patroci-
: tur quia divinae pabulo lectionis intenti, famcm
:
entrgiam,
niuni publicum adoptaverant, ipsamqueobse qui
is im corpons ita neglexerant, quod asquanimiter e pi c-
nutricem piamque inChristomatrem eorum filiarum, tassent alteram diem pinguiori alimento,
; c mdito
nihilominus negligerent incommcdis potius reco- , verbis suas sam ec illocutionis, admodum saginati.
i

gnoscerent ac pressuris ita ut etiam Sacramenta , Gaudebatque Christi Virgo ultra quam credi possit,
mendicasset. Petitioni tandem eorum misericordi- si quem eoruin, expouendo vel interpretando, dul-
ter aiinuens, exposuit summe opportunas, ad secu- cedine spiritus vidisset lacrymantem namcarbones :

ram custodiam civitatis. Religiosorum b fortellitias, desolatorii mutuo se incendunt et inflammant: so-
Dei arces contra spirituales nequitias atque devo- ; lus quisque relictus, extiiiguitur. Comminiscitur
tis precibus cum puritate vitie placare vim justi ju- eorum pius ipse senex, quando illisannis ad pedes
ria pro arci- dicii Dei, servare justitiam ac pietatera proximi, et ejus totum majus Breviariuni Christi Virgo perle-
bvs essc.
indulgentes sumptibus vanitaiis essent liberales cul- gerat. Interrogantem vidisscs, et qaandoque res-
tui Sanctorum. Induxitque nonnuilas populares pro- pondcntera de maximis Dei beneficiis, creationis
cessiones , ad quas non solum de conventibus , sed scilicet et redemptionis suprema caritate
ac de
eliani de monasteriis utriusque sexus Religiosi con- Cbristi : et dicto, Dominus meus et Deus meus, il-
venerunt plene tandein assecuti quod optabant.
, lico raptara in extasim ; de fide et spe ac Iongani-
Qiiod igitursua monasteria ecclesiasticas fortellitias raitate Patriarcharum, sicut per annum occurrisset, et reverentiam
enja Sacerdo-
noniinavit, hoc itidem signo coiuprobatur, quoniam ac de tolerantia Martyrum ; de munditia Sacerdo-
priraum ejusdem Virginis monasterium, ex lapidibus tum. pracipue Sanctorum sui Ordinis, atque de
cujusdam vetustie einineutisque fortellitirc, fund;itum eximia virtute Sanctarum Virginum Congaudens-
luerit. que saepius, Beati, inqtiit, vos Sacerdotes Dei :

183 Suspicit Christi sponsa, quasi in aere rapta, raanusque devotius deosculata fuisset pro gratiarum
qua? sola sederat, id est fuerat in amaritudine ; ad- actione (de quo superstitiosi quidam scandalizaban-
Hursus auctor mirans circa collum ( id est firmum propositum , quo 1 ii', quod tamen observatum legimus diligentcr aS.
1

considerut in Deo jungimur sicut capitii varios colores, id est Francisco) pro quibns etiam pravenisset c S. Lau-
ea proprieta-
tes
diversitatem donorum gratiarum; et rostro id et rentiuin, si de ccelodescendisset. Hilari facie Christi
columbx. ,

est oratione fulcierat plumeculas , id est internas

, Virgo eongaudebat etiam parvulis, et admodum ei
inspirationes ordinavererat in regimen volatus, ; complacuit infantilis simplicitas. In Vovendis d fre-
scilicet altaj contemplationis atque permodicae quentius supperaddebat, Credo in Deum, et injun-
degustationis et umbratilis oeternae suavitatis. Ne- gebat iinagines cordis. Si quis sua> simplices medi-
que enim aniraa in hac vita pati potest ut suin- tationes et sancta colloquia derisisset, tristabatur :

mis jugiter insistat eo quod terrestris corporis

, nec ingeminasset exempla Sanctorum, sed quasi
et gravis conjugium sit sortita. Oculi ejus sicut resipisceret quod inter porcos jecisset raargaritas.
columlue super rivulos aquarum, quae laete sunt Et talia multa essent, de quibus potuisset ajdificari
lota^, et residentjuxtafluentaplenissima. Lactoa sunt caritas vestra : haec jain pro parte dicta sufficiant :

lotae, per sermonis dulcedinem et vitae inuocentiam : ad Ilistoriam revertamur.

resident, id estjugiter irrigantur, juxta fiuenta ple
nissima divini eloquii : ubi cognoscuntur insidiae ac-
ANNOTATA.
cipitris, id est rapacis hostis iiinocentise. Quod au-
tem Columbae potantes uon resupinant, hocest, quia
innocens credit omni verbo, neque vacillat elevato a Signetum Itatta> idtotismo diminutivum a signo,
capito auditumque verbum Dei in patientia custo-
; kic autem Signeta orationis inteiliguntur sphserulse
dit. avide haurit et ad cor suaviter attrahit. Die
, precatorii serti.
noctequemeditatur, inprosperis scilicet etin adver- b Fortellitiaa Itali hodie Fortezzas vocant, Gatti
sis ; quemadraodum oranes praefatae Virginis Con- Fortresses, Hispani Forteressas, id est arces, munitio-
fessores testificantur in Christo Jcsu ; ipsam Cbri- nes, castclla ; a communi Latina radice Fortas, qtuui
Fortutidines
 208* VITA S. COLUMBiE REATIX.E.
linguis devenerat, quod alter videbatur. Et quia virtussem- D
Fortitudines; quemadmodum etiamet in aliit
per exosavitiosis.ac luxuriosis semperadversa
fuit indiscretas
A. BBBI8T. juxta cujueque idiaUmum, vulgarHer appetlantur pasnltenttas
COXFBBS. frugalitas, nonnulli exprobratores fabnlabantur,
BX M8<
Praovenire kic tumi videtur, pro dimittere de-
e assumpsis*
perseverantem deridentes improperiis Hasccine, :

serere.
ini|iiii, Soror Columba.quaeetiam devorat pauperem
il Vovendas, inlelligo Missas votivas.
in abscondito 1 Tandem oirea Adventum Domini
Chtisti Virgo sedebat in ecclesia ad pedes ejua
CAPtT XX. :

i|ii;p hilari quadam et sancta exliortatione dixil :

Mraum Confessarium nacla Beala, mortis Optimum Pater, in inelius proficere, sed
e-i utique,

suib diem intelligit: seque ab Epiphania ad ordinate et opinor quod ner[uaiiuam oporleat su-
:

Ascensionem Domini disponit, extrema iho- bitu ita acerbe aggredi, sed taliter quod proseiiuen-
les vale.imus perseverare. Cui prorsus eelunti re-
nita Sororibus relinquens.
plicavit : Pater, sancta Catharina revelavit inihi
ens sibi re-
Legitime cerlaveral anoilla Cliristi, idao accesse- 1'innia : retulitque ad plenum quajcumque prsecogi-
telatas tno-
Mll ministral Teste etenim san- taverat nec reprobavit, sed addidit Pater, raihi derari sua-
i ,'l|).
runl Angeli el t ei. :

Favtntt
, i,, il ii io, Vioto a nobis oaloato |ue diaboli capite, placel solicitudo vestra, orabu et ego pariter, et det,
Carttinate
U(juto Ugelorum ministeria etvirtutumin nos ccolestium scio quod certificaberis ante annum novtim. Qui
offii non defutura, in Christo praefertur. [taque
'
etsi dissimulaverit affirmare, cogitabat nihilominus
verba ejus, et ante oculos nieiitia saepius re-
Reverendissimus D, Raymundus a Cardinali Gur- oiiuiia

oensis, Perusiaa tunc Legatus de latere, vir utiqne volvebat.

virtutibus ao probitato olarus, grandasvu et ipse .

(
I8 .) Nocte itaque Natalis Domini B. Columba
i; n Christo devotus, opinionem percuntatus veuit ex more c iliogiatim ad Matutinas : quaa oum
!. mctitate pr fatoa Virginis, eximiamque virtu- celebratis divinis perseveraret in extasi, remansit
ipslque in
toni ipsius expertus, paterna caritate junotus in in ecclesia cum honesta matronarum sooietato, re- nocte Nati-

apud ipsam deuntibus Sororibus suis ea circumspectione qua oitatis prx-

13 liiuiiii ii, quadam familiari sinoeritate
•l'cit
ecclesiam consolabatur saspius ancillam Chrisli, et venerant. Praefatus vero Pater quaiu citius jussit
E
confldabal admodum in meritis illius et precibus, afierri patinam prunarum, et sedens hnrtabatur de-

reflciebaturque pariter spiritualibus colloquiis, qui votius de mysterio sanctse [ncarnationis. Et Christi
similiter indubitata fide suas revelationes approba- Virgo iii raptu exordita, niulta dixit. : prsefatumque
bat. Ut autem cognovit eam idoi interprete de- Patrem in suis petitionibus recommisit, et de illo

stitutam, privatamque subsidio spiritualis r.efrigei ii, consequenter audivit, Hodie habebit; sicut lasta
detulil Superioribus effioaci diligentia, quatenus postmodum eidem ipsa retulit. Mane eo devotius
etiam interposita auctoritate summi Pontificis op- i
lonfessor ipse se praeparavit, i|tio ferventuis impe-
lum aliax
portune sibi pro^ ideretur.Securitatiquoquecontem- tra\ irat ; et requisitus ab ipsa Virg ne accessit ad
ptures gra-
plationis ejus el quieti consulens, impetravit ipso altare. Qui fapto Introitu in taiitum fervorem exar-
quo.l prss dulcedine prorupit in lacrymas, a quU Eu-
anno centesirao,
Virgini ejusque
in festo

Sororibus et
sancto b Pascbae, praefataa
ministris, plenariam
sit,
i-iii
bus se cohibere baudquaqunm poterat, sed resolutus
i i.i i ,
cjiwil

cAarlsticas
lkllcias w .

Jubiuei indulgentiam, injunctis solumraodo in pro- est in smlores quasi corde defleeret, Cumiiue ad mm c«e(
pri i

eccle io aliquotiens Oratione Dorainioa et An- sanctam Communionem pervenisset, tant.nn perinde eijieititrus.

gelicii salutati Ratificavit insuper mllas In- dulcedinis plenitudinem hausit, quantam nesciret
dulgentias annuisdiebus sui altaris, eisque snccurrit explicare aut posset. Divinis expletis, respersus la-
pluribus cominodis optima denique provisione f;i- ; crymis, redit ad cellaui tanta denique spiritus :

cta, de venerabili videlicet Augelici nominis sacrae pinguedine saginatus, cibuni omnino horrebat et

Thei igiffi Professore Fr. Michaele de Genua, ejus-

I potum. Die aitera Christi Virgo admodum Uet.a nc-
ium Fr. Mt dem Ordinis egregiq Prsedicatore. I* e:un utique currit illi, dicens Pater mi, summe gaudeo, i|tio- :

cAnelem <'<* oiimi veneratione prosequebatur : qui licet ultimus niara gustasti cibum meum nenipe si peisevera- :

Gfenua c«»i- Confessor fuerit oraniumque ao- utiijue tibi seniper dulcior. Sis obsecro
ejusdem Virginis veris, erit
/i smirinm
impetrat. vissimus, caritatis nihilominus obsequio et iiietatis jam certus de refectioue mea : ipse pro eerto est
frnctu praadecessores excessit. nietis cilnis, suavis et duloissimus. Sic itaque Pater
188 Perseveravil revera ierventisaimus, quousque ipse de increilulitate utiliter eorrigitur, et de veri-
prsefata Qhristi sponsa, eo concernente, assumpta tate expertus certincatur : qui ferventiori amodo
iim ni fieginam c, flic quidem prudenter scrutaba- cultu atque flrmiori affectu ipsam in omnibus pro-
tur quffi de illa saperent preedecessores. Quern sta- sequebntur, et n il de ea vile aut. sinistrum patieba
conventiuncula
F
lini tota pestileatisG sinistra sug- tur auilire.
geationepraavenerant, adeoquod de omniraoda illius 190 Liquet praeterea Sanctorum dogmate, quia
sinceritate subagitasset. Opposuerant prseterea, perfecte Conditoris sui ducatum sequitui', qui etiam
Fratrem suum
quiaprtecedenti Confessori, interroganti siquid man- proximi quantum potest habere comitatu nititur. Uononiam

qu\ cum dc
ducaret, respondisset ; Manduco omnia. Ideo eam Quamobrem pia Christi Virgo, cum beneplacitoFra- (llTiOit.

tn dubhu oircumvenientes, quasi redurgutam increpassent ; truin sui Conventus Superiorunique, obtinuit, pr»3-
pro Impe- Tu dixisti quod comedis oiniiia : el quod lu non co- fato Legato procurante, ipsum
Revereinlissimo
trando tu-
medas, fama volat pro certo nefas est
vulgaris : geriiianuiu siiiim, Religiouis novitium, deputatum
mmei
seducere turbas. hoc quidem eo temjiore eorum l»e haberi iii celebri ac reformatissimo Conventu Bono-
opinio pendehal ambigua, licet. ipsa piene resolvis- niensi ipsiussanctie Congregationis:Lomhardioe ejus-
set Pater, kleo dixi, Maiiduco omnia. i|uia in san-
; deni Ordinis queni carius hortata, cum pariter
;

ctissimo altaris Sacramento sentio omnem desidera- orassent ante majus altare, deoseulutum iiluc ejus-
tam duleedinem et suavitatem, Batiaturque penitus liiddi litteris eaute transmisit. Per misericordiam
oiunis appetitus. Igiiur praefatus Pater F. Michael Dei de gratia speciali obtinui, germauuni fratrem
Deipra-snlium opiat et. liinien, quod ut assequeretur nieum.iiostrielteligionis novitium, assignari in almo
disposuil se ipsum devotius, et generali Cqnfessiona conventu vestro, foiite clarissimototiussanctimonise
preemissa omnino abstinebal a carnibus; atque in- bonoruinque morum doctriuie ad quem uoii minus : :

dictis sibi qiiolidiano jcjunio, rigidiorique observan- me innamiuat pra-sentia Sanctissimsa reliquiie. Divi
tia disciplinee, ac cilicii tormanto, singulis diebus Patriarchffi Domioici, cuipraefatum fratrem ego una
orabat Hsaltei iuiii : ad tantam denique lassitudinem cum nostra genitricedevotedicavimus. Humiliterigi-
tur
 :

DIE VIGESIMA MAJI 209'

tursupplicamus, ut vobis libeateumdemreeiperere- capitulo sui
monasterii spiritualem exhortationem D
ceptumque benigne prosequi ail optatum finem. /Etati saliibiariuianiqiie, videlicet de religione ac de A M.DASI.
san-
quiilem ipsius agni, suppleat consueta discretio pa- ctismoribus et aiterna retribulioiie. Ultimo, pro- CONFESS.
storis. Quem nec vidit araplius, sicut ipsa prscco- EI HS.
stratahumi, veniam luiniiliterflagitabatab omnibus,
atque Sorores.
gnoverat. Sed ut reor nulla cst propinquitatis utili- ct singulas osculata est. Sciscitantibus vero quare
tas, nisi similitudo bonitatis existat, quod uubis hoc fecerit, respondit . Quia pescio si uiihi fuerit
Deus concedat. amodo tempus similia peragere.
191 Laborum bonorum optinius ac superafllueu- 193 Diun per idem teinpus prafatus Confessor
cap. liv tibus retributor Deus, citra aeterna
pramiia supre- de sua Qiiadragesimali h praedicatione
Oeo sotari
mente ngita-
mae beatitudinis quae prseparavit diligentibus se, returainbiguus.nec tentasset quocumque mi.du eam Confessario
ipsam vo- jirxdicaturo
lente.
etiam bic ex superabundanti blandis oceurrit pro- relinquerecui se devnte dicuverat, et Christi Virgo jier Quadra-
missionilius et allicit, labcnteinque lnijtis vitae lnise- cognovisset in spiritu, dixit illi Pater, utique fa- tjaimam
:

riain citiustransituram sajpius denuntiat, ne simus ciam bene pulsare ipsam canipanam. Ispru tuuc nun
animo a Deo dignati tot bonis. Cer-
pusillo, utpote intellexit sed diebus paucis suo edentibus, qm eo
:

tator quoque, etsi hebetior sit, cum tameu intelligit anno in lpsa ecclesia i fuerat deputatus in prajdi-
certamen propemodum terniinatum iri, parumper catorem.per litteras propriasse legitime impedituin
respirat et vires rcsumit. Itaque per idem tempus excusavit. Itaquc iustanteQiiadragesiniaPatres con-
apparuit Christi sponsae B. Columbae inclitus Paler veutus iiua cum Prtesidente coguutur exponere ei-
S. Dominicus, cui plurimurneongaudens dixit : dem oflicio praffatum Confessorem, omnino tameii
Suinme gaude, filia, quoniam jam venit tempus et reuitentem, tum quia noluisset subtrabi a pio obse-
prope inst.it, quo dilecta sponsa jungetur claritis suo quio prse/atje Virginis, tuinquia in majestate tantae
.L-teiii.i ac desiderato sponso : qua3 tanto affectu ecclesiaj reperiebutur improvisus, seque proprio
cordi adscripsit, quod voce exultanti ac etiam gestu judieio arbitrabalur insiilficientem. Verunitanien
iterato referret, Euge, sponsa protinus adjungetur astnctus obedieutia rutn Virgine contulit, quaj ei
Ii sponso. Coinpleto igitur anno sancto Juhihei, in subblande respuiidit Pater, jam dixeram vobis,
:

bene pulsare cainpanain licet non intellexe- E

in festo Epi-
Qpiphania proxima e raptum passa Cliristi sponsa, faciain :
phanix in- animos et vi-
teltlgtt
membfis contractis pallnroque obscuratis, videbafur ritis. Scd quouiam caritas anteponit communia pro- res stiogertt
extincta. Accersitus itaque Pater Conlessor obstu- priis,praestosum quidemegopati, quia multo inagis
puit, astititqiie quousque in ipsa extasi sermociua- opto salutem proximoruiti. Est qnidem congruum,
batur : addidit cousequenter, Doinine, ex quo vis Pater carissime exequaris igitur officium quod esi
:

adhuc differre usque ad Ascensioneni, fiut juxta praecipuum; ufrlciiim videlicet ipsius magiii magistri
ijeneplacituin Majestatis tuae. Quod Pater prafaius, lilii Dei, Duniini mei Jesu Christi ; Officium spiri-
vicliiram se qui diligentius observabat, verbum quidem uutavit, tuum supernuruin Sauctoruinque Apostolorum atque
usque ad de obitu niiinuie suspicatus, quaiu ntpnte longioris Di\i Patriarchie Dominici. Itideiu de iustiftieientia
Ascensionem :
:evi judicasset. Decreverat auteiu Cln i>ti Virgo B. replicanti respondit ; In Domino confidas : pariter
Columba iterare quamdam illi sapius consuetam orabirnus : fiat voluntas Dei. Quicum rursus iasta-
abstinentiam. qua etiam sermonein sibi interdixe- ret pro suffragio, obtinuit ab ipsa \'irgine tuiiicain
rat, et. nil prieter Sacrameutum sumeret aut etiam ejus, in sigiiuiu prassidii et proteqtipnis : qiiaindu-
lamberet : sed monasterium ipsum quasi desertum tns bonus Pater vires concepit, et mirabiliter labo-
haberet, ubi puenitentiam rigidiorem etiam plnriuni ravit, atque lamlaliiliiei' et Iructuose prolecit, cum
hebdomadarum silentio perficeret, devotius contem- luaxiina populi 1'requentia et siugulari gratiu.
plationi divinisque laudibus vacans. Inohoassetque 194 Pro prafatam Cluisii
certo praeterea constat,
libentius imuiediate post Epiphaniam, nisi Sacerdos aponsarn fidejussisss in propriam person&m referre
ipse discrete negasset : quae niiiiloininus obedientia poonas pro salute populi Perusini, quem tamquara
praestans suaderi non reeusavn. uisiulitque in /Se- clientulum sumiii" pietatis affectu ipsa prnscquere- pienus civtla-
uber- iiiiminentts
ptuaiesimam. tur; quousque assidiiisuratiouibus, jugi lletu, li

arertlt,
192 Nec aliter prsesumpsit tam laudabile opus rimis lacryuiis, crebrisque nagellts, iiiiscricurdiain
aggredi, quamseprius humilitate pmbaverit. Nam- impetrasset et veiiiani- Sicut enim ipsa prsedixerat,
que mendicavit veniam etiara a quibusdam nec di- et tenibilibus signis cunctis inuotuit, jusiu judicio

rt postutata cendis bomiuibus, qui eam accusaverant cultu su- Hei, raalignantium spirituum solutis habenis, civi-
etiam a suts spectam, innocentiaijique ejus pro posse perverte- tati ipsi iiiiiiiuicliat ruin.i inagiia et supremacalami-
catumniatori-
rant' : viii utique pressi vitio carnalitatis utriusqiie tas. Nam cimi intestinis uobiliuui homicidiis etiam
btts venla,
sexus, qiturum iiientis habitus erat ita corruptus, furerent in aere turbinum vertigines frag resqueet
similiter et affectus depravatus, et in Cbristi fide nimia procella ventorum, praicipitesque pluna;,
vagus, ut pariter patientiam Job et veritatem Hi- quaa viderenturt subvertere civitatem Christispon- :

slorre lllius derisermt. Quorum pro certo seelera sa in extasim rapta.ante altare S. Catharinae, in
ignis sufficienter haudquaquam vindicasset : qui frequeutia utriuaque ^exus, clamabat, Qptime ma-
lantum pestileiitia- rementiti temeruve-
in calhedra gister et Domine mi.Jesu Cbciste, exaudi nos pro
piam ipsam Virginem exprubraverint, populo tuo Perusino, ct fae noliiscuiii misericordlam
rint, ut etiani
iinproperarenturque ream iguis, veiuti Fratrem ij et lianc gratiam. Expeptare digneris usque ad san-
Hieronymum quod leqnaliter pertulit et omnem
: ctum Pascba, in quo salt?m copversus populus con- cimtidiilionem
pus- in J'aschate
gnominiam, optassetque sic fr.equentius vilipendi. Htebitiii' peceata sua, et faqiet pOBniteoliam ;

1'acias haiic giatiam. pollicita.

Numquam profccto mtegerriinai Virgini pius quis simeDomine, propitius eslo el

Christi servus detraxit, cura potius cuncti eain de- Etpruliuus ipsa precatrix se innocentem Viiguieiu
votius prosequerentur. Divinu itaqtie consibo de suo ideo obtulit picn.tent. iu supremo conatu. Quae de-
fine certa, voluit consequenter Virgo Christi, idest nlque exaudita. qua-dam ut. prsafertur sulennes ei

eum senioribus Patribus sui Conventus. speciabter populares processiones unlixerat, pro liberatione

Iiabere colloquium, quateniis a singiiiis veiuam im- populi, ad laudem Dei et sanctum piu-lat.-c Vnginis

ndhartata petrasset, quo modoaliquando offeudisset. Habuit

si testimnnium.
cives praeterea et ad multos spectabiles cives, admodum lil.i Erat itaque Virgo Cbristi in Deuni jugiter
queui-
siiii devotos, in ipsa ecclesia perjucuudurn sermo- ardens, et proxima Septuagesima adyeniente,
nem, diutius luquens de regno Dei, quasi jam su- admodum et piicstolabatur, aggressa cst desertuni
perna gaudia attigisset. Fecit postremuin communi in silentio et pomitentia, usque ad ilieiu sanctum
27*
Maji T. r sabbali
 :

210* VITA B. COLUMBiE REATIN.E.

A sabbati Resurrectionis. Quo tempore habuit visio- no&trum et patrocinium, cito fuisset tu-
frigeriura D
A. 8EBAST. nes multum mirabiles, quas nihilnminus communi- mulanda. Ideo similiter primitiem rosarum involu-
care l onfessor ipse, officio praedicationis intentus, tam m spico ei senior praesentaverat quoniam :

BX MS.
Domtnica omisit. Dic quadam cum Christi sponsa cessisset in consummata jara pugna, suae patientia* victricia si-
stpt uafjesima: e ta :iu qus «tcaverat ultra liiduum
iii Sorores :
gna, cum bono Christi odore, statim omnibus erant
se recludit.
prea foribus togurii excubantes, observabant intentia palam promulganda, atque ipsius frameae vagina
auridus et ntl motus aut soni audientes, de tran-
:
aromatibus fuerat inungenda.
qnillo silentio tristabantur tamen prssume-
: non 197 Domi deinceps in suo oratorio super stratas
banl [faeere] strepitum. Verum die altera qusedam tabulas jugiter manebat, ibique humiliter Missam
et sitper ta-
penerabiles matronae, et familiaricaritate conjunctas, audiebat et devote communicabatur. Et quoniam bulas decum-
ibidem convenerunt: qusa zelo succensse, accersito pra; lassitudine assurgere de stratu laboraret, qui- bens
e.t multas
o Physico, aperuerunt ostium. Kt ingressi dam suaserant suspenso fune solevari; quod senior
lirillilr r.iff-
intra, invenerunt piam Virginem flexam; quae si- negavit. prsehorrens quasi capistrum desperatorum;
sespatilur.
nistra quidem manu ad cor amplecteretur Cruci- et novum
peregrini baculum procuravit. pileumque
fixum iu dextera vero haberet aptum libellum,
;
cinctum corona spiuea; et alligavit supra caput ad
qutMii detixis octilis intuuri, sed tota stabilita vide- asserem, pendentemque pra; raanibus demisit n
retur in lapidern, nec alicujus sensus haberet oifi- sicque eam peregrino Christo sociavit. Quod pia
ciura. Qui terrore nimio stupefacti, et praa affectu Virgo gratum valde tenuit, et per veteranam ex
devotionis lacrymantes, ostio reclauso dimiserunt Sororibus dictum remisit; Pater, dicit Soror Co-
eam intaotam. Senior, ob Lassitudinem Virginis, qua liiinli.i, qund ipsa optat, et vult esse Rachel. Qui
ji n valeret genuflexa cellulam circuire, cora- suspiciens respondit : Comminiscor, et placitum
posuerat cx lineis et bombice simnlacrum calvarii habeo quod fiat, Quando cnim in Breviario lege-
montis, in quo excuderat seriem consuetaa medita- rant, praeter simplicem historiam occurrentem, ut
tionis ile passione Domini nostri .Jesu Christi, quam ad laborera curaa eam hortaretur, mysticam iutelli-
E
quotidie rememorando se diu affligebat. In quo gentiam aliquandu exposuisset, quo citius uterque totam
se con-
pariter et ima{,'inem sni custodis erexerat. beatis- iiitlaiumarentur. Plures eniin carbones intensius in- templotiont
simi vidclicet Principis Ecclesiae sanctae S. Michaelis flammantur, si hsereant candenti, et iiunt desola- dedit :

Archangeli, cui specialiter eara devoverat : ipsiun- torii : si vero soius is sequestratur, ut plurimum
que montis instar collocaverat a dextris sui altaris, extinguitur. Idest dequo senior postmodum amare
ut ibidem commodius ccnsuetapersulveret. Namque lamentabatur. Denique Rachel, Videns Deum inter-
exesa jam, lassis defeetisque viribus, oportuisset pretatur, et contemplativam vitam, qua?
signiticat
pedetcutim, motam utcumque
substentari. Oonaba- sibi cara erat et jucunda;eo quod puiclira fit,
tur mihilomiuus a cultu ecclesiae non se abstinere, tuta, et quieta, ac m veritate melior, magisque
et sanctee prsadicationis ardore, et ne Confessorera diligit eam verus Jacob Jesus Christus. Activa
dimissa peni-
ipsum praedicantem impediret k. vero vita est utilis et fcecunda unde Christus, :

tus aettone.
19(i Die vero sancta sabbati Resurrectionis Jesu non de Rachel, sed de Lia natus est et Martha :

Christi, B. Columba ad ecclesiam antiripavit, divi- recepit Christum in hospitio, non Maria. Invenimus
nisqne omnino interfuit. Seniornamque funtem sacri similiter opera activae magis necessaria verum :

dclubri benedixit, et celebravit Missum, quae ea die quanto magis laboribus activa) intendimus, tanto
Satibato san- meridie ae singularis in majori alfari colitur. Con- magis miserias seculi inteliigimus velut etiam faclo :

ctopTogres*
tigitcuin pervenisset in oralione Duminica ad ver- opus expressit.
sa ad cccte-
sinm
biiiu, Sanctiflcetur nomen tuum ; subito facula de 198 Niinirura in medio hebdomada? ipsitis Pa-
oera dealbata, quts in sacri altaris candelabro arde- sclne. Virgo segrotavit, et confecla magis laborabat
Imt, adeo fiexit, quod liquore luminis verbura quae circa secundam vigiliain noctis conabatur ad
ipsum. Sanctiflcetur nomen tuum, in Missali totaliter vomitura, et spuit primo quidem raerum sanguiuem,
occnpasset et rediit ad locum suum, ubi liovi^siine
: et non parum, itidem quasi per frusta cuagulatum,
eam communicavil devotissime, et ejusmodi miui- pustremo vero sanie commixtum. Cumque mane
sterii aotum ultimum fecit, eamque reliquit orantem. Confessor eam vidisset nimis laborantem, perfusus
Sacerdotttlibus autem deposilis m sacrario, rediit lacrymis, Sororibus circumstantibus dixit; Orate,

Communtone
ad Virginem renuntiare sanetum Pascha liomini, Filiae. Deum : quia dubito ne cito recipiat Matiem F
Votnituni san-
nficltur,
quodque absolveret silenln multis aslantibus nostram, et impleatur eulogiuni, sponsa cito sponso ottinis varit
genorosis dominabus etiam nobilioribus nostrse civi- eonjungetur. Senior audiens admodum adrairabatur, passa
iniis, quai preestolabantur audire eam loquentem; unde tantus sanguis ex attenuato corpore scaturi-
eique obtulit rosarum / primiliem. Qua; devote ret : et convocaverunt Physicos peritiores civitatis.
annuit et placide. Postbac tantum serael ad eccle- medicus probatos, quos consulerent, opportunisque
sinui veiui, quando coram altari S. Catharinae pro- remediis obviarent : cum diversa saperent, et is
qui
lixe oravit, et Prsedicator ejus Confessor Magister apostema, alter fractam venam opinarentur, tan-
Miehael, imaginem sculptam infantis Jesu Christi, dem cura negligitur. Ipsa vero palientissimje tace-
quasi vagientis in prsesepio, sibi obtulit, pariterque bat et sumpto Sacramentu, quod ob reverentiain
:

de mysterio meditabantur, ut ipsa festiva multum dilatum fuerat, mente excessit. Cuin postmodum
tolaretur et gauderet. Circa horam Completorii multis astantibus exorsa visiones nonnullas et figu-
scaue „ n
dlu ntptrfiu»' Confessor, Kilia, inquit, jam redit tempus quo va- ras edisceret. etiam dixit Dulcissime Domine et :

ram pr.ithcit: leamus familiarius vacare spirituali oibo. Quse oplime magister, tu facis me ancillam tuara, per
rospondii : Jam paium restat, Pater, Quod tamen varia signa mei sanguinis, demonstrare illa signa
Sacerdos ipse non intellexit; sed ipsa domum re- quie in ccelo, id est in Ecclesia futurasunt : et nosli,
diens, unde vivensde ceteronon exivit quod etiam :
quomodo ipsa sanguinis prsesignat di-
differeutia
infantile munus bene prafiguravit. Christus enim
versa flagella, quae in ipsa Ecclesia tua brevi m
verus cibus ost fidelium et quoniam parum hinc :
ventura sunt. Crudelitatem videlicet, necem atque
remai serit, ideo modicus apparebat, et nostros va- sanguinolentiam multorum Christianorum, luem,
gitus repraesentabat. tpsa Isetabatur ei gaudebat, contagioneni et ruinam pluriuin popuiorum. Nos c : /0 pr.iouu-
•ii quod
jani immineret ut simplex ipsa innocens autem evidentia facti jam certi sumus, quid signifi-
tiiit futttras
Eccleslx cttla~
omnibus passionibus exuta, in humili parvo- caverit sanguis innocens Columbae. Columba eniin mitates.
que sepulcro, eodera loco sicut iu pra?sepe, ad re- velut praunittitur, Ecclesiam significat sauguis
;

vitani
 : : ; ; :

DIE VIGESIMA MAJI.

2U .
vitam, et praeipue spiritualero. Primo itaqne san- suffragaretur eis salutis opem, aut fllios, scu alia
s merus, primos Sacerdot.es conglobatus per ; secularia commoda, et nonnulli ut saltem prospi- A. SEIUST.
frusta, capita factionum; commixtus sanie, vul- cercnt ancillam Christi supra tabulam in tanta CONFESS.
pa-
gares homines.que culpabiles. Heu post EI US.
! impias tientia, plurimi
etiam quia venerarentur illam. Ideo,
m Ecclesiaa repen-
exactiones, successit sacri capitis ut puto. pra>elegerat esse Rarhel, quia de cetero
tina calamitas ac primorum Saceniotum violentus
:
non valeret temporalibus negotiis disponendis esse
interitus, jugulationes Dominorum, Heroum clades, simul attenta et COBlostibus ronteinplandis : quoniam
Procerum cruiiele exitium, divitum pernicies, exci- aden ingruerent aliquando, quod impatiens ipse
Sa-
dia civium, ut nobiles virgines venderentur in cerdos lut par erat) eos redargueret execrando,
ut
scorta, nobiliumque militum copia? verterentur in velut infestos excluserit, et pia ipsa Virgo
dixerit
miseriam penuria et faines, diraque pestis et uti-
; : Perpendite, Pater. sibi commoda diligunt me au- :

nam jam finis! tem, sicut nec vivere, ita neque mori in pace per-
199 Gravabatur consequenter ancilla Ohristi fe- miserint. Orate pro me, et sponsum meiim hunc
cap- lvi bre valida, et jugiler dolore capitis torquebatur fulcite rosis et ornate decorum.
triginta tribns diebus, et snper stratas tabulas re- 201 Ideo dc cetero quotidie ex rosis et flnnbus
Quantumvis
pausabat in hirto cilicio. rieficiebatur tantummodo se ita renovahanl. salutarem ipsam
mflrma imaginem cultius
pura aqun semel per obedientiam, proprio Sacer-
:
venerantes : in quam devotius ipsa tendebat, ube- Cruciflxum
dote jubente, oblalum jnleb p gustavit, postea riusque ac dulcius fundebat lacrymas, non quem- suavitercon-
omnino neglexit. Fuerat quidem lndifferens medi- admoduin patibulo suspensus fuerat in
templatur:
oculis
corum consilia praeterire. Cum rursus Priorissa impiorum, aut miseri damnati deflere solent ignoini-
zelo simulasset incyatho aquam puram, clam ta- niam siue necis, vel crucis simulacro fingunt
men juleb mixtaro; dum propinaret. illico cyathus nonnulli suam stultitiam rementire : sed ipsa detixis
fractus crepuit : quare de cetero neino tentavit. oculis speculabatur signum supreraae caritatis Christi,
Accidit et proprio Sacerdoti pluries. si quomodocum- abyssumque divini amoris utpote quic nec satia- :

que aquam vinn mixtam propriis manibus obtulerit, retur corporeis oculis intueri, qnod alta mente ser-
non nistpu- prius quam appropinquasset, ipsaadvertens dixerit vabat; dulce scilicet lignum, perfecta? virtutis exem-
ramaquam
Pater, Deus vobis indulgeat : ac refutavit. In ardore plum in quo tixaerant membra patientis; cathedram
recipit
dirffi febris aliquando succasset frustulum acris q videlicet sui dulcissimi inagistri Jesu Christi, do-
1
arancii, vel aliqua grana r cerasonis. Sed Sacra- centis veritatem, ohedientiam, panpertatem et inno-
mento altaris Christi Virgo refecta. prorsus confor- centiam, mansuetudinem ac patientiam, dicentis
tabatur : ideoque Sacerdotem ipsum exoraverat ce- Discite a me quia mitis sum et luiinilis corde.
lebrare tempestive, quoniam solo ejusmodi medici- Spectabat qunque et in eminenti altare sanctissimffi
nali refugio solata statim cnnvalescebat. Stupendum crucis (non terapli ara, sed mundi) commune totius
spectaciiluiii, Imne Deus! quodjam intuebantur terra; sacrificium, salvatorem nostrum, Deum exal-
maximos dolo
res patlenlis- omnes, maximnm scilicet sacrae Virginis toleran- tatum, refugium nostrnm ; in quem omnes fide
sime tolerat tiam, quam nemo valeat quoraodolibet explicare aspicientes curantur a morsibus igniti serpentis, et
linguavel ealamn.Qua? si calamitate languoris pre- hauriunt cnnsolationem, ac recreantur ut possint re-
meretur, et cruciaretur intirmitatis arumna, tran- si^tere, et virtutem consequuntnr ut valeant susti-

qnilla nihilominus patientia tota suavis in omni nere, et tandem quacumque ignominia contempta Mattb. 11,58
mansuetudine perseverabat. nec a colloquiis sanctis secum triuinphare. Venite, inquit, ad me omnes qui
et orationibus se subtraxit, aut taedin tepuit : qnando laboratis et onerati estis, et egn reficiara vos.
cnim nimio dolore dentiuin ac maxillarum ita tor- 202 Contuebatur denique et siiiim amantissimum
queretur quod sa»pius constat, ut flere eogeretur; sponsum, Dominum Jesum Cbristum; ideo pariter
n \- querula reelamnsset potius dulcem suuiu Jesuin
: convocatis Sodalibus suis adolescentulis, quseutique convocatas
simiilicius fervent et amant ardeutius, ostenlahat Sorores
ardentissiiue invocabat, siipremiuii njus refugium et
cnncupitum solamen. majestatem s[ionsi et gloriam quia ipse a sempi- :

200 Cultatn pireterea imaginem Cruciflxi prope terno Patre Deus, candor ajternaj lucis, gradiens
habere voluit semper pra; oculis, quam frequcnter in multitudine suae virtutis, ac speciosus in millibus,

amplecteretur alloquereturque. Diilcismagistermeus in quo sunt omnes thesauri scientia' et sapientiffl

salubre refugium ineuin ac sponsus meus dilec- Dei, per quam cuneta creavit el nos mirabilius re-
anhelat ad Cru-e ipsa
tissimus. In coelestein patriam vehementer an- demit, : qui potentissimus, accinctus,
mortem :

helans, dilationem et moram suspiriis arguebat, et mortem devicit, diabolumque captivavit, ac ro ius-

mors sancta, non Cur tissimus cmlos ascendit ubi decore circumdatus,
mortem precibus irritabat : o :

venis? quare me cum omni instantia te vocantem atque in siihlimi ercctus. potitur paternis bonis,

despicis, et eos insequeris qui in te conantur anti Rex seternae vitae ; ibi nos fecil suos coheredes ef

dotis pretiosis gemmarum et auri. crassanturque commensales, quem desiderant Angeli prospicere,
splendidis vivacibusque pigmentis? Cur me tam cujus pulchritudinem omnis creatura miratur, ad anrnrem

dura expectatione atticis? Cur. o bone Deus! sic aspectu desiderabilem et verbis gratiosum, Eia So- Jesic inflam-
mat:
protrahitur incolatus meus? Obsecro avellas me rores dilectissirase, ipse est dos nostra et pretium,
de caducoistoet miseromundo, Sacerdos autem suae asterna n istra possessio et praemium. Confldite, So-

Confessionis auditor Magister Michael, eam attentus dales, i't perseverate constantes in c iritate Christi :

persequebatur, exponendo quotidie in psalmis et quoniam ipse protegit, adjuvat, atque promovet des-
cantici: spiritualibus; quibus plurimum consolaba- p ms itas sihi Virgines Si videatis de auro velargento
illius imaginem, nntate cultus reverentiai ne-
tur Obnixe nihilominus rogaverat, ne omnino quis I

/ precatur pro valetudine "I issel

illiu^ quoniam el responsura
:
qu iquam uspicemini, hoiniiiem fuisse delic itum,
frtquentiam tnollibus auf regiis vestitum; -'-'I noveritis factum
acceperat, quam pateretur segritudinem, jam fore
aceedevtmm:
ultiinam. Et qnia nimis frequentaretur cellula ipsius pro nobis verum liumilem, pauperem el egenum,
et importune, domesticis imposuerat aditum differri, contemptum atquoomni ignominia affectum. Tnnspi-
prsemissa excusatione, quoniam jam non possef ciie quoniam ubique pulcher, sed in ligno dulcior

mundanis vacare solicitudinibus, et orare pro reli ubique fortis, sed incruce poteutior; ubique amabilis,
sed in eruce amorosior ubique flagrat, sed in
quis, quze Deuin aliorum precibus
maluisset apud ;

inquit; vult
pro.moveri. Multi quidem et utriiisque sexus insta- cruce omnia aromata superat. Qui,
bant pro consequendis gratiis a Domino, ut scilicet venirepost me, tollatcrucem suara et sequatur me. Matlli. 16, 24
Congaudete
 212* VITA B. COLUMBjE REATIN/E.
Congaudete mecutn, obsecro, dilectissimse filite, et tavimus Revereniissimum Dominum (Ministrnm vi-

StlUST. festinate quia in c-lestes nuptias vado ad deside-

:
delicel Ponlifiriiim, ml cvjus viunris tiinr pertinrliat
coNpess cjusmodi gralias erpciire) pro vestro Jubilseo, quod epistolis non-
rati-simum sponsum meum. Eia et tu, Pater mi,
V.JL WS- '
nullts dexla-
duoite rlnviiii, et p^allite pneparate flores et : Reverendiss. Dnminatio sua per prasentes mittit.
rata,
stipnie me rosis, atque sertis redimite pnlchram : iirainus te pro Dei amore, ut digneris eum orare

amque refldfte in cortspoctti ipsios pulcherrimi pro nobis, nobisque imperare, et uti tamquam filiis
l

gpon i. Haec namque ardentissinio qnodam affectu et faniulis : qui licet alioqui tuo mandalo indigni,

loqnebatur, sed sapidiori sermone atque exemplo conabirtmr nnsquam deesse nostra obligatoe servitu-
sotatur Ipsus effioiri. Virgines autem, amaro admodum flentes ti.Interim commendarnus nos precibus tune Carita-
el Confessa- alquein uheri imus lacrymas profundosquesingiiltus tis, qii;im Dens in sna gratia conservet, Romae xiv
rium.
erumpontes, p istquam pie ac uommone- s iltibriler Aprilis )in Ilumiles filii et obedientissimi famuli,

(ini-ii. snii materna benedictione e*s more Joannes Fayent et Zatharias Serioti. Cmiii refo de

Sacerdotem pariter lacry-

:
et allocuta est invnlrliiiline Columbn' niintinspervrnisset Romam, mox
mantem, quse (quia de nlthia illius amaritndine x\ die Apnlis. id rsl frrin 2 Pnsrliuli, sir scripsernnt,

compattens sibi) non poterat se a lacrymiseontibfere, Vener.inda- in Christo Sorori. Columbfie de Perusia,
et consolabatur eum. Postremo sensim v.rbisque tamquam Matri in Christo observandissimac ; et sic

sapidjs hortata est ipsnm ad profectum virtutum Latinr salulnre ipsam exordiunlur , Veneranda et me-
optimis d<> iinientis. tuendre reverentia» Mater in Ghristo dileotissima,
Iiumiliter. Ttaliee nulem ste dediicunt Epistolam :
ANNOTATA. Quamquam infelicia mancipia et pro sceleribus no-
stris mille suppliciis digna nos agnosramus, culpa
a Uayiiiiindns Perauldi, lequHnitc Germnnica fnn- tamen peHcuIo vacarenobis videmnr, quia habe-
et
netn, Goritiensem, tiWpoGurceneem, in Fmo Juliensi mus in conspectu Dei ardentissimas preceset arcep
provincia Episcopaturn indeque coghorhentum ndeptus tissimas orationes tanta? Matris in Cbristo, a qua
fuit ;
/i/r/t/.v Cardinacis anno [402, r.tposl alias plures gratanter aghbsdimiis nos, quantumvis indignos,
Legaltones, Lrgattts drniqrir Palrtnionii [ut rocont) noniintrrifilios: et m
quapro spirituali nostra ah"e-
obttt anna IbOJi, Albcrtus, nescro quo rrrore, Cardina ctionemagnam fiduciam habemus collocatam, tam
lem 0:ii'(i]iiiiin nomirint. quam in munimento inexpugnabili. Quia autem hisce
I. 1'itsrlm oiiiii 1300 crlrbrulnm fuil 10 Aprilis. diebus intelleximus te infirmari. et timuimustam
e Pro Itar aliisque qraliis rmprirainlis, qnrnidam grandi thesauro privari adeo afflieti fuimus, ut ;

Fr. Cnlinnririri! Ofdinis Prsdicatofum, diversa forsi- nullam quiptis parlem capientes, oraverimus Deum,
flttnjna fuliiin- tan r.r cttusti ritnirrrt rn Urbem, delegdverat Columba, ut vel te nobis concedere, vel nobis conoederet mori
anctoritas
bie
outrique commtntddtltiis litteris iristriixtrdt : qttafuth nitr luam ddcctionem, vel denique ablatam a nobis
/.'.<»/, ./',

ijtiiiiilt.nl jrrnl /,'„„.'./ /:< Crirm pnndrts, r.leru declafat sai.itatcm tibi rcstauranda.' sanaudocque conferret.
pnrepislolam, qutm Vcnii-aliili vhyi p. Constantio Den autein gratias, qnia post mille vota ipsi facta, coiulil rnaxi'
Lui-io, uti Majori honorandff, Periltiank scrijfsit idfjn intelligehtes boriam valefedinem vestrara n.agis .
i!,r ijtii sr ejus
[tlios sptrilita-
/•'/./,/, Ith Ipsa l.uiinrs vnlns : Licel hulieivm liltc- fuimus reoreati quam ex ni stra saiute proprda.
trs dicebunt.
rass Caniaie Sororis nostrss ad R. p. D. GciniM- Exoretur Deus per suam sanctam clementiam, ut
liin nostri Ordlnis, atme recfperetin oonventu S. tanidiu te ronservet,quantum desiderat auima no-
Maii;r Miini\:r, haberepo'
ta ii iiiiMain gratiani stra, eorumque omniuin qni diligunt devotionem et
lin sua P.ilei iulitc
i
quo viso perrcxi ad D. N. :
sanctimoniiin, et secundum vestrum desideiaum. in
tegatum, qui benigneme intuitu Sororis Colamba? 1.magratiaSalvatoris nostri Jesu Christi. Credimus
recepiti Deinde pergehead devotissimosf filiosi i>!>e- quod dilectio tna acceperit lndulgeiitiam Jnbilaei :

dieiitissimns servilores prtefataE Sororis Coliimba?, alia negotia, quamvis Fr. Colmanus omnem adhi-
videlicet Joanneni fayetltel Zabhariarii Seriotti, in- lincrit diligentiam nec labori pepercerit, necdum
veni laiiiam gratiam in odUlis obrata, nt niliil supra expediri potuerunt. Ipse antem vobisperse referet.
dioipossit. Recepernnt ehimmeet traetaVerunt, et quid faclnm sit, quidque adhuc restet faciendum.
singulis diebus traetare non desihnht, ac si essem Certa porro -it diicctio vestra. quod nos plus facie-
pater eorum carntflis, aut si eSsem propria peisona mus eollaborabimusque. quam si causa noslra pro-
ip " SororisCBlumbsejfet oirinia intiiitn pra>di<Ase pria ageretur quia magis tili obligamur quani no-
:

Sorors Coliimba'. Nonenii gitassem, noqiic ali- bis ipsis. Itaquerogamus Deum. ut n,,s efirciat hu-
qnii rm^WM;. possot; vriiiin, siticeruin, et inliL-n-si- miles famulos tuos , et aflectuosos iraitatores
m amorera, qtio prosequiintUr Sdrorem ipsam iiniiinonia' tiKB : quam rogamus pr.qiter auioren,
Columbam. I tiham Deus retribual eis vices! Orb Dei, nt iios diguetur habere connnendatos in suis
\os iii li.is pra?sefltes cAmmunidetis eflegatis devo- s:\ii.tisi onuioniluis, uti nos ipsos iisdem humiliter
tioni ipsins Soforis Columha5, el sibi declaretis et commendainiis.
intimetis bona ntem prsedicWurh suoi-um de- d I)iil>ilnuli nn rrclr sic sr, ibrrrtnr. rl uim jiattus
voiissniioiiini fillorum ii'g:i eam quia non possem i rssri tegendm in requietn, rrcmrii voxeadem rn eodem
ribere mtnimata partem Hlhrs bi w.v mentis. Insu- srnsu tierum num. 214; ul ru possim iubitaxc quin
occn\ione pr- per facietis nie et ipsos recommissos' sufa devotis rr.rns titiitons furrit, q.iud qinr .nrnn llrqts Sponsa
lcnih .tuliil.it.
precibus el sunrurn devotarum Sororum:Vailete fe- furrul /n |./[i, rssrt pusl morlrm Regina lii patria. Vide
lioiini' ix \|.rili'. mii. Vr. Colmanus fecit nianu
li\. niiim num. 206, nlii S. Cittlmrinii Senemis B. Co-
propria. lumliie apparet cum mulla coniitiva lirginarum et
Htirrc rprsidlam, mittihl iunltts mtafdis rrfert Blr- sanctariim Vivginum BI num 21K dicttnr r.rposiiain
:

leslripag. 163,'ttccspRiM ex Ptdcessv pag, !i80,- eC imursrtn Irntplo q'i;lsi <poiis:ini iteginain.
mm tubjunglt, nTteflictoruWduorum 'D6min6rttm /•',:- e Annn 1H0I, non 1'i'iei '.500 in rpsa Juliil.ro, Uli
gent n StrUtti «pislolam, qua tignificam st trnnsmil- pi'rprro',1 ,!,,:, n-ii C.rsttr.
trrr Ihrrr ,lr-.ulriiiti Jtdni.vt luihrti idimn.ilr Sentuagesima anvi jam dirii 15111. qua Pasrhu
/•,.„ ,
r „,„ 1

//n/ ///„,',.; \ itiiT.iliiii in Christo Sorori, Matri ac ,. I.Irandum rrat 11 Aprilis, incidit /n 7 Frbruuru.
IViiili.iiii", \,ii.'i'.,n,].i.. PSrUgta',Tvbm ,,,<,. liiinliir g AVm/ic Savannrola- corpus pnst suspendium ujtu
snliilem n dirrrr Lalinr, VenerabilU Matcr obser- l-oiliinm fiut, ciueresqne in lluviuin sparsi.
Mindi-siiiia. buinililer comniendgrrHlS inquit Ctrsar, e.rlia Peritsitim desluiu-
: sir uutem h Adquum,
,',,'.,, clitiiilur IlaUcr.
tus erat.
L't impleauius partem obligationis nostra;, solici-
 DIE VIGESIMA M.UI 213*
iEcclesinm Catltedralem pastim omncs inlelliaunt.
q Arfllicium pomum, iitterpretnntnr Crnscor.i Aca-
k Ifoc elinm lempore far.lum tsse tlcbnit. quod nar- demin malum MedicuDi, o locoorigivitXfivchuTeum, \ Slll ST.
ral Albcrlus in Innic modum : Die qnodatn nd mona- a cnlnre. . nsKI ss.

sterii jaminni venit liomo ignntus, pulsatoque veho- r Cerasoues. grandion CerasaHiei vitleiimr.
mentiusostio petiitsibi accersiri Columljam : qnam
cum excusans j.initrix infirmari diceret nec posse GAPUTXXI.
venire, ille vero instaret wgeretque nionita Colum- :

ba prorepsit ail crates, nec ibi qneniqunm reperit,

Ullim.r visiones Columb.r el fclix obUus.
sed inviiliilarn telam impositam rotse : quam cellnlta
inferens explicahsque, conspoxit in ca iiiiaginem J inminclini
tempus nuptiarura et sponsus se ab-
i.ip l,V|l
Christi, rrucem vcrsus calvaritim lnboriose bajulan- sconderat, nt non inventus quaeratur ardentifls quia :
/111 iintl'1
tis. Exislimant nlin,ui ccelitns allatant iilam fuisse, quanto magis desideratns, tantn gralior habitui rluonc
quia nescitur quis cam attuleriti et pluriutn postea sicut inquit divinus i regorius, quaorens sponsa dif- niiittilm- nil
catlestes nnji
fuit miraeulorum effectrix. Nam Sor. Maria Vincen fertur ne inveniat, ut sua tarditate cautinr reddita,
tiasi
tia Danzerli in Processu retnlit. quod cutn postea quandoque inveniat quod quairebat; et
multiplicius
Monacltic ipuedam, corani ipsa imagine, paruni mo- quanto jam jamque appropinquare cxistimat, tanto
rjeste religioseque fahularentur ; visiis ex ea Chii- delect biliusinopcrecxsiul.it.. Dulcissimus vennrn-
stits sii lirachiiun dexterum proferre, et earum uni tanien Sponsus prospicjt de absi Irtis, et qu,iboa
alitpitni infiiiierc : cidemque rei attestata fuit Sor. ilam iinnenis pradu.lus nllicit pariter ct iiilliiniinat
Marta Angelica Meniconi. IgiturB. Columba dichus illisvisionesvidet. Nempe
1 Acodemici dcla Crttsca tlicuni Pentecosicn pns- intuehiitiii' eniiniis lalam quamdam viam , qnam
sim rnrari Pnsrha Rosatum, OUln lunc Ros:r flnrcnnt. iniindahant speciosa quoedam juventus, ramisque
fortnssis cl nivierm dnnari snlrniil ; setl luc tlc Paschate vircntihus ornabaut ct floribus. Quosdam quoqqe
Resurrectionis agitur. Primitiem vero ct infra vum. aiivcrtcratjuvenes decoros diversa prapparare instrU"
223 Primitta m shttinlari, rtro Primitiis nlibi ntisqitam mcnta musicorum : alii.s saltorcs frequentare tripu
lcni : hicbii iccnrnt : mensc lamen Mnjo aliundtirc. dia. ac nonnullos pariter intonare melodias. Ececce
niiu;isiii Ilnlin rnsas sntis liquct e.reiniini copioso nsit postnioduni gradjebatur obvius quidam pnlcber-
ei

in ipsius l'n tjtnis crtreinn innln, Inc cniscqitenler de- riiiius peregnnus, purpiira rosea subcinetus, fulcitus
SCI Ijt.tt liaculo, pileoque iiiunitus. Qm ut tibi astitit, dixit :

in Spicus, vulg triier Spigp, Dinscnritles Xardum i> Colnmha mca, praspara t". voloque cilo venias

Italicam ippellat, Cruscain Clitunomillam , est.inc l^uain vi^ioncin ciini tanlo |ul.:l'i rctulit Virgo Chri
lierba oiorifera, Innnilis, a albos floscu '"» proferens. Stc sti,ut loqui videretur omnibus membris. Summeque
injra wtm. 213 iwminntiir serluin rosarum stipitum gaudebat atque replicabatitorato :0 quara pulclrer
floribusSpici. EliamSpicem vnrtntt ultqui, ci composile esl peregrinusl ipse tam pulcber. Ego quidem tota

Spicam-narili. die peregrinor, iu.ii inveniens linspttiuiii quod mihi

n En enjo bacnlosic pcnttenlc, ipsa sc nnn inlnl fal- placeat, preeter labernaculum spiritualis Patrismei,

ciebai crectii, ct per ccllulam reinovclial, inqnit Cssar. qui me mane coelesti viatico summe refieil el sola-

o Ettmim Alexander W.ninw 1503 veiieno ezlbi- tur. Apieqiiuque per idem leinpus contigit, qu id de
er Guicciardino sic paviniHiit.. slr.luijue lalnil.ciiiu ejus quasi congau-
cins cst 18 Augusti : de celeris

cnnimtiilttttir Albcrtns : Sedejiin ileiude annis conse- dentes forinicre scnturirent, el ag lecongesto liv-

quenter calamilosissima fuerunt tempora. Caesar quentatis vicibus piara Virginenrcircu ent ; signi-
suti strato
Borgia, Dux Valentinus, tqtius Italiae monarclriajn ficantes, quemadraodum tantillum animal, ductorum
rjussciturtnnt

affeotans, non solttm Urbinatem ditioiicui Guidu- carens ac expers rationo, tantum nalura duce ita f/n ime i

biildo. Ciiiucriiiani Julio Varanu. Dominisque Ari- se provulct in fiitufiiiii ; sic et admodum femella,
tamenvirgo, Colu;nba, nronslratore carens,
minensi ct Pisaurensi grbes suas.ademerat, sed t.>- pia li.

expers ap cibus legis, laittum duce Deo, intra gre-

latn etiam Romandiolam sfbi acqujsivit. Senogallia?
per proditionem captivos ooepit Pauhim et Franci- ges Virginum congregavaral in praesenti vlta 1...-

noruin operura fruutus, ipiilius viveret iu aiternnm.

scum Crsinos, duces strenuos, quos ideo sohiui in
vivis reservnvit, quia non niniies Ursinos inpotestate Fuit nihiloininus et alterius rei indiciura, quod ipse

habebnl : Vitollotium veroet Oliverotturo Firmanos, Christi A irgo verbo expressil quoniam
: ipsai for-

ejugdera laciionis MJliteaegregios, in furcam cgit. :i', ciipi.c rubentes, mordaces erant, sic postea

Senogaliiam direptioni dedjt, to.tam Umbriam instar cir, i

ipsamsain tae nratris Ecclesiae Sedein pngna-
fuhninis popiiliilitinihispci-ciii-nt, omnibusque lantam ccs (l.ilf i piae, victum mendicantes, sparsinr

sui iuciissit formidinem, ut D. JuliusVotelli Tiferno

iiiti-iienint.

uhi erat EpiscQpus, et Proceres Balionii Penisia, 2(ii Qnredam

prarterea ex Sorpribijjs, quae hacte-

atque alii plures, Venetias fugerint, quo etiani Dux iuis i:"ii opinarentur ipsam ea in/irraitate icsulvi, et IflSa itn.llir
|nin sociis sentirenl diffidentes aincdo submurnru- nimltalem
Urbinas sese receparat. Ca3sar vero regressus in .

i/ii iiuiiutnm
Pcnisiram diniiicin, Pauluinileiiiqueet Franciscnm i-iii nit. Quandocumque Mater Golnraba .1" esserit, I" ,j II ttll tll

mortiaddixit„eodemquetemp.ore in castellq iinliiniiis pev lioram hic remanere, Quod cum Christi gnoscens,
praafato;
cognovisset, vocafis bus, Itortabafur
S. Angelt Romffi veneno necatns esl Canlinalis l'r-
\ II':.. i
i i

eas saiutiferis documentis Estofe, inquit, constan-

siini- Coluiunenses vero alqucSavilliinilideni Pon-
;
:

quos plurinia nuhilitas iu tes, dilecttssimaa fjlite, et porseverate in operibus

titiciis arniis expulsi :

voluiitariiini cxiliiiiu scciita est : ivginini v.ero Nea- bonis, neque sinistris cogita,tionibus exturbemini.

laceral.atttr inter HispaBOS

pi.litaiiiini et Gal)QS> Pro certo quod vadp ad locura ubi potero
sciatis,

Detnque rnortuo Alexandro, nec non et PioIII pau- magis vqbis prodesse quaui bic, i|ii"l quidem assi.lue
filfal.ii. Xnii duliilells. sll vul.is linils zelus ct uiia
ci.runi ilieinm
Pi.ntificc, a.l Papatum evectUS fuit
ijui tnli in statu Ita- iu t cnc.nlia, quia prosequar vos p iromnia.
lnisti.
J.ulius II, bellic.sus PiuiiilVx ;

potuit recupeiare amiss:i A.lnu ins coJligate caritatq iniitua ct pace, quod non
liam reperiens, nim p.i-

nisi cuin multa sangui- vale.itis qualicumque .li-cnniin.' Sjeparari. El ego

ceinqne Ecclesiee cestituere,
vobis iiiliilniiiuitis prsecipiendu indiop, afque paren»
nis effusione.
XI sci ibenli de lihiis et allitiil.iis vestfis. quoniain v:c, v.c n» quae
p Juleb Canslniilnw Aji ictnw. seculn
priesunipseriiit ex vohis inlciitare djssidittm quo-
nwrbavnm ciiratinnilus. dicitnr, Zyrupus ex aqua OQ- :

niain invadam eos furore Dei oitinipntcntis. et dcsn-

cta et zaccharo : pasxim vero sniiiiiur pro quavis tli-
prf
sttHata oqua, seu decocta ac dulcorata.
 : - .

214' VITA B. COLUMB.E REATINiE.

transeuntes haustiim sorbere aefernae dulcitudinis
npingam igne tribulationis et ruinre alque inte- :

Fuerunt autemverba sua tantse virtutis atque

.
cuin autein pervenerimus ad patriam apternre felici-
n"s inebriari opurtet ab ubertate domusDoi.
acie miraculi, ut mmies firmiter protestarentur
1 1 I
tatis,
I

\ irfi
dileeta, esto cnn-tans in
i

ejusdem monitis declinare, velle Esto mi (hristo filia cari-

i .,. ftl
mquam ab i|iiin

perscvi '' niori. Asiri ixil postt lum, in Christo et tate, et nuli timere : frnctum enim quem bic con- ipsnm con/or-
i
itiu
tat,
gratlam \mpe
prsestantes quosdam nobiles viros, et de gregasti per gratiam, jam jamque illic possidebis
trut :

jinctoritate cives sibi devotos, ad subsidium et pro- cura gloria. Quse licet premeretur languore, tamen
.nciii monasterii suarara Virginum efficacibus avidius intenta, devotiusque hortabatur et arden-
!: ijilum verbi-. Tandem el spiritualibus Patribus tius. Congaudenti itaque seni ac uberius lacrymanti,
. quibus se ipsam in Christo crediderat, etiam ipsa tnplius congaudebat, dicens Esto et tu, ^a- :

ililectissimassilii filias in Christo Jesu recommittere ter, bonus luotatoret fortis, dilectus Dei, qui vaJeas

non dubitavit : qtios iterata prece as-entiiv cnegit, supplantare hostem.Qui respondit : Libentius, quod

ijuod semper pro po-se patrocinarentur in Christo opto, mallem vos illac praeire. Cui Virgo, Labora-
.lesu et eas adjnvarent. adbucper aliquos annos et sicut amodo
bis, inquit, :

205 Ibil.iiii prselerea B. Columba aliam visio- animsB mea?, ita deinceps curam mei corporis ha-
im faltu " S,
nem. Nrirn|iir apparuif sibi Beatissima mater S. beas. Qui dixit, Quo l..co? Et H. Columba respondit,
( atharina v- Deus inspirat, Qui ait. Si jubes, el sepulturam
i
Catharina Senensis, Bpei osa valde, cum magna co- I
bi et tibi videtur.

mitiva sanctarum Virginum Christi

1 1 in 11 ii" ;ii' :
pia Mater, mihi libet ante vestrum altare S. Catba- curandam stu-
cipit.
quse oinnes indutse eranl stolis intextis nuro cum rina? Senensis. Ulico ipsa dixit : Ita mihi placet.

candoro . m rgaritisque et floribus 1'" 01 Pater . ubi etiam summus Pontifex genuflexit, sub

flavis comis terga petentibus, et torques culturegio stabelbi Sacerdotis Priorissa vero ac singula? So-
ac 1 1 . 1 ; ciosa eronf B collo pendentia; .piaj rores reclamavere cum lacrymis, dicentes : Nolite

admodum congaudentes, videbantur eam praesto- auferre matrem a filiabus suis : quoniam ipsa est
laii. Astititque ibidem statim strenuus ilie athleta pretiosus fundus paupertatis nostrae : et siquidem
I '. s. Petrus Marrj r, ostentans vexillnm fidei :
pro nunc humilis sit locus iste noster et arctus, po-
(i s. Petro
Kartyre, .1 quebatur acies magna intrepidorum militum tens esl Deus ipsum reddere celebriorem, ac con-
.lc-u Christi, qui festivi nimis alque pnerincti in dignum tcmplum suie laudis nobis erigere. Noluit
armis candentibus, ef rnsis pendentibus coronati, pia Virgo mutare sententiam, sed in sancto delubro

adduxeranf equum allnun regiumque, opcrtum pha- sui sanctissimi Patris Dominici, ut prsefertur, sem-

lera purpurea auro texta 11. vero Columbadixit :

per liaberi veriimtamen ad subsidium Sororum et
:

snii quoniamjam impo-

Confessori ;
Sriaii-, Pater, solamen, procurante Magistratu urbis ac Primatu,
suerunt me super equum, ef tantummodo expecto obtinuerunt Nobiles praestantes monasterii, a Prae- qux cedil in
ias b socias, ef pi stea vado. Quod cum Con- sidente et Capilulo dictaj ecclesise, prsafatum sacel- jus fltiarum
ejus
fessor ipse retulissef seni, ille respoudit : Opinor, lum et altare. una cum suo venerabili corpore, in
. hanc visionera annuere \ irginis obitum, perpetuum jus Sororum ac monasterii, solenni ac
circa fi lum S. Petri Martyris et S. Catharinsa. publico instrumento, B. Columba vivente.
Cumque Confessorid contulisset cum Virgine, non 207 Transniigrare ex toto contendit elevatis pen-
recusavil suaderi : sed, inquit, Isetor siinnne, quot nis Columba .lesu Christi in superccelestem tbala-
!!-' intersunt? Ille respondif octo. At ipsa, Uti- nium. ubi firma fide cuncta crediderat. ac spe inde-
n 'in numerabatque dies magna cupidine. Quamob- fessa servari non dubitabat et qnn toto mensis ;

r.in vulgi more in civitate dicebatur, 11. Columbam affectu pergere consueverat, jam per se ipsam niti-
luram in die proxima S. Catharinx. Verum- tur intueri. Igitur prima di" c Rogationum B. Co-
17 Maji videt
t en II'- a a Confessore interrogata, quando opina- lumba enarrabat, se passam visionem perjucun- triutnp/iantem
retur 1:1 Domino obdormire, dixerat . Ne \. litis, dam vidisse videlicet Triumphantem Jcsum. ele-
: Jesitm ,

Pafer, boc investigare sed rejieite omnem curam

:
vatui nagnificentia, intra innumerabilem luul-
II solicitudinem in Sponsum meum dilectissimum. titudinem Angelorum, obsequentium dignitati ma-
Sed ii".- i
'11. .]:.! ii" videraus qu aliud signatipsa «1 jestatis susb : ef clangentibus tubis gradiebatur pro*
vieio. N: m cum aliquando fueril inter no de Mar- pria virtute, ascendens in jubilo super excelsa cce-
tyribi anctis qua dam devota collatio, Christi iorum, trans omnem creaturam : quem sequebatur
undt \ntelllgl \ irgo respondil : Paler, magna esf .' nstantia M ir- senatus innumerabilium Patrum, viri videlicet pro-
>tn startyiil \u iii
I3 .
" lii.Mia caritatis. Ei vere non ceri ef grandaevi, illustres et authentici, quos Pa-
<( i \rginibui
1 sl meriti semper cruciari, quam seme) triarchas dixerat et Prophetas; nec non spectabiles
tocianda.
1 1 Liquido utiq nitescit, q I Martyr fuerit ac generosse matronse, in togis albis respersis auro,
quia cn 1 Domini, per sui corporis afflictionem er in decore coronatas : omnes junciis manibus fe-
el prnxiiiicriiin errantium compassionem, diutius rebantur in altum pariter, pnst victoriosissimum
portaverat, ef sancto flne consummavit, Ei ideo Regem, reserantem paradisum. Et illico vidit sca-
rebus maLiirs compara- lam auream, tangentem summitate coetum, pcr
r
i
Hcatur i
"i .1.. sibi occui ril A ir- quam scanderet anima quaedam pulchra valde, ultra
ginum chorus Quia rursus arguuient maximse quam dici possif decora quam comitahantur divus :

patientisc upet ur, juste msi.lei in legione Patriarcha S. Dominicus ei lllustri.s Virgo S. Ca-
;
n:n. tbarina Senensis. Cumque pervenerant ad fasti-
Visltam eatn
li
206 I |ue appropinquante suse vitsa termino, gi dulcissimus Dominus .lesus Christus, cum
aiil 1 1 1'\, . aritate scstuans, tulil secum 1
osa- Regina coeli I
>*
j matre Maria, amplexati sunt eam,
niin flon 1: n :
1 :
'lini pra fato Conf. -'I cum magno triumpho in gremio immortalitatis
- "..» ,"
'
ii '
..I. atat '
respersit rosis, recapei unt.
.'iii \ idelii 1 1 supet tabul >- Postea illius illu- 2o,x Seni ipsa die, Divina celebranti, ac pro ipsa
sins matris B. R chi li uerl um proposuif . quse pia Virgine devotam memoriam facienti, contigit, tt miraculose
verno tempore, qnod cnin o.usoqueiiter Sacramentum ex nmre divi- particlpa'.
1
in terra qusu ducif Ephra-
de Saeriflcio
ta riiiii parturiret, ob difficultatem partus pericli- sum sinistra teneret, et altera parte calicem signaret. Auctoiis,
lari cosperit. Ideo quisque contemplativus hicperi- eo dicente, Pax Domini sit semper vobiscum, statim
clitatur dum parturit, quia ineditatur et laborat. ex secunda parte, quse manu sinistra oaute servaba-
Deum quidcm in bac vita contemplari non possumus tur, quffidam Hostia? particula, per se ipsam ab-
aut diu inlneri, potius forte ad inferiora recurvi ac scissa, sacro Calici se immersit. Admodum iniratus
senex
 : :

DIE VIGESIMA MAJI.

2 b*
i senex, quid portenderet, postea intellexit et Divi-
: dixit Sacerdoti Vellem, mi Pater, de thure bom
nis expletis culleclisque floribus, ad
D
Virgmem ac- Et percunctanti, Ad qui.l? respondit i Quoniam l -r..>.T.
cessit, quse jam Divina libaverat : eamque resperait venturus est Sponsus meus dilectissimus coxfem.
.

rosis, et aqua benedicta

Cruce signavit, prsefatam et iue opto exhibere illi honorem. Dignum
I
US
.
:
e t, in- socro thurt
visiouein devoto affectu sincere narrantem, Subin-
quit, en prsssto sum E( venit icitus ad senem, ctitfiin tnfu-
tulit senex figuram de felici redita Patriarchse mat
Ja- dicens : Christi sponsa Soror Columba postulal vos
:

cob cum duabus turmis, sanctam illam collationem tlius ' i odoris, ut infumet tugurium, quio i mtu-
rememorans, quam olim babueraut in sacello sancli rns hvi -,; ... i,
ectissimus Sponsn
d
i. Q
Archangeli Michaelis de Ascensione d Christi, ac inlii. de thure sancto,
ab cogue quod ipse litai
de periodo suaj vitae. ETortabatur denique ad Srmi- sancto Cereo
confortata, in pasi hali. Quo i
ipsa d •

taiem spei, humilitatemque custodiendam, neconti- pr

ei is er ionem Domini, libatis D -

gua portui fortedese praesumpserif quia non sumus

;
,
,, lestidevotissime sump\ iatico ... lai
suffioientes cogitare aliquid ex nobis quasi ex nobis, thure sancto boni doris Deo pei lumavit, i
ai I

sed sufiicientia nostra ex Deo est. Omnes quidem simum Sponsum devotius prajstolabatur Iterato
currunt, ted unus, id est perseverantia, accipit fieri jussit. el poni tliiiribiiluni supra fenestrulam
bravium et qui dedit nobis fidem et caritatem,
:
lucis. Confessor domi secesseral ad ccmedendum,
ipse retribuet voluntatem, atque operationes
ex iis et circuinvenit eain antiquus hcstis qui cum diu :

provenientes remunerabit, labores videlicet con-

in disceptasset, tandem improbe eam irritaverat; qu d
tinuatione boni, longanimitatemque et constautiam. scilicet 1'rustra laborasset, quod in vanum se dispo-
Et aperiens os suum B. Columba, humillime Deo neret; nequc ut opinaretur im obiret, sed longiori
gratias agil j

cuncta detulit solvitque gratias. C msequenter Sa- miseria degeret. Cui intrepida tespondit Sicut v i- :

cerdolibus dixit ct diabohtm

Patres optimi, vestris auxilii- sa-
: luerit sapientissimus Magister meus Jesus Christus, M tcnlantem
luberrimisque consiliis fuerit, si quid boni feei, ita flat, et milii libet. Siatim Confessorem acers ri vincit
etevasi pericula. Tautamne huiiiiliiatem. bone Deus! fecit. : qui eam flentem invenit, quia dissolvi cupio-
tantamque reverentiaml Devios, quos suis oratio- batet esse cum Christo. Et narranti ut prasfertur,
nibus et meritis ad viaiu reduxerat, de sui potita ipse quoniam maximus ip-o Magister
respondit,
jani victoria laudat Paulum intitulat ipsum
; et se- Dominus Jesus Christus mentiri nou potest. ille
nem, ut forte pristinam duntiem argueret, et
se- vero nef irius mendax est et puter ejus. Obsecravit
quentem constantiani app.-obaret vel quia Paulus ; illum in Dominum ne deinceps illam relinqueret, eo
verus Bennoni fuerit, qui Jacob per Rachel succes- quod tempus immineret qnod dlxerai, quando opor-
sit. Interpretatur enim Bennoni, filius doloris mei. -ecum et vigilare.
tcret ciuii orare
Et addidit, Patres, vos facietis festum post festum, 210 Ipsa die, dictis Vesperis, B. Columba di-
in quo etiam erit magna aquarum inundantia, et ad xit Laboro, Patcr, ac patior veheraenter. At ille,
:

dies quinque aperieturpectus. Quod pro tunc nullus Filia, inquit, oportet paii, nec quisquam potest sine
intellexit. mugno dolore niori et ipsa acquievit. Et qiioniam :

208 Hortabantur se pariter. sed ipsa ferventius : gravius langueret, vocaveruntsenem, qui festinus
lseta gaudebat, ac mirabiliter qui convenerant eain ex inore respersit ac benedixit :
indutusque sa-
astantes praj devotione flentes afficiebat, dum col- cns vestibus, scrvato cultu religionis et ritu. con- Extrema
loquerentur de felici illa soeietate caelestis patrias tulit ei sacrameiitum extrema; Unctionis; piis suis Inctlone
ordines varios de innumerabilibus lpsis sanclis spiritibus angeltcis Virginibusac iu Christo Sororibus devote astantibus "umitur ab
conlcmplando J
aniinabus, in qua inenarrabilis est species et de-
L t oi orantibus, cuin pluribus matronis et dominabus.
erultat
cor pulcliritudinis, cum tanta ordiuis melodia quod Dcinde prosecutus est Ofiicium commendationis
nec in cor liominis ascendit. Prufecto sicut in terra animaj, ipsa CUristi Virgine bene et sensim perci-
quam incoiiinus sive in aquis, gerininantiuiu diver- piente ac gandenle, atque verbis devotius intenta
sitas varietasqiieanimaliumcumdistinctioneordiiiata pariter et respondente. Illius memor eulogii, cum
[cernitur]; et sicut intuemur pulchritudinem stella- reliquum Breviarii legissemus, ct egu de commen-
rum in participatione lucis, et sicut intelligimus datione antmne paverem, ipsa pra-dixit, Iu obitu le-
species rerum in suo esse, ubi niillus gradus per- gcmus. Qna autein devotioue quantisque lacrymis
fectionis intermittitur, sed paulatim de imperfectis completum lueritillud Offleium, Deus novit. Quibus
ad perfecta procedit; sic ibi dispar est gloria singu- expletis, seuex dixit : Pia Virgo, Clirisli sponsa,
loruni, sedconimunis est la;titia omniuiu plenaatque pie obsecro ac deprecor huiiiililer, quod sis imslri

perfecta : ibi jugis pax et solennitas, ac pulcher- memor cum pervenerisad regnaccelestia. Et siqui-
rimi llei, doinini ac regis universorum indeficiens dem anima absoluta fuerit et ccelestibus potiatur, qttopott tut
rjmmcnda-
contemplatio, qme totaliter replet et dulcissime habet nihilominus naturalem habitudinem ad suum
tloncm di-
quictat desiderium. Ibi sanctissima Dei mater Ma- quod deposuit et resumere habet corpus. Igitur 'JICSSO,
ria, Vugeii.irum gioriosissima Keguia, sceptrigera quandocumque ad corpusculura ipsum conversi ora-
sanctarum Virginum, transcendens culinen oinniiim vcriinus, benigne annuas ei vota porrige. Ultimo
ordinum. Ibi judiciarius senatus Apostolorum et piusipse ^cuex, zelo succeusus et confisus iu Domino,
Evangelistarum, ac vetcranus cousessus eoruui qui affectu veheineiiti exuitatoriisque verbis e im soliei
a principio sunt Patriarcharum et Prophetarum. tavitadDeum, etamonasteriocessit, diraisso ibidem
Ibi victor exercitusstrenuorum ae innumerabilium e Confessore. e
Martvrum, ac sacer conventus Sacerdotum, Confes- 211 Ipsa vero Christi sponsa, propriis manibus
sorum, Monachorum, Religiosorumque. Ibi decorse accepla imagine Crucifixi, dicebat Dulcis mi Je u, :

Virgines Christi sancueque mulieres, quie sua pro- toius suavis Dulcis nii Jesu. super omnia amabilis!
!

bitate vicerunt voluptates seculi. Ibi pueri et puella?, Dulcis miJcsu. suprema spes mea! Ac deosculabatur
qui annos suos moribus transcenderunt. Ipsa est eam, atquo ciun inagiia compunctione percutiebal Xp>a}mm
Ecclesia triumphans, sponsa Agui, circumamicta pectus, simul dicens Crux sancta. Corona sancta. invocam ;

vanetatibus ubi regnat cantas. qusa Deus est,

: Clavi sancti. Rursus, Praaceptor mi Jesu. qui pro
omnia in omnibus quem sine fine vident, et sem-
: me passus pinis c ronatusetmortuus, dimitte
cs. ac

per videndo in ejus amore ardent, ct sinc defectione peccata mea, el imlulgeas mibi peccalrici et am- :

et labore laudant; quod nobis concesssrit lelernus plectebatur eam osculabaturque, Deinde 'i.xii Ci n-
ip»e -pniisus, Doininus .lesus Christus. Ainen. lessori, Pater, legatis Passionem Domini nostri Jesu
"P- US 20'J \csaere autem diei sequentis B. Coluuiba Christi juxta singulos Evangelistas, ita distincte
quud
 210' VITA B. COLUMB.E REATINjE.
quod posaiai percipere : et inteiitu valde nndiehat mihi est, eodcnt circircr temporc tltitts alitts eJutUm in-
A. Slll ST.
devote. Ctluique perlegiseet, Kinisii spiritum ; ipsa stituti, nec mittlo tnfcrioris mciiti. obus.-e; qitartim
coKPnfa
dixit, I ii in.iN'. mi i i niir coratn lo spiritum iiotiniin Dctts novil, in cO!tis tilonosius levelttniltt,
KX MS.
iiiiiiui, Perlecta vero Paasioneseoundum Mattbajum, c Id cst 1 7 Maji, citm ilies j-Jsccnsionis cssel 2t>.

antiquus hostis adstitit, et eKturbavit eam, circum- d Vitle. sttpra iium. 103, ttbi in jirtntti persona lo~
luitatur cum veDientibfls tarlareis legionibus, et mentfm Virgi- tjttititr Auctor, tjiti htc sub persiina Senis inniiminati
spiritu dtspe- nis o/fuseantibus insidiis multis.jputa, mancam fuisse lalet : tjitod etinni oijtioscil Leander varns locis. ac no-
ratlonli .

Virginis Sdem, cantatem fictam, humilrtatom ineu- iiitntitim capite bl secitruliini iinnm, nobis tiumcro 210;
lil.im et bumnnam laudem magis quam Dei gloriam iibt itijcns iic cxircmo; Unctionis miiitstra Yeneraiiilum
qusesivisse, et similia, Sed Virgo reluetabatur indi- Senem, id est, Magistrum.Sebastianum nominat:;
'•i. ostentans manibus
Crucifixum «licebat ; ipse vero ibidtm rursns sevnei loquitur in prima per-
Non, non Cumque eam ad desperationeni forte illi sona.
nequam impingerent, ipaa prsferebat vuliuin niinis e Civsac. non satis Muctorem ci Confessotem distin-
perturbutum, iterando, Gredo in Deum. Postc)uain ijttcils, iuKiijtniitiir stbi tjiiit.t tlit/ctssits ail nioittisleriiiiii,

perdimidiura hor;u strenue pugnaverat, corara om- sinitiii reverterit, Crucemque porrezerit.
iulius Buis Virginibua ac Sororibus cum eandelis I llil tncrilo jioslecius ciirrctluin juil (ctidcm y/ltclorts
orantibua, tandera victrix direbat; Domine Jesu, mttiiu ifitii cctcrit) pro co i/ncic/ iinleil ncscio pcc qucnl
adjuva me i el Sacerdot.i, Iterate, inquit, Credo in errorem scviptum erttt quindecim, consentitque Bpita-
Dcimi ; qui fide roboratam verlns sanctis hortaba- pliiiim seciiiiilum. iiiimeiiilts dies xvin : et otnnilto se-
tur. Continuavit deinde secundara Passionem ac quitur ex die 2 Februaril, Purificatiotm feslo, quo na-
tc-i i.iiini. et iii singulis sno locoad lixpiravit, repli- luiii Citliiinliuiil hiibemiis niiin. 1. Lcaniier lamcn,
cavit, ln manus tuas Di raine commendo spiritum e.ii nipliir nccJiini cotccctuin sccitllts, ijllilideciiu scnpsil,
meura Intinovero tertiaj Passionis, nocentisaimus el ceteios luc posl se in crrorem tco.ril :u quorum ncininc
ipseacerbius invaserat, et malignoram turbaspiri- iiiitiim fttissc lalionein tcmporis, ut vidercitl iater 2 el
inlrntn iliun iiiiiiii magia magisque invalescebaht adversus Vir- 20 plns tititim lo tnterccdcie, intt uiii satie est,
tn/lliir ftissin
ginem, eamque pessimis iromissionibus stjmulmites
Chrtsli
perpleclere nitebantur. Qu;e admodum laborans, CAILT XXII.
froqiientabut, Credo in Deum : Sororescum
piseque
Saoerdote pariter orabant, Iii cum annuente Deo Kxequix. inspealioeorporis, sepullura.
ipsa Christi Virgo iterum triumphasaet, invocabat
Jesimi :
liiiiiuiie mi Jeau, adjuva me, et miserere Jjeila lesle mos apud Christianos obtiuuit, ut
itn'1 peccatricis. mortui qui resurrectari non dubitantur, Dormieiites
213 Sacerdoa hortabatur eam ad constantiam : vocentiir, eo quod iu Domiuo requiescttnt et ivsur-
sed Advocatus
j.ini lajtavultumexhibuit.quasi rutilo splendore gent recnaluri. ('..rjiiisciiiiiin autcai, c|ii.,i! \'irco
A uctor
radiantera el lamqnain cobusta viatrix dixit,Spero
. ipsa suprema caritate Christo litaverat, discreti.oni
" Dei i
Jesu meo. Sace s antem perlegit et quar- sui senioris dipsiserat. Ideo quantooius expirasset,
tani Passii nem : et cura perveirisset, adillud, Tra- vocatus seuex affuit, fereus flores rosariiui, thuraet
ilnlit Bpiritum, similiter suum spiritum D eo com- aquas boai odoris et ciicuiiistaiiiibus omnibus :

mendavit. Quibus oompletis, Confessore de seterna Virginibus ac Soronbus multisque venerandis ma-
ac tlcmuni felicitate loquente, Golumba
li. dixit : 1'uicr jara tronis ac idominabus, cum caudclis albatis accensis
rlctrU hi-
lastor valde el gaudeo ; el splendenti facie dclixis in iuaniliiis. et orautibus, vi.lens quasi obdormiontis
ttirisntte
oculis dicebat : Reginn Angelorum, dulcissima corpuseulum, tenentisstrietamanuCrUcifixumjgenur
Mater Dei. mi Patei S. Dominice, ei Catharina flexusclamavit superiiiulantibiislacryiiiis LausDeo: :

Malcr iiic.i, commendo vobis animam meara. Neque laus l)eo : laus deo : quia perveneris, filia Ijenclicta,
u iiiotu liucii.c cessabat sed commendabat Chri- : ad regnum Dei, fiiia sancta, et spmisa Jesu Christi,
siiancs es, ci sanctam Ecclesiam Del, ac suum
c
quaj jam transieris iu Reginatn eam ac ; aspersitque
Ordingra ei Sorores, etiam m particulari, beiicdixit. iiananie Confessore optimum fluein,
benefac- lit
toresqueet amicos. Media autem. noote diei Asoen» ultra quain crcdi jn.ssit c ngaudeils, piis lacrymis
Bionis Dominicaj, coram |iomi i-. Sacerdote Confes- declaravit. Cor naniqiie ingenti perfusum gaudio
Boreac Virginibusel Sororibus suis de pcanitantia dulces peroculi.sstillat cuttas. et laerymutur devote
s Dominioi, et cum eandelis albis aocensis gaudentes. (Jncd
oranti- de Apostolo Petro fertur, quia
bua, Sponsusvenit. Christi Vn-go etspcmsavi- Quem quando dulcedinis, locutionis, et polentiai u Dcinini
dens, i
i.iiii.imi lnaiiii
Spohse mi, spouse mi. opti- ore, iiiemoi erat. prte liimia ainorissuavitate lacrvuias
meveneris.Jamtenipusest recipias ancilirim ruam. : continere non polerat. Ilideni ipse ctiin duobus aliis
Domine, Domtne mi, recipias et, Recipe, dicendo, : Ccintcssoribus et veneral.ili Priorissa, nec non ejus-
ipsa benedicta ao sancta anima migraxrit, vocantem- dein Virginis genitrice, sicut pia Virgo indixerat,
m-rllttr queJesumChristum adcoslesUaregjiasecutaest, re nudaveruutcorpusculum ; ita yidelicet, qnodjubente
;u Mttjt iimin niiliiis oeulis apertis, orelassofetfecie nudatum
colorata scne genitrix cqus et Priorissa CQQperuerint linteo
1501. corptts
laiM, (iiiin
vivena obdormisset in Dumino, die xx piuis uifeiiores paiies ; dcniinn ipse inanibus pro-
mensis Maji.anooastatis snaj trtgesiroo tertio com- prns divisit vestes et aperuit, Et videruut omues
pleto vixit ai.icm uiiius triginta tribus, cremium tamquain corpus autiqine una-
:
mensibus hulocaiisti,
tribus, d dicl.ns/ dei etobto. Bxinfiinis deriftjue ^'iuis Cniciiixi, inyolutum cilicio etaccinctuin ferro,
st liiuiiiliici' B. Coiumba reddidit apiritum vi- etcateiuilaspendentesacolloiiitrauvcrsuiupecti.ris.
i. i.ii Deo, qui eam mirabilite»' oreaverat, mirabi- IJucd non soliiiu niuliebris b curporis pectus uon
liusque rc.leiinsset, atque adoptaverit sanetissirais liabuent aut vestigiiim, veruin parum umiiiuo hu-
doius.
mani corpi.ns : ni quo onniiaossa possent numerari,
quasi ilivoluta tela bombyeca.
ANNOTATA. 214 Slupuit seuex, admiraiiis sapieutiam Dei iu
lavari cu-
cciiip.isitiuiie corporis liumani : et soluto ballheo rci/. et ha-
a 1'lialei.i liicxnmiinr pro Ephippio.
ferreo, quod etiam renibus hierebat lavit corpus bttu ordinls
b Dc hts dunbns smlalibits, quia non fuit intcrrn- citra linteum aquis litdtitunt
oiluriferis ; ultra vero lavit
tjau. ittliil amptittl dirii, im/uii Buleslnt, iin.lc
nttpit Priorissa eum suis niatrunis : et thure ipse perfu-
iiiinc sciic. potsutnus, fuerint. q«mnm
Verosimile mavit, ac geuuflexus a parte capitis osculatus cst
pectus
 DIE VIGESIMA MAJI.
A pectus ; et imluerunt vestimentis, cingentes zona matibus condire nec abs re Xam in Genesi legitur
D
cum c osse cervi, sieut petierat ponentes Crucem
; Joseph filius 'Racbel. suis medicis praecepisne ut »• si»«st
in manu ejus et lilium impnsuitque capiti sertuui ar atibuspatrem suum Jacob condirent ac de ipso cw ™"
rubentium rosarum,
:

fnlcitum flonhus spici, cum Jv

osephscnptum est, et
i,
:

conditus aroni. iibns reposi- sabbato

t EX HS.
:

<

floribus lauri et il mirtie. Et [jussit ut] extensum tus est in loculo quodque magis astruit. etiam in condiendum
:

funus supra mensam deferretur in oraforium. Qud Evangelio dicitur, Emerunt aromala ut venientes
ZrT'"""
prsveniens seuex, orabat alternatim ante altare ungerent Jesum et rursus Acceperunt ergo enr- :
Gen. 50, 2, :

cum Sororibus Psalmo, Laodate, Cum autem deve- pu^.Iesu et ligaverunt eum linteis cum aromatibiis, et 16
nissent ad illud, Omnis e spiriius laudet Dnininuin, sicut mos est Judaeis sepelire. Legitur similiter,
Mar. 16, 1

Joa. 19, 40
deferri ad contigit ut inferretur funeris corpusculum. Quod Marccllum et Apuleum corpus sancti Petri Apostoli
nrutorium ante altare aqua benedictaaspersum ac rosis, lliure lavasse vino et lacte, ao aromatibus oondiviase : et
Sororum :
perfumatum Cruceque siguatuin, dimisit, Sacerdote Maximillam Christo amabilem corpus S. Andreae
una cuiii Suronbtis Psalterium resumentibus. Fuit Apostoli optimo loco cum aromatibus sopelivisse :

autem corpus in oratorio. ut prsefertur, tota die nec nou et sacrum corpus S. Agathaj .'iromatibus
Ascensionis Domini cum debitis liimmibuset oratio- conditum in sepulcbro novo ChristianDs pnsuUse et :

nibus, in tnagna frequentia virorum ac mulierum. Rectores Tifernates balsamautes cnrptis H. Marga-
Viderunt oiunes et Magistratus etNobiles utriusque nostno provincia-, ejuadem pmlessionis et ha-
ritse,

sexuscorpusculup.!, faciequidem pulchra et nianibus bitusdepcenitentiaB. Dominici, invenerunt in canna

pariter et ptdibns, residuum vero qnasi cremium :
cordis quosdam lapides, mirabilibus Sanctorum
et in renibus pellis incalluerat quasi collum bovis figuris ti insignitos, et super unum quasi sculpta x
jugo[assueti) proptertlagella, cunctis stupentibus su- quffldam a\bissima columba erat ; et reor illam uti-
per tolerantiam ejus. que hauc mente praevidisse.
215 Prinio mane post Ascensionem Domini, facto 217 Vcspere igitur sub.atum corpus de medio aperiiurtn

signo, juxta.ritum sanctae Keligionis, convenit ad multitudinis intulcriint sacristiae, clausis statim ja- P' clore ' lcul
'"'*
ecclesiam nostram omnis populus. Senex posuer.at nuis et deposuerunt illud super mensam. Et
:
op- 'j" r

unde postrl- corpns super feretrum novum. in quo nullus positus portune deferentes honestati, exuerant illud vesti- E
dle effcrtur fuerat, ornatum purpura et auro ac imagiiiibus Sor mentis; ethorrentes culpam necis, circumspexerunt
ad paro- corpus et quatriduani o signa probantes,
rorum, quasi sponsam Heginam in baliitu sui Ordt- : festina- c
ehiam,
nis, ttt prsafertur. Hora auteni diei verunt expeditionem.
Idcirco egregius Magister
( f tertia. omnis
Clerus inccssit illuc processionabter, ctim cereis et physicus dixit Cogitaveram aperire corpus a ter-
:

candelis, de publico aerario compuratis, sequente go ; sed iustrumenta non suppetunt, et importunum
agistratu populi ac Primatu magnaque populi vulgus instat ideo expedit ma^is aperire pectus.
:

frequentia. Tulertint indecorpus. ad ecelesiain, por- Illicpsenex, tnetnor verbi quod Virgo ipsa praB.lixe-
tantibus feretrum Primatibtts, etr/ baldachinumCol- rat. respondit Utique, egregie Doctor, aperite pe-
:

o quoniam sic pia Virgn

legioDoctorum, sequentibus Sororibus immediate. ctus : ipsa pr.edixit : Hinc
non sine
pluvia qunm Cum aulem valvis appropinquassent, inipletiim est ad quinque dies aperietur pectus. Quo f.icto depo-
pradixerat : eulogium ct irrefragabik vaticinium, quod pncdixe- suit scorsuui in vase novo vgecordia, et omniaintes-

rat : Facietis festum post festum, aquis superun- tina. Et vivit Jestis Christus, qubniam omnia erant
dautibus, quasi fluvius de nubibus. Sic etiam de S. aere taiitiuninodo plena, et invenimus snlumiiioilo
,. ,. . . . , , et inlestina
Stephano legiunts, hora qua illius Heliquiae post modicum liquons in stomacho, tantumdem aquas ,cre mcua
tricenos annos in Siou transferreiitur, plnviam h in vesica, et parumper luii quod residebatin fundo cxtmuntvr,

magnam descendisse : nam et ipsa nostra ecclesia alvi quod ipse peritissimus Magister anatomista
:

baptismalis est, et tituli ipsius strenui i Protomar- digitis levavit, etdedit iu palmaseni. Et dumcorpus

tyris. Posito igitur venerando corpore ante inajus rescinderetur, nnus ex Sacerdotibus visus fuit
altare, sub magno. apparatu liimiiium, senex cauta- horrere, de laniata videlicet vel odore : Cui Ma-
vit Missam et unus alius, sacrao Theologiae Pro-
:
gister physicus, Est, inquit, suus naturalis odor,
fessor et Praedieator egregius ejusdem Conventus, Pater. Scnex vero intentis oculis observabat
cor, quoniam circa illud iuvenerant sanguiuem,
concionatus est declamatorie de laudibus B, Co-
Imnb.o Virginis, in magno spectaculo, cum bene- fluidum, vividum, ciaruin et piirniii, ac si puncto
placito omuium et gratia. Et Missa completa, prose- liinc jugulo viventis columb3s vivus fluxissef quia :
y,
;

i6i de laudt- cutus est senex Ohieium fimeris, non sinc lacrvmis Theophilo pteste. sanguinem de corpOre extincto ei c orde nu-
bus ijus ha-
k. Dilatum fuit Utficium sepulturae ad qnartam l manare miraculosum est. Coreratquasi marsupium tem tivido
lieliir oratio, riianul vivus
diem, ncc potuit corpus buinari, instante maximo cereum. tenax et aridum, intus vacuum. Cujus sangvti.
k
concursu virorum acmulierum civitatis et comitatus mysterii aliam pro nunc nescio causam, nisi quod I's. Jl. 15.
l

potuerit veraciter dixisse ; Facfuin cst cor ineum .:l lli

ac circtiiiistaiitiuin urbium, osculari volentium ma-
nus et pedes ipsitts beata? Virginis Colunib.c, ac tamquam cera liquescens in medio ventris mei et :

suffragia invoeantium, Et cum fuisset frequentius et iterum, Aruittamquam testa virtus mca Etarbitror
caritatis Dei provenisse, Ita locilio
abunde respersa rosis, summa vener.itionc pro Re- ex vebementia afiectus
clawrum
qiiod in suis meditationibus potuissemus conjectu-
it magnus
liquiis colligcbantur. Et astante diligenti custodia corpus.

Sacerdotum spectabiliumque civium die et nocte, rasse. Ipsumvenerandumcorcorpori introclusimus,

lit concursus
lolo trtduo nihilominus nnn poterant custotliri vestes iliuis a totumque myrrha et aloe ac pretiosis aromatibus
raptu, instantihus perinde turbis cuin signetis, pan- condiviiniis, et -upra caput et corpus ipsiim effudi

niculis et Pater-noslris pro contactu venerandi cor- plenuin vasculum puri ulei spicati, quo nuinqiiam
usns fueraui linitunique involvi vcstiinentis suis,
poris. Fuitquidem facies illiusjugiter rosea, etlabia
;

erant rubeutia et in loculo novo de lignis abiectinis recondidi , cla-

: digiti et brachia, collum et crura,
et meinbra, similiter ad motum hubilia, ac boni
ali:i visque firmaveram.
odoris. ita ut nonnulli suspicarenlur quod vivcns 218 Sed novissime supervenerant qui.lam sacrsa
pateretttr extasim. Theologu» Professores nostri Ordinis, quos ipsa pie
advocationis filios, qui erant flentes
C»I>. LXl 21G Reverentiae memor reverendus m senex ac adoptaverat in

debiti culttts pr;i. foribus quibusChristiVirgo adiupradixerat,

thesauri crediti, convocatis pliiribus :

interfuissent. Nec no.-i et no- tofleni super-

Sacerdotibus, die sabbati, admisso quadatn peritis- quod suo funeri etiam iiiiiiutibiis
biles quidam cives
convenerant, prastblantes i| sara, plunlius re-
,-iuiophysico, Doctore egregio, prasfatai Virginis
dcvoto, pie decrevit ipsum venerandum corpus aro- exanimem veneran, cui luerant devotione juncti et terato, :

28" sirailiter
Maji T. F
 ; ;

218* VITA B. COLUMB/E REATIN.E.

sanetimoniales quaedam quas propler ego vidi Sororem Virginem, indutam habitn nostro, D
simililer :

A. SKBIST. turbam introduMmus per posticum. Aperniimis ita-

cum duabus coronis in capite valde resplendenti- B Osanna
narrat b\s sibi
COM^KSS.
que loculummecfaciliter. etvidendamconcessimus: tibus quam comitabantur Episcopimultiin Episco- visam B- Co~
:

BX MS. cummagno ordinedevotoqueincessu lumbam,

nostrie porrigentibus, duos lateresca- pali habitu, qui
denuo spec- ttc junioribna
tandum sicut mihi indixerat, quod gradiebantur. Cumquepropiusaccessisset ipsasacra
exhl- piti ejus eupposuimus,
betur.
tumnltibus secus frceram. Reverenter Virgo, stetit coram me, et aspectu admodum Ange-
perplexns
lico mihi annuit. intuitu quodani amabili valde ac
omnes, nec quisque aromatum nidorem Imr-
;
igilur
flcxo capite salutavit. atque dixit cara Soror,
sed genullexi oravimus ipsain, habitum ile poe-
:

ruit;
zonacroctam, velato capite flo- disponas te et esto parata : quoniam cito post me
nitentia vestitam,
Cruce monitam ac pater-nostris sequeris, et immortalia praetnia a qua fuerit
veniens recipies
rilms redimitam,
aeternoe vitse, quae suntetvobis parataa nostro fide- pramonita de
ei li|iis, osculatisque manibus demisimus :et omni- morte sua
tandem videntibus clavisferreisflr- lissimo sponso Jesu Christo, ad quem nunc cuin hac
lius astantibus :

dictc denique Completorio, Prior

sacra comitiva vado. Quo dicto ipsa Cliristi Virgo
miter claueimus :

B. Columha, cuni omni illa societate, quo praefertur

Conventus eelebravit solemniter Officium sepulturae,
ordine gradiebatur. Etiam, Tractatu secumlo capi-
non in modica frequentia populi utriusque ^exus.
sub scabello sui sacri al- tulo lxxiiii, B. Osanna dixit, in Christo fili, ipsa
Foderant ad nutum [ejus]
medio ecclesiae, uhi Mater Soror Columba praeeminet magna sanclitate
et sub scaliet- taris S. Catherinss Senensis, in
lo altarls flrmissima fundamenta turris in paradiso. Cui ille : Mater, vidistisne eam post
i.lim strata fueranl
S. Catharlntt
tenaci illius obitum minus bis. Haec,
Utiqtie, inquit, ad
medise ipsius ecelesite, de vivis lapidibus ac
;

Seneusls sepe-
ideoque ferro etscalpellis, importunisque ut praelertur, ipsa clara Virgo Osanna de B. Co-
lllur, ctemento :

lumba revelavit in quibus duo mens mea praepon-

admodum viribushominum, foveam in altum de- :

ilniiaviiiHis. Liquet equiilein profecto quod derat, quoniam videlicet duabus fulgentibus coronis
sivndi.Ti! 1

Dominus resplendeat, eamque comitetur Pontificatus. Equi-

columba in petra nidiflcet et turri, qui est
etdeilloscriptumest, Posuit dem de corona Virgiuitatis scio, et veridicus testis vidisse cum
noster JesusChristus :

sum Martyrii vero nou parurn prasumimus, quia ditplici corona

cum in monumentum quod erat excisum de petra; :

E
in ea fuerunt indicia multa, et praecipue quia se
Nar 15, 46 etTurris fortissima nomenDomini, ml quam con-
1'ro». 18, 10 Humavimus denique ibi- creniium dederit pro Dei caritate et proximi, iileo-
(ugiel justus et salvabitur.
que etiam invictam in titulo diximus. Quod autem
dem ounctis videntibusloculum ipsius venerandi cor-
vivis sepulcrum obstruximus in Episcopali hahitti it omnis illius comitiva fuerit,
poris, et lapidihus :

cautecustoditur, sicutscrip- arbittor quoniam habuerit semper Sacerdotes in

uhi eliam veneratur et

est Rachel, etsepulta est in via maximaveneratione, volueritque sub pedibus eorum
tuni est : Mortua
qua; duxit Bethleum, et erexit Jacob titulum super
suum corpus deponi. Comminiscor, eam freqitentius
namque Rachel, Vi- iteratoque dixisse, Beati vos Sacerdotes. Rursus
sepulcrum cjus. Interpretatur
Bethleem, Domus panis. B. igitur Co- quia et Pontificum etiam summorum, nec non etEc-
dens Deum ;

clesiasticae Curia; indefessa semper fuent ancilla, et

lumba, videns Deum, sepulta est in via, id est sub incomitatu
pro eis humillime advocaverit, ideoad beatitudinem
scabello ad sanctum altare, ad verum panem qui de Eptscoporutn :

sicut illa in partu, ipsa pariter in sacra ipsa, sacros Pontificaliter habuisse [duces de-
conlo descendit :

buit] Sacerdotes ut quos clientulos habuit. habeat.

fructu bonorum operum terminatur, dmn et ipsa ;

Et qu.iniloque relatores, prfecones, et testes.

pro peccatis populi in holooaustum crematur.
Dei drlectus titulum erexit supra sepul- 222 Estpraeterea Ferrariae quaedam clara .r Vir-
Jacob ita q

crum ejus. Et hic est titulus monumcntiB. Cnlum- go, matrona integerrima magni monasterii Ordinis
praesentem diein de poenitentia S. Dominici etquoniam degit adhuc : similiter B.
bsa usque in r.

Columbas, figurata decenti in hac vita mortali, malui de probitate ejus et san- LvcteNarni-
219 Prostatimago 15.
ensi
quantitate, supra mensam ipsam, iu qua fuerat ve-
ctitate differre. Nec obstat : quoniam quae dixit
secus esse non potuerunt, utique revelante Deo.
sub Imarjlne nerandum corpus extensum, dum aromatibus con-
ellam sua
Demum
diretur. hasc duo Epitaphia sequuntur. Nam ferunt, qtiod ipsa die Ascensionis Domini, quo
AD I..AUDEM DEI ET JESU aurora praeceilente B. Columba obdormierat in

ETGLORIAM DOMINI CHRISTI Cbristo, Illustrissimus tunc y Ferrariae, devo- Dux

Beata Columba de Pcauitentia S. Dominici, in- tus senex praefatao Sanctimonialis, videlicet Sororis
Luciae de Narnia ejusdem professionis de pceniten-
victaVirgo Christi, innocens hicet humilis, patiens,
tia, accesserat ad ecclesiam sui monasterii audire
devotisque prsedita exemplis, jara felix fulget in ex-
H dupllcl
divina quibus expletis astitit ipsi venerandse San-
I-.pltaphlo.
celsis, inter Angelicos chorossethereis redimita ro- ;

si3 ; Perusiamque urhcm inclitam, quam sua prae- ctimoniali. Quas cum quadam mera ac permixta
siinii claram fecerat, apud Deum advocatione pro- laetitia congaudens, dixit ei : Noveritis, Illustrissime

tegit, suisquepiis Reliquiis ditat. Dux, claram Virginem beatamque Matrem meam, videtur fn
hora sui exi-
Optimae Virgini ac benemerenti Sororcm Columbam, hac ipsa die coelos ascendisse tus.
F, s. P, Magister. cum Christo. Cumque de reipsapercunctasset Dux:
220 Virtute comite, Divo Dommico duce, Vir- iterato respondit Sciatis pro certoquoniam sicest.
:

go Columba, A Deo Opt. Max. die quo Jesus opimis Qui accito Cancellario, et notato die, ac facta dili-
gentia, invenit de facto ita fuisse obieritque ipsa
Bpoliis ad superos rediit immortali gloria donata. :

Tuas igitur Perusinea urhi fer opem. die. Quod postmodum nobiscum collaetantes retu-
\>x. \n. XXXIII. men. III. dieh. XVIII s leruntduo venerandi Sacerdotes, non minus in lau-

uhut An. salut. M. D. I. XIII Kal. Junias dem revelantis. quam in commendationem B. Co-
F. B. F. lumba*.
221 Attcstantur titulo ac sanctitati R. Colutnbaj 223 possumus etiam quibusdam signis et
Inuiti
argumentis, quoniam scriptum est, Dedisti metuen- Psal. 59, G
qusedam authenticss revelationes j et in primis No- Explicat
hili. ac clarissimte Virginis B Osannae de Mantua tibus te signiticationem. Non solura enim Deus in- Auctoretiam
Ordinis de poanitentia sancti Dominici, quod etiam tundendo interius lumen. per quod homo cognoscit ahasigna
pr*r-
vulgatum ferunt publicis registris, xn Capitulo sed etiam per sensibiles creaturas suaj sapientiae morlem
gres o,
priini tractatus / suas Legendse, ubi sic dicit : Nune signa exteriora proponit, nec incongrt.e quidem et
\. [,, \ ,
i. dicere de Matre nostra, beata SororeCo- ipsisexagenario, Christi caritate ferventi, in dili-
luiuha, tutum illud quod ego vidi. bone Jesu, an- gcniia cura; preefatae Virginis. Si praeterea testimo-
te festum Pentecostes Burgente aurora, me orante, tiium hominum accipimus, testinionium Dci majus
est
 DIE VIGESIMA MAJI.
219-
A est. Igitur quia dies sancta sabbati requiei 'est et numqmm Columba» provenisse, propter admirabilem
triumplii, sicut ipsius diei Missa probat ; in qua, illam alimenti congrtti
D
abstinentiam, quamexorsafuerat
sicut praefertur, dum in oratione Dorainica
canta- ferc anlc inilium pubertatis.
dccereo supcr relur, Sanclificetur nomen tuum, liquor cremii
fa- c Leander vertit, induerunteam habitu
Missale stil'
cula; dealbatffi benedictje, qua? a dextris tertii Or-
lanti, eminebat dinis sed nescio quid eo facial os
:
cervi, nisi fibulx
in altari, nullo visibilitertangente.effiisusest
supra circulus cx ca matena fome concipiatur.
dictiones ipsas, Sanctilicetur nomen tuuin, in Mis- d Mirta, oliisptissimteminatione
masculina Mirto,
sali,neque de cetero Virgo ipsa venit ad Missam in aut diminutive Mortella Grxcis ac Latinis Myrtua! ,
ecclesia.Hoc argumento liquet, nomen ejus sancti- e Ergo sub Ihicm Landum
Matutinarum.
ficandum, quod etiam Angeli in nativitate pradi-
f Au
Iwra Tertiarum? mt vero necilum
assump-
xerant, Nolita tangere quousque discedemus
(qnod serant Perusini tllitm nunc tala Ilalia
receptum tncom-
simile est huic, Neminem per viarn salutayeritis) modtssimum morem,
fasciculo rosa- et omnium per Eurapam natio-
se <lcum pervenerit ad patriam.
, um 7
P 7i'obTa- Hujus testimonii num aliiirum consensu iamnatum, auspicaudi
signum geminatur, dum [n fine ejusdem horai
t»,
Missaspri- ab occastt solist ct adliuc. ut olim, distinguebant
mitia rosarum rubentium ei consequenter
olfcrtur, dturnas anocturnis, etillascuni aurora ordtebnntui .'

tamquam ipsc a'lernus Sponsus annuerit; Surge;

g BjiMachiniiin, umbella quadrata e.r panno, super
propera, amica mca, coliimba meu.
formosa mea.ct quatiior hnsltltti, ail qnaluur angulos /un.
veni jam enim biems transiit, imber
:
abiit et re- Vidc
li Siiriiitu 3 Augusti sub lincm historist, ubi
cessit, fiores apparuerunt in terra nostra. dicitur, Jugis et infinita siccitas erat. sed eadem
224 Est rursus et aliudsignum admirabile non hora pluviamagna descendit, et abundanter inehna-
pamcula Hos- niinus, quod appainit (sicut narratur) etiamin Missa ta est terra.
tiz ultro Ca- in Rogationibus, quia ;ul Pax Domini sit seraper i Ecclcsta Prstiicatorum,
valdc remota ab liaud
lict tmmersa,
vobiscum, dum supra Calicem Sacramenti figuraret oratoiiit monasteiii,
lunc quidem vulgativsS. Dominid
ex more cum parte Hostiae signum Crucis, qua-dam iicebatur, tamen etiam sub nomine S. Stephani conse-
B
particula, absque manibus abscissa, a sinistra crala
in eritt ul dicilur rum. 230 : qute utttem sub eodem
dextram mergeretur vini Sacramento quasi ex- nomine nunc Itubctur E
:
ecclesia paroclualis Perusix, ad
presse daretur intelligi, quod jam divina vocatione opposilum plane. civitatis partem nc Porlam S. Susannst
de hac vita transiret ad patriam felicitatis seterni pcrtinet.
Sponsi, quem tandem vocantem secutaestsuo tran- k Addit Baleslra, ex deposttione Testis 70 in Pro-
situ. Portiones namque Sacramenti, quae in sinistra cessu, quod, ditm corpus expositum in templo staret,
Sacerdotis servantur, militantis sanctas Ecclesia; columltn aivolans, posl gyros aliquot, capiti tjus a^sede-
peregrinos significant, et eos jam sunt in purgatorio; rit, nec rccesscrit, prius quam fcreiulum esset ad
se-
pars vero quae a sinistris ad dexteram Sacrainento pullurtim ulemantea cliam Albertiisscripseral.
:

saiiguinis Christi immergitur, triumphantis

Eccle- I Id cst usque in feriam isequenlem : interim au-
siae filios significat,
qui videlicet ad ubertatem glo- tem gesta sunt ,/ui- sequunlur de e.renteratimie cor-
Cant 1,6 riai Dei transferuntur, sicut scriptum est,
Lajva ejus poris.
sub capite meo, dextera illius amplexabitur me et m Notabilis valdc est Senis, nl
: cst Auctoris nostri
Psal. 35,9] alibi, Inebriabuntur ab ubertate llomus Dei. Argu- primarui auctoritas m omnibtts qux sepulturam Beatse
mentum prorsus raagnae evidentiae, quod Virginem spectant, ac rursum tn aliis eam secutis ; ut non solum
ipsam suus asternus Sponsus introduxerit in celhun Mtigtslerit ijrintii, seil etiam xlate luttc videatiir cctcros
vinariam. prxcessisse.
225 Reliquum est etiam evidens signum facti, n Vide 13 Aprilis in Vita num. 7 nbi dicuntur in-
Mattli. 18, 20 quia scriptum est, Ubi Congregati sunt duo vel tres venli tres tapides, quasi sculpti globi mespilorum
in nomine meo, ibi sum in medio eorum. Cum igi- magnitudine. in quilius imagunculaj qusedam, Chri-
tllatoque
tur exanime corpus ejus de tugurio inferretur per sti tiativitatem cum beata Virgine ae prsesepe, nec
corpori dum
cancretur portam oratorii ad altare, illico chorus Virginuni, non S. Josephum cumalbacolumba i-epnesenlantes,
omrtis Spiri- qua' Psalmos Laudate absque superstitione alterna- inspiciebantur.
lus laudct
tim vocabant, ipsam ultimam Psalterii particulam Id cst. corporis qttartum jnm aiem mortui : quoi
JJomittum.
dicebant, videlicet, Omnis spiritus laudet Dominum : videiur aiii propter eos qui suspicabanlur imn esse m»r-
qua?: teste S. Augustino, vox viteseternae est. Tria tuam, scd solum raptam in eztasi.
p
quidem sunt sonorum genera fit enim sonus voce,
:
p f/icest Theophilus Protospatarius, cujns libros
ut per cborum; flatu, ut pertibias; pulsu, ut perci- 5 de fabriea liuniani corporis Juniits Paulus I'uta-
tharam; Ha?c omnia ad hvmnos nu|iiiales pertinent, vinus in Latinum sermonem transtulit .-
eslque credi-
quando traducitur sponsa in domum sponsi, in cce- biie i" ltalia multo prius excusos Itbros istos fuisse, ctsi
lest.em scilicet Hierusalem et per similitudines,
; Gnesnerus in Bibliotheca solum meminerit editionis
non proprietates, referuntur ad laudem Dei in San- Perusinse foctdc an. 1540.
ctis ejus ideoque, ne putemns ibi cvmbala sine
:
q Jacobitaa namque per totam Franciam dicuntur
anima intelligi, additur, Laudale eum in cymbalia Prsedicatores, a platea S. Jacsbi, m qua est pracipuum
jubilationis. Est enim juhilatio ineflabilis laus, qua? eorum monasterium, qttod hic in rctn suam trahit
non nisi ab anima proficiscitur unde bene sub- :
Auctor.
ditur, Omnis spiritus lauiletDominum, qui non nisi r Quoi sequitur insertum puto abeo, quisecundum
spiritualiter laudandus est. Igitur da medio chori Epitaphium composuit, Prior forsilan ipsius convnlns,
asternus ipse Sponsus annuit, Omnis spiritus laudet infra notatus litteris F.B.F, forte legendis, Frater
Dominnm; ut manifeste daretur intelligi, totam B irtholom eus Florentirms, vet polius, Fei it

coslestis Hierusalem curiam immensa tunc totitia / i

imodo Baleslra Uiri uo refernt vei mo-
exultare et congratulari, ad quam etiam ooi con- dum unius Epituphii quodque scribnt dies XV, quasi
ducat, qui es1 benedictus in secula seculorum Amen. ibiita legertt;cum ites nntwttatis exigal XVIII.et
Ainen. lnc uuiuerus habcatur tii MS. quodipsemel vidtssepo-
i itt, nonjam post lituram prioris numeri, sedab uiitio

ANNOTATA. ctttte et disttncte ac sotus scriptus.

t ObtitOsunm anno 1505 \c\ Jtmii, qiw codem

a Scriptum crat, poenitentia?. aiina die 19 Novcmbrts Mediulani absoluta flat impres-
b De/icientibus scilicet uberibus,
q utr verosinule sto Legenise ejtis Latina jam antc merlem fermeprmlo .

pnrutx
 . :

220' VITA B. COLUMB.E REATIN.E.

paratx, qnarn liabemns intelorr Fr. Francisco Silveslro manibus operari. et fuisset tota stupida ; facto voto, D
,

Venerabilis tnulier Lucretia nialeficium.

Ferrartenst Ordinis Pnedicutorum. cum primletjio continuo liberata est.

Mantuce, sirjnalo 20 Ociolms. Petri Suceii. ninit.iiis pluribus de sua familia mor-
Francisci Marcltionis
Nllnlhie de B. Columba, loca uulcm Fr. Seliastiano ti bo, tanilem ipsam et etiam incidit in idem. Qna; ut
ct atit plures
alletjata lurrntnnliir 111 I.eqemla Ilalica, biennio post audivit qtiod B, Columba obierat, se ei devote re-
t,raves morlii :
Lnlinam tnipressa Manluiv 11)07, quain similiter lia- commisit, et liberata est. Ilulier, Pellina nomine,
liemus, auctore. Fr, Ilieroinjmo Mmilolieelann, sicut uxor cujusdam Angeli, casu guttie viginti duabus
llliliriil Lruiitlrr Allrrll, ati.iptalo in flinunal) ifisn met horis mutuer.it faoto vuto cuiata esl. Filius cujus-
:

n tiii tUiiilnnis iu extreniis laborabat: emisso voto

B. Osanna: quiquidoutd nttntii certtssima scientia 'I

IJral.r ine Itabult. liberatus est. Franciscus Siraonis Ansidei acriter

ipsiusqur
u Quiil st comilalusillr fueril Fruitnm Pnrdicalo- pest.e percussus. una cum Berardina genitrice se B.
itcm horri-
riiiu, nlrn P,)iilijicali iu liabiin appiirenlium. qitia e.r Cohiiuba: dsvote recoinmisit. et statim sanatus est.
litls fislulu.
iu.i,h:l„ suo fuitclt sunt mitnrre prj-diritudi, qvoi esl Filia cujustlam Beranlmi Scaclriassi et Lucretia;,

muiius Vtta Oiawim neminai ahsolute civium Perusiae. patiebatur fistulain horribilem a
Episcopalei
Episcopos. partepusteriori, abonrinahilis fcetoris, venti, etina-

X Curn Aiicttir tpsam nio.r infra noiniuet Ltiujam tle teriffl, nequs poterat curari diligentia medicorum :

Narnia ; inmo tttmen rrcentiorum scriptorum ipsivt B. Coluiuba prajsenti vita functa. illa devote acces-
hie nonien exprimnl, vidrutur snlo Leinilrn iisi pleri- sit ad corpus ejus et nravit. ac suis raanibiis reve- :

que, nee soheite MS. fxaminasse Aqebat autem bsec renter tetigit: et acceptis de rosis respersis posuit
ii, „i,,,lr H. <
olumbse niiiiitui itttilis 25, utpole iiala eaute super fistuhini, acceream imaginem sui vovit,
an. 1470 13 Derembrts, el ntivi Ferrurieilsis mantis- et cousequenter Hberata est. Eorum filius dnmum
.

sub- et pestitens
Iriu 1'initliilrt.r ncMater t.nslens, recliusliic Matrnlia. rediit cum mignis febfibus et glandulis in a
febris
tjiiam nlt ilhs vacnlnr Virgunciila. muntoriis brachiorum : invocaverunt B. Colum-

v Ilerculrs I ab anno 1473 Feri ariir. Dux . nsqne. liam, et liberalus est. \
adtinnnm I MOIi superstei vi.nl grandtevum fiussr
: qitrui 228 Cujusilam Felicis dalle Cordefiliuspatiebatur

opttrlrt, tjiitiiitlojnitlriii PatWinaejtti mtitci\nnno 1418 in gutlure apostema ad instar unius panis quod :

ductn, an. 1430 e vivu snblala (iie.nl. juibcio cerusicurum debuisset incidi. non sinc peri- Qlt.rdalll

culo: accessit. oravit, ac salutem ubtinuit. Ejnsdem adhltc vi-

alter filius, supertiste B. Columba habuerat tibiam rentis mua-

CAPUT XXIII.
cula
altera hreviorem, carne desertam, ita quotl non
Mirartila ail oorpuS exdtiime facta. Animx potuerit ambulare. Eam Christi Virgo propriis nta-

lietttilittlti rtniis ttintlts et ttjcis levelata. nibtis tatigorat, cuin invucalioue noniinis Jesu Chri-
sti. et absque defectu rectus incessit. Cujustlam
jT ideltler astriiimt signa, quir praMiiisimus in plu- Sororis de pcenit.entia B. Domurici, nomine Felix,
de curala
csp, Lxm. ribus CapUulia ; vigesimo pritno videlicet, etsecun- filia qii» voeabatur Eusebia, peste percussa sub
peste,
Bxposlto braclno periclitabatur. C.ijus mater pro oleo
Ifl
do, ac nono, atque trigesimo nomi, quadragesimn niisit
ccclcsla eor-
prJD t tertio, ei ut ineliiis die uii in omnibus. lampailisB. ColumbEe, quo eam luiivit cum invoca-
pore, sniiati-
lur Ipsa quideu) Qhristi Virgo, nobiscum convivens, tione noininis Jesu Christi, et orabat. Cni Puella
daderat semper indtcia perfectes virtutis, et poten- dixit Mater, apparuit, mihi Soror B. Columba, et.
:

tissimtis Deus etiam inulta suis precibus miraculose pestefractaevellit qu imilam nigram glandulam, nec
tniisu coonito.
ilonavit. nec iuejtisubitu defecil etjugiter operatur. habeo plus mali. Filius Benetlicti de Guidalottis,
Quamdiu igitur venerandum corpub illius mansit dum de fenestra suaj domus in proeceps rueret. B.
iiilimiiaiiim. iinilii bestaotur se consecubos fuisse Columba ante altare S. Catherinaj in S. Dominico
dolor capitis siuiii iiem. Nobilis quidem vir, Lndavicus Orhmdini erat: et vitlens spiritu casum ]uieri, claittavit ajier-

Adjuva. Qui enm

1

de Muntf ubiano, febrs laborabat et dolore capitis tis bracliiis, \iljuva, in vin c icidis

etiam pluribua hebdomadisi Oonatum fecil illisdie- set, ea]iut il!a'suin servavit. et cito est liberatus
bns. et cuin multa devotione illne aoeessit': qui
r
^ enerabilis miilicr D nnina Bniifacia, prajfati ma-
etiam inde miiius discessiti Spectabilis vir Bernar- ter. nifiiniabatiir ad mnrleni : ail ijiiam cnill B. Co-
;
liinus ('i,ia'. Aromatarius, civis Perushius, consue- lumba accessisset. potum obtulit, et sanata est.
ct sloinachl, veral quatuorannispatidoloremistornachi: et mane Nurtii ejus, uxori Angeli Alberti prasgnanti, Christi F
juofe pro-
Asceusinnis illuc devote accessi.t, etconversus ad Virgo feminam, habeas patientiam.
iuailixit, Paries
inissa,
oorpus se devolius recommisit, el sanus ae liber Bouifaciainterveniens divit, Orate pro ea, ne sem-
evasii .
B irtholdnuBUs Franeisei cognomedto Roscio, lierpariat feinlnas. Cui Virgo respomlit Confldas, :

ejiisilrin urbisei I
',
1 1 i- Elniniea', autliens quod quoniam et masciilos pariet. Qua; postmodum ge-
(rlennalla Virgo ipsa iilniTii, niti rrogavit si faceret nriracula. mellos genuit.
inpotrntiit
Etsibi t
i's|",.isiuii fuerat t]'i'i(I sic : i|isH uiinen iliilnus 229 Fiiius cujusilam civis Psrusini Portffi S. Pe-
ii a duobu
gritdlmH,
mitabai. Foeral quideiti tribus annis il.a ilolori- tri, titri vocatur Joanncs Lucse, eecitlerat de equo, t ipste scr-
Ims oppressus nuod ambiilare nequiverat: cui 1!. eapite IratTu letaliter, n.i utfebre urgente perielita- vata,

1'i'liiinlia puloherrima apparuit, et ipae iilioo se ilt*- retur: mater vero pueri I enlahitur. Quoil B. Co-
votissime rei imisit,et consequenler liberatus eat. lumba petcrpiens, quoninmerat monasterio contigua,
Cujusilain Joannis Sen-Pstri eivis Perusini ajicilla, miserioordia mota illuc aecessit. Inventu ibidem
plsuritis,
eo tempore gravissime 'daborabat apostemate pleu- Saderdote etpalre, dixit.Nolite flere. Daniihi filium
rte: vovitqua B. Oqlumbai, et etatirt liberata est. luiiic tiium et vutu fieri facies S.
: CatherinaB
Similiter peridstn fempus anoilla cujusdam cogno- aagenteutnbaput ettahellam miraculi :quod getritor
iniiiata- la Perna, eodem morbo laborabat, et facto promisit. GhristiVlrgo alligavit collo ejus breve S.
VOtO filtvila esl Vincenlii, Stiprr «gros manus imponent, et bene
227 Il.iuuralalts i|ii;e.lalitmtiliiT. Liiiiiura Aiurli habcbiint atque ingressa moiiasterium, convocatis-
:

de Marti-liutis, fuerat mnliis diebus febrem paasai, que puellis Sororibus suis, cantaverunt Letanias.
et dolui'1'in stuiiiarbi prqque vovernnt li. Golumbai Illis cautantibus petiit puerpatrem, Da mihi bibere.
1,1,1. >. :

sni honorati filii qui voti oonipotes rereum simu-: Quo hausto dixit, Matermea plangit quasi morerer
laonim appeadorunt Reliquiis H. Columbw, Inno- non raoriar. Et ccepit etiam ipse cantare Letauias.
eentia Augeli Mei de la Nunna. Portie S Petri, et liberatus est. Ejusdem alter filius de fenestra
malebciis lasi inala, ut. nec valeret loqui, neque domus cecidit : genitrix. B. Columbam invocavit:
casu
 DIE VIGESIMA MAJI •
221
casu dato puer obdormivit, ita ut extinrtum suspi- fuere ronseipienter pcr Orientem
reliquos angulos, U
carentur. Post quatuor horas puer apparuit validns ivten saarss Theologiae Professores
:

cum hymniset SKBtST.

et interroganti genitriciqualiter valerct, respondit: laudibus, CBSmentariis supei'»jdificantibiis, n:--.
ac molem
B. Columba nianus ad pectus apposuit, et timorem slruentibus de vivis lapidibiis tabuiatam KZ MS.
;
quam in
excussit. anno perfectam, vexillo sanctissimaj Crucis
in fis-
230 Prsestans virSilvester Petri Cecharini labo- tigifi fecimus munitam,
rabat in extremis tactu catenula». quam Christi
item alta post :
232 Post quatuor annos deoreverunt ptefati
mortem, Virgo portaverat ^upra corpus.emisso voto saoattis Professores cum Convenlu, eampanara
est. Cujus nurus stupefactis membris reddehatur
quamdam i't qtltl posr
vctereui fractam, bebetis etiam soni, in
melius re- t/itadrin-
immobilis, sed tactu piae Virginis restaurat.t est fundere molis iluoriini miliariorum : fuitque
f soli- nlifin
1'ilins lionoramli viri Franeisci Cartolarii, civi- 1',.- eitudo bosc injuncta seni. Hic rlenique
conflsus iu f
rusiiii, rle quadam scal-i prorues&t et fraoto apite : i I) tmino snffragiisque B. Culumbse et meritia,
arbi-
ac discooperto oerebro, iiivadent* febre, multiplica- tratus estamorlo veterem refondere quam
nominari
tisque variolis. absolutus Jerat jsdioia medioorum : voluit Virtutem, ab Angelicis virtutibus:
et aliam
de curato votoemisso ad B. Columb&m libiratus e.-t. Donna iii duplo majorem expedire, intitulatam
lapso, Clarse Co-
l; isata, uxor cujusduin Franris
-i de Gsrqueto, civis juxta illud, innominetuo laxabo rete. Suffra-
ltiinbic.
Parusiai, signeta quaedam orationiS secum ferebat, gante igitur ipsa sacra Virgine, et annuenle H,m ;-«'« «>
quara Coronara dicunt, qua usa fucrat aliquando optimo, concessis opportunis, facto cultu, fusisque '>"* "°"""<
tiberata
Christi Virgo. Contigit eaimloin immergi fluvio Ti- rlevotis j.i
"""'"'" a
submccsi ibusi emersit campana jubileia, quin-
heris, neo dju apparuerat: cumque de opinare-
illa quaginta cenieiiariis mensurata, pulchra, dulcisona,
tur secus, de eodem looo quasi sublevata sospes etperfect'1, omnibils grfttissima, uliam
infantiblis,
emersit. Filnn Basilii de Derula et Ohristophorae quam ex uostris quidara Gloriosam cognominant.
ilnBatona, cjscus natus quat.uof nMnsraift, in ecole- Eain in dic Penfecostes, in
g mcdio ecclesias, in
sia S. Martini de Eugnbio nost.ri Ofd&fis, t.actus magno
B si.ectaciilo MagiStratus cf populi, ntc non et ':

cxco illitmi
catennla, quam pradiximus, manu Maghstri Mi- frequentia utriusque .-exus, auctoritate pafitqr ct
,. ch Genua, visum recepit. Qusedara persrina
ielis .le
praesentia Reverendi Dtomini Trayll Balioniij tunc
sa?pe opprimeljatur a diabolo cui qiiul im Reveren- :
Episcopi Perusini, Senex ipse solenniter et devote
dus Rater coinpatiens, confisus in Domino, partem h baptizavit, sacravit Dco
ac benedicens, Claram ;

aliisqtie at Heliquiarum ptiasfatse Virginis supra personam po- Columliani intitulavit atque super
ip am
:
sacram romptet
tactu Itclt- suit. et lilierata est hoc authentice nabtii de Bo- Fjus proplttt'
: turrim collocare fecimus, omni succossu prospere
in
quiarum finn-
notiia. Heeoquidem manu sui nc-vissltrii ConfesSeris ac in fine gandentes, ad laudem el gloriam Dei
adjutts
collegi. Q.iid plura 1 R iru, vel nullu fint PeruBiffi ventis et oiiniiiiin Sanctorum, et ipsius sacrata; ec-
familia, qua) no:i fuerit experta ejusdeni Virginis rlesiae S. Duuunici eccl-sia;
: videlicet baptismalis,
benefioia. Quot infirmi, quot in adversis perpl»xr, Parochialis ttluli S. Stephani, Convcnnnlis, Clati-
qaot mulieres perichtantes in partu, inv.catis suf- stralis, Magistralisque Cathedrae s.aci-e Theologias,
fragiis B.Columbae convaluerunt, commnnis plebs atque ad p,u-pe umii n unen B. Colum'i.c Virginis,
est testisjet. publica vnx et fama. Accuso ego in- qiuc nos ditavil suis Reliquiis.
gratitudtnem meam, quoniam perplures milii nar- 233 Septinio aiitio a beata vocatione Virginis,
rantes sua iniraeulosa beneficia patienfef audire contigit venisse Perusiam Reverendissimum quein-
nou potui, uudantibus Incrymis praa gaudio, et illa dam Antistitem i, magna auctoritate ei fastu : rpii '

neglexi. cum voluisset in sua Cathedrali Sicnficioruin offer-

231 Est prasterea in clarissima civitate Perusias re primitias, non in alio cantare elegtt quam in
Atteritts ee- in Porta S. Petri mSgna qusedim et pulclira eccle- Missali pr.ffati Revcrcndt Scnis, Demetrio quod.im Ptutqvam
clesitr turrl
sia, fitu.lata erainenti loco qui dicitur Castellare, EplscopUi
impoitcitda
i:i Expedita Missa prsefatus Demetrius rediit
iii-tante.
cr l/u.,«/,
cuspls ftlll- a sanctissimo Domino D. Benedicto Papi XI. c sub cum Mlssali, q anxius Setiex rfriestolabatur, il-
1
Atn tnn* gl-
data. tituloS, Stephani Protnmartvris et S. Dominici, l'il pie statim aperuit a,l Secreta si quid immutas- 9'i'tin cctc.c

Gonfessoris Ofdinis Praadidatdrtnn*, de quo etiam scnt, qiiruiiaui proliilm.-ral. Et videns alir.i-am ce- obrasit,

ipse assuraptus fuerat jam sumptibus publicis

et rain inde, ingemuit, dixitque, O
; Demetrie, quiil
estperleeta: quae a de\tris habet turrim campana- fecistis? servabatur pro signo inagni miraculi. E f

*-< riam, omiitfiittein dtfcentis ciihiiis, n X scUlptis lapidi- ca-u dicto, et intucns splendere circum, addidit;
V
bus er vivis. Pueramus igitur erorhiri in summri Opinnr istum Reverendissimtim, clarum notumque
aculeam conquadratam, cacuminis de rjain-
illiu-ri facere nomen beataa Virginis Golumbae. IJelebrato
quaginta cubitis, in gloriam ettitiilum sanclissime pcr etimdem Reterendissimum Dominura Pesto san-
ert?,-> d-e misimus Confessorem ejus
Gruois. Statuta ctissimi Corporis Christi in ecclesia nostra, sicut
Magistrum Michaelera B. Colnmbc-, cnm vivo ac seinper a principio consu veral popularitersolenni-

benedicenle
rubenti lapide, seilicet pro primario. m viueticel zati, quorumdam adversantiura pi ssiina ugge; tione
Beala, ipsa Ghristi Virgo Signo sanctte Orucis sua nianii secueattentaverat ideoincaulam canisurget ovem.
i

oleo liniret. .lam ipsa quidiMU infiriiiabatiir : qVisa Rigorc namque cujuSdam iubreptitii Brevis, in quo
)iiis-itne aiinnit, et cereos sacros Agnos oblulit pro non erat data diei, citatns fecerat \ntistss Priorera it eccitniam
fundamento : et ilixit, Et ego (aciain bene puh.ire convcntiis ac Reverendum Senera : quibus astantibus Prxdicatorum
campanam. '"'""'"'
Iterato ac me
audiente redixit, nullus palam in rtledia e-clesta Cathedrali, indixit. seorsum
tanieti inielle\it, quia vel de pncdicalore vel 1'une- per siium Reverendum Locumtencntem, occlesiaui
rali utpote suspicatus fueriin. Opportiinu tempore S. Domiuici de factp interdictam, ob quamdam ve-
Reverendi Professores conventns, una ctim Priore terem cau-ain decimaruni. Impetraverunt tres boras
oporariisque architectoribus siiminiim ascendentes, ad probandam intlocentiam quo tempore iterum :

mensi fuere extremas quadrata>area» costas. quam- asfantes. probaverunt innoxium fuisse Capitulum :

libet triginta septem culiitoruin : qui repetentes purgata denique omnis contiiniacia, quodqiic, si im-
mcdium, lineaverunt fundamenla hiteris cuju-libet mineret aliqua rulpa. n<m ecclesiie, sed reatus fin-set
trlginta cubitis, ut ita ex ductu tali numerns con- Scnis: prosequeretur adversus, juxta formam juris.
surgeret, qui ad protectionem etiam novem churos InrlixitAntistes Scni sdentium. quem culpabat in
o Angelorum advocaret. Jecit senex linitum ipsura pluribus; et nutu capltis negantem oppressit -ensu-
silicem, iiianu Virginis signaliini, iu angulo ad ris, atque slansalta vo -e execravit mandatis terri-
Septemtrionem et sacro Agno munivit. Prosccuti bilibus : Vadatis, et claudatis statim ecclcsiam. quia
estis
 222* VITA B. COLUMB^E REATIX.E.
Qui surgentes abierunt et vocatis
estia interdicti. : auro conditum, quem super ignitos carbones confi-
A SRBtgT testibus conaequenter dauserunt ecclesiae valvas ceretis. Ostendit consequentur quod habueritis in
n BSS-
raanibus octo niagnus panes candidos, quus et cari-
i i

vectibus ferreis, ac flrmaverunt clavibus. Censura

quidem, justa vel injusta, timenda est. tative dispensaretis rogo igitur largiri dignemini
:

234 [nterposuerunt nihilominus Fratrcs advuca- et mihi frustum vestri optimi panis. Senex vero,
Aojii ciautam tos et procuratores, nobilesque cives et benefacto- non intelligens mysterium, subrisit, ejusque dicta
subitus turbo fes, suadentes quia absque causa etextra formam neglexit ; et matrona? ipsi detulit. ut ei providereret.
ducecalumba Pie [deinde] obiit Soror ipsa.
j urj Sj
et tantummodo violentia facti, innocentem
abdicasset ecclesiam, Curaque nec precibus flecte- 237 Parum post oontigit novissime duos vene- inteltigit Auc-
retnr, et aere sereno abiret : non multuni ah urbe rabiles monachos Montis-oliveti quaosivisse Reve- tor ex numero
discesserat, qu >d ab Occidente terapestatis procella rendum Senem Legendara U. Columba?. Quibns ipse Q "> lternorw* ,

... ... .
r suorum
. . . .,
" urgens, repentinis ac prsecipitibus pluviis, tup- res-pondit, illatnjam diu complevisse sennone Lati-
bini vertigine, ac vehementi flatu nimborum, valvis iio, etjamjam lucubraret in calce ejusdem, quam
ipsius nostraa ecclesire occurrit, quadam alba colum- transtulisset patrio vulgariquodque eam non com- :

baduce : quae facto congressu excindit de factu in municasset penuria scriptoris. Eisdem interrogan-
fru.st.i spissa ugna portse, excussit vectcin, et totali- tibus, quanta fuisset : Ecce, respondit : et uumera-
ter aditum patefecit, quod adeo cito non potuissent verunt octo quinternos. lllico senex ingemuit, nec
fecisse sexaginta homines. Etfurorturbinis magnara poterat Ioqui. Memor namque illius oraculi, et sta-

quamdam figuram S. Sebastiani, quse a sinistris in tim aperto sensu, constantior factus, diu pra? gau-
$, sebastianl capite ecclesiffl eminebat altari, verso capite depo- dio [acrvmatus est. Con^cquentur interpretatus est
imaglnem oraculum. Cibura videlicet optimum, in alveolo au-
suit in scabello :.e1 quod fuit mirabilius, imago la-
eeertU,
teritia et grandie Crucifixi, quBe eminet a dextris reo conditum, bistoriam ipsam, morali sermone ex-
juxtn introitum ecclesiss, omniumjudicioac publica pressam r t Latino. Carbones ignitos, prsescriptos
j

voce et fama, erecta cervice habuit deinceps caput Patres veridicos, et in Christo zelantes exempla
roagis elevatum : et Columba ipsa in altum a dextris adducta Sanctorum : arbitratus oninino ipsum alveo- ^
introitus ita se exposuit, quaai omnium observasset liira (illam enira de qua praefertur pyxidem dictitant gutbus amtine-
batur via tmi-
adventum. Nocte sequente solarium palatii ipsius nostri albarellura) fuisse, quod sibi nro medietate
ganter reddita
Anil-iitis a quatuor angulis subito ruit, non sine Cbristl Virgo / promiserat qui enim verbo Dei et
:

periculo Reverendi Locumtenentis ac casu familia- Sanctorum doctrinis alios reficit, etiam pascit se et
riiiin. Qui territus, quosdam secretarios examina- impinguat. Octo vero panes rragnos et candidos,
ac deinde po-
rei portenti ac miraculi destinavit
:
quibusappro- i significant iterato m bisturiara ipsam, exaratam
inlu HpisCO-
paUi jjartrm ; bantibus ut prajfertur, cum altero eorum Priorem communi stylo et vulgari in ooto quinternis. Nume-
nostri Conventuscum litterisad Antistitem direxit, rus quidem octo cst numerus Beatitudinis, qui in
quatenus dignaretur a sui mandati rigore innocen- seductus quatuor et sexaginta consurgit; qui est
in
tem ecclesiam absolvere. numerus Capitulorum ejus, quia hoc ultimura n be-
235 Noluit tamen durus Antistes, quibusdara ne aequi pollet duobus. Et ipsa devota Virgo Soror
faetogue Uluc adversuntibus, ac mentientibus Senem sua sagacita- Stephana frustum ac fractionem ipsius optimi ac
i«n ursu ma- te fuisse talia machinatum, et magicis superstitio- candidi petiit : quae et hanc unam ojam a me rece-
'jno.
nibus procurasse quibus libentius annuit, etjus- : pit; utinam aliam, quiapulsansperseveraverit. Com-
sit iterato ipsam ecclesiam quasi interdictam se- pleti /) sunt. L'eo gratias.
questrari. Columba vero ipsa triduu sustinuit, inde
ANNOTATA.
disce ii : quasi voluerit signo bueb prsesentisa evi-
dentissime promulgasse suaa ecclesise innocentiam; a Submuntoria, vel forsitan Submotoria, hic viden-
quodque fama pariter suse protectionis et nominis tvx dici Axillse, in quibus solet ssepe se pestis prodere,
longe laleque. rl.iresrerot. Xjiiu ad portentum tanti sicui ad inguina.
miraculi, tantus fuit illis diebus concursus hominum b Absolutus a medicis, id est depositus : eo mo-
el froquentia utriusque sexus civitatis el c itatus do quo absolri /> dicitur, qui dimittitur data venia
ci vicinarum urbiuro, quasi ibidem fuisset venia Ju- abeundi,
bil»i. Clausa iterum ecclesia, Senex dixit ante val- c Benedictus XI anno 1303 22 Octohris crcatus
\ Notate, cives; Sebastia, ipsa est Antiochia, Pontifex, solum menses 10 dies 15 Sedem tenuit,de- l

rvtnam Bpts- qua prima sedes Petri. Crucifixus qui manet a

Tuii functus Pcnti.il QJulti sequentis, et apud Prs&dicatores
tofil Auctor dexlris Jesus Christus, cujus imaginis capul Papa sepultus.
pr ttint.
beatissimus : qui erecto judicio, Sebastiauum, ipsum d Alculea id est, cuspis, pyramis, obeliscus ; vulgari
videlicet qui a simstris est, in loco Petri, abdicabit, Italico, per familiarem linguse illi apk&resim pnmse
in scabello, iil est curia, capite verso : ipse cito syttabx Guglia.
luet, non ego. Sicut ile facto infra annum ad ple- /> e Nenifie numerus Tricenarius, ter replicatus,
L
num omnibus innotuit. Statimque aflfuit de Roma Nonagenariuin constituit ; sed quid de quarto latere?
prsesidium a Reverendissimo Protectore nostro Car- f Milliarium intfltinit, mille pondo iibrarum

dinali Neapolitano, Domino Oliverio Caraffa, ei pa- g Anno 1505, qno Pnscha cetebratum fttit 23 Mar-
tefacta esl ecclesia. ta, Pentecoste incidit in ii Maji.
230 Devota \ irgo Soror Stephana, de comitatu h Baptizari campana metapkorice dicitur, cum ei
Pi u iii", Ordinis de pcenitentia S. Dominici, alum- solenni ritu con&ecwtx nomen imponitur : qtto de riiu
na U Columbaa, el d piis personis in bona venera- Alcuinus Caroli Magni Magister: Novum videri non
i ;s oiiem de tione I babitura ipsius I Ihristi Virginis, debet campanaa benedici et ungi, eisqne numen
f; a Fi I
ut fertur, pa plurimas via ones de ueatitu -
Plura vide in Gtossario Cangii verbo Can pana,
i,
tn 'orla rui-
d e ;.' ria B Coli tnb igitur die mi- i Futt hic, ttt r-i infra dtcendis appnrebit, A.utonius
sil venerabilem uamdam matronam, Donnam Lu- Ferrerius Savonensis, anno 1500 7 Februarii "b Ec-
ciam idelicet Ser Matthmi Coradini, civis Perusini,
\ ctesia Eugubina adPerusinam transtalus, et mox Um-
:nl fteverendum Senem, dicens; Pater Ughelto tomo
Reverende, t-rr.t' Legatione functus, leste 1 Itntix
nocte prscedente apparuit mihi venerabilis Mater sucrx.
Columba, pulchra valde et gloriosa, quse pnst dulcia k Ait ettim idem UgheUus, quod Boiionteitscm Le-
qua?dam colloquia ostendit mihi Paternitatem ve- gationem administrans, cum impotenter se gereret,
stram, quasi tntriveritis in alveolo optimum cibum, abutereturque Pontificis (Juttt II, iti lem Savonen&is,
ideoque
 DIE VIGESIMA MAJI
223"
i ideoque Anlonio lam faventis) patientia, Romam
tan- ab ea ave qua> inter baptizandnm supra
dem evocatus, in mole Hadriana conclusus, priva- caput ejus D
descendit. EN 1T „
tusque conspectu Pontificis, ac viginti inillium scu-
ii
hroc Beata a sua pueritia vitam in- "° """"'
Quomodo
tatorum pcena mnlctatus, brevi dolore tnbescens, '"'""''""•
stituerilmodeste, prudenter atquedevote; ineaque
excessit e vita anno 1S08 12 Augusti. sepultusque
resplenduerint omnes virtutcs vera fidrs, snes
est apud S. Augustinum, in pcenam pervicacieB tirma,
omni fervens caritas, vigilans prudentia
funerali pompa proscripta
qua omm
monis insidias deolinabat, ineffabilis temperi
1 fide num. 98 ubi Auctori, tem tunc uon capienti, fortitud in tolerandis adversis Deo immissis
i

sibi a
Beata fatetur accepisse ccelitus Albarellum, plenum semper invicta, 1 iditas profundissima, obedientia
refcctione optiina, qui lommunicet ipsi pro me- prompta, pcenitentia rigida, excalceatio perpetua,
dietale.
jejiinia continua quodque ad mort
in H,uic venionem inler
:
usque
Sanclimonialium manut fueril corpus affligere disi iplinis. cilioiis, catenie ac
periisse crediderim, cum nemo illius meminerit, nequi- circulis ferreis; zelans salutem animarum, trequens
dem Balestra, enumerans qnos iimenerat Auctores,
so- in usurpando Eucharistiaa Sacramento, quod
lunique Latinam Legendam nominans.
ei manibus Angelicis praebebatur, ipsiusque J
n Scilicel Cnpitiilnm lxiii, qucid incipit cum lioc Christi Domini nostri ; usque eo nt multis etiam an-
nostro vXtimo XXIII, el videlur aitctum sticrssivts
addi- nis nmi alio cibo sustentaretur,
tionilms, quse omnes, incipiendo ,i num.
230, accesse- iii Qimd illustrissima fuerit dono prophetiaj:.
rint,postquam fait descriptumexemplar, quod Leamler
extasesque ejns frequentissimae ac fere ContinUBS :

Albertus interpretntus est : uiiiiam vern scire possemus,

quodque divinaa visi,,nes affatim ei ad snlatium ob-
qtio anno prsememorala Sor. Stephana! conse-
obterit
venerint.
quenter sciremus, quando complela li.-ec fucrint.
iv Quomodo ab anno xix Eetalis suae, qui tuit
o Fidetur inlelligere ipsum Legehdam, seu potius proftosiont,
Christi mcccclxxxvi, in Dominica Palmarum susce-
fruclum inirr smliendum a se collccium, cnm ftlia
el Habituin de pcenitentia S. Dominici, per ina-
pei-it
spirituali communicatum : alteram vero panem, quam nus R. P. Fr. Tiioruae de Fulgineo tunc Prioris
etdem optat, conjeclare possumus ipsam esse beatitudi- E
Reatini; et anno mccccxc aetatis sute xmii fecerit
nein ccelestem, oetonario numeio ftguralam. solennem Professionem inter manus I!. p. Fr.
p Subinlellnjo, quinterni, qui tn Codice nobts nusso Stephani de Vio. Quodque eotempore eestimabatur
duodecim numerabantur.
Sancta, et ut talis honorabatur ac celebrabatur;
multseque virgunculffl, odoieeminentium ejus virtu-
tum illectat, dimissis mundi vanitatibus, ipsam ad
APPENDIX Religionem sint secutaa.
v Quomndn propter famam sanctitatis ejns ISobi-
De cultu et miraculis B. Columbae ex Proces-
lit.is et Universitas Perusina aadificari a
fundamen-
su MS.
tis fecerit monasterium expensis propriis in quod "P"' "" 1

ipsa cum sociabus pnstea se recepit, ibique san-

:

,m ' M '

Italice cxcerpta a Josepho BalestraLauretano. ctissime vixit. Imo quod multa fuerint irapendiis
pnblicis facta ex suggestione Columbae, ac no-
Bx Processi- JCjminenlissinms Cosmus Cardinalis Torres anno ,
niinatim vexillum, quod jussit circumferri tempore
tnts /toc secitto
mdcxxiv Episcapalu Perusino donalus ab Urbano VIII, pestilentiae
j
quodque hodiedum defertur pro obti-
fabricatis
deeimo uulem post anno translutus nd Archiepiscopatitm nenda screnitate aut pluvia, consequente desiderato
Montts-rcgnlts in Siciliu, sicuti e.r Ugbello conslat; effectu, servaturque in Arcltivio publico.

iluin Pcrusue residercl, fabcicari fectt Processum de vi Quomodo monasterium, quod hodie Columba-
saiictitute ac miruculis B. Coiumbx : qui etiamnum in riiin dicitur, ab ipsa Beatafundatum sit, snb nomine
Archiepiscopali Archivio serralur. Est quidem hic S. Catharinaa Senensis.
plusquam tluplo protixior Vita, id tniiicn nuii impedi- vn Quomodo etiamnum vivens Beata plurima
vissct ijuo iiiiiius cum dcscribeiulitiii curaremus, si spe- miracula fuerit operata, ac noininatiiii pestera ab miracutis.
rassemus digiiuin impensse et operz pretium. Setl linnc urbe Perusina depulerit, eamque ab inimicis aliisque
spem nobis suslulit Josephits Bnlestru, tibro 5 de Viiu calamitatibus saepe prteservarit : qua' quidem mira-
Beatse miracula colligens, qux ex dieto Processu ha- cula sufficienter comprobata reperiuntur per scripta
valde pauca
haberi possttnt
bere potuit, non admotlum multa prseter jam rclnta ,
publicc asservata. F
diversa ajam niuilo elium pauciora sugijerens atldcnda [uctts ante viii Quomodo obierit Perusiaa anuo sidi, receptis acourm ad
relalis i ,t,lus
morteui. Qnarc sufficere posse existimo, si qux summa- sanctissimis Sacramentis, annis expletis triginta <

tim illc suis vcrbis excerpsit Lattne hic reddam. Plenius tribus, quemadmodum propfaetaverat : quodque san-
libenter ea daturits, st quis labotem suinere vetilexcer- ctissimum ejus corpus honoratum fuerita fldelibus,
pcntli ipsn juraloruin teslium verba; iiec miiius libenler omnissexus et ccnditionis, turmatim accurrentibus,
additurus recentiora. tum qttse Gregorium Bologneltnm ut ipsum vel viderent vel tangerent vel etiam ,

aftannoMDCXxxix Episcopum Reaiinum coilegtsse mul- de vestibus prascinderent aliquid : cum ejus con-
la lestatur Albertus Fabri in Prxfatione ad parlem 2 tactu sanarentur miilti, publiceque proclamaretur
VitS; tttm quse Perusini Conveuttts Patres potuerint Sancta : qttodquc funus factinn stt expensis publi-
colligeie, si subministrentur. Cenlum sexogintu septem cis, quemadmadum constat ex Annalibus urbis.
Testes in ordine ad Canonizutionem uuditos esse scrtbil IX Quomodo, cum ante sepulturam, apcrto sacro

Balcstra, eosque sic numerat, Doctores xvi, Sacerdo- corporc, exempta fuissent intestina et praacordia,
tes xi, Nobiles xlvii, Canonici iv, Fratres xix, Mo- qua; modo ab ejus filialibus devotissime asservantur
nacha) xx, Cives xxvi, Plehani xxiv. Qutdillidepo in monasterio, publiceque ibidem exponuntiirin festo
siteiint liabelnr ex articulis indc excerptis, et pcr causx S. Catharinse Senensis, multus illuc accurrat populus
Procuraloretn Romx (uti videtur) atl probationem oblu- ad eadem veneranda.
tis hoc ordinc. x Quomodo statim ad ejus sepulchrum delata
fuerint anathemata, accensat lampades, etcandelae,
""!"*'
i Quomodo Yirgo Columba nata sit Reate anno
Articuii inde
mcccclxvii, ii Februarii, ex Catholicis parentibus, le- positiim Epitaphium cum titulo lieata' supraipsum f"'-
"ctrpli ct
fiomz proposl- gitimo inatrimoiiio, nuncupataque in baptisnio Ange- sepulchrum, sicut legitur in Vita Latiua. per ejus
lella, propter Angelos qui apparuerunt ante domum Confessarium scripta.
xi Quomodo statim ab ejus morte
variis in locis imajinum,
ubiedita in lucem fuerat: posteaverodictaColumba,
visaj
 :

224' VIT.V B COLUMB.f; REATIN.K.

visa; sint sculpta; pictaque illias imagines, cum tum viginti et amplius etper immemorabile tempus I)

ratliis liliisipie et inscriptione Beatae, et cum sanctis semper habita, honnrata, et. adorata fuerit ut Beata constanti
fitma snn-
Reliquiis ejns atque inscriplione :
li. CoLUMBS : et Sancta quodque imagines, altaria, reliquue et
:

ctitofis.
talesque eliam posita; sunt in ecolesiis, uti hotliedum culttii, omnia superioribus articulis contentasemper

videre est. perseveraverint et quod ex testimoniis examina-

:

xil Quomodo cella Beat.e cnnversa sit in Orato- tis. fjtiortiin alii ex memoria propria, aiii ex relatu
ctllz,

rium cum altari. nlii et imago ejus cum railiissan- alieno deposuerunt, nullus penitus discrepaverit/j

stisqoe Reliquiis, ad quoil celebrantur Missae :

sed in pr.idictis omnibus conformes fuerint : ea-
(«ui madi lura etiam fit Keate, uln est imago ejus. flemi[ue etiam hodie coustent publica voce et l.iuia.
el scripforl-
mii Quomodo in ecclesia S. Dominici Perusiss xxiv Quomodo gloriosa gesta et rclus heroici
bllS VitZ.
esl tabula altaris, ubi interalias Sanctas depingitur hujus celebris Sauctse fideliter conscripta fuerint,
Beata : atquead illud altare AebatMissa, donecee- non solum a modernis htstoricis, seri etiam ab anti-
clesia corruit. quis; non solum Ordinis Praedicaturum. sed etiam
xiv Quomodo in Processionibus, inslitui solit'* aliis videlicet i. Leaudro Alberti Dominicano, per
:

prima secunda Dominica eujusque mensis, ad

e( Opuscultim B. Columbai dictum, iinpressum anno
bonorem sanctissimi Roserii et sanctissimiKominie mdxx. 2. Mag. Sebastiano Perusino Confessario
Jesu, Reate inecclesia s. Dominici, atempore im- Bcaue, per Vitam Latittam, ijua3 servatur in Bi-
memorabili circumferantur eatena?, quibus corpus bliotheca S. Dominici Perusia1 . 3. AmbroMo Taegio,
suum flagellabatSancta quteque bidem honorantur :
parte fertia MohuinentorumOrdinisin Bibliotbeoa
velut Reliquiaj. Mediolanensi. 4. Antonio Lusitano in Chroriida
xv Quomodo ibidem Reate, ipsodieS. Catharinre anno md. 5. Seraphino Razzio, in libro de Sanctis
Senensis, benedicatur aqua in honorem pnedictae ac Beatis Ordinis Prtedicatoruni. (i. Joanne Lopez,
Sanctss, deinde immergatur
ferrum prasdictaa ei Episcopo Monopolitano, in Centaria partc 4. 7.

cateuas qusa aquacum maxima devotione expetitur

i
Michaele Pio, de Persouis illustribus Ordinis Prae-
a fidelibus, ei ad miraculosos effectus plurimOS crti- dicatorum part. col. 473. 8. Thoma Porphyrio
1

c.i\ invenitur. de Signis ecclesiasticia hb. 12 cap. 23. 9. Antonio

\u Quomodo ab ejus morte ad sepulturam sem- Davroultio Societatis Jesu, in Catechismo Historico
contimiato
ciittn,
per arserint lampades duea : Bicut invenitur in libro cap. I text. 38 num. 1. 10. Chronica Constitutio-
Bacristisa S. Dominici Perusire : qut lilier unncupa- num Ordmis Praedicatorum ad annum md. Alios
tur rerum pertiiientium ud ecolesiam
Rcgistruiu septemdecim jam tiominalis addil Alberlus Fabri, in
prajdictain, jam inde ab anno udxlviii, folio 24. Syllabo Auctorum prsefixo Vitx, inter quos Fr, Domi-
xvii Quomodo anno mdxix facta fuerit campana uia Baglioni liber .1/6'. «kho .mdxi.viii, aliique partim
in honorem li. Colurabaa, ac nominata Ciara Co- novim ji.nUni anitqui,
lumba, ciiiu inscriptione, P.ytki.e liherationkh etc: 239 Collecii fueiunt Articuli isti, sicitt opparet cx
Fj: Balestra
in qua sculpta cernitur columba in cuduni sub- /ine urfic. xix uiuio mdcxlvii, qnando Perusinam
1'rocfssibus
volans : cujus campansa mentio etiam fit in Vita Caltiedram iam tenebat Horalius Monatdns, ex irs- •,ti<j ftabetur,
L.uina pcr Mag. Seiiastiannm sunm Confessarium siuite ijeriiiiini sui BciuJicti Cordtniilis, fucta tinno
scripl.i mdcxlh : iicc uilra scitur quidquam protuoluiti incuusa,
xviu Quomodoad instantiam D.Vincentii Hercu- qttoii rrfcrri mereretur a Irtbus, i/m posica Vttam.
lani Episcopi anno udlxvj, vivae vocis
Perusini sci ijisirout, Ituticis Aucloribus. ln hts pniltxtor cetcris
Oracnlo concessum ab Apostolica Sedefuerit; ut m Balestra, Itistoriam uitne duobus tibris iiitcrpotans, uno
monasteriis Columbarum et S. Dominici, die sui de eniitteiitibus Colwmbx viiiuttbns, atieroUe gralits ei

felicissimi transitus, ad Miesanvel

Ofncium ipsius concessis, atiad nott ugit quamreiexere quasdam siu<ju-

diei adderetur Commemoratio de Beata ; quemad- laria ficta. jnin autc nurratu vct postcu narranda,
niinlimi hodie observatur. eiujuc redncere ad eerta citjiUit :e:c ijiitbus ad supple—

xix Qi lodo per spatium ar.norum centum et iiieniuiii ipsius ttislonx. hsec paucu uddi possunt rcbus
viginti ocin, haec Christi ancilla perseveraverib in aclis in vita.
ptr nnno.v
146,
opinione sanctitatii operationeque miraculorum, i Rosati Ciabattae domus tristi conflagrabat iu- dr damnis
quemadmodum etiam nunc, decursis ab ejus nbitu cendio, sicut dcposuit testis xxi : hoc cum intelle- incendii ora*
tione repa-
annis oentiim quadraginta sex. xisset Columba. compatiens boni viri damno tanlo;
ratis,
xx Quomodo continua veneratio Beatae, tolerata in terram se prostrayit, multoquecum aflectu spon- F
fuerit ct. approbata a Superioribus et Episcopis siim suum oravit, utejus misereri ipsique succurrere
ipsique personaliter uccesserint ad honorandas ejus dignaretur. Res mira! Dum restaurantur aedes.
sanctas Reiiquias in die festo S. Catbarinaj Senen- allata sunt. illuc (nescitur a quo vel undc) ligna om-
sis, quando illas piibliceexponiintur, suaque pra3sen- nia, consummandaa Cabricae necessaria.
tia prooessiones honor&verint. n Deposuit Testis lvi quod cum ejus cellulam
Sonctonttn
xxi Quomodo aniio miiixxy Urhani Pap;e VIII transireiu Sororcs, sajpe intra eam audierint, plu- consortio,
decreto ordinatum fuerit, nt ali omnibus sepulcliris ritun quusi monacharum voces cum ea psallen-
i-uro taltian-
lia Apostollc.v personarum cum opinione ssnctitatis mortuarum tium : nec dubitabant , quin ea? Sancturuin vel
Stdls .
auferrenturanatbemataargentea cereaqueel votivaj Angeluium essent, eamdem cum sponso suo Jesu
taballaj sed aano ucxxvii orduiatura declaratum-
;
vis,itantium.
que ca lcge n. n c prehendi Bcatatn, quemadnio- iit Testis xm asseruit quod cum Florentisa vlsa trium
,

liiiin iinn comprehendi censuerant Bminentjssimi injusta murte necarentur Fratres, Juhanus, Dumi- Fratntm
Cardinalea saorsa Congregatianis Saucti nicus, ct Silvester, Ordinis Praedicatorum bi\difudine
Otlicii; ; eodem
propter diuturnitatem continuati tanto tempore quu ad furcam ducebantur tempore, visa sitColumba
cullus: sicut putetcx litterts Emiiientiss. Cardinalis ainare plangere, velut qu;u iu spiritu euncta intue-
Meliini, ad EpiBcopum Reatinum et Inquisitores retur : mox vero serenato vultu nneferre haud mo-
Pet iisiniini acCatuerinensem. dicam auinii betitiam, eo quod conspiceret eorum
xxu Quomodu luec oiunia sint vera, certa, pu- aninias ferri in ciclimi.
blica, et iintiin:!. nee solum probata voce publica iv Barnabaa Massoletti, prout retulit Testis xxi,
ct fama, sed etiam testimoolia tide dignissirais au- in eo erat ut in monasterio ipsius Beatae Habitum pt xdictionC
thenticisque scripturis. susciperet, ad quaiii accedens Columba ait Quid factu nup-
:

tur-T pvellx.
xxiu Quoraodo B. Columba spatio annorura cen- agere intcndis, Barnabata'! Kespondit illa : Monacha
fieri
 ; :

DIE VIGESIMA MAJI 225*

At ego, inquit Columba, pro certo tibi assevero

fieri. partem neque tangere neque movere posset; adrao- D
quod Monacha nuraquam eris, sed raaritum acci- vens eidem cilicimn Sanctae, remedium tulit. Es itai.

pies displicet autem lioc raibi, sortieris enim ma-

: xix Hortensia Perusina maritura habebat tam
trimoninrn inquietum et aerumnis plenurn. Nec aliter difficilem intractabilemque nec non vitiosum, ut
corrinttur
accidit. Nupta enim puella viro suo undecira filias, impossibile viderctur diutins eidera commorari :

maritus in-
tres filios peperit; qui oranes patri supervixerunt, currit ergo ad opem a B. Columba petendam, et traclabilis,
cum gravamiue immodico matris viduae. brevi sic mutatus ille est in virum alium, ut fidem
Qninlo libro Balestrx, post relftta miracuia novem, nullura facere posset Hortensia , agendis Patronae
Post mortetn
Columbx patrata eo tempore- quo adhuc in ecclesiaSanctum suae gratiis.
corpus prostabat, sicut snperius cap. 23 eadem relata xx Franciscus panum ferebat in oculo quo
legunlur, conscquenter ex processibus hsec subjuncla visus omnis impediebatur; rogavit ergo sororem panus ab ocu-
inveniuntur. SUam, in ipso Beatae monasterio monachara, ut se totollitur;

x Soror Dorothea Siguorelli, quatuor raensibus illius commendaret. Paruit hasc, et

intercessioni

ea invocata
quod movere sese non poterat, im-
affixa lecto, eo duos ex cera oculos in camerula Beatse appendendos
sanantur. pedita catarrho,in genua totumque corpus dilapso vovit moxque visus rediit patienti, qui ex adhibitis
:

pedibus im-
cum omnia medicorum conamina vinci pertinacia reraediis oranibus semperpejus habuerat.
pedita.
mali videret commendavit se carae suaj matri Co-
; xxi D. Antonius Angelotti Perusinus, invocando
lumba?, subitoque sanatafuit; professa insuper tres Beatam, dispulit intolerabilem cephalalgiam, qua
singulares, quas nominare nolebat, gratias per ejus- usque ad raortera cruciabatnr.
dem intercessionem accepisse. xxn Fabius Badiali Perusinus, febri maligna
xi D.Hieronyraus Baldelli, Nobilis Perusinus, correptus, quara pustulae aliaque njortifera syrapto- curantur
mati-
ad raortem aeger depositusque a medicis, postquam mata comitabantur, cum viam sibi ad mortera pie nnee
et moribun-
extremasuscepisset Sacramenta, matrem suam Por- obeundam munisset susceptis Catholicis Sacraraen-
dus:
tiam misit ut Beatae commendaretur quo facto de ;
tis, a domesticis eo reductum cernentibus coramenda-

lecto surrexit e vestigio sanus , nec deinceps male tus Beatae non sine voto, melius continuo habere
habuit. ccepit convaluitque,

Joanna, uxor Balthasaris Joachimi Perusina.

xii xxiil D. Armenia della Corgna, inter Nobiles

inter dolores partus difficilis ad extremum vitae Perusinas spectatissima, uxor D. Persiani Ansidei,
adducta articulum, jam jam credebatur expiratura, gravi detenta febri, per Sororem suam in Buatae
juvatur eo quod fcetum monstrose complicatum eniti non ccenobio Monacham ei commendata, haud irritas
puerpera.
posset ad solam autem invocationem Columbae
:
cecidisse sororias preccs experta est, exindeque de-

egressus ille est, sicut erat in ventre, et periculo li- votissima Columbae mansit.
berata Joanna remansit. xxiv D. Scipio Ansidei, ejusdem matronas filius,

Soror Cleopha Vibii, Perusina, in monaste-

xiii multis annis difficili cum morbo luctatus, subito el tetales
febres
sterio ipsius Beatse, solicita de quodam suo cognato sanus effectus est, mox atque Beatae se comraenda-
reus absol-
captivo ac mortis reo, cui liberando nulla humanitus vit.
vitur,
xxv D. Hieronymus, filius D. Lucii Baldelli
spes affulgebat; Beatse cellulam confidenter ingres-
sa, ibidem aliquoties tiexis genib us ipsam oravit, Perusini, extrema susceperat Sacramenta, propter

addito voto, quod si vita cognato indulgeretur, ibi- acutam febrim conclamatus. Lugebat ingentem
dem locatura esset anathema argenteum sex duca- jacturam familia; quando Sor. Maria Victoria della
torum aureorum : tertio autem captivitatis anno Corgna, ad preces Sor. DorotheaB Signorelli, Mona-
praedictus Nobilis absolutus crimine, liberque dimis- chce in ipso coenobio Beatas, uti et prior erat, atque

sus fuit illa vero exolutura se voto, ipsum

:
fecit lnatertera ipsius infirrai, votum pro eo concepit, et
subitam illi sanitatem impetravit.
per occasionem Jubilasi commutari, et pallium alta-
ris argento phrygiatum obtulit cestimationis duca- ,
xxvi D. Doctor Dionysius Crispolti, graviter in-
firmus, Beatae se commendavit; cumque sequenti
torum decem.
mane convenire deberent medici, vesicatoria appli-
xiv Soror BenedictaejusderamonasteriiConversa
caturi, congeminavit preces et interius vocem sibi
uravit, quod pro suo quodam consanguineo, febri
:
citratur febris,
j
continua laborante, votum fecit, quod si sanaretur, insonare audivit. Ne metuas ipsoque puncto tem- ;

c lignea aliquot candelabra facienda curaret ad usum poris melius habcre incipiens, cito integre convaluit.

arulae intra cellam pradictam constitutae votique : xxvu Eadem intercessione vitam servavit Cos-
rea ipsum fideliter solvit. mus Fundini, propter malignitatem febrium ac pe-
xv Soror Thomassa Lueae Bricardi Perusina, stilentium pustularum, desperatus de vita.

Sanctimonialis ibidem, duobus suis nepotibus Peru- xxviu D. Franciscus Platoni, Medicus Perusinus, ttem obstructio

volens, ex oppilatione lienis trigesimum quintum diem iienis,

siee captivis capitisque damnatis consultum
liberantur 2
eductiad cum quadam specie hydropis ac febri, Sacra-
mortem. horis aliquam multis produxit orationem in camera aeger.
menta demum ext.ema suscepit, quia de vita ejus
Beatse cumque educcndi essent ad raortem, fuerunt
:

multum dubitabatur convaluit tamen mox atque

illi educti e carcere, et nescitur quomodo liberati. :

Auno mdcxxix mense Augusto, segrotabat ad

xvi B. Columbam invocavit.
dolores cortci,
mortem D. Dionysius Crispolti, Nobilis Perusinus xxix AugustinusMarciAntoniiManciniNotarius,

et Doctor medicus, vir eximia? aastimationis ac cum juramento deposuit. quod cum mater sua Ludo-
sanatur pe-
doloribus vehementissime torqueretur.
stis, probitatis; hunc pustulis pestilentibus coopertum vica colicis
qua-dam a.nita sua, Monacha ex monaster.o B.^Co-
Beatae commen-
desperatumque de vita frater suus Beataa
lumbae, hujus ali n uara Reliqu.am a. movit pecton
davit cumqueexpiraturusjamcredereturconvaluit.
infirraie, quae statim pristinam sanitatem recep.t
xvn Soror Maria Laura Platoni intensissimo ,

xxx Sor. Angela Menicom, aborans .ncurab. 1,

capitis dolore crucata raenses complures, denique
facto Beatae voto sensit continuo se persanatam. morbo, eo statin. liherata est,
dolor capitis,
xvi.i Sor. Maria Vincentia Danzetti undecim ,
lum quo lectus Beata; operiebatur.
occas.o-
annos laboraverat asthmate tam molesto, ut lecto xxxi D. Valentinus Martelli arcbitectus,
Beata; ingres-
et aslttmu: decumbere posset numquam, noctuque ac interdiu ne professionis siue in monasteriura
laboraret, conjecit se
quietem vix ullam caperet, donec in auxilium ad- sus cum grav.ter ex renibus et nepltrtttct:
nec diutius ib. mora-
supra ejus lectulum ligneum :

vocavit Columbam tunc enim statim sana fuit.

:

quam nomen Jesu serael pronuntiaretur, assur-

Eadem collum sic aliquando dolens, ut affectam tus
;><)• rexit
Maji T. V.
 ' : ;

220* VITA B. COLUMB.E REATIN^E.

rexit sanus, ncque postea unquam ea parte doluit. etiam ibi videre est disciplinas duas, ex ferreis ca-
xxxii Sor. Maria Angelica Meniconi, ibidem tenuliscompositas; tunicam albam grossioris panni,
Monacha, crudelem patiens infirmitatem cum atro- Mantellum nigrum itidem laneum, filum quod ipsa
cissimis doloribus, eoque gravionbus ipsi quod nevit, mensula, ceroma vulneri quondam illius ap-
malum aperire alicui verecundaretur; straguli illius plicatum, peregrini baculus, et aliae nonnullae Reli-
frustillum parti laboranti admovit, et omnis illa quiae imprimis autem illa Crucifixi imago supra
:

passio evanuit. telam depicta, quam Peregrinus (de quo alias) attulit
xxxiii Ursinus Richardi, febri gravatus, eodem quaeque inauratis limbis pulcherrirais circumducta,
remedioadhibito convaluit. majoris venerationis ergo oppaDso velo custoditur,
juvatur jiucr- xxxiv Galeotta Bovarini, duodecies puerpera, cum multis ex omni parte anathematis argenteis :

pera, quod ststim ac sentiebat doiores partus,

aflirmavit, quas omnia et singula ipse meis oculis ssepe conspe-
cingulum Beatie fuerit solita petere, eoque cincta xi, in praedictam cellulam frequenter ingressus,
feliciter ac cito liberari. commoditatem mihi ad id praebente arte medendi
xxxv. P. Mag. Andreas Benincasa Dominicanus, quarn profiteor : infinitae autem gratise ibidem a
calculo et arenarum doloribus gravis, ut particulam tidelibus relataa sunt, quemadmodum ex meipso
de tunica Beatae contigit, levatum omni dolore se testari etiam possum. Hactenus Balestra, in Prxfa-
sensit. tione vero Ubri,ad Priorissam et Sorores monasterii,
xxxvi Alexander Vincentii Baldi. graviter infir- causas exponens quibits adduclus esl ad suam liistoriam
mus, a matre sua delatus est intra camerulam Bea- conscribendam, primam allegat debitum gratiludinis
tte, necdum enim in monasterium inducta clausura pro beneficiis mullis acceplis, quorum prxcipuum sic
erat, et ingressus vetitus secularibus statimque : referl
dormire ibideni coepit et experge factus est sanus: 241 AiinoiiDCXLViii, die x Octobris in Dominica,
quod idem accidisse memorant aegris omnibus qui hora noctis vm, dolorihus nepbriticis in dextro la-
istuc inferebantur.
E
tere ccepi urgeri vehementissime,
enim erat istic
B Aitctor eadem
xxxvn Testatur etiam D. Franciscus Sensi, No- calculus, egressum moliens. Hoc in tormento cum nnctlone utens
alij-t/ite infir-
hilis 1'erusinus et Protonotarius Apostolicus, quod integra fuissem hora, nnllam quietis partem reci-
mttates.per
relit/aias ante iuiluctam clausuram praefatam, puer ipse eo- piens; ad caram meam Matrem, sanctam, inquam,
dem adductus sit, propter capitis dolores quos pa- Columbam recurri, meque oleo unxi, quo dum vi-
tiebatur; et ligneo impositus lectulo, surrexerit veret utebatur, quodque mihi dederat Sor. Maria
omni prorsus dolore liber. Joanna Doni. infirmaria in monasterio Columbarum
xxxvm D. Bernardinse Cicci, gravitcr infirmae, cui medicus serviebam. Unxi autem, et denno
me
germana sua Sor. Thomasia misit pauxilum olei, unxi magna cum fiducia, quam habebam in illo cce-
sumptiox lampade iu suu monasterio intra cellulam lesti liquore collocatam, neque spe mea fraudatus
pradictam ardere solita quod eo inunctae mox
: hii. Etenim vix medio hora
quadrante post dictam cxpellit calctt-
profuit ad salutem. unctionem elapso, in cubitum dextrum elevatus, tuni.
xxxix Mag. Sebastianus Bona-dote. ensiarius tentavi sipossem vomitu levare stomachum statim-
vetoteum lam- :

patlis. Pcrusinus, urgente calculo et doloribus colicis iii que omni dolore liberum me scnsi, qui tamen tam
extremum vitae discrimcn adductus, eodem oleo acerbus est, quam in hac vita pati homo possit.
mortern evasit. Deinde quatuorhoris quievi, et expergiscens, sensi
xi. D. Caecilia Angeletti Perusina simili unctione calculum a renihus per ureteres meare ad vesicam :

liberata est a dolore pedum, quo ambulare impcdie- gratiasque liberatrici mea; reddidi cuin alias dolo- :

hatur. res istiusmodi durare mihi soleant

ad duas pluresve
xli Denique Sor. Maria Joanna Doni, ibidem dies ac noctes tunc vero post invocatam
; Sanctam
Monacha, juravit quod cruciatum dentium, conti- intra horae
quadrantem cessaverunt.
nuis aiinis quatuor toleratum, abegerit usu istius 242 Hic fitiis esse nobis polerat agemli de B. Co- J

olei. lumba u( tamen dies Inc xx Maji, quarlo Tomo

:

240 Est autem praedicta B. Columbae cellula ea desujnalus, quando inceperat imprimi
quinlus; deinde
ipsa, quain NobilitasPerusina quadratam humilem- vero liuc translatus, apte connectalur
cum initio diei
que ex asseribus construi fecit intra ijuam haben-
: seqitenlis, propterea recudendo : place.t vacaturam alias
tur illins lectulus, suppedaneo altaris non dissimi- sesqui paqinam implere Epistola Dedicaloria
ariicntis in illa, quam
rjtts cella
milis, cum vili stragulo; intestina item Beatae, primx sux. eique antiquissimx versioni
ttlit
Ilalicx, cujus in
pilciisqun duo ex crinibus equinis duae
et cilicia
t\ta stie.infiir. ; Commenla.no prxvio fucla mentio, Leander de Atbertis
catena?, qua; per humeros pectusque et dorsum ductae prxftxit eadem Italica lingun, cum insigni ipsius
Bea-
sustinebant totidem ciroulos fcrreos latitudine digi- ta> Columhae commemtatione.
torum quatuor, similiter ihidein conspiciendos : uti

DE
 ; ;; ;

DIE VIGESIMA MAJI. 227*

ADMODUM HONORAND^E MATRI

D. SOR. HIERONYMjE TEPPOLjE VENET^E

ORDINIS S. CLARjE DE MURANO

FR. LEANDER DE ALBERTIS BONONIENSIS

ORDINIS PR.EDICATORUM S. D.

uam proficua sit lectio praeclararum actio-
num, apersonis sapieniia et virtuteinsigni-
bus editarum, Mater semper veneranda,
non equidem existimo posse me, rudi incul-
toquemeo stylo idonee explicare. Per illara enim
libenter assumpsi mihi qualeracumque laborem, tra-
ducendi eum in linguam vulgarem, et aliquantulum
contrahendi; itaque ad metam mihi prastitutam
perveni, haud roediocriter delassatus in opere. Tum
vero cogitare ccepi cuinam munus (antum prasen-
tarem et continuo menti meae occurrit Tua sera-
;

humanus animus, quodam veluti letargo pressus aut
B serugine obsitus, excitatur aut expolitur
ut vitiorum criminuraque suorum pelago
fieri potest,
quantumvis profundo immersus, non concipiat ali-
per honoranda memoria atque eximia caritas. Re-
: neque cordatus cnim sum mutuae dilectionis, inter nos
cceptasa decem retro annis, in civitate Pisaurensi, E
cum ibi per sacras Dominici Adventus ferias prae-

quod inde emergendi desiderium.mentis suae oculos dicarem seu concionarer, vivente etiam tum di-
intendens in considerationem virtutis, quamlaudari lectissimo marito tuo, videlicet Illustrissimo Do-
tantopereconspicit; festinetque assurgere, dimissis mino Joanne Sfortia, viro non minus prudente
operibus peccaminosis, et transire ad mores vitam- quam docto. Post tara bene auspicatum initium
que meliorem; ut in iis de die in diem proficiens, amoris nostri, cum ad meliorem vitam transiisset
annumerari aliquando etiam mereatur homini-
ipse ille. et patrein non multo post secutus esset secundo

bus illustribus atque praeclaris. Hac de causa antiqui genitus D. Constantius , puer bimulus ; oculo tui
illi totique raundo laudatissimi Romani, [statuas, excellentis ingenii sagaciter considerans fluxum
colossos, triumphales arcus, aliaque publica aedifi- et refluxum perpetuum fragilis hujus ^vit* (si vita
cia, ex aere aut marmore, conficienda decreverunt potest nominari) aniraumque subrigens ad subli-
quorum aspectus continuus jugem conservaret me- mem istam atque felicem mansionem, ubi cum plena
moriam virorum, celebri aliqua actione commenda- desiderii omnis sui satisfactione requiescunt et lae-
bilium posteritati, sive- ea eflectus esset eximii tantur beatae Sanctorum animas, seraper absorptae
subtilisqueingenii, seu partus fortitudinis rarae ro- pradulci contemplatione suprema2 ac divinae Ma-
borisque corporei ut ex iis discerent spectatores,
; jestatis falsas, fallaces ac fragiles mundi hujus cala-
;

quanto etiam apud mortales in pretio sit virtus mitosi promissiones generoso conculcasti pede, rap-
itaque ad eadem decora, imitatione exprimenda, timque te recepisti in securum sanctissimaj Religio-
excitarentur etiam ipsi. Nec minus illis bene con- nis azylura, et habituin monasticiun induisti, spretis
sulti fuerunt sapientissimi fundatores celeberrimae possessionibus, pompis, divitiis atque honoribus
nostrae Christiana? Religionis nam et ipsi consti-
:
utpote certo persuasa, quod servire Deo regnare sit:
tuerunt aras et templa erigenda invictis fidei inteme- ideoque mundum cum vanitatibus suis dimisisti

ratae propugnatoribus, et horum actus excellentes infelicibus amatoribus ejus. Ex hinc multo magis
describendos curarunt ut in iis, velut in
;
speculum inter nos crevit illa jam olim inchoata dilectio, „
c
per omnia deinceps secula intuerentur generationes atque augmentum adhuc capit quotidianum. Quam-
ventura>; et intuendo stimularentur, ad sequenda vis enim sub diversis duorum prsestantissimorum
eorum vestigia, sequendo autera pertingerent ad sacrae Christo militiaj Ducum vexillis mereamus,

finem tantopere concupitum. Hasc ego considerans, Sancti inquam Patriarcha; Dominici et Seraphici
et animadvertens quomodo sstate nostra apparuit Francisci, nihil id pntest obesse caritati, quia ipsi-
rutilans quffidam stella, genuina imago, et tersura met eadem inter se cum viverent ita fuerunt con-

speculum oranis virtutis, incilta scilicet Christi duobus

juncti, ut in corporibus una dumtaxat anima

Virgo Soror Columba Reatina, operum suorum ad- spirare videretur. Quapropter jure merito munus-

mirabili splendore illuminans mortalium mentcs ut ; culum hoc mittere Tibi volo exiguum illud, quate-;

exinde perficere possent, non solum Umbri atque nus a me est: regium vero, pro eo quod tractat
Etrusci ac Litterati, sed quicumque per omnem Ita- argumento ut cognoscant omnes in perpetuura,
:

liamhomines, praosertim quibus Latinarura litte-

iis quousque divinus amor provehcre animos hominum
rarura cognitio nulla suppetit: eidem beutae Virgini possit, non intuentium sub quo habitu, sed quali

hanc pulcherrimam statuam ac .velut arcum trium- cum affectu quis Deo et Domino communi serviat.
phalem erexi, non ex candido marraore, aut pelris Conspicies hoc in libro admirandam verissimamque
imaginem candidae ac purae sinceritatis, nulla simu-
vel duriori metallo; sed litterisinomnem poste-
aliis,
latione inquinatw quantoque magis leges, tanto
ritatem legendis. Etenim nactus librum, de vita hu-
:

jus Christo amabilis ac sapientis Sponsa;, Latine majori admiratione capieris, scio; quia reperies
scriptum et compositum a venerando Patre Fr. [Se- multa qu;e videautur impossibilia effectu, non solum
tenerae adolescentulae, sed etiam matura
atalis
bastiano Perusino, sacra Theologia; Doctore eximio,
antiqua? probitatis magna^iue auctoriiatis viro, nihi muheri. Verum oculos tollens ad supremum rerum
omnium fabricatoremDeum, apud qucra non est
a se narrari professo, nisi quod vel suis ipse vidisse
oculis, vel a testibus fide dignissimis accepisset impossibile omne verbum, ejusque imniensam vir-
tutem
228* VITA S. COLUMB.-E REATIN.fi.
tutera cousiderans, exclaraabis cum Psalmista, Mi- dae, quatenus tamen divinitus tibi concessum fuerit D
rabilis Deus in Sanctis suis. Itaque in praeclarissima (nec enim in talibus mereque gratuitis tentandus
ista Virguncula comtemplaberis severissimae poeni- cuiquam Deus est) imitando autem dignabitur Ca-
tentiae constantem rigorem, profundam demississi- ritas Tua, meminisse humllis tui in Christo filii,
mamque humilitatem, visceralem atque incensani Fr. Leandri; ut possimus aliquando ab hoc aerum-
dilectionem erga Deura et proximos. Inter cetera noso corpore soluti, pervenire ad praeclaram victo-
autem, admiratione non minima dignam judicabis riam, in amabili ac dulci societate sanctorum An-
victus illius rationem quotidianam quandoquidem
; gelorum ; claraque et fulgida in luce videre et
sustentata fuerit continua ac fere sola sumptione contemplari Deum.cum ipsa beata
VirgineColumba,
sacratissimi corporis Jesu Cbristi rem enimvero
: tamquam ^upremum remuneratorem et mercedem
raram, et paucis, quemadmodum scripta reperitur, nostram magnam nimis. Id quod per suam miseri-
concessaml Sic autera, o Mater mihi jugiter obser- oordiam dignetur indulgere Tibi Deus, ut aeternum
vanda, devote legens Vilam hanc B. Columbse vivamus. Vale, Mater semper veneranda. In Coeno-
Sponsae Christi, senties procul dubio efflorescere in bio S Dorainici Bononiae, die xx Novembris, anno
tuo praestantissimo animo, desiderium illius imitan- ab Incarnatione Domini mdxx.

DIES
 DIES YIGESIMA PRIMA MA.II
SAJNCTI QUI XII KALENDAS JUiNIl COLUNTUR.
^-« anctus Timotheus, et S. Ililarius, EpiscopusTolosanus
^J S. Polius, Diaconi in Mauri- S. Conslantinus Magnus, Impcrator,
in Gallia.

r^%S. Eutychius, tania.

Constan-
tinopoli.
Ks_xS. Epolus, seii
S. Sccundus
Presbyter, Martyr in cEgyptoi
Polus, (Marfyres in pro-
SS. Martyres Alexandrlnl sub
S. Vitus, vincia Ceesaria. Constantio.
| ss Episcopi Confessores in /Egyplo, Libyaet
S. Jocundns.
1'cntapoli,
subConstanlio.
S. Victus,
S Mantius Martyr, in territono Eborensi et
S. Maurella,
Burgensi in Hispania,
S. Quintus,
S. Orlarius, Abbas Lancleceis in hodierna
S. Primulus, Martyres in Afri-
Normannia.
S. : alustius, ca.
S. Florentiiuis. Ahhas Arelatensis in Gallia.
:
. Fortunatus,
S. Hospilius, Reclusus Nicasein ltalia.
.i. Mircclla,
S. Maurclius 1'resbyler, in diOBcesi Galliarum
S. Primus,
Trecensi.
S. Polyeuctus, S. Elcutherius, Theate in Aprutio.
'. Victorius, S.
I Martyres Caesarea? llisberga Virgo, Yberg;ein Artcsia.
s. Donatus, S. Theobaldus, Archiepiscopus Viennensis
in Cappadocia. in
s. Quintus, (
Gallia.
S. Lucusa, B. ErenfridussivejComifesPalat. adRhenum
S. Timothcus, Diaconus Marlyr in Britahnia. Ezo, Fundatorcs Brawileren-
S. Martyria seu Martyrius, Martyr Ravennpe B. Mathildis, ses prope Coloniam.
)
in Italia. S. Richeza, sive Ricza, Poloniaj Regina, eo-
S. Secundus, Martyr GordubSQ in Ilispania. rum lilia Coloniae Agiippinaj.
S. Vales seu Valens, Presbytcr Autissiodori S. Silaus, Episcopus Hibernus, Lucce iri Ilc-
in Gallia. truria.
S. Valens Episc. S. Godricus Eremita, Fincliakein Anglia.
Martyres.
Pueri tres S. Petrus Parcntius Marlyr, Orbe-veteri in
S. Fabius, ,
Martyres Homani Hetruria.
S. lieinius, Viennam Austriae B. Joannes Bonvisius, Ordinis Minorum cle
S. Emmanuel, cum aliisReliquiis Obscrvantia, Assisii in Fmbria.
S. Firmus, translali.

PRyETERMISSI ET IN ALIOS DIES REJECTI.

Adelardi Abbatis translatio sacrorum viren&i Zenesiuset Theopontius. Hupaniimos par

Sancti
pignorum, ex urbe Galliae Corbeiaad mon- finijendi audncia ad se traierunt, ac Nortobrigte ad-
not. 13* '

APP- TO.U. (em Latinum prope Carthaginem Sparta- sctip.-cimit. Scd titlcm sunt, i/ut ad 111 Janutnii ap-
Ml M\]l.
riam, inscripta est Martyrologio Ilispauico pelltintur Theopemptus Episcnpus et Theonas,S_y-
Tamaiji Salu.ar, ci/atis Jultani Petri Adversartis nesius etiam dictus, Martyres Nicoint-dia3 ^ub
et Chromco, miper adornatis.Imo dc cu secundo die Diocletiano; dc quibus ad istttm diem, ct pottbsimum
Junuorii egerat, et ubtqtte dat cognomentum Genesii inAddcndis pag, 1087 ct scquentt actum est. Postea
ac titulum Episcopi, ut creditur, inquit, Urcitani vcio uacti sumus Acta Gtd-ca. prolictoru qttam Lu-
in Hispania : aitque quod a Ludovico Piu in exi- ttiut ibi edila. cum Tramlatione Retiquiamm No-
lium actus in dicto monte Latino delituerit, pro nantularn facta, servamusque pro Sttpplemento ad
quibus atatur Usuardus, co multo junior, adlnuic dictum iii Januarii.
xxi Maji. Qita? omnia impudenter confuta svnt. S. Matfhiae Apostoli Natalis est in apogrupho Lucensi
E.rni vuit Adelardus Abbas in Heri in=>ula Aijiii- S. Ilteionqiiu : Fitamejt.s dediinits xxiv Februarii.
taniae, et corpus ejus fui.\se Corbeiie adhnc secul<>xn S. Zenonis Episcopi Veronensis Translatio indicatur
constat, proinde iton Hispaniam trtmstutum
fitit in a Galesitno et Ferrurio. De ea njimtts ad Ulius l'i-

cirea nnnum dccci. Consule Acta illius varia etMi- tam xn Aprllis.
racula cutn Tratislattoiubus a nob/s edita n Januarii. S. Paternus, E|»iscopus \'enetensis in Hritannia
SS. Synesius et Theopompus Martyres oiim mscripti minore, colitur hue «ie iu sua dio&esi officio Eceie-

fueruntMartiiridoyio Romano,et in Notis Baronit »1- siastieo *ul> litn dupiici, ob Gorporti Tramlattonem
lcgutur Petrus deNa(ulibits f quilibro'6cup. 3'Saltquod de qua ad fjus Vilaxft ajii/nts xv Aprilis.
elogium hubet. ln MS. Senatoris Strozzi Floreniix S. EieutJierius, Episcapus in Apulia, et Martvr -ub
vocantur Genesius et Tkeupontus ; in MS. Trr- Hadnauu Principe annu salutis 119. Ita MS,
Mojt T, r 1 Floratutm.
2 PR/ETERMISSI.'

Florarium. Eji.s Acln tledimus xvm Aprilis. teri post Martyrologium suum Benedictinum. At
in suo Menotagio Benediclino lios /uo suo
Eustella, Blia Reguli Santonensis in Gallia, aS.Eu- Bucelinus
Martyr arbitnil". distribuit per varios menset et dies, cum po-
tropio ad Christum oonversa, ut Virgo et
memoraltu a Saussayoet ArturoduMonstier. Nec- imul fuerint omnes occisi. El ex his Ansvinus
Deea egi- ciim aliquo ab eo confecto elogio relatus est ad liunc
dum reperimus nomenin anliquis Faitis.

mui iu Fita S. Eutropti xxx Aprilis. diem xxi Maji, quandosimul alius placuit conjun-

S. Valerianus, Ppiscopus et Confessor Autissiodori, Sed nullam niis datam venerationem sacram
.

,, , moratut in Ms. Florario, el nbsque loco Valeria- salis ob memoriam fere oblitteratam conslat.
fuisse,

inis presbyter tn Auctario Greveni : [orsan qui Imc S. Elemura Virgo ex civitate Syrue, referuntur in
j

iiie \;t\\- Presbyter colitur, aut ie qm> ut Episcopo S. Geninus Martyr' scriptis Additionibus ad Greve-

esl actum VI Ma)i. tutii, nobii baclenus incogniti.

S. Secundmus Martyr Romanus, 0//iiio lalitur ec- Barrinus sive Barrindus de Druim -chulin mdicatur
clesiaslico sub ritu duplicis Monachii m Bavaria in in MS. Tamlachtensi. Colganusputathuncesse Bar-

Ecclesia Carmelitarum Discalceatorum, ob corpus rinthum auctorem navigationis septennalisS Been-

RomQ eo iielniiiiii cum corpore dani. el lnie de eo agii ii Martii, quo reeotit eqres-

S. Lai iii mii, Martyris nem Rimanae (qutx colitur siunem famili.r S. Brendani: quse ihi videri possunt,
\lll Octobrisfcl vasis yimjnuteiu eiieiinuleiii coiltnten- iiee eiiim diijiia jii.elu ad Vilam S. Brendani 16
libus, K:e Re.tiquia fuerunl anno 1680 illuc delalse, Maji censuitnus.
velut acceptseex Catmeterio S. Cyrincte, juxtatesti- Colmanus leprosusde Magh eo, et Colmanus Cron,
monium Reverendm. Ii Josephi Eusanii .Iquilini, aiseiiiiii Martyrotogio TunUaehtensi. Colganus tnl

Episcopi Porphyiiensis, Sacrarii Apostolici Prsifecti xvi Marlii in Notis ad Vitam S. Finani Leprosi

Sotio ussistentis; atque n sacra Congregatione In- num. 2 asseiit, Colmanum Lohgar coli xxi Maji,

dutgentiarum Reliquiarumque recognitse et appro- additque Lobhar significare, lepra aut ulcerosa
lnil.i diuturna infirmitate percussum. Nec plura de liis

Expectatus Martyr nominatur in Nicia illuslrata Pe potuimus assequi.

iii Joffredi, velut cujus Depositio Imc die calenda Finbarrus Corcagiensis profertur in Hibernico MS.
sit, ei quonium obtit circa ann. Christi 78, a Yan- Tamlnchlensi. Colganus 13 Martiiin Nolis ad Vi-
dulis aliisve barbaris Narbonensem Provinciam in- tam S. Mocluxmosi inuii. i ineminit Finnharri seu I

Totumargumen- Ilanii, Episcopi et Pairoui Corcagiensis, cujus

feslantibus occisum fuisse existimat.
iiim sumilur ex veteri marmore, quod in vinea Domini Vttam imjini extare. An de eo Itic agalur,cum hanc
de Qubernatis invenitur sic inscriptum. Vitam min viderimus, nesamus judicare.
Brigida, lili i Dimani, iniiiratur in MS. Tamlachli nsi,

* HIC REQUIESCIT DONAE MEMORIAE

BPECTADILIS i EXPECTATUS. Q VIXIT i

ANNIS L. M. VII i CUIUS DF. EST SUD $

t/tue

Dungallensi,
apud Colganum
</> m/<.
Comineu-i
dtiiiiir

tilius
Brigida
Mariam Oormani,
iti

tlusse 2.
Lngadii,
fi'iu

Appendice
Diniae

i
et
iw Martyologiis
Catbaldi M/iguir
ad Fitum S. Briiji-

Moenninnus seu Moenennus, referuntur in eodem |

DIE vlll. KAL. IVNIl. DN. LEONE iv.nde. MoeMoiliusde Lismor, MS.Tnmlachtensi. (

Polanus,
Chroniacus, vita sancte, exemplo sincere, et doctri-
Sub monogrammate nominis Christi Piscis sculpitur, na solide illustrasse Scotinm tempore Donaldi,
qui quid significPt non divino : unum scio, nttllum iii Regis
i Scotorum, seculo septimo, dicitur apud
nicesse martyriialicujns indicium : cordit enimtrans- Leslscum lib. ide Relms geslis Scotorum pmj. 1 59.
fiei notatjr, sicut alibi dixi, etiam Oentilium epita- Imo et a Bneiliio ltl>. 9 Historitx Scotorumfol. 176,
phiis communes (qttas hoc non valde absimili signo $ cuni altis habetur eximiae pietatis Episcopus, et vi-
expressi) gemitus sunt, quos super mortuo requirit tae sanctimonia illustratus. Is Dempstero Itb. 3
a lecluris Epitaphii auclor; idemque valenl qudd m- Hist. Eecl. gentis Scolorum pag. 151 Iraditur Epi-
teijectio M ,
1
1
'
Sed d Leo junior, a Leone avoadhuc scopus inisse niilli certae Sedi alligatus. Interim
iii cunis nominatus Augustus, decimoque i>t»t mense adhuncdiem ab eodem De.mpslero inscriptus est Me-
defunctus mi 474, ideoque uee numeratus inter Im luilugio Seottco, elluiic Kuleuiliiiio Ferrtiru Chronia-
peratores, non potest hic intelligi : vivente enim et cus Episcopus et Abbas Manuallo monasterio.
regnanteavo per hunc solum notabantur tempora :
Omittilura Camerarios ct altis.
qwire inteUigendtts esset Leo Jsauricus, cujus t/nni- Quatuor filiiHaymonis in Neapoli, iiiscrii>tisunt MS.
tus annus seu Consulatus notatus hic videri posset, Floiario. Vercmur ne ex fabulusis narralionibtis de-
essetque annus 7*22. Sed quidsi notetur hic aliquis sutnpit.
urbis ipsius Niciensis Gonsult Fuierint id alii, Joannes, monachus et Prior monasterii Claravallen-
mtln satts est. mm esse illud Sancti aticujtts Epua- sis, oim titulo Beuti memoratur ab Henriquet et
nhium. Sardorum somnia, in relalione Esquivelii Bucelmo : solum Venerabilis appellatur a Cltale-
i '.ilui tttiin Archiepiscopi expressa. Joffredum dece- nioto
perunt, ut corda transfixa Martyrii signa csse cre- Jacobus de Rupe in Alvernia, Fuliensis, ut Venera-
deret. Interim agnoscit obstare temporis rationem, bilis indicatur ab ffenriquez et Bueelino. Ab ornni
quo mnius Ine tiiteUiautue Forojulicnsis ejus nominis titttlo nbslmet Chalemolus.
Episcopus, per Diaconum subscripttu Synodo Aure- Joannes Abbas Bursfeldensis, ut Reformator vene-
lianensi V anno B&9. rabilis, indicatur a Bucelino.
Ansvinua Presbyter, Aymannus, Genesius, Berar- Guilielinus a S. Lazaro, Episcopus Nivernensis in
clus, SifarJus, Koilio, Monachi Adulricus puer, Gallia, vir eximiasin pauperes caritatis mortuus
BesueosesindioBcesiLingonensiaNormannisanno estanno 1221, lioe dte; a nonnullis recentioribus
888 gladio interfecti, saorificium Deo effecti, re- refertur ut Sanctus ad diem 5 Martti, ttti tunc inter
feruntur in Chronico Besuensi /<aij. 528, edno tomo 1 PrBtermissos diximus ; siquid cerlius occurrerei. luc
Spicilegti a/md Lucam Dachorium. Horum dies no- daturi quando eum solum Piis adscribtt Saussayus.
itihs quoniam non indicalur, nomina eorum oidine Calharina Cardona Cannelita in Hispania, anno
Alphabctico inseruit Httgo Menardus Jppendici al- bdlxxvii cum opinione sanctitatis mortua ut ,

Beata
 VIGESIMA PRIMA MAJI.
Beata du Monslier.
inserla est Gtjnecxo sacro Arturi dicititr referriad hunc diem, propter elcvatioiiciu in-
Plulippus a Visitatwnc Carmelita in Acie bene or- corrnpti corporis : de eo quod chronologicum est da-
dinntii, cui quoad tioc potior fides habcuda, referl '"'"" '" supplemento ad Seriem PatriarcharumJe-
illum ad xll Maji; ita ut vidcatttr, Artunis, fucile rosolymitanorum, inter quos locttm videtur Itabuisse
ignoscendo lapsu commutassc cijfras ct 21 pro 12 ab anno 1204 atl 1207, vcl (si ad Vicenttnum Epi-
sci ipsisse, dum suo illt Gijnecxo materiam undequa- scopatttm vivus non rediit) ctiam ullra.
Pleniorem de
quc decerperel. Idem Philippus in MSS. Notis ad- eo tractalionem ex Historia Vicentina
Bnrbarani,
dit, quod nata anno 1919, Pastranae tertium Car- cum probatione aliciijus ciiltus a
tempore elevati cor-
meli habitum publice aecepit, in quo virtutibua et poris suli aitnum 354, dabimus ad diem, quo obiisse
1

miraculis effulsit, et defunctae ccelestem glnriatn eum slatnit Barbaranus, i Jumi.

ipso die videre meruit S. Theresia, illam titulo S. Feliculse, Virginis et Martyris,
translatio capitis
Beatffi hnnestans. Est aulem Pastrann oppidum in Ulyssiponem ad Conventum Salvatoris nostri Jesu
Casielliiiimn, Paterniana quibusdam diclum, Dacali tertii Ordinis Regularis, referlur m Hagwlogio
litulo infigne, 26 leucis distans Abula, ubi rivebat Lusitano Cardosi. Dies ejus natalis rst xni Junii,
tuuc Sancta Mater. S. Raymundus, Episcopus Barbastrensis, refertur
Bonaventura Moschis oceisus an. 1514, Ordi- hocdiea Maricttn lib. 1 de Sanctis Hispanix cap.
Joannes de Penna in Apnlia an. 1525, 92, quod etiam indtcat Ferrariut
j nis : sed adiit m Ec-
Joannes de Palo
1
/......
Ind,a Occidentali,
Mi- propria coli, qnando ct ipse
clesiti et pltires enm cele-
Andres de Corduba'" no- bmnl '
xxiJunii.
Maria a Montalva in Hispania an. 1S'i4, )
rum S. Pauli Martyris translatio, de Constantinnpoli in
ut Beati referuntur in Mariijrologin Franciscano civitatem Venetiarum ad monasteriuin S. Georgii
Arturi. el Maria etiam in ejus Gynecxo. majoris, anno Domini 1222 Indictione2. Ita MS.
Lucia Pasalli a parentibus, quod stupida videretur, Florentintim Scnatoris Stromi.Acta hujus Trnns-
in monasterium S. Matthiae Ordinis Praedieato- lationis cuni Aclis mtiilijni dubimus vra Julii.
rum Bononise intrusa, ita in virtute profecisse di- Nicostratus et Antiochus tribuni cum aliis militibus
citur, iit a Christo in sponsam annulo arcepto ut Caesareae passi, inscribuntitr hodirrno Romano ex
fueritadoptata lejusqupmortietvulneribusaddicta Actis S. Procopii, quss Acta llicet itt Sijnoilo Nicx-

Rcchac de S. Maria Tonw 2

laiiilalur n .huiiiiif dc na u lattdiila)nobis tamenvehementer sunt de fictione
lib. 1 cap. 5, et in Anno
sancto ejusdem Ordints, suspecla, propter Etisebium Cxsareensem Episca-
Jaquelina Virgu Rornana, sornr Cnmilis Apuliae, ut pum, longe alia dc Procopio suo narrantem lib. 8
nuptias effugeret, pedibus mare trrnsivit, relataa cap. 12 : qiture etiam Baionius cogtliir duos agno-
Cantipralano lib. 2. Apum cap. 29 § 38, et in quo- sccre Procopios, radrm persectilione, eodemque loco
dam Kalendario ad liunc xxi Maji. passos. Difftale ttobis est probare ejusmodt gemina-
S. Januarius Martyr inscriptus cst Ms. Ultrajcctino tionem, adenque fateri Eusebio prxlerilum ettm esse,
Ecclcsix B.Marixel alictti MS. Knlciidario. Quam qui (si vera hxc Arta siut) fueiit iiifntitis tnodis cla-
pluiimi occurrunt hujus nominis Martyres, eliam rior allero. Itaqtte cum prxfali martyrii fides tota
hoc ineiise, et sequenti etiam die xxn Maji. pendeatex fiile istorum Aciorum, totius reijudkium
S. Romanus Monachus inscriptus est MS. Flqrario et differimus usque ad vm Julii.

antiquo Usuardi apographo el alits. Vitam damus Kustathius, Episcopus et Martyr apud Antiochiam,
xxii Maji. intlicalur in MS. Florario. Est is sttb Consiuittio
Julius Martyr, nulla readdila, indicaturin MS. Flo- Imperatore iu exilium missus tbiqtte mortuus \
qui ut
rario Sanctorum. Forsanscribidebuitjulia, sequenti Confessor refcrlttr ab altis ct in Martyrologia Ro-
die solfnnitfr cultu, xxn Maji. mano xvi Julii.
SS. Castus et jEmilius, Martyresin Africa, indtcan- SS. Firmi et Rustici Martyrum Translatio Bergomi
tttr in Mailijroltujio sub nomiite Bedx c.ccuso : ab facta, refertur a Galesinio el Frrrario. Eorum dies

aliis xxu Maji. natalis est ix Augiisti.

S. Julia Virgo in Corsica memoratur a Gulesinio et S. Helena, unacum S. Constantino Magno Impeia-
auclore Bedse supposititii : ab altis xxn Maji. tore ejus filio, cclebratur «//icio solenni aptttl Grx-
S. Guiteria Virgo, miraculis celebris, praesertim erga cos, ct refertura Molano et variis Latinis : at seor*

rabie laborantes, dicilur habere commemorationem sim a Lalinis colitur xvm Augusti.
in Aquitaniae ceenobiis de Bona-ouraba et de Bo- S. Hildegrandis, Virgo in Gerrr.ania, memoratur a
navalle, de Candelio in Wasconia, de Grosso- Ferrario ct Arturodu Monstier in Gynecsto sacro.
Bosco iu Petragorio. ltu Claiiilius Chalemot. Me- Cittttur Hislorta mnnasiicii Pctri Ricordati, qui

mitifrttnl liorttm monasleriorum Stiminurthaitt. sed Diarw .3 paq. 328 Hildegrandem bulet, sed quse

nilul addunt tlf Itac Guiteria, citjus ctutiii non me- dtvcrsa non cst a S. Hildcgarde refcrcnda ad diem
mincrunt Hrnriqur: cittt Saitssatjus. Vidrlur nobis xvit Septemb.
esse S. Quiteria. Virgo Marttjr in Vasconia, qux S. Matthaeus Apostolus mcmoratur in apogrnpliis

xxii Maji. Epternacensi et Corbeicnsi S. Hieronymi, cl tiltis

colititr

Cainon, Episcopus et Martyr, anno saiutis 299 lia MSS. Coitttir jjiiitssiiiiiini xxi Septembris.

MS. Florarium ,wn imlicntu Setle Episeopali : unde SS. Cosmse et Damiani Martyrum translatio inscri-
ignotus nobts, nist transpositis litteris sil Canion, pta est MS. .Intuerpiensi S. Michaelis, et aliis Ad-

xxv Maji. dilionibus ad Giecenum. Eorumdtcs natalis censetur

referendus
rsse xxvu Sepiembris.
Paulus, Anteon, etQuadratus rcferunlur in apogra-
S. Sidonius, Confessor in Normaunia, citm aliquo
pho Lucensi Martyrologii 3ieronymiani,quasi obiis-
de S. Vale elogio rtfertnr in Menoltujio Scaticti Camerarii. /Ir-
sent Aultssiodiiri. Consule dicta infra
PreshjleroAutissioilorensi, Sunt bi. Martyres Afri, turtts dit Monstier m Nettstrin pialatc nionasterium

xxviMaji. S. Sidonii vultio S. Saens describit. Fcsttim ejits a

referendi
Saiissaga, Menardo, Bucelino assignatur xiv No-
S. Restiluta, Virgo et Martyr, memoratur iu MS.
vembris.
Antuerpiensi S. Micbaelis. Vuletiiresseqnx Neapoli
xvn Maji. Alia rcfcriur So- S. Maximi EpUcnpi Regiensis triumphus, ob corpo-
sub Valeriano est passa
xxvn Maji. ris translaiionem et miracula tunc facta, celebra-
rx sub Aurcliano cuin aliis passa
tur officw Ecclesiaslico sub ritu duptici. At dtcs m-
B. Bartholomarus, Episcopus Vicentinus. Ordinis
lalis est xxvii Novembris.
Praedicatorum, in Catalogo Sanclorum ac Bcatorum
S. Sifridus
Vicentinorum M. Anloniii Thienxi adhuc inedito
 PR.ETERMISSI.

S. Sifridus, Epismpus Cirpentoratensis, inscriptus Bencdiclino. Hujus inventio corporis rrferlur mMaji
est Florario Sanclorum : al mortuus cst et colilur at dies nalalis esl vm Decembris.
xxix Nnvembns. SS. Firmini, Finciani, Victorici, Gentiani , Acii,
S. Eligii Episcopi translatio indicalur in MS. An- Acioli, Honorati, Walerici, item Firmini adventus

ttterpiensi S. Mielnielis. Tiies cjus nqtolU rtl i De- reliquiarjITn in basilica S. Quintini memoraliir in

cembris. MS. Lxliensi. Ex Itiscolilur S. Walericus Abbas

S. Proculi, Episcopi et Confessoris, Tran*datio in- i Aprilis.
dicntur a Gnlesinio, quicjus in Notis non nietttniti. SS. Acius et Aciolus , Martyres Ambianenses ,

uli necSS. Firmi et Rustici Martyrum quilms illum i Maji.

Slibjlintjtt. olttisi essct Episcopus Bergoniensis, Ve S Honoratus, Episcopus Ambianensis, xvi Maji.
ritm inter illos non rcpcrilur ulltts Proculus. Est S. Firminus Episcopus Ambianensis Confessor
, ,

r AV Septembris.
Proculus Episcopus ei Confessor J eronce, nltus i

veiin.r. [>e prtttre etjitnus y\m Martii. De poslertore S. Firminus, Episcopus Ambianensis Martyr, xxv
ngendum erit I Decemljris. Septembris.
S. Hildemandus, Epiaoopus Bellovacensis et mo- SS. Fuscianus, Victoricus, Gentianus, Martyres,
naclius Corbeiensis, iwlicatur iu Kalentlario MS. xi Decembris.

DE SANCTIS MARTYRIRUS

TIMOTHEO, POLIO, ET EUTYCHIO

DIACONIS IN MAURITANIA.
Ex Martyrologiis plurjmis.

us/nctinlur hunc diem passirn omnia Marlijro hcrii, nisi quod Diaconi vox in singulari addatur, ac
logia Latina ab his trihus Martijribns, de qui- Polii et Eutici scribatur in priore t in allero Polei et

Ai Ada In Mauritania Caesarien-

bus ista kabet

SS. Timothei, Polii et. Eutychji Diaco-

norum, qui apud prtefatam regiouein yerbum pei
; Eutici. In MS. Drvioncnsi Timotheus Pre$byt' r et
Eutycius Diaconus lituuinantur. In MS. Casinensi
niititjito, o niss palxstra, omues ires huhentur Diaconi;
i
j

disseminantes, pariter coronari meruerun.t. Notke- uli eliam in MSS. Trevirensi S. Ma.rimi, ct Adone
ruset Petrusde Natnlibus, eadem hahent : sed prioi Lcodtcnsi S. Lnurenlii. Ibidcin additur supra indica-
civitatem Ca^$arienaexp swibil, quai regipnem aUernm tum elogium, qpod in MSS. Atrclmtensi, Tcmacensi et

Maurilant.r ttliis wdtCQt. Iltir roccomissa rclupia rcfcrun- L.rtit-nsi est : In Mauritania natale SS.
hnjusmodi
t u)' iii lnhlicnin Martyvologio Iiomano, iinoetapud Usuar- Polii, Euctici Diaconi,Timothei et Vieti, qui in uua
tlii)u,<[iiitamc>i noii utitur plnroli Diaconorum, sedsinr die meruerunt coronari exquibus Victus ad seouen-
:

tjiiluri Diaconi, quasi solus csset tolis Entvcliius. Consen- tcm Afrorum classem speclat. Omitiimus recenserc
ttunt ei vntiqua Maa.jiotoaii Ihcoiiijmiani npoijrapha ; M$S. I-iichciwrfiise, Rhinwiciise, Awjustanum, Lab-
, quil Corbeieuse Parisiis &xcusu,m et Blumiarmtn bxanum, et aiiq yecenliora Marlyrologiai quod fcre si-

tstti habml .; In M .Hiritanni Timutliei , Puli ,

miltu h.ibeant. Ex isiis Maurohjcits e.t Felicius secun-
Eutici Diajconi. hi Lucen$i eodice hobriur Jfolim; ct duni appcllant Hyppnlytum, qni alits cs! Pnlius, Bo-
tn Epternacensi % qu&si unus idemque essat, Polientici upniai in ecclesia S, D&piinici nsservari aliQuns reliquias
quod festinantiamanuensicondonandunx, ht MS.
])ld.Q i S.Tiniolhe "Skv:tyrhtrad:t Masinus
1

in L<'it,niti jnilu-
Vattcttito S. Pciri lcjtlttr Iu Muirikuiia C»S irieil
: >j strata »d hunc diem ; qni ridrtur electus, quod memoria
natulis .yuictorum Marlyrum Timotliei, Pulii et Eu- S. Timotliei Martyris nunc sit Martijrologio Romano
ticii Diaconorum, Qur- cadcm traduntur in MSS. inscripta.
C Colonicnsi S. Marix ad Giadus,et Lcodiensi S. Lam-

DE SS. EPOLO SEU POLO, VITO, JOCUNDO,

MARTYRIRUSIN PROVINCIA C^SARIA.

Ex Martyrologio S. Hieronymi.

Seciindo Itico refenntiir lii Mailijns ni nnliquis litif , Viti ut in alits letjinir. BiffioUt esl autem ceni
Marty.rologU ] I itiimijiniani apogriplta, el tu aliqnid constiluerc, cum nullum cx alds Marltjrologiis
Corlieiawi l'tnisii> exousoAr'u refwimtier lioc lumcn accedil, et Polyeuctus «<m aliis Marhjribus re-
modo : In provincia Cffisaria Epoli, Eutici, feraturItoc die Csesarete in Cappadocia passus. Hi
Jpcundi. Scd omisso Jocundo in MS. Blumiano sunt autem provinci» Caisarias sen Csesariensi altribuun
nomina Poli, Eviti : in iuw>i«Polita3, Viti in Ep- : lur:ctforsan icl nomcn prxcedenlibus Martijribus Mau-

leruaccnsi Csesaria Polievicti, i/uoil nomcn dividenilnm ris pcrpernm Itibulum est.
videtur, ut sit Poli Evicti sive Eviti ; aul certe, Po •

DE
 ,:

VIGESIMA PHIMA MAJI.

DE SANCTIS MARTYRIBUS AFRIS

VICTO, MAURELLA, QUINTO, PRIMULO, SALUSTIO, FOR-

TUNATO, MRELLA, PRIMO.
Ex eodem Hieronvmiano Martyroloeio.

Mortijrum hco propaniiur

Hsec classis tertio

qpographis Martyrolonti ffieronymiani ,

in

liis
herti,

MSS.
et Judarin Greveni ad Usitardnm : iiem in
Barberiniano el Treoirensi S. Maximini : sed

feve uhiquc verbis : ln Africa natalis SS. secundo loco est Mavcella, afits Maurella, In MS.
Victi, Maurellae, Quinti, Primuli, Salustii, 1'rnj-nsi ommtnr Africa palxstra, et primus Vinctus
Fortuuati, Mirellsc, Primi. In apographo Corbeiensi appellatur. In MS. Regin.r Suecias prr Bohlenium
Parisiis excuso omissam estnomen Victi, ln Eptema- laudatQ is!a scribmtur : In Africa natalis SS. Victi
ccnsi est Primuli, in Blumiano Primoli : Mi-
et loco Marcellee, Quinti , cum aliis quinque : quos scilicet

rellse in dicto Epternacensi est Marcella?, in Porbei "- snts nominibtts dumns. ln MS. Ricltcnovicis- ista snnt
st NirilUe. In Blumiano additur nomen Euti , forsan ln Afriea Victi , Maurellae. Est et Victi nomen in
a Polieucto in sequenti classe referendo Jiuc translatum. MS. Coioniensi S. Marise ad Gradus, In antiquo
S,',' pripjys refernntur et/am in MSS. V.atieano S. MS. Casinensi die kxiii Mnji, recpluntur SS. Vi tus

Petri , Casinensij Altemnsmnu t

Leodicnsi S. Lam- et Quintinus Marlyres, forsan hic Quintus dictm.

DE SS. POLYEUCTO, VICTORIO, DONATO, QUINTO

LUCUSA,
MARTYRIBUS CESAREjE IN CAPPADOCIA.

Item ex Martyrologio Hieroriymiano.

qninque Martynm iu anti- benlnr In Ca?sarea Cappadocise, Polieucti, Vi lor

Etiam hsec classis i
:

quis S. Hieramjmi Martyrdlogiis refertur : c.r Donati, Quinti, LoeUstse. Quas ultimo referlur to ,

quibus tres menioranlur apud Adonem et Nol- deetl in Corbeiensi et seribitur in Lncensi ac Blum-
miano Lucuss, vtimo autem loco Policuti. jiro Po-
kerum his verbis : Apud Caesareaiii Oappadb-
fclas SS. PofyeUeti, Victorii, Donati. Qusr eu 'em le- lieuti. hi Blumiano verd tnsuper esl nomen Victoriffl

giiutur in hodierno Martyrologio Romano, ct aliis. Ast n'i eliam legitur in MS. Lucensi Kalendario. Iterum
P Polyeucfus sive Polioctus, in Cassarea Cappadocia»,
ni ,i, tjrdphit Vsnardi, loco Polyeucti, legilur
Capuanoet cisdem ap igra i/jis S. Hieronymi
iicti, utieiiam-m intiquo Brev irio i

Marlyrologiis. ln elAppendke Adonis elaliis. AliqnatS. Victorii reli-

vanis munuscriplis atque e.ccusis
qnias bsservari Bononix trpui Pranciscands bnvenlua
Jquisgranensi sWntnomim Euli, Victoris, Do~
(
MS.
nati : in MS. ColqriierisiS. Marise al Gradns. Vi-
I s, ,u Ucat nd hunc dietri Masinus in Bm i !i
-

sed eas esS0 huju» Saneti Cappadkis, tlifficik

eturii, Doiiati : in MS. Parisiensi Lhobxi Victuri, sirala :

jvrobatu foret. Assumplus dim cst, qiiod tabulisMarty-

Donati in MS. Jtiguslano S. Udalnci, Inchoati
:
,

Veturi, Donati. In antiquissimo Epternacensi ista Ua- rologii Komani essel Vietorius inscriptns.

DE S. TIMOTIIEO DIACONO,
MARTYRE 1N BRITANNIA.

Ex variis Marlyrologiis.

natalis Tiroolhei Diaconi. Atldtiur ii MS. alleroCor-

Itimus hic ricenselur in qmluor apogtuphis

U beiensL Et alibi Timoftiei, quem supra in Maurita-

Marlijrologii Hieromjmiam, item in MSS.
Barberino, cl alio Reijtnx u„i passum diximus. Dttbitare proinde merilo quispos-
Richenomensi.
habentur In Britannia sel, an Britannia cr Mauritania facla hoh sit.
Sueciss : ubi ista :

DE
 ACTA SANCTORUM.

DE S. MARTYRIA SEU MARTYRIO,

MARTYRE RAVENNyE IN ITALIA.
Item ex Marlyrologiis variis.

anno mdclx Ravennse summa hutnani- mus. Yetustissimum Marttjrologii Hieronymiani apo-
Fuimus tate excepti, ubi quidquid de Sanctis istius urbts grapkum,ante mille fere annos exaratum, quod Epter-
adservabatur in archivio Ecclesise CathedralU nacensibus resliluimus, ita habet secundo loco. In
ad nos delatum fuit , excepturos siquidad Ravenna Martyrise. Dcsunt ea quidem in (ribus aliis
sthdiu hac nostra spectans inveniremus. Verum ejusdem Martyrologii apographis , sed Rabanus ante
nihil fuit ad S. Martyriae sive Martyrii venera- annos plusquam octingentos in suo scripsit Et in Ra- :

tionem commendandam conducens. Anno deinde post venna Martyriae. Qusi plane eadem leguntur in MS.
nostrum discessum quarto saeras Memorias antiqux Martyrologio Ecclesix Aquisgranensts. Pnrtet ea MSS.
Raveuux justo volumine Italico edidit Venetiis Hiero- duo antiqua, Rhinoviense in Helvetia et Richenoviense
nymus Fabri, ecclesim Metropolitanx Canonicus Theo- stve Augist divitis prope Constuntiam in Sueoia, ita

logalis .-
sed neque hic uspiam aliquid reperit, ne no- liuin- diem auspicantur : Ravenna Martyrii. At se-
men qutdem. Qu;r eujn alibi habentur proferimus, et quentidie xx.ii Maji ii> Martyrologio sttb nomine Bedx
ipsii Ravennatibus ad ulteriorem discussionem proponi- excxiso, natale S. Martyrice in Ravenna, annotatur.

DE SANCTO SECUNDINO,
MARTYRE COItDUB/E 1N HISPANIA.

Ex (Jsuardo et recentioribus.

ntiquissima eaque prxcipua hujus sancti Mar- dino, quorum nliquos tradit snb Decio, alios tempori-
tyris memoriaextat in Usuardi Mortyrologiis bus Qothorum al> A rianis martyrio coronatos ; ut mirum

Al
dinn
jiitinu

describunt
exaratis et typo excusis, his paucis ver-
_///s;Corduba? S. SecundiniMartyris, Usuar-
Beliinus, Maurolycus , Grevenus ,
sit

serat
Roa,
ab aliquibus attribui Fass-o, quast

iii
S. Secundum
libello
obiisse

de Antiquitate et
is

Martyrem. Martinus de
anno cccvi as-

auctoritate sanctorum
Felicius, Molanus, Canisius, Galesinius, aliique, cum Martyrum Cordubensium Latine edifo, ait de B. Se-
hodiertiis tabulis Romani. Petrus de
Martyrologii cundino atque Sandalio prseter nudum nomen (de
Natalibus lib. \\ Catalogi mp. 130 nvm. \h& eadem quo Romanis, aliisque Mart}-rologiis, et Cordu-
in
Hi refcrt Secundinus Martyr eoriein die (xn Kalen-
: bensis Ecclesise monumentis) ant parum aut nihil
das Junit) Cordubae passus est. Ambrosius Morales haberi. Interim D. Franciscus de Regnoso, Episco-
lib. 10 Chronici Generalis Hispanise cap. 2'i asserit .
pus Cordubensis, anno mdci vita functus, spirituali
vilul uliiul de illo sciri, quam Martyrcm Cordubru ex- recitantiuxn solalio consulens, jussit suas cuique
titi^sp. h\ titulo tamen innuit passum videri eodem wm- lectiones adscribi , in quibns illa ipsa quse reperta
por$ t quo iilii capitibus prxcedcntibus dicti libri x re- fuerant inscriberentur. Ita exdicto Martino de Roa,
tati, snlitrt in decima persecutione a Moximiano et Tamayus-Salazar m Ma> tyrologio Hispanico, ubi Acta
Dtocletiano ccepta. Joannes Marietta etiam scribit, vi- S. Secundini ista recenset ipse, uti Hispanice dictus
deri sub Ethnicis passum Joannes Vasseus in Chro- Martinus in tibro de Sanctis Cordubensibus. Possunt
nico Hispania anno mul conscripto, cum ad annum ea npiid ipsos auctores tegi, cum passim Martyribus om-
ccovj egisset de persecutione Diocletiani, referl Marty- nibus quennt applicari. ln Ecctesia Conchensi colitur
res ui variis urbibus HUpanite interemptos, atque inter ipse Sanctus xxix Maji.
iltos Corduhx ultm quadraginta occisos cum S. Secun-

DE S. VALENTE EPISCOPO ET TRIBUS PUERIS MAR-

AI>P. TOII. \U
\l\ll TYRIBUS.
COMMENTARIUS IIISTORICUS,

quo dubia nonnulla de Valente expenduntur.

lelebratur hoc die depositio S. Valis sive Va- per errorem fitisse dielus Valens Episcopus Martyr,

CJ "lentis, Pre§byteri et Confessoris apud Aulis-

isiodorenses,
Xquissimo
nomen Valentis est in anli-
ei

Marturologii Hieronymimu apographa

Augiai requieseens. Talem certe hunc telebral fVan-
deWerlus monachus Prumiensis in suo metrico Marty-
DuMtun pro
; rologio, antc annum dcccl conscriplo, sic canens :

ponitur, on
Epltrnacmu. Ilem pro eadem S. Vale Presbytero Bis sena Poluis, Eutyehius atque Timotheus,
alius a S. collocaiur nmen S. Vitalis Bpiscopi tn AIS. Romano Prassul et hac Martyrque Deo Valens veneran-
Vale. Ducis Altempsii; unde dubitalur, an non potuerit idem [dus,
ValisPresbyter et Confessor, Autissiodori depositus, Augia,
 VIGESIMA PRIMA MAJI.
7
A Augia, te lcetis ducitper gandia votis. pueris, simul cum S. Babyla Episcopo Antioeheno
De Irtbus Martyribus, priore versu relatis, supra egi- oc- D
cisis, x.iv Januarii. MS. Florarium ad diem xxn au.tohe
mus. De Vale nte hic qustritur. Wandelbertoaliquanto Maji su habet
g b
: Item passio S. Valentis Episcopi at
junior S. Nolkerus Balbulus.qutcircitertrigintaannis
M 11 tyr s ri.m tribus pueris. In Kalendario
Breviarii
po.stillum suum Martgrologium conscripsit, ista adimnc Moguntini anno 1 19S et 1505 ezcuso celebraiurm, mo-
diem liabet ; Autissiodori depositio B. Valis Pre by- ria S. Valentis Martyris.
teri : a quo nostrates sstiiiio nomen Valentis mu 3 Saussayus.nescio quousus auctore, in supplemento s. Vahntan
tuatos. En Augienses nostrates dixil, ut qui in S. ad /iiinc xxi Maji, Antissiodori, '** *"*"
inguit natalis san-
Gnlli monaslerio haud procul dissilo scripsil, polu tque '"""'"'
ctorum Martyrum Valentis Pratoris, el ejus
accuratius socii
ista examinasse. Itaetiam in MS. Marty- annonymi. En Prasb r appellatur.qui
rologio Augix-divilis solum legitur afiuEpiscopus;
, Alibi S. Valentis et nnicus socius ;imffi(ai loco triura puerorum. Pa-
Martyriset Episcopi et m :
MS. Rliinaugiensi, Ah- litslra quoque, ab aliis omissa, iicitur Autissiorl.rura.
bi Valentis ubi tamquam de: njiwlo loru agitur absque Deinnumera multitudine cum SS. Prisco el Cotto in
menlione S. Valis. Interim eum fVandelberto in MS. dictx urbis territorio passa, agimus xxvi Maji
Ulirajcrtino Ecclesix S. Mari.r diciiur : : sed
Iu Augia absque Valentis mentirm
Valentis Martyris; et in MS. Trcvirensi
S. Martini 4 Quia aulem S. Valens cum tribus pueris, »»//0 „„,
Nugia Valentis Episeopi Marfyris in alioveroMS. Eplscomu
:
asstgnalo loco, indicalur
S. Cijnaci, In coenobio Augunensi natalis S.
in Martyrologio Romam et fomprio-
Valen- ah s, arreptaesl occasiotransferendiiltos inBispaniam, """"'
tis Martyris. In Appendiee
etiam Adonis, preeterelo- et inscribeni, Pseudo Dexlri Chronico ad an. 300 his
gium S. Valis. addilur, et Valentis Mariyris
quod : verbis Pampilonse S Valerius Pampilonensis
eliam alia
: His-
manu faclum
ad apographum Blumianum pauiae Episcopus el Martyr quocum passi sunt
:

Martgrologii Hieronymiani.
I,t Kalendario antiqui tres pueri comites coronae. Tamayus Salaxar argnit
B MS. Breviarii, cujus usus \uit ad partes Rheni, est eiiiores hujus Chronici, quoi Valerius legatur,
cum sil ''
:

insertum nomenS. Valentis Martyris. Valens eum ob auctoritatem Marlyrotogii Romani

et
:

2 Aucior Martyrologii sub nomine Bedsi editisocios ci aliorum Iwc exomat elogio : S. Valens, civis etEpi-
Valens cmn
-'"""'' '""' """'" ; Et S Valentis Martyris el Ponti scopus Pampilonensis
S. -
Hispaniae, propter Cliristi
3pueris ficis cum tribus pueris. Secuh Molanus, Galesinius, fidem, iuiu viriliter fortiterque pugnaret, carceri
Baronius. Elogmm adjunctum est m Martyrotogio mancipatus, tandem cum tribus pueris martyrium
Colonix el Ltibecse sub annum HQOexcuso : ilem in consummavit : ac postea, quia ejus Acta periere,
yiola Sanctorum Bagenose anno 1S08, et ui Auctario
aliqua se assuere ait. Prutlentius Sandoval Episcopus
Grevenianno lSI8e( 1821 impressis.ubi wta hnben-
Pnmpelonensis, edidit in sua urbe anno uooxiv catalo-
tni ;Ipso die B. Valentis Episcopiet
trium puero- Epkcoporum Pampelonensium, neque nooit hunc
ijiim
ru.u, cnm eo Martyrum : qui primo pro Cliristo Valerium sive Valentem sed necium Pseuio-Dexter :

pedibus sunt vincti, ileinde in eculeo bvati, ac saj- prodieral. Proinde et nos cerliora monumeiila requiri-
pius torti, finaliter gladio percussi, curonam mar-
mus.
tyrii udepti sunt. ///5 similia laie explicantur de tribus

not 14**"
*PP TOM Vil

DE S. VALE AUT VALENTE IIAJI

G H.

PRESBYTERO AUTISSIODORENSI IN GALLIA.

Sylloge historica de ejus cultu.

N
-otatur Memoria S. Valis Confessoris in aa- Eodem modoin apogra/ilw Lucensirefertur incivitate t

tiquis Breviariis Ecclesise Autissiodorensis . Autissiodorensium depositiu B. Valeri Presbyteri

nobis a Petro le Venier ejusdem EccL-six e( Confessoris; ubi iterum H. Valis ant Valenris
L 1 Pcenitentiario
1 donatis, et indicitur Officium scribendnm, X<i>n <i<<t perperam iltidem interponuntur
de Communi unius Confessoris. Item Vaii Presby- Paulus, Anteon et Quadratus, huc non spectant, in

teri et Confessoris memoria prsesciibitar in Senonetm Africa passixxvi Maji. Demum Valpriani Presby-
Mtmoria in Breviario. Eadem conservatur in antiquis Martyrologii teri nomen reperitur in Auctario Greveni, hcoalterius

Mmtmoi'
€,
Hiervnyminni apographis, Blumiano ei Corbeiensi, his ante relati. Hsec ptacuit curtosius deducere; ut lector
l
verbis. h\ civit.ite Autissiodoro deposirio B. Valis, dijudicet,an a Valente Martyre, </ui hoe etiam die re-
Presbyteri et Confessoris.Eadem habentur apudRa- fertur, pos*it Presbyter iste distingui.
banuni, Notkerum, Adonem m Appendice Mosandri el 2 Acta S. Valis aut Valentis nufla leginms, nlt- Btoglum
Rosweidi, Grevenum et Molanum in Jdditionibus ad quod << elogium sed generalibus verbis apposuit Saussa- Sfl "" a V'

Ubuardum : item iu antifjuis M$S. Bdrheruuano,Cen- yiis in Martgrologio Gallicano, hoc tnodo : Autissio-
tulensi S. Richarii, Leodiensibus S. Lambertt $t S. dori depositio S. Valli, Presbyteri et Confessoris
Laurentii, Lobiensi, et triplici Regins Snen.e, ifemin egregii, qui sic in carne vix.it, ut huinanumraodum
Martyrofogio Colouix et Lubecie anno 1490 e.rcu*ts, excedere videretur; cualestisque vitce desiderio iu-

et tiltis; in ijuorum aliguibus noinen Confessoris omit- census, proculcatis terrenis omnibus, in perfecto
tilur. Non apposito ioco, nomen V'alis estin MS . Aquis- Dei famulatu obdormiens, beatitudinem consecutus
grancnsi, et Valis Confessnris in MSS. Augustano est sempiternam.
S. Udalrici et Parisiensi Lnbbxi. In MS. Romano 3 Auctor Martyrologii, sub nomine Bedm editi, ad
Ducis Altempsii ista leguntur : Autissiodoro depositio xxii Aprilis ista refert : In civitate Autissiodorensi Mcntto 22
Mofa- Va>'
S. Vitalis Episcopi Confessoris, uti cum aliis legen- U. Walis Presbyteri et Confessorie. Secuti,
dinn Valis Presbyteri. In apographo antiquimmo nus in prima editione Usuardi cum additamento, Ca-
Martyrologii Hieromjmiani Epternneensiscribitur : €i- nisius et Ferrarius. .-// Saussayus in supplemento Mar-

vitate Autissiodoro depositio Valentis Pre$1>yteri. tyrohgii Gallicani, ut alium a S. Vale seu Valente,
ubiaut etiam Valis aut ubvjue Valentis ponendum. appeUat Vitalera.
DF
 ACTA SANCTORUM.

DE SANCTIS MARTYMBUS ROMANIS

FABIO, BEINIO, EMMANUELE, FIRMO, UNA CUM PLURIMIS

VARIORUM SANCTORUM RELIQUIIS
VIENNAM AUSTRIjE TRANSLATIS.

Singulorum distincta ratio et approbatio.

Citsarum Sedes /Justriseque Metropo- aithentizare, et pro legitimis habendas esse decla-
Yienna,
intev recentiora sacrarum mdium decpra,
/is, rare, et dediversis, uti infra dicetur, Ofificium reci-
veteribus pluribus hocseculo oddita, hnperia- tare, benijine conccdere vellemus. Cum ergo deno-
lem numerat Parthenonetn, Camelitanis The- rainibus et veritate cfictarum Sacrarum Reliquiarum
Veaer. M.
Paula-Maria reslanis fundatum sub Prsefechira Venerabilis Matrig nullatenus dubitemus, licet non omnium adsint au- fnmquam vere
dortatx
de 7e<« Corni. Paulse Mariee de Jesu ; quse ibidem anno siDCXLvicam thentica testimonia etinstrumenta; ad assentiendum
Fxcalcenta, \\ Janunrii, att$- fatariim Sanctimonialtum p^titioni vel ideo
cetebri sanctimonim fama dincessit pr;i ,

stante eidem prodigiosa incorrupti etiamnnm corporis pe^ntovemur, quod supra memoratffl Csesarea3 Ma-
integritate, a non exlguonumero miraculvrum, ejus in- jestates illos indubie exaliis sacris et securis locis

tereenttt, utcredilur, patratorum. Vita ejus, admiran- ac personis obtinuerint, exiniia semper veneratione
dis vtrtulibus divinisque cliarismatibus itlustris, bene ac devotione prosecutae fuerint, et, ut patrocinio
spisso volumin$ t
in guatuor libros disttihto et dedicato atque intercessione ilhrum Sanctorum jugiter po-
Glementi Papa IX. Romx prodiii anno mdcI/X!x, tvip~ tirentur, perpetuo ac liberaliter dicto monasterio
pres o nomine aitctoris,quifutsse diciturR. P. Alexius donaverint ideoque tenorem ac descriptionem iJlo-
:

yiennetul sux Maria : ejusdem compendtum Italica Itnqua, in tres rum, pro Confirmatione nobis exhibitum, hic subji-
ecctrsi.r tuiti-
tas acquirit
librospartitum, antea sub annum mdcxlviii vulgaverat ciemus.
ttellquias, Genuss R, P. Joannes Andreas Alberti ex nostra So- :i Ab y/ugustiss. etPientiss. Imperatnce Eleonora
ah Aikj. Imp.
cietateJesu sul> hoc titulo, Tlieopiste erudita ad primum donata huic Munaslerio fuere octo capita e Eltonora,
exempla Vener, Matris Paula: Maria? Cenlurionse Societate S. Ursulre, cum duubus majoribus et uno
Carmelitanee I^iscak-eatie. *^4 */|/c;jr /Jpostolica Sedes minore osse tibiarum, atitsque majoribus minorilntsque
judicio sno tanlte finjims honores, tum aliisde causis, particulis : de qutbus Officium duplex recitandum xxi
tnm tjtita zelosissima futt ad Sanctorum venerationem Octobris.
promovendum in stti Pttrtlietwnis ecclesia S. Joscpho S. Victorini, Episcopi et Martyris, os integrum
tlkata, guorum bene multorum lipsana ab Eleoiwrn Au- cruris : qui Offivio Ecclesiastico sub ritu semiduplici
tjusta.Fcrdinandi 11 Imperatoris vidua, mum/ieentissi- colendus v Septembris.
ma ipsius loci fundaftke et FertMnando 111 Augus- S. Innocentii, Martyris e legione Thebaeorum,
tissimo Csesane n/nsqne emin&ntis ditjnitatis perso- sunile cruris os integrnm : fit de eoof/itium semiduplex

nisacccpit, digneqne vencranda exposutt, approbante xxu Septembris.

Episcopo Viennensi, cujns integrum tnstrumentum, ex S. Pontiani Martyris, simtle os integrum : Offi-
Germanico Lalihe rcdditum, hic placutt exhibere, ad cium semidufitex xxv Attgusti.
thcsaun twtitiam aliquam
tanti piis leclunlnts impertien- S. Beinii Martyris duo integra ossa tibiarum, cnm
davt. aliis minoribus Ossibus : Officinm semiduplex xxvu
2 Philippus Fredericus, Dei gratia Episcopus Maji.
qita PhlHppo Viennensis et S. R. I. Piinceps, universis has in- -E Societate S. Gereonis Martyris duo uttcgra
spectuns, lecturis vel legi audituris salutem in Do- majora ei atiu ininora ossa, Officium scmtd. x Octo-
mino. Notum facimus et altestamur prjesenti pu- bris.
blico instrumento cunctis, qui illud legerint; quod Eadem Imperatriv Eieonora, hujus Partlienonis
Rev. Soror Theresia a Jesu, Priorissa Carmelita!- Fundatrix mumficentissima, xxvu Aprilis an. mdcxi.ii
rum Discalceatarum, una cum Venerabili hujus donavit gemina corpora Sanctorum Martyrum Fabii
Urliis Conventu S. Josepli dicato, hurr.iliter nolus et Pontiani, qni coluntur Officio duplici;
exposnerit, qualiter sactae Ciesare» MajestatesFer- Fabius xxiMaji.
dinanduslll Hungarise Bohemiaque Kex Archidux Poutianus n Decembri?.
Austria', atque Eleoiiora Ferdinaudi II aUguStissf- 4 Anno mdcxlvi, vn Seplembris, nos ipsi dieto
ab ipsomet
ma conjutrx, ptissiniag ruemoria:, velut Fumlatores Monasterio donavimus, corpus S Sixti Martyris, co- Episcopo,
hujusccenobu, exsingulariet eximio in illuil affectu, lcndunt Qfficio duptici viiSeptembris.
noii modicam quantitalem, tum integrorum Sancto- Anno mdcxxxix, ni Martii, donavit huic Partlienoni
rum Corporum, lum majorum ac minorum cssium Eminenttss. D. Cardinalis Mattiuvi, Nuntius Aposto-
ac sacrarum Reliquiarum eldem donaverint, etmo- licus apud Sac. des. Majestatem, sacra lipsana S.
rieutes respective testamento legaverint; quarum VitalisMartyris, cokndi Ofjicio semtduplici. \ -lulii.
etsi nomina etCa?sarearum doiiationinit-iii-tiumenTa Annv mdcl, xvi Jutit donavit feidinaitdits III littic
ab tmp.
adsint, non lameu omnia autographa et authentica monustcrio corpus S. Maxentii Martyris, et integrum Ferd. Iil

ipsaruin Keliquiarum testimonia : tdeoque, ad- tol- caput S. Lucii Martyris ; quas sacras Reiiqnias a no-
lendam omnem apud pdsterb^ de iis atnliiguitatem, his Itabtwhit eadcm C.esurea Majestas, colendas Officio
obnixe supplicaverint, quatenus illas auctoritate ecclesiastico sub rttu duplici
ordinaria recognoscere, inspicere, discutere, una Maxentius
S. xxix Aprilis.
cttm aliis authenticis sacrls lipsanis, ab Eininentiss. Lucius
S. xxv Octobris.
D. Carilinaieab Harrach, Archiepiscopo Pragensi, x Septembns tjusdem anni miserunt ac donarunt huic
et a nobismetipsis, ac Dnmino AugUStiDO Centurio- vtcnubio Sanciimoniales Colonienses ejusdem Ordtnis dtw
a .\toiiialibus
ne Genneusi, eidem parthenoni donatis, de novo crurts ossa nwjora e Societate S. Mauritii, de quibus Coton.
Offieicium
 VTGESIMA PRIMA MAJI.
9
A Offkium semirl. fariendum xxn Septembris. De Vtlo S. Mariie Magdalenae de Pazzis
> Anno mdcli, xvn Octobris ilonaml hntc suo munaste- Virg. D
Ord.Carmelitarum. '
ai-ctoiie d. t.
rio Eleonora AuguHa caput intrgrum S. Claudii Mar-
6 Partes aut particulx Retiquiarum.
tyris, cotendi Offteio duplici vn Apr lis. S. Pi.lvcarpi Mart. S. Basilii Marl.
Anno mdcxliii donavit Iniic Parthettoni Illustru S. Suniduni Mart. S. (Jnirini Mart.
ab Angtatino Dominns Augnstinus Cenlurio, Iioma allalas et hakitat, S. Valenlini Mart. S. Petri Mnri.
centurione, subjectus saaas\Reltquias,cum autlientico illarnm testt-
S. \ ilcntmi Ep. Mart. S. Stephani Mart.
monio; corpus pene inUgrum S. Firmi Murtijris, de. S. Simplicii Mart. S. Batlionis Mart.
quo rrcitnmlum Officium snb ritu dnplici, Junii. i S. Faustini Mart. S. Cristanti et Soc. MM.
llem sacra lipsana Sanctorum Martyrum Soteris. S. Gereouis Mart. S. Fortunati Mart.
AntHHli, Patrini, et Labinise, de qvtbns Offictnm sub S. Januarii Mart. S. Hyacintlii Mart.
nlu semiduplici recitaiidum ; S. Christophori M.irt. S. Hnnorati Mart.
De S. Sotere xxvm Februarii. S. Innocentii Mart. S. Maximi Mart.
De S. Ansano ! Decembris. S. Feliciseimi Mnrt. S. Victoris Mart.
l)e S. Patritio xxjunii. S. Sotens Papaj Mart. S. Viucentii Mart.
De S. Labinia v Julii. S. Mauritii Mart. S. Achatii Mart.
3 Fucrttnl etiam mox referendx sncrx Reliquix a S. Alcsandri Papaj Mart. S. Caii
item at> eteo- Paps Mart.
m.ra .iuQ. Snr. Cats. Mujestate pnrfaia Eleuuora Angusla
'•<">
S. Stephani Proto-Mart. S. Maximiliani Mart.
sxpius memoralo Munusterio donatx, ipiarum plerx- S Paulini Mart. S. Gaudentii Mart.
que. partteulx, demplis eis de quibus speciatis fieJ men- S. CosmaeMart. S. Secundini Mart.
lio.
S. Sebastiani Mart. S. Honorii Mart.
Purticulm aliquot Ligni Sanctaj Crucis; Sanguinis S. Mabntii Mart. S Caproli Mart.
i
liristi; et Lactis B. V. Marise. S. Placidi Mart. S. Viti Marl.
lj De Spinea Corona Christi Domini. S. Hermagora; Mart. S. Felicis Ep. Conf.
De Sudario Christi Domini. S. Georgii Mart. S. Amandi Episc. Argen- e
De Arundine (Tiristi Domini. S. Laurentii Mart. tinensis.
Du Columna, in qua Christus flagellatus fuit. S. Lucii Pap» Mart. S. Oswaldi Regis.
De Tunica B. V. Mariie. S. Nili Mari. S. Beuedicli Abb.
De Sepulchro S. V.MariaB. S. Marii Ep. Mart. S. Hilarii Ep. C.nf.
Parliculx Reltquiarum Sanctorinii Apotolorum S. Justi Mart. S. Fortunati Archid.
Petri et Pauli, Andrea;. Mattliaui. et Matthiae, acS. S. Nicostratj Mart. S. Marci Patriarchaa An-
Marci Evatigelistae. S. Vitalis Mart. tuwheni.
Duse purliculx S. Fanstinaj Martyris. S. Columbani Mart. S. Mauri Ep. Conf.
Pati*xultr iiliquot de Ossthtts S. Sigismtindi Regis. S. Ze|)byriuiMart. S. SebaldiConf.
Duje custtr S. Elisabetlne Vidua?. S. Bonifacii Mart. S. Severini Ep. Conf.
Varia ossa Innoinitiatarutn Reliquiarum. S. Felicis Mart. S. Galli Ablj.
De mscertbus et spougia S. Carcdi Borromaei. S. Eusebii Mart. S. Antonii Abb.
De Visceribus S. Felicis Capucini. S. Hilarii Mart. S. Simeonis Justi.
Cor et uiium os S. Othiliae Virginis. S. Blasii Ep. Mart. S Morandi.
Decorde, lirpate, et habitu B. Franoisci liergoaiefi- S. Severi Mart. S. Cyriaci Conf.
sis Capucini. S. Coti^tantii M.,rt. S. Leonis Conf.
De bracliio S. Melitae Firg. S. Modesti Mai t. S. Wililjaldi Ep. Conf.
De Crnnio S. Eugeniae Ftry. Muri. et S. Zephani Mart. S. Augustini Ep. Conf. et
Fragnwntum S. Maximina? Mart. S. FidelisMart. Doctoris.
Jtem S. Pisistr&ti Martyris. S. NiccUe Maif. S- Ruperti Ep. Conf.
Aliquot majora et minora ossa Martyrura Treviren- S. Hippolyti Mai-t. S. I eonisPapa; Conf.

rium. S. Isabiani Mart. S. Wiihelmi Ep. Couf.

.lliquut particulx S. Livii Martyris. S. Cornelii Mart. S. Huberti Ep. Conf.
Itrm diur purles S. Linii Mart. de crnre ejus. S. Urlalrici Ep. Conf. S. UJpiie V. Mart.
£ Dcits S. Fabittni Papie et Mart. S. Frnnc. Borgia; Conf. S. Cenegaria^M. Mart.
Deus S. Alexandri Martyris. S. Franc Xaverii Conf. S. Christina; V. Mart.
DeitsB Matthiei Carerii Mantuani. S. La/ari Ep. Conf. S. Dinoine V. Mart. I'"

Deus B. Osannte Mantuanae. S. Beiiiunis Ep. Conf. S. Mariaj Magdalenie.

l)r rntitio cum ttttis twrliculis ex Societate S. Mau- S. Lnd..vici Regis. S. Rir-liildis V.

rltli Marlyris. S. Caiharinaj V. Mart. S. Usapiffl \.

Duo maijint cruris ossn ex Sorietate S. Zeuoins S. Ap..ll..uiii- V. Mart. S \'eneraijd;e M.
Mart. S. Anastasiie V. Mart. S. Balbinie V.

SS. Ducentoruin Martyrmm Ordinis S. Benedicti. S. Th.-rla- V. Mart. S. Ai'r;e M.

SS. Felicis et Aduucii MM. , S. Margar»tha; V. Mart. S. Brigilta- Vidu*.
Ex Societate S. Gereonis Mart. S. Dor..*li.;c V . Mart. S. Liidmillie M.
SS. Gordianiet Epiinachi MM. S. Eiiphenii;e V. Mart. S Chunegunda: V.
SS. Fratruin MM. filiortim S. Felicitatis. S. Spiuoie \'. Mart. S. Portianje M.
De PttlltoS. Joseph. 7 Tttiideiit Eminenliss. D. Cardtniilis ah llarracli

De sciiurttlrs RrlltjWtis, qmit seeuiii Rtttittt iiltulrral, per

Itabita B. Joannis Capistrani.
De habitn B.Joannis Bergomensis. snitiii .XeiiuUiii D l.eutiardttm Co.nitetu uh llarrntit.

Wolfgangi hutr inKnttsltrit) duttQVit, stiltret

De Casuta. Ossibus, tumba. et eingulo S. :

Ep. et Conf. S. Piaj.Miit. S. Feliii-- Mart.

MarL S. Luclumii Mart.
De Cttpiltis S. Francisei Conf. S. Caii
De Pallto el indutio S. Ignatii Loiola; Conf. S. Pli Mart. S. Eh mii Mailyris.

De Patlto S. Clar» Virg. S. Sancla- Mart.

De Itabitti S. Francisci 6e Paula Coiif. 8 ('uiii nos ergo uinnes supra Deoaositaii sacras
niani-
De Pitlltu S. Gertrutlis Virg. sororts 6'. Caroli Ma- ReiiquiHS singulatiin oculantcr iiispexcriuius.
bus )ii>tiavciimiis, r-t apprelieiideriiutis, ei juxta
tjni Imperut&ris.
2 in.bis
Man T. V
 \o DE SANCTIS MARTTRIBUS ROMANIS.
A nobisexhiliHum illortim catalogum acdescriptionem dtJis. et Illustriss. D. FFilderiCUS EptocopUS Vienuen-
AUCTOftK i> r
rerognoverimus. atque reipsa deprehenderiinus ; sis, Ahuii quod de his ducere possim non suppetU, nisi
approbatur
siirmr perpendentea wngularem pietatem, devotio- quod Bmmanuelis nomon, ex designatione invenloris vel
H expont
jubentur, II- ni, '-i aflectum, qun y> < I-» ''nn^litanaB Bancti- 1
:'- dontiloris inditum credi posnit, quamdin cevthribus nnl-

moniales Excalceata in Dei Sanctos, ac pr&*sertira //.-. exemplu probatur ipsum fuisse usurpatum irUer

in illoe qtjorum sacra lipsana En suo coenobio possi- Chrislutnos, sub Gentilium Imperatorum tyrannide ge-
dent, impensius feruntur ;ut accedenle permissione mentes. Quibm porro indiciis sint illi, quorum sic

ac facultate nostra Episcopali, Bdelinm venerationi translata sunt ossa, vere Martyres Christi fuisse, ta-
ac cultui iii ips arumtemplo pubhceexponerevaleant, centibus Donationum inslrumentin diceve nequimwt :
ad majorem Dei gl riam et Sanctorum honorem fidem tamen haud ii ibentev tvibuimus eorum pru tentim,
promovendum, atqueefficax eorum patrocinium fa- quibus eam haberijubtMlantm reiprsBpositi Cardinalos
ciiiui obl nendum; prsesenti publiro instrumento et Eminentissimi,
Fuerat mo
auctoritate nostra Episcopali d (cernimus ac declara- 1 1 Quod iid ipsum monasterium atlinet, de ejusfun- nn&terium
inii , pr%dictas omues Sanctornm rVIiquiasab om- dutione prssfatns P. Paultts >>i hunc modum mihi scri- fitndari ctzp-
tiim '<n 16S8
nibus, uti tales, liabendas ac venorandas esse, pu- prmcipua illiu- decora summatim complexus. Cura
fisit,

bliceque in ecclosia <-x\ i posse, ac Sanctos ipsos Augustissima Romanorura Imperatrix Eleonora
invocari atque de ; quorum supru illis, specifica Ferdinandi Ilconjux. durlum in votis habuisset, ex
mentio fucta, Offleium duplex aul semiduplux reci- impenso quoferebntur affectu in Deiparam Virginem
tari posse,quodjam alias indulsimus, etnuncdenuo Mariam de Monte Carmelo, ac Serapjiicam Matrem
nipiu concedimus ac confirmamus. Iti quorumom- Theresiara, Sanctimoniales Carmelitas Discalceatas
iiiiiin fidem pra sens boc instrumentum piT Secreta- Viennae fundare; tandem anno hdcxxviii, xxx Maji,
rium nostrum expcdiri jussimus, a nobissubscriptum ad hoc facultatem per diploma Pontificium ab Llr-
el sigi'li nostri majoris subimpressionecoramunitum. bano VIII impbtravit, et a Superioribus Ordinis
Actum Viennaa Austris, in ( uria rtostraEpiscopali, quatuor Moniales, ad hoc opus inchoandum duas :

xx Kalend. Januarii, anno posl Cbristum natura scilicet ex Conventu Genuensi, V. M. Pauiam
HDCLVU. Mariam a Jesu et R. M. Mariam TheresiamaS.
J
Philippi's Ensc. Vibnnensis. Onuplirio; et iluas ex Conventu Interamnensi I ro-

ffactenus instrumentum istud, nobis submusum a vinciai Romanss, M. Catharinam a S.

videlicet H.
R. P, fuulu ub omnibus Sanctis, Carmefitarum Di- Dominico, et Mariam Electara aJesu quas 11 No- :

scalcealorum per Germaniam Dvfinitore et variis editU vembris uncxxix Viennara appulere, et honurificen-
libris clavo : 71/1 sui cognominis imptere satagens uotio- tissime ab Augustissimaac pientissima Imperatrice
nem, euixe iiks royavit, ut qucmadmodum ad xv egimus receptee fuere: quasetiaraexsingulari in easaffectu,
de SS. Constfcntio ac Feliciano Martyribus Romanis, a iiNuverabris usque ad vniejusdempen.es se in aula
tioruw hiunii uii ecctesium Theretanarum Atnluerpiam opportatis, sic Cassarea detinuit, et abuude de omnibus*necessariis
Catalogiugua
ad hunc xxi Muji, quo apnd ejusdem Ovdtnis Sancti- providit. Domusetiamlocuinque coemitopportunum
rt hic refalw
monialet I .mi.r sub ritu Offitiiduplicis colitui S. Fa- ad monasterium ei templum in eo erigendura. Sa-
et lempti S.
bius, ilttusvelinterPvasterinissosfaceremus mentionem, cri hujus sadificii primum lapidem ipsa posuit anno josephX dlcatt
quoniam intetlexerat , proposttttm non esse nobis de udcxxxui, xxii Octobris, prsesente Ferdiuando II primtti tapln
Muitiji ,!)>!«, rccenttori memoria Romv. editis, opevose totaque Ca^surea Prole, In lamiua I: piilis imposita,
ac sii/iliiiiuu agere. Ita sane indtcavimus in Notitia hssc legebantur verba.
brevi totius Operis, edila post RotUtas triplicis status, 14 Adhonorem sanciissima^ et individuaa Trini-
Ecclesiastici, Monastici ei secutavis, unie hos xiv annos tatis, ad perpetuani rei memoriara. Eleonora Sere-
bx }•> iiiui Tvimestri noslro desumpta* Si tamen contin nissima et Augustissima Romanorum Imperatrix,
•/tii noUibiles atiquas uectatibus passim communes cir~ Hungariaeet BohemiEB Kegina.Archiducissa Austriaj
cumstantias toct, temporis, vet personarum ejusmodi etc. nata Ducissa Mantuas assistentibus Ferdinando;

Tvanslationibus intervenire, quo\ speciali memoriavi- II Romanorum Imperatore semper Angusto, Ger-
deantur dtgnte; oblatam ultvo, licei non studiose qua si~ iiiani.u, rlungarise, Bobemiee, Dalmatiss, Croatiaa,
i"in ot - ..' ,!!!; de communitatibtts, prsesertim r-ii- Sclavonias Rege, Archiduce Austri», DuceBurgun-
giosis, beiu merendi haud Hiibonter arvtpimus arri- di.e, Brabantiaa, Stjrias, Carinthia3, Carniula? etc.
piemusque; sicuti wm uno exttmpto, etiam post editum Principe Suevise, Marchione Sacri Romani Iraperii,
Martium, 111 Apnti uc Majo dettaravimus, Burgoviaa, Mnraviaa etc. Comite Habspurgi, Tyrolis
1(1 Ptacuit autfm in prnfposito tUulo, prseter S. Pa etc,Domino Marchise, PortusNaonis etSalinarum;
n S. I
biumgui kodie colitur, BtiamnominareS. (Jeinium,S. una ciim Ferdinando III Rege Hungariaa etc. ac
tres,
Emmanuelera, et S. Firraum, quod intro. proximo* Serenissinio Leopoldo Argentinse ei Passavii Epi-
deceux dies colantur : S Beinius quidem xxvn Majt scopo , et Serenissimis Archiducissis Maria-Anna ,

ofjicio semiduptici , ob gemina intttgra ossa tihiarum ei Caicilia-Renata, saci'33 hujus asdiset monasterii
aUasque pavticulas ,-
S. Emmanuel trro tluplici ad diem RR. MM. Carmelitarum Discalceatarum Congrega s denntssitfu
;iOMtr< rni
xxxi, ei S. Firraus
mente quidem diverso, «</ 1 Junii : tionis S. Elia^ Ordinis Bi atis^. Virginis
j
Mariaa rie
1633
iwu tamen hinc separandus, eoquod illiussa^ rnm corpus, Monte Carmelu, prima Viennaa fundamina solennis-
se« prsrcipue corporU vurlcs, donatts huu Parthenoni sima locavit, ra.iximoque pietatis ac benevolentiae
,u, iint al> lUustrUsimo I>. Augustino Centuiione prss-
t
affectu Sanctissimo PatriarchaB Josepho, ejusdem
tavdata Venerab. Matris Puulse Marix germano B. Virginis Spnnso devotissime dicavit, die xxu
;

jiutn, m- postea ttiam Duce Qenuemi. Facta ea do- lctobris udcxxxiii. Sacrum cecinit lapidemque con-
1

u ttu esl anno uxn \\.\r . tonge autem po terior esl ilta, secravit Eminentissimus D. Cardinalis de Dietrich-
qua / .iiiniini pewenit, quod di.n wx Maji coli, cor- stein, ministrantibus duobus Episcopis. Deside-
ei
pus s Eraraanuelis Christi Martyris, acceptum ex rabat Eleonora, defuncto Conjuye Ferdiuaudn II
fimmatual
•• ,',.- liberuli donatione Eminenliss. I>. Gaspari S. Ii. E. his sacris Virginibus sese a^gregare, aique in Re-
,

r 'urdinalis de Carpineo, S. 1>. .Y. Innocentii Puptt XI ligionehac Sanctissima reliquo vitaesusetempore Deo
LOT8 Vicani Generatts t el in alma Orbe ejusque distri- Deique Parenti inservire ; at permissa non luit.
,,n Judtcis ordituitii, anno hdclxxviu die s.xxi Octo~ Quoties tamen licuit ad cceuobium hoc suum se con-
btis.Donationit istius htt, rasipsatque Retiquias sacras fereb.it, et inagnihVa pietatis humiUtatisque exempla
annisequentit mense Augusto acdie ejus \ui recognovit, Sanctimouiahbus seinper prsebere solua fuit, de
btica veneiationi sxponendos approbovU Reveren- quibus legenda vitae virtutumque ejus historia,
Vienn*
 ,,
:

VIGESIMA PRIMA MAJI. i{

A Viennae edita perR. P. So- Hermannum Horattum lnit,
oura noti rnodico anima? suosolatio et Inhitu ; D
Jesu ejus Confessarium. Longo etiam ante
cietatis hujns Ordinis nmicta, in c-Mnmuni earum Immari
pii^imam suam mortem tempore illis cohabitare vo- erypta.

DE SANCTO IIILARIO m VNSFBIIK*-

DUS BST
llll^lllliS ,\D
S.

nil-U PR.ECB-
EPISCOPO TOLOSANO IN GALLIA. DBHTBU,

SYLLOGE HISTORICA.
Ejus Officium, cultusdie vario, inventio, elevalio.

Sanctorum propria Ecclesiae et Diai-

Ofjiria exeeutionem
Inter cesis Tolosanm, jussu Caroti de Montclial Archie*
aeterna ad prsamia evocatus
, sancti- ,

tatis refulsitin.tumulo fquem apud S. Saturninum

piscopi Tolosani recognita et anno wdcxlvii in nactus est) mirificis indiciis. Ssec ibi, >/i<:r fere de
nfftcium tucem edita continetur ad hunc diem xxi Maji aitt Junii,
,
quolibet Sancto Episcopo dici possunt. Qnalia iterum I

propr\um et pturts
Offtcnim S. Hilarii Episcnpi Tolnsani sub ritu semi- idem Saussayvs habet ad Kutendas Juniii quo itidem
ffilarU indi-
duptici, el proprtahmc Oratio prsescribitur. Omnipo- die pHoremS, Hilarium longo exornat elogio
t e,i Lec- cantur.
tems sempiterne Deus qni B. Hilariuni Confesso- ; ticnibus relulu desumpto. Claudius Robertua rn Gallia
rem tuum atque Poniiticem nobis a^ternae salutis Christiana de. Episropis Tolosanis, utriusgue Hilarii
dedisti ministrum, qusesumus ut ejus sufFragantibus meminit, guorum alterum in ordine tertium collocat
merilis pietatis tuse gratiam consequamur. In se- atterum successorem Mennse decimum gnartnm consti-
cundo Nocturno ad Matutinum lne deejus fita prse- tuit, ct utrumque asserit coli Kalendis Junii, Verum
scribuntur recitandm Lectiones. Joannes Chenuunicum dumtaxat Hilarium nominat,
1 Hilarius, Tolosanse civitatis Episcopus, vitae eumgue decimum Ecclesix Totoxanse Episcopum, cujus
sanctitate conspicuus fuit et celebris. S. Satnrnini, natalem diera coli Kalendis Junii affirmat. Unicum
primi Antistitis Tolosani ac Martyris, recordatione etiam statuunt Catellus et Sammarthatu; omissoque
et stuilio tantopere capiebatur ut postmultum tera- ; secttrtdo , qui post Mennam 'Aedisset , priorem tantum
poris ab obitu S. Saturuini ,
Pontiticalis dignitatis refe.runt, tertiumgue volunt fuisse Episcopum. Nutla
insignia gestans, quod minus decorum videbatur etiam secundi alicujus Sancti Hilarii mentio fit mOf-
in '/iio dicihir hominibus, a Deo tamen lionoratum Saturnini cor- ficiis propiits dictx Ecclesix Tolosanai.
elevassecorpus pus ipse Hilanus sumrao in honore habuerit, habe 4 Nicoiaus Bertrandi, in Gestis Tolosanorum
S, Satununi,
rique voluerit a p*pulo Tolosano sibi credito et editis anno mdxt et prxcedenti die ad Vitam li. (hu-
commenilalo. Quamobrem cum ipsius Reliquias sub tielmi Ereinitm A.ngu,stinianiprolixetaudatis, fot. xlvi,
terram defossse multis annis delituissent, tanti Mar- postguam egtxset de. Sanctis Honorato el Sylvio, in
tyris sauctitatera miratus Hilarius , quod nullus crypta ecclesim S. Saturnini sepultis , tta pergit
ante tentare ausus fuerat , ipse aggressus est. Ter- S liii tus pariter Hilarius fuil Episcopna Tholosanus,
ram enim effodi ad Iigneura usque sepulcrum S. E|us eorpus in dicta ecclesia infra eamdern cryptam
Saturnini mamlavit : ejus tamen sanctura corpus jacet, iu proprio tumulo collocatum :ejusquena-
commovere non ausus, lateritio opere fornicis in- talis recolitur [xuj Kal. Junii. Anno vero Doraini
star ambiri tumulum curavit; et ad excitandam po- ucclxv Nonis Octobris in Ecclesia sancti Martyris
,

puli pietatem , juxtn sancti Martyris reliquias aedi- Saturnini subtus cryptam ejusdem Martyris in
.

culam ligneam orationis gratia superne extruxit. lerram, ftierunt inventa quatuor sepulcra Sancto-
r' jvxta illvd Tandem Hilarius Pastorali munere diligenter per- rmn, Honorati, Silvii, Hilarii, Bpiscoporum Tolos; ,

ieptitivs functus, vita mortali
sanctum corpus anno ducentesimo supra millesiraum
apud S. Saturnini fanum in lapideo tumulo lepertum
est, et trecentis posteael septemdecim annis iuven-
tum est in eodem tumulo plane integrum et, quod
siraul defunctus est. Cujus acetiam S. Papuli Martyris , qui fuit H. Saturnini
discipulus et collega. Erant autem singuli inscripti
et intitulati nominibus suis, subtus terram in cir-
cuitu liinc et imle. Fueruntqueinde elevata corpora
; Sanctorum cum suis turaulis intitulatis et in tu-
, ,

stupendum e^t, nulio squallore obsitum sed ita lu- , mulis ibidem reposita super terram ubi (sicut nunc :

minosum et fnlgidura ut hoc pro suramo miraculo , cernitur) infra eamdem cryptara, subtus cnrpusS.
omnes venerarentur. Uactenus dictx Lcctiones. At Saturnini, eorumdera raagistri, venerabiliter in Do-
guo tempore vixeHt', non liguet raino requiescunt. Catellm in elogio S. ffonorati If
fnventio
irferlnr ab 3 truitielmus Catetlus, in MemoHis HistoHcU Oc- Episcopi .
cc libro cui titutus Praeciara Francorum
aiili 20 Vttji, citanis? seu Languedorias §, deduv.it historias Epi
lib facinora, rem eamdem ila contractiustrnnscribit: Anno
scoporum ; ct inter Totosanos tertinm stntuit S Hila- Domini millesirao ducentesimo sexagesimo quinto, 12G5,

rium , allegatis Officiis propriis Ecclesim Tolosanse: Nonis Octobris, iuventa fuerunt in Ecclesia S. Sa-
asseritgue festum celebrari die xx Maji , eoqne die di- turnini Tolosse, quatuor corpora Sanctorum seili- ,

cit e vita decessisse. Proinde arbitramur errorem typo- Licet Silvii et Hilarii, et Honorati et Papuli Marty-
graphicum irrepsis&e vel apud Catellum , vel in litulum ris. juxta sepulcrum Protopraesulia el Martyris. De
Offtcittrum proptiorum . aut vero postea festum in diem i/ita Molnnus ad diem vn Oclobris itta fta-
inventione • iim corporl-

bet .-Tolnsae inventio Sanctorum Confessorum Silvii, SUvtt

fius SS,
sequentem fvisse transfotum. Ferranus in Catalogo
l

generali eumdem refert etiam ad diem xxMaji, citatis Hilarii.et Honoraii Episcnporum, etPappoli Episcopi r.tj iiti

tabnlis Episcopalibus ejusdem urbis, cum libello Ofji- et Martyris. Eorumdem inventionem ad dictum diem
ciorum propHorum dictst E<cle i.r. Saussayus contra recolit Sawtsayus, et Hilarium seniorem appellat,
ad eumdem xx Maji elogium profert S. Hilarii II, his guia alium juniorem intru eral, Ex aiiih Episcopis co-

verbis : Eodem die Tolosas S. Hilarii Episcopi et (untur Silviusxxxi Mttji, Honora us xxv Decembrit
Confessoris. Hic Mennae repleta vice, omnium \ir- et Pipulus iii Novembris quo die in L ctionibus pro-
:

tutum laiole refulgens , gu

nobilis Iiujus Ecclesize priis solttm Martyr compellatur et inventione jam ,

bermicula gessit : postque felicem diviui muneris dicta fn mentio.

 . ,;

12 ACTA SANCTOKUM.
4 Saussatfin pr.rcitatus etiam m stio Marlijio/oi/to nominutur Sempringamum) dicit fundulum Huno- m D
ALCTORE G. II. ad xxiv Muitu Tnlosse, inquit , relevatio S. Ililarii nis-curia. St talis locus nliquis prope Tolosam ali-
retevatio 24
Episcopi et Confeasoris, facta in basilir-a S Satur- ijuando esset in Abbatiam etectus , et istius nvminis
Martu
nini, ubi quies< it <> Dgruo cuni decora in sacello san- sanctum Ablmtcm Imbntssel },ossemus suspicari da~ ,

26 Mar/ n
ctae Crui i-. Antea vero ad diem xxvi Martii sU liubet: tum liinc occasionem Siiussoijo franciam cum Anqlia
elevatif, eo~
rttmdcm et Tolosae festiva elevatio corpomrn SS. Papuli, Silvii, confuttdcndi : iinnc neque qno eum excuscmus suppetit;
S. GHbtrti : Hilarii, Honorati, ef (lilberti in ecclesia S. Satur- ncuue de S. Gilberto Tolosate aliaoccurrit conjectwa,
nini. Festum S. Saturnini solennissimo t uttu eelebratur qnatn quod Basilica S. Sutut nini [cujus Prsesules ab
xxix Novembru cum octava, Ve -iilberto agit Sauxsa- aiino IfOXVll sotnm enumernnt Sammarlhani ab hiitio
yus iv Februarii his verbis, Tolosaj in ecclesia S. Sa- sust fundationis , cujus mcminit Venantius Fortuuatus
turnini, festivitae S. Gilberti AbbatiaetConfeasorie, Ub. 2 cup. 1) in confinio sexti ac septimisecuti, Imbue-
qui ibi corpore quiescit. Verum alibi de eo nihii re- ritMonachos vel saltem intermedio aliquo tempore
,

pertentes, non fuimrn iltum auH jungere Sanctis istiu* quorum aliquaiulo Abbas Gilbertus dictus merucrit ,

tiiei , propterea guod sctrerhas Semprwtjamensem ejtts nomen et cnltum Sancti sed cum dies obilus ignornre- ,

nominis Abbatem in Anglia tunccolt; neque verosi- tur, a postens assttmptus is sit qui Synonymi ,-ibbatis
mite nobts viileretur hujus corpus altqu-uido ease trans- erat. Ceieium a*e ista tam Itllevatione quam Releva-
hlnm Tolosam. Hlruuiqne ct ifr ilisl/n nl ipse Smissa- fione vetlem pfas dicere; si Juctores suos Saussagus
yus : sed nesno anitl nOVS Confusionis ingessit, cum nominassct , aut cos uspiam ipse invenissetn.
inoiiasl.irinru Semplgarrriffl (Hc enttn aliquattdo eltoni

DE S. CONSTANTINO MAGNO
IMPERATORE ROMAINO

COMMENTARIUS HISTORICUS.
l)c rjus tuliu, baptismo, conversione, imagine, Consularibus nummis.

CAPUTPRIMUM.
Sepullura et cultus Sancti Constantinopoli et alibi-

im/i;»i/m Cunsintimus Impcralur ivre Pius ,

, cnm militares funus ad hunc modum jacere et cu-
WWM
01

P
e,ius, vel nl
Magnus, Imperii rurriculum duobus et
trfginta annis explerit, faquit Eusebim in
\'ii„ i-ju.i lib. i iii/i. 53, exceptis

ac diebus paucis, vitu: vero spatiuni duplofcre lou-

Eutropius Itabel
mensibus

Tmperii annoxxxi. aetatis

stodiri decrevissent
venientes
sequerentuT
2 Ast [Romsel
que ,
, ipsi

in urbe Rei/ia
1
Senatus populus-
K l.
donec Imperatoris filii eo ad-
,

paternum funus honoris causa pro-

/Rotnams
Imperatoris morte, gravissiintnn etlamut
c perla
lxvi , ,7vY.v iiiihi/, tmlgaria ivcxxxvn , in lolennitate hanc nuntium et quavis calamitate acerbiorent rati, sancinm pi„
venerandaj st sacrstisaimaa Fentecostes ciroa meri- nullnm lnctiii miiiliiin fecere.. .. Omnes Imperato- oentvms)

Dafgravil adDominum, mortaJibus quidem par-

ilirni rem beatum , Deocarum, ec prorsus Itnperio dig-
tum sni mortftlem relinquens, eam vero animsspar- nissimum praadicabant : neque haec tantum voce
tem qinn tntelligentia et amore Dei prcsdite erat mida declarabant, sed imagf nibus dedicatis mortuum
Deo bdoc :i'ns l'i,*t prniui funebrU jjlanctm perinde ac superstitem honorabant in quibus cum :

.. offlcia in fodsffl ia quo obitratloeo, Achirone viilrli- cadi sitniihtudiuem expressissent in tabula, ipsum
rol villu publica Nicometliensii nibinlni a Tnbnnis , supra ecelestes fornices in selhereo domicilio requie-
'"'"'"' ""'"' 5
i'.ri'rntiii//n- splciutide persolnta; sublntum nnlites e scentem pinxere quin etiam... magnis olamoribus : p
i ii,o\i!„m . . .
,
lect0 cor]ius iii nrca aurea deposuerunt, eamque pustnlabant, ut Imperaturis sni fnnusapud se habe-
i
/' inhiiatio.
purpurea veste obtecl im C tantinopolim deporta- rent , urbe sepelientes deponerent. Sed
et in regia
runt atipic in prmcipuo Imperialis palatii cubiculo
, secnniltts ex Bliis [Constantinus] cum advenisset ,

Bubli ii. i'1'llui laverunt. De hino aurea supercande- in urbem [Cunstantinopolitanaml tlltid deduxit
labra iuminibos undiqueaccensis, admirabite s|iec exequias ipse prsscedene. Prajibant per catervas et
taculum intuentibua prsbsbatnr, et quala in nullo aginina dispo-iti ordines militares, pone sequebatur m fn i„, i„
iuuimuu mortalium sb ips -liis oonditu visnm in innumerabilis buminum multitudo :hastati vero scu- eeclesiam
terris fnernt. Quippe in modiu conclavi funus [mpe- tariiipsum Imperatoris curpus medii oingebant et Ap
Mt ° lon ""' :

ratuiis, m arca aureasnblime jacena, regiis insi- postquam in Apostolorunt Servatoris nostri eccie-
iuiiis, purpura Bciiicel diademate ornatum, siam deventum est arcam lllic deposuerunt
ic Ubi
niulti ciiviiiml.iulcsBOCtU atque intcnliu vigites CU- vero novus Imperator , cum niilitaribus ordtnibus
atodiebant. C.lrnini iutius exercilus Dnces '..,,, i- , i
abscessit, ininistri Dei enm turbis et tota fidelitnn
| IMII.II, ',. tes i|iiuqtieel ivliqm .Imltces, qui etiam antca Ilnpe- medium
I

plebe in prudiere, et divini cultus ceremo-

aoaorlbiu
r.iiui-cm adorare
erant pristini moris obser-
i
Ijtinn
soliti .
nias preeationibus peregerunt. Ac bealus quidem
vaniiam mutantas, st:itts aoris ingredia-
iiiillatenns
Princeps, altoin suggastu jacens', laudibus tum ce-
bantur, ci [mperatorem tn arca deposituni perinde , lebrabatur innumerabilis autem populus, una cum
:

ac vivuin et spirantem genuflexo post obitum salu- Sacerdotibns Dei, non sinegemitu ac lacrvmis pro
Post primores autemiHos, idem -deinoeps Iniperaturis anima preces offerebant Deu gratissi- ,

ct Scnaluics ut liunuratt uinncsiiiti-uetintcs fecernnt.

mtiin pio Prinerpi uffictum ezbibentes. Porro in hoc
Iiinuiiierabilis dciinle \nlgi muititndu, oiini |niei'is etiam Iieus prulixam erga famulum siiuiu benevo-
st mulieribus, ad litijns rei spectaculum accessit. lentiatn declaravit qtiod locum juxta Apostolo-
Atque htec longi temporis epatio assidue gesta aunl niin memoriam ei concesserit; utscilicetbealissinia-
aniniau
 ;; ;

YIGESIMA PRIMA MAJI.

I.)

A auima! labernaculum Apostolici nominis alque

illius B ClUD Bllim, SKIll Ittjl: I Eustlliut, litaot tit Vlta [i
lionoris consoi'iio frueretur, et popukr Dai in ecale- Constantini fuwmt» solus «x B [mnaji ,i,„s ,,,.,». „. r
siasocian tur. divinisque ceremoniis ac nrvst:eo sa- Deum omnium tiegam «
ellauta quadam piatute co- ** """""
crificio et. saneturum precuin couuuunione potrri luisset. soluaqua doctrinam Christrore liberoum-
i'J,",, n ,„..
mereretur. versis praidicassel eumque Ecelesian Uei lionoae ;

3 Hactcnus Euscbtus desateensis lib. 4 ile /'tia et glona in lanturn anx.issel. qiiantum antea n
i
Coiisiaiilini Capitibus ultimis : aulcu uulcin cum jam stecroiem hominum plures Daos eolantium solas
siblin icpiil- iliiitm Apottolorum ecdesiam, toiamque illiut fabi ,<„„, evertissei, oiaueaqne iiujusmodi
superstilionis ritus
luram extcu- C l oellalum ittei tpstsset, Huni'. tnq'til. sibi locum post •"' los coiifutaaset msmoviom ejwsuscopii
'
Eceltsia ;

mortem designaverat, incredibili li.lei alaaritate pro- t:iiiislitiiia, pultssimum Ortcul.ilts, ntni stdttni ttl oplime
spiciens, ut corporis sui tabernaculum comniunein mcrtll ltitpertilotis, srtl cliam „, ApOSUlis •ciup.tramli,
cum Apostolis appellatinnem sortiretur, quo sciliret commiinique cum its ecncralionc iigni, uua cu-n metno-
precalioiiuin, quaiin bonorem Aposloloriim ibi cele- ittt Cbcisiitiiitsstiu.e at reUgiosissimm marris.
//,/.,,.,,
brandse erant, etiam mortuus particeps lieret Cum de quti eitm Lallllls uijemiis xvin lutttsj. (,'r.v, r. ,,, i

igilur duodecim illic capsas, quasi sacras quasdam fettum tilrique atjunt die \\\ Mu/i ; ucscio citr non po-
colnmnas, in lionorem ac memoriam Apoatolici eol- Citm
litis \XII. ciiiiii nti/to n)A\\\ n 1'tiscb,, icletniltnm
legii erexisset; suam ipsius arcam in n.edio consti- ftterit ,he iii Aprilts, ntcetse csl Penttcttlaltm fcstivi-
tuit, qute seuas utrimque Apostolorum capsas diapo- t.ttem. qiw i„l mcrilicin perduclu ohtil ConStftUtim»,
tfporphynllco sitas liabebal. Paulus Diaconus el MS. Calalagus tlic scrius clu.rtssr
iriw Itaqnt posl Cltvonicon
scpulctoinclu-
: 1,1.., n
reiJ i orum sepitlcrorum upud Canijium
4 Constanti- lib. (etltluc utiuti Siemondiim el L,il,t„ciini , ,,„,,,1 F,'l,,i,i,ii„
nopolis Cknsliaax cap. 5, scpttlcrum illud fuisse Por- etTatian,, Co-s. Gonstnntinus Augustus ad ecslestia
phyreticum imlicaiit : el Calulot/us quidem addit, pri- regna translatus eal iiKalandas Jurriaa, otsicmsm'- ;i jftui
mo loco versus Oricntem /losilum. Oi/llius auleni in bitur Aticitii.., ntl Usiwrtlum Orcccui atjqim ''
,\I„l,int,
Topograpkia Comtantbtopoleos quod Ith. 4 eap. 2 aii, uec nuii Getiiwnici Uartsjrotogio t',n,,s,i Alii ,;• , ,„
secundum viain qua? tendit per dorsum promontorii Otc celchraut Elcvalwnem S. Heleme floraa;, gtun
ad aidem Sophiaa ad portam Adriano[ioiiianani (prupe Traiis/alttiuc coipons ni Qaltim : sti Or.ect f,ti„ ,„„-
locum nbi fuisse templum Apostolurum anle di.ierul) junetum eorpus matns Italmisse se crcdunt, Ruma for-
hodie monstratur soliurn ex porphvretico marmore sitali iilltilum XII K;rl. .lunias ; ct lioc fiterit prineipinm
factum, sed vacnuni et carens operculo, longuin de- sacei isttns nlquc niinui cnlttts, 1/110 Oc.vct usquc hoiie
cem pedes, altum quinque et semissein, qnod Graci ptr&tquuntup Tviv pvnprcj virj xjiwr, ivii^tjju, ^intti-
et Turci dicunt esse rnagni Constantini. Ei ille qai- mw /.xi iioctmo-to/.ta-j BoisiXioiv l&UHiaxmrchiKi /.% „„ aC um ittlc
ttem eo tlnhilut, quia Eitscbius Socentesque arcst aurese '£Usr,z, Memoriam Sancloruiii, gloriosoruin, a Deo nti malre.
mcmincrunl : sed niliil vetut. tmo ctinijrtiiim futi, htinc coronalorum, alque a.po»tolis B9 qnaliuni Inrperato-
tapideee inclttsant fttisse. rum, Constanlini et Helenm,
undesemcl 4 Ex eodem Gi/llm, locojunt citt/tu vntriu. intelligi, ti Eor<<m,ltni cltititti tx Stjnariiriis ,',',(', ,„,/,, /,,,, /„
ablatum Mahometum qttt Urhem aecupaoit lemplum tltud idcirco Menxts pr.cpuiiilur tlttlirlwtt
destruxisse; moitumeniiiquc Regalia omnin, ciim ipsis U; y.ir/jj ilyjej Vs7.tt0.ii;
-jr.c. tj txllVIS,
qux tlltus continebiinliir ossihus. disstposse eo constlio, "Eytrjtt /.orviv /.yi -0 ziti -',"/ f,j tyciiatic.
ul Imperinm Grxcorum petiiiits eilineinm crederetur, qtw sctlicct intlicutnr eoQsortea esse cmlestis ,•,,,,,, ,?,.,

ahstjtte ulLi spc aliquanilo resiirtjena ro Inctt, itht nre qui fiierunt tcnvii.e. (,/,,/ uulcn/ ulci /ue compositm est
sepitlceu prwrtim Imperttlornm amplius esstl
qttiilcni Canon, sanc nutiqnus (utputc </ni ncc Acroslit lt„ cst
titcciiire. Ut nulem noeam Impcrittm Teccnritm tbi n se altigatus, ucc uuctucis nomen udjunctnm sibi >ttilet) „1
etttistiiutnm dim/mslratrl uhurum-
, c.r ipsa tllins lemplt lerius fere struplus nunefUiwn uu/tc matrcm oppttlat,
que vicinuriirn xilium sacrarum muteriii. su.-e supersli- et Odes tn eu ntnlil Itoc cst prtnnpium Sopulcrt) :,, ,

Itonis ornntissimum fanum in pto.ctmo struxit, supra ouojaeal sanctum ac «enerabile tuura' eorpus, Con- [,',""',"',""„,
ciste/num qux Aposlolieai bastlicx nqtiam minisiratoat stantine, splendores divinarum sanationum paiam utamfactu,
plantavit ct hortiim mnris ciitctum, ui ci/jus medio se- etfundit. cinnihiis mrdequaque aceedentihus conrtra
jiulcrttm sthi nmt/nificciitissii/ium strnnt, nc qttid minus omnigenos morboa. Itlem puuciorihits rrrhts aosoritur
aul dtspttr fnccret n mttijno Constun.ino, quod perpcttii ad Fespeins, tn uiw Tonorum stc iesintnte, Ora pro
Flamincs ibidem iioctu diuque assidentes ohservtul. aiiimalius nostris, Apostolia oequande Constantine, :

Qtud autem saeris assilms Constanttni fuctum siligno- ex ctijiis arca sauitates emanani Tonus quo^ue Pro-
ramiis, msi furle in Calahrwm sttnl Iruusfata, dt </uti phelicas Leetiones prseetient, e„ttcluditur orantlo, ut
iiifra. Ea cum olim Macedonius, Constnntinopolitanm 1,011 desinat supplicare Christo pro celehrantibDG
Episetipus Acitinus, qiiit/ ecclcsia Aposloloeum enin/im 111, ,,,,, 1,(1,1 Mi.,111, tiinijnein nduciam quidvis obli-
miaari rttlclatur, S. .lettcn ntlem teuuslulissrl, re-
iu nendiapudeum hahens, postuietque ais peceatoruia
pugna/ililitis iieqnitljtiiim cteilius, imprtmis /irllindrais reinissini, .,,,, ,t tnagnam illam misarieordiam, qvam
iratus est Const intins Imperator; quod sc inconsulto sciliect postntiirc docct J'sahnttt I,. Dentqtie S. Mellw-
fuissct loco mtituin patris cadatier, itlque iwn sinc tnut- dius l\tt; i,n,i,ii sn'iutn/it ttilitis tltei Olficio Itaur ctin-
ae iittu

'itititim,
m - loium crede. Utritm uutcm itl rcjiont jussent , ntnt diciinl cltisitincm : Regura Rex ,'l Deus, qni copiosis donis
,-,,, tnvocatui
. -
qttidem Socrates alque Sozonieuus jussisse lamcn cre- oni.it dignos
. i
.-'•. per sigmitm Crucis ccehtus te sibi
; „, , (1 , K,,, U
tithttc est, saltem post cautelam rttiiix formidnlre mlht- lucratus est., Constantine, sicut venerabilem olim
bttam. Qnolquot cmm detnccps sepntturse Constanti- P.iuliini, dicen^, In hor? vince inimi'-os luos, rit ij,-,im

nianos memineruut, tle ea loquwitur ut tipttd Apotttolos deinde quyeras cuin tua sapientis-ima matre. Cnm
cctsfcntc, ncc qiiisquam posteniorh rctuiwitis meminit; ea ergo intercclere pro orthodbxis Fmperato
qnce ab aliqtto postcriorum Impce/ilorum curattt, non ca Ctiristique omnibus memoriam
amanta exercitu, et
ruisset sua me.mtirw in Fastis Grircocum. Jnstbliamu tuam fidebter celebrantibus, ut ab omni plaga prte-
quiiiem, cur/i pcne a fiinitinnciitis Imnc ecttttiam rcslitn- s, rvoniiir. Nniiihilr est etiam </iwtl Bvangetium prse-
rasset ntonitmeitlii Imperatorttt, in cjtts purticu e.cteeiori scctbutur pro Lilttrt/iu seu Misso exjotmnis X Amen,
posita, restaurasse atque exotmasse dicitter : sed cirea amen dico vobis qui non intrat per o-tiuin ct desinil
tllud quod ttitiis eritl Ctmstanttni septtlcrum, niliil lctji- Ego siinr ostium per uie siijui- infiroieril salvabitur.
tttf innovasse : tttpotc ililiqenlwri sintlio consciraiitm, 7 Celebratur atitem, ttl /luceuf Sijnnrariti . sancta
tamqitam res qu.ctluui sticea, xtjuc ac Apostoloriiin i te- ejusfestnitas in sancti.ssima magna eccle.-ia. et apud
cum postta cinnotnpltta. Sanctos Apostolos, atque in divirta ipsius aide qna?
cst
 . : , : ,

u, DE S. CONSTANTINO MAGNO.
(i'\"\ii xtate non laborasse ihdem quibus uunc viiiis qnam erclesis Dei, uhi omnibns secnm rongrejratis, D
txtttm, " nnm ttiarn pcriprta 6e mwrtione s:inrta' Crucrs, tm- 'lili!_'cMilia ,'t alacrifate praeibat, tizr/urj yj-r.i rvj ( hnstianoiutn
medfatepost fctnsSitve tn norninataa Gelasio, atqute ftiijstcriis in-
wripla faivj hv.y.T.OL-xlr.tjjharj, et sumplis in manii libris,
tcrvenisse.
tlr lnrr. nnnnulli Cathulici Itme legebanf, nou minus tvnc, sacrornra verborum considerationi applicabat ani-
CntcU iiuur huhrirnr, fabutom rrnnl
ipjinii , nii pntel ex Cala- mum, rteinde solennes persolvebat preces, cum iis
lcno /'ontificum a nabis edito ontp. Api ilcm. nlpott panlo (|iii Regiam <lomum implebant, pi-i yuoii yfeoi
potl /;.:" /•uiiti/fcotiim cllcrlri. Qai .1crbt S Silrr- ~/7tJzy.'J'ty. -vz [.•'Vt'C.-. T/ 7'7» ~kn7lVVjiSWV fWltlOO Qttjj-
i" rcditiae videtttr S: Oregoriut Turonensis atiique pta T.t.wjv.yi
,
-.'.j voryj, £*t wySts hi^iauiovc, ainrxov
post illtiin, simihter seriptis tle Tnvenlione Crnci» crc- ptXfJU.ltO'J ofxOil TTA7;poVO(V 5rTri'Jl'Q'.'J. lbi (ut iltcitur cop.
"' ' '
I tliilrritni nrr qviilqvam potcst crcatjitari verosimilk 21)
"c
i

"!"" "i"
statis qtwlidie lemportbus solus cum salo Deo age-
ralinnis pro unis, qnoi non etiam possil aptari nlH» jure hai o\y. tc: p.i-tc/tjz ht.nrj ooyVov velut aliqnis qui divi-
eodtm, fk ni talena» niliilaptm cmli unis quam nlte- norum mysterTOrurn revera particcps foret, ut mcn-
ris potsit, ctmlra cvtdcntcin aiiclorum anliquinrtiiii cl m tem tiucluris parapliruslichj; reihliim. /bi ergo celebri-
ipxit rrtms pnipiiis vermtotim conscnsvm, .\ec rcfert tatem Pusthic nqehnl, en qun scqiienli cipile ntirratvr
qit-tl rrrcntrnrrs (irirri secvlti nnnn nr ilct imn sircriitt moilo : nnjquam antcm invenire tsl verbum, qua ad sa-
j-r in sciilcnli.im Occiileiitiilimu ii.Uliui, titnc passim cros ecclesiartim conrrntns (quamvis etium lii, e.rceptn
cretlriiiitim bnptismi Oonslttntinitmi Romns Jacti monn- SOCtiflCii tcmpmr. iitiu iiiilni!".-. iJtltiiitlchunl) intjessissc
iliclilmn rssc baptistci uiiii. Ciiitstuiitlnianie Bnsitictt se tntelliqtitiir.
SanCti Snlrtilnris l'ultittt,qi,c llvllltnis cjvS'tctn cnnjlin- 1 7 (Jnntluitem od Nic.rnt cnvcilti amventas pertinet;
€6/o eum J'a-
itttin. /'"tilc rnini ftni occauione nominis vulgo wntrpali arl quos eltam genliles Philosophos mlinissos novimus, trli/us tyicxx
"•rttlcsr,"- ophiianem, qnati furrit baplhatm Constnn cur o funtlenilis secim stderil
•
iin preeilnis euni cccliisissenl Pa-
tintm tu porphyretieo qnoi itn est labro, quotl tamen ncc ties, hanc convenienili facvllolem, et ferrntix
qui eis el
ipte qittttcm Baroniut credit. sentenltie iibcnatem faciclal, suoqne cliam Selonifldem
18 Miilinm hic Baroniut vencmenterque lalorat, m slobihentiam privibat ? Trstnbilttr lioc apnd Gclasivm
mltlli in» 1'ttiliri Silvestli l'up:e, iiiiuii xi, Coiisltiiitiiit «IX, ce/ie- C 'l
irrmnii illius Oralio nil convetttiim biibilo, qittb (a-
ftjijtii'" i"
ttirnthiif"! "Iiqitinn, licet imn tllulurnniii prnrrllnm pcr-
tehrti fttleestrl
men immeiito ohjirilvr, quasi in eo plus tiicat, quam sc
r, iilit.tns iiieiimhere Chcistinnis poliiisse, elsi tol letjum Ciristianam lentre et prsttliarre fldem, rtti omnem suam
jnctti/sstiiiitritiu promulgafione, post stabiiitum fiUcl /»o/cssio-
victo (rlirilnteni aeceptom referal , el cvjns stabihevdte caitsn
M"t,,in„ tmperium, orntrtis a Consltmtino munilisque. ii c Cfuistianus
islur pnrilcr cnm iis conveiiertt : propler quorl etiam
Scil quando ncc umis quidem Mariyr mxninatvr innc Clirislianus passim rt crctlehntvr et dicebnlnr : stetili
liinuir passus, ncc alterlus Bomani Pontificis invenitur vcvcrn ecni, finnum propositum tiabens svscipiemli tem-
exemplvm, qui tavienliius quanlvmcutnqm tyrannit iwrr tqipmlmio hoplismi. Ethoc omnino credo mnllo ci-
iirhem tliiniscil, post 1'ctiitni uc fuceffl ihriuilus facturum
iil tius fttisse, nisi mediluhe ad loca sacra per
iniiiiiliini; ncscioqui pnssit viilen crcilihile . pertcnlnm intitrrm e.roinala profrssioui novo ac tiovtt idenliilcm
tlhiilttintiiiii, qtttiii compulertt Sllvesmnt adqmrrendas impeilimcnta iuterccnissent, Enscbio forsitan Nicome-
Intrhrns iii mrttt, S,,i,i,lc xuu /'. .1/ nh nche lltjiuu. diensinomtih.il eocoufcrente. ne tle usqnie contra Atba-
Lepra eiiam qua Comlantinvm coegerit Ptmtificcm re- iiastuni perprram acta erattt in Syria eerlins aliquid
vnriirc in tiflcin.snniliitis
pcr Inptismnm ah eo nct ipteil- pnrseus cngnnsccfcl. Cuiii ouicm suscepta in Pefsiilrm
i/ffi caitsa, antiquioribus iltis scriplortbut igmtta, en r.rprthito ro ,/„nsi prr se
fii tlueeret vix mihi csl dubiitm,
• et jiroposito
iitcrethhilis nitiqis, qno Jnlumut Apostata liilenlius ob- qttin talt cnnstlio E/ iscopos vohjcrit hubere in hello prx-
hui tismi suS'
ti;>h>)idi
li, ti Chrisi.uuis. quod etirunt baptisma lepram leprosi ler ntovem comiles, uteoiuni pnesculia baptismus svuS
rt ttpra Com auferl .
Si enim alteo recenti memoria leprosvs Con- honcstitretnr. Scd valentem robttslumque ailltuc virum
lUlltlltl, stmitintis lcpr.c sonles bnplwno llelersissel, Cyriilo Ale- prxvertit uiiirs, venenn (ui. ereililni) accita a pulcuis,
• timllim, ul irf.lului,, 1,1,,,, 7 cmlra Jithmiitln, illins certe a Den permism, qun rilius lol stioruin bnaortim
siirrcs, ii cm „c ijciiermn, r, qnitl pnlerul offerH sp, ,
[osius opervm fruclmn cupcrct.el ilc revocando a Sedcm suarn
niqtic ,i,l ilhns ccttrt,i'„„,;.i potentiusf Xilul inmen Athtinnsiu cagittiret , prov.1 feeit, idqne pftesente Euse-
ejusmodi Cyriltus i tri rmu Chistum eiiam ieprosos bio, intjui! Thcnttorelus, Nicomeilienscm intclhijens, et
mundasse dixissei, excusal boptismnm ejus ml muttdtm- ne hoc fleret magnopere dissuailente, vtpote tllius
das sttrtlcs, noncorporis, ted animiinsfitntum esse. Quod abletjuntli ouclore priinario.
tii Colteciiont Canonum Cresconiana, circo onnum dcc 18 In ea ah/eijutione qiiamvis Ciinslanlinvm vche- F
scripta, ta nescio quibut tiberii Actts iicttur, lik ve- mevter eulpent reccntiores nliqvi, facile tumen ab omni ejcttutbilis

nitft iti utlitim Coitslantii, qnin etlain i»

,li.i;cal ptilrcm ejvs tjrtiritiri cttlnu c.tcus.tttir. qui stcitl itlcm Theoilorrttis
causa Mic:-
(tttssc u hprn iiiuiiilniitni iimit bapdzaretnr n SHvestro; «!', Episcopie crecli.lit, nialiliam suam regentibus, lUJSli,
ttl ttiiito luititts iicthinns, (jiimitne.c meharthiis auctori- et alioqm claris atqne illus-tribus. Q»W atttem crcili-
lnis cerlius srimns ,,,i,s,ini pet scriilinnis f.iberin mtitic Nnii sntis orthoiloruin esse Athanasivm
: itiil , aut reum
cl siispcclus mi tili, csl libBT Sll\estri, cvi lulin [.iberii criiiiiiinvi ile qulbus ilelalus pec cihtiiiiiium fiiernlt
Art„ diamtui inicii. Sci ,i,- hisadipsim s. Silvestri Miiiintc vccti. Ntque Eiisebius ac cumplices stti, fitlei
"i.in \"t,ilcni. euimlciiique ttniii sucri iittimmn, tlispu- covsam contra Athtnttisivn pra-tcnitebmit, et sciehant
inrc posteris nostris licehit,
tle ejus iititoccitlii peisvasissimvm csse Iiiiperntnrcin :

1C lleslul ul stihsli.il Thcnphitiii, i,i g, nu-nlitim Oeei- srvl ilitmtiixnl siitjqrrebtnil, qnml immciUco pva-dicantii.
tlcntiiltmn ctt ptilissiiniini r,il„,,i,- mOtO, qucd ncm si ,-i:it 'Opoouofou telo ttiintum omtiitim inctiriisset odiiim, ut
ntgvt hU in Nicaiia Sjnoflo li:i|iti/.:itus erg.i Constanlimis, ntsi ublnjato illn jiax Ecclcsns rcstilui iton possel, tmo
ante moitem
nec divinorum participator mvstBriornm, nec ora- nec vit.c ipsiusmct Jtbanani iilitcc cuusiili. [Ioc lamcti
liai cuin Sanctis Patribus
hooautem .; vitleiuc ne- :
faelo. itcc ahn ulln tjracwri rausa molus ftusse ritlrlur
ciiiissiiiiuin dlcereel
,.i
sentire; midmit /iaronius Uteronymus, ut suo tllo attpciiofi stglo utens. in Clti„-
atilque, ipsiusmel eliam EiisfMI tesfimonio non uno iiico sccibcrrt. qninl Constantiiius evtremo vilaj suae
vliiitnque rtftlli, Bxptndi m rtirutc cupila ,;«.,- allrqmi- tctnpoTe, ab Eusebio Nicomediensi Kpiseopo liapti-
tiifttntiitu.ft r.ranntibus ahll.l
nihtl pntiiironfici cc, qiiinu zatus, iu Arianuiii dngma declinavit, id est, iiiclt- r/ c»mmti<no-
qltttd pius linperalor. qui militihus nontlum inttintis e cum fe'" if -
for- nnrc visns est tn torum tementitrm, qui QpxoJalin vo- ,

blo iwcdum
niaiii conprrculinnis comniums pcescripsciiit, ml qnam cululii abstiuriiiliim >>'
criiscbnnl, nun nt hirielicn, scl ul j. \tam ft

ttichus /luniimtis ihiicuiic ttebcrent in ptiteules sitlitr- iiiicc, iilcoqnr sriiiuliilum gencrante apud eos qui Ni- tlco.
hturuni ciinipos : utem m sv„ /'ulnti,, („/ lcgttur hh. I c.cmc inlrt ,'ttninose adbxcere prnfttehuuliir, persmde-
capM) iiisiiu.rei'1 ixx"Xr,of«? SeouTiiiJmv, loi-mam ali- hnntqne /mperatort ut voeabmitar
cretlerel, eos qvi
Arianot
 VIGESIMA PRIMA MAJI.
17
A Arianos, voce illa snppressa. ail concordinm mtituros conte.rtiim descripserunt alii, quos secutits 'esl Anasla- D
Talium, non vero ipsorum Arianorum, tunc princeps snis Bibliotbecarius. Ht atilem ciniics quidem legermt -uctoiibd. *:
erat Eusebtus ist», post obitum Constantini, dumtaxat scripsertintqiic
Arianorum partes
Constantium. et addiderunt, filium """' fmt
tid apertius transgressus m conci- Conatantini, manifeste tamen relabuntur a,l Constan- ','

liabulo Antiocbeno anni cocxli. Simili modo olibi Hie- tmum Magnttm filium Constantii,
t Z'a"-a't"u "
tliun subjttngunt "imtur"
rontjmiis scripsit, propler receptam Valentis rt Ursacii
rebaptizatum ab Eusebio Nioomadienai, juxta Nico-
confessionem in specie Catbolicam, quotl ingemiscens mediam in Aquilone villa. Qui vtro eis omnibus prx-
orbis terrarum miratus est se esse Arianum. Csesa- luxit auclor apocryphi quoi di.n
Martyrii, continuato-
rtcnsis quitlem Euselius nominalim non e.rprimit Con- rem Eusebii Hieronymnm omnino videtur habuisse
prse
staittiniani Baptismi ministrum ; sedob Itoc illius silen- Htc eniin sir scribit a,l ultimum tmnum
oculis.
tium tantum abest ut eum fuisse Nicomediensem Con-
,
stantini, 7111 cst aniins Ckrisll crcxxxvn : Constan-
Eitsebium suspicer, adcujtis laudem id cessissel, adeoque tinus extremo vitaa sinv tempore ab Kiwhio Niro-
ab ejus amico minime tacemlum fuisset nt econlra ido- ;
mediensi Episcopo bapt.izatus. in Ariaiuim dogma
neum ritlcntur argumentum asserendi (quod
prsebere declinat....Constantinus.. in Aohyrona villa pu- .

vclttt ex Gelasit Cyzicim lustoria refert

Photius in Bi- blioa juxta Nicomediam moritur. Sed iste auclor
blmllieca Cod. 88) Constantinum moriturum baptia-
Uartyrii, tetateDamasi necdumaudiri cospti, elseculo
mate tinctum ab orthodoxo Saeerdote sacroque ritu, ut stimiiKim quintoprimum excogitati a Luciferianorum ^*'™»™'"
non, nt quidam prodiderunt, ab ha?reticorum ali- discipulis, necdtim plane eliminatis „1, Italia; ex utro- hctlone i,a u .
quo. Et kunc Sacerdotem fuisse Hosium ex Hispania, que isio Cbronici Hicrotujniiani arlindo acccpta oerba m "'•
s '"
tilpote maximx aptid Principem aiicloritatis et m ejus volens in unam sententiiint conflare (ncr emiii dubitabat
comttatti frequetitem possel aliqtiis opinari, quanilo apud quin itterque lociis de uno eodetnque. essct, el nlisiinlitiii
Zosimttminfra redarguendum leijei, id adseriptum pcr- videbatur utrumque de Constantino inteltigere) mtel- E
., suasioni cujusdam exlberia /Eijyplii, sic enim potuit le.tit subsittttitque Constantium ;>ro Oonatantino, pa-
cahtmniostts idololnlra Hosinm oppellasse, jEyyptii rum ciirans atl quem aniitim ea in Cbronico legerentur.
nomine intelligendo Magtim. Sed tlemtis Nicomedien- Nisi dicere malimus, depravationem istam antiquiorem
sem Episcopttm, in cujtts dicecesi quia res agebatur ad esse; nain licet code.r noster, anno ncxxui scriptus,
ipsius jus ea spectasse vtilebititr, fnisse Sacramenti mi- distincte ulroque loco nomtnet Constantiiiuin : /11 eo
nistritm : non lnmcn id contaminavisset baptizatum, lamen qtto usus est Scaliger scripto sub annum dcxxvii
qitandoquidem tttnc commnuicare cum Eusebio, twn eral primo loco scribitur Constantius : et sic ille edidit, et
atlliuc commiiuicnre cum kmretico. erunt forsitan alii codices miiltn antiquiores nt quibus
19 Hinc porro inteUigitur inanem esse cottatum qno- utrobiqtte sic leijebatur. Quidqvid delioc sit, Hieronymi
tnulto minus rumdttm paucorum, qtti utramque de Constantini bap- verbis, ve.l ab ipso pritntim vet jam ante a sciolo quo-
rebaptizante,
tismo sententlam eonciliatttri, Romx quidem a Sileestro piam in notnen Constantii flexis, usut est auctor,
baplizatum esse dicutit
; sed Nicomedise rebaptizalum ab Martijrium S. Fclieis componens, ct ubi Hieronymus
Eusebio Rebaptixatwnem, veluti rem necessariam ad sa- originaliter scripseral Constantinum baptizatum
lutem qui eeteri solum more baptizati erant, fuissc
iis scripsit Constantium rebaptizatnm, Arianorum rebap-
ab Arianis tentatam ante obilnm Constantini, netno cum tizatidi cottsuetitdtnent, stto lenipare iiotani, male trans-
futidametilo dixerit, nec dcbet in tolius atiliqniiatis si- fercns ad tempora quibus iiiminie quadrabat.
lentio recipi. Quis enim eo rivetite ansits fmsset Nicsenx
fidci professores, quam ille semper et nbique spectabat CAPUT III.
el otnntno sartam lectam volebat, affirmare bxreticos,
quorum proinde baptismus invalidus crederetttr? Ut De conversione Constantini Magni ad fidem
autem Ariani, jam tttnc tale qttidpiam clam ausi eonce- Christi.
derentur, necdunt posset dtci quod Eusebius, Ariantsmi
notam conatu omni a sese tunc adltitc amoliri studens, \jum votui a nolioribus cerltoribusipie adiinniis certa

partem kabuerit in ea impieiate. Contiirbaverat qui- expticataqtte proyredi, coaelus ftti ordinem tcmporis,
Patrl sttfle-
dent superiori seculo baud leeiter Ecclesiam ea de bx- ijitem alioqui sequi consttevimus, hoc loeo invcrtcrc. ut- cttts tn Hritan-
reitcortim baptismo quxstio, valere eum negante Cij- limoque tractare, quod altas primum esse ilebncrnt ;
ina, an 300
priano cum plerisque Africanis Episcopis : sed affir. quia qitsestio de. loeo ostensse iu ccclis Constantino F
mante Stephano Romano Pontifice eeritatcmqiie invi- Crucis. si veritni fatcrt cultiiniis, conjecturaria oninino
ctissimo traditionis clijpeo defendcnte, j>er Itujns tlecre- est. Ensebius rem ipsam distinctissime explicans, de loco
tttm constituta est fides, ncque Ctjpriano mortuo, am- taetiit : ipsum juvat loquentem audire libro 1 ,le Vita
plius in tlubium revocata seculo tllo m. Setl neque hoc Constantini ; ubi jtost relalam Conslanlii jiatrts mor-
jin, ,,/is jirn-
mortuo Constantino id adeo eitofectsse Ariauos, quan- tent, el filii ejus evectioitem ab exercilu factam in Bri-
rinri,, Hl'l
tumvts clanculo, vcrosimilc est .-
contrarium eiiini per- tannia anno cccvi die xxv Jttlti ; Prinuim, inquit cap.
eommtssis
suadet silettiiunt SS. Athanasii, Lticifen, Hitdrii, 25, linperii partibus sibi a patre transcriptis pro-
imo et Hierontjmi et Ambrosii, nilnl tale illis objicien- spicere ccepit, universas cumsiimiiiahuinanitateper-
tium uspiam, esti in isto liaud leviter arguerc ipsos luslrans ;
Britannicas scilicet, Gatlicasiju, ct Qerma-
Qtiando nee
potitisscnl. Erustra igitttr Catalogum anliijtiorum Pou- nieas Proemcias : sed et Imrbaros. qui ad Rlienum
Ariani rebap-
tificnm, quem supra dixi et oslendi fabulosis intetpola- et Occidentalem oceanum novos motus ausi erant
llzaljanl :

lionibus iiiqitiiiotiiin, pro stabilienda sccutidi baptismi ciere, cunctos suai dominationi subjiciens, ex feris

aputl Arianos vettistatc atiquis allegabit, ditm ibt dici- mansuetos reddidit : alioavero reprimere contentus,
tur Liherius consensisse Constantio hseretico, non tamquam feras bestias ab Imperii sui linilnis alister-
tamen rebaptizatus. Nam ibtdem ctiain dicitur quod ruit -quibus ex animi sententia confeetis, interim
Felix, declaravit, Constantium hfereticum et rebap- qunlein adversus Britannicaa gentes, in intimo
tizatum secundum. Atqut ecrtissime constat ex S. Oceani recessu sitas, trajecit eas vero cum sub- :

Aihanasio et aliis. Conslantimn in ordtne Catechume- egisset; ad alias mundi partes oculos convertit....
norittn kxsisse usqite ad annupt CCCLXI, quipost expul- 21 Tandem vero ad extinguendam tyrannidem, qua
sionem Feticis seeundus est ; quomodo ergo Itie eum Romse Maxeniitts grassabatur, sese accingens ; cum in- ntoturus con-
traUaxentlum
potti/t ut rebaptimtum condemnasse? Si qutens nnde id teltigeret quam male .,1 cesmssel Gaterio Maximiano

suinpseril aitetor Catalogi respoiidebo quod ex apocrg-

;
Imperalori Casarique Severo, oum Deorum multitu-
pho quodam S. Fe/ieis martijrio, nunc quidem ilcpcr- dine ad pugnam profentis solum Deum geni-
dilo, oiim tamen stttis vitltjalo, cr quo tnitlto pleniorem toris sui sibi esse colendum censuit. IIujiis ergo
3 opeiu
Maji T. V
 :

18 DE S. CONST.VNTINO MAGNO.
A opem implorare crepit, orans atque obsecrans ut se videri, quod Nazarius, Ucet deCntce tacent homo ethni- D
AUUIOBK D. P. psi noscendum prseberet, ac prresentibus negotiis eus t prxmittat tamen kuic victorise, ut rcm versatam In
arijutricemmanum porrigeret. Hiec precanti ac sup- ore omnium Galliarum, exercitus visos, qui se divi-
pliciter postulanti Imperatori, admiralnle quoddam- nitus raissos praeferebant Flagrabant verendum
signum a Deo missum apparuit, quod siquidem ab nescio quid, umbone
etccelestiumarmorum sed ffbc ante
corusci,
alio quopiam rliceretur, haud facile auditores fidem lux terribilis ardebat haecipsorum sermocina- visam Crucem
factum dixc-
essent habituri. Verum cum ip^e Victor Augustus, tio, hoc inter audientes ferebant, Constantinum rim ;
nobis qui hanc historiam scribimus, longo post tem- petimus, Constantino imus auxilio. Cc.nseo nihilo-
vidit tn ccrlo pore id retulerit, et sermonem sacramenti reli- nvnus hanc pugnam auffl harhans fnisse commissam,
lucldam Cru- gione affirmaverit quis pnsthac fidem adhibere
,
pnns quam Cruxilla apparerct, autommno a Rhcno se
narrationi huic dubitabit? Horis riici meridia- moverel Constantinus ; in ipso tatne-n belli Italici pro-
nis, sole in occasum vergente, Crucis tropheeura in cntctu,pnstquam Treveris htemem eijis-.rt cicrt crcrcilu.
ooalo BX luce conflatum, soli superpositum, ipsis Sn/vnlcm tmrburici taiitx, licet semel vicliF, fidendum
oculis se vidissr atlirmavit., cum hujusmodi inscrip- minitna ratus Tmperator; prius qunm Rhenum foaji-
tione : BM vinck. Eo viso, et seipsum et milites eeret, cum lcijinuibus tn ItaUam duccndis, ipsum toto
omnes, qui ipsum neseio quo itcr facientem seque- limite dispositis exercitibus mnnivu% imo ct classibus
bantur, et qui spectatores miraculi fuerant, vehe- (ut scribif alteriiis Pttnetjijviri aitctor co;vvus srd inccv-
ct iji.ntm in
menten obstapafecib Interiin ipse, ut aiebat, addu- tus) rntigis de Impcrii quam sua securitatc solicitus
tomnU Chri- ipsam vero
stum, bitare animo cuepit, quirtnam lioc spectrum sibi ilivisisquc ni rnm rcm eopiis, liberandse urbi sufficere
conspectam
vellet eogit.anti autern, et diu multumque ajmd se
:
se cum paucis credidit, Cum mi vero exercitus parte antequam

ceputantJ noa Bujaiwanit Tum vero Christus Dei vix quarta, contracentum millia arraatorum, mitlia- a Rkeno
dormienti apparuit, cum signo illo quod in ctelo circiter viginti quinque ducens (ut ex Zosimo colligi- moverit,
oeteneum fiienaO, preeaepitqua ut militari signo, ad tur) tam citoa Rheno ad Alpes perv.olavit, ut
similituriinem ejus quori in CLelis vidisset fabricato, qui sub ipsis eorum jugis munitissimura muro ac
tamquam salutari praesidio in praaliis uteretur.... sinu tenentes oppidum, Segusiwn sciticet, ausi fue-

22 Tunc admirabili visione obstupefactus, cum runt resistere ac portas claudere, id fecerint non
nulhim aliuin praeter eum quera viderat Deum sibi credentes ipsum adesse, propter incredibitem adven-
cohmrium esse statuisset, Sacerdotes, arcanm illiue tus itltus celeritatem : Ita auctor itte, nulta cujusquam

doctrinse raysteriis instructos, ad se accersivit, et pttgtta inter Wietvim ct Se.gusium inentione fncta.
quiMi.im ille Deus essot interrogavit, et quidnam 24 Sane si gentium nomina a Naznrio indicala con-
ligni illius visio sibi velb*t. Iili hunc quidem Deum sideres, fere omnem barbaviem conspi-
apparebit eam
cujut (Idetn
tdoctus et BBBe dixerunt, unius ac solius Dei unicura filium : rasse, qvm intva Rhenum Alhimque, Ocennum Germa-
Qtnplt < ii i siiiiium varo quod ostensum fuisset, immortalitatis nicnm et Dannbium in quadrum ctauditur. Tot autem
symbolum esse et troph;eum victorise. quam ille in gentes nt in Alemannia, omiuum rrgionum quas cnnfas-
terris olim versatus de morte retulisset : simul drrati incotebant propinquiori Italix, convenisse dican-

Oaueae illitM ariventus eura docuerunt, accuratam tur (q.uod omtuno jncertum est) aiiud non sequerctur,
rationem ei reddentes. At ille hoa
Iro-;u'n:itinjji.s quiim m s/lenumnia fimse. pugnatum co tempore, quod
quidem sermones riisrenrii clipidus auscultabat; ce- tntrr hiberna Trevirensia ftuxit et curam Rheno mu-
terum Dei preesentise suis conspectibus exhibitse nicndo impensam : attud etiam non sequeretur, quam
admiratione tenebatur. Cumque coelestem iliam vi- apparuisse Crucem dum munitiones Rhenanas tustrans

sionem et Sacerdotalium sermonum interpretatio- Imperator, de loco in tocum sedutus discurrit, non cum
nem inter se contulisset, confirraatus est anirao, exercitu, sed ciim expedita mititu,m prxtnnanorum
harum rerum cognilionem Dei ipsius magisterio sibi cohorte. Tantum enim dicilw quod apparitio- ilia in

trodi pro certo habena. Exinde ipsemet divinorum admiraUonem snbstruxit «urmi t; »at ro OTpaTiftirtxofc

lilnnnim lectioni varare' instituit et cum Sacer- ; aTrcxi/, 6 Sn azz^XafLSitfdb ttoi Tropaay auum&ZA xxi Qcopou

dbtes Dei sibi assessores ascivisset, Denm illum quem eyivr:o 9aup.aToc, traxit, '
inqunm in admirationem
quatei tiostem
riderat omni observantia colendum esse duxit. Post ipsum et omnes eos milites, qui eum aliquo iter in-
profli'jat,
haec munitus spe bona, quam in illo collocaverat, tendentem sequebantur. spectatoresque miraculi F
Rhenum igitvr agenti Constantino obta- et ibidem
tvrannici ftjrbrTfl ineendium restinguere est aggres- erant. Circa
de fide edo-
sus.... Et licet Maxentius cuncta in circuitu urbis ta Crux fuit, sed loco tam incerto qnam itle est longu.%
ctum Impera-
Komse ac totius Italim loca, oppida, regiones innu* qnid,juid atiis lubeat conjectuee in graiiam patriat. Sa- torem.
merabilli armatorum multitudine et dispositis ad in- crrlotrs, nutcmtlit Christiani, quos Eusebiusrwj 0eou
sidiandum cxercitibus undique muniisset in pri- ; Xdyw/ p.\i6-y.ci appeitat, sive ilti Episcopi fuerint, sive
m;ini, secundam, ac tertiam tyranni aciem invectus (quodmagis cretln) convocaU e proximis vicis Presbyteri.

hnperator, cunctis primo statim impetu fusis ac fu- non aiio toco a Constantino ouditi videntur, qnam ubi

patis in inferiora Italije penetravit. Hactenus Euse- proximam noctem egeral, qnem seque vamnn sit conje-

bius, a capite 24 Ubri ad cnput 38 in pauctora con-

i ctando qu&rere. Illi autem non fecerunt Imperatorem
tractus, ac mox snbjninjcns crtrcmam victoriam, in Catechumenum, sicut videturesse auctor tttutorum Eu-
conspectu Rmnome uvbis rclatam atl pontem ftfttrinm, sebii libros distinguentium, non ipse Eusebius, discrtc
ilir wiv Srptnnbrts attno cccxiT. scribcns tn din post per impositionem manunm factumesse
23 Trcs priorcs virtornv ubiu-im furrint rctatse ne- Ilrtcnopoti ab Episcopis ; sed sotvjnmuda prim-am ei

srirrmus, uisi ilrcrrrt Ntr.arius in Panetjijrico, ail Se- drdrrunt notitmm Incurnationis Dominicx. Hanc
sicnt antra gnsium, Taurinum, attpitc VerOTianrpnflWBtUfn fnisse. porro notitiam proprio deinde studio ac lectione sic auxit
juofUgaverat Sni rt esseodern Noxarib seftnue, Cpso gtorfbsa simut ac proiir.ritquc, ut Cliristian.v doctrinae paulaitm evascnt
barbaros con
fadtratos,
pnanandum Cnnstantino
pBrfi hfosst rrpfflitiimis initio sctentistimus qnemndmodum demonstrat Oratio illa,

fatsie iidrrrsus Dructcros, Oliamasos, Cheruscos, quam ab eo compositam Eusebius operi suo subjungit,
Vangfonasi Alamannos, Tubantes, qyri omnes sigil- ad Sanctorum cretnm imcriptam ; et aiia, quam co-
latim, dcinde pariter armati, conspiratione fo?de- ram Nicxni Concilii Patribus, pronuntiatam exhibet
rataa soeietatis exarserant, sed uno impetu (irlasius Ctjzicenus.
CoUBtautrui Cusi, duW collativam tiffl comparant, 25 Sed hscc din postea. Mane autem saiutiferam quijam vexd-
compendiosam victoriam contulerunt. Et hoc, Eu- Christtque ipsius vistonem sequcnte, prius etiam quum lum Christi
nomineinst9 ne
srbw obseurhis Octum rW etfam piwtrntum, fnctum Sacerdotes prxdicti adessent, surgens diluculo Con- fierijusseiit
rssr eiiam posi visam Cruccm, tnnto vwosirmlitR posstt stanttnns, arcannm omne araicis exposuit. Convoca-
tis
 ; :

VIGESIMA PRIMA MA.1I.

19
tisdeinde auri ac gemmarum fabris, medius inter merabilis, constristatus est, et limuit usque
ad mor- D
eos sedens, speciem signi eis sermone depinxit, tem. Ea vero noctc veniens vir splendidissimus
ACCTOBB D. P.
jussitque ut auro ac lapillis similitudinem ojus ox suscitavit eum, et dix.it. Ginstantine, noli timere,
:

primerent: quod et nosaliquoties viderememininus, sed respice sursum in ccelum, et vide. Et intendens
inquit £usebius,formam ejus eapite 31 sic explicans. in ccelum vidit signum Crucis Christi, ex lumine
Hasta auro contecta, transversam habet
longior, claro constitutum, e1 dasupar lilteris scriptum titu-
antcnnam instar crucis. Supra in ipsa hastas sum- lum, In hoc vince. Viso autem signu hoc, Rcx.
Con-
mitate coronaerat aflixa, gemmis ct auro contexta: slantinus fecit similitudincm Crucis, qnani viderai
in hac salutaris appellationis signuni, dua) videlicet in ccelo et surgens
impetum fecit contra Barbaros,
:

litteraenomcn Christi primis apicibus designnbant, et fecit antecederesignum Crucis. Et veniens cum
littcraPin mediosuidecussata; quasquidem littcras suo exercitn super harbaros,ccepitca;dereeos pn.xi-

ob affijcum
Impcrator
consuevit.
in
Porro ex
galea
^ gestareposthaecetiam
Aqfa. antenna, quffl obliqae
maluce:et timuenintbarbari.et dedcruut Pugampar
ripasDanubii, ct mortua eat nim iiiiiiiiiiaim-.ititudo:
haitx pannmn per liastam trajccta ^^Tyest, velum quoddam et deditDeus in illa die victoriam Regi Gmstantino
qitadratuvt. dependehat textum ,
-*• videlicet purpureum, per virtutem sanctac Crucis. Veniens auteni Rex
pretiosis lapidibus inter se junctis et luminis sui Coiistnntinus in stiam civitatem, cmivneavit omnes
fulgore oculos perstringentibus coopertnm, multo- Sacerdotes omuium dcorum
vel idolorum et quas- :

que intertexto auro inexplieabilem quatndam pul- rebat ab eis cujus vel quid essetboc signinn Cltusis,
chritudinis speciem intuentibus prsebens. Atqtie hoc non poterant dicereei. Respnnderum atttem qoi-
velum antenn^affixumlatitudinemlongitudiniaequa- dam ex ipsis, et dixerunt: IIoc signum cudestis Dei
lem habtiit. Ipsa vero recta hasta, ab inflma sui est.Audientes autem hoc pauci Cliristiani, qui erunt
partB inmagnam lnngitudinemproducta, insuperiori eodem tenipore, venerunt ad Regem, et evancoli-
paite sub ipso Crucis signo, ad ipsam veli variis zaverunl si mystarium Trimtalisad adventum Kilii
Colorlbus depicti summitatem, aurcam Deo cari Im- Dei, queniadmtidiiin natusest, e! cruciiixus, et lertia
peratorisetliberorum ejus imaginem, pectorc tciius autem Rcx Constam.inns ad
die rehiirrexit. Mittens

assurgentem, gestabat. Jlu locinn Itunc ceteris longe Eusebium, Episcopum uiIms Romffi, leciteum venire
'ccuriilwr Valesnts retltlidit, de nomiiie ipsins signi ad se, et catechizavit eum fidem Christianorum et
nihii tltxit, quia Eusebius id non expressit. Est quidem omnia mysteria: et bapnzavil eum in nomine Dn-
forma ejusmodi non itjuota etiam Angttslseoxvo, ut ap- mini nostri Jesu Cliristi, et confirmatus est in lide
Germanica
roce dictum paret ex nummis ab ejus xtale ejusqtte ad Constanti- Christi. Jussit aute-m
aidificari ubique ecclesias,
Labttanm. templa vero idoloruin destrui.
num citsis ; el tnter militaria siqna qttatlratum veliim
ex haslu pendidttm reprxsentanlibus; qux credo vexilla 27 Sextum Constantini Imperutorts annnm incidcre
pridem de
dicta Romanis fuv.se, quando mrnc vox apta apud
alia inannum vuhjaris^ne ctxxi, jam patet cx tlictts. ttmna
latsitate dam~
scriptores nulla occurril. Constantini autem ixtale cte- num Eusebinm mensibus aiiquot prius, anno cccx., obiis-
perunt primum Labbara seu Labara dici; de cujus se, tn comperto est. Certum quoque, ante Constanttno-
vocis etijmo multt multa, iiigeniose magisqtiam \tdidc : polim conditam, nullam fuisse qu& ab ea tamqiUHti
recte Canijius, Germanorum eaul inventnm, sie noiiien aitera Roma vocnretur Romania. In huuc, tdeM in ve-

esse : Lap enim sive Lab segmentum panni, bare fer- terem Thraciam seu latitts surnpfu unrnitic tu Pannontam
cuhtm, longitrium, perticam, omnilnis atl Rlienum po- Illyrtcumve, irrupturos trajecto Danubio Sarmulns t
pulis dicuntur ; ut Labbare, sit pertica pannumexse fusos futsse a Constanttno anno cccxix, in vonfessn est

peiidnliim ferens; et vel ipso nomine intelligntiir inter nec videtur dubitart posse, quin hanc victoriam Otm
Germanos pnmo fabricatum illitd, quod spccie longe inepte eonjunxenit auctor cum apparitione Crucis, quum
augnstiori et addilo Cliristi signo labricari jussit Con- cum iitventtone ejusdem Crucis facta anno cccxxvi BonV
stantinus; aliaque ad ejus similitudinem expressa juxit Pontijkutum Romani Euseb/i, qui jktitntm n -
cunctis postea exercitilms prarferri : qitibus eliam lis tigni indicem Quiriacum liierosoltjmis Episcopum
Tesontionen-
niltil esl in ipsius ac posterorum nummis frequentius, ordinavit, Niltilominus Pe-trus Franciscu# QlrifftotitX sem Euse-
nosttvVesontionensis, prxocutis habf.ns quoddam putvtx tnum pro Ito-

CAPUT IV.
sux Ecclesiie scviptum multo vecentius, quod ipstmet inann sugges-
serant
fatetur juxta superius recusa proccdevc, in eu quam nu- Cfilf(tetlo,

Figmentajam dictis contraria, d novw ijux- pev edidit Dissevtatione, de ioco, tempove, cclcrisipic V
dam in iis fundatx senlenlix. adjunctis Convrrsionis Magni Coiistaulini, spcravit 96
prvbaturum mundo, apparttionem Crttcis priorem fttisse

D fedimus ad diem iv Mnji cx quatnor MSS. et Mom-

brttio, memorata superius Scripta de inventinne San-
vicloria
Itcet eos
Constantiut de barbaris a
fuctat, nou ad Danubmm,
Nawio nomuititis,
scd ad Itlienum tn

cta? Crucis ; et quam ea sirit per omnem modnm fabu- agro Brisacenst confltgerc. Quo autem consilto? l>'t per-
losa demotistvuvimus. Qttia tamen novse queedam et a suttilcat sctticet, pio Rnmyno Eusebio substituciidiim

nostva valdc divevsse sentenlix iis insediftcatx reperiun- Vesontioncnsem, a quo per viam instvuctus de fitte
Pr.rdicta fa- tuv, tamquam monumentts non prorsus contemnendts Constantinus sit, expeditissimo ttinere Brisaco Veson-
bulose attcra quee huc spectat pars hic iterum referenda videtur, tta- tionem progressus curn exercitu, atque ad (auces Atpiurn
{ a ln scriptls
que ronfirmandum quod diximus, nonesse mirnm, si, hoc fere mansionum stattonumque ordine ; Vesontione,
detnventione
*- Crvcis ut Iibjc adeo brevt post rem gestam tempore configi et Urba, Lausanna, Agauno, Augusta praetoria, Cini-
credi potucrunt, sic ftngi et credi etiam potuerint qux sin nmnte, 'Segusio.
sunt in Actis S. SUvestri eadem jerc tetate scriptts. 28 Laudandum est enimvero ornandae patriae stu-
Illa post Proiogum sic inchoantur Anno ducentesimo diwn, sed nescio an ttlU modevandum magts quum lu- occasioue
succrssoris
tricesimo tertio, post passionem Domini Nostri Jesu storico; nisi entm id fererit, quanto fuevtt evudttiov,
J/ilarU
Christi, regnante venerabili Dei cultore magnoviro tantopvonior eril ad patrias tradtttones quatescumque
Constantino, in sexto ahno regni ejus, gens multa ammosius fxdentiusque propugnandas, ncc poterit quam
barbarorura congregata est super Danubium, parati ex sint mate fundatie agnoscere. Nihil qutdem feson-
ad bellum contra Romaniam. Nuntiatum est autem Uonenm tabulm habebant de Eusebio, sed nomtnabanl
Regi Constantino. Tunc congregans et ipse multitu- ejtts sucies*orem Ililuvium, qutcttm de fabrkantta Ve-
dinem exercitus, profectus est obviam et invenit ; sonlione ecctcsia cgcrit Helena, fi/ii Imperatons corttra

eosqui vindicaverant Romanias partes.eterant secus Mauenttum euntis cesttgta persequcus, intertm dumftlio
Danubium. Vidensautem quia raultitudo essetinnu- offertur spectandum cadttus victoruc pignus. Sed quo-
modo
 ;

20 DE S. CONSTANTINO MAGO.
modo nbi persuaden Chiffletius potuit, Cunstauiinura, calamitatem 33gro ierret animo, et intolerabilem ex
Mtcrone d. p.
quict/m eglsu quem sciebat a Rfieno ati Alpes adeo cito penoiasse, ut caedo juvenis dolorem perciperet, consolaturus eam
dlcitur S. Segusiensescredere nequirent ipsummet adesse, iterper Constaiitinus, malum malo inajori sanavit: nam
Helena. cum halneum accendi supra modum jussisset, eique
Burgundiam instituisse, transeundo quot cavisse potue-
rat Vo&aoi montes, inutili plusquam centum milliarium Faustam inclusisset, raortuam inde extraxit. Ho-
Xtalicorum circuitu; cum longe brevior via nec magis rumipse sibi conscius, etcontemptnruui insupersa- guibus fingi-
craraentorum, accessit ad Sacerdotes, postulans pia- tuv expiatio-
impedita tsset per Helvetiam Sabaudiamque, relicta
nem a Genti-
procul '"' dextram Vesontione? Quod autem Helense cula criminum. Sed his respondentibus, quod nul- tibus negatam
i -ii m Hilariocongressumattinet, oportet ut eumaliquatn- lus traditusinveniatur expiationis modus,quu tanta petiisse a
iini differat, nixi velit futen ipsam prius Christianam crimina pussint expurgari : ^Egyptius quiclam ex C/iristianis,

(juam Constantinum fuisse, quod Vesontionense scri- Iberia delatus Romam, palatinisque mulieribus i'a-

ptumomnino supponit; sed negat Eusebius fide digntor ctus familiaris, in Constantinum incidit ; eique af-
testis, lib. $de Vita ConstarUinicap.i^pietatem Im- firmavit, Christianorum fidem expurgativam esse
peratoris vet ex eo luudans, quod matrem, cum antea peccati cujuslibet; quippe cui promissumesset, quod
Dei cultrix non esset, tam piam ac religio.sam effe- etiam impii eam suscipientes coutinuo extra omnis
cii, ut a communi omnium Servatore instituta vi- culpa^ reatum ponerentur. Hunc sermonem cum
deretur. facilesuscepissetConstantinus, et patria quidem sa-

Sed lixc an 29 ActurideS Helena cum Latinis xvra Augusti, cra dimisisset, iis vero se tradidisset qme docebat
291 repudia'a nihil necesne habemus dc natalibus cjus nunc operosius ^Egyptius, principium irapietatis fecit, habere divi-
relictague i» disputart ; inlerim tenetnus, non Britannam, sed Bi- natiunem suspectam. Nam quia multa? res prosperae
Sit/iynia
thynamfuisse, ea eaqueverosimiliter urbe, quavi deinde per eam sibi fuissent pra^dictse, eventuraque reipsa
filius ejus in matris honore restauratam votuit Heleno- sortita^; verebatur nealiis quoque, ipsam contra se
polim dici. Ibi eam Constantius udhuc privatus, circa consulturis, quod futurum erat praediceretur: ideo-
tnniiiiii OCXXXIV, itnperante slureliano, uxorem duxit, que convertit sese adabolenda ejusmodi omnia. Ap-
Ut voluni aliqui, certe matrem Coustantini fecit; et vel petente autem patrio quod.im festo, quo oportebat
illuiii vel atiam (siquam habuit tnagis legitimis mtptiis ire exercitum in Capitolium, ejusmodi ascensum

ductam) dimittere coactus anno cclxxxi, cum Cae&ar impudenter explodens, et sacram religionem con-
crearetur, Theodoram Maximiani Herculii
duxitque cuicans, incurrit odium Seuatus populique. Non
fitiiim ex Qua genuit aliosqui in historia nominantur
: ferens autem omnium iu se propemudura jacta con-
non nisipost liberos, Constantium Jutiani Apostatx avum, Anabal- vitia, quserebat urbem Romae sequandam, in qua
ati. 312 potuit
vldisscGallias .
lianum, Gullum, et Constantinm Licinti deinde uxorem. palatium sibi constitueret Byzantiumque con-
Non est igitur credibile quod Constantium Cxsarem, cessit.
alteri uxori jam junctum, in Britanniam biennio post 31 His similia ac fere eadem cum sxpe audivisset
secuia sit Helena, ibidemqueei adliseserit; sedpotius, eodem quo Zosimus tcmpore, centum annis post rem
quotl in patria sna quieta consctlcrit, tlonec ftlius suus gestam, scribens Sozomenuslib. 1 cap. 5, sic respondit. jam ante ex
libe.ro tandem potitus Imperio, post exttnctum Maxen- Scio quidem Gentiles vulgo narrare solitos, Con- Gentilit/us au-
dita
lium, vet in Itul/ttm accersivit matrem, vel ipse trans- stantinum,cum quosdam genere proximos interle-
gressus in Asiam secum assumpsit Christianamque et in necem filii cunsensisset, pcenitentia
cisset,
Quin illam deinde cum Crispo filio in> Galliam
effecit. ductum de expiatione scelerum consuiuisse Sopa-
Belgiumque miserit, ut Vesontione ac Treveris ali- trum Philosophum, qui tunc temporis Piotinianae
quamdiu ipsa habitaverit {quod utriusque urbis scripto- schola; successionem tenebat ; illum autera respon-
res coiiiendunt) msignium utroque in loco ecclesiarum disse, nullam esse ejusmodi scelerum expiationem
fundtitri.r atque dotatrix, noiim ire inficias; satis est qua repulsa conturbatum Imperatorem, incidisse in
si persuasero, aliem nimium tempore referri, qiue Ve~ Episcopos, qui pcenitentia et lavacro baptismi ipsum
sontione dicitur tractasse cum ejus urbis Episcopo Ui- ab omni scelere purgaturos se esse pollicerentur.
iurui: nec inde quidquam haberi posse, quo vei Veson- His igitur, quoniam ex anirai sui sententia respon-
tione transisse Constantinus, velcum ejus Eptscopo ante dissent, eorum suspe-
illuradelectatum, religionem
Hilarium Eusebio egisse probetur. xisse, et cum ipsum Christianum factum esse, tum
80 Quam multa deinde, pro Ecclesia ac Religione subditos ut idem iacerent impulisse. Verum hsec
Zotimi Christiana, pie juxta atque potenter fecerit edixeritque mihi videnturesse conficta ab illis, qui Christianam
<ii
F
Constantint Imperator, toto reliquo libro primo ac secundo prose- religionem vituperare student. Etenim Crispus, cu- refutavit So-
IIIIIVIIMKIH
quitur Eusebius Csesariensis : tacet autem qum ad an- jus causa Constantinum lustratione opus habuisse zomenus,
VII lllltli m.
nuiucvcwix intervenerwtt tristia circafilium Crispum dicunt, anno Imperii patris sui vicesimo mortem
et u.iorem Faustam. £a gcntilis Instorieus Zosimus obiit ;
qui dum adhuc superstes esset, utpote secun-
lib. '2
sii exaggerat, ut Baronio dederit occasionem dum Imperii obtinens locum, et Ca^saris dignitate
stabiliendi, quod ex aualibuscumque SUvestri dfctis decoratus, multasunacum patreleges pro Christia
acceperat de Christianorum penecutione circa idem nis tulerat, sicut temporum notse singulis legibus
tempus, eamque secuta lepra atque baptismo Constan- subjects et legislatorum nomina etiamnum testan-
tini. Ipsa Zosimi verba % licet maledicentise et calumnise tur. Sopatrum vero primo quidein haud quaquam
plena,ad Gretci textus fldem exacta, proferantur in verosimile est in colloquium venisse cum Conslan-
medium, Sic ergo habet. Postquam devicto Licinio tiuo, qui tunc teraporis in illis durataxat partibus,
universum Imperium ad uniua Constantini rediit qucecircaOceanum ac Rhenum positaesiint, Imperio
pote tatem; non hic amplius insitam a naturama- potiebatur Haud quaquam etiam credibile est
litiam tegere,
pro imperio agere omnia
sed nam : eum ignorasse, Herculem Alcmenae filium, postcae-
qni patriis sacris eatenus usus faerat, non aonoris, dem lihemmm et post necera Iphiti, quera licet
sed utilitatis causa; e1 vatibus crediderat, expertus amicum atque hospitem inique interfecerat, Ceteris
eo reraces in omnibus quffl sibi feliciter futura sacris Arhenis expiatum fuisse. Oentiles igitur hu-
prodixerant; ubi Romam venit, omnis arrogantiae jusmodi sceleruraexpiationera pollicitosesse, ea qua^
plenus, ab ipso domeetico Lare sumendum sibi im- dixi satis evincunt; simulque mendacii eos coar-
exordium putavit Itaque Crispum fiiium,
pietatis guunt, qui Sopatrum affirmant contraria pronun-
Casaris (ut ante dixi) ornatum titulo, in suspicio- tiasse; nequeenira ausim dicereista nesciisse Phiio-
nem adductum quasi cum noverca Fausta consues- sophum, qui eruditionis causa apud Gentiles ea
B6t, nuila ratione juris naturalis habita, de medio setate nobiiissimus habebatur.
sustuiit : cumque mater Constantiui Helena umuim 32
 ; •

VIGESIMA PRIMA MAJI. 21

A 32 Hxc tmn raiionabtlis responsio So-.tn.icni nemitii dogma uon fuerit dissimulaturus, oblala occasione tam D
o Baronlo in non satisfedsset, credo, nisi Baronius, suts de Rotnano cui>tia tatnque certa revocandi ad patrias superstitiones AULTOBE D.

favorem Zosi- Imperatorisf adeo etiam parum politicum

consur-
Constantnn boptismo prsejudiciis velificans, invenisset ut m
; ,ii
'juo tueretur commotlum, c.r Zosimt calnmma in situs rtt, ijitam facilc possel ex sublimi ilto fuvorisgradude-
gente.
partes tracta provenicns, iliiiu itlum ex Iberia vEgyp- tiirban, si durtori responso Principem contristaret, cum
'ium advenaro, credit fuisse advectum ex Sispania proceres aulici, invidia disrupti, quod RegiaPhiloso-
Sosium Cordubensem Episcopum, .Egyptium, id cst, phiam disceret, nihil omitterent qiiod ei per insidias
Magum, Geniilibus creditum, qui suaserit baptisntum tollemlo commodum foretl Idem de idolorum Sacer-
a Silvestro petere. Ergo Sozomenum primo incredibi- dotibus, quorum mcminit Zosimus, multoaue majori
stupiditatis, Lia stupidiiatis arguit, qwCrispum occisum a patre jure diclum crede; qui absque controversia expiationem
neget, eo uno argumento, quodCrispu* vivens ad desideratam et suis ritibus familiarem continuo promi tunt noiiniilla

vigesimum usque patris Imperii annum perveniret, sissent, si eum futssent requisiti. Interim valdeincon' injttria Con-
stantlni,
multas iuterea cum eo leges statuens. Ast ego de grnum videtur, quod is qui inin insignis Crucis in cado
Crispi csede ncc dubitasse quidem Sozomenum video; Christigue pervisum apparentis miraculo adductusfuit
sed ex lcgibus, quns illo tcmporc pro Christianis cum ttd fiilcui in eadem colenda factus langni-
Chiistianam ;

patre condidti, rectissime argumentalum contra Genti dior, tieleadem apostatans, auctoribus talibus
potius ab
les, mutandx religionis cam causam Conslantino non fuerit quasi eamdem ralirc. Et hoc
compellendus ad
fuisse ijtii diu antea Christianus probabatur. Contra fuerat considerandum eruditissimo Baronio, prius quam
Geniilcs, inquam, 11011 contra.eos qui ab initio quitlcin pro Zosimo, inaliis manifeste mendaci, lautopere con
Chrtsliamm fuisse Constantinum dicerent, dm autem tenderet contra Sozomennm. Sed Itnc pio cjtts erga sen-
posl susceptam fidem dcuuo ad Genlilium ritus tmo ct tetttiam, Rotnanse (ut ptitabai) Ecclest.e utiliorem, af-

ad Chrislianos persequcndos revenum, ilhus infelicis fectui libentcr ignosciinus; tanlum vicissitn ignoscatur

facinoris Iwrrore nddtictum, ad expetendum baptismum tnihi, qttod Carilinatis Perronii et omnium fere per
ealenus dilalum : enim futuros aliquando non po-
lalcs Gtillinm ertttlilorum vtrorum rcccptissiinaiu nunc sen-
tuil tlivinare Sozomenus, qui tle Romano illo Baplismo lcitliam, prxtulerim cjits attctorilati, altas iuilii crtie-

niltil audtverat, aul sallem nilul credebal. ranxlx.

33 Miseratur deinde Sozomenum Baronius, Zosimo 35 Jam quod exaggeratam adco Constaniiiii, ul> opli-

opponentem, quod non poluerit cum Constantino, tam mis priucipiis nimiuin qtuim deficientis, crudelitatem

procut agente, initio Imperii, colloqui Sopater ;

quasi ntiiitel, qnam cliain in Clirtslianos cadere potuisse ac

Zosimtts dixeril, tunc Crispum occisum, qui expresse debuisse niem Baronius contendit; qussque occasio-

id refert posl viclum Licinium : et En, inquit, in quos neni aiicui dedit, vulgandi mordacissimum hoc Ept-
errorum anfractus ipsum ignoratio rerum coujecit gramma,
et temporum. Sed verbis el pace Bttrouii cadem qtuim Augusti aurea secla quis requirat?
eujits seeeriora

ipse pelil a Sozomcno, dixertm, quoilhoc insulsius aut SunthaK: gemmea, sed Neroniana. quxdani Acta
ineptius quam Sozomenum Zosimo respondentem fin- Fucrit bxc Qenlilium pefulantia, iomesticos luctus

gere, qui eodem quo ille temporc, diversa in regione Conslantino improperantium, quia dalcbant sacra sua

vivcns ac scribens, Zosimi fortasse nec nomen audivil sub eo abolcri. Christiani vero excusent Imperatorem
Christianum, cum Eusebio cap. 14, et dicant,
Sopatrunt nominans ignotum Zosimo ea lib. '1
unquam ; et

refutat, qux Genliles vulgo narrarc soltlos palam erat, quod insita ei humanitas ac. bonitas, et fidei morum-
non quse legerat apud aliquem: nam prxter Zosimum, que sinceritas, eo ipstim adduxit, ut crederet fictoa
prudenlius metitum lemporu, nemo scitur scrtpsissc ta- in speciem pietati hominum illorum, qui vel pro

lia de Converstone Constantini. 110« magis in hoc fide Ohristianis habebantur, v>-l sinceram erga ipsum

dignus, quam in eo quod mentitureum ad id usque tem- benevolentium callida meute simulabant Quibus ille
pus divinalionibtts usum. Qtwmotlo aittcm sic ineptire cum semetipse credidisset, interdum fortassis in ea

potuerit Gentilium vulgus, ut Crispi necem confuderit qua; parum decora erant impegit, maligni dtemonis
cttm iniliis Constantini, in quibus factum esse Chri- invidia banc velut maculam reliquis ejus iatldibus

stianum constare illis poterat; nonqumret is qui vide- aspergente. El lixc quidem ille universim ie cunclis
Constantinus ulciimque culpabilis oidebatur
rti, quomodo etiam Christiani, eodem quo Sozomenus in qttibits
<•'

ttcribebat sccitlo, ineptire potuerint circa historiam in- aliquibus: de csedibus autem si ralionem reddere voluis- pottrant
debebant
ventx Crucisel Acta Silveslri. sel 111 particulari, dixisset forsilan cumipsomet Baro- exeusari,

34 Denique inadvertenlia vel oblivionis accusatSo- 111, 1. hicinium Juniorem, ex sorore Conslantia iniiiiin. p
zomenum Barouius, in eo quod Plotiiiianx scliolx ma- cisi causa vulgo ignoraretur, verosimiliter tamen com-
et inadecr- Crispo infelicem iiiu-iis
tenlin per- gistrum appellans Sopatrum, non cogitaverit, eam sclm- plicem patri stto fuissc ; in filio,

peratn ae- lam cx Platonisdisciplinatenuisse.tYaoA divinajustitia quam reuin; 111 Fausta conjuge, ctiam justum JuUicem
cusatus,
in homines invigilante, qui csadem perpetrassent appellandum. Numerosos amicos, quos successive in-
non aliter a diis veniam consecuturi essent, nisi terfectos scribit Eutropius lil>. [OJuxta antiquissimam

ipsi eamdemquam aliisintulissentpaterenturjquam- editionem uiini IB4S, quosque Bn»>nns exerrante, tti

obrem absque tali expiatione aniime a corpore

si credimus, per imprudentiam calamol innumeros appel-
lat, plerosque id commerilos crediderim, quod nimia
solverentur, eas apud inferos supplicia perpeti, at-
Principis (acilitate tandem tleprehenderenlur fuissc
que iterum detrudi in nova corpora. ut necessario
idem subirent quodantea in alios patrarant. Sed hxc abiisi. ob suam exuberantem malitiam, ut /, 4 «i7«r
Eusebttts, el insatiabilem cupiditafem >iualts procul ;
Sozomeno improperans Barontus, obliviscilur vel noti

animadvertit ipse, Eunapio se

paucis lineis unie ex dubio fuit Sapaler tlle Philosophus, tandem Ablario
idquejusta Dei dispensalione, quia
scripsisse de Sopatro, quod natura sublimium appe- agente interfectus;
Consttiiltiiiitin conaltts ceru iclitjionc ttbalteiitire Scd certi
tens, animoque magnus et ferox, aspernatus reliqua
.
tt

habtbant con-
paucissimi forsan, aut eliam nemo, illo anno
in turba setatem agere, magna celeritate ad aulam ex illis ti, irnirm

Iinperatoris accurrit, quasi Constautini propositum quu swcttssc magis Constaiilnitis prtelen-
mtirletn sttbiit, 1 ttiit ji '•

dilur; verum m dixi successive sublati de medio

mnt,
et impetum domiturus acratione superaturus: certe
ttiam diu /»-<( mortem Cnpsi atque Faustse, et eum
qui
eo lestimationis potentiaique pervenit, ut Imperator
Romanum baptismum: neque enim tempus
delinitus captusque ab homine, assessorem eum ad prseienditur
Eutropius signat. Ei m plures quam alias tunc
fuissenl
dexteram publice habuerit res auditu visuque in- :

; quid hoc ad fi
ea rutiane occisi lem Christianam speetal,
credibilis. Hunc talem credere poluit Buronius adeo
quam-
fuissc scrupulosiim, ul illud sux unius sclwlx pecultarc impingendumque Constantino nomen perseeutoris,
diti
 DE S. CONSTANTINO MAGTsO.
A diu nccunus ifutdem nominatur, cttt ca cama vel pilus
AUCTORE D P
capitis tuctus futritt
3G Ilis scrtptts crmt \n manus mran tnstgnc npus PARERGON I
Sc't t»iuni< tlisiuslir.i-lit--.Iunj: rapitum, BartsUs <>(/ -
>

lcones Conslantini Maximi et D. Helenx Au-

tum a II. I'. NotaU U\ vandro Irdirtis Pra digatorwn,
I

gustx, ex eorum nummis ab Alexandro

vbt Disscrtatto 22 6t 23 tota est dc Baptismo et (ide
Wiltliemio S- J- illuslralx.
semper orthodoxa Omstanttni, accuratequc refcttuntur
ctiam minutustmx quseque Baronii instautix, ct Sil-
vcstrinorum Actorum fubnlusitas cridcntius demonstra-
J\_mmorum imagihes non snnt, inquit C. Plinius
Secumlus; quse si essent, praestabilius sane foret
tur ; crplcdiiur ctunn
Anselmui Ravetbergensii Jiptsco-
eas pingere quam corporum, malletquejsajpenumero Querrtur
pus lib. 3 Dialogorum, quos Eugenio III mmmpavii auctor de-
vir bonus nosci, quain conspici. Nunc vice animi,
anno mcxlv, prlmvt assartor iteratia Constantino ba~ pravari
quod de homine potuit, faciein vultumque ars trans- iiitQgiiies
jitisnn, tamquam in historia Arianorum peregrinuti r

tulit in tabulas, propagatis sic in sevum quam ma-

Denique en neetntioribui hujrn no&trm sententim assvr^
xime similibus figuri*. Sed injumm nobilissimo in-
toribut altegat Mneam Silviumin Dialagit, bimnto
venlo confestim intulit inscitia mentitis imaginibus,
antc Pontifkatum sueceptum editis, et Cardinalem
tantum sibi indulgente licentia, utin monstraetiam
Cumnum lib. 3 Goncondantm CaihoHcm cap. 2. Equi-
convertat pulclierrimum et ad similitudinem Dei
dem non existimo altcrutrinu lianc queeetiottem c.r pro-
factum animal. Addit injuriaj crimen aliud, vestitu
ft
mitatvm:
.
ncutcr tamen vuigarem opmioncm
cultuque circumposito, in quo neque personae, ne-
ignoraese j>«iuit, nec poitiit eidsm coniradicevc, nisi
que loci, neque temporis discrimen.
judicimt, quidquid pro ea aliegabatur auotordtatis vel
38 Constantini Maximi veram imaginem, nummi
traditionis nullius esse momenti, pra Eusebio, Hiaro-
ejus innumeri conjervaverant. Poterat vel hinc du-
vymo, et AmbrosiOt quos contrai ium sti, bunt scripsissa.
cersexemplum imperitus sculptor, qui pro Constan-
Poterit hsecomniu Lector, in prmdicto opere Seleetomm
i;
tino Maximo Getam nobis aliquem, aut Scytham, E
jilnitus c.rplicitta tnrcniic, ncc mulilitcr cum nostris etiam Con-
aut ludorum, quos torneamcntn vocant, Equitem, slanUni
(tmfcrrc, si qutdcin linrm mutUO accipicnt ct dubuiit. : cul
scbemate prorsus ridiculo proposuit. Vide enim afflclum bar-
Qui porro res toto orbe gestas a Constantino volct co-
monstrum imaginis. Vultus barbatus, et (ni fallit barictm
gnuscerc dtstinctius prxter Lnsebtntn, pancgyrim potiits schema.
obtutus) labra mistacis horrentia. Tobalea in capite
Ptura de eo quam otdinatam hbtoriam seribere conaawt plurimaque
Scythica: circum eam, corona radiata, infixis ardea;
quxrcnda ihssimului/tcm ; ac prseter auctores Grxcos ct eorum
ahbi l.utnws
pinnulis. In manu dextra, laucea ludorum, quos
nttci i'rctcs , habet Annaics_ Ecclesiasticos, qitale nec
dixi, equestrium : in laeva, scutum cum vultu Gor- Aftialerico
miuimo studio collectos a Baronio, quibus suo tcmpore
gonis: ad latus, acinaces Persicus. Lorica, braccse, Gulho con-
prsecipva materies ConBtantinas cst, a-que ac recen- veniret.
ocreae, quales in torneamenlis, ex lamina perpetua
lioribut aliii ectleeiasMcm anttquttatis studdosu hvjm ac
ferrea. Paludamentum plane ingens, auraa et ventis
superioria xvi. Templa in Peteriac Nova Rotna (qua-
permissum, ceu hoe vestitu Romano exultante
in
rum tiltcram Pontifici Romano dimistt, aiteram sibi
inscitia. Hiccine est Constantinus Maximus, semi-
xdificavit ipse) Constantiniana liberalitate extructa
Geta, semique torneamentarius Eques? fictorem
magnifics, Attastasius BibliotAeeavius rti Ilut Stlrestri,
(pictorem enim quis te dicat) o fictorem, inquam,
el Codinus in Originibus Constantinopoiitanis diligen-
egregium Quid si Gothum aliquem ex historia ve-
Ne
I

tcr cuumerant. autem nummoriiv crudtttonis curio-

teri efformandum suscepissesl Quid si Athalaricum,
sus lector, ex tam fcraci talium deliciarum campo,
aut Vitigem, aut aliquembarbaneillius gentis prin-
omntno vacuum sedimissum quxratur, lubct hic duplex
cipem? Quaatu hic prodigia consarcinares Athala- I

Parerqoti procoronide snbtexere, veluti cxtremum tcsta-

mciiiiim /flexandrt IViithcmii nostri, sacrx ac profanse.
ricum saltein, si barbarica vesle indueres, toto coelo
aberrares. Habeo nummumejus, visendum inpaucis,
antiqtntatis sctentissimi viri, unico quidem specimine
quod Diptijchon Lcodicnse
quem praeludii specie in tabulam contuli. Quod in
Appendix ad Ulud inscri- vt
/tic Parerga aversa parte est muliebre caput cum cristata galea, Stnnendum
duo dantur bitur celebrati dum
magis vero post mortcm vixit;
profitetur se titulo,nisi quod trunca vox TA, ex- illiid ex num*
cclcbintidi, si aliquando in lucem prodeant pridem
elucubrati 8an- Maximtaucnses Annales et Antiquitates
plenda est, legendumque INVICTA ROMA : quo- mis erat-
F
modo etiam inscribitur in pecunia Attali et Theodo-
Luciliburgenses, Primo Antuerpix cxcudendo sub an-
num mdclxxi rici. Sed converso nummo Athalaricum intuere. En
occasioncvi dcderat Constantinus, in
frontalt imaqine antc navam Annaltum Trevireusium
ut cultu habituque totus Romanus adstitit 1 Mater
enim Amalesuentha, rnoribus et disciplina Romano-
quam par crat schemate cxprcssus.
tditionem longe alio
1'ostrcmum dabunt /innolationes novissimse Leodii vul- rum eum a pueritia imbuendum curaverat, ut
gatxanno mdclxxvh,
Auctor est Procopius. At tu, Sarmatara, censeo,
post quem scribere amplius nihil
aut Helvetum, aut nescio quem efficeres. Sed habe
licutt impcdicnte parafysi.
tua tibi figmenta. Constantini Maximi iconicam, id
est veram imaginem accipite quicumque verum
,

amatis; veram, inquam, quia ex nummis ejus.

Nummis enim Romani Principum vultus ex vero
imponebant. Unde illa peritorum monetse Romanae
lex, vel inspecta leviter pecunia, ex vultu Cffisaris
continuo pronuntiare, cujus sit. Nummos autem
Constantininon alios proponam, quam qui cusi Tre-
vivis non quod alibi signatis sit forma dispar, sed
;

quod illi magis ad rem sint.

Horum
 VIGESIMA PRIMA MAJI.

^Grei

aliqutbuj nutw
eJt HZLF.lt AE,.^n
Juoduj cr ux
_., J

H Lorum porro Constantini nummorum

duplex, in facie, semper eadem, liic
in habitn. Illa
observatto
Ilflenn felicissimo partu in lueam edidit.
ex Kalcnduii principio, cui hic
Cmsaintm. Subjieiiintur deinde in mensss distributi
titulus
Certum
: Natales
id mcautm
est
i
duplex
i/.j : xiii
ICnl. Mart.
varius. Facies luculenta, maximejaui senioris na- ; dies, quibus quisqne bunoritm Iniperalorum natus
sus aquilinus, barba rasa. Nec aliter fere descripse- est : et de Constantino quidemmense Februarin ita
runt Cedrenus et Nicepliorus cervke crassa, capillo
; scriptum : D. Ctmstuutini, \ni Kttl. Mnrtii ;
prorsus
non denso, barbu rara, naso pauhtlum incurvo, octtlis eodcm die, quo m Knlendario, quod ita babet : xiu
leoninis. Habitus, triplex ; ordinarius, njilitaris, et Ktil. Martias Nut. D. Cimstanlitii C. M. xxiv llnc
consularis. In priino nummoConstantinus ordinario eflt, Niilitis Dlrt f'nil.shilltiilt. Ctrccns>'\. Missiis ri-
/ nummvs et quotidiano cultu induitur, caput ambiente luurn. tjmti qutktmr. Nec modice aberravit a vero, qui ad
Constanli-
Hac enim est nsus prioribus Imperii annis, in pos- Conslantinuin Juuiorem, Maximi (ilium, naialem
num exhibet
ordtnario terum (ut tradit Aurelius Victor) Itabitum regium limic traxit. Obstat quippe Din appellatio quatn :

citllu gemmis, ct capttt exornons perpetno diitdcmatc ; et num- Constantinus Junior mereri non potuit, postquam
mus est inter nostros P. Const. hoc est, percussus indicfo Constanti fratri civili bello, in acie ad Aqni-
Constantinopoli, in quo Constnntinus cura diadema- leiam miserabili ca?de occubuit. Atpatrcm Constan- V
te. Causam autem dindemalis pcrpetui adfert Patmeus tinum ccelo receptum. non hisforia modo, sed et
Silvius in laterculo, qnem conscripsit Postumiano nummi profitentur. Atque ut heec deessct ratio,
et Zenone Coss. anno epochte vulgaris ccccxlviii, Fastorum
suppetit errori penitus tollendo prteclara
ediditque anno sequenti, Consule Protogene. Ita Hydatii et Literculi Silvii auetoriiae. In Fgetis ita
cum voto enim de Constantino, Diadema capili stto, propter re- est, Gallicano et Basso Goss. llts Cost. lerati tres
plurium re soponis ejusdem
fltienles de fronte capillos (pro ijiia Ca-sares, Crtspns, Luiniits, cl Ctnislttiitinus, die
Natatmm.
cognomme odorata confectio est) quo constriiigerentur Kat. Marttas. Diei numerum iu Fastis pra.'teritum,
invenil, cujus mos liodie custoditur. Aversa hujus nut laoiinaa iiiunersutn, ila repriuscntavit Silvius :

nummi facies, intra lauri sertum bas continet lit- iii Kul. Mnrtitts. .Xutttlis Coitsitintini. Hsoc autem
teras PLUR. NATAL. FEL. quas ego quidem ita accipienda non sunt de die natali imperii Constan-
legendas censeo ; Plures natales felices, vel fclicitcr; tini Junioris, cum et alterum ejus natalem Silvius

formula, ante hunc diem (quantum quidem lectu adnotaverit, hoc modo, vu Idus Aun. Nttttili* Con-
comperi) numquam audita, eoque digna excuti. stiiiiiini Juiuoris. Cum enim
hir dies ad ortum ejus
40 In egregio illo Philocali Kalendario, quod ex Imperii, ut ante dicla demonstrant, perlinpre non
bibliotheca avi mei Joannis Brenneri acceptum pu- possit; relinquitur, ut sit natalis vitae; ac proinde
blico dedit vir doctissimus ^Egidius Bnchenus, duo aliu^ a natali Constanfini patris ge.nuino : ita enim
notantur Constantini Maximi natales, alter ad xm cum Silvio appellaverim diem, quo tiascimor. Si-

Kal. Martias, alter ad viii Kal. Augustas, quorum quidem de nato Placidio Valentiniano, haic notat :

natalium unum ad nummum nostrum pertinere, fa- VI Nitn. Jullas, Nattllis'gcnuinus Dommi Vulenliniani.

ciledictu est non item, uter duorum. Qua de pri-

;
Atqui de eodein die, ita Marcellinus Comes mdi-
mo die quEeritur, est is ille quo Constantinum D. ctione n Monaxio et Piinta Coss. Valcntini mus Ju-
nior
 :

24 DE S. CONSTANTINO MACNO.
A nior apud Ravcnnam patrc Ctmttantio cl Placidia ma- aliis.quod libitumfuerit, opinari integrum Iilierum-
Al itoiik Irc, v. * Nott. Juliai natttl i
' que esto. Ad ceteros Constantini nummos progre-
WU.THH. dior.
41 Vcnin ad alteruro, in Kalendario Philocali
•
Lcgc ti
Impcrtl,
noluliiin, Conslantini Maximi natalem. oujus ha>c 44 Sccundi nummi et tertii, militaris est ornatus Aummus
VIII. Knl. formula, apriore niliilo dispar viu Kul. Aug. Nut. : non genere, sed fornia varius. Non scuto subinde 11 et m
hubitum
Atnjtittt.
D. Cotulanlini C. M. xxiv. Est liir Imperii natalis. munitur sinistra manus, spiculo dextra pectus milttarem, :

Curo Constantinus Chlorua Conslantini pater

'-111111 semper loricatum, et galeatum caput orista galeae :

Eboraciin Britanniamorilurusdecumberet, heredem imposita, nunc erigitnr et spargitur flabelli specie,

imperii atque succesaorem nominavit Constantinum nunc sinuata secundum galeas supremte flexutn ver-
l'iit,u, uplnitente imprimis Cliroco, Allemannorum git in occiput. Memorabile, quod in galea prirai
Rege, qui tum erat in stipendiiB. Continuo miles iinniiiii et in aversa facie secundi. spectaritur nomi-
Constantinum, renitentem licet, Ca-sareni levnvit. nis riiristi monogrammata. Qunrtus nunimus Con- IV
Facium vm
Aug. Constantio et Oalerio vi
id Kal. stantinum liabet Consulem in Trabea, sceptrum Consularcm
r .vulgari cccvi. Ita Constantinus creatus aqiiiliferumde morepraeferentem manu.lauro etiain- reprasentat,
Csesar, mox ad constituendas Imperii res trnjecit in num ambiente caput, ef capillis velut in cincinnos
Belgium. Repressi ibi Rheno imminentes barbari : crispatia summam frontem velantibus, arte, ut ar-
resl mrari coapta Augusta Trevirorum. Hic degen- bitror, tonsoria, ob crinium raritatem atque deflu-

tem Constantinum adii! <>; Italia veniens Maximia- vium, de quo supra. Conspiciatur etiam Princeps
nus Herculius, flliamque Faustam dedit conjugem, maximustoto corpore. Signa militaria ei in utraque
Prtnctpcm
etcum conjuge titulum Augusti ; ex quo die Con- manu paludamentum resti-ictum, non veli modo
:

juventutis.
StantinUS, Ca>suris ;i|i|n.ll;itiono depositn, AiilmisIiis tiirgiduni lorica, genuum tenus promissa. Brachia,
:

nominari ccepit. Tradunt autem Eusebius et Zosi- modice ultra cubitum crura, surarum tenus, nuda,
;

iiimis intervallo Constantinum proCaesare

iiiiis.iniiii cum caligis gemmatis. Prineipes juventutis in Ro-
tantum ambitionem vincente modestia. , mana republica fuere, qui in equestri decursione
1! Atqueintra hoc temporis spatium (ut hoc primo de- iTroiam appellubant; ducebant agmen. Postea id
liiiiam cusus esl aummus noster, cui Constantinus ambivere munus subinde Caasares, et pro niagno
inscribitur NOB. C. hoc est Nobilis Catar. habuere, titulis Imperatoriis inseri Priticipitium ju-
42 At de ilio (quod maxime quseritur) illud quo- vcntutis sicut bic Constantinus jam Augustus, sed
Bvjtu an« que oxtra controversiam est, haud quaquam cudi et adolescens, probante idjuvenili ejusiiiminimovultu.
in publicum proferri potuis.se vm Kal. Augusti, quo
ntitrsaito imagine Constantino, ma-
43 Ita restituto sibi in
tfelenx ma-
dic Constanlinum Bboraci rppugnanteni, et siilnliti.s tris quoque imagini scribainus vindicias
tris num-
: nam et

equo culcaribus fugere conantem (ut tradit Pane- pro hac supposuere aliam bomines non indocti. Et mitsdisttn-
gyrista miHtes Ccesarem, non tam fccerunt, quam quamquam jam huic malo providerat Jacobus Chif- guendus ab
Helena Ju-
61 B gerunt. Heliquum ergo utprimoannuo die, fletius, vir eruditione clarissimus, propositis trium
liani VX.
Natali Imperii a Constantino initi, hocest, viu Kal. Helenarum nummis; matris Constantini Maximi,
luguataa promulgatus esse videatur,
atini cccvjl, uxorum Crispi et Juliani Caesarum non satis tnmen ;

cun; vnto plurimum deinceps Natalium felicium. Et- id animadversum a secutis scriptoribus, in quibus
si cnnii non alii, quam quinqucnnales. decennales, Alfordus, Divaj Helenae Constantini matri suflecta
quindccennalcs, vicennales, tricennalcs, et id genus Helena Juliani conjuge. Sed hasce turbas discutiunt
i iuho.it i Imperii dies celebrari soterent ;ut historia vel soli nummi, probe inspecti. En ergo Theodora
nummique demonstraiit} credibile tamen primum Augustae, Constantii Chlori secundie uxoris, pecu-
luinc aniuiuin Impcrii Constantini natalem, slngulari niam. Hanc compone parumper cum nummo D. He-
qiiodam populi studio peractum, Circensibus non lenae, conjugis ejus primse, quse Constnntinuin Ma-
modo lunc editis, sed ctiam in perpetiium decretis, ximum edidit. Aniinadvertis opinor eodem prorsus
eaque re in Fastorum tabulaa atque kalendaria pu- i-ultu comptum structumque utriusque caput, modico
blice relata : atque ut celebritati ejus diei accederet, auriuin tenus demisso crinium sinu et cirris in fron-
publicatam Constantini monetam, cum voto plurium tem dependentibus ; hoc solo discrimine, quod Theo-
Nalaliuin foliciuni, niide extet noster ille nummus. dorai capillum cingit laurus, Heleiia- caput ambiente
43 Mihi tamerj nescioqua sua saliva aliud sapere fascia seu diademate forte quod religiosa mulier
;

C videtur ] imi formula, prorsus singularis, neque laurum dicatam Apollini repudiaverit. Dignissima
sutis apta Nataliuni linperii votis, porro observatione est Crux, quam duo nuinini ma-
,tt.\ti\
,iti
per quinquennia
tttvirU
tantum el d instaurari consuetis. Sane si nifeste in aversa parte reprasentant.
iitiiitmtit. ?

quinquennales, et decennales, ceterosque votivos 46 Contemplarenuncet Helenae Juliani conjugis

ejus generis nummos al tenderis, nullum fncile videris monetam. Vides longe aliter compositum capillum :

cum vocabulo Natalium. Vt prope persuasummilii strictum nempeet terse pextim, nullo aurium tenus
sit, insoriptos miinmo nostro Natales, vere id esse, demisso ciinali sinu. Fascia quiilem comam trans-
ex capitis
quod sonant, hoc est, vitas primos anniversarios versiin coronat, scd prreter hanc alia a media fronte ornatu.
dies. Eet enini illa siniplex oliviaque interpretalio. subit verticem. unde iuclinata in occiput eum cul-
Proinde crediderim Constantinum, postquam vm tuin etficit, quem cernere est in pecunia vElise Flac-
Kal. Augusti in Britannia Csesar factus est, domito cillae et Galhe Placidia;, conjugum Theodosii Magni.
mos ad Rhenum hoste barbaro, inde Treviris appa- Cultu itaque et ornatu capitis lis omnis dirimitur,
rentem, summa omnium grntnlatione in hibernis haud dubia fide, eam esse oportere Helenam Cou-
acceptum, prozimoqne die xin Kalendarum Martia- slnntini matrem, cui cum Theodora pur cnpitis
rum, Natalem ejus, quo editua ab Helena, fervente ornatus : at cui similis ctini Flaccilla et Placidia,
nilliuc aditi linpcriicl rcccnti.s victoi-iio laHitia, non Helenre essejuliani conjugis, quas posterioribus illis
modo celebratum, sed ct in perpeluum decrelum Augustalms tempore vicina est. Discernite itaque,
cuin ludicro Circensium, et votis publioe conoeptis
vin docti, et Helenas alteram ab altera separate,
,: pecuina' is-ci-i jitis. iu fclicissinms hic uati Con-
imagines earum supposititias invicem permutate.
i i

stantini dies, pluries deinde annuis spatiis reourre-

ret; unde in Kalendaria idem ille dies oum ludis
Circensibus relntus est, e1 ei pecunia illa tuin si
gnata nummus ille ad nos pervenit, cum fnrmula
votorum piurium .Xaiuliuin icliviitin, Hsecopiniomea :

PARERGON
 : ;

VIGESIMA PRIMA MAJI. 23

norum, consentit Chronicon Eusebii ut mox di- ;

•
cam. Quadrant ergo probe omnia; nempe idem AUCTOM
PARERGON II.
annus et Vicennalium Romanoruni, et Consulatus •JVILTEM.
Nummi Comulares ConstanUni ac filiorum Constantini Maximi, exprimente utrumque uno aliqui spe-
ab eodem Alexandro Wiltemio S. J. il- endemque nummo, liocest, inscriptis arte Vicenna- CIiiiiI nit V'|-
ccnnalta
lusirali. libus ejus votis, eflormataque ejustlem imagine ba- Romx ccle-
bitu Consulari. Est itaque plane ille nummus Con- brata,
V^omparatis Capite quinto Diptychis nostris et sularis, cususConstantinoConsule, Vicennalibusque
Trabenc Con-
sttlaris for- numniis aliquot Imperatoruin Consularibus, effecisse ejus Romanis. Pra>ter hosce Constantini Maxiini
videor ut invicem sibi lucem non modicam pr«ebe- Consulares simul et Vicennales nummos, cusos
rent. Huic augend<e alios nunc profero Cjesarum Vinennalibns ejus Romanis, sunt et alii in Biblio-
Consularesnummos. Quoil ergo Trabeas. seu Togas theca nostra Constantiniani nummi, mere Vicenna-
pictae Consulum posteriorom, inoniii inultum abiisse les, et triuni quidem generum. 1'nius generis sunt
a Toga veteri, id jam a Probi Augusti temporibus li, in quorum facie antica vultus est Constantini
invalui se reperio, et forma quidem longe alia ab ea galeatus, habitu militari alterum genns cultu Im-
;

quse est in Diptychis nostris Anastasii et Astyrii. peratnnn ordinario Constautitium exhibet utriim- :

Horuni eniin Toga ex veteri retinet geminum sinum : que genus in postica facie habet ar.u imposituni or-
illa absque ullo fere sinu ex humero pendet, ad eam bem, cum titulo Yotorum vicenttalttttn, et circum-
propemodnm imaginein, qua sunt, quw nunc in sa- scriptione Beaitr tranguillitttfii. Tertium genus in-
ora veste appeilamus Plnviala. Tales porro Trabeas sculptum habet Constantiiiiiin, in e.nlem rdinario i

numinis
'.
idere est in ntunmis quani plurimis. Hubemus Augustali babitu, et circumscriptum, Constaiitinus
r>
Consularl- Probi undecim generum, Diocletiani unum, Mnxi- Ma.iinius .Jiii/usius : at parti
sertum aversaa intra
bus discen- miani Irium generum et uni quidem horum in-
; laurenm adno.tata ri>iit Yurnnalia, et circutn iu or-
da:
scripta Vota ejus decennalia. respondentia GonaiN bem Domini noslri Conslantini Maxitni. Quos omnes
latui ipsiusmet et Constantii Chlori, anni cixciv; Vicennales iiumnios, quoniain Constantinum ;il>si|tie
Galerii unum, Constantini Maxiini unum, Crispi et Consularibus ornamentis reprassentant, ad Vicen-
Constantini flliorum ejus singnlos; in qua oinni pe- nalia ejus Nicomediensia, quo tempore Consul ipse
cunia sunt vultus Principum pectore tenus, circum- non erat, referri debere puto.
data humeris Pluvialis ad instar nwgiiifiea Trabea, 49 Ast, quid de Crispi et Conslantini filionun
nummt /l-
et inserto dextras manui sceptro Consulari aquili- ejus, quam etiam supra pnsui, pecunia? An et ipsa lioiim ad
tero; unico dempto Constanfini Junioris nuinnio, in Consularis ? Est. Non quidem cusa Vicennalibus Nicome-
quo ipse sine sceptro, sed sola Trabea velatus hu- Constantini Romanis, sed Nicomediensibus. Ad- diensia.

meros, et corona radiata evinctus caput; ad deno- struatur dicto fides. De tempore Vicennalium Con-
tanduni forte, quod tum Occidentis iinperium sub stantini Nicoroediensium, hactenus perplexe etvarie
ita et Consul et Ca*sar, et Kex
patre regeret, atque a veteribus traditum. Eusebius, libro 4 de vita Con-
Proinde et hunc, et omnes quos enumeravi
esset. stantini cap. 4, tam in titulo quam ipsooapite, tra-
nummos, aio esse Consulares, seu in Consulatibus dit Virennalia Constantini celebrata tempore Nicse-
eorum percussos. Adde his nummum Licinii senio- na* Synodi, hoc est, anno cccxxv. Ad quem etiam
ris, inter Arschottanos ab Henrico Rubenio exhibi- annttm in ejus Chronico, prout Latine illud edidit D.
tum, similiter trabeata ejus imagine sed pro scep- ; Hieronynms, ita scriptum Vicennalia Coiistanlini
:

tro, indita inanui sinistrs mappa Circensi convo- Ntcomedix acta, el gequenti aniio Romic eilitu; qure
luta. Ex nostrisjuvat niimmos Cnnstantini Maximi verba Prosper et Cassiodorus Senator arripuerunt
tiliortimque ejus Crispi et Constantini spectandos et ille quidem npposuit Cnnsulibus Constantino vn
proponere, pictos elegantissima manu Alexandri et Constantio, hoc est, anno cccxxvi hic autein ;

Leclerquii, antiquitatum studiosissimi, amici mei. Januario et Justo, sive anno cccxxvm male uler- :

que et intempestive. Eusebius porro interpretatio-

I t lllS i/ui-

tlnm Con- nis indiget. Anno siquidem cccxxv, vui Kal. Au-
stantlnl ac gustas, Conslaniinus annmti pi-i ncipatus sui xx
lilioinm ll.cc an cc-
exorsus est, cum jam tum Nicxa; a xvn Kal. Julias lchiala an-
tunt,
Patres in concilinmcoivissent. Ac proinde, si anno-
rum tantummodo habetur ratio, siibscribenduin etit

Eusebio : erat enim vere annns ille cccxxv, Imperii

Constantini vigesimus exoriens, ac proiiide raerito
(quod idem tradit Eusebius) preces et vola ob ilhiin
annum oblata sunt, et nuidem in Urbe, ut idem In-
quitur Eusebius, victorix cogitomine, hoc est Nicasss ;

quamquam et de Nicomedia id dici potest. Eusebio

accedit auctor chronici Alexandrini, ita scribens de
Constantino ad Consulatum Pauliui et Juliani, hoc
est ad annuin saepe dictutn cccxxv, Boitmque tem-
48 Vides tribus hisce uummis inscripla Vota Vi- pore Vicennnlia celebravit.
VatU li,:ru-
cennalia; quse luisse Constantini Maximi, partici- 50 Sod quasstio est, non de votis precibusque, to-
aalibns 'u- ril potlUS
pato filiis ejus solennium illorum honore, age nunc to orbe terrarmn variis locis atque temporibus ob
rlpt . <i 124.

ostendatur. VicennaliaConstantinus pater bisegit;
primmn Nicomedia?, dein Romoe. Vicennalium Con-
stantiniRomanorum meminit Hydatius ad Consu-
latum ejus vn et Constantii Cajsaris filii ejus, anno
cccxxvi. Hts consulibus
orcisus est Cruptu,
Vtcennalia Coitslatitinus Romiv ; anno nempe Piinci-
patus sui vigesimo; siquidein Constantio patre et
Vicennalia Constantini oblatis; sed de votis solcn-
nibus illisquie deinde in Annales publicos 61 in
Fastos seterna; memoriic causa referrentur, quaj
fuerunt Nicnmediensia illa et Komana, de quibus in
libris de vita Constanlini non agit
Eusebius. Reli-
ei edidit
quum ergo est, ut eorum tempus, prwsertim Nico-
ineilicnsium, aliunde eruamus non tamen ex
Chro-;

rainiis cx
Galerio vi Consulibus, anno cccvi, Eboraci in Bri- nico Eusebii Hieronymiano, et multo
Senalore, quos errasse manifestum est
tannia, viu Kal. Augustas creatus est Ciesar. Hy- Prnspero ac
datio de tempore Vicennalium Constantini Roma- etsi minor est culpa Hieronymiani Chronici, ut
4 quod
Maji T. V
 2U DE S. CONSTANTINO MAGNO.
\ quod propiui accessil ad verum annum Vicenna- terna inscribantur. At rationem 'egoreddidi, dixi-
Ali.TORB
lium CoiiBtantini Nicomediensium, qui est cccxxiv. que, honnfis causa id factnm, patre cohonestante
WH.TEM
Qvo fllii Rcm novam, inquis, cl hactenm a nemine Iradi- filiont::; Consulatum editione nummnrum, qui in-
Consuta- lani addo ego, veram
: men. nim probant ti I I -
scripta haliercnt Vicemailia -ua Nicoiiiediensia, ce-
tum gcrt-
nummi Crispi etConslar.tini Junioris, in quibus duo lebrata filiorumantedicto Consulatu. A'erum ratione
bunt.
illiCsesarei babitu cultuque Consulum, inscripfaque liaud opus. ipsis pro se loquentibus rebus. En as -
nrai vofa Vicennalia. Cum enim Cunsularis ille lia- pice liunc Crispi nuinmum.
bitus baud dubieeflficiateosnummos pecuniain Con-
sularem, ac proinde Crispo et Constantino Juniore
Consulibus signatam ; fatendum sane, adnotataei-
dem Con ulari pecunise vota Vicennalia pertinere
ad ]n el Constanlini Junioris Consulatum, acta-
i
. i

que e e eodem Consulatu, iioc est annn cccxxiv.

Ai Vicennalia ipsi sua egere aumquam. Quocirca
{cum hsec Vicennalia eorum non sint, nec esse pos-
aini sequitur utique, ut sint Vicennalia paterna,
dantehoc Constantino liberorum suorum Consulatui,
m coh inestaretur pompa et celebritate Vicennalium
suorum. Cum Vero Romana Constantini Vicennalia, Cernis ei clare inscripta vota Ficcnnalm Domini
ut constal ex Hvdatio, acta sint ipso Constantino nostrt Constanlini Maximi Augusti. Ejusdera forma)
vn et Constantio (ilio ejus Csesare Consulibus, hoc et figura? numisma Constantini Junioris nobilis (';.'-
esl anno 1
1
xxvi, reliquum est, ut Vicennalia ejus- saris servat bibliotheca nostra, rui inscripta pariter
ili-iu Constantini Maximi edita Crispo et Constan- vota viceunalia Domini nosiri Conslantini Maximi
liiin Juniore Consulilius, sint illa Nicomediensia, Augusti. Numismatis imaginem, nisi figuras corru-
.iinii CCCXXIV, non anni cccxxxv quo consules ;
pisset aetas, salvis tantum litteris, spectare posses.
fuere, non I Irispus el Constantinus Junior, sed Pau- 53 At, jam ? Pergesne negare, Viccn- E
quiil iu
ejus
linus jt Julianus. nalia, nummis Crispi et Constantini jiost
superiorilius
lil Sed contra pugnas : Itane, inquis, Vicenna- Junioris mscripta, esse Vicennalia patris eorum Ni-

Inventuntui ha Constantini Maximi anno cccxxiv, id est anno comediensia, nec ad eos pertinere, aut. qnod ad eos
c/iam anliri- uno ante, quam vigesimum Imperii inchoaret an- pertineant, ratione evinci postulabis ? Haud opinor :

pu/u Vllttl

lltltltlllH,
lll
nnin? Qnld facias, si id cogunl nummi, lesles irre- sed sicut in hoc ('rispi nummo vota Vicennalia
frs ibil is " Quamquam non fuere tam religiosi sem- Constantini Maximi vides oculis ; ita Vicennalia su-
per Imperatores, ul inohoati vel exacti Imperiiannis periorum numinonnn esse Constantini Maximi
vni.i Quinquennalia, Decennalia, Vicennalia, ot
mente intelliges; hoc discrimine, quod illa nummo-
cetera deinceps ad perfectum responderent ; sed, ut rinn, sint Vicennalia Constantini M iximi Nicome-
eranl vere vota, atque adeo futura magis respicie- diensin, cum Consules essent Crispus et Constan-
liani quam tempora fnemo enim vovet op-
prajterita tinus Junior, umlo et habitu Consulari in iisdem
tatve prasterita^l anteveniebant saspe diem incepti niunmis efformantur at Vicennalia, quas in hoc :

i tpleti Imperii quiu adeo concipiebant inter ;

nummo Crispi, sint Vicennalia paterna Romana,
ilinii eorum vota ai ru quos vivendo ne attigere Quibus Consul erat ipse pater Constantinus, quo-
quidem Nuramoi hostrosin testimonium producere circa Crispus in boc nummo caret ornanientis con-
liceat. Probi, in quo intra sertum laureum hajc siilaribus. Et ne quid huic materias desit, moneo,
Bcriptura i VOTIS \. PROBl AUG. ET XX cum Crispum ct Const intinuin Juniorem. prasterquam qui ctiani-
ipsr iii m modo :ennium, sed neque deoennium
iiiui vi quod paternorum Vicennalium honori in nummis ipsc decen-

participaverunt, ipsos sua quoque decennalia cele- nclia snti

B aril in purpura, csa usiufra annum iraperii septi-
niiinnits in
iiiiiin Galerius octavum imperii annum vix attigit, brasse, quod ha;c eorum pecunia demonstrat. scripslt.
babel ta n nummua ejus inscripta vota decennalia
bai memorabili forma VOT. X. F. K hoc est, votis
tltumnalibm felix Kartago. Sic nummo uostro
in
M.i\iiiii.ini Her logitur nlii SALVIS AUGG. ET
l'SS. FEL. KART. seu, Saluit Auguitis </
VKitnu iit i,ts
(
Cssa- iiummis et in
ritius felii Kartago. Severus, ira] atoribus Diocle- prxccdcntt ttun
tiaao e( Maximiano cum Constantio Chloro vix exactisslmeau-
an u iu fJtesar, praeferl in 01 tot/raptin re
'i" ;l1 •

o Decen-
spondet : leni
nalia. Magnentius et Decentius fratres vix in ter- daimio.Salest
tiuni aiiiinni
extendere (yrannidem, et tamen eorura III tliltS M ./...!,.

iiiiiiiini sinii
,'uni votis Quinquennalibus. Julianus
iltifad exa-
ctum unguetn.
Apostata functus Principatu intum octeunali, vota i

uummo argenteo inscripsil Tri lalia illipli-

canda Quadricennalibus, Jovinianum Augustura
pauui videre menses, et nummus ejus incussa habet
linquennalia. ideo non semper illa vo( i
suis Legis esse inscripta vola Deeennalia C&sarum nos-
annis aul solvebantur, e oncipiebantur, irorum, scilicet Crispi et Constantini Junioris An-
.Vi
resumis arma, iterumque pugnas. QuiJ
s,,l
iius aut,'m decimus inchoatus, a qno Crispus el
>d Ci ispum e( Const intinum Juniorem \
enoalia ii Constantinus Junior Csesarum titulo condecorati
Patrisi Cur nummi eor Csssarum tantam e( siint, respondet anno oocxxvi, claro paternis Vicon-
nondum Augustorum, vota Vicennalia prasferunt, nalibus Romanis. Siquidem Uonsulibus Gallicano el
paresque eo fai iunl b in re patri, Augusto, Prin-
i

Basso, hoc est anno occxvn, levati fuere Cariares,

'''!" vicannali. Opportune I Itaeuiin pugnandopr»- Crispus, Licinius, et Constantinus, d.c Kal. Marlia-
vincendi materiam. Negas ergo vota
Romanu Yi
rinii inquif acfuratissimus Hyd Itaque Crispus
itius.
Woennai i Consti i Maxirai quidquam pertinere .luniiir Coiistaiitiiiiis
ctnnalta el eodera anno celebravere et
nstnmU ad ejus filios Crispum el Constantinum Jui vicennalia patris Romana, participes honoris pater-
Orlift ac ulh ar lioruin nummis
l"' \ icennalia pa- ni, Ht propria decennalia sua, cusa in ejus rei me-
moriam
 ;

VIGESIMA PRIMA MAJI. 27

A moriain pecunia proxime superius apposita, in qua lares illos agnoscere nummos, et hinc tempora Vi-
spectantur illi Principes absque cultu Consulari, eo cennaliura Constantini. Pra;ter hos porro Consula- AUCTORK
quod non sed Constantinus pater et Con- WILTEH.
ipsi tunc, res Constantini nummos, alios adhuc *que consula-
stantius frater eorum, Consulatu emicarent, uti res, beneficio Diptychorum Leodiensium noscere
dictum. discimus, a paucis aut a nullo forte hacter.us
S4 Summa nunc subducatur, et quod disputatum, intellectos.

Prloribus
pronuntietur per capita. Primo, Nummi, in quibus b5 ffactenus eruditissimus Wifthemius noster : qui,
numtnU cur a Probo usque ad Constantinum Maximum, Princi- dum hssc prsslo apparo, anno nuclxxxi eatenus sibi re- an non ttlam
anticipata vo-
inscripta
pes spectantur < um sceptt oaquiliferoet trabea, sunt stilutus, nt non vidi re tantum ei inteltigere (quod potuit ta?
Beata tran-
quiltitas?
omnes Consulares, signati in eorum Consulatibus. sempcr) sed etiam respondere aliqvid interroganti pos-
Deinde Vicennalia Nicomediensia Constantini Maxi- sit ; fiaud moleste feret, si eum interrogem. Quare
mi. acta sunt Crispo et Constantino Csesaribus, Eusebii, Prosperique, ct Cassiodori sententiam r de Vi-
ulroque tertium Consule, anno rcrxxiv, paulo post cennalibus Nicomediensibus ad annum cccxxv referen-
devictum ultimum hostium Constantini Licinium, dis, tenere mihinon licebit, dicendo, nummos Constan-
qui hactenus Nicomediam Bithyniss metropolim pro tino et Crispo Coss. cusos anno CCCXXIV, ssque ac illos

re^ia Iiabuerat. Et quouiam domito Licinio, qui in- de quibus ipse id asserit, vota expressisse prssambula
ter semulos Constantini Principes fuit postremus, Vicennalibus, sequenti anno celebrandis : nam et hoc
pax ubique summa sequebatur, omnisque Imperii decere potuit, pios erga o/itimum parentem filios, a quo
Rnmani tranquillitas; hinc merito numinis illis fuerant Consules renuntiati, ut in ilh suo magtstratu
Consularibus Constantini filiorumque ejus inscribi- cudendss pecuniss, Vicennalxbns toti Imperio optatissi-
turBEATA TRANQUILLITAS; quem titulum ha- mis precluderenl. fivat utinam senex optimus, mentis
ctenus in nullis Augustalibus nummis (vidi autem ac corporis oculis integer, donecpropositamsibi qussstio-
prope innumerabiles/ pra?terquam in his Consulari- ncm legere typis excusam possit, pro sua erga discipu-
bus Vicennalium Constantini. Tertin, lidem Cassa- lum ac ftltum indutgentia; et summo candore animi a
1'
res Crispus et Constantinus, cum patre Augusto pertinacia alienissimi, magnaque ud aliena sensa haud

Consule, egere Vicennalia Romana paterna, et. De- segre inciinantis facilitate, fortassis etiam hoc mutari

cennalia sua, anno cccxxvi. Et hanc novam historiaa passurus, ut Ficennalium Nicomediensium tempus,
lucem acceptam, si lubet, referte imposterum eruditi non moveatur ab eo loco quo ipsum fi.ru is, qui Optime

Diptycho Leodiensi, ex cujus Anastasio, Consulari- nosse ac meminisse potcrat, quia et debebat, Eusebius.
bus omnibus ornamentis exculto, didicimus Consu-

DE S. SECUNDO PRESB. MARTYRE,

ALUSQUE MJRTYRIBUS ALEXANDRINIS.

COMMENTARIUS HISTORICUS-
Acta Passionis cx S. Atlianasio illiusquc tcmpus ct circumstantiaa ali«.

SIB CON- i ancltis Alhanasius, Acta ad u Majt fuse

cttjtts injurias tantasque csedes nescit dicere, Suflirit.
Prov. 30, lo
STANTIO. necdum
deduximus, anno ccclvi coactus cedere Ariano- iVdhuc enim s*vit et circuit quaerens sibi

Irum furort, seque ad dcsettaeremi locarecipcre; notos; quibus autem nocuit semel, iisdem studet

Athanasius
in Epistola
S. 'tttsanctis solilttdinrm yEgyptiarum
quos latebrtts identidem miitans utatmque salvatus fne-
incolis inler iterato nocere.
neni, post
Ecce enim post nocturnam grassatio-
mala inde propagata. post factam Hera-
anno 3 >6,

a<t Solita- rat, tjraliam redderet, etsque in sua et Chrtsfi rera clin Duce jiersecutionem, non intermittunt apud
rios,
fide confirniatis iinimos adtleret contra litrretictiriim vio- Cffisarem criminationes struere sciunt enim exau- :

lenta consitia, scripsit ttd eos prolixmn trnclatum, de diendum quidquid impie propusuerint iileoque pe- „ ;

quo in Prologo ad ejus Acla egimvs. IIujus tractatus tunt ut ultra exilium decernntur aliquid; et qui
parssohtm secunda ut ibi dixiinus, enque iion inleijra, nolunt sua; nnpietati conscntire deinceps occidan-
liabctur sub nomuie Epistolx ad Solttanos, conlinetis tur, et huc usque eorum nunc processit uudacia.
htstoriam persecttliontim a Saucto taleralartim; post- 3 Hoc comminabatvr Conttanlii Epis-
est qttod

eorumdem Ariaitortim in Concilia- toln, pottl et lanienam

Atltanasium abattum, illam
quam conspirattone
bulo Ttjrio damnalus abdtcattisque fuit sub Matjno ctrca festum Paschalis perpetratam, de qua et de S.

Constanlino, usque ad hanc sttam fut/am el paulum Eiilgcliii Martyrio egtntus xxvui Martit, qux Ale-

ullra; adeo ut Marltjrinm S. Secundi (cujus causa, xandrinis scripta sic ctmcluditur. Absurdum foret per-

in Romanum Martyrologium ad Ititnc them a Baronio ditissimum Athanasiura, regionera coramutare ex

Conitantio
adjuncti, Itxc prsefati sumus) differrt non possil ttllra regione ejus autem assentatores atque ministros,
;

Quadr.tgesimam anni ccclvii, qtta scripta epistola est. homines circumforaneos et quos vel norainare nelas
J"^"''^"/.
describons 2 0>te»deral Sancttts, persecutianem illius letnporis sit, negligi cum turbas inovent: quapropter iterum torti Alha-
naiii,
pcrsecvt io-
intmaniorem esse quam fuetat sub ethnicis Imperatari- pra^ripiturjudicibuseosinterficere. Fortassisautem,
n«w ab Ariar
bus, quando saltem apud gentiles vicinas et amicos la- nisi a prionbus dehctis mature resipiscant, nec sim-
»>s molam
tere Cltrisliuni absque maximo reccptanlittm periculo pliciter quidem interibunt ii, quorum dnx fuit im-
purissimus Athanasius. Taltbus rescrtptis extimulata
poleraitl; quod ne nunc qttidem orlhodoxis liceret. per-
impirlas, quid noti attderet conlra pias; nou tar.lum
secutoribus uqtialem receptt recijiienlisque cuusam tesli-

Detnde subjutujit: Non est mihi postibile

muntibtts. Alexandritr, ubi crudelttatis sanguinarise sedem imhe-
/Egyplo reliqtta el vicinis re-
pro merito explieare cunrta qua? faciunt ma!a bal Georgius; sed et in

similes Georglo ministros habebat lnrmis

unum dicere possim. quod scribere et enarrare vo- gionibus, ttbi

lenti perversitatis istius n^farios acms succurrit co- Ariaua ?

i Ergo, inqnii Athanasius yritcitato loco,
Secundus
gitare, num forte ejus, de qua in Proverbiis, san-
ille pessimus Pentapolita
eique conjuratus Stepha-
guisuga; filia quarta sit haTesis ha?c, quse post tot
nus,
 28 DE S. SECUNDO ET MARTYRIBf S ALEX.
nus, scientes pro excosatione sibi fore haeresim, mortuos suos, hinc quidem propter confessionis glo- D
AIXTOBE quidcumque demum injuriose fecissent; videntesque riam gaudentibus, inde vero dolentibus propter cor- occisowm
P° ra ln cor -
nnrrat S. pora, evidentior existebat nccusatio crudelitatis et
sibi noncoTO0ntTre«Offl qui BarcfeeratPre-bvierum, r ' sepulta re-
Seatndi
/iliii/i/ui/ii, Seoundum ftflln appellatum, et hceretico Episcnpo irapiet.'jtiseorum. Unquljiatu
,,,,,,,,, .iihI.-in, ili.s.siuiitein vcro sententia et fide, 1 Hactenus eo loco Athanasius: tadem deinde in

eumdem calcibus conterendo interfecertint. Ille au- Apoloaia ad Constantinum summatim pcrstringens, ait, ad dies
tem cum occiderctur, imitabatur Sanctum dicens, plus quam tria armatorum millia fuisse educta contra P lurei >
NVnin me npud judices vindicet: habeo vindicem inermes, etiam pueros feminasque, et sola ad Deum
Domir.um, propter quem haec ab istis pntior. Ipsi oratione occupatos; corpora autem interfectorum,
vero neque sic loquentern miserati sunt, neque ul- ad sepulturam negata, aliquamdiu jacuisse canibus
mm temporis rationem habuerunt: in ipsa enim objecta donec clanculum subducerentur a familia-
;

Quadragesima interfecemnt hominem. Vnicus hic ribus, post diutinam miseriam : adeo ut in iis di-
tn quattra-
ettt rhnracter temporis qnem jiossimus resjnccre, ex eo~ gnoscendis multus esset quaerentium labor. Denique
iivmiiiii iiunt

357, </ur tnlliqcre, si ncta kttt suiil pOst ilccrcta de intcrfx- etiam in Epistolu ad Solitarios eadem retractans, ma-
Kiiths ctiam Aihanasu fautonbus jmimultjata, uti vi- rtifcstiim nobis factt prmris loci erroretn, ubi una tan-
detur Athanasint innucrc. tul scqucntcm potitts annum tum Virgo in extlinm cum inris acta dicitur, per socor-
" rj vri ca spccfarc qtunulo Pascha cclehratum est die diam, soli /ibrario verosimiliter impulandam: nam et

xxm Martii, et Quadraijesirnn initium fmbint mense de pluribus hic loquitnr, et quod ante.a, non indicaral,
/'l< mnio. ctiam nil ipsas monstral nnmanem illam flagetlationem

tt Intnim ni I\omano Martnroloijto sic hodic lcgt- pertinuisse : sicenim scribit. Laicos et Virgines, quas
mm. Alexandriao cnmmemoratio Sanctorum Marty- prius ante rogum statuerant, ejecenmt inexiliutn,
rum Sycundi Presbvten et aliorum, quos sacris postqttam ita eas concidissent plagis virgarum e
diebus PBTitecoBtee, sufb Oonstantio Imperatore, palmis acceptarmn, ut post dies quinque illarum «^/(„„1 ae .
(lcnrcius I piscopus Arii.nus si-vissmiM occidi prae- aliquaj morerentur. ali:e curari diu deberent ab ha^- eu.
morte E
V,

postt/nam
ccpit. 1'cntm^f,' nriiit cvj-lvi, de quo hic scrmo, in rentibus intra membra aculeis, et cruciatus

anno 300 ilicm xwi Mnji cnttchtit: ncque tamcn vel tnnc acta graviores sustinere,
re.% est, scd pcrnctn jnm feSUH sic cnnn nccnraic rnm 8 Jam vero, quod ad jejunium attinet ante Synaxim Sabbati je-
''
Irnjinlhim dBSCrWt tp86 Jthanasius in Apologia de ipsa Daminica cclehraudam; nemo existimet, de co /uc '

futja : Hebdnmnde post sacram Pentecosten, cum agi, qnod snlenni quatuor temjwrum rilu, ipsa Pente-

Dominica jejunasset populus, nrationis causa egressus est ad cosfalt hcbdomndc, usurpatur nunc in Lnlina Ecciesim,
jiost Pr.ntr- cujmcterium, eo quod orones aversarentur comrau- Potius videtuv indicari, quod, qu.emadmod.um Romae
fS',U.
nionem Georgii. Hoo autem intelligens neqnissimus singulis sabbatis jejunabatur, uti scribit Socrates lib.

ille; «xiiKuJatfQpam SebisUenuni, hominem Ma. ,

.
$ cap. 21, ila etiam fie.rci Aiemndriae ; usu fort<issis

uich iii, (jiii dcinrlu ip*:i Domiiiii a die cum muiti- jjpr ijimmrnet, At/ianns\nm f aliquamdiu Rom;v commo-
ttnfine militum, anna nuaatosque glaaios el arcus ratum, rcccns inducto. Nam ci iit modo congrcgandi
ac Bagittas ferentium, contea pMpvilum eatijj <'um- ecciesiam f.quod Sabbato sejuf nc jmrna Sabbati sive
oratUesiaf/r
que aolura paucos invenisset (pferique emm aa ho Dominica Constantinopoli et alibi fere ubiquc per
grtsnu f>ux
cum mlliti- nim recesserant) talia fccit, qualia ab ipsis facta Oiicnlcm fiebat, Alexandrice noti item) Romanam ec~
btis, BClri convenit. rfcsinm snjiirbinitur jllexitndrirti, uti scrtbit Sozomenus
ct ^ oman ^
(i Rogum siquidem luculentum accendens, et hb. 7 cap. 19; in hoc credo, qnod post diei Sabbatini commune,
Virgines tn ante eum Virpnes constituenfc, cogehat dicere qnod jtyuniutn circa vcspcram dunUaxctinchoabnntur convcn-
fllltf c.tttt.
essent Hdei Arianas. Ut autem ab iis vinci se vidit, tus, in iistjue persevcrabatur usque ad completam Ma-
ct niltili ignem, nudatas earura facies ita con-
fleri tuiinarn Sijnaxtm past quam domum se j)!criquc reci-
:

scidit, ut ncqiicdiu pnstea nisi segre cognosceren- piebant, tuncprhnum corpus curaturi. Et hsec videtur'
tur. V-irou autem quadraginta comprehensos novo esse horn, ad quam recessisse plewosque indicat Atha-
modo laccrnvit. Statim enimvirgas ex palmis scindi nasius, cum Dux Se.hastianus irrueret in e.um locum,
jubens, qum adhue h:ibeient udhwrentes aculeos, in qno eonve.ntus liahttus fuerat ; paucis in oratione ibi-
10 ciuw ttt« nt.nnn
lltxittlou,
t*'r;'i>r:i sir i'\;ira\ it, nl alii quidem a rhirur- dem jrershtentibus : qutbns partwi marttjrii corona obti-
(« giH sa?|nus contrcctandi ftierint projiter infixos acu- git, jmrtim confessionis laureola, uti cx supraiticlis ap-
lcos. alii euiii ferre curationem non possent, oppe- pnrci. Jejanium autem islud Alexandrinorum in dta
tcrcnt mortem. Omnes deinde qui comprehensi fue- Sabhati, eo mcrcbatur spcciaimsa S. Athanusio notari
F
r:u:t. una cum Virgino relegarunt ad magnam quod* siculi itdem Socrales ct Sozomenus eodem in loco 'jEgypti\%
Oasim, Mortuerum autem oorpora nec amicis qui- testantur, apud ^gyptios in muitis chitatibus ac plensgue
dcm tradl in principio fecerunt, sed insepulta abji- pagis Sabbato ad vesperam conveniunt pransi, et fl "' 5,
ciciitcs ocr.nUabant pro libitu, eo qnod sperarent sic dtvinis participant mysteriis, contrn aliarum fere
immanitatem posse latere. In quo sane
cjiiMiiodi omnutm regionum consuctudinem.
vchementer errabant consanguineis enim super ;

DE
 :

VIGESIMA PRIMA MA.II.

20

DE SS. EPISCOPIS CONFESSORIBUS

m jEGYPTO, libya et pentapoli.
COMMENTARIUS HISTORICUS.
Eorum exilium e\ S. Aihanasio nomina singulorum iUustrata.

SIB cw-
ST.lTIO
,

Post S. Secundi Presbtjteri

tittm //lexandrtttoiiim, sitb
et civinm „c virgi-
impio Georgio pas-
fuqa sua, .»« niniimuv, unno ritnts
Episcoponm peneeutiontm scriptn,
,; ,fallm pnsl

,t„ pnncis eadem

c.ptam
sortim, memortam, MaTlyrologio Romani inser- perslriii.iil S„t,,t„s. Ex /F.gypto ct Libya egarunl ili
tam; iteni fncere votuii Curdinulis Baronnts
exilium Aminnninm, Muiiim,
mentionem Sanctorum Episcoporum et Gaium. Philonem,
Presbytoro- Hern.ein. Pl,.|ii,„u Psenosirin,
rum. qui ub Arianis exilin relegati, snnctis r',, n fes- Pelammonem, Aga-
ihum. Anagampbum, Marr.om,
soriliussoriiiri moruerunt. S.
Ammonium, et alte-
Ex edtcto .Ithanasiits tn Epistola i-uin Marcum, Dradonf.iinn,
Conslantii Adelphium, Athenodo-
atl Solitanos post annum ccci.vt scrt/du, molam ab ruii, Episcopos-; et Hreracem atque
Arianis, Constunlii poleetnle
Dioscorum
ei inieloiiiuie ud libvnm Presbyterds; quos tanta cum acerbitate
obutenlibus, /icrsrciitwnem prolije Iraxerunt, r/uibusdam pcr
tlesrril.etis, ijisumque. ulqiiiilam eorom [„>r ipsnm viam, ctant morien-
alii jn exihooppe-
compurans Aulichrisio
; Ecce, mtjiit, nuno uViiun tiennt morteTi plincs aule.n quam lili ts.
:
triainta Episeo»
AlexandritB et /Egypto atque per universnm Li-
in
poscompulerunl ad fpgam,
byam turbavit Ecclesias, et propalam eilixit, a< pii J
4 / .in/„ )ws>, sunm nd fonsttniiium Apologiam
Catholidque Episcopi eiicerenlnr, et ohiinBS illre scnbens, ninnnnn, remlarum Bpiicoporum
eilendil. rt
traderentur Arianas opinionis sequasibus. II,.can- Vexatts uni-
jubrutis or- eorinn q„, reieqal, eranl disltnctc
nolurtt, hisce nrbii vcrsim nona-
thodoios tem facere Dux exercitus MBpit janique Epiicbpi Atrox f.ima ,le .Egypto et Libya nobis
:
:
atnta, rele-
E/iiscopos pet allata est.
vincti, Presbyteri itemac monachi ferro gatl sedecim.
Arianos
constricti, quod Episcopi circiter nonaginla
li,
e' plagis usque ati mortem ca?si relegati
perseentionem pa-
ntlfstUut, sunt. om- «erentur, ex quibus sedecin, quidstn acti essent in
niaque ubivis conturbata. et .Egyplus ac Lihya uiii-
exilium, ex ceteris autem pars acta in
fugani. pars
versa periclitatur; indignantibus populis
propter dissimulare compulsa. Alqm e, Bpistolo. ,„i ..//„,.,
edictum propositum, quo viilent viain Anlicliristo haliemus, q„oii H, q„, Jle.candriuo
MetropoliHr subes-
paratam, et sua sibi eripi alque haereticis tradi sent in /Egyptn et Libya, ,,mnes
nun.iginla cense-
idt/ue univcr- 2 Esto contra Athanasiuni. et ulios quos sigilla- rer.lur dunila.rut qiim-um /,„,-,, cimu-r dnntdm
:
fueril
sitit alquc adeo tim relegarunt Episcopos, fiilsas quasdam nocasinnes
ad dissnnatalimiem couipulsa. Qitciilnr pr.iterea
inexcusabiti iu
commenti sunt quo tandem pacto novum hoo iu- dtri.i
turct, ;
ApdMgia. Aili„iias<„s, qttid eum'hun5anitas lm-
ventum excusant, aut quem pra=textum babeut cn- pcratorts {„tprxstntim tmim nremnde alloguitm so
tra totam .Egyptum. Libyaiu et Pentapolim?
Non luni jusserit extra urles et proviuciuui
Episoopos
enim cceperuntseorsiminsidiaiisingulis, utcausam ejici; admirabiles Hli, supia mandatnm
ausi aliquid,