You are on page 1of 93

1

2

Elccira
Euridcs (c. 485 A.C.-406 A.C.}

Traduao
J. D. dc Mcllo c Souza

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

Fonic Digiial
Digiializaao do livro cn acl
Classicos Jaclson, Vol. XXII
Diagranaao adaiada aos fornaios dc cDool
disonvcis

2005 Euridcs
3

ELECTRA

EURPIDES
4

ELECTRA

PERSONAGENS

UM TFADALHADOF MICENIENSE
ELECTFA
OFESTES
PLADES
CLITEMNESTFA
UM ANCIO
UM MENSACEIFO
OS DISCUFOS
O COFO
5


Un tuIuIudo nccncnsc
O TFADALHADOF
vcncranda Argos, da icrra or ondc
corrc o naco, c dc ondc, ouirora,
conandando nil navios dc gucrra, aic as
lagas dc Troia vclcjou o rci Agancnnon!
Tcndo vcncido a Prano, quc rcinava solrc
a icrra ilada, clc rciornou a Argos,
dciando cn runas a cidadc ilusirc dc
Dardano; c dcosiiou nos alios icnlos
nuncrosos dcsojos daquclcs larlaros.
Foi fcliz, la na sia, sin! nas, aqui, dc
rcgrcsso ao lar, crcccu viina da asiucia
dc sua csosa Cliicnncsira, c sol o golc
dc Egisio, filIo dc Ticsics. Pcrcccu o
dcicnior do cciro aniigo dc Tanialo; c c
Egisio qucn nanda agora ncsia icrra, c
ossui a Tndaris, csosa do Airida. Esic
dciara cn sua casa, ao ariir ara Troia,
scu filIo Orcsics c sua filIa Elccira. Un
vclIo, quc fora ncsirc do ai, conscguiu
lcvar consigo Orcsics, quando Egisio ia
naia-lo; c confiou-o, na icrra dc Foccia, a
Esirofio, ara quc o criassc; nas a jovcn
Elccira crnancccu no lar aicrno. Logo
quc aiingiu a ulcrdadc, os nais ilusircs
6
Iclcnos cdiran-lIc a nao; nas o
usurador, rcccando quc do consorcio da
rinccsa con un argio cnincnic nasccssc
un dcsccndcnic quc vingassc un dia a
noric dc Agancnnon, rcfcriu conscrva-la
solicira. Mcsno assin, icncndo sua
uniao, cn scgrcdo, con algun Ioncn
ilusirc, rcsolvcu sacrifica-la; nas sua nac,
cnlora crucl, salvou-a das naos dc
Egisio. Con cfciio, cla iivcra razao ara
sacrificar scu rinciro narido; nas icnia
airair solrc si o odio gcral con a noric
dos filIos. Eis or quc Egisio urdiu csic
lano. cilado o filIo dc Agancnnon,
cono csiava, clc roncicu avuliado
rcnio a qucn o naiassc; c a nin, quc
dcsccndo dc ais niccnios, nc dcu Elccira
or csosa. En rigor, nao ncrco ccnsura,
visio quc sou oriundo dc fanlia ilusirc;
nas sou olrc, c ninIa alia Iicrarquia
csia rcjudicada cla olrcza... ccrio
quc, dando-a a un Ioncn Iunildc, nada
icn a icncr, ao asso quc sc a unissc a
un csoso nolrc, arriscar-sc-ia a vcr
rclcnlrado o assassnio dc Agancnnon, c
a sofrcr, un dia, o ncrccido casiigo. Mas
nunca quc o diga a dcusa Vcnus!
nunca nancIci o lciio dc Elccira; cla
coniinua virgcn! Con cfciio, scria odioso,
ara nin, violcniar una jovcn, filIa dc
7
gcnic ilusirc, c a qucn cu nao qucrcria
csosar. Lancnio, orcn, quc o
inforiunado Orcsics, ncu arcnic acnas
dc nonc, sc algun dia voliar a Argos,
vcnIa a salcr dcsic infcliz casancnio dc
sua irna. E sc algucn nc considcrar
inscnsaio, orquc rcccli una jovcn cono
csosa, c a conscrvo iniacia, saila quc
inscnsaio scra qucn assin cnsa.
O TFADALHADOF, ELECTFA, dcos OFESTES c PLADES
ELECTFA
Noiic cscura, nuiriz dos asiros dc
ouro; sol icu nanio dc sonlra cu vou,
con csic caniaro calca, cn lusca da
fonic... Nao quc nc vcja rcduzida a iao
grandc niscria, nas ara nosirar aos
dcuscs os crincs dc Egisio, c csalIar,
clo csao afora, ninIas lancniacs or
ncu ai. Eulsou-nc Tndaris dc scu lar,
ara agradar ao narido; c dcsdc quc dcu
un filIo a Egisio, considcra-nos, a Orcsics
c a nin, cono csiranIos cn sua casa...
O TFADALHADOF
infcliz, or quc fazcs cssas coisas
ara nin, c iralalIas dcssa forna, iu,
quc fosic cducada con ianio carinIo? Por
quc, acsar dc ninIas coriacs, nao
vais rcousar?
8
ELECTFA
Eu ic considcro un anigo, cono sao
ara nin os dcuscs, orquc nao nc
ofcndcsic cn ninIa dcsgraa. Para os
noriais c una fclicidadc cnconirar qucn
os conforic no inforiunio. Cunrc-nc,
ois, ncsno scn iua ordcn, auiliar-ic no
iralalIo cn quanio udcr, ara quc
ossas suoriar nais facilncnic icus
cnosos cncargos. Tcns nuiio quc fazcr
fora dc casa; dcvo, orianio, zclar clos
scrvios doncsiicos. Quando o lavrador
volia, c graio cnconirar iudo cn loa
ordcn cn sua casa.
O TFADALHADOF
Sc ic araz, vai... A fonic nao fica
longc daqui. Eu nc cncarrcgo dc lcvar,
dcsdc a nadrugada, os lois ao cano, c
iraiarci dc lavrar a icrra. NcnIun
rcguioso, ainda quc icnIa o nonc dos
dcuscs nos lalios, conscguira alincnio
scn iralalIo.
(Su O TFADALHADOF}
OFESTES
Pladcs, iu cs, cnirc os Ioncns, o
nais ficl dos anigos, orquc cs o unico
dos anigos dc Orcsics quc nao o
alandonou no inforiunio, quando nc
9
fazcn sofrcr cruclncnic Egisio (quc naiou
ncu ai}, c ninIa nac, quc o ajudou na
raiica dcssc crinc. Agora, confiando na
alavra dc una divindadc, c scn quc
ningucn saila, volio a csia icrra argiana,
disosio a dar a noric aos assassinos dc
ncu ai. Visiici, csia noiic, scu iunulo;
ofcrcci-lIc ninIas lagrinas c as rincias
dc ncus calclos; c, rcvclia dos iiranos
quc nandan ncsia icrra, dciici ao fogo
crcnaiorio o sanguc dc una ovclIa. Nao
orci os cs no rccinio da cidadc, or ora.
TcnIo un dulo c urgcnic dcscjo, cono
salcs; nas crnancccrci na fronicira do
csiado ara quc a qualqucr noncnio
ossa cvadir-nc caso algucn nc
rcconIca duranic a lusca quc darci, a
fin dc rcvcr ninIa irna... Dizcn quc cla
foi olrigada a casar-sc... quc nao
conscniiran quc coniinuassc solicira...
Qucro conlinar con cla a vingana, c
salcr dcla o quc sc assa no alacio.
Cuidado! Es ja sc nosira clara c
iluninada; nao dcicnos sinais dc nossa
assagcn or csia vcrcda. Havcnos dc
cnconirar un lavrador, ou una
canoncsa, quc nos infornc sc ninIa
irna rcsidc or csias landas. Vcjo ali una
criaiura quc conduz calca una vasilIa
d'agua. Scnicno-nos or aqui ncsno,
10
Pladcs, c iraicnos dc salcr, or csia
cscrava, sc c ossvcl aurar alguna
noicia conccrncnic aos fins quc nc irou-
cran a csia icrra.
ELECTFA, O COFO
ELECTFA
Arcssa icus assos, quc ja c icno!
CaninIa, caninIa! CIora, nas scnrc
avanic! Ai dc nin! Sou filIa dc
Agancnnon, c da odiosa filIa dc Tndaro!
Cliicnncsira nc dcu a vida; os cidadaos
nc cIanan Elccira. Polrc dc nin! A quc
irisic condiao nc rcduziu a soric! ncu
ai! E iu jazcs na rcgiao sinisira do Hadcs,
nassacrado or iua roria csosa, c
Egisio!
Fcnova, o infcliz, iuas lancniacs!
Dcia quc corran dc novo csias lagrinas
quc alivian! CaninIa, caninIa nais
ainda, incrsa cn iua dor... Ai dc nin! En
quc cidadc csiaras iu, o ncu dcsvcniurado
irnao, quc dciasic iua irna iao digna dc
lasiina, na niscria da casa aicrna! Livra-
nc dc iania dcsvcniura, o Juiicr
ossanic! Conduzc icus assos a gis, c
vinga a noric dc ncu ai!
Aqui dcorci csia urna, dcscansando
ninIa calca; aqui dirci a ncu ai ncus
11
quciuncs cn griios dc dor, c caniarci o
Iino cn Ionra dc Pluiao. Qucrido ai, da
sculiura ondc rcousas, ouvc csic clanor
quc scn ccssar faz ouvir ninIa gargania
laccrada, c quc cu rciio arrancando os
calclos dc dcscscro, ao cnsar cn iua
noric!
Tal cono un cisnc afliio, quc nas
aguas do rio rocura cn vao os scus,
colIidos clas rcdcs c arnadilIas, assin
ianlcn cu cIoro or ii, ncu infcliz ai!
Mcu infcliz ai, quc ao rcgrcssar dc
Troia, ao calo dc iao longa auscncia,
cnconirasic a noric, a noric crucl clo
nacIado, conscqucncia da iraiao dc
ninIa nac, quc ao invcs dc ic rccclcr con
florcs c coroas fcsiivas, rcfcriu cnircgar-
ic furia assassina dc Egisio, c ainda
dcsosou cssc infanc adulicro!
O COFO
filIa dc Agancnnon, dcsvcniurada
Elccira, nos vinos vcr-ic cn iua agrcsic
norada. Un nonianIcs dc Miccnas acala
dc cIcgar, c irouc a noicia dc quc os
Argivos farao un Iolocausio dcniro dc ircs
dias, c quc iodas as virgcns sao
convocadas ao icnlo dc Juno.
ELECTFA
12
Mcu coraao nao sc rcocua con
colarcs dc ouro; nao farci aric do coro
das virgcns argivas. As lagrinas
sulsiiiucn, ara nin, as danas
fcsiivas... csias lagrinas quc iodos os dias
vcricn ncus olIos. Vcdc o csiado dc ncus
calclos c dc ninIas vcsics. Por acaso
condizcn con a siiuaao dc una rincc-
sa? Ou sc asscnclIan aos dc una iroiana
cscrava quc na gucrra icnIa cado
risioncira dc ncu ai?
O COFO
A dcusa c odcrosa! Vcn, Elccira!
Acciia dc nos as luuosas vcsics c os
ornancnios dc ouro quc ic darcnos ara
rcalcc dc iua ciniilanic fornosura. Pcnsas
iu, quc cIorando, c csqucccndo o culio
dcvido aos dcuscs, lcvaras vaniagcn a
icus ininigos? Nao! Nao scra con inuicis
lancniacs, nas sin, Ionrando os
dcuscs con iuas rcccs, quc Ias-dc rc-
adquirir a fclicidadc crdida.
ELECTFA
NcnIuna divindadc ouvc os clanorcs
dc una nscra criaiura, ncn sc rccorda
dos aniigos sacrifcios quc ncu ai lIc
ofcrcccu. Ai dc nin! ncu ai csia
norio, c ncu irnao vagando cn icrra
13
csiranIa, rocura, ialvcz, un alrigo,
clc, quc dcsccndc dc un rogcniior iao
ilusirc! E quanio a nin, vivo nuna olrc
cIouana, sofrcndo o dcsgosio dc nc vcr
cilada da casa aicrna, cnquanio ninIa
nac sc uniu crininosancnic a ouiro, nun
lar naculado clo crinc!
O COFO
Hclcna, a irna dc iua nac, foi a
causadora dc incnsas dcsgraas ara os
grcgos, c ara iua fanlia.
ELECTFA
Esia lcn, anigas. cu dciarci dc nc
lancniar. Aroinan-sc dc nos vulios
susciios, quc arcccn sair dc algun
cscondcrijo. Fujanos; vos, or csic aialIo,
c cu, no runo dc ninIa casa, ara cviiar
csics nalfciiorcs.
OFESTES
Nao fujas, criaiura. nada icnas dc
nin.
ELECTFA
Aolo! cu ic co! Fazc con quc cu
nao norra!
OFESTES
14
Nao c a ii quc rcicndo fcrir, nas a
ouiros, quc nc sao odiosos.
ELECTFA
Vai-ic cnlora daqui! Nao ioqucs cn
qucn c vcdado iocar.
OFESTES
Talvcz nao Iaja no nundo cssoa a
qucn cu ossa alraar con nais dirciio!
ELECTFA
Dizc. or quc razao nc surrccndcs
crio dc ninIa casa, assin arnado con
una csada?
OFESTES
Acalna-ic, c ouvc, orquc csiaras
dcniro cn lrcvc dc iniciro acordo conigo.
ELECTFA
Pois scja! Esiou a icu disor, visio quc
cs o nais foric.
OFESTES
Trago-ic noicias dc icu irnao.
ELECTFA
OI! Dc ncu qucrido irnao! Dizc. csia
clc vivo ou norio?
15
OFESTES
Esia vivo. Qucro dar-ic loas noicias.
ELECTFA
Sc fcliz, anigo, cn aga dc iuas
conforiadoras alavras!
OFESTES
Para quc scjanos anlos fclizcs c quc
ic vcnIo dizc-las.
ELECTFA
En quc lugar, cn quc icrra anda cssc
infcliz cilado?
OFESTES
Elc nao sofrc sol as lcis dc una so
cidadc, nas dc varias.
ELECTFA
Falia-lIc o alincnio, ialvcz?
OFESTES
Nao; clc icn con quc sc nuirir. nas
un dcsicrrado c scnrc un indigcnic.
ELECTFA
E quc noicias irazcs dclc?
OFESTES
16
Elc qucr salcr sc iu vivcs, c dc quc
sofrincnios iua vida csia anargurada.
ELECTFA
Tu lcn vcs o quanio csiou nagra c
alaiida.
OFESTES
Vcjo, sin, quc dcvcs icr sofrido nuiio,
c isso nc conovc rofundancnic.
ELECTFA
Mcus calclos foran coriados rcnic, fi-
cando-nc a calca dcvasiada cono a das
larlaras.
OFESTES
Tcu ai ja nao vivc... c icu irnao ic da
cuidados, scn duvida...
ELECTFA
Polrc dc nin! Quc iinIa cu, no
nundo, dc nais rccioso do quc clcs?
OFESTES
Por acaso icu irnao icra algucn, a
qucn clc rczc nais do quc a ii?
ELECTFA
17
Elc csia longc... c nao nc odc valcr
con scu fraicrnal afcio.
OFESTES
Por quc vivcs aqui, longc da cidadc?
ELECTFA
Fui forada a acciiar, o csirangciro,
un casancnio dcsasiroso.
OFESTES
Tcu irnao ficara dcsgosioso... Casasic
con un niccnio?
ELECTFA
Sin. nas nao un daquclcs con qucn
ncu ai qucrcria vcr-nc casada.
OFESTES
Conia-nc, ois, ara quc cu iransniia
a icu irnao o quc nc disscrcs.
ELECTFA
Pois lcn. cu vivo aqui, ncsia
cIouana.
OFESTES
Parccc-nc casa dc un lavrador, ou
vaquciro.
ELECTFA
18
Pois c un Ioncn olrc, nas
gcncroso, quc nc rcsciia.
OFESTES
Mas quc rcsciio odcra iriluiar
csosa, o scu narido?
ELECTFA
quc clc janais ousou aroinar-sc
dc ncu lciio.
OFESTES
Por acaso ossui o don da casiidadc
divina, ou ic julga indigna dclc?
ELECTFA
Elc nao qucr ofcndcr a ninIa fanlia.
OFESTES
Cono sc clica quc clc nao icnIa
ficado saiisfciio con scnclIanic
consorcio?
ELECTFA
Elc salia, csirangciro, quc qucn nc
forou a cssc casancnio, nao iinIa o dirci-
io dc o fazcr.
OFESTES
19
AI! Conrccndo... clc rcccou a colcra
dc Orcsics...
ELECTFA
Acrcdiio... nas asscguro quc c un
Ioncn digno.
OFESTES
Sin; clo quc dizcs, c un Ioncn
gcncroso, c dcvc scr lcn iraiado.
ELECTFA
Sin... sc aquclc quc anda auscnic,
ainda voliar un dia a scu lar.
OFESTES
E iua nac, quc ic criou, conscniiu
nisso?
ELECTFA
As nulIcrcs, o csirangciro, anan os
Ioncns, nao aos filIos.
OFESTES
Por quc assin ic ulirajou Egisio?
ELECTFA
Elc qucr quc ncus filIos scjan uns
olrcs sulnissos, c julgou quc o
conscguiria dando-nc ial narido.
20
OFESTES
Ccriancnic ara quc icus filIos nunca
vcnIan a scr vingadorcs!...
ELECTFA
Foi cssc o lano... Tonara quc clc
sofra un dia o casiigo dcssc crinc!
OFESTES
E o narido dc iua nac salc quc
coniinuas virgcn?
ELECTFA
Nao... clc ignora o quc sc assa,
orquc rcsolvcnos guardar scgrcdo.
OFESTES
Esias nulIcrcs quc nos ouvcn sao
iuas anigas?
ELECTFA
Sin... Podcnos confiar; clas guardarao
cn sigilo iuas alavras, c as ninIas.
OFESTES
Quc cnsas iu quc faria Orcsics, sc
voliassc a Argos?
ELECTFA
21
Tu ainda crgunias? Acaso nao salcs
quc as coisas cIcgaran ao nais alio grau
dc ignonnia?
OFESTES
Conrccndo... Mas, una vcz dc volia,
cono odcria clc naiar os assassinos do
ai?
ELECTFA
Usando, ara con csscs ininigos, da
ncsna audacia con quc viiinaran a
Agancnnon.
OFESTES
E iu, rcsiando-lIc aulio, icrias
coragcn dc naiar iua nac?
ELECTFA
Scn duvida! E con o ncsno fcrro con
quc ncu ai foi fcrido.
OFESTES
Podcrci dizcr isso a Orcsics? Tua
rcsoluao c inalalavcl?
ELECTFA
Sin! Ainda quc cu icnIa dc norrcr,
logo aos o dcrranancnio do sanguc dc
ninIa nac!
22
OFESTES
AI! Prouvcra aos dcuscs quc Orcsics
csiivcssc aqui, c ouvissc iudo isso!
ELECTFA
Mas, csirangciro, ncsno quc cu o
vcja, nao o rcconIcccrci...
OFESTES
Nao adnira. fosic scarada dclc
quando crcis anlos ainda crianas!
ELECTFA
Un so dc ncus anigos odcria
rcconIccc-lo!
OFESTES
Nao scra aquclc quc, scgundo dizcn, o
salvou da noric?
ELECTFA
Sin! O ncsirc dc ncu ai, un Ioncn
ja idoso...
OFESTES
Mas icu ai rccclcu sculiura?
ELECTFA
Una sculiura vulgar... fora da cida-
dc.
23
OFESTES
Polrc dc nin! OI! quc digo cu! O
csar clos nalcs alIcios afligc os
Ioncns! Mas, coniinua a falar, a fin dc
quc cu, lcn infornado dc iudo, ossa
iransniiir a icu irnao csic rclaio doloroso,
quc clc rccisa conIcccr. A conaiao c
naiural, nao nas naiurczas rudcs, nas no
coraao dos salios; nas a rudcncia cn
cccsso odc scr rcjudicial a qucn a
ossui.
O COFO
Tanlcn nos csianos ansiosas or
ouvir a vcrdadc solrc iudo isso. Haliia-
nos longc da cidadc, c nao conIcccnos os
nalcs quc ncla sc raiican; nas dcscja-
nos conIccc-los.
ELECTFA
Eu falarci, visio quc c nisicr quc cu
falc; convcn confiar aos anigos as ninIas
dcsdiias c as dc ncu ai. Eu ic co, o
forasiciro, quc inforncs Orcsics accrca da
ninIa soric c da dc ncu ai; dizc-lIc quc
sordidos anos nc scrvcn dc vcsiuario;
cn quc inundcic vivo, c sol quc olrc
icio Ialiio cu, una dcsccndcnic dc csiirc
rcal! Quc fiz cu roria ninIas rouas,
scn o quc csiaria nua c scn agasalIo; quc
24
cu roria carrcgo agua do rio, quc nc
rivo dc assisiir s fcsias sagradas, c as
danas; quc cviio a convivcncia con as
nulIcrcs, c quc coniinuo virgcn, ja icndo
rciornado ara a conanIia dos dcuscs,
ncu rino Casior, a qucn cu fora
ronciida or ncus ais. Quc ninIa nac,
ccrcada dc irofcus vindos da Frgia, csia
no irono; cn iorno dcla, cscravas
asiaiicas, irazidas or ncu ai, c colcrias
dc nanios lidianos con rcsilIas dc ouro.
E quc o sanguc cscuro dc ncu ai nancIa
ainda as arcdcs, c aquclc quc o naiou
solc, ullicancnic, ao carro quc cricncia
ao rci, c glorifica-sc dc conduzir, nas naos
csiignaiizadas clo crinc, o cciro con o
qual sua viina rcinava solrc os Hclcnos.
E quc o iunulo dc Agancnnon csia
alandonado; nunca rccclcu lilacs, ncn
ranos dc nuria. sua fogucira nunca icvc
ofcrcndas. Scnrc cn csiado dc
cnlriagucz, o ilusirc narido dc ninIa
nac, cono o aclidaran insulia o
iunulo, aiaca a oniacs o narco
funcrario dc ncu ai, ousando rofcrir
csias alavras. Ondc csia icu filIo
Orcsics?" Esiara clc dcfcndcndo
corajosancnic iua ncnoria?" Mcu irnao
auscnic c assin ulirajado, csirangciro; cu
ic co, conia-lIc iudo isio! Eu sou a in-
25
icrrcic dc nuiias vozcs quc cIanan or
clc, ansiosancnic! Con os lraos, con os
lalios, con o coraao anargurado, con os
calclos sacrificados, cu cIano or clc,
cono a ncnoria dc ncu ai, ianlcn!
incrvcl quc o filIo dc un Icroi, quc
doninou a ianios Frgios, nao ossa naiar
un Ioncn so, scndo jovcn, c dcsccndcn-
ic dc un ai ilusirc!
O COFO
Eis quc sc aroina, runo da casa, o
Ioncn quc dizcs scr icu narido, c quc
icrninou scu iralalIo.
Votu O TFADALHADOF
O TFADALHADOF
OI! Qucn sao csics csirangciros quc
vcjo crio dc ninIa casa? Por quc noiivo
vicran icr a csic rudc vcsilulo? Qucrcn
alguna coisa conigo? Porquc nao c
dcccnic, ara una nulIcr, dcnorar-sc cn
convcrsa con jovcns dcsconIccidos.
ELECTFA
Dc nada susciics, ncu caro. Esics
forasiciros vicran irazcr-nc noicias dc
Orcsics. ScnIorcs, crdoai o quc clc dissc.
O TFADALHADOF
26
E quc dizcn clcs? Vivc ainda Orcsics?
Vc a luz do sol?
ELECTFA
Elcs afirnan quc sin, c cu crcio no
quc nc dizcn.
O TFADALHADOF
Lcnlra-sc clc ainda dc icu ai, c dc
iua infclicidadc?
ELECTFA
Dcvcnos adniiir quc sin. Mas un
cilado nada odc fazcr...
O TFADALHADOF
E quc rccado dc Orcsics ic iroucran?
ELECTFA
Elc os cnviou ara quc oliivcsscn
noicias dc ninIa siiuaao.
O TFADALHADOF
Una loa aric clcs csiao vcndo aqui;
quanio ao nais, iu lIcs coniasic?
ELECTFA
Ja salcn dc iudo; nada lIcs oculici.
O TFADALHADOF
27
Conviria, ois, quc as orias lIcs ii-
vcsscn sido ja alcrias. Enirai cn nossa
casa. En iroca das noicias quc
iroucsics, acciiai a Iosiialidadc, ial
cono ninIa olrc casa crniic. Scrvos,
conduzi ara dcniro a lagagcn dcsics
scnIorcs. E vos, quc vicsics, cono anigos,
quc sois, dc qucn c nosso anigo, nao
dcicis dc nos aicndcr. Enlora olrc,
qucro nosirar-vos quc icnIo lon coraao.
OFESTES
Pclos dcuscs! dizc. foi csic Ioncn quc
nao quis sc unir a ii, ara nao ofcndcr a
Orcsics?
ELECTFA
Elc ncsno; c qucn dizcn scr o
narido da infcliz Elccira.
OFESTES
AI! Nao Ia sinal scguro quanio
viriudc dc un Ioncn. A naiurcza dos
noriais nos induz confusao... Ja vi o
filIo dc un Ioncn ilusirc iornar-sc un
nulo, c filIos dc criaiuras crvcrsas
rcvclarcn nolrcs qualidadcs. TcnIo visio
a niscria na alna dc un ricao, c un lclo
csriio no coro dc un olrciao. Cono
Iavcnos dc disccrnir as coisas? Pcla
28
riqucza? Scria un cssino guia... Pclo quc
nada icn? Mas a olrcza nao raro insiiga
ao nal aquclc a qucn iudo falia. Dcvcnos
nos rcgular clas arnas? Mas qucn odc
asscgurar, vcndo una lana, quc o
indivduo quc a lcva c valcnic? O nclIor c
dciar corrcr o nundo... Con cfciio, csic
Ioncn c olscuro cnirc os Argivos, nao sc
orgulIa da gloria dos scus anicassados; c
un filIo do ovo; nas c digno dc louvor.
Nao vos iornais nais salios vos, quc
icndcs sido iludidos or inscguros juzos, c
nao considcrais nais gcncrosos os Ioncns
confornc scu caracicr, c scus cosiuncs?
Tais sao os quc govcrnan con rudcncia
as cidadcs c os larcs; nas os coros scn
csriio valcn ncnos quc as csiaiuas da
agora. Un lrao rolusio nao susicn
nclIor a lana do quc un nais fraco; c a
ndolc, c o valor noral quc iudo fazcn. Por
isso ncsno, csicja ou nao rcscnic, o filIo
dc Agancnnon, or qucn vicnos, c digno
dcsia acolIida; acciicnos o asilo quc nos
ofcrccc csic lon Ioncn. Enircnos,
scrvos; un Ioscdc olrc c arcssado
agradara ncnos quc un rico. Mcrccc
louvorcs a Iosiialidadc quc nos
roorciona csia gcnic. Eu gosiaria,
orcn, quc icu irnao, rcsiiiudo
fclicidadc, nc acolIcssc cn sua casa. Elc
29
vira, ccriancnic, ois as rofccias dc
Loias sao infalvcis. Mas cu nao dou
inoriancia aos vivos...
O COFO
Agora nais do quc nunca, Elccira,
rcanincnos, cla alcgria, os nossos
coracs. a foriuna qucn salc?
quc caninIa cnlora con sacrifcio, c aqui
vira icr, ara nossa fclicidadc!
ELECTFA
Mas, infcliz! visio quc salcs
quanio c olrc iua rcsidcncia, or quc
rccclcs Ioscdcs quc csiao nuiio acina
dc ii?
O TFADALHADOF
Quc scjan dc alia csiirc, cono nos
arccc, c quc nossos alincnios scjan
alundanics, ou nao, or acaso nao os
acciiarao clcs?
ELECTFA
Pois lcn. ja quc nao lograsic olicr
scnao o ouco quc ossuis, vai rocurar o
vclIo adninisirador dc ncu qucrido ai, o
qual, culso da cidadc, aasccnia scus
rclanIos crio do rio Tanais, fronicira quc
scara a icrra dc Argos do solo csariano,
30
c ordcna-lIc quc volic a sua casa c nos
iraga alguns accics ara o alincnio dos
csirangciros. Elc ficara saiisfciio ao salcr
quc o ncnino cuja vida salvou ouirora,
vivc aic Iojc. Con cfciio, nao scra do solar
aicrno, ncn dc ninIa nac, quc
odcrcnos rccclcr qualqucr aulio. A
infcliz scniiria una dor rofunda sc
soulcssc or nos quc Orcsics vivc ainda.
O TFADALHADOF
Eu irci, visio quc assin qucrcs, lcvar
quclc vclIo csia noicia; nas volia a
nossa casa, c iraia dos rcaraiivos
doncsiicos. Una nulIcr quando assin
qucr, acIa scnrc alguna coisa ara una
rcfciao; c nos Iavcnos dc icr o lasianic
ara saiisfazcr a nossos Ioscdcs ao
ncnos or un dia. Ncsias ocasics c quc
cu cnso no grandc odcr da riqucza, quc
nos crniic rccclcr os Ioscdcs, c salvar-
nos na docna. Mas, clas scrvcn ara a
nuiriao dc cada dia, orquc ioda a
Iunana criaiura, scja olrc, ou scja rica,
sc faria da ncsna nancira.
(Sai O TFADALHADOF}
O COFO
Salvc, gloriosas naus, quc graas a
inuncros rcnos, aoriasics un dia a
31
Troia, danando cono as Ncrcidas, la ondc
o dclfin, anigo da flauia, saliava junio s
roas azuladas c conduzindo o filIo dc
Tciis, Aquilcs, dc cs ligciros, con
Agancnnon, ara as nargcns iroianas do
Sinois!
* * *
E as Ncrcidas, icndo dciado as
nargcns do Eulois, irazian-lIc as arnas
lcn iralalIadas, solrc as ligornas dc
ouro dc Efasios, airavcs do Pclion, c dos
alios losqucs sagrados do Ossa, c das
Cavcrnas das Ninfas, ondc scu ai,
cavalciro, alava a luz da Hcladc, o filIo da
nariina Tciis, Aquilcs, dos cs ligciros,
susicniaculo dos Airidas!
* * *
Soulcnos or un Ioncn vindo dc
lion no orio dc Naulia, quc no crculo
dc icu adniravcl cscudo, o filIo dc Tciis,
csiavan csculidas csias inagcns, icrror
dos frgios.
* * *
Na lcirada do cscudo, Pcrscu voando
or solrc o nar, con sandalias aladas, c
lcvando a calca da Corgona dccaiiada;
32
dcois, o Mcnsagciro dc Zcus, Hcrncs, o
filIo agrcsic dc Maia!
* * *
E, no ncio do rcslcndcnic cscudo, o
disco lrilIanic do Sol, solrc scus cavalos
alados, c o coro cicrco dos asiros, as
Plciadcs, as Hadcs, fornidavcis aos olIos
dc Hciior! E solrc icu casco, ornado dc
inagcns dc ouro, csiavan as csfingcs, quc
conduzian nas garras una rcsa
cclclrada clos acdos! E solrc as arnas
laicrais, a lcoa Quincra lafcjando fogo,
rcciiiava-sc, qucrcndo arrclaiar o
cavalo Pcircnano!
* * *
Enfin, solrc a lana, quc dcscdc a
noric, agiiavan-sc quairo cavalos. c una
ocira ncgra sulia dc scu dorso. E iu
naiasic un rci ial, un rci dc lancciros,
icu narido, o Tndaris, nulIcr crvcrsa!
Eis a or quc un dia as Uranidcs Iao-dc
cnviar a noric, c un dia, un dia cu vcrci
da iua gargania sangrcnia, corrcr icu
sanguc, quc una csada fara jorrar!...
O VELHO, ELECTFA
O VELHO
33
Ondc csiara ninIa jovcn scnIora, a
filIa rcsciiavcl dc Agancnnon a qucn
ouirora cduquci? Cono c cnoso o accsso
a csia casa ara os cs dc un vclIo can-
sado, cono cu! Mas, ara scrvir a lons
anigos, c nisicr quc caninIcnos con o
dorso curvado c os joclIos ircnulos.
FilIa ninIa, cis-nc aqui, crio dc ii...
VcnIo irazcr-ic csic cordcirinIo novo,
cscolIido no rclanIo dc ninIas ovclIas; c
csics louros, c csics qucijos quc acalo dc
rciirar das fornas; c csic aniigo icsouro dc
Dionisos, cIcio dc crfunc. cqucno,
rcalncnic; nas c una dclcia una iaa
dcsic vinIo, nisiurado a ouiro nais fraco.
Quc scjan csics rcscnics ofcrccidos aos
Ioscdcs; quanio a nin, qucro acnas
cnugar, cn ninIas vcsics, ncus olIos
lacrincjanics.
ELECTFA
E or quc icndcs os olIos unidos, o
vclIo? Por acaso rccordas, dcois dc ianio
icno, as dcsgraas quc nc fcriran?
Ccncs clo infcliz dcsicrro dc Orcsics, c
or ncu ai, a qucn iivcsic ouirora nos
lraos, c quc cducasic scn rovciio algun
ara ii c icus anigos?
O VELHO
34
Sin; csiao crdidos... nas ouvc o quc
nao crniic quc cu nc consolc nunca
nais. visiici, dc assagcn, o iunulo dc
icu ai, c dclorci o alandono cn quc sc
acIa. Alri o odrc quc irazia, c fiz una
ligcira lilaao, dcosiiando ranos dc
nuria cn iorno do jazigo. Vi, cniao, solrc
os rcsios da fogucira, una ovclIa ncgra
sacrificada cono viina, sanguc rcccnic-
ncnic ali dcrranado, c nadcias dc calclo
louro. Adnirci-nc, filIa, dc quc algucn sc
iivcssc aroinado daqucla sculiura. Nao
foi, con ccricza, un argivo qualqucr, nas
sin icu irnao, quc icria vindo sccrciancn-
ic Ionrar o jazigo dc icu infcliz gcniior. Vc
csics calclos; conara-os aos icus, c
noiaras quc iuas nadcias icn a ncsna
cor. Con cfciio, or via dc rcgra sc
asscnclIan aquclcs quc rccclcran o
sanguc do ncsno ai.
ELECTFA
O quc dizcs, vclIo, nao c digno dc un
Ioncn rudcnic, visio quc acrcdiias quc
ncu irnao, ja dc rcgrcsso, andc or a
oculio con ncdo dc Egisio, ianlcn
orquc csscs calclos sc arcccn con os
ncus. Dcn sc vc quc sao dc un Ioncn dc
iraiancnio, ccrciiado na alcsira, ao
asso quc os ncus sao finos c lisos.
35
inossvcl, ois, o quc rcsuncs. Has-dc
acIar, lon vclIo, nuiios calclos iguais,
scn quc cricnan a criaiuras da ncsna
csiirc.
O VELHO
Vcn, ao ncnos, o jovcn, vcrificar, clo
sinal dc suas sandalias, sc o dcsconIccido
visiianic nao icn os cs con a ncsna
ncdida.
ELECTFA
Cono osso crcr quc Iaja ficado a
narca dc scus assos cn icrra cdrcgosa?
E ncsno quc ficassc, cono odcria cu
rcconIcccr, clos ncus cs, o iananIo
dos dc ncu irnao? Os cs nasculinos sao
naiorcs...
O VELHO
Sc icu irnao csia dc rcgrcsso, c or
aqui, odcras iu rcconIccc-lo cla iunica
quc icccsic, c na qual cu o salvci da
noric?
ELECTFA
Nao salcs quc cu cra nuiio jovcn
ainda quando Orcsics ariiu? Sc c ccrio
quc icci o ano dc suas vcsics, scndo clc
cniao adolcsccnic, c lciio crcr quc ainda
36
Iojc usc as ncsnas rouas, c quc csias
Iajan crcscido, cono scu coro? Tcra
sido, ialvcz, un forasiciro, quc sc condocu
do alandono cn quc viu a sculiura, c ali
dciou un ouco dc scus calclos, ou
algucn, naiural dcsia icrra, quc iludiu a
vigilancia dos csics...
O VELHO
Mas ondc csiao csscs Ioscdcs,
ncnina? Qucro vc-los, c dirigir-lIcs cr-
gunias accrca dc icu ai.
ELECTFA
Ei-los quc sacn dc casa, con asso
raido...
O VELHO, ELECTFA c OFESTES
O VELHO
Parcccn Ioncns dc loa jcrarquia, c
ccrio; nas as aarcncias sao ilusorias,
orquanio Ia nuiia gcnic dc origcn
ilusirc, quc dcscanlou ara o nal. No
cnianio, saudarci csics csirangciros.
OFESTES
Salvc, rcsciiavcl anciao! Elccira,
qucn c csia runa Iunana? Algun dc
icus anigos?
ELECTFA
37
Foi csic Ioncn qucn cducou ncu
ai, o csirangciro!
OFESTES
Quc dizcs? Foi clc qucn salvou icu
irnao?
ELECTFA
Sin, foi qucn o salvou, sc c ccrio quc
vivc ainda.
OFESTES
OI! Por quc scra quc clc nc olscrva
cono qucn canina un oljcio rccioso?
Por acaso nc confundc con algucn?
ELECTFA
Talvcz sc alcgrc, or vcr quc dcvcs icr
a ncsna idadc dc Orcsics.
OFESTES
Sin... dc un Ioncn a qucn nuiio
rczo... Mas or quc insisic cn andar cn
iorno, assin?
ELECTFA
Eu ncsna nc surrccndo or isso, cs-
irangciro.
O VELHO
38
Elccira, ninIa rcsciiavcl scnIora,
da graas aos dcuscs!
ELECTFA
Por alguna coisa rcscnic, ou fuiura?
O VELHO
Porquc acalas dc rccclcr una dadiva
quc un dcus rocio ic cnvia.
ELECTFA
Pois scja! Invoqucnos os nuncs!
Mas... quc qucrcs dizcr con isso, lon
vclIo?
O VELHO
Olscrva, ninIa filIa! OlIa! Eis aqui o
nais qucrido dos Ioncns!
ELECTFA
Fcccio lcn, ncu caro, quc nao andcs
lcn con iua ncnic.
O VELHO
AcIas quc cu nao csiou cn crfciio
juzo orquc afirno quc csiou vcndo icu
irnao?
ELECTFA
39
Quc incscrada rcvclaao fazcs, o
vclIo!
O VELHO
Asscguro-ic quc vcjo Orcsics, filIo dc
Agancnnon.
ELECTFA
E or quc indcio o rcconIcccs, con
iania ccricza?
O VELHO
Pcla cqucnina cicairiz na alclra,
quc clc fcz, un dia, cn casa dc icu ai,
quando crscguindo coniigo un vcadinIo,
caiu c nacIucou-sc.
ELECTFA
Quc dizcs, anigo! Tanlcn cu noio,
agora, o vcsigio daqucla qucda!
O VELHO
E ainda Icsiias cn alraar o quc icns
dc nais qucrido?
ELECTFA
Nao, vclIo! Esiou convcncida, or
csics sinais... iu, quc nc aarcccs cnfin
c a qucn cu iinIa crdido a cscrana dc
rcvcr un dia!
40
OFESTES
Enfin cu ic cnconiro, irna!
ELECTFA
Quanio cu longc csiava dc inaginar
ial coisa!
OFESTES
E cu quc a nao cscrava, iao ouco!
ELECTFA
s iu, ncu Orcsics?
OFESTES
Sin... o icu vingador... sc conscguir
rccolIcr os laos quc aiirarci... Mas, ic-
nIanos cscrana. scria rcciso adniiir
quc nao cisicn os dcuscs, sc o crinc su-
laniar scnrc a jusiia!
O COFO
Vicsic, afinal! E cono iardasic cn vir,
o dia rcslcndcnic! Tu nosiras, cnfin, a
csia cidadc, aquclc quc, Ia ianios anos
crranic, infcliz, no clio, longc do lar
aicrno, volia agora! aniga, c un dcus
ccriancnic, un dcus quc nos conccdc csia
gloria! Erguc as naos, alicia a voz nuna
rccc aos dcuscs, ara quc icu irnao cnirc
viiorioso no rccinio da cidadc!
41
OFESTES
Esia lcn! Alcgran-nc icus alraos,
nas ara isso icrcnos icno nais iardc.
Quanio a ii, ncu vclIo, visio quc cIcgasic
lcn a roosiio, dizc. cono nc odcrci
vingar do assassino dc ncu ai, c dc
ninIa nac, quc sc uniu a clc or un
nio casancnio? TcnIo or acaso algun
anigo cn Argos, ou csianos inicirancnic
arruinados, cono nossa foriuna? A qucn
nc dcvo unir? Agirci dc noiic ou luz do
dia? Por quc caninIo aiingirci ncus ini-
nigos?
O VELHO
OI! ncu filIo; iu nao icns un unico
anigo cn iua dcsdiia. Sao raros os vcrda-
dciros anigos, aquclcs quc conosco
ariilIan da loa, cono da na foriuna.
Ouvc, ois, o quc con scgurana cu ic
afirno. crdcsic iodos os icus anigos, scn
quc ic rcsic a nnina cscrana a ial
rcsciio. Dc icu lrao c dc icu dcsiino
dccndcn iodas as rolalilidadcs, quc
icns, dc rccucrar icu solar aicrno c iua
cidadc.
OFESTES
Quc dcvo fazcr ara conscgui-lo?
O VELHO
42
Scra rcciso quc crcan o filIo dc
Ticsics, c iua nac.
OFESTES
Qucro, scn duvida, a coroa; nas cono
Ici-dc aodcrar-nc dcla?
O VELHO
Nao nas nuralIas, ainda quc o
icniasscs.
OFESTES
Esiao dcfcndidas or guardas c
lancciros?
O VELHO
Con cfciio... Elc rcccia iua volia, c nao
sc dcscuida.
OFESTES
Vanos, aconsclIa-nc quanio ao nais,
quc nc cunrc fazcr.
O VELHO
Ouvc! Una idcia suliia nc vcio
ncnic.
OFESTES
Tonara quc nc sugiras un lano
lon, c quc cu o cccuic, ial qual!
43
O VELHO
Eu vi Egisio quando nc dirigia ara
ca.
OFESTES
Ja crcclo... Por ondc anda clc?
O VELHO
Pcrio daquclc cano ondc asian os
cavalos.
OFESTES
Quc vai fazcr ali? Vcjo una cscrana
luzir, cn ninIa dcsgraa.
O VELHO
Elc rcara una fcsia ara as ninfas,
ao quc nc arcccu.
OFESTES
Para as crianas quc clc cduca, ou
ara as quc icra ainda?
O VELHO
So sci quc clc rcara un sacrifcio dc
varios lois.
OFESTES
Quanios Ioncns o aconanIan? Ou
icn clc consigo acnas scus scrvos?
44
O VELHO
Nao Iavia ncnIun cidadao argio;
soncnic scrvos.
OFESTES
Acrcdiias quc sc un dclcs nc vir, nc
rcconIca?
O VELHO
Sao scrvos quc nunca ic viran.
OFESTES
Por acaso scrao a nosso favor, sc
lcvarnos vaniagcn?
O VELHO
Assin agcn scnrc os cscravos; cir-
cunsiancia quc ic c favoravcl.
OFESTES
Cono odcrci aroinar-nc dclc?
O VELHO
CaninIa ao cnconiro dclc assin quc
clc ic avisiar, quando csiivcr sacrificando
os lois.
OFESTES
O cano ondc clc csia sc csicndc aic a
csirada?
45
O VELHO
Sin; c ccriancnic, clc Ia-dc ic
convidar ara o fcsiin.
OFESTES
Caranio quc Ici-dc scr un convidado
lcn indcscjavcl, sc un dcus o quiscr.
O VELHO
Dcois... iraia dc agir confornc as cir-
cunsiancias.
OFESTES
Dizcs lcn. E ninIa nac? Ondc csia?
O VELHO
En Argos. Mas vira ianlcn ao fcsiin.
OFESTES
Mas or quc nao vcn ninIa nac con
scu aiual csoso?
O VELHO
Tcncndo as ccnsuras do ovo, cla sc
dcia ficar cn casa.
OFESTES
Conrccndo... Ela salc quc nao
ncrccc a csiina da cidadc.
O VELHO
46
Sin! Essa nulIcr nia iornou-sc
oljcio do odio oular.
OFESTES
Cono cu os naiarci, a anlos?
ELECTFA
Eu nc incunlo dc rcarar a noric
dc ninIa nac.
OFESTES
Scn duvida, o Dcsiino cncaninIara
iudo ara un fcliz ciio.
ELECTFA
Oala nos scja clc rocio!
O VELHO
Assin scja! Cono rcicndcs rcarar
a noric dc iua nac?
ELECTFA
Vai, lon vclIo, c dizc a Cliicnncsira
quc cu dci luz...
O VELHO
Quc dcsic luz Ia nuiio icno... ou
nais rcccnicncnic?
ELECTFA
47
Dizc-lIc quc cu csiou no crodo da
urificaao.
O VELHO
Mas cono odcra cssa noicia causar
a noric dc iua nac?
ELECTFA
Ela vira, assin quc soulcr quc csiou
no rcsguardo do ario.
O VELHO
Acrcdiias, cniao, quc cla sc rcocuc
nuiio coniigo, ninIa filIa?
ELECTFA
Ccriancnic! Ela qucrcra dclorar o
alasiardancnio dc ninIa raa...
O VELHO
ossvcl. Mas icrnina o quc ias
dizcndo.
ELECTFA
Sc cla vicr, nao rcsia duvida dc quc
norrcra.
O VELHO
Tonara, ois, quc cla iransonIa logo
a solcira dc iua casa!
48
ELECTFA
Scra, ara cla, a cnirada do Hadcs.
O VELHO
OI! Quc cu norra, dcois dc icr visio
isso!
ELECTFA
Anics, orcn, o vclIo, lcva ncu irnao.
O VELHO
Sin, cu o conduzirci ondc Egisio rc-
ara un Iolocausio aos dcuscs.
ELECTFA
Logo cn scguida, vai dar ncu rccado a
ninIa nac.
O VELHO
Sin; cu o darci cono sc cla o ouvissc
dc icus lalios.
ELECTFA
Agora a ii, Orcsics, calc o rinciro
golc!
OFESTES
Irci, sc nc conduzircn...
O VELHO
49
Ccrio, cu ic guiarci, ja o dissc... c dc
lon grado!
OFESTES
Juiicr aicrnal, quc nc vingas dc
ncus ininigos, icn cna dc nos, quc ic-
nos sofrido nalcs iao crucis!
ELECTFA
Conadccc-ic, Juiicr, daquclcs quc
dcsccndcn dc ii!
OFESTES
E iu, Hcra, quc doninas nos aliarcs
dc Miccnas, da-nos a viioria sc julgas quc
nossos cdidos sao jusios!
ELECTFA
Da-nos quc vingucnos a noric dc
nosso ai!
OFESTES
E iu, ai, quc jazcs no Hadcs, viina
dc un crinc ncfando; c iu, o rainIa Caia,
a qucn csicndo as naos, vindc cn nosso
aulio, rcsiai socorro a vossos filIos! Da-
nos, ncu ai, or aliados, iodos os norios
quc, coniigo, dcsiruran os frgios clas
arnas, c iodos quanios aloninan os
50
iraidorcs! Ouvcs iu, quc ianios nalcs
sofrcsic or causa dc ninIa nac?
ELECTFA
Sin! Mcu ai ouvc, scgurancnic,
iodas as iuas alavras... Mas ja c icno
dc ariir! Eu ic afirno clarancnic, ncu
irnao. c rcciso quc Egisio norra, ois sc
acaso forcs vcncido, cu ianlcn cairci
noria! Nao crcias quc cu ic solrcviva,
orquc fcrir-nc-ci na gargania con una
csada dc dois guncs! Vou rccolIcr-nc,
ara rcarar iudo... Sc nc vicrcn loas
noicias a icu rcsciio, ioda csia casa sc
alcgrara; nas, sc sucunlircs, scra o
conirario. Eu io juro!
OFESTES
Conrccndo iudo!
ELECTFA
Agora, c rcciso quc ic nosircs
valcnic. E vos, nulIcrcs, irazci-nc logo a
noicia dcssc conlaic; cu o cscrarci con
a csada na nao, ronia ara norrcr, ois
nunca, vcncida, conscniirci quc ncus
ininigos ulirajcn ncu coro ainda con
vida!
O COFO
51
Diz una aniiga iradiao quc Pa,
roicior dos canos, sorando Iarnonio-
sancnic a flauia, irouc, ouirora, da
nonianIa, un cordciro con o vclo dc
ouro, quc a calrinIa anancniava ainda; c
o arauio, solrc o nuro dc graniio,
cclanou. Miccnios, vindc agora!
Vindc adnirar as faanIas icrrvcis dc
nossos fclizcs cIcfcs!" E as danas
alcgravan as casas dos Airidas.
E os icnlos dc ouro crnanccian
alcrios, c a cIana rcslandccia nos
aliarcs da virgcn dc Argos, a flauia dc
loius, scrva das Musas, cniiia sons
dclciiosos. canios ancnos sc clcvavan
ara o Cordciro dc Ouro. Con cfciio,
quando Ticsics, inclido or un anor
adulicro, scduziu a csosa dc Aircu, clc
iransoriou cssa rclquia ara sua casa; c,
rciornando agora, anunciou quc ossua
un adniravcl carnciro con o vclo dc ouro.
Eniao Juiicr alicrou o runo
luninoso dos asiros, a claridadc do Sol, c
a facc alida da Lua; Hclios alcanou as
lagas do ocidcnic, con sua luz
divinancnic accsa; as nuvcns cjadas dc
agua foran ara os lados da Ursa, c as
lancics Anonadcs, rivadas clo dcus
dos orvalIos c das cIuvas, fcncccran,
52
qucinadas! o quc diz a lcnda... Mas nos
nao crcnos quc Hclios icnIa alicrado a
roia dc scu carro dc ouro ara unir os
Ioncns, ou ara inicrvir cn suas
vinganas rccrocas. Todavia cssas narra-
iivas inrcssionanics dcvcn scr uicis aos
noriais, ara quc os induzan a rcsciiar
os dcuscs. So iu nao ic lcnlras disso, iu,
quc dcsic a noric a icu narido, iu quc cs
nac dc un casal dc filIos ilusircs! AI,
anigas, dizci; ouvisics un griio, ou icra
sido una ilusao? Dir-sc-ia quc foi o raio dc
Juiicr, sulicrranco... Elccira, sai da iua
casa!
O COFO, ELECTFA
ELECTFA
Quc nc dizcis, anigas? Tcrninou o
conlaic?
O COFO
Nada salcnos scnao isio. ouvc-sc o
gcnido dc un agonizanic.
ELECTFA
Tanlcn o ouvi; dc longc sin, nas
ouvi.
O COFO
53
Dc longc vcn cssa voz; nas nos a
ouvinos clarancnic.
ELECTFA
Scra o gcnido dc un argivo, ou dc un
dos nossos anigos?
O COFO
Nao salcnos, o runor c confuso.
ELECTFA
Vicsics avisar-nc quc dcvo rocurar a
noric? Por quc iardais?
O COFO
Dcia cssa arna! Aguarda o
conIccincnio dc icu dcsiino.
ELECTFA
Nao c ossvcl! Fonos vcncidos! Ondc
csiarao os ncnsagciros?
O COFO
Elcs virao. Nao c cnrcsa facil naiar
un rci!
O COFO, ELECTFA, un MENSACEIFO
O MENSACEIFO
Alcanasics una viioria scn ar, o
jovcns niccnianas! Eu vo-lo dcclaro, a
54
iodas! Orcsics vcnccu na luia! Egisio, o
naiador dc Agancnnon, jaz or icrra! Dai
graas aos dcuscs!
ELECTFA
Mas qucn cs iu? Cono odcrcnos icr
ccricza dc quc dizcs a vcrdadc?
O MENSACEIFO
Por acaso ignoras quc sou un scrvidor
dc icu irnao?
ELECTFA
AI! O ncu qucrido irnao! Sin... or
causa dc ncus icnorcs foi quc nao
rcconIcci logo iua fisiononia! Agora, sin;
sci qucn iu cs! Fcalncnic, iu disscsic. o
assassino dc ncu ai csia norio?
O MENSACEIFO
Sin; csia norio. Digo-o, c rciio-o, ja
quc assin qucrcs!
O COFO
dcuscs! Jusiia! Tardasic, sin;
nas finalncnic vicsic!
ELECTFA
Cono foi o filIo dc Ticsics vcncido c
norio? Eu qucro salcr!
55
O MENSACEIFO
Logo quc nos rciiranos dcsics nuros,
ionanos a larga csirada alcria clas
rodas dos carros, ondc csiava o odcroso
rci dos Miccnios. Elc asscava or scu
arquc, colIcndo ranos dc nuria nova. Ao
vcr-nos, cclanou. Salvc, csirangciros!
Qucn sois vos? Dc ondc vindcs?" Orcsics
rcsondcu. Sonos da Tcssalia, c vanos
s nargcns do Alfcu, ara fazcr un
sacrifcio cn Ionra dc Juiicr Olnico".
Ouvindo isio, Egisio dissc. Por agora,
dcvcis conarcccr a nosso fcsiin, orquc
vou sacrificar algunas rcscs s ninfas.
AnanIa, lcn ccdo, dciarcis vossos lciios
c scguircis viagcn a vosso dcsiino.
Enircnos no alacio". Assin falando,
ionou-nos as naos, c nos fcz cnirar, dc
nodo quc nao nos foi ossvcl una rccusa.
Una vcz no inicrior, dissc. Prcarcn
lanIos ara csics viajanics, ara quc sc
ossan aroinar das aras urificadoras!"
Orcsics advcriiu. Nos nos lanIanos nas
aguas lnidas do rio; cnircianio, sc c
crniiido a csirangciros ariiciarcn da
ccrinnia con os cidadaos, Egisio, nos
csianos ronios, c acciianos icu conviic".
A findou scu discurso; c os scrvos, icndo
dcosiiado as lanas, garaniia do rci,
uscran naos olra. Uns iroucran o
56
grandc vaso; ouiros, as ccsias, cnquanio
ouiros ainda accndian a lcnIa c
disunIan os dcnais vasos cn iorno do
aliar. Todo o alacio vilrava con csscs
runorcs. Eniao, icu adrasio, csalIando
a ccvada salgada or solrc as aras, assin
falou. Ninfas das MonianIas! Assin
ossa cu ainda or longos anos ofcrcccr-
vos Iolocausios! Assin ossanos, cu c
Tndaris, ninIa csosa, vivcr ncsics
alacios fclizcs cono sonos Iojc, c vcncc-
dorcs dc nossos ininigos!" Elc rcfcria-sc a
Orcsics, c a ii. Mcu scnIor fazia voios
oosios, nas ncnialncnic, c nao cn voz
alia... E cdia quc lIc fossc dado
rccucrar o scu airinnio aicrno.
Egisio, rciirando do ccsio a lanina afiada,
coriou os clos do lczcrro c, con a nao
dirciia, os aiirou ao fogo urificador. En
scguida, fcriu o aninal na csadua,
cnquanio os scrvos o scguravan, con as
naos, c dissc a icu irnao. Enirc os
Tcssalios considcra-sc una aric nolrc
csquaricjar un iouro, c donar un cavalo.
Tona csia csada, csirangciro, c nosira
quc csia fana dos Tcssalios c jusia". E
Orcsics icndo rccclido a faca dorica dc
loa icncra, c aiirado scu nanio ara os
onlros, con rcsilIas dc ouro, cscolIcu
Pladcs cono auiliar, afasiou os dcnais
57
scrvos, c, ionando o lczcrro or una das
aias, dcsfcriu un golc c o rosirou nais
raido do quc un cavalciro a galoar nas
corridas do csiadio. Dcois, alriu as
cniranIas do aninal. Tonando, cniao, nas
naos as vsccras sagradas, Egisio as
olscrvava. E o lolulo quc faliava nos
inicsiinos cra un indcio dc nau agouro
ara qucn os caninava. Mcu scnIor
crguniou. Por quc razao csias
arccnsivo?" csirangciro, cu rcccio
alguna ruin surrcsa; icnIo un ininigo
icnvcl, o nais odioso dos noriais, o filIo
dc Agancnnon." Orcsics rclicou. Tcncs
os golcs dc un cilado, iu, quc nandas
solrc una cidadc? Para quc cu ossa
arcssar o fcsiin, irazci-nc un unIal
fiiadio, cn lugar dcsia lanina dorica;
assin c rcciso ara quc cu alra dc nodo
condigno, o ciio." E, ionando o unIal
coriou con firncza, coniinuando Egisio a
olscrvar a viina. No noncnio cn quc clc
inclinava a calca, icu irnao, firnando-sc
na onia dos cs, dcsfcriu-lIc un golc no
dorso, airavcssando-lIc as vcriclras c dcr-
rilando-o, ja nas coniorscs finais da
agonia! Ao vcr isio, os scrvos corrcran
ara as lanas, disosios a conlaicr,
nuiios conira dois, soncnic; nas Orcsics
c Pladcs rcsisiiran con galIardia,
58
lrandindo as arnas. Dissc cniao Orcsics.
Nao vin a csia cidadc ara lIc fazcr dano,
ncn a vos, scrvos; acnas quis vingar a
noric dc ncu ai! Eu sou o infcliz Orcsics!
Nao nc aiaqucis, o scrvos dc ncu ai!".
Ouvindo isio, clcs alaiaran as lanas.
Orcsics foi logo rcconIccido or un vclIo
scrvidor do alacio; c iodos vicran coroar
a calca dc icu irnao, alcgrc c fcliz. E clc
acala dc arcscniar aos dcuscs a calca,
nao da Corgona, nas dc Egisio, a qucn iu
aloninas. Scu sanguc aga, assin, con
usura, o sanguc quc clc dcrranou!
O COFO, ELECTFA, c dcos OFESTES
O COFO
Junia icus cs aos nossos, o qucrida,
cono a cscria gazcla, quc salia ligcira c
graciosa! Tcu irnao alcanou, con csia
viioria, una coroa nais gloriosa do quc as
alcanaria nas nargcns do Alfcu. Unc icu
canio dc iriunfo a nossa dana!
ELECTFA
luz! lrilIo do carro dc Hclios!
icrra! ircvas quc anics cscurcccis ncus
olIos! Agora clcs csiao alcrios, c fiian
livrcncnic o ccu, visio quc Egisio, o
assassino dc ncu ai, acala dc sucunlir!
Todos os ornaios quc ainda ossuo,
59
qucridas anigas, Ici-dc usa-los Iojc cn
ncus calclos! E Ici-dc coroar a fronic dc
ncu irnao viiorioso!
O COFO
Trazc, ois, os louros ara sua calca,
c nossa dana, agradavcl s Musas, icra
incio. Doravanic os rcis lcgiinos, a qucn
ianio rczanos, voliarao a govcrnar csia
icrra, fclizncnic arrancada a Ioncns
inquos. Eis or quc solianos aos arcs
nossos griios dc alcgria.
ELECTFA
Viiorioso Orcsics! FilIo dc un ai
vcnccdor nas laialIas dc lion, cingc iua
calca con csias coroas! Volias, con
cfciio, nao dc una sinlcs corrida dc scis
lciros(1}, nas dc una luia cn quc naiasic
a Egisio, o assassino dc nosso ai. E iu,
Pladcs, o aconanIasic ficlncnic, iu filIo
dc ais icdosos, rccclc dc nin csia coroa
a quc fazcs jus, visio quc ic coulc aric
igual nos crigos. E sc fcliz!
OFESTES
Erganos nossos agradccincnios aos
dcuscs, anics dc iudo, o Elccira, orquc
foran clcs os fauiorcs dc nosso iriunfo;
louvar-nc-as, a nin, cn scguida, orquc
60
lIcs scrvi dc insiruncnio, aos dcuscs, c
Foriuna. Nao agi soncnic or alavras;
naici, rcalncnic, a Egisio; c, ara quc
iodos o sailan, irouc aic aqui o rorio
norio. Aiira-o, sc assin qucrcs, aos
aninais fcrozcs, ou s avcs carnicciras; ou
suscndc-o a un osic, orquc clc agora
ic cricncc... clc, quc sc dizia icu scnIor!
ELECTFA
Donina-nc a iinidcz... nas lcn qui-
scra falar!
OFESTES
Quc Ia? Dizc, ois! Nada icns a icncr!
ELECTFA
Fcccio dcsagradar aos dcuscs, assin
ulirajando os norios.
OFESTES
Ningucn ic odcra ccnsurar or isso!
ELECTFA
Esia cidadc c irriiavcl; scnrc
disosia ccnsura.
OFESTES
Fala, ois, irna! Scnrc iivcnos or
cssc Ioncn un odio insaciavcl!
61
ELECTFA
Ouvi, ois! Quc insulios ic dcvo dirigir,
dc incio? Cono os cnccrrarci? E quc dirci
no inicrvalo? Todas as nanIas, cu
rccordava cn ncnic o quc ic Iavcria dc
dizcr, sc algun dia nc vissc lilcria dos
icrrorcs quc nc afligian. Agora, quc isio
sc rcalizou, qucro dizcr-ic o quc nao udc
cnquanio vivias... Tu nc dcsgraasic, lcn
cono a ncu irnao; iu nos dciasic orfaos
dc un ai qucrido, dc qucn ncnIuna
ofcnsa rccclcsic! Tivcsic a audacia dc
csosar ninIa nac, c a dc naiar nosso
ai, surcno cIcfc niliiar dos Crcgos, iu
quc nunca fosic gucrra conira os Frgios!
E incorrcsic na loucura dc suor quc
nossa nac ic scria ficl, cla, a qucn
dcsosasic violando o lciio dc nosso ai!
Saila iodo aquclc quc corroncr a csosa
dc ouircn or una uniao adulicra, c quc
con cla sc consorcia, quc c infcliz sc
suuscr quc cla lIc conccdcra a fidclidadc
quc ja nao conccdcra ao ouiro. Tu vivias
niscravclncnic, na ilusao dc quc cras
fcliz... Tu salias quc csiavas vinculado or
un casancnio nio, assin cono ninIa
nac salia quc sc casara con un Ioncn
indigno; c, crininosos anlos, cla conduzia
o fardo dc iua ruin foriuna, c iu, o cso
da sua. Dcn quc ouvias dizcrcn os
62
Argivos. Elc c o narido da nulIcr, nas
cla nao c csosa dclc..." Porquc c una
vcrgonIa quc scja a nulIcr, c nao o varao,
qucn govcrnc a casa... Dcsrczo os jovcns
quc, na cidadc, usan os aclidos dc suas
nacs, c nao o dc scus ais! Con cfciio,
scnrc quc un Ioncn sc casa con una
nulIcr dc csiirc nais ilusirc quc a sua, o
narido assa a nada valcr, c so a csosa c
quc sc considcra. O quc nais iludiu iua
razao, c quc llasonavas scr algucn, clo
faio dc ossuir un coioso calcdal... nas
riquczas nada valcn, orquc sao inccrias c
iransiiorias... So a noral rcvalccc, c nao
a ccunia. A noral granjcia duradouro
rcnonc, c iriunfa do inforiunio; a
oulcncia injusia iorna-sc rcsa dos
crvcrsos, c dcsaarccc dos larcs ondc
icra crnanccido or ouco icno... O
quc fizcsic con as nulIcrcs, nao concic
a una donzcla dcclarar, c or isso cu nc
alsicnIo; nas alguna coisa dirci
vcladancnic, dc nodo a scr
conrccndida. Tu roccdcsic con inaudiia
insolcncia, cono scnIor dcsics alacios
rcais, confianic cn iua lclcza. Para nin,
rcfiro quc ncu narido arcscnic una
fisiononia varonil, c nao un rosio
cfcninado. Os dcsccndcnics dc Ioncns
forics nasccn rcdcsiinados carrcira das
63
arnas; nas os filIos dos ouiros nunca
assarao dc danarinos... Morrc, ois, scn
quc icnIas scqucr adivinIado o casiigo dc
icus crincs; c norra igualncnic qucn
qucr quc scja iao crininoso cono iu! E
quc ningucn sc ufanc or icr vcncido a
rincira corrida; quc ningucn sc
considcrc vcnccdor cnquanio nao Iouvcr
aiingido o icrno da Iunana vida!
O COFO
Sc clc concicu crincs Iorrcndos, nao
ncnos icrrvcl foi a uniao quc dc vos
rccclcu, orquc a Jusiia icra scnrc un
grandc odcr.
OFESTES
Dcsrcssa, scrvos! Transoriai csic
cadavcr ara o inicrior, a fin dc quc nao o
vcja ninIa nac, quando vicr, anics dc scr
noria or sua vcz!
ELECTFA
Dasia! Falcnos nouiro ion dc voz.
OFESTES
Quc Ia dc novo? Vcs, or acaso, gcnic
quc vcn dc Miccnas?
ELECTFA
64
Nao! Vcjo ninIa nac, quc nc criou.
OFESTES
Ela vcn, ois, nuiio a roosiio, cair
na arnadilIa quc lIc rcaranos.
ELECTFA
En suas vcsics, c cn scu carro, cilc
grandc nagnificcncia.
OFESTES
Quc farcnos agora, irna? Darcnos a
noric a nossa nac?
ELECTFA
Por acaso icns cna, ao vc-la?
OFESTES
OI! Cono odcrci cu naiar aqucla a
qucn dcvo a vida c a nuiriao?
ELECTFA
Eaiancnic cono naiou cla a qucn
foi icu ai, c ianlcn ncu.
OFESTES
Fclo! Por quc nc ordcnasic, clo
oraculo, a raiica dc un aio dc iananIa
loucura?
ELECTFA
65
Sc Aolo sc nosira insano, qucn scra,
cniao, o ajuizado?
OFESTES
Tu nc disscsic, irna, quc dcvcranos
fcrir dc noric a nossa nac!... Quc
inicdadc!
ELECTFA
Quc icns iu a rcccar, sc vingas o
assassnio dc icu ai?
OFESTES
Scrci culado dc nairicdio... cu quc
ncnIun crinc aic agora Iavia raiicado!
ELECTFA
E sc nao vingarcs a noric dc icu ai,
nao assaras dc un infanc!
OFESTES
Mas scrci casiigado, sc a naiar!
ELECTFA
Digno dc uniao iu scras, sin! sc
dciarcs dc vingar icu ai!
OFESTES
66
Nao icria sido algun csriio infcrnal
qucn disso nc crsuadiu sol a forna dc
una divindadc?
ELECTFA
Un csriio infcrnal... solrc os aliarcs
sagrados? AI! Nao crcio!
OFESTES
No cnianio, cu nao adniiirci nunca
quc scnclIanic oraculo icnIa sido lcgii-
no...
ELECTFA
Cuidado, ncu irnao! Esias dcscan-
lando ara a usilaninidadc!
OFESTES
Eniao... scra foroso usar do ncsno
ariifcio?
ELECTFA
O ncsno... clo qual conscguisic
dcrrular a Egisio, scu narido.
OFESTES
Pois scja! Cunrirci a cnosa iarcfa!
Visio quc os dcuscs assin ordcnan, quc
sc faa! Mas... scra una aao ao ncsno
icno docc... c ircncnda!
67
(Su OFESTES}
ELECTFA, CLITEMNESTFA, O COFO
O COFO
rainIa da icrra argiva, filIa dc
Tndaro, c irna dos filIos dc Juiicr, quc
Ialiian, cnirc os asiros, o cicr
rcslcndcnic dc luz, c quc icn or nissao
guiar os nauias cn lcno nar, salvc! Nos
ic vcncranos, cono sc fosscs una
divindadc, cn aicnao a icu odcr c iua
foriuna! Eis o noncnio, o rainIa, cn quc
ic rcndcnos a nossa Ioncnagcn!
CLITEMNESTFA
Dcscci dc vossos carros, cscravas, c
ionai-nc cla nao, ara quc cu onIa os
cs cn icrra! Os icnlos sagrados csiao
guarnccidos dc dcsojos frgios. Quanio a
nin, rcccli csias caiivas iroianas, cn
iroca da filIa quc crdi. Foi insuficicnic a
dadiva; nas ainda assin icn valor.
ELECTFA
Nao c a nin, cono cscrava ianlcn, c
culsa do solar aicrno, cnlora vivcndo
Iojc ncsia casa niscravcl, quc calc
ionar-ic as naos, ninIa nac?
CLITEMNESTFA
68
As cscravas a csiao ara isso. Nao ic
canscs or ninIa causa.
ELECTFA
Por quc nao? Nao nc culsasic da
casa ondc nasci? E quando cla foi or
ouircn ocuada, nao fiquci cu rcduzida
cscravidao, cono csias caiivas, c nao fui
rivada dc ncu ai?
CLITEMNESTFA
Tcu ai inicniou fazcr o ncsno
quclcs a qucn nais dcvia rczar! Eu ic
falarci, cnlora saila quc una nulIcr,
quando crscguida or una ruin fana,
icn scnrc a incrcdulidadc conira suas
alavras, o quc c injusio, a ncu vcr. O
quc arccc jusio c quc sailanos odiar
aquclcs quc, lcn auradas as coisas,
icnIan ncrccido a nossa indignaao. A
nao scr assin, a qucn Iavcrcnos dc
odiar, cniao? Tndaro nc dcu a icu ai,
nas nao ara quc cu crcccssc, cu c ncus
filIos!... No cnianio Agancnnon, icndo-
nc arrclaiado ninIa filIa, na cscrana
dc vc-la unida a Aquilcs, conduziu-a a
ulis, ondc csiacionavan os navios. E la,
fcriu o alvo ciio dc Ifigcnia, csicndida
solrc a fogucira do sacrifcio! Sc c vcrdadc
quc clc a naiou ara salvar a Crccia, ou
69
sua casa, c scus dcnais filIos,
sacrificando una, or iodos, ainda scria
crdoavcl; nas, or icr sido Hclcna una
nulIcr inudica, c orquc scu narido
nao soulc casiigar sua iraiao, or isso!
clc naiou ninIa filIa! No cnianio,
cnlora cruclncnic fcrida, nao nc irriiaria
ianio, c nao naiaria cssc Ioncn; nas clc
voliou, irazcndo una conculina, cIcio dc
cniusiasno, c -la no scu lciio,
nanicndo, assin, duas csosas na ncsna
casa! Nao ncgo quc as nulIcrcs scjan
lascivas; nas sc un narido concic o
crinc dc dcsrczar o lciio conjugai, c lciio
quc a csosa o iniic, angariando un
ananic! Conira nos, nulIcrcs, crguc-sc,
orcn, o orolrio; c ningucn naldiz dos
Ioncns quc dc iudo sao causadorcs! Pois
quc! Mcnclau iivcssc sido raiado, scria o
caso dc sacrificar cu o ncu filIo Orcsics
ara salvar Mcnclau, o narido dc ninIa
irna? Cono rccclcria icu ai cssc aio?
Scria convcnicnic, ois, quc nao norrcssc
aquclc quc sacrificou ninIa filIa, c quc cu
coniinuassc naliraiada or clc? Maici-o! E
rocurci o aulio daquclcs quc nc dcvian
aoiar, os scus ininigos. Con cfciio, qucn
dcnirc os anigos dc icu ai qucrcria
concicr cssc crinc conigo? Fala, sc
70
qucrcs, c rova quc a noric dc icu ai nao
foi un jusio casiigo!
ELECTFA
Dcfcndcsic iua causa, nac; nas c
una causa vcrgonIosa, ois una nulIcr
digna dcvc, cn iudo, ccdcr a scu narido.
E aqucla quc nao aicndc a cssc rccciio
nao ncrccc ninIa considcraao. Lcnlra-
ic dc quc cn iuas uliinas alavras nc au-
iorizasic a falar conira ii.
CLITEMNESTFA
Dissc, c rciio; nao o ncgo.
ELECTFA
Mas... dcois dc ouvir iudo o quc irci
dizcr, nao nc faras nal?
CLITEMNESTFA
Dc nodo algun. Escro quc nc con-
fornarci con icu nodo dc falar.
ELECTFA
Eu falarci, ois. c cis cono vou
concar. Prouvcra aos dcuscs, o nac!
quc iu fosscs doiada dc nclIor csriio!
Ergucn-sc jusios louvorcs lclcza dc
Hclcna, c iua; nas sois anlas igual-
ncnic inscnsaias, c indignas dc Casior!
71
Una, scduzida, dciou-sc lcvar voluniaria-
ncnic; quanio a ii, naiasic o Ioncn nais
ilusirc da Crccia, sol o rcicio dc quc
unias icu narido clo sacrifcio dc una
filIa, (c Ia qucn nao saila dcssas coisas
ianio cono cu!} iu, quc, ncsno anics
da noric dc iua filIa, logo aos a ariida
dc icu csoso, ja conunIas dianic do
csclIo as louras nadcias dc icus
calclos! Ora, una nulIcr quc sc rcquinia
cn cnfciiar-sc, na auscncia do csoso,
dcvcnos dcsrcza-la cono dcsoncsia, ois
nao Ia noiivo ara quc sc cila assin iao
lcla, a ncnos quc rcncdiic algun
dcslizc. Tu fosic a unica nulIcr grcga quc
sc nosirava alcgrc quando a soric
favorccia os Troianos; quando csics
sofrian rcvcscs na luia, icus olIos sc
colrian dc irisicza, iananIo cra icu
dcscjo dc quc Agancnnon nao voliassc a
Troia con vida!
Era, iodavia, una ccclcnic
ooriunidadc ara quc rcvclasscs iua
scnsaicz... TinIas un csoso, a qucn a
Crccia clcgcu cIcfc surcno, c quc nao
cra, cn nada, infcrior a Egisio. E, orquc
iua irna Hclcna incorrcu cn iao avilianic
aao, calia a ii granjcar Ionrosa gloria,
orquanio os naus, nuiias vczcs,
roorcionan aos lons a ooriunidadc
72
ara a raiica dc acs ccnlarcs.
Adniiindo quc ncu ai, cono disscsic,
causou a noric dc iua filIa, quc nal ic
Iavanos fciio cu c ncu irnao? Cono sc
clica quc, icndo crccido icu narido,
nao nos fosscn cnircgucs as vivcndas
aicrnas, c quc iu icnIas adquirido un
lciio csirangciro, ncdianic un casancnio
conrado? Por quc nao cilasic, cn lugar
dc icu filIo, a icu scgundo csoso, c or
quc nao foi csic norio cn ncu lugar, visio
quc nc condcnou a norrcr cn vida, con
nais crucldadc do quc ncu ai ara con
ninIa irna? Sc un Ionicdio sc dcvc
unir con un ouiro, nos ic naiaranos,
cu c icu filIo Orcsics, ara vingar nosso
ai; orquc, sc una aao foi jusia, a ouira
nao o scra ncnos. un louco aquclc quc,
scduzido clas riquczas, ou clo
nascincnio ilusirc dc algucn, sc casa con
una nulIcr crvcrsa. Un casancnio
Iunildc c uro lcva vaniagcn, na fanlia,
or sua grandcza.
O COFO
o dcsiino, iao soncnic, quc dccidc
do casancnio das nulIcrcs. Uns vcn a
scr lcnfazcjos, c ouiros funcsios ara os
noriais...
CLITEMNESTFA
73
naiural, filIa, quc icnIas scnrc
anado a icu ai... Aconiccc quc uns
rczan con csccial carinIo a scu gcniior,
ouiros a sua nac. Eu ic crdoarci, filIa,
visio quc cu roria nao csiou saiisfciia
con ccrias acs quc raiiquci. Mas...
cono odcs iu coniinuar assin rivada do
ncccssario asscio, c irajando csics
andrajos, iu quc dcsic luz rcccnicncnic!
OI! Cono sou infcliz clos dcscjos quc
icnIo rcalizado!... Mais, do quc suonIo,
osso cciiar a colcra dc ncu narido!
ELECTFA
Tardc ic arrccndcs... Ja nao Ia
rcncdio; ncu ai csia norio... Mas... or
quc nao cIanas icu filIo, quc anda,
cilado, or icrra csiranIa?
CLITEMNESTFA
TcnIo ncdo! Dcvo lcvar cn conia o
ncu inicrcssc, c nao o dclc. Dizcn quc clc
ainda sc conscrva irriiado cla noric do
ai.
ELECTFA
E or quc icu narido sc nosira crucl
ara conosco?
CLITEMNESTFA
74
Tal c scu icncrancnio... Tu,
ianlcn, icns un coraao indonavcl!
ELECTFA
Porquc vivo sofrcndo... Mas Ici-dc
dciar, un dia, cssa irriiaao.
CLITEMNESTFA
Dcsdc cniao clc nao nais sc nosirara
crucl ara coniigo!...
ELECTFA
Ora!... clc c orgulIoso... c Ialiia o a-
lacio quc nc cricncc...
CLITEMNESTFA
Vcs iu? Esias rovocando novos con-
fliios!...
ELECTFA
Pois cu nc calo... Tcno-o ianio quanio
convcn quc o icna...
CLITEMNESTFA
Dcicnos csic assunio, filIa. Por quc
nc cIanasic?
ELECTFA
Crcio quc ja salcs quc dci luz... Pois
lcn; vcn sacrificar, or nin, no dccino
75
dia da criana, orquc cu, nunca icndo aic
agora iido filIos, nao sci cono sc
cunrcn csscs riios.
CLITEMNESTFA
Isso c olrigaao dc qucn ic rcsiou
assisicncia no ario...
ELECTFA
Ningucn nc auiliou; cu nc dcscnla-
racci sozinIa!
CLITEMNESTFA
Vivcs assin iao alandonada dc
anigos, ncsia casa?
ELECTFA
Ningucn qucr icr a olrcs cono
anigos.
CLITEMNESTFA
Eu irci, ois, c farci o sacrifcio cla
dccina lua da criana; cn scguida irci ao
cano, ondc ncu narido rcaliza un
Iolocausio cn Ionra das Ninfas. scrvos!
dciai nas cocIciras os aninais quc csiao
airclados. Quando os sacrifcios
icrninarcn, voliai. Qucro saiisfazcr os
dcscjos dc ncu narido.
ELECTFA
76
Podcs cnirar cn ninIa olrc casa;
nas icn cuidado, ara quc a fuligcn c as
gorduras nao naculcn iuas vcsics! Sc vais
rcsiar culio aos dcuscs, dcvcs ir cn
condics condignas!
(Su CLITEMNESTFA}
ELECTFA
A ccsia sagrada ja csia ronia; a
lanina csia afiada, a ncsna quc viiinou o
iouro, junio ao qual cairas fcrida!... Tu ic
casaras na nansao sonlria do Hadcs,
con o ncsno con qucn ja vivias na icrra.
Eis a graiidao quc ic dcvo. Ias-dc sofrcr o
casiigo quc ncrcccs, clo assassnio dc
ncu ai!
O COFO
Ha scnrc una concnsaao nos
grandcs nalcs! Mudan dc runo os vcnios
nun solar... Mcu cIcfc c scnIor foi norio,
ouirora, nun lanIo... c o icio, c as
arcdcs vilraran con o griio quc soliou.
Miscravcl! Por quc nc fcrcs, o nulIcr,
quando cu volio, aos dcz anos dc
auscncia, a ninIa cara airia?"
* * *
Eis, orcn, quc a vingana do
dcsonrado ialano surgc, cnfin, c suljuga
77
csia crvcrsa nulIcr, quc arnada dc un
nacIado, ousou fcrir scu narido, dc
rcgrcsso a scu lar, cnirc as alias
nonianIas Ciclocias. csoso infcliz,
quc dcsgraa foi, ara ii, cssa nalvada
csosa!
Ela concicu o crinc, accsa cn ira,
qual una fcroz lcoa das nonianIas!
Ouuc-sc u uoz dc CLITEMNESTFA
CLITEMNESTFA
FilIos ncus! Pclos dcuscs! Nao naicis
vossa nac!
O COFO
Ouvcs, or acaso, csic clanor quc dc
la vcn aic nos?
CLITEMNESTFA
Ai dc nin!
O COFO
Nos nos condocnos da soric dcssa
nac, inolada or scus rorios filIos!
Quando una calanidadc dcvc ocorrcr, un
dcus faz jusiia! Tu sofrcs un crucl
dcsiino, o infcliz... nas ianlcn concicsic
un crinc ncfando conira icu narido! Ei-
los quc rcaarcccn, saindo dc casa ainda
78
nancIados clo sanguc qucnic dc sua
nac, rova dc suas laldadas sulicas! OI!
Nao Iavcra no nundo rogcnic nais
dcsgraada quc a dc Tanialo!
OFESTES, ELECTFA, O COFO
OFESTES
Tcrra! Juiicr, quc conIcccis
iodas as acs dos noriais! Vcdc csias
coisas sangrcnias c aloninavcis! Esics
dois cadavcrcs, quc jazcn or icrra,
fcridos or ninIas naos, cn aga dos
nalcs quc icnIo sofrido!
ELECTFA
Ccriancnic, ncu irnao, iudo isio c
doloroso... E fui cu a causadora! Eu,
caninIci or solrc o fogo, conira aqucla
quc nc dcu luz c criou, infcliz quc sou!
dcsgraa, o dcsgraa! Polrc nac, quc
ionlasic odiosancnic, c ainda nais,
fcrida or icus filIos! Mas... iu sofrcsic,
assin, a ciaao dcvida clo assassnio
dc nosso ai.
OFESTES
Aolo! Tu ordcnasic a vingana, iu
causasic nalcs ircncndos c cvidcnics! Tu
ciirasic ara scnrc csic conulio
sangrcnio da icrra Iclcnica! Dizc, agora.
79
ara ondc irci? Quc Iunana criaiura
qucrcra rccclcr-nc, ou scqucr
conicnlar-nc, a nin, quc naici ninIa
nac?...
ELECTFA
E cu? E cu? Quc nucias odcrci
rcicndcr? Quc cnjugc qucrcra rccclcr-
nc cn scu lciio nucial?
OFESTES
Tcu coraao nudou, dc novo,
confornc o vcnio... Pcnsas, agora, con
scniincnios dc icdadc, nas Ia lcn
ouco icno nao cnsavas assin, c
cigisic coisas icrrvcis, qucrida,
conirariando as ondcracs dc icu irnao!
Tu visic a infcliz rasgar sua vcsic, c
nosirar-nos o scio cn quc nos
anancniou, no noncnio cn quc a
fcranos dc noric! Polrc dc nin! E cla
ainda arrasiou or icrra aquclc coro cn
cujas cniranIas fui gcrado... c ncu
coraao fraqucjava!
ELECTFA
Sin... cu sci... iu scniisic una
angusiia rofunda, ao ouvir a voz lancnia-
vcl daqucla quc ic criou!
OFESTES
80
... E cla griiava, acariciando con as
naos o ncu rosio. filIo ncu... cu ic
sulico..." E acgou-sc a ncu cscoo dc
ial soric quc o unIal nc caiu das naos!
O COFO
Infcliz! Cono udcsic conicnlar con
icus olIos a agonia dc iua nac ao cirar?
OFESTES
Foi rcciso quc cu vcdassc ncus olIos
con o nanio, no noncnio cn quc cnicrrci
a faca na gargania dc ninIa nac!
ELECTFA
E cu ic incli... c fiz fora solrc a
faca, ianlcn...
OFESTES
OI! Eu concii a nais aloninavcl das
acs! Vai... colrc o coro dc nossa nac
con o scu rorio nanio... FccIa suas
fcridas... Tu dcsic a vida a icus assassi-
nos, olrc nac!
ELECTFA
Eis-ic colcria! Tu, a qucn ao ncsno
icno anavanos c dcicsiavanos, iu,
causadora das ircncndas dcsgraas dc
81
nossa fanlia, cis-ic colcria con o icu
nanio!
O COFO
Vcdc quc, or solrc as casas, surgcn
csriios nalfazcjos, ou dcuscs inoriais,
visio quc scnclIanic caninIo nao c
accssvcl a scrcs Iunanos. Por quc sc
nanifcsian clcs, assin, aos Ioncns?
Os ncsnos c OS DISCUFOS(2}
OS DISCUFOS
FilIo dc Agancnnon, cscuia! Os
Ccncos, irnaos dc iua nac, os Dioscuros,
Casior c Polu, ic falan. Dcois dc Iavcr
acalnado os narcs iao crigosos aos
navios, vicnos a Argos, c assisiinos ao
assassnio dc nossa irna, iua nac. Ela
sofrcu un casiigo jusio... nas iu fizcsic
nal, Orcsics; c Aolo... Aolo... oI! clc c
nosso scnIor, c nos nos calanos. Enlora
salio, clc nao ic aconsclIou a salcdoria.
nas foroso foi olcdcccr... Agora, urgc quc
cccuics o quc ic ordcna o Dcsiino
sucrior a Juiicr(3}. Da Elccira cono
csosa a Pladcs, quc a lcvara consigo ara
sua casa; c iu dciaras Argos
incdiaiancnic. Nao ic c lciio vivcr ncsia
cidadc, ondc concicsic o assassnio dc iua
nac. As Furias icrrvcis, dcusas dc olIos
82
fcrozcs, crscguir-ic-ian con scu furor, c
icrias quc vagucar scn runo. Vai ara
Aicnas, c rosicrna-ic dianic da inagcn
sagrada dc Palas. Ela, con scus dragcs
ossanics, ora cn fuga as Furias, c
roicgcr-ic-a dos olIarcs icrrficos da
Mcdusa. La cisic a colina dc Maric, ondc
os dcuscs cla rincira vcz sc rcuniran,
ara dccidir, or scus sufragios, solrc o
sanguc dcrranado quando o dcus da
gucrra, cncolcrizado clas nucias dc sua
filIa, naiou Halirrocio, filIo do rci do Mar.
Dcsdc cniao, cssc irilunal c infalvcl, c
consagrado clos dcuscs. Ali c quc dcvcs
scr julgado clo crinc quc concicsic. Os
sufragios, ro c conira, scrao iguais; c
assin scndo, csiaras salvo, cviiando una
condcnaao noric. Con cfciio, Aolo,
quc ic induziu raiica do nairicdio,
assunira a rcsonsalilidadc dcssc crinc;
c, ara o fuiuro, scra lci quc o rcu scja
lcncficiado scnrc quc os voios sc
dividircn cn gruos iguais(4}. As dcusas
icnvcis, conirariadas or isso, dcsaarc-
ccrao cla icrra a dcniro, nao longc dcssa
colina c a surgira un oraculo sagrado c
vcncrado clos vivos. Tu dcvcras Ialiiar a
icrra da Arcadia, junio ao icnlo
liqucano(5} nas nargcns do Alfcu; la una
cidadc surgira con icu nonc. Nos ic
83
anuncianos csias coisas, Orcsics! Os
cidadaos dc Argos darao sculiura ao
coro dc Egisio; c Mcnclau, quando
aoriar a Naulia, dc rcgrcsso das icrras
iroianas, c Hclcna, inunarao o dc iua
nac. Hclcna acala dc cIcgar ao solar dc
Proicu, icndo dciado o Egiio; cla nao
csicvc na icrra dc lion; Juiicr, dcscjoso
dc causar a discordia c o noriicnio cnirc
os Ioncns, cnviou un faniasna dc Hclcna
a Troia. Quc Pladcs conduza a sua casa,
na icrra da Acaia, a Elccira, virgcn c
dcsosada; c quc cnvic cidadc dc Focios
aquclc iralalIador quc nao foi icu arcnic
scnao dc nonc, c quc lIc dc avuliada
rcconcnsa cn ouro.
Quanio a ii, iransc o isino, c
alcana a colina dc Cccroos. Quando
iivcrcs cunrido o icu dcsiino, no quc sc
rcfcrc a csic crinc, iu scras fcliz, c vivcras
lilcrio dc rcnorsos c cuidados.
O COFO
filIos dc Juiicr, scr-nos-a
crniiido dirigir-vos a alavra?
OS DISCUFOS
Sin, visio quc vos nao csiais
naculadas clo crinc.
84
OFESTES
E cu odcrci falar-vos, ianlcn, o
filIos dc Tndaro?
OS DISCUFOS
Tu ianlcn! Aiirarcnos a Aolo a
cula dcsia aao sangrcnia.
O COFO
Por quc razao, scndo vos dcuscs, c
irnaos dcsia noria, nao culsasics as
Furias ara longc dcsics larcs?
OS DISCUFOS
A faialidadc, c as alavras
inrudcnics dc Aolo fizcran con quc
vicsscn.
ELECTFA
E cono Aolo influiu solrc nin? Quc
oraculo nc ordcnou quc naiassc ninIa
nac?
OS DISCUFOS
Vossos crincs, c vossos dcsiinos, sao
conuns... As culas dc vossos ais vos
arrasiaran a csia siiuaao.
OFESTES
85
ninIa irna, acnas ic udc rcvcr,
ao calo dc iao longa auscncia, c ja nc vou
vcr dc novo rivado dc iua anizadc... Vou
ic dciar... c iu nc dciaras ianlcn!
OS DISCUFOS
Ela icra un csoso, c un lar; nao Ia
noiivo ara quc a lancnicnos, a nao scr o
dc sc afasiar da cidadc dc Argos.
OFESTES
E quc odc Iavcr dc nais doloroso, do
quc dciar, ara scnrc, a icrra da Pairia?
Eu dciarci csics larcs aicrnos, scrci
sulnciido a juizcs csirangciros, cn consc-
qucncia da noric dc ninIa nac!
OS DISCUFOS
Tcn coragcn! Iras cidadc sagrada dc
Palas. Enfrcnia iua soric!
ELECTFA
Quc cu ic alracc cla uliina vcz,
irnao qucrido! As inrccacs dc nossa
nac nos scaran, c nos lcvan ara longc
do iorrao aicrno!
OFESTES
86
Sin. csicndc-nc os lraos... alraa
icu irnao... c cIora or nin, cono sc cu
fossc o iunulo dc un norio!
OS DISCUFOS
OI! Tu rofcrcs quciuncs conovcn-
ics, ncsno ara os dcuscs. Fcalncnic,
ianio cono nos, os nuncs uranios sc
conadcccn clas niscrias a quc csiao
sujciios os noriais.
OFESTES
Nao ic vcrci nais!
ELECTFA
E cu, nunca nais conarcccrci dianic
dc ii!
OFESTES
Pcla uliina vcz ouo iua voz!
ELECTFA
Adcus, o ninIa cidadc! Adcus, ninIas
anigas c conicrrancas!
OFESTES
MinIa qucrida, ja vais ariir?
ELECTFA
87
Assin c rcciso... TcnIo os olIos
cIcios dc lagrinas.
OFESTES
Vai, casa-ic con Elccira, c sc fcliz, o
Pladcs!...
OS DISCUFOS
Dos csonsais, clcs iraiarao, cono
convcn... Tu, orcn, sc qucrcs cscaar s
Furias, scguc ja ara Aicnas, orquc clas
sc rcaran ara crscguir-ic, con as
naos cIcias dc scrcnics, colIcndo fruios
causadorcs dc sofrincnios Iorrvcis! Nos
vanos aos narcs sicilianos, ara salvar
navios quc la navcgan, sacudidos clas
ondas. Viajando clo csao cicrco, nao
rcsianos socorro aos naus, nas
livranos dc airozcs crigos aquclcs quc,
duranic a vida, icn raiicado a londadc c
a jusiia. Quc ningucn culiivc a
iniquidadc, c ningucn ousc navcgar con a
crfdia no coraao!
O COFO
Salvc! So c diioso aquclc quc icn a
conscicncia iranquila, c nao c fcrido clos
golcs da dcsgraa!

88
FIM
89

Notas
A iraduao, aqui, cono no volunc
XXII da Classicos Jaclson", c airiluda a
J.D. dc Mcllo c Souza, auior do Prcfacio c
das noias iniroduiorias s iragcdias dc
squilo, Sofoclcs c Euridcs quc figuran
no volunc. Nao sci sc, or razcs
cdiioriais", airiluiu-sc ao cncriio
rofcssor, or scu rcnonc, a iraduao dc
iodo o volunc, cn vcz dc airiluir-lIc a
organizaao do ncsno. o quc sc
dcrccndc das alavras do rorio Joao
Daiisia dc Mcllo c Souza no Prcfacio.
Tais considcracs jusiifican,
sacicdadc, a rcfcrcncia dada, nu
cuIouuo do cscntc uounc, s
iraducs cn rosa dc algunas iragcdias
cnirc as nais fanosas do icairo aicnicnsc.
Por cccao nscc-sc acnas una cn
vcrso solio (o Hto, dc Euridcs},
conlciando-sc dcsiaric a scric agora
arcscniada con un iralalIo aniigo, dc
tuduto otugucs dcsconIccdo, quc
vcnccu con ccria galIardia as dificuldadcs
do cnrccndincnio." |g.n.|
O rofcssor Joao Daiisia dc Mcllo c
Souza foi, or anos, rofcssor dc Iisioria
90
no Colcgio Mcllo c Souza c narcou
gcracs con scus cnsinancnios. dc
Afonso Arinos, cn suas Mcnus, csic
icsicnunIo solrc a inoriancia quc icvc
cn sua fornaao as aulas or clc dadas.
A naicria quc nais nc cncaniava cra a
Hisioria do Drasil, dada clo ncsno (J.D.
Mcllo c Souza}."; Crcio quc ioda a ninIa
inclinaao osicrior clos csiudos
Iisioricos daia dcssc fccundo arcndizado
inicial." (a. Allcrio Vcnancio FilIo, A
Hisioriografia Fcullicana. A coniriluiao
dc Afonso Arinos, in Esiudos Hisioricos,
Fio dc Janciro, vol. 3, n. 6, 1990, .151-
160.} |NE|
(1} Plciro ncdida grcga aniiga,
cquivalcnic a 30 nciros aroinadancnic.
(2} Dioscuros" significa FilIos do
Dcus"; foi a dcsignaao dada a Casior c
Polu, quc assavan anlos or filIos dc
Juiicr c Lcda, csia csosa dc Tndaro, rci
dc Esaria. Casior c Polu cran gcncos
con Hclcna (csosa dc Mcnclau} c
Cliicnncsira.
(3} Scgundo a Miiologia, una
divindadc surcna, o Dcsiino, rcgia o
univcrso; os rorios dcuscs olnicos
csiavan sujciios sua voniadc incoravcl.
91
As noirai", ou Parcas, iransniiian c
cccuiavan os dccrcios do Dcsiino.
(4} Do julgancnio dc Orcsics,
rofcrido clo Arcoago, no qual os voios
dos juizcs sc dividiran cn dois gruos
iguais, un a favor, ouiro conira o rcu,
icndo a dcusa Mincrva rcsolvido cn favor
rcsuliou o cIanado voio dc Mincrva",
quc favorccc o rcu cn circunsiancias
idcniicas.
(5} Liccu (cn grcgo Lulcion, losquc
dc lolos} cra o nonc dc una nonianIa na
Arcadia, local indicado clos Dioscuros a
Orcsics. Foi, ianlcn, o nonc dc un
asscio iiorcsco, nos arrcdorcs dc Aicnas,
ondc o salio Arisioiclcs cnsinava a scus
disculos, cono ouirora Plaiao no fanoso
jardin Acadcnus.
92


Proilido iodo c qualqucr uso concrcial.
Sc vocc agou or cssc livro
VOCE FOI FOUDADO!
Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos
CFTIS
dircio na fonic.
www.cloolslrasil.con
93


2005 Euridcs

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

__________________
Janciro 2005

You might also like