^3

RC *-•'

Vjrt?
 x <*c *J
____<« .3
(( , _;<_ »' <-&C '

:rc'c«: ccc •
«cc * '

c ccrcr < <<-:<

<.<_XC I> <V <'<r" cc< r CC(( __?<_
iUdm- 1
,

«*«£,>S8_,
^*5 ' '
ccc *£< Cc CC<"C «XS CCCQ
., ffl
CCC, «<<j__«C<c< iCtfCv,!
C«B$__CC- t.
<_c
cc CiL <gs
-ClL.K&St:
n c<c<__
'

' < <

CC\Si
(% cc< <Cc<8fL <Cc CCCCCc CtC CS o
CC^CgL«__jO.' cC<**_£[CC'-C_<K" <"CC QC
<e«tk___C<C G"«X'CO
& cf< «_ <K_.
.cc' <8ci
«p <
cCCCCv :*-<2_iXC£L:

3E
i.csccs«c c
<B 'Cc<
c? <a.<
<? <<
,<s 'C<
• «- 'Ccc:
<
'

c «__<."<_<
'

'

c
)c rcc«
< ^^.
YC
cCC-
Cd' :vl<c^^,c.c "CCC<,C «C_C
c <3__c<<«cxl<
<'<«-£_.<:

C<
ccce-
i
t
<ffl
.Cj;

ccjjfe
9 H C<
c< «.,
<•
C<
Cc<
c C
<C<T«tvC<
.<T <r,c
<
<c
c
'
c<CC<__C<.
Ccc<_ ,
«f cC
«_<:<•< c
icku<€ <_C€fc*
< C'<C_
cACL «X <M
C'"
<3 .«cccij
cvCCCCC «_1C_( '•<<___

<C-' c <- c,c'CC <C,'< £gfj

5 c
^sc 'c^pi
c
~^m.< ^«fLCCC^cCo «<Ccc,
£'S£^«f
'

<
c^-CjSETfc^K
C<<f.'«c<7£ <g
C<<__jSSC^_3I_
r

C®t;|,
.

^__>_v V V.V «c
"«
£«« '

fCf-cr.^ C^ccc^-^l; vC<0<^K^ «p ( i

CCC.
iccficw
ilKCCCt
'(fym
.„
c« idcnci- ,s
:,.«<(
ct__cccc<c ^,^=i: u
<<-<cc_c<,vccM.,
«<___;&< <t«sW'^;^ ,, -,

^ Vivvv.(.c.li', c<____c
«^.'(''' c<r«rccc '.'

.^CCCCC cc cr«cccrccc.cc
C&cCCCctccc @ CcC«CC<
c<c^c<,<rrr^cl
<cc fCi.C «fc* C<f( 4(^-
// «-C CTCcCCCXci CLC«Ll'
'^CC^C^ u
>C<C,.«<k,C~r,c,,--
<"<"
3--- &v/,f,:w.CCC((<(Cc4r ^CpC^CCC.C
/7c,c^?;
C<Ci < r,, c ^^\>s*7f, crgmL 6
-Cfc«3<:«<cc,ct<.

rTlCLCCtC^C
((^tf-ftwSrlV^
"«S- c j«cc:<cMr<rcr

,A >%^C^ -. ^cc, :,c-

CCi.C ic

J 0"CC(T."
-'^"«glCCC-cl
« <C?v VILLANOVA COLLEGE LIBRARY
Fc;.c-.
— CCC' -CCC€c<n< Villanova, Pennsylvania ^r.GEaCIC
«ccccccc?
3CC2L
C I

This book was donated vC<CLj -

. <
'

£ (

c cCC ...«5-4-49

r
c-c:vu
< ,'c C". <
ccjj;

J^s: ."cc c
.

ccrcc
'CCC
'-CCCC, by ^^^
<c<I'
» <
( (
/"
.i«to
i^
<c "

CCCCCc Re.Y......M.....aulll.van.,.-0,-S,-A..-

c cc<c
C' C cmi
Cc < j, cc c<
CC< <c c << : <tl|<g
CCC <T
S3^
^
vC( <5 c'.c<»
f«J5«!*
CC« CC «0'Cc E_
=£' <I^,.(,-^
Kc^vl;: c
;« «<'"<J

i<p CC. <T( jSL (

- «Cc
^•'<CC«}If<^
A C^.^Ccf*c vCL^rfff<abS
^ss& '*^r r
:

tfHnntry^^ -
...

jc
v c
cccc^gc—
:c cc
^ (

' LC^Cc<<(<(cy:,:'

c-ccr: c^^c^'^^
M CJJ<
c ^
__ C_<!« ,«T<V
v_«K^.. '

^CTftW
C^CCXE <S
'
C£K < c«CC c<c
_<c r cc
CCC QCC
C ^
_C9L «18
rctTCi £jCCi" __j

'Ci<s<: £<(. icrc

< KL'
r '".
ECS i

< ccccacccc
CCCCCSC ___l!<<_rs"c-
<

_ft<<ic<c? ctcc"; —
_( <'Cc<CCCCC ?
< c.rtcc , .

_.c. «'"cTccCLrcc: _i
(
cc-cc 'C<r<-,,c«C3S_f ,_ ^:
:

<CC'c<!c<SC"C"C "< L C«C«e c,«

c cc
, ,

^c '"".ccc ciC'» ,«c __^

CjGJ c<c<v ,.
_5mcs v«s (;<<'('

^^JmrH<.qfi&8
(

T _*.««-c___j
(
(

cCCLCC «ftfccr ^ja «cc «?__^t- « < < ,

v
V<_V« «|___ 'ct.rCfrrH^rr.r, ,J_i3<' -
c«^i
'

' C«4S<
;-^cc:<cz <g"c cccccc: <s__L«c«fa
.
""
«cs. «1__
«dccc __ c.cc cclk. cx^^-ci^^crc.
<i
CCC <C7"'C*<I <«_:'<it<cr<ac^c<<c_ cc: «i<3^ccf<«
-^cct^C, <xc<CLcc >, ~c -occ^ccx^c
:f;»«cMcc <___., <o«r

^. <a_l' «ctcc
«Ccc<:. <«cv« :<

C <:C' '
c«iS"
i<cc_<x_t_.-.
CC<:'<CcCS.c.
CCCCC CC
'ri
i<<':'<i(' C<
_c
 .Cc cc < «r cc
,,,
«C «c?
<c<
< v «c<r
c<c<
CCr cr <«cc cc<«__r
<

cCC C c ."«ccf-
aCc, < c c c
<,, , fcc,
cccc'
j_u± Jtc
ccc^c^cc
^r
'
*"
<C *
< '('

cc_Kl <.<ce
cc
cc
cc
«r:
.

c
i

4! '
C
c
&-&' "'9 '' ( «< <-'
AC
-'
^ _%^*c
^<g3_<
.
<«P«j:'
_*_r__T"
'

rr_c
o<
<
,
«jd
<«,_
.gr .
Sc
5-5 <
<C_< C
;.

(<< "C C.
:cc
-CC_ << CC <
C<_£_,CCC<<
c <<
^OtTfcC? %, JSjccj*
C crc.
.

< C
,
Csfc
rc.i C CCCC
c

*K^;
''

<JC^cS_ccc«cc <cr C «c:

CC
CC<C <C< «C <«c,
ct2Ja*F'Cc
'

ci
CB <C£
'< < <
<3T_ «CSCCCCC «CL ^*ft.
(

C <c< <c itfe] c

c3_3

M
'
,

<tcO.c-.Ci.

<
~£33_Mf(& C<c<"
CCXc<. <C<-
c.cCccc cc cc
(CCTCC CC
<'Cf<
£<c«cg__
«-
"
'<<-<_?

<-r
C~if
^j-g,,
-
<-c<«£^oc«r< l
ce c<
cr;«j
c <c
##c^
c
«^c
«3c
*rr ^r-cr crf- <-,„- «r
<c -_«ac_<< cc<".
caaezcc c<c_x
; :

c:;<£:
c c<ac.
ccr«r_
,-*gt
'
l
*S_a_A_=

___^=s^__s
<<«___£
< c.<
oc cr , c<
c <,. .
«.
? cc- <<aa___3rc ccc: c «c
C7CCC ro^^c
.

. '<€$-<!< c <-< C<

"CCCC <T< m.
<
Cc"CC« <C<
'

cocc
•

i< <r"< i c<.C ccct«. "C. iC

CCO. __JC_c CC<_C<aC<
S*z£f£
<<

CCO
c<£ <
O
-CCC- CCCC« 'C' ccc. c r
<c flrr c ^Sc 1

CCCCcic^^c -c.^vc<cr< « 7 ^cc

('
< c_tx_s_r<________
CCCCCCC
'
-<<< i
'«<__.

C «. ccccccr-
vcc
.
C'cc<( .

c ' cacci rc<cc^> c g cr<rc C <«E :

'
:i

< -

CC «3
<: c«.'.,cl c< < c
-•

xjt ccc <<c <cc<f <jg:c

:-c<r;
<
<C
<3
C«. 'CC<CCC<_srccc
cc^^r^ccjc
<vCCfCC'C
ccc <<c <Ccr <gf

C3. C ..rcc c-c. .CCflCCO c c' -c<CL'«<_j<_rr<icx"<i

# t

P«k:.-<8 «'-c<ac_rfe ^' cj_^rc__s_r <_____gl___r c cc: ••<"'-

<_ok
^~T>CCCC < -

p «rc- «c ccr:<cc_ J__SK^_^QB^cC^iT<r'

S <__cc«_t> <cr c c cc
C
trcIL (^
i
<-
< <?c
C C C
•

cC «^
'Ji.
'<

;
<X CCc<
<<__<__<
'
'<-
«c,ccc<<c"cccgc
'CCCCcCC^CC', -
«<- <, ,
: •« S__c «c
C«C C««_I<rccC
^
<___:<>' cc
v c
c.
c <C
<r^
<r
-

r c_'CCCC_c; C.<: '

' ^<ruc
SiC '

«-.C<CCCCCCc-<<C «§3
<cr<c
LCC
''-c,c
•cr :
Cg
crc, .
occ ccc C-CG J( c <<0 '<-
'cc<-<__r c

_r7*" <' fCC<

.

<"r
<_> ccci'
!

«cf«_i: '-c cc
cc "C 'Cc, "--CCCCC^
«ci
ۥ
ircccciccc C'c;cCCC__C__. ccfC_: '<^^ cci ____i____________i

<^<CC3_CC . <SKC,cc cc cV "«:< ;

Cccccso' ccc:' €€ ccc
CLic. CZc C.C ,
_£:<L «1X7 r . ,

... < CCC41. ^- C •: ««

cc<«2 -c^jr-C"
a_?c-«J (<
(<Cc(.(€3?/ C_3
-
f
C"< <c

^'^Mm < 3C_c^sC__*C

.___C;<c__ "csc-.
«<' "CC:<CD
«. ccc<<t_tr
CC55(X|T
:c_K_:(i
_C5: 'cccr:'(C_4
c^v.
CtiE
<
C
^cc < <ccc<
ccc <c«_c_s
c cccccc <C -

rc c<«^^. c_ <

*. «C3C' r*Cpe< CC C< <cc ccc^E: cc <'.<oh

<3&<ac_c_a
'-<__i_KJ '•
«^ s.
2_trc
CCC
,ccc
«ccc
cc
c<
o
ccr <r
Cc: C<T
cc <r
c<tr
C " .<£___
«:
«T

<r3C
CCC ^ cc<r:
;..«_£__5PT'.
;c t^^jcs^*" - <rc
CS-.. <€T <.<E<(SS

<«_m
i.CCtC'^ CTcc'-;(C_
_C'C(^<SCO^'^ rCc^cC."
"cccc«c: c<ccx cc
<.c«_r..c<c_|gc___ <c "C c<c
.cCCf< <cc
<«r c c c ». c c
-:• cckvj .r 1
.
CC C CC
c C'
C %<.
<4ccm<: (!CCc«iS
CC
& r?^
«t; !

«rijcccc a
C
: C
«JJSd__CC
-' c^
«Xf-GC
<K <cCC€cj(tc; *
<CCc<cccc
;
CSJ <S
C
.

CCTCC' (iv.
"
-r r
«<3r":
;
Ccc _cc< <ra

ccc^; '«tCjC., "C c «CCC ; c. cc

"-' C'C C <S_fcc ci .
cccC. C
«'"C<.< S( cCc^w' C ^'C rc > rc
c<c :c<OC; (l

<8 « ,CC v «^C «C? «C; ccrcC" C'«'

f
l
°CCC. «^^ ccjd, o «t
c<
c <C <-.C C_"-'
CC«<.CCC <

^CCc^r.cccc^ c<

C <«C<C'"<
<<_r<'
<<< C C
cc
CC'<<.

f.'< "<".<,'
.C<" ,

^CCCC"
cc« 1. -<.c c< c C'.<trr€__;<c c<" (C c <
'

cc \.
'

^<.<ac3: «crc
<
:
._<C
<S <s

<c
<.«.•;
<-v.
«C<C_
.cc<-:
C c «-
"
. <,.
c CC.CC <CC; <c: CC.cC «((
 ACTA

SANCTORUM
EX TYPIS V. «OUPV. VIA IIARAKCIERE
PARISHS <k ROM^.APVD VlCTOREM PAI.MK M DCCC LXVII
 ACTA
SANCTORUM
quotquot toto orbe coluntur, vel a catholicis scriptoribus celebrantur

KX LATINIS ET GR^CIS, ALIARUMQUE GENTIUM ANTIQUIS MONUMENTIS

COLLECTA, DIGESTA, ILLUSTRATA A

Godefrido HENSCHENIO ET Daniele PAPEBROCHIO,

E SOCIETATB JESU

EDITIO NOVISSIMA, CIBANTE JOANNE CARNANDET

MAII TOMUS SEPTIMUS

CONTINENS TRES ULTIMOS DIES

OPERAM ET STUDIUM CONFERENTIBUS

Francisco BAERTIO et Conrado IANNINGO

EJUSDEH SOCIETATIS

PARISIIS ET BOMjE
apud VICTOREM PALME, bibliopolam

1866
 SERENISSIMO ET REVERENDISSIMO PRINCIPI

MAXIMILIANO HENRICO
COLONIENSI ARCHIEPISCOPO
S. R. I. PRINCIPI ELECTORI
PER ITALIAM. ARCHICANCELLARIO ET SEDIS APOST. LEGATO NATO

LEODIENSI, HILDESIENSI
AC MONASTERIENSI
EPISCOPO ET PRINCIPI
ADMINISTRATORI BERCHESGADENSI
UTRIUSQUE BAVARI^E SUPERIORIS PALATINATUS
WESTPHALLE, ANGARLE, ET BULLIONII DUCI
COx^IITI PALATINO RHENI , LANDGRATIO LUCHTENBERGENSI
MAHCHIONI FRANCfflMONTENSI
COMITI LOSSENSI, ET HORNENSI, etc.

uo plura subinde in unum nomen actempus eoncurrunt gra-

tulandi argumenta, eo pronius est confundi solicitudinem gra-
.tulari cupientium, dum apud se difficulter constituunt, quid prius,
quid posterius sint assumpturi. Nobis eerte id usu venit,Serenis>ime
^ Princeps, considerantibus, quse et quanta decora bisce postremis
. annis in Te contulerit supremi munilica manus Largitoris; ad eom-
^ mune tamen Episcopatuuro et Populorum, qui Clementiae ae Pru-
dentise Tu?e concrediti sunt, emobunentum potius, quam ad priva-

tum conunodum Tuum. Plaeet igitur compendio et brevi oratione

complecti multa, et uno veluti spiritu percurrere; videlicet recupe-
rata per te esse Diceceseon jura ;
plebem, alibi ne tumultuaretur
cohibitam provide, alibi a seditione tentata fortiter revocatam ; serva-
neutrarumque partium praerogativa subditos, cum vici-
tos in paee
na omnia bellis arderent; abolitas consuetudines bono regimini no-
N
xias, et inquietis atque discordise civicae causas ; imo quasi parum
-^oneris foret tot tantaque curare ac conservare in Dioecesibus tribus;
quartam insuper, eamque amplissimam et potentissimam, eommu-
ni suffragantium voto, illis additam ; novuni denique decus, vetus-
Maji t. vii A tissimo
 ;

tissimo pariter ae nobilissimo Bavarorum Principum stemmati ad-

veniens,' per victoriosa Ducis Cognati arma, el Caesareae Sponsse
aiispieicatissimas nuptias. Nos tamen, Joannis Bollandi ac Godcfri-

di Henschenii, in colligendis illustrandisque Sanetorum Actis olim

Socios, nunc Successores, speeialius speetat ea laetitia, qua West-
phalia tota perfunditur, in optatissima Tua ad MonasteriensemEpi-
scopatum assumptione. Per hanc enim fit, ut in morte Decessoris prae-
stantissimi Ferdinandi Furstenbergii, praecipuo privati Mecaenate,

nullam nos sestimemps fecisse jacturam, eum Serenissima Gratia

Tua, quanto est generis nobilitate titulorumque amplitudine pra>
celsior illo, tanto etiam sit ad patroeinandum potentior. Ergo Hen-
sehenii nostri nuper defuncti Exegesim de Tungrensi ac Trajectensi
Episcopatu, extremis vitse annis ab eo reeognitam retractatamque,
in novse clientelae professionem exbibemus ;non aliunde qusesitum, sed
quasi Domi Tua? natum inventumque munus. Quis namque igno-
rat, Tungris Trajectum, Trajecto Leodium translatam fuisse Cathe-
dram, quam Agrippinensi conjunctam tot nunc annis feliciter te-

nes ; adeoque Tuas esse civitatcs, quarum vetusta auctoritas eo

Tractatu asseritur; Tuos omnes Decessores fuisse, quorum ibi tem-
pora ordinantur; Tuos Populos, quorum ibidem definiuntur antiqui
Iimites.Primum.licet Tungrensibus ae Trajectensibus minime dubium,
agendum tamen P. Godefrido fuit, quia erat Scriptorum quorumdam
parum fundata contradictione obseuratum: secundum, quia mul-
tis inveniebatur ambagibus implexum, dum suo quisque genio ac
sensu veterum gesta ad hodiernam chronotaxim, nullo certo usus
charaetere,accommodat tertium quia eeteris eatenus intaetum
:

adeo ut eum recentior quidam Annalium Leodiensium scriptor mo-

neretur, Dioecesis fines, quales antiquitus fuere, sculpta tabella re-
praesentare, negarit id fieri quando omnia nunc mutata
a se posse,
essent, Populorum etiam nomina, non solum dominiaPrineipum. Et
istcec quidcm tria Henschenius prastilerat ante annos eirciter trecenos,

studiajam tummulta, Sanctorum Actis impensa, numerans sed tamen :

decursu praedicti temporis se quoque ipso eruditior factus, denuo sum-

psitretractandauniversa,ethanc composuitExegesim, multa quidem
a priori Diatriba rescindens, quse si minime
olim ineerta fuerant, nunc
ambiguum habent inter eruditos arbitrium;addens vero non pauea,
posteaobservata; omnibus denique novamformam indueens: quce ut
NominiTuo, Princeps Serenissime,patrocinio favoreque digneris,etiam
ex tumulo, per nos Discipulos suos, supplicat; simulque Sanctorum
Acta, edita ct edcnda eommendat. Nos vero isti communis Magis-
tri
tri nostri Lucubrationi addinius etiam Tractatum alterum ex ejus-

dem scliedis adornatum, de Chronologia Episcoporum atque Archi-

episcoporum Mcdiolancnsium ; nonnihil etiam ad Serenitatem Tuam
spectare visum. Etenim in eo quseritur, quotempore ac modo potue-
rint Constantinopoli Mediolanum allala fuisse illa tria Sanctorum Mago-
rum veneranda corpora, quibus Urbs Tua postmodum ad se devectis
sic gloriatur, ut in perpetuam rei memoriam scutarise suse tesserae in-
sertas voluerit tres eorumdem Coronas : quasi parvi faciensse Regum
Francorum Ripuariorum sedem olim fuisse, prse eo honore quo extol-
litur possessione talis thesauri, tanto hinc quam inde dignior Germani-
carum Civitatum Regina nuncupari, quanto praesentiaprseteritis cario-
ra sunt, et sacra profanis antecellunt. Nunc ad commendanda Sereni-
tati Tuae Sanctorum Acta, hactenus edita ac porro in Iucem publicam
itura; nondicam, quam multi iis inserantur quadruplicis Tuae Dioeceseos
mdigetes et Patroni. Par unum sanctissimorum Conjugum, Comitum
Palatinorum ad Rhenum, ac Rrunwilrensis prope Coloniam Ccenobii
Fundatorum; Reati, inquam, Erenfridus atque Mathildis, soli ad con-
ciliandam gratiam sufficiunt, utpote domestici Sancti, et ex eodem un-
deRavarise Duces stemmate procreati; propter eorum Acta atque Mi-
racula, ad xxi Maji eruderatadigestaque. His interventoribus ac proxe-

netis omnino confidimus, nos in eumdem locum favoris recipiendos

apud Serenissimam Gratiam Tuam, quo apud Decessorem in Mona-

steriensi Episcopatu Ferdinandum fuit Henschenius;nosque tot aliis tuis

Clientibusadjungendos, non prorsus extraneos, quando opus hoc vastum

componitur cuditurque in ea Relgii Provincia, Rrabantia scilicet, cujus

pars bene magna Leodiensi TuaeDicecesi est innexa. Huic operi dum
Serenissimum Tuum commodabis Patrocinium,incipiemuset Nos esse
pars eorum, qui totispraecordiorumaffectibus optant, ut videas, viden-
doque laeteris, pacem, in Tuis Provinciis nuper reformatam, florere

diu; Ravaricam Domum alibr gloriosa numerosaque sobole firmari;

copias, tuo ffire conductas sustentandasque ad Ottomanicse tvrannidis
ac Mahometanse perfidise excidium, firmamentum veroRomani lmperii
Christianaeque Religionis, redirevictoriis spoliisquecumulatas; quineti-
am Arehidiceceseos Tuse limites, vicinarum regionum ad fidem Catho-
licam reductione protendi ad lsalam usque et ultra: nam hujusquoque
boni sub Te sperandi omen accepisse tunc videmur quando Tuis aus-
piciis qusesitum repertumque prope Swollam est Corpus venerabilis vi-

ri Thomse a Kempis, sub Montis S. Agnetis ruinis dclitescens annis

propeducentis. Ecce autem, dum hscc scribimus, vergente ad finem

MajiT. VII B tOtlUS

totius Maji impressione, mox praelo committenda; feralis de gravi

Tua segritudine adcst nuntius, subsequente post dies paucos altero,

de vita prope a Medicis desperata, qui nobis non magis aurcs quam
animos perculit, alia omnia cogitantibus. Trepidis e manibus slylus

excidit, veluti ad funebrem lessum scribendum vertendus; oculique

suffusi lacrymis Iituras facicbant extrcmse buic et necdum plene per-
texta? penodo ; dum transimus in affectum moestitisB, quem Tuis fide-
libus Popnlis omnibus tamcertocredebamus csse eommunem, quam
nobis constabat omnium Te esse, communem amorem. Sed bene !

Audiit amantium dolentiumque suspiria, vota, lamcnta Dcus, et pra>

cipitemad extrcma fata morbum miseratus stitit; rediit sanitas, vita

servata Hanc quia confidimus firmiorem ex impulsu, certiorem

fuit.

ex periculo deinceps fore, novum gratulandi titulum atteximus con-

cludendse bic epistola?; Deum Sanctosque precati, utquse bona, Te
nobis servato ac velut a mortis faucibus reddito, conservarunt reddi-
deruntque, ea in annos adbuc plurimos durare jubeant, novisque ac
novis indies velint cumulare accessibus ;
quoad longseva senectute
perfunetus, ad prsemia, Sacerdotalibus ac Principalibus Tuis labori-
bus virtutibusque reposita, cveharis ; illis ipsis Sanctis aeternum so.
ciandus, quorumhoc in volumine descripta, atquein pluribus postse-
cuturis mensium reliquorumTomisdescribenda A.cta, tam dignanter
susceperis promovenda. Atque in bis finem gratulandi beneque pre-
candi nunc facimus, adducto ad pluteos Junio, similiter illustrando,
alacriter incubituri,postquams acra Tua benedictione instructi rever-
terimusad opus, nisu indefesso prosequcndum.

SERENITATIS TU^E

Clienics devotissimi

Damel papebrochius
Fhanciscus BAERTIUS

Cowubus JANNINGUS
Suciclatis Jesu Sacerdotes

Flundro-Bdyce
 AD TOMUM SEPTIMUM

DEACTIS SANCTORUM MAJI, TRACTATUS PR£LIMINARIS

R. P. GODEFRIDI HENSCHENII
DE EPISCOPATU TUNGRENSI AC TRAJECTENSI

Ante annos xxx primum cdilus in lucem Diatriba singulari , ante mortem vero recognitus
ab Auctore, et varie innovatus.

Nec non de populis ei dicecesi subjectis , ac Chronologia primorum Francix Regum , ad ejusdem Monarchix
initia spectantium.

PR/EFATIO EDITORIS DANIELIS PAPEBROCIIII

De vita, opcribus et virtulibus tou Maxapftou:

§ I Prima P. Godefridi sttas et studia, in Seculo et ReUgione.

iturus in novam lucem, Henschenianam usque iliim primam pueritiam excessisset etiam
Auctor Exege
seos hvjus
ffenschenius,
D
pluries
eTrajeclensibusadMosam EpiscopisLu-
ubrationem,distractis pridem editionis
Meursianae exemplaribus
congruum censui
Auctore, postquam illejam
desideratam
praefari
suis
nonnulla de
Sanctis, quo-
natu minimus; deinde seculo domesticisque va-
lefaciens, monasterium, sicut pridem habuerat
cunslilutum, iidiit

ri
ubi nou paucis annis lau-
:

dabiliter viveus, credipotest fratri utrique junio-

impetrasse similem, ml vota religiosa, voca-
runi Nomina illustravit et Actn, per liioitem (ut lionem.
confidimus) additus, ampliorein superstitibus re- 3 Apparebat in pueroGt9DffF/(/ZJOcapacius
liquit facultatem ile se rebusque suis loquendi i|iittm in fratribus ingenium disciplinarum qua- post Gramma-
absque adulationis nota. Quamvis enim vivens rumcumque, plurima sciendi cupido ingens
et :
ttcam domt
pcrceptam,
dicere consueverit, nulla sibi moituo alia vilae quare hunc prae nliis ad litteras discendas appli-
historia opusfore, quam quee de VitaOperibus cuit iiiater profectusque minime vulgares pau-
:

atque Virtutibus R. P. Joannis Bollandi, a me corum annorum spatio facientem, cum intelli-
primis fere annis hujus mei studii conscriptu geret in vicinis patrio municipio scholis ullra
fuil. prasfixaque Martio, cui inchoando is erat Grammaticam haud edocendum
inulliim
Poe- ;

immortuus ; in eorum tamen gratiam, qui pu- tica porro iic Rhetorica mformandum misit ad
blicas utilitatis interesse credunt, non ignorare Silvaducense Societatis Jesu Collegium. ea setate
quomodo pcr hos ultinos octodecim annos pro- miineio et disciplina iuler Brabantina gymnasia
mola fuerit pratseus loi grandium voluminum Dorentissimum. Hic magistrum nactus JOAN-
molitio, placet ea qu* liuc faciunt elucidara NEM B01.LANDI"M, :ctaie quidem uoii integro
C expressius; vit» autem Henscheniana? primordia quinquennio se majorem, sed ea doctrinaa politio-
virtutumque encomia delibare strictius, ne pro- iis excellentia juvenem, qualem in propriode
F
lixiori encomio ornans Magistrum discipulus, vita ejus tractatu descripsi, spectabiles omnino Puesim et

privnii) affectui plusculum videar indulsisse. ac celeres babuit in \iitule et litteratura pro- rhethoficam
St/r.idices
2 Reverendus Pater GODEFRIDUS IIES- gressus. Erat ibidem Silvavducis vicinum Colle-
audU Magi-
nulus iit Gel- SCIIENIUS, incunle lioc quod decurrimus se- gio nostro Virginum Sanctimonialium monaste- itio Bollando;
driacttt. 1600,
culo xvu, die xn Kalendas Februarii, natus lium : ttd i|iioil cuin GODEPRIDl/S itaret
Venradiae est, populoso Geldria? adhuc Catho- frequenter, illectus pietate atque prudentia
liiic municipio, piis honestisque et in lanei ope- Religiosn unius communicipis suaj, Beatricis
ris vendendi qiueslu sntis opulentis parentibus. noinine; :ili einlem. lieleelattt vicissiin adolc-
Is prius qiiiiin nasceretur, coepit vitam debere scentis docili vividoque ingenio, consilium sos-
Sanctis, quibus erat ipsam impensurus pene to- ce] it expetendse Societatis, ad cujus instituta
tam ; utpote pr.v-civiitiis S. Lueias patrocinio, illum velut a natura factum ipsa hnuil temere
cui se fcetumque suum gravidadevoverat mater, judicaba . eoquo studiosius illuni et commenda-
[tieque edn-
ex dysenterica lue periclitans. Patre orbatus cir- bat l>eo, et piismonitis instruebatad cultum pro-
IIujus ergo malerns quodammodo pro a- niitiiu up~
cttlus. citer quinquennis, a matre, castee viduitatis bilalis.
pltcut petend.r
constanler tenaci, unn cum fratribus duobus sc solicitudini acceplum postea semper rctulit, Societatit
eiluciitus, inter divina beneficia semper nume- tum quod aiia multa lubricaa setatis discrimina
ravit, liiibuisse sororcni.annis aliquantismajorem superaverit, lum
quod constantiam in suscepto
ob
se natu, (|uic mittris, negotia familiaria saape vitae religiosas proposito tenere polueril interil-
domo tam solerter supplebat vices, ut
absentis, leeebras uuile tuli hospitii, ubi materfamilias,
eaui omnesjixta atquo ni amarent ac ve- domo absente marito, ad Qagitium identidem
rerentur. Perseveravit uuteui luec n lUcio, solicitabat adolescentem. Et ille quidem pella-
Maji T. VII III cibu*
 „ AD EXEGESIM DE EPP TL'\'GR. ET TRAJECT.

A cibus ejus blanditiis restitil generose ;

veritus valde ratione. Miranti itaque Rectori suo, quod,
quem prae ceteris fervere noverat ad rudium in-
tamen ne aiiquando vinneretur, excogitavit mu-
tandee domus causam ejusmodi, qu8e ipsum qui- structionem, videret non etiain ambire Indias,
dem ac sociorum nonuullos discrimini propio- ct quosuus zelus fugissel querenti; graviter pru-

rcs in tutiorem locum transferret, ncmini tamcn denterque respondit; llluc quidem sat multos
curitafieret posset ingerere suspicionemj uno ferri; sihi vero in animo votoque esse Septem-
eodemque prudenti consilio et nlienee famas et trionem, tam indigum auxibi, quani expetitum
propnae consulens pudiciti». a paucis ; ubiamplissima RegnaNationesquecom-
in quam re
ceptus 1819 i Interim ad linem ei spectabat rbetoricae plures ab orthodoxse Religionis cultu manerenl
ttudet Ph\- exi rcitationis annus, sub quo petita impetrata- perinopiam idoneorum lidei magistro-
alijuiiciic.
losophur,
que Socictate, tirocinium ejus ingressus Mechli- riun. Ex eo tempore sua illuc ccepit dirigerestu-
niee est udi \ix, \i Kalendus Novembris. Philo- dia, ut quain aptissimum sc faceret reducendis

sophiae deinde operam biennio dedil Lovanii, heterndoxis cumque, vertenlibus alio ipsum
;

viditque juniorem fratrem suum Petrum, Socie- Superioribus , ea spes ipsuin postea defecisset,
tati nostree similiter adscriptum in gradu Ailju- non desiit in uostiis iiliicuuiquc poterat siinilcm

toris quois Bdelem operam diu

temporalis : in excitare zelum, et cos qui istuc dirigebantur
navavit, tandemque in bnna senectute spiritum consilio auxilioque juvare.
reddidit, inter manus sui dilectissimi lt. /'. GO-
DEFRIDl, hanc Iratri operam extremam pree- §. // Diillainlo snc/us addilus Ilenschenius.
stuntis, ultimam ei Absolutionem impenderet.
ii I cum eodem perficit el vultjui Acla Saucto-
Aiiilita et propugnata publice Philosophia, mis- rum Januarii elFebruarii.
sus cum sociisad recolendas humaniores litteras,
Opectabat Theologici curriculi metam jam Sa-
U intereosnon solum discipulum Latinitatis egit,
docet GrxcQ sed etiam magistrum linguas Graecee, tantum cerdos ordinatus P. GODEFRIDOS, quando /i.
Juniores
ejus jam antea sub BOLLANDO didicerat. Ut- /'. JOANNI BOLLANDO, Acta Sanctorum,
nottros.
queanimos acl eam faceret, laborem "iiiitms <i >-.< qiioiiiiu expectationem magnam Rosweidus fece-
Ad Sanclorum
minuendo,epitoDien praximque facilemGramma- rat,elucubrare pollicito, quffirebatur Socius, ad Acln juncttix
tic£B Graecae concinnavit primus; quae posteris multos annos suffecturus :jam enimexperiri ille, Ilotlando
socius,
esinde omnibus familiarissima fuit, ulpote idonea etcredere coeperanl Siiperiores, non adeo cele-
Pbilellcni non bebeti paucos intra dies promo- ris expeditionis fore opus, quod erat prasmani-
vendo ad Greecorum librorum lectionem; quod bus. Multos ciscumspectantibus visusestidoneus
niiln quoque usu venisse memini, cum antea ab piae cunctis GODEFRIDUS, vetus BOLLANDl
eo studio absterritus fuissem fastidiosa i.rani- discipiilus, linguee utriusque haud exigua prae-
maticalium preeceptorum tam multorum spino- ditus facultiite, ad libros quasi anitura factus,
sitate. lotusque in illis, et lirma corporis habitudine par
5 Sic instructus, magisterio tum alieno tum studio cuicumque et quantumcumquecnntinuan-
et httetas
humaiuares proprio, ad regendas Lalinas scholas per varia do. Nec fefellit conceptam de se opinionem, sed
in gymnasi\s Collegia Flandria? gradatim promotus, annis uiultum etiam superavit. Veniens enim Antuer-
Ftandris:
quinquc litteras docuit; felix in novis idenlidem piain, etjussusa BOLLANDO Februurium exor- inltiuiR facit
praxilius excogilauilis, quibuspueri facilesimul diri, interim duni i|ise quem cceperat absolve- a difncilio-
ribus
ac jucunde nnn ininus Graeca quamLatina per- ret Januarium nun primuin elegit faciliora
;

discerent; <|um etiam integram aliquando ac 1111- quaedam Sanctorum \cia, levi manu apparenda
merosam classem sic Imliuit exercitatam in lec- ad praslum sed in SS. Amandum atque Vedas-
;

in Demosthenis, ul totam unam Oralionem tum conjecit oculos : in lisque sui ipsius f ictu-
parati essent suslinere fere singuli, seque exami- rus experimentum, amplos illos Commen-
ccepit
,. ni publico sisterent, de quocumque interrogare tarios moliri, correctis priorum scriptorum plu-
libuisset verbo
nomine, deque ejus acciden-
vel rium etiam illustrissimorum erroribus, qui nunc
tibus omnibus, promplam rationem reddituri. Ip- ad iliem vi istius secundi mensis leguntur : An-
se vero, uiinime superOcialitor tinctus litteratura notationibusque copwsis et operosis quaecumque
Graica, eamexinde tampromptamsemperhabuit, loca obscuriora illustravit.
ut i solum quotiesopuserat exGrsco in Lati- 8 Nihil tam grandeeatenus eogitaverat BOL- pcisuadetauc
iium converteretfacili calanio, quamlibetsolutam LANDUS sed cuique Vitae contentus praennt-
:
aperostus
illustranda
oralionein; sed etiain versus utraque lingua baud tcre Martyrologiorum veterum verba, de eu qui
invenuste pangeret, quorum specimen liabes in tractandus veniebat, perquam modico Commen-
libro cui titulus, Imago piimi seculi Societatis tariolo cle Festis, Reliquiis, Actorum scriptoribus
Jesu. aucla; adjecerat ad calceiu Annotata quaedam
Acriilit interim, duin studiosam juventulem brevissima, nec quidqiiaui fere nisi variantes
ifliiw aii erudit, venire in Belgium ex iis Patribus unum, pluiiuin codicum lectiones repraesentanlia, nulla
mlsxiones
qui juvta nostrtB Sucietatis usuni ab Indicis pro- deinde nimis crebra facta Capitum divi-
iuilio,
Horeales
eonclpit vinciis identidem diriguntur m Europam, de sione adeo ut opus tali ratione continuatum,
:

transmarinarum Missionuiii staiu edocturi Prae- baud multum fuerit ass.jrrecturum supia prima
positum Sucietatis, operarum supplementum
et cogitata Rosweidi ; Surianam,
et collectionem
reducturi procul semctos agros, jam al-
in illus solo fere Actorum Sanctorumque numero, supe-
bescentes admessem. Ad ejus couspectum exar- raturuin. Ast ubi vidit, qua ratione ccppisset
serunl plurium animi. juiiioruin pnesertim
illico HENSCHENIUS gravissimasquasque cbronolo-
Magistrorum, ut sua cerlatim durent nuniina, ad gicarum quaestionum difficultates, ad Sanctorum
excolendas vineas Orientalium Provinciaruin. historiani spectnnlcs, enodare rerum persona- ;

Exarsitetiam MAG.GODEFRIDUS : seddispari ruuiquc exauiiuare et illustrare circumstantias

et
 PR.EFATIO DE VITA AUCTORIS. ur

A el atl diligentia Collectoris officium, etiam pru- observantia fecit, nolentis ea rationeDotum fa- D
quam ccrptum
detitisCommentatoris industriam adjungere ; non core, quam exiguam partem mense prsnomi- »
in
«rat fieri.
dubitavit Discipulum imitari Magister, et eam- nato haberet is, cui cupiebat adscribi laudem
dem metbodum etiam ipse sequi, exorsus ab majorem. Tanta enim crat P. GODEIltlDI mo
ac ne ctz qut-
Aclis S. Symeonis Stylitae, die v Januarii. Ete- destia, ut nomcn qunque suuin prmligi '0' ls dem nominari
nim priores quatuor dies, ea (|u:im dixi simpli- communibus nollct; satis sibi esse diolitans, s

citnle jam habebantur excusi. Sed hi ne nimis Sanctis probaret, quem consecraverat iis labo-
essent deformes ceteris, curatum est foliorum rem suum. Sed ciim id non probaretur HOL-
aliquot iterata impressione, et Aetorum quorum- LANDO, eatenus dumtaxat permisit nomen suum
dam inutilitcr rcplicatorum omissione, novorum- in fronte .lanunrii legi, ut iste Ac.ta Sanctorum
que post allatorum Sanctorum substilutione. collegisse, digessisse, Notis illustrasse diceretur;
Quoniam vero saiis videbat BOLLANDUS, lieri ipse solum operam ac studium contulisse. Voluit
nmi posse, quin nova liu-c iu opus confcrenda nihilomiiiiis BOLLANDUS, quod non fuerat
diligentia, ct alia quasi forma indueenda, plus permi.ssus iu titulo, facere plenius in Praefatione
lemporis requireret, quam imprimendo Januario Generali ; et quam minime secundariam operam
ipse sibi pncstituerat ; ueque se solum tliu suf- sibi navasset IIENSCHENIUS Cap. iv § i si c
fectum occupandis in eo typographis opcris, explicare : Cum mensis Januarius paratus esset
quantumcumque lcute progressuris : nonnullam ]>ra;lo; et legitime approbatus, coeptusque adeo
cessationem imiixit preelo, doneo digestam melius jam excudi; datus est mihi sub annum mdcxxxv
materiam haberet; et HENSCHENII M voluit, Adjutnr. Hiccum abis in rebus strenuam mihi
dimisso 1'ehruario, atl Januarium recognoscen- navavit operaui; tuui ctiam, quod atl Januarium
(ium ampliusque illuslrandum accedere sibi. spectat, litlcli consilio jtivit. Nam cuni videret
9 Ccepit crgo in die vn Januarii (hactenus Vitarum qua; jam e\cus;c erant quasdam in Ca-
Exorsus a cnini solus IIOLLANDIS utcumque rem prnnio- pita distributas at nnn omnes, auctor fuit ut et
Januario, verat!Miam etiam ille confcrre symbolam, exor reliquas ita partirer. Annotationes etiam ut sin-
susaS. Witekindi, Westphalorum Ducis, Vita, gulis Capitulis adderem persuasit. Cumque ea
ex variis Aucloribuscolligenda: ileinde inS. Ca causa uiiiversum recognoscere inensein ccepis-
nuto, Obotritorum Rege ac Duce Sleswicensi, scni, operam quoque tam seriam et constantem

laboravit successu simili ; ac denique in S. Ray- contulit, ut Vitas ctiam bene mullas ipse recen-
inunilo de Pennaforti, institutore Ordinis S.Ma- seret ac divideret in Capita ct variarum rerum
riae tle Mercede Redeinptionis captivorum, pos- explanatione oruaret; quas habebam cgo quidem
teaque Ordinis Praedicalorum Generali III. Tum antca, sed raptim quandoque congestas, sal em
in die vin Januarii, de S. Attico Episcopo Con- non ita perspicue distinctas et explanatas
stantinopolitano operosum valde texuit Com- Ejus quoque studio et industria conlecti suntln-
mentarium;Beatique Laurentii Justiniani. Proto- dices omnes, tum insigni judicio, tummullosane
patriarchss Veneti, Vitam illustrandam suscepit. laborc fastulii.
I ii die quoquc i\ a SS. Juliani el Basilissa' Actis 11 t't igitursua utrique laus propria detur, licet luudem
per tolum
cxorsus; in propnum pensum a BOLLANDO ac- inlelligat Lector, quod Acta quidem Januarii commerittts
mensem utili
tantam pene
tei laborat. cepit quidquid erat Sanctorum Orientalium, e primus acsolus inortliiiemilicrum BOLLANDUS ac Bollandus :

Grarcis scriptis accipiendum ; et pro tlie x clucii- digessit; sed ut ea induceretur forma, qu.c apud
bravit, quae habemus, tlc S. Donnliano, Mityle- Eruditos tantain commendationem operi
attulit

nes in Armenia Episcopo ; tle S. Marciano, Ec- universo, primus consilio suoeffecit IIENSCIIE-
clesiaa Constantinopolitanae OEconomo : de utro NIIS. ct pra-ivit exemplo. In illis porro, qu;c
que Theodosio, altero in dieeccsi Antiochena post primos, quo.dixi, imperfectiores dies, simili
Abbate, altero omnium Terrae-sanctae monaste- ambo spiritu modoquc peregeruut singuli ; cle-

riornni Coenobiarcha quorum omnium Acta ex-

:
gantia cultioris Eatinitatis superare forsitan
pedivit ad pneluni accuratione tanta, ncc cele- IIOLLANDl J/dixeris. sed prsrogativam acrioris
ritate minori ; ut C.necos Sanctos, plerosque ingcnii lirimorisque judicii dubites utri conce-
etiam Francicos et Ilalicos commendandos ei pu- dcre debeas. Non defuerunt certe. *i
li i circa
laveril BOLLANDUS; ipse sibi Germanos, His- Sanctorum Hibernicorum Acta et alias sequioris

panos, Britannos et Hibernos reservans. notae historias iiidulgentiorein fuisse BOLLAN-

10 Erit, utispero.cum absnluto Junio, Sup- DUM quererentur; quod tandem etiam ipsemct
nitiil tamtn plementum adornabo priorum quinque mensium, agnovit, multa severiori lance expensurus jam
prtvatim
adscribi.
sibt
ct quid IIOLLANDIS, quid HENSCHENIUS senior, nonnulla etiam prorsus aboliturus, si res
potissiinum elaburaveriiit, adjectaque cujusque iterumsibi agenda ab initio fuisset : quemadmo-
"ucubrationibus nominis suilitteris initialibus ,1. dumpleniuset Bdeintegra aliquando explicabo.
B. vcl G. II. indicabo, cx relicta milii ab Auc- Scd et ipse hoc idcm salis ostendit iu repudi n-
toribus nutitia. ld utabimtio factum fuisset, tunc dis .Vctis S. Svibcrti, magno licet pncjuilicio

scilicet optare ca>pit BOLLANDUS, cum vidit subnixis ; laudans interim quod HENSCDE-
ad se untiin omnium undecumque confluere epi- NIUS jam inde a principio cautius sibi agendum
stolas, etiam propter ea, qiue. nnn ipse. sed proposuisset, nihil cujusquam gratia prepsBditus

Socius scripserat. Ergo nc idem sibi eveniret ab eo solo, quod verius esse seutiebat, scri-

causa Februarii, atque nt volentes percunctari bendo.

quidquam de Sanctorum eo contentorum ahquo, \l lta postaccessum P. GODEtRlDI cceptus
scirent uter de duobus appellandus sibi esset reformariJanuarius, cuianteasolusfiO/./. iNDUS tupoti s

suns Sociique labores instituit litteris istiusmodi quinquennium impenderat, octo adhuc
typothetarum,
s
£%%%»
distiuguere. Hoc tamen ne etiam fieret in se- haesit inter manus auctorum et duobus nmi»,

quenti Martio, IIENSCIIENII Magistrum priusquam absolveretur, preemature in duosdi-

visus
 Iv AD EXEGESIM DE EPP TUNGR. ET TRAJECT.
visusTomos, quiin lies comniodius fyisset par- crga oeeptum opus providentiam paternam, tnm
litus. Vnlgata enim per UOLLANDI epistolas
cximiam Disoipuli erga Magistrum carilatem,
quaqua veraum operis fuiuri fama, multa multi qua pro boc illc succcilancam se morti victimam
submiscrc, quaecum, ccepttt Becundi Tomi im- oblulit, voto tantum oon impleto.
pressione, primonecdum ad medietatem perducto DuobusJaniiariiTomissic,utdixi,subannum
1 'i

qtiam in Fe-
saiis tempestive adveniebant ut suis qussque mdcxi.iii evulgatis, successurus tribus Tomis Fe-
biuario, edifo
loeis insererenlur, in molem justo majorem fece- bruariiis, pcr similia tnorborum occupationum- sub annum
secundum vero ad- 1658:
runt utrumque excrescere ; que superadditarum impedimenta, necesse ha-
huc amplius extcndisscnt, nisi placuissnt proli- buil ctiam ipse lolis quindecim annissub mani-

xiora \cta S. Joannis Chrysostomi, cujns solum bus prasloque morari, antequam prodiret in

Translatin festiviori culiu in Jannario agitur, publicum anno mdclviii. Quam quisque in co
differre in Septembrem, quando sancti obitus spartam adornaverit, prasfixa? nominum initiales
ejus memoria die xiv recolitur. Nunc vcro si litterse, sicut dixi, ostendunt: edidit nihilominus
mensisille primus, aliis plurimis Sanctis Aotisque sun uniiis nomine duas etiam insignes Diatribas
angendus, ad eam exigerelur perfectionem, ad HENSCBENIUS, alteram de Episcopatu ct
quam denique suumhuncMajum porduxil BEN- Episropis Trajectensibus anno mdcliii, unilc
qui nunc'facl-
lc ad scx SCBENIUS ; posset illejustos sex Tomos im- naia ea est quaa nuncdabitur Exegesis; alteram
exercscerent. plere, etiam expunctis illis, quae tali loco et opere de Tribus Dagobcrtis llcgibus anno MDCLV, po-
non satis digna, aul prarter necessitatem gemi- slea semel iterumque recognitam aule Martium alir qngcdam
lueubratlones
nata esse demonstravit posteriorum temporum el Aprilem: utraque aulem tanto Eruditorum
Henschenii.
experientia, optrma consilioruro priorum arbitra. favore plausuque excepta fuit, ut intra annos
Non enim isii operi idem accidit, quod aliis plu- non multos cilo distracta sintcxcmplaria omnia.
rihus quorum Auctores, .primas forle partes
; Mox vero a Fcbruario absoluto, ad illius notiti-
longiori studio curaque perpolitas excipi gra- am desideriumque latius spargendum islis tunc
tanler vidercnt, reliquas aulem cnpidius postu- difficillimis lemporibus Bclgii. excogitavit dare
lari, jam securi de fama iudicioque lectorum, Notitias breves Italiaa, Hispaniae, Galliae, Belgii.
tanluui fere inveniuntnr remittere de solicitudi- Germaniae, libellis quinque, decerptis cx quinquc
ne, singula quam possuntoptime elimandi, quan- jam Tomis duorum mcnsium praedictorum.
tum addunt ad prosequendi ccepti celeritatem.
Progressus scilicet operis majorem majoremque §. 111 Iter liomanum, editus Martius, morbi
indies doctrinam adferebat BOLLANDO UEN- graves , vitx religiosx annus quinquage-
SCBENIOQUE, .'i baecfaciebat animum adver- simus.
tere ad multa consideranda, quaa inobservata alias
praetermisissent unde eliani GODEFRIDUS
: Ilixbinc ad pluteumadduci cosperuntSanctorum
gratulantibussibi,quodpostlamlongamdeSanctis Martii mensis Acta, eo jamalacrius promovenda, Ca-jitojampa-
tractulionem, prona ac facilia jam haberetomnia quodelvalctuilo utrique firmioresse videbaturjet rari Martio

solebalreponereilludEcclesiasuBl.Quiadditsclen- ambos a crebris, quae stala frequentissimi Con-

tiam, addit etlaborem. Namqui parum norunt, fessionalis cura adferebat, impedimentis liberos
parum dubitant;tantoqueplura quivis se depre- fecissent Moderatores
Provinciae Bibliotheca ;

hendil ignorare, quanto plurium acquirit noii- etiam, quai tolis viginti liilms annis occupatis-
tiam ; undc ei crescit cnm necessitate cupnlitas simiun babuerat HENSCHENIUM, tam ordiuata
Romam pro-
alia atque alia indagandi, praesertim in rehus instructaque jam eiat, ut inter praecipuas Europae fectuspro
historicis, qu«B hoc seculonovse novseque identi- numeranda, alterius cujusque leviori opera Jlollando

dcin evocantur e tenebris oblivionis prseteritae; posset rcgi conservarique. Itaque in spein maxi- Henschenius;
et plurima faciunt, aut incerta, aut etiam falsa mam complendi quantocius primi Trimestris
judicari, quaB circa controversiam fuerant paulo clatis Auctorum animis, fervebat opuseorum, si
anie recepta. unquam cum mvitantibus eos Komam summo
;

13 Januario tamen(quem unus intrapauciocio- Pontifice ALEXANDRO VII et Societatis Gene-

Causxlentio- resannospotueratabsolvisseBO££j47Vi>KSisiquo rali Pra-posilo GOSWINO NICKEL, persuasis
ris progressus, coeperat modo eumdcm fuissetprosecutus) causa tali excursione plurima eruderanda monumenta
leniioris progressionis non fuit sola,quam cumso- de Sanctis,quie frustra per htteras requircrentur
ciu adhibuit, diligentia major; sed occupaiiones visa est ir.inime negligenda occasio.perquam pos-
insuperquamplorimae alite, quibus latissimi»cari- settantaad opuscoeptum lieri materiae necessa-
tatis virocrupari se sinebal.ut cstin cjusVita ex- riaa accessio; et tertius etiam socius impetran, eo
plicatum.ExempIuniimitabaturfl£iV5Cff£JV/KS, quod ROLLANDUM quidcm longinquo
titulo,

cumsimuletamplissimumprocuraretConfessiona- minus habilem fecerant aetas et morbi

itineri ;

le,simul domesticam instruerel Biliothecam ,adeo BENSCHENIO autem ipsum obituro conveniret
ul vix leitiam lahoriosissinue juventulis sua; par- addi aliqucm, qui postea redux, iisdem appli-
tem. Aclis Sanctorum fuisse impensam sero po- caretur studiis, cum spe coiitinuanda; pcr alios,
stea doluerit ; ac dcniquc persuaseril Superiori- usque ad operis finem, successionis. Et hiec sors
Ims, ul mc. quein simililcr videbat annis jam mihi obtigit, alio nullo meo merito, quam quod
plunlius diSlrahi juberent prosequendo operi ad multa legenda scribendaque propensior ab
;

unice insislere, ab omni aliacura liberum, sicut adolescenlia fuissem.

ipsum feeerant postcdilum Februarium. Moram 16 Totos viginti novem menses ea BENS-
am tnja'
nuario. quoque cdcndo in lucem mcnsi primo haud par- CHENII peregrinalio tcnuit, Antuerpiae interim
et post 29 men-
vamalliileial ille utriusquegravissimus morbus, mor&nte HOLLANDUS,
uosque saggcrendis con- ses rtversus
quem in eadem IIOUANDI Vita cap. 5 explicui, siliis adjuvante,etcurante negotla hincobvenicn- exeunte
anno IGfil.
quiquc lam insigni documento probavit, tum Dei tia, tam densamultaque,ut ini isdem S. Sviberti

Actis
 PR/EFATIO DE VITA AUCTORIS.
Actis, iu quibus eum dimiseramus abeuntes, oc- Commoverat praedictus casus corporis seni-
18
cuputum adhuc invcnerimus reduces nec Mar- ; lishumores omnes, ci temperiem necJumaprsBte- tamdemq%e

tiuni gradu uno> promotum, ultra quam fuerat rito morbo optimam sic inverterat, ut subinilium

mdclix mense Julio, quando nus in viam dede- Novembris revectus Antuerpiam necesse babue-
rauuis, nun reversi ante linem anni mdoi.xi. Tan- rit P. GODEFRIDUS consolidandojam perpurga-
tum seilicet nos oecupavit copiosissima mcssis, tovulneri, nec non valetudini confirmandts etiam
per ltaliam potissimum Galliauque collecta, mensem illuin totum impendere. luierim coeptus

abunde eompensans inoram promovendo Mariio ei eratannus ab inita societate Quinquagesimus, eieunle an.
inlerjectam. Iluic parum deinceps commodare Juhihr-um Belgae dicimus, festivius inore patriae 1668 crlebrat

BOLLANDUS potuit, licetusquead xu Septem- celebrandus. Tab Itelitiane frustraremur, appro- initx Religio-
Jubilzum
n<s
biis anni mdcxxv superstes, quin potius impe- pinquante, quem sibi antea, ad eum actumprass-
anno 1665 HENS-
dimento nonnulli fuit : sed pertinax tituerat, S. Fraocisci Xaverii anniversario die,
tdit ilartium:
CIIENll diligentia, tenui meo tironis discipuli celerius quam sperabamus convalescere co?pit,
adjuta conatu, intra sexium ab itinere Roinano ipsoque die festo ad aram valetudinarii Eucha-
amiuin tres Tomos absolvit; quossi cum piiori rislicum obtulit volum pro vita
sacrificium,
bus quinque componas, vix credas potuisse annis conservata et ex hoc tantum roboris accepit
:

quindenis elaborari, tanto istic operusiora omnia contiuuo, ut non dubitaverit in octavam abinde
instructiur.tqiie apparent. diem Jubilare festum amicis indicere, nequa-
17 Ex diutinaimmodicaque studiorum
illa quam sua in Sanctum Tbaumaturgum fiducia
coutentione (ne enim componendis qui mox im- falsus. Etenim, ut fuerat sibi pollicitus solen-
primendi erant Coinmentariis lempuris aliquid nem in eccbjsia nostra cecinit Missam (sicut crat
B subducere cogeremur, ad corrigendos typos nos Ecclesiastici Canlus peritus, atque ejusmodi of-
cunfeiebainus plerumque immediate post suuip- ficiis apud nos faciendis assuetus prse aliis) et

tum cibum meridie ac vesperi, quando alii reli- Octavam conclusit. Acliun prassentia sua viri
gioso colluquio animos curasque laxare solent) ex aliquot Patricii et Consulares, atque P. GODE-
postea gravt
morbo,
tanla, inquam, talique contentione studiorum Flil[>[,\.b olim pueiulentes.cohoneslarunt. cum plausu
gravem aegritudinem contraxit /'. GODEFRIDUS, 19 Sub inde ad ccetum, religiosa lularitate amiconim.
qua3 statiin a fmita impressione se prodidit,quasi laetautem, ingressi Adolescentes ingenui duo ex
usque tempus divinilus suspensa et dimi-
in id :
Gyinnasio, filius ac nepos TypographicB Meursii
dio deinde anno adeo languidum habuit, ut nulli pariter prassentis, Typograpbiae ipsius Genios
graviori occupationi posset intendere. Aeris Angelico in habitu prsferenles, post syneharis-
unitatione aliqua, omnimodaque cessatione a ticaquaedam vota, ipsum Jubilaei annumsequen-
studiis egere, Medici sentiebant. Nova ergo ad tibus sigiiaverunt Chronnstichis.
Mosanos Mosellanosque tractus expeditio, ac ve- CceLItVM erVDerantl
Vltas ct Typogra-
luti sacraquaedam venatio suscipitur eductura ; GoDefilDo ueusChenlo sVo pLaVDVnt Typl, phict Gcni-

in lucem, quidquid ibidem iu vetustissimorum prasLo DlCall qVotqVot MeVrsIano,

monasteriorum archivis, angulisve bibliotheca- oaVbeut LaborlbVs DescrVIre DoCtls ; .

rum uspiam latens, nostrainque rem spectans, In 'LVCeM DlVos eVehentes, arls
fefellissel amicurum ad id rogatorum diligentiam. QVotqVot reLlglo DlC.at paientVM,
etixsadeinde Epternacum, S. Willibrordo conditore nobdem aVI uoMen saCrls InDere VVLt fastls
tibtaimpeditm r
AblKiti.un, vciitum erat, indeque Luxemburgam iVCtorls naM lVblLxVs aDest,
tondebamus, siinul couviantibus duobus equiti- Magno qVI soCiVs Venlens nuLauDo,
bus cuin ad odorem rusticauae cujusdam equae,
; DoCtVrVs orbeM Librls, Verlore
casu nobis se adjungentis, velut ceslro perciti toIDIVos styLo Dal DabltqVe, VnlCo
sociorum caballi, inorsibus calcibusque invicem QVot IVnCtos neMo VIDerlt Labore.
C cueperunt appetere, ita ferociter, ut intereorum slC DVos lanVs est tuMus LargllVs
pedes collapsus HENSCHENIUS, non quidem Et tres De sanCtls rebiVVs IMpLeVIt
(quod pronum erat) contrilus aut letaliler sau- Vil et MartlUs,seD GrfflCo-LatlnVsI :

ciatus fuerit, tibiam tamen unani ferratffl calcis nViiC iioVos lotlDeM Vrget AprlLIs,
uncousquead osperslrictus. Visum initio vulnus noVo faCcre DlgnVM IbVILteo
levissimum cumque imperitius curaretur a chi-
; Vt VaLeat operls Vastl CondltoreM
rurgo, inagis intento ad sedandus dolores livo- DoneC al.ll <)V1 sVpersVnt Menses,
resque corporis eo lapsu contusi, sub male ob- orDIne Venlant sVo In LVCeM.
ducta cicatrice , computruit : accedeute jam qVos pLenos VtlnaM DIV Cernat orbls
febre, cerlissimam gangraenani mortemque alla- prlVs, qVaM poLl Cboro gaVDentls,
turuni, nisi peritiur alius. ipsum ferro reserans, IVblLatVrVs seMper, aDsoCIere.
einiltcinlo copiosiori puri viam fecisset. Itaque qVoD sl laM Longe IaCta respVIs Vota
quiiegre magnaque cum dillicullatc ipso casus ll.VCIDasse seX erll Meuses satls,
die (S. Michaeli Archangelo sacer fuit) Luxein- TantYnDeM Vt soClIs post tc reLInqVas.
burguin pcrveneratnus, integrum istic mensem In Deo InterlM CueXVI.Ianles,
sunius coacti subsistere : qnod ego tempus in- rarlter huC gaVDeaMVs IVblLieo.
sumpsi evolvendis, quos R. 1'. Alexander Wil- Ila illi. nihilexcusantes prssumptam metri so-
tbemius apparaverat prasln, San-Maxiininianis lutioris lieentiam, quia litterarum typis ordinan-
Annalibus et Luxemburgensibus Anliquilalibus ; dis, non versibus ad Poetarutfl praescripta pan-
unde occasio milii nata conoipiendi aliquid de re gendis, obligati intendere ex otficio. negabant
Diplomatica, argumcntum intactum catenus, et se aliis numerls velle quain Jubilaris anni ad-
a me quideni impari conatu tentatum ante Apri- stringi. Sic hilariler aetus dies ille, sic annus
lem, a Mabilione autem justo pulcherrimoque idem decursus totiis UENSCBENIO est, inter

opere explicatum. publicos

 T1 AD EXEGESIM DE EPP. TUNGR. ET TRAJECT.

k publicosprivatosque plausus quadamtenus rcflo- rationabilis excusalio esse : quod autem non
alacriter perflcieuti Acta Aprilis; piemieret euin expenss in priores tres menses
iti,
i
el
imle Uerum
pericitlosius cuoi <ps< i anni sequentis mitio, nova illi indicta pecuniaj, ut ipse non fuisset chirographo suo
xcer. esta studiis cvss;itio, hoc qui sequitur casu, testatus, res ipsn loquebatur; cura constaret,

quiqiie ad Acta S. Francisci Paulani, tunc inipressi ultimo Martii exemplaria mille, minori
intor manus versantia, niiin. 154 Supple- quam triennali spatio ultra inedietatem distracta
menti Historici, his a ine vcrliis expressus fuisse; Januarios autem ae Februarios superesse
legilur. tam paueos ut eitius omnes defecturos appa-
,

2'.'
Acciiiit vin Januarii anno hdclxix, ut reret, quam mensi Junius perveniret ad praslum.
m i in hisce sliuliis Antecessorem It P. Nemo tamen Bibliopolarum inventus tunc Ant-
GODEFBIDUM IIENSCHENIUM leclo allige- uerpias fuit, qui auderet suscipere tain sumptuo-
rel intosa in latere sinistro passio, quaeoctavo sam provinciam, eo tempore ,
quo lacerati

posl lie in alterum transiliens latus, pleuritidis Belgii exiles reliquise dolebant nihil remissius sibi
inslar illud exundans etiam per omnes
affecit; in pace esse quam fuerat in liello, accisis vel

ui.. Iiilis, totum quidem corpus magnis im- impeditis undequaque commerciis, et aggravatis
plevil doloribus, caput lamen imprimis tara onere tributorum domi ac fons pendendoruin :

lili cruciatu distendit, ut dissilirein partes nobis vero nonduin ita compositus erat mcnsis
ci.iii iin sBgro videretur. Ilic, nocte inter xvu et iste ,
quin multaB ac niagnae ejus partes ,

xvin Januarii media, cum sustinere vim mali et totus fcro Tonius tertius, adhuc componendus
nini posset amplius, scque e statu aut raentis superesset.
.iii! vitaa abitiuum formidaret; accersitum mc ii Placuit igilur festinare lentius, et suspenso tum tnvenit
de periculo monuit, deque extremis Sacramentis resumendae mox impressionis consilio, compo- Amstelodami
mature sibi procurandis. Ego vero, cui ingentia sitioni soli eo usque insistere, donec absoluta
E
con valescil
invocato S. S. I RANCISCI DE 9AULA quas transcribebam habereturres tota, etiamalibi si ila publicarum
Pcanctsco
Paulanv.
mir iulft multam de eodem Aduciam fecerant, rerum status exigeret faeile Typographum iu-
acci ito quod tunc erat ad manus ecgrapbo ventura. Neque nostra nos fefellit opinio; ut
Proi /ssiis Turonensis, similem flduciaui aegro- enim in Hollandiam faina pertulit, edendo Aprili
tuiiii aggressus ingerere, librum eiexosculandum jam perfecto nil nisi impressionem deesse, cujus
praehui capitique supposui; promittens mepri- commoditas tune non inveniretur Antuerpite ;

mo uiaiK! vniivum de Sancto Sacrum dicturum suam hanc esse fortunam ratus vir Amstelodami
in li iiiplu nostro, iterumque aliud in templo Senatorius. Joannes Blavius, cupide obtulit pinla
Miniinoruni, si ad Dei Sanctorumque gloriam sua : novam enim moliebatur Typographiam,
priiiioveinl.im ab illo periculo evaderet a>ger. quara optabat insigni aliquo ad posteritatem
!•>. tunc mitigari coepere dolores : et qui antea inonumento dedicari. Non abnuit HENSCHE- sed orto ibi
nb '

irata phlebotomia, hiriidinum applicatione, NIUS ea de eausa privari p.raesentia mea ad incendio di-
ih erum potionumque medicarum usu, auxilii sturbatur
tempus aliquod, ipse interira aggressus praeparare
res ccepta,
inliil expertus fuerat; postero die visus sibi est Majum ; itaque dimissus ab eo sum in Autuinno
minus periculose agrotare exindeque quotidie
:
anni mdclxxi ;
seil procedente lenliiis quam
inl tandem Februa-
initatem proflciens, raense doniinus crediderat novae Typographiae instruc-
rio uua mecum se exolvit voto, sacrum de S.
tione, necessaria ad aliquid magni operi exor-
Francisco Paulano in ipso Minimorum templo
diendum, nibil inchoari potuit ante Januarium
facii inln.Deinde paulatim recuperatis vinbus, anni sequentis. Ecce autein.impresso jain prinio
ad intermissa studia feliciter rediit; intercessioni die niensis Aprilis, ac pene etiam secundo,
ilicti Simiti, et piis Religiosorum per omnes fere contigit utnovaistaec fabrica, nocte diem xxin
Conventus precibus pro se fusis, vitam diulur- Februarii subsequente , tota deflagraret cum
niorcm acceptam referens quem iu gravi lxix
:
omni Typographico instrumento sed (quaj Dei ;

annorum setate evasurum morbo, tara peri-

a Sanetorumque protectio singularis fuit) cuu. exi-
culoso et vehementi, vix prudens aliquis audebat guo autographi nostri detrimento (nani mox atque
sperare.
impressa erant folia qua'que, mihi afferebantur

§ IV Editio Aprilis tentala Amstelodami. facta exempla, quae autographi vice deinceps essent)
Antuerpte svb alioTypographo. ut facili paueorum dierum studio reparari potue-
rit damnum quorumdam Commentariorum, mi-
Impiimiii
vero per annos solidos duos incubitum
1. inn nime prolixorum, inter typothetarum manus tura
'<<
iprUt operi promovendo; et jam praffum spectabat forte vcrsantium ;
quia needum ad illos delatus
<i„ nena aH- Aprilis, quando virum honestissimum 1). Jaco-
l'l 'lljfll«jia-
eratprolixissimusilleCommentarius, quipotiorem
uiii Meursium, eatenus tantis animis secundasdiei partemfacere debebat.de S.Fran-
,.l,„,„. I

opus pro-
secutum, ncc sine notabili suo ut protestabatur cisco Paulano, ex Canonizationis processibus vo-
emolumento; oblata aliunde nonnulla rei fa- luminosis, exHistoricis antiquis recentioribusque,
tum rupta infeliei casu tibia,
miliaris dairaia, operose collectus.
domesticus denique moeror ex flliorum ignavia '23 I.icuit hic profeeto cognoscere, quam in- absque notabi-
li dctrimento
recusantium negotio librario applicari, sic affli- certae sint ut Sapiens loquitur providentiae no- ojieris,
iit, deeerneret
ut subducere sese no\is in stiae, quamquehoiniui meliusDeus, qnam ipsesibi
aovos libros faciendis impendiis, quorum fructum consulere noverit. Angebar et tristabar ego,
lorlassis ipse perceplurus non rebatur imprcssio,
esset : ipincl cujus celerrimus suli tribus
'iiini cito se moriturum melancholia magis
. pariter praslis progressus mihi fuerat promissus,
quam a-tate gravis heredem autem, qui perci-
; et cujus causa Amsteloclaini eomraorabar, adeo
pere posset, desperabat se habiturum.
Videbatur procederetlente,utspatioseptemhebdomadarum,
non
 PR^FATIO DE VITA AUCTORIS. VII

A. non plus efficerctur, quam unico expedito praelo nibus Paulani Thaumaturgi cultoribus constet, D
* '
posset intra duodecimdies absolvi. Sutl, si tantillo quomodo nos abeo adjutosexistimemus, testar.te
e ^ln llur
magis festinassent openc periisset annuae lucu- ail cjus intercessionem Deo, sibi suisque Sanctis Antuerptm
progressum operis, alienu maxiine > m e""«>
bralionis fructus, vix unquam, aut non ebsque curae esse
grandi impressionis alibi iterandaB, impedimento, tcmpore tam mirabiliter et praeter expectationem
recuperandus. Quod beneficium ipsi Sancto li- celeriter promoti. Etenim novus ille Typogra-

benter acceptum referimus et, ut cetera San- ;

phus, quamvis coilcin tempore alia dun gramlia

ctorum Acta adhuc inedita et successive pa-

,
opera sub pra;lo haberet, infra biennium tamen
randa pr»lo, a simili conservet infortunio, enixe et hebdomadibus aliquot citiusquam promiserat,

deprecamur. impressit trcs praBgrandes Tomos Aprilis, Men-

24 Accessit aulem et prioribus dtiobus benc- semque absolvit, ad omnium A,ntuerpiensium
ficium tertium. Ouni enim intra privatum unius Bibliopolarum stuporem. Nempe, sicut ejus tunc
familiffl damnum impatiens stare fortuna, post adliuc vivens uxor, Maria Graet, lastanter pras-
Satxdoque menses ab inde paucos totius pene fcederati Status diealiat;ab eo die quo maritus Sanctorum Acta
specialiter
favente.
— accumularet rumain, suli victricibus Regis Chri- imprimenda susceperat, tam large in officinam
armis; atque adeo minime consultum
stianissimi infuderat se benedictio divina; ut quamdiu dura-
censeretur denuo tentare impressionem apud ,
bat impressio illa, tantuin quot iiebdomadis et
eumdem aut aliumtypographum in Hollandia, ad amplius inferretur, quantum inoperarum typo-
ipiani sola facilioris in omnes partes distractionis thelicarum nicrceilein opus erat cumque ahhi ;

cumque nihilo expeditiora quam cessarent nonnumquam praela, deficiente qiw-

s|ie invitarat;
antca facta essent Brabantiaa nnstraa cuui aliis invehi prohibebatur charta, Knobbariana tamen

regionibus commcrcia, quin etiam certo a Gallia procederent semper.

B bcllo magis etiam impedienda prospicerentur;
placuit consilii incertis moram ujiius anni in- §. V Dimidii Maji tlrproperala edilio, patrti-

dulgere, partim operi maturius recognoscendo ciiianie Ferdintutdt) Pa-

F>irstenbergio ,

partimtypographiaeeligendaB, partimprosequendo derbornensi et Monasleriensi Episcopo ac

qiu jam pridem sub UENSCHEISU manibus Principe.
versabatur Majo. mora, quam utilis ac
Seil ea
J^ditionem porro mensis anno mdclxx\ Aprilis,
necessaria nobis, tam molesta et importuna amicis Ahsolulo fe-

visa csl, undequaqne efllagitantibus piomissum faclam iu Majo, secutus successus est tam prom- Itciter Aprilt

ptaa lucrosaBque distractionis imn ob«table ,

an I&T5.
Aprilcui. llnrum ergo querelis fatigatus, nec
quantacumque difficultale temporum ut eo ,
tanicn in tanta rciuui publicarum incerlitudine,
animatus Michael, nullamiuse moram esse profi-
certi consihi quidpiam evolvere valens; rogavi
teretur.quominusstatimsusciperel imprimendum
Dcum, ut in proxima menstrunrum Patronorum
Majiim. Sed liunc facilius ei fuit deposcere, quam
sortitione is mihi pro Aprili mense Sanctus obtin-
nam gra-et ego, restate dla
geret, qui diuturoaa fluctuatioui finem imponeret. exhibere nobis :

vissimo correptus morbo, geminum ex relapsu

Et ecce SanctusFranciscus Paulanus obvenit, si-
mulqueinjectaest utrique nostrumcerta voluntas, periculum BBgre cvasi et aucta cxercitio iliutur-
,

Antueipiic potius quam alibi resumeudi impres- nioriexperientia, non miouebat, sed augebat exa-
minis accuralioris laborem. Iloc tamen
inces-
sionem, ipsa, si fleri posset, aetate aut vere.
per incredibijem /'. GODE-
Quiini nicntein ut sciremus esse ab co, qui da- santer progrediente,
magno cum FHIDI ea' a-tute diligentiam, et
additum nobis
lunts erat successum desideratum, factum est,
eommodo
ul eodeni decimo die Aprilis anni mdclxxiii, et recentem Socium R. P. DAMELEM
(i<!duatHr
CARDO-
nostro

celebraretur a nobis Sancti fcstus dies, propter M M. ante initium anni mdclxxvii adduci ail art pvxlum
Provehebatur is Mijus,
Paschalia solcnnia translatus; etiVlichael Knob- praelum potuit mensis quin'us.
ventis secundis; quando sub
autumnum anm F
barus, Antuerpiensis Bibiopola atipie Typogra-
plius, numquam rogatus, sed perquam idoneus,
MDc.Lxxvin nova calamitas Belgium universum,
urbem Antuerpiensem involvit quae
secum decerneret, praelum vacaturum brevi et ac specialiter :

occupavit, neinini
gratuitam operam offerre postridie; eo id expc- et Typograpln familiam totam

ctautibtis minus, quod pergebat excusare se ob omninoin ea parcens ; ut me, contracto intra

temporum angustias alter, quem prajsentior cer- viscera morbo, Lovanium expulit; ac maximte
spei adjutorem praenominatum, de
medio sustu-
tiorque majoris eniuluuienti spes credebatur de-
Maji, quod jam
uuo inclinatura ad prosequendum opus, cujus lit morte immatura. Opusergo

pene videbatur tuto collocatum, repente appa-

in
priores partes sibi fructuosissimas fuisse fateba- morbisqut

impressionis ruit deductum ad desperationem extremam cuni : nonnihil

tur. Et ttiin quiilem inchoandee
rftiirdattts.
inortuus iiuntiarctui' inihi spes vitai longioris
initium Maji: sedSanctus, inte-
;

decrelum fuit ille

.l/lcic
gniin cssc beneflcium suum volcns, providit ut perqnamexiguasuperesset,fl£iVSCH£JV/<
-

octogenarium sua satis seiiectus urgeret, appa ri

ob urgentem aliquam necessitatem, suspenso
praecipitandum m
opere quod versabatur sub pralo, ipsum citius retque desolatione tam subita
suh inole lam
vacare contingeret, atque ita quinlo infra Octa- sepulcrum, si solus relinqueretur
translern mox
vam ejusdem Sancti die res nostra principium grandi quam nec possibile esset ;
;

integrum erat,
non interrumpendum caperet. in alterum imparatum ; neque
suspensam, duobus primis Tomis jam
-25 Non sumusnos adeo lcves ac temerarii, ut, retineri
fcre impressis. Itum ideo vota est ad S. / /( \
in
quidquid Coelitum aliquo ad opem invocato no-
t

VERIUM a l.ovamcnsibus ac Me-

bis obtingit boni, id statim et propria auctori- CISCUM V 1

pariter omnibus, ut mihi

pra> chliniensibus Sociis
tate ailscribamus opeiibus naturaa ordinein
vita servarelur jam propemodum a medicis
lergredientibus. solum spectainus ista obliga-
Id ,

Tha unaturgo illo. utpie creditum

tionis nostrae qualiscumque profcssione, ut om- desperata : et
 AD EXEGESIM DE EPP. TUNGR. ET TRAJECT.
Deus lacrymas boni
rospexit ad plures, Sanctorum Acta quam longissime D
A est, intercedente,
mortem, provecta rclinquerct. Ita ille in suo Principali
Senis, seipsum pro nie oiTerentis in
tantmn ne praBscinderetur ftlum tem bene jam prope Paderbornam 1'alatio Nihussii die xv Oc- •
pieeogitatis
tobris, minime nos iterum visurus ncc alteram
procede.ntis operis. Itaque dispulso celeriter pe- _. .. ,, • • Immoritur.
Maji partcm. Cum enim cbirurgi manum subeun-
i i

riculo, coBpi ipso Sancti festo, intra valetudina-

riuni, decumbebam, erectoaltari extempo-

ubi dam sibi decrevisset, qua liberaretur a caloulo,
rali.quotidie ad peragendum sarnlicium surgere ;
jam priilem mortem percruciatus minante ; per-
robustior, Antuerpiam cum ipso actiim id quid 'm fclicilcr est, serius tamen fac-
panlatimque
«. /'. GODEFltlDO redii, xi Februarii subse- tum apparuit; serpento per cvulccralam vesicam
incurabili gangrtena, qu.T Principem optimum,
quentis.
27 Ibi Pascha novus se noliis Socius
circa
Musarumquc delicium immaturo funere niuudo
,

tandem
abslulit, die, sicut prffldixerat, Sabbatbo, ipsum
di-
midius dalur junxit, cx Mechliniensi Gymnasio, ubi Grsca
honori Deipars malris singulari semper dcvo-
in luctm docebat, ad temporale saltem subsidium eleclos,
an. IC80, tione solitus observare.
CONRADVS JANNtNGUS; co cunsilio, ut me-
impressionem Maji, septem 29 Epitapbium mortuo posituin placet hic in-
cum resumeret
texere.
mensihus intermissam, ac deinde Theologico
curriculo absoluto Sacerdos ordinatus, siita vi-
suin Superioribus cssct, voniret in locum ipsius D. 0. M. S.
HENSCIIENff; non longam quidem sibi
/'.

posl hac vitam pollieentis, Acta nihilominus

FERDINANDUS
mensis Junii exorsi digerere, tam feliciter, ut
EPISCOPVS, P IDERBORN. ET MONAS-
per ipsos studii tam aiclui labores videri possct
TERIENSIS.
i; iterum juvenescere. Interim ipsa longioris tem- BURGGRA f'IVS STRnMBERGENSlS,
poris mora sic creverat moli s ejus qui sub ma- S. R. 1. PRINCEPS,
nilms versabatur Maji, ut non inodo quatuor, COMES, PYRMONT. DOMINVS IN BOR- E
scil sc\ omnino Tomos fnunc autem eliam sep- CKELO.
tem sunt, prater PropylsBum superadditum) exi- LIBER B -IRO DE EVRSTENBERG,
favenlc insi- geret usus pnesentis seculi, spissi ira quam ut NATVS JNNO SALVTIS mdcxxvi. DIE xxi
i/nller Fer-
commode tractari possiut volumina improbanlis. OCTOB.
ilinando Ep.
Paderljorn Quapropter cupiens HENSCHENIUS, si forte MAGN^ENOBILIT ITIS M./XIMVM DECVS
nc Afona-le- totum Majum non posset, saltcm dimidium
-
.i-
AC FVLCRVM,
riemi
dere luci datum omnia apparari, anno
jussit illuc
PRINCIPTM HUC SECVLO ERVDITISSI-
;

tum currente mdclxxx, idque eo soiicitius quod

M VS ,

noslri 11 iio prsBcipui Maecenatis Celsissimi

ERVDITORVM PRINCEPS AC MAECENAS
1 ,
LIBERALISSIMIS,
Principis FERDINANDI FURSTENBERGfl, IlflVS ET ALIORVM TEMPLORVM;
Paderbornensis ac Monasteriensis Episcopi,ju'ssio COENOB/OR VM, S. I CERD T/ OR VM
urgeret; volentis quam primum «videre Tomos ELEEMOS\\Al;\ M INGENTIVM EVNDA-
Dlos, quos suo fratrumque duorum nomini in- TOR
srrilii tantispcr indulgebat, iloncc impressa parte M VNIFICE NTISS/ M VS,
cliaiu altera, totus meusis posset ROMANO PON- ARGENTEORVM AD AR./SAPPAR./TVVM
TIFICI ex iiiiiic dedicari. Usque adeo autcm SVPELLECTILIFM L./RG/IOR
cupiebat quocumque re-
pientissimus Princeps, PROFFSISSIMVS;
motu impedimento, promoveri reliquorum men- SVMMORVMPOXTlUCVM.REGfM.PRIN-
siiiiu absolutionem ut cum HENSCHENIUM, ;
CIPVM
Roms silii familiarius cognitum , exindeque CONCILIA TA BENE VOLENTl.l
lenerrime dilectum, evocandum ad se in West-
PACE DIOECESIBVS PARTA ET CONSER-
VATA,
phaliam non putaret, grandi ejus aetate itinerum
MONASTEUIEX.SI hll/M RECVPERATO
molestias excusante; pro co me venire cum
WILDESHVSIO,
$A NNINGO juberet.] ET xxni M. JRGENTEA PRO ABACO SV-
28 lvi ego, ct optimum Principem, i|uamvis PELLECT.
cum acutissimis calculi doloribus conilictantem, DOXATO C./P/TVLO PADERBORNENSI,
invcni ilc promovendo operc nostro pati rne so- xxv MILLIB/S MONASTERIENSI,
Iicitum; eaque aniino volventem consilia, quaB xxxin MILLIBVS IMPERIALIFM LEGA-
executioni mandata rem totam in perpetuum TIS;
/»' vatde soli- stabilivissent : sed ne ea actum
conlinuo in CLERIAC PATRIJE PJTER;
citm dt pro- deduceret, fleri aiebat duobus molitiouis sum- EXPENSIS /N APOSTOLICAS PER SEP-
grtssu operts.
ptuossimee coeptis ; Xaveriaui videlicet templi TENTR.
Paderbornae extruendi cura; et constituenda ET EXTREMAM ASIAM MISSIONES
fundatione octodecim Missionariorum Apostoli- PLVSQVAM CENTVMIMPERIJL1VM.MIL-
LIBVS,
corum excolendsB per Septemtrionem Orientem-
PIET./TIS ET CATIIOLIC.EFIDEI
que rei ChristiansB destinandorum. Rediremus
/RtlPAGATOR APOSTOLICVS;
ergo, inquiebat, libcrali. quod in prfflsentiarum
TANDEM CRVCIATIBVS CJLCVLI,
largiebatur, subsidio donati, et intermissi Maji
FRACTIS/AM VIRIBVS SERO NIMISEX-
impressionem resumeremus ;
pro sua interim SECTI,
longiori vita Deum orantes, lamquam nobisplu- FORTITER ET SVAFITER,
riinuin profutura : oraret etiam bonus Senex, VT OMNIA FECERAT, TOLERATIS;
ail quem revertebamur, scirique nihilo magis ANIMAM DEO,
ipsuui quain se optare ut prius quam transiret CORPVS IIVIC SARCOPHJGO,
NOMEN
 PR.'EFATIO DE VITA AUCTORIS.
NOMEN IMMORTALI MEMORl/E luclinis, quin mense Martio tripes gradi incipe- D
TRADIDIT. JNNO VIT/E SVJE lvi, ret, ac tantlom etiam ad arain Infiiniariae *' "'
jamquespu
*
EPISCOPATVS PADERBORNENSIS xxm ,.. -
Missam tacere, atque Musa:um revisendum erat restuun-
., ,

MONASTERIENSIS v, ascendere quin etiamgrandtora nonnulla moliri dumnbi,

;

PARTsE SALVTIS mdclxxxiii ;

pro mense Junio, qucin fere totum ordinatum
vi KALENDVS IVLII.
reliquit, singulis, quas perficienda dimittcbat,
Non crat amplius in vivis HENSCIIENIVS, ut
accurate notatis. Verum cum pervenisset adde-
ea jactura dolere posset; scd illuc, quemadtno-
cein Millia Militum Hartyrum, in monteArarath
dum conildimus, ante sesquiannum praecesserat, (ut fertur) crucifixorum, ac die xxnJunii Roma-
ulji Patroi um et Amictini gratulabundus exci-
no hodierno adscriptorum cum plurimum sese ;

peret, videretque repositatot benefactorum pra> torqueret, in narratione, multimodis vacillanle,

niia asupremo .luilicc recipientem. Morbi is ex- ad aliquam verosimilitudinis speciem adducen-
tremi principium, ut ad ipsum redeam, liujus-
cla; evpertus fuit, cuni dolnre no.^tro, suaruni
nindi habuil.
tunc viriuni non fuisse applicationem animi
tantam, quantain requirit difficilium quai^tio-
§ VI Gravi unius anni parahjsi impedita, num, olim prompta, discussio. In his
ipsi laui
sed non j.rorsus deposita sludia, exlremus ergo frustra lassatum, regressumque ad cubile,
morbus et pius obilus. quod jani iiule a principio morbi in valetudinario
coinniuiii acceperat, iterum defecerunt gressus,
/Viinn mdclxxx, v Nonas Pa- Octobris, iluui non jani amplius scipione fulcieiicli, reliquo
Henschenius derbornae inter Patres nostros praestolamur tem- tamen corpore adbuc valente, et vegeto satis
post editam
pus salutando Principi opportunum, redibat sub cerebro.
partem Maji.
li vesperam ad Musaeum suum, gravis molestisqui- 3-2 Cogitabam igitur quid istic occunationis ei E
c

mw
busdam a recenti trium Tomoruin eum pro
.-i

w
• •

editione curis, suggerem. dum

,

ipse Musseo utilius occuparer: , , ratJ(J

pcr absentiam meam in se devolutis F. GODE- necquidquam aptius comminisci poteram, quam adhueprio-
S multum fuissem rum m ' n
~
1'ItlDL ;
cuni subito deficere sibi tibias scntions, id, in quo niiniine versatus
l
, . . .-.,,. iiwm utiliter
segre in pedes tam diu constitit, proximo ad- , ,

laboraturus, el quod ipse vana praxi tacilliinum i a boraret,

hasrens parieti, quoadusque c propinquo accur- sibi, quin et jucundum fecerat, licetalioqui jeju-
rentes qoidam ex domesticis, exciperent brachiis nuin ac letricuui; ordinare videlicet Martyrum
iii laberetur, deferrentque in lectum proximum eoiuin classes, quorum, praster nomina locum-
a'iii|iiem undc posti iclie clclalus in valetudina-
;
que Martyiii, nilnl nos docere possent Hierouy-
rium, plenioremque formidans paralysim, petiit, niiani i
uL appellamus) Martyrologii ecgrapha
ad cautelam magis quam quod
mcdici periculum quatuor, cum aliis vetustioris notas Martyro-
praesens ullura aguoseeient, extremis Sacramen- logiis collata. Piius auteni quam id faceret pro
lis communiri. Litterae R. P. Pr»positi nostri ultimo sacri anni seinestii; oravi ut Januarium
ANTONll GBADON, quibusidnuntiabatur, 11011 ac Februarium suppleret , nulla magis parte
nisi xv Kalcndas Novcmbris, traditae nobis sunt quam isla unicum enim Epterna-
deficientes :

Monaslerii, Paderborna laetanter revertentibus. censr MS. vetustius quidem, sed et mendosius
Tum nulla interposita mora, et relictis ibi impe- aliis, BOLLANDO pneluxerat. Hoc agenti ne-
taetus pa-
dinientis. accelerare reditum instituimus : scie- cesse fuit niultos occurrere, quorum commemo-
ratysi,
bamus enim, quantum optimo Seni solatium al- ratione augeri possent classes ad dies singulos
laturus csset conspcctus noster, et favor Prin- Praetermissorum , et iu alia parte operis tra-
cipistam benevoli, pene sypra spem major. ctandorum copiosius circa alius i|uoc|ue eorum- :

Certe non aliter illi, qiiam recepto Qlio seniori dem primorum mensium Sanctos, Qdelissima
TobiaB, revixit spiritus, cum in amplexus ejus ad extreniuni viri meuioria inlinitani suggerere
venimus v Kalcndas ejusdem Novembris bre- : poterat copiam notitiarum. post illos editos ac-
vique praeter tibias nihil languidumvel marcidum quisitarum, nec hactenus scripto mandatarum, F
habuit : ct h» etiam sperabantur, adbibitis fo- magnoque usui futurarum posteris, in istius bi-
studia nihi- mentis balneisque, usui pristino quadamtenus mestris supplementum laboraturis.
lominus
pioscquitur
restituendae, lentius licet, propter instantem 33 Et videbatur ille aliquantis adhuc annis
nterim So-
ut jiotest, hiemem. Hanc ne incomitatus tetricam haberet, ejusmodi laborera continuaturus, constanter fir clorum unurn
coepi opportunis horis apud eum relegere, qua; mo judicio ac memoria utens; sed futurorum nomamde
praelo paraveram necdum ipsi visa" quaedam """-''
;
providus, et tamquam mox migraturus, de Suc-
etiam corani eo parare, ex aut ipso dictante cessoribus post se relinquendis solicitabatur, non
originalibusmembranisdescriberejputaS.Yvonis libenter in meo unius capite periclitari operis
Acta, Vilas S. Maria' MagdalentB de 1'az/is. S. reUquum passurus diutius. Permovit itaque Su-
Petri Coeleslini, S. Philippi Nerii; subeunte per periores, eodem etiaui per se inclinatos, ut,
intervalla Janningo, et quaa
commentari cceperat quem ipsi jam pridem cogitatione design iverant
de SS. Symeone Stylita Juniore ac matre eius sua sententia aptissimum neque enim dolectum
Martha, Sanctoque Andrea Salo, Latine ex sibi volebat relinqui, jani semel iterumque sne
Grsecisase reddita Acta. Adventante vere, fo- sua frustratus) ut eum, inquam, quem ipsimet
mento foci careresenexipotuit, etin sella subdi- censuissent nobis aptissimum fore e\ junioribus
tis rotulis trusili a lecto ad mensam scriptoriam Sacerdotibus, mihi quam primum jungerent Ad-
transferri, ubi exorsus est ilerum recognoscere jutorem; CONRADUMsiutem JANlflNGl i/. duo-
oninia qua? in Majo restabant imprimenda; et iuni et soinis annorum experientia insigniter
siquid prapteritum videreturaut clnbio explicatum, probatum, Romam mittorent, scientia Theologica
1
notare diligenter . ibiimbuendum, ubi cum omnium extota Eu-
31 Neque hic stetit progressus melioris vale- ropa nationum Patribus firmare amicitiam pos-
Maji T. VII IV set,
 x AD EXEGESIM DE EPP TUNGR. ET TRAJECT.
A scl, perpetao dcinceps usui multaque futuram ;
runt quae loqui subinde nitcbatur: ac demum D
a. d p. coram per se videre, qumvidisse plurimum gaude- sub borani, qua vesperi ad salutandam Deipa-
Romana ram signuin datur, placidissimc cxpuavit, in
bamus ipsi, propter insignes fructus ex
peregrinatione Sane vix possim expli-
relatds. frequenti nostrorum corona, fcria v die xi Sep-

carc verbis, quantsper hos annos quatuor uti- tcnibris ; viginti circiter horisj citius, quam an-
litatcs ex illo consilio nobis emerserint, et nusamorte Magistri sui BOLLANDI decimus
quantae porro extilurss prevideantur. Jam enim scxtus totus cfiluxisset; ut posthac utriusque
illc ad bsc studia revertit ;
quibus ut omncm anniversariam memoriam continuata dieruni

vitam sc devovisse proQteretur, elegerat anno serie recolere possemus successores, ingressi
mdclxxiv, ipsum festum Sanotorum omnium, in ejus tot annorum laboresstudiorumque copio-

primitiis Sacerdotalibus Offerendis. sissimum instrumentuiii ab eodeni dimidio ,

34 lstis sic ordinatis, cum etiam Lovanio fereseculo collectum.

- » .. • . mtiijno cum
MiTJuum adductum vidissct IIENSCHENIUS, qui sibi 36 Nuntiatam mortem, quo sensu excepennt scnm truii .

cdoptat.
promissus fuerat, P. FRANCISCUM BAER- eruditi per onmcm Europam amici, haud facilc tomm,
TIUM, ct mores indolemque probasset; coepit dixcrim. Testati eumdem mcasque orbitati com-
cum Symeone dicere. Nunc dimiltis servum passi pcr littcras multi, aliqui etiam pangendb
tuum, Doinine, in pace, quia viderunt oculi mei carminihus variis lesso; quorum tamen nihil
successuros post me. Certe paucissimis post hic refcram, ne in tanta eorum multitudine,
liujus adventum, ct illius discessum diebus, id alios aliis pmetulisse arguar invidioso d.dectu.
est dic v Septembris, cum pridie adbuc more Unus pro cunctis sit Adm- Reverend. Pater
jam suo aliquot Marlyriun classes ordinassct, CAROLUS DE NOYELLE discipulus aliquando
E ..
,.'
.
et
„
Aam. /t.
.
,

descripsissetque pro die xxvn Januarii, ct pro P, (iODEFRIDI, humaniores doeentis littcras, p. Gamralls

diesequenti designasset nominibus collectis ma- Cortraci in Flandria, tum vero ASSISTE<\S "«"•". J«
f

teriam ; noctem inquietiorem expertus, sensit Generalis Praepositi pro Germanicis proviuciis, anclpiih.
febricula eadcmquc onmino
aliqua se teneri, ac paulo post ipsemet GENERALIS electus;
qua ante menses undecim infirmitate. Quaprop- qui ad geminas mcas diversissimi plane argu-

tterumcor-
'er omniiio judicans dc lccto non surreelurum menti litteras, in luec verba rescripsit : Magnum
reptm, et sc amplius, ct indc brevi efferendum; aliud ex prioribus Uev. vestras litteris ceperam sola-
propinguam
mortem
„[|,;| deinceps
l
voluit cogitarc aut loqui, niside
" tiiim, quod renuntiarentmihivaletudineui bonam
, . . . .

prxsaaiem, mortc oppetenda quam religiosissime posset. R. P. HENSCHENII, sed illud brevi post cx-
Itaquc de tota vita sua niihi, cui uni fidebat pulerunt aliae, iudicantes mortem inexpectatam
plurimum, solicite confessus accurateque; ac ejusdem venerandi et amantissimi Magistri mei.
deinde exomologesi quotidiana, ante suscipieu- Insperato nuntio pcrculsus fui eo quo par est
dain Eucharistiam, supplensquidquid furtepras- sensu doloris : quamquam nou est quod condo-
teriisse se aut miuus distincte e.xpli-
putabat, leam optimo Patri : gratulatione potius prose-
quoad cetera plane tranquillo,
cuisse, aninio quendum censeo, utpote ex hac misera transla-
jacebat ultimum agonem operiens. Habebat au- tum ad vitam felicem et immortalcm in gloriosa
tem niagnam in Dei misericordia Sanclorumque beatorum societate. Ila esse firniam facit nobis
intcrccssione collocatam iiduciani : et quod Dduciam vita ipsius religiosissime acta. Nihilo-
antca, inlirmisassistens ipse. iis ad spcm bonain minus discipuli nou ingrati oflicio functus sum,
erigcudis frequentius praecinere solebat verbum parentando sacrificiis carissimo meo Magistro.
Psalmista, Misericordias
aeternum Domini in
cantabo, nuncquoque identidcm occinebat sibi Animi corporisque doles singulares, in
§ VII
ipsi crebris amoris actibus voluntari»que obla-
;
Henschenio nolatx.
piwludens egressui suo, quein etiam
tionis
C nostrorum externorumque sc visentium precibus llabitudine corporis, ut supra dicere ccepi, vircorpon
solicite commendabat. tiruia atquc rohusta imprimis erat /'. CODE- robtatus,

3o Inlcr externos, pridie quain moreretur, FRIDVS HENSCHENIUS, et ad quoscumquc

fuit Reverendiss. DOMINUS LAMBERTUS labores sustinendos comparata : nam licet eegro-

BOVILLON, Letiensis Abbas;quem advenien- taverit aliquando, etiam primo horuni studiorum
totemLx-
tieniem tcm verbis tam aptc mcditatis cxcepit, suo ac vicennio ; morbi tamen (ut ille quem contraxit
Societatis nomine agens gratias pro benefieiis, Lovanii, vitam suam pro /'• BOLLANDO offe-

qiiiluis decessores ejus BLOSIVS, WINGHIUS, quibuscumque inlir-

rens) in excrcitio caritatis,
et LUYTENUS, tuni utramque provinciam Bel- mis se impendentis, ei advenerunt unde etiam ;

gicam affecerant plurimis, tum ipsum de Actis pestilentcm coutagionem bis hausisse creditus a
Sanctoruni opus primi juverant ut optimus ; Medico cst sed maturato remedio expulisse,
;

Preelatus, ad extremas benedictionem postulantis prius quam

ad domesticos pervcnirct notitia
voces, non potuerit sibi tcniperare a lacrymis, niall,solum Superiorem, Infirmarium, ac Me-
amoris potius quam doloris audicndo ca astate ; dicum conscios habentis. Complexio ejus, san-
Senein deque Ecclesia tota tam bcne nieritum,
, guinea magis quam cholerica, ita primo illo bu-
tali in articulo, fracta jani voce, adeo praescntem more abundabat, ut ad cxtremam usque astatcm
habere prsteritorum memoriam; tamque hu- opus haberet annua uti phlebotomia semel ite-
militer polliceri preces suas, pro felici mona- rumque: qui autem e venis educebatur sanguis,
sterii Leticnsis statu
fundcndas ad Deum, si talis etiam tunc apparchat ac si fuisset pueri
quando in hujus conspcctum venire mcrerctur. duodcnnis. Torosa membra et nervis magis
digresso ccepH magis magisquc destitui viri- quam adipe suffulta caro, ctiam scni : unde non
eimoriiur
11 septem-
' )us u en nihilominus sensus compos usque post
'
' ' solum junior itinera prolixa ohire pedcs, sed et
toi 1081 meridiem diei sequentis, quando intclligi desie- adultior amabat: in Romana autem peregrina-
tione,
 PRiEFATIO DE VITA AUCTORIS.
i tionc, sexagcnario haud minus viai
major licet, gatos ibi auctores, intraque duodecim horas ea D
emensus est pedibus per hiberna quandoque firi- colligit responsionis formandae capita; quae po- *•" '•

gora ct eestivos calorcs, quam si e Belgio Romain stridie cum Advocato digerenda traderet, obstu-
sic esset peregrinatns. Ila Faventia Ravennam puit tam cito perfectam videre rem, quam
ille

ivit, intervallo milliarium Italicorum xxx, die ncgabat se plurium hcbdomadarum studio con-
xiv Kalendis Decembris; et Prumia Treveros fecturuin fuisse. Quid plura ? Produeitnr in iu-
tendens, quod octo leucarum futurum erat,
itcr dicium fonnata rcsponsio ha;ret advcrsae parlis ;

fclici per silvas crrore abductus Biburgo, unde Advocatus attonitus, desperat exitum causae feli-
ci propter grassantem istie pestilentiam invia cem quem jam manibus tcnere credebat, com-
fuissent cetera, neccsse habuit, decem oinnino positionem amicam So- suadet, sa>pe frustra a

leucas die per valles montesque conflcere,

illa cietate petitam hacde summo jure libcntius
: et

licel septuagenario propinquus, ut saltem He- deccdente, quando jam salva aestimatione licc-
melrodium pervcniret et tamen nibilo indc :
bat, atque honestissimse familiae amicitiam prae-

minus die sequenti valuit. fercntc pecuniario majori emolumento, concor-

:is Animi vigor, robori corporis par, fecit dia initur. Tum vero libuit Praeposito Interro-
ut indca principio traetandorum Actorum in dif- gare HENSCHENIUM, quomodo occuuatus stu- '
cumejusdem
. .
,.. ,. ,
sed magis ,
flcillinias quaslibet quaestiones audcnter se im- dns, toto, ut dicitur, ccelo diversis, aiiimum in fere casus sM
animo
not 'uirKOT -
mergeret, nec nisi salebras eluctatus remitteret similia notanda intenderet ; ille veio respondit,
... ',., daretur.
studium, mirante ct plandente ad successus in- mons sihi esse, quemeunique novum hbruui
speratos BOLLANDO ; nulla tamcn re alia tan- emebat, Bibliothecae majori inferendum, prius
tum subito fama) sibi Societatique Belgic» ac- saltem cursim evolvere per titulos prajcipuos : -g

B quisivit inter eruditos Francos, quam retectione itaque notasse casum dc Domo Professa, quem
Dagoberti II, Austrasioe Uegis satis diuturni, et alias credens posse prodessc , memoriae coui-
ingrata plusquam mille annorum oblivione apud mendarit. Ev eadem eliam penu concionatoribus
Historicos sepulti, quem primus docuit a primo quibusdam, occupatioribus erga proximos, et
ejus nominis ultimoque distingucre. Ad haec niiuus morosisad alienos couceptus usurpandos,
memoria per- aliaque, noviter ab eo producta, Historia
1
uni- quandoquc ex libris ita cursim evolutis designa-
quam lcnaci
versalis ordinandse adjumenta invenienda, con- bat iutegrarum Octavarum vcl Adventuum argu-
ferebat multum memoriaexcellens, adeoque te- menta, praeconcepta ase ac mentedigcsta.Tantae
nax susceptarum semel specierum, ut longo tamen memoriae, quoties allegandus locus quis-
post tempore fldeliter repraesentaret quidquid piam ipsi in suis Counnentariis erat, fldebat nihil

auditus visusve impresserat. Hinc fiebat ut do- quin ad librum recurreret, indeque immediate
mestieis fere omnibus pro indiee bibliothecario transcriberet : quod quanti in re nostra momcnti
esset; de qiiacumquo interrogaretur materia, sit, frequenti comperi in utramque partem ex-
promptc suggerere solitus Auctores eam tractan- perientia.
tes, signando insupcr librorum colorem, for- 40 Istis ingenii memoriaeque prarogativis ad- .

niam, pluteum, quo essent requirendi. Imprimis jungebat assiduitatem tantam, ut BOl.LASDUS
diaetiabores
autcm ea res commoda erat P. BOLLANDO, saepe diceret; Ferreum videri, qui etiam ri^idis- "''°sassi-
duitas,
gravioii corporisherniosi mole difficilius se cora- sima hiemead quinque aut sex boras continuaret
movcnti ab eo loco, quem semel ad studen- studia absque solatio foci sicuti nec alias ullum ;

dum occupaverat ;
dum adferret referretque iis ponebat intervalluui, nisi obedientia vcl ca-
HENSCHENIUS libros, quoscumque petiisset ritate avocante. Quamvis auteni Societatis indul-
ille, magnum ea ratione faciens compeudium gentia soleat suis, et potissimum iis qui occupa-
temporis sui alieniquc. tionibus intellectus applicantur, unum aut dimi-
39 Neque privatim tantum, sed etiam publice dium pcr hebdomadam diem concedcre laxando
aliquando profuit Professae huic Domui felicitas animo, ambulatione, colloquio, vel alia houesta
qua etiam illa, quidlibet facile recordantis momoriae. Rege- ratione ; ea aut numquam aut rarissime utebatur cnmmuni
aliquando rem
domesllcam hat eam Praepositus P JOANNES TOLLENA- BENSCHENIUS ; quinimino meridianaa rcerea- Binliathec.r
impensa opera
Insigniter RIUS, cum circa donationem quamdam ab hc- tiotiis communem omnibus horam, quamdiu
juvit;
r edibus donatoris lis adeo gravis perplexaque Bibliothecae curam gessit, impendebat ordinandis
est mota, ut extrcmum in causa responsura scri- disponendisque in ea libris ; in eamdemque
bens Advocatus, alias versatissimus, capitalia horani librariis ac bibliopegis eondixerat, ne quid
quaedam puncta dissimulantertransiret, quibus scilicet detiaherct temporis quod optabat Actis
ab advcrsario resumptis, necesse erat scqui sen- Sanctorum iuipensum. Atque utinam solum hoc
tentiam contrariam nohis. Auimadvertit hoe curasset etiam priniis vigiuti amiis,
neque ita
TOLLENARIUS, jamque non tam de pecuuia se occupasset emergentibus ex frequenlatissimo
satisgrandi, quam dc futuroin omnetempus^rae- Confessionali curis et crebra externorum ad Bi-
judicio aestimationeque Societatis solicitus, res- bliothecam spectandam vcnientium deductione,
ponsum ipse meditahatur, ut crat forcnsium re- ut iis duas fcre temporis sui partes |impenderet,
ruui jurisque civilis bene peritus ; sed temporis cum vixalius(si unum
alterumve exceperis) nocti;
brevitas multa scrutari prohibebat. Interim ac- diuque s;epius accerseretur ad aegros, domijvero
sub dillicill cidit, ut, solatii potius quam consilii causa, rem assiduus alias, identidemaccerseretura portario
lilc laoo- communicarct cum P. GODEFRIDO. Bono bic pro Bibliotheca advenis monstranda. Sane, si haec
rantem ;
aniino esse jubet; eumdem aut similem casum non fuisscnt, poterat Augustus mensis sub praelo
intcr Romaiue Rota' Decisiones notatum sibi ait, jam cssc scd cximia caritate omnibus lactus om-
;

qui fuerit in favorem Domus Professs resolutus. nia,uemini nullique obsequio negare sc potcrat
Itur ad Bibliotheeam, exhibetur libcr, TOLLE- unde numquani sic immergebatur studio, quin
NARIUS in cubiculum se recludit, poscit allc- hora quavis prompte assurgeret, siquis domes-
ticorum
 xll AD EXEGESIM DE EPP. TUNGR. ET TRAJECT.
. ticorum appcllarct cum pro libro aliquo sibi in- ctatissimushospes ; cavebat tamen nc cui esset D
veniendo. Collegio gravis mora longiori : cumque ea forte

41 Neque his tantum, scd ctiam aliorum Col- opus sibi erat, utfuit Tridenti, Venetiis, Uomae,
lesiarum tectoribus ac Bibliotheoariis (ut tunc Florentias, Mediolani, alque Parisiis; ultro prae-
et atiis cel-
legiis tn re eraol :
ripora)satislargisad augendam librariam slabat proportionatos tempori sumptus : non di-
Ubraria. supellectilem, obsequebaiur tam sedulo, ac si seedebat autem ex lenuioribus Collegiis, ubi vel
umis nmiiiumhoc in genere procurator foisset; diebus paucis diversatus erat, ita exigentibus
opera a rcrum pcritis tanti BBStimata, ut /{. P. qu,ne viscnda ilrscribcndaque ocourrebant San-
FERDINANDVS DEL PLANO, pluries in hac ctorum monumenlis, nisi relicta eleemosyna
oostra ProvirtCia Rector, aliquando dixcrit, eam aliqua. Nempe qui omni vita sua semper fuerat
judicio suo r paraodam videri iotegrs unius erga benefactores suos gratissimus, etiam post
Collegii fundationi. Erat onim non minus aliis annos triginta aut quadraginta commemorare
quaiii sibi industrius, ut quam optimos, quamque solitus quidquisque sibi prastitisset, solicitusque

commodissimo pretio libros emeret ; in quo ne ut singulos religioso aliquo, prout tempus ferebat,
falli forsan posset, nolebat uni alicui bibliopolse remuneraretur donativo; in isto itinere vel ma-
obstringere sese; sed malebat perofflcinas dis- ximelaxabat sese, ad miuimaetiam officiula com-
currere discerneodo licitandoque, neque incon- pensauda.
sultc prodigus, neque sordide parcus; semper 4i Tuto eo tempore, quod viginti novem
*""
auteni solicitus, necubi curam crearet debita, mensium fuit, fateor equidem obstupuisse me „e!jy"
successoribus relictura. Hoc vero quia notum saspius, neque capcre potuisse, unde haec ei af- tibus magna-
minitas.
Superioribus erat, mioime aoxie requirebant ab flueret copia. A Doino quippe praetcr vestem
eo accepti cxpensique rationes; maxime cum ex extulerat nihil. pollicitus citra illius aut Socie-
domestico esrario acciperet aut requireret nihil tatis gravamen iturum rediturumque sesc ncc g .

imo ncc a persoois cjusmodi, quaruni liberalitas tamcn nisi in annum unuin (non opinatus diutius
aliasfuisset adpropriamDomus nostr;c pauperiom se abfuturum) prospexerat sibi ex liberalitate
sublevandam derivata. amicorum, studiis cjus privatim faventium. Quo
13 Mirantibus porro unde ci
semper sufficeret auteni niajor cidem Rouiae messis, qnam animo
Quam in eo
eliam crga pecunia, sive ad emendos tam copiose libros, poterat praeconcepisse ; eo sumptuosiur erat
alios /i- partim Musasosuo, partim communi Bibliotheca) ibidem et mora, occupatos habenti amanuenses,
beralis Hen-
instruendis, sive ad praastandas mercedes con- quandoque senosseptenosque.Ipsetamenpetendo
schenius,
duclis ubique ad transcriptionein veterum 'codi- in eam rem subsidio abstinens, ac ne Pontifice
cum ac monumentorum librariis, sive eliam ad quideni, qui Roniani invitavcrat, appellato, fi-
itinera subinde prolixiora eumdem in Bnem dcbat Dco; fortuitisque ac fere ultro oblalis, vel
suscepta; Deus, inquiebat, et Sancti, valde di- ex Belgio submissis eleemosynis suslinens quid-
vites sunt. nec eorum unquam exbauritur aera- quid oneris fuit suoe in Deum Sanctosque /Muci* in
id ;

rium. Addebat insuper ad aliornm, praesertitn fructum rcferebat minime poenitendum.

fiducia'
Dmmsub -
nixa.
Superiorum inslructionem, Evangelicum illud :
Nam etiamreduci satis iint, utscquenti scptennio
Date et dabitur vobis, Etenim, ut erat cordis toto occupatum Romae baberet Graecum quem-
ampli ac liberalis, delibris quos duplicatos tri- dam Abbatein, ex Codicibus Vaticanis transcri-
pliiatusve inveiiiebat, velquos nccipiebat aliunde bentcm uubis, quae desiguaverauius excipienda,
donatos, licentiam disponendi generalem habens, Sanctorum plurium ssepe prolixissima Acla ,

largiebatur Collegiis tenuioribus corbes quando- uti iu Martio, Aprili, ac Majo videre est.
que plcnos et fuit cum Hibernis noslris, ad
:

constituendum Dublini Collegium proficiscenti- § VIII. Grata el utilis cum summis infimisque
bus, d« integra bibliutheca prospexit. Simibter Conversatio P. Godefridi.
largus erat erga Indicarum Missionum Procura-
tores, huc forte appellentes, siveper se siveper ilf aximam HENSCHENIO gratiam apudom- p
externos ; ad quos visendos ipse eos deducebat, nes, quibuscum vel semcl ageret, potissime si cumexta-
nequaquam timide pro iis siibsidia solicitans, ne- viri erant litterarum librorumque amantes, con- nuamvtr-
que existimans aliquid sibi per hoc decedere
.,..,. .
,
sari gra-
; C)habat sincerus quidam
,

ammi candor, quo ,(„,,,,

unde factum ut HENSCHENII caritas apud ln- eruditi sui pectoris thesauros aperiebat,minime
dos quin|ue et Brasilos celebraretur, indeque ad i iis coininunicatoi' eorum qu83 noverat.
eum scriberetur a variis, gratanler commemo- Sin autem in alterius coriditionis personas in-
rantibus beneficia ab ipso in se suosque pnofecta, ciderat, etiam illas devinciebat sibi, suoque te-
etnova obsequia postulantibus. Eadem prsstare nebat ex ore suspensas, dum excmpla Sancto-
gaudebat nostris in Hollandia vel Anglia Missiu- rum. aut visa pcr itcr eorumdem monumenta
riariis, tatnquam eorum in rebus Agens Antuer-
expliparet facundo hilarique sermone, identi-
piea constilutus, donec suos nomina, quorum obse-
illi proprios hic ha- dcm eorum admiscens
bere cceperunt. quiis fuerat aut benevolontia usus; ut nemo
43 Nullus fere appellebat ab externis Provinciis non gauderct siuiile quidpiam proastare ei, quem
tpse gravis hospes, quem norigratiose libenterque deduceret
ntmini, ct
videbat tam gratanter recordari singulorum,
guu potciat
ad spi ilaluliora qmrque hujusornatissimae urbis
quin et scripto excipere plurium benefacta, in
gratus. viscnda quapropter cum et ipsum contigit Ro-
:
ipsis Sanctorum quando sic rcs ferret,
Actis,
inain peregrinari, ubique fere inveniebat notos, etiam a posteris cominemoranda. Id vero non
quos et facillime recognoscebat, beneficio tena-
faciebat, fortuito elfundens quidquid primo in
cis memoriae, nomina, tempus,
etoccasiones sug- buccam venisset; sed pramieditabatur solicite
gerentis, per quos ipsos coram viderat
juverat- puncta aliqua, quae tali loco, tempore, atque
quc. Erat proinde gralissimus omnibus
et expe- consortio posset adducerc, quod et dexterrime
faeiebat :
 PRjEFATIO de vita auctoris
A faciobat : totius cniin ilinerarii noslri rationcm que post innos plures oplalos salulis fructus D
descriptam sibi in mcmoria habcnti, certius tulerint.

quam ego in charla, (cum distinotissime reoor- 47 Cum Calholicis tamen Principibus si sibi

daretur, quid Roniam vaclcns rcdicnsvc quoli- agendum esset, agebat familiarius liberiusque
f""' B^'"J„, ;

bet die fecisset, ct ubi fuissct) non deerat ido- sed iion nisi de Deo, vel <le rebus ad sacram tomo aden-
et utiliter ''"""s"'
nea apud hospites qualescnmque materia, historiam librosque spectantibus: magis tamen
solitus,
loquentem a mensa audire vel super ea cupien- cum Exeellentissimo Alberlo Dalembergio I rin-
tes.Nihil inco fuoatum, uiliii alfectaluui appare- cipe Barbantjbnio, quem arce Anluerpiensi de-
bat; scd ncque incOnditum aut rusticum quid- tentum, Spiritualibus S. P. N Ignatii Exer-
piam: quae eadem res magnos inGmosque ei citiis excoluernt, et ut suum spiritualem lilium,

pariter adjungebat; unde eo tempore, quo pu- quamdiu isticfuit, perrexit visitatione hebdoma-
blicinn in ecclesia nostra Confessionale tenuit, daria solari. Hic, ut erat insigniter eruditus.

ab utrisque tequaliter stipabatur: et licet pau- nec alios fere quam erudilos.viros vel religi
peribus se impenderet prolixius, SBstimabatur ;nl se recipiebat; pro consuetudine nunnullo-
tamcn requirebaturque a primoribus "civitatis rum, quempiam ex antiquis quasi proprium sibi
de rebus spi-
oum viginti quatuor annuo leganturad
quoriiiu deligentium, L. Annieutn Senecam, ut pra3senti rtluattbus :

gercndum Magistratum, fiebat aliquando ut ex suse forlunee congruentiorem, coeperat legere et

solis /'. GODEFRIDI Poenitentibus, uno anno admirari, ejusque sententias usurpare mter
duodecim supremum illum inrepublica gradum familiares cum litleratis discursus ; usurpando-
tenerent. que dicere, Meus Seneca. Hoc cuin ei aliquan-
46 Cum Principibus tam discrcte gravi-
viiis do apud P HENSCHEMDM excidixisset, is-
terque se habebat, nec minus reverenter, sive quc praeter morem in subitum erupisset risum E
B :

dum itincra facerct peregrinus, sive dum mo- interrogavit Princeps, Ecquid ita rideret. Rcs-
rabatur Antuerpiae, eosque illic in Musoso vel pondil ille: Quo devenimus Christianil PKIX-
etiam tiete- Bibliotheca exciperet Hospites; ut ejus saspe CEPS DARHANZOMUS suum noroinat Scne-
rodoxos
Principes, postea meminissent, si forte in aliquem no- cam! Quiu sua Exceltentiadicit? Meus Christus.
strum incidcrent. !il nonsemel contigit experiri Neo pluribus opus fuit. Vera monere dixit
Germanos Patres, ageutcs cum Principibus suis, Princeps, ignosci sibi vanitalem hanc pctiit,

etiam heterodoxis: quamquam cum his agens, nihil ejusmodi cx ore suo posthac audiendum
numquam eos dimitteret, quin libere, sed sua- promisit: quin et ipsam Senecae lectionem
viter, intigeret aculenm admonitionis salubris, abdicaturum se, quando unica sententia Evan-
ad Catholieam Religionem, saltem fovendam in gelii Christi plus verse sapienlite solidaeque con-
ditionibus suis. Aeoidit ergo ut quidam Ele- solationis posset animoCbristiano adferre, quam
ctorunvGermanin, dissimulata apud vuigus per- exucca Stoici Philosophi dicta omnia.

sona sua in Bclgiiun appulsus, et cuni uno 48 Extat etiamnum apud mc una Epistola- euntque sibt
alterove comite ingressus Musa;um, dum curio- iiuii ejusad P. GODEFRIDUM, data post libe- mm/lceob

sius lustranti singula importunus aliquis men- rationema carcere, Bruxellis anno mdcu, ii stnngit

lionem intulisset de scctis a Catholica religiono Kalendas Maji ; qua declarat quanti hunc virum
divcrsis, diceret se credere in Peum ct Chri- semper fecerit, et quam religiosa simplicitate

stum, cetcra relinquere Monachis Pradicantibus- fuerit ab eo cultus. Epistola tua, inquit, data iv
que disputanda. Tum Pater GODEFRIDUS, ldus mcnsis hujus Aprilis, itcrata amicilise no-
assumpta dextere occasione, sic ei fecit satis, strea tessera fuit. Quia amas, scribis: et qui uti

ut liaud cunctaretur agnoscere, credendum in- semper amaveris, ostendis. Tam bonum affectum
super in Ecclesiam esse eamgue visibilem, ac; pro beneficio habeo, et inde maximas rependo
subvisibili in terris capite Cbristi Vicariq teneri grates. duocumque demum res meae devenerint,
noverca vultum averte- F
c securius, licet putaret excusari se posse, quod sive fortuna risent, sive

eam non sequeretur. Hic deinde cum ic-

ipse rit; beneflciorum, quae in me cootulit sanctis-

siqia yestra^gDcietas, memoriam numquam de-

versus in propria est, nostrum mox ibi alrem i

ad mensam voluit habere convivam, pluri- panami.eam uni\ rsam magis ac magis semper
mumque locutus de Patre quodam Sene, Acta suspiciam sed maxime Antuerpiensem familiam,
:

Sanctorum scribente (nomen exciderat e inemo- ex qua molestiarum mearum tempore tam

cum laude, subridens addidit, inulta consolationum genera recepi, libentius

ria) niagna viri
advenasqut tuse fontes
ln paucis quoque me suasisset P.ip - i u lie ri. ac pgijgiosius colam. Benevolentiae
dcvincit.
in me pereunes fuerunt, et tam copioso latice
Sane tam dilucidus, tam peremplorius erat,
Quxerunt, ut abundarim. Utinam tam facile
cum Principe illo magno per paucas interroga-
habilas, sermoj.ut cum gratussim, quam lib mteragnoscome obligatum !

eidem et
tiones ultro citroque
Dabit Deus publicis seruninis aliquando flnem, »Mv Cara-
eumdem aliquando (quod saepe apud heterodo-
nulla temporis vieanas
quemadmodum atnor noster
xos se invisentes faciebat) iterasset Venetiisau- ut Crucutas
injuria impediri potest, ita in quiete rerum Continenda-
diente me, coram juvene quodam Atnsteloda-
plenos liheros^que amicitiaa fructns capiamus.
mensi Bibliopola, aliter quam Catholioe ed uca-
illud familiae
de- Munus vestrum gratissimum fuit :

to, etde capfessenda Religione tum forte

cum libe-
statuerit meaa distribui, unde ego etuxormea
liberante; idem statim in animo suo Deo c -
rogamusque ut nos
fassus ealholieus ris gratias agimus,
(quemadmodum postea est)
facias, vale et perge, ut
mendes. Ut felices :

iieii: quod ct alii plures usu sibi venisse pro-

scribis, me amare.
sunt. Monita scilicet nervosa ac
brevia,
fessi
Antueipieiisein visitantibus Quale fuerit munus istud, cujus tamgra-
it)
sibi Bibliothecam Princeps, quodque
fatebantur tanter meminit bumanissimus
gratiose a Patre Bibliothecario data, haud dillicul-
uxon libcris commune
ac fecerit,
suislixisse radices ut deni-
laiu altas iu auimis ter
 AD EXEGESIM DE EPP. TUNGR. ET TRAJECT.
cum memini ex ipso audivisse mc omnes commendaret virum, ut cujus primum D
A ter conjecto,
DucibusLuneburgensibus, quamvis sinceram expertus pietatem, deinde et doctr
saepius, etiam
professione Lutberanis, expetilas aliquoties nnm cognoscere ccepcrat.

fuisse Cruculas Caravacanas, cum forte alicui 50 Denique erat I'. BENSCHENIOS summis
eorum domestico Catliolico, Antuerpiam patriam et inflmis, domesticis ct cxternis percarus : quia
impendebat sc, sub
caritate '"™'„_
-ii.un revisenli, unam dedisset, cuiu epitome omnibus largissima jjj™

historise explicationeque virtutis, quam divinitus extremos vero vit__ annos adeo non morosus nex.

habent contra fulmina atque alias aereas intem- senox, ut infirmus quoque jucundissimus esset,
peries. Ita, qua: Religionis nostrao et sua) pro- s unque iiinabili hilaritate laborem levaret se
circa affec- fessionis erant, libere cutn quibusvis, etiam curantiuro inflrmariorum, quorum nemo ei non
tationem ob
sequiostis, primae notse viris, tractabat HENSCHENn/S; libentissime ministrabat. Etenim humillimo gra-
alienus ab aulicismo et affectata urbanitate, qua tissimoque affectu obsequia eoruin excipiebat,
arbitrabatur grutiam Magnatum amitti citius eadem apud Superiores et alios invisentes pro-
quam obtineri : cum illi nihil nisi scria et pia orationibus etiani addicendis
lixe prsedicabat,

a nobis exspectent; in aliis, quse ipsimet per- remunerabalur. Factus autem paralyticus, cum
callcnt, nostram rideant infantiam. Tali autem interim annum octogesimum explesset, amccno
libertate maxime utebatur apud illos, cum in- joco seipsum vocare solebat puerum mensium
Qrmos reperiebat; quando aiebat eos, aeque ac trium, quatuor, quinque (prout scilicet procede-
alios, esse Dei captivos; proinde audire liben- bat annus) qui instar pueri cubitum locari,
ter ca quai salutis sunt. Sic in omnem vitam rursumquc relevari per alium deberet, in aliis-
olisliinxit sihi Aiiiplissinium D. STOKMANS, que corporis necessitatibus simili modo juvari :

B arcani Concilii Regii Senatorem, ununi ex no- undc et confidimus ccelorum esse regnum etiamexlrema
minatissimis ;
quem intelligens Antuerpiae Pas- assecutum, quod ad infantilem innoceutiam xtate.

chali tempore graviterdecumbere apud amicum; reversis appromisit Christus, et talium omnino
euniileni, numquam alias sibi visum, adivit fi- esse asseruit. Atque h»c de externa P. GODE-
denteret ultro; suasitque eo tempore, saltem FKWl HENSChENII vita, cujus testes esse
secreto, petere sanctissimam Eucharistiam : nam possunt quotquot noverunt, dixisse mihi satis :

publice administrari quasi de vita desperatum internas virtules, quarum arbitrum solum Deum,
(quod necdum erat, Bruxellas tamen continuo et ex parte Confessarios suos babuit, eum non
pertulisset rumor) non expediebat. llle vero commemorare: sed oranda benedicta illius ani-
tani gratanter admisit consilium (id ipsuni quip- ma, ut coram Deo Sanctisque assistens, earum
pe summopere cupiebat, sed modum non in- partem aliquani consequi faciat successores
veniebat) ut numquain deinde Antuerpiam ve- suos; simulque gratiam impetret non indigne
niret, quin Patrem suum GODEFKIDl M iu- gerendi, qtiod nobis decedens reliquit onus.
viseret ; Bruxellis autem apud Collegas suos

PRIMORUM TRIGINTA EPISCOPORUM

TUNGRENSIUM
AC

TRAJECTENSIUM
SERIES
I S. Maternus, ob. scculo i xvu S. Eucharius I.

II S. Navitus, seculo 2 xvinS. Falco, seculo 6

III S. Marcellus. xix S. Eucharius II.
IV S. Metropolus, xx S. Domitianus, circa 560.
V S. Severinus. xxi S. Monulphus.
VI S. Florentinus. xxn S. Gondulphus, seculo 7.
VII S. Martinus, ob. 276. wiu S. Perpetuus.
VIII S. Maximinus. xxiv S. Ebregisus.
IX S. Vaientinus, ob. antc 344 xxv Joannes Agnus, circa 628.
S.
X S. Servatius, ob. anno 384 xxvi S. Aniandus, remmliat. 649.
XI S. Agricolaus. xxvuS. Remaclus, renuntial. 660.
\lt S. Ursicinus. xxvuiS. Theodnrdus, ob. 676.
\lll S. Designatus, seculo S xxix S. Lombertus, ob. 707.
XIV S. Resignatus. xxx S. Hubertus, Sede Trajecto Lco-
XV S. Sulpiiius dium Iranslala, obiitl%l.
\VI S. Quirilius,
3 Nooembris
GODEFRIDI.
 GODEFIUDI HENSCHEMl

EXEGESIS HISTORICA

DE EPISCOPATU TUNGRENSl

AC TRAJECTENSI.
PRiEFATlO.

edita atite hos Iriginia scx annos Sanctorttm Janitaiii Acta, progrediens ad Februarium,
Posl
cum S. Amandi, Episcopi Trajectcnsis gesta ac miracitla, a pluribus,ctiain eotctaneissciipla
aucloribus, recenserem, ut ea ad receptce nitnc Chronologiw modum, per annos Cliristiproce-
dentem, scd iis temporibus nondum usurpatum, accommodarem ; acsi quidobscurum vide-
relur, minusque cum aliis historiarum veterum monumentis consenticns, explanarem : mirari
ccepi, cur tam acriler depugnarent recenliores quidam, ut ostendant, numquam Trajecti Cathe-
dram Episcopalem fixam fttisse, ac iutllos vcre Episcopos Trajectenses cxtiiissc. Quare visum tnihi

tunc fuit fncicndiiiii, ul veterum scriptorum minime obscura lestimonia colligcrem, ctimqiie itnbc-
cillibus eorum argumenlis conferrem; idque feceram in Commeiitario proevio ad cuindem S.

Amandi Vilam §. vn. Quia autem operis noslri moics vasla, ut nulhu aliw morariim causoe in-
tcrvenircnt (quii' laincn postca intervenerunt plttres) non promiltebat luccm commciilationi isti

tain cilo atque amici optabant, et qucedam tunc incidens necessitas exigebat ; placuit singulari

Diatriba haud paulum diffusiori idem traclare argumenlum, eique ad justi libelti modum augendo
duo alia vicina argumenta prwmitlere, parlim ex jam dicta Comiiientalione prcevia, partim ex
siinili alura prwlusura Actis S. Sigiherii Austrasite Regis : alquc ita unno mdcliij lucem seorsim
vidit Diatriba illa, distributa in tres partes seu iibros : quorum Primus ipsum veluti corpus Epi-
scopatus Trajcctcnsis oslendebat, Populos vidclicet ad eum pertinenles eique stibjcctos ; Secundus
Antistites enumcrabat, alque coriim annos (quod observare polueram) ad usitattc nttne tcric cal-

culos adaptabat ; Terlius dcnique liber Trajecto vetuslum Cathedroe Episcopalis decus vindica-
bat. Sub hcec primum milti vclui per nebulam visus, denique in clara luce apparuit Dagobertus,
S. Sigiberti prcememorali lilitts, non solitm a mortc stti patris exul, sed ctiam restilulus in re-
giiuin; occasionemqttc dcdit altcri Diatribie, Di; triuus Dagobertis Francortju Regibus, biennio
post vulgandce. llic libellus qtioitiam cupidissime per manus erttditorum distractus pridem desie-
rat venalis habcri ; nec parum novtv lucis, unnis studiisque progredientibus, aceepevam ; primum
quidem Danieli Papebrochio, adclucidmda Sanctorum Marlii Acla collegic dato, commisi Genea-
logicum steinma Regum Francorum primse stirpis, per tres jam dictos Dagobertos deducendum, qttod

ille fecil in Exegesi prceliminari II ad Tomum III Martii : deinde ipsemet Stemma Genealogieuin
posteriorum Regum stirpis Merovingicae, recognituin emendatum, proeposui Tomo III .l/iiilis:
ct

itatjiic cjfeti, ut singularem istani De tribus Dagobertis Diatribam, ncmo jam amplius requirere
dcbcat extra Sanctorum Acta, a nobis successive jum edila. ldem ut facerem de prima, quam
initio nominavi, Diatriba, et cujus pridem etium exempla requiruntur,suasil oecurrens hoc incnse mc-
inoria S. Servatii, ejus qui Tdngris Sedem transtulisse Trajectim crcditur ; et snllcin, sepulcro

ihi tlcleclo, illitis eo transfcrciuli occasioitcmtledit , miraculis post mortem inelarescens simttl el clari-

ficans loctint. Ilanc crgo novam Exegesim habc. non jam dc Trajectensibus lanlttm S. Servatii
successoiibus Episcopis, et posterioribus stirpis Merovingicce Regibus : sed elde Tungrensibus ejtis-

deni Sancti tlecessoribtis, ac piimis Francorum unte Dagobertos Principibus : sitqttc htcc vtittlico-

ronis operce in histoiia Francica, pcr annos quadraginta quinque exaininanda el illustranda a me
collocaltc, eidem imposila anno mdclxxx.

CAPUT
 P. GODEFRIDI HENSCHENII EXEGESIS.
eiiam posl Evangelii praulicalionctn viguil; quum qni

CAPIT I. vagi qutdnm homines per cliiromautiam exercent Heid-

lieilen vulgo appellantur, id esl Pagani homines. XJt
Urbs Tungrensis antiqua. Ejus Episcopi aulem Gentiles cosperunt Pagani dici, postquam per
priores decem. Leges exclusiah urhibus, solis in pagis permiltebantur
profnna sncra exercere ; sic iitlent apud uos acceperunt
J^jpiscopalis S. Servatii Sedes fml urbs Tungrensis, nomcn nb Heide, Mirica, qunles in nosiro Belgiopluri-
Vrbs Tungren-
iU ohniampla Ammxam litiro w aropla e( d piosa, cujus muromm vi.e, iu >{iiil>is iniilinin hominum conventtts agebantw.
:

vestigia imo tt lumtwi per intervalla posilarum etiam jFloruisse aiitcin apud veteres Tungros u.a.vxtvxv&r,v

num in agro vicino reperiunlur, qttorum [sicut Gode- itlara artem, iiuiloc est Vopiscus tn Numeriano sub
fridus Wendelinus, in .\»i»li solo Legum Salicarum, fiuem, iili DiocLetianuin memorat, cum apud Tun-
capite vn testatur) dimensa crasstties imo extenditur m gros in Gallia, scilicet Belgica, quadam in caupona
ad pedes quinque, superne ad quatuor; ibidentque t»m moraretur, in minoribus adhuc locis militans, et
intra quam exira illos muros inveniunlur quotidie >m- cum Druiile muliere rationem convictus sui quoti-
mismata Romana varia, el cimcliu rarissinii operip : diani faceret, ex ed ctttdisse, Imperator eris, cum
ipsa autem urbs fuit quadrata, et in ambilv habuit sit- Aprinn oivideris. Qito<l ii>scniet pusltti <ivt> ]',<j<isci re-

piu tria tnillia passuum seu lettcam horariam; prx- tulit, Imperioqtte tandem, cum Aprum Prsefectum
ierea stttpendse machinationis ttaumachiam ibi videre Prset> i, occidisset, polilus est, anno JEras Christianse
; mare dixerunt rudes; aliique in 'e bumpse- olxxmv. Cernwtur vero eliam hodie,inmiriciscirca
runt occasionem fingendi, Ocennum atluisse ad ipsa Tungros, soli, crcbra conculcatione antiquitus depressi, llcydcns-
urbis majnia : denique ez hac ttrbe vite militares saltem orbitse majores minoresque, vestigia referentes diaboli- Tontjcren,

tres processerunt, piima nentpe qum ducit Bavacum carum chorearum, quas istic viguisse fama memorat.
Nerviorum, secunda quse feri Colaniam Agrippinam, Quin ci nlitt causa, enr Tungri Paganorum nqbis >>/>-
lein.i qux Noviomagum et in Tabula itineraria exhibe- pellentvr, ut recentior, na [orsilan verior adferfll />>>icst;
tur. Populi vicini olim Tungri ct Advatici appellati quoit urbem ab Hiinnis deslrnctam occttpantes linnci,
Artvn/icum fueruttt. Juliui Csesar Advaticos
semper nominovit, < tiam iiiin Pagani, eamdem diu tentierint. Nam et cif »
dicta, et
numqttam Tungros nt Piimus, Tacitus, aliique Tun-
: anuum cccc S. Evergisus, patria Tungrensis, Colo-
Advatica
Tttngiorum ;
gros semper ducerunt, numquam Advaticos Ipsam : uicnsis Episcoptts, eodem excurril Idololatriae sordes
vcro Tutigrensem urbem antiqui Atvatucunij sive Ad- eliminaturus; et post annos plures quam centttm, S:
vaticum Tungrorum, Advacam sive Atvacam : quse Cuniberto ibidem habilante fideique restaurandse i<ictnn-

videntur majoribus nostris valuisse el forte magis inle- bcttic, nomine Sigobardus, postea S. He-
vir nobilis
grc pronttntianda fuissc, Antwattii li, vel Andwak, id terii pater, secundum ritum Paganorum in omnibus
cst Ad vadosum vel Ad-uliginosum Jecorz fluminis excrovit in Tnngrina urbe, uti m eorum Vilis iegetur
tractum. ad xxiv Oclobris, qtto S. Evergisus; ct XVI Julii, quo

hoc vero Tungrorum est appel-

1 Obscurioris etiam oiiginis colitur S. Helerius.
notnen post tatio : imm cum Advaticos quidem noveril Cxsar, 3 Seduladanteriorareflectamurtempora,qtiibusTre-
Juttum Cte- Tungros ignoraverit; verosimile quod Procopius virensi urbi ci.c quidquam concedebat Tuiujrcnsis; suos
fil,
sarem mptum
» i lere videtur, eas fuisse Toringos, qui ex interiori hocc uon miiiiis quam iila videlur habuisse Episeopos
audin,
Ocrmania in has partes venerint sub Augusto, eorum- tjiii seciiiitlnm ontiquam ibidem traditionem lioc ordine
quenomen a Torn duclum (qux
spinam, turrim, voa sedissent,iMateiuns, u Navitus, iuMarrellus. iv Me- Ante S. Ser-
taliiini fue-
iram, pro varia acceplione signifkat) commutatum m tropolus, v Severinus, vi Florentius, vn Martinus,
runt 9 Epi-
Tungros. Horum longe olim palentem jurisdiclionem vni Maximiiius. ix Valenlinus, uc post hos decimus sctt/ti Ttin-
gcstimari aliqui ex eo jubent , quod dicta abeisloca com- Servatius. Vciinn tjitttt horum nomina, >>( infra dice- tjrenses

plura, in variastongittsgve thssi'tts procurranl regiones. imis, videntur ciitnn intrusa in Catalogos Episcoporum
Sic Tongerlo, sive Tungrorum lorus in nitiniatn por- Trevirensium ,- dZgidius Bucherius, qui antiquissimae
currit Taxandriam, Antuerpise i/iitin, Tungris mullo Scilis Tungrensium dignitatem tueri se proflletur,
vicinior Abbatia; et duplo quom hsec longius Boreum tii Disputatione historica de Primis Tungrorum seu
versus discedit Pelandia, patuslris regio, ubi Tungren- Leodiensium Episcopis cap. 3 ita pronunliot : Si quis
hodie Ton- heim Tungrin
Tungerlee S. Martini dicuniurin-
ci conjecturse locus esset, longe potior Trevirensium
geren.
tcu.ci; Comitalu, denique Namurcensi Tungrein el
iii
conditio foret. Quotquot enim Sanctorum Natales
Tungreville; atque in ulteriori Hannonia TungreDo- suis diebus adscripserunt, Beda, Ado, Usuardus,
miiui' nostrae ac Tungre S. Martini; u( Tungerlo Molanus, ac Romani potissimum Martyrologii ta-
prope Masacum prteteream. Sed htec omnia non puio bulae, dum Natales corum memorant, ad Treviron
asc vtieiitni liniiiinin eo usqveproti nsorum argumenta; referunt.ac Trevirorum appellantEpiscopos. Eaden
ui summum enim hint datur intelligi Capitulum Tun- iii>li,ii itlem Bucherius ltl>. b' Belgii Romuni cap.
grense sua islis locis habuisse pra dia, indeque ea mnu- nnm. 7 ante annos quadraginta, Disputatione nostra
sisse nomina, quod ad prsesentem qusstionem niliil fa- de primis Tiinyroruni Episcopis ail Chapeavillum
eit. Ul ut est, abolilo Advaticor ti Thoringorum adjunctis, probavimus, ad quam se remitti, I tor
et a Patja-
nismo
vvit.sii, til-tts nominibus, soli hactenus nominantur Ton- gravate non feret, ul in re jam vulgatissima .
»< dein
tliutitti

tsiicolim gri, >-»:<i<> Tongeren, oppidnm non magnum, quod ncnxin 8, ciiaittur adstipulantes, Beda, Osuardus,
vidclica
itrvato, noslro adhuc tempore celebre aliquoties vidimus, anno Ado. Verum splendidius quam verius isii »1'.
j}faternus
auicm MMLXXVil funditus eversum doluimus, ab am, auctores. Nam neque Irfb, neque Vsnardus ullum ho
qut Cathe-
cisne dicam an hostibust non eodem fortassis quo cete- »«'» Sanclorum Prsesulum m suis Martyrotogiis recen- dcalcm ere-
rem illam Advaticam, sed .
tiore si{u, qui „»/. ii(i neque genuinum Bedx Martyrologium. Sed xlt.
majoribus pro arce fuisse potuit. Situm vero $sl Ton- quqd sub >j»s npmine suppositum est, addiem xiv Se-
geren m hodierna Hasbania, mlgoque (ui dislingmtur ptembris ttabel ista Treviris depositio S. Materni
:

al> alw ejusdem nominis oppido, inlt r Gemblacutn et Episcopi et Quo tamen die m Martyro-
Confessoris.
Lemeppam silo) dicilur Heidens-Tongeren, W est, logio, secundum morcm Romanse curise ab ljst,,n,lt>
Tuiifri Paganorum, sivea viis mililaribus timtsa Gen- scripto ct a Belltno nuclo, tiulla ilhits nuntio ernl. At
lilibus slralas, uc Heidens-wegen , Paganorum vias Baronnis, ctitittt IJ<<l<i. scl supposito, cl veeeutioribus,
appellarunt (ul sii dicta urbs Tungrensis ad vias Pa- isla inseruit : Treviris S. Materni Episcopi, discipuli
ganorum) sive a superstitionibus paganicis m prteserlim BTPetri Apostoli. qui Tungrenses, Colonienses, et
pro\anu diabolica divinalionum disciplina, quteibidem
ct
Trevirenses, aliosque finitimos populos ad Christi fi-

dem
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRA.IECTEN XVII

dem penluxit. Ecce, primo loco Tungrenses nnmi- Apostolus appellatur, eumque obiisse tradunt anno D
nantur, apud quos S. Maternus Ecctesiam Cathedra- Domini cci.xxvi. hta Baronius et cum eo Barlho-
lem erexit.eo tempore quo SS. Euchariuset Valerius, lomxus Fiseii, plane e sensu noslro el ex trnditione
quibitscum u S. Petro Apostoh ud hasce. Belgicas re- Ecctesiarum Tttngrensis ac Trajectensis. Licel autem
giones missus ftierat, Trevirenses et Colonicnses in ftde de singulis non possinl assignaritempora Consulum vei
Chrisli inslruebant. Potnit istc post horttm obititm alt- Imperatorum ; habemus lamen S. Navitum sub Pio singutU con-
quam istorum populnritm curam susceptsse, etsic dtcitur Papa vita funetum ; et post centum inde etapsos anuos ontum ttmpus
Colonia? obiisse,ac Trevirim esse translatits. Ejus certe assianatur -'

obiisse S. Martinum, itaut intra dictos ccnlum annos

non ttti minerunl, quiocto proxurte seculorum Eptscopo- quinque E/tiscopi rexerint Ecclesiam Tungrensem :
rum reliquias a S. Servatio Trnjectiim delatai scri- eosqtte sitfjiceie mox oslendemus. S. Martino suceesnt
bunt : el Treviris in mojori alltiri Calhedralts Eccte- Maxtmus, post quem, ob arduas persccutioites Dincle-
siee coipus S. Materni cum capite inventum, scribit tiam et aliorum, vuletur Scdes Tunqrensis vacasse
Sclieckmiiiiiius pag. 43. Habemus pervetustum Bre- usque ad attnum cccvm, aitt scrius ;
qitcndo Valen-
viarium Eeclestx Tiingrensis, tn qito festum S. Ma- tinus crcatus Episcopus prsefu.it usque ad tempora S.
terni solenni ritu citm octava eelebratur xxv Scptem Servnlti. Isle autem Valentinus honorificc juxta suos
bris : ast tn anliijitn Breviario Ecclesix Trajectensis collegas. scilicet Tungrenses Episcopos, sepultus
colitur mx Scplcmbris. dicitur ab JEgidio : sed hic post obitum S. Valentini
4 Dc octo Episcopis, qui B. Materno in sede. Tun- hiatitm Sedts vacantis collocal, quem ante ipsum sui
tjrensi successerunt apud ChapeaviUium, f/arigerus, pcrsecutiontbiis collociinditm arbitramur : qttia et rpse

Ablas Laubiensis anno dccccxc ereatus, cap. 17 sic ait titnc urbi Romanse prtefutsse Cunstantinum Au-
scril/it. Pust ejus, S. Mnlcrui seilicel, decessuin, in gustum, succedentibus et Cunstante et Constantio
Pontificio sibi per ordinem successerunt, Navitus, vu Jitnii ad Acta S. Valen-
filiis, ttli Ittttus ilediicimiis

Marcellus, Metropolus, Severinus, Florentius, Mar- tini. De horum vero Episcoporum sacris Reltquiis,
VitamS.
E
j tinus, Maximinus, Valenlinus. De qutbus jEgidius Trnjcctiim translatis, agimus ad Servatti.
qui tamtn ex
'
Aurese-vallis, qni floruit nniio MCCXL, istn ailtlitlit : (i Hactenus relata oidentur nobis magts ccrla : ne- Cnromc0 jre .
Post decessum B. Materni in Poocificio sibi per ordi quehos Episcoposarbilraiiiiir nisereiidos Cittalogit Epi- virensi, ctrca
""""">
nem successerunt. Vir pretiosus ct omni laude di- scoporum Trevirensium, uti ruldc ineple est fartum ab
~ , , , >• faouloso,
gnissimus B. Navitus, surrexit secumlus Episco- Aurlore Chronici Trevtrcnsts, qunil habemus ex codtce
pus. Ilic multos convertit ad fiilem, videntibussigna Trcvtrensi lianscnplum, unde Historia Trevirensu
et miracula, quae per eum Donnnus faeiebat. Qui excerpta extat apud Lucam Jchcrinm Tom. xu Spici-

postquam Sacerdotium multis gubernasset annis, lcgu. Is in margine annotat initia hujus historite

bona mi-
scilicet sexaginta et amplius, in senectute menilis futilibus et fabulis respersa fuisse. Jacolms
gravit ad Dominum, sepulttisque est in urbe Tun- Masenius, lii nolis el ailditamentis ad Proparnsceven

grensi. Floruit sub Apostolicis Evaristo, Alexan- Annalium Treverciisium a Christophoro Browero edi-

dro, Telesphuro, Hygino et Pio, cujus anno tertio lorttm, resumitfabiilns, ab aliis explosas, el ad caput C
Marcetlus. ubiit. Post ejus decessum, tertius successit S. Mar- ait ante annos amplius trecentos a laudatissimo
:

cellus, vir omni sanctitate cunspicuus. Post decessum Trevirorum Archim/sta Balduino archivum Epi-
Metropolus, S. Marcelli Episcopi, B. Metropolus, cum digna virtu- scopale excussum, et qtiaj ex ilio producuntur
tum moderati , quartus Episcopus successit. Quin- fidem mereri. sctlicet, Trebetam, Nini condttoris
Assyriorum Monarchiaj filium, conditx Trevi-
Severinus, tus Episcopus, quinque pollens talentis.S. Severinus
rorum urbis aueturem [uisse quse scripta fue-
Antistes extitit Perfectione sui Ordiuis sextus, :

Ftorentitts, Tungrensis Ecclesise floruit S. Florentius. Loco runt seculo Cltri<n XII, et ab otiosis hominibus excotji-

septimo a B. Materno, septiformi spiritu Dei redi- laln. Ia Iwc Chronico sive hisloria, j>ost Eucharium ,
Calal0 „ o
vim daemonum Martem agebat B. Valerium et Maternum relatos
: ista adjiciunlur Treiireniium
mitus, cuntra ,

dein in- inlrusi

Mariinus Episcopus. Octavo numero ordinatur B. Dcinde Auspicius quidam regimen tenuit,
Martinus, faentnl .

Maximinus, Maximmus Episcupus, magnaliter octo beatitudi- signes per legitimas successiones, sanctitate et, glo-
YaUntinns, ria pollentcs extitcrunt Felix, Mansuetus,
Clemens,
uum sanctitate perfectus. Nonus Tuugrensium Epi-
Rusticus,
scopus B. Valentinus, novem Ordinum Angelorum Moyses, Martinus, Anastasius, Andreas. p
Auctor, Mauritius, Fortunatus, Cassianus, Marcus,
valenter amicus. Similia habcmus tit Chronicis
' MSS. Ecclesise Trajectensis. Dein dictus /Egidius ista Navitus, Marcellus, Metropolus, Severinus, Floren-
admonct : Et hi quoruni [mperatorum vel Consulum tius, Martinus, Maximinus, Valentinus, quorum
Tungrensi Ecclesite praefuisse
claruerint tempore, vel quos vita singulorum ha- octo ultimi etiam
noscuntur. Hxc Verum arbitramur octo ultimos
buerit exitus, quotque annis singuli administrave- ibi.
Servalia, in
rint i lliiium Pontificatus, nullius a nobis reqnirat solt Ecclesix Tungrensi prsfuisse cum S.
Ulorutn dumus Ecclesue
exactio, cum Ecclesiarum totius Gallise memoriam dicta historia omisso : et loco
Chronice etin Hist
aboleverit facta per Hunnos subversio. Hxc ^Egidius, Trevireiisi Celsum, in hoc
S.
Acta, historiam invenltonis, et
ffli-
qux fereeadem apud Harigerum lcijuntur. iira-tciitiiiu cttjus

,,,,„,„„„, ,,„ xx.ii Februarii, eumque cum

5 Inier octo prsedictos Episcopos prtecipuus potest ,,,,„,,

Ex ItisS- censcrt S. Martiuus, oltm sub ritu triplici, nt voca- Browero successorem S. Auspicii statutmus.
Christianx, actun
Martintts ut banl, celebrari solttus; licet ejns nou iiicniiiicril tn 7 Sammarthani TomoiGaUix
Tunqrensis Trevirensibus in S.
Belgio Romano Bitcherius, ue cogeretur revocare ,
de Episcijns et Archiepiscopis ,

inscripttts prs/antiir Videtor

ef Marfi/r.
qnod niite slntiiertit, omhes
Episcopos a Molano illos Euchario primo Episcopo, ista :

Itom. et et in Romani Martyrologii Tabulis ad Treviros rc- porro obscura admodum primis seculis usi]iie ad
Motani, ferri, ac Trevirorum appellari Episcopos. Audiant, Agriciuiii, ve! parva omnino in Eci lesi isticis dipty- mm ^ (jl(ra

qtu Btalicraini propugnant; audiant, inauam, nut chis mentioEpiscoporum Trevirensium, quosucces- ,,„„„„„, re .
st

siolegitimac probetur. Vitam S. Agricii dedt- «ilMg^

legant
Apud Tungrenses
l/tec in Martyrologio liomano ad
S. Marlini
xxi Junii
Episcopi. Ubi Baro-
:

,„„ s xi„ Jiiiinia,,. Interfuit U el subscrtpsti Conctlto ~££»"

Arelalensi, habito Volusiano el Anniano ConsMus,
nius in Notis, Moltitii ad Usuardum Additiones ci-
aniio Christi cccxiv, al quamdiu ante [uertt Eptscopus
tat, qux ttu ettin referunt : Eodem die S. Martini,
m,
creatus ntm ctmstal . ex numero
tamen EpUcot
Tungrensis Episcopi et Confessoris, qui convertit
stibscripserunt, mdel
Hasbanos, et multis claruit miraculis. Additin suis qui iposl illuin tamquam seniorem
Proinde a
Mligi, eum pluribus mmisSedem
ten
Nohs Baronius : In tabulis Episcoporuni Tungren-
ad annum
moric S. Mutenn [quam Browerus
retulil
siuni, septimus hic ponitur ordiue, Hasbanorumque

Majt T. VII.
 P. GODEFKIDl HENSCIIENII EXEGESIS.

^ cxxvni. attaui eliam ad atmum cxxxl usque adOrdi- tius; isque seculo Christi eodetn uatus quo et mortuus.

nationem S. Agricii, fluxerunt anni circiter centumet 9 Haiigerus, cujus monasterium non integiHs tri-

octoginta. Ia hoc annorum spatio assignamus Treviren- ginta leucis distabat Trajecto, gesta Ponlificum Tiui-

silnis Episcopos omaino quatuordecim, eltam remtssisad grensium, Trajectensium et Leotltenstum tcrats, cum Satis est
uiiiis, qui per
,„, Tungrenses octo ultimis Episcopis. Talem nume- tle hseresi Ariana alnsque miseriis secnit quarli late
piam sim-
rnm raro tti ullo Episcopatu reperire quis poterit itttra egisset, capite xxm de S. Servatio ista scribit: Eo jiticitatem
tcm/ms tantillum. Ut eaita maneamu» tu ipso Arcln- lempore S. Servatius Tungrens* Ecclesite decimus creditut ftiit

episcopatu Trevirenei, ultimis milleannis a S. Basnio praesidebat, vir omnium virtutum lionestate pr«e-
cogiiultts
Christl,
{ctijits Ytiiim Ulustravimvs die iv Martii, et diximus clarus. Cujus quidein ortum et prosapiam, licet qui-
cum\Iirowero vitlert Episcopum constiluluman. ix.lxxx) dam putent ex Domini Salvatoris cognatorum de-
usqut a.l Eminenlissimum Eleclorem Carolum Gaspa- scendisse familia; quia tamen locum nativitatis ejus
rttttt tt 1'eita, gui nuper eidem Ecclesim prsefuit, fut- nequaquam accepimus, nec ndvcutus ejus causas
rmtt c calculo Browen ei Mascni solum quinquaginta aliunde uspiam autlivimus, idcirco nec faciles ad
duo Episcopi sive Archiepiscopt, proinie singulis credendum esse possunms, nec tantai opiuioni, qua;
secttlts stvc centum auiiis quinque ei iuobus seculis fortasse ex pietate ingeritur, judicamus omnimodis
sex tribuenii snni : quis njilur rationabilUer derogandum cnm juxta Tullium non debeat pudere
:

nos arguet , imminuisse numcrum Episcoporum , nos fateri nescire, qnse nescimus; et hujus opinionis
qtiunio dicimus taini annos circiter <lxxx prs- assertoribus conveuiat igiiorautiam potius vere-
fiiisse quatuoriecimt Imo, etiamsi in Catalogo Trevi- cunde fateri, quam irreverenter pro piotate mentiri.
Mansuetus, censerelur primus Episeopus
rettsi retaius Ita Harigerus, defunctus annocirciter mvjj, cujus xtate,

TullensU, uli et Clemens MetensU; adhucabsque tllts circa annum forte dccccxl, primum uudui rxperat

reliquorum xn numerus sufficiens [orel. qui ilictos atiiios ejttsmodi deS. Servatii prosapia narratio, quemudmo-
complerel. Browerus, ul aanos reperiret altquos pro dum consiut e,c Yttu ejusdem S. Servatii, a Jucttndo
Episcopis Tungrensibus insereniis in Catalogum Tre- Prcsinjtero, composita auius minimum ociogintf posl
virensium, rejicil initium Episcepatus S. Agricii ai Harigeri mortem, in qua hujus ci'edulitatis fundamcn-
aiiniim cccxxvu: guem sttlicm viginti annis citiusprm- tiim ticst i ibttur htsce verbis,

fuisse dictse Ecclesiss non dubilamus. Hxc proponimus 10 Ante annos aliquot, sed non multos tsa/iLct
a Jucundo
consideranda viris iu antiquitate apud Treviros erudi- respectu se-Lulorum decem, qttse abortu Servatii/7«- Presbijtei u
Aut eliam
tts. qui st possint controrium eviienlibtts argumentis quidam Hierosulymitanus Cie-
xisse praetendeba?itur)
12 aliti
aita remissis tvincere, libenter certioiem vium al> tts monstrandam ricus, nomine Alagrascus, homo ille justus et reli-
ingrediemur proximo mense Junio, guo tres ex dictis giosus, La'ina3 quoque haud ignarus lingua?, ad
Episcopis Tungrensibus coluntur, et tn Itis S. Martinus sepulcrum excelientissimi liujus Confe^suris Christi
rclatus iie xxi, ad qucitt luc dicta stabilimus ttt Aclis supra niemorati, quibusdam vita; beatissinne cum
jam praeio paratis, tttt etiam vn et xx Juutt, guo eo- famulis, Domino ducente pervenit, et
Trajectum
/uttitir SS. Yalentinus et Maximinus, iicti Martini dics plurimos apud eum
quievit. Comperto autem
successores. Browerus eos rejicit ui annum cccvm et qutid Patronus llle pcregrmus est, et de Armenia;
stquentes, quasi S. Martinus, in antiquis Chronicis et Armenia, inquam, llla, in cujus montibus arca Noe
aBaronio relatus ad przcedtns secuium, tt postAposto- post diluvium remansisse agnoscitur, de qua se or-
latum tii convtrsione Hasbanorum ptractum tnnlitus tum esse aiebal cognito eliam quod nomen ilh Ser-
;

obiisse anno Domini cclxxvi, futssct unico solum vatius ; quisnam sit veliementius mirari ccepit: sed
«»i«o ccoviii Episcopus, '/'•" jutii ttmpore S. Agri- post pusillum, quasi de gravi evigilans somno, au-
cium vidtri Eccltsise Trtvirensi prsefuisse insinuavi- dacler prosiliit in medio, ip^-um in translatione no-
mus; ct Acla S. Martini Italtent, cttt suiun Episcopa- minis, quem quem semper optavit,
diu qua3sivit s
tum ad metas longcevi per transivisse, ac tandem procul dubio se invenisse cxclamavit.Aec amplius
cursimi su;e vitse feliciter peregisse. Quse non utti- moratus, universum convocavit Clerum acpopulum ;

cum, sctl pturimos annos indicant, ct in Eptscopatu el unde, et quis, et quautus sic Pasior amabilis
tribuendos. iste, evidentissimis ostendit indiciis. Generaiinneiii
quoque ejus in medio ponens ; Eraut, inquit, illis in ex recenll
diebus, JudEeoruin inpartibus, juxta legem sanctam retatu cu-
CAPUT II.

mulieres sanctissiniie, Anna videlicet et

jusdam Ar
Esmeria,
»>vm t

An S. Servatius amilinus S. Joannis Baptista? et hse etiam secundum carnem sorores. De Anna V
el cognatus t hristi Domini fuerit. qui descenderint vel qui exorti fuerint, nemo est

V
_T uimus anno uiillesimo sejcentestmo seiagesimo primo
apud
Dei
nos,
homo non
si tidelis, si spiritualis (quae vero sunt
percipit carnalis) qui nesciat, quin
Ruma-, etqux ad institutum nostrioperispertine,bant ibi sit ejus filia sacratissima Virgo Maria. De Esine-
conquisivimus t curavimusquedesci'ibi, tanto favore Aie~ na vero mater B. Juannis Baplistas Elisabeth, et
xandri f } I Summt FuiUtjtcts, nt
' ille nobis uttro dtxerit, Etiud cjusfrater: cujusfilio videlicet Emiu B. Me-
thtam vere
velle seut omiuamuitumenta,qua: Romx nobts profutura melia hunc gloriosum peperit Servatium. Ha;c di-
dati 3 Da-
*
extarent, haberemus; quod si aliqui essent inviti, suum xit, haec sine mora coram omnihus scripsit. Quod
gobtrti, fore eos efficere voluntarios. Quo eliam tempore, tlttm profecto apud inonumentum ejus, usquc in hodier-
l'im liares et viti erudili, post prandium a more cotlo- num diem, e>se lejio.^iturn, agnovimus. Profecti
quentes, <(e hngsevis Itumtntbus sermonem intulissent, quippe fuerunt ante hos dies quidam ex nobis bea-
interque eos nominaretur triseclis Senatius; svbri- ta^ memoriae Fratres, qui eadem scripta viderunt,

dens Pontifex; Adest, inquit, nunc Roma: Godefridus legerunt, et ad nostrain transtulerunt notitiam.
Henschenius, qui ut Francis ostendit tres Reges Dugo- Per omnia benedictus Deus, qui et nos, lungo ter-
bertos, ita furie tres nobis demonstrabit Servatios, per- rarum spatio remotos, tam pii Pastoris, tam glo-
lam falso peiam in uuam eamdemque personam conflatos, Dago- riosi Prassulis memoria et benedictione dignatus
numeiaren Jucundus Presbyter, procul Tru-
bcrto.stres primx dedimus, sedex authenticis documentis est illustrare, ffu-c
tur 3 Ser-
ntfil.
possemus et trcs Servatios dicere, si Vi llemus narratbni jecto dissitus, ex nuda, ut fatetur, aliorum relatione,
a septingentis annis procreatse, autaliis nuper excogx- subnixa testimonio ignoti unius Armeni, quxstum fa~
tatts aurem prsebere. Verum cum noUrum studmm eu cientis pietatem, et simpticitati Trajectensium proterve
tendat, ul ab histoiiu ecctestast.cu fabulas quuscumque iliudentis: cujus verba ut oracula bonus ilte scnptor
eliminemuSj his rejectis unicus verus restabit Serva- excipiens, non dubitavit ea pro evidentissimis indicii-

ignotse
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRAJECTEN.
ignotx per annos mille veritatis habere. Qnis unquam et obitum S. Servatii retalam, insurgit contra eos, D
sororem S. Annse., el ma- (jninegantS. Joannem pracursorem etS. Servatium ftde eadem
dictam Esmeriam appellavit
addttcta
Irem Elizabeth&f Hippotytus aputl Nicepliorum Cal- ex ejusdem germinis radice descendisse, quia di- lonqxvorum
listum 2 cap. 3 duns S. Annx tribuit sorores,
lib. viso tempore vitam agebant: ideoque exemptis rem exempla.
Mariam matrem Salnmes, et Sobem matrem Elisa- conftrmaturits asserit Judam, qui Crucem sanrtara
bethse. Sfd hxc eruntad Vitam S. Annx e.vaminauda, invcnit, filiuin fuis^e Siinonis, fratris S. Stephani

imo etiam ad Vitam dictx Elisabethx, cujus frater Protomartyris, et suh Juliano apostata cum matre,
fuisset Eiiud patcr Emiu et socer Memelix, Sed de- post duccntos aut fere trecenfos vitae annos, inter-
mus ista aliquam umbram probabilitatis habuisse, quo- fectum. Sed hanc fnbnlam rejecimus qunrto tiie Imjns
modo e.r Emru et Memclia natum jilium, in Arnunia mensis Maji, agentes de S. Judn Cijriaco. Dein offt rmat,
srcnlo Christi prtmo degentem, evincent seculo quarto homines sub Zona torrida et frigida ad annos fer-
adhuc superstitem, factum fuisse Episcopum Tungren- me quadringcntos suhsistere: quod non indiget refu-
sem? Si enim constaret Servatium aliquem tunc vi~ talione. Invisii nos atiquando in hac domo Professorum

xisse iti Jrmenia, huncmulto rationabilius fpret a Tra- slntuerpiensi Comes Uleveltius eum uxore, sorore Regis
jectensi post tria secula Episcopo distinguere: et sic Dmiite. pro quo fneral is Prorex Norwegix el Fin-
corrueret tota illa machina Jucundi Presbyteri. marchise, asseruitgue pro re magna, multos isiic vi-

11 Sed hic confugit ad Concilium Moguntinum, vere amiis octoginla aut nouaginto, et cuutam joco ad-
aijus dkta
dlcuntur mis fere diebus habitum, sub S. Leone IX Papa debal, quod nulli istic essent Doctores medietnre. Pergit
cottfirmasse ar.no Clnisii mxlix, ut diximus ad hujus Vilam xix nihilominus Jucundus. Hrec mirantur. qui scnpta
Aprilis%. W\num. 12. Ibi, inquit Jucundus Presby- nulla riiuantur. Nos vero, secundum quod audivi-
ter, de memnranda B. Servatii genealogia quaestio mus, quandoque et vidirnus, salva inquam. pace et

orta est eorum in medio. quia uterque et Apostoli- gratia omnium vestrum, fatemur et testamur. Qua-
cus Leo IX et Imperator ffenricus II, ftlius Conra- propter nec incongruum videtur, si a tempore
! di Salici, textum ejusdcm generationis legerat, sed Domini nostri usque in dies Athanarici Regis Go- E
neufer fidem adhibebat. Sed ecce dubietati eorum sol- thoruin. et Valentis Romanorum Imperatoris, cuin
vendx nova adornatur invcutio: Ex voluntate, inquit, patre suo Emiu et avo suo Eliud, B. Servatius vi-
Omnipotentis aderant tunc quidam Grseci, omni sa- xisse credatur. Vixit utique (et iis regnantihus, ut
pientia pleni, ipsa etiam qua venerant legatione majorum constat etiam nostrorum solerti industria
Gr.tti iti
regia vtri dignissimi: missi quippe fuerant ab Ira- conseriptum) sanctam Tungrensem Ecclesiam rege-
Concllio peratore Constantinopolitano. Adducuntur: et re- bat Ab illa ergo generatione pnefata, genera- ]ucuni o ume-
Afogvtitino, Servatium re credtdenmt
quisiti super hoc dilecto Domini Servatio, quod tione profecto regia, quia Davidica, B.
Pater pise recordationis Alegraecus olim scripserat, descendisse negarenon poterit, quisquis anteceden- JJ^Jf*"
et ahi.
idem, et multa mira atque admiranda, absqne
alia tia diligenter attcnderit. Hxc Jucundus, utique lalia
mora magna constantia, nec sine
referebant, et in ut eu retulisse, rcfulasse sit ; qui tumea, quod summe
auctoritate mngnorum confirinabaut. Unde Aposto- mirandum, plurimos habuil septaces, atque imprimis
lica majestas, unde Regalis dignitas, Deo altissimo Sigeberlum Gemblacensem, tn Chronico ad annum 399
et liuic VirosanctUsimo condignas agentes gratias, ista scrilientem Servatius XTungrensium Episcopus,
:

quanto certiores, tanto in gloria devotiores, quo Doinini nostri Jesu Christi consanguineus, non so-
ibant, quo divertebant, eum inagnificabant, eum quod voluntatem DeiPatris faciebat. sed
lnni ex eo,
honorificabant, utpote virum Angelicum et totius etiam secundum carnem. Qui natus quidein in Per-
Imperii solatium: et nisi eos maturius prseveniret side. filius fuit Emmiu. cui pater fuit Eliud. frater

vitEe pra?sentis exitus, omnis Ecclesia et Romana Elisabeth. qure peperit .loannem Baptistam. Mater
celebraret hodie super mel et favum dulciorem, vero Eliud et Elisabeth Enimeria. soror fuit Annse,
super ipsas Paradisi dehcias desiderabiHorem, ejus qua; genuit Mariam matrem Domini Raec Sigeber-
natalitii festivifatem. Hxc Jucundus, stylo maais tus. Juciiivlus tiulein urbem Persidis appellaral Pe-
sed talcs ibi
mtlti exuberante, quam veraci.Nam Mogun- illud Concilium stiam, aliis igaolam, ne quid deesset. Secuii suiit ^Egi-
adfUerunt linum subiio habitum estprimo anno S. Leonis, cum dius Aurexvtiltis Monarhns, Petrus de Natalibus, el

solis Archiepiscopis et Episcopis Germanix: et si ulli uhi Vitam S. Servatii post Jucundum scripserunt,
qm
ailvenissent missi a Coiistantinopolitano Imperatore quorum nou lubet Catalogum lexere. Dederunt hi nobis
- Legati, non Wigbertus in S. Lconis Vita,
siluisset occasionem accuratius quserendi in originem hujus opi-
rnn eliam Adomus Bremensis in sua bistorio Ecclesia- nionis. Jttcnndns autem miracula S. Servatii a se

siicu, ubi accurate hanc Synodum describit. Dein illud descripla ftnit anno hi-xxxviii, quo vivebat.

Concilium habitum esi in autumno, e quo S. Leo veisus

ftaliam ivit, et auno ml Romam regressus superfuit CAPIT III.

nsqite tttl aniium MLIV. Nihil igitur ohfitit quiii potuerit

festivitatem S. Servatii Roinauts indieere, ct ipsttm Commcntum novtim deduobusEpiseopisSer-
apud Germanos promovere Henricus Imperator, qui vatiis, aulallero Servatio, altero Arvatio.
usque ad diem v Octobris auno mi.vi vi.rit. si tale qititt

inter eos decretitm fitisset. Prxterea S. Lco suti <iu- V ir clarissimus et eruditissimus, deque re litteraria
Hadrianus Valeiius, m Pr.r-
iiininitin anni ml regressus atl ha*cc paites. Tulli eleva- in mullis bene mentus,
vit corpus S. Gerardi Episcopi, dedicavit in Vosego faliane ad tluos posteriores Tomos Rerum Francicarum n
ecclesiam Romericensem, CatalogoSanctorum inscripsit anno mdci.viii a se editos, hanc sibi gratiam nptut
v ,
,,..,„„,,

Romaricum, Amatum et Adelphum, varias in Germa- Tungrenses, Trajectenses-Mosanos, ac Leodienses de-

nia Ecclesias consecravit, Hirsaugise corpus V. Aurelii beri qlorialur, quod unum de primis
Tungrensis Bc-

Episcopi elevavit : quidni ad S. Servatii ecclesiam, si clesix Antislitibus primus omnium e tenebris vetusta-
-
eruerit: monetque, «i seorsum S
tam mira crcdidisset, voluisset accederet Omitto alia tis ac oblivionis
vatium Arvatiu debito honore coiant acvene-
minutiora, quomodo qui prius scripserat ante annos non et
susqueds-
multos Trajectum Alegraecum venisse; jam Alegrse- renlur: atque omni Ecclesiastica antiquitate
Servatium Trajectensibus eripit,
cum P;iir' j ni [>'.! recordationis olim scripsisse, ait; ,,ne habita, stmm
Arvatio multojuniore in ejus locum sub-
asseruisseque, nomen Servatii, in nostra liiijjua
</ut"l Aravatio sive
Omnia ejus verba propono, at sincerum a ,/tt«-
incongrue notetur, Renatus in Christo. Nugx siitulo.
amante possit judicium feni. lta ergo
merse, libet veritatis

H Ilis lameii non acqiciescens Jucundus, post et^uu scribit.

li
 P. GODEFRIDI HENSCHENII EXEGESIS.
14 Gregorius in lib 2 Historin? Fi-nnrica? cap. S nius, eximia vir doctrina judicioque singulari ; qui D
Trajectl scribit, cura dicerentnr Hiinni in Gallias erupturi, in libro xm de Imperio Occidentali ait, Servationtm ct Sigonio,
mortuum. Ephropum virum eximia san- Tungrorum Episcopum cum civitatem snam exci-
Serratitim Tiinarontm ,
,

otitate Koniam petiisse. et ad tuinuhim H. Petri fru- sum iri ab Attila Hunnorum Rege Rorna? in som- ,

stra Peum orasse. ut talom terris Gallia? pestem nis ad Petri Apostoli sepulcrum cognovisset, seces-
averterot ; nec multo post doniuin roversum obiisse, sisse Trajectum, ibique obiisse. Igitur si Auctores ,

ac non procul ab urbe Trajecto juxta pnntem agge- cum quemdam Tungrorum Episcopum,»seu Serva-
ris publici sepultum esse: cnjos Borpus Monulfus tius, seu quo alio nomine appellarctur, paulo ante

Episi-opus Tungrnrum inagnam in Basilicam, ab se qdventum Attila? Hunnorumve in Gallias, decessisse

a?dificatam translulerit Hunnos vero, quos Gre- : prodiderint ; eum utique a Servaiw Tungrensi Epi-
gorius Cliunos vocat, profectos Pannonia, venisse scopo, qui sub Constantini Maximi filiis floruit, et
in Gallias, urbemque Mettensem in ipsa Pascha? differre non ignorarunt; et satis distinxisse, videri
Vigilia intrasse, ae direptnm oppidanis jugulatis possunt.
mcendisse: inde egressum Atlilam Itiinnoriiin Re- 16 Pra?terea irruptio Vandalorum aliarumque ,
contra asser-
alium statuit gem. post iniilt:is Oallia? urbes eversas. Aurelianris nationum in Galliara, Honorii principatn anno Do- tionetn Mo-
esse ab eo oppugnavisse. Huncce Servalium Joannes Molanus mini ccccvi facta, cujus Hieronymus m Epistola ad lani,
qut Interfuit
Tiieologus, vir doctus, in Natalibus SS. Holgii, cre- Agerochiam meminit et cujus tempore Molanus ,
Conciliis
Coloniensi, didit Scrvatium Tungrorum Episcopum, qui
esi-e Servatium mortem obiisse contra Gregorii mentem
Concilio Agrippinensi, post Consulatnm Amantii et dicit, quatuor prsecipue populorum nimirum hinc ,

Albini. seu Constantio IV et Constante III Coss. Vandalorum et Alanorum, inde Suevorum et Bur-
Christi cocm.vi interfuit, Euphratamque Coloniue gundionum fuit : quorum alii in Africa, alii in
Agrippina?Episcopum, postquam eum Christum Calla?cia, postremi in Gallia regna condiderunt
Deum neganteni, nunc pnvatim, nunc publice co- uti pra?ter ceteros Orosius scripsit. Quibus qua- E
B ram Athanasio Episcopo Alexnndria?, et plnrimis tuor gentibus cum Hieronymus in ista Epistola
Sardicenst. aliis stepe arguerat, ha?resens damnavit.Episcopatu- Quados , Sarmatas, Gipedes, Erulos , Saxones ,

que indignum censuit anno insequenti Synodo

: et atque Pannonios expeditionis socios adjungat. nec
Bardicensi adfuit, ac septimo inter xxxiv Gallia? ipse tamen, nec quisquam alius ullam de I-Iun-
Episcopos lnco, Epistola? adomnes Catholica? Eccle- nis norainat.im adeo ha?c Hun
mentionem facit :
-

sia* Episcopos a sancta Synodo missse, subscripsit: norum ertiptio dici non potest. Denique etiamsi
O Arimi quem et Athanasius laudat, et Sulpicius Severus gratis Molano concederemus, Imperatore Honorio ,

nensi, Servationem appellat, aitqnc

Synodo. Eusebio in Gallias ingressis, vel polius mox ingressuris, Van-
ct Hypatio Coss. anno Domini cccux Arimini ha- dal's. aliisque Germanicis et Sarmaticis gentibus .

bita, ultimum cnm Phcebadio tandem, infracta con- anno Srrvaimm Tungrorum Episco-
Christi ccccvi,
stantin, conscripta? ab Arianis pravaj fallacique fiilei pum obiisse: ne sic qnidera ejus opinio multo veri-
suhscripsisse. similior fieret. Quippe Servatius, priusquam annum
45 Sed quoniam a Constantio IVet Constante III a?tatis tricesimum implesset Episcopus constitui ,

Coss. ad Volentiniani septimum et Avieni Consu]..- non potuit ante quod tempus Episcopos et Presby-
:

ouasi ultiu tuin, uni AttilaB in Gallias adventum proxime pras- feros tum ordinari minime lictusse Synodus Aga-
annos centum ab anno Christi oocxlvi, ad annum
hoc
C es>it, est, thensis et Concilium IV Arelatense docent. Nec
discrepasse
CCCCL, per annos cv, Tungris Srrvatium sedisse mi- idem jnnior ac novus et a Consecratione recens
probetur ex ,

Gregorlo ninie verisimile erat Molanus persuasit sibi, aut

; Antistes; sed jam aetate provectus et auctoritate quamopero- ,

Tttronensl, saltemomnibuspersuadere voluit, aGregorio Turo- praestans, atque sacrarum ntterarum scientia ce- iC rcfulat.
nii EpiscopoindicariVandalorum.Hunnorum, alia-
', leber Conciliis Agrippinensi, Sardicensi, Arimi-
,

ruinqui' siimil nationnm eruptionem in Gallias, ab nensique interfuit. Quos eniin alios qtiam seniores
Hieronymo in Epistola ad Agerochiam memoratam, et longo reruin usu doctrinaqne clariores. ad Con-
qure Arcadio VletProbo Coss. anno Doniini ccccvi, cilia mittendos, Ecclesia Gallicana ex Corpore suo
••uii ui quibusdam placet) biennio post, Basso et jam a?tate provectns Servalius
delegisset ? Si ergo
Pbilippo Coss. facta est At G regnrium in libro locoque
. Tungrorum Episcopus videlicet annos natus qua- ,

snpca laudato non de alia expeditione quam Attilae draginta aut putius quinquagintu , Concilio Agrip-
Hunnorum Regis scribere. legentibus patet, ita ut pina? habito auno Christi cccxlvi interfuit; si jam
id confinnari opns non
Gregorio Fredegarius sit inajor natu Legationes obiit ; et a Magnentio ad
1'rcdegario, Auctor suppar accedit, quiinlibro iv Chronici me- Constantium Augustum cnm Maximo Episcopo
moriae tradit, cum Vandali Galliis decessissent, non inisms est Legatus, multo ante Ariminense Conci-
multo post Hiumos eas ingredi constituisse. Quo linm, ut Athanasius scribit; qua ratione idein anno
audito, Servatium Tungrorum Episcopum Romam Domini ccocvi, hoc est post annos i.xi, Tungrensem
petiisse, ut jejuniis, vigiltfs ac precibus Deum ira- adhuc Ecclesiam regere valuitl Quomodo idem,
tum ad liinina B. Petri placaret, adjunctis sibi cenlum aut etiani decem amplius natus annos tam ,

I: patrociniis : mortuo autem mox Servatio, cruda et viridi senectute fuit, ut anno c.xcv aut
Hunnos intravisse Gallias, et cum Aetin pugnavisse: ccccvi ab urbe Ttingris ad Limina Apostolorum ala-
quod est praelium Catalaunicum, ab Aetioeum At- criter festinaret, ibi continuis vigiliis orationibusque

Marti/rolo-
tila Hunnorum Rege commissum. Omitto Bedam , vacaret, et biduum triduumque cibo sc abstineret e f
giis, Adonem, Rabanum, etNotkerum, Hunnis Germa- potu ; Roma demum Advacam Tiuigroriiin releriter
niani vastantibus, vel potius provincias GaHiae in repeteret; inde Trajectum, ubi paulo postmoritu-
priinis. Germaniam vero primam et secundam brevi rus erat, sese conferret ? Hsec aperte, ni fallor, os-
vastaturis, Servatium Tungrensis Eeclesia?. Episco- tendunt, Sirvuiium Tungrorum Episcopum, ab Atha-
piim. ni Idus Maji, in vico Trajectensi defunctum. in nasio Sulpicioque Severo memoratum qui tribus ,

Martyrologiis >uis memorantes. Gregorium et Fre- Synodis, Agrippinensi, Sardicensi, ac Ariminensi

degarium secutus est Joannes Aventinus, qui in li- adfuit, a Servatio Tungrensi Antistite, qui Placidi
bro secundo Annalium tradit Advacam Tungrorum Valentiniani Principatu vixit, et cujus primusGre-
ab Attila Hunnorum Rege expugnatam, direptam, gorius noster meminit, omnino differre; et errasse
ac incensam esse quam Azanarius Episcopus, vir
:
Laurentium Surium, Joannem Molanum, ac Csesa-
sanctus Servatium vocat) precibus suis servare
(ita reraBaronium, qui pro uno eodemque ambos ha-
non potuerit. Eosdem secutus est et Carolus Sigo- buerunt.
17
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRAJECT. XXI

17 Qnod ctim ego animadverterem, in libro m re- et apud Eginhardum ipsum, in libro quarto de vir-
Asserit idem rnm Francicarum, haud dubitavi alterura ab altero tutibus Sanctorum martyrum Marcellini et Petri ,

Trojecli se-
distinguere, scripsique Servatinm Tuntjrorum Episco- Monaslerium S. Servalii Confessoris non Aravatii. ,
pultum, non
Servattltm, pum : cotjttominem ei qui Sijnodo Aqrippinciisi Prin- Sic igitur veterum Historicorum editores, infelices
cipatu Constantis interfuit, Deum obsecrasse, utaci- critici , qua> corrigere volebant , depravavere
vitate Tungrorum totaque Gallia Hunnos saevos et quso emendatione non indigebant, mutando cor-
immanes simulacrorum cultores averteret. Postea, rupere ; eo confldentius, quod Servatium apud
ut vidi apud Gregonum, in libro de gloriaConfes- Atbanasium non quain tjapSxtwv vocari vide-
aliter
sorum, cum Coloniaa, tum Lutetise edito cap. lxxii, bant; Servatium antem, et Arvaiiutn una tantum
Servatium liuiic, qui Placidi Valentiniani sequalis littera differre sic ex duobus Tungricana? Ecclesiae
:

et antiquos
fuit, Atvatiitm Trojectensem Episcopum vocari , et Sacerdotibus unus est factus : sic denique errorla- Scriptores,
caput ipsum de Arvalio Trajectensi Episcopo inscribi tissime evagatus, ad recentiores Scriptores , Heri-
sed Arava-
tium esse ut vidi eumdem a Joanne Aventino Axanarium vel gerum Laubiensem Abbatem, j£gidium, aliosque
potius Azavarium appellari ; et Molanuin ipsummet manavit; acciditque ut Scrvalium tantummodo ,

fateri, itt quibitsltim Greqorii Turonici Episcopi co- Tungri Episcopum, Aravatium vero nullum inter
dicibus scrijitis Aravarium , scd vittosc (sicut putat) Antistites suos agnoscerent; et qua? deduobus, ni-
letjt; suspicari ccepi, posteriorem liuncce Tungro- mirnm de Servatio deque Aravatio relata erant, uni
rum Episcopum diotum non esse Servatiura et a ; Servatio cum multis fabulis attribuerentur.
Magno Servatio, priinn, ut aiunl, Tnngrensis Ec- 19 Proindeita persuasum sit. apnd Gregorium,

cleshe Antistite, non raodo reipsa ac multorum et Fredegarium, pra?terea in veteribus Martyrolo-
restitui dcbtrt
annorum spatio, sed etiam appellalione differre. giis ni Idus Maji, pro Servttlto Ardvatium restitui Aravatium.

Non poteram tamen conjecturam nieam docto cui- oportere duosque fuisse Tungrorum Episcopos san-
;

quam approbare, nisi esset certissimis testimoniis ctifate celebres, alterum ab altero, tempore nomi-
argumentisque confirmata. Omnein tandem dubita- neque distinctos qui in unum criticorum culpa
,

tionem nnbi exemere, nodum ac errorem fereinex- coaluerint : priorem, videlicet Scrvaiium, Atliana-
tricabilem raihi omnem dissolvere duo Joliana , sio atque Sulpicio Severo laudatum, qui Conciliis
exemplaria Historise Francicae Gregorii, inanu an- Agrippinensi Sardiccnsique interfuerit, ac pro Mag-
tiquissima diligenter scripta. Quippe in utroque nentio ad Constantium Augustum cum Maximo
codice non (utvulgo) apttd Tungros oppidum Serva- Episcopo aliisqne legatione functus sit. Ariminique
tius eximix sanctitatisEpiscopus; sed Aravatius re- fidei Catholica? professionem ediderit, et snb Con-
peritur . in altero etiam eorum codicum, qui quon- stantini Maximi liberis floruerit; posteriorem no-
dam Monasferii Corbeiensis fuit. libri n caput IV ,
mine Aravaiium vel Arvatium, Placidi Valentiniani
de Artivnlin Episcopo, et Cltitnis ; non (sicuti in vul- et Attilie Hunnorum Regis raqualem, a Gregorio
gatis caput v de Servatio Episcopo inscribi-
libi-is) primum, deinde a Fredegario, et a Martyrologis
tur. Proeterea in velustissimo codice totum Fre- . Beda, Usiiardo. Adone, Rabann, et Notkero rae-
degarii Chronicon in qninque libros divisum conti- moratum . qui Roma reversus Valentiniano vu et
nente, qui Jacobi Sirmundi , viri doctissimi et Avieno Coss. anno Domini ccccl, in oppido Tra-
dortis notissimi futt, initio libri quarti de eodem jecto adMosam, in Idus Majas obierit, sepultusque
Antistite scriptum inveni : S. Arvatius Episcopus juxta aggerem publicum postea in Basilicara sui ;

Tungrorum civitalis ; cum in editis libris corrupte nominis a Monulfo Episcopo translatus sit, magnis-
legatur, B. Servatius : queraadmodum et Gregorii que virtutibus claruerit cujus nomen in omnilras ;

liber de gloria Confessorum, cum Colonise Agrip- fere editis H! iri- corruptum reperiatur; Servattiau-
pina? tum Lutetise Parisiorum vulgatus , Arvatii tem et natalis et tumulus ignoretur quem ego in : Servatil na-

Trajectensis Episcopi hodieque fideliter nomen ser- Scde sua Tungris decessisse, ac ibidem huinatnm talem
ignorari.
vat.Nec dubito quin Ave.itinus, et Molanus in esse non dubito ; sed post eversam hancce urbem ab
mendosos Gregorii codices inciderint, aul. potius AttilaHnnnorura Rege, sepulcrum bsati Antistitis,
male e"s legerint, ita ut pro Aravatio altor Azana- una forsitan dirutum, nosci desiisse. De quo Ser-
ijnin vel / -.tirtiriitm ; alter Aravarium nobis obtru- valio cum Martyrologi veteres referant, nihil tamen
seriut. Ex quibus Aveutinus cuin Azanarium voca- ipsi conveniens, sed omnia ad Aravatium pertinen-
rit et Attilse Hunnorum Regis asqualem fecerit
, tia sub alieno nomiue commemorant. Imj
satis utique cum a Servaiio videtur distinxisse, et adhuc. Fl. Julio Constantio videtur mihi Servatius
in nomine tantum erravisse. finem vivendi fecisse, propterea quod post Conci-
18 Caua. et origo erroris confusionisque fuit, lium Sacerdotum , Eusebi" et Hypatio Coss. anno
quod magni Servatii Tungrorum Episcopi nomen ,
Christi ccclx Arimini habitum, nulli usquamSynodo
Aravatii nomine multo erat notius ct illustrius. iuterfuisse, nullis Episcoporum congregatorum de-
Qnaiv qiii Gregorii Episcopi Turonici Historiam cretis subscripsisse uspiam dicitur. Nemo ex Aucto-
codiccs m>s.
ab amanuem- Francicam typis imprimendam curaverunt, cum in ribus Gregorio nnstro vetustioribus ullam usquam
sibus cor- veteribus membranis Aravalium scriptum inveni- de eo, tamquam post id tempiis vivo. mentionem fe-
rup tos,
rent, corruptos esse codices, et Aravalium (cui 8e- cit : quod miniine eontigisset, si tantse vir sancti-
des eadem quse Servatio, et nomen haud valde dissi- tatis et auctoritatis, tantaeque doctrime , et inter

mile tribueretur) a Servalio non differre putaverunt; Gallicanos setatis sua» Episcopos principem fere lo-

ac in locum Aravatii fqnod nomen ipsis mendosum, cum tenens, diu post Concilium Ariminense vixis-
vitiatumque videbatur) Servatium temere substitue- set.
runt. Idem ab Fredegarii Chronici et a vetusto- , 20 Hsec ego fusius suin porseeutus, ut suum Ara- ct stbi yratias
rum Martyrologiorum editoribus factum; ita ut nomen, hactenus ignotum, famam suam, suam
vatio deberi putat
damnata et rejecta Aravatii appellatione, quai ig- Sedem, velut postlimiuio redderem; apeneque de- tle hac
ilislinctione.
notior et obscurior erat, Servalius ubique legeretur. monstrarent euma Servatio. quocum pridem confu-
errasse Mar- Nisi si veteres ipsos Martyrologos erravissc malu- stis est, Habebunt unhi gratiam,
distingui oportere.
ut spero, Tungrenses. Traj •cten-es Mo-aui,ac Leo-
tyrolotjos.
mus, et pro Aravatio Servalium scripsisse. Certein
Usuardi et in Adonis Martyrologii antiquis exem- dicenses quod pro uno duos ipsis beatos Episco-
;

plaribus, quje Bibliotheca Regii monasterii S. Ger- pos, et sua utrique gesta separatim paucis asserue-
mani servat, ni Idus Majas Senatii Tungrensis nm, atque uiium do primis Tungrensis Ecclesisa
Episcopi nomen scriptum reperitur, non Aravalii; Antistitibus primus omnium e tenebris vetustatis ac
oblivionis
 xmi P. GODEFRIDI HENSCHENII EXEGESIS.
oblivionis eruerim. Superest, ut deinceps seorsum mo secundo, ejusdem Gregorii in sctibendo negligen-
Scrvatium et Aravalium debito hoimre colant nc ve- tia et securitas sugillatur, etpag. 189. Hic Gregorii,
Derentar. Et hanc quidem observ&tionem veterrimis iuquit, negligentiam dc prima Franco- miror, qui
membranis Claudii Joiy V. C. ac Jacohi Sirmundi rum Vascones expeditione tam breviter et ob-
in
deben, afque acceptam libens grato animo refero. scure locutus est, ut intelligi noluisse videatur. Al
If.rr omnia Valesius. pnq. 183 satis mirari non potest, historicum in ca>de
Chilperici enarranda adeo negligentem et quasi ,
et itimiam
CAPUT IV. consulto securum fuisse et png. 300 nsserii eutn- : , sectiritatem.
tlein plerasque res eo anno dlxxxv gestas, susqne
An ad illam personarum ct nominum di-
deque vertisse, nec suo quamque ordine retulisse,
slinctionem recte procedat Auctor, ex S. Qiiibns similm pnniuii sequenti repeluntur. Et clariits
Gregorio, solum induobusMSS. lecto. png. 1302. Omnia, inqitit, fere aut saltem pleraque
faUo Gregorium iu arctuin pauciilarum hebdoma-
E
,

re Imjus controversite erii Lectori indicare, quem dum spatium. cumulavisse et in anni Childeberti ;

Accusat Ya- dignitatis locum, qttoilrc auctoritatis pondus habeat apud Regis x extrenios dies, velut in ultimum agmen ,
leslui in S.
Gregorlo,
Valesium Historia Francorum, a S. Gregorio Turo- conjecisse. Dein uerum pag. 3 1 1> eum errasse non
ncnsi tiiiti' ninins circiier intllc ct ducenlos scripta, unde dubitat.
ntivtiiti Ittic snutn roiuwrnlttm SUmpsit, E.tovditiiv Gre- 22 Sic tle Gregorii histoHa loquens ac sentiens Vn-
Intcriin Ac-
gorius Historiam n mundi crealione, ac librum primum lesitis, Itic ( rcluli si inera ab eo proferri orncnlo cre- calttim ob-
citvi morle S. Mnrtini Episcopi Turonensis fntii. In deret)errorem fere inextricabilem , inqnit, mihi trudit Tra-
jectensibus
libro secundo . posl retatum Episcopatum S. Briccii, omnem dissolvere duo Joliana exemplaria Historise
nonnulla de Wandalis proponit, dequibus c sensu Va- Francicss Gregorii , manu antiquissima diligenter
lesiiad Vitam S. Servatii egimus, Postea Francorum scripta. Quippe in utroque codice non, ut vulgo,
originem indicat cnjt. 2, qua occasione Valesius lib. - apud Tungros oppidum SERVATIUS eximioe san-
pag. 87 et sequente, sic loquitur de Gregorio : Sulpi- ctitatis Episcnpns sed apud Tungros oppidum ; ,

tiiiinAlexandrum anliquum scriptorem, cum ne-

, s/RAVATIUS cximiaj sanctitatis Bpiscopus repe-
errores ctrca
orlglnem quaquam intelligeret Gregorius et apud eumdem , ritur. Actttm est, coticlitsnm esl contra omnem antiqui-
Francorum scriptorem legisset Arbogaste Francorum agros , tntcm. Juctintltts Presbyter, ut Servatium Christi co-
depopulante, paucos ex Ansivariis et Cattis Marco- ijnatnm astrueret, post aiutos ab nliittt illins sexcentos
mere Duce in ulterioribus collium jugis apparuisse; ct plures, protulit testimonium peregrini Armeni et
haml dubitavit affirmare, Francis Duces, non Re- legaiorum Grxcorum, ei necdum fidem reperit rc bene
ges, ea tempestate fuisse hocque non solnm vete- : discussa; itn nec Valesius aliquid persuadebit, post an-
ribus nostris Fredegario, Aimoino, Roriconi, Adoni, uos bts sexcentos, nobis MSS. Jolianos duos codices
Sigeberto, ac Ivnii, scd etiam Nicolao Vignerio, objiciens, et librariis ssepe oscitantibus credere nos ju-
aliisque recentibus nimis credulis auctoritate sua , bens, ititerim tltnn ipst covunt ouclori Gregorio fidcrt
persuasit. Tanta omnium vel securitas vel linguae detrnltit: qitasi non sit aiquius, ttos tecipcrc lectiones,
sttenttiivi
Latina; ignorantia fuit quod cujusquam dictu
, ut quj' buiic possitit excusare, siqttidem tales suppetant,
rlrca vrimos gestum sit, id eo Duce actuiii esse Latine dici ne- eslo antiqviores aliqui atit etiam plures codices id lui-
Beges, srierint. Hsec tbi , nescio an satis modeste ignoran- bcoitl. t,itod tibi rldclur evvovem conthicre. Qttid nutem
er ejus duo-
liatn lingux Lalinse tol ac lalibus scriptoribus obji- Valesius ? pag. 26 et scqu. ait, narrnri inter se pu- bus sotttm
ciens. Ai Zpag. 120; propter primos Francorum
lib. gnantia de tnora Chilperici in urbe Suessionensi ob- .l/.SS exem-
Rcijcs, uon e.r ejus scnstt deduclos, acriusin Gregorium ploribus.
sessa, el e.rcrctlti ab co od cam obsidione liberandam
insurgit lns verbis: Cetcrum Gregorius, ex quo nos adducto : Et tauien , inqttit , hsec lectio scriptorum
priinorum Francise Regum res gestas discere opor- cnilicum, iinprimis Jolianorum, auctoritate confir-
tili.it. uon modo Faramundi acta. scd etiam nomen matur, et png. 32. In ambobus codicibus Thnanicis
ipsum praetermisit. Chlodionem quoque, Merovanim, scriptum reperitur, ut in vulgatis libris, de morte
ac Childericuni fere indictos reliquit : nec illi dee- Chilperici Regis. Et nihilominus tamen arbitror,
rant libri, ex quibus multa describeret. Quinom ob- Giegorium vitio memorias errasse, ac Chilpericum
secro suni illi libri, ex quibus poterai Acta Faramundi pro Childeberto scripsisse. Sed qtix, in Prxfatione
sciret Anvel nomen ejus notnm fucrtt aliquot etiom supracitata habet, sunt pottssimumconsideranda. Fuere,
past Grctjortiim secnlis, dubilari pole-t, ut infra cnp. 10 inqitit, mihi et causa1 cur ab ipsismet codicibus ve-
,

deprimis Regibus Francorum ostendemus. Contra f'o- teribusque membranis nonnumquam recederem :

lesius, ut Faramundum e.rtitisse Rcgem defeitdat, nt- nimirum Gregorii nimia securitas et negligentia,
ler Addenda ct Mntnndn nd dictttm paginam 120, dictorum oblivio, interduni etiam errores, niinc de
luitlios
qu.rrit, Jn Gregorius et Fredegarius aliis, qui eum eadem re duohus in locis aliter atque aliter scri-
scriptis ijtts incmorani. diligentius scripserunt '!
An nnsquam et bentis, secum aperte pugnantis, quandoque
niiiic
t> fnrtas nuinquani errant? Numquam fabellas nobis enar- et rerum ordinem turbantis et temporum. IIxc Va-
rant, ad conciliandura pueris somnum, quam ad do- lcsius. qui iit eiiiietn Pr&fatione nsserit. I.is nonien
cenduni Lectorem aptioresl Hsec ValesiusdeS. Gre- Guiithranini pro i
hilperico positum esse a Grego-
titirin, qui tcs'r Cointio nd annum 417 num. 9 parens
rio,ncc npinante et ita reperiri in quatuor aut ;

Historias Francicaa dici meruit. Verum, ne abutar quinque veteribus codicibus. Quomodo ergo ausus est
Lectoris pnlienlia.paucis itidiinbn acerblusin S. Gretjo- liderc Gregorio, etiamsi omnes cotliccs manuscHpti ct
"ii iitciii in Tomoi et 2, et subinde iti Mutandis sul, Itbn excusi proferrent Arvatium, quando mille Irecen-
anitraih- tnlicni Tiniit 3. In Tnmo ]irnno, uti e.c Iniice colltgi- torum annorum auctoritas Ecclesise deberel prxvalere?
tztlonts ma-
'.'/.
t'ir, S. Gregoi ius lerlto ortjtiiiur, cl liis quidem vcr- Vcre. ]
r
alrsi. iji,:r tirrijnnti iiitpntntiir. mutatc iitniiitie,
tfas,
bts . Ex quo judicai i
potest, qua fide (parva scilicet de le fabula narratur, Tua illa, tua esl n llina secu-
Gregorio credere nos oportet, qni sic
tini forte iitilln •

nt.is.dictorum oblivio, ne dicatur negligentia. Vi-

Auctores intellexerit tum, An Gregorio credi opor- : dms ciini Jitititidi, ilainare : Haec mir.illtlir, qui
tinlii

teal oescio. Ki verenescit: nam locis octo eum ar- nulla srripia riinantur, et dicta negare non poterit,
ijtitt erroris, dicitque falsa es-e quae scribit, veluli quisquis antecedentia diligenter attenderit. Imo iv/
dictorum immemor et parum sibi consentiens ;
quin- snlitiii isiiui quale eslf quod relalio obitu S. Gve.got •

l-e '/«' nii oblitus . eumdem modu laudare , modo addis, a ic errores Gregorii refolli, ne quis post-
ad.ilterum et snperbum appellare inveniatur. In To- hac tam veter s historici aucto itate deciperctur.
Prseclara
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET THAJECT.
A Pixclara enimvero reverentia esl luaerga taittic aucto- gensis, Insulensis, Ultrajectinse, Coloniensis, et simi- D
ritalis virum, ei Hisloriarum Gallias anliquissimum ac lium otim in Bcltjio seorsim excusa ; sed etiam anti-

primum parentem, el ob vtlse probitaiem inter Saucios qua in membranis exarata, Montensis S. Waldetrudis,
al/ Ecclesia relatum. Ilai lemiensis iii Ilolltntilia , uno et alia Ecclesiarum
23 Nitnc quonitim Codicibus Uregorianis majorem Germanicarum procul dissitarum, ui sunl Lubecensis,
quiim Gregorio fldem tlal Valesius, inspiciamus, qua Hildeslieimensis , Raceburgensis , Caminensis, Erfur-
auclarUale codicum, omnes ante ipsum scripserinl Ser- teiist^, Mindensis, Osnabrugensi*, Wormatiensis, Spi-
vatium. flanc lectionem nilide prsefert editio Ascen- rettsis, Ratisponensis, Passaviensis, quse omnia olim
guamvn ez
aliis MSS. siana, quamJodocus Badius iinno mdxu Parisiis pro- excusa penes nos servantur, uti etiam aliquod MS.
Screatium ciiibt. dieavitque Guilielmo Pelil Confessarw Regis cujits iisus fuit ad partes Rlieui. Ejns eiiiim memoria
teneant alii
omnes.
professus ejus auspicio, ductu, exemplariumque im- celebratur Urutislavix m Silesm. Mcldis m Galliu.

pendio curatam editionem Successit editio Parisina Sarisberiat in Anglia, Eborte in Lusitania, Capuat i'i

aniii mdlxi, qiiam pmstttit Guilielmus Morellus, usus Itiilm. cujiis 'Breviarium anno mcccclxxxix fuit excu-
duobus cjdicibus, un antea impresso altero ve- > ,
sum. Et in hts oinnino uominatur S. Servalius, nus-
tustissimo manuscriptoeBibliothecaS. Martini Tu- qttum Arvatius. Cnn-entiuiii onmia antiqua monu-

ronensis, itbi S. Gregorius jcripsit, ac propterea di- ineitia . templa, oratoriu, altaria, diptomata Impera-
cavtl Simonen Maille ArchiepiscopoTuronensi. Ter- lortim oc Rrtjjm, bullx , eliurtie , epilaphia , inscrip-

tia editio est eliam Parisina iypis Cltevalerii anno tioues ; de quibus agimns ad Vitam S. Servaiii.

mulx, quam adornavil Laurenhus Bochcllus, prxfalus 25 Resttit ul ostcndiimiis, qtm ratione tn ahquos Co-
se darc Greg Turonensem, ad Antonii Oiseli viri dices erroe irrepserit scriptionis, idqve contra inenterii

"
doctissimi et integerrimi membranas , litteris ma- S. Gregorii Turoiiensis. Hic dicto capitc 5 hbri 2,

jusculis scriptas , collatutn. Quarla editio ,

inserla narrata S. Servatii migratione Trajectum , ejusque

corpon Francicx historiie, Hanoviee typis Wechelia- ibi obttu et sepullura, ista addit : Cuju^ beatum cor-
pus qualiter pust multorum temporum '""!" ™"
iic. c.rcusit, juitii estan. mdcxiii ex collatwne cum MS. ...
snatia
tranare risa
»it
,,,

li Palalino. Quinta et ultima curala esl opsra et studio translatum,

,
m
.

hbro Miraculorum scnpsimus, scili- ,*/ss ahqna,

clttcssimi et diligentissimi viri Andrex du Chesne, et cet cap. 72 (/,' Gtoeia Coilfessoriuil ; ijllt llber nniie- E
Toino I Scriptorum Historise Francorum, Parisiis ctitur aiteri inscripto Miracula Martyrum: et sunt

anno udcxxxvi excuso, inserta, uhi pag. 252 prsemo- amho stmnl cxcusi Colonise anno mdlxwiii, el ParisiU
net, sr usuin iiuinque MSS. codicibus jiisque perop- mucxl, nullo cttiito MS. qitale nos aliquando habui-

timis liorum duos servari in Uibliotheea Thuana,

:
mus valde iintiijiiuiu . quod Reginardus I Episcopus
reliquos subministratos Alexandri Pctavii Senato- Leodiensis anno mxxxiv , cinn consecraretur ecclesia

ris liuiuaiiit ite : se etiam alterum viilisse penesGui- S. Laurcntti. pro simjulari dono obtulit dicto mnna-
donem Loijeliuin.omniumantiquissiinum, utpotelit- stcrio In e.> MS codice diclum capul "2 sic incipit :

teris uiicialibus, quas Gothicas dicunt, exaratum, Servatius vero Trajectensis Episcopus. Solebant olim
veruin duos ibiilem tantuin priores libros contineri. nitidiores codicum meinOraueuriiiii scriplores ptimam
In lioriim niitem secundocnp. 5 conlinelur indicata de Itbrorum et capitum luteram , relicto majore spatio , transcripta

S. Servatio Itistoria Vidimusei nos intei libros Cliri- omittere, eainquc postea politissima aile depingere, ac extibris,
quod ellnm. endi adliuc
!
''P r "" a
stinse Reginse Sttecix duos codices MSS. quornm al- colorum varietule collustrare :
'
litlera elr-
lenim olim fuisse dicti Petuaii arbitramur. Qttis iijilitr librorum excudendorum arltficio, a lypographts prtmts g a ,a,us pin-
prudenter abjudicubit toli antiquitati S. Servatium, u( obscrcatum est. Ei plurimi ctiiimnuiii extanl libri seu genda «nli

qinbus sa erat
batbarum ignotum nomen Arvatii subslituat, propter
el mttnu exaruti , seu typis cusi, tn hse priores

diiorum MSS.codicum ineptamsitppositionem, contem- tractatuum singulorum lilteras necdum sttnt appictx:
ptts lot illuslribus quaijam indtcavimus exemplaribus f atque tlu in prxdicto capite, omissa liltcra prima. Er-
eel quisomnes prsememoratarum ediltonuin curatorescon- vatius maitstt quod ;
in Arvatumi ct Aravatmrn de-
spirasse dicel, ui uliter ponerenl quum in melioribus torserunt, quibus pro stto idiotismo erat familiare, ar,

codicibus inveniebantf nam hoc Valesius videtur sup- loco er, jiroiiiintiiire nc subinde etiam scribere, pront
pnitere, cuin veterum historicorum editores, infelices tolis Gnllus prsepositio Per m Par commulata hodie

criticos, sugiliat, quse corrigere volebant deprava- perseverat. Sphalma lioc librariorum stuyidiorum , e

visse. multiplici scriptione lucruin mnjus spectantium eoqne

24 Cum in veteribus monumentis, inquit, Aiva- (esiiniiniiiini. seeuti nnii elntm iypographi aliqui, ma-
tium scriptum invenirent, corruptos esse codices tjts ro y.-.otir,: quani -o r.'J--w spectanles, a quorum prselo

um duorum Codicum prodierunl a Valesio citatse ediliones. Alii, in isto li-

putaverunt. Cur non polius suot
sfartyroto- martjini alterius
scriplores credidil, oculo uut manu exerrante, lcgisse bello Arvatiuin legentes , id eliam
tjia anti-
vel scripsisse Arvatio pro Servatio, cum fateatur om- tractalus potuerunt apposuisse, quod tandem in lextum,

nes Murlyrotogns aliosque scriptores vetuslos scribere ui sajiius fnri solet . sit insertum. En tolum eorum

Servatium, non Arvatium. Inter Martyrologia, quse contra qnos agimus, errorum fnndamentum. Maneant
tijntd nos sunt, emiiiciii apographa S- Hieronymi Cor- ergo constantes m sua per milteet trecentos annos con-
tjeiense et Blnintanum, tuni ntonusterii S. Cyriaei, tinuata traditione Trajectenses-Mosani, accum iis Tuu-
quo usus Baronius m Romano iltustrando; Trevirense grenses, Leodieuses, et alii oicini, imo et procul dissiti

triplex, S. Maximini, S. Mattini, et S. Puultni; populi ; uc S. Servatiuifl Patronum suum pergant de-
Cotoniense duple.c, S. Marix ud Gradus, ei qitod apttd btlo honore, quem illi tot secults progemlores trilnie

Carmelitas adservatur: aliquod Reginse Suecite, quod runt. colete ac ecnerari . Nullus ftiil Arvatius. nulla

videtur pertinuisse ad dicecesim Moguntinam ; Aqms- illt lemp/a aul alluria erecta : nullius elium hac in

granense; Leodiense duplex, S. Lamberti ct S. Lnu- parte auctoritatis censendus Valesius, dum illt cultum

rentti; Cciiiuleiisc, Lobiense, Bruxcllense, aliqua no- ei venerationem adscribit . quem fntetnr null -

sliu Item ijutc pluris xslimiiudn, Bed.v, Flori, Ra- haclenus esse inscn itum. Prseclare m rem nostram
Bellint Maurolyci, monet S. Augustinus liiro devera Religione his verbis
bani, Adonis, Usuardi, Notkeri, ,

Galesinii, Molani, aiiorumque cum hodierno Romano, Non sit nobis phantasmatibus nostris
religio in

ct iilot Colonix cl Luliecc iin. 1490 excuso. Altqito- melius esi enim qualecumque verum, quam omne
rnm elogia dantur ad diem nalalem S. Servatii, cujus quidquid pro arbitrio fingi potest. Keliqua qux circu
iiiiiiicn proferunt non Arvatii. Addantur Breviaria
,
astatem S. Servatii hic objiciuntttr, ad ejtts Vitam ex-
plicantur. Habuit Jucundus Presbyler crediti a se de-
pro/iria , nou solittn Ecclesiarum Tungrensis, Ttujc-
commenti laudatorcs. Sigebertum, Pclruni
ctensis, Leodiensis, Antuerpiensis, Bruxetlensis, Bru- scriplique
de
 XIUV P. GODEFRIDI HENSCHENII EXEGESIS.
de Nataliius, el alios : quid mirum si Valcsins rliam loniits Leadien&is, aub nomiae Nicalai Fisen Canonici D
habuerit novte inventionis eestimaioree aliquos ? Talis Vaetensis nomen suiim dissimulans , v]inomit Vin- aeeetsU In.H-

vossel censeri Caralusle Coinle, qui in Jnnahbus Ec-

annum 450 num. 6 asserit,
dieias Ecclesiffl Tungrensis
lurc Laurentius Lutlovici,
lateque
Michael Seuesclial,
vulijarit. Inter

Jaco
.«™]jj n ^
clesiaslicis Francorum ail et Fatlottlus:

Servatium sepulturEe mandatum esse Tungris; sed bus Platel uoslii, in Duacensi Aeademia sttcrsc Theo-

Aravatium, qui Sedera Pontificiam Tungi-is Traje- loijiiv Profeseores, ad iiiwrum judieiiim provocarat ad
ctum ad Mosam tr&nstulit, ibi obiisse et sepultum versarius, voluerunt meam Diatribam videre : qux
fuisse lioc anno quadrigente^imo quinquagesimo. lecta et co/lata cum dictis Vindiciis, tulerunt senten-
y<tm luc cognila ralionum mole volet retractare suam tium, eamque nominibus suis subscriptam me non ro-
senteiiliam, an vero dc novo nas oppugnare (ul passim gante miserunt ultro, qnam penes me servo, cum yrata
solet) exprosecutione operum ejus intelligelur. Interim recordatione eorumdem. Interim excudebantur Acta
explicanda hicmihi venit alia qusestie, in quonoujam Felnuarii, in quibus ad sextum diem ante. Acta S.
utrum TrajectensesJPalronum suumsub nomine
atjilttr Amandi §. vu vindicavi Cathedram Episcopalem urbi
Servatii retie colant: sei iidem ie graviori arguuntur Trajectensi, quod res isti Sancto aptisstma id exigeret.

errore a Leoiiensibus nonnullis, propler Episcopalem Qusesivit opportunitatem respondendi Fullonius, et in

cnntra qnos
Cathedram, quam ln Trajecti positam fuisse negant. eruditissimo Commentario ad caput 111 Macha-
libri 1
aliorumjU'
lia Henschenius fruslra prsestolalus prosecutionem
,
baurum, occasionc arrepta ex loco dtciu jam ad orandum, Hie-
Annulittm vrsedlcloru.nl : prius cttim obiil ,
quam vel rosolyma Maspham translato, di^ressusestad trans- eonvtctos
en oris' '

Prosecutw illa vel hstc Exegesis proiire ut lucem po- lationemEpiscopatus Tungrensis, ftcstatuniqurcstio-
tuerint; obiii etiam //"< Carolus, neque ex nunceiitis nis kunc posuit Utrum Tungrensi< Ecelesia unquam
:

'

poierit quidpiatn probare rel liupraltare. ex vero et proprio Tiajectensis appellari debuerit,
et utrura Trajeetenses appellari debeant, non Ton-
CAFUTV. gienses, quotqnot, medio Divos inter Servatium
et Huliertutn tempnre, Trajecti habitasse perhiben-

adversus Trajeclcnses F.piscopos tur. Ais, inquit, Diatribarum scriptor. Ego cum
Quseslio
nostris omnibus Leodiensibns, exacte ea de re lo E
Leodii mota S Servatius ejusquc suc-
quentibus, contra sentio, Ssec Fullonius. Quidpnrte
ccssnrcs xiv sic ab antiquis nuncupati.
prima velit non curamus. Si pro aliera parte paucis
Leodiensihus opponerem omnes Trajectenses, exsibilaret
^upra memoratut Cjpiteprimo JEgidius Bucherius, illos Fulbnius, sicut Echonis, ut uit, vocem. Nunc
Srdcm Epi- quaudo in eadem cm Leodienses succensentur Gnllo-
primus illius quzstionis Auctor, Ecclcstum Tungren-
scopatem
Trajecli sem suo antiquttatis sacrse splendore nudavit, negans Belgica provincia, vm nostrse Societatis eruditiplures,

fttitse nc- ante S. Servatii tempora Sedem Episcopalem in < 01 um quos nihil attinet singulos nominare, expensis utrius
gant quotquot solent hujus Ecclesia numerari que nostrum scriptis, pronuntiarunt, vere fuisae Epi-
Ufbefuisse, et

Bpucopi eos omnes ablegat Treviros, acsoli isti Eccle- scnpos Trajertenses, et appellari debere, nec hactenus
$i& transcribit, Nos conlra eosdem omnes, a S. Navito, pratterquam Leodiiinventus est aliquis qui contradice-
ad S. Valentinum usque, uintHcamns .-oli Ecclesise ret {
ut nostros Flandro-belgas tacvam) contemnendus
Tungrensi, eorumque sacras Reliquias tribuwius Ec- videtur ejusmodi tamquam ulteriori indignus
sihilus,
Buclierius, clesuL- Trajectensi, tum dicto capite primo hujus tra- resportso. Qmn DLttnbx exemplaria omnia
tamen il/tus

ctutus proaemtalis, tum capite secundo Vitae S. Servatii. sunt jniti pridem distracta, a>leo ut recudi eam poslula-
rpP rtuntur
Idem nihitominus .-Etjuiiu* Bucherius suam Disputa- rcnt nonnulli, conqruum duxi Imic loco pr^eciniia eius
. . .
, ,:, nonmdla ex
tionem inscripsit, de prirais Tungrorum seu Leo- capttn, novostuaio recognttatnserere, inctpiendo a libro ]) ia tribade

diensium Episcopis, ac, veluti gratificari eidem Ee- tertio,in quoCathedra Episcopalis singulorum demon- Episcopis
a ectc}lsl ~
cfosi& Tungrensi volens, quotquot post S. Servatium stratur; dein «V temporequo singuli eorum przfuerunt T' J

fuerunt Episcopi Trajectenses ad S. Hubertura usque, Ecclesiae Tcajectcnsi dicere, et quia res depcndet a*

omnes al> Cathedra et Sede Episcopah Trajcctensiable- Chronologia primorum Regum Francorum, eadem opera
gat ad dictam Ecclesiam Tungrensem; egregia scilicet stabilire nostram de illis sentenliam ac demum ex pri-
;

compensalione damni, per spoliatwnem Tritjcctcusium mo libro aliqua suggerere de Poputis huic Sedi subje-

seqve injustam. Scripeit Dtsputiitiowm istam Buche-, ctis, eorumque vicinis.

tm.s, 1
um Leadii conciones ad populum haberet; ejus- 28 Ordimur r
i S. Servatio, cujtts res gestas, trans-
Jtobertius,
qur • tin colleqii Rector, habuit assertores suse sententiv latioiie. -, et
1
miracula dedimus xm Majt, S. Greijonus
et Ftsen,
nostros ibidem Patres Robertium et Fisen. qui Tra- Turonensis Episcopus, lib, 2 Historise Francorum
S. Servatius
jectenses vicinos suosomni modo conati sunt tsto honore cop.ty altqu • abillo Tungris acta narrat hoc exordio :
appellatur
privare. Erant nobis omiteti amiciiia juncti, potissi- Erat tunc temporis apud Tnngros oppidum Serva- jJp IS copas

vium Bucherius et Fisen quibus ahos libros conscri- tius, eximia' sanctitatis Episeopus. Ubi autem mi- Trajectensis
t

facta, cap, 7:2 hbri de *

tumulum ?
bentibus thesaurum nostrum liberaliter aperueramus, racula narrat ad ejus
J ;
' '
luronensi.
el animo promptissimo communicaveramus undecum- (jlorm tonfessorum, licet branctcam kistoriam
ante

quc collecta antiqua monumenta, utemia pro libitu. In- acripti, ita loquitur : Servatius ven» Trajectensis
Unnt metisem Febrttarium przlo apparans, examinavi Episcnpus, tempore Chunorum, cum ad mrunipen-
Vitam S. Amandi, a itiriis ,tnti<]t;ts scriptam, reprii- das pronimperent Gallias, fuisse memoratur. Ilsec
que ab ommbusac denique a Romano Martijroloijio ap- ijisa forma >f <'( ralio hquendi, qux et nb aliis obser-
<
,,

peltari Rpiscopum Trajectensem, a Fiseno autem, vatur ; ut scilicetj cum de Eptscoputibus, ab unain
loco urbis Trajectensis, semper poni urbem Tungro- aliam urbem traductis agunt, posteriotis titulum Epi-
rum; imo objici Trajectensibus jugum Hollandicum, scopis tribuant. Ita Nomomenses tltcti, quorum deces-
prius scdtcet excutiendum, quam de suis Sanctis ali- sorcs fuerant Viromandenses. Bartholomseus Fisenlib,

quid prtesumant effeive. Sed hae ratione etiam prx- 2 Historise Leodiensis sect. h§,omissahac S. Gregorii
scribi Theologts possct. ue de Christo et Deipara Vtr- Turonensis auctoritate, asserit,passim Neotericos
gine dicant quidquam, nisi ante Ten-am sanctam e ma- scribere, auctore nullo antiquiore, nisi Sigeberto,
nibus Turcarum eripuerint. Sedem Episcopalem a ServatioTrajecti collocatam.
27 Indignati ad hzt plures, qvi tunc aut ortu aut Nescio cur et faut vitis stt Sigebertus, cujus triplex
ioiigti babitattone Trajectenses hic nobtscum residebant, testimonium pro Joannes Roberti, idquein-
se adducit

regtmtne et doctrina illustrcs ; cjtorseruntque a me ter antiquiores auctores. Quts autem ille Sitjcbertusl
Diatribam de Episcopis Trajectensibus. Huic Ful- Qui ntmirum morum prubitate et scientiae multii>li-
citate
 DE EPISCOPATU TUNGR. ET TRAJECTEN.
citate laudabilis, etgratus sui temporis sapientibus, in basiiicaS. Servatii digno successori digna Ca-
in ccenobio S. Vincentii Martyris juxta Metas diu thedra locatur. Huic inter cetera virtutum insignia,
conversatus, sapirntise fons patens erat, non solum qute per eum Duminus operari dignatus est, con-
Monachis.sedetClericisundiqueconfluentibus.Quem cessum est restanrare tectum sepulcri B. Servatii,
reversum ad proprium coenobium Gemblacense fre- ventorum violentia pridem dejectum quod nerao :

quentaruntmajores natu, excellentiores gradu, acu- ante eura poterat. Sicqne post aliquantus annos
tioressensu, qui erant in urbe Leodiensi ; si quid qiiae- Domino serviens nocte et die, recepturus ab eo co-
stionis occorreret eis, adhuncdeferreetcumeocon- runam gloriae, quievit in pace. De succcssonlms tta el 1 Suc-
ferre soliti, utreferunt anliqua Geslu Abbalttm Gem- Auclor Maijni Cltroiuci Betgici eudem ptigtna 18: B. cessores,

blacensium apud Mirseum, in Procemio Ckroniciipsius Ursicinus, post obitum S. Agricolai, xu Tungren-
Sigeberti. Eum ergo, in Itac quseslione audiamus, sen- sis, et ii Trajectensis Episcopusordinatur Mi-
teiitiam ferentem ad annum cccclui. Excidium, in- gravit a priesenti seculo Kalendis Oetobris in Tra-
quit,impendere Servatius Tungrensis longe antein jecto, sepultussuper Musae fluvium. S. Designatus,
Ruma; a beato Apostolo hoc
spiritu prseviderat, et XIII Episcopus Tungrensis sepultus in Trajecto
Sedrm Epi-
judicium Dei inevitabile fore didicerat ideoque, : superiori. B. Resignatus, xiv Tungrensis Episcopus,
scopalem
trattstulisse relicta Tungrensi urbe, quae evertenda erat, ad ab omni pupulo et Clero in Trajecto sua benigni-
diiltur a Si- «Trajectum SEDEM Episcopalem transpusuit. Ea- tate eligitur in Ecclesia Trajectensi tumulatur.
geberto,
dem quse Sigebertus, trudtt Vincentius Beltovacensis, ex S. Sulpitius, xv Episcopus Tungrensis et v Traje-
Ordine Preidicatorum scriptor antiquus et illustris Itb. tensis pust S. Servatium quievit in Doiuino, ap-
Vincentio
Bellovacensi,
20 Speculi Historialis cap. 39, non ex Sigeberti Cltro- positus in Ecclesia Trajectensi. S. Quirillus, xvi
niio [quod passim ioto opere, atque illo etiam capite, E[iisi upus Tungrensis, et vi Trajectensis... S. Eu-
seJ tn re prorsus diversa, ulleijat) sed ex fttu S. Ser- cherius, alias Eticharius, hujus nominis primus,
vatii : ttt Auclor hujus Vitx, quocumque is tempore vi- Episcopus xvii Tungrensis, et VII Trajeclensis....
xcrtt praeiveritlum Sigeberto quam Vinceniio. Idcm sepultus Trajecti. B. Fulco. frater germanus prae-
Fisen inculccrt productam a Joanne Ro-
loco iiclo, dicti Euclierii, alias Eucharii, communi assensuom- E
B
berti centuriam testium. In his, inquil hic auclor nium factus est Tungrensis Episcopus xvm Tra-
pagina 397, primum merito locuni oblineant ipsa jerti tumulatur. II.cc Attctor Magni Cluoiiici Beljici,

Ecclesiae Tungrensis et Leodiensis Chronica, quae mter auctores untiquiores jiriino loco supra relatus,
euin varia passim viderim, nullafideliora judico iis, idque ex Chronicis Episcoporum Tungrensium, et
quibus usus Auctor Magui Chronici Belgiei, Cano- qiiidem, tcstc Joanne Roberti, fidelioribus. Nomen

nicus Regularis S. Augusiini prope Nussiam,'a Pi- Tungrense retentum w> eo ob numerum Episcoporum,
storio editus Francofurti mdcvii. Ex hoc igitur pri- quos a S. Materno ttno tenore percenset, sed addito
aiicfore
mo loco pauca depromam. Ita Joannes Robcrti. scinpci Episcopatu Trtijcctcnsi, vb Scdem Trajecti, ut
Chronici
lietoici II/c Chronici auctor pagina 15 versu oU, itascribit : uiitc ex eo diximus, locatam. Dc iisdem jEgidiusa
Istud excidium Gnllis impendere Servatius Tungren- Leodio Ittcc Post decessura B. Agri-
tradii cap. 31 :

sis Episcopus longe ante in spiritu praeviderat, et colai Episcopi, Cathedram Episcopalem in Trajecto
Romae Petro Apostolo hoc judicium Dei me-
a B. duodecimus Episcopus B. Ursicinus suscepit.
vitabile fore didicerat ideoque relicta Tungrensi Loco tertiodecimo a Materuo beato, Trajectensium
urbe, qua? evertenda erat,
.

ad Trajectum Sedem Episcopo, successit B. Designatus posthunc xiv —

Episc paleni migravit, et addtt : Haec Sigebertus : B. Resignatus Episcopus.... Quo defuucto xv B.
Constare auteni sua. neqtte ea exitjuu, Sigeberto aucto- Supplicius Episcopus post quem xvi Episcopus :

ritas ilebet, tlum alia noit obsUtnl antiquiorum titonit- ordinaturB. Quirillus. Loco xvn B. Eucheriusex-
inenltt. titit. Post liiinc xvni Episcopus B. Falco extitit.

29 Qui S. Servatio proxhne successerurtt Bpiscopi Itu Auclvc iste, nulla uspiam urbis Tungrensis facta
Trajeetenses, minus nvlt sunt : quia res ttb iis prse- mcnltviic, Cathedram Episcopalein in Trajeeto ugtio-

clare gestse aui Ittteris nonfuerunt commendatse, ant scit itiuc fuisse, lict t eodem Episcoporum numero cttam
certe injuria temporum perierunt. Auctor Ckronici Tungrenses complectatvr. Scd paulatim dd ceHiora
Betgici, quem magni Joannes Roberti (uti videmus) progredimur, quibus jam relata ct aliquanlum obscura, p
Passim Tra-
facit, et inter anliquiores local, pag. 18 vcisu 26' ait, debenl iltuslrari.
jectenses
Episcopi di' ab Episcopis Galliae institutum esse sanctum Epi- 30 Post Faiconem, seculo Cbnsti sexto, prxfuil
cuntur S. scopum Agricolaum, habitaturum Sedem Trajecti, Ecclesiss Trajectensi S.Eucherius, alias Eucharius, uemss.
Agricolatts,
ob destructionem Tungrorum civitatis. Et versu 32: hujus nominis secundus, in Trajecto superiori SucAtrhu
Agricolaus Episcopus Tungrensis xi, et Trajectensis sepultus. ii/ tradil sxpe memoratus Auetor Mu- ^,,,","""

post B. Servatium primus, ciun in vinea Doinini jtu Chronici Bcltjict. Sequilur S. Domitianus,
feliciter laborasset, annosui Praesulatus vn. Nonis i« ciijiis Actis vii Maji reiatis, ex MSS. Hoiensi
Februarii in Christo in pace quievit, et in ecclesia et Rubeae-Vallui, ita legiiur : Tempore illo contigit
SS. Petri et Pauli Trftjecti superioris, quae nunc S. ut venerabili Euchario Ecclesias Epi- Trajectensis
Servatii dicitur.-juxta S. Servatium tumulatur. HsbC scopo defuncto, S. Domitianus, jam scientia, virtu-
ex Gestis Episcuporum Tiingrensium his vero nulla : te, nec non e( sanctitate celeberrimus, in eadem
fidehora exlttre judicat Joannes Roberti. /Egidius a Scde, pupuli ac Principuiu electione, subrogaretur
Leodio, Aurex-Vailis Monachus, qnt inter auctores Episcopus. Beinde itln ie ejus obitu agit, ita hiqmtur
antiqutores meliore jure ab eotlem Jonnnc Roberli ttu- AtxCtor uiivntjmiis : Tandem revelata es! sancto Praj-

meratur; od Harigerum cap. 30 tta scribit : Cunve- suli Domitiano proxima corporis sui de hacvitare-
nit ergo digniori Ecclesiarum gradui, et vir vitas solutio qui Sanctorum per ciivuitiim visitans limi-
:

venerabilis Agricolaus, agruiu Dominiciim excultu- na, ,ul tumbain S. Servatii pervenit ; ulii convocatis
rus eligitur, consecratur Priesul, juxta mugnani- Ecclesiic suss Clericiset ceteris fidelibus, ao eisser-
muin Servatiuin Sedeni in Trajecto haberc dirigi- nioneiu faciens, pacemque et commuiiiunem uuini-
tur quoniam quidem Tungris dignitate Pontifieali
:
bus tribuens, omnes, ut pro eo Deum deprecaren-
semetipsam indignam feceral, ex quu demensillum tur, admonuit, et remanens in ecclesia rogavit Do-
abjecit, queni aingulari quondain miraculo per An- minum. Narrulu deinde Christi inter Angelos appari-
geluin visibiliter accepit. Annuntiatum est verbum tiane, addit : Et Praesul gloriosus. visione Dominica
hucTrajecto. Placuitplebi Senatuique universo. Gau- consolatus, m exultatione permansit : ac tandem

denter electus Domini S. Agricolaus suscipitur, et ibidem, iuter religiosorum Sacerdotum manus, No-
Maji T. Vll VI nis
 XXVI P. GODEFRIDI HENSCHEMI EXEGESIS.
i nis Maji, ad coslos migravit. Hactenus MSS. Acla, mediis, in Trajectensi Sede salubriter successit. D
qutbus in codice ffoiensi prseponitur Prxfatio, hoc Mtttta, quee in hoc Vila referuntttr, cisdem vcrbis le-
exordio : Ad confirmandam fidei Catholicae verita- giinlur in Additionibus .Egidii ad Harigerum: quatia
tem, in diversis terrarum natiombus, sub diver- hxc snnt Dictus quoque Monulphus Pontifex, ora-
:

sis temporibus, diversos divinac religionis Culto- nium praediorum suorum S. Servatium fecit here-
res et praclaros Doctores providentia et pietas dem, el sub finem : Regressus vero Pontifex glorio-
superna elegit. Ex qtiibus gloriosae metnoriae B. sus, super universis Christi beneficiis circa san-
Domitianum plebs et patria Trajectensittm Pontifi- ctum ct inclitum Servatium, etiam suo tempore
cem et Pastoreni. sictit Ecclesia Hoiensis Patronum frequentius factis, hetatus est valde et, sicut dig-
:

et meritis praeclarum, acoepit. Hxcibi, alisque n/lu num erat, mirabiliter glorificabat eutn in auro et
urbis Tungrensis tnentione. FHsen vu Muji, Vitam argento, in universis etiam quibus in ministe-
dai S. Dotuitiani, ex Tomis Conciliorum ut uii, Ha- rio opus erat diviiio : addidit familiam, addidit
rigero, MSS. Hoiensi et liubeae-Vallis, atque ita et praedia, quibus in his terrenis possessionibus
inctpti : Euchario Tungroruiii Episcopo vita dece- erat ditissiraus. Qui tandem vidcns sibi immi-
denti cum successor quaereretur etc, Interim in MS. nere finem vitae, non tiinuit, non expavit; sed
ulroque, Eucharius Ecclesi.e Trajectensis Episcopus confortatus in Domino, omnem Clcrum, omnem-
appellalur. Silent Concilia : Ilartgerus niultim nomen que populum. per triduum sine intermissione do-
expivntt : itnm qtti litttlum liuiic udjecit, De S. He- cuit et monuit, ut semper parati essent occurrere
migio et novem Tungrensibus Episcopis, post Christo, quasi vcnienli ad judicium. Omnibus vero
sEijidium a Lcodto vixtt. Sed qttamvts ilit scripsisset digne pcractis, in medio ecclesiae, in qua fere xl
ffarigerus ; idem ab ol/itn S. Servatii laatum centnm annis fucrat Episcopus, designavit locura suae se-
et amplitis annorum inditxit, quetn nec ipse Eisen ad- pulturas : ubi vitai hujus termino feliciter transacto,

B
miilit; eoqne ostendit non omnia sc Harigero cred&rc, sepultus est cum magno hotiore. Iia MSS. Qui in „
quem et tn successonbus clare loquentem \manifestum illts sttnt anni fere xl, eos sEijidns cxprimit per
puiiitir adversarium. S. Domitianum quaiuor Conciliis xxxtx circiter. Alia Acla MSS. habemus hoc exordio :
at Gatlui interfuisse tradit Bucherius cap. Dispu- B. Domitiano huraanis rcbus exempto, Fratres ca-
Arvernensi, Aurelianensi
tQlionis historicse, scilicet Mouulphus,
rissiini. S. cui nobilitate et sauctitatc
v, Parisiensi n, Turonensi n. Verum ail hoc ul-
et. non erat secundus, in Pontificali reginiine sanctai
timum, Turonibus anno vi Chariberti Rcgts Parisio- Trajectensis Ecclesiae jam xm successit. Reliqua
rum liabiiian, solum qui in ejusdem Chariberti rejno utcuinque cttin aliera Vita et additionibus jEgidu con-
degebunt Episcopi convenerunt: inter quos qui aderat venrunt. B.Monulphuin sequitur electio pretiosissi-
Domitianus, Domitianus peccator,
ila subscripsit : mi Confessoris Christi et Antistitis B. Gondulphi, * Conduiphm
Episcopus Ecclesia; Andegavensis, consensi et sub- qui raoribus, continentia, et eruditione, nullo prio-
scrip.si. lilem Parisiensi m, quod Bucherius secundum rum inferior, nullo ignobilior, digne sanctam rege-
appetlul, inlerfuil, alque omissa Sede, Domitianus bat Trajectensem Ecclesiam multorutn temporibus
peccator subscripsit. Al S. Domitianus Episcopus annorum. Ila Acia MSS. et JEgidius in addilionibus
Trajectensis inlerfuit Concilio Arvernensi sub Theode- ad Harigerum. El hsec de ejus electione : dein additnr,
berto 1 Retje Auslrttsiorttm. ubi procul a patria exislens B. Monulpho de medio facto, ille ab universis ci-
apud Aquilanos I quo tum Lcge Romana Theodosii vibus electus, ipse ab universo regno in solium
usos, ac Romanos fuisse appellatos, constat) ut ctario- Pontificale trectus, consecratur Episcopus ; oinni-
rem suse Sedis cognilionem darel, subscripsit juxta No- que deposita temporalium diligentia rerum, totus
titiam anltquam Provinciarum ac Civiialum Gallix, fertur in Deum. Hic dicitur resttiiiraiuUt Tungrensi
cui tainen Sedts, gtutin Ittnc lettebut, nomen adjunxil, ecclesise et civitali applicuisse unimum; el adtltiur,
hac formula : Domitianus in Christi nomine Epi^co- quotl grassantibtts m novas incolas lupis, in xdificia
pus Ecolesiae Tungrorum, quod est Trajectum, receniia flummis, intslligens difuYilliiiiuui sibi fore
subscripsi. Ita habent edtliones Conciliorum Petri divinis decretis obviare,reversus ad suam Sedcm,
Crabbet, Laurenlii Suru, Scvcrtm Btnii, et Sixli V quod inscius fecerat contra Dei voluntatem, pceni-
Pontificis Maximi : additurque hsec anliqua uilerpre- tendo studuit abolere. Non poterat diserlitts expres-
tatio : A Tungris Sedes Episcopalis in Trajecten- siusque designari Sedes Episcopalis Trajecti eolloeala .
r
sem translata est, atque inde ad urbem Leodien- Hsec vcro si scripsit Joannes, ab ipso S. Gondulfo
sem. Idem de Concilio v Aurelianensi judicium esto Episcopits tertius, nt habenl membrante qusedam
ad
ubi in omnibus prxdtctis edilionibus, itemque in edi- xvi Julii examinandse, fidcm facerent prorsus indubi-
tiombus Sirmondi et Labbei, subscrtbil Domitianus tabilem : si atttein membranx iltce, quie in principia
Episcopus Tungrensis qtii quod in prxdklo Arver- : atque in fine prsedictx Fitz httjus Auctorem Joannem
nensi Conctlio subscrtbatur, Domitianus in Christi faciant, idco tantum sic scriplse fuerunt, ut fides adde-
nomine Episcopus Ecclesiae Colouiensis, cerlissimum rctur figmeuiis, Tttngrensium eversx fortuna: injnrio-
mendtim cestimart debet. sts; qutsquts tttmen carum Auctor fuii, vcrostmiltler
31 Secutus S. Monulphus XII Episcopus Trajectcn- Leodiensis (nam in liujus EcclesLe Legendario veteH
sis, de quo, ut anle diximus, S. Gregorius Turon. sunt repertse) ijise a quinque vel sex seculis scribens,
cum ageret dc sepulcro S. Servatii, hsec habel : Pro- niliitominus idoneus omnino est, citi crcdainus, nemincm
5. Monulphut
cedente vero tempore advenieus in hanc urliem tunc Leodii dubiiasse, uut sattem plurium fuisse opinio-
Trajectensem Monulphus Episcopus (scilicet Traje- nem, de Sede Episcopali vere Trajecti constituta, Dc-
ctensium Episcopum utianle appellaralS. Servatium) nique de ejustlem S. Gondulfi obitu hxc tradunlur :
templum magnum honorem construxit, com- in ejus Ad superme repromissionis gaudia, ad aeternaa bea-
posuit, ornavitque quod multostudio et venera- : in tandem illura Domino vocante, vn
titudinis praemia,
tione translatum corpus magnis virtutibus pollet. Kalendas Augusti migravit. Et quia non impar est
Addtl Harigerus cap. 22. Sedem Pontificalem illic meritis, juxta suum praedecessorera Monulphum se-
{m citructa deinceps esse constituit, in eu-
ecclesia) pelitur in medio ecclesite viri gloriosissimi Servatii.
jus ecclcsiae medio corpus suum humari mandavit. Auclor magni Chronici Belgici, ex tidelioribus, ut
MSS. ejus Acta, xvi Julii danda, sic incipinnt: Bea- vatunt, Chronicis Tungrensium, et xn Trajectensem
tusMonulphus per solam Evangelicae caritatis mo- Episcopum staluil, el Trajecti juxta S. Monulphum
nadem, omnium gratiarum professione pleniter sepultuin. Qucm elium illic locutn sepulturae ha-
suffultus, B. Servatio, aliquantis Pontificibus inter- buisse, scribil Harigerus. Eodem modoSS. Perpetuus
et
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRAJECTEN
A et Ebrcgisus, qui sectilo vn flortterunl, in magno cum excessu, velicmcntcr confirmari opinioncm, qua D
SS. Perpetuus Chronico Belgico el Additionibus /Egidii dicuntur Ec- censeo ab
et Ebregisus,
illo vere ac proprie non fuisse Iranslatam aua " do <"•
clesia? Trajectensis Episcopi. Quorum ille Diouauli, Cathedram, sed solum ejtis transferendx datam occa-
iste Trttiionix est sepullus. Consenliunt S. Perpelui
^mlam.
sionem. Si enim Trajecti Ecdesiam ordinasset
Sanctus
Acta in MSS. Rubex-Fallis lioc exordio. Post dis- ex Clero, vel ihi reperto vel Tungris adducto; non
ap-
cessum B. Gnndulplii Episcopi Trajectensis Eccle- parel cur idem Clertis, cum eodem qua olim
Tun»ri«
siae, B. Perpetuus ordinatur Episcopus. potestate tunc Trajecti residens, distulisset in
ie.fttncti
32 Lubct Ittc nonniliii gvadum ststere, et jirius qttam locum Episcopum alterum : justa
sufficere ant posltilare
gui certo cer-
ad sequentes progrediar [quos ex scriptorum coxvorum autem morus causa elucet, si ponas Clerum, qui id [a-
tius Episcopi
Trajectenses monttmentis cerlitm jiet Trajectenses Episcopos dictos cere potuisset, Tungrorura ruinx fttisse itivolutum,
agnoscendl esse et reipsa fuisse) expendo in prxcedenttbus allala alinm autem non exlitisse Trajecti penes qtictn tanta
mnt, dtio.paris omnino auctorilatis documenta, qux nequeant dignitas ac poteslas foret, ut proinde expectanda fuerit
in dubiuin revocari. Primum esl, ipsiusmet S. Do- nova novx Ecclesix tnstitutio a Synodo aliqua aut Ro-
mitiani snbscriplio, qna dicttur Episcopus Ecclesise mano Pontifice. Qttod si forte aliquando prodeant vera
Tungrorum, quod est Trajectum. Quid enim potest monumenta, qutbus j/robelur S. Agricolaum,
seculi v
esse evtdenlius, att comprobandinn quod Tungrorum etquieiproxime successerunt nsqtte ad allernm Hun-
Ecclesia, adeoque et EpiscopaiU Sedes, etsi ab aliqui- norum sub Altila vasltlationem, Tungrenses Episco-
btts ailliuc antiquo vocaretur nomitte, non tamen ibi pos sese scnpsisse, non Trajectenses, etsi alias Tra-
Tungri fiterant ; scd ubi litnc erat
concipi tleberel, ubi jecti habitarent; id tamen cessasse. dixerim, evcrsis
et dicebatur Trajeclum ? Cum iqitur Harigerus de S. denuo Tungris, tta ut seculo vi verissime ac propriit-
Monulpho, Domitiani successorc, scribit, quod in eccle- sime dicti stnt Trajectenses Episcopi ; altorum vero
sia Scrvatiana a se xilificata Sedem Ponlificalera nonnulli saltem per prolepsim ; eodem jure, quo Leo-
deincepsesseconstituit; Itoc ut stimmum votuit diccre, dienses Episcopi dicuntur, quotquotpost S. Hubertum,
p
quod ab alia qttadam Trajecti Ecclesia, qttxcumque sub resuscitoto Ecclesiae Tungrensis litulo, Leodii ha-
illa fuerit, de quo infra videbimus, transtulerit Ca- bitasse et Sedem habuisse infra dicenlur. Ego, ut
tltcdram atl noviim hoc templum; non qnod eant qttx quam certissima scriberem, neque vel stndio partium;
Tungris utcttmque mansisse forsan videbatur. Episco- vel prius edita contcntiositts retinendi offectu abreptus
urbem velut reftiqium dum-
pis prioribus Trojectensem viderer, a prxlenso Trajectensinm in S. Servatium et
laxut liiibentibtts, primtts hic exprcsse ct solenniter proximos etiam successores jure tantum rescidi, quan-
etiamsi S,
Servatlus rere- Trajectum Iransposucrit. Jtaque vel hoc solum satis ttim per summum judicandi riqorem in partis debttioris
ra non esset ad cottvictionem adversariorum, qui untverstm favorem rescindi posse. videbatur: quo evidenlior fiat
transtulisset
neganl Trajecto Sedem Episcnpalcm. Jdeo autem id iniquitas corum, qtti principali causa tam irrefragabili-
Sedem,
nolum erat tempore islo quo vivebat S. Grcgorius Tu- ter evicta, ct deinccjys irrefragabilius evincenda in po-
rotietisis (unde secttndum sumo ifrcfragabitc docttmen- stcrioribiis Episcopis, volent niti contra certam atque in-
tum) ttl hic non dubitaverit S. Servatium, post quem contestabilem possessionem Trajectensium; eoitlenlissi-
passim inciptunt Trajectenses Episcopi nominati ae. me sttperiortim et Episcopos Trajectenses, quast nulli
communi sitccessonbiis omnilus nppellatione
iitinieiaii, unquam fuerint, exsibilare.
vocare Episcopum Trajectensem etsi itle fonassis :

ttihil egcrit, per quod dcsterit Tungris essc Sedcs Epi-

CAPUT VI.

scopatis, aut eam soloverbo designaverit Trajecti. Vtde SS. Joannes Agnus, Amandus, Remaclus,
qniinlum advcrsariis larqittr, neque tamcn prxtcr soli- Thcodardus, Lambertus, Hubertus.Episco-
dam rationem qttidquam. Siettim S. Grcgorit contex- pi Trajectcnses dicti ab antiquis Scriptori-
tum consideres, nihil xbi de Sede translata leges : solum bus.
vidcbis de sepultttra Sanctum, efferre
sua soticitum
Tungris qux eo facerenl; non Clerum, non familtam j^ipiscopus ilecimus sextus Eeclcsix Trajeclensis fnit

secum trahere moxquc ttt Trajectum advenit, modica

, S. Joannes Agnus, in eujus Actis scrtbtt Hartgerus,
pulsatum febre rcccdere a corpore, atque a fidclibus se- quomodo peregrinus transmarinus, visione Angelica s '"<"'"«
-

pctici ; niilla tttique mora interposita, qux lanicn ttc- admonitus, intcr alia dicerit illi: Oppidum Traje- -/""*'

cessaria fuisset ad ordiendam vel leviler novi Ephcopii ctense suo viduatum est Pastor, statuit Dominus
formam. Ctitn autcm pritts quam alitts Tungris instt- eo olficii te sublimari honore Vulgatum est
tticrctur Episcopus in locum defuncti, siipetvcnientes hoc celebre in omnium aures, prolatum est ad plu-
Hiiiiui tnlultsscnt clatlem a Sancto prxvisam, incensa rimos regni totius Proceres non latuit Regem :

verosimiltter urbe, Cleroqne et populo trttcidato, ali- fama ha?c, in Trajecto congregatam occupavit ple-
qttammultt fluxertint anni prius quam cogitarctur tlc bem. Confestim properatur, legatio Hoyum dirigi-
vestituendo Episcopatu : idque non in prtori loco, qui tur. Beatus Joannes cum transmarino invenitur.
Fraticis idololatris obnoxius ac fere dcsertus, mintis jam Trajectum non sine adrairatione omniuui ambo per-
erat ad sustinendam Cathedra dignitatem idoneus ac ducuntur Regia prascepta edicuntur, Beatura
pitrinii tutus, uti ex S. Ebcrgtsi Coloniensis Episcopi Joannem Trajectensem fore Episcopum a cunctis
ctvde ibidem tttnc palrata constat ; sed in Trajecto bene acclamatur. Consentinnt omnes, universi Iajtautur,
munito, et nikil adhuc barbaris debente ac solidc Ro- rapitur, inthronizatur. Hxc Harigerus, qux accura-
sed eo tnortuo mnno, eodemqtte intcgro, et per S. Servotit mirticula tius eluccnt in Actis S. Amandi successoris, per nnti-
post aliquan- magis magisqtie elareseenle, quemqtte corporis siti dcpo- qnos Attctores conscriptis.
tos annos Id
factum fuisset,
sito ad id veluli iniliaverat ivse Sancttts. Atqne itleo 35 Btiutlcmitndus, discipulus S. Atnandi dcin Ab-
fortasse sapictiter est provisum a posteris, ttt in nume- bas Bloniliiticnsis, de mortc S. Joannis Agni, suffe- ^ \mandus
raiiilis Episcopis Trojcctcnsibtis pnmtis diccretur, non ctoque ci S. Amando, ita scrtbit : Trajecteusiuin Epi-
S. Servatius, sed S. Agricolaus ; sicuti Mediolanensis scopus migravit ad Christum. Rex ad regendum
Ecclesia (quse initium suum ad S. Barnabam Aposto- Trajectensium Ecclesiam Araandum proposuit. Au-
litiu icfcrt, xqtie ac Tnijectcnsts ad iltctuin S. Serva- ctor Aquiianus ex MS. Anilrex Chesnsei; Contigit,
tium) primum Eptscopum suum nomtvat S. Anatlta- inqnii : ut Trajectensium Episcopus moreretur. Tunc
lontiii . vir Dei Amandus, a Rege coactus, et a Sacerdoti-
33 Exempla multiplicare, necesse non puto.-potius bus iii^sns. et a populo electus, Trajectensium Ec-
athlo, cx ipsacreandi Episcopi post mortcnt Servatii et clesiam regendaiu suscepit. More Poeta lib, 3 sub
Tungrorum excitliuiu mora, abomnibtis admissa, etiam hoc tilulo. Ubi Sanctus Eeclesiam Trajectensium ad
regendum
 xxvm P. GODEFRIDI HENSCHENII EXEGESIS
K regendum suscepit, ita cecinit ontc minum Christum Rex S. Amandum fecit in Trajectensium cathedra D
DCCCXL. sublimari. Snrius, in Trajectensi cathedracollocari.
Angelns evexit celsi trans sidera cceli In Vita S. Landouldi, Trajeclensium Calhedrse praa-
Sedem Tr.ijecius liabehat.
Poiitirlcem, cujus sidere fecit. Harigerus : B. Joaane a corpore dece-
Quo Rex comperto, Sauctum aeeersivit Aman- dente, B. Amandus ei in PontificioTrajectensi suc-
dum : cesserat. Nolijerusctiam tn ntraque Vita : PlebsTra-
Plnrima PoDtiflcum conducens agmina secum, jectensium, cum
communi Sacerdotum,
electione
Prassulis ad tanti solennia, JUDgit honores. cum frequentia et audientia Magnatum, cum voci-
Interea Sanctus sacra suhlimis in arce feratinne etiam et acclamatione omnium Ordinum,
Ducitur ac trahitur, jam dicta in Sede locahir. obtulit tale precum suarura votum, neminem sibi
Similta habent Harigerus ct Pkilippus ob Eleemosyna debere. nisi Heatum praeesse Remaclum. Eadem
Abbas Bons-Spei in ActU Amandi. Bumdem ve-
S. habet Hartgcrus : quod multorum victus instantia,

nerabilem virum Amandum, Trajectensium nrbis vicesimus septimus Trajectensium substituitur Epi-
Episcopum, appellant Monachus S. Dionysii in Gestis scopus. Apuil Rcnerum, Monachum Leodiiad S. Lau-
Dogobcrti RegU cap. 2i et Aimoinus lib. 4 Histor. reiiitnm.in Vita S. Lamberti, Landoaldus, a Martino
Franc. cap. 20. Eumdem Amandiim Tiajeetensium Papa S. Amando Trajectensitim Episcopo ad auxi-
Episrnpuui dijcrmti II ucbaldut, Monachus Elnonensis, lium deputatur, post quein Remaolua Cathedram
in Vttn S. Aldegundis, xxx Janwnii cap. 1 ; Slepha- Ecclcsiae Trajeotensis suscepit. Harigeri llistoriam,
nus, Abhns LeoiiensU ad S. Jacobum, in Vita S. Mo- in S. Remarlo funiani, Ansclmns Canonicus Leodiensis,
doaldi EpUcopi TrevirensU xn Majii Rainerus, in illo annis quinquaginta juntor, continuavit, Itocc.ronlio
Vila S. Gisleni Abbatis ix Octobris, alitque. Usuacdi Huc usque Gesfa Tnngrensium Trajectensiumque
omniu e.rcmplaria typU excusa et inanu cjarata, sunt digesta. Unde toti operi ulriusque auctoris, I/a-
ad vi Febtw.trii, conjungunt SS. Ved&stum et Ainan- rtgeri et Anselmi, in omntbiis MSS. colicibus rcclc

dum, quorum prior Adartensium, sequens vero pr.rfuus est, nigue a Joanne Chnpeavitlo Canonico el

JTrajectensium rexit Ecclesiam. Verbn Usnardi Vicario Leodiensi editus ejusmodi titulus, Gesta Pon-
hactenus reiinei in Martyrologio Ecclesia Romana, tificumTungrensium, sctltcct usque nd K. Seriatium,
sed Atrebntensium Episcopnm facit, qui Usuardo Trajectensium, usque ad S. Ilubertum, et ieinceps
Adartensium est, mutata voce una claritatU cousa Leodiensium. Codices illuslriores MSS: nllegat Cha-
ea retenta, quaprisca auctoritas EcclesiastUastabilitur. peavillus pagina.m, in monasteriU Auren< IjiUts', Al-
Ipsa Martyrologk Romani verba hsec suntt Eodem nensi, et Crucifcrorum rcprrtos. Interim Joannes Ro-
die s.inctornin Episcoporum Vedasti et Amandi, bertt, certo sibi conscius, nt asserit, se sine affectu
quorum vita et mors pluriinis miraculis extitit glo- scripsisse, erasit Trajectensibus, notatione xv, hsec
riosa, o i[iiilius prior Alrebatensium, nlter vero scribit Tres Tomi Episcoporum Tungrensium et
:

Trajectensiura re.xit Ecclesiara. Eadem leguntur in Leodiensium, a Joanne Chapeavillo Canonico Vica-
Adonis MSS. exemplaribus monasteriorum S. Lau- rio Leodiensi ex aliquot Auctoribus antiquis edtti,
rentti Lcodii et Lobiensis, et in antiquo Martyrologio qui cum MSS. quibus usussum.peromnia bellecon-
monostcni Elnonensis, ubi septtltus Amandns est. veniunt. Si, per omnia, ergo el in titulo, in qvoetiam,
36 Barlliolom&us Fisen lib. 3 Historiee Leodtensis ul apml Chapeavillum, Episcopi Trajectenses e.rpri-
et iu Floribus Ecclesiss Leodiensis vi Februarii, in mendi erant : qutd autem eos omtttere suasit. nisi affe-
Vtla S. Amandi studiose m>mcn arbU TrajectensUde- ctus altcri parti obnoxiusf
clitial; cujus nec iu titnlo quidem meminit, ct nbtquc 38 Remaclo successitinSede Trajectensi S. Tlteo-
s. Theodardas,
substituit Tungros, citatU etiam lnscc auctoribus, qui dardus xxvm. Ita Anselmus, annumerans novem prio-
Tungrorum non meminerunt. Sed proferatur, qui in- res ante S. Servatium, post quem hic Episcopus Tra-
tcijris qnatuor sccnlis ab obitu S. Amandi, eum aliler jcctensis xix fuit. Conseutiunl Acla MSS. ejusilem,
quam Trajeetensem Episcopura seripserit. Nos econ- dnmbi x Septembris, Jn antiquioribus ActU S. Lamberli
tra accumuliivitnus et porro pergimus accumulare tesii- Snirs Trajectensis S. Theodardo satU perspicue attri-
monir, grmnttm inlegrorum, et tnnlum nnliquorum An- buitur : atque lurc pro Tlieodardo abnnde sujficnint. S.
ctorum, quornm nullus (quod sciatur) Trajecti rmt. Ili Larabertus, urbis Leodiensis totiusque Ditccesis prima- F
aiitcm uon snlum appellant S. Amandum Episcopnm S. Lambertus
rnts 1'ittronus, fttit Eptscopus Trajectensis x\. Httjits
juxta Acta
Trnjertensem, obsolam in ca urbe habitationem, sed Vitom prtmus scripsit Goieschalcus, Ecclesix Leodtcn- scripla a Go-
clare pronnnttant eumdem in Trajectensi Catbedra sts Diocouus, jttssii Agilfridi EpUcopi anno dcclxi or- desc/tatco Dia-

subliinatum collocatnm fuisse cono Leodien-

et ; et in Sede dicta iinati, Goieschalcum snb Regibus Pipino et Cnrolo
locatum, in Pontificio Trajectensi successisse; Ca- Magno ctaruUse, citandi Nicolaus et
testantur infra
thedrae Trajectensium prsesedisse; et Trajectum Se- Rcncrus. Extat ea Vita, a Chapeavitlo post memora-
dem Pontificii habuisse. Denique S. AmandumTra- tam Ansetmt historiam cdita, cni Theodoenura. qui in
jectensium rexisse Ecclesiam, post Baudemundum, obsequio S. Laniherti e.tiam exulis permansit, vitam
Miionem, Usnanlum, ahosque, confirmat Ecclesia etopera ejus enarrasse, lestalur ipsemel cap. 3. Hic
Romana, qunm propugno : a cujus sensu qua causaalii autem cap. 1 ila scribit : Eodem tempore Divinae dis-
dUcedant, ipsi viderint. pensatione providentiae, summus PontifexTheodar-
37 Amando snbslitutus eslS. Remaclus, xvm Epi- dus, oppidi Trajectensis Cathedrse Pontificali pras-
scopus Trajectensis, cujus Vttam, hi SeptembrU dan- sidebat : pater ejus (S. Z,am(ierIi)commendaviteiim
dam, scripsit Notgerus Episcopus Leodiensis, ordinatus prEefato Antistiti, Divinis dogmatibus et monasticis
anno pccc.CI.J3I, rita funclns mvii. Eodem auctore Not- disciplinis in aula regia erudiendum. IInjiis deinie.
gero habemus Vitom S. Landoaldi Archipresbyteri, ad electionem eap. 2 ita prosequitnr : Interfecto autem
diem xix Martii illustratam, cujus etinm nomine Epi- praedictn Antistite Theodardo, copiosa multitudo vi-
stolam dciltcatoriam ad Werinfridum Abbalem Stabu- rorum in regione illahabitantium, ct cognoscentium
lensem edidit Hnrigerus Abbas Lobtensts, ante Hislo- fidem. opara, etconversationemnobilissimam S. Lam-
rinm sive. Gesln EpUcoporum Tttngrensium el Traje- berti, clam de eo mutuo loquens, eligere eum ad
ctenstum. ubi eamdem S. Remacti Vitam ex Notgero Pontificalem Sedem disponebat Tunc per totius
descrttnl. El quamets ht duo Auclores tribus secults a plebis in Spirilu sancto unum consilium, et simul
S. Rcmnclo dislent, tamen e.rcerpcmns quid de hac re Regis imperium, favente Domino, a quojam diidum
senserint i;'si, alter Leodiensis Epucopus, atlerejusdem electus erat, subrogatus est, ut prseesset Ecclesiaa
Episcopt domeslictts. Apud Notgerum ergo, inclitus Trajectensi. Et aliquibusinlerpositis.narralactinmChi!-

ierici
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRAJECXEN.
derici Rcgis cxde,acdeposition6 S. Lamberti <le Sede ditatum honoribus sanctimonire, illustratum com- D
Pontificali, Pharamuntlum, inquit, inCatlieilraillius merciis parsimoniae, Spiritus sancti pra-euute cle-
constituerunt. Dein cap. 4 Post septem vero, ait, mentia, plebs Trajectensium pariter congregata,
annos expletos, Pharainundus 'le Sede Pontificaliet Episcopuin fieri elegit.et in loco Magistri sucredere

de provincia Trajectensi depositus alque repulsus acclamavit. Regalis quoque Celsiludo, ac Palatino-
est In illo tempore Prineeps Pipinus, in pluri- rum Procerum niultitudo, ejus opinione cognita, il-

mis regionibus et civitatibus Europiu regnans, au- lum in Solio Pontificali coiistitiienint sublimari. Al
ditis operibus beati viri, sub unius diei articulojussit S. Lamberlo onus illml delj eetante, Trajectensium ca-
eum cum magno honore ad propriamSedem revocari. terva, uc dein oranes simul dixerunt Lambertus :

Etindicata omniumdeejus reditu e&ullalione, i»

L

t>j>t -'
civis noster, operum plenitudine celelier, oportel ut

Regressus autein Dominus Apostolicus ail Urbem flat Episcopus noster. Sic voluntasest Dei. sicPrin-
propriam, institutionis suae normamqnotidie inbono eipes statuunt regni. Illum omnis eligit Clerus, uni-
promovebat, uti sequentibus capitibusrefertur. Ae tan- versus acclamat populus : Non nos, Lamberte, diu-
dcm post csedem ejus narratam, cap. 10 de sacro >'»r- titis protrahas; sei! pro certo scias, quia. velis no-
pore Trajcctum devecto sepultoque, Itxc tradit : Pauci lis, noster Episcopus eris, et Trajectensium Pastor
itaque. qui evaseranthostium manus, raptum corpus vocaberis Ito Dei dextera'exaltatus, etEpiscopo-
exannne, operimcnto contegunt, et navigii eve-
vili riiiu benedictione consecratus, in Trajectensis Ec-
ctione Trajectum deferre disponunt, qnce urbs Epi- clesias fascihus venerahilis Lambertus Pontifex est

scopalis S,'iUs apud se eum reposcebat ex debito institutus. At cap. 4, longe lateque ejus sanctitatis

humandum. Btcap. 14 acturus de Translatione cor- diffusa opinione, pervenit ad notitiam Regis Chil-
pnrts S. Lamberli, ita incipit : Siiffragante Deo, nar- deriei. qui eo lempore inter Francigenas sceptrum
rare voluraus, quod nuper, ipso [ut probnbile esl vi- obtinebat regni, quod Lambertus Ecclesix Traje-
venle Godeschalco scriptore, post annos S. aiiquod ctensis Pastor, in famiil.itu summi Creatoris super-
Lambertus cuulain viro venerahili a[ parens dixit, eminens haherettir mortalihus cunctis. A> nonnullis

corpus suum Leodium transferri oporteie... Sanctus interpositis, Lambertus, Sacerdos Christi inclitus,

auteiu Hubertus, quondam illius discipulus, Pontifi- debiti honoris privatur dignitatibus, ac de Pontifi-

catura procurans veneraiula membra Christi cali Cathedra vir celehris ejicilur et Suggestum
:

Martyris, odore suavissimo Iragrantia, salvaet inte- Trajectensis Ecclesia; latro Pharamundus invasit
merata invenit : quaj cuin timore et houore, ira i
de inepte. Verum, u( cap. 7 dicitur, infelix invasor Ec-
sepulcro elevans, pretiosis vestimentis involvit. ... clesiaj Trajectensis, Pharamundiis videlicet, lilius

Et populus Trajectensisconcentuetgemitu, antipho- iniquitatis, falso nuncupatus Pastor ovium, appel-

narum quoque lugubri prosecutione concrepuit, pra? laiiiltts merito Angelus tenebrarum, suisexige
magnitudine racestitiie vix haec sequenlia lamenta culpis, plurimorum criminatus convitiis, expulsus
prosequens Paslor bone, cui hauc plehein ser-
:
est a Pontificali Cathedra, et ab eadem ejectuspro-
vandam committisl dulcedo pauperuml forli- vincia, id Deincap. 8 Venientesill:, qui
est, ditecesi.

tudo debilium lumen oculorum! Osustentaculum

!
a Rege fuerant missi, Lambertum Sacerdotem hu-
nutantium, noli deserere eos, quos divinis verhis, juscemodi eerbis sunt albcuti Te. Pater, Rex ob- :

et exhortationibus spiritualibus, more patris filium secraf, omnisque populus flagitat, ut a monasterio

corrigentis, consolabaris. Hactenus Godeschalcus exc.i-; gregem, qiieni 11011 sponte dercliquisti, reci-
DiaconusLeodiensis,quieodem, quo S. LambertusMar* pias ; et opus Doinini, ut inchoasti, perficias... Hinc
tyroccvibuit, vixit seculo : adeo ut liujus unius testimonia ergo beatissimus Confessor Lambertus, felix com-
sufficiaut, quibus Urbs Episcopa-
Trajectura appdlatur mercium aggressus, ad propriam Sedem est rever-
lis Urbs propria et Sedes propria Episcopi
Sedis, sus. Sic exul sacratissimus, ac inenarrabili patientia

S. Lamherti et vice versa, Cathedra et Sedes Ponti-

;
pleui-simus, Gregem suuiii recepit, raagnifice pro-

ficalis Urbis et oppidi Trajectensis. Eodem modo S. texit, et indefesse custodivit Ita miles emeritus,

Lambertus vocatur Episcopus EcclesuB Trajectensis, vir pramaxima tribulatione purgatus,oviumsuarum

Pastor Trajectensium, ct populi Trajectensis, cjus- vocibus attollitnr. et in Cathedra, Trajectensium
qnc diirccsis provincia Trajectensis. decenter relocatur. Hrc Stephanus Episcopus Leo-
39 Siquse tamen Godeschalco, quia Diaconus solum diensis, a qun agmi\citur Trajecti Pontificalis Callie-

Leodiensis nominatur, desit auctoritas, eam (irmabil dra, Soliutn Pontificale, et propria Sedes S. Lam-
Slephano Epi- sustentabitque Stephanus, consanguinitati Caroli Sim- berti, Trajecti Episcopalis dignitas, Plcbs Traje-
scopo Leo
plicis Regis Francorum affinis, ordinatus Episcopus ctensis Episcopum eligit. lpse Pontifex E
diensi,
Leodiensis circa annum nccccin, vita fuuctus anno Trajectensis, Pastor Trajecteusium. et Noster Epi-
nccccxx, et ipse scriptor Vilx S. Lamberti Episcopi scopus a civibus compellatur, relocatur in Cathedra
Trajectensis, a Chapeavillo editse. Ejus 1'itx cap. I Trajactensium. Vocalur etPharamundus, inwasorEc-
S. Lambertus Trajectensi vico extitit oriundus et :
clesi;e Trjjectensis ; ejusque Cathedra, Suggestum
cap. 2, Pontifex Theodardus et clarissimus Christi Ecclesise Trajectensis.
Martyr futurus, vir SacerJotali reverentia plenus, 40 Terlia-n Vitam S. Lamberti scripsit Renerus, Renero Mo-
et coram Divinis conspectibus Sacerdos beatifican- ad S. Laurentium Leedii Monachus,aChapeavillosi- nacho Leo-
<"'»'
dus. in memorato superius vico Episcopalem admi- militer editam. In hac cap. 2 Landoaldus a Martino

nistrabat dignitatem. Huic memorabihs adolescens Papa Roinanorum, S. Amando Trajectensium Epi-
Lainbertus, nohilitate cluentissimus, forma corporis scopo, ad auxilium exercendas pietatis deputatur...
elegantissimus, commendatur inaula regia educan- Remaclus CathedramTrajectensium Kcclesise susee-
dus. Godesclialcus supra Trajcctuiu vocarat Urbein, pit : etcap. 4 S. Theodardo Trajectensium Episcopo
quum Stephanus Vicum nominat, quia parsejusTrans- substituto, commendatur etiam huic Lambertus a
mosana proprio nomine Wyk, 71101/ hodipque retinet, suo patre ac relato marlyrio S. Theodardi, additur
:

appellabalur. At cap 3. Postquam vero ab impiis in- cap. 7 Qui Trajectensium Ecclesiffl substitui dehe-
:

ret Episcopus, inultum deHberabatur in

Ecclesia
terfectus, palmain beatitudinis Sanctus percepit
Theodardus, Trajectensium caterva, pio Pa-
tidelis Dei Jamque paulatim sermo dc palatio ail Ec-
store viduata, ccepit vehementer perquirere alium elesiam, ab Ecclesin ad populi frequentiara discurre-
siiinlem sauctitate, quera in ejtisloco posset suhro- hat, tiulltrai Lamberto meliorem esse, ac per hoc,

gare. Diu quiesitis scrutatisque omnibus diligenter, nulium Episcopatu Trajectensium esse digniorem.
Ac interpositU, cap. 10 Fertur Coloniensis
sanctior nemo inventus est Lamberto. Hunc itaque multis
Episcopus
 GODEFRIDI IIENSCIIENII EXEGESIS.
i Kpiscopus... Clericum Eeclesiffl sua
1
Pbaramundum tuiio in eam rem iticiderunt. sed horum Episcoparum D
ad Episcopatum Trajectensem contrajus ct fas pas- res gestas c.r professo tractarnnt.

sus proinoveri. Verum evoluto septennio, utcap. 13

dicitur, Trajectensis mercenarius Pharamundus,tan- CAPUT VII-
demjusta Cleri et populi abdicatus sententia, non
tantum ab Ecclesia Trajectensi, sed etiam a tota Tcstimonia Imperatorum dc Ecclesise
Provincia expellitur. Illico omnium ad ccelum tolli- Trajectensis sede Episcopali.
turoratio, omnium ad Principem Pipinum legatio
dirigitur, neamplius Trajectenses pii Patris Lam- I locet kis subjungere puhlica Imperatorum instru-
berti careant solatio. Placet justa petitio Principi, menta, ut t quis totius orbis sensus fuerit seculo Chnsti In Inslru-
etedicit Pastorem ovibus suis restitui. Ita miles undecimo et decimo tertio, tnde evidens manifestumque mentit Im-
peratorum
emeritus. permaximatnbulatione purgatus.omnium reddalur, Cum nos anna MDCLXVin biduo subsisteremus
tndicantur
suorum vocibas Cathedra Trajecten*
attollitur, et in Trajecti, ezperti fuimus summam Amplissimi Domini Eplscopi
sium decenter relocatur. Bsec Renervs, apud qnem Guilielmi Lipsen Decani, Alardi Laurentii van Eyll, Trajecten-
ses.
kmvoces eminent Cathedra Ecclesiae Trajectensis,
: aliorumque Canonicorum kumanitatem, qui nobis totum
Cathedra Trajectensinm, Episcopatus, Trajectensis archwium exhibuerunt, et quia hsec instrumenta opta-
et S3. Amandus, Remaclus, Theodardus, Lamber- bamushabere, currarunt accurate describi, atque a pu-
tus, Episcopi Trajectensium. blico Notario subsignari. Imoexprimo ITenria quarti
Renero antiquiorest Ansehnus ante memoratus,
41 Imperatoris privilegio exhibuerunt initium descriptum
Anselmo Canonicus Leodiensis, gui suam uS. Tkeodardo kisto- suis antiqnis litteris, tmu cum fragmine sigilli, etmo-
Canontco riam exorditur: et haec cap. 2 tradit : Beatus igitur nogrammate nominis, prout ca accurate scu/pta lector
Leodiensi,
Theodardns, sub B. Remaclo ccclesiasticis discipli- reperiet in Tomum wcun-
Propylteo aniiquario ante
nis informatus, Magistro Pontiticatus honorem , dum eadem charta tnm Privi/egio Dagobcrti
Aprilis, in
arctioris vitse desiderio, sponte declinanti, in Sede 1 Rcgis Francorum, post paginam xn primo hco. Ipsum
Trajectensi xxvui succedit etcap. S, Huic succes-
: auUm Henricianum Privilegxum est kujusmodi.
sitsemper memurandus venerabilis noster Patronus 43 In norainae sanctse et Individuae Trinitatis, et
Lambertus cujus narrata origiite ex nobilissi- victoriosissimEe Crucis, et sanctse Dei Genitricis Ab ffenrico
ma Trajactensium Btirpe, atque a Sede Cathe- Mariae. Henricus, Dei gratia Romanorum Impera- Quarto
drali expulsione, vitaque Stabitlui acta, hsc refert tor Augustus, omnibus sanctae Dei Ecclesiae filiis,
cap. 8. Non mullo post devotio filiorum Eeclesiae tam posteris quam prsesentibus, gratiam Dei perpe-
Trajectensis, commissi Pastoris damnum serio re- tuamque pacem. Quoniam Regibus et Imperatoribus,
miniscitur; tandemque detrcctans impiissimi ju- a Deo in pacem Kcclesiarum constitutis, solicitudo
gum supplantatoris, qui per septemjam anuosoves esse debet, sibi commissis prudenter et strenuepro-
Dominicas indignissime tractaverat, venerabilem videre Ecclesiis ; necessarium duximus, ut, sicut in
virum Lambertumvehementissime reluctantem, ma- statu honoris sui et integritate libertatisadhuc po-
ximo conamine de monasterio extractum, ad Sedera sitae, sunt dominatione iniqua
conservandae ; ita
Kpiscopii reducunt exceptumque egregio, hinc Deo
; oppressae, in pauperiem redactae, Hbertatis honore
servientinm, hinc pauperum Christi triumpho, rur- destitutae, sint reformandae. Talis ergo et tantse so-
sus in Cathedra Pontificali sublimant. Denique cap. licitudinis studio benignitas nostra Ecclcsiam B.
21 successit S. Lamberlo venerabilis Pater Huber-
, Servatii in Trajecto respiciens, iniquae et gravi ejus
lus in ordine Episcopali xxx Hic cum ossibus servituti condoluit, nec passa est ulterius eam de- redditur li-
B. Lamberti Leodium transtulit Sedem Episcopii, bita Ubertate destitui. Pia namque Contectalis no- bertas Ec-
quse eatenus habebatur Trajecti. Haec ille. En Ec- strse et Conjugis Bertte petitione, et Principum Re- clesix S. Ser-
vatii,
clesia Trajectensis, Sedes Trajectensis, Cathedra gni nostri judicio. iniquee dominationis jugum, et
Pontificalis. Sedes Cathedralis, Sedes Episeopii omne jus beneficialis servitu praedictae Ecclesiae re-
eatenus Trajecti. Quid clarius dici potest? JBgidiu* a misimus, nullique eam ulterius servituram, nisi Ro-
Leodio, in additionibus ad Anselmum, similia habet manis Regibus vel Imperatoribus, et respectu liber-
Agidio a c quibus pauca excerpo. Cap. 2. B. Theodardus in tatisperpetua? ad Sanctum Petrum et Romanam
Leodlo.
r> Sede Trajectensi successit huic cap. 5 venerabilis
: Sedem, quo jure Regalia omnia respiciunt, amplius
Patronus Lamberlus, quem cap. 8 filii Ecclesiae habituram, Imperiali Auctoritate et Banno confir-
Trajectensis ad Episcopii Sedem reducunt : et cap. mavimus Dominium vero Praapositurae ejusdem
:

21 venerandus Pra^ul Hubertus a Clero et populo Ecclesiae nulli concessimus recipiendum, nisi ei,
Trajectensi honorifice suscipitur, et in Cathedra quem Regia vel Iinperatoria manus in Curia et Ca-
Pontificali inthronizatur. Ipse est, inquit cap. 27, pella sua Cancellarium suum ordinaverit : Advoca-
qui ah oppido Trajectensi transvexit Leodium Se- tiam quoque altaris praedicti SaDcti, omnibus, nisi
dem Episcopii. Hactenus hi quinque Auctores. En solis Imperatoribus et Regibus et Pradatis, dono
iterum, ut fam diximus, Urbs Episcopalis Sedis, Urbs eorum Ecclesise pnesidentibus, tenendam Imperiali
propria. Sedes propria, Cathedra, Solium, Episco- Auctoritate et Banno contradiximus. Hanc igitur li-
pium. Pontificium, Provincia, Ecclesia, dignitas bertatis confirmationem, quondam a Domino Karolo
Episcopalis, urbi Trajecto attributa; et Episcopi a Imperatore factam, et muitorura Episcoporum tunc
Cfero Civibusque Trajectensibus electi, illique Episcopi prsesentium Anathemate firmatara, nos quoque ob
Pastoresoue Trajectenses appellati : ac denique sen- meritum Sancti et Venerabilis Servatii. et dignita-
tcntia nostra comprobata testimonio eorum, qui Episco- tem Cleri et familiae, quie omnis ex ingenuafere
porum Trajectensium temporibus propinquiores fuere,aut parentum ]U'opagine libera ad
traditionis conditione
cum itlis vixerunt, dignitate, doctrina et sanctitate, in proprietatera Ecclesise processit, quasi neglectam et
Hta antiquitate, illustres : scilicet tres Episcopi, S. violentia quadam destructam, conditione praedicta
Gregorius Turonensis; et duo Leodienses, Stephanus renovavimus.
et Notgerus; tres Abbates, Baudemundus Blandi- 44 Sitergo Pra?]>ositura ista, cum altaris sui Ad-
in/ui/ii 20
niensis, Harigerus Lobiensis, Philippus Bonx-Spei; vocatia, soli Regali vel Imperiali libertati adstricta,
Splscoporum
Anselmus Canonicus Leodiensis, Godeschalcus Dia- ab omni proprietate alterius Ecclesiae aliena. Et qui ibi sede-
conus item Leodiensu Monachx quatuor, Milo Et-
: h<ic merito : quoniam ipsaquondam viginti Episco- ritnt,

nonensis, Sigebertus Gemblacensis, ^Egidius Aureae- porum Sedes simul extitit, et Regalis et Imperialis
Vallis t Reneras Leodiensis : qui omnes fere non for- Curia : Ducibus quoque etComitibus etceterisper-
sonis
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRAJECTEN.
son is numquam beneficium fiat, sed perpetuo cxi-oRomanorum Imperatore Atigusto, diva? memoriae D
tantum vel Imperiah Au!dc de-"?proeilei'essore nostro, nostro Culmini prsesentarunt
ts libera, Regali
serviat. llujus autem libertatis consilio aut upereljsupplicantes nohis attcnte, ut Privtlegiiim tpsum

violatores,abEpiscopistunc prsesentibus excommuni- Hinnovare, et ea qua; continentur in ipso eidem Ec-

catos, reos Majestatis nostrae, et Apostolica ferien-Tfclesiaa
confirmare tle nostra gratia dignarenrar. cu-
sententia, Regum et Imperutorum persequen- jtis tenor tahs est. Dein inserilur oerbotentts ipsum
dos
dos gladio, quasi liostes Imperii pronuntiavimus. instrumentum Henrici ImperatorU jam dntum, et ad-
Acta sunt hffic Aquisgrani Palatio, anno Domiuicse tlitnr hxc conclusio.

Incarnationis millesimo octuagesimo septimo, Iu- Nos autem pia moli consideratione, quod Eccle-

dictione deeima, Regnante Henrico Imperatore, sia ipsa a nostris pra-dccessoribus recordationis in-

Conrado filio ipsius Duce, anno Regni ejus trice- clita- est fundnta, volentes eam tauiquam ntistram

simo secundo, Itnperii quarto Henrico Episcopo;

Cameramspeciale.n suis boniset iibertatibus regere

Leodieusi, G ideschalco Trajectensi Prseposito, Du et fovere; attendentes insuper fidem puram et devo-

dekino Decano. Hi alluerunt Sigewinus Co-

testcs, tionem sinceram, quam PrsBpositus et Capitulum
loniensis Arcliiepiscopus, Liroarus Bremensis Ar- Ecclesiss memorataa fldeles nostri erga Majestatera

chiepiscopus Conradus
,
Trajectensis Episcopus, inistram hactenua habueruntac incessauter habere
attestanti-
Erpo Minmengardefurdensis Episcopus, Theodori- noscuntur ; Privilegium ipsum de verbo ad verhum
bus novem
cusWerdunensis Episcopus, Burchardus Lausanen- transcribi jussimus, et ea qute continentur eo, prse-
Ejtiscopts,
sis Episcopus, Folntarus Mindunensis Episcopus, de benignitatis nostrae gratia, perpe-
iatte Ecclesite,

HenricusPaderbrunensis Episcopus, Ileinricus Leu- tuo confirmamus. Ut autem haec transcriptio et con- Attestanti-
firmatio nostra robur perpetute firmitatis ob- 6t" «rtfttu
diensis Episcopus. Hi praedictaa libertatis violatores ~ • -, - ., »* ± Episcopls, e/

excommunicaverunt. Hi quoque Regni Principes tineat. prasens Privilegium scrtbi et Majestatis a ,,, s Comi .
nostrae Sigillo jiissimus communiri. IIujus ret te- ttbus anno
variis Du- affuerunt testes, Du\ Sa\onite, Magnus Du\ Lotha-
stes sunt. Panormilanus et Capuanus Archiepi-
riorum, Conradus Marchio, Godefridus Adelhertus
,
citius et
Comitibus. Cono Comes, Arnol- scopi, Ravellensis Kpiscopus, Thomasius Comes
Comes, Henricus Frater ejus.
B dus Comes, Henricus Ccmes de Lacho, Godefridus Acerrarum. Marchio Lance, Riccardus Camerarius,
et alii quam plttres Sic subscriptum aha littera
de Kercklo Comes, item G. filius ejus cum multis
;

aliis. Sic subscriptum longis et magnis lilleris Signum Domini Friderici

Domini Henrici secundi Dei gratia Invictis-
Signum
simi Romanorum Impera-
quarti Regis et Imperato-
toris semper Augu^ti , Je-
ris. El eral subimpressum
rusalem et Sicilise I

magnum Sigillum, ex parte

etcommunititlerasequebatur,
prae vetustate confractum.
Acta sunt hsec anno Domi-
45 Praesentem Copiam
Cnjus Pri- cum originali diplomate nicaslncarnatiouis millesimo ducentesimo, triccsimo
vilerju cx
Cajsareo diligenter collatam, reperi concordare oum secundo, mense Decembri sextte Indictionis, Impe-
emjitunt au-
eodem de verbn ad verbum hac 8 Octobris 1G08. rante Domino nostro Friderico secundo Dei gratia
tlienlicavit
Notarius Chr. van Veestraten, Adm. Reverendorum ac No- invictissimo Romanorum Imperatore semper Au-
publicus. bihum Dominorum meorum Decani et Capituli prte- gusto, Jerusalem et Sicilise Rege, anno Romani
latre Ecclesitv Secretarius et Notarius publicus, per Imperii ejus tertiodecimo, Regm Jerusalem octavo,
Supremo suo Du- et Regni Sicilise tricesimo quinto, feliciter Amen.
Rcgiam Majestatem Catholicam in

catus Brabantise Concilio admissus, Trajecti nd Et paulopost Datum apad Pirinam, anno, mense et
Mosam residens. indictione pra?scriptis, et aypendebat sigillum ma-
Capitnlum Ecclesiae Beatae Marise in Trajecto gnum.
47 Episcopi hic indicatitunc fuerunt, Panormitami
cl Ciipitulum Leodiensis dicecesis Universis prajsentes litteras
«. tlarl.v inspecturis scire veritatem. Noverit Universitas Berardus, Capuanus Jacobus, Ravellensis autem m
vestra, quod nos Privilegium, ah lllustri Domino Piceno quo proprio nomine dictus fuerit ignoratur
:

qum tnim ad eum extai GreootttPayx IX EpUtola,

ab
Romanoruin Imperatore Henrico quarto Ecclesiae
styk
Ughelto indicata cum nota anni mccxwvii,
pro
Beati Servatii renuvatum et confirmatum. non abo-
litum, non cancellatum, nec in aliqua sui parte vi- tunc Curiz sulam initialem nominis litUram N
iisitato

tiatum vidimus in haec verba In nomine sanctse et ; praefert, Nicolaum possumusinterpreturi. Soliciti porro
inslru-
Individtue Trinitatis, Tenor sequitur. In cujus rei Canonici Trajectenses pro perpetua hujusmodi
cuique casui prospicere ni-
testiraunium ad preces Decani et Capituli ejusdem mentorum consci vatione et ;

pientes; curaverunt eorumdem authentica

exempla, pu-
Ecclesias beati Servatii, Sigillum nostrum prasen-
tibus fecimus apponi: el hujus aiteslationis exemplum blica tide transcribenda, eugue tn archivo asservantsub

simililer m
forma authenlica probatum accepimus, sub- triplici oidimatione [utiappellant)quarum atleslaUonum
ipsis exemptis subjectarum hic est tenor. Cujus
signante eodem gui supra Notario, anno mdclixii die
pti authenticum ego Decanus et
Capitulum B. Ma-
xix Jiiuuarii. Fetam majoris longe auctoritatis certi- transcripto
rite in Aquis-GraDi v idimus et diligenter perlegimus,
tudinem prsediclo inslrumento jam oltm contulil Fride- autem fa-
iti rescnpto cuntibus
et per omnia idem iu authentico quod
Imperator hujus nominis secundus, ipsum innovans
ft-

^nn^
rictts
non cancellatum, non abolitum. nec d c
est invemmus,
hoc, guud sequitur, diplomate. ' ""
in aliqua parte sua; formae vitiatum. Et quia ipsa %j£
40 In nomine Sanclte et Individute Trinitatis, }
Authenttca sine magno periculo per longum iter u „„ im
Fridericus secundus, divina favente clementia, Ro-
deferri non possunt. Ego Decanus B. Marix< ut
manorttm Imperator semper Augustus, Jcrusalem Ca-
oltm autem
et Sicilia? Rex. Inter cetera pietatis opera, quae Im-
Aquisgrani nec non meum Capitulum, rogati a
Frederlcus Trajecto, prtssens rescriptuni
pitulo B. Servatii in
2 Impcr perialis rauuificentia jugiter operatur, illud magis
nostris sigillis roboravimus. Actum
anno Domini
futurum fore creditur ad salutera, quod sacrosan- prtedicti
iutcxxxin crastino Matthei. Vidimus et
ni
ctis Ecclesiis, quibus Christi servitium militat
in
a Serenissimo Doiuino
Authentici Confirmationeni,
indefesse, de affluenti misericordia elargitur. Inde
Imperatore. Jerusalem et Si-
est quod Praepositus et Capitulum S. Servatii in
Frederico Romanorum
Rege, super hoc concessam. Eadem
den
Trajecto, fideles nostri, per Joannem Concanonicum ciliae

fidelem nostrum, quoddam Privilegium, in-

,

dultum e.dem Ecclesiaj a quondam Henr.co quarto

formula et usdcm plane verbis iiiuntu,

pitulum B. Adelberti in Aquisgram.

Cantor
Nec non
et Ca-

»
,
 XXXII P. GODEFRIDI HENSCHENII EXEGESIS.
Uter omnino svbsignavH F. Dei gratia Abbas Indensis Leodiensibus , exacte ea de re loquentibus, contra D
cum suo Conventu, dicti vulgo monastmi S. Cor- sentio. Qninam illif Novimus ibidem collegii Peclo-

nelii ad Indam, cui nomen fuisse Florentii, kabetur rem R. P. Ltiurentium Ludovici, sed qui aittc Dttaci

ex Abbafnm Indensium Catalogo apud Gabrielem Bu- sticraz Thcologix Professor subscrinsit sentenlix uostrx.
celinum. Ex istis discimus, prxcipuum ftnem, obquem Dci/iits tantfu cum Fullonio scntirc omncs ; qu.rrere
eajempla ialia rescribebantut fuisse t ut ad cxternatri- soltem cx tis liccl.quo itl slotucrinl tirgiiniento. Unius,
bunalia et quocumque exigeret usus tran*lata, essent inqittt, D. Leonis IX Pontiticis Maximi auctoritas
Opponilur
vice originalium, cautius cuslodiendorum in archwo, proplurimis foret, qui in publico diplomate, ad an diploma
neque viarum peiiculis escponendorum, Imperio deni< num niillcsimum quadragesimum octavum dato, Di Leonls Pa-

que post varia sckismata ad Rudolphum ffabspurgium vutn Reniaelum, D. Amandi successorem, Divorum
devoluto, iterum curaverunt Trajeetenses priora ilta Theodardi Lamberti deeessorem, diserte appellat
et

Privilegia conjirmanda, qnodsub hoc tenore factum, Tungreusium Episcopum et Pastorem. Non utique
4S Rudolplius, Dei Gratia Roinanorum Rex sein- decebat Suminum Pontiflcem in ea causa nescire,
per Angustus. universis sacri Imperii Romani tide- cujus Sedis Episcopus fuisset Remaclus, Tungren-
Rurstis con- libus in perpetuum. Dum loca divino cultui dedicata sis an Trajectensis; nec conveniebat Tungrensem
firmatur
benigno favore prosequimur, et eorura intendimus Pastorem, si Trajectensis fuerat, indigetari in actis
Utrutnque in-
strumentum, conmnn.lis ac honoribus ampliandis, et temporalis publicis, ubi de controversia agebatur iiiter cceno-
vita* remedia nobis profutura confidimus et selprnie. bia duo, in Arduenna; solo per eum extructa, se-
Sane dilectorum Capellanorura nostrorum Venera- culis ab eo avo non totis quatuor. Hrc Fnlltmiits:
bilium, Oecani et Capituli Ecclesise ac Imperialis prmlenler cavens ttc publicum illwl diploma S. Leunis
Capellte sancti Servatii Trajectensis aobis porrecta Papa' IX proferret verbotemts : prolaium enim quilibet

petitio continebat, ul Privilegium quoddam, a divse alius mox judicaxset suppositium esse aui saltem inin--
memorisa quondam Henrico quarto, Romanorum polatum. Eztai illutl apud Chapeavillum Tomo^pa- seticujusfl-

Imperatoreet prsedecessore nostro, eidem indultum gina 574 et sequenii, post Triumphum S. Remacli, dcmelevant
\ enormia
EcclesiaBj ac per clarae recordationis Fredericum ciim liae clausula : Data m Nonas Septembris, per vttta, sola Ifl

secundum Romanorum Imperatorem ipsi Ecclesiss nianns Petri Diachini Bibliothecarii et Cancellarii clausula,
confirmatum, innovare ac etiam confirmare de no- S. Sedis Apostolicae, anno Domini Leonis IX Papsel, E
strsa benevolentise gratia dignaremur, cujus utique Indictione 3 anno Dontinicae Incarnationis 1(148.
privilegii, prout liquet inferius is est tenor JIuc ibi. Euintlem tiitnum etiam supra Iittbet Fullonius.
ffic insertum erat imtrumentum Fr-ederiei II, et Verum tunc necdum erat Ptt^a S. Lco IX, creatus
ffenrici Jmpi ratorwn. anno sequenti «xus in Hypapante Domini, die se-
Nos igitur pia consideratione pensantes , quod cuiulii Fcbrarii ; inthronizatus XII Februarii, Dorni-
praenotata Ecclesia Servatii Trajectensis ab inolitee nica.prima Quadragesimse, uti accurate deduximus
recordationis Imperatoribus Romariis et Regibus mx Aprilis, ttil variq Acta dicti S. Lcoms Papa IX.
nostrfs prsdecessoribus, est fundata magnifice, ac Secuurlns error ,
quod anniis Christi prxter morem
munifice prasdotata; sincerum quoque fidei zelum istins teci sit expressus, uti videri potest m Diplomatis
et purse devotionis affectum, quem Ecclesice prse- genuinis ejusdem Leonis Papa in Tomis Conciliorum,
a Rudotpho taxatss Collegium ad nos et Romanum Imperium el apud Vgheilum Tomo i 7(<i//a- sacrx in Asculanis
Impcratore gerere noscitur, gratiosius intuentes; privilegium Episcopis columna S03, Tomo3in Episcopis Clusinis
anno 1282.
memoratum, universa et singula quae in ipso
ct coiumtia7'23,et Tomol ui Arckieptscopis Salernitatiis
continontur, apertius, prout lucide sunt ex] columna S32, ci uliis. Tertius error esl Indictionis,
supeiius, ex benignitate Regia et ex certa scientia quia citc.it> uiiito 1048 fticiut Indictio prima, non ter-
liberaliter approbaraus, innovamus, confirmamus, tia : tt ]»iinits anniis Pontificalus S. Leonis couvenil

et hujus scripti patrocinio communimus. Nulli ita- in Iiidictionem seoundam. Quarlus error est in co-
quo bano paginam nostrs approbationis, in-
liceat guomine Petii Diachini, qitiit cognominum tun<: nullus
novationis e1 confirmationis Enfringere, vel eidem in vsits Clencis ciot. Diptoma cjusdcm Lconis Papa intcr
aliquo ausu temerario contraire. Quud qui forte Clusitws Episeopos relatum, datum est per iuanus
facere presumpserit, gravem indignationem nostram Prtri Diaconi, Bibliothecarii et Cancellarii Sanctffi
se noverit incurswum. Signum Dornini Rudolphi, Apostolicas Sedis quo etiam modo islic scribendum
:
p
; Dei gratia Invictis-imi Romanorum Regis semper fuissei. Pttriti approbantur m eoomnia secundum dicta
An 'i-li. Imperatorum Caroli, Lovinci, et Ottonis Imperato-
Hujus rei testes snnt venerabiles Maguntinus, rum. Qui iste Lovincus, omnibni aliis plane incogni-
e1 Treverensis, Ardiiepiscopi ; Fredericus Spirensis tns? Videlvr subsliincndus Ludovicus. Hoc anlcm
et Babenbergensis Episcopi ; Illostns Ludewicus, tam temcre consarcinatum scriptnm, ubi nec stijlus, hec
Comes Palatinus Rheni, Dux Bavarise Eberhar- ;
anmts. nee indictio, neqiie Poutiftcatus conveniunt, et
dus de Catzenellenbogen , Eberhardus de Marca, alta msupcr ntultn jicccttutur, diplomatis publici ftdem

Joannes Hannnnia?, Joannes de Spanhem, Adolphus Itabere prsetendai ahquis, qui vel tantillum versatus in

de Nassowe, Comites ; et alii r|uam plures. In quo- hisloria sit?

rum omnium testimonium et evideritiam pleniorem, 50 Att rcm o Fullonio proposilam qvod aitincl, sie auolumpro
praesens scriptum exinde conscribi, et Majestatre ibi Et profecto praeterea huic Apostolico de- indeestan
tegitur.
nostr;e Sigillo jussimus communiri. Datum Oppin- oretoid vigilanter inserere, atque Apostolica aucto- omdUndt-
hem quinto Idua Aprilis, Indictione decima, anno ritate roborare curavimus, ut defuncto per succes- m aciu*Tun-
Dominicee incarnationis millesimo ducentesimo oc- sionem Abbate, secundum quod a jam dictis Regibus yrensis Ep.
ino secundo, Regni vero nostri anno nono : nec non et Imperatoribus est diffinitum, rs utris- 'tneerum
magnum que in iinuin ccenobiis confluentibiis Monachis, lia- "
'
et appemlebat originaiibus litteris Sigillum.
beant sine simulatione, sine exceptione persons,
CAPIT VIII. secundum S. Benedicti regulam, Abbat?m eligendi
liberam optionem: ea tamen prseponderante ratione,
Expenduntur opposila argumenfa. Malmundariensium pace ut quia B. Remaclus :

E
libri i
ranlus Fullonhts, in sua Digrcssione atl
Machabxorum, omnium antiquorum
Caput 3
utriusque monasterii constructor,
antra Episcopus et Pa-tor. nialuit in altero eorum,
et Tungrensium

auctorita- id est Stabulensium, locum sepulturaj deligerc sibi,

tem exsufflans Ego, inquit, cum nostris omnibus primam
; ipsi eleetionis obtineant vicein, si apud eos
melior
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRAJECTEN xxxm
raelior meritis et instructior litteris inveniatur. Si habitare Leodii, el tamen (uti vidcs) adltuc diccbanlur
D
autem non iilic, sed raelior Malmundarii reperiatur; regere Cathedram Ecclcsiao Trajcctensis.
ufriquc loco praeficiendus ab eo potius, quam ab 82 Demus lamen quod asserd Ftsen, S. Huberti alitresump-
externis assumptus introraittatur. Hxc ibi : quse sttccessores n ecclesia Leodtcnsi Episcopos, st non scm-
i

utrum rere sic comltiuta a Romano Pontiftce fuerini, r -. .

sallem commmiiiis seipsos appellasse et uppellatos
Zer^ntHict
Malmiinditrtcnsibits expendendnm aul controverteudum ttb nliis Tungrcnses Episcopos, usque ad Ilenttcum Tunoremes
relinquo; unum nolo, quod fucti ad rem nostram, sci- II, qtti anno mcxlvi aul sequenlt ordinalus dicitur
licet dubitari merilo posse, un Leonis sevo scripta credi an conlra tantttm testium anliquorum consensum edu-
omnino debeant verba illa de S. Remaclo, Tungren- cere hinc volet altquis, idem valere in anlccessoribus
sium autem Episcopus et Pastor. Egimus I Februu- Trajecti resiilenlibus Tram- ? Minime id coneequuttr.
rii, de fundaltone liorttm monasteriorum poslAela S.Si- lata Tungros Sede Trajectum urbem primariam ,

geberti Retjis, m cujus priore diphmate isla leguntur ;

Masacorum et exlru Tungrorum dtlionem pasitam,
Ubi Christo auspice, Remaelus veneraralus Episco- coneeniens fuit a nova Sede novam accipi appellatio-
pus praeesse dignoscilur. In secnndo diplomate :sta nem : e conlra Trajccto Iranslati Leodium Episccpi,
pro eo tem-
lial/euliir : Ubi vir vcnerabilis Uemaclus Episcopus si notebanl eoruin altqui amplins vncuri Trajectenses,
pore quo
alios aUler Abba, Christo ouspice, prceesae videtur. In lertw quia jam ex Masacis seu Mosegavise ili.Jnct.t cxte-
scripsisse tliplninnle Clulderici Regis ibidem
, etiaiit eilito , ista rant, conijriienliits erut eos velert nomillt- Tiingrenses
constut.
inserunliir ; Igitur Domnus et Pater nostcr Rcma- dici, quain novo Leodienses. Eral namqiie, lute Gc~
elus, Oloiiientiain regni nostri pctiit pro monasteriis dcscltidio Dtiicono Leodiensiet ejtisdemquoSedes trans-
suis. Stabulau et Malmundano, quaa bonas recor- Ittta fuit seciilt aucture, Leodium villa non raagni
dalnuiis patruus nostcr Sigibertus, quondam Rex, nominis et, ; quotl indical Fise.n, pradium Ecclesiae
suo construxit opcre. Nutgerus Fita S. Romacli in Tungrensis. Iltitc ergo nonie.n translato Eptscoputui
memintl eonstruclionis liorum monusterinrum auctorilale imponere guia minus liuiiorificum vbiebutur; placuit
Sigeberti Rcgis, et Romaclum simpliciter Episcopum, altquibus it vtcinu tube ejusdem tractus, eaque peran-
non addtlo loci notnine, scribit. tiqua, ipsum repetere. Trajecti, urbe regia, principe E
51 Hwc volui indicare, ut usus istius temporis m iltius Mosegttciuni tlistritius, qui sedernnl Antislites,
similibus Sei ipliombus appareret. Vet maxnne autem noit erut citr a loco, veiut ignobtli, aeeept£ uppellutio-

is elucet in Ti iumpho Miraeulis S. Remacli, duobus

et nis panileret. Oslendimus supra a Stepltuno I Ept-
libris circa unnum ceiitesimum supru mtllcstmitm serip- scopo SS. Tbeodardum et Lambertum appellart Epi- potius quarn
tis a Moniielto Stubulensi et a Cliapeavillo eiltlis, ubt scopos Trajecteoses, ac Solium seu Cathedrara Pon- Leodienses:
sujntts mensio fil S. Remacli ejusque corpus, patro- tincalem, et Sedeiu Episcopalem, oltrilmi urbi Tra-
cinium. sacerdotium, bonum, jus, uliuque aV.ribtua jecto. Idemtameit Stepltunus, anle Ftlam S. Lamberti
iudieutitur, et nevel semel atltliliir dinntlas Eptscopulis. apud CkapeavtUum, ita Epistolam deJicatoriutii exor-
Ilute rtumplto siibjunctum est diploma utleo ab in- ditttr : Doniino Patri Hennanno Archipraesuli, Ste-
Accedit quod 'i ,

hoc mere pa- terpolatort perturbatum, ut mertto credi possittt mtrusa phanus humilis Tungrorum Episcopus. En nomen
rergon sit; Tungrensium antea Episcopus Pas- Tungrorum pro Leodtensi resumptum ub eo, qui Tra-
ista vi rba, et ct
tor. Ea lamen sive atlfuerint sire tibfiertnt ub origi- jeclenstbus idem niiniine trtbiierat. Ex ciiplomate Ca-
nali (quod ultquando exltlisse uou constat , quamdiu inli Sitnjlict.i uptid Mirwum, tn Notttin Ecclesiarum,
non prnferlur sineeriim exemplar) adfiierinl tunu n siue Belgti ciip. 49, istfl de eodem Slephano habentur
, :

abfttertnt, ad snbstuiittum privilegu pettti eonccssique CarolusDivina propitiante clenientia Rex Francorum.
omnino fueiunt iiilal : quod autem simtlia purerga, Dudo Virduneusiuui Episcopus, Raginerus Marchio
Bullis Brevibusque Pontificiis stc [ortutto inserta, non strenuus, pariter etiam Robertus nostra; Seremtatis
soleant a-slimari, abuntle probutur ab erudilis Cuno- executor fidelissiinus, nostraiu adierunt Excellen-
nislis el Legisperitis, imo et Tlieotogis; idque nos ipsi tiam, poscentes, ut interventu Stephaui Tungrorum
Romsc ex Emineiittssiviis Cardinaltbus tlidicimus. Tun- Episcopi, nostrae consanguinitati atfims dilcctissiiui,
grorum qttoque nomen pottttt usurpasse scriptor pro partibus sanctai Deigenitricis Marise, ahuique Mar-
Trajectensi, si vere (uti scribit Fisen hb. 5 scct. 3) tvris Lamberti . traderemus forestera ,
qu;e olun

seculis aliquot, post Sedem Trajeoto trunslatum Leo- pcrtinucrat ad Testis-villaui. quain dato hscu Zuen-
ilium subscquentibus, vix aliud Episcoporum quam dipolohus retinuerat ad raanum regiaw, quamque
Tungrensium nomen fuit Usurpatura. Invenio , in- constat in pago Luvieusi, atque inConutatu Sichardi
utl etiam quoit
Iranslata Leo- qntt ttle qui velint, post annos ferme quadringentos sitam Datum vm Kalendas Se|itenibris, Indi- F
dium Sede, quadraginta, obtinuisse Henricura II Episcopum a ctione lii, anno xxui regnante Carolo Rege Glorio-
Pontifice Augustoquc, ut Ecclesiai Tungrensis no- sissimo, redintegrante xvm : Ita ibi secundum verba,

tn libcllo supplici per ipsttm Slepliauum

niine deinceps oblitterato, Leodiensis tantum nomi- ut fert solet,

naretur; cum ad illud teuipus Tungris servarctur autjuata ejus eoluntatem pesila, anno Chrtsti nccccxv.
Sedes, quam insidere ncccsse illi esset, qui Episco- 53 At Franco Eptscopus, decessor Slepliani, i,liiint- allt mnJm .
pio inaugurabatur. In aliud tempus scio id alios que tititiuiu urbemque conjunxil, Tungros ac Leodium, c iwi Tun-
dtplo- s/-««" •*'
rejicere. ffac Fisen quse ut nvn omnia prabarepos- lunerensem vel Leodiensem Ecclesiam, i.n in
:
° _ i r"i Leotlienses
quirtluin nolumus refuttiie. St tamen e.v mtile Caivlt Crassi tiimo iiccci.xxxiv /,./itui
upiul
, .

Cha-
siimus, ila
pcavilliint pag. 101. Eiim litulum alilu cltum usur-
usu seculi tlccnni tle aliqunt prsgressis et sttliscqiictiti-

bus seculis fonntintlu coitjcctitra est ; tle illo neutliii pos- passe vttlelurNotgertts, qut, indiptomalis liuperatorum

siinius iiiiius ctcdeie. qtiani Ottoni primn Iiiqicratori, Utloms III el S. Henrici, nppelltitur Tiingi-eiiMUni vel
Leodiensiuin Episcopus apud eumdan Chapeauilktm
Leodii seribenti et libertates monasterii Gembla-
,

-2\2 ll'j. Jtitjquiu et in ipsis ConcUiii Epi-

censis, cbarta conscripta, Impenali cdicto eonfir- jiuq. et

scopi Leodienses ejus .cci. Tungrenses s« i« « ibscrip'

nianti et annuli imprcssione Iiuperialis authuri/.aiili.
Quas authorizatio facta est Leodii \u Kalendas Oc- lionibus appellarunt. Itu m Tullensi apud Tusiacum
aitno Dcrci.x Fraaeo, Episcopus Tungrensis En- in
tobris, aiino Dominicte [neernationis nongentesimo ;

ticlenltciinenst uuiio DCCCCXLVIII, 1'araberliis, Tun-

quadragesimo sexto, Indietione iv, regni Doraini
Episcopus signanl. Litteras donationis Au-
Ottonis primi anno undccimo Cathedrain Traje- ,
grensis

ctensis Eoclesiae cegente Hugone, un legitur in Vtta daimnsi monasterio factm reaiat Joannes Robertijag.
.1:11). iii quibus cauelur, poslulante Walcando Ept
S. Guiberli Funduloris monasterii Gemblacsnsis, scnpta
scopa, ut Episaopatus Tungrensis
Sedis in nullo mi-
a Sigeberto Gemblacensi, edita xxm Mujt iium. xiu.
norari videauir. Sed et Zaclianas Popa Epislala vi
Erul Ilugo xi Episcopus, postquam cwperant Episcopt
VII cirai
MajiT. VII
 XXXVI P. GODEFRIDI HENSCHENII EXEGESIS.
\ renovala, ejusqne diphmatl cdvertum insrrta legitur. pbanus Metensis Episcopus, Luitardas Cameracen-
Ipsimi nuiem ili/ihma liocesi. sis Episcopus de Principibus, Dux Walramus,
:

61 Mnximilianus, rlivina faventeTlementia Ele- Dux Symon, Comes Arnulphusde Lopp, Greswynus
ideo Maxi- ctus Roniannruui Imperator semper Augustlls , ac de Falcomonte, Gerardus Hnstade de Fratribus :

mittonus lirMininire , Hungarirc, Dalmatire ,

Croatire Rex ; Ecclesia;, Joannes Decanus, Willo Camerarius,
Impertitor,
Arahidnx Austrite; l)ux lSurgundire, Brabantire Lo- Wynandus Custos, Henricus Cantor; Renerus
tliaringia', Stirire, Carinthia, Carniolte, Limburgire, Scholasticus : deMinistris, Godefridus, Clirislianus,
Luremburgiie, et Geldnrc ; Lantgravius Alsatire; Waltlicrus. Fuit etiam Privilegium sive Indultum
Princeps Sueviae; Pnlatinus in Habspurg, et Han- proxime prrescriptimi, m suo margine inferiori, cer-

nonia» Princeps et Comcs Bnrgundire, Flamlrire,

; tis cli.iractcrilms et litteris in illis subsignatum, et
Tirolis, GoritiBB, Arthesii, Hollandire, Zelandite, sic subscriptum de aliena littera, Signum Domini
Ferretis in Kihurg, Namurci et Ziithphanire; Mar- Lotharii Invictissimi Romanorum Regis tertii, ac in
chio sacri Rmnani Imperii, supcr Anasum, et Bur- ejus fine hrec scriptura continebatur : Ego Nicoli-
goviaj ; Dominus Frisire Marchire, Sclavonire , ,
nos, ad Vicem Adalberti Moguutinensis Archiepi-
Mechline, Portus Nnonis et Salinarum; ad per- ,
scnpi Archi Cancellarii recognovi.]
petuam rci memoriam. Expostulat sacri Romani 64 Approbare, ratiflcare, conflrmare, e.t de novo
Impeni Cslsitudo, cujus bahenre regendre nobis a concedere dignaremur. Moti itaque prajfatorum De-
Deo Optitno Maximo. a quo est omnis potestas et cani et Capituli precibus, eoramdemque votis satis- renoval et
dignitns, rollatrc sunt ut quae ad sacrosanctarum
, facere volentes. inotu proprio et ex certa scientia con/lrmat
Ecclesiarum divinique cultus ac personaruni ecde» prrefatum Indultum sive Privilegium, et omnia et
Biasticaruio bonorumque operum immunitatem et singula in eo contenta, apprnbavimus, ratificavi-
roniinndum acceilere cngnnsoimns, ea uberiori stu- mus, coiifirmnviinus, et de novo concessimus, prout
dio et larga lilieralitate concedamus. Quapropter tenore praesentinm approhamus, ratificamus, con-
attentis huinilibns precibus honorabilium , devoto- finnamus, et de novo concedimus, ex plenitudinc
. rum, Nohis dileotornm Drcani et Capituli Ecclesir* nostrre Csesarere potestatis, quantum de jure possu-
Collegiatts S. Servatll Trajectensis, Leodicnsisdice- raus et valemus, plenum perpeturc Cresarere firmi-
cesis, ipiiluis supplioarunt, ut qiioddam Indultum tatis robur adjicientes ita quod prrenominati De-
:

Bive 1'rivilegium ilivse memorire Lotharii tertii, canus et Capitulum eorumdemque successores, ex
Romanorum Regis pra?decessoris nostri.cujus tenor nunc in antea, futuris perpetuis temporibus, hujus-
de Vcrbn ad Verbum scrjuitur in liunc nioihim ;
modi Indulto sive Privilegio, ejusque gratiis ac im-
C2 [In nomine Bgo
sanrtaietlnilividiireTrinitatis, munitatibus, omnibusque aliis et singulis articulis,
Lotharlus liujus nominis Rex Romanonnu tertius. punctis ac clausulis in eo expressis, uti, frui, et
Notum sit omnibus, tam posteris quam prresenti- gaudere possint et valeant atque debeant, impedi-
senlentiam bus, quod, secundum privilegia Antecessorum no- mento et contradictione cessante quorumcumque.
in ejus fa- strorum, Trajectensi Ecclesire S. Servatii, quamlam Nulli ergo omninn hominiim liceat hanc paginam
vorem a legem et justitiam renovavimus, quam antea trecen- ini-.tr ae confirmationis, ratificationis, approbationis,
Lothario 3
latam.
tis annis ct eo amplius in quiete et sileutio tenue- et concessionis infringere, ant ei ausu temerario
rrii ; <t eam assensu Alexandri Leodiensis
et favore contraire. Siquis autemhoc attentareprresurapserit.
Bpisoopi c. iiifirmavimiis, ad destruendam controver- nostram indignationem gravissimam, et [emenilam]
siam. quam Prespositus et Fratres de S. Maria viginti librarum auri puri totiens, quotiens contra Hnqenox
anno 151G.
Trajecti, in contradictione ejusdem legis. suscitave- factum fuerit, sciat se ipso facto irremissibiHter in-
rnnt Est autem ipaa lex etjustitia talis, quod Ec- cursurnm, quarum medietatem fisco nostro Impe-
clesiaParocbia S. Servatii sola in Trajectensi
1
riali, reliquam vero medietatem injuriara passorum
quajura ejus
antlqita
urbe haheat decimns et terminum.et omnes dequa- usibus decernimus applicandam, barum testinninio
firmantur. cumque regione ad manendum ihi confluxerint, litterarum Sigilli nostri appensione munitarum.
prreter familiaui S. Maria1 sancti Lamherti. adju- Datum in Oppiilo nostro Iinperiali Hagennau, die
stitinm Regis pertinent ; et in Parochia S. Servatii decima octava mensis Decembris, anno Domini mil-
lapli/iri et sepeliri debent : et consuetinloest longo lesimo quingentesimo decimo sexto, Regnorum no-
usu m habituin conversa, ut Presbyter Parochii S. strorum Romani tnc.esimo primo, Hungarias vero
Servatii et Presbvter Parochir* S. Marire, pra^si- vicesimo septimo (supra plicam erat scriptum) Ad
sic tamen vt dente Arohidiaoono, coinmuniter habeant Svnodum Mandatum Imperatoris proprium, signatum, Ren-
Sijnodtha- in Ecclesia S. Marise, ita ut Presbyter S. Servatii litteris originalibus pergameneis
ner: et appendebat
beontur in
ecclesia S.
appellet suos, videlicet omnes pertinentes ad justi- magnum Sigillum, ista leslanle^jiii superius producta
Marijr. tinm Regis, ubicumque maneant, in eailem urbe, et cum suo originali contulit, el concordare teslatus est,

culpas eorum synodali lcge corrigat ; sicuti et Pre- Clir. Veeslralen, Notario pulilico el Aposlolico.
sbyter de S. Maria suos appellat. srilicet omnes ad 65 Hactenus Sunt qui verba S. Gre-
islnd iliphma.
justitiam Episcopi attinentes, et culpas eorum syno- oorii Turonensis, quibus juxta aggerem publicum se-
«efeltUur,
dali lcge corrigat. Quod si quis hanc justiliam ul- pultus S. Servalitis dicitur, tonentur ad ecclesiam S. qui aggerem
terins infringere tentaverit, offensam Deiet nostram Marias delorquere guaii ilh sil m injijere gui tendit pubitcum ad
:

hodleinum.
et nostrorum Regali potestate fungcntium incurre- ad pontem : sed pcr meram violenliant. Nitlla enim in jjonlem du-
re merebitur quia dignuin est, ut quod tam lihera
: humili ac plane lilloiali fundo species atjijeris ; cum e xlsse dieeret
Ecclesia Regno attinens tanto tempore obtinuit, contra platea ecclesix Servalinnx vicina vocctur de
nostro Hegali lianno stabile et inconvulsuni penna- Groote gracbt, idest Magna fossa, secundum maqnum
neat. scilicel aqijerem dueta. Qui sane agijer, uti jam sitpru
63 Factum est hoc Aquisgrani, in Paschali Curia, dixi, non vitletur perttnuisse od eum locum ubi nuncest
slgnatamque
anno ah Incarnatione Domini millesinio centesimo pons, Urbem cum Vico transmosano commiltens. Loctts
et contesta-
tam Aquis- tricesirno secundo, Indictione deciina. regnante Lo- enim aden depressus csl, ul dttie llle jtortse, qux sibi
Itic
cranl, unno thario hnjus nominis Rege tertio, Alexandro Epi- invicem ad cnpita ponlis hodierm respondent, supeiii-
1132
scopo Leodiensi existente. Hujus rei testesfuerunt, minaria non liabeanl altiora, quam sit ipsa stiperficics
Wilhelmus Prenestinensis Episcopus Cardinalis, aqua1., citm fiuvius mediocris currit cum aulem emn- ;

Mattheiis Albanensis Episcopus Cardinalis, Joannes dat, tolx operiantuv. Merito igitur initw dixi, ubi ve-
de Crema Presbyter Cardinalis, Wido Diaconus lus urbs evat fuisse merum trajectum navalem, untle et
Cardinalis, Albero Archiepiscopus Trevirensis, Ste- nomen loco mansit, quemque fortassis communierit
Drusus
 DE EPISCOPATU TUNGREX . ET TRAJECTEN.
Drusus : postea vero, et forsan sub Domitiano Impera-
tore, ad ejttsmodi machinationcs insnnicnte, cum via CArUTX.
nnhtaris Tnngris Coloninm ducerctur [qux Gregorio
Ag*rer publicus nuncupatw, quia fossis vtrimquc pr;r- Chronologia antiquorum Regum Franoo-
cinctus, quarum
nomina liodic rctinent pintex,
ut dixi rum, sub quibus vixcrunt Bpiscopi Tra-
ut Fossa raajor minorque dicantw) exercitibusnon fuit jectcnscs.
transeundum per mediam tuncurbcm, viamque nunc a
pontc nuncupalum, quod a S. Servatio ad pontem du- l\_nte Tnmum trrtium mensit rfpriHs, edidi Exnrr e .
cat ; $ed secnifhim rtnn qme mtnc vocatur porta Bru- sim proliminarem, in quainnovaturet stabilitnr THa-
xellcnsis. Quo loco si pontem non straverunt Romani, triba ohm cditn dc Tribus Dagobertis Francorum Ue-
de quo ntliit constat. pnrntis snltein nnvtgiis dabatur gibua, corumque Genealogico stemmate. Quia enim
trajeetus, ab antiquo distinctta, <sx latere Wyck tneri» nova repcrrriim inslrumenta f
ante optata sed non visa,
dionnli, nd alterum mihtaris vix trans Mosam capitt. potui melius quam potueram antea, hngeque accurattus
Hoc tnnifn fteri desiit. postquam tofum cisMosamag- ordinare tewporaet amws, quibnt tres UH Reges aliupis
gcrcni occupavit monasterium S. Servatii. eo loci sittim nb ns propagati 'imperavunt. Ad eamdem porro ratio-
ubinnpc circum Scrvntianam Bcsiiicam Decani et Ca- ncm tcnipnnnn conformnnda cst Clironniogia EpUcopo-
nonicoium plurium sedes svnt ; el nbi e.r latcrc cjustlem nnii, qui sub iis prsefiterunt TrajtctenM Ecclesiae; quod
ecclestx occidentaH, cum Hsdem domibus seu .Iqgcre mrnscm Ma]i,inquo, propter
fncerc distulimns nd hunc
olim publtco ipsa committitur gemino pensili ambulncro, prsecipuvm Trajeetenshxm Patrannm S. Servatium,
supra vinm gux major fossa dicitur per fornices quater proposilitm erat ad incitdem revocare quidqnit de lota
arcuatos ducto. serie successorum ejus antea in lucem edideram. Hoc
i\U//;ccfeie insuis MSS. Fe.Thitt$, abanuoMpcwxix nutem ut commodiits et «l> ipso mitio prxstetur, redu-

in ainiiim ejusdem seatli xxxvuDecanus ad S. Serva- cenda pnucis in memorinm cst ratio annorum, qunm in

tium, pro su& ecclesim prxrogativa scribens contra primis Francoriim Regibus tenendam esse observavimits.
//crbemnn qunndam, conatum S. Scrvatii monasterium G9 /Indrmuus Vaiesiusutsuprartum. 12 iminnuvi-
ad fceiesiam S. Marix transferre. Idem contra eitm- mus, insurgii in S. Gregorium Turonensem : quia is,
dcm etiam recte assumit, hanc illa tion esse censcndam inqnit, ex quo primorum FranciaeRegnm res gestas
Fammun-
antiquiorem, quia nunc prsrfert speciem vetustiorem : discere oportebat, non mndo Faramundi Acta, scd dus antiquis
quod enim Servatianae ecclesias structura videatur etiam nnmen ipsum prsetermisit, quamvis non de- ignotus,
recenti t, id fieri. quia foris recentiuribus appendi- erant illi libri, ex quibus multa describeret. Ifsc
ciis et fastigiis innovata sit, intus vero novis testu- Valesius, sed difftcnlter probabit nomcn ejus ante secu-
dinibus concamerata. quod suorum majorum memo- lum nonum ab alniito fnisse mandatum titteris ; nisi

ria factum scribit ipse Herbenus. Addoego, niftil me veiit nd H unibaidum fubnlntorcm rccnrrere . et ante ip-
dubitare, qttni ccclesia utraque, posl S. Monulphi ivta- sum Fnramuiidttm ngnoscere xliii Francorum Reqes
tcm. SSSpius (ortequnm semel, totn fucrtt a fundnntciitis ex Tmjanis deditctns. Nicolaus Vignerius, in Tractalu
ilcstructn el restanrata ; ut nulhtm possil ab earum qttx tle Origine vetcrum Frnncorum ex Adonis Chronico ,

nunc sunt spccie duci argumentum. Certum tota Fexhti ad annum usqve dccclxxyi deducto, conatur probare t
scque ocis
gui prxten- ratiocinutio, in eo templo quod a S. Materno structum Faramundum Francorum Regem extitisse. Omtsso
deret ad di- prxtenditnr, et cui Setrnttana Dasilica succcssisset, Adone, ipse Valcsius et Carolus U> Cointein Annalibus
ctum aggerem abest a ge-
primorum Trajcctcnstnin tatte Monulphum Cathedram Ecclcstasticts Francontm confuijiant ad Chronicon cu- niiino Chro-
fuisse
basilicam nitentis collocare, incumbit auctoritati JEgidit, tetctum jusdam Prosperi, Pitli(cnnum intlgo diclum, quasi ts mco prospe-

Haritjcri muhiphci suspectarum nnrrationum farmgine Faramiindum nominasset. Sed hxc res non caret sua r '*
interpo/antis, quam nifiili censeo factcndam. Si snimibi difficultate. Habcmus enim illud Chronxcon in duobus

scpiiltus S. Agricolaua etsuccessores fuere, non ideo id codicibus MSS. quorum antiquior est exaratusanno Chrt-
factinn censeri debet, quia ibt tunc ccclcsia et i.t eeclesia stivcYRlil, ct in hoc desunt omnia iiiaquxdc Fraiieorum
Cathcdrw fitit, priusquam eo se urbis crtendcrenl ntu- Regibus ahbi iequntiir. verosimiliter aposterisintrusa.

ri ; sfd quia pro morc Romanorum, extra urbem, ad Conlinct liic vetnstissimus code.r Chronieon Eusebii a
Aggerem puidtcitm, Christianorum conneterium erat, S Hicrnnijmo interprete continuatum, tum dictum
et quidcm S. Servatii sepulcro miraculisque ad illud Prosperi Chronicon, eisque subjnnctum Chronicon Ma-
frequcnUbits gloriosum. rii. Undc cnm sua manu noster Heribcrtus Rosweidus,

07 Hsec porro Trujcctensium antiquitatum studiosis apogmphum transcripsisset, qnod hactenus nsservnmus,

consideranda propono, nihil detractum volens eeclesise sed morte pra-venhts typis dare non potuisset ; Petrus
xtate S.
s ervatii. Servatiante honori et juribus : sed nec ea crcdens, qim Franciscus Chiffletius, ad hnsce Belgicas rcgwncs e
ex Jucundo descripsit sEgidius hic verbis : Et cum Burgundia delatus, ipsum reperit apud Joannem Bol-
Trajectum pervenisset Servatius in Basilica jnxta landnm : eoque libcrnhler nnnuente ,
transcripsit ac

Aggerempublicum, a B. Materno quondam ibi con- misil Jndrez tlu Chcsnc, edtturo Tomum primum
structa. imperat cryptam in medio fieri illuo uni- : Scriptorum Jiistorix Francorum ; in cujus prxfatione

versum Octavite transtulit thesaurum, suumque in- asseritur, Thesaurum hunc, ad eam usque diem de-

terlocat sarcophagum. Tungros Octaviam altqnando fossum, ac ne qumsitum quidem fuisse. Gaudemus
diclam nescio quis primns somniaverit. Seputcrum S. publica editum nalitati, uti ct Chronicon Bertinianum

Servatii scio sub dio fuissc, nisi qunntitm injurias aeris et Epistolas dc cxpugnata urbc Constantinopolitatia, a
aliquantum arcuit tectnm linqcum, brevi n ventis de- memorato Boilando nd eumdem Chcsna-um destinatas,

jectttm. Crypta, cujus hic mentio, S. Motiulphi opus et Tomotcrtio et quinto Scriptorum historix Francornm •

fuit, uti ex historia translationis constat, asque ac rpsa insei tas : sed nolumus Mnsseum twstrum dici sepu lcrum

qms fidem ha- vctentm monnmrntorum, nosquc ipsos fiaberi pro tam
Basilie.a. Sic autem exorlntanti, ptttet

bendam, cnm dicit de S. Agricolao, quod in basilica iqnnns corum quse W eo possulemus, Ut non possimus

S. Servatii digno successori digna Cathedra collo- velimusque siiitjulis suo tcmporc uti, in commuue htte-

catur ? nisi furte eam inteiligas, non qnam circa locum rarix rei emoiutnentum. .JEquius igitw fuerat, ut qui
crat, ngerct
scpulcro cjus destinatum invflneniTrajectum adveniens in eo cdrndo piwventurus non recusautcs

sed tn qita Missas celcbravcrit, ct ad quam credttus a gratias Bollando ut benefico, quam insultnret ut spo-
Sigeberto ct posteris'fuit Sedem Tungrensem trnnstu- hato. Sod qno me piuscrga defuncti memoriam affectus?
sEtatem prselaudati Cotlicts indicare volui ex eo, quod
lisse ; quam cssc intra primum urbis rctcns nmbitum
rcqairendam, eo loco ubi nunc S. Mariae ecclesiae est, ad calcem prxdicti Chronici Mariani, Prospero snb-
utcumque puto verosimile me fecisse. junctt,
 P. GODEFRIDI HENSCHENII EXEGESIS.
juncli, ista habenntuv, vt pngina 217 apml Chesnxum 71 Querela iterum est Valesii de Gregorio Turo-
poslea el legi possiui : Fiiintigitur ab axordio mundi usquead nensi, Chlodionem quoque, inqv.it, Mcroveiira et
intrustis,
preesentem Heram, id est, xiv lleraclii et xl Clo- Childericum fere indictos rcliquit, quasi non defuis-
thacarii Regis annum, anui quinquiesinilleocccxxn: sent lihri, ex quihus multa descriheret. Judicent
/lictus niilcni Ilev/ulii et Chtliarii annus convenit in alii de juslitia querelse. De istis stc toquitur Gregonus
annum Clinsli DCXiln. In hoc ergo veluslissimo Pro- lib. 2 ffistoria Francorum cap, 9. Ferunt, Chlogio-
speri Cltronico, vel saltcm lam velustt e.iempluris fideli nem utilem ac nobihssimum in gente sua Regem
apographo, nulla prorsus ftt menlio Priami, Fara- Francnrum fuisse, qui npud Dispargum castrum
mundi, Clodii, Merovei mcrilo ujilur dicimus, pree-; babitabat, quod DUthemium in Brohaniia fuisse, in-
lerAuctons mentem eorum noniina fuisse poslmodum fra oslendemus. Sed addilur, Clogio autem missis
intrusn interpolato Prosperi lextui, etsi nesciamus quo exploratoribus ad urbem Cameracum, exploratom-
prxeise lcmpore. nia : ipse secutus, Romanos proterit, civitatem ap-
70 Iluliemiis prxlevea altud Clironicon, quotl olnn prehendit qua paiicum tempus residens, usque
: in
Abraliumi Ortslii fiut, et innic esl Societalts nosirsc An- Suminain fluvium occupavit. De litijus stirpe quidam
tueipiensis, in quo iterum est Chronicon Eusebii. a S. Meroveum Regem fuisse asserunt, cujus filius Chil-
fficronymo interprete continuatum, dcinde Itoc tpsum dericus, untle posteri ab Itis prognnti vocnninv Mevovin- Childcricus
reonnvtf ub
Chronicon Prosperi, linn Sigeherti Gemblacensis; de- gi. Childerici initium regni composnimits alias cum initio
anno 45R,
uiqiie, uiter alin qusedam, legunlur etiam Nomina et annicccCLVi, quicum per annnrum xxiv curricula, in-
Origo Kegum Francorum, deducta usque ad Lutlo- quiunt Aimoinns lib. i cap. 12, Rorico el alii, Franco-
vu iim Jnniorem, Regem
Ducem Aquitanix ertjo et ; rumregnum administrasset, sub fntcm anni cccclxxix Chtodovcus
usqve ad inuiiim circiter mccl nam biennio vix evoluto, : vila functus, habuit successorem ftlium suum Chlodo- ab an 480
.Jlteiwrx hcres Aquituni.e, facto tlivovlio separnta a Lu- veum primttm, cujus jivimum annum numeramus Chri- «(509,
dovico, tilulum Aquitunix Ducis sccum abslulil. Hinc sticccclxxx, et quiti regno ejus tvibituntiiv ab omnibns
pvtmo conslat gralis diei, quod tempore S. Greqorii anni triginta; movtuum debemus dicere anno Cbrisci
Turonensis non defuertnt libri, ex quibus discece is oix, die xxvu Novcmbris, quo die annivevsnvix pveces
polutsset nomen Faramundi. Deinde noto, ex inlrusis pro eo in ecclesia S. Genovefse recitari solebanl. Hic
cunt mttftis IN Pvosperi Cltvonicon nominibus nihil cevti haberi porvoannus dix, accurate nobis est stnbiliendus.
enortnitnis
posse ctvca tempova quibus dicii Reges impevnvunl 72 Baronius ad nn. 351 num. 21 monet, magnum
mendis
propter ennvmes cvrores, qui illi inlerpolntioui miscen- rerum Francorum dispendium futurum, ab oltitu St
si error
Mavtini ct
ttir. .Jnnottintur enim Ponlifices Romani : sedomissis Chronographicus contingat in Ktate S. Martini a anno
:
307
Zosimo el Bonifacio primo, suljun/jilur Innocentio Cas- cujus obitu solerent olim temporanumerari. Ila nu-
lcslinus od anno xn Honorii Imperaloris, adchta morte meravit Grcgorius Turonensis Episcopus, nnus Snc-
e
Arcadii .-
ct sic error committiluv annorum quatuovde- cessortbus S. Mavlini, qui lempova hujns sancli Pvx-
cim. Caleslino subslilnilur Sixtus, cnm errore annovum sulis et velu/uovumEpiscojtorum aceuratissune descripsit.
quindecim ac dein Leo numeratuv quadvogesimus
:
ffic ergo lib. 1 Ilistorix cap. 45 saibit S. Muitnium
Pnpa, qut fuil tjuadvagesiinus septimus. Prxterea Jfo- transiisse Attico Csesarioque Consulibus, qui annns
norio a movle Theodosii tribunutuv xxxn Impevn anni, est cccxcvu; ac tum egisse S. Martinum aetatis suae
cum fuerint solum anni xxvnt cum mensibus vix septem. annum lxxxi,
Episcopatus xxvi, ut er prxscrtpto
Non modo autetn Turonensis Gregorius non habuit sic Gregorio late ostendimus ad Vitam S. Sigeberti Regis,
inlerpolalum Cbronicon Pvospevi ; sed nec Sigebertus, 1 Februarii §. 7. Quod aulem addat Arcadii et Honorii
lotissex secults junior Gregorio, illud sichnbuisse vi- annum Imperii secundum, fecit move antiquovum
delur; ccrle ipstim non sequitur, seil quseprimos Fran- scriptorum, atlvibuens annum cccxcv honovis cansa
corum Reges atlinent omnia videtur expvopria ac nuda Tlteodosw patvt, qui illo adhnc amw vi.vit mense Ja-
coujeciura scripsisse : nam circa posleriores Rcges Me- nuavii, cum essent cveali Consules, sub quibus covpus
rovingux stivpis, quorum xlales iiluutde satis nunc ba- ejus viu Novembvis honorifico funere fuil Conslantino-
bentur cognitx, continuo abcrravit. Vide autcm, qunm poli depositiim.Hanc aulem computandi volinnem ex-
parum islud qnalccumqne Pvospevi Cltvonicon Pitluva- posuimus ante Tomum pvimitm Apvilis, in erplicalione
num valeal, ut inde eruamus tcmpova primovum Re- velevinn Catalogorum Sunimovum Ponlifieuin, subjun-
gum. Ad an. xxvi Honovti tsta babenlnv : Sulis hoc gentes ei Exeveilationem singnluvem tlc anno et die
anno facta defectio. Tricesimus nonus Sixtus Roma- movlis S. Ambvosii Episcopi Mediolancnsis, quem in-
nam Ecclesiam regit. Faramundus regnatin Fran- levfiusse exequns S. Mavlini, ex eodem Gvegovio Tu-
piopter qn,T
cia : ubi loco Sixti substituendus Zosiinus, ordinalus vonensi el anttquis monumenlis Ecclesix Medtolanensis
ex eo nihit
certi statui die Jantinni anno ccccxvn. Dtcla aulcm Echpsis
vi
; alqne.post obitum ejusdem S. Maviim
demonslvavitntis
potest de contigit xix Julii unni sequenlis ccccxvm nec con- :
adhucsupevslitem mensibusquinqiie, obissean. cccxcvm,
initio Ftira-
cordat annus Honorii Imperatoris. Quia lamen aliud
mundi, clure ostendimus. Annum evgo et diem movlis S. Mar-
nihil suppetit, in qno vel simplex conjeclura fuiulclur, tini, a nobis olim proposilum, postmodum pvobavevunt
referalur sane initium Faramundi ad allerutvum an- Jacobus Gvandttmicus, Carolus le Cointe Joannes
,

mnn, aut dtfjeratur ad annum ccccxx, qui esl annus Maan, in sttis Itbvis a me in tlicla Exevcitutione cita-
Honovii xxvi npud Prosperum inlerpolatutn apud elapsls aitiits
:
tis. Hoc fun/lomeiilo posilo progve/limur cuiit prxluudalo
quan quinto anno 115.
post obitum ffonorii isla le.gunlur Gregorio
:
primo parente antiqux Histovix
Tttronensi,
Clodius regnat in Francia. Is forel an. ccccxxvm.
Clcdil, Francornm, qui lib. Qcup. 43 et lib. Acap. itinume-
Vernmquin ad aunum prscedentem dicitur Arelatum rat, a transitu S. Martini usque ad transituin Chlo-
a Gothis obsessum, per Aetium liberatum, potest dovei Regis, annos centum et duodecim. In eaque
initium Clodii (qui atns Clodio w Clogio appellatur)
Ifciume consentiunt oinnes ctlilioncs supra cilatse, ct
referri ad annum ccccxxvn. Eligal qtu.y/ite pro suo li-
cotlices manuscvipli. Jdem scvtbunt Fvedegarius in
bltu annum, cum nilul cerlt habevt possit. Clavius,
in IIis'oviu Francoium epitomata cap. 2!) W 73, Aimoi-
Chrontco S. Petri Vivi, onnsso Favnntttndo, vocat
Clo- ntts Itb. cup. 25, Auetov Climnui Moissiacensis, el
1
dinnem primum Regem Francia?, cumque ad an. alii, usque ud .Jiioiiijtnuni fabulatorem de GesHs Re-
ccccxlvi ablegat, quo polius mortuus esl. De tertio gum Fvuncovuni. Jam vevo st n meuse Novembvi an.
Rege. ad an. xxiv a morte Ilonorii ista apu/l interpo- cccxcvn, i/i!0 5'. Mavttntis vita [iincius est, anni nu-
latum Prosperum leguntur Meroveus
: reguat in merentuv laque tul tnensem Novetubvis un. dix, quo
Franeia, ei passim indicalur an. ccccxi.viii uut etiam statinmiis decvsstsse Chlodoveum, ccvlissimo calculo
prsecedens.
vepei tcnlur inuii iuleipcsin cenlum et dtwdccim : atquc
ita
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRAJECTEN.
ita atictoritate Grcgorii Turoiietisis et aliornm, statui- ab olitu S. Mariitii ad ohitum Chlodovei suprn pro-
mus obitum Ghlodovei ad dictum annum qningentesi- centnm et quatuordeeim collocat ad dictum an.
batis,

mum nonum. 511 num. 53 ; et pro annis regni quinqtiaginta uno

73 Confirmalur hasc sententia ex morbo ipsius Regis, ant duobus, supra ex Gregorio v&latU in obitn Cftlo-
indicato Vita S. Severtni Abbatis Agaunensts, a
in tharii; asscrit Cointins ad annnnt SGl num. 7 tanhim
Fanslo discipulo scripta, et a nobis edita ad dwm xi quinquaginta annos regnasse. Et Chtldebertum anno
num. 3 ista ieguntur : Cum Rex Fran-
/u-bruarii, ubi rctjni xlvii obtisse, cogitur dieere ad nnnum JSoS.

HjlC chro-
corum Chlodoveus apicem regni sui per annos vi- 75 Effuginm illc quidcm sibi invenit in Synodo Au-
PrxctuditUT
nologia con j ginti quinque Parisius urbe nobiliter gubernaret, relianensl prima sub Chlodoveo Imbita, cui apud Sir effiajtum ad
flrmutitr ex subito dolore febriuin correptus, graviter desudare mondum Conaulatus Felicis. Sed hancsigna- Consulatum
at//fa7«r
2 annts
morbl,
ccepit, Typo videlieet frigoris duobus annis immi- turam pluribus rejcci ad fitam S. Siijeberti num. 63. FellcU .

nente, continuis cruciatibus affligebatur. Ilic nomi- Postra Parisiis reperi apograplia dieti Sirmondi de suis
natus reijni annus xxv e calculo nostro incidii in annum Conctlus, ubi hoc Anreliancnse se reperisse in xu co-
Chvisti quingentesimum quartum, quividetur secundum dicibus annotavut his litteris, in L, B, C, P, p D, E
nodum istum loquendi jam aliquo usque eltipsus fuisse, R, G, T, N, et in codicibus GetR. et Bellou. qrdo
cum ca-ptt Rex corrtpi fcbvi, qux duobus annis duravit, plane itninutabatur, relatis primo Epi-
subscrijitionis

usque ad annum sciticet dvi guadamtenus decursum, scopisAguitanix pvimse, dein Aquitanias 2 et Novem-
quando a 8. Severino fuit sanatus. At, qui regnum populcnix : et ibidem legebatur, Excivit. Bunfegala
Chlodovei duobtts annls scvius auspicaii, morlcm ejus Cyprianus Episcopus suscripsi, nullo alio verbo ad-
adscribunt an. DXi, ut infra videbimns ; hi tiecessario dito : ievtio et quarto loco evant Episcopi Lngdnnensis
liunc morbum debent duobus annis eliam serius numera- 2, 3, 4 et Belgic&^. Dcinpvocut infineaddebatur. Sub
rc, ct agnoscere eum ab anno dvi usque nd an. dviii diebus Felice viro clarissimo Consule subscripse-
hoc autem posito
continuis cruciatibus fuisse afflictum : runt. Et hsec est clausula, qtuv videtur primum fun
sequeretur, quod un. dvji Chloduveus et lecto offixus Jamcntum contvavtx nobis sententix fnissc, etseorsim
asgrotabot, et t,anus cum Alurico Rcge pugnabat. Nam ponebatur in codice Ren.ensi versns sub Felice
(inetn,

Alaricus, apud Isidorum i.i Chronico Gothorum, anno V. C. Consule. In Corbeiensi MS. primo subscriptio-
regni sui xxm, Anastasii Imperatoris xvn, Mrsn nis toeo erat Cyprianus Episcopus de Btirdegala, in
Hispanicae dxlv, provocatusaFrancisafi eornm Rcge die vi Idus mensis quinti, Felice V. C. Consule in :
nequc ob-
Chlodoveo, in regione Pictavensis urbis, praelio inito aiiquo alio autem erat Episcopus Eeclesise Burdega- stant res
extinguilur. lensis metropolis. Ex hac tam mnttiptict e.vemptavium magnx in
ullimum
74 Confivmatur prteterea nostva Ckronologia ez vavietate apparet, inde nihil certt statui posse. Quodsi
triennium
suceessione fHiorum. Chlodoveo namque xxvn Novem- potuil Sirmundits Aurelianensi II adscviptum Annum compinyendx.
bvis, anno secundum nos dix mortuo, filii regnitm par- Justiniani Imperatnris, rejiccvc tamquam intrusnm ab
titi successerunt, quovum anitis prstclaram lucem confert iis, qui cum Sigiberti Chrouico Chlodovoum ad an-
in Chronico Mavius, uti nos ad Vitam S. Sitjcbevti itttm dxiv vixisse crcdiderunt; multo n.atjis pos-
ttsque

num. 64 deduximus dc ChloJomere Raje Jurelianensi, sumus optnari, idem Concilio pvimo fuetum al> iis, qui
Theodorico Austrasiorum, ejusque ftito ac nepote Theo- tum volelmnt impletos an. cxn ab olntu S. Mavtini.
deberto et Theodebaldo, qux legi ibidem possunt. At AUas quam pluvimas ad idem eonfivmandum vationes,
et tx obitu Cliildebertus, etiam Chlodovei, Iiex Parisiorum, colialis inlev se ediiionibus vaviis late dedu.rimus ad
fitius
filiorum,
in eodetn Martii Chvonico transiit Imlietione VI, anno VttamS. Sigebevti. Phitippus Lahbe nostcv, nolens niti
Childebettt,
post Consulatum xvn, ergo anno Christi
Basilii iam male subsislenttbus subscviptionibus, objtcit I eila

DLviii. Ilt.jus autetn diploma probasilka S. Vincen- uittmis tribus annis a Chlodoveo confecta, quasi ad ea
tii, hodie S. Gevmani, etiamnmn originalc extare as- plus lemporis requirevetur pvimo enttn triutn jam di-:

sertttestisoculatusLabbein Miscellaneis, datum anno clorum an. dvii confecit betlum Gothicum ; de>n regnutn
regni xlvui die vi Decembris mors vero ejus ab ; Ripuaviorum accepit, fraude interemptis Rege Co/oniensi
Aimoino lib. 2 cap. 29, Auctore Viiss S. Droctovsei x ejustjue fiho ; eodem modo Characcum Regulutn, dolis

Martxi, et ahis, rcfertur ad x Kaicndas Januant, ctvcumventum, cepit cum ftlio vinctosque totondit; nec

unni regnixux unde conficitur primum regni annum,

:
meliori fortuna Ragnacharius Rex sive Re-
ttsi.s est

.saliau ad annum dx refeiendum esse. Demum Chlo- gulus apud Camaracum qu# omnia legi possunl
:

thacarius apud cumdem Murium murtuus est, ejus- apud Turonenscm 2 cap. 40, 41 et 42. Verum
tib.
atque Cttlo-
que regnum filii ipsius diviserunt, Indictione IX ohjicienti qnod tot vtetoriis angustum nimis stttricrtnii
(ftani.
anno post Consulatum Basilii xx, proinde anno Chrt- spatium, reponeret Cointius paginam tertiam suss Epi-
sti dlxi. Duos autem Chlotharii anups ultimos, vitio Stol& ad Cliristianissimittn Regem Lttdovicum, ante

libvaviorum, apud Gvcgorinm conftatos inunum esse, et Tomum 5 Annaltum, uti nonun.it urhcs arcesve trigtnta

ralio temporis dedueli exigit, tt vctba Gvegovii lib. 4 quatuor unius alteitusque mensis successu Batavis a

cap. 2l ostendunt. Rex Clilutharius, inquit, anno Rege Christianissitno ereptas.

quinquagesimo primo regni sui, cum mullis mune 76 Fuisse Regem hunc Ckrtsti saaa amplezum, ex
Biptismus
ribus lumina B. Martini expetiit ete. Et posica ista voto, quo se obstrinxerat in pericuioso contra Jiuman- Ctdodo rxt
leguntur : Regressus quinquage-simo primu regni sui nos certamine, inconfesso est : annus quxritur. Ispas-

anno a febre curripitur, et tandem spiritum exhala- stm cvedebatuv annus xv Regni fuisse, utqttc adeo in
\it ubi tegendum esse quinquagesimo secuudo, de-
: nostro cuiculo foret annus Christi ccccxciv. jam fetc
nioiistiatur ex eo, quod Gregovius, qui nusguum eosdem c.iactus, siquidcm in Natali Domini bapHsmum illutn

annos vepetiit, id multo minus feeisset ut eodcm capite. peractum constat. Hocevgo tenuimus m : po- Diatriba

stcu vcro cum proditt Anastasii Papa' Bpisiola, eam

Intcr (iltos povvo dtcti Chlothani itetum, divisum re-
corum Chronolotjiam a feltcitatem Regi neophijto gratulantts, adeoque aliquan*
tjnttm est, ct nobis solidc firma-
tum essc, ex variis hebdomadm fenis, cyclis Puschalibus, tis anms explorare ca-ptmus Auctorem opinionis
serius :

et solis Luuaque edipstbns, jam passim admittttuv. E pvxfatx, omntbusquc ctpcnsts non invenimus altum,
contra qui obttum Chlotharti prtmi, et successionem fi- quam vulgo appellata Cesta Francorum, nugurum plena
ut Comtms ap-
ttorum conantur componert cum dicto anno dlxi, m- et consctipta ab Anonymo fabulatore,
an. 648 num. 98, ubisus degtte (eruutur om-
vetlnnt omnem auctoritutem Gvegoru Taronensis et peltat ad
uUorumantiquovumscvtptovum, quia siccoguntuv obitum nta qucmadmodnm in innovatn Diatviba Dagobertma

Chlodovei primi, referre sicut et refertmt, adannum num. Hclartssime demotistravimus. <J"id autem cogi-
dm : itaquc Cvtnttus pvo centum et duodecim annis, tari enormius potest, quam quod
Dagoberto 1 Monar-
chx
 P. GODKFRIDI IIENSCHENII EXEGESIS.
cJm iii tribut retjms ilanlur aittit xxxvi, cui solumxm seculo v Ursicinus, Designatus, Resignatus scu Re-
cssent iribuendi. ffabemus Gregorii Titroncnsis Histo- natus, Suspitius sctt Supplicius, Quirillus, Euche-
rniiti. ciiltainm cutii inbus MSS. in qttorttm ttno iuter- rius. ct Falco ix Episcopus, qnern sub ftnem dicti
tx fabulosis jecta etani plwima cx dictis Gesiis Franconint ; vide- qttinli seculi cttm S. Rctnigio Episcopo Rcmcnsi vixtssc
Francorum hcciCapnt 2 incipiendo, a linea 3. Eo tempore gens constat cx ttvjus ad illttm Episloln, quas Tottto 1 Con-
geslls tnale
Alannruin cttttt CapiHbut qualuor scqucntibits ittlcijiis, ciliorum Galltx ptuj. 205 est in ordine quinta : tteqiie
adscriptus
an. 15 Regni, et Capitit 7 plusquam dimidio, Dein ibidem inseritur tittic Sulpitmmi/iv Suppliciumn<///uf/zm/<.v Aravatmni,
exCap. 8 ilc Agrippina captx, et Capitis II pars ab a Coinlio iiilerposttttm, onitubns antiquis iijnnlitm, nti
istis cctlns, firat autem Crotildis Christiana : cum supra probticiinus. Seculo Cltristi sexlo posl S. Falco-
Citpiitbus 12 ct 13 aiijuc tnttio Capitis 14. Postea nem preefuerunl Ecciesiee Trajecicnsi Eucharius
S.
Cuptic 15 thctorrtnt Gcstorum, post reltttam victoriam Episcopus x, et post liunc S. Domitianus xi, qui
tlc Ahtiitiiniiis. biibciitnr tsia : Acta sunt ha:c an. xv subscripsit Arverncnsi sub Tlieodorico Regc
Concilio
Chiodoveo regnante qust in iltcto MS. Qregoriano
: Austrasiorum habito anno dxxxv, et postmodum Att-
siib fitictn Cnpilis 20 ila craut adscripta, Actum an. tclitiiicusi v aii/10 dxlvh. Domiliano fucrunl sttbrogati

x\ iv: ui sui, Desunt autem heec omnia in editionibus S. Monulphus xn, qui ctim Grctjorio Eptscopo Turo-
Turottensis adomatis a Badio, Morelio, Boclteilo, H'e- uettsi vi.ctt, ct tcmpliiin H. Servatio coiislcu.ett ; uc
cltelio, de quibui d codicibus MSS ,t ri tpsas editioaes S. Gondulphus, xm, una ciuii S. MonulpUo ad dtem
adhibitis supra nvm. 23 egimut, Chesneus reliquis xvi Jttlti fastis sacris adscriptus; Alii qni ad scculttm
omittis itta soiian descripsit edidilque, Ai/tum an. xv seplimttm possttnt refcrri, suitl xiv S. Perpetuus,
regni sui. Qux non Itabent majorcm aitctoritalem e.r Dionanicnsts ttrbts Potroittts, et xv Evergisus sive
diciis fabulosis ticslis, qwun quod Dagobertus Mo- Ebregisus; xvi S. Joannes-Aguus, qiiein usscrtt
ttim
melius ad- uarcha regnarit an. xxwi. Desuni etiam ista el simi- Hnrigeriis cnp. 29 ab agricultura regiis praeceptis
schbelur ejus
//n Fredcgani eptlomiita, e.c codicibus
rerha iu Bisloria ad Episoopatum raptum, administrante regnum
anno 17
Chrtsli H5. Na ariano PaiaUno in corpore Historix Froncicx
ct Austrasiorum Dagoberto adolescente, id est, aule
typis Wechelianis nn. «ncmiexcuta, etapud Andream aniitim ucxxv, qitando luc necdnm duclti ttxore Auslra- vt seculo 7,

tlu Cltcsnc c.t MS. l',ltirttllltt, lltto Cl III MS. Gol- sios tantum septemtrionales, sub quibtts era! Trtijectum,
quo etlam
vlxerunt S.
dastino nunc Rcgin.c Succix. Qtttc omnia snlis coiicin- regcltal. At \i. Joannes- Agnus, ttti addit llatyerits, Joannes-
ciinl Ittrc non csse a Tuconcnsi, pr.ctcr murcm ejus sub cursum vita; proesentis explens, in bona sonectute Atmus,
fineni atljccla. Proiutle, re jam plenc c.romintitii, dici- vita dccessit, xxv Jttlti.
1111110 dcxlvi, die
mm, Chlodoveum anno regni sni xix Christi dxcviii 78 Dcin substiluttts xvu S. Amandus, ante ad prx- ct S. Aman-
dus.
cccttnic fuieee bai>ti:a!iiiu : ,tc fulcin Cbrislianuut per to- dicandum verbum Dci Episcopus consecratus, a Rege
lum retjnum propagatnttt, qiinndo S. Eleutherius, et Sacerdotibus eoactus, ad regendam Trajecten-
Episcopus Tornacensis, 7111 Btaudinii c.ntl vixerat, sium Ecclesiam, Pontificalem suscepit Cathedram;
migrnril Tornacum ; el svb Anastasio II Potttiftce et per trieuniuni vicos et castra circumiens, ver-
Romava baptisavit undecimmista bomtnnm, utiad xx bum Domini constanter omnibus pradicavit. Ila
Fcbruarii in ejus Aclis rcfcrlnr. Cerlc nec tniniiiiitni Baudemundus disoipiUus in ejus 1'ila. Triemium
quidem de llac vcrtlale dtibtlandi locum telinqttil ipsuts tllutl, qno Eccltsutm Trajectensem rexil, lerminumiis
Anastusii II prsecitata Epistola ad Chlodoveum Re- annis Cltristi sexcetttcsimo quadragestmo septitno et
gcm, quam primvsDacherius c.ecndit TomoS Sjiicile- dltobus seqiicntiblis. Lule dedu.tiinus cjtts Aclu ml dictn
giipatj. 582, el omnes poslea receperunt hoc exordio : vi Fcbniarii ; sed itt Chtonologiu, § x et sex sequen-
Glorioso et illustri filio Oludoecho Anastasius Epi- tilnts ptttpostta, occurrunt mutaml.i nonnulla sectuidum
scopus. Tuum, gloriose fili, in Christiaua fide, cum prsetiminarem Exegesim, qua innovavimus Dtalribam
esordio nostro in Pontificatu, contigisse gratulamur. Dagoberlinam noslram antc Tomum 111 Aprilis; ubi
Exorsus esl aulem sedcre. Anastasius II, secuttdum slaluimus Dogobertum 1 mortuum fuisse, non aniio
acciiritliorcm Collegx tnei Papcbrochii colculum xv DCXLIV, sed dcxxxviii sex atiuis cittits, quod ilidcm iti
Seplcmbris, antto Cltrisli ccccxcvi. De attno salis inlcr successortbtts iisque ad obtliim Theodorict ttepotts servn-
Erttdttos jam conventl : qiu cuni Novembri ctepisse vo- vinitts; ciijns anno secundo testamentum confecit
Itiitt, ideo id colttul. quia lcgcbanl lali nieiise scpttllttm S. Amandus sub die xv Kalendas M.-.ji, ergo (sc-
dcctsstirciu Ge.ltistutn, ttnde consequens arbilrabantur cttndum catciilnm nostrum correctitm) anno dclxxvii,
F
Htc Teita-
cliiiiu lali tncnsc defiinctiiiii, ncc priut ncdiiiatitiii Aua- quamdiu uulctn posteu ci.rcitl, exocle iion constal. niciltun feelt
stasium. Aiutus ctini nniversim vixtsse nonagtnta plerique, cuiu anno 2

Mtlone allero vitm scriplorc ccnscnt Tbeodorki

: el sic potuissel
C/tristi
CAPUT XI. pervctiirc atl annttm Cltristi dclxxxiv,
aliquundo 077, ul
assemimus ; quod ex aiinis S. Austregisili, sub quo
Chronologia Episcoporum Trajcctensium Episcopo iiilnlcsceiis posset confirmari. Nam ex
vtttl,

sfabilila. Vila cjits, tlltisttnia ud diem xx Muji. constat, illum

S. Apollinari, 11 aul 111 Aonas Octobris, anni dcxi
Posl Episco- \jouslittila in linnc moilunt Mciitrintjicorum Regum inortiio, sticeessisse ac /itist anttos Scdts
Jios Tun-
; duodecim
Clironolottia. tttm Capitt prseedmti, tum Exegesi
arenses.
in obiisse xx Maji anni mxxiv. Sub illo autem jam
prxliniinuri ad Tomum 111 4prS.it, de irtbus Dagobertis Episcopo S. Amandus cellulse vixit inclusm tribus
Frtincotiim Rcijibtts; progredimur nd stabiiiendam ra- unde reliqua
ferme lustris apud Bandemundum, ubinonest neccssc cjtts f.Jirono-
tionem tctnpocts, qiw Episcopi Tcajenotenses Hnguli iiiielligcic annos quindecim, utcum Milone, Harigero looia pcndet
prsefneruni mse, Eccletits, post S. Servatium, rVnm ct tiliis subindc crcdiJntuts ; sed forsttn sttlficcrcnt anni
de novem Ejnscapis Tungrensibus, qtu tmte cutn se-
tolum undeoim aut duodecimus inchoutus, 11« nule
deriiiti, egimus supra capiie prntio hujus tractatus obitum S.
: Ansircgisili, Biturtcis discesserit, saltem
tempora autem S. Servatii ipstus ad diem xm Maji, sttb fiiicm ailiu DCXXIil. Ilis positis potutl tlcr
Roma-
in ejus nia ordinniiitttis. 1I1.1 imusque illttni ex bac iittnt btssnscepissc, atque Bpiscopus ordinatus
Trajecti obtt Ganden-
mortali vita decessisse
anno ccclxxxiv, Feria v Pen-
S. Servatius
sibits cl Turnucensibiisverbttm Dct prsedicasst potu.it n,l
anno 384. tecostes. tnm ctiiiventcnle in diem xiu Maji et : S.l.tct.s qitoqnc fuisse profeclus; ac posl culiutn
;

rcrcrstts,
Chronolaxim nostram ttabHimtet e.t successorum Ept- S. Sigebertum lub finem anni dcxxix aut
scopor um
lequenlem
tcmpore, secitndum Ecclesix Ttujcctcusis bapUtasse: et sic tcmjius itlud c.c correclo
Episcopum S. Agricoluum diximut droiter anttttm jam culcuto
Seculo 5 oum Vita S. Atntuidi optime consistit. Eodem modo
Epltcoqi 8 ccccxx esse vita functum. Huic succcsseritnl eodem
§ 3 c/ 11, post dijiloma Elnouensis monatlerii fundati,

auuus
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRAJECTEN.
XLI
annus xi Dagoberti compoaenius aaao Chrisli erit citm pacem dirigens, populura sibi commissum omnimodis
dcxxxii, sicuti et nonnulli anni ejus nul aliorum Epb- sacraj doctrinas sibi reficere curavit,
innumeras
scoporum conformari debebunt od calculum cltronogra- fidelmm turmas de Gentilitate vocavit
adChristia-
phicum Reijnm a nobis uuuc expositum. Addimus etiam mtatem etc. tandemqne a Dodone, de
Primatibus
nos deprehendisse errorem in eo, quod Elevatio cor- Palatinis uno, et Pipini Ducis familiari,
telo trans-
poris S. Ainandi referatur ad un. dccoix aut dcccx, fixus animam Deo transmisit.
anno cxdis non De
referenda ad annuin circiler dccxc, uli clarius deduci- salis constat. Prx reliquis
quod in codiee
plaeet,
mus xix Mnji, ad Acta B. /Ilcuini, qui Carmen liv MS. Jurex-Vallis scribitur passus anno secundo
de ista Elevalione scripsit. Sed redeamus ad Episco- Childeberti Regis, qui foret annits Cltrisli
dcxcix. :
pntum Trajecleiiseiii. neque hinc multum abest Sigeberlus m Chronico,
asse-
79 xviii Episcopits S. Remaclus dictam Sedem rens passum anno dcxcviii. Sed ea aecuralius erunt
administravit ab anno dcl, snllein verstts finein incli- discutienda xvu Septembris, die ejus nalah.
S. Remaclus
Ecclesiam
nalo, per annos decem m MSS, expressos. Ab hoc 82 ficesimus primus et ultimus Episcopus Trajec-
Trajecten- jam Episcopo Trudo Metas missus,
Trajectenst, S. tensis Hubertus decessoris et maqtstri sui sacrum S. nubenus
S.
sium rexit puenli adliuc xlate ftoridus alque a Grammatica per post sedem
corptts Leodium transtultl aano ordinalionis sutexn Leodlum
ab an, 050 reliquai liberales artes progressus, anno sexto Episco-
ad an. G60, autxm,acdein Sedem etiam Episcopalem, ex urbe aut transtatam,
patus S. Remacli sacrx Scrtpturss studium arripuit:
Trajectensi Comilatu Masegau seu Maselandiae, ad mortuus an-
et
in quo cum optatum fecisset progressum, in Clerum illam adhuc parvi nominis, qu e Leolium dicta, ut no 727.
assumptus, et per Ecelesiasticos gradus promotus, Godescltalcits vocal; et uti Fisenobservai,
fitttpradium
initiatusque Sacerdotio est, ac plurimis peractis Ecclesia^ Tungrensis. Hinc nomen Tungrensis Epi-
maturusque tam ffitate quam moribus,
annis...... scopatus resumptum fuisse aii idem Fisen, et valuisse
ad S. Remaclum anno x Episcopatus reversus, Dei per annos ccccxl usque ad Henricum secumlum,
verbum in ejus dicecesi Evangelizavit. Ejusdem ordttiatiim aituo mcxlv, vita functitm anno mclxiii.
Hac
S. Remacli anno vi, cceptu siint extrui monasteria aulem de causa S. Hubertus tit Martyrologio Romaao
Stabulense et Malmundariense, et triemio postea ab aon appellatur Episcopus Leodiensis, sed Tungrensis;
eo dedicata qni circa annum dlx reliclo Episcopatu in
:
licet Sedein collocarit Leodtt, iliique anno dccxxvh
iisdent monasteriis adlntc diutissime vixit. Acta attlein feria sexta xxx Maji, fuerit morluus : cujus corpus
illius uaria erunt ad diem iu Septembris illustranda; ab obitu ejus anno xvi, Carolomanni ac Pipini fra-
interim S. Landoaldi ejus Archipresbyteri Yitam de-
dimus xix Mariit.
trum iii, Christi dccxliii, die Dominica m Novem-
bris, est elevatum
ad qttem diem erunt Acta ejus
:

80 xix Episcopus S. Theodardus, Cathedram Tra- illuslranda. S. Huberto successit filius ejus, ante ex
inde S. Theo-
dardus ad jeclensem suscepit ainto dclx nttt initio sequentis. Zn legitimo matrnnoiuo nntus, S. Florebertus, cujus Acta
anmtm clr- ejus yita, a Sigeberlo Gemblacensi expolila, ab Epi- iedimus xxv Aprtlts, cum Titulo Episcopi Leodiensis,
citer 668,
scopatu Tiajectensi S. Amandi triginta circiter anui per quamdam scilicet nec historicis inusitatam prolepsim,
ai martijrtum usque
Theoiarii interponuntur
S. quia cupiebam, et etiam nunc cupio, in omnibus grali-
quibus Ecclesia Trajectensis dicitur possessionum flcari Ecclesix Leodiensi, cujus decus gloriosisstme
suarum quantitate mutilata, atque irruentibus un- splendel in universa Belgica el vicinis regnis.
diquc procellis agitata. Verum quia Harigerus, Phi-
lippus Ablias Bonse-Spei, aliique scripsemnt, S. Aman- CAPUTXII.
ditm a Dagoberto Rege Ecclestx Trajectensi pnvfectum,
qttod saltem aute an. dcxxxviii facluat debuerunt con- Amiqui Episcopafus Trajectensis populi, eo-
cipere; posset dici circa anntttn dclxviii Marttjrio co- rumque vicini. Dispargum Sedes Regura
ronattts, quo lempore Childcricus Rex, cui admodutn Francorum.
carus ftterat, anttonono regnum Austrasiorum admi-
nistrabat. Qux omnia entat ad Acta ejtts x Sepiembris, 0.
^uod alias consifium dedi Annales Leodienses scrip- Tni/ectum,
accuratius itlttstrauda. turo amico, id ipse milti lucsumo : et acturus de anti- MaselandiX
81 xx Episcopus TrnjectetisisS. Lambertus, uliquot quis Episcopatus Tungrensis ac Trajectensis, nunc urbs primaria
post Murltjrium S. Theodardi mensibus ordinatus, sub J-eodiensis, populis eorumque vicinis, tabulam in fronte
Clnlderico Rege, quieum, ut ait Godescltalcus cap. 2, kujus Capitis exhibeo, bonampartem seeundse Belgicse,
C pra omnibus Pontiflcibus et Optimutibus diligebat,
S. Lambertus Gernianiffique item secundsa reprxsentaturam. Sumpsi
usgue Ecclesiam Trajectensem gttberuavit. Vcrum Childerico eam ex grandioii alia, qua Galltara Belgicam anno
ad annum ab impiis carnificibus anno dclxxv interfecto, el MDcxxsin universam compleius fuit Aubertus Mirseus,
699,
Theoderico in regitum admisso, Ebroini, qui Pulatio eo fme ut fiarum in ea Miliarum typum exhibens,
ejus prxerat, pnevaluit iniquitas, ut S. Lam-
adeo prxluderet paulo post vulgando a se Chronico Belgico,
bertuiu de Sede sua deponerent et honore debito exordium sumpturo a Julii Cxsaris in Galliam adventu.
privarent, et Faramundum in Cathedra illius con- Sed ita ipsam inde sumpsi, ut usui eam meo meseque
stituerent. Ebroiao autem circa annum dolxxxi ab sententix adaptaverim, qusedam loca addens de quibus
Ermenfrido confosso, S. Lambertus ad propriam Se- agendum hic miki est, plura omittens ad institutum
dem revocatus, magna universi populi tetitia prsesens nil facientia; pauca etiam corrigens, prout
susceptus est. Ac lum pedes suos ad Evangelizandum credidi me ea certtus fiabere aliunde definita.

Maji T. fll VIII

 P. GODEFRIDI HENSCHEXII EXEGESIS.

Sh Incipio autem, a fluminis Massa seu Mosse pendiis comparatam. Est Suestra ; sive Sustera,
agnita in accolis, quorum primariam olim urbem diximus fuisse illustre nobilium virginum monastenum cum oppido ad-
dipiomatis, Trajectum, appellatis antiquitus Masacis, Masegavis, juncto, circiter ter ntille passns a Mosa remotum, e
vel Maselandis ; rancida aliis visa nomina, quas tamen regione fere Masaci seu Masecae oppidi, Trajectum
Reges Imperotorcsque usurparunt, adeoque nemini inter et Ruremundam. Ncc procul ub Sustcra dlstat
fastidienda, Etenim Trajectinn in comitatu seu pago relatum ante Gangluden.
Maselandiae fuisse conftrmant in suis diplomatis, Ar- 86 Demnm ostendicap. 5 Diatribse, Tacitum lib. 4
aiqite Masavt
nulphus Rex postea Imperator, Zuendeboldus Rex Ulius Historiarum eosdem Masacos appellare, et conjungere ap tl d v euns.
filius, Carolus Simplex Rex Francorum, Ea diplomata Sunicis, Tungris, Bethasiis et Caninefatibus flniti-
exhibent Mirseus in Notitia Ecclesiarum Bdgii cap. mis populis,dequibus infra agcmus, Caput ergo gentis
44, 40 et 49, Christophorus Brouwcrus et alii : verba Masacorum, Mosariorum, Mosavorum, seu Mase-
illorum dedimus cap. 4 libri i Diatribx nostrse. In laudorum, fuit Trajectum, quam totius provincia ur-
divisione porro regni Lotharii inter Ludovicum Regem bem maximam dixit jEgidius a Leodio; ubi et Rcges
Germanise et CarohtmCalvum Regem Francorum, solitos fuissc commorari colligimus ex diplomate Chit-
omnii ea Masacorum ditio distincta est in dnos Comi- derici Regis, quo donationes monasteriis Stabulensi et

tatus, superiorern et subteriorem Masau seu Mase- Malmundariensi confirmat. Datum, idest, quando fe-
gau. cit mensis September dies vr, anno vm regni Domni
85 Eginhardus, Caroli Magni Imperatorts Cancel- Childerici Regis, Trajecti feliciter. Annus is erat
larius, virscientia, doctrina, virtuteque eximius, hl>. 4 Christi dclxvii, quo S. Theodardus Ecclesix Trajec-
HistoricE translationis SS. Marcellini et Petri dand.se 2 tensis Episcopns loca monasteriis donata eum Hodone
Junii, Gangluden (quo nomine intelligitur districtus, Domestico et Forestariis regiis jussus cst determinare :

onitninix o/j(c/'/Gangelt, VuchtetMillcn in utjro Julia-
censi, paucis a Mosa leucis distanlia) fundura regium
ni pago Mosavo esse tradit. Quo tempore floruerunl
SS. Lambcrtus et Subertus Episcopi Trajectehses,
prxerat Austrasiis Ptpinus fferstallius, pater Caroli
Marlelli, de quo Brouwerus Ub, 7 Annalium Treviren-
stum ftasc hubet : Diploma vetus inspeximus, quo
ipse, Pipinus, in villa Bagoloso, regnante jam tum
Dagoberto, jacens ex morbo, S. Willibrordum prae-
dio Suvestra donat, quod praedium ipse ad rivum
cognominem in pago Mosariorum situm esse confir-
mat, atque ut in nepotum Grimoaldi et Drogonis
filiorum sit tutela, cavet. Denique cum propter
morbi magnitudinem subnotare non potuissei ipse,
Plictrudi conjugi dat negotium, ut ipsu donationem
subsi-ribendo corroboret. Qase Theofridus in VitaS.
Willibrordi tta confirmat : Idem munlficus Princeps
sub chirographi conscriptione anno iv Regis Dugo-
berti, vi Nonas Martii, tradidit illi Wiliibrordo villam
in pago Mosavorum sitam, eta pr&terfluentis fluvii
nomine Suvestram nuncupatam et egregiae Blittru- : In praefato Cumitutu, invillaquae dicitur Sarta. Est
dis sagaci industria ab ingenuis viris pecunias im-
non ergo anno dclv occisus, ut tradunt Bucherius,
Fist-n. atque alii, quorurn opinionem Fullonias vulga-
taui Chronologidm vocat, ac Belgis Gallisque sequen-
dam statuit. Sed quomodo hi tnanifeste in tempore
Sedis borum Episcoporum crrunt, ita idem inferre co-
ijitur eos in loco Sedis assignando erravisse.
87 Apnd eumdem Mirgeum in Codice Donationum
cap. K> refertmtur tres Reges fratres, Lotharius,
Ludovicus, et Carolus simul convenisse secus Tra-
jectum, in loco qui dicitur Marsua, annu Dominicae
Incarnationis dcccxlvii. Hujus loci prsedium donavit
monasttrio Remensi S. Remigii, Gerberga, Ottonis /
Imperatoris soroi; tum Regina Francorum, nupta Lu-
dovico Transmarino. dicii Caroli Simplicis filio : in
Comitatus
cujus donationis diplomate, ibidem cap. 38 relato, tes-
Mosauga
t^nt! traditum S. Remigio quoddam praadium in sujierior
alodio in honore S. Petri consecratum, vocabulo
Mcrsen in Comitatu Mosaugae, cum omnibusad ip-
sum pertinentibus praedimn Actum m Idus
Februarii, anno Incarnationis Dominica? dcccclxviit,
Marsana, seu Marsna, aut Mersen pagus secundo lapide
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRAJECTEN.
A aTrajeclo et Vulckemburgo cmn monasteriolo quod sub
, nuncsubes.se. Ululesl,
Eburonibus a Ca-sare ieletis E
iituloPiirpositurx a Monachis Remenstbus haclenus vos- nulla eorum notitia apud Tacilum
aliosque scriptoret Conaruslt,
sessum, jamcumaliis pradiisinQalliaaitiscommutatum, );.one(.Condrusi et Pasmani, reclius Pzmanl,
Fasmani, nomina
pertinetad Canonicos Regukres Eaucourtianos in Ar- sua reltnenl hodieque sunt i„ Ecclcsta Leodiemi
: el
tesic IIxc de Trojeclo, urbe primaria, sive metropoli Archtdiacont tam Conilrusii, vultjo le
Condrois, inter
Mosacorum, cum ricma Marsana, in superiore Masc- Leodium Hujum, quam Famania vul, Fanienne
el
J0
landia snr Mosauga. lnfra eam urbem lum ulia accur- cujus caputest Marchiain Famena, ad
agrum Luxem-
runt loca, iiim hsec celebriorn ; Stochemium, Maseca burgensem jam perlinens. Segnorum vestiaium Seqni,
apparet
seu Masaeum, Sue^ti-a seu Sustera, supra pago Mo- in oppiduloSegniaco, vulgo Chinei, haud piocul
Dio-
sariorum adscripta, Dein Riiremumla, Veulona, nanload Bochum extlcrn fluvium, ubt S.
Maternut
Gravia, Ravenstenium, Megena ; cui jungilur dilio quinque morluos, ruina oppressos, vitst restituisse
legi
hodieque Maselandia appellata, ct exadverso ultra ul- tttr. Demum Ca»resi,
et inferlor.
intcr
Hermaliam Leodtum e.t
teram Mosie ripqm regiuncula Masewalia nb utroque Itaud procul Mosa, videnlur in monte
Sedem fixisse,
Atque hur usque inferior Masan seu Ma-
/liirin ilirin.
ubi Castrum, Cermout, quasi Ceresorum mons oi
!
segau Comitatus videlur extensus. nisi malis quia per diphlongum & nomen scribitur,
88 Masacis hisce inferioribus Caninefates, eliam Pagum Carosium intelligere (de quci ex IVdthemio
aptul Tacilum adjunguntur. In prsedicta autem regtti nosiro audivisse memini, ut in mortastetii Prumiensis
Vicini Balavi
Lotharii diuisione aimo dccclxx facla, Comitatui sub- dislricluferesitOj profundius m Arduenna) et Cserosios
terioris Masau jarn explicato junguntur
ulti tluo Comi- legere.
latus, Batua et Testrebant
; quorum ille pars csi ««- 91 Tacitus Betasiis et Tttngrisjunjif Nervios.fo- cis ilotam
tiqiioruyn Batavorum,:'s(e Caninefatum, m Romana /.«/«»1 Hannonix, quorum metropolis olim Aeruii et
hodiernse
Historia ssepius memoratorum. Incoluere Batavi insu- Bagacum 7»« Sestructo Cameracum, urbsEp scopalis horum totiA,
:

lam ei Vahalim fluvium, dein

i
Meruatn diclum, et Nerviorum polissimum mansit. At qui -u\i imperio
antiquum Rheni alveum, ad usqueurbes Ultrajectum Nerviorum a Julio Csesare lib. b' fuisse dicuntur, tn
B Lugdunum Batavorum appellalam.
et Leiilatti, ideo Centrones, Grudiov, Levacos, Pleumosios, Gordunos
Jt Caninefatibus atlribuit Tacitus alli ram insulse par- dislincli, cum reliquis Nerviis antiquse Diacesi Came-
tem, xnter antiquum scilicei Mosse alveum et Vahalim racensi inclusi sunt, seculisque temporibus Bracbatenses
et Caninerates sru Meruam, utrumque populum dirimentem .-
nbt ct Bracbanti, aut etiam Brachanti, appellali; quorum
cernuuliti luni oppida Bomrnelia, Heusda, Worcoraiutn ditio 111 quatuor Comitalus distinela traditur m Dni-
in Comitatu Tistrehanto, tum insulse Dordracena et sione regni Lotharti anno DCCCLXX facta. Includitur
Iselmunda, forteeliam Stria, Vorna, Flackea acGor- fcre hoc Bracbantum fluviis Haina, Serina, Rupela,
rea. Aliquodinterim anliquse Sedis Caninefatum ves- Scaldi, ad cujus lamen l.ivam ripam monasterium
tigium exlal jua la novum Mosse alveum, quo ager Boin- Gauda, « S. Amando extruclum, ubi corpore S. Bavo
melianus a ditionc Altencnsi dirimitur, ubi prope pa- requievit, jiagn Bracbaten-i adscribitur in diplomale
gum Alsliim parva insula Caninxvaert etiamnum Ludovici Pti. tlato ejus Imperii anno vi, Christi
appellalur. Porro apud Tuciium lib. 4 Histor. cap. 56 dcccxix. Nec deerunl in lioc Bracbanto curiosis inda-
Claudius Labeo quosdam Nerviorum Bethasiorum- gatoribus vesligia antiquorum popttlorum « Casare in-
qne in arina traxit, et furto magis quam bello Ca- dicatorum. Gorduni, « quibusdam Gadenses censentur :

ninefates Masacosqueincursabat, nihilaususapudBa- Leuze a Levacis ; et Cambron a Centronilius non

tavos, 71177:.' ulteriores. Hwc aliaque alibi producta mnllitm abluilunl .-
Musen a Pleumosiis abscerptum
Tacitus, qui in accuruto opusculo de situ et moribus possel dici, et Groden seu Groen-hoef Sedes Grudio-
Germuiii.r. Caninefates et Masacos illis non annu- rum hahen, itsitaia Belgis contractione.
merat, miium sit a Cluverio eos conslitui tn Germa-
ut 92 Sed htec solum ideo adferuntur, ne oh taliitm vo-
niu «/»171111, Masacorum nomine sumplo pro nomine cttrn siinilitudinem ab ingenioso Vendelino eos pcrmtt-
Marsorum, quse gens ultra Rhenum erat, et Canine- tamus Advaticis Eburonibusque immisceri, neque ab Menapii, in
fatibus ad Kennemarios, Alchmarix vicinos, qtti Fri- dmcesi Tor-
aliis ultrq Scaldim ablegari additionem Menapioruiu,
nacensi,
siis adiiiiuieianiur, relegatis. quos Morinis adjungunl Juliiis Csesar et Plmius lib.
89 Masaeis adjungil Tacttus Sunicos, atque hos i cup. 17. Slral'0 clium lib. 4, et Dio Cussus lib. 39,
et Sunici ad Agrippinenses inter, Tungrosque ac Bethasios lucai; OfjLOpovvro^ confines rv; Msvamotc. Mop/vot^ statuunt.
Bhenum :
unde dictos Sunicos ab oppido Zonsbeek, quasi Sunico- Adslipulantur posteriores scriplores : ita m Gestis Nor
ruui rivus dicto, m hodierna Ctivia, per ieucas fere maniioi iiin Rollonem Ducem, Normanni, Tornaco
niiic

duodecim libenler extendemus ad oppidum usqueZons, civitate, ontnibusquemonasteriis super Scaldem flu-
Rlte.no adsilum inter Coloniam el Novesium, utDivseo viuin, anno dccclxxx ferro et igne devastatts, et
alitsque placet. Infra Dnneram fluvium
Tungros circa Cortriaoo castro ad hiemandum constructo, Mena-
arbiirumur Betasios consedisse, ubi Betagemium est pios et Suevos usque ad iuternecionem deleverunt,
in Ductttii Arscholano, quasi Betasiorum domus et : omnemque terramjuxta tlumitta Scaldim et Legitim
Betasil prope
ad Getam amnem m Haleni prsefeclura est pagus Beta- consumpserunt. Gualtertts Diaconus in Vita B. Ca-
Demeram,
sia, contracte Betsia, vulijo Beets. Ibidem m piufcc- roii Boni Comtlis Flamlri.c 2 Martii, 1111111. 77 refert,

tura Gerensi sub oppido Laitdu, sed Tlicms vicinius, Guilielmum Viroviacensem, uuuiu e complicibus ctedis,
duplex Hasbanum superius et Over-
inferius esl, vulgo jttxla Tornacum ad villam quamdam devenisse, et
herspen et Neerherspen, unde ea regio Hasbauia «e Tornacensibus eum insectantibus, vix equum nactum,
vuliju Hespengauv? nominatur. in partes Nerviorum secesstsse. ubi seculo adhuc
90 Julius Csesar Mosan inler et Rhenum alios collo- duodecimo Tornacum a Nerviis secludit. Philippus ab
cai populos, Eburones, Condrusos, Psemauos, Seg- Eleemosgna in Vua S. Amandi Iradil urbem Mena-
nos, Ca;resos, quos ex gente et numero Germano- piorumesse, quse vulgato noraine Tornacus dicitur.
rtitn iissmi hb. 0, et lib. 2 uno nomine Germanos Ac deinde Elnonem asserit tntra Menapiorum positum
appellari, et hb. 5 ait Eburonum partem niaxtmam fines, Propontiis Nerviisque couterminum. XJbi MS.
esseinter Mosatn et Rlienum ae Sicambros, trans- ; noslro, antiquo characlere, additum est, Menapios esse
euntes Rlienum, primos Eburonum lines adivisse, Tornacenses, Propmitios Iifacbateiises, Nervios
multos ex fuga dispersos excepisse, ni-magno peco- Hainonienses. Continel dioecesis Tornacensis, prxter
ris nuinero potitos. Eburonum ergo ttmge patensditio Tnritaccsium et Amandopolim, Iiisulas et Cortracum
juii. qux forsan ub Urta vicino uinitc uomen sortila, urbes cum agris suis, atque olim (qusejam abstracta
credilur « multis Leodiensi urbi, /««1711«»! cai>iti suo, Gandavum cum Aldenarda, Brugas cum Aldenburgo,
Slusa
 X1.1V P. GODEFRIDI HEXSCHENII EXEGESIS.
Slusa vicinisque oppidis. Viunn qui fecerii popttlum, situm. Auclor deniqne Vitse S. Gummari, xi Octobris
Menapios dixerit, loinjr aJ Morinos ftisitm. Ludovicus illustrandee, testalur villam Ledonem (oppidum Liram
Piui Tmperator, in Prsecepto divisionis Imperii inter intelligit) uno a latere respicere Taxandriam, alatere
filios facieinlx, videtur hanc Menapionim diiionem altero Reynensem provinciam,et hasce provincias
tfftiufcr«inMenapiscon,Medenenti, etforte Franderes, amne Nita, Netha, inflnente in villam, seques-
sett

siveFlandram, quihus contiguas ailjnnijit rcgioncs Brag- trari. ffniversim tamcn PUnius lib. 4 cap. 17 extera
bentum, Ainan, Austerlian, Advertensem et Terua- a Scaldi Taxandros incolere scribit, ut tpsos quoque
nensein. Incolutssc tnnc Medenatenses partcm agri Reynenses videatur inter Taxandros numerare.
Insulensis.ostendimus n Februarii, ml Vitam S. Atlal- 94 /It Viliim porro S. Sigeberli §prjmo descripsi-
lialdt Ducis §. 3. mus velerum Francorum origimm, sedes atqtie migra-
Sedrs Salio-
93 Siculi autem di.iimns, Pamianos Julii supra ttones. el tli.ciiniis a vutdicanda libertnte nomcn ade- rum Fraitco-
Ctesaris rectius scribendos appeliandosque cssc Fiema- ptos, ac divisos fuisse polissimum in Ripuarios et rum
ilisttnguendi
a Genapiis ut- nos seu Painenos ita Menapios Germanos, qui
; S.ilios tllus jttttii S. Ilieronijmttm in raa S. tlila-
:

Ira Mosam trans Mosam Magnam partem equitatus miserant, a rionisxxi Octobrts. Itabtiasse inter Saxones et Ala-
M^napiis, qnos in diatCesi Tomacensi constituimus niannos, et in liortim lege iilitin 30 ricini censentur
plniie distinctos, si quis Genapios scribi ac dici debere Alamanni, Frisiones, Saxones. Ad hos Ripuarios
crederet, evilaret grandemdiversissimarum duarum re- ptttamtts spectare
Ricomerem el alios Reges, ei bclln
gionuin confusionem. Est cnim ad Mnsam oppidum ab lus gesta; eosdemque a Chlodoveo primo subactos,
Gemiip. c.ilrcmus lillies coruin quns Tucitiis GugemOS stiprn diximui. At Salii Franci ad Isalam fluvium et
quast Gochgenars vocare videtur, qufque fere Giivii tn Traiisisalania, ubi oppidum Oldesalia, seu antiqua
vulgo Clevenars dicuntur, ab oppido regionis cnpite : Salia llitbrtur, priino lnthitnvrrtinl : Itittc plllsi, ill Ba-
iia iit, n tribus istic oppidis, modico korarum vix trium larin.dcm prope Taxiandriam lorum. habitacula fl-
-, tntcrvullo triangulariter si£is,Gennep, Gogh, Kleef. xerunt, juuta Jmmianum lib. 17 et alios. A dicto
Ambivariti, nomina una eademque regiuncula sortita
tria successive autem Taxandrialoco, vttlgo Tessenderlo, diiabus
videalur. Iverunt dicti Menapii, seu potius Genapii, leucis disstttt est Diesta, oppidum Brabnniix, cujus
prsdandi frnmentandique causa ad Ambivaritos, Dttplex cognomen csl ; sic ut a civium domiciliis
Dispargum et
iitier Aiiiiierpiam, Brednm, ct Bergozomium, habitan- Disthemium dicatur a Cttrta vcro regia Disburgmn. Jiisthemlum,
les. quibus accensenlnr iusnlx Ziiandicx, ut nltlii do- pro quo passim legilur Dispargum, r/ii»si Dist-berg
cnnnus. Philippus Cluverius, Menapios utrosque
ttl Dist-burg. Ibi Rex Clodio, ui supra ex Turonensi
propius conjungeret, in hodimta Campinia eos colloca- dictnm, habitavit in termino Tungrorum. sr« Torin-
ril, nmnntltitis tn insulas Zelandicas Taxandris. Ve- gorum, quo eliam modo Tongri appellanlur : indeque
rt:in teneri debet, quod ad dexteram Demerx fluvii missis exploratoribus Cameracuni inlrrcepit. Ibi Legis
pnrtem. longissime verstts Septemtrionem, ad usque Salics comliiores, Salegast, Windegast, Bodegast,
Coiiinefotcset Batavorum confinia, habitavennt Taxan- et Wyusegast, a suis nominibus appellata, habuerunt
dri, sive Thessandri, atit Toxiandri. I\'am Thessan- domictlia, S.ileheim, Windchove, BoeJenhoven ad
drorumprovinciaminproximoTrajectensibus fuisse, porlas Lewenscs, el Wuse scu M r
uest-Kerck, qux
ostendil Renertis, ad S. Laitreiititim prope Leodium loca suo situ demonstrant in proximo csse Dispargum,
Moimchtis, in VitaS. Lamberli Episcopi Trajeclensis Sedem Saliorum. Quare Burgum, queni Clodio Rex
cap. Nirolaus qnoque Canonicus Leodiensis, in
14. uno nomtne
incoluit, esse superiorem ac vastiorem
locum Ka- Dtsla appella-
cjtistlrm S. Lamberii Vtla cap. 12, Belisiam (ubi S. kenburch, indtcavit Wendelinus litleris scriplis aniio tum.
Landrada ex consilio S. Lamberti monasterium ex- mdclv ; eoqtte nomine censuit
Regalem Bur- sigtiifteuri
Irn.rti tradit csse in ingressu Taxandriae, duobus a gum sru Regiam domum, quasi antiqui Germani
dirutis Tungrorum muris, duobus a Trajeeto dis- cum Scythis, Avaris et Bulgaris suos Reges Cha-
tantem milliaribus idem ante Capile 10 dixerat,
: el ganos appcllarint. Prseterea indignatur, quod Chi-
Taxandriam a Trajectensi oppido vix tribns millia- fletius passus sit se decipi a quodam villico, ut
ribus disparari. lpsa esl igitur, qnse jam a planilie Dispargum I.ovanium inter et Bruxellam, ad villam
rcijionis fcre Cstm\nnin appellalur, et nomen olimsorlita Joannis de Mulder, in municipii Dusborch appendice
a soli arenosi nalura, Taxandria dicebatur tts, quibus collocaret : judicatque tn Diatriba inca de Iribits Dago-
Tas cumttliim, Sand arenam signifvcabat, ut et Itodie hertis Francorum Regibus, lib. 4 cap. 8, islam Chi-
C
significat, et superest vett ns appellationis vestigium in fletii opinionem satis esse refutatam : ad eum itaqtie
pago Tassen prope Diestam. Hujus aulem Cainpiniie remitlimus Cointium et altos, qui Cliifletitim temere
altera pars dominio Episcoporum Leodiensium subjici- sccttli litiic Tractatui finem imponimns.
sunt, et
tur, allera una cum reliqua Brabantia unam in pro- 95 Hactcnns Hensclienius, cujtts et Wendclini prsc-
vtuciom coaluit. Porro in Itmite Lcodiensis Cant/ inite laudati sententiam pnto non reprobasset Celsissimns
Diccrsa de
est pagus Budilio, vnlgo Bndel, et Buel, iiunc intra Mtcenas noster Ferdinandus Furstenbergius, in suis
Dutsbitiijo
Pelandise fiurs ; qurm Carolus Magnus, anno Clnisli ad Monumrnta Pjiileiborneiisia eritdtttsstmus Notis, tians Itheniim
dcclxxix, prr diploma signatum atino xi regni sui, pag. 156, nbi de Desenberga ad Dimolam, Gelenio sententia.

adscribit Taxandro ; ejusque Decimas, tvm impelralas, Dispargum

eredita fuisse : neqne Diestre prsetultsset
adhuc obtinet Eeclesia Aquisgrancnsis. Sitnili modo Duisburgum ad Rltenum; si consitlerassel de eo agi
Monacln Bpternacenses vdrias Decimas aliosque Eccle- tempore, quo Franci Salii, non solttm a primis suis ad
siaslicos proventus, sibi testamento S. Willibrordi le- Isaiam scdtbus, sed et a cecundis m Balavia pulsi, sub
gatos, in Taxandria, iiunc Campinia Brubautica, hac- Jultano Imperatore, sibi perquam beiiigno, in Roma-
tenus percipiuitl. hi
refermlur, Bobanschot, Al-
liis num solum trajecerant, sponte sua se cum rebus
feni, Pieplo, Hinnesloten, Diosna, Wadradoch et suis ejus fidei permittentes, tit tanlo ante Clilotlionis
Buslot : quibus Itsc modo sunt nomina, Boschot, Al- regnum scripsil Zozimus et quidem apud Toxandriam ;

fen, Poppel, Hulsel, Diessen, Wedert, etBuslot. Sic locum habitacula sibi licenter figendo ut addil ,

etiam Otto I Imperator, diplomate aunno dcccclxvi coaevus Zo;imo Animtantis ; unde. Itodiedum agri inter
dato, in Notilia Ecclcsiarum Beltjit a Mirseo cap. G2 Herkam, Taxandrix oppida, Vranckrijk, id est,
relalo, conprntat hereditatem S. Gertrudis, sitam in .Francorum regnum dicunttir; et juxta Diestam ipsam
pago Tessandria super fluvio Struona, in villa quse Selheim, Sellick, Selbemde, id est, Saliorum domus,
dicitur Bergom. Oppidum id nunc Berga, sen Mons vicus, prata, veterum possessorum nomen retinent
S. Gertrudis dicitur, estque provincUe Hollandicx, molitori noslra dialecto. Cum ergo Gregorius Turonen-
quamvis in ulteriori Brabantia ripa non procul Breda sis eosdem ait transacto Rheno Thongriam trans-
measse
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRAJECTEN
mcasse, ibiquo Reges crinitos supei* se creavisse, 98 Quamquam autem hsec tam certa sint, quam D
alque eorum unum, ac forte primum Clilogionem habi- quidvis aliud a conjecturis certudinem suam mu- P™ T 10 lr u*

tasse apud Dispargum, qnod est in termino Thon- tuans. Ecce tamen ut nuper Deuseburg (inter Lova-
bnrtjum Chif'
grorum, quibus in partibus habitabant usque Lige- nium et Bruxellam municipium modicumj Dupargi itetius tuisii
rim fluvium Romani (sicutt lestatur ettam lingua eo- totam gloriam ac nomen ad se trahere conatum est : **'
rumdem, quam modo Gallicara seu Wallicam voca- quoniam siipersunl (ut dicitur) viri senes ac fide
mus, hodiedum sttperstes, et a qua pars Brabantise digni, qui viderunt rudera et veslujia veteris Castri
Brabant-Roman Francis, Teutonibus Walsbrabant, Duisburgensis.ln loco ubi villa Joannis de Mulder dicta,
dicitur) cum, inquam, ila scribtt Turonensis, certos nos in munuipii appendice, qux vulyo Yseren. Sic Chi-
reddit, sese aut non lectum aut non intelkclum ab Ai- fletius in suo Childerico redivivo, edito Antuerpise
moino, trccenlis post ipsum annis scribente. Hujus ta- apud Moretum pag. 8 qua Doctissimus Hensche-
:

men unius testimonio Celsissimus nttitnr, asserentis nius in suo Dagoherto p. 249 tamquam ridicula
quod Rex Clodio, angustos regni sui fines dilatare expladit et indignor ego mecum, cuin video virura
;

cupiens, exploratores a Dispargo trana Rhenum di- tantum, quantus est Chifletius, se passum decipi a
ex secxtli 4 et rigit; et ipse cum exercitu secutus, Cameracum ci- postremo Distii qu;rstore seu villico de May, qui ne-
6 scriptoribus
retutatur.
vitatem obsidens expugnavit et cepit. Edita quidem gaverit Burgum Diestensemvocari den
Dirsler Borch
ct rfttmuicripta Tnronensis exemplaria multa pro, sed Borch simpliciter. Quasi den Lummenschen-
ilen

Thongria Thungrisque, habent Thoringiarn, Thorin- Borch non sit Lummensis Burgus, quiaillieincohe sim-
gosque, et hoc legisse videtur Aimoinus, eoque facilius pliciter elferunt den Borch.Quasi den Lovenschen-
ipsos ad Rhenum collocasse, quod ibidem etiam Franci, Borch non sit Lovaniensis Burgus, eo quod Lovauii
sed Ripuarii, habitarint : verum Moreliut el Isaacus vocetur simpliciter, op den Borch. Quasi denique
Pontanus asserunt, melioru antiquioraque generis Dispargum seu Diospergum (ut in aliis exemplaribus
utriusque exempla priorem praeferre lectionem. Qriom- iegitur) seu Diesbargem apud Fredegarium, non sit

quam idem fortasse nomen utrumqueest : namProco- Diest-Borcli : quod nunc quiilem vocatur Dtest, in E
pius Csesareensis, rerum
Turonensi paulo sentor f Itb. 1 diplomate vero Zuentepokhi Regis anni dcccxcix,
Gothicarum Thoringos barbaros, permissu Augusti Diosta [Quin et 111 diplomate Caroli simplicis, dato
Csesaris, has sedes habitasse ait : nec inverosimile sub noti> anniim Docccxv signidcantibus, Testis vilta,
est Barbaros illos Procopii, e,c Germanica Thoringia, ad quam pertinuerat forestis, qmm cotutat in pago
nunc Duringen, advenisse in hanc Belgicam, atqueex Luviensi atque in Comitatu Sichardi sitain. rectius
veteri illo longiari nomine contractius nomen Tongro- fortassis scriheretur Tieslis villa. el Diesta es-e EI „ mon
rum fluxisse, iicut initio conjectatur Henschenius, intelligetur ; sicut Pagus Luviensis non videtur Diesi atM
alius a Lovaniensi posse concipi; et Siclmrdl Cn. suggerU,

mitatttshaud dubie est Sichemiensis , a Sicardi

APPENDIX I
seu Sieonis habitatione nuncupatus. Ego in meo
G. Wendelini Epistola de Dispargo, nou ad Leges Salicas etymologico docui Died ei Tlned
veteri Francica Iingua significare Populum, unde
alibi quam Diestae requirendo.
derivatum adjeetivum Dietsch vel Thieuch, popu-
J\j>soluto fidei eommtsso, quod mihi moriens Magister laris, per tanspositionem pro majori facilitata as-
reliquil nonnihil eliam debere me censeo Erudmssimo sumptam, iu nomen Diesl vel Tltiest deflecti potuit
Wendelinus :

Pastonbus ejus Synonymo veterique Amieo Godefrido, siue (ut is nec est quod aliquem moretur diversitas scriptionis
Diestensibus Wende- bttnj, berg, borg, burg; alias parg,perg, portj, pttrg,
scribere malebat) Gottifrido aut Godofrido
scribens,
lino ; ejusque supra allegatam Epistolam puto non esse quorum priora montem significant, posteriora arcem

sublrulieitdum posteritali, utpote idoneam illustrandae seu burgum nain omnia suut ab eadem radice, et
:

Itatid parum prxdictse cis Mosam Fiancorum Regam quia in montibus struebantur arces, facile alterna-
Sedi, nec facile a!ius venluram in iucein; cttm Wen- batur antiquis pronuntiatio, sicut ex bergen occul-
dehntunn nittognipba cetera inler consainjuiiieorum il- tare, formatur parcipium geborgen occultus.]

litteratorutn manus perierint; exceptis forsitan Epislo- 99 At enim, quam recte asserui Dispargum Chlo-
ct indicat
lis pattcis, post eorum ad quos scriptte [uerunt mortem dionis esse Diest vestrum tam ohlique in ipsum :
R. Chtodionis
liaud diu evasuris similem istis sortem, nisi quis ipsas Burgum impegi, quem putavi esse cullem isium autam
zstimare. Inscriktur Epistola, Reverendis ad-
doceiti minorem, Mariam deBurgo F
inter duas ecclesias, S.

modum viris, Domiuis Bartholoraaeo Pluckero et et S. Joannem de Burgo. Postquam enim omnia
Leonardo Schyndelio, Pastoribus S. Sulpitii etBeg- ruminavi ac perpendi, Burgus quem Chlodio Rex
ginagii Diesteusis; et teaor ejus talis est. incoluit, est ipse superior ac vastior locus
Kiken-
97 Septimus jam aunus labitur, Viri doctissimi burch ; non ex eo
quod prospectet eminus in
dictus,

juxta ac pientissimi, cum leges Salicas, disquisitiono circumsita loca; sed quod ejus etymon sit sonet- fuisse Ka-
docet Dispar- soli natalis, tum et suo Glossario tllustratas, publi- que, Regalem Bunjum seu Regtam Domum, Quod kentorg,

gum, ce exliihui satisque mihi commonstrasse visus

;
enim nunc dicimus Koninck, olim tota Germania,
snni, Dispargum Castrum (quod nescio an Phara- cum conflne sihi Scythia, vocabat Khaggan seu Ka-
mundus, Iiex ille Francorum primus, ejus certe ii- gan, unde Kaganick et Kaganinck. Nihil frequentius

lius Clodio habitavit) non alibi esse quajreudum, est in historicis quarti et quinti seculi, quam legere

intra ipsum oppidum

quam Dicslense. Cur autem Scytharum, Chazarorum, Avarum, et Bulgarorum
quxren- Cltagaiios. Multus est in his Cedrenus, Zonaras,
eidem loco assignaverim Chlodionis Domicilium;
istic
dum ttbi Leijis Paulus Diaconus, aliique, docentes illarum gentium quod domum,
Salicm condi- non teiuereestame factum quandoquidem quatuor :

tores sua /m* Legislatorum Gastorum Domicilia Saleheim, Vinds- seu Reges seu Regulos vocari solitos Caganos, Sic Rcjts mter-
pretatur.
buerunt domi-
Iwcc, Bodehove, seu prout Actuarii scribunt Bode- ergo Kaghenborch est Regius Burgus, ejiisquejuris-
citia Kaggen-Vmne scribitur in Actis
hoven ad portas Levenscs et ffuse seu II iisll.erek,
;
dictio ac territorium

nobilitata loca per suns Dominos, Salegast, Winde- publicis vestii Magistratus, quomodo in hac nostra
ipsum oppidum Di-
gnst, Bodegast et ffusegast, lioc Flandria Ticliviimi olim, nunc Dkkelvin haud pro-
spargum de proximo eommonstrent, ut omittam culGandavo. Atque adeo id verum est, per Virint
Taxandriam locum, vulgo Tessenderloo, ac Sigenam designari Fines ac jurisdictionera, utjusjam dictum

vulgo Sicliem, et tot alia Malbergioruin loca per et adininistratuni, hoc est sententia. vocetur lin-
nisse, vulgo Vunnisse et 1 onnisse, Latino Fimtio,
Taxandriam comparentia, extra quorum confinia ;i

defuttiio, definitiva senteutia [seu potius a veteri

Dispargum cogitari nec potest nec debet.
Maji T. VII IX Francico
 SLV , APPENDIX AD HENSCHENII EXEGESIM.
A Francieo Vinntn decidere, unde Vinn cassura seu Uis amsentiens noslrr R. P. Guilielmus Hesius, cum
uti et Kaa- pars decisa, et Vinniclt dicitur ferox, imperiosus, iltam forte imaginem vidisset, et coselansei sui Hensche-
gen-vinne.
quasi ad caedendum ac decidendum proniptus.] nii effigiem simUiter citperri expressam videre ; optavit
ejusiem di-
strtctum, Kagtjlienvinni ergo est Cagguni seu Hegts Jurisdictto utrasque tabellas componiad invicem; sicut comparata
ac territoriutn, et Kagenburgus est Regium ilomici- inter se ulriusque ingenia operaque laudabat, ar priori
liinii : quod post Salicas meas lcges editas serius quidrm mortno lianr inscriptionem optavit :

demum quodam vestro cive, mediocri viro,

didici. a fVENDELINUS hic est GODEFRIDVS : Si-
commeniurante mihi Burgum illtun fuisse Domici- dera quo non comparati
lium scu Palatium Regis cujusdam, ctii noiuen fuis- Ullus adliue mensor rectius ire dedit. i inn Hen-
Temporaque cx illis per secula lapsa coegit schenio.
set Cacits. lta scilicet per fabularum tenebras fugi-
tiva est antiquitatis notitia Non interrupta certius ire via.
100 Celerunt quod illustrare istas putest ac de- sult aiterius tum adlntc viventis tabulse, sk legi volu.il
bet, est ipsa antiqui istiua ac Regii Burgi designa- idcm Poeta, pridem Jubilarius, necdum lamen effalus,
optatgue
vetttstissivti tio optemque egotnet vobiscum illic esse,
jconica ;
imo ipso quo lisec edimus anno adliuc vegetus , licet
oppidi iconis- ac delineare in charta vel membrana, non tantum biennio dumtaxat minor nonagenario.
rnum ucctjiere.
Burgi Regii dimensionem tolam, sicut extat ltodie- Hic HENSCHENIUS est GODEFRIDUS :

que, sed et totiim ipsum Diestense oppidum, mul- qui sua cuique
tum liabens antiquitatis, et inde glorioe apud poste- Sanctorum tnerita et tempora disfribuit ;

ritalem prsesertim enin non nisi Regiis sumptibus

:
Erroresque vagos in lcges ire coegit,
perfodi potuerint ista: rupes ad Kacaburgwn, et al- Temporaque ex illis currere cerla dedit.
teraa ad portam Scafnnensem, qute vel sola duo in- Denique ambos, tam similes, dignosci ex vuttuum li-

gentia opera Regale Dispargum vindicant, etiamsi ncamentis jubens, s:c concludit.
nulla superessent alia. Qma vero circumstrepenti- Ad numerum cceli GODEFRIDIS ite duobus,

tnis niidique nos artnis pauln iniiius absumus ab ob- His ducibus nullus cursibus error erit.
sidione, circumque ciica niltil cernere est praeter ^Etas prisca duos DMGOBERTOS
ntiscuit uni
vastitatem et itinerum infestorum latrocinia; quod Ne confundat et hos, bina labella vetat.
unum possttra, rogalum
Magistratum velint per vos Henscltenii imaginem m fronte dedimus ; hic exhibemus
vestrum, Diestensis velint curare exa-
ut civitatis Wendelinum, el communis amici desiderio fecisse cre-
ctain Iconem ac Topographiam, per artificem aliquem dimus sutis , tti-c rrudttis Belgis nm ingratam , quod
delineandi peritum atque hancgloriam (quam ego
:
utrumque Godefi-idttm sic perennare voluerimus.
primtis indicavi Patri Henschenio, Henschenius
Chifletius retractavit) Cradere ad posteri-
Chifletio,
tatem, seu mca seu doctioris alterius scriptione
APPENDIX II

pienius informandam, Hor ltogati estote, Viri prse- De Comilalu Lossensi et Diostensi in Tun-
stantissinii, a vestro, quem amatts [scio) Gode- gria et Taxandria.
frido Wendelino, Lurainarcano, Canonico et Se-
Officiali Tornacensi. Tornaci liac xxix Augu- Ex MSS.

w
> .

jEgidii Voechtii Averbodiensis-

sti MHCI.V.
101 Fitit Wendelimis iaut;r vir u stnnalionis apud endelini discipulum professus se est R. I).
Sripturus
Eloijlum et Tornacenses, eorum quidam non dubiiaveril ipsius
ul iEgidius de Voecltt, palHurum antiquilulum xque ac tle Lossensi
efliijies Wen-
detini effigiei in ses sculptas hanc Epigraphcn subjicere. ille sludiosus sciulnlor ante ipsum aulem pientissime Comitatu,
,

Ausonio, Grffico, Hebrato sermone disertus defunclus anno hdcxliii, xm Junii, antiquissimo m
Consilium Themidis, delicium Sophiae Prxmonstratensis Ordinis apud Taxandros Averbodiensi
Qui rerum seriem, numeros, ccelique ineatus. monasterw, a Comitibus Lossensibus fuyidato, ubi Cu-
I itnnia qui noscit, noscitur ltac tabttla. merarii titulumannis xiv oblinuit, anle Suppnoris m%-
nere functus. Hic studionm suorum insignia ibidem
reliquit monumenta, hactenus inedita, interque ea Co-
mitatus Lossensis descriptioncm ; in qua Dispargijtra-
memorati memtiiil, jam inde ul iiutio hujus seculi in
istius argttmrnti illuslrationem incumbens; titi exj. B.
Grammayo nobis constal anno mocx Traclalulum
; qia
riilijinis ile Baronatibus, Arscotatta iti Brabanlia Du-
catui subjeclis, quorum quintus Diestensis est, png. 50
tu murijnie notal, rrlut ex suggestione Domini Voecht
acceptum , in qnadam Arnoldi cujusdam charta ; anno
mcc Diestum tiomttari. II ts animadversis posse
fieri
cogitavi, ul el ille aliquid nos doceiel, Itaud alienum ab
argumenlo, quod Henschenius ac Wendelinus tracta-
runt : et cupidus accipiendi specimen Commentarii,
necdtim vtthjo noti , tlali Averbodium litteras. ll.e ut
venerunt m mdnus Reverendiss. D. Servatii Abbatis,
doctissimi Scnis , nostrorumque operum peramantis
conliiitw mjnisiV/i/Egidii sui manuscripla, eisque
haud
pcrfunctorie cvolutis, designavil Iranscribenda loca pro-
posito huic opportuna, tanto cum judicio, ul omtiino
dujna videantur qux in lucem eant, nec tantum Aucto-
rem suum, sed etiam Monasterium commendenl, quod
talem educavil. Rem orditur /Egidius ab ovo, hoc
modo.
103 Ditioneni, Leodiensem hodie dictam, atque in
EFFIGIES HEvfVr DOCT^VlRI ea Comitatum Lossensem, cis et cilra Tumeram
D GODEFRlDlVENDELINI vium, devicta prius Gallia, Julius Cxsar armis
flu- docet, Fran-
Obut CJandavi A" / <> 6 7 diuque post permansere in poteslale
don.uil, cos Sulios,
Romauorum; do-
 DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRAJECTEN.
ncc, concidente paulatimeorum Imperio, illam Franci feriora insedisse doceal.
Atque hac ralione Snlii, eliam
fecenint qna occasione, dicam. Ipsi, anliquissi-
suam : in Comitatum Lossensem aliasque Hasbanix oras de-
ma nobilissimaque Gcrntnnicx nationis portio, Sedibus luli, ens diu postea in pnce el tranquillitale. possederunt,
suispulsia Saxonibus, transmisso Rbeno, concesserunl nli cl Taxandriam Quin et Quadi, a Juliano per Sa-
primiim in Butavorum insulam, ibique fixere domici- lios, uli scribit Zoumas, landem ad maxima.s redacti
lia ; donec eos rursus inde ejecerunt, Saxonum seu angustias, dequc multis pauci facti, cum Duce suo
confatderati seu cliemcs, Quadi ; quos Jutinnus Cwsar se dediderunt Cassari.... quideinde non solum Salios,
Irans Rhe~ el Ammianus Chamavos vocant. Eranl Franci etiam sed et Quadoruin partem Legionibus adscripsit : el
num ac Mo- isli, sed neqvaquom Salii, a Sala, id est, Palatio sic hi concessnm sibi prope Taxandria>loeum habilationem,
sam pulsos,
dicti ; eaquc proptcr populari m illos sedilione moti, Mincchleno in Legdnis Saliris cap. 32 diclam, reli-
exosos habebani, tamqumn primorcs nobilioresque ; lan- querunt vulgo appellatam Quaed-Mechlen, Qua- id est,
demque idcm qnod Sa.rones ansi, lota etiam cxpulere dorum Minecbleno, sive ul nunc diceremus Quado-
Butavia, seseque Quados, id est, rabidos ct rebelles rum-Mechlinia.
dixerunt. Pulsi isto pacto Salii, quo se rccipcrent, non 105 Porro utt posten Romani Impcrii interitus exor-
hnbebnnt, nist bona forluna ad Iiomanos, a quibus baud dium dcdit rcgno Bnrgundionum in Sequauis, Gotto-
abhorrebant. Quod itoque felix aiispicatumque fuit, inlra rum Hispania el Gallia tPandnlnrum iti-
in llalia
, ,

fines proximos regior.cmque Taxandriam (qux non dem Hispaniaet Africa; ila quoque nobilissimi om-
in
anle annum virginei parlus mcc cwpta esl vocari Cam- nium regni Francici in Galha occasio fua ; quod in Saliis poitea

pania) immigrarunt juncti Iran-

: ibique habitare, cieperunt circa hunc. modum processit. Anno Christi Servaloris nostri
cl trans
annum ssrx Christianx ccclvii; sed prrclicenter, id est, quadringenlesimo sccto, Arcndin ct Probo Cousulibus, Hhenitm
ia Taxandria non obtenta a Romanis id (aciendi fncultnte. Hincanno Stilico, nnlione Wandalus, idemque Socer Imperatoris retiqui,
prope Tungros proximo Julianus Imperalor, cognoniento Apostata, Pa- Bonorii , ac filio suo Eucherio affectans Imperium, E
consedisse,
risiis movens, inquil Ammianus, petit primos omnium gentes viribusque intolerabiles, Alanorum,
copiis
B
Francos, quos consuetudo Salios appellavit, ausos Suevorum, Wandalorum, Burgundionum, ttltro in
olim in Romano solo apud Toxiandriam locum arma solicitans , deterso semel ' Romani nominis
(Tessendertd) habitacula sibi figere praelicenter: cui, metu, suscitavit; et interim ripas Rheni quatere
cum Tungros venisset, occurrit Legatio prsdicto- ac pulsare Gallicas sperans sub necessitatis
voittit :

rum opinantium reperiri Itnperatorem etianmum

, circumstantia, quod et extorquere Imperium genero
in Hibernis, pacem sub hac lege praetendens, ut posset in filium, et gentes barbarae tam facile com-
quiescentes eos tamquam in suis, nec lacesseret primi, quam commoveri valerent. 5«! ercitaix illx
quisquam nec vexaret. Hos Legatos, negotio plene per Stiliconem muttxque cum iis alia, Francos prote-
digesto, appositaque conditionum perplexitate, ut in runt, Rbenum transeunt, et Gallias invadunt. Ila
iisdem tractibus moraturus dum redeunt, mune- Orosius lib. 7 cap. 38 et 40. Ecce bic alws a dictis
ratos absolvit : dictoque citius secutus profectos, Francos , tum ultra Rhenum adhuc incolentes , quos
Severo Duce misso per ripam, subito cunctos ag- ubi protrivissent, muftx et barbarx prorsus genles ab
gressus, tamquam ftilminis turbo percussit. Jamque Orosio recensitx, illi pariter superato Rhcno vencrunt
precanles potius quara resistentes, in opportunam ad Gentiles suos; totaque Francorum gens, ab eisdem
clementia? partem effectu victoriae flexo, dedentes Saxouibus et Tboringis , Wandaliz parte, exagitata
se cum opibus liberisque suscepit. Chamavos itidem atque exlorris facta, infudit se in Taxandriam vicinam-
ausos siniilia, fines scilicel Romani Imperii invadere, que Tongriam, cis et eitra Mosam fluvium, agrosque
adortus, eadem partim cecidit, partim
celeritate in solo Romano longe lateque vacuos inscdit ; pro eo ac
acriter repugnantes, vivosque captos compegit in anle octo annos Arcadius H Honorius Augusti, tege
vincula, alios pracipiti fuga trepidantes ad sua in- quoque lata, invitarerunt exteras nationcs, ut ex variis
terim abire perrnissit. Hxc ille. genlibus varii populi vellcnt immigrare in dilionem Ro-
104 Zosimus pnulo explicattus. Saxones, inquit, manam, eisdcmque terrx Leticse, Franca lingua Le-
facti vcnia
omnium eas regiones incolentium Barbarorum et dich, !(/ est, Vastatx, deserlx, et incultx assignaren-
a Juliano
Imperalore aniniis, et corporum laborum in praeliis
viribus, et tnr, quo arvajacentia juvarentur cultu, et arma deleclu,
obtenta, tolerantia fortissimi habiti Quados suae nationis , , Atque istud cst guod in notitia ulriusque Imperu legi-
partein, in solum a Romanis occupatum immittunt. tur, Praefectus Letorum Lacensium prope Tongros.
F
Hi Saliorum gentem, Francorum portionem, et vi Expnlsisque in hunc niodum Francis ex Germnnm, peitentibus
Saxonum in insulam Bataviam suis e sedibus reje- itltc Francia esse desiit migmvitquc hoc nomcn in , eos inde bar*

ctam, expulerunt. H*c enim insula, cuin prius in Cisrhennnnm Tongriam sub qua Hasbnnia et Lostia ;,
baris

universum Romanis paruisset, a Saliis hoc tempore maximeque fixere Sedem inter Dtest, Halen, r
u- W
possidebatur. Julianus ea re cognita, Quados qui- stherck, et Hasselt; atque anno ccccvi et ineunte
dem aggrediebatur, jusso prius exercitu cum Quadis ccccvn Frnnci truus Rhenum esse desierunt : ab inde-
acriter dimicare; Saliorum nerainem occidere vel que Tongrorum regio, Francia Gallicana cccpta appel-
prohibere, qtio minus in Romanorum flnes transi- tari. Quce si quis nccurnlms cum animosuo, nuttn prx-
rent, quod non ut hostes Romanam ditionem inva- judicio prxoccupalo, expendere velil ; nilul mctuo quin
derent, sed per vim ac coactionem a Quadis expel- pcdibus ilurus sit in noslram scntcntiam; ncque de
lereutur. Quid posset a quoquam in rem nostram dici nikilo esse, qux Qua scilicet
prxscripsi huic capiti ;

explicatitis?. Pergit tamen Zosimus; et hac, inquit, ratione Franci in Taxandriam Hasbaniamque mi-
animadversa Caesaris humanitate, Salii, partim ex graverint. Cui tamen lurc noslra excerpta minus su/fi-
insula cum suo Rege trajecerunt in solum Roma- ciunt, Auctor ilti sim, ut consulal Xatate solum legum
num, partim correpta fuga consederunt ad limita- Saticarum, et signanter Caput xi doclissimi ffendelini,
nea. Verunique apparet, Salios emigrasse ex Batavia, editum Tgpis Plantinianis anno 1649. Austm spon-
bencficio Jntiani in sibi concessam Taxandriam ; et sionem facere, non ingratam nec inutilcm positurum
partim quidcm occupasse hanc Superiorem cis el citra operam.
Yameram, Comitatum Lossensein Hasbnniamque
ut et 106 Ad tcmpus Gregorii Turoncusis, lib. 2 cap. 9,
attingcrent ; partim conscdisse circa Bergns ad Zomam, verba spectant. Tradunt raulti, inquit. Francos de
qui liiues cst Tnxandrix, circa Slenobcrgam, ctrca Pannonia luisse digressos, et primura quidem littora
Sevenbergam, circa Bergam S. Gerlrudis; quxomnia Rheni amnis incoluisse, dehinc transacto Rheno
sunt Tacandrix timilanea inferiora, ut non oscitanter Tongriam transmeasse, ibique jnxta Civitates vel
Zozimus scripscrit r.xtr.tnav, quo descendisse atque in- pagos Reges Crinitos stiper se creasse, de prima, et
ut
 XLTlll APPENDIX AD P. HENSCHENII EXEGESIM
i ut i(a dieam nobiliorum suorum familia. Nec fru- quem Reges inhabilartint, id cst, Clivus oblongus, sa-

stra ilte interpolavil (ut ita ilicam) quoi cnim loattio xeus, in abruptttm prxctpilium desinens; amhiltts, ut
tunc Francka efferebot, van't Saligh gheflaght, cum Wendelinus mensus esl, pctlum mmm, allilutliite pedum
prsf&tione veniai vertit, de nobiliore familia, id est, DCC, sed amcenitate loei, propler fltivium prospecltnnque
Salica. Ail lemporii iloque Epocham quod spcctat in silvas, vineas, arjros ac prata utrimque Ixlissima,
potestenqnam Franci Salii Taxandriam Comitatumqne paludesque piscosissimas, ilignum profccto Principibus
jimul Fran- Lossensem inscdisscnt, cl snpra totos sexaginta annos domiciltiim ; ut si Faramundus, per isla Francorum
cix regnutn pacifice ct omnium hostium sccuri incoluissent, atque prima exordia, locuni ttllum volncrit deligere, non alium
in Taran-
ad eos prscsidii causti eliatn celeri Friiuci Transrhcnani' dcbncrit quam Innic ipsum in Taxandria , vel etiam
dria Tun-
griaque or- antc annos circiter duodecim advenissent : anno tandcm Hasbania exoptare, ubi Regtiutn attspican posset, ac
diunfur. Chrisiiano ccccxx, collatis inter se consiliis exuloque filw Clilotlioni insidendiim relinqticrc, quod fecit anno
Rvmtiui noninns atnorc, poslcaqnam Arclati cajttns oc- ccccxxvm. In illo Dyspurgo sive Dyspargo castro
sub nomine
dsusque fuil Constantinus, excusso Honorii Cxsarts Regta fttit ,
pro Germankis moribus Germatto-Fraii-
Dlspargi seu
metti etjugo, Regem
proprium crearunt, itlqne cis
sibi
cica , hoc est , rudis et incondila ; ligneti qutppe, nec
Dlsjjurgi,
Iihenum intra hanc noslram Tongriam. Cujus scnten- nisi snbter m fitndamentis lapidea vel saxea; quorttm
tix fuerunt, noii modo tiicits idim prseceptor rVendell- magiiitutlo ac molcs cum vestigiis cavearttm 1'odieque

nus. sed ci duo doclissimi c doctissima SocietatB Scrip- superesl ;

qttipjie cinn nondum sint ducenti nnni, cx quo

torcs, Brahcriiis et Fisen. Primus enjo anno prxnolato sedificia illa dcsiertint ,
qttx incoluerunt Principes Die-

(.« octo lanlum regnavit annns) ad regiam dignilatem stenscs, ab anno vcc ad anitum mcccclix, quando illic

Farinnutitlits cx Saliis etrhiiur ; nohlissimseque Mo- Joannes ab Hetnshcrch Ex-Episcopus Leodiensis ex

narcht.e Francics fundamenta jacit ; cum puulo ante, familia Losscnsi expiravit, in caslro dc Diest die de- ,

totius Francicx genlis asscnsu a quatuor Gasits , ,

cimo octavo Oclobris.
fPuslhercs conditse e&sent leges Salicae, uti Wendelinus 108 Etutile Faramundo, an Distburgum inhabi-
taverit ainbigunm illud iiicoluisse ejns
E
tolidissimia argumenlis, in Natali solo earumdem, pro- , sit ; filiitm
sub rege
bal. Prospcr in Chrotticoad antnitn Areadii el Honorii Clilotlionciit, ctrlissimiiin el tiidiibitiititm est ev. verbis Clodione,
xxv scribit, Faraiiiunduni trgttnsse in Francia, ncinpe Gregorii Turonensis : Ferunt etiam, inquit , tunc
Toiniiitiina ; ontwqne sequenti contigisse solis eclipsim, Chlodionem , utilem ac nobilissimum in gente sua,
uti nomina
locorum ad-
itl esl, aiinti redempti crbis, juxta accurtiUnn IV t iidcltni Regcm Francorum fuisse, qui apud Dispargum-
huc indicant, caleiihnn ccccxxi, die xvn Maji, feria lertia. Fara- castrum habitabat, ijuod est in Termino Tungro-
mundits igitttr, Marcomiri filius, regnum exorsus cst rum. Ilanc lcctionem totidem istis litteris rotunde cl

anno ccci \\, et forte trit nnio citius, si undecim regna- nitide prsefert editio Asccnsiana, qutnn Judocus Badius
vtt. Habemus omnnw circa Tameram noniina illustria, ainio 1512 Parisiis procudit , dedicavilqite Guillelmo
quihtts adinoitemur, novam seu nnnoirin Franciam his Petit Confessario Regio ,
professus , ejns ansittcio,

oris capisse indigitari : nant inler Ilulen et Hercam diictu , exemplariumque impendio curatam edilionem.
magnus Campus, Vramkrijck cl ctrca Hasscle-
est ;
In illis ergo excmplaribits comparuit nomen Tungro-
tutn ora csl, cui ilem Vranckrijck est nomen; inlerque rum, non quod postea subrepsit Toringrorum. Intra
hsecad ftuvium Tameram pascua, inter istum-Tameran dicrccsim ergo Tongrkaiiam , hoc csl pcr Hasbaniam,
et emissarium De Laeck jacentia, vocantur het Frans- situm Dispargum castrum si tamen sana
csl istad ,

brouck, itl est.Pascua Francica, sub territorio quidem est isliusdcm nominis leaw ituinAdo profert Dyspor- :

nttnc Lumpnensi, parcecia lamen Hereana sive Capel- gum, Aimoinus Disbargum lcvi sane nec nllnts , ,

lauia Schulensi et infra sequunlur de Seelbemden,

: momenti diversitate; el quas comparata cum dialecto
!</ esi, Prata Salica, inter Sercam et Lumpnam sub nostra, facit ui audeamus legere Distborgum. Quod
decimalione Hercana post quas deinde sequitur vicus
: qtiom felici conjectura Chiflclius primus pronuntiare
Selebeim, quod est Saliorum domicilium, Comitatus ttitshs csi ,
primamque Francici Reijni sedem assiguare
oltm prsenobilis ; qnfin Wibo sive Wicboldus ct S. in Oppiilo Diestensi, tam idem Pfendelims solidis ar-
Ailrla n.ior ejns, parentes S. Trudonis, Fraiicoriim giniicniis, demonstrationeque Mathematica cvmcit, ut
nobilisstmi, possederunt : qtiod et Salegasti, tinitis ex nulli, insi pervicaci, dubitandi relictus sit locus, quique
quotuor tegttm SaUcarum conditoribus, prius domiei- cmtumaciam itleo suscipere vcltt ,
quod oplanda sit

lium fuerat. Cujus, ex adverso Ecclesise, m pralis ad oonstantia. Nola tamen Diestam oppidum, aliquando,
Tameram, visuntur, palatii antiqttissinia rudera, lapi- ut infra videbitur, appellatah Dioste, illoque nonnne
desqne, etfundamenta reliqua, Comitum illorum decus fuisse cclebratissiinum
teslantia. 109 Priusne fuerint Comites Lossenses quam ,

d07 Ciim itaque lol indiciis cerlo jani constare inci- Franci hanc minorcm sive Tongricanam Frattciam
Uinc Lossen-
piat, qum Sttiiorum prima Seiles, quas omnes in suis transitrnt; an ex Francis hic et cum eortini orti Re- scs ComUes,
Belijn Bntbanlixque tabults e.rptrssis LaiigcrenusCho- publka apud nullttm altqttem srnplorem,
sint, hactenus
rographns, hic atleuiidus
; si conjecterae locus esl, ego quantumvis diu multumque inquisimm investigare ,

qnidem, inquil profumlc docius Wendelimts, Fara- potui : istud modo milii compertissimum Lossense ,

mundum levatum crediderim in campo Vranckrijck, nomen Diostiensi anliquius Comilcsque ante dictos
,

Halen inter et Hercam, inque illo admodum prse- Lossenses, quam Diostienses, quod etiam anle nos
diolo Regni het Koninckrijck dicto
, ubi anno , ex vetcrilms mnnumentts observavil LudnvictisGuicciar-
«idcxmi enVsae sunt urnae cinerum et ossium, ex dmus, homo qitidem ltalus, sed accuratissimus rervm
adverso Sacelli Donkani, haud proeul a portis Ha- Belgtcarum perscrutator. Lossa, vulgo Borchloon, id
lensibus. Regis constituenise non est reperlus apitor est, Loscastrum, inquit, Trudonopoli sesquileuca,
Begia Die- quam quo hodie Diesta, amplum atque
locits. insignc Leodio quatuor ipsis leucis abjungitur, oppidulum
ttx consti- ad Tumeram fluvium oppitlum, cotispicitur; ut agrosque jurisdic-
qui non tolerabile, et insigni in pagos
luta.
tantum Taxandrioloco minonqiie Francise esset vici- tione conspieuum adeo ut et Comitatus titulo ce- ;

nissimus; sed quod nihil eorum dcesset, qux ad aulx lebretur. Quam dignitatem comperio huic statui
regiss majestatem poscnnltir non fltiminis aqnarumquc ; antiquissimam atque inde a Carolo Magno. Etsi
,

et piscalwitis copia, neque pratorum aul pascuorum a veteri suo Dynasta audierit. aliquando Comitatus
ubcrtas, sitte qua non polesl ulla aula cogilari ; non Diostiensi». Habuit eo titulo perillustres aliquot et
silvx frcquensque venaho, non paludcs, non detiique famosos Principes cessitque tandem Imperatoris ,

postea Dio-
vinex, quariim tum hic tractus, cl quidem generosarum, illius donatione Rogerio Dano, uni e Paribus sttenses dl-
ferax erat, Estquc ibidem Burgus quidem exiguus, Francise, quos Itali Palatinos dicimus Pulcio, Bo- , ctt,

ardoque
 DE EPISCOPATU TUNGREN ET TRAJECTEN. xlix
A jarrtoqne ct Ariosto Poematibus suis admodum in axdis freqnentissimum) in Lossensem trnttstulisse qui-
,

celebratos. Postea vcro resumpsit genuinum suum qne ad benefwit a Rege accepti propagandam memo-
et prcesens nomen et in Praesulum Leodiensium , riam, illum reeentwrem Diostiensis Comitis fitulum
potcstatem devenit. Ecce prius Lossonsis comitatus, usurpartt. Ex monumentis , inquit /fendettnus
deinde Diostiensis etiam ante tempora Caroli magni , cap. 14, Eeelesix Lcodiensts eruit Carolus Langius
dictus, rursusque Lossensis appellari capit, perse- ejusdem Ecclesix Catwnicus (quem Justus Lipsius
veratque. Inhoc tamen ille fallitur, quod Diostiensem cap. 1 de Constantia
, virum sine fraude aut ambi-
,

a veteri quodam Dijnasta dirtum scribat, cnm nullus twnevocat, optimum doctissimumque Belgarum) Eu-
htijns sed Diosta? civiias hoc nomen
nominia fnerit , cherium et Falconem fratres, invicemque Trajecti nd
dederit Comitatm, aliaque celebriora loca
: nec enim Mosam sucredentes Episcopos Tongrenses filtos fuisse .

ab hominibus, sed hi ab i/lis nomenclaturam mutuari Comitis Diostiensis (inepte Pluccntius scripsit Hos-
solent ; puta Ducatus Etruria, non a Medic&is qui tiensis) quorum Falco adhuc anno dxxiv vivebat; quo-
illum obtmcnt Medicn-ius dieitur sed ipsi a Dueatu , ,
niam tunc S. Remigius Episcopus ad eum Epistolam Uostiemu
inepte sub-
audiunt Magni Duces Etruri;?, dcdtt objurgatorutm ,
qno in Masoguvteiisi Ecclesia stilult Pta*
110 At quando Lossenses Diosticnsis comitatus ve- (Mouson Jurtsdtctwnem usurpatset, adversus
kodie) centius :

rosimillune titulum obtinuerinl , edisseram : Ex Dis- jura Rhemensis Ecclcsix. Extat ea Episto/a Tomo {
pargo Clogio (verba sunt Gregorii Turonensis) missis Conciitorum Oaitix apud Sirmundum. fforum ergo
exploraturibusad urbemCaineracum.postperlustrata Patcr, Comes Diostiensis, vixit saltem circa an-
omnia, ipse secutus, Romanos poterit, civitatem num coccl, quo tempore,Clrfodionejamanno cccclviii
apprehendit inqua paucum tempus residens, us-
:
mortuo regnubat Merovmis, a quo credo Comitatum
,

quc Suminam fluviurn occupavit. Hactenus ille, Ex istum obtinuerit. Altos item Tongrorum Episcopos, Co-
hoc igitur Brabantix Dispargo prolata primum regni miturn Hostieimum filios nominat idem Placentius t
Fruncwi pomccria Cameracum usque sub annum ,
et utique Diostensium debmt scripsisse : sed quod in
ccccxxxvm quando etiam ad Vicum Elenam, quod monumenta Leodiensia non pateat hominUms crudttis
B ,

est Lenense Castrum vulgo Lens ) turbatse sunt prospectus , et Langii adversaria in potestate sint cu-
(

nuplia, qnas describit Sidonius, optimrque interpre- jusdam lajpochondriaci, nihil habeo quod proferam
tatas est Adriunus Vulesius ,
qui et factum boc definit prxtef suspirta.
Aetio Coss. prout Marianus Scotus
et Sigisvulto 112 Unins tamen aurex chartce copiam mihi fecit
prodidit. Atque ab inde usque ad annum ccccxlii (qui prxnobilis ^Ejultns a Bocltolt:- Decanns sancti Lam-
Sigiberto ccccxliv) Ambianos, Bcilovacos, et quidquid berti; ex qua patet, destnente anno dcccxcIx, hoc est

inter Sequanam ac Ligerim erat Francico regno ad~ ,

incunte dcccc, Zuentebotchum Regem Lothai ingise
ftiosfam jiro-
jecit idem Ch/odio isque ut quidam volunt, Cameraci;
:
Diost* futsse apud Comitem Angtiramnum , ibiqite bat charta
ut vero alii Samarobrivm Ambionarum, Regni Sedem
,
tna mancipia ingenuitate donasse ; ipsumlege. In no- Zuentebol-
mine cht Regis
postremum collocavtt, ac denique anno* ccccxlvhi sanctre et mdivkluEe Trmitatis. Znentebolchus
anno 899.
obiit. Atque in hunc quidem modum nuda verba Gre- divina prseveniente gratia Rex. Noverit omnium
gorii Turonensis, et cum sequentibus cohserent omnia sanctae Dei Ecclesia_' Gdefium, futurorum seihcet et
et cum superioribus (ubi patuit cis Rkcnvm regnasse prsesentium nostrorum, industria; quoniam qui-

cum Francl Faramundum, cis Rhennm t/limortno successisse Chlo- dam ndelis noster, Yenerabilis Comes An- sciiicet

transita dionem) et interse quadrant optime, ut Clodio trans- gilramnus, qucedam sua mancipia his nommibus ,

hinc Carbo- ient Carbonariam , statim al> ipso Dispargo sibi a Guodradam , Eckemnarum, Vustuviuum nobis m ,

naria sitva
januis obvi&m . a portisquippe Diestensibus incipientem. proprmra tradidit; humiliter deposcens , ut ea in
Eum in reijiio Francico sequitur Meroveus af[ims, eleemosyna sui libera ac ingenua fecissemus. Cujus
tantopereque Ulud auxit , atque transmisit ad posteros, petitioni diligenter acquiescentes , secundum legera
ut ab ipso Merovinga Regum series nomen obtineaX. Salicam, denarium de manu Episcopi excussimus.
Succcssorem reliqnit filium Childericim Primum : et sic ea a servitutis vinculo liberavimus, et inge-
prtefuitque varia forluna annis xxiv, ad usque an- nuitatis coutirmationem illis concessimus : Nos quo-
* lmo num *
cccclxxu. Clodoveus vero Ckilderici filius que eminentius nostros apicesois fieii et conscribi
CCCCLXXIX regnum aditt circa annum * cccclxxxii. Qui a Clo- jussimus , per quos monemus atque pra:eipimus, ut
titde uxore Ckristianade amplectenda lege Evangelica eadein prsefata mancipia, libera et ingenua firmiter
*CCCCLXXX
indeetiam ssepiusadmonitus r dum ad Tolbiacum (Zulpich) cisRhe omni tempore permaneant ita, quasi ab ingenuis
Rheno regnum num , hand proatl a Colonia Agrippina contra Ala- parentibus fuissent procreata vel nata. Et ut tuec
valde dila- mannos 'prxlio decertat , ipseque
*
cum excrcitu ]>eri-
l
nostrse confirmationis auctoritas inviolabilem ub-
tassent . '

ctitatur , voto se obsiringtt , si vtctor evadat > susci- tineat firmitatera , annuli nostri impres^ione subter
piendx Chrisliancs religionis : atque hoc pacto adjutus sigillarijussimus. Franco Notarius ad vicem Ra-
ccclttus, fortissimam Aiamannorum gentem ingenti tbodi Archiepiscopi summiqueCancellarii recognovi.
prostratam cladc perdomuit. Devictique isti Alamanni Data quinto Idus Januarii anno Incarnationis Do- ,

atque in Francornm potestatem redacti , demulcendo mini octingentesimo nonagesimo nono indictione ,

Clrfodovxo victori, ut (it, Francos item se suamque pa- tertia, anno quinto regni Domini Zuentebolchi glo-
triam Franeomam nominare cseperunt ac perseverarunt, riosi Regis. Actum Diostae in Dei nomine feliciter.
tanta nominis istius gloria , ut jam seculis aliquot Araen. i\*ota Rc-
Zuentebolchura iltum Lotharitujuv
Gallos quoque tencat persuasio, Francici nominis ori- gem, ab semulis exagttatum chctter a biennio Leodium ,

ginem ex Franconia repetcndi , quo nihil ineptius prxsidii causa vtriisse ad Franconem Episcopum ut ,

excogitari potest. Eodemque anno * ccccxcvi Clo- nullo negotio etiam Diestara potucrit visere ; ante
* ccccxctiu doveus victor in Galliam reversns Chrtstianis sacris Angilraiunum autem prxnomtnatum Comitilem ti-
,

initiatur, a S. Renugio Rhemorum Episcopo : tan- tn/um gessisseferuntur, Berengerus, Odulfus, Ogerus
demque tn fata concedit , anno regnt stu trigcsimo , Danus a Carolo Magno ea ditione donatus.
,

*ccix "
Christi dxi. 113 At memoria patrix nostne Lossensis , veteres Eidem autem

111 Sub quo horum quatuor Regttm, Lossenses Co- omnes , quasi uno ore etcalamo, testantur, Diostienses Viostenses et
Lossenses,
mttatum Diostiensem, prxcise adterint non liquet , Comites eosdem fnisse qut et Lossenses. Idem exertis
Pro Diostien-
sibus Comi' nisi quod ipsa suggerat tatio, primum a Chiodione verbis asscrtt Trudoncnsc Chronicon, Euchcrioque et
titms, Regem Meroveum , neqnaquam de Dispargo suo castro Falconi frattibus pro instgnibus appingunt vulgo decem
Dioestaeque oppido cogitattonem deposmsse , sed iltius ttvnias, ex auro et minio tamquum familia propagatis
,

dominatum Comitilt tittrfo (quod jam tum in Regum Lossenst. Sanctum Perpetuum Tongrorum Epi- ,

scopum
 APPENDIX AD P. HEXSCIIENII EXEGESIM.
scopum, Placentius suo more vocat Comitis Hostiensis trudis Virginis Consobrinus
, prnedicatione S. A- D
ftluim de quo sacrce tabulse Leodienses ad diem quar-
, mandi imo Dei omnipotentis inspiratione,
Pontificis,
tum Novembris aiunt : PerpeUms , natus Cotnite tota mentis devotioue conversus, relinquens cogna-
I. ssensi, \ita e( doctrina praeclarus, Boato Gon- tionem et patriam ipsumque ad consulendum
,

dnlfo vigesimus tertius or.line in Trajectensi Ec- S. Amandum secutus, dum studuit relinquere
clesia successil Episcopus. Monulfum qnoque Pln- terrena meruit ceelestia. Fuit is Agilulfi in Has-
,

centius scribit ComitissaB Hostiensis filinm. Quia bania Comitis filius, migravitque Gandavi ad Su-
vero ex S. Remiyii Epistoli certum rst , Falconem in peros circa annum DCXLvn. Postea Sigramnus,
Episcopalu vucisse titino DXXIV, urcrssr cst ut dSgidii illustris et Hasbania opibus
potens in nec non ,-

Aure-vallensis rrlirta, Recentiorum sequamur sen- Robertus, Hasbaniso Comes. Codex Donationis Viri
tentiam, dicenlium Quirillum mortuum anno dxxi nobilis, qui exlat nt Chronico Trndonensi, Pngum Has-
pridie Kolemhs Majas , illiquc m Episcopatu suc- baniensem eumdem esse cum Diostiensi iiffirnial. Ego
cessisse Kucherium, paucisque prxfuisse annis , licct Hotbertus cogitavi de Dei misericordia pro reme-
vulgaritKT ri trihuantur anni octo quandoquidem : dio animae mcae, etc. Dono per hanc epistolam do-
Fulco fraterjam tum anno dicto d\xiv Episcopum egerit, nationis, donatumque in perpetuiiin volo, ad Basi-
polueritque vitam protraxisse otl annum dxxxii, qno licaui S. Trudonis, ubi ipse in corporc requiescit, et
eum oltiisse in suo Chrmiico ad Chapeavillum doctis- Drogo Archiepiscopus praeesse videtur. Hoc. est
sinius Bucherius adnotat, quod dono rem proprietatis iueae in loco nuncupato
HiPlaudus, S. Lamberti frater, legitur in Vita Hasnoch \nieo Judicio Halem) super fluvio Merbuto,
an vero Dit>- S. Huherti Lamberti morlem circiter un-
ultus S. in pago Hasbaniensi sive Diostiensi curtim cum ,

sta etiam nnm DCCXV , Comes de Osterae : qux nomen-

dictus casa in Dominicato, et cetera aedificia in ipsa curte
Diosterna
cltttura si railem sit cum Diostiensi dc qua doclis- , constructa, et mausas vetustas sed ad ipsam Cur-
sit dicta in-
certum est : simus Langius, farile assentiar, ut rl ipse Comes Los- tem spectantes, cuin praeviis legitimis wariscapiis ,

B sensis ftient : ncc quseram quomodo illi ista potuerit pascuis, pratis etc, Datum publice siib die xiii Ka-
E
obvenire dignilas quam pater non habuerit ; cum id
, lendis Augusti anno xxiv regnante Domino nostro
;

temporis, ejusmodi Marchionum, Ducum, Comitum- Ludovico Serenissimo et Orthodoxo Imperatore ,

que Tituli , non forent hereditarii , nrc transirent ad quid est annus Cbristi dcccxxxviii.
liberos, uisi novo Indulto Regvm, quotl rarius contin-
gcbat. Yerum Anliquitatum accuratissimus prrscru-
tator Ifcndelmus pro Osterne indical legcndum
, ,
APPENDIX 111
Ostercke; neqtte enim nomen illud altrrnm uspiam De Cseresis et Segnis, ex Alexandri Wilthe-
alibi comparct. Istud vero nomen Osterke invenitur mii Annalibus San-Maximianis MSS.
eliam in perveiuslo Necrologio. Robertus dcinde Comes
Hasbnnice annislriginta Plsudum,
post scilicet dccxlv, I alia scribente Camerario Averbodiensi, multo for-
donat monasterio S. Trudonis Dongo Mairholt , , lasse prius quam Sanctorum Januarii Actis, anno
editis
Felepn, Schaffine, proxima pradia Diplomate dato , mdcxlui , audiri inciperet Henschenii notnen ; prius
in villa Ostrekias quodidem est ocWustherck, intra quam
iidem etiam
certe liic cogitaret , de Diatriba aliqua in Fran-
Basbanix
cvjus terrilorium Dongo y Mairholt sutit hactetius. corum origines quxsitura Februario prxmittenda ; non
Comites Ilndem I.ossenses seu Hasbaniae Comites suam Salam ausim aflirmare, inter hunc etillum communionem ali-
fuerunl, halmerunt, antequam anna mclxxxii conderetur Par- quam litterarum fuisse, aut etiam notiliam mutuorum
tlienon Herchenrtiile Sylva Hercana eisarta, sicut
(in studiorum; nisi fortassis per communem utrique ami-
vox ipsa indicut) ibidemquc in proximo sibi arccm Cu- cum Wendelinum. Sed hoc quam mihi incertum tam ,

rtnijitinam collocarunt ; ad quam , cwm drgcrent illic, est certisdimumjuisse semper amicitiam maximam Hen-
maximam partcm Salam islum translulerunt, atque ab schenio nostro cum R. P. Alexandro Wiltemio; Lu-
arce deinde Sala Curingiana Comitum Lossensium
, ciliburgensi Antiquario curiosissimo. Fuit hic ut natus
est dicia. Plaudius itaque Comesd'Osterne, non alius sic denatus pauci-s post Henschenium annis variaque
,

et Osternen- lociDominus fuit, quam Ostherckse, Wusthercae sive ingenii sui monumenta typis edita reliquit, prascipuum
ses seu pottus
Guistercae ut lum bodieque ab utentibus Gullico
, tamen ejus opus ac secuti fere dimidii labor. Annales
Ostherkenses.
C Idiomate pronunciabatur : fualeque fuit G litteram a inquam Imperialis Abbatiae S. Maximini prope Tre- F
commutati inO. Adde quodfluvius alluens Ex Annallbus
scribentibus viros, antiquarice per omnem eam Archidioscesim cu-
illtus, haud
Wintershovium, ubiS. Lambertus puer fuit educatus, riositatis thesaurus ingens, defossus [ul sic loquar) in facile lucem
ante annos mtlle (u/i in vita S. Landoaldi a Nolgero atttographis latet adhuc , et fortassis xternum tatebit; visuris,

SUb aniinm DCCCCLXXX scrtptu legilur) appellatus sit non magnopere pro eopublicando satagentibus Monachis,
Archa, qui et vicum perfluens, Ilasselensi oppido m quorum honoriet utilitati fuerat collectus, ne forte tllius
itinere Trudoiiensi vicinissimuni, ei nonun deilitS. Lam- cum Annalibus
libri conftictus creber Trevirensibus, sub
berti Archas , sive cum aspiratione Harchae, uti for- nomine Broweri edilis, suscitet aliquid veterum cum
tassis cl Wustharcae a quo non nisi jaculalione bom-
, slrchtepiscopo litium, jum bene compositarum ; Superio-
bardst abjungitur; pnenomenque Wust ad distincttonem ribus autem Societatis, penes quos erudila istxo MSS t
alterius videtur prjtfixum, quod tractus ille per bella sunt, prudcntei caventibus quidqttam ejusmodi jniblicare
desertus et silvosus essel, quod Wust dicitnus. Si quis amborum inyraliis: unde nec obtmere potui ut lucubra*
Lossenses Comitcs cosdem esse cum Comitibus Has- tiones ejus servandas acciperem, licet annuentibus olm
bania? idem utrosque admiuistrasse munus, diceret,
, Moderatoribus mihi ut Fideicommissario legatas. So-
non atlmotlum refratjarer, ut primo Comites hnjus dis- lalio est interim cosdem anno mdclxvii evolvisse per
trictus dicti sinl Lossenses deinde Diostienses, terlio
, otium, non siue profectu, ante Tomum 2 Aprilis cogno-
Osternae sive Ostherkse atque Husbaniae quisque a , scendo; et illustriora quasdam loca, usuiquondam futu-
tractu cui prsesidebat, ra transcripsisse. In his erat Caput de Arduennae po-
115 Othelbodus, Abbas xxvi monasterii S. Bavonis pulis , Caesari memoratis , Eburonibus , Condrusis,
Gandavi, ab Otgiva Flandria> Comitissa, Balduini Bar- Paemanis (sive, ut rectius quxdam MSS. Pliaemanis)
bati, conjuge, circiter annum mxxx , rogatus Sanctos Caeresis (fortasse Caerosis scrtbendis) atque Segnis.
el possessiones sui monasterii recensere Priraus et Priorum duorum constat apud omnes notitia
Basbaniensh
; , et Con-
Pagus Ulcm praecipuus patria* nostrce Patronus , inquit , est drusius Pagus hodiedum nominatur, proprium sub Epi-
fm Dioiteisis Sanctus Ahvinus, cognomento Bavo , nobilissimus scopo Leodiensi /irchidiaconum habens: de ultimis ali-
atque ditissimus Hasbaniensis pagi Comes, 3. Ger- quid ex Wilthemio audivisse Henschenius supra me-
minit
 [DE EPISCOPATU TUNGREN. ET TRAJECTEN.
minit; non item de Crcresis: quare de utrisqueolim Rlteno inter Coloniam et Confluentiam, autiquis Sen- I
per me excerpta, nepereant, hisce attexo. ciacuni- Tabulx Pipirti Reyis anno regni xi Idtbus ,

117 CJBRESI,forteCjEROSldicendi&unt. Eo- Aufjusti, de Prumiena Cccnobio conditx, isla habent:

disco Cxresos tvm nomen remo.net in pogo, Caros seu Caroscow. De Donamus etiam ad ipsum monasterium cellara aliam,
scu Pagwn quo in Chartis Pipini Regis, anno regni xl , Christi quaj dicitur Casloaco, quae est posita infra terminos
Caros
dcclxii ita scribitur: Donamus pariter et ego et
, Senciaco, et est in honore S. Petri constmcta, cura
conjux niea Bertrada ad ipsum sanctissimum lo- , oranibus adjacentiis vel appendieiis suis. Alnt ejus-
cxixn (monaslerii Prumiensis) quem in honorem sancti dcm , biennio post: Cella quie Ca-doaco dicitur, quae
Salvatoris vel sanctsa Marise construxiuius, respro- est posita inlVa tenninos Senciaco. Casloacum Kes-
prietatis nostrse in pagoCharos in villa qus dici-
, lich rio-b dicunt, primo lapide a Confluenlibus, ut huc
tur Kumeresheim , tam illam quse de genitore meo usque procurrerit ager Senciato attrU^utus. fn Annali-
Carolo mihi advenit, quam et illam portionem ip- bus Francorum a Pilficeo editis, anno dcccxjji Carolus
sius Bertradae, quani genitor suus Ilerebertus ei in Calvui , de
ct Ludovicns
patriis regnis bellantet Lo- ,

allode dereliquit , cuiu appendiciis et oiuui integri- tharium fratrem, in villa Senciaco moraritem et a ,

tate sua , ad ipsum sanctum locutn tradimus atque suis desertum in qnibus non parum confidebat, fu-
transfundimus: in cujus termino ipsum monaste- gerecompfllunt. Nithardus lib. 3. Lotharius, quoque
rium S. Saivatoris estfundatura etillura mansioni- ;
ut fratres suos Mosellam transisse in Sinciaco didi-
lem super Prumiam qui est constructus super ter-,
cit confestim et ipse abire et regno et sede non
,

minum praedictce villae. Non nuUisdeinde interpositis: destitit. Annale» Bertiniani. Lotharius in Senciaco

Tradimus alia duo loca in Carascouw ad idem mo- octo millibus a Mosella consedit Carolus et Ludo- :

nasterium, Wathihendorp et Birgisburias, ctim om- vicus Confluentibus transeunt Mosellam, fugitergo
nibus adjacentiis suis et appendiciis. In tabulis Lu- Lotliarius hoc audito Aquxgranum versus. Iidem
dovici Pii; de concambio quod fecerunt Luidaldus Annales , Ludovicus de Audernaco por Sinciacum
vet Caroscou;
et Marcuardus Abbas, anno regni ejus xvu Aquis rediit. Hinr intelligas quomotlo Csesar digressus
B editis et
Lothant filii ix,- Indictionis ix , hoc est anno Christi aponte&uo navali (quem inter Antonnacum, nnoSsn-
dcccxxx , vn Idus Februarias ; dedit memoratus ciacum et Bonnam structum, cum Fioms infra Mo-
,

Luidaldus et conjux sua Irmbirga, jam dicto Mar- sellam eum locet) per medios Condrusos et Segnos

cuardo Abbati ad partem monasterii sui S. Sal-

,
profectus sit ad Eburones sie ut Condrasi dextras, ;

vatoris "Prumiensis, vel Kectorum in eodem mona- Segni sinistras tenerent.

sterio per tempora degentium, res eorura proprias, 119 Ittt Wiltbeuiius: ad cvjus senlentiam de Cas-
sitas in pago Oaroscow, in villa quas dicitur Huos- resis , forte Cserosis , Pagum Carosgow ab iis dic t

ca , quantumcumque in praedicta villa vel marca asserentis, clarius explicandam iis, quorum imaginati-
ipsius villa?, pra?senti tempore habere visi sunt. In vam vim hodiema pronuntiatio prxoccupavit ; removen-
tabulii Lotharti Avgusti, de Vallimaris-villa conditis dus e&t scntpulus, ne forte diver&issima putenl nomina,
anno Imperii ejus in Italta xxwi , in Francia xix qttorum primae sytlabae Ca?r et Car adeo dtversimode
,

Indictione i, id est anno dccclii , Mar- v Kalendas nunc efferuntur. Intelligant enim taies oportet, Ruma-
tias, Vir venerabilis Egilo, Abbas Prumiensis mo- nis, sua adhuc linqno incorrupta utentibus . et nomina
nasteni, in honore S. Salvotarisdicati, nostrae be- apud nos qualia pronuntiabantipsirelinquentibus, nthtl
nignitatis suppliciter deprecatns est clementiam, ut minus usitatum fui&se quam ut uni eidemque conso- ,

abidem cumobium quasdum res fisci nostri consi- ,

uanti, pnto C et 0, ttUnm sonum darent ante K et I vet

stentes in Ardenna quas quondam Rotmarus Co- ,

Y, alium ante reiiquas crassioris toni vocales. Itaque

bonam parlem mes et postea filius ejus Etmarus habuerunt, sitas in vocibus Carcer, Cancer, tittera C eodan sonabat
atlinere ad videlicet in pago Caroscow in Vallimaris-viUa ,
modo , in secunda atque in prima sgllabn , quasi pei
jus monasterii
non longe ab ipso monasterio mansa scilicet sep- , Grxcum K utraque scriheretur ; sicuti eisdem vocibus
Prumiensis,
tem et dimidiura cuni omnibus ibidem pertinenti- Roma cum Teutonice dicimus, Kar-
ncceptis utimur,
bus , soierti pietatis nostra? studio concederemus. ker, Kanker. Simititeret Diphthongus -E, quaenunc
Habe&en quinque Caros pagi vicos; Rumeresdorpum, cum simplici vocali E pronuntiando confunditur oere ,

Wathilhendorpum, Burgisburias , Huoscam et Val- compositum habelat sonum.et quasi medium interAIet
limaris-villam: suntque ii Rumersiieirn , proxime EI , Griecorum diphlhongos : itaque vox Csesar, qux
ca-nobioPrumiensi ; Wetteldorp, ad Arx flumini& or- nunc a Lnt ne loquentibus fere effertur ac si scriberetur

tum; Boresboim, ad Gelbim amnem, Kilburgum inter Sesar ; rectius et ad ortginem antiquam proprius a
et Girolstenium; Oos, idem Girolstenium versus, prtmo Teuloniie loquentibus exprimttur Kaysar vel Keyser,
a ccenobio lapide; etWalmersheini omnes hodieque ; significatque appelative Imperatorem; interim dum
ditionis Prumiensium: ul Caros Pagus pro parte in~ proprium nomen iidem pronuntiant, ut nunc ceteri
viri

tercurrerit fontibtts Arx., Gelbis, Nemests, et Pronex, solent, dicuntqtte den Keyser-Cesar, id esi, Impera-

vulgo Aer, Kyl, Nyms et Pruym. Hincconstat, Ebu- tor Caesar. Igitur quorum nomen Julu Ctesaris «vo
rones, Condrusos Fsemanos et Caeresos habuisse a
,
Kairesii vel Kairosii pronuntiabatur, non Seresii aut
Meridie Treviros ub Occasu Remos tt Nervios
, e , Serosii; idem usu medii hodiernique svi KarosifKa-
a Septemtrione regiones ultramosanas ad Ortu Ubios .
roscow pron tt ntiant is, quam tevissime et solo ptnguioris

ct Rhcnt accolas. ac liqttidioris soni discrimine deflexit a prioris pronun-

118 SEGNI, qui cum Condrusis se excusaverunt, tiationis Faemennis eadem diphtongus
inodo: sic et in

Segnos vel quod cum Ftnironibus non conspirassent ; ideoque roga- vulgaris hodiedum usu pronuntiatur a, cum Marchia,
ad Aram bant, ut arma a suis (inibus abstinerel Cxsar, videntur totius regiunculse caput, nominatur j vulgo Marche en
fluvium
habitasse circa Zinsich, ad Aram fluvium, kaud procul Famenne.
habitassc,

TRACTATfS
 TRACTATUS PR^LIM INARIS II
QUO CIIRONOLOGICE DEDUCITUR SERIES
EPISCOPORUM ET ARCIIIEPISCOPORUM
MEDIOLAINENSIUM
usque ad annum Christi mcclxi.
Ex vetustis Catologis MSS. Bibliolhecse Ambrosiah»,
A. G. Hcnschcnio transcriptis, ct a D. Papcbrochio illustratis.

PR/EFATIUNCULA.
anliquiores Ambrosaniie Bibliolhecar Codiees, anno mdclxii a nobis Me-
Inter
diolani litslratos,uniis membranaceus perantiquus signabatur P. 24G in fidio et ;

continebat Sanetorum plurium, pnrsertim lUediolanensium Vitas nonnullosque

sermones S. Ambrosii. .Inle Vitas spectabantur membrana; puucie,fornne aliqunnto
minoris quam erant rcliqmc; in (7m/>ic iNoiiiiiia EpiscopOi um iVlediolanensis Civitatis
u>iu eiideiiique manu, sed non eodem stulo scripta omnia usquc ad Tliedaldum in-
elusive, qui schismaticus obiit anuo mi.xxxv. Adjunguntur dcinde, nianu diversa,
eo quo quisque obiil iniiio udscripti ulii usquc ad 1'hilippuin, ordinatuiu anno mcl-
xxxxvi. Porro in antiquiori ac potioriparte triplex notari polest stglus, adco ut ip-
sa trifariam vidi debcat, sic utprimum membrum pertingatusque ad lempora Lon-
gobardornm et seculum Christi \\;secundo contineantur se.v vel septem Episcopi, post
eivitatis destruclionem, ajam dietis Longobardis factam, velut in exilio commorati;
terlio dcseribantur celeri, usque ad euni quein dixi Thedaldum cui succedens quur-
tuiu membrum, insignis omnimo debcat haberi auctoritatis, cum co in genere vix
quidquam possit oplari certius Uunc Ciilalogumminime sibi contcmnendum judicans
.

Godefridus Henschenius 6 Maxapfrr»]?, dignum censuit quem manu sua lotum trans-
eril/eril ; el ei/o, adhibito examine, invcni esse accnralissimum (si nonnullos, in
piimo prcesertim membro, errores eorrexeris) solidumque in eo reperi fundamen-
tuin, iid totmn Mediolancnsem Hisloi iiim irete ordinandam. Slatueram ergo eum
dare posl Aela S. Dionysii xxv die hujiis Muji: scd mulato deinde consilio, salins
duxi eiim Itic exhibere, ul magis ad manum sit, posilus eonspicuo magis loco : non
tanitn primo .Quamvis < iiim Mediolanensis Ecclesia digniiate supra Tungrense emi-
nuerit seinper, atque hodirditni riniurat supra eidcinTungrensi su ffrrtns, Irajecten-
sein primum,deinde Leodiensem :Magistri lamen defuncti lucubralio prcecedere de-
Intit longe imparem conatum viventisdiscipuli; quandosextiTomigraudiorjammoles

cvasit, i/ tt in ut commentario extraneo aliquo sibi fut fuerat eogilalum) prmpxo,

it

augeri eommode possit.Hujus porroTractatus utilitas haudlevis erithocin opere, in

quo plurrs parliin jam accurierunl, partiin adhiie occurrent illius Scdis Episcopi,
Sanctorum fastis adscripti: quorum rntates haud esl promplum sigillatimdiseernere,
pt iiisijiiain iiiniiiiiin inlrr se eompositi liabcttnlur anni quemadmodum
frequentl ex-
pcrientia jtnn doeitrrunt similesCatalof/i,a nobis inler pneliminarcs traelatus alquc
etiam in Maji Propijlao dcducti. Hic aulem refrremhc mihi suut t/ratiir E\imio et
ltcvei cndissimo Doinino, 1'ctro 1'aulo Boscx, ex Sodalitio Saeerdolum OblatorumS.
Ambrosii alque Curoli saerce Theologiie Doelori, nunr quidrm Modoetiensi Archi- '

presbytero; annoautem mdclxxvi, quo hiec lueiparare incipiebant,adhucBibliothe-

cicAntlnosiaiiir Prirfeeto ; qni rogatus u mcHensehenittnir manus eegraphum confcr-
re cum originalibus, perqaam diligenter id feeit, et alia multa utilia nonnulla. Si-
militer agendie gratue Erudilissimis rjus ac diligentissimis eadem in Preefectura
sitrtrssoi-ibns Nicolao
tlttobus, ubino et Andrese Pusterlae, quorum prior, nune
I

proedictorum Oblatorum Prcepositus Generalis summa promplitudine miln exhibuit

notiliam quinque nroximorum S. Galdini deeessorum, quasexeipere llcnsclienius
noster neglexerat ; altrr inajort multo molimine, ex Beioldl vetustissimi seriploris
1'olumiiic mcmbianeo, in archivo Capituli Melropolilani strupalosissiinc asscrvuto,
cxeepil tnihi noliltam alioiuiii seu seijiienliiim, usque ad Olthonem 1 ee-Lomitein
cleetttm aiino MCCLXl, eum quibus noster hie labor finitur. Hnie porro non intendo
singulorum inserere Aela, aut ab aliis contraetius diffusiusve edila revoearead exa-
men hisloricum. Chronologiw filuin potissime prosequimur : in quo cum aliqiian-
do citaiunusTabulamSynodalem, cain Lector inlelligat,quam Petrus Galesinius an-
no MDLxxiv expandit in dupliei folio, ubi tota ArcMepiseopalis historia legiper Sg-
nopsim potest; quamqac deindr tniiio i:dliii DitxecsanaSgnodus^ sub S. Carolo Bor-
J 85o
romaeo,' Aclis suis inseruit naq. e<
"
seqq.
'
TABULA
 TABULA CHRONOLOGICA

ARCHIEPISCOPORUM
MEDIOLANENSIUM.
Ordo \tni. et Dies Spatium Annus ei Dies Locus Sedis
et !Nomina. Ordrnationis. Episc. Mortis. vacant.
Sepulturse,
S. Anatalon Gl iOctoliiis 24 Brixix
S. Uaius 85 Septembr. 26 i« horio Philippi an. 12 [ere

3 S. Castritianus 97 1 38 Decembr. 1 ad S. Joannem

4 S. Calimerus 138 191 Jul,i3l ni ecclesia propria an.1/2
3 S. Monas 193 246 Martii 23 m S. Vitalit an. 36

S. Maternus 282 303 Julii18 ad S. Naborem

7 S. Myrocles 303 313 Novembr. 30 ud S. Victorem
8 S. Eustorgius 315 331 Seplembr. 18 in propria eccksia
9 S. Protasius 331 352 Novembr. 24 nd S. Victorem
10 S. Dionysius 352 355 Maji 25 in propria ecclesia
II Auxentius Arian. 335 37',
12 S. Ambrosius 371 Decembr. 7 lii 398 Apnlis 17 iii propria ecclesia
13 S. Simpiicianus 398 400 Augusli 15 m propria ecclesia
14 S. Venerius 400 108 Maji 4 ad S. Nazarium
18 S. Marolus 408 '.23 Aprtiis 23 ad S. Pelrum
IG S. Martinianus 423 i:i:i Decembr. 29 ad S. Stephanum
17 S. Glycerius 433 i3S Septembr. 15 ad S. Nazarium
18 S. Lazarus 438 140 \Maji 14 ad S. Nazarium
19 S. Eusebius 449 101 Augusti 9 tidS. Laitrentium
20 Gernntius 464 470 Meji 7 ad S. Simplicianum
21 S. Benignus 470i 477 Decembris 13 ad S. Simplicianum
22 S. Senator 477, l80LMo;"i2fl ad S. Eupkemiam 24
23 S. Theodorus 480 Jitnn 22 190 Martii 28 ad S. Laureniium
24 S. Laurentius 490 512 Jaliiil ad S. Cassianum
23 S. Eustorgius II 512 518 Junii 6 ad S. Xistnm
26 S. Magnus 518 5:111 Novembris I ad S. Eustorgium
27 S. Datius S30 552 Januarii 14 ad S. Victorem
28 Vitalis 832;.. ad S. Vitalem
29 N. Schismaticus 5S6 !

506
El S. Gondulfus 588! Junii 27 iu Diac. Bituric.
30 S. Auxauius 566 368 Septembris 3 ad S. Sleplianum
31 S. Honoratus S68J 570 Febrnarii 20 ad Nocetam
32 Frontus 570 Inlriisns 581 Genux captivus
33 Laurentius II S73/anuani22 592 Augusti 21 Oen nd S. Sijrum
34 Constantius 593 600 SeplembrU 3 GenitxadS..'lmbr. 12 13
35 Deusdedit 601 \Septemb. 17 629 Octobris 30 Gen. ad S. Sijrum 3
36 Austerius 630 Januarii 28 (iinJnla 4 Gen. ad S. Syrum
3' Fortis 641 644
38 S. Joannes 645 655 Januarii 2 nd S. Muiinelem
39 S. Antonius 053| o: Octobris 30 ad S. Simplicianum
40 S. Mauricillus 037 668 Martii 31 ad S. Satyrum
11 S. Ampelius 608 672 Julii 8 nil S. Simplicianum

42 S. Mansuetus 672J 681 Februarii 19 ad S. Ambrosttim

43 S. Benedictus 681 725 Martii 1 ad S. Ambrostitm
Theodorus 725 739 in Monast. Aron.

S. Nalalis 740 \Martii. ?'il Maji 14 ad S. Georgium

46 Arifredus 7411 712 ad S. Nazarium
47 Stabilis 742 Augusti 12 7 11 Decembris 13 atl S. Ambiosittm 21
48 Lsetus 743 \Maji 6 759 Aprilis 4 ud S. Ambrosium 22
49 Thomas 739 ISeptemb.ZZ ... Septembris 27
783 ad S. Ambrosium 13
S0 Pctrus 784 Marlii 14 803 Maji 13 ,i s. Ambrosium
' 28
:,i Odelbertus 805 Julii 13 814 Februarii 23 at! S. Ambiostttm 11
82 Anselmus 811 Maji 7 818 Depos. m Marl.
83 Bonus 818 Maji 16 - X-l-> Januarii 23 ad S. Ambrosium
It. Anselmus 822 Januarii 26 822 Maji 1 1 ad S. Ambrosium
84 Angilbertus 822 Jnlu 20 823 Octobris 9 ad S. Ambrosium
in llieinuli ecti. 8 16
85 Angilbertus fl 824 Juiut 26 860 Decembns 13 ai S. Au .«11111/1 10 26
86 Tado 861 Novembr. 9 869 Muji 26 atl 5. Ambrosium 1

Maji T. VII X Ordo

 Ordo Ann . el Dies Spalium Anniis ci Dies Locus Sed is
ct Noinina. Ordinationis. 1 ipisc. Mortis. vaca lt.
Sepulturrc.

57 Anspertus 869 \junii 20 13 3 12 SS2 Decembris 7 5. Ambrosiuiii

(.'</
2 23
68 Anselmus 11 883 Martii 3 14 23 897|iSe»lemWs 27 ad S. Ambrosium 2 9
59 Landulfns 897 Decembr. 7 2 10 29 900 Novembris 5 ad S. Ambrosiitm 21
60 Andreas 900 Yovcmb. 30 6 3 907 .Faruaiii 28 att S. Ambrosium 1 14
01 Atho 9117 JprUis* 12 6 919 Septembris 11 Rnmsc atl S. Alcx. 3
62 Guaribertus 919 Decemb. 12 2 8 3 922 Augusli 15 adS. Amb. inhiem. 1 20
03 Lainpertus 922 Octobris 6 9 8 14 932 Junii 19 ad S. Amb. in liiem. 9
04 Hilduinus 932 Junii -29 5 25 937 Julii 24 ad S. Ariib. in Uiem. 19
05 Ardericus 937 Avgusli 13 12 2 1 949 Octobris 13 ad SS. Apostohs
El. Aldem&nnus 1 931
El. Manasses 949 5 93',

00 Walpertus 931 Augusti. . 17 2 900 Novembris 8 ndS.Amb. in hiem. 1 12

07 Arnulfus 909 Decemli. 1 3 4 4 973 Aprilis 1 ad S. Antb. in liicm. 2 10
OSGudefredus 973 Julii 27 5 1 23 97S Septemb}Hs 19 ad S. Amb. in hicm. 3
09 Landulfus 978Xtem4. 22 1S 3 997 Martii 23 ad Mou. S. Celsi 2
70 Arnulfus 11 997 Maji 23 19 9 3 1017 Februarii 25 ad S. Victorem 10 19
71 [HeribertuB 1018 \Janmrii\i 27 s 1045 Januarii 17 ad S. Dionysium 8 11
7- (iuidu 1015 Scftembr.B 25 11 10 1071 Attijtiiti 13 in Bttrgvlis 53 12
El. Gotofredus 1068 1070 Ex parte lmpe-
raloris scliism.
El. Atho 1071 E.r parte Cleri
Ctitholictts
73Tedaldus 1070 Februarii 5 9 3 21 1085 Maji 25 Aronx 13
74 Anselmus III 10S0 Jtilii 1 7 5 4 1093 D< ccmbris 4 in Bas. Aposlol. 2
7-';
Arnulfus III 1093 Decembr. 7 3 9 1S 1097 Septembris 24 itt Clo.vo.ten. Mon. 1 8
70 Anselmus IV 1097 Novembr. 3 3 10 2S 1101 Septembris 30 CP. ad S. Ntcot. 11
El. Grossulanus 9 4 1112 a Jatniarii 1 Roma? ml S. Sabam
"6
77 Jordanus 1112 Jaimarii 1 8 9
"4 1120 Octobris 4 ad S. Ambrosimn 1 13
78 Olricus 1120'iVwemi. 18 2 11 1123 Maji 28 in Ecti. Iiicmnli 2
79 Anselmus V 1 123 lu Avqvslo 1(1 7 11 1134 abdic. ra Afor/. Romse in Laleran.
E1.'S. Bernardus 1134 tr/1135 ... iiott oilmistt. sed ttrbc abiit.
80 Robaldus 1 133 Augusli 5 10 4 26 1145 Decembris 30 in Eccl. hiemali 22
81 Obertus 1146 Januarii 22 20 2 1100 Afur/n 27 Bcnev. inS. Sojiltia: 20
82 S. Gaklinus 1100 Aprilis 10 10 1170 Aprilis 13 ad S. Theciam 2 13
83 Algisius 1176.7«/« 2 s 8 27 1183 21/ar/ii 29 in Eccl. Iiiemtilt 1 11
84 Olbertus I H8S Maji 11 2 4 10 1187 abd. Sept. 20 Ferrarise in Calh. 1 10
iSHMilo 1 188 Februarii 6 8 8 1193 Octobris 1 20
86 Ubertus II 1193 Novemb.30 l 9 1190 Augusti 4 29
S7 Philippus 1190 Septembr.% 16 i 7 1207 JttituniH 9 in S. Marise Muj. 24
SS Ubertus III 1207 Februarii 2
89 Gerardus 1211 Navemb. 13
90 Ilenricus 1214 1231
91 Guiliehnus 1231
92 1 ,e.. 1241 1237 ad S. Ettslorgium 57 7
*Xi Ot to Vicecom. 1201 1293 Auqttsti 13 irt Callicdinli
9't Rulinus 1295 1290 Decembris 7
95 I" runchinus 1290 12 130S in Callicdrali

9fS asonus
<
130S
97 Aicardus 1317
98 Jnannes Vicec. 1344 11 1335 Oclobris 5

PARS
 DE EPISCOPIS MEDIOLANENSIBUS.

PARS PRIMA
Post alias daas, si non composita primum, certe interpolata.

Ex MS. Bibliothecae Ambrosianae, signaio P. 216 in folio.

uatuor nobis exltibet prima lurc Pars Episco- 3 Primus htc Ecclesix Mediolanensi a S. Barnaba

Q
;
Primt omnes
quomoilo San porum nomina, tempus Sedis, Depositionis Aposlolo tlalus Episcoptts, Ecclesiam quoqtte Brixien- '•""'o'»'1

Cti habiti :
liem, et locum Sepultura. Nomina haud sem fundavit; el simitl ttlramque rcxit (nl liabetbistoria
^""'.co.
ittbie eadem surtt, et, ubicontrariitm non pro- MS.) annis tredecim, ab an. vn Claudii usqueadvm
batttr^eodem censeri debent rclata ordine, quo inter Neronis, id est, abanno .Erx vulgaris XLvnarJ attniim
divini Officii solennia, jam inde a primis Ecclesix Cltri- ejusdem /Erx lx Hxc temporis ralio si veraest (quis au-
slianx secidis, recitabantur ex sacris Dipttjcltis, ad id lem spondere pro re tttm antiqua, sub fide lesiis tanto po-
inslitutis; qnorum inoperenostro frequens mentio, prx- steiioris,aitsil?)et,sietiamveratiostraconjecturtt,de Se-
sertim ad vm Januarii, xtbi de S. Atlico Conslantino- de Pontificia anno quinquagesimoChristi primum Romai
jwlitano Episcopo, diu obluctato, ne S. Joannis Cltnj- coUocata;sequerclur,MediolanensemEcclesiamtinoanno
sostomi nomen in Diplyclta Episcoponim Constanlino- ciliiisSedem accepisse Episcopalem. Hisloria primorttm
polilanorum reciperet. Sic aitlem inscripti Dipltjcltis MediolaiiensiiimEpiscoporumseculocirciterviconiposila,
Episcopi, commutii seculorum primorum usu, Sancti qux in eodam Ambrosiano Codice post Catalmjum sequi-
tur, indicat, qttod S. Anatolo duos sibi successores or-
el Sanclissimi tiominabantur : nam et viventibus daba-
r> /ii*' hic tituliis. Hinc [actuin, etiam postquam vocum dinarit, alterum pro Mediolunensi urbe, dequomox;
istarum noiionem consuetudo ecctesiastica restrinxit ad allerum pro Brixiensi, videlicet S. Clatheum, iv Junii
eos, qui, propter notissimam vilx sanctitalem et niira- recolendum. In cadem Hisloria dicitur jam dicttt De- E
cula insignia aut martyrii lauream, invocantur a fide- positionis dies coli ad Ccncilia Sanctomm; de corpore
libits, tamquam citra diibium ullum cxlesti regno re-
iicijut Auctor ceiltuHquid scirese poluisse; quod illud

cepti; facltim, inquam, ex tali usu est, prsesertim in scilicet necilum elevalum esset : alias ipsum prope Bri-
Ecclesiis Italix anliqiiioribiis, tit omnes fere tllnrum xiam litmitlatitm, ubi jum nomitiattts loctts crat, non
Episcopi, qui in communionc Calltolica obierunt, per iqnoravit Mtjroctes Mediolaneiisis Episcopus secttlo iv

tna, qnaluor, ac plura secula, censeantur Catalotjo ineunte, de quo infra. Ibi certe illud fnit inventum in
Sunctorum adscripti sive Canonizati : qttemadmodum templo, et ad aliam cjnsdem tempti partem translatitm
iis fereomnibus conligit, qtti in hac prima parte nomi- anno mdlxxii. Eodetn iie adltuc colilttr Brixix idem
ntinlitr. S. Anatalo : Medtotanerises, vu dietn ante Kalendas
2 Sicut atttem Romatta Ecclesia.jom inde atempore Octobris ejtis memorix nunc assignant : quia sctlicet

eonmque S. .Inleri Papx, ccepit habere, prtrler supradicla Di- priurem iiem sotenniori festo sibt vindtcavit S. Tltecta,
successio no- piijcha, Episcoporum Catatogum, cui, ultraitoininn sin- urbis Patrona et primarix Titularis, ob
ecclesix reli-
tata circa ,
gttlorum, ettam , ,
. ... qtiias Capitis Mcdtolanttm aliatas.
an i8t)
inscrtoeretur quanto quisquc sedtsset
tempore : ita el Mediolani ejusmodi Cutalogus scribi
S. Gails, scdit annos xxi, doposilus est vi
cicpit, saltem ante vn secuhtm Cltrislianx ^Erx; ubi
Kaleudas Octobris.
ad nomina, e Diplijcbis transcripta , notareturnnnorum,
meusium, ac dierum numertts, qmbus quisque sedit, 4 Vila ejus in jam dicta Historia, narralionis serie iGaimusque
sicut ex aiitiqiiioribus monumentis, aut subilttclis per snbtexla Vitx S. Anatalonis, docet eum in Episcopalu ad fuuiuin85.
verosimilem conjecttiram calcttlis deftniri potuit : in quo vixisse usque ad quintum Domitiani Csesaris aunum;
si ItaUiicinaluin aliqimndo Collcctorcm dixero (nec enim obiisse vero pridie Kalendarum Januariarum, et se-
uiitiini possunt imputari tibrariis) noii tamen tttliil fidei ptilttim esse in borto Philippi, Senatoris nobtlissttnt,

retinquetitr tam anliqnx origints scripto, quando niiUa apud quem convcttire Cliristiani consueveraiil : et Ittt-

giavior aitcloritas coget ab eorecedere. jits rei iiionumcntiim vtdetttr ertti ex scriptura quudam
Hiiud ditt post atlditos Setlis oblenlx terminos, adje- Canccllarix Mediolanensis, ubi legilur Translatio S.
C cit alius depositionis diem : quod facile fuil ex Eastis Caii xni Aprilis Duplex. Eam ecclesia Franciscant p
sticris prsestare, circa eos quorum mors boitorabatur iiiinc teneiit, qnibits petentibtts anno mdlxxi facta est a
anniversaria fcslivitalc. Htvc igitttr pittamtis gcnitina S. Carolo Borromseo nova Tianstalio, annueque recoli-
ttt plurinium esseprimx hujus partis mcmbra.quo modo tur xiv Septembris. Attni Eiiiscopatus ita notantur m
eitcircii iiiiniiitt ni.xxx iescripta habebatur. Cumntttem eadent Htsloria, ttt in manjine eadem manu antiqita
apparuit Pars sccunda, diligentius descripta; itemque notetur, istic ubi ponitur duo et vigioti annorum cur-
Pars teitta scribi ncpt*scr, notato accurate sepulturie riculis, alias Inji,quatuor. Pnorein tectionem secutus
loco ; is qui primus scculo x. vel xi Partes prsediclas Auclor Catalogt est : secundam exigit Domiliani annus
coltegit in tutum, addidit etiiun primx huic Parti v, qia uiiiiiiicopit ciiin ineiise Scplcmbri iintti LXXXV.
ttomiita ccticsinruin, in qttibtts setole sna singttloritm Dtun itiitcm dtcttttr Gaius, anno Episcopatus sui
corpora cretlebaiilur Itaberi. Prudenter tatneit abstittuit quinto Romam itttrtts, SS. Pe-
intellexisse Mttrtijrtitm
a verbo sepultus, eo qnod prtmx sepulturx locus, aul tri et Pattli, confirmalur, quod alibi demonslravitniis,

cirio itlins fttisse sciretttr, aut omnino litiberetur incog- iUud accidisse an. lxv sed expungenium est ineptum
nitus. Hts prtenotatis, ipsa Cotalogi vetba incipio exlti- scioli cujusdam glossema, gui ex inveterato quorumiam
bcre, Cxtensis ad longum singulisvocibits, qitariim diiiit- errore aildidit, qui erat Neronis ultimus. Deittqite,

tttxat initia liabenlur itt MS. hoc modo, Sed, an. ... post obitum beaUe memoriae Confessoris et Episcopi
m... d dep. vel ob. et sep. e. qtix lego, Sedit Caii, longa intercapedine temporis praefatte SeJes
annos... menses... dies... depositus, obiit, sepultus Ecclesise Benedictione Sacerdotali viduata, et Pa-
est. Littera S, iiominibus prsefixa sitjniftcat, Sanctos : storis proprii mansit cura destituta. Quamdiu scili-
ca tamen iu Catalogo nusquam apponitur, sed pro ma- cetin vivis fuit Domitianus, ut dicit Fita successoris,
jori decorc lt:c adhibetur. id est, per annos fere duodecim usque ad I Nervx, qui
S. Anatolon, sedit annos xm, depositus fuit Christi xcvn.

est viii Kalendas Octobris. S. Castritunos, sedit annos xli, Depositus

Kalendis
 LVl P. DANIEUS PAPEBROCHII EXEGESIS.
A Ralendis Dcccmbris, ad S. Joanncm in Heriberto Archicpiscopo, seculo Christi xi depositum

Conclia. et circa finem x seculi, aut imlium xi denuo efcvatum,

deniqitca S. Carolo Borromxo in ccclesiam metropoli-
b" Eumdem dcpnsitionis dicm habet Historia vrtre,
tuniim Iranstatum cotitur xu Octobris,
cst, ubi tpse
prioribus subsequenter eademque tempus Epi-
conn$xm :
qnandoprimum translafumem factamarfntramur. Atqtte
sc0P alJIS per annos cireiter quadraginta extendit, ad
3 castritianus hic animadvertens Historiss Aucior,mirum videriposse,
quando Ito-
aban.BlfW- annumusque Adriaui vigesimum primum, qui est qiwd dicuntur ad ea asque tempora quinque tantum ma jam nu*
gueadan.m. annus Christi cxxxvm. Sepultus est, inquit eadem
Mediolanensi Ecclesia? Antistites prsefuisse, cum in merabatur
Puntifex,
Historia, adiscipulisjuxta condictum in co Romana Sode vigesimus post Apostolos tuuc tem- 20 Faliianus.
guod dicitur Romano, ea srilieot via qua Romam poris degeret, vir Deo fldelissimus, PapaetMartyr
tenditur, haudlonge ab arcu triumpbali. Quera lo- Fabianus ; Dei occultum et inscrutabUe ju B-
in hoc
cum bominibus quidem diu incognitum, Dei autem clura attendendumdocet; tandemqueclaudenshamdigrts-
ocuiis noturn palanterque postmoduin manifestatum siotiem, cum protestatione suse in scribendo ftdeiitatis,
his, quos dignos summa sanctitas fecerat, aperto addit, Non solum vero istiusmodi miranda superni
cognovimus. Et tuncverosimilitertransiatum fuiteor- Arbitri dispensatio, apudantiquosquosque autprimse
pu&, ail ecclesiam S. Joannis in Concha. Joannes Christianitatis cultores, verum eiiatn apud moder-
Bapiista Castilionxus, in Antiquitatibus Mediolanen- nos pari libra frequenter accidisse patenter agnosci-
sibusanno 1625 evulgatis, docel, hanc ecclesiam sub in-
turjdum et in Uumana) arcis Pontificibus brevioris
vocationeS. Joannis Evangelistsesuperexstructamfuisse
vitse cursus, et vixdum ad primi Pastoris mensuram
veteriilli Ccemeterio, quod Peregrinorum appellat, pertingens discernitur Mediolanae urbis Praesu-
; et
et cujus minime obscura vestigia cemuntur in obscuro
libus perrari adscripti sint, quibus non usque ad
specu, qui sedi illi pro Confesswne est.
grandasvitatem terminus vitse pra^sentis decurrit.

S. Calimeius, scdit annos liii, depositus 8 Ilsec ille, immediate post subjungens vitam S.
Materni; qui, cnm Sedes toto persecutionis Decianse
B pridie Kalendas Augusti.
biennio vacasset, divino subrogatus indicio, Mediolanen-
C Ilic, decennio fere ante venerandse memoriae sis Ecclesise cfavum tcnuit, usque in gravissimam ccclc-
Castritiani Prsesulis excessum, juvenem sedederal in sise motam a Diaeletiano etMaximiano,
/icrsccuiwncm,
4 Calimerus
usquc ad an. disap/inam S. Telesphori Papss, qncm anno cxxvn Tenuit antem Sedem per annos (ut videtur) lii, ab
191, ordinatnm dccennio et amjdius sedisse dcmonstravimus : anno ccli numerandos. Qui Ursulanarum Virginum
sed territus pertenlis inter quse hunc versari videbat, Martyrio Cvriacum Romanum Pontificem, S. Pon- A o» potest r

proptcr persecutornm rabicm, seccssit Mediolanum : tiani snecessorem, omnibus Catalogis ignotum, admi- hic rectpt
Marinus
atqnc a S. Castriiiano adscriptus m Clerum, eoque scuerunt; eidem, cum pluribus aliis Episcopis Italicis t
Ursulanus,
mortno electus Episcopus-, multa sub Antonio Pio
et junxerunt Marinum Mediotanensem; hunc autem non-
perpessus, itemquc sub Antonino cl ComnioJo; eiim nulliSj eruditis aliasviris, intelligo non displicere, pro-
annorum circiter guinguaginta trium cumcula pt
/- ptcrea quodJAaiQvno isti videant pauciores passim an-
egissel in cura Pastorali, tandein puteo mcrsus occu- no& adscnbi, adcoque opportunum censeitnt supplendo
butt Martyr, Pridie Kalendarum Augusti... Cessa- kistorix Mediolanensis kiatui, ut existimant manifesto.
vit autem Episcopatus anno uno ei medio. Sie Hislo- Nec ego vehementer contendcro, nullum essc hiatum,
ria jam ssepe allegata: quse per annos quot diximus aut hic aut hic aut etiam inter primos quatuor, quos
uii dedueil nos ad annum Christi cxci, ita ut annus solos invenitnus nominatos, Sed firmiori testimonio opus
cxcm successori Monse fuerit primus. Dc corpore nihil esse puto, ut eo quo forte Sedes vacavit tempore, cre-
neque .*
sciebatur t aut cum scriberetur Historia, aut cum hic dam sedisse nomen fuerit Marinus
aliquem, cui et ;

Myrocii
Cataloguscompilaretur. Ferrarius ait t in ccemeterio quando hocinveniretur, novam difficultatem faceret an- p^tponi s.
Caii sepultum, iu ecclesiasuo nomine postea aedifi- nus CCXXXV, quo 18 dcbuisset Ursulants ivisse comes Maternus ;
cata conditum csse, et ihi, inquil, altare aureum, in cum isto fabulosissimo Cyriaco. Quare, exploso Marino,
saucti Martyris honorem, a Thotna Archiepiscopo non cunctuhor Monae subjungere Maternum, in fuie
sub Carolo magno positum est qui Thomas cum :
prsecitatse historise Episcopalis, finem cum Materno
successerit anno dcclvi, appareteum qui primse huic sumentis.
parti depositioms locum, qttandoscirc potuit, adnotavit; 9 Ilanc ego Ilistoriam aliquando credidi scriptam F
quam invento corpore ecclesia hsec con-
id prius feeisse ab Auctore, qni sub proximo ejus successore Mjrocle
deretur. Factaest autemnova S. Calimeri translatio vixerat, hoc persuasus argumento, quod viderem ipsum
a Frederico Card. Borramseo, in novam arcam, sub in principio ita scribentem ,-Nliuc vero ab ipsoAnata-
eodem alfari quo pritts recondendam, anno mdcxix die lon tcmpore, usque ad hsec quse in prsesenti de-
xxxi Muji: ipsague ecclcsw, olim Ilumiliatorum Prse- currunt secula, gressu licet pendulo, styli hujus
posilura, nunc puellispericlitantibus juxta eam coltectis excursum dirigam quem nisi tu, Praesul excellen-
;

dcsci vtt. tissime, dexteram cxtendens benedicas et acuas

callis asperitate retunsus, incedet per devia. Hzc,
S. MonaSj scdit annos ldc ? deposiius octa-
inquam, cum legerem; et animadvertercm, post dedu -
ln ciljlls vit
vo Ralendas Aprilis, ad S. Yitalem. nusquam interrupta SS.
ctas orationis serte Historica nniens Aue

7 Utfemnt, qui illud paterna nosse traditione Anatalonis, Gaii, Castriciani, Calimeri, et Monae tibrum, de
Bplscopls Me-
potuerunt, octogenanus ferme eo erat tempore, quo Fitas, ultimam S. Materni solam finiri consueta cttoUtnens.
h Monas
Philippus Cbristianissimus Imperator primus ex clausula, Regnante Domino nostro Jesu Christo,
usque ad
an. 248.
Augustis Chrifiti jugo colla sua submittere decrevft, cui est honoret gloria in secula seculorum, Amen ;

qucmadntodum narrul junt dicta EpiscQpatis Historia. existimavi finem hic poni designato open, indeque
Begnavit autem Philippus cum (ilio non integris sex meticndam Anctoris s&tatem. Itaegoolim, inter prima
anius, qui tamen imperfecit septem numerantur : quo- hujus mei sludii rudimenta, eiaborans Commentarium
rtan medius, Christi ccxlvi, uttunus Mona? fuit, juxta de S. Longino ad xv Martii num. 48. Nunc. simi-
eunulcm f/istoi unn ; quss demortui corpus Prajdeeesso- lium scnptorum usu lomjiori ud a-tutcm discrimina di-
nuu luinulis adjunctum ait; sed addit, qui locus gnoseenda instructior, censeo quidem unius libri fineni
usque nunc mortalibus manet incognitus, pro eo ista indicari clausula, sed non operis. Elenim cum in
cum proposi-
maxime quod tunc, ob nefandas persecntiones, San- Materno claudatur prima Ecclesix Christtanx xtas,
to istud ar-
ctoruin corpora occultesepulturaeinandabant. Heper- sub gentilibus hnperatoribus inter persecuttoues idcnti- gumeiitum
tum postea atquc in sede 8. Vitalis ab Ariberto seu dem recrudescentes traducta ; recte hic ponebatur libri prosequendi,

etiam
 DE EPISCOPIS MEDIOLANENSIBUS.
etinm primi finis ; cui utinnm adessent ccteri, quos
ardmo designavit Auctor, non S. Myhocles,
sedit annos xxii, depositus
verosimiliter plures
tamen et perfecisse videtnr . Esto enim perrissent pridie KalendasDecembris, ad S. Victorem.
ipsi, superesset apud Scriptores Mediolanenses nfiquod S. Mati-ums, sedit nnnosxn, depositusxv
eorum vcsligium ; iisque prselucentibus, aut aliis, oui Kalendas A.ugusti, ad S. Naborem.
inde accepissent lumen, viam sternenlibus, potuisset
S. Protasius, sedit annos \\u, depositus
notari ordo sitccessionis certior et distinetior quam nunc
vui Kalendas Decembris, adS. Victorem.
fiat.
S. Ki sroiuiit s, sedii annos xvn, depositus
10 Tnterim Anctor credi debet, div. post Maternum
vixissc, qttidicit, cjus gesta adeo esst multis tgnota, xiv Kalendas Octobns.
ut longi teraporis alluvione omnium pene mcmorise S. Dionvsius, sedil annos xiv, depositus
abolita putentur. Neque rursum id admodum serase- viii Kalendas Junii.
cula differri potc&t, qui eo scribebat tempore, quando
13 In his certum <.<•/, w<n tantttm Maternum Myr -
adhuc perran adscripti erant Mediolanse urbis Prse-
di, .-.,
d etiam Eustorgiuin Protasio pi sed Prota-
videtur scrip- sulibus, quibus non usque ad grandaevitatem ter-
siquidem S. Athanasius postremum allegat (quod di- slus, anno
sisse scculo 6.
minusvitae prsesentis decurrit. Si satis constaret S. 317 adhuc
ximus in F\ta ejus ad 2 Maji num. I66)u2 praet ntenx vivens;
Datium, qnem infra videbimus anno dxxx ordinatum
coltoquio, quod iinuo cccilv Mediolani habuit cttm
Episcopum Mediolanensem, scripsisse Vitas praede-
Zmperatore Constante; rursumque idem a/mo cccxlvd
cessorum suorum, uti credulit Joannes de. Deis ei ud Julium
subscribitur EpistoUe Synodi Sardicensis
alii cum sccuti ; posset is quem dtximus ltbei\ illius
Papam, apnd Hiiarium in fragmentis, nomineqnamvU
opns asstimari : Censetur autem hic Episcopus, solvm
corruptu (ut alii plures apud eumdem Partasiusab
vigestmus sextus, nec obiit ante VigUium Papam rhuncet Dionysium,
Italiade Mediolano : adeo ut intt
Romanum, qui est in ordine. Pontificum sexagesimus
dc qim mor, inlerjici nullus possit, quinotabilt tempore
pnmus. Sedsive ipse necdum Episcopus, sive alius ista
sederit. Quoniam autem ab anno cccm, quo obiU Mater-
scripsit ; vidcmur in ejus setate po se consistere, sic ut
nus, ad ccclv, quo in exilium pulsus abiil Dionysius,
vcl immediatorum ejus decessorum aliquis, vel ipsemet
nequeunttot anni inveniri, quol hic numerantur ; videri
Datius, sit iile excollcntissimus Praisul, cui opus m-
possit cum urdnic nomiiium, etiam inverstts numerus
scribitur. Nec vero quemquam terreat titttli grattditas,
annorum; et Myrocles so/um sedisseannos \u; M iter-
jubeatqne posleriora respicere secula: nulloenim seculo
uxx&vero, si non annos lii, saltem xmi sic uta tem- :

ejusmoditituluscommuniterdatus Episcopisest : adeoque Medioia- cui succedens

porc Dcca, usque ad imperium flureliani,
ad hominis •praeslantiam Dionysius, vix
libera Auctoris usurpatione,
nensis Ecctesia caruerU Episcopo, cujus qui lem nomen i antios sedis-
singularem notandam, adhibitus censeri debet. Celerum eliam antea contigerit, cum vix setotuitante
sciatur. Idemforsitan
S. Materni gesta,qusenon nisi perturbata et mutila ha- videatur, tres consequenter Episcopos
exilium an-
credt ile i

benturapud Mombntium, nos ad xvm Julii integra et Urbe omnes quinquagesimum annum gerendo
nil355.
fuisse, qui
beue digesta dabimus, c.r fide anliquisshni istiusMS.
Pontifkatu excesserint, alius bit in o, a
quod dixi.
aliusnovennio, inler renovatas toti i & Gcn-
1 Vtderitne Catalogi nostri Auctor Kactenus altega-
tilium Imperatorum,
tam primorum Episcoporwnhistoriam, vehementer duU- 14 Ordinem igitur et chronobgiam comgens, liben-
Praponendus
tu, o(> ignoratum ab eo tem dtem obiiusS. Gaii : muttoque instituerem enumerationem Episcoporum. Mo-
est aulcm
Matcrnus magts ub S. WL&teruuva postpaitnm Myrocli, cuiillum nam sequentium
'

Myrocll, esse omnino prxponendum totaejusf^ita^quantaquttnta Vents ordo

est loquitur ; ulpote omnem hisioriam Csesaream, a annos \xn,

S. Mati .ums, sedit:
scilicel ab
Decio usque ad Dwcietinnnm et Maximianum pei-cur- anno cclxxxh ab ccan.
rensj itaque fxniens; Depositus est idem Cbristi Con- S. Myrqcles, sedit annos xii, usque ad
fessor sub Maximiano Imperatore quinto decimo
cccxv,
Kalendas Augustas, annoscilket cccui, post severissi-
S. Eustobgius, sedit anuos xvn, usque ad
ma iltacontra Chrtstianos edicta promulgata, dequibus
ibipluribusagitur.
cccxxxi,
12M\Tock's aule-m, eidem perperam prsspositus m S. PiioT.vsirs, sedil annos xxn, usque ad
]
Catalogo, sdtur adhuc in vtvis fuisse anno cccxm, CCCLII.
qtti vivebat Constantino III et Licinio III Coss. quando cum aliis
S. Dionysus, sedit annos n. usque ad
anno 314, Episcopis sedecim,et Miltiade Eniscopo Urbis Romae,
CCCLVj
in domum Faustin» convenit, vi Nonas Octobris, die
sextas ferias, Donatistarum
judicaturus de causa numerando scilicct annos incompletos pro completis,
con/irmatur
itemque sequenti anno cccxiv Volusiano et Anniano votundo numero; quemadmodum tota prima parte C- ex S. Ambro-
'
'ntib . Oi U
Coss. prsssens Synodo Arelatensi, eui subscribuntur taloqi Ittijusfieri \ tU t i c i
/ i
i

Merocles Episcopus, Severus Diaconus <le civitate dem confirmat S. Jmbrositts in Oratione, quam habuit

Post contraAuxentiumJuniorem, Iradipetentem,

Mediolanensif proyincia Italia hos scrtbttntur i

Oresius Episcopus, Nazarius Lector., de civitate sic loquens: Absituttradaiuhcreditatem Patru:...

Massiliensi Provincia Yiennensi. Sed quia pro Irs est hereditatem Dionysii, qui in oxilio fideicausa de-

dttobus, in antiqniori imperfectiorique Conciliorum functus;hereditatemEustorgiiConfessoris,heredita-

Post hunc
nullus fuit editione Coloniensi anni IojI, tub titulo Concilii Are- tem Myroclis, atqueomnium retro fidelium Episco-
Mediolani yoram, plures [utegoquidem existimo) qttam qttinque
laiensis seatndi [quod tamen non est aliud ab eo quod cuis.Sustor-
Orosius,
Prmttm) legitur, Ex Provincia Myroclis decessoresinteltigens, iicet hon plures cogniU giusdicltw
ibidem dicitur Italiaa
Confessori conftssor.
civitate Mediolanensi Orosius Episcopus, Nazarseus habeantur; ct Eustorgium expresse i

Lector; etiam Orosius inducitur in numerum Episco- appeltans, eum nominam, quam
ideoque potius

porum Mediolanenshtm, ab auctortbus TabuUe, edttss sium Dionysii immediatnm decessorem. Non videoautem
ex Decreto Cenciiti ix Provincialis sub S. Carolo altud tempns, quo U poHteril tituium istum metttisse,
serviebat,
Borromxo : qux quidem Tabula non unu loco est cov- quam cum adhm at minoribus Ordittihus

rigenda ; utt mtnc satis agaoscunt erudtti Mediolancn- perscquentc Ecctesiam Ma.rimiano.

ses. Corriijcndus mhtlominus ettnm vetustiur liic noster 15 Niful hornm expHcal ojus 1'ita apud Boninum
Catalogus, a «S\ Mona usque ad S. Ambrosium hoc Mombritmm, qiiam sccntus Catalogi Auctor, Protasio
postposuit S. Eustorgium. Sed quam exignx auctori-
modo proijredwns, ordine fortassis ex interpolatoris sen-

tentia erronea conturbato, citra culpam Aucturis.

 P. DANIELIS PAPEBROCIIII KXEOESIS.
toiis ea Vita sit, salis prodit excusatio, quod deejus tiam toleratus usque ad mortem, quain obiit nnnoccc-
Itujtts Vita
gestis, )wn nisi pauca polttetiiU reperiri, propter i/xxiv, invasi Episcopatus xx. Post quem, electoS.
nultius /?•

rfr, ni io
negligentiam pra?cedentium, qui cognita scribere, Ambrosio cpposuit sese, Imperatorio favore subnixus,
quott ipsutn
.
<; -
ripta aliquando perdita restaurare, cum po- Auxentius altus, advectus e Sajtitia, mntato nomine
pOitpoxat tuerinf, neglexerunt. Tottts autem est scriptor in Mercurinus, sicut intetlifjitur ex ea Oratione quam
1'rotasio,
nanando.guomodo Constantinopoti, uade orium Eu- hnbuit Sanclus, tradere ei ecclesiam jussits, ad con-
storgium volunt, Mediotanum legatus ab Imperatore, sternatum ea fuina populum in Dominicn Palmarum ;
ibique eadem fere qna Ambrosius rdtione electus Episco- quidtibet potius ferre paratum se dedarans, quam
}"s, atque ad ipsum a qun missus fuerat regressus, istud agere, aut Efiiscojxitu sponte cedere. Ipse autem
xmpelraverit Mediolanum auferenda, quseoHma beata S. Ambrosius, tlicto nnno ccclxxiv etectus, iton sine
et huic
Helena, genitrice Constantini Imperatoris, in unum miracuh, et, invitus qttamvis, ordinutus die vn De- mcrtuo S.
et cum Eu
storg o Jn-
studiosecollecUfuerant, sanctaets&cratissimatrium cembris eadcmque Dominica n Adventus, magnttm Ambrosr.ts
,

anno 374,
moie co>t- Magorum et Regura corpora quorum nomina, lunwii ea ratione afferret ordtnandv Cltronvtotjue
7 Ijecem-
fundut, Oa par, Balthasnr, et Melchior, Mediolani diu no- JEpiscopati, etiam in hac prima Parte si in hac bris, ,

ctuqne venerari, et gloriflcari, et digne laudari so- aliter quam rotundo annorttm numero supputarenlur
lebant.-Ea: his satis apparet, admodum sero, putasecuto tempora.
x \(7 \i / 'itam istam seupotius Encomium S. Eustorgii 10 Sedit autem S. A M BfiOSIUS annos xxiv, dcfunctus
conscriptum fuisse, ab homine nihil menses 308, 17
inter tempora di~ iv, dics x, ulijam demonstravit Henschenius;
Aprilis.
stinguente, et confundente duos Eustorgios ;
quorum defunctus an. axxcvm, die xvu Aprilis, in Vigilia
secundo Eustorgiansz ecclesix fundatori, seculo vi Paschx. Auctor Catalotji luc, scu vcrius ejus Intcr-
EcclesiamMediol \nensem regenti,tolerabiliori figmento, pofator, pra'ter .ytijlum totius primx Partis diiiqenlior,
adscribitur ab atiquibus translatio Magorum, in dicta supra annorum numerttm auctiorem, etiam menses et

ecclesia olim quiesccntinm, dies iidnumtvavit, ita scribens :

1(1 Mirum omnino est, quod cx fide istius Sciiptoris,

B S. Ambrosius aimos x\vi menses
seilil iv^
adscrdirns Mediolanenses recentiores ad unum omnes dictam T

ei advecta Translationem setati Constantini Magni adscribant, eo dics v. depositus die v mensis Aprilis.
CP corpora
tantirm fundamento,quodS, Eustorgius dicatur ele~
SS. Maijorum. Videntur hsec supponere, quod S. Ambrosiuso/uVnt
non 397j
ctns mortuo sancto Dei viro Prothasio, octavo lllius anno cccxcvn , quando Paseiia celcbratum fuit v Apiitts.
civitatis Bpiscopo; cum tamen nusquam nominetur Aprilis. Constat enim ex Puuhno Vitam scrihente ,
Constantinus, et mamfeste egatur de aliquo Impera- quod pridie Paschatis mortuus ,
poi>trid'e ipso Do-
tore iongeposteriori. Estaniem koceoetiam mirabilius minico in tctlesiam Ambrcsiajiam tllatus est, sivc (ut
quod eorum multi, qui isli Vitx tantum tribuunt, ever- phrasi a'tatis cjus loquar) depositus : hic autem con-
sum eant sine scrupulo totam Vitam S. Materni, in gua cursus Pascliutis ct diei v Aprtlis , sclum contigit anno
nihil (tifjicile crcdttu, qunm quad is tolum sesqtti sccu- prsenotato. Sed hac raiione S. Martinus totis septem
lum vivendo implevisset, n ptrsecutione scilicet Decii mensibus S. slmbrosio superfitisset , contra qunm habet
nsque (td Diocletiani et Mascimiani persectitionem, traditio Ecclesi.v Medioianensis , auctoritute antiquis-
Evertunt verototam, quando eumdem Maternum post- simorum scriptorum <tb ffenschenio sujfnita : detnde
ponunt Myrocli e(Protasio, ut faciunt AncturTabuix Ordinatio ejusdem S. Ambrosii, per dictos unnos men-
Synodalis, Joannes de Deis, et Franciscus Beztttius, ses ac dies anno ccclxk
retrogradieudo, contitjisset
Interim nutlus omnino atlegatur scriptor vetustior, die { Deccmbris. Atque isdies tali auno habente lit-
monumeiitnm nutlum, quo affirmetur fides tam antiqua, teram Domiiucalcm C, nonfuit Dominiats, sed feriaiv:
ut prsesumilur, possefsionis. E contrarto objicitnr si~ quod tamen quam parum congruum sit veteris Lccicsix.
lentium S. /tmbrosii, tam ssepe loquentis de Sanctis rittli satts demonstrnn in Clnonolotjia Pontificiim I\o-

Mediolanensibus aliisque rebus ad sttse Ecclesise com- manorum. Pndic uutem quam oidtnuretur, id est , ul
mendationem spectantibus,absque ullatamen Magorum limo Novembris fiierut idem Sanctus Cliristiano bap-
,

mentione, etiam in Commenlariis super EvangeOum tismate tinctus, unde in Ambrosiani ritus Missalibus,
Lucx, cujus Capiti secundo explicando interponit ex ipso quo S. Andreas celebrutur die, uotatur eliam altera
Matthaso Narrationem deadventuMagorum,pro/ixtus Missa de Baptismo S. Ambrosii , cum pulchcrrimis
super eo discurrens; quorum corpora si MediolanihabeH quatuor Ortttionilus sive Coltcctis propnis atque siu-
sciiHsset, quomodo potuisset id non saltem obiter indicare gulari Pra-fatione, cetera vero de communi Confessore
vel semelt agenda prxscrtbuntur. Porro Auctor vet Intcrpolutor
WJamqnodad S. Dionysium attinet, kuic Cata- Catalogi ex hoc quoque probari posset scquiori seculo
logus-z.wa.os xiv adscripserat, nescio quosensu vet quo scri/.sissc, quod S. Ambrosium depositum tlicat die v
Dloxyslus consitio ; nisi forte m exilio annis decem vixisse San- mensis Aprilis, dimisso Romano more per Nonas
obiit ante
aiinum 301 ;
ctnm credidit. Nos vero decenjiium dementes ei nu- Idus et Kalendas indicandi diem : ut proinde mi-
vicjo, quarto Episcopatus sui anno cxjiulsitm dicimus: randum non stt , riminus ei fidendum existimcmus,
et quamvis aliquot annis in exilio vixerit, fios tamen, vli mox cum ait ,
quod
nec Sedi ejus adscribendos credimus, prseter morem et
S. Simplioianus, sedit annos x, depositus
ii.siim vetustatis, sxpe notutumm Romanis Pontificibus,
quantumvis injusta depositio futiit; nec putamus ud
xviu Kalendas Septembris.
cum numerum posse exi rescere, cum constet Dionysium, 20 Errorem numeri, patet cx sctate suc-
liic csse
qttem Imperator Constantius omni cum honore resti- cessoris Venerii mox probanda : ad cujus Vitam iv Slmpltclanus
,

nan inlftjro
tuijusserat, votis exegisse, et obtinuisse, ut inexilio Maji duimtis, Simplicianum annoutsui Episcopatus trieitnio sed't :

vitam poneret, adeoque obiisse, si non ante quod ve- defunctvm essc, ma.jisquta diutius vixisse non potuit
rosimilius) saltem statimpost. Nam ut Constantiimors qitom qtiod certa aliqua auctorittite constaret tam diu
irritam reddiderit gratiam Dionysio faciendam, non in Eptscopatu vixisse : verosimilius autem dicetur x
msi mors ejus propria impedisse potuit, quominusad irrepsis&e pro u.
edictumjuliani, c-nuo ccclxi, unacum ceteris Episcopis 21 In veteri Ingtdstudtensis Bibliotlteae Passionario
exi.iibus, ad suam dnxcestm leverteretur. seu Letjcndano , invenit Gamansius nostcr, cujusdant
cvl exuli 18 lncubabat inlerim Episcopatni Mediolancnsis S. Arsatii , velut Mediolanensis Episcopi Vttam ,

at anno 355
iuffevlus
Ecclesix J UXENTI US .\riam\s,meritopi xtermissus nobtsque transmisit. Juxta hanc, non multis a S. Am-
Aujenlnis in Cutalntjis, frustra Catholicum aliquandose simulans, brosii sepullura hebdomadis consecraius fuisset S. Siin-
Arianus; per summamtamen Valetitiniam Imperatoris indultjcn- plicianus, idqueLaudx, civitute suffraijanea ad xx
P.
 I)E EPISCOPIS MEDIOLANEXSIBUS.
P. M. Mcdiolano uibSiln : monitus autem ab Angelo ex Orienle Mvdiolunum retnlit, postquam is nd Iftr-
liuic aliquis Arsatius. quod adliuc tribus rnensibus non cora- saugiense monastertnm in Germanta translatus fuit
vnttm solum
pletis ibidem curam Pontifiealem intraret cum
, ; tempore Lvdovici Pii : ita etiatn evanuerit cultus et
mentem
concedens. Laudam ad Simplicianum venitset dicitur hic post , , notitia S. Arsatii , qui faerit a-que uc ille r.rterntis

niudicum spatium temporis, convocatis universis forsan etiam Episcopus , atque cutn corporUnt^ tnum
Suffraganeis suis , ita locutus; Fratres mci , vos Sanctornm Magorum advenertt : qute res deinde II-
scitis quoil in hac dignitate ego indignus steti plus minvusi atuui Clerico occasionem dnlertt commini-
quam xxx diebus nunc ergu timeo, si ainplius
: scendi prwfatam Lcgvndam : tlnm Medwlani alii alia
durem, quod tiat mihi iu detrimentum et ideo : commtniscuniitr, occusione Euslorgianae xdis , in qunm
rogo, ut vobis vice mea eligatis alium Episcopum... sancti Magi alluti fueranl.

flngit sufft-
et posuit super aram Pallium et alia Pontificalia, 2'iTunlns porro nolitim certioris defeclus circa prx- Verosi-nilius
(hceTPntur
ctum s. Arsa- et abiit... Eodem die S. Arsatius electus est etcun- '
dictam Transluttonem susptcait me ulterius facit , ,
Mttgi adducti
tlum eodcm sccratus. Stetit vero sanctus Puntifex, Arsatius Medtolanum
sacra isia corpora aV.ata ess" , seculo a Comtanti-
anno mor~
tuum usqne ad proximam diem Natalis D. N. Jesu Cliristi seplimo ,
qvando civitas pridem a Longobardh nopoa
;
sccttlo 1,
Christi, et eudem die media hora, inter duas Missas occupala , a suisque Episcopis Genuam trans<iressis

ultiinas , idest, inter horam quaj est inter dilucu- desertn; denique sub meliori Longobardorum , tandem
lum et Primam, circumstante Clero et populo serio Catltoticorum , dominatn, capil resurgere ac re-
vitam finivit. Esl ea Vita compositu per modum ser- florescere , manentibus udlmc Gvtwx Episcopis ; uut
monis , xii Novembris , in solenndate ipsius Saiicti cliam temvnrc Phoca? {pro quo Ph»rax obrepserit)
annue recilanili; srd toto contexlu fubutosissima. Quam- Imperaturis circa annuin dcv , ut non omnino gratis
vis enim dicat quod Arsatius , priusquam a S. Am- nomen ejus irrepnerit in fabulam vrxnotatam ; et quod
brosio ad filem Chrtsti converteretur, fuit primus fecit aiius in co-nmodum Euslorgianx ecclesiar , id fe-
dignitate post Theodosium Imperatorem inter Me- cisse credttus sit ip><e ejus fundator Eusturgius. Quid
diolanenses, et Thcodosio regnante mortuus (quod , autem? si sub ejuslem Phoc<u perlurbatis^tmn Iinpeno; E
dici nequit, quia Senior Theodosins obtit ante S. Am- n<>munas tn Oriente provincius occupantibus Persis, co altata oc-
cupanttbus
brosium, necdum nato Juniore) additur tamen ,
quod Chrtstiani aliqui indidem fugitivi, et in kis ipse S. Ar- Oi ientem Per-
altcro die sua morte, sepultus est apud Sauctos
a sa^ius, prndiclum iltet>aurum secuni advexeiint Con- sis, ct rebus

Auxanum et Martinianum, quorum eorpora erant in stantinopotim, ubi inctdennt in aliquem Mediolanensem
ibt turbatis.

uno sepulcro locata , idque anno ab incarnatione Eustorgium, diversum ab ejusdem nomints Epis opis
Domini DCLXXXVllI, pvr anisturinm omnino monstro- duobus; qni opportunum id
medium ratusresuscitandU
sam. Nam S. Martinianus numvratur quartus post patria: sua.- reliquiis, persuaserit sanctos M igos tra-

S. Ambrosium Auxanius vero post eumdem est de-

, ducere Mediolanum at Ituliam, Phoca, homine impio
innus septimus, vixitque paulo tutte ingressvm Longo- et sacrarutn rernm incurtoso, annuente, autsaltem non
baidorum in Italiam, advoque circa aunum dlx, qui- prohtbenU ; nec magnopere contranitenlibus Constan-
bus uno ailhuc seculo posterior Arsatius, quomodo tinopolttants cuibus, tn tanta rerunt suarum <> i>
\
-

fuissct S. ... mbrosii,post Simp!icianu?n succvssoi ? nisi raiwue conslitutis. Certe si ab anUriori atiquo tempore,
fortc translalum tunc dici velis. puta a Constantino Magno (ut prsetendii Jutior Fitv
22 Fingitur etiam i$ cum fratre suo germano S. Eustorgti) usque ad Imperium Justiniani ejusmodi
Eustorgio profectus ConstantinopoUm , quo tempore corpura fmssent Const nitinopoli, fiert non potest ut
dicitquc ejus Imperator ibi erat Phorax, qui eis concesserit Ser- Grxci scriptores opud quos tam frequens est mvntio
,

fiatrem Bu- pvntvm onteum adhuc Mediolani visendum et urcam Oiivnte allulorum spatto
, sacrorum Corporum, illuc ex
stor-jtitm ab
Jm;icrntorc cum corportbus trium Magorttm ipse eosdem iltuc se- , duorum istorum secuhrum , nullam eorum habuissent
CP. obtinuis- cutus ct a S. Ambrosio perhumaniter exceptus, cum notitiam ; neque aniiqui cuttus eorum vestigium aliquoi
se tres Magos. Sanctorumque pignoribus. Onutto
prsediclis Sanctts exiaret tn Menseis ac Synaxariis vei denique nullam, ;

circumstantias insulsioves alias illepidse hujus fubula:, si non templum, sattvm oraloHum vel sacellum
ipsorum
cut inserta mentio Serpentis Mosaici vel solasufficit ad extittssct, cttjus occaswne, uticubi memorarentur. Alius
comnionstianilnm, quam ejus Auctor fuerit ignarus (/c tempore pradictx Translationis tpsoque S. Arsatto
Mediotanensium iviuin. Scripsit de eo Serpente opus- conjevtttras posleris expltvalas relinquo pro dic xn
,

cutum erudilum Petrus Paulns Bosca ; ct, si minus Novvmbris, pro quo ipsam illms qualvincum<ji:e Vitam
alta qux iiitendtt lantm certe evidenter probat ex
, ,
examtnavi minuttm, quia taii die nunc Monachu in
citm xneo
Moijsis
vetustis rerum Mediolanensium rerum scriptoribus, Bavarta coltlur. Atque hxc de Tribus Magis nunc
|

Scrpcnte; quorum agmen ipsi ducit Landulfus senior, circa an- satis, solum ut appareat quam nihit istorunt nos soli-
nnm mlxxx florens; probat, inquam, Serpentem atos Itabere debeat in tractanda Medtolanensium An
illum Constantinopolt atlalum csse ab Arnulfo II , iituc tisttittm Chronologia. Cetvra Ucebit tructure vel in Snp-
misso, ut Constantinopolitani Imperatoris filiam aliquam plvmvnto Januarii, quando Adorationem Magorum
Otthoni III uiorem adduceret , re ipsa vam addu- Ecdesia Latina levolil : vet ad xxlil Julii, quundo eo-
ctunis , nisi prufmatura Impeiatoris mors , adhuc in rumdvm Trandv.tio Coloniam celebrutur. Hvdeo ad Ca-
portu consistenti nuntiata, covgissvt puellam suis reltn- talogumlnostrum. quem paulatim huhebunus magis ftde
quere. Cum ergo Imperator iste obteril anno wii, indu- dignum, postquamex qmnque prtmorum seculorum te-
bilanler constat, non ante eum annum Medtolani fuisse nebrisemerserimus. Sequitur ergo :

Serpentem, de quo hic sermo, vetut tanto citius ad-

gucm tamen
constat, non vecto. Constat etium fieri non posse ut Mediolani, ubi S. Yeneuus, scdit annos vni, tlcpositus
futsie Bledlo- tam certa fuit servata memoria Arnulfi , ut Serpen- Jj e [V nienSIS Maji, ad S. Nazariuin
lani ante an. tem vutgo notissimum advehen'is , scripta fuerit fa-
1000. phrasem die iv mensis, uti
bulu tam insulsa. Intertm reperio in Bavaria me- 24 Itvrum hic observa
causa v.r eonata Pfeneritu re-
moriam viguisse aute non multa secula, qu& nescio an dixi, inusitatatn antiquis. Diversitatis
nt Kalen- ccntiu\ coli
adhuc vigeat, inter Cauonicos , Monac'tinm ad gedem videtur, quod quorum dies non notabantur
co?ptus.
darus Romano quia iu ecclesia non
nwre t'vscriptis
S. Marin' anno mccccxciv translatos, dv fundattone II- ,

Interpolator accepeni
minensis camohii sttb annum dccxlvi facta ab Alde- habebant festum , eos Auctor vet
mveniebantur.
herto et Otkaro nobilissimis frutribus ,
quasi hi iliuc aliunde, ubi ex vulgt usu numvratt
trunstulvrint S. Arsatium de Mediohino. Ilinv nitlti Egnnus de Venerio dic iv Majt , ncc nlium antiqux
venerationis argumentum proferre
potuimus , nisi quod
susjitcto nascitur, quod, sicut nulltts uunc superest Mv-
eptgramma habeat
diolani cultus S. Aurelii, ejus qui S. Diomjsii corpus S. Eunoditis Episcopus Tianensis
de
 P. DANIELIS PAPEBROCHII EXEGESIS.
A de R. Venerio. Quando deinde visum fuit aliqvcm
sedti ab an. ejus commemorattouem inter sacra fucere , cum dtes iv S. Lazarus, sedit annos xi, depositus xiv
400, odnn.
Tncntts S. Godehardi haberetur occtipatus, dies
festo die mensis Maji, ad S. Nazarium.
uutftn v adscriptvs S. Gerontio; plactiit proxime va- Lazarus annot
28 Ilunc absolute Sanctuin appellat prxdictus En
cuum tnlnei,- Venerio dunec S. Curolns Boromzus ;
17, adm.
nodius : omnes autem qui cum inscripsere Fastis r
suum ei diem restituijussit. Quiaautemad Venerium,
mensem, non1Az)\,{egerunt, sed Martii et hoc vero- :

jam Episcopum scnpsisse se teslatur Anastasius

,
similtusest, stc einm in Qnadrngestmam incurrens
Pnpa intra attnum cccxcvni quo fuit crcatus, et
,
festnm, necessario transferri in alutm mensem debuit,
cccoi quo defunctus, idea resiringendos esse S. Sim- prottt fattum ttUelligttur ex Ec- ttsu Mediohinensis
pliciaui unnas dixi; et Venenium cum anno sfcuiari
Lazarum rccolentis xi Febntarii. Circa annos
desise,
r&pisse, absolvisse ejitsdem v secuii anno ix ,judicavit Sedis nemo fere. ambiqtt, quos ut JErx Chrisiiattx
Jiettscheni.is : malnn diceie nnno vm ,
qnia video in
aptemus, certtssimum Regiifam prxbet Eusebii suc-
lt"C Catalogo annos iinompletos passim pro CompteUs
ccssoris Epistolu, scriptaad S. Leonem Papam, etex
nnmerari, sentenlia (Jue.snellti data anno cccclh ul saliem ,

anno ccccxl, Episcopus fuerit S. Lazarus.

S. MaroluSj sedit antios \v, depositus ix

Kalendas Maji, ad S. Petrum ad S. Eusebius, sedil aimosxvn, depositus die

ix mensis Augusti, ad S. Laurentium.
Marolvs sedit 25 De hoe agentes ad xxm Aprilis, quo colitur,
usgue ad an. fe&toS. Georgii in sequentem diem amandato, nihil 29 Amicus Dei ab Ennodio dicitur ; e.r phrasi au-
423. tem qua dies depositionis twtatur,
invenimns causse, cur de notato hic annorutn numero reeenttori colligi

dubilaremus. ObHsset ergo anna ccccxxm Ennotlius in potest a vetttstiortbits Kalendariis abfuissa notnen, quod Euscbius an-
Epigrammatts , eo& qui suo tempore cttltum ut Sancti [die lxAugitsti impedito pet SS. Ftnnum et Rusticum) nos 17 ad 4.V5
habebant in Mediolanensi Ecclesia , ipso titulo seeer- nunc invenitur adscriptum diei xvu. Si anni Sedis
nens ab aliis, talem cultum non habentibus (ut videre recte exprimuntur eleorum initiumbene ponatur in
,

est t" iisdem tilulis ,

quos xi Febrnarii agenles de anno ruxxnx ncn ;/'..»', ,<ri/ cjttt succcssonis fueitt,
,

S. Lazaro conjunettm proposuimus) Maroli, solum ut cujus nomen excidit e litulo Romanx Synodi , habitse
Venerabilis, meminil. Ecclesiam autem S. Petriad rtHHOccccLxv, Flavio BiiStlisco et Hermenerico Coss.
quem depositus dicitur esse basiltcam posteu dictam , die xv Kalendarum Defembrium.
Nazarianam aut etiam Ecclesiam Apostolorum, do-
S. Giinrxrirs, seditannosvi depositus vn
cemur ex Romano Martyrologio ad dietn x Maji.
Maji, ad S. Simplicianum.
S. M.uvmnMs. sedit annos xxx, depositus
SOEnnodius, absque ullo veneratimiis titulo, suum
iv Kalendas Januarii, adS. Stephanum. Epigrammasimpliciter imcribit, deGerontioEpiscop'). Gcrunrius an.
6. ad an. 'i70
Cumautem in notando depositionu die aliquis videatur
2G Cultorem Dei oppc/lat Enuodius; nuttcvt San-
Uartinianus esse defectus librarii; potius quam suppleam more Ro-
ctus colttnr iv Nonas Jttnnarii Nempc dies xxix De~
sedit solum mntio vu Kalendasaui Idus Maji, nt diesxs.viAprilis
an. 13, vsque
cembris impediturcelel/randa Oclava Nativitatis,dics au-
aut ix Mujt tiiielligatur ; malim credere a principio
ad an. 135- tem u Januarii vacat in Ecclesia Mcdiolanensi , qua*
scripti Calaiogi positum fuisse v m Maji, id esl, mensis
non celebrat Oclavam S. Stephani, nec aliase.v Romano
Maji, qno die tiitne reipsa eolttur, mortutts antto cccc-
vsu hequenies; sed solius Natalis Domintci. Scltismatici
LXX.
quidam Orientales Nestoriani, Cuitstuutinopolim missi
conlra Epheswiam arumcntcam Synod um anno ccccxxxi S. Benignus, sedit annos viu, deposilus
celebratam . dum alii suum Antiochive habebant Con- xin Decembris, ad S. Simplicianum.
ciludntluin, in Eptstoln ad Rufum ftuqunl tfuod hic Epi-
scopus ad se scripsit, librumque
31 Et huttc consequenter anno cccclxxvii mortuum
B. Ambrosii de Do-
di.icro, nihileo dimotus, quodin Lectumibus hodierni Betwjnm an.
minica Inearnatione ad piissimum Imperatorem misit, 8, adan. i77.
Medwlanensts Breviarii (natn in vetustis Lecttones
hsereticis (ut loquuntur) Cyiilli capitulis contraria
proprix de hoc Saticto non sunt, sed sot.v Oralwnes)
docentem, vocantque Martinuu, sanctissimum Deo-
tantum dicatur sedisse sex annis Erruvil autem vehe-
que dilectissimum Medioianensium Episcopum qui ;

menter Baronius, in Xotis ad liomunutn Martyrolo-

haud dubie noster Martinianus est, adeoque illo anno
gium, guando Denignum sedisse ait circa annum Do-
vixit, neque solum tres annos, uii in Ambrosiano no-
mini 400 ; ncc potcst adscnbi Thypotketis error, qttasi
visinise recognitionis Breviarto legttur, Sedem suatn
iis pro 8, rbrepseri; 6 : prxmitiil euim quod annis se-
tenttit, sed ul minimum annis tredecim : pro quibus
facite pottierunt ohrepsisse Iriginta qitos rcctpere
xaginta \< .-t 'imulriisgentesiiuum primum cceperit,
;
numerts tta al longum scriptis. Alias recte contgitur
tiulla ratione possumus propter Eusebium, a Mar-
,

ibidem Panvinius, qui. putabat se eitm repcrisse in Sg-

tiniano tertium, quem constat anno ccccu tn Epl-
nodo Carthaginensi ; nonanimadvertens, Synodum i&tam
scopatu viaHsse. Dicamus igitur obiisse Martinianum
habttam post Consulatutn Fiavii Stiliconis, id est,
anno circiler ccccxxxv.
anno cccci. Euiwdtus de Venerabili Episcopo Beni-
S no suum Epigramma mscnbtt proprise tamen qum
S. GLYCERIUS, sedit annOS Wiv, (lepositus ' :

dixi Orntioiies, in Breviariis antiquts repcnendx, os~

xvii Kalendas Octobris.
tendunt nonadeo reeentemejus esse cullum, quin seculis
37 Alibi solutn xviu anni leguntur, eA ex hts pri- aliguo in ut>u fuerit Mediolanensium : et quia Ora-
Glycerlus an.
mos decem aufert Breviarium ; nec atlhuc auferuntur tiones istee proponuntur ptv xn Kalend. Decembris,
\, vsque
ad an. 438 sntis, si Laiiiro successuri rcltnquendi sutit anni xi. quando etium nunc cohtur, vi.r dubitem qniu ita pH-
ltaque solum nltimittn minimumque numerum anno- miius scripium itb Auetore Catalogi sit, adeoque jam
nim quatvor teneo, censeoque Glycerium tdnisse atuto tunc nomen fuerit Kalendariis insertum.
tirciter ccccxxxvm. Venerabilem eumdem appellavit
S. Senator,
"
sedit annos m, depositus
Ennodius, hodie ettutn ut Sanctus coiitur sed xn Ka- i....:; «.A c ir... I, »..,:..,»
i , ,^ , . .
, i , -. , \ •lUUIi* dll o. 1 .11 I J H 11 1,1 II
lendas dubuem errorene tramcnbentts
Octobns : ut l

accesserit quinutivs, et legi fecerit xvn an vcro mu- ; 32 Lacnnam supple ct lege x Kalendas Junii sic :

Senator an.
tatus stl dtes, ne perderetur pro die xv Septembris enim colttur, mortuus juxta ealcuium tiostrum anno 3, ad i80.
antiquior cultut S. Xicomedts, cccclxxx, et Ennodio dwliis, Vir Deatissimus. Ilunc
autem
 DE EPISCOPIS MEDIOLA.NENSIBUS.
autern eumdem esse, nemo dnbitat, qui cum litulo Pres- xxxix tcripsit: et velerisub altarirepertu sclteda.quse D
byteri legatus S. Leonis Pupx ante Concilium Ckutce- duit.SanctorumConfessorum, Eustorgii, Laurentii,
donenseivit Conslanlinojiotim ccccl, et ejnsdem Papaa et Theodori, hccccxciv, die x Novembris, sutnnletltge
litteras retulit Meiiioliinum anno cccclii. Plura non corpora, lunc atl aram Mam tramlata. <\/uare de ipso
addo, quia fusius de ipsoegi ad xxvm Maji, ul Sancto agcmtts stne scrupulo ad xxvu Julii qux
;

aulein Iticdicitur veieri

nomineS. Cassiani ecciesia ea-
S. Tiieodomis, sedit antios ix, menses viu dem est qttx LuurcnUana a Liurentio Episcopo re-,

diesvn, deposiius v Kalendas Aprilis. staurata et aitcla, subnoimne Xisli.

33 Magna nec constwla liiuc parli ciccuratio notandi
S. EtSTonciLS, sedit annis vu, depositus
Tlteodoras an.
mensium ac dicrttm nuinernm, cujiis tinnen fru-
etiui/i
vni Idus Junii, ad S. Xisturn.
9, in 9, ad ctum edacitas temporis nobis tnvidisset, characteres pro
490. mujori purie exlcreits, ttisi acutiori octito eosdem rima- 3S Obiissel ergo anno dxviii : el sic commoile po- .

lus Busca nnbis suggessisset. Et liunc qtiidem in numero tuil Tlteodoricus Gottlwrum tn Italia Rex, per Episto- T^adanlm.
annorum ix neqitaqtiam deceptum fuisse, persuadet lam, scriplam a Casstodoro, anni dxiv Consule Ordi-
nobis concjrua 8UCC6S810 conseqnentium Episeoporum : narin, arbitno ejus contmiltere causam August&M Epi-
sed vercor, ne in niimero mensium aul dierum ali- scopi. Est autem ea Epislola inscripta Eustorgio»
qin.l ciiniilein fmjcrit : nam a dic xxviu Martii, qno viro venerabili, Mediolanensi Episcopo lib. l vnria-
qno deposilns Theodorus dicituc, relrograiliendo per ritm Casstodori num. 9, qutirum quce prima cst ad Anas-
menses vni dies vu, non veniiur msi ail xxn Ju- tasium Imperatorem, stio argumenlo salis ostendit, se
nii,qnx anno cccci.xxx non fuit Dominica. Sus- scriptam esse post cuitam annis multis inler Reijem et
pkor igitur legendos eliam raenses viiii ut habea- Imperatorem amicitiam, sub extremum tempus ejusdem
tur xmi Julii, qitx Dominica fuit. Sedissel au- Anastasii, anno dxviii vita functi.
lcm lnc Thcodorus nsque ad annum ccccxc inter-
que ipsunt ei Senalorem defunctum xxvui Muji, fuisset
S. Mag.nus, sedit annos xxx, depositus
Interpontificiitm dierum xxiv. Nullitm nunc ipse
Kalendas Novembris, ad S. Eustorgium. E
Theodorus locum obttnet in Fastis sacris aut Offteiis :
30 Ratio lemporis, quo vixit Eustorgius, el quo
Maijnus an.
nisi forte Itujus occiisione factum sit, tn antiquis
ttt
poslmodum ftoruit Datius, ontnino coninnctt errorem esse u/ad 530.
Kalciulariis ad iv Knl. Aprilis, invenintur nomen irt numeris qucm agnoscens Ripamonlius, pro tri-
:

Theodorici Martyris, pro Theodori Episcopi : quo ginta sitbstituil tres egomolim reimquere tredecim,
;

errore non nbservato satius censuerint Brevtarii reco- qni prxrt.se esl mtmerns Itic opportunus, ac verosnntliter
nnitares sub S. Carolo, ignotum Ecclcsicr tsti nomen necessarius : et sic obiisset Magnus anno D\x\\;et
c.rpuiujere. De Domno Theodoro, virtutum
Ennodiits quidem depositus ipsis Kalendis, qunndo otim citltnm
omnium Episcopo, Epigramma texens, tn eaque fi- fins.se lcstnlur Breviitritim Ambrosianitin, licet ob festi-
liiens encoinui Prxsulum Metliiilanenstum, a S. Am- vilatem Sunctorum oiunium, sitb ritu solenniori postea
brosio inchoata et per omnes deinceps sucecssores du- imluclitnt, Palres Dominicani clegeiuil eum colcre die
cla ipsa tittdo inilicare vitlelur, Theodoro primnm
:
m, ipsaveio Mcdtolancnsis Ecctesia diev.
defitncto lisec esse a se composita, suffecto lamen jam
liiiu Laurentio; qiieiu ne viventem iaudans verecundia S. Datius, sedit annos xxu. depositus
cfjui.it, soliim lioc nbsqiie nomineaut titulo votivum ac xviiii Kalendas Februarii.ad S. Victorem.
breve Epigramma subjicit, Lxxxixin ordine Epigram-
37 Obiisse Ititnc anno dlii, ostendimus ad xiv Ja-
uiatum ejtts. Dalius an.
nuarii, proindc ca-pisse debuit anmiDxxx. ita ut ejus
Restat, quem longo servet, Rex 22, ad 552
inclitus, sevo.
ordinaiio imineiliule prxcessent famem, cnjus causa ad

annos xxn, deposilns

S. Laurentius, sedit Darium scnbciis Cassiodorvs Senator, potestalem ci

facit frinucnti regii in usus patiperum distrahendi, Acla

vni Kalendas Augusti, ad S. Cassianum.
bitjits Saucli colleijit, ut potuit, Hcnsclicuiiis noster :

34 Is qui colligendis Symmachi Papx Utieris in- recteque censuit num. 3 Retationem ipsuts dc ca finne
Lattrentlus
an. 12, ad an. sernil Eniiiidii Ticincnsis Dictionem, datam Stephano Rciji misscni, qua tale rescriptum cltcuil, ainpliits non
512. Vicitrin, ii« diceridam Maximo Episcopo Ticinensi videri quam Epistolicam narrationem : quamquam
c Consecrato sub annnm ccccxcvm
quasijamnominatus ; id ditbium redderent, Joannes de Deis, Ecclesise Me-
Pontifex eam scripsissel Laurentio, ad gralulandum diolanensis Acta snb Sancto Carolo Borromxo, Posse-
n Mediolanensem Episcopatum m magnam perple- :
viiiiis. Mirxus, Ugheilus, alit<jiie,
Puteiiinis, dicentes
xitittem potuisset ledores conjicere ; nisi viri eruditi in scripsisse Dalium Historiam sui temporis Ex t<ttt

nupera Conciliorum editione erroretn vitlisscut, vcl eo atttcm pcrsitnstonc, quiddm Ambrosianse [ut vidclur)
notabilem, quod n«n solum stiilus nb Cbronica ei
aliis Stjmmachi Bibliotheeie Praefectus, vetcri Codici t ante annos futlc
tnnere attri-
litteris ntiiltum discrepet, sed in ipso etiiim contextu sexcentos scriplo , hitnc titulutn prseseripsit [esl enim butascripta
appelietur Maximus; licct, voce in adverbium Maxime tilitli nuintis receiitior,iChronica, Datii Archiepiscopi est sec. 10 et 11
flexa, obscuratus; quodque ibidem inulta dicantur, Mediolani nuncupata. Rem ipsam accui'atius dtscere
Laurentio neuliqaam convenienlia. AlioqM oportuisset cupiens diltgentissimus Joannes Mabilio, qusedam circa
iiiitiu bujiis differre ttsque Ponli/katum Sijininnclii. cotttccm citm qusssivit, ct mediante Ctaudw Castclluiw
prxdiclo unno ccccxcvm primuin ordinati. Oppoiiune Parisiensi Canonico, responsum accepit, quale inseruit
itutem siipctcsi prxiwminaii Ennodii Diclio, i, in Na- Toino i Analectorumsuoi um pag. $;desinere Chrtmiam
tali Laurentii Episcopi Mediolanensis, velut jam illud anno mlxvii, ac fere narrare ea quse. oonti-
in
tlitttiiriio Pontiftcio funcii, cum denique Romanse Sg- gereiri Ecclesia Mediolanensi tempore Alexandrill,
nodo iv interfuit aniw »ii, et in illa xqne ac in tnbus esse autem non modo non eadem manu desoriptum,
prioribus prtmo post Poniificem loco subscripsit. Ju.rta verum ncque abeodem Auctore primam par- : mm
annosvero quiipsi tribuuntur, non potuit ultra annttm tem, inqttit, scripsit Landulfus Senior, secundam
Non habet ille quidem locum in
nxii vivendo pertigisse. Arnultus, et tertiam Landulfus Junior, omnes Histo-
Breviarw Ambrosiano veteri aut novo : sed Joannes rici Mediolanenses. Addiderim, ulcnt Chronicon aut
Pelrus Pttncclltis, Lanreniian.r Bnsilicx, in qua sub parttm aut nibil facere ad liisloriam Episcopalem, cum
priinariii ultitrt conditus Laurentius jacet, Archipres- e.r en nihildum ii prolulerint, qui illntn Mediolani tra-
byter, iii hbroquem tle Vila cjits etliiltt, ejusdem in ea ctarunl, ipsumqiie Coiicem piitiicrunt lajtsse.
ut nunccsl citllum ab iinmenwrtibili viguisse probat.
prodvcto testimonio Galvanei Flammx, qui auno Mccc-
Maji T. VII XI Viialis
 P. DANIELIS PAPEBROCHII EXEGESIS
Mediolanensi incubucrit, sicut olim Auxentius, exu-
Yitams, scdh annosvij depositu ad S le et mortuo S. Dionysio, a reversis ad Ecclesix
Vitalem. unitatem Mediolanenstbus, cxpunctum e Dtptychis ;

Seilem autem Catholico Episcopo vacasse usque ad

Vttatis an. t 38 Hic, immediate post nuntiatam Datii peregre
Qd an. 555, defunctimortem, ordinatus Episcoptts, et quarto sua annum dlxvi.
41 Agetnus nos ad xvn Junii de S. GunJuIpho, pro ca vidcri
Sedis anno dcfunctus, Christi olv, pracisc pervenit
ad annutn Justniiani Imperatoris XXIX, quamh inorle Episcopo et Confessore, tamquam celebretn vulde cul- posset ordinu-
tus Romx S.
tum habente in agro Btturiceiist ; dabimusque historiam
ejus vacasse Scdem mox apparebit. In tabula Arcitie- Ginululphus,
piscoporum Synodali lautlutnr, quod in ea temporum Translationis Miraculorvm ejus, dolentes non repe-
et

riri reiationem certaminum, ab illis scriptam, qui piis

perturbalione, quihns Lnngobardi iterum ltalice opes
ejus actibus interesse meruerunt, et opera justitiee,
afllixerant, omnem vigilantiae suae vim in Pastora-
libus studiis atque ofTiciis pusuit diligentissime. Non quae pcr eum Dominus operari dignatus est, vide-
runt. Iutci irn pnvsitmcre possemus,ex eudem relatione
tanien Sanctus dicttnr, ncquc Depositioms dies usjnam
notatus reperitur : credo, quia Mediolanensi Clero esse acceptum, quod ibi dicitur, fuisse Gundulphum
Auctor futt, ut damnationem trium Capitulorum, con- Mediolauensem Archiepiscopum, qui proptermala
a Vigilio Papa, non
Datio subscriptam SU88 civitatis, qua1 per eum Dei justitia nondum
sentientc S.
reciperent evrutwjue ducem se prxbutt, quorum pcr- sedare disposuerat, ab eadem urbe digrediens, co-
;

tinacia post mortem ejus erupit in apertum scliisma mitante grege discipulorum ac sociorum, transcensis
t

eonira Romanam Ecclesiam et Pelagium Papam. Quid Alpibns Bituricas partes adiit ; et silvam vastitate

autevi in ordinando Vitalis successore acaderd, intel-

eremi a frequentia humanae conversationis et ac-
ligitur ex ejusdem Pontificis Epistola, sic ad Narsetem cessu valde remotam, inibi reperiens. eremiticaa
gui damnatio vitaset contemplationi vacare studuit. Ilsec st (idem
scnbentis. Recolere dcbet Celsitudo vestra, quid per
ni 3 Capituto-
vos Deus feeent tempore illo, quo Istriara et Vene- aliquam, in silenlio Italicorum scriptorum omnium,
rum adversa
lus, tias tyranno Totilapossideute, Francis etiam cuncta recentium ac vetustiorum, mereantur; non aliter eam
B vaslantibus, non ante tamen Mediolauensem Epi- poterunt invemre, quam comminiscendo verosimitem
scopum fieri pemisistis, nisi ad Clementissimum aliquam istius silentii cattsam. Talts aittem forlassis

Principem exinde retulissetis ; et quid tieri debuisset habebitur, si condpiatur iste S. Gundulphus (manifes-
ejus iterum sniptis recognovissetis : et inter ubi- to jam schismnte, et lata contra Episcopos ejus tena- sfd numquatn

que ferventes hustes, Ravennam tamen, et is qui ces sententia excommunicationis, cum Imperiali de leccptns,

ordinabatur, etis qui ordinaturus erat, providentia ipsis gradu movendis mandato) designatus fuisse aut
Culminis vestri, deducti sunt. ctiatn ordinatus Mediolanensium Episcopus ; prxva-

39 Ex Agathia, tpsius iiltus xvi Historico, scimus, lciitctnmen schismalicorum factione numquam rece-
istatn Francorum irruptionem ad annum xxix Justi- ccptus, transiisse in Galiias, ubi tnanis titulus Archie-

iiuuit pertinere jam autem iteratse ad Imperatorem piscopi Mediolanensis ipsi adhssserit,
ejusdcm sen- :

tentiJ' succcs- scripttonis causa alia uulla videtur Naneti fuisse, quatn 42 Sed repugnare videlur conjecturse isti Venantius
sorcm habuit Fortunatits, eudcm hac xtute Ptctavensis Episcopus,
quia tam Clerus Metiioluncitsis quam ipte ejtts Electus
schismaticum,
damnalwni trium Capttulorum ab Imperatore intentts, in Vita S. Radegundis Regina-, illustranda xni A\t-
sitavcrat S,
palam refragabantur Evicittamen Narses auctoritate
,
gusti, dicens, qttod Sancta, mox a consecratione sua
Rtulcgtin-
sua nt, dum exspectatur definitio Synodi universalis, Dwconali [Itanc autetn suscepit circa annitiu dxlivJ dls Rcgliia,

super ca qusestione Constantinopolim convocandx, Or- inter utia piorum hammttm, qux vi&Uavit et obhttis

munertbus ornuvtt, oratoria sivc cellus, sequiter S.

dinatio procederet t saltem sub promissione parendi de-
illiits, si ipsa quoque Synodns dicta tria Capituta
Gundulfi (post Mettis Episcopi] progressa recepta-
cretis
damnarct. Sed nihil mtnus factum ab tllis qui semel culo, non minori laboratu nobilitavit synergium,
antmuni obfirmaverant. dissimulante cum iis Narsete, seu fabricam monasterii. Attamen, Metensibus asque
quemadmodum tota iila Epistola 3, Pelagius queritur ac Mediolanensibus ejusmodi Episcoputn ignorantibus,
Paulini .rquc de Liguribus atque Veneticis et Istriis Episcopis, adeo non evertitur conjectura prwr, ut potius, ex ipsa
sclilsma/ici lucis ac roboris aliqutd acctpcre possit,
quos, inquit Papa, idonea est Excellentia vestra et illa obscuritate,
ordmatorcm.
Primum enim Sanctus iste Gundulfus,
inteltigitur,
ratione ct potestatecompriincre; et dimittis eos, in
ante suam promottonem qualemcumque, ad Ligcrim
contemptum Apostolicarum Scdium, de sua rustici-
fluvium halntasse [hinc enim felici navigio Turonis
tate gloriari. Postca vero Epistola 5 ad eumdem Nar-
eorum quidem communione alienum, adkuc
setetn, ab appulsa dicilur Regina Noviomo veniens] atque eutenus
tamen ageutem temisstus; Llud est, ittquit, quod a corrigitur prior relotio: detnde oportel aliquod tn tw-

vobis poposcimus et iterum postulamus, ut Pau- tnine Meitis viltum agnoscere, cum Metenses tntra

linuin Aquilejensenj Pseudoepiscopum et illum ,

annum dxxxv et dxcviii septem omniuo Episcopos no-
iiltbi pcrpc-
Mediolanensem Episcopum ad Clementissimum ,
minent, absque ulla apparentia alicujus hiatus. Qnin ram diclus
utet iste, igitur vtcinum Mediomatricum nomini nomen requiri- Mrttrnsis
Principem sub digna custodia dirigatis :

ttius, et Mediolanum snbstituere liceatl pro quo vel Hptscopus.

qui Episcopus esse nullatenus potest, quia contra
omnem Canonicam consuetudinem factus est, alios ipsi fenantio, vel potius Sanctimonialibus eum tran-
ultra non perdat; et ille, qui contra morem anti- scribcntibxts [nam pcrquam vuric satisque mendose tran-
scripta a feminis invenitur Vita) obrepserint Mcttce,
quum eum ordinare praesumpsit, Canonum vindictae
EpiscupaHs civitas Gatlix; non captentibus forsitan
subjaccat. Ita Pontifex coutra adeersarws Synodi V,
lUis.quomodohomo Gallus, ahbi quatn in Gatlia fuisset
anno m.vn cclebralfe.
Episcopus. Hunc atttem vel devotio sua vel alta qux-
40 Regebat ecclesiam Aquileiensem ante Paulinum
Macedonius quidam t quem censeo a Narsete evocatum piam causa Romam adduxerit eo ipso lempore, quo

Ravennam,ut ibi consecrarct Electum Mcdtolanensem, Pelugius Pontifex angebatur, quomodo taboranti Ec~
Vitalis successorem : a quo postea ordinatus contra cle&in: Medwtancnsi succurrcret ; is vero idoncum
Carumes Paultnus dicitur. Ughetlus crimen hoc impin- Gundulfum censueitt lentundx, si qua se daret, occa-
hactfnus ano
sioni, ad Sedem iilam excluso
schismatico Episcopo
mjmum usqve git S. Honorato, sed huncmox apparebit anno pruuum
Od on. 560; repurgundam, cum auxiiio Imperialium ministrorttm :
DLX.VUJ Episcopatum suscepisse : tantutndetn dixero
de S. Auxanio, duorum dumtaxat annorum Episcopo quod tamen eis non successerit, remissius ut dicium est
ante Honoratura. Quid ergo*! Qtiem nominare non aqente Narsete, xgreque ad vioienta consilia contra
est diynatus Pelagius Papa, dicum innominatnm Schismaticos proccdentc.
latere quamvis totis duodecim annis Ecctesix 43 Pttrus Pauius Bosca. qui hanc de S. Gundulpho
; et ,
cogitatwnem
 DE EPISCOPIS MEDIOLANENSIBUS. L ,„
A cogitationemprimus mihi per litteras suggessit, in eslnumero 25. Anno autem sequenti, Alboin Ligu-
Est qtil ctiam
Mtcrolugosuode Serpenlexueo.pag.iSinvcnilquem-
,u<jejerat S.
dam S. Sabinum, Mediolanensem Antistitem, qui
riam introiens, indictione ingrediente tertia, m
Sabinum, Nonas Septembris, id est, anno Chrisli DLXIX 'snb
eum Divo Theodoro Abbate Casinensi, postquatn temporibus Honorati Archiepiscopi, Mediolanum
venerabundus Servatoris Jesu tumulum adiit, ad ingressus est. Dehinc universas Liguriie
civitates,
Montem Sinai perrexit, ut Martyris Catharinfe prater eas qnse ad mare sunt, ccepit; Honoratus
corpus coleret; ubi injuriosius tractatus a Barbaris, vero Episcopus, Mediolanum deserens, ad Genuen-
resectis naribus auribusque, erutis oculis excisaque sem urbem confugit. Ita Paulus Diaconus lib. 2 de
lingua, minime tamen elinguis, ejusdem Martyris gcstis Lonqobardorum cap. 25. Colebatur anliqnitus
ope incolumis cum Mediolanum rediisset, annuium S. Honoratus Me.diolani die xxvi Februurii : qnem
sibi a Catliarina, cum membrana aureis litteris in- crediderim futsse anniversarium relali Mediolanum ad
scripta, donatum attulit. Fatelur ille quidem, Sabi- Nocctam corporis.
num istum, neque in necroiogiis, neque in ullis
Mediolanensia Ecclesia? tabulis, inveniri; opportunum Fno.YTus, scdit annos xi depositus in Ge-
tamen censet supptendis tacunis, quas inler sequentes nua ad S
infra, Honoratum el Laurentium, agnoscendas putat.
46 Tabula Synodalis Frontonium nominat et
Ego inter istos adeo nutlum lacunam reperw, ut nec
,

Fi-ontus in-
omnes intrusum volunl in locum S. Honorati qua-
omnes quidetn annos invenirc possim, qui Hunorato ;
vasor, tifcr
propter invusa? Sedis pcenarn dedisse nefaria morte, annis so-
3
ejusque successoribus assignanlur usqne ud Deusdedit,
asseriteadem Tabitta : VqheUus, vel hiante terra '"•'• us lue
quem constat anno dc electum esse Episcopttm. Ad hxc ^ 573,
absorptum, vel ccelesti igne absumptum misere
sed ignolum ergo tempora potius pertinuissel Gundul- ille, xque ac
interiisse. Quidquid eu de re sit, non potuit Sedem
iis quos al- phus nttmquam Mediolani agnitns et receptus, si xque
qualitercttmque occupalam, solus tcnuisse,
leqat aucto- nisi annos
constarct cum in rernm natura fttisse. Sed Petrus de
ribits, tres vel quatuor, si vere annis xix eam lenuil is qui
Natalibus et Jacobus Januensis (tertius Zacconus, quis sequitur, cnm Itunc anno dxcii, xxi Augusti oporleat
sit ignoro) quos allegat Bosca, tamquam ista rcferreut obiisse, ut mox dicelur. E
Fortussis vivenle Genux S.
in Vita ejusdem S. Catharinx ; Petrus quidem lib.
Honorato, ipse Frontus Mediolani fuerit superordina-
10 cap. 105, Jacobus vcro cap. 167; Sed, inquam, tus sacriletje, et post legitime ibidem Geniae inslitutum
Auctorcs hi duo, prxterquam quod ftdei non admodum Laurentium, perrexcril nilulominus inte.r ruinas deso-
sint magnx, revcra nihil simiie habent in suis primis urbis titulum
latse tenere Episcopi, ac demum com-
editiontbus, quales apud nos exlant. Extanl aulcm apttd pre hensus Genuamque abduct tbidem obierit anno
nos Catalogus qntdem Sanctorum Petri, cditus Vicentix OLXXXI.
anno 1493, et Luqduni anno 1514, sicut lunc habeba-
47 yJtque ita finitur nobis Pars prima Calalogi, FtntspHmx
tur MS. ct ante annos fere nonaqinta compositus quam licctcredam esse composilam ab eo, qui secundam artis.
Legenda vero Aurca sivc Historia Lombardica Jacobi, tertiamque Partem in unum corptts collegil ; vol saltem
scculo uno Pelrum scribendo anlegressi, primttm excusa ub Auctore Partis secuntlx, sed ab allero isto interpo-
inler rudimenta typographicx artis absquc onni nota, lalam, atquc ex pro/n-io ejus calcttlo non semper felici-
nee huic lum Colonix anno 1485, el Argentinx anno 1496. ter reformatam eatenus tamen censeo prxfcrendam
:
tempori ap- Ncscio ergo, qttas auctiores, adeoqtte posteriores magis- omnibus posteriorum scriplorum suppulalionibus, quate-
titm.
que suspectas imprcssiones Bosca /labnerit. lllc autem nus uullam habet ex aniiquitate conlradictionem. Cre-
Theodorus Castncnsis Abbas (unns eorum scilicet, qui, dere quin etiam libet, eversa urbe superfuisse aliqua
post eversum a Longobardis S. Benedicti monastcrium, scriplorum monumenta, ex quibus non solum nomtnum
Romx ad Luteranum collectasillius reltquias rexernnt) series hausta sit, sed etiam annorum quo quisque sedil
dtcitur fuisse tertius ab Abbate Vulentiniano. S. Gre- numerus.
gorii Papx coxtaneo, et sub kujus successore Bonifa-
cto III floruisse, adcoque est annis mintmum quinqua-
gtnta hoc de quo agimus tcmpore postcrior, /innoDCxxx PARS II
fortassis adhuc superstes. Licel Tnthemtus , nullo
certo argumenlo dicat, eum anno circiter dlxx cla-
Genux tempore exilii Episcopalis successive
ruisse. Verum, omissis istis, redeamus ad Catalogum scripta.
nostrttm.
Laurentuis, sedit annis xiv, mensibus vn,
S. Auxanius, annos n, depositus 111
sedil obiit xu Kalendas Septembris, sepultus est
NoNas Septembris, ad S. Steplianum ad Ro- in Genua ad S. Syrum, vixit annis lxxxv.
tam.
M^jcce notabilem Slgli inutatwiiein. In prima Parlc
44 Ttiulus Sancti, sub quaab Ecclesia Mediolanensi
Aujuuius solum notabatur tempus Sedis el Depostlionis ilies [nam
colttur die prxscripto, secttros nos reddit de ejtts Callto-
iirinos 2, locum postea adjiuictum censttt] hic non depositus quis,
ad 5G8, lica fide, idcoque non dubitamus proximum S. Hono- sed obiisse dicitur; quml deinceps sercaiur. Secundo
rati decessorcm, altero ante illumanno, id est, dclxvi,
non ponilur simpliciter nomen loci; quia hoc solum
primitm Cathedrx admovcre. Libenler porro opma-
posilum, indiffereus est ad significandam primain recens
ret, ejus potissimum opera ad Ecclesix unilatem re-
defuncti corporis, vel secundam aliuinlc Irunslati sepul-
ductos Insubrtx Episcopos, dum in schismate adhuc
turam; sluctori autem qui nolavil in prima partc
persistebant Episcopi Istrix, ad quos eorumque caput
locum non erat facile istud distingucie: ideoquc pruden-
Aquilcienscm Eliani liabcntur trcs Epistolx commoni-
tcr abstinuit u voce sepultus est, qtta usi sunt Partis
torix Pelagii 11, Indictione v, id est, anno dlxxxvii
sccun<l.c ,:, tcrtix Auctores. Terlio udditur spalium
datx.
vitsc : undc colligo de singulis, ipso quo obieruni tetn-

S. IIoiNoiuTts, sedit annos duos, depositus pore, hxc csse Genuxscrtptu ; idemque fadendum fuisse

ad Nocetam. in tertia Parte, si Itxc guoque successive esset notata,

ipso qtto quisque obiit tempore. Sed qttia post unius
45 Ergo primo Episcopatus suianno, Christi iu.xvin alteriusvc secuti decursum dicta Pars tcrtia priinum
Honoratus
annos 2, quieta adhue Italia, exeipere hospitio potuitS. Vero- collccta cjus coiligendtB Auctor
fuit, ideo nec curavit
ad 570 num Cabellicensem Episcopum, uti ad ipsius S. Ho- ntutc/n addcrc, quam dc picnsque invciiirc verosunili-
norati diem,, qui nunc viii Februarii agilur, ostensum tcr Itaud poluisset : fortassis ctiam secundam hanc Par-
tem
 P. DANIELIS PAPEBROCHII EXEGESIS
A tem nnmquom riilit. ut rjtts eremplo moneretur nnnos 52 A tlie iv Jnlii , retronradiemlo per designatos D
quamlo posset nnnotnrc. f/anc ergo Attsterius
vitx tndagan t et mettses ac dics, el utrumque extreninm iis incliitleiulo.
annos 10,
tofnm seriintlitm Pnrtem pulnmus prircipnnm Jtdei et pervenilur ad xxvm Januarii , eamqne Domintcttm ad C40.
attctoriiotis gradttm mrreri. E.rtut lib. 2 Eptstolarnm onin ucxxx, qnafuissct orili'intits Austerius ; inlroqur
S. Oregorii tujo niim. 61, scripla Magno Ecclesiae cessaverot Epi-copatus post mortem Deusdedit, menses
Mediolanensis Presbytero, qua hortalnr ettm, ut. non iii ; obicrit autem ipse Austerius anno dcxl.
obstnnte E.rrommunicatione a defttneto Laurentio ,

inflicta innoccuti. s'rcmte incuvibnt in electionrm suc-

cessoris. Clerum. ulpote dispersuni, atl eitm occeleran-
PARS III

Laurentius
dnm urgendo. Est ea Epistola dnttt mcnse Martio Mediolani circa annnm dccxlvi scribi cocpta,
annos 19, Iiuliitwins xi, tnleoque atino dxciii : quare si obiit et usque ad mlxxxvi continuata.
ad 592. Laurentius xxi Augusti pnvcetlentis, ut prafrrt-ir,
per vil ineii.ses antiosqtte prxscriplos retrogradiendo, FortiS Episcopus, sedil annos m.
venies ad Jnnunrium anni dlxxiii, quatido liltera Do-
minicalis A, oplam consecrationi diem indicat, XXII T el ipse Auctor hujus Purtis ignoravit diem obihts et Forlls an. 3,

seiltcet mensis prxdictt. locum sepulturm ; vel qtti Partes simul omnes descvi- usque ad 644
bendo conjunxit, antographum habuit priori fncic cor-
ONSTANTIUS Episcopus, scdil arinis xvin,
I
ruptum. Primum existimo verosimilius esse : non ta-
obiii die m
mensis Septembris, sepultus in men propterea afjii muverm cum Ugheilo, Genum po~
Genua in Domo S. Ambrosii, vixit annis c. tius quum Mediotnni sepultum circa finem anni dcxliv.

49 Hac rursum apporent scripta ab alio, ilum atltli-

S. Joannes Episcopus, scdil annosx, obiit
Constantius tttr litiilus Episcopi,rinmquam antea prurpositus : et
an. sotum 8
ivNonas Januarii, sepuhusest ad S. Micha-
vulgnri moilo numeraiiir dies mensis : nec nisi rotnnilo
ad 600. elem in Domo.
B antwrum numero explicattir tempns Seilis. Sed ipsi
numero inest error, exS. Gregorii Epistolis iniiiiifeste 134 nomen ab n)iti>jins Ecclesiae. Mediotanensis
j-lbest E
Joannes an.
reilargnenilus. Laudat tllnm Eptstnta ISS lib. Hsaiictus Kalendariis. Primus Galesinius Sanctorum Fastis
10, ad 655
Pontifrx, ut qui diuluin sihi bene cognitus fuerit : illud addulit, sed ubi nos ini Nonas legimus\ ipse iv
et cnm in Urbe regia (C IV) responsa Sedis Apo- Idus tegU aut legisse credidit, scriptor utinne non valdc
stolicte faceret ipse Gregorius, longo tempore ei accuratus. G<ilcsiniu7n secutus Barotiius in augendo
Sdheeserit : Itmdat vero el Eleettonem de eo ftctam, Romano Martyrologio, nos etiam coegit de hoc S.
transmtttitqiie Sulnliiiconum suum Joannem, qiti eum Juanne, cui a morum innocentia et integrilate Bnni
factnt Epi.-ciipnm eonsecrnri. Scribebat Itcec Gregoritis coyiiomenlnm mansil, ad diem x Februarii agere. Cum
mense Aprili Indicticne xi, utqne adeo aitno dxciii. autem vcl iv Nonas vel iv Llus coli Joannem Punfi-
Vllimiiiinlem Epistola Indictionis m, adeoque ad sesla- cationis solennitas, et S. Scltulaxticj? festum antiquiori
tem tiint DG spectante, consolatur Clrrum tle illius usu receptum, proluberet ; placuit postremis Breviarii
obiiu; ct omtttno grntesuscipit, qttod Deusdedit Diaco- Medioianensis recognitoribus anno 1635, locum ei
nwn suiim (titi etiam antea fuerat Constantius] ad dare Priclie Mus Februarii. Ad tentpus Sedts quod
EpUcopalus offlcium utinnimes elcgerint. Ttaque, ut attinety anno dcxmx Romanx Stjnodo consentiens
Conslanlius fuerit mense Majo ordinatus, nou potuit subsmpsit ' mortutis circa annum Ckristi dclv, uut
fuissr Episcopus nisi annos viu ei mrnsrs pnucos, quos etiam aliijuot annis serius, si plurium annorum inter-
scrtpttir liic nvn tuiacil noluir ; ct vacarit unte ipstus vallum interjiciatur inter Austeriumet Fortem, vel

Ortiintiiimiein Setlcs menses ampliu^ vm. In anuo inter hunc Joannem. Tertivs certe a Joanne Epi-
et
a:ltiiis vereorne errorsit, el cproi.irrepsrra.quis ciitin scopus Ampelius hnud diu aute annum dclxviii potuit
crednt, nouagcnario majorem fttisse electum? fuisse ordutatus, si is solum annos v sedit : atquiinter
hunc et Joannem qui scdcrunt, Antonius el Mauricil-
Deusdedit Episcopns, sedit annis xxvni,
lus, prior annos dumta.rat duos, aiter menses solum
nicnsc uno, diclius xiv, oliiit iii Kalendas quutuor dicuntur implevisse; aut igitur totum circiter
Novcinliris, sepultus in Jenua ad S. Syrum octennium et ampllus variis successive vicibus Sedes
C vixil aimis xc. vacavit, uut antii aiiquot nfterutri tuiscribendi e Cata-
Ioqo cxciderunt, quod crediderim.
Zfeusdedit 50 Qunmquam mox ali obitu decessoris elertus,

onnos 1s, Poiiiiftciqiif Gregorio propositus a Cltro Mediolunensi S. Antoniis Episcopus, sedit nnnos u, obiit
ad 629 tamen libri et
supr? vblimus; ex seqttentt
hic sit, titi
pridie Kalendas Novembris, sepultus est ad
IndictiOnis rv Epistolis liqnei, Panlaleimetr. Notarium,
S. Simplicianum.
qui designatus erat, ut examinata Eleetione Electum
faceret oidtnuri, Genuam atl tii prufrclum non esse nist 35 Mensps n dumtaxat Benscbcnius transcripserat
spatio tempo>is iongiore interjecto; eo quod, sicut c.v sed annos }ionen<los suggessit Bosca, idque tanlo faci-
Antoninus an-
priori Epistola liquct, Longobardt chgcrc Episcopnm lius credo, quanto in Inscc rcductorum Genna Episco nos 2 ad G57.
prxtendebant, >< in sic electum negat Gregorius ulia- porum principtis vncui spatii plus riperio. I» veteri
tcnus se onsensurum. Interim lib. 9 Ep. 10. Popnlo, aniu 1539 Brevinrio nihil ndhtic de illo reperiebatur
Presbyteris, Diaconis. et Clero Ecclesi;c Mediola- in Missatianrii 1522 etiam nilut. nisiquodadultimum

nensis, uti Sedevacante,commendatur causa cujusdam diem Octobris inscriptum est nomen Kalendario, et hoc
Arethusz. tt per, Ej>isU>ltiin u demum mittitur Genuam ipsum fuit in Brevidrto postea omissum. Sccutus est

Pantatcon : ubi si Deusdedit ordinatus dicatttr in Do- hoc Gnlesiniits, tnm Baronius atqiie Ferrarius ; et lu

mimca, die xvn Sejjtetnbns, vacavent ante hanc Or- omnes Antoninum vocant, cum in MS. simpliciter ha-

dinationem Scdes tlla annnm i dies xm iptn vero ; beatur Antonius ; qnia autem ultimns dies Octobris

moriens anno ncvxix. xxx Octobris, sederit prxcise concitrrtt cum Vigilin Sanctorum omnium f retraltere

tot annis, mensibus, ac diebus, quot ei tribuuntur. S. illum ad xxix placuit Breviarii Mediola/wnsis reco-
Gregorius scxibens ari eum liori 10 Epistolnm 4 2, gnitoribus, et solenne festum agendnm prxscribere.

Deodatum vocat; Tabula vero Sgnodalis Theodatum. Quoad porro certius ahquid occurrat de tcmpore mortis,
lubet eam adscribere anno dclvii.
Ai BTEBIUS Episcopus, seditannisx, mcnsi-
bus v, diebus vu: obiil dic 111 mensis Julii, S. Mauiucillus Episcopus, sedit mcnses iv.

sepullusinJanua ad S. Syruin.Yixit anni xc. 56

 DE EPISCOPIS MEDIOLAISENSIBUS.
V 56 Si liceret raensibus mi praeponcre annos x, et sic opparet, ut, nUt ipsis ohundrnt anniiv aut m, ne- D
Mauriclllus crederc eos exeidisse transcribenii Cntulognm ; posset cessario ahuwlent Bene '.icto, qni ante annum dclxxxi
fortc an. 10,
Episcopntus hic prolmlti usque ad anmim Christi non potesl in Episropatum induci, propte Mansuetuni,
m- 3, ad an
DCLXvm, circu quem-ipvrtel slatuerr sueeessoris intttum, ul vidimus, annonci.\w Romx nrxsentem. Rattonu-
liti jam monui, nec opus erit vltnm hie vel alibi hiaium tem exigit, ut inter inttia Itnjus tertix Partts, potlUS
admittere. Qutdni autem id tantisper lieeat commodio- quam in progresstt, supponatttr erratum, si error Auc--

ris Chronologiir causQ ? Sepulturm loats ignorabatnr tori est imputandus. Itaque, Benedicto annos Sedis
eum hsec scriberentur. Ansperttis, anno dccclxx fa- dumlaxat xLim tribuo : facde enim fuit pro mi legi ac

ctus Arvhiepiscopus Mediolonensis, nrf Prsesnlatus tem~ scribivn.

pore, qnod xm annorum fnit, ecrlesiamS. Sulyrocon-
annos
Theodokus Episeopus, sedit xini se-
didit in itlamque S. Mauricilli corpus transtulit.
pullus in monasterio Aurono.
Jnveneritne, cum eorpore notatam sancti viri Deposi-
tioncm pridie Kaleudaa Aprilis, quis dixent? Tali 60 Quo mense non notatar : qttia tamen inter
obierit
certe dic mortttum truJi scnpsit Ferrarius in Calaloyo ejus depositionem Ordinationem Suceessoris videtur T/iC0 ^orus
et

Sanclorum Italix, etnos ipsum secuti. Quis nobis tunc plus qnam mensis unus interjiciendus, debet Themlorus nnms 14,
suggessertt in Kalendario Missalis Ambrosiani, anno mortutts diri anno dccxxxix, ordinatus dccxxv; nec «d 139.

1560 cxcusi, nomen ejue tali die notiri, non recordor; potnit exequias celebrasse Regis Luitprandi anno
idque an verum sit tanto magis nunc dtibito, quod Fer- dccxlui defuncti. Aurunum Monaslerium essesuspi-
rarius, anuo 1613 suum Calafogum imprimens, talis cor, qnod hodte Arona diiitur, corultto snb tinnnmdS^
Kalendarii nan habnerit notitvtm ; seil cotiiru vuierit cirea ipsum o}>pido curn arre, S. Caroli Borromagi Nnta-

\w tabulis ecclesiasticis, ad usura sucrum quotannis libus nobili {proprius ennn famitix Borromn\e locus est}

confectis, haud ita descriptum legi, ntque. in Kalen- monasterium vero nunc habet Sodetas Jestt, feeitqtte

daras Breviarii et Missalis, qua* pustea nacli sumus tertix sux Probationis domum.
g impressa 1522 et 1539, tale quidpiam invenerimus
S. N.vtalis Episcopus, sedit menses xim,
sed solumin Tabula Synodali anm 1584 : mhil autem

eofUetinm in recenttori anni 1633 Brcviario, ubi

obiil pridie Idus Maji, sepultus est ad S. Gre-
de
nec nomen quidem inscripium esl Kalendurio* gorium.

S. Ampelius Episeopus, sedit annos v, se- 61 Colitur tamen, ut Sanctus, m Idns sive die
quodseqnens Pfatali» m.
pultus ad S. Simplicianum. xui Maji; fortasse dies esset Translatione
IV o4 74l.
S. Vktoris unpediia tpsse vero Idus. Evasii Episeopi
57 Cohtitr hic vin Julii el sic inscribitur Kulenda-
Ampclius an ei Muitijris festu. Debuit autem fuisse Ordinatns cirea
riis, etiam anttquiorthus : in'crim Fenarius et Ughel-
5, cnca an. Idus Marlii, puta XIU die, ut anno dcxl in Domtnica
672. lus, ex sUtts ecclesix snb S. Curoloeonfectis, asserunt,
nl factum tit : videntw enim mensessoli notari ubsqtte
obiisse vi Idus Februani, quud videlur anno dclxxii
dierum //•"/ue obierit anna
scrupulosa hupputatione :

co;i(i<p$se : quam Pontifi-

adeoque septem aunts citius
dccxli.
ctilitin Romanum auspkaretur Agatho, prtmum antto
dclxxix ordinatus, cujus tamen regimini adscribitur in Aiufredus Episeopus, scdit menses ix.se-
Tnbula Synodali. Qni eum a Joanne V, untus tantum pultus est ad S. .Nnzaiium.
anni Pontijne, ordinato sub anituin dclxxxvi, fitisse Arifredus m.
62 Si cttra moram juissel electus pnst N;'.talem, po-
canoniiotum assentnt, haud faciU probabunt j<tm tnm a an '

tws^et in Februario anni dccxlu obusse : sed ruhil est '

usu receptum fuisse, ut hujusmodi causss ad Romanum

quod tam propere electttm suadeat, cum successor so-
Pontificem deferrentur.
hnn ftirril ordtrtatns mrnse Amjusto. annt jam dicti ut ;

S. Mansuetus Episcopus, sedil annosvuu prsestet Interpontificii menses sex dividere t quorum
obiit ix Kalendas Marlii sepultus est ad :
pars Arifredi electionem prxccsserit, pars secuta sit

obitum.
S. Ambrosium.
Starilis Episcopus, sedit annos n, menscs
58 De hoo jam eijimus in Ftbruario, geminnmque
Mansuctus Episcopatus ejas reperimus monumentum, alterum in im , obiit Idibus Uecembris, sepultus est ad
annos 9, ad
681.
Sgnvdo Mediolanensi- quam celebi avit
m
anno dclxxix; S. Ambrosium. F
alterum Romana, cui
in interfuit sequenti anno sub stnbttis an.
03 Utique anno dccxliv, atqne adeo ordinatus auno m. an.
Agathone Pupa sed quod : ab hoe ordinatus Episcopus 2, 4,
dccxlii, pridie Idus Augnsti, id est xndie, qux anno i !

fuerit, neque tunc probavimus, neque nunc possumus

isto fuit Dominica xn post Pentecosten. Post obitum au-
?ion improbare asseverantius; et omnino existimamus
tem ejtts vacavit Sedes usque a-L Majum sequenlis anni t
anno circiter dclxxxi obiisse.Ejus sepulcrum an eliam-
menses circiter quinque.
num extet disputat Puncellus in monumentis Ambro-
sianispag. 776 et seqq. L.ltls Episcopus, sedit annos xni. menses
xi, obiit Nonas
pridie Aprilis, scpultusest ad
S. Benedictus Episcopus, sedit annosxLVii,
obiitvIdusMartii, sepultusad S. Ambrosium. S. Ambrosium.
59 Abest nomen a Kalcndariis Mediolanemibus : in 6't Coli fiunc trt Beatum Ughellus ait, etTabula
Benedictus
an. 44, non recenlwri anlem Breviario ponilnr ad vi Septembris, Sgnodalis ornat ettm titulo islo : sed quiz nullttm ejus Lftusa K ,

47, 0*125. cum solenni officio ; quia seilicet Ecclesicv Mediolanen- cuttus indicium in veienbus novisque Katendariis repe- 13, m . 11

sis ritus proprtus uitda Sanctorttm festa recipit infra ritur, necesse habuimus iv Aprilis, eum tanti&per inter <> : '

Qundragesnnam cilebrunda. Pra Sattelo tamen semper Prxtermissos ponere, donec de eo certius rfoci remur.
liabitum persuadet attetoriias Pauli Diaconi, Itb. 6 de Quoniam autem juxta hos calculos (quos reliquorum
gestis Lomjobard. cap 29; ex qno etiam habetur quod Episcoputuum optima sequeia eonfirmat ordinatus

ejus Ejiiseopalus concnrrit cum regno Ariperti, qttod mense Mttjo anni dccxlv [fortassis pridie Nonas, id
hic ab an. dccvi adannum dccxviii tenuit. Galesinius, est, vi mensis, inqttemtunccadebat festum Ascensionis,
qui primns Benedictnm inseruit Fastis sicris, quos vel Dominica imtveduic sequenti, id est, w die) otnit

quidcm vidtmtts, et seqttaeem Bnronhtm aliosque ha- anno itclix, Legatione Stephani
potuit funeius esse

buit, v Idus Martii aticvbi legit ; et sic de eo egimtis Papz Hl ad Pipinum Francorum Regem : non tamen
die mensis xi. Mortem ejus non posse differri ultra an- ad annum dcclxix pervenisse t quod ex Ughelli eaiculis
num dccxxv ex apla subsfquentium Episcoporum serie acceptum, vellemtts m nostro Aprili emendatum.
TllOUAS
 P. DANIELIS PAPEBROCHII EXEGESIS
Barbaros excussumque Grxcorum Imperatorum jugum,
Thomas Episcopus, sedil annos xxvm dies non habuisse Romenos Pontifices dominium Urbis tem-
v. obiit v Kalendas Octobris, sepultusad S. porate ; ita credo nec Mediolancnscs Archiepiscopoi
,
Ambrosium. nec ullos Episcopus in Italia ejusmodi privitcyia eljura
a Constnntino vel quoquam successorum ejus Impera-
Tltomas an. 05 Ergo ordinatus Kalendas Octobris,
fuisset ix
,

Zt, non 28,

torum hubnisse; neque dubito qvin Charta prxmctnorata
guxdies ipso anno dcclix Domintca fuit, cum Sedes
»d 783. merum figmcntum sit, furtassis ad imilationem Con-
vacusset ptus quam quinque mensibus : obiisset autem
anno dcclxxxvii, qvod esse nulla ratione potest, E.ttal slantinianss Donatioms de Urbe Roma etc. seculu vero-
8uniliter x fabricatum cum e.t ilta jam plenam fidem
enim, et a Jounne Petro Puricelh inter Ecclesix Am- ,

cxpisset obtinere ; cumque ejusmodi dommium (nescio

brosians monttmenta profertur, indeque ab Ughetlo
quo primum Auctore) tenerent Episcopi, quemadmodum
transcribitur, instrumentum concessionis factse a Bene-
ex Chronico quodam Medialanensi Elos florum dictc, ,
dicto Abbate, in favotem Theoperti Clerici, atque ex
pro anno DCCCCSLVH probat Uglieilus. Certioris fulei
permissione Domini Petri Archiepiscopi (hic autem
quam ista Donatio, sunt monumenta, quse profert prse-
Thomse successit) ab Ermoaldo Notario rogatum,re-
fatus Ugheltus sub nominibus eor.umdem Petri Episcopi
gnante Domino nostro viro excellentissimo Carolo
et Caroli gloriosissimi Regis, sinetaiium figmentorum
et Pipino Regibus in Ilalia anno undeciuio et quarto,
phaleris confccta annis [vt jam videre ccepimus)
,
quinta die Indictione septima, (>/<\s/, anno Christi
dcclxxxiv, xc xci sunt enim conscripta eo stylo
ct :
dcclxxxiv. Obierat crgo jam tunc Thomas : proinde
ac forma qutr nultam suspicionem suppositionis inge-
correcto numerorum errore, pro annis xxvm velim
rant ; sicut aduersus Donationcm prxnotatam suggcrent,
xxiv legere, ut unius dumtaxat litterx vitium sit, et
tum ea qus&dixi et alia plura,
tum etiam quod, prester
Thomas obierit anno dcci.xxxiii. sicnf et notnen
xtatis Carolinxusum, ad nomen Petri inveniatur po- fumilim
Petiujs Episcopus, sedit annos xvn, men- situm cognomcntum Oldradi. Ncmini enim Eruditoper- oidiadse,

suuderi credo quod jam tum inler Ecctcsinrum

E
li ses ii, obiit Idibus Maji, sepultusesl ad S. i>ui>se ,

Ambrosium. Antistites notus fuerit usus cognominum ; quuntumcum-

qne seculi xvi credutiias cum plausu txceperit eorum
1'etrtis a 22
60 Ex die obittiS sequifur, quod, post interpontifi- tcmerilatem, qui Episcopisper Insubriam etiam primis
mvn 17, m- cium mensium circiter quinque, ordinatus sit Petrus, prsesumpserunl adscribere certam aliquam e.c nunc cete-
ad 805, mense Martio : quod si id etiam factum est anno bratis nominatisque familiam. Neque hoc puto Ughellum
pcclxxxiv, uti ex correctione in annis Decessoris facta latuit : qni tamen ut gratise amicorum servirct, genti-
sequitur,potest dici Ordinatioista (uisse cetebrataPridie litia scuta [quorum usus serins ctiam quam cognominum
Idus Martii, id est, die xiv mensis, eademque Domi- ccepit) prxfigere dignatus est hominibus singulunnn,
nka tertia Quadragcsimx, et obiissct Petrus anno jam inde a quarto Urbis Ephcopo Mona, qui ad-
dccci : sed detractos Thoma? annos quatvor (quia id scribitur familix Burrae , cum rnbro in alba parmuta
exigebot pubtica et nutlo ex capite suspectabilis scrip- bove.
tura)libenteraddiderim Petro, ut annos xxn sederit, et
69 Interim Purkeilus in vita S. Laurentii Archi-
annum ChHsti dcccv attigerit ; hoc enim exiyit xtas episcopi,eum quoque familix Littarum adscnbens, tttm tuncigno-
secuudi post Petrvm Anselmi. Eadem etiam vetat pag. 15 ingenue fatetur, Petrum Galesinium primum tx qtiam alix
aigere numcrvm ad annos xxvu, sicut facit Tabula fuisse, qui propria cognomenta et famiiias nominibus simllesa Gnte-
Synodalis indicio manifesto annos istos varie a variis sinioinductx.
:
singulorum superaddidit, Ftoruil hic ante annos ce.n-
scriptos fuisse, ut mtsquam securius qunm hoc loco pos~ tum, sub S. Carolo Borromxo et Gregorio Papa XIII,
sit correctw, atwubi prorsus necessaria, adhiberi. Mediolanensibus ferepro oraculo habiius; vir sane dili-
67 Ut antem vltra anuvm ncccv Petrum retineam gens-et eruditus, sed in asseverando praefaiens , ut in
in vivis, aut etiam cum Tabula Synodati, Odelberto ejus Martyrotogio identidem notamus. Proinde sicut
ltojiatio
(quem successorem Catafogus dat) ipsum postponam, ejus auctoritate parum aut nihil movemnr, cum Mar-
Cttrolina
tjrts atati movere mr non potest relatum ab Ughetto Caroli Ma- tyres aliquos, ignoti ante id temporis, Wandalicx per-
ttflkta, gni jam Imperatoris diploma, qvo ts volens, quemad- secuttoni alterive determinatx adscribit, sxpe deprehen-
modum rogaverat Venerabilis Petrus Oldradus Ec- sus et convictus ex gratuita prorsus id facere conjectura
clesia? Mediolanensis Archiepiscopus, omnia tpsi ita vehementer metuimus, ne, ratus nihil non sibi cre-
C sancta- Ecclesis a felicis Constantini Magni et alio- denditm, aut tevissimis motus argumentis, prxsumpserU
rum Imperatorum recordatione collata, postea a suam cuiqne Saucto aul Episcopo familiam assignare
perlidia Rpgum Longobardorum turbata et sublata, non mirumur tumen , tn re passim gratiosa Nobilitati ,

restituere, redintegrare,
confirmare eidem et
et :
puucos habuisse covtradictores, assentatores plurimos.
successoribus ejus concessisse dicitur quidquid ad Impe- Quibus veltem posse non accensere ipsumwet Puricel-
rialem jurisdictionem pertinere videtur; terras sci- virum alias eruditum et acris ad res examinandas
/uiii,

licet atque omnem districtum, domos publicas mu- judicii nisi cum ipsi offerlur aliquid quod, ad Medio- Pvtri et Cuto-
, ,

rumijue ipsius Urbis, cum fisco et teloneo integro, ianensium honorem faciens, prsetenditur speciem habere H imaglnes
etcum omni jure civili intus et foris in circuitu us- antiquitatis. Crhim cerle nultam adhibuit, quando ob- .tqitr flctltlX.
que ad tines, cortes etiam ipsius civitatis ac civita- lati fuerunt ipsi Carolus Magnus IiupeVator, S. R. E.
tem propriam, castella, villas, mansos, sorvos et defensor Petrus Oldradus , Mediolanensis Ar-
; et
ancillas,..., habitas et possessas a praedecessoribus chiepiscopus, Caroli Magni compater, et Auctor ex>
ejus Archiepiscopis ante perfidiam et tvrannidem peditionis Galtorum in Longobardos, tamquam vera
Longobardorum, atque orania aliquo inscriptionis sui imagine sub istis titutis expressi, in Basilica
,

titulo seu investiturae adhuc donataet tradita.oblata SanctsQ Aquisgranensis ecclesise, sub anno Domini
seu prsesentata sancte Mediolanensi Ecclesice, a octingentesimo decimo quinto. Sienim imogines ipsas
quibuncumque Iraperatoribus seu piis hominibus, videas, quasilte in monumentis Ambrosianispostpag, H0
donnt, coucedit, confirmat, atque. alia plura sub amplis- inseruit , et vel minimam vutitiam habeas Carolini ut
simis terminis. ab Eginhardo describitUT vultus, abominaberis hominem,
68 Nun movcor inqvam ejusmodi diplomate, ticet il- ruyosa instgniter fronte hirsutaque ac prolixa itsque in
mler vertsl lud dicatur Datum Dertona^ Kalendis Maji , anno formam gatex, lo-
pectus harba ferocem; intuens etiam
witiitudinwi
Incarnationis D. N. Jesu Christi ncccx , Indictione ricss,acframex; non Carolt.m te videre dices, sed se-
m, Imperii autem anno ix , Regnorum xxxxn. cnli xui Prhicipem, ad tomeamenta pro sui xvi norma

Quemadmodum enim certum est , ante expulsos Homa armatum mstrnctumque : similis item xvi Cusula Pal-
lioque
 DE EPISCOPIS MEDIOLANEXSIBUS
lioquc inslritctnm nolabis Archicpiscopum, bnrbn [ul tunc Imperalor, apud Tltcodonis-villam mcnsc Ociobri, cou-
omncs Episcopi) rasu.m, otquc in cjus inauu tibrum ventum cclrbrans generale.m misericonliam singula-
,

cujus operculo inseripla Oldradx Genlis iufrn ctiam reni ostendit in eos qui cnm Bernnrdn Nepote suo
,

notantla insiqnin : piune ut apparent , niliil istic vcrnm in It.ilm contra caput ac rognum suum conjovave-
rcfcrn, scd ad llbilum Picloris ejfictn oiniiia, jussu atl •
rant quibus lbi ad praseutiam vcnire
:
jussi.s, non
cujus Mediolancnsis, qiti /Iquisqrnnum delatus, fortnsse solum vitam et membra concessit, verum etiam pos-
te-mpore Concilii Coustantiensis, tale sutv famili.c nwnit- sessiones re^tituit. lu istts fuisse Anselmum, tl va-
mentum ibidem curavit cotlocandum. Istud porro de canti deinde. per Boni mortem Calhedrx prion resti- ct TUrsunt
coqnontcitiis uoit [ucite rccipiciidis, ut anti';uitus scriptis tulum, cogimur creiere ab Ughello, proferente historiam Atticlmus,
pro ea dc qua agimus tr.tale sttfjiciut nuuc scmel indi- . corporis una cum corpore Bernardi Reqis
, anno mrnsibus
casse; ne arguamnr, uut ipsis Snnrtis ntitil lerrenx altauot.
, MDCXXXVIII reperli, qnod ipsius Anselmi fuUte , lieqis
nobilitatis eqentibus, anl nabilibus istis famtltis facere amicissimi, e majorum traditione habebatur. Inven-
injtiriam, dum itutlam liarttm facimus mentitmein, opta turn enim esl cadaver cjus, sicut eliam cadarer Reqis,
niusque expunctas ex Jaiiuario tic /'cbruiirio ejusmodi ut peliis et caro ossibus inter se disjunctis arefacta
appellationes , guartim vaiiitulcm tunc necdum salis adhan-eret; simulque tum Mitra a<! caput, tum etiam
cognitam habebamus. Baculus, sed ligneus, ad latus dexterum iterumque ;

Annulus ex argento, et gemmatus et anratus qux :

Odelbertis Episcopus, sedit annos vm,

omnino sunt insignia Eptscopi , in suo gradn nttfue or-
mejises vii obiit v Kalendas Martii, sepultus
:
dine Stc ergo
defuncti. quadamlenus quinquennium
cst ad S. Anibrosium. suum liabuerit Anselmus, usque ad
\i Maji anni ,

dcccxxii superstes. Interim dissimutata Anselmi resti-

70 Ncmpe Julto mense, post btmestre circiler Inter-
Odelberlus an.
tutione, successores Boni , in Catalogo nostro, fii re-
~ pontificiiim , ordinatus anno dcccv, die xiu aut xx tn
8, m. 6, ctnsentur.
Dominica; defunctus dcccxiv cujus donatio fucta :
<itf8K.-
B Arigauso monasterii S. Ambrosii Abbati, idque trnno Aivgilbeutcs Episco|ms, sedit aniium i,
Dominorum Caroli et Pipini Regum in Italia trige- menses n, dies \\n : obiit vn ldus Octohris,
simo sejundo et vigesimo quinto mense Januario , sepultus in Ecclesia biemali.
indictione quarta decima, id est, anno dcccvi evi-
denter subvertit eidem Carolo Imperatortaffictum supra Angtlblrt Episcopus, sedit annos x\\\
ah 10 diversus
diploma ?
tanto serius datum , ut prxtendttnr, anteccs- menses \ , dies xvn, obiit Idibus Decembris:
non sori Petro.
Altberttis, Synodatis Tabula [qux 01 Inbertum Eu- sepultus est ad S. Nazarium.
reclpitw, gitbiiium prj-posuerat Petro, nullo defnnto Pontifieii
,

73 Rectene hi duo ejusdem nominis Epi&copi distin- ifox Angitber-

spatio, mortis die, aut srpiilturx hco) eidem Petro tt dtto usqitf
gnantur, et upto locentur ordine piiusquam disquiro,
subjtat Alibertum Medioianensem, sub itsdem fere ad an. 800
uutbus bic OuVlbertus insignitur notis, nisi quod pro stabilienda est Cltronologia ejns ,
quem appellat lapis,

annis vm habeat ix, et prnlie Kalendas nolet obitum,

jii oppido Iiisubrum Lerjiuno, cgnn de corjiore S. Primi
fortassts quia alicubi legebatur u pro u. Nos, dum aliud
Maiti/ris, quod Ser^ms Papa junior Eremberto il-

nilut urgentius apparet, etiam quoad ista Cataiutjum lustri viro concessit. Inscriplio en tntegre dabitur ix

veterem sequimur : nec Alibertum admittimus. Jittiit, quando SS. Primus et Felicianus Marttjres
Romani coluntur. Hic notanda
Chrono- nobis ctausula
qnorum ultimi
A.nsllhus EpiscopiiSj s<'dii annos v, obiit v apud Bunavciduram CasttUwn.Tunt, unnus 53 atp-
logica sufjicit. Ilzec

Idus Maji, sepultus esl ad S. Ambrosium. itbro de Gnllorum Insubrum antitfuis sedibus, juxta tusera! in Au-
gusto anni
primam atque originariam edilionem anni 1541, sic
Anselmus, 71 Cum igitur vacasset Sedes duobus mensibus, mense
lctjtlur in alleru ejus editione, inter Auctores Itaiiae
depositus Majo, dte vii vel xiv, Doiuinicu ni vel iv post Puselta
071. 81». illustratse col. 373 , et apud Galesmium in Notis ad
anno dcccxiv ordinatus Anselmus , vixisset usque ad
ix Junii; Reconditum est corpus S. Primi Martyris,
annum dcc.cxviiii. Certe adhuc atmo dcccxvii, quando
cum Reliquiis S. Feliciani, anuo Incarnationis Do-
{ut est in Annalibus Bertmianis atque Metcnsibus) de-
mini nostri Jesu Christi dcccvi, Kalendas Augusti,
prehensus est in eodem scelere cum Bernardo, Italix
Indictione vim , ordinante Domno Angilberto Ar-
seu Longubardiie Rege, L idovicilmperatoris ncpote
clnquscnpo, anno ejus xxm. Janus Gruterus, tn sita
dum is ,
quorumdum pravorum hjininum consilio,
ad Antiquas Inscriptiones A/ipendicula, pag. mclxii,
inter quos aliqui Episcopi, Anselmus Mediolanensis
e.r eoque Baronins videutes annum dcccvi non con-
,

et Theodolfus Aurelianensis, nuntiatus est tyranni-

venire eum Indictione vim putarunt errorem posse
dem meditari. Deinde additur : Anno ab incarnatione itaque
corrigi, si uddito centenaiio sctiberetur. DCCCCVl :

Domini dcccxviii, detecta fraude et conjuratione pa-

inteUigetetur Pontife.r Auctor mnncrts, Sergius III.
,

tefacta, ac ^editio>is omnibus in potestatem suam

Sed nullum ei ivtas Angilbertum Insubrise Jrcluepi-
redactis Imperator Aqtiisgrani revertitur trans-
, :

scopum hnbuit; et Sergius Junior cum nominntur, in-

actoque Quadragesimali jejunio, paucis postsanctum
semper Sergius II, gui prxfuit Romanse Ec-
telligitur
Pascha diebus, conjuraiionis auctores simul et
clesue ab anno dcccxliv od xlviii. In hujus autem
,

Regem judicio Francoruni capitali sententia con-

Ponttficatum cadens ludietw viui, convenit cum anno
,

demnatos, liiiiiinibus tantum jnssit orbari Episco- ;

xl,
dcccxlvi [unde intelligis non fuisse omissum c, sed
pos Synodali decreto depositos, monasteriis man-
,
et Itinc retro
per errorem aut obdvionem Castilionari )
cipari. Celebratum est anni istius Pascha die xxviu
gradiendo per annos xxm, ad ejusdem Angilberti prin-
Martii; proinde nondum quartum in Eptscopatu annum
cipin, Itabes annum ejus primum incltoatum fuisse ante
absolverat Anselmus Huic su/fectus.
Auguslum anm dcccxxiv. Porro si ab Idibus Decem-

Bonus Episcopus, aimos sedit iv, obiit x bris, quibus obitt , similiter retro gradiaris per dies
xvn, menses v; cadet Ordinatiu ejus m xxvi Junii,
kalendas Februarias, sepultus ad S. Ambro-
quie anno isto Dominica furt.
sium. omnino tenendum esse
74 His ita deduclis, patet ,

tum sedent 72 Synodalis Tabula vm K ilendas morti ejusdem quod Arcliiepiscopus hic obierit sub finem anni dccclx,
e/ ctrperit anno dcccxxiv exeunte Juiio : cujus
decessor
Bonusan. assignatqux differentia: nostra tiii refert : placet autem
ad 82? ;
'i,
credere non integros annos nun.erundos, et Duiium or- Angilbertus I, st obiit die ix Octobris pnecedentis ,
dinutum circu Pentecosten xvi Maji celebratam mor- ,
octocum dtmidio mensis oportebit Episcopalum vacasse
tuum esse anno Domini dcccxxii, cum anno prxcedenti Anselmus autem post Doni mortem, quarto anno Epi-
scopatus
 uni P. DANIELIS PAPEBROCHII EXEGESIS.
scopntus jubcnte Bernardo
obitam mcnse Januario , m Marlio fnisse, plusquam dtiobus mciisibus post mor-
adroque ini- Bege, CulbeJram,
,'.»-,paucis solnm men-
rigrassus in tem ipstus Joannis liaic enim contigcrc.l xv Daembris, :

«iiiii full 82S

sibus eamdem tenucril, quorum lamcn causa diclus sit, anuo dccclxxxii. Obiil autem Anselmus Archiejiisco-
20 /nnli.
sedisse annos v, sed incomplelos; et vacuam i ursiis Sedem pu< anno ncccxcvn. Privilegium quod is conressit Am-
rehquisse eodem anno dcccxxii, alqne successorem ac- brostano Catnobio, vide apud UglieJlnm actum anno ,

cepUse illum Angilberlum I; qm morieta sequcnli ab Incarnatione L). N, Jesu Christi octingentesimo
«ii«o die ix Octobris, iinii potuit setlissc Jies xxn supra nonagesiino tertio, Indictione undecima.
aniium I menscs II , cl sttnul fnisse in Domiuica ordi- .
aiite hunc
natus sed aufacnd, ab eo erunl dies dao a,l lioc itt
LANDULFUS, sedlt nnnos III, diebllS IlllllUS
obierat An- ; ,

gilheilus I. facta sit ordinalio xx Julii, qui dies anno dcccxxii Do- xxx»' obiit Nonis Noveinbris, sepullus est ad
853.
oii.
minieiis luit. S. Ambrosium.
75 Angelbert porro et Engelbert, idem nomen 7n ,, ,
,. , . ,

,if , j .
,J ''tc tum dlvcrstis
, ,
stqlusomnino prabal, smqulos
... ,
sunt, quodAngelbertus
,
quomodo ipse subscnbit apud , i •. , a /.iiiditlfus
: „.,„„ n ,.-
successwe Ponlifices
•
, , , , . . . .

',.-
,

ambo etiam uilscriptns ftnsse. orii/intirio, unde usquc ad

Uqhellum col. ,,,
rT , ,, .
, ,
J tu pr.ecepio quod Jaliim dicilur
, ,

dicti. Engel- _
1 1
/^, ,„„ „„„„„,, n
Codex collectus esl, tatalogo, proul coniiiiqrbiii unum- , , , , ,
aii. 900.
bertus. anno Doiiiinorum
...
Jmpenilorum
,.^,,
Ludoviri et Lot larn
,

...
,

, , .
„
quemque mori; utque „ ,
atlco
. ,.,,...
cerltus nihil liaberi
.,
posse,
xvni et xvi, halendis M.irtu, Indiclinne xni, qui /ni« , ,, ,„ „,. ,. „ ., „. ,.
„, p j ... "' , ' /""' rrralum nlicubi a colleclore
St crqo dte-
, ,

stt.
. .

Cltristi dcccxxxv. cyed ibi nnsere a transcrwentwus

,. , ,
,

bus , ..,..,,,,.
xxxin minus quam triennio
.
Landulfus; ouor- sedit
vcleran niembranum Uonacils lu.rali suul cbaracleres '
v im
•
, , ,
obtit, i
.

rinn qin

,,..,,
, i

, ,.
lei I\oveir,bris ordinatum fttisse vn ,

temporum prsesertim in iiumero Iiidiclioins quse

,
'
si :
',
n.»«».k.ii
Decemuris, ...
in lesio
r ,„ j i
salicel &. 4mbro.su,
i ,,
Medwlnnen- ,, i' V ,

forte smpta ongutolilcr /„„ vi„, non x babealitr I

Mus sokmissimo> qmd „„„„ DCCC1CVII ,„ fn ,„ m „
annus Chml, d, ccxxix , .„,„,„ mhilommus
sed I,- ;
.
,
cuM „, am Sedcs dmbus me „ slbm mcnssH et iMut
.

rius. fuent ni „„»,.< Imperatorum, q,u fuissrnt xvn el

a .
pwulde dll ,.„ dus al a „„ ncoc(, Mim
xiv. Levius pcccat Luthariaiii
ecgrapkum Privilegii
allernm in quo Arrlnepiscopus Engelbertus noiniini-
, A.NDUEAS, sedil ailllOS VI, Ilienses III, obiit
tur col. 2155, quodque datum dicitur ejusdem Lotharii pridie Kalendas Martii, sepullus est ad S.
annos xvm. m NonasMajas, Indietione xin ubt so- ; Ambrosium.
Utin debuicset scribi xn.
80 Cim ergo raciisset Sedes dies Jtimlasat xxiv,
Andr.ras ad
TADOEpisCOpus, seditannOSVIl.menseSVI, or,lniiii„s l,ic ultima die Novembris, eademque „B.
'fuii 919.-
diesxui: obiit vu Kalendas Junii, sepultUS Dominica i A dvenlus : obiit autem anno dccccvu.
esl adS. An.brosium.
At|I(1
us Scptenibris, sepullus
S(
.
(Ml
,

||inos ^ menses
in ecelesia
y
.

obH( ffl

7G //ir <->'7o We„(rr dies xni couverterem m xvmi I (' hie-

Tado usquc
„; defuncltis xwi Maji, /i.rnt ordinatus ix Novembris, mali.
oitiiio
ad an. 899. (7iil

mortem decessons.
,/,i»s n « >i o dccclxi
f,„,
,

Domimais;
undecim fere mcnsibus post
el s,c mors illaca- .
AU,0nlS
,?'
?'J "°'j,
r" et
a,S ™"
m 9'ie s U,r ""ms :
™ IduS •"'?"
hm scowlur U ""
..
Ach °
t,
,'
nls ,e '

rfel ,„ <,„„„,„ dccclxix. j ,

-

s-jitnas. IwuJ mulio diitluis qitam uno mense vacaverit

Anspehtts Episcopus, Sedes; et ipso Paschali die, ? Apfu\is, vei Domimea

annos \vi, sedit
! nbis d e * u ''" sd m '""""" ""'"""" s s Mho - ' ''

mcnses v, dies xui. obiit vu Idus Decembris "

;
"
et }<aiuttlts ihclms, ptus aut iinntts, quam quinque ro-

Jml
., L k ,
> .
sepuhus esl ad S. Anibrosium. Umdos m nscs .

ullr „ duodennium ;el J,,„„ dos

™x
_

77 Ita Calalogue : sed quem oporteat vitiose lnc trou-

""' "" '
R '""- r drf"" c '"' '" nr '"' a SS -
Boni -
: .

ecnptum credere, quia certior fides adhibenda Eptia- " Alexu

fac " '"""" "'"''" s L l""'l'l""»>- "ujm frag.
i.i
'

Anspcrtus a tt i ti i i
mmta vrwra utt in liortts •«*«•*"• nunc ^ymnur,
tbtucm «»«.»' tcmuitur ,

ad an. 885.
phtOj cui apva
i
Ugneltum distichis sents legsndo hocsub-
. ,
.,
'
r
, „ , , , -

.- , /-,, ,-,. ., , :. . -. . . cjhtbet ugheilus hoc vnnctino.

jicitnr tliromcon , Obnt anno Incarnatioms Doimni T . . .
' , „ .

,
octincentesimo octi>»esimo secumlo
, , • ,
septimo Idus
, Discat nui ne^cit, aw i' uo "'°
Lpisconus Jnc lu
renuirsrit
J,
iu'"wi, (iiiou
[
, , ,, , , , .

-n ,. 7 ,- .• , . . , Attlio Olilradus multa *metate

Deceinbns, Indictiune decima quinta, qtu charactcres _,
. , ,
Semium nui Papam
vtter sc cum pnscedenttbus
opttme coiwentttnt; sicut t-»
/ ... ,. rer mare pcr terr-as sequitur, ner.
oiite aninrctttur, quod (qucmadmodum ibt subditttr)
. , , ,
4 „ . . .

Rexit Episcopatum annis tredecim, mensibus quin- f/

,,

mt nenses <
,

mnlt Atnonls
. .

V"J-
.' .

'f
^-
r
1
"^ ,

'!»«!<•» 'ffigum exhibet

T """""
^
''"' er i
rri
'',
' sr "'"'s

inci-
que diebus duodecim ,»« „ 05 „ </i e v„ Decembris
,
,

, t , r. , sam, 'proui eaJem Mutinse comtervatur 1 """" 1

/„„,,/,„/?„„-
<.»«•« «»», in r""
deducunt uil xxvi Junn
,

aniu dccclxix iiitque Do-

.

, , ... ,
- ,. ,., •
, rr, , . „„,,„, „».r
" i,/., r„„i cnJical : de auo iyi.i„i,„
eai.iilem nulim
„„,,„,
mtnicus. sic ut uiler Tailoms morlem et Ansperti ordt- ' 7
,
.

uiilwiiem uilerresserit sptitttim uiuus

, ,- . ,

dumlaxal mensis.
i/.m ,l/r,„ niovere : «mn« jjiiumiiu
uuiim cum putdtcto Lttduvtca t/aa
/jii;/.
„„ ,. , „ '

JU i/,.ri',„ , nulltus Episcopi Iluli eogiiomenluin fticile

Ansixmls, sedil nniios xnii, menses vi, dies inveniendum ante annum millesimum. Primus versus
XXIi; obiil vKalendas OctObris, SepultUS est V»rt» ct» Lconimi, seu Ehylhmicus est scd eodem : ejus Romx
ad S. Ambrosium iuxla altare S. Marcellinse.
s '"'" '"'" <vs -' (5 '' ,Tl "l"" s """ "' verosimile : „« enim / 'pttaphium
faale Lalinu in Itiigun voces invenias, adus et apam m
78 Tahula Synodalit Itabct iv Kalendas : sed cum terminatas, quibus debuissel claudi rersus secundus uc
Anselmus 5
ad an. 897.
neque sic pavaiiii uJ Dominimm possil, q„a anno terlius, ut primo hemistichio consonarel secundum. Ita-
DixcLxxxm, pasl quinquc mcnse* vataiioiiis. fuerit or- que licet Lco iimle poesis isla nomen Iwdteque reitnel,
,

iintxlus Anselmus; suspicor vttium esse m uumero ui Gallia florueril seculo diimtaral xn; ,/„,„ tamen
tlieriim, et pro u (</>,„ figura olun exprmebatm qui- hxc laus patutl fuisse tributu, ,/„,„
ei Rhythmicum le-
nariut irrepsusse 11. A'„m a die xxvu Septembris, pormmelro-Latino innecieus, talem versiftcandi ratio-
retrogrndiendo per dies xxv, menses vi, veniiur ad nem ad perfectam addtuerit eleganlmm; ulia „„„ coqt-
diem m Martii, qux unno pru-noiato ftut Dominica i mur necessano dubitare Je vera antiqnitate Epitaphii
Qutidraijesimx. Ejustlem Tubulx Auctor pra-terea hal- tsiius. Quid enim prohibet imperfectiores quosdam
lucinatur, quando ail ab redcunte t Galtia Joanne Rlnjlhmo, vno alterove tinte Leanem seculo,
,
murpari
Papa VIII orJinaliim fuisse. Anselmum II : ,i/iii5 cxpisse 1quamquam boc pluribus exemplis Epitaphicis
non fuil 0r-
enim Gulliam profeclio ad Trecense. Concilium , et
i;i vellem demonslralum viJere.
dlfialus a
Joannc 8. reditus uiJe, cimtujit anno dccclxxviii mense Septem- 82 Uagis solicitum me reddit eognonem Oldradi,
/,, vel Oclobri; cum Anselnium oporteal consecralum tam expresse /uc altiibutum Athoni , contra id quod
alias
 DE EPISCOPIS MEDIOLANENSIBUS.
alias asserui de initiis cognominum scribendorum , ad 85 Igitur mortuus xxiv Julii , anni dccccxxxvii, D
tt famllisc seculum xi refcrendis. Sed el hoc de usUatiori dumtaxat ordinatus fuerat die xxiv Junii, non quidem Dominico Btldulnui
Oldradx in
io nomen.
consuetudine debet inteliigi; nec enim omnino nulla pro (hic enim anno dccccxxxii primum fuit Kalendts Ju- usque 937,

x seculo suppetur.l exempla nobilium cognominum : nec lii) sed festo Sanctorum Apostolorum soienni; si tamen

ipse dicititr eo usus Atho, contra quam passim in si- diem mortis non adnumeres spatto Episcopatus, aut diea
gnando Epitcopi ctiam diu postea, sed Auctor Epita- xxvi legere malis. Hilduinum hunc, Leodii in ecclesia
phii co ulitur. Fateor nihilominns etiam potuisse, ut S. Lamberti Ctericitm, Gtliebertus Lothanensium Dux
successorum vel posterorum aliquis Romam appellcns, anno dccccxtl fecerat ordinari Leodiensem Episcopum,
ibique sepulcrum wvemens Mediolanensis Antistitis coacto ad id Herimano Archiepiscopo Coloniensi : qnem
Athonis, ex eudem unde ipse stirpe prognati, cngnomen citm pars adversa, nominato per Cnrolum Regem Ri-
familix, serius assumptum , innectere voluerit versui. chario adhxrens , Joannes tunc Papa ex Leodiensi
non reciperet ;

Certe Ugliellus , solitus appingere arma sett insignia {scilicet X ejus nominis) cvocatos ad se competitores au- Bpiscopus
Veronensis,
fnmiiittrttm earum qutbus singuli adscribuntur, tnm huic divtt.Deinde Hilduinus, incertum qua factione, ja-
Athoni, quam Olrico sub annnm mcxxi ordinato, fami- dicium subterfugit et ab Hugone Iulige Rege.
tias Cupitaneorum adscripto, communia addtt insigrua apud quem fecerat confugiura usu stipendiario pro-
scilicel bipartitam parmttlam , cujus pars supcrior in meruit Veronense Episcopium, promisso Regis raa-
campo nigro coronam hahet auream, palmts duabus au- nente, quod ubi eum altius evehendi emergeret tem-
rcis decussatisque circumpositam, inferior veroin campo pus, Ratherius (Lobiensium Monacltorum unus , qui
aibo draconem cxntleum; cum hac solum differentta, semper adhieserat Hilduino et vir erat docusstmus) Ve-
lum Medio-
quod Cnpttanei, tripartita utentes parmula, supremo in ronensibus daretur Episcopus. Hjcc ex Lobiensi
tanensis,
loco ponant Aquilam nigram in campo aibo, tamquam Chrouico, pei Fttlctiinum Abbatem scripto , ideo pro- sed non ante
nuvum ornamcntum antiquioribus Oldradorum (unde
, tuti; quia Rartholomseus Fisen in Historia Leodirnsi, an. 932.

processertnt) insigntis addilum ab Imperatore , sub quo Hilduinum fticit Abbatem Lobu-nsem, cum Fulcuino E
ct

eorum progenitor et nomtms Capitanei Auctor hujus- Abbate, Chronici scriptore, confundU, mullaque tum ipse
modt tttulum officio qesserit. Qttidquid istorum sit, uti errat tum alti ante et post ipsum ctrca eumdum Hildui-
scqueia Sergii Papve per mare per terras, non potest num. Hugo autem, quem dixi, ltaiix Rexfactus anno
de alio Sergio quam III sic nemini aptius
intelligt, dccccxxv. non ntsi anno ab inde tertw potuit disponere
quam Athoni nostro Epitaphium appltcabitur,
tule de Catkedra Veronensi, turtc primum vacantc per mor-
cunvenieiittbus tam apte temponbus : nam quod Cata- tem Nutherti, qm (utt post Epitaphium TomoS Ughelii
logus sirchiepiscopatts ait in ecclesia hiemah sepultum 643) obiit im Idus Augusti, anno DoraU
legitur cot.
Athonem, potestde altqua corporU transtatione, Roma nicae Incarnationis dccccxxviu, Indictione prima.
JVediotanum ficta, intelligi, qua occasione lapis iste Errat autem Panvintus, et Itunc secutus Ugltcitits, cum
toco motus tandem ad hortos prwdictos transierit. anno mox sequenti atunt Hilduinum, Mediolanensi
r
Archiepiscopatu donalum, f eronensem Ecctesiam ces-
Guaribertts, sedit annos n. menses vin,
sisse Rothcrio jam enim : apparet id factum non esse
ol)iit xviii Kalendas Septembris, sepullus est anle unnum nccccxxxn.
ad S. Stephanum ad fontem.
Ardericts, sedit annos xu, menses u:
83 Igitur. post trimestrem circitcr vncntionem Ca- obiit iii Idus Octobris, sepultus est in ecclesia
thcdrte , ca^perat is sedere mense Dccnnbri anni
Apostolomm intraCepellamS. Lini.
Guarlberttis ncccoxix ;
puta die mensis xn vel xix tunc Duminica,
usque 922.
ut dies solum duos (quam scilicet paucissimos possumus) 86 Rctrogradiendo a die xm Octobris, pervenitur Ardericns
supra menses vm assumamus, vel octavo mensi quatri- ad xin Augusti, qux cum anno dccccxxxvm fuerit Do- usque 919.

duum th.mttixat defuerit plenitudinem. Vixertt autem minica oportet ut etiam fuerit dtes Ordinationis, nisi
,

Guaribertus usque ad xv Augusti , defunctus anno hebdumadem unam additam detractamve rotundo men-
DCCCCXXlI. sittmnumero probare quw possit; adeoqne vacaverit ante
illam Sedes diebus dumtaxat xvmi. Mors antem Arde-
LAMPERTCs.seditannosix. menses xiu.obiit annum dccccxlix. Capellam vero, in qua
rici cadtt in
C Kalendas Julias. sepultus in eeclesia hiemali. sepultus est, tubuta Synodalvi ab eo extmctam ait, sed

in ecclesia S. Nazarii.
84 Dias obitus xix Junii (pro quo ipsx Kalendae
Lampertus
usque 932. Julii, minus verosimilitcr notantur a Tabula Stjnadati, Aldemaxmus et Manasses, v annis intcr se
quam sequitur Ughelius) rctrogradtentes deduceret
divisim.
usque ad v Octobris , qui cum anno dccccxxii non
fuerit Dominicus sed Sabbatinus, vcreor ut recte scrip- 87 Alamannum nominat Tabuia Synodalis, Alde-
tus sit dierum numerus, quos mallem sotum xiv cen- marium alii omnes in eo conventunt quod liic fnerit
: ,
Svhisma

seri. Ugltetlus hujus alionimque Eptscupurutn obtium eiectus a Clero. sed ruwManasse. sub contentione .
Fer- JUatwlani
inter Alde-
ad bicuntiini antidpat : sed videtur refutari ex ipso dinaiidus Ughelius netitrum ordinatum fuisse putat. De mannum et
quodmoxallegat, Galvanei Flammxvetusiissiino Chro- Aldemunno dubitari forsan possit, cum ahbt de eo Har.abstin-

non Aiclaten.
nico submedium secuk xiv, scnpto, prtmis Vcrbis indc niltit lcg<ii>ius : Manassem constat ordinatione

stc transsumptis Anno Domini nongentesirao vigesimo e<;m$se, quippe qui jam inde ab anno Dccccxiv fuent

tertio etc in civitate Mediolani erat magna discor- Episcoptts Arelaiensvi in Gallia, ubt usque ad anttum

dia unde IMuinus Archiepiscopus Mediolanen- xxxm variis Acds publicis subscriptus vet inseriptus
sis, qui Lamberto Archiepiscopo successerat. Phra- invenitur; cum autem avuncutus ejus Hugo Comes
sis hsiC rerentem plane sitccessionem videtur signtficare Arelatensis, annoy.x\ mortuo Berengariu Impcmiore,

non entm solemus altas meminisse decessoris in ejttsmodi ad regttum Itaitce capescendum invitatus, eo se contU-
relationibus. Sedes autem, qux ante Laiuberti Ordutn- lisset;Mannsses, agnita (ut Duitprandus scrivit lib.
tionem vacaverat non integro bimestri, post cjusdcm 4 cap. 3) Hugonis potentia, deserta sibi commissa
rmo l/ugonis B.
obitum anno Dccorxxxn non ntsi dicbus novem succes- Ecclesia, ambitionis spiritu multas violaturus
laceraturus Ecclesias. Italiara petiit Hugo autem w Sorore,
sorem itlitts jam dtctum desidcravit. :

nepotem.
Rex contrajus fasque Veronensera, Tridenti-
annos v, dies xxv: ohiit
IIii.diims, sedit nam, Mantuanam commendavit ei, seu, quod verius
De Mantuana scribit Ughet/us,
lxKalendasAugUSti,sepullUSin ecelesia hie- e st in escam dedit.
circa annum dccclix ordinati,
nia |i eam-a morte Joannis
'

Maji T. VII
XU US * ue
 P. DANIELIS PAPEBROCHII EXEGESIS
A vsqne od subrogationem Pelri, cujus sub annum dccccxlv fecto venit; Otlhone ritrsus in Ilaliam tronseunte, ad
tlolitia inrenitnr, proprio itc lcgttimo caruisse. Epi- eompesccndam insolentiam tantam, sicttt et fecit. Inle-
scopo. Tridentinam quo preeeise tempore teiniertnt plu- rim dnbium manet, ubi et quomodo obierit Manasses :

res, pro lioc Jano Pyrrho, in quibus

seculo twminnti n rui neque Arelate nec Medioluni memoratitr posita se-
etiam lnc Manasses, nulla docent monumenla. Vero- pullura; el successor in Sede Arelntenst Iterius, anno
nensem Episcopatum, ul tnjiiste usurpavit sic etiam , dcccclxiii ordinuius o Summarthanis dicitur.
vendidisse Manassem, Luitprandus loco prxcilato in-

rt phtrtvm
dical.Occupasse eum vidclur posl imle titinslatum ad Walpertis, sedit annos xvm, obiit vni
tx Italica fc Mediolaneiisem Melropolim Hilduinum (quod non nisi Idus Novembris, sepultus in ecclesiahiemali.
ctesiarum anno dccccxxxii factum esse supra ostendimus) tttque
invasorem 89 In nitmero annorum omncs consenliunt ; cltrono- Sedit usquc
post HUduini successorein Racheritini swe Raiheriitm,
taxim diriget sententia a Walperto lata pro Gompaldo ad 909.
exilio niuliatum a Rcge Huqone : cui vero illnm ven-
Abbate cwnobii Tollatii, qtiatn in Appendice ad Tomiim i
diderit incomperliim esl. Revocatus nnlcm Rachetiiis
Italix sacrse profert Ughellus ; scripta esl enim Anno
fnil semei tlrrumqur, ul liuic etiam Episcopatm .vque
Incarnationis Doininicae dcccclxiii, Pontiticatus au •
ac Mantuano ct Tiidentino adhuc mcubare Manasscs
potuciit atiiin circiter dccccxi.v, paulo ante
tem Domini Archipraasulis Walperti Deo propitio
creatwnem
Petn; quando Bercngarius decimo, mcnse Julio, Indictione vi ; ttt primus ejtts
II, ex Suevia quo profu-
geral in Italium rerocatus contra Regem Hugonem
aiinus numerari debeat ncccci.i. Anno aulem dcccclxix
obiisse illum exigit sequenlium Episcopatuum ratio
Manasscn, fncta /Irchieptscopatus Medtotanensis spe
induxit , ut rebellis Reiji, a quo loi Ecclesias contra
ttnde si retrogredturis ab vm ldus Novcmbris (qiiem
iiumerttm , diiclu perquam perplexo scriptum neque
fas acceperat, non salum
Bcrengario dari jusserit ipsi
,

Hensclieniiis noster neqtte Mediolancnsium historicorum

munitionem Formicariam.verumetiam Italosomnes
; primus
aliquis legere potttit autem explicare tenlavit
ad ejus auxilium invilaverit, ul scribit Liiiiprandus
Mubilio, ipsitm hunc Calalogum a se transcriplum exlti-
Ub. 5 cap. 12, jam anlea pollialus latius disserere,
bens pag. 112 Parle i Mnsxi Ilahci) si, inqiicm, a
Mediotancnsi qualiter Mediolanensem usurpaverit C.ithedram vi- ,
obsCrusum a venle adliuc, sed exuluto Arderico, quia
die vi Notembris anni mortnalis retrogrediaris ad an-
Hugoni /ide-
Berctioarto num Ordinationis dccccli,littera Dominicali E insi-
an. 915.
lis manebat. Eo autem morluo, Manassem confumare
conattts
gnem, poltiit Walpertus ordinatus fuisse die ix No-
Eerengariiis sil , sed frustra , agnoscere eutn
recusante Clero; unde faclum, ut solum vembris, qttx tunc Domimea fuit, atque adeo tres tan-
Alamannum
nominent tum dies minus ad integrum oetodecennium habuisse.
tabulac Episcopales, eidem iv anttos dando.
Sic autem nolo jam die obilns, dicendum erit, Sedem
Hunc Vgltellus ait anno dccccliii, vii Idus Augusli,
adhuc interluisse Comiiiis Auguslants, sub Otthotie I vacasse unum mensrm et dies aliquanlos, puta v vel xn
Imperalore celebralis. Scd oculus lcgentis calamum
Arnulfcs sedit annos ui, menses iv, obiil
scribcntts prttrertit, el nomen pro nomine scribi fecil;
istic enim legitnr, el posl Mogttnlinum lertius nomina- xvi Kalendas Maji sepultus in ecclesia hie-
:

tur, Manasses, Mediolanensis Ecclesiae Arcliiepisco- mali.

pus, Titulo potitts quam re; Berengario etuin II sub
90 Ilinc iiilelligiiur ordinatns fuisse circa medium Amulfits
annitm DCCCCLII pulso, non solum Mediolano, sed Italia
Decembrem anni dcccclxix pula die xu vel xix ( tunc vsquc 973.
;
excessisse Manasses, seque in sttum pritnum
vidriur
enim Dominica fuil) itaque ad rotundum numeitim
Episcopalum quem numqnam dimiserat, recepisse :
,
mettsium abundarent vel deficerenl paucult dies. Debet
nam eodem anno mix Kalendas Septembris ibi iiur- ,
auicin obnsse Arnulfns anno ejusdem seculi lxxiii.xvi
nttur apud Sammarthanos nominalus in commutatione,
Aprilis. Qttnd vero posl mortem ejtts vacavertt Sedes
facta cum Gontharo Antistite Forojuliensi de
villa
menses m, dies xi, cnlligilnr ex tempore et obttu se-
Barciuico et S. Petri Issolae. Interim reconciliaius
quentis Antistilis : prout ttem de subseqtientibus aliis
Impenitori ac forlassis Tridentum regressus, Conrentui
dcftniemus.
quem dixi Mogunlino inlerfuit, pro Medwtinensi Ar-
contra quos
951* ordi- ehiepiscopo adhuc sese gercns; licet istic jam inde ab GoTTErREDcs, sedit annos v, mensem i, dies
nalus Wat. anvo li rtle ordinotus hnberetnr Walpertus, el quidem
pertus fuit xxin obiit xui Kalendas Oclobris
:
sepultus :
absque xmulo Aldemanno, jam mortuo vel penilus abdi-
cato qui proinde anttos solttm qnatuor,
est inecclesia hieniali.
: el quidem non
integros, se pro Eleclo gesscrit contra Manassem, vi- 91 Fueritigitur post prxdefinitum tempus vacationis
venteadhuc Arderico, in eam Sedem inltuso anteqmn- Gottefredus xxvn Julii anno dcccclxxii, CoKcfredus
ordtiiatus
quemnum. Sammartltoni ultimam Manassis apud Are- vsquc 978.
Donnnica dte vel Feria seqttenti , sanctis Nuzario et
latenscs memorinm in Archivts reperiunt
pro anno Celso Marlijribus ac Patronis Medtolanen&ibus sacra,
dcccclxi quem, dicunl, Archiepiscopum Medio-
; post toliqueUrbi stngulariter fesliva ; alque post annos
,
lanenscm creatum, deposito Walperto Berengarii mensem, ac dies przscrtptos obiens xix Septembris,
Adelberti et Willae sasvitia, a Luttprando, seu
potius pertigetit usqne ad annum dcccclxxviii. Post mottem
ab ejus continiialore Anongmo lib. 6 cap. 6
descripta, vero ejits vacasse debnil Sedes menses m, dies cir-
his vcrbis Dum Roinani Legati, Joannis Papee XII,
:
citer Ughellus Gottefredo, ex nonnullorum, ut ait,
ii.
Otthoni tunc adhuc Regi, cum autem ista
scnbebantur senlenlia annos XV Episcopalus concedens
, aiuio ,

Augusto Caesari conqueruntur de prxdicta tyran-

,
dcccclxxxviii, die xx Septembris, obiisse statuit. Ta-
ntde, vir venerabilis Walbcrtus, sanctee
Mediola- bula qitoque Sgnodahs xu Kalendas, ejus morti assi-
o». 901 vlsiu nensis Ecclesia» Archiepiscopus, semivivusex
pra;- gnat; sed numero annorum nobiscum conrenit. In-
in
acreUttutm. dictorum rabie liberatus, ipstus Otthonis
potentiam terim eadem sequenti Landulfo seque ac Ugltellus ,
,
adiit, indicans se non posse pati
Berengarii Adel- plunmos annos detrahtt, octo solttm ei relinquens
bertique nec non Willaj savitiam, qua;
Manassem Ugliellus autem octo solum auferens, decem relmquit;
Arelatensem Episcopum Mediolanensis Ecclesia; addttque, Landulfum fuisse sepultum intra portam
Sedi praefecerat. Stc illc quidem, sed tton negal td pri- ecclesiae quara exornaverat insignique ccenobio di-
dem factum esse, el sluttm a
dat tamen morte Alderici : taverat.
occasionem suspicandi, quod non satis compressi tijrattni
anle decenntum, ac rursum plenam rerum Landulfus, sedit annos xvui, menses 111,
poteslatem
adepli, Manassem revocaverinl Medtolanum. Qui si obiitx Kalendas Aprilis: scpultus est ad mo-
iterutn eo ventt, de quo non constat satis, frustra pro- nasteriumS.Celsi.
92
 TE EPISCOPIS MEDIOLANENSIBUS.
A 92 i?.r morte obita xxiii Martii, anno (ut conficititr Ut autem sttb ejusdem Heriberti Epitaphio , ibidem
Landutfus2 ex numeris pnrmissis) dccccxcvii, consequens fuerit, invenicndo, dicitur, Obiit anno Dominicae Incarna-
usque 997. ordinatum esse Archicpiscopum circa Natalem Domi- tionis hxlv, xvn die mensis Januarii, Indicfione
mcum anni dcccclxxviiiiautem Dominica
: qttidni XIII. Unde rvtrogradiendo per annos xxvn, redtbitur ad
eam prxcedente, qua? tunc fuit xxn Dccembris? Ma- annum mxvih ; cujus mense Januario potuit fuisse or-
bilio mortuum scribit x Kal. Octobris quod quia com- ; dinalus dies.n, utpote tunc Dominicaiet sic mirum non
modam consequentiam non habet, et Henschcnius Apri- est rotundo numero Usum Auctorem Catahgi,
non ha-
lem scripsit, malo crcdere, pcr inadvcrlentiam aliquam bita rationesuperabundantium dierum,forstlan quinque,
factum esse, ut mensis quo dccessor obierat hic perpe- qitibus ultraannos xxvu vixit. Post obitum vero ejus
ram iteraretur. Posita autcm post mortcm ejus in Mar- vacavit Sedes septem circiter mensibus : stquidem post
tio obitam vacntione bimestri , succedens. longam contentionem.

DomnusAnNiLPius, sedit annosxmi, men- DomnusGtiDo,seditannosxxvi,obiitxKa-

ses diesvi:obiitvKaIendasMartii, sepul-
viiii lcndas Septembris : sepultusest in Burgulia.
tus est ad S. Victorem ad Corpus.
93 Fuit hxc ad Tanarum amnem nnn procul Guido usque ,

Armilfus 2
93 Annus tunc agcbatur ex calculo nostro mxvii ;
Derthona situm oppidum (ut ait Tristanus Chatcus) ad 1071;
usque 1017, a cujus die xxv Februarii retrocedendo ad annum unum ex ex cujus habitatortbus Alexandria
ris, coaltut.
dccccxcvii, quo debnit (uisse ordinatus, per mensium Mabtlio Bergullium scritat. De Guidone Epi^copo, Si-
et dierum prwscriptum uvmerum, venietur ad xx Maji: moniaco et Simoniacorum atque Concubinariorum Sa-
qux dies quia tunc nec Dominica fuit ncc alia fc-stivi- cerdotum patrono, pluribus agendum nobis erit ad xxvm
tate insigius, arbitror pioiu diebus obrepsisse dies iii, Julii m Actis B. Arialdi, sub eo martyrizati. lnterim
B et ordtnntwncm factnm esse die xxm, eademque Domi- noto ex ejus temporis histortco Amulpho, quod licet
nica prima post Pentecosten. Chronoiogi<e huic (ir- Guido Episcopaii dignitate renuntiarit in favorem Go~
mandse suggent Buscha, tractatu de serpente acneo tliofredt, idque ab anno mlxviii ut vult Ughellus: re-
pag .
Monacharum S. Marise in Valie seu
40, tabulas sumpto tamen Tttulo, delusum se questus, ipsum reti-
in Vallo Medioluni, anno decimo quarto seculi un- nuerit usque ad mortem, quam obiit posl urbis vtcen-
decimi signatas, quse tum Pontifieatus Arnulphian- diuni; quod incendium anno mlxxi acciderat, primo
num decimum septimum numerant. Utinam expli- Quadragesimse sabbato, id est die xvi Februarii. ,

cuissct nobts et mcnscm et dicm conditi instrumcnti Hoc autem ipso anno xxiii Augusti, mortuum Gui-
,

Placet intcrim arhttrari conditum esse post xn Ka-

t donem, ex prsedicto Arnulfo colligitur, narrante qtto-
lendasJunii, numerari annus xvu, qui
ut potuerit modo sequcnti mox anno in die Epiphanije, studio Er-
alias adhucnumcrandus xvi. Vacavit autem eo
fuisset lambaldi, Ecclesiae Defensoris, electus sit Attho contra
mortuo Sedes menses x et dies fortassis xvnu. Gothofredum, qaem Henricus Imperator, vivente (ut
dictum) adhuc Guidone, nomtnarat Arclwpiscnpum ;
Domnus Heribertus, sedit annos xxvu,
quemque idem Imperator, mortuo Guidone, jusserat
sepuhus est ad S. Dionysium.
sacrilcgc a suffraganeis Ephcopis ordinari.
94 Fundavcrat ipse hoc c&nobium ante annum 96 Porro a die xxiii Augusti onni mlxxi retrogra- annorum ejus
mxxxiv ut constat ex ejus Testamcnto tunc condito
, diendo per annos xxvi integros, veniretur quidem ad ratlo
Heriber/us [scilicet Indictkme n, Conradi Imperatoris anno vn Augustum annt mxlv : sed annos illos nequaqwm su-
usquc 104J, exeunte mense Martio ) quod apud Puncellum et
, mendos esse infegros, et saltem post v Septembris in~
Ughellum legere est. Ultimus etiam ex Joanne Ant. ckoandos,probutnr ex instrumento quodam aoud Ugltel-
Castilionaco eclubet cjus ut Fundutoris, ipso adhuc vi- lum quod 150 dulum legitur, anno ab Incarna-
col.
vente, ductam ex a>,re efftgiem, inter gemmos cujusdem tioneDomini nostri Jesu Christi millesimo quinqua-
Crucifixi clavos : quam non inutile fuerit, hic qnoque gesimo tertio, anno vero Imperii Domni secundi
reprocsentare, ut formam Pallti Archiepiscopalis pro Henrici Imperatoris septimo, anno octavo Episcu-
seculo xi cognoscas , intelligasque, ne tunc quidem in patus Domni Widonis, quinto die mensis Septem-
usu Episcoporum fuisse barbirtisium, quod pictor Aquis- bris, ingredientelndictione septima.Ul tamen qnam schisma ob
grancnsis prarsumpsit tribuere Petro, Caroli Magni minimum possumus detraliamus de annorum xxvi ple- successionem
synchrono. nitttdine; dicatur annus Guidonis octavus tunc tn exitu annis 4,
mcnsibus 4.
fuisse, et ipse vin Septembris festo Nativitatis Vtr-
F
gittca eodemque Domtnico ordinatus postqtiam Sedes
vacasset meuses vin, dies xi. Mortuo autem Guidone,
Gothofredus sacrilege ordtnatus, non au>jet numerum
Episcoporum ; quia Ordinationem ejus non suhtiti ir-
ritam declaravit Rornanus Pontifex; sed ipse Impe-
rator Henricus pro nulla eam habens , alium deni-
qtte, nihilo matus sacritege, substitui fecit, contra Attho-
nein, Canomce eiectum et a Seile Apostolica sjepius
approbatttm numqunm tanien ordtnatum quarc ncque
, :

hic accedtt ad numerum atque ab Auctore Catalogi

,

aeque prastermittitur. Sequttur ergo post Guidonem tn-

tcrvttllu annorum iv, Mensium v, et dierum xn, Ta-

daldus de quo ha>c habentur.

Domnus Tedai.dls Areliiq>isoopus, sedit

annos vim, et menses tres, el diesxxi; obiit

vui KalendasJunii; sepultus in Arona.

97 Alu Thebaldum appellant : sed in Gregorii Pa-

Tcttaldus ab
pse VII litteris perpetuo Tedaldus scribitur, quem ne an. 1070 ai
quis Suffragaiieorum consecrare pra-sttmcret, extttt ejus- 1085.

deni Papas ad eosdcm Epistola. Data Romie sexto

Idus Octobris Indietione deci'na quarta, utique so-

lum
 LXXH P. DANIELIS PAPEBROCHII EXEGESIS
l lum inchoato, anno mlxxv. Cum aulem a xxv Maji, autcm
illi accuralwne magna, et quidem tali, posl Ro

quo Tedaldus obiil per menses m, dies xxi retrogra- baldum defuncium anno mcxlv, ti( adnotetur quotmen-
diendo, vcniatur solum ad iv Februarii constat onno ; sibus aut diebus vacaverit Sedis ad noenm usque Ele-
mlxxvi ordinalitm fuissr Tedaldum, v Feria qnidem ctioncm : sed duobus ex ordine sic relalis omitiitur
(siqiiidem annvs iste Bisscxlilis, usqueadvi Kalendas deinreps dies obitus, eoque subripilur nobis ingens sta-
Martii, adliuc ccnsebat litteram Dominicalem C) sedab biliendx Chronologxec adjumeiitnm. Pars hxc non po-
iis,quos non miramur nullam ralionem habuisse Do- lesl non esse aucloriiatis maximx, nisi forle erralum
mintcx, utpole schjsmaticis el plebis Cutlwlicx conspe- quidpinm est in lillera numerali, quod nunc ordimur
ctui rr.erito subducenlibus aclionem, contra expressum examinare.
Pontifieis mandatum altcnlalam. Est porro Arona, ubi
is obiit unno mlxxxv, ad fluvium Adduam, media in-
PARS IV
ter Comum el Bcrgomum via oppidum, olim Bcnedi- Diversa manu adscripla vetustiori Calalogo,
ctino ccenobio nobile : ubi eredibile est, prxvalenubus usquead annum mcxxxii.
paulalim Mediolani Calholicis, quasi exulem Tedal-
dum exlremis annis egisse. Domnus Anselmus Archiepiseopus, sedit
98 Alque hic desinit lerlia pars hujus Episcopalis ailllOS VII, Ct Ilienses V, Ct dies IV ; obiit pri
Titulorum sty- Catalogi ; qux maxime merito aucloritntis esse debet.
tus varius.
die INon. Decembris, sepultus in Basilica
JJt enim Pars secunda scripta est Genux snccessive, Apostolorum.
Ua et hxc Medwluni, abamio dccxliv, quo obiit Sta-
bilis. Observo autem, quod sicuti pnsl Laurentium ab fhilttm liunc esse conferendttm in annum mxciii. qno
anno dxxi, ccepit Prxsulum Mediolunensiiim nomini- contra pulrem Henricttm Imperaiorem Rex coronatus
bus Iwnoris causa prxfigi Tilulus Episcopi, ila idem in Lombardia fuerat Conradtts, constat ex Anselmus
ejtts filius
3
continuelur usqtte ad Anselmum anno dcccxiv electttm, Berlholdo Constanlieiisi hujus temporis scriptore et ab anno
.

quamvis endem nono seculo non ndmodum proveclo ,

unni prxtinilaii acia sic concludenie : In Longobar- 1086 ad
11)93.
frequenliori usu nominari cxptssent Arcbiepiscopi. diaveners-bilis Anselmus, in causa S. Petri studio-
E
Detnde vero ne ,receptum jam usum, vel
vel contra sissimus, et qui nuper Cunradum Regem coronavit,
conlra anliqux simphcittttis morem, impingerent Cata- satislaudabilem fecit finem, ulique iv Decembris :
logi conttnualores ; mnluerunt omni Tiluln abslittere, unde retrocedens per menses v, dies lv, verties ad diem
ut viJes, usque post annum mtllesimum, quando pla- I Julii, qui anno mi.xxxvj fuil Ferin iv hcbdomadee :

cuit usurpare Ttlulum Domini et Domni ac denique, adeo ul inler Tedaldum et

:
Anselmum hunc III. in-
in Tedaldo assttnipltis est Tilulus Archiepiscopi, quo annus I, mensis i, dies vi.
tercessertnt vncantis Sedis
altquamdiu sunt qui exinde Catalogum successtve Quamqtiam enim Berllwldus prxlaudtilus dicat, quod
scrtpserunt per annns xxx celeri rursus omni Ttlulo
: e medio sublato potentissimo Ecclesiae Mediolanen-
abstiitenl, el distincliotiis cattsa bis adhtbet cognomen- sis invasore, erigere caput ea ccepit ; excussoque
tum famtlix : ilaqtte Itabelur Pars lv hujus Calalogi, e cervicibus jugo schismaticorum, Catholicum sibi
mox proponenda. delegit Antistitem, Anselmum ejus nominis ter-
99 Observo etiam, quod, siatli Romanorum Ponli- tium : Ilsrclamen verba, stcul videnlur itilelligenda
et omtssa ficum seiiem texenles, eccpcrunt ciirrenle seculo xi mn- potius de laudabili Anselmi progressu, quam ingressu ;
die ordina- tare siyliim, quotid mensuram obleitlx ab unoquoque ila non imporlant successionem cilissimom, nullaque
tionts a die
Sedis, intlitim ejns sttmcndo a dte Elecliunts seu In- longiori vacaiione dtscrclam. Cum
Electionis auiem Sedes Ro-
ctEptum du- slnllalionis vel Jnlhronuationis (quamlo scilicel illa jam mana per Morlem Gregorii VII, eodem quo Tedaldus
ci iniliwm vtdebnttir Ponlificem consliluere utpote non amplius
; die vita funcli, vacaril usque ad Mnjum anni mlxxxvu
Sedis.
indigenlcm approbationis vel consensits Regii aul linpe- fere biennio; oppurel crealionem Anselmi uidependcn-
ralorti, sicul anten) ila etiam capil alibi usttrpari, prx- ter a Romnnt Potttificis approbalione faclam, ipsius
seiltm Medwlant ubi, occusione schismahs tnler Pon-
: Henriti schtsmntiei Imperalcris violeitlix , et auclori-
tificiin et Regem, tam confusx res fuerunl hoc eodem xi lalt adscribendam ; eslo Anselmus schisma execrutus
,

seculo, el cmperunl Archiepiscopi dici non a die quo

, mox ut Victor III vel qui ejus brevem Ponlifictitum
,

ordtnolt fuerunl et consecrali [qttod suppono in Domini- exceptl Urbanus II, Gregorianit conlra Stitismaticos
cis tittl inxcipux notee feslis ordiuarie facltim, quemad- vesligiis insislens, atjniltis Pontifex
fuil, curaverit cum
motlum eliani ntinc ficrt coitsiievu)
sedvel simpliciter a Ecclesia reconciliari ; quotl facile impeiruverii, mortuo
die Electionts, vel a die ejttsdem Eleclwnis per Inslal- (ul prxsnmere licel) Atlhone, anle Tedaldum legitime
lalwnem contplelx. Inslnllntio nulem vel immediale se- electo el Romx approbalo, qnamvis de ejtts morle nihil
quebatttr Eleclionem a Clero faclam, quaiido lixc hbera uspiatn legalur : forlc etium inslitulus Cxsarea aucto-
erat; vel quando ea non crat , mox aique Eleclionem rttate Episcopus. consecrari noluit prius quam Ponttfex
Cleri P-niiceps Papa ralam esse jusseral, vel ab
nut Romanus annttisset.
ipso Princtpe aul Papa eleclum nominaltimqite Clerus
susceperat neqtte enim eam in rem expeclnbnlur Do-
Domnus Armlfis Archiepiscopus, sedit
:

minica, ut crebrts exemplismox declurubitur. Ilaqtie in

annos m, etmenses vini, et dies xvnii obiit :

tribus qiiatuorve ttlttmis Terlix Parlts Episcopis nolim octavoKalendasOctobris; scpultus esi inCIa-
asseverare, dicm tniti Episcopattts, exurgenlem ex nu- viensi monaslerio.
meto annorum, mensium ac dterum, quibus qutsqtte se- 102 Uijhellus nthilominus sepullum ait
ad S. Vi-
dil, collttto cum die obtlus, esse omnino el certo haben-
ctorem, cujus ille templum ditaverat
gra- fortunis,
dttm pro dte Coitsecrationis ; sed fatelor fieri posse, ut tiisque ac privilegiis exornaverat. Joannes Mubtlio
Arnulfus 3,
secundum hunc novum sttjlum inlelligeitdtis sil dies Ele- aliis Clivaense monasterium scribi ail Joannes Pe- usque
: 1097.
clionis, alteritlro ex modts prxdictis stimptx. Irus Puricellus, in opere quod edidit de sanclis Marltj-
100 Obserro terlto Parles omttcs prwres in MS.
, ribtisArinldo et Herlembttldo lib. i cap. 82, Clava-
1 art 4 un- Codice, quem sequimur, Itttberi una eademque mauu tense nominat, ex Cnlalogo Episcopnli quem Beroldi
de accedat.
Iranscrtptas simul omnes, ntque udeo credi posse hanc appellal. Sicut aittem a xxiv Seplembris relrocedendo
Collectwnem scribt cnpiam tempore ipsius Tedaldi, eo- per menses vim dies xvmi venitiir ad vi Decembris,
que mvrtuo ubsolutom, oddita exlrcma linea. Exinde qui an. mxciii fuit feria lii; ilu solum habelur unus
vero tn endem membrana, sed manu idenlulem diversa dies vacanlis posl mortem Ansclmi III Sedis ; intra
nditttt suttt qtiindecim sequentcs Archiepiscnpi , usqtte quod tam breve lempus, ut mullum esl pntuisse
fie.ri
ad Philippum , anno mccvii defunctum : additi sunt Electionem, sic videlur impossibile, ul convenentU Epi-
scopi
 DE EPISCOPIS MEDIOLANENSIBUS.
scopi suffraganei Electum ordinatuH adeoqne fil evi- vit et Arnollum dc Porta
; argentea, liuie suffectum ;
dens, qnod in fine Partis Terliee monni, initium obtentx et pro eo electum Landulfum de
Badagio, S. Ambro-
Sedis, non jam amplitis ducendum a die Consecrationis sii Canonicas Praspositum sed cujus electionem irri-
;

Episcopalis, post aliqutimmullns hebtlomadas Eledtonrm tam Legatus Apostolicus

fecerit
suaque nuclorilale ,

secutse, sed a die ipsiusmet Eleclionis. Ipse est aulem evicerel ut Anselmus de Buis
assumeretur. Post hunc
de quo in Vita Urbam Papee II legitur, quod ab uno
tantum Catholico Episcopo ordinatus, assentienti- GnosuLAivus liancsedem annosix, et men-
bus quibusdam aliis Episcopis, sed manum non im- ses iv perlurbavit.
ponentibus, quod Scbismatici essent et a Romano
104 Hunc Saonensem Episcopum consecratnmjussu
Antistite excommunicati, quia post Electionem Ca-
Anselmi, ab eoqne peregre profecto inslitutum Medw-
nonicam a Kege Baculum sumpserat, per Legatum
lam Vicarium, tbidem uno posl anno Archiepitcopum
Sedis Apostoliea? sponte depusitus est. Cumque mox eligendum cnraranl aliqui, electumque susceperat Crosulanus
mutato habitu Iio-
in ccenobio vixisset sanctissime ne- Eptsc. Sao-
;
manus Pontifex ; nec desiit pro tali habere, etiam post- nensis.
oessitate cogente, per D. Urbanum Papam ad Epi- quam Liprandus sanclissimus Pccsbgter , innoxio per
scopatum redire praeceptus et compulsus est, atque
ignem iugmsum ejus Simoniacum
transitu probasset
Romuiiie Ecclesise sacranientum pro more Episco-
fuisse. Judicium islud experlus Liprandns prxdictus
porum juravit:cuipost Palliumsupplieiter petentia
fuit anno mcii mfra Hebdomadnm Sanctam, quam seque-
Domino Urtano Papa cum his verbis,per Heriman-
batur Puscha^die vi Aprilts. Illius univrrsam Htslo-
num PresbyterumCardinalera, trausmittitur Pal- :
riam ex ejus'nepote Landitlfo dcducil Puncellus Ub. i
lium Fraternitati Tuae, prseter eonsuetudinem Ro
cap. 88 post Acla SS. Arialdi
Herlembaldi ; capite et
nianae Ecclesiae, qua; nulli hoc dignitatis genus nisi
autem 91 nariat ejusdcm Liprandimortem anno mcxiii,
praasenti concedit, litteris tuis exorati, ex Aposto-
in nocte festum Epipltanix exordienle, eliam miniciilts
licae Sedis benedictione, transmittimus. Vixit aulem
subsecutts Ulusirati.
E
Grosulano aulem anno mcxii Ka- drsumptus
postea usque ad annum mxcvii, et usque ad Eleclionem
lendis Jnnuarii abdtcato per Cle.rum Metliolanensem ad Sedem
succcssoris vacatit Sedes niensem I dics vm, ut mox ,
denique nnno mcxvi, Sgnodo Laleranensi per Pa- Medwlan.
in
appurebit. an. 1202 :
schalem Papam II celebrala, prima quid.m die scilicet

Yenerabilis memoria? A>selmls Archiepis-

vl Ma, l f* na a terlix hebdo
''J
\
d * Qnadragesimati,, ™
1-. V mter Medinlanenses Episcopos. Grosnlanum Pt Jm--
„
,,
)pus sedit annos 111, et menses x,' et dies
copi 1
.. .
.
A, npm mn alterum
aanem, a m j/;„3
,
w„ !
de invasione in alterum quod ,
.

XWlll, oblll li KalendasOctobris.sepultus est sua3 Sedis desertor extitit, ventilata est controver-
ConslJHllinopoliulperegrinuS, in monasterio sia Sahbato autem tali dispensatione termi-
S. Nicolai. nata, quod Pontifex. Grosolanura quidem in locum
unde translatus fuit restituit , Jordanera vero Me-
103 Priora duo verba non esse ejusdem sc7'ipturx dinlanensibus concessit. Non tamen GrosuJanns,
observavit Mabilio. Anselmus autem e.x isto calculo se- ut ait Landutfus&d Saonam ivit, sed in ipsa Urbe
dere ccepit anno mxcvii, die 111 Novembris. Feria lunc apud monasterium S. Sabse per annum unum et
Anselmus
IV, usque ad iii, et vixit nsque xxx Septembris anni mci. Erravit inenses quatuor ut Episcopus vixit. atque ibi se-
1101. igilur Ughellus, quando ipso seculuri anno mortuum pultus est octavo Idus Augusti. Dcfuuctus est igitur
Anselmum hunc scribit, qui dicto annoadbuc Mediolani anno mcxvii post, imtium Augusti : ac proinde dici
conststens cetebraverat dedtcationem ecciesise S, Sepui- posset post electionem suam primatn viacis.se atinis sed abdica-
chri ; cujns dedicationis monumentum insigne tdem xiv et amplius : sed Auctor Catalogi perturbationem Ec- tus lti-2.
Ugheltus pvofert col. 170 et seqq. scnptum anno ab cle&iap sub eo defirueiis annis ix mensibus iv. usque ad
Incarnatione Domini nostri millesimo centesimo, In- inttium anni mcxii ipsom dumtn.cat extendit ; eoque vi-
dictione octava, Idibus Julii. In hoc instrnmento duo detur indicare eiectionem factam fuisse anno
, ipsius
mihi notanda occurrunt. I Quod ibi indulgcatur, ut qui- quem diximus arca finem Augusti, cumjam ulique
mcii
cumque ad in quo Cbristi corpus
illud sepulchrum, certissimo conslaret de morte Anselmi IV, Constanttno-
dormivit, impedimento detentus ascendere
aliquo poli obita ante menses fere xi. His ergo dicenda est Se-
Conccssx ab non potuerit, et ad hoc sepulchrum ad ejus verara des omnino vacasse ,demde vero dnbitatian fuisse, essetne
co Indutqen- similitudinem tactum venerit, sana mente et bona Grosuianus vere Mediotunensis Episcopus quod Ro- :
tUt:
intenticne, remissionem suorum tertia? partis deli- manns Ponfifcx ne tunc quidetn negavit cum eum de~
ctorum habeat, et ad laudem Jerosolymitani sepul- posnit ; sed sotum dectaravit, cum translationes Epi-
cri hoc se retulisse cognoscat. Hinc porro inteltigitur scoporum duobus fieri modis possint, necessitate vel
majores Episcopos, quatis erat Mediotanensis eadem , utilitate; fiujus Grosolani translationis quae videba-
pmporlwue eodcmque tcmpore, qua el quo cceperunt tur utilitatem, in animarum et corporum damna
Romuni Pontifices targiri Indulgentias loca sacra visi- conversam, adcoque irt itan jam posse. Extat in BibtiO'
tantibus, cospisse. in sua quemque dia'cesi uti consimiU theca Regia Parisina MS. tiber, ut prsefert Titntus ,

largttate. 11. Prsedictx ecclesix S. Sepulchri Presbyte- Petri Grosulani Episcopi de Processione Spiritus
ris parochiam snam
assignans s/rchiepiscopus, nomi- sancti ; unde infert Ugheilus , prsenomen Petri fuisse
nando domos pterorumque nobilium ad quas usque de- Grosulano: quem et eruditumextitisse,el magno usui

beat se ea extendere, eosdem Nobiles suo quemque no- Romanx Ecctesix contra Gnscorum errorem, auctores
mine et unde seqiutnr, saltem
cognomine compettal ; votuiit, idcoque in pretio semper a Ponttfice habitum.
tntcr tatcs, ptenum usum cognominum tunc fuisse :

ipse tanten sotum subscribit, Ego Anselmus Quartus DomnusJoRn.VMs Airhiepiscopussedil an-
Dei gratia Archiepiscopus : et simititer alu supra nos vui, el menses ix, ei dies 111 obiit iv No- ;

trigintu Abbates, Priores , Presbtjtcri et D<aconi, no- nas Octobris sepultus est apud S. Ambro-
:

usus cogno-
mini suo simplititcr scripto solum ad'Junt Tttulum offt- sium juxta pulpilum.
mlnum ejus cii sui seu gradus Ecctesiastici, Vtvebal nihilominus
xtate fre- eodem tempore Landutfns a S. Pattlo qui (skut in ,
105 Mors ejus incutit in annum mcxx, a cujus die
°uens.
monumentts Ambrosumis pag. 400 testatur Puricellus) iv Octobns, siper ix menses dies iu retrocedas, prx-
Jordanut
scrifisit tibrum historiarum Medwlattensis Utbis , ab cise pertinges ud Kalendas Januarii anni mcxii, ejus usque ad

anno Cliristi supra millesimum nonagesimo sexto usque etectioni assignatas a Landuifo etcomprobabis, verum an. U2Q. ,

ad centesimum ttigesimum sextum : ts autem et Ansel- esse quod dixi, de mensura Episcopatus sumenda a die,

mum dc Raude nominat, eum qui Conradum corona- non Ordinatwnis, sed Etcctionis quamvis enim sic non :

computetur
 P. DANIELIS PAPEBROCHII EXEGESIS
Computeiur dics mortis, non tamen codcm computato vc- die v Augnsti. Dico igitur, quod Anselmo a Mcdwta- D
in quo flnitur
rosimile cuiguam tsse pote»t, die immediate sequenti nensibusejecto(ejectus est uutcm anno MCXXXiijRobaldus
Pars 'i.
cotisrcnitittu fitissc Jordanum : Kateiaix enim Janua- Alhcnsis Episcopus, Medioiani remanscrit Episcopalia
n.c amit istius inciderunt in Feriam \\,et ul minimum exercens o/ficia, tamquam Administrator, non quidem
expectanda fuit sequens Duminica, aut etiam fiebdomadst adhuc absolute vacantis Ecclesiae, sed tamen pnvsentia
aliquot debucrunt pnvteriisse , antequnm provinciales Pastoris destitutge ; idquc rogatu Cleri ac Populi, ip-
Episcopi (quorum nullus adfuit e(ectioni) convenircnt sum sibi Archiepiscopum operantis habere, quam pri-
ad benedictionem Electi, vcl ctiain coiisentircnt ipsi mum per Canonicam Anselmi depositionem liceret,-

Electioni, iujussu Sedis Apostoltcx contra jom prulem quod quomodo contigerit conabimur expticare Parte
ab en susceptum Grosulonum factse. Consccrasse autem sequenti, qux tota manu tertia scripta apparet, post
Jtinhiiiuin ndcntur nominati a Landulfo, Beruardus obitum Joannis de Vice-comitibus, anno mccclv vita
Pftpiensie et Mainardus Taurinensis Episcopi, non- functi.

uul/ts murniure Episcopi

ol-mnimnrnntibus, in quo
Azo Aquensis et Ardericus Laudensis videntur
fui.sse. Narral autcm idetn Landiilfus, quomodo anno
PARS V
sequenli Jordanis in fcsto S. Nicolai, postulatum a
Pontifice sacramentum pr&stittiit, et Stolatn, id est Usque ad anrtum Christi mci.xxvi, descripta

PaWum, quod ante sesquianuum Roma attulcrat prx- posl annum mccclv.
dictus Mainardus, de altari sumpserit :*utique prius
consecratuSt quam pro Stola ipsi petenda Rmam pro-
\jodex ille quem sequimur, tempore Tedatdi
autiquus t

fictsccrctur Mninardus, quo is illico profcctus dicitur

Episcopi scriptus, deinde manu usque ad Ele-
et alia
prxdklo murniure vigilante.
ctionem Domini Ribaldi, eo quem supra wdicavimus
modo deductus neglectus debuit detttuisse, usque post
Donmus Oliuccs Archiepiscopus, sedit
;

annum mccclv quando exorsus aliquis coeplttm Cata-

;
annos v, et nienses vi, diesque undecim logum prosequi, defecit in conatu, cum esset usque ad
obiil vKalendas Junii, sepultus in ecclesia onnum mclxxvi scribendo progressns exorsus est au~ :

hiemali juxtapulpitum. tem ab Anselmo, de quo nihil inveniebat scriptum styto

ac forma Catalogis consueta.
106 A die xxvm Maji ,
per tempus prxnotatnm
retioceilendo , vcnitur ad xvni Novembris, qui anuo Anselmcs de annos x,
Pusterula, sedit
olricus, non
mcxx fuit feria v. Ante ejus Elcctionem vacaverit Sc- mensem i, diesxim: obiitdecimo nono Ka-
usgue ad 1 125,
sedad 11?2. dcs mcnsem l dies xm : ipse vero obierit anno mcxxv.
lendas Octobris, sepultus est in Roma ad S.
Sed omiiino fatcri oportet, vitium esse in numero an-
Jobannem Lateran.
norum, quamquam simtliter expressum cxhibcat Cata-
logus Synodtilis altique, pra-ter solum Puriccltum, quo 109 Iiliits tpsius temporis scriptor atque Anselmo
Anctore Ughellus solum duos annos Olrico tribuit. familiaris Landulfus, apud Purkeilum pag. G27, as-
Etcnnn iile inter Monuyventa .Jmbrositinaz Basilicai serit, quod Anselmus de Pusterla [sic enim scribit)

pag 571 piofert sentcntiam, latam in controversia in- in mense Augusti a Pisis Romam missus, ibidem in
ivr Monachos et Canonicos Ambrosionos, mota tempore eodem mense vitam finivit. Exerrantis ergo calami
Domni Olrici Archifipiscopi sanctaa Mediolanensis vitio factum esse, ut pro Kalendas Septembris scribe-

anno Dominicse Incarnationis mil-

Ecclesia?, etdecisa retur Octobris, vcl inde scias, quod ante hujus poste-
lesimo centesimo vigesimo tertio, primo die mensis rioris tnensis Kalendas, octodecim dumtaxat, ncn iiutem
Septembris, Indictinne secunda, primum scilicet in- novemdecim numerentur. Quo autem calculo dice- otMt Ansel-
dies
mus 14 Aug.
choata, numeris ita ad longnm expressio : cui primus mus auctorem numerusse annos Anselmi decem ? Vi- li5 Uomgs 1

subseribii Olrici ipsius successor hoc modo, Ego Ansel- derat, credo, decessori ejus Olrico adscriptos anuos v; capttvus
mus gratia Dei Archiepiscopus laudo et confirmo. nec mendum aliquod suspicatus, existimavit illum pro-
Fidentur igitur scriptori Cntahgi obrepsisse anni u pro traxisse vitam usque ad annum mcxxv sciens antem ;

II, ita nt obierit Olricus anno ipso mcxxiii, eique post obiisse Anselmum anno mcxxxv, decennium ei suffi-
vacnntis Sedis mcnsem fere unum [ut infca apparebit) cere credtdit. Ut autem certior con&tet ratio prxdicto- F
post IZannos a
1
succe&serit is, de quo alio prorsus stylo, eadem tamen rum, ptacet Landutfi pratlaudati verba ex Puriceilo
sua eltctlone :

qua prwres quinqne desctipti snnt secuudaria manu, describere, prsemissa breviter notitia causae, qux An-
inveniuvtur sequentia verba; addito ad nomen proprium, selmum in rutnam traxit.

quod antea factum numqnam, neque insequentibus sex 110 Anno ut jam dixi, mcxxiii Junio exeunte ele-
futtuin invenietur, cognomento fanniia?, hunc in mo- ctus Anselmus et ordinatvs ipsis
, forte Kalcndis
dum. Junii, tunc in Dominicam cadentthus, tcmpore Callisti
Papae II, distulerat sese Pomam conferre, causa pe~
Ab Eleclione Domni Awselmj de Puslcrula, tendx Coiifirmationis et Pallii, noicntibus (ut mox ap-
usque ad Eleclionem Domini Kiuai.di, qui parebit) Mcdwlanensibus Ecdesiam suam eatcnus Ro-
tunc erat Alhensis Episcopus, sunl anni viiu manoPontifici subjtci, sed juris sui esse pTXtendentibus,

ut illud Romanus Ponttfex pelenti Archiepisa>]>i< ttui- anno 1125

el dies xxvuu. is

S. Greijorium anno nxciv, Iiomampro-

teret, sicut constabut fccisse
107 Anselmum hunc electum fuisse ultimo Junii Joannem A7/nccccxxx, Paschalem II pro mc allnja- fcctus,
vel primo Julti, prohalnie nobis fil ex comparatione tum a Puricello pag. 637. Anno dcinde mcxxiv exeunte
Ansetmus
diei mortualis, qui omnino videtur futsse xiv Augusti. moriturCaltistus, eique eodem adliuc Decembrisuffkitur
rjectus an.
1132 Nam si hinc retrocedas, per mensem unum, dies xim, Honorius item II. Ad hunc Arclnepiscopus, secutus
qui numero anuoruui cjus adjiciuntur, illuc adductum consiliuui quorumdam Capellanorum et Primicerii,
te invenics. Elcctio auWm Ribahli, seu potius {ut infra Petri quoque Terdonensis Episcopi, contra publi-
semper vocalur) Robaldi, qu:v post nonum ab Etecttoue cum interdictum Cleri et Populi Mediolancnsis, Ro-
Anselmi annum facta sit, id est, anno mcxxxji, diversa mam ivit, quod mihi quidem, mquit Landulfus apud
ommno concipi debet ab itln, a qua sumitur Epoclta Puriccltum pag. 174, non sedit. Verumtamen ipse,
Ponfificatus ejus post annos x, menses iv, dies xxvi ceu vir prudens et sapiens, cum Papa Honorio et
fintti, die xxx Decembris anno mcxlv lalis enim Ele^ : Cardinalibus ejus multa contulit et conferendo, ;

ctio {ut apparet) solum potuit facta fuisse anno mcxxxv ecclesiasticas consuetudines Ambrosianse Ecclesise
et
 DE EPISCOPIS MEDIOLANENSIBUS.
et bonorcsejns Archiepiscopatus et Urbis multiset ejns acutissimi fortitudinem senserunt D
r
gladii
bonis rationibus defendit unde ipse Papa huic
: ac sic benigne agendo Romse appropin-
et fortiter qiio Itom.f
rejecto.
prudenti viro dixit : Frater, meditatus, ut Episco- quavit sed fortis manus Honorii Papae ipsum re-
:

pus, venisti : sed si vis frui auctoritate Arcliiepi- supinavit, atque in Germaniam, quasi ad sua pro-
scopi temporibus meis, neccsse est ut Stulam
in pria, redire fecit.
suscipias de manibus meis; aut, sicutergo suscepi, 113 Joannes igitur Cremensis, Cardinalis Roma-
ad allare S. Petri. Hinc Domnus i.-te Mediolanensis nus, Episcopos Suffraganeos et Comprovinciales
oblafum istic Robaldum Albensem adjuravit, ut sibi consuleret. Mediolanensis Ecclesiae, ut excommunicaret Medio-
sibi Pallium Tunc Robaldus ille Albensis sic ait, quod prius su- lanensem Arcbiepiscopum, eonvocavit Papiae. Qui-
acceptare stineret nasum suum srindi usque ad oculos, quam bus convoeatis et Cardinali. per ptures viros et sa-
recusat.
daret consilium ut susciperet Romffi Stolam et
sibi cerdotes, ipse Pontifex Mediolanensis mnndavit, ne
Ecclesioe Mediolanensi pra*pararet hanc novam et praesumerent, sed ipsum per unins diei spatium ex- exroutmunica
gravissimam, quam Honorius Papadicebat sibi, im- turo sws Suf-
pectarent. At Papienses, Cremnnenses, Novarienses
fratjaneU An-
ponere mensuram. Mediolanumigituriste Ansebnus qiioque, et eorum etEpiscopi et aliarum civitatum, selmus.
Archicpiscopus sine Stola rediit, et eumdem Allien- prsedicantes hoc Regium opus Anselmi, contrarium
scm Episcopum secnm reduxit veruin Archiepisco- : Deo et magno Lothario Regi, nequaquarn illius
palem Sedem non ascendit, donec Rnbertus de Mo- Pontificis legationem susceperunt ; sed ipsum.pra?-
regauo ejus scriba conjuravit, quod ipse Dominus stante Cardinali Joanne, excommunicaverunt
illo :

suus Anselmus, minuimento lionoris Ecclesise

nulli et Mediolanensihus, protegeniibus castrum Cremae,
Mediolanensis consensit, etquod ip^um Albensisille bellumfacere studueriint. Attamen in maximaparte
Episcopus auctoritate sua confirmavit. Deinde Pon- Mediolanenses Calhohcam reverentiam, vivente
tifex iste Anselmus Sedem et Castella Archiepisco- Papa Honorio, huic Pontifici praebuerunt.
K
patus, in beneficio Cleri et Populi, occupavit. 114 Hbnorio defuncto (penjit idem pag. 591) Patlium. nihi-
111 Interim moritur UUrajecti Henricus, hujus Anacletus Papa Romanorum 11, seupolius Antipopa, ttilominus

contra Innocenlinm II elecltts in Fehruario anni mcxxx, ttccpit,ab

nominis inter Germanim Retjes Quinttts, inter Impera-
Anaclecto
tuuioquc \ 128, tores Qitartus die xxi aui xxm Maji, eique sufficitur festinavii Mediolanensem Archiepiscopum ck Populvm Antipapa mis-
excefto a Me-
diolanensibus
ab Elecloribus Lotttarius Dux Saxonise, et Aquisgram sibi concilitire, nulla litibita ratione excommuntcationis sum an. 1130,

Conrado. coronalur, cttm approbatione Romani Pontificiis Ilo- prxfatx attt Lotharii Regis : et Mediolanensi Ansel-
norii II. Iste citm ab ipso statim principio Ilenrici mo Stolam per suos idoneos Nuntios, Joannem Pa-
defttitcii geiius omue deprimere essel aggressus, velut lestrinse Episcopum et Beltramum Subdiaeonum
divino judicio electus ad vindicandas Ecclesix illatas a Romannm, mandavit. Quam Stolam ipse Anselmus
Suevicx stirpis Regibtts injiirins ; nntus ex Ilcnnci Puntifex. Clero et PopuloMedinlanensi cireumstan-
sarore filius, Conradns Dux Suevisi, cedente Friderico te et collaudante [assuinpsit, et] Anacletum Papim
primogenito, Tilultim Retjis assumpsit, velut keredita- ejusque Legatos et Legationem reverenter suscepit:
rio jttrc debttum, et Coranam Impcrii prxreplurus Lo- pars vero sibi adversa inde magis detrahere sibi
tliario, in Iloliam trajecit anno mcxxviii. Anselmus coepit. At plenitudo Cleri et Populi ad eum qunque
el contra
ergo {prosequor Ltttidttlfi a Purieello dcscripti contex- concurrebat : timorem qnojue et reverentiam Regi
L •thartttm
bi Rtijnum lunt) Anseln.us, inquam, in Castellis habitans, intel- Conrado Papae Anacleto ex dileetione portabat
et
vtndtcante
lexit quod Clerus et Popuhis Mcdiolanensis nobi- Ati/ite boc in statu permanserunt Metliolaneitses, tam

lem Principem Conradum, cum eeclesiastica pompa concordes Archieptscopo suo, qttam Pontifia et Itnpe-
et civili triumpho, conveniente Regi naturali, sus- ratori rebelles, ttsque ad tempns Pisani Concilii. Ptius

cepit. Cum autem Clerus et Populus idem de coro- attlcm quam hoc conveniret, pl.tcuil Deo discordiam
nando Rege ipso tractaret Pontifex idem Ansel- ;
jnccre imcr male concordes cnm suo Episcopo Clerum
Populum illum per eos ipsos, quos seductos te-
mus a Leuco desceudit ad Modoetiam, qui est pri- ac ; et

mus locus Coronse Regis Italice ; ibiqne pernoctavit, nebtil, exlurbare ob urbe primutn fqttod anno mcxxxii
facltim ptttamtts) deinde eliam gratlu tacrtlaje nassesso
et consilium redeundi ad montana suscepit; et post
trium dierum interpositionem Castcllum, quod di- dejicere. Rcm ila nobis narral Landulfus apud Puri-

citur Plebia, ascendit. Ibi plures sonos sonoros de celhttn pag. 393.

coronando Rege Conrado audivit : et ego non in 15 At ubi Anselmus Archiepiscopus, contra ip-
1 F
amaritudine ab isto Pontilice audivi, ut citissinie sos Medtoliineiises, venditiones et privilegia fiioero sed an. 1131

Mediolanum adirem, et affectum civium omnium voluit et fecit, et multitudo Cleri et Populi atque siticitata
contra eum
super ejusmodi Regale negotium sibi renuntiarem. Consulnm ipsas venditiones et privilegia legere vo- rlxa,
cuntigit quod plines de Ordinariis ac
de torundvm 1 1 2 Susceptti auiem ipsitts Laadtilji aliorumque re- luit ;

voluntate Co- latione in Regnum

ftrorem Conradi, quasi divinitusai Decumanis Sacerdotilms, coeperunt, nescio quospi-
roitam impo- ritu, super causa Regis Conradi ridere, et
causam
vocati, ipse, quasi conseutiens communi omnium
mt Modovka:
gentium vuto, in ecclesiaS. Micbaelis quae est Mo- Anacleti latenter spernere. Hinc Anselraus Archie-
doetire, benedixit et unxit, et Coronam electo Con- piscopus multos sustinens stimulos, tandem Pres-
byterum Azonem et quosdam alios, qui fue-
rado in festo S. Petri posuit, altero Episcopo ad-
stante Regi coronando. In quo facto ego, inquit runt dolosi in celebrationc Coronae Regis Conradi,
Laudulfus, piger non fui sed ante ipsum Pontiti-
:
exconimunicavit. Ex cujus excommunicationis ra-
ecclesia S. Michaelis dice dissensio multa et perniciosa nimnim orta
cem ipsumque Coronatum, ab
estin Mediolanensi populo Quia si Archiepi-
Pontiiicalem Virgam, in admirabili pompa, per Dei
voluntatem congregata ad honorero illius Regis, scopus excommunicavit hunc Preshyterum et alios
in pulpito sanct» Thecbe et Episcopi Comprovin-
usque ad ecclesiam S. Joannis portavi; et in S. ;

cialesetSuffraganei (sicut supradictum est) excora-

Joannis ecclesia solenniter cum Rege isto quam
municaverant illum Papias. Ordinarii itaque et
optimo Missam audivi. Eamdem quoque solennita-
Papce In-
Sacerdotes, et ceteri faventes
ac deindv tem Coronationis idem Pontifex in ecclesia S. Am- Deeumani
Mediolanl insidias prapamntes hujusmo-
brosii, me alibi non meo vitio detento, celebravit. nocentio Secundo, et
suas pecuniaseffuderunt, et ipsas
Verumtamen quidquid directe est actum in illo Do- di Arcbiepiscopo,
atque bellatoribus viris tn-
mino meo Rege, dilexi et diligo. Hunc namque Legis-et Morum-peritis
compulsus est
gradientem per Comitatus et Marclnas Lombardiae buerunt. Unde ipse Archiepiscopus
pnpularem concionem, ut ubi drcertaret cum
et Tusciye, Comites et Marchioues cujuscumque no- intrare
bilitatis, viri potentes ct humiles, cum gaudio su- suis excommunicatis de excommunicatione. Cumque
ille
sceperuut et amaverunt; quivero rebelles fuerunt,
 IXXVI P. DANIELIS PAPEBROCHII EXEGESIS \
illeexpecfaretsagittasde justa autdeinjustaexcom- per litteras multum nec frustra laboravit, in universo
municatione; Nazarius Primicerius, mira? callidi- Clero Popnloque Mediolanensi, qui hactenus Anacleto
tatis homo, per prolixum sermonem cunctae con- adhjcrebat,ad vrri Pontiftcis lnnocentii obedientiam
cionifastidmm induxit. Archipresbyter autem Ste- adducendo. Interim anno mcxxxiv Innocentius Papa
phanns, qni cognominatur de Guandeca, videns Pisis Synodum celebravit, teste uthactenus apud Pu-
Primicerium suum fastidiose fore locutum, vocem riceUum png- 608 Landulfn ; in qua, Robaldo Epi-
suam exaltavit, et contra Archiepiscopnm sic ait : scopo reprscsentante, Thedaldus de Landriano Ar-
Tu es haereticus, perjnrus, sacrilegus et aliis ; cri- chipresbyter Ecctesise Mediolanensis, Amizo della

ipsemet, ut
minibus, quae non sunt hic notanda, es reus. His Sala, Anselmuus de Rhode Levita, et aliiplures
excommunica- atiditis ex improviso, Archiepiscopus obstupuit. Ar- ejusdem Ecclesiaa Ordinarii, et cum Primicerio
tus, vocatus in chipresbyter vero ille, habens textum Evangeliorum Decumani Sacerdotes, contra solitum decus Medio-
judictum;
ad manum, continuo juravit, quod ipse de istis re- lani et ejus Ecclesiae (sic Auctori et aliis ejusdem
bus, quas dixerat esse in isto Anselmo qui dicitur scntentiai civibus videbatur) Innocentio Papse fideli-

de Pusterla, injudicio Episcopi Novariensis et Al- tatem juraverunt.... qui depositionem et expulsio-
et Anselmi
bensis, qui sunt de Suffraganeis Ecclesiae Mediola- nem saspe dicti Anselmide Pusterla firmavit. Atta-
depositionem
nensis, staret. Consules itaque Mediolanenses, in men praanominati, qui fidelitatem juraverant, conpirmari
concordia utriusque partis, statuerunt, ut ipsi et timentes hos casus Urbis et Ecclesiaa Mediolanensis, impetrat 1134.

alii Suffraganei venirent. differehant redire Mediolanum ; nisi haberent Pro

116 In statuta itaque die, non solum Suffraga- tectorem, qui coram Populo Mediolani confirmaret
nei, sed quamplures, pure induti rudi et inculta Anselmi expulsionem, et ad nihilum reduceret Con-
lana, et rasi insolita rasura. concurrerunt. Cister- radi coronationem et Populum tantaa Urbis con-
;

cienses inteUigi Puricellus cxistimat pag. 605. Ex vocaret et confirmaret ad Lotharii Imperatoris
cotlue Humilialorum, quem al/egat pag. G3l, videri amorem. et ad ipsius Innocentii unitatem. Ah haac
possunt fuisse secuiares, Magnates et Nobiles cives peragenda Papa a Deo idoneum Angelum habuit,
Mediolani, qui sub idem tcmpus a S. Bernardo spi- sicut Bernardus Abbas Clarsevallensis fuit.
ritu divii o inebriati, formam vivendi in habitu reli- 119 Interea Princeps Conradus, altiori consilio
populogue gloso cum suis familiis habitando sumpserunt, dicti potitus, Imperatoris Lotharii Vexillifer est factus :

contra eum Fratres S. Bernardi : qui deinde fuerunt Fuudatores et pramominatus Abbas iste nil moratus (ut habes
commoto,)
primi et secundiOrdinis Humiliatornm. Cistercicnses apud PurieeUum pag. 012) cum Carnotensi Episcopo
certe tunc necdum erant fiindati Medwlani, sed illuc et Rohaldo Albensi, Mediolanum intravit quam Pro eo popu- :

primum introducti sunt post Concilium Pisnnum ; nec civitatem nimirum prout voluit firmavit et tan- lu% frustra — S.Ber-
pauci quosin suo Comitatn habuit S. Bernardus,
illi, tum Populum ad amorem Imperatoris Lotharii, pctit
nardum :
polueruiit turbam hic indicatam facere. Ut ut est. Cum atque ad obedientiam Innocentii Papae, per sacra-
Arrhiepiscopus iste Anselmus vidisset eos constare, mentum pacis, quod Abbas ipse porrexit, confirma-
et populo [videri] quasi si essent Angeli de ccelis ;
vit Tandem idem Populus {apud Puricellum pag.
paratus ad ipsum populum Omnes
(licet ait : isti, qnos videtis 619) ut haberet Abbatem illum in Archiepiscopum,
objectis satis-
facere )
cum illis cappis albis et griseis, hseretici [sunt]. ad ecclesiarn S. Laurentii, in qua erat hospitatus,
Inde simplices, et compositi ad expellendum et de- cum hymnis et laudibus et solito suo Kyrie eleison
pnnendum [eum], bellum commoverunt : verumta- concurrit. Quod Abbas ille non tulit, sed ait Ego :

men gladio Anselmi in die illa resistere non po- in crastinum ascendam palafredum meum et si me ;

tuerunt. Sed mediante nocte, per expensam pecu- extra vos portaverit, non ero vobis quod petitis ac :

niam, manus Primicerii et Archipresbyteri Stephani sic Mediolano reressit. Sed quidam de Discipulis
fortissima [convenit, quae] in summo diluculo ipsum ejus (pag. 626,) per civitatem euntes, collectam
Anselmum a Sede compulit qui cum non inveniret : multam fecerunt et faciunt. Mediolanenses vero
quo declinaret, paternam suam domum intravit. Ordinarii, qui Papa? Innocentio fidelitatem jurave-
H7 Factoque mane die alfera idem Anselmus, rant, confortati dehac Mediolanensinm conversione, quo recusante,
coram humili sua plebe, in ecclesia S. Ambrosii fecerunt Litifredum Novariensem, Vidonem Ipore- ehgitur
BoOaldus
congrpgata, se praesente jurare fecit Camerarium diensem, et alios Suffraganeos venire Mediolanum :

F
suum, ne iste Dominus suus effugeret judicium Suf- qui in consilio suo sublirnaverunt Robaldum Alben-
fraganeorum, et coram ais responderet Stephano sem Episcopum in Mediulanensem Archiepiscopum;
Guandeca dicto Archipreshytero, de iis rebus quas habita securitate retinendi, prout dicitur, Albensem
sihi objecerat, remota cansa Regis Conradi. Joannes Episcopatum.
autem de Rhode, unus ex Consulibus Mediolani, 120 In hunc modum isto Robaldo sublimato (utor
et Anselmus
reversus ad alteram partem quae eum miserat, de iterum verbis Lnndulfi ex Puricelh pag. 627) Ro-
morltur.
juramento isto Anselmi nihil retulit sed ait Do- ; : baldo, iuqiiam, sic sublimato... Anselmus de Pu-

cogitur urbe
minus ille, ad quem me misistis, ad nullam rationem nultam suscepit consolationem, neque se-
sterla...
exccdere- cu- faciendam vobis venire promittit. Tunc qui in con- cundum consilium Lamberti de Landriano et ami-
jus admini- cione illa aderant, clamaverunt Et ipse deinceps . corum ejus ambulavit sed credutus Hugoni suo
;

strattonem in
sacrts susci-
sit remotus a nobis. Ac sic quisque Suffraganeus ad Naso, voluit cognoscere, qualiter cum Anacleto
pit liobatdus Sedem suam rediit, nisi Robaldus Albensis, qui Papa Romanorum posset procedere. Attamen ipse
Ep. Alben. Chrismate ac ceteris Episcopalibus officiis Ecclesia3 cum isto suo Capellano ambulans Ravennam (sic

sub\enit, rogatus {ut extstima) et electus a poputo in enimlegi debere, non Romam, dictat ratio itineri hic

jJdmtmUralorem Archiepiscopatus, cum spe itlius quo- descripn) in flunvne Padi juxta Ferrarium, a Goygo
que obtinendi, quando certum Ecclesia haberet Poutifi- de Martinengo captus est, et ad Innocentium Pa-
cem, cujus judicio comprobaretur Anselmi abdicatio. para transmissus. Qui Papa in mense Augusti a
Et sxc habetur, meo quvlem judicio, prxnotata in fine Pisis illum captum Romam misit : ibique (prout
quartx Partis Robaldi electio; cujus tamen causa hic fama est) Anselmus ille in eodera mense, in manu
non coipit Arcbiepiscopus esse aut dici. Petri Latri, qui Procurator est Innocentii, vitam
U8AnseImus autem ille, quasi a cuncto Clero finivit. Hactenus Landulfus a S. Paulo, res, suo
et Populo abjectus et expulsus, ad solita Castella tempore et quadamtenus sub oculis suis gestas, deducens

Archiepiscopatus exivit, in quibus qualemcumque usque ad Angnstum anni (sicut putamus) mcxxxv ; ne~
requiem habuit, per annos sabsequenter duos; per que enim videntur res tot tant&que pertractari omttes

quos S. Bernardus Clarxvallensis Abbas, coram atque potuisse, ipsoanno quo ConciUum Pisis celebratutn est;

et
 DE EPISCOPIS MEDIOLANENSIBUS.
et sequentittm porro Archiepiscopntttum scries cxigit, inciirris in diem v Augusti mcxxxv, quousque differen- ]
ut Robaldi Poniificatns non nisi tuti anno inclwatus dom novi Archiepiscopi electionem, posl tenpus cele-
dicatur. lstxc autcm Landulfi verba, licet prolixiora, brati PUis anno prxcedenti Concilti, facile pcrsuadebit
ve-l idco libentitts Jtuic Exegesi inscrui, ut Mediota- mutltludo negoliornm, ultro
citroque tractatorum
ncnses incilarem, ad antiqua sas Urbis Chronica ct maxime si agalur de electione per Ponttficinm assensum
aliasimilia mouumenta, intcgra et secundum ordinem completa : qui aumtus, ut alias necessarius Mediola-
xtatis ordinata, in iucem aliquando proferenda ; utqtte nenstbus non fuertt, necessarius tamen fttit hac vice,
non seinper nos cogant ea [ruslalim discerpta, uti ea qua non solitm deposilo priori subrogandus erat alius,
Itic discetpsit PuriceUus, apud altos indagare. sed snbrogandus Sedis allerius Episcopus, quod eo lem-
121 ldem Puricetlusex eadem Landutfo, patj. 635, pore omntno censebalur illicitum, nisi accederet dispen-
eliam ttsec transcripla exhibet : Anselmo, prout di- satio in contrarix disposilionis Canone, tunc atlhuc
Robaldus ju-
clum e6t, raortuo, Robaldus ejusdera civitatis Ar- rigide solito observari. Mabilio, proxxm dieius vacan-
rat Papx /ide-
lllatem, chiepiscopus Pisis Innocentio Papae juravit, et Us post Robaldi mortem Sedis, xxvi notavil ; sed u
jurando libertatera ecclesiae Mediolanensis (qmm pro u ab co iectum fuisse, fallenle cltaraclerum stmili-
illascilicet prxlendebal) in contrarium convertit. Sed ludine, suadel dies xxn Januarii, quo oportet electum
cum Robaldus tbidem etiom oblattun stbi Palltttm cun- successorem credi.
cturetur accipere, Popuh indigiiationem reformtdans,
pttntm abfuit quin oninta, qtue tanto moltmtne struxe- Obemts sedit annis xx, mensibus n, et
rat S. Berttardus, pessuvi iretit; quarc Ponttftcem, diebus vi : obiit auteni vi Kalen. Aprilis : se-
pcr litlcras sibi questum de Robaldi cunclattone, pta- pultus est Beneventi, cxulans pro fide, in
calurus sanclus Abbas, cpistola cccxvm : Quod factum ecclesia S. SoplliiC. Fueiunt auteill ab obitu E
nondum est, inquit, faciendum est, sed temporequo ipsius usque ad electionein Douiini Galdini
B
sed de manu prieviderit Deus. Et postpauca,ejcusaturus Archiept-
dies xx.
ejus differt ac- scopum, qui in Ur Chaldzeortim de quodam quasi
ctpere Pal- Paradiso translatus, frater factus est draoonum et 124 Per dies Interpontificii xxm post morlem Ro-
Itum,
soeius struthionum ; Quid faciet? inquit. Obedire baldi supra noiatvs, venilur ad xxu Jamtarii, eumdem obertusad
vuit? et ecce bestias Ephesi frendent in eum denti- ipsum scilicet in quem reditur retrocedeiido per menses 1166,
bus. Dissimulare vult prudenter pro tempore? et ac dies assiguatos ejtts Sedi ftntendx xxvi Martii atini
omni feritate formidolosiorem vestram indignatio- mclxvi. Obertus autem ante tnennium, dimissa Urbe
nem incurrit. Augustiae suut ei undique An vos quani Frtdericus jEnobarbus obstdebat, et oblentam
de ejus fidelitate dubitatis ? Si quis vobis aliud de deinde Alexandrum Pupam confugerat,
exctdtl, ttd
en inaligna persuadere suggestione nou dubivit, se cum Arcbidtacono suo S. Galdino, quem moriens
magis prodidit infidelem. Proposito icinde exempto etiani acceptt successoreoi.
Donuni, Luese 13, post expcctatos per trieuntitm cx
fiaitttea fruclus, eiiom quarlum aitnum expeeiare per- S. Galdi.ms scdit annis x, eadem die con-
sutisi ; Tu vero, tnqtiit, vix tres eipectasti menses secratuset mortuus. Obiit autem xiiu Kalen.
(pnta ab Augusti initio, quo possessionem Robotdus Maji, supra pulpitum Ii. Tiieclae praedicans
in.erjt usque ad exeuntem Oclobrem) et jam securim
populo verbum iidei et veritalis, et prteci-
paras ?

122 His placatus Pontifex, non sotum. vtdetur com-

pue conlra Catbaros. Sepultus est in eadem
mtnalioiies remistsse excommttnkalionis tterandx ; sed ecclesia jlixla ptllpitum. ruerunt autem afl
Palltum ipsum eo forma qua deben Medtola-
misisse, obitu ipsius usque ad elcctionem ini Al- I >

quod tandem
Innocenllus
neiiscs pulabani : quibus hunc successum gtalulalus gisii septimante X et dies III.
mtstsse vidc- Bcrnardus per Epistolam, quce in ordtne numeratur
tur. 125 Inalio Car.onicorttm S. Ambrosii, catalogo, qui Galdtnus
cxxxi, sic exordilur. Bene vobiscura facit Deas, ^.
ad.

bene vobiscum facit Romaua Ecclesia. Facit ille,

modo nuspiom inveniri dicitur, hstc de eodem Sancto H76.
quod pater facit illa, quod mater. Et revera quid scripla reperimus anno 1!G6, B. Galdinus. ex F
:
;

^ Valvassoribus dellaSara, tit. S. Sabina; Presb. Car-

vobis debuit facere, et non fecit? Si postulastis
dinalis et Legatus Lombardia, sedit annis 10,
in
mitti vobis de Curia honorabiles viros, ad honorem
obiit die 15 post Pascha, jacet in S. Thecla. 2\u-
Dei et vestrum ; factnm est. Si postulastis confir-
meri, per :yfras Arabicas expressi, indicant non mag-
mari, quod unanimitas vestra de Yenerabilis Pa-
tris vestri electione firmaverat ; factum est : si
nam posterioris htijus Codicis vetustatem nilitl tamen :

uspiam subesse vitn, persuadetDominica secunda post

quod illicitum, nisi pro
vcduistis licuisse vobis,
Pascha, qua Sanctvm obiisse etiam testaltir Fita, ad
inagna quidem necessitate. sacri Canones judicant,
xvm Apriiis ab Henschenia nostro ttlustrata Anno
translationem Episcopi scilicet in Archiepiscopum,
rnirn mclxxvi Pascha celebralum esl mi Aprilis,
concessum est. .. In postremo, quajcumque rationa-
proinde xvni ejusdem mensis fuit Domtnica post festum
non dico repulsam, sed vel moram
bilis petitio fihte,
secunda ante Decennlvm vcro, td est anno mclxvi
pitssa est apud piam inatrem ? En ad complemen-
:

eodem dies non iti Domimcam, sed in Feriam v ceci-

tum Pallium prassto est, plenitudo honoris. Atqne
dit, quo tamen Ordinatum sen Consecratum fuisse
hzc dicta sufftciant, de Anseimi forluna el Robaldi
Galdinum nemo mirabilur, qtti considerabtt, id twn
ittiliis : nunc Catalogum, qualem vtventinus, prose-
esse factum Medioluni a eomijrovtnciahbtis Eptscopis
qaamur.
publice, sed privalim Romx a summo Ponlifice : quem
Rob.vldus sedit annis xi, mensibus iv, die- oporlet vatde feslinasse in hoc negotio, siqutdem post

bus xxvi. Obiit in Kal. Januarii ; sepullus xx dies a motle Oberti usque ad Eleciionem Galdini,

biema- nitllttm omnino temporis intervallttm inveniri polest,

est in eeclesia S. Marite, qua3 dicitur
quotl inter Eleclionem et Consecrattonem mediaret.
lisjuxta pulpiium. Fuerunt auiem ab obitu
Post Galdinum.
illius usque ad eleclionem Domini Obcrti

dies xxin.

Robaldus ad ^^ Scctt nomm dcfiniendi luteipotttificii diUgen~

1145; tiam. usque ad /itiein Itttjus Quintx Partis contmuatant
Retrocedens aulem a dte xxx Decembris anni mcxlv,
Maji T. FIl XIII Algisils
 P. DANIELIS PAPEBROCHII EXFGESIS

Algisus setlit annis vm ct mensibus v, Milo sedit annis vii et mcnsibus octo, et
quinque diebus minus: vacavit autem Scdes diebus oeto. Vacavit aulem Sedes pcr xxvi
per inciisein unum et dics xi : sepulius est dies.

auicm in Ecclesia liie lijuxla pulpitum.

JCi.ria( apud Pttricellum in Monumeniis pag. 1079 mto ad
vtsiritmcnltim, cni iinno MOLXX subscribil Milo, Tauri- '" 5 -

j^jleclus iijiiur estcx supraposito Interpontificii spatio

nensis Episcpus, et Mediolanensis Archipresbyter
(quod a x\m Aprilis septimanarum x, dierum quatuot
obia xxix ante quem si post Urbani Papx mortem vacassel Se-
fuii) n Julii, Fena m, oinw mclxxvi, el

Aiuto- des Mediolanensis, numquam ab eo abdicata, menses

Marlii anno MCLXXXV. Sed dolendum est, qitod
iv dies xvi, vacasset ulique ad diem usque vni Martii
ribus unde aceepla hxc coniinuatio, exciderit cura 110-
tandi diem, quo unusquique Archiepucopus obiit : lulis
m iaxxviii. Interim Puricellus m iisdem Monumenlis
Paq. 1086 habet sttbsci ipittm ab illo tnstrttmentum mil-
cium, cohaius cum designando Interponli/iciiprsegressi
scribentiu-n accuralio- lesimo centesimo nonagesimo, die Sabbati, terliadio
el Ponlijicalus gesii spatio,
nobis reddere
Martii, Indictione Octava, hsecomnia piidem inlerse
nem in notandis numeris certissimam
apttssime coluerent: nisi lamen anle III diem Marlu
potuisset.
Milonis Episeopatiim inchoes, nnmquum cum iisdem
De anno motlis plurium Eritditorum judicio consen-
conciliabis quod sequitur tn allero autograpliorum: Da-
lil Vghellus; sedduobus instritmentis.quzantiqitissima
tum per niainis Domini Roiandi, Dei gratia Medio-
et sincerissima ipsemel viderit, cogi se pulat ad asse-
ianensis Ecclesiaj Uiaconi et Cancellarii, Pontifica-
rendum, Algisium loto Iriennio cilius Episcopum crea-
tus Domini Milonis anno tertio. slpte autem eliai"
lum (uisse, atque adeo Sanclum Galdiuum obitsse anno
hoc cadct. si Urbanus. uno ante niortem snam mense
mclxxiii, utrique enim tubscriptum leijitur, Algisius
vacttamScdem fecerii die xx Septeinbris, itaque cotperit "
B Mediolanensis Archiepiscopus : el lamen in litulo
Milo vi sequentis Februarii sic enim (initiirtts erct
:
prxfuo factum asserttur ttnum. AnnoDominica; In-
primum tertii sui anni mensem, qnataio Cantrllaiius
carnationis millesimo centesimo septuagesimo ter-
ejits istud iitslriimentuin complebal. Sed aliam stbiim!
tio, secundo die; alternm, sextodecimo die mensis
ipse mox objictt di/jicultatem Puricellus. atlato altero
Novembris Indict.ione septima. Sed hisex Puricello
tnslritntento pug. 1104, qttod simtliter a Milone sub
opponi potcst, quod Aucloruvt Catalogique auctoritate
scripltim, ab eodem Cuncellurio simili (nrnitt dutttm ha-
sulniitum prxvalere debel, aliud instrumenlum, Anno
leitir, anno Domini millesimo centesimo nonagesimo
Dominicffi Incarnationis miliesimo centesimo septua-
tertio, die Martis, sexio mensis Aprilis, Pontifica-
gesimo decimo die niensis Aprilis, Indi-
quart.o,
tus Domini Milonis anno quinto. Optime itetum cunt
ctione septinia (actum, coram Doniiuo Galdino, Dei
anno Domim, habente Ittterom Dominicolem C, conve-
gratia sanctie Mediolanensis Ecclesiaj Arcliiepisco-
nit concursus ferite et niensis: sed juxta prxcedens
po et Apostoliea; Sedis Legato.
instrumenlum jatn debcbal in cttrsu esse annussextus:
ncc aliam excusationem pag. 1074 invenil Puricellus.
Dominus Papa Umuhus,
Ubeiitis, iiui ei
quam quod sttspicctur Cancellariitvt [polius dtxeritu
sedil aimis duobus, el mensibus qualuor, et
scribatn ejus) nolonito anno quinto jam uttlea assttelum.
diebus \. Yacavit aulem Sedes mensc uno eodcm non ita pridem absoluto, oblitutn ftttsse vtutare
voertus ad et diebus scdecim : scpullus vero esl in Ec- numerum. Hie sttne Itititd adeo levis error fuissel ; quin
ii87.
clesia Ferrariensi. inlegri et dimidti mensis prseterlapsum spalium nou
paiiebatiir, ttl in hcc tam factlc laberelur is, cui ejtts
tnodi instrumenta erant (reqnenlius expedienda. Ad
\Jeiil Urbanus Papa III («< iu Conatu Cliromcoliisto- tempus mortis qttod attinet, oportebit eam accidisse div
rico docui) anno mci.xxxvii die xx Oclobris ; post an-
xni Octobris anni Mcxcv, ita nl Successor ctepcrtt xxx
num l, menses x, dies xxv stii Rumani Poutificatus.
Novembris.
Uude retrocedens deduceris ad xJunii. Alqui jam di-
F
p ctuni est, post mortem Algisii vacasse Sedem uniim
UisEims de TEivziAGOSedit mensibus novem el
dumtaxat vtensem u, id esl usque od xi Maji.
ei dies

Hac enjo die Ubertus esl ; oportebit ut jam

si eleclus dicbusv: et vacavil Scdcs dies x\vi.
Pontifex (aclus, uno aule obiiunt mense Mediolanensem
Aichiepiscopatum dimiserit. Quod eliam verisimilius T1 empbris quo sedit hic Ubertus, satts ccrtum testi
,;/*,.,„<<>
dici posse mox apparebil. Inleiint Lectorem rogatum Metlialarium Mo-
monitiin reddit Carsevallensis apttd ad 1 190.
velun, ex Connlu prxdiclo tollal, aut pro niliilo habeal
nasterit Codex, sic nolatus, Anno millesimo centesimo
dubiiim, quod moviaijensdeVrbdnn Illiniiii. b, utrum
nonagesimo, lacta est consecratio Altarium a Re-
non xqtte incertum sil, hunc cx Mediolanensi Pontifi- verendissimo Domino Oberto de Terzaghis Archie-
calu assutnplttm, alqne cx Vereellensi dictinl Vercel-
piscopo Mediolani. Erruvti eeijo Mabilio, cum legeie
li-nses: trrefrugabilis ettim videlttr auclorilas Culalogi Ubertus dietus Ciago. El inanus Tertiagi
se putavit,
hac lidem uittem onintuo dicendus litc vtdclur,
in parte.
de Tertiago lamqtiam Testis, subscripta ctiidam in-
qui anno mci.xxviu, x Kalendas Martii, Indictione slrumento iiiino mclxxxix, apttd Vghellnm ut Medio-
xi, coiilioctiu Pui icellutn in Monumen-
ctiidam apud
lanen. col. 243, cerlos nos reddtt, (amtlinm illatn istic
tispaj. 1019 Ubertus Crivellus, ipsius Ec-
interfuit,
notam (uisse. Diem electionis vn Septembris, mortis
clesiai Arcliidiaconus ac postea png. 1024 tit. S.
;
attlem fuisse xn Aprilis mcxcvh, nescio tindc acceptt
Laurentii in DaniasoPresbyterCaniinaliset Aposto- Ugltetlus; sic enim soltttn nienses vn, dies vi sedisset
lica: Sedis Legatus, subscripsil senletttix, ex ntandato Ubertus ejusqne eleeltonetn prsecessissenl mettses fere
;

suo tatx die Mercurii octava mensis Februarii, ttti- novem Sedts vacunlis: neque vielttts id pntest cunt
que anno mclxxxiv Bissexltli currcute adhuc Utlera
,
Catalogo ttoslro conciliari, quam qttod detiule scribit, xi
Domiiticali A. Junii sequentis ordtnalum successorem ,
quia sic bi-
mestre Inlerponti(kium secutttm esset Uberti morlem.
Nthil igitnr cos moror calctdos, qui neqtte Veteruvt
testimonio, neqtte deducto ex illis raliocitiio nitttntttr ; et

Ubertum credo obiisse anno mcxcvi, die vi Augusti.

PlHl.IPPUS
 DE EPISCOPIS MEDIOLANENSIBUS.

annos x, ct mensibus iv, et

Piiilippus sodit APPENDIX
Phlllppus ad diebusvu. Vacavit autcm Sedes diebusxxiv:
1207.
De .loannc Vicecomitc, deque posferioris xvi
sepultus est in Ecclesia S. Marite Majoris
et notae Catalogis; ac prioris editionc in
Mediolani.
Museo Italico Mabilionis.

t/jx jum positis calcufis consequens fit creatum ipso

adhuc anno mcxcvi, die tertia Septembris; vixisse au-
H |» jam prxto paratis, prxlaudatus Jmbrostanx
Prxfectus Pusterla, misit ex aliquo ejusdem Bibltathe- Prosecutio
tem nsque ad vm Janttarii anni mccvji quem annum :

cx Codice, signata Q. 170, transcriptam prosecutionem serifii usque

etiam Ugheltus notat, atiudnihit certi defmiens quoad ad an. 1S20
y/rchiepiscoporum Mediutaiiensium, usnue ad Hyppo-
mensem vel diem. Atqite hic desinit antiquus ille Ca-
lytum Fstensem inclusive, qui dicilur obiisse anno
talogus, post Tedaldum, a singttfis successive Scriptori-
mdxx: jamque enm cveperam parare prxlo, facturam
bus sigiltatim anctus [quod ipsi Utterarum varii dv.ctus
huic Commentario Partem vi sed ttl in seculo xv et xvi
:

probant) atque adeo indubitabihs auctoritatis, utmirer

recte se habeant pleraque, scripta ex scientia certiori;
aliqucm ab ea potuisse recedere. Igititr ex notati Inter-
priora tamcn Cbronofogtco subjecta examim appartierunt
poitttficii spatio fidenter dicemus, Philippi Successorem
tam mate consarcinuta, ut in corrigendis erroribus nu-
Ubertum III clectum fuisse die n Februarii.
merorum fere continuis, nec tamen alteri quom Auctori
131 sflius Catalogus ,
quem reperimns quinque
imputubilibus, consumendus ontnis tabor fttisset, nutlo
rjas Successo
E/nscopi auctiorem, Uberto de Pyrovano,
videticet
res. eruditionis antiquarix aut Chronologix certioris aug-
Gyrardo deSesio, Henrico de Setara, Guilelmo de
mento; cum talis jam haberetur apud Ugbellum, satis
Rozeln, et Leone, qui obtitMCCvn cum Zgfris notatos
diligenter tnformatum ex reconditioribus Romanx et
habent numeros, atque adeo recentions animo sit scri-
Mediotanensis Ecclesiarttm monumentts ;
qutbus difficile
ptttrx, non est eiiam dignus vistts qui transcriberetur,
non sit alia subinde adjungere facta juris pubtici, si
Qui autcm supra laudatum Codicem untiqiium pos&edit,
fieri id posset alio fruclu quam ut intetligatur, recen-
ct prxnominatoritm novcm A rchieptscoporum hac quinta
tiortbus Catatogorum Scriptoribus nihil credt posse , nisi
parte relatorum Chronologtam adjccit, prxtermissis in-
quatenus probantur nihil excalcutoproprio, sedomnia
certum qua de cau&a decem Svccessoribus Philippi;
ex fide veterum documentorum definivisse.
hoc tandem etiam sui temporis monumentum eulem ad-
134 Exempiis rem confirmari optas? Non dicam,
gravissimis
jecit.
primum Philippi Successorem Ubertum dicianno 1204 erroribus sca-
e vivis excessisse (a quo tamen Ughellus ait Otthonem tere depre-
Mcccxxxxiin. Dominus Joannes de Viceco- IV Mediotani coronatum, Corona scilicet ferrea, alias hensa,

MiTiiJus factus fuit Arehiepiscopus Mediola- Modoetix accipi soiita : qui Ottho ejns rei causa primum
nensis, et vixil in Archiepiscopatu annis xi in Italiam vemt anno mccix) non enim certa attctori/ate
probatur ea coronalio facta ab Uberto sed ostendam
obiit mccclVj quinto Octobris, die Dominico: :

Gerardum, Uberlo suffectum. Hunc etiam mirabor,

Joannes Vi~
qui etiam fuit Dominus Generalis civitatum
anno 1205 etectum, eodemque anno 15 Decerubris
cecomes ab Mediolani. liononia?, Januse, Parma^, Pla-
an. 1355.
mortuum dtci; ctijtts instrumettta pro anno mccx *( xi
centia?, Bobii, Laud:e ? Urissa?, Pergami, extantapud Carolum Episcopum Novariensem ubi tdem ;

Cremona?, Cumarum, Vercellarum, Nova- Gerardus signatur, primum Electus Novariensis et

riae, Asti, Tretonae, Alexandria? : qui multa Provisor Lombardias a Sede Apostolica cunstitutus ;

bona paraverat et parabat sua> Ecclesia?, si deinde electus Albanensis Apostolicee Sedis Legatus;

|>roximi ejus ipsi Ecclesia? dimisissent, (qua?)

ac denique, a xxx die antti obitum, id est a xiii No-
vembris anno Dominica fuerat Episcopoqtte
{qux eo
ipse non potuit attingere ; scilicet libros in
ordinando idonea) Mediolanensis Archiepiscopus. Quid
Oflicio et Theologia, caliees, cruces, figuras autem ab eo proxtmus Henricus? Bic in prxdicta serte
Sanctorum, aureas mitras, baculos, et cetera dicitur electus anno 1208: et nos invenimus eumden,
alia. dissidentibus a biennio circa tres electosCanonicis.quar-
tum proposttumab lunocenlio Illperepistolam, qux in
132 Apparet hxc omnia ab aliqtto Eccletix Medio- Registri ejus Libro 16 censetur 141, datavn Idus No-
lanensis Clerico vei Canonico scripta esse, aliquammul- vembris anno xvi, qui fuit Christi mccxiii. Is autem
tis post mortem Arclucpiscopi annis, non s-ne amaro tunc adhuc erat Cimeliarcha Ecclesia?, quem, ait Pon-
sensu erga heredes, cum sciticet legatorum praedicto- tifex, virum providum et honestum in Pastorem vo*
rum cvictio jam haberelur in desperatis: ideoque Itaud bis duximus concedendum, per Apostolica scripta
retinquittir
xgre ignoscet benignus Lector, si memoria/t aliquo mandantes, quatenus ei tamquam Pastori ve^tro
aliis ex
sphatmate compositus fuerit quintus Octobris cum die reverentiam et obedientiam impendatis debitam et Ughclto me-
Dominico, licet annus mccclv habuertt litteram Domi- devotam. Hic vero cttm primitm obierit atato mccxxxi, lius accipien-

nicaiem D, ac proinde mors Joannis acciderit vel quarto quo etiamanno suffectum ipsi Guilelmum Gregorittsw da-

Oetobris, vel Feria n. Nisi forte jam tum receplus confirmavit; quomodo potuit Guilelmus electus scribi

Mtogium Islud Mediolani erat usus horartm a Solis occasu ordienda- anno 1226. In sequentibus porro decem vet tredccim,
auctoris po- rum et post eum in Dominico mortuus Joanues, dtca- usque adfinem secutixxv mintts qttidem enormiter exer-
steriorls cst.
tnrobitsse diev mensisincboante. E.rtant titterim Joan- rant numeri, ad unum alterttmve annum pterique ex
nis Pauli Juvii editas Vitx dtiodecim Ftcecomitum melius fundato Ughello corrigetidi; ex qtto retiqni

Mediolanensium, in quarum traductione Italica singu- etinm babert possunt usqtte ad Alphonsum Littatn, iff

lorum imagines ad vivum e.cprimitntur, designato quo Cardinalitia purpura defunctum anno HDCLXXIx: cui
singulm vel pictx vel sculptss otim fuerint loco, ut tuto suffeclus Frederieus Vicecomes, secundo post anno,
et

eis credi possit ; sed quod in Vxta dicitur mense Au- dtc i Septembrts Cardinalts ereatus, itttnam dtu prxsil
gusto lapsus in febrem, quaj lentis accessibus usque Ecclesiss istif
in Septembnm continuata, placidum ei finera attulit 135 Finieram etiam kanc Appendtcutam, el im-
astatis sua^ anno septuagesimo tertio; non ita dcbet presstn usque ad pag. lxxiii processerat cum Pa- ;

accipi, quaai mortuus etiam Septentbri mense risii* affertnr ditigenttsstmi Mabilionis tomus novus,
fucrit,
cum ex dictis certius definiatur ntensis diesque. sttb tituio Musei Italici, plttres porro tomos impleturi.
In
 LXXX P. DANIELIS PAPEBROCHH EXEGESIS.
A Iti istius primi tomi parte 2. pag. 109 ineipiunt no- amplius etiam detrahas oporlet, et viui scribas ; sicitt
Prioris Cata- mina Episcoporum Mediolanensis civitatis, ex Co- is solttm sedertt usqtie ad annum ccccxxxi inclnsive,
logl editio
nupera, dice, quanhtm appareX codcm ijuo nos, licet ille signa- ipso anno morhttts, quo ejtts cpistola a Scliismaticis
tum scribat B. u. 245, ubi H
cnsclienius legeral P. Consltmlinopo/i ollegabuliir. Plus aliquid ntolcstix ad-
240. Jc pnmo indicatur ibi uolalus Barnabas, sed ferret numerus dierum, plusquam xxxhi, qtttbus mimis
manu recentissima additus, ideoqite ab Hensclienio quam triennio sedissel Landulfus, scilicel xxxviu .-

prwtermissus. Tttm post Anatolonem dicitur Gagius sicenim oporteret cum anno dcccxcvii, habente litteram
sedisse annos xxn (quod etium hubebat ecgraiihum no- Domimcalem B, fuisse ordinatum xn Deceinbris Ferta
slrunt, quarc omisstm a Typotltecis unilatem suppleri II. Quarc Henschcnii lectionem prwferre malim.
calamo jussi) dicitur autcm idem (tftiod tn ecgropho 137 Sic exhibito Catalogo subjungit MabJio Obser -
Utilis exinde
nostro nniissum erat) deposttus ad Concilia Sanctorum. vationcs aliquas ; qttarum qux ullima est, eum polis- observatio pro
Qttx animadvei.lens el summam accurationem Mabi- stmc movere polnit debttitgue, ttt eumdem vulgaret. Monacliatti
S. Gregorll,
lionis perspcctaiu habetts, operse prettum duxi, rcliqua Dttm citim Laurentio Juniori tribmt annos xix, ever-
noniina eduwnis nostrx jwrro cum ipsius editionc con- titvim argttmenti cjus, qtto S. Grcgorii Momchatiun
ferre, ct variautes sicttbi occtirrant, ipsius ct Hensche- Baronius, vel nutlum vet brevissimum fuisse nistts erat
vu lcciivnes annottirc : intcr quas qttx vcrtorcs sint, probare, atictorittite vulgatorum calenus Catulogorum,
disccriictidutnrchnquo Mediolanensibus, tpsas oiigina- qui solum xn annos Laurentio adscribebant. Cum enim
lcs membrauos, cum volueritit, consulluris. ijise Gregotmts Epistola secunda ad Con-
libro lerlio
Castrici.anus ... depos. ad S. Joanneni ad Conca. stantium LatirentiiSuccessorcm.ei rcvocetin mcntoriam
B PiiOTAsrus sedit annos xxv... qttod ipse Gregorius Urbanam Praefecturam gerens E
guxdam pau- Venerjus sed. an. vim cumaliisstibscripseritCauhoiiiseiifideiprofessioni,quam
lo aliter teol
Marobus.... ad Sanctum Petrum ad S. Naz. decessor ejtts Laurentius Sedi Aposlolicx misit, iuitiu
jubet,
Glicekius sed an. xviu.... ad S. Nazariura. sui Episcopahts ; consequens erat, ut ille adltuc Prx-
Gerontius tor fuerit anno dlxxx, quo primum sedere tncepciat
Bemgnus... dep. x. Kal. Dec. Laurcntius isto m calculo : constat autem altitiide,
Senator.... dep. mi. Kal. Junii. Roma cmissum fuissc Grcgoriutn
ad Lcijationem Con-
Theodorus.... dies xviii. dep ad Sanctum.... stantinopolitanam anno dlxxxui. Si autem amiis xix
Austeiuus —
vixit ann. lxx. sederit Laurentius, habes annos omttino decem, inter
Tiieodorus iu Monasterio Aurona?. tempus Prxturx gcsla ct discessum Conslanhnopolim.
Natalis ad S. Georgium. Minoris apud nos momeittt esl, quod («( ulem primo
Thouas.... ad S. Laurentium. loco observat) Catalogus iste afftrmel ex commiintori non item pro
Odelhektus.... sed. an. viui. calculo, attclorilalc Marhjrologiorum subnixo, obiisse die obitus'
Lanihlfus diebus minus xxxviu. S. Ambrosium iv Jprilis. Jam enim ostendimus, s A">'"~°s"
'

Acho.... ob vn Idus. quam levis ponderis pars prhna Catalogi hitjus xtt, et
Waruiibertus.... ad Fonti. eam ipsam hoc loco futsse intnpotatam. Argttmetitaau-
136 In hts nthil ferme est quod molestiam Chrono- tem ttmiiia qux pro vulgtttiori opmione addttct coitsue-
sed vel nullius
logtx fucessut. Kam sive Protasio annos sxn sive xxv vcrunt, dissolvtt Hciischentus ; et longe fortiora oppo-
vel levis ad
Chronologlam concedas, parum interest : magts lamen placet prior nit, tum aliunde, htm ex Sancto Grcgorio Turonenst;
m ome nli. numerus, ne Dionysius Sttccessor, eodem anno quo cui petpclua Mediolanensis Ecclesix. Traditio adstqm-
ordinalus, eliam in exilitim ejeclus dici debeat. Si latur, de funere Sancti Martini per viventcm adhuc
Venerio Iribuendt vim, uno solum sederit
sint attni Ambrosiuni eetebrato. Islis ego Itic addidi quod Ordi-
senex Simplicianus, cui duos dedimus ; et x pro I, non natio ejus, in sentc.ntia Henschenti, non ex. communi,
pro ii, obrepserit. St Glycerium annos xxvm sedisse fuerit peracta in Domimca, et quidem tmmedtate post
malis, ex aunis xxx male adscripiU deccssori ejus diem suseepli Baptismi.
Martmiano, pro qutbus tredecim jusseram numerari,

MEMORABILIA
 MEMORABILIA QU^EDAM
IN DUABUS HISCE EXEGESIBUS PR.ELIMINARIBUS EX OCCASIONE
PERSTRICTA.

Arsatius fingitur Mediolani successisseS. Sim-

lviii
Indulgentiae anno
concessx.
1100 ab Episcopo Mediolonensi
i.xxm
pliciano.
Arvatium Tunqr. Ep. diversum a S. Ser- Leoni PP. IX. suppostlum diploma contra Ecclesiam
vatio commentus Hadr. Valesius. xxn Trajectensem. xxxu
. S. Bernardus Ab. rogatus, Archiepiscopatum Medio- Longrevitas 5 Primorum Episcoporum Mediolanen-
lanensem acceptare recusat. lxxvi sium, comparata cum brevi vita 20 Romanorum
Caeresi, seu Pagns Caros et Caroscaw. li Pontifkum. lvi
Caninefates in Insula Batavorum. xliii Lossensis Comitatus in Tungria et Taxandria. lvi
Caroli Magni donatio pro Ecclesia Mediolanensi fic- Lotharii Regis senlenlia an. 1 1 32 pro Ecclesia Tra-
titia nti et barbara ejus imago. lxvi jectensi. xxxvi
Cognomiua Familiarum musitata antiquis Episco- Maximilianus Imp. confirmat senlentiam Regis Lotlia-
pis. lxvi rii pro eadem Ecclesia. xxxvi
Tale in Epitaphio Atthonis Oldradi Romse, antiquita- SS. Magorum Trium corpora, quando Constantinopo-
tis incerlse est. Ibid. lim et inde Mediolanum videantur fuisse translata,
ChlodovaeusRex, anno 47 o.Regni 17 bapthatus.xxxix explosis [abulis. lviii

Conradus Rex contra Lotharium susceptus a Mediola- Manasses Arelaten. variis Italiae Ecclesiis ipsique

nensibus, et coronatus, lxxv Metliolanensi impositus a Berengaiio Rege. lxxi

S. Datii Chronicon Mediolani nullum extilisse vide- S. Martini Ep. Turon. obitus, Epocha vetens apud
tur. lxi Francos Historix. xxxvm
Dispargum, Distemium, Dista, xliv. De eis Godefridi Masavi, Mosavi, Mosarii ad Mosam. xlii
Wendelini epistola. Ibid. Pallium a Pontifice accipere recnsent Archiepiscopi
Episcopi Primi Jntiquarum Sedium, cur passim Mediolan. volentes prohibet populus. lxxiv lxxvii
Sancti habiti. lv Rodulphi Imp. Privilegium an. 1282 pro Eaiesia
Epocha Episcopalis Mediolani a die Ordinationis ad Trajectensi. xxxii
diem Electionis translata xi, seculo. lxxii Sabinus nullus inter Mediolanenses Episcopos. lxiii

Pharamundus Rex Francorum antiquis et vero Pros- Saliorum Francorum in Taxandria sedes. xlvi
peri Chronico ignotus. xxxvn Serpeas ,-Eneus Mediolani cujus, sit donum. lviii

Francorum Regum primorum Chronologia. xxxvin S. Servatius Ep. quo auctore c&ptus credi triseclis se-
Friderici Imp. Privilegium anno 1232 pro Ecclesia nex. xix
Trajectensi. xxxi Trajectensis Civitatis origo et situs ad caput aggeris
Gundulphus Conf. Gallus, non Metensis Episcopus, publici. xxxv
sed Mediolanensis ordinatus videtur pro Schismatico Treveros male traducti primi Tungrensium Episc. xvm
Anongmo. lxii Tungrensis civitatis antiquitas et nomen. xvn xlvii
Genapii ad Mosam distinguendi a Menapiis. xliii Valesius Hadr. qnam injuriose et conlemptim tractet
GrEecorum Legati Mogunlino Concilio adfuisse ficti. xx Historiam Gregorii Turon. xxm
Henrici IV. Privilegium anno 1087 pro Ecclesia Tra- Wendelini Godefr. epistola, effigies, laus. xlv
jectensi. xxx Wiltemii Alex. Judicium de Cssresis et Segnis. l

IN DEX
T
 INDEX
SANCTORUM
TOMI SEPTIMI
PR. Acta quomodo Romae scripta, et ipse ibi-
dem habitus Martyr. 180. ACTA Aurt. Geor-
i\.ccidia M. in Africa, Ex Martyrologiis, 18 gio Trapezuntio, statim post rem gestam, Ex
10 Aeius et Acheolus. App. eorum Ecclesia Ambia- Laur. Snrio. 181
nis. 529 22 Andreas Ord. Minorum Mutinae Cotnm. de va-
16 Adam Ab. Firmanus App. de seculo quo floruit. riis, traiislationilms et cultucorporis. 826
703 28 Andreas Salus CP. Jpp. ad Notas. 865
29 Aderaarus, Clericus, Avenioneti caesus ab haere- 25 AntenodorusM. Romanus, in Oratorio Congrega-
ticis. V. Guilielmus Arnaldi. 177 tionis Marianae Romae. V. Cereahs. 866
30 Adrianus Presb. Hibernus. V. Frechorius. 2 Antoniuus, Arclnep. Florent. App. Vita ab
257 Euphrosyno Lapini Italice scripta, genuina ex
3 „Emilia Biccheria, Ord. S. Dominici Vercellis mortui vultu effigies. 544. APPENDIXEnVitn
in Pedemontio. COMM. PR.
De cultu.Trans- prsedicta 545. Festum ad 10. Maji translatum
lationibus. Vita scripta, et anno mortis. 548. 670. libi de quibusdam scriptorum ejus monu-
VITA per Sor. Annam Mechtildem Fuazznm mentis, Florentiae apud Praedicatores.
Italice edita an. 1652. Cap. I. Futurae sancti- 2 Athanasius Ep. Alexandr. App. de Symbolo
tatis ante ac post nativitatem praesagia, propo- Qukumgue, 539. et540.deSyntagmateDoctrinae
situmReligionis ineundae oppugnatum a domesti- ad clericos et laicos, 537. de Actis cum S. Pa-
cis, probatum a patre 549. Cap. 2. Ingressus chomio, etc. Vitae scriptores Latini. 540
in monasterium ab ea constructum, Priorissae 22 Atto Ep. Pistorien. App. Ex Italica vita Per
officium optimo cum exemplo et fructu exerci- Fortiguerium. 815. Item, deprassenti statu cor-
tum. 551. Cap. 3. Caritas erga aegras, zelus poris. 538
disciplin.e, praxis colloquiorum spiritualium, et % Avia V. M. in Gallia, diversa a S. Aurea, ne-
orationum efficacia. 553. Cap. 4. Favores Beatae que ex Societate Ursulanarum. 533
divinitus facti, pia mors, monasterii eorporisque
translatioet hanc comitata Miracula. 555. Cap. B
5. Gratiai scriptae a R. M. Sor. Ludovica 656.
Cap. 6. Gratiaa scriptae ab ipsamet Sor. Anna-
Mechtilde 55S. Cap. 7. Alise similes impetratae
B aptista de Varanis Ord. S. Clarae Abb. Came-
rini in ItaliaComm. Pr. de ejus familia, titulo
a variis. 559. Cap. 8. Reliqua beneficia, ejus ac culta Beatae, anno ac die mortis. Vit» auto-
invocationi adscripta. grapho.et supplemento, aliisqueopusculis. 416.
1 Africanus Ep. Vabren. in Gallia App. vulgo VITA, Ex Italico Itnpresso, ab ipsamet ad
Sainte Frique, terminatione feminina. 522 suum Patrem Spiritualem scripta. Prol. indi-

20 Albertus Ab. Bonon. App. de aliqua circa eum cansoccasiomen etintentionem hujusscriptionis.
Confusione. 806 470. Cap. 1. Puerilevotum deChristi Passione
19 Alcuinus Ab. App. de Confessione fidei ab eo hebdomadatim recolenda, et hinc paulatim au-

vulgata, et male a Calvinistis negata. 795 ctior devotio et exercitia pietatis. 471. Cap. 2.
3 Alexander Papa. M. App. circa Chionologiam. Vocationi ad Religionem diu resistens Baptista,
548 tandem generose se tradit. 473. Cap. 3. Spiri-
3 Alexander Vinciolus Ep. Nucerinus. App.
, tuales favores concessi Virgini. ,
jain integre
561 conversae. 475. Cap. Tirocimo Urbini per-
4.

9 Alexander M. Caesareae in Cappadocia. Ex acto, professa Camerinum remigrat utrobique :

Martyrol. Hieron. 17 Jivina quaedam patitur, hic etiam S. Clarain in-

29 AlexanderM. in Agro Tridentino V. Sisinnius. tuetur. 478. Cap. 5. Alii favores eosque secuta
38. probatio et tribulatio. 481. Cap. 6. Tres Epi-
31 Alexander Conf. apud Arvernos in Gallia, Ex stolf. post vitse Historiam successive additae.

Greg. Turon. 433 484. Cap. 7. Epistola, Beatas a Christo dictata,

31 Agapia M. Gerundae in Hispania, Ex Martijro- praj muniens illam ad futuras tentationes, et alia
tegtis. 428 quaedam eodemspectantia. k&S.PEVELATIO-
10 Agapitus M. Pergulae. 653. et 871. App. de NES de mentalibus doloribus Ciiristi. E.t edit.
Actis. Ital. Dom. Passtni § 1 Dolor ex damnatorum et
31 Amelia M. Gerundaj in Hispania. Ex Mrll. electorum poenis. 488 § 2. Ex pcenis Matris,
428 Magdalenas, ct Discipulorum. 490. § 3. Ex in-
13 Anastasius M. a Bunifacio IV. translatus, nu- gratitudine Judae. Judaici populi. et creaturarum
perque inventus. 751 oimiium. Dulor item particularis in horto. 491.
30 Anastasius Ep. Papien. Sylloge hist. Ex Paulo SVPPLEM.ExIlal. MaUhteiPasauciiCap. .1

Diacono, et J. B. de Gasparis. 265 Anacephalreosis chronologica vita?, in seculo

1 Andeulus Subdiac.App. Ecclesia Parisiis. 517 et Religione, usque ad finem 15 seculi. 493.
29 Andreas Chius, M. CP. sub Turcis. COM. Cap. 2,HumilitasBeatae,sincerusqueergaDeum
Maji T. VII XIV amor.
 INDEX SANCTORUM
amor, fervor spiritus et recta intentio, propriis

ejus verbis expressa 4!)4. Cap. 3. Caritas erga

pruximos, etiam mnledicos vel aliter injurios,
m monitis Discipulo dutis explicat.i. 490. Cup. Vyaidocus, Presb. Hibern. Centulae. Comm. de ejtts

4. Virtus adversis et prosperis Varanae domus astate, sepullnra, cultu, translatione. 257
casibus exercita : Vicariae officium, Firmana 30 Cantianus M. Aquileiae, Ex Marlyrol. Sier.
fundatio, dignitas Abbatissae. 499. Cap. 5. Fa- 235
miliaritas cum Joannc Fanensi :sub hoc enata 31 Cantius, Cantianus, Cantianilla MM.Aqnileiaa in
Congregatio Capucinorum, beatns obitus, ac Forojulio. Comm. Pr. de cultit et Artis, an
veneratio corporie et linguse incorruptte 501. haec scripta a S. Ambrosio t 420. ACTA Ei
Cup. 0. Gratia; obtentae ad invocationcm ile- variis MSS et Mombritio. 421. ANALECTA
functse. 503 §. j.Sacrae Reliquiae Aqnileiae et Mediolani in

17 Barbara V. M. Calari. inventio Corporis. 78S Italia,Stampis in Gallia, Hililesii in Germania.

14 Karbarus M. App. de ejus ae S. Pauli CP. 423. §.5. Miracula Stampis patrata, post trans-
translationibus. Ei MS. Monasl. Laurenliani lationem anni 1249. 42o. 3. De nova transla-
Veneliis. 758 tione ibideni facta anno 1020. 420
30 BasiliusPaterSS. Basilii ctGregorii. COMM. 29 Carellus N. Caesareae in Cappad. Ex Marlyrot.
HIST. Cap. 1. Laus ipsius et uxoris Emme- Hieron. 17

liae,amajorumvirtute, propriisdotibus, et libe- 31 Castula, M. Gerundaa in Hispania, Ei Mariij-

forum sancta educatione. 238. Cap. 2. Laus rologiis. 428

uxnris viduse. 240. Cap. 3. Locus mortis ac se- 10 Cataldus Ep. Tarent. App. de Reliquiis ejus
pulturae utriusquo itcm aniius. : 241 Catanoa, in Monte-Regali. et Genuae. 609
29 Bassus M. Antiocbiae. Ex Marlyrol. Hier. 18 25 CerealisM. Romanus, translatus ad Oratorium
20 Baudelius M. App. de Capi te Parisiis ad S. Ge- Congregationis Marianae, in Collegio Romano.
novefae. 805 §. 1 . De ortu Sodalitii Mariani primarii. et trans -

9 Benincasa Ord. Serv. B. M. Monte-clcelii in latis eo quatnor Martyruni Reliquiis. 800 §.

Hetruria Comm. de vita et cultu, Ex vanis. 2. Exercitia pia, quae fiunt in Congregalione
681. llla. 807. §3. De electione Officialium et mcdo
20 ernardinus Senensis. App. De genuina ejus ef-
'
alias Sodalitates aggregandi. 808
figie noniiullisqueopusculis. 822. Miraculum un- 30 Charalampus cum Eusebio etc. M. Nicomeiliaa,
dennis pueri resuscitati, postquam eum Sanctus Ei Menxis. 234
per omnia alterius vitae loca circumduxerat. E.v 13 Christantianus M. App. de cultu ejus apud
MS. Itatico. 807 Ferentinos. 752
29 Bernardus de Rupeforti. Ord. Praedic. Iuquis. 30 Christina cum Eusebio etc. M. Nicomediae. Ei
ab haereticis caBsus Avenioneti. 177. V. Guiliel- Meniris. 234
mus Arnaldi. 31 Cicilia M. Gerundae in Hispania, Ex Mrll.

29 Bornardus, Clericus, ab hasreticis Avenioneti 428.

occisus. V. Guilielmus Arualdi. 177 20 Columba V. Reatina. App. ad Annotata. 824
10 Berteragmus sive Bertramus Presb. Ord. Erem. 29 Conon etFilius MM. lconii. Comm. Pr. deloco
5. Augiistiiii. Firmi in Piceuo. Comm.ex scrip- tempore et Actis martyrii valde antiquis, aliis-
toribus Augustinianis, praesertim Herrera. Ilytn- que recentioribus; cuin Olficio Acerris usurpato,
ui r.r eodem. 507 propter Reliquias eo translatas. 4. ACTA ve-

1 BerthaAbb.AvennaciinGaIlia.Xp/). 531. tusta, EiMSS. Grras et Lalinis. 5. Recentiora

1 BlandinusConf. in GM\n. Jpp. Corpus in Prio- Ex MS. Neapolilano, el ei Ojjuio Acerrano

ratu Cellensi. 521 30 Constantia Xira de Vita paupere, Eborai in

App. De locis pluribus Lusitania. Comm. Pr. de ejus cultu et vitae
20 Hobo Conf. in Insul.ria.

ei dicatis. 812. Annolala ad Miracula. 813. instituto. 415. VITA. Ex Georg. Cardoso
Anamnem, de corpore scmel iterumque Papiam 408
translato, ejusque novissima ibidein translatione 31 Crescentianus. M. Turribus in Sardinia. Comm.
et miraculis. 813 Pr. cultus ex. pluribus antiquissimis Mrlogiis.
29 Bon Virgo, Pisis in Hetruria. COMM. PR.
i
415.

.le aimo ac die mortis et eultus, corpore nunc

4 Crescentius Presb. Patavii. COMM. §. 1. de
veneratione publica ei a tempore immemora-
apud Clarissas servato, Actis fidelissime scrip-
impensa, Vitae compendio, et cultus die.
141. ACTA persuppans aevi scriptorem ex
bili
ti-.
Ei MS. Ec- 575. §. 2. Translatio corporis a Parochiali S.
o>e testium oculatorum accepta.
Prologus vetus divisio. Cap. 1. Lucae ad Munachas SS. Ceciliae et Agatae. 570.
rtesim Pisanse. el
§, 3. De statu praesenti Reliquiarum, et cultu
Casta educatio, fainiliaris cumChristo ronver-
earum ad examen revocato. 577
satio, iter Hierosolymitanum. 144. Cap. 2. Va-
riae peregrinationes, et miracula in iis facta.
29 Crispolus M. in Numidia, Ex Marlijrol. Hieron.

10.
117 Cap. 3. Varia miracula Pisis patrata. 149.
C«p. 4. Spintu prophetico futura praescita, et
30 Crispulus cum Gabino M. Turribus in Sardinia.

232.
arcana cordis cognita.151. Cap. 5. Acta ultimo
3 Crucis inventio. App. Officium sub Gregorio V
vii. i- biennio, morbus, obitus sepultura. 154.
compositum. 547
Cap. Miracula pust mortem patrata 15G.
0.
translationibuset cultu hodierno sa- 4 Cyriacns, Ep. Hierosolym. M. App. de cullti et
C«p. de 7.
reliquiis, 505. Munachi Autissiodorensis judi-
,n Corpnris. 100. De Icone Salvatoris Beatae a
809 cium de Crttcis inventione ei fabulose adscripta
Christodata.
566
17 Bruno Ep. Herbipol. App. Commendatio Psal-
789 29 Cyrillus cum sociis M. Caesareae in Cappaducia.
terii ab eo elucidati.
Comm. de cultu ejus et passione, deque nomini-
29 Huriena Virg. in Cornubia, Angliae Prov. Ex
variis. 37 busSociorum. Ei Marlyrol. Hieron. 17
 AD TOMUM VII MAJI

tertia, filia per setatem esse potuisset sororis

suae majoris Berengariae. 284. § 6. Alfonsi Le-
gionen. conatns irriti ad filiuin ct sua et avi
JJatianus seu Datiana. M. Carthagine in Africa successione privandum : hujus Gluria postuma :

Ex Marlyrol. Hieron. 429 et cur huic adjuncta Histona Crucis Caravaca-

29 Dimetius M. Ex Marlyrol. Casin. 18 nie. 280. Sehe.ua genealogicum Regum Castel-

16 Domnolus Ep. Caenoman. App. de ejus capite et lae,Legionis, et Lusitaniae, quatenus ad Sancti
cullu in Bria. 765 Regis historiam pertinet. 288. Chrunologia
31 Donatianus M. Cirthae in Numidia. Ex Marly- Ferdinandaia, per annos Dominicae Incarnatio-
rol. Hieron. 429 Ode Emmniuielu van Outers
nis expansa. 289. t

31 Donatus M. Gerundae in Hispania. Ex Martyro- ad Sanctum, cum Vitae ejus Acta et Gluria po-
logiis. 428 stiiiua, invitante et excitante Hispali, singulari
17 D"rothea V. M. Calari , inveDtio corporis. volumine vulgabantnr. Vit* iirevioris
292.
785 Parsi. Ex Chrunico Lucae Tudensiscoaevi 293.
19 Dunslanus Archiep. Cantuar. App. Vita an recte Pars 2. Ex libro Hispano dieto Flos-Sanctorum,
Osberto tributa; illius cum altera ab Osberno anni mdxxxii. 297. Acta prolixiura. Ex lih. 8.
scripta collatio instituta. 795. Translalio Glasto- Roderici Tuletani coaevi, et Chronica Hisp. anno
niam. Ex MS. Hist. monaslerii. 796. Alius. mdlv excusa. Epislolo dedicatoua ab Editore
liber Miraculorum. Ex MSS. auct. Osberto. Hispauo inscripta Don Fernando Henrii/uri 299.
799 Vetus Chronicae divisio. 300. Tabula Geogra-
phica Imperii Ferdinandaei. 307. Cap. 1. Al-
E
fonsi XI Regis Castellas res gesta? et obitus, San-
JlVeufherius Arcani in Latio. Ex Marlyrol. Rom ctique ejus nepolis nativitas. 30.1. Parertion 1.
et Ferrario. 63 Miraculosa pueri Ferdinandi curatio, apud Dei-
30 Emmelia, Mater SS. Basilii et Gregurii. fide param Oniensem, ab Alfonso X, Siucti filio,
Basilius. 238. Acta ejus marito viduatae ac pius rythmo 2. Hen-
Callaicu decantata. 305. Cap.
obitus 240 rici regnum in Castella, sub sorore
pueri breve
1 Evermarus M. in Belgio App. 532 Berengaria primum, tum sub Cumite Alvaro.
27 Engenia V. M. Calari, inventio Corporis 785 307. Cap. 3. Regnum, Henrico mortuo, a Be-
30 Euplus, M. apud Gracos. Ex Grxco MS. 235 reng.iriaproxima herede Ferdinindo filio tra-
22 Eusebius Ep. Alutinen. App. Cur nulla usque ditur, Comite Alvaro, et
frustra obnitentibus
ad annum 1000 Cognoraina Episcoporura sub- Alfonso L»gionensi Sancti patre. 308 Cap. 4.
srripta reperiantur. 812 Victoria de Alvaro rebelli relata, ejusque ac
30 Eusebius M. cum sociis Nicomediae Comm. de fratris iiifelix exitus. 310. Cap. 5. Sancti ma-
ejus cultu CP. et Martyrio, forte ad fabulam trimuniutn cum Beatrice Suevici, ex eaque li-

ornandam adhibito. Ex Menxis. 234 beri : repressi seditiosi, Cathedralis Toletana

30 Euthymius, M. Aquileiae, Ex Martyrol. Hie- fundata. 312. Parergon 2. De Miraculosa sana-
ron. 235 tione Reginae Beatricis per Deipar.un , ab Al-
15 Entitius Presb. in Italia. Jpp. de ejus et Dio- fonso filio rythmice descripta. 315. Cap. 6,
nysii Episc. Reliqniis inventis Viterbii. 762 Mauroruni dissidentiuiu motus : Ferdinaudi in

30 Eutychius , M. Aquileiae Ex Martyrol. Hie- regnum Leg^on. successio per matrem curata.
ron. 235 315. Cap. 7. Iugens victoria de Mauris ad Xe-
30 Exiiperantius Ep. Ravennae Comm. De cultu, rez. relata per Alfonsuin sancti Regis fratrem.

aetate et Actis ejus, variisque Synonymis ab eo 318. Cnp. 8. Cordubense suburbium intercipi-

distinguendis. 256 tur a Christianis. urbs deinde ipsa obsidetur a

sancto Rege. 320. Cap. 9. Ecigensis Regis suc-
ctirsu aliursum verso, urbs Sanctu deditur. 322.

jT elix puer. Marlyr Romae, Palmam Sicilia? oppi- Cap. 10. Ferdinandi jam vidui cum Juanna
dum translatus. 697 Pontivensi matriiiionium, cura finibus tuendis
17 Felix M. Calari, inventio Corporis. 786 et muniendis impensa. 325. Cap. 11. Rebus
18 Felix Capucinus Romae App. de cultu. Ilem de domi compositis, Sanctus in fidem snam suscipit
Bernardino Occhino, qni semet fatetur accessisse Ri-gem Murciae, et Argonam occupat. 327.
Capucinis jam constitutis, adeoque male dieirur Parergon 3. Sancti erga Apostolicam Sedem
eorum fundator. 793 ohservantia. praesertim in dissidio Gregorii XI
-2:i Felix Eremita Pinnatensis V. Votus. 56 atque inde vicissim repensi fa-
et Friderici II.

30 Felix I Papa M. Comm. de tempore Sedis, Actis, vores 329. Cap. 12 Expugnata Mula, Gien-
Martyrio, Reliquiis. 233 nium obsidetur ct deditur. 332. Parergon 4.
30 Irrdinandus, Rex Casfells et Legionis Hispali De situ et munitionibus urbis Hispnlensis tem-
inBastica. COMM. PR. §. 1. De Priori hiqus pore obsidionis mox narrandae. 333. Cap. 13.
Commentarii Actorumque editiune , antehac Progressus Hispalim Rex oppida quaedam per
seorsim cnrata, nunc recognita, nec parum au- iter capit, ejus classis Mauricam vincit. 335.

ctiori, 276. §. 2. De votustite nominis Ferdi- Cap. 14. Terreslres nliquot victoriolaa de Mau-
nandaei, ejusque deinde cl iritate et etymologia, ris. 337. Cap. 15. Pugna? e' velitationes terra

ex veteri Gothica. 277. %. 3. De antiquis Acto- fluvioque, eventu vario, 339. Cap. 10. Varia

rum hic dandorum deque libro qui

scriptoribus : ad Trianensem pontein arcemque fortuna par-
fertur aetate Sancti sub rupe inventus, 279. liuip. 342. Cnp. 17. Deditio Hispalensis urbis,

praB ejusque descriptio. 344. Parergon 5. § 1. De-

§ i. Berengariae matris primigenitura ,

votio sancti Regis erga Deiparam, durante obsi-

Blanca S. Ludovici initre. in eapie fundatum
dione comprobata miraeulo iusigni. 347. § 2.
jus pot.ius Ferdinandi ad regnutn Castellso, au-
De imaginibus Marianis Hispalira a Sanoto in-
i-turitute etratiocinio Chrunologico c inflrm itum.

281. § Ordo et nat V.es liberorum Alfonsi

5. ductis. 349 § 3. De ejusdem Iabaro ac gladio,
Castellani, ex Iiegiis publicisque instrumentis nec non de clavibus urbem ingredienti traditis,
probati, secundum quae Blanca, inter sorores aliisque ejusmodi monumentis. 350. § 4. Regi-
niea
 INDEX SANCTORUM
Tinen ecclesiasticum et politicum Hispali consti- 11 Fremundus Rex in Anglia. App. Translatio in
tutum. 352. Cap. 18. Ferdinandi extrema gesta Dunstaple. Ex Capgravio. 672
ac pientissimus obitus, 355. Corollarium. De 22 Fulcus Peregrinus in Latio. App. De praesenti
simili etiam morte Ferdinandi Magni, deque statu sacri Corporis. 815
ejus et sancti Regis Anniversariis. 358. Gloria
Postuma ex variis collecta. Cap. 1. Miracula G
post mortem, ex veteri Hispanico editionis His-
palensis. 300. Cap. 2. Translatio corporis in- \Jabinus M. Turribus in Sardinia. Comm. De ejus
corrupti in novam capsam. 362. Cap. 3. Mira- cultu Romae, variisque Synonymis ab eo distin-
cula recentiora, ex Summario Processuuin Roniae guendis. 232
excuso. 366. Cap. 4. Processus indicti pro 31 Galla, apud Arvernos in Gallia. ex Greg. Tu-
Canonizatione, imagines cum diademate sculpi ron. 433
permissa1 371. Cap. 5. Progressus negotii Ro-
. 29 Garsias de Aurea Ord. Prad. Inquis ab haere-
mse, et probatio casus excepti, quoad cultum ticis occisus Avenioneti. 177. V. Guilielmus
ab immemorabili. 373. Cap. 6. Corpofis incor- Arnaldi.
rupti inspectio anno 1668. et Medicornm de eo 31 Gaulieuus, M. Gerundas in Hispania. Ex Mrll,
judieium. 675. Cnp. 7. Canonizatio inchoata a 428
Clemente X, Hispali nuntiata, et ad novum fc- 13 Gemma V. in Italia. App. de Vita auct. Mutio
stum factus apparatus. 370. Cap, 8. Festum Phebonio, a die xu huc transferenda. 756
solennissime celebratum admiranda quaedam
, 29 Gentius, M. in Hispania, Ex Marlijrologio Hie-
ipsum comitata aut secutn, Officium proprium ronymi. 16
impetratum. 384. APPENDIX de Cruce Cara- 29 Geraldus Ep. Matiscon in Gallia. COMM. de
vacana. Pntfatio Colleetoris de causa faciendae ejus sepultura, Ac.tis, aetate 86
Appendicis. 386. Cap. 1. Apparitio S. Crucis 2 Germauus Episc. M. App. 549. Corporis Ferara
descripta anno 1375, eique cohsona relatio Do- delati, et 4 ossium Ambiunum translatorum
ctoris Oncalos ; ex quibus verosimiliter eruitur, Historia. 541
rem anno 1227 factam esse. 387. Cap. 2. \n- 31 Germanus, M. Gerundae in Hispania, Ex Mrlt.
tiquiora miracula, et informatio anno 1508 de 428
iissumpta. 390. Cap. 3. Vetusta alia et probe 31 Germanus II. M. Gernndae in Hispania. Ex
testata miracula, ex bist. Caravac. Robsesii. Marlyrologiis. 428
393. Cap. 4. Miracula sub praecedentis seculi 13 Gerardus de Villa magna in Hetruria. App. da
finein et per decursum praesentis patrata, etiam anno obitus et imagine in Ijabitu Ord. Meli-
mediantibus Cruculis verae Cruci admotis, tensis. 755
ex eodem Roblesio. 395. Can. 5. Hignerae 29 Gerardesca Pisana Ord. Camaldul. Tertiaria Pi-
figmenta, quibus Sanctas Crucis apparitio dif- sis. COMM. PR. Exoleta fere ejus memoria
fertur in an. 1232. Et Historias veritas obscu- unde et quomodo bic restaurata. 161. VITA
ratur. 399. Cap. 6. Quam nibilo meliori fide Ex vet. MS. Monasterii S, Silveslri Pists, sub
alius, repertos Caravacae cbaracteres fictitios, finem mutilo, verosimiliter collecta a Confessa-
utArabicos explicans, notaverit annuin Arabum rio. Cap. 1. Pium ejus conjugium, susceptio
594, qui esset 1198 Christi, 401. Epistol* Monastici Habitus, divinarum revelationura pri-
datae a Decano et Capitulo, occasione prima? mordia. 162. Cap. 2. Favores a Beata divinitus
cditionis horum Actorum, ad Reg»m Catholi- impetrati pro aliis, sanis et aegris, internjixtae-
cum, ad Imperatorem Romanuin et Serenissi- que iis visiones. 164. Cap. 3. Inter coelestes vi-
mum Poloniae Regem 404. App. ad Annotata. siones aliorum peccata cognoscens Beata, iisdem
870. sapienter medetur. 166. Cap. 4. Enarrat quae
29 Finodus, M. Caesareae in Cappad. exMartynlog. Jerusalem ostensa sibi fuerant. 168.
in ccelesti
Hieron. 17 Cap. 5. Visitatur a Sanctis pro caro sibi Reli-
:

31 Firmus. M. Gerumlce in Hispania, ex Mrll. 428 gioso et animabus purgantibns efficaciter de-
4 Florianus M. App. de Translatione alicujus et precatur. 170. Cap. 6. Alii favores a Christo
cultu in Polonia, deque inventione aliorum ejus- et Sanctis ipsi impensi, aut aliis propteripsam.
dem nominis Vicentiae et ^lisii. 566. De alio, 172. App. de famiha Gerardesca. 870
una cum c.orpore S. Victorini Monasterium , Gertruilis Virgo M. Valduleti in Lotharingia.
Westphaliie translato 567 Com. Cultus postridie Ascensionis, Vita non sa-
1 Florinoe V. M. App. Ecclesia et Monasterium. tis certa. 505
521. 5 Geruntius, Ep. Mediolan. App. De Corporis
29 Fortanerius, Clericus, Avenioneti in Gallia oc- translatione. 591
cisus ab Hsereticis. V. Guilehuus Arnaldi. 177 8 Gibrianus Presb. Remis. App. De Miraculis et
31 Fortunata, M. Gerundae in Hispania, ex Mroll. cultu. 608. MIRACULA
post translationem
428. in novam arcaro anno 1145 patrata, et a Bal-
17 Frimechildis, mater S. Austrehertae Monstrolii dewino Mon. tunc vivente et vidente scripta.
in Gallia. Comm. de ejus virique Badefridi san- Ex MS. Remigiensi. Prologus noster. Lm. 1.
titate et cultu 787 Miracula a 16 Aprilis ad 11 Maji patrata. Pro-
1 Franciscus Senensis Servita. App. Acta ejus logus sluetoris. 609. Cap. 1. S. Gibriani Patria,
transferenda a die xvi Maji ad i : quia obiit virtus, sepultura, translatio duplex. 610. Cap.
1326, in Vigilia Ascensionis : ejus memoria 2. Curationes, a die translationis usque ad ejus
Veronae 777, et corporis incorrupti imago. 778 Octavam factae. 612. Cap. 3. Miracula ad octa-
17 Franciscus Dyrrachinus Ord. Min. Uriae in Ca- vam dundeciroam a translatione diem perti-
et
labria. App. De ejus antiquo cultu. Cap. 3. De nentia. 614. Cap. 4. Curationes miraculosae,
cultu prassenti 3 Fer. Paschaj recentioribusque coram 12000 hominibus die 29 Aprilis. 616.
Miraculis 789 Cap. 5, Curati a fine Aprilis usque ad 9 Maji.
30 Frecborius, Presb. Hibernus Centuloa in Picar- 619. Epilogus. 611. Lib. ii, a die 11 Maji us-
dia. Comm. de ejus aatate, sepultura, cultu, que ad 3 Junii perductus. Prologus. 622. Cap.
translatione 237 1. Miraculosus Sancti Brachii motus coram plu-
 AD TOMUM VII MA.1I.

rima curationcs tres eumdem mox se-

turl>a, et Ille expellitur ille liberatur et Salernum tendit
;

cutae.623. Cap. 2. Varii curati usque ad 17 857Cn/>.10 Epistola Gregorii ad omnes fideles
Maji innocens a carccre et morte liberatus.
; gesta ultima Salerni monita suis data etobitus
625. Cup. 3. quradam a 10 Maji usque ad Vi- 800. Admonitio de die obitus Alexandri PP.
giliam Pentecosles ac(a 628. Lib. ni Miracula II et die quo electus Gregorius 860
mensibus Junio, Julio, et Augusto facta. Cap. 1 23 Guibertus, Gemblacen. fundator inBelgio.
App
Curati a Vigilia usque ad Octavam Pentecostes. Ad Annotata in Vitam. 828. Appendix De
Vita
630. Cnp. 2. Captivus liberatus, aegri curati Erluini primi Ab. Gemblacensis Ex
,
Chronica
usqne ad 22 Junii. 632. Cap. 3. In flne .lunii Monasterii. oaq
et initio Julii facta. 635. Cap. 4. Reliqua men- 20 Guido Comes Donoratici in Hetruria. App. De
sium Julii atque Augnsti. 637. APPEND. Ex vita et tempore ejus. ynfi
Guihelmi Marloti Hisl. Hem. Dc translatione 10 Guilielmus Presb. Pontisarae in Gallia. App. De
anni 1325, et Confrateruitatis erectione ac Pri- die obitus. ggq
vilegiis. 640 18 Guilielmus de Tolosa Ord. Erem. S. Aug App.
29 Gissinus. M. Caesareae in Cappad. Ex Martyro- Unde dictus de Natholosa ? 7.^3
logio Hieron. 17 29 Gnilielmus Arnaldi Ord. Pradic. Inquisitor, ab
20 Godefridi Henschenii P. M. Auctoris VITA, haereticis caesus Avenioneti in Gallia.
177. St/l-
ante Toin. 7. Maji. § 1 Prima ejus *tas et stu-
. loge ex Stephano de Salanaco, Chronico
Tolosa-
dia, in seculo et religione Patj. I. §2. Bol- no, Petro Marsilio, aliisque coajvis.
lando socius additus, cum eodem vulgat Acta
Januarii et Februarii m. § 3. Iter Romanum, H
editus Martius,morbi graves vitae religiosaa ,

annus quinquagesimus. v. § 4. Editio Aprilis

11 elena, V. Trecen. in Gallia. App. De Corpore
sub ecclesios ruiua servato integro. 573
tentnta Amstelodami, perfeeta Antuerpiae sub
31 Helmtrudis. Reclusa in Paderborn. Westphalite
alio Typographo. vn. § 5. dimidii Maji depro-
Dicecesi. Ex vartts.
433
perata cditio, patrocinante Ferdinando Fursten-
5 Herine, V. M. Lupiis in Calabria. App. De ec-
bergio Ep. Paderborn. ac Monasterien. ix. §6.
clesia a Theatinis ipsi erecta, et patratis mira-
Oravi unius anni par.ilysi impedita, sed non
rulis.579. §. 4. Controversia, propter alterius
prorsus deposita studia ; extrenius lnorbus, pius
S. Irenes Reliquias ad Patres Societatis Jesu
obitus. x. § 7. Animi et corporis dotes in Hens
advectas, mota et sopita. S. Ireniae Corpus ad
chenio singuhres. xn. § 8. Grata ejus et utilis
Theatinos sinuliter Roma allatum, et in S. Ire-
cum summis infimisque conversatio. xv nes nova asde collocatum. 581
4 Godehardus Ep. Hildesbem. in Germaiiia App. Hermias.M. Comanis in Cappadocift. Comm. Pr.
31
de cultu Genuas et Cracoviae. 571. Item Medio-
De cultu veteri apud Graecos, recenti apud La-
lani. VITA Collatacum MSS.2. Varix lectiones
tinos ACTA G. L. er MS. Floitnt. 416
571,871
5 Hilarius Ep. Arelat. in Gallia. App. Comm Pr.
9 Gregorms Nazianz. §. 2, App. Chronologia
f§. I. ^Etas, veneratio, Translatio, Epitaphium
Baroniana cur videatur teneri non posse.
vitae
et laus S. Hilarii. §. 2. Vita quando, a quo,
644. §. 3. Expensa et reprobata sententia Sui-
et qua certitudine scripta'? Certe non a S. Ho-
dae, de aHate Sancti nonagenaria alia media ;
norato Massiliensi. 385 §. 3. Crimina ei a S.
tenenda proponitur. 646. §. 4.BaptismusSancti
Leone Papa impacta, quae et quatenus exousari
et exercitatio apud S. Basilium in Ponto. 648.
possint. 587. VITA collata cum MS. Arelatensi
An ejus aut Patris corpus Venetiis?
VII. App. De ovo, Henricianae
589
25 Gregorius PP.
31 Honorius, M. Gerunda; in Hispania, ExMartij-
rebellionis prognostico. 862
ralogiis. 428
23 Gregorius VII Pontifex Romanus. App. Praefa-
30 Hncbertus Mon. Britanniaci in Gallia. Comm.
tio. Acta curhic etunde dentur: de spiritu ejus
Pr. Ejus sub Titulo Episcopali obscurati nomen
prnphetico. et familia 834. Aeta ex Chronico
in fastis cultus peculiaris, aetas per conjectu-
:
Hmjonis Abbutis FlaviniacBnsis.Cap. 1. Gregorii
ram elicita ex Vita serius scripta. 265. VITA
patria, parentes, studia, Archidiaconatus, ele-
Ex M6. Auct. PisoneMon. lirentiu«interpolata.
ctio in Pontifioem, Synodus primaRomae, cano-
Cap 1. Precibus impetratus a parentibns, in
nes. 836. Intcrcalatio. Gregorii prima Synodus
monasterium duodennis recipitur. 267. Cap. 2
Romae. Ordinatio Hugonis episcopi Diensis et
Persuasi parentes traduntMouasteno Britannia-
legatio in Galliam.Decretum eontralnvest.ituras
co quod ne impediat Veromanduorum Co-
;
laicorum 838 Cap. 2. Decreta Gregorii impu-
mes, ab Hucberto apparente prohibetur. 209.
gnata. Henricus rex pcenitens, sed non resipis-
Cap. 3
Miracula post Sacerdotium. susceptum,
cens. Otto Episcopus Conslantiensis inobediens
ultimo vita? biennio patrata
pius obitns. 271. :

841. Cap. 3. ad Principes

Aiise epistol»
Cap. i. Miracula post mortera facta. 272
contra fornicarios et simoniacos 843. Cap. i
22 Humilitas Abbat. Ord. Vallumbr. in Hetruria.
Gregorii cura de salute Henrici. Hujus Conci-
App. Originana Sermonum ejus Latine s.-ripto-
liabuluiu WormatijB. Berengarii oorreetio. Le-
rum verba, Exltalieoanlehac data, 813. Appen-
gatio in Germaniam 845. Cap. 5. Resiliente a
dixex ix Sermone Sanctae eodemque ideS. Joan-
jiromissis suis Henrico, monet Papa fideles in
ne Evangelista. 8\8.Sermn 11 in Vigilia Natalis
Germania quid facto opus sit 848. Cap. 6
D. N. Jesu Christi ExMS. 823
Alios mittit legatos in Germaniam ad statuen-
1 Hvpolistus Presb. Atripalda- in Italia. App. De
dum esse consensu utriusque partis locum, ubi
Translatioue et miraculis, Ex Hist. Ital. 317.
secundum jiistitiam docidatur controversia 850.
Gratiae receptae per liquorem a sanctis eman-in-
Cap. 7 Excomnmnieatio Henriciet hincsecu-
tem, Ex Instrumentis pubiicis. 519
tae machinationes sohismaticoruni contraPapam

et Hermannum Ep. Metensem 853. Cap. 8 I

Schismatici consternati eligunt Wibertum in

Pontificem sibi Romanum855. Cap. 9 Henri- llluminatus Septempedae iji Italia. App. Indul-
cus Romam capit. Ejus ibi et Gregorii gesta. gentiae in ejus Kesto. 684
Isaaci
 INDEX SANCTORUM.
30 Isaacius Conf. Abbas Constantinopoli. Comm. Privilegio Regio muniri curat Monasferium.
/Y. I)e Sancti circa Valentem Prophetia, cultu, 97. Cap. 4. Spiritu iutelligentia; et Prophetiae
mona^terio. Actis. 243. VITA ex MS. Grarco clarus, facultatem commentandi supra Scriptu-
V<iiic. Auct. Anonymo monasterii Dalmataruin. ram a Romanis Pontificibus accipit. 99. Cap.
Cap. 1. De haeresi Arii ejusque miserando exitu. 5. Secedens scribendis libris vacat quos Apo- :

244. Cnp. De Valentis impietate, et trina

2. stolicae Sedis judicio committens vicissim ab ;

Isaacii m mitione. 24G. Cap. 3. he Valentis in- ea contra detractores defenditur. 101. Cap. 6.
teritu, et Theodosii electione. Hic suscepto Ba- Florensis Monasterii initia. et. felix progiessus
ptismo Isaacium reverenter habet, ac pulsis etiam turbulentis teTporibus. 103. Cap. 7.
Arianis Ecclesias reildit Orthoduxis. 248. Cap. Joachimi apud viros principes auctontas summa
4. De monastica I^nacii vita, disripulis, obitu, et virtutes eximiae. 105. Cap. 8. Mors, trans-
sepultura. 251. VITA 11. Ex MS. Grseco Ve- latio, examen miraculorum 108. MIRACVLA,
nefo, Latina apntl Lipomanum. ex MS. auct. Jacobo Graeco. Prarfalio. Cap. 1.

30 Isichius Sitie Sicus, M. Antiochiae, Ex Marlyrol. Patrata a vivente, 110. Cap. 2 Alia, ejusdem
Hieron. 236 viventis meritis imputata. 112. Cap. 3. Ante et
31 Isichus, M. Antiochiae, Ex Marlyrot. Hier. post translationem Corporis farta. 114. Cnp. 4.
430 Aut ad sepuleriim, aut per ejus invocationem
13 Isidorus-M. in Chio. App. occisus anno. 250 impetrata. 116. Cap. 5. Reliqua mirabilia,
quomodo dicatur pas^us Co<s Gallo et Ulpiuno? etiam per rasuram sepulcri facta 119 App. ex
Translatio ejusdem Venetias. 762 Gregorio Lauro 121. DISQUISITW HIST.
15' Isidorus Agricola App. Sub ejus nomine insti- de Florensi Ordine deque Docfrina et Pro-
tutiE Ruricolarum Sodahtates. Ex impresso. phetiis B. Joachimi. §. 1. Ordinis institutio,
Germ. 763 incrementa, desolatio 122. § 2. Rei temporalis
31 Istialus, M. Gerundae in Hispania. Ex Mrlt. in monasterio Ftoris sub Ab. Joachimo statns.
428 124. §. 3. Qnos libros, quando, et quo spiritu
20 Ivo Ep. Carnotensis in Gallia App. de cultu a is scripserit 126. §. 4. Quam solide Catholice-
Canonicis Regg assumpto, per indulgeniiam que de mysterio Trinitatis in Psalterio. 129 §.
Pii Papae V. 820 5. Propheticus ejusdem spiritus, veris rerum
J eventis comprobatus, in Henrico VI ejusque po-
steris. 132. §. 6. Destruuntur figmenta, quorum
Jacobus Adelphotheus. App, De Fratribus etPa- occasione suspectus quibusdam fuit Beatus. ac
tre : deque Rehquiis A^olaierris et in Gallia, Pseudo Propheta habitus. 134. §. 7. Quid de
Compendii, I.ingonibus, Centulae. 516 Joachimi circa Antichristum doclrina senserit
4 Jarobus M. Diac. Bergom. App. De translat.io- Adam Perseniae Abbas, quid Telesphoro Eremi-
ne Ex Benalio. , 569 tie fnerit ccelitus revelatum. 136 §.8 Oracula
10 Jarobus Eremita Ord. S. Crucis Fontis Avella- Florensi monasterio relicta circa Religinsos
nae in Umbria. Comm. De aptate et rultu. 670 Ordines noviter na^cituros. 137
31 Jacobus Venetus, Ord. Pranlicat. Forolivii in 12 Joanna Infanta Alfonsi V Lusitaniae Regis Flia,

Dalia. Comm. Pr. de cultu ab Apostolica Sede
saepius probato et aucto, Vitaque a coaevo scri-
pta, et ejus varia traductione atqoe epiiome.
450- VITA cnm MS.
ex MS.
Taegii. Prologus et antiqua divisio. 453. Cap.
I. B. Jacobi pueritia, ingre>sus in Ordinem,
virtutes, et poenitemiae. 453. Cap. 2.
Ord. S. Dominici Averii. COMM. PR. §. 1.
Cultusut Beatae ab immemorahili, Vitae antiquae
acta, Auctores recentiores. 707. §. 2. Errores
Valliretl. collato recentiorum, circaconjugiaRegia Infantaa propo-
sita.notatietcorrecli: Aetorumchronotaxis 70«.
§.3 Averiensismonasterii initia, etobitusFunda-
Amor pau- tricis. 709. VITA a Sor MargaritaPineria.San-
,

perum et colloqiiiorum spiritualium, ecstases, ctaefamula,Lusitanicescripta,£ .r.lu/»!7ia;'/m)i/o-

donuin lacrymarum , cultus Sanctorum. 455. nasterii. Cap. 1. Infantae nativitaset primaietas,

Cap. 3. Sanctorum sepulcra ultro reserata ora- animusdevotioni deditus etascculo alienus 711.
turo, colnmba humero insidere visa; periculum Cnp. 2 Variaexercitiapcenitenti» et devotionis,
ex partu, tumor, cancer, podagra dispulsa. 457. aquindenni assumpfa,cumproposito uni Deoser-
Cap. 4. Variae infinnitafes curatae equus vitae, : viendi. 713. Cap. 3 DehheratioJoannaecumEleo-
et puer aheo laesus sanitati restitutus arcana ;
noraMeneziadeineundomonasterioifacultasadid
cognita, insignis castimonia. 459. Cap. 5. Mor- petitaetirnpetrataaPatre.715 Cap. i. Ingressus
bus cancri patientera Beato toleratus et mira- Eleonorae in monasterium Averiense. Cometes
culis honestatus : mnrs piaeseita et pie obita. super illud apparens, Infantse eodem aspirantis
460. Cap. 6 Confluxus urbis ad fnnus : varia acta. 718. Cap. 5, Secessus pjus ab aula, ac
mirarula tunr patrata. 462. Cnp. 7. Defnncti demum ingressus in idem monasterium. 720.
ad vitam revocati, plurimse infirmitates curatae. Cap. 6. Ejusdem ibi sancta vita. Habitus Ordinis
464 Compeml Vitse&en Lectiones. Dominicaniassnmptus. 722. Cap. 7. Constantia

I Jeremias Proph. App. deejus ecclesia, 516 Sanctievarietentata.ejusquemorbi.etliinc sump-

2't loachim Abbas, Ord. Florensis Institutor in Ca-
labria. Comm. Pr. § 1. Cultu* sacer, ejus se-
pulcro et Reliquiis delatus. H7.
ptoribus Vitae et Miraculorum, nec non de die
t anno mortis atque nativitatis. 89. §. 3. Vir-
tufum synopsis, per Lucam Archiep. Consenti-
num. Beati olim scriham. edita. 91 VITA auct.
Jacobo Graeeo Syllanaen Monarho Floren. Dedi-
ratoriani Franc. Monachum Kpisc. Marturanen.
92. Cap. l.Joachimi adolescentia, peregrinatio
in Terram sanctam 93. Cap. 2.
tolerati, reditus in patriam. 95. Cap
tum Con^ilium manendi in monasterio citra vo-
torum solennium Professionem. 725. Cap. 8.
§. 2. De scri- Geminum matrimonium Infantae proposituin,
Principum procorum morte disturbatuin. 727.
Cap. 9. Suscepta nepotis pueri educatio, vene-
num Dei causam agenti prsebitum, virtutes va-
riie. 730, Cap. 10. Revelationes de proxiraa
Joannae morte, morbi initia et progressus usque
ad hebdomadam sanctam. 732 Cap. II. Ulti-
mum Pascha ab aegra celebratum et testamen-
Labores peregre tum manu propria scriptum. 734 Cap. 12. Sa-
3. Mona- cramenta deficienti administrata die v Maji :

chus Curatii factus; ibidera eligitur Abbas, et acta usque ad xi ejusdem. 736. Cap. 13 Piis-
siina
 AD TOMUM VII M.UI.

sima disposilio ad mortem nocte proxima ex- Pr. De Vitis variis earurnque aetafe, Reliquus.
spectatam agonia, obitus. 738. Cup. 14 Fu-
: cultu. 673. ANALECTA Ex Elogw Ifist. Ma-

nus, sepultura.exequia*. 741. Cnp. 15 Defunctae bilioms. §. I. De Patria, Familia, Canonicatu,

beatitudo yariis modis revelata. 743. Miracula ac Monackatu Sanrti. 676. §. 2. Supremum
ex Processu facto an. 1026 auctoritate Ordina- Monasterii regimen translatuiu in Majolum :

ria Episcopi Conimbricensis. 746. Iterata allo- possessiones audae, quaedain alns traditae, Mo-
cutio. 872 nasteria reformata, 678. §. 3. Captrvrtas et Ro-
6 Joannes Damasc. App. de ejus apud Sabaitas nrana itinera S. Odilonis electio cum jure suc-
:

memoria. 604 cessionis, reliqua Majoli acta 680. Addiliunculu

7 Joannes Beverlac. Episc. in Anglia. App. VIT.l de Eeclesia ejrrs Papiae ad Somaschos translata:

collata cum MS. Cottoniano. 605 ejusdem ibi Pallio, ac Miraculis. 682
16 Joannis Neporr.ucenus Canon. Pragen. App. de 1 Marculfus Ah. in Gallia App. an ejus reliqnise
Epitomis vitte variis. 778 Medunt:e?522.rorbini.ici patrata MIHACULA
25 Joannes Psichaita. CP. App. de loco exercita- circa 1075. Auct. coieco. 523. Alia Peronae in
tionis. 834 Picardia an. 1101. Aucl. Cap.i. Circurn- cosevo.
20 Joannes Erem. Pinnatensis in Hisp. 56. V. S. vectio sacri Corpons per Campaniani et Tarda-
Volus. nensern agrum. atqrre exceptio Peronaj. 525.
10 Job Proph. /Ipp. de ejus vita ex MS. Ullra- Cap. 2. Miracrrla subsistcnte hic Corpore facta
ject. 654. DISSERT. de publico cultu S. Jobi 527 Cap. 3. Alia, et rediius Corbiriiacura. 529.
aliorumque veteris Testamenti coram S. C. Ri- 30 Maria Fernandez Ebone in Lusitania Coinm.
tuurn, occasiohe Ecrlesix Albani dedirandx. qnod Pr. Do ejus cirltu et Regula. Augu^tiniana srr-
an ticei et dubitobaiur an. 1 680. §. 1. Proponuntur scepta. 408. VITA ex Cardoso. 409
rationes pro parie negativa, sed pro alfinnativa 25 Maria Magd. de Pazzis. App. De ejus genuina
validiores. 654. §. 2. Aliae plures pro affirrnativa effigie, et novi sacelli ornamentis. 863
mstantiae. 657. §. 3. /Equale ornniurn ante Chri- 29 Maria V. Antiochena. Comm. Pr. Acta diu
stum mortuorum Sanctorum jus ad publicum cul- post rem gestam Anrinchias scripta, unde et
tum, nonobstanteeorumolirnstatu inLimbo.659. quomodo hic dentur. Ex MS. Gr.reo. florent.
§. 4. Solvuntur reliquae objectiones. 664. §. 5. Interprete Ant. Franc. Destieu. Cap. 1. Mariae
Ulterior ad quaedam nova objccta responsio educatio casta, ejus pudicrtia frustra tentata ab
Frigdiuru Castagnorii , obiter delibata in iis Anthemio : vocatus in auxilium nragus. 49.
quaa proprie S. Joburn spectant. 667 Cnp. 2. Inducta per magiam ad Anihemium
29 Jocundus, M. Ciesareae in Cappad. Ex Murty- Maria, prudenter se ab eo expedit 51. Cop. 3.
rol. f/ieron. 17 Anthemius, ut magus fiat, Christum ejurat ac
31 Justus, M. Gerundas in Hispania, E.c Mrll. 428 mox poenitentiam agit. 53
5 Jutta Vidua in Prussia. Comm. Pr. De recen- 29 Maritus et Uxor MM. apud. Graecos. Ex Sy-
tionbus Auctoribus vitsB, et veteri MS. Pro- naxariis 18
cessu qui desideratur, ad dubia de aetate aliis- 29 Marquardus, Ord. Minorum, Monachii in Hava-
que adjunctis solvenda. 593. flTA Ex Polo- riti.Comm.de Miraculis ejus, sepultura, trans-
niro 1' Friderici Schembek S. J. Cup. l.Sanctae latione. 179
in Thuringia natales, conjugium, viduitas, et 29 Martyres cliii in Africa, Ex Marlyroll. 18
impensa aegris ac leprosis cura. 595. Cup. 2. 31 Martyres Timidenses, in Proconsulari Africae
Vita Prussia acta, obitus. sepultura, rnira-
in Provincia, Ex vet. Calend, Carlhag. 429
cula. 597. Cap. 3. Argumenta antiqui cultus 29 Martyrius, M. in Agro Trident. fide Srsin-
apud Prutheuos 600 Cap. 4. Cultus ejus et S. niunr. 37
Dorotbea; anno 1637 instauratus. 601. Ilyrunus 31 Mathildis, V. Fundatrix Dyezzensis in Bavaria
et Oratio. 603 Comm. Pr. de ejus familia, vita, translatione,
et cultu 434 VITA auet. Engeihard. Ci-ter-
ciensi Mon. Ex ant.Lecl. Canisii. Dedicatoria 1.
Landus vel Lannus M. ln Hetruria .-/pp. Miracula et 2. 436. Cap. 1. Nobilis ortns, vita monasti-
13 versu consignata. 591 ca, Prefectura in Dyezzen. Oitilstettinensis Ab-
31 Lautica, M. Gerundaa in Hispania Ec Marlyro- batia suscepta, clausura inducta. 437. Cap. 2.

lotjm. 428 Illustres ejusjam Abbatissae virtutes et mira-

18 Lucegia V. in Gallia an Lucentia, quae Pruviui cula. 441. Cnp. 3. Reditus in Dyezzen, adhor-
colitur prostridie Ascensionis ? 793 tatio ad Sorores, obtent» Decimae, miracula,
20 Lucifer Ep. Catalarit. iu Sardinia. App. De 444. Cop. 4. Ultirna moribuudaB gesta, obitus,
qualitate Schismatis ejus; deque Epitaphiis Gen- sepultura, miracula. 447
tiliuiu. aptatis sepulturas Christianorum. 805 16 Maxima Virgo in Gallia App. An Lerinensis in
4 Lupinus, Cor.f. in Gallia. Jpp. Cur a solis Ca- stituti, aut Soror S. Maximini Treveren. 764
nonicis gestetnr ejns feretrunr ? 574 31 Maxima, M. Gerunda; rrr Hispania, Ba Marly-
31 Lupus, M. Gerundae in Hispania, lix Mril. 428 rologiis. 428
29 Maximinus Epise. Treviren. Cnmm. Pr. de ejus

M aatate, cultu, Actis. 19. ACTA Ex MS. per

Anonymum Saiiinaximinianuin. Cap. 1. Res in

la adelgisilus Erem. Centnlae in Gallia. Comm. Pr. vita geste. Relatio Corpons ex Aquitania Tre-
De cultu, translatione ac vita. 259. I'ITA Auct. veros. 21. Cup. 2. Vana iniracula Treveris Pa-
Rariulfo, postea Ab. Al.ieinborg. Ex Mabilione. trata. 23. I/IST. MIRACULURUM. Ex MS.
Prsefatio ad Gervinum Ep. Ambian. IHSTORIA auct. Sigehardo Mon. Prologus Ad Wickerum
260. Supplem. De relutrone Corporis Centulam, Ab. Miraculorum scribendorum assertorem,
1113 263
et Iranslatione in rrovarn eapsarn, an. ciim supplemento vitse circa S. Quiriacum. 25.
2 Mafalda V. Regina, in Lusitania. App. Quo Cap. Curati dsemoniaci,
1. m S. Maxi- injurii

in gradu attinuerit sponsum suunr Henrreurn R. iiuiiiim punili. 26. Cap. 2. Vindicta de aliis
Castelte. 544 injuriosis sumpta segris invocantibus
:
impensa
II Majolus, Ab. Cluniac. in Gallia. App.ad Comm. curatio 29. Cap. 3. Inventio Corpons, oh ra-
biem
 INDEX SANCTORUM
biera Normannorum occultati. 31. Append. de Georgius fuerit apud Prauatos Ecclesia) et Mi-
posteriore Corporis translatione, et dedicationi- nistros Regios 20. Cap. 9. Ejus Sanctitas varie
bus Ecclesiae, atque Reliquiis alibi asserva- declarata divinitus, ejusdem erga omnes beni-
tis. 33 gnilas. 21. Cap. 10. Singnlaris erga Deiparara
29 Maximus M. ex Istria translatus Venetias devotio, 24. Cap.Morbus, obitns, sepul-
11.
Comm. De luco Passionis ac sepulturae, Actis tura. 23. App. 1. De quibusdam iuirabihbus
depravatis, inemo-
translatioiiis teiupore et ante et post obitum. 27. App. 2. De accura-
ria. 11 tiore vita edita an. 1682; sed alj Auctore.suum
29 Maximus M. Ex Mariyrol. Casin. 18 fcetum alteri suppositum indignante, vulgari
29 Maximus Episc. Veron. Ei Aiigustnw Vale- pr.diibita. Tom.7. 310
rio. 3G 19 Petrus Ccelestinus. App. de proprio ejus Officio,
23 Medicus, Conf. Ostielli, in Blesensi Gallise ter- et Reliquiis. 802
rit.Tio, Comm. de cultu, Fer. 2. Pentecst. 827 21 Petrus Parenlius M. Urbevet. in Uinbria App.
30 Meletius, cumEusebio, etc. M. Nicomediae. Ex de origine Pra;fectura3, quam Itali Potestatem
Menxis. 234 dicunt. 811
8 Mclron, Presb. Veron. in Italia. App. ejus 29 Pe-trus Arnaldi, Notarius, occisus ab haereticis
inventio et translatio anno 1058. Ex relal. Ca- Avenioneti. V. Guilielinus Arnabli. 177
toli Libardi. G41 29 Petrus Petronns, Carthus. Senis. 184 Coir.m.
11 Millehardi Ep. Sagien. in Gallia cultas tmpro- pr. De Vita a S. Joanne Columbino familiari
bntns. 672 Italice scripta, a Bartholornaeo Senensi Latine
12 Modoaldus Ep. Trevir. in Germ. MIRACULA ornata, deque illius cultu. VITA. Dedicatoria
Ex MS. 699. App. 1. Mir. ante adventum re- Carolo C;ird. Medicaso. Prologu». Vetus partitio.
liqiiiarum in Helmwardbusen patrata 700. Cap. Cap. 1. Petri mfantia et adolescentia, pietatis
2. Alia similiter vetustiora 702. App. antiquiur ac misericordiae operibus addicla. 187. Cap. 2.
703. Appendix recentior. 704 Ingressus in ordineiu : amputatio digiti ad eva-
4 Monica Vidua. App. Devila Hisp. editaa Frauc. dendum gradum Presbvteri. 191. Cap. 3. Hu-
Ribera. 569. Parergon. Sapientia ejus inter Fi- militas, obedientia, paupertas, abstinentia, et
lii disputationes probata. 570 patientia Petn. 194. Cap. 4. Donum orationis
17 Montanus Reclusus App. de cultu. 787 conteinplationisque, cum eximia in Deum ac
proximos caritate. 198. Cop. 5. Singularis pru-
O dentia circa directionem auimarum, pnesertim
in S. Joanne Cnlunibino ipsiusque Petricognata.
ientius Episc. App. an Oscae in Hispania ali- 202. Cap. 6. Prophetiae donum, illibata virgi-
quis? 521 nitas. 207. Cup. 7. Cito moriturus Joacbirao
pandit revelationes sibi factas. et plurium cor-
1) dium secreta. 210. Cap. 8. Ccelitum colloquio
1 nlatinus, M. Antiochiae, Ex Martijrol. Hiero- fruitur Petrus, et occultas hominum cogitatio-
nijm. 236 nes pervidet. 213. Cap. 9. Pro amici salute
1 Panacaea Virg. M. vita Ital.recentior. App.§32 dira patitur horis 60. Seditionem doraesticam
12 Panrratius, M. Rom. App. Miracula, Lantu- de corpore suo absens novit. 216. Cap. 10. Obi-
scae in Comitatu Niceensi patrata, Ex MS. tus, eumque secutae visiones etsigna. 219. Cap.
Ital. 695 11. Joannes Boccaciusj adjutus : corpus post
31 Paschasius, Diac. Romae, Comm. De ejus cultu annosGOrepertum integrum trauslatumque.224.
et miraculis, etiam in Purgatorio existentis :
1 Philippus Apost. App. Reliquise Tolosaj, Pari-
item de scriptis, ab eoque diverso Diacono Du- siis, et ex Cypro allatai Neapolini. 516
miensi. 431 12 Philippus Presb. Argyrone in Sicilia. App. de
29 Passimontus, M. in Afriea, Ei Marlyrolt. 18 cultu atque miraculis Arcae ejus. Ex Ilal. Ja-
31 Panlica, M. Gerundae in Hispania, Ex Martyro- coli Conzi. 698
logiis. 428 26 Pbilippus Nerius App. de sacellis, praesertim
31 Panlinus, M. Antiochiae, Ex Martyrol. Hier. duobus domesticis quoruni alterura quidem ex
;

430 cubiculi, quod inhabitare alterum vero ex aedi-;

31 Petronilla V. Romana Comm. Hisl. De ejus culae, ubi celebrare solebat, reliquiis, magna ex
obitu, spirituali Patre S. Petro, cultu, Reli- parte confecta sunt. 854
quiis, quarura variae sint aliarum synonyma- 4 Pius PP. V. App. De Vita edita ab Hieron. Ca-
rum. 413 tena. 574
7 Ven. Petrus Georgius Odescbalcus, ex Alcxan- 20 PlautiUa App. an et quomodo Consularis? 805
drino Viglebanen. Episcopus apud Insubres. In 29 Pontamius M. Ex Martyrol. Casin. 18
Propylxo. VITA ex Ilalico. Prologus Auctoris 12 Posidonius Ep. App. De Tempore Translatio-
Jo. Bnpt. Canon. Comen. i. Cap. 1.
Sala, nis. 786
Genus, nativitas, et vita usque ad Episcopatum. 29 Primolus M. Ciesareaj in Cappad. Ex Martijnd.
2. Cap. 2. Episcopatus Alexandrinus susceptus, Hieron. 17
ordinata Seminarium institutum. 4. Cap.
fainilia, 29 Primus, M. inAfrica, Ex Martyroll. 18
3. Cura reformando Clero et Dioecesi visitandae 26 Priscus et Cottus MM. App. de cultu Pari-
impensa. 6. Cap. 4. Publica pietas, varie aucta siis. 863
trga Venerabile, Sanctain Crucem, Reliquias 31 Protus M. Paedagogus Sanctorum Cantiano-
Sanctorum. l.Cap. 5. Deiparae cultus promotus, riiiu. 420
erectis restauratisve Ecclesiis, peregrinatione 19 Pudentiana et Praxedis. App. de anno ohitus
in Oream, libns editis. 11 Cap.d. Viglebanen. earura. 794
sis Episcopus factus dicecesimordinat; sacellum 29 Pullienus, M. Antiochiae Ex Martyrol. Iliero-
Deiparae aliud fuudat, aliud restaurat, utrura- nymiaiio. 18
que insigni cum solenuitate. Cap. 7. Rigor in
urgenda disciplina, et decretis ac juribus Ec-
clesiae vindicandis. 17. Cup. 8. Quo loco Petrus
 AD TOMUM VH MAJI.
Mombntio, Surio, Epistola S.
R Vigilii ad S Sim-
pliciauum Medinlanen. Episc. ex
MS 40 Alia
RaLagnobertus Ep. Bajocen. in Gallia App. De a(]ua ejusdem ad Joannem C. P.
Thansl. anno 1596 facta a S.
Episc. ex VS 42
sub ejus nomine benedicenda. 765 Carolo Borroraaeo
29 Rainmndus Carbonii Ord. Minor. Inquis. ab ex Ital. Puccinelh. ,.
ha:reticis caesus Avenioneti 177. V. Guilielmus 10 Sulongia V. M. in Gallia. App.
denomine, 669
Arnaldi. 10 bophia, et velusto Kalend. German.
g53
29 Raymundus Scriptoris, Archidiac. Inquis. cresus 3 Stanislaus Casimiritanus. Can. Regul.
in Polo-
ad haereticis Avenioneti. 177. V: Guilielraus nia, ex Marlino Baromo Lectiones
varia; ad mi
Arnaldi. racula. Appendix III. ex MS. Latino
et Poloni-
13 Rasius, M. a Bonifacio IV translatus, nuperque cn impresso, 560. Hymnus et
Orationes. 562
inventus. 751 29 Stephanus de Narbona, Ord. Minor. Inquis.
ab
13 Rastragena V. M. Contiaci in Gallia. 752 haereticis caesus Avenioneti. 177.
Vide Guiliel-
17 Restituta V. M. App. Leprosi per eam curati mus Arnaldi
miraculum Panormi. 781 16 Syrus Episc. Theatinus, ex Kalendario.
764
17 Restituta, M. Calari in Sardinia COMM. Cap.
1. De suburbaua ejus crypta et Reliquiarum
inventione. An eadem mater S. Eusebii Ep.
Vercellen. V 781. Cup. 2. Illarum elevatio, et .
ecla M. Gerundae in Hispania, ex Martyrolo-
nnracula ad Sanctae invocationem patrata. 783. giis.
iig
Cap. 3. De corporibus
anno 1620 ibldem
aliis TeUsphorus M. Gerundae in Hispania , ex
refossis. 785. App. de Capite. 865 Mroll.
428
29 RestitutusM. Rimae Comm. pr. De monumentis 31 TertulaM. Gerundae in Hispania, ex Mroll. 428
et actis Martyrii; sub quo tolerutum hoc sit,et 31 Tertula II. M. Oerundae in Hispania, ex Mar-
quil)ns Martyrologiis inscriptum 10. ACTA, Ex tyrologiis.
iis
veteri MS. S. Marise Majoris. 10 31 Tertus M. Gerundae in Hispania, ex Mroll. 428
29 Revncatus M. Genute in Liguria honoratus. 1 Theodardi Archiep. cnrpus ubi ? App.
531
Ex pruprio Genuensi. 13 17 Theodora V. M. Calari, inventio corporis. 785
22 Rita Vidua Cassiae in Umbria App. de cultu, 17 Theoiloretus M. Calari, inventio corporis. 786
Rnmae et Gadibus. 827 25 Thendorus M. Romanus in Oratorio Congrega-
13 Rolendis Virgo, Erpenniae in Belgio App. de tionis Marianae, Romre. fide Cerealis. 866
cultu, Mirac. Ex publicis instrumentis GallisU, 5 Theodorus Ep. Bonon. in Italia App. An ejus
et ex altera Vita. 753 Successor S. Proculus, diversus a Narnien-
31 Rogata, M. Gerunda in Hispania. Ex Mrll. si •
592
428 29 Theodusia Sanctiraonialis V. M. Constantinopo-
31 Rogatus, M. Gerundae in Hispania, Ex Marty- li, Comm. Pr. Causaet series raartyrii Ex MSS.

rologiis. 428 Synaxartis. Encomium a Constantino Logothe-

30 Romanus cum Eusebio etc. M. Nicomediae. 234 tascriptumr hujus aetas et dignitas, 64. Enco-
Ex Menxis. muM Grascolat. ex MS. Valic. Prologus. 67.
S Cap. i. Virginis natales, adolescentia, vita mo-
nastica, 68. Cap. 2.
Leo Isauricus, imagiues
Oa<-erdos Ep. Sarlaten. in Gallia. App. Prologus aboliturus, gymnasium publicum cum Magistris
ad Vitam. Ex MS. 584 sibi adversantibus incendio perdit. 70. Cap. 3.
14 Secundianus, M. in Africa, Ex Kalendario Car- Spatharium, Christi imaginem dejecturum, praj-
Ihaginensi. 263 cipitat Theodosia, et tidei suae rationem tyranno
29 Secundinus M. Ex Marlyrol. Casin. 18 reddit. 72. Cap. 4. Illius post Sociarum necem
7 Serenicus App. De ejns nomine. 605 crudele martyrium, et gloria in ccelis. 75. Cap.
13 Servatius Ep. Trajecten.in BelgiuApp. Declavi 5. Miracula ad ejus invocationem patrata : 78.
ejus etc. 752 Appeml. ex Paclitjmere Possini. 85
29 Seyreneus, M. Romanus, translatus Tornacum 1 Theodulfus Presbyt. Treveris App. videtur vi-
inBelgio. . 19 xisse seculo vi. 531
29 Sicimodus, M. Antiochiae, Ex Martyrol. Hie- 24 Thomas Mon. apud Antiochiam App. de ejus
ron. 18 sepultura et cultu. 833
30 Sicus Sive Isichius, M. Antiochias, Ex Martij- 17 Torpes M. Luca? iu Hetruria App. Cugnomi-
rol. Hieron. 236 num usus sec. 9. coeptus apud Arabes, inde tra-
1 Sigismundus Rex BurgundiaB. App. Reliquiie ductus ad Hispanos, tum paulatim sec. 10 et 12
Vicentiae. 531 diffusus. 779
31 Silvanus M. Gerundae in Hispania, ex MarUjro- 29 Tredentheus M. Caesareae iu Cappad. ex Marty-
loijiis. 428 rologio Hieron. 17
31 Silvanus II, M. Gerundae in Hispania.ci Mar- U
ttjrologiis. 428
31 Silvius, Ep. Tolosanus in Gallia, ex vita S. Exa- ^j baldus Ep. Eugub. in Umbria App. Collatio
perii. 430 vitae antiquae cum edita a Stephano Cremonen-
16 Siinon Stock Carin. App. Exhibetur Synopsis si 766. Trauslatio an. 1194 facta a Bentivolio
plenioris de eo tractatus.justas oboausas nehic Episc. Eugubino. 768. Benedictio panis contra
quidem editi. 777 maleficia inejusnonnne. 769. Miracula, a Ste-
31 Siinplicianus M. Pictavis in Gallia. Sylloge, de phano Cremonensi visu proprio et auditu prae-
cultu ejus. 430 sentium cognita, factura in ante editis Cap. 4. 5.
29 Sisinnius cura Sociis M. in agro Tridentino, 6. Cap. 4. Patrata usque ad annum 1519. pag.
Comm. Pr. De Actis a S. Vigilio Ep. Trid. bis 769. Cap. 5 ipsius 1519 anni miracula. 771.
scnptis, loco ac tempore Martyrii, et Reliquiis, Cap. 6. Alia ejusdem anni. 774
veterum testimonio celebratis. 37. Acta bre- 29 Uxor et Maritus MM. apud Graecos. £x Synaxa-
viora, ex MS. 39. Alia prolixiora, ex MSS. rto MS. 18
Maji T. VII XV V
 INDEX SANCTORUM
translatione, cultu. 467
25 Vitus M. Romanus in Oratorio Congrcgationis
f alentinus, Ep. Genuae. Comm. Pr. de ejus Marianae, Rnma?. Vide Cerealis. 866
aetate et vita, diu post inventionem corporis 1 Vivaldus. App. De vitae Aucture Anonyino, et
seculo x factam scripta, 534. Sermo in festoex ejus aetate. 531
MS. %. i. Encomium 535. §. 2. Inven-
Vitae. 29 Votus, Erem. Pinnae in Aragonia. Comm. pr.
tio, elevatio et miracula. 536. §. 3. Exhortatio De ejus et sociorum Actis, primum ab Anony-
ad ejus cultum. 537 mo, deinde a Macario Monacho scriptis, deque
18 Venantius, M. Camenni in Italia Appmd. An- elevatione corporum, et cultu 56. FITA I Ex
ejusdem Rajani in Aprutio, et
tiquae niemorias MS. Pinnalensi. 58. //. Ex MS. simili. 59.
veterurn memoriarura collectio submissa Came- Synopsis Hist. Ex Chronico Pinnalensi 61.
rino. 791 Hymnus, Ex Bremario. 63
30 Venantius , frater S. Honorati Arelaten.
Comm. Pr. deejus translatione ex Peloponneso W
Lerinum, deque cultu et Actis. 236. Vita cx
MSS. Lerinensibus eruta a Vinceiitio Barali. 237
29 VenustusM. Caesareaein Cappad. ex Mailijrolo-
W aldebertus
fuisse Episcopus.
Ab. in Belgio App. non videtur
544
gio Hieron. 17 1 Wiborada V. M. in Helvetia App. Sangallenses
29 Venustus M. Antiochiae, ex Martyrol. Hieron. 18 Reclusse aliae. Variantes ex Codice Augustano
8 VictorM. App. de Reliquiis apud Volaterranns lectiones Vitae. 544
in Hetruria. 607,750 8 Wiro Ep. Ruramondae in Belgio. App. Restau-
14 Victor et Corona MM Append. de cultu et Re- ratio Capellae et Reliquiarum elatio in illam
liquiis, Humanae, in dioecesi Auxiruana. 757 anno 1686, a Pastore loci descripta, 643
29 Victor M. Romanus, Tornaci in Belgio. 19
31 Victoria M. Gerundas in Hispania, ex Marlyro-
logiis. 428
31 Victurinus M. Gerundae in Hispania. ex Marty- . vo Presb. in Gallia App. de Cultu. Testamen-
rotogiis. 428 tum ejus Ex MS, 803, 804
29 VicturiusM. Antiochiae. ex Martyrol. Hieron. 18
31 Victurus M. Gerundae in Hispania, ex Martyro-
logiis. 428
31 Vnalis a Bastia, Tertii. Ord. S. Francisci Assi- jacharias M. Viennae in Gallia. App. au vere
sii in Umbria. Comm. de ejus Vita, miraculis, Episcopus fuerit ? 865

INDEX
 INDEX CHRONOLOGICCS
818 Obit Ven. Josue Abbas S. Vincentii ad Vul-
SECULO I ET II.
turnum. 565
842 SS. Voti et Felie.is Eremm. Elevatio Pinnae in
&ub Domitiano. Petronilla V. Romana, S. Petri
58
Aragonia.
filiaspiritualis. 4' 3
858 Excaecatus a Lobiensibus Monasterio pellitur
Snb Hadriano. Gabinus et Crispulus, MM.Turrihus 831
Vener. Erluinus Ab. Gemblacensis.
in Sardinia.
232 S. Possidii Episc.
896 Videtur facta translatio
Cresrentianus M. Turribusin Sardinia. 415 786
Mirandularo.
Sub Anlonino Herraias M. Comanis in Cappadocia. 900 circ. Remos adfertur corpus S. Gibriani
416 Presb. 61 °
150 Moritur S. Pudentiana V. Romae. 794 marty-
Sec. 10. aut 11 Heimtrudis Reclusa revelat
154 Moritur S. PraxedisV. Romae. 794 434
rium S. Cordute.

SECULO III.
SECULO X ET XI.
250 Anno i Decii, Consules suffecti Gallus et Ul-
762 916 et 942 Corpus S.Maximini Ep. Trevir. inve-
pianus.
nitur et transfertur. 31. 32
269 Papa creatur S. Felix I M. 233
942 Obiit S. Geraldus Episc. Matisconensis in
270 Macrina. avia S. Basilii et Gregorii, matrimo-
87
nio jungitur. 239 Gallia.

Posi 270 S. Conon cum filio passus Iconii. 6 943 Majolus ex Archidiac. Matiscon. factus Mona-
Martyrium sustinet S. Felix I Papa. 233 chus Cluniacen. quinto post anno eligitur Ab-
274
bas Coadjutor Aimardi. 676
290 Cantius, Cantianus, ei Cantianilla, cum Pro-
681
to Paedagogo, martyrizantur Aquileiae. 420 994 Obit S. Majolus Ab. Cluniacensis.
cognomentis
996 Episcopi et Clerici adhuc sine
SECULO IV ET V. subscnbebant in Italia. 812
Reliquiae SS. Cantianorum translatae in
1000 circ.
Sub Dioclet. Eusebius cum Sociis M. Nicomediae.
Galliara.
kU
234 Dunstani corpus Lundonia Glastoniam
1012 S. "
315 Emmelia, Parentes SS. Ba-
Circiter Basilius et 9°
transfertur.
silii et Gregorii, matrimonio junguntur. 239 corpons
1020 circ. S. Framecbildis pars dimidia
325 ObitS. Valentinus Ep. Genuen. 534 788
transfertur Marconna Monstrolium.
332 circ. S. Maximinus ordinaturEpisc. Trevir, 19 90
1030 circ. Nascitur Abbas Joachim.
345 Baptizatur S. Gregorius Nazianzeuus. 649 Donorati-
1060 rirc. Nascitur S. Guidus Com.
347 circ. ObiitNaucratius.fraterSS. BasiliietGre- 806
goru. 240 Rex Castellae et Le-
1065 Moritur Ferdinandus I
352 circ. Claret S. Maxnmus Episc. Veronen. 36
gionis.
3b8
372 Obit Emmelia, mater SS. Basilii et Gregoni. corpora
1070 circ. S. Gervinus Ab. Centul. elevat
242 258
SS. Caidoci et Frechorii
378 Isaacius Mon. Valenti Imp. Ariano interitum circ. Corbiniaci miracula multa patrantur
1075
prwdicit, nisi CatholicisEcclesias reddat. 246 523
ope S. Marculfi.
383 Isaacius Mon. moritur CP. in monasterio, po- et Felicis Eremm. Pinnae in Arago-
1094 SS. Voti
stea Dalmatarum dicto. 243
nia translatio.
"
391 Obit S. Gregorius Nazianzenus 646, tunc sep- Crescentius Presbyter obit Pata-
1100 circ. S.
tnagintavel octoginta annos natus. 646
396 SS. Sisinnius, Martyrius, Alexander in agro
Tridentinoocciduntura Paganis. 38 SECULO XII.
418 ObitS. Exuperantius, Episc. Ravennas. 256
Marculfus. 525
1101 Peronae miraculis claret S.
SECULO VI ET VII.
MadelgisiliCentulain. 263
1113 Rcfertur corpus S.
260. Et transfertur in no-
820 circ. Paschasius Diac. Romae, adhuc in Purga- ibique elevatur.
431 *"*
torio, miraculis claret. capsam.
vam
pnvile-
331 Obitus S. Agathumbri Episc. Meten. 672 H14 Re"es Francorum curandi strumas
"•"»
380 circ. Scriptis claret Paschasius Diaconus Du- gium exercent.
43- 1140 MoriturS. Guidus ex Comite Eremita. 806
miensis.
Gibriani transfertur in novam ar-
Seculo 7 SS. Votus etFelix fratres, atque ante eos 1145 Corpus S.
plurimis claret miraculisa 16 Aprilis
Joannes, Eremitae Pinnae in Aragonia. 57 cam.et
Veniunt ex Hibernia ad S. Richarium SS. ad 24 Augusti da quibus libros tres scnpsit
620
^9
:
circ.

Caidocus et Frechorius, 258 testis oculatus.

788 1146 Corpora SS. Maximi et Pelagii MM. recondi-
638 S. Framechildis parit S. Austrebertam.
< 4
ta in Civitate nova Istrias.
SECULO VIII ET IX. TransferturcorpusS. Fremundi Regis in
1150 ctrc.
, 673
7 2
1 Hucbertus Monachus Britanniacen obit 265
circ.
ij

circ. Nascitur Pisis S.

Bona Virgo. 144
726 Theodosia V. M. Constantinopoli sub Leone 1136
Dyezzensis
circ. ObitS. Mathildis, Fundatrix
Isaurico. 64 1160
i3 4
817 Usus cognominum scribendorum apnd Arabes in Bavaria. ,

Bentivolio <=orpus S
coeptus, traduotus ad Hi^panos, ei^que
inde 1194 Transfertur ab Episc,
Eugub. '« 8
sec. 10 frequentatus, ac denique ad Francns Ubaldi Ep.
122
Longobardosque traductus. 780 1196 FlorensisOrdoconfinnaturaCa-lestinoIII
1198
 INDEX CHRONOLOGICUS
1198 Nascitur S. Ferdinandus, futuru: Rex Ca- 1384 Scribuntur miracula S. Marculfi, Corbiniaci
stellae et Legionis. 290 facta. 523
1200 Obit Jacobus Erem. Ord Fontis-avellano?, 1375 Describuntur miracula Crucis Caravacana?-.
Nuceriae. 670 387

SECULO XIII. SECULO XV.

Sec. 13 Corpus S. Barliari M. Metlione ex Pelo- 1408 Florcbant Ebora? in Lusitania Constantia et
ponneso translatum Venetias. 758 Maria de Vita paupere. 408
1202 Obit B. Abbas Joachim. 90 1420 Corpus B. Petri Petroni integrum reperitur
1207 Pisis moritur S. Houa Virgo. 141 et transfertur. 227
1209 Floret S. Adam Abbas Firmanus in Latio. 1426 Obit B. Benincasa Ord. Servor. B. M. in
763 Etruria. 651
1212 Tr.msfertur Donoraticum corpus S. Guidi Sec. 15. Ex Istria Venetias transfertur corpus S.
Eremilae. 807 Maximi M. 16
1217 Berengaria, Henrici fratris heres, regnum 1450 S. Bernardinus resuscitando a sc puero
Castelte cedit filio S. Ferdinando, 290, 293, mortuo, omnia alterius vitse loca ostendit.
311 808
1225 circ. Corpus S. lsidori M. ex Chio Venetias 1452 Fiimnin venit, Hospitali ministraturus, B.
transfertur. 702 Bertramus. 507
1227 Videtur ccelitus allata Crux Caravacana. 390 1452 Nascitur sancta Princeps Joanna Lusitana.
1227 Rtm Ecclesia S. Petri Trecis, illseso corpore 711
§. Heleuse Virg. 574 1455 Transfertur Pisas corpus S. Guidi Erem.
1224 et seqq. Transferuntur saepius ossa S. Mar- 806
culfi. 523 1455 Moritur Mutinas B. Andreas Ordinis Mino-
1230 S. Ferdmandus mortuo Patri Alfonso suc- rum. 826
ccdit in regnum Legionense. 294, 316 1465 Andreas Chius pro fide crudeliter occisns
1230 circ. ufliciuni Potestatis, ejusque legendi pri- Constautinopoli a Turcis. 180
vilegiuni liberis in Italia civitatibus commune 1468 Elevantur ossa S. Mathildis Dyezzensis. 435
factum a Friderico II Inip. 811 1469 Reperitur Viqueriae corpus S. Bobonis. 813
1231 Nascilnr B. Jaoohus Venetus, Ordinis Prae- 1471 Monasterium Averii ingreditur, et 4 anno
dic.itorum. 450 postHabitum Pra>dic. susciptt B. Joanna 709
1230 Corduba venit in potestatem S. Ferdinandi. 1480 Moritur Beatrix Leitoa, Fundatrix Monaste-
291, 295, 323 rii Jesu Averii. 709
1240 Floret Pisis S. Gerardesca, revelationibus et 1488 Transferuntur ossa S. Mathildis Dyezzen.
miraculis clara. 161 435
1240 Genuas transfcrtur pars eorporis S. Valentini 1490 Obit B. Bertramus, Erem. Augustinianus
Episcopi. 535 Firmi. 507
1242 Inquisitores septem cum Sociis Avenionetiin 1490 Moritur Averii sancta Princeps Joanna Lu-
Occitania, ab hasreticis mactantur. 177 sitana. 709
1245 Ecclrsia nova S. Maximini Ep. Trever. de- 1491 Moritur B. Vitalis a Bastia, Tertiarius S.
dicatur. 34 Franc. Assisii. 467
1247 Hispalis a S. Rege Ferdinando occupatur, 1491 Scribit B. Baptista de Varanis de vita sua
291, 297, 300 spirituali. 469
1249 Keliquiae SS. Cantianorum Stampis translatae.
427 SECULO XVI.
1252 Moritur S. Ferdinandui Rex Hispali. 291,
298, 356 1501 et seqq. Claret novis miraculis S. Modoaldus
1255 vel 64 Obiit S. Jut f a Vidua Culmzae in Prus- ob reliquias in Monast. Helmvvardeshusano
sia. 594 servatas. 705
1267 Videtur ohiisse S. Gerardus de Villa-magna. 1505 Monachii elevantur ossa B. Marquardi Mi-
756 noritfe 180
1290 Bergomi transferuntur corpora SS. Jacobi 1509 Elevatur corpusB. Vitalis a ISastia Tertiarii.
Diaconi M. et aliorum quatuor. 569 475
1293 S. Ivo testamentum condit, pro capella a se 1514 Moritur B. jEmilia Biccheria Vercellis. 548
fundata. 803 1519 S. Ubaldus Ep. Eugub. multis claret mira-
1294 Floret CP. Constantinus Logotheta, Scriptor culis, a Stephano Cremonensi tunc vivente

Actorum S. Theodosiae Virg. M. 66 et vidente scriptis. 771

1524 Refertur Papiam corpus S. Bobonis. 812
SECULO XIV. 1526 Permittitur a Clemente VII cultus B. Jacobi
Veneti. 450
1314 Moritur Jacobus Venetus, Ord. Praedic. 450, 1526 Joannes Fanensis, Provincialis Marchia>,
462 initiis Capucinorum se opponit, postea ipse-

1325 Corpus S. Gibriani transfertur in novam cap- met ad eos transgressus. 501
sam. 640 1527 Obiisse videtur Camerini B. Baptista de Va-
1326 Obit B. Franoiscus Senensis Servita. 768 ranis. 469
1327 Marquardus, Ord. Min. obit Monachii in 1564 Datur initium Sodalitatibus Marianis in Coll.
Bavaria. 179 Rom. S. J. 866
1360 Transfertur Vercellas corpus B. jEmili». 1577 Tiansfertur corpus S. Principis Joanna? Lu-
548 sitanae. 746
1361 Petrus Petronus moritur in Carthusia Se- 1579 Congregatio Clavorum Senis instituta. 191
nensi. 219 1579 Transfertur corpus S. Ferdinandi Regis in
1364 Transfertur corpus S. Bonae Pisanae. 160 novam capellam. 362
1564
 AD TOMUM VII MA3I.

1584 Gregorius XIII orones toto orbe Sodalitates 1626 Formatur processus de miraculis sanctie

adnectit uni Primariae Romanae, sub dire- Principis Joannae. 746

ctione Praepositi Gener. S. J. 866 1627 Obit Ven. Fr. Bonaventura, vulgo Eremita,
1586 Bonamici ossa inventa ettranslata. 516 prope Senas Peregrinus, 605
1588 Inquiritur in cultum et miracula S. Pancra- 1635 Romae transfertur sacellum, in quo celebrare
tii, Lantuscae in Comitatu Niccensi. 636 solitus S. Pliilippus Nerius. 865
1589 InduCi Lycium Theatini, S. Herinae cultum 1637 Restauratur in Prussia cultus SS. Juttae et
instaurant, erecta sub ejus nomine ecclesia. Dorotheae. 601
579 1638 Transfertur corpus S. Felicis pueri, Mart.
1593 Transfertur corpus B. Baptistoe de Varanis. Rom. Palmam Siciliae oppidura. 097
468, 502 1640 Transfertur Papiae corpus S. Bobonis. 813
1596 Rdiquia' SS. Sisinnii, Martyrii, Alexandri 1642 Collocatur sub Altari corpus B. Andreaa
MM. translatoe Mediolani in novam cupsam a Mutinen. 826
S. Carolo Borromaeo. 45 1647 Atripaldae recognoscuntur et transferuntur
1597 ac seqq. S. Rolendis, V. Gerpiniae, novis mi- ossa SS. Hypolisti et Soc. 518
raculis inclarescit. 753 1650 S. Germani Ep. M. corpus Ribodimonte Fe-
1599 Petrus Georgius Odeschalcus fitEp. Alexan- rain defertur. 542
drioe Propyl. 5 1652 ObitVen. Michael de Nobletz, Apostolici
1599 Agy-
Transfertur corpus B. Philippi Presb. zeli Presbyter et Missionarius in Gallia. 579

rone in Sicilia. 698 1638 Recognoscitur et transfertur Veronae corpus

1600 Nascitur 21 Januarii P. Godefridus Hen- S. Metronis Presb. 641
scbenius, Acta Sanctorum scripturus. Tract, 1659 S. Gerraaui Episc. M. Reliquia delata Am-
Prscltm. pay. 1 bianum. 542
1667 Reliquiae. quatuor Martyrum Romanorum
SECULO XVII. ad Oratorium Congregationis
transfernntur
Marianae in Collegio Romano S. J. 867
1604 Transfertur Patavii corpus S. Crescentii 1068 Inspicitur corpus incorruptum S. Ferdinandi
Presbyteri. 576 Regis. 375
1604 Allatum ad Jesuitas Lycienses corpus S. Ire- 1071 Clemens X
Sanctum declarat Ferdinandum
nes M. Romana), eausa controversiao cum Regem. 379
Theatinis, quoe moderamine prudenti compo- 1675 Iuveniuntur et transferuntur Romoe corpora
nitur. 580 SS. Rasii et Auastasii, olim a S. Bonifacio

1007 Fit secunda translatio S. Bonae Pisanoe. 161 Papa IV apud S. Mariam Martyruin depo-
1610 Petrus Georgius Odescalcus transfertur Vi- sita. 751
glebanum ab Alexandrino Episcopatu. Pro- 1676 luveniuntur Viterbii corpora SS. Dionj *ii
pyl. 15. Ep. et Euticii Presb. 763
16U ln repurgata ante sexennium crypta S. 1677 Tertium transfertur S. Bona Pisana. 160
Restitutae Mart. Calarit. invenitur ejusdem 1680 De cultu S. Jobi aliorumque Sanctorum ve-
corpus. teris Testamenti, coutrovertitur coram Con-

1616 Reliquia S. Philippi Apost. ex Cypro allatae gregat. Rituum. 054

Neapolim. 516 1681 Moritur RP. Godefridus Henschenius xi Sep-
1617 Transferuntur Venetiis corpora SS. Pauli tembris. P"g. xn
Ep. CP. et Barbari M. 759 1682 Moritur Augustiuus Favoritus, quatuor suc-
1618 Obit Ven. Sebastianus Michaelis Ord. Prae- cessive Pontiticum Secretarius. post Propyl.
dic. primus .Vicarius Congregationis refor- pag. 6.
matae in Francia. 579 1683 Moritur Ferdinandus Furstenbergius Ep.
1620 Petrus Georgius Odescalcus, Episc. Vigle- Paderborn. ac Monaster. operis hujus Me-
ban. obit. Propyl. 25, 26 canas singularis. Tr. Przlim. pay. x.
1620 Reliquii» SS. Cantianorum iterum Stampis 1683 In restauratam a Francica vastatione Eccle-
translatse. 426 siam S. Maximini reducnntur Monachi. 35
1620 In crypta S. Restitutae Caralitanae effodiuntur 1686 ReliquiaS. Wironis et Sociorum Ruremunda
corpora varia, quorum aliqua non videntur ad Montem Suburbanum referuntur. 643
"85 1686 Reliquiae ex Societate S. Prisci Martyris
esse Martyrum.
1622 Toti Ord. Praedic. communicatur cultus B. translata; Parisios. 863
Jacobi Veueti. 451

ACTA
 ACTA SANCTORTJM

MAJI
TOMUS SEPTIMUS.

Contirtebit hie Tomvs dies Maji tres ultimos: qui,licct non sint enormiter pro-
lixi, aucli lamen Appendicibus acldeiidormn, mutandorum,et corrigendorum
ail priores omnes Itujiis Mensis Tomos, pev interruptie liis impressionis intlu-
cias copiosius sulinalis, fucile liunc qtioque libruni ejficient parcm ceteris. Ad ipsa
porro istorum trium dierum Aela morc alque ordinc illustranda,aecessnro,
solilo

nihilesl opus Lectorem morari priefaiiilo niulta. Solumhic dixero,cx prienoniinatis

Appc.ndieibiis apparilurum, ad quam perfeelionemadiluci opus possit; qiiandoctim-
que,post absolntttm iuxnum, prioresomnesTomos reeognoseere atque supple-
lieebit

re.Si enim islis solis potuil laulum addi intra sexennium, qtiod ab edilione tritnn
jirimornm Tomorum ad hujus Septimi imprcssionem ftuxit idqtie ab uuo mc Daniele
Papebrochio, in aliapoliora promovendie eompositionis impressionisque ac socio-
rttm informandorum studia iittenlo; ex iis, qtue duo dumtaxat tresve amici sugges.
scriiut, aut non qttwreuli se obtiileruiit ttllro; qtiid speruri iioii polerit si ad pau-

cos i/los monitores adjtitoresqite, plnres rxoinni nalione acccsserint, amice ac ftden-
ter suggerentes, quidaddendum ipsis vidcatur? Tres enimsimulSocii, commttni la-
bori iiicnmbentes, suspensa lanlispcr ultcriits Semestris eura, vaeabimtis perfi-
cicndo Semestri priori in ordine ad alteritm editionem; qtiam omniiio ftiltirani ne-
eessariam, piius quam perijalur ad Julium el reliqnos ex ordine menses, credere

nos facit raritas Januarii ac Yebruarii, pas sim in Bibliopoliis dcftcictitinm. Interim
quidquid iiicommodi habuit bis interpolata edietio Maji, poterit caveri in Junio; si

piorum precibus, quas imploro, exorattis Deus faeiat Belyio noslio flttere lempora

qtue non coqant Bibliopolam, suos illi Mensi ttjpa commodulurum, indiieius posee-

ve a coiitiiiuaiidis in fves qttatttovve (ttiteliain quiiiqttc Tontos expensis,quibits totus

simul prodire ille, el simul pars Anni dimidia haberi eompleta polerit.

VIGESIMA NONA MAJI.

SANCTl QUI QUARTO KALE.NDAS JUNII COLUNTUR.

anctusCormsetiiliuslMartyres lconii in S. Cyrillus,

ejus Asia. S. Carellus,

S
I

S. Restitutus, Martyr Romanus. S. 1'rimolus,

RevocatusMartyr, Genua; honoratus.
S- S. Finotlus, f.Martyres Caesa-
S. Maxinius Martyr, ex Civitate nova Istri* S. Yenustus. \ reae in Cappa-
Vcnetias translatus. S. Gissinus, [ docia.
S. Gentius, Martyrin Hispania. S. Alexander,
S. Crispolus, Martyr in Numidia. S. Tredentheus,
S. Jocundus,
Maji T. ril S. Primus,
 2 ACTA SANCTORUM.
S. Primus, S. Votus, jEremitae Montis
s. Accidia, S. Feli\, }
Pinnatensis in
MartyresinAfrica
S. 1'assimonius, S. Joannes dc Aterris, Aragonia. I

Sancti cliii, S. Elcutherius, Arcani in Latio.

s. Sicimodus, S. Theodosia.Martyr Constantinopoli.
S. Bassus, S. Gcraldus.EpiscopusMatisconcnsis inGallia.
' Martyres
S. Venustus, B. Joachimus, Abbas ct Institutor Ordinis Flo-
( Antiochiae
S. Victurius, rcnsis, in Calabria.
S. Puellicnus, B. Bona Virgo, Pisis in Hetruria.
S. Pontamius, B. Gcrardesca Pisana, Ortlinis Camaldulcnsis
S- Dimetius, Tertiaria.
Martyres.
S. Sccundinus, B. Guiliclmus,
Ord. Prsedi-
S. Maximus, B. Bernardus,
apud catorum.
Sancti Maritus, et Lxor, Martyrcs Grae- B. Garcias,
cos B. Stephanus, lOrd Mino- Martyrcs
S. Vicfor, IMart.Romani.Tor- B. Ravmundus, rum, Avinioneti
S. Scyreneus, I
naci in Belgio. B. N. Prior Avinioneti, in Occita-

S. Maximinus, Episcopus Trevircnsis ad Mo- B. Raymundus, Archidiaconus, nia supe-

sellam. B. Bernardus. dericus illius, riore.
S. Maximus, Episcopus Vcronensis in ltalia. B. Petrus Arnaldi, Notarius, I

S, Buriena Virgo, in Cornubia Angliee Pro- B. Forranerius, i„, . .

.... Clerici, '

vincia. B.Ademarus, (

S. Sisinnius, B. Marquardus, Ordinis Minorum Monachi

jMartyrcs in agro
S. Martyrius, in Bavaria.
I
Tridentino.
. v lexandor, !
B. Petrus Petronus, Carthusianus Scnis in
S. Maria, Virgo Antiochena Hetruria.
B. Andreasde Chio, Martyr Conslanlinopoli.

PR.ETERMISSI ET IN ALIOS DIES REJECTI.

Macrae Virginis repositio corporis Re- itio Romse apud Maronilas servato. Acta cju<
Sanctae Vitam illitstra-
niis, celebratur a Saussago : illtisiravimits u Aprilis.
vimus vi Januarii. S. Tinebaudus Abbas, in Breviario Lingmiensi anni
S. Aloxander, Episcopus Alexandria\ memo- 1004 proponilur Itodie colendus, cum Officio ix Le-
ratttr in MS. Synaxario et Menxis Divioncnsibns clionum, quarttm tres priores sunl ex Sermone B.

MSS. atque Martyrologio Arubo-iEgyplio apud Maximi Episcopi, alimsex coulractw cx Vila, quam
nostros Ronix Maronitas. Acla ejus illustravi- dedimus et illusiravimus vi Aprilis.
mus xxvi Februarii. S. Ppllio, Lector in Ciballis et Martyr, imlicatur iu

S. Eigilis. Senonensis Arcbiepiscopi, primum Pru- Mailyrologto Hieronymtauo, et nudttm numni

miensis. deinde Flavmiaccnsis Abbatis, qui niul- S. Pollionis, prtmo loco ante alios Itujus diei Mai -

tis clsruit miraculis, obitus (u( quidem videlur) Itis iyres in M^rtyrologiis MSS.
Jquisgranensi, Att-
ipsts veibis, et ctim expresso tttulo Sancti, inscribitttr gusluno, el Parisieusi Labbxi, aique Aitctario Gre-
lSecrologio Flaviniacensi; cttjus aitclorem Mabilio veni ad Usuarduni. Videlur idem esse, qut coli-
fttisse exisiimut Hugonem Flaviniacensem, qui inilio tur xxvin Aprilis.
seculi xii ftoruit; ipse lameu ejus Aclu colligens, Svicbertus, Episcopus et Martyr in Betblera, indi-
seculo iv Beueilict p. 2, solo utilur tilttlo Vcnera- catur a Greveno in Auctario Usuardi, alque a Ca-
bilis : ahus ejusdem prsetermiltendi caitsas vide de- nisio in MariyrolagioGermanico : verum nobis igno-
duclas inler Prxlermissos, ad diem, quo a mona- tus.Est S. Svibertus, Episcopus Frisonum et Bo-
slicis Mnrtijrologits refertur, I Martii. ructuariorum Apostolus, Caesaris- Werdae ad
S. Francisca; Romanae Canonizatio, facta a Paulo V Rbenum sepultus : Sed non fttil Marlyr. Ejys
anno 1C08, indicatur a Menardo et Btilinqemio. Acla ut fabnlosa rejechntts I Martii.
Vitam dedimiu ix Martii. Alms est. S. Svibertus junior, Episcopus Vcrden-
S. Honricus, Eremita in Etruria, indiculur in MS. sis : sed neque Itic Marlyr fttil ; Itujtts Acla de-
Fhrario, el in addiliontbtts i\lSS. Carlhusix Biu- dimus xxx Aprilis.
xellensis ad Grevenum. ldemforte csl, qui pereyrinus Gundibertus, indicatur in Catalogo Sunctornm llt-
obiit Perusii : cujus Acla dedtmus xm Martii. beriitx Henrici Fitzimon, idemqne a Dempstero in
Daganus Episcopus, in Gallovidia Scotias provincia, Martyrologio Seotico dicitur fttisse Martyp Remis.
refertur aCamerario in Menologio Scolico. Vtdetnr Htnc suspicari licel, indtcari S. Gumbertum Mar-
isesse,dequoegimus inter Prwtermissos xxn Martii. tyrein, cujus ei S. Bertba?, conjugis ejus ttc deinde
S. Tbeodosia Virgo et Martyr, Caesareae in Pate- Avennucensis yJbbatisste, corpora uliquando Renit.
stina sub Maximino Cassarc et Urbano Praeside, quieverunl, uti diximtts ad eorum dies xxix Aprilis
post varia tormenta in mari submersa, magna et I Maji.
cum solennitate colitttr a Grxcis iu Menologiis, Sy- S. Olbianus, Episcopus Aneorum, Martyr, memoru-
najuriis et Menxis, nec non in Marlyrologio Arabo- iur in Menxis excusis el Menologio Strleti. Alii re-

feruul
 VIGESIMA NONA MAJI.
feritntipsum lv Maji. ni. Ilcrum ad Vitatn S. Kierani iiitm. 18, eamdem
S. Titianus Episcopus indicatitr in scriptis Additioni- asserit ferri in Mag-trea hoc die coli. et menwrari
bus Ctirthnsix Bruxetlensis ad Grevenum. Dedimus etiam in Marlyrol-Dungallensi, Calhaldi Maguir,
hacteiius tres liujus nominis Sanctos Episcopos, etMariani Gormani. Feritm ibi in Vila. S Kterani
Opitergiensemxvi Januarii.Brixiensem ni Martii, cap, 10 Brunecha appeV.atur.
et Laudensem iv Maji. Moeltalius refertur in eodem MS. Tamlacltlensi. CoU
Millc quingenti et viginti quinque Martyres, in ganus 21 Martii in Appendice ad Vttam S. Endei
Umbria passi, referiuitiir in Murtijrologio Ro- cap. 7, scribil, Moeltulium filium Gobnan, Abba-
mano, et a Ferrario in CalatogoSttntiorum. Itttlue. tem Araniae Orientalis, decessisse anno 863. Sed
Sunt lii relati in Aclis S. Venantii, Martyris Ca- numis liicreferalur, non addititr.
merini, ob cujus miracula dicuntur conversi. Eo- Cumania, filiaAlleaniin Ard-vladh, tindicanlur ineo-
rum sctiecim in hujits Attis nominantiir, et supra Darius, I idem MS. Tam-
eoritm corpora dicunlur condita duodecim altaria. Mo-beccus,j llaclttensi.

Non negamus quin poluerinl mulli Martyres passi Mathildis, Regis Hierosolymorum,
filia Fulconis
fuisseCamerini sctl non autlemus fidem adlubere
: Abbatissa Fontis-Ebraldi Ordinis Benedictini, a
Legendx illi, postquam examinavimus eam xviii Scriptoribus laudata, quos iudicat Arturits tlu Mon-
Maji. stier tn Gijneocx Sacro, cui lianc cum tilulo Beatse
SS. Paternus et Calocerus indicantur in MS. Lco- inscripsit.

diensi S. Laurenlii, etin MS. Florario : siraiea-
nuclii uxoris Decii Imperatoris, etco/mitiirxixMaji.
S. Revocatus Martyr, ob sacras Reliquias, colitur
ritu duplici in ecclesia roonasterii S.
nuae, uti lalius infra explicamits ad Acla S. Resti-
Ermendrudis, Abbatissa in Bonnensi civitate sta-
tim ab obitu coelum ingressa dicititr, apud Ccesa-
riumtib. 12, cap. 43, ideoqueadscriptaestulBenta
BenigniGe- Menologio Cisterciensi Henriquez, Buceliiu Bette-
Gunxceo Sacro Arturi dit Monstter. Ast
dictino, et

tuti Martyris. ea sohtm Venerabihs appellaiur in Fastis Agrippi-

S. Maximinus Episcopus colitttr Vesonlione in Bur- nensibus Gelenii.

gundia. Eunidem recenliores scriplores volunt pro- Nicolaus Abbas xn Villarii in Brabantia, anno 1240
prium littjus urbis Antistitem fttisse, illuc missum a mortuus, cum tittilo Beati tincriptns est Menoloijtis
S. Caio Papa ante finem secnli 3 : an recte, ac Henriqnez el Bucetini. Eumdem tibsque hujusmodi
proinde disltntjttendus a Trevirensi hujtts iwminis iitulo refert Cltatemotus.
Episcopo sanclo, Itodie nolissimo, quxrimus iu Ap- Irmentrudis de Milendunck, Antistita Dietkirchii,
pendice ad hujus Aeta. laudntttra Theodoro Rag tn nimalnm illuslribus Jti A
Chono,- Cbononus, Chononius, et Bono, Abbas
aliis li&,Clivix etc.sedabstiiietisalituloS;inct'£etl}eat?e.
Lerini insulae, nunc S. Honorati, memoralur iu Ambrosius de Jesu, ex Ordine Minimorum, Va-
Matiijrologits monasticis Wionis, Dorganu, Menardi, lentix in Hispunia defunctus an. 1541, Itotlier-

Bttcelini; eique dicitur scripta vm epistola S. Gre- na die; Vitam habet, cum litulo Beati Patris,
gorii Magni, libro ix. Vmcentius Barralis monachus Barciiwnx impressam Htspanice an. 1 8, post S. 1

Lerinensis paq. 186 ait de eo, se, post multos la- Franciscum de Paula Ordinis Institutorem,auclore
borcs et vigilias impensas in evolvendis MSS. Petro Jacobo Tristan : qitod sufficil Iwc obttus ejus

Bibliolhecae Lerinensis et aliis monumentis, ni- die indicasse, donec major auctoritas coitftrmet titu-

hil certi repcrisse, preeter jam dictam Epistolam, lum, pfivata(itt videtur) devotione usurpatitm

el nomen in quodam pervetusto codicc meinbrano Electus. Romee in Ara-ccali aut Assisii OrdinisMi-
prafati coenobii, ttbi intet Sunctos et Proceres in- Ludovicus de Sandoval Hispali sec. 13. / norum
sulx etiam iste nominatur sub his verbis : Sanctus Petrus de Padulis in Cabbria an. 1540' relalt in

Chononus Chononius seu Chonon vigesimo

sive Bartholomaeus in Lusitania anno 1546 Marlijrol

nono Maji, floruit anno C00. Si hoc per zijfram ita Francisca Pachieca in Castella sec. 16; Prancise.

scriptum fuit, non est pervetustus Codex iste, aut Arturi, et Francisca etiam in Gijncocx. Cardosits

salteitt scriptura recentior est. Neque de niliilo esse in Hagiologio vutetur ad 1 Juntingere. de Bartho-

pulem qiiod Barralis nun audeat prxponere titulum lom£eo.

Sancti aiit Beati : quare et nos ab eodem citra prx- Petrus Ballingus Sacerdos, Harlemii a Calvinistis
jtidiciitm abstmemits. Indicamus autem in Kalendario havreticis anno 1598occisus, refertur a Raissio in

Spirituali anni 1686. pro civttale Pitrisina et locis Auctorio Molaiii ad Natttles Sanctortim Belgit.
circumjeclis, poni hoc die nonien S. Cononis Leri- S. Hypatius in Rufinianis ctim longoeloqio referturin

nensis, cui S. Gregorius scripsit, nnllo addilo(ut MSS. Menxis Divionciisibiis. Iu aliis et Mmiijro-

alibi solet) loco ubi tlle ut Sanctus colatttr. loijio Romano xvn Junii.
passim
Quare parum movemur hac auclorilale, moniti Pa- Theodosia mater S. Procopii, nt cttm aliis duodecun
imprimis curx fuissc, ut personx nobilibus Malronis passa Csesarea\ refertur in ho-
risiis, colleclori

illusires, quibtts singiilaria qttxtlam ae fomiliariaad

tlieriwRomano, ex Actis filii. Horum fides cum
baptismum nomina sunt, aliqnem stti nominis San- apud nos vehemenler vaeillet, ob causam stipra xxl

ctum reperirent in dicto Kalendario : eo igitur prx- Maji relatam, aliasque plenius suotempore exponen-
das; non autlemus adscnbere lttimero Sau-
textu quod ud Galliam Lerintis perlineat, Cononem
illtts Itic

istum hic posuit, in alicujus nobilis Cononis gra- ctarum mutierum, qux ulrum revera fuerinl in re-
rutii natura dttbitamus. Veremur eitam, ne ipsum
tiam,
nomen Theodosiae muttio sumptum sit, ab ea quam
Modwinus, apittl Murianum Gormanitm hoc die rela-
supra diximus hodie coh a Grtrcis, Virgine et Mar-
tus dicitnr a Colgano nnm. 33, in Nolis ttd Vitam
quam et nos editlimus
Jocelino, tyre Cxsariensi ; xqtte ac nomen Procopii, a cetio
S. Patricti auctore
ejitsdem nominis tbtdem Mnrtijre, de quo Eusebius.
ad 17 Martii, in qua ille num. 28 dieilur, S. Dun-
Abbatem in Sabhall De omnibus, quos Acla illa suggerunt, simul jttdi-
nium, discipulum suum ,

vi Julii.
constituisse. quem Colganus opinatur esse Modwi- cabilur
Septem germani Martyres via Tiburtina referuntur
num.
Mmiijrotogiis S. Hieronijmi, Usuardi, Adonis,
Brunsecha Virgo indicatiir in MS. Hibemico Tam- iii

liichtensi. Ejus meinuiit Colganits 28 Marlii in No- Notkeri, et aliornm. Sunl hi filii S. Symphorosx :
cumquadicti in Martyrologio Romano et aliis
tis ad Filam S. Moclutx num. 5, et dubitut ntim sil
filii

Crinttha- cohtntnr die xvm Julii

soror S. Mochuse, an vero diversu, et filia
S. Remieii,
 ACTA SANCTORUM.
R«nenais, transiatio tertia S. Dubricii, Episcopi Landavensis in Wallia, trans-
S. Remigii, Episeopi
Saussmjo, et in MS. coilice Umordi cx latio mscripla esl Marlyrolonio Anglicnno Wilsoni
recolitnr o.

MS. Florario. Df en agendum eril ad ejtis Vilam in posleriorc edttio'ie, el ab Alfordo in Inilice San-
i Octobris. ctonm Attglix. Natnlis ejus refertnr iv Novem-
SS. Agricii ct Nicctii Episcopornm translatio, « bris.

S. Hildulplw Episcepo dicilur focta in Vila S. SS. Blasii et Demetrii Martyrum inventio in civitatc
Agricii num. 10, datn xiii Jamiarii. Ycrulana indicalttr in Annolalis Cartliusix Bru-
al S. Nicetius colilur i Ootnbris. xellensis od Greivniint. In MS. Floraria legilur

S. Clementinae Virginis et Martyris et Sociarom, Inventio S. Hlasii Episcopi et Martyris. fficfir-

Translatio Reliquiarum Mutinas, indicntnr exta- san csset S. lilasius Sebastenus, iu Fcbruarii.

bulis Ecclesia; Mutinensis, a Ferrnrio in Cnlnlogo ast arnbo Blasius et Demetrius Verulis colnnlur
gcnerali, qui addit putari fuisse ex numero Socia- xxix Novembris.
rum S. Ursulae, proindc spectatit od xxi Octobrie. S. Nicolai Episcopi Myrsc translatio Weferuntur o

S. Vulganii Eremita? obitus, Monstreleti apnd S. Nicolaus Senior Ep. Myr» ! PelrodeNa-
Madclgisilum nolalur In hujus Vila, die iequsnti Theodorus Episc. Myra? Martyr ' tnliliuslib.\i

danda ; interim videtnr ab nliis confimdi cum eo qtti, cap. 65 et seqq. et a Wilfredo : de. iis agi poterit
Atrcbali defunctus, colilur Lensti II N ivembris. ad Vdam S. Nicolai vi Decembris.

DE S. CONONE ET FILIO EJUS

MARTYRIBUS ICONII IN ASIA MINORE.

COMMENTARIUS PR.EVIUS

De loco, tempore, et Actis Marivrii vakle anliquis aliisque recentioribus, eum Officio

Acerris usurpato, propler Reliquias eo Iranslatas

conium
C Urbs est nntiqua Asix minorit, psregri- simpliei sttjlo, et Gra-ce scriptn, et Latitte reddita :

XXII MAJl
Corpora lco- tiattnnret prxdicatione S . Pauli Aposfolt celebris : imo dno sola excipias, videri possen! c.r Aclis Pro~
si

nio

I
nix
cujus in
mentio,
H

et Isaurix habitn,
.-lctts Apostolorum capite
postca metropo/ts sJrchiepiscopnliR Lycao-
in qunrvm provincinrum cmfinio
xiv tertio fit consularibtis stimpta ; potiori proinde fide digna, qnam
qnee postea (iceiitnis

Jverunt, atque ad divini Officii

erornata et inlerpolata

formam aptata
Acerrx
seculo
sita est : proprie tamen et passim Ltjraonix adscrtbitur forsan xm. Non est qnidem antiqna isllixc versio, cx
in Marttjrologns, ac nominatim xxin Septembris ad omnt parte sincera atque gcrmana : ea tamen nti ma
mcmonam S. Theclx. Hic vcro, tim in Actis prxtitu- luimus, propter vetustntis reverentiam, obsetTationctn
lalorum Martymm, quam Murttjrotoniis, arcensrt;:r defectnum referendo ad Notas, qnnm novnm cmidere.
Isaurix. Inde Ulorum Reltquix, incerlum quaiulo, in 3 Ftde.m hisce Actis eorumque atttiquitati concitiant

Italiam tmnslotx stutt adurbem Cnmpnui» Episcopa- Murtyrulogia Usttardt atque Adotiis, utpote seculo ix Ex his sumpta
tem, Acerra sive Acerrse dictnm, sub Archiepiscopo ad medietaiem rerijente conscripta. dum elnqin inde Memoria in
Mnrtyrologtis
Neapotitano ad Ctaniumamuem, a Neapoli vni M.P. aceepta proferunt, Et Usuardus qttidem his verbis uti~
29 Maji.
dissttu in via Benevenlum ducenfe. Ibi extat ccctesia tuv, iv Kalendas Junii, apiul Iconium civitatem
Acerramtrans
lata. SS. Cono et Conio, seu Conello fi/io, Marfyribu* di- Isaurise, sub Aureliano Imperatove. passio S. Co-
cata. inqua prxdictx Reliquixadservantur soteunem- ; nonis Martyriset filii ejus : qui primum ignitoferr-»
que prout decet venerationem habent die tertin Junii, superpositi, deinde craticulam prunis suppositis et
verosinuliier oii transtatiunem ac depositionetn islo die oleo superinfuso constanter superaverunt. Postea
ibi factam. Nomen Patris Graecum, Kcintov, posterior vero tam quam suspensionis in equuleo
frixorii,
aetas in Conum vertU, ex eoque- filii, aliat anonymi, penuriampassi, maHeo adextremtim ligneomanibus
nomen formavtt supponens idem cum nomine Patris
, eorum contritis, in laudem nmnipotentis Dei spiri-
fuisse, aut diminutivum illius; sicuti adx diem Mnji, tum emiserunt. Jdoeadem fere sic rccitat Item pas- :

agentes de Reliquits S. Job, Paphm translatis cum sio S. Cononis Martyris et filii ejus sub AureHano
eorporibus utriusqtte Tobias, patris ac filti, invenimus Imperatore, in Iconio civitate provincise Isauriae.
hunc distincttonts causa dictum Tobinum seu Tobio- Judice Domitiano. Hic cum esset fide prseclarus,
lum. El kunc quidem Scriptura testatur patrisnomine exhibitus Judicicum filio suo annorum duodecim,
dietum fuisse ; de fiito autem S. Cononis tale nihillia- Spiritum sanctum in se habiture veraci nonfessioni-
bent Acta antiqiuora, manifestaverunt. Primum itaque ignito ferro super-
2 No$ eu Gnx-ct•invenimusin pervetusto CodiceVa- deinde craticulam, prunis suppositis et oleo
positi,
una cum Actiss
ticano, sub numcro 86ti fol. 326 descnpta : qualia si~ supemiso. constanter superarunt, inde frixorium
dandis Grxco- :

latine ex mul cum corpore videntur allata Icomo in Campn- inde suspensi et valido igne sub eis adhibito, malleo
BiSH.antiquis niam, et Latme reddita seculo saltem ix atd etiam ad extremum Hgneo manus contrita?» inlaudem om-
citius.proutilla habemus ac damus ex quatttor Codici- nipotentis Dei spiritum emiserunt. Similia habent
bus MSS. videlicet antiquisstmo monasterti S. Ma.ti- Nvtkerus, Auclor Mnrtyrohgii sub nomine Beda? sup-
mmi prope Treviros et alio nostro etiarn vnlde autiqno, positi, Bellinus,et alii passim recentiores, cum hodier-
tertioque sed lontractwri ecclcsix S '. SalvMons Ultra- no Martyrotogio Romano.
jecti, ac denique ex Passionati BodecensctCanonicorum 4 Regnavit Aurelianus Imperator ab anno cclxx
Regulanum Paderbomenst, quod libenori
tn dicceesi incunttir passi
ad cclxxv; ted etiam Aurelianus alter sub Trajano
sub Auretiano
paraphrusi styium prioru versionis corrigit, et ordinem Comes utriusque in Isauria,
militiae Princeps et Imp.
etiam HGnnthil mutat t sicut in Annotatis apparebit. Imperator dictus ssepe, invenitttr. Elenim sxvitia in
Compendium eorumdem ahquod Itabel Petrus de Nata- Cltristianos exercenda sic probatus Trajano fuit, ut ab
libus, sed loco Iconii ponit Nicomediam. Sunt tlla eo ex Asia Romam missus inveniatur, ad interfectio-

nem
 VIGESIMA NONA MAJI
A nem omnium Christianorum, uti phribus deduclum
D
est ad Catalogos antiquorum Pontificum num. 49, et quibus con-
rnrsum ad Ephemerides Grxcorum metricas xxvm la artyr insignis Cone, quein colendura sonat /ti/ni-
nus ejusdem
Septembris, citmageremus de Charttone Iconiensi Mnr- Tertio Nonas Junii per orbem
Offlcli.
tyre, distinguendo ab ejnsdem nominis postcriore Pa~ Sciinus, et laeti meritis honores
Ixstinio Abbate. Tdeo vehementerpropendeo ut hoc , Reademus astris.
fortassis in quoque S. Cononis Marlyrium od Trajam setatcm Supplices audi populos, et aures,
alium senio pertinere erednm ; et Comitem Domitianum, hic nomi- Quns tui fundunt famuli per aras,
rem mutun- natiim, Aure!i;ino in Europam evocato successisse,nun Vocihus prassta, facilis benignas
do,
autem nb eo missum fuisse : licel Artarum Anclores, Tempore Sacro.
seque ac alii quarto qnintove ueculo gesta Martymm Hunc diem festum pueri faventes,
compilanles, confudennt personas, et bas confundendo Hunc diem castae celebrent puelke,
etiam temporum conturbaverint chamcteres. Cetenim Hunc diem festum celebremus omnes
vtriii.scumqne Aurcliani actate res acta esl. Obsecessum Carmine Iseto.
Coiionisi» solitudinem, tam interpres quam tnterpota- Urbis hic noster Pater atque Rector,
tor Latinus Monachum eum vocandum S. Cononem Laudibus suminis referendus astris ;
crcditU-runt. sed excusandi sunt, velut ev scculi sui usu Cujus ad templum veniunt catervae
locuti. Nam verinontinis Monacbos nemo facile inve- Ordine longo.'
niet ca cetate:sed tales tantum quales faciebat fugiendse Nam fuit clara genitus parentum
perseeutionis necessitas eos, quos ettum tempore suo de- Prole, qui magnis opibus valehant :

tt vitam scribit Apostolusad Hcbr. x, 38, in solitudinibus er- Moribus clarus fuit, atque rairis
solitariam
rantes, in montibus et speluncis et in caverni-; ter- Cbrior actis.
coluisse.

B
r*e : horum autein aliqui, solitarix ejusmodi quictis Cum vero Calvus laoeraret orbein,
amore capli, cum idoneum locum invenissent, ibi cellam Norainis Christi gravis hostis, atrox
sibi ac mansionem constitucrunt, Grxce Mww, quod Pestis humani generis et horror,
imtittm tlenique vero Monachatui dedit circa finem &e- Caede cruentus
culim : hic vero seciilosequenti magis magisque inva- Claruit sanctus Conus orbe, fesso
luit, et apud -/Eguptios primum. ac deindt etiam apud Jam malis tantis, coronandus inter
alios ad perfectiorem formam adductus fuit. Milites claros Domini supremi,
5 Porro Acta ,
qute supra diximus seculo xiu vel Sanguine fuso.
Acta recen- iwmineS. Coni, quo media mtas
serius interpotata sub Filius juxta Cononus heatus,
tiora pro
Offlcio et
utebatur, invenimtts trunscriptaNeapoli apud Cleri- Sanguine fuso meruit coronam.
die 3 Junii, cos Pcgularcs, in schedis Antonii Caraccioli, mdgan- Morte conterapta super astra vecti,
dis Eccles-se Neapolitanse monumentis celebre nomen Ambo triumphant.
adepti, qux contulimus cum Officii eccle>.iaslici inde Supplices clare rngitamus oranes,
acccpti, et Accrris olim soliti recitari , Lectwnibus, Sitis et nostri memores per svum ;

Rcsponsoriis atqne Antiplwnts : et sie coliala secundo Et Deum coeli pnpulo beniguum
loco edimns; ut tali exemplo moneatur Lector, quan- Reddite vestro.
titm de gcnitina sinceritate amittcre soleant ejusmodi Ut salusiili super et salubris

omnia, dum per pltirium yrunius ac stylos transctnit, Aer, et fruge gravidus sit annus,
semper uliquid furfuris contrahentia, quod cribo et Fertilis totus, gravidus olivis,
scopa indigeat. Ita Iuc in ftne addttur, quod mortem Vitihus adiue ;

Sanctorum audiente* Fratres, qui erant in eormn Gaudet in latis pecns omne campis :

monasterio, venerunt cum aromatibus, et tulerunt Sic ad exactos veniamus annos,

eorpora nocte, et sepelieruut eos in saucta Sion iu Semper hunc sacrura celebreraus hymnum
ipso monasterio, tertio nonas Junii. Quorum nihil Carmine laeto.
habent vetera Acta : Martyrologia autcm vetusta, iv Sit decns summo Domino polorum,

Kalendas Junii notant. Bodecensis Codex, ncscio Laus sit et ingens simul et potestas,
quare, Passionem eorumdem in tituto adscribit vn Qui suo nutu rogit altus Orbem,
Idus Maji. MS. Trevircnse sub finem ntt, qnod Com- Trinus et unus. Amen.
mevtoratw celebratur vicesiraa ilie mensis Maji, et
sub tnli ctiam die Passwnem contractam habet Codex
Uttmjectinus ; sed crrore Hbrariorum utrobique potnit Oiutio. Omnipotens serapiterne Deus, qui dimi-
omissum esse, nona. Neque dubitcm quin siiAcems cantes provehis ad coronam, concede nobis famulis
fuerit antiquitus serviitum : sed post i/latas Campnmx tuis, sanctorum Mirtvmra tuoruin, Coni et Cononi
a Sarracenis restauratusque a Normannis vastttates, digne solennia eelebrare, utque eorum gloriosos
videtur nova fnctu Corporum sanctorum trans/atio, cu- triuniphos devotis mentibus personamus, ipsorum
jus causa nunc die iii Junii fcstum celebran diximus, intercedentibus meritis ad superna gaudia pertinga-
quando itdem referuntur a Ferrarw in Catalogo San- mus. Per Dominum.
ctorum Jtalise et alio Catatogo ejus generali. Talem
autem cuitum confhmat Bymnus, in eo festo recitari
solittts Iwc tenore :

ACTA
 ACTA SANCTORUM.

ACTA
Ex antiquis MSS. Grxcis ac Latinis.

-r-w egnante Aureliano tyranno, direetus est "TB

— "^l
Tt x P ;7TV ' Ga>T0 S T0 f3ao<').eiov Aupr.Xtavou roO

II Domitianus ad compellendam cmnem pro- I j rupavvou, xziQTxlrt Aofj.zriy.vbc d Kopr,c xaro-

Adiuctus
ad tribunal r^ vinciam, ut vim faceret omnibus adorandi
:
M A
i .jrreuaai j-dvxaq irpoaxuvsTv x«/ aTrevoetv rots

<> snmo, _M_L.ilque colendi nefandissima idola. Dum in- nttr.r,'.' Et&AXotg. ElflsX9fii» OUV E(g T»5v K(X0Vt'wV

in Ioonium a civitatem provincirc irdXtv zri$ 'laavptsLc,, une6).^9ri aurw Kdvwv rt? aepvov
gressus fuisset
fflAos oe Qeou, xat x).r,povop.o; XpiaToO, xat
Isauriaa, obtulerunt ei hominem, venerabili vita fli'ov 0',iv,

'Ay/E/wv 0eoO, oatp-dvwv oe Si&xxrjc, etynj/wv

viventem ooram Deo, amicum Dei et coliEeredem avv6p.Oi.oz

qui daemo- MtQ-pixr.c,, (3pa6sur>;£ o*e rwv Maprupwv. Outo; Wjry.or-

Cbristi, confebulatorem b Angelorum ;

nuui qiiiilein erat insecutor idolorum maledictorum, yuvaota, ave/wpr.ae //peuaac, e/wv xat ulov xat ).a£wv
aurov xaridYav wxr,aev,
sanctorum Martyrum intercessor. Hic habuit uxo-
'Avioily-o 5e rov |3i'w Mo>uae'ois, ejriTaTTOJV zoic i3oa-
rem, et discessit cab ea, castusque permansit ha-
atv v.at yap [ovrps aurou] ev tw fiovp, 7:5.^0 t'ov r,v tto-
bens filiura et accipiens eum , mansit in solitu-
:

-y.u.^ peoov, o; EjroXtopstei r.xv-y^ to-jc ytrvtouyra? [ol

dirie (/.
Ttve;] toutov etti jrXri^tptupa vSstztav eireiQovTUv, qvx
% Ambnlavit enim in viis Moysi, increpans tiu-
rjouvavTO tixoCaQuv TTOppo), "ETrtaT^vro; ouv o/).ouc, nx-
ctus, faciens mandata Dei. Erat enim ibi prope -

pty.xlow tov avtov Ktivoova Jtsveyxat aurou$. ETTtTi^ri-

ipsum iocum fluvius e torrens, quo nullus poterat
oa; ouv 6 ayto; Kwvwv rot; uoaotv, eorroev avza, xxi
ubi degcns, de vicinis locis, a multitudine aquae, transire. Ap-
cursum irotroac o$bv $tr]yzv tov o//ov. 'Ava/wpV^avTo; oe tou
fluvii
propiante vero populo rogabant S. Cononem, ut eos
stHerat ;
'Ayibu eirt to f/ovaoTr'piov, xai u.r, jtsAeuoavro? xoXc, voa-
trans-fretaret, Increpuit S. Couon aquam, et sta-
aiv JtoJsueiVj avappota &b*evov, v.at lyiu.r,aav xac TcXr;-
tuit eam, et faciens viam cduxit eos. Descendente
rjlnvy.Ciu.xc. Tvovc, Oe 6 ptaita*pios ko'<vo>v to -/eyovo;, xai
vero S. Conone in monasterium / suum, jubens aquis
ouvou; /evop-evo;, aTrr.d ttooc tov Trora^ov, ErrtTperrojv
ut non currerent usque ad tempus deinde implens ;

auroj rou 7iopeuea9at. ''Oaot ouv v.xzx 0£ov '0~t:niv, qOtojs

eas inunduvit plurimas provincias g. Cognoscens
iroXtTeuovTat, v.y.i ouro>; apeaxouotv 0eu, itai TipaivTai
sanctus Conon quod factum fuisset, pergens venit
U7r6 rou 0eou, xxi uTTOTOiOoerat aurorc ov ptovov xx voxxx,
apud flumen, juhens ei ut ita cursus ejus esset se-
xl')y. v.yi ~xna r, xti^ic' e7iKpoja£v yap outo; to yeypa/*-
cundnra misericordiam Dei : unde usqtie nactenus
uJvov, Eav e/rTE jrioTW w; xoxxov otvaTtEw;, y.xi epet
omnes ibi placentes Deo laetantur ab eo, et subjecta
te toj opet T0UTW, MeTacAr 9t, xal yev^aerat. Ou fiovov (

sunt non solum aquas, sed et omnis terra ipsa.

ei,
ouv ror; voxaiv i-izxrztt, allx v.xi toi; v.xtrju.xat xe-
Completum est enim quod scriptum est Quoniam :

XeiSei" 67Tt'areuaev oe "Aopaapt tw 0ew, xat e).o-/t'aryi

si habueritis fidem sicut granum sinapis, dicetis
aurw et; Jtxatoauvy.v ETrioTeuoev Kojvojv rw 0e6i, xat
huic raonti, Transi, et transiet. Non solum, aquis
ov ptovov ^t'Xo; ex?.r,9r,, a),?.a xat au-/x).r;povop.o; Xptarou*
impcrat, sed et h flnctibus jubet. Credidit autem
TOiourot apeaxouatv rfi 0ew, toioutoi OTpaTrr/ouotv, ou
Abrubam Deo, et reputatum est illi ad justitiair :

fjtovov :i ETri y^c, a/./x xat zx tv rotc oupavot^.

credidit sanctus Conon Deo, et non solum amicus
Tourov 100» o ujr/:p:'TY,; tou aaTava Ao^eTiavo^
Dei vocatus est, sed coheres Christi factus. Hi pla-
Kofxr,;, efztv, To aeptvov aou xrjc, ~olidc, xat to yfipac,
cent Deo et hi militant i, non solum in tcrrls, sed et
Auto-
ttc noX).r,v pte ctooj xareaTr.aev rotvuv opa; tov
iu ccelis.
v.cxzoox, v.xi kxgxv xf.v otxoupevr,v euoJ/ou(j.e'vr,v xat
3 Videns hsec minister diaboli Domitianus Co-
/.'

otaTt auTo; ev TOtaurr) tO-xv^ dixyzic,; Kojvojv E7irev Ot

c mes, dixit Venerabilem senectutem l tuam in mul-
:

y.y.rx 0e6v IIojvte;, ou JuvavTat outoj; euoj//a otayetv .

m tam verecundiam perduxisti, qui non respicis Im- rw

Jet yap auTov; otx tcoAAojv 9/t'^eojy etaE).9:rv et; (3a-
tffque tnsti- peratorem et omnem sanctum m laHantem cur : et
oupavwv xara av9po)7iov ^ojvte;, ojoe
at^erav ro'tv ot o^e
tuto vit* ri-
sic in ista raausione falleris? S. Conon Quidixit,
ipartot; oiayo>'atv. Totvuv
gort interro- evwYouvrai, v.y.i ev fxa?.axot;
gatus, cum Deo vivunt, in hoc schemate ambulant, ut
ptaA?.ov atTouptat auyxaxou/_eta9at to> araupw tou Xpi-
ego : Qportet enim eos per multam tribulationem
otqu, r, Trpoaxatoov e/etv xtiapxlac, atro/auaiv a(;tu ue oe
introire regnum cffilorum : nam qui corara homi- ptrl ota auvrovoJv aveXrjs, a).),a x«Ta ptepo; 'iscjpy;
fxe
nibus vivunt, schema habent in pulchris vestibus 7T/r,ya; eTTt^epoJv, tva xayoj
fzot ra^ paaavou;, y.xi Ta;
ambulantes ego incipio properare cruci Christi, ut
:
paat/et'av
Ota 7ro)Xtwv SXtUeoJV xaTa^to)9oj ei; t/,v to"jv
qua; ad tempus snnt peccata remittat mihi, qui ha;c
oupavwv. Aof*eTiavo; Koftv;; eTtov "Exptva; yap tou
ac Christum judicabit. Domitianus Comes dixit, Judicasti vitam
Cf v a'ira),),ay«vai; Ko>vojv efnev
t
"Exptva tou tf,v Y.xxd
confesstis tinire? S. Conon dixit, judicavi quantum ad homi- a'v9pojrtov TtAripuaai, yai ouv Xpiarw Tto/treueaSai,
nes complere, et cum Christo quidem habitare. Aoftertavo; Koftr,; eficey* Nofjti'Cw ae aoecetv ror<;
4 Domitianus Comcs dixit Credo te impiura :
aaeoer Gproxet'a, naTrrrae.,
9eo^- Tt 5k r,a9a ev t>5 ri

esse diis quid stas ? primum religionis tua? hono-

Ataxov/j Kojvojv eTirev "EElraa xara 0eoy, Trpoaxuvojy tw
:

rem enarra. Monachus n es, aut Diaconus ? S.Co- Xptarw, v.xt ayaXXofxevoc tw ayto) IIveufJtaTi, tov x[xxp-
non dixit, vivo coram Deo, adorans Christuiu, yap xaTa;tw9e'vTe; tou a^twptarog
tw).o; xai Xatxos' ot
exultans sancto Spiritu ego enim indignus laicus :
Xptarw aya).).ovTat. Aoptertavo; Koptr; e?-
exetvou ouv
sum. qui vero innituntur dignitati illi in Christo jTsv, Tuvatxa ea/ec ; Kojvwv ErTrev, Nat, »).).' dXtvov
laetantur. Domitiauus dixit, Uxorera habuisti? S. /povov aui/e&iaev auv euoi, vOv o^e alv Xpiarw eotiv, Ao-
una cum
fllio.
Conon dixit; Revera : sed paucum tempus vixit fAETtavi; Kop./,; ETjtev BoO).optat xara axpt€etav yvwvat
niecum, et modo cum Christo est. Domitianus dixit, aou tov (3«v TeV.va ea/_e; ; Kojvwv ETnev* "E/w utov, Ta[
Volo cum o acribia vitam tuara cognoscere : filios toutov Trapaairiaai p.e o"et tw pr'p.aTt' aou. AopeTiavo;
habuisti? S. Conon dixit : Habeo filium, et hunc Kop.r,; gTTrev Kat auro; aceSr,; et; tou; 9eou; ; Kojvwv
me oportet tuis praesentare aspectibus. Domitianus efTTev Ota r, plQa tou oeVopou, v.xi ot xXaoot rotourof
dixit ; Et ipsc irapius est diis ? Sanctus Conon di- vuv ouv xe').euaov avcov Trapaarrivat rw oou. Ao-
fc'(,u.y.r{
xit Qualis radix, tales et rami sunt nunc ergo
:
: p.£Ttavo; Kop/,; efTrev riapaarr'TW aiTOU xat o utd;. 'II

raHtc
 VIGESIMA NONA MAJI.
A xdclic, itKiv, riapeitt v~>> fir,ij.ctTi dov. Aouetizvo; eTffev venire jube eum ante conspectum tuum. Domitianus
Iloawv erwv eoriv <i uios oov; Kwvwy Efffev AwcTexa Comes dixit : Priesentetur et filius ejus. Officium
6twv civ yeyovev Avayvwo"Tr,c, xac t« pccp Ttp xoautxw dixit Praeest liiminilms tuis.
:
Comea Domitianus
GCffQTa£auevos, KOTJiclcwQet TovffXflpovXaSeiv tou Ataxovou; dixit : Quot annorum est filius tuus ' S. Conon
AoueTtavo; eTirsv' lYouv; (3ouXeo"8«iffpoa^pYeo9«i rorc dixit : Duodecim p, et expertus in lectionibus, et
BeoiSj y.cr-i Quete, Yi ou ; eyti y«p SxeXeua9yiv napa tou mundo renuntians, digne fuit sortem accipere Mar-
AjToxpaTopoc, tous fjt^ ne9oue'vouc 9ueiv toTc", QeoTe. n- tyrum : sed rogamus ne compendiose nos ad sen-
uwpiaic ocacpopois aixt&iv. Kcoywv ETnsv* 'Aneppiuueve, tentiara perducens, finem velis dare sed citius :

xai iravTCoy a*v9pi&ffwv aaeSeaTarE, oux eTffov aot, IIo<'ei nos per singula tormenta transire fac et plngas, ut
o OeAetc; AoueTtavoc; Ko ur.c. eTffev npo; tquc. umjpsrajj ego dignus sim ingredi regnum ccelorum
«urou, "Exxauaavrec; rruouc, ixi'~i-i auToutj unepcfc/w 5 Domitianus Comes dixit Quid
: ergo ? Vul-
avTfti/. Rwvwv E?ff£y* Ao; ey ru ueaco ra (3ao«viOTKp[a, tis credere diis et sacrificare eis? an imn? Mihi
nec per&uasits
xat tot6 yvwoyi 5uvap.iv XpiaTou.
AoueTiavoe, Kour,; enim jussum est ab Imperatorc ,
qui non con- fliis immolare.
Biffev* Aia nupoc. uuac. «va/i'axw. Kwywv eFtkv' '0 sentiunt immolare diis, sententias in eos diversas
(3oMec noiei. Aouercavoc, Kouy,c EiffEV 'Ex/.auaavTE; pronuntiare. S, Conon dixit : q Stulre et omnhim
eajrdox^ , D.y.tw xaT« pipoc. ece, Toiic, avQpaxac. horainum impiissime, non tibi dixi, fac quod vis?
Effc&ovTec. , EffipptyaTe «Ctovc mdvda rrj; eaxapae.. Domitiauus Comes dixit Ministris, Incendite ferros
Kwvwv efffev. Kat 7:00
nfio toutou oe r,^W, ot* ei tc- super eos. S. Conon dixit: Veniant 8 ad
et ponite
varie per 13.
nem torgue-
vac. ETTz/^vai Ttuwpt'ac e/etc, ii-dyxye. AoueTcavoc. me diu sententia) tuae, et tunc videbis virtutem tur;
eTffev 2TpE(pavTe? kutou^ /.z.~.y. -J,l yaorpoc exxauaare. Christi. Domitianusdixit, Perignem vos extricabo.
Kcovcov nenoiao ort oux aia9av6ue9(i aou t^c
eTffev S.Conondixit: Quodvisfac.Domitianus dixit Crafi- :

ffupa?, AougTiavo? Ko^-/-,; Eiffev* ^ExxauoavTec T^vayov cularaincendite.etmittite oleum perangulos ejus.et
?
xa< EfXoa^dvTEt; tXxmv etc auro, e^tppt^aTe auTou; d^ ro carbones sticceudite, et jactate eos super craticulam.
Txiyavov, vuv auTQUt; to ttuo. Kcovcov Conon
Sffcosj Y.a.i &tyr,Tcci S. dixit Pridem
qua sunt tor-
: tibi dixi, Si
etffev* 11 iczi. touto ; xaTaffat^ouoiv aou ot uTr/ipe^Tat, v.y.l menta, ostende. Domitianus dixit; Revolvite eos
ou/. eOe'pp.:'vav xa).wc to Tr ya'vov.
;
Ao^eTtavo; eTfffiV* supra ventrem suum, ut ardeant. S. Conon dixit :

ApovTee, «utou^ ajro t&u T/,ya'vou, xpeutxoaTB auTov^ Credis, quia non cogitamus de igne tuo? Domitia-
K*Ta a^uprTtv, xai u7roxa::vi'oaT£ auTOUtj iJp-JuuTaTwc, nus dixit : Succendite frixorium, et mittite eos
ottoj; «ffonvcywoiv Kwo>v e7ffev To nup aou ou/_ ^t^aTo ibidem, forte vel nunc continget e.os ignis. S. Conon
uucov /.at tou Kaffvou aou ou (ppovx^ouev. dixit Quid est istud? Illudunt ministri
: ; non cale-
AoueTtavo; E?ffev SuXcW npcovt Ta; /^pa; «utcov fecerunt frixorium bene. Dorcitianus Comes di-
TT£pt£)£Ti. Kcovcov ~2i~w 0'-/. ainyyjr, oti ouo a/_piot xit : Tullite eos de t tygano, et suspendite eos
oouAo' tou 0eou naaav xr,-j uffepvjtsaveiav uucov E
r
JXaaav, u singillatim, et ignem validum, supponite illis

xzt t>jv navoffAtav uucov xaTe/ucrav. Kai Taura ecttovtos ut statim animam tradant. S. Conon dixit Ignis :

tqu «yiou MapTUpo? Ktovcovot;, ywr, ex tcov oupavcov vii- tuus nos non tetigit nam de tuo x incendio nos :

veTo Xeyouaa xvzoic,' 'AffeX^ere oi yewxXot a'}.rr.xl tou gaudemus.

XpiOTOu, cov (3t'o; ayvoc, v.xi r&onoc reXeios, v.zi r, 6 Domitianus dixit Malleum Jigneum affcrte, :
et omnibus
tyjar, vj oupavortj* orecpavotyopouvTet; ffouneuere, evcTexvu- et manus eorum conterite y. S. Conon dixit : Non tormentis su-
pcriores ipte
p.t^ot Ti vt/o; /.aTa rofl tjxzxvd. Kai tzJt/;: TVJq (PCOVjJt; erubescis, quod duo servi Dei, omnem superbiam
oc filius
-'jiytyy.ar.c,, ot aytot "Adpxvotq xvaxdvxvtK; ro ouua au- tuam cunfregerunt, et victoriamdiuboli vetaveruntl
tojv eit* tov oupavov, npooVjU^avro ent ikovov xat noir,- Et hsec dicente S. Cunone, vox venit de ccelo di-
aavT£; -r,v ev Kuptco a^paytOa, anei5w7.av xcic, i^uya; cens : Ite fortes Athletae Christi, quibus seculum
ent tou ^(j-C-XQ'. Kai eni rou <*>66au avearr, 6 "Ac/cov castum, et cursus fortior, et vita m hominibus
ano tou Opovou* xat eAOovvTe; oi acJeXffloi e?.aoo> Ta aw- bona fuit, et coronati rosis, et ex pugna honorati.
(jy-y. tcov ayt'cov MapTupcov, unep ^puatov xai XtQov rc'- nunc in ccelis vos habitare ostendite victo diabolo.
r
ptov T£Tiuriy.e'va, xat' i )atyy.v aura atvouve; tov Qeov, co Et istam vucem audientes sancti Dei Martyres,
sprittm in
r Voiy. y.yiio xpaTo; -.t; to.; atojva; tojv af-V/otv. Aur,v. suspicientes oculis in ccelum, diutissime nrationein oratione red-
facientes, in Domino tradiderunt spiritum ante tribunal. Et praj timore exurrexit Comes Domitianus duitt
de throno et venientes Fratres sustulerunt corpora sanctorum
: Martyrum super aurum et lapidem ,
F
pretiosum multura et sepelieruut ea, laudantes Doruiuum z. Marfyrizatus est Sanctus Conon cum
:

filio suo in Iconio Isauriac provinciae, sub Domitiano Comite Commeraoratio celebratur vigesima die :

mensis Maji, regnante Doraino Jesu Christo, cui esthonor et gloria insecula seculorum. Amen.

ANNOTATA.

a Passitn Myconiura Hesauria?, vel etiam Herausise d Totum sequ.~\in MS. Bodecensi, hinc exemptum,
habetit MSS. nostra ; sed evidens sphaltna correxi : et ad finem sic relatum, tnvenio :Legitur de hoe
non itetn in Grzeco mutavi Etxovtov in 'Ixoviov. Licet beato viro Iaudabile quoddam et meraoria dignum
enitn alii otnnes sic scribant: notat latnen Stepkanus de miraculum, quod per eum Ddminus ostendit, cum
urbibus, antiquatn ibi fabulam circumferri de luteis in solitudine, sicutprsediximus, habitaret. Eratete.

imaginibus, ad generis humani restaurationem ibidetn Atque hoc unum ex duobus punctis est, quod uti ex
jmt diluvium formatis, unde urbi nomen adhasserit ;
Actis Proconsuluribus haberinon potuit, Ha per tmlgi

quod proinde, inquit idem Stephanus, debebat per dy- traditionem acceptum minorisest fttlei, prxsctim quoad
phthungum scribi, §tz xdc, etxovae. e/.£r Jcaypacp^vac. circumstantias aliquas. Similiter non magni facio
b AIS. Bodecenae longioii paraphrasi, Misit ap- vocem, qmt Martyribus in fitie sui atjonis infra dicitur

paritoressuos, utcouiprehenderent aliquos Christia- (/c ccelo lupsa : quia id in primse noUe Actis insolens,
nos, quos sibi oblatos crudeli vexatione torqueri inaliisautem levioris notse tam frequensest t ut fides

juberet a qnibus videlicet ministris suis oblatus

:
haberi prudenter nequeat.
est ei postaltquot dies . . . Conon .... confabularis e Lycaoniam quam longa cst percutrit, etJconium
Angelorum. alluit fluvius; qui tandem una cum pluribus aliis mt-
c Idem MS. melius, ea mortua recessit : Grarce noribus rivis, in Ascanio lacu seperdit : exquo deinde
enim ad verbum est, Cum habuisset uxorem, viduus lacu, per subterraneos meatus, videtur MaeQiiderproce~

factus recessit, scilicet ab urbe... etprivatim seu so- dere.

lus, habitavit.
 II ACTA S. CONI ET FILII EJUS MM.
8
f Honasterium fn Vitis Patrum sxpe sumtturpro x Ibid. Et fumum tuum non curamus.
cella unum aut duos dumtaxat capien-
eremitica, y Grxceest, Serralingeamanuseorum amputate,
secuudum proprittm vocis etijmon : quod et sic habent Acta recenltora, MS. Bodecense anliquis
te : idque
Actis inhxrens, addit Quod cum a ministris crude-
usus poslerior deflexit ad coenobta plurium signifi- :

liter fuisset impletum.

canda.
zHactctius Grxca.nec plus habel MS. Bodecense aut
g Graica mullo clarius et alio prorsus sensu sic red-
dentur Regrediens porro Sanctus in celiam suam,
:
Ullrajectmum : videtur autem pro Vigesiina, legenditm,
cum non jussisset aquas progredi, retrorsumabeun- Vigesima nona.
tes illte, quod B. Conon, re-
impleverunt vicinos :

cogitans, et sciens quod factum erat, venit iterum

ACTA RECENTIORA
ad lluvium, jubens ipsum procedere, solito scilicet

cursu cl alveo quam tnterpreles intellexerunt,

: conlra Ex MS. Neapolilano et Officio Acerrano.
rati vicorum illorum commodum fuisse, quod erat
damiium, permissus naliiralisiw fluxuirivits furssel.
nisi J emporibua a AurelianiPrEefecti erat quidam vir,
Si altter alnts Grxcus conle.rtits olim habuit, tunc cen- nomine Conus, maguus ac timens Deuin in civitate
suerim a natura flucii, eo lacu quem dixi alisorpti, Iconii, habens conjugem fidelem in Domino qui in :
S. Contts nior-
tua utcore,
occasionem tribuemli miraculo, id quod erat a natura : tantum supernaa patria; erantaccensi desideriis, ut
el sicprioribus consentieus MS. Bodeceuse dictt, quod coelestem magis quaiu terreuae dignitatis gloriam
Sanctus fluvio praecipit, ut arrepti cursus itinera de appeterent Et quotidie in orationibus suis postu-
:

rsliquo semper observaret ut videlicet. quod ha- ; labant Deum, ut daret eis filium, quorum pia vota

ctenus ipsi superabundaverat, divisum in partes, exaudiens omnipotens Deus, donavit eis filium, et
aliarum etiam regionum utilitatibus deserviret.... posueruntei noman, Conus. Mater, ipsa die quape-
unde usquehodie habitatores regionis illius. prte-
et pcrit, migr.ivit ad Domimim. Beatus vero Conus in

dicantes beneficia tam memorabilis viri, glorificant vigilhs, et orationibus' dic noctuque insistebatd et E :

in factisejus largitorem et auctorem meritorum ip- cum factus essetfilius annoruin septem, omuia quae
cum fllio sep-
sius D.N. J. C. etc. habere potuit psuperibus erogavit, et ad monaste- ttnnl secedit:
h Idem MS. sed et teme, quse se ad imperium riunicum unicn filiosuoperrexit, tantamque illi Deua
ejus meabilem prffibuit Grxcum, sed omni etiam : gratiam contulit, ut c caecos illuininarct, leprosos
creaturae. mundaret, diemonibus imperaret, varios lauguores
i Cfreect est : Hi imperant, velut Duces militibus ad pristinam sanitatem perdiiceret.
suis, non solum iis quae in terris sunt, sed etiam 2 Erat autem eadem m civitate Iconio quoddam
quae in ccelis. flumcn, quod liieinali tempore d, proprio relicto

k Gr.rce, Hunc videns : et melius : quia sic appa- alveo, magnain civibus inferebat incommoditatem.
ret, anttquo texlui inserlitm postea miracuium illud Illo itaque tempore. cumex more fluvius crevisset

fuisse Idem cum aijnoscercl paiaplirasles Bodecensis, nimium iliuc cucurrit omnis populus ad virum Dei,
;

maluit illttd eo movere loco, nbi importitne inlerrum- eique pedibus prarvolutus cum lacrymis dicebat :

pebat cceplum sermonem, et referre ad calcem. Succurre nobis, serve Dei, quod fluvius crcvit, et
1 Grxca rectius, Venerabilis canities atque sene- demerget nos et omnia nostra et populus noster :

ctus tua in tuivenerationem me adducit. Igitur vi- ex alia parte est, et huc transmeare non potest.
des clc. Tunc BeatisMmus Conus dixit ad illos Ego peccator ;

m Immo et mundum universum, ut est in Grxco; etindignus sum, et talia agere non possum. Omnis
secundum seculum sciticet, skttt est in MS. Ullra- autein populus clamare ccepit, Saucte CoDe, serve
jectino. Dei. adjuva nos. Beatus vero Conus surgens perrexit
n Xlamtii, non Monachum stgniftcal, sed Papam ad ripam fluminis, et elevatis oculis in coalum
idest, Episcopumfe/ Sacerdotem, quod magis quadrat dixit: Domine Jesu Christe, sicut exaudisti Moysen

alteri parti interroqationU : et lioc vtdens Bodecensis famulum tuum in inari rubro, et transvexisti filios
precibus ftu-
paraphrastes alque emendare volens, scripsit, Mona- Israel per desertum ita Domine exaudi me, non
mtn m 1 par-
;

chus es, an laicus? et deiude respondel, Vocor qui- pro meis meritis, sed propter populum istum, ut S dieidiL t'e

C dem laicus, sed professione sum solitarius. Idem videantet glorificent nomcn tuum benedictum in se- F
omisit priores omnes responsiones, et interrogatio- cula seculorum. Cumque omnis populus dixisset,
nes. Amen ; statim fluvius divisus est in duas partes,
o 'Axpi'6eiadiligentia, MS. Bodec. Volo evidentius et subito aqua retro concisa est. Tunc tam omnis
cognoscere vitam tuam. populus, quam etiam animalia qute in altera parts
p Grxce, Cum esset annorum duodecim factus est erant, ad propria sunt reversi. Omnesviri et mulie-
Lector et seculari vitae renuutians, dignus fuit sor-
; res una voce clamaverunt, collaudantes Deum, qui
tem Diaconi accipere. salvat omnes spcrantes in se. Fluvius autem ille non
q MS. Bodec. sic extendil responsionem : Sive Im- est reversus per alveum suum unde venerat, sed e .

perator tuus jusserit, sive voluntatis proprias male- implevit montea et colles, ita ut neque boiuines sls „ crucii
volentia suggesserit, excogita quotquot ptenarum transitum inde habere possent. Tunc universi popu- deln eum ad
alveum suum
genera possis, et excrucia nos quantum volueris ; li, currentes ad virum Dei, narraverunt ei omnia.
redactt:
certissime sciens.quod nec. minis, nec blanditiis tuis Ille vero pcrrexit ad ripam fluininis, faciensqtie
provocati poterimus negare nomen Domini Dei signum sancta; Crucissuper eam dixit Implejus- :

nostri. sionem Dei omnipotenti», et perge in alveum tuum.

r Idem MS. et Ultraject. laminas ferreas. Fortasse Statim, sicut servus qui adimplevit jussionem Do-
propria Isaurorum lingua, laminae ferreae dicunlur mini sui, adimplevit jussionem sau-
ita fluvius ille
zr.prji, atiis Grxcis ignotavoce. quod Dominusait Si habueri-
tissimi viri, juxta illud :

Mat. 11 19.
s Grxce, Profer in medium instrumenta torto- tis fidem sicut granum [sinapis, et dicetis monti
ria. huic, Transfer, et transferetur.
t Eliam in MS. Grxco, ter Tiycamv semel tantum
, 3 Inter haec sanctissimus Conus multa templa
scrtplum erat Tivyavoy, quod itsitatum alias est, et Sar- idolorum destruebat, et multos incredulos ad fidem
Idola destru-
taginem significat, prout habetur in Bodec. Christi convertebat, non solum in civitate Iconio, ens multos
u Grxce y.ati atfvpwi/, per malleolos pedum ; xai sed iualiisprovinciis :faciebatque in Christinomine convertit:
mxairjtaatt, et fumum subtus excitate. sigua mirabilia. Factum est autem, dum fama
sanctissimi
 VIGESIMA NONA MAJI
3
sanctissimiviri perveniret adaures cujusdam Domi- nus dixit :
Quot sunt anni vit* B. Conus D
illius :
tiani, venit ille iniquissimus in eivitntein/' Romam :
responait : Duodecim annorum quandu eum «> in
erat,
tantusque pavor et hebetudo mentis facta est in ad litterarum studia Sept emdtcim
tradldi imbuendum nunc de annorum :

civitate ut nullus auderet se palam Christia-

illa, Dia-
cem ctseptcm sunt anni aetatis ejus impleti, quibus
iium confiteri: adeo ut plunmi eligerent in mon- 'couum
Diaconis gradn sublim&tus, in numcro
tibus vitam cum bestiis dncere, Sanctorum
quam Christiariam deputatus est. Perinde oro te ut unum
iidem supplicio verendo negare.
pariter mar-
tyriuni sumamus, ntpariter a Jusu Christo corone-
Domlliano 4 Tandem diaboli instinctu Domitianus jussit ad mtir. Doiuitianus dixit : Xon cs datus delectatori,
Prxsidi sisti se venire B. Coiium : cui dixit : Gaudeas, NobiliS' sed |i.-rdiiuri; non gaudio, scd moerori.
tur: Quapropter
sime Abbas. Adquem S Gonus respondit, Gaudeo jam tilii non evpedif persuasio dulcis verborum, sed
|.lane.Domitianus dix Quod amlivi de te, modo i f :
snpplicia, et verbera, et tenebraa carccns, nisiado-
cognosco in verilate quia corpus tuiun lucidum
:
raveritis deos nostros. 11. Cunus respondit : Impie,
est, et octili tui sicut stellae radiantes sunt senc- "scelerate, sacrilege, crudelis.et dire tjranne;
nonne
otusque tua non meretur ullam detractionem. Iutu- prius diximus quia Chrisfiani suraus, et idola
tibi,
roa modeste illum commonere coepit, dicens Re- : vestra non adoraiuus? Fac tantum, qtiod facturus
latum est nostraeexcellentioa, te felle pestiferae Chri- es.
a quo interro-
non mediocriter esse refertum ut non
stianitatis
qatus.
;
7 Ad Domitianus jussit venire lcctuni fcr- ambo impO'
hfflC
solummodo libi tuanon sufficiant, srd etiam pleros- reuni, Sanctos Dei nudos expoliari, et sii|iur niin/ur lecto
et
qne impedire r.on vercaris quibus auditis, fidem : ipsiun impuni. Carnifices vero urgentes ministrabant ''"""
penitus non dedimus, pro eo scilicet quod te nobili- carbones supra lectnm ferreum, et comprimebant
ter ortum, et nostrte militisedevote militare scimus. eos ferreis. Sancti Martyres dixerunt
tj
Disce :

Ad Conus ait : Scriptum est, quod utilibus

haec B. miser, qnod carbones tui non dolorem, sed refrige-
monitis sensum accommodare debe s, et non inuti- rium nobis praestant. Cumquehoca Sanctis audisset
iibus. Cur exhorruisti Christum Dominum nostrum, I itianus, dixitad carnifices Tolliteeos de cra-
;

tentum et damnatum, mortuiim etsepultum? Quare ticula, et mittite eos in cacabum asreum bullientem, E
dein cacabo
prius non admiraris illum dc virgine natuiu, vir- et mittite plumbum, resinam, stuppam, picem, et bullienti
ginepariente, virginepermanente; nativitatem cujus sulphur. Qni ciiin fnissut accensus aceriimc, beatos
Angeli mintiaveriint, gaudentes etcanentes, Gloria Martjres iinponi praacepit, et dixit Videamus si :

in excelsis Dco, et in terra pax hominibus bonae
voluntatis? Quare non verens
•lequinque panibus et duobus iiisrilnis satiavit quin-
Christttm con- que millia hominum? Quis utique hoc fecit ut ille,
Deus illorum pof.est eripere eos de flamiua ignis.
illius virtntem, qui Sancti vero Martyres. dum exurercntur, oculus ad
ceelum elevantes, oraverunt ad Doiuinuin, et dixe-
runt Creator omnium Domine, evunli nos ad te
:

jitetur et ejus
utiracula:
qui ca3co nato lumen reddidit, quatriduano La-
et clamantes, et mittc nnbis Angelum tuuni sanctum,
zaro vitam donavit? ad ultimum sua voluntate qui extinguat incendia saeva, sicut olim tribus pue-
passus est pru salutc iiiundi. Adejus mortempetra3 ris iu caiuino ignis ardcntis; ut cognoscant omi
scissae sunt, monuiiienta aperta sunt, et multa cor- qtiia cs filius Dei vivi, qui in hunc inundum ve-
tti

pora Sauctorum surrexerunt. Protinus misif Dominus Angcluui suuiu, qui

nisti.
std *"9eto
qua 5 Ad haac Doniitianiis ait. Si assertio tuj veri- flammivoma instrumenta ccelesti rore extinguens,
P °'!,m'"'
in /Ide se
persercratu- tatis munimine firma esset, totius mundi religio dixit ad sanctos : Pax vobis, milites optimi, agoni-
x
i'
rum contes- Christum crederet, ct potestas Jovis ad uihilum i'e- stae fidejes : nolite timere. nolitepavere : nam Chri-
tans,
dacta foret. B. Conus respondit Favente Domino : stus adest, qui vos victores faciet, et ad gamlia
nostro Jesu Christo, qui ventatem me dicere jussit, Eeterna perducet cuiu gratia.
quia in ea perseverabo usque ad illum fineni. qui 8 Tunc Domitianus dixit : Tollile eos de cacabo
Christi lege finitur. Ipse ciiim dignatus est dicere : aerco, ct suspendite in pcems jubentur in eculeo : aliis cniiu

Ego sum via, veritas et vita, quicreditin me ctiam interficiam eus. SanctiMartvres mors iiiiquo- eguuieosu- :

si raortuus fuerit vivet; et omnis qui vivit, etcredit rum hominum quid est hoc quod iterum replicare V""1
!
'
•'

in me, non morietur in aeternum. Unde per multas conaris, quasi nullam tibi rationcm superius po-
tribulationes oportet nos introire, in regnum Dei :
suisscmtis? Jam scmcl et bis, terque, quaterque
filii autem hujus mundi ejicienlur foras, et ibunt in professi sunuis. non creaturae, scd Crcatori Deo nos *
lenebras exteriores, ubi erit fletus et stridur den- suppliciter flcctere colla. Quod seincl juravimus sa-
tiuni. Tunc Domitianus, ira repletus, jussit ipsum cramentis divinis, illud non est violandum. neque
\ irberari, et variis tormentis afftigi. S. Conusdixit; pnemiis, neque minis. Qute est credulitas foa?
Ego tormenta tua non timeo : fac citius quod fa- Nonne qui ridem sni Rcgis abnegat et occultat,
fariis tormen-
cturus es : deprecor autem
te ut pejora mihi tor- projicicndus estde militia cum anathcmate 1 Non cst
tls aniioilur:
riienta Domitianus dixit
infcras. Optabam ulili : insudanduni in taliluis rcbus. Dominus autem nobis
consilio te nostris paiviv pfeo%pns, quo nobis ftrti adjutor est : qura ergfl faeisn nubis bomo, non est
nostris gaudiis perfrui merereris. B. Conusrespon- verendum. Maledicti equidem dii vestri et omnes
dit Ego vivere volo in anima, et non 111 carne. Tu
:
qui confidunt in eis. Hoc audito, Tyrannus infre-

vero, scelerate, cruciandus es, cuin patre tuo dia- muit, et ait Dura sentiat, qui corda ferrea gustat
: :

bolo in inferno, ubi tormenta tua nullo fine con- per ignem transcat, qui non vult molliri. Tune pras-
cludentur. cepit fuiuuin acerrimum fieri, ct sanctos Martyres

Domitianus dixit
ti Habes : filium'? S. Conus desuper
*
eculeo lpendere. Sancti vero Martvrcs,
in -
JiTn0
i-i a
'
i acerrt-
pctit adduci
dixit Habeo :unde depreior te
: ut niittas ad mona- irridentes pionns atque tormenta, diccbant () stulti : m ,t ar qtm-
Ptittm,
steiiiun. et facias illum tibi pra>sentari; ut, sidut et incrcduli non timcmus vus nec tormenta vestra
! ;
lur:

fuinius socii in hac vita, sic sociemur in illa beati- i^nis eiiiin vester et tumus nos non potuerunt
tudine. Quare non dimittis. ut
Domitianus dixit : superare nos quippc servi Cbristi, gloriantes et
:

puer adoret deos nostros, etfruatur nobiscam gau- gandentes sunms, pro omnibus tormentorura gcue-
diis bujus vitie? B. Conus respondit Ubi arbor stat, : ribus, qua? nobis intulistis.

et ramus ejus cum ea. Tantum deprecor te, tit 9 Tunc Domitianus. ira replotus, pr.-eccpit ut
mittas ad eum, et iecipiaiims in unum n tvrii cum serra truncarent corpora eorum, Sanoti vero urradltit-
Martyres pctierunt a carnificilius inducias orandi, cand,
coronam. Tunc festinanter fecit euiii venire, et ante
orantes ad Dominum dixerunt Dominc Drus
praesentiam ejus adduci. Cui ait Domitianus Quod : et :

temeque Creator, Jesu Chnste,

Maj T.
'/

m
nomcn est tilii tui Uleait: Sicut et mihi. Domitia. Omnipotens, coeli
2 Rex
 12 DE S. RESTITUTO MARTYRE.
vir prudentissinws certe :,!<]ue clegans; et. ductus, pro ntibis Dominuni tituin, ut per te aliqua bona me- D
a militibus Hermogenem Praesidem, admini-
ail reaniur qui pro tnnto tempore hic faiue deficiinus,
:

Romae, et dixerunt ei
i Hunc inveninms : et putrefacta est caro nostra a plagis et pondere
suadentem multis, etdocentem, vanam es.-e religio- ferri,et non est quj subveniat nobis. Audiens bttee

nem uostrorum deorum quam colimus, et nomina B. Restitutns, ingemuit cutn lacmnis, et dixit ad
ipsorum superflua et caduca, et prasdicat sectam ne- Dominuni Domine Jesu ilmste, fili Dei vivi et
; oratione /usa,

scio qnam Christianam. Tunc Praeses dixit ei veri, qui per B. Mariae Virginis ulenun ad terrani
Cujus es-c videris, aut cujus generis es, edicito descetv ere. et nos visitare dignatua es
!

;
quidixisti,
n.ilii Respondit vir Dei: Cn s quidem sum Roma- Petite et dahiturvobis ; exaudi me in hac hora invo- Luc, tt, u

nus, et m bili gi nere natus -i vero carnale requiris :

< nih-iii noiueu sanctum tuutn, ut appareat virtus

nomen meum, si autem secundum

Restitutu dicor; nominis tui, ut cognoscant omnas, quia tu es vere

fidem ine.ini, Christianus sum. Hermogenes Pra-fe- filius Dei vivi et veri, pro quo patiur haec omiiia.
se Christia-
num fafetttr: ctus dixit Non audisti jussum Domiuorum
:
npstro- Disrunipr, Domins, et solve haec oinuia vincula,
rnni Principum ? Respondit B. Restitutus. Quid quihus colligati sunt. Cmnque complesset orationem
tibi praecepertmt Preeses dixit Ut quicumque non
'?
:
siKiin, subito terrae motus Cuit in carcere, et Inx in-

sacrificaverit diis omnipotentibus, diversis ac variis gens emicuit, et odor suavissimus nuins inspir&vit, vinculacon-
iis puniatur. li. Restitutus respondit: Ego et dirupta sunt oniimi vinoula et c immiuuta, et captivomm
""'"'••
cognovi praccepta Imperatoris mei Domini Jesu ostium carceris patefactum est. Tunc illse persohae
Christi ; hunc vero qui negaverit, et cervices suas omues, vldentes quia dissoluta et comininuta suut
vanissimis lapidibus inclinaverit, aeternis suppliciis utiinia vincula eorum, vrnerunt cum lacrymis, et
interibit. Praeses dixit: Cessenl verba liasc, el ac- praagaudio prostraverunt se ad pedes It. Restituti,

cedej sacrifica diis, reverentissiinis et conservato- gratias agentes Deo. Quihus ipse-dixit Ecce qtianta :

ribus Reipublicre, et eris aroicus Principum nostro- praestat Dominus his qui diligunt enm mente et E
eosotie rfl-
rum sin autem, multis tormentis cruciaberis.
: rnnl.' piir.' : ecce eniin in servis suis consolabi^
tmttit :

Respondit B. Restitutus : Ego jam paratus sum, ut tur. Vadat unusqui-qiie quo voluerit , aut si

ine ipsum sacrificium Domino offeram. qins vnluerit aniniaiu suain salvare, mecum hic
-1 Tuni indignatus Praeses, jussit, ut cum Iapidi- remaneat, quia visitavit nos Dominus sedentes in
verberatus
bus (rangerentur ejus maxillae, dicens: Alia pro tenebrie et umbra mortis. Exeuntes vero, omnes
jwn sentit
dolorem : aliis n spondere noli. Cumque milites diu casderent simul e carcere abierunt, unusquisque in fugam t'>:,:
eum fortiter, dicit Praesidi R. Restitutus; Ab his nocte : et qui infirmi esse videbautiir, ipsi s;inissi-
qui me csedunt, qu: sunt milites tui, nulluro dolo- mis cursibus ScantesDominum.
reiu sentio in membris mei-. Praeses dixit: Cujus Mane facto levantes se custodes, nescientes quid
dignitaiis esse videris? Respondit I!. Restitutus.: esset lactum, inveuerunt carcerem totum apertum,
Pro amore ef tin ore Domini mei Jesu Christi con- in carcere nullum aiium, nisi B. Restitutum prostra-
tempsi militiam tuam intra palatium: nunc Regi et tuin in oratione. Currentes vero carcerarii ad do-
ctelesti tnilitare studeo miiitiam sempiternam. Prae- muin Pricsidis, nuntiaverunt ci, dicentes: Non so-
ses dixit Doleo super gratissiiuam juveimiiem
: luin carceres aperuit Restitutus, veriun etiam ct
tuam : accede et sacrifiea invictissimis diis, ut cum vincula onmia dissolvit, et comminuta sunt et ;

grandi ut i' il one accipias militiam tuam, siinul nescimus quo abierunt peri mae, quae cum eo fue-
etiam trissimam dignitatem consequaris.Respon-
illu runt.
dit B. Restitutus Ego militiam non perdidi: nam di- : 4 Prases vero conturbatus jussit eum sibi pras-

gnitas terrena a terris toliitur, ro coe- sentari. Cumque adduxissent illum in medio, dixit a Prxside
gaudet cjcsus perpetua teternitate subsistit. Tunc Praeses }!.<>- Quousque praevalenl maleficia tua,et nomi- oti/utvotus,
[estis is :

nervis
iratus jussit euin expoliari, et nervis crudis latera nadeorum noatrorum blasphemas, ut nihil patiaris?
ejus et totum corpus lacerari fecit. Cutuque expo- ita ut poemis ouines pro nihilo computaveris, et
liassi nteuin cadentes nimium, erat B. Restitutus vincula otnnium dissolveris, et homicidas ac sic
hilaris ac gaudens, quasi nib.il pateretur, orabat
; rios, pro suis sceleribus custodias mancipatos, in

dicens, Xon tiiueo mala, quoniam

i
tu mecum es Do- fugam abire feceris. Dic mihi, si quis tibi talia F
i

'
miiie. F.t dixit Prassidi: inlclicissime et inimiee praeeepit. 11 Restitutus dixit. Noli inaleficiis ad-
Dei, ecce quanta praestat Domtuus diligentibus se : scribere ea quae Dominus, ad laudem etgloriam no-
uhi sunt uiiiin' ture. et tormenta horribilia? Recede minis suo servu praastare dignatur. Tunc Pne-
sui,
a sei i i tua nequissima, et incipe colere Dettui Du- ses dixit ad euin Jaui accede et sacrifica diis, ut
:

minum nostrum, qui cuitores suos ita liberat : dere- evadere possis tormenta gravissima tiuae fortiter te ;

linque deos vanissimos, qui sunt ligna, ferrum, laniabunt. S. Restitutus respondit Qualihus diis :
trridelUo i a
plumbum, et [apides sculpti, qui nec sibi aliquod me sacrificare coinpellis'? llis fortequi ah hoininibus
et pluntbatis solatium, nec cultoribus suis possunt exliibere. ferro dolati sunt, et sine sensu esse noscuntur, et
Praeses vero repletus furia, jussit eum plumbatis qui etiam ab igne teterno siniul cum colentihus eos
casdi.Cuinque diu caederent eum, et niliil sentiret,. devorantur, atquo devorabuntur. Conturbatus Prae-
jussiteum levari, postea vero ei erectodixit: Mi- ses dixit: Injurias deoruin, sicut meam, jam ;un-
ser, ut quid vis vitam tuam cum a biuthanatis per- plius sufferre non possum. Et ait militibus: Ducite
dere. ResponditB. Restitutus Jam tu et Principes : eum in Capitolium ad fanum Jovis, ut sacrificet si :

tui, et oinnes colentes simulaehra surda et inuta, vero sacrificare contempserit. juheinus eum capita-
inter biothanatos deputati estis, quia cwci corde et lem subire sententiam. Milites itaque accipientes,
oculis non cognoscitis Doininura omniura creato- duxerunt eum ad fanum Jovis aeternalis, ut ibi sa-
rem. cnficia offerret. Uhi videns B. Restitutus simulacra
3 Tum Praeses jussit eum recipi in carcerem, et sine intellectu et sine sensu, dicit militibus. Inter-
ferro validissimo fecit totum corpus ejus constrin- rogate deos istos miseros, ut loquantnr, et dicant

carceri in-
gi, et jussit ut nullus ingrederetur ad eum. Cumque mihi quid faciant. Ha'C et alia subjungens in deos
clusus, milites duxissent eum carcerem fecerunt sicut
in ; gentium, b cogebauteum milites ad sacrificandum :
/,

praeeepit eis Prosses ; et catenis vinxerunt totum et nolens assentiri illis, ligaverunt ei ntanus a tergo, decoUatw
corpus ejus. Erant ibi in ipso carcere inclusae per- et decollaverunt extra Capitolium et extrabentes :

sonae nu>xero plures, quae videntes B. Restitutum, jactaverunt eum juxta arcum c Triuinphi, ad Pal- c
rogabant eum, dicentes : Rogamus te, vir Dei, ora mam, ut acanibus consumeretur.
b
 VIGESIMA NONA MAJI. 13

B Justa vero quadam raatrona, religiosa fcmina, ANNOTATA. D

Corjnis a r:\ Ms3.
venit noctu cum aliquibus viris Eerlesiasticis et
Justa ma-
paucis Christianis, propter impietalem Paganorum: a Grxcis Pio9«y«0(j 'dicilur, qui violenta morte
Irona se-
pullum, et cum famulis suis eollegit corpus B. Restituti: et perit. |iio: vUa, 9-h/stos mars , ul vox hinc composita
abiitin domum suam juxtaMetam-sudantem, etillic viieatur indieare eos. qiii solum ad lormeuta. i,l est, „./
cum aroraatibus sanctum corpus ejus condidit, in- moriem longam sustinendam vivunt.
volvitque in syndone Biblea et imposuit ipsiun , b lliuc incipil pars Actorum, ali Aringho edita.
noctu pavone suo. ut perdueerct in praedio suo
in d c Arcus Septunii Seven hodieque superest, ad Ca-
via Numentana. Et dum pergeret, raisil ad Episco- pitolini mniiiis limnn transeundus et hinc porro per ,

pum in eadem via constitutum, nomine Stephanum : catnpum Vaccinum pergentibus, /•; Arcum Titiitur ad
ut cum Pivsliyleris, et Diaconibus, e; aliis Cluniis, ejus Amiiliitlieniriim. prope quodest Metisudan . mo
un.i cum servis I>ei et sacris Virginibus, conveni- inSni nominanda, de qua Ilexander Donatus lib.%
ivnt simul ciiin tidelibus Christianis, ut in ibro ex- Somss Veleriscap. G Metam sudantem, inqujt, ante
pectarent eus. Mane veroadhuc diluculoadvenerunt arcum Constautini et Amphitheatrum constituunt,
cum sancto corpore, etcuin hymnis et iaudibus per- fontetn e irum, qui ludos frequentabant, extinguen-
duxerunt sanctum corpus in milliario decimo sexto, dae -ii, percommodum emmente Jovis simnlacro,
,

in praedium praefatsa matronae Jusire venerabilis fe- quam in nummis expressam habemus Exlai hodie-
min.u, in crypta in inferioribus : illicque dignissimai que semiruta, absqne simutacro el (onte, juxla Colis-
sepulturie funerarunt , sub die /' Sexto Kalendas seum vulgo diclum, uti eam Romnnarum ruinarum
claret mlra- Junias et feeerunt
. illic planctum per septem '1;es. ieones reprsesentant.
culls.
Sumptus veru necessarios supra mem irata Justa de rl Arimjlins, pagnne. Iu glo.<si< Isiilori, Pavo, v,-
buo proprio procuravit ct ministravit. Eodem quo- hiculum unius rotae dicilur : el sic corpora Marlyrum
que tempore multi, qui tenebantur a dajmonibus va- in pavone po ila leguntur in Aclis SS. Marcelli, Se-
riis infirmitatibus, per vicina loca in civiia;.' 3 bastiani, el aliomm : ut videatur fuisse genus trnhse,
Numentana ,
quotidie venientes ad tumulum B. it'1'iin antrorsum rotam habenlis , mulieribus aptum,
Restituti Martyris, sani revertebantur ad sua, cum quia vehenlium corpus non ila succulit, sicat bigse vel
gaudio magno laudantes et benedicentes Dominum, currus.
qui vivit et regnat in secula seculorum. Atr.en. e Apud Aringhum addilur : Subd aconibus quoque
7 /1 Requievit autem ilii B. Restitutus usque ad et Acoluthis et Lectoribus.
tempora Adriani Papae, sieque factum est, ut ipse f Ferrarius edidii quarto Kalendas Junii, quo i ex
bentus Martyr se revelaret. Tunc viri illi quibus hoc inversis nurhei is contigisse diximus.
intimatum est, levaverunt eum exinde, ei sepelie- g Nomentum ihidem, urbs olim Episcopalis, cujus
ruut juxta Ecclesiam S. Andreae in Aurisaurio : Ubi forsan Stephanus Episcopus adfuilcumsuo Clero, in
praestantur beneflcia Domini nostri Jesu Clrnsii, e.n ipiendo sacro corpore,

usque 111 hodiernum diem. h li.ee i.r MS. Aringhi sunt adfuncta.

DE S. REVOCATO MARTYRE
GEINUjE 1N LIGURIA HONORATO.
Ex Proprio Ecclesise Genuensis.

-n Kalendario Sdnclorum, qui iu particularibus bis retulit dicti monasterii Reverenilissimus Abbas

T
I
(ienuie Ecclesiis cetebranlur,
Ecclesi.e
. .1/171
Genueiisis exxuso,
celebrari feslnm S.
cum Ofjiciis propriis

indicatur hoc XXIX

Revocati Martyris, in
teris archivii reliquiae servatse

sunt.
. 1 1

Dedimus hactenus qualuor prioribus mensibus

1
'
i
- s il citndine quaedam ve-
digestaeque in ordinem
rn-

Ecclesia monasteiii S. Benigni; ibique Imberi Reli- rios Martyres Revocatos, Carthagine ei in reliqua
quias 1711»' Fiiimns nos anno «loci.xu mona- in dicto Africa, Catante m Sicilia Smyrnse m Asia et aliln . .

sterio. atque hsec tunc pauca de illo annolavimus : Cor- passos. ILiruin aliquem Oenmm fuisse translatum, ui

pus S. Revocati Martyris ibidem sub uno altnriura impossibile non esl, ila sine fundamento affirmaretur.
requiescit, ejusque festura agitur xxix Maji ritu du- Magis eliam temerarium esset, ex die quo colifur Ge-

plici de quo nihil ibidem scriptum reperitur. Si

:
iiii.ikk iste, conjecluram ducereipsum esse Rumauuin

quid de eo aliquando extitit id una cum eeteris

; Restitutum, mutalo leviter nomine Revocatum quare :

ejusdem monasterii monumentis periit, s^vientibus eum, 111 invenio, sicrelmquo, eum hujus dieiSanctis
oliiu iliscordiis civilibus vel nuper pestilentia, ut no- seorsim nominandum in priesenti opere.

DE
 14 ACTA SANCTOIiUM.

DE SANCTO MAXIMO
EX ISTRIA VENETIAS TRANSLATO.
COMMENTARIUS HISTORICUS.
•
c loco passionis ac sepulturae, Actis depravatis, translationis tempore el memoria.

(^^rivitas-nova Istriaz, ad Qitieti fluminis ostium, gata fuissent, et ifimonin Episcopus S, Maximus
*cond la videtur fuisse initio secuti ix. Nam quod- appellatur, ac rffa magit diverso quam S. Pelagius
Corpus auno .darn Caroli Magni diploma , notatum anno colendus proponitur.
1 1 10 cttm ^jiocccin, nominat in istis purtxbus sex Episco- :i \<i diem quod attinet, postet hic sumptus videri a iii tempore
corpi rc S. unum Concordiensem, alium l'ti-
videlicel S Maximo, Veronensi Episcopo Ct tltlttl
patus, ot Confessore, de
Petagtl re- Bplscopl,
i! ;
i. ii , tertium illtuti qui apud civitatem novam -!<<!. .// eodem sumi etiam Episcopi titutus po-
coidltum.
I constitutus esse uoscitur etc. quasi rcccntius tuit; idque. eo procliviut, quod revera aliquis Maxiinus
constitutum indicans. Latent Episcoporum eju& loci no- Episcopus Emonensis interfuerit Concilio Aquileiensi,
miua usque atl Joannem, qui anno dcccclx, cum titulo tempore S. DamasiPapse ad annum ccclxxxj celebrato.
Eptscopi /Bmonensis, reperitur in consccratione Ec- ffu positis, restat dispiciendum, an quorum eadem fere
clesix Parenlins, Eodtm titulo usus illius successor, sunt Acta, exdem quoque credi pdssint personse; ii sci-
pariter dictus Joannes, obtinuit o Poppone Aquiteiensi Ucet quorum sacraossa ad Civitatis novEe Patrocintum
Patrinrcha villam S. Laurentii m Daila, Civitati no- aliunde convecta, et insimulab Adamo Eptscopo fuerint
vte vropinquam, prout eam hodieque ecctesia istasub ; em perperam credunlur ibidem in
Comitatus possidet, donationem confirmante hn- suo gradu ministrasse ac passi fuis&e, Asserit Mamo-
peratore Conrado anno mxxix Post Joannem istnm lius, eique consequenter sc3'iptores //"/' suffragantnr
tertius npud Ughellum sufficitur Adam, cujus in wde Civitatem novam, •.." r.-tcns ^Emonse ruints, in vicino
Cathedrali, Sanctis Pelagioet Maximo dicata, mcmo- natam <'•'>*•; ,/ quoniam constat Ihiuc Naupi rto fluvio
rvat hujusmodiinscriptio, apnd eumdem
relata adsita n fuisse, hocnpmine insigninnt suum illum quem
ffifhellum, ui posita sui>r>i prsedictorum Sanctorum lu- Quietum nuncupant. Tuli in supposito non esset </'///-

mutttm, Anno Domin ca; incarnationis mcxlvi, vi Id. c//c captu, quomodo fam olim JEmonx con ta,
cor/iorn,

Octub. recondita sunt haBC Sanctofum corpora Pe- tandi m in Civitatem novam translata sint. Quin etiam,
lagii oi Maximi, tPinpore Adami Episcopi. Alius nul~ licel ^Emoniam fi(Nauportum/on*jm3 a Civitate-nova
lus tituhts nominibus additur, neque verosimiliter ptus removeas, uti faciendum mox <th-c>'iu.<, dummodo intra ac loco pns
de iis tunc sciebatur : Martyres tamen paulatim credi oicinam Istriai Pannoniam m ineas, facile intelliges qua si'>ii>s, ijiti

cceperunt, et quidem sic ut Maximus Episcopus, Pe!a- ratione contingere pottierit prsedicta TrunsUtdo. Ne uu- fuit Asisla,

gius Diaconus diclus fuerit. Uujus opinionis ; non au- tem obturbent Acta el Actis inhxrentia Martyrologia
ctor; promotor certe primarius fitit Nicolaus Manzolus, antiqua, dum apud Asiam passum dicunt S. Alixi-
iii Descriptione Istrue, cum Vitis Sanctorum provincite mum; tuccurrit in sua a<l not cj>i*tt>ln Sc :
i<>nlrhn<s,
ill us edita Penetiis : de quibus vir eruditissimus mut- monens prsepositionem apud, non qd regionem aliquam,
tisque libris scriptU etiam u morte ctarus, Joannes Lu- sed ad urbem significandam, iu Actis Sanctorum Mar-
dovicus Schonlebins , tacrx Tltrotogtx Doctor et infe- tyrologiUque adhiberi. Quamvis autem Asia urbs, nnda
tioris Carniolios Architliacottus Labaci residens, mihi Geographis nota sit; notam tamen ait cssc Asisiam, in
ante iutc scripsit , Vitas istas , ex vulgaribus opina- tua Carniolia inveniendam; in qua etiam reperiripos-
tionibus undecumque eonsarcinatas , sibique valde sit Constantiaj martyrio S. Pelagii nobilitita.
suspectas esse, ne vel e\ toto ronfictae sinl pler<e- 4 Tenct siqnidem idem Schonlebius, Emonam tive
que , vel plurunum saltem admixtum habeant fi- ^Emonam vel jEmoniam, procul a/> Istria ct al> Adria- vicina ine-
ctionis. tico, cai Nova ctvitus adjacet, mari, ut sua Cnrnioliu. trojioli Car-
ntuli i I.<i-
Acla caiem 2 Luculento ezemph id ostendimus die prxcedenti, sitam fuiste, apud Lubacum flnmen; quod Nauportum
qua- jam baco,
cuoiageremus de S. Nicephoro, Petinensis civitalis in dixerint Argonautae , condita istic urbe , nbt non ra-
edimus
30 Aprllls,
eadem Istria Patrono nunc pene in prxdictis duobus : lente.t udversis fluviorum ductibus ultra provehi a Sep-
Sanctis timile quid se offert. Qux tamen eis tribuuntur temtrione w Meridiem, coacti fueranl suam Arijuiu
Acta, apud Fciimium ni Catalogo Stiuctorum Italise humerisaut machinis per terram aliquamdiu provehere,
legenda ttd iv kalendas Junii et Septcmbris (quibus dvncc fluvium atiqurm iuveniieiit y
qui contrurio quttm
diebus sigillatim illi coluntur)vere svnt Acta Martyrum Nauportus cursu mare Adrialicum ipsos de-
fluens, in
sic nominatorum, et eorumdcm fortassis qui ab Jdomo volveret, sic tandem in Grseciam suam revehe.ndos. llaac
recondiii tunt : sed aliis locis aliisqne diebus passorum, itte opinionem suam tntatus est, edito perquam erudito

ojtsque ullo sacri Ordinis titulo; quo eos fuisse prse- UbroSalisburgi anno mdclxxiv, sub titulo ^EinoiiEe vin-
Majores, non utique in sculpendts
credidissent dicatse. nomcn Labaci* Metropoli Camiolise vetut
illml
usurpandisque eorum nominibus Diaconum Episcopo asserent hac ratione, ut primo Capite, primam iirbis
prseposuissent. Bt Sancti quidem Pelagii Actahabemus ..'Emonse originem et nnmcticlaturam explicet, ut veteres
pro xxvini Augutti', in quibus dicitur Emonae natus, qui cjus meminerunt scriptores alleget , ad ejus nitum
sed ah [ftril
nc sub Numeriano passus esse Constantiae, pro qua definiendum praevie expltcatis Umitibus Norici Panno-
depravuta
Emonam, ipsam substituit Ferrarius , quam credidit niseque et conterminarum regionum : Cupite n ipsam
este nunc Civitatem-uovam. S. Maximi Acta, quse esse liodiernnm Labacnm ex antiquis Qeographis, Jltsto- giiorl \t!as
ijfse iii compendium conlrahit, jam dedimus die xxx ricis, Itinerariis, Inscriptionibus evtdentia penc palpa- •
ASlmona
Ftorum etaliot antiquiores Martyrolo- fUtsse rfe-
Apritit, secuti bili probet;nec minus evidenter per negativa argumeuta
n.omtialur.
gos iit qutbus constunter is legitur, imperante Decio
: ex iisdem Geographis, Historicis, Itinerariis Capite
oblatus Optimo Consulari apud Asiam ecoutrario : III confirmet, non posse eam appellntinnem convenire
Optimus dicilur Praeses Istria?,
o.utem a Ferrario idem Civitati-novae in Istria; denique Capiteiw distotvat op-
cum impia Diocletiani et Maximiani edicta prornul- positas sibi cujusdam Necterici objecttones. Habeo ctiam
illius
 VIGESIM K NONA MAJI.
IS
A illitts de hoc argumento erudilam epistolam, nbi Cluve- [nleanlnr Islrii qnnnd lorum ac
tempus passionis tntius D
riiim ollegat, asserentem in antiquaGcograpIiica mappa, ereili anliquis Ariis, ,,„„,„ .,
i,,,„„.„/„ , lp „,i ,//„ v ,j„,„ roni o „
vidisse se fluvium quo intersecabatur Istria, a<(<iit<> titula parro Civitas-nova, propter aeris '''''""" "1"
inclemenliam, tem-
Quaetus [quem esse Quietum vix dubiiaveris) etjuxta pote praseitva :,.,/„„, s „„„, ,„„, ,,,„ ,,,,„„, ,,,,„„„.
riim notainr Prxtorinm, Silvo insaiptum, quodfttcile Irm, ner ullrtt tiiniiut,
™JJ~^.
UCCCLXX srittir Episcof i
i- i>„< ltol,e!,tr
poluitdeformari e.r Alvo Ptolomxi Islria chitatibus dentes /inlinissr c '"" l ""'' x
; nr linKlen, eo recidit, m hibemo lcm-
adminwralo. Alvi ergo liujus rudero, non .V !»»<. qno solo habilatur, """"'"""
nss ineolas nr ducentoi numeret
contcndit esse, qu.v inveniunlur juxta Civitatenvno- sub parochi unhu cura p< rquam ii ; .
>

„/,'„,„
vam, sub Carolo magno condilam, cujus Spiscopis num- pridem >>»le nse r„ri„ Sanclornm corpora.S. )'•

quam venerit in mentem sese nuncupare Episcopos qiiul f riiini sit, nesciitir nam rorptis.
:
quodsubeono-
ALmanenses, ante seculum x; adcoque posterioris quo- iniiir habelnr Constanlis, „„,„
,»l /,',',
. Romaallahm
<]!<<' Irilipons eiil>-r, illum, CUJUS tjrmlu linu esse
III Bnpii- anno dccccxviii, per Salamonem lil Constanlien-
sterii, adhxrenlis Calhedrali Ecclesise Civitatis-nove, sem Episcopum, tradunt Annales Etnzidlenses; estque
hatc memoria : Baplisterium digno marmore
scnlpta credibileidnominis >H, tunc inditum fuisse, propter Acta
Mauritius Episcopus Em m
S Jiiiii quod Asisiam nitnirt (jmde scriplorum /<•
S. 1'ruri i /Emonensis, m quibus n minatain M
p.ilxstrum Conslanliam, suam esse i,>l>.»u, .s'„/„„„„ '""imit
AsMallla me>:t„s rrl inailvertentia , m<l "'"""" r °'-
tiodtc Berbir
dicta:
.
""
,

""/"'"'"
.-,,,,.,
Ptolomzus eam
/''"' AsiainJ
etiam usus vulgi ,-„„/,„-
inler me-
isi,- credidit
l t
: alioqut
titulns, e.i aliera purle ttiniuii „„;,„
ipnim in Cimtate-i >
manere
memorati
dilerraneas Liburnorum urbes locat Liljurnos tintrin
.-

sicdocens : Pelagii ei tnnocentium Sanctorura Ue-

llitjrnli idem Ptolomseus allribml, et ivr-inii est liqniie
,,/ lii •
p ,s t „ fuerunt nh U cembris li m ,\,lv.
Carniolam esse censent auctores apnd Ortellmm (eslo Mii,:v.xi qno anno
: lillera Domintcalis C, tertiam !),<-
Ptolomaicas tabulas alilrr ordinaveril Berlius) : qui ,„,„•„„,„ Advenlus, lue notatam, concurrere fecit cum
Ortelius eliam ex Nigro scribit, Asisiam nunc mi
solo ,/„• Decembns.
sequatam es-e, ibidemque multa antiquitatis monu- "
8 DrH. Maximo cerlius est, corpus ejtis haberi Ve-
menta ej.t:ire et locuin Beribir ilici. Schonlebius
.
netiis in ecclesia S. Canlian „'!,'";',"'
, unde eti tm allala „,„/„/ ,',
vt-
v«l<i<> Berbier nominuri ait, prnpr flujnen S. fili. et „,.„ triphcia Acla „»,:,,, ,/„„„,/ >•'»».
, stibslantiam martyrii
ilttttriim dierum spal>o distare Labaco, adeoque Tergesto convenienlia cum pt-scdiclis. Eorum novissima, n Le-
. ,,
esse quam Lnbaco Sed Labaco.si<o non ita ab-
vicinius gendario ibidem MS. transumpta, tie finiuntur San-
tum corpus
' utndical nomen iEmonse, qutn hberum rehnqual ctum hoc et miraculosum i",r|,us progressu tempo-
s. tlaximi hujus silum collocare intrit illud fluminis spalium, quod ris ab aliis devotis el piis Ciiristi inis, ab urbe Asia
landem ad mtnr villa <<•,/„<• a
„ superiori Labaco, ;
'
infrrius. uunc translatum fuit ad Cittanovam et inJe per
hlros Iron- n ,, , , , ,
: devo
'"'"""'"' Metropolim (iiuod spalium
fUSe patu\t vigtnti circiler tnm quemdam Nobilem Venetum translatum Vene-
llalicorum miUiarium est) liberum relinqmt veirri ti:i-. et collocatum in ecclesia S.Cantianij ubi
ASmonx constituendse ; niulr facile fuii volenti uliro aJlmc miraculis illustre quies it S ilennitas autem
/rlrm profiteri, sicut Maximns fecisse legilur, excurrere Translationis hujus li„aiissi,i,i Martyris celebratur
Asisiam, ubi tunc Pr&ses erat; postea martijrizari,ct in rihcta ecclesia S Cantiani
|,r i) iminica s icunda
corpus refen-i Mmonam. Ceterum libenter Istriis con- Octobris. Alia antiqniora Acla , sed nihilominus Ve-
cedet Schonlebius, qitod occasione barbaricarum in Pan- nctiis compiisiin, atquein Lectiones sex dislributa, in-
nonias excursionum, quibus .Km na illa exposila eliam lerctirrentibus Responsoriis propriii , sic inchoaniur :

fuit, unnm alterumve ct>ri>tts ex <V* qux JEmonx fuerant Sub Decio Imperatqre apud Asiam civilatem, Ma-
ac nominaiim S.
vam Istrix potueril.
Maximi, deportari in Civitatem no- ximus —
passus est quarto Kalendas Juuii. cujus
"'"'"''*'"'
diem translationis corporis in hanc smctam eccle-
(i De Constantiaj in qua S. Pelagius MartyHum siani octavo Idus Octobris commemorare 'lehsre- Domlnica
cicmpiiss. pertultt, non ila e.rpressum liabemus leslimonittm : sed mus; nihilominus Natalem ejus diem gloriosi Mar- odoWls,
""'""'» 'Srlliiuletniis arliitrnnln post Pliiloiu.ritm et tyris, in Dominica secunda cj'is,]e'n mensis sub
cosdcm ferrl , ,

Coiisantui, antiquorum Itineiariorum conditorcs, hoe nomen loeo Duplici majori solenniter ceiebramus.
iiiinc Gtitl.fcl-
faclnm ii Conslaiitio Imper >/„><• Coaslanlini Matjtti U Tnm srquiinliir Acta, Decius Imperator volens, " Ofltrfum
J '"
filio,qui mortuis fratribus solus rerum politus, sximts in elr. frrr tjleilia tlctlimns XXX Apritis; llisi qiiott , itbi l '.\. ,"

„ iis partibus moram traxil, hibernavit, mililem legit ; et in antiquis ac genuinis Actis intetroganti Prxsidi, F
tilirni istic oinnmaynx urbi, a se instauratx ampltfi- quod officium gererel, Martyr respotdit, Homo sum
cataeque, nomen potuit posuisse. AXiegat autem Schon- plebeius. mco vivens negotio, sive (ut /„;/,,•„/ cn<lem
lebitts lilteras Doctoris Fnlckensteiiiii, Parochi Gurck- Acta ex Parentino Legendario transcripta fenetiis, et
jetdcnsis in Carniolia inferiore; quibus testatur, opuidi inde. twbis qitoque missa) Homo sum plebanus, meis
incotas ex tratliiioite liahere . nrliem ibi olim amplnm negotiis vacans. quse Inico solt conventie nianifestum
Constantiam et ampliludinis antiqui-
steiisse iioiiiiue ; cst ; ibi Acta Veneta tetjanl, Hoino suiu Pastor r
j, regis
tatisque argumentu t prxbent rudera, per integrum Dumini mei Jesu Ciiristi . ut sctlirrt suaderelur K|u-
millutre sparsa, de sttb quibus magnam copiam iiurno- scnpus futsse ijm lojitiliir. Se>t qni Itoc mtttavit , iion
rum sereorttm, argenteorum atque aureorum, etiatn im- animadcerlit, Ituitil cotiveuire, tit Episcopura Christiani
-, .
, , ,. ,/,/„/,, in
perialeni superaiilium, idem Doclor eruit, Inpitles elinm Grcgis sefassus; mterrogetur (stcut ubtque /i/; un sit .
a[l[ , (iarlt
ingentes citmquarum exempla tpsi
inscriptionibus , Christianus; econtia optimtts ordo est , ttt prtnw no- busOfjtcU
cttctf '"'-
Schoulebio misit. Situs autem idem esl, quem Ptolo- inen, dctn ecercitiutit, tertto fbiem sttam jnbeatur ali-
mxus Naoduno, llineiarinm Anlonini Novioduno vi- quis enunttare. Iiitetim lituliis Episcopi aliquoties tn-

retnuni Ao- 'lcntur uilsrriltere ; cui iioinen Constantix tam facile eulratur in Artts, tnin Venetis qutun Purenttuis , el in
vlodano. potutt sttccessissc, iu Itae provincia, quam alti in Gatlia, Responsoriis, quse habemus e.c solo MS. Venetn. H.ec
ci alteri in Gerinaiiui ad Rlteiinm urbi idem iiomen esl vero Responsoria ctuint ipsa credimus ex Civitatis iiovat

ab eottem Impeenlore iilditum : uiule factum est, ul usit acceptu ; sicuti iiuliiiem acceptse sunt Collectx htt-

etiam itlx ambx Pelagium Matttjiem sibi vindicent

S. jusmodi od Missnm Omnipotens sempiterne Dcus, : I.

ticel lain procul dtsstix ub Emona, adeo expresse no- qui miranda, B. Maximi Martyris tui radiantibus
minata in Aetis. meritis, in tuo coruscare basilica concedis; tribue
7 Alijae luee dieta sunto, non aiiiiuo tlefinieruli certo, quiesumus. ut sicut illi gratiam divmi niuneris cce-
quotl is quos CUtanovani Patioaos colunt, iulem sint litus contulisti ; ita nobis, ejus sufiragantibus preci-
quorum Acta Ittibenlur ; sed ostemlendi, quod Itoc eis bus, indulgantiam conferre digneris. II. Supplica-
possit sine magna tliffieiitlutc concedi; motlo vtcissim tiones servorum tuorum, Auctor omnium, miseratus
exaudi
 iC DE S. MAXIMO MARTYRE.
exaudi : et guilras B. Maximum, Pontificem et quitus inltiim. Cujus cnm prxter hanc memorinm Acta D
cum jam diu
Martyrem, dedisti Patronum respectu gratioe tuas 1'itx niilla exlarent, applkata ei fuerint isthsec spectan-
;
dtto Maxlmi
roborati, euni aptnl ti' scntiatnus Protectorem. III. tia ad Maxitnum, sub Decio Martyrem luteum,xxx eonfusi essent

Deus, qui B. Maximum, Pontifieem tuum et Mar- Aprilis quoil animadvertcns Episcopus
:
Adam, pru- in uttum.

cum memorta tyrem, resuscitandi mortuorum rorpora gratia de- denler caverit, ne eum, cvjus recondebal corpus vel ,

suscUatontm corasti quasumus, ut quod illi sub mortali carne

: Episcopnm vocaret, vel Martyrem. hlem ct nos faci-
mortuorum. mus. tlubio relinqnentes, utrius sit corpus, quod ex
def,'enti contulisti, nuncapud te melius viventi prae- ni

stare digneris quatenus animBB supplicantium vi- ;

Istria Venelias translatum csse inter omnes convenit.
vere mereantur. Per D. N. J. C. etc. 1 1 IIic fniicrnm, cum ante Offlcia propria sitnclx Reliquix
et man-
Gcnux.
Iti Sciendum autem quod Cittanovanus Episcopatus ,
Genttcnsis Ecclesise, ex Apostolica concessione
Ttanstatio
primum Parenlino sub annum Mccccxxxr? uniliu est duto Stephani Cardinalis Duralii Archiepiscopi Ge-
seculo 1

ab Ettgrnio IV; deinde a Nicolao /", stii antiutn nnensisiiniw \GiO remsii, inveniopag. 6 in hilendario

uccci 1.1, associalns V-enets Ecclesise; sed demum anno feslorum notaii Die 2!) Maji, Maximi et Pelagii

"mi < ;i :ci xvi, «t habet Utjltellus, propiios recepitPastores, Martyrum semiduplex, Post ipsa autem Officia doce-

habuitque deinceps : quitamen, desolato pene, ut dixi, tnr, quomodo Sancti Ecclesise istius, licct Marttjmlogio

loco, numquam ibi resident. Prior conjunclio S. Maxi- non adscripii, in ejus iamen lcctione per totuiu eivna-

mi cultum ml Parentinos propagavit, secunda occasio- tciii el dieecesim, }<>st kalendarum et Lttn.r pronuntia-

nnii ,t commodilatem dederit Venetis transferendi adse ttonem, /><:ii»>tu immediate debeant, et pag, 39 pro

corporis : quid autem causse babuerint Aquileienses, ut xxix Maji sic legendum prsescnbilur : Natalis SS.

eumdem tota dioicesi venerandum\ suscipt teui . non di- Martyrum Maxitui Episcopi , et Pelagii Di&coni,
vmti. Quia tamen, ubique colitur ul Episcopus Martyr s
quorum sacra ossa e\ yEmonia civitute Histrias, Ur-
idque i < n>i diupost Adatni Episcopi tempora instilutum bano Sexto ^uintno Potitifice Genuam translata, iu

videtur ; <}htiti<lo eidem, cujus Acta legebantur , t<]<t<ita ecclesia S. Matthaei condigno bonore condita fue-
fuit ultima Collecta, sola aliquid novum continens, <i<k«I runt. Vix dubitare possumus, quin hsecossa ex ipsis tl-

Acta non atlingant; cogimur suspicari, istum quiMqui- lis corporibus sint, quz anno mcxlvi in ea cttjtts erant
leienst Stjnodo inlerfuil Maximum, cosetaneum S. Da- Patroni Civitalis-novse Catltedrali retecta diximus :

masi, rcvera etiam Sanctum fuisse, et morluorum sus- Urbanus autem Sextus, sctlit ab anno mccclxxviii ad
citandorum gratia decoratum . ac forlassis Iwc <li<' anti- LXXXIX.

DE S. GENTIO
MARTYRE IN HISPANIA.
Ex Martyrologio S. Hieronymi.

ntiquissimum Martyrologii Hieronymiani apo- Corheiensi ista explicatius hahentur : InHispaniU na-
graphum ,
quod ante uiitle fere annos tjaru- talis S. Genlii. Et hsc m dictis opttm^ nvt.v monu-

Ai
Virginis, scihcct
tum
_:.)iw<ititi
jui<s\c

.
sxpius diximus, im hunc diem au-
Kaleudas Junii. Rniiia Natalis
iv

Petronillffl, cu;us nomen in apographo

1
mentis : qua.'

quos,ei maximae apud

logio HispanicOf
proponimus Hispanorum apud
diligentiae
Tamayum-Salazar in Martyro-
mirarentur hujus Sancti Martyris
,

Corbeiensi Parisiis excuso hoc etiam dic,sed subfinem, memoriam non c.ciaie; nisi sciremus, Dexlrinorum
expnmitur. De
cum atiis Martyrologiis et Breviario
ca figmentorum auctoribus ignotum prorsus fuisse HUro-
Romano acturi sumus die xxxi Maji. Sequitur dein in nyinianum Marlyrologium, alioqvi maieriem fere infi-
iHctv antiquissimo apographo In Spanis GentL 2n : nitam ipsis suppeditaturum :quod felicitati magnx tmpu-
a}ioijyupiiis ejusdem Martyrologii Hieronymiani Lu- tandum reor cum sati* superque liabcamus fabitlarum,
%

censi ct Blumiano ; In Spaniis S. Genti. Qu.c eodem quibus Umgc prxstet simplex ignorantia. In MS.Riche-
modo leguntur in vetusto codice Regiua.' Sueciae, ct rc- noviensi, in locum Gentii, alii perpcram substituuutur,
feruntur ab Holstenio in Animadversis ad Martyrolo- lus veibis -.
In Spauiis Sicinoli, Musti : qui videntur
gium Romanum. Prxterea in mcmorato apographo e>,sc Sisinnius et Venustus, eiiam Itoc die reiati.

DE SANCTO CRISPOLO
MARTYRE IN NUMIDIA.
Ex eodem Ilieronymiano Martyrologio.

emorntttm Martyrologii Hiei ontjmiani apo- Corbeiensi i'o intitila proferuntur : ln Nicomedia S.
graphum antiquissimum, quod ab Spterna- Cyrilli. De Iwc mox agemus. Magis placel Numidia,

Mi censibus modo diligentcr servatur, tcrtio loco

.tsia indical

Luccnse et Blumianum : In Numiilia natalis S. Cri-

Numidia Crispolis. Apographa
:
itt ariliquioribus
omissa,
neiist ,i
monumentis ossignata. Omui palseslra
nomen Crispoli memoratur in MS. Aquisgra-
Parisiensi Labbsei, et Cripoli in MS. Au-
spuli. ln antiquo MS. Reginx Suecix per Hoktenium guslano S. Udalrici, et auctario Greveni ud Usuar-
edito tsta hobentur : Apud Nicomediatn S Crispoli , dum. De alto Crispolo, cum Gabiuo in Sardinia
In Caesarea Cappadocise Cyrilli. Qux in apographo passo, utjemus ilie sequenli.

DE
 VIGESIMA NONA MAJI. 17

DE SS. CYRILLO, CARELLLO, PRIMOLO, FINDO, VE-

NUSTO, GISSINO, ALEXANDRO, TREDENTHEO, JO-
CLNDO,
NOT l TOM- TI!

MARTYRIBUS C/ESARE^ IN CAPPADOCIA. APP. MAJ1

SYLLOGE HISTORICA.
De S. Cyrilli, seorsim noti, cullu et passione, et aliorum nominibus in Martyrologio Ilie-
ronymiano.
in Cnppadncia Asise regione, plures Iaudem sensatis
XXIX MAJl Caesarea, [Christi] Etenim omni tempore
S. Cyrillus nobis suppeditat Sanctos Marlyres, ct lioc clie Christum nominans erat, et semetipsum inde esse
seorsim posl- primo Cyrillum ; dein aliis intcrposilis, alios motum fatebatur et plagis conlixus et verbis terri-
;

tus,
qualuor, quos simulconjungimus. Ac primo ajio- tus, neque verborum minam, neque afflictionis in-
graphum Epternaccnse ila habet : In Cassarea Cappa- juriam computavit sed sustinuit haec quidem liben-
:

dociae Cyrilli ; nli etiam legitur in MS. Regina Sueciai tissime; prompte autem et aliud aliquid majus abdicatus
per Holstcninm wstimato. Intcrponuntitr vcrba Natalis malum exspectabat. Cum autem a patre,
, crescerent ei
Sancti, in apographis Lucensi Blumiano. In apo~ Janinii] qui sunt erga bonam
E
cl fidem, et aemulatores
graphn Corbeiensi Nicomediae per errorcm adscriplum haberet multos qui similes erant ejus aetati ; abdicat
csse S. Cyrillum jam diximus. Florus in MSS. Tor- eum quidem pater, domum ei claudens, et quas in
naccnsi S. Marlini, et Alrebalcnsi Ecclesise Catlie- ea erant prorsus abnegabat ei. Quidam autem in
dralis, isla tradit : Apud Caesaream passio S. Cyrilli, his laudabant patrem et valde mirabantur : [ipse
qui ob Christi fidem mortis detrimenta libere vero quasi nihilum reputabat abdicari a patre,] et
suscepit. Priora etiam leguntur in MS. Lxliensi. quod parva auferens ei, majora et utiliora ei
2 Dc atiis Marlyribus ibidem passis ista leguntur in provideret fides quaa in Doraino erat, dicebat.
tlein cum Sex MS. Eplcmncensi : Item Cappadocia Carilli, Pri- 5 Haec agens in irara provocabat Cassareae Ju-
aliis.
moli, Venodi, Venusti, Gissini, Alexandri Mart. dicem :et vocans eum per ministrationem militum,
Qttse addito uno ita accuratius lcguntur in MS. Blu- et terrens simul de judiciis ; videbat quidera in prin- frustra solld-

mitmo In Cacsarea Cappadociae Carelli, Primoli,

: cipio eum non omni momento ab omni
terreri. [sed] (aiur a Judi-

Finodi, Venusti, Tredenthei. Eadem sunt in apogra- trepidatione securum [adstare], modica omnia contra
pho Lucensi, sed loco Carelli, litteris contrncits et fidera computantem. Et, Indulgeo tibi, inquit Judex,
immntalis, legilur Carclii. In MS. Corbeiensi Parisiis o puer, delicta : dimittit tibi et pater offensam, in
excuso, adhuc uno addilo, ista habeiitur : In Caesarea doinum suscipit te ; licet tibi frui bona patris, si
Cappadociai Carelli, Primuli, Finodi, Venusti, Tre- sobrius fias, si tibimetipsi des cogitatum. Beatissi-
denthei, Jocundi. In MSS. Romano Cardinalts Bar- mus vero Cyrillus ; Gaudeo, dixit cum pro his mihi
berini, Trccirensi S. Maximini Lcodiensi S. Lau- increpatur : ego enim apud Deum optime [recipiar .]
rentti, et MS. Florario, de tribus Martyribus isla tra- delector domo mea privatus, habitabo enim majo- intentata
morte non
duntur: In Caesarea Cappadociae natalis SS. Cyrilli, rein et meliorem : sponte fio pauper, ut fruar divi- terretur:
Primoli, et Venusti. Eadem, sed omissa martyrii jta- tiis [aeternis] : bonam raortem non metuo, [quia]
Ixstra, indicattir in MSS. Pragensi, el Augustano vitam provideo raihi meliorem. Haec dicens cum
S. Udalrici; sed in fine, loco Primuli, contracte legitur quadam deifica virtute, pracipitur ligari soleuniter,
Primi. Ita ctinm nomina Cyrilli et Primii pioponttntur quasi ad mortemdeducendus. Usque terrorem autem
in MSS. Aquisgranensi et Partsiensi Labbxi. Qui in etjussionem illud publicos [ministros] facere [Judex]
Itisce MSS. esl Cyrillus, pixbet occasionem quserendi, praecipit, probationem accipiens pueri.
num is sit, qui sottts initio fuerat posilus, an vcro loco 6 Quando autem neque lacrymatus puer nuntia-
Carelli sive Carilli sit sttbstitutus : cujus rei penes batur, neque iguem metuens, in quem injicere hunc
Lectorem maneat resolutio, Gissinus et Alexander miuabantur, sed paratissimead mortem pergentera; ab eaque re~
sunt solum ttt Eptemacensi. iterum vocat hunc Judex, docere animatus, et verbo vocatumse
3 Prioris ct solitarie relnti Cyrilli Acta qtttedam suadere secundum solitura sibi morem. Vidisti, o dotet,

S. CyriUi Acta Itabcmus per modiun epistolse, ignera vidisti o juvenis, gladium
aliis alibi Fralribus seu puer, [inquit] ;
:

ex MS Velse-
Fidelibus scriptx, ex pervetusto MS. Marci Vctseri, sobrius esto, ut [iterura] habeas patris doraum,
Patricii Augustani; qttam utinam alicubi mvcnissemus et fortunam... Qui respondit : Nocuisti, o Ty-
Grseca ac primigenia pltrasi : nnm et qui catn Latine ranne. me revocans ; nocuisti, et pessime gessisti

vertil, incultiori stylo est usus; et qui descripsere, frustra ignem,

succendistisine causa gladium

videnlur eam mittlo barbanorem fecisse, dum quid de- acuisti multo major [est] domus, quam habi-
:

scriberent non satis caperent. Ipsum tatnen, qualem tare festino multo divifepraestantiores
:
hasacci- :

acccpimus Latinum contextum accipe, modice levigalum pere a Domino accelero : celerius me consumma,
ex conjectura, ne prorsus stomachtim tibi evertat tam ut celerius fruar. Et hasc audientes adstantes lacry- et gaudtns
moritur.
liittlca balbuties, donec sincerius exemplum nlicitiide mabantur puer autem lacrymas horum inculpabat
:

prodeat. et, Debetis, inquit, ridere, debetis deleetari, debeiis

Nescitis
.Llate puer, 4 Martyrium sancti Cyrilli pueri non justum est [me] producere gaudentes ad patiendum.
propter fldei civitatem habitabo ? nescitis qualem fiduciam
ad vos, carissimi Fratres, silere, sed maxime enar- quam
wnstantiam expendere vitam. H;ec dicens
rare : non enim sine nutu cujusdam divini spiritus; habeo? Concedite sic
spectabilis erat, non
sed (si est vere dicere; et certissirae expromere) cum ibat mori. Splendidus autera et
recepit hujus animam; sed et alns,
illo Dominus concertabat, cum illo fides contra ini- solum ei, qui
Novella habitabant, ipsura adjuvaute, qui
quissimos [Judices] Csesareae litigabat. qui Caesarese
enim jetas beatissimi Cyrilli multum videntibus regnat in secula seculorum. *
pra^stabat stuporem, fidei autem stabilitas miram
6 Dh
Ma;i T. fll
18 ACTA SANCTORUM.

DE SANCTISMARTYRIBUSAFRIS

PRIMO, ACCIDIA, PASSIMONIO,

ET ALIIS CENTUM QUINQUAGINTA TRIBUS.

Ex Ilieronymiano el aliis Martyrologis antiquis.

-os SanctosMartyrcs nobisreprsssentant anti- Accidii scribatur in MS. Florario Sanctorum. In ve-

H
virensi
verbis
qua Martyrologii Hieroaymiain apogrnpha :
et Lucense quiiem ac Bltinnanum, cum
.MSS. Romano Cardinalis Barberini, Tre-
S. Maximini, et Lodiensi S. Lanrentii,
In Africa natalis SS. Prirai, Aciiili;e, Passi-
:
istis
tustissimo Eplcruaccnsi ista Itabcutur
Primi, Accidiie, Bassi,
quinquagmta Iriuiti.
nuiciun nomen Passimoni reponeudum csse, suadent,
cum aliis pradulis, MSS. Rliinoviense in Helvelia,
Rtclunoriensepropc Conslanliam
: In Africa SS.
Mori, et aliorum centum
Vcrum, pro Balsi et Mori,

Suevia, in quibits
moni, et aliorum centum iminquaginta trium Pro : et in

his tribus, Quatuor, ullimo loco scrilunlitr in MS. ista legunlur : In Africa Primi, Acidi vel Acaedi,
vettislo Reninse Sueciie, ali Holslenio in Aiiiniuileersis «usimoni, et aliorum cliii. Prageuse, omissa Marlij-

ad Marltjrologium Romamtm edilo; el solam cnlui in rii pnhrstra sie. Iiabcl : Passio SS. Primi, Monii, ct
Auctario Greveni ad Usuanltim numeranlur. Ast prio- aliorum cliii. ln Appendice Adonis,apui Mosandrum
rem numemm servat apagraplium Oorbeiense Parisiis et Rosweidum, isla indicnntur In Africa natalis
:

excusum, et liabet Aaccidiae, quod otptyx aut ama- Sanetoriim Primi, Aciilia? sive Alcidiae, Passiomoni,
lypographorum ccnscmus; nli forsan quod et aliorurn cliv. Plura nescimtis divinando addere.
niiensiiim ant

DE SANCTIS MARTYRIBUS ANTIOCIIEMS

SICIMODO, BASSO, VENUSTO, VICTURIO, ET PULLIENO.

Ex eodeni S. Hieronynii Martj rologio.

adem quatuor antiqtta Martyrologii Ifieromj- Bassi, Venusti, Victuri, Pullieni. Primus, omissa

E miniti apographa,

ctenus, prxtilulatos
his fere ubique verbis
nitmquam salis laudata
Marlyres noliis suggerunt,
: Antiocliiae Sicimodi,
lia-

Marlyribus
Epternacensi scribilur Scimodus; ultimus
litterula, in

vero Pulliemus in codice Lucensi. Nec ptura de his

altbi legimus.

DE SANCTIS MARTYRIBUS

POIVTAMIO, DIMETIO, SECUNDINO, ET MAXIMO.

Ex veleri MS. Martj rologio Casinensi.

ntiquum Martyrologium, quod charactcre horum sociorum jungitur. Eodem die in dicto apographo
Lottgobardico sctiplum repenmus in Archi- legitur S. MaximUS ittter Martijres Rotnanos, sed ejus

Ai
sic
monasteno Casinensi Sanctissimi Patpiarchae
.Benedicti, hos quatuor Martyres, eosque solos
Sanctorum
exhibet. Quarto Kalcndas Junii natalis
loco in aliis Fastis S,

SS- Pontaniius
cavimus operx prettum
et
Maximarejperifur. Desunt interim
Diinctius Martyres
fore, ut
:

omnes, prout eos

proinde judi-
invetii-

MartyrumPontamii, Dimetii, Secundini, etMaximi. mU6, simul proponeremus. Erit fortasse qui plitra in-

Habuimus praecedenti die inter Martyres Afrus S. Se- veniet et certtora monumenla, per quae- plenius itistrtia-

cundinum, itemque in unico apogrupho Corbeiense mur de martyrio et cultu.

Martyrologii Hieronymiani Parisiis excuso : sed nullus

DE SANCTIS MARITO ET UXORE

MARTYRIBUS APUD GR^COS.
Ex Sjnaxario MS. Collegii Divionensis S. J.

I
appe a nobis laudata MSS. Menaea Dtvionensia de Eva. Gen. 2. Hoc nunc os de ossibus meis.
Societatis Jesu, ad hunc xxix Maji, ista habent. Tou avSpo; ootqis avyxzTiitylzaQr,, yvvctc,,
kTyj tzOr»; rpip* o£ ayiot MapTupei;, ccsko. p.txoL Trj^ KayriJ o*oy oaroijy -rpo; zbv ctvdo/x ^fxi.

Si
>eto0vT3ti.
"gd£u'/ou
Eadem
«ijtoO, ^iiXot; -y. 00T2
die Sancti Martyres, Maritus
o^vTfficevTei;, Te-

cum
Tua conteruntur, ossibus mariti, ossa
Et ego, Mulier, Os tuum, viro dico.
:

Conjuge sua, lignis ossa contriti, vitain finiunt. Plura neque aliunde suppetunt, neque nos divinamus.
Dein itti adduntur versus, alludendo ad verba Adami
DE
 VIGESIMA NONA MAJI. 19

DE SANCTIS MARTYRIBUS ROMANIS

VICTORE ET SCYRENEO
TORNACI IN BELGIO.

Ex epistola R. P. Joscphi Ignatii a S. Antonio Carm. Discalc.

ornacum, Belgii urbs Episcopalis ad Scal- cilegii Acberiani ; nobis etiam singulariter laudandus
"dim,
d insignem habet Carmelitanarum Dis- a diligentiaet zelo in adjuvando laborenoslro, transcri-

T° calceatarum
c;

t:
Conventum, anno jidcxix sub
titulo S. Josephi erectum ac fundatum. Ad
lmjus parthenonis ecclesiam ex urbe Roma, Inno-
bendtsque
monuaientis.Vivebat
Mnji •
manu

et licet
propria,
ille,

hebdomadis paucit prius

quse huc credebal pertinere,
cuminiprtnteretiir purs ptima
quam absolve-
ccntio X Summo Pontifice annuente, anno mille- retur impressto e vivis abierit, impressa lamen jam
simo sexcentesimo quinquagesimo, die vigesima erant omnia, in quibus
milu specialius nominandus
nona Maji, qui erat Dominica post Ascensionem erat ; nisi ejusmodi compellalio, quantum opud aeqttos
Domini, translata sunt SanctorumMartyrum Victo- sestintatores laiulis, tanlum invidise habilura fuisset
ris et Scyrenei corpora, magna cum pompa, et po- apud uhos, pertinaeius adlt&reittes lis, qtiibits minus
puli concursu : cujus Translationis ac Depositionis ipse tribuebat, vrxjudiciu. Nunc vero, cum nwrs im-
dies singulis annis, solenniter celebratur Dominica matttra pio selale, mutitra pro merito, ntagnas spes
B iulra Octavam Ascensionis Domini,qure fereseiuper Or.dinis atqlie uoslras succidtt
' ; hocsaltem nobis solatii
in Majum mensem incidit, sandapilis Martyrum, reliqv.il, quod palamdeinceps, elcitra formidinem crean-
summo cum artifieio ex ligno deaurato fabricatis, in dse ipsi melestiss profiteri possim, vix quemqnam esse
summo altari expositis. in loto Ordtne, cvi pltts debeam, quemque dhttius vi-
2 Ila plurtbtts abltinc annis ad me scripsit R. P. vere magis ex re communi fnisset. (Juod luc graliludi-
Fr. Joseph Ignatius a S. Antonio, Carmelita Discal- nis caut,a addttum ; boni consitlant opto qui viventem
ceatus Gallo-Bulga, a iwbilitate, eruditioue, et anti- noverunt.
quarum rerum peritia laudatus, ante Tomum 12S;n-

DE SANCTO MAXIMINO
EPISCOPO TREVIRENSI.
COMMENTARIUS PRvEVIUS.
xtat prope urbem Trevirensem illustre anti- 2 De eodem etiam S. Maximino ejueque scriptis

ANNO CCCXLIX,

E
tam,
quitateac potestate monasterium, qvoa) traditur
ab Impcratorc Constatittno
et
Magno
ad honorcm S. Joannis Evangelistx a S.
Agritio Episcopo consecratum, uti latius ad hujus Vi*
diem xm Januarii exposuimus. Illud monaste-
ct
constructum
videtur agcre A'hanasius disput.
quu cum horum pi-rfulium arguisset, addtt ista : Si igi- a b Hto lauda-
tur scripta ista ab orthodoxis proficiscerentur, qua- W*.
lia sunt magni
Galliae aut
illius
i contra Arianos, in

etConfessoris Hosii, Maximini

ejus suctessoris, aut Philogonii et Eu-
ef /ij C vicisjim

rtmn postmodum sub S. Maximini nomineceieberrimum stathii Orientis Episcoporum, aut Jutii et Liberii F
7iiansit, ob sacrum hujus corpus ibidem conditum, ac Romanorum Pontificum... nihil est quod ia his
uiirucuhsdiviititus patrutis clarum. Successit dicto --l<jn- scriptis suspicarere : sincera eniru etsimplicia Apo-

Tempus Sedis.
tio in Episcopatu Trevirensi ipsemet S. Maxiininus, stolicorum virorum ingenia sxmi. Hzc ibi. Snccessor
electus circa annum cccxxxn ; et in ea dignitate vixit S. Maximini fuil S. Paulinus, qui anno ccotin, guod
sub Imperio dictt Constantim Magni, ejusque ftliontm, nollct in Synodo Arelatensi subscribere damnatumi S.
primum Constantini, tum hoc occiso Constantis; mor- Athanasii, in exilium missus est, ineoque mortuus xxxi
tuus circa annum cccxlix, utpatebit exinfra obscrvan- Jngusii.quo colitur, Dubiumest, numin Apologiase-
dis ud Acta. S. Hieronymus in Chronico, ad annum vi cunda coutra Jrtunos sive [ut appcllandam demonstra-
Imperii Constantis, Christi cccxmi, ita scribit : Ma- vimus) ni Syllogo, hic S. Maximinus referatur. Ibi

ximinus Treverorum Episcopus clarus habetur a : enim in epistola Synodi Sardicensis, anno cccxxvuAa-
i]Uo Athanasius Alexandriie Episcopus, cum a Con- bitse, nuntcrantur qui mterfuerunt, aut qui suis suffra-
stantio qmereretur adpo^nam, honorifice susceptus giis iecreta Synodi-approbarunt ; sciltcet, Hosius ab
est. Illustruvimus Acta S. Athanasd ad diem secun- Hispania, Julius Komae per Legatos... GalJise Ma-
dum hujtts mensii Maji: in cujus opcnbns hvjun 8. ximianus, Verissimus, Yictor, uliujue, tt Grsece
Maximini mcntto habetur. Ac primo in sua Apologia etiutii Mt^ifuavhq Mitl-itiir, citnt ahbi tegatur Ma£i-
ad lmpcralorcm Constantium (sub quo a morte Constan- pXvoi Si autem semel admitttmus sphaltna irrepsisse
:

ttm Magni fueratcum reliqua Mgypto Alexandria) cum in uomine ; non possumus improbarc Bnronittm, qui
ageret de rebus a se apud Constantem actis, ista sub- ejusdem S. Athanasii locum tn Apoiogia, leoatos Ma-
jungit : Numquam sine comitibus aut arbitris fra- xentii ad ConstanHum nominantis Servatium et Ma-

trcm tuum vidi, sed semper cum Episcopo ejus loci ximuni, corrigi voluit, et legi Mnxiiniinim. Hunc sa-
nbi agebam adcolloquium intravi et recessi... Hu- ne correciimifm perquam rationabilem esse credimus :

S. Athanasius
jus rei testes sunt Fortunianus Aquileire Episco- cum vero&imile sit duos prsecipui nominis ejusdemque
a S. Maximi-
no susceptus-. pus... et qui defuncti sunt, Maximinus Treveris et natioins EpiSCOpOS fectos ad ejusmodi legutwnem a
Protasius Mediolani Praesules... Esecibi. Magnentio fuisse : hoc igitur notatum veltrn ad Acta
tum
 20 DE S. MAXIMINO EPISC. TREVIR.

A tum S. Athanasti num. 221, tum S. Servatii nvm. 5. confundens ; et Maximinum, qui sub imperio Junioris

AfCTOBE G.Il. 3 Vitam ab antiquioribus, uec eleganter, nec satis Constanlini nihil furmidare debebat Jrianos, necabiis
Vita exornata quidquam pati polerat, multas tribulationes et angustias
prudenter [ut videbatur) scrtptam, etegantius gravius-
a Lvpo stculo
9. que scripsit quidain Lupus, anno dcccxxxjx, ut ipse passum scribit ; Lupus, nihilo cautior, hoc ipsttm ve~
sub ftnem testatur, rogatu Waldonis Abbatis, qui de- Itementius exaggeravil commemorandoquomodo S. Ma-
t

cesstt anno dccclxviii, si possimus fidere Catalogo ximinus S. Atltanasium hospitio exccperit, quod factum
Albatum, pcr Bucelinum edito. Extat illa Vila apud vivente adltuc Constantino Magno. Similiter quod de

Laurentium Sunum, et habemusdescriptamex illustri- Ephratx Agrippinettsis depositionc crcdidit, corruptis

bus jMSS. codicibus Trevirensibus S. Maximini et S. Synodi Actis deceptus untiquior illc, credid.it ettam Lu-
Martini, ete.z MSS. Ultrajectino S. Salvatoris atque pus ; ncc dnbitavit eadem omrtia referre de itirtcre Ro-
Altimoniensi in Hannonia. Eadcm cx MSS. Pragenti, mano, deque corporis relatione ex Aquitania, qux re-
Casaris-insulir, et aliis oblata nobis fuil, si egeremus. tulit ille ; licet fabulosis potins vidcantur similia,

Est in ecclesia S. Paulmi, inter S. Maximtni tnona- quam qita: resecuit cx miraculis posterionbus, ctiam iis

sterium el uvbem Trevirensem, retro post altare con- quorum alter testem se prmfsrt oculatum. Talta expen-
guam damus
diius S. Lupus Archiepiseopus, sed ubi Pontificium dens, atque considei'ans elegantiorem Vitam satts apud

adininistravcrit scitur mhiime ita hbellus reliquia- : Surium inveniri posse ; antiquiorcm alteram, ut scopo
riim istius ecclesise, Auctor vero Miraculorum de qui- nosiro utiiiorem, pr&tulimus ; liberam lectori relin-

bus infra, profiteUir se ea jussum scrtbcre, qua> facla quentes yotestatem discernendi, quo in gradu credibi/i-
sunt post editum a Lupo Episcopo de vita S. Ma - tatisrefcrre veltt, quwcumque Itic leget. Addimns simi-
cum Hbro mi-
ximmi mojorem Abbate fuisse oportuit,
libruin. Certe litor iniditum hactenus t et quasi librum secitndum sub-
raculorum per
qui stc orditur, Lupus Valdoni amico salutem. Ami- jungimus, quam de miracults posterioribus jussu ~\Vtkert Siyehardum ,

cos honestis certare officiis seque invieem velle Abbatis, anno xxvn Otthonis pruni, sive anno Christi secu'i 10
scriptorem.
sineeris praevenire obsequiis, inter prrecipua huma- dcccclxii, scripsit Sigehardus, San-M aximinianensis
E
nae vitae negotia haud immerito deputatur Hu- monachus, Aquitanus homo, ut censet Broiuerus lib.

jus tantai rei consideratione me tibi. Valdo carissi- 9 Annalium Trevtrcimum num. 41 ; ut autem Scltek-
me, suasit morigerari et quod jam inde ab initio
;
7nannus, in lihello de Reliquiis rnonasterii ejusdem lo-
nostrae cognitionis magnopere fiagistasti, netibi ne- quitur, Summas elegantiae homo. Wtkerus autem
garem effecit videlicet ut Vitam B. Maximini meo
;
Abbas, quo jubente et dictante scripsisse se Sigehardus
stylo, et quae res ad nos usque qualibuscumque profiletur, et libro, qucni Lupus scripserat, secundum

litteris decurrerunt, accuratiori sermone, conve- addidisse de miracutis ; dicitur Abbatiam tenuisse ab
jiK-nti restituerem dignitati.... Verum in hoc opere anno dcccclvii ad dcccclxvi. Utrtusque tractatus, vitae
illud me admodum coarctat, quod multis, qus vir scilicet et miracutorum compendium aliquod habetnr in

ille dum adhuc viveret egit (ut palam est) sitentio Libetlo dc Reliquiis ct indutgenttts monasterii S. Ma- Appendix de
Reliqulis,
suppressis, vix pauca gestorum illius monumenta xtmiiii, ex quo Appendicem subjungtmus de posteriore
extant, et in his ipsis qusedam fabulosis inveniun- corporis translatione, duplici Ecclestse dedicatione, et
tur simiha. Ego, eo tempore quo scripta est Vita, ne- Reltquiis in ea adservatis. Auctor est Joannes Scheck-
Episcopo vero- viinem toto lmperio invenio hujus nominis Episcopum, mannus Trevir, comobita Maximtanensis ac Btblio-
similiter Ca-
talaunensi,
prmter Lupum Catalaunensem, magna? auctoritatis thecarius, a quo etium, ex Germanico Joannis Enen,
Prssulem, qui potuit Archiepiscopo suo Ebboni, in de- Latine conscripta est et aucta Epitome seu Medutla ge -

positione Ludovict Ptibnperatoris,complex fuisse; ip- storum Trevtiensittm anno ndxvii, in qua folto liv me-
s»qiie restttuto, subduxisse se procellse, quae illum in- minit prioris tractatus a sc editi.

voliit, recipiendo se Treviros ; tntciim dum Ebbo anno 5 FestumS. Maximini celebratur in dicto ejusmo-
dcccxxxv, in concilio Theonis-viUie habilo deposttionem nasterio apud Treviros,tum hoc xxix Maji, quo cor- Culttti sacer
10 Ataji
suain scribere cogitur, ubi inter subscribentes xliii pus ex Aquitania relatum fuit, et hoc primartum est
Ephcopos non invenies nomen istius Lupi, utique ab- tum xu Septembris, quo traditur tn Aquitania obiisse.
Sammarthani qutdcm in Episcopis Catalaunen-
senlts. Intcrtm passim ad hunc xxix Muji ejus Natalis aut
stbus, ex Cbartularic Ferrariensi pro anno 835 nomi- Depositio in Fastis antiquis appellatur. Ita vetustissi-
nant Alderium vel Aldelmum cum ; scd illorum numert mttm Martyrulogii Hiemnymiani apographum Epter-
sa?pe fallant, htceo magis suspecli sunt, quodmox alle- nacense, Treveris Natalis S. Maximini Episcopi, et
gent annum Caroli Calvi 35, quo Lupus subscripserit quidem de antiquis, uti additur in alits apographis
Privilegio Odonis Belluvacensis Episcopi, qui propler ejusdem Martyrologii. Beda, in genuino Marlyrologio,
adjunctam illic Indictionem vm, aliaque, solum fuit ista habet : iv Kalendas Junii. In Trevins Maximini
SeribendttS Christt dcccxlv, a restitutione prsedtcti Episcopi, et Confessoris. Addtt Florus, qui magnus
Ebbonis annus 5, atque adeo a reditu Lupi ad Sedem advocatus populo suo magnis se virtutibus decla-
suam etiam quintus : ut hanc navatx S. Maximino ravit. Rabanus sua ex Beda descripsit. Usuardtts et
operx mercedem viox recepisse videri is possit. Quo- Ado ex Chrontco S. Hieronijmi addunt, ab eo hono-
modo autem deinde Treviris Lupus obierit, leve est si rifice S. Athanasium susceptura, ct passim sequun-
ignoretur satis est repertam causam, qua altquamdtu
; tur posteriores cum Martyrologio Rornano. At pridie et 11 Septem-
familiaris (uerit Waldoni Abbati, prim quam ejus ro- Idus Septembris, depositio S. Maximiui Episcopi hris.

gatu Fitam scriberet ; inventaque tristia, quibus se Trevirensis celebratui in MSS. Trevirensibus S. Ma-
divina gratta parem effectum, gloriatur in Prologo. ximini et S. Martini. Clarius autem in variis codici-
4 Hanc ergo Fttam, cum MSS. coliatam, daturi bus MSS. sub nomine Usuardi auctis, istu leguntur ;

eramus, nisi fons ipse, ex quo sua Lupus hattsit, nobis

In Aquitania natale S. Maximini Treverorum Ar-
fuit accepta
obtigisset Parisiis in Bibliotheca S. Victoris, atque in
ex antlquiori chiepiscopi, qui quarto Kalendas Junii Treverim
secvli 8, pervetustoquodam Codicc sub nota numeri 899. Est translatus est. Qutbus similia habent Grevcnus, et
quidem stylus in eo simplex ; sed qux iUi superaddidit Molanus inAuctarioUsuardi, Maurolycus, Gulestniux,
Lupus, nuliius fere momenti sunt ; quae autcm omisit, Canisius aliique. Qux supra ex Floro attulimus, ca
non sunt prxcipua debuerint displi-
tatia, ut sola vel excerpta erant ex Gregcrio Turonensi, qui de gloria
cere. Nam ubi antiquior Auctor {qui Pippini Regis
Confessorum cap. 93 ista narrat.
xtate vixisse et saipsisse videtur, cum ultraeam nikil 6 Est apud urbem Treverieam, in suburbano, S. puni-
J'erjuti
rrfcrat,adeoque integro fere seculo senior Lupo fuerit) Maximinus, magnus cum Doraino, populi illius ad- (i.
ubi, inquam, antiquior Auctor maxime tmpingit
contra vocatus, ad cujus tumulum stepe cernuntur mira-
hUtoriam seculi iv, Constantvium cum filio Constantio
cula gloriosa. Terapore enira Theodeberti Regis,
Arboastes
 VIGESIMA NONA MAJI. 21
Arboastes quidam Presbyter, cuiu Franco quodam Maximino; ipse erit Pontifex post obituni B. Agri- D
contendebat, Rege praesente. At dum haec ageren- cii. Qui pergens, sicut praeceperat ei Angehis, &e- ex a:s

tur, Rex loca saneta, quse sub urbis illius vicis
habentur, causa visitabat orationis.
videret Rex, prosecutionem Presbyteri
dam conversus ad eiun ait Si vera sunt, inquit,
; :
qute prosequeris, hoc super tumulum Maximini
Antistitis sacramento confirma. Audeo, ait, ha^c,
Presbyter, quae praecipis adimplere et statini po-
nens manuiu super sanctam Bepulchrum, dixit Hu-
nuntiavit ei. Quod, ut Sancto notum est Maximino,
Cum autem se confitebatur fore tali indignum lionore. Annun-
esse calli- tiavit denique Angelus Domini Agricio, quod B.
Maximinus ei successor fieret in Episcopatu. Tunc
S. Agricius, mundi hujus relinquens onera, migra-
vit a seculo. Postea omnis uno auimo plebs arripuit
: eum, et in Cathedra antecessoris sui Agricii eleva-
: vit, Cathedraque beatissimi viri anno </ xxvn Cons-
,;

jus Sancti virtute oppriniar, si aliquid falsi loquar, tantini Deo juvante praeficitur. Eodem tempore creatur
de liis quae prosecutione niea contra hunc Francum [quo] B. Maximinus ad Episcopalem electtis est Et"scopus
insisto. Freinente auteniBarbaro, et quasi contra dignilatem e tunc Ariana haeresis per totum or-
;
«
Sanctuiu Dei furibundo, egressi sunt de basilica. bem, et maxime intra Illyricum, ccepit grassari ac
Cumque per viam pariter pergerent, subito dilapsus pullulare, ac persequebatur Ecclesiam Dei. Tuuc
Presbyter solo pessunidedit, et mortuus est. Lau- Maximinus, spem suam viriliter agens in Doniino,
davit deinceps Barbarus virtutem Sancti, cui prius illi haeresi contradicebat, multasque tribulationcs et
angustias perpessus est sub ipso Imperatore { Cons- t
detraxerat. Sic et Archidiaconus urbis illius, cum a
Nicetio Episcopo pro adulterii crimine pulsaretur, tantio.
sacramento se adhujus Sancti sepulcrum purificaro 3 Nec hoc silendum arbitror, quod ipse venera-
,.,. ^, f..«, JO , . interest Sy-
expetiit. Ingressusque primum cryptae lnnen, re- bihs Pontilex Maximinu^Syuodum g congregavit pu- „„j Coto-
stitit quasi stupens ; deinde descendens per gradusr blice inurbe Agrippinensi, coepitque contendere ntensi:
ad aliud ostium devenit. Cumque ad tertium acce- contra Euphratani iiefandissimuiu Episcopum, qui
dere vellet, protinus febre correptus, gressum am- hoc adferebat, quod Christus non esset vere filius E
plius figere non audens, criuien quod imputabatur, Dei. Ipseque B. Maximinus Jesum Dominum nos-
in discrimine mortis positus, est confessus depre- : trum ostendere curavit, qualiter baptizatus sit et
cans populuin, ut pro se vel Sancti Antistitis vel passus, et die tertia surrexit, deinde discipulis cer-
Episcopi sui suffragia flagitarent. Statim namque nenlibus ccelus penetravit et condemnaus haereti- :

ut confessus fuit reatum suum, et ab impulsu fe- cam pravitatem canonica sententia, de Sede sua
bris ereptus est, et in sui Antistitis est caritate re- eam penitus extirpavit. Post hrec, per plurcs annos
ceptus. Transiit ad Superos S. Nicelius Trevirensis mirabiha\faciens non parva, «ecos illumiuabat, pa-
Episcopus, sub quo res acta est, circa annum dlxiv, ralyticos curabat, daemones effugabat. Deinde Ro-
el colilur v Decembris : novem autein unnos prius obie- mam, nutu atque auxilio Domini, Sanctus
ipse
rat Rex Tlieodebertus, ciijus initio (iebat mentto. adiens, h S. Martino jungitur : ut ambo amabiles /t
Cttristo una visitarent limina B. Apostoli Petri. a oiens Ro-
Illisqtte in quodam castello venientibus, perrevit B. mam,
VITA Martinus ad ipsum castellum ut cibos emeret, qui
necessarii erant in Sanctum reliquit
via : iluque
Pci' AnonvmumSanmaximianenseni, seculo Maximinum, uteorum sarcinulas, et
custodiret
viii seripta. asellum simul cum sportellis. Cumque S. Maximi-
nus, sopore fatigatus et itinere, somno dedisset cor
Ex pervetusto mS. Parisiensi S. Vicloris. pus, ecce ursus de saltu egressus asellum arripuit,
eumque secum deportans devoravit. Cumque rever-

CAPUT I. sus fuisset B. Martinus, et Sanctum excitasset Ma-

ximinum, dixit ei : Quid fecisti Frater Maximine?
Res in vita geslte, relatio corporis ex Sopore, aitdeprehensus fui, et hic paululuin caput
Aquitania Treverim- recliuavi. Asellum, inquit, nostrum ubi habes ? Et „
ille respondit, Nescio. Ipse vero S. Martinns ei fe-
De
reo, in Sanctis suis signa atque prodigia inirabi- ram ostendit, qua; devoraverat eum. Qui dixit :

liter omni Christianorum populo in-

operanti, ab Certissime injuriam sibi praeparavit. Ttinc venerabilis
desinentes referri gratia: debent ;.maxime istis die- S. Maximinus vocavit ipsam feram, precepitque ei
bus, iu quibus Sanctorum aliquoruin annua cele- in nomine Domini Jesu Christi dicens Veni se- :

bratur dies. Quapropter de virtutibus sive miraculis. quere me, quare non dimisisti, et sic stulte opera-
quas Dominus per Beatum dignatus est operari tus es, ut minime nostro parceres asello, causas
Maximinum, Caritati vestrae, carissimi Fratres, portanti nostras ? tibi jubeo, quod ipse faciebat, fac
pauca enarrare decrevimus, ut exemplo instituti et ipse i. Onerat ei onera, qua? ipse asellus ferre •

"™° ° c °~
lpsius felicitatem ardentius adipiscamini aeternam. cousueverat. Ipse vero ursus, quod ei jussum tue-
t m
2 Igitur Sanctus ac Deo dilectus Maximinus, rat, agere absque murmuratione studuit et perre- a setlum tm- ;
Jn Aquitania
cum s fra- Aquitaniae originem duxit provinciae : Frater vero xit illo, obedientiam exbibens, usque dum ad ponit sarci-
cum
Maximus, nam '
tribus et so- ejus Maxentius nomine. et alter tertius limina B. Petri venissent Apostoli. Oratione autem
rore ntilus,
vero Jovinus, et Sancta eorum soror Maxima, iu cum mentis sinceritate peracta, Sauctorumque reli-

ipsa Pictavensi nati fuerunt provincia. Postquam quiis venerabiliter honoratis, reversi sunt usquead
itaqueipse, cujus hodie festiva a uobis agitur dies, locum, cujus Urseria villa vocabulum est, et cum
Sanctus videlicet Maximinus, et Maxentius frater eis ursus deportans onera eorurn. Tunc B. Maximi-

ejus, ac Jovinus, divinis bene eruditi sunt legibus nus dixit eidem urso Perge quo vis, et vide nul-
:

Mdxentius in Pictavensi electus est urbe a Pontifi- lum noceas, nullum hedas, et a nullo noceri po-

Trevlrls catus ordine. Tunc Maxirainus perrexit [Treviros] teris.

Cterlcus in Galliam, quia audiverat opinionem b B. Agricii 4 Post ha?c ambo ad Trevirorum venerunt civita-
tactus,
Episcopi ; ut ibi Clericntus acciperet onus, in ipso tem, ibique S. Martinus Lubentium suum spiritalem s. lubentium
ti
imtruit ;
jam supradicto loco, quod et factum est. Postea c S. filium Maximino commendavit, rogans suppliciter,
c
ibidem, stcul Quiriacus nocturnaperrexit vigiliaad S. Eucharium, ut sacras eum doceret litteras. Postea vero S. Ma-
Angelus vigihas custodiens noctis ibique Angelus veniens
: xuninus eum Presbyterum ordinavit, et in vico,
pr.vdixerat,
Dumini ad eum, denuntiavit ei diceus : Vade et dic cujus k Cubruno vocabulum est, Dei lege imbutum k

posuit.
 22 VITA S. MAXIMINI EPISC. TREVIR.
Sanctus Dei Maximinus, Treviro- deruut cum custodibus : et cum magno exercitu eos
posuit. Denique
prosecuti sunt trium dierum itinere. Die autem ter-
II MS rum Archiepiscopalem relinquens SeJem, ad pa-
In patrla
rediit, amore scilicet Fratrum, Pictavensis tia, elevatis oculis viderunt illos procul castrameta-
triam
mortuus modum coruscationes, fulgura,
lcpclilur. Antistitis Maxentii et Maximi, quos illic reliquerat tos. Tum mirum in

quando Galliam adiit : visitatisque fratribus, illic et tonitrua super ipsos cceperunt discurrere, ita ut

vitam ultimam, dictis simul et actihus decoratam, nullus putaret reverti. Ibi vero, ubi Trevirorum
finivit. Sic Praesul culmina cceli lajlus ascendit; plebs morabaturcum B. Maximini corpore, nec to-
quantusque Sanctorum chorus suave canentiumhuic nitrua nec coruscaliones ulloe auditae fuerunt, nisi

fuerit animse comitatus, humanu nequit lingua re- serenitas ac ltetitia magna.
ferre mortuusque est Praesul in profata provincia,
:
6 Post haee Aquitani, timore confusi magno,
et sepultus est in ccenobio quod situm cst in Picta-
reversi sunt ad propria. Gens vero Trevirorum cum oaria mira-

vensi parochia /, annis suas ordinationis septemde- magno honore et laetitia laudes deferebant Deo, qui eulallunt:
diebusque triginta.
ciin transaclis,
eis Patronum, quem in vita habuerant, post mortem

Maxentius ejus germanus Pictaven- reddidit. Dum ergo essent in itinere, coecus quidam
:i Tunc S.

sem regebat Sedem eodem tempore S. Paulinus

:
veniens ad ejus feretrum, statim ut umbra eum te-
A Paultno
tigit teretri, integrum recipere visum meruit. Cum-
S-
missi in Trevirorum ordinatus est Pontifex, faciensque cum
que prope terininum n parochiae advenissent Tre- n
Aquita- Clero suu et populo Trevirortim [consdium], omnes
»
nlam.
pariter hortaii snnt, ut inde corpus transferrent S. virorum ad castellum, ctijus vocabulum oMossomo,
Maximini ; qui in hoc dubii maxime fuerant, dicen- quulam paralyticus delatus est ad B. Maximini fe-
t< s se eum ininime repeTturum nisi eis a quoquam retruni, qui mox ut eum tetigit curatus est. Ubi

ostenderetur. Simul ergo colleota raultitudine Cle- ergo corpus beatissimi fuit positum Maximini, ibi
ricorum et populi, perrexerunt ad Aquitaniam, in- plebs p basilicam in lionore ipsius sedilicavit. Post ;;

qnireutes ubi'Sanetus Uei requievisset quia nemo denique veniens iu Trevirorum parochiam, ad cas- E
;

l: eorum noverat locum. Cumque ex itinere jam fati- tellum quod dicitur q Ebosius ecce quaedam femina,; 9
edoctiapuero,
gati essent, in quodam castrametati sunt luco. Tunc immundum habens spiritum, exclamabat Treviro-
unus ex Senioribus, prosternens se in orationem, rum populo, et ait Quid fecisti nobis sic? Num-
:

Dominuin. nt sibi locum ostenderet, deprecabatur. quid non sufficiebant vobis Saucti Dei Eucharius,
Statimque venit unus puer, oves custodiens, qui Valerius. et Maternus, et B. Agrieius, qui nos tor-
uvi uni testatus est, dicens : Si hinc abieris, per S. quent indesinenter raultasque inferunt angustias,
Maximinum, Quare ipse vocans
te percutere habeo. quia huc adduxisti S. Maximinum Et confestim '?

accedant ad
ad se pueruin, interrogavit eum, uiii ipsum corpus curata est ab immundo spiritu. Ex hinc pergeutes
corput
requiesceret sanctum. Qui respondens, ilix.it ei : Tu veneruut ad oppidum, cujus nomen r Arlonis dici- r

Iiomo qualis es, qui nescis ubi Sanctus Dei requies- tur illucque duo venientes leprosi vocem subito
:

cit? Ipse senex respondit : Ego haec ignoro, seda dederunt, dicentes, Miserere nobis, B. Maximine,
lescire desidero. Puer itaque perrexit, eique lucuin qui mox incoluines effecti sunt.
ostendit. Tunc senex referens suis, omnes pariter Deinde civitati appropinquaverunt Treviro- dep0 „ Uur
7
laudaverunt Dominum : surrexerunt, Sanctumque rum. Tunc universus populus utriusque sexus, cum corput in
Maxiuiinum [adiverunt]. ac postraverunt se in ora- thyiniamatis et incensis et luminaribus et frequen- basilica S.
J<""> nis
tiamultaornamentorum, obviam contra suum exie-
-

tionem. Orantibus autem illis, ecce Angelus Domini

apparens manifestus, ostendis eis dicens Hic vir : runt Pontiticem. S. Paulinus igitur civitatis Antis-
tes, in basilicam S Joannis, quam antecessores
beatus requiescit Maximinus. lUi haec audientes, ejus

gavisi sunt inenarrabili laetitia. Tunc ipsi custodes aedificaverant, ferri eum imperavit. Videlicet SS.
ac multitudo inenarrabilis populi Aquitanorum col- Eucbarius, Valerius, atque Maternus alium illic
legerunt se, compuleruntque eos de ipso exire loco. praeparaverunt sibi locum ad quiescendum ibique :

tt monitu At illi responderunt, dicentes : Fratres vestri in vir beatissimus in ecclesia, cujus superius memini-
Antjtli ac- liiristo sumus. Nos vero nou ob aliud venimus, mus, honorifice conditus est. At Sancti Eucharius,
ccptts clavi-
bus illud
nisi causa orationis. Quid nos compellitis exire '? Valerius, Maternus ex altera quiescunt parte civi-
cxportant, llac nocte hic morabimur, et cras proficiscemur. tatis, infra ecclesiam quam sibi procul a civitate p
^ Tunc Aquitani suorum videntes constantiam, puta- mirabili construxerunt opere.
bant, Trevirenses esse timore plenos ; et laHitia re-
pleti nemo
sunt magna, cunctique inebriati, adeo ut ANNOTATA.
eorum proximum suum agnoseeret. Tunc sopore
depressi tam custodes quam reliquus populus, ve- a Maxentius, non 14, sed 8 aut 9 statuendus Epi-
niens Angelus Domini Beatum excilavit Lubeiitiuiu, sco/ius, sallem anle S. Hilarium, cujus Acta illustravi-
ac dixit ei : Surge, perge in cellulam ubi custos mus 13 Jaiiiitini. Al S. Jovinus colitur I Junii, pro
requiescit; et clavem ecclesia?, qua? ad caput illuis quo legebatur Vivinus. Maxima soror, anilla sit, qux
est, accipe thesaurum magnum, quem
: et tolle apud Forojulienses coliiur 16 Maji, ahis divinanium
lm,cdttis qua?ris. cum aliis pergens Presbyteris, in-
At ille retiuquo. Lii/ius solius Maxe.nlii merhinit : de Jovino
ctcltlus venit quemadmodum Angelus ei dixerat tulitque :
et Maxima forte nil credens, et prosapiam a Majoribus
Aquitanls
ipsam clavim, et perrexit cum Presbyteris ad eccle- Senatorii ordinis deductam, Sunctis adscribit.
pcrscqucnll-
siam, ac levaverunt corpus B. Maximini, plcbique b Acta S. Agricii dedimus eliam 13 Januarii. Lu-
detulerunt. Clanserunt ita denique ostium, et cla- pus Galliam Belgicam et Treyirorum urbem distin-
vem ipsam ad custodis caput posuerunt, unde eam clius nominat : quam hic eliatn fuisse nominatam,
sei
tulerant. Et inde surgentes cum magno gaudio "et nomen hbraru Incuria excidisse, apparet, dum mox le-

susceperunt Patronum suum cum psalmis e'

laetitia, gilur Sanclus in ipso jam supradicto loco factus Cle-
hymnis spiritualibus, revertentes ad propria. Tunc ricus.
Aquitanorum populus, tertia hora noctis experge- cS. Quiriaco lalius agitur in Ubromiraculornm,
De
factus, viderunt quomodo inde Trevirorum quie jtnterunl addi ad ejus Acta, his non inspectis de-
populus
abiisset dicebantque quod fugam inirent timore
:
ductx, 6 Mailti.
eorum. Exsurgens igitur custos ipsius ecclesiae, in- d S. Eucnarius, primus Episcopus Tievirorum,co-
tusqneingressus, accendens cercos, nequaquam cor- litur 8 Decanbrts. De eo actum in Vita S. Valerii
pus inveuit B. Maximini. Tunc omnis Aquitanorum Successoris 29 Januarii, ubi cl de S. Materno agilur,
pulus vocem simul elevaverunt, gemitumque de- 14 Seplcmbr. sacer.
cui
 VIGESIMA NONA MAJI 23
L e Amms 27 Conslantini aepit 2S Junii anno 332, r Arlonis oppidum. vulgo Arlon, aliis Arlunum D
quo esset consecrattts Sanctus circa 13 /htgtisti. Pro quarla a Luxemburgo lenca versus Occidentem. E* HS.V
an. xxvn lcgebatur annus xxiv: sed duopriores lineolse
quaternariitm inchoanlcs, videntur tnfcrius debuisse in CAPUT II.
u coiitralti: sic enim inchoasse.nl septcnnriujn nnmerum:
similcm autem errorem ettam altbi sscpius deprehendi- Varia miracula Treviris patrala.
mus. Non habebamus hoc cum ederemus Acta scripltun
S. Agricii, cnjus chitum tnnc retulimus ad annnm cir- S: ost hajc etiam ca;cus quidam a nativitate, Cre-
a7cr335. sccuti Browerum. Si annus 332 alicui magis chto nomine, ex regione veniens Beneventana, ad Cj-ms itiumi-
placeal, et rationes congruentes atlferat, libenter cede- limina B. Petri perrexit Apostoli, eum tota mentis natur.
mus. In apographo bis notabalur Constantius loco Con- intentior.e rogans, ut visumsibi largiri dignaretur.
stantini, serel pro patre, et dein pro fratre Constantii, Cumque vehementius inoratione persisteret, B.
quod corrc.vimus. Petrus astitit ei ; hasc dicens Perge in Galliam ad
:

f Posl obitum Constanlini Alagni, anno 337 mortui, civitatem Trevin.rum, et perquire ubi bealissimus
suh Constantio, ad qnem speclubat Orienlis hnperinm, requiescit Maximinus, et visum accipere merebcris.
ab Illijrtco ad Nisibm cum /Egypto. Illeaudito hoc gavisus abscessit, etperveniens ad
g Hxc lale deducitntur a Lttpo: sed non fuernnt Tre- praidictam civitatem invenit ibi custo*dera, Gausber-
viri. qttoad S. Maximinus vtxit, sub Constantio hic no- tum nomine, cui cuncta quae sibi ostensa fuerantper
minaio, scd sttb fratre cjus Constantino, eoque occiso ordinem narravit: qui statira introduxit eura ad se-
suh altero /Wifre Constante. Athanasius aitlein, de cu- pulcrum beati viri. Ca;t'us ergo incliuans se ad tu-
jus exceptione pluribus agit Lupus, a Constanlino Ma- mulnm, in quo prseelara contiuebantur membra, ut
gno relcgntus Trcviros, eothm mortuo restitutus fuit in solitam Deo orationem dedit, absque mora videre
5 suam Scdcm, evincentibus id apud Constnntittm fratri- meruit, et inde gaudens et exultans, et S. Maxi-
bus, sicut moriens patcr mttndaverat. Porro cum S. mino gratias referens, recessit.
Maximinus absque ullo Athantisiitm exce-
E
stto pericttlo U Paulo post namque, antequam gloriosum de
peril, corrigcndus lioc loco el hicAuctor, etLuptts, illius ipsa crypta translatum fuisset eorpus, ipsa orypta Srpttlcro ab
aqita atliori
in itoc fortitudinem exaggerantes. ibi repleta est aqua, ubi haic Dumquam antea nec
inlactotrans-
h AnnoZW. ttti diximus ad VitamS. ServaliHqui pustmodum visa fuerat: etper cryptamaltior
gyro in [ertttr corpus:
intcrfitit 13 Maji, num. 2, Agrippinensis Sgnodus apparuit unius mensura cubiti, ipsumque sepuicrum
Acta cst, in qtta non Euphratam, virnm sanctttm, sed mmime tetigit, sed velut murus ex utraque stetit
decessorcin cjtis anoiujmum, daiitnatiim fuissc, demon- parte. Tunc sancti Dei, o Hidulphus videlicet, Cle-
slravtmits. lnvetcratum cx corruptis Stjuodi Actis crro- mens, et b Lothbertus, coguoverunt quod vir bea-
rcm secttti auclores, exctisandi nobis sunt. ttis de ipsa vellet egredi crypta, et se ad locum ubi
i Quia S. Martinus Turonensis Episcopus anno nunc adoratur, transferri c, sicut sjepius Lothberto
371 crenttts, tttnc Catechtimenus ut summttm crat; vult revelatum fuit Episcnpo ; quod et factuin est, cmn
Bnnvcrus hic intelligi S. Martinum Kpiscopum Mo- magno honore ac lastitia, hymnodicis resonantibus
guntinum, qui tum vivebat : servant autcm Maximi- choris. Coopeicuhun vero ipsius sepulcri (res illi
lampades itl-

iro acctndun-
niani Monachi utriusqite vtatorins bttcttlos inter Iieli- Episcopi depurtaverunt, in unoque posuerunt an- tttr
quias. gulo quod postea treceuti viri inde minime elevare
:

k Simile quid habetur in vila S. Httmberti Marico- potuerunt. Tunc quadraginta addita sunt boum cum
lensts 25 Marlii capite 1 quod scilicet, cum is cum S.
: funibus, uec sic illud trahere potuerunt. Nec adhuc
Amando et Nicasio Elnonensi Romam proficiscerclur, miraculum Domini pnetereundum esf, quod frequen-
eqnttm qtti surcinas vehebat, cometlit urstis, etdcin loco ter oculis nostris aspeximus, de lanipadibus, quje ct crttx moce-
equi sarcinas pnrtavit. Jtultcct Lector dt rci veritaie: ad pedes ipsius peiident, et se divino jussu illumi- tur:
vcrcnditjn cst enim ne, qttod semcl forte factum cst. pltt- nant gyrantque, miro modoetperspic.ua virtute. Et
ribus fncrit applicatttm, et occasionc nommis Ursaria, quando Reges aut Principes de ipsa mutantur pro-
longe forsan antiquioris, invaluerit poputaris fabella, vincia. ipsse lampades accendere se videntur et mo-
'.

quales sa-pe notavimus simili ex cattsa cusas. Videtur veri divino nutu: et antequam hae faciant ipsum
atitetn Rbcni rtpam
indicari cicus Ursel, ud tle.ttratn Episcopi coruscare sepulcrum, ecclesia ipsa tremit,
inter f-Vormatiam vcrum est,
et Mognntiani : qitod st lumenque apparet ingens, quod splendorem huic
favet senlentix Broweri de S. Martino Moguntino. defert miraculo: Cruxetiara, quieante ejussanctum
Est ctiam Ursaria quxdam in lstritt. instat tumulum, quando aliqua in ipso regno exnri-
1 Vieus Cubrinus, aliis Cubcrinus. postcris Co- tur nova causa, ipsa anteagyrum facit etjussumo-
verna fqrsan a Caverna, qttiain valle titler tres mon- vetur Dei.
tes situs, ad l&vam-defluentisMostltz, i>etipe Coufluen- 10 Quajdam antein feinina, d Rodarea nomine,
ttam, ttbi S. Lubentius cotitttr 13 Octobris: qui sane ex Francorum procreata Senatoribus, cujus tibiae pts artdtts cn-
pro eo tempore quo Treviros vcnit, nmi rccle diceretur pes aridus factus fuerat, ut parum de carne reman- ratur :

filius spiritualis fuisse juvenis adltuc Cnlecltumeni, sisset; ad sepulcrpm veniens Tft. Maximini, diutius
qualis S. Marlinns Ttironensis tunc erat. in oratione prostrata jacebat: cui pnellsB ct viri ejus
m Ergoobiit Sanctus anno 349, die 12 Septembris, dicebaut: Recede binc. Quibus ipsa respondit:
qui cst proprius depositionis dies. Nullo liinc recedam, nisi S. Maximinus mihi
modo
n Parochia pro diotcesi Episcopali hic et alibi sumi- sanitateiu restituerit. Cumque sua jam eam fanii-
tttr. lia compelleret ut reverteretur, ipsa dicebat : Ne-
Mosomus, Lupo Mosomagus, ad tlexleram Mosee quaquam fieri posse: quia qui ca?cis visum restiiuit,
ripam, Scdanum inter et Satnnucitm, de quaegimus 9 ac leprosis munditiam, paralyticisque curationem,
Fcbruarii ad Vilam S. Ficloris Marlgris. Ilndcm ad mibi misera^ si voluerit imperiiet salutem. Tunc
muros urhis (ons esl, diciturque a S. Maximino eli- ipsa nocte veniens ad sanctum ejus sepulcrum, et
cilus. prost.ernens se in oratione, confestira sanata est.

p Est vicusmodo Ully, vel Oeuilly, aut Euelly, in 11 Nec hoc iestirao postponendum, quod ad san-
via qttte Mosomo Ivodium ducit, e.t vulgoS. Maximini ctam ejus soleiinitatcm triginta et septem nna die
in Ullio dicitttr. venerunt dajmoniaei: et oinnes iu ipsa die curati
q Ebosius, iu/wEviovium, sivi Ivouium, oppidttm sunt, inter vigihas noctis et diei. De cujusdam quo-
jnunitissimitm agri Lnxcmbttrgcnsis, vittgo Yvoix. que mulieris ore, altero die tam iiumundus exivit
spiritus
 24 ACTA S. MAXIMINI EPISC. TREVIR.
spiritus, ut oranes qui ibidem aderant abeo ir sam basilicam: cui statim B. Maximinus membrorum
EX MS9. basilicam succendi acstimarent; odorque cunctis dedit Iterum etiam quaedam filia Pipini
salutem.
liherantur puerum, nominc p Gumbertum, qui
fcetoribus asperior eximlc processit, ita ut metum Regis, habuit
dxmoniaci
plures. mortis incuterct cunctis. Etenim ipsa mulier qua- et ipse a daemonio non minimum vexatus est.

draginta et septem annis ipsum sustinuerat d;emo- Cumquc eum per nonnulla detulisscnt Ioca, nihil-
nium. Adveniente itaque alio anno, viginti et duo que proficerent; accesserunt ad locum B. Maximini.
daemoniaci,ex longinquis accedentes regionibus, Ut vero valvas ecclcsia? introivit, confestim precibus
absque mora curati sunt. Tertio vero anno, nihilo famuli Dci salutem obtinuit. Quaedam etiam feniina
minus tres alii a parentibus daemoniaci delati sunt, Flictildis q nomine, fractns habens manus et pedes,
Frisii genere, et quartus dc Aquitania, sex etiam a illuc adveniens, mirabiliter a B. Maximino curata
Gennania ad Vigilias, P. Maximini, et inter ipsas est.

nomine Domini e.
cuniti sunt Vigilias, in 14 Fuit praeterea vir quidam ex Frisiorum ge- Tempestas
Carolus Mar- 12 Neque hoc silendum est, quod temporc Caroli nere, cujus vocabulum Ibbo dictum est: qui cum moris sedatur
tellus frbri li- apparente
beratus
Pnncipis, ipse Princeps magnis constrictus febribus ad B. Maximinum se cum omnibus quaj habebat Sancto.
ad ultimum pcne deducitur diem. Tunc S. Maximi- condonans, pro stipendiis Fratrum emendis ultra
nus, in visu apparens, dixitilli: Quid agis, miser? mare ire decrevisset in una navi, negotiatores alii

At iile dixit: Ego nihil meae ago voluntatis, quia cum sex navibus illi conjuncti sunt. Ulis nanique
nunc morior. Tu vero quis es, Domine? At ille mare ingressis, procella exortu est valida: naves
rcspondit: Ego sum Maximinus, Trevirorum Epi- vero sex ante suos demersae sunt oculos, ita ut
scopus; perge mane ad sepulcrum meum, ibique nullus eorum evaderet. Cumque ille hoc conspice-
sanaberis continuo. Carolus Credendarium f vocans ret dixit, ad nautas, Exclamemus ad Dominum,
suum, dixit ei, Vidisti hunc B. Maximinum Epi- et ad preces B.Maximini, ut nos de hoceruat peri-
scopuni? Qui dixit ei, Domine, modo minime vidi. culo. Tunc illi clamantes dixerunt; S. Maximine,
Carolusait: Exi foras cito, si eum inveneris: ve- libera servos tuos. Statim ipseIbbo virum intuitus
rumtamen dico tibi, quia paulo antequam te voca- estsplendidum, veluti sol, ante navem supra mare
rem, se mibi manifestare dignatusest; et praecepit, euntem, et dixit eis: Nolite metuere. Mox ergo
ut post se irem ad tumulum ejus, ut ibi salutem tranquillitas magna in mari facta est, ita ut penitus
consequerer. His ergo dictis jussit sibi plaustrum g timor ab eorum pelleretur oculis. llli quippe hoc
Rex parari, et se inibi ad sepulcrum S. Maximini videntes, glorificaverunt Deum ac S. Maximinum,
deferri. Cumque ibidein delatus fuisset, sopore de- qui eos de tanto eripuit periculo.
pressus, vidit iterum B. Maximinum in visu, dicen- 15 Neque hoc intermittendum existimo r, quia
tent sibi ; Ego pro te Dnminum rogavi, ut sospes virquidam, Rusticus nomine, cum intrasset basili- Catumniatts
efficiaris. Perge nunc, et cave ne ultra mala facias. cam B. Maximini, vidissetque Iampadas a se ipsis obsldetuT et
lioeratiir.
Cumque a somno surrexisset, invenit se potentissi- moventes, dixit: vere seductores, dicitis quia S.
raum virtute corporis. Dehinc ergo pergens ad h Maximinus hoc operatur, et vos per ingenium faci-
Secretarium, narravit cuncta quae per B. Maximi- tis; confestimque a ctemonio arreptus est, et ad
vffert dona.
num ci concessisset Dominus beneficia, rogavitque mortem pene deductus. Post hsec ad ecclesiam san-
ipsum Custodem, ut sibi ad manducandum daret, cti viri delatus est, et virorum Deo servientium
quiafamempatiebaturmaximam, viginti diebus nul- orationibus atque obsecrationibus salutem ineruit
lum sumens cibuin ante salutis recuperationem integram. Sufficiant igitur vobis pauca, quse supra
qui statim dedit ei comedere; et confortatus est. memoravimus, de Beati viri miraculis: quia nostras
Postea quippe ipse Princeps ipsi loco dedit tres datum possibilitati non est enarrare, quje per B.
Fiscos, vocabulo Petra salis i, etVidmar eccle- A- Maximinum operari Dominus dignatus
quo- est, ct
siam, atque Comitiacmn, dedit etiam Andalinam l tidie operaturs, ipsoDominoJesuChristoadjuvante,
villam S. Petro: plurimavero posteaibidem largitus cujus laus, honor, et imperium sine fine consistit,
est dona. cum seterno Deo Patre et Spiritu, consolatore ac vi-
13 Nec hoc prsetereundum, Fratres, opinor, quod vificatore omnium viventium, per aeterna seculorum
Pipinus Rex Clericum suum, riomine m Brunicum, secula Amen.
m
valde immundis plenum spiritibus, per Helluarium
<

Sub Plppino Archidiaconum multas niiseratregiones, ut salu-

in ANNOTATA.
Rege hberan- tem acciperet, minime consecutus est. Cumque
et
tuT 3 dgemo-
ille damioniacus deductus esset ad limina B. Ma- a S. Hidulphus, sive Hildulfus colitur xi
nlaet. Julii,
ximini, statim spiritusabeo immundusegressusest. successit Nttmeriano sttb Chtlderico inter anntim 660,
Ille autem gaudio repletus, laudes et gloriam Deo et G70. De enimus
in Diatriba nostra de 3 Dago-
eo
et S. Maximino retulit qui eum de tali eripuit ini- bertis Regtbus
i cap. 5. el res hic confirmalur ex
lib.
mico. Iterum etiam ipse Pipinus Rex unum trans- ordine relationis. ln Vita S. Agricit dicitur hxc
misit Alemannum, cujus nomen Guerricus n dice- tramlatio facta iv Kalendas Junii. In vita autem
batur, ad Beati viritumulum, et ipse valde vexatus S. Deodati, danda 19 Jnnii num. 11 notalur annus
a da?monio fuerat: cumque ibidem adfuisset, mise-
667, et postea aliqtta Reiiquia dnnata S. Dcodato di •

runt eum in catcnam, ct ipsam velut vitrum conti- citur

nuo confregit. Postea eum fortiori constrinxerunt b Lothbertus, Lupo
apttd Sttrium Gosbertus, in
catena, ut penitus se movere nequiverit. Tunc
Fra- il/cVS.Chrodbertus Chodbertus, Browero Cudtber-
el
tres pro eo multis diebus ad Deum fuderunt
oratio- tus Scheckmanno Chotbertus quem, et Clementem, ;
nem. Cumque una die ad Missarum solennia con-
e propinquo Episcopos, in MSS. Chorepiscopos,
venirent Fratres, ecce ipse confringens catenam
ad convocatos ambo Iradttnt. Sunt quidem Catalogi Epi-
B. Maximini festinus cucurrit sepulcrum viden- ; scoporum valde imperfecti; placet tamen leclio qux
tesque pueri comprehenderunt eum. Ipse
vero Chorepiscopos faciat: vix enim prxler Coloniensem
exclamans dixit: Nonne videtis advcrsarios meos, et Moguntinum viciniores ulli tunc Treviris Episcopi
2 fcminx qui me vexabant, quemadmodum nunc
fugam in erant.
sanantur versi sunt, et Sanctus persequitur eos Maximinus?
c Sequentia hujus nttmeri desttnt apttd Lttpum : visa
Et itameritis beatissimi vin a daemone curatus est.
ei forsitan sunt, ut pr&falur, fabulosis similia 9110
Quaedam etiam femina, Waitrudis o nomine, mani- tituloetiam nonnulla ex Capite prstcedenti potuisset
;

bus debilis ac pedibus, postea deportatur in ipsam omitlere , qux sola habebantur traduione cum in eo ,

quoti
 VIGESIMA NONA MAJI. 25
quod sequitur de Lampadibus, oculatum se testem auctor vel audientium utilitati depereant, sfylo alligem : D
asserat. ac competentis serie narrationis digestis, post illum "" s

d Rodarea, Lupo Rodaora, in MSS. Rodohara, primum, secundum super illis libellum absolvam ,
ctHrodara. et certa locuturo suggerente materiam. Qua de
e Hxc omnia, de dxmoniacis libcratio, Lupus ad re coarctor e duobus ; veritus scilicet ne, aut
ultimam calcem rejecit, et ordinem antiquum miracu- tibirenitendo, inobedientiae crimen incurrara ; aut
lorum valde mutavit. iterum parere conando , ccepto succumbam; cura
f Pro Credendario, Lupus habet satellitem qui , nimirum ingeniolr mei tenuitatem et eloquii stillu-
sibi assistebat est autem Credendarius,
: Credentia- lam exequendo istiusmodi negotio Dullatenus me
,

rius, Creditarius, quod Graecis Uloti/.qc, is cui Prin- sufficere \ideam. Igitur tanta rerum difficultate,
ceps secreta sua fidit : de quo Cangius in Glos ( ario. qua nusquam iHsesus evadere valeam, quasi quudam
g Lecticam habe idem Lupus, quia hanc forte ma~ murorumanibitu inclusus et undique circumseptus;
qis convenire Principi, et quidem tnftrmo, judtcavit. hoc solum mihi agendum utile ratus sum scilicet ,

li Idem, Sacrarium sed Secretarium anliquioris : hac in parte locuin evasionis eligere, qua perspicio
usus vox est. minusex pnecipitio kesionis posse coutmgere. Nam
lcrioU acullla
i Idem, Patriosalam. cuni constet, contemptum quidem seniorura ad ani- ab iii qui vi-
k Idcm Witmaris ecclesiam , quam hodieque ser- ma; periculum, defectum vero incceptis spectare ad dtrunt.aut a
vtdcntibus
vaie nomen, ct anltquissimam esse oppidi sic dicti pa- ndiculum quis sanum sapiens tolerabilius
-. imo coqnoverunt, ,

rochiam, scnpsit nobis noster Alexander WiU htwnts ;

longe salubrius fore non censeat, pro imperitia ir-
addens, se in antiquis litteris etiam detexisse Wim- fision.es huminum sustinere, quam pro superbia se-
mariburgum, Ln.iemburgense Snburbanum : locus pro- metipsum cundemnare ? .Quapropter diu mul-
babiliter habitutiuiiis ejus ,
qui pnedictain ecclesiam tumque desideratum opus perge securns ag-
condidil, donatam S. Maximino ut idcm habet) an. gredi: ego plane tibi pro viribus aderu nequaqnam .
,
(
p
731. Ditbitabttt autem ipse tfilthemius , an idem non ausus tua3 Sanctitati diutius reluctari. Omnia ergo
posset ciedt Wayinems Dux
Campaniae, a nobis no- qu,e dixeris, \el a te ipso (ut promittis et ab his ,

minatus in Diatnba Dagobertma, innovtttu tinte 3 To- qui adhuc vivunt tecum visa, vel ab bis qui vide-

mum Aprilisnum. 2ti, cui anno 070 Ebroinus, Theo- runt tibi probabilibus personis comperta, qualicuni-

dvrici Retjis Major-domus, custodiendum tradidd S. que prusequar stylo; uon ad huc propria? possibi-
Leodegarmm. litatis fiducia nitens, sed tam operosum mihi nego-

1 Litpus ista habet, Sancto vero Petro Andacla- tiuiii tuae potius cunctorumque sanctorum Fratrum

nam obtulit villam. meritis et orationi committens. Aderit etiam, sicut

m Lupo dicitur Brunco. semper in omnibus, ita et iu hac quoque parte ,

n IIic eidem Ericus est. clarus noster Patronus Maximinus facile ( ut con- ;

Et luvc WeHrudis.
o fido apud Christum Dominum obtenturus, ut sicut
)

p Gumbertus, Lupo Cunibertus dicitur : Matrts a Deo Patre in Spiritu sancto factus est oinni-
ille

nomen hactenus latet : nam dux Pipini fiiix Rothais bus salus et justitia, ita quoque et mihi elingui effi-
et Adetais, juvenculx obierunt; Gisla, Abbatissa fuit; ciatur liugua. Quod si dignabitur , hatid dubium,
S. Itisberija , virgo mansit ; Berta fabidosi Rotundi liquidam veritatem etiam a muto luculenter ex-
mater, inter fubtdas computatur. pressum iri.
2 Nec reticendum est, quod cum facile confidam,
q Lupo, Elithildis.
r Deest hxc punitio et sanatio apud Lttpum quia :
Deo piisque omnibus succedentium teinporuui hoc
scilicet incredultts pixnotato miraculo de motu lampa- opusculutn gratum fore ; vereor tamen preesentium
dum, ut istud omisit, sic hoc quuque eodem spectans cen- aliquos eidem derogaturos, meque insulsum. falsi-

omittendum. loquum nuliius mumenti homuDcionem

, omuiuin ,
suit
°"' '" 'f
s Lupus post relatam dxmoniacorum curationem renrehensione dignissimum, toto orbe adjudicatu- P r
,
,
>t d * ,• lt . , Abtms dicta- • i

concluda: Si velimus et hac et multiplici aliorum ros. Ncc te, fateor, Pater venerabihs etst volvennt, ( i(; ,
sic

vitutum specie quoties floruerit, usque ad hunc an- excipere valebunt, quiu totius hujus insectationis

Z num quo scribimus hoc est ab Incarnatione Do- ,

peste involvaris quippe cum et me. juxta assertio-
:

mini octingentesimum tricesimum nonum, styli of- uem talium, lalsa scribere compuleris, et scribenti p
falsitatis materiain ministrasses. Qua ex re uperse
ficio designare ; nec modum libri tenebimus, et eru-
dito lectori minus erimus grati , dum similia fre- prelium video prsesenti prsefatiuncula calumniandi
quenter narrabimus. viam lstis obstruere, non magna; defensionis arte
refragando, sed huiniliter suggeremlo, quo ineini-
primusac lortissiiuos Christi assertores, idiotas
rint
HISTORIA MIRACULORUM non sophistas
fuisse, neque me expectent Mercu- :

riali sapiditate Tulliique copia in curia declamatu-

Auelore Sigehardo, Monacho San-Maximia- ruiu sed in ccllula monasterii rerum gestarum ve-
;

ntatem. sobrio ac veridico pii Patris ore deprom-

ptain. puro simpticique sermone dicturum. Deinde
PROLOGUS. vero, etsi merito illis despectui habita fuerit vilitas
honori tamen quaeso habeatur pne-
ista elaborantis,
rogativa jubentis nec statim credant Patiem no-
Ad Wkkerum Abbatem, miraculorum scriben- :

dorum assertorem, cum supplemento Vilae strum, viruin utique sancta vita et conversatione
conspicuum, falsadicere, quam silere maluisse.
circa S. Quiriacum.
i His lta pradibatis, Wickere Pater, quod agen-
Wickero Sigehardus. Rogas, Pa- dum imminet ineamus, exorta prius dignaiiuiie di-
_Uumino Aljbati
ter canssime.imo vi quadam auctoritatis extorques vina, quatenns ipsa annuente, quae illo Sanctisque
Abbatis nac-
uinnilius digna sint, et tu ora edicere, et
e^< scripto
ttu obedientia jnvito, quatenus arduum omnino meisque viribus ,

[autem] miraculu insigni

praminens, explicandum opus assumam. Naiu pra.'- prusd^ui Mileanius. Illo p „. milt „ a
[iuitiunij statuo dedicare,
quod eo tempore quo cupa ,
-m.
cipis propriaque potestate compellis, quo eo quaB
post edituin a Lupo Episcopo de vita Sancti Maxi- adhuc yenerandus Maximinus temporaU vita ac *£ Wln "-
CQrpprali prassentia hanc urbem tuebatur et illu-
mini iibrum, per eunidem gloriosum Christi Con-
licet uulla ublivio per tot se •

fessorem sunt gesta miracula, ne prorsus legentium strabat, gestuui est ;

4 culurum
Maji T. VII.
 26 MIRACULA S. MAXIMINI EPISC. TREVIR.
conferunt, in oscula ruunt. flent prae gaudio, in-
culorum volumina Uoc valuit abolere, quin Uodie-
ce- que suis profectibus CUristum devote c.ollaudant
que omnium pene admiratione memorabile ac
;

qui superbos confundit. humilibus gratiam prastat.

lebre perseveret. Quoniam igitur tam pra>clarum
libro. et machinamenta iniquorum destruit ; innocentes et
factum, passimque omnibus cognitum, in illo
in se confidentes liberat. seque diligentes semper et
qui vitam gestaque sancti plenius continet, proeter-
mi>Mini miramur ; lioc silentio nos quoque praete-
ubique tuetur ac fovet. Haec igitur, per omnesprae-
absonum duximus indignum quippe cum
et teritorum temporum populos celebri fama vulgata,
rire. :

et ad nos usque deducta. primuni in nostra editiun-

vel hoc solo meritura ac sanctitas, nnn modo Maxi
-

cula obtincant locum quse ita ut dicta sunt vera

mini, sed et Quiriaci quoque, a religiosis et cre-
:

essc ecclesiarum etiam picturoe confirmant qua-

dulis satis queat a-stimari. Est autem hujusmodi.
.
:

vixit in corpore, rum nos unam. et hanc antiquissimam, ac vetustate

quem noctu h Tempore quo B. Maximinus
jam pene abolitam. in prisca S. Quiriaci ecclesia,
ecclesias cir- Sanctus etiam extitit Quiriacus, vir fide ao virtu-
super sepulcrum ejus, in crypta editain vidimus.
cumeuntem tibus clarus, piisque ac probis actibus totus intentus.
Cui inter alia bona, cum id quoque moris esset
omnii videlicet bujus urbis monasteria et oratoria
CAPUT I.

creberrime visitare, et assidua oratione divinam sibi

propitiationem conciliare maluit tamen vir sanctus.
;
Curali dXmoniaci, injurii in S. Maximinum
puniti.
jaotantiam vitans ac laudem humanam fugitans ,

talia studia nocturno potius quam diurno tempore

exercere. Interea aliqui ex Clericis, Sancti virtuti- ,\ am vero ad ea veniamus quae nos in Prsefationc l.iberantur a
ante posita scripturos fore promisimus in quibus da mone 2 mu-
bus invidentes, qui nomen tantum ac famam saucti-
;

ticres furibun-
tatis ejus, non etiam opera appetebant inter se ,
ordinem temporum, ut gesta sunt, non valemus ser- ix,
vare; quia similibus similia placet connectere. Nec E
mussitare coeperunt, et opinionem viri turpitudinis
paulatimque in apertiora video quid obstet aedificationi legentium, quodin
atque de for- infamia occulte foedare;
non jam relatione gestorum hujusmodi tempora varientur.
nicattone se attollentes vitia, nocturnos illos labores.
accusalum,
virtuti. sed vitio reputare. Xec cunctati, ad ipsum dummodo quae gesta sunt non sileautur. Quanta
Episcopum Maximinum tandem, infelici temeritate Sancti hujus, circa illos qui maligno spiritu vexan-
sinistris suspicionibus agitandum. prosiliunt super ;
etadhuc sit miseratio, cum ple-
tur. seniper fuerit,

criminefornicationis innoxium Quiriacum incusant.
His auditis sanctus Episcopus utpote qui aurem
criminationibus adhibuisset invitus ) fidem quidem
integram delatoribusfertur minnne accommodasse
Quiriacum tamen, cum maxima modestia, a sua iu-
terim communione ae fimiliari contubernio aU-
quaiudiu secrevisse sccumque interea egisse, ut
;
orando tanti a Deo notitiam consequi meruissetam-
nius in libro memorato digestum sit, nos tantum de
(
paucis numero energuminis. quali modo per merita
Maximini a Deo sint curati, primo dicamus. Duae
quondam mulicres, bacUorrenda pervasfe tyrannide,
pariter ad Uoc monasterium adductae sunt; in qui-
bus tanta feritate nequam spiritus grassabantur. ut
Uuic furori et amentiae niliil comparabile ducere-
tur. Ursi efferati saeviendo tolerabiliores tibi vide-

Maximinus bigui. Erat autcm Quiriacus ante hoc, ad sacras rentur. ita omnia laniabant. et dentibus et ungui-
S.
asuocontuber- manus Antistitis, oblationes quotidianas offerre con- bus ssevientes invehebantur in singulos. Nec vin-
nio arcuit:
suetus, quibus ille Sacramenta Christi conficiens. culis ullis cessit immane robur. Cum tamen nullo

proprium aeque ac Quiriaci spiritum spiritali vege- edulio, transactisjam septem vel decem diebus, mi-
tamine ad sacra et coelestia assidue roboravit. seranda corpuscula refocillata. solo daemone agita-
b Quadam vero die Maximinus, Missarum so- rentur. Multis Fratres exorcismis malignos spiritus
lemma celebraturus. ex more procedit interest et :
objurgabant; sed cum niliil actum esset. tandem
Quinacus divinis Officiis , ex gravi , ut ratus est, jubentur in cryptarn ante Sancti sepulcrum per-
tanti Patris offensa trepidus et anxius, totusque trahi.Ubi cum sine mora obdormivissent, virtute
moerore coufectus. Et quia ipsum sacri Antistitis Maximini damionibus effugatis illico evigilantes .

conspectum pro humilitate ac verecundia vitaverat; crudeli hospite caruerunt. Tunc mirum in modum
eminus se pudibunde proripieus, propter ipsas Ec- ambae mulieres. mox conversa? ad Dominum, statim
c -ir fores, anguli cujusdam receptus sinu, secre-
1 1, [facta] peccatorum suorum humillima confessione.
rtvelata au- tius stetit. Cum ecce Angelus Domini subito affuit, et promissa satisfactione quantam valuerunt, in-
tem ptr An- blande super anxietate concepta sanctum conso- dulgentiam sibi a Deo precatae sunt. Duarum una
gelum tnno-
centta recipit.
latus virum, pariterque monens offerendas ex more quidem post concitam reconciliationem sumpto
,
,

hostiarum oblationes prseparare nihil minus Epi- : Viatico ibidem illrco obiit : altera vero vitae reser-
scopum quam alicujus mali suspicionem de se cogi- vandse vix cum magno labore convaluit : nec imme-
tare: illam offensam. propemodum simulatam, to- mor beneficiorum, singulis quoad vixit annis. Deo
tam jam demutatam fuisse in gratiam. Mirum dictu! et S. Maximino vota sua devotissime obtulit.
Eailcm hora eodemque momento, gloriosissimu Prae- 7 Vir quoque inter suos non ignobilis erat qui ,

vir item no-

suli Maximino, jam accedenti sacro altari, nihilo bac peste diu multumque vexabatur antequam li- ;
bilis,
minus astitit Angelus orationes ejus a Deo su-
; berari mereretur saepe vinculis suis abruptis elap-
sceptas annuntiat, cautam communionis abstinen- sus, saepe iterum captus, vinculatus et huc redu- ,

tiam cum criminato collaudat, Quiriacum sanctum ctus. Quadam autem nocte cum alligatus esset ,

de objectis excusat dcinde monet, ex illius qua pulpitum ecclesian scandebatur ; Custos
:
mani- scalae ,

bus, ut solitas hostias Deo suscipiens sacrandas, ad reficienda luminaria surgens sanctum illum ,

virum innocentem ad gratiam reconciliationis et Sa- locum cryptam dico protinus adiit. Erat autetn
, ,

cramentorum participationem indubitato admitteret. bic Monachus , nomine Wenilo, vir per omnia
Sicque Quiriacus primo quidem pacis osculo An-
, Uonestae vitffl atque laudabilis : cum interea, liis qui
ti-,titi suo confoederatus deinde vero Sacramentis
, luctuosis laborabant excubiis obdormientibus, vin-
Christi confinnatus, exterius quasi in amissam ctus arreptitius, nescio, Deo dicam agente, an dia-
sui
Pontificis visus est restitui caritatem, quam certe bolo, repente vinculis solvitur, cursuque concito
inaraborumcordibus firmissime creJendum est nun- contendit in cryptam. Ad cujus introitum cum nul-
quam substinuisse ab alterutro vel modicam laesio- lus fugaa pateret locus , nec cum tali palaestrita
ncm. Jam vero peractis solenniis secreta petentes, Wenilo aliquandiu hae-
suppeterent luctandi vires ;

maguitica ac felicissima illius temporis gesta secum virga de proximo qua

rebat stupens. Jacebat forte :
 VIGESIMA NONA MAJI. 27
A visa, loquendi constantiam induit deinde furiosura :
meus Imperator largitus sit? Illa vero cum se ne-
terrifico satis imnerio jubet redire iu locum suum. scire fateretur; Servum, inquit, praedivitem in bene- EX M8.
Illo vero voce stridente multumque decertante se , ticium mihi indulsit et si vis scirc, ipsc est appellant
:
Maxi- scrvum suum
non reversurura , sed cum ipso mansurum; sumpta niiniis cum Abbatia sua, quem etiam tibi si volueris S. Maximi-
virga, propius accederet, ictuni capiti intermina-
si tradam. Quibus auditis, sanae mentis mulier virum num con-
tus est simul et intulit nara ille, dum hfec Wenilo
:
propemodum insanum (quantum tra/atur,
in se fuit pro j
locutus est, paululum movebatur. Res digna mira- temeraria garrulitate veheroenter objurgare seque ,

culo, ac laudanda pii viri simplicilas. Guttam san- tanti beneficii indignissimam proclamare. Cum
inter
guinis, attacta modicum cute, ictus elicuit : quod ha;c haud mora fuit et ecce injuriam dilecti Dei :

videns, insani caput amplectitur. suadetque blandi- digna vindicta subsequitur, atque os blasphemum
tiis in sinum suum reclinare, ne sacrum pavimen- ultio divina corripuit : nam ille fragilis et caducus
tum sanguis atlaminet. Cum ille, ac
sanus, ad si tcrricola, qui in animijactantia actumido animo se
omniaparet. Tunc Monachus, in pavimento discum- super cmli Consulem Maximinum extendisset. subito
bens, caput dementis in sinu suo collocavit ubi cito : infra scmetipsum totus contrahitur; et paulo ante
obdonniens sub ipsa somni quiete diri agitatoris
, , hominis forma, in sphaeram quamdam vel globum
inquietudine liberatus est. pene informem convolvitur.
8 Thiethbertus, hujus monasterii Monachus, re- li Tunc Megingaudus tam acriter divinitus et ad se-
,

ferre solitus erat, quemdam rusticum , cura adhuc animadversus, in se rediit, quid et cur pateretur in- pulcrum
et qitidam puerulus esset, arreptum fuisse a daemone, graviter- ejus p&ni-
tellexit, ex tnto corde adliortante conjuge dicti
et
ntsticus, tens sana
que diu vexatum. Cum quo cum necessarii sui ad poenituit, seque copiis praeparatis magna cum cele- tur:
auxilium B. Maximini confugerent eodem die con- ; ritate Treverim deportare praecepit. Tandem itaque
tigit, ut urgente cantandi ordine Thiethbertus in ad monasterium veutum est: ante sanctum altarc
analogio necessario deberet a Alleluia cantare. deponitur; xeniis pretiosis ipsum altare curaulatur :
B Quod cum omnino nesciret et tamen cum inci- et qui prius se Dominum superbe
,
proclamavit
peret omiltere non auderet , aestuat prae angustia tunc S. Maximini servum nutibus ac sibilis potius
puer. Cum ecce ille perniciter accurrit. puerum ne quam verbis humiliter assignavit. Nec fructibus suae
timeat consolatur Laudate pueri Dominum nam
:
( satisfactionis privatus est homo, postquam ad ejus
hoc Alleluia fuit) puerilem imitatus vocem, strenue clementiam qucm quasi procaciter laesit, supplex
,

jucundeque decantat sicque Thiethbertum cum

: confugium fecit nam fusa pro eo a Fratribus prece,
:

cantando adjuvit, ab imminentibus tlagellis absolvi- meritis Maximini ccelestis ira sedatur, virtutequa
tur. Nec ille quasi bene gesti praemio caruit : nam Sancti integra sanitas in puncto temporis Megin-
fimto cantu in terram protinus cecidit, sed Evan- gaudo redditur. Sic homo salubri correptione a Deo
gelica lectione nondum completa, incolumis sur- castigatus, ne ulteriiis blasphemaret in Sanctos,
rcxit. Maximinum ex tunc vitasua colit ut sanctissimum,
9 Alio quoque tempore eidem passioni obnoxius amplectitur ut patrem veneratur ut dominum
et alius , :

Wormatia quidam adductus est in quo cum ab exorcistis da>

: remque gestam ad Iinperatorem protinus referens
abductus. mon increparetur, et discedere a Dei plasmate jube- pro denegata Fratribus electione solicitavit ; nec
retur, plangentis voce conquestus est; Wormatiae prius rogatu et obsecratione circa Regem destitit,
apud memoriam b S. Cyriaci simili se abs qualibet quam Regalem fiscum, Ribiniacum e nomine, Fra-
violeutia propulsum, hunc invasisse secumque in- trum usibus
;
f. Hujus ergo tanti ac talis
aciiuisisset
juste agi, quod domicilio a Deo sibi permisso ab Patroni nostri sanctitatem quis satis rairetur? quis
hominibus pelleretur. nequitiam diabolicam digne collaudet'1 Adeo in meritis ac virtute Maxi-
quae numquam ita ad liquidum quiddam veri de- mini nostri omnia altiora, omnia excellentiora sunt,
promit, quod non falso sit semper admixtum. Est quam ut ne zestimari quidem, nedum etiam abs quo-
autem hic crucicula satis referta Reliquiis quam : libet mortalium valeant explicari. Sed nos unde,
cum capiti hominis imposuissent , ille, quasi pro hac quantulacumque Sancti laudatione, digressi su-
expulsionis suae injuria. diemone se instigante, ex mus ad propositum redeamus.
,

impruviso correptam dentibus mediam mordicus 12 Quamvis ut superiore Capitulo retulimus

,

secat. Nec homine

diutius inimicus subsistere in ordo ac districtio regularis in hoc loco anteriori
F
„, valuit, sed per pudendos corporis meatus (nimirum tempore, negligentia et enervitate Praepositorum, Post alios
J
condigne sibi )
protinus est egestus. Haec ad decla- aliqua claudicasset ex parte; nuinquam tamen. di- Abbatix
randam in malignos spiritus Maximini potestatem vina meritis Maxiraini annuente clementia, huic usurpatores.

pauca de pluribus dicta sutficiant, ne in similibus loco sanctos ac religiosos defuisse viros (donec ite-
frequens iteratio fastidium generet nunc cetera : rum datis Abbatibus, neglectus regularis obser-
virtutum ejus insignia prosequamur. vantia? , vel in pristinum vel etiam in melius Deo
10 Temporibus Arnulti c Imperatoris, cum jam propitio corrigeretur) cum ex multis, quae non est
Meglnrjattdus in hoc loco, religionis, proh dolor ! status haud mi- temporis explicare, tum etiam ex eo, quod in prae-
Dux accep- nima ex parte laberetur, et monachicae professionis sentiarura referam , liquido claret. Siquidem post
>a Abbatia,
rigor paulatim laxari acdissolvi cnepisset; defuncto memoratum Megingaudum, potestatibus et usibus
inonasterii Abbate d Herkemberto Monachi pro , hujus regni Ducum g haec Abbatia subjacuit, his
electione Abbatis palatium ex more competunt : tantum exceptis , qua
Fratrum sustentationi du-
1
.

quibus cum peccatis exigentibus electio non per- dum sequestrata fuerant quce tamen ipsa (sicut :

mitteretur, sequestratis aliquibus monasterii posses- et adliuc) eorum defensioni a Regibus committe-
siunculis, quae vix arctam Monachis sustentationein bantur. Qua ex causa cum Gisilbertus, h admodum
potuissent praebere, cuidam Megingaudo regni hu- juvenis Dux, regno praeficeretur; ut illa se astas
jus Duci, qui tunc forte aderat, Abbatia ab Impe- habet secularibus oblectamentis et pompis ac
,

ratore donata est. Qua suscepta, cum laetus ad pru- voluptatum illecebris primo sui Principatus tem-
pria mneasset, hilarem se ac jucundum pro accepto pore (quanivis postea egregius vir factus sit) se
beneficio per totum diem omnibus exhibens adve- ; potius dedens quam commoditatibus subditorum
,

niente nocte cum conjuge cubiculum adiit, Cumque prospiciens Monachos hujus monasterii etiam ve-
;

laeti thoro pariter discubuissent, digressis omnibus, hementer afflixit; ea scilicet, quae in usus eorum
solam mulierem secreto in haec verba alloquitur; cesserant , adimens suisque satellitibus disper-
,

Scisne ,
inquit, quantum mihi munus Dominus tiens.
13
 28 MIRACULA S. MAXIMINI EPISC. TREVIR.
Ea autem teropestaie, vir clarissimus Ilen- praediis antiquos transgredicns limites
,
falsa de- , D
13
onjus monstratione in partes sui senioris transferrc cona-
ricus i, genitor Sereaissiiui Angnsti Ottonis,
anno vigesimo septiino Iia>c scripsimus, tus est. Ibat ergo , et chirotlieca ,
quam rustic.i
Imperii /.'

monarchia Regni potitus, subditos quidem justitia, wantum vncaut, manu superducta, sicut voluit do-
fnistra Jte-
pace et clementia moilestissime gubernaVit, Im- monstravit; nostris subsequentibus ac reuitcntibus.
gem appel-
lantibus. perii vero apicem virtutibus et gloria omnique et auxilium Maximini atque Remigii constantissima diaitum
"mtttit.
Inito ergo cpnsi- precationc conclamantibus. Intereabonus ille ductor
honestate singulariter decoravit.
lio, Fratres, nt dictum est. intolerabili
afffietione, atque justus, cbirotheiam manui detrabit sed iu ;

a Gisilberto depressi, Regiam olementiam adierunt, eadem amputatum divinitus digitum reliquit. Tunc
malitise snae convictus, et a seniore suo, ut dignuin
quidque incommodi a Ducc paterentur conquesti
tamen tanto labore assumpto profl- erat, ignominiose tractatus, gratiam ipsius amisit;
suni nihil
;

indignationem magis prsedicti Ducis, im- sicque veritate declarata, omnis illa contentio ter-
ci.ino< .

agerent? De- miniun habuit.

nieriti licet, emeruerunt. Quid aliud
neeessitate ultima
fectum tandem a monasterio,
a 5. Maxi- coarti, meditabantur. Oum subito vires denuo re- ANNOTATA.
mlno flaotl- parant animorum , consilium in hunc modum re-
latur Maximino a Moris Ordine Benedictino, nl super analo-
staurant . scilicct ad Regem regum ,
est in
I

patroi inante, snum orando referre negotiumi

Quod gium , in medio Clwri posilum , canlcntur Versus Alle-

cuui aliquamdiu baud segniter ageretur, quadam luiatici : res autem acta videtur iu festo Innocenlium ,

qnaniln ad Alleiuia occnrrens versus Lnudate pueri

nocte venerabilis Maximinus in visione Du^i
quie- ,

scenti supervenit ; ao primo quidem quis ,

sit quo- Dominum, cantntur ob atiquo pucrorum : quibits eo d/e

rumve causa venerit pandit deinde

, ;
obnoxii ex usu ontiquo solenl Clwri officta omnia commiiti, sicut
ad ultimum vero mira dicturns iuleni in privatis famitiis patris ac molris vite tunc im-
culpas arguit ;
(

Ablmlem
suum, ct ferme incredibilia bis lamen qui Deum ,
perani. Esl itium ubi Episcopum vet tnjaiit,

non credunt omnia posse) latera ac scapulas fla- innocentia puerili et innocua, modo satvt sacrorum mi-

gellis caJdendo fiventes reddit, statinique dispa- nisteriorum reverentia res agatur.

ruit. b Cullus S. Cyriaci prope Iformatium cclcbris fuil.

14 Mox autem Dux . somno suo simul ac som- Htnc ecelesia qu,x Neotiusii a Daqoberlo Rege Fran-
atque abla-
nio ita graviter excussus, familiaribus paucis, corum S. Dionysw sacrnta esl , traditiir ob rjus illuc
ta reddit et
somnium quidem se vidisse, quidque in ipso per- delalas Reliquias ei dicata a Samuele Episcopo, 15
coneedit
Abbatem. pessus sit, attestantibus plagis edixit ; sed curhoe, Oclobrts anno 847. Meminerv.nl ejus Bnisckius tn

vcl quis egcrit , summo stu.lb. alicui illorum indi- Epucopis /fnrmiiiieusitiin . Frcherus in Origiuibus

care dissimulavit
, quamvis tamen facile ex conse- Palalinis par. 2 cap, 13, Merianus m Topographia
quentiu gestorum id quoquc conjici posset. Si- Palatinatus Rheni, qui asserit liunc tocum anno labb'
quidem continuo Treverim versus iter acceleravit a Frederico Pulatino Soccupatum. Colilur S. Cyriacus
et Maxiiiiinum sibi prece placans ac niunere 8 Augtisli , si is inlellnjiiinr qui enni SS. Laj'go ct

Monachis non solum ablata restituit, verum etiam Smaratjdo esl passus. De Hicrusolymilaiio Episcopo

amissam illorum gratiain petuniarum, quibus fra- Marlyre , cujus Retijunr jam olim in Galliam allatx
terna communio valde eguit. redemit impensis. cretliintiir. egimus 4 Moii, propter citlttim tiiue cele-

Ex lioc jam tempore a juvenilibus actibus rcsi- brcm tam tu Gatlicanis quam Germanicis ecclesiis.
,

piscens, magnificum prorstfs evasit in viruin ;

lo- Arnulphus cicjtit regnare anno 888, et Romce
o

cumque istum atque congregationem in tantum di- anno 896 a Formoso Papa coronatus est, mortuus an.
lexit, ut ejus potissimum studio, venerabili Ogone 899.
m liuic Abbate intbronizato, diu nimis obtenebrata d Herkenbertus dicilur Bucelinb electus anno 885
rebgiosa1 conversationis claritas, vitai nostrie tan- et Brusclttus praefuisse citm att sulj Imperatore Ar-
dem splendidius reluxerit. Hiec ergo omnia, ita nulpho Bavafo.
ut retuliinus,de se gesta ipse sancto viro Ogoni , e I/tec donalio in Jndice Chronolotjico Broweri re
confessus est in qua etiam confessione se Deo
; fertnr od antium 890.
ac S. Maximino Monacbum futurum devovit, si f Megingaudus, dein in Rutila monasterio ad ripam

uxnri superstes conjugali vinculo niereretur ab- Moseilx prope Sircium opptdum per insidias intcrfe-
solvi n. clus. apud S. Maximinum sepullus esl quod fnclnm :

In Conteu-
15 Referam et aliud, quod huic meo judicio haud autttinni tempore anno 893 tradit Brotvertts lib. 9.
tione de t<-

nlbus longe impar dccernitur; nisi forte boc Maximini g Hi ittulo tenus Advucati, reipsa oppressorea et
virtutum credi debeat detrimentum, quod in illo depeculatores Abbatise S. Maximini, ita u Bnceliuo
miracuto facti socium Remiginm clarum habuisse re/eruutur ; Gerardu-
anm. 897 Com- et Malfridus,
asseritnr. Couies quidam, nomine Uuobertus, ger- mendam invadentes, ejecti sunt verum auno 900 ;

nianus illius, de quo snpra retulimus, Megingaudi denuo invascrunt, ac demum anno 905 proscripti :

fuit, cujus pncdiain pago Naacligouve o, Maximini tum Conradus, ipso anno 905 mortuus; dein
ac Remigii cbllimif&ritia prsediis, adjacebant; quam Eberbardus, qui vixit anno909; et anonymus qui-
ob rem servi ejus cum familia Sauctorum crebro dam Comes partium Caroli Simplicis, auno 911 et
litigio decertabant ; illis antiqua confinia supergredi 912.
cupientibus , lstis e contrario t..tis viribus renilen- h Gisilbertus, Ragineri primi Ilantwnix Comilis
tibus. Interea cum crudelitas servilium querelarum filius, a Carolo Simplice Lotharingiss pro-fcclits.
et rusticie contentionis a vicinis compesci nequi- detnitc pnnins Lotharingix Superioris et Inferioris Dui
visset, nostris cupidinosam injuriam proclamanti- fuit.
bus, causa refertur ad Conuteui. Ulc mox placitum i Henricus Auceps, Rex Gctmaniae electus eslanno
indicens diemque statuens ad conspectionem ac
, , 919, morluus 2 Julii anni 930. cui tnnc Olto I filius
circuinductionem terminorum, rnagna turba cir- sueeessit, postea Impcrator Romanus.
cuuimanenlium comitatus, advenit, suosque praeire k Is cst aitnus Cltrisli 902.
index falsus, jubet duces. Ncc mora. Unus ex illis, qui hujus Seqiienlin docet
1 Browerus peracla aniio 933.
iniquitatis seniper extitit caput, et se ccteris praeri- m Ogo prafuuse dicilur 12 nnnis : cujus Epita-
piens Iraudulentus circumductor efficitnr praeee- phitim ibi erectunt liubel Bruscltiits. Intertm
;
ttltis, no-
dens ct indice prEcmonstrans , multa de Sanctorum minatur Hugo, et dicttur poslea ab antto 945 usque ad
an.
 VIGESIMA N"X.\ MAJI. qg
A an. 947 Episeopns Leotliensis fttisse : fnrte liic Mona- delicet loco, quo aratorum multitudo jarn nunc ad D
cliiis, ab Ogone alius, ante cttm ibiilem fttit. Sed id alii prandendum consederant, Dei sanctique Maximini FX MS
disctitiant. subsidium, cum neminem haberent qui eis illis Sanctum
(uitioni
n Gtsithertiis pertit anno 939, Rlieno flttmiite ab- esse posset, cum magms tieiibus invocantitms
et ejulationibus
sor/ittts. solo strati precantes. Mira
dicturus stiin. Ut affir-
o Nahgovia in Palatinatu sic dicla a flttvio Naha, tnant qui viderunt, in nulla coali
parle ne miniina
ad Binijnm Iiliettnm stibeiinte. quidein nubecula apparuit; cumsubito,
in hoc tan-
tum Ioco, ubijuga boum cum aratris stahant,
tanta
CAPUT 11. tempeslas exorta est ut vi ventorum turbinisque
;

vertigine elevati boves, cum aratris, in vallem

Vindicia dealiisinjuriosis sumpta,xgris invo- quamilain profunilissimam, dimidio pcne milliario
cantibus impensa curalio. ab hoc sejuuctam loco, rotati prpjicerentur ac sinc ;

mora, sicut undique fuit, ila ibi quoque serenitas

Jjjst villa monasterii qu* Wimari ecclesia dicitur, affuit. Cumque
Maxtmtni
agricolae, quaquaversum dispersi,
S. quam sa;vissimus quidani (cujus nomen memorise boyes suns et aratra disquisissent
ruslicos ve- venientes ad ;
nostrae elnpsnm est) in lienetirio habuit. Qui cum
yallem, boves quidem aliquos semineces, aliquos
xans,
Sancti familiam gravissime afflictaret, etiam non jani mortuos, his coniibus evulsis. illis cruribiis vel
inveniens quid eis, unde culpari possent, objiceret cervictbus fractis, aratra vero in frusta comminuta,
uni eorum, qui ngrestior ceteris videretur, accipi- repereiunt. Tunc agricolas, pro damnis suis ailmo- coorlo turbinc
trem suum custodiendum commisit sciens rusticum prvcul aufe-
;
dum mcestificati, ad Bemacherum sunt reversi, et rnntur.
illius artis lnillam babere peritiam, ut dum ales ne-
qua; accidefant, cum gravi luctu nuntiaverunt. Ille
glecta deperiret, intuitus culpam m rusticum retor- vero rcagno timore proculsus, ct adhuc graviorem
queret. Ille vero diu multumque reniti et excusare se vindictam scnsurum suspicatus, virtute Maxi-
imperitiam artis, tainen alttem demum compulsus mim territus, ab insectatione pauperum cessavit
est ctistodiendam suscipere. Quid autem ageret 1 ulterius.
Servavit interim vivain sine esu, in dotno fumifica
18 Nec reticendum quorl pro simili crudelitate
cito moriluram. Qua morttia, plumas ei detraxit, ac Adalberto, liujus nostri b A.Ialbcrti genitore, Gisil-
sale conspersam, Domino servandam stispendit. Pu- berti Ducatus tempore evi nerit. Ip lenim i i 1'lnt pprtinax
tabatetiiin stulta rusticilas, se astutiam callidi hu- inbumanc prorsus familiam Sanoti Uaximlnlen-
tractaret, et a
et futili miuis evasuram, si ei vel cadaver avis tempore smm verator,
matrejuvenisDucis, nam paterjam obierat, pn nde
pratextu irt

judiciutn
exactionis incorruptum valuisset exhibere. Cumque siepius objurgaretur, nec corrigi a nequitia vali i -

trahens, jam revolutio longi temporis spatio, immitis Domi- set; qttodam tempore sexaginta viri de villa c Ua-
nus accipitrem suum a rustico exegisset; ille pro- miche (bioc cnim beneficium ejtis erat) surgentes,
tintiscadaver obtulit. Ibi nataoccasione sanit homo.- omnes buc pariter vcneriint cunctisque pro
: fori-
et fera crudelior, qtiasi contumeliam sibi a rustico bus tota rincle
excubantibus, Iicenii:i a custodo im-
factam sociis omnibtis inipntat, astruens communi petrata, iluodecim tantum infra ecclesiam miss is per
consilio illum ad audaciam facti fuisse animatuin; tria ilispouiiiit allaria, tota nocte suffragia Maxi-
cunctosquc crastinum ad palatium vocat, omni
in mini indefessa preceNec spes de qttsesituros,
peculio spolinndos, multisque insuper verheribus af- Maximini pietate prjesumpta votum supplicum mi-
ficiendos. Territi crgo et aestuantes miseri, nocte serorum fefellit. M.me siquidem Domina illa tiic
illa omnique humano prorsus de^pe-
coavenerunt ; cnim tunc morabatur) cum ad Missam, Ad
rato attxilio, Maximini opem expetere statuunt multisque aliis satellitibus cbmitata, procederet;
electosque ex omnibus duos juvenes impositis eulo- omnes yiri illi, iu ecclesia ejus prssstolantes adven
giis, datisque mandatis concite ad monasteriuni niit- tuin, mox ut ingressa est, cuncti pariter in pivi-
tunt, illis cum timore rnaximo statutum placiti lneiituin coram sacro altari corruunt, terribilibus
attendenlibus. Missi autem juvenes, cum Fratrss ac liiaxiiuis clamoribus Maximiniim in tanta neces-
bora' Noiuo synaxim celebrassentportam monasterii sitate patrocinare, seque de Adalborti t\ i

valide pulsaverunt : et qniaputabatur aliqua potens jam tandem conclamant eripi. Vix illis clamor ibus dejeram se
esse persona, mox intromissi sunt. Qni currentes post evolutum dimidias ut fertur hora; spatium. si- cts nit nocuis-
per medium Chorum, eulogias ante altare tacite de- leuiiuui est imperaturn. Adalbertus vero, videns «•
ponunt : ac primo scopis, quas secum detulerant, clcmentem feminam bau-l moilieo dolore ex compas-
altare n divcrberant ; deinde prostrati solo, ingenti sione miserorum attactam, dejerare per Maximini
ac miserabili ululatu Maximinum evigilare, et in virtutem ccepit omniaque qusB dicerent, horaines
:

illls Sanctumsuiim auxilittm adversus tyrannum exurgefe depo- illos fuisse mentitos : ct tit erat ense accinctus,
orantlbus fudc scunt. Eadein crgo hora eodemque momento,
quo protinus manumextendeus ad capulum, procacitar
morttur:
isti hic miserias snas deploranf, ille etferus de loco uimis pcr spatam i/ suam juravit, gravissimas pce-
placiti surgens secessum petiit, ibique ciuo enarra- inuactito rv
nas pro tanta temeritate luituros. Neralum mininirn
darguitur,
btli tortttra viscera carnis sinnil et crudclitatis ef- verba finicrat, cum subito videntibus cunctis (pallio
fudit. enim tuncnon erat amictus) soluto divinitus cingulo,
17 Bernacher quidaiu, vir nobilis et opulentus, gladius de ejusfemore in terram ccctdit; factuiiique
Altcrius boves
longe postquam hoc accidit. quod hactenus retuli- hoc, quod exinde militise foret inutilis, evidens por-
in paupcrum
aoros imntlssi, mus, eamdem villamprecario jure acqnisivit: qui fa- tentum fuit. Ita Maximinus (cum ejus virlute Adal-
cibus avaritise succensus, agris illius villtc undique bertus. publice confusus, mox beneticium amisit ab
contiguos et collimitantes pattperuin agellos (eo quod ipsius feritate servos suos polenter eripuit.
fertilis illa terra esset) sibi injuste ustirpavit ; con- 19 Tunc Wenilo Ousks ecclesise, de quo supe
gregatis auiein arautium turbis ipsos agros jussit rius fecimusmentionem, siimcns lagunculam trium
[coli]. Tum illi, quibus violentiam ititulit, cum per tantum capacem sextariorum vino plenam, Maxi- cl mtseris
prxbitum
Deum obsecrare et S. Maximinum, ut sua sibi suf- niini benedictione exorata, sexagiata illos viros, vi-
viittun nit
ficereut, nec sc iniqite sttis possessiuneulis spolia- giliis totius noctis ac fletibus fatigatos, satis iinlmnmtui:
ret. Quibus cum id respousi redderet, sctlicet nec abunde refecit ; et ne etinm corporali su;e caritalis
latitiuliueinnec longittnlinem pedis se propter Ma- prsemio privaretur, mox ut redieus intravit eocle-
ximiuuin dc omnibus his terrisaliquid concessurum, siam, eaiiulein lagunoulani, ut cral pnus. plenam
itli ad consuetum recurrunt praesidiuni in ipso vi- ; invcnit. Porro istis ornnibus, quse in hoc Capitulo
retulimus
 MIRACULA S. MAXIMINI EPISC. TREVIR.
retulimus, Rimopertus, Presbyter et Monaolms, qui 22 Reginerum, hujus monasterii Presbyteruin et D
sananlur,
interfuit et vidit, attestatur. De Wenilone [autem, Monachum, virum plane seriuin ac bcne iiioratum,
Uppido ocu-
ilum] arduam vitae su:e conversationem, ssBpe milii sed antehoc biennium dcfunctum, mecum luec omnis lorum.
ab his qui eum novenmt expositam, cuni hoc con- rcgio novit. Hic aliquando tanta oculorum infirmi-
fero, quod ita familiariter Maximini virtutura quan- tate depressus est, quo pene exteriorum luminum
tulsecumque portioni communicat; quid aliudquam despcratione nutaret ; cum tamen idem vir interio-
sancte censeam? Et quia tantum de hoc viro dixi- rum serena acie (ut etiam aliquando nobis patuit)
mus ; libet et aliud mei sirailibus, scilicet corde pol- Christo potissiiuum teste gauderet. Qui cum nocte
I corpore, in exemplum se cavendi referrej Doniinica?, ad nocturnas vigilias surgens, ecclesiara
quod ille quoque referebat, quotiens aegligentiores peteret, et in illis noctis et oculorum tencbris anxius
vel moneret vel corriperet Fratres. paljutaret; non sine nutu Dei in iintearaina, quibus
20 Quidaju hoc monasterio fuit Acolythus,
in prseterito jam sero od Mandatum e pedes Fratrum
lmprtibus adolescens moribus incompositis, actione lcvis ac detergebantur, irapegit. Tunc potenti fide constan-
Acohjtus scitt- lubricus, et incorrigibilis vahle qui quotiens Fra- tique Maximini juvam»n, ut ipse mihi
prece S.
;

tilla cx Ihuri-
iiv- ad Comraunionem Eucharistiae accederent, ille, saape testatus est, exposccns, omnem bumoris noxii
bttto m Albam
lapsa cottfla- nil pollutara conscientiam veritus, et pariter secu- concretionem, et illam oculoruin lippitudinem jieni-
grat. rus, et aliquando etiam pransus, accessit. Accidit tus abstersit : factoque mane, lagtus vidi de recupe-
autem quadara die, ut thuribulum cum incenso por- rata sanitate laetantem, quem pridie dolui de infir-
(arct ex more : cum tenuissiraa sciutilla, ubi pru- mitate mosrentem.
nas efHavit. in Albam cecidit; ex quasuccensa tan- 23 Temjiore pise memoriae Willeri ( Abbatis
tas mox flammas effudit, qiue miserum penitus paschalis aliquando hebdomada fuit cujus medio :
sttbita febris
conflagrarent ncc multa aqua superfusa, divinitus
; Fratri Richwino (qui nunc usque superestj publice Presbyteri
immissum valuit extingui incendium. Mihi plane celebrafio Missae injuncta est. Qui suscepta obe- sacrlficantis.

videtur in isto satis declaratum, qunm verum sit, dientia, postquara jani processisset, et divinum Of-
E
Bom. 1,24 quod Apostolus ait. Quia lex spiritualis est nam :
ficium strenue et reverenter usque ad locum leetio-
ipsa praecepit, domum
pollutam igne expiari. Et nis Apostolicae percgisset; tanto subito febrium igne
quaa vera domus Domini, quod domicilinm Spiritus succensus cst, ut etiam vi acutissimae passionis, au-
saucti? Hoc sane, hoc sine dubio, quod Apostolus rium et oculorum sensus, linguae quoque raobilitas,
idem insinu.ins, Scitis, inquit, fratres, quia tem- sibi praepedirentur. Quod cumDominus Abbas illico
plum Dei estis, et Spiritus sanctus habitat in vobis. advertisset, celer accurrit sumensque stolam ac
:

Si templuni sumus Dci, si habitatio Spiritus sancti, pallium Sancti, cum Presby-
capiti superposuisset
uon inerti sludio divinaadminiculante gratia elabo- teri, omni dolure compulso iu pectus, sensus red-
randuin esi, ne domus tanta criminura colluvionibus diti sunt. Quid plura? Ita sacrae exuvise noxiam
polluatur. Metuamus, miserandi exemplo
liujus passionem dc pectore in ventrem, de ventre in co-
commoniti, expiationem ignis, quam Apostolum con- xas, inde quoque in crura, virtute divina persecutae
sequenter demonstrass e arbitror, cnm protinus sub- sunt, ut hanc demum de pedibus expulissent. Tanta
junxit. dicens; Si quis autem violaverit templum itaquc celeritate Richwinus sanitate recuperata,
hor. disperdet illum Dominus. Ecce quam terribi- divinum gaudens ac supplex complevit Ofticium ;

literexpiante iguc disperditusiste est, qui in semet- ac deinceps virtute quanta valet, tam efflcacem Me-
tipso Dei templum non veritus est violare et id- ;
dicum t,uum incessanter laudat ac pradicat.
circo, ut reor, ut cuni nos legimus ho- audimus vel 24 Jain vero ad hoc tandera veniamus, quod de
minem pro suis peccatis corporaliter conflagratum, se ipso venerandus Pater noster referre solitus
et alia diu-

animarum attentius caveamus incendium. His per tuma Abbatis,

erat. Ille enim praedicta febrium passione. ipsa dic
excessum dictis, ad ea qua? ccepimus explicanda re- sacra Pentecostes, urgeri ccepit nec destitit mor- ;

deamus. bus, quotidie corpusculum lassum exaggerans, do-

Curatur
21 Wenilo quidam erat eeclesise famulus, in cu-
ignissacer nec Augusti meusis pars aliqua fuisset exacta.
jus niansione quidam jacens, miserabili pedisdolore Intcrea cunctis sensibus pene obstructis, omni cor-
torquebatur. Nam ille qui sacer ignis dicitur (nihil pusculo inedia squallido, ipsius anim;e jam jamque
autem ista lue intolerabilius saevitj pedem iilius oc- defectus imminebat nec tamen spesvitae, de Maxi-
:

cupans. in totum miseri ac miserandi bominis cor-

mini pietate concepta, defecit. Ardebat animus sa-
pus, exlrema qnaeque tormentorum ditfudit.
Tum crum adire sepulcrum, sed debilitati corporis artus
ille,pra dolore nimio pene insaniens, et quid aliud debitum negabant obsequium rogabantur adstantes :

agerct non inveniens, infatigabili atque incessabili

ferre solatium, sed desperati renuebant. Quadam
ulnlatu mngis quam voce, nomen et auxilium Do-
autem die, cum omnes meridiano tcmpore post
mini sui Maximini inclamare, illoque clamore toto
prandium pausarent, ferventiore solito spiritu bacu-
non deficere hiduo. Jam vero tertiae noctis medio
lumcorripiens, grcssum molitusest. Sed cum, dua-
taliscantus modulatione transmisso, paululum se-
bus partibus tanto itinerejam emenso, viator imbe-
data doloris acredine, aliquantulum respirat miser;
cillis jiedibus defeeisset; manilius tainen ut genibus
atqne in tenuissimum resolutus soporem ad modi- repens, tandem aliquando anhelus se ante altare
cum, mox Maximinum videt prope assistere;
quid protraxit : ibique multis gemitibus ae lacrymis com-
se ululatibus inquietaret, quid se vellet,
inquirere. missa deplorans, et eraendationera spondens, suae
Cui ille cura suas deploraret
angustias. pius Pater quoque infirraitatis medelam flagitans, cum oratio-
admoto olco Maximinus, dejectione vultus prajferens miserantis
nem complesset, febricitandi etiam finem fecit.
tampadis: affeetum, Mitte, inquit ad segrotum,
[lamenta] ; et 25 Sed quid recensemus miracula,
praehabita
de oleo, quod ante altare pendet in
lampade, tolle : cum novella habeantur in proximo? Te namque,
quo peruncto pede, vel cum sanatus fueris,
mihi Wickere, in Abbatiali honorc onereque constituto, purr furtim
quietem indulge et in haec verba disparuit. Tunc abdtntus
:
Patroni nostri gloria refulsit. Regnerus (ut nosti) restttttitur,
illesomno suo excussus, Wenilonem quoque stratu et Engela de Braubach g, liberi ex liberis parenti-
<J
suo, importunitate crebri immanisque clamoris
ex- bus orti, se et unicum filium suum Adelmanutn S.
turbans, Sanctorum affuisse Maximinum
indicat et ; Maximinotradiderunt; ea conditione, ut ipse puer
quid interrogaret,
quidque juberet edicit. Nec quoad viveret, posterique sui qui masculi essent,
mora homo anhelus ad ecclesiam currit,
:
et a duos denarios; feminae vero, unum denarium ad al-
stode oleum accipiens aegroto detulit
q U0 cum ter- : tare B. Maximini in festivitute S. Martini persolve-
no peaem obhneret, sanus surrexit. *
 VIGESIMA NONA MAJI. 31
rent; post mortem vero illorum, quod melius habe- ptus Archiepiscopus approbatur, et Pallio donatur D
rent in peooribus sive Ln vestibus Ecclesise cederet. in festoS Lucoe Evangelisto, jussus in Germania CK MS.
Interim quiitam Milcs. hancin patriam praidae causa habere Priniatum, similem Coloniensi, Mogontiensi,
veniens, ipsum puerum praenominatuin parentibus et Trevirensi Archiepiscopis. ut esset Metropolita-
ignorantibus subtraxit Treverinum pontem
: et per nus totius ultra Salam et Albiam Sclavorum gentis,
cquitans, abducere secum cogitaverat. Quid plura? ac tandem anno98l pie morluns est. Qum aliaque
Puer reflexis oculis monasterium Divi Pontiflcis plura ibidem leguntur, et nescio an uspium lam accu-
Maximini intuens, ut euin Sanctus Dei, de manibus ra!e induentur.
erueret Militis, exclamavit. Unde iratus Miles pue- c An Remingen ad sinntram Mosellx ripam, 8
ruin percussit : sed mox divina ultione, fracto equi lencas stipra Treiiros ?

collo, ueponte in aquam cecidit puerautem super :

d Spata, ensis, glndins, Gallice Espee.
pontem incolumis et illaesus remansit. At puer, li- e In Retjnla S. Beneditit cap. 35 Mandatum quo-
mina Sancti expetens, tibi Abbati Wickero causam vis Sobhalo lieri jubetur.
innotuit qui Deo gratias agens, pueruin parenti-
:
f Willerus, Otjoni successit anno 946, obiit tinno
et Ottoni bus restituisti. Perinde etiam lioc celebre factnui 958A'o)iis Oclobns, ita Bruschius : qui tlno rjus Epi-
Imper. prte-
sentatur.
Regi Serenissimo, Ottoni videlicet primo, ea luce taphia addit.
Treveris existenti aperiens, puerum suaa regali ma- g Branbach, fVetleramse oppidum,
gnificeniiae praesentastiutque testamento suo tra-
:
h Scrtptum erat solum tertio, qni esset Cltristi an-
ditionem pueri praedictam confirraaret, nec non ab nus 939 : sed quia tunc necdnm Abbas erat /Vickerus
omnibus Advocatis ipsum puerum memoratum ejus- [ut patetex Ottonis priviletjw, quod apud Ztjllesium ex-
que pqsteros absolveret, et ut nulli beneficiarentur, lat, Ogoni Abbati datitm anno Chrisli 940, el regr.ii)
exurasti. Quam deuique petitionem piis votis morem censui legendum decimo tertio, ut sil annus Chnsti
gerens fieri chirographum inde conscribi,
decrevit, et 949.
sigillique sui impressione, anno regni ejus h [deci-
mo] tertio, jussit communiri. CAPUT
26 Igitur ex his quae a nobis dicta sunt, consi-
Adhortatio
ad opem derandum est, quam eflicax sit penes bunc Patro- Inventio corporis, ob rabiem Normannorum
Sancti im- num nostrum medela animarum, qiii tam benignus occullati.
plorandam.
ac promptus est medicus corporum. Etenim qui in-
firma ac caduca nostraminusve diligenda miserans, l"J.ulta quidem adhuc, de miraculis, per venerabi-
collapsa reficit, debilitata reparat, ac demolita re- lem Patrem nostrum Maxirainum gestis, dicenda
restant;sed illorum cordium intuentes duritiam, Joa. 14, 15
staurat; multo magis etiam, excellentioribus nostris
ac spiritualibus spiritualium fomenta medicaminum quas Veritati non credunt. dicenti Majora horum ;

Transtllo
niedicus spiritualis iinpensius adhibebit; si tamen facietis;stylum contrahimus -.nequod ffidificationi a miraatlts,
nos prece non torpeamus. Nec valemus miseri de fore queat devotis, scandalorum materia fomesque ad invenlio-
integra animarum quamdiu
nos sanitate jactare : lacerandi mentibus fiat obcascatis quibus nimirum nent eorporis.
:

enim hac quamdiu mortahtatem no-

vita vivimus, si non moderato silentio cousulatur, dum fidem di-
slram circumferimus, nostrum hoc corpus quod cor- ctis abrogaverint, dicentisque studium vitupera-
rumpitur aggravat animam. Quis enimglor ietur ca- tione insectati fuerint, inde miserabilius peccati la-

stum se habere cor? quis non offendit in multis ? queis implicandi fuerint , unde potius evadere
quia horao putredo, et filius hominis vermis : quis debuissent Quaex re stylum, ut diximus, contra-
semundum asserere audeat ante Deum'! Undesi do- hentes, eatantum breviter attingendo, qiue de in-
lent animarum vulnera, si eorum mortem jam jam- ventione corporis Sancti hujus comperimus, fine ta-

que imminere metuiinus ; nil aliud restat, quam ut lis historice prajsens opusculum concludamus. Ut
talium Medicorum indeficiente prece juvamina per- autem competentius ac liquidius ordo narraendi de
quiramus; pandamus vulnera, petamus subsidia : ipsa inventione cedere debeat, causam tam diuti-
nec deesse poterit Deo propitio suppliciter postu- opera pre-
nae occultationis sacratissimaj glebae est
lata curatio. Sed jam ad ea explicanda, unde paulu- cium quo pauloaltius repetamus.
lum evagata fuerat, revocetur oratio. 28 Ea tempestate, qua pene universam Galliam,
Nortmannorum orudelitati feriendam, divinas ani-
Yastato per
ANNOTATA. raadversionis censura subegerat ; cum propriae ira- Normannos
pietatis facibus Gentilium furor succensus, urbes monaslerio
a Vide qux de barbara ejusmodi supplicattone nota- ac vicos et universas Christi ecclesias ignibus con-
vimus die prxcedenti, ad Translatwnem S. Germant flagraret, contigit hanc quoque urbem a Treveri-
Parisiensis cap. 3 litt. d. cam, cum suburbanis ejus, eisdem casibus obnoxiam
b Htc itle Adalbertus csse, de quo in nostro
videtitr subjacuisse. Et quoniam tam miseranda civiura stra-
iltustri Saxonico MS.
dicitur, anno 958 Adalbertus, ges urbisque subversio, improvisa ac subita eve-

ex ccenobitis S. Maximini Episcopus ordinatus, et nisse asseritur; hoc monastcrium mter cetera non
genti Rugorum honorittce destinatus, sednihil pro- solum concrematum est sed tanta monachorum
:

ficere valens et inaniter se fatigatum cernens, re- et ecclesiasticae 1'amiliae caede completum, ut ne unus
versus est. Et anno 966 : Adalbertus, Rugis jam quidem superstes remaneret ex omnibus, cui notus
ante Episcopus ordinatus monasterio Wizinbur-
, esset locus tumuli, quo sacrae Reliquiae claudeban- remanet
Corpus in
gensiAbbas praefectus est. Et anno 969, dum Mag- tur. Eratauteraidem tuinulus, ceu post divino pa-
parva cryp.
deburgense Archiepiscopium ab Ottone Imperatore fun- tuit nutu. retroaltare Orientem versus, ab ipsa al-

daretur Adalbertus primus ibidem Episcopus ordi-

: taris crepidine septein pedum distans spatio ; crypta

natus, qui primitus Rugis ad prasdicandum directus, scilicet parvula, sarcophagi tantum capax, qua? bre-
vix evasit. Erat tunc temporis magni noniinis et me viter parvisque clausa lapidibus, vix de-
admodum
riti, duduni de coenobio S. Maxiraini Monacbus super strati pondus pavimenti sustineret. lbi pre-
abstractus et Episcopus consecratus; quia Dei pro- tiosus sacri corporis thesaurus longo tempore
videntia in terra nustra populus illi committendus hominibus, propter casum supra memoratum, Iate-
erat novye acquisitionis. Deniqne anno 970 : Adal- hat incognitus. qita, dum
bertus de Wizinburgensi Abbatia assumptus, etRo- 29 Cumque prolixi temporis intercapedine, post restauratur
reditum Paganoruin, parietiuae ecclesiae restaurari monasterium.
main profectus a Joanue XIII benignissime susce-
ccepissent
 32 MIRACULA S. MAXIMINI EPISC. TREVIR.
ccepissent ;
accidit interea quemdam, natione Aqui- sam repererunt. Quain cum penitus dissolvissent,
ti VS. lanura, conditione Maximini servum, grata sibi ac intus raarmoreum sarcophagum cernunt quod :

voluntaria peregrinatione suscepta, tanti Patris apertum arcam praferebat rypressinam, quae sacra-
tunorc ductum huc commigrasse . quo videlicet, tissimi corporis continens, omne pretiuni exceden-
quera teinporaliter dominum in re debuis-
liaberc tem clauserat gemmam. Quae tunc devotio Cleri,
set,cleraentem sibi apud Dominum Patronnm pro- quselsetitia Plebis, quautae prse gaudio Monachoruin
mereri supplicatu assidno valuisset. Is itaque, ubi lacrymae, quiu voces in Dei laudibus cceluiu pene-
peregrinationis suaj causam iis, qui tunc monasterio trantes, cum turba curatorum Sancti virtutibus ac-
praerant, aperuisset, ipsique devotionem hominis clamasscnt, quid memorare attinet, cum prorsus
approbassent pro administranda caementariis sui
;
careat explicatu? Ita tunc in Sancto suo potenter
operis materia, ceteris operariis adjungi praecipitur. ac mirabiliter Dorainus noster est operatus, ac si

Cumque quotidiano operi una cum reliquis insuda- numquam, ad declarandam meritorum ejus exoel-
ret, quodam die pondere lapidis sibi imposito sa- lentiam, retroactis quidquam gestum sit tempo-
cruiu sepulcrum nescius attigit cum mox ubi : rihus.
locnm ipsum pede tetigisset, tanta gravedine super- 32 Jam veroaperta arca (ut venerabilis Wenilo, i» qua corpus
posilss molis repressus est, ut invito nniltumque qui gestis rebus interfuit, etiam cum juramento incorruptum
bunieru lnpis terram ceci- ssepe tcstatus est) ita d integra vestimenta, cum vestibus
renitenti prolapsus ali in ita iu-
integrts
disset collisoque superficietenus pavimento, m cciriuptum totuni curpus erat, ac si die eodein ibi
;
d
\ap%u tapidis naso tantum excepto, qui sarco-
crvm i- quoque camera modicum lapillum tanti ictus condituui fuerint;
delecta,
violenlh abrupisset. QuoJ ille cernens admirari. phagi cooperculo modieum pressus, et in hevam de-
tantaeque ccepit disquirere causara fracturae : cum flexus steterat e. Sed ista forte incredibilia aliqui-

inter agenduin t.uiia subito suavissimi odoris frn- bus videbuntur, meque in hoc culpandum censebunt,
grantia, ex ipsa concavilatc foraminis effusa est ; ut quasidivinse sententise prasscribentem ; et contra il-
Ocn. 3, 19
non raodo ipse, verum et omnes sui laboris socii, lud quod honiini dictum est, Pulvis es et in pulve-
E
qui ad lioc spectaculum forte cucurrerant, ejusdem rem reverteris, corpus hominis incorruptibile asse-
ndoris dulcedine complerentur. Quo timc gaudio rentera. At vero procul absit a nobis tanta a vera
devotissimus Wenilo, ex conceptione spei sacratis- fide aversio,ut vel divmis oraculis prsejudicando
simi cespitis reperiendi, tripudiavcrit, quis nnquam impie reluctemur, vel Deo esse aliquid impossibile
verbis expediat? Jubet astantes currere concitos, cogitare saltein audeamus; eum de eo scriptum sit,

ut Aivbiclavuni b monasterii, Wanbertum nomine, Omnia quaecumqne voluit Dominus fecit in ccelo et
in testimonium sperata; ccelitus gratise evocare. At terra. Quid igitur rnirum, divina? virtutis omnipo
ille, accepto tantae lsBtitiaa nuntio, celer accurrens, tentiam, quamdiu voluit prastare potuisse caro suo,
Ipsum cum postquain praefati odoris suavitatem plenins hausis- post mortem corporis, donum istud incorruptionis ;
ingenti l.ititin
rcpeiitur :
set alacer recurrit ad Fratres, eorumqne quie ac-
; quod liquido constat ad tempus valere etiain artem
ciderant relatu corda omnium gaudio ingenti per- et ingenium humanum?
sudit. 33 Porro, ut diximus, inventis vestibus et cor- in concione
30 Ipsi vero, cum post continuata tnpudia mul- pore integris, venerandus Episcopus Stolam et Pal- Slola et Palli-
uni ostensa
tasque Deo laudes oblatas loco secederent, primo lium pro Reliquiis auferens, alia illico sanctis hu-
populo:
indielotridua
quidem quid facto opus sit ambigentes, ac miraculi meris circumdedit : moxque ascenso eminentiore
nojijunio novitate stupentes, hajrent : cum tamen protinus, gradu, populum qui voceraaudire potuit, multis ex-
recuperato salubri consilio, hoc quod evencrat re- hortationuin et consolationum verbis prout se (

ferre ad Episcopum in commune decernunt. Tunc tune occasio temporis atque oportunitas exhihuit;
autcm temporis Rathbodo c venerabilis praesedit allocutus est. Fidem quoque tardiorihus facere vo-
Ecclesia Qui re Fratrum relatione comperta, mox
1
. lens, ne aliquo dubitationis scrupulo super inventio-
gaudens monasterium adiit; initoque cum Mona- nem Sancti moverentur; ipsamStolametPalliuin cun-
cbis consilio, non subito ac leviter et quasi temera- ctisad videndum expandit diemque illani deinceps
:

rie, ad requirendum pretiosissimuin B. Maximini solenncm esse constituens populum spiritualibus

,

corporis thesauriini prosilire; scd taiuum opus, je- confirmatum beuedictionibus ac superceelestibus
,

juniis precibusque suppliciter pramissis, summa cum beneficiis alacrem tripudiantemque dimisit. Hae ,

veneratione statuit inchoare. Proinde quoque, non sunt sacratissimae B. Maximini corporis exuviae
in hac tantum urbe, sed in tota circumjacente pa- Trcveris semper venerabiles, omnique thesauro ca-
rochia, triduano indeificse Trinilatis nomineindicto riores: quae liodieque in hoc inonasterio intemera-
jejunio. tertia ejusdem jejunii die, quai sexta sab- tae servantur: per quas etiam plurima credentibus
hati fuit, omnes adesse pracipiens, Clero populoque pieque quaerentibus beneficia , meritis Maximini
comitatus, nudis pedibus ct cuni letaniarum solen- ohtinentibus, prastantur a Domino.
niis, monasterium Tanta autem tunc populi
petiit. 3i De sacro autem Corpore cum Episcopus ac Corpus Sancti
inultitudo diversisex partibus fertur huc conflu- Fratres, quid potissimum ageretur, pie tractarent aliqiiandtu
E; iseopus
devotionis senutum
xisse, certatim ac lajtantcr omuibus suffi salutis communi consilio tandeni decretura est, su-
cinn tlero
spectaculum adeuntibus quod cara vix tota urbs pra terram.
et populo et amoris gratia,contraque imminentia pericula
aceedit, Treverica, ne ihiin angustus monasterii locus, ca- prasidii causa, inhuraatum servare. Sic illa sanctis-
pere valuisset. Kcc defuit divinitus collata Maxi- snna gleba, super ipsum tumuli locum exstructo
miui meritis curatiunum gratia cum nullus, qui : eminenti ac decoro opere, suhlevata ac decentissime
venisset segrotus, non redisset adepta sanitate cu- est Transactis autem multis annorum
collocata.
ratus. cum
curriculis, aliquando depositionis ejus, solen-
31 Susceptus igitur a Fratribus summa cura ho- nitas immineret, cuidam diu segrotanti, omni cor-
et Crypta norificentia Prasul, mox ut orationem complevit, pusculojam debilitato proculque admodum posito,
perfrueta
cum Monacliis et Clericis ad locum supradictum, invisuB. Maxirainus apparuit: eumquean adipsam
arcam ln-
venit :
ubi spes erat sacras inveniendi Reliquias, devotus iturus esset solennitatem, inquisivit. llle vero cum
accessit, sumptoque ferraniento, superficiem pavi- impossibilitatem suae infirmitatis quereretur ; Vade,
menti confringere ccepit. Deinde Fratruni astantium inquit.utpotes, amicorum fultus suhsidiis; quoniam
frequens turba cceptum ab Antistite opus perniciter ut legationem meam ad Prapositum retuleris, cura-
acceleratsubmotoque pavimenti fragmine, cryptam tionis gratiam protinus consequeris
:
: deditque man-
memoratam, ictu iapidis (ut supra diximus) pertu- datum de tumulando corpore suo more conditionis
humanaa
 VIGESIMA. NONA MAJI.
A humanaa, moxque disparuit. Facto igitur mane nil tione indicala, de qua jain actum est, Sclieckman- D
cunctatus homo, araicos convocat, visum exponit, niu m opuscitlo priore ista sulijungit : Illgruit
A.UCTOBB 0. P.
PoSt confla
rebusque necessariis viantibus prreparatis, iter ar- paulo non parvum dispendium. Enimve-
post giatlonem an-
ripit, atque in ipsa prasdicto festivitatis Vigilia ad ro gratice anno nongentesimo tricesimo septimo, no 'J37
monastenura venit. Curaque a suis in ecclesiam de- monasterium istud vorax flamma prope consumpsit.
ivso per porturetur, ibidem depositus Prsepositi praestolatur Praesidebat tum venerabilis Ogo, Abbas nedum uti-
xgrum in vim adventum. Mox autem ut in advenientis auribus lis, sed et necessarius: qui locum ipsum renovavit,
citratumju-
Muximini raandata deposuit, ipse quoque, omni ad- religionem induxit atrictiorem, et ecclesiam a novo
bente,
versa valitudine deposita, incoiumis surrexit. De- instauravit acperfecit. Quam dedicarunt, sub hono- ecclcsla rt
claratuigiturB.Maximinivoluntate.tam evidentis ac re antiqui Patroni li. Joannis Apostoli et Evange- staurata
""'
prseclara attestatione miraculi, acciditetiam Rotge- listfe, recolemli viri a Rubertus Trevirensis Archie-
rum / Episcopum qui Ratbodoni in Episcopatu suc-
(
piscopus Rutgeri suecessor, et b Adalbero Metensis
j
cesserat )eudem hora supervenisse, gratia orandi Episcopus, Dominicae Incarnationis anno c nongen- c
ad memoriam Sancti. Cui cum per Proepositum, et tesimo quadragesimo secundo, regni Ottonis primi
ipsum qui curatus fuerat, Sancti etium vnluntas in- sexto anno, Indiotione decima quinta, tertio Idus
notesceret; per modicum quieti corporis indulgens, Octobris. Ipsa die, pretiosa corpora beatorum Ar- d
refertur ad reliquuiu noctis illius cum Fratribus vigiliw et 0V&- chipontificum Treverormn, Maximini, Agricii, d Ni- corpora S.
cryptam. tionibus peregit : primoque mane sequentis diei cetii, liasiui, Wcomadi, levata sunt et translata in Mnnmini tt
ahnruin tran-
hoc est in ip^a Depositionis ejus fe^tivitate, Corpus novam ecclcsiam, repositaque sub sumno altari in
steritntur.
saeratissimum, in eodem qun prius humatum fuerat diversis sarcopbagis , proutnunc cernitur. Tres
hymnis et orationibus maguitice sepulturse
loco, cuin prinres conjunctim ; Maximinus quidem medius,
mandavit g. Agricius a dcxtris, Nicetius a sinistris ad capita :

3o Hsec de gloriosissimo confessore Christi Ma- eorum, ad dextram Basinua, ad Uovam Weomadus.
ximmo, credulis atque religiosis auribus a nobis Haic repositiocolebrataesta Reveremlis Prassulibus
1
utcumque ingesta sulnciaut: ne si forte plurarefer- Ruberto et Adelberone prssdictis, a Religiosis Abba-
re gestiamus, ad haec pauca aliqui prurientes, pror- tibusOgone prsefato, Agenaldo e Gorziensi Er- ,

sus obdurentur penitusque surdescant. Ceterum ob- kenboldu fTullensi, Huberto S. Arnulphi Metensis,
</
19
Ejrilotjus, secro omnes,
hoc opusculum non liventibus
qui Frederico S. Huberti, i Salachone S. Martini,
/i h i

oculis repicere dignabuntur ut dum eos incultior

; prasente niulto monachorum collegio, ac copiosa
offenderit sermo, facilem dent imperitue veniam plebis frequentia.
nec stupeant bominem rusticanum, et qui vix prima 2 Accessit longe post alia quaedam reparatio pa-
artis giamraaticae rudimenta percepeiut, oratoris riter et dedicatio, quae et ultima, Virginei partus
copia loqui nequivisse. Temeritatis vero, qua^i qm anno millesirao ducentesiino quinto, Venerandissi-
viribus meis majora prEesumpsenm, a neraine me mo valde viro Domino k Arnoldo ejus nominis se- *
spero arguendumj quiapramiissa priefatiuneulasatis cundo Archiantistite Treverianam metropolim
lecturis aperiet, quanta prsecipientis auctoritas me, gubernante: consccrante eam Domino Conrado ( '

invitum rnultumque refragantem, ad ista tandem Archiepiscopo Coloniensi, de consensu Domini, Ar-
irapulerit. nuldi prsefati, in honore SS. Joannis Evangelistae,
Maximmi, Agricii, Nicetii beatorum Archiepisco-
ANNOTATA. porum, sub die octavo mensis Julii, in prcesentia
Doiiiini m Silridi Maguntinensis Archiepiscopi m
a Normanni occuparunt Trevirim I^onis Aprilis quam Dcdicationem una cum vene-
siniul tres illi,

in Ccena Domim, ita Regino: crgo anno 882, quo rabilibus ii Episcopis Richardo Wormatiensi et . n
Pascha celebratum fuit 8 ApHlis non sequenti 883, : Henrico Curoniensi, pluribus decorarunt Indulgen-
ut altijui Rcginonem perperam comgunt. tiic, confirmante casdcm ac plures adjiciente San-

b Areiiicluvius seit Archiclavis, dicitnr Eccteux ctissimo in Christo Patre, Domino o Innocentio Papa o
Tuesaurarius, Gnecis Gaziphilax, de quo plura Can- quarto....
guts. 'i Placet nunc venerandus hujus Ecclcsi^ Max
Rathbodo seu R.adbodus, anno 884, Episcopus
c minaeai Reliquias nominatim describere, et primnm Bdiquiarum
•
creatus, a Browero dicitur t anno Sedis 14, Chrisii earunwltiii tistivam ostensionem. Annuatim semper oiteusto Du
898, hxcprwsstilisse. in die Ascensionis Domini, mane circa septimam p '

d Notkerus. in suo Martgrologio ad hnnc Maji, hsec Reliquiarum celeberrima, scl mi-
horaiu. fitosteiisio
itaconjirmat. Treviris depositio S. Maximini Episco- nus principalium : principalium vero, reservatur de
pi,cujus indumenta Sacardotalia in urna anrea ad septennio in septennium. Celebratur autem cum
usque nostra, imo Normannorum tempora, in Testi- passagio lllo nominatissimo Aquisgranensi, nec non
monium sanctitatis ejus visebuntur incurrupta. jam noviter instituto, verum perpetue duraturo Tre-
e Adda Scheckmannus. Quod et hodierna die in virensi, die octavo mensis Julii. Jam ad Reliquias
ejus cupite ceruitur sanctissimo, id est ante annum venianuis.
4 De Domino Jesu Reliquise. Cultellus Dornini
«««*""
1517. f**
stt Domtnl,
1

f Rathbodoni 3 Kalendas Aj>rilis anno 918 vila Jesu, quo usus fuit m Loens. ultitna m divisionc Agni
functo surce.ssit Rotgerus, et vi.rit usquc ad vi Kaien- Pasclialis. De Crucc sancta. De linteo. quo ChristUS
das Januarii anni 930. praecinctus erat in lotione pcdum. Pars satis egre-
8 Idem Schechmannm addit: Porro in defossa ter- gia deligno lanceee, qua lalus ejus apertuin fuit in

ra, hutuu abdita margarita aforts crebris miracu-

,
cruce. De purpurco vestiniento ejus. De veste alba
lis radiavit. ejus. De spongia, qua fuit potalus, De columna iu ,

qua fuit flagellatus. De cborda, qua fuit ligatus. De

sudario. quo velata fuit facies ejus in sepulcro. De
APPENDIX D. P. mcnsa ultinia; sacrosanctie ccenae ejus.
D. Martx,
De posleriore corporis Translatione, et dedi- 5 ReliquiasB Mariae Virginis. Peplum B M.uiae,
calionibus Ecctesix, atijite Reliquiis in ea et quo erat cooperta in Annuntiatione Dominica. Pe-
alibi asservalis, cten B. Marias Virginis. De capillis B. Mariae. De
lacte beat;e Virginis MansEi.
jprporis S. Maximini ad priorem cnjptam rela- 6 Keliquias de Patronis nostras Ecelesise. Caput
Maji T. VII 5 S. Maximini
 ANALECTA DE S. MAXIMINO EPISC. TREVIR.
34
licem efflavil animnm nlter, murali qlobo iecerplus
Maximini Archiepiscopi. Magna pars Pallii. B.
;

S.
fttit, qaod eodem
propurjnaatlo respicit; /;/-
in eo Urbis
AUCTORS t>- t Maximino a Ronia directi. De crinibus B. Maximinj fiitnitibns,
sismel melioris mentis Francis Itaud obscttre
S. Maximini
Duo baculi sanctorum Episcoporum Maximini et quorum splm-
et alttirttni Sanclum Maximintm tociosqws Divos,
Patrononim, Martini. quorum usum habuerunt, petentes limina xqtiaveriint illi, hanc
dtdas antiqttasqiie basiliras solo
Apostoloruin Petri et Pauli. Dc S. Agricio Archi- An-
prseclarae uh eis pwiitim exegisse. Cnvit nilulominns Sanctus vtansil invio-
praesule. De S. Nicetio Arcliiepiscopo ,
latitm scpul-
hac quoqtic tempote sepiikrum sniim omnino
Reliquia; de cruribus et brachiis cum pollicc.De ca- listes. tte
criiin Sancli,
violaretur. Crtjpta enim tlla qitx principi arx subjecta
pillis ejusdem.De S. Quiriaco Confessore, Capellano
fneral (quia ittfta terramstructu, siiprn lcrrain pti.jwt-
S.Maximini, plures Rcliquiae.
tvrts liosltbiis uitti esse nulli poterat) mansit ut erul, e.c-
7 Reliquiae Apostolorum et aliorum Majorum.
teruo dumtaxat ornatu spoliata et reliquis Sanctomm
De barba S. Joannis Baptistae, DeS. Petro Aposto-
:

SS. Joaitnis tumbis, pcr omnem amplissimi templi ambilum, sacri-

lo <le capillis ejus. De S.
item Jacobo Majore item :
Bapt- tt Apos :
in-
item de carne et legofiin.li violatis, perrexit S. Maximinus, medius
toiorum, dens De
ipsius. S. Bai tholomaeo :

SS. Agritium Nicetium Episcopos requiesrere,

De S. Matthaeo Apostolo et Evange- ter et
cute ejusdem.
quotidiano Missx sacrificioelium tunc honoralus quem-
et Juda. De S. Jacobo Minore.
;
lista. De SS. Simone
admoditin tiniio moclxxxii mihi scripsit novtis ante
De S. Marco Evangelisla. De S. Barnaba Apostolo.
Martyrum. Brachium S. Stephani bieiinnim Abbas Alexandcr Henn. deccsioris avunciili
8 Reliquise
Maitijrum, De S. Clemente, Papa et MartyrR, dignissimus successor. Idem eadem in epistola addidit,
Protomartyris.
Papa et Martyre. Brachium S. Vin- Capttt Stmcli incluium argentex slattix maximiptm-
, et caput ar-
De S. Cornelio,
Donato, Episcopo derts pretiiquc, Luxemburgi in domo Refucjii Maximi- tjentex statux
cc:itii, Levitao et Marlyris. DeS. inclusum.
servari, quod proximo vere relalurus
et Martyre. De Erasmo, Episcopo et Martyre.
S. niant religiose
E
Martyre. Item dens ejusdcm. Pol- eral, una cumaliis Sanctorum Reliqniis, m reslaunttuiu
De S. Valentino
Laurentii, Levitae et Martyris. De S. Seba- triennali laborepartem ecclesix.
lex S.
stiano Martyre. De Mau-
S. Quirino Martyre, De S. 12 Sed digna est qtuv hic integre Irgntur Relatio, Post istius dc-
ritiu Martyre: item dc societate ejusdem.DeS.Gan- ab eodem Alibale miliipercpislolam facta anno HDCLXXXVl tationis xrunt-
monasterii nostri ecclesiaeque nas sejennales
gullo Martyre. De S. Christophoro Martyre. De S. exeunte : Contigit

Pontiano Martyre. Brachium S. Lazari, a Domino excidium anno mdclxxiv, mensibus Aprili et Majo,
resuscitati. De S. Georgio Milite item dens ejus-
: ea ipsuin mandantium inclementia, ut ne pro uno
deiu Martyris. Pars capitis Oswaldi Regis Anglo- quidem Religioso.mansiuncularelinqueretur. Unde
rum et Martyris. De SS. Felice et Adaucto, De S. x Maji. triginta quot tunc eramus Monachi, ad do-
Thyrso Duce Thebaeas legionis, Martyris in ecclesia mum Maximiniani refugii intra urbem Trevirensem,
S. Paulini requiescentis. nos recipere cogimur ubi uno in cubiculo terni et
;

9 Reliquisa Confessorum et Pontificum. De S. quaterni, imo et seni, per distinctas vetustis parie-
Coitfessorittn,
Athanasio Episcopo Alexandrino .Bracliium S. Mar-
quam
tinis cellulas, stabulati potius hospitati, Offi-

tini Episcopi. De S. Nicolau Episcopo. De S. Willi- cium tamen divinum, cum magno vicinise totius

brordo primo et ultimo Archiepiscopo Trajectensi concursu, per integri novennii exilium, ad usque
item de casula ejusdem. De S. Huberto Episcopo. restaurationem monasterii, constanter servavimus :

Dens S. Scrvatii. De S. Lutwino Archiepiscopo Tre-
virorum. De S. Benedicto Abbate. De S. Antonio.
De S. Simeone Confessore Trevirorum item arti-
culus digiti ejusdem: item pars scapulae ejus: item
vitta seu birretum lineum ejusdem.
Virijintini et
10 Reliquiae Virginum et aliarum.Pars capitis S.
aliarum.
Apolloni<e, Virginis et Martyris. De S. Catliarina
item de sudario quo anle rotas sudorem detersit
item de crinibus ejus. De S. Barbara. De S. Lucia,
Virgine et Martyre. De S. Scholastica, sorore S.
Benedicti. De \i milUbusVirginura. De S. Margare-
atque etiam per singulos dies sanctae Missae sacrifi-
cium extra urbem celebravimus in cryptaS. Maxi-
:
mini : quam solam et unicam, ad Sancti sui hono-
rem, amabilis Dei providentia servaverat iutegram
et illaesam contra irruentium ruderum et incuin-
bentis fornicis molem, atque injurias militum,
: omnes aliorum Sanctorum tumbas profanantium.
: Cum vero, durante novennali hac desolatione, Re-
verendiss. D. Maximinus Gulich, Abbas noster di-
gnissimus, senio et aerumnis fractus, obdonnisset
iu Domino et ego, anno mdclxxx die x Januarii,
;

ta item de sudario ejusdem. De S. Walpurga Vir-

:
per liberam Conventus electionem, prater omne F
gine. De S. Maria Magdalena: de crinibus ejusdem: meum meritum et votum, in locum ejusdem fuissem vovus antio
item de peplo ejusdein. De S. Helena Regina : subrogatus; Sanctissimus D. N. Innocefltius XI, iu IGSO Abbas
Mexander,
item de peplo ejusdem. Brachium S. Annse matris Bulla confirmationis, quam, utpote Sedi Apostolicae
Mariae, qua; ut fuit initium salutis, sic sit et nostrre immediate subjecti, ex Curia Romana recepimus,
salvationis auginentuin, et nioderatrix, per filiam dirutae ecclesiae ac coenobii Maximiniani restaura-
suam Dominani nostram Mariain, cum qua ipsa lae- tionem mihi injunxit, gravissimis hisce formalibus
tatur et filio ejus Doniino nostro Jesu Christo, in verbis Voluiuus autem, quod tu ecclesias Abba-
:

conspeclu divinae Majestatis, in secula. Amen. tialis reparationi pro viribus incumbas, conscientiam

11 Bactenus tnitio seculi prsecedentis Schekman- tuam in hoc onerantes.

restaurato
tihs, exqtto tempore varias belli clades experta inferior 13 Ergo Apostolico istoc mandato excitatus, ac
intra trien-
In postrcma Germuma, cum iisque Trevenca vtctita <lia!eesis,crebras deadjutorioDei Ccelitumqueconfisus, anno mdclxxx, rtium mona-
per Francos San-mtiximiuni moitasterii vexationes Monacliorumque intra Octavam Peutecostes, cum invocatione Spiri- sterto,
desfritcttone
fttfjas vidtt; niltil lamen toto illo catumitosksimo seculo, tus sancti, arduum istud opus aggressus sum ; ea
ecclestx
mlttl sequenti xqite infelici, tam triste ptisstts est sacer- auxiliantis et promoventis Numinis benignitate, ut,
rimus loctts, et ante trettecnn secula ftdelibus vene.rabi- quod vel cogitare fuisset pra;sumptio, intra unius
Its, qiiam cuin capta a Galtis Trevirensi urbe, prxpo- non integri triennii angustias, vastum illud et qua-
siti ei Gubcritator et Sttperiiitendens, prxtextu melius drilaterum monasterii aadificium, una cum amplis-
tuendx conlra Germanos Hispanosque civitatis, sacra simi templi Maximiniani appendicibus cryptis, non
profanoque xdtft cia omnta intra tormenti iclum posila,
, sine manifestissimo propitia; Divinitatis indicio
subvertt jitsserunt , Retje (ut constat) prorsus tnscio, absolverem"s : atque anno mdclxxxiii, in festo S.
fucttimque veltemcnter abominato. Non cessit auclortbtts Constantini Magni, qui anno cccxxxm monasterium
imptute tam execrabtle faciiius : non enim diu post, ante nostrum in Augustali suo Palatio fundaverat, plau-
eam qux ad S. Maximinum ducit portam, una cum dente tota Treverorum metropoli, ad pristinos lares
equo fulminalus, in fossnmque preecipitalits unus, mfe- regrederemur. Indixerat, ad augendam reditus
nostri
 VIGESIMA NONA MAJI. 3S
nostri pompam, Eminentissimus Treverorum [Prin- vetvsdicit, quod idem Maximinus aliara Basilicam in D
ceps Elector. eum in diem, ex Metropolitana eccle- foro civitatis juxta AUCTOBE D. P?
Capitolimn consecravit : el
sia ad S. Maximinum, solennem cum Venerabili Quantum, inquit CltiffUtius, niu.c utH tjratit
ab mutatus ftnguntur Ha-
illo
itluc festiva Sacramento processionera quam sub ingenti tym- : civitatis status! Ubi forum illud vel Capitolium? xtmtniu et
cum suts re-
panorum, bombardarum ac tormentorum currulium Debtie profecto pro lanta veluslale alicui
ducllur 21 scripturx 1'aullnus
Uarlii 1083. fragore, et per omnes urbis basilicasconcrepantium asscrcnda argumenlum. EaJcm qux supra, de Episcopl
S. fuisse.
campanarum clangore, universus Clerus Trevericus Maximini tedicula, cum ex Pelri Erancisci Chiffletii
suas per turmas et collegia distributus totaque ; sensit dixisseul Sammnrlhani; agnoscunl, quod tliclis
civitas, partim festive armata, partim ad spectacu- repugnant Martyrologia Bisontina, in quibus die
luin et devotionem effusa, pra>cedendo seqcendo- xxix Maji mentio habetur dumtaxat Maximini Trc-
que, ad usqueS. Maximiui comitabatur. Ubi decau- virensis nusquam autem Maximini Vesontionensis
;

tato in gratiarum actionem solenni Sacro et bymno memoria celehratur.

Ambrosiano, festum terminavit religiosum ducen- 10 lidem ex Petri Francisci sententia dicunt, Cata-
tarum et ultra personarum convivinm, in Abbatia lognm Episcoporum, m quo Linus, Maximinus, Pau-
et dupiici Refectorio. Majoris templi fabricam, per linus, Episcojii primi nominanlur, ah aunis sexceutia
Dei gratiam, etiam eo usque deduximus, ut infra conscriptum csse : qux qitam exigua xtas stl, ad pro-
annum extremam manum expectet. Faxit Deus, bandam rem seculo hi gestam, nemo non videl. Eqttt-
ut ad majorem sui uominis gloriam, in sancti ejus dem vix passum dubilare, quinsicut ex xmulaiione tlla, acque ac 3.
servitio Llnus,
confortari et conservari mereamur. Ita Eccksiis plerisqite Gallicanis oltm coinmuin, arrogandx
ille. sibi quam maximx anliquitatis, a Romanis muiuati
14 Ex corpore S. Maximini, insigne frustum de S. Linum sunt Vesonlionenses, nullo exvelustale testi-
brachio vel de crure, etaliud rainus, allata per Ca- monio vel indicio subnixt; ila occasionem arripuerint,
rolum IV Imperatorem Pragam anno mccciaxii, ex veteri apud se cultu Maximini, eumdem cum suo
S.
Rtliquix S. item partem de baculo ipsius asservuri[Prag:r, scri- successore Paulino ad se Treviris adducendi; et quoad
Maximini
bit in suo Diario Prngcnsi Pessina ejusdem
Eccksix sepulturam magistri, a discipitlo cnralam foris extra
Pragx,
Decanus. Est-cjusdem S. Maximini Archiepiscopi civitatem, eadem dicendi, qux tegehantur in Trcviren-
Trevirensis Eccksia parochialis in urbe Senonensi; et sibus Actis. Tali aulem posilo fitndamento, nihd pro-
in ea sacrum aliquod os non exiguitm ejusdem Sancti qnam
nius fuit, ecclesiarum a S. Hekna Vesontione
habelur in vcncralione, ac festum sub ritu trium Lec- extructarum exordia ad eutndem S. Maximinum rc-
lionnm, qitx ex Ftla recilanlur, celcbralur m lola ditc- ferre. Edidit prxlaudalus Petrus Franciscns Disserta-
cesi : sub quo eliam ritu iuvenimus S. Maximini cultum tioncm unam de Constanlini conversione, in qtta pro-
prxscriptum in Breviariis antiquis, Virdunensi, Tul- bare conalur, Helcitam cum nepote Crispo Vesontione
lensi, Lenwviccnsi, Lingonenst Senonensi, et Turonensi, vixisse, urbem portis, turribus, ptibticis xdificiis or-
Ambmnensi quoque et aliis nonnullis, sed sub nomine nasse, ac tandem Crispolinorum civilatem niincupari
Senonibus, Maximi; denique Vesontionenst cliam in Burgundia voluisse, unde Chrysopolim deinde fecerit nnperila
MS. quod penes nos cst : el uliique prxscribttntur posterttas. Fttit cum isia agerentur Episcopus Veson-
Ijectioncs tres, de fita qitidcm in nonnultis, tn pleri- tione S. Hilarius, quem primtnn fcccrim in ordine
sqne vero de Communi Pontificis Confessoris diccndx : eorum, qitorum ad nos pcrvenerunt nomina {quod po-
qux omnia insignem et anliquum tolisque GalliUspar- tertt ad diem ejus xxu Julii accuratius expendt) nam,
sum S. Maximini cuttitm probant. Quin etiam apud quem ci prxponit Pctrtts Franciscus Eusebium, hunc
Seiwncnses sub ejus nomine parochia est, in eaque os iite sumpsit ex fabulosis invenlx Crucis actis : et quia
non exiguum liujus Sancti. Colonix autem Agrip. constabat, qui istic nominatur Rortano Ponlifici, dicta
pinx, quam urbem, ut vidimus, cohoneslavit, Sijnodo primus omnium cogitavit ut inde faccret
rton convenire;
istic prxsens aiit etiam prxsidens; ipso quo Synodus Eptscopum Vesontioncnsem : quod aitbi satis rcfutavi-
habila creditur loco, antiquissimx origims extat ecclesia, mus. Fatentur Chiffietii, nihil apud se sciri de prx- et Eusebius,

qux vico suo nomen S. Maximini dedil, saltem a secido tensi illius S. Maximini corpore, ideoqne supponunt
F
xii, quo ecclesia illa ub Vrsulanis Sanctimoniahbits istic adhuc latere, utn tumulalum fuisse credunt. Ne-
tradita est paupertbus atiquot Saroribus. lla sEgidius qneplus existimo sciri Vesontione de corpore S. Paulini;
Geleniits Sijntagm. 56, agens de initio monastcrii, et neque gratis asseri,eum in ecclesia S. Stephani ante
quod nunc sub regula S. Augitslini et Canonicarum attare reqtiiescere
Regularium institnto habelur, non sine aliquibus S.
Maximini Retiquiis, Hierolheca v asservalis : quales ANNOTATA.
etiam atiqux widem stttit in Hterothcca xvm ecclesix
S. Pantaleonis; nec non in Cruce qitadam pervelttsta a Rubertus, seu Rutbertus i»a( Ruotbertus, sedil
ecclesix Walciodorensis tn Belgio, uti asserit Rayssius ab anno 930, usque ad ann. 956, quo Colonix e vita
in suo Hierogaiophijtacio. decessit.
1 b' prxmemorata Vesontionensi dicecesi, non
Porro in b Adalbero, frater Frederici Ducis Lolharingix,
solum antiquitus cuttus fuit S. Maximinus scd etiam : sedisse reperititr anno 928, nwrtuus in monaslerto S,
alque in dia- •

xdicutam habuit perquam velustam, sexto ab urbe Trudoms anna 964, Albericus notal annum 966.
cesi Vesontio-
nensl i milliano, juxta vicum Torpet ad quod sacellum ; c Refertur etiam ad Itunc annum dicta Dedicatio,
die xxix Maji adire solet quotannis frcqu&ns popu- in Supplemenlo Reginonis.
lus et podagricos, qui eo deducuntur, B. Maximini
: d Coluntur SS. Nicetius l Octob. Basinus 4 Mar-
opem experiri ferunt. lla Joannes Jacobus Chifflelius tii, elWeomadus 7 Novembris.
Vesuntinus, parte 2 sux Vesontionis ; sed alium S. e De Abbatia Gorziensi in diajcesi Metensi egimus
Maximinum intelligens, qui a S. Caio Papa Vcson- 27 Februarii, ad Vitam B. Joannis ibidem Abbatis,
tionem directus, xdiculam, a S. Lino Pctri discipuio et Successoris Agenaldi, qui in Calalogo Ahbatum
primitm xdificatam, sub nomine S. Stephani rcstau- prxfixo Eginoldus, credilur scdisse ab anno 940 ad
rarit; abdicatoque Episcopalu eremitice in loco prxfalo 960, ac priraus ex instituto B. Benedicti professus
vixeril, sepultusque sit a suo sitccessore Pautino. Et dicitur, in Vita B Joannis n. 44. .

hxc qutdcm ille profert, tamquam accepta ex tabulis |- f Erat dicto anno Episcopus Tutlensis S. Gausli-
Bisontinx ecclesix, tam antiqitis, ut vix alius earum nus seu Goslinus, qui Regulam S. Bcnedicti intro-
auctor esse potuerit, quam qui illa ipsa, de qua duxit in mouasterium S. Apri in Suburbio TiUlensi.
scripsit, aitate vixerit : hoc aulem ideo, quia MS. Forsan ibi lunc Erkonbjldus Abbas constilulus fuit.
g
 36 ACTA SANCTORUM.
g Hubcrtus inB. Joannis citata, num. 67
Vita k Arnoldus II, Sedit ab anno 1242, usque ad i3
appeltatur Heribertus ; asl Arbertus iicilur in diplo- Novembris anni 1259, fuil ex gente Isenburgica et
malc Adalbcionis hoc iuiho 942 dato, a quo is c mona- Eppensteinia.
sterio Qorstensi assumptus, primuspost rcformalionem 1 Conradus, Comes fforlisledeinis,scdit aban. 1237,
Abbas constitutus est. ad 28 Seplembris anuo 1262.
h Fredericus, patruus dicti Adatbcronis Episcopi, mfficesl Sifridus sen Sigefridus Tertius, aufju-
ex Pitrposito Gorziensi [octus Abbas S. Jluberii, pe- nior, creatus anno 925, mortuus 9 Marlii an. 1259.
lcntc Richario Episcopo Leodiensi, mortuus Treviris, n Hi dno non adfuerunt dedicationi, tunc. nccdum
dum huic Translationi interfuisset, ac primus in dicla Episcopi. Ex tis Richardus, cleclus anno 1247, sed
ecclesia scpuitus ; uti latius explicatur in Vita B. Joan- oborto Scliismate possessionem solum suscepit anno

rus uiun. 55. 1253. At Henricus, Comes a Monte-forti, electus

i Salacho scu Salecho, Clericus S. Martini ultra fuit anno 1251 : qui suas cliam IndulgeiUias coucesse-
fluvium Mosellam dicitur in fita dicti B.Jounnis uum. runt.

33; et uum. 43. ex Clericis S. Martini circa Mosel- o Innocentius IV prxfuit Ecclesix ab anno 12i3(n/

larn monaclius Gorziensis factus an. 033. inde postea 9 Decemb. anm 1234.
Abbas in dicto monasterio S. Martinireformato.

DE SANCTO MAXIMO
EPISCOPO Y EP.ONENSI IN ITALIA.
SvJloge, ex Augustino Valerio, ejusdem Urbis Episcopo.

quamplures Sanctos EpUcopos EcclesUe Vc- cis, S. Pnntalennis Martvris, S. Facundini Marty- E
Inter
ronensis, quos continuo proferimus, lioc xxix ris, SS. Proculi et Maximi Episcopnrum Veronen-
Maji Tabulis moderni Marlgrologii Romani in- sium et Confessorura. Acta S. Procuti Episcopi
icriptus est S. Muximus Episcopus Veronrc : Veronensis dedimus xxiu Martii.
Memoria in
alleganlitrquc a Baronio m Nolis 2 Onuphrius Panvinus 4 Antiquitatum Vero-
Tabulffi Ecclesiss lib, Tempus sedis.
Marlyrol.
Romano, Varonensis, et Commentarius de
ssepius citatus nciisiiiin cnp. 7 produxit Episcopos Veronenses, incerli
Episcopis Veronensibus pag. 9 et 40 in margine : temporis, post S. Zcuouem, quos pagina 101 ordine
utttciu dicitut olaruisse ciica annuin occlii, ex mo- atphabetico coltocat, ubi ista referuntur : S. Maxinms
numentis Ecelesins Veronensis. Porro in antiquis obiit xxix Maji, sepultus ad S. M.iximura in basi-
monumentis Sanctorum Episcoporum Veroncnsium, a Jiea sua. Fcrrarius, in Catnlago Stinctoritiu Italise,

Raphaele Bagata, Boptista Peretto, ct Augustino aliquod cx jam rclatis od knnc xxix
edidtt clogium
r
Vatctitt Episcopo anno Mm.xxu edilis, ciiata pagina 9 Maji, et fucit illnm xviu Episcopum, f eroneitsemque
vcrsti, isla leguntur : S. Muximi Episcopi Veronen- Ecclesiam administravisse dicit cirea annnm ccclii.
et dicata ri
ecclesia, sis corpus,quidam scriptum reliquit, sepultum Ast Ferdin. Ughellus in Episcopis Vcronensibus sta-
fuisse extra portam civitatis ubi ct templum de ; luit ctiiit Episcopum xx, successoremque Sgugrii, ad

ejus iiomine conditum et consecratum fuit. Ubi au- quem cxlani epUlolte ditx S. Ambrosii, fidcoque refe-
tem nnnc. requiescat, nos ex antiquis moiiuiiientis rentla cst ju.rui ipsum Episcopalis S. Maximi dignitas
invenire uon potuimus. In tabula Sanctorum die potius ad fincm seculi quarti.

vicus porta- xxix Maji, Maximi Episcopi Veronensis et Confes- 3 flaque hoc solum dc eo aliisqne pluribus dici po-
80] is, iluplex minus. Ignoratur ubi sit. Extra por- test,vixisse inter ilta quinque prima Ecclesias fclicis Scries EP is ~
t -. tt t, copalts usque
tam urlns exiat etiam nunc Ecclesia reaedifieata in secttla,
i i . .
qinbus tantafutt Episcoporum Veronenstum pro-
adan 500
honorem noniinis S. Maximi, in vico qui etiam S. bitas, ut ad unum oinncs Sancti sint habiti. Dc horum Incerta.
Maximus appellatur, et porta illa appellatur porta inter se ordine liccret cerlius statuere aliquid, el (quod f
S. M.iximi. In consecratione altaris S. Heleme, consetpiiens est) eliam tk xtale singulorum nonnilul con-
Ecclesia; sanctorum Apnstolorum, repositas fuerunt jectiirr, si uspiam incenirenter antiqua illius ecclesice
etiam Reliquiae S. Maximi Episcopi Veronensis, ut Diptijcha, ex quibus in Sacris suorum Decessorum no-
ex Psalmista vetusto dictie Ecclesiae. ffsec ibi. Ast nuna recitabant Episcopi.
alia supra citatu pagina 40 versa, isla habentur. De 4 JIoc notavcnm tali usu, pridem abolito, factum
:

S. Maximo Episcopo Veronensi. Maximus Episcopus videri, ul qusedam celcbriores in Ilalia Ecclesix tolam
Verona;, ut domestica antiqua monumenta teslan- seriem primorum suoritm per tria quatuorve, secula
tur, vir fuit eximias doctrinae et spectatas virtutis. Episcoporum, absque discnmine. Sanctis adscribant;
nec non mor,a
Cuin cgregiamorum proliitate magnum usum rerum licct cx illo prxcise. usit et tah tilttlo Suncti, non plus
UrtutnVtrsi-
numi ccmjunxerat. Ex hac vita decessit quarto Kalendas fortassis habeatur, quam singutos vixisse laudubitiler,
Junii, ac de ejusnomine postea extra urbem, non niliilque cpmmisuse propter quotl expungi nomen de-
longe a moonibus, in honorem ipsius templum ex- bueril, tamquam inter Sacra usnrpari indignum. Plus
structum fuit. Similiter et monasterium sacrarum tamen habemus in favorem S. Maximi, juem non sim-
Virginum, prupe ejusdem urbis portam qua; ipsa : pliciter diclum esse Sanctum communi olim bonis
,

quoque cum vico, in quo tcmplum conditum fuit, S. ouiiubiis EpUcopis litulo ; sed religiosum quoque cultam
Maximi appellata est. In consecratione altaris S. a morte meruisse, probanl illie, quas dixi, sacrarum
Helena;. in ecclesia Sanctorum Apustolorum Ve- ueditim appellationes.
ronae, una cum ceteris multorum Sunctorum positae 5 Nicolaus Braulius, EpUcopus Sarsinse, lioc eum
fuerunt lieliquice, etiam Sancti hujus Episcopi. Hxc elogio in suo Martgrologio Poetico cetebrat
Rciiquiic. :

ibi. Denique. pagina 77 Uta repelimtur

: In Ecclesia Ccelestis doctrina, Deo populoque Magistrum
Sanctorum Apostolorum.... in consecratione altaris Fecerat acceptum ; vita probata, magis.
S. Helenae repositai fuerunt Reliquiic
de ligno Cru-

DE
 VIGESIMA OCTAVA MAJI. 37

DE SANCTA BURIENA
VIRGINE IN COItNl]BIAANGLI/E PROVINCIA.
Syllogc circa cultum, cx Scriptoribus Anglis recentioribus.

ntev Daumonios, antiqnos Britannix poputos, esl ab ea cognominatur Saintc Buriens, et a raulto tenv
Iwc tempore provincia Cornubia seu Cornwallia, pore ibidera illustris ecclesia, ad ejus honorem fuit

I in ciijns promonlorio,
.attt ditione, est vicus

Guilielmus Cambdemus in sua Brilannia, de prieditta

S.
seit

Burieme
Penwitensi hundredo
dicatus : de ijuo
erecta. II.ec fVtisonus, allegans antiqua
Cornubije, et Registruiu ejusdem Ecclesise ibidem.
2 IViisonum sequuntur Henricus Fitz Snnon in
monumenta

Cornubia atjeus , ista scvibit : Viculus minc illi pvo- Cutalogo Sanctovum ffibernix, tt Philippus Ferra-
Ecclesia ejus montovio insidet Saint Buriens, olim Eglis Buriens, rius, in Catalogo generali eorum
nt liomano non
qtti

id est Ecclesia Burienae yel Burianse dictus, Burie- sitnt, qitt prseter Martyrologium Anglicanum citat
nse religiosie mulieri Hibcrnae sacer : Sanctos enim Tabulas Ecclesiai Exoniensis, iu qua venerationem
Hibernicos et indigetes suos haec gens ut tutelares habet, Actaque asservari dicuntur : qusenonvidimus,
semper ita suspexit, ut oinnia fere oppida illis con- neque liuhuit Micliael Alfovdus, qiti de eo agit in Au-
secraverit. Huic, ut fama perhibet, asyli jus con- nalibus Eeetesix Bvilannierc ail anniim cccclx, nttm.
ccssit Rex Athelstanus , cuin e Syllin insulis hic vi, ubi inquirit umle Cornubiae ager pleuus Hiberniae
victor appulisset. Certum est illum ecclesiam hic Sanctis : idque factum att occasione S. Benigni, qni in
construxisse, et sub Guilielmo Conquestore Canoni- Hibernia discipulus S. Palricii venit Glastoniam, et
curum hic fuisse Collegium, et territorium adjacens S. Kierani sive Pirani in Cornubia quiescenlis. ffujus
ad eos spectasse. Hxc Cambdenus. Meminil el Joan- Vitam illustravimus ad diem v Martii : De S. Benigno
et Collegium nes Spedus, in suo Tlieatvo imperiimagnx Britannix, agemhtm erit iu Novembi is, Iterum ad unii. dccccxxxvi,
Canonicar um. loci S. Burienoe. Joanues WUsonus m Martyrologio regni Ethehtani xn, idem Alfovdus, de jure asyli
Amjltcaiio, suO annum mdcviii cicuso, ad Itunc xxix ecclesiae S. Burienas concesso, agit. Demum in Indice
Mojt ceiebrat ejus memoriam lus fere verbis. In Cor- ail, nomen ejus inter Sanctos iu Anglicano Marty-
nubia et luco Saint Bnrieiis. comraemoratio S. Bu- rologio aliquando posituin ad xxix Maji fuisse, mi-
rieme Virginis, quie iu Hibernia parentibus magnae ralus nv.i forte xgre ferens, quod in secunda edilione
nobihtalis prognata, Angliam est profecta, ubi
in anni udcxl ftterit ejus mcmoria translata od diem xix
in magna virtute et bona vita per annos plurimos Junii : ubi inlevim citalur Catalogus Sanctorum Hi-
degit, atque in vera sanctimonia magna, et operi- berniae : se<l in Buriena ad hunc \xix
eo est relata S.
bus miracLilorum excellens, tandein ad Sponsura Maji. Si tanteu Aeta a Ferrario citata reperiantur et
Memoria 29 suuiu migravit. Meinoria ejus est in veritate cele- nobiscum communicentur, libenter ad dictum xix Junii
Baji bris, tam in Hibernia quam magna Britannia, et ilerum de hac Sancta tnjemus.
praecipue in Cornubia, in cujus proiuontorio locus

de ss. sismrsm martyrio. et alexandro,

MARTYRIBUS IN AGRO TRIDENTLXO,

COMMEiNTARIlS PR.EVIUS.

De Actis, a S. YigilioEpiscopo Tridentino atl Joannem CP. scriplis, loco ac tcnijiore mar-
tviii. ct Reliquiis veterura testimonio celebratis.

ANNO CCCXLVl ridentura, urbs antiqua inter montes Alpinos, 2 Quid de Marlyrio illo S. Vigilius mox ab obitu
m jucunda plamtie ad Athesim flnvium sita, eorum scripserit, ita explieat Gennadius Massiliensis
'
„- _.. Gemtnum -s.
y, .. .

a Gevmauiii in Italiam progressuris prima oc- de Scriploribus Ecclesitisltcts cap. 67. Vigilms Hpi- YigtUidteo
euvnt. Ejus templum Cathedrate dicatum est scopus scripsit ad quemdam Simplicianum in laudem scrlplumi

S. Vigiho Episeopo doetvina, martyrio ttc miraculis Martyrum libellum et epistolam, continentem gesta
claro : a quo dieli Ives Martyres suscepti, et ad fideni sui temporis apud barbaros Martyrum. Est hic S.

Ckrisli promulgandam missi siiut in ttiiionem valiis Simplieianits Episcopits Mediolanensis, et S. Ambvosii
Anauniie, aliis Anagnice, vel Agaunia? dielx; Ferrn- Successor, xvi Augitsti anno cccc vita functus. Epi-
rio, in Martyrohgium Roma-
Nova Topographia atl stolaautem de prxdictis Martijtibus illi inscripta, est

Locus
num, intra Alpes Rheticas, vulgo Val d'Anagna, ubi primo edita ab Aloijsio Lipomano tomo 2 Vitarurn san-
martyrU
Metho pagus, ab 'urbe Tridentina xxv >i. r. in oc- ctovum pviscovum Patvum.et a Laurenlio Stirio ad hunc
casum distans ubi S. Sisinnius ecclesiam fabricasse
: xxix Maji vecttsu, atqtic a Cxsare Bavonio Auiialilms
infva in Aclis dicituv. Jantis Pijvvhus Piueius lib. I Ecclesiasticis inserta ad annum cccc. Dolet tamen htc
Histovix Tvidentinx tlescvibit liovum Sanetorum Mar- nttm. 7 ejusdem auetoris libellum, eo argumento fu-

tyrium, asseritque apud Thajum, in ulteriori, quae e sius scriptum, omnino periisse. Hunc nos Romx anno

regione est, Nauni fiuminis ripa, rem actara fuisse, judclxi reperitnus in codice MS. btbliotheea Vaticanx
ubi nunc sunt, quae vulgo Quatuor-yillse nominan- nitm. 5374, sub sequenti tilulo. Inoipit Epistola S.

tur : quo in loco constans est omnium incolarum Vigilii, de laudibus beatissimorum Martyrum Sisin-
opinio , Martyres ultimo supplicio affectos. llecc nii,Alexandri, et Martyrii, quorum Rchquiw per
ille. Jacobum Virum illustrem, ad Joannem Episcopum
urbis
 38 DE SS. SISINNIO, MARTYRIO ET ALEXAXDRO MM.
urbis Constantinopolitana!, pervenerunt : et nbi ex- titlit ad anniim cccc, qno Consul erat Stilico : nam
ArcTOPE n p
tadem omnia verba iterantur : sed nominatur
plicit, snb eo passos esse letjitur apttil Mombritium in sccttndis
ntrigvc Act t

duptMa /»(- Joannes sanctus Episcopus Constantinopolitanus : Actis, uli eliam in MSS. Ultrajeclino el Trevirensi
ponuntur. quem fuisse Chrysostomuiii , probal vaiia temporis. S. Maximini; atqueila olim legil Rabanus, et asseverat
Utrobuiue sttjlus tnflalior et obscurior est : qttave , ut in stto Mttriijroloqio. Vcrum isla verba ilesiinl aputl
historiam tneltits Lector cajiiiii, ilhs Vitjtlii scviptis, Surium in eisdem Acis, jit.rta antiqita moiinmetila vul-
pratmittimus, nl> aliis dislinclius concinnata, Acta dtt- galis : qnibtis assentilur MS. Trevirense S. Simeonis,
plicm. Priora et valde brevia habenlur in Brevia, io sub teiiijioie Cnroli Magni collcclnm, itti cx hnjits Prxfa-
atinnm 1 490 excuso, qvse et foite accuraliora, submUil lionc de Vitis Sanctorum matjna cuin tlilujciitia selec-
nobis Joanncs Gamansiits noster, e.r coiiiee MS. Car- its scitur. Et videtur tlictns cltavacter Consulis Stili-
sei an 307
thusise Gamnictnsis desumpla : quibus varia similia le- conis perperam ex Jclis S. figilii Episcopi, qui isto fi ria (j dle
ijituliir apiui memoritlum Pijrrlium Ptncium, Pctrtim Consvle inlerfectus tst , ad lios Martyres translalus, M Maji.
de Natalibus, et alios Muvtijvologos. Alia Acta lon- Alii auiem characteres proferuntur in omnibus Actis,
tjiora, et forte iosius S. Vigilii txtale scripia, edide- ctiam iitvisqtie ipsius S. Vitjihi, dttm dicitur dies
rtnit Boiiintts Jifombritius, in suis voluminibus de Fitis passionis Sanctorum iv Kalendas Junii, feria Sexta,
Suttelortim nttte ducentos ciicilcr aittws vttiijatis , ct luce nascente. Quibus verbis necessario indicalur an-
Laurentius Snrius cx aliis anliquis MSS. codicibus, niis Claisti cccxcvn, 17110 ctjclo Solis xiv lillcra Domi-

prrfalus ea graviter, et eruilite, et aliquanto expli- iiuuli D, Kalendas Junii scit xxix Maji con-
dicttts iv

citius conscripta. Noseadem lubemus ez duplici per- venit in feriam Sextam,

cl quidem infra Octavam
vetusto codice Trevivensi, altero Imperialis monasterii Pcntrcostes, quod diclo antio etjclo Lttnx xvin, Pasclta
S. Maximini, altero Ecclesise Collegiatse S. Simtonis, ftievit tlie v Ajirilis cclebratlint.
prseterea ex MS. Ultvnjeciino Ecctesix S. Saloatoris 5 Titnc S. Vigilius, uli ejtts Acta liabent tlie xxvi
B qutv tltliijentcr intcr sc collata tlamns. Jttnii tlan.ln, Deo invigilans,
intentus piis operibus,
gorum mtmi-
E
3 Inter alios qui horum Martyrum memiiicrunt, cst vidit in spiritu pretiosas animas eorum ab Angelis S. Vigtlius
neruut S
S. Auguslinus, qui epist. 158, ad Mnrctllinum, isla in ccelum deferri. Quod ardore suceensus ceepit ipse vidU cos ab
Auoustlnus,
interseril. Clericorum Anaunensium,
Scio in causa Angells ln
in ardore martyrii efflagrare, et particeps fieri velle
ccelttm fcrrl:
qui occui a Gentilitius nunc Martyres lionorantur, eorara ad coronam. Arreptoque itinere cum uno
Imperatorem rogatum facile conccssisse, ne illi, qui Diaconorum Anagnam petebat : quem sui retiuere
cos occiderant et capti jam tenebantur, pcena simili volebant, dicentes : Quo Pater pergis ,
qui oves
punirentur. ffxc S. Avgustinus : ctti adjungatur S. commissas necdum omnes Christo, pio tuo verbo,
Gauilcnlius, qui eoilem tempore (lorttit Episcoptts Bri- adunasti? Qui fremens spiritu retineri non poterat
xiensis, el in tractntu exccplo tlie Dedicalionis basilicx perveniensque ad qucmdam fluvium , suo Diacono
Sanctorum \l Marlyrum ista scribit Recepimus : dixit : Discalceati hinc transgrediamur, ut nudam
ctiam sanctos cineres Sisinnii, Martyrii, etAIexan- gentem nude aggrediamur, quorum incessus nec-
S. Gattdet.tics,
dri, quos nuper in Ara-Agatini, uni venerandae re- dum in viam pacis est directus. Cum autem perve-
ligionis cultui attentius inhserendo, gens interfecit nisset ad locum, ubi incensa fuerant pretiosa cor-
sacrilega, flamniisrjue adhibitis concremavit, ut ho- pora sanctorum Martyrum, collcgit busta eorum in
lucaii-tiimDeo ipsi fierent qui Christianos suos ; sindonibus mundis rediensque Tridentinae urbi ho-
:

victimas dffimoniis minislrare increpatione justissi- norifice condidit in ecclesia, ipsorum nomine ab ipso
ma vetuissent. Terlius adjungatur Pattlinus Presby- Domino consecrata. Hxc ibi. Qux fere eadem scrip- copora defeit
lcr ai vita S. Ambrosii : ctijtts aitctorilas in Martyro- sit in ejtts Vita Barlbolomxus Tridenlinus. Misit dein Trldentum
logiis Usttarili, Atlonis, Nolkeri, el hodierno Romano S. Vigtlias aliqttas eoritm Reliquias Mediolanum, cttm
itltfijc.lnr; sed an rcclc Sanclus attl Beatus linbcalttr, Actis marltjrii ad S. Simplicianum Episcopum : alias
QC Paulintts non conslat. Is sub finem dictx Vitx hxc refert : Si- parliculas Coiislantinopolim, ad S. Joannetn Cliniso-
in TUaS.Am- sinnii etiam et Alexandri Martyrum, qui nostris stomtim ciim ntujori libello : aliquos eliam sauctos cine-
Irosli,
temporibus, hoc est post obitum S. Ambrosii, in res ad S. Gatidcnlium Episcopum Brixicnsem, ttt su-
Anauniie partibus, persequentibus Gentilibus, mar- pra vulimus. Prxtevea qitia horum Marlyrum
, occi-
tyrii coronam adcpti sunt, cum Reliquias Mediolani sores capti eront, actum est ne simili pccna punirentur.
summa cum devotione susciperemus advcnicnte , 6 Medtolttiii prope porlam Comensem qux vitlgo
,

quodam cieco et referente cognovimus, qui eodern Comasina appellatur, conslruxisse fcrlttr S. Ambrosius
die tacto loculo, in
quo Sanctorum Reliquiae porta- ccclesiam,Deiparse Virgini Marix sacram : in qua
bantur, lumen recepit quod per visum noctis vi- S. Simplicianus diclas SS. Sisinnii
;
Martyni et , ,

dissct navem appropinquare littori, in qua erat mul- Alexandri Rcliquias deposuit , el ipsc eliam a morle quomodo ea
titudo albatorum virorum quibus ascendentibus :
sua est septtllus; unde postmoditm hxc ecclesia S. Sim- nunc dtcan-
ad terram, cum unuin de turba precaretur, ut sciret pliciani eayta est appellari. In hodierno aulem Bre-
tur Medlo-
rrfcrens c.r- lani asser-
qni cssent ii viri, audierit, Ambrosium ejusque con- viario Metliolanensi, non de aliquibus Reliquiis, sed
eum tllumt' vari.
tatum. sortes. Quo audito ncminc, cum deprecaretur ut lu- quasi de integris corporibus, ita agilur : Eorum cor-
men reciperet, audierit ab eo : Perge Mediolanum pora Tridentum translata, inde dicecesim Mediola-
et occurre fratribus meis, qui illo venturi sunt, nensem ad vicum Brivium, unde demum Mediola-
designuns diem, et recipies lumen. Erat enim vir,
num a S. Simpliciano delata, in basilica ejus recon-
ut ipse asserebat, de litore Dalmateno ; ncc
sane dita sunt, magna civitatis Mediolanensis veneratione,
ante venisse in civitatem asserebat priusquam
, quae eorum Martyrum intercessionibus a Deo bene-
recto itinere Reliquiis Sanctorum occurrisset ficia singularia accepit. Certe in recognilione eorttm-
nondum videns : sed tacto loculo videre
, coe- detn,aS. Carolo Borromxo facta, anle Transtalionem
pisse.
de qua infra sic indicantur obcssc Capita , Trtdenti
,

4 Hxc ibi Patilitiiis : in cttjus relatione omissttm cst

servata; ut licet reliqitaossa non nominenlur tlisttncte,
nomen S. Martyrii cujits etiam Iieltqttias fttisse tunc
:
pleraque tamen el prxcipua Mediolani adesse vix du-
Mediolanum drportatas, infra constabit. Secundo, ista bitari videalur. Cavsam eoritm tam liberaliter isti urbi
verba, nostris temporibus, idest post obitum S.Am- donandoritm Placidus Pttccinellius in Vila
S. Simpli-
brosii, »oh videnlur ad coronam martyrii sed ad ; ciani hanc ailegat, quod a Simpliciano,
Passl sunt rogatu S. Fi-
susceptionem Reliquiarura apud Mediolanenses re-
non anno gilii et jussu S. Ambrosii, inslructi
in fide ac bapthali
100,
ferenda : uti infra lit m prioribits Jctis : et sic nects- sint sed hoc facitius dici reor, quam
sarto inleliexit
:
prudentius credi,
Baronins, qui martijrinm illorum re- m tanlo anliquitatis silentio. Mullo aulem creditur dif-

fictlius
 VIGESIViA NONA MAJI. 39
A quod additur, eorum cuique ecclesiasticum suum
ftcilius,

Ordinem esse etiam a S. Amtnosio attributtim; neque

enim promptum erit excmpla invenive eorum , qui ad ACTA BREVIORA
ministerium ud
ecclesise altcujus particularis , ut ilh
Ex codice MS. Carthusix Gamnicensis.
Tvidentinx, ab alio quam Episcopo sno pvopvio fuerint
ovdinati neque moHs evat recens bapthatos, mox
:
ln nominc Sanct» Trinitatis tres boni viri, Si- ,

ctiam consecvari ad Officia divina. sinnius, Martyrius, et Alexander, Graci natione,

et eorum
7 Joannes Pctrus Puriceltiis, in Monumcnlis Mc- cives Cappadocea, veniunt a Mediolanum, et ibi
auspictis vi- diolanensibus Ambvosiana? basilicx num. blSO, descvi-
cum S. Ainbrosio per aliquod tempus inorali sunt.
clona de bit,quomodo Mediolancnses, anspieibus SS. Sisin-
Fred. Bar-
Et ab inde b Tridentum veniunt, et a S. VigiSio,
nio, Martyrio, et Alexandro Martyribus, commisso Sisinnius Arcliidiaconus, Martyrius Lector, Alexan-
barossa im-
petrata. pradio; Fridericum ^Enobnrbum Impcratorem ejus- der Ostiarius ordinuntur. Eo traipore vallis Anno-
quc exercitum ingenti edita strage collectaque
,
nia, eo forte quod satis abundet annona, tota idoiis
c
prasda, fugarint; quando, uti ex Sigonio tradii ante
,
dedita fuit, et regia dicebatur. Ad lianc S. Vigilius MiJSi, ad
congressum exerrituum tres columba? ab ipsorum praedictos misit, ut fideni annuntiarent Sanctissimse eonvsrlendot
Martyrum altari avolavere, ac miritico visu in inalo Triuitatis. In vico igitur, qui Medo dicitur, Eccle-
G' nillet,

ipsius conscdere. Quo augurio accepto,

Caroccii siain construxerunt, populo prsedicant, niullos con-
Mcdiolanenses victoriam haud incertis animis omi- vertunt. Adest dies in qua diis suis, quasi pro fru-
nati, majore sfudio atque alacritate praalium inic- gibus babituris, Gentiles immolaut, et jain conver-
runt, ... castris captis praedam ingcntem repererunt. sos cogunt immolare.
ac clarissimo cum triumplio in Urbem sc retu- 2 Tuin Cliristi Athletae pro domo Dei murum se
B lerunt; victoriaomnibus rebus, quibus effusa signi- opponunt. Unde comprehensi ad idolorum d cultu-
ficari la;titia solet, cclebrata : et cum se prcesenti ram compelluntur; respuunt, duri^sirae coeduntur, cojiiuntur ;
trium Martyrum auxilio, ex propitio trium colum- ut etiam vix vita supersit. Nam S. Sisinnius senior, graoiter
barum augurio, vicisseopinarentur is dies in per- ;
strepitu turlxe, qua sc ad ritus suos convocabant, percussl,
petuum civitati festus decretus Quod porro (addit furiosc percussus, et securibus cohfossus vix ad ,

Puvicellus) de tribus illis columbis affirmavit Sigo- hospitium reversus, quasi exanimis lectulo decum-
nius, id ipsum affirmatuin, tam-
jam ante legimus bebat. Psallunt alii hymnum Deo, et jam exbalanti
quam Gualvaneo Flamma in
e Chronico Leonis, a spiritum Sisinnio Martyrius calicein aquas praibe-
Cbronico majori cap. 295, et in Manipulo florum, bat. Aurora rutilat, turba furens afiuit, cuncta di-
cap 2U7, ac stmiliter ab auctore Clironici Flos- ripiuut, ct m tantum saeviunt, ut et templum Dianas obeunt .s. si-

florum dicti. Sic etiam Donatus Bossius in Chro- slnnlus,

Deas suaj profanent, et stercora jaciant more saxo-
nico, et Georgius Merula lib. 3. Antiquitatis Vice- rum.
comitum asseveranter hoc tradidcrunt ... Die
, 3 Inter ha:c Sisinnius ad Dominum migravit; ad
S Martyriut.
Cuitus 29
autem Maji vigesima nona, Mediolanenses hanc ip cujus collum, sicut pecudibus fieri solet. tinlinna-
Moji sam de Frederico victoriam reportarunt. Ceterum bulum ligatur, et per pedes trahitur. Martyrius in
ejusmndi trium Martyrum altare majus in hodier- horto proditus capitur, vulneratur, in capite caedi-
num usque diem pcrseverat in San-Simpli<i;ina tur, stipitibus transfoditur, et pcr scopulosa trautus,
hujus urbis basilica qua Sanctus ipse Simpli-
: in ad ccelos transivit. Alexander, adjanuas Ecclesia?
cianus Archiepiscopus ea olim collocavit, ad se Tri- excubans, comprehenditur; et quiajunior, reserva-
ct ullima deuto allata. Eorumdem annua celebritas ab eccle- tur, ut aliorum poenis terntus, impiis consentiat.
Domintca sia Mediolaneusi colitur ipso dte Maji vigesimo Fit ergo hujus poena gravior, mors exspectata, quam
cjusdem.
nono. Verumtamen e publico politici Magistratus illata. Pedibus taudem viuctis Alexander, sociis jam
dccreto, et in ejus itidem victoria? memoriam, po- in coilo regnantibus, per scopulos tractus, apponi-
strema sempcr ejusdem mensis Dominica die coli- tur, et ad fanum Saturui pertrahitur.
tur ejusdemque diei matutino tempore Lecuriones
:
4 Rogus succenditur, duo priores immittuntur,
urbis (subsequentibus, de more in ejusmodi celebri- Alexander iterum flagellatus ante rogum statuitur, et f. Ahxan-
tatibus usitato, Artificibus) adeam hasilicam solenni dvr-
et ei, si libare velit, vita promittitur, et munera
pompa, longoque ordine procedunt, Missreque so-
F
multa. Quaj ille, fidei calore succeusus, reprobat;
lenniis intersunt, qua> de Sanctis iisdem Martyribus ignem cum sociis ad ccelestia transit..Sanctus
et per
decantatur. autem Vigilius tuuc sedificiis ecclesia? Trideniinaj
8 Ilax Puricellus. Sunt in eadem £cc!csia univer- instabat, etvidit horum animas ab Angelis in ccelum
sim novem corpova Sanctovum, qux cum solennissima deferri.
pvucessione fucvunt anno mdlxxxiu, a S. Cnvolo Bov- b Erat autem DominiciB passionis sexta dies et ,

Translatio
an. 1582.
romaco tvanslata, utiobiter quidem diclum est v Maji, miracula Domini non defuerunt. Nam nigra nubes anim.r ab
Aiiyetis d -ta-
ad Vitam S. Gevontu Avchtcpiscopi Mediulanensis : totam regiouem contexit, proxima terrae discurrunt tx tit catum.
scd luijus pompse appavntum ordinemgue reperiens post iulgura, rutihis ignis emicat; ita ut impii juste se
przcitatam Italicam ['itam S. Stmpltciani, operx pve- pati hxc faterentur. Demum in loco uhi cremata
tium censui Latinitati eum donare, sxpius alias alle- fuerunt corpora, decens ecclesia construitur, et sau-
gandum, oynissa dumtaxat opevosiori tvanscriptione Ti- ctorum Reliquia; per S. Vigilium Tridentum d ;
r-
corpora Tri-
quavum licct paucas selegcvit
tulovitm ct Epitjrapltantm ; tantur. dtntum.
Auctov ex infmita quodammodo muftitudine titnui , (i Interim S. Ambrosius ,
qui eos donaverat S.
tamen fastidtum pavcre Itttjus cultiovis secuti ingeniis, Vigilio compatriotae suo , a labore e quieverat , et

non scque singula pvobatuvis. Pvxtevea hovum tvhun sanctus senex Simplicianus illi successerat. Cui Vi- C.rctts i!tu-
Muitijrum aliquas Reiiquias assevvavi Romsc, ineccle- giliusplena devotione de Sanctis Epistolam sciipsit, vunatur.
siis, S. Mavtini in Montibas ct S. Catharinae de Fu- et quasdam eorum Rehquias ex caritate raisit. In
iiaviis scvibit Ablas Piaxxa in Sanctuario Romano.
, visione ergo cuidam caeco S. Ambrosius, in navi
Ex quibus aliisque relatis cum cultus antiquus horum plena candidatis hominibus, in Dalmatia apparuit,
Marltjrum satts constet, siiperscdcmus vevba Martyro- jubens eum Mediolanum Sanctis Fratribus ire ob-
logiovum referre. Eorum loco Acta phtra damus ; tan- viam ; qui dum illic Reliquiis Martyrum occurrit,
tumque indicamus longo Encomio ad Kalendas Junii visum recepit. Multa et alia Deus per eos operatus
cclebrari in Viola Sanctorum, cxcusa Hagenoz anno est.
MDVIII.
ANNOTATA.
 40 PASSIO SS. SISINNII, MARTYRII, ALEXANDRI MM.
3 Nara S. Sisinnius in capite tuba percussns, at- D
cidilur s.
ANNOTATA. que secucibos confossus, lectulo juxta ipsius eccle-
Sislnnttts,
sia: liminajam pene exanimis decumbebat : ceteris

n In Actis S. Vigilii tlicuntiir, religione Christia- vero matutinis horis hymnuin Deo canentihus, jam
nissimi, nationeCappadoces, et aliqiiantum temporis aurora rumpente, conspirata subito Gentilium ma-
Mediolani commorati, tcilket (titi atltlit Petrus de nus colligitur, armata securibus atque prasustis su-
Nalahbus) a S. Ambrosio Episcopo houorifice sus- dihus f.
Quihus ingredientihus fit sajva direptio.
cepti. Profanantur oinnia divina et sccreta mysteria sa- :

b Eade.m Acla : Ipse Vigilius, ex territoriis Ve- xorum moles a sensihilibus hominibus ;/ diruuntur;
ronensium vel Brixianorum regressus, ad interiora Sauctus igitur Martyrius, qui noininis sui natalem
civitatis sua; territorii duxit sccum quosdam, Sisin- meritis consummavit, circa curam S. Sisinnii de-

nium ctc.
prchenditur et dum psne exhalanti spiritum aquffi
:

S- Martijrius
c MS. Carlhtis. Avona. calicem propinaret, videns turbani, in horli secreta, illi erspiranti
d Breviaria, Sacrificia coguntur, qni contiguus erat ecclesise, secessit; non fide in- assistlt,

e MoiiuiimesscS. Ambrosinm unno 398 astendimue firmus, sed meritis se judicans inferiorem. Tunc
Exemlatione eingulari ante tomitm 1 Apnlis. Occa- vero inter rosarum fruteta residens, a virgine cujns
siunc Itiijus mortis , in lectionilms Breuiarii, iniruia erat ipse hortus proditur. Nam liajc virgo typum fu-
rritiii ad hos Martgres non spectantia nonnulla, ie S. tura» ecclesise pra-ferebat : prodidit enim quem ainit-
Augustini baptismo, habitu nigro, et zona pellicea. tere nolebat, ut qui corpore jam et nomine Martyr
Q t ,11 tttltritti tuiif Offkium S. Augustini 28 Augii- extiterat, corona capitis non privaretur. Nam com-
sii itcritnt iiicitltniiiur, quando hsec erunl exponenda. prebensus agensgratias vulneratus
stetit intrepidus,

Post fiitim S. (Iiiilitimi 10 Februarii, dehaliituni- cseso capite. lotus iterum baptismate proprii cruo-
gro Eremitis Auguslinianie conccsso sccttlo 13, non- ris. Nemo eum sequi meruit de insequentibiis qui

nulla diximus. fugere putabantur : nam ideo Martyr secessit, ne

cjus gloria persecutordeperiret.' Transfossus igitur transfossus
stipitibus ad idolum ducebatur, in quo ltinere pre- sutltbus obit.
ALIA ACTA tiosam animam reddidit Christo : et ante viotima
esse promeruit, quam ad aram diaboli perveniret.
Ex variis MSS. Mombritio el Stirio.
4 Tunc igitur studiose a multitudine qn esitus S. Atcxander
cotiipreiiensus
Alexander, comprehenditur. N.vn zelo scilicet fidei
omnibus notus, ut in tribus viris Trinitatis perfecta
Xn diclms illis, praasidente Catbedram Ecclesise
A S Vinilio
urbis Tridentiuse sancto ao venerabili Vigilio Epi- gratia compleretur, familiarem invenit aditum em-
Clerlci or-
dinati, in scopo , qui postmodum ipsam Sedem gloriosa efi'u- Quia non praBvenit adgradum honorisj
fessionis. h
A RauMlam sione sui sanguinis deooravit, dum quamdam regio- sed magis adjanuas ecclesiae indesineuter excub ms,
mittuntur: illusissaepe Gentilibus, Christi rliscipnlis [udj unctus
iipin yicinam, cui vocabulum Anaunia, qua?
sibi

viginti quinque millibus a supradicta abest civitate, est] vivaciori poena (Nam gravior cst m u-s exspe-
error Gentilis ve.tusta caligine obssecatam detine- ctata. quam illata 1 ut quem gradus quasi inferiorem

ret; tres yiros in loco praefato Antistcs direxit, a dirtahat, confessio faceretcoaequalem ; dum furor
quibus Dens prasdicaretur ignotus. Ex quibus unus, Gentilium, qui in tormenta non distulit,
ceteris

Sisinnius nomine, in quo erat et venerabilis sene- liunc per lenta tormenta cursu velociore post comi-
ctus, civis Cappadociae, Graecus genere; cui Diaco- tes suos, comitivam gbriam i suscepturum, trans-

natus credidit officium, nec immerito, ut roinister mitteret. Tunc vero apprehenderunt corpora San-
ministerium verbi Evangeliei consummaret.
altaris ctoruai atque ad collum S. Sisinnii tintinnabulum
:

Qui etiam propriis sumptibus ecclesiam in supra- suspendentes, velut animal traherent, insultabant tnihiiur per

dicta regione, in vico cui nomen est " Metho, fabri- ei, dicentes : Nunc te vindicet Cbristus. Nam et toca aspera.
cavit : oui conjuncti sunt, Martyrius et Alexander; in his non mvsterium; ut vox iliarauca Chri-
defuit
ct ipsi advensa illis temporibus, nunc autem Domini sti Rauca enim, non dubietate
dictaret prseconem.
civium et Patroni; e quibus unus Lectoris, alius fidei, sed surdis clamando; nec non etiam ut verbi

Ostiarii sortiti sunt gradum ut recipientes verbum : Dei indicem approbaret, quia ipse primus verbum
, Christi, ab uno vocarentur, et ab alio intra aulam religiosse vocis in bis lccis increpuit. Inter quos F
regiam reciperentur, Igitur dum per temporis pro- etiam vivns Alexander, nec unquam moriturus, constans in
mttltos con- fide occidttur.
vertunt lixa spatia firti fuisscnt cultores ecclesiae, cujus vinctis pedibns trahendus apponitur, ut per scopu-
b structorcs b; ac paulatim senien verbi Dei sparge- losum iter palpitantium memhrorum partes dimit-
rent; indigue ferre turmaGentilium ecclesiseenlraen donecad vitie terminnra perveniret. At ubi
teret,
erectum. ventum est ad templum illud profanum veteris Sa-
2 Haec causa odii prima fuit. Cumque sa?pe tuba- turni, in quo, igne cnpioso constructo, jacebant
patientes fn riun clangoribus excilata fuissct truculenta Genlili- Sanctorum praemissa gemina corpora; flagellatus
advtrsis.
tas, ut ndversus Sanctos D i pugnatura cousurge- Alexander, iterum confessurus statuitur, ut si vel-
ret; in boc
fuit Sanctis perfecta victoria , omi.ia let evadere flammam priesentem, ceremoniis obe-
patienter sustinere, et privata mansuetudine c ple- diret. Verum ille, impiorummunera reprobans. at-
beium furorem superare; dum quodam ritu Gentili- que calore fidci conleiiniens flammam, glorio-a? pas-
tas phantasias suas protenderent, atque agrorum sionis promeruit palmam; et in tribus his impletum
spatia cirouirent, veluti prodesse sibi credentes dia- est mysteriu-n Trinitatis. Nam maxima fidelium
boli lnilum. Luctuosia igitur ornatibus et diverso- turba non defuit ei spectaculo, pro quo et a Genti-
rum pecorum pompis erectis, nuper de sua gente bus sunt increpiti qui etiam forte consimili pati
:

conversum victimas dare cogebant i opeiibus te-

, potuissent, nisi cuncta Trino nomine censerentur.
nebrarum. Quod cum vidissenl ministri Dei, in de- 5 Taliter ergo.utdiximus, Sanctorum con summa-
feueione ovium Ecclesiaa adstiterunt. Tunc vero et ta victoria est ; atque iis in coelesti sede collocatis,
ipsi apprehensi operibus confusis communicare ju- non fuitterror in impiis. Nam cum luec sexta feria
Sccuta ultio
bentur. Quibus reluctantibus. tam funesta casde fue- completa fuissent mysteria, ut pridem in Salvatore
dlvtna:
apprehen- runt Sanctoruin memhra dilaniula, c ut merito co- actum est, umhra quaedam nigrse nubis totam tex.it
duntur
ronam martyrii consuinmarent : una interim nocte regionem proxima terrae fulmina h discurrunt,
;

dilata, mox pervenitur ad pranniuin. et coruscationis rutilus iguis emicuit; ut jam ipsi

impii
 VIGESIMA NONA MAJI. 41
A impiijustam pro Sanctorum nece se sentirent sus- regione fundavit : cujus minister, si mecum recensei e D
cipero vindictam. Sed Apostolica in mysteriis vox dignaris, per hoc velut ex debito esse promeruit, E * us3 '
m veritate completa est. ut ubi abundabant tunc in senex ut aevo, ita raerito praecesserit.
hoc locodiversorum simulacrorura portenta, super- '2 Lector quoque Martvrius, ejus adminiculo so-
abundent nunc Sanctorum Martyrum terapla et : ciatus.jam nominis pignnre commendante eum, re-
^'^"anteti
oves quae in errore positte pastorem non cngnove- ligiosae professionis exordia post militiam tempora- mliei,'
runt, postmolum pastoris sangutne ditarentur. In lera Catechumenus induit. Nam projecto a se cin-
eodem enim loco in Sanctorum memoriam Basilica gulo, rejectoque parentum vel fratrum carnaliura
est constituta, ut fididibus ad Sanctorum limina ccetu, intelligens sese verje lucis
auctore Deo gra-
concurrentibus, quisquis capacitatem fidei detulerit, tiain consecutum, inter Lectores * officio sociatus, •

tantorum vuluerum lavacrum et raedicinara conqui-
reret. Acta sunt haec sub die quarto K.ilendas Ju-
nii, / regnante Domino nostro Jesu Christo, cui
est gloria iu secula seculorum.
ANNOTATA.
a Mombritius, Methul.
divinae laudis canticum auribus primus surda? regio-
nis intonuit, attentus operibusjugiter spiritualibus,
Lassatusjejuniiscontinuis. lectionis sua> paedagogus,
Amen. in lucrandis animabus anxius quare c brevi jtem- ; c
poris impendio tantum fcenus ante pramisit, ut illi
corona merito crederetur. Quid liberatas animas
referam, in sinum Abrahas plena luce profeetas,
quas perfida * superstittosorum dierum observantia, *

b In MS. Ultrajcclino additur, atque Rectores. alienato jure naturae, crudeli morte damnabat? Ve-
e In MS S. Mtiximini. publico cruore : Mombrit. riini ille, suliductis maternis uberibus lactc turgen-
publicum furorera, ubi sequcntia tta txplicanlur, tibus, peregre d enutritus, condeceiitem semper d
Contigit autem ut secundum gentilera consuetudi- matri quasrebat affectura, resurrectionem exemplis E
nem, quani habebunt per quinquennium, culturam prajuicatam videntibus oculis dicaturus. Hate sunt
g ruris sui diabolica pompa et semina sua circurai- pauca de multis.
reut, luctuosis ornatibus coronati, quasi per hunc 3 Alexainler quoque, Martvrii consanguinitate Alexunder,
ludum sibi aestimarent prodesse. germantis, tertius Trinitatis hostiam comnlens. pa- trater
d Mtintbr Saturno. f
rem e contessionis
. .

januani reseravit, Aaiu patnam,

Ilartijrii, -,-.-.
e lilem, ut vix extremo spiritu animarent. Dei causa f peregrinus, pareutesque deseruit, coiues
f
f Idcm addit, ex ara diaboli. in probationtbusfidiis, tiilemagnanimus, miseratione
g MS. Ullraject. diriguntur : Snrius dicuntur. propensus. Et si testimonio raeu utcuini[ue creditur,
h Sunits Non enim post venit. non suut.nisi ipsi sibi, altrtnsecus prffiferendi quos :

l ldnn, continua gloria suscipienduiu transmisit. commendari non opus fuit, nisi torte quod drcuit.
k MSS Flumiim scd corrigendum csse Fulmina,
: At vero hactenus sunt ailevata fastidio, si adhuc
lum c.c S. Vitjilii ltbello,tum exscijitcnli coruscatione auribtts libenter adinittttis. Nam fumnsa gentiiitas
ajipnrct. contra vaporem fidei, zelo diaboli flanima fururis
1 Addcbittnr a Mombniiti el in MSS. Ullriijectttio incaluit, exinde jam n lento futnife serpens, quud
cl S. Muxiiitmi, Stilicone Consule. Verba auicm illa opibus ( ut tlixi ) fidei, paupertate devota, primus id
absuttt ab antiquissimo MS. S. Stmeoitis et atus apnd loci Diaconus ecclesias tabernaculum posuisset.
Surutin, et rectius, ut supra docitimas. 4 Accessit quoqtie jnstas ad titulos causs, quod
h condonari hostias diabolo de Christiana d imo, h
ETISTOLA S. VIGILII EP. TRIDENT. Diaconi tideli mtnisterio prohiberet, et lustri fera- marlijrio
coronanlur
lis vexillo praeferri vexilluni vetuit i passionis. Nam
Ad S. Simplicianum Ep. Mediolanen. invitata sub uno pra?mio manus, ad sanguinera k
i

k
convolavit; ac matutinis horis /, nimium antece-
Do fomino Sancto ac Venerabili Patri, bonis omni- dentis diei vulneribus fatigatum, nec aliter lectulo
bus prasferendo Simpliciano, Vigilins Episcopus deprehensum emerita quiete sepelivit. Lector quo-
Tridentinat Ecclesia?, salutem. facta Mar- Quamvis que baud iinquani impiger, et m ad ministeriuin an-
tyrum mentione, non verbis merita, sed verba me- telucanum serviebat, cui in sacrificio Diaconus fa-
ritis commendentur potiusque sit constantiae si-
; mulabatur et medicinam vulnenbus inemuratus
;

lentio prffiterire, quibus est probata virtus tamen ; Martyrius exbibebat, quam opera qua deprehensi
quia me suggerere causas, loca, pngnasque martyrii sunt, compleverunt. Siquidem secedens ad hortum
pietas inipulit, admonnit debitum, coegit omcium, Lector, qui ecclesia) cohaerebat, captus, vitie suce
trepidantem mcerore linguam paginae ncn negavi : arborem a radice plantavit. 0>tiarius eliam passio-
quia nec abscondi poterat lucerna sub modio, nec ni adjunctus est, in hospitio deprehensus, animam
vox pii sanguinis reticeri. Post multos namque pa- suam ut nonobtulit. [ita] non negavtt. Veruin om-
tientiae gradus, et sedtilas pugnas, recens perfidia3 nes iit unum collecti, per aliquot spatia tracti, Deo
accessit iniquitas: quia a ministri in ecclesus, quaa animas expirarunt. Et duorum quidem ducium esi

nuper fundatse fuerant, lacessiti sunt, ac martyrii corpus exanime tertio vero, quo tenacior vita,
:
ita

titulos cnmparaverunl b : paratique ad omnia, liben- fuit poena sensibilior. Nam vivus suas spectavit
ter oinnia sustinentes, nulli dantes occusionem, oc- exequias n. Prtcparatus est de sacris Ecclesiffi cul-
b
Slsinnius casione gloriaa gloriara meruerunt. Quorum vita, minibusseu trabthus rogus htec ttaitnna Martyres :

Etttrucis ut summa rerum fastigia referam, propter scientiai velavit. Reverenti

* autem voto, cogitamus nobis-
Chrlsiam priinum
notitiam, fuit tam solicitudinis quam propositi sin- cum, ut id luci basilicaconstruatur, ubi tidei
prxdicat,
gularis : nam omnes liberi nexu oonjugii, Deo im- gloriosa- testimonium meruerunt. Nunc me im-
iuaculatas aniraas, ut sanctas hostias, prffistiterunt. nieiitum, in utmque consortem, paterno araore
Denique primus, vocabulo Sisinnius, novara Cbri- consolare; et cum eodem o Sanctos apud ipsos
stiani noniinis pacern intulit barbarffi nationi ;quara exorutor accede. quatenus possira tlie illa fim-

per annorum seriem, qtiod in se fuit, jugiter custo- briam aut Sacerdotum aut M irtyrum, jam oinnibus
divit, nulluni consoitium polluta} hospitalitatis s,-p..sitis, peccator attingere. Salutamusspeciali ser-
agnoscens, velut Lotii Sodomis, stupendo timore vitio Sanctitatem tuam : qua>so, ut mmrorera nieuin
religiunem servavit : sed ovis * tuta, quamvis in Domino commendare digneris. Item alia '»""« De-
glorio-
luporum raedio constituta, ovile quaesivit, quod, negare non potui, quod tuiiin in nobis erat,
sius fieret suscipientis merito, non
impensis gratia largientis.
pusilla; fidei votis munificus, primus in illa
Majt T. l'U G Dies
 42 PASSIO SS. SISINXII, MARTYRII, ALEXANDRI MM.
Dies autem passionis Sanctorum, quarto Kalendas audientis locorum relatin
odinsa fuit enim sibi :
^

A. TiRCILIO Junias, sexta feria. luce nasecnte. semper inalc socius. concavusin montibus consonus
Tftll)
locus : ari qiiemcuni Christi prinium iiiilitiu conscen-
BT M-S
ANNOTATA. disset, tubis ssppe excita truculentaGentilitas.aemu-
clangoribus inflammatur. Verum
]o furore bellique

Qnamvis nulla sttppeterent .1/55. cum quibus collaia unuic genus pughte Sanctorum fuit perfectum, oni-
impressa ejcpurgarem nonnulUs quse irrepserunt spltal- nia susttnere, lacessitos cedere. patienter ferre,
matis; correetionem tamen iiscredidi adbibendam esse passuros privata mansuetudine furorem publicum
ex conjcctum, potius quumin contexluobscuritatemtan~ refraenare, vincere detrectando sed prsedestinata :

tam relinquerem. ln quo tamen ne nimium ipse mihi gloria maturi exitus titulis perurgebat, quosdebitus
videar tribuisse, accipe sub consequentibus Notisipsa ordo pepererat. Nani prsetermissis ambagibus et
qum coirigenda putavi sphatmata. Legebatur ergo aputl longis anfractibus amputatis, [solum non reticebo]
Lipomanum et Surium hocmodo, quibus est virtusniitrita Martyrum, damnum laudis
a Quibus. b Parali. *
Tota * Lectores officium. ablaturo compendio.
in ijiio prTdi-
c Quani. * Superstitio perflda. 3 Cum adhuc essetin supradicta regione noracn
canlcs sanctl.
il Peregrinus nutritus. Domini peregrinuin, neqne ulliim signum esset,
e Coofessioni. f Deiwle peregrinus. quod [firiei] signaculiini dcmonstraret fucunt hi, ;

p Et indejam lentum fomitem, lunc numero, nunc inerito singulares advense, tam
li Quondam. i Meruit, religione quaui gente, a quibus non immerito Deus
k Convaluif, Horis se. 1 prsedioaretur ignotus, longi temporis quiefa con-
m Impigre Deo. versationeconipositi, dum nullafideiutilitastitillarat.
n Trrtius vero quo tenaci vita, ita fuit pcena sen- Verum nnnc. si causa in Dominum surgentis odii
sibili : nam uniussuus expectavit exequias. requiratur, [violatse] pacis titulus fuit; quia unus ex
'
Revertenti. olisdem. his nomine Sisinnius, utroque grandsevior, in quo
esset [vel] sola venerabilis senectus, ecclesiam pro-
ALIA EJUSDEM S. VIGILII priis sumptilras e'.evavit. Fide ditiorquain facultate,
locuples spintu, pauper censu, tradiriit ovilePas-
Ad Joannem Urbis Conslantinopolitanas tori.Factus estcujus erat conditor, exeubator sed :

Episcopum. fuit lupis ovile contrariura. Iuvidit ruina diaboli

culmen erectum ; lnec fuit sors prinia martyrii, ut ditm nd lns-
Irica sacra
oves, dum agnum persequuntur, occiderent. Adriita
COOl /idclfs
J\.d sanctas aures novus caritatis liospes 11011 aliter est, velut hostia. illa Deojustior cnu^a, quod cum jnotilljcnt,
applicaivl, autverecundiam primi motus non pro- lustrale malumcirca fines agrorum cupereut ducere
vocatus impclleret. vel irabueret ignotus alloquium, scena ferali. ac sata nascentia tamprotererent quam
Per Jarolnim nisi provocaret et praraiium. Ab Iiomine itaque Apo- fcedarent ; Christi quoquegerminacalcaturi, luctuo-
ComUem stolico, Frater canssirae, prsesentis tenoratque epi-
sis ornafibus
cnronati, ululato carmine diaboli,
toke incipiet plenituilo, ut facili confinio intelligas diversarura pecorum pompis, erectis in Doraini
quod Martyrumpraoconio subsequantur. Jacobus gedem vexillis. nupef de sua gente conversura. vic-
etenira, desideriorum ccelestium vir KJelis. Co- tnnas dare cogebant operibus tenebrarum Quod
mitivam u redinaturus in Christi comitibus di"ni- cum Doraini niinistri sine suo reatu fieri vix virierent,
tatem, Sanctorum receutium et vaporo fumantum
quoque operibus videbantur
[quia] arisistentes ipsi
Reliquias postulavit. Reclinaturus dixi, quiadeponi
communicare confusis oppiguerata sunt illa riie;

non putest, quae apud Dominum dignitas cumulatur.

Sanctorum corpora eaedi funestae, dilatatamen pal-
Cui ego satis timidus, ne parum prudens, causa? raa victoriae.
mecum dispensationa luctatus, quo minus distribu-
& Hie conferre, Frater, paulnhun volo tecum ti-
tor idoneus pene, dum vereor, denegavi; quod
;
tulos rerum, ne cui pedestre videatur martyrium Martyres
semper debere, ut quis fceneretur, expendi feceram. snnt eflnti.
esse Imiiiilitate susceptum : quia vileputatur bonum
Confiteor b multorum privato timore jacturam, nisi F
l>
omue quod prasens est ; cum 'novuiu sit atque
ad Jacobum respexissem, sancto Joanni per quaedam
Mtttens firh- mirandum, sine invidia e temporis suscitatum, et
qutas Marttj alimenta reveientia. tradituro, ut delegato amore itacompletum, ut necante quid praecesserit nec se-
runi s /oann, per religiosa c vocabula Martyrum, deferretur, et
Cfiry^os/vmo
quatur, se sitsingularequod solum data consumma-
1

iterum sanguine jungeretur, non peregrina germa- tione cunclusum. Ovem qui a prsedone custodit,
nitas. Hanc quoque nitcr cetera opinionem tidei li-
pu!o, noii inercenarius, sed Christi ostenditur esse
beuter accipiens, quaB bene iu meo moerore ridebat,
discipulus ; et [qui] liigit, conductitins ;qui non
tantum distuli, non negavi. Distuli, utiterum ideu-
deserit, pastor. Qui ponit aniraam, vivit ; quiservaf
titudomea aperteproderetur.quisequime is comitea
amittit. Nain quld Magister et Dominus,
aliuri egit
minime meruissem. Confiteor, optavi scd non est
:
nisi utnon derelinqueret desertores, aut Agnus nisi
in solo desiderio corona justitiue. Nunc autem si de- ut agnatn defcnderet, ut pro ovibus pia victima con-
rens ordo [gravis] non erit auribus sitientibus, a sumniaretur V Sed ingressurus passionum portani,
i- situ vel itineris inchoabo summa rerum
;
post eriitain multiplicem causain, peregrioam laudem
vestigia sine fastidio secuturus ut
. proclivius non contraham, neque furabor quia neealiena velle, :

confluat inundatio n-.critorum, si ad originem fontis Martyrum est nec fallere, Sacerdotnm nisi quia
; ;
capaci amore pervenias
/' impossibilem nic, ut insequendo re-
ista .confitejr
2 Positus namque(oui inquilinum estAnagoia ferenrio ; et in lioc inininie, qnia niinora dicturus.
des<.ribit lo-
vpcabulum) loeus viginti quinque stadiis a civitato
cuffl ^najiifa-, b Post vexillum namque diabolicorum lustrorum
divisus, taiu perfidia quam uatura angustis faucibus quod (ut retulimus) eratindicium gloriaa rao-i futu-
interclusus, uno pene ob ariimfc
aditu relaxatus (iter trium ra?, unanoitedilatam accenditurad coronam, Nam ijctiltliiim
Martyrum dicas) qui resupinus molli dorso, vallo
rnatutinis horis, auroraerepentecceh plcbc
umbra cedente,
ex oinni latere desidente, castellis undique positis manus inopinata sed conspirata colligitur, praeustis
in coronam, vicmis sibi perfidia conspirantibus, armata sudibus atque securibus, etquod rimantibus
spectaculi genusexhibet scena naturas. Causa
loco diaboli ira telum lccisset ; ibique Levitis aliquantis
deerat, sed fuit causa Christus idonea, ut daret in ecciesia deprebensis. hymnum
cantantibus iuatu-
diaboli ludus pompam martyrio. Non sit auribus tinum, fit vasta depopulatio, sa:va direptio profa- ;

nantur
 VIGESIMA NONA MAJI. 43
nanturomnia tara secreta quam divina mysteria ; sensit se scirequod sustinebat, spectstor corporis
fit postreuio praeda religio. Ne quis hoc vulgare sui et quamvis supradictuin ex
; Diacono Martyrein 1. S. VIGlLIO
putet certamen, cuui aut insensibilia idola
fuisse. illata vulnera distulissent, hunc TBID. EI MS.
sibi exhibueiunt
a sensibilibus diruuntur, aut saxorum moles cuni tormenta cuslodem. Junctis namque ac nexis
cor-
suis molitoribus cuiiiinoventur.utdeciiltoreet de co- poribus, ac per publicum tractis more canum, sed
lendo incertum habeas, quem judices duriorem. non ad vomituin reversuris vivus inter
conslaf in
; illos Ale- fide anle ro-
Petra Cbristus in oranilius vexaiiatur, angularis xander. innexis pedibus ducebatur, per scopulos ijitm cr tra-
qttx tx vulnc- lapis reprobabatur a Gentilms, probaudus iterum ; partem niembrorum palpitantium dimissurus, donec bibus ecclesix
rlbut piidie mundo sanguine a:dificaturus ruinaxi surgentem. ad loci, vitae inqnam, terminum duceretur. Itum slructuin.
acceptls dc-
Habebat inter ista fiues spectaciilum suuin. Sisin- est posthaac in religiosa fastigia, hoc est alta
cumlientem Dei
Sisinnlum nii tuuc Diaconi corpus lectulo tenebatnr, confos- templa post corpora, strata solo culraina : sacratis
:

rajitut. sum ac socium pristinis quoque vulnenbus, cum facta pyra trabibus, in conspectu Saturni, idoli
aut ..vem ad hostiam fleri juberetur nisi feralibus veteris tempestate longreva. Prsemissis in ignem
liosfiisconsensisset; tubapercussus.qua canticum dia- geminis atque germanis ante corporibus, stetit sau-
bolipersonabant.non immei'ito,quisonunifidei pri- cius Alexinder, iterum confessurus cui pr;emium ;

musintulerat isecuribus caesus.qui securemab infoe- vitae priipositum est. ut vila careret ; flammam prae-
cunda gentilitalis arbore defendebat. Ac ne longius sentem si velit evadere, [dicat] se eorum tenehris
protraham confinnata; einerita. ut diximus, lectuli consensisse. Veruin illi, transversa tuenti et iinpio-
deprehenditur quiete confossus credo, ut privato
; rum munera reprobanti, contra lucem lux ante
mysterio ad crucein citius perveniret, paralyticum oculos fuit poenam, timor poena; pruhihuit
; calor :

populuni soluturus. fidei, flammam gradus reverentiam ordo

repulit :

6 Per lignum funibus alligatur Lector quoque quoque tenuit passionis. Ultimus suscipitur: sed
Martyrius, Confessor consimiliter et assertor nomi- non inter fratres inflraus coronatur. Implctum est,
B
ximul cum as- nis sui ; qui cantioumnovuni, tunc primus, et nunc Fratres, in tribus ministris, nunc vero in coolestis
E
sistenteel solus in terra aliena cecinerat inter strepentes laetitiae convivio, mysterium Trinitatis cum et alii
; ; tt in eum
Hailijrio,
et horridos jubilos pastorales, jam tunc dulcis elo- potuissent hcstia viva pati ; sorte consimili, nisi cum sociorum
quii redditis Deo laudibus, ut superius uieraoravi cuncta trino perfecta numero censerentur. Fuimus corponbus
jactalur :
ac Diacono Sisinnio medicinara vel fonienta contu- enim inter haec portio forte non miniraa: et homm
lerat sanaturus dolores,quamvis vulnera suseeptu- causasumus a Gentibusincrepati ;nec dereliquiinus
rus revocanseximiishaustibus animain fugientem
; socios sed electionem habet gradus.
:

non corpori, sed passioni. Veruin Sanctus, jam 8 Multa praeterea dielus propinquantibns passio-
martyrii ad Christum itineredestinato, aquoe potum, nis, non tam demonstrata sunt, quam veritate
quia vinura passionis venerat, refutabat, quod vitae depicta, quse in compendinm dimittimus, ut per
verioristiuentis miscuerat calicepropinato. In hac haec pauca quae gestasuDt plenius n.ystena docea-
virtiite Sisin-
itaque cura deprehensus, qui seiuper de aniinarum mus. Si tamen mecum patieiiter relegere relata nii, cui ut ali-
sanctitate solicitus. non sibi soli natus, autsibi soli dignaberis, ab ipsis cunabulis regioni: quidem, oruin duci
certe victurus, in horti quicontiguus jungebatur se- Sisinnius fuit Cappadux gent^ vel Graecus, apud
creta secessit, hoc est ab ecclesia non recessit. Est vos olim sanguinis primi ; fide velox, spiritu mag-
fiuslra ad
enim, sicut melius nosti,
hortus ecclesia, sepibus nauimus, laboris prodigus, ad omnia perseverans,
liortum vici- mandatorum plantata viventium. Non ingessit cor- metam suam palma concludens non sera. septima k
num fuijiente:
pus, quod negare nolebat : nec temeritatis sumpsit repromissionis sorte venturus, junctus semper co-
audaciarn confidentia pielatis. Sicut Afncanis re- in pula caritatis, pace concordans, divinse fra?na re-
gionibus dicitur, qui in ultroneum funus armantur, tinens disciplinre, jugalis taiiti populi domitor,
quod sine tiraore faciunt ambiuntpra; tumore. Stetit Christi iudex; postremo futuri gregis aut sanguinis
autem Martyr futurus, captus, liber ; intrepidus, germani (sicnt usus magister rerum loquitur) du-
confessus ; agens gratias, vulneratus; saucius cor- catuni via? tenens, periculi proculcator audax et
pore, mente securus; caiso capite, privato baptis- auctor agnoscitur, ut secure pone tenus agmina
mate, lotus cruore. Nemo illum sequi meruit, qui subsequantur. Ita in nostro fidei indice matutino
fugere putabatur, unde vana similisque timori est primatus fuit sanguinis et C 'atus ; qui post de-
secessisse religio sed comprehensi justa confessio
:
monstratam viaui duxit ad vitam, aut induxit ad

<J
[demnnstravit], quod illej stetit tantum, utvinceret; gloriam, seductor salufis, cognitor verilatis, Pro-
h ille secessit. ut et persecutor in ejus gloria deper- pheta testante, et index / meus in matutinu. Atque
juiius inler ut plus factainysteria cumularent, et Indici suo non tintlnnnbulum
iret. Dehorto, quo h fugerat, Martyrius adducitur.
raptandltm
Genus est hoc secessise mysterii ut purpureus ;
deesset indicium cum velut animal traberent S. ftut nlliijatum,
;
extinetts
fios, locis vernantibus inquilinus, non immeritu Sisinnii corpus exanime, collo aerei testis tinnitum coUo.
tingeretur rosa novum pra^cedens Martyrem ; aut concavum ligaverunt, quod vulgus tintinnabulum

inter albentes liliorum per baptisnium coraas, riga- vocant ; insultantes corpori. increpantes morti, cx-

tisomnibus recidiva morte plantatis, voluntas vitse probrantcs non vindicem Cbristum [ef.] irridentes ;

tacita dictaretur. Transtixus etiam stipitibus duce- Domini discipulum, impleveruntsalutaremysterium.

batur ad idolum : sed ante victima esse promeruit, Quid enim voluit sibi ille tinnitus, aut sequacibus
aniinalibus utilis sonus, decori quoque congruus,
quam ad aram diaboli perveniret.
collo suspensus '! nisi [quod] vox ructarct [nomen]
Jttncttts Ate-
7 Tertia quoqne, Alexandrura honoratura, Doraini
Christi, rauca clam-ndo stirdis et principem, ut
corona completur. Fumiliariter invenit aditum.qui
;
zander.
gregis, ita gentis, in omnibus approbaret. Pnmus
adChristijanuasexcubabat; quo custode velum tem-
pli tecta Gentiliura corda diruperant. Araultitudine enim verbum religiosajvocis increpuit, primus con-
cavis vallibus personavit adhuc prupe bruiis ani-
quia zelo fidei satis omnibus
:

studiose quaesitus,
notus, captus, non tamen captivatur timor, non ;
inahbus aut certe pecoribus dux pastus intacti,
timuit. Illusus saepe est Christi discipulus, in hocque novi tinnitor auditus, florulentae legis ruminator in
vivaciorem pcenam ;fecit] majorin tormentis marty- Gentibus.
rialibus labur: ac sic compensaturus dignitatem ( 9 Ordine proposito, Martyrii sibi quoque conse-
Locus Marlijrii
excessu pussionis.sorte promeruit. ut nilnl in tribus quens nomen, prophetiam quam tenebat implevit:
exposuit vocabuli p.irabolain verus in omnibiis reve-
esset inferius. Nam in ceteris furor torraenta non
adrisit quod vocabatur .noraen, [et] mcritis
distulit, hunc lenta in Doraiuum poeua servavit; lator :

cumulavit
 «4 PASSIO SS. SISINNII, M ARTYRII, ALEXANDRI MM.
cunmlavit statuit natale vocabuluin. ut origine,
: xisset omnia se pene simili honore D
exemplum , ita

sic passione venturum. Quid pcene conscia horti se- pinxerunt Vox, Ros, Numerus, Caminus. Vox, fl-
:

creta disrolvatn 1 qund illo se primum contulit, ad dem consonam Ros, pluviam Caminus, pyram
: :

quod iterum Martyr intravit.januam paradisi, mun- Numerus, trinitatem.

dam voluptatem, ac venerandas sni veris delicias
meilitatus snimatuin florem, male hserentem ailhuc
; ANNOTATA.
spinae scculi, locis virentibns plantaturus; avirgine
demonstratus, cujus erat hortus. Quid me iterum ad a ComestuflVtar hic Jacobus fuisse.
mysteriafactarevolvitis ? Illa virgo prodidit. quse b Qnid si legaturl Confiteor, niultum privatam
cxemplo I)o-
mini tn hor- suos tenere sernper optavit : noluit dimittere, quem timui jncturam.
tum secedentis roeepit : cultorcm, quem probavit, elegit. Jam noti c Rcspicil ad Apostolos Jacohum et Joannem, Ger-
nmoris aftcctu Deum quoque tenuit invitatum, di- manos fratres, qnibus Sijnomjmi li de qnibns lnc scrmo.
meus
1

oente in Canticis Salomone. Descendat, frater d Ergraplium nostrum. lentitudo unica parte per-
in hortuin suum. Descendit, et certe descendit : deret quod corren per conjecturam posset etiam legi
; :

nam cxire noltiit, quem dives voluntas adnmavit forlassis, in hac parte.

quoque tempore passionis, ut rein notam nostris e Qnia scilicct in tempits pnblice grassantis pcrsecu-
temporibus exprimamus. In horto ciimJiidseis com- lionis non pijtuit csrdes referri, qnam atia nulla prte-

prehendit Dominum Scariotes. Nemo de discipuli cessit aut secuta est : nisi cum ip.se S. Vigilius simili
tali Beoessione causetur ita M:igister et Dominus : modo Martijr cffectus est.

ilivenitur. Pntatusest hortolanus rigator viventium, f Impnssibtlem, id cst impotentem.

plantatoranimarum. Mortus est ergo non fugientis h Fiiletur inclicaii Sisinnius, qui imienhbtts Genti-
sed ennfngienris m azylnm, intelligentibus horti fa- libtis loco se non moiit.
ciem meruisse paradisum. h Ecgraplium noslrum, quo futurus Martyr. „
10Alexandro vero quod conferrc mysterium i MS. Accessum.
B k Fortassis, Optima repromissionis sorte victurus.
morlis prttuit, qui totum vivus implevit, nisi quod
ad gentis n vitium nomen adrisit ut Alexandria ; 1 Fetustam Latmam rersionem Scriplura? consulas

et Alcxandrl putarotitr Anagnia, privatis religiosa pnrtentis, nu- oportet, nt liunc locitm invenias.

Anagnix Alc- nierosa damombus, hifnrmis Anubibus, idolis mul- m MS. Auxilium.
xandriam in- lifopmis seniihnininibus, qund est legis irrisoribus n Id est, Ex more Gentilitatis, vcl, more Genti-
;

plena Isidis amentia, Serapisfuga blandapostremo ; lium.

inqnilinonim mater criminuni, quin potius noverca:
viperaruni alumna progenie. per sobolem venena- IIISTORIA TRANSLATIONIS
tsegentis, qua; nescit concipi, nisi patris orbitati
la?tetur; nescit crescere, nisi morte nascutur; Aiino MDxcvi a S. Carolo Borromoeo cele-
nescit vivere, nisi ncsciverit matrem ; ut in Iirala?.

fidei conversione mala? sobolis proles, concepta

jactura Cei Pntris, capite denegato nata, perfossa Ex Jtalica relalione, pnsl Vilam S. Simplicia-
alvo Matris Ecelesin? pnrta, per Sanctorum mortem ni, a D. Placido Piiccinelli Casinensi De-
[vitrc suinarj originem sed jam [crescit] dnmno;
canoedita.
fcecundior, vivncior, la?tior post mocrorem. Nani pia-
nnm cst et plene perspectum, quod e^t Scripturis Vjassinenses Monnchi, in possessionem Ahbatia?
Inducti in
dictantibusreseratum, cuncta uno peccatoconcussa, S. Simpliciani venerant, mense Junio, anni mdxvii; lneiim fere
ut omnes misericordiam mcrcrentur. Hi sunt centu- annis i.xvn, postquam eadem, per mortem Timothei desotalum
Casinenses,
plicati reditus passionis. [quibus] suos jam gens ultimi Abbatis Regularis, deciderat in Commendam
[illa] reatus afasolvtt : captivitas liberos fecit, laxa- Joannis Alimenti Nigri, subnixi cognatinne Maria?-
vit indulgentia vinculatos. Ccclum tuncconsensil in Blanca? Ducissa? Mediolancnsis. Eadem fnrtuna, qua3
tenebras, lux inhorruit passione, mentis (crcdo) solet ejusmodi cnmmendationes sequi, pristinum ei
perfidia oa-eitate confusa.
1
omnem splendorein abstulerat, quo fuerat integris
C
Cxdes immis- 1 Crede, Frater , oculis fratris. Umbraquacdam quinque seculis posita sub rcgiraine Monachali et .

sa tempesla- nigrm nubis totam texit sive contexuit regioneni, Regula S. Benedicti; ut alia quinque secula taceantur,
te.pumta: proxinm terra? fulmina crepuerunt, dirus srepe fra- qnibus eodem in loco , jam inde a tempore S. Am-
gor intnnuit, eoruscatts rutilns nlus ignis emicuit brosii, religiosum ibidem ereditur viguisse institu-
consciuni sanguinis diceres ccelum. Non est ultra tum auctore, ut fama est, ipsomet S. Simpliciano ,
,

post umhrnm peregrina* 1

, ut itn dixerini, noctis (a qno ibidem una cum Sanetis Marlyribus sepulto) Inventas sub
manifestam celare sub nebula veritatem. Dies quo- appellata etiam fuit eeclesia , qua? fuerat Deipara? altari an.

que horrorem prodidit passionis, non tanttim refu-

I M7 saeras
Virgini antiquitus consecrata. Novis hic incolis Ileliquias,
Nam sexta? feria? lux alma proces-
gns, sed privatus. prima cura fuit, divinis laudibus noctu diuque
serat,scmper post Deum amica Martyribus tenens : decantandis aptare Chorum ; qui cum plus a?quo
reverenter partem ndhuc Dominici corporis, per angustus videretur, laxare spatiuin placuit, remoto,
sanetns alumnns famnlis [Dei] prncstitit famulatum, quod parieti absidis adha?rebat altari majori; et ,

a-niubute tainen invidia rcligionis sorte venturn. substitutis in ejus locum sedilibus Patrum Superio-
Sic se asserit Dominus operibus suis, sic se socium rum, illud sub media trihuna ex adverso sedilium
prastat in omnibus; ut a?qualitate jungatur et tem- collocare. istic ubi nunc Lectoralis pluteus minor
pore. Spectatnr, Conflteor, fui inter ista mysteria, consistit. Hoc duin agitur reperta sunt intra idem
et ad Sanctorum cineres excubator : qui partireps altare sacra pignora SS. Simpliciani Benigni
,
,

essenon nierui, sensi ad qnod pervenire non potui. Geruntii, Antonini , et Ainpelii, Antistitum hnjus
Vidi, vix hodieque credulus mihi excedunt facta : civitatis nec non Sanctnrum Martyrum
: Sisinnii, ,

rcverentiam relata dictnrum unde Dci erit, Frater ; Martyrii, et Alexandri, Sanctique Vigilii Episcopi
asserere quod elegit, et testanti tcstimonium perhi- Tridcntini.
bere. Suscipe nunc, Frater. trium munera puero- Non
2 erat eo tunc statu Monachorum conditio,
caduvera a rum, aut tres pueros de camino, anheli ignis adbuc ut Translationera possent debita cum solennitate cum ipso pri-
Vigilio
propemodum ambulantcs incendia et nisi invidus ; curare. Quapropter praescriptis Ecclesiastico usu vatim trans-
ujiutta. ,

30/tuj.
flamina? furor semineces suscepissef, historia? revi- Ceremoniis contenti, privatim oinnia transtulerunt, ferunt
sub
 VIGESIMA NONA NAJI. 44
sub ipsum jam alibi locatum altare, hunc in modtim. censebat ; aliis tauien rationibus iterum pravalen- D
In fundo altaris posita fuit arca plumbea, cum ta- tibus concliisum fnit, ut ea fieret post finitam Syno- 11 ITIL. PL.

bella cupressina, talibus litteris exarata : Corpvs dum Dominica Maji. Sed neque ea res care-
ultinia l'CCCI,\fcLU

S. SlMPLICIANI ARCIIIEPISCOPI, MDXVIl, XXI AUUUSTI. bat difficultate sua contigerat enim in idem lempus
;

Juxta est posita capsa alia, eeque plumbea, trinm convocari sextam illam Provincialem Synodum ,

scilicet Mart)Tum uniusque Confessuris his notis , Mediolani babendam , quo Capiluluni Generale
insignita Corpora SS. Sisinm, Martirii, Alexan-
: totius Ordinis Cassinensis
Mantuaa rogendum erat.
in ils trium
Starlyrum DKI, ET BENIGNI AnCHIEPISCOPI MliDIOLANI, MUXVII , tum PontihVi Grecorio XIII.
Itaqtie sanctua Preesul,
et S. Vijltll xx Aucvsti. ln medio denique istarum duaruintiT- tum Prasidenti nostro D.Celso Guilielmi Abbati Pa- dellt/ltitr
corpora slne
tia lignea est constituta, cum hisce characteribus : vino scripsit, suggerens ae petens, ut Capitiilum ull Dominica
capitittus. lluji.
Corpora SS. Gervntii et Ahpei.lii, Arciiiepiscopo- diflerretur ad dies octo. Preesidens vero imperavit
HVM Mediola.ni, mdxvii, xx Avcvsti. Supra basce Joanni Baptistse Stellss, AbbatiS. Mari e (iratiarum

capsas composita fuit petra, altare incdiuin dividens; extra portas civitatis Placeutia^, ut Mediolanum se
et supra ipsam, spatiosie duaa tegnlie : quariim una conferens, simul cum AbbateS. Simpliciani accede-
excepit ossa S. Vigilii Episcopi Tridentini, absque ret Cardinalem .irchiepiscopuin; indicarentque sa-
capite; quod Tridenti mansit, una cuin capitibus tius videri. si Capituluin octiduo citius conveniret

trinm Martyrum ab ipso reservatis cum reiiqua ,

sic enim fieri posse, utquam plurimi cx Abbatibtis,
corpnia Mediolanura mitteret, ubi etiam nune vene- inde regredientes, Mediolanensi snlennilati assUte-
rabiliter habentur in Cathedrali ecclesia in eujus : rent ; nec cuiquam eorum incnmniodaretur, qui jam
rei testimoiiium solebat Madrutius, EpiseopuB Tri- Patavium iter instituerant. Placuit autem Cardinali
dentinus, quando Mediolanensi Statui Gubernator prudenselectio Prasidentis. eique inharendam de-
praerat ,
quotannis ad ecclesiam S. Simpliciani crevit. E
accedere in festo ipsns S. Vigilii xxm Junii , et in 5 Appropinquante deinde tempore decreta1 ft-sti- InterimttMaj
lterum ViSl ~
festo Martyrum pradictoriun , et ibidem Mis- vitatis. ipso Ascensionis Dominiosa die. tunc iv Maji,

sam Pontiticaliter decantare. Tegula sinistra peractis Pontiticaliter in Calhedrali functiunibus neiitiuix

suseepit ossa et caput S. Antonini, intra qufe com- constietis, sub horam xxn. cuin modico coniitatu
positum quoqucest vas ligneum, cum nunnullis Re- rediit ad nos pms Pastor, denuo sacras Reliquias
liquiis S. Dionyi-ii Areopagitee, Mauritii, S. Eus- et accuratius recogniturus quod tamen nnn ita se- ;

torgii, S. Gervasii. S. Antonini , atque sepulcri cretum haberi potuit, quin popultts id cognosceret.
Dominici. Simul autem omnia conperiebat atque Mox ergo undiquaque accurrens ille, non ecclesiam
claudebat mensa ipsius sacri altaris. tantum, sed aream quoque et vicinas implevit vias :

3 Ita collocatis corporibus atque Reliquiis sacris, multi etiam intra ecclesiam, absque ulla casus ali-

monasterii hujus regimen suscepit D. Seraphinus cnjus formidine, subrepebant per sedilium fenestra*
Jlestaurato
deinde splendt- Fontana Mediolanensis. ejusdemque Abbatiae pro- rumque coronas, nec non per longunos, peristroma-
dius choro et
fessus; et applicuit mox aiiimum instauraudee fa- tis excipiendis praetensos parietibus atque columnis;
altari,
prascrtim sacra cujus pavimenttim ad adeo ut Monachi , futuris prospectun infortuniis,
brica», :

quinque cubitos attolli jussit, et vivis lapidibus congruuin duxennt , vulgare per turbas , quod
insterni, ea cum elegantia quss : etiamnum patet Arclliepiseopus sese recipiens, alias esset rediturus.

novuin aiitem Chorum constituens elegit allare ,

Ita laxata sunt spatia , digredicntibus plensque.

marmoreum condere, eo quo nunc est loco. Opus
hoc anno mdlxxxi absolutum, monebat adesse tem-
itaque coiaiuunica-
pus dissnlvendi altaris antiqui
nonnullis tamen perseverantibus obstinatius, ut vi-
derent flnem. Interim claustB sunt valvae, et pmcedi
ac actum designatum ccepit; quo intellecto, multi
:

iteruiu, transcencis ccemeterii iiiuris per lenestras

tum negotium fuit S. Carolo, Apostolico per Lom-
,

bardiam Legato ut recognitis quae sub eo altari

,
in ecclesiam irruperuut ; non taiuen tanto quara

condebantur Reliquiis earum solennis Translatio prius numero.

celebraretur. llle vero, pnvalim ipsas recoguiturus, G E" igitur non obstante, et recitatis Letaniis, n01)l , fm „
lnterini duni de die ac modo agendse solennitatis acbrevi oratione prainissa. aperta est aiva prasme- s „„iotte
deliberatur. vn Maji sub xxn horaiii, accessitad S. morata, nunsine ltiininibiis et extracta inde capsa panmstn-
;

«'"'"""'
Simpliciani ; ubi advenientom excepere prasdietua S. Simpliciaui ; intra quam reperta suut ossa per-

an. 1581 reco- Fontana Abbas , et .loannes Baptista BononiensiSi quam gramlia, cura tabellis ex cypresso et plumbo,
gnoscuntvr
Professus ad S. Proculi et Abbas monasterii SS. ,
quibus legebatur inscriptum nomen Sancti ; caput
item sindoni albae involiitum apparuit, cum lit;eris
Retiquix a
S. Carolo. Petri et Pauli in Glaxiato Mediolani. Tuiu clausis
ecclesiss valvis dih"ractum altare prafutum est
,
in perganieno vetustate corrosis. Caput scorsim ser-

invantseque Reliquiarias capsse, eo quo supra dixi- vatum est, argento lncludendum ossa reposita in :

novam sindonem albam, iterumque ipsam arcam

in
mus situ ac premissa oratione
: cuni cerejs et .

conclusa. Idem factuiu Reliquiis cetsris; nisi quod

hymnis, delatse sunt ad oapellam Annuntiates prope
praparata sta- ossa S. Benigni recepta fuerint in sindonem rubeam.
portam, supra itllare ejus loci, ubi
intus obducta serico. et Visa est auteni Monachis res nuractilo similis. quod
bat ingens ex nuce arca ,

ciiin Archiepiscopus baberet in animo sacra

istha-c
aforis munita ferro atque intra eain clausae
,
sub
pignora in novas sindones cnlligere, deque iis pra-
pluribus clavibus et sigillis.
parandis nihil ipsi cogitassent inventus ibidem sit ; H c„pu a
4 Cceptum djinde agi de die faciendee transla-
Translationi quidam mercator inter alios, tantum albee ac rubrae artje-to In-
tionis neque convcniebant in ejus delectu Abbas et
;
ill annitin
seq. dilatx, Archicpiscopus siquidem lnc intendebat prius ce-
:
sindonis penes se habens quanto opus erat idque. ;
^™^„ r>

recusato quod oflerebaturpretio. gratis donarevelle

lobrare translationeni S. Eusebii Vercellensis ac ,

deinde post Pentecosteu nostrorum Sauctorum dixit. Corpora Sanctorum Geruntii et Ampellii,
xv quia lignea erat eorumarca, in aliam
plumbeam fue-
Marlyrum: iste vero maluisset hos transferri
eum flnem facta, atque per
Aprilis anni jidlxxxh ;
quando, assistentibus omni- runt transposita, quss ad
a.llnbitis insuper imvis e sin-
bus totius dioecosaos Saoerdotibus, celebranda erat medium divisa erat ;

done involucris, additisque ex wre inaurato latercu-

Synodus, Abbas completurus quintum sui
et ipse
qui singulorum nomina habebant msculpta.
regiminls annnm. Movebatur his rationibus pius lis
quod superne no-
Cardinalis, et desiderio Abbatis haud a>gre aiiiiuit Sustulit etiam caput S. Antonini,
sex dentibus instructum adhuc erat,
sed rursus intervenerunt iinpediinenta alia, ob qua» vem inlerne
iucluderetur, ad eum
usque in Septembrein differendam solennitatem ille manuans ut argenteo captti
modum
 40 TR.VvSL. SS. SISINNII, MARTYRU, ALEXAJ.DRI.
moduro quo mput S. ShnpHciani jusserat exornari, loca: Magistra'us denique eodem appulsi, ad Capel-
£\ IT\L- duobus grandibns dentibtis instructura ct>am ipsum. lam Annuntiatae remissi sunt. Coram istis omnibus
\ ii.
instituta est denuo solennis inspectio sanctarum
1 1

Recepil etiam »'1 se quatuor digitos ejusdem S.

CIKBLLI.
ut et nlla ossa Simpliciani, cum osse cubitali grandi donandum
. Reliquiarum quaa deinde a Praelatis sublata? in
: in chorum
nonnulla. ecclesite MetropolitansB : digitorum verounum dedit Iiuiiieros; et snpra majus altare, eo fine spatio dcfcruntuv.

Cardinali Paleotto alterum Abbati Fontana?., qui

, latioii distensnm, fuerunt collocatae; interim dum
monasterium Brixianum S. Euphe-
ilhul detiilit ail ex campaniii atque castello et ex area ante tem-
raiffi cn cra( designatus Abbas
, i tertium obtinuit : pluro personarent publicae. la:titi;e signa, explosis
Abbas S. Petri Glaxiatensis; et quartum ipse sibi mortariolis. lubisque ac tympanis aerem ferientibus.
Arcbiepiscopus servavil ; retinens etiara sibi >luis Cantata? exhin: solennes Vespera, circumsidenti-
digiti s S. Ampellii, cuni nonnullis aliorum Saticto- bus majus altare Abbatibus; occidente autem sole
rum fragminibus vasculum denique ligneum, Btipra
:
accensi tota civitate ignes triumphales sunt, et
indicatuiu cura Reliquiis, attribuit Monachis, in sa- campana? per noctem integram pulsari non desie-
cristia collocandum. runt.
7 Postea finita ac dimissa Syuodo, substiterunt 9 Altare instructum erat candelabris quatuor- .ipparalus
ArJsunt tantjsper Mediolani, eidem interfuerant Epi-
qui deciin argenteis, et grandi cx eodem metallo cruce, altaris.
Epis opi, ad
scopi, videlicet Ctesar Gambara, Dertonensis; Ni- vasisque diversis, auro, gemmis et crystallo fabri-
Stjnodum
antca colle- colaus Sfondratus, Cremonensis, postea Cardinalis oatis, ingeniose dispositis ad recipienda quiuque
cll. sc denique Gregorius Papa XIY; Hieronymus Ra- sacra fercula, sic ut unum alterius conspectui non
Bergomensis; Joai.nes Delfinus. Brixien-
gazzi nius, officeret. In Sanctnario erecti duo insignes throni,
sis; Dominicus Roboreus, Astensis; Guarnerius ex holoserico viridi sub umbellis, quinque gradibus
Guascus, Alexandrinus; Vincentius Marini, Alba- elevati, ita ut dexter Arcbiepiscopum expectaret;
nus; Franciscus Galiatus, Vinto miliensis; et Alexan- sinister sedes duas holoserico rubro vestitas habe-
der Anilria-ius, Casalis S. Evasii. Ailesse simili ret, unam pro Cardinali Paleotto, alteram pro Gu-
modo debuerant, non solum Synodo, verum etiam bernatore, qni tamen thronus sesquiulnam remotius
Translationi Sanctorum, sed raagno cum dolore, ab altari stabnt quam tbrorus Archiepiscopi. Subtus
quem per litteras testati >unt. co.-cti fuerunt absen- vero, ad gradus tamen duos elata scamna, tapetiis
tiani exeusare; Ludovicus Taverna, Laudensis Epi- cooperta, Senatum et Magistratus capiebant ; sicut
scopus, opud Bispanicam Aulam residens; Fran- e converso juxta sedem Arcbiepiscopalem versus
ciscus Bossi, Novariensis, Geiiuas occupatus Apos- Cborum disposita erant scamna pro Episcopis un-
tolicaj visitationis efficio; Vercellensis, dispositlo
apud Impe- decim, CanoDicis Monachisque sedilia Chori occu-
consesstis,
ratorem Pentificius Nuntius; et Savonensis, Ave- pantibus. Media templi navis ornata erat pannis
nione ac denique Aquensis, impeditus morbo nam
; : laneis delicatissimis, dependentibus ex ingenti co-
Vigiebanensis et Albingaunensis vita funeti erant. ronide, supra quain duodecim grandes tabula? dispo-
Adcrant etiam ad solennitatem invitati, Cardinalis sita? ex utroque latere, Gra?cis Latinisque elogiis
Paleottus; Hippolytus Rubeus, Ticinensis Episco- seu titulis implebantur, opera Ludovici Quizzoh in
ornatits
pus. postea Cardinabs; Galeatius, Maceratcnsis; et hoc monasterio Prioris, et Titi Prosperi Marti- ecclesia;
Joannes Franciscus, Castrensis; Monachi item du- nenghi, cujus Graeca in lingua peritia Pontilicem
tl alli in- centi cum ibbatibus Casinensibus seiitemdecim; summum deinde movit, ut ipso linprimis uti vellet,
iiipir invttati.
videlicct, Hieronymus Silva,
Castellanus; Gaufri- ad Graccorum Patrum in Vaticanis scriniis extan-
dus, S. Salvatoris Papise; Celsus Guilielmi Vero- tia monumenta puriori Latinitati rcddcnda. Latera-
nensis. S. Juslina? Patavina? Vitalis de Castro- ; les vero naves Duinascenis pannis aureisque deco-
Leunis, S. Spiritus Papiensis; Joannes Baptista rabantur, cum simili titulorum embleiuaticorumque
Stella, S. Marias Gratiaruni extramuros Placenti- syrabolorura varietate.
nos; Antonius Regiensis, Parma?; Germanus Agle- tO Ante portam frontemque ecclesia?. erecta erat
erccti anas
dunensis, Leiini; Zacbarias Taraschi, Mutinensis; porticus lignea Dorici operis, arcubus, coluranis, ad capita
cum 17 Ab-
Seraphinus Fontana , S. Euphemiss Brixise; statuis, picturisque distincta, qua itur m plateam ptatcurum.
batibus ac
200 Mo- Jcannes Baptista Hononiensis, SS. Petri et Pauli Comasinam. Ad Pontem Marci prospiciebatur in-
S.
nacliis, m Glaxiato; Syrus Papiensis, Regii; Placidus signis altitudinis arcus, cum altari repraesentante
Prixiensis, et Ciesarius Veronensis, Professi SS. peractum a S. Ambrosio
Baptismum S. Augustini, ;

Faustini et Jovitie; Bartholomseus Mediolanensis,

cui assistens S. Simplieianus, monasticum habitum
Professus S. Xieti Placentini; Laurentius Genuen-
neophyto candidato porrigebat. Juxta Pontem est
sis, Abbas Boschetti et Professus Cervariensis; Pe- porta, Beatricis dicta, qua3 ipsa instar arcus trium-
trus Venetus, Prolessus S. Georgii Majoris; Ger-
pbalis ornata, piilcherrimum sui pra?bebat aspe-
vasius Volaterranus, Abbas Sencnsis et Chrysosto- ;
ctutu; in eaque residens musicorum chorus, qui
mus Poclii-panni, Professus Mantuanus. sacras reliquias illac transituras prsestolabantur,
covam qui 8 Denique omnibus quam magnificentissimeador- cura Patrum Societatis Jesu compositi, et instructi
bus 20
natis, Sabbato Dominicam ultimam Maji
Maji ves-
pra?ce- ad easdem salutandas, brevi sed eleganti poemate,
dente. ad horam xx, licet liora prtecedenti ccelum
perl, quod studiosorum adolescentium unus, Angelico
ln imbres vebementissimos solutum, nonsine inter-
schemate vestitus, recitavit. Utrumque caput pla-
micantibus crebro fulminibus, apparatum ct picturas
tea? Cantarinee arcubus a^que mognificis praestrue-
omnes baud parum deformasset sanctus Pastor, :
batur, et musicorum choris modulate personanti-
cum omni suo Clero ud banc basilicam venit ubi ; a bus. Ad S. Andrese redem prasstolabatur cohors
piicni.nimatis Abbatibus exceptus, mgressusque militaris, fistularum a?nearum festiva explosione
ecclesinm, Pontificales amictus in Sacrario
induit, applausura pompa? cui ad Cruculam Portao
:

supra tlironum quinque gradilius elevatum. Mox

Renzie, versus Servitas, offerebat se porta mgens,
etiam superveniens Cardinalis Paleottus, in eodem
cohunnis ornatissimis sustentata; et augustior
tbrono ad latus Arcbiepiscopi paratam sibi sedem
atque excelsior alia in platea contigua ei areae, quse
occupayit; Episcopi vero consederunt in scamno, a Versario nomen habet, quam S. Carolus ibi erigi
violaceis instrato atque ad proportionem sedilium
lcrtium fecerat.
choralium tribus gradibus elevato. Post hos ingressi
visitatx 1 1 Inde ad Metropolitanam spatiosissima? frontis pcr quas
Abbates duodecim per portam Cliori, cum
Super- ecclesiam veniebatur autem pnetendebatur
: fronti eral ducen-
pellioeis ac Stolis, occuparunt contigua Bpiscopis itu proeetsla.
excelsa quinque arcuum porticus, structura? Do-
rica;,
 VIGESIMA NONA MA.1I
47
ncte, Bupraque eam SS. Amhrosii ntqne Simpli- confluixerat. Prirnum ftrculum,
ciani statuse, eum ainplis utriusaue elogiis
auro toxtili instr.v »
Medio limi. sustinebat arram
S. Antonini, et kx ir\r.
umbella in-
in templo, pretiosissime circumvesttto, occurrebat tegebatnr scriot viridis, auro d.'- prc*
rapax oinniinn siimil ferculorum allare, inihi tan-
distincti. Secmdnm C1!>BLLI.
openebafnr tapete holoserico roseo, varie laborato-
tisper collocandorum, dum, respirantibus bajulia et ferebat SS. Ampellii atque Geruntii
eiuvias',
eoruni Episcopis, sanctus Praasul Carolus orationes candidi serici auroque illusi umbella
obteetas.
Ter-
aliquas Sanctos invocans dacantabat quod etalibi : tinm gerebat eorpora Sanctorum trnim
modo factum Marfyrum
simili lncis pluribus. Aream Catlie- Sanctique Benigni, supra tapetium auri texli
longa
drali pra>tensam claudebat alter pravellens arcus, pretiosissimum, imminente desuper umbella
aurpse
qui plaleie duccnti ad vetus Piscarinm forum telie. rubro serico intereurrente.
fronttspicio serviebat
r ro' Quartum... qno m
quo specialiter spectaba
; in S Simphciani ossa, es lexfili argentn, obumbra-
tur Corrorium Mediolan ensium triumphale, atque batur ab auro similiter texlo. Qiiuiliim dcnique,
victoria de Frederico-^Enobarbo Sanctorum Marty- einn capite prsedicti Sancti, portabatur a duobus
rum ope reiata. Sed et allerum ejusdem piafea> c;'i- Cardinalibus, Hyppolyloque Rul Episcopn Pa
put alium similem arrum babebat; et liinc piore- piensi, ac Cassare Gambara Dertonensi, obrum-
debatur ad plateam Curtis ducalis, Cnrdusi vulgo brante ipsuui auro texto. Porro primaria
juventus
appellatam, ubi tres erant areus, omnes munificis Parochi», variegato candidas sindonis aurisque
con-
cboris instnioti quales etiam dispositi erant per
:
lextu orn.ita venusle, et in plures distributn tur-
alios duos arcus, ecclesiis SS. Thomsj et Marcel- mas, sub suis qinque ducibus, procedebant, armati
lini prsestructos : necnonsupra eumquiad Pontem- baviis alque bipemribus, ad
sacrorum pignorum
veterem conspicicbatur. Ad ingressum plateie iu custndiam, seeuritatemqtie Praslatornm ea feren
Castellum ducentis stabat Hispanicus peditatus, tium.ettotius pompai nrdinem tuendumab irruente
,
militariter speciosus. Singulari deinde arlifioio indiscretius lurba; qui eadem efiam oceasione
usi,
structus ornatusque Constantinianus arcus viseba- suam liberaliter operam commodabant precatorias
tur ad lngressum vici, ad Portam Comasenam per- corollas oflerentlbus, easque ad sacra fercula
admo-
tinentis supraque eum Sanetorum Ambrosii atqua
; veri postulantibus.
Simpliciani prfflcelsae statuae, pendentibus ex fron- 14 Ipso momento temporis, quo ex.*altari suo
tispicio Regis Hispani insignis. et, paulo inferius attollebantnr Reliquiae ssepe dictaj, omnia castri
insignibus Communitatis hinc et inde, eum bono Regii tormenta soluta sunt, simulque piilsatfe cain- qu.r variu

bombardariorum subtus digestorum nuraero. Simi- iii locis mi-

panae Imjus basilica?, ac pariter eodein ingressae li'ariter sa
lem autem arcum f.ibricavernnt vicini, ad exitum civiles turinie tulnntiir.
bombardariorum, admiscuerunt se
vici, qua Crucula et Altare S, Rocchi prospicitur. clioris musicorum Sanctos invoc inlium ; ltuque pro-
Sed et turricula sive porta, ingressum prajhens cedeie pompa ceepit suh lioratu x\ versus Piateara-
ad aream S. Simpliciani, ornatissima erat inde- ; novam, ac pnrro per portam Bcatricis versus lire-
que conspii iebatur altera ala pradongfe porticus, ram, usque ad regionem Canfaranam. Hinc flexo
quam diximus ecclesise ipsi praetensam. Quoruin versus Portam novam cursu, ev grandi ibidein
oinniuin specialia ornamenta, inscriptionumqiie et erecta machina, salufata a bombardariis csi;ac
symbolorum argumenla persequi, nimis foret ope- versus S. Atlianasium progressa usqnn ad S. An-
rosum. drea;. ubi cum salutatione similitcr bellica fuitex-
I-! Die xxvti Maji, quas et Dnmnica erat, a cepta. Tum tendens ad Cruculam Portie-orientalis
prima luce sic implebantur populo frequenti plateas, ac versus Servitas declinans, convertit se in regio-
Postei 1)0-
mlmca itc- ut a-gre per eas daretur transilus ad banc eccle- nem nunc Paftarorum dictam ad Episcopium, ter-
rum omnl- siain ad quam bora duodecima venit S. Carolus tiam salutationem istie exceptnra. 1' stea Metr i

bus conve- cum Clero. Paulo post -nun reaerunt endem eliam litanam ingressa, exiit indeinaream ejiis.a.' versus
nientlbus.
Episcopi, ac denique Cardinalis Paleottus, cum forum Piscarium vetus tetendit, ingrediens aream
D. Sancio Padilia hujus Status Gubernatore, C.eue- Mercatorum, et per regionem Fustanarinrum ad
rali Syndico, Magno Cancellario, Senatu ac Ma- Cortemducis unde redexa versns S. Thomam in Cantata
;
Mlssa
gistr iulius : qui postquam iis quibus antea loeis Terra amara, fcrebatur ad Pontera-veterem. Trans- V
sessum sese receperant, ad horam xui ingressi ito posthac Castello (ubi tormenta denuo ex]iln>a,
Chorum Abbates sunt, cum pluvialibus ac mitns sieut et bombardsa a militibus per viam digestis)
pretiosis; dataque Prselatis et reeepta salute, intra intravit processio burgum Portae-C ensis; atque
Sanetuarium consederunt cirea allare Reliquiarum. Turriculam subiens, regressa est in ecclesiam
Tuin vero datnm est. processioni inilium, prselato horaxx. Tum vero sanctus Archiepiscopus, cora
maiori urbis vexilln, in nuo expressus erat S. Am- honoratissima illa Episcoporum.Abbatum.Procerum,
brosius, sequentibus Scholis, Disciplinis, et Con- Senatururaque ac Magistratuum ccetu Missam so-
fraternitatibus. llis succedebant Parochia?, sub suh lenniter decantavit, atque circa xxn horam ab-
qnaque crueibus ac labaris; Ordinum deinde Reli- v',|\'lt.

giosorum cbori; et post eos centunt monachi Casi- 15 Deinde ef ipse et ceteri Praelatis. saeris exuti
nenses cu..i choro symphoniacorum ac denique : vestibus, mora ingressi in raonasterium stint,
sine
Presbyteroinin Collegia universa. qui nninesadtria ad liicum ubi nunc Capitulura cogitur; et pra-para-
cnm E/nsco-
proccdit or- millia numerati. vestesque Saoerdotales pretiosas tum est ibidein pauperculis duodecira epulum, quo- pis mlnutrat
dinauissima lniluti, eeream facera gestabant, annen claudonte rum manibus Abbas Fontana,
aqiiara atTndit el S. Vt pauperibm
V inipa,
Capitulo Cathedralis. Tum procodebant Abbates Carolo Benedictionis formulam pronnntiante assi-
septemdecim, et plus quam sexai:inta Monachi, in dentibus illis ministraverunt Episcopi, cum duobus
habitu sacro, ad ferenda per vices sacra lipsana Cardinalibus aliisque Prajlatis : accessit postmodum
operam succedaneara prsestituri Episcopis, quoties jibArchiepiscopo, priusquam refecti dimittereutiir,
vacare contigisset, junctim cum mitra et baculo eleemosyna viritiin distributa. Digressis pauperibus
secuturis. itnin ad publicum Refectorium est, et mensis bene-
13 Umliellas autem, ferculis singulis superexten- dicens Cardinalis Paleottus sancto Prsesuli dexter clipsidclnde
cum quincue sas. simili modo per vices portabant Gubernator, vrandium
assedit, atque ex opposito eorumdem Episcopi, Ab-
rellquiarlls
fl-TCUliS,
Syndicus, Cancellarius, Senatus Pra>ses, ipsique
...
bates, Monaidnque
,

ad quos mtenm diiin vescuntur

:
sitmunt. i ,

Senatores. Magistratus, Titulares, aliique primas Jnhus Calinus Brixiensis Monachus elegantem ha-
qnalitatis Nobiles, quorum magnus ail id numerus buit orationem, in comroendationein ipsius festivi-
tatis
 48 TRANSL. SS. SISINMI. MARTYRII, ALEXANDRI.

latis. Hac dictione finita sub horam xxiv, assur- chi, memnriam nniversx rci complcxi brevi titnlo, hunc
ex Ital. rexerunt Praalati, et a Monachis deducti suntusque quadralo marmori insculpendum, uuroque ithneiuium
pla. n;c-
IC.NELLI.
in plaleam. Interim, ratione quadraginta horarum, ouraverunt sicuti m sacraiio ipsorum est legere lioc
quibus expositEe prostabant Reliquia; sacra?, fre- modo : D. 0. M. Divisis Simpliciano, Geruntio, De-
quentabatur continuo ecclesia, singulis Parochiis nigno, Antonino, Ampelio, Arohiepiseopis Medio-
ad iioram designatam conipareniibus
sibi : quo lani; Vigilio, Sisinnio, Martyriu, Alexandro, Mar-
etiam lempore energumeni plures manifesti facti tyribus, saeer locus instauratus : quorum Reliquias
sunt, atque a damonibus liberati ; in quibus spe- ex altari veteri, Gregorio XIII Pont. Maxini.
in hoc,
cialiter notata est mulier, intra Metropolitanam Phihppo II Hispu.iarum Rege, Carolus lJorromams
ecclesiam absoluta ad contactum capsae S. Simpli- Mediolan. Gabriel Paleottus Bononien. Archiepi-
Liberantur
energumeni ciani. Die Mercurii rnane Miss:un pcntiticaliter ce- scopi Cardinales, Bpiscopi undecim Svnodi Mediolon,
varit. cinit Abbas S. Euphemue Fuutuna qui et Vespe- ;
Seraphinus Mediolanensis hujus ccenobii Abbas,
rarum 'fficium explevit;
< ei taine fuit, eadem aliique Abbates Casinenses, Pontifietis insigniis or-
liora lileratus a dsemoniis esse energumenos tres, nali, Civitatis Provinciseque [Presbyteris] omnibua
ac unum fere caecum recepisse u.suin liberum ocu- solenni pompa comitantibus, humerissuis transpor-
lorum. taverunt, mdlxxxii, v kal. Junias.
10 Ad Completorium
adfuerunt ambo Cardinales, 18 Auuo post ipsam Translationem nono, plaGuil ub An. 1591
statuit Grego-
30 Moji conclusun solennitatem totam, depositis sub altari Aposlo/ua Sede postulare, ut festum, quod in die Pus-
conctnditur Reliquiis sacris, quod in liunc mudum actum est. sionis sanctorum Mariyrum Tridentinorum eatenus ce-
festtvitas,
Pontificaltter indutus Archiepiscopus Carolus, post /( hrabatur, iiceret pro majori poputi canimoditate
deoantatas Letanias, et incensatas lipsanothecas, ac ipsiusqne festi celebriori cultn, afjigere proxime alicui
sindonem alham quatuor plumbeis capsis instratam; Dominicss diei : quod impetratum est per hujusmodi
oapsas SS. Simpliciani et Antonini intra altare ad Breve. GregorivsPP. XIV. Ad perpetuam rei me-
cornu Evangeiii cuiiocavit; in medio, capsam sau- moriam. Postinsignem victoriam, quam, sicuti ac-
ctorum trtum Martyrum ac S. Benigni; ad cornu cepimus, Mediolanenses divimtus ex Fcderico Im-
denique Epistolfie, tertiara SS. Ampelii et Gerontii, peratore, dio festo sanctorum Ma»rtyrum Stsinnii,
ac supra rpsas hujusmodi tituios Corpus Martyrii, et Alexandxi, videlicet xxix Maji, repor-
S. Sinipliciani, Archiepiscopi Mediolani Cor- tarunt; decretum fuit in civitata Mediolanensi, ut
pora bealorum Martyrum Sisinnii, Martyrii et festum eorumdem Sanctorum dicta die ab omnibus
Alexandri, ac Benigni, Mediolani
Archiepiscopi celebraretur, ac solenni Sacerdotum ac Pojtuli sup-
Corpora SS. Geruntii et Ampelii, Archiepi- plicatiune, ecclesia S. Simpliciani Mediolanensis, in
scoporum Medioiani Corpus S. Antonini, qua eorumdem Sanctorum Martyrum corpora re
Arcbiepiscopi Mediolani. Multse Reliquiae Sancto- Cum autem hsec solennitas,
quiescunt, visitaretur. tit festum
et capsm ftctl- runi, repertas in altari majori sine nomine refrigescente Fidelium caritate, aut alias, inter- 3 Martyrum
S:'h
?9 Moji soti-
f/ltltll l.l
quod postremum ita scriptum fuit, quia intra ipsam missa fuerit; ac dilecti Eilii, Communitas et Homi- tum agi,
atlare coitdtin-
capsam, per medium divisam, continetur corpus nes Mediolanenses, pie desiderent, illam pro debito
tnr.
alterius innorainati Sancti quod Monachi aliaaque
; devutionis afiectu, qnem erga eosdem sanctos Mar-
persons seniores existimabant esse S. Vigilii, Epi- tyres genint, renovari; illamque, pro majori Po-
scupi Xridentini ac Martyris. Denique clausum pulicommoditate et anni tempore, ultima Dominica
altare est ad cornu EpistuUe, opposito candido et mensisMaji perpetuo celebrari; idque jam dudum
quadrato marmore ipsoque in actu inchoatis Le-
: bonaa memoria? Carolus, tit. S. Praxedis Presb.
lainis. visum esl aperiri coslum, praB suavi musico- Cardin. pius Ecclesise Mediolanensis Praesul et
ruiu instrumentorum gutturumque symphonia, cui Pastor, Fidelium suorum animis infixerit Nos, de :

deinceps ftat
extra ecclesimn respundebut boatus tormcntorum consiiio Venerab. Fratrum nostrorum S. R. E. ultitna Domi-
uiiiiiiiiin atque campanarum pulsus. Interim vero Cardinalium, super Ritibus et Ceremoniis Eccle-
dum referuntur feretra, quibus impositae capsae fue- siasticis deputatorum, festum SS. Sisinnii, Martyrii
rant; accensa est devotio popularis, utexiisunus- etAltxaitdripra.dictorum.ad ultimum diem Donu-
quisque frustulum concupisceret pro Reliqulis as- nicum mensis Maji, Apostolica auctoritate, tenore
servamlum. Jamque eoruro unum inter manus divi- prsBsentium transferimus; ita ut perpetuis futuris
sum erat, quandu accurrentes Monacbi cum custo- temporibus, solennitas borum sanctorum Marty-
dibus sedaverunt tumultum; et omnibus in pace rum. ultima Duminica Maji, in civitate praedicta,
digrcssis, finem festivitas tota accepit. quotannis celebrari, ac solenni Sacerdotum et Po-
17 Jluctenuti Ilalua apnd Puccinelium Relatio, de- puli supplicatione, in ecciesia S. Simpliciani hujus-
sumpta er Lutnns Italicisque MSS. medianle favore modi, visitari debeat. Non obstantibus etc. Datura
Abbatis Pn Mutii nec non ex Actis Notarialibus in Rumas in Monte Quirinali, sub annulo Piscatoris,
Sacristia ecclesise esservatis : ubi pag. 43, post sum- die xvn Maji, mdlxxxxi, Pontificatus nostri Anno
mariam ejusdem festivitatis expusttumcvi , udjuugitur; primo.
a D. I'to Cumiiiio Lugniicusi, tvncecclesix Sacristano, 19 Denique quinquennio post, uti habet jam sarpe
observatum fuiese, quod satulus Aiclttcpiscopus hacoc- nominatus PuccineUvs, in Pita eadem pag, 41. Do-
An. 1506 de-
casione horas drcittv quinquaginla in dicta basilica mini Vicarii ex duodecim, Provisionum Mediolani,
cernUur Obta-
orando transegerit, ejusque insignem erga Sanctos reli- anno mdlxxxxvi, die Martis, xxvm Maji, decreve- tio jiiibltcttus
gionem insigni mivacuto remuneratus sit Deus. Cura runt, ut Abbates et Artes quadraginta novem, favienda,
Deinde S Ca-
enim, inquit, absoluta comprecatione horarum quar junctt processionaliter,cum Tribunali Provjsionum,
relus entrgtt-
menum tiberat draginta, ipse die Murtis vesperi ab ecciesia egre- conveniant ad oblationem, in ecclesia S. Simpli-
deretur; obtulit ei sese juvenis quidam energume- ciani faciendam, ea Dominica die, qua praedictorum
nus, annorum quindecim, a prsenominato Camutio Sanctorum Martyrura festivitas illic celebraretur.
instructus; benedictioneque implorata et obteuta, Ita ex registro utique Proviswnum ipsurum, in
ille,

velut inortuus corruit; sibique deinde redditus, ap- quo jam alia meniio ipsorum Sanctorum Martyrum
H tculpitur paruit libera vexante se spiritu, Deum glbnficans. prsecesserat. Idem pag. 47, enumsrans Indulgentias, ndutgentix
(itutiis Tians- In liujus rei nionumentura perpetuum, ipso in loco Basilicam prxdictam visitantibus a variis Pontificibus festo eodcm
iQtionis perac
postea Monachi erexerunt capcllam, quai est conti- Romanis, et Arcltiepiscopis Mediolanensibus concessas; concessj? an-
tx.
gua baptisterio ecclesiae, et liabet statuam S. (_'a- nominat Adrianum IV, qui auno mclix, in Transla- (tquitus,

roli, in habitu Pontificali formatam. luicm Mona- tione Sanctorum trium Martyrum, concesserit annos
 VIGESIMA NONA JIAJI. 49
L, el infra eorumdem Octavas aunos xiv; quas Indul- faclam fuisse, pro qua sint istiusmodi
qentias Lucius Papa lll confii maverU, anno mclxxxii;
Induigentia D
postulutx. Qux tumen ipsie lnditlijcntix, an eo seculo
Co&lestinus anlem III, anno nclxxxxui, jttsserit in futrint citm tuiiL nmiilo tiniwritm numero concessj-, «I
Soleoxutate eorumdcm triitm Marttjrum esse uunoriim veroposlea a trtinscrtbeiiiibus U sil auctus, mojori sim-
centtnn, in Oclava vero annorum diimlaial vn. IIinc plicitate quam ftde, liaud stttis consiai miln, coneidt-
an genulnxe dubium iiuscitur, distinctane seculo isto XII fuerii dies ranti tanltim aliln in gruvioiibus eliuiii
amrit A/ioslo-
Translalionis, a die Soleniulatis seu xxix Mnji. Con- licse sedis parcitalem, quantam in Conatu
Cltronolonico
stare niltiiomiittts ex Adriani Btilla videlur, ejus itm- proposuimus Dissert. 17 nttm. 8 el Disserl. 20 iium. 9.
pore aliquam Corporum praediclorum Translalionem

DE BEATA MAMA
YIRGINE ANTIOCHENA IN SYRIA.
COMMElNTARIUS PRiEVIUS.
Acta, iliu post rcni geslam Antiochiee scripta ex tradilione, unde et quomodo hicdentur.
ijrtx Melropolis Antiochia complurescccladedit,
^ conjectura possil sitperstruide eetate ipsius Sanctw.
Pri-
ct, qitoad ibi res Cluisliiina stelil, relnjiose ve- mnm quidein nt hac scena peisonam atjit Antlicmius

AclaexMS.
FloienUno
S
*
:
iueiabatitr Sniiclos,
Sictltts cultlls; propleren quod,
quorum

Sijnticaria, licet oritjmem fere Itubiteriiit

Olftcionim per Sanctos Sopltronium el Dama-
libris,
altbi ignotus vel in-
qux
e.r
nitur extttnt
dimnontm
qitidtim,

civitatis
niy stW pw r«; ro?.sioc,
sed temerarinm forct asserere, hunc tllttm ""'"'""r "'-
:

esse, qui in Aclis S. Aphraalis, vn Aprilis sub tmpe-

ex illustrioribus atsque
E
ulla

raloie Arradto fuil Proefectusac Consnl pro Oriente,

scenum in Palxstina restaitrntis, in ustim ecclesiarum Colletja Silliconis, in Occidente Consulattun gerenlis
ac moniisterwrnm tcrne Sttnitx; in Ptttriarcbalu ta- anno ccccv. Ntlulo facilius est dicinare, ad cujiis nrbis
meit Constantiiiopolitano aliler, altter in Antioclieno Episcopum is s: contulertt pamilenliae et absolittwnis
transcripla auctaque sinl ; ud Constanlinopolitanum vero poslquam Christum ejusque baplismum sctiplo
ctttisa,

siiectaveriut illa fere omnia, qux vitlimiis bactenus vel chirograpbo ejttracerat. Ditilur illa urbs abfuisse An-
iniinti descripta vel lypis impressa. Uuicum MS. Itoc llncbitt inlerrnUo xvm Milltnriiim. sed inqnam par-
mense eieutitc saptus alleijtiiiun, Medicie ad S. Lau- teml Dislant hoc fere intervallo, si more Stjriaco mil-
renlium Diblioiliecai, reposilum Pluteo ix, nnm. xiv, liaria sumamus lioraria. ex Seplcmtrwne Alexandria .

Antiochenis tnagk proprium fuisse uidelur : sed, quod Syrise ; indeque circumeundo, Cijrus, Chaltis, Apamea,
dotendum, conlinet suliim Mujum, rt lntnc dumtaxal Epiphania, Antaradus. Quodautem neque civitas ne-
dimiilium. Ul inlerim eo quod suppetit fruamur, offer- que Episcopus nominelur, jitslam prtebet cunstim snspi-
tnr ex co Bi'oc xzl TroAirgia vcc, pyj.v.oio^ Mopfat rr,; camli, nibil hurum cognilum fttissc Scriptori; adeoque
nap&you, Vita et conversatio Beata» Marias Virgi- rem, i/iillo scripto velusliori tradilum. slijluqne recen-
nis, in nrbe AnlioclaanatJz (el qitanttim ex tlicto MS. tiori exornatam, eo liabendam esse loco, qno multa in
colltqere litei) cutlce UvA Mxla zi', Mensis Maji Vitts Stinctorum Palrum, utitem quidem inslritctuincm
xxix, sic euiiii habet tilultis. quamvis in sequenti deinde ctintiuetttia ad formandos mores, sed ad htstortcam cer-
Vila nulttt ftat mcntio morlis, nedtim dtei. Huzc aulcm titiidtiicm paritm
tittt nilitt. Iijitur isiam quoque ut ta-

Vita, si est Antiochix scripta,quod nusquam indicatur, lem hic danins, Itberum lecton relinquentes, ut eam
scripta est tongo post rem gestam tempore, absque ulla quo volel gradtt crediliililatis collocet, dum niltil uliunde
cltronotacticorum cliuracterum vestigio, citi prudens adfertur, qnx vel conftrmari possit vcl inftrmari.

ACTA
Ex MS. Bibliothecae Mediceee ad S. Laurentium Florentiae.

Intreprete Ii. P. Anlonio Francisco Destieu S- J-

CAPUT I.

Marix educatio casla, ejuspudicitiafrustra tenlataab Anlhemio, vocalus in auxilium magus.

?m Antiochice urbe Syrioe raaxima gestam,

Antlochix
tnaler paupcr-
cula

R
autum
bat
in
mulier,
scripto tradere,
vinagloria, et
.illam slmt, sive
modum
vitte
seqnum esse duxi, et edi-
ex eorum, qui sive lerturi

honestate,
audituri, utilitate.
rtfertur. In urbe Antiochia dege-
morumque exemplo
Hunc
J_

CDU
i

v.'jj-.tj>j

ojoe.
y&ywbq
2upia?, 5iy.aivj
0eOV, K«( 'jrsi/HXJ

'Ev
v.yi
Ttc-j.y-j.z, v.x-.-x -r;j y.v/7.).r:j

-'••j

'Avrioyeioe
i,yr,isd^.f,v

-wJsj-w
ie

t>5
/.71
yp«^

itokti
e/n
yuvt ri?
oe
\\>Tti/£t'zv t^;
7T7p5!(JoCv3ti, et; uhiy.-j

<jO>ZY,t,iz'J 70j>

rctUTT,?

xxtuxa,
: XV7yi'jOO'
Jiy( ^ffe«5

^i^j-'.

commendabilis, opum vero medincri copia. Huic XOV Q(W, XpYttFM XOV Tfy&TTOy, (XBTOW? Oi 'C fOU ITfltpdv-

conjuec orbatte puella erat, Maria nomine, quam ad xoc, f3t'ou 7t£piouff/«. Aut« y/pt/ji^y. xov ivtyoq y.u:r,z,

yizpix-j, gyirep xi
imitationem vitffl suw et in divino amore educabut. v./i-j 9uyorpio> s.ytsj-JtLVjvJ

Porro iilice aetate progpessffl suggeseit mater, con- ya-.y. umr.fltv rou faoyilovz x>.?.'-_ fiiov. lr; Sk naift&t;

ducibile magis ipsi fore inetitutum vitaj eoelibis, npoxo((<e(flr ? ^povoi? wxi <'i<:/.ix,
t
j-~iUro y.-r r.
fj.ixr,p,

r-vy9ev« tXiaBat, */*/*«

quam conjugalis; propterea quod virginitas in pras- ffUftcpepeiv y-s-.f, ~r.-j

nxoOfjtz b-j rouru -'•> £t'u of|Ue-

senti vita solicitudinum expers sit, in futura vero irpQOoftiXtff«( h

7 Qipviotv
Muji T. VII
 50 VITA S. MARL'E ANTIOCHEN/E VIRG.
A ptityiav \i'/it. *** VJ '<•> /x&Xovri atwvt itoXX^ /*pafi multe la?titi.T gloriacque compos. Pui'lla autem, ut D
r
ex uss. /.^; rtpufc o&wStfffeTat, Ii oe, wc sx Toiaurr.fi puiTpdfi quae ex tali matre genita talibus pareret docuineutis, tfurlx /llix
florent. ctrhbalum
uirapjpiuoa xat rotovrwv dtdaoxaXtwy unaxououoa, aitet» renuntiavit conjugio, seque atl virginitatem caste
pnsuadet
iraro pev T'j) yajxw, :?> ol dyvy napQevta eaurrjv cvvrip- colendam composuit. Igitur noctu diuque ecelesias
fxoffev. ^Hv ovv aw TJp puorpi vuxrdfi K«t rpepa.fi, Tafc psalmodiasque cum matre frequentans, tanto Dei
exxXr.fftatc. /,7( iJ/aXjjLwoVaifi aitauarwfi npofftOE^ouffa' /.zt tenebatur amore, ut ex illo tempore sarnini ipsa
roffourw no9a) sxpaTxOn irpoc T<iv 0edv, wote ex rourou Psalterium feliciter condisceret.
xaTop9ucra( scunjv xai rd lepdv tpaXTriptoy. 2 Ambabus vitam Deo gratam lioc tenore degen-
hvjut amoir
Taurwy ourwe. euapeVrwc. rw ©ew [3iouvtwv, tftairoyn- tibus, Bgre id feriiis, qui pietati solet esse obsta- captus c

06t? o rwv xaXwv sjzTto^tOTHfi dtaSoXoc, eiriafoei auraifi eulo dialmlus, objicit eis Antliemium quemdam e primorVm
"'" >",
riva rwv Etttffrf puy rrjfi ndXewfi, ovopart 'Av0e>juqv' oartfi Primoribus civitatis : qui aliter probam illam m;i- A " ll t

KaroitTevffa^ Otatpdpws t/;v ocjzvr;y pfivipa «uTrJfi, a,«a trem, aliter filiaiii ajstiinans, dum curiosius observat
-xj flvyarpi ov^vaCouflay r>5 exxXtfffta, rtpofleTeSrj t>: xoprj frequenter teiiiplum una adeuutes, puellie amore
fftpoopwfi. Kai eyretXapLcyofi evi rwv itatowv aurou xara- vebementi captus est; jussoque earuin domicilium
ua&eiv lv$a ~.r,-j oiy.r.^iy Ttotoyvrat, /;o^.:o oia twv irat'- perquirere servo; coepit diabolicis per famiilos pol-
DWV r^ K05»i UTtoff^effet? xat EirayyeXiafi '.uaco/txac utto- licitatiouibusvirginem aggrcdi. At hos ipsa nullo
Tt'Seff9at 'II oi navreXwc, oudeptafi artoxptffewfi avTo-Jc. omiiiiio responso dignabatur, cuin iste per su de-
vifiYou, ojc Xotitdv aurov e/. tou JtaSdXou ouvw9ouiievov, murr. et blantlitiis isiis et promissis sa T is inani-
oV eaurou epLfpaviaat aurai$ xoXaxetats /.2t UTtoa^eaetft feste ostenderet, sese a d.emone impelli, duin sic
rrapaff^wv , ExXvetv auruv Ttetpwjjtevofi Ttpdc, rijy ffTtou^rjv tentat dissolvere earumdem erga IJeum pietatem oim »Hui
xau rov ito9ov. Twc oe tinrpoc Trpooiteaouay,s aurw, /ai ejnsque potiundi desiderium. Cum autem mater se- ?">/!«"*,
arta£ xai oi';, etb t> sVJVJvai auratfi, xat pwj itapevo^XeiV mel iterumque obtestata esset, se ut dimitteret,
irpdfi re avTOU uSptv, TtpOfi otx to f/«
ts aurwv SAuj/iy, neque turbaret, ad suam ipse ignominiam earumque
r> eTvat Juvarov avra*fi rt to(outov Jiaitpa^aoSat- avrdfi calamitatem. ad id solicitaudo, quod nefas erat cas
r
oud" dXwfi rrje JiaooXtxrJfi knt jjj. ;
y,: iitauero" aX/a ).ot- facere; nihil ille de pessima cupiditate
remittens,
irov xat 0(a yuvatxwv, otc r,v npeitov tai; rotauratfi «tto- deinceps pcr mulierculas, ad ejus generis commer-
xptoefftv urroupyetv, 6^r,vuoev, /-3( ota(yopwfi E^etv aur>iv cia aptas, significavit etiam saqjius, se illam uxo-
vop.t^firjy yuyatxa, /.«( Jwpeatfi v.xl Qepaiteiaifi aixstUao*- rem liabiturum legitimam, ptiellam interim cum
0a( tmv te Tiy-ioa xai r»v tj.r-i ,y..
i
Twv &£ p.e
1
*/
opxwv matre donis obsequiisque pelliciendo, Utraque vero
«no^ooafxevwy pi ~pai?:t' ti rotouToy itore, auros rouro etiam cnin jujejurando negante, tale quid se un-
r
fj.x jrjyj avQwttooaro o»r;E( $6*01 aut&iitayra Ta uita'pvovTa quam admissuras; ipse eo intellecto contra juravit,
ajrou ffaitavijoai^ TravTw; xaraxupieuost -^c xopr.fi. se, quamvis facultates omnes consumere oporteret,
'£}; oe ovw Krrj itapr}X9ov >jtuptatfi yctaixevr,) reyvaifi
puelia oinnino potiturum.
n
viaoo/itxaifi, xat aVopvjTos >: otto j6 >;,
aurou kytvezo, y.v
3 Ut vero duos annos exegit, usus mille fraudi- tandcm ir.di-
/.otTtov o'jv£/'j/j£voc t>5 iJiaSoXtxij 0?.n|'£[, xai aitopwv bus diabolicis, et incassuiu illi cecidit conatus om- calum sibi
TTpa^e(. iiv titd ouv rwv rfiepwv, y.v.OiCwy.vjo^ aurou nis satbanico tabescebat mcerore, nesciens, quid m "3" madllc
;

//::». tivojv t'»v Tr;; itd).ew?,r,X9e'v rtfi av9pwitoc, aurol uev ageret. Forte nutem, ipso cum quibusdam civium
ayvworofi uitapxwv, rotfi cj'; o--y aurw xa9e ojutevotfi yvwff- considente, supervenit homo aliquis, ipsi quidem
, rofi. ToCrov iodvrefi ot exei"ffe ovv avrw xaSE^dttevot, ignotus, at notus iis qui una considebant. Hi vero
uitavearr.ffav auttii, xai itaXtv Exa9toav ouy auru. Mera illum contuiti assurrexerunt, ac rursum cum eodeiu
ouv ttrav wpav avdoTri 6 eX9wv, xat avexwprioEV.
c
O oCv consederunt; isque una post hora, quam venerat,
Av9ettiOfi «p^aro epwray ouv auToTs' Ti'; EOTiy ourofi d aliiit. Igitur, Antbemius confestim rogare ctc]iit;
otv9pwi;ofi eX9wv, oti uitaveaTT,T,e auT<p; Ei"; ffe ti; £^ Qualis vir is est; quod veiiipnti illi assurrexistis"?
auTWv, io/, rutw. Ourofi d av9pwnoe, to jj.;v ovoua aiiroiJ Respondit unus e numero Vir iste vocatur Ma-
:

Meyafi xaXeTraij auv rw dvdttart ok y.v.i tt£yafi uitapyef gnns, et, qiitid noineii indieat, magiius revera est :

yoxfi yap eoti ooxtttuTaTog, Suvattevofi TtoteTy navra 5oa etenim peritissimus inagiae cum sit, quidlibet po-
BiXet. 'Axouoafi 5i touto 6 'Av9£piiofi e^aprj, t>;v d^iafio- test. Quo audito, gavisus est Anthemius, ut qui
(
/t/.r,v kutou ir.t iv\j.'-jy PouXdptevofi 0(* aurou it).r,p6jffai. magi opera scelestam cupiditatem suam explere F
A'/a d fidvos itavroo^uva/tofi ©eofi, d oWfj-^°<; awCeiv vellet. Atomnipotens Deus, qui vivorum mulicrum-
Ta; itpoa^euyouoafi aurw ^yp- xofy te avffpwv xafy te que ad se recurientium animas servare potest, qui
yuvatxuy, neXwy itavra d£v9p«Ttov ffwiJeoQai, d u,>i Sou- omnem hominem cupit salvari, neque mortem pec-
Xdftevofi fdv Octvarov Tou a'jjtaprw?.ov, a'?./a t>;v eTTtrjT&o- catoribus vult, sed ejus conversionem ac vitam,
f^v xai -i.v tvr.v, d xara yeysav xat yeveav itotwv Bau~ qui per generotionem generationem facit mira-
et
ixzaiy fxiyxlu (xvjoz, av^ofi xai vuv ~r, owtz avrou bilia magna solus, nunc etiam sua sapientiaserva-
Eawoev xat -r\-j tciot>:v p.repa apz rw ivapETW aJT>?; vit matreiu istam fidelem cum dilecta ejusdem filia;
OuyaTpiw- ou tcdvov dk avzxc, «XXa nequeillas solum, sed virum quoque, in
-/.?:( rdv £v a"jtoXeia suum ipsa-
aurwv Te xat ea^ToG oTte-JoovTa a>6po)7tov effWffev. rumque interitum ruentem. Quis autem fuerit
'J'dv sa
0£ rpditov r»fi owrr,pwtfi otY^r.cofxai ottwc Effrtv, lutismodus, enarrabo ut audientium quisque lau-
iva. ;

exaorofi twv axoudyrwv o*o£a'ori tov aw^ovra rouc eAiti- det eum, qui salvos facit sperantes in se.
tjovrafi Eit' aurdv. 4 Antliemius ergo itentidem ad locum illum re-
Outo? ouv 'Ay^ljtto^ovxvaffafi rw rdjtw Ixeivw, xai grediens, et in commeiiioratum magum incidens,
mpiruxwy to) Ttpoetpri^lvw (yapptdxw, diabolicam suam concupiscentiamei exponit, mul-
itpoo^Tteoev' airw
'
Oiriyoujj-evofi t>;v JiaSoXtx^v aurou entOi JfJ-tay, et7T'uy- tum obsecrans atque aiens Puellam quamdam :

"Ore xdprjfi nyifi epw, r,T(C EOTIV >yyjy.Vf. amo, patre orbam, matre sola superstite, sed pau-
nevriXpav /jlt,-
•tepa /jovov e/_oi>oa- rjvrtva nXeiffTatfi itapaxXlioeffi
xa pere. Istain multis et precibus et promissis ipse
unoo/eotTt otaTe eauTOU 5(a'T£ dEXXwv jtXetdvwy nxby- per me, tum per alios plures adorsus, nihil persua- hti pMicUus
KaXfoafi, toutov
Domum ''" am °".' c
tt£'.o; ''
'
•
r,6r. ovjriaov eio;. dere potui, toto jam biennio. Cui magus :

oe p-ot tov oixov, £v9a muliercularum istarum niihi conunonstrato, de ce- 1«/™.^"*
xai«(ia,ouoi za yuvaixeipia ey.ervaf, y.a/ af»£pip 0; ^, .
tero ne sis solicitus cras etenim nocte ipsa, tibi
:

mi(iepov yap t>; vjzti tbijt»: itoioi t>iv /.opr.i'' e),?;?» sistam puellam ad lectum, in quo dormis. Anthe-
/.*;
-jfMTnvai
7rooo^.-jvr'oa; r.ai
zt
t« kXivt,,
> ,
£!f
aOTtaaa^Ei/oc, xat
f,
,
aii Ka^ooeis. 'O 0= 'AvBiiunq
, ,

UTCooyouevoc
,— mius hominem obtestatus cum amplexu, pollici-
avT-i tusque operae mercedem, recessit, dato famulo, qui
6£,»7.rt£!'ai< ave /. (upy;0£v, oo-j^ ^Cftl) £K3t -3tt"Ja, otftttovra indicaret, ubi mulieres commorarentur. Coiisecuta

igitur
 VIGESIMA NONA MAJI. m
lgitur nocte expectabat Autheroius magi promissa vAx ua&rumti-ftjvanat. T^:
Ws Anthe-
unoaer|ai Je i/uxric ;r=)- D
sed totam noctem vigilasse frustra illi fuit. Mane
mlam (atht. ioxuv rou sapuaxov
1 r'
rm,
igitur ivit ad expostulandum cum mago quein re- vr.aay eaiv.
rt.onE>T.
:
12;nuaav niv /j/.-.z
0,1
iwjiry&rac saa-
periens, ait eum reverentia : Nihil, Domine mi, Tstioife, RporjMai npui zytxMaai tfi ptavM. K?i aiawi
eorum, qua? heri pollicebare, mihi evenit. Respon- a-.Tov y.al maar;jvr,aac, iojr,- OiSbi, xupii ;
u.ou, utoovou
j

dit ille Oblitustui sum hesterno vespore, sed hac

:
poi ySet, yiykvt-ai T7C.O; |«. '0 & Efr, «>!»• 'EiteM-
omnino nocte at te ventura illa est. Ut rursum nox 9r,i/ oou b ty \aidpx, «XXst tcxvtu; Tf, vjy.-i tjut»; :o/=-
venit, insomnis ille diaholica magi promissa prnesto- Tat Trpo; oe. '£2; ttxO.iv
'Se r' vuij itafaaev, ?,v «uto^
labatur postquam autem neque etiam tum rem a
:
aypunvuv, /.:» rteptpevttv t/.v 3taco/.iy.r,v uicoayeaty.
'Qt,
mago condictam consecutus est, mdignatione et o: ouje tote t«; tou uayou ouvTatEw; /.a-.i-.-jyyj, arra-
mosrore plenus, simulque vigiliarum molestia deje- ouaneruy x.zt 9Xi€ouevoe, deuaT£ -/.at r&j xottm txTc txyov-it-
ctus, festinavit enixius cum mago expostulatum. vtV; ouvey.ouevoe, -oo/>.9:v am-jaaii-.iyoc, syxaXfaai rffl
Quem ut invenit. Sitibi, inquit, nimis est difficile pdytti* r.a.i eupwv «utov e^r/ Et uuo/Eph uuiv urrxp/et
puellam mea in domo mihi sistere, facsaltem aut to Trapaatr/vat uot t>:v xopriv ev tu ofxw uov, xay to
illas venire, aut ab illis me admitti ad colloquium. itpoaouiXeiy auta; //et' eaou rroiwmv, *j« oiytaOa.t jje
Cui magus, Sile tu, inquit.homo va^cors quia raihi ei; ouiXi'av autwv. 'O Ji cfiouaxo; sturtJS. 'Iiou-
: Xfyei
obvenit negotium magis urgens, ei vacavi tamen :
yaaov oil votp6lfiUY.'i e7TEfJ/; *XXo o\jry/.-j.v,-.:r,';j jtot
etiam res tua perfecta est. Ceterum abi, sine cura Trpayua avixwjiev, exei rioy_oXouur,v ettei Sv /.at to aiv
jubeo te esse : hac certe nocte veniet ad te puella, npavua r/eydvei. FlXfv urtave, auepiuvet, taitr.y Trlv
vclit nolit. Id autem rursum credens Anthemius se vu/.Ta ep/eTai r xdpr, too; tre xiv uri OiXr. 'O 3e 'Av-
reccpit nocte vero redeunte, turbatus nefuria 6E'ut05 r.at 7Ta:)tv morevaas ave/;ipr,oev. "Oti ouv
:
illa r. ea-
cogitatione, rursum vigilabat, multumque specula- TtEpa xaTsXacEv, auyxo7ttouevo5 tu i9eauu exeivu Xo-
" hatur ipse secum. ytauu, r,v TtaXtv d auric aypunvuv /.ai ocdoXeayuv.

CAPUT II

Inducta per magiam ad Anlhemium Maria, prudenler se ab illo expedit.

J\t magus ad honestarum istarum mulierum

ajdes
digressus. duos djemones inibi collocat, ita pra-ci- Tt'p.ta ZY.iivtz yi>'jxi7-, Ttapex&xiaTfiaev iy.it 5Cr, fJa^oi/zc,
piens eisdem: Habitant hic mater ac filia, filiam de- evTiiAzjusvoc axjzolc, oriTrep w5e xara^eVovnv p.rjTr,p xai
perit Anthemius ille clarissimus, qui domum istam Qvyzzr.p, zrii 5e 'Av^tni
%yxrfa epa o Xa^TT&oTaro;,
incolit Satagite igitur omnino ut hic commore-
: o eic, tqvqs. Toy tottov otxuv Qikrfixxz olv T.XVZl TpOlTOJ
Dt imminentl
mini, puellamque eo ahducatis, ubi is cubat, alioqui 7:apap.e'-VK[, a-nxytzyuy
pcriculo pcr y.xi xr.v y-6pY v t hHx a^T-i; y.x-
iomnam mo- nequaquam vobis parcam. Et duohus ttomonibus il- Qivon, inti ov ytlaofxxt Ufx&v. Kxi yuLxaXmoiV i/f- ro^
nltx mattf At dasmones, ad
lic relictis, abit. illas dormientes 3vo ^cttp.ovxcdvtyyrjr,rjVJ. "Er.ttiik%vxic Zk ctvzxtc. xoi-
ingressi, vanis eas visionibus turbarunt. Mater in- }JM}j.ivxtc oc %xi\xovtc, iJtafopoi; aCTa; yxv-xatxtc, =ra-
terim expergefacta, seqne signo Crucis muniens, pxcvj, *|| 5't pTr;p oiKnviflSiuaa y.at y.xxxoyaxytvxixivr,
ait puellffi. Age.nata, surgamus, adeamusque tem- tyr, t>5 9uyaTpr Aeijpo xi/.xov, avaoTwp,Ey v.xi a7T£>.Gw-
plum : noxenim tota per insumnia mihi ducta est; u-zv tic xr.v exic).r,ai'ay, u-.i o/.r,r, v :j£ avxr, yxvxxatz uot
visusque est sceleratus ille apprehendisse te, atque yiyoviv v$omvv yxu oxt 6 y.xy.ic ht&voq y.v^obwc i/.ox-
a me velle abstrahere : at ego retinebam contra ni- xrtfiv as, xat rfit\vj aTToorcacat aV epiij' xay^i avTet'-
tens, te complexa, illumque adjurans per Deum et yovv /.{xvztpxyoy.riv aivTw, /.paTOuaa' ce y.xt opxitouaa
Sancios, ut a nobis recederet. Cum autem nil re- aOn :J, y.xxx to'J 0eou xat tojv 'Aytw, ava/ojov^cat aa'
mitteret, Non recedara, inquiebat, nisi hanc a te r.p/uv. 'Q.C dk ovy. ivzotoov, aXXx a'jroiv.u£:o ^ot, u« auy-
abstulero. Confestim autem visa mihi sum videre ywpy,aai, et ptr, eTrapa) auTrv «ito aov. EjOeoj; rj.ratv

apparentes Clericos, populique turbara, ut solet Ar- tdiaOr, p.e oti e^a'vy;aav x).r,ptxoi y.xi oyXot TioXloi, &$ „
cbiepiscopo veniente. Atque hic te illico liberans OTt 6 'Ap/tiTTtV/.oTCo; ipyizxf Y.or/.zvjoc, ev9v; ano?.0aa;
tlesiit videri, nos vero in templum ingressae Dcoli- ae a^av;o; eyiveTo, vjxi r\i.ilc ei'a>:X9op.Ev et; zr,v ex/./r,-

beratori nostro gratias egimus. Veni ergo, nata atav t y.ai euyaptoT^aa^ev toj Kuptw, tw aoja^vn r^clc.

mea, ac templum reipsa adeamus, Deum oraturr*, Aeupo ouv, TeV.vov, xat aur»5 t^ a?.r,9et'a aire/Oouaai,

ut salvas nos velit, nostraequc paupertati sua provi- i/.iXi-Jn^txiv xov Qtoj, ottw; char, r,[xdc, /.xi jrpovoiav

dentia occurrat. xr,c TTTOJ/eta; ypJjv Troir,ar,Tai.

6 Adhrec respondit Eamus, do- filia, ac dixit :

r

H o'i O-jyxxr.p airoxpiOefaa Xiytt ct.vxfr Aeupo, xupta

rt iillo.
mina mea mater, eamus et ego magno in certa- :
ptou tir,zta t ayoi \itv, /ayoj [jvj iv pteya?.w a'yo"jvt eyevj-
t

mine versata sum ego enira visa mihi ad templum

:
pir,v eo^ytouv yxp avv aot amevat zv rrj i/.yj rnix , /.xi

abire tecum, ampla quadam in domo, nescio qui, eupe'9r,v, ov/. ol5x ttoj;, ev otxoj Ttvt p.zyx)oy, /.xi 6 jxia-
inveni me, ibidemque spurcum hominem istum qui ; pi; er.ervo; av9po)r:o; evps'9r z/.zt, xpar&v y.z y.zi rj^f/.vuwv

me apprehendens argenti plurimum ostendebat, , uot apyuptov ttoXuv, xoaptta Otx^oQy, i^xTta Ypuao-
vestium item splendtdarum auroque intertextarum, /Xxzx, aTpo^va; fU.zyzO.xz, '5ouWj; xai o^ou^.t^a; Ttoklic,
lectos magnificos servos et famulas multas heec
, , /iyoiv jnof Toutojv TravTOJv v.upt'a ear, ea* pt£/).r: zlvzt
mihi inquiens Horum omnium futura es domina,
: \kvx ep.ou. Eytlj $z e/.).atov Xeyouaa- Ou Biha xxvxx,
si mecum una esse velis, Ego vero tiens dixi Haec : 7ipo; t»;v y:jqixv u.ov 9e'?0J* v.at outo>; /J.iojax OtUTrvtaa.
dum oratum nolo, ad dominam meam ire volo atque ita tiens : 'Allx aywfXEv et; xr,v v/./.}.r,aixv. Kx't jy^uaa^ptevat il?,l-
extv.nl sepa- T
sum expergeiacta. Verum ad templum nos confera- 9ov ex tou otxou aurwv, arcijvai et; xr.v exz?rat'av. flv
rantur arle
diabotlca. mus. Tum vcstibus se induentes domo sua ad tem- dz xxytiov 7T0?.u- aurat 5"e ex tou ttovou xr,; y^vraata;
plunt progressse sunt. Summum erat mane; illse auTOJv 6\u7TVia9eraat, zvoy.taxv xbv y.xxx auvr,9etav auTat;
vero insomniorum excitatse cura, existimarunt se uttvov TTeTrXrpwvtevat. Kat w; o\f;?.9ov ytzv pv^irv xat et;
pro more somni tempus explevisse. Ut ergo jam allr.v tuiklov tiatvjxt, eve'oa?.ov ixvznic ot yuo dziu.Qvzc
et; «<pw-
per unum vicum processerant in alterum ingressurae, pteaov ptriTpo; xai xrjc Qv/xtq6c- xai o /xev
xM
duo da;mones matrcm inter et filiam se locarunt ptotwaev eauTivTrj ptrTpt", *xi ir.i hipttv irlxzu'xv TTpoa-

medios et alter quitlem matris specie sumpta, in ^a; z-n xoprj, ?.e'yet auTr? "Ev9ev epy.ou, t^xvov uou, axo-
t
; ,

?.ou9et
 52 VITA S. MARLfi ANTIOCHEINVE VIHG.
vou.iCowy ncoXov9uv
priTpi twoAmiMivv, aliam plateam prrrcedens ait puellre Veni hac, D
A iaUu fwi. 'II ol y.oor,, tfl
, :

filia mea sequere me, Kt puella, matri cmnitem se ct Maria

ti us. Y;/.oh,j'm t>;> cWfiwt' kxi 6 cWjkcw airf/ytxyiv av/T/vv ete ,
Anthemio
floaent rMy - ^ 'Av9spiov Kfld c/.voi"c_yc '-)<, 'Jooxc, vraptG- ire rata, sequebatur ttemonem et dsemon in a;des slstitttr :
T^v
rr.itv yi.riv ro rJ;'vr. 6>9« ezaVjoev, itai avv/ypr.otv. Antliemii ducebat : apertisque fonbus , ad lecfum,
'0 ie a'}.).'>; c>aif/.fi>v mecOtflvSei tj prTpi, zat 0T/ve/.a/.et ubi is cubahat, puellam sistit, atque inde exit. Alter
ai/Trj iv n/rux-t -.?,-, 'rj/y-.wj- mitfii c//ofcr,c iy.ri/.r.oixc rero dr*mon matrem comitabatur, assumpta filia?
rtxi To'J vxo')r;/oc, y.xi c/;/V/oipr.nv;. specie, ad templum usqne et narthecem, seque ihi

'O ovv 'AvMpiios OeaoapiH/os niv xopr,v, ?,v noXXoic mulieri suhduxit.
ypovotc 'ior.tootv rtxpt tic 6[xii\i»v atvtHty&lofai, rote oe 7 Anlhemins igitur, cnnspectn, ad Iectum puella, qux nullls
naptoTtioav «utoii rj yj.hr,, ivBau&m eyevett, Kai quam multo tempore ambierat vel semel alloqui' promissis
(lexa,
ohiairr,oV,9a« r»« r."/.i'vy; e/.pa'Tr,oev etutw rfs X ei P°*' posse : prce admiratione f.hstupescens, exilivit lecto ;

v.ai /t^ei «ury- Ti' e?, y.vp!a ptou Mapiai nooefxi? ir«* maituque illam prehendens, sic alloquitur : Quid
pv/.xUox ilujii /xi cV •xV.oiv oai 6Y iavrov, zav ei; hoc est, domina mea Maria? Quoties ego te, aut
o//i/.iVv f/oj oT/ivai, r.ai ovx e6ouM9r/rf iJovi ca> a(j>' per nie ipsum aut per alios ad meum saltcm con-
. ,

eat/Tr; v/V/e; ei: r6v olxoV f/VOV, zai ei; t.'j KOtTCOVa gressum venire invitavi, neque assensisti unquam :

ilov, zvi ei; Ta; /voi- piov ef. 'II Se rou Weoj Joufoi ecce autem spontc nunc tua in domum meam, in

llapta, Oto>cr',o:/oa ixj-.iv ev roiouroi roirtp zai roiourffl cuhiculum meuin, imo ct in manus meas venisti.
a/rux-i r.wt/ouivr.v, oijv-popto; yeyevottevrj dvi/.pxitv, Hic autem Dei famnla Marin, tali in loco ac statu sc
ii.i-.i. Jazpuuv eiflovcw Ou«i fioi rii «9Xia! n' tiraSoiv; compichensam videns, contremuit, exclamavitque,
Kvpie o 0tos, ~po: 6v lcmtviov «TtieVai, ou Pof,9r,oov ftoi cnm lacrvmis dicens Hei miserac mibi quo de- : !

'() oe Av9e-
ev tz 6>pa Tai/Tr;, oti oux eoriv [3or>9o'>v u.or veni? Dfmine Deus, ad qnem ire festinaham,
ptio; efjr, o-l-.f,- Mr Oli/.txor.c, zupi'a f/.oj Mapta, p.Je adjuva nie nunc tetnporis. neque enim alius est qui
B ezoczetr-JTrc. ^eupo tfje tov apyupov ptov, jcdcfoc. eortv. auxilietur mihi. Anthemius autem Ne vereare, in- :

Aei/po 'iiroyt KOCfptov yjvyr/.v.o-j, vtooc; ftoi •j~xp/}r T.orjxt quit, Domina mea Maria nequc animo linqnere . :

Yxi Jiaftopoi io')i-ic tc zj i trrpufivat, noaoi tiou).oir.ai Jov age, vide quantum hic sit argenti mei, adspice mun-
/loe; ft&Xouoiv uitr.pattetv ooizai t>i p.r,Tpi' oou zai -
ei firi duin mulieurem quam multiplex sit, quot quamque
y
uilioi- otxeia OO-J zpo; ipcoei oo .vj/')r;jy{ i/.ot, o>; Tta).- variee vestes et lecti. quot fainuli famulaeque ad tihi

/\azr, ooi /pr.oofiai, zai ou ouy/wpioo> ooi to y..; rou tuasque matri serviendum venturi sint. Quod si mihi
v/ioj iJs'o9at, -v w -,"•>; it'; ras y.erpas ftou -,
).9es. Kat sponte cODJungi rcnuis, ut pellice te utar, nec te
Kparuv ai/rw t>"; /.eipi; eneJeixvuev aurji tov apyvpov, sinam lumen hoc solis conspicere, ex quo tola in
tov zoof/.ov, Trv toOr^Ta. nianus uieas venisti: Atque ita manu puellam tenens,

Tr; oi Jou),r,5 rou ©eou M.-pi'a; pirl o: 6).to{ piera- cnnimonstrat gazam ,
pulchramque vestium supelle-
6).r,ozoo.EV/ c -o Seojpict to-j
1
apyupou r, ttov a'/,/o>v eiJuv, ctilem.

a'),).a ov/vo">; iz (3ct9ov; r>;s xapjiaj orevayftou; acpiou- 8 Sed famula Dei Maria. argenti fulgore nequa- inducias pe-
cfr,; pteTa Jaxptftov, o ;a |6a'r, -o,v xapjttov epeuvwv 0eoc, quam inter spectandum perstricta, identidemque in tit 15
dierum
6 flovoe ez vrior; (5i'a; zai avayzr.; pueo9ai Juvapievo; profunda suspiria cum lacrymis erumpente; qui
to c ;
i),fti?ovTa; eV auriV) e^avr-'oTEi).E'j r>!v rou a'yibu intima cordium scrutatur Deus, quique sperantes in
IIvejpaTo; [jo>'jityj ili yixiv. Kai rjr, ava/rcovoa ez-j- eum ah omni vi ac ncccssitate dcfcnsos liherare
Tr.v, 7Tooo-i--ei to> 'AvOepi',) v.y.i ).e'yet auroi, Kupie pcou, potest solus, sancti Spiritus auxilium misit puelhe :

ev oi ei; Ta; /yo'Jc oou eveVeov, zyi o.z i'OTi ftoi E/' 'j-
t
quie sese colligens, procidit Anthemio ad genua, et
yetv, Ipto ooi rtaoav tr,v et),ii,9eiav. 'Hpte"; TTEviypa yu- ait Domine mi, quandoquideni in tuas manus in-
:

vaizvoir. EysjouE^a ;; '/;.//';, x«i eof*ev i. Je ftr,rr,p ptou cidi, neque cffugere possum. dicam tibi omnem vc-
TtavroTE TaCxa [j.£ E'jic5v;E'j, /.Eyovoa' "(>TI iezvov piou ritatem. Pauperes mulierculrc nos semper fuimus, ac
oi/z Evt a'/)o'; napa 0et5 oo>9rjvai, ei \>r vto-j ti; evTO/.a; sumus : mater autem mea sic me continuo docuit,
:
zai e-j-oiia; epytioritar ir.u o .v-iu;Xc ev vTE/ia uitapxo- dicens : Fieri nequit, Filia mea, ut quis aliter sa-
liev, pir Juvaftevai e),tr,ftoouvr,v vroiroa'; tivi, y.yv zrv lutem a Deo consequatur, quam si ejus mandata
r.7-o'.vjiyj /;;i aypuTtviav rw ®ew npoo*ot'o"&>fiev, iva evpw- exe^uatur cum beneficientia nos vero, quoniam ;

fiEj e)eo: ev >'|jEf.a zp'>EO>;' E.-iv OE ).a'6r; avjpx, epi cum paupertate conflictamur, inec liabemus faculta-
iyx«r«),eti|>ai eoei:, xayu iv xjy.y/r yevotufvrj '/;//'„ tem largiendi eleemosynam; Deo donemus virgini-
otevaceiv K«ra oov, xai oi 1

p-e'/.)ei; TtepiTCtTtTetv 9)r't|>E0t tatem vigiliasque nostras, ut in judicii clie miseri-

xai a'f/.apT('ai;, zai outtoe zaT7/oiTo; ;evop.E'vr, r^ xpioet cordiam inveniamus. Quod si tu viro nupseris, ne-
rou (rleou vr/patjo^r.or,' 'Eav 0£ c-zoi/or: ftou z^i Trv rrap- cesse tritmc deseri; ac tunc ego aliquando adversus
Cvjixv DuAaexs, cTTEptOTTzoTf»; rw ©efi ooj/ruooyEv, zai teflebilitergemam.tu vero in anguslias delabens ac
T>:v aio>vi'av yxp7v z).r,povof/r',oof/ev. Touro-j o-jv yapu peccata, atque itajudiciodivinotraderisdamna. Sed
ovz r,'jeo/of/e /a
r
oou otzvat ei; o/jn),i'av e'v i>> oe ouvti^r, sime audis, ct virginitatem servas, Deo serviemus,
-

ptoi e/eiv f/ET Eptoi/ zai rrv fjx-ipa f/.ou, e-oitto; eiptt mimquam ah invicem divellenda?, aeterna^que hetitiai
TtpoaipEaei oou).r> oou yevEaOat, fjovov ouowvTfl) f/r/Jev inibimus hereditatem. Har, de causa non sustinui-
Intra quos
jipa/Orvai ev roj te'o>; ev iptoi zazov eytii yap vreiao) rr!» raus tecum ct.nvenire : qiioniam autem mihi pro-
matris con-
p.ripa ftou truveiV9uv ev to, itpayfiati" ei oe zai pir,
mittis matrem opud me hahendam, ultro parata sum sensum ob-
Tteiaon, Eyo> eauTr.v aot ETTfjioovpti. tibi esse pro famala : tantum veheinenter oro, ne tineat.

TOJ OE AvOep.ioU 0£p77TEjOEVTO; E7Ti Tf 'JVTOO/EOEl tz; qnid modo in me

etenim matrem ego
scelerate fiat :

zopr;, vtioto/.ei; vrap' autr; opzo>, dnriao) ie' rf/EOM-j inducam, ut mihi assentiatur: quod si induci nequit,
TOUTo TToaCEiE, aVTE/.uaev auTrv. 'H 5i JoO.r tou 0eou ip*am me tihi trado.
Mapia c^oJu /E r r
oa, aTrf,).9ev ev T>v ezz/.r,ot'a, zat eupev 9 Antliemius porro, et puelte promissis delini-
z/.aiouoav y.yi JeopiEvr.v Tto 0e'I>, urfep tou tus, et jurejurando pcrsuasus, rem dierum quinde- ad quam
-,rv f/r.TEoa
rcjressa,
o/avepcoOrvai
r
auT>v rr.v J\iyy.z(py. auTrr;- oti r.ai ei; rov cim spatio perfectum iri, puellam tlimisit. Sic igitur
oir.ov aTTr,).9ev Cr.-ouoa, y.y.i ou/ eupev a.Trv. TuVJoa Je dimissa Dei fainula Maria, tetendit ad ecclesiam ;

autrv r, ftrtrp autr; erfr,po'>Ta auTrv ).e'youaa- Ilou uhi inatrem cuni lacrymis orantem Deum, ut sibi

arrrXOe;, tezvov, ^6ti ftsypt tou vapOrzoc -«; ezr/./oiV; filiam commonstraret, invenit re- : nam et domum
ovv tjjtot /;, Jtati t.vj aveywptc?;. 'H oe ).E-/et «'Jtk. M>7 dierat eam quacsitura, at non repererat. Illam au-
cjoooi", y.i>f>.'* fjiou- ov$kv yap y.axov f/oi yiyoviv , tkF? tein contuita mater, simul interrogat Quo abieras :

£'j/7i; rj-j-j- a)li -ry vjy/.v ypw lO.Y.^iGo.axt, v.ri iv filia? quia una mecum ad templi usque Narthecern
v]i otx.oi yev^evat, lp& cot m\/ ditrjtiov. 'Qc, oe r/syovTo fuisti, et quo reoessisti? Illa autera matri, Ke time,
inquit
 VIGESIMA NONA MAJI 53
A inquit, domina mea; etenim mali niliil mihi conti- vj rw oTxm outmv, r,pi5ra wir.ro -fy thiysnipa D
f, xirfc,
git, propter preces tuas
sed ora + ione nostra pera- nou i.rrXlfj- t ii
:
eijretv Svr/ftt ean ci-r. naoov r>7» -'/t- EX MS.
cta, dornum nostram redux, quo aliierim, releram Seiay. 'II 8e u.r~rr,>i oxouoaoa, ptyaoa laoitBtxT
eaurriv yafiat
guid sibi tibi. Quam priinum ergo doinum sunt regressa?, iSatmi iuvSf i Je % 7 '- r0 -.y^/.iXu
acciderit hfawa, rou
mater flliam jussit dicere quo abivisset. Illa autem rlxktv, Sii to ur,S'tv v.-r/.v/ xixf.-j irwpietvai,
narrat. Sii ztii
rem omnem, pront erat, exposnit qua audita in : zov QeoB irpovofa?, 'A/Ua 5er,9wpiev, rpr,oiv, rfi Rew,
hunuim se projiciens mater, magnopere lamentalia- 5-'..; rov xtvr,9evra fuiv rourov rreipaofiov rfcaoxedaori
tur. At filia matrem hortabatur temperaret lacry- &<Sj f.u.S>v Y.ol i v.,- tou vvv otioa; iu.ic, aizot- v.vi xri
mis, qnod, quse Dei fuerat providenlia, sinistri nihil tou vuv avriWtjierai iu.o-j. Kxi r.oV/.i xiauoovTojv ai-
perpessa foret sed Orennis, inqnit, Deuni, ut lianc
: rwy xai 3er,9evrwv, epevov ev ~/ir.r. TrapaxaXovoai rJv
nobis excitatam tentationem dissipet et qui nos ;
©eov 7tpo'ceaotv owrrpia? xaraTtept^vat avTat; aypi :r,c
liaetenus servavit, idem dcinceps protegat. Multum iotrfivor- npo9eO)/.i'a5 ro.v te' rptepwv, Sai rv pie9' Spxoiv
ergo plorantes orantesque cnntinuabant dolorem, covOtu.vjr, Tr7> Avdeptiw' oTtep xai yiyowj otto ptovou :oi
Deuin precata? , sibi ut salutis opportunitatem ali- -i izivza v.y/tlc Jmtxetv ouvaptevou ©eou. 'O y-io 'Av-
quam objiceret, intra pactum tempus dicruin quin- Hvj\',c, [/zzi -o txttoXioai ztv zoi> ®eou ooi/),r,y v.y\ r.yo-
decim, quod puella etiam cum iurejurando condixe- 9evov -./. tou otxou aurou, h 9avu.xt.oxi Xiov x«9' eavrov
etambx ratAnthemio atque itaevenit, rem iianc, qui solus
:
ro yeyovoc, ori Trae. IJuvrior, r^nn-fy ur-v,? a7ro).uoat
Deum orant aliasomnes recte potest, dirigente Deoi Siquidem
ut sibi sub- tj5v Suyarepa o.itr.c, o (tayos, J nS? eTteiWr, >'
Ijyi-r.c,
veniat, Anthemiua dimissa ab a?dibus suis ei faiuula et
, 1 i/,%:-j r.r,ic ui iv :'i> otxo) /jtou- /.ai e?xyev :v ? ; t':', ',ti 6
virgine. multum apud se, quod actum erat, demira- wv rotourot; av9po)7roq xat 7otaura TToietv S-r,y.uiJoc,
batur quomndo mater potuisset a mago induci, ut
; 7i«'vro>v av9pti7i:o>v xpeifTTWv eoTi'v tjta Tt' ouv u.f, rtpooa-
filiam a se amandaret aut quomodo filia, ut in suas ; va'yw avrw aytSoy r.y.j-y. -i izodyu.ctza ptou, 5>7rt»: tatis
sedes ad se veniret atque ha'C apud animum suum ; 7Tot>;ffai ovt',j; yeveo9at &? tttiv auro;;; Kat utto T/i:

g dicebat : Nimirum vir iste, qui talia efficere potuit, roiaurr.? /.onriv e>Ti9uftia; TTJpouiwvo?, rj cO.?.r, Im^uptia
omnilms hominibiis prrestat quidni igitur faculta- : iyliyi-jizo, liyiXif/imc v.y rf eauriv, 5n tt outoi; yivou.ai
fes ineas propeomnes illi offern, ut me sui similein T.y/j-x zi Y.yry.%<jiy. u.O'J 'iyul iroiu.a, Kvt OUTOC 6 ?,o-
reddat? Tali rursum cnpiditate incensns, etiam alia 7'Otv-o;, f'j; :
./. xf.c rou 0eou otoix>ioEti);, zutw :r^>
r
:v,

quod et
incendebatur, npud se dicens Si talis evado, quid- ; ottw; xat T>;c 7r«p9£'vou e; oixeta^ TTpoatoeoeW? a7t0OT>j,
impetiatit. quid desideravero, id totum in promptu liabeo. Et Y.y/.iiyr, ETTlopxi'a fi>! UTTOTTEO/J, X«f 7T00I ~.r,

hujusmodi cogitatio, qnosi a divina providentia illi y.v?o; 'Jtzco/o; atyyjf, ir.l ~.i :f }Tap9evw r.v.i ETTt TO>
incidit, quo sponte ipse sua virginem dimitteret, raurr; >ro?.epiiw.
neque hsec nefario illo juraniento teneretur; et quo meretricise rei magister diabolus, tum propter vir-
ginem istani, tum propter virginis hostem confunderetur.

CAPUT 111.

Anlhemius, ut magus pat, Christum ejurat ac mox pomilentiam agil.

r
Xllucescente ergo mature Anthemius die, exivit x\.y.i r.Uiny.c yvjoii.vjr.c. r/.oafjlvj orfouoa/we, 6 'A'j li.
Slagus /ieii
cupiens An~ ad magum couveniendum, agendasque ei gratias: p.cj; Etc, to ouvTv/Etv tw oy <,'//•/.'•'< xat euj(apior>joai
tftemius quem inveniens salutansque, cura ampla gratiarum aurw. Eupwv ouv oturov xai 7rpooxuvr'oa^ Jtotdotv v.vto
actione pactum aurum tradit eique post ad pedes T.J. r
r,
;
to ouvT«y_ :v jtpuoiov rJizi ,rC Euv^apiortVe' Y.7.1 [J.iTi

accidens enixe obsecrabat, simul pollicens, datiirum rouro TTpooTrsowv aurou :</; ttoti, 7rapexa?.et, r.iui
se, quantum pecunire is posceret, modo se etficeret, e7Tiov;vouptevoc, tiwoetv aurw ooa iiv yi-.f<-,r-.yi sturfl

qualis ipse esset. At ille magus respondit; fieri ypf.[L7-x, ii.'j u.ovov r. ti<f, r.r, outov <j<c yi-. ;,c Eoriy. '0

eum nequaquam posse magum, quod Cliristianus ptaxoc. /i)i'. ?i<<~'>, t/f, ou'jaa9at yi-i-j yeviofat

esset per susceptum baptisma. Anthemius autem jj-y.yvj, o<y. -o iijyi aurov Xpioriavtiv, xat e/eiv ro [jy--
f

mago Et laptismati renuntio, et noinini Chri-

ait :
Ttopta. oi Avjipto; ?iyet rw f/.ayw' E-,:)j aTTapvov-
I

stiano. tantum inagus ut fiam. Magus vero Neque :

jJ-71 V.7.1 TO fvviTTTlTtV.'* X«l TJ OVOptS TOU XptOTl«VlOpiOU,

fieri magus [njtes, neque magorum servare instituta, xai [/ivov yevwftai [xyyoc. O oc <<,yf,uyv.c '/ iyv vvtw-

quae tainen nisi servaveris, lnco excides uumquam Oux ivEt; ffuvr,9>7Vai yvjioO y.i u.xy<<c. xai ^UAaTTetv :i tpu-

'/.y.yu.y-x twv piaywv xai ii.j [<f --''/ ycrc, v/.mvv.v 'iyttc,
recuperando. Sed is pedes iterum amplexus, polli-
'0'0~'
Y.y\ oux iyiic r.7.;yi/ 7cV'j. t.x/cj rwv t.ij-..-j y.-.',o
cehatur se imperata ab illo cuncta perfecturum. Ille

autem perspecta ista perseverantia ait Hic intus :

ir.zou.vjcc, ir.iT/JV-.o <<'j~/.y}-y< navrara pis/.Aovra

TrapaWoo^ai ir '0 oi QwatiOae, -fv uirouovrv

haliitoet chartam modicam poscens, qu;e lubuit,
:
c:'.-.o~j.

inscripsit eamque tradens Antheniio, iuquit

:
y.iroi, Xiyti y.i-. r ''r "ii-joic eyw ttoiw* aai xt-.ioxc yxo-
r
riov, Kypatpev ei; kuto i < D.iovj, •/.<<< oiooiot T'J> 'Av9e-
Accipe chartulam hanc, et nocte profunda inccena-
fzt'w, v.xi JteyEi avTw' Ailxt rouro ro jrapriov, v.xi
tus, civitate egredere, ac sta in ponficulo isto. Illac
airocJeiTrvoc vuxti ^CEiv &-0.6e :;w 'f,- r.','li<nc, v-xiozfOi
ingens turba cum immani tumultu circa noctem
ei- to veovupiov sr.etvo, xai >TEpt ro pteoovuxnov e/ojoi
mediam pertransibit, sedente in curru Principe :

TTapat'pEo9at exet9ev oyXoc xat 9opu6oc iroAic, xvi o i'p.

at vide sis, ne timcas, neque enim molestise quid-
/wv ei; oyr.u.x Y.xlitou.ivoc. WiWi (ilim., u.t, oti>.iior.'-
quam sustinebis, scriptum istud meum habens ip- :

oioi-J yirj r.y.Y.yj rjivr, ir.oozf-JXt, E/wv roiJTO ro v/rox-

sum autem tene in altum sublatum, ut conspici
aOV IJ.OJ- aizO «J il^OC. VJ TW
Y.OX-.il rji ^TJiOOI, Y.Xl
possit. Qund si rogatus fueris; Quid hic agis hac
xi/t ioomBfc., rt jroieii; woe t/,v wpav rauriiv; /: «5 e:

hora'? aut quis es tu? dic : Dominus Magnus me ad

cv EtnE' "Oti Y.-jot- o Jisyac tntu.t^a [it Ttpoc T.v tfea-
Dominum meum Principem misit, cum hac charta ;

rrorr.v p.ou tov txoyovzx, ayxytiv touto to yxrjttov Trpo;

illi deferenda. Sed caveris timere, aut te ut Chri-
«•jtov. BIette cje [t't rjtO.tior.c r,
Y.yryoooy/ior, tS{ Xpt-
stianum signare, aut invocare Christum : alioqui
aTroru/Etv e/eic
oti*voc. f ir.tr.xlior.' tov Xpiorov, ettei
voto tuo frustraberis.
TOU OXOTToi/ GOU.
i I Chartula igitur accepta seroque urbe ivit,

x*p™» «-<^l> "'

djemoni se '0 i--?™'''*' ty*-
egressus stetit in ponticulo, extollens manu schedu- oe XvtSwv to
sistit seinel

iterumiiue, Iam. Ut autem media fcrme nocte advenit turba, &mv zf,' Ttihm, i™ " f» y~V? tm -
lt
P
ar ™ "«
iiijio;
 Si VITA S. MARI.E ANTIOOHENyE VIRG
TiLoc
utLoe. Ti yet&ucv. 'Cll 0- Y.7-y. cc
1 peoovvxTiov Vpyovrat oquitesque magno numero ac Princeps ip^e currui

oi oyXoi zai xa6*XXapiot noAXoi, /.?( 7uto; 6 cfp^wv :!; insidens, qui praeibant, accurrenfes aiunt, Quis ille
FLOBE^T. r/'bc-v":; est, quod Anthemius: Dominus
qui hic stat? Atl
oVxma xa0E!JopievQ£,, ^9aflavT£t", ol /.eyouffiy,

Ti; eT 6 eotw: r3>3e; '(> Je 'Av^efuoc &**», '(> Jtupioe, d Magnus me misit, delafum Domino nieo Principi
Msyac Einpupsy \}l * «yayeTv rw ui^-r.r. /xou t'T< "ApxoVT( schedul:un hanc; quam de maim ejus acceptam tra-
T
;
, yytr.ViV TOVTO. K«t ?«60VT£4 «V «VTOV T'> Jf_apTl'oV dunt Principi, in curru sedenti. Ille autem accepta
3eoa>xaoi -,;, "Ap^ovrt xa9e£wf*.eVw fiif* ro o'y///7. K«i ea perlect:»que, qua>dam etiam ipse in eadem scrip-
Xo€*j>V X9C( dtvayyOVC,, typ7tj>:'v TlV« ev avT*3_i /z < EOWK"* sit. reddiditqne Anthemio, ut ad magum deferret.
rw 'A'/.- ..
tcj fjwtyw. 'GX9wy oe irpwtVc o Av- Mane vero regressus Anthemius schedulam rcddit
rw fWcyw ''> yetpxtw, Mti avayvoi ; Q
brtdYdwffi mago qui eadem perlecta. ait Anthemio Vis
; ; nosse,
Chrlsto <

tpapf/axo;, Kyei tw 'Av9e*ji*'w, QeAetc *.a9etv ti //oc quid milii scripserit? ea ipsa scilicet, quae ego bapltsmo tibi

Eypatjev; y.-j r iW/yj oot Ta «vt« fM» EypaiJKy. Oix

)>'„-._ prasdixi : An nescis Christianum csse hunc? talem renutitians
0*07; ot« XptOTiayoc eotiv; /.7t Eywrovrovou oe^w/xat, pgo neutiquam admitto, ni de more nostro prresti-

Eav */.i*j ra xard trvv>i9Etav *ra*VTa Trotr.cr, xac «napvifoy.- tcritomnia, abjuret ac detestetur. Id audiens An-
r '0
rac xat a'va £p.7T('cy. J-
r
:
'AvQiuto; rovro axovaas themius; Kgo Domine, inquif, et alias et mmc ab-
£o// 'Eyw, xupi, v.7i T0T8 K«i apn oepyovfxat to ovo/jta juro Christianorum nomen fidemque et eorum bap-
rou Xpioriavov, xoti tkv ttiOtiv, /7i ro f3ajri tfffjta «vrwv. tismum. Ac rursus quidpiam exarans raagus,
1

To'ts jraXiv ypacjja-, 6 pt^yocj riva, cVowai tw *Av9ef*.tw dansque Anthemio addit Vade iterum, et sta illic :

Xeywv IIjDpevou iraXtv, -/.ai orrj9i e/.sc* xr,v vuxra, xat wc, noctu; atque ubi venerit, da ei, et quid dicturus
i75is 'j>; avrw, /7i (&e'jK xi trot Xeyet. '0; oe a-E/9wv sit, attende. Abivit ille, ibidemque constitit. Atque

ifffrr, Exef, rX9ov jraXiv -.f,

y-j-r, wpa oi avroi, xai Xeyou- ecce eadem hora iidem redeunt, aiuntque Quam- :

17 v>/e; wfle; '<

oe \\v9e'//io; gtf«-
'0 obrem huc revertisti? Quibus Anthemius Domine,
Oiv eevrtp' jTflftiv > :

xuptc o Meyac, e-^^Ev /».; r}e'c7roT7. , ayayeiv tovto Ti inquit, Dominus Magnus mo remisit cum hac sche-
^apTtoy. Kai o apyoiv XaSwv /.7c ayayvov; TrsfAiv ttypa- dula. Princeps vero accipiens et legens, iterum
tleV Tiva ev avTtp, xai Uwxey tw *Av9ejy;iw tfepeiv rw inscripsit ei quiddani, referendum mago. Ad quem
(Ltayw. "EX9wv ^e irpwfatj o 'AvOep.io;, eTrifJ!'fjwrjt rw -xayw rursus mane accedenti Anthemio, ille, accepta
to yacxlov, xstt avayvov? o tfappiaxoe, /r/cc avrw' Oloa?, charta lectaque, Scisne, inquit, homo, quid mihi
avGptoTre, rt v-oi jraXty Kypfxt]*». 'Eyw2ypat}a xvtw, oti iteruin scripserit?Illi ego scripsi : Umnia, Domine,
ava9EuaTitJEv, oeottot7, frxvrct ejti £/j.ou, -/.7t e^y xeXevyi? coram me iste abjuravit; si ita placet, eumdem ad-
tje^sci avTOV X7t «yreypatLev f-tot, oti etfiyj eyypatBWc, *ai mitte. Rescripsitautem mihi, Nisi scripto, manuque
ttjio^etpw? rxya06jU.otTitTj] jravTflf, rJe'/o/j.at auTov )oittv/ propria abjuraverit omnia, eum non admitto. Cete-
(3).£~i, Tt' Oi').itQ TTOirj 0"0l. rum aspice, quid velis, ut faciam tibi.
'0 o£ i.O/io; Ay9£piios e<fy;- ''Etoc/xo; eiptt tTstjjioraj 12 Ad Anthemius
haec Paratus sum,
miser :

xac tovto Troa;7t- xat r

y.a )i07.c l
Eypatjffiy ovtw^. 'Eyw inquit, ipsum fa^ere considensque in quod cum
Dnmine, et id :

'Ay9e'pto; a7rapvou//^t rov Xpioroy, xac t>;v ecc «VToy hunc modum scripsit. Ego Anthemius abjuro Chri- etiam scrl-
pta feclsset,
n('oriv, ojirapvov/xai rls y.7c to /3^'TTTto/z7. «vtov, xxt to stum, ejusque fidem abjuro etiam ejus baptismum,:

o'>o.7.7. rwv Xpioriavwv, v.xi xlv oraupov aurou, xat g\j-j- ac crucem cum nomine Christiano promittoque ;

Tt'9/,/xi p./i Ol-ote avTote, /r>y'7aa97t « ovo/jiao-at avra, numquam istis me usururo, numquam ea appellatu-
Kai ey tw ravra avrov ypaa>eiv, ii9j,
r
!i-j avrw idpwcj ttq- rum. Dum autcm ita scriberet, fluebat ei largus
/.;, airo /.orj^o/,; ewi; ovv^wv, ware oiofopo^oy y£yEa9at sudor, a summo capite ad imos pedes, tota ut vestis

oXov o Ecoopei i?cw9ev iptstTiov, -/.aO^; avro? vorepov rto).- inteiior, quam ferebat, immadesceret, uti postea
)ot; Jaxpvoi ouyfc^dfjtevos (I>poXtJyiaev. "Of/oj; ypa'|a; continuis ipse cum lacrymis fas^us fuit. Nihilo-
xai nXy.pwoae; o 'Av9ei*toc Ji^wat rw o>appiaxw e7riaxE- minus prosecutus est scribendo, absolutumque,
<Sjy,r/)7>, xai avayvovt;, tttfy,' KaXwt; £/£t- tx~7.y7.y1 au9t; mago relegendum tradidit. Qui, postquam legis^et;
xai tiivsceti ct irstyrwt;, /.ai err' dv oe^rai ge Trpoaxvvrj- Bene, inquit, habet ablto rursnm; quia omnino te :

07i; e*ne stvTt>>' ^eoiAai oou, oeairoTa, ^aptaat' /jlqi roiit; admittet. Pusteaquam auteiu admiserit, dicito cum
DoeiXovratj pte uirovpyetv, nai Trape^Et cot ooou? eav 9e),y;,;- reverentia Oro te, Domine, da mihi qui ad obse- F
:

.
routo 5e 001 Trpo5leyw, Mrl TtXfi['w evog >, orjrepou Xacy; quia esse debent; et tot est daturus, quot volueris. scripturam-
gue dsmoiii
VTtoupyovft, ETtei xoTrout; aot 7T2p£/£iv e^ouat, xa9' exaaryiV Hoc autem te praemoneo, ne plurcs uno aut altero tradldisset,
iu.io7.'j r.cri vvxra o/"/ovvt£; ooi, ettc to Ttaptv^etv avrot*; famulos admittas quandoquidem negotium tibi fa-
:

jrpoootflettj epywv. ii; 3« ajreXSwy 'AvTepiioc; EOTr, cessent plures, noctu diuque te assidue turbaturi,
iy.il, y./9ov oc auroc, xsti ev9(;W5 Ttpoaywv eirtyyou^ ut rerum agendarum materiem illis des. Regressus
rov W-jOifj.tvj, 'Uoylvj )iywv 6 Me/ac, Jeojrora, 7r7;').tv autem Anthemius ibidem stetit regressi quoque :

EirEixtj/ey e/.£t">ov riv ayOpwjtoy pLeTa unotAVTjaTixov* xat sunt et alii, quorum is, qui praeibat, agnito statim
extvXeuoev avrov e),9Efv ttoo; «utov. Kai a'jreX9wv 'Av9e- Anthemio.clainareccepit Horainem istum, Dornine, :

LtlOi; ETTEt^WXsV auTW T)IV TT7VT0C 9py'vou? 5z a7TEt),y;c /•'- iterum Magnus venire jussit cum mandatis : et
uovcav auroO opioXoytav ->;; apyyjoewt;. '0 eTi Xatsriy Princeps accedere eum jubet. Accedens ergo Am-
avr>jy xai ctvayvovc, «VaretVat; avr«v et; 0|o;, ro^ro themius dat illi abjurationis professionem, plenam
hujus con-
xpavyn Xeyeiv X&tire 'lyiaov, itjou 'Av9e'pttoc, ri irore coc, luctus et calamitatis. IUe vero acceptara perlectam-
tra se prote-
eyypa^wc ce aTrr.pvr.aaTO* eyw atTiot; ovx ei'/xi. Avto; que attollens manu, vociferari cOBpit : Christe Jesu, statione au-
TtoXXa Ttapaxa).£r37i;, xai Trpoaipecet rr,v ouoXoy/av t/;;; ecce tuus aliquando Anthemius scripto te execratus dita
apvyceo); Troty,C7c, ETrioVoW.ev jtoi* /y.y; oe av fcri opoy- est ego facti aUctor non sum sed ipse multis pre-
: :

Ti'r)a otvTov Trou'cy,;" xat TTacXtv $15 xat rpi; rr,v a-Jr/v cibus id postulans, professionem abjurationis sponte
ffiwv>*y expaHev. conscripsit, mihique tradidit : ne igitur illius curam
'0 fJe Av9e'ptto;, axoucac trjc CfptXTijc exetvr.c, rj/Wvr;', geras imposterum : ac rursus bis terque eadem est
xai Tpopir.cai; oXw tw ow/jtar fpc;aTO v.7.i avTOt; xpa^Eii vocifcratus.
xac ).eyecv A04 ptoc to eyyacft ptou, XpiCTtavd; etp.t 13 Ast Anthemius, hornbili illa voce exaudita,
«Xt2
edptai', 7r7paxa).rj"), XpiOTiavot; Ge').rj) eTvai' od; /jloi toto tiemens corpore, ccepit pariter clamare, ac
xaxwc. ejtotVaa d/j.o).oyt'av. 'Q- rJe raura d TaXainwpo*; dicere ; Redde raihi scripturam meam Christianus :

ETTEfiEvev y.rjyZhYj, llyu apyojv Tavry.v xr/u d/10-

aurrl» d sum : oro; obsecro : Christianus esse volo; redde
Xoyiov cO erc Xace^v ou rJuvacat, aVla tr.v QptoXoytav cou mihi, quam nefarie scripsi, confessionem. Cum
TavTr,v TTpoxopVaai e/_oj ev r>3 tfocepa rplox xr,c, xpcaew;- antem eadem infelix clamare pergeret, ait illi

ou yap a-rxprt e/jti; ef, xayw cou s^ovfltav ey^ wc f3ou- Princeps : Tuam hanc professionem amplius recipere
nequaquam
 VIGESIMA NON.\ MAJI.
nequnquam potcs, eed eam ipsam ego in formidn- Xopai, il ]}.}, tzvj ptay tiva unopisvei ro oYxatov. Ktx\ D
pactum re- hili judicii die enim ex lioc momento
proferam : tu TaUTa (Mii rr«p$X9ev, txcaq autov ->'> Bxus *
EV TG7IW ixtiVtt.
fractaf,
meus es cgo te, utvolo, haheo in potestatc, nisi via
:
c
O oi pfypi&fy&pw Ifuivm TMifuwi t-i irpwawTrov iv
PLOnE "
aliqna jtiri inferatur. Atque liis dictis prceleriit, T
^ /-?-,-?• *Xai'wv xzi 9prvr")v xr.v lau-ou riTwciv, 'ii;
Anlhemio iliic relicto. Et ipse quidem prouus Se op9po; eysveTO, avactac £X9sv ei; r6v oTxov kutov, xat
in faciem usque ad lucem jacuit ipso in ponte, ?y diryv/Mc, Qpr.vwv xat xoTtropievof;, «nopwv on Ttoa^oi.
lacrymans, lugonsipie casum suum. Quam primura 'Hy oe wg o-r, Jlxa oxrw puXiwy i-.i',? TTfi/.tz. jjrtc
vero diluxit, surgens revertitur domum, ul-.i per- r,xov4TO iyfiiv 'Eirtaxoirov iravu SaoffiiX^ x«i dgG)qv rou
petuo in luctu ac planctu, quid ageret, dubitabat; 0eou. 'ESouXeuoaro ouv amVitiv nuo? kutov, Swroq -zy-
Distabat autem inde urbs alia ad octodecira millia, pax«),ear a-^Tov, xai E^op.o).oyy,oY(T«i auroy to olov tou
rf altciius
vrbis Epl-
quse Episcopum habere dicebatur amantem Dei npayftoiTO:, xoti tva PartTtcr aurov on ui xr,v noXw
scopum adU, servum, Ejus ergo adeundi consilium ccepit ut outou f,tjyyvs.xo ofAo).o)oja«t touto ~o -vilqxv kutm
illo deprecatore uteretur, ab ipsoque baptizare- -yj.yuy. 'E>*.et'ox7o Je tse^ *$fy*i fcUToC niasc^, xat pa-
tur, rcm totam, uti evenerat, confessus : vere- //»•/ GTQiyxpiov "payy, xatt aaxxovmoistXtaatpievo;, scitijX-

cundabatnr enim in propria civitate confiteri id 9ev npo? tov 'K7tt'flxo7rov i/.v.vov, xai yrvi/Tz: w&fyjir,, xai
quod acciderat sibi. Detonsis ergo sibi capillis, eiaeW&jv, pt'jtTei 6'/jtov ei? tov? rr.a^; stUToii xat jrstpe-
asperaque tunica indutus et sacco, discessit ad y.yj.it AeyoJV A^ofAat oou Pajrrwov //-;. '0 C; ?.gyei kutw*
Episcopum illum; seque indicans susceptus est, Kat jrioreuo) eyw, oti /xi^pi tou vuv oux -.zy-.-i^/h.i '0
;

ingressusque ad ejus se pedes aujecit cum precibus, e AaowvTOV Ettioxojrovxai^ioYav, w^oXoyr.oev auTtd t&
dicens Te cbsecro
: baptisa me. Respondit , 6>.ov rou Trpay-xaro;, Bi7rojv, "Oti eXaSov pv auro itxU
autem Credamne ego te liactenus
Episcopus ; wv, Eyypatfojs *Je p,ou kut6 a7:apvoufA£VQ,u e^?.9ev air'

baptizatum non csse? At is sevocato Episcopo e(jtoO. Aeyei auro) a E7Tio*xo7ro;' K«i irw^ netoat ue
rem totam enarravit, addens Baptismum quidem : £/su, OTt iirJ^VJ 6-Ji COJ to [jz — try.y. '•,
Vt?z;i ; A£;£(
suscepi puer, sed illo per scriptum a me abjn- kCt'7) o Av9ep.io^' Kv tjj x«x)5 wpa, ore Exa9eo"Tr,v ypa-
rato, character ejusdera extra nie abiit. Ad epwv t/> Kjrapvnoiv tou cTeoTroTou ptou l/.aou Xoictqu ^*

quod respomlit Episcopus : Atqui quomodo niilii /.ai tou [3*/7CTiafiaT05 aurou, ?-?}/('/ fxot e*i5ew? io^pos

persuadebis, quem susceptsti baptismum, a te --//• ; cir, xoputiojf; ew? 6vu*^uv, wote yeveo9at 67aSpova
recessisse? Reponit Anthemius : Horu illa infelice, tz ev to> niiiu.y.i p.oj repixerfpteva ipiaTta 1 xai £/. toutou
qua scrihebam ejurationem Ijomini raei Jesu Christi, TreTreio^ai, oti wonep Eyoj exsivov aimpvxaapuv, ouTWf:
a quo rcbap- ejusque baptismi, confestim sudur copiosus mihi y.y./.ii-jrr. :
. v.y.-'/ .<-.ij iji- \\'/.'/'
ei rt fJuvr, ^oj;9r,oov piot,
t

tlzarlpetU,
erupit, a surarao vertice ad ungues usque pedum, rt'f/ie irarsp, n-lyyyy.iOiii, -:-; t^ kutj5 nooatoETW "xou

adeo utvestes corpori induUe penitus madefierent ^7T't)).£(z' xai raura eXeyev xeraevoc '/?{>'<< rro/./o r ; Ja-
ex eoque tempore credidi, quod, sicuti illum ego xpuoi ouvs*£of«yos.

abjuraram, ita me ille deseruisset. Nunc, si quid '0 oe cou 0eou JouXo?, 'Ejrtoxojro; raura cixouoas,
potes, juva me, venerande Pater, spontanese ruinae pitya? xai auro; exutov et? xr v t 'fr,v, exetro glv rw \v-
raeae misertus. Atqueha-c dicebat jacens humi, mul- Oe^i^j xai s-.-. r-i;, xXaiwv •/.?('
oedj«evo§ rou 'r^eou. IToXXj?;
tisque larcvmis contiuuo perfusus. oe otayevo^evr,; wpasavacTaso ETrt'flxo7ro:, ^'yeipey tov
14 Talia cum audivisset Dei servus Episcopus, se 'AvQipuov v.yi Xeyei auroV "Ovtw^, texvov, eyw ou to).uw
ipse projecit iu humum, et cum Anthemio plorans «v9pw7:ov pa7rrta9e'vTa ira'Xtv |3aiii(aai, ouJe yap eot.i

jacebat, Deumque orans. Post multum verotemporis Trapa XpiOTtavot? Jeurepov PaTrrtaua, ei p.>c r6 twv Ja-
surgens excitat Anthemium, cui ait : Revera, fili, xpuwv. M>: ansX7rior,e ouv Tr; eauToiJ ObJTr,pt'a4, /jft-zJe

ab eoqitc cum non ausim ego honiinem baptizatum expiare rursum -?,-. rou 0eou ^iXav9pwrt''a5 ajroflTJj?* aXXa Co; iaurov
bonaspe venlx baptisrao, neque enira secundus est inter Chrislia- tw (-);.';>, Jeoaevo^ v.y.i ixereuwv avrov t>; ujroXoiTrou?
dlmlssus,
nos baptismus, nisi lacryraarum: sed oe desperade •fpipstq zvi 1'jyrz oou' /.?[' 6 (.->:;;. a"ya96c xai (StXa'v9pw-
tua salute, neque de divina misericordia quin po- ; 7io; tljrip^wv, fJuvaro? eari, irpoxo^ttCfipLffvr,? '.c- Eyypa-
tius trade te Deo, orans obsecransoue iWura suppli- otoy ggu aTrapvr,Tix'75 opioXoyia^, GuyjrwpTjaat cot to
citer toto, quod tibi superest, vitae tempore et : Totourov acizry.y, &ajrep tw t^ \jjrix TaXavra utto^ei'-

Detis, bonus cum sit ac misericors, reddita scriptse Xovti' a/.).r,v 65ov rauxr.5 xpetrrw p.ot irpooo^ox^OTi; ovx y
a te abjurationis scheda, potest insuper tibi condo- eariv eupetv. *0 oi j:eia9ei5 xai Xa€wv r^p* auroS eu-
r
nare istam impietatem, ut debitori Evangelico ta- yrv. iir'/ k'J EXEl9eV, 9pr,VWV fXOLi 0'juooy.ivo; TO EV StUTW

lenta decies mille condonavit; viam aliam hac me- yevouevov ax6iTr.y.x, Kat EX9o»y et; tov ofxo> aurou, oii-

lioremne speres, non enim estreperire. Ille autem jrwAr.oev r:a>T^ t^ UTxap^ovra aurov, xai to' c Tr^roa;

persuasus bonaque impertitus apprecatione recessit cutou "/.^( t^; naiJtflxa^ a'Tre).ucev, EXeu^eptiaa? /.at 7ra-

istinc, lngens ejulansque ob perpetrutum a se cri- paajrwy exacTo) a r/ii/.rr.vj. ra Xot7rn cTi ExxXrc/atg zat
men ; ac domura redux res suas omnes vendidit, irevriaiv ayvwoxw^ 6*i' evo? jrtarou aurou iratoo; utevei^ev
sexus Oi \>:i-i^-' ~r,cv'^r. i/iiwz, ii^rviiir.-i/r,
:

utriusque mancipia libertate donavit, irao Travrx- T/ v

etiam rebus quas vellent aliis, reliqua vero omnia UTTi TQU "JiaSoXoU, £7TJ TIT eVjTOJ OT.U/.-ix, U iry T.ilt zyg-

templis ac patiperibus occulte distribuit sorvi fidi vo<; ev ptta rwv exetoe wxXr.aiwVjO^oWevaurvjTpe : Xtrpag

raanu. Porro matri ejus puellae, cujus araore in Ypuat'ou eiTrwv Aeopat u*iwv, uyy^i uirep e*xou tou

perniciem suam dsemouis opera exarserat, in aliquo aptapTwXou* e^e yap oCx eti E?eTe itapevoyXouvTa u-itv r,
cunctis in
pauperes dis- illic templo collocatse, auri libras tres etiam dedit, dXXw Ttvt'* allx «TtepXof-*-! °~ ou ^* °^a * •*' a!£tv T ^^
tributis rece-
aiens Oro vos, pro rae peccatore Deum orare ne-
: : x5-/.a; ^ou T:pa';E(;. Kat ouro)? rj*taTTpa5a(«vo5 /- T'^t£
dit,
exelvo;, {/^-'^ eautov jravrw?
que enim amplius me aut vobis, aut alteri cuicum- j.'oz/r; sye'veTO av9pwjros
v rrpoa^uywi*
que molestum habebitis sed secedo, nescio quo, ad ;
etc tov; oixT«p^o* s ~oO 0eou, et; 0&5 ovrJet^

deflendam actionum mearum malitiara. Aique id djrwXeTO.

'ji/.'//o£w;,
agens postea videri desiit vir ille, totum se in Dei *Hptet*« Je Ot axouovre? t^; ryptxT^s raur/.;
0eov r!/xwv 9au/xa'owf<ev
lnisericordiara conjiciens, ad quam nullus eorum rJo5«'floJfiey -6'/ iravTofJuvaptov

qni conlugeruiit, periit. 6"e xat ra u.r/aXuct twv Ipywv aurou, 6ti /-^' r«v aya-

15 At nos, qui horribilis rei narrationem audivi- Gr,v jrprj9eatv t»5 irap9evia« r^; xo'p«5 Mapta; rJteryuXalev,
unde laudafit /-^! 'a *Tpo« t^v
mus, omuipotentera Deura nostrum laudabimus, /.at T/iv /^r.Tipa dE9Xt7rrov ^teT^pjjaev ,

t>eus
X7t' rpotfwv $at|rtXw? e/ooxyrcs/,
xai rou
operumqtie ejus admirabimtir raagnalia, quud et sau- Xpeiav aOraf;
^aprta; eppuaaro, xai :>;; -«paoaoew;
ctum puellae Mariffl de virginitate cotenda tuittis sit oofiou xai r>7S
jrap9e'vow Matprfa? «ai
propositura, matremque eduxerit de alllictione, am- to-: yevoptevou opxou jueT^J :>:;
 5G ACTA SANCTORCM.
A xw :
ravfijf -/i'.', j \/.iu\.<t j s-jyy-ju-.i.-tti-- &t£kvaiv, Ilco babus, (jiiod in usum et in alimentura erat, liberali- D
EX II S.
yotp xov ffAxpwKvat rr,> ov* opxo) «9ettfav npodcop/ap actimorc etiara peccali illas liberarit,
(er prujLens, cunct<- optime
FLOnKJTT.' disponens.
T'J>V OEZ^Trevt; lifUpWl/* XttXtXCX kCyt',: IpydattQ^ '•>: / i~ quiu imo transgressinnem juramenti, quod inter
yu/ /.y.i i\j.y._ y.y-y. -/:/ rov EvayycX/ov y"vo* K-j/u,'. Mariam virginem ejusque advcrsarium Anthemium
T.j-j-.v KvpiQg KfMav' v.y/V,',j 'ji Ou tuj
IKffOtViXfilf flEBO' intercesserat, innoxie caverit, ipsum dissulvendo.
/'ii/.vj, npaathrcavxet kOtoj xai ^UTayoovvTa, ')(.- Prius enint quam dies quindecim, de quibua erat
pwv jT.yy/u W.i xol$ fmavoovtftv, xal&Q kvto; to/.* Ovx oonventum, elaberentur, ista fecit Deus, adeo ut
Mat. 7, 11
r,?.9ov K«c)io*«i oouctovg, ecAXe! xuaprojXov^ e/^ ueraviMay. nobis lice^t nsnrpare haa Evangelii voces Omnia :

II" | .
, ,, aVTOV, oia TTOVTOg bene fecit Dominus noster neque illura sibi cum :

dKeffcadai wffo t/,; navrodvyajtov &£ue< avrov, xai pi/ff- poenitudine supplicem perdidit, quoniam pceniten-
C/;vy( stffo T.y':/.: •jtyZ',)\/.r-, iT.f/Myc,- t>TM$ uai r.jiaq tium mieeretur, qneraadmodum ait: Non veni vo-
',•'
'.>ii.v /.y-yv./.axi u<, xkv imvaavtov «tvTov (fcfftWov carejustos, sed peccatores ad pcenitentiam. At nos
-v.: -<„> r//«tv BtvTov • et 1, 17
/.y\ tx«0tat$. "Oti :& -•• I
'
flagitan persietamua, ut omnipotente dextera ejus
///'«•> n .._/, -iy/ /yi ffpotfxuviwt*;, vxrv v.ai protegamur, omnique liberemur diabolica uiachina-
foi-xai i&va* xuv ai&vtav. A>r/'v. tione; ut nos quoque simus digni, qui in regnum
cmle te pertmgamus, Sancfcopum adjuti precibus : quoniara Deum nostpum decet gloria omnis, et honor
atque adoratio, nunc et semper, et in secula seculorum. Amen.

DE SANCTIS VOTO ET FELICE,

FRATRIBUS CyESARAUGUSTANIS,

ET S. JOANNE DE ATARES,
EREMITIS MONTIS PINNADENSIS INARAGONIA.
COMMENTARIUS PILEVIUS.
Deeorum Actis, primum ab Anonymo, deinde a Macario Monacho sariptis, clcvaiione
corporunij el cultu.

->telebre admodum esl ccenobiuiu Pinnatense, eui ifin (l,a, i.f tenuerunt urbem sitam, primum inde ab

Sttus loci, c
,/iM
loco
,l.i
uli tiiiitt/tii.s

Penna appellatum,
Aragonim parte,
Panno

urbc di lat duobus circiier nilliaribm Hispanicis,

duodecim veroab urbe primaria Araganix Cicsaraugu,-
ae
dicio, vulgo S.

in

iicecesi
Septcmtrionali
Jacemi situm; «
Juan de
regni
ejus iilw Yuieii jinlst.
btts iis

fuisse,
tjfin.
Credibite
Jacam, liberum Sobrarbiis transitum Pinnam
tt,listic coronandum suum qualemcumque He-

et mortuum

ecclesiam sdificiis augendam.

tbtdem tumulandum, locumque vel
emm uon est,

Fieri tamen potest, ul

tenenli-

slana. Locus ipse aspectu jucundtssimus esl, utpole Garcia isto regnante, ab antio (ta vull Brixius)
densague arborum compositione cinctus, sed diffi-
Itiittj.i
Dccxxiv ui/ lviii, vfl etiam paucis annis taite, Lnic
cilem habet accessum : circumcirca fontanx aqum scatu- consederint Votus ac I-Vlix, ibidemque vitam eremili-
iiinti f.i visceribus rupium, et in plures dispersse rivu- eam produxerint quamdiuille regnum.
los lutcuriantia prata irrigant: undique prxrupti montes Aeta illontm
ei scripsisse traditur Macarius, Mo-
sublimia sustoitunt caeumina: convalles vero tanta fru- uacliiis illiits casuobii; eaque ibidem in sclte,lts MSS.
iittitin ubertale ae varietate decoravit nalura,
utmentes tervari testalur Joannes Tamayus Sattnar: quse ut in-
uccedentium nrimo aspectu uiriilin loci putchrititdo in sereret stto Martyrologio Htspanico proluins poslula-
admirtilionem tralwt. Uialiquot ante conslructum - verit,
,
eliam auctorilate Pelltcerii Iiegii
interposila
ntiltiiiiii seculis, iiiin Aragonia et
Yitam scrip-
reliqua fere Hispania Chronographi, Andresil Historiographi regni Ara- sit Mucarius
et
gemeret sub iugo Saracenontm, vUcemnt sanctissimi gonim, sed penitus obtinere uon valueni. Concinnavit mouac/tus
luftnii.T Votus et l-"<-li n. (Priorem aliqui Otonem no- ergo Aeta tlloriim. ex fragmentis, n( inouit, ejusdem
H&l Sancti
itiitiiini) nobiies fratres, er urbe Cmarauguslana pro- Macarii Monachi, a Joanne Brixio relatis, et non-
vkterunt,
tjntiti, inw et tiisee titiiiqtiiee s. Joannes de A.tares nullis nliis : postea vero addii : Hactenus Acta, qusa
cognominalut a sua patria, qum medio itinere inler ex fragmentis diversorinn potuimus elicere. Nos
Pennam et Jaeam interjacet.
Roms anno vdclxi,
existentes in quadem anliquorum
1 Loci liietoriam amplo enliiiiiiiie Hispanice descri- scriptorum Cotlectione, tjax Cardinutis Sanstverini
ptit, sl anno Id-Jd uutgavit Jeannes Brttius Martinez fuerat, describendi facultalem offerrente illius herede
. iumqtte tllt ibi viverent, ibidem tttlt ab accolis <ir nepote D. Josepho Costa, invenimus' scripbtras non-
Cltristianis ele,ittnt coronatumqui csst primtim Sobi ir-
letupcir» nullas rmlrtii spectantes, acceptasque ut prmferebat ti-
Garclx A'i- btte, ei (per quamdam anticipationem inult) Arragonim tulut Ex processu dissolutionis unionis Oscensis et
vtenii So. Garciam Ximenei, cujus ibi epitapliium tnle
Ueti.in.
Jacensis, et erectionis Balbastrensis, et applicatio-
l<i,iil,.e ti,-
Uic requiescit ramulus Senior GarciaSci-
habeatur, nis fructuum monasteriorum, iuter jura productse
m. meno, primus Rox Aragonum, qui ampliavit eccle- ]iro parte monasterii S. Joannis della Penna, habe-
siiun S. Joannis, ibique vita fiinotus sapelitur turque folio 9lb et seqq. Vila Sanctorum Voti et
DCCLvm. Sed impotturam recenlis fktionis mjuunt, Felicis, el Joannis primi Eremita; dicti monasterii.
tilutiu Ragis Aragonura, iffnoius utque ad xi seculum Ilujiis Vitte fragmenta nonnulta, Lattnc altegata
a
atwusqut /Erm vulgaris Christiants, pro /Era, Hispa- Brixio precdicto fuerant, eidemque in Romano ecgra-
rus nsjite,i,l xiv .teeuliim usurpala; imprimie autem plio subneeiebauiiir qua autt-
miiatnla qumdam Auctorts alterius,
\iaurorum Jaeetisium, tnter Sobrarbam et Pin- itt qvm deinde cognovimus aecepta fuisse ex
apparebat: gulorem
nalentem tremum isiterpositorun, qui usque post mor- altam Romx
Fita per Macarium Monachum ecripla, posltjuam hauc
invenimus,
etiam
 VIGESIMA NONA MAJI, 57
A rtia,Ti inlcijram obtinuimus e.v orii/innii Pniuatt nsi, /r- uni an. M\nv nova eoclsaia fuisset constructa' D
nrficio R. D. Thoma PiaeiCuwes Jr- li i> Sarassa n periisse meraoriam sepultui^B B. Joanats Ataree, aiciore o. p.
clnvist.r. mediante R. P. Paschasio Oanish p. m. ast Reliquias ss. Voti st Feliois, in quadam arca
Societatis nostta at nra% nem Ftandiwbelgicse Presby- cum magna venustate dcpositas, ct summa in i

trro, tune Barcmone residenle ad obsequia eacra Atc- ratione habitas, utpnte imod esscnt corporn laliuin
xandri 11 Ducis ac Principis Bownonvillani Catatan- el tara illustrium Sanctorum, Patronorum ac Fun-
tuse Proregis, totam qva isticpoUet auctoritatem /ruio datonun istius Sanctuarii, quopum momorio ha-
operi promovendo velle impendere dignanter gratiose- ciciius permanet.
/./.;;( auctor edidii metricum opus
que professi. liiuiiiti Latuiii,
Peristephanon sivo de Coronis Sancto*

tlcogwvimus
4 Cultatione porro utrituque
" vitx instituta, apvaruii
'
.
' mm Arayonensinm, in cujus libro 'i describit J<ta
neutram Atacarium ISlum, no/t modn utin fitissc .Sttnctorti ni xtatl lu-nun trinm Sanctorum, ifijuc pro Voto nominat
Bcriptam an- (nti Brr.ins prwtcndit vicmum ; sed ttUCton m perquam Ot.tum ubi hisce Sanctu fratribus tnL.utur victoria
:

tt sec u esSl , recentem; qui aliua) non fecerit, qunm /Jcta, ab dr MaurU obtenta, qunsi sub illorum auspiciis ct patro-
alio incultius collecta, ex antiquorum fama et scriptu- ciniis, hoc modo :

ra qttadttm, exordio cpilogoque exornare, verbis ple- Sanctus ulorque,

* Patrum concordi foedero ,
, A.

vtctona ae
rtsmque iisdem servatis t et qui miracuia duo addiderit pnmum Alauris , ributa
ex majorum traditione accepta. Priora autem Ula Actn Compositas, jnii^unt lelk-i in paciM-ohui trs ;
*tlis.

cum duobus in locis numerent annos Domini vet Chri- Mox niiiiuaiit verbis, praaconia laudis adire
stianse salutis, noif videntur antiquiora esse seculo Concupiant, sumanl vindictam, bella eequantuis
xrv; '/"". siciti supra insinuavi, Mra Hispanica, annit Nec mora, convicti monitis, ardore triumphi
xxxvm vulgarem nunc /Eram prasverlens, \
Et zelo fidei allecti et dulcedine laudis,
fuit apud Aragones. Srd neque scriptura, quam atlegat Instituunt leges, Regem, mox arma capessunt.
r, valde vetusta potesi fudicari; cum Pinnatense Ejicient Mauros victos de montil us altis

B monasterium altquolies exustum fui&se dtcatur, deplo- Viribus instruoti, totamque deinde Pyrenom
Macarii rantibus Auctoribus jaclnram veterum omnium privite- Subjiciunt Christo. Munitam moeuibu! urbem
ve.ro nomen giorttm atque instrumentorum, mter flammas faetam; Jaccensem capiunt, Barbastrum, florida multa
>J
^
. adeo pr&ovpuum fundamentum rerum hic ii<t>r<it>i-
ni '>ppida conquirunt longum subjecta per , .

rum tradilio sit, et quidem hominum montanorum ;i_'\ ii:ii etc.

rusticorumque^ penes quos ct servato utcumque fusrit, Reliqua carmina legi possuntapud ipsum Aucforemant
quoad iternm pttlsis ab Aragonia demio invasa Mauris, apud Tamayum Solazar, qui ad kunc \\\\ Mnjiea
locus, quem juuui olim Eremitx tenuerani, commanda- recudit, tJieronymui Bianca, in Commentariis AragO'
tus i st Clerii i . ea Monachts. Quod autem se- nensium rerum, tertio tomo Scriptorwn Uispani» i lu-
.' Vitie auctor fuerit nuncupatus Macarius, nesci- stratse editis, pag. b80 et sequenti describtt arctum
remtts, nisi terlius quidam scrtptor, i?i prxdicto Pro- moduni vivendi l r,,nii trium Eremitarum : a

cessu etittm relatus, historise PinnaU nsis Synopsim Joanue enm dum mortuus
uddit, fuit, magtio q rn sti is

collegissel ei ex priori Vita refer.ens aliqua, id nobis coli religtone cmpi e, jam ut ai ione
indicasset, dum num. '6
ita loquitur: *<! nos satis crederetur in concilio Coalestium coJIocatus, Man-
rniraniur, quare Dominus Macarius, qui illius (Voti tinus Caritlo, acturus ite Abbatibttt S. Joantm de l'm-
scilicet) Vitam scripsit, ista prsstenuisit. Damus na primos proponii Eremitas, Joannem Atares, Votum
ergo etiam hanc Synopsim, licet utruque \ ita [eaque, et Felicem Eratres, q^uorum tempore et intercessione
nt ostensum cst, non admodum vetusta) recentiorem. aotum fuerit de restauratione AragonioB, ejectis
ncque, parochronismis carentem ; muUum enim facit ad Mauris : deinde addit, eorum festum celebrari ilie

qualiscumuue historia integvitatem, Nec omiserim in- x\ik aI.iji, eorumque Eteliquias in veneratione aa-
dicare, quod unaquseque pnrs Romani ecgraptii fuit servari. Idem tib. 3 Annatium pluribus eorum .irta
collationata et comprobata cum originali xxn. Jauua- prosequitur. Fruncisciu Didacus de Agnsa , in Antiqui~
rii MbLxvm, iiti /idcm faciebat ubiquc subscriptus Mar- ttttihits Oscanis lib. 3 dc Episcopis cap, '^. Acta ttorum
tinus ile Iribas Notuiius. Eremttariun cum translationibus describit : '/".*' uon
5 Adcultum ipsorum Sanctorum quod attitiet, prse- cst opus rcprtere, nti urr ea quse habet Joattnes Ma-
yJa)i
" lauduUis Abbas Brizius indicat cap. 14 Festum SS. rietta tib. 6 cap. 31 <ir Sanctis Bispania?, sub hoc ti-

C Voti et Felicis celebran x\ix Maji, quo creilit;ir tulu, de Sanntis Joanne, Voto, et Folice Eremitis. ^
"\'o(us, senior Frat9r, decessisse : utn etiam habet 7 Sinittta liuient Oaribayus lib. 21 cap. 7, /Jnto-
^ " wdentur
polioretn partem veteris Hymni, m eorumdem Ofjicio nius Yepes t<»n<< ''*
< 'liri n ci Benedictini ad annum
~, ^ fulSSS H't"'
recitandijuxta antiquttm Breviarium Pinnatense,quetn /18, c/ passim nm .

.'
i

qutbus accensendus eltam

,

ventl tlll(ll ,,

uuti cum proprio Collecta nntc accipimus ; iuirm facien ReverendUs. P. M. Fr'. Antonius de Jleredia, quon-
tiOus, cunct<i tl/u simut cum Pita u Macario st ripta m dam Generaiis Pallisoletanss Congregationis S. itene-
Regio ipsius monasterii tablino asservari, Uoniinico dtcti, deinde vero Abbai monasterii Uym hemis in

la Ripa, Pra^posito Historiographo Regni Ara^oniEe; Nuvarra, inter Vitas Sanctorum Benedictinornm in

Joanne tle Murite, Priore de Salvatierra ejusdem formam Martyrologh digestas; quales se "/«"/ ipsum
monasterii Decano, Petro Bernet, Pnore de ia 1 . Auctorcm in dicto Uyrachensi monasterio nuper vtdtsse,
posl Decauum secundo. Cap. 27 ab eodem Brizio in- manuscriptas quidem, sed prselo patataa, testatus nobis
dicatur nlevatxo sacrorum Corporum. Priusautem eleva- ent Archivisln Thomas Placidus praeiaudatus. Inhsesit

ttu.t fuit corpus S. Joannis de Aten s, quod sub finem iltr sententiis Yepe n. Brizii, aiioruinque, Auciorum,
priorum .hiinnin dicitur collocatum interduo altaria, J-Jremttas nt>.--ltfs BenedictillO < lr<uitt attscrit rnlinm :

scilicel S. Joannis Baptistffi et Beatorum Juliani et contra quos noio equidem disputare : censeo tamen

Basilib"-.!.- : quorum Acttt illustravimus ad diem ixJa- Joannem Mabitionem prudentius cavisse, in ActisSan-
Eteratio cor- nuaru. Addn ctorum Benedictinorum, seU nihil »- illos imitnrelur :
Brixius, tunc fi/wni fuisse elevata cor-
pora SS. Voti et Felicis, censerique eos tsta ratione huc obcssc, quo minus Monachi Pinnatenses npecialiter

Caialogo Sanctorum legitime inscriptos. Antonius venerentur, »t sibi proprios, istos sm loci fundatores «<

Blascus dr Lanuui lih. 5 ffistoriarum Aragonensium primos incoias, '/""'<"' eiuun sacra Corpora ibidem

cup. 8, deducil Vit.jj,- S. Joannis Atar^s ct cap. 9 deposita sint. ln /Jclis wlum dicuntur babitura ere-
;

Vitam et glnriosam raortem S. Voti et S. PeliL-is ;

niiticL.ni asumpsi e, nulla l<t<ta uUitn Ordinismen-
atque cum Brizio sentit, primam elevationem c-orpo- ttonr. Marlinus vero CariUosupra nominatus, primtim

horuin trium Abbatem Beiiedictiuum stututt Paternum, ad annura

ruui contigisse unnu dcccxlii ; postea
Maji T. VII 8 mxx ;
 :;k VITA SS. VnTI I/r FEUCIS EREMITARUM.
mxx : et nntra asieruerat post Eremitos, ibidemsM- excoctus credatur : qui, cum pius Dominus servum
suniu circa an-
quofl Clericos, cestitalem observantes, siroul in ab agri opere fatigatum requiescere vellet,
rntm 71 i
quadara communitatesub Abbatibus vixisse. ccelicas advolavit sedes, circa anuum Domini septin-
gentesiinum decimum h qua^rtum.
5 Sancto igitur Eremita scpnlto, Votus vir Cliri-
VITA PRIOB stianissimus, divino admonitus consilio ad propria
remeans, vineis, patrimoniis omnibus ac Ibldcm ip%e
Ex rctcri MS. Monaslcrii Phnialcnsis. prtediis,
rum S. Fclice
supellectilibns venditis, servis et ancillia libertati
habitat
\j magnftudo merilorum venerauilium Christi donatis, nec ne omnium rerum suarum, auri etar-

Otcupafa a Confei irum Voti e1 Fclicia axigat, ut eorum a,

:

genti preti i, in cibos pauperum et captivos redi-

Sarat tnlt > <

-
quantum dignatio Divina permisVit, exponamua :
mendos distributo ; cum Pelice fratre Creatoris jugo
* iraugutta,
quaj antiquorum tum fama, tum scriptnra nostris collum, superioribua i acceptis, submittere parato,
ob impul ii a auribus (imniensts historiarum b sagmi- iiiidfm pcu y,<\ <o ct scire serviendum devovit.
I > «
>

nibus cedentes, hujus [rei] ubique terrarum c me- Memorati ergo Dei famuli, totos s>? ejus servitio
minentium) brevi prolo juio in mentem quotannis mancipare desiderantes, ad praeraissum locum per-
revocars tonemur. venientes, cellulia inibi constructis, eremitico ha-
2 Arabum igitur Basvitia d Ctesaraugustaro diis bitu assumpto, rm milites acerrimi patientia? armis qui ambo
Otut cn bostibus eflugatis, in oratorio S. Joonnis Baptist», inortui cir-
.'. 1
interim Hispaniarum parf ibus praetermissis silentio] '~>~,
pnsr-
liiin C2 an.
subjuganle, in preefata urbe duo constiterant Fra- viridariis, mulso, herbisque utentes, usquead tinem
quCM,
tres, alter Votus, alter Felix nomine ; pei fectissimi vltaa velut in coelo feliciter conversant.es, sancte ef-
Christiani, divitiis affluentos, nobilique prosapia Rarunl animas, anuo septingentesimo quinquagesi-
orti. Quorum Votus ferarum venatui deditus, qua- mo septimo k. I,

dam iln- 'inin perlustraret abdita non minima mon- Quibus hoo in cuanobio l honorifice sepultis,
(i l

tium, cervum roporisse dicitnr : quem dum canibus excubantes ad eorum sanctissima corpuscula divi- E
gtadii que perscqueretur, lamdiu aufugientem quara nam ibi semper sentiunt custodiam et aliquando clarent mi :

racuh»
persequebatur, fern montuosa ac campestria de- deificum lumen, a ccelo delapsum, apevtis percepe-
curril loca, quo usque ad altum devenit montem. runt oculis. Infirmis etiam, quacumqne iufirmitate

liquo uamque posi cervuni evolante, ipsoque nihil depressis, ad sepulcra illorum venientibus, meritis
in aliud, quam in interitura cervi, gladio extracto eorumdem, preestanteDomino, salusomnibus modis
intendente, ad altiora evolavit montis. Igitur ex adhibetur. M
ineunte tempore, jam Christiana re-
utraque pjrte conclusus cervus, ex una, quia per- ligione m ampliorem fabricantes
vigente, Catholici
sequebatur ab hoste ; ex alia, quia sub eminentis- ecclesiam inPrsecursoris Ii. Joan-
honorem Ctiristi
Ecdesia con-
simo devenerat rupe, angustiabatur undique con- nis, Joaunis Eremitse n corpus transtulerunt quod striatur an- :

victuse; quandoquidem saltum cxnlto spccu dedit, in tumba parvula, inter duo altarla, scilicel sancti no *tfO.

et silii mortem intulit. Cumque sonipes in ipso mon- Joamiis Daptistm et beatorum Juliani et Basilicaao, o

tis continlo, unde cervus interierat, devenisset, ac preedicto lapide p desuper posito, collocaverunt, V
milos acerrimus morti propinquasse sccerneret: anno Christiana? salutis nongentesimo vigesirao q. <l

tantuni dixisse fertur, Siincfe Joannes, succurre

a pr&clpUlo
iuilti. lu hnc voce itaomnipotens Deus equi pedes, ANNOTATA.
icitatur . meritii sancti sui Joannis,
duro silici adhserere
fecit, quod adhuc / appareant s< nipedis vestigia. n Impulsit pm Impulit, alinque similia, larbaro
Qui stupefoctus ex tam improviso miraculo, ad se- sevo facile invenies,

metipsum rediil ;
et liberatori suo Christo, meritis b Sagmina sunl onera, unde eqtius vel asiniis Sa-
:
ancti Biii Joann s, gral ias reddidit gmarius.
',\
Enimvcro de equo desilieus, ceu avidus s ru- c Merainens, i.l est, memoriam faciens, nescio
tator, invitantem habltationis locum scire cupivit. (i)i alibi adlutc legatur : verum hisforias hascc vixcre-

dcscciutcits Ih llinc extracto gladio quo accingol-atr.r, pnescin- diderim seculo I- "/ 13 antiquiores, quando stabUitis
SJ-CtlfK, dendo qute illic habebantur arbusta, semitam in- conlra Mauros Chrislinnorum rebus, majnrique pro-
troeundi reperit, qua ferarum genera ad lontem, vincinrum parte recuperata, cceperunl lilterarum studia
qui sub montem derivalnr desoendero sol ta erant. reflorescere <
p td Hispanos.
Prospei tis itaque concavis rupium ac intimis loco- il Anno '
\\j'',Tsarnuijitstu!)i captam esse docet Bri-
riiin, landem ecclesiolam repwit, iu lionove S. Joan- nus nec •. 1118 recvperata esl Huesca vero
ttfit-i >ni. :

nis Qaptistse antiquitus lundatam, ct insepultum Citius srilitrt a>i. 1098.

rtpCilt ir.cc- hominem ad cornu e Ita eliam Macarius, maltem tamen letjere con-
hlLaris jacentem. Tunc vir Dei
clcsialti cor-
admiratus, et diu cogitabundus, signans se signo strictus.
pvs $, ji annlt
cicmit.r, sanclte Crucis, orationeque facta, arcessil iutrepi- f As', ea non amplius apparcre satis indicat Bri-
dus; i-i pro?piciens vidit lapidem triangulatum, iius.
ejus capiti suppositum : in quo litteras stylo ferreo g SimVe hoc rst vi, quod de S. Rosalia Pirgine
sculptas in hanc sententiam perlegit : Ego Joannes, Siculn (egitvr.
hujm occlosiolre conditor et priraua habitator; qui h Vereor ne hic annus per merom eonjecturam sit

ob amorem Dei sproto hoc prrcsenti seculo, ut potui, scriplus, quui victus tunc n Maurts Rodericus liet .
st .

hanc ecclesiolam fabricavi, sanctoque Joanni Ba- ffiit tamen in Aragoniam fortasse non pemtrarunt nisi
ptislBB consecravi: in qua el vixi dintius Eremita, biennio post. Certe post captam Cse&arangustaw dici
c( mmcmortuus in Domino requieaco. Anienj. ii,l>,'t obiUse Joannes, nisi velis aliquol annis post mor-
1 Ha*c tiiin legi^set, multis perfusus lacn*mis, tem ejus primum fuisse reveiatum rorpus. Maliem ergo
s;vpcUoo gratias agens, Kremitne corpus, ut potuit, h.it facta crederecirca minum 718.

humo cooperuit, prsefatum lapidem supponens. Non i Superioribus acceptis, idest, Auditis quat suprn
et lilud srpctit. enim passus est Dominus tantro sanctitudinis viri relatn sunt.
neqne corpusculum dimitti inhumatum, neque con- k Brixim soriw obiisse vult; nam cap. 14 asscrtt,

versationem posteroa latere ; s-'ii sibi providit tu- Regem sepulturx prxsontom , non fuisse Garciam
mulum, nobis virtntis excn plum. Fuit ab Ateres Ximemum, ulpotcjnm mortuum sed fHium ; ejns Gar-
loco iiJiius, tam sancta tamque 8'ncera vitaa inte- ci>im Ynicum : verum kxc gratis asseruntur,
gritate, utabomni faace terrena igncdiviniam ria l Coanobio, iri est, Eremitorio quod Umcerat.
 VIGESIMA NONA MAJI. 5i)

m Aynzam cnim acqtttiiverat, et Sobrttrt iensis postponere faciat, atqqe ad retemum prtemiuui D
Rcgni taput constitttevat Gavctas Ximciuus ; fUius anhelando , mundum cum suis aotibus celerius II M .AR.
vevo etdem Jacum adjuiixecni. ,t sic toci ikfflM Clivi- pi ovooant exequendo. u us.

stianifas, circa eremitorium S. Joannis tuiu satis, 2 '

Sed qui m ignitudo meritorum Venerabilium
i

m
florentior paulatim ibidem evasit, usque ad fttnestam Christi Oonfeasorum Voti et Feliois trax.il nos ad tcrMtur nta
ctadem Regis Sancii, acceptam a Mauris an. 83o. lioc,ut ra quantura dignatio divina perraiserit, ex- M vottetFo-
n Ecgraphum nostrum, Hoc emittere, sed manir ponamus eorum gesta, \vl qualiter mentes iwum ticis,

festomendo; cum sensus exigat ut legat ur, Joannis iltustravit ignis divinus, ut tavores hujus seculi
Eremitse. respuerent, et ad illam civitatem ccslestem, quie
o SS. Julianus et Basilissa coluntur 9 Januarii. mater est fidelium, pervenirent : non certum ex
Bviz-ius boHus Basilissaa meminit cap. 27, et att om- incerto ; sed sicut fama antiquorum nostris irapulsit
nttnn tvium coijoih ab ecclesia subterranea, nt qua auribus, cunctis fidelibus audire cupientibus enu-
primitus ItumaUi fuerunt, elnta fuisse ad navtim supe- oleabimus.
rwrem. 3 Tempore quo seevitia Arabum, dirutas Kispa-
IV
\) l;.\\i'u\e scihcet triaugulato, qui suh mortui capite niarura partes occupaverat, atque nobilisssimara ac r
i

inventus narratur supra num. 3. Sed incendio anni excellentissimam omnium urbiura CsQsaraugustam tattub Mauris
1492 ontnem hujus sepulcri corporisque memoriam suo dominio subjugaverat, in prsefatu urbe duo
abolitam, dvtet Bvtvus ; solatlO uutcm fuisse att Reti~ constiterant fratres. perfectissimi Chriatiani : quo-
qttiasSS. Voti et Felicis, in avca decenti conservatas ; rum unus vooabatur Votus, alter Felix. lli crgo
eo fortassis qnod heec ub olim porlatilis esset, corpus inter rabida Paganorum degentes commeroia, ni-
vero Joannis reclu&um fuerit inter pratdicta altaria miis affluebant divitiis :
*
erantque milites stre- v
seputcvo mannoreo, et s c cuiisitinpnim ntni ccclcsia sit. nuissimi, acceasu placidi, mente sobrii, castitate nobtiUernato-
Idem Brizius hoc factum vull attno 842
q die 4 gloriosi, amatores justitiss, misericordiEB intogri, n "" :
Febr. talt enim anno et die consecralam novam ecete- humilitatis instructores ;
postremo tales, quoruro.
sinm, ait constnre ex scriptura bene authentica, sed ipse singulas Hngua humana enumerare non
lauiles
eamnun profett.et vereorut hsccscripturaalia sil quam valet. Sed quo casu ad hunc tam remotissimum
qux allegatur in Vita 3 num. 5 sub (inem, in qua so- devenerunt specum, subsequens enarrat eloquium.
/us notatur dies dedicationis, factse annis 30 ante dona- 4 * Occasio tamen accidensest, ut priusdesitu ^
liiineni, ibidem eonseqncnler induatam siijnalamque hujus parum loqui debearaus, ut deinde ad eo*
loci ^
tempore Comitts Fovtunu : quod tempus cutn cxteudi rum acta exponenda transitura faciamus Situ ergo i mrum i)rior

pussit ultra unnum 050, Dcdicalio metius rcfereiur ad loci, condensisque arborum viriditatibus, pratorum
aiinum circiter 920. Itu credetur locus, post Suncii quoque amoenitate, fontium a quoque venis [perde-
cladem desolatus pev annos 70 aut plures, ad priorem vexa] pinnarum scaturienttbus, bene Be convenisse,
celebvitutem vcstitui easpisse seculo 10 pridem uichoato: nulli, qui prospicit, dubium est. Ad liunc (ut fcrt
qnando ad ejus cuslodiam tnducti Clevtci Abbatcm acce- antiquorum fama) devenit supradictus Hcatissiniiis
pevuii, qui Translationem B. Joannis, et quidem so- Votus, tempore quodam b quia, ut aupra diximus) :

lius,faciendam curarint; ac deinde in Monachos com- ex Cajsaraugustana urbe ortus nobili prosapia, ve-
mutati omnia paulatim auxerint, ei novam denique a Votus, venatui
nerabilis cervorum , aprorumque
fundamentis 1094 consecra-
ecclesiam feeeiint, anuo atque ceterarum ferarum erat deditus. ' Quadum
vil
tam : quando attevam sanctorum Corpovum tvunstutto- vero die, dum perlust.raretabdita non
tuon- minima venartdo pro-
nem fuisse factam idcm Bnitus pro certo habet. Cum tium, concava.que vallium, amcena nec ne locasil- 'jressit*,

autem bienmo post recepta esset de Savaccms I/uesca, varuinac pratorum, cciviim reperisse dicitur cujus ;

securitas omnino Pennatensi ccenobio facta est, ecepitque dum ob iuteritum canibus gladiisque persequeretur
iii tantam ampliiudinem oputcnliamque, excvcscere, vitain (tamdiu aufugiente, quam persequebatur
quantam Auctoves describunt. fera)montuosa ac eampestria decucurrit loca ,

quousque ad prafatum devcniret montem.

5 Equo namque, post cervum cvolante, ipsoque atque ssrvattts
VITA RECENTIOR nihil in aliuil, quam in interitum cervi. gladio ex- a praclplllo
ope s Joan.
tcnto intendente, cervus ad altiora evolavit rnontis. Itapllslx,
Auctore Macario Monacho Pinnatensi,
Igitur ex utraque parte conclusus cervus, ev una, F
Ex US- ejusdem Monasterii. quia persequebatur ab hoste, e\ alia, quia sub emi-
nentissima devenerat rupe, angustiabatur undique
"
/ui Sanctorum merita religiosa caritate mirantur, convictusc; quando saltum alto speou dedit, si- n c
ijuia Sancto-
quiqne justorum glorias frequenti laude colloruun- bique mortem intulit. * Cumque sonipes in ipso \in
rum quos co-
llmus tur, eoruin mores sanctos, atque justitiam iiniten- montis confinio, unde cervus interierat, devenisset,
tur : quoniam qucm delectat Sancti alicujus meri- ac miles acerrimus morti propinquasse se cerneretj
tum , deleclare debet par circa cultum Dei et tantum dixisse fertur Sancte Joannes, succurre :

nbsequiiim. Quare aut imitari debet, si laudat; aut mihi In hac voee
:
ita Imnipotens Deus aqui pedes,
i

Joannis, duro silici adhasrere feoit, quod

laudare non debet, si imitari detrectat ; ut qui meritis S.

alium laudat, laudabilis reddatur et qui Sancto^ ; adliuc apparent sonipedis vestigia. Qui stupefaetus

rum merita admiratur, mirabilis ipse vitEe sancti- ex tam improviso miraculo, ad semelipsum rediit;
tate reddatur. * Nam si propterea justos, fideles- et liberatori suo Christo, meritis Sancti sui .loaiinis,

imltandxsunt que diligimus, quod in ipsis justitiam fidemque sus- gratia reddidit.
scru-
viilutcs, piciamus possumus et nos esse quod sunt, si
;
G Enimvero de equo desilicns, et ut avidus
habitationis [scire] cupiens locum,
laciamus quod faciunt. Neque enim
ipsi ditficile tator d tantaa
rf

nobis quod ab ipsis geritur imitari, cum sine

est, extento gladio, quo accingebatur, prascidendo quse rjmiltm m
praecedenti exemplo ab antiquis talia gesta eonspi- illic multa habebantur
arbusta, semitam mtroeundi «zunoiam
llllCllff;
solito more, ad fontem,
ciamus ut non ipsi aliorum semuli redderentur, sed
; reperit, qua ferarum genera -
erant
qui sub monte derivatur, descendere
solita .

Eemulanda virtutis se ipsos imlns |ir.|.lii-rciii exem-

1 IX
rupiiim, ac intimis loco-
plum ut dum nos ex ipsis, et ex nobis alii profi-
; Pro^pectis, itaque concavis
reperit parvulam, in bo-
ciunt, sic Christus in suis semper in Ecclesia laude- riim, tandem ecclesiolam
Joannis Baptistai antiquitus tunda-
tur. Vere, inquam. est laudandus, qui corda hu- norem Sancti
ita animam eju.^ pellexit, quo
uiana sancti Spiritus afflatu dilucidat, ut terrena tam cujus delectatio,
:

devoveret,
 60 VITA II SS. VOTI F.T FELICIS ERF.MITARUM.
A devoverat, se ibi Deo, pro po e bI - iro, servien- agitur; ac temino nppropinqnnnte, cum lahore et D
««' dum; mnlta qnoque preee deposcens, <|uo superna luotu terminatar, nihi! absque / peooati gravamiDe /

Miwita lJivilll!
*J US ai 6 nsretur perficere,
' ce P' animi seoum reportans. Divitiis, cum maximo sudore ac-
aoere deccr- atqoe adjutrix bonorum Jesu benignitas ejusjuven- qnisitis, liliis ac filiahus remano.itihus, ac ipsis
ncns, tutis ni rcmera raretur delicta : tandemcom ji issimo luxu eis uteutibuo, nibi) pro parentum Iibe-
perto, ad domum propriam redire 'li posuit. * Red- rjtiono ox ois tnbuentibus ; caro acquisitoris a ver-
ditis ita Qeo, etSai elo Jo inni suo libera- mihus corrosa, pulvisque futura, nusquam cura
tori, nd propria remeavit. Vcnditis namque patri- Angelis in eeternnm erit victura. Multi namque h;cc muitos conver-
moniis, pnediis qnoqoe ac vineia , omnibusque audientes, eeouli fuuditus lenocinia tota mence res- W.
supcllectilil ns, et ancill Eibertati donatis, puere, ac Dei servitio sese mancipavenmt. Exoin-
tol i e I 'ei Brvitio mancipare desiderat. )ilum hic ter he .tus sanctissimi ac gloriosissimi
Xl
7 '
Distributo ergo pretio auri atqne argenti, om- Martini secutus, quipost tnin magn% oonversationis
nium necne rerum Buarum pauperum ac in in cibos vitora, post tot miraculorum insignia, a>l patrium
codcm /ra<
et „ ,, ,

,,,.,,„ rcdimendl cum uno iw rmano ao pra?- .

:; repedavit; ac matri, Baptismatis unda puri-
t
aittttiti r:iiNMi deliberal reverti locum. Germanus vero, Felix itum patefecit sternse. m
nomine, ejusd m voluntati cjusdemqne actionis, ,
10 Qtiin sancti viri hoc quod pro se, oliam pro
non renuil ed ejus ju si obtemperan Ireatoris . ' proxi rnm snlute ac libertate cupiunt; iliud ima-
mi jngo colltim submittere parat. Die conslituto, ad ' ginarium gestantes opere, quod docente Domino sanctienim
''
eumdcm icum perveniunt, babitu Eti I snper Propitiatonum habebatur typicali mysterio. '" Bcelata
"""«""•-
sumpto ; ac similiter acerrimi bostibus efiugatis, Arcaergoin Propitiatorio posita, qu,e ost Ecelesia
f^;
,i: i
trum Dei ei eque pen igiles patientis, cai ex gentibns duarum retinens urnarum
collecta,

custodiunt. Multis dcnique annis in certamine de- manna, duarum Legum, corporis n ao sari-
sciticet
,(
" cursis, quol ab incentore ium malorum bello guinis Domini saeramenta; virgaraque Aaron quse e
1 int, nulli i taliura aba [ue eo, qui cuncta fronduerat, Beatam quoqueMariam, [quss] nullo hn-
r iii 'l i
j.r.i picil patol : qu is ergo pertnlerunl tenta- emine prspgnata, [creditur] peperisse humani
/ ti :s, aul quibu aperte ne cimus /'. Salvatorem duorum Cherubim obumbratur ;

n Miraculum vern valde mirubile, quod a pleris- quas etiam Cherubim versis stabant vul-
:

qi.iinn minij- qiir rcligiosis virjs hujus regionis narrantibus co tilms, invicem se respicientia. Cberubim autem si ,„,, MJ „ ,
n

LiilruZ !,',',.'. .
I: " ,| i inlerseram Quadam die, dum vir Domin! arcam stare, e I Sancto contemplatione su- citerublnu

ta soror, olito i ,
perni amoris proximos prajcellere ; se invicem vero «/»• sc ?««
'"'
sedisset; PrCBbyter quidam, qui u\ vicino venire lere, caritatem proximorum, ab illo interni '".,',','„"'

g con ueverat, ad sibi ij serviendum, more solito ad- inliiiiu amoris, ad infirmoru »que c md e ide

vriiii Quom dum soror perquireret, quo ire vellet, eompas ioncm, verbo prsedicantium, sicut scripturn
Bl iiiill.. ini.il.i indicnre vellel : soror, timens dispen- esl : Qui audit, dieat, Veni. Sancti etiam, haic et A .,, 2J| n
ilniin fratris, pedetentim vei tigia ejus ubsccuta, ad plura alia [sacrorum] voluminum noscentes testimo-
montem usque pervonit. Qua asceudente, per de- ;::,;, se corrigendo, alios admonendo; [ue] extorres
vexum montis, desccndenlem eminus cernit, u;i^i <| li.r.ni promisso, multa in liujus seeuli spalio per- necsalum
per gradus, cuju dam vultus An ;nlii virum qui i :
liiloniiit tormenta. Nam etsi sunt diio Martyrum dicendiMar-
sol ''. ni : '*"'• r
\ngi : panem unum gladio, aliud longa patientia; es1
guinem!"l""-
i
: .

'
-
. itin-
viro Dei (1 uever it. Cum [ue ;
-
cerne- tamen nnus aeternus arbiter, qm utrumque exami- rfu „ (;
stititrttttl l,i-t\

ttllnuittl Ait-
i'i . .
• :ir. iiil \ irum Dei cucui ri ise . el cum nat, perpenditque persecutorura minas ac illatos
,„i„, [ip«os] ita familiariter •
ua (maxime quia s Sanctorum constantiis; sed non [con-
mulierum socictas obstare solel viris prsemaximis b h i b ;
ni generis in cordibus
, ,
;
:in mhiiii Dei redarguil ,
panis, fideli diurnas allatas passiones.
i|iii'iii doferebat, ex alto super crus misit; atque 1 Vere o quandoque laboriosius
vitamduce est *

iii.iii m te ind gnatione supradiclum crns supi rna, solitariam, sitis compendio, ac
famisqne interire ,,,,;,;,„„,

/, fractum n reddidit. Ab inde ergo sic celei tem u- i

intor rupes montiiiui frigore obrigescere, el absqn quisolltarie
',''"'"•
C pevi '
''
atio iiIhiiii ei negav it, nec ulteriu Ange- ulliiis ci nsolal one vitam anxiam et plenam rum- si

i.i I.
1

equente transmisil ; quo \ lr Dei exinde I ib i- narum in longum protrahere; quam cruciatu unius
! u vivoret, o1 ne ulterius ad se introeuntes temporisautunius diei, gladio occumbere. Aliquando
talitor reriperetj ul fama seculi illicitas li ires vero aniii|iiii- hostis, quos sibi prompte resistere
(quod absil nd se intravc permittcrel : timuit enim prospicit, pluribus Iaqueis enecare tentat. Aliquo-
ii r. totus pietate redundans atque jus- ties namque sua; improbitatis calliditate incentivam
titia, i
e unde ipsi i ad pietatem sorviretur, inde ille ois ingerit libidinem, aliquando cibi ac [ioIiis vora-
'
ail casum et alii tonderenl k. citatem, aliquando impatientiatn, aliquando murinu-
9 Alio quoque tempore sieul religiosis narranti- rationem, aliquando perturoationem mentis. Si vero
bus viris ngnovi] vir Dei, dum laboriosius viveret conspexerit, nihil sunm pra?valere calliditatem ,
Tr-msmisso
tltl lni,Mlll(|H|.
propter supradictorura secularium familiaritatem, et terrere mcipiet per somnum. Quod si, nec ita prae- amtentatio-
mu Iralrt,
''' fllVlnu» ClDUt fleOSSel eii-pit Vinilanis uli. ntque ; valuerit, mirificas eis ostendit visiones. Oranibus tlatUm dmno-
,. n-j-i .-,. tttncis ttiilier
exiode poma colligere, el sibi causa potus raulsum autem, ijims dinumerare longum est, calhditatibus colluetantwi
,

prceparare. Cujuscor, cum parentum curo tangeret, poraotis. si viderit servumTJei immobilem in cunctis
et nd omnipotentis Dei irvitium eos vellel conver- permanerc, ad apertas se convertit inimicitias, e(
tiTo, no oum cibi ac potns obiisse pe-
gestimaretur aliquando conspectibus se manifestabit. Servo au-
nuria, beatissimum germanum suura Felicem trans- tem Domini tot ojus ovitante astutias, tritus aufu-
unsii. ot luvo raandare curavit. Qui superni Judicis giet et Deo suum famulum protegente, qui prius
;

oheiliunt mandatis, et ejus amore Becularibas se terrebat, postea territus disoedot.

frustrantur pompis, quamvis &b bominibus longe 13 llns ergo taiu innumerabilss calliditates an-
siut remoli, tamen doserta sus- intor hujus seculi tiqui serpentis Heatus Votus patienter devicit
. .
qitl inf scctill
,
tetttantur
,.
alimentorum pabuns. vos nasc
,,,. in longum temporis spatium [vitam] trahcns. feren-
; et
tuMetFettx
ccnumftum
soj hortctttr, soonios, carissimi, ;nl aliam,qu83 osi absque labori- do suporavit Cumque jam tempus remunerationis
lnis vitam. tnlis viribus (emlilo; et hanc lonoeinan- adosset. et pius Dominus servum suum ab agri
iiin. Bsrumnis e1 dolorlbus plenam, relmquitu; quw opere fatigatura, requiescere vellet, ne denaiius,
;i iii"T"iv moipiuir ;
ol, iliim est, cuni lahorihus vinete [cultiv] merces, diufatigato operario negaro-
tur;
 VIGKSIMA NONA MAJI. «I
tnr; voc&Uonis sute terminum impoauit. Qui par- comparat Chcrnbinis. .-Jrcam obuinbranliluis ttqm mu-
tandem bealo ceplo Viatico tolius perfeetionis, cum centesirao /111' respicientibuB.
ftne mortui.
fructu, lampaue preafulgente, thalununi sponsi et i. Xla ecnrnplmm Romanum; inPennatensi estVe-
reizis sui prndens virgo intrare mernit. Qiu cuin nuu.
die ultimo clausisset rinein, in Oratorio Beati Bap- P Neqm i<rc attestotie miraculorum enm auctoris
tist;e Joannis honorifiee sepultus tst; resumpturus vetustatem tncessario mfert quum pretendit LSn hi-
ultimo exnmine carnem, cutn Aogelis in Eeternura CKin eHamsecuie 14 uut l;> potuerinl eadem fuisse <«u-
victuram; cadem vestigia fratre ejus sequente. Ex-
cubantes autem ad eorura sanctissiroa corpt
el miracuhs
divinara semper sentiunt sustodiam; et ali-
inibi
clari.
quando Deificum Lumen, e ou»lo delapsum, apertis SYNOPSIS HISTORICA ,
nercipiunt oculis. Intirmis vero, quacumque inflr-
mitate depressis, ad sepulcra illorum venientibus
Ex Anonymi Pcnnatensis MS.
salus omnimodis adhibetur p. Prsestanlur bensfi-
ibi
Juxia ecgraphum Romanum.
cia qnterentibus, meritis Beatissimorum Confesso-
rum Voti atque Felicis,
praastante eodera Domino \j
V/utu pro d standis facinoribus iccoIsb Hispanias
nostraJesuChnsto, qui eum Patre et Spiritu sancte traditi es ent, eum Llege \ isegotorum novi .
imo 6
vivit *t reguat. Ituderico, in manus Saracenorum sicuti ; in ges Occupata rr

(asRegiim Hispania continetnr; Christiani, qui Sarac mJj

ANNnTATA. evaderc potu irunt, quidam in s irvitute eornm suba // sjiania

cti, quidam Fugt mtes per latebras el montu i

-

a MS. etex Bri:im, fontium aquoj vonis pin-

eo eonseendentes, diversa perlooa «agantes, turres el
norum scaturientibus, quod corrigendtan cenmi et munitiora tutaqueloca fabricare \..l E
;
'unt. Con.
C/tFMJsM
sunt autem Pinnae, oulgo Pennas, idem quod mpes tigitex his quosdam, amplius quam c ducento de- , SOO/lijlllBl
excelsz nom-tm ulad ab a&perilate adeptai apud lli venire in excelso quodam tnonte, nominerf I» montem
Oroli,
ponos. lii Arngons provincia qui ven entes, AraganUt
patiosum :
el
h Ibidem, i|ui. c E\, quaniluque. et delectabilem looum perspicientes, in .. qui vq- li

d Priora Ana, imitante nabitionis lucura seire cu- <-it.it.ti Panno fabncare conati sunt inuros.
i-

pivit utti, invitantem legerematui, utsenswscommodus

:
i Cumque opus coBptum perfic ire con ir ntur,
haberetur, nuntiatum esl hoc li";;i Cordt isi no time A!..| tr-

e Ifinrrffici vult Brimvs, i/greReligiosos, non sotum raman e iben Uojavio, Tunc llax nimium
Eremitas simptices, [quodsolum ex priorU/us Actis m- misil exercitum validum, ex omni terra Hispanias,
teltigebatur) et quidem Benedictinos ims-r, SS. Votum cuii Duce quodam noniine Abdclmelili ;
1!' i

I
et Felicem, eoque comihinisciUtr Oscanum aliq r»i tan .• et prjscepitei, ut omniterra tragonen iusque „
Episcopum , qui m Montanis istis, inter Christianos Pj !
'

i, quibu "ii''' il
1

au munlto
profugos, suum utcumque munxis exereens, eos habitu invenirc posset Christianos, qui defend ra ii llenl
"''"'"' ™"
donarit, ei eorumdem professionem excpperit; atque in pluntur.
'" Re ;i Cord tollent, delerel u [ue
histolum n Caput Brmo insttmilur, ad int iremp . - i
diruerel tnuuitione el cas-
f JJ.it truus Lectio xii, n finis eorum quse ex anteriO' tella, \ [uibus locis posse oottfidere videbantur.
Tibii.s Aotis habuit Macarius. Curpque h ic d icretum perflcere conaretur supradi-
g Fvrosimile est kttnc Presbyterum eanotis ;. otus Abdelmelik, in supradicto monte, venissetque
Sacrameitla soliltim ministrare, atque hanc fuiste ser- v\ quo vooitatur Rubeo, fixero tentoria in
latero
Macario quem ea /»»• locofru~
vitulem indicatam a :
planitic Panni el faoto impetu advi ;

slra conabetpropinquum Sanctotum aetatifacere

..
um ; i
«b ipsis fund imentis diru irunl mur is, sietiti cerni-
quantumcumque looni temporis intervailum patialur tur hodi rn M .: n r suas, ot
traditio, perquam ipse ea qux sequunlur cognbvit. II 1
!"- Ii
:

i
' ' "'i' < iptn M
h Vereor ne diulurnitaslemporis facti Ittijus circum- .'I i.iin loous inhabitabilis, el in i
ic ibili extitil
et&ntiai nonr.ihil alimini a vero f vet s "/ io illas pi r ora hominibus, ' De i favente , ventum esl ad Venlt <><> /><>'

' rudis ac montani r>t!>ii unde poelea Monaclti dedieere sl<>u S Yollls,
teinpiis Beatissimi Voti ; qui ex Ceosaraugustana 1''

ac triulidcrt' posleris, etMMucario) suspicorvero, quod urbe genitns, ut in ejusgestisconttnetur, exempto

ex dilfmiliori, quo duinceps .S>i>i>tii> usus sit <ii<>>xu, mucrone vepres et arbores secans, semitam angu-
paulattm invaluerit utdiceretur^ crus eifractum fuisse, stam invenit, el eccli siam parvulam , in honore
Gausam quoque subtracti Angeticicibi, non crediderim Sancti JoannisBaptistaB constructam, subipso tnonti
pvimttm huncurtiut mtilieris aceessum frnsse; sedquod vertice inspelunca qu inaxtma rep iril tr, et inse i-

is j<tin iioii rm ttb illa aliisque <>ju>>

essel necessarius ei, pulfum h iiieiit ad cornu altaris jaoentem et si- :

ad/nonitu ad Sanclum Bremitam visendum accttrrenti- gnans se signo sanctsa Crucis, orationeque facta,
lus, necessaria ad victtan ctsperant ex devotione tnini- acoessit intrepidus : ef prospiciens vidtt lapidem
Uitni. triangulatum adcaput, coutinens itaexaratum I irro';
Ecgraphum Romanum, ncmiuiipse; Pennntmse,
i
EgO .1 .illl,'", [.1111111 III hoC loOO Klrllllfa, ijlll i.li

Ne unde ipse, ... inde illi. amorem Dei sprelo hoc praesenti seculo, Ht potui,
k Roiiiiiiiiim tenereut Pettnalense, tenerentur.
; ; hanc ecclesiolam fabricavi, in honorem sanoti Joan-
1 Absque id rst Pra-ter. ; nis BaptlBtse : Bt liic requiesco. Ameu <j. tjui grstias <t $ joan-
in / idi- Yiiimt S. Miirlmi, scripiam aSevero Sul- Deo referens, accepto corpore itiv..l\it, ae sepeli- "<'»' scjteiti

pilio apitd Suriuni cap. 4 ; ubi lantr.n aliud non trges, vtt , superponens prsefatum lapidem, desuperque
qutiut tttr !«>< iii }}<tii htiit sueeeptum fuisse u Sonoto, cooperuit terra, ut potuit ; sed non satis mrramur
statim postquam Ctericali in ordina Exorcista fuit cou- quare Dominus Macarius, qni ilims Vitam soripsft,
secratus, iirtmis sunclioiis connersationie mtitis, uiit/is. ista prsstermisit. Nunc vero revertamur ad coeptum
ditm patratis ub eu imrucutis. opus.
n Brizius, nescio qutd nou excogitans, ul suad< at j
4 Memoratus igitur Dei famulus h Volus ruui k
sanctos Eiemitas, Pfeebyteros quoqm' ordiuatos, et ip- suo fratre Felice, ut potuero, mibi cellulas constrD- Mquteum
S
stmei Reijt Garctj? a Confessionlbus [tasw ; etictm hxc xerunt, et usoue ad threm vitaj fdlidter j..-niniise- ^„'.
verba eo liulttt; cuni referenda siut ad Ecctesiam, t/iiani runt, ot suiierstites quosdam vn-o.s bronestefl dimise- t
,
enjj
auctor Arcie comparat ; tnCuX deindc Sanclosin ca vtros runt, soilicet i Bensdiatum et Marc.-llnm. i^iui i

Bencdictus
 62 VITA III SS. VOTI ET FELIOIS EREMIT;
A teecl im S. Stephani Proto- i ans Dominum; eo quod ipse in hac patria .lignatu s
V
I \

Beiicdtcluni
.'i irtyri tM irtini beatis limi Prassuli i .
esset dem instrare l^.-uin remotus esset
talem, qui el

et Marccl- soris : Marcellus vero consirnxii eccie im in ho- a " •1.1,'ilius perturbationibus, et ad habitandum
tum tucces- n ire i san ii Petri Apostoiorura IVinc p Qui jio -
deleotabilis. Qui vcniens a palatium I

sorcs rcttn-
el lp i cdsli ie n \ n,i ii du >"-. |i i t ii >ii multum retulil cuncta Regi, quomodo in lali loco devenisset
(uW.
tempori ipai ura th » ara corpori iq le 6t qualiter aptua religioni existeret , qualiterve
credimus, cullocarunt animassua in lethereis sedi- habitatoribus terminum ad laborandum imj.en-
•
lis teinpo ibus cospil cre cere eorura san- (lisset.

clitatis : i
na. Cumque an: j j h
.
* Dominojai epis- 7 Audiens hsec Rex Garsias Sancionis, ad visen- a fteije Garcia
sstpleba Christian crescere etjd ce :i lelil is dum tocum ii inili.i [i ist ipsemet, cum Palatino
iracenorum: igit ul profl :i :eretur ('• ne i i officio ct Epssc ipoejusdem temporis Fortunio, pro-
Aragonap /iucia, ib regiinine k Fortunii Gar ia -
porard dignatusest : qui cum cuncta ui sibi relata
nis Pampilonensis Rsgis, nomine/ Galindu flliua fuerant vidisset, et placuisset nimium silii locus evtsmdo
A notio /ir-
inarii Comitis. Qui Cumes fabricavit qu^ddam talis, "litulit quingentos siclos argenti, ut pro
silii
ina/ttr tt
cn i' .i.ii ,
ii imposuil illi no nen m \'li ires : et ill i ct pro statu Regni Dominum deprecarentur. aiitjetui;
Chrlstlanl
post reslau
populare focil per totara Aragonam, quautum jsibi Qiiiu ctiam terminum suprafatum, quem Comes illis

ratas vlltu- liiini. multas ac diversas viiiulas, quas nobis re- impenderat, firmari praecepit Regalibus iistitutis
ferroper ingula longum esl ; et divisit singulis vil- aililens quoi|ii.; licrliuiMiu pastuin .4 alisciiii],-iul,>.
lulis, secundumsu arbitrium, proprios terminos. rnii lignorum licentiam de illo monte, qni vocetur
III" vero ii tempore a paucis quodammodu -
u i-rn- Abitiro : abstulitque Comitide Athares omnem ca-
dictu liabitatur locus. lumniandi atque pignorandi adversuseos potentiam.
'> Non iniiliii verotempore tran acto, intempori- Solutia verojam annis multis, srilioet circadiscur-
dcnuo fiifjtt'
bus scilicet tiegis Sancti Garsianis Pampilonensis, rentera inongentesimnm lagesimum septimum,
it tt Sarace-
nls,
morluo Comite supradicto, iterum facta est magna iterum venit It-v Garsias Sancionis, causa visendi c/ tlftll .l'l',C

|
o adversus Ecclesiara Dei quoniam supe- : lor.um et Fratres. Videns vero Abbatem et fratres 'J!)7 im
ralus esl Rex tl creto sla-
» Ordonius, el facta esl magna stra- inermes non posse defendere terminos, quosdederat
tiililur.
ges Christianorum ab p Abdaraman K.egeCordulensi. loco ;
posuit. tale decretum super
non ternii n utsi
Iu tempore illo Surireiii truiiscuiilcs i'ii' i lui".-t transitione uniua diei non vel noctis, aut si
montes, perv inere null •
rosistente usque ad Tolo- lni^srt. per bonam voluntatem Abbatis vel Fratrum,
•s.iiu urbem : fugientes vero pauci Christiani ev imllus prassuraeret in totum illumterminumintrare
suijradictis villulis pervenerunt ad supradictam spe- vel pascere neque tentorium peoorum figere: quodsi
in nitiutc luncam, et illic morantes rabricaverunl ampli irem aliter fecissent, haberentinibi habitantes potestatem
Panno ecclesiam in honorem S. Joannis Baptista occidendi vaccas, porcos.camelos, sine ulladubitatio-
: et
transtulerunl corpus prisfati Joannis Ereinitsa, et ne et sine ullo pleyto Regali anno : la.ta donatione,
posuerunt iu tuinba parvula inter duo altaria, scili- quem supra memoravimus nongentesimo viilHieot
cci H. Joannis Baptistasel SS.Juliani el Basilissis, nonagesimo septimc, regnante DoininoJesu Christo.
ponentes suprafatum Inpidera desuper. Instru- Et ego servus illius, Garsi.i Sancionis, cum conjuge
serunl etiara uiium dedicantes alia duo altaria, inea n Omeca, in Pampilona et in Aragona. Sub
COtlsl /tltlllt in honorem li. Miohaelis, altsrum in honorem 13. ejus x Fortunius in Pnm-
ejus imperio Episcopus
Alibatnn .'

Clementii feceruntque domos ad habitandum ;et ; plone. Fortunio Ximenones Comes in Aragona.
prasfei irunl Abbatem •/ Transinicum, et el^geruut Conservantibus et augmentantibus decretum sit
Clei -i qui voluntatesproprias relinquentes, habi- pax ct -aliis victoriaque in asternnm. Amen
.

nou :

tare voluerunt ilii. Transacta vero hac tempestate, servantes autem spolientur in infernum, Amen.
iterum est pux Ecclesiai Dei reddita, et unusquisque
regressus est ad propria, priBterClericoaqui reiuan- ANNOTATA.
siiiiuiinjam dictaspelunca. Eisdemvero temporibus
dedicata esl ecclesia s. Jounnis ab Ennicoue r Epi- a //.n Synopsis, incertum a quo scripta, minus
scopo ilic Nonarum Februariarum. accurata est prioribus yitis, neque caret chronologicis
li Cumque transissenl anni pene triginta, •! fama mendis, nli ./•' nluribuschartis hujus monasterii obsenal
per ora vulgi crebresceret, contigit per-
illius loci Sandovat in Episcopis Pampilonensilms fol. 19 co :

vciinc ad aurea comitis i Fortunii eximii, qui tunc quod nitiiiti.icrii iiiennltts deperdita monumenta, s/iiin
a Fcrtunttt intemporibussub regimine RegisGarsise Sanctionis ignoranter fuerint restaurata.
omite
lilii, toti regimini preeara \rag nsi provincia. l; idericus pugnavil cum
Ii
Saraccnis 3 Septembris
Qui ve iis in prtedictum locum, c instipatus caterva Dominica, anno 713, Litlera Dominicali ./, r/ posl octo
Militura, factaque oratione, susceplusest ab Abbav dies ittlcr pugnandnm occubuit. Porro sequenli ac pro-
eximio cum Collegio coBterorum Clericorum carita- ximis Iribus annis tota deniqne Hisponia esl a Sarace-
tiva: ii visis offlcinis cunctis, ascensuque montis nis subacta, exceptis .-hturtx monlanis.
cuni pla"itie, plaonii sibi locua
conversatioque, et c Trecentos fuissel ttsserii Hieronijmiis Blunca ;

vii i eorum. At illi cadeutea ad pedes Comitis.flagi- Ecgraphum Romanum quadringentos.

tare cceperunt, ut illis hnjus ilis terminos iui- d Brizio ft ttltis passim mons Urveli dicitur, qtti
penderet, ubi laborare, velcaulaa ovium instruere, citttiti iintlin hariolantur circa etymon nominis Panni :

suesque pascera |i"s^,'nt. \i iii,., benigne annuens quibus omissis, solum uoto ex Brizio, monasterio Pin-
petitioni eoruin, dedil eisunam Bpeluncam, quaj est natensisupereminere locum undiqueabruplum, el dnabus
sub Orolis facie, cui nomen ast Spelunca Gallionis, dumtaxat viis accessibilem , iisqua tnm angustu ut
ct iiMc devallal contra illa serrade Trasillos, arriba ascensitspossila paucis pioltiberi, quamvis tton Itaberent
donatur spe- de fonte frigido, qui esl a facie lxagouis, et inde ittM tapides ad sui defensionem.
tunca t;al- vadit contrario de Caulo, quemadmodum dividit illa e Abderaman, ex linea Aben-Alaveri, a Stepkano
lionis.
penia S. Cypriani in Sua •
: el quomodo vadil via, Oaribajo ltl>. :17 cap. 1 statuitur primus Rez Cotdu-
ijiiic exii de Spina-alba, et vadit ad summa de En- bfiisis [tiftus iiitno 758. sctl absque mentione l>annn re-
el-sito : at ex illa via qusa venit de Borzo rubro, rtini conini Christianos artarttm :

ad Crola S. Juliani, et exit ad illum collem sub

ille f Abilciuelik Caribajo tib. 36 cap. 15 statuitur Rex
ii"li. llar vcro oblatioue corroboruta et firniata, liaurorum ab unno 685 , Ktgiusad annum 707, enjo
inos cominendans se, obnoxius ilhs recessit glorifi- attlf accessum illorum tn Hispaniam. Apud Btancam
Abdemeliclms
 VIGE ;•.: \ NONA. MA.1I 65
K Abdemelichus Aben catanus speiuncam in I rvelis q Transinicus, ahts Transinirus, mii Transi D
obsidione coaptf, Cbristiu cum leminis et n Mttititfi Cwilfo assignatur nd annum 87st. * BX US
parvulis gladio jugubn t . ac prssidia f ILtus evei- r Knn oo, lnico,
, fi a haM-
1 1 1 .
Missus autem diciiur nb A.b<iulazizio Prmfecto ti:s, tiiicy Oseensi s collocalt >

sub Alcalifa Ulit, /...»... m Ilispania liege Maura- il.ic

s ttctttiti neii rideniur talis convenire. Xum
inm. hi Uein dieitur Abdulazizius Hispali ;i suis an- Fortunius, mfra Fortunio Ximenones dictus, s„l, ini-
nu dccxix intoi feCtUS. Itlim limtl setttll slnlitilur fi.nssr. .11 /,',,,.
QarcilVS
g s. Joannem caelicas advolasse sedes circa an- Sanctionis filius secula dectmo circa anmim 9it) aul ,

in!ii]7li m Vita prima dicitur num. i.

l
,t ,. . ifjw, itiit.it Gniibajns Itb. i~l cap. 1 in ciijns :

li SS. Votum el Felicein, post incursionem Abde- chana ai annnni 920 subscrilmnt Hux Fortunus, et
lemicht soiiiin iliuc accessisse posset dici, cum jam a'i- Fortunus Garsi us et in afia cbwta adannui o; : i

quoi annos vendcndis possessionibus , a m pauperes Fortunius Semenonis occasione quorum videtut i>>n
dislribuemlis impendisseat. Itisto iioiiiintiiti /,,, t,t

i Brizius de iu tnjii lib. cap. 15 et segq. ei lioc Dbet .Kim

t
t inlellgi 997 , qui est aniuis 939,
illorum quasi Epuapliium oddit: haud dulie a posle- qnaniio adhuc viuebat Garcias Rex,
tltii post eorum mortem
i'.-, compositnm: , liei edictus u Atiis conjtuc appellatur Teresa, sed plures
et Marcellus lSremita; Csesaraugustani, viri honesti tive litti ttisse u cores i><>tn:t.
ct continentes, adhuc magis ampliaverunt praesen- Saiidovnl tntct Episcopos
\ Pampelanenses 11011 .../-

tein ecgjesinm , ei duoaltaria cnnstruxerunt, ile.li- miifif Forl uin: quemalii Bpiscopum Aragoniaaei
caverunt-jue S.Petroet S.Stephano(quorum consilio Jaconsem appellatu.

1!
Ju.lex , medius iater Regem Enecum Aristara et
Regnicolas Vragonise, Justitia vocatus, efficitur) et
etiam sepulti lnc sunt. Verum hic est Garcias line-
HYMNUS
cus, sine Yaniguez, cujus ictjm initium statuii Guri-
Ex vctcri Brcviario Pinnatensi.
btijtts l,lt. il cop. 9ad tti-.itnttt Christi 7S8, inofcm ad
annitm 815: et tempora conveniunt cum ntotc Bene- Xo\<\ et Felix, tneriti Patroni;
dicti el. Marcelli, quos Murlinus Carillo viiiise. ait queal aostrum res mare quisqviQ
I i

usquead atinuin 818 Alius vero ab koc liege. e I 1 n- (ie>i,i tautoru:: 1., date, Mona< tiorum,
niguez Ximenes Arista, qui apud Garibajnm lib. 22 i ,) 1
1 s 1 1 1 1
1 1 1
a om n es
< •'/'• 1 ''"7"' reijnare anno 8'iO , cl sic in Epitaphto Lnsequens cervum Votusj in suprema
ndettir iiomeii Arittaj perjjeram intrusum. Rupis advenit juga, devolando
k Uex Kortunius dicli Garria filitis, , ei surerssit Quo cadil cervus nim:s inda las-u^,
anno 802, ob Pampelonam [ul credilur) a pttlrr Mnu- Undique pressus.
ris creptam, Pampelonensis dicius. Inscius rasiis eques i| se tanti
Galindo patri sno Asnat, ptimo Comiti .Irtajonix
I
Mox eq.ii pinnffi pedes applicantur,
crcato anno 780 et anno 705 vila funrto, successit de : Ciiiip ruens clamat, Mihi f fai eto,
(juiiius tttjti Garibajns lib. 30 cap. 3 ct \. Sancte Joannes.
in Atharas tivt Ateres, patria S. Joaimis , inter Hinc i«'^ iviscens, vepribus putatis,
monlem Pinnatcnsem ct Jaccam urbe.m, jam pridem Gratias reddens Domino, tetendit
nomen istud liabebat, si futcs prtmie Vilgt detur. Inspecutn, quo funuserat Joannis,
n Sancius Garcias successit Fortunio pairt anno Quod sepelivit.
815 inortuusex vulnere m pnrlia cum Mauris habito, Pai'ce imnc nostris, Deus alme, culpis
tle qtic Garihajus lib. 21 cap. 11. V,\ domum semper tuearis istam

o Oiii.uiius liex Ovetanus ct Legionensis, qtio nnno Qui glolmm muudi regis ct gubernas,
cityetil reijnitm, vnriaul tttirtoics , oitjiti iinititm S-l Trinus et unus, Amen,
aitt scqv.cniem , alii aiintim 837 , aiit 8'il cssitjnur.t
ulii sccitis ctjiissc ceijiiiim ojiini.
OniinJi s
p Abderaman II opud Garibajum lib. 17 cap. 5.

C legitur rcgnasse ub ann. 810 atlnnn. 830, ubi dtcitur

i Irdonius cepisse rcijttttm Ovelanum anno .S3"2, et tem- lU isericordiam tuam . quffisumus Domine, inter-
porc Iiegts Mahomete vita dticessisse anno 841. atque venientibus Sanctis Confessoribus tuis, \"«>(n ol Fe-
sul utroque victorias ohtinuisse: probide vitletur isii b:cc lice , clementer impende . et m bi peccatoribns
clades ad prxcedens seculum perttnere: quam tamen ipsorum propitiare suflragiis. etc.
Blanca otl litec temporo snrvat.

DE SANCTO ELEUTIJEIJIO
ARCANI JN LATIO.
Kx Mart\n»loirio Romano el Ferrario.

Arcanurn vidijn Arco ojipidum antiqui Latii, Martijrologinm Romanum tioc xxi\ Moji ista Imbet: Afemoria tn
Doquo, Martyrol.
in hodierno rrgno Neapotitano, supra coltem Arcani in Latio S. Eleutherii Confe -<>v\*.
ftom.
prope Mefsem fluvium inter A 'pii/nm et Aqni- Baronius vetera monumenta Eccles bb Aipiina-
uitiiii

num , uh /lio quatuov, ab hoc septem vulh.ni- tis. Vevi m ea non pctuimus fiactenus obtinerc, et Fer*

I us dissitum; a Ctccrone, cujus \bi prssdium fuit, me- rarius in sua /Innotatiom ad tiuuc diem orV, Acta
moratur in epistolis <nl Quintum fratrem ti/'. 3 cp. i propria S. Eleutlierii se non viilisse. licet ea ah Epi-
lih. 'i rp. i ct ltl>. 1G. Verba ijus Cluverins adducit lib. ncopo Aquinate non st-inel, per alios tamen flngita-
'A Italise antiqux pag, 1046. Hvne Jacum honoravil verit. Qua3 autem ex incolarum relatione accepit,
su obita «'/ cultu Ecclcsiastico S. Eleutlierius, dc quo liscc sunt.
2
 6i ACTA SAXCTORUM.
2 Bleutheriufl . natione Anglu SS. Grimoaldi eidem adjacet vicut vulga dictm San-Lotiero, quod S.
lUCTOPB fi. II
oi Fulci fr&ter, iina cum iUiaex Anglia in ItaJiara Eleutherii esse tux cquidem dutntaverim. Alter fraler
Blfiglum rx_
Ferrario,
i-, rinationia ergo venit. Cum autem loca san- s. Grimoaldus colUur xxix. Septembrit apud Pon-
ctaRomaa multacum devotione vieitasset, ac Aqui- tem-Corvum olim Fregetlas, inter Ceperanum ct
,

num cum fratribua pervenisset; apud Arcanum Minturnas in regno Neapolitano, ubi Episcopi Aquina-
oppidum Latii subsedit; ubi clarus miraculis san- tes stepe resederunt. Memoria porro S. Eleutherii in~
cto flne quievit, Extaf il>i ecclesia suo nomini di- seriptaett tliam Marturotogio ArnjUcano, sed ad diem
nala : ad quam plures iriiirnii confluont, el i ta- ttrtium Jioui, eujut auctor Arranum sive Arke col-
Memoria
tum gratis referre solent. In MS, Vaticano EccIb- locat m Apulia, ibique ait S. Eleutheriura ex itinere 3 Jumi.
.'./.»
S, Petri indicalur S. Bleutherius , sed Ep copua Hierosolymitano reducem sanrte obiisse. Qumper
appellatnr : ei forte ett S. Eleutheriua Papa retatvt conjt cturam videntur scripta. Nicolaut Episcoput
xxvi Afaji, Sorfinos in Martyrologio Poetico ewn hoc disticho
''>
I)r S. Fulco egimus \\;i Maji. Hnjut corpus ett exornat.
fmtrct, Sanctl,
in oppido, Sancti-Patris dicto, diaxe is dquinati*. ad Cum Sanctis properans, patriis peregrinus aboris,
timitem Regni Neapotitani, quod oppidum distat Arca- Fratribus, ex Latio sc&ndit ad astra poli.
no paucU dumtasat pdssuum millibus: propius etiam

DE SAlNCTA TIIE0D0SI
b SANCTIMONIALI ET MARTYRE CONSTANTINOPOLITANA.
COMMENTARIUS IMi.EYUS.
Causa el iorics Martyrii cx MSS. Synaxariis: encomium aConstantino Logolheta scriptum:
hujus xlasel dignilas.

ItHh M

D
'111111111 I
accepit .
,
." ' -
et cnpite
ANVO crarum in atjinnm •'
, n > I i m I (« itt Jun ii.. 1 itit , quamque invenire esl apnd Lipoma- plcctiiutur:
ll... \\n tnimo decrelam meditws , effeclui tundem iinii el Suriain, nec non.inter opera S. Joannis Da-
Btatuam
Satvatorls,
mtincipavit, anwlo Sanctisi,imo Gerniano Pa- masceni propler vicinilatem argumenH de cuttu
,

III ; in lii fn Iriarclni, el in ejus tocum substituto impio Anaslasio. imaginum '//. eodem .s. Joanne egregiis orationibus
,
titnt cotloca.
Mox tniiii ithjit,- idolum islutlsuum sttpra Ihronum Ec- projmgnato. Ez dictis ouiem facite est corrigere Theo-
tmii ii
con
ilc i.c calloeavil, illarum removendurum initium phanem. de lentota Dominicte imaginis tubversi, nc,
sttintliiti M. fecit a imo
vestibulo Palalii, quodab senea Cltristi stutua itiidem c/ jici [c tn , agentem uno anuo ciiius quam de S. Ger-
tiil'ttcniii ittiiiicii acceperat, ut yaXxr, diceretur. Vesti- iiiuiii deposilione el Anastasii inlrusione. Tnterim ct
i-itiuiii istud , leste. Codino libro de Originibtts C /'. ctctlcic possumus ilh ttnurii mulierum supplicio non ita
Magnus Conslaiiliniis [undaral, in eaque staluam prte- repressum .*.\<- .ctuiu Ortltodoxorum, quin viri ptures,
,',„;, i,i a.tctitt -.
qute ibi stetil annoa quadrin muhebrislimulatiexemplo, conatisint ab eadem imagi-
quiudi cim' ittrin scelus
i'l. cujua virtute mulier, panguinis pro-
; ne arcere injuriam, vel fuctam utcisci; vereque accide- inipecticiites
Buvio laborans, Banata tuerat, el multa alia facta rit, qued Conslantinopolitanus populus, ob novam pos/eu atii
eranl miracula: adeoque potita iltaessei anuo o i tam doctrinam maximo dolore percitus, cum ip- itnie pu-
Sed decepit Codinum ntuntur.
.itiiiiutnttti sua, wl ttbrarii in ««• sum Leonem statuit invadere , tum multos ex Im-
merit tnmscribendis errarant; constat enim quod ante peratoris famulitio qui ;ili serea porta Domini ,

annum cccxxvm, < 'onslanlinus non applkueril auimum imagiuem deturbabant, neci dedit quo factum est :

Constantiuopoli sdifu an t
ut iii multos, pietatis ergo, membrorura mutilatio-
•2 A,i rem ipsam quoti attinet, tettem di ea babemus, ne, verberibus, exiliis, damnis illatis animadversum
CUffl tlejlcl itiiic vivebat, Steplianuui magnsi ecclesias
iliit
Con- fuerit,
fussUsel iin
sta politanaa Diaconum, in vila S. Stephaui 4 Sed quanlumcumque animosc egevint viri , egregii
Tsauricus,
Junioris, memorabile Martyrium Illarum tlux
eu occasiam passt, tiiihcn conatus initium feminis adscribi debet : nniiittiiis
S Theodosta
danda a nobis, xxvin Novembris, unde litec acciue. In tiulcm euilim tlt.ci Salicla! , tte qua aijeie til.tlltnimus,
his por potestatem agens limreseos tyrannus , ten- Theodosiae .-
cujus nomen el vitam mortemque ut non
tavilcontinuo Dominicnm Cbristi Dei nostri igi- ignoraremus , cffecit religiosa Constantinopotitanorum
nem supra regias fores pnsitam
. eo loco quaj ab . cifitim pieias , gui crudeli lanienst subtraclum corpus,
Ipsa dicitur Sancta Chalce tleraoiiri el igni tradere: lum qitidfm pie. condiderunl postea autem, reddita £c-
.

quod el fei il [n ipsa autem demoliti zelo corro- clesiat pace , extuterunt reiigtosius, fortassis in eo ipso ,

boratm qunadam mulieres venerandaj, generose in ubi Sauctimonialis vixerat , cxnobio. Quoniam autem,
surrexerunt apprehensisque scalis demolitorem
:
tiicin , ./(... iiiai ititu ci tidc/iicc fitcriit, adduxerat in obli-
sacraj imagini Spatharium devolverunl interram, sicctc
fifttciii persecutionis diuturnitas et taciturnilas
eumque discerpentes tradiderunl morti nulla ; dein scriptorum, placuit asstimeve hunc xxix diem Maji quo
tti contitiim ile interposita mora procurrentos
invaserunl Pa- , Orienlalu omnis Ecclesia ceteberrimo cuttu prosequitur
spitttiartiim
OCt 1'ttnif jtl.e
triarchaiem domum,
impium lapidibus impetentes S. Theodosiam, Martvrein Cassareasin Paleestina, de
iutilitre.. Anastasium.vociferantesque.Ocapul impurissimum! tfua ii',s egimus die 3 Apiilis.
oinimice veritatis Ideone Praesulatum arripuisti, I
5 Iltt ntimcn cjus uascriptum rrperitur Menatis. f.rcu-
in sanctas statuaseverteresl
- icr Quam contume- sis , qtiu fere sequitur Maximus Cylherms a (3i'oi« ct, litttr !9
liaui ii. .ii terens profanus fuga sese subduxit e
ille. AytW, ubipost encomium prsedictse anliouei
Theodo-
oonspectu retigiosarum mulierum; atque ad tvran- sia) iititlttur Memoria Sauctaa Hosio-Martyris Theo
num se e recipiens, effecit ut illea omnea morti du.sia.- Constantinopolitanae, cum ailuMone ad
Aritli-
traderentur. Knra cornu, tiuo ceroix eicmfracta ttt, per hujusmodi
3 fise illf, quse pent iisdtm verbis legere et,i m ca. disiichon

G
 VIGESIMA NOHA MAJI. Cii

A Kepmc itpioa mnibi ae, 0eo6"oot'x. vicem 1'nribundus impegit, eique martyrii coronam D
i- -->
T
veoi ddi rifc Aua/.W:*; BpsGtj, De infinitis porro niiraculis, i|u;e quotidie
attulit. *«cro»B D p -
Alterum Amaltheaa visam est, Theodosia, cornu peripsam fiunt, cuivis BOirB vulcnti promptum est
Hoc tiui, (|Uo Christo vietima pulchra cadis. (Usce4-e : agitur iuiteni illius festivitas in nnmasterio
6 Eadcm memoriu, cnm stnult dtsticbo, t cpcritur in Diocratis. ubi sancta ejus Lips&fiB NqtttesOHnt.
cum eloglo m MS. Synnxario Cluffletiano : ubt insuper lioc dc vita, 8 Eadem, od od xvm Julii% piando fortt aiiqua
MSS. Synaxa- maihino, ct cultu ejus Elogium ailditur, quod ex tpso elevati tramlative eorperu memerm tnjilmr, habeniw m ttcm 18JWM«
^u,, collatum cum textu Synaxarii Claromontani ad xvni MS. Synaxarw Ciaromontano, aliis&ue MSS. ui }ii~
J'tltt, sicsonat. *Avt»] r,v ev xolc ypwovs @eoaoai«v [tou lihotliccti AmbioKKitnt Mcdiolam, ct Ihicali SuABIldlM
Arpiy.-jTr.vjv] yovewv guaeS&v SuyoTY», i/ nfc Kwv- Taunm rcpcrtis : itdin Jmbro.siano Coluc, pro tcm-
ffravrtvoun -,?.;«; )tat y-vouivrc iitzaizosc o itccnie sre- porfl Tfaeodosii Adraiuyteui,
Lcoui Im/icnum ccs- ijui
).?i>Ty,4£>, r cIe urTy.p /xcoua?' t)7v n**o« anexEtficy & sit, Copronynu, pcrmuni-
nolalur tentpui Constanlini
tive row vj Bu&rytfo jrtvaaTrpiOJV' £ ('tz xat rj fxijr«p festnm crrorcm et monasteHum, tfU6 d (UUU DtOCraUs,
:

reAEurcZ, xaraAsttjjaoa t>7 Maxapfa t/v bAhv ncjMauatav istic Dexiuoratis appeUatur sic auJem revera oppclhw-
cr.-j-fi. II Jg lx jcpuaou xai apyupou Tpstcj «ytac, exxovac durn docct Co.Uuus, c.r ijuo Cantjuts nisitu ConstUitMnO-
xaTaoxeueeaaoa [tgu XpiOTav], :r,; QeoToxov, /«i ?>?; poii Clutstiaita ossciit, Dexiocratein Itiinc Patricium
«"yfac, AvaaTaatae, t? ^otTta 6Vvei£t€ toic, irroj^ore [xai fnis.se. ct sub Theodosio Juniors floiytisse, et eccle&iam
6p<^«voi€ . Mers oeTtvet xpovov Aeovroc, to5 JucasSoue. ii,,:! ,iu,i (jtioioiuio ipnodditodesuo nomiua apueUas-
'
Adsepulcntm
mje, {jyr.uv.y.i opaejaizevou, ou; tou EvdeSeararou ©eooo- sc. hi (Inroniontuno autem, nuniculornm aut factaotlm tiQWissa
ac'ou UTTo^wp^oavroc, 'M :i ji^ neiaeaSai rote. a rclttjuuirum iiicutionc, bxc ponUut clausula Accipiens scriptamlra- .

«utou 56yftact c "'a

- ov pteyav gy 1 1 xrp i^./ji- 1 .

eornu mactavit eam. Sdc tgitw pulchredeoertantes,

[toutov peTa po7T«Xo>v x«t £t<pwv rau narptap^e/ou xa- animas in Dei manus tradideront . tlliusvero festi-
T-/v£y/.£]- «XAa x«t r>jv sey/ov x«i tJetJBCTixrv Etx6v« vit;is Bgitur in siuiriu iiloiui-t.TMiSaKalorisliiiisti,
Xptorou tou ©eofi ';j''»v, rwv [ttfpwptevriv] uirepavto rwv dicti Benefici. Cangius in sua Constantinopoli Chrir
k
nuXwv, ev «rorrep [o*t« rov yjapaxrrlpaj r, efyia Xy/./.r, stiana de hot monasterio fuse agit, doo&taite hau Iprocul
Jiyerat, ed7reuaev o Bfipfwvuptoe. xaveveyxelv xai nupi a Macbcrnts ju.itu liitus fuisse cum quo videtnr / tcw« :

Trapaoouvat, K?i ev cji tkutk IreXetTo, xai o eitad cpu quod sequitur Encomium, ium num. 3't ait, pvopa lit-
v.v siri xr,$ xXiptaxoe, [ftera r«e. a;(V/,;], (3ouA6fievo5 niv tus sedisse contractum quemdam^ indeque sublatum liu-
[aytav] eixiva //--//. yAily, eu9uc ©sadoata
;-
i -

.' :

pteO' ETEptOV ; 1/, T/ : xXl sociarum mulierum corpora sepuUa in Dexiocratis mo-
r.r."
/..:'• -/.'
fuerunt; et propter communem earum cum
Jos/av* x«i xaraXaSoufiai r6 naTpiap^et"iy, eAi9o€ iXouv Theodosia passionem, hitjus quoque festivitas i

riv rJwooeS)? 'AvaoTs^oiov rov jrarpta ./> v. riapaurtxa agi ibidemque eorpus requiescere cetmtur,
ouv «t ftev Xomai rwv yuvatxwv «irexe . < ot >, rrjv 5e Prastactum miraculum t aliaque deincepi in Bnco- tnterelderunt
;)

:i; y.^i Dt7ray9pW7ro; i .; -poe. rov mio narrata, seculo primum \:u exeunte aut \\\ m- cumprlmts
< Actls '

Bouv, ' wv xepac n .•/ ,

/.- ^.^. .>,-.l y.y-x -/,y o:j- choatopotratasunl : ttnte qutv tempora oportet pridem
/::':'!, TOV rOU fJtCfpTuptOU 0"i£"avOV «Ut quorum mentiofitin Synaxariis, e
accidisse illa,
y«ce, lhpt *5e twv a'ire(fp&>v 0au^taTti)v, raiv xaQ ex ^t-v tiquiora aliqua ipsius Sanctee extitisse /Icta, unde nc-
o(' y.\i-7:_ IvepyoufAevfjJv, ^;£'j~! iwtvrt t'-j pouXoaevw uav- cepta rint Synaxariorum MSS. Elogia : qusa kcta
Savetv. TeXetTa' rje r, «uri?? cuva£i;, ev rj5 ,uov^ tou A:o- modo noii UtTorwnqne jacturam utcumque
trirciiiiiiitnr.

xparoui;, Ev9a xelrat ra «ytov «urtjCj J^ettj/ayov. Zfac iM: supplebit, To-3 oo^ojtxtou pieyaXou Aoyo0e'Tow Kvpoi3
vcrbisqu,T [ ] inchm e Giaromontano sumptis t ubi fvnia KoivaTavrfrov, tov 'AKpOTtoXftou, X6yo« eu -h «y/«v
,
citiim sic diversus reperitur. Aa6ow xepacj « ---o'f«c iv J ootouaTupa 0eo3oci'«v magni Lo- : Sapientisssimi et
a-urrfV. Outojc, ouv xa),w; ayuvtnaptsvat etr; j^eTpaCj 0eou gothetae, Domini Conatantmi Aoropolitae, Bermo in
tx 7ryEua«Ta eaurt-v ita-eSevro. TeXetrat rJe r tcu:/.; sanctara Hosio Martyrem Theodosiam desciiptusex :

guv2£(c, ev t>5 ay('a uov^ tou 2a)Twpoej Xpiarou rou Codice Vuttciuio. Constantinus isie, propinquas sepul-
Bvepywrou cro Sanctee sdes habitans, magnisqueab ea, tam insua
diehus Thoodosii ijcicn SUl per&Otia, affSCtUS bcitcfictis, littllC
7 Fuit hsec in [Adramyteni] tjiiain in

C piorum parentumfilia, exurbeGonstantinopoli quaa iliius laudaiionem publice recitandam composuit : qua-
; p
cum septennis facta amisisset patiem, mater aece- lem invenimus in M-S. Vaticano, int&lligimus autem pro iusdantur
pit filiam, et in uno monasteriorum Byzantiorum Viennm quoque in Ctesarea Bibliotheca extare, ethic factaet scrip*

primum Grxco-Lalinam exhibemui sed antea ju.cn- j«

clr a& nm
attondit; deinde obiit etiam ipsa, relinquens filiae :
^
suam omnem substantiam. Haoc exauro argentoque viiis, quii Constantinus iste funtt, ct quo tempore vixe-

tres sibi imagines comparavit, [Christi scilicet], rit. Ad boc indagandum ipse nobis sttggerit, generum
sibi fuisse filium Principis Cholcortim, eumdemque
nc-
Deiparaeque sanctissimae, et S. Anastasiae, cetera
distribuit in pauperes. Post aliquod vero tempus, potem defuncti Imperatoris cx ftlia, regnantis sorore

cumimpiusLeoarripuissetimperium. piissimo Theo- quse Conslantinopolitanse hisloria periti facile intelli-

^ Cons(Qn(ino
dosin sesc suljilucenle; Ma^num 1'atriarcham Ger- gunt ad Michaelis Palaeologi, /Uiique ejus Andronici AcropolUa
manum, eo quod imUet impio ejus dogmati adhsere- senioris tempora $ic aptari, ut ad nutla alia seque pos- mgno Logo-

re, [cum gladiis et fustibus e Patriarchio] expulit, sint accommodari autem imperare Michael anno Mcta,
Ccepit

et sanclam atque Dominicam imaginem Dominino- hcclx; ei filium Andronicum, conjugh Annse (Uim
Regis Pannonix junclum, ascivit Imperii sui consor-
stri, supra portam quae, [ab ipso simulacro, sancta]

Mne& dicitur, collocatam, conatus est dejicere effe- tem anno mcclxxii,
hcclxxxi. Ejus ac
ipse auiem
fUii rei gestas
obiit

accuratit
sub finem
comm* nta-
anm ^
mptU
:

rus atque igni tradere. Cum autem hoc ageretur, et nepoti

Georgius Pachymeres, non ila pri-

prosccutus est
mchaelis /in-
spatharius [cum securijjam esset in scalis; volens riis

dem Latinitate d iIim a nostro Petro Po

sacram effigiera amoliri ; continuo S. Theodosia Jjj"'***"
Romx magnifUentissimis at plane
aliaeque pia? mulieres arripuere scalas, et dejectum Q Latineeditus
in terras spatharium neci dederunt ; incurrentesque Barberinis. Bx eo d cimus, quod fttise
typii

in Patriarchium, Anastasiura pseudo-Patriarcham Uichaeli fuerint tres, etiam nominatsea Christodulo in

prsevia ad historiam Joannis Cantacuzeni
cmperunt lapidare. Statim igitur reliquae quidem epistola
Eudocia, et Anna. Irene nupsitAsano
mulieres capite plexae sunt, Sanctam yero crudelis Irene scilicet,

Junion BulgavmRegi; Eudocia, Principi Lazarorum

atque inhumanus carnifex trahens ad locum
quiiiain
mortuo irt monasterium sese recepit;
Bovisdictum, et cornu arietis rapiens, illud in cer- cotlocata, marito
9 Anna,
Moji T. VII
 66 DE S. TIIEODOSIA VIRG. MART. CP.
Anna, fxlio Cralis 8ervi& Re,i& desponsa quidtm, ted mus. Nec cltud prseterea notandum circa hxc occurrit, D
\ • r
-
1 i' p
conjunctanumqvam, anno uc\ lxxviu Michaeli cont w- quam Acn p Aitse appellationem, non fuisse patrise, sed
guineo suo nvbens, atiuht e\ UtvAum Detpotse : ethuic famiti.r coynomentum : cnm satis certum videatur, tam

potuit datvt etse Principatos Colchorum, ut ex co Gtonjium quam cjus fitium Constantinum Constanti-

matHmonio natus fllius potuerit, circa annum mci.xcv, nopolitaiws fuisse : alia autem gentiliumejusmodicogno-
thunr iijtnrni ftluuii Con-l.mlihi Logotbetm, de-quo mnnnn, secuiis illis usitatavum exempla, qus nequa-
nobis m prsesentiarum ett quxtlio, quamcirdi possintpalriam, uti alias viderentur, notare,
A"i, ip.tr onno 10 Leo Altativs, in sua d\ Georgiit DiatrWa edita vid&apud Leonem Ailatium t in prsscitatade Georgiis
157.1 ktgattu
post Qeorgii Acropolitm historiam, interLegatos a Mi- Diatnba, ub\ dc Acropolita agit.
in( Ilnniam,
chaele mitsot ad Gregorium X. anno nccLxxm, no- 12 ffactemu de auclore etlempore scripti Encomii uariwx to
minatum inveniens apud Pachymerem lib. b* cap. 1/, De Mattyriia&.Theo&osi&tofcrativerbumnnum adbocem.
toco

ex Senatorio ordine, primum Magnum Logothetam hic prsemittendum superest. Conslantinus num. 2!) iu

Acropolitam ; dvlritat, locusne kic intelligendus sit de Macello pertractam Sanctam nit Synaxaria, utique :

pnnhitu Gror^io, iquem vtiam Magni Logothetffl i-.r antiquioribus Actis, jrpo? ro» ^ow, ad Bovem. JIu
tocus an olim, vel saltem Constantini mvo, Maeellum
functum offtt-io conttat) ande Constantino, eujuscom-
plures oratlones in Sacctorum festivitates tempua sibi adjunctum habucrit, eaque occasione mactatorum
iioii invidit :
autem de Simeonum tcriptis,
in Diatriba animalium cornus ibidem ad manum essent; nn veroid

pretei ham de S. Theodosia, tres earum a se conspe- Constontinus per conjcctandi ticentiam ita scripserit, non

ctasnumerat, in S. Neopbytum, in S. Theodorum divino : de B ive scio ex Joanne Tzelse inter fora pu-
Tironem, et in S. Joannem Damascenum. Sed dn- bluti nominatum fuisse, fa^ dyo&oaf, ft xoi (3oii> xov

t&d 1'iiiti ijus bimn suum solvere videtur Allatius, quando ex

ipse
TOTioy; lioii.s forum, seu locum qui Bos dicitur :ex
Georglut i
Pachymerc prsetaudato alegai tocum, ubi dicitur An- Codiuo vero de originibus, eum fuisse nvn valde reniO'
dronicus Palsologus, pott obitum patris, ante ulios tu/it n Palatio siquidem inter quatuor porticus, quibtts
:

usus Muzolone Tbeodoro, quemillius paterin Magni urbem ornavit JSubultts, duas numerat, a Chalce per
undestcih-
Logothelse Vcropolitse demortui locum subrogaral : Milium et Forum usque ad Taururn et Bovem et
clus ?

utique Georgii : nam Constantinus nostcr vixit cum Hexakyonium ductas : postea verode Statuis agens :
E
AndronicOi utijom supra dictum est. in loco, inquit, nuncupato Bove, Maxiina erat for-

11 Quin imo Gcorgii iltius filius fuisse Constanti- nax, Bovis capul habens, in qua malefici punieban-
ii guo Ulchatli 2G ubi narratur, tur quare etiam Julianus multos Christianos iu
nus, ptane lib. G cap.
colligitui ex :

hnp cunDncn-
quomodo Michaei Constanlinum Vcropolitam, quem ea combussit. Erat vero fornix illa, in fignr.im bo-
datur puer,
ted aduttlor a Patre Magno Logothetu acceptum educarat apud via conformata ^pectaculura longe mnximum... et
aratla;
se, informanque optirais artibus curarat, propter mansit usque ad Phocam, sad Beraclius eam con-
pertinaciam in Schismate, privarit laco gratias quem flavit, follium (ivif.r monetse genus erat) cudendorum
jn-ius babuerat, et a sua familiaritate removerit : causa. Turstt hic locus Codini interpretem Joannem
quod factum antepenultimo Jmperii anno. Verum cito Leunctavium, qttod pro, iyvrjiv% eonflatus est, in

apwl filiitm Andronicum recuperavit Constantinus, quod MS. legebatur, E<poveu9n mactatus est : qitse si me
apud Michaclem amiserat : uti et Theidorus, ob sam- taphora non est bovi teneo aptata, sphaima est librarw-
iifin causam gradti Logothetat motus : qtti cum eumdem rum ; ille uittcm eo uon otiimaiiinso ita vertit, Integra
sut/ fllla cjut
nt< fndronico recepuset, in ipso perseveravit, Proto- autem permansit fornaxilla usque ad tempora Pho-
Anitnmicu tm.
vestiarii titulo insuperauctus, nsquead annum mccxciv, caatyranni, qui uliimus omniumab Heraclio in eo codmusde
1904 vldctur
factui i <•!<> quo obtit; el in ipso Logothotx munere suci ess orem combustus. Jlucde Phoca morte nemo hactenus som- co illHsliatus.
•

tttela, habuit prstdictum Gregorii (Uium Constantinum, lm- ninvit, neque velpcr umbram exlundi ex hicce verbfc

peratoria mox affinilate, uti supra diximus honoratum, potest, rv 5s / K^fAtvo? £W4 ^oixa* o't'/.y. utto 'I*Ipax)-6!0'j

Quamdiu hic postea vixerit non reperio : unum verosi^ E»oveu9*" Xoyo) oo>£'T.v : unde vides quam parum pohsi-
militer videor posse diceie, Encomium S. Theodosire, mus interpretibus nimium in opere festinanlibus fidere.

ah c<> scriptum fuisse ante anttum ucccvi, alioqui non Ext tiimcn verum, quod in Chronico Constantinopolitu-
fnmitl.r no- omisisset celeberrimum istud ntiraculum qttod lif>. 5 de tio, Atexandrino perperam dtclo, pag. 876 legatur,
mlnc dlctut 1'hocx cujusdam Leonis Sacetlarii corpora, trunca
Acroj olita,
Andronico cap. 3 V2 nairatuma Pachymere infra dabi- et

mus, quodque eodem contigit anno. tist antcm Magm et din raptatti, ad Bovem delata taiulcm et concrcmata

Logotnetaa offtcium proprium, utait Codinuslibro de fuisse. Plura de Bove apud Cangium vide in Constanti-

Officiis, mandata regia et aureae bullas ad Reges, nopoli Christiuna Ub. i cap. 2-i,- ul-i de Foris puhticis

Sultanos, Satrapas expedire: isque ab eodem Codino num. >[, multa leclu et scitu dignissima invenies.

numeraftr in ordine Offtcialium Pataiinordm duodeci-

KXCOMH"M
 VIGESIMA NONA MAJI.
67

ENCOMIUM
Anctorc Constantino Acropolita, magno Logotheta.

fnterprete R. P. Danicle Cardono S. J.

Ex Bibliolheca-. Vuticanx Codice 800 fol. 91.

PROLOGUS.

X uvatxa pev avopetav jtou EUG0

M- Lulierera fortom ubi quis terrarum et qua rationo
ffotyos «7ropr,-je 2o).optwv. Kat pta/a rrnv. 3, 11
-/£ etxoTwc. ttTropr.ae. facile posset reperire, uon parum addubitauat sa- Pfatura A,i -
npo */«p r,;; X^piTo; aa9€vouc. xa9ana^ t>:; a*v9pw-Tivr,c. mnna
pientissimus Salomon. Neque id sane imraerito. prr
cyuaewc. ne^r,vu.ra« o\« rr,v rov Iduapuivoue, rp tclairaTr.v Ante ennn quam uberiore divinse gratiffl oopia i
•
il.tmomm
Gavav t xai rr.v -?,-. JeaiTQrtxJie. rrapa6aaiv evtoXjJc,, ro-i;t'-
ct piccatum
litus noliis uti csset coneessum, et quo terapore conupta
rr; r.v «apavEarepov, e£ axoXou^fai; e$(T«).ov. \V<p' ou
natura huraana, tum ob numquam noninfesti nobis
oe ©eoe. yiyovtv aVSpwrroc, *?(' ti;v nenroHtmav «ywp9wa£,
satanx insignes fraudes, tum ob raandatorura divi-
xat t6v tew; xa9' tfpiwv iv/yovzx xaraSISXrixe, x«i y«-
nprum prBBvaricationam continuam, suis ad lum
ptrc xar' auTOU xocvjj Travree. rrv vixwaav klxy^vy viribus erat defecta; nil profecto mirum, si iu ma-
•>j/ ort -/£ avopec, xpeiTTauc. aVe6*et'^9riaav cpuaewc,, x«c
jniviiisemper imbecillitatem dalapsa, magis etiam
u:;£p tjuacv r.ptozvjtjy.y, «XX' yjoNj xai yuyaixee. UTnpausTt;
quotiJie magisque corrumperetur. At vero postquara
rivic. «vetpav*iaav, xat rotc. uxr«a r'iiac, r'iAiX?r,9r,aav a'/-
honiinis naturam Deusassumere, eamque miserabi-
•/e/Uxwc, gtti -/£; rac"c. aXrfltlait TroXtTevaocfjteva-, y.y.\ rwv
litersane habitam rursum'erigere, quin etiam eum,
-r,9- xac yer.pwv oaaJr) xat uTreprepat (-.voeie, u-reptoouaat
quem ut infestum, sic longe quoque nobis esse valenr
xat 0)5 aawftaTot to awjxa neptippovtfaaaai. I-j/vxi akv
tiorem tristiexperimento sentiebaraus, graviter
ti\iv yvyaixwv, fzera ro (*£*/-* xal t^pcxTOV rr;; ev«y9pw-
vulnerare non dubitavit; omnesque, communi ac
Trr;cew; tou ®eou xai 2wrr/poc. f/.uaTr'piov , <
avSaziov rrpi; pcr iiratlam
sufficiente adversus dsemonem gratia instructi, vi- Saloatorta
rovc.xar* aperr;v a9Xouc EvE0£t'c;avT-. Cfpovri-jia, yevyaiov te
ctoriam sperare potuimus; tuin sane non viri lo, reitUttta.
t|*u*ri y,e. rrpo; tovc. U7rip Xpiarou xai xard Xpiarov aycS- i

qui robustiorem sortiti sunt indolem, eamdem pra-

ira05?OTr/ft,a" 0*5 vvy /ftTv "?o\- 7TpoSe€Ar; i.evn tt&o; -
vj:; r^

clare demonstrare sunt aggressi, etiamsupra naturas

£u*or;fAia<; U7To9eaiv,ra cpepwvupiwc, 9edaaorov dya%v ®eo- t
limites sese efferentes: venim imbecillioris quoque
doafa, r ev "Oat'«tc. -t'joc'-tit7o;, xac iv Mapruac ire-
sexus virgines qusedara et matronaj extitere illus-
piSor/Toc, r.r.'; p.Ev t' :jv jrpo auTyjc. uA/./.r/ir, twv 5'
''
ou
ti-es, qua; adversus eos, quorum vires
tt2li7txv oir.O.ityOr, ra; &e roiv
nostris longe
?.af/,7Tpwc U7TEpr' ?-»-:£, o*i
suntsuperiores, animo plus quam
muliebri decertare
^e9' e^utwv «iraawv -rpdGoXde. T15 arpeoToe. w? aXr]9we.
non fuerunt veritaB, Angelicam,
si veruin diramus, scxnm clinm
c.yt^tr/%, /.y.i axaTaywviatoc; Trpopta^o*;' touto usv vou«
in terra vitam ducentes, ct veluti ex alto despicien- fragUlorem ad
9eTt>uaaxac xaXwe. xaTapTt^ouaa, touto cTe •JTra/s-oo.Gv, fortta roliorat.
tes quacunique in orbe lioc non sunt, sed videntur
X4C( ttoo; tou; xaTci 0eov aywvac, eiracpouaoc, /.at t«
magni facienda animaj profecto seipsis altiores
EtxoTsc uTrepaaiT^ouaa, r; fiaXXov amv9i^p rt; vlfzvztiy^ :

ivpiBr, w; ev *j7T'j')iz T/; tots x^TE/ouir; azoTo^r.vrj rr;-,

effeetse, quse cum corpora sua ubi(|ue circuraferrent,
E/.//./,i''7; to TrX/pfria?:- 0; tt&o; fj.ev fttxpov, o, rt o"te- sic tamen quasi extra corpora, absque ulla eorum
).c$v; r,p9r; 5' eu9vc;, et; rrupaov xat touc Lt/; TU'p.'7'jTToy- cura, versabantur. Earum igitur, quas modo dice-
tk; exovt( xaOoJor,-//'-/.;! rrpoc ri awr/]pta.'AW.a rourwv f;ev
bam, mulierum non pauca?, post ingens illud ac
z?.(;
-
T6 o' eiwGo; TtpotjyOgy^y.fj.iw» xac vuv, (.»; ecil uoi sacroquodam horrore plenissimum Dei ac Salvatoris
rou irpoxetptlvou auXXr,rrTwp 0eo;, £'//£tpr.T£ov aye to^; nostri, carnem nostram suscipientis, arcanum, in-
t/;; Maxapcac, ecywac, xat roF; /.ara Weov :au:r,; ett(- gentes ail virtutiiin quantumvis arduarura exercita-
c/r,re'ov TiyXiicpy.nvj. tioneinsubeundam animos, et virile quoddara raentis
robur ac propositum certaminibus ostendernnt, quie pro Christo et exemplo Christi siistinuere. r ./>ii> tin;
in iis
pauCM trt-
Vcrum illa qua? laudanda, hodie nobis est proposita, et velut pulcherrimum quodrlam donum a Deo morta- lere llllt'
libus concessa, non a reiveritate alienum sortita est nomen, Theodosia, interque alias Virgines sanctissi- strcs
mas ferventissimse fidei pnerngativa insignis. et inter Martyres
celeberrima, cum iis omnibus quae anto
ipsam extiterunt pulchre contendit de victoria. Harura enim aliis nihil ailmoilum de gloria concessisse,
sed pr.Tcipue
alias etiam non sine praclarasua laude visaestsuperasse cunctis vero, qua9 ipsam aut secutas jam fuerunt ;
Theodosta
aut purro sequentur, praises certaminum fortissima, et inexpugnabilis facta est propugnatrix partim ail ;

fortiter certandum, impellens verbis et pulchras in pugnain vires sufficiens partim ad propius «iiin hoste :

congrediendum fortiterque pro Deo audendum, rebus instrueus et sermonibus incitans, atque etiaiiiiiuui amnthus
certanles ipsa pro cujusque meritis auxilio suo fovens ac protegens; nisi dicere malis Prl cattsa
scintillaB cujusdam
certaiitilius
rationem habuisse Theodosiara. Quod vivam intelligcpietatis ac religionis scintillam. sub jordido
si dicas, in ejemptuin
illorepertam cinere, quo universa EcclesisB facies, veluti caliginosa quadain nocte. id temporis obtegeba-
tur qua; quidem paululum prius delitescens, ac dein repente excitata. in flammam eruoit ciarissimam, ut
:

ea duce quotquot non omnino ca^cutiebant, in rectum puhiierrimae salutis tramitem ultro reducerentur. et ilarem
projiosila.
Sed de his modo satis : ideo antem ea prsemittenda duxi, ut operis suscepti ailjutor milii Dcus adsit. Nunc
igitur B. Martyris in certaminibus fortitudinem, et in arena pro Dco suo gloriose depugnantis constan-
tiam exhibeamus.

CAPUT
 C9 ENCOMIUM S. THEOI>OSL£ V. M. CP.

A. C0N8T. CAPUT I.
ACBOPOL.
p.i va. S. Theodosiie natalfa, adoletcentia, vita monastica.

ConstanU-
i\f'[ne »t *nde initium ducamus sermonis, unde
ars dicendl (quffl et ipsapositi.s ;i natura sanctionibus
A
-y/y
//' ft/ r
yy.''>>in )v,

KdtTenuiXobfiouoai
$fa no9ev
StcpH^
r -A-/y(.,-. rA'. ~r,i (yuOEO)?

napi&taxa) $pxju:9a:i t 1/.

nopoli url/e
reaia,
religiose obsequitur) incipiendum eese prsescribit, 7't/U KOTCO /Xt /.7.%' >-yy:, 59» /.:n zrj y_;/r:j RXVtE^
ex iis quaB in terra suntpoeita, *-i ex qnibue princi- i/','ji-j, TJJS y^vicu^q ~rj y~.y.'y//M T.uvfrJiii.-Sy.. ly.-j-.r,

pium omnea ducimuj ; a loco, inquam, et alna uaa- T.-J-'.A-r u-yj r. RwyflTWVTIVOU TO T.lbCi.yri.-jyj \\>GQV(iiV flx-

cendi adjunotif . principium quoojue Eaciomua dicendi. rjAeiOV) TO TtaXziQV -r,? OUAQViJ.&vr,q y.y/zlvj, to fXE^pc
Nativitatis igiiur lnciiin u-.u t;» est Theodbsia, ipsam t.\U'J-.uij -r.z y}; Oi5tS'6r,TOV ovoaa, >:/, uupiotcj k«S -
jtt,v

i:ij tantini urbem, decantatam adeo Auso-

'
:, t/rrj-sjuij-rj dyctQots, oviev outw? EKOffu^oc r.zi ii%% xh
i, .
Emperatorum edemregiam, universi qUon-
i 'jcr/:/.-:i v/u KOOueTv, w; 6 '.yj-.r.c, zo/o;?/; Tfi ksci itoXu-

daiu orbis complexam imperium, cujus ad quatuor oVY^OCj. \\ur/o'.y'/x'vj r>-. d [xiy/i, to"; /.y-y. 0eov apiOTeu-
niHM.ii partea extremae fama nomenque inclitum fwtoiv r. -.'i>-j /.y.-.y. XpitfTov oj; otkyiB&G. Pao"t).ed)V ^xai^
perva quam innumeris abundantem bonis, nihil
it; to t^; EUGEoecec; epetcfusc, t^ t/:; itiazuin; cmipcyuoc, h

ita ad posteros ornavit, autunquam est exornatu- ULtxst -'>:c 'Atiooto^oucj AnopjToloc;, TotauTv;? r, Haxa-
rum, quam ipse qui eam condidit, et prssentia sua pt^a TraTptcTocj Ktu^s , toloutoj r:o?aoT'/5 Kat ttoJ.uou^cjj
nafa Theo- prmsidioque PuTcivit,Magnus Con tanl s pulchris . rjsuv^veo9ai "C/.y/yj- epu oz, xai ~.i/y. ye EtKOTCdcj \pw%
dofta,
in Dei causa laboribus ad flnem perductis memoran- TOIOVTQV itO^e TOV ITpoyoVOV, -jy-.U\i-.<>> 'jvjy,/.yi.'<i, TOtOUTtd

due, el RegumomniumChrlstianorumlonge primus, /£'»/,'/';> rpo; -fj 6p9y,v nepi ^Hvj Jto%x» i/or.iy.ro.
flrmum religionis ac pietatis Pulcrum, fidei nnstra) 3 \~u.y. T.tfiv. ti; rowft ua9etv Kat onottov y^uotpif-

sanctissimas propugnaculum sane validum, acpost KSt TWV y[,/-/:ji-''»-j t/;; yeveoscocj, wni QTrowtJTep outoi zx
praecipuos illos ^postolos ipse quoque dicendas npotj B:i> v/-ic i-.j-f/y.-/'!-/; EuoecEoraTot, Kat cpiXoSeot,

Apostolu». Tali itaque natali solo Virgo ista beata y."i rt5v rou evto5.cov 0eou RKpt€et*£ yJAy/.zz. Tt Jet noX-
prodrit, tali civitatia suaa [patriaB gavfca est Prin- Xa Xlyetv ; v» yap '•<; eKoutov jiIoutw, Kai 5ot;*is arofta-

cipe 1
i incl iruil Patrono. Dicam equidem, e1 qu id Sdv W Pp«X" ^ <y Ui T^W^Op 6? T010UT0U T';>
'
OVTl "/iv-

rea esl dicam eumdem ; illum, quem modo descripsi, vVjUgtxotj y.W''/,'^'>>' A//' ouTfW TeXwac; y^yovey vj.t/.iyi,

ipaa liabuil Progenitorem, eumdem instituendaa y.yi ewroptpavioTat tou jrarpotj, eTrTaerr/s eti Tuy^a'vouoa,

vitao Prseceptorem, eumdem a) veram, quaa in Deo y.zt tto}.}./!; £7i oi'>ijvjr, tvji; itpour^ei^ac;, 105 auiurrTw;

ej ;i
Deo e t, gloriam ductorem. ro ijipv eKuerp^oete, x.zi tcov -yjtQ'»*/ acvcoTspa yevouiyrj

;i Estne autem qui illud quoque cognoscere for- toCi rJuousvou?, fi.'; rto 0ew (3ou/r TOV tov tou Pt'ou tTpouov
(

quantosque ielici avuostev* aXXa -x-J:/,z ouaevouv ouk Kuoip*;aev. '0

tassis desiderat, quafed T\ losia y«p
parentibui sorte nacta sitparentes? qua in Deura flde ac reli- t
'
itdvxa Jrpocj t^; rourto.v yevsostos, oacpopt^tov ;k

iildo ptttf
gione? Ita profecto Bupremam illos Dei uabeat; KOtXttovuriT '• / j ...'it: /at yvvy.ly.yc, p\).r>\>
t
xai e/,?.o-

majastatem praacipuo quodara cultu et amore fuisse y/;> a£( neptTTOiouuevocj saurtpKat t/;; M -/<-,' 5*; rauTTj^,

summa accuratione universa 0O«Kat 7T«T«p, TtpoUVOr/flOTO. "AltflSTS 7^0 6 T.y-rp T0V
prosacutos; tum vero
ejusdi ni Dei mandata sempi r implei isse. Quid opus |3toy ui.i''/.).y.ii, y.yi apta ye « p.r,rr,p Koautp Kat Tor^ ev
Kocfutp /y\'jivj HTtouoa, sauTiiv Kai -/,> eauTjj?
plXiribus? Quantis circumfluxerim divitiis, quanta- Trait^a

quegloria, silentio praitereo; breviter pronuntio, oeuvettp t: Trspi£K?.6tos, "/.7-i oeptvto; [3iouv itpou^vrjosv

parentem ulrumque lialmil TlmudoMn, prule tam ex.TratcTsueo^ai.

4 T^: :
yap ivi^jTo^: -/ ^.•/•j^t^,
sancta tamque illustri dignissimam. Ipsa autem, ; re o?.oue; ou:

Kai Ttav eiTt oup - 'eapeorov, kjjte-

cum tenera adhuc virguncula septimum eelatis suaa - i

cumque ad hoi Xuoe TOV P«)V, KOK TOjy yy.jv.iv UEI60T)] Jtpocj T^ 01 prfvt*,
annum nondura es el prastergree .1 ;

vitam hanc mortalem decur- rr).ourav . Ka.TaAiTrouoa, 'jto: ye U7re?^ttp9»i

ut »ine reprehensione
roi TtEwy rjt, Kai -- 05 -_ rov
Ki.i. e1 caci dsem >nia insidiis facta superi ir, illud :

Deo potissimum e se1 soti, Kai

\ ivendi institutum, quod
uBQiOTauevott; ouyaTrstoiv, '-- <•./} /.-:/- roy outovuuov
vi u:ii, arriperct, patris etiamnum consilio e1 provi-
videretur, eodem orbata fuit. Sed aUTW TUffljltOTWt, .'/./i K2l TJtOI OtluOOpxet, /=:( TO rj?]

prlmum po- dentio indigere

';'. v
- rrlv rtard 0soy iropetav-KaQooriyEC, xaf.Trpos
fl, svpti >tLI\ neo iia necessariis ad mstituendam recte vitain praa-
. ., .

T"/> oupavout; cifyouoay, ajipoaxoTrra p«6*t?etv jroterv.

orbatur sidiis fuil destituta. Idem q lippe ille qui omnia sicj

quain lucem hnnc ingredia- Tt' vouw >',

MaK«p['a, rrw? to : ; cTta^opotcj auTot? K?,r1potc;
nostra, diu etiani ante
•/oriy-'>, UWV, w; >-:)/: u.'- v, wcj y.vrj:: ; ttoa/.oO -/£
qui uobis deinde obventura, ab eo
;

niiir. cognoscil ;

matorin» :u\\w utcro cuerce- x^i oet. T6v p.£v y«p ^9stpousvov ttXoutov irapaUTa
jain iniu tciupore i|iin
OKopTritJst :oi"; jrswiot, toooutov rmp bosutjj xaraa^ouaa,
mnr pro sapientia sua optime disponit; et qnos vult
jjtliooU ti; Oeiou: ofTCO^pJTVSIV TUJMUCJ EVOUtOS. At ou "/.5:1
prs n ipua quadam cura, sive e manibus sive e fe-
T&a; etKOvacj ExwoaiTo, rr/V rou Ruptou xat Xottnpocj
minis, fbvnndos eHgrt ; hie, inquam, patornam suam
providentiam ergo tenellara adhuc virginem desi- riutov Ivktoij Xfltorou, wv ~r,'- r. *v zyvvj touje Mr,rpos,

,1,-r.nnon esl passus. Slmul enirai parens |TheodosisB

1
Hai -'>i; w :o ryjtj jroXuaSJ.ou Maprupoi; Avaaxaaiac,

mona- Mi.Lin hanc cum roorte seu meliori petius vita

r.y h IW5 ooflstancj t?.'jt« Trepi aura /apiro;, ^apuaito-
tl l»
Xurptav 6 SptOKOVUuo; xaTOvoua^stv orbe ).ew;.
slerio cotfo- ci»mniut.t\it siimil at mater cadunia mundi rebua,
cata, 5 '\'/'/.'
rourtw
mtmdoque ipsi nuntiunj remittenst seoretsa ac reli- <yj-'-> fxsv rtepi cTtevor,flvi xeci eTierrpa-

giosse (ininus septis seipsam liliamque inclusit, ubi ^sto. rUai oe rou mtrrou rrXouTouj tou w; a/./,0'o;

ad vitam pra-claro ducendum pulcherrimis eam pm- ItXoUTOU, xxt ur, diafJjsudouevQU t/v K^rijotv, nwcj, apa
QBPlda c.uravit. inihiu. Cr Tei k;, EffKe^atcv;
f
Aiav ouvstw;. Kai oj; ouk a/./.w;

4 Taibua omnino annia nna oum iilia tcaductis E^pn»*' Ou -Ji yap riVsa^sTO u>i jrapauTa coiXoaotPJjoat re-

in looo iUo ci r\. nK.ilhinc. niliil quod laude di- ).£wT£pov te xai 'Jyr.AoTepov, xat arrooTEp^at uev tj t/j'J£,

tribus post -x sxetae Trotr.oac^at, ausXsttocj xai

gnum aut Deo placitum cognoaoeret omittens, pia Tf£pt c^e irXettfTou
annls etiam
TIi .,,,1-Ma
1
maior, \ivomli linom lecit, et torrono W0£i TsXefacj ouaa t«; r.Xixt^ai;- xat w; e:*^ axpov e/./Aa-
piivattir ma-
tre. relieto domicilio in coaleatem eeae habitationem x^ra opov^oswtj, t/;; xax apsT^V ouvrovtacj ou xaQjcroxev
transtulit. Tantum vero earum quaB hic videntur a)X ir. rwy ap^estdsoTaTUV apt^auevr,, toiv axporaTWV
Ou 0"
FUiea Busa reliquit dlvitiarum, quantum a piis in ue')rpt aos^Kero, ouosv oudo).wcj Trapa7ro5ia9eroa.

egenos elargitionibus ipai Buperfuit : illas videlicet xat TsXstOUf xaTa xatpoucj eotfr.Xe rrepi Ta u\ia~' v.xi x
H
 VIGESIMA NOXA MAJI
A M to<; <t/>.)o~; 'JTreo t* axoa v£vou<itv:< <&9a'c*o3t, tvtei- melioreis aa venores rata esse opes, qum et hio vi- D
Sov ti irept iaUTifc eaavraooY,' a).).a y.v-Ta t/v oeoiroTt- ventibus numquam non adsunt, et hinc emigrantea » co,™, •

xy;v 6\a .TavTo; iTOgoiayyv, Grjgpstixv eavTyv ooO.yv evo- possessorea suos minime deaerunt; qute eoa, *"'
qui J™
fii-X xai '->>; ovoev ovSaiuoit; tojv ooeiXyuevuv GKirXriost- ipsia potiuntur, non seonndum id
<iuotl hahent no. («mtonli
aov eraXavi^e Kara re Tyv rov puexaptou navXou vVav
1
minis, exctscare, sed .-<! acutissime videndum
oculos '" p» V'"' |

xat coiTyotov uno9V,xr,v, e-^avv-vvouevy, to.v oittaSev. aperire igaia possunt et s.iient quse denique ''"""""*
ul pluri-;

BKexTttxueauat to<"; iuirpoadev eo-evjev, syxpareta to co,- mtmi su.is ail Deum amatores reeto Iramite perdu-
iua uapafyovaa, aypunvtati; aota>.et'i:To); suucvovaa, cunt, et, euui ipsissimam ui ccelos viain
absque errore
eirfvcx&t<; Ta; -po; 0eov ixeriipiat; -oiojoievy, xat 5Xyi demonstrent, iu eosdem qneqne sine impedimento
y.avairy; ytvouyvy toO xpetTTOVOc.. ullout perveniatur efuciunt. Quid igitur R.
Theodo-
(') .\>>.a -Z U£V TTOOC TO OetOV /71 T3t OeTv 0V7O)I YV siatQaA, putavtig, ratione divitiia, parentom morte
evipyxc, ovt<u; rv avvrovo;, npo? Js -v!; auvaaxovusvai; siiii relictis usa <M'An inqiorloc.lc'! \n sine IVu-
avT/; fiovaxa, 07101; i.'/£v oirwt; tJtexeiTo; 'Aoa ye ez etu
;
? Miiiiine vero, Bonaquippe corruptioni et amis-
rou urapexovTos wptAei
,'>,: y.i y. uTBpeTcfflii ioio» tv t.tiv
; sioni obnt.sia .11 pauperea tlistribiiii. omnia, tantuni flrtufli iftuHo
eauTW ; Ovuevovv
yap ti; auejoic, ovoai/o);. '12; '.'i; l&v siludumtaxat ex eis reservans, qunntum :t<l sacras
Ew,yyelueuBvexirXxpouaaur^B/,u6T'aiJoui;aiTaaa5 nvsoa- imagines esemendas neesssarinm fore arbitrabatur:
y,£<, 5re 'JY.tot: t6)V ito
p>; 9eov BUTeut^GQov r.ys oy.>.yv, xat ex qiulnistri's sil.i pracipue comparavil
primam ,

7T207;ljvt/; tineptoipsu r,yetfoxaixut)aiiv.tJvtt>.To Domini aoSalvatoria nostri JeinChristi, puri

tov, ouio> v povouaa outoi ut r.Xoy tiTouevr irepi to.v
,
otMauv, Dei Parentis alteram, umtminsuper.aanotaMarty-
ojo;<x<y. tovto.v ecppovr,ae, -oo; ov<j£u<w s£riXoru7rr,aev' ris Anastasim, tol Dei causa labores pert
a).>. r^y-.y -xny^ /.yj eorsjyt- xat&anep ti; aprtirayx^, i|uim ob sioguiaremdivinitus aeceptam gratiam/po
oj;t,'; KartiOet« iropeia;aV,9r,<i, !:/:<< nap'exa'mri<; iroJr,- pulus Christianua cognominare solet Veneflciorum-
yEto^sti.y.at Bptij a(.£Tyv nap'exaoTri t°uvea6ai, Ovtoi ts
diesolutricsm a.
Vftet TeTvvTeivoj^cvov, y^tt y.ao^t'^/ aUvveTpiuulvr,!/ iy.e- 5 Atque hsso sunt quie de quas dixi
iis divitiis
v.Ty.To, y. [xr. e|ou9evouu rou 0i tfyavet
<t.9a: >u6uapTUptx<t)<; Theodosia sibi facienda, et mente concepit, et reip-
6 Azvio. sa esecuta est. vero
Bonis iis tjnx vere sunt, nee
7 A u.'>.et-o
(
ro) Ouutxoifyouaa eoi'oux r^<; ttuynt;, otoi- falsa nomenolatura dicuntur bona qeoraodo ani- ,

nep av /o/i^aTo. o>.'iv xara tou ap^exaxou rov 9uuov muin intenderit, quisquamne interrogal Sapienter '

£;£/£-: atwcavtS, ttjoooi^v vruTovctniaii/y.ouyr, noppo)9ev iy.- profeoto, nec aliter quarn illis uti par e-i. No in
atoix^uatx, xat uii rraj-ja^ojooviK ro TrapaTEav irpoaeyyt'- differendum sibi amplius existimavit quin, secnn
fumuHtatts
ozt, u/i o' o 'j7o<v £; ay^oitjviXou auftir)\exea9ai. Ou yzo iltim altissirrjae psrfeotissnuiaque sapientite plaeito .
/ii .< larflm.
ort ye rtpoa PoXatq axpoSoXt^eiv oux eveo/oov tov iroXu- iia sese omnibus quas spectant toniad mundum
fi.i:/yjvj, 0'»' et; itaXriv o).oi; avt'ei ytDpetv y.yt ot.un).e- expoliaret, ut^luraet meliora deinde conseqnere-
xeaSai- <//>' eu ftaXa -ooom/ev efpys, xai oW t<; apiarot; tur. Tom vero curam omnem <e solicitudinera non
CTOVT/yo; i.io^' Tt: '/£;<:; avTayoIvttt/Trit;, £/. to.v yro.-i- ariam abjiciena, sic qnaai ad perfectam jam
to/v xaTr,yo>vt£ero tj)9o!i/ouaa. Mr,tjeui o aayoXouuevr, tuu perveni sel actatem, et ad sui nm prudentias om-
evTjtvOoi, u/.o-vi; STtiaTpetpoue'i/r< to.v xdauou repirvtiu, 6?.ov nis vocataessel npicetn, continuo ad virtutem oo-
a
to 6iri9ufir,Tixou auereive irpo; t3eov, y.ai -y 4 kJtou za- nato ita tuiii recessit, utpotias ' pulcherrimis ejus-
raxpox; xyy.-/: Ex'Xo)xeu, o>y, QeoO y.ai toiv 9e<'o)v itzeipo- ilem initiis et ipsa sumeus initiiim, ad suroTnum
ueun tjwxjj. Oo-'..; .v. -.017)-;, o tpaaiv, -/,
M taodom peffeoti nia culmen pertigerit. Nihil interim
Tpt//j;, iraaa tjtev y.v.t ev-o)/v eV/yooj 'jeonoTiy./v, (jie/oi invirtutum cnr.su nacta itnpedit rti, nec circa po-
xepattz; -/y< /vo; <oiT7, t«tou vouoj ou?.aTTeiv,
9ei'ou oi; Btrema vitic su;e tempora iia qoa ante egerat ma-
r
avT/; -j-i llr',, oT-vooooa. 'A))a to ue<?ov, aXXa TO eul.im ullaiu
tli- inferri pasaa, quse multis jam tum
ytoTov, £oo.v iiWouat, putabatur summa
a<l queeque curriculo pervenisse,
ma. iuiiii nilnl de se sibi persuasit quin potius secundnm id quod a Domino ineulcari prol ; verat,
ct Inlcr Hona- famulam se ducebat liintilein'. et veluti nihil omnino q ad profeotura auum faoerel peregisset, miseram 1

chas conver- se et bonorum operum inopem reputabat nec n tn secundum divin ira el salutarem Pauli adraonitionem, ;
satur.
quaa retro erant oblivisoens ad anteriora 'liil l't
se extendebat; abstinentiaque corpus suum emacerane , et
9,

iiumquamnon vigiliisse exereeiis. atque assiduas I preces offerena, oontinenter proflciebat in meli ua.
t> Atl Deum iaitur et divina
quod attinet diota jam ratione erat operoaaatque aaaidua. Cum iis ao-
temvirginibusquasineodemmonasterioaacriscYira ipsa exercitationibus vacabant, Deus immortalis q o- !

do se gerebat? quomodo oonversabatur?qnomodoreliquasomnesdesua spiritualiumdonorumcopia

red
participes? Insuper illarum pluribus habebai se infenorem; nequeidsolum, sedquasi rerum onarum
in
vt "' omuia foret inutilis, ac divinorum mandatorum nullum non
:
negligeret, cum ingenuo quodam
pudore ultro accedebat universas, propterea. quod in sanetse cum Deo conversationis studio
mibua .i
1

se superari arbitrabatur, miseram sese et infelieem

appellans. Quodque longe est majua, cum tai i

tnesset prudetia tamquo prasclara agendi ratio , irtter efusdem contubernii aodales, nulla , < 1,

animi edebat signft, nullam suarum sotlalium invidia prosequebatur, s<-<l amore cunctas et benevoientia
complectebatur singulari. Non aliter quoque qtinm si in .livin,. ebsequio fuisset novitia, et methodi ad
Deum appropinquaddi ignara aut inSueta, a singulis petebat inetrui, el in rectam virtntia semitam, si
forte aberrare contingeret reduci. Ita spiritum ipsa habebat humiliaturo,
et eor eontritBni, qnasduo des-
picere Deus nequaquam solet quemadmodum sanctus testatur David. ,

/ Omnemanimifastumctmotum velieinentioreinplaneexiieiat.i iiii nihil aoeideret qnodVirginem sanctam

ad iracundiam posset provocare; illudsolum retmnerat zeli et auimositatis, quod in dcemonem efiundere u«n
smegloriaposset. Longe igitunllum aseabigere, Ionge fugienteiu persequi, neque oinnino appropinquandi,
aut ex sequo qund aiunt, congrediendi secum occasioncm permittere. Non ernm adversus hostis vaferrimi im-
petus veleminussuas experiri volebat vires, nec tn palaestram oranino sustinebat descendere et cominua ciim
eocongredi; sed meliorilonge consilio procul illiiin a se jubensfacessere, cgregii prorsus militis et nntago-
nistoe partes omnesiniplebat, dum e longinquo et quasi fugiens ininiicum suuin c.tiite impeteret. Nufli earun)
rerum quas liic miramur intenta, nullis muntli hujus voluptatibus irretita, omnia sua vott desideriaque in
unum beum detigere fuit solita illius imius capiebatur amore, toto animo diu noctuquo Deo ac rebus
:

divinis intendens. Ita a primis, quml aiunt, unguiculis Virgo ista beatissuua pnescriplas a Deo liomini-
bus vivendi leges implebat omnes, itl solicite curans, ut ne punctum quidein unuin onusve Rpex ilivina;
legis incustoditus elaberetur, quemadraoduin ipsemet Dominus ld facieuduin constituit. Scd nunfi inajtis
quiddam, iino maximum, aggredior dicere.

ANNOTATA
 w BNCOMIUM S. THBODOSLE V. M. CP.

,. u»\t.r.
ANNOTATA.
A<litl'OL
ip S. Anastnsia cognnmento <57pu.TM')M?p(a coliluv oit templum itti sedificatum en in loto, u'-i fuerat ilo-

hoi nomine a Ortecii T2 Dtctmbrit, qxut an ditlin- mut cujutdnm Patricii, cognomento Pharmaci .-
710;

i
/ ,i Jfomana Itliut appttlationii Probi on sit prima occatio cognominis, aut ipsam contra

nobititsima Mnrtgrt tub Diocltliano, videbimut, tinon Phsrmaca id rst venrfiria invocandi ,
alius quseri

ante, cerleadiS Decembrit. Codtnut di Originibut poterit.

CAPUTII.

Leo haurU u#, J/nagtnes abottluruij Gymnasium publicum cum Magislrissibi adversanlibus
incendio perdtt.

Ii.i iihhii.
Ii;mc pulcherrimam eane vivondi rntionem tene- II 'j y.vj outwc. r, uoxapta ffiayovoa ocexf.tj iiitftik-
tdveisui iu.f.

tot bat Tbeodosia, virtutia studio continenter inten- yiyr, ifj-.f,-- -f ptoyjj tte&LxXefovffa, y.yi uovw £):<': Jisi

dens, Virginum sacraruro coenobio clausa et mente TPVTOfi motSXviywaat' \\//' Z'i>- ra xxO' tfuac. ityt v.y.-

in smper erecta. Notum eutem est,

Deum quomo- '/<••:, /yt jtepi 0eov y.y. rwv 0-t'wv (ppovovvTsc. ry.u <W>x,
i

d eura omnia
, noetra Balva adhuc esaenl el incolu- to Ei; KXr.povofitVv i'j'.'o%j scutu oyorjiafLy., o vine, \<zt,yrJ-,
r
ini.i, el de Deu divinisque rebiw recte omnes son- 6 irtp <.'j<-a'<z Xocofi Mi elaiptToc. Er.it 'j y.v'j) ivj [jycy.y('jw

tiebamui , erainux populua eximius el electus, qui f.fiiv, wi//y\c, TtoXXaxifi /'/>' ru.w iyyr^y-o yrcyyvxi^
viui, novua Urael, ip»i proprie nbtigimus in funi- (Oj/iy OTtxoci y,j jrt)/-y'/-z'jOzy iir.wyffay.yi r,iJ.r,yx-ji<i£,

culum hereditatifl <"<. \\ postquara e coalo pnlsus ry^-.y uev, 5 ©«at, xstXov /tvr'aac, y.ari t^; E/./Jr,-

superbieB Bpii itua sunm in hominea invidiam in aper- <-j{y- 06ov, ur,ffEV o' i/.r./r.zyi ouvr<9ets twv ttoo? f&wWn-
iiiin coapil proferre, multia ai variia frequenter aiv, y'fy ks«' n\oiVfiv a^X^aac /.y.xy/i/.wj, -//.o: eayTwy/vE'
machiuis animos nostros oppugnare esl aggressus. t«i y.-/i Kaiv/Tepov ti Ti^vat^ETat. 0'J ydtp -t tuv Qettov Tia-

Ul vero adversus illos parum valuit, et hac ex par- pailotJioat JoyfifltTOlVETratpei' tTtd ytxp itavrwv irt/et; r.-rac,

te proflciendi quidpiam i»pem omnetn maehinnsque tfiaitaviuvxat aTToxlvtpouoat. '£( ouv&tntatoipei ;Tt ytyx-
abjocit inutiles, alia deinde ratione omnia susdeque, vctzeet o r.'>/:j\):i.yywf- ; Ta? C-t'a; etxovafi, Ta I«pa xat
ut dicimus, vertere,el ipsamDei Ecctesiam aggredi TToTvffeTrra exTUTtwuaTa, ex fjteffou, w; txai/otcj t^Ct -^-c-
111 tituit. Cumque rursura nihil eorum quoa singula- yijffat 3*t^yv&)xe, aotr'ff«a9«t uTtortBeTeet* y.yi r, vnoHv.-n,
tt Scetetlam onotav ex/Xtvetv
lotim conceperal efficere valuisset, quin etiam ef- to 'j't/
f
>\v, de^ta, 'j-;ty 3 (I)fi (Toxoutiav,
univeriotn
lu 11 11 11 n eruisi el excipi, ad suas sese ai tes tofum aXXa p.r, oucotv, jtat 7t;'v"a cpEpouoav E7tapt'oTepa 6 00CP05

convei tit, ac novura plane consilinm excogitare UTt^9eTO 2oXoawy. EiJwXa vouYCetv 'jr.icy./i y.y.i -y-j jrep

ccnpit. Non enimunum quodpiam divinorura dogma- t^l-t? ffItout)r,v tic: -y.'/.7ty-: eivat nXavr,s, zat tj!s «p-
t u 111 suspicioui (alsitatis obnoxium reddere est /rts-: £/.£!vy; T£p'Jc£t'a; airaoov jtavT»] Tte^rivevai^ptoTta-
ft| 1. us. sed adversus cunctaeimul insurgens, in vj": ?.ei'(J*avov, Baj3ai tr; -h/.yrc ! ^acat t^: c/at^r^To; !

ea rabiera suam omnem conatua esl effundere. Quid -}ev tWV yiyjy^M r o'j a'/x<j-o^oi\ j\'.v ^tsv oOt-jj;, vOv
igitur mali molitua estl quas mai liinationes adhibuit 'j' £teV'->: etii^Eipei, x«x rwy osrf.jv fj >.'/.). n , nobt, -w
(aiitiivt
pessimus genius t Venerandas Dei Divorumque c.tn-i 5v, Jtept t> xaxoupyetv a^-^oTepooEcto;.
|)|

imagines, sacras illaa el omni honore dignissimas Ttve? 3* 0S4 xat Evexptve, xat ti'civ bTTr^Ts.tcerrtTourotc
taerai conver effigies, utpote quas pluribus non parum ad recte '-y/t.<-.-'v> '.-.(.'"ji. -i.'j [3affiXetav 0eou Ttapy wf-rcet ff&jerepi-
Uur,
.
ndura prodesse judicabat, Btatuil e medio sibi cauevo; ; A.EWV 6 e; 'I^xvoojv, aypto? y~~ry<-J r.y.y. Qr.n

osBe tollendas. Bt viaquidemad hoc tetendit, recta y.iyi axC/y.w., o; /.t?Tz t^; Ttotuvr,c _/..-_ 0eou Jetvov
111 :
peciera : Bed recta, qualem declinandara monuit ] to, xat /.?tz (jtsay,; y-j-r,-. /.-//-1 Tt; wur.crr,!;
riuv u,
Bapiens Salomon, utpote quea talis videatur, sed r,/.y-rj' y.y.i 6 xar avn^&^civ 'Av^ctacio;, p-eta toV
iimi Ml, verum ud -<^ [ui. 't;i dueat, Suggerit. ipsas ptoxstptov reprxavov e-t xaxw -.-/, 'E//'/fj{y. iretc.or.ca;
.1 timandos «- o idola, et omne circa eas studium 0toO f xai itoXXoLg OTl Oyjx-o-j /.yi zr.i.Oztyi yivoptvoc
,

veteris ei bs errorisatqueantiquaa superstitionis eva- xirto^, 'A'//:' -'m: av ttpoq aii^v ExrpaywJ^ffat^ii --). ro-
nidum vestigium, inter Cbristianos relictum. Voh t£ Cn-jy. :
-).'. rwv 'Ap^tepewv uitepopta^; 7-': twv 'lepe'-

audaoinm pessimi deemonis et impiam stultitiam !

0)V xaOe-Oiti: ; ~y; tWV EV T£/ei tryiy- y.y.y. y.yi aTIfJttac;

vah insanas molitiones! Mndo scilicet hanc, modo ;a: v~»j octwv avdpwv te /-?t yuvatxwv, e/. t; T fTJV ceaar,-
illani perdendi homines rationem init: dextriset Tr,pt'wv Q-1/y.'if- x«i Eitt itXateiwv JtyiBUffetc,; -y: dvu
a Minsins miseros impetit, ambi dexter ad inferen- noforoue rouTWv xoiotffttc ;
-). otafia', -}.-- ^- r izhhceiz

dum Qocumentum. tov: Ptaiouc Qav^rous; ~x jtstpca 9av^rou PaffavwTr'pia.

9 Quinara autem fuere quos judicavit idoneos? \'/.'/.'
Ivat tj.y/'/.vj -.'j -.'/•- y.-.</.y'A.y.-- yevvaxay y.y.i tXzLt-
aut quibus usus rei est administris, quando Dei per otov irapactr^aat^i tppovr.pA', ev rt t^s pafftXtx^ aari-
missu regnum Leo is fuit, silii erat vindicaturus ? •ji'71, -y'/'/a Tot; BouXofxiyot^ tvQev azv: auvopav, Sir,-
ab [sauria dictus, sffivissima absque dubio bellua, yf.aopoti.
eademque indomita qui contra Domini grrgem 1
10 Hpo; ro5v avw ^aai^wv, 01 Kat ty.v xX)5fftv rXr,-
kcnt ttourtro contiuuo infremere aggressus, in eum non aliter leuaav, w; evov rta |3io'j Tj-jiyyj-ii u xaj GTr.pi^ovTe; to
fmp. rt Ano> quam carnivora qusadam fera insiluit, Quemadmo- urtrxoov, y.y.i
-f,
^tXoxaXt'a t>:v »p// v *otxt7t.6afvrl axv
rtailo Pafrlai t

fAci miniilrii
dum et is qui per tintiphraQim vocatua mit Anasta- -jt.xj TauTnv euxXeecrepav xa9iarr,oi, Z\y. nixoM^ft c, afi-
K*UI, sius; quippe poat B. Germanum in Dei Ecclesiam ;-tv ttOLOufievoi' xeaac. ouv rwv peyaXoupywv exei'vwv av-
ejusdom maJointroductus, morteni non pau-
1
9pwv, OLffao*xa?*Ta ev Taurj <jr. xf, ueyaXotto^et ffEffourjTai,
cia el interitum attulit. Sed qua tandera ratione 9ir.pr,ueva nw^ xat auvr.uueva ruyyavov-a- diY.otaivot
pro rei dignitate, quseoumque id temporia misera yvj tot; otx/uotfft, Tr o" a'/./r).r>-jy { z xaj rw xotvw ire-
acciderunt atque aoerba, verbis effer&ml Episco- £t; Ev oV,7tov9ev <TJ-jy.yoy.vjy, w; eva ye Joxetv
p
porum exilia, comprehensione Saeerdotum, virorum ot/.ov Tot; Kw9e> TTot/.t'iov xat RoXuo'pooov xat JtJacxa-
principum calamitates simuJ et ignominiaa, sancto- /01 e^ avrote, ooa 5« T7ura ffvoxtffffexa 6*' rv, et'5 aet
rnm homiuum et virginum aacrarum e monasteriis xet9tapvovro# xat tr.i rourwv rtwv '6),cuv xata irav e?Jo^
violent&s detrusionesj publice oonstitutaa eorum- ei TtatOet'»; u7trp^E'pwv, xat xotic, iaxtozruy.it; ETtionjuoTepoc,
dem proscriptioncs, vexationes non ferendas, \in- 0; x*t Otxovuevtxoq 5toa'av.a?.o; r,'xoue, ravrr.v yap xr,v
cula, cruoiatus, violenter allatas mortea, etpejora Tturrn trpo4 ro3 BxotXswg tXau€ave, xat r>.v e^opetav
uuffTaywywv
 VIGESIMA NONA MAJI. 71

A uuoTaytfly&jy opsiv xxi uyor&v s:

-- ,
llv uev ow mortibus tormeiita ! Ycntm ul sanctsa liujus Vir- D
outoj rovro cTievspyovfisvoy avwSev, xat i /oyo; EvOev ei- ginis illustpem prorsus ac intr«p dam mRgnituiliiiem a i
srt

)£EV av£aveo9ai, v.ti TQ X»r« (fVOlV av'v.)77'-) R aiiini rUvrius iu mediutD adducam, anum quodpiara
i

hX MS
avTo?.oyou, itpo§ t£; aiTooo^tas auTi;;, i; auTifc -:; yt- iM,
a: :
::,, ppofi i
t m , reUqun iia
vi";'.i; syKXTaoirapEv, xzi o ouyaptsi n.xTt xoivgm quibus lubitum fueritinapicii tulapenil > n Luqu >ns.
itpo; t/v xxr' ETtiTr.tTetoTr.Ta $&r!pSTQ xtvr.oiy, xai jroX- 10 Superiorum Rogura teroporibus, cura qui pe-
/i'.: et; svspyeiav, ei xai •j.r naot srpoy.yero, t^ t: /.y.'/.'„^ gnorum modepabantur babenas, eo qnod gerebant I'-'C frmdatum
OtQtxcty etouta onJlooo^ta, xai tq xjSittqv Ta xa9' '" " sese
(tli Imncralori-
itpie. ;
liaud ostendebant ind abjecl ira
rya; ueracj-epeiy xat u(J/r,?.6TepQV, xai (3aoi*U'a rreTtacda* qu sibi ditionem ex aiqun justoque admin
ml trali SlttHI

, ,
ro, xai T.',lr.itx v.-j-.i .-.<.'.-•>, xai ro fcuaOe; xa* fulciebantque, pernm n >nui<i honestarum amore ac
oj; -:-''-7v aoTse9ttr/Tov, eppMutOTQ xai ovve-
'->; evqv prosecuiione exornantea Principatum suum, e! qniil.
ora).To. quid eumdemad posteros iilustpiorem potoral ped-
II 'Hv \}'vj ouv i'. uaxpov t-jC/ o5t«; e/ov Kar' dere magno studio promoventes ad incrementum.
sxsTvo oe ye xat^ou «vopec dp iTtptTteT? xai 5taor,uot rovc Horum, inqunm, Regnm temporibus plura tradendie
Ttapa ra? oirovoac 9povov? :-: xoourij o^wv i/.ayov, v.-i disciplinis loc i es a I
Rca! sunt, qu e cerl
i qua im i I

/j.y'..>-,v o rwv aUXtov tt.'.)t:'J'.)v, xai t;;v rtur.v uiraro^. rationo sejuncta erant ab invicem, eademque con-
0„ yap o, ::.
:
jxtoc uutoi w; 5r'pa*)ev y.ovov, aXXa v.y\ junctaj sejuncta quidem lo-is *-t adificiis, ;ii vei i

-y EvtToy /7( ^'"3- {p^oco^eiv «OeXov, : fj.Ozi-ot v.xi r;v.x rautua quadam conjunctione et conimuni portiou
y.-.v.r.v-r, jjy-j.xix, xat irxpaauoeic ;/.//T,ct*<vT[/.:x; «xpi- \n unura veluti RidiSoium coalescentia ; ita ut ,

Gcixeoav e7^ov totg rourwv xai neptetVovTO, xaiti rav- quamvis exterioris formaa varietate <'t imero 'li- r.

T?t; TtavTa? auvTr.peiv Epyov TTSTTOtr.VTO, 5?ev v.xi Sti n- stinguerentur non plures tamen , socl una dum- ,

: . iraor.e, 'j.- ;
-,.'./v~ t: gsS '•;/^m efyov -::.•: .---•:<- taxatdomus <]i<-i |"-s^<-f. In bis popro a?(] Hciis, [ua?
te;. Ou 3r/ xai Bz-j-th''; eivsxa tovtqu; itpo r: 'vtojv duodecim omuino censebantur, numquam tion col- rfJiiSfrf
«>./.'.)•/ ouotfpoyos t: xat fyjtoyviiuovas Ty£~v l^io^yTv locati eranl praaceptores, atqueinl r eos unus ali- ttwnbuti
evquioe y«p '»; tt77-:o ouotToilQve ovtouc, ktkto, ;;et quis, qui nhos omnes cunctarum disciplinarura i"'- ). r
\itfl

'/ v //' suh uno (iijm

o/e-jov 7tivT7; ouoWovae. oix £o-/_vosv otrjsva ritia superar«it. Hic, ut omni scientiarum genere
naiian h <

cso-j /niTSTT^Txi, ou r^fZrov, o'.v, Eoyarov, ou uiiov r^ieros inter plane eminebat, universalis qunquo B
r.-nt {j.vj yap et;! t' :>'j; rpoitot? er/_pr*,oaTo, rn"')£v y'
6, ti Magister appellari solitus erat nt autem isto no- :

xai t.vjc;£. Ta usv yap T.y>i-.y. ptsTa -'iiJ.r,-. 0Tt irpaoTr,- mine honoris causa vocaretur, ab ipso videlicel R 'ge
ro; t^ t<; yv J)ur;e -::.');:/.:, xai oi ouwQpova^ o/_2tv acceperat, e1 im in eos qui sacris initiandi, quara
t
r 7
hkvj. i2; d £/£y//)VTy; kutou t/v cttjvmc-v,
r, c.t'):v /.s-i ijui iis initiati jam erant, aucloritatem bud Ler-
u) 'j' av, EtTt xat -/{'voito, t/v tojv ^'y!fj)v ::/. ^fjiv tTtt- cere poterat. ries autera sic erant dispositaa :iii ini-
cyjptiC'jp.i'yo.:; a.ETv^ai TTpooxuvv.oiv, Trcvi; c-TrEt/yc xat lin, ur ibi ratiocinandi augeretur Pacultas ; et quod
6c-£t; hyjjv.y.cvj. *
homitii ex quo in mundum gignitur a naturo com-
'1*2 'ih cT ou d*E ofirw /J-tT:'-:
1

?);, Txvrorj aTT-^yvo'; muniter insitum est, ut iutellectu discurrere ntqne

an.hY), <
t '/.',i -,'i ETrr.vstac I-.-^t-jv yt'v£Tat, o ev xat yo')- s;i|i<M(* per seipsum valeat, ad congruura, prout opu9
fvxv oov; y:,-'>~z oxetJjEOJC, ttt^tte: TOV? ^vto 7 : ',(/ Oi foret, motum excitaretur; nmlti^ ]tir>. si non omni-
v.->-y.v.y\>GQvx7.c.. Kat ot t>:v o)pav r^r.r.c^vTi;, ots xai ot bus, daretur commoditas pe :te philosophandi adeo ;

jtpic rov -/.'jivjv anzvT'.)-/ ojv^tt. v avTic:'('v','>T£: uitvov, ut et iropepiura istic erudiretur, <-i civilis status or-
^TTtTjyrat tojtoj xat cvyx/.tvovr/t, aX?.o: :'/.)-/:vj tt: -
dinaretur, ipsiuiue etiam jilelis. quamvis inconside-
pts?.9dvTe^, it{|V vTr^v^TT-ojTt, -/.?-[ to t>:; cocota^ v; a^r,- rata et vn.<:a. qiui lieri potest ordinaretur compone-
So"; ivjiatVrur , t/5 (^Xoyt T.--jr7.y/<vj neptXruSavouot, returi[iie.

xai Tiaoav Torc evJov anox).£t'')'.":iv iif/jov. 'Ev ouv ttzvu 11 Hac igitur, quam dixi, ratione res spm' ha-
fSp7/sr toj T.y<J'A'i '^ T.y:j-.i% t:j-/<, aiTatc [3'6).oi?, av- bebant antiquitus. Iisdem vero (emporlbus viri in-
r
T7 .; otxtatc
1
itaT«v«?.ci)vraf w T.x )-,-jz, w l. f/tV; ! v^v sit;ncs prorsus atque pra?clari eas qiiaa p2r studia di 3Cipnnaa
uzooTatr, piv 7& ooxouv /'
Kf.)v;T7VT('vO'j, r^i"; eV a/.r,- lionoris causa ubtinentur sctl^s in maximum »ui ac- etlam sncrat
&£(5t; y:'vo; avrav To)/ji^t'f.jv, xai oi t/v to^i'--"/ ^v.tovv - :; cipiehant ornamentum , potissimum autem is qm tviuiabant,
r V
q a.viv.y.Hvj "E//\y;v£:, woiTEp v-< o :
:
o; nai/.o; rJteftapTV- reliquis omnibus et erat et habebatnr pnestantior,
p7To, ou y^j oTt *,e rotounoy avJpoiv £T-:' '.r.T--t. ou-j. quitjue Consulari prfefulgebat nitMl". Non enim <li,'-
r

•/.'J.l c,vs,Yj avSpGjV cuy-tjyrjijx-wj Tzl.SiCWJ T£ y.ai V.7~i. externam solum <'t secnlarem Philosophi im illi, se.l
/'CZ'~'J 0-JVa7rE5r£py,T«t. \\//y. -.li-.'.) fj.h tjt- E<&9/iV, li- interiorem quoque religionis nostrsB tractabunt, se
r.'ir/ u -'. t.wj To-j Wiy-tjO.i'!)-, v.7
r
i fuMv ecvov, iv rt -wj que cum oti>> divinisdogmaiibus exercebant, el n t

-T.i Oirjthv, xxi xr,c fiE)J.0U(jr.5 w; uituv it.-iy.iyx, T..ht>\- gna cuin diligentia traditiones scrutabantur Eccle-
[j.i'1'j- -.y. /oittz u pt,.j/.'n-.'j Tt; fjiitluy. -r, r.ui tyx-tjiv siasticas. His ipsi intendebant, harum Rtudio ("fi

tcTopt'a: TTEpauyeTi occupabantur, nullaque eurum ut negligeretur suii

jcuris suaque vigilantia cfficiebant; uuiie et illud consequebatur, ntsecundum omnes honestatisac re-
igionis lege.s vitam ducerent. Tules riiiu ossent. niliil prius habuit Imperator quam ut eos in -ii.nn sen-
tentiiiiii perlraheret i ita sibi scilicei fore persuadens, ut s; viros illos impietati sua) haberet c insentientes,
aliorum quoque animos facili negotio expugnaret. At. vero eorum nullum, non primum, non inflmum, non fnutn
medium a sana doctrina rectoque valuit; et quamvis modosomnes vinsque vivemli instituto deducere Cfitl'1/US

mtit/iatm
tentasset, nihil tamon oiniiino effecit. Principio quippe cum omni mansueludine et modestia Buam illis ,nn!crr.
I
renuntiari fecit, quod illos opinionis sua: sncios ac suffragatores habere plnrimum desideraret. Verum ut
ab eis suam amentiam acriter incusari peispexit, neque, quncumque demum fortuna periculove propo-
sito, a.iilu-i viros posse ut sanctarum cultum Imaginum ac venerationem rejiciendam dicerent, atl minai
et contumelias conversus est.
12 Cumque
etiam modo apud viros fortes nihil proficeret, et aliud nihil quo eos cogeret superesse
lioc t ,,„, tplll
animadverteret suu se ferocitati aliripicndum totuiu tradidit; concessoque ipsis deliberandi spatio
; eomburl fa-
ctt.
submisit qui iudibus eorum flaminas mjicerent. Hi opportunum maxiine observantes tempus, cum sapicn-
tissimi bomines, qui ad multum noctis adver.-us oniuium domitorem somnum fortiter pngiiare soliti
erant eidem eliara succumhere essent coacti, et cubitum tantisper se contulissent alii alias a?dium
, ;

partes circumeuntes, igiiem sparpere, verissimumque sapientise ipsius hospitiura flammis ondfque invol-
vere coeperunt cmnem intus iiianentibns exitnm praecludentes. Modico igitur spatio temporis 'nuiies
;

devorantibus cnnc.a tlainiiii.s hausti atque alisumpti sunt, uua cum libris atque ipsis ffldibus. cladera,
o
 72 ENTOMIOI 8. THEODOSI/E V. M. CP.

o afflictlonem ! traam suslinuisse videlur urbs Constantinopolitana, revera .iutem natio Romana sustinui jj
A. CONST.
icnoroi, universa, ipnique etium gentSes, quotqnot, teste Patrlo, snpientiam ab initio quaesiverunt. Non enim
KI US. talium vironim dumisxal facta <-st jactura, vertrm etiam plurium ac pulcherrimoriim librorum, quos
Bapianti imi hominee conscripserunt «, Sed liue deveni, ilicere volens nnum nostri Imperatoris facinus,
a m veluii pi qus icutura esset calamitatis cetera si quis cognoscere cupiat, ipsam qute de
i i
i. ;

b IJlfg conecripta eat, historiam (consulat,

ANNOTATA.
a Tlirn/ilinnes atl annum Leonn 10, animadversum xiibus fuixse subjectas [lammns cum vtdnire lotius ma-
in eo prgecipue mi. qui anctitate et dootrina dtt- nifesto periculo.

rebant: adeoutScboIs unacura aacra doctrinaex- b NuUam de hoc argumento Si&teriam singularem
nunr novimue, nec alibi citatam repcrimus mtrttm au-
ii.iniiii. i|u. tecuio h. Conatantini Magni usqua ii
:

l . . i
mpi Mi floruerant, Grasci ;'.,' >:: axfingue- iem forel cnm auctorie wtate extitisse, nune ignorari;

rentur. Profeclo (niti scholse ittie extra communem quare ad Tkeophanis chronographiam aui siinile ali~

....... I
'" eit . redihile. ijiwil opus leclarem lnc remitti existimo.

CAITT III.

Spatharium, Christi imaginem dt3e.l-.rum, prxcipilat Theodosia, el fidei sux rationem

tyranno reddit.

1\.».-
up- .... <:<</ >--<<: scvunoiorcov snxyoaivwr,
\ji\m igitur iinii gravio tamq I >1 ral ilia

plicia sacras Imagi venerantibus, --\/.<:/y: jrpooxuvovvrcoy :,;/<<< <;<v,

I iw cx Spa-
r
lliarih II, .
autora abulerentur, el Cunditus ul 1 ic loquar djxaupovp.(vuw oi :;••/ ,ii,»v u.-:jT.'>>uj-t»v, y.-jX •;>-_ u-.v.v

con- '<<':/-„•/ y/.T.yj-yj},,

extirpareniur ; Spnthariorum aliquis etiam T.J.-J-.i.yj TGW TIC, OTtaoVfiiWj
r
ra Salvatoris Cbri n dh inam effigiem, stantem in y.yi/y-y ;,;: '.< ;/: _\/./'>; ruii
:
00)Tr)poc.XptOToO, ;'/:_ '<-,:j-

B rii porta quas n . 1 inea dicitur , suum . .

pes- -'/: </-.'. </:'l;/;>-:, ; X -!'/;.<„;;/-;/ XTi':
r
;'v,
I
.
;n terrara proi ter- </"•; .-::/'-: : V \ll. J::., ,
< :.-; -/, [j.y/x-
ChrUtl '
i.i 1 iii.r autem ul bcataa The ido enun- : - :- 'l
!

... ivci '.

: \\ - ,

Imaotnom .
i. 1 I

,!>,„,>, as . 111. .1, iUi :! / .! El e , ,

- "</ /:'< :;,-/ /:'•:<. -.,. •
. -<:
>'
v" ". qum mundum r,y;;'/;-,y ::'<://<:;;;/:>•'/ ... j-
rini. deinde n ligioi as tnalrona ,
I

{ :
r
iii. ornamenta omi ia a se 1 smi t, toto nT.v >-/[>\<>j /:/- : -:<

nn 1 li adbmrenti s Deo , Ijun- i •'jv Wv.O.iv '.t ':., <:<_ ou zt -

" qiinilaiii furore i" horainem Virgo ' ;/ ,
' tevt-paa iih :<

-_<</ -_'<<</>':j; y/---/'_:-t'/.< -> ::.' 9kuc, avvtr.aovv $l cotct

1
!x eo um liic ei al ordine, qui gladio, non :

r
-y. :'<>/ Wvr.Ct i'»v i,T.\n )\y, ov[/.natpxdivov :<::
leouri, iustructi Regem stiponti qui ordoesi ardine txvxxvo-
1 ati llitum .
"ii indical b nomenclatio . 1 terior; poi ./. iXetQUC. -Jj/.-.ij^ Oy'/.y.u.'/j: t.i;\t:> :::/,
-// {j-/n\li:'_
li. .1.1 autem custodit, el a tergo subsequens at- :- T.i'j':/.j/.'/:/.<j. \ir-_y_ ar,
:'>'/-'>/ -
:
:/vv"'> T.y.vv v.yi «jrTO^TU [jvrjit ^'.'cjhj.yr.t.
que [mperatore nusquam discedens, regium
.-.i 1
t

posHura 14 Tc
iperaque m publicum ov
,

[X&J o\y'/.l- \'_i,[j.ivr, :'»•/ :/v :

nootu conclave servat, l'i T.[:,: :vj
<

y
f jT.i-j
thsodotla,
prodeuntom cingit. Contra hujus li hominem, 0£oi; tr'):iv zzv.wivov ; ti dt rw> ttov: 3vorlmr,iuv ixa-

genero plane .iti|in. intrepido animo, \ irgo pro- v<'»v <>j <j\y'/::/'><j.ivr t
0£«) ; Tl ^i ou vou9eTOUO"a -ytc, abv
T.ioi y.-jvrj y.ijO.yyi:, v.yi icpoc, :':j :
:)-
greditur. "

jt.':o

li Quibus autsm iUa sermonibus audientium - ;/,/.. v j: :'/<>/:-/ ; llv.; ij::/

y&p _vj:/.</,
:
tO(«0t«
pilmiim H-
or, :\vv o\ ::/v> :::o /y'\ o\io/.ir.:zTo- "Eo=\ ;j_v i>/ :'/ ,-,_/
i/uiim 111I mentes, ut Eelura ^-'i conoiperent, axcitabat? qui-
aiitlciulum bus Deum tpsum verbis alloquebatur, ut justain ::r.-/v.t ivi nctvxoc,- ToOto y&p npt,vv£jinv, toOt'
cicttat T.l-^iC/Vll:/, Ol-',0 / >< KvSpamOW iT : T0<,0 r/iv, iijyj:f,
; i
adversus homines iram placaret^ quam gene-
iu-

rosos ciimilanlibiis sc SoronlMis indebat spiritus, jj.ovf' Tt^oolj/vv /.y'\ '-)i<», yjX o-j b" iTta-piijioOy.i url-

etadpulchrum pro veritate certamen subeundum OV/u^- 'tT.it 'jy-,/.J\'j\»v /IX"J y:j'»Oi'j /.y_ L /y rj' 7x0)11
- «/ yii TflV \:/:/J.r.n\y.v ®eoO Oti-y/v::, otwov
quam fortiter antraabatl Sic animvero Becum ips.i y.yi
iT:,i:.i. :C-/ -/.'l:'jot»jy: txyl o'i T:.or£;y, :r,v / ojyiyv
cogitabat , sia ratiooinabatur :
1 fportebal equidem
ipiypc, J.:uoi:iov a;/a
im me, quam ultro suscepi, rationem vivendisar* y.txi ai',iij.y-„: .-i;
' npttxyxyivToi <.: /:/\ npovoov\ihov :;>v r.j.O',
liiu. iriiiiiii conssrvare. II. .0 enim aoram Deo et
<

rfxx:, v.y.t :j: :'»/ T.;y./.:i<»v in' ioyx:i»v jtxw.oy.: ru.lv

I101 me proposui, ad hoc sacra-
ihua i.iriiir.o.i
zy[j.uu<>j:;:.
ntento me obstrinxi, eum solo el mec ni 1

IS Tfi /i yt ->">:'ro\ f)£'u i/vvx tm: :>'»/ 'jyJuurj

rersnrer, reliquorum autem hominum sooii
xvyj,i.j.[i::jr, v.vt oTxu.jl_y.ax, txvOo>[j.o').;yd:o r.xi Stl-
effugi iv oonatu omui contenderem. Postquam au-
li'in ^ciioris liiiin.iiM osor acerrimus, et nullo non
liyn-t,- Aiv.j.oov, Kvpie 70 '; iStr.ovvztx_ -,=_, T.;'iiu.r-,ov
:<>.; T<Jiy>j/:x: ce. '£iri^oc6ou ;:.'/;/ v.yi
r
:j; : ;<j, Y_y',_
tempore tnsidias nobia struens, Ecolesiam Deicospit
<><:: ffou. i'JO'j yotp,
pertuibare, el gravem adeo oontro eam exoitare
r.ptxv oi y:<;;i;/v:i: /:/:' y.'.:f: v.i^yljv y.xt :t»v
prodeundum etiam nobis ,
(um siiii.- , aoiv
r
ij:\:-,:t;\ur/ /:j:o;y;:,:j\ oi jiiija;, /_y, :/ txyti -ov
quieta tantisper vits deferendi; nonvita) paroendum,
<:j ;<. T.JvyJo-.jrot. ,\>/ iT:-./ ::lj<. f,uan_\ h) 70)
non corpori illius potissimum grotia, qui pulchrura ;

bac UOJTrjf l'u oou, : ,; \::j :

_v :'/ /--,--< -_„<, .,',_,_-:,.y
sxemplum nobis prssbuit, quique uos
111 parte
r''"- "-''
•:://. :u'j
... nostra non minus bane quam provide gnbernat, ':iv;jl coj.

operum uostrorum merceden

1
ruv 0\'.rj -,i:x-,u;,rj lucoyu»
el bis ad extremum
r
", - :/ix/ Jj t: :'„ ',f'">v vxo.v
.
rval repositam. -

ivnpinsi <
k ,
,;, ,,, -,;^ V1 ,_ „.
15' diiiis, scldtus quasdam s Paalmorum li-
dluinom
lli.s
M"
,
-''J:x\: Sfioi i-ji oltotppoeH, -,, ; ;,.. .-_' -„,
ct
../.. <" hnpfo'
bro :en iferens, alterno eantu Deo Salva-
< i:/..v»v J/'/;v yoiyyjoj,., / y_, :i,-_ -,;,-_.
r,xvJ-
'

toii iiu concinebal ac oonfitsbatur : Judica Domine

rat ;
IOU ,-:j\ o,y:.,y/j:
ea 1110. expugna impugnantee me; apprehende
«ipoUC
s, 34.
'. :'; _r,v, v.xt :;,v j./j.'»; 50, ijy.; _-,:r-,yj-
:
arma 01 aoutum, et axurga in adjutorium her
'_'
'^-i ^- *',\''J 00- '.x:o„.,-ru\Oj y.x-.x-
pnsvarioatores contra te
1
.
« .
11. 111 legis iii.'-
ivioyuoov, ;>::_ ijjyTi, -,;/ -i [j..:ic,J/J xo'>ivi,Jv,
evaverunt caput, profanarunt impiis tripudiis alta- ouyaiiM v.xi xpxraiWiv,
28
 VIGESIMA NONA MAJI 73
1G Tai: 6e yeovv ccj-fy.ai 7reot aJT/iv To^ajra 'jr-ojjev ria tua, et sancta tua homincs impuri ac scelerati D
irpor,y6peue' Nuv /r/tpc,: rj-poo-je/To;, v-jvr'u.ipa ooJTripiac,' polluerunt. Sed respice nos in salutari tuo, ut ) irlea- a. const;
Evouoojfic9a o-/.a tov t,ojto;, xara rdiv eyOVov -f.c x/.r,- mus 11) bonitate electorum tuorum, ut exultemus in ACROPOt.
Ceia; Yittprjatoptey. GaivaTo: /uiv rrpoxerrctt, BX us. on
/.(/; »t,\otI/u- laetitia gentis turjo. Lsetitia porro tua in
eo posita
yyi,o-0)u.ev £.a'o-avo[ -oo Bavxrou X2E vo).ao-Tr,oia, ptri6E(Aia- est, ut cultu et veneratione omni
digni^siittsa, sacraj
cwudv, uy oe -jocr,jo">u,ev toj; to atoiuc usv a-o/.T.ivat, tuaetuorumque Sanctorum adorentur Imagines, ut-
zf.y 66 (J/J/yiv (/•>, 7T*pac/\a'}at ouvattei/ou;, /,'); TrooiETa'-/- que secuniium eam qute antiquitus erat decentiam
Or.ciEv. *H yap oj r/: yo-.eripa; tsuo-eo); ST-Jyyavov ouaai templa iisdem exornentur. Nunc igitur niilii, e< cun-
ai avct)9ev )tai aV a-JT/;; t/; rroo; av9pci»iToU(j e-cj/jj.ia; ctis meis sodalibus, unuin mecum idemque scntieu-
©eou, utrep fc)eou xai to"jv Ceiwv 9eaiccov taOy.ri o-y/m ; tilms, quasque pro saorafum imaginum, pro matrls
"Iaptev too:, T/i; TTpo)Tou.a'pTUpoc 0e'y.?.v,; aywva; y.ai TrJ tuie purissimse, proeorum qui variis temporibus vi-
rraXaiapiaTa. Oux ayvoovuev toj; t>t; /la/.apia; a'v7.ou; tain lui causa et sanuuincin elTudonint, pro nliorum
BapSapflCCj toJ; T/;; yevvatac; F.i.vivr;, to.; ri)c y.eya/,o denique qui quoquo niodo grati tilii extiterunt ho-
tppovcc. ev.eiv/;; Mapivy.c, y; xai Tuoavvot; aVTearyi, /21 nore, eertamen mecum subire niininio detrectanl ;

oatfiooi jTpooeTra/latae, xatXaptirp/a Ka9* exaTeprjrv eoTrce nobis, inquam, unirersis auxilii tui
dexteram ex ba-
rpoirata.
bitaculo tuo sancto porrige; infirmitatem nostram,
17 Mtxpov /tev 100)5 3oxei rtat to roXpitupteyov 1
a/\X' qui st.lns potes, confirma; largire vires et fortitu-
lOre ya xctxoy,
;,. ro iwrpa touc, Trc 'E-/.y./.y,at/jr; Seaptout, dincin.
aTravTayri vuv evepyovuevov. T6 yap toi -2; Oe/sc arra- 16 Exinde ad sodales suas conversa, iiisce eas
/ri'jecv ec/ovac , xai ?'/ : lepouc: veobc ayoecjjv , o/rv vocibus est allocuta Nunc tempus, sorores, accep-
; •1. G,r. g,
stTcXws rcapaTrotet t»v e-Jo-iceivv, 5/\ov a^eteTro T/i; evav- tabile, nunc vere dies Bunt salutis. Induaraur arma Rom. 13, 12
GpojmTeoj; ©eot) xai jvT-.iocjv.
lum soclas
roil -_ioi-/'.',; 'A"/./. et xoti lucis et adversus liostes veritatis progrediamur.
aulmat ad
pttxpov v v, orroaov eoT(, r6 xai pttxpov Tt youou rraoa- Mors nobis estproposita vitrje igitur amorem nul- contemptvm
:

c/va( xsci evTo/.-/;;, -.ojT/p riu.6)'v xai AeoTroTrc ev Toi; luui prajferamus. Cruciatus mortoiii pr>3aceden1 ac ™'»»s,
1 .---'yye/.io(; eotcTa|ev, e(; ev (ojra y.ai ptiav xepaiay t6 supplicia, seil 11011 terreamur, neque formidemus
reAetov rreptyeypatsojc/ r/.i'/.r,v Te rpipei t/v eux/tetotv to eus ([ui corpori quidem mortem afferre, sed animam
[jr, ct9errjaat tojv re9eairtapt£yo)v jupayjj. Ot yevvatot rra- nostram tedere nulla ratione possuut; quemadmo-
Xat Maxaoatot, /ai rrpoc -/e r, ptaxapta totjtojv /j;r',Trp, duiu prsecipitur nobis. Numquid enim naturte nostna
rrapEaTrjOotv, xatirt»; urrot^etypta to("; EaauGt? axpt6out; tpu- consortes non fuerunt sublimes ist;« animrs, quaa
/.v/./;; to".v yoplt'pto)y y.aTaXeXoiVecav ueiov /oio); c-.7;o- apud supcros inodo versantur quasque ali ipso Dei txm.flo llar-
,

-/e-joxi ptovov aVayxatXoptEvot, ''''"'"

oupteyouv ou xar^veuaav, in terrasadvenlu , pm Deo divinisque legibus de-
Crj.li -/.«( p.jp('a; vrrep To-joe [3aaavou(; urrearyjaav, xai certaruntt Thecls, inter Martyres prirnas, agones
7tjo: yap /.'j.i rjejYpo) rrzpocjoQivTe;, /.ri Trav urrevey/.ov-
et certamina novimus non beatissimaa Barbarse,
:

Te; 'jeivjv, r)teptetyav «VeptTpeTrTOt, To-jto( Jy) ev vt3 fiaX- non generossa Irenes, non magnanimee illius Mairi-
Xoptevat -/.a( r'ptet<;, r/ye rtpo; rov irrep -f,-- eucreSeia; a9- nrjr> c ignoi-amus prajlia,
Tvrannia pariter el daj-
<ju;i'
e
/ov, 'j.e*i 0/'po"o-j; aTtoouatrjpteBot, orreuoojpev o9aaai roy monibus opposita, gloriosum de utrisque tropasum
/.arejTt /etp)7aat |jov/opevov, t/;; Oeix; toj _.ojTr;po; etxo-
/ posuit.
vos 2Tta9aptov. Exigui fortassis momenti quibusdani vidcatur et proposiu
17
18 Tr/JT e(j-/, xat r Ta/o; rraoa rrv Xr//.//;v yiyovev. ista nefariorum hominum machinatio sed vos longe certomlnu ;

l,:hvi ""1 '"'

'A).A t») yevvaiou (|uv-v;c rrapacT/ipc/To; ! AurTxa rto rra- melius institutao, illud optiine scitis, 11011 medlocre P«
payeveo^at, pt/iO' evo; errtarpaooetaa, rravTa; optou rrapa- esse nialum, quod contra veteres Ecclesisa sanctio-
c/i'j.ac;a, rrr. xX/ipujtxOi: c^paTTeTat, xai Tai; oov auTy) auv- ncs impii ubique nunc sunt aggressi. Divinas enim
E7r(Aaoeo-9a( oi cttaxeAeueTat, Kai yoi/v 6 p(ere'ojpo; TOAuy;- imagiiies , calce oblitas, ex oculis tollcre, et saora
Tr;, Ttpiv y,Tt t/js Oeia; Eixovo;_Ao)6)iaao0at, ei; i'oou flapa- templa informia ac inutilia reddere , quid aliud est
0pov xaTayy/yEXTaf TrtrrreTat /.at yap, xai 6 reo); yavpio/v, quam pietatem ,
quam religionem omnem evertere
Y.7.1 to aropta et; oupayov Oepievoc, /.ai tov UTrepoupavtov futulitus, et universura Incariiationis divina) myste-
avTtxpo; pAaatoriaptcov, rrToiua ojgt-/,vov yiyove, ptr) 6" rium iuane reddere atque uullum. At faciamus par-
ey.rfopac a^touptEVo;' 6 yap arrpoorrTo; Oa'vaTo; rovtj rreoi vum quod conantur. ijuanti taineti illtid faciendum
q aj-ov t>te9p6r}ae, v.xi a/.).ov a/./.av-ov (Jieaxe'cTfltae , Ty.v re sit quod vel mediocre quidpiam dc lege divina et F
,

Ma/.apiav, /ai ra; aiiv avT>; rraTa; e/.evOipo); ayr>.e ryv mandatis iiifi-ingatur Saivator noster ac Doininus
,

erc' oiy.ou TropeueoOat. in sacrosanctis Kvangeliis docuit, viain perfectioiiis

19 'Aaa' f^i-.o tou yeyOjttEptou 6 rV,pto)vuptoc. Baat/.Ev;, unius iota uniusque apicis rigore circumscribens.
-/.ai p.e'ya -t xai ayptov xa.T' aoToJv ejOoc eSpuYyjaaro. Jam vero quam gloriosum erit, si divinarum legum
i-jva'/roy;o); yap, cj ojTO) tpairivro, errtaxuytoy' Ou pta ne rainiinam quidem partera infriugere sustineamus. M.ill :,, 18

tkv £p.yv, EtpTixe, xetpaXw, rouro t5/i to ei; Spxov Toi; fjao-(- Illustrcs quondara Machabaei ncc non beal ,

Aeuccj ti); erri tto/.j rrpotoepoptevov, o-j' Ttva pte ^(Aeiv jij.oiv illorum mater , praesentes assistunt : quale 1II1

/.yrioouai, ei toiv ti; xaxoupytov to-jto)v( yuvatuv, yei- exempium observandae legis similiter certaturis re-
pa;-a;eua; cTiatjOuyoi, y.ai tt/i ctta Tayoj; EX TOJy a/.o- liquerunt; Porcinas carncs solum ut gustareut, a
t»'o)v ao)cov otxTiptaTCOv auya^poiaOetaai, tTtxa^ toj To"//j./i- Tyranno compulsi, non modo ei non obediverunt,
p.aro; rtaetav. TajT e:./;, xai ot' rrapejJ-i.:, a/./o; a)lj\a- sed innumeros quoque propterea cruciatus susti-
yoj, oiapepcrOivre:, Tai Tzi; 7T'i/ eo); aeptvEia' te xai tppoy- nuerunt; ignique ac ferro traditi, et quatumcumque
Ttarfpta 'J!e(/r' ;o;;v,
t
ava:r.TOJTe; ptev xal Ta; a'),Aa;, gravia tolerantes tormenta , inconcussi persevera- zrhun Va-
oo-at ye rou IrraOapioj /.aTenryeio/.oav, rpo a/'/',jv niiit. Nunc igitur et nos, illustre adeo exemplum tkabtorvm
artatjo")-/ - iv ptaxapfay Tajrr.v ©eoaootay, oux o/i/a zai mento animoque versantes,adpulchrum pro religione imuntur.
yap ('/(a.iTjTa S)9atyi 0-j('-7( rrepi ajrj;: erTcT/riiv: Baoc certamen subeundum fidenter accinctaa nos confe-
/ej;, irpUTOUpyoy ar« pteptaoVjXCO; zai -0 rrav oi aJT/i; ramus, et festinemus Spatharium istum, qui impu-
yeyea9at 'jc-yvoj//.',;. Kai 0/ rajra; Tj//:';avTe:, ei: ev ras manus in divinam Salvatoris nostri imaginem
arrraaa; o-jv/iOpocrav, ai/v y-.j^-jr. tr!v JTrio arr;";:/; parat injicere, cohibere a scelere.
/ /ioj Ji/r,v aoTepa; Ta; a>i-, uirepauyatgOuaav //e- 18 Ila-c illa, et confestim ad Chalcen accedit ;

aov ajTotv KtTTiaay, j/oi/ei oj.r/-ypioT/,o-/v. mux fuit in loco,

et (0 insigncm aiiinn
,- :-,,
.. li.iiiciain, lit,

20 '0 'J£ y.ai rrpo: (j.£J Tai; yjj.yi, i/ ocojp.v £:/£y£, a neniiii'.' mortalium prohiberi se passa, quin et h„, s/iat/ia-

/.a(, Tva Ti, yr.ot, ojoT/,va yt/yata roaovroy intuita, sealas ipsa
e:; fidenti vultu cunotos praesentes
To/or;,
/.-/.erfc
^l^"'"
',,; /ai irpoaTayyj; epujs aXoyrjaai, /ai rov
EfHW oiiiiiiiiiii prima arripit, ac sodalibus, idem ut ipsaa
Jl/tyt r. vz/ 10 faciant,
 74 ENCOMIUM S. THEODOSL-E V. M. CP.

faciant, fortiter imperat. Qui igitur in scalarura onadapiov, ovv dti yt wuSpynj jr«p*wrwi*rai, aXXa xai
A. COVBT-
BUDimitatejam fere consistehat iinpius, sacram effi- fciy.i',) Qxvxztti nocpctnipfyeu ; IIpo*j 0= xr,v p.az«pt'as/ Tau-
AfBOPOL.
BX US-
giem anteijuam corriperet, ii.s excussus, in profun- TtiV 0£*JO\>**/av iiztfjzpy^iic,, Oux £Xa9e*; exoi, xaxoupyov,
dum inferni corruit dejcctus cst cnim etqui paulo : : 'i-yf, xai puaathzaxov yuvatov, oux r,yv&rt <ia cou to dXo-
ante insolentr-r se jactans, 03 suum in cojluin ape- yiorov 0pfl£aog, ou xf/v -^paco/.ov ToXfiav, o\>x o rept tov
rire. et ccelis omnibus Excelsiurem irnpetere bla- OTta&doiQV Idpxaecs, xal <»; dvetXe^ rw iftffi jtpooxoiyfutxi
apbemalingua fuerat aueos, mUerandum ante ocuios U-TCptTOUfxfVOi/' euot ye avT^pa;, xar* l*xov Ta; /."&«?

qun per lap-

oniiiitiriK-iKlaviT jacuil., scpullura: etiam boiiore pri- i/.ivfr.y.z.- rotyaproi 'jt^vacTa; eyoj ye, Ta; ujrip ejjtaurou
aum cxttnctn, vatus. Repentina quippe hominis nefkrii punitio om- 'ji/.y.-. ohtatTf,atdt xat otxata)-, oti Xrtyojjtai, v.y.i zi et/.oTa
nes, qui spectaculo interfuere, attonitos reddidit, ce zy.v «Xdaropa xicofiai, ri{ uri zbv ^ovkoftei/ov iwv P*x*
Btque .ilitiiu alio fecit absceilere; ita Ii. Theudosiae, ad&vQVXtav ei; vhdzot vwxeneuatoBottt i*r\ o outco jtara
et cunctis quae cum ipsa erantVirginibus, domum se xr)c, apx*fc ttt/Qa8ia%eaQai. A>>.' evecjn p.--acoy).euoa-
totifl referre licuit. \).ivc, /yt mtaBtCay ovpSauXsuovxi -n/.iw, r, w; j3«*JiXet cot

1 \) \erum quod faetum fuerat, Ifltere minime TrpoffTa^OffoyTi, TieptcwO^yyt pi^ T^oe xat Jtafitaiffat kv
Imperator
potuit ferocissimum Regem , qui magna mox rabie pitfat/eoTara, gcet oe ^Evofxeyi: t^ uaxapfa*; i/.z-'vr,<; xv-
omncncomprc- in sacras Deo Yirgines concitatus, infrenduit. Quid- yy-j /y.Ufjiz.
htndl jusia* quid igitur habebat supercilii, ni ita dicam, in unum 22 \\/./z nw*; £y a:t'co; Tr^p&ffT/.catpi ?.oyw, uv
objurgat,
congregans Per caput, inquit, meum (hic scilicet
;
xera tzo//^; Srj mjveVect)*; t/,; Ma*prupo*; airoxptfftt' ttoo;
Rcgibua pridem usitatusjurandi moxest)haud equi- tov rupavyov; -Toiav /oyou TceTrXounjxw; Juj/a/itv; « jnaA-
dem credam ex vobis aliquem amare me, si vel una ?.ov jioc"3!y tC/.r./tjiz, tmwnoi.v e&vt&fttv, oY r,q aSxYi xat
(jii;i'|naiii iaciiiorusis islis mtilieribus manus meas
(j
ffoo^wcj a7iexpt'ya-f>, xai vouye/'i>; eV.effTOf/tce, to^ Jj/oc-
effugiat, aut non oinnc-s continuo ex abditis sua- , ffupov t»;v ospuv, TOV t>::/ y/ojT7av zo?./iv, tov avrt/.pj;
riiin iiiliiun in publicum protractse, audaciae tantm KaTafiteiv auTJiv /3p£y9uo*jie!/oy xara tov evoixouvTa ot, 1

pcenas persolvant. Il;rc vi\ edixerat Impcrator, cum tov rr,v yijv xai 9aAa*Jo*av Ee^aAetcpetv Erratpffuevoy, o'j; evov
e ministris ejus plurimi, per alia alii urbis loca di- wot twutz rJtevvo^ciouai ; xai oj; e^ eixotwv epw. "Eyw
Bpersi, religiosarum Virginum domoset urbis Mius y( *fr( fft, pafft?.£u, £x itatcTocj eu0u*j ttiv iw/iy:/ ETr69>;o*a^
monasteria pei crutari sunt aggressi ; requirentes /.zt :^y ep.y^v owTr.pi'av eily.Tr.c?, y.yl ouJev ue twv tou
quidem el alias omnes, quescumque injicere in Spa- xoffpLOU tepirvwv, @eou ouvapauevou, t^c 7rpo9ec*ew*; /jlc-

tbarium manus fuerant ausaa, sed beatam Theodo- tacjT>70ai v.y.ziry/yof /yi i^y faOi r>5*; Trpo; 0eov ayajrr,';
Biam comprimis comprehendere cupientes, Non enim twv anavTWv oucTev anoffT^aetv. ''0
youn av et^ cot (5ou-
me ria quaedam au1 vulgaria adversus illam ma-
1 '
/o//.ei/oj u« xaToxv^aa*;, aye o-*) n/pavov oapxe; iJou, cjai-
ditari Buis visus fuerat Hex, quam omnium primam 'jlvj avxaq itp6axaxx6 apuovi'ac; ueXwv otacTrav, o'**ra

focinus fuisse aggressam didicerat, et rei totius ex- 0Uv9*\aTT€iv, xet*>a? ij xr,v zopf,v i-vjv/v.tvj , lv fipor/v
titissecausam. Comprehensae ergo. omnes in publi- (fy;*j.i rr,s iv9a'oe ^w^; CT^pr.cov, w; av pts ^y-.-.ov xf,
cum pariter protrahunt sed et cum omnibue im : i
aujijiui y.xi xpSlTTOVI JT^paTTiu^ta:.
quoque, quaa prmcellena omnibus, uti bo! pr» stel- ii^ Tourot; o tupawor; e|a7ropr 9ei*;, /-ai jrpo;
( txc. Xot-
lis, alias superabat fulgore, ipsarum in medio, coram
Tti; r6v Aoyov Tpe^otueyoe, 'AXX* uuer^ ye' ^y;ct ur),|Tn
tmperatore constituunt. j;aTai'offipov( Taurn xatazo?.ou9y'ae;e, 5" e;
ptr} tocouto>
"20 vero, in alias quidem
Ille orones torvum in- jj.yjt'y.c i'/Sh,-t, w; x^t Taiy ei/T?uO?: r'6*£WV OTepr^vai,
tuens; \ 1 quid, ait, infelices mulierculae, eo pro- aai rw» Exetae ouj* r,t:ov et /./; ptaXJoy «ptotp^oac Tep-
non mea modo mandata con-
cessistis audaciae, u1
irvwu, xai jrpo*; ye v.xzaoiv.y/jr.jy.L 9avarov tov ^.GavaTov.
Thtodoiiam temnero, sed meuro quoque Spatharium ab eorum-
XmptimU, At oi, fjj; y.x/.r.i JioacxaXou xaXai rd& oyn pta9^rpiai'
dem mandatorum executione prohibere; neque id M>i yevotro >'p-a;, oaat, ri5 QeoirveuaTW r'fiwv evavrta
Bolum, verum funesta etiammorte delere uon sitis ^povwaai piucTaywyw, rai*; c?i; ujTei^ai Swnetatc,
|A»i

veritf»? VI beatara deinde Tbeodosiam conversus ptn aTret/^r;- T?:uTy.;

: 9porj9yjvat Tatcj eauei/ ojraJoi
Non, inquiebat, latere me potuisti, facinorosa e( rauTr.t; xai auVTay^vai notoupteOa oi' euyyj; -
a youv
mulierum oronium pessima : non mihi fuit ignotatua jrapa rautr,*; ehtrjxoa*;, -y.i,- avTixpur; xai jrap" r/Jiwv
illa infrmnata jactantia, non audacia insignis. Novi ajtr(xow*i y/vwaxe. Quuou itXr,a9ei*; £tti tojtoi; o tupav-
profecto quidquid adversussatellitem meum,te hor- voc, p.eracTr.caTc' Ta; ajrovevorp.eV-'; e^ euou
cjjr.ot O^ta P
tatrice ac duce, gestum fuerit, et qua ratione mini- -y /jj., y, ptaXXov ex tou {5iou Ta xa'xtffTa jroty'c7Te yu-
strum regiis obtemperantem mandatis interimere vata, jitat';) 9avrftw TT^paoore, co; av at Tr;; auT/j; an-j-
iniiiinie dubitaveris. cum e<> modo ausa es ad-
Mihi t'*';, p./; tou Xotjrou xaTaroX^jtwev t^ rrapajrXViata.
vw an, tuas contra meipsum monus a te compulsas
fuisse ignorare non potes. Nunc igitur haud sane
uyusto auversum te furore consurgena, pro sceleris magnitudine pmnas reposcam; nec njinus
juste
reipsasumam supplicium aimul et vindictam, ut nemo regiis sese jussis limposterum opponere, aliave
,;|I|
|"
(
' audeai contra Prinoipem efferre. Potes tamen (si vis mutare mentem.et suadenii, aut potius,
ui Regem decet, imperanti parere) bic quidem salvari et splemlidissime vivere, in altero autem seculo
beata perfrui requie.
L
2l Qua nunc ego dicendi facultate
Bapientissimam Mar^ris ad I^rannum responsionem in medium
proferaml qua yerborum ac Bententiarum copia instructua, velpotius
f/»f)BI »11- qua de coelo inspirationecommotus?
tnnibtt* per qualem scilicel ip&a et prudenter respondit,
et obmutescere fecit illum, ferocem et supercilio ore tur-
di Indi vi i
gidum lUum, instar d*emonis se inbabitantis, frendentemox adverso ad deglutiendam ipsam,
M.f pviver-
,

terramque
«'i mareBe posseabolere pra sumentem quomodo talia mihi oredam comprehensibilia esse,
tcte ittuict. auteacon- ;

vementer valebo eloquil l^>>, respondit Theodosia,

jam inde a prima aetate quietioris et ab omni hominum
strepitu remotioris yitm desiderio accensa
fui, o Imperator» nec minus consequendas salutis mese stu
(lli,>:i; sr,! aec x "squidquam, ''
Sto)hac ge- •
qu*e mundus in bonis suis gaudiisque habet, a suscepto consilio re-
ncvosius re- vocare me, Deo bene propitio, valuit. Nunc quoque hoctibi est
sciendum, erebus omnibus nullam repe-
spoitdcnte,
'"''• '' li;
''
a Deicaritato | il memodo ullo abducere. Si igitur ita tibi videtur, age, nulla inteposita mora,
" ,v '"' affersxbibeocorpuameum adsupplicia verberibua Uludjubediscerpi, membrorum quoque ora- :

mum compagem dissolvi, confringi oaaa capitis abscissionem impera, atque, ut breviter dicam, vitsa
hu- ;

jus usura pnivari mejube; ut oitius ad immortalem

melioremque vitam per te transmittar.
29 Hoo responso ad Bummam consilii inopiam adductus Tyrannus, Virgines alias hoc iterum sermone
compellat Vos certe nolite insanea huic mulieri pertinaciter adhaerere,
: eoque dementiae progrodi, ut vos
et
 VIGESIMA NONA MAJI. 75
A etiisqnohicsTratbomsorbasesse, et qu»
si non majoribus.
in altera vita ropsriuntor, psribus eorte,
D
Virgines
voluptatibus privari, quin etiam ad raortcm condemnari BSternam, patiamini. » C0 «T
altas IlUe autem, quemadmodam -

/rustra quo .
egregiie magistrse discipulas decelat non minus egregias Absit, inquiuut, ut cum imnitus inspirata :
um ""~
que tentat, Matre ac Magistra nostranon eadem sentiamus, ut tuis morem geramus blanditiis, ut
minis terreamur
""^
Hujus nos instituta ac mores sequimur, ab hac ne separemur, oum obsecratione petimus.
Quasoumque
igitur ab ca tibidicta sunt, eadem a nobis dicta tibi putato. Ingcnti ad ba;c
verba furore impletus Ty
et simut
rannus Insanas, exclamat, mulieres e conspectu meo quantocius abripite, aut potius, ut
:
omnes morti mcrentur
addicU. crudeli morte perimite, ut si quaj istius adhuc fortassis sunt deraentia;, similia
perpetrare exhorres-
cant.

ANNOTATA.
a De Chalce jam pluribns diclum supra. vandum quolies in publicum progredieiatur Imperaior,
b Securigeri sciliret prsecedebant.sequebanturSpz- in quas r.onimovt, vocnbant, nos Processiones dice-
iis

tharii. Scd quomodo in ordinc Slipatorum regiorum st- remus.

cuntlumlocum tennisseSpatlinriosindicat /.ImnlSuspi- f, c Coluntur, S. Barbara i Decembris, S. Irene K
cornon tam nomen itidicuri, cuiejusmodi nolio liaitdqita- Maji, S. Marina, Lalinis Margarita, 20 Julii : quas
quam pcr se conjuncta cst; quam matriculam Palatii, CP. prxcipuam venerationcm liabuisse, alibi docui-
seu nomenclaturam Oflkiorum, qitatis passim in mani- mus.
buserat, indicabatque officii cujusque ordinem, obser-

CArUT IV.

S. Theodosiy post sociarum necem crudele martyrium et gloria in coelis.

K. i.cti o pev Taur' etpr,. Ot d* s$8u?, TtOp vIy.c, wcTrep 1 alia cum dixisset tyrannus, continuo ministri
dpaf^uevov, ty.v re a'yt'av ue9tcTaot xai zctc, a'vv aun-j ejus, tamquam ignis ligna corripiens, Sanctam au-
1

avva.Ttdyovai, rwv Tpt*/ojv eXxovrec,xaro Tr«peto)v tutt- ferunt a conspectu ipsius ; et ceteras pariter cum
tovtc;, Oix jrAtXTeTwv cupovrec. 'AXAa ra; uev a/Xae, ea abducunt trahunt per crines, maxillas percutiunt,
,
Cetfirls ma-
EU0Ut*j a^OTTOuat, xai 01>U«T« TCVTCtC, Tl'ptl« TO) OVTl V£ per plateas raptant msolenter. Atque has quidein ctatis
xai aeoaapua Trpoavfveyxav tw 0ew, ot, t^ ec/aTr,; absque mora crudeliter trucidant, venerandasque
jrpas t>5 avujrepSXifrto xiayyvy xaraoVxr,; eV ioyxrji reveravictimas, religionis causa mactata?, Numinl
x«t UTreu^uvot* rr.v d£ ye ua/.«pt'av T«urr,v ©eooWav, /; supremo sistunt homines nefarii, postremaa condem-
7re'pt x«t Toj BaatJeF ?.6yo; oti tto).u; iv, etc Oeurepav nationisinultimo munditempore, nonsine insigni suo
erauteuaav rnv iceraatv, tcctl tic, Xoyou; au9t; r,X9ov pudore, futurirei Beatam vero Theodusiam, de
:

ttvzri, xai urrip otqu roaauTr,v 7roi-.iTat t?;v evatactv, quaplurimus Regi fuerat sermo, ad alteram servan-
7ruv9a'vea9at «9eXov. tes quaestionem, iterum cum ea loqui coeperunt; et
24 K«( « |tza'X« auveroJc, udXct yevvatwc, 7tooc, aurou; quamobrem pertinaciter adeo iisTmae imperabantur
er&naev A//' u-jLet; yt oj XajaTot 7ruv9a'voptat, ti'vq; ue contradiceret, percunctari.
EtVExa xaTtxoHta&Te Oavarov, 6ti -rroocxuvetv e9e'/o) rrjy 24 At vero beata Martyr, summa snpientia sum-
etxova tou 6Y eue xar' epe yeyovoro; 0eou Trpoc de ye ; maqueanimi fortitudine ita eos est allocuta : Ego
Uerum inter-
T)5s a^pa'vTWz tqutqv itwvatq t6jv xr,puEavro)v auTov ; quoque id, o boni, ex vobis qusero, quid tandem esse rogata Thco-
ev rot; 7re'pact ; tWv u7repa9?.r,ca'vTO)v aurau ; x&v a/Xo; possit in causa, cur ad cruciatus et mortem me de- dosia pro
evr.p eGTr,aa' vtwv auTO*) ; Kai ttoic, qvx e|w yevot'urv vou signetis? An propterea quod religiose venerari sl.u-
imaainibus
loquitUf:
xai ct-pevojv, ^0^1; auro/prua 7rapa7rJ.r,ctv uixiv auuajpo- duerim ejus imaginera, qui cum Deus esset, pmpter
VY.actoa, r, xat xa9a'7ta^ 7reta9eraa, Totaura /.«Tavayxa- me, natus esthomo, sirnilismei? aut ejus qui Deum
Couat. Ilwi; o' avctcyotLixv, rac 9et'a; xat oeTTTac. etxo- et hominem absque ulla virginitatis sujc labe pepe-
va; /XeuaCovTO)v uptoJv, x«t xaXouvTWv aurac eto"o)),a; Ta rit? aut eorum qui Salvatoris adventum mundo uni-
yap etO"o)X« avuiroara^TWv xat ^tX/j otaruTrou^e^vwv ertvota verso annuntiarunt? atit denique eorum qui suum
7t?.«'cpt«Ta TexatetxKa/iaTa Jteyvwxapev, ou t« 3* aXr,9)? pro Christi doctriDa fuderunt sanguinem, quique
7rpo)T0TUTra xat Tt'^t« x«9' aura xai aeuaa/xta, Tn^ au- aliaetiam ratione divinamsibi amicitiam conciliare
T>75 xat ai etxovE'* ex tou eiV.OTo; tiujj^ xaOeaTr.xactv sunt eonati? Quomodo vero non ojitimaeum rationo
a^ta. stultam nie dicerent et insanam, si vestra profecto
r
25 Qc, ouv eyvwaav ou Aoyotc. rreraat TaurfjV tjuva'- deliria ego etiam delirare in animum inducerem?
jtevOl, OUTO) TOl OTEpOU^ «TTOXDlVO^IvKV «pOJVTe^ Y.Ctl GV- aut ab iis persuaderi mihi sinerem, qui ad absurda
veTOj; auTiiv jreptTpeTrouaav, &>/./eo;c ptaart'Cgtv ncoY.yOr,- adeo [tertraliere me conantur? Id autem qua tandem
a«v, x«t o pt>; cj-9arev ouvr,9e'vre; 7ret9or, (St'a xaTiavuaat ratione valeam tolerare, quod sacra? et venerands
otevov'/,a7v. 'AXX' a7reTu-/_uv tou axortou, a/?.a otr,f).ap- Imagines odio vobis sint et ludibrio, et pro idolis
tqv t^c WittJo*;' Trpoi; *iev yap pu/pov auT« 9e7|«a«, habeantur. Idola cerle novimusesse simulacra re-
PpotWv atppoveaT«'rou?, xara tov etjrovTa, otr.Xeycev oi rum non subsistentium, et sulerti industria reprffl*

ptev yap tov; TUTrTovra; e7re'cTr,cav xat Tac piacrtya^ seutatarum figmenta : quorum protolypa cum vera
0tr,uTpe'7rr,aav r, a ouoe'va Xoyov a^uv Trotraa^evri, 6>c, non sint, neque per sese aestunationis ullius aut
eiQ Xoyou^ auQt; eyvo) yvpitv pteXXovTa;, ''O j3ouXec9e', pretii, consequens est, ut ip.sw imagines nihilo ma-
ipr^atv, //>; u:e'/?eTe 0ta7rpa'rTea9af tcre tj^c, yc l%Qfiai jori veneratione sint dignae.
yvo)//r,c, Exarr.ffo/XEvyjV ou^TroTe* ou yap tte tk; nTo^aet, 25 Ut igitur verbisnihil contra eam efflci pos-
verbtribus
Toiv aTroxrervai y.iv to ao"iu« Ouvapevwv, Xup.rv«c9«t oe se cognoverunt, quam tanta animi Jirmitate re- atrtiater
ur,0o7ro)couv iffyu6vTO)v f/o^ r» ti
yu/,?» ^-j xat i|u/v;v spondentem, tamque sapienter errores confutan- excipitur.

Trpofj ?'" awptaTt ouvauevo; aVoXeaat, •Jr/xtoupyi; tem audiverant, immaniter eam caedere cceperunt;
uv ap.tforv xat oea7roTr; u7re'9ero. quodqueorationepersuadcre non valucrant, verbe-
26 rioic ot-:c9e t«ut' axouaavre? 'jt£Te'9ra«v 7roj; ot rum atrocitate extorquere sunt aggressi, ^ed quod
TJJV o<fpuv ex tou /5aat/ei'ou xparou? au//juvTec, t/,v to- intendcrant non modo non sunt consecuti, verum
aaurr,v c^ojv Trept^p6vr,atv %vtrpcctv\ j5e'Xet xara' rtvt t>jv ctiamomni prorsus exciderunt spe.qu» paultilum eos
xapotfav eo/r,9ra«v, toe'vuv xat Gvviyy%ozv x& 9u/j.w, x«i decipiens, probavit esse, ut ait iJK stultissimos vi- Prov. 30, Z
rorum.
 7C ENCOMIUM S. THEODOSLE V. M. CP.

rornm.IIIienimvnrbftranies instruebantetdiri-zeliant h<r/-jv-- fytyfouaav, xcat rou £pyov, wuto itsto&srr,cas'

a. cossr. ictus ipsa vero nibili eos faciens, ut vidit. a verbc-

:
av yofo '-'i yuwi, w o otc rov piov ooiox re vm vyiy--
iOIOPOL» Quod, in- ti»: Qirvjc-:>, v.'- vaw '•>',}- izyj/yj, y'i'i ^f~v. vtvot /r-7-
ribus a<I verba rursuro devenire parato! ;

i.x U».
quit, facen volti incunctanter peragite. Nostis me t/v, itfoet ~vs-j. Koxoupyov, h xai n zfi>v i:<»f%--.y-hyj
runumiyue 'jYtur. yw3t(w pC7tT0Utfj yj-'y y?:, 'jy-\'.'>j-vj aw.vwc.
jithjitr.lft /.1 -
r. nunchal nquam.
\Yf >: uh ±-s--'>j, /vi -,". n/ircov, i o' u\
tnl/afrm prth ine qui quam rnc terrueril e run?,qui ccrpus ;

ftua, qaidem istud occiderepogsunt^aniinaa aufem meacmo- ovpavov tov vouv ccvareivaosc, ksti 5) r t
yevoi/evr rw
.:, -vye rou 9«&oou^l Euye zr& ©eov noi9>7-
lestiam ullam aflforre non possunt, quemadmodum
-:i;

animam una perderevalet cum corpore,

potesl isqui
t£m;! vrrepevvf -jl-r -?- yevvatVry.ros I b-tifystWi xet-
k«i
quia tam bujua quara illiu factor > Kvpioc: -r-'A'"\iy ftov 7.yx /.'j-yyjyr fiou,
et creator. i

immanitcr pVOT)^ ftov o <-'='.: ftou 'y>(

r
;
r- fiou, v.iy7: ','«-. lyy-
20 '.'..ii atis hfflc au- .

lliKitllnlur :
ttoUj y.Ji yj-.Cl:i.T.-'tVj u>yj, >,-j kr.vt. Y> r/j '/-:>/, OCOW.OO^at,
dientei 7 Quo i lo tantum ui ipsorum conteroptum .

(•Xfcj.isSfi cos, fjiil i-h il;i.f:ini idi :i. <Ti'<i''lt Imp<T:i- Y.yi -&/>%• vj avrd) unepS/.oouai to '?.'- xoritoooijtat;

supercil Tran flge- toOto oiy.-.yyi , S cTiaTei/it^et <J£V Qiov, 5tctTnyi~u

tore potestatem, toilebant i?
Je xr,- acppaOTQv e/.£t'vr,; n«t ctXKrnvzQu paxaptoTT;-
batur cor eorum velut jaculo quodam, et toti con-
y.y.l

i lebantor praa furore, efficiebanturque rabidi, et

per iracuAdi&m agebant omnia. Non enira omnino 27 ^Hv ovv to*etv xip.dzu>v i/. otatfopwv tou o&)ft«To§
iii mentem sibi venire patiebantur, aut quod mulier uepuv t&o/^jmiv/j; xpovvouti, watfocj tfotvtoooiMVov

esset, aut quod adeo religiose inculpateque vixis- xepuaTsc oapxcov #Mo9ev aXJU cViaaxiJvaueva, otouaxa-
set; sed f veluti maleflcam et feminarum omnium 9ajrat; xai rcow?: /.7:vc>.y.C'£v, xai npo t/: tf9o-

ultimam nequissimamque, solo affiixerunl et incle- pa? utxpou coavai 5ta<p9ap£v, ^v^jiv o' ohctBfi, xai ovTto;
menter flagellarunt. Verberabant illi, H verbera- yyvjy -f-j ydo rot xecoa^v r fjtaxapta cTiaEpacra,

bant viribus totisj ipsa vero mcnte in ccelum <\o- Tii—:T-: '»'); toj^ue vpctv eor, TVTrTere, eue yap ev tore, twc,

majora melioraque omnia cogitans (o insi-

iixa, ct rrpoWoeo)4 ovctoXoxj exoTijoere, dl Je to>" -
-.yET/po:; 0e^ii-

gncm animi fortitudinem o prroclaram in Deum I uaotv VTtox^tvat 3vvtfoeo9e. ''Ar/ o'/. eutf tXooocfwraTa to
Iduciam o numquam Batis taudandam generosita»
I tqu Avat;ap^ou ^[evoy.T^To; dfp* ou xpetTTOv exetvov, tov
tom ) iu terram licet prostrata hajc e Psalrais , t: yevvatoT/rrt JtaSo^Tou, tou r^voocptav iroXuQpuXX^rou
;

y ro i
!

suaviterconcinebat: Dominus firmaraentum meumet tc. ocoua irep 17169 povr.xev ; et yap xat y; 9uXaxov etpjioev,

l's. 17, 3. refugium mcum, et tiberator meus, ^ meus, auxi- I >

«
1
1 a),X' Evoutoe xai rou uYiJevo? ETt'ur,oe, xpetTTov Svtci)?

liator meus, cornu salutis mean, et susceptor meus, Ejtetvou xai etpt^ooocf r,0£ /-o-i »;VopioaTO. '0 ujv yap ^tt'

qucminvocanssalvaero.In ipso transgrediar murum; o/iyov iyyj-i/Or, y.y.t m; rv 9eaTpcp T0t£j TrapaTU^ovocv
raurum, Inquam, perversitatishujus, qui separat a euoav^lJeoQai ^9eXe, /.^t xw tcoio a'v9pt*)irti)v odt;av exap-

Deoatqueabceterna ineffabilique incojlis beatitudine. rfoet 9r,ptiueyo5j oi t-: yap opwvree oTt^dpievov, zzt rrT;
"21 Cernere igitur erat, rivos quasi sangninis e OTi'i;eoiv ou xaTaxau7trduevov ETe9^neoav, xat oi uaorc'-
tf disccrpltur;
variia irginei corpu
uli parlibus profluentesj solum
\ i t^ovres irapaura ueT«S)^9c'vTe? e9avu«Cov* T»iv tTe -^r Lta-

purpnratum, carnium frusta alio alia loco sparsa, Kotpictv taurr,v oi TUirrovTes ovvoifMot y.y.i oi TUirrouevr/V

corpus prorsus lacerum, corpus dissolutum, ei ante 9etouevoi, ov/_ oti ye oux rJ.io-jv, aMa xai lut^oouv ex

moi tem quasi pnemortuum ; cum anima interlm (Jwywtj, Kai e^otJopouvTO T^bTi: t>;; anovot^at;, xat eT«-

perturbationis experi in ipso quodaramodo coelo Xayi£ov.

versai i videretur. Etenira sublato aliquantisper ca- 28 "OvTWt, y.i-y vr,v rou UTrepttjuoucj t*)eou Evav9pwvD*i-
pite Verberate, inquiebat, quantum potei tis, quin
; otv, xapTepetv -<y. uTrep cpuoiv rott; u7to tfvotv xe^apcoTat,
etiam cunctaa in verbera afferte vires; nostis ei ,
xxi xara Xdyov ovtw*,. '0 yap uvrep ti>uaiv 0e6cj, xat tv:;

a pi i
tina mentis Bententia nullo me modo dimoven- rpitoupyocj, U7*;ep tfvotv Ti yeyovcl)*;, xai T3? utt£0

ilam ; nec vestris unquara desideriis me subiicere *Y^"jty evripyr,xwc:, cyepetv ~r, cfuoei t^ ^t:; ^
1
^-.t/;v eys*-
tanto quam poteriti Nonne ergo quod Anaxarcho pt^ocXTO, 'j~oiz ye xciv tz y.y/.y.rjty. tx-jzy, -ixi\z>~xou m v.%i
.
in a Philo-
Amuai'
OfiUi rinh- BOpho iini pr&clarissimum insigniter tenuiU aonne t.'~i^ yap i/?',>; f/yy.vj av yuvatov xiraXov r^ cpuoet,
tophm fti- melius quam ob nobilitatem celebris, et ob sa-
ille, e/T7/i:y t/
1
aox^oet, -^; oa'pxa*; ot3tw xaTaort-£0ev, xo:t
gnlor taude, pientiam clarissimus, corpus Buum contempsiti Si £f7Tn/ jta';TT2'j7//J;y, toivvt?
fi);
y^Xoootyetv :^ t',-"; t.z-
r
cniin feraina existens molle nihil, nihil sensit aut Oeoiv, ovTfo; yj-.u/.Ly-^y -'~>v T.7. ;>~>y XOV XoytOUOV /.aT^
dixil Eeinineum, nec reverita e i quemquam ; subli- TOU*; rra/ »! 1
Mz/./.acaKjj; rrapE-JT/.^ev, ovtw? aV^rTr,TO!/,

niius prufecto quam ille philosophata est gene- , et ovto)Cj a/.aT^y.^vi^Tov. IlA/v, «),X* o>: £*'jov o^ tw yev-
rosius egit. Hic videli 'et exiguo solum tempore ver- vatw? Ta; paoavou*;, oCtw /.a&TeiOtc fispouaav, to'j:o /^£v

beribus contusus, Bpectatoribua gestiil quemadmo yjvai/:,; v'tt',\'j;vo[ xat Trv rTT7v £r7ii/;jvJ/v.£voi, touto
ijuoii nomo ilimi in theatro conspicuus esset; el hominum tan- -i: n-yoj yj-<'rj
o- /y/.nO'>:''y.c xvTinoiotjp.tvot xat ot~ov
80 dignam
putal-af. tummodo laudera consectatus, fortiter fecit j cum £/Or,ptova:vot, Toye vCv £t*vat, *y'''j'j''? r.y.yjT.iy-.o-jrn, y.y.i

Bcilicet prsesentes
obstupescerent hominem, sub ipaa - -fpoupas Tr^pa-^trjo-Dct r)tivou., 7.2'u^t T7UTrv
contusione nequidem sese torquentera in latua» ip- ourti) (3ouXduevot, xai rtji p7o*t).£iw '/aOuTroracat [jo-jK-
sique qui eum contundebanl commotis animis eum- U7Tt,
dem demirarentur. Beatam vero honc, tamquicre- 29 'ii; 'J£ rtSv r.uspwv oux dWyat nyy.OY/.JOirjy.v,
debant, quara qui csesara spectabant, non modo non --: notr,oauevot £-£( t/v 7..Tir> stu9tc £--
miserabantur, sed infonsissimo quoque proseque- av*cr,v 7jOi; aveyvojcav, /.^Tayt/.-^oj-riv
.
avT»;*;
bantur odio; et demontiam ei objectabant, propter CavaTov. *Ev9ev roi xai oi ;/:- t-:,-- ,: ., -
-,;).7cJ-
quam eam pulabant iufelicera. jtevoc, oi 'j£ ii: zr,: y.i^ylr,: xstXuTTtpa*; 'jca^uevot,
28 Revera posl illam Dei supra naturam omnem a/./ot 0' a/Voj ucpov*' tou owputTQt; //ov,
quamvis £'.
xat w;
supra noftf- posjtiiucarnationem, iis quoque qui sub natura sunt Pdoxr.ua r.yov £~i otyayr*v t/v a*Treipdxaxov o.; ^),r-
iflm pattre? supra naturam agere multa et pati concessum fuit. j'-c 0eov >j-jyy~tv, , y.yi ~ii y-j-i.: VOU^ Te Xat uxv-
Neque id immerito ouippe natura omni su] ;
ttpac
1
o.j-v/yyi-jr, y.yi yr. yv.yj-.ryyt T'> -T^pzr^v avnjcj
naturaaque effector Deus ; ef prftter natune leges aji/nyijyj. Y.tci 0' ol £Tj-tov 'v rfi y.;-^;-^ zai av/i-
natus homo, multaque supra ejus vires efficere va- -jhtov, toU y7p CfipeOl -/-JV0VT7: y.jti w-; e;
lens naturte quo.pte dedit nonnulla aupra vires
; aua^r,; cpact *Jt7>oitjopojFj.£voj; -yJr.yi. ' MV ir.ti-
perpeti, quemadmodum in bao Beata fecit. Quo T.ir, 'i^nxi-xv o*rot cjr; T£Ao; -jo-jV7t TT^o-j/.eiTO Tof; /,7T7
cnim niodo valeret lemina. imbecillis S6XU, pmni- g/.o-tov (ev ua/e/./w <$'
a-JToU TtpovxeiTo, fv' cic dyvidct
tcntiis exbausta , corpore verberibus sic lacerato, Trapao-iot OffayrT, xat ti); ev rt rwy xrrvwv xtc.vwciv,
atque ut ita dicam discerpto, talia mtor medios cru- aua
 VIOESIMA NONA MAJI 77
£fta urj Et; y)vjrj -_f.z ftgtxapfat;, a ua
t
3'; Y.yi z>~>'J itiO- fittns sentire
el profarit' Equidem sio exisfimo, di- n
tspdvwv -aCrn Y.n-.y.-jzi.wj) orXX oi: o-ot &Sj icaj |3ouAoivtq vinam Theodosiam, Machabtborum exemplo, rarpo- A COXST.
TtapayevotvTo, tcov tte o/uftov xatvdrep4v achopol
ti cUEvo/ioxTo- rearum omniurn affectionum dominatn consl
tx ijs.
Triv uiv yyo o>y_ ToC ejt^ovs TOf/riv, Tftxpav ftev xai aXXo>c rationem, vere invictam, vere itsnperabilera. Cetc-
1

dauvr.pay, «XX ow '.oprTiv o/— 1( - jiy^aaro, xeti trv ota rum, nt tam lortiter tamque constanter cruciatus
fiaxzip:/; uaavTtos. Kepas ouv cwv rtapevprfetiTtiiv /:/cojv, peracerbos ab ea sustineri viderunl qui eos insere- ;» corarm
-, o te riiv 'Ayiav xaraSaXdbv, v.yi zf-_ .',>,-_ - ..,; bant, partim quidem quod fetnina vi 'l " l ">
t. ti sei] a
et/utov ovaxXoa :, cua zrj yapyapcojyot ojOe', xxi tovc erubescerent, partim contra suam ipsorum pravita-
nrc ,ovs touto) ffiareftGbv, mxporara zf; avT/v
rrvoiit tem agentes, et ra rabiem quodammodo aoii quod ,

aCfc/tpEtTC/i Cjvyyy. vyi zf; cV.r/;. tuno uniim suparerat, in tarcerem amandatam car-
30 Kyt oi fiiv oiJiu ra xaTci Suftov EirXwav, ,' 5" tu ceralibus tradunl serumnis, ita sam fatigare volen.
K>4 rtiv xar' ETv^e- Ttaparrofiira ;• tes, regi tandem subjioere
Etfeeriv .
^ • t-t c voluntati-.
eupr.xei xzt TrpoTropiToic, ot xai rrpor,youvro ravTr,s, xati 29 N"ii paucis deinde elapsis diebus, cum de ea
fttr E-jc-rutV; irapETtefiTrov, xai oipavov iterum periculum facerent, eamdemque sicut ante eifauto
ei's ir. jojc oete-
6f6at;ov. Tc/ivr $ av '""' """'"
orvayotiewi roiaura -.i -;.,'; zi; persistere invenirent, ac ejusdi m cognoseerenl ma-
Ap/.ac, irpos -"""""- °>
roic, "Ecjjuoiai; tietcf Trapprioias i-/tiyytzo, nere sententiss ; mortcm ejns decernunt. Mox alii
Tu/tify xepac fiou bv 0eo>u.ou. 'Ev yap manibus eam accipientes,
avroj to-; eimu; alii per eapitis velum tra
ex^povc Bxepariaa, xai vuv t-joj rtpos v-UTiv ctnutti, lientes, aliis alii oorporis membris eam raptantes,
auriv y,j.( m; -iv Jy ;„: yjyovdra j/j:t' Efie rrpooxvWr- velut pecus quodd im, ducebant ad lanienara iiino-
a3t«, t«s Tiis 0EOfir,Topos Oeijs ananoXauaovaa, tj; centem Dei buculam, ejusdem stabuli et pascui con-
ctia Xpiorov ciSXnaaaac,, .-}; |3io>aaaa; c>'//„>; ,j T i Xpi- sortem, neque ab eis divelli unquam se passam, Non
ojiv aajraaoftEv»), xai txs atftov OftiXia? xatarpuaVioouaa, deerant interim qui eam percuterent, el inclementer
eitto) ouvEXoiiaa, to"jv teoj; tioi itpooxvvr.ruv tutiow it|>o- vcrlierarent; nam oeteros qui eam convitiis, e pleno K
fttvr} vCv artep^ofiai tc> itptoroTVTta- ot-i youv (ut dicitur) plaustro petitis
EftoO oi onerabant, oraitto tlicere.
itovnpBuofievoi t:j;vtes artoarr.re. 'AXX' ri ^iv outojc eIYbv, Postquam autem eo venerunt, ubi decreveranl Bnem
outws av/p/ero. Oi 0/ ye rautrs itpoitopEiiofievoi, Ttzpe- facere iis qusa intendebanl ; decreverant autara id fa-
7tdflEV0l'T£ xat OUVETtOftevOI Tt 5v xai inu; Jie- cere in macello
ETtOt/oUV, taraquam ovis juguiaretur aut
l>, ut
j
xEtvTo; tt ycfp etti Evi etfiapTuXo) fieravoouvri, tis veluti jumentum mactaretur
;
'J Ku- tam ad oontumeliam , «i/ maceUtim
pios cttJTo; efpr.xe, ;'?t'povrE;, 7:007,; av ipsius, quamad aliorum idem cum ipsa Bentientium f»v!rahitur
ir.i tjt bx TratJos
eu9vs >t jii.iiltilur:
E-JypsoTr.aji-;): to"jv rourou Oeo-;j.o,v /_=tpv"s te y.y.i %- irrisionem;postquam,utdixi,pervenerequovoli b mt,
p.Y.dic.t; ertXrio^riaav; carnificum nonnemo novum quiddam et insohtum
31 "Eyo> yeoiofTai >'„; v.y -7ttov f. >-._ -.f.-j-.t,-.
rpwTo- excogitavit : illam euim quse capitis absoissione aul
f/ip-vpo: Itaoeiteflitov BexXr.s 'J-v/./v, /xi ExpoTovv Y.xi
machserae impulsu peragitur, mortem aoerbam qui-
t>X a
'P
m >
''*' tJv &8positov vrrsp avSpolituv -/evo'ftevov
ileiitaccidere ,• attamen tolerabilem arbitrabatur.
iifivrjv te xai iS&l_.Z,w . TI («v yip toj et'; rpirov o-.'pa- Arrepto itaque quod iu via publica forte o/fereba
viv avEXOovn ITauXu, xai ri ctppr.ra itvrifeVci
xarr.xo- turooornu, Virginem sanotam prosternit solo et, ;

eam d
Xou9rc-e, diz te rrbXXrJs on ftuoraytoyiVs rtpos to tou crinibus corripiens, magna vi in jugulum d
fiaprupiou oracfiov Eirettuaaro- / t)' oii^ ontos JiJaaxaXu cornu impellit, et diffractis quaj ileinde occurrunt
X5!TiJl7li).ov iyofr.y-r,, yjj.' v 'j
0. TUV IToXu IIEt' «£1- vertebris, acerbissimo cum doloris sensu spiritum
vov to ^e' y£ ftEi^ov, oTt xxi c j/vot';
,

ayav rwv oftoyvco- Martyri vitamque ademit.

ftoveov o/:9ev Ttpos rovvavTiov fteQeXxoft^vri, rov ooOpou 30 Atque hi quidem ea qua dictum est ratione
TTEptE^/ETO, xxi -iTTEpOr/VEiv StUTOU ElXeTO. Kjti f, fl£v ETTt
furorcm suum expleverunt, Theodosia vero votia ac ?" a ! n a"' ,
/05 gloriom
7tpay;j:3!Tl TXV EVOTvtTtv EVEtTEI^aTO, Tcao' CtiravTl v;j.'j/'j- desiderns suis omnino potita est. Coelestium quippe ev_cta,
TTiftEvo), TeXeitp te tx^v: xai aTeXei, v -j'
, i- ctfttfiSaXXo- geniorum proecedentium subsequentiumque oomitatu
ftEvw ov/vo";, ciT£).£'oi Xeyto, oi xai TtXei'ovs S>s tpaoi xai stipata, non sine insigni laudum praeconio, e terris
TtoXXas oti ras aVriXoyias Eupi^oxouaiv, r
>>>^ Jr, zi zr.v.i- in coelum deducta fuit. Dum autem ascenderet, po.
TpETtTos, xai tv» rtapairXriaia svoTaov: t»; npi>>rofia'pTvpi terat ad Principatus et Potestates sic fidenter loqui;
ra iot» SiExctpTE-.r.TE- llio-',v 'j'
ij tyrloavro OTt xai avvt):- Exaltatum cst cornu ineum in Deo meo; illo quippe F
oXous TtXEi'oTas rteTtoiViXB, xai rtpis tov ccjriv urtEp Qeou propitin, inimicos meos ventilavi cornu ; et ecce
SrjXo xs aVo) |3aaiXeias xXripovdftovs xarBO- nuncad eum proficiscor, ipsummetqui pro me fa-
rrioev. AXX "AyyeXoi fisv oCtwoi tto>s Kyvatpov. 'Oaitov ctus esthomo, velamine amoto adoratura,et Matris
te oiiuoi xai MaprvptDv o!XXo9ev c/XXoi irpoouTtavrtovTes, ejus sanctissimse fruitura conspectu, ac salutatura
ws ri EtVi; £0£.: ,oO v to t/!v 'Oaiav itjjx xai Mitprupa, ceteras qiue vel pro Christo passaa sunt vel secuo
xat tx; cz,iric, y ; fioipa^ Exarepoi iroirjaai rauTrjv ETto- tluni ejus praccepta vixere, et ex earum convei a-
flouv xai i'ji'ioao9ai- Hej; S' urtep o5 xai 6Y ov riyuvt'- tione iionexiguum captura gaudium. Abeo, inquie-
octo otv:[Tr,a«s tafttyorv, to"jv aiuvicov ciya9&gv d^rjrj bat, earum [niaginum, quas religioso sempercultu
ouvairoXaueiv evoeoojxev. veneratasum, ipsamet conspectura prototypa. Dis-
'
cedite a me igitur pmnes qui operamini iniquitatem. Hoc itaque mpdo Theodosise res sese habuere, hao
J'™,™
ratione in coelos evasit. Nuno autem, qui illain prajcedebant, qui comitabantur, quique subsequebantur i, uc .
\>',
7
Angeli, quid modis arbitramurl Etenim
fecisse aut quibus incessis.se si siiper uno peocatore pceni-
tentiam agente, qucmadmodum ipsemet Doniiuus testatus est, tantum ipsis sit gaudium; quanta eos
hctitia, quanto gaudio dicemus fuisse repletos, ob eam quaj a primis vitaa sua; annis ei placuit. per
mandatorum ojus observationem ?

31 Ad me. quod attinet, non minori illam plausu laotitiaque exccptam, ncc pauOio res laudum ac gra-
tiarum hymnos Deo propter hominem humanato decantatos fuisso arbitror, quam tuno cum Protomartyris
Theolae e animam deduxere Angeli. Illa quidem Paulo in tertium usque coelum rapto, et arcana non re- e
velanda edocto, discipula adbassit, a quo cum non pauca de rebus cutdestibus tlnlit-i^set, ;id martyni sta- _„ mimr aiur

dium alacriter deeurrendum egregie profecto fuit instructa. Quid aut.ein Theodosia? imi Panlum, Paulive S. riucix.

similem; aut etiam eorum unum qni diu sane post Pauli tempora vixorunt, prasceptorem nacta est sed :

tjuod pluris faciendum, /"Christianorum palam in contrariam partem tr.iberent, reclain tamen
cum pluriini /

viam tenuit, et pro veritate mori elegit. llla constantiam tenuit super re, imperfectis ieqiie ac perfectis
indubitata; Theodosia, pro ca quae a multis vocabaturin controversiam ab imperfectis scilicet, qui inultas ,

et magnas in contrarium rationes invenerant, ut aiebant, mansit inconcussa in ceteris vero pari cum Pro- ;

tomartyre
 78 ENCOMIUM S. THF.ODOSI/E V.M. CP.

A tomartyw perseverantia nShil quam illaminus egit forttter, Illud porro quanti faciendura est, quod plurea A
A. C0N8T. i
,,, ,|, ,„ certaminifl effeeerit socias, quaa ad similem zelom pro Deo excitavit, snoque exemplo in crp-
ACROPOL.
regni hereditatem iromiait 7 Hoe ergo, inodo lsetabantur Angeli, Sancforum vero ct Martyrum
par erat, et suas
tarmaa alise aliundfl progredientea obviam, Sanctrc siroul ac Martyri occurrebant, ut
,

e parti cupiebant propriam vindicare. Deus autem, cujua ope et cujns causa certaverat, cum utria-
que conversane, feoit ut cum utriaque prsemio pcrfrueretur fflterno.

ANNOTATA.

a Anaxarchi Abderitae, cum jtutu NicocreoniU (I MelUu forte Ambrostanum Synaxarium, xata tfiv

y.-ly/.vy. in cervice quis enim nescit vertehras in

Cyprii tyranni in saxeo mortario contundereiur, ea vox
:

laudatur, a Laertio, Ckerone, Valerio: Tuiide, tundc

cerviee, w>u in tjutture esref

e S. Thecla, discipula S. Panli, colitur 23 Se-

An&xarcbi follem, Anaxarchum enim non tundis.
1) I)e. loco supra jrim actuiu ent. MoxeXXov autcm,
plembr.
f Qnia v~>v ouoyvwuovwy ejusdem sententize, de fide
Laiina licei vox Ht, etiatn Paulut dixit, I Cor. 10
M«x Y/vuvalu; Innr Xittuox&Xtov, Marcellum publi- ChrUtum dumtaxal
circa intelligi hic debei, Cbristia-
cium apud Cedrenum. norum verti.
c. Arielinum coriri fuistt indtcat auctor distichi itl

Sywuavits.

CAPUT V.

Miracula ad S. Tlieodosiat invocationem patrata.

iV* f

conlo coutigerunt,
]
l,e bujusmodi fcrmo fucre ea qua? Sancta) in
prout congrue conjectare licet;
E
vf,MV,
(J£V

fjix
ttVCiCtVth

ye £z
TOWtUTfif TOt

twv eixotwv
TY) MaKapfa
lari axo^txaaaBai'
T«'J£ avvhf'
tou?
Ad Mpulmim 3° Eirt wpwxojxevous to tepov «unfe k«t£-
noa vero qui in terra positi sacraa ejus Reliquias ynt, Y.\j.ac, y.y.l
ftmaotim »if
yaeulis ctmum feliciter possidemus, quid tandem facere, aat qua ^ovTa; J.tujiavov, xi notstv apa ytih, ym uTnac, 3ti dix-
ralinin' itllccliis cssc up< ilc;i(, ennsidemtius pi;c- ; xtiaBat, OKomjsufxev, xai t«u9' ofliifiepsei x&v Qauudfctm
Bertim cum tol admiranda operanulio non
ejus die auT«c arroXaSovTa?, tov? tIwc nopeijxevous t/v w.o^t-
expei i.uniir; videamusque homines, corporis usu vi- Xstav xf,$ oouv oiapTtV^ optovTag auQn au airoAaDOVTas,
ribuaque destitutoa, bactenua membrorum Bnorum xoiXpovQxai ecXa).ov$, buvovvtoJ^ Te xai axovovras i^r.ov-
vi i i.uit consequi confbrroationem , Burdos ac mutos, vr.oOzi, 7iav~tjK ?aic 9avf/aT0vpyi'ai5 ev^apiOTETv tw iy
rcriijirndo miriuiii ct lingua; nsu, ob insignia adeo rw&v Tot^vTa 6*tsvepyovvTt 0£';j, /-xi xr,v o r.? T«vr' evep-
miracula gnudio exultare, et Deo, qui tanta erga youtis9a xiv JeJo^aopievriv TavTr,v ev ovpavotc, xat outw
homines operatur, gratias exhibere; et illam pro- jyv/x/.y. iayyovacfv iixi zr,^ •/?,£, xa etxora y.y.l yepatpetv

pter cujus nierita tnntuin beneflciorum accipimua, xai EiKprp.Etv' irXetOTa pzv ovv r, 'Ayta dorip^ipat TEparoup-

quaeque tanta In ccBlogloria, tanta in terris potestate yd, a)X ov7i£p «VTOjrrrj? eyeyoptxv ovx «vriou p.>i $irr/r,-

jii.ll.i , laudum titulis, ut par est,

debitia honorum el a*aQ&i.
proaequi. Multa Bunl quidem qusa Sancta quotidie 33 Hatdtov t^v rjXixtav ^Jn ffpioYiSov ov, 7:3tTpt5

facit admlranda, sed quaa ipaia bisce oculia videre T&tot Ttov Tcept Tov Pvvoaxov icoTaptov pt'a xwuwv, t^^
merui, non possuro non enarrare. jtpoeveyxouor,? ^eravaoTav, to o* 07twc ^eVetv ov ipopr,Tov,
',Y,\ Pncr quidaro erai tttate ad pubertatis annos aOEowv Ta xvxXoi xaTaopapLOVTWV *Ayapr,vSv, yyi ny.tio:

jjim pn^rcssus, c\ coruin pii^truni uno aliquo, qui xiv Ko»votovti'vou yevoptevov, t^')e xaxeroe tkc iToXewc
in Phrygia ad fluvium " Rhj udacum suut, ortundus; aXwptevov ?.v, a?.^* w t^; av^xa9ev tou ap^exaxov Tipi^
adatescen*
sed a patrio boIo peregrinus, Hic, quod dictu abo- Vfjtac, ouof/EVEta; 1 oxotou x«i oYvr.c. (/tac TtXr,pouTat TWV
VQIJUX,
roinabile, vagorum Agarenorum impietatem secta- ruepwv. Meor^.opta^ r.v h xatpoc, 8tb 'K xat o Oefof; sor.

batur, et Conatantlnopolim adveniens, hac illac per AavtJ, rofq p.r) xaToixouoiv iv Por,0eia tou u^iarou, ftw
civitatem oberrabat. Ecce autem, o rabiem dsemo- 0"'
ev zr) ox^TTfl tou t)eou auXtt^oulvoig, Ta Jatuoviworj
nis, oroniuro contra nos malorum auctoris! die ovu7Tiitceiv oavtaopLaraf rea9ov ovv outw /^t rov Xoyto-
quadam implctur tenchris et vcrtigine. Meridianum uov ou/-. et: o/.tvov ouvTaoavQcva Ta;: vvua; OWEOTpau-
soilicel erai tempua, quando etiam David ait, non pteva( ^'.^vt;; >ov suoe*»:, -.'•i!- oi.o::; t», xvr/x«; oua-
rsnTm. BO.
babitnntibus in adjutorio Altissimi, et in Dei taber- TTEoy.xutac, »7».a rwv auS/.wu«TWV ?jyyy
-:/. yeveTT)?

naculo non commorantibus, dsamoniacas imagina- Ttspa Ta; jt5.aTE('a; t^c jToXewsEpptTTTe, tovtwv iraptovTWV
tionea ingruere, Cum igituraic agitaretur, et ratio E?.£ov exoe^optE^a 1 aXX^Ttv w; e7Tt7tav aitoTTXriXTOv to 7tat-
6*'
ei non parum esaet conturbata, derepente etiam yzotov, xat ur; ott Tt£Ttov9Et , ouvErvat to icapaTcav
contortis ita repertus fuitgenibus, ut tibise femori- d*vva'»uevov. ^Eirei 6" r «jvuot; 7tpo? a7t£p EtwOe v.azrrjdy-
fllll UIH \'t'f H

r* mmtti ad bua adhsBrerent, el abortivia illia haud dissimilis xaae, tot' Kyvwxev a/.picto; ou xaxou yeyovev (EpTTJ^Ttxiv
tll.Kli'- coii
appareret, quos ad pr&etereuntium conoitanflam yap xaTEotr, to t£'wq pao^tOTtxov) Xe p°' uev ' a;z Aa
'
' ma '

tractio pra-
commiserationem plateis expoaitos frequenter con- ypwuevov, toFc Je yovaatv ouy_ ortwc yE npoSatvov, aXXa
dicmti fUcuU '
tatt ><i abttu Bpieimusl quin etiam apoplecticus totus erat, nec oupouEvov, vovv outW? ^/.wv eictTToXv, T^ r:po; XP EI a 5 ^
rf
lcrnt, plane intelligare poterat quid pateretur. Cum autem atTtiOew^ Tcopt^ouevov, Epicov te ~t,oe xaxetoe xai xvXtv-
natura oogerel ad ea quibus aasuevit, tunc aatis co- (Jouuevov, r) TOiauty, -/£ uriv oTXXrj toutou, y.yi Tt^&a trv
gnoscens quid mali esset (reptilis enim factus erat, eurjv otxtav yevlaQat TtETtoiV.xE, xai uot jt&oc oAtv r)XOev,

quieatenua Bolebat pedil us incedere) manibus ou Y^wXeuov, 0./. oxXa^ov, a?.)>a 07Q'Jj; Epicov, xajtt toj

ac pcdibus uleus, supra sua se genua non

:ci|uc CTxGet xai rp xoiXia xaTa t>:v jtaXstav ExetvTjV xaTapav
promovebat, sed protrahebat, eatanuaaaltem rationis tov ooEfij; jcopeuouevov.

c< mpos, ut victum qunrerel mendicato. Sio hac il- 3i AXX' ou TtaVu -/i TjyyyX jtapijXQoy rwv ruepuv,
lacque repantezn aeque volntantem neo enim aliter x?t PaaiJjwv auQt? vrpo; fpdii o tt^F; y£yove, f3ai'vwv
poterat) ad nicas
quoquesedaseumcontigU devenire, artpocxoTta, sitet' te totv jtoo"otv au^ofv axrxiTtTousvoc,
mihique in conspectum venire, non gressu debilem, xat ioTiuevo; op9to;, oj; ye J*: Ttavte; ot 5i£ jcXaaewg eu
non olaudicantem, sed mariifeste repentem et gra- £/ovt£;, tepa^ touto tot"; jfpoVO^OUfltv oticaoiv £'Joce, /.y.i

aXXos
 VIGESIMA KONA MAJI. 70

A a/./o: a/A-QV GV0UC. U£T£XaXuTQ, X7t £T£iO; ETEpQU 11(01 dientem supra peetus ac ventrem, sscundum ete D
lavero, Ouv DVT05
«utw cmiv9avei excTvq^, XeywVjo' irfo ui/pou rem maledictionem serpantis. A. C0N9T.
AcnopoL
ueToctfopy.TQc, ov^ qvtqc, o y-'£; S^wv xai ijpo7pira auy-
;
31 Non multi inde eEBviarant Jies, oum rursua
xexauuiva -a yovara ; xai eni «oXfi ttw^ oir.TcooouutOa, ad aedea nostras idem se adolesaena contulit, absque
C(* eTtaAr.OeuovTot ctotv xuiv ra r»k «Jiew^, ewe, a-ro; cyw omm impediniento omnique incommodoprogrediens,
fn« fiKc(or
yc cyyuTepov ayaywv otcoj; re roojur.y, xoh jtotc v/t£'.; utroque lirmiter consistens pcde, et corpore tn al
outco touc Tcooa; cyivCTO. Kzi o;, E;r/9ov, lcttfj, TttV sv- tum erecto, quemadmodum solent ii quibus omniex
rav^ot rrapa rov ztytaAov yeyova, w; tcov icapwvtuv Ki- parte absoluta membrorum omnium conformatio
TOL*ur,v u>; tou 7TX6* a^TWv D.covg Tuyyavocut a//a ti^ obtigit.Prodigium hoc omnibus qui aderanl ii<m
twv qcTitcov, oux o?o qtkoc, :;, ou yap eojpaxa irporepov, mediocrc visuni cst ac alii confcstiiu alios, ut fit
:

ou uctoc raura tovtov re9eauai, xaivoTCpov ett cuot rce- advocantes, super adolescente illo multa ex invicem
TTofcxev eXeoy, apa; ue, xoci yxo enttuaoioy Tcapa txv sciscitabantur Nonne, inquiebant, ille liic cst. qui
:

'Ayictv ^-'&ojy xaTe'9&co, guto> yap xa7ero9ai osv piaxa- non a multo tcmpore liuc ad nos fuit delatus? Nonne
ptay raurr-v 0eoooot'av r' tuv 9auu3tTa>y ojv/yeta, Tcapi" idem ipsc ab hcri ct nudiustertius contracta habebat ,,,„„/„ dciatm
ye Trj fJteyaXoTtoAet raurr; TteTto^r.xev, oi*uat o= xat twv geuua'; Multuni igitur dubitabamus, num vera es-
7cq7eojv TcavTayri, r.xvrxyf, yap E£aTc7oc tifV yjfyiv, 8t» scnt qua: videbamus oculis; donec sgo ipse propius
x?i ir«vTa^o9cv EupiUovre; ol xaxrL; ey/jvre;, twv tacccoy ad eum accedens, percunctari coepi, qua tandem ra-
Erravfaaiv aTcoXacovTic/ tqi*vuv xat avwvuuw; qutw to tione, qnovc tempore pedum sanitatem consecutus
TTfltcTaptov ttftcxaAeaey. essct. At ille; Non ita pridem, inquit, liinc adlittus
egressus sum, ut a praetereuntibus eieomosynea ;ili-
35 Kat or ue UTco9eic, goii, T»j raurr,; aopoj, e).aicd
quid rogando consequercr; cum ecce e transeunti-
te ypt'aa; rr;; errr.wpr.ue'vr,5 c&wrayaiyou eEtwv ejy£To, cyti)

5' evarco^r.c^et; ev bus unus quisquam (nec enim quis fucrit scio, qui
yyryxvui yeycvjjuar ou yap rtpooai-
«77' antc niimquniu liominem videram, et deinde ii"ii
vctv o).w;, ou ueTafS atVetv ^cTuvaur.v, fl)$ Tt Ttapcppt- K
conspexi ampliu^) insolitam inilii eleemosynam con-
t> ur,y ay9o; xat rwv irpo; yuuxv ecmpauJiV 6 oet'7aioc.. sui>raqiif

Tpet; twv ruepwv Ttap£ppur,aav, xai uoi Cx/r, xiq icept

tulit dum arreptum me atque in humeroa auoasub* tumbam ,,
;

latum, deposuit apud Sanotam lioc quiiipo no- CfK5,

tov /.oytduov yeyovev, Q-Jy_ oiamp exEtvrj /, Ttpo ut/.pou :

mine beatam Theodosiam appellari, in hac magna

cjuujicaouaaj xat ra yova.Ta TtjpapOpwriaca, cpptxr.v uot
xap- civitate fccit miraculoruni multitudo existimo au-
xai uovr; ^ttq p.vi.p.r.c i/.irsr.c, iroui, yaKvrc 5e Tr,v
:

tem sic etiam in aliia ubique urbihus nominarl ; ubi-

c5t'av rrAr.pouaa, xat rtpo; tq cGOuuqv ueTafiaWiOveja, 59ev

xat oi; ev uttvw Tterteor /jl£vo; efvat ooHa;, uytr;; ovaSopwv

que cnim gratiam divinitus sibi collatara explicnt ;

eupr.p.at, earr,v Ttoda;, xat uaxpov, quare etiain undique confluunt male habentes, et
t£ S7t( Ttpoe'cr,y etci

ev eajTW Te yevouevo;, xat 69ev rxe uoi avvidtiiv i, poi5- discedum sanitatis restitiitionem consecuti.
9eia, tw tkc 'Ayia; -poaoVjpaur'z-:iv aopw, xai tt; ravT))? 3S Itaque Sanctam quoque pucr i«te vocans mtntli tt cw-
V° r H ••«'«
ahsquo proprio noraine. Super hujus, inquit, tuinu-
TTEpcvj; Etxovt, xai auvva raurriv TtEpiTrrvcjocuevos, e;rX- ^ l L
... , , , hm recinit.

Gov w; 6paTe tqu ejr

1

euoi do^aiwv OauuaTOjpy/.p-aTOc, luni me ponens llle, et desuper appensas lampadis

Y.al vvv rptepat rerTape; r^or, ec^ ou rrv iroXtv rteptvooTw, oleo inungens, oravit etahiit. Ego xnm derelictus,

E?.cv9epCi)s ojiot zai PouAoptat -opiuouevo;. quid agerem nesciebam : nani neque progredi neque
digredi imle poteram, sed iuutili^ insfar ponderis
3G *A)).a /jl); c)e ra eua OTWiep epca TrapaAyjTtT^ov euoi,
remanebam, oranibus ad vitam necessariis rebus
w; ur) zai aura ArGr,; TtapaTteucf^etev pu9co, zayoj ^.i^u
destitutus niiser. Trcs ahierant ilies, cum mihl quav
fftxaie?xa9uTto6Xr,9etr,v ayaptrTta;, ur oc Xoyco t^tXcd rra-
tolc epyocc e^9r,v ira9cdV
dam mentis concussio accidit, non qualis ante exi-
pattovvoti -poOjur.Oet;, artep ev
Tau-
guum tempus superveniens mihi genua contr.ixit, ot
7T£pt oe tou cleyrepou tov Aoyov Ttotrcouat irpQTepOV.
vel sola recordatione sui horrorem mihi incutit; sed
6po; euo; eth OuyaTpi, tojv Euycvwv outoc xat Ttepto/eTtTwv,
auiuium implens tranquillitate, optimeque compo-
ac7e).cfic)ouc y«p rou vuv euoeow; rptwv paatXslSovToc;, smnnianti tantuin oblatum
nens ; uudc, veluti si
Ttat^ ae tou t^v tk; Ko),y/'jo; aoy/v e/. re Ttaie'po)v,
tqvtco yap r,
fuissct pedum impedimentum, itame sauum exiliens
TtartrtO)v, zai ETCtTiaTiTtwv z).r;pwoauc'vou,
rcperi, stetique in pedes erectus. et modicum pro-
tou KpoSeoaat).euxoTo; 9uyarr,p yapiou voptou tj'jv<xy%'.aa,
twv avax- gressus sum. Tum vero in meipsum regressus, et y
u.r,T.r,u rouue yeye'vr,Tat- outo; Ori Trpo; eartepav
undc auxilium niihi venhset intelligens, ad Sanctaj
rdiO)v ecr',et, xat Trv eir* otxov ojv roi; ncpt kvtov etto-
uaXtora sepulcrum cucurri ct sacraa cjus imagini affusus,
;

C peuero' ot^a di xx rwv ve'wv crt xr.v rXtxtav, xai

cum illam coinplexu frequenti strinxisseni, exivi ut.
twv e'ir'co)v, OTiotoi; 0UT05 ixuy/antv w, iTtTtr,/aT^aat' ot
videtis , niiraciilum in mc factum celebrans. Quar-
ir:r'thvy ecp' w -
e dixyy Fjf:;xt pttxpoy. Tov^ ovv aucj/ au-
tus vero nuuc diesest, ex quo urhein lianc oinnein
;

tqv ouvvd xat ravra xoiXuovTac;, zai rrlv a'wpt'av jrpot-

sanus obanitiulo. et quocumque locoram fuent libi-
ayouevouc irepiteTojv, 6A0); tou irpo; Oe').r,aiy yeyove, rovro
aua; tum abaque impedimento pergo.
U.0VOV acocatv eyxe^.euoauevj;. "Airtre, tojc cscirwaaTC,
;iti Sed qua; mea sunt tamquam ai mea non jiamis nabi-
,

Trc yap Xccocpo'pou T.r-f.iv^ i,cxv outoi veptou:evot, Ka< oi tiuctorls

essent, praeterire non deheo; ne si profundu ea Si-
,

6 0' auyvz ijrner,

uev wc TrpoaeTa^y^oav TtCTrotrixeaay , EuSi/e,
lentio ohruam, ingratitudinia notaa subjiciar, q 1

uyuTtattcov e^epero, aA).* ec^e^pero ewc oc aTreX^eVre; c)t'c tc

tqu trtrou Ttoatv

nec sermoiie quidem exili dignatua ea fuerim, in
cuoTpa^e'vTe; xal Tpi;, Tot; tS(lp9r,aav

"0 yap quibiJs operc henefico prieventus sum cuin essem

XvAivJovuevot ve xai cuprroattovTe;. re trtTto;

epyov S)Oircp tovto notouue- nifirmus. Quod auteui posterius accidit, de co prius
ocaxt; Qi cuec. TteptecxeAtcCov,

vot, tci't:to)v aua xai eyetpouevoi;, tcXo« etTceiv, dvryepra sermonein instituam. Gener niibi per filiam est
nobilis atque illustris utpote nepos ejus qui modo
,
tc£-twz£- xai 6 avaSarriS exrivaY^Seie, xai wcirep aito-
pie Imperium moderatur illius vero filius, qui ex
;
c^evoov/.Oeic, £Jpr,Tat xet'uevo; tocoeuDvc,, ayytcra tcou

tqu itctcoj Tcprvr:;, p.r.aev oXw; vexpov otevr.voyw;, xrAwv legitima parentum, avuruin, et proavorum succes-
Colchidis Principatum hereditate tenuit;
oaov atpuyuo^ auuSpoc, xai Tcveutxa toc"; TreptepyaSouevottj sione
hic Imperatoris dcfuncti filiam matri-
XeTcrov, tqF; Tteptouctv ert ouyxaTaXeyetv tovtov vTtc^SaXev. quam enim
37 Ovx airo raura TWV avaxropwv t;uuoecr,xe, totco; monii lege sibi conjunxit. bujus quo de loquor
aula
yap 1v 'Jj oJtwci' tcw; TupoXtVvr, xa/ouuevo^* aAX ota mater extit.it, Hunc, cum sub vesperam ex
domum sc cum suia referret, cupido
orl ra rrjc o/u/.; e> otxapei tTtaTrctpr-utarat r.y^-.y//,, 0)5 Imperatoria
eoque nonnihil se ex-
T£ 3vr x£v ioetva tTCTrrXaTwv, xai ot uev,
l
1
"0 rou auuoa- sul.iit equo se exercendi, in

hilarandi, quemadrnodum frequenter solent tetetia

uaro; ! ct) t^: cTeiv^ tzjt/,; eXeyovcuu^opa; I ot 0', "li ofc
pubertate, qualis
ctfvvr; yiyovtv ! u oioy arpi' /'-0>4 GUV£7:£C£ I I\7( p'J istiusjuvenes, in prima pfawertim
ipse
 80 ENCOMIUM S. THEODOSLE V. M CP.
ipse erat. Eosautetnqui circaipsum eranl, et multo iffiitJTOiT idaxpuwvuirdirXeoc, 9Q&JV uev «yyetXai rdye*-
X. (0\8T;
magnoque conatu dissuadere iil conabantur, intem- yovo;, tr,v 3« y<r/r;j 'jj/ kttov tol: aTiVotyjj.oit; r, rots ac9-
ACBOPOL.
BX M$. pestivum esse suggerentes, contemnens , in sen- uatatv EyxoTrrdjuevo;, i/. u.;vt.-- r5s rou jtpoawrou v.y-r,-
tentia cminino permansit; lioc tantum illis im- ^Eis';, y.'j.i -?,i frpog fie ci»fwi«9ctai;, r.v uitevefatvsv liir.v
r
perans , ut sues , qui propter viam publicam .
-<;> aVfiyopav 'irj.',t -^i, /,y.yj> <jiX-y.r,y;/ JiLZ,

e//UO lopto pascobantur, abigen nt, Pecerant iili ut jussi erant: Ti'vc tuv lu&v \w£mat ~> foivov, y./i -tr.i^ 8 jre7rov9ej
ipse vero rcultimodis equam tentans ferebatur, oiemtyBavoutv EvWtj" »«( &;, '0 w; \--ij.-Jr.-.t yy.y.z^-ji,

donec Bcilicel Buei abactae, terquaterve redeuntes, xai ol ou/xTKTrro>xev 5 iitimq, itai ;i; eti v.ilixt, ur,$iv ~i

Bub ipsis equi pedibus volutari coaperunt, eum- /iyyr/, urMvbi xia9otvoutvoz' s&ettiv aurtxa to5 oirr/oj-
que impedire, Equus enim quoties sub ,
|
fJLSVOU, y.y.i 7';; r.y.y fJJV BOOV OUOEV, t£?-V "/, TOUTO fJtOVOV

ejufl ver abantur ue veluti de industria id agen- , nxoucro, "12 ofov sotouosrat ;
•'•>
otov o xv^sot^s rovas
tes, cadens simul assurgensque, tandem ita conci- aexaiTatt; attvotyuoi te Tpffs xflxetot, r.yi/ivj.rj itaTayot.

dit, ui reaurgere neqniret; sessor autem, excus us ajXa i-iz-fj ovnep ?,v Mtfievoc, xai XaSdusvo? -r,~ /t'po;,
:
tamquara e randa, Btatim humijacuit pronuajuxta v.y.i nepi9et; rutov ry. ; c; /.y.)y.tz,
t i( itzayttc, 'i'J(;j\

equum, parum admodum distans a mortuo, nisi -.1 oouva; J^Xworfv uo\ r.yl 'jC/.-y-i, oO o ovffev rt xpeiV-

quod tenuis quidam arterise pulsus, a medicis de- rov yyy/jij rwv Isyouivtiiv r.v :-y.itj)v.

prehen .
b Ihuc in vivis numerandum sug- ij!S \\y.,?,/'ij / vA b.irj/, twv \\axhiTttoi8(i>y qvSev
gerebat. ; ir*ptevTWv, SffaTKp i~s roto6*e BpaTretv / re^yri
:'.7 Non longe a palatio h ec ac :iderunt , co sci- n ,, . .-,,) y-jf. xtuvQVtthv dutoQTipObv vetpwy,
licol loco, qui Stagnum rotundum dicitur. Sed, /7t ;
'i','.> .'>yT'o> df),).o9ev y
r /.'/'<>:, xar&) r; :
«Vw v.tvouvTWV, o
qute fama
:

qui feruntur, re- '^zco ouroti /'/< T,j;j-.y. xp lisov uT,yctvo,%ivtav w? etg

pro mortuo pente ulgatum fuil ubique

obii se i . ex i
KtOoViOtv olyotyttv, 8 f)' '>ior/ £y.n-j<yj v./vj,qX/' o^otws
hnhitus,
equitatione juvenem. Tum vero alii; infeUcem ayato"9riTWV r,v. [Tappepu»; xai -,i ?-:; at^^e^zf/eVr,;
exi lamanl casnm ! o infortuniuml Alii ; Quam . r.\ii'j'j.: Jtj.^-i.yy., /><. qvxqc, 6 auTO? ?.v "Oik or xai
inqu uiit . Bubito id accidil ! quam tnexpectato cor- ffpoq WTrepav E^Sey^aTO, (3t«ioy ?t v.^( Ko\a*p9pwTov, S]

ruil ! Ad me quoque e veatigioquidam aceurrit, \)j'.i'f.*; -at.vj -r{jvJ>i-:iy.->>. \\-A tov \ot7rou, TTapaxs-
lacrymarum plenus, et cupiens quidem id quod xojuipt « XaXwv r,y, a).X« (xsv EpWTWptevo?, aXV 3' ano-
accideral renuntiare, sed voce non continuis mi- xpiyofjtevo;, irXeiCTaxt? r/: Kptepa< rrapa^poywv, xat ou^
inis Bingultibus quam multo anhelitu impedita, ex yi/.iOTz r«« vuxto^, vuv jiev touto I( vuv ci' exbTvo tpQeyyo-
sola demi8si in terram vultus mcestitia, el com- pteyos, pt/jOev o oti xai iraptoTavwy, fA^ o: JyAoTrotiiy,
r
misei atioi ,
ns! rabal affectu, triste mihi re powv yiyyyo:, ya\ u>q T.iT.'yj J<'.\: :i rwv ay/ xe- f

quidpiam Atque ego aon

videbatur signiflcare. arwy, pteya xpa^wv attfvri? xat 'jvjvjueyj;.
parum animo comraotus, Cui, inquam, meorum et 39 'Ho^aX/o^jtey ouv <•>: ro etxo^, e6*uooopouuev oi
quid tandem infortunif accidit? Tuus, respondit, xr^eaTai, Je*o? yap >pv etoiei p.« p.et'v>; oi^ 7ra>roc; oj-
gener equo ferebatur, cum quo pariter in terram to> napai«pwv, xai t^: ^psvas ur, iJta fbiSj TrapaxoTio?.
corruft; ac etiamnum infelix jacet absque loquela et Ou yap dynw; £t; ayadov *:/t ro rwu ^ot'pwy £:-:?.ap.c^-
sciimi Iiis narratie egredior domo neque aliud au- Too; r
:
vofj.iv, iiy\-.rr,i>t.[).vj'r.Jt, -'vj Kuptov vjz/t rr;jy.< yot-
dire per viam mihi contigit, quam, quomodo id pot« JteyfiufiotifAeyoi, rou§ ifyifv cctjytQiv eiriSouXeuovTa?
inli'lli;.'t'l , ([iiiiintnli. vnlrliil. soccr ojus ! Hac illac vy.iyjtvy.t,, r.xi udXtata ptafldvTS? ot; rjiw/Oivzec U7re-
gomitus et manuum complosiones audiebantur ;
'•"
-: ' oi /o'v-t, xai o>;ov/ aira^ etotdyre^ t£ jext e£(dv-
ego ad iocum ubijacebal perveniens, raanum-
ciiiii re;, Trpoooa).).oyTe? wOTrepei xai «Trw^Levot, teXeuTatov
que apprehendens c1 brachia circumdans Quid ; Qpaourepov £7riTe9evTe^ xaTe'o«AOv. "Ort r$, jrdppw Trj^ <j'

pateris, aiebam quid doles? carissime fili age in- , : althlij: }.-,:'>, ytjyijj, XVTO^O TaUTa iTa9wV,pteT«T)7VTOU
ilira : magia audiebat quaa dicebam
ip6e vero nilnl ttxQou; c/~,y'/'/ 7',rj, oatfw^ r'/xt"y o^te^rAwoev. Etpnxe xai
i
'
i 'iM :
exanimis omnino fuisset.
i
yap w; wo^ev avJpa dpay, 'uOavot xriv /y><yj. ayptov
118 Jamque nox illa prseterierat nitail omitten- , x'f;/ <r\fj, uirepfieyeQyi ro owpia, o^ot'vot« Trspiroyy,u.eyou4
tilms medicis eorum qua? hao occasione ut flant, ara To' ; trua^i E^Xxovra tol; toj tTirroj rroot'v exopsuystv te
tnedica preescrihil : utriusque manus apertaa Bunt rourous PtaCofAeyous, jrpos oi $t%v airaOofteyous, ewj
vence, alla bentata remedia omnia, omnia mota ouptTroJiaS^vTo^ jrecwv, ou fte*p,vrjTai Sn xai -^-ovO=y.
sus deque, ul dicunt, et nihil non adhibitum operao, 40 Ety' ixavati; ouv r.ptey ouTW^JtaTropoufjtevoi, 0710;
04 tatulrm nl 8enslbus redderetur adolescens : qui nihilo tamen tou avuTTOtoTou TTji^.j: ayTOV «TraXXattatuEV, onwc eauTou^
(Irliitnr tte-
melius sed eadem prorsus ratione
inde habuit , xr,-. ini rw5e typovTt^og re x«i Xuto,s EXeu9epwoaiuev'
prehensus,
jacebat omnis expers. Praeteriit quoquc
sensus Aa/. ;t: youv yry.: I&xKquzv -.y. -.?, 'Ayta x«9sxaaTr v (

ea qun uoctem jam dictam subsecuta erai dies, TCpatoupyoupteva, xai w; ex Zx/x: h ij.evx TtapaUTa
atque ille in eodem usque statu permanere visus ; xa9wp,U(a9r/uev, xai jrpds ro EuQujuoTepov iO;J; airayetrr
tuin ecce 8ub vesperam quasdam, quasi coactas, fiey, xai wOTrspeauTwy syeydvetuev, oi irpd u.;/-y> :j rsyj&ov
iii 'i
distinctas satis voces , seu potius deliramente , izi-:- •/.>: i:, xat rtva rpdirov rw iriirovQdTi auptiraa^ovTee,
proferre coapit; deinceps vero concisa quasdam HoJvtwv ouv dfXXwv auTtxa y,).'i; //0-;; rrapai ye t>5 oopw
loquebatur, quam quod interrogabatur re-aliud t^: iVyta^ yivduefla, xac ptirroO(jtey :- :o --.: auTdv*
pondi Diurnis ul plurimum horis
ii maxime , xat yewxdpo: rou xtowrou rdi .
kwv Qr.oaupdv,
vero nocturnis, modo hoc modo illud cUcens, nihil . rov IJwvTa r«t<; svepyet'ats Svtw; vexpdv, oXw ETrtOTifipt^et

certi indicare au1 exprimere manifeste valebat. it 5VO5, yptst -i XaSwy

* i.ni ores subinde edebat ingeutes, quasi intolerabile ;
wetow^ TwtJe to rrpdawTrov, /.y.i

quiddam cogeretur perferre, ac vehementer bane KaijwQauu^oiwyfc^eoul

iva.
iomentabatur. tv ^j/y- uera owuarwi n .

non tlne fuata l

;t .) Nos interim, qui curam ejus gerebamus, gra- oaaat roOQ -.'..•-..
su\pi< lonv
viter, utparerat, angebamur: mettis quippe nobis aaaac w; '" rreTri
:.' - rrapaffi9ey|a-
nuileflcll,
incutiebatur, ue perpetuo delirus , au1 tota vita ;•"-. :-',' ;"",'''- eu tym xai rwi. jpevwv ^-o-j^/ottx
impos mentis perseveraret. Sed aec boni quidquam dutXwv, xai rwv ev oweaet ytyduevos" ew yap
ominabamur ex porcis iilos enim cogitabamua dse- : fii; xai npoxorrretTO «teo tovos, rr rvj 1 ^txi'a J*u-
monos, qui et olim a Domino id petieruot, ut in /i/.ou t: xat awptartxQt^ irporepi^uaatv , 8 9et«? aaow?
porcos tmmitterentnr, el a principio insidiart oobis fintoxorrQ; /;
t
nuon, 6 uei^ovoc Sauuaroup' '>: Xo; t^ouai
non cessunt ; maxime cum audiremus, quomodo il 'AXX* ou de rd ejr* IuqI TrapaJpapOuat xi '\y '.
 DIE VIGKSIMA NONA MAJI 81
TEpaVrtov. 'EjrX^yr,v 7rd&x tov Je£iov, 71(50 ^povwv oti depulsi a via. in earadem rediissent; idque
non D
(Tjyvdiv, k 5e lOitiyri, fmto^ eTit xv^/zr,^ Xa£ ctu^ev, 8 simpliciter egrediendo rediendoque
; sed tamquam CONST. .

npo; to Trapov eiiTOptcfpovr.Tov eoo^ev, aAXa ,uor fxeTa t^v assilientes cedentesque, ac denique ACBOCOL.
audacius incur-
TETapTr,v o^uvai yeyovEto"av oiJ£o7ru.-jQUv c&opr,Tat, oux, rentes, juvenem subvertissent. Quod BXUS.
vero haud
ety* w ye E^£7r).r,yr;v jxepet, ctlV ini a^upoic, etti iJaxTiJ- longe a rei veritate conjectura nostra
abesset , ipse-
Xott et-' oXoj tw Tapaw xai toj rce'XtjiaTr f,v ouv rcovfpoJc, met qui hrec patiebatur, postquam a malo suo
libe-
e/ojy etp' ixavatc, xeci tou rca'9ouc Xojf^raaVTOc, xojXeuoiv ratus deinde fuit planissirae declaravit. Asseruit
,

au9tc eirt rcoXu, xai oux eu erctaTrpi$6u.evoc TfTj rcercovQoTl quippe, visum sibi fuisse virum, atro colore,
severo
rcooi, tSuo toiv evtauTt/Jv Tcapeppur.aav, xat Tc6o"a t6v auTov vultu, corporis magnitudine inusitata, qui funibus
f Xyraa, xai tou Xoitcou pot xareToc oj; Tt twv ex rte- constrictos porcos sub ipsos equi pedes adigebat.
pidoou £uvavTav eioj9oroJv voar.ptaTtov, to tojv Ttofjojv aX- Porcos autem fugere
compulsos alia primum ,
yo; aveaxr.Ttre, pteTa t5e jnj i °'J 7I3iv J
'
TloXlou; Sic, deinde vi in equum denuo immissos, donec sic im-
Xf'''
tou erou^ ^uveoatve' ptot to Tta9o; xat Tpt'4. Kat' uoi de'05 pedito collapsus pateretur ea quorum amplius non
,

evoev eiaret, ptri rtoj; rtpoiovToc tou v^povou xai tou xa- meminit.
XOU' ex yap toiXoCojta^ oijj.cu rcac Ttc ojs xayoj tpetVTcf- 40 Nos igitur absque ratione angebamur, quo-
CeTat to fj-axpoStov, xat ptaXXov xaT' TCpoaTerrxojc
et epte modo e tam grandi malo eximeremus adolescen-
ur, rotc yrtvot; rorafo xai xrXouat T>iv ata9^atv ctotjoc tem, et nos ipsos mcerore et solicitudine liberare-
ouv ftot -/eyovet pt>? /eipac re TtapaXu9et'rv xat rcoja?, f)
mus. Vix autera ea quaj S. Theodosia quotidie pa-
xac to auptrcav e^ap9poj9et'rv , xat xa9arca^ xaTaaratrv trat admiranda. coepcramus monte revolvere, cum
x/tvOTcetfc- erct tJe ptaXXov itfoSouv ot tojv iaTpojv 5oxt- ecce quasi ex tempestate delati in portum animos ,
pttjjTepot, ^uvf,9eic ovre; eptot xal f XtxtojTat, urt)e'v tcojc continuo majores sumusimus, et nobis veluti de-
ta/uetv Tcp6; rfv voaov rrv ziyvw ia/upttloptevot. repente sumus rcdditi, qui paulo ante consilii inopes
42 Tt youv ercETc6v9etv, 69ev ptoi c)t' eXrct'f)oc r,v f fiof- extra nos ipsos versabamur, et iisdem qimdain-
9eta, Xaoajv exei"9ev rrv arcayopeuatv, a'9uptt'a xaTea//9r,y, modo, quibus adolescens, excruciabamur doloribus.
xat 0)5 to eixo; f xr.oVaaa ?."/.'
eptvf a9^v xaTa Tr v AauioV Omnia igitur alia seponentes ad Sanctas sepul- ,
!•'.

y.f-j eiafyraty rou 0eou xat 9uur,c)i'ac ercXf,a9y;y eu9uc, crum pergimus, ipsumt[ue in templi pavimento
ev yap auTOJ, xat yap etfrv, et xai f voaoc ia/upa xat colloramus. Tum aedituus sacrum e lipsanotlieca
Tfv tiyyrv vtxa, ckXX rTTraeTat rrc xpaTatac ta-^uo; thesaurum promere, iisque hominis, spirantis qui-
0eou' wc ydp Ktt:t.6zt\)r.ct u.VJ, r.c.ii
Ta aouvara 0eoj du- dem sed quem ob virium naturalium defectum
,

va-a, r.yi ouciey ort Tf; aurou ctuyctu.ecjj: urcepxeiaeTat. intermortuum aestimasses, totum corpus signare,
Kat' ye evevoraa'ptrv, otcoj; re f rcayayvo; auTou Mfrrp initium a capite ducens oleoque e lampade accepto;

xotvi? re xat xa9e'xaaTa fptojv xri&oplvw, rcavTojy urcepev- in modum Crucis vultuin, pectus nc dorsum ja- ,

Tuyy_a'vei o\rv£xoJC, 'Ayt'ouc T£ xat 'Ayt'a; av£).oyiaa'ptviv, centis oblinere. Ecce autem, (o admiranda Dei
ot: xai Tnoe ' <*"' f/-ytOTr rtpoc tou ev oupavarc cTo- opera! o gloriaa insignis magnit udinem , qua in
X^P 1

HaaavTO? ^toorat, thc y.cci 9eparceu£tv avfxeaTa xat ida^cxi ccelo perfiuuntur anima), qua? Dei causa in ourpo-
cc/ty-y. dvvxrfy.r Arptfrptov cpr.tcc tov ey ptapTuat rJta- ribus certaverunt , anirare qusb seciiiidtim Deum
c,,70v, tov iioxoyct pteya Nty.6/aoy, EurcXov rov rzolv-r- vixerunt cum corporibus) quasi nihil uinqimra
Xav xai tou EuzyyeXt'ou tw ovrt tjta'xovov ini cTe toutoic mali perpessus , neque aliquid praiter rationem
*3ft ptera TOUTfjJv rfv Oatav Taurr.v xat Map-upa, rf; locutus , integris corporis ac nieutis facultatibus
EyyeiTovwv ojv t/i aopoj, *ac 6ar,u.ipat te xott oafijpai 9au- exivit, exDedite loquens , et ea quse loquebatur iu-
ptarovpyiac. etci Totot; ue Ttatv ercuv9av6p.r,y TE/oupte'vac telligens. Omitto dicere quantum ex eo temporo ,

xat ^eipoat. Totc ouy iaTpoFc auTt'xa "/at'p£tv xat auTOtc profecerit, non minus quam attate, spiritus ct cor-
^apptaxoi; eincijv, toutouc ptovouc TcpouaTr,aap.r,v Trc vo- poris praerogativis quod ego profecto singulari
;

aou Oeparceurac. cuipiam Dei erga illum providentia) attribuere, Dec

43 Flfjjc Tot'yuy rcapaaTraoj, rcfjj; t6v e/.eov, 6y EveoV- minoris miraculi loco habere mihi posse videor.
t^aro ptot Tfjj ayp£t'oj toutou JouXrjj 0e6c, ota Tfliv £ur,pea- 41 Sed neque aliud, quod cadetn Sancta adini-
beneficium prastitit silentio duxi A " clor '/»«
t/.x6tO!v auTfo, fJta (3pa/Eo; epoj;

9poj9j?vat rcpoafJoxtpto; ojv, rcXetoTou;

Xpovotclv
f,Sr,
6Xt'yot; e;ap-

rcaprjUettLa, xat
raiiduiii
..,,., niilii

prajternnttentlum. Ante non exiguum tempus crus

,

. __ pettes (jravtter
al , Kll , s _

fJtapTtac eu iyjitv pteXojv, xat (jy.01%0), oj; ore r,y eixoate'- mihi fuit valdo affectum, ex viilucrc quod reculci-
-./•-_ i-.miC.ov, xat f»ot eXeu9e'pw; ai yeiotc,, orcot te (3ou- trans equus iiupegerat, nec inagni sub initiuin esso
X/t6v £pt'jt, /at T6tjjuytx6y rcveijpta xtvei, cprfpovTf-c T£ xac videbatur momenti. Postquam autem quatuof "iu- p
pteratf epovTat . TotauO' opojf/ey Tjj 'Ayta TeXoupteva ,
nino elapsi erant dies, doloribus oppressus stiiu non
omiiiotxt TepaToupyouaEv
oarptepat TeoaTouovouuEva. Tt' youv rjf ra rca'Xat ferendis, non ea solum qute laisus eram corporis
TaXfyEtv, r, rcapaotoovat Ta Ctj. c/ojv cruyypacpfj; ptr,- parte, sed ima etiam pedis planta, digitis, talo.

CJ*eui'ay atfojy XaptSayovToJy cetay,

ot£"jfi ptaTOJV te cVxjjV Pessiine igitur mihi «liu erat : ciiiiique dolor ille

eTEpov erepou xaraX f/oa'vovTO;- r.y.i ysip TCOJ; nxpy.ltlf,- nonnihil leniretur, claudicabam tamen vehemeDter,
atov ay rcaQerv otjcEtev yypaccetv rcEtpfjjptevo;, nec siue raagna molestia affecto crureniti poteram.
Toi; i-n atvpoauvr f}taoojj;Tot; exetWc, wvin isto cruoiatu annos exegeram uullo mali ot ptey apt9- Duos ,

ti.dv Tcpof,/9/,aav quod patiebar levamine, annisque deincepa eingulis,

xuptara, oi cj' darepa;, ot S tSQJta tivi
TfJjy af^uvaTOjy ercc;/etpfaavT£c, evercaty^/iaav. quemadmodum certi quidem morbi certis rccurrere
solent temporibus pedura quoque meorum dolor increscebat. Ac rursum haud ita inultum post tempo-
,

ris, anniunius spatio bis terve idem me tencbat malum.Mctus erat, ne crescente aitate incrementum
pariter dolores acciperent. (Fitenimex iiniiioderato quodam vitaa araorc, ut omnes passim hoinines, ac
ego imprimis multo hic nohis polliceamur annos, itlque praesertim, si iuci adinstar, vanis mundi hu-
,

jtis rebus, et sensus nostros nimium ad se rapientihus, addictus sit. Metua igitur mihi crat, ne iua- qwlannU t» ,

strplus 1
nibus pedibusque ac toto etiam corpore paralysi dissolutis affixus omnino lecto haererem. Ipsi in- rente malo, ,

super medit-orura prastantissimi , qui moribus et aetate et consuetudine propiorcs mihi erant, aon
exiguo tenebantur metu. cum nullus artis medicae conatus adversum mala mea quidquam valeret fflcere. i

ii Qualia igitur passum me credis, cum inde vetarer exspectare meliora, untle certo mihi adfutun
auxilii spes omnis fuerat ? Jam auimos abjeceram et quod consequens est, inerter
languebam quando ,
.

stcuntlum Davidicam doctrinam memor fui Dei, et repente delectatus sum In ipso quippe, , ;

esto validissimus sit quo laboro morbus, et omni medentium arte superior, attamen potenti llhus vir-
tute domabitur. Simul enim atque firmiter credere ipsum statuimus continuo qua; fieri
et sperare in ,

Maji T. ril " P° sse

 82 ENCOMIUM S. TPTEuDOSI/E V. M. CP.

posse non videbantur, Deo fiunt poBsibilia, nec est quii]<|uam irood divinam ejus
potentmm superet. In D
A. CONST. „,,.,„,. i.ini quoque revocare coapi, quomodo purissima Dei nmter, rerum nostrarum quotidie
haud parum
bopoi qui-que illos cogitavi ac San-
satagens, divinam pro omnibus misericordiam implorare non cesset. Banctos
.,

KX IIS.
morbos
curare et
JJetjiurir el .

quibu ab altissimoin coalii Deotantum liic gratiae fuit concessum, ut insanabiles

,
,

.Sunclorum. immedicabilibus mederi possenl Demetrium dico, illum inter Martyres celeberrimum, nec non
malis :

sacri
megnum Epiacopum Nicolaum, et Euplum d tot tamque i.ccrlja quondam Dei c.iusa perpessum, ac
Jmjirtmtn Evangelii veriaeimum diaconum. Praster hoa et cum ln.^ce sanctam illam Martyrem, acujus tumulo liaud
TheodoiUB cpr norabar, quseque perpetuis ••"• admirandis non modo in die>. verum etiam in horas operibus,
[onge (

invocutu, la-
non tantum similea morbos, sed longe etiam gravii
iiin res depellere \>»te^, in auxilium vocavi. Medico-
nulur;
i'inii Itaque ei pharmacorum ope valere jussa, hosce solum
morbo curatores pn pom bam
rl ultn tnflni-
V.\ Nuno vern qua ratione ediiseram quaa acta sunt? quo modo misericordiam, quam mihi, servosuo
tu mirucula
per Sanotoa suos Deua prseetitit, breviter uotero explicare?
inuiili, Ille ego, qui paulo ante membris i
m-
lunt.
nibua per paralysiu videbar diasolvendus, jam plurea transegi annos ; et ioto corpore firma compage utens,
.
„ incedo ul incedebam cum viginti dumtaxat annorum essem : manus quoque mihi feruntur libere et

i, .,,, i, iiiuinr, quocumque animo eollibitum est, au( vitalis spiritua impellit. Tanta videmus tieri a Sancta

(,t quolidio admirabiliter pertici. Sed quid attinet vetera commemorare, aut ea qum in nobis nunc contin-

gual oripto tradere cura nullam ipsa sibi cessationem indulgeant, sed uti fluctus fluctum, mc aliuil al-
:

1 Etenim qui illa omnia scriptione vellet complecti, iis mihi non
i, riiin ionsequendo excipial videtur fu-

turui abaimilis, quorum alii fluctus maris, stellas alii numerare, nonnulli aliud nescio quid ex iis qua- fieri

nequeunl non sine omnibus se ridendos prasbuerunt.

Btultitia perflcere aggressi,
a Mysiae (Phrygix majorii .« pari rsi) in Propontidem influit ad cognominem sibi
Rbyndacus fluviui
urbem. Sunt qui credant Plinio Lycum dici Coluntur S. Demetrius 8 Oclobris. S.Nicolaus n Novembris. I.

S. Euplua 12 Augutti,

EPILOGUS. !:

T erum. quod jam ante quoque dicebam, quid nos '_j\_XV 07T£p £^r.v, Tt' ye ^eov r'/j.a; noietiv ToiaD9' opwy-
Audltoru ad
zoiou-ji» irap' y'j-.?^ ar^ly-c-y^y^, yaititw \ih y
-
Patronam jifti tandem par esl facere, qui tanta videmus, t&nta ac- X9.c,
adtcUcendam cepimua por Sanctam beneflcia 7 Lsetitia utique ma- Qoat h^tov, itpla&iv u :
. TJ/w.^/jy.i t.oqz Kiiptov, y.y.t '.1-

Sanctam k»r-
miii;i exultare, mediatricera adhibere apud Domi- £iouG0ai [JfJ -::; Jvvafiiv iv.yz-.w , r.ysr.y.vj o' aat/ .
-

tufur nttctor,
iiiiiti , cum gratiarum actione excipere singula ,
'sv s.w. cjcO^Os-i r.y-j-y- xat ^'jf.irAZi^/jy.i. Kat p.o0 7.

Patronam omnibue sine cunctatione accersere el

in yap eix6to){* vj-j. ;yp idata ri xpeirTW xat v^y."/'.-. .

nobia vindicare debemus idque magna cum ra- :

»v Trzp' yj-f,; « $1 a-jTYiC, aTr£A^.DO(jLev_ iiTiep r.p&v :'.:

tione Nam ut optima quaaque et prsestantissiroa ff£t''jfjv XvyvavwQr& S rji, nai VLO i
r
'^v.-:vr.; njyyy t.).y(j--

Ijllic ;tli c.l c! ]ic|- c.lfn accejii lilll s, oi.illl.illl |»l..f'cl l'c, l).i/;^m y.y.t -yvjv^^o.ctv. 'A'"/.' ttTtep [aTpw aViarw:-

assiduis illa Deura supplicationibus fatigal nostra vryf \s y.-.urj u;'j>yj v.'./ovp.£V ^:j'-/:j, TTOffOU? VfUW y.\-r

causa, nostrique eam magna capil tniseratio, qui /.y.Tj.ZyJJ.f/iyi T'/'.; uioQoU^; T7'JGr,; ye T[p.y;; «Eiouv;

multis adeo delictii db inam majestatem ad irascen* 'F.Tui Vi yyi '-tnijy -'•>/ VQGOV^ UXT3U, v.J.l ^\f/wj 9epa-

iluii provocamus, Quod si medicam ejus so-

bis fteuEi voT/y?--', aye 5r, >'•<; tn/y. iy.y,-'ji jt.t.vj-j\j->i-<

< ', Kat naQoc

lius manum in morbis gravissimis el imploremus el t.[Jjc aitctv errt-

•! yhr.iJj.
Bentiamus, quantam illi putatia mercedem esse red- -
y.yl

dendam quo honore dignandam ? Cum autem non

1 4b '0 Sy] /ryw -otelv uu/)i>ic., ovv, eaOfj) ixr, Tioi>Jc«i
corporum tantum medeatur infirmitatibus, sed ani- v.y\ vOv tic, Enr',/.o'j>- ei).i m fiofl re xr,v i.y.-.-, >. .
,

morum quo _ue moi bo tollere uon essel eia pro i

; > OitjL^o;, TUTtoy wottepet 5wow -y. T.yjy-'/ ,\r . .

suis quisque viribus debitum '-'1111 grntitudine per- -

, Kai ~y xvxd 'j(.t.->J vj zr,v 'K.yla.v EouooJTterv
solvat, et ipsam adversus mala omniu morbosque '11 Kai ow/jta xai tyuyr.v /. Ttai^o^ Ttapa? fxe« 0gw,
Invocet. /7( ow/ia /jtev aoxr.Tsi ypovla rffcaaa, <ifvyr,v ftk rwv ev-
'ili (^im.i cura ego numquam non fa< ere 3im soli- - /:[ 7tpo JtaMosw; peTaCTifoaca, Kai
-
l.",: g 7 ..
,,

quoque uon omittam id ipsum agere sed

(11 ninic rou py.oiv!.; a^ia xpivxoa, rou
c , :
.
,
, swti iiTtep :_ 5? .

qjui Invocand* pro me mcisque snpplicationes instituens, :iliis<|uo- 001 'l>'jy/c, ii '>'):(.'- 001 Jtayota? -:-o9r,p£vo'j 0eoO* ^), -

/'i niam pra* que formam pra^scribam similia pro se obsecrandi , n - •' tjjOc t& T.y.t/jj avwTepa 'jt: -
1

tcrlbit,
eademque flagitandi a Sanota. quaa a primis aeta- rypet, dtfrav ^tavoK/za novyipov rwv (j/u^wv «TteXauvouoa,
tis iu;c annis corpusculum tuum Deo voluisti eese xai tov vouv -
u'"- irpo? ©eov aet (lerat^gcouoa, xiai to
Bacrum, el boo quidem extenuavisti exercitatione :!7T£'"v, (3i'ov Ti Kai Xoyov KjjXvTrpos ro tw ®ew
diuturna; animum autem, ante etiam quam ex bac 'j'jy>i>'j t
r
:j',i, /.yt -;'j OU/XTTaQw 06OV E^lXeou,, W? E

vita migraret, ;i rebus omnibus. creatis alienissi- ?£ Kai ^ttooc/.-Jitw; r/iv Tou Pt'ou tmcov o'ji-Joio£>, 7t5fcr.;
muui habu ti; ic demum tam ln.nc quam illud ge- Tispioraoew? E^atpoufjtEvot, »ai '}£:v,C -av-v; avwi Epoi
m 1
o e co tempsisti ac parvi fecisti . illius vidolicet ouvTy.poufievot' rwv 3' bj-yiOy. (jLetaoTavTWv Trpoitr^i,
causa, qnem ex i"f;i anima totaque mente ^eside- 0£p)jtfl); TtpoCTTiQl, tKtTfiUCOV XtTtapW^, OUCWTmCOV EKT6VWC,
rabas . mentora, oro, animamque nostram ab omni oj; t>=; y.j-.CLoiy.rc, tL.vrj
r
Jn'r,p-.-j, y,y\ -ri ,i-yc iy.irjr.c, x?t
1
i
1
"' puram nunc quoque, cum in ccalo cxistis, con- tou {jyy.y^rt--t*'iC tC/oiu-v, r; ycvotTO t.Jj-jc.
serva; cogitationera omnem perversara arcens ab ijxyc, -vyiiv, y&QiXi xat cvt).avOpoJ7:('j rou 0eou /.ai cw-
animis nostria mentesque in Deum transferens, at- -.r[j<ic, -i tj>.<-j IviCOU XptCTOU, >•> ItpETtet T.j.^y o/cy, TIUX,
que iif breviter omnia complectar
universam vitaa rrpocxuvr.ct^, ahv y-jxoy< r ^vrov n^Toi, xai tw : ~<~<>

nostr© ac sermonis rationem secundum beneplaci flr/t'w Kai ofiofuet ^Ctou nv£Vjj«Tt, vwv Kal =t£t, y.ji uq
tum divinum dirige, Misericordem Deum nobis tov; ^t^va; Tfuv atwvwv, 'A pr.v.
redde placatum, ut reote el absque offendiculo vitaa nostraa cursum instituamus, ab omni labis jiericulo
remoti, cunotisque malis superiores ex hac autem vita abeuntibus nobis inirorinare ferventer, sup-;

plica instanter, deprecare opei s ., u severo exompti jiuiitio, ilivma^ illius ac ineffabilis bejititati^
t
.

partem
,

aliqunm capiamus quod nobis omnibus oontingat, per gratiam e1 benignitatem l»ei acSalvatoris nostri
:

Jesu Christi, oui oninis gloria, honor, et adoratiu debetur, cum eo qui principio caret Patre et sancto
,

ejusdem naturaa Spiritu, nunc et semr.er, e( in sooula seculorum. Amen.

AP-
 VIGESIMA NONA MAJI. 83

APPENDIX
Ex Georgii Pachymeris de Andronico Ub. 5 cap. 32.

lnterpretc Petro Possino S. J.

Andronicilmperatoris Senioris aimo xxiv, Chri- plane rescdisse, vel remissius inquietare videbatur.
sti sicccvi, cum Athanasius abdicatum ultro Qua expericntia ejus aniinus, quodain cvenlus fe-
Ad hanc S Palriarchatum postliminio recepisset, in eo- licioris auguriu, in spein plenee, curationia excitaba-
Theodoslam que pro hac secunda vice agerei annum m. tur.
spcclare vi-
res Comiantmopoli accidit, quam suse Historiss inse- 48 In hoc gaudiu, surdus tainen ut prius, ingres-
detur
rendam Pachymercs censuil, et existimamus huc per- bus herilem domumi adinonetur, quibus solebat, si-
tinere non cxprimat dcindc to-
; licet Auctor, de Theodosia guis a faiuiliari minislerio Preefectis, ut ignem ac-
qutlam
Csesariensi , an Constantinopolitana velit intelli- cenderet pani cqquendo ; jain enimapistorefarinam reotpU
gi. Nam ut in lianc potius propendeam, faciunt prse- afferri, mox in moasam subigendam, [lle ad foaum
notata inEncomio prsecedenli miracuia qux hujus : advolai.s, parendi studio prunis insufflabat stridule:
omnino temporis essecum jam demonstravimus, con- Sed neo llaniina micat crepitans, neque fulgurat
sequeiis esse videtur , ut hsec quoque miraculosa , ignis.
quam subjungimus, curatio ejusdem Divae patrocinio Solus se densa glomerat oaligine fumus.
inipclruta crcdalur. Rem accipe ipsis Interpretis Pos- Dum labor sic in longum irritus trahitur, ollensus
.\iiu verbis, licet aliquanto quam textus Grsecus exigat juvenis contumacia ignis, ad tam crebro intenseque
prolixioribus. Inter haec perpetratum est prodigiosum afflatos susurros persistentis surdi; spiritum in ver-
miraculnm sauctae Martyris Theodusiie, quod er^ui— ba mutat, erumpitque voces, oonceptam penitua
dem horum historiani temporum tradere litteris ii-ain usitata declarantes indignantiumformula, Ma-
quod narrat professus, haud citra periculum reprehensionis, et ledicit enim foco, et magno e\ affeotus vehementia
Pachymtres
inofflciosi culpam silentii, distincte hoc locu referre clamore Numquam ex te possit oriri llainina, su-
;

cmitterem utique cum Dei opera vulgari, et scri-

: nore pronuntiat. Exaudita cum stupure ingenti a
ptis sermouibusque celebrari digna sint nec frau- : domesticis vociferatio est. Atque ii primo vix cre-
dandaposleritas reinotitia utilissimaj cognitu, quam dentes auribus, alterum duorum admittendum ne-
nisi audiret me narrante, detrimento afflceretur cessario videbant, utautabigne prolata quam au-
haud modico. Eadeni porro prumulgata, certo de- dierant vox esset, autab eo articulataliuinuir, quem
monstrabit argumento, invigilare rebus humanis ipsi inutuiu certissimo hactenus uossent. Ergo
Providentiam divinam nosque Deo cura esse,
; procul inclamant Cujus hsec vox est ! quis ista
;

drsesenti quasi pignore, tidein faciet. loquitur ? Tunc veru qui mutus esse desierat, etiam
47 Adolescensquidam Constantinopoli surdus se nun amplius surduin esse deolaravil Auditisenim .

dc adohs-
ccnte surdo annis non paucis et rautus fuit qua ipsa miseria : qu.c ex intervallo inclainabantui', apte ihtelligibili-
el muto victum aliter sibi parare prohibitus, mercede fa- terque reposuit ; eumdemse, qui auditu percepisset
nmlans victitabat, idque non apud unum permanens qua; fuerant ipsi loeuti, auctorem quoque vocis esse
coustanter, sed subinde mutans Dominos. Locavit cujus aute sonum scnserant ;
qua iiiiniruin, ira
is inter alios operaiu cuidam Pegonitas nomine, impatientis asstu, ore ac lingua propriis foco male-
proxime conspicuum templuui Dei praeconum Apo- dixisset.
stolorum habitanti. Apud hunc muto juveni diver- 49 Ulico igitur certatimomnes accurrentes, pro-
santi, sancta Martyr et Virgo per somnum superne digiosura illud miraeuluni praisentibus
subjioiunt quo coqntto
apparens seobtulit: eumque omuino jussit ad suam sensibus, ac per viciniam Inde pubUcam.
urbemque dillenint.

ipsius sacram asdem cum cera et thymiamate pro- momento res vulgata, ad Imperatoris quoque iioti- Sanctts
tlanim
Qra-

ficisci. Experrectusille, nutu et gestu, prout potuit, tiam pervenit. Adhunc, sic statim Beri jubentem, acttoMtn
visum exposuit domesticis, ita ut satis illi percipe- praesente etiam Patriarcha, ducitur qui surdus et inslitliU.

rent. Quare ab iis acceptisquaj sancta Virgo afferri mutus fuerat. Isque interrogatus, a priniu principio P
qu\ vlso mandarat, cum liis accurrit ad templum illicque ; reiii tuiain, uti cohtigerat, ore proprio narravit. Tam
monitus ad sat longo veneratus Divam spatio, et oieo lampadis liiirablleiii i'\i'liluiii hiiudqiiaqiiiiiii Augiislus :i qiiuiii
Sanclam morem, sup- censens silentio premi, agil statim cum Patriarcha,
inunctus, procidens sub pedes, juxta
acccdvre
plex Martyri fit. Inde revertenti nescio quid mole- ut pervigilium noctis solidffi bymnia et gratiarum
ste pruriebat in auris intimo. Quare cum subinde actionibus, apud templum sanctas Virginis miraculi
illuc immisso indice, non parceret scalpere ; ecce auctori impendendas, indiceretur. Nec inde Iinpe-
mde inopinatissime decidit forma quiedain insecti, rator abfuit. Quin etiam ut abundantiua ostende-
vivi, ut apparebat, et alis instructi. Quod cum ille ret, quam prolixoanimo tamjuatedebitum mirificai
admirans coutrectasset cupide, ac mox indulgens Martyri giatulandi vencrandique ollicium persol-
naturali odio quo ferimurin infesla, ulcisci noxiain veret, permisso aliis ut vehiculo aut equo ad ejus
muscam ex
besliolam elidendo pararet, illud, quidquid erat, templum, siliberet, gestarentur, ipsesub crepuscu-
aure elicit
confestimex oculisevanuit. Solatiotamen fuit, quod lum instantis noctis, universo Senatu et Patriarcha
incommoda prurigo, qua in penitissimis auricuhs comitante, pedibus incedens, ad templum pervenit,
cavernis importune punctus paulo prius fuerat, vel saucta;que illic se stitit Martyri.

Maji T. VII 12 DE
 86 ACTA SANCTORI M.

DE S. GERALDO,
EPISCOPO MATISCONENSI IN CALLIA.
STLLOGE HISTORICA.

De ejus sepultura, aclis et a?ia(e.

ParuUnsu Theologut et Ec- Tolentino. prope Ilurgum in Bressia, ileponi man-

Severlitu,
ANdO
licu (.xi.ii
Jacobus
cletiaileiLvgdunensU, unno udcvi/i edidit Chro- dtti, o sinUtrit viri, sui, malrem a dextris habUuri.
tiitlit, In
hUtoricam tuccationii Hierarchicm Corrigendut esl nttlem Ailus Illavianus. ptimam loci
nologiam
/Irevlarlo, tutuo
Aiiiistnum Lugduneniu : Arcliiepitcopatui cu> jiintliiiiiincin, a S. Oerardo factam, adtcribens
DCOCCXXXVll fttm ustiitc en Sanctus non vixerit, et
MutUconentium Epucoporum leriem, Cltronologice ni- ;

vigetitnnm sextum BernonU succeuorU nolilia in publicis Tabulis invenia

hilominui explicatam, nibtexuit ;

tur pro iinnti viii Itmlulplii. Etenim primut hujus no-

mtmeram Qeraldum, aliu Giraldum, Gerarduro,
S.
mtitts Burguniix Rex, anno DCCCLXXXXVni cotonatus,
,,/ Oirardum. Ail eutem pag. 188, ex ritualibus
de eo Qfflcium eccle- [ilin sibi Sgnontjmo, </«/ hic inlelligendut ett, Regnum
Breviarii Mutiaconenaia, </«'"'

dioecesim kalendaa Junias, atta- moriens dereliquit, nnno dccccxx : quemadmodum pa-
liastii ihii [.ir lii tv

Historia, qumlegatur. Anlea ve- hl t.r hisloria Retjtim, Ducum, Comilumque Btirgiin-
men .--ii»' peculiari
quondam nominia thir, tib Andren tltl Cltene accuralissimc dcducln.
rn egerat de vico el Sacello Bui

Matiscone, dirutoa Calvinistis, „/ habel Nola mar- i S. Geraldus, \ir vakie religiosus, dicitur in
Acta rjiis in
</ii„</<>, iiiitin mdlxvii. Atqueex hU duobut capilibut Commentariis Nantuacensibus, inquiunl Sammar- tartis sijnottis
antiquttt itlivs cullus. De vita ac se- iltani. ei ordinalum fuUte sliituitni anno dccclxxwi ab an. 886, .

aliiinilr probaluT
pitlltirit rjus pauCQ litrr t.i <<„/,„< Srrrrtn accipc : id quod conflrmat Mubilio, scculo v Bencdiclino, ex
cltaiia ijutiilaiit Cliiniarritsi, in qua Geraldus, Matis-
2 [pse Geraldufi construxil primuseam Eremum,
cmensis Antistes, Ingelario Alibali Caroliloci cott-
Fundator quas «upereal apud Senusianoa in agrb Bressiano
/id/ Brmt firmaise dicitur capellam S. Maitini. cum ctemeterio,
Galliaj Celticas, poeleaa Pedemontano Principedi-
Itrournsta,
lai.im 1 1 quide i aaltu aeu loco, quem nuncupant vicinam monasterii tui, anno Incarnationis dccci.xxx-

Brou, aliis quoque Broz dicturo, ubi rejiquum die- vii,imperante Domino Augusto Carolo, Ordinatio-
rn \ voto traneegit, ibidemque demum ,-ojhjIi hs nis suiu seoundo, Indict. v. Primut igitur Orttina-

csi, i\ San-Juliano : quin imo in pauperum Xeno- tiottis anniis eitletu [ttit prieerilrns, qno aputl ecclesiam

dochio oollocari voluit, ea Bugnonio. Quo sane in s. Marcelli in suburbio Cabilonensi xv kalendas
siiu DucesSabaudi elaboratissimas .snas sepulturas Junii, dtw ArchiepUcopi um EpUcopU septem {quorum
<

deinceps apposuere, constructo vel nucto eleganti quartns Giralilus) consederunt, et Gnjloni Ltinjonensi

monastnrio Eremitarum Ordihis S. Augustini. Alii EfUcopo, ipsorum uni adjudicarunt res Ecclesise m
v insent, eum Matiscone humatum, in sacelio Litco, coitlra Ailaliirtlnin Capellse S. Mnicelli Pres-

sui quondam nominis atque ea est vulgaris fama, :

byterum cvindicandas. Et ibi quidcm non exprimunlur
ex veterum traditione ftenta i
"li idque prudenter aitili Epitcopalet, ted exprimuntur eub privilegio qno-

conolnileiulnin.cjus jiK^tr.i c(ir|ius vel translatum tlam Carolilocetisis monaslrrii apud Seveinium; ubt idem
lnissc cx Eromo scu monasterio in sacellum vel ,- Geraldus Matisconensis Ecclesise Episcopus subscri-
etiam econtra(el (orteveriua ex urbano hujusmodi nsit. Stmiltti i alteri Synodali EpUcoporum triitm jttdt-

sacello in idem rurale ccenobium. Auctores, n Se- rto, iu caiisn Gerfredi FlavinacensU monachi, quiAdei-

vrrtif ritnii, liiiiilntiittr nli eodem tn Prolegomeno par- ,„ii,„„, Mduorum EpUcopum veneno interfecisse in-

tis .,(( iim/.r, Petrua o S. Juliano, otii usus librode (amabtitur, sedit eum audiendum anno ncccxciv
ai p-

titnlis antiquis Ecclcsise Matisconensis, nusquam Indict. xn, kalendis MajiapudGabilonensem urbein
(f'/<„i7„/„n„m MatUconense ecelesia beati Pnccursoris Christi : ac deinde
l\j,is mandari solito in
i/.v. appellarel alius) iibrotuoi Qallico deAntiqui- Flaviaci, facta ejusdem purgalione per corput Domini,

tatibua Matisconenaibus intexuit < atalogum Epitco- icripte demper cltarttc Geraldus, Uector et humilis
pnriiiti : n Philiberlus Bugnoniua in Maticensi Chro- Episcopus Matisconensis, subscripsit. Eadem /,/

nico. Synodo tubtcrtpsUte eumdem tettamento HerivmiEpi-

3 l)r Brouemi eccletia el Convenlu, fundatU per scopi /EduentU, docet Mabilio, Postea tmno dccccvi,
non liimtn
Mtitijiiiitiim Aitt.it ittrn ni, Philiberli Pulchri armoMDiv iina rum Lugdunensi ArehiepUcopo Auslerio, Goral-
tn ca Ittuiu-
lillll. I llllllll (/,/„„,/, ii.tarriii, iul fttnt itlic ti.iiiulitnihini, ulii malcr ilus Maticensis Episcopus judex sedit in conttovertia

tjus Mii.ijnrtin Borbonia seputta condehatur, fute agi- Caiwiiirtnutn S. /iticentii Malisccitensis, d MonacllO-
tnr iii Chronico Sabaudite lil>. 3 cnp. !<(> editionis ler- rum S. Etitjendi ; ac rursum anno dccccxv, cum re-

li.r: ubi (iiitliihiiitt. 1'iirti'ltnus, Ulius Chronicxprimut siileretDom. Austerius, venerabilis Archiepiscopus,
iiiufc, ;
r,7/„if,t,s recognitor ejut el locuplelator, Joan- insuburbio Cabilonicaa civitatis.in ecclesia Ii. Mar-
nrs Tournesiut, i/csiii/',/ ,'.,,,„,,, m prtestantUsimat fa- celli Martyris, Indict. m, senteniinm tulitin fnvorem usqueadKO

bricee puliliiittiiltnrm rt splendotem, Hujus nrciit. one si parochia S. Clementis, cum aliis duolius ArchiepUco-
velcrcm eciiestuni tict.lt nriidr, rt nirvtv [tiniltimrnlti jn- pts et Episcopis qtiatuor, inter Iws nominalus Geraldus
cieudo inrrnliim ftthlllttlitiitiil „i/ S. Geraldum prrli- Matiaconensis. Denique anno Incarnationis Domini-
omUUtent hocannotare diligentutimi historici
tiens, ntnt css Dccccxxvt Doiunus Anchericus, sanctaa Lugdu-
Paradinus iitjnf Severtiut. Eittamen quod miremur, iicnsis Eeelesisa Arcliiepiscopus ; Domnus nunque
locnin tttlco cclcltrrnt n icriptoricui Auguttmianit, nc Geraldus, Maticensis Ecclesia; Venerabilis Ponti-
thni.iiintini nttllrirrnl nt AlpllttbetO, n<r ii.nniimri fcx nec non Odebardus, Mauriancnsis Episcopus,
;

ijuiilfin. Jnifiun tegipotett ipsiusAfargaritai Auttrtactt ail Carolilocura monasteriura convenerunt.

Irsliiinrntitm, r.c monatterii .1 rchivo piodtirtum ti (jtit- b Sammnrtliani, in EpiscopisLuiiduneiisibuset Mau-

rlit „„„(,, ///'. lltsttnt.i: Genctilnijif.e Ihirtiin Sabaudiss rianensibut, citmdem Curolilocenscm conrentum atlegan-
pag. 4S1 ; ubi m to ecclasia conventus S. Nicolai do lesproannoWifo, non potuerutit in Matiscoiiensittus scrtp-

sisse
 VIGESIMA NONA MAJI. 87
A sisse, 906 : sed errori tijpothetico imputari Itujusmodi niucensis propagntori circa ulem tcmpus D
pr,vcipuo ,

post quem defectus debet, Posito autem qttod scivermt sicut sci-
imi.i abdtcalo
, slbbati facto, Eptecapaiem Catliainim cum "'"'»«« «*-
quo istc

Episcopatu
verunt, vevum annum ultimi Carohlccensts Coniriittts. celta crcmitica commutavtt ; Qtque cum 80 alusuue
non potuerunt scripsisse de Geraldo, quod ieliciter mi- ^rficf^i»
Cluniacensibus dere monnsticacomnninicasso. Recte
gravitad Doroinum, t.?rrena despiciens. 'JI2, Indict. etiam idcm Mcnardus Sevcrtium confutat, jndtctintcm
15, ut est in veteri kalendarin; sed sinults typothe- verosimite essc, quod hic Geraldus stt iiic sanotaa Avi-
tkus error hic quoque aguosceudus venit, od cujus cor- reliacensis Comes, qui cotitnr wu O&Qbris cr cjus
\

rectionem nulla verosimilior occurrit conjectura, quam cnun VitO, Odone Chtninccitsi scrtptti, li-
a pnrdtrto
si legamvs annum. 942 Indict. 15. Ita quatuordccitn
r quct, hunc ncque Episcopum nequc Monochum un- ,

aut quindecim atinis vixisset in prsedicta anaehoresi qnam fuisse,

obietit anno
042-
Geraldus, si vcre Ledbaldus anno 928, nt nottvit 7 NotabiU porro est, quod ejutdem nominis atque
Sammarthani Eptscopotum Malhconemem tenebat, Mvt\ Geralttus
, ovdinis alnts, paulo post Geraldi Matisconensis mor~ anno
factus
Sed scruputum hic injicit Ciuudms Robertus, primtu tcm, invenialur Cluntticeusi* Monachus fttctus ; pro- '.U5 Monachus
Auctor Gallix Christianx.a Sammarthonis postea au- bante id Iiisfvumcn/o, quod in
hxc verba conccptum pro-
ctse; cum ait Quo Geraldo obeunte, legimus in
, , , fcrt Mabilio. EgO Geraldus Archiepiscopus, memet-
Moniruentis Nantua», Adalrannum ex Presbytero , ipsum Deo oflero per seculi renuntiationem et
,

ordinato a S. Aureliano Lugdnnensi Archiepiscopo, habitus commutationem , omnes ros meas, in

et
electum fuisse Matisconensem indeque remmtiato ; ccenobio Chmiacensi, ubi nunc Dominus Gymardaa
imitalut illum
Electus Alde- Episcopatu transiisse ad Nantuacenses Bertherio , pra?est : in quo, si Deus annuerit, meipsum sub or-
rannus fltmo- Abbate, qui non ccepit abbatizare ante annum dine regulari maneipare ODpio. Ues vero inena sunt
nachus Nan-
dcccxc. Interim ncc ipse ncc Samtnarthani Adalran- in Comitatu Uzetico, in Vicaria Caziouensi id est ,
tux,
B num istim Episcopis Motisconensibus ndnumerant, ut ecclesia S. Saturnini. Subscrtbunt autrm, Geraldus
videtintur credidisse. quod Elcctus quidcm, scd utnn- Episcopus, Rostafjnus Episcnpus ; et demqite additur,
quam fuerit Ordinatus. Utinam qui nobis notavit ini- Actum apud S. Saturninum publice. im-n^e Au^u-
tium abbatnare incipientis Bertherii , etiam dovutssct, sto, anno Incarnation. dcccxlv. IIa'c Malnlio, diqna
an hltra annum dccccxxvi Abbatiam tcnuerit, itttque sane examtue nonnulto; nec enim ita factle esl definire rx Arcliirpi-
Alderannum, Geraldo, non obeunte,
suscipere potuerit cujus EcelesiteArchiepiacopua f>ierit Geraldua iste. scopo, an

scd abeunte electum successorem! Tunc sane constste- Constderans tamen quod Comitatus Uzeticus [tn'go .Varbonensl?

rent bcne omnia : et Geraldi cxemplo motus videri Uzes) aliis Ucetica ct Utica, fucvit sub Archiepisco-
posset Alderannus, ad seculi contemplum. Scd oportet patu Navbonensi; ubi tntcr Ammnem, notutn pro nnn
ut ille vel admodum jhvents factus Episcopus sit, vel dcccxxiv; et Aiiuericum, autcannum dcccclv ucmini
pcrquam senex obierit, si obiit anno dccccxlii. Quam- cogmtttm, facile potuent intcrccssisse ahquis, cujus me-
quam enim Indictio xv, etiam cndat in annttm moria ntdla nunc snpersit, suspicor istittn Geraldum
dccccxxvii, non tamen verosimile esf, eodem auno quo eodem pertinere; uecenim Arelatensis drchiepiscopa-
Episcopatu obiit Geraldus, etiam Vtta excessisse. tus co nnno vncabat. Qtti simut eum < ierahlo sttbscripsit
6 Hugo Menardus, post eumque Bucclxnus ct Ma- Rostagnus Episcopus, vuletur fuisfe Archiepiscopus
bilio, ipsum Samtis Benedictinis adsaibnnt ; liaud tm- Viennensis, atque adeo prteponendus Alexandro, qnem
merito praesumentes, nttllius alterius Ordinis monaste- absque ulta probationc Clauditts Robcrtus ac Sutnmav-
ria, seculo x condi potuisse. Non immerito etiam thani Rostotjno postponunt. Mirum autem videri non
prsesumil Menardus, liunc S. Geraldum, fuissefami- debet, quod Archtcpiscopi inter snbsiijnandum simplici
liarem S. Odoni, Reformationis et Congrcgatwnis Clu- titnlo Episcopi utantur.

DE B. JOACHIMO ABBATE
ORDIiNIS FLORENSIS FUNDATORE,
IN CALABRIA ET REGNO NEAPOLITJNO.

COJIMENTARIUS PR^VIUS.

I. Cultus saoer Sepiilcro B. Joachimi et Reliquiis delatus.

mus requircre, ul Be.itus aliquis eenseri e.l esse dicatur,

AX. MCCII uem(<tlmodum Florensis Ordinis, quondam in
XXX MAn. etpropterea locum sibi in lioc opere. vindicare, II xc au-
Antiquo citl-
tuioccasionem
dcdere
Q Calniiia celeberrimi, canobia pleraque nuili-
ijnioris temporis, edacitos absumpsit,
riegalo Ecclesix ornalu ijemniam non
splendoris sustulit; ila prxjudicatx qusedam desanctis-
simi instituti avctore Joachimo opiniones nomen
et ex va~
minimi

illius,
tem exposituro milii cum bona
sacrse. libris prolmndis improbandisve prsesidenlis, licca
uti proscripto leviter et

D.
veniu

donec comgatur suspenso opcre

Gregorii de Laude alias de Lauro, Sagitinrteiisis
Abbalis Ordinis Cisterciensis; cui Neapoli edito sub
Cimijreijalionis

non modo ex Sanctorum, sed pene etiam e Calliolico-

aniium mdclx lilulns est, Magni divinique Prophetae
rum numero exemerunt. Utrique malo remedium aii-
quod ab A])ostotica Scdc atlalum est : cum qujc supere- B. Joannis Joachim Abbatis Hergasiarum Alethia
apologetica, sive Mirabilium veritas defeusa. Spero
rant Florcnsia monasteria reflorescere jussit sub Ordi-
qualenus liistoncus ecl prorsus in-
ego quod usus libri,
nis Cislercicnsis communi Regula observatwneque, nam
extra culpam liabcudus sil ; protestatione prsn-
noxii ,
propriam jam abolcverat negtectus usus ; et amptissimis
quod eorum niliil tenere vetim, guorum causa
decretis pro integritate famx Joachimo mortuo scr- missa,
,

vanda condilis, ejus honori consuluit, neque aliquid un- censuram promenut.
ille
religiosius Joa-
quam voluit immutalum circa eam reverentiom, qux 2 Ita prsefatus, dico, quod colendi
fiindameiilum dedere, tum egrcgix cir/ „, e , e(
ipsi, potissimum in stto Floris monasterio, ab omni re- chimi occasionem et
ipsius virtules, qux magnum de Palris sui sanctimonia mtramla,
tro memoria delala est; qmeque in Itunc usque diem
propltetix spi-
pcrseverans talibus continetur argumcnlis, quatia sole- optmis lilusinijeneraruntopinionem;lum
ritus
 88 DE II. JOACHIMO ABB. FLORENSI.
ritus, quo totn mttndo vivus cckhrohatur ; tum ilrmqne latitudinis viginti quinque et altitndinis trigint a D
,

APCTOflE D- P. imjcntia miracula, quihus ipsius merita et sanctitatem octo, in qua eum sua raater enixa est, in ecclesiam item Ctrtici

ex MS.danda; innatalidomo
T)e.us testatam fccit. Ifnnim nnrrntwnrm ex MS. quo- conversa reperitur, a tempore fle quo nulla extat nunc
versam
dam Florerieis monasttrii libetlo, ueuque ct vetustate in contrarium memoria sub , titulo S. Marke de in templum,
pene evanido transeripsit Ff. Jacobu» Ormeu8,etpaulo fosso; cnm benefino, cujus iructus nunc tantum ad
pOSt amntm mdcxii Ifl archiviuvi repOSUit unde ac~
,
: aureorum Neapolitanorura quadraginta summam
eeptum ecgraphum nohis, ui plnra alia anno mdclxt; ascendunt. cum prius majorem niulto redderent cal-

humanissime donavit Reverendissimus Ferdinandus ciilnni ... In hujus ecclesi;» 1

laqueato tec-tn, Heat;e
Ughelltts, Abbas 88, Vincentiict Anastasii ad Aquas Virginisimago depicta eat, a dextera habens B.
extra muros Urbis : quod accuraU examina* Joachimum Fl"rcnsem Abbatem. asinistra S. Fran-
tum, invenimus evidentia ejus qttem diximus culius rc- ciacum de Paula, Similitcr in choro et ostio organi
ligiosi indicia continere. Nam in Orangia S Martini, matricis ecclesise, I). Micliaeli Arcban^elo dicairp,

ubi mortuus ct pHmum humatus Joachimus est, ad se- ejusdem viri Dei Abbatis Joacliim simulacrum in iu xde paro-
in apparet
fiis
'

mpades, etiam postquam in i

nimia veneratione et devotione recolitur, et specia- chiali,
arslssr ml \r
tum est corpus, didtur in Miraculo 19 : ct in mona- les quotidie preces nCa^icensibus ad ipsum dirigun-
pulorum lam- 99 qm 15 verisimilitudi-
sterio FUtris simiii honore cultum fuisse novum ejus tur. Iia Laurus cap. : cap,
pades.
sepulcrum, apparet ex gemino miraculo, quod drca nes eliquas allaturus, quibus suaderi posset suum Sagii-
casdcm tampades contigisse narratu) Mirac. 20 ct 28. tariense in Calabria monasteriumprius a B. Joaclumo
3 A'l iilcm sepukrum auziliicausa, tum cncrgume* aditum fuisse, quam Casam-Marii aut Fossam-novam ; in Sayittaricn-
Missam dtci,
nos, lum alio quocumque morbo laborantes accedere w- unum snmii ex ejusdem beati viri antiquissima clli- si monasterio.

Utos et juvari, pluribus exemplU manifestatur; etMirac. gie, div/ersiscompacta coloribus, supra ostimn ar-
27 expresse dtcitur, Translatio ejus solenniter cele- chivii, cum radiis circum caput, etantiquis desuper

brata, in eoque loco pie et devote recoli. Quin ettam cliaracterilms, hoc distichon exprimentibus.
Miruc. 28 habemus Miss® saerificium, ante dictum Hic vates nobis quam plura futura recludens,
6epulcrum fieri solilum; ct Mirac. 89 narratur vir Divino plenus spiritu, vera canit.
Retiquias quod attinet; Inter Heli-
quidam, sumpta secum Bepulcri istius rasura, prsesem (1 ./-/ est in Squillacensi dice-
guias Sancto-
rit;r CVOSiSSC jicriruhtin nr liennlr SOlitUS, eadem cesi monasterium S. Stephani <le Bosco, a Rogerio
; il)
mm dens ejus,
potione exhibita, multorum curare infirraitates ;
quo Gaiscardo, junioiis Roberti ex fratre nepote, conditum .V.

factum rit, ut, aliis id imitantibus, asque in hodier- Brunoni ejusque discipulis : qui locus cum anno uclvii
raturam Barm
cojt/iaij' MM num dii-iii sepulcrum totura corrasum cornatur. in Cisterciensium transisset institutum, nov;v disciplinas
iujirr/io. "Eadem rasura hoc ipso neculo Dominicani Ordinis h'r- magisttis e Fossa-nova acceptts; post tempus deinde
ligio&um gucmdam eam uon
ciiraturus Ftorensis Prior, aliquod, cum esset eodem introducta aMsterior Flurensi*
nposila stbi Stola accepit; ufique ex' more pridem disciplinst observantia, simul etiam ablatu&est B. Joa-
usnrpato, et [utidicitur Mirac. iOj cum bibendam oh* chimi i'ens unus; qui, simul cum ceteris ejusdem loci

tu/ti. Collectam H. Joachim recitavitt quse ab infra pignoribus sacris, in Carthusianorum potestatem venit,
citando Gregorio Lauro tota exhibetur, qualem solent qnando iidcm a Lconc X obtinuerunt ut ad hoc antiqttis-
ecciesiai desuis singulse Patronis sub flnem Officii non simum sui Qrdinis monasteriurn posttiminio possiden-

cammcm oro- solcnnisquotidie dccantare, Antim. ad vesp. B. dum reducerentur, uii eap. 15 prxcitato idem Laurus
ticticm Itt tU- Joachim, tpiritu dotatus prophotico, decoratus in- affirmat. In hunc modum alia Florensis instituti cceno-
VlfllJ t'cit ;
telligontta errore procul hseretico, dixit futura ut bia aliquid de sacro corpore participarunt, quod nunc
praisentia. Ad lauves B. Joachim, primus Abhas in ip&is vel desotatis vel aiio traductis similem cum suis
Florensis, humilis el amabilis claruil miris, per quse cutu ribus passuin sit fortunam. Potwr tamen pars apud
fuit rairabilis. >. Implevil eum Dominus spiritu sa- Ftorense monasterium semper mansisse credenda est;
pienl iaa ol Stolam gloriee induil eum.
inti Uei tui n .
unde egregius i x Ordine Minimorum concionator, idt m-
Oratio, Dous, qui gloriam tuam tribus Apostolis in que Ccelicensis mdigena, extorsit magnis et efficacibus
raonto Thabor manifestasti; el in eodem loco Beato precibus totum viri sancttssimi mentum, quod, ut Lau-
Joachim voritatem Scripturarum revelasti tribue , rus cup. 99 scribit, tradidit suoex fratre nepoti jinto-
quoesumus, ui ejus meritis et intercessione adeum, nioRipoii, tum el nuper, interalia Beneficia sua, istam, F
qui via, veritas, el vita est, ascendamus. ilc qua supra egimus in Ccelico ecciesiam numeranti; vcstes,
!> Habemus ergo vemrationem sepulcri in hoc usque quam proinde dignissimam censuit, quse, ad inflamman-
Joachtmi lm» seculum, et quidem visitantium concttrsu cetebrati atque dam Costicensium erga beatum suwn civem devotionem,
3« cutn trtriii.»
miraculis adde
< fari : et votivts anathematis ornati, non esset tam sr.cn pignoris conservatrix. Statim cttam a
tantum a devota fidelium plebe, sed etiam a viris in ]!. Joachimi morte, tajn apud religiosos suos quam se-
ecclesiastka dignitate oonslitutis, ut iiquel de duobiu culares ipstdevotos, venerationi fnisse particulas ve-
Canonicis Consentinis Mirac, £9 et 30. Nunc videa- stinm, quibvs vivens usus fuerat, plura inferius mira-
mus imagines ejus, quales stquibus Beatoruminsigniis cuta dectarabunt,
oyiuil;r rr;>rv)ttntur. Ptimttm, pc;itcr iUttm, i/it.r icini- 7 Quibus stc deductis, verendum non est, nc adversus
qum reveren-
tur iti eleganti sed veterrimo ejus coenotaphio, inquit ecclesiasticam aliquam sanctionem Beati titutum ei vi-
trc momtran-
Gregorius taurm cap. 08, erecto seous antiquissi- deamur asserere iquemeitributum vidtmus in quotidiana tuc,
nuim ao Bumptuosum aUare Beatissimce Deiparae Collecta it antiquissimis ptcturis. Accedit autem quod,
Florensi ecclesi&a, pastoralem baculum dextra, li- ut sua prxfaiione concludit Laurus, objectionem prse-
bellura Binistra manu reUnens; extat alia similis, veriens) consteleasdem iilius imagines cum radiis seu
oum railns ct lali noiiiinis expressione : Beatvs splendoribus positas esse in templis et oratoriis ac
000(1 *'l »10- Joai mim \un.\s
lohis plnrimam prsferens vetusta-
i
uliis UeguUiriuin lucis; san-as quu']ue illius \\v\\~
ROif, Floris,
tcm, el ejusdem ecclesise] ta, ad dextram tmm Sanctorum exuviis asservari ;
quias aliis et cum
ingredientis ecolesiam, subtus aquam lustralem ... Arohiepiscopie, Episcopis, atque Primatibus osten-
ubi suceessive Sonctorum Beuedicti et Beruardi duntur, id fieri solere a Sacerdote Stolam eircum
Ahbatum, Joannis Evangelista», D&iparea Virgi-
s. collum tenente, assistentibus Religiosis omnibus,
DJs oum ajus Nato, atque Banotissimi Crucifixi spe- conventualiter Antiphonam Versiculumque et Oolle-
oi«B, partterpioluratGeoermjnturantiquiBsimoopere. ctam cantantibus, lumiuaribus accensis et incensa-
tt autcm (quod ComenHnu tUnceeis est oppi-
Ccvtici tione prscvia. Talt autem fundamento posito tutius
dum haud procul ah urbe, quodque 11. Joachirai patrirn possumus nominare Amoldum /fion, Guitietmum Bu-
/Hft) ilonius longitiulinis palmorum triginta octo, celinum, Chrijsostomum Henriquez- ; quorum prior in
Ligno
 VIGESIMA NONA MA.H. 89
Ligrw viUe Ramo ix, eos comptectente qui spiritu Dei mus; eo quod libellus, quo Grsecus usus fucrat, non D
Memoria in
lllustrati futura prodixerunt. B. Joachira Abbatem tsset in arcJtivio conservatus,
Hagiologiis gavisi snnm haberi a AnrronR n.' r!
et Prophetam ante omncs collocat. nobisipsum contextum Groci, sub furamtnto testati,
Benedictinis,
8 BucelinuB sumptum a Wione elogium protvcum in nihii se de eorom substentia addidisse,
diminuisse,
Menologium Benedictinum rctuht ad diem xxix Maji, aut immutasse, tantura atiis verbis retuliase.

Cisterclensi quamvis fateatur alios xix ejnsdem mensis Joaehimo 10 Damus ergo paragrapho ssqxisnti Synopsim w'p- qu\ I.ucas
Menologio, tribuere, intetligms Menologii Cistercien*i& auctorem tutum. conscriptam a prsedicto Cmisenlimo Archispi- an. 1*06
fuit Flnrrnsis
Henriquez;qui eiogixtm breviusatque concinnivs texsns, scopo, pronl iilam extom, 7 TtaUm sacrte Fordinandi Ord, visitator
Iu Calabria, inquit, 13. Joacliim Propheta, cujua Ughetli accepimus, ei locc insertam, ubi agitur de ApottoHeus,
mo-
matri Angelus in magna claritate apparuit, et ttlium nunicntis ad rftcitttw Lxtcam spectantibus : qni etiam
edituram promisit opinione sanctitatis illustrem qui : Lucas, biennio postquam factus Episcopus est, anno
postinodura assumpto habitu Cisterciensi institutum scilicet mccvi, in sxioerga Ftorensem Ordinem affectu
nostrum egregiis virtutibus decoravit, rigidissime perseverans, Instante Matthaao, secundo Florensi
vixit, spiritu prophetico claruit, etmultiseditis mi- Abbate, omnium monasteriorum Florensis Ordinis
raculis migraVlt ad Christum. Chalemotus, Henri- Vpostolicus Visitator est destinatus, el omnin lus-
quezium secutus, od eumd&m diem \\\ Maji posuit B. unacumeodem MatUieeoet Vbbate sancti
travit; et f
Joacliim, in Serie Sanctorum ac Btatorum Ordinis Spirims, Pauormi sanxivit aliqua saluberrimci de-
Cisterciensis, eique longitsimum denuo etogium texxtit, creta, imposterum observanda, et ab tnnocentio III
qnod apud eum legi potest. Ego, cuijustse causie fne* xi kalend. Martii anno mccxv conflrroata. Mortuus
runt Joachimi prstereundi, non solum xxx Martii, (lutfiu Lucas anno mrrwiv, creditnr ad co lum evolasse,
quo mortitum demonstraho, sed ctinm xix quo prosfati tt Sambxtcinat in templum retatus ibi quiescere ; Prse-
scnptores Cxstercienses xllum referunt, Bucetinum se~ sul sane dignissimus, <-t prascipua sanctimonxa vitas
quar, licet tgnarus quibus Auctoribus aut rationibus ctarus. Ordinis sui Cisterciensis ac Consentimm Eccle
motus diem xxix prssttilerit ; quo usque ex ipso Flo- sissfulyentUsimum sidus, qxtare a Marafiotto tn Cala-
rensi monasterio, unde mhil unquam responsi ad litteras brim descriplione inter Beatos recensetur.
eo pluries datas accepi, distinctius docear, uterdies ibi \\ Alter huic et atate,
et auctoniate, et cttm B.Jon-
itetn Jo.
tenealur festivus; nisi forte pluries translatum corpus, chimo proximus fuit Joannes de Bonatio. dc
familiaritate
llonatio
utrumque diem fecerit m veneratione esse. Matthseus Ilic in opusculo quod scripsit de Propketii sui tempo- Ftoren. /iaml-
Guerra, post probatatn insigniter in Concilio Triden- irs, < i occasione cujusdam oraculi ad instantiam Hen- llarlt llcato,

tmo operatn snam propter cgregiam qua excelluit

,
nci Tmperatoris peracti,de Joachimo non atiteri qnitxtr,
Theologiss Canonumque peritiam Fundanus factus quam cum titulo Beati Patris nostri; deimle ipsius
Episcopus, indeque anno mdlxxvi ad Episcopatum S. oracutum, super proposita per ffenricum qxtvstione
Mavci in Catabnam patriam suam transtatus, in suis relaturus, pramittit elogium breve ejusdem, cxtjus elo-
supra Psalterium B. Joachimi Notuiis, quse apud gii hsec est conclusio :Mitto vos ad volumen nostrum,
PP. Capucinos in convcntu Consentino extant manu in quo Beati hujus vita longe lateque enarratur.
exaratse, hsec de eo scripsxt, relata a Lauro pag, 303: XJbi iive ro nostrum ad ipsum Joannem de Bonatio
etMS. Mathcci
Guerrx Ep, Ego Matthseus Guerra scripsi. AbbasJoachim com- referas, quasi ipse fuerit ejus voluminis axictor; sive
S. Marci. patriota meus, Coelici natus (locus distat a civitate ad monasterium Florense, cujus erat Monackus; in-
Consentinaquatuor milliaribus MonachusCistercien- tettigi datur, tale volumen sciiptum fxiisse ante annum
sis, Institutor Ordinis Florensis, in vita, in mnrte, mccxl, circa quem credibile est scriptum u Bonatio
et post mortem miraculis claruit. Obiit in mtihaste- pracitatxim opusculum : qxiippe qxti in i!t>< de anno
qu\ ciittt
rio S. Martini de Canale supra Petram fittam Con- prsecedenti scribat, in extremo se tunc
decrepitae amplum do
sentinae dioecesis. Post ab Abbatibus sui Ordinis astatis relictura fxiisse. Quidni autem hoc ittud sit, vlta vclu-
ejus corpus translatum est in principalem abbntiam quod de duplici spiritu Joachim Abbatis scripsit, ex Ituit ;
S. Joatuiis de Flore, quse in silva Consentina posita cujus lib. "2 num. 6 verba inferius num. 65 proferenda
est. citat apud Oregorium Laurum pag. 70 Georgius Foti

nns, in Chronidt Regni Neapolitati, ex rhapsodiis

§ 11 Dc scriptoribus Vitae ct Miraculorum B. ejxisdem Kegni [quo loquendi modo videtur antiqua

Joachimi ncc non dc dic ct anno mortis MSS. intelligere)pag. ^li: qui Bonatii libri ti uspiam
potuissent reperiri non effxtgissent Georgii diiigen'
atque nativitatis cjus. ,

tiam, etmagnam ipnius operi materiam, nostro autem

lucem altulissent indubie,
J\ntiquissimus eorum, quos nunc de B. Joachimo 12 Ferum et volumen istud et ki libri, sive unum sed iltitd pos-
Scripsit de habemus, Auctorum, Lucasest, ex Sambucinx Abbate omnes idemquesint, sive non et a quocumqxte compo- , tcrl iton vide-
B. Joacfiimo
Consentinus Archiepiscopus, verbotenus retatus ab Ano- siti, nunc frustra requiruntur; nec eo exxstimamus runt,
Lucas
Arc/tiep. Con- nymo
miracuiorum Joackimi Auctore, co, ipso, qxtan- habuisse vel Leandrum /Ilbertum seculi si</><>rt»n-<
sent. tum ceteris indiciis coltigimus, ex cujus autographo scriptorem , cum B. Joachimi ntam conscriberet
ipsa restituit Jacobus Grxcus, Attento autem tenore [scripsisse enim testis nobis est Arnoldus PFion) vel

Commissionis, prpferendss ad calcem Vittt pcr eumdem PaschalintimJftegiselmum,cum Vaticiniis sub B.Joachi-
Jacobum compositse , confecto sub annum mcccxlvt, ini nomine Latine Ilaliceque edendis Venetia anno
probabiliter suspicamur, ea Miracuia sic collecta fuisse Ui81) prxfixit compositam a u paucis ejusdem Beati
rclatus In ex indulto Clementis VI, tunc Pontificis, cum Petrus Vitam. Sicnnn habuissent, plus novst tnateria subtni-
coltectione
Florensis Abbas a ceteris sui Ordinis .Ibbutibus able- nistrassent aut ipsi Amotdo, suum cx illia Etcgium
miraculorum
gatus n(lCuriam est, ut tum alia Ordini utiiia impe~ contexenti, aut Jacobo Graco, tam diffuse Vitam scri- uec utltmus
traret, tum Commissarios ex Episcopis seu Prselatis bere aggresso, ut nobis, eam ex impresso Consentia vllm auctOT
Jaeobut Gr£-
Calabriae, qui possent requirere et referre de mira- anno 1612 hic datxtris, opus fuerit parerga multa re-
cut,
culis, factis et visis in vita et post mortem, per scindere, quibus moles operis inutiliter augebatur. Isti
quondam Abbatem Joachim, qui fuit principium et aittem operi nec Chronologiffl titnlum, ab .7 uctore fac-
fundamentum totius Florensis Ordinis. Quod si tum, putavimus relinquendum quam enim diligens et :

Ftorensium Decreto antiquiorest illa Miracu-

prsedicto fidelis seriptor, tam plerumque infelix chronologus fuit
eirca an. 1346
aut eitius fac- lorum coltectio, multo ettam magis digna fuil quam prxserltm in Siculorum Regum annis cum ortu obituque
tam. optaremus ex autographo suo habere descriptam : sed B. Joachimi componendis.
cau~
postquam, multa opera data, frustra id optari inteliexi- 13 In obttu certe tonge aberrat a vero : et licet

sam
 00 DE B. JOACIIIMO ABIJ. FLOREXSI.
>.iiin habuerit non omnino probandi, quod Aloysius Sabbatum Dominicam Passionis prttcedens, quando
ai '
n ri i>
Contarenue, in Viridario de viris illustribus inquit, Introitus Mitsse sic incipit : Sitientes venite ad
Joachira obivisse Domini uoc:«fam«i tam
anno aquas dicit Dominus, fuit die xxx Martit.
bene excitssissel omnia areltiviorum /'' re/i ium monu> 10 Quodad annum attinet nativitatis, quem Grxcus Sntum esse
rectr qnldem anno 1145,
menla, quam id postea fectt Qregortus Laurus; tcivhset hcxlv fnisse statuit, nihil ei foret ftdri adhibendum, si
ttatuen» nttn
obiittri; atum ctinm itilnl causx mortem differrel
este, rur y/ri frrafj admodum tctate grandsevum obiisse Joachimum, et [ut
an. 1200, usqtie ad attnum hccxit, Tnvenisset enim toltdissimum Grsecus ipse ait) senio confectum, conttaret nobis.
refutandi Conlareni fundamentum in archivio monaste- Verum Iwc tam grande senium si non probatur. nihil
rii Fonti$*Laureatl, instrumentum sciticet autftenticum, est magnopere cur ipsum redarguamus, quamvu multi-
i\nti uniiti ucci .lA-u.v Septembrit qttfntst Indictionis, plicett exipso Qrmco contradictiones adduci posse putet
Simeon de Mamistra Dominus Montis frigidi et Cayte- Qregorius, qui ideoprimis Secutixw annit natum pro-
grima fpsiut uxor, proponentet tedijlcare domum religio- bare nititur. Etenim nihil eaidentit conlradictmnit re-
pj episfota
Gitilielmi W.
ins intra (inei teri e sute, ila loquttntur : Quia vero pe\ mtus. Certe tton in commendatitia, a Guitielmo rf»i. 1178 non
cum txti > ii multa locfl i adem intentione Encb i&ta, pr [uod Sicitm Rege data m favorem Joacchim, Venerabilis refutatur.
facta donatlo Abbatis S. Mariss de Curatio
imhi habsrenl Rectores et Ordinatores, vidimus ad ; anno hclxxviii, anno
an 1201 in
Stptttnbrl .-
li latioi m re; cupientes ipsum Doo dicatum \iii regni ejus, xn die mensis Docembris, Indictione
opua perpetua stffbilitate ftrmare, cum consilio et xn. Quamvis enim ipte Grsecus, memoria anni a se
voluntate Doralni Riccardi Tropocensia Bpiscopi, prsenotati amissa, indicet ttujus privitegii auctorem
vocavimus vos, Domine Joachim Venerabilis Abbas fuisse Guilieiraum, cognomento Malum; qui, ul in-
Floris; rogantea vos omni devotione, quatenas t&m quiti regnavit ab anno hcxlix usque lx, (intra quod
ordinati mem ip u monasterii, quam ipsum mona- tempus ti quseras Tndicttonem xa, detabaris necesse est
Bterium acciperotis in manus vestras aut successo- ad annum regni istitis primum, ar ne primum quidem,
rura vestrorum. Non fgiturvel anno ucc velcc\ nwr- quia December Indictionit xn nd annum spectaret prx~
tuut eral JiHirlniii.Mx aut ww Maji, ut valunt Hen- cedentem, quando quadrimus tantum fuitset Joachi-
riqvez et Bucelinus, aliique quos ipsi tecuti sunt. musj quamvis, inquam, ipse sui oblitus id dicat; atiud
I \ Sed nec ad annum Uliut seculi xiv perlingere tamen ntm eequitur, quam non attendisse Qrsecum, ut
srd mulr in tlcvt alias
an. 1314
potuiitte t
poterat Greeco constare ez omnibvt Privile- annos Regum Siculorum, quos non recte callebat [re- rcrosimitius
diflilCMI gil8,qum o&annoHCCi] utque ad ixvcomplura exlabant, gnavilenim Gnitielmus Malut usque ad annum mclxvi) sn natum
obttum,
vrl uutliut Abbatis Florensis nomen prvferentia, vel compone ret cum ipsius Joachimi annis, contideraretque essectrea an.
1130
habentia nomen Matthsei, ejm qui Joachimo svffectus, non potuitse Beatum, tam setate juvenem, magnam
pott tawlabile muUorum annorum regimen anno de- ajiud ittum Guilieimum famiiiaritatem vel auctorita-
t

"iiim mccxxxxiy astumptut est ad Episcopatum tem hnbere; nedum sub ipso Ahbatiam regere.
Oerun-
(niriisini.
itaquo gettit hoc quoque tnunus, ut inter 17 Hoc autrm dissimulato si eum t qui vere Com- ,
ncc obest
Catahrim Provincite Beatos numeretur. Hujut autem mendutitiam itlam Guitielmum Bonum accipi- vaticinium de
dedit,
Mattheei prima mentio reperttur in prtedicto Fontit- mus, satis congruentomnia; et ipte Rex iliud dederit Coitstantia
Imperatrice,
Laureati Arckiuo, in eo Instmmento quo prsenomina- aitiw regni sui xm, rt Joachimus acceperit vitse suse
tus Tropteensis Epitcoput Ricchardut anno XXXIII, i/ux non adeo incongrua el auctoritati
, antto hccii,
Mense Junii quintas Indictionis, prsidicto Mattliseo habendm esset mtas, et regendst Abbatiae; Utius muxime,
ejutque tuccetoribus tradit ecctesiam S. Domiiiiae iit ijwi anno dumtaxat mclxxiii fundata, omnes, si non
,

juxtaquam dictum Foniis-Laureati monatterium xdi- sstate, reiigione certe oportcbal juvenet esse. Quia
cum aim. ficabatur^ una cum duabut aliisS. Petiiet S. Barbarx tamen iticertwn est , quod fundamentum habuerit Grse-
1202 ln ^»"io ecclesiis , cumjustitpotsctsionibus ettenimentis earum .•
cus pro anno mcliv, et fieri potuit, ut alicubi invcncrit
volens insuper ut tenimentum quod Dominus Si- Joachimum circa setatis annum lxviii excessisse e vivis,
)l,itth,ius:
meon de Mamistra.... Venerabili quondam Abbati ntit fere fuiese septuagenarium ; quia t
inquam, fieri tali
Joachim ... concessit, Libere et in perpetuum tene- aliqua ex causa potuit, ut, postquam annum mortis per
ront. errorem accepit hccxiv, ad istum nativitatis annum de-
[H Utrumque instrumentum integre apud Qrego- tertninandum adigeretur : idco rem totam indefinitam
rium legi potettcap. 71 , ubietiam invenientur Auclo- relinquimus3 et magis co propendemus, ut circa annum
intrti quns
n-s varii altegati, anno mcxxx Beatum venisse in hunc lucem conjectemus. Ve-
ttrmtnos 30 <ii«isi mi.i.vi, lvii, lviii, lxx
lxxxv mortuum Joachimum judicarent hoc, quam m nntali lmperalricis Con-
tfar/il mor- vel rum non tam in
: qui ta-
Ittus Joac/nm mni revera tantum scribunt, ipsum tunc claruUse vel ttanlise anno, omttem evincendx contra Grtecum causas
C
floruisse, Interim ibidem recte concludUur, inter Sep- evidenliam se reperire exittimat Qregorius, Cttat enim
tcmbnm antn Ct Junium antti 11 istius scculi xiu, e.c
i
Qrsecus Auctores eos, qui Joachimum tradunt illa
utpote non
haovita Joachimum miaraMfl. Ceterum, inquitQre- nascente prsedixtsse, Siciti» faccm cum natam, assertum a
ipsa
goriut, Mensis Martii diemxxx Dei famuli Joachim quique eamdem jam vetulam et quinquagcnaria majo- Jac. Gixco
pmflgiraus obitui, non ex eo tantum moti, quia fiin t monasttrio eductam, ac dispentante Pontifice,
Grsscus Boripseral : sed quia in pervetustis quibus- Henrico potlmodum Imperatori jtmctam volunt ; quam
dam iiiuiiii.M-ripiis, nulla facta anni racntione, re- fabulam Qregorius, pro re exomnium Sicutorum liisto-
gietratum reperimus; hosreticorum malleum, vitio- ricorum consensu certa, accipit. Fateor itlos citari a
rum hostem, monastici spiritus resUtutorem, Flo- Grxco : sed ita ab eo citantur hiomnes, ut tantum in-
msque monasterii primum Abbatem, ex hac lacry- tcndat demonttrare , Joachimum vel ab illustribus
marumvalle ad Baternam felicitatem transmigrasse Scriptoribus prophetam essi habitum, vel Regibut fuiste
die \x\ Martii. Quod ita in genere scriptum a wro, familiarem : nam alias numer. it), ubi primum memi-
alias tam sohcitc pro/errs sotito ipsa documentorum int Joachimi, velut cx Boccatii testimonio coram Gui-
antiquorum vtrba, ct locum ubi invenienda sint indica- lieimo de Coustantia propltetantis, ita inquit. Quidquid
re, nonprortui nobis satisfaceret;
nisi a Luca Consen- sitde Boccatii assertione, non est vertendum in
(mo trchitpiscopo scriptum inveniremus, quod ob «n- dubium, Joacchim pariter Guilielmo talis nominis
gularem B, Joachimi devolionem, quo erga quindenam quinto, ordine Regum tertio, qui propter
et in
Dominica Passionis afficiebatur, rte ei datum sit, !.
niiniam iu religionem observantiam ab amatis et
prattatur 12
Sutbato Sitien ut inSabhato, ijuo SiTiBKTBfl cantatur, mortalia viUe amantibus populis Bonus Guilielmus dici promeruit,
tes. dolure ardt-rct ct vcruraadeptus Sabbatum, ut cer-
;
non pauca 1'uisse familiaritate coujunctum.
vus ad tontcs properaret aquarum. Annus enim
18 Quodautem di.cit Graxus de Boccatii asscrtione,
mccii Pascha rctulit ad dtem xiv Apnlis , adeoquc idem censeri debetdictum votuisse dc cetens quos postea
sect.
 VIGESIMA NONA MAJI. !)l

A sect. 17 alleijal Auctoribtts, qu.iteiius et illi tradunt.de. per finibri.is ex parte cumbustas :sedcognovi poslea, D
f < ut atia Constantia nascente prophetasse Joachimum. Num si quod tuto vit.e sna> tonqvre de vilitate habitns uon m-ctom d. p.
ptiira, confi-
ctuntaSictilis,
illa. cttm Frulertcum II peperit anno UCXCUl [non tlico curavit. M msit autera
Casa-Marii sedulo quasi "|.'„"!^,"a . in

annoruin i, qisse est merissima fabuta) tted anuorum anno uno et dimidio, dictans et emendans simul b pm Scrtptum
fuit (tit revera fitit\ \li utpote patri &uo Rogerio, quem briiin Apocalypsis et Concordisa, Ubi in ipso tein- InttrpntanH

s:u sepulcri epitaphium amto mcliv mortuum testalur, pore librum Psalterii decem chonlarum inoepit,
posthuma proles, prout Auctores coscoi scribunt; potuit 21 Mox verout me cognovit iulelligsre aliquid, ^,„ IM .
quidem Ilenncus Imperator, ob magnam uxorts xta- et n otariiun esse Abbatis mei, rogavit cuni ut me nuentts ,-

tem, et experUtm per annos aliquot sterilitatem conjugii, sibi concederet scriptorem quod et actum est : :

vereri ne sibi supponeretur fih.us, ideoque de eo consu- quia nil siln Abbas Qeraldus negare poterat.it. aiun i

htisse Juachimtitn: sed htc noit potuitde Coustantia na- ferventissime diligebat. Sedens igitur ad pedes ejus,
scente prophetasse, ni&i in piincipio secuh natus. Verum tam iufra septa monasterii quam in grangia S. An-
hoc, ssque ac plurima atia de Constanlia, mentiti sunt geli de Corneto, monasterio proxima, obedienter et
Siculi : finxerttut euim, pcr Iniinccnlii Ptnitilicis ntt- humiliter, die noctuque scribebam in caterno, in
nistros raplam er monasterio, */""•' quinquagenaria quo ipse dictabat el emendabat in cedulis, simul
Abbatissa regebat, et traditam esse flenrieo uxorem ad cniii duobu*9 Monachis sms scriptoribus, Fr.Joanna

ejiciendum e regno Tancredum : quam tamen extapi- et Fr. Nicolao, quorum altor Abbas et alter Prior
de, ad perpetuam memoriam posvo Reate
[nbi per Pro- Curatii postea extiterunt. Mtnistrab&in etiam ei ce-
curatoresmatrimonium celcbratum csl) constal auno lebr.inti Missam, admir&ns omnes mores ipsius :
(l miratur
hclxxxv, die xvtn Augusti, temporibtts L<tcii III, quia diim celebraret, levata manu altius aliis Sa- ptitaim sa-

csse desponsatam, cum scilicet adhttc iu vivis es*et Si- cerdotibus, benedicebat Hostiara, et omnia signa ci/tcontli,

cih.e Rc.e Giiilielmns Bonus, pcrperam ab aliis pater vel officia propensius exhibobat : et vultum habens
^"
aul fraler Constantise creditus : constal item. in Tun- coloratum velut arida [folia], enm [habeb&t] fere
credi polestute non fuisse. Conslantitini, nisi quando Angelicum in bora sacrificii Mis.s:c tantum, sicut
ipi nti Salernitani ttitn cum sita urbetradiderunt Reiji : tuno notavi et bene memini. Sed et laorjman-
quiabductam in Stciliam collocavit in moiiaslerio, unde tem nonnunquam eum incelebr&tione Missra con-
ut eripereiur operam Tnnocentius Illdctltt. Stcut igi- spexi, et cum in Mi^sa Passio Dominica Legebatur.
tur hsecel alta plura, inodium crudetitatii ab Ilenrieo 22 Dicentem quoque audivi, numquam se levio-
tjits atm llftt-
exercitse et desolntionis regno ill.ti.v, finxere Siculi irui cssc per totum anniim, quara in diebns quin-
rtco nujitios
siln llllelttCS tle Constantia; sic ista Joachimi de ipsa prophetia /»>- decim Passionis itaquod sempereos fiuiri dolo- : aftsctumque
"•>" r '" s '°-
execratts. tuit ab ipsis, iutn luiitum quoml tempus, sed etiam li.it Et forte propterea datum est ei, ut in Sab-
.

nem Clntstt,
quoud tei substantiam conficta fuisse, ut ei fidere nulla bato, quo Sitientes cautatur, mortalis vitaa dolore

ratione possimtts. tXam et hoc merilo dubilatur, an tota arderet, et verum adeptus Sabbatum ut cervus &d
illa de Conslantise antenttptias Monachatu opinio t aliud fonte9 properaret aquarum. Ad commissionem ipio-
habeat (iintlamciilum, quam quod captivilatis su:e tem- que Abbatis mei soius ipse, ciiin niilliiin In bac
pore inter Moitncluis tn observantia monastica ri.rerit, parte baberet simjlem, serm m tam in festis

sed conjugata, adeoqite religiosse professioni inepta, quam in feriis frequenter in Capitulo f&ciebat : et

niii nttirtiHs conseniisset. tunc etiaui intuebamur vultiiui ojus, tamquam An-
,. .

geli prsesidentis in nolns.

, ,. . i m
Nam sermonera bumihori i i
"''i: non cittt-

dll „ a „, ls ta .
Joacbimi synopsis, pcr Lu- voce incipiebat aliquantisper [autcm] procedens, eorem;
§ 111 Virtutum B. ;

non jam ut bomo, sed vere ut Angelus, fortiori voce

cam Archicpiscopum Conscntinum, ipsius
et viva quadam affectione, verbum Dei auditorum
licati olim scribam familiarem.
mcntibus impriraebat. Nullum audivi aliquando con-
querentem quod sermonem Domini protraheret,

1'nde Itxc sy-

V per omnia reverendus Lucas Cusentinus Ar-
ii' cum omiies nostri orationis ejus deliciis sati&ri non

nopiit acccji-
chiepiscopus, ea quas modu sequuntur primo sensu possent. F
composuit, ore dictavit, pagellis exaravit utloqui- : 23 Pernoctabat assidue in scribendo et in orn- Item cjut VI-

tttrapud Ferdinandum Ughellum tom. !) Italix sacr.v, tionibus, et tamen ad conventuales vigilias prope- </»'t«.

ubi de Comenlinis Archiepiscopis tol. 27!) Aiionynms rabal bumiliter, canenset vigilans : ita quod iiuin-

miraculorura Joachimi Auctor. Alqne utinam huju» quain euin choro Casse-Marii dormire conspexi,
in

Anonyini contexlum habuissemus polius quum Jacobi lie qualitate vel parcitate cibi aut potus numquain

Grxci paraphrasim, quanttimcumqne iit ea ub originali curabat ita quod diebus aliqimt non gustavil
:

texlu sumenda proftleatur se rerttm narrandarum snb- coctum et cum per errorem servitoris sobrktatem,
in mensa :

stantiam prorsus hnmulatam Iraderel Sednon omnino contingeret in vasculo ejus non apponi viniiin, qui i

nobis deest, ee ctijiis calatno tam egregium antiquilatis pntabat boc pcr rcfectoriuin ferri ; aqua tantum
monume.nlum nd nos pervenit : qttod hic a<\ veibum red- contentus [erat], quara accipiebat de servitorura
dere libet ; nun litnlitm ad Joachiihi,sed etiam ad ipsius inanu. Retulit inibi aliquando. quod cura in Syria

hucx cognosceitdam virluUm; uudc, quae de sanctitate juvenculus, habitu jam Religionis assumpto, solus
Magistri dicta sunl et diceltda remanenl, magis fienl fuissef apud quamdam viduam hospitaius; illa in

corroborala. Sic ergo ait. eum oculis impudicis intuens, lasciviis ipsum a I

20 Ego Lucas Archiepiscopus Cusentinus, anno crimen invitare tentavit : sed servus Dci restitit

secundo Pontificatus Domini Papa? Lucii jam M ma- sapienter et fortiter.El quia nox erat, et congruen- mntalem ,„
chus, primo in Casa-Marii, vidi virum nomine Joa- ter exire non poterat; misera eunte dormitum, ipse occaihnt pro-
'"''"'".
chim, tum Abbatem Curatii, filium Sambucina;, totam noctem in orationo duxit insoinnem bospi- :

Litciis aniio
filia? Casse-Marii : propterea tamquam nepos omni tantis se spret i lectulo sibi parato, lignorura fasci-
\W\ cogno- Buperans;
honure et amore habebatur in Casa-Marii,sed magis culis incumbens, et carnis tentationem
scitJoachi-
mane, apcrto domus, sine licentia ten-
rnum in Casa- obtentu sapientia; et intelligentix'a Domino sibi da- doiiec ostio
Uarii-
tae. Tunc, coram eodem Domino Papa et Consisto- tantis cxivit.
Vere fateor, mimquain vidi viruai ita semper
rioejus, ceepit revelare intelligentiam Scripturarum, 2'i
po
fortiterpro castitate zelantem, itacunctosqii
et utriusque Testamenti concordiam : a quo et hcen-
Mirabar ad pudiciliaiu aiiiina.ile.ii. ct impudicitiara »™" ™"
tiam scribendi obtinuit, et scriberc coepit. te.-at re
Audivi ,,,.,.,,„
aulem quod vir tanti nominis, tam etlcax in ser- in omnibus quibus poterat corrigentein.
a Domino Rayncrio intimo ejus, quod numquam .,.„<
mone, vestes liaberet vetustas et abjectissimas, et
uovisset
 02 DE G. JOACIUMO ABB. FLOHENSI.
novisset virura sic ab hoc vitio liberum;et hoc [vires] reparasse cognosceret, et sic iterum equita- p
ACCTORR D. P.
ipsum audivisse ab Episcopia et multis Fratribus ret. Illa liieme qua decossit, faraes maxima in Sici- et fanulo una
itineranti
asserebat. Vidi eum nonnuinqnam stantera flexisge- lia et Calabria tota fuit; ita quod multi pauperes equum ccdere:
nibus.ac manibuset oculis erectis in ccelum,et cum prae inedia morerentur : iile vero pio studio qui-
Christo, ac si videret eum facie ad faciem, vultu buscumque poterat subveniebat, et ad subvenien-
alacrl colloquentem. Feci amid eum in Petralata dum alios admonebat; vestes suas pauperibus tanta
- im:iiu totara, in qua, exoeptis diebus Do* compassione distribuens, ita quod solo scapulari
laudat eum minicis et festivU, quotidie panem et aqunm gustare Cusentiaa visus sitcoopertus in nocte.
ab aratianis potiua quam comedere videbatur : cum diebus ac 29 Per Octavas Pascha3 et Pentecostes quotidie
quam solllci-
instantlam, i ret, aul legeret, aul consueveral celebrare : itaque si tunc exire mona- tus circa o/fi-

oraret, et Missara quotidie celebraret : acceperat stcrio co^ebatur, deferebat secum vestimentum et cia Divina,
1'niiu a Domino abstinere posse a cibia et potibus, calicem, utin quacumque ecclesia posset celebrare.
(|ii;ii]liini vu]h1,;,|, qnaiilo iiia^i
,.|, mebat ala- ah -.1 Dicebat non oportere veros et novos Judasos inferio-
criorel I Ttior apparabal Extra monasterium cum ii se illie Hebrseis, qui septem diebus azyma
,

ct jrjunii rl- comedebant. Auctoritatis tantse erat apud secula-

ci teri ibos opportunos cura gratiarum
gorem :
actione sumebat. rasin consiliis [rerum] tomporaliam, ut nobiles Cu-
2!S Cum a Fratribus Sambucinae, de suo et Do- sentise audiverimusj cura per circuitum [urbs] fati-

mmi Itaynerii consilio, postulari mi i

il in Ab- gabatur ab hostibus, quod securiores essent illo in
batem; scripserunt mihi ambo, ut venirem et nul- civitate prsesente, quarnsi centum mille militesar-
!
tenus dubitarem, et quod non lUinerem in fi mati ad eorum defensionem adessent. Circa cultum quantam
tcstatur ejus
ii uem quia eram impeditioris el i ir divinum in sacris OlBciis studiosissimus ubique ac prxseni /idu-
tnrritis soln-
ciam faccret,
tam itbl ttn- Iinguaa : quorum ej a, qua debui, semper erat, ita quod in Sila conspexi etiara eum
yuam, custodivi, El electus in Abbatem in festo S. Cle- Crucera dgentem, et coram ea super candelabra li-

mentis, sequenti Dominica deAdveutu Domini, su- gnea illuminantem cereos, si festivitas erat et : sic

i> ir me b ibens epistolaa ipsas io pectore n , ut ordinatis horis, cum sociis vigilias et vesperas cum
plus de illorum qui '" ;1S raiserant quara de mea devotione cantabat. Cura quoque, ubicumque habi-
flde prassumons, Bermonem Fratribus in Capitulo tavit, permaxima ei fuit de munditia altaris.
feci, el absolutus a vinculo linguaa gratias Deo egi, 30 Obedientiam, qua ipse subditus [eximius]
quam esset
et eorum qui mc c mfortaveranl meritis miraculum rat, a subditis mirabililer exigebat : inobe-
obediens,
applicavi. dientes tot et tam diuturnis monitis non dcsistens
20 (
' em acul
Mi am
Sambucina passus febi corrigere, donec eos ad humililatem cordis et spon-
ai extreraavenissera, vj itatus ab eo sum et carita- taneam obedientiam invitaret. Hospitibus omni loco
deputsam f<- tivo doductus ad Florera qui cum videret me de- : ac tempore beralissimus fuit, quos verbis et obse-
I

hiim.
lulrin prea quod] carnes nol-
defectu appetitus, [eo quiis, ni raensa potissimum, honorabat. Solis con-
hospitatis,
[era nec possem comedere; appetenti mihi tul < sanguineis durus eratet inhumanus, tamquam igno-
conventuales Comede securus in noraine Domini,: tos illos respiciens, ut nihil eis unquam tribuere,
ait, comedo quotidie cauleset bibe demustoejus : plerumque a raonasterii servitoribus et Fratribus
ol niii.i paucos dies recessi plena eanitate recepta. rogatus, acquiesceret. In labore manuuin incredibi-
Sequenti mense Novembris ivi cura eo Panormum: etcum conventu Fratrum plurimum
liter fortis fuit,
roprossam in- cumque jejunans tarde hospltans cura eo cosna- et delectabatur in eo. Robustus corpore, parum de frj-
ti mpeitivlpo-

(VI nppetrn-
rem, Bitiebam bibebam in nocte. Quodam vero e1 gore vel aastu, de fame vel siticuravit, Hujc ut jam
ttam: mano dixit mihi, quod non esse! regulare sic de diximus retulit vir bonae memorise Dominus Lucas
nocte me bibere, sed deberem confidens de miseri- Cusentinus Archiepiscopus, ci verbotenus Anonymus
cordia Domini abstinere. Credens [autem] Dei moni- ij>se tianscnjjsit.
luin, siaiiin non ex tunc litec ultra sensi.
ii7 Seita feria iu Parasceve sedebam cum eo in

ut jussnit ClaustrO Bancti Spiritus de Paiiormo d eiro vuca- .

VITA
fmperatrlctm Palatium fuitad Imperatricem Constantiara,
tua ad
con/feislonfj
quoa illi confiteri volebat. Ivit, et invenit eam intra
A.uctore Jacobo Crseco Syllanaeo, Monacho
mnucsi»
dimiltcir: ecolesiam in sella consueta sedentem; jussus[au- Florensi.
c tem] sedere, in sellulla pro Lpso posita sedi! ; sed
ciiui Imperatrix aperuil ei propositum confitendi, EPISTOLA DEDICATORIA
eam que debuil auctoritate frasnavit, et resp >ndit
dicens, Quia egonunc locura Christi, tu vero pconi- Francisco Monacho cx urbc Conscntia, ex
tontisMagdalenas tenes, descende, sede in terra, et patritia familia Monacho, Poniiiicii ct Cse-
ua Qdeliterconfltere aliter enim non debeo te au- :
consulto clarissimo, ct sanctae
saraei Juris
dire. Descendit 61 sedit Imperatrix in terra, et
Marturanensis Ecclcsiae Episcopo.
bumiliter confessa est poccato sua; mirantibus om-
nibus cuin ipsa, quaa retulit auctoritatera Aposto-
licam in Abbate fui le.
L
0„'uoniara in exordio monachatus mei D. Justus
Ex SuperiO'
JS Didiceral a Christo raitisesse et humilis cor- Florentinus, reli ne conspicuus, utriusque Sici-
rum nutndato
do itaque Abbas in Curatio ibal frequenter et
: lias undequaque Cisterciensis Ordinis raemorabi- Vt n Junchimi
ii/ ijms humll
JUnui tolertl mundabal mauibus totum inflrmitorium; pri-
suis lis Prsefectus imposuerat; ut si qute de gesta
, mihi conscri'
purgan mo \ idelicel tei tura, el deinde parietes usque ad pta
Inflr ibili Joachim Abbate, atque de ejus Florensi
marlam,
pavimentum; deindominima quasque el [vix] mani- Ordine adinvenire possem, chronice in memoriam
Eesta decurrebal domo vero muudata, considera- :
nullatenus revocare desisterem quod profecto re- :

l.n el componebat lectisternia et protinus quantum : rum vetustas et obscuritas perdifficiUimum reddens,
opportuue poterat [prospiciebat necessitati segro- tenellum a-lhuc aniinum ab his fere sevocavit. No-
rumj in coquina, ut numquam negligeret debiles lens tamen obedientisa bono, cujus gratia arborem
etiam iuferiores. Nec solum infirmis, [sed etiara] pue- ctiani aridara fruotificasse compertum est, insuffi-
ris suis compatiens ita quoJ
per viam lassis era! : cientia desidiaque orbari, suscepi
adhortantis ac
descendeus famulum suuni aliquamdiu equitare com- oonsulentisimperium : in quibus, quas potius inerao-
paUeret, quem proaequebatur pedea, donec famulum randa et irrefragabilibus documentis comprobare
potui
 VIGESIMA NOHA MA.1I.
potui, oraissis ceteris, in medium adduxi. Ha*c au- ais insit, ttd prams a
Epi-
obscnri insulsi vidcantur, ftoK D
olfert tem, cum nec inter ipsn medioeria recenseri, ita magnamiit ntgltctit jncmrnm nos facere srtttramur. » i
scopo Mar-
nulli dedicanda fore existimavi nara ade.i humilli- Sntis igitur monnissc, Xttmeris sinqulis totidem Jic ""°
titrano,
:
sit
atXC "
m
ma retinent, ut sicut nulliusprotectione elevari, ita origmali rtspondert SteHontt, tdtoqutipsti
ttrveUa «
despectione ad inferiora calcari non valeant. Pro- nobis, etiam ubi lotam Sectionem omittinm. „1,
ralio-
pterea, sicut a tirocinio meo collecia nunc in manns nes infra damlas : qua auUm post StetMmtm :is supe-
inciderunt; ita Amplitudini tua;, qme non solura reranl, ea niltil ait B. Jonchimi historiam pcrtmebant :
monastica audire". verum etiam innata pietate exco- quaUnut antcm Furentt monatttrium speetanl in
lere consuevit, legenda devotissiinus offero. Non Apptndict§\ el 2 salis plene imvnientur nf muttf- ,

enim ut dedicata prsesontare prrcsumo nam tanto : nlici illa fairtrgint rejccta nihil amitsurus lalor sit,
viro, non nisi prasexcelsae inspectionis iuontimenta quod liic requisitum oellet,
dedicanda forent. Nusquam tamen hsec continget
eqreqio Ju- mexpugnabili clypeo protectionis privari nara in- :
CAPDT 1.
ris consulto,
specto ipsius in exordio celeberrimonomine, unus-
quisque, etsi non laudare ea, saltem non nisi ve- Joachimi aclolesccntia, peregrtnatio in Ter-
reriprasumet. Quis enim non, tanti viri noraine et rnin-sanclitni.
virtutum jubare victus, quae sub illius saltem inspe-
ctione prodibunt, non solum non detrahere, verunt «Joacchlm, seu Joacchinus, primus Abbas venera-
etiam satis laudare compcllatur ? Aniplitudo siqui- bilis nionasterii Florensis, sub invorationo sanoti (VojcMw
dem tua stat Consentina! splendore nobilitatis cum ; Spiritns, beatsa semper virginia genltricis Dei bl$- ,/llUi ll'lll

tu ex utroque parente nobili genere ortusexistas : risa, et S. Joannis Evangelistea, inpartibua Galabries
et etiamstat morum honestate, et Pontilicii et Ces- citerioris, nbi de Flore est nonion; in Consentina
arei Juris eminenti scientia, quibuseam decoravit dioecesi, honestis quidem el pils parentibus, patr
Altissiinus; ideoque solis instar, inter sidera na scilicet Tabellione, cui nomen ernt o Maurus; et
que, obtutibus omnium mirum in raodum illuxit, ni.itre, cui nomen erat Oemma, circa aiiiiiun a na- <i

seseque admirabilem et venerabilein in non modica tivilato Doinini millesimuiii eentosiiniim quadragesl- E
amabilitate praebuit. Hoc autem denudat testans mum quintum, Sanctam Catholicam Ecclesiam ro-
tt Consen- ipsa inexpugnabilis veritas : divina namque provi- gonto b Eugenio tertio, regnanto Conrado linjus
/;
tino civi.
dentia, cujus suavi dispositione ouncta altinguntur, nominis tertio, natus est in orbis Oonsentias, llru-
et ad debitum finem infallibiliter diriguntur, cor- tiorum et totius Calabriee metropolis, oppido, cui
dium oinniuin ac meritorum indagatrix. et tunc ftomen est c Ccalicum tamen e\ Sapientum senten-:

laiciiin, et nulla adlnic nec qiiidem prima Clericali Quiex vico est, de civitate est. Ethino, ex
tia.
cmllcl prope
tonsura insignitura. ex secularibus et forensibus eorumdem censura, oppida seu vioi eisdem, quibus consmtlam
negotiis, dum in urbe Consentia patria tua Advi cati arbs, gaudent privilegiis quique etiam venditi, et :

muneresumma cum laude fungerens, magnum tunc ab uibe alienati non desinunt esso prioris natura)
de jure respomlendi onus sustinens, ad Episcopatum (etsi Coelicum ceterique viciab urbe Consentia alio-

non sine ex[iectatione majori signanter vocavit eu- : nati ium sin( quia sunt veri cives, gaudent omnibus
jus niunera sio comples Dei protectione munilns, ut gratiis et privilegiis sicut cives ceteri, et 60 magis
omnes Deumpariter glurificarevidoantur. Ful-
in te urbs Consentia vere Joacchin potest dicere suiim.
gent etiam tecum Horatius et Flaminius, amboetiam Nam" cum annoDomini nongentesimo scptuagesimo,
ipsi Jure-consulti, fratres tui germani. Lege ergo, secunduin Blondum libro decimo tertio, tempore
quaeso, qu«e tanta tibi devotione offeruntur : in qui- .loannis Papoo huius nominis Deeimi-tertii et Otto- „ „ ,

T ^ , „ Consentlnls .
bus, etsi non tam delectabilia miraberis, non satis nis lmperatnns hujus nomims Primi, ConSentia occfiuendM,
forsan abjicienda reperies. Nam licet glossematibus ab Africanis d Saracenis fuisset depopulata et com- d
non bellorum reruinque qu<e in hu-
sint obtecta, ac busta; qui Consentia evaserant, circumcircacastella
jusmodi teir.pore successcruntenarratione permista; seu vicos Consentinos .•edificaverunt, non valde ab
poterunt tamen, sola earum lucubratione inspecta, ipsaurbe distantes. Idcirconon sunt aliud nisi pars
votis inesse Celsitudinis tua). Non enira fuit propo- ejusdcm civitatis, ex his qune scribit antiquus att-
'

situm nostrum historias, pertot viros longe lateque ctor Ptolomeus t de Lucea, qui seripsit historias e
exaratas, eisdera interiniscere; ne forte illud, quod Calabrise,idemque testatur Bernardinus Martira- F
erat in his per se, fieret objectum per accidens. nus ex eadem ('nnsenii;!, ex patricia familia M.nii- qula lll ni-
Proinde ex eorum inspectione, si quis in Domino rauorum, qui fuit regni Neapolitani sub Carolo ctnos urbi
rlcos inco-
benedixerit mihi, sit ille beneilictus ; qui vero inale- Quiiitn Ciesare Seeivlariiis ; el. idipsiiiu refcrl .lnau- t/tnuut.
dixerit, etiam benedictionibus innumeris repleatur ; nes Paulus de Aquino Patricius Consentinus, in
hac solum consolationis expectatione congaudebo, sua nratione funebri in obitu lleriianlini Tilesii plii-
quod si niilli prodesse, nec alicui obesse conspiciar : iosophi peritissirai, ex patricia familia Tilesiorum
Cur non ad- et si non benedicendi, sic maledicendi nemini obje- ejusdem Civitatis Conseniia? qui quidem Bernar- :

misceat se- cta eveniet occasio qtiod sufliciet ad obstruendum

: dinus fuit ingressus viam universaa carnis anuo
culaicm hi-
orainsipientium. Valeat Amplitudo tua colendissi- Domini millesimo quingentesimo octuagesimi lavo,
storlam ?
ma, cui Deusin tuamiragubernandi vigilantia per- in ejus patria, a?tatis suic anno septuagesiino nnno.
petuam perseverantiam concedat. Datum ex mona- Joachim siquidem, non nisi magnis parentum prodi-
terio uostro Florensi, anno a Jesu Christo nato mil- yiis in lucem prodiit/'; qtii ad annos usque quatuor-

lesimo sexeentesimo duodecimo, Summi Pontilieatus deeim grammatice incubuit, eamque maximacoa;vo-
Crummatlca
Sanctissimi Domini nostri Pauli Papse qiiinti anno riiin ejus admiratione faciliter assreiiins fuit. Erat nn utUS,
septimo, et Episcopatus tui anno vigesimo. enimet ingenii acumine conspicuus, ct memoria to-
nacissimus : corporis vero specii' itii eleg ins, mo-
ANNOTATA. rumqtie integritate suavissimus quaa omnia futuras :

excellenliaB specimcn rcferebant. Pater autein, sibi

Libntm Intnc Grescus divisit in Sectiones 3&,quibits magis quam Domino puerum gennl jni('in; u, „

Antiqua di- singulis Disticlion unum, tiluli vel argumenli instar, Regis curiaj honorifice collocavit : ubi patri assen- adaulam
vlslo libri.
prufuu : 'iitos Fcrsus libtnter hic dedistemus, si ali- tiens, ad tempus Iaudabiliter inservivit. Comperiens mittitwi
qiiam vet a velustate, vel ab tleganiia, vtl saUem apcr- deniqiie in adolescentia, pocula sibi a mundo propi-
spiciuttUc laudem mererenlur : nunc, cnm nihiihorum nanda parari ; serpentem vitaro pcroptans, Domi-
Majt T. VII 13 num
 94 VITA B. JOACHIMI ABB. FLORENSIS.
num jugiter precabatnr, ut cum ab ejus morsibus adhuc inseptimontio sitas t vitam amiscrit ; ab ipso Z). D
AUCTOnE tutaretur/i. Hisque ariimovolutatis, pietate insignis, Peiro, in quailam D. Micltaclis ccclcsiu doimientt ap-
iacodo
mente manibusque erg Cbristi egenos pro viribus i parente, percussus i honc autem fuisse causam Sarra-
GRACO
h effundebatur. Ideo coepit divini amoris sestu tlapra- cenis, cur irritos tunc conatus tolius urbU voluerint ex-
guam (u\ti- re, aula regia abire, et Bfincta peregrinationis longo cidw vindicatoSf post annum G9 a deserta pnmum obsi-
diens, itineri se accin^ere. dtone.
1 Maxima I»ii clementfa, in el<-ctis ad se revo- e Videndits Vossius de Ilitloiicis Latinis lih. 2 cop.
caiidiH, iniruiii iu modum visa eet jugiter operari : (Ji, ubi geminum Ptolomsei opus indicatui.; alterum
tn Trrram
sancfam
nam dumanimo conceptam, remissius tamen, pere- Aniialium, ab unno 10G0 ud 1303; aHcrum Iftstortx

pcrryjinu» grinationem Joachim in oorde volutat; a'l sacra ecctesiasticx, usqueadannum 1342, quod Ilistoriam
ublt Passionis Dominicaa Loca visenda illico Dei spiritu Pontificum (Je.snerus Gppettat; additqtte ex Volaterra-
actufl movetur : iterque agens, qnorumdam ecum tio, ipsum vixisse tempore Coslesttni V : et hoe satis

p 1 1
frinantium inopiam proprio Bumptu levavit. apptirrt in Actis 19 Majicap. 3, inter vetera de Snncto
Succedente vero Pascnatis festo, paratis sibi vesti- monumenta, ex Ptotomu-v ipso sumptts.
isto Ponttftcc

raentis novis, Novo Pascbate, inquit, nova mihive- f Ea stc narrat cap.
i Gregortus : Cuin Joannem
stimenta praeparo. Quo vix prolato, eui ipsius spiri- mater concepisset, in somnis juvenem quemdam.
luiu amoriB vigere percepit; eoque impulsus coepit forma pulcherrimum lineisque valde nitentibusami-
de temporalibua cogitare, atque illorum voluptatilms ctum. mirabiliter sibi apparuisse testata est, qui sic
Bolicitari; sic ut Bibi admundi, quas abjecerat, va- illam estallocutus : Scias puerum feliciterte conce-
nitates rediisse videretur. Ai, qui non tleest timen- pisse, quem si supervicturum exoptas, nonnisi ex-
tibus eum, iu ailjiitorium sibi prirsto iuit :nam vim pleto septennio baptismatis lavacro eum perfuinJi
pati deprehondens, mentia elevatione ad Deum , permittas.Orto jam et in lucem edito infantulo
Amorrhssos el Jebusaeos cordis sui debellare pro* Videbatur enim Mauro
altera patri visio facta est.
g
m< ruit. Geterura adThraciaa Bosphorura Byzantium genitori puerum respicere suum, super aram S. Mi-
noiam VUtcm
tnttittus tcnta- ingressuB,ibidem, tangente manu Dumini urbem chaelis A.rchangeli (cujus sacellum parum ab ejus
tur, illaui,plurimam hominura multitudinem interire distabat domicilio) ejusque tectura attingere vertice ;

conspexit quo Becernena absolutum periculo, pror-

: nccnon et Augelos, candidis indutos vestibus ad-
bus Be iiiiiinln renuntiaturum vallavit. Depositis stantes, festive, leniter, et dulciter canentes, Pner
ergo strophiis ceterisque Beculi indumentis, albo ru- natus est nobis. Alleluia. Et filius datus est nobis.
dique panno opertus ac excalceatus, peregrinetio- Alleluia. Joannes ergo Joachim, non nisi magnis
ct vanltatls
iirinde cotero continuavit; et sic gaudens tbat a pareutum prodigiis, in lucem prodiit. Bsptismatamen
conspectu bominura, \i\ dignitatem non modicara ejus ad decennium usque dilatum est expleto siqui- :

etiam cestimaret, si daretur pro visendis loci Je u dem septennio Gemraam matrem inlirmari contigit,
coutumeliam pati. Insuper csesariem, naturaliter diuturnoque morbo gravata ad Superos evolavit.
nigram, al germani artifloio flavescentem, cum non Il.ic ille, nescio unde sumpta, et meritodubito an reve
pnsscl jiriM-.r iv iiMini' n.ilur.r, vciut vunilatis re- ra Angelusjusseril pueri baptismum differri.
liquias abhorrens, eam truncare maluit, quam ejus ^ ffunc Regem oportet tunc fuisse, si non Wilhel-
in obtutibus bominum leviiate notari. Unde non mum atino1150 iu rcgm consorfium ascilum, sattem
ftimn comam pauca devotione i'i dediflcal ione, religiosi in.slar, ejus patrem Hogerium : jaminde ab anno 1102. post
dctondet reliqua peregrinal ia loca lustrando, Deo el homi- Fratris Simonis mortem, paternarum ditionum here-
niliiis BQ dileotum exhibuit : easiquidem qusa Dom;- dcw, ct in Calabria fere commoratum usque ad annum
nus cordiejus irapresserat, fideliter operibus com- Coronationis suse, qui fuit Christi \\~2\). Interim, sive
proba\ it. adessent sive abesseni Principes, Curia eorum crat
Consentt.T.
\N\('TATA. h IIuc refert Gregorius cap. 107 qnod ex Ccelicen-
sium omni exceptionemajorumattestatione accepit :

a Ex Joachiuorura familia (quee usque huc per- produntenim, inquit, ac in verbo veritatis testimo-
severat, vulgo Jaccinorum dicta) inquit Qregorius lnuin perhibent, quod cum Joannes Joachim, tunc
^ cap, \ ; < t iii/'. '.t
exhibei insignia illiui familise, acce- impubes, latitasset inquodam loco arboribus undi- F
pta ex ara exittente ad dextram majoris altaris in eccle- que septo, cujusdam vineaa Mauri genitoris sui, in
Mii PP, Carmelitarum campo scilicet Consentim; in agro Coelicensi positse Cannavino amni contermi-
cseruleotres monles aureos, quorum medioanser argen- nas; et incubans supra magnura er durura lapidem,
teus insistit ftuic tmminent tria Ulia aurea, ac deni- ibidem anatura in declivi loco positum, preces
.-

a<l
ijtic sit/na onwia rastrum, item aureum, Verutn jure Deum eructare consuevisset ; lapidem illum ex eodem
mcttiti, nc recentiora sint istssctam tnsignia quam cog- loco, cui Joannes incubuerat, fiorem jugiterprodu-
nomen : nsc svio quo auctore Qregorius, accepent prse- xisse tantss virtutis, ut applicatus cum devotione ac
noHii ii Joanhis, quasi Joachim cvgnomeutttm sit : cum iiile ad intirmitates quaslibet ac vulnera, extemplo
cd mtate t-an Clerici quatn Monachi abstinuerint cogno- optatam omnibus redderet sanitatem. At cum Cce-
mentis Gentililiis si qua habflrent, ct soli nominibaptis- licensis quaadara mulier, Pacifica Ferrara appellata,
muli adderent nomen dignitalis vel Ordinis , dicendo circaannura IJiOOasinura haberet malo ulcere labo-
v. p.Joachim Mibas vel Abbas Joachim. Cognomen rantera (pro cujus sospitate naturalia remedia omnia
ccrtc non apparet, in vo \uod ipst met Qregorius pract- frustra fuerat experta) mirum florem applicuit ul-
tato loco exhibei Tnstmmento pacificationis, inler Nota- ceroso. Convaluitqnidem asinussed.. flos omnino .

rium Maurura de Ccelico [quetn vutt ipse patrem deperiit. Verum eodem ex loco, unde flos oriebatur,
Joachitm fnisse) ct intei Ecclesiam Consentinam confecto humor quidam ad instar gummi sive incensi nasci-
ml> tinninn 1 ItiO. tur, qui ad liodiernum usquediema frequenti fide
b Itio ifsn niiiio 1145, Februarii 14, elecius fuit lniin ccetu invisitur, et in magna etiara devotione
Eugenius 111. habetur.
o Mattheus Guarra CcBlioum dktare ait a Hvitate
t 'onsentina quatuor mtiliaribus.
d Idem Gragorius cap*MexJoanne Diacono nar-
rut, qitomodo annoQOi, Abraham tarwn Rcr, muttis
Calabria urbibus ftwrfi, inobsidione Consentise^ tum
CAPUT
 VIGESIMA NONA MAJI. 95
aniinam se redditnrnm cundaretur. At in liis cete- D
AICT0,lK
CAPUT II. risque similibus superavit. propter eum qui dilexit
illum; jugiter ex pectore promens, sibi vivere G |,i X0 .

Labores a Joachimo peretjre lolerali retlilits

Christum esse et mori lucrura.
in patriam. 'i Postquam devotus Christi famulus Joachira ad
Anachoretns f ac Coanobitas non
paucos usque per- t
Jt^tsi plurima, quce digna effatu in tanto itinere venit, recolons, uti non nb ercmo
eosdetn acclivi devotiono
Per Uer cnm
socio dita siti servus Dei Joachim vidit et proprio corpore per- modica luerat caritate susceptus, sic Don axili re- woTImij
vexatlis, tulit, perprobe metiri sufliciunt, qui hujuscemodi cessit insiructione tormatus Becedenti tamao enu-
:

se aotiouibus commiserunt perpauca tamen addu-

: morata ali Apostolo quxdani pericula, ab itineran-
cam, quibus in Deum ardons ejus desidoriura pa- tibus subeuniiil, non defuernnt. ln tres siquulem >•
'"" r *'
-

teat, dum nulla peregrinantium periettla subire for- nequissimos Sarracenos, obscoana cum muliere de*
midat. Pcrgens nanique ad iter solo comite gentes, incidit;qui mutuo de prospeoti uece mussi-
processit, quod multorum solebat constipationo tantes, naturalibus tamen, imo infusis ccelitus fe-
parari. Ambobus intorea siti valida ha?renti lingua inineis tuno precibus flexi. peperodrunt; ao ilimisso
palato, occumbere formidarunt. Joachim autem, jnxta vicum proximum ducatum preestiterunt ubi :

pro certo autumans, se Domiuo spiritum redditu- liospitio collectus, pariter fuit liilari frnnto moratus.

rum, liumavit in sabulo, jugt Doo oratione utrius- Qui autem focerat misericordiam oum illo, octo '" jwlctitym
" >CI '*''""
que neeessitatem commendans, absistonte comite : parvtilorum grcge premebatur : qiubiis ejenis .loa-

ditinittts
et sic famulus Dei Joachim, licet non modica ao- chim, Dominici non ignarus prrecepti, unam ex
refocillalitr. gustia premeretur, superna tamen meditans, nli- duabus tunicam elargitus; reliquam deniqne. qui-
quali ex sopore experrectus, frigidi et liumidi busdam pro se obtegendo paratis, ad Dei gloriam
excandentem appetitum libentissime de cetero non nimia pietate retribuit. Ctim nutem Joacbiiu esgr
curavit Deus siquidem aiuhorum necessitati subve-
;
tare contingerot secus illos, puerulos prteaertim
a quo llbtr
nerat. Comes enim, inventione quaesiti, periculo niisericordes ex Dei munero oomprobavit oiiiu si-
icstes pattpc-
obviavit : antequam soporaretur, Do-
at Joachim, quideio fructuum atque aspectus exhibitione setlulo rtbus ttirijltur.

ip. N. 17 mini pollicitalionis memor, cum ait, Qui sitit veniat exbilarabant. Cunvalescens postremo, ab liumano
ad me, et bibat, sanctarum ruminatione Scriptura- et callido hospite, ne quavis contuinelia aflieeretur,

Tum in consolatione expletus remansit; a in quibus de vico eductus in viatn latain, inque iter rectum i-lclutm
ct
,T(J
quantum gratia Doniini illum prsevenit in benedi- intromissus, incessit; donec plurima commeaute
fotetltr :

ctionibus dnlcedinis, patetsua scripta legenti. Con- caterva, post tauta discrimina atque Lib&ta perioula

vonientes iterum juxta Dei beneplacitum consola- rerum, exoptatam tamdiu veneratamquo Hierosn-
tione recepta, se ad invicem in Domino cohortantes, lymam conscendit.
Joachim caritatis magis viscera
at i ijuasi unus ex his, qui oresis ex&rboribus ra-
et rir incom- processerunt :

moda fert pa indutus, ut magis proximi quam sua quffireret; mis decerptisque floribus candidis, nec non stratis
perlustrata
tienttt
licet similia libens pateretur,
commeantis necessitati vestimentis suis, olim Domino viam constraverunt, lllcrosolijma

jugitercompatiens, nusquam pro adhibendo rernedio ingressus est Joachim sanctam civitatem imo pe- ;

gratanter le- velut asinte pullo, assidento ChristO, ad

dissidebat: nam quiplurium inopiam ctori ejus,

vaverat, non fuit unius quavis necessitate

fatigatus. inclitani pergebat Hiorosolymam : oujus sacris ubi-

autem non succedentibus, patientias cly- quo locis piis gressibus voneratis, adeo fuit Domi-
Ad votum
peo remediura semper adbibere studuit :
prasertim nica devotionc succensus, ut ad montem indo Trans-
figurationis advolaret. Ibi divino Bstuans ardore,
Dominum, fatigatum ex itinere et puteo insidentem,
ad veterrimi specus se profunda conjecit ubi supra
memorans, animo alacri semper et ubique proce- :
in montc
dendum esse suasit. recentium hominum su.e proecipue tampestatis mo- Tliabor qila-
draoesitnain
3 Non surdis interea percipiens auribus, in se- rem, in hymnis et psalmis ceterisque spiritalibus
0!"'>
concinne documentis], per totius Quadragesimai ciirrionluin
clusiore a Thebaidos regione, Anacboretas
Andrea quodara contemplationi se viriliter addixit et dum mentis
ad eremum Regis aiterni laudibus insudare,
:

divtrtcns
. Religioso comite, eos in facie salutare perarsit. oculis specimen Domini intuelur, tabernaculum a
'
aquis, otiam solis ardore cupitis. Petro expetitnm se incolere arbitrabatnr. bleo nec
Pro habendis vero
invicem inedia, nec maceratione victus, suspirabat ob ox|ie-
ab itinerantibus divertenduiu fuit, eosque ab
media montium ctata solamina illius beatce noclis, qum meruit
segregari oportuit. Defluentes inter
captantes tempus horam, quando Cliristus ab inferis
et
aquas Joacliim sedulo invenit; easdemque scire
Dei, extemplo victor ascendit. Quantum autem dominica aflectus
onagri in siti sua, adveniente servo
ilervm peri-
sunt cessisse, est tunc illumiuatioue tj, post ejus inde reoes-
absistentes, facultatem hauriendi visi
illic ,j

clltatwr sitt. Concordiam niinirum

pro sedanda commeantis siti sed licet :
elementum sum claruit : nam tria opera,
''•'" r,,,,tic
attulisset, b illum de cetero non invenit. Prseterea duoruin Testamentorum, Apocalypsis elucidationem, "'
exorsus lnit, quee
restuantem meridiei horara atque Sarracenorura in- et Psalterium decem chordarum J^J^'
complevit in quil.us
cursus vitare peroptans, sese ad modicura recepit omnia felici consummatione :

inanarunt,
in antrum, ubi dissimiles c persensit
hiatus. Unde quanta de pectore ejus fluenta doctrinae
scrutantes testimoniuin ve-
pensata, mox secessit, rite ac recte opera ipsa
tanta rei protinus diversitate
pcrhibebunt.
et denique d Pentapoli ab Arabia ac Palaestina inter- ritati
6 Pergustata spiritus suavitate, in monte ele-
fectce adTuit cujus facinora ejusdem solum cine-
:

regionem terrae, lao olim et

ctionis et puritatis, in
reum, non sine scrvi Dei admiratione vehementi,
in «alsuginera, re-
ultro ejus luminibus obtulit. Porro eum peruren- mel flueiitis, tunc vero convcrsa)
solum
meavit et partibus in illis non
loca, ubi
tibus solis ardoribus, sulfureis se undis abluit :
quae :

conversari, mori, resur-

e sordis supra corpus, ab eis sublatum
instar, Cbristus Dominus nasci,
opera explere di-
aruere per totum atque hujusmodi velut glutino
:
gere, ceteraque humanie salutis
tt alia dupli- qiii sanctitatis
verum homines ipsos.
ci ccrports valde cruciandus fuisset, ni spiritu aura tenus eum gnatus est;
praepollere censebantur, sumraa
devotione nedu a Terra
af/itctione :
Dorainus deraulsisset. Nec ulterioris causa exacer- culmme """"<
regione eadem copiosam recoluit. Qua; autem passira in flde et moribus
bationis defuit : nam in in
ad nonnam ventatis
tribulorum aculeitatein impegit, quibus oberrantis cauterizamla reperit, quieque
(quantum in se fuit) revocare studuit,
membra cruore non modico maduerunt, et adeo ac puritat.s
Tandem absistere inde de-
perduraverunt, ut in hoc quasi martyrii genere Deo sunt pemtus reticenda.
crevit
 9G VITA B. JOACHIMI ABIS. FLORENSIS.
A crevit : nec DomfofcSB comiuiserationis imrnemor, de modo vero nou ; talia voce retulit : terque
AUCTOnB viduns civitatcs illarumque regiones, flevit super quaterque me miserum I huccine, fili mi, de te de-
JACOHO
iilas; pramoscens qualiter Doininus daturus erat vcnit expectatio nostra? Quare factus es velut vir
GB«CO.
h pulohritudinem illannn in manus inimici ft, eo quod vagus? Putabamus omnes per te domum nostram
miscratui cjus dorliaaviTant a inamlatis suis Similiier derlinandi suhlimari genusque nobilitari quare ergo nos a :

ruinam, eidom valida oceasio non defuit, cum corrucndi ten- tanta expectatione confudisti? At ille humilihus de-
tatiu adfuit ; soocilons enim, int.er lot impietates niquc sermonihus patris dolentis mitigavit aficctam,
pins. in ca Asiag parlo i qua: lviphrate nc mediter- et paucis mira devotione locutis, eum telificare non
el impurx
hoipltw illc
raneo nmri conoluditur; secus mulieran viduam, destitit Pater, inquiens, pro terreno, perenni Regi
:

ctbras * forma ac pietate insignem, hospitari contigit. modo milito. An nescis quaiiter contemnentes au-
Porro Joachlm, adbno juvenculus, licet itineris lam regiam meruerunt habere coronas perpetuas?
tanla contii.uationo et compunetione marccscerct; Hisque similihus mollitum parentein reliquit; atto-
Luc. H.
naiiirali tamen elegantia erat eonsplcuus v.ildc : nitis siquiclcii; auribus liominicam sentcntiam con-
ct in cccnoblo
unde lui errime dsamonii io tigatione exarsit rau- cepcrat, cum dicit Qni vult venire post me, et non
:
Satnbucintt;
fugadcctl- lier, etnocttigesfii rratibusque impudiciscontinentis odit patrem suum, et matrcm suam, adhuc autcm moratur.
nat ; aiiiiiniiii puliavit. Qui siout fueral Domini virtute et animam suain, non potest meus esse discipulus
reb i 'i" , praacinetua Imnbos amoro castitatis, alli- p. i
li ntulit se ergo ad coanobium q Sambucina:, tunc
cientis petulaniiiiin 'iicnnc ivjrni. Nec destitit mira? celehritatis, modo quasi penitus destitutum :

impia ; al |
itani c cnceptaji infquitatis voluptate po- uhi in supernam Hierosolymamaciemmentis inten-
tin, paratum pro utriaque cublculum ingressa, dens, hominis in carne pratcr carnein vivere exop-
Joaohim prisoa lacessationc mouehat, ul aivolcrct, tahat atque ad futuraj pacis signa et ad ccelestium
;

si forte Obnsti miles utcumque mollitua esset, Ojui culmina gaudiorum aspirans, ex Monachurum con-
11 nequiens sine acandali perpetratione aufugere, I;- sortio proficiehat r, Licet enim in ipso monasterio
gnorum slcui admotua et insnmnis iu.rtcm totam adhuc Regula; jugo colla non subdidisset ex tali ;

orationi assistens, nullique animum inclinana ii.i- tamen religionis deliberatione quibusdam visum est,
qiiiiaii, 1 1. i eooperatione victor evasit. Inter appa- Joachim Samhucinas filiuin appellare.
rentis landom crepuscula mane, absque licentia ab
bospite p.iiia, cx aoberontina habitatione recessit. ANNOTATA.
Ilinc factum csi,
utgratiam eontfHenti», a Domino
atauc post
tlllljtltltll \lt roceptam, de ceteroa ounctis amplexendam, dulci- A Addit Gregorius cap. i paululum quiescenti ap-
Sicitia
ter praadicarol : el ab ea acriter fe-
aicul recedentes paruisse flunicn defluentis olei, hominemquc ad-
moratn,
rchai, sic pro viribus ad emendationem irntabat. Btantem et dicentem; Joachim, hibe de flumine :

Purus cinni Christi servus Domi lonsimiles pra- visumque ei usque ad satietatem bibisse. Visione-
parare altebatur, qui castitale dealbatus lueernas que completa evigilanti sacram Scripturam patuisse.
ardcntes iii manibus habens, spurcitias diaboli im- a E.vislimo et a Luea Conscntiiw in Prolog.
Itic

maculato calle trniiMvit. N,, M ergo ei merito flores §. II. nomen indeftnite pro eremo accipi,
Thebaidis
nliquando atque Itlla dcsiini /,. Relictis denique ct qualcs mtra et eirca Palsnstmam varix in iis<iue non
juro regionibus illis, in Sldillam insularum praci- tantiim pcr Laurns dispsrsi Monachi, scil ctiam Ana-
puaui Irajccil : quain \ i.lcns ,,mnium oopia et gleba: ehoretse prorsus solitariam ducentes vitam : nam Thc-
ubere celebsrrimam, ut llliua errata defleret, ad huidein propne. dictam, in jEgypti finibus, non credi-
radiccs ini.iiiis .i.imc, perpetuo incendio clarissimi, i/, ntti Joachimo aditam fuisse.
juxia coonobinm i Graicum secessil in antrum; in b Scilicet Andveam ilincris comitem.
quo biduania ac trlduanis orationibus ot contempla- c Greijttriits sie explicat : Yidit duos hiatus, sin-
lii.nil.us Intentns, nullo proraus corporali cibo refo- guli ventos diversissimos cmittcntes; iinus scilicet
oillatua |» ir tebat. Noc mirum : nam sic erat et intolerabiliter frigidum, calidum, alter insolenter
medStattonlbus abBorptua el lectione occupatus, ut idcoque retraxit se ad os speluncas, ubi oportebat
in i',; prlscorum Patrum ronovata vestigia prteful- contrarios flatus patentiore in aere e sua pernicie
*- gsrent. Postremo B. Martinum, pro revisione suo- lentescerc, deinde subjungit. Iterumque propositum
ruin trans Alpss comme&ntem, Imitari constituil : continuans ad aliam maritimam regioncm de-
iter.
Dominus aiquidem qnl iltuni pneordinaverat, in v.nii : uhi mira quaidam se vidisse testatus est;
taicnti multiplicatione illio valde proluturum, ei- oleas scilicet, fructus diversimode proferentes miras
dcm ncl patriam redireel Drajicere inspfravit. quantitatis. Venienli autem per Syriam Joachtmo et
7 Ut lcrca, cui ouuiium fru- DomlnUG i!cilcr.it porro pergenti, occurrebal mare Gahlea'; atque inde
rauarm ln ctmmi genere psrgravarl ac bona suapte natura Jordanis ripas teneuti, Mare-mortuum, tle quo mox :
Calabrtam,
produccrc, verbo Dei rigaretur, ac servi ejus nt appareul non uitra loca sancta Palaeslittx pevajvi-
.1. Mchini
lcccuinlarclur exemplo, atque justitise in- naiido profectum Joaeliitnnin.
cremcnta prorhrceretj cunnlcm in Calaliriam fpsam d GrcgoriusPentajiolim in Libija hic sibi imaginatus,
rcsiiicni. ;>ui vallem Chratis m ingressus, juxta qnimpie illius ttrbcs nominat : et deinde cas confundit
llisentiini ii, Alaiici sepulero aurco memorabile, cttni rctjionc, j/ic.t olim ivrniabatur sicut paradieus Dei,
gradlsiis; urbem ConBentthm, florentem
popu- jogi nunc atttem post Sodonuv, Gotnorrhte. et aliavum dua-
lorum frequentia, ne forte agnoseeretur o, abhor- runi civilalttm subvevsioncm convevsa est tn mave mor-
ruit. (Vtorcmi ajus oomea, ii,.„ s ,„ pomario
ibigue a civc quodttm tuum seu lacttm Asphahiten , sola Segov ,
qux rum
colleoturns, Joaohim ranusnte, invereounde intravii; qnatuor Pctitapolim
suo aijnitus, aliis constituebat , pvoptev Lolh
iuidc pro Ulo deprehenso, pro re tam
modiea t'uit consenata. I/.rc outcm vcgio evtdenCer media est intcr
supplioaw ooactuB, Istereaa Coalreensi pnstereunte Arabiam et Pnlvstinam, sli hic dicitur : non aulem
conipcrtus agm 'scitur et an tnlis lilius csset in- :
Africana illa in Libga.
terrogatus, ncc mciiliri voluit, nec cclari valnit. e Solis lcgitur apud Grtvcum : sed ttipograpliieo, ut
RogBtUI vcro illc, ilc agnito cuipiam verhum fn- M ]>tiitinius. ntendo.
ccivt liiliiiinaiic, inqiiii, agerem, si patrem tuosqiie,
f Ptcfci intcv vudera Laiirtv S. Sab.v
;
el alia loca,
de te velut tiiortuo itigomiscontes, celarem. Si alitcr qtur a Mari-mortuo II ierosohjmam eunti fueriint trans-
pattcm jtla-
cat, spcs suai iieri nequit, quBBO, iiiecuni divertas, quo patrem eunda in solitudine.
frustrari quc- solum ail me
Conveiiicns autem ge- perdtiens. ait.
g Multo saue posl, ut in Disquisitione Actis subjun-
rtntem.
nitor ac geuitum intuens, de viso quideni gaudens gcnda apparcbil : quameis Gregorius loca temporaque
confundens,
 VIGESIMA NONA MAJI. 97
A coiifniidens, omnia ad hanc peregriiiationem refcrat
cap. 6 operis sui. CNHTlll.
h Fiicrum id est an. 1 187, quando eapta est a Sar-
raceins Ilierosohjma. Joacliim Monaclnts QuTaliifiictus, Ibidem eli-
i Gregorms Asiam minorem intelligit fuseque descri- niinr Abbas, et privilegio Regio muniri <•»-
bit : non vidco tamen cur non inagis defimte Euplira- rat monasterium.
tesia Provincin intclligntur, dictis duobits terminis ita
elausa ab Ortu et Occasu, ut mctlia sit tnter Syriam «Joachim Dei famulua sastuans spiritus tervore /oacAim/ata
,

Asiamqtte minorcnt. concepto, b memorato coenobio Cisteroiensiutn S.uu- RtnaastontHn-

k 1'erstringit hic Angelum Manriquez Giegorius nitri tnclP u >
, liuciiKo secedens, contra elatam vnlhs Chratis ter-
a
qnod hanc tcntatiotiem somniavent in Sictlitt obvt tlisse ram, ubi Bocohita est noinen juxta n Rendarum ,

Joachinto. oppidum trausvnlavit, ibidemque salntis opera aon

1 Rochus Pijrrhus, in Notitia ScctesitB Catanensis, deseruit. Verum Lucerna super oandelabrura posita,
duornm inonasleriorum ad radices montis /Flltnoe si- cunctis quse indomo snnt splendens, occultari qb-
toriim mctniint, qitorum altcrum sit S. Leoms tlc Pan- quiverat. Ea propterqua liiorat iuirtioiio pr.oventiis.
nachio , in loco Forastella , ab Ilcnrico Policaslri Rendensi populo devotione plurima Dei verbuni au-
Contitc irdificatunt anno 1136, et circa an. 1200 tra- dienti disseminavit, ct pullulantes in eo siiniilt.itos

ditum Bcnediciinis : alterum S. Nicolai de A>ruis, ad ferventi conoione eedavit. Ast inagro Dotninioo ubo-
12 m.p. al> urbe Cutona, tiiino1136 Benedictinis xdi- riores fructus indies se producere comperiens,
ficatum : quid ni aittcm altcrutro loco prius Monaehi scrupulositate quadam turbatus liut. : metuit si- oil ntiod rUt
quidem absque prssvia Eipiscopi ordin&tione prss ordiMndut
Basiliani ftterint?
ctiiti abtt,
ni Chrates, vulgo Gratti, pttvius ipsam propc Con- dicationis niuaus exercere expavescens ne ii
;
llom. 10.
sentiam alluens, moxqtte Busenltnn amnem excipiens, illum Apostnlica coinminatio oaderat Cum ait ,

n Jornandes de rebus Gothicis cop. 30 Spoliata Quomudo praedicabuDt nisi mittanturl Propterea I)

Roma, Campaniaque, etLucaniasimilicIade peracta, Catliazorii civitatem prooeram ad Adriatioum mare,

B Brutios aceesserunt : ibi ergo veniens Alaricus ob talo iiiiinus habeniinm devotione maxima non
,

Rex Visegothorum cum opibus totius Italise, quas in imparatus adire constituit. Accidit autcm ad lliimon
pra?da diripuerat. subito immatura morte rebus c Crothaluiu in monasterium de Ouratio Cisterciensis
Quem
excessit humanis. nimia dilectione lugentes ordinis divertere, ubi excaritate hospitatus , Rell Curatlun
,
divertit,
Bazentinnm amnem juxta Consentinam civitatem de giosorum Iiiiinanitaiein inspexit. Verum, quia oivitas

alveo suo derivant, et in medio alveocollecto agmine in n.oiite posita occultari nequit, de oro suo ab
captivoruiu sepultura locum effodiunt : in cujus erndito Religioso agnitus, ad certam religioni: aciem
fovese gremio Alaricum cum imiltis opibus obruuut amplexandamrationibusvalidiscompulsus, remansit,
rursusque aquas in suum alveum reducentes, ne a In Curatio ereo. ut lieri mandat Cisterciensis Ordo,
quoquam quandoque locus agnosceretur, fossores secundum Regulam Sanctissimi 1'atris nostri Bene-
omnes interemerunt qux ex historia Miscella lib. 13 : dicti, stabilitateraac morun nversiouem vovere
acccpit Jtiriutndcs, citjusveiba tipud Baronium lege ad sub Columbano Abbate, qui illum ad colum-
staluit.

aniittm 411. bimu liabitiim religionis admisil atque juxta pro- ;

Grcgotius ait, quod declinala urbe, per locum qui posiinm ordinari curavit. Qualiter autem pcr pri-
dicitur Guarassanum (forle in tabulis Cirissanum, h mordia suscepti habitus Hiristi athleta cucurrerit, it>iiue Mona
oomprobaturinam 'auifactus,
V. m. a Consenlia ad occasttm,) iu, seu versus prsefa- ex effeotupTsecipio evidentissime

tuni Cratliis flumen descenderil. post pauca , monasterii Prior ex debita omniura

p Admirandam hic Gregorius praponit viri Dei vir- electione ordinatus fuit.Mortuo denique memorabili
tutem : qni patrem ultra aniiitm 1169 in vtvis habens, memoratoqiie Abbate, cuncti pariier, nemine peni-
numquam letjatur Calicum remrasse. nisi in sororis tus discrepante, in eorum Priorem convenerunt;
aijitsdam suse morte ncmpe Joachimtm putat initio
:
qni, ut erat humilitate sublimis, exsmplo Domlni ,

secnli natum fmsse, quod nobis nou probatur : uti ncc qui in Regem eligi recusavit, edoctus, insciis Fra-

salis conslat, quod Notarius Mtiurits, de quo ipse, fuent tribus ex nmnasterio recessit, et in ccoimbium San-
Joacltimi palcr. cta» Trinitatis ad oppidum d Aora? Irdinis pralibati I d
forte latitaret, aufugit, etinde in Sambucinamre ln Attiatctn
r, q Apttl oppulitm Lnciorum direcesis Bisinianensis, si
cllgltur,
adcoque ad 13 circiler r. M. distuns Consentia versus pedavit : cujus Monacbi a Curatio reoessum ejus ze^ !•'

Boreain. /tngelus Manriquez anno 1160 illnd funda- lantes, quasi non receperunt ipsius tamen htimili-
;

Goffredo Comite mnlrc Bertha quod tate pers|iecta ad modicum sustinentes quantum
tum dictt a et ejtis :
.

conalur refutare Gregorius, ne Joucltiinum cogalur fa- erat ab ambitione alienus non iraraerito mirabantur.
cere juniorem quam facit.Chronologia antiqua MS. fttn- y Perseverantibus interea Curatii Monaohis in mttnus otie-
et
electione prirpnsilu. rcdiro perilillicilliinum
dalionum ponit hanc ad an. 1 1 37, rin credere malumus, Jo.-icliiin tltcittltl /nt-

et opinari dotem pleniorem postca aceessisse. erat. deprecatione e Ruffl Archi-

Interposita vero aclus sitsciplt.

r Sub Abbate Simeono inquit Gregorius per , ,

episcopi Consentini, Symonis SambuoinaB Abbatis, e

monasterii janitnrem agens ubi in et ejusdem Prioris Hilarii Mellis Justitiarii, ncc
annuni unmn :
,

hortum egresso et divina contemplanti apparuerit non plurium Nobilium exhortatione pulsatus sciens ;

manuque amphoram tenens tandem nolle acquiescere esse quasi peccatum

vir forma pulcherrimus, ,

Joachim, cape bibe vinum hoc, est enim ariolandi, in communi exultatione Abbas in Cura-
dixerit : :

optimum. Quod audiens ille bibit ad satietatem, am- tium rediit. Non erge immeritoClomentina sanctione,
phoramque reddidit, inquiens, satis se bibisse Cui :
super Cistcrciensis Ordims firmitate emanata Peru-
vir respondit ; Joachim, si totum exhausisses vi- sii,quinto idus Junii g anno primo Pontificatussui, 9
ad similmm renuentium eruditioncm cautum est
in
num, nulla te scientia fugisset.
* Scilicel.quoad exlernam speciem; nam de vera tllins ha?c verba Electa quoque persona, si sufflciena et
:

qui
ealenus pictate dubilare nos facil, quod tam facile exar- idonea vacanti monasterio fuerit, non recuset:
ergo mo-
seril in concupiscenliam hospilis, tunc primum visi. contra fecerit, gravitcr puniatur. Factus
prudens,
nasteriiPater, erat quasi fidelis servus ct
quem constituerat Dominus supcr familiarasuam, ut
conservis suis mensuram tritici erogaret. Ideo sus-
erat in lempora-
cepti oneris cura pervigih solicitus
libus,
 o8 vita b. joachimi abh. florensis.
libns, magis tamen ac mngiM in spiritualibua intuda- scopalum. I/.c reipia, fo^l susceptum Curnlii hahituir, D
Al K ordinatum fuisst Jtiachimum, credil Grtgoriui sed
bat: et preaaertira superea, quafuerat intelligentia
< f « i>- :

IKtXBU
cotnraentabalur. Verum quia sancitum erat
,
cian Marturanse diacesis Curalium fue rtt, non puiamus
cns.Ui.
ii/i/iir ml in Iibro Definilionum Ordinis , diatinctione prima illud absqut tatt liqutrt.
commritltin
undecimo capiie, hujusmodi sub tenore Libri Juris : c Ita Plinio dicilur, qui vulgo nune Corace , for-
dum faculla-
tcm expettat. velcanonici in armario commuDi minime resideant tasiis a mox iwminande Curatio ; ad tjus initia eilo

e ].!.. umat aliquia novas librorum expositiones in Marturantnsi iiactsi, juxta Villam Scilliani.

lensu Capituli generalis ; Schoiia non Acra, in tabulie Acri naminatum, Btssiniano, ai
il

nisi in occulto retinens, aCapitulo vel ab ipso Pon- cii/iis dimcesim pertinet, versus Ortum, iniervallo sex

tiflce rnaximo licentiara pelere maluit, sub aliquali milliarium.

formidine; interira privntaa ac pisa exercitationia e Matricula eccleeist Consentinse , aeseivatain arctt
etudio iutentus, optima futuri progressus aura
in trium clavium, hujusRufi meminit ad annum 1184.
confortabatur, attendeni illuil quod scriptum e*t, f Oregorius addil cognomenlum de Rende.
Qui elui idanl me vilara aaternom habebunt, g Chrisii anno 1188, etam enim est Ciemeni III
lii El imonasterium Curutii, in territorio castri 16 /anuarii.
ai, quod est patria raea, ante Joachim Abba- b Juslut Buffolatue, in MSS. f^isitationibus, apptl-

tiatum, nonmodicaaconsiderationisextiterit; taraen /«' Villam Scilliani. Abesl nomen a tobulis, rx situ
BfJlonttU Mth
«0 CurtitK >. <
tanto viro Praaside, in utr i excellentiam '<">'<'" Diani quod Marlurano vix distal S p. u. ad
crrrtliliium,
mirum in modum aucl fuisse dignoscitur:et sicut Euroboream, et infra tect. li propinquum hvjus castro

jervura DeiJoacbira faciea Principum admirabantur, t

u »st inlelligilur) statui de ejus silupotest.

ita ejus intuitu el monasterium et Fratres privile- i Frustra Itunc annum suspectum haberi a Gregorio,
giorum culm lumularunt quibus usque modo :
osttndimus in Commentario num. 1 8.
perfrui lem nulli prorsus ambigendum est. Inter k H"' exercilus : pro qua re est egregius locus
F
innumera vero, etsi minimum, unum tamen inter- Chrtmici Ceccanensis, Fossx-novas dicti ub Ugello, an.
ponend quod in eodera monasterio legitur de 1185. IIoc anno Guillielmus Rex Sicilias fecit sto-
ireidao ad vcrbum depromptum, forson non immerito lium maximum per mare et pcr terram. Super
duxi sic autem se ostendit. Redemptoris nostri,
;
stolium maris ordinavit Capitaneum Comitein Tan-
Jesu ChriBtianno millesimo centesimo septuagesimo credum, superstolium Comi- terraa fecit Capit.ineos
ii munltw octavo, (el tertiodecimo regnante Domino Guilielmo k m Alduinum
'
Comitem Richardum dc Cerra, ct
et
prtrttrtjtti
glori imo Rege Siciliaa , Ducatus Apuliaa et mandavit eos omnes in Romaniam, ad acquirendum
PrincipatUB Capuaa, tertio decimo mensis Februarii, Imperium Constantinopolitanum. Totum stolium in-
duodccimsa Indictionis, Nos Gualterius de Moac travit in mare III Idus Junii. Grxcis ariloi proprie
Rogii forlunati k Stolii tAmmiratus, et RegitKtn significat Classem el excrcittlm ad expeditionem nava-
k 1 m Soto*« prxterito medio verbi crrcXl.ea milttrt:
Duhanaa de secretis, el Duhanaa Baronum Magisterj '""i "''

dum essemus in u Bnrolipro regiis agendis, Joachim ttbhis Grxcixanles ttiam nunc Siculi Calabrique haud
venerabilis Ablms Sanolie Mnriii' ilc Curatiii, dolulit ''"''"' Stolium retinuere.
nobissacraslitterasasacraRfgia Majestate, quarum ' Voctm barbaram esit a prospiciendo inmptam cui :

continentia talis est. apud Gra-cos Ephori nomen responderct, alibi indicavi-
Guilielmus, Dei gratio Rex Sicilisa, ducatus Apu- " ,,ls ; nie obiervo, ut nunc inter Francos Mareicalli
SulliMml
Mgli,
li.i i el principatu Capuaa, Gualterio de Moac fortu- plures, sictuncinltr Normannos , utriusque Sictlix
niiii Stolii Ammirato, el oRegiaa Duhana de secre- dominos, plures fuisse Ammiralos apud Rochum : u-nde
ti .
.
I Duhanea Baronum Magistro, dilecto fi.loli suo, Pyrrhum Chromco Regnm, prteftxo Notitise Eccle-
iu
salutera el dilectionem. Venerabilis Abbaa Sanctie siarum Sicilientium pag. 18 invenies Guilielmi Mali
Marito de Curatio, nuper Panormum veniens, osten- diploma, datum per manus Majonis, Magni Animi-
ilii iii Curia nostro duo scripta
de p divisis terrarum, rati Ammiratorum, <mno 1156.
ipins oiilom niiiii.islonii iuim o: tliti-r nlim oiniccs- in AHas Doana et Dohanna tcribilur,
ri. lib 1 Sicnla-
: '. assereni te divisas ipsas a eamerariis ipsius rum conslilut. tit. 89, 78, et aliis : estque etiam hodie F
coarctari, fran| i, el tcrminari fecisse. Supplicavit apud llalos Francosquein uiu pro telonio, seu loco ubi
idera venerabilia Abbaa . quatenus praaciperemus tlatss pro mcrcibut invtctit pecuniie penduntur.
neri privilegium de divisis ipsis monasterio supra- n Straboni Baretum, inquit Ferrarius in Lexico
dicto. SedquoniamCuria nostra uesciebal procerto, Qeographico, ad Aufidi fluminis ostia, totius Ituliaa
qualiter divisaa ipsaa fuerunt factee; mandamus fide- clarissimum. Tabulte Barlettam notanl, ted A circittr
lilati lino e( praoipiiiiiis, de divisis ipsis, quas tu miUiariis removent a dicto appido.
fleri fecisti, secundum coi ssionem nostram, man- o E.t ttti.lis. hic ordinatiut positis. tuttulimm con-
il.it. ol .•liii-luriiato noslra faoi.is liori privilogium ex [unonem qtix supcrtus irrepscrat, ttbi sic lcijebalur :
pnrte tua eidem monasterio, ul habeat ad me- Magister Regiaa Duhanas de secretis
illud et Duhanaa
in.ri.nn et securitatem nostraa concessionis.
Datum Baronum.
Panprni, duodecimo die mensis Decembris Iiulic- Italit hoditque usitaln vox, divisa, pro divisiont el
, p
11,11 '' Iec
'

Series vero
'•
ulterior privilegii electione : ex cnjus posttemi sensus proprietate eliam
uujUBDiodi, ad abolendam prolixitatem, reticetur q. dmsx, Francis devis, dfcunlur sententitt breves, quas
r. scutarus (esserts lubscribendat nobtles [amittx elige-
'* hant.
J Mirum est Gra-cttm, unnum
q qtti tlati diplomatis
accurale transcrtpserat, tam [uisse socordcm tn eo reme-
ANNOTATA. morando, Iwc dtploma tnbuere Guiltelmo
ut potuerit
Malo, quem ab anno 1149 ad 1166 reguasse :
scribil
a .Ih-si Renda tofiu» passutim midiiiu Consentia,
(i
quo loto lempore Imiiciio 12 non cadu, nisi in primum
inler Apenninijugaet [luvium : Itunc olim Arintham regni ipsiiu annum, quando ex Qrseci ipsius calculo
''"'""';
':>'"'"l
V n9°ri«*- non [utssel Joachim ntsi annorum 14. Qttare et hxc
b 1
ultjo ( atansaro, juxta Scillacsum tinum ad Flu- ct alia de Conslanlia Imperalrice absurda hic expun-
martllam, inter Coracium et Altium amnes xtmus.
: quo
rtjlielhts lom. 7 Italtx sacrx docet Leonem Grandi r Sequebutur Bulla exemptioms Curatiensis per
onno tSSTabernts translulisst
magna Ortxue Bpi- Mkhaelem Episcopum Marluranum, quamanno\l77
dalam
 VIGESIMA NONA MAJI. 91)

datatr. ostendimut : item ejusdem esemptionis coufir- malens ejus consolationepotlri, quam reliquis Ipsiu 1)

matio, per Franciscum Monarhum, itidem Martwanum occupationibus extolli. tu licet assertio de ejusdem DCTOIll
luxmn
Epucopum nt,no 1603 tum tndez Reliquiarum Cit-
: intelligentiae spiritu ex confectis inspectisque ab eo cn «co.
ratiensium : oc deniaue supposititia Onl/u Honorii III, operibus evidentiam habe .t. probatorum tamen
quom merito rcjtcit Gregorius, ct simvt innixam ei opi- testiinonio virorutu comprobatur. Guglielmus rPa-
naiwnem Orscci, do antiquitate Curotit majori quam hbru de virtutibus hxc asseril
jis in Si re

ipsins Ordinis Cisterciensis. Nos omnia htec. ut ntlul debes, quod donuro intellectus est tantse clarit&tis
vcl porum ad Joachimum spectantia, omiltimus et acuminisin quibusdam, ut vulde assimiletur spi-

maxime cum opird Ughellum, tom. 7 Italia* sacrm in ritui prophetire, quem nonnulli m Abbate Joachim
Episcopis Marturanensibus, ipsa iegi possint. iui^se credunt. Et quidero liquet, plurimna testari,
spiritum seu donum intollectus babuisse; an vero
CAPUT IV. prophetia? quoque spiritum habueril . in sequentibua
a cttra reji-
indicabitur, Ceterum
apertissimum est, Joacbim minls cjro-
Sjriritu inletligentix et prophetise clarus Joa- humilitatis intuitu diiisse, se donuro intelligentise, litfits,

chim. facuUalem commeutandi supra Scri- et nou prophetise liabere. Vorurotaroen qui A^t ta-
pturam a Homauis PontifictUUS oOtinet. lenta acceperat, ut i\\.io alia tucraretur, ccenobium
Curatii (Fratribus roncnrroutdms' studuit. cuniincii-
/\il venerabilem porro Joachim, Curatii Abbatem, dare Sambucinffl. At illud Sambucinenaes recusa-
Crncis oppa-
supervenientibus ar quibusque, cum omnes pa-
luis rutit d : igitur illud monasterio de e Casamarii (eo d
rgntis mysta* riter confluerent; Svlanai. velut ad proprium pa- quod ibidem Marii, septenarii Consulatus toga illu-
rium enodat trem sedula devotione incurvi, pro re non modica stris, villa extiterat, sic nuncupato) commendare
panler convenerunt. Crucis etenim signum, 1'ere tentavit. Cujus Monachis pariter renuentibus, Cura- E
omnibus visibititer apparens in ccemeterio ecclesise tium monasterio de Fossanova, inter Gistercii nsia
/"
/
parochialis a Diani, de signiflcatione territos inqui- prseclarissimo et in omni sanctae conversationis pu
rere fecit quibus perpaucis seorsum apparitionis
; ritate conspicuo, commendavit; ut non immerito
mysterium enodavit, ita ut de cetero simile non iniram m eodem sepulturam Dominus sanctissimo e1
appareret b. Quid autem edixerit, non satis clare Angelico Doctori Thomffi Aquinati providerit, dum
comperitur. Oseterum si apparens signum cum re- mandante Gregorio hujus nominis decimo, aniio interpn-
rum cventibus comprubare licebit, omni prorsus du- Incarnationis Domini millesimo ducentesimo septua- tandtt
Scrlptur Jj
bietate semota. quud duorum unum edixerit, est ^fsiiiin Concilinm Lugdunense prp|ie
quarto, ad
poixM Itnpcn-
teuendum (dicente namque Apostolo, Verbum cru- ravit. Porro Joachim, ul securiu9 super habilam ad dcic.
cis pereuntibus stultitia, qui vero salvi fiunt, virtus exponendum gratiam proficeret, Lucium terttum,
I)ei est; ac ut malis ad patibuluro, sic bonis est ad qui fuit creatus Pontifex, a Christo nato anno mil-
salutis oraculum) civiles seditiones, quas demum lesimo centesimo octogesimo primo, vigesimo nono
videittrqtte
perpessi sunt Sylana-i, primum comprobavit; tem- Augusti, anno secundo Pontiflcatus ejusdem, humi-
prxdixis se
temfjtam plum vero, eodem loco Scigliani Diani erectum,
in lihus gressibus petiturus, urbem Verulonam y
g
Diani ex- indicavit. Sic ergoutrumque verus rerum compro- adiit. . . . Ii al |uo sacram Scripturam eluci- /,

struendum. bavit eventus et Dei tandem munere, civilibus so-

: dumli facultate potitus, cidem multa vera ac ventura
pitis ubique simultatibus, ecclesia conspicua in me- prsodixit. liamdora profecto auctoritatem intirpre-
morato ac signifero cceraeferio Scigliani Diani con- taiuli, in prsefatione Aipocalypsis talilms verbis in-
structareuianet, Nam
anno millesimo quingentesiniO duxit : Non ergo de meo, quod non haben, sed de
septuagesirno nuno, die vigesima uetava mensis Christi benignitate confldens; Apocalypsim, quam i„ c „u„ ltm
Augusti, diruto veteri templu, sub invocatione San- Beatus Joaunes in Patmos insula relegatus descri- aPapa oM
'"''•'
ctissim&e Deiparaeque Virginis Mariae, stib invoca- psit, non meae prresumptionis audacia, scd Romani

tione eadem, Marianus Camerinensis, ex familia auctoritate Pontiflcis exponondam assumpi. Uunn-
Perbenedicta, tunc Antistes Marturanensis amplis- tum autem tum in his tum in ceteris enucleandis
simus, me quoqr.e adstante in coadunatione cleri ac sacrse Scripturse arcanis profecerit, veniat qui cupit,
populi plurima, lapidem prinium Cruce signatum in el videat toquela etenim sua eumdem
:
ifestum t

prima memoratae ecclesiae fundamenta jecit. ac in facit : ut infra ex suaj profe sione fldei sole illu- V
fastigianon modica erigendam curavit. Zelo tiqui- striori clarescit.

dem ec< [esiastic&a disciplinse accensus, antequamad li, Exple pus de utriusque Te tamenti con-
Cardinalatus apicem sublimaretur, velut in corri- cordia, cujus rnonasterio ctiicutm-
absolutioni plurimum in
"
'™,^°" ror
gendis relaxationibus morum gregis sibi commissi, de Casamarii invigilaverat, Lucio tortio memorato
ita in ccclesiarum renovatione explenda mirum in devotissimus frsesentavit quod a Papa ac Con- utrimqui :

inodum insudavit ; nec usque modo, in supremis sistorionimium fuit commendatum. Ceterum com- Teuamentt
obtutcrat
constitutus, insudare Vir iste zelo divini
desistit. pei iensPontifex quanta Joachim spiritus illustra l.m-n :i

cultus, ut praefertur, armatus, quam plurimas in tione fulgeret, superindultse scribendi facultati ad-
sua Marturanensi dioecesi corruptiones oxtirpavit junxit pro talenti multiplicatione, ut de cetero, de-
Cathedralem ad meliorem formam redegit; ttom;e posito teraporali enodandis i lasterii onere,
sacra; paginss arcanis se dederet; eidem me- illud
tandem Gubernatoris oflieio integerrime funclus, ad
illustrissimum Cardinalatus ordinem a Sixto nuinto morans, iu thesauro et sapientia abscondits nullum
P. M. prontotus, expectatione majon omnibus se adesse profectum; quemadniodum hisce Pontiflcis
amabilem exbibuit. Consecratiovero templi matricis litteris comprobatur.
Diani facta est ab amplissimo Episcopo Francisco Clemens Episcopus, servus aervorum Dei, Dilecto Clctnen-
tt<t <t

filio Joachim Abbati de Curatio salutem et

Aposto-
Monacho, sub die decima sepiima mensis Septem- ritif.iitllii

bns, anno a Jesu Chrislo nato millesimo sexcente- licam benedictionera. Rationis ordo suadel et debi- ,„„„„,„ nf
poncrejumn
simo septimo, Indictione quinta, Paulo Papa liujus tiiinexigil caritatis, ut in cunctis actibus nostrisad
*P°«>iP'
nominis quinlo, annu Summi Pontificatus sui tertio id plurimum intendamus, qualiter secundum veri-

sedcnte, et Episcopatus ejusdem Francisci Monachi tatis Evangelicse testimoninm opera nos!ra luceanl
anno decimo quinto. coram hominibus, m ex eis proflciendi materiam
Ut knteltigen- 15 Adeo autem venerabilis Abbas Joachim erat capiant e< exemplura Cum ergo.jubente et exhor-
praedecessore
tix ttonutn intelligentiae spiritu praeclarus, ut reliijuis postha- tante te beatse memori;e Lucio Papa
divtmtus stlii opus Concor-
conceaum, bitis sese ad iilius explenda munera cunverteret noslro, expositionem Apocalypsis et
diaB
 100 VITA K. JOACHIMI ABB. FLORENSIS
dia! inohoaBse, et postmodum de PapflB 1'rbani au* erant. Verum, sicut Dominus dederit, postulatis D
Attrrom otoritateinccessoria ipsius ccraposuisse dioaris; Ca- parebo /. Haec ibi.
lkCXtRO.
ritatem tuam monernns et hortarnur in Domino, per
Apoi tolica scripta mandantes, qnatenus Jaboribus ANNOTATA.
lnis in hac parte Ofitatnm et debitum finem impo-
nens, gratfa Dei proMquente, ad utSlitatem proxi- a Jnm supra di.ri Dianum abessc a Marlurano ad
moTum opui itlud complere et diligenter studeas Euroboream 5 P. U.

emendare : et venlens ad noa quam cltius, si op- b Gve/jorius lamen cap. 16, multa de Scillano
portunitas dederit, dlscnssioni Apostolioea Sedis et prsefahts, incunctanter hanc prophetiam profert ; Hoc
judioio te prawentes, Si enim velis in abscondito Crucis eignura tribulationera et angustiarum afHi-
ratinere, diligenti cura prospicias, qua possis sorami ctionem praenuntiat, nec non civilis sanguinis eflu-
patrisfamiliae ojfeniam, de talento scientite tibi sionem in certamine et domestica seditione signifi-

ooromiiso, aatisfactlone placare. Data L&terani sexto cat : ac deinde subjungit\ vere plus quam pro-
Idus Junif, Pontificatui nostri anno primo. plieta, quomodo vera prophetasti Tanta enim post !

porro venerabilis Abbas, od votum retinenscon- annos aliquot inter cives discordia est secuta, ut
snlentifl so prsacipientfs imperium, grates Deo red- divisis urbis civibus tribubusque, nedum effusionera
Curatltnii dirlif; liberiori Be oursu posse cetera prosequi ex sanguinis ad invicem, sed et ruinas domorum cum
AUn/i.i •
concessione prtenoscens. Eteversus ergo in Cura- igne et praeparatis arietibus procurarent. Imo ita
nuntUtt,
liuiii, renuntiavit adrainistrationi temporalium, et convaluere inter Syllanenses seditiones istae» ut in-
festinus inde recessit. Curatiensei vero Monachi, numeri eorum neoarentur, et vix per Regfs provi-
1 1
i
'ini bujusmodi, et Incolatum continentii se in sionem ad concordiara deveniront! Regisque de-
loro, cui |Vfr;i l;il;i est, liomrn \;i|i|r :i;'iv Irrentes; , creto non obstante, nunc usque maledictionis inter
oum de ejusdem regressu desperarent vel quiatanti illos fomes remanet, priscis reliquias suis parvulis g
r ,iii nequibant carere praisentia, vel quia munera relinquentibus.
Dominics dispensationis ignorabant) si quomodoad c Mortuusan. 1249, de quo vidcndus Bellarminus
redeundum compi Uerc possent de seniorum consi- in Ubro de scriptoribus Bccles.
lio ad Pontiflcis auctoritatem cucun erunt. At Ro- (I Asserentes, inquil Gvegorins^ se Monachorum
niaiii Pontiflcia auctoritas, expetita saniori consi- inopiam pati. Addit autem item respondisse Abbatem
lio pcrpendi a . Joachim al ab onere Curatii absol- et Monariios sanctissim&t Trinitatis : ad quod monaste-
vit, el alilii consedendi potestatem adjunxit. Unde rium anno 185 primum deductos Cistercienses scribit
1

non extera tantum quam intima libertate potitus, Jongelinus ex Chronologia Fwidationum. Snspicatur
totus pergebat in Deum, ut unus efficeretur spiritus deinde Gregorius nb his Curatio vicinioribus ad suum
cum '". El qini cogitatio ejus eral apud Altissi- Sagittariense monasferium eadem ex causa venisse Jca-
niiiiii, de ventre ejua flumfna jugiter fluere ccepe- ciitmum; eaque occasione multa profert documenta circa
runfc : Hino factum est, quod petrani mansionis prima istius canobii exordia ct Palumbum illius

prioris, Petram i'Ioi nomirtavit et h« nmi imny- : >*•

Abbalem : cum tamen alii exordta ejtts referant ad
rito; unctii m etenim Domini in se non parum an. 1202.
profecisso cognovit. e Cassemarii monasterium, in confiniis urbis Feru-
17 i lanst intrr Buurum et Soram, inchoatum anno 1003,
IS et anno 1140 Cisterciensi Ordini sub linea Clareval-
I!' Q I vero Dominu i ervo ejus Jo ichim futura /cnsi incorporatum. Rei gestse historiam ex antiqua

joach\mm non modicam gratiam contulerit, est irre-

di Chronica profert Ughellus tom. \ Itai, sacrae
a ft. CyrlUo fragabile testimonium desuraptum ''\ Vita S, Cy- cot. 290*.
agnoscltur, Carmelitre; ul videreesl
rilli /e in vitis Sanctorum, I A&i st paucis a Casxmarii ccenobio milliariis Fossa*
uf frvpheta
h
qum passira et vulgari idioraate ab Ecclesia nunc nova. monasterium antiquissimum Ordinis Benedi-
habentur. Tanti profecto testimonii causa fuit ap- ctmi. sed anno 1 I3S Cisterciensibus datum invenitur :

paritio ^ngeli, offerentis Cyrillo, celebri prssroga- aitautem Qregorius pag. -I. quod tabulos ecclesiarum
^
iiva in Carmelo celi branti, duas argenteai tabulaa, Claravallensium. Curatii Abbatiam faciant quartam
divinitui eidem Lnicriptas atque directaa : qui, Sa- Fossx-novae filiam.
oriflcio expleto,easdem prius legendas ac demuna g Velitris principio ejus anni existentem Pontifi-
iii obsequium Domini in thuribulnm conflandas foro crm. at ex Annalibus Baronii patet. orta Romx ad-
mandavil soripturam vero illara, undecim Capiti-
:
versus ipsum seditio, et hostiles in Pontificias terras
busdistinctam, quod (uturum erai in Ecclesia con- Romanorum excursiones, facile compellere potuerunt,
tfnere, pariter affirmatur; cujus initium lectionis ut longius ab Urbe recedens, Anagniam atque inde Fe-
erat; Tempore annorum Christi millesimo ducen- ruiam sc reciperet ad 00 p. m. rrmotam.
tesimo quinquagesimo quarto eto. Etsi autem San- h Addiderat Grxt us ad eam facultatem concedendam
<fn sensum optime teneret
Dei Oj rillus tabellarum motum Ponlificem, alias tergiversantem, prsedictione
Fratribusque enodaret; humilitatis tamen intuitu, iir nuntio intercepts a Sarracenis Hierosolymse post
ai) Joaohim in Calabriam el monasteriura Floris triduum deferendo : in quo quia per errorem, vel trt-
dirigere procuravit, scribens illi in heec verba. Cum duum pro triennio positum est capta enim est urbs eancta
Deus tibi, velul seoundo Evangelistss Joanni, miram anno 1487 iv Kalcndas Octobris) vel ad hoctempus ct
fulnra ii"sfenili »rati:im cnntnlerit . hunnliicr, ad hanc occasionem perperam relata est prophetia, alio
qnaso. Reverende Pater, ut brevius prophetiam temporeet occasione, non Lucio, red UrbanoPapse III
lf IIJhM <.r- hanc enucleare digneris quo dilucidius hujus divini :
/"< 1» ; locum ipsum expunximus : eo magts quod Lucas
muneris abyssum penetrare d< u u: frange uu- \ .
Oonsentintu § 3 in Commentario prsevio u>l simile
ttittrpreta'
bem, den8a revela, ut splendea! cunctii claritas dicat.
Himmm ro-
gntur. olarissimi solis, CuiJoachim Cyrillo Carmelito, : i Sequebantur collecta Anctomm trstimonia de dono
speculo paupertatis et. normss sanctitatis, qui ex Prophetiie, quod habuit Joachim, etdein quxrebatur,
Carmelo mundum virtutibus exornat, in vero salu- quomodo idem vere possit Benedietini, Cistrrciensis,
tari Balutem. Perlectis titteris tuis exultavif valde Fbrensis imo et Basitiani Ordinis fquatenus nempe
spiritus meus : quis enim sentiens tanta, divini mu- summam ejns sectabatur perfectionem) a variis dici :

neris lar epta, non Ubi conjubilarel ! A me qu.v sntis 111 Appendice libanda luc transilimus.
expetita, a te, cui a Domino exhibita, axpetenda k S. Cyrillus Carmelita, coliturit Martii, ubi Vi-
tam
 VIGESIMA NoNA MAJI. 101

tamdcdimus ex Palseoinjdoro, eqimusque de ea Vita rius nomiue obtutibus ccicrorum opponunt. Hiuc D
* CCT0I,E
qitx sub nomiue Petri de Natatibus babetur ; revera cvonit, utiiuiJain,hiiiiismodivei;o asscitionis ignari,

autem ab Antonio Verlo ficentmo au. 1 194 ad cali m Joachim,"\aticinandi arte calhduin et diviuuin in- G[LKCOi
tllius adjecta esse oslenddur : quam Gracus luc, mullo vereounde appeUenl et qttod etiam majus cst, ali-
;

ijravms liallucinaius, huberi sub de Voragine inserip- qua ejus opcra a Laterancusi Concilio axanyinata,
tione diiit ; quod exi<unijeitdo coerc.cimus. nunc exjuirgatione digna iqtiod olim per gcncralo
1 Ab harumdnar um Epitlolanan snnplici brevilate, Conciliuiu non cst factum) tatuinipiortim, liujusiiioji

miillum abesl verbositas earum, quns legimus atltl ct vana apiioiieiitium, temeritatca vii is probis csse cen-
Oraculum editits per Plulippum a san- seaiitur. Verum qui taliaagnnt.a Domina, cni omne
post prxdiclum
clissima Trinitate : sed nec ciun ea eiiilione respondlt oor patetet quem nullum latet secretum, aentient,
iiiitiuin, sitb quo illud citat Tluiesphorus, inler Pro- Vae vobis, dicentibus b.uuim maluin etiiiahiin bo-
plietas ejusdem seculi numeralus a Boccatio. nuin, ponentibus tenebras lucem et lucem tcnebras,
amarum m dulcc et dulce in aiiiariiiu. Nain aiout ge-
CAPUT V. Derale Conoilium opus unum(ut infra dicetur) abje-
horutn CatalO'
cetera etiam expurganda mandasset, Patet
cit, sic
tjus texltur.
Secedens Joachim scribendis liliris vacat, quos ergo, ix iniquorum appositione, iunocentis Joachim
Apostolicx Sedis judicio commitlens, vicis- opera qua-dain feedari scripsit atttem isla. :

sim ab ea contra detractores defenditur. Dc concordia utriusque Testamonli libros quiu-

quibus agit de quinquo inandaute
V que b, in sigillis,

Assumplo Itaij-
enerabiiis Patcr, divinorum saporem melleum, Lticin Papa tcrtio.

nerio soclo, vclut apis argumentosa nimia suavitate collectum, Psalterium dccem chordarum , tribus distinctum
in cordis alveario recondcns, accumdem de pectore voluminibus.
promens, omnibus qui audierant circumquaque de- Apooalypsisexpositionem.exuortantibusClemente
siderabilem exhibebat. Ex plurimis ergu qui vene- et Urbano summia Pontificibus.
rant, etiam de longinquo, ut audircnt cum et cura- Iu Cyrilli Carmelitas rcvelationcm, eodem requi-
raitur ab insipientia sua, Raynerius a quidam prae- rente c.

cipuus , a regni Neapolitani fiuibus , ab insula Super Erythraam et Merlinum, precibus Ucnrici
scilicet Pontiana, ad tanti ac talis viri captandam sexti Impcratoris.
sapienliam advolavit ; qui licet esset in liberalibus Evangelium Joannis.
Scripsit in
eruditus et sermone luculcntus tumen ad Joacbim ; Super Isaiam d, Jeremiam, Habaouc, Zachariam,
pedes deveniens, didascalum ex magistro se eva- INahum, et Malachiam Prophetas.
sisse fatebatur. Ceterum proficientibus simul duo- Condidit librum de Flore, id cst, dc suinmis Pon-
bus viris virtutum, ut sole luna, ita Raynerius sa- tificibus c.
tecedit in
eremum, pientis Joacbim fulgoribus emicabat. Porro in Volumen egregium sentcnliarum.
Scripturarum confereutia sic agitabantur, ut dogma Librum de consolatione.
taciturnitalis, non inquam Pythagoricae, verum Ni- Librum Epistolarum ad diversos.
Carnieli conventus, priscorumque gravitatem In Bibliotheca Vaticana ml prinue ingressum
trise et

Patrum reflorescentcm omnibus prsemonstrarent. auhu VZ. 125, cidem Joachim haec pariter adscri-
Tandem ne convenientium multitudine iiinuiiiera buntur-.
turbarentur, seclusiores eremi partes adcundas fore Joachim de vita solitaria.
statuere idque Patri venerabili nimium cordi fuit,
: Item cjusdem de vita solitaria.
ne forte qui a monasterio recesserat seculo impli- De virtutibus.
caretur. Non enini vox illa desicrat clamare in pe- Super regula Sancti Benedioti.
ctore suo, Ducam eam ad solitudinem, et loquar ad De uitimis tribulationibus.
cor ejus. Siquidem incunctanter recensebat, qua- De articulis fidei f.
quai repcrire nequi-
tenus expectans eum, qui salvaret illum a pusilla- Si quas vero alia descripserit,
nimitate spiritus, ne a tautae fastigio contemplatio- vi, inveniens liis addere non dedignabitur q.

et llliris scrt-
nis caderet, paritcr a nimia confluentium frequentia 22 Quoniam (quantum in nobis est) nullua dehel
bendls lacat j

liberaretur. Ad eos enimvero venientes, de his quai adesse defectus in iis quae de voneral.ili PatreJoa-
chnii cognoseenda, adpiorum mentes
[volumuaj re-
audierant mirabantur; et ex tantorum humili ac
qui sanctionum Pontifl-
diserta conversatione accensi, in non modica Dei vocare eorum praisertim
:

magniticatione et inentiuin olei devotionis perfusione caUumetsacrorumCaiionumaltascrutarinequierunf,

rcdibant. Joachim interea Christi famulus in ope- Bcrupulositas demedio esi i"'i'i' "^ '" ovenda no- .

ingerciid.c
ing( menti-
ribus lucubrandis insistens, sic pergratus petentibus titiam siquidemcujusoumque rei,
io proponendam
vacabat, ut a lucubrationibus non deficeret. bus hon.inuni, nun nisiclaroem
Quia ergo cecume
21 Qtise autcm opera sub tanto meditationis a-stu decreverunt prasseripta priorum ,\e prtqifrr

tractatum Joachun, Wietlum in

cuderit, enumeranda fure existimavi: ut qui eorum- nicum Lateranense Concilium Concit o Lale-
daronaverat
editum contra Petrum Lombardum,
,

dem auditione kctatur usque modo, de non habita ran. dam-

reierorum
a qttibus ut
retentione condoleat : sunt namque utilitatis perop. quami lurimos a retentione ac devotione natum,
secernantur
non ipsius operum pedem retraxisse
do facili comperie-
supposltttii, tinue, profuuditatis exunia;, et delectationis
tantum
Eorum siquiiletn lucubrationem,
niodica?.. Pontili- liaiur quinimo Florensibus Religiosis, non
:

iiequam, ohm
cum, Regum, ac Sanctoruin obtentu mira eorum , a vulgo crasso, verum etiam a Clericis
evidentiam saneta
consolatione, curavil. Verumtamen unuin valde no- detrahebatur. Adhorum autem
opens dam- lfHiuieb) .
tabile viros probos nullatenus latcre desidero. Adeo Sedes ApostoUca, etiam cum de ilUus
hujusmodi latran- remi ,duu
nostrse etiam tempestatis quorumdam tcmeritas ino- nationeezit, os oppilari mandavit
declaral :m, detrahatur
levit, ut sicut scioli sunt, mundo qusedam curiosa t.bus. Ad ubenorcii, laui.u l.oni."
Bulla
propineut : qui audientes Joachim Abbatem prophe- qu;e extat in Bibliotheca Vaticana Honoru
etlam oenul-
i.nitur, ut ad Lucanen-
Buppoi
transcripta
vcrbatiin
tico spiritu claruisse, atque de rebus magnis quain-
^
.
nosrcddtluri
suspcctos, plurima prophetasse, vel proprio marte aliqua cu- sitiin Episcopum direcU eonspicitur
/. Hom _
;

»*»^
irvenisse, quoa
dtint et sub Joachim nomine typis tradenda procu- Adaudientiam nostram noveritts p rto pa
tum Monaehos Ordini
-
Abbatem
I

rant, vel alicui ex Joachim operibus immixla, sttb

pravitatisinfamas,etatuisper- i»««M..
cuii,

signorum atque characterum involucro impressa, crimi..eh33retica3

; sumens
ocoasionem i

foras emittunt; et sic illorum dementiam sub alte mitti» subditis infamari
14 quod
Maji T. VII
 102 VITA B. .KiACIHMI AIJB. FLORENSIS.

i quod felicis memcriae Innocentius Papa praedecessor quserunt animam tuam. Professio tamen fidei Joa- D
Ai i HHlE noster libellam sive tractatam, quem Abbas Joachi- cliim propria mano descripta, infra scriptis ac se- quia Joaehi-
mus scripta
MCOBO mus ejusdem Ordinia Inefitutor edidit contra Ma- quentibus verbis aperitur. Universis quibus litterae
sita omnia
GHJRCO.
gistrum Petmm I- bardomde unitate iea essentia Utse ostensaa fueriot, IVater Joachimus, dictas Ab-
Trinitatis, generali approbante Concilio damnavit. bas de Flore, iclernam in Doniino salutem. Sicut
Cum igitur praidece r nc ter in sententia prsedi- ex lilteris Domini PapSB quondam Clemenlis, quac
( i.i <\ . a1 ioni exprei it, qnod per boc nolebat apud nos sunt, percipi potesf, ex mandato Domini
aliquatenua monaaterio Floren - |uoniam Papa,- Lucii i-t Domini Papse Urbani, visus sum

e in e n n esi institutio, et observantia sin- aliqua Bcriptitasse, et hucusquo quod ocourrit ad

gulari id< mqne Joai himu omnia b< ripta sua ipsi gloriam Dei Bcriptitare non desino denique librum :

lece i ori nostro assignari mandavit, ^poatoHcaa Ci ncordise, quinque voluroinibus comprehensum ;
I

Sedii approbanda judicio vel etiam corrigendn, di- expositionem Apocalypsis, octo pariter telia uasx-

epistolam cui propria manu subscripsit, in gnitam; Psalterium decem chordarum, tribus volu-
qua Hrmiter confitctur se iliam fldem tonere, quam minibus incisum, prout Deus melms inspiravit et

i: lenel Kc< lesia, quaa disponente Deo cun-

.

i ifl
facultas ingenii adfuit , ad consummationem con -

ctorum cst matcr fidclium el magistra Fratemii iti :

duxi : prseter alia quse in parvis libellis, seu contra
man lamus atque Judaeos, seu contra Catholicae fidei adversarios, com- recensenia
tuae per Apo tolica i
cripta pra?-
justtt Pontifi-
cipimu ,
quatenua Fratrea Ordinis aupradicti Buper prehendi ; el dum sum in hoccorpore prseservatus,
ci prxsentari.
iniT eo ii imine nei ipse inmmare praesumas, neo ad aedificationem fioeliutn Christi et maxime Moua-
:
tifl inis permittas vel aliquatenua dissimules chorum dare operam non postpono. Quia vero prse
infamarf, Datum Romae apud Sanctum Petrum, angustia temporura non potui hucusque opuscula
quarto Nonas Decembris, Pontiflcatus nostri anuo ip-;i. praeter librum Concordia;, Apostolico culmini

primo. Non desunt quoque ejnsdem Flnnori litteree, prsesentare ut ab eo corrigerentur , si quae ibi,
,

qurn iii plumbeo sfgillo in n Fioris hucus- (quod non abmio, etsi mihi conscius non sim) oc-
que ;•' ?ervanlur, Buper rem i amdem, hujusmodi Bub currerint corrigenda; et incertus est homini nume-
tenoro, rus dierum suorum ; si me contigerit prius egredi

Honorius Episcopus, servua servorum Dei, Ve- ex hac luce, quam possim, secundum quod accepi
I
nerabilibus Fratribu! Cusentino Archiepiscnpo i, et in mandatis [siquidem ea conditione suscepi dictan-
Cmentino, rt da) oranes libros, datura es1 omuimode raa-
Epj copoBisini ei I, alutem ei Apostolicam be- ei cui
Bitinlonenst
nedictionem, gisterium, prsesentare ; rogo ex parte Dei omnipo-
Spltcopli
V.x parte filiorum dilectorum Abbatum Conven- tentis Coabbatea tneos, n Priores, et ceteros Fra-
tuum de Ordine Floris, tam cupitis, quam membro- trea metuentes Deum, et ea qua posse vidamur
rum, fuii propositum cornm nobis, quod is qui bb- auctoritate praecipio acsi pro testamento, quatenus
Inii hominum assumpta invidcl et quieti, occasione prmsens scriptura aut exemplar habentea secum ;

ex eo quod libellus, qnem bonao recordationis Abbas opuscula, quae hactenus confecisse videmur, el

Joachimus contra bonsa memorisG Magistruin l*e- quid me >\>' novo usque ad diera obitus raei conti-
iiiihi I
.
r 1 1 1 . 1 h 1 1 r 1
1 edidit, in generali fuil Concilio gerit si riptitare, quara citius poterint collecta omnia,
damnatus, contra eos, nonnullos tam clericos qtiam relictis in salva custodia exemplaribus, Apostolico
et ita se velte
laicos, prselatos et Bubditos concitavit ;
qui, u1 ipsos exaraini prscsentent ; recipientes ab eadera Sede scrlpto signa-
ab otio contemplatinnia avertant, et funea exten- vice me i
cni reptionera, et exponentes ei meam sirca
di nte in laqw um pcdtbus eorumdi m poi ant, i can- ipsam devoEionem et fidem; et quod ea sempfip pa-
dnlura juxta iter ipsis objiciunt ; expvobrando quod ratus sim quae ipsa statuit vel statuerit observaro,
idem Abbas, qui Pater el Institutor fuit Ordinis nullamque Tneam opinionera contra ejus defendero
eorumdem bsereticus ab Ecclesia Dei habetur. , sanctam fidem; credens ad integrum quae ipsa cre-
Pn ptcr quod non solum simplices lactis participes dit, et tam in moribus qnam in doctrina suscipiens

consoi i 'iii Ord nis avertunt ; Bed etiam correptionem ; abjiciens quod i] abjicit, susci- i

fortes, qui uti cib*o Bnljdo didicerunt, el ad discre- piens quod suscipit ipsa credens firmiter, n m posse ;

Lioncm boni ct mali oxercitati pro consuetudine portas inferi prsevalere adversns eam ot, si ad ;

babonl sensus, eirca inslituta Ordinis ejusdem in- horam turbari et procellis non agitari contingat,
cipiunl fiuctuare. Lii et igitur libellua iste ive deficere usque ;i-l consummutionem se-
fidera ejus
trnctatua damnntns lueril in Conciiio raemorato, culi. Hoc Bcriptum feci ego Joachim Abbas, e! pro-

quin tnmen dictus \bbns omnia scripta sua Romano pria manu roboravi, anno Dominicse Incarnationis
ii.:iin!;i\ ii Pontifici a^signari , Api m. licaa Sedis ju- millesimo ducentesimo et sic me tenere confiteor, :

dlcio npprobanda Beu etisra corrigenda, dicians epi- sicut in eo continetur.

stolam, cui propi ia manu subscripsit, in qua firmi-
ter C--I confe«sus se illam fidem tenere, quam Ro-
mnno
ANNOTATA.
tonet l£cclesia, quss dfrponente Domino cun-
ctnrum fidelium mator est et magistra; Fraternitati

vestrrc per Apostolica scriptu mandamns, quatenua a Ne&rio quo fnndamento Gregorins liunc eumdsm
per totam Calflbriam faciatis publice enuntiari faciat etiifl Etaynerio Cardinali Capoccio, ezmona$ti ,.~
quia 1-11111 foissevirum Catholicum reputamus, san- rio SS. Vincentii 6t Anastasii ad Aquassalvias pe.r
ctco Rdei orthodoxo; sectatorem, et regularera ob- Jnnocenliuni III asswnpto, unno l
L
y<nn quod ail.
2l^i.
Bervaiitinm quam instituit salutarem eosque qui ; Insulam Pontiam> qwe in sinu Formiona Cnje.ias objn-
Ordini ex hoo detrahere velint et insul- eet -" mUliarium intervalto. sub ditione prxdtcti mo-
t.;uv praesumpserint, monitione preemissa, sublato nasteriifuitse, nuih probat argumento; el vt probar«t t

i
I
il ii nis obstaculo . an mhdversione digna ,
mlul eviuceret. Mwnet inlerim quod, ad hujus cujus-
voritate ci nita, castignre, Datum Laterani, sexto cumque Rainerii inslantiam, Joachim su&ceperil Isaiam
Kalendns Januarii, Pontificatus nostri anno quinto. explanandum, ut ex Prssfatione liquere dicilur,
An voro aliquid fuisset eppositum in opcre illo, b Excusos Venetiis per Simonem de Luac an. 1BI9,
nntequara Concilio prsBxentaretur, Dei judicio exa- inquit m Bibliotheca Cisterciensi Carolus de Visch t ex
minandum relinquatur. Nara hoc ipsum apertissime cetera quoque hic damus: cdithnis autem isttus
ijui'

idem Joachira praedtxisse videtur in caput \i. super exemplar kabet Coltegium nostrum Lovanii, ttna cnm
Jcremhra in rerba illn, Ad viroa ArtathothA, qui dtiobus sequentibus operibw ibidem impressis au, 1527
apitU
 VIGESIMA NONA IftAJL 103
A apud Bimlonum HPalyftttmi ct cxtitnt amfro MSS. tn
Dunensi monasterio Brugis Flandrontm. .vn.roRB
T.APUT VI. J.VCOBO
c Phxlippm a SS. Trinitate, eamdem Revetatiotum Ctt.KCO.
sub titulo Oraculi Angelid Ulustrare conatus, amplo Florensis monasterii initiaet felixetiam tur-
Commentario edito Lagduni, pagina 34 asserit, duo bulentis tempQribusprogressus.
ejns exemplaria, cum Interpretatione Abbatis Joa-
chim, conscivari in Btbliothcca Vaticana. Et ipse qui- \yupientcs ;'ut dictutn est) Joachim et Uavnerius,
dem Responsum ad epistolam Cyrilli, cura
nobis dedit iuter tam dulces Rachelis nmplexus remotiora te-
Ertmo ad
interpretationc compemlicsa Oraculi; scd post hanc nere vallium; a Petra-olei racedentes, superatia a .\tlttum UI-
addit, quod Ahbas Joachim posten edidit Commenta- Sylas jugis, inter alpcs iVigidisMinas, ad b L's;e tlu- venta,

rium seu intcrpretationem paulo fusiorem ejusdem vii partes percunctando devenerunt : ubi incequali
Oracuti. luci illius asperitate dimissa, ascendit venerabilis
d Incipit: Si ad hoc rotaruin materialium centrum :
Pater ad interiora duorum, soilicet Con-
deserti,
cditusqttf est Commentartus ille in haiam Venetiisper versi et laici, comitatum ducens. Placuit ergo (l)eo
La&arum dc Soardis an. 1519; utiet commentarii in disponente) in Albanotho, ulii proprie de Flore est
llieremiam, qni in dicto Dunensiet S. Gislem monaste- nomcn, vestigia premere: Locus siquidem Floris,
riis reperiuntur AISS. qvosque ex cditione Cotoniensi arone duplici, a Mcridie scilicet Albulu, a Septem-
anno 1377 habcmus, Fencttts simititer impre&si eunt trione vero Netho, atluitur, qui, velut Jor et Dan a
liber nnus in Daniclem, et alius in Exechietem hic radicibus Libani mauantes Jordanem, ito c Mbane-
prsstermissi, monuscripti autem apudeosdem Dunenses. thum efficiunt. tn Flore porro duobus remanentibus
Qtue porro in Prophcliis quinque minorcs hic dtciintur i>iquo inodo, pastorum raore, magalia ac casuncu-
scriptn, simi/iter Fcnetiis 1519 impressa habentur. lam tuguriumve parare daretur) Pater Joachim ad
e Non csl hic libcr ille Vaticiniorum, pro quorum Haynerium, adtiuc in Petra roanentcm, non sinc
B
veriiate vindicanda satagit Gregorius de Luuro, quod ventursa calamitatis horrore, rediit; ct ex mutui

plenius jam alibi probavi, et hic post fitam probare denique aspectus eihibitione tntantes, ubi primo in
pcrgam num. 64. Flore conslructum habitaculum sensere, Llluc se
f Est forte qucm, de futuris teraporibus, indtgitat conferre procurarunt. Ceterum, regnanie adhuc monaiterlum
prmcitatus de Fisch, sic ordientem: Quia gcnerate memorato Bono Guilielmo, qui tanti viri vestigia Ftoils condi-
ttir
Mundi ctc. cujus compendium MS. apud suos Dunen- sequi decreverant, secum in Florem devenientes,
ses extare dicit. electum locum non sinc jubilatione probarunt, Et
g Addenda ergo imprimis, qua> ipscmet in parvis quia tunc omnia uimia pace gaudebant, inventam
seu contra Jinkcos seu contra Catholicse fldei
libellis, eremum, tugurio tandem sublato, in Abbatiam cou-
adversarios, comprelicnsa a se profitetur inferius. struere coeperunt : et sic oviculaj Domini inter alpes
Ait etiam dictus de Fisch, in mouasterio S. Fidisapttd Floris, floribua pastaa divinis, florere visaa (uerunt.

Csssar-augustam Ordinis Cisterciensis, extare sequcit- Idcirco illarum odore suavitatis ubique diffuso, non
tes libros MSS. sub nomtite Jonchimi. immerito ad factis mellisque silvcstris captaudam
De seminibus Scriptnrarum lib. 1 dulcedinemnon pauciconfluxerunt: qui tantiac talis
Commentaria in Psalterium decachordon. lib. 3 alveana divini ob-
floris jugi fructiflcatione retenti,

De prophetia ignota lib. i sequii mirum in modiim complevcnmt. (juibus cum

Expositiones versuum exti aneorum lib. 1

esset cor unum et in Commo anima una, in caritate

De provincialibus praesagiis lib. 1 non ficta, imitatione perenni penes omnes digni di-
Quse autein contra Judxos scripsit, de septem sigillis; vulgahantur.
opud de Visclt intitutaiitur hoc principio, Primum tem- 24 Filii horninum, gravi corde, cuid datnr eis in

pus Synagoga: et tibellus in Nuhum etc. alibi inscri- pace sua amarissima vivere, arbitrantes quod liceat Joach U8 i iii

biiur de oneribus futuri teroporis, et pariter in dicto eis quidquid libet, ambire, flagitiorum assiduitate prophetic»

S. Fidis mouasterio extat MS. ultionis divinae jacula jamdiu retardata lacessunt tpiritu,

h Achcruntinum Metropotitam intelligo Andream jugiter: Deus autem, cujus mtsoricordise non est
iiomine : qnem liuc in parte nemo mirabitur excessissa, numerus, aspera furoris sui adducturus Mipcreos,
C tjtti lcgct in tom. 7 Italioe saci'33 col. 03 an. 1217 dc sic arma justitisa pietatis oleo emollire assuevit, ut

sitnonia accusatum, minimeque ad judicium comparen- illorum feritatem sine leuitato clemontiaa nusquatn
tem et aliorum publicorum scandalorum reum, deposi- effundere visus fuerit. De liis ergo, qusa facturus

tum Landem fuisse ab officia, postquam Gregorius IX est super terram, si uon cunctis passim, quibusdam
on. 1231 Bavensi et Regino Archiepiscopis, et Fr. saltem notitiam (ieri benignus indulsit. Tempestate

Josepho Fiorensi mouacho, commisisset delictorum exa- siquidem Boni Guilielmi, vum pacata vigerent om-
men, en quse ibidem cxtat butla. nia, admirabilis Joachim, ea qua fuerat prajventus

i Consentinus ille Episcopus, Lucas fuU t alibi lau- gratia noscendi futura, instantis praescius calamita-
datus ct laudandus: Bisinianenses Episcopos, olim tis, occulta nudavit; cum boni testimonii sanctaaque

Rossancnsis Archiepiscopi Suffraganeos , non habct conversationis Fratribus seorsum vocatis*/, Bonatio
Ugkeltus; unde suspicor Bpiscopatum eum nunc extin - scilicet et Peregrino ac Jacobo ejusdem germano,
ctum. ut in oreduorum vel trium veritas ipaa pateret, in

k Ihi Atictor, per Viros Anathot, intelligit quosdam haec verba praadixit: In proximo est triltulatio ; nec
Cistcrciensium, quorum operibus et consiliis ftet, ut ultra diflertur quod, juxta prophetarum oracula, ventttra Sfcl-

rr-prohctur, idque in Concilio forsan Generali, ubi super Klios hoininum in ira furoris sui adducturus /i.c tellade-
nanttut.
(sicut antea dixerat) futurum erat, ut summus Ponti- est Dominus: qui licetmihi talia nosceodi gratiam

fcx veritatem insinuet, ut unus moriatur, id est, contuierit, fugieudi tamen a facie arcus et ab illo-

damnetur Doctor pro populo, nt nou tota gens pe- rum delibatione, remedium non pncinonstravit.
reat in errore, qitem is non docuerit, sed dacvisse cre- Rogate ergo quie adpacem sunt, si forte convertatur
datur, exbihito in judicium libro manifestas hsereses Dominus, et eruat nos a roalis, quae jam parantur in
nobis. Nec in eventus talia processerunt ur.mrs.
continente: hoc entm dubitari non potest, Ucet de libro
forte dubitetur fuerttuc ejits cujits itomcii preeferebat. Nam uiortuo Guilielmo quinto e, et a Sicaniae popu-
Scd de hoc alias. lis naturali f Tancredo in Regcm electo, Ciemens
tertius creatus Pontifex, subanno Deiparse partus
millesimo centesimu octogesimo octavo, a dic sexta
Januarii
 101 VITA R. .IOACHIMI ARB. FLOREXSIS.
Januarii roronatus, ab fnvalida Tancredi coronatione va, debellare, Hujusmodi verbis Regis animum alli-

ACCTOBE JA- dissentiens, devoluti jam Rcgni dominum vindicatu* gavit: qui licet cupiditatis levitatisque nota foriare-
COBO CRACO. rns, paratia copiis ntriusquc Sifilin- rvgiones invasit tur, virum taraen tam reotom ac beiiesonantem
j: nnde inenarrabili cssde el deva tatione hostili nerjuivit sibi non copulare. Ceterum Monachornra
cuncta permista ac confasafuernnt; sic ntetiamad statui insidiantes, sedula piaj conversationis amahi-
eos, i|iii lolitudinem incoluerant, ealix Uomini pro- Ktate, devinxit. Factum ergo fuit, ut miper malo-
pfnandus nrliret. rum turbatione lassati, corumdem protectione fove-

A mlnlitrls
25 Interim non Bolum bellantium rliscursione rcntur. mutatione dextene Excelsi, Regi sane of-
Ittflli talida, vifinn etiani Miunrlo instigatione satan fcrcnti monasteriom rle Matina in San Marcensi It h
inqmt; Ahsit mihi Rcx, ut in aliorum labo- ct evtncit.
defueruni turbationea qnamplurimas; ita ut, qui " i.

pie vivere nltebantnr,non modicam persecutionem rem introeam; seil. sir-ut mandavit mihi Dominus,
paterentur. Qaoniam Ouflielmo, [ici:itrr in reli- ducam oviculas meas ad interiora deserti. RAceden-
gtonem Insigni, jam defuncto, successor illius, Pha- rlum est. siqufdem a seculo nequair nc virlcntes fi-

raouia in tar Joseph contritionis ignari, - lii Dei tilias hominum, earum minus pia sp°ctntione
Dei Plorenses non satiB benignus nispexit. Prtesidea molliti, snh corruptione aliqua abominahilcs fiant
Biquidemejus, cum inregiis montibua Syi;r consedie " et sic victoms a victo prostrati, ipsi quoque suc-
Joachim, Christi Domini stipata catorva, non surdis cumbant. Rex tandem , tanti Patris allocutione
auribus retlnerenl ; relut flscnliura occupatores in- aliectus et auctoritate devictus , ne de cetero qua-
quiri mandarunt, Unde ministri ad sanguinem fere vis molestioe oecasione turbarentur , sune Coronas
ssvientes, cuncta tarbatione replebant; sic ut ho- auctoritate mandavit. Et ecce, vincam Domini Sa-
mlnee tipati '"liimlinc, onclusi nemoribus, allccti baoth ,
quam aper de silva et singularis ferus de-
ccelesticulmfne, secularium immemores.secularia vastare contendcrnt . florcrc ct palmitcs suos us-
iterum ncn expect&ta inviti sentire cogerentor, Sa- qne ad marr- extendere, omncs pariter conspexe-
tellltes Insuper, etsi ln mansuetudine plurimu pieta- runl i.

tis ac humanitatis obsequia non deessent (quiatfile 27 Qui honis semulatoribus niliil defuturum spo- alquc ad suos
genus homlnura nec nrecibus flectttur, necalterius ponderat, pietate summa servorum soorum luctum reversus
contritione mollitur] quasi ad desperandaa quietis convertens in gaudium, scrvum suuni inconspectu
limina servos Dei compuleranl : ip i wro Deum Rsgum magnificans, immensam gratiam in oculis
Monachl pTOtectorera babentes, talia velutin perpetnumdu- eorum invenire providit. Divina ergn honitate, qui
llun RJM
ratura non formidnbBiit. Venerabilis Joaohim inter- ciim flliorum anxietate nonmodica ad Regis facieiu
ciitilitiltttnlitr
<i. Bclens per tribulationss multas mtrandum rs« " i'i'at, cum eorum jubilatione quam plurima
iu regnum Dei, Blio - i aliquali pusillanimitate in locum Flnris recessit. Uhi jam ante receptam in
compuncl " i
gione demulcens, el sate)'Unm pa- funicnlo distributionis terram, in ccenobi alia loca
riter promptumque in perturba-
siDVitiam sedans, diviserunt; ita ut, ubi ferarum cuhilia quondam
tininioonsilium habene, omnibus pfovida accura- religiosornm dormitoria jacerentur. Hinc visa sunt
canohium
Mone BoeourrK dum ad Regis majestatem recur-
.
, advcnicntiuin hospitum tecta parari, hinc inflrman- xdt/icat.
siiin habere deoretrtt. Tah ergo fleliberatione mini- tiiim hospitalia erigi, hinc f.ibritium opcrum domus
slri sisiciiii's, Insol (" ritate quldquam atten-
ntl construi, hinc templum illustre Reginsa ooelorum
tarenullatenuspfissumpserunt: ea vero Buni orta, iutcr cetera ad sublimia duci : undc non incongrue
ui mutante dextors Excelsi, ex malb bonam, cx
la- fle ocenobio Florcnsi dioi potuerit :

bore quies, ex turbatione pax, ex pavore securitas, Miratur molem Joachim, magalia quondam.
"l tandem ex obscuritate serenitas oriretur.
Lastificans crgo familiam suam nt scrvirent Do- ,
Virg. 1
2(1 Niuii quia vexatio non mo imum
lics plui dat mino in timn,'e et exultarent ei cum tremore, ut .En. 115.
qulliitsoliedltn. Intellectum, ingruente tauto discrimi •erum, rlo- apprehenderent disoiplinam, ne forte irascentcDo-
tcr aotntll>us,
oretum fuit, tam assiduis ministrorum perversitati- mino perirent de via justa, sine intermissione in-
bus noo esBe etandum sed potius Regiam adeun- ; strui bat; et Florensis Ordinis instituta fundavit; ut
rhnn majestatem ex qua rivulos quietia et paois, Banctorum Canonuin et
.
Pontiflcii diplomatisi aucto-
velutaoiarissimofonte, emanaturossperabant. Nove- ritalc probatur, cum fertur; Qunniam ibi et regula-
rani profeoto ApoBtolicum eitictum; Subjecti
estote ris " i institutio, et observantia salutaris. Adcoquo
omnia oreataree propter Dsum, aive Regibua tam- Dominas super domum Ploris benignus illuxit,*nt
quam prasexoellontibua , sive Duoibus tamquam cam, nt lliimcn pacis et pro-
etiani rlecllnaret in ;

b! etlam potestati resistentes, Dei or-

isBis ii"
pheticum elogium illam
;

adimpletum fuisse non

in
dinationi resistere viderentur, "onsilium inierunt, iii" adnriratione roboraret, Gaudete omnes gaudio,
qua- Ctesarls, Ctesari; otquas Dei, Deo penitus esse qm logebatia Baper eam; ut potemini alaotc, etsa-
reddenda; quippe quee etiam volentes retinere ne- ticmini ab uberibus oonsolationis ejus. Hoc siqui- Eo confiuunt
quibant. VenerBbilis autem Abbasi] lachim, ne in- dem tntum factum est , cum filii sui aJ cam rio multi,
rniniii auim.1 labe notaretur,
mansuetudine pura In longe vcnircnt.ct ssqnanimiter rle latere surgerent
u ili oorpsria BXlnanitione coram Rege adsti--
•) cuui Rcguin protectiu et Imperialis majcstas sub
iii divinaj prorsua olementiaj innixus, qu
.
id r tri- protcctionis clvpeo eamdem susoipientes , eam ab
butlonls arrha remunerandus festinus rediret. Et tatis et n ccteroruni maloruin invasione tuta-
Joachlmus siout erat sircumsp lotioneprovidus, afial
rentur, velut infra patebit. Domus ergo Domini in
eatiuim a/iuti btlis, venerabillla faaie, oum simiUbaa o uihim auctore constructa, alta f undamenta
I

tieattn aait
fsri Bed oonversBri solitua nulla proprim
.
repu jecit, et Regum tutamine floruit, rlum in refugium
nia Bduoia allectus, neo aliquatenua Regis auoto- Christo famiilaiiiilms patuit.
ritato devictus, in hsso Kegem BBlatavjl : Jabet Re- 28 Ad ilcsccns quidara, cui nomen Joannes, inter
"i ciementia tantaque majestas, ut ego ct pueri tt inttr hos
lnnumeros a.l Florensem Ordinem contiuentes, ab
mci, quoa dedil mihi Dominus in unum, Joannes
ad Domini AquBB-augustm crvitate oompBritur in magna pie- qutdam
/,

conjuratos militiam, in se parte SyltB,

quam elegi tate devenisse ; qui, etsi essct temporalium uher- k
cervorum Instar fatjgai-araurl Ragia magniflcantiam
tate perfusus, erat tamen uiorum intcgritatc
deoet, non tantum vittlbUea Christi hostea Btipato
con-
spicuus precibus ergo indefessis Altissimnm
iuiliic. vcrum etiam prinoipes
:
pul-
ao reotorea tcnehra- sans, ut pedes ejus dirigcret in viam pacis, in
rum cordis
iii omlestibus, invisibllls militin? gratiismu-
compunctione persistebat devotus adsisteus. Hinc,
mia ac undiqne bone prospecta rcligiosorum
cater- non sine Dei nutu, eorum quts fecerat venerabilis

Joachun
 VIGESIMA NONA MAJI. 105

Joacbim et Florensis observantise fama acoensus, tnmen, ut Ecclrsi.r (eudum, iefkicntt stirpe mascula D
"' CI<">«
Romam Mundi et Ecclesix caput, ad H«jonas f Normannorum, sibi vindicabal Pontifex: aidil tam&n
Cardinalem, eidem et patrise et sanguinis arcta ne- ulcm riutiiiii. occurrentibus sibi Tancredi Ducibus, t;l ,, EC o.
cessitudine junctum, primum advenit, ut clarius de Pontificcm destttisse tib inccpto; qvin etvim Xculri-
Joacbim certior fieret ubi percipicus quoderat vir : gcusis mt, iticcstituratn reijiti Tnncrcdo cssc a Clcmciite

propbeta, in opere et sermone mirabilis, in partibus, concessn m

Calabrice omni sublata mora, receptis papyris Ca.
; h Afonasterium Matinense, «' ipsa S. Marci nrbe,
dinalis subscriptione vallatis , abccenobium Floris qua Consentin intemallo 18 milliarium ai ISoream
tamdiu peroptatum intravit ubi vcnerabilem Ab- : cst, duobus dissitum est mUliaiibus. insutl Orcgorius
gui admistus
a Joachimo batcm non inventum, futurus Monachus, in con- puj. 69, (i Riberto Normalnno Calabrim et Apulite
cepta jani devotione exspectavit. A veniente deni- Ducc ejusque uxore Sirlegatta fundatum anno 11)00,
que de accessu quaesitus, obtiimit. gratiam expetitam m Vigrorum, modo Cisterciensivm moitachornm, fi-
ut in Monachum reciperetur. Hic profecto Novitiis liatioiiis Ctisiimniii.

associatus, sic erat simplicitate roboratus et incon- i lla tunc iiuiilcin : vrrum postquam Ilrnrictis ma-
versatione imitandum seipsum omni-
discretus, ut ijno. luet irrita, cuiialu Tancrciliiiii lcnlavit cjtcere;

bus exhiberet. Elapso tandem probationis tempore, de eoqne. nt panficc tandem regnaturo, pranuntiare
si Regute jugo suavi culla submittere, et de cetero multi Abbas Joachimus nuniiarctur Tancredo; capit
Christi miles fien vellet, interrogatus, talia respon- lnr m «II» irlirnirntrr crciinilcsrrrc : pitiniilii tuino

dit : Prompttts uxorem ducere, et loca conversa- 1191, deinde biennio post, quando rlrm Joacbimus
tionis dominicss peregriuari.cum jubetis, huc ab delaltis est conspirnrc cuin Imperalariis ministris ;

Aquitania accessi. Conticuere omnes iiitentique ora luiicenim coaiminatori.im scripsil Tancredus qux nt-
tenebant, hujusmodi responsionis mentem ruminan- tegrc potrst opud Qregorium legi) majorum stiorum

tes. Dimissum ergo usque ad crastinum, si forte e.ragnerans bcneftcia, oc novissime Gutlirlini Boni rnja

prceter debitum de fide sentiret ambigentes, susci- Ecclesiam a Fredertci AEnobarlri oppressione librrnn-
piendte Religionis semitas an seo-ti penitus consti- ilam. Paternitas tamen vestra, inqui!, eumdemquoad
tuisset, interrogarunt. At ille btlariter Abbati re- fieri poteral fovisti ac foves, qui diabolicas partes
sancte ibidem
dixit, quod non Monachus profiteretur, a
nisi ut sectatus, Ecclesice nttper destructiottem totisviribus
vixit annis 3'J
suis recesserat. Comperto idcirco stabiliendce fir- procura.it. Nec prioribus erga me facinoribus com-
mitatis zelo, per solennem sponsionem Domino Deo missis coiitentaris, verum etiam nune obstinatior

vota sua redditurum dedicaverunt. Undeannos tri- revocas occttltis tractationibus in Calabriam Hen
ginta novem, juxta S. Benedicti Regulam et Ordi- ricum Kala Suevum, et Priderioum Lanceam Nea-
nis Florensis morem, in Dei beneplacito et Fratrum politanum, ttt rursus oommoveant populos. Qua
ita clara sdificatione cucurrit, ut in ccenobioFlo- propter testor Deum, ut excusatum me tiabeas, si

rensi Domino, cui indefesse servierat, spiritum brevi in utraque Sicilia constructa cieiinlu i i irilinis

reddere promeruerit. Fratres vero Joannem hunc tui cuncta, injusta irritatus, demoliar. Qutbus, Na-
velut Sanctum reputaverunt : nam devottts venit, nis Julii iin. 1193, respondit Joachimus ea epistola,
purus vixit, fortiter dimicavit, et in sancta pace ,ju m infra dabimus, acturi de Prophetiis ejus.

quievit m. Aqucs-Augustce, vulgo Bajona in Aquitania,

k
unde Bonatius, ipsius Joannis Magister, in opusculo dc
ANNOTATA. Propbctii, Joannem ab Aquitania nominat.
1 BajonceCardinalem, nullum novit Ciacconius, nec
a Sylce montes.sun( Urbi Consentiiia: ad Oricntcm quisquam inler nominatos ab eo hoc tempore est, qui

siti, et {uisi qua fhimina intercurrunt) eonjuncti cum pussit a patria tic eojjnoiBtnariti censeri ; sed multorum

iis, qui totam Calabriam transversim secant, eamque nonttiia ipsi ilesittit 12 priinis srculis.
in citeriorem ei ulteriorem divtduM. Sylvam scripsit n: iilnit, iiuiait Bonalius, Beatus ipse Joannes ab
Matlhteus Gttcrrtt, forte a Grxco \j't.r
t
Cnlabris Syla, Aquitania anno setatis sme ii7,Dominicas vero In-
Sylva, dicitnr Latinis. cririiationis anno 1239, Pontiflcatus D. N. Papaa
b Lesam Netbo atl Cerenthiam infundi, ait Grego- i; Torii Patrem, in extre- F
anno 13 noqtte : ipsiti^

'
rins : ex cujus, ut experientioris, fide corrigenda foret ,„,, decrepitaj ietatis, reliquit semper dolentem,
Gcogrcphica tabulti, trium Inc nomtnalorum ftuviorum dum tantum ac talem amisi filiitm. Cullum lamcn
aliquem, m Beato, ipsi ieferri necium comperi,
latentc
alveos minus recte ducens,
c A'o» quod esset lioc proprium loco nomcit. sed tnlhuc die obilus unde ncc monasticis ullis
,-
FaslU ai-

quod lioc ei rcipsa conventre vidcutiir alias Albane- : scriplus iiirenitur.

tum, ut idem Qreecus num. 39. lacus est ad caput
Cratis fluvii, et Non dicimus, inquit, ibi redifieitsse
CAPUT VII.
monasterium, sed in loco Floris, qui ex Albula et
Netbo alliiitur : qui duoamnes, ex diversis oricntes Joachimi apud viros Principes auctoritas
fontibus, fiumen unum efficiunt subter Florera. sitnimact virlutes eximiiB.
d Gregorius cup. II tndicut itl facttim, tertio die

JJiim Cbristi militia in cordis compunctione cor-

post festum Dominicce Resurrectionis.
pacatis intus
e Anno 1189 obiit Guilielmus Bonus, a Roberto porisque jugi maceratione betauter, Jonchtmus
vexationibiis. iu Flore sanotitatis, per inrrementa
Guiseardo, Dominii Siculi conditore, quintus, altasno- Itenrlco

minis sui Rex soltim secundus : et annus iste liqttet ex virtutum floresceret, foris omnia perturbari non imperatort
ejus Epitaphin, apud Pijrrltmn el alios passim. destitcrant : nam quid mortalia pectora non coegit
nempe qui titulum regni utriusqne Sicilia: obtinendi fames Mortuo '!
f Rogerii Ducis filium (ejus
Ccelestinus bujus nominis
Comitts Sicilix, pcrmittcnle Papa Honorio, in Ducis enim Clemcnte tertio,

tilulum miitarit uuno1127; Rex dciude nb Innoccn- tertius, successor ejus, qui fuit Pontifex Bub anno

tio II dictus an. a nativitate Christi millesimo centesimo nonage-

1439) ipse se Tanoredus nominat,
inquodam privilegio, an. 119G Panormi dato, cilalo- Henricum bujus nominis sextum,
simo primo a ^
que a Purrlio in clironol. pag. 13. Friderici primi filium, Imperatorem Urbe coro- m
annorum Domtni
g Ita etiam Platina : quamvts enim Constantia, navit die decima quinta Aprilis,
centesimi nonagesimi pnmt.
«ut profecto
poslbumu prsedicti Rogerii filia, anno 1183 Henrico millesimi
Friderici Imperaloris ftlw nupta superesset; Retjnum Imperator stipato milite Neapolim, inter ceteras
Europaj
 106 VITA B. JOAC.MMI ABB. Fl.OREXSIS.
Buropai orbi clitam, >< ol tinuii : cetei I '
ru proposueruni Domino militare. Ba propter
Accrom expetitii ad votum m n sui ci d ntibus, i ui nla csode universis nostris Hdelibus, tara pra?sentibu9 quara
hi 000
i.n 1.. <>
1
1 e: I- naiione corifundetontur : el qnia futuris, praesena scriptum cernenlibus, innotescat,
b rat in arne bravbiura Buunii ri n parui
i
quod m s attcndentes honestatcm et relij
visa est gravari Bupei eum, aio ul ei copiig Fratris Joachim, venerabilis Abbatis Sancti Joannis
>ui plun languoribus quam vulueribus oecumbe- ilePlore, dilecti nostri; constituimus perpetuo, pro
prlmum jro rent. K\ -i
u him, Intelligi n ntura erant, redemptione anirase nostrse, monasterio ejus quin-
ncfflo -

Biiper ' iiiii, ii ij ooiiu tantis caiamilatibua Bubve- quaginta aureos Byzantinos de redditibus Salinre c
vatum lirl-
lum, nii op et, in l'ei adjutor nfi l
de Netho quie esl in territorio Sanctre Severinrs
;

adivit, el de I lira in populos Dei perpetrata ini- prope monasterium Calabro-Marire, in festivitate
qu tate red irguit; «dilen i
< n immeril im, ob Btra- s. Joannis Baptistae annis singulis persoh

eam in suos recepisse et ni

flii t.iiu in alios, ; Statuentes ut nulla omnino prrsona, ecclcsiastica
ubsUlcntea desisterent, omnes pariter in proximo vcl secularis,alta vel humilis, hanc nostrre pagi-
moritums. Plurimi tamen coi suum obdurantibus, r.am coneessionis audeat infringere, vel ei ausu te-
Ben Dei Regulo cuidam, quem interceteroa doci- merario contraire. Si quis tamen hoc attentare prre-
lioreiu putaverat, adjunxit; Kuturura est, ut Ty- snmpserit, iram et indignationem nostri Culminis
Esech. J«
ii >, >
||
I i" el n gnum eju Rex d jii ia{ Babilonis. Intuena incurrat, et in ponam trangressionis quinquaginta
cnini, jiaea- dehiquc Imperatorem ail : Posrquam a tanta, quam auri niarcas componat, raedietatem tisco nostro, et
tum ejtu
sdixit, depopul ne
i
1 1 tii i
• averis, in hac reliquam injnriam pnsso nihilominus coneessione ;
i out uiom m
tuo afllictione confusuii sitci|«-iis ; Sicilire regno et donatione nostra firma et integra iiermaneute.
prattli i

[tibi siquidem Bal probntur habendum) reversus Ail lnijiis autem nostra; donationis memoriam et
absque discrimine potiei i :
qu Scri- stabile firmamentum, prresens scriptum scribi prre-
pturaruni tostimouio Emperutorem nimium persua- cepiinus, et nostri sigilli munimina roborari. Datum
sibtiem fecit, tlenricua deniquc Abhatem abeuntem apud S. f Maurum, anno DominicdB incarnationis
inter milites, nulli prorsus ectati vel ord ni parcen- milleslnio centosimo nonagesimo quinto, pndie no-
tes, usque Salernum educi in securitate mandavit. nas Martii decimre tertire Indictionis g.
Nec barbarorum aliqui defuerunt, qui mussilantes 31 Denique quoniam Panorraum, Trinacrire ur- Fjuidem
iln erenl Quanta maln latenl Bub cuculla Nam bem celeberrimam, tidcndi
; ilia !
virum Dei Joachim devenire
arida Im-
'i
|j i
cuncta deva li lecreverant, \ ix fulguratan- contigit : iliim se in
coanoliio sancti Spiritus Ci-
peratHXf
to ejus correptioni Bustii rant. Imperator inler- sterciensis Ordinis contineret, Constanti« Impera-
ea, re tacite ponderata Joachim velul a Deo misso trici iiiin ignotus, quandofamaejus totum peragra-
fldem pra lini^, collectis copiia se ad aua sine palma veral mbem, mandante ea feria sexta i:i Parasceve
roduxil i. Ji ach m poi tremo, tamquam sure fatiga- ad Imperiale palatium debita veneratione vocatur.
tionia objecto non defraudatus, Confratres, velut [mperatrix siquidem, tanti viri cupiens praesentia
viscera sua, n jucunditate revisit : nam omnium teneri, et sanctrs ijus conversationis ac doctrinre
Baluti Di brachio subvenerat. Hino omnes inir.it an- iinitiii allocutione
i
Iretari, in oratorium ingressa tifjuc de
tur, videntes, quomodo utriqsque fartus ailjutur in est ; tanUe invalescentis accersionis causain ex-
et peecatls
tribulatiouibus, in propria remeavit. postulanti, indicavit quod eidem peccata sua confi- canfcasnra,
80 Posl Iriuin curricula annorum sermonem, leri decreverat.Quodaudiens, et illam sublimi throno
'/(iii iii luo qui m vi nerabills Abbas [mperuti ri prredixerat, im- residentem sibique humiliori loco sedem adductam
pott /ilin- pleri contigit. Henricus Biquidem ille, qui in tanta intuens, ut Ecclesisa auctoritati et hujusmodi actus
HlUffl oilrji-
tribulatione Buorum ac regni secesserat, Btipato mi- judicialis sententire prospiceret ca qua prreditus
lltl ,

lite innumero, cunctia in ejua aspi etu Bilentibus, ad ligandi atque

erat solvendi auctoritate, ait : Cum
promissum sibi regnum equitavit. in gravi ergo tu Magdalenre Domini sim vicem
et otjp Christi
moguitudine m Calabriam triinphator ingrediens, gcsturus, descendens ut debes Confessionem facias :

venerabilem Patrem greasibua obviis orcurrentem alias, ut debeo, te merito non intelliyam.
Qure, m«nclur ut
quem prreeunrea aui, a longe cognitum
i
.
sicut erat ab ineunte retate devota, tanli viri ctve- cx throno des-
el invicem indicalum, iu veneratione plurima salu- ccndat.
ritatis majestate conspecta, secundum verbum Joa-
taverant. Imporatur vero ipse, venerans atque ar- cbim
F
Joacltlnium in omnibus gratanter paruit. Interea mirati
ridans Balutanti,
Abbas Joachim, qui ait II sl simi universi, videntes
/kiiiiiiI/.it .

qualiter Joachim, Ambrosii

fSCljUf, pra rita, dudum sic adveraantia, fore tam prospe-
i

instar, Untre majestatis culmen humiliavit. Ceterum

ra, cernimus, prophetovil
ii i
De cetero Henricua >.
ConstantiaservumDei tali observatione colebat, ut
Joaehim ex plurimo veneratione sic coluit, ul etiam audito co multa faceret qui antein adfuerant, be- :

diem natalia ejus i, Stanzaram Teuthonice dictum, nedicentes laudabant Deuni qui dedit talem ,

venerubilem haberet, atque cum eoperpetua fuit et potestatem hominibus, ut senri

ejus, loquentes
familiaritate devinctus el devotione detentus.
Ex de testimoniis suis iu conspectu Regum, non eon-
quo facies Prinoipum venerabantur eum el sicut ; funderentur.
Jouchim magnifloatus est in conspectu Regum, qui 3i Dilectus Deo Joachim exte-
hominibus venerabil et ter,
iu mpore iracundiaa tuer«1 effectue reconi ilatio
t, rtvri forma
ut iliiaruin infulis Ecclesiarura meruit der ;ta
;
venerabllls,
ita locua Floris omnibus i us renigii, et in die duplici narrationis encomio, humili scilici, e< lllu-
III doi um a nfugientibus ad eam
protectio evaserat. Btri, exornari deberet
quibus clarius, quru cirea
v "" Honricua, ea quo in virum Dei necessitudine illum Dominus digna eflatu dederat, aperirentur
;

:
forebatur, Innumana gratiarum facultates Ordini mediocri tamen eloquio, qure de eo veritate prrevia
Florensi inillius gratiam indulsit ex quibus unam, ; aunt comperta, lectoribus apponuntur. Erat venera-
iiiceterarum teetimonium, velut nuno
ccenobium bilia Joaohim moderata corporis statura spectabilis,
Flon nse iUius fruitione gaudet el inspectione
" ""'-
l

suh torma conspicitur.

W "' iluotum esl Bquum, ut hujusmodi
mu- el devotus facie;
erclesia adhuc conspicitur,
ginis gloriostfi, post illius altare
efligies siquidem ejus
in
in
celebri capella Xir-
Florensi

veterrimum in cce-
Henricus saxtus, divina lavente gratia Ronutno-
notapbio iusculpta, qure dextera baculum, lceva li-
tt anmium luiii [mperator semper Augustus
redilum el Rex Sicilire. bellum retinere conspicitur. Visitur adbuc et alia,
Imperialis munifloentia dignitatis
• n<\ moito illis
|
diversis cxprcssa coloribus, vetustatem plurimam qtinhs in
.,/iiin eon> nianuiiin Bemper ejttandere largitatem, qui sws imaglnt-
intuentium mentihus ingerens; qure Joacliim magnrfi
i/i/ui/. bus cermlur,
divinia obsequiis insistentcs sub sanctsi Religionis abstractiouia virum fuisse prredicat, sub cuculla al-

ba.
 VIGEStMA NOXA NAH. 107

ba. Sic Sacerdos Dei ftltissirai in disciplina moriiiu, deret. Nam cum esset cl in c i
s ili n lo providns, et D
non extima corp
nisi in a-difitionc plurhna, >ris com- in deliberatione maturus cum pietate, prae ceteris m gtob8j\-
t

.oaoun.Eco-
posite gerebat, ut animi sni moderationem ,Ie facili consultatione et auctoritate pollebnt.
prradicaret. In Missaa praeparatione seepissime la- 31 Admirabilis atque imitandus Pater Joachim,
1 .,
fttserrla coi|.
crymarum inibre perfundebatur, et in celebratione quamvis ex Mngistn gentium sancta admomtione ,111,1,111™™,»
alacri Angelum sonans, prsa ceteris Sacerdotlbns teneret, Qui suorum et maxirae domesticorumouram diltetiene,

eminentius benedicebat Hostiam. TemporePassionis non baliet, fidem negavit et est infldeli doterior ; l Tim. 5,

saciificans
Dominicie, ergastnlo Christi Domini Jesu sic erat hujiismoili, novissima licet neoessitnte prcssis, ad
et ptzdtcans, compatiens, ut quasi de muiulo alienus, in eamdem ciilincii pietuis pn fect [Ue virtutis illorufri raagis
deiotioncm amaritudinem transforraatus, eacrosancta agonia ubique respexil sucs, velut non
et inti ndens, seroper et
ingirrlti
allectus, de talium brevitate dierum lamentaretur. hnbitos, ditandi extollendique pralia. El licol < fra-

la Capitulo Fratribua sic evangelizabat, ul humi- tribus quandoque sentiret, ne tam rigidam circa il-
liori incipiens, et altiori tandem sermone orationem I08 gersri 1 voluntatem ; aiebat, Non solum Dominus
terminans, cunctis timorem pariter et amorera de- comminatur eediflcautibus iD sanguine ; sed facientes
votionis ac oompunctionis incuteret. Numquara in voluntatem Patris, propinquos appellavil ; aesi
vigiliis persolvendis obdormire apparuit. Qnalitateui apsrte dixisset, relig is Proepositos, nullatenus
seu quantitatem cibi nullatenus attendens, mc erat meritis consanguineis dignitates, et penitus non
orationi intentus; ut oculis manibusque in ccelum egeniibus alimoniam, Christo deservientibus prsa-
erectis, ecstasim lcrc perpetim in oratione insinna- stitam, erogare numquam debere. Eos tamen ita di •

ret. Extra monasterii septa, salva Regulaa obser- lcxit, ut per eum iota unum aut unus apex non
vantia, Apostoli vestigia insequens, eum alacri dis- pi-icierii-ct 1 lege ; ne qui in salntis exemplum ccte- V.

cumbentium aedificatione apposita sumpsit. Et quia ris praepositus fuorat, carnali affectione devictua in

in multnrum filiorum patrem constituendus erat, ei ruinam caderet. Ad diluendam ergo eorum pravita-
Dominus bene et pie vivendi gratiam contulit sic ; teni, qui Christi servis, ecclesiis atque pauperibus
ut miiltis in partibus verbuui sulutis pr.-edicans, in debita subventione fraudatis, Religionis hona pro
omnium devotionem caderet, et mirum ac venera- ditandis consanguineis inverecunde impendunt, lucc LuC. 3, 62
bilera virnin appellare non desisterent. praedicare solebat Qui ponit mauumsuam ad ara-
:

33 Pater venerabilis, veraciter instructus in di- trum et respicit retro, non esf aptus regno Dei : et

vini schola servitii, sciens spiritum Domini non re- jam Apnstolica vestigia insequentes, peram el retia,

quiescere nisi super hurailem et quietum ct tremen- quae carnales occupati s dssignant, nullo paoto
tem verba cjus, liumilitute sublimis, abhorruit su- secum afferre debuisse, Sic autem domesticis et

perbiam mente cordis sui nee tantura in interiori

; conterraneis bene pruepexit, ut humquam & salutis
liomine, verum etiam in eis quai foris sunt actioni. semita aberraret. Supplicantibus autem sibi, non
ExcellU viira
liuimlitate,
bus humillimum semper se exhibuit, in iis praesertim ui-i pro necessariis ac [ustis, apud Proceres, sed
quaa pietatis naturam induunt. Nara et in Curatio satis opportunus inge^sit, et quas Religionis eranl
Praepositus et Abbas propriis manibus totum phiries vivaci protectione fovit. Ergo in justitiae tramite
visus est purgare infirmitoriuni; langnontiura quo- eurrens, el favoribus el gratia apud omnes extitit

que agones, tamquam ejus pectori infixos, dulciter admiruliilis.

consolans qua poterat, sedula pietate demulsit. 3S Non immemor Apostoli, silii et qui cum eo
Saepissime comitem ac famulura, ad
itinerantem erant necessaria ministrantis, Regulse pariter ordi-
i0 "
°f'^
rihtla,
lassitudinem restaurandam, proprio equo ascendere nationi prospiciens, exemplum,
ut ceteris fieret in
mandans, pedester fuit ipse assidue eecutus. Iu manibus in plurimum prupriis laboravit. Neque in
quopiam levaraine indigentihus ferendo non raeritum hoc u divina bonitate destitutus; nam lioet
fuit

vel dignitatem solum, verum necessitatem et na- mentis acie priepollentes, corporis viribus non ro-
turae copulam intueus, omnibus se ollieiosuin exhir borari, saepe conspiciantur ; ipse tamen !i na corpo-
Luit, pro viribus refocillatione levavit. Unum
et ris habita valetudine, nullis deliciis tio abutens,
prsecipuum de tanto viro non est reticendum, quod conventuali exercitationi immlscsbatur. Verum ma-
c pietatem ejus summopere redolet. Cum tempestate gis ac magis in enudandis scripturae arcanis incu- F
miscrieoriitt qu;e autera a se edita per se emendtire nequi-
quailam faines valida utriusque Siciliae partes inva- buit :

eraa paupercs,
sisset, ita ut inedia plurimos interire contingcret vit, Sanclie matri Ecelesiae corrigenda reliquit.

joaclnm Dci gratia tauta pauperes misericordia

in Tandein 1111111411.1111 erat minusotiosus quam in otio.
effundebatur, ut post reliqua ab e.niein itinerante Lie ejus autem devotione quis enarrabit 1 Regem si-
impensa egenis, pallium et cucullam recipientibus, quidem Kegum, potenti ira commotum, precibus
ipse tunica et scapulari indutus, visus sit Consentia ipse 1111tig.1l1.it as-lilms ; pia seitiin : aiiellssiliiiun al-

pertransire. Nee solum operibus, verum et concione taris Hostiam pro vivorum defunctorumque sjlute
sulenni, ad similia caritatis opera Christi panperi- ofiereus. Per Ocl ivam Re urrectii nis Domin cae ac
bus eroganda, ceteros inflammavit. Inter alia ab Pentecostes de ccenobio exiturus, ad Missoa celobra-
ejus ore procedentia, illud maxime audientium prae- tionem cuncta u ssaria sibi afforri mandavit hae ;

rutiune ductus et devotione accensus, quod

'
Luc. 10, cordiorum aures apcruit Facite vobis amicos de
: utique
mammona iniquitatis ; ut cum defeceritis, recipiant sicut veiitas a flgura, ita Christiani a .Imlieis, die-
vos in aeterna tabernacula; qute praesertira aperta bus septein azima conicdentibus, nullatenus supe
drvotione (n
sunt eis, qui dispergentes dederunt pauperibus, sta- rari deberent. Munus pariter divini Oftli ii per "1
rrbus sacris
tuentes eorum justitiam
seculum seculi. Eosvero
in vendi ita ante oculos seuqier lialmit, ut. extra 1110- lruc ^nda,

pauperes qui in monasterio ad eum corifluebuut, in nasterium inventns, erecta Cruce accensisque lu-
mensa ejus magis quam divites ipsos, qui auctori- miiiaiibus, illuil ilevotissime, juxla temporis el loci

tate sua se faciunt venerabiles, vclut Cliristum Do- qualitatem, persolveret : non enim in vacuum san-
miiium visus est venerari Domiuicam scilicet sen-
: ctissimi Patris Benedicti locutionera audiverat, cura n C g, c . 10,

tentiam jugiter prse oculis habens. Qucd uni ex mi- ait, Divinam ubique adesse praesentiam,
crediraus
nimis meis fecistis. mihi fecistis. Ideo ex tali ac et oculos Doinini speculari bi.nos et malns. Quid di-

tanta caritatis exhibitione diffamatus, Deo et homi- quantum cordi fuerit, altari el
eam tan.lem. ei

nibus omnibus pergratus extitit. Tanta pi rro apud spectantiiim ad mnnditia? [psa
ileifieum rulliim.

homines de eo existimatio creverati ut etiam publi- damnabilis i,j>uii',n:s cssc nec pe-
profecto censebat,
cis in actionibus, prasente illo, nemo quidquam au- i.itus sustinendos, qui in immundis vasis cetarisque
opportunis
 108 VITA B. JOACHIMI ABB. FLORENSIS.
opportunis, mundo corde Domino sacrificia munda vus toto corde deservierat, in loco qui dicitur S-
AOcrnne ja-
offerre 86 jactant : addena Chriati miuistros mun- Martinus de Jove, alias de Canale, prope a Petra-
fOBO Gfl^!CO.
diorea eliam in extrinsens, et ofiieiosiores in Sacri- oppidum (quem locum ipse Joachim ah Andrea
fittae
et curanda aU
tarll mundl- '•
debere, quam olirn Salomonis raensae Conaentino Antistite, sub anno Domini miltesimo
tia. deservienies, quos beatiflcana Sabasornm Regina ducentesimo primo, acceperat) infirmari cocpit. Ubi
liinlr.it. Devote denique ct munde mitiistrantes, et non imparatus, ccslestjum fercula deliciarum praeli-
Iifi Mmeiites, et propriie consctentiss providoa cont- bare ezoptans, totus ferebatur in Deum. cui animam
tnendavit. In suis ergo cosnobiia et Sacerdotale et suam ab iueunte setate, tamquam capturam salutis
Leviticom munui perpolite et oura Dei tremore ox- hereditatein, prteparaverat. Etsi aegritudine corri- et suos ejtre-
pleri curaviti in Pratrum auribua intonans senten- piebatur, intuens in ccelum prasstolabatur Christura, iiuim adhorta-
tus,
tiam lilain eoinminantis, Facientes opus Dei negli- quem toto conle diiexerat: ut sic in alacritate devo-

Jcr. 18, iii genter, maledicti; et si negligentibus maledictio tionem eximiam comprobarct. Concurrentibus inde
imminet, duplici impuritata immundi uhi parebunt) Sambucinae, et b sancti Spiritus
Alibatilius Curatii, ;

In hujusmodi Dei ac proximi obsequio venerabilia Monacbia item non pauris adstantibus, et de tanti
Pater cureum ritsj perducens, jam senio confectus, Patris recessu languentibus, in spiritus vehementia
multorum flliorum, quos in Domino et Religione viain salutis prtsdicavit, ac eisdem Ordinis exter-
oerat, pater effectui praamio approximaverat. inin iti onem prasdixit, hoc ipsum pluries repetens :

Hoc vobis memorandum relinquo, ut diligatis invi-

ANNOTATA. cem, sieui Dominus Jesus dilexit nos. Benedictis
ergo prius ('uracens bus. tamquam prioribus filiis,
:

a Addit Ortrcue, a die rigeaima nona Martii, tii ctdemum Florensibus; Sacramentorum sacraperce-
maU : constal enim crealum \n Aprilis, conscciatum plionemunitus, velut ad fercula invitatus, inter
ipso '//c Paschss xiv ejusdem mensu, pridie quam co- manus Aliorum et confralrum, leni ae suavi agone,
''
ronarei Henricum.Hanc vero Coronationemnihilo mc- spiritum Deo reddidit Alrfias Florensis, die trige-
liut dicil idem Gretcus factam, ad incepta praelia in simo mensis Martii c.
Tangredum propellendum : sed quam id faUum, 37 Placuit tandem filiis suis, quos magisterii sui
ntque ad mo-
ideoquejura Itic omiesum sit, declarabit Arnoldus Lu- successores reliquerat, tanti Patria ergastulum in nast. Ftoren-
[veeniM Abbat, illius ipiiut temporU sctiptor, /i/>. 4 Florem transferre ubi, donec tubaeanat. in monu-
; se transfertur,

cap. !i apud Baronium, ad hunc annnm. Igitur Do- mento atque parato ccsnotapbio quiesceret. An
ininiis tmperator profectus est in Apuliam, acce- modo in eodem loco resideat, mihi compertuin non
pturu totam terram Wilhelmi Siculi, qusj eum cum est sarcophagum profecto ip^um prisci in non mo-
:

Imperatrice uxore sua contingebat : de qua tamen dica veneratione inspexerunt d.

profecl animum Domini Papas non parum of- 38 Quia do venerabili Patri Joachim , et ejus
rsnderal quia aliua Rex, Tancredus nomine, a Sede
;
Florensi Ordine, ea qttaa lectoribus perlegenda ad- ul'l aim mi-
Apostolica jara ibl ordinatus fuerat. Poslea aulem ducuntur, non nisi probatis anctonbus et testimo- racutts cla-
rutsse
rerum potitus Henricvt, totam Tancredi etirpem ave- niis (quoad fieri datum est) rohorata, decretum
"/ aut extinxit, cum Normannica nobilitate eidem est enuntiare; ne inventione nostra vel alterius fi-
fit-
vento : quod quam inique tuUrit tatis declaravit < '<>- ctione exculta ftiisse oredantur ideo, licet actio- :

Ustinus, tata amini Imptratorem excommunicationis nes, quao naturae ordinem superant a tanto viro ,

tenlentia, proiil pleniut apud Baronium videre est. f.irtas fnisse eiiam post mortem, non sine veritatis

b ni Kalendas Maji, capla ab tfenrico Neapolis aasertione reperiatur, et ipse non paucas papyrisin
est. vetustis perlegerim ; quia tamen Sanctae Sedis Apo-
c Mensts Augusto ejusdem anm 1191 reduxit copias slolica: auctoritate roboratas fuisse mihi non con-
Henricue, anno 1194 feliciut regressirrut. stitit, intermiscere eas non curavi. Hoc sane nunc
il
/ ',M fattiiSt&m-zame
vel Stama-gare, id est, Con- procuratione authentica hujusmodi suh tenore com-
ventus ii'iiu\
Familia quss quia per arbo-
Slirpis »«u :
probatur. In nomine Domini. Amen. Anno Do-
rtum truncum, atam dictum, ramos suos effUndentem, mini millesimo trecentesimo e quadragesimo sexto,
txprimi tolel, usilata passim metaphora etiam ipsa die vigesima quinta mcnsis Septembris quintae de- patct cx in-
strumtnto
£ siam iiuncti/ralur : Zame iiero seu Gare, collectiom it
cimsa tndictionis, apud monasterium Florense. He-
piocitratio-
" "" ,
1' 1 "'"/''' signi/xcal. hi natali autem die Princi- gnante Domina regina Joanna , Dei gratia inclita
l'um uironim, familiam omnem ad festas epulas conve- Hierusalem et Sicilise Regina, Ducatus Apulia;,
iiiit, liiiim hodie usitatum est. Principatus Capuaa, Provinciae /"Folcaquerii ae Pe-
e Abest Salina San Sevtrinensi urbe circiter
illa a dimontis Coinii.issa, regnorum ejus anno quarto
(i p, m. ad Nethi fluminii Awtralem ripam : quts au- amen. Nos Petrus Spinus de Pelrafitta,
feliciter,
tnn proxima est Abbatia, Serrachia, indigitatur in (e- Regalis Judex Casalis ipsius; Petromarius Judicis
bulit. Ab utroque vero Florente monasterium solis 16 Guiscardi de Petrafitta, publicus per totam pro-
p. u. distat, vinciam Vallis-Gratis et Terrae-Jordanis auctori- ab Ordiite
Lucanim seu Basiticatts hodiernss cattrum S.
l
tate regia Notarius; et subscripti testes, ad hoc Florensi
Muuri eal, in ipsopeni regionis umbihco, circa Salan- specialiter vocati et rogati praesenti scripto pu-
;

drtllam ftnman. blico notum facimus et testamur, quod constituti

1

.." ultoiie tricior rerfiens e Stcifta, in nostra praesentia testium subscriptorum reli-
et
ufli f«ernl
foronelut, roncredi iitoent liberosque el qamm plu- giosi viri, videlicet Fr.
Nicolaus de Caccurio Prior,
Hmam seeum aveheret, P.ontifici» ea violentia offenti
Fr. Petrus de Fontaneis Subprior, Fr. Philippus de
ditiouet declinans. Scminaria Cellerarius, Fr. Nicolaus de Sanctoro,
Fr. Marcus de Anagnia, Fr. Angelus de Gerentya,
GAPUT VIII. Fr. Jacobusde Terrasonis, Fr. Joannee deCeris ino,
Fr. Aloisius deTaberna, et Fr. Nicolaus deFlumi-
Mors Abbatis Joachimi, Translatio, Examen ns-frigido, Monachi conventuales monasterii Flo-
miraculorum rjus. rensis, nec non Fr, Joannes de Taberna Abbas mo-
nasterii Calabro-Marias S?nctae Severinae
dioecesis,
Oenescena interea venerabilis Joacbim, famulus et FraterJosephde Piniano Abbas S. Marias-novae,
""'• '" wnsummatione bona coslestia gratiaj
^rmaT^!" premia '' Gefuntinensis di monasterio Florensi
esis, dicto
expectana s Domino Jeeu, cui tamquam fidelia ser- tmmedtute Bubjecti ; asseruerunt dicti Abbates et
Conventus,
 VIGESIMA NONA MAJI. 109

Couventos, habere multa impetrare a Domino utilia t Signum Crucis proprias manus Petri Spiui de D
summo Pontifice quem impetrata
,
cedent et ver- Petrafitta, qui supra , rsgalis Judicis, scribflre acctobe
,A00 »
tent arl honorem conimodum, et statuni bonum
, nescientis.
et tranquillum monasteriorum et omnium Mona- t Ego Syr-Goffridus Ritrandus, Canonicus Ge-
ciioruni ipsorum, totiusque Ordinis Florensis. Ea- runtinensis , pnodictis interfui et mc subscripsi.
propter confisi ipsi Abbates et Conventus praidi- f Ego Presbyter Thomas de Petra-fltta, Cano-
ctus fideli prudentia et legalitate venerabilis in nicus Geruntinus , praidictis iuterfui et me sub-
Christo Patns Fr. Petri Abbatis Florensis, qui est scripsi.
Caput primum totius Florensis Ordinis ipsum Ab- ,
t Ego Neapolus Nicola de Caccurio, pradictis in-
batem Florensem oonstitueruut , fecerunt, et ordi- terfui et me subscripsi.
datx Abba-
li Pelro, navorunt eorum Procuratorem, actorem gestorem, ,
t Ego Fr. Joannes de Taberna qui supra Abbas, ,

a'Conomum syndicum , et nuntium specialem

, fateor, vulo, ct testor.
prajsenteiu et onus prasentis procuratiouis iu se t Ego Fr. Joseph, Abbas Monasterii S. Marito-
sponte suscipientem, ad transferendum se ad Ro- novas.
manam Curiam, ad iinpretranduiu infrascripta at t Ego Fr. Nicolaus de Caccurio, Prior Monast.
omnia alia, qua? ad honoreni et conimodum supra- Floris.
dictoram monasteriorum et omnium tilioruin Mo- t Ego Fr. Petrus de Fonlaneis, Supprior Monast.
nachorum ipsius Florensis Ordinis cadeut , et vcrti Floris.
possent. Videlicet, imprimis ad eligendum ibidem t Ego Fr. Jacobus de Terrasonis , Monachus iuo-

aliquem Cardinalem m
Protectorem pnedicti mo- nast. Floris,
nasterii et totius Florensis Ordinis. Item ad suppli- t Ego Fr. Aloisius dc Taberna , Monachus mo-
candtim Domino Suinmo Pontifioi, quod digne- nast. Floris. ,,

B tur concedere et ordinare per suas Apostolicas lit- t Ego Fr. Philippusde Seminaria, qui supra.
ut velut
teras aliquos Visilatores, qui possmt inquirere et t Ego F. Nicolaus de Fiuiue-freddo, qui supra.
Proatrator
tum alia rcferre Sedi Apostolicae de hesionibus et finibus di- t EgO pncdiclus Nutarius publicus, qui supra, pra>
apud Pa< cti monasterii Floris, prout melius dicto Abbati sens scriptum publicum propria iiiauu subscripsi,
pam agat,
Florensi videbitur expedire. Item ad Bupplicandam et me swbscripsi ratus etc.
cidem Sedi Apostolics, quod concedatur eidcm Abbati An autein hujusmudi informatio et relatio expe-
Florensi, ut possiut reformare monasteria vacantia tita, ut supra, vel procuratio ipsa eflectum aliquoiii
et non vacantia, tam per rcforinationein generaletn dum nihil nisi ipsam quaj innotuit
fuerit assecuta,
dicti Suninn Pontificis quam qualicunique modo adderem, laborandutn fore nullatenus existimuvi.
vacantia, eidem Abbati Florensi, tamquam capiti to-
tius Florensis Ordinis, subjecta. Etiam dignetur ANNOTATA.
Dominus Sumnms Pontifex committere aliquibus
Episcopis seuPrffilatia provincis Calabriie, quipos- a Petrafitta solum 4 milliaribus dislat Consentia,
sint inquirerc et rsterre de miraculis, factis et visis, cui ad Orientem jacet, Cralem flu.viv.rn ad Austrum
in vita et post mortem ,
per quondam Abbatem respiciens al> hue autem
: oppido uno milliario ad ur-
Joachim, qui fuit principium et fuudamentum to- bem propius sila esi Graucia, S. Martini iicta quam :

tius Flomisis Ordinis: cujus Abbatis Joachim mul- auuo 1544 adkuc celebrem tlnlints Benedictiui locwn
ta miracula fuerunt visibiliter patefacta, et visa et fuisse, ostendit Brevt Indulgenliarum lidem datarum ,

manifesta in provincia Calabrite supradietae , tain lier Guidonem Ascanium Cardimlem Sfortiam, l'uu-

tempore vitai su;c, quuin post obitum vitte cjus. li/nis Vimli 111, avi siti, Ciimernritim : quod Breve
Et ad impctrandum Conservatores perpetuos pri- exlat apud Gregoriuin ntmc ibi patj. 304 : qui nil ,

vilegiorum monasterii Floris et totius Ordinis nonnisiimmundorum animalium habilaculum cunspici.

Florensis;et generaliter ad impstrandum oinnia b S. Spiritus monasterium in Sicilia, Cisterciensis

tum pro ex
alia et siiigula, quaj sunt ad bonum statum et re- Ordinis, Sambucinx ftlut, prope Panormum, fundatum
amlnandts
Joacltimi formationein dicti Florensis monasterii et totius iin. 1173; ii (Vi prnuits forte Abbas Alexandet fttit

mtracults Ordinis supradicti : et nihilominus, quod possit Joncliihui fiiiniliiins, ttt inlia Miruc. 13 ; et posteum F
Commtssa- unum
substituere, constituere, et instituere vel Mattlucus. de qtio ud an. 1200 menlioinecniltir. Saiu-
rios impe-
tret, plures Procuratores loco sui, prout melius sibi vi- biiciiuc iiittem Abbat Lucas erat, Jomtnes Curatii,
C debitur expedire: Et ad faciendum omnia alia et Mirac. 15 nominandus.
singula, qute legitimus Procurator , actor, cecono- c Addideral Griecus , circa annum a Nativitate
mus, et syndicus, et nuntius specialis facerc potcst Domiin inccxn quod Commentario rejectmus,
: in

et deberet, sicut si dictus constitutus personaliter d Sequebalur Epilapliium, versu elegiaco compo-
adesset : dantes ct concedentcs cidcm eorum Pro- siiitm inilio hujusseculi: quod satis est apud UgheUum

curatori, ut supra, plenam ct geueralem et libc- lom. 7 col. ili le.iji.

rain potestatem comparendi et praesentandi se co- e Quinquagesimum trantcripseral Grtteus : sed

raiii Siiiniiio Pontifice, ad impctrandum oiiinia su- lapsus prqbalur, tum cx numero Indiclionis, lum ex
pradicta, et qua; rnelius sibi videbuntur expedire ; anno i Regnij convenitque cum paclis conventis inler
promittentes , dantes, constituentes, rata, grata, Beginam Joo.nna.rn ei Fridericum Aragonium Tri-
et firma habere, tenere, et inviolabililer observaro nan~ix ditcntui em inilis, signatisque anno Clnisti 1373,
prajdicta omnia et singula, circa pramissa et quod- regnorum Joannse amw 31 prout in annalibus !'• mii :

per se vel
itllum a se libet praemissorum, qua? per dictum Abbatem Flu- ett lcijttiilne.

delegutum. rensem, eorum generalem Procuratorem, vel ab eo f Itaexeodem Biovto correximus : apud Gmctim
substitutum, acta et gesU fuerint, etiain procurata Forcalgrerii provmcia eral.
sub hypotheca, omnium mentibus solenniter et le- a Monasterio Florensi Gcruntia, vulgo
g Abest
gitiine Btipulantes. Quod actuni et scriptum est, Cerenza, p. u.ad Onentem, undedesilu liujus Abba-
per maniim mei praefati Notarii, meo solito signo lix stattii potest.

etsubscriptionesignatum. Signo tamennostri.quisu-

pra, idiotse et testium subscriptornm, ac
judicis
etiam subscriptorum Monachorum et Abbatum si-
gniset subscriptiouibus roboratum, scriptum, et ac-
tum,anno, die, loco, mensc, etlndictioneprsemissis.
Mujt T. VII
15 MIRACULA
 110 VITA B. JOACHIMIABB. FLORENSIS.
erit sic. Nam
Dominus Deus est magnns in D
sicut
magnis ita est mognus in
et innumeris, parvis et
MIRACDLA in paueis. Satis igHur sit agnoscere, qualiter Dumi-

Quaj Deo cooperanle Venerabilis AbbasJoa- nus Deus oniversorum, servum ejus Joachim Abba-

rliim, Ordinis Florensis [nsliitilor, edidil; tem, Monasterii Florensis conditorem et ejnsOrdi-
nis Institutorein, in vila, in niorte, et post niortein
|ht Fralrem Jacobum Graecum Sylla-
plorimis decoravit miraeulis. Qu.x* vero extiteriot,
nciMii. Sacrac Theologix Professorem, ad Joachim Abbatis prrjeconium, Domini Dei
dicfi
collecta el armario Florensis Monaslerii nostri Jesu Chrfsti laudem et Trinitatis Deificae ,

interclusa. laudem et gloriam, sub Gcclesise CatlioliceB et Sedis

ApostoIicSB et Romana? lidei perpetua correctioue,
Ex MS. Ferdtnandi Ughelli, collato cum incJioantur in noinine Domini.

editione Gregorii de Lauro. ANNOTATA.

PR/EFATIO. a Qux Lucas scripsit, in Commentario de 'imus , ct

ideo traditioni tsti rw»n admodum fidimus : quia neque

'
fuoniam annis jnm prope prasteritis , libellus,
,
tlc Lucu quidquam legitur iu praecitato instrumtnlo.

POtt cililiiin
a nobis cx vetustissimis collectus , Cbronologiaa Auiitiy Admirabilia vocat, ei singulasingutis numeris
de \'tta Joa- inscribit consequenter cgo servoto numerorum or~
Joachim Abbatis et Ordinis Fiorensis inscriptione : ,

rfiftu /t

brltum, ndgatus , tyois traditus fuit; ubi gesta , dsi thtic, Miracula matui appellare. Ipsos tlciude Tiiulos,

noi '!, aliqua tamen ejusdem el Ordinis ejus, ifiut siii/julis Atliitiitilnliliits catctor prxfixcrat , tttt mar-
oculis mnltorum, quon.odo gesta fuerunt, se prai- ijiiicm tnvarialos jnv synopsi locavi,

sentarunt actiones autem quasdam

: qusenaturm .

CAPUT
:

I.
ordinem ot facultatem superant , et miracula di-
E
cuntur, eo qm il per sanctam Apostolicam Sedem Miracula a vivente Joaclthno palrala.
sciibunlur milii non constiterant probata, opusculo eidem in-
iilll itrttbi.
termiscere nequivl : ne hujusmodi mirabilia tem- _T nit vir illustris vita lucidus, et nmune , ,

Vincula hn
porum edacitate et injuria delerentur, ea quse ad- Lucas qui Monachus Monisterii Casa>Marii
; ,
pedita> Im-
Invenire Buffeci , adnotnre el Monasterii Florensis ab illius Abbate Cieraruo in scribam Venem- tjux rcseran

nrmario intercludere constitui non enim in con- :

bilis Palris Joachira , duin ibidem sd contineret, tur.

spectuiinum absque Sedis Apostolicss probatio-

I irailiius fuerat ; ibi Calubriara autem pepedantibus
ne vulganda fore existimavi, Cctcrum tonti viri mi- omboljub, contigit tunc temporis Abbatem de Sam-
racuia, mundo vulgata ei p&tentia fuisse, caque per bucina viam umversae rarnis subire. ln quo mo-
Beatissimum Lucam Archiepiscopum Consentinum nasterio licet viri, vita et doctrina celeberrimi,
. s descripta, procuratio authentica, quas nunc DujijiiiG l)eo universorum s.-mctissinit 1 militarent ; de
usque in armnrlo Florensi legitur, cum traditione quoruni numero corum Abli;is eligendus erat ; omni- Ylncirfa imjiz-
ditx linguv
vetorum, lalissimo probat el obsque dubietate eon- bus tamen humilitatis intuttu ad hujusmodi >-n\>-
merantur
liiinii quod etiam iu prajlibato opusculo nostro cundum onus se mmus
dignos ac idoneos ilc-prehen-
dillusiiis monstratum «. Miraeula vero lonti Patris i'iii!ilus, ilf1 cnncilio a Dumni Raynerii tnter eos ,

tnl /i lcm
adnotnre tali intentione constitui, ul inlis ac lanti prsecipui, Lucas ille ab omnibus in Abbatem expe-
$anetitath viri sanctitns , et Dei omnipotentis bonitas atque tiiur. Ceterum cum ipse Lucas tardioris et impe-
rju . mnjo tas, abomnibus glorificotur. l'.i quamvis ab ditioris hnguaj vinculo teneretur, tale onus reci
hoininc pcrpelrata miracula non sinl de essenlia piendum penitus recusavit. Non enim immemor
rjus snnctitatis; ul pcrprobe dicel Dominus in no- erat illius liumilitatis propheticse, asserentis A a a, :

vissimo dlo, lns qui in nomine ejus dsemonia eje- Domine i ne?cio loqui, quio pueregosura; etalte-
ci a fecissemiraculaprofitebuntur: tamen rius etiam Mosaicaa assertionis, nd Pharaonem
iu Ecclesla sua por viros sanclos mirabilia operari, transmittendi, tc pro lingtiBB impedimento recusan-
inlsinr plebis utilitatem, facientis sanctitatem.suam- tis. Verum quia ad onus illud a Domino electi •

quo glorificandam majestatem, non destitit. Insu- ei at. factum est, ut Vener. Pater et Abbas Joacliiin
par, licel nliqnando, ad aliqBom vei itatem apei icn- ad eumdem Lucara epistolam mitteret, qi.a eum .-r« 1

il.uii, ii iin pef improbos, Deus miracula fleri per-

.
curam suscipicndam, adquam electusfucrat, horta-
nii orit; vrlni Bliis Judffiorum , in nomine Jesu de- baiur; afflrnians, nedetali impedimentoformidaret;
mi ni. i pjicere, etsi coin Jesu non ambularent oon- , nam Dominus benignissimus de reraedio provideret
cesseril ;ad claritatem tamen fldeisemporinErcle- Cum vero Lucas alibi tanti pollicita Patris multo-
sla mirai ula haheri, donavit. Sunl enim i|>^.i mira- ties in veritate sanctitatis expertus esset Joachim ,

ciiln in flde, velut conditio sine qus non: nam qute la in pcctore condita, non de sna, sed de (anii
Peus de seel invisibilibus , oredendis per Rdem et Palris et De< bonitale cunfiMis, iu tnonasteriuni
ejus hnbitum, intelleotui humano indidit credenda, tie Sambucina devenit. Ubi cum lialbutiens ad Fra-
per miracula credenti approximari e< conglutinari tres sermonem haberel mirabile dietu ) illico cs !

voluit. ln inirar.ulis ergo ab h inibns perpetratia ejus et vincula lingusa ejus reserantur unde recte :

l"'
1
"
Dens ipse, qul facit mirabilia magna solus, locutus benedixit Dominum Deum Israol , qui per
agnoscendus et irloriflcandua esl ille eti rst : i ,
merita Vener. Patris achim vititavit et feeit sani Ji -

alii/uaUtrr qui sinu homini fldem tribuit, ita adcjus

conflrma- tatem linguso suse. Ordinatus er^o Abbas, in S;mi~
eonflrmaH'
tionem miracula lleri, el ad eum capessendam co- bucina remansil Religiosi vero, nrmio terrore c ir-
<tam. ;

ruscare ooncessit Nea homo quaoumque sancti- repti, ile pectoris imo laudaverunl Deum.qui talia
,
t&te prafulgnat, ex se habi posse miracula facere. i
in taH.uis \iiis fieri et recipi mirabilia dignatus
Quid enini inquit Seriptura de Movse el Aaronl fucrat ; quin imo omues qui audierunt circumqua-
Posuil in eis verba signorum suorum. Qnin imo que im-tu
Ql ct laatitia percellebantur, beneilicentes
educenti Mnysi aquamde pelra, nec ien D i et laudantes Dominum m famulia suis.
glorificanti in poanam tcmerltatis, quod populum
.
_ Quemadroodum humana corpora non ex uno ,

10 teirain Promissionie non introdueerel fuit com- , elemento, sed ex contrariis coraposita suni; ita sa- ciitcm Lucx
minatum, Tandem >i ea qaaa inferentur, nl quihua sanitai iteium
, pis^ime ea inflrmari et alterari contingit. Advenit
restkiultw
perpau. u esse videbuntur, ol itleonnrvifacienda; non tanun aliqoando, eo mQrmitatem et alterationem

subire,
 VIGESIMA NONA MAJI. III
subire, ut manifestentur opera Dei in illis. Nam propter augendum patientis meritum, sicut fuit D
inter aliadona credentilms a Domino concessum datus angelus sathana, qui
colanhizaret Paulum; A. JAC. GB.ECO ,'

est, quod super a?gros manus imponent, et bene aut nd alicujus Dei servi patientiam BX MS.
aperiendam
liabebunt acsi diceretur, quamplurimi Dei por-
:
luemadmodum de eodem Job Scriptura testatur
missione a?grotantes et corporuni alterationem aut ad ipsius Ecdesia? tediBcationem, ut
non tantuin
patientes , Apostolorum experiendo ciirationem ,
fide, sed sensibus etiam externis
simplices princi-
Deum benedicent et ad Doroinuin converlentur, paliter percipiant, homines a dnmonibus vexari
magnificantes eum qui dedit talem potestatem ho- cum cernant et auribus percipiant divmonia
oculis
minibus. Lucas igitur (vel contrarietate urgente ,
homines obsidere tandem ad aiitujiis viri sanotita-
:

aut Domino bujusmodi ordinante ut novit ipse , !

tem propalandam nam cuin quis dssmonem a cor-
;

magnis tenebatur febribus sic ut niorti pene , pore alicujus obsessi dejieit esse magna? virtutis et ,

approximari videretur; adeoque invalescendi debili- eximiajpotestatisapcritur. Et licet non sithominis,

tate vexabatur, ut nec carnes quomodolibet pra- , propter eam quam diximus rationem, dmmonem
parate appositas, comedere posset. Joachim autem ejicere posse sicnt patet in Apostolis non valenli-
,

Dei famulus, viscera cantatis indutus, angustiis ta- bus ejicere damioniuiu non nisi
; in oratione et
lihus et aegritudinibus compaliens, a?grotanti Luca? jejunin prnfiigaiidiim dat tamen
; ejicere posse
caules pra>parari ct apponi juseit eidem eorum- ; propter ejus gloriam et ejicientis bonitatem ape-
demqiie benedictione peracta, inquit; Ede, in no- riendam. Ut ergo manifestaret Dominus quanti ,

mine Domini, et esto securus. Et quid dieain'? Ita meriti et sanctitatis Joachim famulus ejus extiterit,
ex comesticne convaluit, acsi divinum pharmacum accidit in terra c Mydaa seu Maydffl , in Neo-
seu poculum e codo demissum degustasset. Ceterum castrensidioccesi, filium cujusdam Roberti d de
non omittendum illud, quod evenit eisdem vene-
est Benetta male a da?monio vexari et torqueri qui :

rabilibus Jnachim et Lucee, in Trinacriam in-ulam siquidem Robertus audiens famam viri misit ad
, ,

una pergentibus. Accidit siquidem ut mense Novem- euni , rogans ut ad illuni venire dignaretur. Vir
bris, itineris cum lassitudine tum hospilii tarditate, autem Dei Joachim, cum profunda csset hiiinilitatis
mirum in modum Lucas ipse sitiens, de nocte sur- et ingentis caritatis, properare non recusavit. Au-
gendo biberet; idque Joachim pluries compatienter diens vero ac cernens tandem vocationis causam, ne
passus tandem observantia? zelo succensus , eum
, hujusmodi tlaemonis ejectio viribus aut sanctitati
Regula? contra facere illiusque observantiam de- ejus adscriberetur, in monasteriuin daCuratio, ubi
moliri . in lenitatis spiritu benigne monuit; addens ,
tunc Pater et Abbas extabat reversus, rem Eratri-
eum non debere passione superari ; sed ut de boni- bus et Religiosis adaperiens, per triduum oratio-
tate Dei confidens, penitus abstinere curaret. Ob- nem ad Deuin tieri pro tali necessitate oiiinilius
temperans ergo illius pra?ceptis, et precibus ejus- imperavit. Iteium denique Maydam repetenti, ilico
dem adjutus, de cetero non sitivit. Iste Lucas puer est huiniliter prajsentatus et ecrr confestim :

tandem, Dei donante providentia, ob praeclara? vita? coram omnihns acriter a da?mone correptus est,
meritum , effectus Archiepiscopus Consentinus, fuit Venerabilis atitPm Abbas Joarhim, ad inodicum
ifa bonitate celeberrimus , ut si quibusdam recen- orationi se donans , in nomine Domini nostri Jesu
tioribus fides adhibetur, Beatus credatur : in hujus Chiisti immundo spiritui imperavit quo mox : dejecto
enim Luca? gratiam ecclcsia et basilica Consentina, et absistenle, adolesccntulum ab eodem liberatum
Imperatore adstante , a saneta? Sedis Apostolica? redrlidit patri suo. Denium cum
omiiiuin qui aderant
Lcgato consecrata reperitur, ut in memorato li- et viderant ndiniratione. gratiarum nctione adet
bello nostro latius probatum agnoscitur b. Dominum, in monasterium suum reverstis, omnibus
3 Quemadmodum teste beato Job, de potestate extitit admirabitis.
daeroonis nuntiante , non est polestas in terra quse 4 Etsi tentationcs variis ex causis homiuibus
comparetur ei ; ita attendendum est, quia da?mon, evenire contingat ; illa? tamen prtrcipiie . qinc a da?-
Religiosus prr
Djmoniacus
per mtrita
cum spiritus sit , superioris est ordinis et potestatis mone , ad auterendam homini beatitudinem iiniuit- merita B, Joa-
creaturis horum inferiorum ubi ea qua? sunt vel timttir. vablc pertimescenda? sunt. Sicuteuiin tjmin- c/ttm a tenta-
sancti Patris ,

noneliberatvr.
liOeratur. corporea sunt vel mixta : est ergo majoris potestatis dam patribus in deserto, acupiditate sua allectante
c F
corporeis solum vel mixtis, cum spiritus sit, etiamsi atque abstrahente. tentari accidit; sic ut nauseato
Creatrra corporalis deserviat spirituali ad motum manna, ceparum et alliorum amissionem et carniura
localem. Sed licet potestas ejus maxima existat, ollas deflerent ( unde
terram promissionis aditus in
non potest tamen uti et exercere illam nisi Do- , merito denegatus fuit) ita pariter, si quando ali-
mino Deo permittente. Novimus etenim Satan quibus a Domino Religionis ingressus conceditur,
ceterorum nequam spirituum et nmndi hnjus tene- vigilandum nimium est ne dsmonis tentatione ,

brarum harum principem, non solum animam ipsius reccdentes ab ea, se indignos ad gloriflcationem
beati Job tangere non pntuisse, sed nec ovicnlam constituant.Non cnim adultis ad gloriflcationem
ejus, nisi Domino Deo donante et legionem dae- : devemre conceditur, nisi (teste Apostolo) per quos-
monum, de corpore obsessi ejectam, nec in porcos, dam gradus : sicut scriptum est, quos prasdestina- tlo m . y, 30

nisi Domino nostroJesu Christo concedente, intrare vit, hos et vocavif. Vocatio ergo ad fidem et in- ,

potuisse. Deo ergo donante exercet suam in istis gressusad Rehgionem.gradusest :ul glonfirationem,
inferioribus potestatem, praecipue ad damnum ho- tamquain ad finem ct effectum preedestinationiB.
mini inferendum : velut novimus in rebus .Egyptio- Quando anteui ab aliquibus a Fide seii Religione
rum ad eorum damnificationem Quandoque
sa?visse. propter tentationem da-nionis fit egressus, magnum
etiam in homines ipsos ,
propter injuriam Deo infe- est signum reprobationis. Propterea, contra liujus-
rendam , daemones potestatem et sa?vitiam ope- modi tentationes, valde vigilandiim et colluctandum
rantur : nam cum nequam voluntate et rebelies ob- e-t : sicut accidit cuidani Monacho in coenobio da

stinatione existant, non valentes Deo aliquid mali Sambucina. Hic vocabatur M.ixinius; et ilum novi-
inferre, horninibus ad Dei imaginem factis nocere tius adhue militiie religiosffl iter ageret et arma
procurant. Dat vero Deus da?moni hominibus insi- indueret, magnam
recedendi tentationem patienti
diari ac officere posse variis de causis , vel propter manus Domini prassfo fuit. Configit si<|iiii]hiu ad
peccatum ab hominibus perpetratum et doemon , dictum monasterium Ven. Abbatem Joachim deve-
sasvit in peccatorem tamquam in mancipium ejus nire qno ibidem discumbente Fratcr Maximus
:
,

( nam qui facit peccatum servus est peccati vel ) tanti Patris sanctitatem cogitans, inquit intra se :

Si
 H2 MIRACULA B. JOACHIMI ABB. FLORENSIS.

A Si <lo pulmento paropsidin, in qna manns B. Jnachim et sanabitur. Ac qnid mirura 1 Atfenta fide et devo-
i. lic! ciuEco jntingll habsTeni ef comedsrsin .
a tentatione diu , tione hominis , in Domino confisus Joachim , Crucis
EI MB. irarer. Joachim aotcm divina uTico praa- signo equum signavit , et illico ex vulnere conva-
ventns gratia, apnit.o 1'ratris desidrrio. et va-mlum luil. Idoo accepit omnes timor, qui viderunt el au-
.1 ferculnm obtulil. 1

quo dcgustato factum :

dierunt gloriam Deo dederunt, qui non tantum
; et

,.1,Domino co perante, ut penitus a tentatione hominibus, sed etiam propterillorum consolationem

maxfma Maximos liberaratur. Qui deniqne in vitce et devotinnem. per scrvuin ejus tam insolite et stu-

sanctltat* perMveraiia, dicere eonaueverat : Sancti pende bcltuis sanitatem restituit.

,| ..:. .
i
n (brmonis libnrari
promenii al talia pa»im eunctii In cunctorum
;
ANNOTATA.
adminilione ad Doi gloriam eniinliahut.
a Raynerium de Pontio voral Grrqorius rap. 41.
Adolcscens D ii: Aquitania et civitate Aquaj Augniia, vulgo
ad Clirlsli ,„, odole cana, eui nomen erat Joan- !
Forle de Pontia smtrve vnfuit , ct cottjrclavit ipsum
milUiam voca.
tur, naa, apiritum lortitui ait bonum, perqnemerat 6*86, qui r.r ista mtula Joaohimo sacius adbxsisse tli-

qnia rsbui exuberabat cilur num. !0.

docilia et amabilfi ralda : et

temporalibo oper nmnes cnncivcs anos, in honi- b Sciltrcl Scct. 41, ubi Nicolai Episrnpi Tiiseulani

late el earitate rae Religiosos hoipitari connsve-

Leijali nislruttiriiliiiti tnlrqrr refrrlur, cum altorum no-
ral n quibui verbum Dei mirum in modum audire
.
vem Kjiiscopontm subscriptionibus , anno P222, 3 l;a-

exardescebat. Celsrum.qui verbum Dei audientibna

Irtnl. Frbr. Imlirl. 10 : qiiott rl aputl Utjltellum totum

,.i facientibui lUud beatitudinem pollioetur, eidem leijrrr r\t . Is uiilrm qui Lucam Beatum scnpsit, Ma-
Joanni,aicut el boipitalitatii.ita pariterel devotionia raftotins esl iii Chronicis Calabriie lib. 4 rap. 19, ubi

donum contulit. 1'roptera qnot.idie ad divina uffi- ,

fere. omnes kic nominati discipuli Joaohim voconiur

ola exhaurienda, Cathedralem eccleiiam ingredie-

Beati , absqtie ulla pvnbalionc cullus.

batur, Qnodam vero die evenit, dum Cborua pcdes c Mydae, seu Maydae oppitlnm, olim Melanium,
ejua dirigl In viam pacis deoantando expeteret inquil Qregorius, Catabries ultrrioris ,
qna illa inter

eumdera genibna auacultantem,

flaxia retro altare einut Scillacoum Hipponiatcmqite arctissima rst , od
in ipiritui mavitate demorari, ef ibidam oculia ma- /Jitiiitinri fhnnrn : tlislnns tt mnntistetin Flovts circiler

ulbuiqua suraum arectis ecataaim quodammodo per- 30 p. M. ct ulira Neocastrum ad milliana 8.

j.,-1 i .
Nam ecce mirabile dictu vianm eat illi eo- d Atldit idem ipstus Maidie. Cortalia; Corigas,
ri... :

., ii onvi ixitatara aperiri, el aeoeulia oonapicere Ivttvi, atque Jacorsi Domtnnm fuhsc kunc Robcr-
ct lub rlhrljill- Doi ii" 10 maje tate apparentem. Ceterum quia lnm.
)lu tirutl vlrl
qnataitura Dilectum invenerat, in miram A »m. 28.
T
anima eju i
e ct plruius in opusculo 80. Banalii.
coroiialur.
i veraa duleedinem, nibil aliud ultra inde curabat. f Mandaram ubiquc scripstt Grrgoiius.
Affectam interea sanatiisimse invocationem Trinl-
tniis, audlvit vooem da ccelo dicentem sibi Si vis :
CAPUT II.

ad ut.nn Ingredii vada ad Joaobim Abbatem, et

quidquid praioeperil facito. Cui adoleacens, Ahacuc
AUa beneficia vivenlis Joachimi meritis impu-
Imltatua, respondil : Domine, Joachim neo vidi nec tata.
novl, Hia autera diotia viiio pneguatata diaparuit :

vitiiiiiI nncii qui vocem daderat, intellectum prrobuit. X erapore quo vir Dei Joachim magnae apud ho-
Sanitas ctaudo
Reliotis Brgo omnibus bvub, Romam festinanter iitinrs erat sanctitatis, et plurimae apud Doininum
per virum Dei
ailivii ; et inde, CardinaUa Bajonse ejua propinqui bonitatis, contigit aororem ejus infirmari, vocatus- restituttur.

rjrudilione edoctua ad virum Dei Joachim in Flo-

,
que est Alitia^ ad cani. Properans ergo ad illaiu,

rem devenit. Quomodo autem auh diaciplina tanti animsB quam corporis sospvtate attenta, inter

Patria Religlonis habitum susceperit, et viam man- alios qui honoris et venerationis intuitu advcntum
datorum ejua oucurrerit et . sanoto flne quieverit, 1'jus praivenire curabant. illunnnet Jnrdanuin praa-

in libello nostro jam memorato t monstratum eat, raeinoratum festinanter obviam habuit. Ceteram
ti [nter cotera ad humanam oreata servitutem priuaquam ad invicem oretenus salutarent, Deoper-
( .i obaequii animaUa preaatant, aiout sensu mittente, Jorilanusab equo cadens, pedem sibi ex-

hominibua proxtmiora : unda fit , ul poaaeaaione torquemlo confregit; ita ut nec ceteroruni auxiliis
i,.i uarura mundi nujus non parum glorien-
incola sese aliquo convertere poaset. Lnterea occurrente

tur, et valda de illarnm perditiona dolsant, Novi- famulo Dci, c.ujus sanctitat.-ni jam expertus fuerat,

nius proptersa ssaps, propter uaura hominum sl eo- inatanteret liuiniliterab eo signari poposcit. Servus
ruin juvamsn itidsm animaUbua opem et auxUium .
autsm 1'tiiisti, vebementi ejus dolori compatiens et
in:i iiiiini ei e a Sanotia, Divua uamque Bernardna in Dei pietate contidens, supplicantem aacroaancto
animalia a peate liberavit, ao quod humana ex eis Cruoia munivit signacuio, moxinpristinamsaui- j
i t

oorpora Inflrmantia refloiebantur. Non ergo aper- tatem Sanus ergo eflectus, de terra pro-
restituit.
Animalla siliens, sanatorem suum comitabatur, praejaetitia et
UUttR rlri Dei
nandura sal , quod flunulue Dai Joaohim in ftnimaU
MnctUatt stupsndum admfsit. Aooidit aiquidam vics quadam, dsvotions seipsum uon capiens ceterisque conju- :

iiil.ms eflundebatur in gratiarum actione etDeiiau-

curanlur.
servum Chriati Jesu Joachim Sylam Conseutinam
pertranairs, abi noots lupsrveniente divertendum de, quinon tantum in brutis, verum etiam in cor-
ii tmi it hoapitandum in villa cujusdam Jordani de pore ejus, uiira per servum ejus operari dignatus
/ M.ulaia, a quo fuit niinia ainabilitate et rnritate fuerat. Ceteri vero, attonitis auribus vuitibusque
Boacsptus. ColUgatia vsro prope squia bOBpitantis et iinmutatis, iu ainbonuii Cumitatu grates Deo ege-
hospitis, dum m ad invicem non patsrentur, et Jor- runt. dicentes, Quia vidimus mirabilia liodie.

dani aquus se alin convertane niteretur; incid.it in 8 ln territorio pago civitatis Talieruie, modo
et

stlpitem prtaacatum, ita ut interiora da oorpore a Trebernai, quidam, cui nomen erat Leu,
erat

exireut. IJua ile n' Yonoralulis \bbas iiinnuni trislis natione Graiicus et monbus. Hic in corde suo po-
eiliTins, si aliquo rsmadio equo subvauiri poasit an- suerat et ore protiderat, donante uxore, se mundo
rfvjs proourabati Quo agnito hoapas, hUari vultu, valefacera vslla : erat aiquidem Sacordos, et Qraa-
na de hujusmodi casu tristaretur, Abbateni verbis conuu more uxorem deeadem generatiune liabebat
duloibus dapreoabatur. Visatandem tauti viri anxie- muUsr autem illaguttae morbo atrociter laborabat.
tnto, tidenter ait : Si equo compateris, Bigna illuin, Medio vero tempore eveuit. ut Ulac praetereuntem
virum
 VIOE?IMA NONA MAJI. 113
A virum Dei Joachim Leo obvium haberet, quom ca- sterii nh illo egressum comitante. Hic in itinore. et D
Mulierad bea- ribatis intuitu ad liospitaudum domum suam intro- ani-no et vultu, mrastus ac *• >»c. giisco
tristis tenebatur cni
tt nn depre-
:

cationem
duceret. Ceteruiu infirmans mulier, nescioquaprae- beatua Joachira inquit; Frator^quaretristisincedisl
convaluit. venta gr.ntia et spiritu cdocta, nd Abbatisintroeuntis At ille :Paalteriorum oblitus, oum Paaunos n >
pedes devoluta illosque atnplexans, tales prorupit in riter non teneam, te iu Otii.-i persolvendo » et in
vocea : Domine, si vis, potes me sanare. Cui vir ^ igiliiaMatutinisadjuvare nequibo. At Pateraanatus,
Dei, pietate incalescens, ait; Credis quod e\ Dei Esto alacri animo, sf corde Becurus : nam Dominua
munere possum te sanare? Et illa Utique, Domine. :
providebit. Sed quiddicaml Per merita et inter-
credo. Admirans ergo servus Jesu Christi, erectis cessionem H-. Joachim, ita Frater ille cud Lom
ad Deum sursum manibus, aodemum super mulie- Psalmos rt Offlcinm memoriter recitavit, ttt uum-
ris infirmaj etdeprecantis caput impositis, in eodem qtiam in ipso codica aliter se persolvi88e recoleret.
sanctissima? Crucis peracto signaculo, dixit Vade : ldco devotus et gaudena cogitabat, qualiter manua
mulier. fides tuaetdevotio tua le salvam fecit ot : Domini eral oum beato Patre Joachim et demum i

sanata est mulier cx ilia hora. Qui autem viderunt adstando tremena, tanto viro et Deo gratea retillit :

et audierunt, gloriam Deo protnlertint. experientes quia Doniiiins, eum sit lux in I iftciens, illurainans
inposlerum mulierem lllam nuinquam et nusquara omnemhoiniiicm venicntem in liiinc inundum, litnien
consueto morbo vexatatn, sed perfectasospilale po- eidem intellectua prasstitit, et momoriam ejus, adsui
titam. in devotione et gratiarum actionedies conti- laudem et gloriam, roboravit unde decetero intel- :

nuasse suos. lectu illustratus. memoriaroboratus, vuluntate in-

9 Cum servum Dei Joachim, comitantihiis Petro flammatua, propenaiua opus Dei explens, in ix\ ini
b c et* Bonifacio Monachis, c Longobiiecum gratia'con- laiidibus perseveravit.
ficiendorum calicum d devenirc contingeret effodie- 1 1 Non tantum semel Dominus, in loco uno, et
htmonlaats
batur siquidem in terra illa tunc argentea e mine- unius actionc rci, fatiiuUiin ejits magnificare digna- ad vlrl
Itnit
ra) diequa pervcntum est illuc, cataractae cceli ita tus est: verum iterato consinulium operatione ad- /lct precatlo-
apeito sunt, ingenti aquarnm inundatione subse- mirabtlem reddidit: Evenit aiquidem, ul Venerabilia nem tlberatur.
E
quente, ut nulli de terra illa egredi penitus conce- Patcr Joachim in jam memoratara Mvdie terram
deretur. Neque in hoc firmafum est. Per septem deveniret : cnjus ctves. alias virtutcin et gratiam,
namque inundatto aquariim ita pr.evaluit, ut
dies quibus beatutn Virum d jraraf Aitissimus, experti,
in ipsa terra tres domus diruerentur, in quarum alterum a daemonio vexatum offerunt r igantos, ul :

una. veluti filii Joh, septem homines demergeren- ei maniiiu imponens, ab immnndo apiritu liberaret.

ttir flumine autem, personae decem et octo ne-

: in Ceterum, cum propter consimile opus idem .1" ichii i

catsesunt. Hinc omnes, proximam atque evidentcin ad monasterium redierit, ad jactantiam et gloriam
necem expectantes, pariter ad virum Dei ifugie- inanem profugandam, ne illum regressum attenta-
bant; et ex pcctoris imo confitentes peccata sua, ret, subjungunt Nos scimus et credimus, quod Do-
:

dolantes misericordiam postulabant. Servus vero minus, per tuam intercessionem et preccs, potesi
Dei Joachim, utcontritio eorum fructuosins ac ma- filium nostrum de manibuadi nis liberare. ibbas
gis augeretur, recipere eos quodaminodo dissimula- ergo Venerabilis, agnita nf sitate illorum et flde
bat. Septimo tandein die, de inexstinguihili Ilei tantorum perspecta, neo non eorumdem pracibus
pietate confidens, consequente eum onmi populo, confossuf . sese a<3 tnodicuinorationidonavit. Bi ecce,
ad ecclcsiam devenit; inqua Veuerabilis Abbac, ad in nomine Domini manu impositadcsmoniaco,8anum
eumdem populum concionem hahens, acriteracdure confestim ac liberatum factum reddidit matri suas :

illorum non memoranda crimiua incusans, timorem unde per regioncs illas divulgabantur omnia faota
et dolorem inossibus eorum incutiebat. Promitten- b:rc, ol "ii 3 tenuerunt, Joachim f Abbatem, iua-
f
Perrraona tibus autem eis de cetero eniendationem, efiam ju- gnuui csse coraro Domino. Poauerat siquidem signa
aotiarum inun-
ramento vallandam, non tantum de criminihus non sua in eo, et prodigia ejus in torra eorum : et vi-
datlo viri Dei
concione perpetrandis, adquod neque ad loca facinorosa ac- dentes qualiter potestatem haberef super spiritus
xedatur. cederent, imo vitia pullulantia inter lllos pro viri- immundos, laudabant Deum incorde eortim, cernen-
busextirparent; laclum est.adhuc dnranteconcione, tes pcr illum, quomodo, quem ah cis contigerat vc-
ut aliquis ab ecclesia egrediens diem clarescentem xari, curahatur.
aspiceret, tenebrasque pluviarum screnitatc advo- \-2 Quanta Dominus gratia noacendi futura ser-
niente desistcre : unde pra? gaudio exclamare amli- vum suum Joachim prsavenorit, diffusius in libello
\ tro Del nun-
tus est; Ecce dies clarescit, ecce dies clarescit : et nostro deinonstraviinus nunc vero memorabile di- tiante futura.
:

ita clamans intrandn, ecclesiam personare fecit. gnum intermisceamiis. Kactum cst namque, cum piurimiamor
'' Llma lt <"- <
Abbas deniquc Dei famulus, pradicatione completa, Joachim esset juxta Propheticum, Vir bonorumde-
intonuit hymnum, Veni creator Spiritus quo sub- : sideriorum, quod demnnstrata sunt ei, quaventura
soquentibus Clericis persoluto, scptem Collectas erant. Nam.dum vice quadam Ven. Pater cum Ray.
Domino Deo pro gratiarum actione decantavit. nerio ejus Monacho, probitate etiam venerando,
Exeuntes ?rgo, diem serenum sole irradiante me- quodam deambularet ; deventum esl ab eis
in loco
ruerunt. Ccterum ducurrentihus adhuc aquarum adecclesiam veterrimam, prope cujus parietem plu-
inundationibus, die illa Abbas et comites illincahire ninis cum aliis consederunt. Cum ecce serrao Do-
non valuerunt.Pusilli interea, metuentes inunda- mini ad Joachim scrvura ejus factns est, ut con-
tionem pluviarum forsitan reversuram, humiliter festim illinc absisterent nam ex templo paries :

supplicabant, ut per dies aliquot comraorari

illic easurua erat. Surrexitergo, et ait : Festinanterhinc
dignaretur. Abhas autem, de Dei pietate confisus, disccdamus, nunc enim paries iste diruetur. Et ecce
remancre spondendo securos esse praedixit et sic : fmirabile visu) vixrec.-dcntibtis illis, paries corruit,
die octavo, quamplurirais eum comitantibus, ingra- cnnctia remanentibua ilhesis. Bx quo jam ridentea
tiarum actione deventura est in Florera. se absolutos periculo. se pra> hctitia non capientes
et rairabundi, genu tlcxo gratias D
10 Non tantura Dominus Deus, a quo bona cun- -t Bervo ejua

cta procedunt, in elementis et hominum eorporibus, egerunt de relcro sicut Prophctam, non solum
; et
per servum ejns Joachim mira operari dignatus est pra;dica-
Jlluminatio corde tenucrunt, vcrinn ore passim eun;
intellcctus
verum etiam in aniraarum potentiis. quemadmodum verunt.
ntentts Joa-
qui non
chlm rettotoso
faetum est in Religioso, setate grand;evo, moribus 13 MagnusDominus et laudabilis nimis,
et vita venerando, beatum virum pro rebus mona- sanctitatem admi-
donatur. solum dcdit homines servi cjus
rari.
 MIRACULA B. JOACHIMl ABB. PLORENSIS.
reri, et in admirafione 1 oiero, venim etiam ip«a fitebatur : malens cum rubnre suom propalare pee- D
A. JAC GftjSI
aoimalia brutaobtem] iremandavit; ricul nosei- catum, quam merita tanti Patris occultare et quia
ex m turevenii lemporc quodam. Colloquento naraque ut Patrom pium attendere recusavi t, i.leo verberan-
:

Hrufa onl-
malta teroo fklDUlO I loi ,|i larlilin in CCBDobio saiirli Spiritus de tera magistrum fuit venerari coactus.
liti parrnf.
P ;
... iirrn Uexandro illiua Venerabii: Abbate,
de rebus valde ad rera pertinei I bu :
gr cills quea- ANNOTATA.
dam, propc ;. proi 'ai iter, eos vocibus infestare non
Sedvir Dei Joachim, humili impatientia
tebat. a Trebornam vult Gre-
oZiin Triscbenem dielam
graciluB comminans, inquil Heua, tace luumne : : gorius, estgue imcr Coracium et
Caluliriie ultcrioris,
tanti s winlitiira liuium? alisisle hino. Et ecce illi-
i
Sitnerinam omncs, mitiibus passuum ab lonio mnri
'". ncei intellectum habuisset huroanum, deposita ditotlccim.
cuiri capite voce, tantum jubentisvocinecatrepentis Bonaoiura itlcm legit
I.
: Catabrit fortassis usitata
obtemperavit imperio. Interea Alexander Abbas, contractione.
admiralione plenus, lamlavit Deuin in corde su.. ; c Longobuccum est oppidum ad Triontum flumen,
• "ii i
lorans ou&Iifer Intelleclu carentia, quandoque pttrt fo mitliariitm inleivnlh a Consenlia urbe elnrx-
hominibui dociliora, parendo servia Dei exhibentur dtcto mnri Innia, reisus Euronnttim tenenda itcr.
.'i iptum ei de ei gnovil bos possessorera
licul I : rl Addil Oregorius, pro Aquaviva sui Ordinia
siiiiin, .i i iini priesepe Domini Bui, [srael autera monaaterio.
•M" i "'. c gnovit. Verumtamen viro Deinontnntom e Minera, id est Veno metatlica, sic tlicla a Teulo-
animalia pusilla momorata civitate Panormi, ve-
in uicti Mme; quotl ninic Italit, ffispanis, Franeis, An-
rum etiain Regea ejus cum omnium admiratione pa- glitque eommune, tluctum quemvis tubterraneum signi-
ruerunt : qualiternamque Coni tantiam Imperatricera fieat : litnc Mineralia, melalla, indeeruta.
ibidem humiliaverit, diflusius in opusculo nostro { Atl.lt i Gregorius Curacii Abbatera, ideoque lioc
videndmn relinquimue, Pro nunc, ad gloriam Dei miraculum refcrt eap. 21 . intei' patraln antequam Flo-
• 1 lauilini Iiniiiiiii nosfriJeau Chrisli, sciatur, ve- rense monosterium amderetur.
lui munere ejus, el animaha pusill
.1" el Re- i

ges magnoa humili Servo Dei Joachim obtempe-

CAPUT III.
lassc.
I 'i In castro seu terra Sylani, nunc Scigliani di- Miracnla anle et posl Translationem
vulgata, in i'ii pnrtequod Dianum eppellatur erat Corporis facta.
queedam mulier, luna horoscopo existente, cadu-
in

.
l

o ilde laborans quaa audiens sanctitatem:

I r.i.i.iu
• II.
constitutoin leri itorio priedioti castri, tunc Abbatii
0„^ uam suavitcr ac feliciter Venerabilis Abbas
Joachim, in Curacensi monasterio,
Joachim die trigesima mensis Martii, in Gruncia Exlr ""a
s. Martini de Jove, nunc de Canale juxta Petrse- ZTtttni ,

Mulirr rir pro recuperandu sanitate, devotione ingenti et hu- fitlu' oppidum spiritnm Deo reddiderit, in prsefato spernens,
(jravlmortm
»fri Dsl auxi-
inilitulc maxima, eidem supplicabat, Cui beatusPa- opusculo nostro latius commemoravimus. Ipso ete- otrociter
lcr, ui (nl inoiiasioriiiiii commemoratum de """'"''"'-
lioconvatncU Curatio nim, sicut fuorat servus Christi Domini Jesu fer-
oiirarel devenire, respondit. At totum boc factum ventissimus, ita in ejus transitu velut invitatus ad
i'sl, ..li \ii iinl.iiii inanem gloriam ne illius curatio- ;
cpulas, suavi agone susccptiis ab eo, de laboribus
nis craiiam I ines beato viro adscriberent. Acces- coronari promeruit. Concurrentibus itaque in pjus
sii ergi levotione mulier, atque ad ostium mona- transitu quamplurimis cum Abbatibus tum Mona-
aterii tecontinena, proraissaj benedictir nis gratiam eos munera
chis, arl cxequenda caritatis ct pacis
prmstolabatur. Virautem Dei, eaquaerathumilitate vehementi allocutione instruxit, illisqne pariter in
donatua, ad hujuamodi infli mitatem tollendam tale JJomino benedictis, uni tantum benedicere recusa-
remedium adhibuit Sanctorum Reliquias, : nuir.e- vil nl propter amoris aut carilatis defectum
rose iii dicl nasterio asservatas, qua decuit ac reiiuil ut ille super impietate ac scelere suo
: sc.l
ilcluiii venerati , assumpsit; et jam dictam mu- humiliter compungeretur. Scriptum namque est,
lierera lunaticam, anta fores prxstolantem, cum Benedictio Domini super caput justi et iterum, prov. 10, 6 :

amborum devol ixablutionepotavit; le, Dei I't n. .n dixerunt qui prajteribant Beneilictio Do- Pa- 1S8. ,

Sanntoi umque el servi Domini munere, factura i8, "

est, mini super vos, benediximus vobis in nomine Do- p
ul siaiiin sanitate percepta, quea legrotans accesse- niini. Et itorum Non est pax impiis. Et licet Uo-
:

rat, incolumis a.l propria remigraret. Quatenus au- miims Jiiila se tradenti osculum non negaverit, ei
tera sisdera Syllnnmis Crucis apparentis, non autem tamen a satana inhabitato non b^nedixit vcrum :

existentis, Abbna Vener. Joachim mysterium enoda- scandens in ccelum, centum et. viginti discipulis
verit, iii de cetero non appareret, in aaepius memo- ejusamore flagrantibns, benedixit. Joachira tandera
ratojam opusoulo nostro prmtaotum eat, in nomine Reverendorum Dominorum Abbatum Curalii, Sam-
Domini. bucinsB, et Bancti Spiritus deprecatione et lacryma-
I.'i Deus
Dominus, Deus ultionum, qui iiliiiuiiiiu
rum imbre pulsatus, non benedicto sub conditione
pro 1'aiiiiiln suo Joachimjuste sl condigne vindica- benedixit ; et deprecantibus causam ejus examinan-
Conlrmn, ni vii in Joanne Abbate Curatii. Hio Joannea,
adhuc iliiin reliquit , ut animie ejus in timore remanentis
hiorUq plrl Monacbus, sub magisterio sancti Patria fuerat se- saluti forsitan provideret. llic Frater, nulla con-
/)fl pravlftr
cmi.liiiii formam Regulss beatisi imiPatris Benedicti tritione mollitus, posl transitum \"iri sancti in mo-
pwjlfur.
Abbatis ; et, siout Pater unicum amat fllium, ita nasterium Curatio repedavit
.le : et factum est, ut
eum diligebat. jam Quodam vero tempore accidit, m nocturno tempore eidcm in cella se continenti,
magister a didaacali inatructione absisteret; unde exin terribili aspectu increpans, et ad emendatio-
pro oondignis rebus Joachim ad Joannem epistolas nein provocans, facinus ejus exprobrando, Joachim
mittere neceesarium fuil quas ille, admonitus ab i
Abbas appareret. Nec quidquam cgit. nisi quod de
ailiuomi" BegM ferens, conventus aeoeasariacom- in mane consnrgens, quorl
de nocte evenerat, se- illi
uniniaepistolas dejecit, Dom s autem vindictarum, nioribus rctulit. Subsequente autoni nocte Frater
inipatienlis tcnicrariuni aiisuiu digna ultiono reilnr- ille in dormitorio clamans, omnes
pariter consur-
guit. Percuasil siquidem Joanneni eumdera in p.-ste- gere fecil qui invcntus deniqoe demens ac phre-
i

riora : cujus opprobril morbo (ul ipsemel fatebatur) neticus fmt

in infirmitorium adductus; ubi
, niliil
nsqua ad mortem laborevit, idque digue psrpeti pro aliud ore proferebat, nisi quo.l ingeroin'»bat
: Hen
me
 VIGESIMA KOSA MAJI. 115
nie ! quia peccavi in servum et filiuni Vireiuis Id- 19 Antequam ad cetera pauca accedamus, prae- D
que Fratres inlellexerunt , eumdem faoiuoribus mittendum est, qualiter Dominus servis ejus, de JAC.
h.eco i
suis, pnst Dominum, servum ejus Joachim, Virginis latronum periculo liberando, subvenerit quudutt- KX MS. :

gloriosicdevotisssmum famulum, ofTendisse prsaci- ; que ita evenit. In priefatam S. Martini Gram iam /. i/roHM
pue quia ad ejus admonittonem .-e curriyere recus;i- advenerunt furandi eansa pra'doiirs, ul cuncta va- nil Pfi tu-
tamlnc
vit. Nec mirum nam 15. Gregurio teste, Dommus
:
stando popularentur. tntrantibus ergn, ei ibidem corcentur.
quos diu ut convertantur tolerat, non conversos omnibus ad libitum devolutis, ad locum ubi suncti
durius dainnal. Et sie miser ille, qui placidam cor- Viri corpus quieverat , et ubi propter reverentiam
reptionein respuerat , duiiori sub vindicta m oor> ejue adliue lampades coruscabant, deventum est.
teplione remausit. Fratres ergo, in loco illo se continentes, hcmili
17 Erat mulier quaedam, neptis Jordani de Ma- cordis compunotione | beato se \im commendare
dara, de quo supra meminimus : lu-c dum gravi cceperunt : unde ex Domini et servi sni Joachim
oculorum dolore ab aliquibus ophthalmia nuncu-
, gratia faotum fuit, ut quamvis illucaditus etjnnua
pato, dirc cruciaretur, jam de sa!ute desperabat : pateret, intrare nitentea minime valerent. Nec ad
Mu'icr per adhibuerat siquidem sibi innumera cum medicorum talis impedimeuti bomnn emolliti, illorum imitatp-
merUQ san-
cti vhi ab
lum muliercularum (ut earum iuoris est) rcmedia ; res devenerunt, qni ad alligandum D niinuiu aeee-
ophthalmia ex quibus nullo juvamine habito, iu serumnis et dentes, quamvis verbo solo in solum prosterneren-
libcratur. doloribus moritura jacebat. Patruus tanJem, qui tur, numquam conversi (uerunt. Neo mirum : quia
B. Joachim viventis in se et alii^. merita el sanctt- tale genus hotninum necmiraculis flectitur, neo mi-
tatem expertus erat segrotam sic adraonere cura- , ms emollitur, In sua ergo perversitate maltgno re-
vit Procura, fiba, in Salvatoris gloriam et U. Joa-
: manentes , iilino inanes absisleudo abierunt. Quo
chimi laudem, Sacrificium devole oflerri et. con- : viso Fratres magniflcaverunt Deura, ab incursu et
tideus juvaberis ? Quid plura ? Sacritieio ab ea juxta invasione malorum eos liberantem, et tam ipsi , v,

nionita in mira devotione expleto, oculoi um lumen quam ceteri qui audierunt, aiebanl . Terribilis esi
et in.tegram sanitatem recepit : quod beneficium , locus iste qui invius malis, et pervius bonis, ad
;

Dei munere acceptum, nec silere potuit, ueocelare invocationem sancti Patris extiterat. Meritoque in
valuit : nam sicut externa fuerat illuslratione eum de cetero non nisi magna cum devotione ap^
potita , ita interna devotionu aecensa , passim propinquare audebant ex quo magis ac magis divi- :

prsedicabat , se per merita D. Joachimi , et lu- nus honor ot servi ejus devotio augebatur.
men ocuiorum accepisse, et de gravi inflrmitate 20 Perbrevem usque mudu narrationem fecimus
convaluisse. de aliquibus mirabilibus, qusa Dominus per servum
18 Sicut, uti pratactum est, in Grancia S. Mar- ejus Joachim indicere dignatus est nunc aufem :

tiriiVcner. Pater Joachnu spiritum debitum cojIo perpauca addemus, peraeta pust obitum ejus, Nam
refudit; ita sarcina corporis ejus per aliquot annos po^tquam corjuis beati viri in monasterio Floris
ibibem in plurima veneratione remansit. Placiut conditura est; Deus de be.ie in melius prospexit su-
ln transla*
tandeni Patribus Florensibus , e loco jam memo- per domum illam die ac nocie. Inter alia siquidem
dunf- corpo*
rts D. Joa- rato, ergastulum tauti Viri in monasiernundeFlore, evenit, ut Religiosus, cui nomen eral Thumas, pei*-

chim iufir- id est, ad S. Juannem transferre. Ad hujusmodi optime artem callens lignariam, adeo pessimelum-
nms sinatur. ergo Translaliunein, cum honoris tum devoti inis t <
j
borum vexaretur dolore, ut non tantum super pedi
dignitatis gratia, cum Religiosis quam plurimis tres non pus>et consistere, at penitus cubare astringe-
sanctse opiuionis Abhaies cucurrerunt ; accensisque batur ; nec hujusi h cubatione oontentus eral .

luminanbus ac ve^tibus religiosis indutis ad cor- , \erum lamenlatiunibus et stridoribus cunctos COm Munacfuts
uif sipulcium
pus detegendum alqne tangendum deventum est. patiente-s infestabat. Deus vero, qui non obliviscitur
rlri Dei sanl-
Dominus autemDeus, ut comprobaiet, quia erat <'t clamorem pauperum, cum patientia eorum non po* tatl rnn/wJ-
fuerat placila ei auiuia illius, et quahter etiam cor- reat in finom , opportunuin patienti remedium mi- tur.

pus illud templum Spiritus sancti exstiterut, iniro Inspiravit siquidem menti ejus, ut se ad
nistravit.
Translatiunem illain spectaculo honorare dignatus sepulcrum Beati Joachim deferri confestim proca-
fuit. Umis siquidem dictorum Abbatuvo, cui nomen raret quo expU-tu et fusis precibns, mox insperata
:

erat Guilielnius, quartanario iuoruo laborans, licet exoptataque sospitate potitus, in devotione maxima
corpuri> viribus miium in modum destitueretur, se- ».i 1 ei laude, prwdicare solebat, Joachim sibi com-
dulo tamen pro devotione tanti Patris illuc :-e ad- mi.-wis nuliu tempore dereliquisse ; imo, sicut in sa-

duci curavit. Tanpens ergo Guilielmus Abbas devo- nitate, ita et infirmitate, a Doinino opportuna ei

tione non modica Beati Joachiroj corpus, non tantum vera auxilia ministrasse.
a quartanae mbrbo, verum etiam ab aegritudine sto- 21 Bonura est nos hic esse faciamus ergo trans- :

macbi extemplo convuluit. Ad cujus ivi eventum itum nd reliqua quas Deus ad sepulcrum, imo sar-
quis exphcare sufficeret adtnirationem et lattitiam, cmam servi ejus, dignatus est efficere miracula.
n n solum sanitati rcstituti, sed et cunctorum tum Si iendum ergo est, qualiter die quadam (mors »r- '

monachorum tura secularium, qui illuc convenerant? dinis ex statutis liegulae) laborantibus Monachis,
Cognoverunt euim Itoininum, ejus famulum Joa- Novitius erat inter eos. Hic, ut demum nvc proprio
chiin, in vita, in morle, et post mortem sigms et , aiebat, cum pudoread neces aria naiaiaj exire ad-
virtuttbus decorasse. Peracta tandem cum dtvinis stringebatur. Verum cum
ac verecundua ,
«iinplt-x

laudibus et exultatione corporis Translatione, illud esset, pro uecessitate hujusmodi ab adstante Magi- Novittw
t/niflatn
in coenotaphiu Florensis ecclesiaa , jam ante ad stro nt*c veniam petere, uec ali aliis segregari ausus itrin ail se-

ostiura sacristiss in capella beatEe Virginis parato ,

est. Adstrictum ergo mirum iu modum necessitate pulcrum
in- leati
viri
deposuerunt. An autem nunc usque ibidem requie- illa , interius tandem rumpi necessarium fuit :

voniiilescit.
scat, mihi compertum non est : vidi vero partera testino propterea et Isstali dolore cruciatus inco3-
aliquatn ossiura Sanctarum reli-
illius, in cassula nobium deportatur, inimimmtem ac proximam
ubi
quiarum, in magna' devotione asservari, Nec extra iiioriHin pnestolabatur. Deo autera inspirn nte cete-
rem talia dicuntur quoniam existente in sepulcro : risque suadeiitibus, 1'aclurn est, u( ad sepulcrum B.
illo corpore sancti Patris, Dominua pluriina mira- Joachimi conducoretur ubi precibt^ lacrymi que :

bilia per illud ostendere dignatus est : de quibus, pj fusis, < irpore prostrato, ab eo a!:wjUL- supplica-
,

etsinon de omnibus, breviter tamen, prout ipse batur. Illius vero Deus nec dolore nec pudure de-
Doiniuus dederit, enuntiabimus cunctis devotis qui .-pectis, iIIru, semotis oinni periculo et dolore, no-
auscultarc desiderant. vitium
 II'. MIR.MTLA B. .IMACHIMI ABIi. FLORENSIS.

vitium Fratrem convalescere dedit. Neo ignavise turum demonstraverat. Diebus autem quibusdam D
carpendua est, qui tanta gratia dignoa transactis, illius fraude, qui saluti hominum iuvidet Monachus
A. JAC- homo ille
mcntis B,
«.I! I . n
fleri promeruit nam prisois io Patribus tanta pa- et quieti ; habitum Keligionis assumptum e\uit ac
\ MS
:
/oacAim ab
I

tientia, timor, et humiiitas redundabat, ut non tan- dimieit Qn>><\ videns Domnus Roggerlua de Apri- apos/asia
,*Munachus mirrc devotionis et pcrfectionis rcctdit.
tiim im supervacanei , verum ueo in Qeceesariia, ci- liano
tra faciltatern a seniorc obtentam, quidqeam audere magnae, qui etiam sx-pissime Ueati Joachim sancti-
prmsumerent Dominus qaasl holocausti
: et ideo tstem expertas iuerat; et non patiens oviculam Do-
hostiam accipiebat eos. Unde merito dicere pote- iniiii. angendam a Iupo, et jam oberrantam. depe-

ranl Transivimui per ignem tribulationisi et aquam

;
rire; eidem Amato vinum exhauriendum et gustan-
tentationis, et eduxieti no riom conaola- dum, in justitia et sanctilate Beati Joachim atten-
lionis : ut patet jaro in Mirabili prainarrato, el pa- dendo, misit quo bausto, a Domino veritatis et
:

tientiam Fratris, meritum 1'atns, et Dei auxiUum sanetitatis aurtore pcenitendi gratiam accepit, Do-

enuntiante. lensergO et pocnitentia ductus, regularia indumenta,

t± ttomo quidam deCastro « Ouccurii, cui no- .jii.i deposuerat, in perpetua stabilitate resumpait.
iiicncr.it Basianus, dum optimaet consueta gaude- Itaque tandem, toto susb vitce icmpure in monastica
ret valeludine, repente inflrmitate corripitur. ita ut, Btabilitate et ubservantia perseverans, Deo gratias
doloribua el periculo constringentibus, de Banitate agebat; profitens, ^e non tantuin per merita Beati
ampliua habenda quodammodo desperaret. Interea Joachim resipiscentem ad Religionem remeasse, at
Deo dante) Joachim memoria reminiscitur, et
boati in adjutorio ejus fldelitercucurrisse; imo Ln e-adem

qualiter pra?: to eral omnibus inv< oantibus eum, be- ci bravium et palmam accepturum se sperans, de
Itrm in rixlftn
sepulcm sant- neflc u et juvamina inferendo. Sperans ergo per preeteritis oblitus, ad ea quee ante erant manum
tas ncloltur.
merita tanti viri se oonvalescere posse, multorum extendens, et bono fine quievit, et in Domino ob-
1!
auxilio ductua in monasterium Floris, in eo ad dormivit.
sancti Patris pepulcrum advenit. Cum ecca (mira- 25 ln monasterio codem S. Joannis de Flore, to-
bile dictu acelivi supplicatione peracta, de tam
I lius Florensis Ordinis capite, retigiosus alter, Ru-
iniqua inflrmitate oonvaiuil ei oui tantorum depor- : tilius nomine, sed non mente rutilus, pessima cru-
tal e at constipatione devenerat in Laboribus et ciabatur phrenesi ; sic ut non tantum prsesentes,
ajrumnis associatus, per se et gaudens iu sanitate ven itiam absentes, ad quos clamor et rugitus
redivit. Accepil autem omnes timorj et magniflca- ejus pervenire poterant , mirum in modum contur-
liinit, Deum, ijiu fecerat mi ericordiam suam cum baret. Infirmerius vero, cui pra ceteris onus ejus
illo, et congratulabantur ei ceterisque dicentibus, incumbebat, tantam molcstiam ultra perpeti non
quomodoi irDei factus fueral adjutoromnibusin tem- sufliciens , mqiit in semetipso meditari , quonam
pbre Lribulationia undeet domus Floris confluentes
:
remedio seu juvamine languenti, suseque et omnium
pro consimilibua undique excipiebat. Videbant si- quieti, subvenire posset. Deo tandem inspiraute, et
quidem tam suaves et aaluberrimos fructus ex fru* sanum restituit, et omnium tranquillitati consu-
Pfirfiteticus
ciifera ct Bfllvificn radice illa pullulare, ut non im- luit hoc modo. Xam ille Roggerius Monachus, de p,r mmta
iimi ito propararenl ad eam, videntes aigna qusa fie- quo supra, suasit Infirmario, ut phrenetico in va- sanctl Patris
banj super his qui infirmabantur. convalctcit.
sculo, in quo Servus Dei Joachim bibere consueve-
23 Ut ille, qui esi Deus benedictus in secula, rat. potum in devotione exhiberet nec non por- ,
rntontiJ pur
mnita tnatl qualitor anima el corpus servi sui Joachim pergrata tiunculam tndumenti Beati Joachim capiti infirman-
vui nclplidt. ei fuerant, mundo et fidelibus suis aperirot; per tisadmoveret quod utiqueubi expletumfuit, plire-
:

merita ejusdem el animis e1 corporibus es1 dignatus neticus de scro obdormiens, de mane sanus et inco-
lanitatem restituere. Intsr alios autem qui hujus- lumis resurrexit. Facta ergo est lsetitia magna in
modi fi voribus digni effici meruerunt, fuit quidara Fratrum conventu, dum, <jui ad omnium perturba*
Lloggerius nomine, qui insaniens at furiosua om- , tionem et mulestiam insaniebat, ad ornnium tran-
nesque in fugam convertena, omnibus limoremnon qniilitatera et laetitiam, per merita sancti Patris,
modicum inoutiebat. Dum vero Religiosus quidam , restitutus sanitati fuit b.

inai 'iiiis quoqua nomine nuncupatus", et sancti

Viri alumnua, Consentino in agro olivas colligeret ANNOTATA.
ecce insano supsrvenieute a ounctis acclamatur, ut
Roggerius q Roggeria cavens se custodirst. Reli- a Castrum Guccurii abest n. monasterio Floris,
giosustamen, quia pius et religiosus erat, neo ti- trana Nethum fluvium nd Orientetn, octo clrciter mil-
more fugam convertiturj quin
corripitur, nec in liariis i Cuccaci perper&m notatum in tabulis.
immo insanieuti benignua occurrit, illumque ad ho- li /Jdditur apnd Gregorhm, Quam ad Dci laudem
Bpitium ejua blanda adducens, per bidui 'etento pt Beati .1 »achim honorera usque in vitte sum fiuem
necesaarie tninistravit. Demum Frater, ChristiJesu retinuit.
Dumini nostri misei icordiam attendens, el BeatiJoa-
chiin merita pernosoens, particulam veterrimes tu-
CAPUT IV.
ni< Be lanti Patria insanientis Roggei Pileo consuit,
ii

i c;i| m ejua fldenter in posuit. Sed quid referam '.

Miracula ad sepulcrum beativiri aut ad ejus
Ad contactum vestimenti Beati Joachiui cvoggerius invocalumem facla.
insanus rsaipuil al sanus evasit. Cognoscens ergo
.

munera, ne gratiea consecutas imme-

tanti beneficii lHiralnUs l)(His iu Sanctis suis, terribilis iu ma-
mor videretur Roggerius oltm furens, apud Rogge- jestato Bua, dedit non lantum servum ejus Joachim
litim Monachum eidem multo tempore ministrando ab hominibus venerari, a deemonibna timeri, a bel-
ren anere curavil e! diebua ac noctibua Deum be- ; luis oognosci , ab intirinantibus invocari : verum
nedicere non desistebat, qui per merita Beati Joa- etiam ab inaensatia demonstpari, sicut enuntiante
cbmi. et discursum illi reetituit et ab omni insa- 1 bo Rioggerio, ile quo supra,' veraoiter auditum
niaet insanientis improperio uberavit. est. llii dum in monaeterio Florensi
l;. ggerias,
i4 ln monaaterio S. Joannis de Flore, quidam capelhkm qua oorpus beati Patris quiescebat
, in
nomine amatus, in devotione plurima et obrdia particularem in custcdiam baberet, lampademque
oompunotiona maxima, juxta Ploreasia Ordinia sta- perpetuo inibi coruscantem cuiaret; oonsurgentibug
tuta u&bituin Eleligionis iaduens, se Dommo milita- nocte quadam Fratribue ad vigilias , Frater Rog-
giTillS,
 YIGESIMA NONA MAJI. 117
gerius, anteqnamin Ulis cum eisdem conjungeretur, et ecca ex oculis ejus ambobus aquara calidam in D
lampadem, ante sepulcrum viri Dei splendere con- ranlta quantitats defluere percepil quod ipseme) A ,A0 -

suetam, jam extinctam invenit. Qnod utique segre K * MS '

lacrymans referre solebat ) ubi autem deftuens ab
ferens, ad illam accendendam annutu Fratrem Ainn- ooulis humor cessavit, et cajcitas et
dolor penitus
pc
tum accersivit: ille vero, defectu oloi in ea penitus cessaverunt. Pristime ergo sanitati restitutus, us-
oxtincti, id explere nequivit. Ad uleiiin ergo capes- que ad mortera talia pradicare non desinabat. Cn-
sendum properavit verum coagulato oleo, ob aeris
: riosis vero et qui honiin repetitlonem replicari cu-
et temporis rigiditatem, etnon nisi igne resolrendo, rabant, in liuuc modnm respondere solebat : Nescio,
lampadem accendere neqnibat. Ne autem Offlcinm Dous scit : unuiii tantum sdo, quia cum dolens et
divinum, in Choru persolvendum, pro re tjm mo- csecus essem, in efihsione lacrymaruni etaquse ad
dica omnino dimitteret lampade in extinctione sua
: sepulcrum Joachim f.niiuli Doi modo video.
derelicta, Chorum intravit, et Officium persolvit :
88 Quoniam minimis in rebus aliqua evenientia,
quo expleto, ad lampadem anxius accendendam propter subjecti parvilatem vel a quibusdam non ,

cucurrit. Accedens vero ad capelhe ostiuui, in ea attenduntur, vel attenta forte aspernuntur ideo] ;

luminaria splendescere agnovit lam- ; intransqna , nullius seu parvse esse attentionis putantur, Q I

padem quam accendere non potuerat, flammescen- utique non est rationi consentaneum : nam res ipsa
teminvemt: nec sciens unde esset admiratione , non venit iu considerationera ; sed quidquid oirca
correptus, qui valile tristis fuerat, l.ttilia perfusus ipsam , et per ipsara Dominus operatur. Scimua
et quasi ecstasim paliens in eo quod contigerat, naraque abstractii m bipennis ab aquis parvaj > e
Doo laudiferum hymnum proiulit in corde suo; et rationis :bipenm m ab aquis
fhcere autem
latnpas anle e raagis, quod in eadera capellaextra solilum quasi venire sursura contra sua aturam, etlignum re-
sejiutcrum suavitatera cipere ad nutum attrahentis et imperium, ma
is miro fragramine per-
odoris se
sancti Patrts
divinitusao
si utiret, el jugi consolat 3 Tandem lam-
gustaret. et mirse considerationis extitisse. Ita pariter quid-

cenditur. padem illam, sic divinitus accensam, usque post quid circa lampadem in sepulcro beati Virialia vice
B Nonam ita splendescere permisit; aedemum consulto evenit, attenta subjecti parvitate, nihil apparet ;
E
manibus Domnus Roggerius extinxit quod
pr ipriis :
considerata vero illius qualitate, maenas attentionis lam i' as a ""
sepulcrum
siquidem optima consideratione peregit in iis euim : est. Celebrante siquidem ante sepulcr Beati Joa- 'jaaTntm
nece sitatibus tantumraodo quserenda suut mirabi- chim in capella Beatae Virginis Marise divina my- dens nvn fran-
ijitur.
lia, ubi humana operatio nec operari nec providere steria Sacerdote, unus de duobus ministranlibu:
sufficit. Ex his ergo, quss u Domino dediein diem acc nodaturus lampadom accessit; mox autem ad
demonstrabantur, mirabilibus, et Servi sui sanctitas illius contactum cadens in pavimentum larapas, con-
crescens in nientibus hominuin elucescebat, et om- fracta non esl ;
quin irao , acsi monibus deposita
nium iii eam devotio semper in Christi Douiini laude esset, necad dexteram neque adsinistram doclina-
exuperabat. vit. Nullam ergo Isesionem perpessa, cum omnium
27 Misoricors et miserator Dominus, cura sit lu- admiratione adstantiura, in iocura suum restituta,
rnen indeflciens , creator omniuin lumimim, illuiui- in cernentiu fcque audientiura mentes majorom

nans omnem hominem venientem in hunc mundum, devotionera ingessit. Exiil ergo sermo iste inter
nilul odiens eorum quEB fecit ; per merita et invo- Fratres, quod lainpas caduns non frangitur; iilen-
cationem famuli sui Joachira csecutientem illustrare que magis ac raagis ad raagnificandura Deum, ser-
dignatus est, ordine scilicet tali. Iu praelibato mo- vuraque ejus Joachira venerandum, inflammabantur.
nasterio Floris erat Monachus quidam sancta; et 29 Qunniam beati Viri merita magna et innu-
bonse opinionis , et habebat nomen Joannes hic : inera erant apml Deum, horum facere participes,
dum optima sospitate gauderet, uno vespere cum iimi tantum nuigisterii ejus alumnos, ast etiam in
il magno rcpente lumen oculorum amisit. Per-
ilore seeulo degentes; non solum simplices, verum etiam
manens ergo in cubili suo, flens et ejulans indies, Sacerdotes in populis prsapollentes, dignatus est:
sicut doiore ita csecitate cruoiabatur , adeo ut die quemadmodum ciiidam ecciesise Consentinae Cano-
quarto dolor iiitnlerabiliter excrescerct.Visiturprop- nico evenisse percipitur. Hic re et noiiiine Placi-
terea a Fratribus ct a Priore : qui pro rebus mo- dus, beneflciura per merita
Joachim receptum li.

Cxcus ad nasterii necessariis de claustro exiturus, ad patien- propriis adnotavit raanibus, et posteris relegendum F
Cattontco
sepulcrum rlri ter ferendura exeinplo Toliiie et Job infinntini Fra- reliquit hoc modo Ego Placidus, Canonicus Con- Contentino
:

Dei lumen re-

trem hortabatur. -Absistentibus tandem eis, infir- sentiio. iltnii humero iu dextero, per sex annos con- per mtrita
ctpit.
iiians talem in vocem prorupit : Sanctus.ac Venera- tinuos ad minus, labore et dolore continuo fatigarer, n Joachim
-

'' '

bilis Pater noster Joacbim, ut in Translatione sua ita itt brachium raovero vel erigere, quasi manous,
r c'da"iur"
a nobis solenniter celebrata visus est, in loco ubi sine gravi et ingenti dolore non possem ; nulto-
pie et devote recolitur raenti nunc mese est prie- luiu saepius qusesivi remedia raedicorum ; quse non-
seutatus. Quibus vix prolatis, quia nondura viribus nuraquam curiose administrata nullum juvamen ,

corporis ileslitutus erat, locorum bene conscius, pe- intulerunt: quia id temporali medico non [erat]
detentim in devotione plurima ad capellam et sepul- tribuendura, at coelesti servabatur. Cumquenullum
crum sanctissimi Patris se contuiit quo postquam
:
diutius juvamen per medelas eveniret, imo de-
tot

quasi cielitus conductus advenit ; ibidem in terram trimentura ; desperanti mihi do saluie persuasum
prostratus, propter sepulcruni tangeudum manibus est [ut] brachium [faeeremj cauterizari, si forte
palpabab: quod utique inventura infrasset, si
in ignem sustinere possem. Et quia animus et corpus
potuisset. Heerens denique ei, contritione et devo- ignem abhorrebat, et tali consilio minime
distuii,

tione magna praeventus, et in oordis corapunctione acquievi; tiim quia non erat tempus cauterizandi,
et planctu liquescens , magno lacrymarum imbre tum quia ignem sustinere nequissem El eum plrir-
oorripitur, non secus acsi glacies soli et cera igni macffio juvamino destituerer, ad Sanctorum suffra-
approximaretur. Interea intra sarcophagnm mu- gia Invocanda conversus sum m eorura meritis et ;

nitissimum commotionem percepit velut si . quis auxiliis Domiiiiisa tantse aculeo passionis, pntentia
in iatus de latere moveretur. Talibus ergo at- ejus et pietate, liberare me dignaretur e( cura in- :

tentis . illico tenuem vo-

soinno correptns est : et dignus [essem], exaudiri non potui; quia nondum
cem, velut si amicus amicura alloqueretur au- , illi preces meas flrmaveram, cui medeiamea serva-
dire visus est. Experrectus denique prae mmio do- batur. sicut exitus uiilii adapsruit. Sero enim quo-

pre caput. super sepulcrum declinavit nec mora, : dam cubaturus(sieut Domino placuit) invocare coepi
Maji T. VII lu ia
 118 MIRACULA I!. JOACHIMI ABB. FLORENSIS.

A iiidevotione et fiducia nomen Sanctissimi Patris nobium S. Joannis de Florc rcductus sit :
ulii tani

CMCO dire bacchabatur, ut in omnes irruens a nemine de-

1. IIC Joachim Abbatia, dicene lacrymando Libi i i

II 115.
Dounne, per merita Banctissimi Patria Joacnim; tineri posset. Merito ergo ab omnibus expectabatur,
Domine, ab bac tanta bracbii passione ct
tibera roe, :
aegritudine quamcitius occidendus, sicut so-

in signum afferre bracbium cereum ad

nebor cius ejus : verumt&men Dcus. qui mortem non fe-

sacrosanctum sepulcrum ejus. Hia in spe di cit nec delectatur in perditione morientiura, patien-
cubui, mente lixus ad merita sancti Patris. El ecce tem Fratrem ab illius morsibus bujusmodi remedio
cx tunc benedictut Deus non de eruil peranteroin it. Acceptum est a Monachis aliquantulum
se [sed] dolorem amplius non sensi
: et eanua :
de vestibus B. Joacbim famuli Dei, [quod] in fide

ens, icut nuraquam fueram, voti solutionem in recuperandae sanitatis capiti patientis impo- Relir/losus

gratiarum actionem procuravi : factoqui cei ra- El ecce mirabile! illiro fugatur insanja, et demcns per
Conversus in sanitatem conversus convale- mertta B. Joa-
. inn, iii an .i aulte Lut a Ari liii pii copi mei ,
i

c/ilmresipiscit
i mmodum [toropua, illud ."1 sepulcrum ferendi,] Bcit, Cognosoene tandem qualiter insanier.it
expectane. Quodam vero sero, deflcientibua candi li nium pedibns Confratrum devolutus humiliter sup-
iii ,
ira ^rcbipraesulis, nectam citoaliunde pro- plicabat, ut si quid in rerbis vel actibus dementium

curandi propter nootie profunditatem, etnecessa- more in e,>s deiiquisset, dimittere dignarentur. Et
rni babendis putavi brachium elsitremena acci. sic de cetero cautius et devotius Doraino servienti
j

perc, et inde candelas perflcere ; opportunam ejus numquamab ore, nusquam a corde beneflcium, me-
putana reparationem. Adaperiens ergo pavidue ar- ritia el intercessione sancti Fatiis Joachira a I o-

i.ini, el tentans brachium capere, illico fui solito mino perceptum, recedebatj sed smnper Deogratias
dolore correptus, quod timueram, invitua sensi. el agebat, qui non tantum ab eo dementiam depulerat,
Bracl »ere ."l Florem mittendo,
g '
dimie ", ul verum saniorem et dcvotiorem mentem ad eum ,

recei iterumque ir precibus el lacrymis s. Joa-

i
i
laudandum etservum ejus benedicendum, ei tribue-
rhun supplicavi pro recuperanda valetudine cjuaj :
rat. In omnibus ergo his et consimilibus ille semper

inilii iiniiiii per gratiam tanti Patris data est. Et est agnoscendus etglorificandus, quinumquamma-

lirnc deacripsi, Dei gratiam in S, Joa bim invoca- lum permitteret, uisi adeo esset potens, ut ex. inalo
tione expertus, ut unusquiBque mecum Domino et b, oiuiii elicere posset.

sei vo ejua sine intermissione grati is referat, quia 32 In monasterio de Aquaviva Filiationis Flo-
,!,, i.mt.i tegritudine bis ejua meritis ci nvalui. Heec rensisjuxta terrara m illo tempore
l> Cropanitanam,
ill." imii rniiii aliquid clibiricbus [dici potest], ad magnse observantiae nunc penitus Religiosorum ,

cognosi -
icl.i t.inti ni' tnlis Patria merita et sancti- absentia destituto, est puer quidam, ad mores re-
talem. ligiosos induendos sub tutela Monachi avunculi
Dominus Jesus lestem duplicem adpropalan-
:',ti sui. Ilic ita clire fuit a diemone correptus, ut non
(l.itn sui Joachim sanctitatem in Consentina
servi tautum ab onmibus delirans judicaretur, verum vo-
Ecclesia, in qua et ejus dicecesi Ordo et Kcli^io ciferaretur, clamitans se innumeros cernere daemo-
(anti Patria ortuiii habuerat, adhibere dignatus c-st. nes et prnpter eorum imagines vitandas faciera
,

Alius siquidem Consentica EcclesiasCanonicus[fuit], manibus operiret; nec cuiquam parcens, adstantium
cui nciuien eral Petrus, Iste magister in artibus, faci revelabat, inquiens, Hoc egit iste
i hoc :

moribua el scientia praeditus eratj ideoque aliquando ille excessus quosdam pronuntiando. Cunctis ergo
:

iii eadem Gcclesia electua in Pastorem luit : adver- compatientibus, ac pro eodem dcprecantibus, mise-
sante autem sibi alio clecto, utriusque corruit ele- ricordia Dei non defuit.Avunculus namque suus, D.rmoniacus
Petrus ergo dum puer per meri-
eflectus. iste, valetudine prae ceteris tristis Spiritus Domini inspiratione ,
ta beati vtrt
ad \ itum merabrorum ariditatem sen-
potiretur, edoctus desumens aliquantulum ex
, indumento B. libcratur.
tiens, subito bnt dolore correptus et primo, Do- j Joachim, a religioso Florensi prsehabitum, reveren-
niiiio inspirante, in mentem ejus Joachim invocan- tissiine lavit, et ablutioneiu puerulo propinandam

llem atlitl
ilns advenit, Hurailiter ergo e* deyote [eum] invo- tribuil. Gustata igitur ablutione et aufugieute das-
Canonfco care incipiens , aiebal : Adjuva me, Vir beate et iii, mis fint pristina lilicrtate donatus. Unde
nio, o!
Consanffno
aancte Pater Joachira, meritis et precibus tuis apud laetanter omnesbenedicebantDominum, quifecerat
jirr menta
/„,, , ,,,, Dominum, ul mihj ablatam dignetur reddere Bani- misericordiam suam cum illo suscipiens puerum ,

rMflfuffur tatem : ot manura cum

ego promitl usculum el suum ile inanu inimirorum suorum liberatum ita :

laRlfat. brachio cereo, pro his quos doleo amisiRse, in mo- cuni eodem avunculo ejus in gratiarum actione de-
iiasirniini Floris mittere, ad tuum sanctura raauso- venit in Florem. Sed quid mirum si indumenta ,

1,'iiin, pretiosissimam tui corporia margaritam in- Joacbim daemoDes abhorrebant, quibus oliin se in-
cludens. Quibus prolatia [accidit] res mira ac me- clurns templum fuerat Spiritus sancti, a quo bona
moranda: nam facto voto el verbo prolato, voti cuncta procedunt? Ipsi ergo uni Deo honor et glo-
verbique tmt conaerutus cffertuni. llabita ergo sa- ria, cum Patre et Filioviventi in secula seculorum.
nitatr, votum reddere non cessavit, Cum htec ir,i- Atlirn.
tur non tantum per Consentiaa urbem, verum [etiam] 33 In tempore illo tanta priscoruin in virum Dei
per regiones ceteraa divulgarentur omnes qui au- ; Joarhim devotio exuberabat, ut non solum a seeulo,
dierunt, gloriam Deo cantaverunt, qui mirificavit verum etiam Ecclesiae Principes ad ejus devotionem
Sanctum suum, donana ei potestatem ut quicre- , confluerent. Inter alios illuc Ulustrissimus Conseu-
dentes invocarenl auxiiium ejus, curarentur ab in- tiae Archiepiscopus c devotionis gratia properavit :

firmitatibua sms. monasterium ingressus, expleta ibidem

qui ubi fuit
31 Ciini in Qrancia deTerrata prope Roccam-de- oratione, cum mirum m modum intirniis compate-
Nelbo duo Fratres Conversi, pro rebus ad mona- retur, infirmitorium adire poposcit. Infirmarius au-
sterium pertinentibus actitandis, demorarentur et : tem , dum ad infirmantium sustentatiouem butynini
sibipro sanitate recuperanda panem, ex radicibus calefaceret , et tanti nc talis viri adventuin perci-
herbarura oonfectum, apponentes, manducarent; ex peret, fcrvens inlagenam butvrum refudit. Vix ergo
Ulius sumptione non solum non convaluerunt, ve- expleta infusione vas in gyrum disrumpi et aperiri
rum nova ao maligna asgritudine pergravati, in fo- visura est : fervorem siquidem hquoris sustinere
vrani quain fodernnt incidenint sio ut illorum non
; valuit. Videns propterea Iufirmarius absque ,

unus, ex bac vita discedens sepultursa traditus

, remedii spe (antam fieri jacturam, et infirmautmm
liic.il;aHrrauteniincle.uentiainconversus, ad cce- incommoditutem evenire ,
quodammodo susurraus
talem
 VIGESIMA NONA MAJI. 119

A talem prorupit in vocera Sancte Pater Joachim : dium quibus Petrus ait
: Bene veniatis, Doinine : D
Slirabile quod succurre mihi, et ne patiaris precor tantam in tan- Abbas, ei unde! Cui Joachira Cognoscis ereo me! * "c '
c, " sco
tnflrmario
torum lansuentium [incommodum] provenire jactu- At retrus Cognosce, quia tu es Dominus ineus
:

invocotwnem ram. Nec iuora KCOe DUtyrum quasi SU88 nnme-

: , sanclus Abbas Joachim. s,'it Joachim addidit :

riri Dei mor naturffi, Expavit propterea homo ille

stetit. ,
l
cis quoque hos viros, mecum adstantesl
acddu. hvijiismotli defluentem liquorem ad simplicera viri Petrus vero ait Non Domine. Joacliim inqtiit i , :

Dei invocationem constitisse : in devotione igitur Hic est sanctns Evangelista Joannes, et hic S. Ni-
perfectiori poboratus , rem tam mirara saepissime, colaus Confessor : roga ergo cos , et impetrabunt
ad Dei lionorem et gloriam , et ad servi ejus Joa- unigenito tuo sanitatem. Petrus reverenter respon-
'"'"'""'" 3 r'-
chim memorabilc prgeconium, in vcritate referebat. dit : l"t eos, Domine, et te humiliter obsecro, ut remorttius per
,. . . . _ , ,
Qui autem pcrceperunt, in ventatc aiebant Vcre : dignemini unico meo impetrare samtatem. Cui Joa- mtri/a mncii
servus Dei erat ille nam ad invocationen ejus ex
: chim : Factum est petitum tnnui, jam convalescit. i'«'ns ad
''''"'",
Dei munere rerum qualitates immutantur, nec deest Ceteruro credidit homo, et continuo disparentibus
. .... ... ' ,
revocatur.
invocantibus eum. c.s,surgens de cubili suo, nxorem adnt, eam ita allo-
quens Accipe infantem, et admove ubera, ut pnssit
:

ANNOTATA. sugere : quia sanus est. Cui uxor sua Vere scio i

quia non suget uliera mea in tstsrnum. Tandem

a Rocca de Netho , est media via inter urbem S. imperio viri paruit : et ecce factum est infantem
Sevcrinse et Nethiostium, quasiS milliarium intevvallo tanta aviditate ubera materna suxisse, ut numquam
utrimque distons. aliquod segritudinis signum habuisse dignosceretur.
h Notatur in talxbus Gropani vicus, intra decimum Tanto ergo parentes ejus stupentes miraculo, pro-
miltiaHum ab urbe Tabernensiad Euronotum. Exquo fusis precibus Laudaverunt Dominum. Genitor tan-
colligimus, Aquaviva) nomen soli proprium monasterio dem dc mane consurgens, narraturus omnia ad Ar- --

fltisse, non autem quieri longius debere, puta in Bariensi chiepiscopum Consentinum cucurrit. Narranti igitur
territorio, etsi ibi oppidum ejusdem appettationis sit, et per ordineni universa, Archiepiscopus respondit :

alibi alia. Qualis erat, fili mi itnago S. Joannisl Et illo , :

c Ex mox miraculi tempore datur

sequentis intelligi, Eleg ans facie , et canicie venerandus. Et Archi-
hunc non alium quam Lucam fuisse. prffisul iterinn : Et dc S. Nicolao quiil dicis? Po-
trus vero : Formosus erat, et vir magiuc statura?,
CAPUT V. Ea vero qupo in tenebris <'t in occulto facta fuerant,
pradicata sunt stiper tccta ex quo omnes Dcum :

Reliqua mirabilia ad invocationem H Joa- .

glorificantes, Joachim vere servum ejus praedicave-
chimiet perrasuram sepulcri ejuspatrata. runt : qui Sanctorum consortio admixtus, devo-
torum miserias respiciens, auxilium prastare non
LLn monasterio de Sambucina erat quidam homo,
non re, sed nomine, Bnnus. Hic existens secularis,
lesistit.
3G Religiosus quidam, Nicolaus nomine, in mo-
f<5 'cetero- ™' rum '" modum in verbo aspero; quia scribendi nasterio S. Joannis de Flore, propter ejus simplii i-
mmquein- artem callebat, pro transcribenda Apocalypsis glos- tatem et meritum paupertatis, ceterorum men- in
stnutionem satione in dicto monasterio se continebat, tempore tilms 111 igni meriti habebatur. Isteergo, pro rebus
corrp ur.
a r) omn i Bernardi Abbatis, dcmum Geruntinensis monasterii agendis egressus ad villam quamdam ,

Episcopi. Cum ergo ali eodcm scriba deventum es- appropinquarat. Prospiciens autem [vidit] in ea
set. ad locum illuiu , Qtii habet aurcs audiendi au- ignem ruptis habcnis debacchari taliter quod nil ,

diat, quid Spiritus dicat Ecclesiis ; nescio qua in- aliud quam ipsius consumptio vill.c sperari potuis-
consideratione abstrartus , usque tertio eamdem set : acoolce siquidem ejus , viribus omnibus desti-
scntentiam cxaravit : qua at errationc indignatus et tuti, consilioatque auxiiio penitus orbati, in confu-
indignationccommotus in Auctorem et Auctoris , sione penuixti, liuc atque illttc discurrebant. Accur-
glossatorem blasphemiam meritn reticendam protu- renti ergo eidem Fratri Nicolao insperate magna
lit. Sed Deo ita disponente, ultio non nimium dilata cum devotiono se commenilaliant, ut orarct pro i

properavit subsequente etenim nocte delinquenti

:
et Dominus parceret peccatis eorum nec iion de ,
p,
C apparuit vir canicie venerabilis, et aspcctu ailmi- loco sancto suo populum suum misericorditer libe-
rabilis, qui prius interrogavit enm, cur deliquisset; rare dignaretur. Quod utique Deus omnipotens pras-
nec videns delinquentem pcenitentia aut humilia- stare dignatus est:nam Religiosus ille, misericordi»
tione aliqua oommoveri , tradidit eum tortoribus : ct pietatis viscera indutus, et oaritate accensus, iu
a quibus non parum correptus extitit. Accepta ita- spiritu collectus, silenter quodammodo talem pro-
que iu noctc de iniquitate mercede, languens de
lnane repertus nullani aliam condignam emenda-
rupit in vocem : Sancte Pater Joachim, ora Deum va , a ^ lm .
,
pro ecce vix expleta oratione, extincto cattonem "«
istis. Cum
tionem exbibuit. nisi quia in eadem cella remanere igne, flainnia in ftimuiii convortitur, et cum endein Det extin<iul~
noluit. fumo evanescit. Monachus igitur viso miraculo stu-
35 In civitate Consentia) fuit quidain nomine pore corripitur, et e\pavit, et ad illml mirandum
1'eti'tis, qui cum esset devotus homo et spectabilis perpetratum contremuit ; ct aigrc ferens laudes et
valde, ex uxore ejus flliumDei munere habuit. Pue- gratiarum actiones eoruin, modestam fugam arri-
riiluin ergo, adhuc tenellura et infantulum, etinm puit. Ceterum cum admirabile hujusmodi e( benefl-
ex Dei dispensatione infirmari contigit ita ut per , cium acceptuin patentissimum esset, occultari non
biduura matemo ex nbere nec lac libare potuerit ; valuit villicolse namque talia passim el ubique
:

unde parentes, ejus de ejus morte securi, doloribus prasdicabani licet [ienitus non callerenf ad cujus
.

ct singultibus jugiter premebantur. Verumtamen gratiam et intercessionem jam fuerant ab incendio

Deus, omnium viventium anctor, pacis et totius liberati : Frater autem , qui invocationem fecerat,
consolationis praastator, luctum et mcerorem illorum omiiia sciens, nequaquam sitii, verura sancto ac ve-
in gaudium commutare dignatus est, modo tali. nerabili Patri Joachim, gratiam adrairabilem adscri-
Dum Petrus nocte quadam jareret in ctibili suo, bebat.
talem est passus visionem. Videbatur siquidem sibi 37 Quoniam exposit.io in Apocalypsim, quam B.
cernere S. Joannem Evangelistam S. Nicolaura , Joacbim famulus Dei ediderat, mysteria et s.icra-
Confessorem et B. Joachim inter utrumque me-
, menta in ea occlusa veraciter et ad vivum enodabat,
omnes
 120 MIRACCI.A E. JOACIIIMI ABB. FLOREXSIS.

Oranet qnoiquot potern I propter iUam habendam propter neccssitatem imminentem alio divertendum
A iiC <.m u
ad describendnm do civitatibus properabant. Tali erat: quin imo. sicut hiemis teinpore,prc]iternivium
EX MB prosrripto-
igitur causa, quidam cui nomen erat Joannes, scriba exuberantiam ita sestatis, propter ;

de civitate b Neocs tri !

mona terium Floris se rum olim magis quam nunc multitudin"m, Con-
conferebal Con cend ir alpe quas |
Bentina Syia mirum in modumestad transeimdum
Syiam appellant, rerti ign u eris, [ocorum periculoi hominis illius mentem,
i, Venil ergo in

ibi rrans, divinare coepit. Curaque ut, pro secnritate ab iniroicis habenda, lapidem se-
propter teroporit insBqualitatem et montium et sil- pulcri B. Joaohim abraderet, secumque deferret.
varum ai porilatem, periclitari cosp (non enim Desumpto vero lapide, in magna devotionis secu-
in tanto <ii crimine ste ii i
a idendi modut ritateabiit; e( veniens tandem ad interiora Bilva-
Uomo qulilam
patebat) mclius recordatus, >ead Dominum conver- rum, in latron.es, quospertimescebat, hostiles incidit:
in vlt/rpcricu-
lo oberrans,
t< ii inquil irre el dirige me, Domine Deu . ex qaibus Deo adjuvante damni aut Is nil
Securttas a
sccurus ad Iter I*i pietatem tuam el merite beatissimi Patris Joa- ps ii
,
Aucta est -i
illoruro roanibus evasit.
lalronttms
perducllur. ct confl lentiain virum Dei Joachim
cliiin, ad cujua divinum atque prasclarissimum oput i
: per merita
describendum festino, Diffusit ergo preoibus voci- sic ut ipsemet cum rasura eadcm, in potione exhi viri Dei
itatori dona-
i
rolatii , cco] ii abirc : el queroadmodum ille II.', multorum curaret infirmitates. Vulgata igitur
tur.
nesoivit, ita pariter nescitur, velut alter AbacuCj fama facti, quamplurimi concurrerunt ut eadem,
superatis montibus Syiae, el itinere recto intromis- ex rasura illa, utilitntc potirentur: sic ut usque
1 1: . se iii ii i, gaudens, el cito devenil in I 'lorem in hodiernum sepulcrum totura corrosum cer-
diera
ubi in devotione majori majorique exultotione opus natur. Ubi non est segniter attendenda divinseexu-
ad accesserat explevit
'i
nec in aliquo tempore
I : berantia dignationis, [quas] n ra solum e\ Reliquiis
gratiarum tantarum iromemor laudare d , famuli Dei, verumex rasura lapidis sepulturoe ejus,
oomen D ni, qui per merita i: Jo ichira ler t: ejus inttrmosourari acpericlitantibussuhveniri concessit.
vitss ejut pari ens', direxeral pedes cjns in viam pro- 40 Cum annis non longe pr.eteritis, ego Frater
speritatis ''f j' Jacobus Groecus Syilaneus, licet sufficientia et me-
:ik Deus bonorum largitor, non tantum
iiiiiniiiiii ritis iroparibus, in roonasterio S. Joannis de Fiore
expell I" dsamone infirmitates curando , bruto- , Officium Prioratus administrarom [fuit] quidam
;

ri i
Inanimatorum obtemperatione in terra; ve- Religiosus SacerdoB Ordinis Dominicanorum adluic
iiiiii 'ii iiii in aquis s,- tiinteiii < t\ i rjn << tcndere vivens, nuncupatus Frater Andreas Mancusius, in-
dignatus esl : ut, eicul aeress potestates illum expa- inli terrss dicti monasterii S. .1 annis, aPetrafittre
verunt, infirmitates uufugerunt, animalia paruerunt; oppid 'iundus, eetatis suss annorum sexaginta cir?
iin elementa muta prajdicarent : quemadroodum di- citer, itaque probatus vitsemeritis apud suos, ut
dicimue etiam flumina, imo horoines in l! inibus, jam in civitate (( Montalti Novitiorum cura in sua
iini Dei per servum ejusjoachim percipiendo Religione fungeretur. I>tc Sacerdos, non tantum
benedixisse. Hoc siquidem in monasterio Calabro- Bemel veruro pluries, milii etaliis in veritate fate-
Mariss c, nunc de Altilia, apertissimum accidens mi- batur, in scipso et persona Bua tale recepisse mi-
rabile demonstravit, In tali ergo cmnobio Religiosus raculum, Cum adhuc juvenculus esset, et Tertiarius
quidam Cellerarius, qui curam de oronibus sub im- c in Conventu ad casalero
civitatis f Belli-cascri,
e{
perio Ujbatit sui gerebal . pr lessariis agendis tunc Floris, gratia videndi suos, devenit. Ceteruro
< j
•
i. dien . i d Nethum flumen tranatu- cuni ipse Frater Andreas gravi roorbo in brachio
rus accei ab alpibus
it. Ceterum cum Bumen illud, per annos multos laboraret, ita ut iisum ejus fere
repentino cursu de cendens, multitudinem aquarum penitus adeo ut itus desperaret ad
aini-isv,.t,
i

includeret, se impi rti u sibilo exhibebat. Religiosus '' iine promoveri mancus, et ultra in Religione
tamen illo, nescio qua fldui ia captus, dementie in- sua ad gradum altiorem ascendere ; ex pago ad mo-
ductus , el audacia deceptui , periculum quo-
licel nasterium S. Joannis ingressus, ad salutanduro Reli-
dammodo cernorol . lamen evadere ouravit. i ,i acccs.sit. Mniiaclii vi.to amabiliter eum exce-
•

Itcliglosus
JtfonacAw ad
I
que llilmi'11, ]i:ni 'issimis m BO passibus perunt ; a quibus interrogatus de valetudine, res- Doiiuui-
tnvocalwnem intromi sii ,
illico undai u i cursus rapidi rapir.a pondil eis: Patres mei reverendi, male me habeo, CflllUS »10-
dcriutcr
iantti Patrii mente magis quam
devenit, Quasi ergo Buffocatus, et propter brachiuro jam fere deperdituro, nec pro
rfe Itumlnc per sepulcrl
voce clamare incipiens, inquit Sancte PaterJoa- : illiiis juvamine aliquod invenire [remedium] sulleci.
eiipitw. rasuram
cliiin Buccurre mihi miserere mei
, adjuva ine. : : At Prior ejusdem monasterii S. Joannis, setategran- sanatur:
C
Cui ftdncialiter invoconti manus Domini subvenire dtBvus et canicie veneranduSi inquit Cur U' non F :

n"ii tardavit, el de tanto discrimine liberare uon eommendas B. Joacbim?At iUe respondens ait :

defuit. Extemplo namque de aquarum gurgite et Eg ooromendo: sed quid faoere debco? Cui
. nic illi

fluminis rapina ad littus se incolumera restitutum Prior, \ ni post me. Subsoquens ergo Frater An-
'

invenit; ubi propter rem tam Bubitam el mortis re dreasPriorem, ceteris comitantibus, ad sepulcrum
pentimss irem conceptum, an in ripa consiste-
i
B. Joachim devenit. Ubi Prior, desumpta et impo-
rci dubitabat, Agnoscens tandem tantum tamque
sita sibi Stola, genuflexoetconsidenti ibidem Fratri
admirabile Dei benencium, el genua flecteus, de Andress obtulit de rasuradicti sepnlcri, in haustu
pectoris imo gratiae omnipotenti D no egit, qui cum devotioue propinaoda, cum Collecta I!- Joa- .;

[eum] ad invocationera servi sui, de nmrti.s tam chim. Desumpta ergo el gustate rasura illa, Deo
dirss el proximsa [periculo] liberavit. I" gratiarum opituiante, deejus infirmitate convaluit; et exinde
ergo actiono in monasterium regressus, in lacryma- ad sacroi Ordinea promotas, perpetuaque brachii
marum effusione el cordis compunctione Fratribus sui sanitate potius, egitpropterea innumeras Deo
hujusmodi beneflcia retulii : omnes propterea pari- gratias, velut nunc etiam agere non desistit. Qnod
ter Dominum oollaudarunt , qui Petrum mergen- utique mognum et admirabile heneficium, nostro
iini. Paulum naufragantem, et Fratrem Nii tempore perpetratum, ego per Notarium Petrum
dc lUiiiiinc misericorditer liberavit. JoannemdeOliverio, accolamdictssterrea S. Joannis,
89 lKnno quidaiu, ex oppidis Consentinis, ssstatis in iliarta /i probante. ad Dei et Doniiui nos'ri Jesu
tempore SyUam transiturus, dovenit in Florem : Cliristigloriam, et Beati Jnachim memorabile prse-
ci quia prosoriptorum inimicitiaimplicabatur, sscen- conium, adnotari pubiice feci; codemFratre Andrea
surusjuga et loca illa, constitit ibidem, cogitans ore proprio talia de se referente. me quoque omni-
lomodo periculo obviacc possel aon eni :
i busque Monachismonasterii S. Joannis adstantibus,
et
 VIGESIMA NONA M.ui. 121
et cum eodem Fr. Andrea tale adrairabile subsH-ri- bria Beatos a plerisque Caiabrix scripioribus tnims- P
bentibus hujusmodi adnotationem, ad futuram
: et ralas, ivquit UgheUw ttm. 7 reJ. 703. A. I.VC.

rei memoriaui, in arraario monasterii, quo reliqusa b Neocastrum vulgo Nicastro, Calabria ttllerioris GBJLCO
\:\ us.
Conventus soripturse asservantur, includi tnanibus civitas, distat florensi manasterio IS drcitei p. in.
ii

propriis procuravi ut filii, qui nascentur et exur-

; c Distat a Marlurano zivUati Altiliand Boream i
gent, ennrrent ti!ii> Buis. Namquiserit tam impiua p. m.
et pertinax, qui tautis ac talibus assertionibus con- il Mons-altus, oppidum inter Consentinam et s.
victus non ilicat ? Benedictus Densin ilonis suis, et Marci civitales incdiuni.
sanctus iu omnibus operibus suis Confitebimur : eTertiarios inde dici puto, quod in Ordine S. Do-
ei facienti nobiscum misericordiam suam, qui res- minici, ultra nnnnm Probotionis, aliosdttos nntios f«»«-
I-iciens de exi elso coelorum habitaculo, mirificavit nes Professi habcantur secreli ab aliis: quod eliam in
servum et sanctum suum. Regi ergo seculorum im- nostra S.ocielate oli'inet.
mortali, invisibili, soli Deo honor et gloria, m f Hellum castrum Urbs Episcopalis :'n Calabria
secula seculorum. Amen. l iteriore, Taberna txinltrvallo lo nnliiarium vicnta,
41 Nullo pacto putandum est, Deum omnipoten- et iuiii ea atque Catanzaro ad Austrttm discedente
tem plura benelicia fidelibus suis non concessisse, et triangulum fere tequilaterum conslituens.
a<i ejus invocatiunetn noti alia nisi c mn g Collecta, proprie vocaretnr Oralio, quee in Missa
confecisse miracula, famuli sui Joachim patracinio vel Offkio divino, irl c.r prsescripto Ecelesia, vel ex
Quare ad- interveniente. Commemorata vero ita eollegimus, pietale privata legitur, post primarium cujusquo diei
vilralulia
ptura non
ut ex paucorum relatione multitudo ceterorum uiii festt Orattonem. Ki quia m iis laeis ubi peculiaris

adducan- per pios devotosque auditores attendatur. Heci- est alicttjus Sancticultus, frequens eslpropriam doitlo
tur. non inventione aut fictione nostra retu-
tata etiatu Sancto Orationem hoc modb subneciere posl principa-
lnnus :testor Deura verum, unum et trinum,
i). in lcm, ,i iui sic) ihnini conlegere : ideo tales Orationes
auctorem vcritatis et mirabilium operatorem om- ;
passim dkuntur Collectas, etiam solitarie sumplie, Esl
niaquse descripsimus (novissimo excepto, quodde hxc ertjn rera et unica nominis raiio: prmler quam
ore Fratris Andreas accepimus) ili 1 Libello manuscripto frustra aliam aln qusmtnt, quasi ea super populum
in monasterio S. Joannis de Flore [existente] a cnllci iiiiu liui, oel omniitm preces m en calligat Sacerdos,
tempore monachatus mei in eodem monasterio, vcl tiiam tleemosuns sub ea colligi solerenl : quee
qnoil 1'uit sub anno Domini millesimo quin omtici longius quasita sunt, ei absque fundamehto ex-
simo octogesim sexto, transcripsimus et adnota-
i cogitota. Ipsam porro de II. Joacltimo Collcclam de
vimus nec de eoruni aubstantia aliquid addidisse,
: dimus in Commeniaiin Prtevio num. II
diuiinuisse, aut immutasse tanltiin aliis vn-bis ;
hCharta probans ea dicilur, qitse legitime coram
retulisse, sub eodem Dominijuramento confitemur. testibus sitjnata,m qaocumque judicio locum Itabet
Qui quidem libellus tum vetustate lum etiam usu irrefragaliilia et publici testimonii : quo sensu eliam
cum qifadara quasi dillicultate Legebatur, nec cnjus iiocamttsinstrumenta, adcausamscilicet quam continent
fuerat compositione conditus insigniebatur : ne evidenter probandam : et sic etiant diciturscribi atiquid

vero mirabilia veterum industriacollecta deperirent, in forma probante.

quodammodo recenti recitatione descripta sunt. i t 'uraremus id nos, si i ontigisset veteri m illum Uhel-
Ceterum visiones et apparitiones, quse inibi et alibi Ittnt hactenus conservaittm fuisse, nobisque communi~
videbantur, his adjungere minime i curavi : ea si- calitm.

quidem tantummodo renovare studii, quee Praelati, k .7 Matera, tamquam prsecipua Sede sua, ti""nii

Sacerdotes religiosi, seculares bomines, muliores;

; ;
rtitnc fere habet Lucanorum rfrchiepiscopus, proprie ei

magni et parvi in seipsis experti sunt reliqua vero :

principaliter Aclteritntintis dicendus : sed quia is in

et brevitatis et claritatis causa omittere studui. Et deserla prope-modum icherusia suam non poterai
lltjmnus crr- ne gratis hoc asserere videar, apparitione n cuidam tueri dignitatem, anno 1233 staiuil Tmtocenliut Ter-
lesti ud- Maiiiiin
Judici evenientem in civitate k Materas addens, tiusiil t D. Peiei Ecclesia erigeretur in Cn-
monttu de B.
Jnachim lincTn imponam. Cumjudex quidam, nomine Petrus; thedralem, el ulrobique Archiepiscopus posset /'<////.'

compositus. valde disertus, nocte quudamtalem vidit visio- uti.

esset
k
nem. Appamerunt duo viri valde mirabilesei I Eum //tjiititiim libenter inlegrum luc dedissemus,
quorum unus ait illi, Noscis me, et qui mecum est ( .s/ sed quoniam nec dili-
aliquis nobis commonstrasset
:

Cui Petrus Domine, neminem vestrum cognosco.

:
gentissimus Gregorius eum habet, vereor "• posteroj^um
Apparens autem subjunxit : Rgo sum Apostolus et negtigentia prorsus excideritez usit et memoria.
Evangelista Joannes, egregie depictus : et hic est
Joachim, primus Abbas Florensis intuere diligen-
ter in eum, et pro ut melius noveris omni conatu
:

APPENDIX
depinge. At Judex, ego, Domine. non snm pictor, Ex Gregorio de Lauro cap. 107 el ullimo.
uectalem callui artem.' Apostolus tandem Vade :

et prout scis depinge. His dictis disparuerunt : \ ruamvis de sancto viro Joachimalia nonuulla, et
Judex ergo de viskue lanta trepidans, nec tanti ac quidem egregia ac admiranda, vulgus prasdicet in (vwiccnsium
talis viri audcns jussadespernere, cum prudentibus c dabria, asserentes, traditione majorum taliaad ip- lur ata attaia-
et sanctis hominibus hac de re cons linm babuit : sorum usque pervenisse notitiam qnia tamcn :
tioneconstat,

cx quibus uno ore percepit, ut Hymnum in ecclesia ]iuman:e fragilitatis conditio est, in reriim (r.i

decantandum.in laudem beatissirai Abbatis Joachim, ditione aliquando veritatis allerare substanliam :

condere non cessaret. Cum devctione ergo et non idcirco merito duximus retrcenda.... Verum
talia
modica reverentia Hvmnuin composuit, qui oppor- non cst silentio concedendum, quod ex atte-
tune et luculenter ita exordiebatur, statione Reverendorum Hectorum, Sacerdotum,
Hic Abbas Floris, ccelestis gratia roris. etc. I scciilarmmque Ccelicensium, atitfii-iiti.T lidei jura-
mento firmata, nuper accepimus. Prmlunt enim ac
ANNOTATA. in verbo tostimonium perbibent, quod
ventatis
cum Joacbim, tunc inipubes (miindi biijus forlassis
a Ergo intra annum 120'i tjun Lttcas ptwdecessor, expertnsdivertimenta, qusB a spiritualibus homi-
Consenlinus ;el 1209, Bernardut faclus esl Gerun
tjno -
nem abstrahere solent exerciriis) latitasset in loco
tiensis Episcoptts. mortuus anno 1216, et inlcr Cala- quodnm, arboribus undique septo. cujusdam vineie
Mauri
 122 MIRACULA H. JOACIIIMI ABIi. FLORI-NSIS.
Mnui . .ii agr i
Ccolicen -
iat rimxque virtutis viros; tantitque in vita ac
ircrons tumulorum trium cum morte illustrato
lii ul merito eos in Sanctoruth
UCOB i

.1 i i
I Austrura respicienti . Jovino aliaa numero vniversa collocatas habeat venerelurque Eccle-
/., rti (>i/<»!r Cannavino amnl contermina?; el incubans supra tia. Itaque Joachimi Abbalit sanctitatem, si non pos-
iii >/>>» 1 »' '
magnura ac durum lapidem, ibidem a natura in semua alio probare argumento, qnom quod FlorensU
J»»>/i>i» ,//
declivi I'"'" im, pn c ad De im - |' Ordinis, per annos omnino trecentos t<>ia Catabria
ri'i'i IttJiTUt fto-
tiram, ' coi de ei m tare i o uevissel : lapidem ill rentitsimi et Apostolicx Sedis taici tti, fue-
eoderaI'"-", in quo I lacbim incubavcrat, ni Inslilutor; vel l>»c solum sufflt eret ad persttadendum,
Florem produxisse jugiter, iantai virtuti . u( appli- haud adeo sux providentise
»t> illo universali
'
,:
i

|
, '
,,| Deum optimum maximum in hoc solo opere suo defle-
''• vulnera, i itemplo optatam omnibus red len I
xuse; iit, >iii»>! iili<i»i sit<i persuasere, non hominem
sanitatem. Ai cura Coelicen it quaxiam mulier, tanclum, ted luerelics talorem pravilatit el
Pacifli .i
Ferrars appellal i, i ir .. Dominii m |Nati- ,<«>!>>! !>» Iis propltetiis celebrem imposlorem, ilti »i-
annum millesimum quingentesimum, asinum >l>rii,l>> delegerit, Etquidem utramque calumniam,
/«.,

baberel malo ulcere laborantem.procujusso pitate Deo, diluemus inferius; hic autem dicimus, stc ei Ftoren-
si Deus Joa-
naturalfa omnia frustra experta eral remedia pi .,".'.. ,,/" thesim etiam locum babiluram fuisse, licet
chimum dedlti
Cmagis illius forta is quam suae animaj salutem disciplinos n»n admodnm severte anrtor Jnacliimus
ens, n( in Bimilibus bura in b conditionis fuisset. Nunc vero, quando proprio magis exemplo
natanttm
flon ,;' latu I"
"' ll i

,
rimentum) mirum florem applicuit //'/'i/// preecepto, >i<l tantam vit.r >>:'i>j>>i<.i> austeritalem
ti{>i >.»> >i> alcero o. Convaluil quidem ab ub ere asinu insliluit suot, ui Cittercientis Ordo, secundum ab exortu
,
...,
«od quia res Bani ta animanti fuil applicata bruto, su» teculum i>;r»s ingressut, el odhnc /// vivida Re-
»,>»>> ""/".
/„///., i ./,
nodum II"- vii tutem arai (ul qu imile -I" aqu ii I
i
'/('/./ iibservantiapcrsistens, laxiorprx Florensi videre-
I S. Rarnabaj, ulia S Eu torgii, referl Moi ... ttir; nefas eit dubitare, qain ejusmodi planlotio, »ti
etii imnino deperiit. \ erun lem ex loco, un- necessario fuil » Deo,sicetiam Iwbueritcullorem, Deo
!
''
oriaba ur, liumor quidam, ad gummi sive c.r virtlttit rnr.r mriil» >•» rissinm »t

"" ''" l:l tar, n itur qui locus, '.' W////I, Curatiensis mqnasterii adminittralione
i
isi ,
ad bodiornum ,/

!) :l '.
" frequonti li leli im cuetu invisitur, ot penitus absoluttts Ponlificia indulgenlia Joacliimus,
qat in solltvdi-
in magna vem r itione h ibetur, ,///./ secretum idoneumque sacns contemplalionibus et
ne celtam sibi
ut .s Sustoi 42 Pauli Moriyije locus, a Gregorio indicalus, re- eruditis commentationibtit locum quserit c»»i socio Rai- tleletjit.
att f<tm Ma- periturin ejus opusculo cui nerio, reperit n>m circa Contentiam, inter montana
titulus, Historia onginis
fttolnnl,
omnium Rctigiontim, ubicap. iil lib. I agitur de Fra- Sylte dicta : ibique cellulam sibi ////////' oraloritim ag-
trttnts Apostolinis, >>» Apostolorum qui fuerunt expri- t/irssns .-/;,./(('//,', sedem ttatuit, »»»<> >,t tcribit Gre-
;
ihiisua imtilutioneiaici ueque od annum ui co iaxxiv, goriut >lr Lauro, et ex documenlit velustis probabile f>:)
qttando Innocentius /// eos, cerlo Itabilu donatos et I mclxxxix (/(/ xvin mensis Jttlii, In<l>cti»i>c vi. Ific
Ui u . Augustiniantx adstriclos, etiam ad tacros Ordi- //'/./ //",( (///,//,, //•,///„,/,' .,,,' potuit Sanclus commornri m
nrs ascendere permisii nomen islud accepisse vi- ///////"/'/ Fralrum,
: et /,(/((, '/(/,./.(/// >/iii:i lucerna, sub mo-
dentw . >i»i» in communivivere profitebantur, secuiidum ///// abscondi nescia, etiam ex illius soliludinis horrore
i Apostolicam primitivorum Cliristianerttm radios paulatim s»»s diffunderet ; eorumque fulgore
'/'" '"" nomo u:i dicilur Actorum n eorum allectos idenlidem alios <n<i>ic aliot, a,l tdem cum
i

quse >i>so
lebal aliquid suura ... eremiticse vitse inslitutum tenendum, provocarel, Ita
i i

e iat, sed erant

lllls '
'''< unia, Placuit auiem Morigise horum /i(ii/'.(/, /ii //,, (/(((/ ,•'. /// /,„(,, qui Floris dicebatur, turre-
»n, ii», iii ignotum evehere usque <»l S. Samabam.qui ./(' "((" ''/,(//(. /.,."',1 /,,"',,, ,(,," primitus ibi conslitutum
primus credilur Bvangelium Mediolani prstdicasse; " Joachim ., tst S. Joanni Evangelistse tlkalum. Op- ait tjuam atj-

!>!> tircjatts atils

> > iltnltl • cnralione canis leprosi iisdem omniawrbis, sed porluna vitts ibidem ducendx subsidia, quibus deficien-
nttlus cst Ortlo,
totuo >tniiiii '
dixil, >i».r Latinis >!> asini infirmi libtts /i,"( ,",'/.•(,(.' perpeluitas !<»» sperari, tum nlii
.

sanatione
vlitntem iii»i
Grcgorins ; tn hoc solum diversis, ;<><< Caslicensis
/'/«(/ '/,'
nomina Jacobus Gratcus ante
(,"////(('((. ///(,,/ "///
tlfttl
/'.'.s i.imsti desiit i>», autem Euttorgianus /,/./'///,/(„//., operis sui digessit,
tum impr mis Henricus
.
[sic enim
vulgo vocalur, non S. Baruabse) manal Imperalor, ejus nominis Rex 17. pracipuus fautor,
usque Itodte,
>-t religiose bibitura fidelibus. Interimsicut leslimatoi que Joachimi. //„/( tamen n>>n adeo cnrx
Flos Ce :>-

ctntit haud dubium fuit prxsagium, divinitut luit ii/ temporales suit compararet potsessiones, quam
fundantli » Joachimo Ordinis Florensit sic ejus inte- :
ii/ sanclissimis nisiitniis formarel cunctos, <i»»s nov.c
ritut sub illud iptum tempus, quoin Commendam dari disciplinse srclatores Dowinus ibidem aggregabat. Ut
Ordinit Archimonatterium capit, totalem ejus
>
/'///" /// Apostolicsc firmitatis pelra solidarentur, Cus-
aboliliomm prxsignavit, exinde [secutnram. (liimio
lrslini III gratiam qtuesivit, eamque Brevis seqttentis
raliones aliat, ./""., inde quisque formare poterit, tenore exprettam impelravit.
qwd munanlem exflore isto gratiam, ab liominibusad 3 Ccelestinus Episcopus,
^ervus servorum Dei,
citrandum ettt sertptas
>ii,ni»iii
transferri, visus sil Deus impro- dilectis Joachimo Abbati et Conventui de
liliis,
canslitittioncs
battt Flore, salutemet Apostolicam benedictionem. Cum
jiiKli.nilCate-
in nostra esses, lili Abbas, prtesentia constitutus, sttnus :i

tuis nobis relationibus exposuisti, quasdam Consti-

DISQUISITIO HISTORICA tutiones, il" vita monachorum tuorum .! monaste-

riorum tuo coinobio subjectorum, et de rebus ab

ipsis Fratribus possidendis, et coriim numern, te
IV FlorensiOrdine, Prophetiis,Doctrina fecisse; quas, ut in eisdem n asteriis et ab ipsis
Ur
Joachimi. Fratribus observentur, conflrmari a nobis cum in-
atantia postulasti Nos igitur, tuis precibus incli-
Ordinis instltutio, incremenla, desolalio. nati, prasdictas Constitutiones, sicut a te pnovide
§. 1.
factaa Mint, auctoritate Apost lica < nfirmamus, et
prsesentis scripti patrocinio firmiter communimus;
yjuotqitot religiosorum Ordimm inttituta, in militan- inhibentes, ne ipsarum Constitutionum forraa in mo-
it teterti >» 1« / 'i
.
/. /.,.
ornatum subtidiumqut, divina induxit Pro- navirriis Bupradictis temeritate cujuslibet
dinibus Fun- enervetur.
videntia, ns, ut fiuurii tamut tanclimonia gymnasiis,
ttatortt San- Nulli argo etc. Dalum Ronise, vm Kal. Septembris,
ctos, semper r,<<j»,<srii»r ,l,;n<st tiiitium per tetlalissima anno Pontifleatus nostri sexto, qui fuit Clnisti
MCXCVI.
 VIGl SIUA NONA MA.1I 123
ucxcvi. Tria autein eatenus monasteria fuerani ab tantinm : qu.im etiam ccrlrsinm priiniis sntts
cattsti

Joachimo fundata {prseter suutn Florense prercipuum fundntor Joachim ditaverat, magno thesanro M ' ;TI>" 1-- »•»
Reliquia-
et reliquorum caput] qux inferius in diplomale C> >is'<m- rum, al<
Rtllqvue etdem
Imptratrice Cmslantia impetratarum, uicon-
<>Constantta
tise Imperatricis nominantur: ted quas his Conslitutic- slat ix illittsad eamdem epislola, in It.r, tierba. \\><t > Tmp, p«* /00-
nuni forma prsescripta ftttrit, postremorum seculomm R. D. Cherubinum, contubernalom cAimum o&tsR-
meum, ul Ma-
£as nunc de- calamitas, infra quoque memoranda, fecit esse ignotum «tas iii iim.i.,1
:
J .i
sibi iUas Reliquias, quas mihi ?po-
perdltas fru- adeo ut Jacobus Grsecus Sect. i(i profUeatur, pluri- pondit prsesentaneam siquidem opem mihi ac fa-
:

stra guerimw mum se laborasse tn ils requirendis; ei vix iemum milim rceaa prscstabit, ut orationibus nostris Licel
aliquod eorum epecimen, circa ordinem divim Offlcii indignis commendemus incolumitatem Majestatis
>icommuni Cistcrciensium diversi, potuiste reperire, tuse, quam humillime revereor. Ex monasterio Flo
quod Gregoritis pag. 337 sno libro inseruil.
1
1
rensi, kalendis Junii. fforum Reliquiarum parltm
i Refert hicquidem u Conslantino Cajetmo sibidi- nunc possideredicitur lUustrissimus Don Joannes Bes-
ctum, eas ai bibliotheca Vaticana reperirt .-
sed st aliu I carst de Diano. Dui Saracense, in domestico i uo egre-
ibi inveniretur, quam quss Grstcus Sect. '20 iudicat, Ji.r slriictitr.c saiKlltario : rcstdu.r pnrti ulmd iiiiajnitm
aut si ea possent pro Constitulionibus accipi; non prx- et antplum reconditorium extruxil Don Emmanuel P,-
termisissel Luas Holsltnius, Bibliothecst illius dum lusius;ante annossex, cum Gregarius scriberet, Jlims
viverei Cttsios primartus, idemqne similiuiii monumen- Claustralis, cui Florensit ecclesisc restitutss alque or-
torum eruderandorum studiosissimus, inserere illa parti ituiiclnus prxcipua debelur.
2 Coilicis Regularum, a se collecli typisque subjecli, ac 7 Lieiinii, post Hieronymum prajnominnlnm, soli Commrndato-
detiium post mortem Coliectoris evulgati. Itaque hoc '/»"'""'' sedisse leguntur electt ex ipsit MonaehU ll>- rcs an. 1470
unum dicere possumus, de fortna vilx a H. Jo.vrhi.no bales, Carolus, Hippolytus, Joannes III, el Evan-
tnauctt

instituta, qttod Gregorius IX, anno uccxxvu prohi- gelista; quo ctrca annum mcccclxx exempto ex Imc
bens discedentes u Ftorcnsibus recipi a Cisterciensibus, luce, incubuit Florensibus, sequts >» celeris p< r
Ilaliam
Florensem
religionem eonmi satis arctam esse dicat. Qui idem monasterits, annus visitationis um, »l> Joitcltima
Ordinem lau- Gregorius, describens in Dulla Canonisationis S. Do- prstnuntiatus .
et tlit iii Commendam <hiu Ludovico de
dat Grerjo- primam qua-
minici divinai niilitix auctotatos exercitus, S Angelo, comequenter sunt iu pratdam eorum,
facti
rlus 9.
Martyrum ac Confessorum inducit, secmdam
driijnin per quus ad mlnliim redaclus esl locus lniilo jam
/iciic

Monachorum sub S. Benedicti Inslititto: post qu >s, tempore sacerrimus. Ex his Salvator Rota unus
fuit,
inquit, quasi lapsum reparaturus exercitum Deus, siili cujtis violenlia
gementes Monachi, cum ferre ttlte-
et redditurus jubilum post lamentum, applicatis ad r:us jugum ferreum nequirenl; desentere pro parie
quadrigam terliam equis albis, Fratribus Cistsr- mnjori stalionem, duct I)«» Francisco dt Notarioanne; ei lapit hiobo-
ciensis Ordinis et Florensis, volut tonsarum gre-ges c/it monaste-
mventoque prope Excalcealorum casalem idoneo loca,
iiiiiii ilr Suc-
geminos, caritatis (cetilms uberes, ile poenitentiae la- monastermm construxerunt, quod nunc S. Marim dt atrsn trlgiat
vacro fecit ascendere; S. Bernardo, ariete ovium, Succursu dicitur: cujus hisloriam, ipsiusque Francisci
in virtute spiritus, qua ex aho indutus e\titit, et sanctam Vilam, heroico versu ab illius sevi Monacho
in abundantiafrumenti vallium, praeeunte: ut trans- conscriplam, exhibet Gregoriut pag. 340, et i\os ex
euntes, liberati per eum, iu fortitudine clament ad MS. Abbaits Utjlietlt posstmus iart ci>ri,-iii,>r,<iu,
si,
Dominum, dicant hymnum, et ponant castra Dei qni i-iic Francisco datur Beati titulue, publico cnliu
exercituum super mare, Ciinfn inutiis tssPt,

3 Ex Itis dtiolms Florensis Ordo, Cisterciensi ju- 8 Salvatori tamen Rota-, poslea forlassh adsanio- salvator ttoia
nior, imo ipsius propago qussdam, tanta per Ttatiam rem menlem vcverso, et tilata a "cieitam In-
se suisque decessoribus
ac prrripue Calabriam sumpsit incrementa; m Gre<io- dninitn utcumqite rcparare studenli, positut ejusmodt
""""'' :

rius de Lauro, postquam iilius monasteria triginta litulm Injiiur: Salvator Rota, Patricius Neapolita-
quinque recensuisset, minimam corntn partcm se in- nus, Florensis Abbas, basilicam collapsam restituit,
vestigando assecutum credat. Omnia atitcm velut Ordi- siinulacris sacraqne supellectile exornavit, ac cen-
nis Generales, venerabanturmonnsterii Floris Abbates, sus in duplum auxit, pagum ditionemque addidit,
quorum hxc ex eodem Gregorio pag. 349 Graecum se- anno Domini mdxxxvi. Iiiiiiun Florenset Monachi,
cuto, scries est. Posi B. Joachimum prstfnit Matthseus, qim scsc iitciiiiiqnc iiterrntitr,
petram unic excisi »,l
C vsque ad anivxni Dnmuti MCCXXXIV, quo est ad scdem eiiiitt, Cisterciensem, inqnam, Ordinem videntttr uc- '''

Abbatum mo- Geruntiensem assumptus, crnidc Sannes, tnm Orlan- cessisse ; cujus in Itnlia polissimum reforntandi et ret-
nasterll
Ftorii succes-
dus, aniio mcclix memoratus. Orlando, Bernardus, taurandi curam suscipiens Hieronymus Cardmalis de
sto. liuic Gerardus, ac deinde Guilielmus successere ; in- Ctaravalle,sttb Pto Papa V, Sanctionem rdulit ,,»,,<•
ccrii temporis prseler ultimum, cujus esl memoria ad miil\x. quse aptid Grstcum extat sect. 49. E.c Itac
annuin mccxc Poxt Guilielmum e.rinnt monumenta <lc uititiii aliquid remedii accesseril Florensium malis, nc- Flortnstt Cts-
Nicolao Abbate, ad annum mcccxv; deque altero Gui- sciiiuis : iium piriiin insignium eccltsut Prselatorum tcroenilbiu
iiiitttan 1570
lielmo, ab offlcio rcmolo, et Marino, ad annum Julii Sanctorii Cardinalis S. Severinae dicti, ejusque
hcccxxxi. Aano vero ncccxxxvm, Joannes; ejusdem in Archiepiscopatu S. Severinx successoris, simulque
sccttli anno lvi, Petrus ; anno iaxi, Joannes alter e.r sorore nepotis, Alfonsi Pisani, qm post Rolam kb-
;

xcn, Nicolaus item litijus nominis secundus, gessisse butis gesstrt tilulum, potius tribuendum existimamus,
Prxliiliiriiin iitveiiiuiilur. Nicolao II exemplo e vivis, quod locus non prorsus perierit; std demum ad clau-
anno mccccvi, immediale siccessisse Hieronymum slrales Abbutcs redierit, post decrllnm uiiiendorum Ca-
(qui ad anntxm mccccli nominatur in Reqix camerx labvise atqne Lucanix monasteriorum. Decretum Im,-
Itbro summario executorialium 8 pag. 7) non ausim anno mdcv condilum est in Capilulo Grncruli Cister-
assercre : midio minus, si tam dtuturnum magistratum cii, sub forma apud Gvxcum expretsa secl. 50 ; >i exe-
liabuit, supevfuissc i]isum nsque ud CaHslilf Ponlifi- ciittom mandari cctptum anno sequenli, per R. D. Ro-
catum: a quo, ab ejusdem
anno lv ad lviii secttli gcrittm de Gesus, Primem de Ferraria; expletumau-
pvxsidenle, ecclesiam Florensrm, nd honorem S. Spi- tem perfecte esl anvo HDCXXXUI, vujore lillrrarum Apo-
rilus, Deiparse Virginis, ct S. Joannis Evangelistse, stolicarum, in Capitulo quod ctlebratum ait Greijoritts
fuisse consecralam, auctor esl Gregorius pag. 339. pag. 1GI i>! monasttrio praefatb S. Mariie dt Succur-
Ij Florebat tamen, til vel liinc constat, lunc ailliuc 671. Ex eo tempnrr, lil dte S. Joaunis LiaplisUv, Clutl-
insigniter Florensis Ordo, el impnmis monaslerium, slral/s Ablms, pnsl Musarum solennia,citatsubjectavum an- 1633
cui lanium honorem ipse Pontifex Itabebut, addtlts stbi Abbaiiuruiu Prselaios, eorumque recipit obedientiam ^r/uiares
magnis Indulgenliis, ecclesiam a se consecralam visi- tltuto liltnlwtns : quarn qux aijnoscere //ossutt, solum ptun(
 124 DE B. JOACHIMO ABB. FLORENSI.
A nunc duoiecim monasttria videntur superesse, quattlum aut ante festura S Joannis Laptistae aut in ipsa D
auctobe d. p. colligimtu ez MSS. Jusli Buffolati I icarii Gencralti, Ipsumque raonasterium ssepe dictum de *'"
itate.
B'J-<"" °-
*i
qut\ vidii citatque Qregoriut pag. 161. Flore, et monasti ria quac de novo fundasti in loco ,

i- ,- , , . ^ ntm cen sum:

§ II.
i
qui cilnn dictus est Calosuber, nunc autera Bonum-
Rei tcmporalis in monastcrio Floris lignum, et in loco qui dicitur Tassitanum, et inona-
sub Abbale Joachimo staius. sterium Abbatis Marci (quae et i.nsa aJ tuam curam
constitutis ibi a t« Praelatis, pertinere cognoscuntur)

t\ et si qua te vel Fratres tuos alia in futururo largiente

Conitantia S ;i r (uil luc, r.r. ca ilolm Octlinisi/ue
f.
1> <ih <>> depett- Domino aedjflcare contigerit, cum omnibus posses-
Jmp. ann.
dentis fortuna cujui primam amplitudinem metiri Bionibus et
11%
: li- bonia suis, Fratres, homines, et loca
cebit i- diplomate Comtanlla Tmperatricit, quod lale 1

,. ubnoslra bj ili protectione et defensione

extat apwx Qregorium Lauro cap.W. [n noroine
<l<-
us: confirmantea vobis hactenus acquisita, et
mcta et individuaj Trinitatis. Amen. Conatantia, inanteajusto litulo acquirenda etinsultuminvos.et :

divina favente clementia, Romanorum [mperatrix in bomines.el po sessiones, etrea vestrastemerarium

seroper Augusta et Regina Siciliae. Cum omnia hu- prohibentea .... Datum in civitate Messana, anno
opi ra, quoe pie ati feruntur intuitu, sta- Dominicae Incarnationis
i
i
ucxcvm, Mense Januarii ,
bile npud Deum habeanf flnnamentum; illud prae- primae Indictionis....
terno pri mi retur divitias, quod locis reli- 11 ILix Conslantia : qutbus motus Fridericus 11,
Ohri ii pauperibus impertimur. [nde est, iiiiiui M, i vi, prsedicta omnia con/irmavit et innovavit,
conftrmaf mo- quod ad
nasterto iono>
pctitii i
I iJoachim, dip ";.'! HePuiwrmi sigualo. Qiwdaulem pene puer fecil, ejus fiim fri-
tat uh J/iinl- benign Iia |
, ,, ,.,.. ,..;„, anima- iteravit adultior alio diplomale, signato Brundusii sub derlcvs pater-
Domini '""" fania ~
00 Q possossto-
tlC.1,
1,1 '"

"i divaa i;
|

dationis,
i nosti i,

el
fam
Domi ..
,

Beatrii
R ,

is
Roge-
lllu-
annumChrkli uccxxu,
exempttonem a {<>n
....
ininihii, vero Imperii sui. Rur-
secutans potestale, spectah
,
tioncm annos-
c u c t fovet
B i
i
Regii te matris m n,", nec non pro indutsit ieci in obsidione Januensi, xv- E
nostra, el dili cti simi lilii nostri Fridi rici, .
Augu
iii ,i onis uccxx&vn, cum
puta anni
'
ii il '
l: ' : conflrmamus in perpi tuum, l maxime viclricioui armis Lombar iam et Liguiiam
:
ucce "i ibu tuia atque la torio tuo S. Jo i
n premeret. l'i aulem in hoc tesiatur, quod parentes sui,
de Flore, omne poi e i ne i
eu etiam libertates, piae recordati uis Augusti, monasterium Floris pia
'"i tibi el oidi mDo- monasterio tuo, a et liberal me fundarint, ideoque paternum
mino Hennco, gli riosissimo Romanorum [mperatore o]ius singulari prserogativa gratise prosequi velit :

:l '"' ^ugi et Regi

'"'l '
:!.'. Ii.r. cari sii ion- sii rl ui primo diplomati dicil, quod venerabile mona-
''•"" viro no Iro. Concedimus et donamus tibi sterium Floria tanto ardentius teneatur diligere, et
tuis-
'
'
' ribus, iii anle dii to monasterio tuo ile condignis bencflciis ampliare, quanto benignius et
Fiore, terraa laboratorias, aqu is el silvas, adjai on- quondam Augusti, Dominus Se-
devotius felicissimi
loseidem monaaterio, a vodofluminis Neheti, quod renissimus Imperator pater suus, et Domina glorio-
'' aubtus enstellura de Sclavis, sicul vadit
I

sissima Imperatrix mater sua, ipsum monasterium

via ipsa
1
n meridiem, per Petram Caroli Magni, el
i

divino intuifu construere, bonisque quae

tertnfnos tjus per possidet ierlclCon-'
tttftnicns, Serraricum, usquo ad vadum Sabuti ef ab ipso dolare corde
; purissimo studuerunt. Ejttsdem aulem stuntia novitm
vado versus ortum ipsius flurainia usque ad P">dum
alveum Fredericiuxor etiam Constanlia, Regis Castellm soror , addtt.
Ampulini idem fluviua usquo ad eum et descendit
.

nihil viro suo hac parte inferior, per instrumentum

loc ui miscetur Uumini Neheto;
el ascendit ter- Messanse conditum an. Mccxv, tumcetera 0111111,1 Flo-
minus peralveum eju dem uuminia Neheti, el
vadit rensi tum eidem concessit
monasterio confirmavit,
ultraflumen per flnea monasterii trium Puerorum granciam, quam habebat in tenimento prope casalem
el monasterium Abbatis Marci, usque ad viam Verdo, in loco qui diciturAlbe, cum molendino in
qusa
venit civitate Cherentiaj, el vadil .i
per Portium ; flumine Leporis, terris, vineis, etarboribus, quas
ll:i videlicel via manet in conflnio s
'
'i
parte Aquilo- tenebat teniment prafatae civitatis, utapud Grse-
in •

ius, usque ad locum qui

dicitur Frassinetura :
et cum Sect, iu videreest.
exinde revertitur torminua ad alveum fluminis 12
Ne- /111,111 tanta rei temporalis incrementa, statim p
11,11 I"
'' "' idera alvi us usque ad vadum al> oitu sui invidiam excitaierunt, vicinorum prxser- lis ab Mhate
''-' subtua castellum de Sclavis, et
''
iiiu, quorum Imperatoria liberaiilas assigna- tciitm Pueco-
concludil !><•>' fines
cum priori line. rum ntota
tiiin monasterio dotem descripserat. Enjo laauts, mona-
10 el Concedimua prseterea
confirmamus, tibi sterii ISanctorum Trium Puerorum Abbas quod Cac-
,

'•' monasterio tuo de Flore, tenimen-

.i" 1
" 'I" 1 " iiiiin utilliari uno, et quinque milliariis a monasterii
tum Fluce, Bitum in maritima Calabrim,
ac iibera Ftoris dissitum, Ordinis Basitiani monacki Grttci tniic
pascua ovium mandrarum praenominati
monaste- tenebant, >> >.:>>>. > .»machimomovrt definibuscoram
Ji
'" FiofiSi " aliorum quorumlibel animaiium :

Imperalrice , "/""/ Roccam Nicephori agente, anno

'' ''i'"' tere
'i" libet: Hxc
;

prohibentes, ut nerao ucxcv. li.\ ciini esset in fuvorem Joachimi decisa

vobia i.i eodem tenimeuto aliquam molestiam in- fsolus quippe proferebat documenta legitimse possessio-
-**•< :lul ''" M1 " vel alior bomii ,
animalia nis, adversariis nihil > contra adducenlibus) cumque ea-
""' seu tiliquo modo pastoribus
'

:: '
i 1

vel ani- ,i, 111 ,., in,lr prorsus sopita vidert tur, quia Abbati Is;u.o
mal bu8 '9«»subcuraillorumlbi
fuerint, damnum Fratribus suis, Lucas Consentinus postea in-
™ !
"'I"""""""""!."' umat. Insuper
concedimus
ef
strumento comp,
[sicul

sitionis in>> ini/)concesserat Sanctus,

monasterio Floris, per toti
'

«I* dicto propter bonum

quod viris religiosis conve-
pacis,
laoriam, hbcra pascua, pro animalibus
ecclesiaetuas nit. ;i,l preces "i consilia proborum viroruin , ut
absque herbatico el glandaUco:
permiltentes ut li- haberent "\ ilia sua m Misocampo tt Vulturno; item-
,v: " Frotribusmonaster
iliberepercipere salem que vaccas, jumenta *" porcos in Fraxinitris, sub
per salinas Calabriaj, emere
quoqueel tendere abs- annuo qualuor solidorum aureorum censu; tantum
'i" 1' ullaexacl e, e( transire libere
terra !- ut dimitterenf monasterio Floris iu pace tenere
'i'"' indulto vobis ubique per terram
Domanii Calo-suberuinef Faroclovium, et oiunes terrasquas
"' Plateatico e< passagio. Adheoc
concedimus aperueraf Joachim prope ipsa tenimenta, cuni omui
'''
mflrmamus tibi et monasterio tuo
'

quinqua- jure planiationis et aedificationis, quod -e in ipsa

gmta Bysanlios aureos, percipiendoa ','i« (i'"'/,'u'''"
annis sin- credebant habere: pro quibus eis Joachim commuta-
ibsque aliqua diminutione de salina Neheti \eiat obedientiam, qu;e dicitur #. Martini de Nelho,
cua»
 VIGESIMA NONA MAJI. 425
cum terrainiset posscssiunibussuis.sub censu duo- tribus intulerunt. Si autem adhuc contumaces fo- I)
rum solidoriim auri. Ila-c, inquam , cum sic trttnsa- ront. lantum
de retras ipsorum caperent, quantum *cctowd
ft R J hi ~
cta et eomjwsita essent, conditum estin Cufo-svhero digne suStceret ad rest&urationem "damni etexnen- ?Hf
rtorensu oraans monastertum, et prima to deaucta sarum, quas ipse Abbas Joachim, queerendo et ex- /»«-.,
coloma. Hutc tantisper pax n vieinis fmt, dum ut hac pectando justitiam, illisdifferentihus fecisse compro-
vita fuit Constuntia ; ipsa Vtro sublatn dt inetiw\ ka baretur de cetero tpsum monasterium Floria et
:

lend. Decembris anni sicxcvni, Grarci Mounchi de non Fratres ejus, ab invaaione prceratorura Monachorum
prazstito trium nnnorttm censu postnlati, non modo eum Sanctorum trium Pnerorum et hominibus Caccurii,
non persolverunt. sed ferentes secum arma multa, manere facerent in pace.
fecerunt insultum, invaseruntque Fratres qui custo- 15 Quibus titteris !a-tis, tt atttnta summi Pontiftcis u t factumptt
dicbant oves ecclesias Florctisis et quosdam quidem ; commendatitia epistola, pro monasterio Ftoris ad Archi- i«nfMfiam
percusserunt, alios vero exspoliavemut. Deinde per episcopum Consenttnum directa ; necnon litteris Mat- t^ovhionatein
tesuscitatitr
per violen- dics aliquot congregati in majori numero cum mul- th&i Caputini Archiepiscopi , exponerttibus quid sub
tiam advtrsa- titudinearmatorum, invaserunt suffraganeum inona- Imperatricc gestum esset etjudicatum; prxfati Judices,
rlorum:
sterium ejus quod dicitur de Bono-Ligno, trahentes saysinam Joachimo suisque concesserutit, et Abbatem
inde Monachos violenter, destruentes officinas et Grsecum peremptbrie citaverunt tata interim velul in ;

oratorium ipsius monasterii.et diripientes bonaquse toties antea contumaccm provisionali sententia, anno
ibi inventa sunt. Cumque Abbas Joachim et Fratres supra memorato, mense Junii secundee Indictionis:
cjus querimoniam deponerent, Justitiarii Cusentini quse omnia integre apud Qregorxum de Laurocap. '*G
scripserunt Grrecis, ut venirent ad justitiam facien- legi possunt. Quid autem ulierius contra Qr&cos sil de-
dam: et prohibuerunt sub poena centum uncia-
eis, crctum, incompertum sibi esse fatetur Gregorius :

rum auri, ne de cetero invadere pr&sumcrent te- Ugheltus autem tomo 7 Itnli.r sacriB, de Luca Archi-
nimenta ecclesisa monasterii Floris. At illi nec ad episeopo Consenlino agens, profert illius auctoritate
justitiam faciendam venerunt , nec ab invasione confectum amicse compositionis instrumentum , inter E
cessaverunt. Mattl/eum FloHs Ct Ililarium etectum montisterii trium
13 Praeterea missae sunteis similes litterse a Co- PuerorumAbbatemquod xn annoprsefaULuesB, Chris-
mite Raynerto Marchi Forte, dicto tempore Cala- ti vero HCCXV sttjnotum III anno mccxvm mitur wncor-
, Ilonoritts
brife Capitaneo, etad extremum a Domino Legato; Bulls suse confirmatorise inse) mt. Addit autem Grego- *

et nihilominus contempserunt: quin potius ducentes rius, pradictam Qrsecoium Abbatiam tandein ctiam
secum multos viros armatos per tenimenta mo- Florensi ccencbio subjcctam fuisse: quippe quss inter
nasterii, multas violentias Fratribus et molestias ejus Filias sub titulo S, ftfariss de Nova numerabatur
irrogaverunt, freti quorumdam hominum Caccurii septima, quando a Cardinali deCtaravalle missusJus-
consilio et auxilio, qui et ipsi tenimenta ecclesiae et tus Buffolatus, CistercUnsium monasteriorumper Lu-
tjuibus rton
cessantilus ab terras, contra proliil.itinnem et Ri-^is j-r arc^f mn caniam, Calabriam, Siciliamque Pisitator, eoadvenit;
invadere praisumpserant. Perseverante autem Joa- itt ipsemet in suis MSS. aprsedicto Gregorio pag. 101
chimo in petendo justitiara aBarlholomseo Archie- citatis, consignatum reliquit.

piscopo Panoi mitano, eodemque Uetjis Fridericifamilia- 16 Porro Grscorum Monachorum insolentia istum
ri seu primario Status Mntistio, super invasionibus vi motlum coercita fructum patientise suse Joachimus
et damnis, qusepassaest ecclesia ejus cousignat<e ;
retulit, fundato quarto Ordinissui monasterio; cuiquis
sunt litterse , ex parte Regis prsecipientes, ne tot fnerit attributus fundus, et quomodo tp&tim Florense
excessus ipse Arcliiepiscopus relinqueret impunitos , monastt rium Apostolicse Sedi esset immeiiatesubjectum,
nec ad cau- sedfaceret justitiam passis, secundum quod dictaret patet ex sequenti instrumento Centii Cardinalu Lega-
sa m dicendam jus et ratio postularet. Verum accersilus Abbas mo- tt; ejns fortasse, cujus in controversia supra notata
comparcnttbus,
nasterii trium Puerorum et junsus venire vel mitterc ctiam facta est mentio, quod apud Gr.rcum Sect. 39
ad Archiepiscopum pfiefatum apud S. Maurum, utin hoc tenorelegitur: Centius Dei gratia S. Laurentii in
prsesentia ejtts causa defuurctur, nec mittere voluit, Lucina Presbyter Cardinalis, Sedis Apostolicaa Le-
nee venit ipse. gatus, dilecto in ChristoFratri Joachim Abbati de
14 Archiepiscopus itaque, litteris Coriolani datis Flore, ejusque successoribus in perpetuum. Pias con-
xxv Maji, anni mcxcix, mandavit D. Bon-homini ,
siderationis vota, qua3 de cordibus [divinitus] Inspi- F
fubet Archi-
Romana ^vomonaste-
Cusentino Archiepiscopo, D. Riccardo, Abbati S. ratisnrodire noscunfur, eo Bunt a Sancta
episcopus Pa-
normitanus Euphemiap» D. Simeoni de Mamistra, Capitaneo et Ecclesia hbentms adaiittenda, quo omnes, qui pro Mhamto <ia-

Magistro Comestabulo atque Justitiario vallis-Cra- salute animarum suarum boni aliquid proponunt, ne '"'•

this, vallis-Signi, et vallis-LayniGuilielmode ; D, aliquod in perficiendo patiantur obstaculum , ad

Bisiniano, D. Rogerio filioJoelis, Alexandro filio ]). eam, velut ad singulare prmsidium babere refu- ,

(Hiillelmi, Regiis Justitiariis quatenus Iectis litte-

;
gium didicerunt. Inde est, dilecteinChristoFrater,
risCapuaniArchiepiscopijPanormitanoArchiepisco- quod.cum in ii-yii" Siciliiu cx iiiiindato sumini Pon-
po in favorem Joachimi nuis^is (qui Capuanus Archie- tificisLegatior.efungcremiir, eteuntesinSiciliamha-
piscopus noverat plenius radicem eontroversiaa inter beremustransitum perCalabriam.veniensad pra en-
monasteriumFlorisetmonasteriumtrium Puerorum, filius Unfredus Culinos, obtulit
tiam nostram dilectus
quam decisam in Curia Dominae Imperatricis Mo- inmanibusnostrissanctseRomanieEcclesiEquemdam
camam ex
ittferis Epis- nachi Sanctorum trium Puerorum resumere prae- fnndum, in loco qui dicitur Albanetum ; de vicino
eopi Capuani sumpserant post obitum ipsius) et inquisita de om- autem fonte fluminis geoerali nomine Caput-gratis ;

cogiiosci,
nibus veritate, tam de contemptu mandati Uegii et petens ut in eodem loeo deberet de licentia nostra
Archiepiscopalis,quam de illata violentiaet damnis, sediflcari mcnasterium, a te vel a successoribus tuis,
venerabih Abbati Joachimo plenitudinem justitia» sScundum statuta Ordinis tui, quod nulli, nisi Ro-
exhibere curarent ; data prius saysina rerum et mano Pontifici delicit subjacere; et, quantum
possessionum, quibus vel ipsi Monachi vel homincs trdinis tui, tantummodo tibi et suc-
ctal ad statuta I

Caccurii monasterium Floris dissagire praesumpse- i essoribus tuis.

runt facientes nihilominus justitiam fieri, et «ie his
: 17 >{os autem attendentes ad offerentis
devotio-
Mamistra,
(/ M ^,^
qui facientes insultum vastaverunt monasteriumde nem et preces tllustris viri Simeonis de ,„,/„,,„,„„.
qui cupiens diat» mtatt
Bono-Iigno, et de ceteris qui invaserunt terras et Reg jj Calabri8B Magistri Justitiarii,

tenimenta ecdesiae, et de hisqui incedentes armati eiusdem pii operis particej

oadjutorem et fv* <«*>«•
per tenimenta ecclesiee damna et contumelias Fra- cooperatorem se esse spopondit ;
tpsum fundum or-
17 iliiiandum
Maji T. VII
 12G DE B. JOACHIMO ABB. FLORENSI.
monauterinm secundum itatuta Ordi- Mippiicationem ejus Guilielmus Sieilix Rex scripsit
dinandnm in
AUCTMIIB D f. in ejus el Sam Rom mae Ei cleaia proprie- epittolammense Decemhns, in Vitanum. lOprotatam:
nffl tui, tea

lecundum quod in cwn ipsum Curatii monastenum {in quocredibile non

(atem gratanl spin u
ante e.caclum ccmversafionit reUgUftm triennium,
,j.i proprietatem monasterium Floris constat esse est.

u ptumj dantes tibi vice ronnni Pontiflcis, cujus

,-, Jbbatem fuisse Joachimum) anno dumtaxat antehunc
fungimur Legatione, liberam poteetatem sediflcandi quarto, seculi lxxiii, fuerit vel pruno tsdificatum, vel

in praefato loco Abbatiamad bonorem Dei, Becun- Cisterciensi Regnla informitum, prout conttat exanti-
duni Btatnta Ordinis.et eam formam eeu llber qu\ maFundattonumCisterciensiumchronologia t guam
fjiuiiu tilii cl ui (' oribu tuis et dornui tU83 de Flo- aliquoties allegavimus ad Fitam, sicul Chronotogiam

once am. Ita illam, anno uclxixviii scribi desilam, ex monasterii

re a Romano Pontifice constat e i
i

i.hiii, ni ii competentiua tibi vieum fuerit in viei- Dunensis MS. pervelutto, ad Caleem Bibliothecm Ci-
CaputValbum capere 1"- sterciensis vulgavit Carolus de Visch, ibidem Prior.
no loco tuo, qnod dicitur ,

cum ipeiuB monaeterii , propter equarum qum ibi Neque saneobett Michaelis EpiscopiMarturaniBulUt,
liceat Ubi et eucceseoribua tuis in t/ua,juxta Cisterciensis Ordinis pnvilegia, a Romanis
est abundantiara ;

unoduorum praafatorum locorum &ub eadem lilieria- conceeta Pontificibus, Curatiensem Abbatiam a sua suo-

tefundare, Bicut dictum eBt, ipsum monaeterium ; et ramque tuccettorum jurudictione emancipnt, quam
oon i,i, P elbi Fratre el Abbatem Becundum statuta
:
,
Bullam Grsecus num. n, vutgavit, ut datam annomil
aliutl rrrnn-
( irdinis tui.omnium hominum oontradictioneet con- le&imo centesimo septuagesimo addi enim debet, $<- :

hnnn Uran-
\n
i, .
rii tate remota. Institutusautemibi Abbas, abali-
ptimo quodlibrarii socordia excidit) utcum Ludictione
C\Q S. fllui-
fbij quo Episoopo Catholico, quem maluerii munua ,
decima annus conveniat. Et hoc potius facere debuerat
munua Apostolica aucto- Ughellus, tom. U Ital. tacrae col. 361, Bultam ex
bonedictionis accipiat, qui
quod postulatur, impendat. U1 autem haec Grmco, ul prmfatur, iranscribens ; quam auctoritate
ritate,
nostra concessio flrma in perpetuum tibi luisquc sua pro Indictione decima substituere tertiam. Quia

,ii,,, Boribue iliibata permaneat, pleniue Privile- autem Abbatis nomen t'n ea BuUa nutlum cxprimitur,

giumindetibifieripriscepimu8,nostrosigilloetaucto- non audemus offirmare cum Graco, in Joachimi jam

Anno Dominicsa incarnationis lumAbbatis, favorem eum fuisse expeditum : idque ad-
ritate roboratum.
millesimo duoentesimo, mense Martii tertiut indi- ,'utr multo minus probaremus, si magis nobis constaret,

ctionis, Pontifieatui autem D. Innocentii tertii quod Qrsscusait, atmoMCXLv natum fuisse Joachimum,
Papa nnno Lertio. adeoque anno hclxxvii, dumlaxat xxxnannum tetatis

[8 Venique foco.GranciaS. Martini deJovealias

in egisse. Quia tamen in eo monasterio ubi tam recens
Cisterciensis professio difficilc fuit ha-
,t fuaia opp', de Canali dicto, qucm patsuum millibus quatuor. ab erat dxsciplinm

flumlnls /n- uri/e Consentima, unicovero milliario dissitum acastro bere viros vel istic vel alibi diu in Regula eadem exer-
gtdl,
Petrss-fittss, ub dndrea Archiepiscopo obtinuerat Joa- citot enim ubi juvencuia mater est senes requirat
[quis

cliini Qtinc HCCJ, propriit expentis conttruxil monaste- filios t uti Curolo V Imperatori Sociorum Jesu plero-

riutn : in quo, dum forte illius absolutioni iniendU, rumquejuventutem admiranti respondit B. Franciscus
diem etiam vitm supremum obiit, et aliquamdiu tepuU Borgia, rationem ipsi reddens ingressus sm in Socie

tus rcquievit. eodemqua onno ei nonoanteobilummen- tatem, et objecta refetlens obhanc, in quam, causam
set suscepit de manu prssdtcti Simeonis de Mamistra nihit miraremur, si, mortuo, qui Fossa-nova coloniam
dotem insignem, fundando prope terram Fluminis-fri- deduxerat, Abbate Columbano postprimum regiminis ct \177

gidi, ques Tropaensis dioicesis est, monasterio , quod sui triennium, Joachiraus, quantumvis mtatevelpro- f muih-ji -ito
a furisdict
Fontis-laureati nomen postea tulit, ut patetex lnstru- ,
juvenis, Abbas electus fuerit ab iis, quibus in-
Episcopl
monasterla mento, quod in Comm. pr. n 13 allegavimus ; in quo, haud magnits esse potuil virorum ad Marturan.
ter isteec prtncipia
som ftntont-
Gregorium verbatim iegere sigillatim gubemationem idoneorum, nedum in Ordineseniorum,
apud posito, est
afltim:
possessiomtm cuUn- fundationi attributarum terminos, delectus.

ceteraqua jura <t privitegia quss hic brevilatis causa 20 Quidquid ejus ttit, ad monasterii regimen commu- an sub Ale-
nibus votis electus Joachim, non tanlum temporalibu* jrnniro 3
prtvtervtiitwius: contenti monuisse etiam Sanctimonia-
scripserll
tium cosnobia variasub Florensi vixisse acfloruisse L'<- 1 1 spiritnalibus illius neccssitatibus prudenter se luloque
atn/uid coh-
gula: qiiaium, quts scire potuit, nominavit Qregorius prospexit : sed insupci tempus vel fecil vel reperit, quod tra Mag
cap, 38, in iisque numerat monasterium S. Helense ,
Si ',', turis diligenter meditandis non inlructuo.se Sentcntta-
ntm (titbi-
1

i iextremitate territorii oivitatis Scalarum prope impenderet : quemadmodum subsecutm exmde commen-
j
tatur
Amalphisa urbem quod a tempore ipsius Abbatis Joa- :
tationes ejus, tam mult.r, tam profundse, tuculenter F
chim e&titisse testatur patriarum antiquitatum, ex probantnt. Eodem tfimporc in diebus Alexandri Papse,
ftorenses ad D. Abbas Joannes wipsisse eum aliquid contra Magistrum Petruiu
Gregorii judicto, vir peritissimus ,
Invldlam n-
/.',ii :
de Afflttto, Scatensis Patricius. Jd hxc omni- Lombardum, iibellum scilicet de unitate seu essentia
s/ercJeflHum
ln CafaJrJa no observatione est dignum, Cisterctensium Qrdinem, Trinitatis, offirmot Matthseus Parisius, dimidio so~
ereseunt post quam tn interiorem se Itaiiom pcnetrarat, septua- lum sei uiojunior Joachimo ; negat Gregorius a Lauro.
titntn annorum spatio ad sexaginta fere monasterits ibi- ffocconslat, hilellum istum, utinomen auctoris Joa-
t..-m auctum esse {utt c.c antiqua frundationum chrono- chimi prmferebat, sic esse damnatum in Concilio Late-

logica fafr«/a, ad anntim usque iicirxxxvjii ducta, ejus- ranensi. Quando autetn et utrum revera editus ab illo
quo supplemento, facite est su^ulare) ex quo autem fuerit (Jicul hecc puri facti qussstio sit, et forte nequa
Fhreusis Ordocoepii efflorescere, vixunum alterumve quam in Concilio agitata discutere supersedeo : uuum
tn toto reono Neapolitano atque utraque Catabrw ac- dico, et utispero dilucide probabo, Joachimum, simstu
^umrissd ; cittn uttbi piurima quotannis erigerentur, disputationis abreptus junior, talta, qualia damnat
Concilium- vel sensit oel visus merito esl sensitte ; oni-
§. 111 Quos quando, ot quo spiritu
libros, nia prorsus retractasse in Psalterio, non jam libello,
.<,
feclt retra
ctactavit in
Abbas Joachim scripserit. sedjusto trium ut (ipse appellat) volumiuum seu li-
PsaJterio,
brorum opere. De hoc aliisque hodiedum extantibus
_| uit&e Jouchimum Cwatiensem Abbatem, anlequam opi ribus sam n /tbbatis priusquam loquar ; explicandum
Floietms Ordinis. fundamenta jacerct, Luca Q nsenti- nobit vtdetur, quomodo ctrcu annum ,ut supra dixi)
JbacAitn jam
,,,, 1
1 ./.,,, /., Qresct < ,vi. ntibus, cognt uclxxxjx, auctoritate Papm solutus a regimine prse-
Cwalli imI
mon. fttnda- Qaamvts autem ignoretur, quo tempore ctepent Prss- fati monasterii, exobedientia totum sese ad sacras illas
tv a». 1113 istamgerere
fttdiratn credtbtle tamen «I, itlius initia : lucubraliones transtuletit ; et quo spiritu in iit directus
non multiiM prsccessisse (inem antti uclxxviu, quo ad fueril.

21
 VIGKSIMA NON.V MA.1I. U7
21 Primttm pattl ex Protestiilionc inserla Yilr n. mtreris, siisqtii rorsuum tanto affectu Iraiebat, »1 n- D
22: nbi ile mandato Domini Papse Lucii et Domini gilarel i Ineutoad Dominum, rt inconsptclu Atlissimi »octorr d.
Pap-o Urhani aliqua scriptitasse tli.rit quoriiin pv.rci- deprecaretur, ta rnurn aperbmt in orations .
vicissim
putt tlcinclerninnrrat. Entlcm rtiatn farit Epistota, quam ab ro mrritus stt.v.t spirttu inteUigentia repltritur,
Jotinni Ktila tl-ri>.rit, ob relueentem in ra virtittrm ftii- aiqtte ita tamquam imbres emitterel eloquia topientist
mititatii, iigna qux totakie trantcribatw: eet autem ta- si/.i' : citffl Dnminiis, rtti in orationr tanfitebatur, ron-
lis. Devote sanoteque vir, quera vocavit Dominus et silitim iltint tntmr dirigeret, rt tn absconditis
ntu conti-
segregavit, speciali gratuitoque desuper tradita gra- liaretur, tjuemadmoium ii Sapiente loquitur Bccts-
tia. a mnlignantium conventu. Accepi ex litteris siaslicus si ut sibi reipsa eoeniese tetlatur
; '.

Joachimut
tnis quod nimium exoptas deretinquere Castrum, sic pmequens cosptam pr.rfaiiomm Cnin ejusmodi
postquam a ;
;

qtiod primo elcgisti in die conversionis tu u ut ab gemitus versaretur

reijlmine ; in cordemeo, acciditpost annos
adsolntits hominum assiduo separatus consortio, sola dulcissi- aliquot, srilicrl interii.c ilhns vicissituiinis ie hac
uii anima; tuoe sponsi Jesu mellita gustares oollo- cnitn sola lnr ngilitr, rt li.rc itito ritnt Preelatura Cu-
quia. In hocclare respondeo tibi, Pater carissime, ratienti rriiscn iebet habuiste exordium) eum essem
quod idem Doiuinus et Kedemptnr mihi oranti pro apud coenobium CasB-Marii, detinentibus me ibi
te respondit Joannea dsgat, usque ad mortalis viiv, venerabili Geraldo Abbate
:
ipsiusdomus e( Fra-
consummationem cursus, in monte, quein primosi- tribus ejus. et colligantibus me sibi insolubili vin-
bi elegit quemque priedestinavimus, ad bumani
; rulu caritatis Aeeidit, inquam. diem ndesse solen-
;

generis salutem et refrigeriura. Hascmihi, peceato- nem, in quo donu sanoti Spiritus Buper Apostoloa cum eisrt ln

rum omnium pessimo, dixitOmnipotens, ut voluntas Casa-Marti

effusa sunt, et [eorda eoruiii| oleo illo Bplrituali in Pentecoste:
ejus manifestetur tilii. Nec facessit, quod nnhi Siepe infusa, quo unctus est Unigenitus Dei pr.-o oonsor-
objecisti : Tu, inquis, o Joachim, ciiiu Dei doniun tibus suis. Quia vero non oninino eram expers
ab
accepisti,domuin Ouratii sanctamliqnisti, et ad so- intellectu olei, sed seieliaiu quod ad lioeipsum per-
ex litudinem abirc gavisus es. Possem equidem respon- tineret sacrificium laudisj dolensquod
scrtliere tam iliuturno
mandoto dere, vias Domini multiplices esse quodquo uni tempore, propter negolia monasterii
; absetis a Cltoro,,
Pontt/tcis
expedit, alteri non expedire. Sed hoc feci jussu tanti beneflcii gratia expcrs eram
capit tii ; statui apud me
Setijiturain, Uomani Pontificis qui eligens me, peceatorera om-
. die illo dicere milii aliquot Psalmos ad hi rera
nium indignissimum, adonus interpretandi Scriptu- tanti Spiritus, ob reverentiam et honorem diei •

ram sacram, expediens sane putavit, me solvere sperans donari aliquid in die ipso ab eo, qni dat
ex tnt Monaehorum gubernio, et ex tot facultatum omnibus affluenter et nemini improperat.
administratione molesta. Tu conlra, in solitudine 2i Interea cum ingrederer oratorium, et adora- post mole-
degens. quid majorem affectas solitudinem, ojoan- rem omnipotentera Deum coram saucto altari ac- stam tn II- :

cle It.tstlti-
nes ? Non tibi tradiditDeus spiritum sapientiaa, in- cidit in me velut hsesitatio qiuedam de Sde Trini-
tloncni,
tellectus, et prophetiae, ut silvas et bruta convertas, tatis. ac.si difficile esset intellectu vel flde, esso
sed homines. Mane
quo vocavit te
igitur in loco in unum Deuni omnes Persnnas, et omms Personas
Dcus, ad laudem et gloriam nominis sui. Vale, vir unuin Deum. Quod cuin nccideret. oravi valde ; et
sancte, et me peccatorem commeuda Domino. conterritus vehementer, eonipulsiis sum invocare
22 Atl lianc cbedienli.v vivliitcm, qtiam ad tcriben- Spiritum sanctum, cujus sacra solennitas prsssens
tlum sanctus Abbns aitttlit, accessit magna cun. Deo erat, ut nnliL dignaretur ostenderc saerum myste-
in oralionr faittiltaritas : cujus indicium expressum tto- riuui Trinitatis. in quo nobis promissa cst a Domino
mtjiteilum
bis reliqitit in Prxfatione ai Psalterium, e.r tpta litm oinui-i notitia veritatis. Haec dicens coepi psallere, TrinltatU
jiriorum libroruni avgumenttim licebit iiscere, tttmrtiam ut ad propositum nunierum pervenirein. Nec mora, dtotnltiis
cdocetur;
quamspecialiDei[avoreprseventas,exorsus sil illumtra- occurrit animo meo forma Psalterii decachordi, el
cintuin scribere: sic igiturinquil: Er.imaliquando ego in ipsa tam lucidum et apert saera? mysteriuro
ipse anxius ad verba Dei, et qurerebam per exerci- Trinitatis, ut protinus compellerer clamare, Qnis
tium leclionisad veritatis notitiam pervenire. Cum- Deus magnus, sicut Deus noster ? Tu es, Deus, qui

que ad eam per legendi studium properare flagra- facis mirabilia. Et illud : Magnus Dominus Detts
rem, assumens sibi pennas velut aquihe, longius noster, et magnavirtus ejus, et sapientiie ejus ii"ii

quam erat recedebat a me. Cum auteiu. positus in est numerus. Igitur, donante ipso, mox subscripti
V
de eoqite
jnius etjieoie fervore novissimo, ccepi Dei causa diligere psal- operis librum priinum in ipso monasterio positus in-
scrlbtre
in ea medi- modiam ;
iniilla niihi in Scriptura divina psallenti choavi, et cx parte perfeci secundum vero et ter- PsatUrlum
:

ta nda exer-
sub silentio reserari cceperunt, qure antea legendo tium non ibi tnne. nec eodem tempore, ^ed quasi luclplt,
vestigare nequiveram. Non soliun ante, sed etiam posi duos annos. Siquidem in trilius libris distin-
tunc sentire incipiebam, quid sit illud quod in alio etuin est opus istud, secundum quod
Per- tres sunt
Psalmo scriptura est Beati qui liabitant in domo
: sonx Deitatis. in quibus
Rostra pulchritudo fidei
rsnl. S3, 5.
tua, Domine, in secula seculorum laudabunt te. consistit. Et quamvis post opus Concordiaj, quod
Sed cum niibi (qui, ut jam videbatur, cogitatione et incepimus primo ; et expositionera Vpocalypsis, quso,
nviditate supernaj illius civitatis habitator effectus, ignorante me omnimodis exitum rei, nescio qua
fruebar secundum interiorem hominem non modica Dei providentia, ex eodem primo opere nascendo
visione pacis) accideret illud, quod sibi multi, etsi processit ; Spiritui sancto, qui et donat
quod exhi-
frustra, accidisse queruntur, ut rursum Ecclesias bemus, lioc tertium opiiseulum dedicare decrevo-

quamvis
cura familiaris me cogeret implicari negotiis mo- rim quia tamen niliil est in reluis ereatis, quod
:

tnteijicllan- nasterii, qna; sccundum cujusdam eoloris sui spe- sic attribuatur iini Persona utalienura sit a regno 1
,

titjus mona- ciem, aut vere secularia sunt, aut pene secularia et operatione duarura n>>n inconvenienter in hoc
:

i/erll cutts :
judicanda compulsus sum iterum cum cordis ge-
; ipso mysteriuiu rufilat Trinitatis dum priniii> li- :
atquc In tres
mitu. non sine formidine, exclaraare Hei mihi, : ber, in quo agitur ti>: \'ase inii.ien, pnqu-ietate alti Hbroi •

quia incolatus meus prolongatus est, habitavi cum mysterii attribuitur Patri, a quo omoia; secundus,
ilit.
habitantibus Cedar, multum incola fuit anima mea. in quo agitur de aumero Psalmorum, Sapiantise di -
Et illiid, Praecisa est velut a texente vita raea cum : vinx. per qu.ini omnia. tertius, in quo agitur '
adhuc ordirer, succidit me. modo Psalmodias et institutione psallentinm, eidem
unde merttut quai cum sitgau-
23 Quo.t tllti.l fiictit tenijitis. rt atl post cfrnnbii sancts Unctioni, in qua omnia :

a Dro stitjii-
lartier titu-
Flovensts funiationem requirendwn, mox viiebimus : dium sumini Dei, eos quos snens replel muneribus,
strtiti. satit est mmlo hinc discere, qtto spiritu at orandum ketos efficit etjucundos.
lattdandttmque Deum ageretur Joachimue ; ul minime 2S
 128 DB B. JOACHIMO ABB. FLORENSI.
25 IIscc ibi, qttm ut ad chrouologicos calculos redu- occupatum in multis, circahoc ipsum oblivio procul
»!' I). P. cantur, defioiatiirque qua ttmpore abteluta auliMtaque
duceret;i.ictum est. verso anni rirculo.diem adesse
:i„i iiin revocandum m momoriam ut, auad
optra ;
Psechalera mihique, circa horam matutinatn exci-
;

tcril/ULucat Cautenlinui Arcluepiuapa t anno n tato a somnn, aliquid in libro isto meditanti occur-
Imlcral Domini Papaj Luciijam Monachnm, primoinCaaa- rere proquo, onlisusde dono Iiei. audacior factua
;
<

/acultalcrit
inaiii vidisse Joaobiamai, tunc Abbfttoa Curatii ; sum ad scriljondum quinimo in silendo et non scri -
;
scrlticndl
iMclut 3 ni eadem DominoPapa at Conaiator» ejua, bendo timidior, m-quando tacenti milii diceretur a
clictt tm.
tunc ctiam revelare ™-pit intelligentiam Scriptu- Judice Serve male et piger etc
:
Etenim cum
1188,
ulriusque Teetainenti Concoitdiam, aquo nnnnulla jam caperein, et majora adhuc sacramenta
rarum, el
!!' oireia, quasi quesdam pugna gerebatur in mente
el licentiam Bcribendi obtiuuit ct Bcribere oojnit.
Aitihi Grtseut, ri.iiiu Pontificx oblaium fuieee librum mea hisquidem, qun patebant, suadentibusausum;
;

iir pradicla adsoqu» probalum, ut super-

Concardia ;
ceteris autcin, dillicullateui niiiniitilni.s. Cum ergo
ii]iiascri]itano<'tesimilealiquidcoiitigissi't circa
indultffl scribendi faoultati pro talenti innltiplira-
iii ;

tiona adjunxerit, st Joacbimua de ostero, depesito

medium, ut opinor, noctis silentium, et horam qua
j;ii in Pasc/ta-
temporalium monaeterii onere, enudandia Baers leonosterde trihu Juda surre\i-.se sestimatur a inor-
/i nocte tolam
pas qsb arcanis se dederet, illud eidera memorans, tuis, subilo milii meditanti aliquid, i/tsi Coucor-
quadam racntis

ni iin isauco et tmpientia afc oonditi auMum esse oculis intelligentise alaritate pereepta, depleniludine diam et Apoca-

profectum. Sed hwe » prinoipio>fila num. \6expun- libri hujus. et tota veteris ac novi Testamenti con- lijpsimexpU-
cm
geni abttuii, quoniam m ipiit CUmantis III lille.rit, cordin revelatio faeta est. Eademfrrr iiovismma eerba '

anao Poniificalui Uliui i, id e t Cltriili ui i.-.xxvm ud ex Prafatione ad librntnCoiiCortlix profert Greaorius,

.lnai lniniuii datii (quat vtiul confirmatoriaiaeierliiiii sed mute i/isu refertntadtemput,.quo Beatut in monte

iii ,iii ,i, iiii.ni th.iius. ct iiii.i relinemut) elare habe- Thabor ptrnoctabat ante tnitum lieligionem : e/ttas patrt

spectare ad ttmpora, /laitcis antiis anleriorx

/iii, jubente el exhortante beatsa
lanetum tiirum, l>iur..H.s
sub guo ni-
hil atisolutum iiiri iPapa, expoaitionem Apoealypsis et
ia I iuci IJrbtnii PontifieatiU, et adinitia eusotptxscriptioniststub
"t, (ij.iis Com "i ' ohoaaset ei poatmodum da Pap^e
"i it
Litctit prrtint rr.

i
rbani auctoritata suecessocie ipsiug compoauisae. 27 Sfd nec hacquidem vice, post i>r:c>l<rt.ii>i in Cu- E
Ttaque quiettm, quani ra adtptum fuitie gralulatur, et samarii muram, incepta Concoriim el Apocalypsie opera
n qiin se rureum revolutum queritur in ra tinjntiti, quee nlisolrissf Joacliimtiui; ivrum ni Curalimm redivisse,

iiliirm sunt juiiiiitiiilii, et pvopter qurn diuturno circa finem anni jiclxxxvii. omnino cxistinmmus. Su-
lempore exptvi fuil ejue beneficii gratitsqne soHtBB ex Iduto enimxx Octobrie e vivis Urbano, nilnl crai cttr

monattica psalmedia percipi ; istam, inquam quietem absolvenda inccepto operi rrllflporro inlirerrrr, cnm tanlo oii. 118",
icversus
iiiiinii iiim Qregorio Lanrenbeebetionem a gubtrnatio- monasterii sui incommodo, quantum Prxlalt dnituriiiur
Curatium
m:. ouera inteppvobari, etd tranquillam rerum divum- absentia nata eratcreme. Urbumo Gregorius VIII snc-
tiiiii contemplationem, qittini identidem interpolabant ceseit, cmnquo, mentium vix iluorum Pontifice, nihil

opui ur- rriniilliir. tlli:i' ,

lirqnr Sflilfl lllll Itis, Std ftiillll s.rpilts iirqntii scimii.s Joachtmo fnissr. Uviic autem suffectus
asol
tjcnte 1'rltciuo
in Ciiriitm riim ntqnr ml rts (>>rrns<s rtrtdrrltntt .
tjtium primis aiini i.xxxvin liioOBj Ctemene, quem diximus, «bi
III aii. IIS5, nevi Pontifieatus ouris,
rirtiniiiitniriii iiiiilnittiriim et comolationum eum jam se utcvmque evolvit prtecipviis

indf nb iniiuj sutttptai Prtelatura experirtrur, et r.r- u sriiiiinilliiis mentem mgressns fuit; scripsU coniinuo

periendo mQemisceret accidtt post amros aliquot, ad JoaclKmum, per Aipostolica scripta mandans,
;

nfinjif ('iiifiiiiiiiiiiinlirm Belhvacentis lib.

c
2t> cap. 40 qiiateims laboribussuis m hacparte. sclilicetjam.no-
minola Concnrdise el Apociilijpse.os quas scicliatitr babuisse
tiniiti mi.iaxw exeunte, rcl mitio sequentis, tii Abbas
Joachira ilc Galabriea partibus venirel ad Urbanum prsemanibus, optatutnol debitumfinem imponens...
Papatm, morantera apudVeronam, rrtigite ttegotiorum opus illud eomplere et diligenter studeret emendare;
nii'nii\ifiii ruusti ; fmjiif occasiont cum to de Apora- etvenians qaamcitius opportnnitas dederit, discu®-
lypseos myiteiOt a se expianari ectptis muitaeonferret, sioni Apostolicaa Sedis et judicio se prajsentaret.

qutilni istir fuee Belkniacentit ex relata uon satk £*iv/o niliil mortitus, mor
ad Pontifieem contulit, nee Clementls 3
se
/lortatoclas
rfrif r.i imiiit. frliiinn niitr.ii opsris coepti absoiutionem eapectandum duxit donft utrumqueopus exvolo elimas-
acctpit ;

cum otium eausaretuT deesee Joachimuo, se.l promptte obedieniies studio, quod absotutum
eldaffi fcrfi- urgenle, sibi set ; F
cicnilo 10-
facile potuivimpelratse, ut mon«ftjrii cura lantisper lialniit. ii/iii. Concordite, devotus obtulil, Ilinc beneoolo
cttl Ji.iirltiin
uUfriilriniiiiiliitn. qu> mritiuqitr vellet secestum eligeret. erqa se Pontifiee usus, videJur impelratse, ut Prectatu-
ln Cttsa tVa-
rllj Uaque <nl Caiam-Marii eum arbilramur reditsse, ubi ram abdicnre omnino, el cum uno alterove eomitepottel
C (i Geraldo ibbate fiettffliM manserit, h( Lueae Con» solitanam vitam ducere. Hoc oblenlo. primum in Pclra-

sentinustcribit, quasi anno uno el dimidio, dictans lata virrrf ctrpit, socinm habens Riujneriiim : inde vera
clquc optts
etemendans simul librum A,pooalypsis etConcordiso. in Fltirenseiiisolituilinrmsetranslldil anno scqueuli, se- concordix ex-
Uln etiam m ipsotempore, /'"<' iUuslrationem mtntit ttfinqne fixit die wnimensis Julii. Ex diclis eonseqictis lnttet,

in Pontecoste obttnutm, Psaiteriura deoem shordarom ett, tteque mirum rssr, si Ctmcerdiis opus finiatur in

inospit, Urbano, ttti fuerU imn kuk sed t

'!• mcnti prttientatum
^li QuomIo autrm iion tuni siitdii qntim orationtt iirque diri pnssf quod opus Psoltfrii, non sihi absolutum
,„1.1,1.11 i/iiii- fervort itta scribsret JoachUmts, uti>>'tf nen rxterno ho- stt nbi ftfrnt inilfniliiin, se.d alibi qnasi post duos au-
ttu maoUfarlo mtnum eed intsrno iSpiritiu suurii m>iqisi>'iit>, quam nos, mf/.r a Joaclami e Casn-marii recessu, fueril per-
sdapIIM rrnt ScriptuVaTUm iiitcllittrndnium faritltatrm iiitctHin ikI /iii. iii, iiiitcquam Ftorensis commoriitin plane
iii ffonjm opusoua aducena ;coiiipera itirumqur potsumut trinslititta lialterettir.

ex im, qu.r super i Qaput Apoealypseot tntu IdsoHotl, "2H Srrtpsit /',../ Ii.rr omnia Joachimus sinijiilnrt

tid liirr verba, Fui in spiritu iti lloininica iln>; nhi libcllas, in hnmm
Execliidfin Piophelas, alque in dHn Fj 0reMC
et

ipse dr tt in liinif nifdittii namti Onm deeursis S Jonnnis Erinnifliiini, llrm de septem Siqillts contra mon. condit,
l'i .. |l
,'ili'iitilnns liln-i Capitulis, i'i'r\rini ad locum Judmos, aliosqitt mmnullos; quos quoniam iiecdum po-
istum ; tantain, fateor, diffloultatem e1 quasiprtster tiiimns vulcre, ncquimiis coiiseqiienter stiitucre quanda
-.'lituiii perpassos snm anguatlne InteUectua; ut fufiint rxartiti ; nutn scilicet ante vel post fiindiitam
sentiene oppositum mihi lapident, ab ostio lnonu- Jlfiinti Imptratoris bcnfficentia Flortnseui Jbbatmm.
iia-nti licliciatus Bubslsteram; ct danshonorsfia l>eo, Commentariot in Hierrmiam Propltetam balientits in

Hiii pro velie suo elauditet aperit, ralioto loooipso nostri Bruxellensi.s Collcgii bddtotbera, ex editione Co-
intaoto, ad BsquBntia pertransirem, bstvsjis dlffltTul- loniensi anni 1577, et in corum cap. 24 leijimus,
tntciii eamdem univcrsali MBSjietro,., Cumcms me eum scribmntur, w rursn fuisse annum Cttristi

MCXCVII
 VIGESIMA NONA MAJI. I gg
Mcxcvn. Quin vevo in eorumdem Cojnmcntartct um nus in Pei-sonis, sine divisione
Snbstantiffl Hso D
tt inter olia eapite XI. riilctur i&ip38tn hami cbscurc dcsninnrc. sub Bubstantia, qusa Deus ost, una eat, AVCTunK 1».
e( su una;
nomine Doctoris, cui revelabitor seBte&tia Da&ielis; et, supra nuamdiai possit, sinrptet est st
ano N i-
conjccturnm facimus, trium subscquctitntm nnnariini a!i- kura, Nac negamoa Trinitotem in unius
confessi
quo prinvim inchoatam fuisse Hbrum, qui supBT illutn Substantia'; sed partiam sciss ,,„,1,, .
,, , ,

Prophetam tegitur n Joacftimo compasihts, A/m qtto* siln finxit intailsetus, horrsraus
Veracissii nim
que nonmtlla, Pnr<licti Hcnrici Imperaloris raatitu ab tres Pers inas hoo nnum, hoc unnni tres Perso-
et
eodem elucidata, httc refcrenda credimus; imprimis li nas pie ac lidsliter iniam trluin
confitomur; Patrem a nullo, Fi-
an. P97 Xahum, Abacuch, Znchnrm
frttm sujwr alinua captia lium aPatre, ab otroqus Paraoli Personaruill
nasci Bolum siitiittnitlatn.
icribit super ct Malaehw Prophetaram, ad eumdem Xmperaiorem, Piliuma solo Patre, Spiritum TOrosanctum ab atro-
Hieremiam,
Quse oninia cit»i prioribm tni-us prsecipuis operibusw que proosdere. Tres itaqoe onum sunt, el unum
mittm collecla volumen, mertio optamus excusa videre }
tivs; nondivis: Datura, ut ten-.i, |uo et lgnis;non .,

partim e.v obsoletis editionibus Penetis, partim ecc ftnti- personarum distinctione, ul tres homines ejusdem
ijuis M\S. ncc scimus itndc jvstUts id sperari possit, naturajsnon sita looornm, ui-t ignn Buvius d iri- i

•jitnm ex Dunensi Brugis m Fiandria monasterio, ubi cntus aii ips se neo omnino al oranio qa 8 creata
i
I

tum in Dante-
et viri docti uc curtosi rerum istiusmodi stmt, et comphi- sniii quia non potasl opusopifici, aul faeturn coaj-
;
lem.
rcs cr libris prsenotatxs manuscripti, $x ^iubiis ouriorem quari Factori suo, nec potest Bgmentum in eumqul
Incem aceipere possent, qux nunc multis Venetorum se liuxit operatione sostolti.
caiiitjuo nutta
typorum mendis obsita squalent ; maxime si collata Quia tamen invisibilla ejus, quaj exuperanl
31
siiiitliliittnir
aUoram ejusdem Ordinii Romse deijenrium opera, n-i omnem sensum. non potest infirmitas captivitatis csiilicaliitem,

Varia ejus
bibHotheessVaticanm aliarumque almx Urbis mantisoi^ nostra; per res visibites contemplari; studeal
nisi

opera MSS. pta iidem librirecenserentur. Idem possetin Arraqonia saltciu seipsum homo, cura de illi
Majestate
Brtiais. fterij ubi in monastcrio $. I'id;s, secundo lapide a cupit.ad oreaturas nobiliores contemplandas
exten
C.rsai -aiu/usta, simiiitcr c.rtnrc vnria Abbutis Joachim dere: utcst, in rebus visibilibus, lnx; el in
invisibili-
MSS. auctor cst Carolus dc Pisch Dunensis, in pras- bus, propria qus hsec oogital anima. Etsi seipsum
citata Cisterciensis Ordinis Bibtioihcca. homo eomprehenderepotest, invenietin seipsosin i-
litudmem Dei :
si eliam ssmetipsnm comprehendere,
§. IV. Quam sollde catholiccquc dc mysterio nequit, studeat inounctonter credere spiritualibus
Trinitatis Joachimus in Psalterio scripserit. viris,quibusdatusestspiritusscrutans on cti im ,

profunda Dei, et suam imprudentiam ab hac teme

E, t sane in omnibus Joachimi operibtcs iugens et su- ritatecompsscat. Ini |uumestenim inoircumsi riptum
Jotichimus blimti spiritus, sive ctim profunda Scriplurarum inda- liiiiiiMi corruptibilibus c [uare eorp iribus, qniba
in Ubro Psal- gut, et senstis elicil occultissimos, sive cam quibus
vitia, stultam est vel animam aut Angelum comparare :
terii
obsitus erai Ecclesisp. ager, imperterritus redarguil, et, satis esi infldeliset improbus, qui seipsum discu-
supervcr.turuqitc projitcrca detiiinliat mala; sive ctiiii tpsi tere neseiens, Deum qui uprs se est, sicut t,
Imperatoti arguendo descrilit, vel pranuntiai prophe- comprehendere seposssral confldit. Non igitur i

tando, prselerita, prntsentiaet futura damna, per ipsttm Divinam substantiam, aut unum Deum, quem tri-
et successores ejtts Ecclesix juribus aclibertati vwlettter iiiiin esse audis, sicin tres Personas divisum
putes,
illata el Yerum tn Psalterio Hecachordo
inferenda. ut tria diviss arbitreris, sicul olivam, myrtum, et
et prorsus ln-
immensum quantum ipse se superet, et quanla verbo- itliilluam Tn-
palmam, quaa diversa? sunt natura et ge e sed nUatsm :

rum exemplorumque ciaritate mysteriorum omnium nec ut tres olivas, qure unius sunl natura, sed ta-
abditiasimum elucidet; quanto etiamdivinorum sensuum raen corporum proprietate disjunctai neque ul :

cortlra solas gustu effundat sesein Scripturarum loca eodemfacientia, tres ramoa, uni radici inflxos, ut Substantiam ra-
Arii.Sabellitet
ac velut divinus quidam Psaltes omnes creatx eojni- d 'ii et tres ramos Hypostases arbitreris, (uxta
GitOerti lnre-
ses disjiutans,
tiouis modos ad ctllitirnm sitam pukando accommotlet ; aliquorum perfldiam, cjuod esi inducere quatemita-
fortts interim et rfficax adversus Stdietlti tii.jne /Jrii tem : sed si coactis aliqua necessitate Bgura visibilis
Ittereses, quas valttlis divinorum Itbrorum lelis configit accipienda est, saltem, I nobilius est in rebu
q
cttm nonnumquam tangens, qttam tn Qilberto
etiam ratione carenttbus, ipsam lacem accipiomus, qnam
Porretana D. Bemardus confutavit, demonslrans qua- constat istins veraa lacis qualemcum [Ue babere ima-
teiittiaiem ab eo pro Triitiiate iniuci, ilum Essentiam ginem.
divinam otribus Personis discernere nititurjtocparalo' 32 Sincprogrediens eosque redttrguens, qtti E ten
gisti.o iiixus (ttti Ltieins Tttrrianus scribit tomo unico tiam diviiere nitebantura Personh um eos similibus i

diversorttm opusculorum, opusculo 7 dtsp. \ dub. 1) quibusdam redargnisset, quorum aliqua inferim expo-
Si endera res est Essentia et Pers mae, ergo sic.ut nctitur commoditts, adoersus prostratttm errorem Itis
persomi Filiiestincaniata et mortua, ita Divinitas : verbis insurgit : O humana quam caeca
temeritas,
et sicut persona Filii est genita, et Patris generans ; semper! o inimica semper bumaoaa pietati prxsum-
eailem res, scilicet Essentia, dicetur generane et ptiol Si sic existimasti simplicem divinam Substan-
genita quod quia apparcbat dici nou pbsse, consequens
:
tiam, ut seorsim a Personis cogitaveris illam, Sa-
esse volebat, ut alititi essct Divinilas, aliud Deus sive bellium sub Arrio palliasti si seorsim a Substantia :

J
tres J crsonte.
tresPersonas.ArriumsubSabelliipalliationeexcusas.
30 Juvat autem Itic pauh exponere fusius ipsa Iitirsiim vero cum in forma Psalterii nonnullam Tri- tn ijnam iion
ctarissimc Joachiini verba, et ex principio Psalterii jam dicti col- nttatts sitnililnlinciii requisivisset ; ue forle putarelnr st tsientla
ttocel
litjere qutedam, Callwlieam verilalem solidissime dtsttncta a
cla- eam usqtuqiutque perfectam credere : Diximas, inquil,
Petsonls
rissimcque conlinenlia ac propuijntnilia. Itjilttr siatim superius, quod et saepe dicendum est, quod simplici
ac ingreestu in materiam esi, velut divmiori qtiol.xm illi Natura;, qua; Deus est... nun potest humanis
incitatus afflatu, sie loquitur : Quis est, iuquit, Catlio verlns, certa similitado aptari: quia necesse est ut
licorum omniura, nisifrustrasibi nomen orthodoxo- cedat quantitas illi magnitudini, quas quantitatem
rum adscribat, qui hoc (sanctorum scilicet animalium non habet; et visibilis forma invisibili N.ituraj, et
acroama. Sanctus, Sanctus. Sanctu--, Dominus Deus comprehensibile corpus incomprehensibili Deitati...
omnipotens) diu noctuque non clamet? qui Deum Quid igilur? eensemus hi.s omnino ftbstinendura, ne
omnipotentem non unum confiteatur et trinum? ahter sermo accipiatur?. . Nequaquam... sed ojii-
Omnes hocunavnce, uua c mfeasione fatentur. Est tulante Deo, per Sanetorum «rlliodoxoruin Patrum
enim Deus unus, sine confusione Personarum tri- : gradientes itimTa, in quorum explanatione plures
sustiuueruut
 r,o DEB. JOACHIMO ABB. FIORENSI.
sustinuerunt labores, confiteamur Deura unura, et I> niiiiiun nostrnmJesnm Cliristum; et cancludimus,
,; | fOI i D V
um ae unum eonfiteamur trinum et veraciter in- ;
In unitate Spiritu? Bancti. Ac deni/jtte, DUtinctione
nura Patpemanullo; Filium a Patre, non factura
:
•
et hliima cantemplatur nttmerum et ordinem
unn oreatum, eed geoitum; SpiriLum sanetum ab decem clutrdarum, unde Psalterium decachonlon no-
u(ro |ue, n m fad non creati titum, minatur. Atqueita ezplicit Hber priraus, qni proprie
! ... Confll imoi i-iim eic procedero a '.,/, de contemplatione Trinitatis. Bscc summa do-

Filio, ut taroen hoc ipsom Piliua a Patre habeat, a ctrinse, quam nobis, de subtitissimo Trinttatis arcana,

lonatione grat bb, ••

I Bimplicis unitate divina irradiatus luce Joachimus reliquii: post tjuam

naturse, Post fusc ad Psalterii formam triangularem, frustrn scmtari opera, in quibus ex occa-
sit atia ejus

cornua ' sione dumtaxai attingit, non exprofesso traciat mate-

ted tttlmi inn ei ip itu uniui tria '
i

cotnrnunl/, et cumo tendisset a singularitate di/ferre unitatem, guod riam istam. 8ic autem eam hictractat, uinikil dispu-
mdrm cum trt, nisi contra autiquas Arii ant Sabetlii hsereses; no-
,,.,, ,,,: , ni i
in pet onit pluribus, ipsa in unatolapos-
i/jjij DeUcu,
fil ,
Utere, de tummafidei nostrm Uerum sic conclu~
..,, vatores autem altquos (qui ab alterutra xgre seipsos

<ln. Credimus ergo ham- Sub.sfantmin, fju;r unaot, poterant secernere, rum Deitatem siua communem Na-
e ', Peraonas, non unam tantum ; ue singula-
,
turam, <i Personts distinctam, vetut aliquid quartum,

rilas, sicul accidil Sabellio, occurrat pro unitate; et inducerent) tacitis dumtaxat nomimhus argi.it, eodem
tres Personas onam Substanfiam, ne ipsis tribua prorsus modo, quo tales ante ipsum anjuerat S. Ber-
:
.
livisio ..< sg putetur. nardus,
33 Denujtte jiost multa, ad ipsarum, quibus in hoc 35 Quia tamen his nnn obstantibus venire alicui
tdcnquc rrrl-
mysterioutimttr, vocum significationes descendens; cum formido possit , ve locis superius productU fortassis nrc uspwm
tai \Ptrsona
riiw, /;,» n irdo lib. ''*
de < 'onsideratione ; ttt ostendat non esse quadret, quod de libello a se damnato dicit Concitium ; jamdidis con-
trarta inPsal-
cei cassas, neque vacua nomina; sic concludit : et verba quidem sententim Gatkolica, sensus h&retieus
terio docet
(,>:i,'iipi\is lYrMin;»' -.-. nn.linn SiihMaiit luunliclnj Miif, sit, ittdicantibus cum adjuncth aliis manifeste h&reticis; Joackim
et quamvis E e l si mndura Substantiam dicta placct exkibere primum verba Concilii id in libello ar- E
sit : hnotamen intere«t, quod nomen Personaj plu- nuent s; deinde ostendere, eas Seripturas otque similir
ralem admittat numerum; ita ul tres esse dicantur; tvdines , quas in Libello ut perperam usurpatas damnat
i: entia, ut una trium roodis omnibus execretur Concilium, in Psalterio neutiquam sic usurpari, ut re-
ci ion< m. Non quia noraen istud habet hoc in pro- dargui possint. Vcrba Concilii sunt. Quamvis conce-
prietate sui ; sed quod Itaposituro os1 a Patribus, ut dat, Auctor Libelli, quod Pater, et Filius , et Spiri-

essel quo responderemue broreticis, quserentibus a tus sanctus, sunt una Essentia, una Substantia, et
nobi Quce tria, vel quod unom? (quamvis rae-
i, una Xatura; unitatem hujusmodi, non verametpro-
lius quBjroremur; Quomodounum tria, ei tria unum?) priam sed quasi collectivam et similitudinariara
,

quia non oliud esl ibi unum, c( aliud tria; sed ad esse, fatetur; qm-madmodum dicuntur, multi horai-
aliud : quia Ipse quidera tres Pcrsonse sunt unum, nes unus Populus, et. multi fideles una Ecclesia,
el hoc tiiiiiiu tres Person&s : at tamen ad aMud dictaa juxta illud , Multitudinis credentium erat cor unum
Bunj tres Peraonm. ad aliud una Substautia vel Es- unum et Qui adhs?ret Deo, unus Spiri-
anima una ; et
sentia, Quio illud dioitur, ut. intelligantar etiam tusest cum illo; item, Qui plantat, etqui rigat, unum
tres; istud, ut intelHgatur, quod illi tres ndn sunt; et Otnnes unum corpus sumus in Christo :

mut a seinetipsis aliqua pertiura rursus in libro Regum , Populus meus ct populus llcet iisdcm
scissione di-
citm Lttictlo
visi. Neque enim aliqua pars est ibi Patcr, sicut tuus unum sunt.Ad hanc autem
sententiam adstruen-
dumnato
radix arboris, quaj quodammodo a nulio est; alia dam, verburn inducit, quod Chri- Scrtpturh
illud potissiraum et
non aiitrm
Filius, ut Burculus, qui a radice, in qua et manet; slus de fidelibus mquit in Evangelio, Volo, Pater, slmlUbus
penona unlui
tttcns
tlngulorHas. alia Spiritus sanctus, sicut cortex, qui pertinet ad ut sint unum in nobis, sicut et nos unum sumus: ;

uii umque : quia nulla corporalis imago potest sum- ut sint consummati in unura. Non enim ut ait fi- , ,

i;n exprimere unitatem, in qua non estmr- dcles Christi punt unum, id est una res quse commu-
nua tilitjuid Quamvissi
in Bingulis quam m tribus, nis sit omnibus sed hoc modo sunt unum, id est,
:

i, quaa propriis exprirauntur vocabulis,

non una Ecclesia, propter Catholicaa Bdei veritatera; et
sunt tres arbores, sed una arbor; quid mirum, si tandera unum Regnum, propter unionem indissolu-
Persoun dicuntur esse Pater, Filius et Spiritus bilis caritatis; (memadmodum in Canonica Joannis
sanctus, el tamen unus Dous, una ISssentia, una Epistola legitur, Quia tres sunt qui testimoniura
.Yilm.i 1 dant in ccelo, Pater, etFilius, et Spiritus sanctus
;ti Qttibus per totom primam Dtstinctionem fusede- et tres unum sunt statimque subjungitur, et
hi :

ductis, ctoritatum, similitudinttm, vationum Trrs sunt qui testimonium dant in terra, spiri-
luca dedaratis; superest, inquit in secunda, quasrere tus, aqua, et sanguis, et hi tres unum sunt, sicut in
et investigaro, quomodo totus Pater inteliigalur esse quibusdam codicibus legitur,
EnFiUo, it totns Filius in Patre, ct totus Spiritus 30 Scrutatus Psalterium tria pottssimum invenio
ganctus in T. tre et Filio. In tertia proponit, subtili loca t qujp, si solttm altendas verborum sonum iisdem et quia iis uti
scrutatione pensandum, quomodoin Deitate Trinita- scriptnris et simititndinibusnituntur; sed sensu et (ine tnr sensn pta-
ne divcrso ;
idquid es1 potens, quidquid eminens, quidquid perquam diversissimo. Namquoad
Volo Pater, itlud,

gloriosumaul felix, totum esse dicatur, credatur, et habetur td paulopostprincipium Distinctionis% ubinon
intelligatur cujuscumque Personsa;
plenitudo ita ul qussritur, ouomodo unus Deus sint tres Personm,
Araunu ntum vinseaubliraitatisnonminorsil in singulis quara inunacommuni Essentia subsistentes
ipsique tres
reliquarvm
Psalttrli </i-
iu tribua; imo e1 quod triuin esse dicitur, non
p< r quod fuerat m prima dUtinctione tractatxtm; sed quo-
\tm, Honum Pi r
totum ona dividutur in partibus, se 1 modo totus Pnter intelligatur esse in Filio , ct to-
eotfam fuctt, sitintegre aingulorum excepto quod proprium est ; tus Filius in Patre , quorum esssntialU beatitudo in
Patris, essePatremj proprium Filii, esse Filium; indivisione voluntalu consUtens, quadamtcnus hominibus
proprium Spiritus sancti, esse Spiritum sanctum. communtcatur , /« r similiiudinem ; imperfectissimam
[ude ad eum articu,tu\m tramtens t es. quo pendet no- iilam quidem , sed tatem tamen, quam etiam Christus
ttlia Personarum; trium in hho Psatterio cornuum suts [i<U-liOu$ optaverit commendaveritque. Locus ipse
mysteria explanat, quarta et quinta Dintinclione ;in iiu habei: Si de creatura dicitur aliquid, quod sit
sexta proponUoraUnem communis orationis, qua omnei bonum ct felix ; necesse est , ut dicatur verius de
fere / « circumseribuntur, cum primam eo, qui sino quantitatc bonus
et leli\ e^t, habens
invocationem ad Palrem facitnus; dein adtlimtts, Per es: ntialiter in seipso, ^uod coiumunicet exterius
electis
 VIGESIMA NONA V; UI 131
A Electis suis , sive per imaginem et similitudine-n, modo reliqu» Tribus. Quosane loco ntmstaUiUitrin- D
sive per gratiam. Quocirca
trinus est , queesivit
qnia ipse in unitate
semper
,

et quseret, quoraodo
terdivmasPeisonasumlossolumsimiUHidinariii ctct .".-
ct ra, quodaliquafone iisrtfo, accepte
™™ > '
seorsim, etabsque
plures homines et diversi populi cunvonirent in notiiiu obAnctore perapposilampaie illiesimd^siinititii-
uaum; sciens, quod nulla possit esse felicitas, ubi tline facertnt uitlei i ; scd ufi ex :,it,„s raliocinii contextu
scis-io et divisio cst, omne eniin regnum in seipso t
, hoc soliim osumditur ; Unilatem, siveveram,
divisum desolabitur. lnde cst quud Filius orat pro inter Iria relntiva, quales sunt tres persotue dimnse
ave
Elcctis suis ut sint unum ad sua. et Pntris sui
, ,
1
siinililudinariam, tnter tiia absoluta, quales suul tres
similitudinis unitatem, dicens sic; Pater aancte suprauominatse Tribus; potseet debere
, intelligi, absqne,
serva eos in nomine tuo, quos dcdisti mihi , ut sint to quod qttartum aliquodiitteUigahir; i:,i scilicel coin-
nnum , sicut et nos. Et hoc quidem de Apostolis; mune Iribus in modo concipiendi et loquendi, ui tame-n
deinde, post pauca qua? retulit, adjecit ctait: I\'on ab ipsis realiter distmgiialttr nam ile Rationis dislin- :

prohis rogo tantum, sed pro eis qui credituri sunt ctione iiiillitlnc est qtisestio, ut p.uet in exemplis allntil
per verbum eorum in me , ut omnes unurasint, ; euiii ulins sit conceptus formalis trium
Tribuum vel
siout tu Patcr in me, et eg" in te. ut et ipsi m nobis Personarum, aliusunitu Dei vel Populi.
ui patet ex unum Et paulo post:
sint. Eeo
° claritateni , quam 311 Alque Itic observa eam Dislinclionem , qutr a
chcu
locis ebi .. ... , , . ,*,. . .
' ,

«edisti miln ileih eis ut smt iiimni, sicut el nos sulo intellcctu e.-t, rem enmdem tilttcr atqne alitcr re- ""'•""""""
stasmltatem , ;
'
ratlonls no-
sunpeiit, unum sumus. Ccrte audivimus ex verbo veritatis , prxsentanle , uii vcri nomrau Dtstinclw iioii est, sed minai tusueii
quomodo nos velit Filius essc unum, ad im iginem suliiin sub quadam alienatione vocis, a stto brimario si- yettres,
ct similitudinem illius unitatis ,
qua ipse et Pater gnificato nhlttct.r; sitb ea tamen alienatione aptissimee
unttm sunt. E-t autcm vcritas illa (secundum quam mi enodanda» multat m Logica ct Metaphysica ij

similes ipsis fieri possumus) in spiritu, secundum illud Tlicultigia iltfftcitltiiics: ita vi.r aul nc vix qttidem onli-
quod scriptum est in Actibus Apostolorum, Multi- qu-.s Patribns nominatam fuisse, Hiuc faclum tiil- m
tutlinis autem credentium erat cor unum, ct anime bertus, ei i/ui post ipsum itienih r„ce Distinctionis, .

tj una: et secundum Iiunc modum unitatis accipiondura visi sunt aliquam realem diversitatem iudiicera inter
est illud quod Apostohts ait Qui adhseret Domino, : Esseniiam ei Personas, Deum et Divinitatem, passi
unus spiritus est, etc. sinl it S. Bernardo aliisque contradictiones tantas , ac
37 Itent Distinciione pHma tvlcu* demonslrare, , pro hsaeticis fuerinl explosi. Audi Bernnrdum Itli.Sdo
quodaliter dicatur Unus, aliler Unitas;f>a quod :> Unus Consideralione ad Eugenium: Quidf inquiunt; N ;as,
singularitatem impoilet; Unitas, iii esl Unio, pluralita- Deum habere Divinitatem? Non: sed quod habel ,

tcm , sie discurrit Joachim. Ethoc, quod rairabile hoc Negas Divinitatem Deura esse? Non: sed
e>t. ,

est , diligentcr attemle. Aliiul sonat Utius, aliud nonaliam quam qu:e ip e est. Si tu aham invenisti,
et Joachtm TI TI , , , , . . .

umtatcm Unitas. Umun enim absolutedici nequit, nisi de una

,

adjuvct me Trinitas Deus. adversus illam tota me

uon nisi iuier persona; Unilas vero'proprie dici non potest, nisi contuntacia erigo. Qitaternitas orbem disterminat,
pluresetse de duobus ad minus. Neque enim cum jubemur non signat Trinitatein. Deus, Trinitas est; Deus
docet
consistcre in unitate spiritus, ad singularem perso- trium singuli Personarum si quartatrt adjicerepla- :

nam referri pos-e credendum esl sed ad populum, cet Divinitatem, interira eito hanc, nuaj 'i" """'
1 1
'

1
'

: ! leu non esl

... . - ... rim lucem llt
adconventum,ad plebem.Cum enimdicitur absolute, persuasi iuilii non adprandam, Mtrum porro rulert n.uMs rea-
Unus est hic aut illic; Non est in loco illo nisi unus; non debet, si Distinctionis vocem, nunc inler S> lu lasti ton Intctu-
personam incunctanter inlelligo. Si vcro dicitur, cos, ctiiiin cum ile Divinis loqnuntur, usitatissimam, nr '''"''" '

Unus est in loco , ut protinus addatur , Quasi iuit ne vix quidem tolerabilem visam dixerim antiquis,
potest Untts accipi dc collectione multorum , ut non uisi reulem divcrsitatem significaresolitis, Mut- a
Unus populus , Una plebs. Sic igitur cum dici- lii. uliiii aspera et auditu dura, usus et necessitas 10111-
mus. Pater, et Filius et Spiritus sanctus; non modius explicandi canceptu* nostros Isevigavil , etiam
audemus dicere . Unus sunt; nisi consequonter in mysterio de quo agimus. Qitidenim hodie usitatius
addatur, Deus. Si ergo dicimus , Tres Persome quam tres Personas iti<i>elln>c tres Hypostases?e1 .

unum sunt , Catholtca confessio est : qui aulcm Hypostaticam unionem, quai naluram Humanam Vei-
dicit , Pater, Filius ct Sptritus sanctus unus sunt, bo conjiiugit? Jlue tamen m lunc <!tci<i fttment ctrn ,

Sabellianaa bsereseos asseverator efficitur. Constat L<itini< vox Hyposta i> putabatur Substantiam sive V
q igitur,quod neque Trinitas, neque Unitas de una Naturant significare , Tritheilaram , iu Dsitale Ter-
rersona simpliciter dici potest sed Trinitas dicitnr, : nionein adstruentittm ; vel Eutychianorum, unam ex
de triluis Personis; Unitas de Substantia una, non Divitta et IJnnianu m ChrisUt naturam somniantium,
unius Personte , sed trium Personarum. Vides, ut insinuassenl criur,'s. Poslea uitte.it ,«/« Grteci doce-
hxc, inlegre considerata, orthodoxa sint quam quse ma- rent, Hypostasim "/"»' sibi nonesse, qtiam quod I.u ,„..,/, „/,„,

.rinir, nec tillam Itabeant affii,ilatem ad doclrinom dam- ttue diceretur Subsistontia ; immeriloque se argui „ tresHypoita-
natam in Concilio.licel ea eisdem Scripturis procedant. Lalinis, si quando tres Hypustases nominabant; et
'" '-"""'

38 Idem procul dubio iudtcabis de tertio loco <tui , cosdem urgerent utsecum loquerentur, qui idem secum
out nnomado -,
, , . .
,

atiasit hiilus
pussct ex eadem prtma Disltnctione, cum dicitur: profitebantur seniirc: S. Hieronymus t„tu<-„

tocis stjiuiica- Multum interest inter assignationem Trinitatis , et omnibus obtestabatur S. Damasum Papam Episl. !J7.
/io i/uam qua assignaticuem Unitatis, non eodem nondere ratio- et ut tres Hypostascs tacerentur, el una tenoretur :
dlciltir 1 iiin. °,
.
, -, ,
'
. .

(a ,
nts deu.onstratur utrumque, Non enim invemo quia tota, inquit , secularium litterarum schola uihil
aliquod quartum <' r cllr "
quod possim ostendere sciscitan- , aliud Hypostasim, ni-: l iam, 1
' rsl
•''
sentiam, no '' '

ti quando ostcndimus illatria: et idco necesse

, vit. Econtrai io Grseci diu horriie-runt. Pera mffi nomen
habcmus reducere mentis oculos ad tres illas Per- muliiplicare in Deo: quantumvis Latinis eos mnUum
sonas, in quibus assignavimus Trinitatem, et dicere; conciliare conatus S. Alltanasius, operose ostenderet,
tria ipsa , esse Unum , esse unam Substantiam ,
notionem unam eamdemque subesse utrtque voci, I/v-
ur.um Deum. Quomodo , ( nt non rem similem , postasis et Persona, prout hanc Latini, istam ipsi
sed dissimilem dicam) Tribus Juila, etTribus Benja- mullibticiihaiit,
,„ „ ,

piam pura et <»-

,
Bxurgentes
min et Tribus Levi ,
quaa remanserunl filiis liavid 40 L r dictts satis li<iu,d<> constat, hilll .

circa LU
in templo Domini , unus simul Popuius dicta.' sunt. thodoxa fuerit J tachimi Abbatis doctrina, circa myste- betlum .n ii-
l nt " (Iam -
Neque enim cum dico, Unus pupulus, quartum ali- rium sanctissinse et individux Trinitalis , saltem »//<-
'

, witum fifiTi-
qu.d ass;gii" ; sed dico ,
qiiml uinta-. c-t in tribus mis quindectm aut sedecim vttxannis, xntra quos ela~ tionafCur
illis, eo quod non sint scissce a Domo David, quo- boratum Psalteiium fttit ,
quseGtanque demum fuerit reseccntur.

sententia
 13* DE B. JOACHIMO ABB. FLORENSI.
A scntrittia •funforit. Bt hoc posito muttiplex tubnascitur tut est . dc r/iiiltus amicue quidam Messanensit Juachi-
''
quattioetrea Liballum, citra controversiam hseretici >- rnuin Xonis octo-
inlmtinrns, hoc retponsum accepit,
vinm meritoqut ilamnaUtm in Lateranenti; ipsiutne bris anno sicxci scriptutn tuas, ex : Accepi Litteras
revera , an atleriut Auctorit, Joachimi . nomine el quilius Tancredi Regis minas cnntra me et con- quod prxdlic.
auetoritate ttbuni, itie fuerit .
lunc etiam extremsene Pa- tra familiara raeam intellexi sed proesidiura nl erter- :

mtnandam
Ins sni rnlnaliili Ftorenset sntisfccerint . omnia fjtts Altissimi non moilo serrabit cconoliiiini patriam-
Trancredi pos.
operaac naminatim Psalterium ietud, unde certiut tciri que ineam, sed ornnia in bonurn convertet. Su- entalcm,
cjus tententiapoluittet, 8anctxSedi offerendo; an vero scitabit ab Aquilone potentiam, et rursum n-
snlam tubjectiontt Eyistoiam . rnjus soiius Decretum fringetur cornu superbi quuil ncni/ic, iu prima At. :

H.iir.inii- iii denique >i«<<mi«i<> in ea causa Ftorentet /luhitnn rcjni occupatione pcc Henricum, iitciiniqite
> Qosserinl, httud dubie prtesentet Concilio etiani ipsi, fcttctttm ; coniniiiiiitnm cst penitut, in cjttsilcm Henrici
ii intor tttos ipse verosimititer Joachimi Scriba Lucat, reditu feUciori, cujns favore Joachimo et Florcnsi Or-
i.inhni n Siinrii morte faclus Contentinut Archiepisco- thin uil rniiim fcrmc fluxerunt omnia.
put. rnumnulla hactenut i>" iii rente ratione,quse ontni- i.l IIoc autcnt mutto clarius dislinctiusque ipsimet llt/eiis ad
tiusomnino facial difftcuttatibus salis,tantisper supcrse- Tancredo denuntiavit ; quando comminanti, sc brcvi in ipsum Itetjem

den niii ntihi renteo disquisitione, non absotute necessa- utraque Sicilia constructa couiobia Ordinis sui de-
i iii Satfs sit dixisse.frattra hinc libi prsetidium pelcre moliturum, ««iio mcxciii Nonis Julii, rescripsit in
!><:. iii temporis Novatoret,quasi ejus /<<<< </»« depngnant lntnc modum : Perlegi miiiacem epistolam Majestatis
Auctoriset/oachimi timilis causa sit. Necenimdutntari fua.', cui munqtian: oflGcere volui, sed voluutatern
iiihtni illi, iiiiiii sui Auctorit liber si ij>>< ,« Pontiflces I;<*fji^ Regum Dei adimplevi. Haec dicit Dominus :

liiiiiiiiiivn iinl : l>i iii» il< Jmtrrr pi«in,iitttn nnl , .\rnlcii- Egredietur rursus ut ignis indignatio mea, etsuci en-
tiat quinqus ex <« tumptat, « te con/i <« i set itndum An- detur Rex impius. CaJtt qui sedet inaxe, et ob de-
,, cioiis tptiut uititiriit, expensatn « se examinatumque. sperationem tabescet. Nati ejus sterilescent ferro,
Quort preetermittii tttie, tamquam iimliiin m irpo et oculi corum igne pcrdentur, ut pereat memoria
quwrenttbut, et nnincin Pontificiarum definitionum in- generationis suse. Oro tamen incessanter, ut avertat
faltibilitatem suffbdientibut citam circa qutestionem Deus iramsuam a Majestate tua, quam humillime,
jiii ts ;
tiil ii/io ittnis, o, ut par <'^t. revereor Extal epistola utraque, nec non
comminatoria Tancredi a,l Joachimum, in libro MS.
§. v. Propheticus B. Joachiml splritus veris Abbatise Florensis, tiiiiei/ue profertur a Gregorio «V
rerum evcntis comprobatus, in Henri- Laiiitt cn/i. 32. Ounni aulem vcrax pratdictio fuerit,
cii VI ejusque posteris. utnttis ntn.r siilrsrqucts licclnravit, l/ntinilo pramniiao
primogenito eodemque regni jnnt consorte Rogerio,
'Jttiliits B. Joachiml ioctrina vel damnata hsereseos Tancredus '/<>< <<<«/<i/<i<i/ Februario mense : et lianc
Mitlta tlc rn
feiuntvr vel
velsuspocta futi. nihit mirum ett cos aliter de prophe- siiant uccasionem ratus Henrtcus m Ilatiam rediit, quid-
jirnttt anno
Incerla, dem tpiritu loctios ette iiunn: cin sanctUat me- ijitid iit ea Siculu! ditionis cral in poleslatem redegit, mox seculo
rebalur: quotanlequam rcfeltamttt, operte prelium esl Panormum meusc Decembri transiit, Wilhelmum Re- factttm.
III ptlliris llltltlilir tfltliijlt.f sril liarissinnr vciilntis gcm /mciiim, ciitn matre et sororibus, acprsedpuis Nor-
< remplit , iisqut ex ipsius ecriptit . nun vero ex aliena mannicx nobilitatis capitibus, fraude ac dolo cepit, et
relatit acceptit, manifetlum facere,quam veracem ittu- uiitw mcxiv in yllcniauniiim acc.rit: :tl>t excscatum
slralionem superni luminit , prs hnmanse prxtagitio- Wilhelmum Baronivs ait : execlum alibi nectlum legi-
iiis iii, vii« fiilgore, fuerit r,iit:niuii<l<< sei utus: ui ex his miis, credibile tamen facit islenon innsitalus huicffen-
qute fucto sinii ,
</<< illis </««</<<< qux necdwn evenere rico sxciinc modus,
ste exercitusin Margari-
!:<><j, rt« i,

impotterum ferri fudicium potiit. Non igitur ulriusque lum Sidiix Admiralem. Quin et Joannes Catinensii
Sicities regno inautpicatas Frederici atque Constantise Monachus, iu Chronico Fossse-novse apud Ughellum,
nuptiat ,
«' ,li«tii<iim notatas coi<> iniit; »«ii infelicem generalibus terminis inchtsisse videlur eviralionem et
Tranmarina rxpeditionia tuccetsum, prsediclum Phi- Kinciii Wilhelmi, ,linn de ipso ejusque matre et
vrlprWatls lippo Richardoque Francise n Anglise Regibns, Messa- snritrihiis, iu caplivilatcm abduetii, tic cnuit :
pcrsonts data
«:r .-»/> «innnn ncxc, aut
ratlclnia :
Fredcrico Imperatori Ferana Pueri cum raatre ligantur et postpauca :

C tmic quinquennium ;
nnn denique ipsius Henrici ex Ltiniine turbato puero, et post mullanecato,
i 't>tisitniiio itla itiiti primam ad obtinendum maternum Materel imbellie binaa vixere puuIIsB.
tcitntii, expedilionem adversut Tancredum irritam, ci i i .SY(/ isla ile Tancredo ex epistola privatim scti-
l<r,<si>rruiu iterandi conatui frciiuin, aliaque sxmilia m /tiahabemut quse aulem de Ili-iuico Imperalore,ejut-
:

cf.lnnn ittlilttrcmits; ,/tttii li.rr iilioium ihnnlaxitt nia- que ni Iitiprno tuccettoribut duobut, nec non tle I/en-
/«, urr satis convenientibus scriptorum testimoniis novi- Frederico II vaticinatus est, super Sieremiam
tuiis \cii Ctiiiii prtrainriim liumintim rastis prssvtSOS, scriltens, publico totius orbitjudicio expotuil, et certit- Itcm Ifcnrko
autsecreta cardium manifeslata attingam; IV inortiio
t/ttia horum siino videmut eventu probata. Ila enjo tuper Caput i
sclendtim in-
rt.r miuniiti pacsnnlntu csl. et SoltUS n Irrcths commentane
fide ,n- ait : Tolletur Imperium post Ilenri- ter duns suc-
iiitiiin Sni res pitlilicc uiiitis.a u!i ipsomet Joachimo cum. cujus est liber istc. ci ad quem sermo dirigi- cessores linpc-
pnits quam acciderenl consignatat scripto, adducam itt turjussu suo, volentem scire mysteria Dauielis.... rhun.
pnbationem prophetii i guo fuitcunctis admira-
tpiritus, iiinti autera inter Henricum hunc et heredem
I
alius
l>tlis;ri Deo, toli prtetcio futurorum, magns famitiari- surgat, illi videhunt, qui supererunl : quia necesse
tatis pratrogativa conjunvtui apparuit. ui inter Balthassar
est <i Nabuchodonosor detur
W Prtmtis fjiliip ueridif»! prstdktionit teslis nobis Iniperiiini <!<< pauperibus terrse, Kryibus in modico
eHt Tancredm, Rojerii l)„c< /<<«, nothus, prseterita regnaturis. /« (.'«/<<,/ aiitem 2U, i/,i scribit : Videau-
puhlica rt Constanlia, ejusdem Ducis o, <!cn>:<> Hegis prote pasthu- tem tii [llctihitin uihijoiiin qui Vipera diceris, ne
rj iiislutmrt
strtvtls ccita
ijiii, Rtx rlrrhts a Sieulit, tt confirmatut ab Apostolica unte morteque prajvento, Imperii latera dis-
Srtlc. tul CHJutjus riilchitui' tlccnluium
sunt. liegnum, defi- rumpantur; et itli< tti, quasi dme ViperiB, a<l apicem
(
ctcutllnis s, t«s i::,isctti h, n dibut lcjllnins, prr mniicin potestatis ascendant : et quasi alter Evilmerodach
(jiiiltchni Mali. iiiii rrui Ciiiisiaiiii.r firater, et
filii eiut 111111- eorum obtineat.qui in brcvi tempore a morsu
itidem (iuilirhih. sed eojnomine Hcn. Huic Tancredo Reguli retro cadat.
ciiffl sttsprrnts fssr ceepissel Joachimus, quasi Henrici 45 Anniis agctiaiur, cuiii ista scriberet Joacbimus
pttrhl'tis cnitlni ipsinn fiitcns, excanduit impaleni n:r Mi-xcvn, ./ iiik.c viiltctiii stii ctenlt.m MorluuS
viiit.
ntittiitis advertus oirum Dei, <'«»</«<• mtiins piccrc atnh- cnitn Henricus est anno tubsequenti, die xxx Septem-
bris
 VIGESIMA NONA MAJI. 133
pariteradlmperium
bris; et scissis in partes Eiectoribus Tmperatoris supremi, sed quasi Regia unius
privati, n
evecti suntOttho Saxonix Du.v, et demortui frater mtrasive iu sexaginta annis, in quilms nert-sse est AIL.TORE d. p.
Philippus Du.r Suevise, hic MoguntUe, iste Aquisgrano dolorem laborem perpeti Ecclesiam, tam ah ex-
et
coronatus. IJinc Hfes et bellaper novem unnos continua traneis qiiam a suis quosannosa
Fredtrici etectione,
:

quod itcvt cxlitere, donec pax coaluit, tradita Ottfaoni in uxorem facta anno mccxh, adRudotphum ffabspurgicum,
anno
factutn pro- BeatricePhilippiprsemortuifilia, cum tituh Romano- uccLXxm eleclum, numerabit, quisquis continuas Ec-
jcimo a prx-
rum Regis. Decem deinde annis superstes Ottiio, Tm- ihsia Imperii turbationes, ad illumusqm amum
et
dictionc anno.
perium neque pacatnm nec felix hatniit. Fredericus inter Elcctontm schismalQ protractas,
considerabit.
enim, Hemici fllius, quem SiciliseRegno investiendum 47 Posthxc autcm de Frederico, od Henrici fm-
ab Apostidmi Sede pauto aate mortem curaverat pater, mediatos successores se reflectens Joachimus, subjungit
a <jua fueraK
contraOtthonem se sublevavit, imo et in Oermaniam de Tmperii scissione prophetiam, verbis supra alt<<iatis; sublimattts.
anno mccii venire non extimuit; obtinuitque anno se- et Otthonis, per Regulum subvertendi, exposito lapsu,
quenti, ut in publicis Tmperii comitiis Rex designare- sic dc co prosequiiur. Sane ipse Regulus altius volabit
tur Romanorum;itaquepautatim invaluit ejus potentia vt latius, ut
per cunctam [mperii latitudinem affll-
contempto Otthone, ut hic demum ab omnibus derelicitts gatEcclesiam; et quasi absorpturus Volucrem, id
expiraveiit, anno iuccxvm die w Martii. Atque hoc est Kcclesiam, quse sole-t desij^nari per Colurabara,
est quod a ir.orsu Ueguli retro casurum Otthonem in seipso veliuseminc, in templo sedeat, quasi Deus.
praedixerat Vates, de quo Regulo, Frederico videlicet, Ilic tamen Interim blandietur facie, in principio
ot-
tta fuerat eodem loco paufo aute vaticinatus : Autli tu, tus sni (quippe ut in caputM dictt; Mamillis Sponase
Doniine Imperator, et attende quod dicitur, De ra- Agni lactandus, scilicet Ecclesiaa auxiliis, qust eum
dice Colubri egredietur Regulus, etsemen ejusab- primum a<f Sicitia regnum adhuc infantem, virum
sorbens Volucrem. Tu enim es Coluber in via, ob deinde ad Tmperium Romanum evexil) sed tempore
B mala nempe Sicilix et Italiai illata, et ob dolos quiiius procedente, velut alter Balthassar, abutetur in fe-
Postca, Phi- Kormannicam nobihtatem ipsumque Ponlificem circum- minarum concupiscentiis, Templi, sciIic-l Ecclesiaa,
lippo occiso, ucnisti Successor tnus, va^is. Nam volatus ejus, etsi culpam insinuet,
•('(/ scilicet filius Fredericus, taraen
contra Ottho-
nem sine socio
multo potentior futurus in ecclesis Romanx subversio- dolose el invide ipsum innuit esseventurum Ver-
:

regnantem nem, erit quasi Cerastes sub quo, apttd ma-

in via : ba, inquit, oris ejus iniquitas et dolus, quo usque
tandem Im-
trem in pueriiibus annispost tuam mortem in Sicilia veniatur ad odiura Mardochasi, manifestam contra pirio privatut
delitescente, ejus Imperium scindetur, ditobus simul Pontificem Romanum rvbeUionem ; "i ^iii-i.rrjuscon- est,
atl Coronam electis ; et cadet Ascensoraliquis ad ipsum tra testaraenttim sanctum, faius sciticet Cruce signa-
perveniensj scilicet Philippus. Tu enira, Henrice, torum i>r<> recuperationeTerr&sanctai;rrxiQmekf\mQdiim
insvrrexit velut Coluber tortuosus, ultro citroqne serpens ex Ainan contra poputum Judmorum. Si enim quaaris,
Fredeneus Germania in Italiam, tandem in Sicilia moriens, edu- sirni o( quaeris, quis sii finis ejus : Esaias edocet,
II, eoquc
ceris e rejino : Successor autem tuus Fredericus, qui describit Cadet in gladio non viri, et gladiua
:
stipplantato,
postquam adoteverit, de Sicilia, velut decaverna sua, non li"ininis vorabit eum .. gladius scilicel non hu-
exiliet; qui in Germaniam veniens contra Otthonem, manus. sedgladius spiritus verbi ut scias, quod sine ;

tiontam armi» quam praesentia sna.qua&i liegulus seu manibus conteratur et educatur de caverna Eccle-
Basiliscus, intuitu suo omnia dissipabit. Hic dicitur sira. Diro nempe anathemate, identidem variis de cau-
senfentla
C^rasles, id est Cornutus : quia forsitan ad regna sis innovato, <>l>sirictit* Frederictts; tandem in Concilio ConciUi Lurj-
plura ascendet. Veltimendum est. ne ungulam equi universali Lugdnni, anno mccxxiv, Imperiali <.rutus dunensis.
inordeaf, lacerando Ecclesiain scilicet, circn extre- est dignitate, tamquam saeritegus, hserelicus, blasphe-
ma teinpora sua ; et cadere faciat Ascensorem, mus, ct Ecclesi.-v rebellis; exindeque totis viribus co-
siinunum Pontificem vel Pravlatos, quasi cessare nanii Romanum Pontificem subvertere, et propatam
(tiamPontifl- [laciens] Principern opprobrii sui. quia forsitan sibi Etcfcsium oppugnanti, retro abiit fortuna : donec tandem
cem conatus
subvertere,
suam maliliam improperabnnt : vel forsan culttim a Manfredo n<>tln) suo suffocatus interiil anno uccl,
Dei imminuet, adhibitis sibi cornibus gentium im- turbarum pienum relinquens Tmperium, qumttsque <t<l
mundarum. Rodulphi Habspurgici electionem ahno ucclxxjii /a-
46 Nemo tam est cccfesiaslicx incurio.stts historise, daui perdurarunt.
modo primis eam gustavit tabris, noverit non
qttin, si 48 Eamdem depositionem Frederici clarius eliam
F
tantum subrutum Tmperium Otthonis machtnationibus expressit Propheta, super Caput 4, ula Suevorum Tm- prout "<•><

Frederici, qui primus csf oraculi sensus .*

sed et Fre- peratorum adversus Ecclesiam sacritegos ausus, partim uno hcu
dericianum schisma in Ecclesia suscilatum, et Cruce- prseteritos, parlim futuros, describil his verbis Pror- clartisime- :

signatorum pios conutus elusos, primum diuturna cun- sus futurum est, ut de Philisthaea, id est, It.dia
clatione, deinde iurpi foedere inilo cum Saracenis, scandala surgant, quaa non tantum seipsos, Bed etiam
Terrse sanctss invasoribus, quosetiam exAfricain Ita- Ecclesiara Romanam exturbent quia de radice Co- :

liam induxit ;quse duo per disjunclivam Yelsubnectun- lul»ri egredielur Regulus (scilicet Frcdericus /Eno-
tur, copulative autem capi etiam possunt. Sed absque barbus, prognatus filia ffemicisenioris, qui in Eccle-
disjunctione paulo j>ost hquitur, <'t illa Isaias verba, siam schisma per Antipapx sublevationem induxit) et
quibus tfiriVwr Leaena, et Le<>, et ex eis Vipera, et semen ejus Henricus Junior, vt ceteri qui <Kr sua
Kegulus volans, secundo lva> interpretans de afflictio- progenie \>-\ propagatione procedent, nempe Iccdcn-
nibus Romanae Ecclesiae; Videtur inquit, Ecdcsix cu\ Manfredus, Conradinus : quurum cor erit ad
sciticet, (jundripartitam ab Imperio sustmere jactu- affligendam Ecclesiam el delendum populum Chri-
ram. Et priroo quidein ab Henrico' primo Aleman- stianura, et maxime Clericorum : quia secundum
iiuium Rh^c, qiinsi a Le.Tna; secundo a Friderico quod le^itur, Cor ferreum dabiturei; et cuui infi-

Patre tuo, quasi a Leune; tertio quasi a A'ipera, a delibus habitatio, id est conversatio ejus, donec cre-
teipso, Ilenrice; quarto quasi a Regulo successore scantungues ejus, fllii ei propinqui, in similitudi-
tuojqui idcirco vnlatiiis dicitur, quia majoris digni- nem aquilarum volantium altius, id est extollentium
tatis ent ceteris Regibus filiaa Babylonis. Quod si sesupraomne quod dicitur bm^, i-t supra quam
ita est, imo quia sic futuruin (nota, n<>n conjectdntis, credi potest univer a devastet. Nec obstat quod
sed prophetice asseverantis fiduciam, etsi modestix cau- translatum est regnum e( imperiura Babylonis a
et mojorum
svorum exem-
&a alias ssepe utatur dubitativis particufis) videtur Nabuchodonosor, et datum Evilmerodach quia :

plo vejcans quod in e*> Imperiale fastigium deficiat, scilicet de revora tolletur [mperium posj Henricura ele, ut su~
Ecdesiam, jainilia, Suevorum;et protendatur vita ejus, non quasi pra itum. ii '.etpostquam declaravtt,<{uvmodu nillilo-

Maji T. VII 18 minus

 134 DE B. JOACIJIMO ABB. FLORENSI.
minui regnvm Nabuchodonosoris, id ettl I/cnrici resti- inum, super caput n Hieremis. scribentem, houd exi-
ACCTORE I). I\ tuendum esset Frederico ejus filio, addit futurum, ut (jua veri similitudine asseritur ab itlius defensonbus,
omnia et ttn-
gula pr.nhiil
abutatur vasis ecclesiae, libertatibus, legatis, et flde- totum autem tocum qtutn huc distulimus , nunc exhibe-
Joachtmus; Jjbus aliis, quos ad Concilium proficiscentes fraudulen- mus. Verba Prophetst hxc sunt : Ad viros Anathoth,
i< i et violenter intercepit atque captivus habuit: el pro- qui quserunt animam tuam dicunt, N<>n propbe- t--t

pter hoc aliaque gravissima tcelera, videat manum ra tabis in nomine Domini, et morieris in manibus
pariete describenteiu, id est, Bententiam contra nostris : propterea haec dicit Duminus exercituum :

ipsum de [mperio corruendum; et velut atter Bal- Ecce ego visitabo super eos juvenes morieutur :

tbassar abutatur regno contra Samuelia imperium, gladio, filii eorum et filiae in fame, et reliquia? non
iiuo contra Domini voluntatem, Tmperatoris litulo erunt ex eis : inducam emm malum super viros
Cistercienmbus
i«i annos xxv post suam abdicationem utens, et ttjran- Anatlioth, annumeorum. Iltmc auteui anulis ipsutn
visitationis
nice regnans. lucum ita exponil Joachimus. A quibusdam Cister- deprtmentltnu
\\) Atque hsec hactenus manifestaomnia : de Man- ciensium egredietur iniquitas ha?c, ut Doctor ille
fredo, Fredericill notho etSicilise lyranno, post pa- (quctn antea prsedixerat tn juaicio Ecclesiss iuvidiose
gui tt.am H-
tletur VBttOt- ttrni adversus Fcclesiam surrecturo, non ita manifeste. traducendum atque damnandum) non prophetet in no-
7tutus deMan- Videtur tamenetiam de Ulo prophetasse. Nam prseter mine Domini ; et in eorum manibus, id est operi-
fredo, moriatur, scilicet, reprobetur dum
superius dicta universim detota Henrici progenie. ad bus et consiliis, :

ipsum videtur nominatim respexisse, quando super ca- nempe prophetias ejus pro imposturis irrident, et do-
put 21) Hieremiss, regno Siculo, tribulando afque ctrinam velut hxreticam traducunt. Sed quid inde se-
angustiando, udaptat quod dicitur Isaise 30, versu G, quitur? Jiivenes eorum ctc. Juvencs sunt Priores,
In terra tribulationis et angustis Lesena et Leo, ex hlii Monachi , filia; Monasteria [qum Cisterciensibus
eia ViperaRegulus volans; itaque ipsum Henri-
el per Filiationes a quinque Matribus procedentes distin-
cum : Quod
alloquitur si tu es Led Leasna Regtna guuntur) vel Obedientise eorum. Primi, morienturio
Sicilise, Constanlia Henrici uxor, ex vobis Vipera gladio reipublics, inductis super eos nempe Abbatibus
qitos pr.rdicit
filius orietur, Ftedericue scilicet, de qua Vipnu est Commendatariis : secundi, in fame doctrinae catho- jmniendos per
Regulus efiressunis, <jiii miI. snrrir jjirtutis, fnjtti- lica3 deficient ; dum sctlicet mercenarii itli. se suosque Commendas.
mis Frederici keredibus, Conradoac deinde Conradino, de bonis monasteriorum impinguantes Monachis vix ,

servandx, cultum Eoclesiasticum immutabit; utrius- necessarta relinquenl victtn, tiedum de sacrarum litte-
tt/rannldem que Siciliee regna trahens in rcbellionem contra Eccle- runtm studiis excitandis promovendisque laborabnnt :

i; Staltu siam, ipsosque contra eam Saracenos immittens. Qum reliquise ordinis, in defectum regularis observantise.
((i upaturo.
altaque similia, hactenus ex prtccitato super Hieremise Inducam enim malum super viros Anatlioth, scilicet
Capui 20 Commentario superius prolata de Frederico, super Prajlatns inajores Cisterciensum, annum vi-
cum scripsisset Joachimus, nihil Henricum, quan- sitationis eorum, scilicet tribulationis immissse,
tumcumquc erga se beneficum, etin cvjus gratiamscri- Ji^ Qittim gravis ea cdlamitas ftterit tota quidem tcmpore schis-
liere aggressus erat, reveritus, ita concludit : Si pro- llalia, fifd maxime in regno Neapoiitano atque Cala- matls nitro-
ducendas.
spora tibi annuntio vel adversa, non satis timeo bna ; qiwt t/wttastcriu desolaverit, ipsumque imprimis
neque placere contendo : quia divini verbi con&i- Curatiense, unde ajressus Joachim fucrat; norunt,
lium i
est hominibus alligatum. qui statum monastertorum ibidem, ante excogitatas in-
troductasque tempore schbmatis Commendas, ex libru
§. Dcslruuntur figmcnta, quorumocca-
VI. noi unt, cum prvsenti tempore conferunt ; ut nihil sit
>'!

sionc suspcclus quibusdam fuit Abbatis opus pluribus id exaggerure, quod fecit plus quam stbi
Joachimi 1'rophcticus spirilus. expediebat Gregorius de Lauro tuto Cap. 54. IIic au-
itin addo, falsa illajudicia, quac pene omnem Joachi-
J% nimvero tam certas detenninatasque futurorum mo delraxere auctorii&tem non tam ex Ubris ab co
ttum tti sana tventuum prtenotianes ,
quales superius explicuimus, scriptis, ei oculo haud satis seqtto lectts fuisse nata ;
doctrina Jou-,
qniscumque attente considerabit ; eum putamtts, kaud quam ex plurimis (igmentis, quse &ub nomine ejusdtm
ctiitm,
factte assensurum wiptoribns, quamvis magnse aucto- circumferebantur, tamquam vaticinta celeberrimi Pro-
ritatis, qui, ob prxconcepta adversus sanam Joachimi phetse. Talia enim cum humana cttriositas tate vulga-
doctrittam judicia, credidcre, ipsum istiusmodi preevi- ret, varieque difformaret etiam ipsa vera, quat multis
F
disse, non propbetico spiritu, sed conjectura mentis falsis permiscebantur ; eveniebat, ut eorum successu icm- Iitter cetera
liiiiii.iua quiB aliquando ad verum pervenit, ali-
.
poris detecta falsitas, etiam liomines cordatissimos, nihii joachtm <iffi-

quando faliitur, ut att I). Tliomas m 4 dist. -i3 qu. 1 fyabentes causae cur illu putarent Joacbimo afficta, ab-
clum est,

art. 3 ad 'A, addens, similiter videri esse tle dictis duceret in errorem ; tanto majora vtdics sumpturum
Abbatia Joacliim, qui per tales conjecturas de fu- incrementa, quanto paulatim obscuranda tnagis esset
turis aliqua vera praedixit, et in aliquibus deceptus Joacliimi sanctitas, et rccta in rebus fidei mens. Neque
fuit. Salvu enim sancti Doctoris reverentia, persuade- tantum ipso murtuo talia suut conficta, sed etiam vi-
vius nobis, libros Joachimi levi dumtaxat oculo et mente vente adhuc atque fiorente. Ita apud Rogerium Hove-
prseoccupata lectos ei fuisse, aut ne lectos quidem, sed denum ejusdem arvi scriptorem in Anglia, legimus,
,

inceiW relatu perlata ad ipsum in quibus prasdicendis quod Anno mcxc, Richardus Rex Anglia*, cum Phi-
deceptus fuerit; vel in genere tantum secutum esse sui lippo Rege Francix Messanse agens, doncc in Terram-
tt fotia ora* sccult M-HMim. <ymi muiia sub Joarhimi nominc eircnm- sanctam transmitterent, audierit per famam et mul-
cuta etdcm
ferebantur, ficiitia prorsus atque inania quorum nuga- ; torumrelationem, quodquidamvir religiosus erat in
officta,
citas efjiciebat, ut suapeim hiererent sapientissimi qui- Calabria, dictus Joachim Abbas deCuratiodeOrdine
que quo loco habeient Joachimum, vel quid de spirrta Cisterciensi, habens spiritum propheticum, et ven-
illius statuetent, Quanticumque enim eum facerent Flo- tura populo prsedicabat ; misitque pro eo, et liben-
qmd Re<ji
renscs sni, plurimi tamen ob definitionem Concihiper- ter audiebat verba prophetise ejus : eruditus enim Anyhw,
gelant habera suspectum dehstresi; Florensium semulis vir erat in Scripturis divinis, et interpretabatur vi-
Cistet ciensibui huud segniter cam famam promoventi- siones B. Joannis Evangelist», rjuas ipse Joannes
bus, tnl denigiuiionem eorum, quorum rigoh sua col- narrat in Apocatvpsi, in quibus audiendis Rex An-
hitu disciplina, taniopere antea commendata, laxioris glia? et sui nuilttim delectabantur. Quumodo autem
observantite esse videbatur. expUcabatf Insanus sit, qui existimet aliter expticasse,
51 //or ttnncti futuiuni, sitnul ct nnita ideo Cister- quam fedt in eo quod super Apocaltjpsim scripserat
suspectus fit ciensi Ordini obventura, prtecognovisse ipsum Joachi- opere. Interim tamen aulica quscdam musca , ex iis
ittms sptiittts,

scilicet
 VIGESIMA NONA MAJI. 135
A scilicet qui viden volunt omiiia scire. et notse, totius malitiam quam nom complet in uno Antichristo, D
libenter att- * lTTOnB D
vt-lut daetrina Synopsim perseripsit in dngtiam, qua- complebit in alio: ei iiui deterior eorum erit. ipse -
p -

dientt erposi-
citata verba Hovedenus transcripsit; addens cucendus est maximus Antichnslus, Qui ita sentie-
lionem Apoca- lem post sensuApo-
bjpscos, (qnod nusquam vei per umhram in Joaehimi operitnts bat, et sentisbat recte, prssnoscebat autem quanta mata stott
teges,sed comrarium potiusl Saiadinum, qui tune immmerent Ecelesim sub ffenrici Imperatoris succes-
Hierosotumam tyrannus occupabat, in proximo i/lam soribus, ul supra demonstratum est; ni! mtrumpro-
perditurum, feeto, si do propinquo Antichristo (qttalis revera futurus de Frederi*
53 Tum vero quia fama spargebatur, id quod etiam Fredericus erat, intra triennium a memarato suora co * "' An "
BeltovQcensis atque alii referunt, consultanUbus de suc- Regum conventu nasciturus) multa loqueretur; et de LjJjJ'^
cessu expeditionis Regibus Joachimura respondisse, novissimo tempore, velut jam prsesente, ad imitationem quentur:
dixerit recu - quod nondum adesset tempus recuperandse Hiero- Apostoli, secttndtim sensnm quemparte 3 cap. (i te.rtu
perandam solvmse, adeoque Christiani non multum essent ea 1 1 expresserat.
brevt Htero~
expeditione profecturi : id ne delatum in Angliam 55 Sane, inquitibi,in verboilloquoddixideextre-
sohjmam,
exanimarel populum, finxere aulici assentatores, qui mijudicii die, pium efflagito auditorem tam scilicet ;

politicos tunc se maxime credunt, cum rumoribus, quos in lioc loco, quam
ubicumque me contingit denoouutmo
in aliis,
veroi aut esse aut haberi prosit rebus agendis, opplent de eo fore locutum. Volo enim illum scire, duobus autcm ttie
in sensu
creduli vulgi aures; finxerunt,inquam Joachimum a modis accipi diem ultiinum, et diem judioii, Acci- AiiQtistini,
Rege interrogatum quando futura essent illa de Sala- pitur enim largo modo, pro quodam incerto tem-
dino, respondisse ; quando septem anni elapsi enint pore, nt aperte asserit Augustinus in libro de Civi-
a die captivitatis Jerusalem, adeoque eirca fxnem tate Dei et accipitur stricto modo, do conclusione
:

anni mcxcimi capta enim illa fuerat anno mci.xxxvii

: ipsius temporis; quando consummatis cunctis mvs-
iv kalend. Octobris. Adhwcsubinlulisse Regem : Ergo, teriis, ibunt irapii in supplicium eeternum, justi au-
quare venimus huc tam cito? Cui Joachim respon- tem in vitara saternam. Si ergo largo modo accipi-
p
derit Adventus tnus vaUle necessarius e^t
: quia : tur, potest quidquid dicitur in hunc modum, ad
Dominus dabit tibi victoriam de inimicis tuis, et diem novissimum incunctanter referri id est, ad .

ipsique fcli- nomen tuum super omnes Principes

exaltabit terra?. extremum ultimum et novissimum tempus. Et ibi
cissnnam fc- pnmi in de-
re expedUlo-
Quod pttrum putum csse commenlum, Joaehimo afft- dem cap. 10 textu lj. Quis scit, inquit, quantura de- trrmtnuti
nem ittani: ctttm, ad spem bonam slnglis immittendam, nemo du- beat durare tempus quod diea novissimus iu tpatil i-iii-
illud,
l.ntabit qui infelicissimam Fortunam Richardi, in ea
; Scriplura vocatur?.... Quando autein sic accipimus pus sonat
expeditione victi captivatique, conferre volet cum indu- ultimum diem, deberaus ipsura ultimum diem, ulti-
bitata sanctitate Joachimi, qua nollet Regem in fanti mam, hoc estseptimam, aestimare aatatem. Ut enim
momenti negotio falsse revetationis prsetextu decipere, diesseptimus, hebdomadaa finis est : ita ultima eetas,
Apnd nos certe plus fidei obtinet Joannes Bonacius Flo- quanticumque sit spatii, finis est raundi. II tc ibi,

Monachus, quod minime

rensis et beato Abbnti perquam familiaris; tantum abest a vera, ut in libsllo super Apocalypsim
ad annos 00
qui cum dixisset, Tancredum cum duobus Regibus sa- [quod ait Bellovacensis pwecitatits, et prae ceteris no- restrtnxit:
aw expeditionis sociis, audito Joachimi responso fuisse tabile atque suspectum habet) mundi diffiniat ter-
cum ptane
turbatnm, addtdit, interfuisse prseter ipsos coitoquio minum et infra duas generationes, quae juxta ipsum
;

eontrarium tlli D. Petrum Kala, Theologum et consanguineum (Joachimitni) annoa faciunt sexaginta, arbitretur im-
dixerit; Regis Richardi : qui D. Petrus, nimis turgidus et plendum. Ex eo tamen quod hsec Joachimo Hellova-
elatus, ob immensam scientiam et sanguinem Ke- censis impingat illo loco, ubi dicti operis summam quam-
galem, iraque cxcandescens, ait : Numquid aliquid dam exhibet: facile apparet, quani male informati de
boni ex cuculla? Tunc sanctus Abbas procidena in Joachimi scriptis Utius temporis Doctores essent, in-
faciem suam, iracundi Praelati pedes deosculatus terque ipsos etiam D. Thomas, Belhvacensi coavus,
est : Petrus vero statim Angelum videre sibi visus et ptiria sentiens de libris illius, vel atieno solum relatu
est, a terris Abbatem Joachim elcvantem : et au- cognitis, vet cum ejusmodt quale supenus diluimus prse-
divit vocem dicentem, Sibi veritatera revclat Deus. judicio tectis,
Ita Bonacii verbis Gregorius cap. 29. 5G Atqui tunc nottor esse poterat doctrina cotttenta in Ulo Ipao
54 Nihilo majoris fidei est, eadem Hovedeni
quod in in opere illo, vartorum manibus descripto, qutim cum tamen ettam
l'" ""' con
'
1
narratione sequitur : De Antichristo dicit idem Joa- illam adknc ecentem ex ipsius dumtaxat ore audirent
tradtetores
chim, quod jam natus est in civitate Romana , et Angli Francicique Prsetati, Reges suos ad belium sa- p
in Sede Apostolica sublimabitur : et de isto Anti- crum comitati. Ideoque facile credimus verum esse, quo
christro dicit Apostolus, extollitur super omne quod suam retationem Hovedenus concludit ; Licet Abbas
dicitur Deus. Et conversus ad eum Hex ait : Puta- de Curatio, hanc sententiam de adventu Antichristi
bam quod Antichristus nasceretur in Antiochia, proferret, (nempe qualem hic exhibuimus,non qualem
Item quod
jam tum sive in Babylmiia, de progenie Dan, et regnaret in ipse credidit mendaci relatori tamen Walterus ftoto-
Romx rtafus teraplo Domini, quodestin Hierusalem eic. Obtitus magensis Archiepiscopus, et Archiepiscopus de Apa-
esset Antl-
esl ineptus relator saltem congruam Joachimo respon- mia, et Gerardus Exoiiier.sis Archiepiscopus, et
chnstus.
sionem fingere : sed quod ille neglexit in ipsius scriptis Joannes Eboracensis, et Joannes Bajonensis Epi-
retjutrentes, primum nuliam Romy, nafi ant nascituri scopi, et alii viri Ecclesiastici, in divinis Scripturis
Antichristi invenimus mentionem : de Antichristo vero bene eruditi, nitebantur probare in contrarium. Et
non aliud quam hoc ipsum. quod asseril Epistola i quamvis multa verisimilia hinc et inde proferrent,
Joannes Evangelista : Filioli, novissima hora est : et tamen adliuc sub judice lis est. Hsec Rogerius : quo-
sicut audivistis ,
quia Antichristus venit : et nunc rum pracipua Baronius perstringens : Auctor, inquit
Antichristi multi facti sunt. Quod idcirco dicit, in- ipse, qui tunc veritatem ab eventu tt Barontum
illa scribebat,
Bomx cum l,(iVV,u ni '

quitJoachim super Apocalypsim parte i cap. textu 3, i iure fore nosceadam asserens. ex ro plane lonee di-
nusquam , . .. inrptns
memtm nt, ut quo magis appropiat dies ultimus eo raagis , verso ab ipsa prsedictione convicit, toto <">" Joa- credutum
pseudo-christoset pseudo-prophetas crebrescere scia- chiiu pseudoprophetam fuisse. Quando autem sen-
mus in raundo et parte 3 cap. 9 textu i3. Non
:
tentiara condemnatinnis accepcrtt ct ijise «t ejus
unum Antichristum aut unum pseudo-prophetam scripta, sub Innocentio III, suo loco dicetur. Quibus
preedixit Christus, sed multos : etparte 4 cap. 13 B. Joachimo usque adeo injuriis, net satiscum scribe-
Doctorum Regem undecimum no-
textu 9. Nonnulli rentur pensitatit, aliter non respondemus, quam op-
minant Antichristum.... quod mihi ideo veruia vi- tando ad Annates ecclesiasticos prosequendot ulterius
ut

detur, quod uuus est draco, sed niultu capita et : vita ct ottum Baronio suffecissent : vu enim duOttamus y
iu
 136 DE B. JOACHIMO AI5B. FLoRENSI.
A 7"i» pTO *M mqcnnilatc emoliii/iset setttenlix prsecipi- eentut di&iinguere nestio, sed consueto pro famosiori
*• iutx rigorem : ut enim t tum ex ipso ComtiUi /'•< retO t tignificato aceipere vocet isliusmodi, srandatum poterat
tum cs Pontificum eomjequenUum Bitttis cognovitset, gcnerarc Sic S. llernardus signifieat se B. Norberto,
unicum dumtuxat qui sub nomine Joachimi fertbtttUY tn simili materia haud usquequaque potuisse assen&iri,

libellnm fuissc damnolum. idque cilrn prtStituiati Au- sic scribcns, in eptstola 50 : Ante hos paucos dies

ctons notam ; ttn fm tai rit ettam ffd ipSCffll ylpocalypscos faeiem ejus videre, et de cu?lesti fistula, ore videli-
expoeitionem legendam alujuando opplicuitset animum, cet illius, plurima baurire merui cumque de vti non pro-
agnovistetque , quam fatsit prajudidit plerigue ejus Amu duranteadhuc
hristo inquirerem quid sentiret ;
bavtt Bernar-
dus, s. Nor-
accusatoret nitantnr. ea qnjfc nuno est generatione revelandum illum tssc,
berti dictum,
imo se scire protestatus est. At cuiii eamdeni
§ Quid dc Joachiml circa Antichristura doc- certitudinem unde liaberet sciscitanti mihi exponere
Irina scnseritAdam Pcrsenise Abbas, <|uid vellet; amlito quod respondit, non me illud procerto

TheolOBpboro Brcmitee fuerit coelitus re- Oredere debere putavi, Ad summani tamen hoo asse-
vclatum. ruit non visurum se mortem, nisi prius videat ge-
neralem in Eoclesia perseculionem. Et vidit : nam,
\\.r porro conttitui potett t qurn fidet adhibenda
dictis ui recte Gregorius ie Lnuropag. 16'j, scissis inter C&r*
Aon dlxit
Joachlmui, ecriptori Anonymo, cuju» opus MS. Parisiit extans in dinales studiis, anno Domini mcxxx, vacante per obi-
Bibtiotheca 8, Victdrit t
ab Bippolyto Maraccio aile- tum Uonorii II Sede, pars Gregorium Papareseum
scxtom VI- gatur anle Mariate ^dffl Vbbatis Persenhe, et cujut suli nomine Innocentii II, pars Petrum Leonit sub no~
In Anaclcto
sloncm Ajm- abeodem hmc islic verba laudantur Hac tempestate . vitnc Auocl.ii II Pontiftcem delegere. ffvjns enim
catypsis ln- (inlipupa
extitit quidam Abbas non longe ab Urbe Roma [ei schiematit causa, ingentem Dei Ecclesia persecutionem tamcn ve-
Choandum
Qfl 1190. hocdici potetl de intsrvaUoplus quam centum milia- sustimut ; , antequam c rificatum,
quaiuor utique annis cceptam
rium l irdinia <
ii terciensia , sed l
isti rciensibua vivis migraret Norbertus, annn mcxxxiv mortnus, et E
minime subjectus: qui quamdara Expositionem su- per decennium fere coniinuaiam; longeque acerbiora
per Beptem Viaiones Apocalypsis edidit, accepta ili- mstinuisset , ntft idem sanctissimus Bernardus se pro
vlnitUB, m aiunt, Bapientia, cum fere esset illite- vero Pontifice medium intulisset,

ratusetc. [Joachimum Abbatem haudobtcure designat, 59 Ut ergo, salva S. Norberti reverenlia, a!> eo m-
quamvit ille non supra septem vitiones dumtaxat, sed no.nc dissentit Bernardus; postmodum, minime
scl
supra totam Apocalypsim scrip&erit, necita illittcratus fallaci ductum spiritu t ex lis qnx sunl tecuta haud dubie siait dictum

autem quod anno ucxcix Joochimi in

fuerit, ut dicebatur.) Dixtl cognovit Adamus^ Persenite Abbas potuit ab
: sic et ,
Frcdcrico,
incipiel Bexta Visio, et sexti Sigilli apertio : sub Abbate Joachimo discedere; donec res ipsa comproba-
ijii.i VisionQ probat auctoritate Apocalypsis, quod nt.quo etquam vero in sensu prophetia iltius adimple-
complebitur omnis Antechristi persecutio, et ejus- retiir; maxnnc cuin dissimularet Prophetim donum.

dom mors et perditio sed ante ejus persecutionera :

Uludque sttb minus specioso nomine Spirilus intelligen-
dicit Evengelium ubique prmdicandum, ei Ecclesiam tix occultat. Nam quse prsedixit . in Friderico hujus
fldelium per omnes gentes dilatandam. Dicitsane hoc nominis II impleta esse nemo negaverit, niti atiquis
jusfi iiiuiin. ri dicunt cwn Joaehimo CallioUci omnes :
Pontificio nomini parum sequus : adeo ut merito admi-
ted iiniiiiin, ijuctn nominare dicitur nusquam nominat, remur, quomodo Joanni Trithemio, Spanheimensi Ab-
illoquem supra citavimus Textu u. a quo usque ad [t- baii , in opere de Scriptoribus ecclesiaslicis , exciderit
K
jiciu partis 2. agitur de sexti Sigilli apertione : Sextam hsec ile Joacbimo ccnsura : Ut propheta suo tempore srtt 2 nonfi,
autem setatem, vel ipso Beltovacensi te&te, non ab utperperam
habitus, etiam futura praedicere conatus est : sed
Tnthcmius
atxno ilto exorditur, sed a Christo nato, Pergitporro niilii videtur ut salva opinione sua vel suorum lo- inteltexlti
pr.nlicius Auctor ,
pan utique levitate qua scnptit quar ex conjecturis Scripturarum illum magis lo-
priora. Ili<' Romse interrogatus a venerabili viro, cutura, quam prophetasse. Nam, ut de ceteris inte-
at Mi Dei verbo facundissimo el esque religioso, rim taceam, Fredericum Imperatorem hostem Ec-
Abbate Persenim, quonam ausu talia prasdicarel ! clesim futnrum somniavit quem omnes novimus :

an c\ prophotia, nn cx «'oiijciliira mmi revelatiorie? usque ad mortem pacificum et Romano Pontifici

reaponditj se neque propheUam neque revelationem Bubjectum et fidelem perseverasse. Fortassit setatem
de liis habere : Sed Deus, inquit, qui dedit olim Joachimi ignorans Trithemius huc impegit, et neque
necAdamo
At>. fciwciU.r Prophetia Bpiritum prophetiea, mihi dedit spiritum Henricum rfucupem ab aliis quoque in numerandis
Antichnstvm intelligentisB, ut in Dei spiritu omnia mysteria sa- lmperatoribus preeteriri solitum, neque Henricum Thu-
juin mio ad'
orfis Scripturs olariseime intelligam; sicut sancti Hngise et Hassies Lantgravium subrogatum Frederico
olcsccnd m :
Prophetffi olim intellexerunt, qui eam olim in Dei viventi usque ad n ortem se pro Imperatore gerenti,
1 1

piritu adfderunt. Elequisitus autem ab eodem Ab- numeravit ; itaque factum fuerit, utl/enricum Luxem-
bate, quid sentiret dfl Antiohristo ; respondit ipsum burgium sextvm hnjus nominis faciens,eum esse credi-
jam esse adolescentem : quod responsum Adam derit, cui Joackimut libntm scripserit hoc principw
t

conlulavit. Pie petis aliquid atque adco putaverit ea, quee lege-
:

ii,s Confutaverit Adam Jodchimi doctrinam eo modo, bat de Henrici tuccetsore operibus Joachimi insparsa
quo ipsam cenfutavere pratmminati Episeopi, dum qui- vtitiauia, ad Fredericum Austriacum, ajus nominis
si/uc ni sao sensv abundat .
non tamen confutasse cre- Tertium spectave.; nlque eo facilius, quod etiam post
demue respofisum, quale hic dicitur e Joachimi ore ma- Ileimn Lu.i cnl uigii mortcm divisis Electomm vo-
forlt ftle lltlus
naste, Etto enim poti natum
Frederioum horum dtio- tis Ludovicus Barartx Dux Jquistjcatii electus ct
togucndi mo- co-
(fttin imfro-
rum Abbalum Romss congressus fuerit quem maltemus t tonatus fuertt , a Botinx ab attera parle Fredericus
bavtt, ad Ordinis Florensii initia paulo post onnum mcxc jiiin dictus.
referre Predaricum guidem potuii Joachimus Anti-
:
00 lt ut ett non debetcontra Joachimum recipi
.

ohristum futurum dicere, eed dicere non potuii Ailole- lam cndcnti crrori tiintxum Trilltcmti dc illo judtcium,
Joachimi spi-
soentem gui t cum ipse anno ucoii moreretur, non nisi
;
scd netjuc jibbatis Fcrscnicnsis dircrsa ab eodem sen- ritum S. Cyrlt-
oetnrum onnuiu Mtatis crplcccnn. Adumum tamcu non ticntis auctoritat tanta ett ut von eeque magnss aut lits Carmelila
,

redatguimus, oura itlum (oqutndi modum, dejudicio ul majoris sanctitatis viris probatus fuerit spiritus Joa- probavit
prcxime futuro, ticet multis sanctorum Patrum usurpof chnni. Atqus nt S. Cyriltum Garmelitam tuceam, cu-
tutn: itemque ds> qualicumque Atnlichvisto, quamvit in jus Vilaitt ilcdimiis vi Murtii. rursumque dc co in ipsa
Scripturis fundatum t non probavU: nam modus iste Joachimi Vitaegimus; egregium rfeJoachimo ccelitus
(ogutndipttsUlu animis et vulgo, diversos Scripturarum teslimomnm accepit Theolosphorus qnidam. aliisTele-
sphorus
 VIGESIMA NOSA MAJI. 137

sphovus . rarx virtutis Bremita . ct a Consentmis VlscvipH, quorum hic prvcipu» mentio fi: potisst> D ,

scriptoribtu Beati titulo honoratvs; idque expresait in mum snnt\ nnus In Danielem Prophetam, qni monn- AUCTORR D. P.
lnMs fuerunt
opere de magnis tribulationibus at statu Ecolesi©, si:ri}dus c.it.it lirutjis tn inontistriiii Duncnsi, ct nfitis
UMIi ad Uen-
quod Angetico mandato compositum. Vincentius Ber~ In nonnulla capita Nahum , Vbacuch, Zacharia? et rlcum fmp.
naUtts typu dieitur edidisse, sed a /•>. Rusticiano ab~ Malachiaa Prophetarum : qui etiam de Oneribus sexti
f! Tttfotosphn- breviatttm, IUiusautem apud Gregorium de Cauro png. temporis inscrihitur, tt Venetiis bxcusus per Lassarum
rum crrmttam 255 hxc esi attestatio, de faeta silu revetatione. Vm- deSoardis bovanu esctat in nostHCollegii Bibliotkcca}
versis et singulis fidelibus personis, ecclesiasticis t\r quo a pfnj. II nd 28 transeripnl Gregorius Laurus

el Humilis Frater Theolosphorus de

secularibus. et operi suo inseruit, quts ds singuiis civitatibus ffpisco-
i
;ii, pauper Presbyter et Eremita prope Tlie- patibus, secundum catalogos Ecctesiarum qui tunc in
bas (Lucanas scilicet, Plinio sic dictas a Lucio condi- manibus erant, nnminibus nropriis admodum vitiatis
plenl prophe-
lore : cujus olim celeberrimss urbis vestigia extare in scriptorum ineuria) Joachimus vaticinando prtedixit tus,

arce, cai Castelluccio nomen, in Calabria superioriad sed stf/h, qualis esse vrophetawim solet, perquam ob-
Goratium amnem ,
persuasio fum inter eniditos erat) scuro: sictamen ti(, posttot annotwn $patium,histo-
t

humiliavit se sub divinte potentia majestatis, el ip- riarnm intermedii temporis peritus lectov facile depra-
de t-iitu sins gratia et gloria. Cum tristis ei dolens <le malis hendat, multa jam nunc impleta esse, ex iis qnss prte
schtsmatis instnntis schismatis, IScolesise occurrentibus et vero- dici videntur; unde pro ceteris, rtecdum suo eventt
solicitum,
similiter occursuris,mansuetissimum Dominum cum probatis, judicium ferri po&sit, Quibus alusque simili-
magna jejuniorum et laurymarumcopia seepius hu- bus, iju.r passim inspersa sunt aliis ejusdem sancli A.b

militer exorassem, quatenus instantis soliismatis b.iiis libris, super Isaiam, Hieremiam, Etechielem
causam, et quis ipso schismate durante fduravit oit- cic; in quibus pene omnibus veluti futurorum praa-
tem ab anno Mccciixxviu ad mccccxv) asserentium se scius *.
[iii loqnituf Trithemius) consuevit miscere pro-

Summos Pontifices, verus Pontifex sit, el quis Pseu- gnostica, puto subscribi posse Epifogum, quo swosde
dopontifex existeret ; ipsiusque schismatis qualem concordia veteris ao novi Testn at\ quinque libros

finem habebit, et quomodo tinito schismate Dei Eo- com-iusit, i<i hnr Consummato vero hoc opus- aE Joachimo
rcr!'tt.

clesia regeretur, ipse Dominus milii scrvo suo cnln . ciimitanti* nos ^rat.ia (.'lir^ti, his qui me praa non ex pr.x-
ostendere dignaretur. sumptorem et non aiagis necesAarium judicant, sitmptione,

Gl Aono n nativitate Domini mccclxxxvi, circa per modicum respondere compellor sup irnaa uii- ;

Angelus ad auroram Resurrectionis prsefati Domini nostri, mihi que cantatis intultu, non humanai gratim appe-
libros Joachi-
dormienti levissime et quasiex hoc stupenti, accidil titu soiens scriptum esse in Psalmorum volumine,
;
mi rcmisit
videre unum Angelum Domini virginei vultus et , Dorainus dissipat osso eorum qui hominibus pla-
altitudinis cubitorum duorura, ornatum duabus alis ccnt, quonium Dcus sprevit eos. Sciant ergo, el boc ls;i1 :'''.

valde nitcntibus, alba, lataet talari veste amictum, oro ut sciant, non ex prsesumptione superna, sed
mihique dulciter loquentem haec verba Dominus : nec alicujus pietatis securitate haae me attentare
exaudivit preces tuas, dicens, quod servis auis dile- voluisse aul hoc ingenio, nt ista mundo loque-
;
i

ctis Cyrillo Presbytero et Eremitoc in monte Car- rer, invenissc sed quia tempus prrofinitura adest.
:

melo, Joachim Abbati, et multis aliis servis suis in- Is ijiii per divsrsa seoulorum tempora multa opera- seddtvlna
quomodo vult et quando vult, myste compulsion
stans schisma futurum, et ejus causas, et quis esset tur etcomplet,
scrlplls.
eorum verus Pontifex, flnemque ipsius, ct post ip- ria secretorum suorum voluit in hoc opcre necessa-
sum schisma futurum Ecclesiae regimen. per Spiri- rie magis quam curiose, [perj sermones diu signi-
tum sanctum et Angelum jam diu indicavit ot ape- ficatos, suis fidelibus aperirenon quod digniorea i

ruit. Quaeras igitur praedictorura libros et scriptu- sumus, ipiia ista sclmus sed m sciamus quanta :

ras, ettunc tuee erit satisfactum voluntati : et quod sint nohis pro meritis prsparata flagella utsi quia :

qui er illis
in ipsis libris reperiesscriptum, etiam aliis pro tua est ex domo Lotb, festinet elongari a finibus Sodo-
StudiOSe gursi-
et ipsorum salute indica ct revela. Quibus dictis et rnorum ; si quis ex familia Noe, recipiatur inter eos
tis repertisgue
Angelus disparuit. Ego autem timidus
auditis iliico qui salvantur in arca.

a somno surgens, vocavi socium meum carissimum

Eusebium Vercellensem, cui omma supradicta pa- §. VIII. Oracula Florensi monasterio a Beato
tefeci : cujus consilio ipse et ego, cum maxima di- Fundatore relicta,circa religiosos Ordines F
ligentia, in civitate Thebarum et Cusentiae, ubi or- novikM* nascituros.
tus est prcefatus Joachim sanctus Propheta, et in
aliis locis vicinis ipsis civitatibus, prrcdietorum vi- M» onasterii el Ordinit sui desolatioitem fuisse Joa
prmun-
rorum Hbros quaesivtrnus tandem invenimus , et chimo prtecognitam , etamoriente Patre filiis

Cvrilli librum.qui incipit, Domini totius etc. cujus tiatam Qrsecus asseril, ex eoque Laurus. Et sane om Prxdictt Olt'
tcrclenttum
libri verba Angelus Domini in duabus tabulis ar- nmo verosimile est, non nrormt ignaros super ivuitmt-
monaiterlo.
genteis , continentia futura magna negotia, inci- rum malontm dimisisse Florentes suos, qui de toto i um Inere.
piendo ah anno nativitatis Domini hco*lxiv, ipsi Cistereiensi Ordme, atque imprimisde Ordinit Malrir mcnta.

Cyrillo nuntiavit et dedit. Itera repcrimus libros bus,utiiocant quinque, Cistercio, Firmitate, Ponliniaco,

omnes prfflfati magni Prophetffl Joaohim, et maxime Claravalie acMorimundo, itafuerat Valicinatut lib. t
ipsius singulares libros, missos Ilenrico de Suevia Concordia cavp. 39. De Abbatiis autem, quee creataa
Imperatori sexto, et alio singularem librum ipsius sunt priniie, illud esi inserendum, ijuod sieut quin-
intitulatum Litfer de Flore de Summis Pontificibus, que majorcs Tribns tamquam priores eeteria el ,

ab Innocentio quarto usque ad Antichristum, qui multarum matres familiarnm primas acceperunt ,

ea didiclt qux incipit Tempore colubri Leienae filii, ct post pauca,

: hereditatem; ita quinque primse Domus Cistercien
cupiebat.
Quibus omnibus et singulis per me Fr. Telespho- sia Ordinis, in omnihus aliis primatum tenent, et

rum vigilantissimo stndio perlectis, ac orationibus qnasi patriarchatum. Scd et sicut Patriarchffl illius
el
et lacrymis Domino sa»pe effusis, ut veritatem prae- populi gamlebant in prop.'i^'a'i f.imili.-iniin, il.i

dictorum milii ostendere dignaretur, valde gavisus istao, nwniinns in possessione ovium et armentorum.
dccreiT.enltl,
fui, tamquam clarificatus de iis qure scire desidera- Quffl tamen omnia, quia non tam pertinentad su-
liberae', ijuam ad abjectionem ancillss,
in
veram diu. Per quos lil>ros clare cognovi instans blimitatem
schismaejusquecausas, prsedictis viris sanctis fuisse eodem diu statu, sicut sunt , manere non possunt.
monstrata et revelata. Qualis auttm ei quomodo ea etset tuccessura mutatio,
62 Hxc ille : libri autem singulares ad Hcnrkum polimmum in lltilix el Gallix monasteriis (ail qur.
infamati
 138 DE B. JOA< IIIMO ABB. FLORENSI.
infamati Joochimi inoidutque hi Ftorentem Ordinem chimo iliei teetatur Gregoriue pog. 170? In ducatu
itCTOr.E D. V.
culpa epectabat propiue) explkavii euper caput xi Je- isto, sciHcet Umbria et AttUiumtiunc
Spotetino, cui
remim soribent, uli jam antea atligimui num. Sl; ti- sulerut, et in teiritorio Hispano, duo Ordines, ac si
culi etiam tupra Florentii Ordinit detolationem, ubi lucids, orientnr ad pra?dicandum regni Evan-
tilnis
it feliiiliut egimut incrementie, ut Ixtit trittia gelium. Ilemtuper ill„>l Zacharieeii, Assumpsi inihi
temperarentur. duas virgas, unam appellavi deeorem, alteram fvini-
G 1 ft •"" ergo itylut convertetur ad ea, qutt ab eo- culum. aeserit S,Antoninus lit. 23 cap. i §. i scripsisse
rl rrfnrma- iiiiii prxdicta Joachimo, futuree mutalionit acerbUatem Joachimum, duas A'ir^as es^e duos Ordines Mendi- Prrdlcalortim
tiojicm:
lenire po tnnt : >i>i ergo lorum priorem proeequitur, „,- cantium, virgas reclas sanctitate, exiles etgraoiles sctllcct ct Ml-
dicant reformationem egregiam Ordinit. quam potlremo norum,
auctoritate, percutientes doctrinse auctoritate : uoi
Imr teculo fteri cceptam l">>u omnet taudant et gratulan- to Uendicantium expticationU causa a S. Antonino
inr, tiiijnr ui iimi/iiiiii tumat incremenla , ad primum atljerinin e.rtsiima, „ii et quod seqnitur; Decor est

inttiluti vtgorem magit indies mngUque accedent, Deum Ordo Prssdicatorum, per liabilum decoruni quasi
bonorum omnium targitorem precenlur. Necesse est, Prtslatorum ; funiculus est Onlo Minorum, quia
inquit, iil succedat similitudo vcra Apostolicaj vit», tuniculo manifeste cinguntur. Sub alia vero ftgura
iu qua nou aoquirebatur possessio terrenai Imredita- „it ,„)!. 7 Isai.r sie toquilur Joachim : Sane secundum

iis, sed vendebatur potius, sicul scriptum est. Quot- cursum temporis liujus sexti, Vacea boum innuit
quot enim domorura et agrorum erant possessores, Romanam Ecclesiam, Doctoribus insignitam j duas
vondentea aflerebant pretia eorum vendabant
quss Oves. duas Reiigiones futuras, iu i|uilms tanta fiet
ante pedes Apostolorum : dividebaturautem singulis ubertas sermonis et lactis, ut ad capiendura buly-
prout cui ,"- opu eral : et non gaudebal aliquis in rum spiritualis intelligentia3 vasa cordiura deflciant.
flliis, sed iii fratribus. Similia, aul eliam longe ma- Sed n super Bieremiam cap. 4. Isti sunt duo Or-
li nifettiora, liabuUte poluil liber intitulatus de Flore, dines designati in duobus Prophetantibus in castris
t,iii,l,„ forte
E
prememoratut II. Teletphorut reperitte gratula-
i/uriii
Israel, ut quasi duplicato cibo in sexta feria, cujus
habebat etlam
<<„ tl quoniam agebat ille de Pontiflcibus Romanis
lll II il I >n , initia jam habemus.... ad montem Oreb transeant,
ali Innocentio l\', annU poet
Intitvlatui. Joachimi obitum quadra- nd superbas et nigias mentes perfidse gentis con-
ginta creato, usque .til Antichristum, M «f Clementem vertendas.
Anlipapam XJrbano VI oppoeitum anno mccclxxvui CG Ex tjiiibus cretlilnlc sU, (/»'"/ ulrinsque OrdinU
;
ensqiie ad mo-
vel rinini ini
fiimoeum illum, tempore exlremo appari- Scriptores ikunt, var,o quiqtie moio et ad suns magis nastcrium
imttiii; opinori potsumue, eliam ielio
multa fuiste, qurn afitaio ; einiin ipsum orttm habitum, el verbis expressum Floria divcrsu-
prainuntiatai ibi Eccletia Vniversalie calamilates sola- ros\cxcipijubet
et pictura adumbratum fuisse in Florensi monasterio,
relitjiose ;
miiiir. Seil lalis Itbrr J
tniiitiiiti periit, rrl u Commenda- antequam utriusque l r„fessores manifestarentur munio.
tariis Abbatilnu abolitut, vel ab iptitmel Florensibus Credibile item stt, tjttt.,1 habet ut J'it,s Frbtrum Ge-
Monachit obscuratus, melu incommodorum ei molestia- rardus dc Fracheto, centum circiter annU Joachimo
iniii ult ii.i sibi provenietitium, qui isiic .«• nolori dolt- posirritir. uinnuisse illum Fratrcs suos, ut ciim tales
atti ,l>i irna potuiesenl
liutti,
importune conlra ulms lor- Ordines exurgerent (quotl autem ,le suo singulariter
quere, quibtu minus bene afficiebanlur. Interim dicit Auctor, etiam ahi de suo dicunt) susciperent
ex initio Itic
ti imr tibri per Telespliorum indkalis, palel operamel eos devote quod et fecerint, recipientes Fratres
:

nleiim perdidisse Qregorium ie Lauro, aliosque qui ve- cuiiiCruce et Processione, quando primum venerunt
Itti Joachimi ie
Ponliftcibus Prophetios perquam anxie ad c 'S. Ceterum non admkerim, ut veram Joachimi
n luboriose tuenlur, ftgmenta queedam ipsius Scliisma- prophetiam, quod S. Antoninus similesque Auctores
tfitwilisitnui iis lempore adinvenla
ii fhil/lis tlc
<./. iis.qui I rbanum VI volebunt iicunt, priusquam Sancti ipsi Institulores nascerentur
Antkhrislum credi, ac poiroad lequenles atios quinde- 10 mundo, c„ru/„ imagines, suo in habitu, quem Fra-
Ponii/Icutn
IUKMllOflt rini Pontiftcatut protracia, iam disiimili a prioribut trilms quiqut s-iis daluri erant, pingi ipsum curavisse
vracvhs. proisus sorlc, qmm
intertt distanl praiieiila etfulura: Jriiiitts „1 tempto S. Mtirci : et Dominici quidem (itt non fnmcn
tlr quibusvidelui locutus Orosctis <<. Vita Joai l/>mi nnm. manu, hac epigraphe, Fundotorum
aii Atitoninus, cuiu lilio in „iiiiie
21, quod sint, qui vel proprio m irte aliqua
ubi dolel imugines Yc-
A^ms Dominicus, Franctscivero, ut scribit Robertus
netiis
cudunt, sub Joacbim nomine typis trad
el
Lieio EpUcopus Atiuiuis cuvn stiu inatiluis Etenim r
Is pro- tle
curant; vel alicui ex Joachimi operibus immixta, (/'"'"'/ tempus, intlii, subsistit ratione quia
l>i itie.iiii, :

uorum atque charactarum involucro impressa cmtstal S. Dtniiinieum nutuin esse UCLXX, FrancUcum
foras emittunt; el sic illorum dementiam,
sub alte- veni ui i.xxxii et temptnm D. Marri, quemadmodum
:

rius nomine, obtutibus oeterorum opponunt. caliigilur ex historia Feneta Petri Justiniani, Ub. 2,
Hanc
attirii, demenliam,
ssqm ac eorum >it.i sub S. Malachitt majori cx parte instructum instauratumque fuisse
Episcopi nomim vatkinia amplecttmtur,
ficta qma /•<•- opibus Sebastiani Zani, qui Ducatum non iniit ante
eitUttr/ Disserialiuncula confulavimus, in
Conatunottro aiinntii mi.i.xm et vn <„„,„ regitnints, Christi mci.xxviii,
;

Chronko hktorko de Ponlificibut; s„i,. fuerithk no- cum prius omncs fortunas opesque
excessit e vita,
tatte, eaqux habentur Joachimo mppotita incipere eum suas, qiue amplissimas erant, in pias causas distri-
Nkolao 111. preteritit octo prioribut, </• quibut etiam buisset. Quis autem dubitet quiii pluribus annis fuerU
Joachimus tractaverat; ,i pertingere utque ,,d
l„„a- iii ea inule laboratum, antequam ai ornatum interiorem,
cennum Vlll „„„,, uccccxcu defunctum, «/«.,/.,.•
utla qni ultimtis esse solet, curandum ieveniretur; ul ct>u-
AlltichlUti It.ur l>,l„r, ,„rnti„,„>, ,, j , r(/ , s „, „d sequent templum quoi S. Dominico nascente vix
sit,
(/....««,,.« Joachimi /,,«,.„ „ tuppotitilio iistinguen- inchoatum erot, S. Francisco nascente fiecdum eo fuUte
*
dum.
lierdutlum; ut ejus ibi iinaijo posset a Joachimo
68 Verum si Uber de Flore dktus periit, „„„ ,«•- collueuri.
tttcm Joaehlm
nerunlalu, <.. quibus «,„„„,,„ solatium
preedicU tzur mmenprttte- 67 quiiem ie tempore : ad rem iptam quod
I.t itoe
fUa temporibus Eccletk poterat, ,,
rocturoi duoi secuturis confir- tiltimt, omnino ambiijimus, an iceera iu Veneta illa in tcmplo S.
roiioi Orctinei, mationem ie veraci spiritu Joachimi; „,
prttserlim Basilka partem ullam Itabueril Joachimus. Affirmat Murci, nut
tptilnts continetttr ee,i„ promissio prttsentUsin» auxilii td ijiiittrm Arnoldus Wvm, atque dicU, iptum inejus dlias /iguras
taboranti ferendi, a iuobus Beligiatu tn co descrtp-
jam
Ordinibut eeclesia1 pavimento, parietibusque ac fornicibus,
tas,
juiu ,„ BccltsianascUuru, -„!>
SS. Dominiciel /;„„- simulacra alia pleraque, eltigiata emblcuiate, ver-
icatu. Namftu alia loca, minm ielerminata, el miculatoque opere futura protendentia, quaa indies
plus ptophetias obscurilalis
hobenlia, prmtermiltamj exitus comprobat, formari effingique fecisse : sed
quid clariut, >i«am quod cap. 13 super Isaiam „ J ua . opponi mcnto potest dicli Petri Jusliniani silcnlium,
 VIGESTMA NONA MAJI 131)

eo loco, ubi fuse atque minutim singularem iUivt lorum Talia etiam sunt. qux super cnp. ffieremix D \

templi majestatem deseribit. de his rebussic lo- proximo in eccleaia Do- M rTonE D
'
Ts ipsis scnbit Revelandi sunt in - «•
quitur: Multa quoque Prophetarum vaticinia intus, ctores prBsdicatoresque fideles, qui terrena carna- aUti etlam >!•

Ordintbus,
foris.sursum ac deorsum, tototemplo conspiciuntur; liaque corda omni pla^a percutiant, atque erectis magnum /ruc-
omnisetiam veteris novique testamanti pulcherrimo et tumidis magisterits ailentium studiis suis impo tum facturis,
aspectu auro effulgens figuratio apparet. Nam et nant. Et bene filius Helcia Hieremiaa descrlbitur:
h>nc causam argumentumqne prsenotati ornatus disce) quia Ordo ille futurus, ad obedientiam summi Pon-
quidquid in Genoseos, Exodi, Judirum, Heguni, tifloia dirigetur. Bt iterum super cap. \ejusdem Pro-
Deuterononrii, Esdrse, Josueo, sacris Bibliorum vo- pltet.j : Eilia Sion, Ecolesia Uoniana est qunm ne- :

luminibus continetur, id totnm diversis templi locis cesse est tempore partus ejus, qui nimis accelerat,
miro opere repraesentatur. In his qnoque novi Te- in dolore et angustia parere filium, spiritualem pa-
stamenti res divime expressaa sunt, ex Evangeliis, riter etvocalem spiritualem, quoad vitam; voca-
:

ex Actis, ex Apocalypsi exceptse, magna cnm spe- lein,quoad doctrinam ut quasi alter Christus, :

ctantium admiratione et augustissimi templi orna- primogenitua de utero matris Ecclesiaa prodeat, et
mento cujus moles Zani Principis opibus iu hanc
: aeternaa vitaa pabulum haustumqne salutis adduc t.

magnitudinem erecta fuit. Poteratne de Joacbimo 70 Il:rc aliaque ejusmoii suat, uf pr.eter eOS, </ui
tacere Justinianus, ct po'issi}iutm
si vel tunc creditam passim fuisset, tum in Ecclesia vigebant fUtrebantque Ordines Mona-
rffl imrissintO
credimua vel ipse fidem adhwuisset credentibus, ex Joaclritui ds- choium, umfere contemplaUoni ex instituto dedtlorum,
aftquu
propheiias ip-
signatione ista sic essa fabricata '
Profecto cum consi' alios itasetiiirns prseviderit Joachim , qui ingradv. Cle~
s l
us contincrc,
deramus, plerorumque Joachimi operunt idem quod ricali operosam Martha actionem conjungerent cum
horutn emblematum esse argumentum; cogimur sutpi- quiete Maviee; et sa utroque mixti genere, non tantum
cari, ob argumenti similitudinem visum esse non ne- smv sed proximoTum etinm saluti perfectiontque pro-
mini, eumdem librorum et marmorum fms.se composi- movendae vacarenl de quorum ad barbaros etinfideies
:
B
torem; ulque a nonnulHs absque ulicriori indido missionibus fructuosis, egregiisque contra vitia, ha reses,
receptum, ejusmodi quorumdam opinioni fundamentum ipsumque //ntichristum certaminibus cnm multa dicat,
dedisse apud vulgus hominum. Fortassis eliam admi- operosum (oret omnia congerere: multoautem operosius
rator aliquis liOrorum Joaelumt, e.e ipsis desumpsit pi- ei longt invidiosissimnm foret, singula velle applicare
cturarum ejusmodi argumenta ea, quorum prsedictio singulis, post Joachimum natis, ad exclustonem alio-
jam errnebatur ipso eveiitu completa; et sic iltctx stnt rum qui eadem de se pari vel majori jure sesttmarent
Prophetiaa Joachim islic esse depiclm. intelligi potuisse. Quid autem qitod habetur super caput
G8 Quod Gregorius de Lauro ex Bellovacensi sumit, 3 Apocalypseos textu 9 in prima partef Designatur
Joachimum Vevonam venisse ad Urbanum Papam un- etiam in texto mensfi. [quonempe gravida erat Eli-
tW abeo Vcnc- no mclxxxv ibidem electum, eaqtte occasibne potuisse, sabet, Buptistn* futura matev, gaando conzepit Maria f" , '"'" i »? er
tiis prxsente tio nrindi
Venetias excumsse; haiut sane tantse rei firmandse Anijelo nuuiiaiite Jesumj sextiim tempus Eccle -'. S/u'„
dtsigitatas. .

sufficit. Esto autem, natispridem sanctissimis I'»tnar- in quo oportebit concipen. Iv vl.vsiam... pcnlrni \n-.r. 1

chis, Venetiax adierit Joachimus, eoquejam tum per- ceteris spiritualem, hoc est ipsum Ordinem quem
ducta fuerit templi fabvica, ut de ejus ornatu cogitan*- designat Jesus : qui videlicel Ordo prao multis atiis,
tibns ovnamenla prxscribere ipse potuent, etiam pro~ qui praacesserunt einn, amabilis et prseclarus, infra
phetica, nempe ex sacvis libris accepta; an continuo timitem quidem secundi Statua initiandus, hoc est
consequens evtt, ab Ulo tempore fuisse imaginibus iliis in temp'>re tamen uaque adhuc non est in
aexto (si

adjeclum, vel in iis varia occasione mut.tum, post quam aliquibus initiatus, quod tamen milii adhuc non
prasdicti Sancti ex hac vita sublali essent, Dominicua conatat, quiainitia semper obscura et contemptibiJia
quidem anno mccxxi, Franciscus autcm uccxxvx, et sunt) multiplicandus vero et dilatandua in tertio illo

patteis post anrtis intev Divos rclati? Et tamen divev- Statu seculi, qui in tempore novisaimo futurus est.
siias illa tempovis tanta uon fuerit, ut post dueentos a Ad Ordinit ittius sic prssdicli
71 tempora existi-
srd potius
Sanctorum eicessu annos, quibus S. Antoninus flovuit, mamus pertinere, sacrorum studiornm resuscilationem; (tiqur efflcaci
aliquas posl taerarum
mortem Sanc- non
poinevutt omnia illa ejusdem videri esse setatis, et quorum mullo tempore tractatio sterilis atque intra
lltterarurn
torum plctas. itn in aliquibus decipi vulgus. Antiquiores certe de vita meras Dialectieorum argutias, et Metaphysicorum ab- i, lentla
c eorumdem Sanctorum scnplores non videntur tam evi- stractiones, implicatissimorumque terminorum farragi- F
dentem clarumque, et qux vulgo notissima esse posset, nem multiplieem, velat in sepulcro conclndenda esset;
prophetiam fuisse prxteriiuri, siquid de ea tuncscivis- ae demum, post tripliccm Ecclesim tribulQtionem t a
sent; ma.rtme Gerardus in Vuis Fvatvum, talia stu- Joachimo prxvisam, m vitam <iuodimmw<h> revocanda
diose cottigens, et Chroniei Prsedicatorum Auctor. per eos, ijiu Divinarum rerum et Scripturarum r<<>iiu-
69 Quidquid sit, non est opus, istiusmodi tam incertis tionein itn sectarentur ipsi, ei aliis traderent; ul exlra

argumentis, propheticum B. Joachirui spiritum confiv- SchaiastidF exercitationis umbram, m solem pulve-
Varia oracuta muri, cnm alia longe cevitsstma habenmus. Quapropter remque educti, eadem uti scirent atqve docerent, ad
reperluntur in libentev pv&tevimus quxciimgue ex cjusdem opevibus redarguetidos Catholicts fidei adversarios, hxreticos
libns Joactti-
varii Religiosovum Ordines varie ad se trahunt, et ad confutandos reducendosque, convertendos idotolalras,
tnl
noslram Jesu Soctelatem etiam nonnulli. Ut, quod rudes ac barbaros instruendos, et Christianam plebem
super Apocalypsim parte 4. dtsp. 7, textull, cap. 14, piis moribus informandam : de quibus Joachim hoc
dicit: Arbitramur in eo qui visus est, sedens super modo videlur vaticinatus snpci capnt \i Hieremix.
uubem candidam, et esse similis filio hominis, si- Quia tribus diebus Cliristus in corde terra; jacuit
gnificari quemdam Oidinem justorum, cui datum raortuus, et nunc spiritus vitaj sub littera occul-
sit filii hominis, et S. Joannis
perfecte imitari vitara tandus est, adhibitis militibus, id eat, Doctoribus et
Evangelistae habere nihilorninus linguain eruditam
; Magistris, in custodiam litlera? occidcntis, quasise-
ad Evangelizandum Evangeliuin Regiri, et ad colli- pulcri : donec transeat tribulatio reipublica?, novaa
gendam in aream Doinini ultimara messionem. Et scilicet Babylonin, tribulatio gentis infldelis, et tri-

ibidtm aliquammuito post : Surget Ordo, qui videtur bulatio haareticaa aynagogs. Quarum prima, quam
novus, etnon est, induti nigris vestibus, ac incincti scilicei ab Imperio Eccletia patta est, et erat passura pm t tns Ec-
desuper zona. Hi crescent, et fama eorum divulga- ailituc per annos plures sub Imperatoribtii Suevis, jura clestx trlbula
'"
bitur, et pra-dicabunt fidem, quam etiain defendent et Hbertatem ecclesiasttcam indesinenter carpentibus
ttiurantlu
usque ad inundi consuinmationem in spiritu Helite. at/uc infestantibus, designataest in captione Chriati
Qui erit Ordo Eremitarum, imitantium vitam Ange- aecunda, quam intulere Mahometani, Saraceni, ac
Tu rcx
 UO DEB. JOACHIMO ABH. PLORENSI.
Turcx, universo dcmum Oiientali Imperio i\ Joacliim primum Statum Ordinem vocet Conjugato- D
AtCTOJlB D. P. quomoda Or.
urbe Constanlinopolitana potili, ftgurata esl in percus- niiij. et dicat ccspisse fructificare in Abrahamo: secun-
dinitnu
sione ejusdem Chrieti: tertia denique, ab hsereticis (htm Clericorum, dient ab Ozia, qui cum gatarum,conju-initiatum
cle-
imminens sub Lutfiero aliixque hmresiarchis, et in esset de Tribu Juda obtulit incensura Domino, etsi rtcorum, mo-
magna Occidentalis tmperii parte, v lUepri sura Ca~ non impuue hunc autem fruclificasse in Ghristo
;
nac/iorum eos-
dem alfribite-
tholice ac Rdmans ftdei profeesionem, Vi i prorstts etiam qui verus est Rex et Sacerdos tertinm vero Mona- :
rit?
extinetura, maxime \n regionibus Borealibus, reprse- chorum Ordinem secundom quamdam . propriam
tenlaiur in ChrUti morte. Post quam, velit nolit formam ccepisse a B. Benedicto
. . . . . . . . cujus
inundus, septimus Angelus, id est, spiritus Dei froctiflcatio futura sit intemporibus finis. In ejuc-
: epti-formis, resuscitabit intelligentiam spiritualem, dem Concordise lib, 2 Tracl. 2 cap. 4 magis illustrai,
qua caaci rideant al intelligenl mysteria Trinitatis, cutn qnadam a>l tres Personas dxvinas anntmjia in- .

toliusgue fidei Chtistianse. quiens : Scimus qnod primusOrdo, qui institutus

72 Illa autem tam prseclara atque illustria, nvede est primo, vocatns est ad laborem Legalium prae-
Ordine prssdieto quem designat Josue, sive de Spirt- ceptorum ; secundus ,
qui institutus est secundo,
iiai/i intelligcntta, id est operosa efjicacique docirina vocatus est ad laborem Passionis : tertius, qui pro-
Scripturamm, qum esset Ecclesise restituenda, nequid- cedit ex utroque, electus est ad libertatem Contem-
quam mundo obnitente; an hoc quo vivimus seculo im- plationis. Ubi rursnm
quod arguat Guido t nihil est
pteii cceperint, aliis retinquimus judicnndum : et illo- quasi Statnm secundum Eccltsite minus perfectum fin-
rnm arbilrio Lectoribus relicto, properamus ad nlia, xerit, quam nunc sii tertius quia non vult aliud : signi-
atque imprimis ad dituendam calutnniam, Joachimo ficare, quam quod fideles nunc expediti a lubore confi-
impactatn pet Guid nem tjtiemdam de Pcrpiniano Car- tiuJ.r iii persecutionibus fldei, el ejusdcm inter Gentes
mclilam, atque a Vraieolo, Trithemio, Alphonso a annuntiandse, majori quam tunc numero ad ccenabia
Castrolib. Ideh&Tcsibus, Gualtenoin Tabula chronol. canfluant , contemplationi tacaturi : pront factum in
seculo l"i cap, 20, nimis leviter creditam, IIoc ut fiat, Occidente, maxime post S. Benedicti tempora, quam-
necesse est hic explicare triplicem itium Statum, quem vis ante ipsum fuerint Monachi et satisclari Mona-
loco supracitato et variis aliis ssepius Joachimus aitin- chi. Nusquam vero vel per umbram dicitur. quod fin-
git, itaque describit cap. 5 libri introductorii ad Apo- git Quido, hune Monachorum slatum fructuosum esse
calypsim Primus (rium Statuum, de quibus nobis
: coepisse tempore ipsius Joachim. Ita nempe male
Quotnodotres
tnundi Statui ib lempore Legis, quando populus Do- tractantur Auctores, dc quibits formato semel undecum-
Joachlmtu mini adhuc pro tempore pauculus, serviens erat que prsjudicio, judicant alii, secnndum qux vel per
dtitin .<> i
\t
'

sub clementis hujus mundi.... Secundua Sfatus fuit functorie legunt, vel <jux atii in ipsis pro affectu s,w
sub Evangelio, el inanel usque ounc, in libertate somniant se fegisse,
quidem Fratcrcults
rei pe< tu prasteriti, sed n m in libertate 75 Quod st contingat eos, (/»( talia sic exccpta ct in
de vtta patt-
respectu futuri : dicit enim Apostolus, Nunc ex sensum minus bonum Catholicumque detorta usurpant, pere suos
parte cognoscimus, ex parteprophetaraus... Tertius bomines esse in fnle suspectos attt hsreiicse pvavttatis enorcspcr
ergo Status erit circa flnera seculi,jam non subve- palam convictos: tum enimvero hoc quoque necest>aria siwllla flr-
mantibus
lamine litterea, eed in plena spiritus libertate... iLt consecutione st <i>t/iur, ut fidi i puritatem zelantibus sus-
primus quidem Status, qui claruit sub Lege et Cir- pecti quoijtte ftant ipsi anctores, quorum i/li sc testi-
cumcisione, initiatus osl ab Adam. Secundus, qui tnoniis armant, siquidem alms ignoti sint. Itaque cum
claruil Bub Evangelio, initiatusesl ab Ozia. Tertius, Kraterculus, de vita paupere nuncupatos, sic men-
*1 i
autum ex numero generationum datur intell gi, a dax spiriius dementasset, ut sub uno capite Clni^iu
tempore S. Benedicti, cujus praaceUens clai ita quasi diuis fin^prent Ecrlesias ; nnam carnalium,
expectanda est oircafinem, Ubi per servitutcm aliud super quam summus Pontifex priesideret , . . alte-
nt»i ititclln/tt, quam esse m eo Statu, qm fuerit figura ram spiritualium, de qua se esse asserebant . . . et
futnrorum :
et libertatem vocat, ipsam fruitionem nt<iue ad hanc dementiam fundandam tertium novuin fin-
pvasenttam rtirum figwalarum. gerenl Statum, ctsine Testatore Christo novi spiri-
quatn tti/iil
7!) Sic libro bConcmdite cap. S. Scinnis, inquit, tus Testamentum, sub quo Status Ecclesiae deberet
>imUr lntrl- quod in primo Statu prsecesserint signiflcanlia, in novo illo tempore innovari cumque iidem liaeretici :

lcxit '/inid
ecundo signiflcantia el signiflcata, in tertio a
:
tis fomentum erroris sui pestiferi sumerent cx dictis
Ipti afflngttvr
a Guidonc significantibus sequuntur tantummodo significata. Abbatis Joachim, S. Tliomas de. Aquino, <y«i ul scri- F
c El quia figurarvm candiiio carnea est, rerum vero /!- liit m ejus Vitu Guitielmus dc Tlwco n. 21 tom. 1 D. Thnmiis
guratarum intellectus spirituahs; liinc fit, ul eidem fn- Martii nostri fol. 667, diversis in libris suis dictos
opus Cnncor-
diit yecogno,-
sisteus divisioni , libro 2 Concordiss tracl. 1 ra/j. 5, errores eiiseral in quodam monasterio petivit librum at,
,,
'
,

'< Uiud tempus iuis^r, n quo vivebant bomines

, praifati Abbatis, ct oblatum totum perlegit: et ubi
secundura carnem ; boc -'-i usque ad Christum, cu- aliquid erroneum reperit vel suspectum, eum liuea
jus initiatio fuil in Adam : aliud in quo vivebant subducta damnavit : quia totum legi et credi prohi-
inter utrumque I est inter carnem etspiritum, buif, quoil ipse siia docta manu cassavit. Itu Gui-
ad prassemi teropus ;
cujus initiatio facta in lielrnus, animo ja-i prseoccupato ut videlur: cum ea
Blisseo Propheta Bive ab Ozis Regc Judas aliud in : Saucii Doctoris recognilio ci linearum subductio lenius
quo vivitur secundum spiritum, usque scilicet ad potuerit accipt , quasi stilum monere voluerit ejusmodi
Bnom mundi, cujus initiatio a dicbus B. Benedicti. loca cautius esse legenda, quia ipsis perperam acceptis
SiiijuJis nempe Statibus, ulsuam quamdam auroram, alm'i liserelici prxdicli possent.
sii fiinm relul meridiei clarilatem assignat Joachim : 75 Talia porro enm sint amnia tololioc §. prolata, ct
quoi ita inteltectum,aliud profe to csl,quam quodGuido plura qust proferri possent, nunc quidem et semper, u
somniavit Joachimum o/prmasse : in primo quidem rfcte sentientibus inteltigenda de innovatione tttin ttbsque
pietatis ,
Sl:,,H ,I:|,U11 ''-" Legem carnalem slniitro aliquo
in secundo vero per Ordines Religiosos in Ecclesiam inducenda,
;
tunc pujtitticio,
spiritualem, scilicet Evangelium, quod tamen ab autemaFraterculis ad suos errares applicabilia nemo
Apostolis prajdicatum non fuerit secundum spiri- mirari potest quoi sanctus Doclar, minus cognitam ha-
tualem sensum, sed tantum secundum Htteralem bens Joachimi sanctitatem, el suspectum ejusdem spi-
;

in tortio vero pradicandum sit sec lum sensum ritum. ob plurima figmcnta de qmbus Vita num 21 el
Bpiritalem, idque a Uonachis S. Benedicti quee es- : nos bic $. egimus; leclum a se Concordtse opusfde
•-'''
""l"< " Immnda blasphemm. hoc enim loqui Guitielmum plane nobis persuademus
74 Quoiautem CapU» 6 ejusiem libn et tractatus, ob ea qux D. Thomas,
scribit in i iistin i3 quxst 1
 VIGESIMANONA MAJI. 141

art. 3, adversus eos qui volcbant Statits veteris ac novi dine S. Francisci communiter nominabant, per ju- D
Tcslamenti tnler sc adxqitata componere, ac deiuquc dicium -Praelatorum et Inquisitoru haeretica^ pra- auctobb d: p.
1

Abbulis Joachimi prxdicliones sibi velnl objiciens, qui vitatis tamquam hajretici condemnati, ut diatur in
per tales conjecturas de futurisaliqua vera prsedixit, Vita Joannis Papx XXII, a nobis ex MS. Bernardi
et in aliquibus deceptus fuit ) mirari, inquam nemo , : hxc aulem secta suraebat originern et
Guidonts dala
pote.rit quod dictum opus ita leclttm non valde probaverit fumenturn ex pcstifera quadam Postilla, quam Fr.
Doctor Amjeiicus, spiritn non quidem mtnus bono quam Petrus Joannis olira Ordinis Fratrura Minorum,
,

Juacltim, valde tamen diverso procedens. Sed quod mi- de Serviliaco dioecesis Biterrensis, fecerat super
nus probavit ipso eo tempore, quo propter hxreticorum librum Apocajypaifl Joatmis quamquc anno Doraiin ; auxisstpotuit
pravitatem pcriculosius talia legebantur j id antea cum mcccxx Dorainus Papa reprobavit, et finaliter con-
talis itutla causa subessel ,
probtwit summus Ecclesim demnavit in publico Coneistorio , taraquam conti-
Pontifex; itaque probavit, ut tam tpse quam successores nentein uEereticum et pestiferum dograa, contra uni-
ejui instarent, quatenus simili spiritu expositionetn quo- tatem Ecclesia Catholicae , et potestatem summi
que Apoattypticam tdem Joaehiraus pciftceret, ttli sit- Pontificis Iiomuni et Sedis Apostolicae, Vtx autem
pra ostensum est, Sicut autcm tetate S. Thomae, qui- dubtto, quin cadem Postitla veneni qliquid, loco nu-llis,
dam abutebantur aliquibus hbris Joachirai ; sic etiam suxerit ex Joachuni Expositione in Joannem; fortassis
qttod Post- annis qninquaginta post inveuta est, quaedam pestifera etiam { si aetas Auctotis conveiuat unus ex libellis fue-
)
illaJonnnis
Pelri in Apo-
secta illorum, qui Beguini sunt vulgariter mmcu- rit, quos D. Tliomas confutavit.

calypsim pati, ipsi autcm se Fratres pauperes de tertio Or-

DE S. BONA VIRGINE
ORDINI CANONICORUM REGULAIUUM DEVOTA,
PISIS IN HETRVRIA.

COMMENTARIUS PRiEVIUS.

De anuo acdie mortis et cultus, corpore nunc apud Clarissimas servato. Actis fldelissime
scripiis.

isa?, uibs Hetrttrix Archiepiscopalis et Aca- Maji, anno Salutis mccvui, multis post mortem mi.
demia' , olim sui juris et.Respublica potens ,
raculis coruscans : quse iterum repetit m Catatogo

F nunc Mugno Hetruriss Duci

reutia Ducaii Seds abest verst.s

liaribus Italicis, xqueacilla Arnoalluenle spectabilis,

subjecta,
mare XL mil-
a Flo- generali postmodum edito, atlegatis monumentis Pt.auis
ei Silvani Razzii libro de Sanctis Helruriss. Verttm

hic accurale consentit cum ipsis Actis, quse in Ilalicam

Hubet Itxc inter alios Patrotws S. Bonam Virgim m, linguam transiulit, atque pagina 270 ista scribit : 1'anno
del Signore mille dugento otto terzo giorno dopo
fluas isiic nata, educuia, et post vitam ibidem sanctUsime
, il

dluslubus m vita atque il suo ritorno, che fii il terzo delluscente Maggio,
peractam mortua , sepulta, et

Nata atttem circa la cultrice della Trinita lasciata la soma del corpo
post obitum miruculis clara effulsil. ,

annum Chnsli mclvi, decenms etiamniim inspiralione se n'ando al Signore. Qua; infra nitm. 55 ita sunt

expressa Anno Domini millesimo ducentesimo octa-

divina assitmitar in Devotaiu et Sororem a Priure et :

Fratribus S. Martini Ordinis Canonicorum Regub*- vo, tertio die post reditum, qui fuit tertius exeuntis

rium S. Augustini, alque. post plurimas peregrinatio- Maji, Trinitatis cultrix , relicta corporis Sarcina,
nts Terram-Sanctam, et Romam ad lnnina Apo-
tii
migravit ad Dominum. Interim errantem Ferrarium „
plures secuti sttnt. Abraliamits Bzovius in Annaltbus
slalorvm, nec non ad S. Jacobum in Galiliam piissime
anniim 1208 num. 8 ista scribit Octavo Kalendas
institutas; adChristum Sponsum suum reliclo in lerris atl :

corpore,evolavit unno mccviii, uli infra in Actis nutn.SS, Maji hujus anni ad coelestem beatitudinem excessit
S. B.ma, Virgo Pisana ae deinde relato vitse com-
legitur. Quia autem Pisanis ?nos esl commvMis anni
:

imtium novem mensibus prsvenire, ui alibi ssspenota- pendie tx Fetrario desumplo, ista in ftne ex eodem mba
Bz °"'°-
Ex Codice MS. Ecclesix Pisanaj. Ferdi-
vimiis, ideo inleUigendus hic esl unntis mccvii. Ibidem apposuit;

etiam addilur, fuisse, cuin obiit, diem tertium exeuntis nandus Vgheilus lomo 3 Italise sacrx, relato obitu

Maji; id est diem tertium ante linem Maji, qui esl Vbaldi Archiepiscopi Pisani columna 491, sub finem

ejusdem me-nsis dies xxix. ld confirmatur m Appen.- istu addit Quo Vbaldo Prssule, vm Kalendas Maji
:

dice iufra addita, ubi m Translatione corporis anno ad ccelum evolavit B. Bona Virgo Pisana. inultis
'' '

tabula plumiea, posl mortem miraculis coruscans, ad annum Christi "

Noilua 2'J
Pisanis mcccuv faaa, dicitur invenla
cum hac insctiptione. Anno Dominicic Incarnationis m cviii. Ferrarius in Catalogo Sanctorum et Pisana
Majl,

MCCVIII, iv Kalendas .lunii, venerabilis re et noinine monumenta.

Bona, DevotahujusEcclesiaiet Ministra requiescit. 3 Arlnnis a Moncusterio eamdcm adscripsitsuo Mar-
ttjrologio Franeicana, dtclo
xmAprilis; Pisis in
En dies lv Kalendas Junii idem est, qui supra dies mglfrhnm
Boiue Virginis et m Notis, Florebat, urfs(T 4j „(r
tertius exeuntis Maji, et coiivenit m /iuiicxxix Maji. Tuscia B. :
,

iiiauit, circa nascentis Ordinis

primordia ad annum mnciscanu
2 Scriptura dictx Trunslalwnis testts ,
faela fuit
1218,'seu 1228, nonvero auii" 1208, nisi
commu-
micclmv, dies xiv Aprilis, i/ui
ipso tiiino forle ipsius-
Memoratur a Fer-
tatis litteris lesatur Anno
mortis
1280.
mule refer- met Traiislationis diesfuii. Inteiun, quasi dies is
die, et in nova
turadUAprl- luisset, et quttlem non xiv, sed xxiv, de ea agendum rano in Catalogo Sanctorum liac

l\s a Fenario, Topographia ad Martyrologium

Romanum verbo
sioi sllmlt Feirarius in Catalogo Sanctorum Iiult.e ad
Pisie Silvano Razzio de
Sanctis Iletnn-ix, Brautio
dititini xxiv Apriiis, ium aliquo elogio, tn quo sub /i-
in Martyrologio Poetico.
Sed nonne poterat Arturus
iiem ista habet: Deniime laboribus confecta, orans et
vm Kalendas eliamlegerehaucFetrariiAmtotationemlMirorhanc
ps.illens, teta migravit ad Sponsum,
19 Virginem
Maji T. VII
 142 DE S. BONA VIRG. PISANA.
Annus ergo mcclvi, post quem jam dicla Acta D
Virginem ab aliquibus intcr Moniales Minorum cen-
is fuit
eirca annum
Minorum sunl conscriptn. Ita etiam num. 30 puerulus unius anni
seri, cum eo tempore, imo illavixit, Ordo
Onlo a S. Boni, diim vivertl osculo el signo Ciuas sanains,
non esset. Verum mtur posl morlem ejns ccvpil,

Pisa? duos ex dicilnr adbtic snperfuisse vir qutnquaijinta circitcr an-

cl anno mccxi reliquit S. Franciscus
noriim, dmn auctor Vilam scrtberet. Qttibiis inter se
Sociis, qui oblati conventus a civibus jacerent fun-
colialis, videtur id faclnm circa annum MCCLVII elapsis
damenta et structuram curarent uti ad diclum an- :

Occasio sumpta ex ab obitu ejus annis fere quinquaginta.

nuffi scribit Waddingut ram. 2S.
pml scriptam 8 Ipsa quitlem adliuc vicenle inlenderal Donnns
pottea in ec- eo videtur, quod predicta ecclesia, diu
clcsiam wM polestatcm Frulriim Mittorum : qui Paulus, Canonicus Rajularis, miractiia qutf patrabal
Vilam, vetieril tn
corpus induc- condenles scripto colligere, sed ab eotlem prohibitns fittt nttm. 47,
dcslrnctn ccctesia veleri, twvam amplioremque
ad novum quo- asserenie id posica faciendum ab alio, cui Deus ipse
aimo mccclxiv, ipsum S. Bona; corpus
lnslrumenlo revelabit, ut faciat quod ille facere proponebat.
que ejus allare trattstulen.nl ; ut palel ex
publico dcsuper confeclo, quod infra dabitur in Appen- Non est ergo Vilx Auctor Paulus quod sub dnbio ,

Vila scribebatur T'ram iscani indical Raizius : sed alius ; qui licet nusquam indicel
dice. Erant tamen qnantlo
num. 72, Kec illi tnr.tum, sed visam sibi vel nolam Snncttim fitisse omnia lanien ,

Pisa; ut constat ex
58 vtdctur habuisse ex iis qtti ipsam familiariter nocaant.
eliam Prxdicatores ,
qiiorum altqui num. B7 el

liberati.Gcrardns de Itanum. 8 Domnus Ciconia, et quidam pii viri in qulhm lx _ ,

dicuntur a suis infirmitatibus
Fratrum Ordinit Prxdtcalornm, viderunt et postea retulerunt, imaginem Cliristi se pc allegantur
Fracheto in Fitit
tettetoadau.
jussu HumbeitiV Generalis contcriptus , lib. cnp. 1 totam inclinasse B. Bonse extentaque manu bene- ,

Quod istic Ordo Praidica- dixisse eanulem. Ila nitm. 10 Bnnacursius Bos-
cap. I prxponit titulum.
et pramuntiatus, ubi cbettus, in peregrinatione socius, vidit oculis pro-
torum fuit a multis pravisus
gux Ordinem narratur. In civitate Pisana fuit priis S. Bonam cum asino et puero Qecidisse in
lertia prxvtsio ita
Prccdicatwum
de qna fertur, quod aquam fluvii impetuose currentis, at nec membris
quasdain feniina devotissima,
prophetavit
Dominofuit an- nec vestibus madidam pertransivisse, ac puerum
venturum. integra mente et corpore a Cliristo
B quodam inonasterio m post se attraxisse, atque ita opus illud esse divul- E
nulo subarrhata, et annulus
juxta Pisas cum devotione servatur. Haec a Lucanis gatum. Ita num. 28 imago Christi, ab hoc S. Bo-
na> data, adbue perseverabat in ecclesia S. Jacobi.
et Pisanis S. Bona vocabatur. Ipsa quidem inter
multa, qua; pradicebat, hunc Ordineiu Pradicato- Prxlerea num. 40 et 44 Marcus Presbyter sanctoe
vitae, faniiliarissimus S. Bonse i;«a; de ea sciverat,
csse venturum, sicut testati sunt qui au-
,
rum dixit
revelavit Gerardo Presbytero: item Guardiano qui
dierunt ab ea. Hxc ibi qiar vercrer ne inlelligi de-
,
:

seriptori hujus operis retulit, adhuc super.-tes cum

berent de cingulo ejus, cnjns fti meniio in Vtta num. 10
quodque demde num. 49 in Crucem transfor- scriberet. /»10 foveas manu Cliristi, per S. Bonam
et 16,
adducta, in vertice dicti Marci improssas aspe-
matum i/isa tradidit rcclesix S. Jacobi de Podio, a se ,

extra urbem constructse: sed scrupulum bunc eximunt xerunt plures. propriis oculis et manihus tractave-
Lecliones de Vitti, qiiarum prima plvribut quidem la- runt, qui adliuc supererant. Demum. num. 53 puer,
una pngina corruptis, peccata sua sibi a S. Bona revelata. nee dandam
cis legi non poluit, lilteru tota
exhibebat, In deserto ei sepulturam ad S. Jacobum, retulit Gerardo Pres-
Itscc tamen circa fmem utcnmque
bytero, et ipse viva voce scriptori. F.t num. 71
ubi quadragennriurr. perfecit jejunium, [et in] Hie-
rosolymitanis [locis] .... peragentem annulo Henricus incurabili apostemate liheratus cum scri- ,

desponsavit circulum] S. Bonoe [fer- berel auclor, vivus et sanus erat. Plura colligere non
aureo. . . .
;
[et
esl ammus sed addimus ex Officio Oratiouem pro-
reum] quem gerebat ad camem, ponens ubi sua crux ,

Annu'us priam, ut ab iis, qui ejus imploraluri sunt palroci- Oratio.

in monte Calvarise fuerat . . sanctificavit. Diversus .

sponsalttius Beatam Bonam,

esl ergo Circnlo Aniiulns , solumque restat votum ntum , recilari possit : De.us ,
qui
fidnlus a
Cbnslo. scicndi, an ct ubi supersit : potest auiem datus ei credi singulari Jesu Christi dilectione ad ipsam,
filii tui

in caverna montis Quarantenx, cum ibi Quadragesi- sibi heneplacitam oslendisti concede nobis pecca- ;

mam atjeret ; ubi Cbristus, uli dicilurin Vila num.M, toribus ejus meritis a peccato mundari, et ad tua
,

filiam simul sponsam appellans matrem tpsam gaudia feliciter pervenire. Per euiudeiu Domi-
et ,

conslttuit mullorum quos ei ostendebat spirilualium ft- num etc. F

tiuritiu, tlc quibus plura ibi.

4 Acta ipsa, undc toln fides dictorum pendel , ex an- YITA

tiquis Ptsanis Domtni
monnnicntis occeptmus anno
Acta dantur moclxv, curuiite Valerio ChimenteUo, in Academia Per supparis a-vi scriptorem, ab ore Testium
tx MSS. Pitana Professore : in qna deinde Civitis juris Ca- oculatorum accepta.
tltedram prtmariam tenens Franascus Maria Ceffimus
Eqites S. Stephani, quxdam insuper suggessit in Ap-
Ex pervetuslo MS. codice Ecdesix Pisanie.
pendice proferenda. Acta aitlem illa scripta fuertint PROLOGUS.
paulo senus, («7/1 S. Bona palam colebatur ut Sancta
[nulla tamen, qvod qiiidem scialur, Canoniialione JJonus Deus bonorum omnium Conditor, et Lar-
Papali prxcedeute) el habebat sibi dicalum oltare in gitor, sic cuncta, hoc ipso quod ab eo essent, voluit
Ecctesia S. Martini, aique sub eo sacrum ejus corpus esse bona, ut inter ipsa ampliori bonitatis parti-
deposilum ; solenni veneralione festitm ejus colentibus cipatioue quEedam existerent meliora. De quorum
Pisnnis
proprtum
, cum
etit.m
Vtgilia et cestalione
(Jffiauin de. tlla
a servilibus

recitanlibus ,
,

quod
ac innumerabili multitudine meliorem Virginem quam-
dam, Bonam re et nomine, suo gratuito munere
^ '°
(
f'*'

nobis quoqtie trunsmissum est. Distat ab urbe Ptsana talera fecit, ut de ipsa illud Davidicum merito
decem mitliaribus Itulias urbs Luca, in qua etiam ad dici possit ; Elegit cam Deus, et prreelegit a eam fl

publtaim venerationem in quadam ecclesia expositam ex multis, in suum utique famulatum. Volens si-
exarala
ejus tuiatjimm Atla num. 03 coufumant. Mentio
fttisse quidem conditor ejus Deus circa ipsain, sua; na-
cum Itabcrct
cullum, quoque ftlm Aclis nttm. 74 onni mccxlix, quo feslum
S. Bona? celebiarc
dolore manus, ejusque
flicttont;
netjligens aliquis,
famutus simili in pedibus af-
qui emisso voto fcstitm itum viverelcelebrandi,
jueril punitus
turam ostendere et expandere bonitatis, dona mul-
tiplicia gratiarum efludit ei uberrime ac infudit.
Natura etenim a n
„, .

dicitur diffusiva.
B r^-
. •
Bona appa-
Dionysio Areopagita sui esse rU itreet
Quod in ipso etiara
,
nomine satis nomlne.
obliauit sanitalem ; septem vcro annis transactts va- evidenter ostenditur, dum Bonse nomen habuitpro-
cilluns in suo proposilo, ut conlinuarel, monilus est. prium, quod satis omnihus aliis est commune. Per
quod
 VIGESIMA NONA MAJI. 143
quod etiam quadam necessitatis consequentia om- darguendo sanavit et latronem pradicando con
nibus efficitur et ostenditur graliosa qu<e divina F.X SUPPMUS
,
vertit.
XVI MS.
perfusa gratia veneranda est merito ab nmnibus et 22 Quod cogitationem Domin« Gaitanae de ca- ,

anianda. Omnia namque bonum appetunt ut qui- , pite ejus portando Pisas,Romaa cognovit.
dam sapiensdicit. Quod in ista apertissime comple- 23 Quomodo ad similitudinom B. Petri contra-
tum est Sancta, qurn non solum a videntibus eam, ctum puerum in ejus ecclesia Romae sanavit.
sed etiam a longe positis , ac de ipsa audientibus 24 Quomodo per Christum est ultra Arnum por-
illico amabatur; Diffusa est inquit gratia non ,
, tata, et ab ipso ac B. Maria et S. Petro vadens Ro-
modo in interioribus, verum etiam in labiis tuis o , mam sociata.
S. Bona : propterea Dominus omnibus te reddidit 25 De miraculis ab ipsa , non in via aliqua , sed
benedictam. Hujus sanctae Virginis ortum, conver- in vita patratis.
sationem, et obitum, nec non etiam quaedam mira- 26 Quomodo per ipsam Donnus Paulus ad S. Ja-
cula, sanctitatis ejus indicia, pravia et semper cobum de Podio est transmissus.
comite veritate, assumpsi describere : fidens, quod 27 Quomodo quibusdam Clericis cantantibus ap-
ipsa suis sanctissimis precibus et meritis perficiendi paruit ei Christus, suavissime cantans.
gratiam impetrabit. 28 De icona, quam Christus ei, et ipsa ecelesias
a Niliil lale habet vel David in Psalmis, vel filins S. Jacobi dedit.
ejus Salumen in Sapinitalibus libris ; sed Ecclesia 29 Quomodo ea imago locuta est ei, et eidem
istud usurpal pro Fersiculo anle Lectiones tertii Noc- forma Trinitatis ostensa.
titrni in Officio de B. Mario. 30 De pane B. Jacobo apud S. Jacobum de
,

Podio et ab eodem sanctre Bonae praesentato.

,

VETUS DIVISIO. 31 Quomodo ad S. Jacobum de Podio invisi-

bilis ivit etvolavit, ac Monachos duxit invisos.

1T osl kunc Prologum incipit Legenda sanctae

, 32 De liberatione Fratris Thomae, per vinum
Bonae Virginis, de civitate Pisana et primo de , sanctum , a febre.
nativitate ipsius ; alque ila per brevia Capilula re- 33 De cujusdam sanatione puellae.
Itqua Vila dislinguitur, quorum titulos hic placet con- 34 Quomodo Christus propter B. Bonam et ,

scqiienler subjimqere, ut integrum nobis sit novam par- cum ea puellae cuidam apparuit, ac finem ei vitae
.

titionem nobisque aptiorem inducere ,

juxta numeros prsedixit.
subsequenler nolandos. 35 De sanatione vulneris capitis in puero unius
2 Quod nativitas ejus est Parisiis Joanni Pres- anni.
bytero revelata, et ipsa commendata eidem. 36 De gratia prophetali et cognoscendi cordium
3 Similitudo nativitatis ejus ad ortum solis. secreta, quam excellenter habuit S. Bona.
4 De profectu ejus, et pra?cepto ei dato a Chri- 37 Quomodo periclitationera cujusdam navis,
sto , ac sanctis primordiis vitce ipsius. et hominum existentium in ea, pradixit; et ita
5 De revelatione secunda Joanni Presbytero facta evenit.
de ipsa. 38 Quomodo adventum trium mulierum , da-
6 Quomodo ex proecepto Christi cilicium emit ctylos sibi afferentium, praedixit, et mentem unius
et induit. earum.
7 Quod pictura imaginis Christi inclinavit se 39 Quid circa lampadem accidit viro Dei Pres-
ipsi , et benedixit eamdem. bytero Marco.
8 Quoraodo apparuit ei Christus, et ex ejus in- 40 Quaedam laudabiliadeipsoPresbyteroMarco.
sufflatione sancto Spiritu est repleta, ac eidem prae- 41 Quomodo cognovit quod propter pollutio-
sentiae assuefacta. nem nocturnam Presbyter Marcus renuerit canere
9 Quomodo adhuc puella cum voluntate Do- , Missam et ipsum inde reprehendit.
,

mini a Priore et Fratribus S. Martini in Sororem 42 Quomodo adventum cujusdam mulieris Pres-
recepta, et ipsa in devotione profecit. bytero Marco praedixit, et quod de ipsa mandavit.
10 Quomodo Christus ipsam a matre petiit, et 43 Quomodo virum Dei Presbyterum Ma'cuui
ultra mare duxit. ab infirmitate capitis liberavit, et finem ei vitae

11 Quomodo pater ejus et frater ultra mare praedixit.

eara capere voluerunt , et quomodo ipsa aufugit et 44 Quomodo quamdam , S. Gregorium dicentem
latuit. suum , redarguit et convicit.
12 Quomodo post novem menses ultra mare, 45 Quomodo proedixit quemdam puerum usque
direxit se sancto cuidam Eremita;, et sacra loca vi- ad novem dies moriturum et ita evenit. ,

sitavit. 46 Quomodo cognovit et revelavit propositum

13 Quod Quarantenam fecit ubi Jesus Christus : Donni Pauli , de factis ipsius mirabihbus conscri-
et de filiis ei promissis nc datis et de tolerantia ,
bendis.
passionum ab ea. 47 De imnnitatione vultus ejus, et quomodo Mo-
14 Quomodo ad Eremitara rediit, a quo est ad nachos de scandalo liberavit.
redeundum Pisas monita ; qua3 ipsi contigerunt in 48 De mirabili formatione Crucis ex cingulo
via praedicta. ferreo, quod Sancta in vita sua deportavit ad
15 Quid eirca cingulum ferreum, quo erat suc- carnem.
cincta , operatus sit Christus in Calvaria. 49 De illius virtuteCrucis.
50 De his quae circa Sanctae transituni acci-
16 De adversis in via , et de patientia ejus , et
derunt et primo de ultima ejus via ad S. Jaco-
quomodo Pisas est reversa. :

bum, quam in unius hora spatio mirabiliter con-

17 Quomodo ex praecepto Christi limina B.
Jacobi visitavit et in reditu aedificationem ecclesias summavit.
Sancti Jacobi de Podio promisit , et fecit. 51 De equo nigro, et percussione pueri Jacobi

18 De cominendatione peregrinationum ejus, et ejusque sanatione mirabili.

52 De revelai ione, quam fecit eidem Jacobo de
miraculis ibidem ostensis.
19 Quomodo aquam non madefecta transivit, et loc" sepulturaa ipsius.
53 Quoniodo apud S. Jacobum de Podio reman-
sibi adhEerentem puerum liberavit.
portata fuit.
20 Aliud simile, sed majus. sit, et inde Pisas mirabiliter
54
21 Quomodo in via S. Jacobi Peregrinum re-
 M VITA S. BON.E VIRG. PISAN/E.
relinquens, profectus est
De felicftransitu S. Bonrc et de sepultura esset annorum effecta,
A S'i ,

fel SUPPA- ipsius. ultra mare, ncc ad ipsas ulterius est rcversus.
RIS MJ\ US 55 De miraculis post Sanctte docessum ostensis. Hnjus nativitas Virginis cuidara Presbytero,
3

56 Miraeula circa religiosas pcrsonas facta. Joanni nomine, b Musellino vero natione studenti b
Angelum divinitus relevata; ut ab Angdo
De subita sanatione cujusdam Monachi in Curia Parisiis, est per
,
commcndatur
existentis. etiam ipsa ejus primordia, ad quorumdam instar Jounni Pres-
Quomotlo Fratrem Rcbaklum Ordinis prsedica- privilegiatorum Sanctorum, obsequio Angelico non bytcro :

carercnt. Apparuit siquidem ibi dicto Presbytero,

torum, qui ei detraxerat a gravissima infirmitate
,

sanavit. Angclus Domini, dicens ei : Qurudam puella nata

est in civitate Pisana, quam tibi recommendatam
57 Quomodo eumdem a dentis dolore intolera-
bili liberavif. esse vult Dominus : unde divinam exequens volun-
Quomodo Priorem Provinoialem Fratrum Prtn- tatem, vade Pisas, et ibidem a Priore ac Fratribus
dicatoruin, per quadriennium quartanarium libe- S. Martini postulabis recipi in Cannnicum Regula-
,

ravit. rem : factusque Canonicus, eam quoque animain

eidem faciesin Dcvotam recipi et Sororem. Ecce
58 De miraculis circa Personas laicas perpe-
tratis . in quibus pro posse ordo temporis obscr- quantum Sanctam istam Bonam circa ipsius primnr-
dia Christus voluit sublimare : privilegium ei de
vatur.
custodia simile Matri concedens sic-enim pendens
59 De quodam ex equo dejecto, ct per Sanctam :

tertio restituto. incruce Matrem virginem Joanni Apostolo virgini

Quomodo navim cnm quatuor galeis ab imrai- recommendavit sic coclo praesidens virgincm S.
:

nente naufragio liberavit. Bonam, quam, ut infra dicetur, esse voluit et fecit
CO De alia navi , et duabus galeis similiter li- matrem, Joanni recommendavit, Prcsbytero hones-
beratis. tissimo et pudico.
Dequadam navi, in portu Achon, mirabiliter per 4 Sic Virgo ha?c quasi quidara sol cnm miracu-
exem-
E
B Sanctam a coufractione defensa. loso fulgore mundum ingreditur, suis sanctis
futgct instar
Quomodo in navi super Cruce npparuit et na ,
plis, ac per eam divinitus ostensis miraculis, tam-
vem ac homines a periculo liberavit. quam fulgidissimis radiis, civitatem illustratura

61 Quomodo S. Bona navigantium sit patrona. Pisanam, imo vero totam Ecclesiam ornatura, ut
Quomodo in specie medicae, cujusdam nobilis fe- illud Sapientisde ipsadictum prope yideatur Sicut :

minre confractum bracbium restauravit, sol oriens mundo in altissimis Dei, sic mulieris bo- Ecc.26,2
62 De puero novem mensium, ab infirmitate nse spes in ornamentura domus suse.

mnrfali curato. 5 Nata vero puella, tamquam arbor plantata di-

63 De puero, subito a febribus liberato, de quo vinitus in affluentia gratiarum, aetate proficiebat
medici despcrabant. et gratia et ut etiam tenella et parvula non vacaret
:

64 De mulierc, a validissima infirmitate sanata. a fructu, apparuit ei Dominus Jesu Christus, cum
65 Quomodo puellam cadentem a morte defen- septem esset annorum, et cum matre sua parvula-
dit. rum morejaceret; praicipiens ei, ut nulli persona?,
66 De sanationc puells, qun> contracta jacuit nec etiam matri propria\ sociaretur in lecto quod :

septem annis. ipsa oinni vitffi suse tempore devote obediendo cora-
67 Quomodo quosdam mortales inimicos, ne se plevit. Insuper culcitris, linteaminibus, et cooper- Chnsto sota
mutuo perimerent, impedivit. toriis non est usa, quasi jam carnis delicias ablior- dormtre;
08 Qtmd puerum, de quo mcdici desperabant, a reret sed in lectulo de paleis aut stramine artus
:

vitio lapidis liberavit. teneros reclinabat; Christo paivnln in hoc vieem

69 De sanatione pueri fracti parvula ipsa rependens, qui pro instructione om-
70 De puella gingivarnm confricatione suffocata. nium et salnte reclinatus est in prsesepio supra
7 De sanatione incurabilis aposteraatis. fcenum. Jejuniis quoquc et abstinentia illo jam in

72 Quomodo mulierem, qua; se diabulo dederat,

.
tempore corpus tantum; quod in qua-
affligehat in
~ monuit et dncuit ejus evadere potestatem. libet hebdomada tribus diebus in pane jejunabat et
72 De dextrario, ab infirmitate gravissima subito aqua. Erubescant nostri temporis viri barbati, qui
liberato. non dico tribus diebus, neque in pane et aqua, sed
73 De sanatione manus cujusdam, et pedibus al- etiam uno die gravantur in hebdomada jejunare.
terius, observare nolentium festurn ejus. Discursum etiam vitabat inutilem, domi corpore
74 De liberatione mulieris, ex abortu triduo consistens et corde, ut ibidein eo ptirius, quo secre-
vt rtijidc vi~
cruoiatae. tius Dominum precaretur. Htec et liis similia in
tam tnstituit.
76 Quomodo quemdam de adversariorum vinculis suarum viarum initio sibi imposuit Virgo sancta,

liberavit. tamquam vitaj sna? fnndamenta, assuescens m his

77 De urceolo, sineolei effusione versato. parvula, a quibus nolebat discedere viva; quasi jam
78 De juvene pene exanimi, liberato. legisset illud Proverbium Salomonis, Adolescens Prov. 11, 6
juxta viara suam, etiam cum senuerit non recedet
CAPUT 1. ab ea.
6 In his sanctis et Deo acceptis primordiis ali-
Castaeducatio, familiaris cum Christo con- qnantura Virgo transegcrat tempus, et Jnannes Ad Joannem
versatio. Iter Hierosohjmilanum. Presbyter supradictus.juxta mandatum Angrlicttrn, jamCanonicum
jam dc Parisius Pisas venerat, et apud S, Marti- Jleyularem
1.giturS.Bonanataestincivitate Pisana,parte quae num factus fuerat Oanonicus Regularis ubi sttb ;
Ratu Ptets,
Chincitha dicitur.juxta Arnum fluvium, in
patre Bernar- parochia Augustini Regula militans, Deo erat acceptus, et
matre Ber- S. Martini, Ordinis S. Augustini
rfo, in cujus :
S. Mar- hominibus gratiosus et vitam ducens virlutibus ;

ta. tini ecclesia

usque hodie Deo serviunt Canonici Re- plenam, continuatae perseverantisc merito et virtute,
gularcs, Pater ejus Pisanus natione,
Bernardus felicera in terris consecutus est flnem, et in coelo
nomme fuit; mater vero a Corsicana, vocabatur
fructum suorum bonorum operum gloriosum. Huic
Berta ex quorum matriinoniali copula nata est
:
S. quodam maue, finitis laudibus Matutinis, ex more ab Anycln
Bona, velutquadampretiosissimamargarita.
Hujus privatis orationibus insistenti, apparuit Angelus itcrum mont-
pater uxorem simul ct tiliam, cum tantum tum,
[trium] Domini, diccns ei : Puella, quae vilibus induta ad
te
 VIGESIMA NONA MAJI. 145
mane, ipsa est quam tibi recommen-
te veniet isto Matre sua benedicta, duabus Sororibus ejus
et D
davi Pnrisius et vocutur Bona. Cum ergo puella Quse, ex verbis Apostoli concepta fiducia, reversa KX Sl PPA-
Bona, divinitus ut creditur monita, mane uti Ange- cst ad cancellos. Tunc Christus manum suam san- hlS AVI MS.
at ipsa monita lus praadixerat, ad Joannem vcnisset Presbyterum, ctissiinam capiti ejus impnnens. dixit ad eam :
acccdlt
dicit ei ille Quid vis filia? Illa, cuin prudentia
:
Aperi os tuinn. Qitml cum illa fecisset, insufflans
simulet simplicitate respondens, ait Volo esse ad : Christus tribus vicibus in os ejus, dixit ei cl Insufflantt
Accipe :
acclptl Sjilrl-
Dei prsecepta et vestra. Cui responsum responso Spiritum sanctum; statimque S. Bona ipso Spiritu
eonformans, ao trapidans tantas Virgini aliquid sine adeo est repleta, ut dflinceps in vtilttt, verbis etge-
condigna deliberatione mandare, dixit ad eam stibus ejus gratia ipsius Spiritus
i
redundaret. Et
Quod tibi pnccipit Deus, illud fac et ad me, cum : quiaB. Jacobo Apostolo mediante, tantara fuerat
ci placuit, revcrteris. Oratione ergo facta reversa gratiam consecuta, specialem devotionem ex tunc
est doiniim. concepit ad ipsum, et ininterruptam omni tempore ct t,rpe ab itto
7 Et ecce tibi, quadam die apparuitei visibiliter conservavit. Qui vicem rependens etdem comes ei viiilalur
;

Dominus Jesus Cbristus, praeeipiens ei, quod sibi frequentissiitie fuit, cum ea stans, vadens, et lo-
eilicium eompararet. Quse oum velut puella, se qiiens, in cani elbgie Peregrfni. Ipse etiam Do-
Chritto prxci- non babere ejus pretium respondissct dicit ei : iiiiniis Jesus Christus cx tunc adeo ccrpit ei esse
pientc cmit Christus Fil.i tanturn in bombycinis,
:
unde duos familiaris et notus, ut ei omni vilas su.-v tempore
cllicium,
denarios merearis. Cumque rursus trepidando pen- apparerct. Cujus jam apparentiae ae prassentias as-
saret, quod illudprotam parvopretio invenire non suefacta, cumeo familiariter loquebatur, ambulabat,
pos et ;confortans eam Dominus, dixit ei In ponte : et atabat, sicutunus bomo cum alio solet.
quemdam invenies mercatorem, a quo cum illud 10 Beata voro Bona facta decem annorum, iu
petieris, pro illis duobus deuiriis tibi dabit. Duis oratione dictum est ei, fmod ad Presbyterum Joan-
ergo filando lucrata dcnaris, cum quadam die ex iii-iii pergeret, quatenus eam a Priore et Fratribus
praecepto matris lierbas emptura perrexisset ad fo- S. Martini in Devotam Sororem rccipi ftceret et
E :

ruin, ut divinum praceptum totaliter adimpleatur, quod ab eisdem. dicto Joanne Presbytero mediante. decennti assu-
cmit etiam cilicium, quod raercator quidam in pon- multa cst dcvotione complectum. Non enim poterat mtlur in de-
te, sictit Doininus praedixerat, pro illis duobus de- setas revelationi et dono prsejudicare coelesti, ut votam,
nariis dedit ei. Quae, divina instructione formata, propter aetatis defectum nnnadmitteretnr in Soro-
statimin ^j u- m idio fecil pr icaputio aperturam ; et, rem, cui divinitus jara fuerant talia dona coliaf*, ef,
et 9ub vrstibus in modum caputii ante pendentis et retro, aliis ve- ut Soror fieret revelatiofacta. Et quia, velutpauper,
indult. stibus supponens, domum revertebatur ad matrem. non habebat inde se Sorcrum morc vestiret saep ;

Ecce qualibus vestibus voluit Christus Sponsam dictus Presbyter Joannes, cui jam fuerat pluries
suam, qtiibits ctipsa libenter induta est, procedere. perAngelum recommendata, dedit ei cappam snmu
Habeant, qu e vnliiut et possunt, \estes delicatas et pro clamyde facienda; in divisione vestium Beatum cintjuto /erreo
cincta
varias, nonnumquam et pupillorum hereditate ac imitatns Martinum, in cujus ecclesia Domino ser-
viduariiin sudore comparatas, multa vanitate con- viebat. Effectavero Soror, quotidie fiebat Deo de-
fectas, de stereore vermium adornatas, denique sua votior, sibi ipsi asperior, et eLr enis misericordior
amplitudine ct longitudine ponderosas Virgo no- : meritis proficiens apuJ Deum et apudhomines cres-
stra Bona, praceptis salutaribus monita, et divina cens faina. Cingulum etiam ferreum ex eo jam
institutione forraata, eilicio vadit induta, ut memo- tempore subtus ad carnem in suis quoque peregri-
riale mortis ante oculos corporis liabens et mentis, nationibus continue deportavit , donec ipsum
non peecaret. prope vitte suae ex prrecepto deposuit
terininnni
8 Quam vero coelestis Sponsus hujus talis spon- Christi : circa quod cingulum Dominus est plura
sae zelotypus, imo venerator extiterit, illico
suss rnagnalia nperatus, ut ex subsequentibus appa- habUat prope
demonstravit. Nam cum domum a foro sic induta Nec jam cuin matre m donin propria xdem S. Mu> -
rebit. mora-
tini,
rediret. contigit ut antc fores ecclesiae c saucti Se- batur; sed manibus propriis laborando, quod suao
pulcri transiret, super quibus', ab Aquilonari parte parcitati sufliceret, et unde pauperibus subveniret,
ecclesiae, picta est imngo Domini Jesu Christi. Cui indomo quadamjuxta ecclesiam S. Marlinidegebat
cum, velut devota divinis et sacris, se signando ut divinis bbsequiis mancipata, orationis essetloco
more fidelitim, capnt cum reverentia inclinasset, vicina. et ei cui divinitus fuerat commendata.
Christum adorans in ea ; iinago cadem, versa vice 1 1 Cum autem auiiutn tertium decimum e atti-
Chriito tn
imtijinc ttb
se totam inclinans B. Bonae, extensa manu benedi- Lr iss,.t, ei quadam die venisset ad eam mater sua ; anno 13 xlalls
ca salutato xit eamdem : quod Dominus Ciconia, et quidam pii apparuiteis in peregrinorum specie (Dorainus Jesus a Christo
bencdicititr extra sedentes aperte viderunt. ae postea retttlertint. Christus, cum societate pra:dicta dixitque Christus ;

Cum autem tali supervestita capucio doinum redis- matri S. Bome Nos de ultramarinis parlibus pere-
:

set ad matrem ; mater ltoc videns. eam inde cum grmi nuntiaraus tibi, de viro tuo Bernardo, qn id

quibusdam aliis mulieribus devote iaudavit. vivus est, et ibi prospere commoratur. Volumusque,
9 Alia etiam vice, cura adhuc valde juvencula quod banc lllius et tuam tiliam tradas nobis, ut eatn
ab codcm cum ex
prsecepto matris ivisset ad forum, ante praedi- ad ipsumultra mare ducamus. Qua; a loquente ex-
Vctpara tt S.
Jacobo ajipa- ctam sancti sepulcri ecelesiam pertransibat. Extra terius, inclinata interius ad consensum, protinus

renlc quam quia donum jani fuerat eonsecuta divinum, cuni liberalitate respondit Quia boni mihi videmini :

de ampliori confidens, orandi gratia ecclesiam in- peregrini. concedo vobis ipsam, utpetitis, et humi- atducititr pe-
travit eamdem. Et ecce ipsi devote, et instauter liter recoraraendo : tamen qui essent hi penitus retjrlnatum:
oranti, apparuit juxta cancellos Dominus Jesus ignorabat; S. Bona eos, utpotesibi familiarissiraos,
Cbristus, cuin Matre sua glonosa semperque Vir- optime cognoscente : unde et eos proficiscentes
gine Moria, aliisque duabus Mariis d Sororibus sine ullatrepidatione illico estsecuta; comitantibus
ejus, ncc non et cum B. Jacobo Apostolo, cujus eam Domina Gaitana, et quadam ptiella nomine
limina in Galicia, qtue a totius mundi hominibus Massaja : quffi totius hujus peregrinationis comites
visitantur. Illa, visiouis magnitudine ac visorum fuerunt indivisffl; tamen hos peregrinos, et quaa

gloria stupefacta, quia nonduin assueta erat talibus, circa ipsam divinitus agebantur, penitus
ignorabant.
fugiebat qtiain B. Jacobus insecutus, confortando
: 12 Navigantibus crgo ipsis, de S. Bona ultra .\acigat in
eain, dixit ei? Filia, noli timere. quia qui tibi digna- mare publica fama pervenit, quod filia scilicet Do- Tcrrum
quam de uxore Corsicana gemiit, snnctam
tus est apparere est Dominus Jesus Christus, cum iiiini Bcrnardi,
vcniebat
 uc VITA S. BON.E VIRG. PISAN^.
veniebat; Angelo ejus hoo ad probationem ipsius, bum de n Podio, filii fuerunt et sunt. Beata vero
T.x BSPPAP.1B
ut tradilur, divulgante.
Pater vero propterea de liac Bona, ex bis concepta fiducia, dixit Christo : Omnes
£V1 MS.
fama dolehat, quia longo tempore antequam Pims possunt hominibus et bestiis eve-
infirraitates. qua;
Bertam niatrem S. Bonae matrimoiiinliter sibi co- nire, volo proteet talibus filiis sustinere. Respondit
pulasset, in ultramarinis partihus quamdam D»mi- ei Cbristus : Etegn promissionem banc recipio, ut
nam valde
nobilem habuerat in uxorem, de qua dixisti. Qure promissio ab ea et in eaest opere adim-
etiatn tres genuerat filios unus quorum tunc erat ; pleta tempore subsequenti, una infinnitate perali-
Patriarcha Hierosolymitanus, alius fuit Magister
// quod temporis spatium in ea durante, et alia succe-
Templi, tertius Hospitalis. Qui una ciim Patredo- dente. Unde etiam Martyr polest non incongrue
lebant, et prsecipue Patriarcha, quod hsec illucac- appellari, quia nulli passioni defuit, quaj ad alia
cederet, quam audiebant a patre de niatre Corsi- etiam toleranda parata fuit.
cana genitam : hoosibi in opprobrium reputantes, II) Ibidem etia;n praecepit ei Christus, ut ad di-
quia Corsicanse sunt ibi despectui, ot plus nobili- ctumrediensEremitam, quodsibi diccret adimpleret;
utit l>e etipia- tatein carnis, quam societatem aninii attendebant. assignans ei Angelum. qui eam comitaretur in via.
tur a patre ct Navi ergo applicante, pro S. Bona capienda pater Quce prcnceptum adimplens Dominicum, ad illam
fralribtis
accessit ad navem, et Patriarcbapernuntios pluri- reversa est Eremitara, de ipsius reditu gaudiosum,
niiiui laboravit, Astaliiscum ea loquentibus et vi- et cum eo dierum septem spatio est morata. Qui vtonita dc
rcdilu,
dentibus ipsam, ab his nec videri potuit, neeaudiri. facta sibi revelatinne divina, dixit ei : Vohmtas est
Sancto quoque Spiritu revelante aufugit de nocte Dei, quod revertaris Pisas, multa tamen adversa
cum sociis, per nemorosa et aspera transeundo. tibi contingent in via : nam in Saracenorum manus
Et videbatur S. Bona1 dum fugeret. quod post eam devenies , et vulneraberis , ac incarceraberis ab
curreret hominura multitudo, Cape eain, Capeeam, eisdem.
ingeminautium cum clamore, Erant autem damio- 16 Qua; ctim, Deo etiam perservum obtemperans,
futfiens tatcl
nes,ejus prnfectibus invidentes. Fugiens itaque iri iter pro reditu cum sociis iuchoasset; duce Christo,
in fovea
quamdamse projecit foveam, ut lateret. solilis comitibus sociato, Calvariam pervcnerunt.
13 Et cum moraretur in ea, cuidam sancto Ere- Cat- montem
Ubi dixit Dominus S. Bonee Da : inihi cingulum,
varlum visit
mitae, Ubaldo nomine, qui in vicinis partibus per quo es cincta. Illa de occultatione cinguli ferrei fcrro cincta :
triginta annos inclusus in cella servierat Deo, sibi conscia, quasi etiam ipsum Dominuni hoc late-
est coelilus revelatum, ut pro juvencula illa mitte- ret, cingulum ei prrebebat laneuni, quo superius
addttcitur ad
Vbaldum ret, quie in illa fovea latitabat, et quod ad se faceret cingebatur. Domino autem prodente ad gloriam,
Ercmttam : eam duci. Quod per quemdam virum Dei, fratrem quod Sancta ceiabat ad cautelam, statim ipsum cin-
suum, Deo obediens Eremita complevit. Cum ergo gulum est solutum, et in terram cecidit ad pedes
ipsa adducta venisset ad euiu, cum ueuter de altero ejus.Quod Christus suscipiens, raisit illud in illo
prius notitiam aliquam babuisset, propriis se invi- foramine, ubi quondam lignum salutiferse Crucis
cem nominibus salutarunt, videntes sc mutuo cum fixum fuit. Ac postea se cingens ex ipso, reddidit
gaudio magno valde. Ad illius vero Eremitae con- illud Sancta?. Quae ipsum de cetero pretiosius repu-
silia et pracepta direxit se S. Bona in partibus illis
tans, cariusque conservans.ipso iterum est succin-
invisil lcca mensibus novem. Quo in tempore loca sacra, in ta.
lancta :
quibus Dominus salutem onmium procuravit, nec non 17 Ut autein verborum servi Dei veritas, et S.
et Jordanis fluvium, ubi fuit Dorunus baptizatus, BonaB patieutia probaretur; omnia ab illo pra?dicta
cum duabus suis comitibus devotissime visitavit ;
circa ipsam sunt adeo veraciter adimpleta, ut a Sa- capta a Sara-
in locis. ubi steterunt cetiisvul-
pedes Domini oscula figens, racenis.ad instarCbristi.in latere vulnus acciperet, nertttur:
ac pro benefico sacramento, in loco quolibet gesto, cujus causa sanguinem per os diversis temporibus
cum lacrymis ibidem Domino gratias reddens pias vomuit quoad Febres quoque omni pene tem-
vixit.
et devotas. pore passa Qua» omnia, virtutis femina, Dei
fuit.
Quadraoesi- Cuni autem sacra Quadragesima advenisset,
1
armatura induta, pro sponsi ac filiorum araore pa-
mam iticacer
eam quadam caverna, in eodem loco in quo et
in
napcrutftt tientissime toleravit. "Unde etiam febrem, sociam,
Christus, multa cum abstinentia observavit. Qua cum gaudio quasi ludendo vocabat. Porro Dornina
completa, apparuit ei ibidera Dominus Jesus Chri- Gaitana et socia eam etiam in carcere minime reli-
stus, cum eisdem cum quibus apparuerat ei Pisis, querunt, sed ei indivisae coraites et adrainistratoriae
dixitque ei Filia, oportet ut habeas ut
: filios ; qu<e sedulo extiterunf. Audientes vero quidam Pisani
es filia mea simul et sponsa, propter me et pro me mercatores et cives S. Bonam in carcere detineri,
efliciaris ctiam mater. Illa sihi conscia de proposito eam a Saracenis dato pretio redemerunt, et ad na-
virginitatis perpetuo conservandse, audito nomine vem cum sociis adduxerunt. Quae tandem simul
filiorum et matris, Pisrts rcversa
Bealam imilata Mariam, cum reversae sunt Pisas : ipsaque dilectam
ingressa vitttmcwlcstcm sibi
quodam pavore respondit Et quomodo habebo fi- :
est domum, in qua facta Soror co?perat habitare. duclt :
lios? Dixit ei Christus Noli timere, quia non de
constlluttur
:
Ubi dum in peregrinatione non esset, niullas Qua-
camalibus, sed de spiritualibus tibi dixi. Educens- dragesimas
mater spiri- in arcta abtinentia et districto ac con-
tualiiini queeam de eaverna prsedicta, ostendit ei super tinuato silentio observavit, legumine in victu, et
/Uwrurn qih.i.uji
excelso monte multos parvulos, candidiores aqua potu contenta. Ibidem etiam, quantum pos-
in
PWB.toitidiores lacte et ait ad eam Illi erunt filii : :
sibilitas permittebat, in lectione assidua, meditationi
'"'• SMJ omnes oh reverentiam tui capita tibi et intenta.orationidedita.cnntemplaticine suspensa, vi-
manus inclinant in terram : in cujus iudicium rei tam ccelestera ducebat in terra. Et cum jam, odore
anmiluw,,digito ejus imposuit, et prasdictis filiis virlutumejuset famae.ad ipsarn conflueret borainum
constituejis eam sponsam simul et matrem. Filios multitudo diversorum sexuum, morura, statuum,
i I
- inetilo possumus accipere, qui omui tempore conditionum.etvoluntatum omnibus tetam faciem ;

subsequewti ejus
sanctissimis meritis, salutaribus
i

exhibebat licet, ut dictum est, febres pene conti-

:

dirigendorum monitis.-aasiduis orationibns, gloriosis exemplis,

nuas pateretur omnesque largo excipiebat affectu,
;

Uhas rairaculis, sunt, aut per conversionem et tamquam coelestis medici

apotheca, mulier gra-
a ma|o, Domino acquisiti ; aut per conservationem tiosa, singulis
competentia medicamina offerebat
iii iboqpj itiutriti ut per promotionem in melius,
;
adeo ut de tanta multitudine nullum a se, absque
edqcati ex qllurum
numerosa plures inultitudine
;
consolationis vel a:dificationis antidoto, recedere
apudS. cMiehaelem de Orticaria, et apud S. Jaco-
pateretur. Unde domus illa, horum et aliorum spiri-
jcibjicriv
tualium
 VIOESIMA NONA MAJI 147
tualium ejus operum oflicina, coeli vere facta est 19 Inter vero sancta et Deo acc^pta ejus
alia
muttos
D
ft doraus et porta in qua non modosancti Angeli ip- opera, peregrinatio frequens fuit. Novem Ra SITPA-
:

benigne ctenim
instrult.
sam inviseredescendebant, verumetiamipse Sanctus vicibusB. Jacobilimina.etsjepeB. Petri, ac nis jv.w hs.
Sancti mter peregri-
Sanctorum frequentissime veniebat, cum Matresua Angeli, ciho contenta modico, ferreoque
semper luniclitmelaret
Domina Angelorum. succincta cingulo, visitavit. Quam vero Deo miracutis
gruta;
ejus peregrinationes existerint, dignatus
est ip^e
ANNOTATA. Dominus, ad laudem Sanctae suse, et ad commoni-
tionem fidelium declarare, tum ipsam cum B. Ja-
&Nata estcircaannum 1156, quando Corsica insula cobo comitando, tum plura et vana miracula, circa
adhuc sub Pisnnis °.rat. eam vel per earo, in ipsis peregrinationibus osten-
b Mugellum p. m. 14. distat Fhrentia ad Boream, dendo. Qurc licet diversis temporibns sint patrata,
uti constat ex Gnttzarja, de sui Ordinis ibidem couventu omnia tamen simul ad commendationem peregri-
agente sed in Lectionibus videlur dici de Metello, no-
: nationum, in ipsu. et m aliis fidelibus, sunt merito
bis adhuc ignotus loeus. copulanda.
c Dc ecclesia S. Sepulcri agimus ubi de S. UbaMe- 20 Cum quadam vice S. Bona B. Jacobi limina in fluvhim
sca 28 Maji. in Galicia visitaret; quemdam fluvium pervenit
ad lapsn, siccit
d Quomodo S. Maria Cleophse seu Jacobi fuerit cum aliis peregrinis, quem quidem per pontem, pro- vestibut
emerijtt,
dicta Soror Deiparas Virginis, ad illius Acta 9 pter ejus excrescentiam, nemo poterat pertian^re.
ApHlis deiliuijnus, ubi etiam de Salome, aliquibus Aderant ibi cum asinis pueri. peregrinos pretio
Maria dicta, ct confusa cum matre filwrum Zebedxi transpnrtantes. Cum ergo B. Bona, iter volens per-
atgue etiam Soror Deiparre credita ;
quamquam ea seijui inchoatum, dato pretio unum pro transitu
omnia mento videantur rejici posse. ascendisset, ac postse in eodem asinoportans pue-
e Circa annum 1 169. rum, fiuvium pertransiret ; asino cespitante, in
f Hic vuleiur Heraclius esse, non quidem tunc re- aquam impetuose currentem asinus, puer, et ipsa
gens, seil postea circa annum 1 180 Patriarcha creatus, pariter ceciderunt. Sancta vero Bona, necmembris
sub quo Hierosolijma amissa anno 1 187. nam ejus de- madida nec vestibus, pertransivit ; puorum pannos
cessor Amalricus ab anno 1157 Ecclcsiam istam ejuspertinaciter retinentem, post seattrahenssuper
regens, crutFrancus ex dioecesi Noviomensi. Consule aquam. Iude homines, aqua plenum puerum existi-
tractatum de Patriarclas Hierosohjmitanis antetomum mantes, ipsum pedibus suspendere, ac aqu:im evo-
\ Maji. mere. cogitabant. Quod puer intelligens, Nolite, et pueruin se-
g De ecclesia et domo S. Jacobi de Podio, uno ab ait quia non sum aqua plenus, ut creditis, sed in- cnm extrahit.
;

urbe milliario, quomodo exordium sumpserit a S. Bo- dicibili gratia fruitus, et immensa sum jucunditate

na, dicitur infra num. 18. S. Micbaelisde Orticaria perfusus, quamdiu in aqua extiti cum ista Domina
num. 25 mentio (it, intelligiturque haud procul etiam gloriosa. Audientes haec homines, et eam ac sua
a civitate abesse trans Jrnum fhnnen, Romam ituris : nulla omnino perfusam humiditate videntes, ipsam
hodie aittem dteitur S. Michaelis Discalceatorum, cum admiratione ambiehant eam insatiabiiiter ,

pertinelque ad eos qui Stopetini vocantur , inquit intuentes. Quae videns multitudinem, ab se ob hoc
Razzius, undiqueconfluentem, aufugit. Eeee in uno eodera-
que facto Virgo Christi salutare nobis pra?bet
CAPUT II.
exemplum, de humana laude et gloriu fugienda, et
Christum sequitur suum in viasocium etmagistrum:
Yarix pemjrinatioms ejus, et miraculain iis Per Bonacursuui taraen Boscettum, qui vicinus testis qui

fucta. ejus erat in domo, et in peregrinatiotie tunc socms, adfnerat.

quique oculis propriis ista vidit, est opus Domini,

Perrgilnotatid
j n^t aliquantum tempus a redifu apparuit ei ad hominum rediticationem , sancta? Virginis hono-
S. Jacohum,
Chri^-tus, societate solita sociatus.dixitquead eam : rem , et Dei gloriam, divulgatum. Ut verum sit,

Volo te hujus B. Jacobi liminain Hispania vititare, quod si nos tacuenmns gloriosa de nobis, alii publi-
qut te ineeum jam pluries visitavit. Quae cum de- cabunt, et quoad umbrje modum gloria sequitur fu-
votione obediens, viam aggressa est, et complevit. gientem. F
Cum vero rediens ad locum quemdam extra Pisas a 21 Suniie quiddam, in alia ad eumdem Iocum Jubcnte Ckris-

parte Aquilonari per unius milliarii spatium circa to pontem dis

peregrinatione. operatus est Dominus circa eam.
sipatum
solis occubitum pervenisset, ubi in quadam domun- Nara ad quemdam fluvium arabulando pervenit, trantU :

cula paleari quanlam vetula habitabat, declinavit ad cujus pons erat adeo dissipatus,quod nullus peregri-
eam cum socio suo S. Jacobo, quigratia hospitandi, norum, qui illuc cnnvenerant quasi mille. transire
et cujus rei causa
moraretur, inquirit. Qubd suae
ibi per ipsum poterat vel audebat.TuncDoniinus Jesus,
dixit existere vuluntatis, ecclesiam aliquam ibi qui cum sociis sohtis erat cum B. Bona, in effigie
construere, hcet unde lioc faeeret nun habebat. S. peregrina aliis incognitus peregrims, dixit ad eam :

Bona respondit : Si ecclesiam ipsara vis construere Transi per pontem manihus semper eievatis in

in B. Jacobi honorem
nomen, senex iste manu et ( coelum. Qu<ecum transitura inchoasset, ab omnibus
eum deinonstrans) B. Jacobum multum amat, et clamabatur in eam Noli attentare, Domina, quia
:

omnia necessaria ministrabimus tibi. Illa prajbente sine dubio submergeris. Illa. de prscipientis pote-
areditu eccle- consensum, S. Bona una cum B. Jacobo dispositio- state secura, fiducialiter cunctis peregrinis cum
slamS, Jucobi nem omnem murorum ecclesia; designavit ; dein apvore cernentibus pertransibat. Et statim Sancto-
de 1'odio cou- el orationetua
strultt
subsequentibus teinporibus manum porrigens ad- rum innumerahilis multitudo, mitris Episcopalibus
atiis transi'
jutricem, donec ecclesia ipsa, qucehodieS. Jacobide ornatorum, in ipsum fluviura corporali specie de-
tum obtinet
Podio dicitur, ac domus neccssarias sunt completa;. scenderunt quos lamen peregrinorum nemo videbat,
:

Qui locus ex tunc, S. Bonas dura vixit devotione
et opere , ac pustquam mortua est, ob ejus reve-
rentiam, in bonis crevit
facto Sancta reversa est domuin.ibidem in atflietio-
ne carnis, in misericordiis ad egenos, in cumpas-
sioncad miseroset afllietos, in psahnodia et oratione
uno durataxat excepto, cui de privilegio speciali,
ad testimoniumetdivulgationem miraculi, diviuitus
et crescit . Mane veru concessa est gratia haeu videndi. Cum autem S.
Bona pontem et fluvium ilkesa transisset; Christus,
qui cum ipsa pariter transierat invisus, dixit ad
eam Voca ad te oranes peregrinos, ex alia parte
:

quasi continua, nec non in aliis operibus vitam thiminis consistentes, quia nemo peribit ex eis, si
ducens. donec
 148 VITAS. RON.E VIRG. PlSANiE.
. donec transierint manus tuas tenueris elevatas. divino correptu* spoliare quidem, sed non occidere
EJSIPPA- Fecit, ut dixit, et sic (nnnes peregrini illassi ejus propusuerat peregrinos. Cum ergo Jacobipeta nul-
PiS X.X1 S)3.
orationibus transierunt. IYregrinus autein ille, qui latenus Iatroni pecuniam exhiberet, latro evaginato
niiraculum noverat, postB. Bonam anhalando cur- gladio ipsum in sinistro ubero sic percussit , quod
rcbat. Dicunt ergo ei alii peregrini : Quare sic quasi mortuus cecidit super terram. TuncB. Bona,
curris, frater?Quid habes? Quibus ille respondit; eodem pergens itinere, facta sibi revelatione totum
Numquid 11011 moJo divinum rniraculuui attendistis? negotium intellexit ; et festinaute/ approperans,
Et illi quod ? et peregrinus ad eos Nonne vidistis : clamavit a longe fugienti latroni; Noli fugere, sed monet
de
quinque peregrinos, primo cum ipsa Domina mira- me aliquantulum prsestolare. Qui volens fugore, sed pcccatis,
ideo?u« abs- biliter transeuntes, et qui ad eam descenderunt in non valens, \>v<>\w pereyrinuin immohilis et trepidus
ondtre se
aquam ? Sancti sunt illi et illa ctiain Sancta. Illo expectahat. Quibus appropians Sancta, jacere vidit
jussa,
peregrino hsec et his similia repetente, et post S. Jacubipetaiu semivivum : et increpans ipsum dixit
Bonam clamando currente, dixit S. Bonx Dumiiius ei : Miser, qualem peregrinationem faciebas? Duo
Jesus Christus : Latita in domuucula, ne te pere- etenim peccata mortalia substicuisti soienter, quando
grinus, qui miraculum vidit, inveniat. Cui Sancta superficialem poanitentiam accepisti unde, si sic :

tain Iibenter, quam utiliter obedivit. Cumque nihilo- fuisses mortuus , sine dubio in supplicium ivisses
minus in currendo et clamando ille insisteret pere- fflternura. Porrovulnusejussanctis digitis suis tan-

grinus, quemdam in quadam villa suentem pannos gens, invocato virtuoso nomine Trinitotis, salutiferse et signo
reperitjuxta viam : etcogitans, quod illic S. Bona Crucis ei signum impressit qrmd statim est adeo Cmcis sa-
:

eum sociis pertransisset, interrogavit ab eo; Vidis- solidatum, acsi nulla fuisset unquara ihi facta per- nat
tis quamdam Dominam, cum duobus masculjs pe- cussio, ipseque sanus surrexit et fortis. Et cum ei
regrinis et tribus feminis transeuntem? Etiam in pecuniam suam fecisset restitui a latronc; praecipit
:

signum vestircenta eorum expressit, et effigies et eidem S. Bona, quod duo illa peccata conHteretur,
staturas.Admiratus sutor, quod iile sic anhelando priino quod sihi occurreret Sacerdos. Conversa vero
et currendo quierebat; uudique ccepit attendere di- ad latronem, ipsiim de perpetrato scelere acriter
i
, si illus videret, et illam. Et ecce per data increpavit, tormenta talibus i cu eii ra ! -
pr;pparata.
signa, maxime autem per infusam ad hoc sibi gra- Quo virtutis voce correpto, Sancta mcrepationi mo-
tiam, peregrinos illos quinque et Dominam recogno- nitionem adjungens; Miserere, ait, animaj tuae, nt
scens, non tamen quod Christusel Sancti essent in- non pereat in seternum. Et his dictis et factis S.
telligens, vidit eos in domum cujusdam hospitis Bona progreditur iter suum :_ autem ille gra-
latro fatronique
introire,Et bonos eos existimans peregrinos, cu- converso
tia divina conversus , et aspectu Sancts ac verbo-
ejctruit
ei nihilo-
curritad hospitem, dicens ei Multura gauderes, si : nim ejus suavitate illectus, per totum iter Beatam
ccllam.
minus ab eos, qui sunt in domo tua agnosceres. Et conversus secutus est Bonam, usque dum Bonithi-podium b
uno agnita, sutorad unum ex quinque, qui eratB. Jacobus,
illis pervenerunt : ubi per ipsam illi facta est latroni, in
dixit ei : Facite rae ab ipsa Domina benedici : no- qua ipse toto ex tunc tempore vita^ sua3 Domino
men enim ejus proprium ignorabat. Dicit ei Aposto fldeliter deservivit, et vitam in pace finivit. Ecce
lus : Accipe pileum ejus, et cum exierimus receden- quam evidenter apparet, quod sancta nostra Bona,
t< s, quod te benedicat postulabis ab ipsa. Fecit ut divinorum verborum auditrix obliviosa non fuit, sed
Quik non benedictionem negans, sed Apostolo
ilixit. operum factrix; dum Samaritanum Evangelicura
deferens, B. Jacobo dixit Signate vos eum. Ait : imitata, tam peregrino quam latroni vinum infudit
ille Non ego, sed vos, Ipsum ergo humiliter cbe-
:
et oleum, illum de vulnere putridse mentis incre-
diens benedixit. Porro benedictio illatauto eum sta- pans, et a vulnere corporis misericorditer sanans :

tim spiritus ardore succendit, ut ad instar Apostulo- huncque similiter de perpetrati sceleris atrocitate
nim, relictis omnibus et insalutatis domesticis, B. redarguens , et ad pcenitentiara leuiter adraonendo
Bonam sequeretur et socios, omnium terrenorum convertens.
oblitus. Quem cuin Jacobus de reditu plunes admo- 23 In peregrinationihus quoque ipsius ad S. Pe- Romx, scgra
nuisset, et ille nihilominus eis pertinaciter inhaere- trum virtus ejus et gratia divina non defuit nam socim cogita- :
tionem re-
,
ret, dicens; Quia vobiscum est Christus, non rece- in ultirna quarantenarum quas Rnmse cu n absti- velat :
,

dum a vobis; taudem ipse Dominus Jesus Christus nentia multa et devutione peregit, est adeo graviter F
eum similitor admonuit, utrediret. Qui ab ipso be- infirmata, quod DominaGaitana, devotaejus et so-
nedictione recepta revertebatur" quidem , sed cum cia, de vita ipsius desperans, caput ejus detruncare,
tristitia et doloreredeundi do-
: et in via positus et Pisas proponebat afferre, Cui talia cogitanti B.
muni, arreptus febribus dormivit in Christo cujus : Bona, quasi de gravi evigilans somno, dixit Pr#- :

benedictione obitum et salutem Dominus B. Bunse ilhco revela- parate nobis cihum, Domina, ut peregrinationem
el sua feli-
vit. Ex isto miraculo Sancta ista evidenter apparet nostram perficere valeamus quia caput meum Pi-
cem mortcm :

obtinet. Moysi famulo Domini comparata, non solum in fre- sas non portabitis, quemadmodum cogitastis, sedego
quenti apparitione et familiari collocutione divina, ipsa portabo. Quae de revelatione mirata, cibum ut
verum etiam in elevatione manuum virtuosa. Pari- illa dixerat, praeparavit, ac simul iter aggressae sunt
terque, tu auditor et
ego Iectorattendimus, admo-
si
redcundi.
nemur, de humano favore etgluria fugienda, de ho- 24 Ante tamen quam de Roma recederent, B.
nure invicem iinpendendu, et quod Sanctis ad ecclesiam
est reve- Petn ecclesiam orationis gratia intraverunt; ad cu-
rentia et ohedientia impendenda. s. Petri pue'
jus fores puer contractus causa petendi rum contra-
ecclesise
22 Alia vice et tempore, dum eadem iterum B. eleemosynam ponebatur. Beata ergo Bona cum so- ctum sanat
Jacobi limina visitaret, quautum sua reprehensio ciis, oratione completa, ecclesiam exeunte, langui-
fuerit libera, efficax, et salubris. ac ipsa secretorum dus ab ipsis more solito eleemosvnam postulabat".
Pereyrinum
a tatrone cognitrix,perhoc quod accidit est ostensum. Pere- S. Bona, plus ceteris affluens compassionis affectu,
graviter grinus etenim quidam iu ipso itinere ab aliis ali- , dixit ad eum Ut magistrum meuni B. Petrum, cu-
;
Ixsvm
quanto spatio segregatus, quemdam ineidit in latro- jus devotiune ad hanc urbem accessi, et hoc orato-
nem qui ait ad peregrinum Extrahe pecuniam
: ; rium visitavi, verbo serjuar et facto;
, argentum et
et da milii. Quo non dante, sed ne sibi tolleret sup- aurumnon habeo, sed hoc vasculumvini (barlettumc
pliciter deprecante, dixit iterum ei Jatro : Da milii suk peregrinationis ostendens) quod Dei possum gra-
quod habes, alioquin tibi faciam quod proposueram tiaet virtute.hoctibi eum imitando concedo. In no-
ultenus non facere alicui peregnno nutu etenim : miue Jesu Christi surge, et bibe. Qui protinus sur-
rexit
 VIGESIMA NONA MAJI.
149
rexit sanus, et de vasculo illo bibit. Illa vero iter tem Jacobus statim per osculuin
suum cum , lanto est illud ,
sociis prosecuta, Pisas est cum bona suavitatis odore repletus, acsi in
ejuscorpore essent F.V SDFPiBIB
prosperitate reversa. Et in isto miraculo tam evi- omma ^VI
mundi aromata congregata ut ipsa suavi- :
MS.
denter 13. Petrum Apostolum est secuta. ut hoc non
tas mexperta, esset ipsi promissionis
videatur illi simile judicandum, sed idcm potius re- securitas
plena. Post lisec profecti sunt
petitum. Nec inirum
illi cum Sancta et ,
de tanta ad ipsum con- alicui ad S. Martinum Jacobus est reversus
: ac ante fores
formitate vidcatur, cum ad ejusdem pergens limina,
ecclesife Presbyterum Joannem, cui ha-c omnia jam
ipsius societate IVequentius sit usa.
revelata fuerant, reperit expectantem. Et videns quem ille
23 Cum enim more solito quodam tempore vellet Jacob.im transfert
ad eum
dixit Bonum os fuisti hodie osculo in
:
ipsius II. Petri Apostoli limina visilare, a Priore
lturtim rto- oscuialus. Accede huc, Hli mi, et prabe mibi
oscu- Joannem
mani pueritm S. Martini et Joanne Presbytero, procuratore suo lum pacis. ac radicem gingiberis mihi missam. Presb.
pariter et custodc, eundi licentiam postulavit. Qui, Fe-
tocium stimtt/.
cit ille, ut dixit et statim post osculum, odor ille
:

concessalicentia, cum quibus sit itura perquirunt.

suavitatis de ipso egressus, totaliter in ipsum
Joan-
Quas dixit, Guidonem et Guidam cum ipsa ituros,
nem Presbyterum introivit cum radice vero gingi- :
et Petrum. Porro Guidonem et Guidam Christum , bens os suum tangens et oculos, ipsam pro Reli-
Dominum nominabat et Matrem, sicut ipsa postmo- quiis reservavit. Presbyter vero Marcus suam
radi-
duin exposuit requisita. Et quidem proprie valde, cem comedit.
cum ejus essent Rectores tl et Duces, et ducalis ipse
vulgariter appellatur Guida. Jacobum tamen juve-
ANNOTATA.
nem eam frequentissime sooiaverat, petiit a
, qui
Priore, uteam usque parum ultra S. Micliaelem de a Id esl S. Michaelis in monte Gargano, qui morts
B Orticaria sociaret, ubi in quodam prato a pradictis nunc vtiltjo Sancti Angeli dicilur.
e trilms se asseruit expeetari. Quo sibi concesso, b Bonizi-podium, rui> Poggio-Bonzi, in Ducalu
cum quo pcr cum mane valde diluculo procederent versus Arnum Florenlino versua Senemium fmes, tle quo plurihu ad
Arnitm, tluvium; Jaeobus llle dixit adeani: Quomodo trans- vitam S. I/ucheiii 28 Aprilis; qnia autem Ptsa in
ibimus, D..mina'( Illa respondit : Invenieuius Gui- Galtctam ennti vel redeutui nmi est tre.nseundits locus
donem, qui m s in sua navicula transportabit. Cum- iste; verosimile fit, perearinationem de qua Itic injitur,
que ad ripain fluminis pervenissent illa dixit Ja- ; non fuisse simplicem; sed regredienlem marilimo iii-
cobo; Voca. voca, Guido. Qui cum clamasset, ser nere Sanctam, petiisse Romnm; atque tta traitsitiini
Guido; statim ille respoudit, Quis est? Et Jacobus istae habere poluit, cttm Roma pedes Pisam descende-
ad eum Quadam Domina qua3 fluvium vult
:
, ret.
transire. Et Guido subjunxit Eslne illa, quse par- :
c Barlettum, Tuscit diminutivum a Barile, Ftan-
tim est Pisana partim Corsicana? Deata etenim
, cis Barillet, lagena, iun vasculum.
Bona, quod in principio hujus operis diximus, de d Vise ducem Iii.lt, Fiaiui, Hispani, secttndttm
patre Pisano et Matre Corsicana nata fuit et ideo : suam qnisqite dialectum, dicniit Guida, Guide, Guia.
a Chrlslo Christus familiarissimus ejus, cum ea et de eaqnasi e Scilicel Chrislo, Deipara t el Petro.
transticcta 1' endo, hujusmodi de multa familiaritate dicebat.
Sancta vero Bona dixit Jacobo Responde, quod :
CAPUTIIl.
ipsa est. Quod cum ille dixisset; respondit Guido :

Si ipsa est, eam transportabo libenter. Per Guidonis Varia rniracula Pisis palrata.
ergo naviculam transportati , cum ipso ortu diei
pervenissent ad pratum, i:i quo Sancta se dixit ex- i^ancta vero Bona, non solum in percgrinationibus
Etlam domi
pectari; Jacobus undique circumspiciens , neminem posita, sed etiam donii habitans, vita! sanctitate
miracutis
vidit adesse. Ei
reputans opportunitatem associandi pollebat. Et ut vitie ipsius sanctitas miraculorum clartt :

eam usque Romam sibi esse concessam, solus dixit testimonio probaretur, virtus divinse potenti.-e illi

ad sanclam Bonam Gratias Dco. quia illi, de quibus; semper aderat ad sanandos infirmos , et diversa
dixoratis, non adsunt, etveniamego vobiscum. Cui (
prout expediebat ) miracula perpetranda. De quo-
illa respondit Post sepem hanc aspice quia hic
:
,
rum multiludine numerosa quffidam hic quasi exem-
debent me pn cul d.ubio expoctare. Cumque dili- pli qua? per eam adhuc in
gratia subjunguntur,
ipsum cnm
matrc et S, genter aspexisset, neminemque vidisset; bilarior carne viventem est Dominus operatus ex quibus :

Petro socios faotus, itorum dixit ei : Ecce non sunt, et ego vo- quam potens fnerit apud Deum, ct quam compatiens
tnvcnU,
bi.rum veiiiam. Qua3 rursus dixit ad eum Volve : pioximis, evidentor apparet.
te, et undique conspice. Cumque se volvens aspice- 27 Cum jam ecclesia S. Jacobi de Podio esser,
ret, de sepe trcs exiie aspicit peregrinos. Et dixit : per ipsius B. Jacobi et S. Boiik auxilium sicut .

Eece liic sunt. Etilla Isti sunt, inquit Guido, et : ipsa promiserat, consummata ; ut divino consiruot i

Guida, ac Petrus, quos niecuin dixi veuturos. Porro consilio. divino Otfic.io non careret; ac li. facobus,
Jacobus, unum ex his, Guidonem videlicet, setate ejtis designator et factor, ibidem venerationem de-
Etectum a se
juvenem et specie formosum attendens, et nimio bitam liaberet; Monachi S. Michaelis de Orticaria, monachum
quo ad Sanctam tenebatur ainore sinistrum aliquid qui de S. Bona voluntate ipsam ecolcsiam fuerant
suspicatus, dixit Sanctss : Nolo vos ire cuni i-tis, consecuti, coaperunt de mittendo illttc Presbytero
ne forte vobis in via ab eorum aliquo violentia infe- pertractare. hoo prudenter et com-
Et tandem in

ratur Tunc illi trcs et S. Bona pariter subridentes, muniter consenserunt, ut llle ex Monachis. de quo
ex quibus dixerunt ad i
Sine illam secure veuire nobis-
nra : S. Bona voluisset, illuc pergeret
moralurus. Ad
C/irlsttts
ciiin quia nullum ei maluni aut violentiam infere- quam cum Abbas Simeon propterea accessisset, iUa
,

puerum
mus. Et ille : Non sinam ait , nisi iste qui pul- respondit Vult Dominus Jesus Christu», quod eat
:
osculatus. ,

cbrior est inter vos, Guidonem demonstrans, pacem Dunnus Paulus. ibidem S. Jacobo serviturus. Etper
mitteus
niihi tribuat, hujus vestrse promissionibus signum ipsuin Abbatem, ad instar muheris fortis,
et pignus. Tunc Guida ad Guidonem conversa dixit cingulum Canatieo, ld est Donno Paulo. eum a vo-

ei ; Licet rem magnani petierit, tamen fac ei, tili, luntate propria per Sanctis reverentiam oommu-
ad X. Jaco-
arriperel Paulus
mlra sttavi-
quod petit. Guido itaque Jacobum, in sigiumi pacis tando, dixit, ut sequenti maneiier bitin de Podio

et foederis, osculatus, ad ipsam, utei loqueretur accedens.

Cumergo Ab- maiisttrtim.
tutis ottoic duas radices gingiberis dedit
eiim replel; Monachis retulisset, respondens Donnus
ei; dicens, ut alteram Presbytero Joanni
alteram , basomnia
Presbytero Marcoex ejus parte portarent. Ipse au- Paulus ait : Domina Bona de me optune cogitavit,
20 quod
Maji T. VII
 150 VITA S. BON^S VIRG. PISAN.E.
Jacobum acctum bibiturus accedam. ter; Nolitc me considerare quod fuscasum, quia de- D
quod ad S.
EX SIPP.IIUS Verumtamen S. Bonae consentiens voluntati, mane coloravitme sol, qui rotunditnte, splendure, et ca- Cant, l.o
«VI MS. vadens ad ipsam, ut mandaverat lore exprimit Trinitatem.
facto iter arripuit.
31 Vulens etiam B. Jacnbus ad diotam suam ec-
per Abbatem. Cujus manus illa ex reverentia Ordi- pantm a
nis voluit osculari, sed eo renuente neqaivit. Dixit
clesiam S. Bomedevotionem, etad ipsam S. Bonain ttllario dalwn
libtrat mttu
ergo ei S. Bona, ips:us mentem cognoscens et hominuni reverentiam augmentare, ad stepe dictam A. Jaco'jo ab
ptnuria-
ecclesiaiu venit in senis specie peregrini, et a Cel-
it>i ro actlpit,
toltrundx. verba; Vade, quia non bibes acetum, ut times, sed
lario eleemusyiiam postulavit. Ille dicen* se nonha-
debono vino sufficienterbabebis. Beatus etenim Ja-
cobus mihi dixit, quod vult esse tuus aniicus et fra- bere denarios, an panein vellet inquirebat ab eo. Et
pro Domino vult habere. Qui abiit, et B. Jacoborespondentc, quod panem gratanter acci-
ter, imo te
peret, Cellarius unum tradidit ei panem. Quem
illi ecclesia.' deservivit.

28 Ad dictim ecclesiam in festo S. Jacobi septem illico Pisis sanctie sua; Bona B. Jacobus prsesenta-
optimi accesserunt. Cum- vit et dedit, dicens : Hunc mihi tui Monaohi tradi-
Clerici Pisani. cantores
que ibi modulatis vocibus cecinissent finito cantu ;
derunt, qui apud ecclesiam meam et tuain de Podio

cmperunt compuneti. de transitu omnium, excepto commorantur. Paulo post illo Cellario ad S. Bo-
Dei servitio, ex ipsius cantus transitu, cogitare. nam, tunc sociatam plurihus, veniente dixit ei S. ;

Cltriris yt/i-
Et tamlem, ut apud S. Michaelem de Orticaria com- Bona Nuper ad te venit optimtis peregrinus, et
:

busdam dtvo-
tt tontntt- munitev Domino deservirent, juramento se invicem bene fecisti largiens ei panem. Quo de unius singu-
tt illiosttndit.

adstrinxerunt. Diesequenti tres ex ipsis ad eanidem laritate peregnni et laudibus admirante, cum pene

ecclesiam cum redirent, et a longe vidissent in ea innumcriinde transeant peregrini; addidit S. Bona :

Dominam Bonam, cum quadam devota femina et Peregrinus ille B. Jacobus fuit, et mihi panem de-
puella ; dixerunt ad invicem : Cantemus Domino, tulit, quem ei dedisti. In quorum signum et fidem

ut Doinina Bona ejns delectetur in cantu. Et dum protullt illum panem, an illum noscat, inquirens.
cantando illud Kesponsorium, quud incipit, Iu con- Qui panem certissime recognoscens, amplius mira-
speclu Angelorum, ad tores ecclesia3 pervenissent batur his auditis. Cum de pane illo a S. Bona, qui
atlentius ibi et dulcius cecinerunt. Cantantibus illis aderant, postularent, noluit eis dare. Dare autem
apparuit super altari S. Jacobi Dominus Jesus Chrr ex tenacitate non renuit, cujus manus erat admo-
B stus. cum duodecim cum eis ibidem sua-
Apnstolis, dum porrecta, et quaa palmas ad pauperes .semper E
vissmie cantans. Quod tamen nemo videre potuit habeb.it extensas sed de ipso pane nesciu quid rny
:

vel audire, nisi S. Bona et illa puella qu» etiam :

sticum cogitabat. Forte etiam ibi esse aliquam per-
exinde territa, clainabat ad matrem cum puris : soiiam [indignam] de illo pane edere et accipere,

enim et simplicibus sermocinatio ejus ct cantus. Can- intellcxit unde si oninibus tunc dedisset, contra
:

torum cantu finito, dixit Donnus Paulus B. Bonae : prseceptum Evangelicum, sanctum daret canibus, et
Isti Clerici mirabiliter cantaverunt. B. Bona, bonis margaritas puneret ante porcos. Porro si dans qui-
prsgferens meliora, respondit : Cantus ipsorum il- busdam ahcui denegaret, suspicionem siuistram de std aliis dt il-
vldet fn altari mentibus aliorum necessario generasset. Ut
lius comparatiune, quem interim audiebam, cantus illo in I" ditir itnuit.
C/irislum tt
Apostolos extitit asinorum. Super quo Donnus Paulus ad- peccatum ergu simul vitaret ac scandalum, Virgo
suaclus cancn- rnirans, uixit ei Et quem cantum audistis ? Cui
: prudentissiina dc pane illo dare alicui recusavit.
tts- illa respondit Quia cantores illi ex devotione can-
: 32 Facta est aliquandu contentiosa disputatiu
tabant, Cbristo Dominu placuerunt : ideoque ipse interMonachos S. Michaelis de Orticaria, qui eorum
cum duodccim Apostolis suis apparuit visibiliter in deberent ad immineus festum S. Jacobi de Podiu de- Monachos
altai i, et ibi suavissime cantantibus cantoribus de- stinari. itaquod usque ad dicti festi Vigiliaiu nullus secum invisi-
btlts iluclt.
cantavit. In hoc lacto in B. Buna beata nobis Caeci- ibat. Nolens autem B. Buna eorum discordiam
lia prtesentatiir, nisi quod majus gratias munus ap- iu scandalum populi publicari, et ecclesiam San-
paret, quod Dominus isti, quam quod illa Dumino cti sui Jacubi, in ejus festo priecipue, ministros ne-
decantabat. cessario non habere ad S. Michaelem in ipsa Vi-
;

2 J In eadem ecclesia
l
cum quadam vice more gilia festivitatis accessit, et in ecclesia in medio
solito cuni Christo fanuliariter loqueretur, dixit ei, eorum stetit. Et utillud, cujuscausa venerat, adim-
atttpta ab santa Bona ; Velleni unam a vobis babere iconam. pleret, dixit ad eos Estaliquis vestrum, qui ad S.
:

ilto imttoine
quae vestri expressam similitudinem contineret ; ut Jacobum velit ire ? Quibus se excusantibus de euu-
sva.
per ipsam memoriale et signaculum vestri in bra- do, ne de ipsis homines loquerentur, quia horaerat
chiis corporis tenens et cordis, sa-pius consolcr in jam tarda, et quia strata multitudine illuc eun-
ea. Qui statiin triluit ei unani, quam ipsa postea tium erat plena dixit eis iterum S. Bona
; Et si a :

donavit ecclesia- S. Jacobi, in qua luerat ei data, et nullo videremini veniretis ? Quo audito sperautes
in ipsausque hodie perseverat. a aliquod videre miraculum, illico sutficientes cum
30 Ante eaindem iuconam cum quadam vice in ipsa aggressi Et pergent.es, per tutam
sunt itcr.
eadem ecclesia S. Buna orationi dedita moraretur ; viam, a nullo ex tanta pariter euntium multitudine
lmagu illa cum S. Bona, sicut frequenter consueve- videbantur. Cum autem sic invisibiliterambulantes,
rat, loquebatur. Quod videns qusedam spiritualis ad quanidam largam planiciem pervenisscnt; ut ini-
impalttscit
ad ijlmiam
feniina, cum ipsa existens ibidein, facta est pallida raculum miraculo cresceret, et Sanctae in omnibus
Trimtalls in sicntcinis. Sed B. Buna, tamquam subtilius et atten- obedirent, dicit eisilla Vultis videre quomodo ad
:
et ipsa clcra-
ta tnuni. tius contemplata, pallidior saiis est facta, ut ipsi S. Jacobum ainbtilu, quando volo.Qui respunderiint ta ptr viam
tamquam sponsse proprra conveniat illud Spons» ; hoc se plurimum affectare. Et statim videntibus traasit :

Nigra suui, sed formosa. Qua feinina ad Donnum illis elevata est a terra, et perjactum arcus iu acrc,
Paulum. ut veniret viderc nnrabilia, proclamanle ; quasi sagitta transivit. Cumque ipsam cernerent
Canl. I, 4 venit ille : etiluin B. Bonam
pallidissimam intuetur, sic euntem, currendo insequebantur eamdem, nul-
ad imaginem illam convertens aspeetum, vidit ip- lum impedimentuni ab euntium multitudine scutien-
saiu, quasi incarnatamet tumidam, ac ex ipsaquasi tes. Ecce per Sanctam istain factum nobis repetitum
soiis radios scintillantes. Et dum causam palluns Christi, dum s'cut ille per exemplum parvuli elatus
ipsius inquirens instaret, tandem dixit ei Sancta : discipulos ad humilitatis eduxit viam sic ista dis-
;

Apparuit mibi in fonna fulgidissima Trinitatis, cu- cordes Monachos per exhibitiunem miraculi ad con-
jus ^luriam et fulgorem non potui sustinere. Per cordiam revocavit. Spiritu etiam viguit Elisaei, nisi
hoc vcro ei Epitalamicum istud convenit eviden- quod majus videtur videntes alios mvisibiles facere
 VIGESIMA NONA MAJI 151
vel invisos, quam visos ab aliis efficere atios non vivoe, et gloriam fruitionis ajterna; retribuerit jam D
videntes. Et ne alicujus sociorum spiritus defuisse defuncte. n «cppj-
credatur, in sancto Abaehuch ejus motum per ae- 3U Alius Pisanus similiter, nomine Bonseniorus, BIJ ' E " MS
rem contempleimis. ex uxore sua, Palmeria nomine, unicum tilium ge-
33 Frater Thnmas apud S. Jacobum de Podio neravit. Cumque sancto Epiphaniarutn die ad cce-
febrim pellll,
infirmatus, propter febres abstinebat a vino. Qui nam lteti sederent ex more, et mater filiura, qui
vinum, ex rjiio Sancta gustaverat ex parte bibens, unius anni erat, in gremio retineret accepit ipsa ;

ipsius meritis statim sudans evasit. cultellum aliquid incisura. Quam infantulus ex irn-
34 Sed ecce una dierum, Donno Paulo, Abbate proviso arripiens, in propria fronte contixit. Quod
Guanio Lucana; dicecesis, [sedente]
S. Micliaelis de videntes pater tristissimi sunt effecti, •*'«"» cogno-
et mater,
cum sancta Bona in domo ipsius, quaedam puella quia alium non habuerant, nec habebant, nec KU m " ' dlaa
filiutn
,

portans tabulam cecidit; et

... T . , . a puert Ijrst
illiba est adeo graviter ultenus expectabant. In matrem tamen puen pater, patre m uxo-
super niarmor, quod semiviva, posse vi- numquam tristitia stimulatus, maledictionis verba lngemi- tcm facta,
vere crcdebatur. Per devotas ergo feminas, quaj ex nandodicebat. Mane facto patrem pueri, ad eccle-
aliisjam miraculis S. Bonse sanctitatem et in tali- siam (ut morisest) venientem Sancta videns, et ad-
bus potentiam cognoscebant, sublata est juvencula vocans ipsum ;primo demaledictisacriter increpavit,
in domum Sanctae, et positam curam ipsa, utpuellse quae contra uxoris meritum dixerat in eamdem ad- ;

succurreret in mortis articulo constitutae. Quae ex monens ut occulte sibi pucrum deportaret. Quem
humilitatis abundantia ac sexus ordinisque reveren- cum ei, monuerat attulisset illavulnus tribus
sicut ;

gravitnlxsam tia, dixit Abbati Signate juvenculam istam. Quo

: vicibus osculata, signum ipsi salutiferse Crucis im- E
taetu sanat:
penitus renuente, B. Bona, super afflietis pia ges- pressit et statim vulnus est adeo solidatum. quod
B :

tans viscera, juvenculam leniter tetigit, dicens ; in loco vulneris neque vestigium aliquod apparuit ci-
Quid habos filia'! Quid habes'?Illa, vocis virtute catricis. Puer etiam vivus usque hodie perseverat,
sanata, primo paululum suspiravit ; et aperiens ocu- nomine Bonajonta, annorum circiter quinqunginta.
los, quasi esset excitata de somno, respondit : Ni- Sanctavero, virtutum veritate repleta, laudem hu- e t puerum oi
hil habeo mali : statimque ac si non cecidisset, est manam tanqtiam vauam et falsam despiciens, ac cuio sanat.
plenissime liberata. despiciendam docens, praecepit patri pueri, ut hoc
35 V.inibaldus civis Pisanus B. Bonam vehementi factum, donec ipsa viveret nemini revelaret. Ecce ;

diligebat affectu : qui sanrtitatem ejus agnoscens quam evidenter in modo liherationis S. Bona irai-
cum ipsamthesaurum incomparabilem, sed a Pisa- tata est Eliseum, et in praecepto disciplinag Chris-
nis incognitum, nominaret, et innumera de sanctita- tum. 2
NOT.'

ejusannorumsex- APP. TOII. TUI

tis ejus laudibus replicaret ; filia
KAJi
decim videndi B. Bonam incredibili est desiderio CAPUT IV.
Puellam sibi infiammata. Quam cum ad B. Bonam adduxisset
pic addictam, visa illa et audita, circa ipsam adco est affecta, ut Spiritu propfietico futura prg-scita et arcana
trecias sibi valde dilectas ab ipsa abscindi libentis- cordis cognita.
sime pateretur, et patris ac domus oblita, cum S.
Bona vellet ulterius indivisibiliter remanere. Quae Oicut autem in B. Bona vitae sanctitas per prav
Spiritu pro-
cum tandem suasione Sanctae domum cura patre re- cedentia miracula apertissime comprobatur, sicspe-
phettco futura
disset, maxime quia Sancta ad ipsam promisit se cialiter et appropriate mentis ejus puritas per pauca et secreta cor-

csse vcnturam febribus est arrepta, et nihilominus

;
subsequentia denwnstratur : in quibus et ex quibus dtum cognos

in desiderio Sanctam revidendi perstabat. Et ecce, apparet aperte, quantum in ea gratia viguit prophe- ""*•
ipsa puella sola in camera existente, apparuit ei talis, dumtot multorum cordium
futurapraedixit, et
Christus cum solita societate, et cum B. Bona. Et secreta, nec non quaedam occulta Scripturarum,
divina gratia illos cognoscens et illam, ccepit altis quantum expedivit, aperuit. Nec mirum istud aut

vocibus diem, qua B. Bonam noverat, dicere bene- difficilealicui videatur. Virgo etenim, corpore sancta
dictam. Quas voces pater et familia audientes intra- et spiritu, spiritum habebatin modum speculi, com-
vcrunt ad eam, et quare sic clamaret inquirunt. passione latura, lenitate planum, simplitate purum, F
Quibus illa respondit : Hic est B. Bona, et videte exercitatione tersum, ac divino Spiritui perinten-
cum Christo
apparens vi- ipsam ; alii vero qui cum ea pariter intraverunt, sum desiderium sociatum. Unde in eo sine ulla diffi-
sitat; uon sunt ab hominibus nominandi. Cumquepater et cultate ab ipso divino Spiritu. in quo. sunt omnia,
alii circumspicientes undique neminem aspexissent, clarissime tam cordium secreta, qnam etiam futura
et mvstica, quae divinus volebat Spiritus, resultab
tnt.
relicta pnella cameram exierunt. Tunc Cbristus, et
38 Quidam Pisanus, navi et necessanis
i|ui cum eo erant, ac B. Bona dixerunt puelhe In : civis

medietate diei crastinse ex hac valle miserias ad praeparatis, proposuerat transfretare, sed morte contractum
clam ini-
ccelestia regna transibis. Et his dictis abierunt. praevcntus non potuit. Neergo cx prsparatione pra?- ca
tum de navi
Puella vero erigens se in lccto, quia pedibus eos dicti uxor damnum incurreret, quidam compatiens,
ducenda,
de transducenda navi composuit cum
eadem. Quo
persequi non valcbat, magnis post eos vocibus pro-
clamabat Audite me, audite, et quod mibi dignati
: facto ille doluit vehementer, se absque Sanctae suas
estis promittere, adimplete. Et quia res sperata et Bona? consilio hoc fecisse quia in omnibus suis ne-
:

promissa, si differatur, affligit animum praestolantis; gotiis,egentibus consilio. solitus erat ipsius consi-
qtiae hora non cessavit donec facto
esset, qussrere ; lium requirere. Igitur dolens et tristis ad S. Bonatn
meridie audivit a patre, Quoniain media dies est. accedit.Ecce autem Sanctoe oranti totum est hoc ne-
Cunque inde repleta gaudio Dominum cnllaudaret gotiumrevelatum, etinsuperadventusejusadipsam.
ecce iterum Dominus Jesus Christus, cum quibus Qiue raissa foras Agnete servitiali sua, dicit ei :

facta
prius venerat, et cum B. Bona, apparuit ei dicens, Vade, dic tali venienti, quod male operatus est
ut cuin patre et aliis domesticis de vino communio- sua nec modo loquetur mihi, tamen
:
ad me in ves-

suum peris revertatur. Fecitilla. ut sibi

Domina impera-
etde ftara nem faceret cantando. Quo facto, spiritum in
mortis mont- quoque tunc recedens, vesperi est
fam iterum
Christi manibus recommendans, quievit inpace. In verat : et ille
Dixit ergo reverso Sancta Male tua
puella ista nobis apertissime demonstratur, quan- reversus. :

rcvisit.

egisti negotia. Noli dicere mihi

quidquam sed vade,
tam Christus Dominus reverentiam ac devotionem
:

es. stc pertracta.

ad S. Bonam accepisset cum puellse isti, ex hoc ; et cum illa Domina, cui obligatus

quod a vinculo tuiepromissionisabsolvat. Si enim

solo laudataj, donuin sua? apparitionis concesserit te
 152 VITA S. BON.E VIRG. PISAX.E
'veris, cura nnvi peribis et rebua. Similiter, el. si a Salomone dicitur, Va5 soli : ac ut dicit Dominus,
BS Sl TPA- ipsa navem miserit ista vice, ct navis et res ac ora- Non cst bonuiii hominem esse soluin.
MS AVI JIS.
nes existentes in ea peribunt, unodtimtaxatexcepte, 'i I El i|uiu de Presbytero Marco modo fecimus
rcscindi julict,
ipii ivi gestoe renuntiet veritatem. Abiit ille, et ut mentionera, omnia facta et dicta Sanotsa ipsnin Presbyttn i

Sanctaconsuluit, per sui industriameatapromissione contingentia, conjnnctim hic decrevimus enarrare, sanctx vitx

facta ab illaDomina abs ilutus; Quaa irridena verba licet diversis aint temporibus perpetrata; de ipso

propbetica S. Bonaj, per aliam misit navim. Sed, Presbytero Marco pauca, ad sanctitatis ejus noti-
mirum. et triste diotul omnia, sicut Sancti prirdt- tiam, pramittentes. Presbyter ille in sa;pe dicta
cl ipsam si
S. Martini ecclesia sub B. Augustini regula mili-
solvat piritu-
xerat, ovenerunt; unusque divinitus est salvatus,
ram pradictt. qui ad siinilitudincin Job rem gestam proadictaa Do- tans, per sexaginta annos et amplius usque ad vit.x
lnina; nuntiaret, et per consequens 13. B mam in suai felicem terminum in carnis virginitate, mentis

omnibus veridicam comprobaret, pariterque Domi- ef nperis puritate, Domino ac numeroso ejusdem
nam illam et alios, verba Sancta? non conteranere, ecclesiffi populo deservivit. Et quia simplex et purus
edoceret. fuit in opere, dedit ei Deus gratiam in sermone,
39 Dcnnus Paulus, de quo superius feciraus men- pnecipuequc in his. quae in Confessore utili requi- ct confrtsarii

tionem, et alius Mmiacbus ac Presbyter snusJoan- runtur, scilicet peccatorum receptione benigna, prudcnllt,
In/ir pla
colloqnia nes, quodam die cuin B. Bona in domo ipsius non pertractatione affabili, satisfactionum injunctione
parv.un contraxerant moram, illa eis et cnm eis de discreta; adeo ut non solum Pisanse civitatis homi-

spiritualibus ac ccelestibus colloquente.
ea postulantibus licentiam reeedendi, ut sermones
utiles signo subsequente firmarct, dixit Sancta
Expeetate paululum, quia volo vobis dare de da-
ctylis. quos milii tres deferunt mulieres. suos ea-
rum oualibet afferente. Unaquarum
Quibus ab nes, sed etiam aliarum urliium Tusciae penc innn-
merabiles ad ipsum contlucrent gratia confitendi.
: De quorum tamen inultitudine tanta, nullus ab co
unquam non consolatus abscessit, quoniam a S.
Bona hoc acceperat in mandatis, ut uullum pecca- E
suos quasipor- torera sine consolatione et consilio a se recedere cul suoserat

tat invite, utpote Presbyteris tribuendos; et modo pateretnr, sicut ipse tribus diebus ante vitae suai- ptrtiHcntes
stitcsolntto
transennt pontem. Ei vero qure portat invita, ipsi terminum revelavit cuidam ejusdem ecclesise Pres- iton dimttterc.
dactyli in tabernariorum ludo cadent in via sed ; bytero, Girardo nomine, ad instrnctionem scilicet
lotis iilis et tersis, tandem cura aliis afleret, et ha- ejus et aliorum in codem populo futnrorum.
bebitis inde. Etecce post modicam hoi-am tres in- i*2 Ab isto Presbytero Marco qusdam devota; Eumdem re~
travere mulieres ad eam : illa qu* portarat invita, feminae mane quodam, ut eis Missam caneret, po- prehendit,
(juod poltutio-
et cui ea evenerant, quae praedixerat Sancta, orat stulabant. Qui dicens se [peritiam] cantandi non ntm j.fnsus
multa? verecundise rubore in vultu perfusa. Oblatos habere, quod illae pelebant facere recusabat, cau- noitt Mtssam
ergo dactylos placide accipiens Sanctaet cum multa sam prseoipuam, quare renuntiaret canere, subti- canere.
indlcat a qui-
beiiignitate, phus illos illius invitae, miscuit omnes cendo. S. Bona, qu;c in eadem eraf ecclesia, hoc
bus silji ct quo
ulfccttt fcran-
simul. Ut Sancta illius verccundiam minueret, non totuin plene cognoscens, dixit ei secrcto : Tu non
tvrdactyli, discernebantur bi qui fuerant ali ipsa delati, quam- vis facere, quod istaB ex devotione postulant. qu a ;

vis (ut dictum est) ipsi soli paulo ante loti fuissent in pollutionem cecidisti hac nocte. Sed confltere
et tersi, deditque de ipsis dactylis Sancta, sirut pro- hoc alicui Sacerdoti ; et, dicto Pater noster, coufi-
miserat, Presbyteris et Monachis praedictis. Illam denter cantaturus accede,
quia diabolus per hoc
tamcn invitam de eogitatione ac verliis debite incre- tuum profectum voluit impedire. Quis obsccro ma-
pavit, dicens quod non Presbyteris fit, sed Deo,
: gistrorum quaestionera de hac materia clarius et
quod eis Dei intuitu et Ordinis reverentia exhibetur, discretius absolvisset, duin per discretionem spiri-
ipso Domino protestante; Qui vos audit, me audit, tuum astutias cognovit diaboli, etsecundum justitisa
Luc. 10, 16
et quod uni ex minimis meis fccistis, mihi fecistis. exi^entiam rationemque peccali, attendit illud non
Mallli. 2j 40 Et, ut pro omnibus mirabihbus ejus factis de boc esse impntanduin bomini ad peocatum, cui nullo
solo dixissc sufficiat ; cura istud, et alia ejus mira- modo liberum communicavit arbitrium : ac ad hu-
r.ula semper (si bene attenditur) aliqna utilitas et militatiscautelam conlessionem et satisfactionem
cl liilanm spiritualis instruclio coraitetur patet aperte, quod
; suadens, culpara in hoc docuit esse timendam, ubi
aiiimum do-
ipsa non per artem aliquam, sed Dei tantum virtute culpa non erat.
nantu nqui-
rtl.
fiebant. Miracula namque per artem aliquam vel 43 Quodam iterum mane, finitis Laudibus raatu- F
diaboli niinisterium perpetrata, qualia erunt mira- Pnrseribit ad-
tinis, «lix.it S. Bona eidem Presbytero Marco Jam rentura- :

pecca-
cula Antichristi, nulla utilitas coraitatur, ut est vo- ad te pro Confessione veniet mulier, onerata pecca- trict injungen-
lare per aerem, ct ad horam facere mortuum ali- tis: cuipro satisfactione praecipias, qnod S. Jacobi gendam prtni-
quem commoveri vcl loqui. Patet etiam quod S. in Galicia hmina visitet, laneis ad carnem induta
tentiam,
:

Bomo miracula Christi miraculis
runt, quia ad iitrumijue semperaliquautilitas seque-
batur.
40 Habebat sancta lampadem in ecclesia S. Mar-
tini, ad cujus lumen solita erat, finitis Laudibus
Abscns defcn-
dtt lampadem matutinis, legere psalmodiam: et cum quadam no-
sttam, cte venerandaj memoria» Presbyter Marcus dormire
non posset, ne otiosum nocturnum tempus transi-
geret ante boram nuitutinalem surgens e lecto, ut
Psalmos legeret, aecessit ad lampadem supradictam.
Cui profectui diabolus invjdens (quia vir erat sanctus
et bonus) lainpadem ipsiun ad ejus faciem impel-
similia extite- ob quam causam remittentur ei peccata, et Pisas
reversa de more, cito per mortem ad vitam transi-
bit ffiternam. Simile huic multotics et pene innume-
ris vicibus fecit, praedicens diversarum personarum
adventum, gratia Confessionis, ad ipsum. Unde ipse
ab ea prannonitus et instructus, melius noverat,
qualiter se circa unuraquemque dcberet habere.
Ideoqoe specialem gratiam obtinebat in pcenitentiis
injungendis, et peccatoribus liberandis.
44 Saepe dictus Presbyter Marcus non parvo
tempore, interpolatiin tamen, patiebatur in capitc ipsum a dolo-
gravedinem et dolorem super quo S. Bona? con- re eapltis
:

lendo movebat, ut ipsam aut extingueret aut fran-
geret. Neutrum vero potuit efficere, S. Bona suis
ipsum meritis cobibente. Mane facto dixit Sancta
in oratiam Presbytero Marco, nlterius dormitorium ante horo-
Uarcl, logii pulsationem non exeas, quia non defendam de
cetero, ut bac nocte defendi. Salubria admonitio
Eccl. 4, 19 Sanct», dura ovis tutior est in grege quam sola, et
Ccu. 2, 18
qtiestus, audivit ab ea: Vis liberem te? Ille, cum liberut,
desiderio simul et humilitate respondcns, ait; Volo,
Domina. Manibus crgo suis ccepit virtutis femina
circa tempora stnngere capnt ejus, premereque si-
mul super ejusdem Presbyteri verticem manum po-
tentissimam Jesu Christi. Qui dolorcm ex pressura
sentiens et strictura, querimoniam extorquente na-

tura
 tura, dixit; Heu vultis me occidere ? Miratusque
VIGESIMA NONA MAJI m
! suum desiderium accessisset, mane foslivifatis facto,
tlo tertia manu premente, elevatis oeulis vitlit lbi videns illa. se Devotarum grata sibi societate pri-
Dominum Jesum Christum, et super verticem suara vatam, Domino faciente. illico voluntas ei affirit
sanctissimam manurn ejus. Porro differcntia manus redeundi. Xe vero sine Missa veniret, mgavit dictse
ad maniim non solum in dignitate extitit, verum ecclesiaa Sacerilntem, ut legenrto diceret silii Mis-
ctiaia in signo visibili demotistrata fuit. In cnte sam. Qui vix prasbente oonsensuni, dumad Missam prr Ipsam
namqtre verticis ejus, ubi nianus presserat Christi, necessaria praqrararet, subito quidam iutravit eccle- Sanctum ad
tres aut quinque foverc cx tnnc omni vitsa sua? tem- siam, qui vocato dicta Theodora dixit ei Domina se vocans, :

pore apparebant, sicut solet in cera molli vel terra, Bona et alire vestrse consociaa ac sorores, riuttunt
cum in eis tligitus imprimitur, apparere qttas fo- : vobis, quod Missa, cibo, etomnilms prsetern
veas in ejus vertice plures, qui adhuc snpersunt, Pisas ad eas aiisque dilatione aliqua redealis. Ad-
propriis oculis aspexcrunt, et
manibua tractaverunt. mirans illa, non dolens, ait; Quare sic mittunt?
Tunc Bona Presbytero Mareo dixit: Ulterius
S. Quid accidit ! Ille respondit : Aliud non dico : el his
usque ad mortem meam, et inde usque ad triginta dictis abscessit. -Utautem miraeultim evidenter cre-
ai s non patieris in capite. Quibus corapletis pro deretur, coepit illa dicere intra se Quare non :

inlirmitate quidem caiitlam aquam non bibes, nec qusesivi a nuntio isto, quis esset. Multa etenim
jacebis
in lecto; sed cito post, quando Dominus vo- admiratione stupida, nee nuntium illum de come-
tt sibi luent, ad gloriam evolabis. Quse omnia rei postrno-
30 annis dendo invitaver.it. nec inquisierat nomen ejus. Ip o
tupervleturvm iliiin probavit
eventus. Completis elenim triginta ergo nuntio, qui jam abscesserat revocatu, quis es-
prsdicit :
annis ab oliitu S. Bona-, sequenti die, qui tunc fuit set inquisivit ab i]iso. Qui post raulla dixit, se
Dominieus, voeayit prsedictum Presbyterum Gerar- Gregorium nominari. Cumque veP.et ipsum saltem
dum qui usque hodie in eadem ecclesia populoser-
: pro prandio retinere: ille, inillatenus acquiescens,
vit et Deo, et qui mihi scriptori liujus operis hoc et abscessit. Illa etiam Domina -odem i die Pisas circa
plura alia retulit, qua? a dicto Presbytero Marco Vesperas est reversa. Et cuin S. Bona, et srepe
acceperat familiarissimo Sanctas. Et ad diligentiam dictus Presbyter Joannes cum quibusdam devotis
et benignitatem circapopuli regimen ipsum monens, mulieribus consederent, visa dicta Theodora r >

praecipueque de benignitate ad peccatores habenda, sic velociter, subriserunt.

Qtne pro suo tanr accele-
<lix.it ei Jam completi sunt triginta anni, de qui-
: rato reditu hunc risnm factum intelligens, dtxit eis :

bus milii Bona prsedixit. Parum vivam ulterius,

S Quare ridetis? Nonne pro nre nuntiuin ilestinastis '.'

qui.i hac hebdomada moriar, se>I qua die non dieo. Presbyter Joannes et alia? (S. Bona dumtax.r ne
Sicque factum est, ut Sancta prsedixit et ipse. Nam meutiretur exeeptai se nullum nuntium misisse di-
die Mercurii subsequenti, qui a completione illorum xerunt. Cumque itla assereret se ab eis no
annorum extitit dics quartus, in ser.i post ccbi recepisse. addens. quod ntintius ipse Gregorius vo-
terminiis liujus miserise, iniiium ei luit fruitionis cabatur; S. Bona, tutius negotii conscia, tiixit ei .

ssternse; cum nulla in eo inflrmitas pnecessisset, Vos dicebatis S. Gregorium singulariter vestrura ;

imo eailem die per civitaiein plus solito perrexisset, sed ipse plus me, quam vos exaudivit bac vic : s !

in diversis locis cuin diversis personis caritatis petitionem meam. pro vestra correctione porrectam, doce! cum
communi"iii'in alits quoqut
iiltiiuain fjciendo. Sepultus est
autem sic subito faciens vos redire. Ne ergo ulterius dica-
commuMDi
in saspe dicta S. Martmi ecclesia. extra cancellos a tis, Meum, sed Nostrum. Religiosa mulier nos in- csse :

latere eorum sinistro, juxta se in eodem cancello- struit in his verbis et facto, nullum spirituale do-
rum latere habens Presbyteri Joannis venerandaa num esse ab aliquo ex prx*sumi'tione aliqua sibi
memori.e sepulturam.. Porro ab alia parte alioque appropriandum et quod communo bonum, sit pro-
;

cancellorum latere, tumba est et tumulus S. Bona?. prio prseponendum, tanquam Donriuo magis gratum,
Satis autem congrue in medio eorum idein Joannes qui omnes desiderat esse salvos.
Presbyter mortuus requiescit, qui vivus unius ma- 4li Sinibaldo, de quo superius fecimus
Eidenr
gister, alterius vero raini-ter et custos fuit Hic mentionera, amicus quidam ipsius frequentissime
gui et prope
ipsam cst
sanotus vir Dei Mamis, m vita et post mortem, shadebat, ut fllium stium sibi tradcret in arte mer-

sejtultus-
fertur miracutis claruisse; de quo plura dicenda catoria instruendirm. Qui de hoc, sicut et de aliis
suppetunt, sed illa propter sui multitudinem et di- suis negotiis, sine S. Bonse consilio aliquid facere
gnitatem proprium opus desiderant; et insupcr non volebat, quia in multis ]am expertus fuer.it.

tractatus de S. Buna ultra quam credidimus

lste ejus sibi preces, merita, nec non et consilia pro-
prolongatur. Ex bis omnibus de S. Bona coliigitur fuisse. Et tandem atl S. Bonam ipsi tres pariter
evidenter, quam potens apud Deum fnerit in opere, accesserunt, scilicet patcr, et iilius. et anricus: et
et quam verax apud homines in sermone. Sancta? causara pro qua venerant exponentes, au-
45 Sicut autem per immediate prsecedens osten- dierunt ab ipsa: Modo recedite: vobis vero pro ut
quantum Deo, m eodem opere dignatus mortem cujus-
Afalronam
ilitur, qui se Christo placuerit et quando placuerit, respondebo.
dam prxdictt
S. Gregorio est ci sociare, extiterit digna ; sic per istud sequens, Ut Sancta jusserat recedebant. Poiro amicuin illum, lii diem 9.
dcvotam ut qtiantum fuita Sanctis aniati. Nam mulier qusedam-, qui post patrem et fllium aliquantulum remanserat,
proprte suo
T-heodora nomine, S. Gregorii devota, S. Bonas pro- Sancta revocans, tlixit ei secreto, nullo penitus au-
xima babitabat ; qtuc in ournibus suis necessitatibus diente- Noli pro hujus juvenis instructione ulferius
solita eratipsum S. Gregorium invocare, dicendo laborare. quia bic ad novern tlies sine dubio morie-
suum. Cum ergo ipsum sic ssepissime invocaret, di- tur: quod licet primo cum venistis agnoscerem.
xit ei quadam vice S. Bona Estne B. Gregorius : tamen patre aut fllio audiente nolui revelare. ne
ita totaliter vester, quia ipsrnn taliter invocatis ? ante tempus diutinam tristitiam paterentur. Tunc
Responilit: Est. Etilla: Laborate, inquit si potestis vero hoc completum videris, sicut dixi. suadeas
ctiiii

tenere et tlefendere, quod sit vester. Currente tem- patri juvenis, ut ipsum aputl S. Jacoburn de Podio
pore festuin Sancti atlverrit Gregorii: et qtria prsB- faciat sepeliri. His dictis ille recessit a Sancta.
tiicta Theodora ecclesiam jam longo tempore mini- Quod vero ipsa prasdixerat, et quod suaserat, sunt
me visitarat, quam juxta quotltlam castrura, Fisec- impleta. Ecce qtnim discreta prsedictrijc, et sedula
chum noinine, Lucana-r dicecesis instruxerat in ejus fuerit procuratrix in promotione ecclesias S Jacobi
nomine inten-
et honore; illuc perrevit cuin Sacerdotali- de 1'odio, ipsius S. Jacobi sui familiarissimi
bus intlumenlis, quas pro illa ecclesia paraverat, in dens lionorem et laudenr.
festo illo desideraiis ibi esse. Cum ergo illnc juxta 47 Crrm jarn per Sauctam suam fuisset Dominus
urulta
 1 54 VITA S. liON.E VIRG. PISAN^.
multa mirabilia operatus, et ejusdem gratia facicnte. monasteriumascendendo.transire.quantoabinvicem D
KISCPPA- nova (juotidie prioribus adderentur, adeo ut eorum dislant ipsum raonasterium et domus Sauctss. Et licet
ais «vi ms. faciendoviam eoscontingerctdnplicare, compara-
aumerositate crescente, ipsorum multitudo pene sic

innumerabilis redderetur; Donnus Paulus sa?pe su- tione itinerisquod fieret transeundo perflumen ; ta-

perius nominatus, S. Bunac valde devotns, pruden- menplus scandalum, quam ponderationem itineris

ter excogitans quod ha?c non essent oblivioni tra- ponderabant. Illis ergo, in hac angustia constitutis,
denda, etjam non poterant sine scripturaa ausilio S. Bnna succurrit, dicens? Itesecuri per viam com-
ab ipsa oblivione ingratitudinis matre defendi: pro pendii. quiajuxta Arnum invenictis juvenem, qui e0 sque diu-
apud
transportabit. Porro a doino Sanctae ttus se
bnjusmodi conscribendis chartas proposuit compa- VOS in navictila
Proponenlem homincs ra- n or "'°s
rare. Contigit autem ipsum S. Bonam, sicut ipse et usquead fluvium et brevis erat via, et
'

ejus miracula
alii S. Michaelis Monaclii frequentissime erantsoli- ri. Iverunt, et flumen per auxiliura juvenis, sicut
itribere
ti, visitare. Quffi propositum ejus, in armario cor- Sancta prsedixerat, transierunt, breviantes viam,
dis ipsius repositum, Spiritu revelante cognoscens. etomne scandalum evitantes. Tautoque redeundi
cumquadam modesta dixitei Non sis
inbibitione : desiderio timore scandali tenebantur, (juod dum

ausus facera quod proponie, quia non placet Domi- transircnt nihil pcnitus illi juveni sunt locuti. Po-

no,quod modo fiat. Tempus autcin advcniet, quo stea vero quando transierant, conversi sunt, quis
Deus ipse alicui, de quo voluerit ut faciat quod esset illcjuvents inquirere cupientes : et undnjue
proponit, facere revelabit, ad sui nominis gloriam et circumspecto, neque juvenem, neque naviculam vi-
honorera. Donnusvero Paulus, autillius sui oblitus dere potuerunt. Ex quibus colligitur, quod juvenis fiuvio

ex Angelorum numeroextitit vel Sanctorum, qui transvehi

propositi, aut, an ipsa determinare suum nosset ille
per Ange-
propositum, cupiens experiri, cum quadam quasi S. Bonae precibus et meritis. Monachos de illo per- lum facit.
ignorantiaa ambiguitate respondit; Etquid proposui plexitatis articulo liberavit in tantum etenim su- :

facere, DominaV Quaa de propositi ejus coguitione pernis civibus crat cara, ut non tantum ipsi, sed
certissima dixit;Bene scio, bene. Proaliquibus con- etiam aliis propter ipsam adessent auxilio, in omni
scribendis quae per me ancillam suam est Dominus negotio et tempore opportuno.
jubet Jrf alte-
uperatus, chartas emere cogitasti. Ecce Virgo no- 49 Aliud vero est istud. Duubus annis vel circa Clnnu/um
ri facienium
stra DomiuaS. Bona, vere est prudens ut serpens, hoc, ante mortem Sancta? apparuit ei Dominus suus ejus forma-
rtlinquere.
Cingulum ferreum, quo tur in Cnt
~
et simplex sicut columba, dum ex intentionis puri- Jesus Christus, dicens ei :

tate ad humilitatis cautclara, sic propter se de se succincta es, tolle etPresbyterotuo Joanni tradens
:

prohibet mira conscribi, ut tamen ex abundanti illud, dic ei, ut exinde ipsemet faciat unam Cru-

prudentia eorumdemconscriptionilocum tempusque cem. Fecit Virgo devota quod Dominus imperavit.
relinquat, eadem quandoque adlaudem divini nomt- Presbyter quoque Joannes, fabrica portatili acquisi-
nis asserens conscribenda, ad instar serpenlis, ho- ta, cum esset solus, cingulum ipsum misit tn ignem ;

norcm sui capitis in omnibus et super omnia con- et de igne extrahens calefactum, posuit in incude.
servans. Cumque malleum, ut cingulum percuteret, elevasset;
mox absque percussione aliqua in Crucem pulcher-
CAPUT V.
rimam ipsum cingulum mirabiliter est conversum ;

ipsam Crucem sine dubio fabricante, qui fabricatus

Acta vUimo vitx biennio, Morbus, Obitus, est auroram et solem, et qui filius dictus est fabri.
Sepultura. Et subito lux magna ccelitus veniens, Joannem Pre-
sbyterum circumfulsit ex cujus lucis splendore
:

\w\iq digna memoria de Sancta nostra ideo hic gutta una sanguinis cecidit super Crucem, ipso
Coram duo- seorsum videntur esseponenda, quia creditur, quod Joanne Presbytero intuente quse gutta ex divino :

bus JtfOHO- hfflC iliii» non multumante vitaj suse terminum acci- Christi corpore, et ex ejus sanguine pretiosissimo
cMj derunt. Unum quorum est istud, Una dierum Don- creditur emanasse. Unde Crux
ex sui forma- illa,

nus Paulus et alius Monachus cum S. Bona, a tione mirabili, est merito veneranda, et cx profu-
mane usque ad siderum appareutiam, cousederunt : sione sanctissimi sanguinis est consecrata. Quam
dulcedine namque verborum, quae ex ore Sanetaa Crucem, mirabilem et tam dignam, Virgo san-
tara
procedebant absorpti, nec de cibo, ncc de tempore, ctissima ecclesise suae sancti sui Jacobi dc Podio
**"
J
iinonec de scipsisaliquid cogitabant. Aspectus etiam tradidit, ibidem proReliquiisreservandam.ubietiam
ipsius et facies inter ipsa eloquia mutabatur adeo, ut usque hodie in memoriammiraculi Iiujus ostenditur :

cum tunc quinquaginta annos haberet et amplius, et ut vere venerabilis adoratur. Ex isto miraculo
subito facies ejus sicut puell?e annorum duodecim colligitur evidenter, quantum depnrtatio illa cinguli
appareret : rursusque, cum per vultum proprium Dominoplacita, et ex ipsa deportatione Virgo sancta
manusduxisset suas, faciesejus et vultus secundum Deo extitit grata cum ipsum cingulura tam mira-
; tt gutta
so "9" ,nls
aetatis exigentiam et debituui temporis reddebatur : bili miraculo ipse Dominus sublimarit; ex cingulo,
sicque quando etquoties hoc voluisset facillime fa- quod Sancta deportabat ad carnem, faciens ipsemet
ciebat, acsi in manibus ejusessct potentiatransmu- forniam Crucis, cui divina caro applicata fuit, ut
tandi naturam. In hujusmodi mirabilibus totam sicmediante cruce caro Sanctae, carni videatur co-
diem, quasi unius brevissimae horae spatium, tr;ms- pulata et sociata divinse. Presbyter quoque Joannes
egerunt et tandem facto sero ad se reversi Mona-
: Abrahae sanctissimo comparatur quia sicut ille :

cln, dixerunt ad Sanctam : Quomodo tali jam hora Deo. per obedientis promptitudincin voluntatis, sine
recedcmus, per civitatem transeuntcs, et pontem '? operis pruepositi subsecutione, ostenditur Domino
Timebant enim notam incurrere, si de nocte inter placuisse etiam hujus obedientia, sine percus-
; sic
homines ambularent; quod cos, inevitabiliter facere sione, per associationem divini operis, et exhibitio-
oportcbat quia cum umnino esset ad monasterium
: nem sublimis miraculi, Deo probatur accepta.
rff jpirifua-
redeundum, ue exterius pernoctarent et inter domum ; 50 Hujus reverentia Crucisverbissacrse Virginis
Jibu loquens
tdenttdem Sanctffl, in qua steterant, et eorum monasterium est adaucta.Cum enim quidam S. Michaelis Mona-
"»utat vul- fluvius naagnus, nomine Arnus fiuat; ac propter chus, Magnus nomine et ut creditur re. graviter
tum horai tardilatera non adessent naviculae, homines infirmatus, vitae hujus termino, etfuturae initio pro-
transportantea; necesse erat eos tanto spatio; scili- pinquasset ; Donnus Paulus, volens ejus exitum
cet fere medii milliarii, per civitatem et homines, sanctissimae illius Crucis virtute munire, Crucem
tam descendendo ad pontem, quam a poute versus ipsam in manibus teuuit coram eo, doncc dictus
Monachus
 VIGESIMA NONA MAJI. 155
l Monachus expiravit. Quarto vero sequenti die, cum dere, nec valebat. Ilixit ergo ad pueruni : Adjuva D
cujus vlrtule Donnus Paulus, quasi nnntians dicorct Frater no- ; me, ut ascendam et post me sedebis in equo, ul EX SUPPARTS
monachus :

ster Donnus Magnus est mortuus illa respondit in eo me teneas debilem et lassatam. «VI MS.
absque pur- ;
Quibus ab el pueri crtu
uatorto tn Non est mortuus, sed de morte sine ullius media; ipso bumiliter adimpletis, eisque sic revertentibus a d.i mone
c&lum tran- poena3 molestia transivitad vitam. Et Crucein, quam Pisas, apparuit subito dextrarius b quidara uiger, fiactum.
sit.
eum credebas tencre in manilnis, non tenebat, quia Frendens et fieniens, ac sine frasno circumqnaque
ipso migrante ablala est de manibus. et tunc
sibi discurrens. Dicit ergo puero sancta Bona Timesne :

ultra purgatoriuni apportata. Ex quibus Sanctae ve- de equoillo. qui sine dubio malus esf> Qui, sanctre
ridicis verbis colligitur, quodMonaclius ille a pcenis Bonse praesentia roboratus, respondit Nihil timeo :

purgatorii, illius virtute Crucis, fuerit liberatus ; quamdiu vobiscum sum, Domina. Ecceautemsubito
cum secundnm verba Sanctaj, non citra, sed ultra ipsis ille dcxtrarius propinquavit, ac puerum Jaco-
purgatorium sit delata. bum in coxiac calcibus sic percussit, qnod eam pe-
51 Appropinquante vero tempore, quo placebat nitus fregit, pelle ipsius coxia; ea parte dumtaxat,
Instante Dominu, Virginis suae sanctissimse merita condigno quae equo hserebat, illaesa. Quod illico beata Bona
moite sua
preemio compensare, ac curiaa cuelestis satisfacerc cognovit, et puero compatiens dixit Jacobe es ali- :

voluntati, quoetantarum virtutum animaj

liujus quidmah passus? Quipra> ejus araore dolorem non
pra'sentiam cupiebat (imo, ut ita dicam, quss de sentiens, dixit Non Doinina. Illa taraen
: quae vi
ipsa vindictani aliter congrue sumere mra volebat, compassionis a passione esse non poterat aliena,
quod Sponsum universitatis ipsorum et Dominum, dixit ad eum Sta firmiter sicut es super equo, et
:

cum bealissima Maria eorumdem Domina, gloria et ego sola de ipso descendam. Et compassioms merito
Regina, multisque aliis ex curia illa non modicis, e viribus Sanctaedatisdescendit, ac pueri ipsius tenuit
coelis ad terram suis odoriferis meritis precibusquc crus et coxiam dependentem. Quam sic pendulam
validissiinis toties attrahebat: ibique diu, quasi pro intuens puer ploravit, Sancta vero confortans ipsum,
suae voluntatis arbitrio, detinebat) venit S. Bona dix.it Noli timere Et partem reducens ad partein,
.-
E
tactu redin-
una cum familiari suo Presbytero Marco humiliter manum su.iin virtuosara leniter superduxit. Mirabile tegrat.
ad Priorem, ac sui animi dicens esse propositum, . dictu protinus conjunctae ad invicem et totaliter
:

iteruni B. Jacobi limina in Galicia visitare; hoc consolidate sunt partes, et puer ipse saluti et robor
faciendi abipso, utaPraelato, licentiam postulavit. pristino restitutus. Cui. in testimonium plemu sa-
Cui Prior, quasi admirando, respondit Quo vultis : nationis et signum, jussit, ut de equo descenderet,
petil l cen- ire, Doniina, cum omnes dicant quod tempus immi- ac sibi transcendenti d sedipem retineret. Qui San
tiam eundi net mortis vestra; (Angelo enim ejus, ut creditur ; cta; inomnibus hilariter et humiliter obedivit.
ad S. Jaco~ divulgante, tunc quasi communiter dicebant, quod
bum l/i
53 Cumque Sancta equo insidens, et puer Jaco-
Gaticta ;
Dominse Bonaade S. Marlino transitus imminebat) bus pedibus vadens, pariter procederent versus Pi- Eirfem puero
Nolo ergo quod eatis modo, ne domum istam vobis sas; Beata Bona, facta sibi revelatione tristis ex revelat qmd
ob peccatum,
privari contingat, et per eonsequens multis bonis, compassione ad pueruin, qui ei valde devotuspluries
qua; per veslram salrein corporalem prajsentiam ei fuerat comitatus, dixit ad ipsum Videtur i.i cato :
i

perventura sperantur. Quao horum non ignara, sed coram Deo animatua, qttia in peccato mortali dece-
conscia, luiraili cum instantia dixit Licentiam mi- .-
des, et ideo in ccemeterio S. Martini non poteris
hi eundi praebete, ac equum vestrum et puerum Ja- tumulari : nullus enim sic moriens ibi poterit sepe-
cobum usque ad pontein a Sercbii concedatis quia : liri. Quod Jacobo subsequenti tempore est
in ipso
antequam ipsum transeam, sciam de meo transitu impletura. Nam cum
usque ad senium vivendo ve-
veritatem et, si ine cognovero morituram, cum pue-
: nisset, tandem infirmatus ad mortem. apudS. Mir-
ro revertar et equo, alioquin iter meum prosequar tiriiim voluit sepehri sequenti dic iferum eamdem
:

hi.s remissis. Prior de ipsius promissione securus, volunfatem manu publica faciens roborari. Sed in-
quod ipsanon posset decipere vel mentiri, eam abr valescente morlio, faeloque sero, quasi prudenter
et itluc intra
mediam lio-
re permisit, et postulata concessit. Cum ergo ipsa excogitans. ait intra se ; Major est Deus, quain
ram trans- cum puero aliqtiantulum ultra S. Jacobum de Podio Sancti.Unde Sacerdote sanctiSepulcri vocato, ipsius
portata, processisset, ex equo descendens, ipsi puero Jacobo se adjudicavit ecclesia?, statimqu° defunctus esf ae
dixit Post sepein hanc aliquantulum requiescam,
: sepultusibidem. Verba ista sibi dicta a Sancta, ncc non sepetietur
tu vero hic cum cquo patienter expectans, nullo nun et ea, qu.e in hac via ultima contigerunt, Jaco- adS.MarU-
tium
modo voces me. Uluc ergo post sepem venit ad eam bus iste, tertio die ante vitce suce termiuum, saspe
:

familiaris suus comes et socius B. Jacobus Aposto- dicto Gerardo Presbytero, et ipse postea railii scri-
lus : ne Sancta sua suo proposito frustraretur,
et ptori retulit viva voce.
spatio quasi media; horae ad limina sua in Hispania 54 Jam verba sna progrediendo finierat Sancta,
duxit pariter et reduxit, utrum in corpore, an ex- cum prcpe ecclesiam suam sancti sui Jacobi de
tra corpus, nescio ego, seil scit ipsa. Post haec re- Pudio ipsa venisset ct puer, tibi adbuc erat doniun-
versa ad puerum, ut sibi jussum ab eadem fuerat cula, de qua diximus, et vetula qu;e habitabat in
expectantem, Beato eam Jacobo comitante, in cu- ea. Dixitque S. Bona puero Non possum : ulterius
jusdam candidi induta specie peregrini, ait ipsi pue- equitare, sed hac uocte cum ista muliere illoque
ro lacrymosa sum intirmata: et postquam
: Fili.ego sene morabor. Erat autein senex ille B. Jacobus,
a te discessi, ad S. Jacobum ivi, sicut proposueram qui disparens eis paululum prsecesserat ipsos. Tu
et volebam, ac ut adspicis sum reversa. Iti cujus autem vade Pisas cum equo, dicasque Priori. quod
redit iitde
cum signis viae indicium exliibuit ipsi ea, quae aolerent pere- infirmata sum qua moriar. Undc
in infirmitate,
consuetis grini a S. Jacobo de Galiciareportare, quaeque con- crastino ante lucem, Presbyterum Marcum et Pre-
stab.itpuero ipsam prius nullatenus habuisse. Qui sbyterum Vitalem Fratres et Canonicosmittat mihi,
audita infirinitate, et visis lacrymis, illatam ci vio- faciens pariter lectum mortuorumaflerri, inquo volo
lentiam suspicatus, ait Forsifan peregrinus iste
: portari, quia non valeo equitare : et cave, ne de his
a-gra defertur
intulit vobis injuriam. Illa respondit ; Nonflli, quo- loquaris alteri quam Priori. Qui abiit, et sibi impe- Ptsas-
niam bonus est peregrinus,
iste et me in eundo et rata complevit. quoque Presbyteri mane, sicut
Illi

redeundo portavit. Quibus dictis ille disparuit pere- Saneta petierat, advenerunt ae m prifidicto mortuo- ;

grinus. rum lecto ad domum suam apud S. Martinum porta-

52 Saucta vero I3ona, volens quod Priori promi- verunt eamdem, per civitatis Pisansa mediuin trans-
serat adimplere, pro redeundo equum volebat ascen- euntes, nullo penitus ab ipsis qua; esset quatrente,
ac
 m VITA S. BON-E VIRG. PISAX.E.
ac (ut ideo oredimus) eos aliquo non vidente. citur, per quemdam Archiepiscopum ; datur locus
I X SITPARIS 5b" Ecre autem post deportationem ipsius, subi-
dubilandi , an is fucnl Pisauus.
JEW .VS.
lo volavit fama, insonuit rnmor, qund Bona de S.
Martino (sic enim solebat ab omnibua nuncupari CAPUT VI.
infirraata est inlirmitate qua morietur. Unde ad
,

ipsaro hominum confluebat multitudo , videre Miracula post oOitum palrata.

cupientium ejus faciem gratiosam , ac sihi posse
Slunita Ecctc-
bcnedictionem ab pro maxirao munere obti- ipsa J transitum Sanctffl ex hoc mundo ad oce- Ex pturimls
ost
t\x Saeramen- quibus in- mlraculis pau-
nere finalem. Sanctse vero inflrmitate cogente ja- los divina non dcfuere miracula
, ,
tis
probaretur; ca seltguntur
gressus ejus in potentias Domini
centi, et instanter ac devote petenti, a Priore et
nec ipsius miser ;<cordise defecerunt quibus ad
Fratribus S. Martini sunt Bdelium more omnia exlii-
,

Quibus instar misericordis Patris suisolita erat esse parata

ii t:i S.n r.-nnt-uf :i . in tine tidrlibusexliibenda.
auxilio omnibus invorantibus eam. Verum mnita
ob ipsadebita cumdevotione susceptis, omnibusque
et pene innumerabilia precibus ejus et raeritis di-
rite peractis, anne Domini millesimo ducentesimo
vinitus sunt ostensa, qme omniasi scriberentur sua
octavo, tcrtio die post reditum, quifuit etertius ex-
Trinitatis cultrix, relicta corporis sar- numerosa nmltitudine lectori fastidium generarent,
euntis Maj i,

cina, migravit ad Dominum ; vitse hujus terminum sicque singula multitudine celarentur; et dum vo-
initio continuans sempiterno , ut ipsum in ccelis lunius inulta, cognosceretur nihil. Est ergo melius
tnoritur 20
deinceps continue sine medio in specie contempla- Bestimandum, utpauca sciantur ex multis quam Ie- ;
Haji,
retur propria, qui eiin terris multotieset cumom- gendi pigritia vel tastidio mediante, ignorenturpau-
Sanotis freq-uentius acfamiliariter m spe- ca cuiu multis. De tnnumera igitur miraculorum
uibus aliis

thesauro, beatae raultitudine, per S. Bonae raerita ad invocationem

( ie apparuit aliena. Et sic tanto

scilicet ipsius animse, depauperata est terra, et coeli ejusdem divinitus patratorum, veritate semper pras-
ditati. Corpus vero ejus virgineum , frequentibus sidente, quasdam quasi exempli gratia sunt con- ac prlmo circa

perej rinationibus incurvatum, variis et sibi succe- scripta, pro iis maxime qui ex paucis colligere et Iteltgiosos

dentibus infirmitatibus confectum, studiis spiritua- concludere sciunt raulta. Et quoniam inter alia facta :
libus attritum, jejuniis et abstinentia exsiccalnm ;
membra ecclesias Religiosi praacellunt, prius illa

el ad quod deosculandum , cumin ecclesiaS. Mar- ponantur miracula , -quaa circa religiosas personas
tini jaceret exanime , feretota Pisana civitascon- per Sanctam suam est Dominus operatus ut per ;

fluebat (quia ex spirituali gratie manus ejus non ipsius magnifica merita lieligiosi curati, testes sint

mortum, sed viventis , et quasi nivese videbantur) muiuke et immaculatae religionis in ipsa.
per quemdam f Archiepiscopum et quosdam Epi- 56 Monacbus quidam S. Michaelis de Guanio a
etmagno con-
bci pos, adstantibus Religiosis multis etClencis, ac Lucanae dioecesis dumex Abbatis sui prascepto in
,
cursu popvli
honoriflcc sc~ praesenle viroruin et mulierum innumera multitu- Romana Curia moraretur, infirmitatem, quae a me-
pelitur. dine laicorum , cum debita reverentia, tamquam dicis maliim nioreca vocatur, mcurrit, et nec quie-
/»

sancti Spiritus apolheca et organum, in ss&pe dicta scere poterat nec dormire. Hic omnipotentein Sanantur mo-
,

s. Martini ecclesia, extra cancellos in latere dextro, Dominum deprecatus ut eura ab illa infirrr.itate nacfttis S-
,
Mtdiaehs,
traditum est sepultura? ; ut quieti^ locus esset mor- Virginis sanctae meritis Iiberaret; oratione finita,

tuse, qui orationis extiterat vivae. Ad cujus tum- statim est sic plenissime liberatus, acsi in eo nulla
bam, sepulturse ejus tempore, in testimonium fe- talis infirmitas praocessisset.

licissimi transitus ejus ad Patrem, sunt daemoniaci 57 Frater Rebaldus, Ordmis Prcedicatorurn, ali- et Bcbaldus
liberati, contracti erecti ac multa et varia mira- ,
quando m suis prtedicationibus de S. Bon.i sinistre Ord. Pr&dica-
cula divinitus perpetrata, ad iaudem illius et glo- locutus fuit, duiu ipsaro Sanctam homines nomina- torum.
riam, qui S. Bonam munere suaegratiaa tulem fecit, rent. Et quia vexatio rionnumquam intellectum
quod tnirabilis esset in vita miraculis gloriosis, et tribuit, plus quam verbum hac vel alia causa tam ;

tandem post mortem in terris merito veneranda, gravem infirmitatem incurrit, quod etiamnon pro-
ac in cobIis sine fine beata, in secula scilicet se- derant medicinae neque consilia medicorum. Iluma-
culorum. ra> ergo auxilio destitutus, ac virtutum quas per F
Sancta.' sua; Dominus ostendebat,
merita in infirrais an/e sinistre
de ea locutus,
ANNOTATA. praeconio excitatus, verborum qua; in Sanctam Dei
dixerat, poenituit: et coram tumba ipsius corpore
a De Serchio fluvio Pisis vicino, pluribus dictum prostratus et corde, liis verbis deprecatus est eam :

ad Actn S. Torpeiis 17 Majt cap. \ Ittt. f Domina S. Bona, rogo tc, ut sicut te Cbristus
b Dextrarius , a vieihi sevi scriptoribus pro equo itapro me roges eumdem, quate-
dilieit et dilexit ,

strenuo it qui lelto idoneus cst tatmitur : ulque infra nus medignetur tuis sanctissimis meritis ab infir-
num. 5'.) apparet, mitate Iiac maxima liberare. Mirura dictu Unus I

c Coxia, pro Coxa, similibus medii xvi scriptoribus orationis et infirmitatis extitit finis, et tamquam
vsurpatum. plenissime Iiberatus, in testimoniumhujus miraculi
Sedepem Xtalico apudRassium
d Staffa, idetn quod postea diu vixit. In quo facto docet nos Sancta ,

Stapedem alii dicerent. quod non siuius dilficiles aut tardi nos offendenti-
e Tertius dies exeuntis Maji, sive ante ejus (inem, bus parcere, et.si indigerentetiam subvenire. Idein a gravi tnorbo

esl 2 lJ Maji : annus nutem qui lunc Pisanis erat Frater cum procedente tempore dentis dolore ad-
1208, nobis est 1207., adeoque eadem dies 29 Maji modum torqueretur, per artificem voluit ipsum
crut etiam Feria 3 hebdomadte Pascha, quod
Y> post trabi. Sed dente rupto per medium , dolor dentis
Cyr.lo sotis 12, iunx 11 lut. Domui. G. celebratum est auctus, licetdens fuerit diminutus. Necessitate
fuerat 23 Aprilis. ergo cogente, recurrit ad locuin orationis et mo-
f Archiepiscopus Pisanus tunc eial Ubaldus Lan- dum, quo prius virtutera et auxilium senserat San-
iiamhus, creatus anno 1174 mortuus 20 aji anao , M ctaj : et statim, sine difiicultate aliqua vel molestia,

\ 201), rui subsunt modo tres Episcopi insulae Cor- partem dentis quas remanserat propia manu traxit,
ticonae; sed verosimilc est, ultos aliuude Episcopos acsi non in carne, sed in ccra molli pars illa dentis
et dolore den-
tutw Pisi adfuisse, occasione expeditionum transmari- esset infixa. Edisce, o homo, exeraplo Sanctaa, fi-
nanun, ia quibus prsecipuus fere usus crat Pisanarum nsm non ponere in benefaciendo etiam inimicis,
navtum : quin ctiam dum sepultura curata solum ttt- sed priora novia bcneficiis cumulare.
58
 VIGESIMA NONA MAJI. 157
'J8 Ejusdem Ordinis Provincialis Prinr in Tuscia, suscitatus, utjam in utroque sexu Patronum etPa- D
quatuor annis quartanain p&ssus est febrem. Qui tronam babeant navipantes. EX SDPPA-
tandem sanche Bona5 miraculis excitatns liisque , 62 Qatedam nobilis Domina de civitate Lucana, P.1S S.W MS-'
pr.icipue quoe ctrca dictum Fratrein Rebaldum cum equo insidens extra civitatem ip-ain aliquan-
fuerat Dominus operatus exeinplo sui subditi ; tulum processit subito cecidit equus ejus , et ipsa
;

et rrorlnclnlis
ante tumbam Sanctas , pro sui liberatione, Deum sub equo «levenit, bracbiumqiie devtrum ipsius sic
prxdicntorum devote _ rogavit et ipsam : statimque infirmitatis fortiter equus calcando compressit quod enormiter ,

a quartana illius causa succisa , febris illa recessit ab eo, ac est confractum. Quie snper equo cum doloribus
fcbri.
diu postea vixit sanus. restituta, domum et ad lectum proprium est re- Curatur bra-
K9 In sequentibns ordinem temporis chlum fraztum
niiraculis ducta. Cumque sola camera apertis
existens in
patrationis ipsorum, pro ut investigare potuimus, oculis vigilaret ; quamdam indulam albis feminam
decrevimus observare ; nisi forsitan , propter iden- ad se adspicit venientem, et suuin confractuin bra-
titatem loci, vel materiiesimilitiidinein , aliquacon- cliium constringentem. De illius ergo adventu
nectantur quorum primum est istud. Joannes Pi-
;
incognito ac bracbii constrictione mirata, quicsivit;
sinins rivis, in quadam congressione populi; de suo Qnaj estis vos? S. Bona ex adventu et eventu ,

dextrario est dejectus ; ct inter adversarios con- sibinomen assumens, respondit Medica sum. Et :

stilutiis, memor extitit S. Bonoe. Ipsam ergo invo- Domina illa dixit Unde estis? Sancta respondit.
:

cans adjutricem , ab ipsa est statini elcvatus in Ego sum Bona S. Martini Pisani, quae ut te sanem
equo. Cumque rursus congrediens ile eodcm dcx- adveni rursumque constrixit tosum brachium
:
,

trario iteruin cecidisset ; ipsa, quam nuper ad superducens aliquoties manus suas. Qno facto
auxilium paratam senserat, iterum invocata, ab Sancta ei disparens abscessit, et illius Domime bra-
eadem est sub consimili celeritate rcstitutionis be- chium priori sanitati et robori restitutum est sta-
neliciuni consecutus. Tertio pergcns ad bellum ,
tim. Doniina vero illa seuliens se plenissime libe-
B gravius aliis vicibus est dejectus, ita quod jacens ratam, vocavit deforis existentes, praacipiens quod
E
1» puqna ter in terra, equorum et adversarioruin peiibus erat aperirentur ostia et fenestrae. Super quo adiuiran-
dcjcclus ao stratus. In tall crgo nccessitalis articulo consti- tibus illis, dixit Domina : Nolite mirari, quia libe-
cquo tulics
tutus, votum eniisit ad Sanctam, qnod si ipsum, rata sum plene. Et illi ad eam Quis vos taui subi-
sttptr cuiit rcs-
:

tittiitur. ut prius, in equo restitueret , ac de illo periculo to liberavit? Illa, credens praedictatn medicam trans-
liberaret, ante tumbam ipsius lampadem, quoad ire per eos, cum quadam admiratione respomlit :

viveret, faceret semper ardere. Qui quod petierat Nonne vidistis medicam , quae venit ad me >
Ne-
ci tlsecutus, votuni quod voverat aditnplevit. Ecce gantibus et admirantibus illis habitum ejus dixit ,

S. Bona. naturse boni non inscia, exemplo divino et forniam, quod Bona S. Martini vocaretur ad-
non improperat, quod jarn dedit ; sed petita in- jungens. Pro veritate ergo miraculi requirehda
stanter , tribuit aflluenter. Pisas nuutii destinantur, scrutaturi, an apmldictum

A nanfittolo
00 Quadam Leo dicebatur, cutn qua-
navi, qiue S. Martinum Sancta aliquavel femiua talis voca-
llbcrantur tu galeis,
i' propter couimotionem inaris maxi- buli haberetur.
Qui ut eis jussum fuerat inqui-
navis cnm 4 mnm, in tanto periculo constituta, quod homines rentes, de S. Bona, Deo acceptissima Virgine, lau-
trlrcniibits,
existcntes in ipsa mortem jam in januis cesti- dabilia in opertbus et mirabiiia in virtutibus quasi
marent; subito quibusdam ex ipsis venitin memo- innumcra audiverunt. Quae cuin Lueam reversi
riam S. Bona. Qua pro sui liberatione ab ipsis in nuntii fideliter retiilissent; Domina illa nobilis a
auxilium invocata. illico in superiori navis parte sui confraclione bracbii liberata , cum honorabili a s. Bona ul-
apparuit eis ipsa Sancta, vestibus albis in testimo- sccietate nudis pedibus ad tumbam S. Bonae medi- tro apparcnte,

nium integerrimae virginitatis et lsetitiae signum c;e cilicio vcnit imluta ; et donec vixit, Pisas in vi-
induta : et tempestate scdata, facta est tranquillitas gilia festivitatis Sanctaj annis singulis veniebat
magna. In consimili necessitate , consi^iili modo ac ante altare ipsius devotissime pernoctabat. Sic
Sancta afluit iuvocata na\'i S. Christophori, ipsam et ccepit S. Bonae uomen
et virtutum ejus fama
et alla cum duas cuin ipsa galeas, resque, acexistentes in ipsis in locis illiscircumquaque diffundi et ei ab ho- ,

? tnrcmibus,
homines liberando. Qui tamquam de mortis periculo minibus illarum partium reverentia exhiberi. F
C
liberati, nudis pedibus et laneis ad carnem induti, Sic factum est, ut occasione sanati brachii per pre-
ad altare Sancta; in ecclesia S. Martini cum ceivis ces et merita S. Bonae virtutis diviua; brachium ,

processionaliter acccsserunt, gratias prosua libera- extenderetur in illis parlibus ad multa mirabilia
tione reddentes Deo et Sanctce. Simile penitus operanda.
circa navem Buigarini sociorum, in portu Ac-
et 03 Mornetto civi Lucano et uxori ejus Julia; filius
chon c rebus pretiosis onustam Sancta auxilium ,
erat mensium novem, qui adeo gravi est intirmitate p uer morlbun-
prsestitit invocata : et in ipsa hoiiiines constituti percussus, quod de ipsius liberatione medici despe- dus uuus
consimilem reverentiam Sanctae, pro sua et uavis rantes, noctem immediate sequentem vitse ipsi ter-
ac rerum liberatione, fecerunt. minum, et mortis ei statuebant adventum. M.iter
61 Dum quadam vice adeo esset niagiia tempe- ergo, omni bumano auxilio et consilio destituta,
uc qintrta stas in mari, utinquadam navi homines existentes, ante quamdam imaginem S. Bon;e. ijine in quadam
apparente non nisi mortis exitum expectarent quidam Pi- ;
ejusdem civitatis ecclesia habebatur, Sanctam ipsam
supcr Cruccm
sanus, Joannes acceptam Cruccm tenebat
nomine ,
oravit, et sub obligatione votali promisit eiileui.
Sancta.
oppositam tempesiati. Cumque mare suo tumore quod si filium suum Dominus liberaret, singulis
intumesceret siiper navem, necessitas ipsi S. Bo- annis comestionem sex pauperibus in festo S. Bonaa
nam ad memoriam revocavit qua; ab ipso in : prseberet. Votiva oratione finita. per S. Bonam.pro- vo tiscltemoiy-
auxilium iuvocata apparuit super Crucem cessa- , cuiatiicein pauperum et consolatricem moestarum, nis,

vitque inare ab ipsis, furorem ejus prssentia San- liberatus est puer : ac ii. fcsto decimo uicnse pul-
ctai placatissimc cohibente. Et quia longum esset chrior est inventus et major , quam essent ceteri
nimisomnia mirabilia singulariter enarrare, quse convicini pueri, aiini et dimidii vel duorum : ut lioc
iii marinis periculis circa lignad, ethomines per S. ipsum es.-et certissimum sitnuuu, quod sanaverat
Bonam sunt divinitus uninn pro perpetrata, hoc cuni Domiuus.
omnibus Saneta ex
dixisse sutficiat, quod in ipsa , Oi Puer quidam civitatis ejusilcin tanta vi fe- etalter:

hujusmodi miraculorum multitudine, beatissimi Ni- brium tenebatur, quod dc vita ipsius omnes vocati
colai Episcopi el Confessoris eximii videtur Spiritus medici desperabant. Cujus mater et soror cum S.
Majt T. VII i\ Boua
 i:,s YITA S. BON.E VIRG. PISAN/E.
Bome in eeclesia S. Martini se daturas umim pal- solito membrulum pueri attrectaret ; rcperit lapi-
EX SCPPA- liuin convovissent, statiin est puer plenissime libe- dem ad collum forameu exisse, et
virgulffi juxta
RIS.EVI MS-
ratus. Amant Sai.cti se ab hominibus honorari, leni compressione adhibita absque omni molestia la-
quia in hoc sui Creatoris laus et gloria procu- pillus exivit. Mater ergo, Dominum benedicens et
ratur. Sanctam, quod vovcrat multa cum devotione com-
6b' Mulier in civitate eadem tanta infirmifate plevit.
rorporis premebatur, ut natura pene succumberet 69 Teberto, ejusdem parochiee, duo erant filii ;

niorbo. Hffic pro sua liheratinne sanctam dcprecata minorem puerum eetate quinquennem, Hugolinus
cst Bonam, et bonitatis ejns efficacia hberala est fraler ipsins anioris gratia amplexatus, dum super
statim. Duorum annorum puella, dc paroc-hia sua genua ei blandiretur, commotione ipsa Iudrica
S. Christopbori Pisani, slabat ad fenestram quam- ruptus cst puer qui ex clamoribuB querulosis in-
:

dani, a via publica dunbus solariis elevutam. Qnam dicans passionem, patrem et fratrem ipsuin admo-
cum ex ineaulela puerili de dicta fenestra cadentcm dum Cumque. ut propler hoc incidi
contristavit.
mater econtra sedens cum aliis aspexisset; cum deberet puerulns, esset medicorum consilium incli-
festina devotione clamavit; S.Bona, tibi commendo natum mater incisionem abhorrens in filto, non
;

Satvatvr puel- ipsam. Et ecce, cum puella cadendo devenisset in permisit. Sero facto se iu oratione prosternens, pro
lu ir allo
tapsa.
terrom, qme ab aspicientibus, propter casus altitu- liberatione filii Dominum et S. Bonam humilitcr
dinem ct puellic teneritudinem, confracta et exani- precabatur, sub voti obligatioue promittens, quoil
mis putabatur, statim propria virlute surrexit, ab laneis ad carnem indiita, nudis pedibus ejus altarc
ea cui conimendata fuerat illa;sa scrvata ; ac esum cum reverentia visitaret. Gratiaque Dei et meritis
panis, quem cadendo interruperat, reassumpsit. Sanctee Bonce, puer ille repertus est totalitcr libe-
aHnotic' annis GG Alia septeni annorum puella, de parochia ratus. Mater ergo vota persolvens, ad altare San-
contracta. samedtcti S. Martini Pisani in Chinziea, sic fuerat ctae, sicut promiserat, prajsentibus inultis venit
B a pueritia sua cuntracla, quod per se de lecto non gratias agens Deo, qui per meritaSancta) suas Bonse E
valebat exsurgere, nec cibum ad os proprium appli -
confracto suo filio preestitit sanilatem.
care. Ad qua:n cuin plures femins, in quadain Yi- 70 Bartholomrea, ejusdem parochiffi, cum gingi-
gilia fcstivitatis S. liona;, visitationis gratia acces- vas suee nepotulee novem dierum, occaaione cujus-
sissem ; pulsatione pro Vesperis Sanctee ejusdem dain infirmitatis ciim qua nata fuerat, confricaret;
memores factffi, dixcrunt ad matrein puclla; : anhelitu preepedito, subito est infantula sufibcata. pudla sitf-
Quare non vovetis S. Bonffi lianc tiliam vestram, ut Quam cum Bartholomeea lividam aspexissd,
ijisa fncata revi-
vlscit
meritis ipsius et precibus liberetur ab angustia capitis velamcnto dejecto, se homicidani clamitans,
tanta ? Qua vuvere eam penitus renuente ; prtedictae ccepit percutere pectus suuni. Multi concurrunt et
femina), puellffi sic jacenti compassffi, ac in devo- multae : per evidentia signa puellain mortuam esse
tionem Sanctie festi ipsius occasione excitatte, vo- perpendunt. Ex quibus una dictam Bartholomeeam,
tum comnimiitcr emisei unl, quod si ipsam Dominus hujus ream periculi, consolando ipsam admonuit, ut
liberarct, imaginem ceream iibrariira septem, juxta percussionibus et clamoribus preetermissis, S. Bo-
numerum annoriim infirmee, ofierrent ad tumulum nre, qusetot mirabilia operatur, suam nepntulam
S.un tffi. Emisso voto, statim puella brachiosa sua commendaret. Quaesanoconsilio acquiescens, flexis
coepit extendere : et de lecto consurgens, liberata gcnibus cum lacrymis humiliter votum vovit, quod
est ab illa angustia, ad venerandi festi Sanetre re- Bona puellam, quam
si S. preeter votum suffocando
verenliam augmentandam, Porrofeminse ill.e, quol occiderat, redderet sibi vivnm
librae unius cereum
;

devote voverant, integre porsolverunt. ad ejus altare nudis pedibus, lancis ad carnem in-
G7 Cum quidam potentes homines armata manu duta, portaret. Verbis voti completis, subitooculos
ad domum adversariorum accederent, ipsique ad- apuerit puella, ac brachiola exteudit et manus; et
versarii armati eis nihilominus contra starent, duo mamilla ori ejus admota lac suxit, ul prius, et per
linocata San- fratres scilieet contra decem; subito qu.cdam fra- annum et amplius postea supervixif.; illaque voto
cta dirlmittir trum illorum propinqua, inter ipsos jam sese ferien- promissa persolvit.
jiuana :
tes projecit sc extensam in terra, pro tanto periculo 71 Henricus, ejusdem parochiee, apostema gra-
imminenti invocans S. Bonam. Et subito feroces vis-iiuura habebat in corpore quud cum mediei in- :

homines, et irati ad invicem, sunt sine peroussione curabile perspexissent, de salute desperantcs ipsius,
aliqua separati Doiuino, per Sanctre carae ma-
; silii desi ruerunt eumdem. Humano ergo cunsil o et nu-
ritu. eflusioneni sanguinis prohibente. apostciua
ac illorum xilio destitutus, divinura humiliterimploravit, votum tncuratit-
crudeles animos raitigante. emittens ad Sar.ctam quod si ipsa, quam tol indi-
; le aufcrtur.
68 Bonajontae, ejusdem S. Marlini parochi», fl- gentibus succurrere audiebal, sibi quoque conferret
lius erat unius et dimidii anui, qui ex vilio lapidis beneficium sanitatis ; nudis pcdibus, Inneis ad car-
doloribus stimulatus. querulosis vocibus parentcs et nem indutus, cuin Iuminaribus ad ipsius veneran- 1

familiam cruciabat. Cumque vocatus medicus nul- dum altare veniret, ac ulterius semper in cjus Vi-
lum remcdiutn malo illi adhiberi posse dixisset, in- gilia in pane cjunaret et aqua. Facto mane invenit
pucr caJculo cisinne dumlaxat excepta; de voluntate
patris se Iiomo a diclo apostemate liberatum, votumque
llticralttr:
pueri, sequentem diem terminum flendaa
incisioni quod promisit exolvens, usque hodie sanus perseve-
preefix.it, Porro niater, ex teneritudihe
dilectionis ad rat et vivus.
filium, incisionem abhorrens et tiniens. facto sero 72 Benvenuta, ejusdem parochiae, cum quadam
discincla ei discalciata, et ad terram
liuunli ciun die diu cum soctra litigasset, tandem spiritu ira-
devotione prostrata, eum aliquamdiu S.
Bonam pro cundiso concitata, extensis manibus diabolum pluries
filii sui liberatione rogasset,
landem orationem in invocavit,ut eam in sua reciperet potestats. Et
votali obligatione complevit; promittens,
quud si inimico bumani generis faciente, qui semper ad il-
absque incisione contingeret puerum liberari,
ad laqueationem hominum est pnratus, sensit striiiLii
S. Bona; tumbam discalceatis pedibus cilicio induta aliquantulum manus suas. Nucte vero sequenti ap-
vcniret. Mane facto cum medicus pro pueri inci- paruit ei S. Bona, diccns ipsi Inmalas
sione venisset, dixit ad virum et ad ipsum
manus heri ;

Non : dedisti te ipsam. Sed tum iuiserta animffi, vade

ad
incidatur puer, quin cuin a soliiis clamoribus quie-
Presbjterum Gerardum Canonicum S. Martini; et Mtilter ifttr
hacnocte, lorsilan ipsum sine incisione Do-
verit in
ei
tl.tinom 86
confilens quod fecisti, a potestate diaboli,
per tlittnciti 1
minus liberabit. Cumque medicus explorans mure ejus ministcrium
.

et virtutcm Sacerdotalis ordims,

[libertatem]
 VIGESIMA NONA MAJI. 159
[libertatem] obtinebis. Et ut ipsam Benvenutam quemdam vicum, per quem poterat respicere versus
absolutione ostenderet indigere, pariterque pro ipsa Arnumfluviumad Aquilonem-.etduosvirossuperripa BX SOPPAtllS
obtinenda solicitam ipsam redderet et attentam, ea- iEVl IIS.
ejusdem fluvii, ligna securibus incidentes ouibus ;

dem nocte idem ei secundo praecepitet lertio. Mane usque ad vultum, ipsis sic distensisfnon modicum,
facto,dicto Presbytero, propter ejusdem verecun- lignorum particulse veniebant. Ipsos etiam viros as-
diam, tamquam noto noluit quod fecerat cnnfiteri : piciens, post modicum vidit, quod ligno relicto se
sed semiplene pra?ceptum sibi factum adimplens, invicem securibus feriebant.Cumque de his secum
Sancta appa- Fratri cuidam Minori in Confessione totum nego- in somnio plurimum miraretur, cum dolore clama-
rente et con- tiuin revelavit.Qui praecepto Sanctas suum confor- vit in sumnio; Heu! unde provenit tantum mahim?
fitrri jubente
mans eonsilium, ad dictum Presbyterum remisit Et statim vocem sibi respondentem audivit Quare somnio quo* ;
Uberalvv: dam mone-
eamdem. Ecce Sancta nostra, ad multorum confu- honiines non custodiunt Virginis festa? Experge-
tur ;
sionem, ordini clavium reverentiam exhibetet exhi- factus ergo de somnio, quasi divino certificatusesset
bendain doret. oraculo, festura ipsum cnm aliis fidelibus custodivit.
73 Albertus, ejusdem parochise, habehat dextra- Non ergo est mirandum, si hoc in tempore, pesti-
num, centnm librarum pretio nestimatum : qui su- lentiis, sterilitatibus, guerris, aliisque tribulationi
bito quadam die in stalla cecidit extensus in terra; bus plenus est mundus, quo Sanotorum festa, qui
ibique cum multo sudore sic jacebat immotus, ut hominum sunt intercessores apud Deum, pessime
nec pedibus tractus, aut auribus, aut cauda, ulla- observantur. Sicut enim Sancti pro devotis et hu-
tenus se moveret. Cumque pro tanto damno tam su- milihus intercedunt, sic superhos, et Sanctorum
eqiius viori-
bito aceidcnte dictus Albertus ac tota familia ejula- festa contemnentes et Deum, justitia exigente, in
bundits sa'
natur rent; tandem uxor ejus, B. Bonaa virginis memo- sua duritia et ex ipsa provenientibus angustiis dere-
rata, genua fixit in terra statimque equus, omni-
: linquunt.
bus aliis praetermissis, qui eum frequentissime per- 75 Pretiusa nomine, de saepe dicta S. Martini E
tibctatur cx
tractarant, in illam solam oculos direxit et flxit; parochia, aborsum passa, tribus diebus in cruciatu aborsu mo-
quasi ei innueret, ut illam, cujus memorata fuerat, maximo jacuit et dolore, cum creatura mortua, in ribnnda,
pro sua liberatione rogaret. Quas orationem suam matrice interius transversata, nequiret exire. Quae
inchoavit his verbis Licet videatur indignum, vos,
; talibus angustiis circumsepta, cognatam monuit, ut
tam pretiosam Deo carissimam virginem, pro ir-
et se B. Bonaa sua vice voveret. Cum ergo illa fecisset,

rationabilibus animalibus deprecari tamen quia : subito abortivum exivit, et ipsa Pretiosa est ab
damnum istud est magnum, vos piissimam Domi- angustiis et a raortis periculo Hberata ; ac postea
nam pro hujus equi liberatione instanter exoro; tempore congruo ad altare S. Bonae cum luminari-
promittens, quod si ipse de hoc mortis articulo fue- bus venit, nudis pedibus et laneis ad carnem induta,
rit liberatus, laneis ad carnera induta, nudis pedi- sicut pro sua liberatione ejus cognata promiserat,
bus cum condignis luminaribus, ad vestrum acce- sub vicaria obligatione votali.
dam altare. Mirtimdictu! orationis fini contiuuata 7G Bonajonta, ejusdem paruchias in quodam ,
et alius ex
est erectio equi, ipsum S. Bonre precibus Kberante, exercitu captus fuit adversariis et ligafus. Cumque vineutis

qui salvat Uomines et jumenta. Domina vero illa, ipsuin adversarii post se traberent sic ligatura, de adversai iO'
rum :
divinae gratias, quam per S. Bonam consecuta fue- rebus ejus et armis, cujus ex ipsis esse deberent,
rat,non ingrata, Deo et Sanctae reddidit vota sua. invicem pertractantesnecessitas ipsi S. Bonara ad
;

74 Magister Joannes, natione Salonitanus, de memoriam revocavit. Devoto ergo corde et humili
festum rjus parochia S. Andrea? in Chinzicha, cum avicinis suis eam deprecans, votum vovit, quod si ipsum de illo-
negtitjcns. festum S. Bonre observantibus moneretur, ut ipsura rum manibus liberatum reduceret doraura suam, ad
idcoque pu-
festum cum aliis custodiret, respnndit; Et quie fuit altare ipsius cura cereo unius libras veniret. Post
nitus,
h:ec Sancta Bona'? Cumque ei responsum fuisset, votum emissum, qui euin trahebant, in tautuni sunt
quod mulier sancta fuerit. Deo serviens et devota, quod se mutuo ferientes
spiritu Lracundise concitati,
et ideo ejus festum a populo celehrari ; dictus Joan- ipsum Bonajontam rehquerint ligatum. Cui sentienti
nes adjecit Si ipsa bene facta sua exercuit, bene
; quidem, sed nerainem intuenti, subito sunt manus
fecit,ego etiam bene volo facere mea. Et rediens ad a vinculis dissolutae. Et reversus domum, reddidit
fabricam cum proposito operandi, subito sensit do- votum suum gratias agens Deo, qui per sanct»
;

lorem in manu, et eara respieiens vidit ipsam tumi- Yirginis merita, vincula sua rupit, et vinctum de
dam cum rubore. Cumque nihilominus sic ad f ibri- adversariurum manibus liberavit.
cam pervenisset, invenit os quoddam pedem sui m- 77 Quaedaro devota femina urceolum olei, in
trasse discipuli et laesisse, in eodem secum ope- Vigilia S. Bonas, hora ve."pertina, ante ejus altare
randi proposito existentis. Perpendens ergo saepe portavit. Quem cum Clerieus, circa altare ambu-
dictus Joannes, quod haec propter indevotionem ad lans, occasione cereos accendenti , inconsiderate
festum Sanctae contigerant ad ejus aecessit altare,
; pedibus impulsisset, pluribus videntibus est urceo-
promissa
rogans eum, quod ipsum suis precibus liberaret ; lus ipse versatus ad terram. Quod mulier, qua*
emendatlo-
nesnnatur, et vovens, quod si hocfaceret, ejus festum perpetuo ipsum portarat.aspiciens, urceolum ipsum S. Bona3 urcenlus ulti
dum viveret custodiret. Oratione finita, cum domum commendavit, dicens Eia Domimi S. Bona, ego
:
atite ejttsalta-

r< MTtitur,a dolore, rubore, ac tumore manus est urceolum ipsum ob vestram reverentuun apporta- re eiertituv
absquc cffusio-
plonissime liberatus os quoque pedem exivit disci-
: ram. Res nova et mira! erecto urceolo, ipse sine
ne,
puli, et vulnus ex illo factum osse, totaliter est sa- ulla diminutione sub oculis adstantiurn repertus est
natum. Hajc autem sunt facta circa annum Domini plenus, et nec vestigium alicujus humiditatis iu

millesimum ducentesimum quadragesimum nonum. lapide , super quo versatus fuerat urceolus potuit ,

Septem vcro annis ab inde transactis, cum quaedam reperiri.

ipsi incumberet necessitas operandi confldens quod ; 78 Duobus juvenibus in equis sibi currentibus ex
Crucis assumptione a voto esset quolibet absolutus, adverso, equi ipsi capitibus invicem sic fortiter im-
tt ne amplius
in festo S. Bona?, quod tunc iinminebat laborare, pegerunt, quod ambo equi in terram pariter cecide-
festum viotet,
firmiter proponebat. Sero tainen diei termino pras- runt, ac cingulis sella3 alterius forum diruptis, sella
cedentis precibus pulsavit Sanctam, ut quid circa ipsa cum sedente in ea, nnmine Jacobo de paroehia
lapstts ex amo
hoc sibi placeret, in visu ei ostendere dignaretur. S. Martini, percussionis cecidit retro : et quod
vi
ct morti pro-

Et ecce nocte sequenti vidit in somnio, se juxta majusest. equus ille, cui pra^dictus Jacobus inside- ximus sanu-
prEedictam S. Mnrtini ecclesiam positum, contra bat, deloco illo vivus araphus
non est motus; et tur-
alter
 160 VITA S. BO>\£ VIRG. PISAN.E.
ii alter etiam equus, ob percussionem illam, parvo [quem Jgnesinum nominant) ubi Cap. 2 dicitur, quod
EXSDPPA- post tempore cxpiravit. Porro dictus Jacobus in anno Mcrrxxxn, mortuo Priore Caiioiiicoruin Regu-<
ms jEvi
iriT.i sio jacebat exanimis, quod curo motus pulsa- larium S. Augustini, Magnificus D. Bonifacius,
lis uon Bentiretur in ipso, plurimi oogitabant ipsum novellus Comes de DoQOcatico, CX indulto Joannis
non domum, sed immediate ad ecclesiam tamquam Papsa XXII ffidificaverit atque dotaverit ibi mona-
mortuum deferendum, Sublatus tamen de Ioco casus sterium S. Clara; pro quadraginta Sanotimoniali- aitt*sttttcrn
Clarlssls,
inlectum, sine locutione aliqua aut voce, usque ad bus, victuris sub regimine Fratrum Minorum, oui
medium noctis permansit immotus. Cum pater ad hoc eligerent quatuor c suo numero curam au- :

ipsius, suasionequoruradam, ipso tamquam mort.uo, tem aniraarum, eeclesia? ipsi (utpote parochiali) at-
votum emisit ad Sanctam, quod si filium suum Do- tnbutarum. gererent quatuor. Capellani, ad id a
miims restitueret sibi vivum imaginem ceream ,
Pontifice deligendi. Utinam extairt ipstim Pontifi-
librarum decem ad ejus altare portaret. Voto cium Breve de ea mutatiunr : ilonec einm id produca-
completo, statim juvenis, quasi de profundissimo tnr,expressam mentionem faciens Sororum S. Clarw,
somno cvigilans oum motu corporis primo, quam- isticex tunc colhcandarum, mtinebit semptr prsesump-
dani vooem emisit et postea cibo petito et sum-
:
tio vehementior pro mea priori sententia, in jam dtcto

pto, vitBB et sanitati est pristinse restitutus. Pater Instrumento fundata. Siqitidem potuerit ficri, ut libri
etiam juvenis, quod voluntarie vovit, devote com- preedtGti uuctorduas loci mutatwnes in unam covfhivcnt;
plevit. et Parschiam quidem cum sno omnijure tenuerinl Fra
tres, cnm oncre tcmen alendi ex reditibus loci Capel-

ANNOTATA. latnos seouiares quatuor administranda pasioralia

cumgtte experientia doceret s&minarium hoc esse riaa-
a Abbatia S.Michaelis de Guanio quolocosita fue- rum intrr Cierum ctFratres, malucrnit hi alibi lihc-
rit, etcujuB Inslituti, libenter discam. rius vtvere, sicqur locum Sanctimonwiibns cesserint, cum aln/uot
Capellants.
b /IcaJemins della Crusca Morice in plurali dici • eodem forte regredientes ubi primitus habitarant. XJt ut
,
E
tw, usemorrhoidum morbus, ex copia sanguinis ad est , tnli vel alin occasione imminuti admodum fuerunt
vencu secretarum partium concttrrentis. loci tpsitts reditus, sic ut pro quatuor Capcllanis, aeffre
c Accon, vnlgo Acre, olim Ptolomais in Syria, pntucnnt sustenlari duo ; ct totum dewum ouus reciderit
1>osl amissam Ilicrosolymam, Regis el Patriarchx in unum, constHulum anno UCCCCXLIX, tempore. Nico-
Sedes. lai Papa V, deconsensu JuHani Archiepiscopi ; sub
d Ligna Itali appellant, naves. cujus etiam regimine nwnastcrtum erat , nesaiur
e Stalla vox Lougobardicn, stabulum siguificans, quando exemptum jurisdictioni Fratrum, sicut hodieque

Teutonice Stal. manet.

f bistentus, ftic esse ridctur, Occupatus. 81 Idem Franciscus Maria Cefjtnius, qui has noti-
tias communicavtt, etiam scquentes adjecit, qttas exlla-
CAPUT VII. lico Lutinas exhibeo. Post Translationem prsedictam
requieverunt Iieliquite supra proprium sui nominis
De Trwislationibus et cu/tu hodierno sacri altare, intra sacellum nobiltssima? familiaa a Colle
corporis. dicta?, usque ad annurn mdcvii, quando quidam Anno 1607
Eques Philippus Capriani asdificavit dotavitque ibi- renovato

X ranslationit primse in Commentario prsevio num. 3 dem altare novum sub invocatione S. Mariro Mag-
alturi,

monttmentum^ authentica forma scriptum hoc

indicatai dalenas. Dum autem itlud asdificabatur, manserunt
nnriiitur Clareat omnibus manifeste, quod corpus
:
Reliquia" penes Monachas intra ipsarum claustrum;
S. Bonse, in renovatione ecclesise S. Martini, de et opcre finito, illuc cum magna solennitate relat:e
altari, in quo quiescebat, translatum est ad no- fuerunt, collocatseque non admodum
super altari
vum altare qoyeb ecclesia». Tuncautem cum corpore splendide. Mansit tamen intra moftasterium Caput,
fuit inventa una tabula plumbea, infra dictumaltare vasi inclusum argenteo, solumque in die festoSan-
cum qua tabula scuipta erant infra
dicto corpore, in ctse consuetum fuit ud publicam venerationem gx-
Anno DominicEQ IncarnatiO-
scripta verba, vidilicet. pbni, Verum reflorescente paulatim Pisanorum erga
nis uccvill quarto Kalend. Junii, venerabilis re et lianc suam Patronam devotione, et eleemosynis in caput scorslm
nomine Bona, devota hujus ecclesise et ministra, manet :
i

notabilem quantitatem accumulatis honorificentio- ,

requiescit. Quam tabulam viderunt, et propriis oeu-

F
Corporls trnn- rem formam acceperunt omnia et caput quidera :

statio fttcta. lis legerunt Fratres, Ligelius de tunc Gnardia- anno mdclxxvii elegantissima? ex argento novi ope-
an. 1304.
uus dicti loci, etJoannes de Sancto Vito Lector dicti ris tliecaa impositum fuit, braclinim quoquc unum
loci, et Bartholoniams de Sarzana, et Jacobus de alteri argenteo vasi inclusum : reliqua vero sacri
Sardinia omnes Ordinis Fratrum Minorum, in loco corporis membra reposita intra capsara, ligneam
prsedicto commorantes. Haec omnia et vidit, et legit, illam quidem sed crystallis pretiosis itacinctam,
,

etprsdicta nianu propria scripsit Specialis Bettus ut universum opus, una cum thecis capitis atque
Stephani, dictae Capellce S. Martini de Pisis, qui brachii. ad ducentos quinquaginta ducatos absum-
pro tunc erat actualiter [sanctorum] Corporum Visi- psisse existimentttr, Et caput quidem atque bra-
tator. Scriptum anno Domini mccci.xiv die xiv chium tcnentur supra altare interius Monacharum, an. 1677
Aprilis. transferuntur
corpus vero exterius; omniaque conspicienda pras- os.sti
in noiain
80 Ex hoc inslrumento, in quo tam expresse nomi- bentur die tertio Pentecostes, postquam vesperi arcam
nantur, Guardianus, tt Lector, prfledicti loci, el alii diei secundco instituta fuerit solennis processio,
locum tenen- duo Fratres in prBedicto loco, S. Martini scilicet, cum maximo civium accolarumque* concursu.
tibtts Fratici- commorantes; luce meridiana clariue esse vtdebatur, 8i Celebratur nihilominus festum tota civitate
scanis
quod eumdem lunc obtinebant Fratres Minores, cum ac dicecesi in die xxix Maji sub ritu Duplicis, idque
jusio tot ReHtjiosorum numcro, nt Lcclorcm jumonbus jam olim etiam usitatum fuisse antiqua kalendaria Exercitium
dan operse pretium esset non diu tamen istic ibi pcrsti-
: probant. Dum autem hsec scribuntur, mense Augu- itiel Jovts in
tisse credebam sed ineunte seculoxv translatos ad eum ejus honorem
; sto anni mdclxxxii, sub prselu est libellus, com-
institutum
quem nunc quoque obtinent lucum sanctse Crucis, sttb- plexus Exercitium cujusdam devotionis. die Jovis
:

slituisse sibi Sorores sui Ordntis. Hanc porro opinio- specialiter applicatie; quando devoti ipsius SanCt33
vem deponam suadet quidem, sed segre persuadet
ut raultas gratias per ejus intercessionem recipere
se
Codex antiguus, apud Sorores prxdictas, asservatus agnoscunt, quarura tamen scribendarum ratio nulla

habetur.
 VIGESIMA NONA MAJI. 161
A habetur, eo quoil nobis tufficiat vivus fervor devo- niis in nostra Catheilral ubi unius altaris tabuia D
imaglnes tn tionis nostra. Ipsao sacrw Reliquia; sscpius ali Ordi-
tempUs.
reprffiaantat illam,susoipUntem babitum S. Augu- «*«»«
nariis visitata', scnipor absque omni ambiguitate
collocatum "est '" "'
stini. Ante arain vero, supra quam Ms "

fuerunt approbata; uon paucis vicibus

: iiriemque corpus, continuo ardetlainpas; et praterhanc
die-
venerunt ipsi, acl Sacrum coram iis Pontificaliter busJovis. tempors prEnotati Kxercitii,
ibidem ac-
celebranduiu. Plures quoque locis variis ad populi cenduntur cerei ut ininimum qnatuor.
commoditatem S. Bona; imaginea habentur impri- :

DE B. GERARDESCA PISANA
ORDINIS CAMALDULENSIS TERTIARIA.
COMMENTARIUS PR.EVIUS.
Exoleta fere ejus memoria, unde et quomodo hic reslaurata.

ClilCA BHXXL Ordosub nomine ct invocntwue S.Sle-

Equeslvis racutis ad invocationcm illius (umitlumve patratis, qui-
phani Papa> ac Martyris, ad aunum mdlxi, a bus Sancta; titulum et cultiim, sallem ut Buata meruit
ex veterl M
Cosmo Medicceo institutns; et a $ucce$so7 ibtt& ,
quemarlmuditm in parte superstite centies ac cttm tttith
centu .,

ejus, Magnis Helruria Ducibus, auctus multis vocatuv, seque Imr m titulo lti< vevbis ijrsfixo : Incipit
Snnctx
juribus ac fundis; favore Ducis Ferdinandi et Pii historiasive vita Sanctoe Gerardeschae, de civitate
B Payx II' aitrtcritute, possidet interalia vetustissimam Pisana, qn» apudmonasteriumS. Savini requiescit.
Ecclcslam S. Pisis S. Savini ecclesiam, Tjuse a Carolo Longoburdo- 3 Hanc Vilam, qualem reperit, talem manu sua
Savini a Ca-
rum Rege originem suam repetens, ud seculum usque nobis deseripsit idem, qui nos defortuna ecclesiai
S Sa- E
nialittilensibus
viii vide-tur ascendere, quando vtx alius inteliigi eo vtni supra memorata instruxit,
et Vtta a
Iranstatam Q(l Iltustviss. D. Frau Franc Ceffl-
Equitcs S. nofliine qunm qui a rebns qestis cognominatus
potest, ciscus Maria
Ceffinus Florentinus, Eques S. Sle- uo commu-
Slep/tani,
Magnus, Romani Tmperatons titulum scribebat
ante phani, Pisano Lijceo eprima Sede Juris civiiis
et in nicata.

sese Regem Francorum ac Longobardorum, Invenitur Projessor; idem qui pro xvn Augusti cx eodem Codice
autem in veteribus membranis fundatio veldedicatio ad- simititer nobis transcripsil Fitam S. Rayneri Pi-
scripta sexto dieante Kalendas Maji Indict. m. Huic sani, simili fere stylo exaratam anno mclxi. Inlevest
antiquitus conjuuctum monasterium, quin Niijromni tamen quod Fita S. Raynerii crebris interpotetur titn-
Monachorum fuerit, dubitare non possumus : quando lis, haec continuo decurrat filo. Ne aulem idem videri
Itla junior

autem quam B.Bona,

ithic introducti sint <'uinntdutrn.se*, sub Regula Auctor possit, ubstai longins inh rvallum temporis, lapsi
S. Benedicti, sed atbohsbitu militantes, institutore S. inter annum prxnotatum et obitum 11 GerardesclKe.
Romuatdo Abbate, non cst facile divinare, Florebant Etcsttm obiit ItxcpostB. Bonain, atino uccvn defun-
ith istic, et disciplina et numevo, ante medium secuti ctam, uti apparet ex num. 47: -.
et quidem ita diu post,
Jt.Gerardcsc.T, xin, quando ejusdera professionis et Ordinis iiabitum ut non videatur eamdem vivcntem familiarius novissc,
juzta eam titulutnque suscepit S. Gerardesca; viro, quicum annis adcOijue ncc co.rra eidem luissc. Co:cvam
aulem habuit
morata-,
nonnullis Christiane convixerat, persuaso ibidem Mona- Venerabilem Villanam, chjus ad Gerardescam venien-
clium iitjerc ; vivens ipta in cetla vet domo prope nwna- tis mentio fti in ultimo fvagmento Vitse num. G8 : ini-
sterium, non ut Reduso, sed ut TerliavUi ; quippe qust tio autem paginx, alio charactere, sic habetur ud-
anciitam sccum hWbebat ad ministeriuin, et pro suo ar- scriptum :Notaqubd asoc^D; Vttlana, mlrarnm vir-
("' Vincr.
YiUanse, cox-
bitratu nunc Itas nuuc illas adxbat ecdesias, ud quas tutuin femina, de qua hic fit menlio, fuerit avia
va vbut circa
fttm festivitatum per annum occurrentium invitabat op- Joannis de Cinquinis, patris Fratrum Bartholoma»i, an. [240;
porlunitas. Jacolii, et Francisci Cinquinorum, Fratrura Pradi- F
L
2 IIujus corpus, in eadem sepultum ecclesia, quin catorum. Atqui, subjungit Ceffinus, Invenio En qua-
in eaqite se-
pulux mi ino~
etiamnum ibidem vequiescat, Pisanorum dubitat nemo, dam membranacea Chronica Fratrum Praedicato-
ria ticet ujuotus sit locus ; quia bellis inttv Ftoventinos rum, compilata per Fr. Dominicum de Peccioli, qui
Pisanosque grassantibus evevsa sunt omnia; et de- obiit anno uccccix, Fr. Bartholomffiumde Cinquinis
mum, mutalis Dominis, totam quoque faciem ecclesia floruisse anno mcccxxxiii adi o ut proavia ejtts ad me-
:

illa mutavit, nuilis ibidem vetictis vestigiis veterum dium scru/i xiii vixisse potuerit, et 1). nTardesca sal- i

monumentorum ac titulorum in pavimenlo, parielibus, tcnt debuerit ad annum civciter mccxl pevvenisse.

aut columnis. Reliquite nihilominus aliquse ejusdem B. 4 Circa hunc etiam annum, nt tpsomet ofujinali co-
Gerardoscae, dicuntur apud Moniales quasdam in ve- dice, scripsisse prsedictas omnes Vitas potuit aliquis

fenovatur ex nevatione haberi de quibus distinctius doceri veltem. Sansavinensis Monachus, eidemque ad finem attexuisse
cjus aliblima- Unicum vetcris ac publici cullus indicium superest in Vitam B. Gerardescx, cu quo mirabtlia ejus exceperat
glne,
jiost qucm
tabula lignea, ad majorem aram S. Michaelis in et annotaverat ordine, ipsemet Scriptur idemque Con- scripta a
Burgo civitatis Pisanse, sciticet imago, inter alios fessarius Beatie, vel alius a Codicis scriptore diversus, Confessarlo
Vtta,
Sanctos Camaldulensis Ordinis, depicta. Lntetinte- Pater tamen ejusdem Beatse spiritualis, omniumque
rim annus ac dies obituti latuisse etiam diu vitse Acta,
: ejus arcanorum conscius ac partkeps gratiarum, cuidam
coUigitur ex Razzii Ferrariique de Gerardesca silentio, Religioso (ut loquitur) impetratarum ',
nolens sciiicel

Itta vero non nisi trunca exhibet tandem antiquusco- seipsum nominare. Ceterum caret hxc Vita historicis

de.r. ile Yitis vnriuritm Saitrlorurn atque Sanctaritnt, illts luminibus notarum chronotjcticarum etpersonarum
ante annos plures quam quadiingentos exavatus in merh- itlusirinm, nomtnatim expressarum, quibus alise accu-
branis, etapud Moniates S. Silvestri asservatus. Ibi et quamvis t/n mentio fiat
ratius scripise solent nitere :

non solum per ipsius Vitee decuvsum desiderantur evul- ?ium. %%cnjusdam Urbani, quondara Abbati-s S. Sa-
stv qus&dam paginte; sed abest vars tdlima, et fbrte •vini; et nnm. 27, D. Deodafi Monachi S. Jacobi de
major, certe ad historiam mntji.s spectans; ex qua di- Podio; ac num. 43 Fr. Petri ; et rursus num. 54,
scerc potuissemus certins aliquid, de diemortis, eamque Gregorii Alibatis monasterii B. Micbaelis Discal-
secttta populi Pisani veneratione publica, vcl etiam mi- ceatorum, cui paulo antequam is moreretur confessa
fuit
 !62 YITA B. GERAUD1£SCILE P1SANJ2.
A /«// />-(;/(( : rfnm /amen fti non habentur aliunde noii, 2 Seil postquam cogitavit se a Jesu Christi pro-
uec uwenitur ittius monasterii Chronicon, uif.it subsulti longatam servitii?, et curis secularibus involutam
cx nomtnibus istin habew pomimus. ccepit veliementissime contristaii, quod erat suavis-

5 ih autem luihinibus istia caret, Vita ista, sic shno gaudio destituta. Ycrum, quia Justns ex flde
abundal rovelnlionibus extatir.isque visionibus t
subinde vivit. credens etiatn in muitali copula Domino
plcna catcttl laiihus, ht, attenta seculi hujus matignioris genio, dnbi- romplaeere, cccpit jugiter corpus suum jejuniis et eliain slc Dco

/»j visiomlnis orationibus macerare; sicque factum est ut quotidie scrvlt impcn-
tavetim an expedirel pluret earnm efferre inlucem;
sins,
t>as potmimum^ in guibus silUS rt forma trrlestis ffietti- neque manducaret neque biberet, donee in ecclcsia
saletn t ejusque arces, montes, palatia, plates, fluvii, sexcentis Lienuflexionibus Dominum lacrymabiliter
ornatus, festa, ct gaudia expr4muntur, tammaterialiter, precaretur. Eratenim iu orationibus sediila, in je-
ut delicatm quorumdatn aures offendendat videantur juniis fervens, et ut sacris semper posset interesse
potius, quam ad supernarum verum desiderium satu- mvsteriis non remissa. Quid plura? Sic in mundo
briler excitandee, Sed cum S. Joannis Evangelistsc, maiiebaf, mundo jam utnec aliquantum in
inorlua.
cujus hic freqnentissima mentio, rfpocalypsim consi- mundanis deliciis hetaretur. Jam enim scala para*
ihiro, ilivinis liawl dub eplenam mysteriis; similitamen iisi eJTeda, bonorum operum in se omnibus perhi-

//?//() ac modo explicatam ; fulurum existimo, ulin vera bebat [cxerapla]. Docta siquidem er.it a Domino
bar.u cjccwplt)
humilitaie fundatie animx, deque Sanetorum atque non abscondere operationes [bonas] sub moilio,
alUs.
Sanctarum dictis factisque srntiir soiitx in bonitate nc seJ eas ponere super candelabrum, ut exinde
houd abilmi-
tibus Apocn - spiritns simplicitate, xdificettlur fideliter. Veiim tamen laudaretur Pater noater ceelestis qui in ccelis est.
/r//W JoaiiiiiS in istis legendis mcminisse Irctorcm ejus Parergi, qnod Jgitur dum luec Sancta maneret in seculo cuni viro

Vitis S Mariai Magdalenx de Paztis intcrposui suo, facta tamquani vitula Kpliiaim docta diligere
quia eo satis prsemuniendum crelo lectorem, quantum~ trituram, semper portabat in menteqaas non adliuc
vis criticum et fastidiosum. gereliat babitu.
Si spem aliquamhabuissem, vel illius Vitam ali- 3 Ciiuique non posset ex viro suo prolem susci- E
Prolem md-
B qnani',0 integram obtinendi, vel alicunde eliciendi cer~ pere. mater sua jugiter Lominuro precabatur, ut lotn susctplen-
tiores nolities de hac, jam frre ub hominum memoriis flli.xsiuedaietur filius, inquo po.^set divina collau- ptcrttl

extrita, Beata ; voluissem cuncta in aliud tempus dari clementia. creans de nibilo orania, et vocans
dijferre. Sed intelligo alta omnia ejusdem Vitat exem- tamquam ea qtire sunt. Yerum quia
ea quae uou sunt
plii, ex eodem Co/lice recentius transcriptaj Hsdem Dominuseam jam eiegerat in suam, apparuit matii,
ubique locis dcfcciuosa inveniri; quodsignttm est anti~ in soinni''s loquens et dicens ei : Qaoniam desuleras
Ea air hoc qttam salis esse jactnram, nec verosimtlitrr reparabtlem. fllium tuam ex viro prolem suseipere, ut tua devota
ic dctur. Quaproptcr convcnientissimum e*t visum, post Vitam pctitio impteatur, in suum filium pruebeo Joannem
P. Bonie, itnnc Geraniescha1 proponere, propter huic Evangelistam. Et statim eadem liora tradidit ei fititis datur
revelatom illius inter Sancios gloriam, et mttttam inter Doiniinis, sabinam a, et tran~marinum
salviara, et S. Joanncs
ambas similitudinem, locique ac temporis proitmitaicm b quantis jani Sancta poteral gaudere tripudiia Eoangel.
;

ad cum saltem finem, ut ne omnino pereal, quod jam o quanta lsetitia exultare qiu« dum iietitionem ma-
!

polton e.r parte amissum cst. Qtas aulem novit, an non, ex ore Altissimi percipit, natum su-
tris iinpletain

ocr sioue hiac sumpta. unde spcratur minus, eruendum mit adultum, qui potius tueretur nulricem, quam
NOT. 3 sit qntdpiam certtoris notitite? nutrix suppoiiaret euindem, Unde factum est, ut
APP. TOM. Yll
sicut B. Joannes Vuginem in morte Doniini susce-
UAll
ita isti Sanctae ex tunc suum impen-
MTA pit in suani,
deret patronatum. Cuinque mater ejus a soiuno
Verosimililcr a Confessario collecta, surgeret slupeiacta, nec se posset continere pra;
gaudio ad convicinas suas foras perrexit, portans
;

ni inaiiu sna berbas prtedictas, quas ei Dominus in

Ex Ycteri MS. Monaslerii S. Silveslri Pisis.
sigiiiim dilectionis reliquerat, ut ipsi quidem vide-
CAPUT I.
batur. In quo utique Dominus indignatus,
facto
tanta potentia clictas berbas de manibus ejus excus-
PiMffl Gerardescscconjugium: susceptio mona- sit,quod nianu et bracbio fistulis sauciatis, per
slici habilus, divinarum revelationum pri- duos annos (postquoseidem sanitas divinaclementia
rnordia. redivit) mansit infirma.
4 Deinum, quoniam Sancta in magnis jugiter ge-
1 uil quxdam
diebusin Pisanis parliljus san-
liis sliebat inundo et ejus pusttergatis ille-
affectibus,
itonaittrittm ctimonialis femina, nomine Gerardesca, prope nio- cebris, in aliquo monasterio in Jesu Cliristi servitiis
ingressn scp- nasterium S. Savini, et ejusdem Professionis et ducere vitam suain (nou enim credebat in seculo
tcnnis.
Ordinis. Oppressis compatiens, afflictis erat mi.ie- vitam po^se promereri ajternam) ferventi studio
rioors ; omnibus imbuta virtutibus
caritate fervens, coepit suum nunere maritum, ut una cum ea bujus Pcrsuoio viro
mitis ot timcus Deuin. Etenim in puellaribus annis, ut ntomicliu*
nuiiuli transitoria relinquentes, vitie melioris Irugem Sa-
fiat oit S.
ante [uam septenarii 6nem attingeret, dncta timere in iuonasterio sumerent, et deinde coelestis regni vinuvi,
Dominuin, ct parentum suorum oblectamenta fasti- pai ticipationem et gloriam obtinerent. Sicque factura
diens, ad quoddam monasteriuni aufugit, ibique toto
cst, ut, cum semperin admonitione viri persisteret,
lempore vita) suse famulari Domiuo ilisponebat. meliorem accipiens, tam pias
vir ejus, utpote partein
Dcuique duni ibidein per aliquod tempus maneret. voluntati uxoris assensum pranbuit et consensum.
et mater ejus pro ea vehementius tristaretur; ma-
Tiinens itaque sancta mulier nc mutaretur sanctum
ternis inducta doloribus, velut quac necdum ail sui viri propositum, cum omnis <etas prona sit ab
satntis maturitatera pervenerat, ad vocem matris adolescentia sua in malum ; festina iter arripuit in
simpliciter de monasterio est cgressa. Cuinque per monasterium S. Savini, ubi eodem tempore erat
aliquod teni|jus maneret cum matre, in omnibus Abbas vir vit;u venerabilis, ejusdem Sanct.-e in gradu
voluntati ejus subjecta eidem, volenti ipsammari-
;
consanguinitatis propinquus. Quifumaudisseta san-
tali connubio traderc, non negavit assensuni imo ; cta femina, quod volebat assumere liabituin ejusdem
indtqtieedueia
tamquam ovis coram tondente se ubinutescens, ut- nionasteriicum viro suo, quia eos semperfovebat in l;:sa jiultt
ct tmpiut tra- pote mundi bujus ignara. periculis tantis [non sua] visceribus Jesu Christi, statim ejusdem monasterii manens ha-
*'». tnliiiu rtimii
eponte [et conjugii] voluptatibus se iiuniersit. coetu sacro Monachorum adscito, de communi et SUSCipll,

avido
 YIGESIMA NONA MAJI. 1G3
avido consensu Fratrutn et suo. dictls Dominseme- Dominus auferens coronam de c;ipito aquilaj, po- n
moratas ac viro donavit sacrse Religionis Imbitum : suit eani in capite Religicsi prsecipitque
I!. Joanni « »s.
et eos in sacris ulnjs suis benijine suscipiens, dein- Evangeiista», ut tolleret librum de pe tore aquilsc.
ceps ecenit ens ut spiritualcs tilios pertractare. et scriberet nomen ejus in liblo vitie.
Gumque B
b" Sancta vero lemina, postquam persensit se Joanues mandatum Dei implevisset, damonstravit
sauctimonialibus vestibus adnrnatam; tamquam in scripturam S. Gerardesch». Quam cum Sancta \i-
omnibtis abundaret deliciis, Iseta et hilaris conpit disset.et prsefatum Rcligiosum agnnsceret, exnlinvit
Deo gratias agere, qui uon derelinquit sperantes in gaudio magno. Prsleraaa mansit ibidem Dominus
se. Illico itaqne data fuit ei extra monasterium per tres dies, noctis omnino caligine procul pulsa.
cellula, ubi jugiter Dominum collaudando. totis vi- !) Post haic ivit Sancta cum Doir.ino in desertiim,
ribus corporis divinis servitiis inhasrebat. Miranda ibique mansit per septem dies et noctes Tunc, sive
,, Domlmm
quidem res, et a seculo inaudita? Illa, dum in seculo in corpore, sive extra, Dens scit, plena visione rerdetertum
exincle hllarls
snnper et spi~
mansit, numquam biiaris, numquam laeta videbatur conspexit qualiter Duminus stetit ibi.jejunans qua- comitala ad
;

catam,
ritu fervcns. postquam autem habitum sanctffl Religionis accepit, draginta diebus et noctibus. Viditque qualiter Do-
sumens de Ueligione latitiam, tanta coopit alacri- minum, orantem et lacrymaotem, Angeli venientes
tate perfrui, tantoque gaudio exultare, qnud facies sa?pius confortabant et uualiter Dominus ibal sur-
:

ejus et oculi, velut numquarn visuri ma-stitiam, in- sum, cum carne et sine carne, ad Patrem, r
flnibili alacritate splendebant. Kt porro, dum coepit euindem ut calix mortis transiret ab eo. Post hsc
in oratorio suo manere, de virtute in virtntem pro- misitei Dominus annulum aureum, babentem in se
ficiens, Spiritus sancti gratiam, quam etiam in se- litteras scriptas, qu;u dicebant Ilunc annulum do :

culo possederat, in eudem oratorio abunduntius re- tiliipro arrhabone, quoniaui quaj vidisti et audivisti
dolebat. do Religioso non praeterilmnt donec fiant ligavitqu .

6 Quadam igitur die, dummater B. Gerardeschze Sancta prasfatum annulum in collo suo. ut demon-
B
Coram mafre venisset ad eam, ut ejus posset visione l.etari ista, : straret illum d. Religioso. His ita peractis, I!. Ge-
extaiim pati- dum nollet genitricem turbare, nec etiam a solita rardesca i\it cum Domino in vitaui a;ternara et or- :

tttr:
contemplutione desistere, extra cellulam suam dinavit Dominus processionem, cum beata Virgine llldet eidcm
inonuelio pa-
egrediens, exivi oraturain hortum. Cumque ibidem ettotaccelesti Curia, extra civitatem Jerusalem, ubi
rari manslo-
devote in oratione remaneret, apparuit ei qmedam erant duo Angeli, dolantes lapides pretiosos. Cuin- iicm,
aquila aurea, veniens contra eam. Quaa cum appro- quc Sancta qugereret de opere illo, taliter responsum
pinquasset Sanctse, adeo Sanctam percussit in pe- est ei Ha;c debet esse domus Religiosi tui. Statirn-
:

quod velut mortuam prostravit ad terram.

ctoi-e, que pracepit Ioco illius Religiosi parari Angelum.
Cumque mater ejus exiissct in hortum, tit videret Tiinc B. Joannes dixit Sanctte Annuhis, quem hibes,
quid faceret ; et inveniret eam velut extinctam, cum debet auferri a te per aliam c, quas diligit eum plus c
laerymis asportavit eam
Sancta vero
in domura. quam tu. Sancta itaque turbata exinde ait, Qu;e est
parum postad memoriamrediens,ccepit Altissimum illal
plenis exultationibus laudare 10 Desideratur inilmm visionis, de ejusdem
7 Cum quadam die B. Gerardesca tempestivius Iieliijiosi ilefiiiielt anima, u I judicinm adducta a dse-
cl animm
solito in orationemaneret, audivit voces canentium monibus, quantum quidem ex sequentibm colligitut'. ejus post
in ccelo et laudes Domino resonantium. Quae cum Deatus autem Joannes ait Non liabetis aliquid )uUcium
auddo corlesti :

concentu aperuisset cellube suse fenestram, si potnisset ali- contra ipsam ite ergo, et sinite liberam. Stabat
:

quid in coelo aspicere, statim cantus ille sub silentio autem anima illacoram eis, timoremagno perculsa,
depressus conticuit. Cum autcm prsefata Dcmiua et quasi ex validis periculis nondum se in castra
hujusmodi silentium sua occasione crederet conti- securitatis receperat. Et sequenti die, dum adbuc
gisse, protinus deflcndo amare, coepit dtcere infra omnia, quae gesta fucrunt de anima illa, essent co-
se JNon sum digna tam suavissimum gaudium con-
; ram oculis Sanctte; rogavit Sancta suppliciter, ul
templari. Haec itaque ea dicente, tres colttmbge in propulsa visione hujusmodi, dignaretur ab iutuitu
oratorio comparuere, alas habentes aerias, et stellas dsemonum liberari. Confestim raptus est spiritus
in fronte, et aureas coronas in capife. et pectora ejus, et fuit in quudam domo, pulchra venustate
alba crystallinis lapidibus adornata. Et expandentes decora, iu qua quidem erat B. Michael cum aniin i
p
alas suas altrinsecus, secrete manserunt continuis pra fati defuncti, afflictionibus maximis fatigata.
tribus diebus ac noctibus. Itaque cum quarta lux Et cum essent in domo illacubicula plurima, orna-
elucesceret, eodem oratorio quscdam
apparuit in iiientis pulcherrimis adornata, et Sancta pulchritu-
aquila, quodam pluviali induta, habens coronam dinem hospitii miraretur hinc iude; subito B. >Ii-
auream et in collo thuribulum aureum, et quinque cliael discessit a loco, accedentibus statim in via
stellas in fronte, ac etiam quemdam librumaureum B. Joanne Evangelista, S, Savino tl. nec non B.
deferebat in pectore. Cufnque Sancta conspexisset Martino. Tunc alloquens eam B. Martinus, dixit ,„„,/„„ :

et vtso Potni-
stellas, quaa consistebant in aquilae fronte, totius Qnoniam defunctus iste magnam dev itionem b ibuit ,,.,,;„
no,
vitae aeternsetriumplium et gaudia testata est se plenanique fiilem gessit in B. Joanne Evangelista,
vidis.se.Et statim apparuit quoddam regale solium, B. Joannes non est oblitus ejus, sed rogavit Deum
quod et positum est supra dorsum aquilae, et venit pro eo, et sedulus preces effudit et Doininus dedit :

Dominus, et sedit et erat cum eo B. Maria Yirgo

:
ei potestatem plenissimam, usque ad diem tertium
et ii. Joannes Evangelista. Sancta autem Gerar- quas meruit pcenas abstergere; ac ipsoio festn An-
desca omnia haj c attente conservabat, conferens in nuntiationis B. Mariie, quod erat futurum in ultiiuo
corde suo. die illorum trium. in requiem sempiternam addu-
8 Cum ergo esset quidam Religiosus, quem dili- cere. Itaque prsefato adveniente festo, defunctus
notncn ctiri
gebat ha?c Domina, qui desiderabat divina mysteria ille paniis exutus quibuslibet, locatus cst corain ocu-
Sibltnonachl
impetrat ln~ contemplari; ad prcces beatae Virginis dictusReli- lisSanctie in uno cubiculorum illoruin. qu:e prius
sciibt Hbro n- ^iosus coram Dominn praosentatus. Et cum B.
fuit beata raulier, sicut dictum est, sic ornata conspe-
t.T.
Joannes Baptista et B. Joannes Evangelista d. Re- xerat.
ligiosum coram divina praesentia ducerent; tulerunt 1 1 Post hajc venit B. Joannes Evangelisfa, <•( lo-
"' " '„' ^
pluviale de dorso aquihe, et dederunt illud beatae cutus esteidiceus Vis videre domum, in qua glo-
:
n u
',"_

Virgini quaa d. Religiosum eodem pallio induens, riosa Virgo extititab Angelo salutata? Saucta, in- „,,,„ /; /.
:

prassentavit eum coram Domini majestate. Sed et quit, Utique, sancte Pater. Et veniens ciim B.
Joanne
 164