Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Acta Sanctorum. 1863. Volume 25.

    Uploaded by

    Patrologia Latina, Graeca et Orientalis
    649 views1,110 pages
    Acta Sanctorum Volume: 25 Subject: Christian saints. Language: Latin Digitizing sponsor: Lyrasis Members and Sloan Foundation Book contributor: Falvey Memorial Library, Villanova University Collection: villanova_university; americana

    Copyright

    © Attribution Non-Commercial (BY-NC)

    Available Formats

    PDF, TXT or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document
    Acta Sanctorum Volume: 25 Subject: Christian saints. Language: Latin Digitizing sponsor: Lyrasis Members and Sloan Foundation Book contributor: Falvey Memorial Library, Villanova University Collection: villanova_university; americana

    Copyright:

    Attribution Non-Commercial (BY-NC)
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    649 views1,110 pages

    Acta Sanctorum. 1863. Volume 25.

    Uploaded by

    Patrologia Latina, Graeca et Orientalis
    Acta Sanctorum Volume: 25 Subject: Christian saints. Language: Latin Digitizing sponsor: Lyrasis Members and Sloan Foundation Book contributor: Falvey Memorial Library, Villanova University Collection: villanova_university; americana

    Copyright:

    Attribution Non-Commercial (BY-NC)
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 1110

    * v«(c<c« ccc

    C<i <KCC
    ,- - v
    Cc cca«< cc|
    ,
    ( U ' ( L#C
    C % ( (

    (C C c C c

    c d «
    r

    CCcc< <cu
    jCccccc

    (CxcdKacc cccc
    cuccc
    CCC( c< (s 'vcc (((((
    '
    «C£v2f<I

    ,;
    Cc Cgg o.<u.c <c<|
    CCCCffict '

    <V <£CC crc C<«

    ^- C <CC <X0
    vvvv. 'V. (' '

    ,
    v v v v w *
    ! V v 1
    s
    v

    C« ccCCfc-C
    XJCCC vj< CCCCCCc^ Ci CC(J(C(
    CCOCLc
    CCOCLC ^
    <o' ' (iftl'
    ocCC«C£^(

    CCCC <| u<"Cv<«-<-' f KTCCCS: C> ^CCS


    i&C&C cc< ccc cO cw
    ,(c
    VILLANOVA COLLEGE LIBRARY icco<m
    lccco<m - - c«.
    ^g*
    (
    d(C '

    cc<Sl(&€|£c< ccc Villanova, Pennsylvania


    r< r.tftftt c <<: CCCC«<Ci
    .CCc
    .CCC
    <

    »
    CCCCCcCS
    < (o (cC((
    "'

    -»
    <<

    «
    c
    (!
    CCCCiCiCCI
    CCCCCCcB
    C"-'^
    C "
    ^f%^
    ccc»ccc<
    C c CCClcM^ i c ( This book was donated

    ( <& iiCCCLQ <Fc( " 3-4-49 ^acc^ 'C; c«5;


    S^^
    ;
    «i

    cC<C(( C^cl CC< cclcC


    !

    C < :

    by i
    ((l

    c
    C'< .
    cc<(U cc " i(
    a
    Re.V.....:i....SullLy.an,.O..S...A.-
    c '

    ( C<< CC( CC <- (


    !
    (( C
    C'( ( CC C (( CC ;
    ((
    i '

    ((
    Cv
    (' ccCLcc ccflrcc* ccc©cs« ^c^^c^cuccgcc^cc,.^
    cc; C"v
    (CC(. «<CT CCC(<I..CC^C1.C€CCCCCC^CC <^CC C8 \ >>
    dE
    <0
    i

    CCCC
    <r JS ' v^v. v^
    yi(J
    C. cCCC'<h c^c cxH
    vvix^wv vy,iv.-'
    rcccT
    i^i "CCC
    <5^Ss5. «i •
    1

    ^ l!
    *
    «
    ^
    cC ((£<«
    '-
    %
    p^ r!
    '

    C ( (CCC ( ((C<M Q c< ccscmc c _<..<&.,


    CCXCSClc^ C<4«.C(C<SD
    .'
    (
    <§ C c ;

    ^ VV?
    S4r< «o
    ^C ^^
    ^

    Cv.CC(( C< CCCCEC^Cc#' ( Cccr « C ^ C


    aCC(C " f
    <& CC/CCCCB-cC C€C (
    ^# 'G ^ c CcMC (
    ^S^
    C-CCi CvCCtCc^ C"' C^ CCCC^ CCCC€ C(| / ( (
    C€CO <c
    ;^cic -

    S<
    ;

    # ^ ^C^
    (

    ( CCCrCCCCC ( Ci CC '^CCC-CCJC CCCCCC (


    !

    ' : '

    CC 'CCCoCc CcC<^^cC «CC,


    (

    ! ( !<
    C CCCC(CC«(C' c c
    C ClcC((CC(Cc C " < «CC5:<C<^ C" 'kCC^CS.
    c ( (

    ; Vf rfe>
    c ><S(3CC
    ( ,

    cc^c^cvocu
    (

    CCCC vtoa. c< CC.c Ccc -


    c -^cC c<a <

    CCCCcCC «1 ( CCv<
    '
    C\((c'C€C(C0 ;

    C C' li

    CcC^CclvC cCl^cc^cC'^ CT^ -..<CS '


    l

    (^a(C( -

    ^K<CtcC<- vCc
    (^CCK^cEcct^cCc^ V^xCCcC^
    ( (

    CcCCCccCvCc-((^
    (C

    cC((( (cC"CCC <(!


    ^«XcCC'C^S (

    c ^e^cccccccci cc ^CcaCC^C^c^
    ^tccV' c
    ! (

    ®
    !

    v_ »CTOc1 C (t '• fes CCCSCICCCC CC ^(Cccccccrv


    ccd< <

    C " 'cC i( C
    (-

    v C

    oc c
    CCCC <CccCC CC <vC< cc>- ( ( c<g
    r>, r*T. CCC< C
    'caKcGccc^ v; , r

    CCccc C
    rrrcc rCCCC CCCCCC C <3Cfc
    CCX C
    c< c c <Y>
    < cc ccccSr SSS c cccc :
    C<C1C
    cCCCCTcc. «3
    -.- » > -^o
    <t <CL_<CC C<C f < C C< c ccg
    3G c 0<
    c<cic
    c ^^c^ c^c
    <c cc« vv<
    cc v.^c C<" ^CCCC
    cCCCCCC (Tc( c
    (-

    >v
    vv^CC
    d cccc
    ^V c C
    CCC( v <
    <?< c
    cCC' OC /0 ^ccc cccc c
    ,
    <

    <CC l

    c
    cccco <ccoa
    C '(C<CCC <( colc •

    <C«SCT<C_* <CC cc^ | 5


    >Y5®
    V C^
    c
    C <2 -ccfc
    <G
    C<<CC« CO -C^CCo C|C CX
    5SP
    VC
    :;
    ^f^£. -- <^ctc
    vcc '

    O '

    CC'
    1

    udi., vC.CCj"
    C« cca " CC« c
    V

    ^(SS§-CC c« "
    "
    CC ;
    c « cccc
    '

    __^<JKJ CCCC
    :c<<§cc '0 < ccc < LCCCCCC C !

    L C<cc
    ctcc CC < CCCO
    '
    !

    -cccr^cc CCC C|C<C^Cc c c^( ccx <- •

    ccccc
    "C^ocCjO.c c£C- cc < «,v ( <£ C< '
    _
    <v C'-<

    m.<m <cc ccc:: c ( e( Cc^cCCC vc


    .c C •
    < < <

    1 C<C_c< -cc
    CC C
    c <
    '
    < cC <

    S-W CCC ec --<p:cccc^C


    CC CC C/<«Cc. C C c"<
    .-
    cc ^3
    c<? <gC ccco
    ' << < , . <•
    < Cc '<C- « C^c^.
    <
    !
    CC, <

    CC
    vc (
    c<Cc. v ccc cc.<c cc c <<C

    _>%
    S^^S^^:^-^- % r 5k^r?£^
    *SC'
    C<C^C.<
    X
    CC "c<c
    _XJ"c<l<
    C
    <C
    .cr
    CC
    .
    •
    ^
    ,
    <

    v< CC^
    cCCcstZ

    .(<C
    <

    ^cccccc ccc<-cS
    (<_ « «cc Cr (C
    CCf (CC(-
    < CCf
    .
    LS-'

    c<X Q
    C
    KCc
    <iCCc-.<C<
    <CC<
    c,CCCCCC

    (f cc «<('
    .
    0< C
    C< C 'C<C
    C<C
    Ccccc^

    ( rci
    CCj C « C .ivCc cc
    <CC Cv CC c«Cc C C< C (

    J CC' v. < « .<<< cc ccc ...CO c« «

    O CC'
    <
    c .

    C 'CcvvC CC'CCC OC
    :

    (
    <

    c < o c( c cc c«" <v«Clc cc


    CCCCcC CC-OCc c<
    ( . < i
    « c

    CC :<sCccC
    ''

    ,f
    C Cc cc >< < c
    «C" « '(ccc '<Ccc cC '^
    <

    ccc<"C <cccc (<& c<dc c<C'


    ^
    . !

    c « c

    0<C <Oc-c <Cc «aCcCCCcCC 'C c C c< cC< iv '

    *^ (< (

    lOC
    (

    'C"OC C
    '
    < '

    ^'(XCC>C'^^
    «CCO^ '" .<(
    ^
    "<< •
    (

    (lCcC ^CCcc
    .(ccccx CC>cC
    <« cC
    ^C "
    "
    'c Cc<
    <

    C cC
    c <
    cc

    C CCCOv
    <Ccc C« 'Ccc-cccC
    CcC'Cc..<. ...
    '• c
    c< .
    cCc. c - '

    <Cc<c - ( ( c 'c

    c CO
    CLOCO
    Oc :
    i
    CCC c Cc
    cCO'C' <CclO<<c
    Ccc <
    (
    C c <C< c c< c (
    C(" c« c C <c cc

    COCO >(<Oc<EC' Cr c<cca.c< (


    cc (
    Ccc(C ( cc<C.«<C
    CiC CjCc cC<S-«:(S<CS.'' c <3£]h*x
    v^<v<-c.ci.. <(((ucC '
    cc<ccc<.jvv^ "Cc<<c
    >^ T>: v V.
    ^- c<cccccfc
    ..

    srr^rSTgr, . ^7!
    ^O'CCcC''<C0
    f(fC;0 «f~6'(C ^TO^r.,
    CXc- ...„ s S, <Si (C
    <^(CC<
    ?" CCC j

    c^
    <c CCCB: . ,•

    <X" <r
    <rc cecccccCC<c , r<
    «
    «c
    S° <CC
    '•

    CC
    ,

    i
    lCcCCC: CCCC'CCC;CC<.-. <Cc r^cT CC .. rfC<C«CC'
    <?r C<«(<('C CC< C< '
    ! C«-
    OC
    , ,
    K>
    Jr
    CCjcCg: CCCCCO' Cc
    C CC'0: C
    C '

    c ccc<
    iCC^ <jt CC
    !

    • c <C <C C " ( <3


    CCc CC
    ^K (c 0CCCc'O !

    C '"<
    C'(( €' ( C c«CC
    (

    Cc C< "CC
    ccco cxccc
    1 c<cacc^&cca''C<c
    o <
    c <

    (
    Scflo
    cccccc
    ^_S_ ^*J. ^ -v.. t&
    o<<rc
    0<1C
    C«0O
    cc<< cc ^cfcj.i,c
    ^
    Cci CClCCC^ cCCiCcIc<c c
    C CctCC<CC CCCacc C
    (!

    ( c
    CC
    CC C
    CCCCCCCC
    COCcccCC
    CCCcc
    CXcOCCC
    Ccc C C
    CCCCCCC
    C-Cc c;
    cCcO
    C«CCO
    (i
    5>
    cccc
    <c(C<<
    <cc <ccc
    ccc 1
    -"Ccccc^
    ''CcCCC,
    |

    Ccc^,
    »
    ^
    c, C^CO^CCccc CC
    "
    CXcciiO
    CCcoc-CC
    CXcccc 1 CC C
    cjcCC CCOi
    i cOc^C^^CCCcC'' 'v c.
    !

    COCCC^C
    CCC
    CCOOc CC
    OC C<S cccc
    CC C.
    C3CC
    C ;;-
    • <Cc C «<0
    acc^cc" <
    <dg(
    ,, 'CcOcC "'C'Cc '(•• C' c OCcCc CC
    CCC-CCCc^ CCC^ cccc cccc^a 1

    C"
    cC(C'C cc OC c
    o -cc-

    ^JC ;£tc
    Cy<C, V.i(. '<<<.c*c^clc<c<ic. v
    r«',<r c««'ccc.
    c
    'cc
    c« <c
    <c
    x
    C
    '

    C
    c,|

    ^«
    ,
    A( ^^c.c vCCC.cCCCc.c
    ,

    c( cc
    l

    CSj.^1 c(JL_ cc <f ^"(CccCCc ,

    < «|c"^
    ( <( ((

    SJl."S
    .

    .
    co v
    >,. ., .,,
    ,'..
    «„
    11 sjg;;
    < «c.rt^cc«.c«ccc««<®c<cc«.cx;
    ( !

    ; ( .
    ACTA

    SANCTORUM
    PAIIIStlS. — EX TYPIS V. GOUPY, VIA GAUANCIERE, S
    PARISIIS & ROIVLE.APVD VlCTOREM PALME. M.DCCCLXVJ
    ACTA
    SANCTORUM
    quotquot toto orbe coluntur, vel a catholicis scriptoribus celebrantur

    EX LATINIS ET «R^CIS, ALIAHUMQUE GENTIUM ANTIOUIS MONUMENTIS

    COLLECTA, DIGESTA, U.I.USTRATA A

    Godefr.do HENSCHENfO ET Daniele P4PEBR0CHI0


    Francisco BAERTIO et Conrado IANNINGO
    B SOCIETATE JESU

    EDITIO NOVISSIMA, CUKANTE JOANNE CAKNANDET

    JUNII TOMUS QUINTUS


    CONTINESS IMF.S XX, XXI, XXU, XXIII, XXIV

    \?«

    PARISIIS ET ROMiE
    apud VICTOREM PALME, bibliopolam

    186 7
    /O-.

    J OS E P H O
    ROM. IMPERATORI

    SEMPER AUGUSTO
    AUSTRIACO, CLEMENTI,
    PIO, FELICI,

    V I C T R I.

    Quartum de Actis Sanctorum Junii Tomum, Augusti Romano-


    rum, Germanise etHungarise Rcgis nomini, Tuo inquam, Au-
    gustissime Josephe, non ita pridem inscriptum subsequitur ;

    nunc in lucem quintus ;


    qui viam sibi per Tomum priorcm usque ad
    solium Majestatis Tua apertam conspiciens, properat eodem etiam
    . ipse ; cupidus gratulari Majcstati Tua? novum glorise incrementum
    -et salutare Imperatorem. Eo quippe Te, post cditum Tomum quar-
    tum, constituit firmavitque divina Ronitas bonoris ac venerationis
    gradu, ut altior, quo ascendas, in terris nullus sit. Adducit idem
    Tomus, tamquam stipendiarius Majestati Tuae, novum subsidiume
    .coelesti militia Sanctorum, qui ct acquisitum glorise culmen Tibi po-
    J
    tcntia sua tucantur inter mortales in terris, et ad gloriam in ccelo scm-
    pitcrnam ducant cxemplis suis, et subleventsua virtute. In bissunt,
    qui praliando bic prselia Domini, coelum victorcs ingressi sunt; in bis
    qui per terrenos honores gradum fecerunt sibi, monstraverunlque
    posteris, ad gloriam ccelestem ; in bis, qui sago togaque idonei, suos
    sua manu defenderunt in bcllo, et a?quis lcgibus moderati sunt in

    pace ;
    pacemque acquisiverunt ipsi jeternam. Atque hsec- Tua quoque
    sunt opera, Augustissime Imperator, qua: increnienta quotidie ca-
    . piunt, perficicnturque exemplis Sanctorum in pcrfcctuin dicm. Fit
    item mentio boc in Tomo multorum, qui vinculo sanguinis Majcstati
    Tua> conjunguntur. Hos inter eminent, sanetissimrc vita? et Instituti

    Sororestres, Regina ac Virgines, Magdalcna, Margarita, Hclena, Fer-


    dinandi I Imperatoris lectissima? filire , Maximiliani II Imperatoris
    <K
    •
    sorores ; Rudolpbi II, Mathise, et Ferdinandi II, successivc Imperato-
    rum, amitse ; Ferdinandi III Imp. proamita?; Leopoldi Ignatii, piissimi
    1
    parentis Tui, abaniita? ; Tuseque ipsius, Augustissime tot Impcrato-
    rum (ut de antiquioribus taceam) Successor, atamitse : qua\ consen-
    tientibus Augustissimis Patre ac Fratre, nobilissimum sibi condide-
    l rUnt
    Junu T. V
    runl parfhenonein Halse in Tyroli, ubi, institutam a S. P. Nostro
    Ignatio Societatem, qua licet, semulatse, sub filiorum cjus moderami-
    ne obedientissimam et Angelicam in terris duxerunt vifnm, eamque
    sancta clauserunt morte. Harum Insfitufum imitatse sunt tres nlia1
    Sororcs Virgines, e\ consnnguincn Tibi Gonzaghiorum, Mantuse Du-
    cuin, Familia ; neptes B. Aloysii Gonzagse ; Cyntbin, Olympia, Grido-
    nia, quse cl ipsse istiusmodi Parthenonem Castellione Stiverorura in
    Paterno Priricipatu fuhdaverunt; et .onmes transacta snnctc vita,
    multos post inortem annos, incorrupto corporc (uti aniino fuerant)
    inventa? sunt, et nunc scorsim decenter servantur. Hnruin pntruus,
    B. Aloysius prsedictus, exeadem, consanguinea Majestati Tuae fami-
    lia, e Principe Religiosus Societatis Jesu factus, pacem bello prsetulit,
    ef rairabilis intcr dissidentes Paeificator cvasit. Nata fucrat inter Gon-
    zaghios, Vinccntiuin Mantuse Ducem, e( Budolphuin Principem Ca-
    stellionis, Aloysii fratrem, tam gravis simultas, ut in apertam viin
    eruptura tiinerctur propediera. Adhibiti fuerant Pacificatores niulti,

    etiara Principes viri el feminse, scd nihil de pacead aniraura admitte-


    batDux. Tandem evocatur Boina Aloysius Mantuain, primoque cuni
    Duce congressu, licct juvenis esset, non amplius viginti et unius an-
    noruni, ita ejus conciliavif animum frntri, ut quidquid nntcn sibi

    Du\ volebal deberi, illico id Principi cederef, ipsumque nb Aloysio


    adductum admitteret ad mutuum amplexum, cujus ne nonicn qui-
    dcin anlca fcrre sequo aninio sustincbat. Hunc cunidera Pacifica-
    torem, jam sanctum ac potentiorem in coelo (
    quera oro, oranibus hoc
    luctuoso bclli diulurni tempore Pacifica consilia inspirct) ad Te
    augustissime Imperator, Tomus hic noster primum, et solum hoc
    titulo, ndducit ;
    quin tu pncis bclliquc nrbifcr in niundo post Dcuni
    prsecipuus cs. Tc deliniat illc, ut injuriarum immemor, paccm conce-
    das oninibus, qui Majestatem Augustissiini Parcntis Tui sanetse nicni.
    Leopoldi, tunnivc immerito l?eseriuit. Inter fcras belluns COBPOBA
    MAGNANIMO SATIS EST PBOSTRASSE LEONI. Cur idem non
    sufliciat Aquilse, Volucruni Begina;? Pacera poscunt boni onincs,
    nosquc imprimis Belgas, qui theatrum bellitot jara annis prsecipuum
    siinms et ingciniseiinus ; interque alios eara petunt incolse Antuer-
    picnscs in Marchionatu Sncri Iinperii Romani ; et nos cuin illis,

    SACRATISSIMiE MAJESTATIS TU^


    AUGUSTISSIMO NOMINI

    Devotissimi Clienles

    Conmdtjs JANNINGUS
    Et Alctohes COLLEGJE
    E SOCIETATE JESU.

    SYNOPSIS
    SYNOPSIS ACTORUM

    TOMI QUINTI
    Tomus diem vigesimum Junii
    Hic tuor sequentes complexus
    Sanctorum nominatorum, clxi Anonymo-
    ,

    , continet Acta
    et qua- Miracula MSS. Veronensis, Blasius Comensis
    e.r

    apnd [nsubres, Exuperhu.; Nolanus, Paulinns


    Vtla breviter ab Uranio coaevo
    cum
    ;

    ;
    , prolixe, a Fran- ;

    rum certo numero dertnitorum, ultra quin-


    ; cisco Sacchino S. J. Scripta. Seqnitur
    '>!/>/»„<;«
    que niillia ad alios Tomos, vel jam excusos, vel
    ; de tribus Paulinis ; videlicet, Juniore, primi succes-

    deinceps excudendos relatorum, ccxv et aliorum xc ; sore immediato, et Tertio, post illos famoso
    propter
    omnino pra?termissorum,donec depublico etlegitimo Captivitatem Wandalicara ex charitate in Africa ,

    eorumdem cultu constet, nllra simplicem Beatitatis toleratam pro filio matrona? nobilis, ut refert S.
    Gre-
    titulum, anonnullis, liberalius quamnunc permittat gorius ; PP
    unde reversus cum triumpbo, annue
    Ecclesia, tributum. Adduntur de more, Indices
    , rccoli solito videtur Beneventi obiisse
    ,
    ; prionbus
    sex ; Alphabeticus Sanctorum Cbronographicus
    , , duobus Nola? sepnltis, quod testantur visenda? ibi
    Historicus , Topograpbicus , Onomasticus , et Mo- marmoreae arcae, et qua? eorum habentur ac distin-
    ralis. guuntur scripta. Ex his nominatus Paulinus lertius,
    In istis Primas partes tenet, sanctitatis et aetatis verosimiliterest quem Benevento cum corpore , ,

    titulo, Joannes Prodromus et Baplisla Chrisli, a


    , S. Bartholomsei Apostoli, accepisse gloriantur Ro-
    png. G87 ad 691. Ejus historia, ex Evangelio cer- mani. Addi possunt Episcopi Nicelx duo alter Aqui- ;

    tius noscenda, explicatur ; expensis ac rejectis hal- leia? ; Romatiana» civitatis in Dalmalia, Pau-
    alter
    lucinationibus Josephi Judaei, multa falsa circa
    He- lini Nolani hospes sub Dominio Venetorum ambo. ;

    rodem ejusque familiam commenti. Qua?ritur etiam Per Gailiara et Hispaniam Episcopi, Raymundtu
    Nativitatis. Decollationis, et Sepultura? locus ; ex- Rothensis, qui et Balbastrensis. In Gallia Archie-
    plicatur cultus in Ecclesia , tam Orientali quam . piscopus Bituricensis Radulfus. Acta, a Mabilione
    Occidentali , diebus variis. Proponuntur historia? collecta. Episcopi; Tullensis, Jucobus; Cameracensis,
    inventi translatiquesa?pius Capitis.aliarumque ejus- Lietbertus, cujus Vita, auct. Rodulfo coxvo ex MSS.
    dem sancti Reliquiarum, pluribus locis celebrium ;
    datur; Augustodunensis, Simplicius; Sagiensis, La-
    puta brachiorum, manuum, digitorum ac cinerum ; tirinus ; Venetensis in Armoricis Bilius M. In ,

    Genua; nec non Apparitiones quaedam et miracula


    : Campania Gallica Leodegarius Presltyter? Acta ,
    ;

    celebriora. Joanni suoeedunt Apostolorum Discipuli, Vita et Translationes ex MSS. Gobanus item, Pres-
    dicti etiam ipsi Apostoli apud Gra?cos; in quihus byter Hibernus, Martyr in Francia, Vila ex MSS.
    Tertius, Jesns Juslus, et Artemas, ex Paulinis Epi- Per utramque Germaniam Archiepiscopi ; Salis-
    stolis noti. Ceteri in boc Tomo Sancti possunt ad burgensis , Eherhardus
    Vita a disoipulo scripta ? ;

    tres Status reduci, ut sequitur. Magdeburgensis, Adalbertus ; Vita a Mabilione col-


    lecta.Tungrenses in Belgio Episcop duo, Maximmus
    \D ECCLESIASTICUM. el Martinus Tervanensis Bainus. In Hollandia
    ; ,

    Velsenaa. Engctmundus Presb. et prope Namurcum


    Hgginus , Papa Romanus et Marlyr : et ex Ro- ffalherus M. Pastor Onhayaj; ejus tumba ct Reli-
    mano Clero Preslnjteri duo ; Novutus, Frater S. Ti- quia? iconismis expressos. In Westphalia Parthe- ,

    mothei Presb. non item SS. Praxedis et Pndentia- nonis Vrundenbergensis Fundatores, Bertholdus et
    na? Virginum Joannes etiani Martyr, cujus Roma? , Menricus fratres, Canonici hic secularis, ille Pras- ;

    caput. occasionem minus reete sentiendi dedit vul- monstratensis.


    gato errori, de capiie Baplista? illuc allato. Roma
    nis accedat Ftlix Presb. M. prope Sutrium in Tu- EX STATU MONASTICO.
    scia majori etiam jure Venerab. Jacobus de. Vitriaco,
    ;

    ex Episcopo Acconensi Card. et Episcopus Tuscu- Joannes de Mathera, Fundator Ord. Pulsanensis
    lanus post Yitain Maria? Oigniacen. ab ipso scri-
    ; ln Apulia t'ita, a coa?.vo
    ; ubi et de variis Sanctis ;

    ptam, laudatus ; et Aloysius Gunzoga, Clerieus Su- hujus nunc extincti Ordinis. Abbales; Bobiensis,
    cieloiis Jesu, in Collegio Romano, etiam iconismis Theodulfus ; in Armoricis , Mavennus ; S. Cruois in
    illustratus; quibus repra?sentantur prima ejus Com- Normannia , Leutfiedus ; Vita , ab ejus Monaoho ;

    munio. de manu S. Caroli Borromaai suscepta ; et Pcirus, Prior Juliacensis : Ericus , Monachus et
    effigies, Castellione a viventis ore expressa; aliaque, scriptnr Autissiodori ; ambo Ord. Bened. Eremitx
    Romse olim cum multis miraculis sculpta nec non ; et Solilarii ; in Farne , Anglia? insula , Bart/iolo-
    novum inecclesialgnatiana altare. Actis, a pag. 726 m$eus; Pitaex MS. Tude in Gallicia, Joannes Por-
    ad 1027 deductis, pra?mittitur Commentarius de fa- titensis ; Transaltaoi in Galiia , Lupicinus, ex Greg.
    milia, et cultu Beati successive aucto, atque Cano- Turon. Aaron in sui nominis insula prope littus ,

    nizationi proximo. Sequitur Hieronymo


    Vita , ab Armorica? lcanus, prope Pragain in Bohemia. Ac-
    ;

    Plato, et Virgilio Cepario, scriptoribus S. J. com- cedit prasclarum sexus feutinei ornamentum. Ethel-
    posita, a C. J. ex Processibus articulatim conflr- drcda, Regina et Abbatissa, Fundatrix Elyensis in
    mata ; tum ex iisdem Processibus Miracula , legi- Anglia, a pag. 417 ad 492. Habentnr de ca, Com-
    time probata ; nec non ex Processibus aliis, per pendium Vilx , ex Beda Vita ei Mnarula lib. 3,
    ;

    diversa loca formatis ; ac denique ex authenticis auctore Thoma , Monaoho Elyensi Analecta ex ;

    Vulturena? Vallis, ubi viget celeberrimus Beali cul- MSS. chronicis Monasterii.
    tus. Adduntur Elogia trium ejus neptium. Funda- Huc etiam jaoiunt dua? Virgines Begina? ; Cliri-
    tricuin Collegii Virginum Jesu, Cgnthix, Olympix, stina Stumbelensis, dioec. Colon., [Christina Ha^ba-
    Gridoniae. nica, qua? Mirabilis vulgo audit, etiam mirabilior ,

    Episcopi per Italiam Ticinenses seu Papienses , Ordinis Pra?dicatorum devota Vita Mnacula, : et

    duo, Ursicinus et Landfrancus : hujus dantur Vitael danturlibris sex ex MSS. apag. 232 ad 384, aucto-
    ribus.
    ribus, primum Petro de Dacia Ord. Praed. deinde mactatorum utrorumque Acta dantur et operose
    :

    Joanne Srholarum Stumbelensium Magistro , et


    ,
    expenduntur, pro Lectoris arbitrio recipiendi vel
    ipsamet in suis ad Petrum in Dacia absentem Epi- rejicienda. Ego nihil illis fidere ausim nec scioan ;

    stolis denique Vila brevior meliusque ordinata,


    : plus fidei dandum Actis bis mille Martyrum, Vero-
    auct. Anonymo. Begina quoque fuit beala Maria, lamii in Anglia cum Albano et Amphibalo, trucida-
    servata in conjugio virginitate, vidua Nivellensis , torum, ut fertur. Tutius credideris Marlyribus dccc,
    a diuturnoautem, postmariti obitum, apud Oignia- civibus J nliochenis in Syria, cum Juliano, Goniato et
    cum domicilio etcultu, dicta Oigniacensis. Ejus Graplo passis ; aliisque lxxxiv, Nicomediensibus
    Vita datur, scripta a Jacobo de Vitriaco, Canonico in Bithynia. Varios etiam suggerit Hagiologium
    Regulari, postea Episc. Cardinali cum Supplemento ; Habassinum metricum, passos vel in ^E^vpto, vel
    Nicolai Cantipratensis etiam coasvi, apag. 542 ad
    , in Habassia. Accedant, Julianus M. Arimini Pa-
    580 : et sequitur ipsius Sanctae solennis translatio. tronus , trans mare Hadriaticum super aquas in
    grandi arca appulsus, distinguendus ab Anazarbeno
    EX STATU SECULARI. inCilicia; Agloardus et Agilbertus MM. prope Pa-
    risios ; et Frisins , in Aquitania.
    Martyres Romani plurimi ob imputatum iis a
    , Confessores laici pauciores occurrunt : videlicet,
    Nerone incendium Crbis, diversimode. nec uno die Gerasimus , civis Laurentinus in Calabria ; ffidul-
    necati. Ibidem Romae, Feslus el Lucia, cum Sociis phus, Dux in Belgio ; et Joannes, Opilio in Artesia.
    xxii : Albinus, inde Coloniain translatus, deinde cum Ex cum palma
    muliebri sexu, Virginitatis lilium
    Albano, vel Moguntino, vel Britanno confusus. De Martyrii Tomo
    conjunxisse reperiuntur in hoc ;

    Bntanno agitur a pag. 75<nZ80, et ex Britannia Agrippina Romana.m Siciliain transgressa et De- ;

    numquam, ac ne quidem ad Ely, translatus fuisse metria, soror S. Bibianre, Romae. Alihi, Gemma, in
    monstratur. Aquitania etlda, Gandavi in Flandria. Nou Mar-
    ;

    Extra Italiam Martyres, Zeno et Zenas in Arabia; tyres ; In Hispania, Ftorentia, soror S. Isidori; Idu-
    Stptem Fralres, in Armenia Rogaius , in Africa.
    ; berga in Anglia , Winocibergas in Flandriana tra-
    His addat qui volet, x millia Crvafixorum, in monte ducta ; Consortia, Cluniaci ; Aprincia, Metis ; Sicil-

    Ararath et mcccclxx in Palaestina sub Chosroe


    , dis in Normannia ; Rotrudis, in Belgio.

    FACULTAS R. P. PROVINCIALIS

    SOCIETATIS JESU FLANDROBELGKLE

    ET SUMMA PRIVILEGII CESAREl


    Ediclis Philippi II Ilispaniarum Regis, deindc Serenissimorum Archiducum
    Cum Isabcllw Belgii Principum,rursumque Philippi III, ac novissime Caroli II Regum, confir-
    Atberli e l

    matis 2 Decembris 1692, et 19 Junii 1694, Provincialibtts Socielalis Jcsu, per Flandrobel-

    gicam pro tempore fuluris, potestas facla sit eligendi Tijpographos et Ilibliopolas , qui, ad quorum-
    cumquc aliorum exclusioncm, soli imprimere ac reimprimere possint libros ct opera qitwlibet, rite
    approbata, curanlibusqttc ejusdem Sicietalis Palribus edita aut porro cdenda, sub consuelo suw
    Majestatis Privilegio,non aliter impelrando, quam in scriptis obtcnta et prwexhibita lieenlia prw-
    dicti Provincialis ; idque sub gravibus poenis, in contraventores aut aliler impressa imporlantes
    slatulis, ul lalius in ipsis patentibus lilteris apparet. Quod ipsum cum eliam sua Cwsarea Maje-
    idem valere volueril in ditionibus S. R. Imperio subjeclis ;

    Ego infrascriptus, S. J. pcr Flandrobelgicam Provincialis, potestate ad hoc mihi facta ab Adm.
    R. P. N. Prwposilo Generali Miciuele angelo Tambckino concedo Petro Jacobi facuttalcm
    imprimendi, et per se aliosque vendcndi Tomum V de Aclis Sanetorum Junii, collectis et illu-

    stralis per Godefiidum Ilenschenium p. m. Danielem Papebrochium, Franciscum Baerlium, et

    Conradum Janningum,Societalis nostrw presbgteros Theologos. In quorum ftdem hasce manu no-
    stra subscriplas, consueloque ofjicii sigillomunitas, dedi Antuerpiiv. anno 1707, 18 Martii.

    ISAACUS DE BRUYN.

    SUMMA

    PRIVILEGII REGII
    diplomate sancitum

    R
    egiae Majestatis est, ne quis, praeter voluntatem Danielis Pape-
    brochii e Societale Jesu, ejusve ad illustranda Sanctorum Acta Adjutorum et
    Successorum, ullo modo imprimat vel recudi faciat, ex parte vel in totum, Tomos
    eorumdem.
    eorumdem, de argumenlo illo, vel jam edilos vel porro edendos ; aut alibi excusos excu-
    dendosve invehat, venalesve habeat : qui secus faxit, confiscatione exemplarium, et aliis
    gravibus pcenis mulctaBitur ; ut latius patet ex lilteris, Bruxella; datis.

    Signat. LOYENS
    Et Eijo Danicl Papcbrochius, Socielalis Jesu, Petro Jacobs, Typographo Anluerpiensi, permitto,
    ul Tomum V de Actis Sanclorum Junii, indullu meo pridem imprimi coeptum ab ejus malre,
    vidua Uenrici Thieullier, et nunc ab ipso absolutum, sub suo unius nomine publicet. Datum An-
    tuerpicE, iv Idus Martii, mdcvii.

    APPROBATIO
    ORDINARII
    tandem, slrepentibus
    Prodit licet adhuc circum armis, dudum desideratus a mullis, Tomus
    VdeAclis Sanclorum Junii, Auctoribus Godefrido Flenschcniop. m. Danicle Papebrochio,
    Francisco Baerlio, el Conrado Jannnigo, Societalis Jesu Sacerdolibus Tlieologis. Quisquis
    noveril, hunc laboriosi, Ecclesia 1
    Catholico3 utilissimi, et erudilis laudatissimi operis de Actis
    Sanctorum, Tomum, esse vicesimum secundum ; ameillum hic laudari non expeclet, sedappro-
    bari, ut in lucem exeat : quod hisce lubens facio. Anluerpios die x Martii mdccvii.

    P. v. HALMALE
    Archidiaconus Antuerpiensis et Librorum Censor.

    PROTESTATIO AUCTORUM
    uod ante praegressos quinque menses identidem sumus protestati, nos in hoc de
    Actis Sanctorum opere servatas velle Urbani Papse VIII Constitutiones ; neque

    o: 'nostriSj

    stoi^ueCab
    aliorumve liuc rcferendis

    hominibus errori obnoxiis


    Commentariis aliud pondus
    scriptae; idem ante hunc quintum
    tribui,

    Tomum Junii
    quam est hi-

    denuo
    protestamur.

    INDEX
    AD TOMUM QUINTUM JUNII

    INDEX SANCTORUM
    Martyrium S. Amphibali' et mille converso-
    rura. Poena lictorum et Judicis. Epilogus i 36.
    Analecta. Cap. 1. Corpus S. Albani a S.
    i\.aron, Monarhus in insula littorali Britanniae Ar- Germano lmnoratum ab Ofia Rege inventum
    ;

    morica?. Sulloge decultu, aetate, et anachore- et translatum. Monasterium cum nova eccle-
    seos loco 212 sia constructum 138. Cap. 2 Corpus S. Al-
    20 Adalbertus, ex Monacho Trevirensi Archiepi- bani a Danis ablatum et restitutum. Occasio-
    scopus Magdeburgensis. Commentarins Joannis nes figmentorum de eo ad Elyense monaste-
    Mabtliottis g 1 . De origine Monasterii, ipsius rium delato. Ecclesia nova constructa 139
    urbis. et erectioneVjus in Metropolim 27 § 2. Cap. 3. In thecam novam translata ossa;
    Non Rugis , sed Russis raissus Episcopus eademjussu Papaa inspecta, et numerata ar- :

    Adalbertus , inde Abbas Wirciburgensis fa- ca exterior aliaque ornamenta curata 141
    ctus, ac denique Archiep. 28 § 3. Keliqua Cap. 4. Iterurr. Elyenses coram Rege Eduar-
    cujus Acta, obifus, sanctitas 30 § 4 Nonnulla do II convicti. Apparitiones et miracula S.
    in praemisso Comraentario corrigenda Vitle Albani 143. Cap. S. Revelatio et inventio
    Appenttuem Paq. 1028 S. Amphibali etSociorum.eorurademqiietrans-
    23 Adrianus M. Vide Palladius 404 latio er Parisio, 144. Cap. 6. Ejusdem rei
    24 Agilbartus M. Christolii. 698 narratio alia ex Joanne Bromplono : aedificata
    24 Agoardus cum Sociis MM. ibidem. Comm. prsev. ecclesia, translatae aliquoties Reliquiae 147.
    de cnltu et Reliquiis 698, Acta Martyrii Tempus Poema, synopsin actorum
    martyrii et
    MSS. ipsius loci 699 complectens 1032 f.Item ecclesia aS.Germano
    23 Agrippina, V. M. Romana, Menis ,n Sicilia. prope Audissiodorum S. Albano constructa
    Commentarius Prxvtus. § 1. De cullu apud 1033 a
    Gr*oos et Siculos, atqne erga hos beneficen- 22 Allunus, M. Roma Coloniam delatus. Comm.
    tia 390. !; 2. De tempore passionis ; ipsique kiit. De praesenti corporis statu, translatione
    Historiae, licentius exornata\ aptanda corre- Rnraa etc. 148
    ctione Menarura situ, et Officio Gallicano
    ; 20 Aldegundis, V. Trunchinii in Flandria. Sijlloge.
    392. Officum proprium ex Magnie Grseco- De ejus Reliquiis et cultu, una cum S. Basino
    ntm Menseis 393. Translalio Curpuris Roma patre 22
    1N Siciliam tz Tomo
    1 de Vtlts Santlorum 23 Alicus, M. Vide Avitus 402
    Siculortini. Corpus Roma ablatura ap-
    Pars i. 21 Aloysius Gonzaga ex Marchione Castellionensi
    pellit in Siciliam ab Agrigentino Episcnpo: Religiosus Societatis Jesu, Rnmae 726. Comm.
    quaeritur et honoratur 96. Pars u. Menas '
    pr. § 1. De Aloysii nomine. patria, neptibus
    advectum sanctum Corpus iniraculis clarescit, 726 § 2. Majures ejus aliquot ac nepotes 728
    ihique conditur sedificatadcsuper ecclesia. 399 § 3. Chronnlogia vitai 734 § 4. Sanctitatis
    21 Alhamis Mart. Moguntiaein Germ. prima, et Al- ac venerationis pnst mortem indicia. 736.
    banus alius Ep. M. cum Dominico Ercm. item § S. Decretum provinciae Venetae Sr.c. Jesu
    M. Cnmm. Hisl. § \. Martyrium, ac patria de petenda canonizatione Aloysii 737. § 6.
    S. Albani Moguntini 75 § 2. Vita a Goswino Synodus Dioecesana Mantuae eamdem peten-
    male consuta sub annum mlxxii. et a Canisio dam decernit 738. § 7. Venerationis aliud
    vulgata77. § 3 Ecclesia et mnnasterium S. argumentum, imagines ab an. 1604 pictae
    Albani, ejusque ad praesentem aetatem fortuna. cum radiis 740 § 8. Promotus Brixiae et
    Sancti ipsius Reliquiaj 78. § 4. De sanctis Castellione cultus. 743 § 9. Idera quo pacto
    Albano Episcopo et Dominico Martyribus, an. 160S aoiplificatus 746. § 10. Alia eodem
    Burani apud Venetos quiescentibus deque : anno ad augmentura cultus acta 748 § 2.
    alio Albano (ictitio 80. De reliquiis ejus Na- Inrremeiitutn cultus an. 1G06. 730. § 12.
    murci, unde aceeptse sunt 1031 c Expeditur an. 1607, Apostolicum hreve ad
    22 Alhanus, Amphibalus Clericus, bis mille circiter formandos processus 752. § 13. De processi-
    Socii, Britanniae Protnmartyres, Verolamii et bus in specie an. 1608 fiericceptis 754. §14.
    vicinis locis Auglirr. Comm. pi\rv. De variis An. 1611 festum Madriti. Missa dilata, de-
    eorum Actis, miraculis et analectis eo spe- nuo petita et concessa a Paulo V 757. Quid
    ctantibus 126. Acta Martyrii. E.c Itistoria an. 1618, obtenta Missa, actum Mantiue, Ca-
    Betlx hli. 1. cap. 6 el 7. 127. Alia Acta In- stellione, Romie. Missa extenditur a Grego-
    terp. Gtnlielmo Mon. Alban. Cap.
    1 S. Am- rio XV 759. § 16. Litterae Principum novae
    phibali adventus in Britanniam, Convcrsio S. pro Canonizatione 762. § 17. Virorum aliqnot
    Albani 129. Cap. 2. S. Albani captivitas, sanctitate aut doctrina illustrium erga B. ,

    verhera, vincula,
    constantia in fide et exe- Alnysium veneratio 764. § 18. Gesta, quan-
    cratione idololatriae 131. Cnp. 3. Martyrium do et a qiubus conscripta 767. § 19 Quaenam
    S. Alhani et alterins Militis. Miracula lluvii hic dentur et quo pacto quae coraposuit Ce-
    ;

    exsiccati, funtis eliciti, et niortuorum resusci- parius illustrentur 770. Vocatio Aloysii ad
    tatorum 132. Cap. 4. Martyres dccccxcix a Socirtatem, scripta primo anno tirocinii ejus
    Christo adglonam invitati. Corpora redinte- per Hieron. Ptatutn, tiinc ejtts Confes&arittm,
    grata, a lupoet aquila custodita 134. Cap. 5. ex MS. Cap. 1. Natus Castellione moratur
    Florentiae
    AD V TOMUM JUNII.
    Florentiae.Mantuae, Casali772.Ci>p.2.Vocatio animarum, Aloysii meritis data 918. Sop-
    ejus, varie lentata ; exercitationes piae, con- PLBMBNTOM MlRACULORUM. Cap. 1. CantUS
    servatio in periculis 775. Cap. 3. Constan- ; ccnlestisin cubiculu U. Aleysn, et quaedam
    tia inVocatione ingressus in lirocinium ;cu-
    ; desumpta ex Processibus annorum MDCViuet
    studia sensuuin 778. Cap. 4. Virtutes tironis ix 922. Cap. 2. Aha ex iisdem 924 Cup. 3.
    eximiae 780. Cap. 5. Virtute» aliae et inrlicia Alia, ex privatis in archivu Collegii Rom. re-
    sanctitatis 783. Testes -examinati in pro- latioinbus 927 Cnp. 4. Mirabilia ex privato-
    cessu Romano 786. In Casteilioiiensi 787. In rum relatu 930. Cap. 5. Aliquot cuiationes,
    Florentino 788. VlTA auct. fivgilio Cepario tuin a variis testatae, tum coram judicibua
    S. J. ni miiltis tcste oculato, cum Anuolaiis et probatai. 932. Cap. 6. Beneficia nonnulla ab
    Atljunclis C. J. ex MSS. Epistola praevia an mdcxi usque ad xiv opein Aloysii invocan-
    Francisci Gunzagae Princ. et March. Castel- tibus praestita 934. Cap. 7. Insignis curatio
    lionis ailPaulam V, 781). Dedicatoria Aucto- P. Guiliehni Flacci Rect. Anglorum. S. J.
    ris ad Franc. Gonzagam 78'J. Ad pium Le- Gandavi 938 Cap. 8. Vulgatissima curatio
    ctorein 7'J0. Judicia Censorum de Vita 791. Josephi Spinelli S. J. app*reiite ei B. Aloysio
    Vetus divisio Capitum 794. Liber i. fila et Jo. Berclimanno, Panormi facta 939. Cap.
    Beatt iu secttla actu. Cap. 1. Genus, nativitas, 9 Singularis Aloysii chens et multorum be-
    priinaque per sexennium educalio 795. Cap. neficioruin debitor Wolfgangus ab Asch 941.
    2. Qualem vitam Castellione septennis, octen- Cap. 10. Alia ejusdem erga Beatum debita
    nis Florentise Aloysius duxerit 799. Cap. 3 944 Cap. II. Invocato Aloysio resuscitatus
    De statu religioso cogitat : Castellione pri -
    mortuus, infirmi curati, paupertas sublevata,
    mam Communionem sumit 803. Cup. 4 Pro- neptis Beati in praecipitio servata 947. Cap.
    fectus in Montem Ferratum, decernit Heli- 12. Beneticia alia, praesertiin circa ocu'os,
    gionem aliquam ingredi : intendit studium ex Annuis Germaniae Superioris 949. Pro-
    pietatis, acrevertitur Castellioneoi 807. Cap. Cessus formatus iu Vulturena valle a xxiv
    5. Constantia in exercitiis devotionis, pro- Sept. mdcxii ad xxn Fehr. mdcxiv. Cap. I.
    fectio inHispaniam, vita iu aula regia 810. Variorum litterae de principio et augmento
    Cap.6. Consilium ineundae Societatissumptum cultus B. Aloysii in Valle ista 933. Cap. 2.
    in Hispania in Italia varie. at frustra, im-
    ; Aliae litterae de eodem incremento situ loci, ;

    pugnatum 815. Cap, 7. Novae morse proba- ncvaque ecclesia 936 Cap. 3. Testium audi-
    tionesque injectae a patre ; qui denique con- toruiu nomina, patria, setas, conditio, et exa-
    victus ceditS21. Cap. 8, Venit Mantuam, minuni loca ac tempora 959. Cnp. 4. Initium
    inde Caatelliuiiem utrobioue Acta. Per-
    : et Processus ac Depositionis D. Nicolai Lunghi,
    mittitur tandeinKeligioiiem ingredi 825. Cap. eorum qu.E vidit oculati testis 961. Ca/j. 5.
    9. Abdicatio Marchionatus ac forlunarum Alia a D. Nicolao annotata miracula 964.
    omnium. Ingressus in Societatem 828. Li- Cup. 6. Reliquaejusdem annotata 966 Cup.
    BER n Viia in Societatc ucta. Cup. 1. Con- 7. Depositiones examinatorum an. mdcxii te-
    stantia tironis in morte patns et vigilans cu- stium 969. Examinati an. mdcxiii,
    Cap. 8.
    stodia sensuum ac lingua; 834. Cap, 2. Alia? Pug. 972. Cap. 9. Examinati anno Domini
    tironis virtutes. Hierunymi Plati de eo testi- mdcxiii, 975. Cap. 10. Ultima ex Processu,
    moniuin 837. Cap. 3. Reliquum tirocinium ad et alia deinceps obtenta curationum beneficia
    S. Andreae. Oratiu jugis et expers distractio- 979 Relatio Rum. Rot.e Additordm. Cap. 1
    num 841. Cap. 4. Cum tiruciuii sui Magistro In quo praicipue consistat hominis sanctitas
    Neapolim profectus, rara ibi dat exempla vir- 981. Cap. 2. Quod Aloysius habuent virtutes
    tutis 845. Cap. 5. Studia Theologica, vota tain Theologicas quani Cardinales, ex quo
    Religiunis nuncupata 848. Cap. G De Aloy- numquam mortahter peccavit 983. Cap.3. De
    sii humilitate ac studio eam comparandi 831. fide et spe Aloysii 985. Cap. 4. De caritata
    Cap. 7. De ubedientia, paupertate, castitate in Deum 987. Cap. 5. De caritate in proxi-
    855. Cap. 8. Mortilicationis, dilectiunis, zeli, muin 989. Cap. 6. De prudentia, justitia et
    aliarumque virlutum studium 858. Cap. 9. religione 990 Cap. 7. De aetibus religionis
    Orta inlerDucem Mantuauuin ei fratrem Mar- intenoribus 991. Cap. 8. Deadibus ejusdem
    chionein dissidia componit 803. Cup. 10. exterioribus 993. Cap. 6 De pietate obser-
    scandala Castellioue sublata, Mediolani data vantia etobedientia 994. Cap. 10. Dejustitia
    virtutum exempla 808. Cup. 11. Keditus Me -
    in ordine ad ultima sex praecepta Decalogi
    diolano Roinain, et consummata perfectio 995. Cap. 11. De fortitudine B. Aloysii 993.
    872 Cap. 12 Magna caritatis aegris inservieus iup. 12. De temperantia 997. Cap. 13. De
    morbum contrahit, quo tandem cuutabescit. felici obitu, translationibus, frequentia sepul-
    875. Cap. 13. Mortis dies prsescitus, et pie cri, faina sanctitatis 999. Cap. 14. Miracula
    obitus : sepultura, et acta circa corpus 879. quatuor e Processibus selecta 1001 . Cap. 15.
    Annotata ad capita xu et xin. 883 et887. Alia octo ex iisdem 1004. Cap. 16 Validitas
    Cap. 14. Translatio aliquot Reliquiaruin 892. prucessuum. Anacephala-osis virtutum etCon-
    Cap. 15 Trauslatio ultima corpuris et non- ; clusio de sanctitate Aloysii 1006. Asalecta
    nullaa variis locis Reliquiae 896. Cap. 16. Ali- ex multis pauca. Cap. 1 et 2. Sermo Roberti
    quot Beati Epistulae et iniagmes. Sodaliuni ei Card. Bellarmini an hdcvih in Anniversario
    institutum, altaria et sacella excitata898. Li Beati, 1008 et 1009. Cap. 3. Hymni et odae

    ber ni. Acta et mtracula past mortem Beati. de laudibus ejus 1011. Cap. 4. Collegium il-

    Cap. 1 Testimonia de filii sanctitate ad ma- lustrium Virginum Jesu sub illius Patrocinio
    trem moribundae servatae cascus illuinina- : Castellione institutum 1014 Cap. 5. De Ven.
    tus : alii curati 901. Cap. 2. Alii mulli voto Priiuipe Cyntbia Gonzaga, Aloysii nepte,
    facto variis locis sanati 908. Cua. 3. Aliuruiu fundatrice dicti Collegii lOlfr. Cup. 6. Acta
    etiam itlustrium virorum curationes varii quajdam Principis Olympiae Gonz.ig*, itidem
    generis 912. Cap. 4. Veria miracula in Mar- neptis B. Aloysii 1020. Cap. 7. Alia quaedam
    chionatu Castelliun. Nonnullaalibi iu salutem gesta Olympiao et nonnullade sorore ejus Gri-
    donia
    INDEX SANCTORUM.
    donia 1022. Cap. 8 Exhortatio domestica, a Fr. Petro de Dacia Ord. Prasd. aliisque
    babita a B. Aloysio super mensam festo San- familiaribus et coaevis collecta. Ex veleri MS.
    ctorum omnium. 1024. Canonicorum Juliaccnsium 236 Lider i, conti-
    21 Apbrodisius, M. Certaminum Syn-
    in Cilicia, nens res gestas a xx Dec. mcclxvji usque ad
    opsis; ex Galesinio et Mcnxis. 64 xiv Aprilis anni mcclxix. Cap. 1. Occasiopri-
    21 ApollinarisM. Vide Cyriacus 63 mae notitiae Auctoris cum et mira
    Virgine,
    22 Aprincia V.Metis in monast.S.Clementis.M)Wi(j circa eam visa 239. Cap. 2. Secunda et tertia
    Reliquiarum a Wtilhemio twslro suggesla 218 Christinae visitatio per Fr. Petrum 241. Cap.
    23 ArioM.rac Avitus. 402 3. Quartae et quintae visitationis acta 243.
    23 Aristocles Presb. cum sociis MM. Constantiae Cap. 4. Sextae et septimas visitationis suc-
    in Cypro. Cultus et Acla ex MSS. Stjnaxa- cessus 246. Cap. 5. Visitatio octava et nona :

    riis 403 sub quarum ultima tam Christinaquam pra-


    20 Arius, seu Macarius, et Asterius, Epp. Petrse sentes, ab importuno daemone saepius fcede
    in Palaest. et Petrae in Arabia. StjllogeAeeo- sordidantur 249. Cap. 6. Visitatio decima,
    rum actis, exS. Athanasio; cultuque in hodier- et variae sub ea vexationes 252. Cap. 7.
    noRomano 10 Christi vulnera Christina» in Paschate anni
    21 Artemas Discip. Pauli Apost. Vide Tertius 58 mcclxix communicata Petri discessus Pari-
    :

    20 Asyncritus et Socii MM. Constantinopoli bono- sios 254 liber ii, continens Acta usque ad
    rati. Syll. hist. de eorum Martyrio, cultu, Pascha anni mcclxxii, cum quodam priorum
    Reliquiis 6 annorum supplemento. Cnp. 1. Petrus Pari-
    23 Athanasius Lector, M. Viit Aristocles Pr. 403 sios oppulsus, ternas de Virginis statu litteras
    20 Avatia, in Agro Bellunensi Dominii Veneti. accipit 257. Cap. 2. Responsum Petri ad
    Cultus, ex Fetrarii Calalogis Sunetorum 18 priores Christinse : et hujus aliae ad eumdem,
    23 Avitus, cum Sociis 83, MM. NioomediaB. Noti- de gestis circa se, usque ad initium anni
    tia nominum atque numeri ex vetustis Marttj- bcclxx. 259. Cap. 3. Insignes Petri epistolas
    rohgiis 402 duae, de amando Deum, suique erga Christi-
    nam affectus puritate 263. Cap. 4. De gestis
    B circaChristinam usquead Pnschaanni mcci.xx
    306. Cap. 5. Decimatertia et quarta visitatio
    Ba
    )ainus Ep. Tervan. et dein Ab. Fontanellae in Petri, Parisiis in Patriam Colonia redeuntis,
    Normannia Francica. Cap. 1 . Memoria in etad Virginemexrurrentis267. Cap. 6. Acta
    Faslis. Gesta in Episcopatu 23. Cap.
    2 Gesta usque ad Pascba anni mcclxxii perscripta ad
    regimine monasterii. Obitus.
    in 25 Petrum, jam Lectorem in patria 272. Cap.
    24 Bartholomaeus Erem. Anglus in Farne. Comm. 7. Epistola Petri consolatoria ad pramissas
    prxv. Auctor Vitae an Galfridus? Cultus et 275. Liber iii, continensab anno Acta
    setas Sancti 713. Vita, Auct. coa,'Vo, G. mcclxxi. Cap. Occasioethistoria visitatio-
    1.
    Mon. ex MS. Cisterc. Prologus. Cap. 1. Ado- nis decimae quintaeanno mcclxxix 276. Cap.
    lescentia, Sacerdotium. Vita monastica, dein 2. Gemina epistola Fr. Petri ex itinere ad
    anachoretica 714. Cap. 2. Arcta vivendi ra- Christinam 280. Cap. 3. Epistola Virginis
    tio in Ins. Farne 716. Cap. 3. Insultationes de actis circa ipsam post discessum Fr. Pe-
    daemonis superataa. Miracula patrata. Thomae tri. ac primo usque ad finem anni mcclxxix
    Prioris Dunelmensis vita, mors, sepultura 281. Cup. 4. Prosecutio priorisepistolae, pro
    717. Cap. 4. Farne insula descripta. Inobe- anno mcclxxx ad Pascha 284. Cap. 5. Auxi-
    dientes puuiti eto. 719. Cap. 5. Bartholomsei lium, animae Plebani defuncti, et solicitudo,
    morbus, obitus, sepultura, miracula 721 Fratri ad Religionem adducendo impensa,
    21 Bellicus M. Vtde Cyriacus 63 cum interposita epistola Petri de ejus erga
    20 Berlhohlus Menrirus Canonici bic secularis,
    et ; Virginem dilectione 286. Cap. 6 Novae dae-
    iste Fundatores Parthencnis
    Praemonstrat. monum vexationes, et continuata solicitudo
    Vriindebergensis O.Cist.in Westphalia.Comm. pro fratre ad Ordinem Praedicatorum recepto
    Pr.rv. 51. Acta ex veteri MS. loci, erudita a 290. Liber. iv, continens Acta circa Christi-
    Gaspare Jongelino Cap. 1 Bertholdi genus, et
    . nam ab anno mcclxxx ad lxxxvii, scripta per
    cceptaB. Virginis oedicula, obitus 51. Cap. 2. Fr. Petrum.a Magistro Scholarum Stumbe-
    Fratris ccepta prosequitur Menricus, favente lensium Joanne. Cap. 1. Gesta ab Octava B.
    Coloniensi Arcbiep. 52. Cap. 3. Fundato Mariae natae usque post festum Sanctorum
    Monasterio Vrundebergensi, moritur B. Men- omnium 294. Cap. 2. Reliqua anni mcclxxx
    ricus, et miraculis claret 54 297. Cap. 3. Annus mcclxxxi usque ad xvi
    23 Bilius,M. Episc. Veneten. in Aremorica, ex Martii 299. Cap. 4 a xvi Martii mcclxxxi ad
    AWerlo \e Grand 516 Vigiliam Ascensionis Dominicae 302. Cap. 5
    23 Bifoes, M. vide Didara 404 a Vigilia Ascensionis. ad festum assumptae
    22 Blasius, Ep.Veron. in Italia ex Valerio Ep. et Virginis mcclxxxi 304. Cap. 6 Reliqua anni
    aliis 208 istius 307. Cap. 7 Mirabilia anni mcclxxxii
    usque ad Pascha 8 a Paschate
    309. Cap.
    anni mcclxxxii usque ad medium Octobrem
    312. Cap. 9 a medio Octobris usque in Ad-
    Vjapito, M. Vide Avitus, 402 ventum anni mcclxxxii cum absolutione ani-
    22 Christina Stumbel. V. Devota, O. Prffid. in mae matris 315. Cap. 10 Animae patris etju-
    Archidioec. Colon. Comm. prsev. §. 1. Acta venis cujusdam a Purgatoric absolutae, cum
    a familiaribus, Vita a suppare scripta 231. reliquis Actis anni «cclxxxii 317. Cap. 11
    §. 2. Acta unde et quomodo transscripta. Annus mcclxxxiii usque ad Pascha 319. Cap.
    Dies obitus et translationis ac cultus 233.
    §. 12 a Paschate anni mcclxxxiii usque ad festum
    3. Daemonibus in Christinam divinitus per- Sanctorum omnium 323. Cap. 13 Reliqua
    missapotestas, recentioribus duorum insignium anni mcclxxxiii cum liberatione trium nota-
    Dei servorum exemplis illustrata 234. Acta rum animarum, aliarumque mille 323. Cap.
    14
    INDEX SANCTORUM
    14 Initium anni mcclxxxiv 329. Cap. 15.
    Conversio septem latronum, Christinae crucia-
    tibus circa Pascha toleratis impetrata 330.
    Cap. 16 Acta a. Pentecoste anni mcclxxxiv
    usque Octobrem aninia cujusdam Nobilis in
    : De'emetria, V. M. Romae. Ejus obitus, ex Actis so-
    Purgatorio alleviata 334. Cap. 17. Re- rorisS. Btbiamt ; cultus ex Marll.
    65
    liqua anm
    mcglxxxiv. Septem latronum 23 Demetrianus , Diaconus M. Vide Aristocles
    prsefatorura aliorumque viginti liberatio cx Presb.
    403
    Purgatorio 336. Cap. 18 Annus mcclxxxv 23 Didara, cum fihis
    Bisoe et Nor, MM. apud Ha-
    usque post Pascha 338. Cap. 19 Ab Aprili bessinos ^Ethiopes 404
    anni mcclxxxv usque ad nativitatem B. Ma- 21 Dominicus M. fidc Albanus Ep. M.
    riae, cum liberatione variarum animarum, et

    prcememorati Nobilis 341. Cap. 20 Reliqua


    anui mcclxxxv 344. Cap. 21. Acta anni
    mcclxxxvi usque ad Novembrem 346. Liber
    v . Continens alias epistolas,
    ad Christinam
    ejusque Stumbele datas. Cap.
    familiares in Hiberhardus Archiep. Salisburg. in Germ. Comm.
    1. Epistolae ab anno mcclxx usque ad lxxiii prsrv.de Vita ejus scripta et cultu 223 Vita,
    datae 348. Cap. 2. Varia ad solatium afflictae Auclore ejus discipulo. Cap. 1. Ortus, studia,
    virginis Scripta cum spe propinquae Visitatio- vita Canonicalis et Monastica, dignitas Ab-
    nis Cap. 3 Littera, ad Christinam aut
    352. batialis 224. Cap. 2. Illustres virtutes. Ar-
    Magistrum Joanr.em, datae ex itinere, et paulo chiepiscopatus Salisburgensis, per visum de-
    post a Fr. Petro etaliis 334. Cap. 4 Litte- signatus etassumptus 225. Cap. 3. Constan-
    rae quibus Christina, parentibus et fortunis tia inschisraate.
    Acta pro Episcopis Ratispo-
    crba, invitatur in Sueciam 357. Cap. 5 Lit- nensietPassaviensi227. Cop.i. Pius obitus,
    teras spectantes ad Christinae fratrem Sigwi- laus et gloria postuma 228. Cap. 5. Miracula
    num , Ordinis
    Praedicatorum 358. Cap. 6. post mortem 1043
    Reliqua acta et scripta mter Christinam et 23 Einzamus, Lectpr, M. Vide Avitus 402
    Petrum, usque ad hujus obitum 360 Cap. 7. 23 Emeritus M. fide Avitus 402
    De obitu, miraculis, et translatiunibus Chri- 20 Emilius M. Tomis in Scythia. Vide Paulus 7
    stinae 363. Libervi. De virtutibus Chrisdnx, 21 Engelmundus Presb. Velsenae in Hollandia.
    panegyncus potius quam Historicus Auci. Fr. Sijlloge. De cultu, vita, miraculis 100
    Pctro prsfato. Argumentum opebis, prolixiori 24 Ericus vel Erricus Mon. Auiissiodori in Gallia.
    prosa mox explicandum 366. Vita ex Actis, Comm. Jo. Bollandi S. J.§.i. S. Erici natalis,
    aliisque familiarium notitiis, Auctore Anonyrao aatas, professio 710. §. 11. Sancti scripta 711
    supparis aevi, ex MS. Canonicorum Regula- § 111, Ejus pietas et gesta 712
    num Rubese-vallis prope Bruxellas. Cap. 1. Vita 24 Eros, M. in Armenia. Vide Orentius 694
    virginis usque ad annum xvi aetatis, et initia 23 Esa, M. Vide Palladius 404
    tentationum ab ea toleratarum 467. Cap. 2. 23 Etheldreda Reg. V. AbbatissaEIyen. in Anglia.
    Favores divinitus collati Christinae, et tenta- Comm. prsv. De ejus cultu, actis et rairaculis,
    tiones diabulicae usque ad aunum xvn 369. ex prolixo volumtne MS. HtstorU Elyensis
    Cap. 3. Aliae vexationes et consolationes ;
    417. ViT^E Compendium ex libro iv. Histonx
    daeraon ad stuprum solicitans et confusus Bedx cap. xix 419. Acta prolixiora Auct.
    371. Cap. 4. Daeraon sub specie serpentis et Thoma Mon. Elyen. ex MS. Duaceno, collato
    bufonis Virginem affligit : ipsamque et fami- cum editiombus Parisiensi el Londinensi. Pro-
    liares stercuraria infulsione vexat 373. Cap. logls 420. Vrlus dwmo 422 Liber primus.
    5.Novae molestiaeipsi, aliisque propter ipsam, De vita et obitu Sanctae ; corporis incorrupti
    a da?mone illataj 375. Cap. 6. Multiplex elevatione, et rairaculis ac fortuna loci adus-
    daDmonum fraus, detecta et explosa per Chri- que inductos illuc Monachos. Cap. 1. Regium
    stinam 377. Cap. 7. Daemones sub variis genus Sanctae, pia adolescentia, conjngium
    formis a Christina victi ; torraenta tolerata cum Tumberto Principe 424. Cap. 2 Reges
    379. Cap. viu. Per pcenas a Christina tolera- Orientaliura Anglorum et alii. Conjugium S.
    tas liberantur animas matris ejus, aliorumque Etheldred:e cum Egfrido Rege 427. Cap. 3.
    plurium ipsi notorum 381. Cap. 9. Aliorum Vita monastica in Coldingamensi monasterio,
    plurium animae, virginis cruciatibus adjutae et inde discessus 430. Cap. 4. Acta SanctaB
    383. Cap. 10. Septera latronum, qui tormenta in raonasterio Elyensi, ubi Abbatissa claret
    ejus spectarant, conversio, eorumque libera- miraculis 433. Cap. 5. Morbus. obitus, raira-
    tioex Purgatorio : finis certaminum, ac de- cula. S.Sexburga Abhatissa 436. Cap. 6. Cor-
    nique vitae. 385 pus S. Etheldredae incorruptum transfertur
    22 Consortia V. Cluniac. in Gallia. Comm. prxv. 438. Cap. 7. Beda Sanctani laudat versu ac
    De ejus cultu, translatione, actis, parentibus prosa : moritur S. Sexburga : succedunt SS.
    et aetate 213. Vita ex editionibus Cliiffletii et Ermenilda et Werburga 440. Cap. 8. Irru-
    Mabitionis 214 ptiones Danorum. Insula et raonasterium
    23 Cortylu, i et n. MM. Palladius 404 Elyense vastatum. Sanctimoniales et Clerici
    20 Crispinus M. Vide Vitalis 7 occisi 441. Cap. 9 Pcena Canonicorum, sa-
    21 Crisinus, M. Vide Cyriacus 63 crum corpus et vestes Sanctas incorruptas te-
    20 Cyriacus M. Tomis in Scythia. fide Paulus 7 mere attrectantium tempore Edredi Regis
    21 Cyriacus, Saturninus, Bellicus, Perseus, Apol- 443. Liber secundus. De restaurationeet statu
    linaris, Crisinus, Primus, Januarius, MM. ex Ecclesiae S. Etheldredae sub Abbatibus, ejus-
    Mar. Hieron. aliisque 63 que secunda translatione. Cap. 1. Restaura-
    24 Cyriacus, M. in Armenia. V . Orentius. 694 tio monasterii et libertas, Regis Edgan pri-
    vilegio munita 446. Cap. 2. De aliis fundis,
    per S. Ethelwoldum monasterio acquisitis,
    Junii T. V II et
    INDEX SANCTORUM
    et Brithnodi primi Abbatis acta 448. Cap 23 Felix, Presb. M. prope Sutrium in Tuscia se-
    3. De sequent.biis quatuor Abbatihus 451 pultus. Acta ex Actis MSS. S. Mustiola? :

    Cap. 4. De aliis tribus Abbalibus 452. Cap tempus Martyrii, nomen in fastis 389
    5. Ultimoruui duorura Abbatum Acta 454. 24 Festus et Lucia curo 20 Sociis MM. Romse ;

    Cap. 6. Translatio SS. Etheldredae, Sexbur- Notitia ex Murlls MSS. 693


    ga; et Ermenilda: 456. MlRACULA S. Etucl- 24 Finuinus, M. in Armenia. Viile Orentius 694
    drf.ii*e Attct. Tlwma Mouacho Elycn.
    eotiem 24 Firmus, M. in Armenia. Viile Orentius 694
    459. Cap. 1. Monachusa febri curatus eccle- : 20 Florentina V. in Hisp. De ejus cultu, Actis,
    sia: illatse. injuriaj saspius vindicata' 400. Cap. Reliquiis 10. Elogium vitffl pervetustum. Ex
    2. Libwatus euerguiuenus : muti loquela do- antiq. Breviariis etChron. Hispal. I6.Appf.n-
    nati : puniti vexatores Monachorum 401 Cap. . dix ex Hisp.Rotl. ile Iepes. De vetusto S. Flo-
    3. Sanctje patrociniumefficax experti Hyeu- rentinip monasterio 17
    ses, sedata morlalitate, et turri servata ab 24 Frisius, M. in Auscensi Aquitaniae dicecesi. No-
    incendio 403. Cap. 4. Captivus a vmculis tiiia ex suppl. Mrln. Gallicani 702
    per SS. Beneilictum, et Etbeldrednm solutus
    405 Cap. 5. Epislola Radulphi ad Elyenses G
    de curalione sua ab anpina ietali et claudica-
    tione 407. Cap. 0. Moribuiidi iluo subito con-
    \jfamgalns sivc Gandalicus, Julianus, Graptus,

    Valescunt, prcegressa Sanctne apparitione 409.


    alii dccclxxix aut dcccxiii MM. Antiochia:in

    Cap. 7. Conspecta sua erclesia Sancta, et


    in
    Syria. Notitia nominum et numeri ex Mrl.

    Angelico cantu honorata; captivus sblutus; Hieron. et aliis 125


    thesaurus haud impune ablatus 471. Cop. 8. 20 Gemma, V. M. 111 Santonenti Aqmt. Prov. 8
    Puella, triplici visn monita visitare sepulcrura 23 Gainus, M. Viie Eustochius Presb. 402
    Sanctse, et pro inobedientia raulctata dextro 22 Galactio,M. trfrfe Pompianus 126
    oculo, ad ipsum illuminatur 473. Cap. 9.
    24 Geranus Anachoreta, in quadani ^Egypti Insula.
    Sanitas variis collata : Ranulphi, Elyensinm Ex Fustis Coplicis et f/abettinis 698
    pro Episcopo Curatoris, seu potius tyranui, 24 Gerasimus, Civis Laurentii, in Rliegina Cala-
    delecta proditio, sed mon reparala injuria brise dicecesi, ex Ferd. Uglielli Italia sacra

    470. Cap. 10. Variiiegri invocata Sancta.aut 703


    etiam ipsis app.irente, curati 478. Cap. 11. 20 Gobanus, Presb. Hib. Mart. Comm. prxvius
    Elyensis monasterii depeculator Episcopus Supprioris Genliacen. De ejus oppido, Eccle-

    cum complicibus punitur ; discoli Monachi sia, cultu 19. Vita 20. Sequenlia atl Missam
    impetrata conversio
    Corpus S. : revelatum 22
    Elgoti 480. Cap. 12. Miracula ad fontem San- 22 Graptus, M. Vide Gamgalus 125
    cta: patrata; Crux pro Monachis locuta 483.
    Cap 13. Alia vatii generis miracula, apud H
    Ely patrata 485. Cap. 14 Curantur mutus
    juxeuis, puella contracta, elc. 487. Cap. 15.
    idulphus , Dux Lobii et Binchii in Belgio
    Sylloge de titulis, actis, et cultu 495,
    Debitum monaslerio negans, coactus resipi-
    21 Hieria, M. Fitle Hiperuius 63
    scere. Chirotheca Sanctu? coram sponso Tom-
    Zi Hiperelus, sive Hierperidus, Saturnia, Stertia
    berto snspensa ex solis railio 489. Analecta
    sive Stergia, Hieria, ive Hiermia, ex Htero
    ex MSS.
    Chronicis Episcopp. Elyen. §. i. Ex
    Miiio
    continuatione Richardi Prioris 491 §. n. Ex
    continuatione Elyensis Anonymi 492
    I
    21 Eusebius Ep. Cssareas in Cappad. Ctir it Itoc tlw
    el loco a nohis rcferalnr 05. Exercitatio Fran- J.da. Gandavi Reliquiie inventse. ex Molano 23
    cisci Mariffl Florentinii Lucensis. Qua in opi-
    20 Idaberga, V. Angla, translata Bergas S. Wi-
    nione tanclitatis o/mrf coeevos Palrcs hic Eusebiui
    noci in Fland. Sytl. De lempore et auctore
    fuerit. §. i. Eusebii ad Episcopatuni electio,
    a Gregono Nazianz. palre
    translationis, verosimiliter ex monasterio Pe
    et filio probata 60.
    troburgensi 20
    §. n Episcopalis administrationis laus, obnu-
    21 Innocentiiis,Ep. Emeriten. in Hispania. Ex
    bilaia per simultatcm Eusebium inter et Ba-
    Pauio Dlacono alusque 80
    silium G8. §. m. Insignis Eusebii modestia,
    24 Ivanus, Erem. Bohemus. Comm. prxv. decultu.
    in revocando per Nazianzenum Basilio 70.
    §. aetate. et soriptoribus Vitas 705. Acta Aitcl.
    IV. Sanctus et pius Eusebii obitus
    scrupuli :

    Barnniani discussi
    Boluislao BalHno S. J . §. I. S. Ivanus, Regis
    "J\
    Dalmatiae filius, in districtum Podbriscensem
    22 Eusebius Ep. Samosutenusin Syria. Comm. pnrv.
    De cultu Sancn, prsesortira apud Gracos 204. Angelo duce venit etc. 706. §. 11. Ecclesia et
    Acta ex Tltrodorclo. Cap. 1 Constantia Euse- Ccenobium Skalense, seu in Petra dictura,
    .
    in solitudine S. Ivani conditur, ejusque cce-
    bii m
    servando Decreto apud se deposito 205.
    Cap. 2 Kelegatur in exilium 206. Cap. 3.
    nobii veteres quaedam memoriae. 708 §. m
    Reditus ejus et Martyrium
    Alia; pcr hunc districtum sparsas S. Ivani so-
    207
    litudines 709
    23 Eustochius Presb. Gainus cognatus ejus, etc.
    MM. Ancyra: in Galatia. Cultus et Acla, ex
    Synaxariit MSS. 402
    22 ExuperantiusEp. Comen. in Italia Alpestri. Ex Jacobus, Ep. Tullen. Divione in Burgund. Syl-
    menwriis a Comensium CltroiioyraphoTulto
    sub- loge de cultu, a:tate ,
    gestis, et sepultura
    minislralis
    208 496
    23 Jacobus de Vitriaco Ep. Cardinalis. Fide Maria
    Oigniacensis 581
    21 Januarius, M. Vide Cyriacus 63
    JT eliciana, M. Ton is in Scythia. Vide Paulus 21 Jcsus Justus, Discip. P.,uli Apost. Vide Ter-
    20 Felix M. Tomis in Scythia. Vide Paulus
    tius 58
    20
    AD V TOMUM JUNII
    20 Joannes Matherensis, Fundator et Abbas Pul neratione hnjus sacrae Reliquiae Ambiani, ex
    sanensis apud Montem Garganum in Apulia. Gallico Traclatu Cimgii 642 §. ni. De aliis
    Comm. preev. §. i. De ejns cultu, vita, no- partibus sacri Capitis, per varias ecclesias
    mine Martyrologiis inscripto 33. §. n. De distributis, ex Cap. 11. Cangii, et aliis
    Ordine Pulsanensi, nunc extincto, ejusque 645. §. iv. Partes Maxillarum et Menti,
    variis Sanctis ac sancti Fundatoris Reliquiis Dentes et Pili in variis Europap ecclesiis 646.
    35. Vita Auct. Anonymo Pulsau. cnxvo. Pno- §. v. DeCapite, olim Angeriaci credito Bap-
    loous 36. Cap. 1 Suscepta apud Monachos tista? fuisse 648. §. vi. Angeriacensium de
    cura ovium vita eremitica variis in locis
    :
    Translatione Capitis ad suum monasterium,
    ducta 30. Cap. 2. Regressus in Apuliam, va- Relatio fabulosa ex MSS. el Cypriano Rigal-
    ria vexatio, pluvia impetrata, Pulsanum adi- lio 650. §. vu. De Capite S. Joannis RomaB,
    tum 38. Cap. Novi monasterii exordia,
    3. per S. Gratum Ep. Augustensem illuc non
    variis miraculis illu^trata 40. Cap. 4. Pro- allato 653. § vm. De sacro Sanguine S. Joan-
    pheticus spiritus, moribundi servati, daemo- nis B;ipt. Neapoli. Modoetia;
    Vasati 655, ,

    nes coerciti, -furta detecta 42. Cap. 5. Auxi- Cap. 5. De olus S.


    Joannis Religuiis. §. i.
    lium viventibus ac mortuis prsestitum 44. Sacri Corporis dissipatio sub Juliano Apo-
    Cap. 6. Item extreme periclitantibus Mona- stata 058. §. n. De Manu dexlra cum parte
    chis duobus 40. Cop. vu. Mors et mirabilia Brachii Antiochiam, indeque Constantinopo-
    ipsam secuta 48. Sequentia ex MS. Palalino lira. ethinc Cistercium allata659.
    §. m. An
    Biblwtli. falicanx 80 eadem Dextra Equitibns Rbodiis a Bajazethe
    24 Joannes ProdromusetBaptista D. N. Jesu Chri- Turca donata fuerit 060. §. iv. De Manu si-
    sti. Caput 1. Acta ab Evangelistis Iradita, §. nistra cum parte Brachii, servata in Conventu
    i. Conceptio et Nativitas apud Lucam 591. Praedicatorum Perpiniani663. §. v. De digitis
    §. Praedioatio Joannis et Baptismus Chri-
    ii. manus dextrae, Venetiis et Mauriennae serva-
    sto cnllatus 593. §. m. De captivitale ac nece tis660. §. vi. De aliis sancti Corporis Reli-
    Joannis 595. Expenditur Josepbi nar-
    §. iv. quiis apud varios, et miraculis ad eas patratis
    ratio de Joanne 597. § v. Quis finis fuerit 607. Cap. 0. De Cineribus Pnecursoris Ge-
    hujus Herodis, Herodiadis, atque filiae Salo- nuam atlatis. §. i. Genuensium in Terram
    mes saltatricis 598. Cai>. 2. Fesla S. Joannis sanctamexpeditio, etsacroruraCinerum, Myrae
    Bapl. m Ecclesiis Occidenlis ct Orienlis. §. i, inventorum Genuam translatio 069. §. u.
    ,

    De prsecipuo utrobique festo Nativitatis 690 Eorum approbatio, cultus, et miracula sec.
    § li. De festo Conceptionis 003. §. iii De loco xii et xin §. iii. Cultus sec. xiv. t>74 §. iv.
    Conceptionis ac Nativitatis 004. §. iv. De Cultus sec. xv. 678. §. v. Cultus sec. xvi.
    tempore, loco ac festo Decollationis 000. §. v, 806. §. vi. Cultus sec. xvn. 082. §. vn. De
    Missse de Passione seu Decollatione ex ve- aliis quibusdam S. Joannis Bapt. Reliquiis
    tustis Sacraroentariis Latinis 608 §. vi. De Genua; servatis 083. Cap. 7. Apparitiones
    festis apud Gneeos, eorumque Officiis 009. qusetlam S. J. Bapt. §. i. De ea qua Sanctus
    Cap. 3. De Invenlionibus ac Trantlationibtts mandavit sibi ad Pontem-curvum ecclesiam
    sacri Capilis in Orienle factis. Prsefatiuncula condi 685. §. II. Miracula ejusdem in Ponte
    de Gallico Tractatu Domini Car.gii super hoc curvo 688. §. m. Alise visiones, variis in lo-
    argumento 612. §. i. De loco et modo primas cis et diversis personis oblats 689
    Inventionis, Translationeque in Ciliciam 612. Appendix. De Manu dextera S. Joannis Baptistae,
    §. n. Translatio sacri Capitis Emesam facta sua adhuc carne et cute tecta, a magno Duce
    ex Bythiniam sub Valente, et Con-
    Cilicia in Moscoviae Regi Pulonia; ac Sueciae Sigismun-
    stantinopolim sub Tbeodosio6I3. §. m. Sacri do, et ab hoc Duci Bavari* Guilielmo; auno
    Capitis Emesam facta Translatio figmentis mdcxiv donata;item de ejusdem S. Joannis
    obscurata ejus istic sub Marciano Inventio
    : Manu dextra et parte Bracbii, p.iriter adhuc
    altera, extra controversiam posita 615. §. iv. tectis sua carne et cute, qua? Rapagnani in
    Quomodo Constantinopoli Eraesam referri dicecesi Firraana celeberrime coluntur. Vide
    Caput potuerit, et Sozumeni atque Emeseno- hxc ad calcem lomi V. Jumi; ubi utriitsque
    rum narratio conciliari, atque borum excusari partis monnmenta proferentur.
    error circa initium suae possessionis 618. §. 24 Joannes Prodromus et Baptista D. N. Jesu
    v. Expenditur relaiio Metaphrasfae in Vita Cbristi. Spicilegium ad ejus Ac'a§i alia de
    S. Matronae, contraria variori desecundaln- Joannis Baptistas brachio etmanu dextral037
    ventione historise 619. §. vi. De tempore et § ii de S. Prodomi sanguine Neapoli 1040
    loco secundao Inventionis 631. Historia Se- 24 Joannes Opilio, Monchiaci Petrosi in Artesia.
    CCND.E Inventionis faetae et scripta? a Marcel- Comm. pr.rv. De cultu post mortem, et raira-
    lo Arcliimandnta Spelaei cum versione Dio- ; culis eodem seculo scriptis 721. Acta Ex
    nysii Exigtti, cotlata ad varia MSS. Latina MS. Hasnomensi. Pars i. Miracula in vita
    623. §. vu. De tertia Inventione apud Coma- 723. Pars mortem patrata 725
    u. Alia post
    nam, alteraqueTranslatione Constantinopolim 24 Joannes Portuensis Erem. Tude in Gallecia ex
    627 Historia Inventionis Terti* ex sermone
    . Iluginlogio Litsilano Geortjii Cardosi 704
    Anonymi coaevi de tribus Inventionibus, Edi- 22 Juliana M. Vide Pompianus 126
    tore Canijio, Interprete Comlie/isio 629. Enco- 22 Julianus M. Comm. prxv. De Actis S. Juliani

    mium Sacri Capitis in festo tertiae Inventio- Anazarbeni, male ipsi aptatis; translationibus,

    nis. Interprete Franc. Combefisio, ex MS. ecclesia, cultu 129. Actacx MS. collegii So-

    G31. Bibliotli. Regix edilum a D. Cangio 031. cietatts Jesu Arimini 122. ApPENmx ex MS.
    Ilalico et impressa lustoria Ctementini 124
    Tiieodori Dapnopat.e Seruo in Translatio-
    22 Julianus M. Vide Gamgalus 125
    nem sacras Manus, Antiochia Constantinopo-
    22 Julianus raartyr, Patronus Arimini in ^milia.
    lira ex MS. Grxco Venelo, Latine redditusa
    Franc. Zino 034. Cap. 4. De Reliquiia Capitis De inspectione corporis ejus sub finera se-
    culi xvi et oratione propria in
    officio.-divmo
    in Occidenlem allalis. §. l. Translatio faciei
    Ambianos in Galliam 639. Historia ex MSS 1032 c
    Ambianeni el Abbavillano, ibid. §. n. De ve-
    INDEX SANCTORUM
    Gallico Alberti le Grand Ordinis Prxdkato-
    rtim 88 Observatio Castellani de discrimine
    utriusque nominis, et Sanctis alterutro no-

    .Lanfraneus, Ep. Ticin. in Lombardia Com. Pr.rv. minatis 1031 e

    de ejus cultu, epitaphio sepulcro et Vitae 23 Maria Oigniacen. inNaraurcen. Belgii dicecesi.

    scriptore, 532. Vita Auct. Bem. exMS. et Comm. prxv. §. i. De ejus cultu, triplici Cor-
    ~ cditwne Ughelli. Cap. 1 . Lanfranci studia, poris Elevatione, et Ueliquiis 542. §. n. De
    exilium et reditus 533
    virtutes Episcopales, B. Mariaa Imaginibus, Reliquiis et Profes-
    Cap. 2. Recessus ad monasterium S. Sepul- sione 544. §. m De Vita ejusque scriptore,
    cri, extremus morbus, et pius obitus 535 . deque Auctore Supplementi 545. Vita per
    Cap. 3 Quredam miracula Sancti post mor- Jacobum de Filriacn^tunc Canonicnm Reijulurem
    tem 537. Cap. 4. Persecutio eorumdem mi- postea Acconcnsem Episeopum, ac deniqne Card.

    raculorum 539. Cap. 5. Reliqua ejusdem san- Tuseuhmum. 547 Cap. 1. Pueritia, niatri-
    cti miracula 540 monium, continentia, persecutio. compunctio,
    20 Latuinus, Ep, Sagien. in Norraannia. Nomen 550. Cup. 2. Confessio, Satisfactio. Jejunia

    et cultus ex Hreviariis antiq. Acta incerta 10. 551. Cap. 3. Orationis assiduitas, et effica-
    cia, etiam daemonibus pellendis 552. Cap. 4.
    23 Leodegarius, Presb. in Pago Pertensi Cam-
    paniae Gallieae. Comm. prjev. De loco cultus, Vigilia?, vestitus, labores assumpti. Composi-
    et actis vita;,Inventionis ac Translationis 414. tio vultus et membrorum 554. Cap. 5. Ti-

    Acta ex Mss. Lectionibus Ecclesiae Perten- mor Doraini ; defectus evitati, etiam minimi:

    sis 4)8 paupertas et humilitas exoptatae 557. Cap. 6.

    21 Leutlredus Ab . in Ebroicensi Norm . dioee . Pietas erga Dominum, auxilia moribundis et

    Comm. prsev. De ejus monasterio, cultu, actis, aniraabus, tara purgantibus, quam periclitan-

    191. Vita aucl. Caznotnla Crucii S. Lenlfredi. tibus prsestita morbi curati 558. Cop. 1.
    :

    ez variit MSS. et impressis 92. Prologus. Spiritus sapientise. ad divina cum discretione

    Cap. Ortus, studia.vita solitaria, dein rao-


    1. penetranda, et pacem cum hominibus servan-
    nastica Rotomagi incepta 106, Cap. 2. Mo- dam 561. Cap. 8. Spiritu fortitudinis con-
    nasterium sacra Crucis constructum. Mira- tra adversa munitur. et spiritu consilii con-

    cula patrataContumaces puniti 93. Cap. 3. siderate agit ac suadet Maria 563. Cap. 9 ,

    Accessus ad Carolum Martellurn, Miracula, Spiritu intellectus divina contemplatur ab- ;

    obitus, sepultura 95. Cap. 4 Miracula post sentia et futura cognoscit 565. Cap. 10 Spi-
    mortem 97. Appendix De elevatione et trans- ritu sapientiae attrahitur Maria ad gustandum
    lationecorpnris, Auct. Jacobo Sru/ioOS.PRivi- suavitatem Dei in festis Christi et Sancto-
    legiuu Caroli Siraplicis, Francorum Regis, rum 566. Cap. 11. Adventus Mirias apud
    de donatione Abbatia? Crucis sancti Audoeni, Oignies, et pia ad mortem prasparatio 568.
    hodie Crucis sancti Leutfridi, monasterio S. Cap. 12. Ultimus morbus, pius obitus 570.
    Germani a Pratis facta 99 supplementum Auct Coxvu Fr Nicolao, . .

    23 Lietbertus, Ep. Cameracensis et Atrebaten. Can. Regul. ccenobii Cantiprat. cx MS. et edi-

    Comm. pr.cv. De vita a Radulpho coasvo ac- lione Arnoldi Rayssii 572. 572. Prologus.
    curate scripta, aetate, cultu 498. Vita ex Cap. l.Aetacura Jacobo de Vitriaco. Con
    MS. codice Christinse Reginx, alioque ipsius versio mercatoris et miracula in ipso ac
    :

    loci el editione Lucse Acherii 499. Cap. l.Or- filio ejus facta 573 . Cap. 2. Miracula in vi-

    tus, educatio in curia Episcopi, Prjefectura tapatrata et revelationes 575. Cap. 4 Miracula
    scholae, Praspositura Episcopii, Arcbidiaco- post mortem; potissimum inspiritu blasphe-
    natus 500 Cap. 2 Gerardi Episcopi senectus misedepulso577. Cap. 4. Auxiliacuidam Epi-
    et obitus. B. Lietberti electio : consensus scopo et potissimum Jacobo de Vitriaco
    ,

    Henrici II Imperatoris in eura 502. Cap. 3. praestita 578. Appendix de Jacobo de Vitria-
    Consecratio Sacerdotalis , dein Episcopalis co scriptore, ex MS. Rubeae-FoMis 581.histo-
    504. Cap. 4 , Vita sancta in Episcopata. ria Translationis 583. §. i. Fpiscopi Na-
    Apparatus ad iter Hierosolymitanum 505. murcensis epistola Pastoralis invitans ad ,

    Cap. 5. Iter Hierosolymitanum et irrito effe- ; futuram festivitatem 583. §. n Synopsis .

    ctu rcditus ex Syria. Fulchero comiti mori- actorum, dictorumque ab Episcopo ante ipsam
    bundo, a Deipara sanitas reddita 507, Cap. Translationem 584 §. 111 Dicta et facta in
    VI. Res a reditu gestae. Monasterium S. Se- ipsa Translatione 586. §. iv Recentiora quae-
    puleri constructum 510. Cap. 7. Alia Remis dam miracula 587
    gesta injuriae ab Hugone lllatae, a Deo vin-
    : 23 Maria Ogniacensis in Namurcensi Belgii epi-
    dicaUo 811. Cap. 8. Beneficia variis eccle- scopatu Observatio Claudi; Castellani 1036
    siis pra;stita. Generosa Iiberatio Cameraci, a 24 Martha, M. Vide Geranus 698
    Roberto Frisio obsessi 513. Cap. 9, Morbus 21 Martinus, Ep. Tungren. in Belgio Comm.prsev.
    ultimus : desiderium vitae aetemae : obitus, De cultu, aetate, Actis : an fuerit etiam Tre-
    sepultura 514. Appendix ex MS. Coenobii virensis Episeopus 60. Vita ex MS. Prolo-
    Fallicelkmis S15 gus Joannis Gillemanni 61
    23 Lollia, M. Vide Eustochius Presb. 302 21 Martia, M. Vide Rufinus 63
    24 Longinus, M. in Armenia. Vide Orentius 694 21 Martyres ix ff mina?. Vide Thomas 64
    24 Lucia, M. Romae. Vidc Festus 693 24 Martyres xx Romae. Vide Festus et Lucia 693
    24 Lupicinus Inclusus Transaliaci. Ex libro S. Greg. 22 Martyres lxxvim Nicoraediae 402
    Turonensis de vitis Palrum 700 23 Martyres centum quinquaginta, apud Abessinos.
    Vide Palladius. 404
    M 22 Martyres dccclxxix aut dcccxiii cum Gam-
    galo Juliano et Grapto Antiochiae in Sy-
    ,

    jy ajanus Mevennus Ab. in


    sive Brit. Armorica. ria 125
    Comm. prxv. De cultu ejus et vita a variis, 22 Martyres mcccclxxx in Palaestina sub Chosroe
    sed non antiquis scripta 87. Vita Ex
    , .
    Animadversio prsevia 152. Acta ex MS. 163
    21
    A'i V TOMUM JUNII.

    21 Marlyres ter Vide Thomas roille. 64 ptus, Monachatus in Hispania assumptus


    22 Martyres uno minus, Verolamii in Bri-
    ir.ille, 176. Cap. 3. Paulini in suscepto novo vitae
    tannia 134, Item alii mille 136 instituto constantia , frustra oppugnata a
    22 Martyres Crucifixi in monte Ararath ad x mimdanis, laudata a sanctis 178 Cap. 4.
    millia. Comm. Cnlicus. §. i Quam minime an- Sacerdos Barcinone ordinatus Paulinus. Me-
    tiqua Occideutalibus, Onentalibus autem ne diolano Roma Ndam venit totumque se tra-
    nunc quidem, extra Armeniam, cognita sit dit cultui S. Felicis 181. Cap. 5. Paulini
    ejusmodi passio 151. §. II. Qualis auetoritas cum Afris Episcopis, prassertim Aagustino
    ejusmodi Passioni arcedat ex hodierno Roma- amicitia 182. Cap. 6 Paulini patientia, humi-
    no, etiam post consideratum antiquorum si- litas , gratitudo, studium paupertatis 188.
    lentium de illa 153. §. in. Horum tam dubio- Cap. 7. Ceterae Paulini virtutes, imprimis
    rum Martyrum cultus, quomodo propagatus veneratio erga Sanctos. vivos et mortuos 187.
    ap I 1 varios sit, quia et Reliquiae baberi cre- Cap. 8. Qualis Episcopus fii^rit Paulinus
    dita' : et in Hispaniam tracti plerique, 155. 189. Cap. ix. De operibus sancti Paulini,
    Act v ex Mcm'>raneo nostro collato cum vartis. servatis et amissis 191. Justi Riqmi Belgse
    Incipit PnoLOGUS Alhanusii (seu Anasiasii) carmen votivum 194. Appenoix de tribus Pau-
    Sedis Apost. Bibliolh. 157. Cap. 1. Victoriaa linis. Nnl.e Episcopis sanctis. §. l. De senio-
    Sanctis de fide instructis relata, eorumque ris Paulini succesore immediato, Paulino Ju-
    oratio, intellecto adventu septem Regum con- niore ; tertioque Episcopo et Paulino sub
    tra se Cap. 2 Constater fidem professi
    ibid. initium seculi vi, eorumque scriptis 195 .

    corara tyrannis Sancti, flagellantur et spinis §. ii De Wandalica servitute, quam in Afri-


    coronantur 159. Cap. 3 Crucifixi Sancti, ca, nonSenior, necjunior Paulinus, sed Ter-
    multa peLunt cultoribus suis mortui sepe- : tius servierit. 197. §. m. Quomodo ad redi-
    liuntur ab Angelo. 161 tum Paulini ex Africa spectare videatur
    III
    24 Martyres plurimi Romae. Comm. Hisi. de causa Anniversarius Parochorum Dioecesanorum
    modo, loeo ac tempore hujits martyrii, atqne ad Episcopura Nolanum processus 199. §. iv.
    imtio culius. 692 De Corpore et Reliqniis S. Paulini, Roraae
    20 Maximus Ep. Tungris in Belgio. Syll. De ejus et alibi asservatis 200. §. v. De sacris Nolae
    cultu, aetate, transktione. Ab eo distinguen- sedificiis a Paulino Seniore extructis et versu
    dus S. Maximinus Trevirensis 6 ornatis 201. De Fundana Basilica203. Anvi-
    20 Martyria, M. Vtde Vitalis 7 ta S. Martini metnca, lpsius, an Paulini
    20 Menricus, Canon. Vidc Bertholdus 51 Petrocoriensis sit . Item inventio corporis
    20 Methodius, M. Ep. Patara in Lycia. Syll. Hist. ejus ac repositio in ecclesia S. Bartholom.nei
    De ejus cultu et an idem. vel alius sit ab; Romae anno mdccxii 1033
    Episcopo Olympi, scriptis claro 4 20 Paulus, Cyriacus, Paula, Feliciana, Thomas ,

    23 Moses, M. Vide Palladius 404 Felix, Emilius, MM. Tomis in Scythia. Ec


    Mrlogia. Hieron. aliisoue 7
    N 21 Peladius sive Palladius, Ep. Ebredun. in Gallia.
    Comm. prxv. De acfis et temp >re Translatio-
    Ni.
    licetas, teu Niceas, Ep. Romatianae in Dacia, nis atque Episc.opatus 83. Acta ex Hispaitico
    aliusque Aquileiae in Italia. Sijlloge de cultu, Ant. Vincenlii Domenecct 84. Annotatio Claudii
    actis, et aetate 209. Dtsserlalio Critica An Castellani super nomine Brivate. Item super
    Romatiana sit Aquileia 210 loco Belcatre. 1031 c
    21 Nicolaus et Tranus Eremm. in Sardinia. Ex 21 Perseus, M. Fide Cyriacus 63
    Dima Serpi el Ferrarto 73 23 Petrus.Mon. Prior Juliacen.in CampaniaGallica
    23 Nor, M. Vide Didara 404 Comm. prsev. de ejus vita, setate, cultu Vita
    20 Novatusr Presb. Romae. Syll. Hist. De ejus ex MS. Monast. de Caritale. 517. Cap. l.Na-
    obitu, cultu, aetate ac genere 3 tales, adolescentia, tirocinium et initium mi-
    raculorum 518. Cap. 2. Propheticus spirims
    Viri sancti, absentium et arcanorum cogni-
    tione probatus assumptum regiraen mona- :

    rentius cum vi fratribus MM . in Armenia sterii 520 Cap. 3. Alii quidam favores
    :

    Acta ex Menseis impressis el Synaxariis MSS. ccelestes pius obitus miracula post mor-
    , ,

    694 Commentarius exegeticus in eadem


    . tem 521
    Acta 695 Pharnacius M. in Armenia. Fide Orentius 694
    Pompianus, Gallactio, Julianaet Saturninus ti-
    lius, MM. Cpoli ex MSS. Synaxariis. 126
    Primus, M. Vide Cyriacus 63
    I M. Vide Palladius
    aliconus, 404 23 Proba, M. Vide Eustochius Presb. 402
    Palladius cum Sociis mlvi MM. apud Habessinos
    ^Ethiopes culti 404
    20 Paula. M. Tomis in Scythia. Vide Paulus 7
    22 Paulinus Ep . NoUb in Campania Italica
    Comm. preev. §. I. De cultu Sancti, deque
    Actorura scriptoribus, Uranio
    chino etc. 167. §. n, De anno ordinationis
    cosevo, Sac- R adulphus seu Rodulphus Archiepiscopus Bituri-
    censis inGallia. Sylloge Hislorica. Sacer ejus
    160. Epistola Ukanii Presb. de obitu S. Pau- cultus apud Bituriges die xxi Junii, apul Be-
    lini ad Paccatum ; ex MS. Trecensi edila a nedictinos, xxv oblatio bonorum pro con- :

    CHIflelio 170. Vita a Francisco Saccluno S.J. struendo monasterio genus ex nobili stirpe :

    Romze, ex Sancli scriptis et veterum Elogiis Turenae 101. Acquirit a parenlibus multa
    concinnata. Cap. 1. Paulini patria, nobilitas, sacra loca construit templum ac monaste-
    ;

    poelica et oratoria facultas, Consulatus. 174 rium Doverense et Belli loci ; interest variis

    Cap. 2. Paulini Baptismus Burdogalae susce- Conciliis donatur ; a Nicnlao Papa titulo

    Primatis
    INDEX SANCTORUM.
    Primatis et Patriarcha? 102. Eximia» ejusdem 20 Silverius, PapaRom. Mart. in Palmaria Pontiaj
    virtntes, eruditio et opera misericordtas ohi- ; ins. Comm. prsev. De cultu ejus atque exilii
    tus et sepultura 103Elogium historicum aru- loco. Acta ex Liberato Diac. et aliorum coae-
    pluin, auctore Joanne Mnhilioiie ex Seculi vorum relatione 1

    qnartt Sanclorum Benetliclinontm Partc se- 24 Simplicius Ep. Auguslodun. in Gallia. Comm.
    atnda 104etseqq. prsrv. De cultu, aetate, Actis. Vita Auct.
    21 Raymundus, Ep. Roten. et Balbestren. in Ara- Greg. Tttron. dc Gloria Cotifessorum 096
    gonia. Comm. pr.ri\ De duplici ejus episco- Stertia, sive Stergia M. Vtde Hiperelus 03
    patu vita bis a eoaevo scripta, cultu veteri, et
    hoijieruo 108 Acta Auclore Elia coxvo, ex
    MS. noslri Colleijii Cxsaraitgtistiini , collato et

    suppleto e.v recenltnnhiis, et MS. Bttlboslrensi, J. erenti* Episcopus Martyr, videtur distinguen-
    a Tunioyo excusis. Pr.eeatio. Pars i. De viia dus a S. Tertio, qui se S. Pauli Epistolam ad
    priore Rayiiiundi.Ordinatione et Administra- Romanos scnpsisse dicit. Vtde Tertius 58
    tione Episcopali 110. Emuolismus Recentior 21 Tertius, Jesus Justus, et Artemas, Discipuli S.
    De Raymundi a Balbastrensi Sede expulsione Pauli Apostoli. Item Terentius Episcopus
    et translatione bracliii S. Valerii 112. Pars Martyr. Sylloge historica. Eorum cultus Epi- ;

    ii Regem comitaturad oxpeditionetuMalacen- scopatus incertus; Terentius, alius a Tertio 58


    sem, exerit caritatem suam erga miseros: 24 Theodulphus, Abbas Lobiensis et Episcopus in
    decumbens ex icgritudine Oscoe, accorsit ad Belgio. Sylloce historica, parlim ex Fttlruino
    se Canouicos Rotenses ; eosque ad studium Abhale de Geslis Ahbotum Lohtensium, parlim
    virtutum bortatus, inter lacryuias adstantium ex Conlinualione eorumdem Ahhatttm pnrtim
    pie moritur 114. Corpus, ad Rotensem eccle- alitmde 703
    siam delatum, multis miraculis glorificatur 21 Thomas Mart. cum Sociis, viris quidem ter
    llb, 116. Appendix. De translatione et vita mille, feminis autem novem. Ex Hoyiologio
    recentiori.deque Stephano Osceusi HGAnno- metrico Habessinontm 64
    P.Andre» Schotti, de Molano et S. Rai-
    tatio 21 Tranus Ereniita in Sardinia. Vide Nicolaus 73
    mundo, liujus synopsin vitae couiplectens
    1032 a U
    24 Rogatus M. Carth. in Africa. Nolilia ex perve-
    titslo Ecclesise Carthaginensis Kalendario G93 Urbanus M. Vide Eustochius Presb. 402
    22 Rotrudis, Virgo apud Belgas Comm. praev. § l. 21 Ursicinus, Ep. Ticin. in Ital. Elogia ejus re-
    Andrense monasterium constructum Corpus ;
    cenliora 60
    S. Rotrudis, a S. Rictrude vidnadistinguendae,
    in eo depositum 219. § n. S. Rotrudis pro-
    sapia illustris, e patre Carolo Magnb Impera-
    torc ; cujus alia ejusdem nominis ex sorore italis, Crispinus, Martyria, MM. Ex Mrolio
    ueptis. Praconia virtutum. Translatio in no- Hieronymiano 7
    vain capsam, a Petro Abbate, audito circa ar-
    cam strepitu, facta 220. m, Translatio W
    w
    §.

    ejusdem Corporis ad monasterium S. Bertini.


    Meuioria Sanctae perperam in Fastis quibus- alherus, M. Pastorin Agro Namurcen. apud
    dam adscripta Angliae et Ordini Benedictino Belgas. Cultus Onhayae. Acta ab JEqidio Mo-
    221 522. Curationes qvm-
    ntto recentitts collecta
    21 Rutinus et Martia, MM.Syracusis in Sicilia. Ex dam 529. Appendix, de Onhaya, ejusque situ,
    Ilieronijminiti Mortyroloijii ecgraphis anttqvis- et ConfraternitateSS. Martiniet Walheri ibi-
    simis, aliisque MSS. et excusis 63 dem 531
    22 Rufinus seu Rufus M. Alexandrise. Ex iistlem
    Iltcronijnit apograjjltis et aliontm Mritis 125

    jenoetZenas, MM.Philadelphiae inArabia. Comm.


    prsev. detempore et loco Passionis, deque il-
    Oaturnina, M. Viie Hiperelus 63 lorumcultu405. Acta ex MS. Vaticano. Cap.
    21 Saturninus, M. Vide Cyriacus 63 1. Sanctorum Martyrum pietas capitur Zeno, ;

    22 Saturninus M. Vide Pompianus 126 et flagris caiditiir 40G. Cap. 2. Aram evertit
    22 Sicildis, Virgo in Cenomania Galliae Prov. ex Zeno, iterumque torquetur capitur Zenas, :

    notiliis a Claudio Castellano submissis 222


    et ambo, post varia tormenta ab igne divini-
    tus servati; capite truncantur 408

    INDEX
    INDEX CHRONOLOGICUS
    AD TOMUM V JUNII
    Qnia in hunc Tomum incidil Nativitas Pmcunoris, eaque
    occasione ccetera ejus festa
    tractantur, et simul plcraque Capita Ilislnrice Evangclicce
    altinguntur; placel liunc
    Incliccm inchoare a summariu quadam ejus
    chronologia;supponcndocommuniorem,
    ct iiiur eruditos Francos nunc reccptiorem sententiam, de an. Morlis Chrisli, obitce an.
    vitie ejits simul et vulgaris ccrm xxxm. El quamquam dies Nativilalis Dominiae pro xxv
    Decemhris nulla cerla probelur raliorte, utpole primis seculis admodum dubius , eum nihil-
    ominus supponcmus, et reliquorum mysleriorum dies, juxta rcceplum in Ecctesia morcm
    producemus.

    An. 2'J Incipit pi-jedicare Joannes, et eodem vel se-


    ANNO ANTE .ERAM VULG. II ET I. quenti anno Christum baptizat 597 f
    An. 30, qui Christi praedicantis annus primus, pri-
    ^jachariae nuntiatur, nasciturum ei filium, et con- mum in Cana Galilieae miraculum.
    cipit Elisabeth mense Septembri pag. 592 An. 31, Christi praedicantis secundo, Joannes He-
    An. primo ante eamdemac-ram mense Martio, Ia- rodem arguit propter Herodiadera, et con-
    carnatio Verbi mense tertiu post, nativi-
    : jicitur in vincula.
    tas Baptistae, et anno exeuntc nativitas An. 32, mense Januario vel Februario, decollatur
    Verbi. Joannes 59"
    An. 33, die 3 Aprilis crucifigitur Chrislus. Circa
    SECULUM I. idem tempus montur Philippus Tetrarcha,
    et Herodes suuui ex Arabissa iilium Philip-
    An. ejusdem a^rae.CircumciditurChristus Kalendis
    1 puin, cui Trachonitidem obtinuerat, jungit
    Januarii, et ineunte Februario praesentatus Salomie filiae Herodiadis 598
    in Templo, refertur Nazarethuui unde di- ;
    An. 34 an/35 Helluin geritur inter Aretam et He-
    spositis ibi rebus, hoc vel sequenti rodem Tetrarcham quo victor Aretas indi-
    ;

    An. 2 Reditur Bethleemum, ubi Magi puerum illuc gnationem Tibeni incurrit 597 c
    relatum, jam fere bimulum. inveniunt atque An. 36 Moritur Tiberius Imperator, eique succedit
    adorant his vero digressis delusus Hero- CaiusCaligula.
    ;
    597 f
    des, jubet occidi infantes. An. 37 Herodes Aristobuli filius, vinculis Roraae
    An. 3 Moritur Herodes lONovembris, post.quam suc- solutus, idem iterum accusat patruum qui ;

    cessorem regni constituisset Archelaum, a Caio privatus Tetrarchia sua, et cum He-
    excluso quem antea nominaverat, Ilerode, rodiade in exilium missus, male perit, ejus-
    jam tum Ethnarcha Galilseae huic autera ;
    que ditiones cumtitulo Regis dantur Accu-
    addiderit regionera trans-Jordanicam sive satori, cujus filio Aristobulo nuliit Salomc
    Peraeam, usque ad Mare mortuum ; nepo- jam vidua unde natus Agrippa Junior,
    ;

    tibus ex primogenito Aristobulo Mariaranes coram quo, deinde Hegis titulum adepto, et
    filio, relictis sub curaSalomes sororis suae. Festo praeside, causain dixit Paulus Act.
    Ex hujus fiiia nati erant nepotes, Herodes 25 595 et 596.
    et Herodias nuncupati. Post haee a Fratri- Att. 38 Herodes Junior, jam Rex, occidit Jacobum
    bus Herode et Philippo aceusatus Arche- fratrem Joannis gladio et Petrum in vincula
    laus. regno privatur quo in Provinciam
    ; conjicit.
    redacto, sub procuratione Pra&sidum Ro- An. 64 excilatum a Nerone Urbis incendium, impu-
    manorum Tetrarchia instituitur coepitque ;
    tatur Christianis 692
    Herodes (quem Josephus Antipara nominat,
    alii Herodem Antipam) dici Tetrarcha Gaii- II SECULUM.
    laese, uxorera habens filiam Aretfe Regis
    Arabiae. Tetrarcha Iturseae, et Trachoniti- An. 151 Obit S. Novatus, Presb. Ronne, 3 c
    dis fuit , frater illius uterinus Philippus
    cura nepte sua Herodiade unde filia Sa- ; III SECULUM.
    lorae, denique Saltatrix. Lysanias, ex Ptoio-
    maeis proereato, obtigit regio Abilina, cura An. 257 Valerianus Imp. An sub eo- S. Felix.
    Circ.
    titulo Tetrarchse. M. Sutrii, et S. Stephanus Papa
    Presb.
    An. 26 Herodes Tetrarcha a nepote Herode, Aristo- Romas 390
    buli filio, accusatus de seditione Judreorum 276 Obit S. Martinns Ep. Tungrensis 60 c
    contre Pilatum, Romam tendit, seque Ti- Circ. 300 Obit S. Maximinus Ep. Tungr. 6 c
    berio sic purgat, ut accusator in vincula
    conjectus sit. IV SECULUM.
    An. 27 vel 28 Roma regressus Herodes Tetrarcha,
    et ab uxore ad patrem regressa desertus, 304 SS. Zeno et Zenas, Philadelphiaj in Arabia
    eidem superinducit Herodiadem, Philippo passi 406 d
    fratri suo ereptam. 305 S. Orentius, caeso Soythamm Duce, Chri-
    stum
    INDEX CHRONOLOGICUS.
    stum professus Martyr cura sex Fratribus 670 HidulphusS. Waldetrudi eremitorium con-
    S.

    695 c struit 495 f


    Circ. 330 Prima inventio Capitis S. Joan. Bapt. in 679 Moritur S. Etheldreda Regina, Abbatissa
    domo Herodis 013 e Elyensis in Anglia 436 e
    354 vel 5 Nascitur S. Paulinus Ep. Nolanus 169 c 691 S. Silai Apostoli Reliquiae, Roma Teroanam
    300 Oliit Constantius Iinp. sero poenitens 206 b allatae a Baino Ep. 24 c
    362 S. Joannes Presb. M. Romae 481 b. Ordina- 698 S. Ursmarus Lobias inducitur Abbas 496 b
    tur Eusebius Ep. Caesareae Cappad. Obit
    circa 370 vel 376 b. Dissipatur Corpus S. VIII SECULUM.
    Joan. Bapt. apud Sebasten 658
    373 Exulare jubetur S. Eusebius Ep. Samos. 707 Obit S. Hidulphus in monasterio Lobiensi
    207 b 496 d
    377 Obit Valens Imp. sero poenitens 207 b 738 Obit S. Leutfridus Ab. in Normannia 91 b
    383 Constituuntur Episcopatus in Britannia Are- 750 Obit S. Jacobus, Ep. Tullensis 497 a
    morica 516 761 Caput Baptistaj Emesam ex Spelaeo defertur
    390 circ. Tbeodosius fmp. transfert CPolira 628 b, et post aliquot annos Comanam
    CaputS. Jo. Bapt. 612, eique in Hebdomo 628 c
    Ecclesiam condit 614 766 Obit S. Tbeodulphus, Abb. Lobien. 703 c
    391 Theopbilus Ep. Alexandrias elevat Reliquias
    S. Joan. Baptistse 658 f IX SECULUM.
    394 Paulinus, Bareinone Presbyter consecratus,
    Romam et inde Nolam secedit 109, 200. 804 Dedicatur Eccl. S. Albaui M. Moguntiie 79 b
    Theodosius profligat Eugenium Tyrannum 823 S. Radulphus Clericus ordinatur, dein Ar-
    ope S. Jo. Baptistae 714 e chiep. Bituricensis 104 f
    395 vel 6 Ordinatur Episcopus S. August. 169 d 843 Nascitur S. Ericus, Mon. Autissiodor. 711 b
    843 Carolus Calvus conflrmat fundationem Dove-
    V SECULUM. rensis monasterii 105 f
    846 Radulius fundatBelli loci znonasterium O. B.
    404 Albanus M. Moguntiae 76 b 106 c
    409 vel 419 Ordinamr Episcopus Nolae S. Pauli- 850 Tertia Inventio Capitis S. Jo. Bapt. et trans-
    nus 169 d, et civitas a Gothis capitur latio Constantinopolim 628
    187 b 851 Elevatur Corpus S. Leutfredi Ab. 91 f, 97
    418 ObitS. Amatnr, Ep. Augustodun. 702 c 858 Centulam in Gallias adferuntur Reliquiie S.
    431 Obit S. PaulinusEp. Nohe 172 e Joannis Presb. M. 412 c
    454 Invenliosecunda CapitisS. Joan. Bapt. Erae- 866 Obit S. Radulphus Archiep. Bituric. 101 c,
    sae in Cilicia613 e, 620 c. Idem Caput 104
    trausfertur ad novam ecclesiam 622 c 866 Dani invadunt et vastant Angliam 441 f
    470 S. Matrona Pergensis, Emesa Constantino- 870 Destruitur a Danis monasterium Elyense,
    polun redit, ultra annum 500 superstes, caesis mcolis 442 f
    620 c 875 Scribitur Vita metrica S. Gerraani Autissio-
    500 SS. Agoardus et Agilbertus MM. prope Pa- dor. a S. Erico Mon. 711 d. Item miracula
    risios 700 e 712 b
    895 S. Bilius Ep. Veneten. in Armoricis 516 c
    VI SECULUM.
    X SECULUM.
    507 Offa Rex Merriorum, refodit et ornat Corpus
    S. Albani M. ecclesiam et monasterium 903 Transfertur Abbatia Doveren. Virzionem 106
    coustruit. I39 a 904, non 909, Obit S. Ivanus Eremita prope
    511 eirc. Paulinus III, Ep. Nolae in Africa ser- Pragam 706 a
    viens, Trasimundi R. mortem praedicit 911 Theophane Imperatrix transfert Roma Co-
    199 a loniam Corpus S. Albini M
    postea male
    :

    516 circ. Obit S. Palladius Ep. Ebredun. 83 b creditum, esse S. Albani Brittanni 149 f
    530 circ. Justinianus Imp. dedicat in Hebdomo
    918 Monasterium Ger-
    S. Leutfredi subjicitur S.
    Ecclesiam S. Jo. Bapt. 613 d mano de Pratis 98 b, 99 f
    536 Ordinatur Silverius Papa, deponitur anno 935 Transferuntur decem primorum Episcoporum
    537, 539defunctus in Palmarialns. 13 b ossa ad S. Albanura Moguntiae 79 c
    937 Magdeburgensis Ecclesia fundatur et dotatur
    VII SECULUM. 27 c
    959 Transfertur Antiochia Constantinopolim ma-
    614 Capta a Persis Jerosolyma, strages ingens nus S. Joan. Baptistae 637 a
    facta Christianorum 162 b 960 Slavi ab Ottone I Imp. plane subjugantur 27 e
    628 Obit Modoetiaj Tbeodelinda, Regina Longo- 961 Ad Russos mittitur AdalbertusMonachus, sed
    "bardorum (jn,(
    frustra
    [,
    29 b
    633 Obiisse dicitur S. Florentina in Hisp. 961 Appellit Ariminum arca cum Corpore S. Ju-
    17c liani M. 206 b
    637 Northumbri cum suis Regibus eaesi a Merciis
    962 Erigitur Archiepisropatus Magdeburg. Res
    424 f
    conficitur octennio post 27 e
    643 ctrc. Fuudatur monast. Thrunchinien. prope
    966 Wicemburgensi monasteriopraeficiturS. Adal-
    Gandavum 22 b ber. Ep. 29 c
    654 Annae, Regi Orient. Saxonum, a Penda R.
    969 Hermannus, Dux Saxoniae, Magdeburgi ex-
    Merciorum caeso, succedit frater aEdelhe-
    cipitur 31 a
    rus, maritus S. Sexburg»
    427 e 970 Dicuntur miraculose inventa Acta S. Albani
    665 circ. Obit S. Majanus Ab. in Armorica 90 c
    M. hngua Britannica 127 a
    668 circ. Obit S. Audomarus Ep. Teroanen. 24
    a 970
    AD TOMUM V JUNII.
    970 EJgari Regis Privilegium de restaurato et defertur :
    ipse ab Innocentio II canonizatur
    dotato monasterio Ely 447 f anteannum 1143, 110 f
    981 Brithnodus Ab. Elyen. martyrio afficitur ab 1130 Male perit Stephanus Oscensis, invasorSedis
    Aelfritha Regina 540 b Balbastrensis contra S. Raymundura Epi-
    983 Obit S. Adalbertus, Archiepiscopus Magde- scopum H7I,
    burgensis 32 f 1133 S. Eberhardus Romai consecratur Abbas Bi-
    1000 Transfertur Benevento Romam Corpus S. burgensis 224 a
    Paulini. An etiam S. Bartholomasi ? 200 b 1139 Obit S. Joannes Fundator et Ab. Pulsanensis
    in Apulia 35 a
    XI SECULUM. 1136 Obitus Petri, Prioris Juliacensis Ordinis Ci-
    sterciensis 517 D
    1140 In Farne insulam Dunelmo transit S.
    vel 5.
    1010 Exploratur Angeriaci Caput, creditum S.
    Joannis Baptistae Bartholomaeus Erem. 71 4
    648 f
    1142 Variae Reliquiae Metis translatae 210 c
    101 G Etheldredus Rex Angl. obit, succedit filius
    Edmundus 1147 Mortuo Chunrado Archiep. Salisburg. succe-
    431 b
    dit S. Eberhardus 226 e
    1019 Obit Elsinus, 2 Abbas Elyen. Succedit Leof-
    winus 1156 VisioB. Joan. Bapt. facta rustico Ponte-cur-
    451 d
    vensi, pro condenda ejus ecclesia 687
    1020 Fundatur monasterium in Betrychesword in c
    Anglia 1164 Obit Burchardus Archiep. Salisburg. post
    4S2 c
    confectos
    processus pro canonizatione S.
    1022 Obit Leofwinus Abbas Elyen. cum triennium
    Eberhardi Archiepiscopi 224 b
    praefuisset, succedente ei Leofrico 451 f
    1166 Obit Nigellus Ep. Elyen. punitus ob damna
    1024 Marchianis in Belgio, loco Monialium, indu-
    cuntur Monachi 220 b
    ecclesiaa illi allata 480 f
    1175 circ. Prodierunt Acta S. Albani Anglico-
    1029 Moritur Leofricus Abbas Elyen. anno vn sui
    Latina 127 c
    regiminis : eique subrogatur Leoffinus
    1177 Alexander III consecrat Ecclesiam Pulsa-
    451 e
    1038 Corpora SS. Oswaldi R. M. et Idabergsa V.
    nensem 35 d
    1178 Fridericus Imp. cum uxore etfilio Genuae ve
    ex Anglia in Flandriam tranferuntur 26 b
    neratur Cineres S. Joan. Bapt. 784
    1040 Rota recuperatur a Sancio R. Aragon. 128 f
    Inveniunturossa S. Amphibali et Sociorum
    1044 Obit Leoffinus Ab. Elyen. succedit Wilfricus
    Martyrum, deferunturque ad ecclesiam S.
    451 f, 452 e
    Albani 144
    1047 Coepta restaurari, et 1055 perfecta Ecclesia
    1182 vel 93 Obiit in Farne S. Bartholomams Ere-
    S. Albani Namurci 80 c
    mita 714 b
    1051 Gerardo Ep. Cameracensi sufficitur S. Liet-
    1186 S. Amphibali et Sociorum Reliquiae transfe-
    bertus 503 e
    runtur novam arcam
    in 147 f
    1054 Idem proficiscitur Hierosolymas 507 c
    Coloniae ostensae primum Reliquiae S. Albini
    1066 Dunstanus consecratur 7 Ab Elyen. 452 f
    M. Romani 149 a
    1076 Moritur S. Lietbertus, Ep. Camerac. 515 c
    1192 Inchoatur Oigniacimonasterium Canonicorum
    1077 Robertus Frisius Flandriae Comitatum occu-
    Regularium 546 b
    pat, Camerncum frustra obsidet 513 d
    1194 Obit S. Lanfrancus Ep. Papien. 532 c. Suc-
    1080 Renovatur libertas Elyensium 453 d
    ceditBernardus, Vitae scriptor, quadriennio
    1084 Elevatur Corpus S. Rotrudis V. in monasterio
    post ibidem defunctus 522 b
    Andrensi 220. Variae donationes 221 a
    1200 circ. Translata Arimini arca S. Jul. M. 121 f
    1087 Obit Willielmus I, Dux Normannias, et Rex
    Angliaa : succedit in Anglia Willielmus II
    454 c
    XIII SECULUM.
    Circaan. 1090 Nascitur Eberhardus Archiep.
    S.
    1204 Constantinopolis, a Latinis capta et direpta
    Salisburgensis 223 c ;

    et ablatum inde Caput Baptistae 639 d e


    1093 Obit Siraeon Ab. Blyensis 454 f
    1206 Ambianura affertur Caput S. Jo. Bapt. 641 b
    1098 Antiochia Syriae capitur a Latinis 669 e
    1209 B. Walherus Parochus Onhayae et Hasterii,
    Nec diu post Genuenses Myra auferunt C -
    a Vicario suo occiditur 527 f
    neres S. Jo. Bapt. 671 b
    1213 Obit B. Maria Oigniac. S43 f. 572 b
    1100 Ordinatur Richardus ultimus Abbas Elyensis
    1214 S. Bertholdus mcipit devotionem ad B. M.
    454 e
    Virginem, nua; fuit initiura monasterii in
    Frudenbergh 52 d ; ac paulo post moritur :

    XII SECULUM. cceptaque prosequiturejus frater S. Men-


    rious 52 e
    1104 Raymundus ordinatur Ep. Balbastren. etRo- 1214 Ad norum Amphibali transfertur
    altare S.
    tensis seu Ripaj-curtiae 109 a ejus arca 148
    1106 Transferuntur Corpora SS. Atheldredae, Sex- 1217 aul 27 Invemuntur Corpora SS. Nicolai et
    burg.e, et Ermenildae 457 Trani Eremitarum in Sardinia 73 e
    1106 Catalani frustra conantur Genua auferre Ci- 1221 Monachi Claraevallensis insignis devotioerga
    neres S. Jo. Baptistae, multis exinde raira- S. Joan. Bapt. 689 e
    culis claros 672 a Item Monacha; unius Hnd.
    1115 Elevatur et transfertur Corpus S. Leodega- 1222 CorpusS. Leutfredi Ab. transfertur in novam
    rii,Presb. Pertensis 414 c, 416 e capsam 98 d
    1118 Gelasius II Genuae dedicat Ecclesiam S. 1232 Scribuntur Acta S. Christinae Mirabilis a
    Laurentii, et elevat Cineres S. Joan. Bapt. Cantipratano 232 b
    672 Ordinatur primus Episcopus Elyen.
    b. 1234 circ. Transfertur Corp. S. Rotrudis V. 221 f
    Nigellus 491 b 1240 Obit B. Jacobus de Vitriaco Card. 547 b
    1126 ObitOscae, Sede sua pulsus, S. Raymundus, An. circ. 1242 Nata B. Christina Stumbelensis, de-
    Balbastrensis Episcopus, Corpus Rotam sponsa Christo anno 1252 239 b
    Junii T. r III 1244
    INDEX CHRONOLOGICUS
    12H [anocentjps IV Genua transiens, donis et tua; etMarchiones Castellionis 728 d. Ho-
    Privilegiis ornat Reliquias S. Jo. Bapt. rum Aibor genealogica 729
    C74 a 1496 Abbatia S. Juliani transit ad Canonicos Re-
    1249 Instituitur Genuae Confraternitas S. Joan. gulares S. Georgii in Alga 124 d
    Bapt. ,674 d Explorantur stigmata, B. Lucioe Narniensi
    1263 Donatur Cistercio dertra S. Jo. Bapt. G39 e impressa 232 a
    12G7 Petrus, Scriptor Actorum B. Cliristina-, venit 1498 Ludovicus Sforsa Genure fundat plures Ca-
    in ejus notjtiam 239 b pellanias S. Joanni Baptistae 806 e
    1277 Obit Joannes Plebanus Stumbelcm. Confessa-
    rius !3. Christinea 270 e XVI SECULUM.
    1289 Scribi coepta e-l Historia Elyensis, et variis
    usque ad annum 1434 continuata bOl 1529 Gravissima pestis Neapoli 655 e
    1298 Modoetia revelantur Reliquias S. Joannis Iia- 1850 Joannes Erem. in Umbria obit, et Oasaiam
    ptista: et sequenti anno restauratur Ec- miraculo deportatur S90 b
    clesia 764 a 1552 Ponitur Cenotaphium grande S. Walhero
    Presb. M. Onhayaa 528 c
    1553 Mensei in Siciliainstiluitur Collegium Canoni
    XIV SECULUM.
    corum S. Agrippinae 392 a
    1554 Ncapoli innotescit miraculosus sanguis S.Joan
    1312 Moritur B. Christina Stumhclensis 232 c nis Baptistaa (i.'i.'i

    1313 Edouardus II Krx Angliawonvincit Elyenses 1557 Romae exundans Tiberis operit ecclesiam S.
    non habere Corpus S. Albani M. sed soluro Bartholomsei de Insula, et rursum anno
    ejus caracallam et illud in sua ecclesia
    :
    1598 scd Reliquias non attingit
    : 200 f-
    recognosci facit 143, 144
    1558 Incenditur monastenum Bergense S. Winoce
    1320 Obit Avenione Joannes Baptista Tolomeus
    Ord. Ben. 34 f
    Senensis, Ord. Preed. cum opinione sancti-
    1563 Distrahitur argentea capsa S. Leutfredi Ab-
    tatis 590 a
    batis 98 i

    1323 Modoetia, eversa aMediolanensibus.jussu S. 1568 Nascitur B. Aloysius Gonzaga ex Marchione


    Joannis Baptistaj restauratur G56 f
    Castellion. futurus Soc. Jesu. 731 a
    Perpinianum affertur brachium S. Joannis 1570 Incenditur ab Hugonottis Cappella S. Frisii,
    Baptistre 663 e
    salvo hujus Corpore 702 c
    1325 S. J.iannisB.iptistaCerebrum traDsfertur ad
    1573 Minoritae et alii Enckhusae a Geusiis occi-
    Abbatiam Tyronen. 64G a
    duntur 590 c
    1330 Pantaleonenses Coloniae Monachi testantur de 1575 Card. Moronus pacem Genuas restituit, pro-
    Corpore S. Albini, quotannis monstrari so-
    ducta arca S. Joan. Bapt. 081 f
    lito, ejusque statu 149
    1584 Aperitur arcaS. Juliani M. Arimini 124 e
    1333 Transferuntur decentius Reliquiae Oigniacen- 1585 Legati Japonici visitantarcam S. Juliani Ari-
    ses 629 b
    mini 125 a
    1341 Ruit majus campanile Eeclesiae Elyensis sine
    B. Aloysius dimisso Marchionatu ingre.li-
    alia noxa 475 e
    tur tirocinium Societatis 731 e
    1348 et 49 Pestis, vulgo Magna, grassari incipit
    Mantuae excipiuntur Legati Japonici 825 b
    per Italiam 676 a
    1589 Aloysius Rudolfum fratrem suum cum Duce
    1 386 Urbanus VI Genuam se confert, elapsus obsi-
    Mantuano reconciliat 864
    dionehostili 076 c
    Ejusdem nuptias.clam suis contractas, con-
    1387 Capitulum Genuense cedit Confraternitati S.
    sanguineis probat 869 b
    Joannis Baptistae oblationes ad ipsum spe-
    1591 Obit Romae B. Aloysius Gonzaga 731 f et
    ctantes 676 e
    mox, ut Sanctus honoratur 841 et seqq.
    1390 Miracula ad S. Engelmundi Reliquias in Hol-
    1590 Ossa S. Leutfredi Abbatis transferuntur in
    landia 101 d
    capsam deauratam 98 f
    Brachium S. Raymundi Ep. Roten. Balba-
    XV SECULUM. strum transfertur 109 e
    Abrahamus Georgius Maronita S. J.Martyr
    1409 Transferuntur Lobiis Binchium Corpora San- in Arabia 850 c
    ctorum 496 e 1598 Prima translatio B. Aloysii Gonz. 892 d
    1434 TerminaturChronicon Abb. etEpiscop. Elyeu- 1599 Margarita Austr. Reg. Hisp. Genua trans-
    sium, cceptum conscribit an. 1289, 417 f iens, impetrat de Reliquiis S. Joannis Ba-
    1437 Fabricatur Genuae pro Cineribus S. Joannis ptistae 682 b
    Baptistse pretiosissima arca argentea 684 a
    1451 Incboatur novum sacellum S. Joan. Bapt. XVII SECULUM.
    Genuas 678 f
    1460 Fundatur prope Astygim monasterium S. Flo- 1002 Translatio secunda B. Aloysii Gonz. 892 d
    rentinae O. Praed. J8 e 1605 Tertia ejusdem Translatio ibid e
    1470 cuc. Obitus B. Joannis Opilionis. 722 d 1606 Transfertur thesaurus Reliquiarum Modoe-
    Campoduno ablatum Corpus S. Palladii, Ep. tiensium 658 a
    et quinquennio post restitutum
    84 f Imprimitur Vita B. Aloysii per Oparium
    1472 Dedicatur Parisiis Cappella 10000 Martyrum 768 e deinde variis linguis per varios 769,
    Crucifixorum 70 c idque cum titulo Beati , annuente Papa
    1480 Rhodus frustra obsidetur a Turcis 661 a 888 e
    1485 Rhodiis donatur a Bajazetho manus S. Joan 1607 Reliquia ejusdem Roma Castellionem portatur
    Baptistaj
    66 3 736 b et instituitur in Valle Tellina pro-
    ;

    Innocentius VIII confirmat etauget


    Privi- cessus de miraculis 953
    legia Confratrum S. Joan. Baptistas
    679 b 1608 Ossa B. Mariae Oigniac. in capsa argentea
    Obit Ludovicus Turca, unde Duces Man- imponuntur altari 543 d idque solennni
    ;

    pompa
    AD V TOMUM JUNII.
    pompa per Episcopum Namurcensem 586 1650 Gridonia Gonzagaejusdem Collegii, tertiane-
    et seqq. Card. Bellarminus in anniversario ptis B. Aloysii, pie moritur 1024
    B. Aloysii sermonem de ipso habet 1009 1668 Variis in Germania miraculis clarescit B.
    1610 Antonius a S. Anna 0. Min. in Moluccis pro Aloysius 95o
    castitate occiditur 390 d 1669 et seqq. Scribuntur miracula S. Walheri, an-
    Caput B. Aloysii Roma, Parma Castellio- tiquioribus deperditis 529 b
    nem transfertur 893 c d e 1679 Princeps Neoburgicus videt Neapoli fluidum
    1611 Reliquiae S. Joan. Bapt aliaeque, Ultrajecto sanguinem S. Joan. Bapt. G35 b
    allatse, donantur Patribus Societatis Jesu Reperiuntur adhuc integra corpora trium
    Antuerpise GG8 a neptium B. Aloysii 1014
    1612 et 13 Examinantur in Valle Tellina testes de 1G88 Obit Pai-isiis Carolus du Fresne, Dominus du
    miraculis B. Aloysii 959 et seqq. Cange, scriptis clarissimus 612 a
    1613 Invenitur Genusepars manus S. Joan.Bapt. 1G89 Ibidem moriturCangiiamicusAntonius Wyon,
    jam indeab anno 1377 ibi existens 083 d Toparcha d'Herouval, Eruditorum adiutor
    1620 Translatio quarta B. Aloysii Gonzagae ad no- G12
    vum atque elegans sacellum 894 e, f 1G90 Inventio icunculaeMarianae miraculosae, prope
    162S Anno Jubilaei scribitur Romae, a Justo Ryc- Montem-politianum 72G
    quio Belga, carmen de S. Paulino Nolano 1G92 Pontani in Valle Tellina a peste liberantur
    Episcopo 169 et 195 per B. Aloysium 981 e
    1G28 Confraternitas S. WalheriOnhayaeinstituitur, 1699 Ultima translatio B. Aloysii Gouzagae in no-
    et Indulgentiis dotatur 331 e vum sacellum, a Lancellottis, Lauri Mar
    1640 Jac. Bidermannus S. J. curat miracula B. chionibus eidem pro acceptis beneficiis
    ,

    Aloysii varia,in Domino Wolfgango ab excitatum et splendide exornatum 895 et


    Asch Monachii iraprimenda
    facta, 941 seqq.

    1648 Olympia Gonzaga, neptis B. Aloysii moritur


    sanctitate conspicua 1023 f XVIII SECULUM.
    1649 Quinta translatio B. Aloysii in novum tem-
    plum, S. Ignatio a Cardinali Ludovisio 1701 Vitam B. Aloysii novam edit Jac. Antonius
    magnifice extructum 895 Manzini S. J. cum adjunctis nonnullis de
    Moritur Cynthia Gonzaga, senior neptis B. Collegio Virginum Jesu 893
    Virginum Jesu
    Aloysii, fundatrix Collegii 1712 Inventio Corporis S. Paulini ep. Nolani Ro-
    Castellione 1010 f mae, et translatio 1033

    ACTA
    ACTA SANCTORUM

    JUNII TOMUS QUINTUS


    DIES VIGESIMA
    SANCTI QUl XII KALEVDAS JULII COLUNTUR
    anctus Novatus Presbyter Rom».
    , S. Latuinus, Episcopus Sagiensis in Nornmnnia.
    Methodius Martyr, Episcopus Pataren-

    S
    S. S. Silverus, Papa et Martyr, in Palmaria Pon-
    sis in Lycia. tiarum insularum una.
    S. Florentina, Virgo in Hispania.
    S. Asyncritus, IMartyresConstantinopoliho- S. Avatia, in agro Bellunensi Dominii Veneti.
    etSocii, ( norati. S. Gobanus, Presbyter et Martyr, in Gallia.
    Maximinus, Episcopus Tungrensis in Belgio.
    S. Aklegundis, Virgo Trunchinii, propc Ganda-
    Paulus, vum in Flandria
    Cyriacus, S. Ida, Gandavi in Flandria.
    Paula, S. Bainus Episcopus Teruaaensis Abbas
    , et
    Feliciana, Martyres Tomis in Scythia.
    Fontanellensis.
    Thomas, S. Iduberga, Bergis S. Winoci in Flandria. •

    Felix, S. Adalhertus, Archiepiscopus I Magdeburg.


    S. Emilius, Ordinis S. Benedicti.
    S. Vitalis, S. Joannes a Mathera, Abbas Fundator Ordi- et
    S. Crispinus, ! Martyres nis Pulsaneusis in Monte Gargano.
    S. Martyria, I
    B. Bertholdus Canonici, Fundatores l'run-
    , t

    S. Gemma, Virgo et Martyr, in Santonensi B. Menricus, ( debergenses iuWestpha-


    Aquitanirc Provincia. lia.
    S. Arius sive
    Episcopi Petrae utriusque
    Macarius,
    in Palaestina et Arabia.
    S. Asterius,

    PR.ETERMISSI ET IN ALIOS DIES REJECTI


    Opera et studio R. P. Godcfridi, Henschenii pi;e memorix, nisi litterae appositae margini
    aliud indicent.

    Presbyter Cxmcordiensis in Ltmiania, 98b\ Gislenupulim facta, refertur inter Acia edita
    Paulus
    cui S. Ilieiutiynius S. f''itam Pauli primi xxvn Januarii.
    Eremitae miserii cum Eptsiola, <iuam Fi. Dex- Translatio corporum Sanctorum Binchiuni ex eccle-
    ter ircttat, sett siippusttiitam suppusuititis ipse, sia Lobiensi, anno 1409 facta, recolilur a Fcnario
    ut plciiius dicelur in Siipptemento ad fitam ipsius et Suussayo. Siiujiiltirum dies natatis servatur : Vul-

    S. Pauli xv Januarii. gisi, Episcopi et Alibatis, iv Februarii.

    S. Genulphus Episcopus intliaiiitr in MS. Bomauo Amolwini Abbatis, vn Februarii.


    Ducis Jltempsii, et in Coloniensi aptid Carmelitas Ursmari, Episcopi et Apostoli Theoracia» et Flan-
    servato. Idem Ofticio trium lectiunum celcbraturin driae, xvm Aprilis.

    Breviaru Bitttricensi anni 1625 referlurqve in MS. Erniini, Episcopi et Abbatis, xxv Aprilis.

    Cohiiietisi S. Martx ad Grudus necnon a Bellino Theodulplii Episcopi, xxiv Junii.


    auctiore Parisits anno 1521, et Maurolyco. In Actis Hidulpoi Ducis, xni Jur.ii.

    prwiibus S. Genulphi lib. 2 num. 13 dicitur Itoc Abelis Archiep. Remensis, n Augusti.
    dic curpus tiaitsposUitm in saiuti Satvatoris Muiut- Amelbergae Viduae, x Julii.

    slerio, qitoil etiam cuufn-maltti' tu Miraculis ad Acta S. Fujlanus submersus, a S. Attracta suscitatus,
    pusteriora num. 19. Qux omuia accurute stiul illu- dicitur a Colgano ttoc die coli. Alia non occurrunt,

    strata xvir Januani, gijam quse in Fila S. Attraclx liabentur num. 12

    S. Caducanus, Episcopus Benchorensis m Wallia. Aunutaltoitc A dtc ix Februarii.


    memorutur a Cutnerariu in Meuutugio Scultco. De S. Edouardi Kegis et Martyris Translatio indtcatitr

    cu inter Praetermissos etjitvts xx Januarii. in pluribus Martyrolegiit iiemque in Anglicano


    ,

    S. Sulpitii Episcopi Translatio Keliquiaruiu, anno Mistali MS. quod accepimus post editam ejus Vi-
    Junii T. V I tam.
    2 PR.-ETERMISSI.
    xvin Mnrtii sunt supra reiati Josephus et Joannes, nec unus,
    tam,
    S. Archibaldi Abbatis Translatio inscripta est in Me- ted iliin ceitsendt.

    nologio Scolico Camcrarii. Deilh inlrr Pr.rtrrmis- S. Zenonis Marlyris translatio profrrlur a Rubano
    sos egimus. xxvn Martii. eiique sola tnvrnilur rtiam post altaspltires Sanctos

    Gahrielis Archangeli dedioatio Ecclesife in Mo- apml Ntilkerum et Auclorem Martyrolcgii sub no-
    S.
    nasterio Naklon, insnipln Hngtologin mrlriro lla- mine Br.d& editi. Plurimi occurrunt nominis Itujiis
    besstnorum . Coltiur ipse a Latinis xvm Martii. Marlgrrs, et forle alicujus corum translalio farta

    Reliquiarum ad Mona- est Fiiltlom Mngtintiitm, itut atl vicinam aliqnam


    S. Georgii Martyris allatio ,

    sterium Aquiscinctinum, anno mc facto, refermda Eerlrsunii.

    ad §. vi anle ejus Acla xxm Aprilis. SS. Rnffina et Martina Virgines indicantur in Ka-
    Irniliiriis Brt'1'ioritirtini tiuttquorum Ecrlrsix Ullra-
    S. Vitalis, pater SS. Gervasii et Protasii, rrfrrlnr
    Grailus : ile filus In posterioribus potissimum pro-
    in MS. Colomensi S. Mnrtrr ad jectinse. et O/firiis

    priatr liiijus ilieiarlum : ilr S. Vitale xxvm Aprilis. jrns, uitllti ft! illnrunt mentio. An ibidem furrint
    Lnilovicus Pius Imperator lioc ilie morinus an. 840 illnrum Relijinx, nunc sublatse, et num forte Uisu-

    Corbet.r Saxontcxfundulor, ilddrm cum lilulo Sancti laniiritm, non divino.

    staluam habrl in iilturi inter alios loci Palronos ac Bajanus, Episcopus Ravennensis et Cuufessor, tmli-
    Sniielos, uli dicilur in Comm. de S. Slepliano Up- catur a Grrveno tn Addilionibus ad Usuardum cl
    salrusi 2 Jttntt num. 15. De ejus aliquocutiv. Me- Canisio tn Martyrologio Gejmanico. Veritm, quia
    tis. commnni cum matrr B. Hddegardi, eijtmus ad Episcopus Ruvennic m Itulttt nulliis fuil in-
    lalis ,

    liujus Vilum §. 1. Commenl. pr.rni xxx Aprilis. telligendus eril S. Bainus Episcopus Teruanensis

    S. Patricii Martyris Romani insignes Reliquiai, au. in Belgio, dr quo infra agemus.
    1643 donutie Terrsirniiruni Vtriiiitnsiitni Ecclesis, Helia, quarta Abbatissa Treviris Monasterio Horrei,
    lioc die coluniui Officio semidupliei ; sicul diximus, sanclilate clara niemorulur a Wiour, ei.mque se-
    ubi simul ilr reliquo ibidem thesamo tacro S. Fabii cutisDorgonio , Meuardo, Bttceltno , Ferrann rt

    et soriorum, xxi Maji. Saussayo in Supplemcnlo. Anliqttiora monttmrnta


    S. Itisbergce Virginis translatio iudicalur o Saus- venerationts requtrimiis : nitllum cnim ejus vestigium

    sayo, uti diximus ad dicm natalem, xxi Maji. istic reperimus.


    S. Helcna; Virginis Translatio Autissiodori prufir- Theobaldus, Episcopus Eugubinus, qui scripsit Vi-
    tur a Saussayo, nli indicavimus rtiuni ad rjus Acla, tam S. Ubaldi a nobis ad xvi Maji editam, cum
    xxii Maji. tittiln Beati rcfertnr a Jacobillo : obsqne ullo titulo

    S. Joannis Abbatis in Monasterio Parmensi Natalis ab Utjlteilo. tomo I. Italise sacrx. rol. G80, et dicitur

    hoc tlic notatits iu KuUiuUtrio Sanctorum ad secu- mortuus anno mclxxi, die xx Februarii,
    lum v Benedictinum spet ianlium, idemque liic dies Joannes discipulus S. Bernardi
    , ,
    primus Abbas
    ad sitnjulas paginas Vilw prernotutur. Interim in Laudensis Cosnobii in Gallu-Flandria , ut beatus

    ipsa Vita dieitur obiisse xi Kal. Junii; et operis Pater indicatur ab Henriquez el ontisso onint ti- ,

    illius colleclor Mabilio in Obscrvationibus praviis lulo a Chalemoto. Saussayus inter Pios wcrnsri.

    num. 4 Nntalem illum statuit. Erulens ergo bic Macarius, Conversus in Valle bona obiisse hoc die ,

    sphalma est non Mabilionis, sed alterius cujusdam dicitur in Knlendatio Ctsirrcirnsi Divione rxcuto ,

    Amauttrnsts. minus altrnti itil noinm mefisis itume- elBeatus appeltatur ub Henriquez et Cbalentnlo,
    rtimque diei, Interim liac oceosiouc disco extare monasterium illud tn Hispania collocanlibtis, citato
    Historiam iranslationis anno 1588 celebroiw , au- Kalendario Angeli Manrique, quodaliud debet esse,

    ctore D. Andrea Leuciu, quam operx pretium sit quam quod in Laurea Evangelica Irtbelnr, iiam iu
    una cum Vita anno 1642 rxcusa nobis miiii pro , huc rjus mrntio non fil.

    supvlemento, ad diem quo vtiam antiqnom illustravti Benigna, Virgo Ordinis Cisterciensis in Vratisla-
    Ilrnsclientus, xxii Maji. viensi coenobio, a barbaris capta, tam pro fidei
    S. Jovinus, Presbyteret Confessor, indicatur in MS. confessione, quam pro castitatis integritate con-
    Romano Diuis Altempsti. Est ex eodem MS. nobis servanda, ferro vitam cum sanguine
    percussa,
    relalus inter Sanctos Pietavienses l Junii. fudit. Ita Cltalemotus, Beatx titulo cam honotans;
    S. Daria, Martyr Atinae, soror SS. Nicandri et Mar- addensque, in quibusdam Ordinis diptychis ejus
    ciani Martyrum, memoratura Ferrarioin utroque memoriam recoli, sciliret in Menologio Henriquez,
    Catolotjo. Nos dr ea una cam fratribus egimus , quod et nos libenter facimus, pluru addituri, st a
    xvu Junii. Potonis inter Sanctas aut Beatas haberetur.
    S. Joseplius Anachoreta memoralur in MSS. Sij- Raynaldus de Piperno, socius S. Thomse Aquinatis,
    naxariis Claromontano Taurwensi, qui Joannes
    rt memoratur in hujus Viia et P.rocesstt a nobis ad 7
    appeltatur in MS. Mediolani. Varia ejus axiomola Martii rdilis. Hic aut alius liujus nomiitis, Martyr
    Palrum dediiuiis
    ex Vitis xvii Junii. obiit, a Mauris captus, spinis coronaius, et cruci
    Zosimus Miles Martyr sub Trajano, in Pisidin, rela- affixus capite in terram verso. De eo uijunt Mi-
    tus m Synaxario MS. Collegii noslri Parisiensis, clutrl Plodius lib. l cap 206 el lib. 4 cap. 6 Joan-
    in Mensets est xix Junii. nes Recltac in Triumphn Murtyrum tit. 5 cap. 5 ct
    Odo Episcopus Cameracensis indicalur a Mrnardo. alu, cuni Anno sanclo ejusdcm Ordinis.
    Vitam ejus illustravimus xix Junii. Domitilla, Piatesi, Sanctimonialis Ordinis S. Do-
    Inventio et Translatio Xiriivwy n«j repiSoXaiwv minici, Bononife in monasterio S. Agnetis
    , Mar-
    tunicarum et opertoriorum Sanctorura Aposto- tyris, post varias apparitiones Christi Domini et
    lorum et Evangelistarum Joannis et Lucse, An- S. Thomae Aquinatis, sanctam vitam flnivit xx
    dreaj et Thomse , Elissi Prophetaj et Lazari Junii anno mdxxxvi. De ea agitur a Michaelr
    Martyris, qua? deposita sunt in Ecclesia San- Plotlio lib. 4 cop. 28, el in Amto sancto dicti Or-
    ctorum Magnorum Apostolcrum. Ita MSS. Sy- dinis.
    uaxaria Ecclesia: Conslantinopolitanse Parisiis et , Franciscus ab Aragonia, Brixife ante seculum 16,
    Dtvitme asservata in Collegiis ibi noslris. De Eccle-
    Alphonsus Betanzos in India Occidua, an. 1566.
    sia illa prxclare scribtt D. du Cange. in Constanti-
    Helena Puccia Florentiffi, anno 1320.
    nopoli Cltristiana, lib. 4 cap. 5 num. I. Ordtnts S. Francisei, ut Beati ob singularem vir-
    Duo Ascetae, in eremo in pace mortui,indt'ranlur in
    tulem habentur ab Arturo.
    MSS. Menxis Divionensibus, de qutbus ob nomina Augustinus Carasius, Carmelita Hispanus.cum san-
    non apposita nibil possumus pronuntiare. Forlassis
    celitalts
    DIE VIGESIMA JUNII.
    ctitatisopinione morluus prope solanam an. 1599
    , An pro ejus Beatificalione cceptum sit agi nescio •
    refertur in Acie bene ordinata Philippi
    a Ptsita- sed sicansa nepotis ad Rolam deducta finem conse-
    tione. Corpus ejus miraculis clarum dicilur
    perma- quatur nt optamus, non poterimus non etiam de
    nere incorruptum, anima glonosa apparuisse Veu.
    et
    illa sultem ul ipsins malertera agere, ad diem quo
    P. Dominico a Jestt-Maria, kleoque a populo Bea- hic obnt,anno 1689 X n Augusti.
    tus haberi : quod hic suf/lcit indicasse, donec am-
    S. Samuelis Prophetae Tratulatio hoc die facta in-
    plius liceat per
    Aposlolicam Sedem. dicatnr upud Theodorum Lectorem. Dies
    nalalis
    SS. Aristocles Presbyter, Demetrianus Diaconus, ^ubelur xx Augusti.
    et Athanasius Lector Marlyres in Cypro, me- S. Josue filius Nun, invocatur hoc die in Haqiologio
    moranturin MSS. Meua-isDivionensibus : ab aliis Melrico Habessinorum , inscribitur Marttjrologio
    xxiii Junii.
    Romano Septembris.
    Reginaa Virg. memoria inscripta est Additionibus Gre- SS. Crispini et Crispiniani Martyrum Translatio
    veni ad Usuardum : sed quxnam illa, non additur.
    Osnaburgumurbem Westphalire, celebralnrinBi-e-
    Forte est fttndntrix Monasterii Donomensis ; non viario Osnaburgenst et MS. Florario. Dies nalalis
    tamen Virgo, sed Vidua quod uidetur per litteram eorttm esl xxv Octobris.
    V. posse insinuari irque ac Virgo, et colitur hiec B. Agabarus, Princeps civitatis Edessa\ qui scrip-
    1 Julii. sil epistolam Domino nostro Jesu Christo, ad-
    S. Monegundis, electa in Germania, imcripla est scriplus in fine Florarii MS. Plura adduntur in
    Catalogo generali Ferrarii , eitalo Canisio, apnd Marttjrologio Coloniie et Lubecx anno 1490 excuso,
    quem nnlla ejus mentio fil in duplici editione, sed ex lib. t Ilisl. Eccl. Eusebii cap. 13, dicilurque
    Aldegundis Virginis Gandavi. de qua infra ngi- Thadseus Apostolus ad eum missus, quem Grxci
    mus. Ast. S. Monegunda, religiosa femina Tu- colunt pridie hujus diei, ut vel ideo videatttr ad hunc
    ronis, Marlijrologio Romano el Cunisiano, inscripta dtem relattts, etiam apud Grevenum , Cantsium ,

    e*< ii Julii. Ferrarium, aliosque. Non reperimtts ejus memorium


    S. Euspicii, Abbatis Miciacensis, festum celebrari tn Fnstis Greecis, attt antiqutoribus Lalinis. Si
    xx Junii, legilur apud Carolum Saussatjum lib. 3 quid certi de ejus veneratione Ectiesiastica sitgge-
    Aitnalium Jurelianensittm cap. i. Sed videlur ir- ratur, libenter proferemus vel in stipplemenlo htijus
    repsisse mendum ttjpograplticum, ac legendum, quan- mensis, vel ad diem S. Jutlpt Thadxi xxvm Octobris.
    do colitur xx Julii. S. Florentisn Virginis Commemoratio Senonis S. ;

    S. Oswaldi, Regis NorthumbriaeetMartyris, Trans- Florentiae Virginis et Martyris repositio corporis,


    latio Reliquiarum ad ccenobium Winoci-Ber- Agathse in Volcis Arecomicis memoratnr a Saus-
    gense, relata a Moluno,Mirseo et aliis, ad diem ejus sayo: sed num una eademque. sit dubitamus. De
    natulem v Augusti. Virgine et Martyre addil Saussayus coronatam
    Cfecilia Joannelli Castella, Innocentii Pnpai XI ma- ctim SS. Tiberio et Modesto xn Novembris.
    terlera, cujus et Cardinalalttm et Pontificutum prie- S. Victoriae Virginis Translatio indtcatur in scriptis
    Ordinis S. Fr ncisci Tertiaria, in Matrimo-
    dixil, atlditwuibus Cartltusix Brtt.rellensis ad Grevenum.
    niotum sancle vixil obntque Iwc die nntio 1641, ut Plures Martyres sttnt hnjus nominis ; at mngis ce-
    Fttam tomo 2 Legendtirii Franciscuni Italice editi lebris Martyr
    Virgo et inscripta est Marlijrol. Rom.
    Venetiis insernerit ejus auctor Benedictus a Mazza - xxni Decembris.
    ra Provincialis Provincise S. Angeli in Aprutio.

    DE SANCTO NOVATO
    PRESBYTERO RO\LE
    SYLLOGE HISTORICA
    Deejusobitu, cultu, aetateae genere.

    nlla certior S. Novati potest Italteri iiotilia , mo Pio Episcopo, ad Altare Domini accessuro, com-
    AN CLI.

    Bx epist }!a
    S. />usto is
    luno
    fn trcm Vo-
    Vut
    hei m
    ad N
    ea
    qttam ex epistola, xix Maji a nobis illustrata,
    qnatn scripsit Pastor, Presbyter
    Timotheo item Rumuno Presbytero;
    complexus quidquid nd Sanctas 1'irgines, Pudentis
    Senatoris Pudentianam et Praxedem iiltitei.
    films,
    Romunus
    breviter
    mendabat.
    2 Accidit post hcec, post
    octo, ut
    annum
    aegritudine detentus Novatus, absens es-
    set a conspectu beatae Virgir.is Praxedis. Pio itaque donatis
    Episcopo cngitante de omnibus Christianis, una ciim
    et dies viginti

    " '
    '"'
    o.-ctc-
    ''""'
    tfus et ih i

    Nempe cum liarum prwr obiisset, et corpus aliqttuindtu Virgine Praxede requiritur inter eos etNovatus
    ;
    suts.
    occullum fuisset kabitum in titulo, quem sub nomine de quo cum anditum fuisset quia segritudine detine
    Puslons pater illarum detlicuverat, et Pius Pontifex, relur; constritati sumus omnes. Tunc dicit R.
    roiistrueto inaiiibus suis ftinte bnptismuli instruxerat ; Praxedis ad Patrem nostrum, sanctuin Pium Epi-
    iijrilur quod post sorom mortem, Virgo Christi Pra- scopum Jubeat Sanctitas vestra uteamus ad eum,
    :

    xedis habitavit in eodetn titulo, vehem-nter afftigens si forte visitatione nostraet orationibus vestris sal-
    svVur hic
    obiisse tiimo se propter transitum germana? suae. Ad quam cum vet eum Dominus. Quod dictum cum placuisset om-
    ptttt s' r.r.n- inulti nobiles Christiani consolandi gratia veuirent, nibus nobis, et nocte surgentes perrexissemus ad
    tiun>ttn,
    una cum sancto Pio Episcopo venerat etiam ad ; eum; videns vir Dei Novatus nos omnes congregatos
    eam germanus vester Novatus, qui est frater uoster ad se venisse. gratias agere ccepit Deo, quia me-
    in Domino, consolans eam et mnltos Christianos;
    ruitaSanctn Pio Episcopo, et Virgine Domini, una
    pauperes suis facultatibtis reficiebat, et ministrabat cum nostra devotione, visitari. Et fuimtis in domo
    omnibus de facultatibus snis in honnrem ejusdem ejus, iliebus ac noctilius octo. In quibus diebtis pla-
    Virginis Praxedis, petens nt orationibus sttis indul- ciut ei. ut nobis ac beatre Virgini nmnem substan-
    gentiara mereretnr; qni et vos frequenter beatissi- tiam suain derelinqueret. Hoc ita ordinato, tertt >

    decimo
    DE S. NOVATO PRESB.
    Dominnm De quo Virginum Pudentianae et Praxedis, qui ,b Apo-
    A deeimo die migravit. nd facto
    AICTOBE D. P. litteras hujus textusad vosdireximus, una cum au- stoliseruditi sunt in fide. Horum domus in Eccle-

    ctoritate beati Pii Sedis Apostolicas Episcopi, et siam commutata, Pastoris titulus appellatur.
    Praxedis ut quod vohis placuit b De Pudentis, atqtte adco eliam filiarum domo et fcaler san-
    Virginis Christi :
    ,

    motlo ab ca distingvantttr Domtts San- clarum vtrgi-


    vrrttm Itoc cst,
    de substantia germani vestri, nos faciatis scire ;
    nttm.
    quatenus ordinatio vestra in omniblls custodiatur. ciorum Novati et Timothei, quorum prior Pudentia-
    3 Tali epistola, per Eusehium Roroanae Ecclesise n83, pastcrior Praxedis titnlum occepit. Neqtte son-
    Subdiaconum accepta, rcscribens Timotheus Presby- ctx Virgines illx ftterunt ah Apostolis instructx vcl
    Fratri Pastori et sanctissiin» Sorori bttptisntst, ct verosimiltter nec earttm pater ; sctf atitts,
    ter, sancto
    Praxedi salutem Noverit inqmt, Sanetitas vestra,
    ;
    ab tllo diversus Pudens, avus forle ipsaritm, altas

    meam in hac re, pro qua scripsistis, votivam esse Pudas et Si atttem Novatus et Timothcus
    Pudes ;

    in quibm con- conscientiam et. quod germano meo placnit, placet


    ;
    vtstrucli fnissent ab Apnstolis crsis anno lxv tteliuis ;

    sentiente
    et nobis lamulis vestns hoc est, ut in arbitrio tuo
    ;
    senl ftiisse ceittciiarii cum obiit Novatus. Vivcbnitt eitim
    S. Timotlteo,
    sub Pto Papa dc cujus Pontificalu, Pordtficaltti Ani-
    et sancta? Virginis, quidquid dereliquit ; et se-
    :
    sit
    cundum quod vobis placuerit, dispensare ea, pote- ceti postponendo, cutn in Conattt Chronico hislorico atl

    statem habeatis. Hae epistola gaudio repleti sumus : Catalogos Romanorum Pontifictim egissem : in Aiiiten-

    et tradidimus eam legendam sancto Pio Episcopo dtcc ad xi\ Majipost tom. 7 ejtisdem mcnsis ccnsni ,
    Obft an. 151

    qua il!e lecta gratias egit Deo. Eodem tempore qtiod transacto post S. Pudentianae mortem anno et

    Virgo Domini Praxedis accepta potestate, rogavit diebus xxvm, seu potius xxni id est anno cu xi Ju-
    dedlcatm ti-
    B. Pium Episcopum, ut thennas Novati, qiu-ejam nii itum est ad visendum S. Novatum : qui assi-
    tulus S. Po-
    tentianr. tunc in usu non erant, Ecclesi im consecraret quia :
    stentibus sibi per octo dies et noctes, SS. Pio atque

    aedificium inagnum in iisdem et spatiosum esse vi- Praxede, obiit xm Kal. .Tulii, etsi festum agatur E
    die Depositionis xu Kal. Sed nilttl est in lotn pra-tli- Pudentis ncc
    debatur. Quod et placuit sancto Pio Episcopo :

    fllius, nec
    tliermasque Novati dedicavit ecclesiam, sub noiniue ctu epistola, qttod, noii dicam Sanctas illos Virtjines ,
    frater sed
    beatae Virginis Potentianse. sed neqite qnod Preslnjteros prsedictos fneiat Apostolo •
    cmicus
    yocntt vnmen leganiur prima Episiolx
    4 Ex his cerlum fit, Timotheum rfNovatum fuisse ra» discipulos credi, <i recte
    tnscrtplum
    Fastts germanos fratres. Iliique in tmUquissimis ad genui- verba h&t : Pudens, frater noster, et amicus Apo-
    num Bcdam Additionibus, Divione repertis, (nam ipse stolorum, et susceptor peregrinorum. Potest htc t-j
    Betla lioc die vacat) sic primo loro ponilur : Romse amicus idcm e$se, quad cultor ettam pridem mortuo-
    Novati, fratris Thimothei Presl.yteri : qui ab Apo- runi : si nuiem nltttr interpungas, verbum nuum sup-

    stolis (Sonclts vulclicct Pelro etPaulo) ernditi sunt : plendo Pudens, frater noster et amicus, Apostolo-
    quod uttimum non convenit cum eorum setate, neque rum [cultor] et sus^eptor peregrinorum, clariur
    ex Epistolu vrxcitnta recte educitur, In MS. Valli- etiam soistts fict ; interimque apparet non fuisse Pu-
    cellano Romst, valde antiquo, tta legimus : Uoma? de- dentis filios, qui Itic fratres ejus et amici dicunlur :

    positio Novati, fratris Timothei Presbyteri. Eadem apparet eliam nomina Fratris atque Sororis, quibtts

    verbi qux ex Divionensi dedimus, transcripseruntAdo sc mutuo Christiani solehant cnmpellarc, niltil carnale.

    el Usuardus. Sed Ado subjungit : De quo Novato in liac Epistola prietendere ; et sic Epistolx oacim
    scribit Pastor, in gestis Pudentianae et Praxedis Paslor ettam de Novato scribit, qui est Frater noster
    ulil mnle dtci-
    iur nudttut
    Virginum, ad prajdictum Timotheum germamim in Domino.
    ali Anostotts : ejus, eaque transcribil iisdem fere verbis, quss supra fi Plitrn quse de eo dicom non snppetttnt, nisi quod
    A '.''"-
    usque ud. * Usttardus. illts omissis, pro Elogio addi- Baronius annotet, non ignobile vel obscurum Romai iliVS
    (its sub
    dit : Horum Sorores fuerunt beatse Potentiana et fuisse Novati nomen lemporibus Neronis ad Nova :
    .\</ ttt-
    .

    Praxedis, sacra? Virgines qux citm detnde ttlti alti-


    : tum enim extant tres libri Senecas, de ira conscri-
    que autjerent, tandem Romuni Mavtyrologis' Recog^ pti : qttcm eijo ah Itoe nnstro tam esse diversum puto,
    nitoribtts tta visam esl legehdum prasscribere Romse : qnnm fnit Pudens amicus istius Sanctarum
    nostri,

    depositio S. Novati, filii B. Pudentis Senatoris. et Virginum pater aPude vel Pudente, Sanctorum Apo-
    fratris S. Timothei Presbyteri et sanctarum Christi stolorum discipulo.

    DE S. METHODIO MARTYRE
    EPISCOPO PATARENSI IN LYCIA
    SYLLOGE HISTORICA
    De cjus cullu; et an idem vel alius sit ab Episcopo Olympi, scriptis claro.

    A\ H H
    Cclcbentma est ad hunc xx dinn Jmiii memaria doyy.ov tou Getou Wvtvp.y~nt, yiyoviv. "0%v v.zi i|fl5(PO)

    S. Methoilii, Episcopi Patarensi^, inomnibus 0eou -r.c, apytepoouvr;; ctHiwQei; , v.ai -?,<; kv riaTapotc
    sacris Grxcorum iihns tam excusis quum munu £y.x?v;Gt'a; ^rA^v.oiznc. yeyovoj;, y.a.X&c £7roi^ave to TtotjU-
    Mi it.Kit.i tn craraiis quotquol uspiam potuimut rf/fnn' m- vt'ov ofuTou' 5io VjV-i vr.v 'QpiyivQVc, ctpectv ^J.eovaCou^av
    T-jpico S. Cipientet ab ip&o Typico, sub nomine S. •Sa/>a' Abbatis iaoj^
    ojv, oj; 7TUCt TOJV (ZUTOU X07
    aptcTo; noipr.v, toj ^etoJ7rup
    ^iOtt.
    citari soiito, in quo Methodius Episcopus PaUrensis xaTe^?.eEe. Kat pn Qficnjiv 6 iyfy^c, diaSoXo; ~r,v auTou
    mcmoratnr ;Magnis Menstii totum de eo solo
    et in TTappyic^av xat ei/rjTaotv £^oj7TXr,ce tou; auTou.uTtoupyoui;
    Ofjicium fit : undc et ad Moschos ejus noUUa pervenit. Tfpo; xr.v toutou avat'peaiv. '0 <5e xat Ttpo tou 9avaTou
    In Menologw Graeco sub ouctoritate B isitii Porphy- t>5; autou p:apTupt'a; , vexpoiatv aojr^opov evo^uoa^evo; ,

    rogemti Imperatoris seculo Christl decimovutgato, istud xat xay exaoTrv rif^epav vexpov eauT^v
    riv /oytco u£
    Xovttoaevoi., l

    breve Elogium et ttnicum ad dictum dicm habetnr : tov 9e"ov 'AttootoXov Ilau/ov, c\iyu Tr;v tepav xat p.axa-
    M/JVl TW «L>T(jJ V,'. "A9).riGl£ TOO aytOJ 'llOO^XOXVfJOC, ptav v.iy<x\r,v aTTOTptr/^et;, Ttpo; Kuptov e^-:*5rp.r,oe Xat'-
    M£9o5i'ou 'ETrt-sjioTTou HaTapwv. Me9oi5io; 6 tou Xciotou po>v xai aya?.Xoptr,vo;. Latine reddas. Qnae sic
    'lEpo/ixprjp, eoutov to) 0£fj dvz$izi$, oxeiio; tp.tvj xai 2 Eodern raense Junio, die vigesimo, certamen
    sancti
    DIE VIGESIMA JUNII.
    sancti Hieromartyris Methodii Episcopi Patarensis. agimus, diversum conslitui congruum omnino
    est, licet D
    Etnglum tx Methodius Christi Hieromartyr, ab infantia se Deo hic qitnque. Origr.nem oppugnaverit, ntsi tri
    Menotoglo rtiam elogio szanyta <
    consecravit, vas honorabile et divini Spiritus re- fjm perperam msertum sit, ah utnmanr maleconfun-
    BaitiH Imp.
    ceptaculum factus unde et calculo Dei summo
    :
    dcntibus. Esl provinna Asix Lycin admoilum magna,
    Sacerdotio dignatus est, et Ecclesiae apud Patarcn- ut qnse eontintteril viginli octo urbes
    Episcopales, inte.r
    ses Episcopus creatus, praeclaresuum gregem pavit. quas Olympus versus Pampbtjiiam, et procul tudr
    tittlt
    Qnare cum hajresim Origenis invalescere vidisset, tn meilin Bycia Patara, ubi dicitur Ittc S. Metliodius
    tamquam optimus Pastnr, divino igne sermonum ejtis Episcopus Martyr obiisse. Asl alius Methodius
    suorum eam combussit. Unde diabolus hostis, lianu Ep:scopus Olympi videtur inde pulsus, fuqisse Tijrum,
    ejus libcrtatem et contentionem non ferens, suos in ibique Episcopatum admmisirasse, qiiousque discessil in
    ejus necem armat ministros. Ipse vero qui etiam Qrxciam, Chalcide marttjrio coronalus
    el est. Fim cu
    ante hanc mortem in suo martyrio obeundam, vivi- illuslris urbs Eubas.v instilie primarin, et cieditur nunc
    ficam mortificationeni induerat, et secundum divi- Nrgroponlr cum ipsa insnln apprllari. Fuit ts sane ,/.
    num Apostolum Paulum per singulos dies seipsum lustris scriplor, de quo Mnximus in Schali. al
    librnm
    rt Synaxario mortuum censuerat; sacro et beato capite giadio Ecclesiaslic.e Hietarcbix Dionysti cnp. 6 ista seittimn
    C P.
    amputato, ad Christum gaudens et exultans migravit. scrulo protulit
    : Lege quae adversus Originem de
    Eadem iistlemque verbis, sed subintle amplificaiis, le- Kesurrectione scripsit Methodias sanciissiinus Mar-
    gimtts in pervelusto MS. Synaxario Ecclesir Consian- tyr et Episcopus 0'.ympi urbis Lycia?, qn e efv.m
    tinopolitanse, quod spectat atl Collrginm Pansieuse Hadrianopolis dicta est. Interim libri ejus apttd
    Soaetatis Jesu. Franctscum Comhefis adtcribuntnr S. Methodio Epf-
    3 Eadem quoque letjtmus in Menseis excnsis : sed scopo Patarensi, ulietiam in tiluto OratiodeSimeone
    Aliud ex MS.
    /i.rc atldunt nonnulla, qux mclius in tlicto Sgnoxario et Anna edira n Petro Pamino Decann Bruxellensi.
    bynaxario.
    et Menoloijio Basilii Zmperatoris omilluntnr, fortc ad Et S. Jttnnurs Damaseenns, oratione 3 /<< Tmaginibns,
    B alittm Methotlium Iransfercntla his vctins. Hic plane allrtjai Orationem secundam S. Methodii
    Episcopi E
    /i trfenml admirabilis Dei Sacerdos et Martyr libros abs se Patarensium. Ui oporteat vel bunc quoqne aliquoi h-
    adjuucta elaboratos reliqnil, scientia omni pienos atque uti- bms composuisse, vrl erroremin Episcopatu noihinando
    /abulosa,
    lissimos. Quin et de futuris clarissirae vaticinatus irrepsisse, quem secutus Suidas ; Methodius, inquit,
    est, ac perquamperspicue prsedixit de Regum sive Olympi Lyciae aut Patarensium et posV.i Tyri Epi
    regnorum conversionibus, mutationibus et transla- scopus.
    tionibus, de gentium excursionibus, regionum et 6 lnterim a Grnrbrnrio iit Kalendario Gr tcorum "I
    iocorum eversionibus et vastationibus, de Regibas xx Jtinii celebratur Melhndtus . Patarae Eniscopns
    vel s; tctan- tt itto di. ct.li
    Catholicis et haereticis, de consumraatione mundi, Martyr : et Molanus in secun la rt tertia editionc .1 u- solttunt
    de Antichristo ejusque regno et interitu deque om- ctarii ad Usuarditm ista bahet : Die vijj(esima sacro-
    nis carnis humanae interitu. Haec omnia divinus sancti Mirtyris Methodii, Episcopi Patarae n
    liic vir clarissime vaticinatus est. Pcrnm hujusmodi ad xviii Srptrmhris edidit ista verbn Usuardi. Natalis
    Revelationes sancto istis suppositas et faUo tributas R. MethoJti Olympi Lyciae et posteaTyri Episc i, i

    Cardinalis Bellarminus cl Pkilippus Lnbbe dc Scriplo- qui sub Dioeletiano in Chalcide Gr.ecix, ut scribit
    ribtts Ecclesiasticis censenl, S. Hieronymus, martyrio cornnatns est. Advertat
    4 S. ffieronymus de Scriptoribiis Ecelesiasticis <"/'. lector, s.rpissime tws tn hoc vasln opere distinxisse va-
    83 de Methodio, non Patarensi sed ut apparet alio, rios aliis in unum eumdemque rtinit, con-
    Sanctos, ab
    s Mtthodiutn
    Olumpi
    istu scrtbit Methodus Olympi Lyciae et postea Tyri
    : Solum e.r Orientalibus propono Ahastasium »tri-
    flnios.

    Eplscopum, Episcopus, nitidi compositique sermonis adversum nachum Sinaitam, tttmdem habiinm cum Anastasio
    scriptis Porphyrium confecit libros, et Syraposion decera Arckiipiscopo Antiochtmo, quos ad xxi Aprilis .li.tttt-
    elanim,
    Virginum, et ile Resurrectione opus egregiuin con- xit : ci quia tttrrtj.tr Sertptor Ecclesiasticus fnit, co <t

    tra Origineni, et adversus eumdem de Pythonissa tns fui singuiis suos proprios fatus assignare. An idem
    et de Antexusio. In Genesim quoque et Cantica kic possit fieri propono viris, intrr ejusmodi tnontt-
    Canticorum commentarios. et multa alia qua? vulgn mriittt rerstttis; ut si l/abranl , crrtinra thsttitcl tttws
    lectitantur. Et ad extremum novissimas persecutio- factrn.Ur, vrl asserendse identitntis documenta, pro-
    nis, sive ut alii affirmant, sub Decio et Valeriano in frrttnl, Ithrntrr eu titnplrxtiw ad dtrnt xvm Srplrin-
    Chalcide Graecite martyrio coronatus est. Hxc ibi. bris. F
    Socrutes etittm, qui eodem cutn S. Hieronymo tempore 7 Qtto tempore occiihtterint bi dtto Martyres quis Tempus
    ,

    '"•"""''
    vicit, scd aliquanto junior, lib. Htst. Eccl. cap. 13 drftutrt? Muvtilt
    S. Htcrotiijmus S. Methodium,
    assumpsit prnpuijnnlionem Origenis; et oppuqnat viles Olympi Episcopum ad novissimatn persecutionem,
    homines et obscuros, tit eos maledicus iste appellntj sub Diocletiano excitatam, pervenisse ab aliis affir- :

    qui per se ipsi inclarescere nonpossunt, sed ex po- mari ait, sub Decio et Valeriano passum, quod dici
    tiorura vituperatione famam aucupari conantur. fortr potest dr S. Methodio Episcopo Patarensi. //"<
    Laboravit hoc morbo primura , inquit Methodius
    , autem posilo, multo magis dubitarem, an ei aliquid con-
    Olympi Lyciae civitatis Episcopus : deinde Eusta- tentionts dogmaticx cum Origene furril ; quippe de
    thius, qui exigun temporis spatio Antiochensem Ec- cujus doctrina, usque ad Decii persecutwnem non rt-
    clesiam rexit. dram ttubitarr qnemqwtm; licet ordinatio ejus in Pre-
    5 Vcritm ambo fuerunt prsestantissimi, ct Murttjrn- sbtjlcrum ftterit vocala in conlrovcrsiam, veltit contra
    dwersum ab
    allcvo logiq Romano adscrtpti sttnt ; Eustathius ad xvi Julii, Canones facta, eo qttod tpsr sr rvirassrt, Evattgrlio de
    el Methodius Olympi Episcopus atl xviii Siptembris : Eitnucliis perperant intellccto.
    a quo S. Methodium Episcopum Patara?, de qtto hic

    DE
    ACTA SANCTORUM.

    SS. ASYNCRITO ET SOCIIS


    DE
    MARTYRIBUS CONSTANTINOPOLI HONORATIS
    De ejus Marhrio, cullu, Reliquiis.

    -^ervetustum Synaxaiium MS. Ecclesix Con- Marcianus, sanctus , et beatus CEconomns et Pre-

    Mstantihopoiitanx, quod ad Collegium Societtttis sbyter, veueraudum templuin S. Irenes et S. Ana-


    Ji.su Purisiis spectare diximus ud hunc diem stasia? excitavit et responso a S. Isidoro in Mjinnis

    I
    :

    Cultus sncrr
    Constunhno- xx /tufti his proponil idem fere elogium, primo accepto, extruxit venerandam a?dem, in nomine et
    poli de S. Asyncrito solo et kis verbis *A9).«aif ro3 sr/iau ao gloriam sancti et gloriosi Martyris Christi Isidnri
    'Iwottaprupo? 'Aavy/ptrou. Te)-stT9fi 3k raurou cjuva^t? prope S. Irenein, quaa spectat ad mare; quam etiam
    EW TW ft«pTUp/w TQU BT/tW 'Iat&i&OU, El/3ov TJfc EXxX»- simul dedit ipsi aadi S. lrenes et deposuit ibi par- ,

    c<V; TWS ;r/i'*s 'Etp/vr,;, t«« Rpo; 9aXaaa«v. Certanien tem quamdam sanctanim ejus Reliquiarum ut plu* :

    sancti Hieromartyris Asyncriti. Celebratur vero ejns ribus diximus in Actis S. Marciani x Januarii. Con-
    solennitas in martyrio seu templo S. Isidori intra suii quoquf potest Constantinopolis Cliristianx Caroli
    Ecclesiam S. Irenes versus mare. Postea interposito Fresuet du Cange iib \ cap.o* num. 5U1 ubi deS. ;

    elogio S. Melhodii Episcopi Patarensis et memoria S. Jsidbri xde agit et cap. 7 num. 21 ubi S. Jrenes tem-
    Josephi anachoretse, iterum ista habel : "A^r.ats tou pha.i dt&cribit.

    j} «yi'ou MofpTVpo? 'Affu^jeptTov, /.«i tojv alv aC-w. Te?e'c- 4 Alio quoque die. videlicet vm Aprilis a Grsecis E
    T^t etc. Certamen sancti Martyris Asyncriti et So- colitur S.Asyncritus Martyr, cujus memitut Apostolus An altus ab
    ciorum ejus. Celebratur vero illorum solennitas etc. scribens ad Romanos, quemque e.r Septuaginta C/tristi eo s As,J n ~ -

    Quo etiam modo Socii adjunguntur in AfSS. Memris Discipulis. atque Episcopum Hircanise fuisse asserunt,
    Y'
    "s
    ' ^ '

    Mediolanensibus bibHothecse Ambrosiame, et aliis Di- de qno tunc egimus : nnnc vero, ct maxime ob titulum

    vione adservatn tn Cotfeyio Sorietotis Jesu. 'lepo^taoTupoc, su&jiicam r hunc eumdem esse, qui Aprili
    2 I» iis addunturhi versus cum utlusione ud nomen, quidem mense cuttum menterit, in eo ubi defunctus est
    quod incomparabilem Grzce significat. (oco sivc apud Hircanos ille sit
    , sive alibi gentium ,

    'AouyxptTOV o^ayevta Kvpt'ou 7io9w, (nnm parum fidei dnri potcst fictitiee illi enumeralioni
    'AouyxptTa OTEtpouatv attwi; aTetjnrj. Disripuhmm lxx , qnomm nomina fere sumpia ex
    Asyncritnm amore Doinini sui occisum, Actis Apostolorum elJSpistolis Pauli, liceutia perquam
    1_* e coronis nemini uaribus ornant.
    i
    (j ? i temeraria et snbinde ridicuta) quique hodie etiam cola-
    Utrobique. additus titulus 'lepo/xapTupoc , significal tur, ob aliatas Constantinopolim Reiiquias, et in prss-
    vel Episcopum vel Presbyterum, de <juo certius defi- fata S. Isidori Coufesswue locatas. Jtaque propendeo
    ntri a nobU paxset, si Acta extarent ; nnnc svspendimns ut hic dicta, in Snpplemento Aprilis ad ipsum Apvilem
    judicium, eo magis quod in uerata ejusdem memoria transferri jubeam , ne gratis multiplicentur nomina eo~
    siniplici MapTVpoc, titulo donelur, r«m , pro quibiw dislinguendis adeo cxigua apparet
    Vitam S. Isidori Martyris
    3 in Insula Ctiio illu- ratio, quam est diversitas diei : quamquam ex altera
    slravimus ad diem xv Maji, U in prxfmione egimus parte similitudo nomints valde debile fundamentum sil
    ln fcclcsla S.
    Isidorl M trfy de Reliquiis ejus Constantinopolim translatts, ubi num. adstruendcE identitatis.
    rit. 2 ex antiquis Actis ista produximus : Divince meinoriaj

    DE SANCTO MAXIMINO
    EPISCOPO TUNGRENSI 1N BELGIO
    Sylloge de ejuscultu, setate, translatione, ab eouue distinsuendo S. Maximino Trevirensi-

    CIB A AN. crx


    niirliis- Maximinus , octavus Tungrensis Episco- Maximinus Episcopus , magnaliter oeto beatitudi-

    Translatlo
    coyfiotts Tta~
    jeetum.
    s
    jus
    ccrnvs, cum
    Aclis
    jt«s. snccessit

    i)iio
    S. Martino. nrca anraan dueen-
    |ie«mi<>« scptuagesimum sextum vita functo, </.
    laif

    isle
    agemns die sequenti xxi Junii
    iesignatur ejns successor ; ri
    enwus S. Manini aliorumque sex Epi-
    In
    sacrum
    lnt-
    num

    dited S.
    sanctitate perfectus.
    Floribus Ecclesis. Leodiensis, ad lntnc
    Maximinum Episcopum octavura Itis ver.is.
    Hujus Episcopi sanctitate frui Tungris olim conces-
    suin est sohs illius hononbus posteritas gandet.
    Bartholomxus Fisen
    w Jnnii pto-
    , in

    scoporum, Trajectum a S. Servatio delatum creditur, Suntqui fuisse Martyrera opinentur nec persuasu, ,

    <i> i d in kujusAclis, diemiMaji examinatur num. 23 difficile est. Nam crehras ejusmnili palnias illis tein-
    iiiilieiitnm sed probatum mminie. fuil ; oslendimus enim pnribus pepererunt quotidiana paene certamina. Ce-
    de sola via sepultura solicitum sanetum Servalium Viiit sult
    ,
    terum quas a Maximino gestas ivs igsoraraus, novit
    Dlocletiai
    verosimiliter almd nihil curasse uerosimilius autcm Deus et Eeierna gloria coronat. Decessisse
    :
    arbitramnr
    censuimus ejusmodi translationem factam post secundam temporibus Diocletiani Maximiani Imperqtorum; anet
    Tungrorum vasialionem, ab Hunnis Altilam secutis, Martyr factus, dnbitamus. Deinde Sedem Tungrensem
    ooo Li; vel eliam pasl extructam a S. Monulpho
    tiim,.
    Episenpo vacavi is usque .../ annnm cccvm, diximus
    Servatianam Basilicam circa finem seeuli vi. in Exegesi Pra-liiiiiiinii ««<<• Tomum secundum Maji.
    2 iigidius Anrex-vallis Monachus, in Additionibns 3 Ibtdein probavimus nomina oelo Episcoporum
    Mrmnrla *i0
    ,

    nd Harigerum rap xvn celebrat oclo Episcopos B.


    /nnll. .
    Tungrensinm, interi{ue eos S. Maximiiii perperam
    Materni Seie
    ,
    u
    in Tungremi successores .
    «<• ./<•
    hoc iniriisa Calalotja
    Episcoporum Trevirensium , ex quo- itartgr ha.e-
    San to istn proferl. 1 1 -tav i nuraer i ordinatur Heat.js dam Chronico Trevirensi urca inilntm fabuloso , quod tw,
    ad
    DIE VIGESIMA JUNII. 7
    A ad Arta S. Valentini vn Junii el S. Martini xm Junii recermt Epiteopoi Trevirenses, «mctiqtu Mariin, tuc- D
    conftrmamus. Eitm ttimen ut Trevivensfm trf ,t Gre- cessorem ttatuil xxvi Kpiscopum S. Maximum seu r( cum S.
    veiius. in Auctnno Usuardi, cum Martyrologio Colonix MaxiiDinum in Conojho Agrippinansi anno cccxi.vi. Miixtmlno
    et Lubecse sub nata nnni liUO excuso Treoirensi
    ttbi Marlyr , Sed is ab boc S. Maximino Tumjrcnsi prorsus alim
    eonfutus
    appellatur, a q,,o titulo abstinet Ferrarius. In MS.
    S. Aijricio
    successil , ejusque aciu illusiravimus ad
    Florario Sanctorum, ad diem xni Sriitnnbris ista lc- diem x\ix Maji. In
    cnlltis etlum Officits propriis Ecclesix Trevi-
    gunlur : Eodera ilie depositio S. Maximini octivi rensis, iiiiiin mdcxlv excusis, ad bnnc iliem celebmlur
    ]^Seji/eml>ris,
    Episopi Ecclesise Tungrensis. Anlonius Monchiace- memoria S. Maximini Bpiscopi et Martyris, et omnia
    mis Democliares, de ditiino Missx SacrifiCio cap. 33, ret tltintur de Ctnnmuni.

    DE SS. PAULO, CYRIACO, PAULA,


    FELICIANA, TIIOMA, FELICE, EMILIOj
    MARTYRIBUS TOMIS IN SCYTHIA

    Ex Martyrologii Hieronymiani ecgraphis, aliisque.

    inmi, metropolis Scythise in Mcesia inferiore et FelicianaB, Felicis, Emilii. Omtssc autcm Emilio re-
    *regione Bulgerix, ad oram Pcnti Euxini, Ovidii tiqui proferuntur in MSS. Pragensi ct tn Treweust

    Ti Poetstexilio cetebris,variosolim habuit


    tes; e quibusad hunc diemprimo
    Martyrologii Hieronymiani apographis referuntur $c-
    toco ut anti /uis
    Murty S. Paulini,
    MSS.
    dcm
    et

    S. Cyriaci, Casinense
    qitatuur ita
    in

    coustgnant
    Auctario Grcveni ad Osuardum

    •
    et

    In
    Altempsianum enrum>
    Tomis civitate Pauli,
    guentis xn Kalendas Julii. In Torais civitate, Pauli, Cyriaci, Paulae, Feliciaj loco Felicis aut Felician.e.
    Cyriaci, Paulaj, Felicianie, Thomse, Feliois, Einilii. Usuardus Solos duos prtmos eligil. Civitate Tomis SS.
    //( Epternacensi deesl paleslra, adest in trihus aliis Pauli et Cyriaci : quod secutt passim recenliores cum
    apographis ; et in Corbeiensi scriptum est Feliciani. hodternt) Martgrolotjio Romano. Celebratur ad diem
    Verum in aliis legitur Felicianae. De. his Notkerus xvin Junii memoria Tliomi , Pauli , et Cyriaci : qui
    cnm MS. Bruxellensi isla habet : In Tomi civitate num recte ab his Sanctis separentur , ibidem conside-
    Pauli, Cyriaci, Pauke, Felicianse, Felicis, /Emilii, randnm ptoposuunu*. Pelrus de Natalibus , lib. 11
    uln Thomas omitiitur. MS. vetus Regtme Sueciae : In cup. 170, in fiito sensu abumlat, i'a scribens : Paulinus,
    Tomis civitate Pauli Cyriaci et aliorum quinque : Cyprianus, Felix et Feliciana Virgines et Martyres,
    qui omnes suis nominibus exprimuntuv, sex eorum no- apud civitatera Tomis, martyrio coronantur xn Ka
    niutiuitttr iit MSS. Augustuno S. Udalrici et Pari- lendas Julii. Snnili modo in MSS. Ftorentutis Magni
    siensi Labbei hoc modo, In Tomis civitate, Pauii Dttcts et Senatoris Strozzii tsia leguntur : Civitate
    Cyriaci, Feliciani, Thomse, Felicis , Emelii, sive Tomis SS. Paulini et Cypriani, Felicis et Feliciani,
    iEmili. Et solum quinque sunt in MS. Rhinoviensi ,
    cum aliis plunmis. Nos Paulum et Cyriacum cum
    in Tomis Pauli et Cyriaci, Felicis et Thomae, Einilii: antiguionbus detinemus. Et, si Feliciana Virgo fuerit,
    qui ttdem etiam indicantur tn MS. Barbertntano : In duas ccronas habebit : nos in stlcntio anttquorum, dif-
    Tomis civitate natalis Sanctorum Pauli, Cyriaci ferimus ei udscribere Aureolam istam.

    DE SANCTIS MARTYRIBUS

    VITALE, CMSPINO, MARTYRIA


    Ex iisdeni Marljrologiisdistinclim aprioribus.

    Hi Martyres
    civitutc

    btts

    scilicet
    Tomis
    * alus jam relatis
    coronatis, adjungtintur in tri-
    Murtyrologii Hteronymtani apographis
    Lucensi, Corbeiensi et
    , tamquam

    Blutniano. In
    in Vitalis
    vetusto
    talis,
    ,

    MS.
    Crispini

    Crispini
    Reginx Snecix

    ipsos a prioribns sepnrat hoc


    ,
    , Martyrise.

    Martyriaj
    modo
    ,
    Eodcm modo
    legitur;
    MSS.
    :
    Et
    Barberianum
    Eodera die passio
    alibi
    in per-
    Vi-

    MSS. Ultrajeclino Ecclesix S. Marix atque Trevi- SS. Crispmi et Vitalis, Martyris. MS. Richenoviense.
    renst S. Martini ita legitur : In civitate Tomis, Pauli Item Vitalis Martyriae. Ris ita constderatts arbitra-
    et Cyriaci et aliorum octo. Tot enim simut consti- mttr, partuulam Alibi fuctlius omissam, quam aicou-

    tuunt quinque pt\cgressi cum hisce tribtis. Interim in siderate appositam. Quo autem in loco et utrum diversis
    vetustissimo Martyrologio Hieronymiani apograplto mo- in civttatibus fuerint martyrio coronali tres isti , non
    nasterii Epternacensis, post recensitos septem in civi- possutnus in silcntio antiquorum declarare.

    tute Tomis passos Muityres ista subjunguntur ; Ahbi

    DE
    ACTA SANCTORUM.

    DE S. GEMMA VIRGILNE ET MARTYRE


    1N SANTONENSI AQUITANLE PROVINCIA.
    n Sunionensi Aquitania Provincia est oppidum cainobita monnsteriiS. Martialis Lemovicensis acPrior
    Broagium , liaml pracul ab Oceano Aquitanico, Vosiensis exnobii, cap. 15 sui Clironiei, agit ileSan-
    Parochix ejus
    m
    I e regione insulse

    rostri Oleronis vulqo dicti.

    ruorio [uil antiqui»sima Parochia, S.


    Uliaris, el

    ln
    munitissimi ibidem
    islius

    Gemmae
    Broagii ter-
    dicata:
    ctis Episcopatu prseclarioribus ; inter
    apud Stirpem coli Gemmam et Serenam. Fitlelurau.
    tem Serena esse, qu.T inter Sanetos Piclavienses refer-
    quos asserit
    nouilnis In
    Aqultaniu.

    I.OCVS S.
    quam Ditx Aqtiilannr et Cmnes Pictnmensis Wi<lo scn lur a Saussayo pa.;. i232. Bertrandns, Monaehtis Ca-
    Gcmmm dona
    sx-Dei in libro tripartito de Miraculis S. Roberti, as-
    Guido, citijiHtmenlo Ganfreitus iilemque. eliam Guiliel-
    tus Ab'inti
    mus /11 dictus, subjecit mo/tasterio Casss De
    ,
    in i serit se omitlere qux dixerat in Vita Domni Stepha-

    Diaxesi Claromontanx Areernorum. Ilujus donationis ni VI Abbalis, et in actibus illustrium Patrum, qui
    monumentum edidit, e.r Tabulario S. Gemmje Sanlo- locum S. Genimae in pago Santonensi fundavere.
    nensis Joannes Beslius , in suis Probationibus ad Ili- Scripta ista hactenus latenl : solum ibidein num. 10
    sloriam Coinitiim Pictavicnsium ei Ducum Aquitanix memoratur Bernardus S. Gemmae Prior, ac tletn lo-
    379, unde ista excerpimus
    jiutj. Kgo Wido, Dux : cus PrinratusqueS. Gemmae.
    el Comes Pic avensium, iu Dei nomine, uxore mea 3 In Breviario Santonensi, sub nata anni HnxLII Cullits 20
    Aldiarde Blioque meo Willelmo concedentibus, gra- Parisiis excuso, niemona ejus ita nolatur in Kalendario Jiiiui.

    tis et absque pretio, do locum, qui dicitur S. Gem xii Kalendas .lulii, Gemmaj Virginis et Martvris, E
    I

    iu9D. Deo et li. Kotberto et Durando Casaa Dei , trium Lectionum, additurque Oratio : Deus, qui Ecele- Oratio,

    Abliati, etMonachis tam prsesentibus quam futuris, siam tuam meritis et orationibus B. Gemraae. Vir-
    pro peccatorum meoruni et parentum nostrorum re- ginis et Martyns tuffi, mirifico splemlore clarificas;
    inissione et aniniae redemptione; et terram ad co- tribuequwsuBjus.ut.qui illius memoriam venerantur,
    lendum liabilem qua; in circuitu sita est, inter
    ,
    ejus intercessione quce digne postulant assequantur.
    monasterium et lucum , et similiter in silvis totius Prseterea haec Vitx epilome proponitur, in tres parvns
    Baconesii, do eisdem Mnnachis, ligna etarboresad lectiones distribata. Gloriosa Gemma, ChristiVirgo
    orania construenda, sive ad calefaciendum, et ad praeclara, urbe Planatia extitit oriunda : libera et
    'iiini.i quae illis fuerint necessaria, scilicet omnium nobilis spectabili genere, liberior fide ac nobilior sui
    eorum jumentis, pascua boum, vacearum, ovium, conditoris dilectioue : specialiter quidem forinsecus
    porcorum, equorura vel equarum et haec omnia : corporali coruscans pulchritudine ; specialius vero

    L'I"J absque ullo prelin vel consuetudine, quae pro intrinsecus fulgens fidei fervore. Nullo modo a patre,
    talibus prsediclis snlent dari vel reddi. Hanc vero Catillio nomine, nobilissimo Principe, noptui po-
    donationem concesserunt et contirmaverunt ii, quo- tuit tradi quod videns pater, ira motus, eam car-
    :

    rura nomina hic subscripta suntj videlicet, Willel- ceri mancipatam taindiu virgis et tormentis cae-
    mus, Fredolandus, et Arnaudus de Monte Aysero, difecit, ut virgo.amore Dei omnia patienter ferens,
    et FulcoComes Andegavorum, etGaidradus Barhati, spiritum emiserit.
    Vitalis Porcels et Radulfus Malateta, ejusque filius 4 Saussayu&in Martyrologio Gallicuno.ad etivulem
    Slemoiia aptid
    ttichart. Hsc Wido, Dux et Comcs, prx-
    ibi. Dittus XX jam relata : ipso die Mediolani Sausmtjum 10
    Jnnti, ita exornal
    fuit ub anno mlviii adannum mlxxxvi cujus lempore : Santonum, Natalis S. Gemmse, Virginis et Marty- Junlt
    p.oruil S. Uobertus Ahbas Cusae-Dei mortuus anno , ris : quae Christoab infantia devota, eidem pretiosum
    mlxxiv tlie xxiv Aprilis, quo raria ejus acla illustia- virginitatis munus divinitus afflata consecravit. In-
    vtinus. deque cum eximia corporis pulchritudine tioreret,

    i.'i coTtstru-
    2 Ttinc, uti ex cotlem TabittarioS. Gemmx Santo- quam mentis praecelsie dotes rairifice adornahant, a
    ctus rrtoratus nensis apud Beslium, paq. 403 leijitur, anuo v post patre Catillio viro illustri, nobilissirao ut nuheret
    ^ transitum gloriosissimi Patris Rotberti, misit Domi- juveni, modis omnibus tentata; quia adduci ut llll

    uus Durandus, Ahbas Casae-l>ei, tres viros religio- pareret non poterat ; jussu ejus furore perciti, in
    s"s. honestos et sanctos, fratres Monachos, ad aecli- carcerem conjecta est, tamdiuque virgis et tormen-
    ticandum, regendum, et custodiendum locum ipsum tis ca3sa, ut tandem divina puella, quae Conditoris

    S. Gemm&B ad honorem individius Trinitatis, Patris dilectione patienter omnia perferebat, ipsis in tene-
    et Filii et Spiritus Sancti, et beatissimse Dei Geni- ris corpusculi laniems expiraverit: sicque ad ciele-
    tricis Mariaj, et omnium
    S. Gemraaa Virginis, et stis Sponsi, quem unice amavit et coluit, desidera-
    Saoctorum quorum luec sunt nomina; Domnus
    : tissiraas nuptias fortis athleta evolavit. Ilerum in
    Artaudus, qui fuit Prior et Domnus Theodardus, ; supplemento ad Itunc eumdem xx Junii isla habet In :

    amio 1079. lui fuit Praeceptor et Magister; et Domnus Kot- Aquitania festum S. Gemime, Virginis et Martyris,
    berlus, qui fuit lleclusus. Nnmerus est, millenus in Prioratu sui tituli solenniter celebratur; a mo-
    septuagesimus nonus ab Incarnatione Domini. Est nasterio Casao-Dei in Arvernia Dioacesis Claromon-
    tittiem dictus Prioratus etiamnum conventualis, habens tensis dependenti. Denuoidem Saussayus ad xvi Au-
    reditus duodecim millium librarum, dependensque in gusti isla habel. Ipso die natalis S. Gemmae Virginis et 10 Augusll.
    prxsenlalione et collulione ub Abbate dictx Cusie-Dei, et Martyris, qure summo loco nata, Christi fide il-
    solus ai Carmex-regia vulqo Car-
    Arcliipresbyteratu lustris, pro ejusdem assertione, et virginitatis quara
    nie royale, Parochia autem vicina S. Gemtnse habet ccelesti ipsi Sponso devoverat tutela, agonem acer-
    Patronum Priorem conventttalem S. Gemmx et colla- rimumsustinuit: deque pugna ad palmjm properans,
    torem Episcopum Sanlonensem. Est prxterea in Ar- in triumpho ccelesti beatarum Virginum choris ob vi-
    chipresbyteratu Mathensi ejusdem Diacesis Sautouen- ctoriae pracmium associata, magnis resplenduit partae
    sis, Parochia S. Gemmae de Brosaiuhurch, cujus et sihi ;eternae glorise insigniis. In hujus beat» Virgi
    prtfsentatio et collw.io est penes Episcopum. Insuperin nis venerationem pie propensus Guido, primus Dux
    Archipresbyteralu Sparrensi, Diceeesis Burdegalensis, Aquitaniaj et Pictaviensis Comcs, nobile asceterium
    visiluretiamparochiaejusdemS. Gemmae. Gaufredus, construxit in Episcopatu Santonensi; quod pignori-
    bus
    DIE VIGESIMA JUNII. 9
    bus ejus decoravit pretiosis, ipsiusrjue titulo insigni- Palentino ac Saguntuw, apud Tamayttm ad xviii
    riis, D
    Vltglonoso. f/-rc omnia Saussayus de una cadcmque Jauuarii; ubi dc ommum communi aictobe g. u.
    natu-itate, educa-
    S. Gemma, Virgine et Martyre: et utrumque dwm tionc, etfuga communem narrat et tuetur fabulam. fn
    ejusnatalem appellat. At qno loco nata sit non indirat. Notis autcm.ossiijnnns unicnique martfjm toicruii diem
    5 Martinus Marrier, lib. 4 Ristonx monasterii ac locum, Margaritft, inquit, seu Gemma (in titulo tftspaniipsam
    Regalis S. Martini de Campis, inter Pridralus huic Marinam appctluverat, Margarita Latinis, apudGne-
    jjjjf"*"
    subjvctos pny. 398 apponit Prioratum S. Gemrax Marina
    Prioratns W cos estj Amphilochii xviii Aprilis. Verumad
    Suessionenst Suessiunensisdicecesis;ubidebent e^se, Pri 6r oom- hunc dicm obhtus Gemmte rst, nec alibi de eaqgitHdl
    I> ascest. putatn, quinqne Monaclii: etapponitduo diplomata, toto suo Martyiologio: Ampliilochiura vero, cuitpsnm
    altenm Hugonis Episcopi Suessiunensis. ipsum, con- adscribit, ncccpit ex Strnhoms Oeographia ttb, 3 V alle-
    cedentis anno mxcvi, et in eo /it mentio altaris S. gantis Asclepiadem Myrlennum, proseculum vesligia
    Gemmx; alterum continct concordiam Fratrum de errorum Ulyssis ci Tcucri, quomm lur socium Ampjii
    S. Gemma cum fralribus Igniacensis Ecclesix, su- lochium apud CaUaicos sepchvcrit, urbique in eju.
    per Det-ima territorii de Raroi, actum anno mcli. In moriam conditx nomcn illud fecerit. IIoc qui lcijit, rne-
    hoc Fraires S. Gemmx Decimam, quam in territo- rito dubitabit an iilud rccipi mcreatur inter vcra qw&
    Cnnfrutccni- rio de Karoi possidebant, assensu Simonis Prioris olim habuit Htspania nomina: tateccrte non halntit Go-
    tas Parltll», Erclesiae S. Martini de Campis.et Capituli Igniacen- thorum setate, ad quam S. Quiteria speclat, ct pterx-
    sis, Ecclesix huic pro sex sextariis, ad mensuram que carum qu& sorores UUus uppcllantur Sanctarum.
    de S. .Gemma, tribus triticeis et tribus hordeaciis, Sunt inlerim qui. Anriarn sive Orensem, Gailectx ci-
    ad testum S. Dionysii singulis annis persolvendis vitnlcm, inle.c Tudem ct Littjum ad Minium fhtvtum,
    concesserunt. Parisiis eham, iu Ecclesia SS. Leonis Strubonis Amphilocium esse vetint.
    et ecclesia >»
    et /Egidii, vulqo S. Len et S. GiUes esse quamdam 8 Litbet luc attexere portcm Eptstolx, ab Eriuiths-
    d'<rcc!,i,
    Capellam et ConCraternitatem S. Gemmx, didicimus simo Viro Jacubo Sirmnndo ad Boliandum iwsirum
    E
    Sirmundi.S
    ex littcris Andrcx Suussayt adFranciscum Lohierscrip- Parisiis datx, viu Novembns mdcxxx, in qua s:c babet: Atla reprobat.
    tis. Prxlerea in Diccccm Pansicnsi est Ecclesia Paro- Vidi SS. Quiterix et Gemmx Vitas, de quibus non
    chialis.de Stng. vulao de Stain, haud procul a mo- possum aliter scntire quam judicasse video Reve-
    nasier<o S. Dionysii, cujitn S. Gerama est Patrona. rentiam vestram, meras fabulas viden. Mirum est
    G II ahemus tihqna Acta marlyru c.z MS. Rnbex de liis nusquam ceilas et siiueras hi^torias reperiri:
    Vnllis prope Bruxclhts, et MS. Atrehatensi S. Ve- nieinini euira Hispanos cum Rom* essem, de S.
    Ar'a fibulosa
    omittttntitr
    daMi, sed iii hoc deest Prologns Snnt eu magmftco sty- Quiteria, quie apiid ipsos ui honore cultuque habe-
    lo, scd minus veraci conscripta, udeoque htc nou inse- tur, diligcnter, sed frustra investigasse. Galli vero
    reiidn. Dtcitnr cnini S. Geinma in Spdnsam petita a nostri, tametsi S. Quiterix memoriam non uno in
    jilio Blandualdi seu Ulandiaui Imperatoris regnan- loco habeant, et S. Gemma; nomine Prinratusest
    tis in Eycinnia sive Eicimia regione ; ad qnam nobilis in urbe Santonensi; neutnus tamen (quod
    •psa finjcrit, cum putcr ejus Rex Catitlius itlam sciam) le^itimam Vitam hactenus nacti sunt. Longe
    rellct viro ailiijarc. Tum Imperator, Christianos autem, mea quidem sententia, consultius Eccl siae-
    iiiroc/ter perseqttewi, ipsam trudtdent septem inquisi- que honoriricentius fuerit on.nino carere, quara si-
    lorihus pervciicndam, sed frustra. Postca adjunclo sibi miles ineptias in lucem prufnrri.
    Rege vigflsimo, nun ud cullum iitulonut, non post>et 9 Claudius Castctlanus, Parisicnsis Canonicus, cum
    addnrere. ipsuin oblulertt seplem pueris, qiu eam stri- sJntuerpiam anno MuClAXXlv e.icurrcns, iaborcm sum-
    ctis ijindiis nijgrederenhtr, sed hi mutuis confossi vul- psissct pervolvcudi omma, qiue jam tttm pro mense Ju- Al us susp'c-1-

    neribux arpirarint : ejusque postea oratione resuscihtii ct nio purori cccperant, utqnc hanc meam ad Henschenii ti-r vrn
    S. Jiobo
    repudtnlts iduits a Capuano Episcopo baptizati, postea Commentaruim addUiunculam legeret; adscripsti dubt- tfsMintfjtitni

    pro Christi uoinine deivltuti sint : sancta aulcm Geni- lare se, an ca peistnta, qmx tot loas in Gatltis eotitur rinmva,

    m;i, iH tijncm injerta inansertt dhcsa, ac lundem a /l- sub nominc S. Gemmar-, diversa sit a S. Jacobo Ma-
    lio Imperatoris fuerit occisa. jore ; qui sicut Hispanis nominatur Sant-Iago«r San-
    7 J/.v.c est Sijnopsts Arturmn, quw meriio insulsa Dia^o, ilapturibus per GaUiampronuntialur Saint-Ja-
    apparuerunt ffenschenio, continent enim piane pugnan- me, quod kodiedum etiam servant Augeli, atque Jaco-
    ;ui cum us, qitA- ex Lcciionihus Breviaiii Sanetonensis bum scribunt Yames, sed pronuntiant Yemes. Certe,
    *ii)>ra dcdit.Eijocum in hisetiam legoCixtitthuri pnlreiu, tnquti, parudiia quaedain Nurmanniai, vulgo Sint-Ja-
    rarcerisque ac lormentorum fmjx causnm, stadium
    et me dicta, npn alium Palrouuin colit quam S. Jaco-
    scihcet servamLc quam Dco Sancta coveratrirginttutts; bum Majorera. Divniutio hxc imjentosa ^ahs quidem
    Vdenfttr ea
    ud tmUalio- ettque considero, qum prorsussimilia udwu Maji retnlt- est, verum non ausim ciju tam incerto fundamento de-
    llim Actnrnm nnts, ex fabulosisS. Quiterix Aciis ; suspicor ad imi- strtierc vetcrcm S. GemjTlX culttnn ct credere malim, ;

    S Quiferix coasurctnatiim fuisse, quid- ut multas nlias, igiudt tempuris itc ijenens SanctOS,
    tntionetn itlorum (ictum et
    f» ta Vlfifiin pro
    quitl de S. Gemrna habeimiur, auteqnnm componeren- quas vere extitisse pcrsiiadent siepe earumdcm earpoin,
    Jtuoh.j
    tur Levhones; neqttc vtiteo qitomodo liuium Auctor po- eiiitiininiii extantia, etperpetuse incotdrum traditiones; usurpt tum
    Zuent ex tiim lutiilento fonie aliquid solidre vcntatis sic etiam fuisse in Galliis aiiquam S. Gemmam, cvjus cied<

    secernere. 6>WePlanatiaS. Gemmae potria, irquesus- rttm prxler iiomen ct anhquum cutlum sctrctur nilul.

    pecin est milti ac Belcagia S. Quiteriuj : et utramque maleferiato cuidam sctolo data urcasio sit sitprascnpta
    confndcrunt quidam propter commune utriusque (ictiho fnigendi. Quid autcm st Sinte Jemrae vel Gemme(ncc

    Patri, Retjts Cal.illiinomcn, arbitrantes sororcs intcr eitiin quidqitfim apitd Fmucos discrepat pronuntiatio I

    sc Saiictas esse. L'iennu intcr uovcm ycminas Catilhi iv/ G untr vocates K>t revwa quidem Virgo san-
    I

    et Calsia? [ihas, ctium Gemma nominatur in Breviu- cta sit, sed iwmcn rjus Latine debcat reddi Jacoba ?

    JumtT. V DE
    ACTA SANCTORUM.

    DE S. ARIO SIVE MACARIO


    ET SANCTO ASTERIO, EPISCOPIS

    PETR^ IN PALESTINA ET PETR^ 1N ARABIA


    Sylloge de eorum Actis ex S. Athanasio, culluque in hodierno Romano.

    Concilii Patres annocccxhvu in causa visoribus, pcruUari quadam auctoritate instructis, ad


    Sardicensis
    S. Atltanasii congregati, aestorum rationem red- eos omncs Fastis adscribendos, quorum in Sanctis

    dentes pcr Epistolam, omnibus Catholicx Ec- Patribus virtutem commendatam invenissent ; plaatit
    CIBCA CCL.
    clesier Episcopis scriptam, prout eam Apologix ad hw:cy.\ Junii sic lcgendinn prscscribere ; Petree in
    Venientes ad
    Synodum ipsemet S. Athanasius; expositis Pala:stina S. Macarii Episcopi et Confessoris (ulti-
    &u& iutam inseruit
    et sic intcripti
    Sardieen. mus hic titulus postea omissus invemtur ab cdi-
    Eusebianorum eo venienlium sycophanttis, Rem, in- aliis
    sun' hodlerno
    deficunt ab
    guiunt, ita ut retulerant,actam esse per commini- tionibus) ab Arianis multa passus, in Africam Romano;
    qui
    Eusebianis
    stros nostros Macarium Paleestinum et Asterium relegatus, quievit in Domino. Iidem ad x Junti, si-
    Arabem, qui una cum iis in itinere fuerunt, et ab militcr arbitrio assumptum, de altero sic sciipserunt.

    eorum infidelitate recesserunt, rescissere licuit : Petrae in Arabia, S. Asterii Episcopi, qui ob tidem
    qui cuin ad sacram Synodum venissent, simul et Catholicam ab Arianis multa perpessus, et a Con-
    de vi quam passi essent conquesti sunt, et quanta stantio Imperatore in Africam relegatus, Confessor E
    eorumque pravjtate usi essent in rebus agendis Eusebiani in- gloriosus occubuit. II uc autem in Annalihus respexii dicbus arbitra-

    syeoptiantias dicarunt. Interim in nominandis Provinciiitim Epl- Baromus, ctnn ad an. 348 num. 3. scrip^it, quod nc lectis,

    aperiunt
    scopis qui interfuerunt, ad calcem Epistolx, inter Pa- Mncarii, qui alias Arius dictus reperitur, Natalis
    la^stinao Episcopos Macarius nullus, scd solnm nomi- dies annua memoria duodecimo Kalendas Julii in
    natur Arius, idque tcrtio loco, veluti ex senioiibus Ecclesia colitur itemqne Asterii, quarto Idus Ju-
    ;

    unus : quemodo etiam idcm Arius tertius iterum no- nii Natalis recurrit anniversaria, Ecclesiasticis mo-
    minutur a S. Athanasio, ibidem post Epistolam quam numentis inscripta ; scittcct raonumentis, non anti-
    sancta Synodus Hierosotymitana anno cccl scripsit, quis. sed tunc ptane qucm ipse cum
    retentibus, et die,

    omnibus in Africa et y£gypto sacrorum Comministiis suis Colleijis primus Natalem habendum.
    definivit

    suis, 4 Non cst mcum revocare ad examcn potcstatcm,


    2 Unum eumdemque tamen sub utroque nomine in- quam habuerint Rcvisores ilti, ad eos quorum nomina opfanda
    unde conster- telligi recte cognovit Baronius, et in Notis exsua con- nultis Ecchsiarum Fastis unquam adscripta fucrant, tamen esset
    nati ilti, cati'udo
    jectura addidit, quod Arws mutatus estin Macarium, nedum certus dies constabat, novo ilti Martyrologio
    major.
    obodium scilicet infausti numinis : unum certe eum- ub% collibitum esset adscribendi : fateor tamcn dubitan
    demque esse apparet ex Epistvla tpsius S. Aihanasii possc, an rei sic agcndse vct actee satis conscius ftierit

    ad Solitarios; ubi cxpluat, qnantum constcrnati fue- Gregorius; qui antc emendatum jnssu suo Martyroh-
    rtnt Sardicam advecti Eusebtani, conspicati lbidem gium prsefatur quod curavtt ipsum, nonnullis in locis
    Arium et Asterium venerabiles Episcopos, unaqui- librariorum typographorumque negligentia mendo-
    dem secum ex Oricnte profectos, sed diverso iti- sum, per viros eruditos ad fidem historiae (quai
    tpsos cwnnt nere ingressos, nobisque (Athanasio et sociisortho- rerum gestarum, personarum locorum tempo- , ,
    al/ltgandos in
    Afrte nn.
    doxisj inveniendo comites factos eosdemque me- ; rum veritate continetur) adhibitis metia codici-
    niorantes vafriciem ipsorum,
    quantopere rebus et bus vet.ustioribus atque emendatioribus corrigi ,

    suis diffiderent, judicumque metuerent. Ac paulo correctumque et multis locis auctum proponi in
    posl; lmperatore vero Constantw, prompto ad oin- choro legendum. Verum sive sic augcri ipsum Grc-
    nia quae ipsi vellent Arium et Asterium, ijorius scivit et voluit, sive non placuit saltcm eiip-
    ;
    alterum in Petra Palaestines, alterum in Petra sorum qui id fecerunt judtcio stare, quod et succes.so-
    Arabiie Episcopum, qui ab ipsis desciverant, non res Pontificcs piobaverunt, ct nos revercnter suscipei-6
    solum in superiorem Africam relegarunt, sed ut sequum cst, donec aliter Romx visum fuertt. Optare
    contuinelias paterentur operam dederunt. tamen licct circa Sanctos, quorum memoriae nulltts evi-
    lidvm fu.rsu-
    tnuntw sancte 3 Rcdiirintne itlt ab cxtlio isto, vel xrumnis in dens error irrepsissc deprehenditur, itt geque, ccrta noti-
    efiam mortui} Africa confecti meruerint Sanctis aunumcraft , definire tia inveniatur mortis, in exilio vel m patvia sancte <>bi-
    non possnm ; nihil ntlra de iltts scribcnte Athanasw, tae ; quam certum e*t ipsos circa tempus Conatii Sar-
    et Grxcorum Synaxariis nullo u.sj>iam dtc illorttm dicensis abEusebiunis eorumqite fautorc Constuntio multa
    memoriam facienhbus , nedum Latinorum anti- gravia fuisse perpessos, quocumque demum modo vitam
    quis Martyrotoyiis. Sed Gregoriuni Romani Rc- ftniverint.

    DE SANCTO LATUINO
    EPISCOPO SAGIENSI 1N NORMANNIA
    Nomen et cultus ex Breviariis antiquis illius Ecclesiee. Acta incerta.

    agium, civihts Saiorum EpiscopalU esl in AV- ila refnunlur. I Sigiboldus, 2. S. Latui D us, cujus
    mannia mferiore : cujus Aniisiites Sagienaes
    Qtmtrt* furri'
    Bpli coput,

    S l Saieuses
    apud Antonium
    appellantur. Horum duo primi,
    Moncliiarenum Democharem,
    festum celebratur xn Kalendas Julii. Usdem etiam
    verbis recensentur apud Joannem Chenu, cilato Jlijidu
    Bry in Senatu Parisiensi Patrono.qui Catalogum Sa-
    giensium
    DIE VIGESIMA JUNII. H
    A giensium Episcooorum addidit in flne historix Comi- dicio lectoris
    proponimus cum grano salis excipiendum. n
    lum Perticensium et Comitum ac Ducum Atenzonio- 4 Sagii, sub secunda Lugdunensi Saustayus
    S Latuin 1

    rum. Eodem Catahgo allegato a Claudio Roberto, in- Episcopi, qui de partibus Orientis
    adveniens, a S. '££,""*
    dicnnlnr primus Sigiholdus, Secundua S. Latuinus, Cleraente Apostolorum successore Roma in
    "'"" '

    Gallias,
    XX Junii seu xn Kalendas Julii. Quo etiam ordine cum S. Dionysio aliisque egregiis Evangelii
    praco-
    collocanlur in MS. Codire Reginx Stiecipr,
    numero nibus, directus est in Neustriamque progressus,
    :

    322 signnto, in quo post Chranica Eusebii, Hieronymi, quam exitiosa


    da?raonum superstitio inquinabatl
    Prospm, Sigebertt, habentur Episcopi isti. Snmmar- Ev.ingelico lumine sanctitatisque admirandas
    splen-
    lliani dictum Ordmcm immiitarnnt hoc modo :: Primus dore, luem hanc longe lateque profligavit. Priu
    S. Latuinus, anniversarin memoria celebratur die enim
    '

    fuit Vir iste Apostolicus, qui Sagienses, Oxi-


    xx Julii fimo Junii) in Proprio Sanctorum dioeoesis menses, finitimnsque populos ab impietatis caligine
    Hunc alii collocandum autumant post SigebolJum, ad Christianae Religionis lucem salutiferam adduxit.
    qui primus ab iis Prassul Sagiensis asseritur. Pra- Quo in opere ab idolorum cultoribus diversas
    per-
    monendum autem, primos Antistites videri valde pessus est insidias dirasque persecutiones, et num-
    confusos, quam pro votis satis asperas cum Christi succensus ;

    2 Ilabemus Breviarinm Sagiensis Ecclesix, anno amnre, pro eo qnajque extrema pati
    desideraret
    mdlxxxii excusum, in quo ad hunc xx Junii prxscri- adeo ardens martyrii, ut srepius raori se
    percupere
    colitur 20 bitur Officium novem Lectionuin de S. Latuino Epi- pro Redemptoris gloria afiatira verbis
    Junli.
    proderet et
    scopo Sagiensi sed omnia de Communi Confessoris et
    : jaculatonis precibus etiam non semel in die
    oraret,
    Pottliftcis lecitautur. Ejusdem memoriam celebrat ad ut hanc gratiam tandera assequeretur Zelo
    itaque
    hiinc cumdcm diem Grevenus in Auclario Usuardi asstuans quoPetrus, eademferegloriaetiam
    refulsit: quod vtderi
    anno mdxv et mdxxi cxciiso, liis eerbis Civitate Sa- .- cum morbis et langunribus oppressos sola sui cnr- ^ "" »"""
    giensi S.Latuini Episcopi et Confessoris. Secuti ,c""n:
    poris umbra ad sanitatem reduceret; eaque vit» '^'
    Mtdanus, Canisitts, Ferrarius, Oalcsinitis eitm hoc. sanctimonia niteret, ut divinae veritatis praecepta
    e.rornat elogio : Apud Sagienses. S. Latuini Episcopi quae tradebat, non tara dictis exprimeretquam
    factis.
    et Confessoris: qui secundus ejusdem
    Epi civitatis Cum igitur in fidei Christiana? propositura, inductas
    scopus, illustribus virtutis Episcopalis exemplis ad animasquamira-ulisquasanctis openbus confirmas-
    pie agendum civium animos excitavit. In Notatio- set; Vir beatus parta Christi percopinsa filiorum
    nibus lilnnttir Tabulae Ecclesiae Rotomagensis. Ua- sobole, totaque circum regione ad amussim purissi-
    bemus liujiis Ecctesix duplicia Brcviaria, sed ttbsque mae religionis composita, relicto Regulo successore,
    mcnlione S. Latuini. Quin etiam fatentur ipst Sa- qui collectas oves pasceret, in ccelum profectus est.
    gienses, uti nobis asserutt Claudins Castellantts Pari- 5 Hxc Siiussagus. At qttis *iste Regulus , cttjus
    dictum ab Sagien- ""
    siensis Canonictts sibi eo, qui nuper propria nulla mentio in ullis Calaoijis '' Rf 9 u '"-'
    ,
    Ejtiscoporum
    istitts Ecclesix Offtcia concinnnvit, verum diem Nata- sium ? Ipse. Saussaijus in Catalogo Sanctorum, Bealo-
    lem ignorari; sed hunc assumptum, quia prorime sequi- rum, et Piorum, qni ptoprius historias vel nalales
    non
    lur feslum SS. Gervasii et Protasii, Patronorum loci. Itabent, pag. 1241 ista hnbet : Regelus discipulus et
    Multos etiam esse qui credant eumtlem esse, qui in successor S. Latuini pnrai Episcopi Sagiensis, in
    ditccesi Carnotensi prope Anelnm colilur, vulyo S. ejus natali xx xque manent incerta.
    Junii. Quse
    Lain dictus : idque habet Simon Petronetus insuo Ouo- Quidsi S. Regulus Episcopus, Stlvaneclensium Apo-
    mastico Gallico-Lattno. slolus intflltgniur, citjtis Acla varia deihmns, nxxMar-
    3 De tempore quo vixerinl Episcopi primi, nihil tii% Hic ibi dicitur e Grxcia Romam advenisse, et
    constat : num Hubertus quintus hujus Sedis Epi- cum S. Diongsto in Gallias tuissus, Stlvanccturn exco-
    scopus apttd Sammarlhituos, vixisseferturanno quin- lendum snscepisse, aS. Diongsio Episcopus ordittalus,
    Vtxit sec. gentesimo; atquc tta quatuor priores potuerunt atque miiacults clarus obiisse
    flo- : qittbus stmilta huic
    4 vel 5.
    ruisse quarto ct qtiinlo sccuto. Interim Saussatjtis in Latuino appticuntur. Consule qux nlem Saussagus ad
    Marttjrologio Gallicano mirubile confecit cncotnium, dtem x Innii relnlit de S. Eurcmnndo, Abbate in ter-
    qnod unde hauserit non assequitnur : ipsum tttmen ju- ritorto Sagiensi.

    DE SANCTO SILVERIO
    PAPA ROMANO ET MARTYRE

    IN PALMARIA PONTIARUM INSULARUM UNA


    COMMENTARIUS PR^EVIUS
    De cultu ejus, exilii loeo, actis ex cooevorum relatione colligendis.

    ANNO DXXMX. \'avise Domitillx, sociorumqttc Nerci ct Acltil- Melx absolule etiam P draaria dicta; el Ltberato
    'lci, ac pltiriiim tllustrium Romniiorum exilio, Carthaginensis Ecclesix Archidiacono nominala, tam-
    TuTbntissimo
    tvmpore cxul Fs, sub Domitiani tijrantiide,
    sula
    Sl prtmo Christi
    tiobtlitata

    secitlo; nliis
    Pontia In-
    mtntisculis
    t/uam in ea obterit S. Silverius, ibidem vet tn
    insula principoli, scputtns xn Kal.
    Pontia
    Junii, ut scribit
    SfpUltUS '71
    fontiis imu-
    novcm aut plurtbus vettili corona citnjitur, qttx com- Attctor fltte apud Anastasium Bibliolhecarium. Quin
    lis mniis Tijr- muni omnes nomine dtcuntnr Pontiae seu Pontianae tamen, lurbatis tn Ilalia non miiius Ectltsix quam
    > henl, insulae; sicut Britannicae communiler, quotqiwt Bri- imperii rcbus, propter Grxcorum Gotthorumque itiier
    tanntam ctrcumstant, elium Iliberttia, Hebrides, Or- se bella, nemo curavtt inde tcfecrc Romnm demortui
    cndesqtte. Illarum occidenlalior hodiedum Palmariola corptts; netwitt cltam curx futl tbidem, sccults aliquot
    dicitur fverosimititer ad dislinctionem Palmarise, sinui consecutis, annttam ejus cotnmemotaliontm intcr Sacra,
    Luncnst in eodem Hetrusco liltore objectxl Plituo el slabilire.
    n DE S. SILVERIO PAPA MART.
    A 2 Hor cnm alicni, rfe Pontificibus scribenti, indi- nique Reliquia? ; crcduiifas famcn illa admoHum re- D
    AUCTOHI! n p.
    crrandi nlus insiilfouth occasionem drdit, cens cst siqtiidrm nec Romanus Bnsiliar Vatiranx
    cassrm ; illi, :
    non f-tlt rela-
    fus in ftixtos quasi negassrm Romano mQrtyrologio hodicrno inseri- Canonicus, qui ejus descriptwnrm snb Eugenio III
    antiqulores ptmn quem tumrn onntes, quotquot
    rrperiri Siheriinr. ; composuit , neque Panlus de Angtiis, qni comdrm sub
    Sfcuto 15.
    ad Romoni Brrriant usum fenemur, Officio nunr roti- Innocentio X Adnotaiitmihus nu.rit atque in lucem pro-
    mus Ec< iesiastico, ct quidtm solum hoc prxsenli die. tulit, usquam Silverii meminerunt, inter cos quornm
    Intelluimdus ego rram de Mnrtyrolngiis vetustioribits, corpora suo tempore requiescebnnt in fatirano. Taccnt
    Bedx, Flbfi, Usuardt vcl Adonis, quatenus iis usa etinm de Silverio .Octavius Pancirohus in Thesauro
    Romana Ecclrsia cst, puris ab addutonibus qnr variis ahscondito ntmxurbis, et inseptrm Erclesiis Onuphrius
    locis temporibusqur, rtiam Romar, tpsis arrcssrrunt, Pauvinius, atque Pomprius Ugonius, ct Joannei Se-
    prout ibi cotitigit alicnjtls approbati Sancti cultttm as- vrrimnis. Praefatu utns ettr.m Pttulus de s/nge(is, alio

    suiut. Hntr Silverii nomen invenias in Martyrologiis opere describens Basilicam S. Manx majoris, librum
    posterioris sevi veltiti ad Romanx Curtse usnm cdilis, 6 exorditur ab Indulgrntiis, stationibns, Reliquiis

    a Brlhnv, Uautoiyco, Gaiesinio : itemque in Kalenda- ipsius, srd nuliam facit Silverii mentionem ; uti nrc

    untr vrtiistiorum Mtssalium ac Brcviariorum illi quos dixi seplem Urbis Basilicas desmpsisse. Vi-
    e.umpln imjircssis, qualr uniim Venctih auno mcccc- deal igitur Piaxza unde critrnt opinio isfa, et qnomodo
    L.xxtx extusum habemus; ubi Yitu rx yJnastasio con- probari possit.
    Prlwvs Sllve-
    tracta m sex Lecliones distributa invenilnr, veluti pro 6 Omnia porro circnmspectanti, nullus occunil rtn-
    rittm vldclur
    Officio semiduplici, quod nunc solum fit ritu sim- tiquior Petro de Natalibus, Ephcopo Equilino, ad Suiiclis adtcii-

    phns. qurm initium colendi apud Romunos Silveni p»ssit re- /S'S-ir lutniF
    Sanctorum Catalogo, (quem tte Aatalit.vs
    3 Aciis ejus uiiiil lucis adferunt duo tintiquiores ferri, llir in suo anno
    Pauca de eo
    Catalogl secu- Cafalogi, gttos eruderare Henschenius ccepil: eorum mgcclxxi ab ro absolntum fuisse diximus nvn setnel,
    iO f. QUCtt. ninn Ultimus drsiuit in Friirr IV, qiti Silveriuin ac ditintus qnamvis Oudtnus nitprr seripserit absollttum
    D quartus prsecessit: sequunttir tamen uovem Pontifices, fuisse annos xi postj, libri 5 caput 131 habet, de S.
    \ignatb dumtdxal Sedis spatio, atque de Silveno scri- Silverio Papa et Martyre :qui qnod in Anastasiano

    bitur, quod sedit ;m. i.men. v ilu5 s m : alise nostrx codice dc loco srputtune Irgitur; Ibique h.'ilie(ur raul-

    membrante, coliatse cum Cvrbeiciisibus. et usque ad titudo male lnbentiuin et salvantur, itti vertit. i bi

    !'/-/,' Ituin Silverii successorem dumtaxat cimtinunig, niultitudo male habentium salvi facti tuut et : ubi

    variant in ntvmero mensinm, rt ix scribunt. Terlius ille dicitur, Coniessor factus, Petrus ait Mrirl^yrio

    Cafalogus\ ab Henschenbneglectus, Sckelstratiovisus coronatus est : utiji.r ita nilul m substantia dtscedit al
    non contemticndus, quoniam Annatasto prxlttxit ad orujinarto tr.rtu Petrus, licet brecior niulto quoad histo-
    Ordinationesnumerandasverbispm citatu ex Appen- rinm. Si qnn Usuardi exempla sub finem hubent ad-
    Catatogi, addit, Hic ordinavit Episcopos
    dice secundi ditum Silverii nomen, ea (qna: quidem videre contigit)
    lxxxi, Presfcyteros xlvi, Diaconos xvi : quos tamen sunt omnia Petri Cutntogo reirntiorn ; quoditlem pos-
    ntiinrivs qusdam Auustusii e.rrmplnrin vrhrmruhr mi- sunms dr iis exemplaribus censere, quae Grevenus et

    nnunt et Dia^on iS prxtermittunt. Auctor Fhrarii MS. atque Molanns viderunt, Crjus

    Plura U&tr
    4 Cuui autem Anastasium dico, intctligo librum de setatis sit supposititius Bedn ,
    qnem anno miwaii,
    Ponttflcalis Vitts Pontifitum, ^uisub ejus nominepassim habentur. Ahtuerpise excusum nescto unde habemus, neqneo divi-
    ai>ud Anusla- Alias veliementer pvabo Examen ejusdem libri, nuper na>e. Rosweidns noster cum MS. Richebergenst m Ba-
    sivm.
    ub eruditissimo viro Joanne Ciampino Romse vulgatum, varia contuht. Ex eo autem qttod ptimo loco referat,
    in rujits sect. 3 ugcns illr dc styll vtinrtutr, qui haud qurm inter ultimos nlii, per conjecturam haud insulsam
    obscure notatur in Codice Ana$tasiano,censet Collectio- opinabitur aliquis, posteriorem r^<e Lectionibus in Ro-
    nrm islam Pontiftctarum fitarum varios habeve Au- maniim Brrnarium olnn receptis.
    ctorrs : et Vita, inquit, Liberii bontnn fluidumque 7 Verba istius qvaliscumque Brdr hsec sunt, xn FJoijnnn e-
    a eoxvo wjue r,

    ml sfvlmn sapit usquead Sdveriuin inclusive. a ge- . . Kal. Julii, Silverii Papa? qui sedit Rormo anno gonano Mnr-
    \ igtlium ;

    contlnuatus, stis atitem Vigiiii, Silver.t Papas successoris, usque uno, qui consentiente Justiniano Imperatore, a Be- tyrologio jxtus
    instrtum
    ad Marlinum mutationem aliquara slylus perpessus lisario depositus monachus facttis, Cnnfessor
    et
    est. Quisquis autem Silveni Vitam Anastasmno codice nioritur : Romani Mai tyroiogii recognitores
    pro qutbus
    insertam srripsit, utcumque cosevus Stlverio, non tamen sub Gregorio XIII, in prima anni mdlxxxiv editione,
    itn. accuratus fuit, qmn omtsent tnulta, stt/iplrnda rx sic legendum statuerunt: Natalis S. Silverii Papa* et
    Liberati Cairlhaginensis Jrcitidiacoui B^reviario cuusse Mirtyris, qui post S. Agapitum Eecl^siam gnber-
    et er />'< pa(l Nestorianorum et Eutyckianorum, atias mihi frustra navit ; cumque Anthimum Episcopum haereticum,
    Brtvlarlo sup- cur ifrinde
    quarsilo, uunc in tomis Conctliorum reperto. Quoniam ab Agapito depositum, restituere noluisset; agente
    pttndus. rnulutum tlt,
    auirm ille consrquenter rrfrrt primum omitta qnx Got- impia Theodora Augusta, a Belisario in exilium
    thoi inter et Grs-cos sunt acta, usque ad urbem eorum pulsus estad insulara Pontiam: * sed reclamantibus
    obsidione hberalam ; postea aggreditur qax eodera totiusorbis Episcopis, ad Sedem suam reduci jube-
    tempoce ctrca Silverium rtVigilium evenere; mihi tur; curaque ad Palraariam insulam pervenisset,
    aliquando suspicto venit duas dirnsorum attctorum ibiab impiis rainistris aliquamdiu detentus, pro
    nanationes ab Antistasw rompilatas, consrquentevquc Fide Catholica Eerumnis confectus defecit. Stlmpta
    desrriptns; qtiod nune quidem non credo ; illum tnmen hxc videbantur e.c prxlaudati Liberati Breviario cujus
    guisquts futt Auctorem, melius consulturum historix relatio ut cum Anastasiana relatione conciliaretur, pro
    fuisse censeo, si Imperii et Ecclesix res mixtim re- Patara Lyciae avitate,quam exilio Silverii udscrrp<e
    censuisset, eo quogesta sunt ordine nobis certe laborem rat Liberatus, nominata erat, insula Pontia/
    :
    Verum
    ubstuhsset eas disceinendi per conjecturus. um neque
    C sic probarcntur cetcra ; neque de reclaman-
    b Ex isto interim Auctore sumptx sunt
    Lectiones tibus totius orbis Episcopis, vel Libevatus vel Ana-
    ptwedicto anno mcccclxxix insrrtx Breriario, quarum mcnttonem facerent;
    tasius omnia post signum
    placutt,
    tttttgulm an ustirpandarum qnx prima occasio fuertt non ptwsumo * expungere, atque post verba ad insulam Pontiara
    Jlvtnum letu- iefLnire; certe, non aliqua Reliquiarum translatio, ex addere, ubi pro fide Catholica multis Krumnis con-
    ta f
    Ponhanis in Urbem. Quamquam emm Carolus
    Bar- fectus defecit. Verum ut dixi non Pontiam sed Pon-
    tholomxus Piaiza, tn suo Sanrtuario seu Menologto tias, vel potins Pontianas, quarum una Pidmaria
    Romano perpeluo anno 1675, dicat S. Silverii festum est, scrtpserat Auctor vitx apttd duastosium. Pataram
    ugi ad S. Petrum, ubi ejus creditur sepultum cor- autem initio devectum, ejusque urbis Episcopo instantc
    pus : et ad S. Marias majuris ejusdem haberi expo- restttuendum fuisse, licet uon dicut Vita, non tamen
    nrgat,
    DIE VIGESIMA JUNII. 13
    ttegat, et alia multa cx Liberato supplenda omiltit. eam gaam tractandam suscepcrct ctmsam niltil perli- D
    8 Qiwrf ad tempora nttinet quifiua Silverius eedit et venlrs. KX i.niF.ti.

    1. 1 A\Aa..
    vhit. nohfuit ea ausus aliter deflnire Baronius, qnam 2 Ast Vitw. itnet.ir aintil Anastasium in Itunc vw- ied i'uc tlit
    Ordtiiotus an. ob anna dxxxvi ad dxl ; ntpote qui neque eerti tjuid- tltfii refeet reiii, sui. siw verosimititer eanspectu actam. enil actele-
    536 qnam statuerat de obittl decet>sork Agapiti, neque vo Hic Silverius levatus est a tyranno Theodahato sine Itltl S.lC.TIl

    seqtd stylum Cataloqnrum, solwn illud spotium ordtnatto


    lebnt delibmtione Decreti : qui Theodahatus eonruptus
    cttjusque Ponlificatui adscribentium quo quisque reipsa pecunia, talem timorem induxit Clero, ut. qui non
    srilit; in iis vero quos forte deponi contigit, sieut con- cnnsenliret in ejus OrdmaHonem, ^ladio pnniretur.
    tigit Silverio, nuliam haventium rationem tenij oris Eqtiidcm Sacerdnics non subsbripserunt seeunduis
    post depositfdnem adti. ISga, cum in Conatu Ckroniia- morem antiquum, neque Decretum confirmavefunt
    historico ad seriem Pontificum Romanorum, Pontiflca- ante Ordinationem. Jam autem ordinato sub vi et
    tum S. Agapiti sic ordinansem, ut is anno dxxw, metn Silverio, propter adunationehi Bcclesia! et
    xxvni Aprilis cnnserratns. post mensrs \i, ilies \\ Reli<.f inni>, se subsrripscrunt Presbyteri. tta Vti.r urqfnte cam
    1 .tojalo n
    obierit Constantinopoli, xvn Apriliti nntii dxxxvi ticet ; Auctor apud Anaslasium Bibtioth. Verdm tamen cau-
    colatnrxx St>i>t,-ml>ris, quando relotnm Romnm coiptts, siint vtiiieitlne, Ittiti pr&cipitis el nint tte.te tisihir*,

    depositum fuit ad S. Pelrum; cvm inqnam Agapiti Theodahato fitisse existimo, nondatam et » Silveriu
    J'< i.iifit ation ordihassem; pusui mensem i, tlirs xix, pecunitrm, iicelid,forle rumor sparserit; sed metnm u

    quibus Sedes vncaverit; etpost quos SHverius, nnticmtj Jiistiniuin Imiteiiiittre, quem graviter offenderat, ideo-
    Oampanus ex patre Hormisda, Episcopo Uomano qnr eavendumsibi putavit Rex barbnrns, »e Imperalo-
    ab anno dxiv ad dxxiii, ante Ordines sacros susrrfiton rt.r iittriis simiiiisiis aliquis ml Pontificotum etevaretur.
    procrcatus per vim Tlieodati Gothorum Regis Clero Silverius luinen culpum, si quam in adilu Pontifiea-
    obtrusus et ordinatuss anno dxxxvi, ut Junii proxi- tns admisit, abunde etuit par xrumnas exitii, usquead
    ma Dominiea, id est viu ejusdem, pacis catisa a •- mortem rnti*<i fitlei tokratas.
    E
    ceptatus fuit ; menses v, dies xi,
    et scdit annuin i, '.\
    Sed quid prius Romae, Neapoliel Constantinopoli
    sed iton
    u-quein xvi Novembris anni dxxxvh. Tunc scilicet sii nettiin ordtnale relegamus Indignatus Domnus imnune:
    dfpmitus fuit
    539 Hi No~ il Pontificatu depositus est, detrtisusque in mo- Imperator Justinianus Augustus quia Regnani ,

    VCVlb. i I
    iiiu, substitato in ejus locum Vigilio, die xxn Amalasuntham sibi coromendatam occidissel Iheo-
    Decembris ad cujus arbitrium primum Pataram
    : dahatus misit Belisarium Patricium cum eMercitu,
    ;

    in Lycia relegatus; deinde, cumjussu Imperatoris ut liberaret omnem ItaliamacaptivitateGotthorum.


    Jusiiniani in Romanam Sedera restituendus Neapo- Tum veniens Patneius suprascriptns m partes Si-
    lim appulisset, & Belisario Duce traditus est Vigilii cilise, fuit ibidem aliquantum temporis. .

    mini^tris; a quibos in Palmariam Pontianarum circa vernos menses, venii in partem Gampan
    nam IS, nm s-
    unam deportatus, ibidera Eernmnis confecfus obiit, civitatem Neapolim, et obsedil earo (-11111 exercitu 5.1 \i ii/ "
    :

    t.

    xx Junii anno nxxxix, tbidem, aut in Pontia insula, snn : quia noluerunt ei cives Neapolitani obedire;

    q iterarum caput est, sepultus. Atque ftot modo etpugnando mtravit; et dnctus furore interfecit

    circa finem mutari etogium Siivetii Chronologi- 1 1 tth is, et 'iinnes cives N 'apolitanos, et nec Eccle-

    c ,;. quod cx .'."


    Conatu ledi, necdum viso, nisi apud siis pepercit prsedando : sed primorum dierum ista

    Buronvum, Liberato. rabies fuit, quam etiam valde leni' Proropius, laudans
    Belisarium, ui victoria stttis moderate usum. t.t eo-
    tlem Itnige dislinctius cnncta naretmte, inteltigitur,
    ACTA
    .
    t

    capla Neapolis vivenle adhuc Theodaliato, haud multo 1 itamq ...

    perdi '
    Lx Libernto Diacono Carthaginensi et Vila post ordinationem Silverii : si verum est quod ajnnl

    apud Anastasium llibliolliccarium. Anastasinm sic let itui : post menses duos, ab ordinato
    S tverio, extinguitnr Theodatus tyrannusel levatur
    Vjii») Agapetns Papa, Christi leg-itione apudjusti. Witigis. Neapoti ergo, non vero ititiea 111 Sicitia ;ui-

    D<:func'o Aga- iiinnum Imperatorem Constanlinopoti funcfus, deposito diens Belisarius quod Gotthi sibi fecisseut Regem
    pe!o,
    ab Episcopatu Antltlmo hseretico, inejusqne leeum sub- cnntra votum Domni Justiniani Augusti , festinavit

    stiluto Menna orlhodoxo, nequidqnam contranitente nu- Romam admovere exercitum.


    nasque et promissa ingerente Thiodora Augusla, in 4 Witiges inte.rim, tuiit vteino sibt hoste conterri-

    Iialiam reverti disponeret, constituens apud Impe- tus, knvennain rediit; difpdens scilicet se Romam
    ratorem Apocrisiariuro Eeclesia? suep Pelagium Dia- tmic posse ineei. confidens vero quod eamdem , auetus

    po>t dies aliquantos regritudine correptus, Frtincoetim vteiltiis, fitette recnpevatet quetitatlmodnm
    coaum ;
    :

    defunctus est Constantinopoli * x Kal. Maji.... reipsa seqttenti mino ud illtim cunt numeroso exercitu

    Augusta vero vocans Vigilium, Agapeti Diaconum, reilnt. El ille quidem abiens, ut scriliit Procopius, Sii- Vrbs citem tn

    protiteri sibi secreto alj eo flagitavit, ut si Papa veriumurbis Antistitem, Senatumcueac populnin... OeUiarit
    jivte3l*itt Tit ie
    fieret tolleret Synodum, et scriberet Theodosio, ut tidem in Gnthos servarent, etiam junsjurandi
    tntdidU
    Antliirno, et Severo, et per epistolam suam eorum sanctiraonia obligavit Romani vero, metu, ne
    finnaret fidem ; promittens dare ei pr*ceptiiin ad qua) Neapnlitanis evenerant paterentur, roelius du-
    Belisarinm, ut Papa ordmaretur, et dari centenaria xere Imperatoris mihtem intra urbem sdmittere,
    septem. Lubenter ergo suscepit Vigilius promissum praecipuo ad ld suadendum Silverin urbis Anti-
    ejus, amore Episcopatus et auri et facta piMfes- : stite Receptaqne est Rnma sexagesimo r.nno,

    Vigillm sione Romam profectus est. Vix possim dubitare, menseeodem, postquara a barbaris insessa fueiat,
    Romam mitti-
    qnin ilnta sil opera ut Agapeti mors ItiUTel Rmnanos, cum ur.decimum lraperandi annum ageret Justinia-
    tur Vontiftca- auctore
    usque ail Vigilii adventum sed frusira ; i]iiia saltem nus, td est ipso anno dkxxvi mense Augusto : t.tli euiin
    tuni uintit- ,
    Ai/t-tno.
    twus : iiiiin ninim mensem ei dies aliquot, de illtus decessu mense anno GCGCLXXVI iu7<cm occitpaveral Odoacer
    audiens Romana Subdiaconum,
    civitas, Siiverium Rex Herttlorum. Apud Anastasium niltilomiuits legi-

    Hormisdce olim Papae filium, elegit ordinandum. tur non esse uvbs recepla mense Augitsto, sed mense
    Veniens ergo Vigilius invenit Silverium Papaui or- Vecembri, Ito- modo : Ingressus autera Belisarius in
    dinatum. Iia Liberatus in Africa scribens; etpropter urbe Idus Decembris, custodiis et munitioiiibus
    iv

    brcviialcm lemporis, qtiod inler oriiinalioiwin SUverii vel fabricis murorum, et reparatione fossati civita-

    Presbyterommque eam
    biduum consenstim in-
    in inlra tem Romanam munivit, qtwmodo atlliuc munita ter-
    ; vel si quidquam
    lerrrssit de eoritm dissensu nilttl sciens ntiur. Et nocte ipsa qua introivit Belisarius Patri-

    scivil, operx prelium n.m nsttmans mcminisse rei, ud cius. Gotthi qui erant in civitate vel foris mu ros
    fugerunt,
    n ACTA S. SILVERII PAP-E MART.
    omnes portas apertas dimiserunf, et fu- 7 Tunc indignata Augusta, Hbero scilicet Siherii D
    fugertint, et
    E\ Linr.n kt gerunt Ravonnam. Verum existimo dictO loro errorem responso, misit Jn^s-ones ad Belisarium Patricium mandat Beli-
    ANAST. Diacmum, ita continentes Vide ah- sario ut eum
    csse veteris nlicttjns lihrarii, cni nomen TW-emVis per Vigilium :

    4 Kul. sep.
    deponi faciaf,
    obrepserit pro Scp'.embris utqtte me.nsie Augtistus te- qnas occasiones [invenias] in Silvenum P.ipam, et snbstitita que
    non Dccem- ;

    brls. mntur, suspicor tegendum fuutse el scribendum, iv deponeeum abEpiscopatu, autcerte festinus trans- Vigitiuin.

    Kal. Septembris. Moz enim a suo ingressu custodiis mitteadnos. Ecce ibi habes Vigilium, Archidiaco-
    et munitionibus vel fabricis murorum et reparatioue mim et Apocrisiarium nostrum carissimum, qui
    fossati civitatem munivit Belisarius, sicut prolixe pollicitus nobis est revocare Anthimum Patriar-

    describit Procopius. Molilia autem talium murorvmtam cham. Ast vero ^"Usarius, sciens quantum deberet
    grnAdi nrhi rircnmducendorum quales etiamunm vi- Silverio, nupero illius be.nejxcto ad Romanam Vrbem
    (l.-ntvr, ei quantum scire possumns perfectornm ante reripiendam adjutus; suscepit Jussionem, sed dixit :

    s< /neiiiis fttini Murtium, largius tempus requiril, Ego quidem jussionem facio ; sed ille qui inteio-t in

    .*>
    fnterim Belisarius, sedule a Papa Silverio et ne<e Silverii Papae, ipse rationem raddet rte factis

    aeriter increpatns, cnr tanta ac taiia homicidia suis D. N. Jesu ChristO. Interim civitas obvdetur a Paulo post
    Neapoti perpetrasset, tandem poonituit : (uliin Ili- Gotthis, prmiisque obsidionis menstbus nikit minus co- obsiilftur a .

    Inde yrajio-
    Um excurrlt storia rnisceUu. tib. 16 scribit Paulus Diaconus Aqutle- ijitnre Belisario ticuit in nrbc sttiis superque lnborunle Gofthis civitas
    21 Fcbr.
    BelisarlVS, iensis . inilio Heculiix., ) rursusque proficisccns Nea- exteriusaBarbaris interinsa fame, qttam novas tur-
    ,

    taque ordtna-
    poliro, et videns domus civitatis depopulatas ac bas ihducere vexando Silverium. Credo proinde ni/ut
    ta reirrtttttr.
    tcuas, tandem reperto consilio recuperandi populi, moveri ccepisse pHus, quam ex Consiantininno apud
    colligens per diversas Villas Neapolitanae civi- Lateianas palatio ad Pinaanum migrarct cum familia
    t.itis viros ac mulicres , domibus habitaturos Betisuriitf, ; specie quitiem propius ottendendi Barbuns,

    iinmisit, id est Cumanos, Puteolanos et alios Pontem Milvium insidentibus, et Septemtrionate uruis
    et mgrat in
    ipi miplurimos. Atqtte hoc est quod Silverianx vit.e latus potissime. prenientibus ; revera autem ut commodi-
    PuiCKintim
    Aucfor opud Anastasium, secutam mox tragxdiam tatem tiaberet, longius a Palrmrchio avocnwli Pantift- ftel-sartus 15

    exorsurux, sic ait. Eodem tempore, quo scilicet Iioma cis, et a frequentin C/eei sut. Migravit antem illuc M»ji t

    niitnielntnr, ambuiavit Belisarius Patricius Neapo- mense Majo, fortassis stimttlatus altera tertiave Au- E
    eam
    lim, et ordinavit : et postmodum redivit Ro- gustse jussione, etiam perobsvlcntvtm cxculias in nrbem
    mam. Qui snsceptus est a Domino Silverio benigne : perlata : cum mnlieri sfsvx longum incertumque vide-

    et habitavit Belisarius Patricius in Palatio Pinciano, retur o'>sid/onis exitnm pnvslotari.


    Idibus Maji Indictione xv, anno dxxxvji : sed non 8 Ex ipsa autem ctrcumsttintia tcmporis,arre}>ta est
    statim a suo in urbem reditu, quippe ad quam ob- ansa quxsitse calumnue, Ut enim scribit Liberatus.
    sidendam rpgressus est Witiges, uti ibidem legitur Urgente jussione, exierunt quidam falsi testes qui
    i\ Kah Martii : utique post reditum Belisarii, qui et dixerunt : quia nos multis vicibua invenimus ubi ad eum
    defrrfttr,
    pronomine Romanoerat, et inclusit se Romse intra Silverium, scripta mtttentem ad Regem Gotthorum :

    SUvirtum
    civitatem, et custodivit civitatem tnm arcte obsessam, veni aJ portam qua3 appellatur Asinaria juxta La- Got<his jcr/p-
    ut nulli esset f.icultas exeundi vel introeundi, unde teranas, et civitatem tibi trado, et Belisarium Pa- sisse ile uibe
    tradenda.
    el grandis fames erat, ita ut etiam aquffi pretio tricium Quod audiens Belisarius Patricius, non crft-

    venderentnr pugnee qnoqne maximaa erant con- debat : sciebat enim quod per invidiam h;ec de eo
    tra civitatem, idque annum unum post quem ; tleni- dicebantur sed duin multi in eadein accusatione
    :

    que victi Gotthi recesserunt. Qmv omnia notare <>}><>)•- per^ist^rent. pertimuit saiue ud Pincianum, nt dixi, ;

    tet, ut intellinnlur, non solum Betisarius Neapoli Ro- contuttt rem fortassis sic disponente Anttmina uxore,
    ;

    mam revertisse ante obsidionem ; sed if.uc etiam in gratium Augustx, maritum quamvis reluctanieyn in-
    Constantinopoli redisse Pigiliwn, quando secunda vice, dttctura adfacinns. Mibi certe pcrsuodere non possum,
    ut moxdicetur, advenit cum jnssione Augustx contra auctorem ipsum fuisse calumnize, cui tam expresse di-
    Silverinm. Liberato pro Roma obrepsil Ravenna, er- citur non habuisse fidem.
    rore credo librariorum cum ait, quod in ea invenit
    ; 9 Prius lamen quam extrenta illa et sreierts plena calumninm
    Yigilitts Beltsnrium Sed rem ordinate recenseamns.
    .
    mackina admoveretur, placuit Antoninx mitiora expe- ndoriKinte
    ^nloninu,
    C Tnnc, cum muniendse Romse ordinandxque Nea- riri consilia atque, ut ait Liberatus, evocato in Pata-
    ;

    poii occupabatur Belisarius. erat Vigilius Apocrisia- tium Pincianum Silverio, Belisarius et ejus conjux
    F
    ! rius Constantinopoli ; eo tttiqne hand invitns regre&sus, secreto persuadebant, implere pra?ceptum Augustae,
    tnterlm fnl mvnusidem pro Silverio exercendum, quod susce- ut tolleretur Chalredonensis Synodns, et por episto-
    Awjfista,
    coi sitlo Vtgl
    1>emt ab Agupcto, pnstiiuam sevidit dejectum spe Pon- lam suam hsereticorum firmaret fidem. Qui mox de
    post fiustra
    lii US ', lificatus concupiti, per acceleratam Silverii Ordinatto- Palatio egressus, quid de eo fieret consiliariis suis
    (enliitnm
    new. Dulens autem Augusta pro Antliimo Patriar- locutus est ; et veniens contulit se m basilicam beatai cons/uittiam
    chn, quod depo?itus fuisset a sanctissimo Agapeto Martyris Sabina?, ibique manebat ; ubi et directus Papx
    l
    J
    apa, qni eum haereticum reperisset, et in locum est ad eum Photis, filius Antoninae Pafriciae, ut
    ejus constituissent Mennum servum Dei ; consilio sacramento invitaret eum venire ad Pala-
    pra?stito
    wi h'S,trcrio Usb cum Vigilio Diacono, misit Epistolas suas Ro- tium. Qui autem Silverio adstabant, persuadebant
    stifxttto- mam Silverio Papas, rogans etobsecrans, ne pigri- ei ne Graecorum crederet juramentis : ille autem
    ne Aiehimi \

    teria ad nos venire , aut certe revoca Anthimuin in Palatium venit. Et illa quidem die pro
    exivit, et ad
    tocum suum. Qui dum legisset Beatissimus Silve- juramento ad Ecclesiam redire permissus est. Ad qui dolos
    rius litteras, ingemuit, et dixit : Modo scio, quia quem rursus mandavit Belisarius, ut ad Palatium evocafu* in
    hsec causa finem vita? meae adducit. Sed beatissimus veniret : qui de Ecclesia exire nolebat, dolos sibi
    Patutiiim

    Silvenus, fiduciam habens in Deo et B. Petro Apo- praeparatos agnoscens : sed postea orans, et causam
    stolo, reseripsit Augustae Domina Augusta, ego ; suain Domino commendans, exiit et ad Palatium
    rem istam facturus numquam ero, ut revocem ho- venit : quod solus ingressus, a suis ulterius non est
    minem haereticum, in sua nequitia damnatum. Dnm visus.
    h:e litterx eunt redeuntqtie, rediverat Neapolt liomam 10 Hactenus Liberatus, uttimis verbis mnlta per-
    vloUnter
    et regulsam liitisarius, rediverat etiam Constantinopoli Vigilius, stringens, qu,e prioritm dterum actis prarmissts, upud depomtttr tt
    pasta. tradenspraeeeptum Augusta?, promisitei duoauri
    et Anastasium sola sic leguntnr, Tunc fecit Belisarius monachtim
    centenaria, si Silverio remoto ordinaretur ipse pro B. Sdverium ad se venire in Palatium Pincii, et ad mduUur
    on.ltaLtberatus; prsceptum autem Ulud ita lattusapnd primum et secundum velum retinuit omnem Clerum :

    AnastiKttim explicatur, quo ineresso Silverio cum Vigilio solis in Mausole


    ubi
    DIE VIGESIMA JUNII. 13
    ubi suspicor legendum Mansole, inlimius conclave qno tur, Beliserio mandavit, trade mihi Silverium ; alio- D
    soli liomino accessus est, Pa-
    vulgo Cabinet.Antcmiiia qui non possum facere, quod a me exigis. Ita Silve- EX I.IBF.R.

    triciajacebat in lecto, et Belisarius sedebat adpedes i r oant


    rius fortassis sub specie reduiendi eum Romam, ibiqne
    (i tr. tuque 1/1
    ejus. Et duin euni vidisset Antonina Patncia, dixit causamejus recognoicendij traditus est duutjus Vigilii Panlltit San
    ad eum Dic, Domine Silveri Papa, quid fecirnus
    : defensoribus et servis e|us qui in Palmariam in- :
    ctus fame
    eteca'ur
    tibi et Roraanis, ut tu velis nos in tnanus Gottho- sulam adduetus, sub eornm custodia, defecit inedia.
    aa. 539,
    rum tradere? Adhuc ea loquente ingressus Joannes, llaecamnia prxlermiltil auctor Vits-apud Anastasium ;
    Subdiaconus Regionarius primae Regionis , tulit etnarrala deposiliont Silverii, ad finem ejus festinans,
    Pallium de collo ejus, et duxit in cubiculum ; et Misit eum, inquit, in exilium Vigilius nulloque. ;

    expolians eum, induit eum veste Monachica, et ab- alio verbq mednnile addit, in Pontias fad quas tamen
    16 jvonemftrlij
    scondit eum. Tunc Sixtus, Subdiaconus Regionarius non potiut, nisi post medium aut amplius aiiniim, a
    Regionis sextae, videnseumjam Mouachuin, ei;res- sna in Lijrinm depnriation? , adductus fuisse) et su-
    sus foras nuntiavit ad Clerum, dicens; Quia Dom- stentavit eum pane tribulatioDis, et aqua angustia*.
    nus Papa depositus est, et factus est Monachus : Qui deficiens, mortnus est, et Confessor factus est :

    qui etiam audientes fugerunt omnes. Ceterum, qui et sepultus est in eodem loco, xu K .lendas Julii,
    priusquam huc procederetur, verosimile est tol menses anuo ut minimum nxxxix, si non etiam serius : ei sic
    cfjlurisse, td a die vi Junii qua ordinaliim Silverium revera vixit Summtis Pontifex fnegue enim legitima d.'.-

    duimus, potuerint supra aitnvm uninn effluxisse men- positw futt. autipse in eam invmitur consensisse) annis
    ses v, dies xi, guosei omnes fere Catalogi concorditet tribus, si non etiam quatuor %
    diet/us xiv. ,

    tribuunt, guique atl xvi Noveinbris nos perducunt. 14 Ibi autem, id esl, tn Insuta Palmaria, vel /><>tius
    ubi 15 sepul-
    11 Vigilius autem Archidiaconus tuscepit Silve- in Ponttarum primnriu qux verosimiliter soia ImLlj.it
    .
    miracu
    tus lis
    rium, ittt depositum, ct Monachica veste iltusum potius Paruchtatem Ecctesiam et ccemeterium, cnm ceteri» *ita Cturesct.
    qitam tndtctum in tuam quasi fidem, inquil Auctor ut suntmitm oratoria essfnt, simttl autem omnes nou

    apud Artastasium ; moxgue subjungit exilium, et


    ]'it.i mererentur habere Epncopnm, sed sub Terracinensis
    qnidem in Pontia. Sed Liberattts, qux interea sint in proxima continente Episcopi jurisdictione degerent
    ;
    acta distinctius nos docet, sic narrationem cxptam pro- ibi inquam occurrit multitudo male habentiura et
    sequens :Et alia die Belisarius, convocatis Preshy- salvantur. Andreas du Chrne, in fitis Pontificum
    teris et Diaconibus et Clericis omnibus, mandavit
    , Gallice scriptiSj hoc ci Epitaphium addtt, nescio unde

    aubstlfuilur
    eis ut alium sibi Papam eligerent : Quibus dubitan- ertitttm.

    demde tibus et nonnuliis ridentibus, favore BelisMni ordi- Romanie supremus Apax Silverius .-E<lis,

    ViglUus: natus est Vigilius xxn Novembris utique Dominica Ossa sub hoc retinet mortuus extraneo.
    proxima. Qui Vigilius, quamdiu duravit obsidio fdura- Aliud de co tiittil reperitur, nisi quod fecit ordina- Ordinatio una
    vit atitem utque in Martium anni dxxxviii qnando tionem unam per menseni Decembrera anno dxxxvi ub eo ceterra-

    Presliyteros Cardinaies siv, Diaconos xvi, Episcupo.s ta an. 536


    Belisarius pugnando vicit Gotthos, qui fugerunt Ra-
    vennam post annura unum obstdionis conttnuuttej Vi- per diversa loco numero xix. Additur autem, secun-
    gtlius, tntinam duni duravit obsidio Silverium habuil dum stylum Cutalogorum Pvntificatum ejus solum ,

    et an. $38 stnc dubio in cttstudia, putaapud Lateranas in monaste- seslimantium usque dtem de/wstttonis. quod cessavit
    relegatur Episcopatus sotum dies quinque nec enim plures
    rio, quod ibi fuisse crcdidertm, Patriarchio adjunctum. :

    Silverms in
    Sotuta atitcm ubsidtune (nec eitim prius commodum vel intercurrerunt inter feriam u qua Stlverins depositus
    Lj/ciam:
    constiltum eratj Silverius missus est in exilium in ci- et Duminicam qua ordinatus Vigilius est.
    vitatem Lyciae Provinciae, qua? Patara dicitur. 15 Hujus autem et Bctisarii, qux fuertt posnitentia lnterim pro-
    12 Post ordinationem auteni suam compelleba- de peccatis contra Silveriumfli/^n.s.s^, quamjusta iuhtt- mltsa i-nple-

    ominns ipsum f^igitium secula pa^na, vissearguitur


    tur Vlgilius a Belisario implere promissionem suam, et stt taltonis
    VigiUuf,
    quam Augustai promiserat, et ut .>ibi mlderet duo aiibi expticatum lectur iureniet. Vujiiii causam aggra-
    auri promissa
    centenaria quod tlte quidem facile
    :
    vnt Liberattis, dum asserit, quod per Antuninam Beli-
    potint excnsare, quamdtu adhuc Roma' Silverius cint; sarii conjugeni implens professionera suara, quam
    hoc autem jam deimssu, nolebat nilulominus promis- Augiist* fecerat; scripsit Epistolam sub qua
    sionem suam implere, timore Romanorum et ava- fidem suam scripsit, in qua duas in Christo damna-
    ritia patrocinante. Jttsttts autem erut a Romanis ti- vit natnras, resolvens tomum Papa? Leouis. Suspe-
    mor, utpote orthodoxis, quiquejam externo metu tiberi cia Itic mihi mulieris fraus esi : pridem ad epistolas
    sed ex t<(tern
    passuri nun crant, aut Coneitittm Cltatcedonense con- caliiinntose fabricandas factm, et verttx indiijnationem
    verosimiter
    vetti, aut rescindi S. Agapeti jitdicium contra Itne- Inipera.tric'ts, nisi comminisceretur aliquid, quo videre- suppostttils.

    ticos. Interim Silverio veniente Pataram, venerabilis tur ipsa effectnm dedtsse, quod tanlo molimine ercqerat

    EpUcopus civitatis ipsius, venit ad Impemtorein, et Auyusta. Snspecta etiam est inscriptio, Romanis tnu-
    judiciura Dei contestatus cst de taiitse Sedis Epi- sitata Punttftctbus Dominis
    , Non
    et Christis Vigilius.
    sed Eplscopo scopi expulsione; multos esse dicens in lioc mundo apposuisset lac nomina eorum, quibuscum unam se /r-
    locnnteraden- dem habcre et habuisse scribebat ? Aliud certe sanat
    Reges; et non esse ullum, sicut llle Papa est, su-
    te.jabttur
    pcr Ecclesiam mundi totius; a sua Sede expulsus. ejus ad Augustam rcsponsio, quandu eidem non mag-
    rciuci in
    Italiam . Quem audiens Imperator, revocari Romain Silve- nam jidcm Itubenti litteris per Antuninam acceptts et ,

    riuii' jussit et de litteris illis judiciuin fieri ; ut si adim-


    post annos attqttol urgenti atque scribenti; Veni,
    prubaretur ab ipso fuisse scriptas, in quacumque ple nobis qua; pro bona voluntate tua proraisisti, de
    civitate Episcopus degeret ; si autem falsas fuissent Patre nostro Anthimo, et revoca euin in omcium
    prubaiae, restituetur Sedi sua». suum quando, inquam rescnpsit : Absit hoc a me,
    :

    13 Pelagius vero, lunc Vujitii Apocrisiarius Con- Domina Augusta prius locutus sura male et insi-
    :

    unde temtus stantinopoli, postea autem successor in Pontificatu, eur- pienter, modo autem nullo modo tibi consentio, ut
    VigUiut rens cum voluntate Augustas volebat irritura facere revocera hominem haereticum et anathematizatum.
    ipsttm sibi
    Imperatoris praeceptum, ne Silverius Hoinara rever- Etsi indignus, Vicarius sum B. Petri Apostoli, quo-
    ti udl onpc-
    teretur ; sed praevalente Imperatoris jussione, Sil- modo fuerunt Sanctissimi Agapitus et Silverius, qui
    verius ad Italiam reductus est : credo Neapolim ad eum anathematizarunt.
    Bitt.surium, fortassis non iuvitum et tjaudentem ha- 1G Affict.r Silverio E/nstolx adversus Vigiliura ,

    bere se, quu Vigihi lentitudinem vel excuteret vcl ul- servire ad htstoriam non possunt; neque ftlem faeere
    cisceretur. Nec in hoc eum sj.es sua fefellit : Silverii pratenste Stjnodo quatuor Episcuporum, </ui seutentix
    enitn adventu territus Vigilius, ne Sedesua pellere- a Silverio tatx subscnpserint. Proinde nultius momenti
    est,
    18 ACTA SANCTORUM.
    esl. qaod Silverius in ea ftntjntur diaevtt idoraipO srculis, cum rcepit scribi P. C. Basilii V. C. id eat D
    7 ' /' > ' lla favente, trilius jam jugiter emensis temporibus post Consulatum Basilti Viri Clarissimi. Altera si-
    h htnh.r
    aff-clr
    Apostolicaa Sedi prsesidere, in eamque Vigilium data gnata Jusliniano V. et Relissario VV. CC. Coss,
    Mlotrto. pecuma invasisse. Ftctionem wro arguunt etiam sub- atque monsirosa rst : quia Ju^linianus, post iv amsu-
    scriptiones, guovum una notattir Prinoipe Basilio, laliiiu anno dxxxiv, nu//nm tnn/dius gessil ; et Beli-
    prxter styhum notdndortim tttnc aummm tqnod mr- sarius semel damta.rat Consttl fuit, sciltcet dxxxv.
    /iius sardnator sumpsit ezsubsoriptionibus annum dxl

    DE SANCTA FLORENTINA
    VIRGINE IN HISPANIA
    COMMENTARIUS PR^EVIUS
    Dc cjus cUlttl, Aclis, Rcliquiis.

    SBt qeneris prosapta viriutiim spten- Betla suppostlitiits, Maurolucus .Galestnius ,1 Mohntts
    I I.' 1 tl
    Iitustrvt fttil. i't

    . ...... ,„ ., apiTt II s/n-


    dore, S. Florentina, soror SS. Leondri, hidori poslertoris edittoms, cum Floruno , eamdem S. Flo- m ,s Fiornt-
    et prxcipuorum secuto Ckrisli sexto
    Ftiltjentii, rentiam Virginem appellunt. ln Marlyrologio aulem nna,
    Episcopoium et Doctorum Hispanitz; qu:e laneti- hodierno Romaiio ista habentur : Hispali in Hispania, ''J
    monialium Pirginum malei el gttbetiiatrix effecla, S. Flnrentiaa Virginis, Sor.n-is SS. Leandri et Isi-
    plurimos earttm choros Chrislo Sponso oblulit. xternam dori Episcopornra Hispaleusium. Verum inlmrendum
    Jtfenifirla \n eo nomine tu Ecclesia merita memoriam. Huic testi- esl scriptoribus Hispanis eamdem constaitter F-lorentl-
    auniftis mtmium perhibent antiqua Breviaria el Legenduria, nam tippellatililnis, uti et SS. Leande.r ,1 Isidorus
    /: r etar it,
    potissimum Hispanica : atqite imprimis id quvd Mo- fruiies ni suis /ilnis citlem mscriptis, Auclorque anti-
    zarabum dtctum jussu Francittci Ximenes Arcldepiscopi quus ni Viin S. Jsidori, tui ilicm iv Aprilis edila.
    aimo mdii Toleti fuit exctisutn, Hispatense ctiam et 3 Ctnpiis tititttl [r.ilres svos f/ispaii se/mliiim. atil dnhtta
    s/bulense od hunc xx Placentinum vero et
    Juttti. sullem eo irtiiislniiiiii vohint Auctores ; sicuti diximus, UitpaUm,
    Carthaginense ad diem xiv jXIarlii. Plura addit 2j- S. Fulgentium Episcopum toitadecessmeCarthtigine,
    mauus tie Salazar m Martyrologio Hispanico ad ejusque corpus triginta qnatuor ab obilu ejus tiiiins Ihs-
    hititc tlifin. i/itt ii/iitcl ipsum riiicn possunt. Ex /tilini translatum, iTniii/tie tlfrmnitoiTim Leandri Isi-
    htirum Lectionibus ct Legendario Hispatensi Acia dori iic Fiorriiiiii r Retiqniis m zileSS.Rtifliiioiet Justx
    ulit/ita tlte snbjangit; qux fere eadent ex Salman- liiriiitnii faisse prout legi polest ././ ejusdem S. Floren-
    ex iltlt aliqtu, iiuii Bieviario edidit Frauciscus Bivarius, itt Com- lii Vitam xtv Januariicap. 3 el 4 : Possedisse. hunc cl ad Derso'-
    acla
    meutario ad Chronicon, sub Mtnimi nomine vulgalum nobilem thesatirum Hispalis creditur iisqve ad Mau- 'anumpagan.
    pug. o79, quse mox eliam nostris Annotalis lituslia- rorum incursionem. Tunc enim m montcs, Gitadaltt-
    biittus rx alus rerum Hisponicarum scriptoribus : t/ito- pzo flumini propinqtios, r«if.«« .9.S'. Fnlj/entii et Fto-
    roin prscipui, Ambrosius Morales lib. x:i anni renlina: deportata tradunlur; ibique reconditaet iijnota
    MCLXxvn ni/i. 5 fol. 103 ; Joannes Basitius Sancto- detituis.se u./ Ai/iliimsi XI tempora,sive atl secalum xiv,
    rius, iii sua Hatjiographia anni mdlxxxv , otl hunc quando reperta fuerunt sarra ulriusque lipsana, m
    nx Junii; Alphonsusde Villegas,iu Floribus Sancto- Benocano pago, tribus fere leucis a celebri Guadalit-
    rum iiniii mdxci sxpe poslea recusis, ulii de Sanctis p.co oppldo, uln etiiimiiiini conservanlur : rt quia locus
    II ispanicis agit ; Joaunes Mariana, tn Historia ite rebus est Placentinm diwcesis, colilur in hac lniu S. Floren-
    c.iin
    ctill.t'.,
    IJupanix, anno hdxgii vulgata lib.6 cap. tina 1'ntrona, sub ritu Duplicis
    uui \orlbul
    1 .
    ,/iiauiies itt
    primx tlassis, idque
    Moriciiit tic Sanctis Hispanix, anno mdxcvi lib. 19 d,f\tv Martii, ...
    oravilius. ./.,«,/ surra:. Reliquiie lunc videantttr
    ctil'. I . Frani iscus tle Padilla, ui f/istoria Ecclesiasticn translalte. Anno postmodttm mdxcv Philippi II Regis
    tiiini mdcv centnria 7 cap. 14, Attcltircs omnes gmves, CtiilmliiT
    .
    p
    jussu, atl instanlianam Carthaginensium et /teliqulx Mur-
    quos scculi siiiit recenliores pluritni, ex qaibus 1'iluiii Murciensium' eruta soeru Itpsnuu quotum aiii/ua ossa cix et in
    tjus scripserml, Marttnus de. Roa ,1,- Sanclis Aslijii- ccclestx Murciensi el Snirmcciisi '-"'"''"''•
    Rcgto ccenobio oblala,
    lauis. Itb. 2 cnp. G, et Anlonius de Quantamiducnaas, c( honoriftce. ibidem fuerunt condita : uli posl Murti-
    (/,• Sanctis H ispalensibus ei Asligilanis. Sed lu atiique niim de Rm srribttiil Ttimtiijiis de Siiluztir et JEgidius
    recentiores novis inventionibi s nomina Dexlri, Maximi, Goiaalvus Divila in Tlteatro Ecclesis Murciensis.
    Julitini, Luifprandi prseferenlibus decepli, nonnulla
    miscent, oiris truditis merito displicenlia. quiius
    sis dabimus Appendicem ex
    omis- ELOGIUM VIT/E FERVETUSTUM
    Vita a Roderico de lepes
    sc> iptu.
    Ex antiquis Breviariis et Cltrtmico llispalensi.
    2 Est iniicm /ttil.csira S. Florentinae, ubi poiissi-
    Ii Vartyroto.
    olts

    Florenttaua,
    dtcitur
    •miiii tul mtirlnn iisi/ii,.

    vulqo Ecija.eiin Ptolomseo nota, a bac quoque /./«/..-.


    vtxil, uchs Btzttcx A^ti^is
    B (eatissima Florentina Virgo, incomparaliilis
    nbaset sanruute, fuit.teniporibus a Justiniani lin-
    mo-
    si.nc ii.tm a
    tii./,tc Episcopalit a,i Singuliip fluvinm
    peratoris R.,nnni, Hlia b Severiani Ducis *
    mlt/ti Xenil, t/ui liaitd
    Cartliagi-
    procul inde tu Batim infltttt, nensis, eflurtMr;.. conjugis ejus : i ua3 tres babuit
    setl tine loco refertur in noniiiillis MSS. Marttjrologii» fratres, scilieet c Leamlium, bpisco|,um Kispalen-
    (

    aueliom JJsuardi, ci apud Grtwtum ,,


    atqne Molanum sem; Fulgentium, Astigitanura, et post Cartliagi- rHiaTI el
    et
    /'rim.r etlllttmis t„ simili .llirl,,no Usuarilt, ii.ftiim neusera Epjscopum et Isidorum,
    aputl Canisium sub nomute S. Flpreptianm Virginis etiam Episcopum ""'"'"' r"' ni ~
    ;

    llispalensem; viros enulitos ""'""" m


    eirore jorsan imle nulo. quoil boc
    ;
    omui sanctitate et
    eotlftn ,he colatar dqctripa, protectores et doctores totius
    S. Florentiana, nurr M,irii/res
    Hesperii« et
    Toims in Sct/iliia co- universaj Ecclesia». Habuit etiam
    romiios. m Marii/t„lot/,o secundum morem
    Hflliiins sanctissimuin Her-
    ,
    iiienigildiini consobrinum, et Reccaredum gloriosis-
    initie Roinaiixsubunnum mccccxcviii Venelus excuso
    simum Principem, filios sororis suaj, nomine ,(

    Theodor*,
    DIE VIGESIMA JUNII. 17
    Theodora, quorum raores et constantiam ipsa vere Isiiori num. 3, sed tribuilur patri Severiano, cui po-
    videt tn ore S. fuit itnitata cujus odoris
    : fragrantia et imitatione tuit adfuisse. S. Florentina.
    Isidorl exa-
    men apum.
    sanctitatis Hispaniarum Ecclesise fulsere insignes. Httc de procis
    f et voto, desunl in Breviario Pa-
    Hsec igitur Virgo Deo devota. cum S. Isidorus incu- lentino apud Bivaritnn.
    nabulis nutriretur, prospexit quoddam e examen g Hi duo lilielli suut in unum conflaii, edtti a San-
    apum in ore ejus freqnentare vices. Territa quid dovallm Madrili anaa IGOi, el a Tamago Salazar ad
    hoc esset, prostratain oratione intellexit, illumfnre hanc Vilam S. Florentinae; nunc aulem inserti Bi-
    magnum doctorem et verum pugilem contra hiere- Hiolhecr Patritm Liiijdtineiist : sed primus tantum Ita-
    ticns, quo-i a finibus
    Hesperife foret prnpulsiirus bet circiter tertium piirtem opusculi.
    :

    etquud oculis contemplationis vidit, postea oculis h Secundtis liliellus habet mojorem partem, et distin-
    propriis feliciter est mtuita. Et quia B. Isidorura gnitur in rapttn 12, guorum primum est de vitandis
    tam admirabilem fore sciebat; ipsum nutrire, non laicismulieribus : etin his earissimam sororem Flo-
    lacte carnis, sed lacte spiritus, cum omni diligentia rentinam sxpius nllogititur, instmendo , adhortaitdo,
    studebat; ipsa sess custodiens ab omni inquina- consolundo, protegendo.
    mento vitiorum. i Horum libellornm prior esl de Domini Nativitate,

    2 Sed f eum Virgo conjugium a plu-


    illustris, in Passione, Resurrectione, Regno et Juilicio et conti-
    Virglnltatcm rimis Palatinis Procenbusexpeteretur, prorsus si- nel 61 capita posterior, esl. de Gentium vocatione,
    :

    vovet mile status impedmientum abhorrens, mundi illece- et conltiiet copila^G, sed aliouanto majora.
    bras et seculi mores despioiens, suam virginitatem k Quadraginta moriasteria Itabent Amhrosius Mo-
    illibatam Cliristo sponso totis visceribus devovit. rales, Joannes Basilius Sanclorins, Marielta et alii
    Cujus sanctitati atque doctrinae quamplurimfe virgi- bos seeuli recentiores.
    nes et contiuentes se subdiderunt et velo sanotirao- : 1 Apnd Tuaiaijum habetiir Tandera
    Itsec conclitsio.

    nialis insignita fulsit, quasi slella


    matutina in me- omnibus cara, et spectabilis Soronbus. sanctitate
    dio nebula>. Quis enarrare possit tantam Virginum venerabilis senio confecta
    , ad aiternas Sponsi ,

    pr/iest nlits miiltiludinem, ptenitentias labores, carilatis ardo- nuptias evolavit Kalendis Septembris Mra dclxxi,
    Virginibus :
    res, humilitatis apiees, et aliarum virtutum marga- anno Christi Dcxxxut. Ilsec ibi qusc apud antiquio-
    ritas subire gaudentem Hanc sanctissimam Flo-
    '? res, Moralem, Sanctorinm aut similes, optarennts re-
    rentinam, in horto deliciarum et virtutum, floren- perire. Annus certe mortts, nequidem in Pseudo-
    tem in odore suavitatis, florem campi, nimia dile- Cliroiuco Jiiliuiii Pelri reperitur, nbi tamen nuin. 2G4
    ctione suum sequentem spnnsum, et amicum super hxc tcguntur : S. Florentia nascitur Carthagine
    omnia aromata amplectentem, beatissimi Pra?su!es anno dxlv, tingitur Bigastri Ejusdtm farinx Ltiit-
    ac fratressui informantes necnon eju-dem consor- ;
    prundus in Adrersaiiis num. 243 scripsisse dicitur

    tium, consolationibus crebris animae et corporis in- jErSi DLXxxvin ergoanno Christi dl, nasciturFloren-
    tendehant, in omni doctrina et eruditione qnotidie tina, in die S. Florentii Martyris, obiit sancta anno
    acdificantes. dcx annorum lx, Sed uulltus fidei ista apud nos
    3 S. Leander, ejusdem S. Florentinae frater, sunt.
    scripsit ei g duos lihellos, ad consolationem ejusdem
    g
    suarum
    et sodaliura unum de Institutioue Virgi-
    incHata
    fratrum ubi num, quomodo integritas erat iiroxima Deo,
    :

    APPENDIX
    et vi-
    dtcalis
    cina coa-qualisque Angelis, cujus conversutio erat Ex Hispanico Roderici de lepes.
    in coalis; /i alium libellum de contemptu niundi,
    quomodo cuncta sub ceelo erant
    labentia. Sanctus De vetusto S. Florentinae monaslerio
    vero Isidorus etiam ad ipsam
    sororem Florenti-
    nam, adversns Judaeorum nequitiam, duos dicavit t
    J; lontil sctulo piacctleiili, in urbe Asttjgiltina, ct in
    Monstrutur ia
    libellos : quibus proventibus et continuis cohorta- tpsoS. Florentinse monasterio, Roderictts dejepes Or- vionasterio S,
    dirlgll nwna-
    steria pturi- tionibus erudita evasit. Denique hsec sancta Virgo, dinisS. Hieitmymi, i/ui inter tilias titinbratiories edidit Marlx de vai-
    le,
    Spiritus Sancti dogmate imbuta, magistra virginita- Hispanice Mudnti anno mdlxxxiv Historiam de glo-
    tis ac ministracastitatis, habebat sub custodia fere riosa Virgine S. Florentma, ex qua illa potissimuin
    /; quinquaginta monasteria, in quibus multitudo qux hnc spectont, inde excerpsil Aiitonius de Iepes,
    Virginuin sanctaruni degebat. Obdormivit B. Flo- edidilque tomo pnmo Clironict generalis Ordinis S.
    rentina in Christo Jesu, post obitum S. Leaudri /. Iienetlini, ad aiiinnii Cbristt 599 fol. 412 etsequenti,
    b Sanctam Yirginem Florentinam, cum sancti-
    turris S. Flo-
    ANNOTATA G. H. monialibus vixisse iu monasterio S. Maria^deValle, rentttt.r,
    perpetua traditio est.eamque confirmant multa an-
    a Justinianus imperavit ab anno 327 ad 36G et : tiquitatis indicia; inter quae turris ibidem visitur,
    kic mos recurrendi ad tcmpora imperatorinn Grxrtnum admodum vetusta , quam etiamnum turrim S. Flo-
    trecenis circiter annis apud Hispanos inolevit : unde rentinae appellant. In claustri medio apparent vestl- vesfhjta cclla-
    licet xslimarc exiguam lioriiui Aclorum wtolem. Pa- gia et cmmenta, etdicuntur fuisse cellee religiosa- rum,
    dilla et alii osseruut eam vixisse tempSfibue sez Regum rura, quas ibidem moderata est S.Florentina. Prae-
    fVisiqolhorum in Hispania, icilicet Leovigildi, Rec- terea in illa civitate est hospitale et confrateritttas
    caredi, Liubae, Witterici, Gundemari, Sisebuti, ab antiquissima, cognominata S. Florentinae neque;

    tniNo b08 ad anaum 612. ullus inveniri potest qui aliquid de prima illorum A<fijgl hnspi-
    tula et Sodali-
    b Inlem parenles ,Se\eria.tms Dux Carthaginon- in.-titntione inaudierit. Solent etiam Confratres sta- tas-
    sis, et Tortura tuor cjtts, tit antiqua Vito S. Isidori tuam S. Floreiltina?, habitu monastico vestitam.
    fralrk referuntur i Apnlis, pro Tortura diciiur Theo- magna cum solennitate et Clericali pompa deferre
    dora Luex Tudensi. Ilunc Tlieodorici Regts Ostrogo- ad aedein sive monasterium S. Mari:c de Valle Asty-
    Duennas.
    tliqrum fikum, fuisse scribit QuitUana gitana, ibique Vesperas decantare, sanctum Missas
    c Colunlur S.
    Leander 13 Maitti. S. Fulgentius sacriticium offerre, et concionem habere, in qua
    14 Jauuuni. ubi de Theodorico Rege actuui. festihujus institutio proponitur, ut cognoscatur an-
    A ll.ec Theodosia appcllatur Marianx lib. 5 cap. tiqua conversatio et habitatio per iter quod pru-
    11 : fomilia aatcni 8. 11 eimencgtldt 13 Apnlts eup. dentissima Sancta tenuit, eo quod vestigia omnium
    1 nitm. /'.
    adhuc videantur, in quibus sua regna iu Jesu <"hri-
    e ILcc visio de examine apum referlur tn Vtta S. sti servitio habuit (nain huic servirc est regnare)

    Junii T. V 3 et
    18 DE S. FLORENTINA VIRG. HISPANA.
    et in f|UO rcgiminc habebat Virgines, qua? ibidem Alonsodicta, asserit se, cum summo maneexmore D
    vivebant. ex tota in processione
    Hispania rollecta». Duin autem ad monasterium iret, conspexisse Virgines ardenti-
    "!>pairntiutn.
    sacra statua S. Florenthioc- eo defertur. ex nullius bus candelis instructas, et in supplicationem dige-
    Soltnnls ~io- imperin vel pra?cepto suppiicatum eunt ci\es; ut stas : quem
    ostenditque passim oblatum sibi cereum,
    ClSSiO.
    nuda majorum excmpla imitentur, incitati eiiam, servat horam mortis usque. Quo circa ob reve-
    in
    quo in illa aede sacellum et altare S. Florentinae
    1 rentiam barum reriim, et devotionem erga mnginim
    dicata extent quae tamen ob fabncam templi ad-
    : illud sanctuarium, plurimi Astvgitani, nudis pedi-
    junctam aliquid splendoris perdiderunt. Huc etiam bus aut flexis etiam poplitibus, magnam htijus vise
    iidem S. Flurentinae Confratres tribus prfficipuis parlem tenere consueverunt, donec imaginem Ma-
    anni festisconflunnt, adque ail altare S. Flurentiua? tris Dei, etlocum, a Florentina et a snrris Virgini-
    Missam cantando celebrant. Cum dccreto publico bus Cbristi Martyribus babiiatum, illiusque sa~el
    faospitalia ad parvum nuineruni per varias civita- luin et scpulturam oculis suis conspexerint. Si testi-
    tes redigerentur, ac proventus Minorum majoribus bus oculatis fides adhibenda, mibi plane credendum,
    bospitalibus addicerentur, ne idem apud Astvgita- qui duos annos m boc monasterio exegi, qui inter
    nos contingeret, cummode Philippus Rex noster, alia, singulis potissimum Sabbatis confertam turliam
    sticrtlunt, al- anno millesimo quingentesinio septuagesimo in An- ad matutinum Sacrum confluentem, atque ad por
    tare. dalusiam iter facturus.pro sua benignitate ad tenue tam natantibus pietate oculis praestolantem, egomet
    hoc monasterium S. Mariae in Valle defleclere vo- vidi.
    luit: cuisupplicem libellum obtuli, petiique ne an- 8 Rua, ulii de Sanctimonialium Monasteriis at/it
    tiquura S. Florentinae xeiiodochium, quod ego id pag. 144, primoloco eollocat Parthenonem S. Floren-
    temporis procurabam, alteri alicui annecteret; ne tinse, tamquam situmintraurbem, atque adeo diversum Parthennn S.
    Florcntinx
    jam relata ceiebris snlennitas intercideret, et memo- ub illu, cujus iii ad ripam fluminis supra
    eulle positi
    ria bujus Sanctoe aboleretur. meminimus ; ai ipsa tamen similiterfundatum guberna-
    C Quotquot etiam nunc vivunt homines, cum de- tuntque, de quo Mox
    ila loquitur : atque reouperata
    siderio testari poterunt, devotionem erga Dominam de Mauris Astygis fuit, Christiani aliqui eremito-
    nostram S. Mariam de Vallc, et erga sanc am ima -
    rium ibidem constituerunt, sub invocatione S. FIo-
    Vta Virglnvm ginem Divoe Florentinae; eamque ibidem vixisse rentinae quo cum temporibus prasteritis pia? quoe-
    :

    Itlurltjtum sitli cum sanctis Virginibus


    monasterii illius. Avi et dam mulieres se recepissent. citra specialem
    Maurts, nlbiiu
    majores narrarunt nepotibus suis, pietatem erga Regulam, contigit earum unam, ex Hebraeis con-
    viam quffi ducit in monasterium, vocaruntque Viatn versam serioqne intendentemexercitiis pietatis, cum
    Virginum quae ab ipso templo sanctae Crucisusque particulari affectuerga
    :
    Sanctam; videre ipsam, pa-
    ad monasterium respersa quoudaiu fuit sanguine lainconspicuam; monerique, divinae voluntatis esse,
    sanctarum Virginuro, quau ibidem sub disciplina S. utquotquot istuc se receperant, ad statum transi-
    Florentinffl vixerant, et martyrio coronatae fuerant rent perfectiorem, ibique fundarent monasterium circa an \ 160
    ab infidelibus; ab haereticis scilicet Arinnis, aut fttndatum
    sub habitu et regula S. Dominici. Hoc cum inno-
    sattcta bis ap-
    Mauris destructoribus Hispaniae. Et hi quam bar-
    tuisset percivitatem, varit mox Eqnites filias suas paicnte
    bare trucidarint Cordubae Christi fideles, cognosci- et facultates novae fundationi obtulerunt, quae cre
    tur ex libro S. Eulogii. In eadem via occurrit pon- ditur initium habuisse circa annum mcccclx A ive-
    ticulus, Virginum appellatus ; ibidemque erectae bant tamen absque clausura Virgines illie per tem-
    sunt stationes similes illis, per quas Christus in sua pus aliquod, quoadusque civitati gravis supervenit
    passione tetendit ad montera Calvari»; easque pestilitas. Huiccum remedium ardenti prece postu-
    magna cum devotione, ob piain hanc consideratio- larent a sanctaReligiosae; uni earum apparens illa.
    nem, obeunt. Visitur ibidera porta parvula antiqua significavit, cessaturam luem, si ipsa; sese obstrin-
    inmarmore incisa, quamferunt harum quoque Vir- xissent voto clausurae perpetuae. Necdefuit
    giuum sanguine illitam fuisse cum a barbaris victi- promisso
    fides.Nuncupato enim voto tali, reseditmalum;
    mae trucidandae raperentur. Ad exin-
    rei hujus confinna- deque ibidem clausura perseverat, quam
    servant
    tionem nostra niemoria quaedam femina Maria
    , hodiedum Sanctimoniales ad centum sexaginta.

    DE SANCTA AVATIA
    1N AGISO BELI.UNENSl DOMINII VENETI
    Notilia culius cx Pl tilippi Ferrarii Catalogis Sanctorum.

    Defeetu
    Illustrare nostro moio desideravimut aliquoti s San- prawcripta una non absque incolarum et vicinorum
    monumcnto- clot Ecclesiie Bellunensis : sei nullainde monu- populorum confluentia celebratur.
    niiB i.-iiu-
    menta hactenus potuimus assequi et necesse
    tientlum, ha- 2 Quamquam vero idem Ferrarius,
    buimut, cum iia res exigeret pauca luiic mde
    in Sanclorum
    , Italicorum Catalogo, Avatioe non meminerit
    ad hunc
    colleeta proferre, de Sancto Salvatore, Episcopo Bel- diem; haud tamt n omnino eam lunc iynoravit.
    hmemi, ad diem Siqui-
    111 Januani ; atque de Sancto Joatba, tletti ntl xx Jnlii ab en te.eiiur elogium cujusdam
    S. Lu
    Marlyre et Patrono, xxn Maji. De Iwc autem ali- xaiu, Brixinonensis tiuidem 111 Rltelin Ejuscupi, sed
    quod encomium ex aiiiit/uis Lectionibus
    ,
    , sujipedi- Brixinonensibus ignorati ; qui Setle pulsus, ml Bellu-
    tttuit iwljis Ferritrius 111 CuUilntjo Samlornm Italise nenses confugerit, in Vallem Agordiam
    er hujus ubi inquit
    allero Catahgo, ut vocal Generali, eorum
    ;

    fj ipso solam
    usque ad obitum, Avatia pia femina
    {q„:e in'ea valk.
    scilicet.qui nou tunt tn Romano Martyrohtjio , nutic templo sibi extructo colitur) victum
    iZnoti-
    ttccipimm notiliam prxatatx Sunetx ministrante «<»> «'"«>
    , hit verbit; mansit. Hune eijo
    vallem esse reor, quam
    \pud Hcllunum B. Avatiae, additqne in Nolis
    fluvius in
    ejus lerseeat, Cordevolus in tabnlis
    dictus, intra
    E\ monumeniis Ecclesiie Bellunensis: cujus, Betlunum
    (i i it iii >
    Acta, atque Feltrium Plavio Bellunum prxterlabenti
    m injuit, MSS. in antiquo Missali MS.
    ,
    ir".yi (01*11 se
    pergameno de- nnscens; tbi enim, xn miUiario
    scripta, nuper transinissa sunt. Ejus dies festus a Bellunensi civilate
    die «o(a/„r Castellum Agordinum, el lo,„j,us eliam, oppi-

    dum
    DIE VIGESIMA JUMI.
    19
    A ,/nm Agorum sive Agordum, ambo apta nomen mus,
    dare. ul tum Vilam illam qttalemcumque invarialam Z
    valli illi.
    accipiamus ex suo fonte ; contenti interim rerli esse de *"™rs o.
    3 Sed in islins S. Lucani Actis, qvnlia ex monu- cullu. quem habemus ex Ferrario probatum. Eumdem
    donec jro- mentis Ecclesix BeUunensis accepisse profltetur Fer-
    reeenlibus onni mdcxcii litteris nobis ex
    deattt Xcta, Collegio Tri-
    rarius. quiedam
    ejusjudicio continentur fabulis proxi- denlvw rnnflrmal V. Franciscus Parthenis
    licet parum in eam
    smcertt.
    ma ; cerie ea ipse inde narrat, qux ex
    fabulosa S. Ge- curam inrumbere jursus a Rectorr suo P PruloFrisch,
    ,

    .
    ronlii Ficoctensis Pita , a nobis ix Maji repudiata
    ,
    post implmaliim Vicurn Generalis Bellunensis
    attxilittm,
    videlur sumpsisse Auctor, deejus profectione ad
    Roma- nihil amplms reperiri nunlians.
    num Pontiflcem miraculis Ulustrata. Quare expecta-

    DESANCTO GOBANO
    PRESBYTERO IIIBERNO ET MARTYRE

    APUD SUI NOMINIS OPPIDUM IN FRANCIA


    COMMENT. PR^VIUS R. D. SUPPRIORIS GENLIACENSIS.
    De ejus oppido, Ecclesia, cullu.

    ositum est in Iusula Francix oppidum quod- indies sananlitr. Aliwl sttperius
    B , cttjus altare majus
    Oppitlum
    Gobant,
    P
    horridum
    dam, citi nomen S. Gobani est, vulgarique
    Idiomate Sainct Gobain, ad montis cujusdam
    cacumen, silvis fere undeqiiaque cincluin, loco
    , simiteque anliquis eremi Thebaicx spe-
    S. Gobano dicatnm,
    arx omnes. Inter navim
    bo, affabre ex liijno faclus, desiqnal
    insigne est, ut alizejusdem templi

    vetastatem longam.
    quod raritm in eccletiis Gallix rurahlms. Alque ad
    et sanctuarium aniiquus ttm-
    K

    luncis ac secessibtts , distans horis duabtts seit leucis dexteram intrantium ad parochialem hanc Ecclesiam
    ,

    urbead Isaram posita totidemqiie Farra nc


    Calttiaco, , extat insignis locas, elevatus Iribus fornicibus, qtto
    per
    Prxmonstrato tolius Ordinis ejusdem notninis ar-
    , gradus ascendilur; cujus fronlispicio inscnbitur Golhico
    cliiraittnbio. Id quidem omnimode antiqitilalem sapit; cltaraclereaniiquo (o Gobane gratiam impetres et
    nttm ad ejus seplemlrionale latus Castrum quoddam ,prx- gloriam his qui tibi serviunt) et post latinam Itanc
    cisae nllissim.rque rupi insitum, turribtis undique rupi periodum, Gallice scriplttm. H*c Thesauraria S.Go-
    ailjnnctis ex quailralo lapide communilum, ita inspe- bani extructa fuit anno mdxxxiv. Ora pro illis. lbi
    cinres nllicit, ut nec Cussiacense nec Solembracense olim Corpus S. Gobani, elntinc caput ejttsdem recondi
    ,

    qiiiiinqttain vicina admirr.ndaque ita snptant iinttquain solet, ut in tuttori secessu, ecclesixque secretiori laco.
    'tiiteiii , fumosasque imagines. Id tamen fnescio qito 4 In ea pariter Ecclesia Monaclti Benedictini ,
    casu I
    dirtitum 'tesertumque vetenun adhitc mtBnium //>- S. Vincenlit exlra Laudnnenses muros pnssideban
    missimorumque propttgnactiloritm fragmenta
    ,
    liTrfJtZhT
    servitt Itu- conventitulein Prioratum , ubi patres qninque vel qtta- nmc seaihrlt
    cusque, quar. dirttlorum augeant meerorem, inletjrorum tuor pitbtieis ecclesie muneribas fungebantur """ cupelia-
    : unde et
    satvorumqtie ctipidinem. nta et
    atllntc, a.l Meritlianam Ecclesix Patiem, appareul iimt
    Parochia
    2 Hic igitnr locus, primus qutdem suis initiis abje- niilla vestigia cujusdam dormitorii, in qtto conventua
    cltts ftiil, aliudqtie niltil qtiam silva tlcnsissima solis liler agebant; et ctti sitbjicebant ali.e
    ,
    regulares officinae,
    obvia ferts ananalibtts sed cum, disponente siiaeius adcomtnunem
    :
    viveudt modum necessarix. LucasAche-
    Domino, S. Gobanus Presbgter ei Marttjr, ex Iliber- rius, ad Chronicon Guiberii Abbalis de .V.i-
    n Notis
    niii tti Galliam transfretans cum mnltis alits dtvitti , viyenlo. pag. 6S0, dr Reginero Finccntiano Abbate,
    rerbi pr.rctintbus, eamdem sibi a Deo destiintlnin inlel- Corbeia orittndo agit cui
    , , ilat Elinandus Anlistes
    lexisset : e silva fnciens sibi famutuque stto Eremitin Laudunensis anno mlii nd
    , ( nb Go- „ xcviii,' altare S.
    fecit processtts teinporiuu, ut locus is ex diulina man- bani, quod et in Prioratum erexit. Hic vero Priora-
    sione, Eremi-mons Le mont JHenmlage) ap-
    ( vulijo tits e.rttii atllittr, ted commemhiario Priori ex indulto
    petlaretltr. Necfrustra nomenloci iinmulatitm, cum qni Sedis Aimstolicx coinimssus, qjtem occupat Dominits de
    solis ohm incolebalur feris , postea a Sancto Etemita Meutt.r, nntea ArchidiacomtsCalliedralis Ecclest e Latt-
    factori rerum oiniuum dicarelttr. Ibi itaque S. Guba- ilitttensis. Ibidetn denique pr.vter Parochiam, inest in-
    nus, in&udans vigiliis et orationibits diu iwetuqtie, unam signis Capellanio, S. Gobano dicata certisque dilata ,

    Ecelesiam ex oblationibits fldelium construit ( inquit proventibut nmtttis, quampossidet Burdinus virnobilis,
    LegendaJ propriis manibus in honorem S. Petri oltm Cunoiucus el ficaritis Cathedratis Ecdesise No-
    Apnstolorum Principis, loco et antea concesso tt Rege vionensis, lolittsque Episcopatus.
    Francorum Lotario III fllio Clodov,vi II. 5 Olitn corptts tnleijrum, iiitegritinjue caput Sanrti II llqu x,
    3 Dicata primtim qitidem Ecclesia Sancto Aposto- Marltjris Gobani usservabatur in sncrario Ititjus Ec-
    tcclesla loa lorum Antisliti Petro sed cum enm
    : suis oraliouibns clesisr, ,
    qnod co flne construrtum ftieral ttti diximus :

    'inniitbusque Gobanus sanctiflcasset , sticcessu tempo- sed ittrbtuibiis bellorum , Gulliam Itasque potissimum
    rtim nomeit fundatoris, utt et totttm oppidum reiinuit. partes regni extremas infestaniibits, cqrpus lntc illucqne
    tllitts itaque nitiic ntqtte ab annis plitsquam qtiiuijeiitts transportatum, illic isticqne a singularilms templi cu-
    Patronus Itabetur S. Gobanus, qui prunits sub alieno stodibus abditum ita latuil ; tit a mullis jam annis in-
    ptttrocinto fttivlator. Templum illud amplitm, elevatttm ventri nnti pntticrit. Sttnl tamen qtti ilicanl fnroreltr- stpulclrn,
    mtiris lapidum qtiadialoritm, maxime vero sancltiurnim rettcorum oppidttm expilatum, easlrum tltritlum , cor-
    iititiusttiin formam prxseferens Abbatix rujusdam itt-
    , pns S. Alhlelx combustum , solamque caput restasse,
    signU Ecclestx. Et sancluaiium illud quidem duplex, catttela majori abscondtlum : quod argentea inctusum
    nlritmqtie solidis extritctutn fornicibtis ; aliud qntdem theca m tlicto ecclesix sacrano usqtte modo vtsttur, an-
    mferius ac subterraneiim , amplitm satis el spattosum, nisqite singulis ipso die festo S. Gnbani qtii incnlit tn
    ttbi altare fontesque, quos Gobtintis percussa bactllo rttpe xx Junii , cuucto populo ostenditiir , et pcregrinis t'j

    maximo edttxit mtrucuto, cujus aqttis tnflrmt eomplures properantibtis. Sttperstat in hanc pariter dtcni lumulus

    SiiiiiU
    20 VITA S. GOBANI PRESB. MART.
    A Sancti Martyris sen loculus, qucm in ecclesi.r quasi pien3 dixisset, Euntes in mnndum universum, prae- rj

    medio cernere est, urtico preegrandi lapids constructus, dicate Evangeliura omni creatura? ; qnidara petie-
    ubi oiim conditus Savctns: in quo niinl prorsus pnrter runt quamdam insulam, in Occiduo sitani, qua3 di-

    lapideum cervical , respiciens ad antertorem ecctest,r. citur llibernia, incolarum ejus corda corroborare et
    partem ; obstructus autcm nunc lctptde superimpostto ,
    confortare in fide Catholica de qua cognoscimus ;

    cui bin.r insident cohtmn.v ,


    colnmnisque lopis alter sanctum Martyrem Gobanum, wterno Regi sacer-
    quadrangularis, longus quinquc pedum, triumquc eie- dotem dilectissimum, non ex infiraa sed insigni pro-
    valns, quem tegit tapes ab incolis datus ad sui iutclaris sapia fuisse progenitum. Hic denique elegantissi-
    rcverevliam. raus puer setatera benignae suae juventutis deducens,
    6 Duplex quotannis festum Sancti Marlyris agitur sacrarumque litterarum studiis deditus, bonas indolis
    m ecclesia jmtfati oppidi : unam quidem principali die esse safagebat : Domino Deo omnipotenti serviens,
    xx Junii , quo Sanctus his oiadiis impiorum obtiun- condidit coelo thesauros, quo perciperet eos dura a
    cultus puhti
    catus ad snperos transitt : atiud guidcm infcrius, quo glebis corporis fiatus anima: ejus disgregaretur.
    cus et vita
    translutionein corpons ejus celebrant ; et lianc non eerta Omnia quoque pro nibilo terrena parvipendens, 111
    die, sed semper fena quarta infra octavam Pentecosles. eleemosynis pauperum largus, et in crebris perno-
    Ac primum guidem festutn ibi olim ceteberrimum age- ctationibus pervigil ; ut ei placeret , cui se totum
    batur, maxime sub tcmporibus qutbus Monaclu S. Vm- raancipaverat, seraper afFectabat. Corpus suum ab
    ccutii Lauaunensis cotonmni Fratrnm dwinis instan- illicitis carnis volupfatibus abstinens , illecebrosa
    vlrtutes.
    tein illic ex assiijnalis proventibus atebant. Sub id tem- raundi gaudia deceptorilms miseris amabiliora vita-
    poris etenim totum (ifficiinn <liet noctisqne cum pro-
    ,
    bat; omniuraque congeriern virtutnm in scrutinio
    priis S. Gobani Lectionibus per totam octavam a xx mentis ^u* reconderefestinabat ; ut discipulus ejus
    Junii ail xxvu dicm inctustve ogebant Monachi ul , mereretur, qui fidelibus suis cliarismatum octo
    effici

    constat ex uno tllorum codice pergameno adhttc super- Beatiindines promisit. Erat namque omnibus ama-
    stite, quo vita Samtt martgris, in vanas partita lcctio- bilis Gobanus, rautuo alloquio affabilis, Cuiivi r-a-
    F.
    B nes distribuitur in lcctiovario veteri per tolam hebdo- tione mansuetissimiis, lastissimus facie, seren s~i-
    l's. 83,
    madam. Missa cum Prosa seu sc-
    etiam illius propria mus mente , sitiens nancisci dicta Psalraographi
    qucntta non incongruc composita, quam hucusque per David, Ibunt Sancti de virtute in virtutem.
    totam Octavam decantant. At ubt conventus Frutnim 2 Eo tempore vir quidain venerabilis, Fursseus a
    desiit, sotusqne ibi commcndatarins Prior cum Paro- noraine, dignus Deo Episcopus, in supradicto pago
    cho resedit ; factum quidem S. Gobani Officium, sed Pontificalem administrabat dignitatem qui Sacer- Fd Presbyler a ;
    Fnrsxo cum-
    jcjunwn penso, rescissis per totam Octavam Mutnti- dotali plane reverentia plenus, omnibusque degen-
    al
    vis, ut cx recentioribus cvnstat ecclcsise libris. Porro tibus in spatio parochise suae memorandus. atque
    erui Legcndam cum passtone illius ex antiquo codice nimiiim laudabilis habebafur. Hic namqtie memo-
    MS.: ubi intcgrum illius Officium, quem codiccm opi- rabilis vir omnem Dicecesis sua? Clerum cbnvocavit
    nor fuisse olitn Monachorum Vincentianorum dicti in unum.ut eos ad sacri Ordinis gradum promove-
    Prioratns ; sequentiam vcro ex Mtssali MS. perga- ret.Jussu igitur Episcopi Gobanus et b Nervisandus,
    meno. Habei mcnliohemS. Gobani novum processionali Foillanus c atque Gislenus, Etho d et Vincentius,
    Lauduuense, impressum Lauduni unno 1664 instan- Adelgisus et e Mommolenus, Eloquius et Gudel- f d
    tia curtsque tlluslrissimi et Eminentissimi Laudnven- gerus, Guillebrodus g et Melbcenus. et ceteri ordi-
    ef
    sis Eptscopi Citsans Estrxi, S. R. E. Cardinalts ,
    nati ad sacri consecrationem Presbyteratus trans-
    ,

    qut eumdem tn Lttaniis Dimceseos propriis accensuit cendunt et Sacerdotalibns titulis decnrati, ad pro-
    , rlluminat cx-
    Sanctis, Lauduncnsis Episcopii ittustratoribus. prium mansionis suae habitaculum redierunt. Su- "'"'•

    7 Hactenus vir diltgentissimus Preshyter veteris pradicto vero S. Gobano sacns benigne vestibus
    instituti ordinis Praemonstratensis, vetustis Codicibtts infulato, cura gaudio revertenti, quidam ca-cus
    et
    ,

    complures iltustrium Sanctorum Virontm mavu pro- famam ejus audiens, ohviavit ; atque incessanter ei
    pria transcripsit; tunc,
    cum hanc S. Gobani mitteret, supplicahat, ut ejus orationibus ab infiraritate sua
    Genliactnsis monasterii apud Calniacum supprior incolumis efiineretur. Quod diu abnuens, dicens,
    Ad
    c cujus crudita solertia postea acccpit Rcspublica lioc me indignum forte certo profiteor
    litte- condolens ;

    varia, insigne supplementum de scriptoribus vel scri- tamen longa caecitate afflicto, precibus ejus acquie- F
    ptis ecclesiaslicis, a Bellarmino praetermissis, usque vit; et pietate perculsus, sfatim rogatiirus pro eo
    ad annum mcccclx, cditum Parism 168G. In sequen* dominum ad terram se prostravit, ut visum recipe-
    lia ad Missam, quam idem nobis transcripsit , inve- ret.At ubi ab humi facie devote surrexit. super ocu-
    nttur nomen Regis pr&termusum in Vita , , scilicet los ejussignum sanctse crucis impressit, etcontinuo
    Clotharius rectequc xstimatur is fuisse hnjus appel- visum recepit. Cumque vicini et parentes
    ;
    ejus audi-
    lationis Tertius quippe qui ab anno dclvi ad dclxx
    : rent illuminatura, Hegem Angelorum,
    laudaverunt
    regnum in Neustria ac Burgundia te.vuit. Hoc autem qui per famulum suum Gobanum hoc dignatus est
    tempore etiam S. Fursxus S. Gohani Ordinalor vixit; operari
    mortuusfuti Hcnschenttts monuit in notis ad vilam 3 Quadam Dominica nocte, cum superius memo-
    S. Madehjisi Eremttz xxx Majitut. rati Sancti corpora sua sopore vidcl Domi-
    e circa annum humano aggravata nuin.
    dcl. Htnc porro sequitnr vitae auctorem, cum scripsit quieti dedissent; his cunctis una hora vel uno mo-
    a fVandalis occisum S. Gobanum, non esse inteliigen- mento Domiuus Jesus Christus apparuit,
    dicens :

    dttm de ita proprie dictis Wandalis, longe anterioiibus; Venite ad me omnes qui laboratis et
    onerari estis
    sed ex usu medii xvi srriptorum, quoscumque Barbaros etego reficiam vos. Omnibus quidem
    a somno exci-
    Galtiam vastantcs Wandatorum nomme designuntium. tatis, mentibus eorum hujusmodi cogitatio
    incidit
    quo omnes ad Episcopum Fursajum
    unanimes con-
    venirent quos ut vidit Episcopus, omnes
    in unum
    :

    Pontifex fraterna visitatione, et Fratres


    VITA susceptione lastabantur.
    Episcopal!
    Cumque mutuo loquerentur
    S. Gobanus exorsus
    est dicens
    M.undi Salvator, humanas
    I calamitati compatiens, strato meo
    soporato visum est, Dominura
    : Mihi, fratres in

    postquam omnia Incarnationis sua> mysteria ad re- afluisse


    proferentem, Venite benedicti Patrismei,
    parationem goneris humani convenientia possidete
    Patri , regnun, quod vobis paratum est
    Gcibani natio- obediens consummasset a constitutione
    et discipulis suis praci- ;
    mundi. Quod cuncti pariter
    nt llibrrn audientes, protulerunt
    DIE VIGESIMA JUNII 21
    se tali raotlo vidiase eamdem visionem : et Spiritu B. Maris Ecclesiam orare. Cumque ad Laudu- D
    venit irt Cat- sancto eos repente illustrante, ipsi pariter se esse num montera. qui antiquo sermone Bibrax nuncu- r-X MS,
    lias;
    ituros in Galliam testabantur, remiuiscentes verlii pabatur, semper ad seqnentiam Psalterii Ltudutii sanat
    intentio-
    Jesu Christi, dicentis discipulis suis cxcum et mu-
    Si quis venit :
    nem cordis sui dirigens, ascendisset ; castra ,-upra- lum.
    ad me, et non odit patrera et matrem, adhue autem dictas civitatis cum reverentia et nmnsuetudine in-
    etanimam suam, non potest meus esse discipulus. travit et ipso ad mnjoris
    ; templi Genitricis Dei
    Tunc Pater Fursaeus eis dixit Quis hujus rei exi- :
    limina appropmquante, caecus quidam et alter
    mu-
    tus vobis videtur? Cui supradicti athletae Dei re- tus, jacentes in introitu, uterqne ad eum clamavit
    :

    sponderunt dicentes H«c visio verissime eogit


    :
    Pie Sacerdos Dei, nostri miserere. Quos ut vidit.
    nos patriam nostram relinquere, et ultra mare in invocans supplex cernuo vullu ineffabilera clemen-
    peregrinationem proficisci ; et qu* illis in itinere tiam Dei onjnipatenti», caeco visum reparavit, nec-
    necessaria videbantur, statim praparaverunt. Et non muti linguam disertara reddidit. Postea eo il-
    rura sua et domos, cognatos et parentes, vicinos et lius templi et
    ceterorum loca Sanctornmperlustrante,
    qu;e possidebant dimittentes, petierunt exinde littus fama ejus in omnem civitatem volans, personuit
    maris. usque ad patulas aures Kegis, qui tunc honorera
    i BeatusGobanus, cum ad littus mariscum Rex Francix
    s dat tempe sociis regni digne susteutabat, commontiitque statim Go- eum vocat :
    stalem suis pervenisset, suhito magna tempestas orta est, banum ut ante conspectum suum accederet. Ad
    et omne
    pelagus undisonis undique procellis verti- quem cum pervenisset, allocutus e»t eum : Fra-
    tur; animosque eorum percellente formidine, con- ter mi, unde et ex qua progenie es tu -.
    Respondit
    fe^tim triduanum jejnnium sibiraet ip*is indixerunt. Ex provincia Hiberniae msulae progressus, atque ex
    Peracto jejunio, ad S. Gobanum convenerunt, di- prosapia Scotorum natus, propter amorem Christi
    centes ; Frater sanctissime, omni probitate referte, hnc adveni Ideoqne ante te Clementiam tnam im-
    ;

    omnes desidcranti animn vohimus tehodie saeratissi- plorans venio. quatenus in istius paji solitudine
    B mum mysterium Missso celebrare : nam te nobis locellum mihi tradas. Cui quod aptum Rex inquit,
    dicendo Mis sanctiorem fore scimus, per qnem Dominus caeco servitio Dei et amabile in oculis tuis
    E
    visum fuerit, ohtinet lacum
    sam. oplabilem visum restituit. Dixit autem eis B. Go- tibi libenti anitno perpetualiter concedam. Moxque Eiemimontis,
    banus, Nolit.e quaeso talia Fratres proferre, qui me quemdam doraesticorum ejus cum eo redeunle dire
    vobis admodum deteriorem proloquor. Quem nt rur- xit, ut ille supradictus locus sub regali adstipula-
    sum admonuerunt, vocibus eorum annuit, rainime tione in servitio Dei staret in aevum.
    aususobedientiam amplius omittere et sacris ve- :
    7 Denique ille gloriosiasfimus Sacerdos Dei Go-
    stibus Sacerdbti aptis, acceptamaxima ab eis bene- banus strenue ccepit propriis manibus suis eccle-
    dictione, se velociter induit. Cumque pervenisset ad siam in honore sancti Petri aedificare, in qua jugi
    secretae Missae orationem, statim gratia Deiinmari oratione assiduisque pernoctationihus constanter
    magna facta est tranquillitas, ventis procelhsque perseverabnt, ut ineffabilem gratiam Dei inereretur
    mitescentibus,jubente domino et confestim as- :
    adipisci Manehat autem Sacerdos Altissimi Goba-
    cendentes navium robora, veloci navigioad ulteriora nus in suo deserto deprecans Deum pro Doinino
    ,

    Dnmino ducente appulerunt littora. Rege qui ei concesserat voluntate bona et laudabili
    5 Deinde vero petierunt monasterium Corbeia?, locellum ad manpndum et [orandum] pro peccato-
    dicatum in honore S. Petri Apostolorum Principis monet peccan-
    ; ribus, ut Dominus illos per suam uiiseiicordiam di-
    ubi ab incolis loci illius honorifice susce]iti sunt. gnaretur convertere a via sua mala et pessima quia ;

    Trium dierum et amplius iter peragentes, ibi per- tunc in illis partibus erant multi maligni et odiosi
    manserunt, et loca in quibus unusquisque Domino homines qui nihil amabant nisi percatum et bonis
    ,

    Venit
    suo factori servire potuisset, nominatim el°gerunt. inferre blasphenriam. Sed nihil proficiebat suis pre-
    Corbeiam
    Deinde unicuique compari suo mutno (oseulum) prsa- cibns Deo gratiosis, suisque suavisonis exhortatio-
    bentes, statim ad loca secesserunt, qua; nominata nibus atl populum ; eo quod totus muudus tunc es-
    anteafuerunt. Tunc insignis Pater Gobanus in Lau- sel in maligno positus, et omnes declinarent et si-
    dum pago quamdam Eremum. quae vulgo Ererai- mul inutiles facti essent. Dicehat frequenter illud Esodi 21
    mons propere petivit. Curaque illuc perve-
    dicitur, sacri eloquii ; noxam aut si non
    dimitte eis hanc ,

    q nisset, longo itinere admodum fatigatus soporeque ag- facis, dele me de Lihro vivtutium quem scripsisti. F
    et lnfra Lau- gravatus, humi baculum suum infigit, cappamque Cui Dominus attendens, dixit ei aliquando in visione admonetur
    dunense ttr- mariyrii,
    suam sub caput suuin posuit, ac se libenter ad per noctem Serve mi Gobane mundus quidem
    Tttonum : : ,

    terram prostravit. Deinde alloquitur famulum suutn; gaudet, ettu tristis oras et luges : sed expecta pau-
    tu nie vigilanti animo cura soporantera. nam raul- lulum, et gaudium
    tristitia tua vertetur in : nam tu
    tum sopori me tradere cupio. Ipso soporante visum me incessanter interpellasti pro eis condonandis ,
    est ei totum Psalterium cantare. usque ad lmnc ideo puniam eos temporali raiseria, ut castigati non
    Psalmum, Memento Domine David eumdemque :
    amittant aeterna praemia. Venient intra paucos dies
    Psalmum [prosequi] usque ad hunc versum Haec : Barbari homines qui priscis Wandalis successores
    educite rupa
    fontem uqux.
    requiesmea in seculum seculi.hic habitaboquoniara acerhiores, tnm deridentes vocem, coronabunt labo-
    Oladio occun-
    bit.
    elegi eam. Unde cum se Beatissimus Gobanus exci- res tuos praemio martvrii. His auditis beatus Sacer-
    tando levaret ex loco, in quo baculus fixus fuerat, dos confortatus est. eo quod debebat subire mortem
    continuo largissimae fons aquae emanavit de quo pro Christo seiens illud Scriptune quod
    :
    ei antea
    multimoda congerie infirmitatum diversorumque
    ,
    Luc. U
    jam dictum fuerat Qui non odit patrem et matrem,
    :

    dolorum captis male et aggravatis, Dominussalus adhuc autem et animam suara non potest meus ,

    omniura, per merita gloriosissimi Martyris sui Go- esse discipulus. Venerunt igitur hi Wandali et bar-
    bani, tranquillam etbenignam sanitatem pie reddit. bari homines et illorum aliqui intrantes ex im-
    :

    Quaproptercura illictanta miracula fieri miraretur, proviso in Eremi-montera ubi beatissimus Pater ,

    sciens atque certissime agnoscens, illura locum vere Gobanus orabat Deum suum, amputato capite illum
    esse congruum ad serviendum Deo omnipotenti, qui ferociter occiderunt. Fuit autera postea huraatus
    cuncta ex nihilo fecit; ministrum suum alloquitur cum cereis et cantu in ecclesia quam aedificaverat
    dicens : Pro certo possumus scire, quod Dominus sancto Petro Apostolo, et sepulcrum ejus fuit mul-
    noster velit nos hic habitare. tismiraculis frequentatura a populis, reddens gres-
    6 Transactisdeindealiquot diebus, Beatus Sacer- sura claudis, visum c;ecis, auditum surdis, faciens-
    dos et Martyr Gobanus petiit fostinans Laudunensem que multa mirabilia post mortem, ad laudem Dei et
    Domini
    VITA S. GOBANI PRESB. MART.
    Domini nosfri Jesu Christi, quem proediraverat per non sine mentione S. Gobani , qui ibi Golbona nun-
    regnat cum Patre et Spiiitu san-
    vitara, qui vivit et cupatur:
    cto in secula secuInrum.Amen. h Nervisanrius, necdum aliunde notus, ver&orutkic
    hafreat rectd scriptum ttomcn,
    SEQUENTIA AD MISSAM. c S. Foillanus, 31 Oct. S. Gislenus, 9 ejusdem;
    Ortus in Hibernia, pullulat in Francia, sanctitatis sed hic vercorne eeque gratis adducatur ex //ibcrnia
    tlosculus : quam stii eum adducunt ex Gra'cia cum Francicum ,

    Quem insigncm moribus,- sociat Martyribus passio- nomen sit.


    nis titulus. d S. Ethonis Vitnm illustrabimus 10 Juhi : qui
    Monet hunc in somnio inspirata visioexiredepatria. outcm huic additur S. Vincentius eum susptcor esse ,

    Dundena concio, felix est exilio, tanti palris socia. S. Vincentiura Madelgarium, S, Ethonis susceptorem t
    Radiant miraculis, et virtutum tittilis, iatere non maritum S. /Faldetrudis perperam adnumeratum ,

    poluit ffibernis.
    Dum carcos illumimit, langnores exterminat, ninni- e Adelgisus et Mommolenus, necdum nominantur
    bus innotuit. inter Eremitas sanctos, vet Monuckos Francise incotas:
    Per hunc cuepit incoli Eremi-mons, Clotari), datus uumina videntur Francica.
    heneficio. f S. Eloquius fuit Ab. Latiniacensis colitur 3. De-
    In deserto lilium, rosa fit per gladium, felici cembr. quando ticebit quanrre in socium hic ei addi-
    martyrio. tum, Godelgerura.
    Irruentes Wandali regno, causa scandali San- , g Siintelligitur S. Willibrordus , Frisonum Apo-
    ctum mterficiunt. stolus , non ex ffibernia is , sed ex Britannia venit.
    Gobane. gratiam impetres et gloriam his qui ,
    Melboeni nomen facile erit apud Hibernos inventre, ct

    tibi serviunt. Amen. forte etiam inter Sanctos : non tamen eum qui jn Gat-
    liam transierit Sanctusque liabeatur. Videntur autem
    ANNOTATA D. P.
    nomina ista duodecim fere gratis comjesta.
    a Colitur S. Fursaeus 16 Jan. ubi Vita data ,

    DE S. ALDEGUNDE VIRGINE
    TRUNCIIINII, APUD GANDENSES IN FLANDRIA
    Deejus Reliquiis ct cultu, una cum S. Basino patre.

    ntonius Sanderus, lib. i Gandavensium re- unicum babet die xx Junii. Hrc Molitntis, qui ejus-

    //«

    ptT
    dum
    tl./.IKI
    monastcrio
    S. Amun-
    erecto
    A
    ccenobii
    rum rap. 6, describit
    Urongene, nunc Ordinis Pr<*moiistratensis
    .ccenrbium, et de ejus origine ex ejusdem
    monumentis MSS.
    liujus loci ecclesiam inpago Mempisco, super fiu-
    ista
    Trunchininm. vulgo

    profert : Primam
    dem meminit in prima ediltonc Additionum ntl Usunr-
    dum eumqtie. m lioc secttti sunt Sandmis ai Hagio-

    tn
    ;

    Ingio Flnntlrise, Mirxus in Faslis Belgicis, Saussnijtis

    Martgrolegio Gallicano, Camsius tn Martgrologio


    Geimanico, Glintius in Nalalibus Sanclorum Cnitoiii-
    vinm Ligiam. Deipara Virgini sacram, a S. Basino cornm, IFtan, Dorgattiiis, Mcunrdits, Bucetinus in
    Kegulo et Martyre constructam et dotatam B. , Marlgrologiis Benedtctinis ac deniqtie Ferrarius in
    ,

    Amandus, Trajectensis Episcopus et Gandavensium Calalogn geuerali. Habemus 0/jicia propria monasterii
    Apostolus, Collegio Canonicorum, sive (ut veteres Trtincliinensis excusa : in qutbus ad Itunc XX Janii prse-
    loiuebanturj monasterio Clericorum in communi vi- scribilur Antiplmna Hiec est quae nescivitthorum
    ista :

    ventium, decoravit circa annuni dcxxxiii,.. Id anno in delicto : habebit fructum in respectione animarum: inHfhma
    mcixxviii trndtlitm est Ordini Praenionstralensi, ei- Sanctarum et additur Oratio : Deus qui nos Beat<e
    F
    ,
    qtte hactems permanet. Ad Ftiam S. Amandi vi Fe- Aldegundis Virginis tuae annua solennitate lstiflcas;
    bntartt §. v. etjintits de Gandensibits nb eo conversis, el concrale propitius, ut ejus adjuvemur meritis, cujus
    tr:bus tbtilem extructit monastertis; quoritm terliitm esl
    irradiamur exemplis, Reliqua sumunlur
    castilatis
    dictitm Truncliinium : vt qito S. Basinus solenni de Communi Virginum. In MS. Flnrarto Sanclorttm,
    tvtlutS. Al- of-
    dtjundll ;
    fictn sub rttit triplici, ut ipsi vncnni, colttttr cum Octava ad diem xui Novembris , isla legnnlur : Translatio °rat>o.
    die xiv Julii. Hujut S. Bnsint IUtafittt S. Aldegundis S. Gengulphi Mihtis et Martyris. Item Aldegundis
    Virgo, cujits iltdem feslnm, etiam sub triplicicum Virginis
    rtlti filiae Ad Patrts natalem xiv
    Basini Regis.
    Octava m dictn mnnasierio celebralur Itoc xx Jiinii : Julii , de ortu
    adventu utrinsque latms aijetur. Dc-
    el
    n.i quem dwm Molnnits, in Natalibns Sanctorum Bel- mum Feria sextaper annum ttt Offtcio parvo B. Mariai
    gii, e.v monumentis Trtincltinti, tsta scrtbit : In Trun- commemorotio S. Aldegundis Virginis per Anliplto- """
    fU 13 JVo-
    cliinio S. Aldegundis Virginis, fllia) B. Basini Regis nnm. Hacc est quae nescivit ut supra enb
    addilurquc " ,
    -

    et Martyris. Haec tempore B. Amandi Deo servivit Versus Specie tua


    memona t , el Oralio Indulgentiam nobis ,
    Fastls, in Trunchinio prope Gandavum ubi etiam cum :
    qiiiesuinus Domine, B. Aldegundis Virgo imploret,
    patre quiescit in Abbatiali Ecclesia B. Maria? Or- quae tibi grata semper extitit et merito castitatis
    ,
    dinisProeraonstratensis, inpeculiari feretro. Festum et ttiae professione virtu:is.

    DE
    DIE VIGESIMA JUNII. 23

    DE SANCTA IDA
    GANDAVI IN FLANDUIA
    Rcliquiae invenlae. Nolilia e.\ Molano ad alios derivata.

    epcsitio S.
    e Ida 1
    cujus corpua quiescit Gan- 3 H<rc Motanus in Natalibus Sanctorum Belgii;

    D
    ,
    vir
    davi , in parochiali Ecelesia S. Joannis , ptane acuratissimus et t!e Sanctis , maxime Belgii, op-

    tmo Catlic
    mee nunc est * Collegiata S. Bavonis, xx Junii, ex iuformatione
    time meritus, ad hunc diem
    dralis Natalem tamen ejnsCanonici non celebrant. Domini Petri Simnnis Archipresbyteri Gandensis
    Quid autem fecerit parochialis Clerus ante eorum qni deinde anno mdlxxxv creatusest Tprensis Episco-
    PetroStmonis,
    adventum ignorant. Illud tamen in confesso est pus, nwrtuus antio t&ncv, relictis prxctaris scriptis,
    j-ercijrinalio, magnam olim in ecclesia S. Jnannis pere<irinatio- qux Joannes Duvid Societatis Jesu Sacerdos simul in
    nem multamque populi
    , devotionem in die obitus foho Plantinianis typis curavit vulgari, Antonius San- smdero
    S. Idae ad ejus altare et tumbam contigisse. Sed derus hb, Hagiologii FtandrLv pag. 70 eadem de
    1

    quaR postea supervenerunt in eamdem ecelesiam S. Ida, <]uam Virginem et Martyrera celebrat, r.r
    Bavonis, Livini et alioruui celeberriuia? certissi- Molano a se cilato edidit : ad hunc Moianum qnnjue Uirxo,
    mzeque Reliquia?, videntnr memoriam S. Lluj ob- Mirxus in Fastis Belgicis, de B. Ida Gandavi quie-
    scuraase. scente, lectorem remittit. Deniqne idem Motanus, in
    B 2 Cum autem Cornelius Jansenius, primus felicis additionibus ad Usuardnm primae editionis memineral CanlsUt,
    Krtiqmx.
    recordationis Episcopus, feretra ecclesiae sute visi- Idse, cujus corpus servatur in ecclesia S. Joannis E
    taret, qua? annis fere duobus ob Guesiorum perse- Gandavi , et inde secutus eum est Canisius in Marty-
    cutionem in locis secretis et subterraneis latuerant; rologio Germanico, Pftilippus Ferrarius in Catalogo
    r'" a '" }

    in unius scrinii schedula reperit scriptum, Reliquiae generali ita scribit : GamJavi in Belgio S. Llae vidua?
    S. Idaa Virginis et Martyris; cum tamen liistoria, et Martyris, et diem citato MoU.no addit, illam ferri
    Tianslatio ad
    novum fere- qua? in manuscripto quodam libro in veteri Ecclesia S. Ursulaa matrem extitisse. Cujus rei nnltum apud
    Cninio
    trum, Divi Joannis servabatur, babeat eam matmn fuisse Hermannum Crombach in Hislorj,a Ursulanareperitur
    '

    S. Ursulse, et de martyrio ipsius nullam faciat men- vestigium, Demum Constantinus Gkinius inNatalibus
    tionem, Sed utcumque boc est, Reliquia? in munda Sanctorum Canonicorum aliquod ejus ex Molano for-
    lintea et in novum feretrum sunt translatae. mavit elogium.

    DE S. BAINO EPISCOPO TARYANEINSI


    ET DEIN ABI3ATE FONTANELLENSI

    IN NORMANNIA FUANCICA
    CAPUT I.

    Memoria in Faslis. Gesta in Episcopalu.

    -llustre Martyroiogii Hieronymiani apograpkum, Dorganius, Menardus, et Bucetinus; ac deniauc iongo


    i IRCA M CX. Maria Florentino Luccnsi edi- encomw Saussayus, Martyrologio Galticano.
    a Frayicisco nobili in

    L tum, et eruditis Notationibus iUustratum, olim in


    .Fontanellensi ccenobio ad
    vinm auctum, kujus loci Sanctos reprsesentat, atqnead
    Sequanam Gallie fln-
    2 Extat penes nos MS.
    ex quo primi produximus Theodoricum, ftlium Ckilde-
    rici, ultimi Regum Merovingorum,
    Chronicon Fontaneltense,

    in dtcto monatterio

    xxii Julii primo loco habel S. Wandregisilum dicti , Fontanellensi attonsum. Est ittud Ckronicon postea tx-
    monasterii fundatorem ac primum Abbalem, a quo jam cusum tomo 3 Spicilegii dcheriani, ex quo nonnulla
    ccenobium appellatur. ha ibidem interponuntur aliis qux ad S. Bainum spectant, ubiex aliis antiquis mo-
    S. Lantbertus Abbas secundus, et dein Episcopus Lug- numentis de Episcopatu egerimus. Bainum Episcopum
    dunensis, ad diern xiv dprilis; S. Ansbertus, teriius dfi civitate Tyroanda sotum in dicto Chronico legitur :

    Abbas i't Episcopus Rotomagensis, ad diem ix Februa- asfubi dicta civitas sita sit, et qutbus annis ilie prsese- Fitiscopns
    Tarvanensts
    rti; Wulfrannus
    S. Episcopus Senonensis ibidem
    ,
    derit . aul quid egerit, non indicatur. Est civitas ejus

    mortuus,ad diem xx Martiij et, praeter atios, S. Bai- Episcopalis, Tarvana, Moriuorum Metropolis, perpe-
    nus, Abbas quintus et Episcopus Tervanensis, ad hunc ram, et amanuensium errore Tyroanda dicta. Habuit
    xx Junii , his verbis : In Fontanella monasteriu de- Bainus in hocsuo Episcopalu decessores S. Audomarum
    positio Baini Episcopi. In antiquo MS. Martyrologio et Draucium. Vitam S. Audoraari edidit Surius ad
    Bruxellensi Ecclesix S. Gudulx, ksec ita exponuntur : diem ix Septembris; sed prxfalurse styiumpassim mu-
    Fontanell<e monasterio depositio S. Baini, Tarva- tnsse. Atia Acta nos kabemus, primogenia phrasi suo
    nensis Episcopi et Gonfessoris. Quibus in MS. Flo- tempore edenda. Ex hisconstat eum tempore Dagoberti P nsl s Audo-
    mar " m
    rario ista : Hic corpora
    adduntur SS. Wandregisili, primi Francorum ftegis creatum Episcovum, ergo unte
    Ansberti Wulfranni Episcopnrum transtulit.
    , et annum dcxxxvui; qno Rcgem vita decessissc die xix
    Similia habent Molanus, in Additionibus ad Usuardum Januarii, accurate docuimus in Dtatnla dc tribus Re-
    secundse et tertix edittonis, et in Natatibus Sanctorum gibus Dagobertis, innovata ante tomum 3 Aprtlis. Ve-
    Belgii; Mireeus, in Fastis Belgicis; Feirarius, in rum quia Scriptores, qui seculo ix efs.floruerunt, nthil
    Catalogo generali; uti et in Fastis Benedictinis Wion, plane sctverunt de Dagoberto secundo.anno dclxxx oc-
    ctsot
    24 31E S. BAINO EPISC. TARVANEN.
    quem nos aliquando primi restitutmus, Dagobertum bilur O/ficium de S. Sila. Reliqua ad istum diem accn-
    ciso,
    AIXTOHK G, 11
    primum, cumAdone et aliis, ullra etiam annum dclxxx rafius e.vtimtnabitntur.

    alu/ua Acta S. S iS. quondam Episcopus, Bro-


    ./maltts.Seitoneiisis
    vixtisl Iradiderunt, qui error etiam i)t ,

    Audomari irrepiit. Interim secundnm Acta ejus apud glt apud S. Maurontum {uti v Maji tn Itujus Vita Tranttfert
    eorpvs S.
    Sunum, postquam Morinensis sive Tarvanensis Ca- dicitur) exul, anno dcxc ex Itac vita ad Dominitm Amati,
    thedra. triginta annorum spatio, tanto fuisset potita mtgravil, ab eodem S. Mawonto ibidem in Ecclesia

    Praeside, decessit v Idus Septembris, ctrca annum S. Petri septilliis, ac postea tn ecclestam Deipar.r Itaitd
    Dn.xvin, cui tunc successit Draucius. Demus liunc (ni- procul a priore construclam, per S. Bainnm Morino-
    rum Epistopitm ttiotno motiitu translatns uti ail xiii
    hil emm certi conslat) snperjuisse usqne ad aiinitm cir- :

    ordinatvs Septembris a Molano. in Nalaltbus Sanctorum Belgii,


    nler dclxxx, ac titm S. Bainum er monaclto Fonta-
    clrca C80.
    uellensi ut censet Malebrancltus lili. 4 de Morinis
    ,
    indtcatur. Joaunes Buxeltnus, m Annaltbus Gallo-

    eap. 20,ordinatum Episcopum. Flaiidiix sub libri secundi ftnem pag. 87, lianc Trans-

    3 Idem Malebrancus, citato Chronico Morinensi, bilomem sic describit. Mauronto, vitam intra Bro-
    gliensis monasterii septa ducenti, de coelo signifi-
    assent cap. 31, Baini Episcopi Pastnralem curam,
    Eximius
    caritate non Morinos solum, sed marinos omnes posse am- catur, S. Amati corpus in eam, quam recens aedem
    plecti. Mirum enim, tnquil, quam ipse in conciona- struxerat deportaudum esse ibique collocamlum ,

    torio munere apuil vulgus et Magnates laudabilis, honorifice. Quod ergo dignitateac virtute conspicuo

    sed laudabilior in muniis fervidae caritatis. Non po- viro ad eam rem opus esset, Bainum, Tarvanae Mo-
    terat flagitiosam scabie.n in grege tolerare, praser- rinorum Episcopum orat, ut operam praestet eam,
    tim illam, quae libidinibus corpus animumque depra- ad cujus Episcopatum pertinebat Mennvilla, sive ut
    vat. Quapropter in hujusmodi homines pervigil, alii volunt, Minariacum, intra cujus fines situm

    complures e suo voluptatum cosno peculiari indu- erat asceterium Brogliense. Non cunctatur ille Men-
    ab Angelo
    monitus, stria extraxit. Quos e viris primariis pervicaces nvillam iter capessere : ibiquanta potest pompa
    Homam ubtt
    deprehendisset, non in arietandum ipsos, sed in se delatum e veteri loco divi Amati corpus, nova sede
    ratus, acriter corpus affiictabatsuum, sicque e suis collocat.At tunc, quanti Amatum faceret Cbristus
    pcenis alteri faciebat medicinam. Dum sic Ln Evan- Jesus, eo maxime tempore patefecit. cum se viden-
    gelica orbitadesudat, Pontifice hominis operam lau- dum plerisque (estivitatem celebrantium praebuit,

    dante et mirante, ecce precanti adstitit Angelica palam mullis Angelorum circumfluentibus. Heec ibi,

    specie juvenis, monuitque ad Romanum iter se ac- quae ad landem S. Baitli plurimitm conferunt, quitt ipse
    cingeret; illic sibi suisque non pcenitendum cudi dirtnin festieitatem adornavil.
    tibt a Sergio 6 Colunlur xxiii Octobris Sancti Martyres Lu-
    muiius. Nec mora, re ad Archidiaconos et Raven- die.
    Papa ejci-
    ganiim, cui admmistrationem universam crederet, glius et Lnglianus. fratres Hiberni, et oppidt Lille-
    p tvr:
    delata, Romam felici auspicio contendit, pertigitque. riensis Divi Tutelares, ex quorum Aetis MSS. et

    Ubi a Sergio Pontifiee liberaliter acceptus, proba- e.ccnsis usque Tarvanam iter tenuisse, et SS. I.uglU
    babemus, illos
    et Ltttjtiani
    tionem sui fecit eximiam. Hxc Malebrancus : qui et ingressos urbem ad matrem Ecclesiam oratum
    corpora ad
    iilniiim nuda vcrba citnti Clironici prolulissel. Conse- perrexisse finitis orationibus e templo festinanter proprtum
    :

    eratns est Sergius xxvi Decembris anno dclxxxvii, egressos pras nimio fessos labore. hospitatos esse. casteltun
    ;
    •

    mortnus aiino dcci. Noluisse enim ut per urbem illam fama illoruin cre-
    4 Scripsit Mnltbxus Desprets, Arcltidiaconits Mo- brescens, aures Domni Baini tunc temporis Pon- ,

    rineusis seu Tervanensis. antiquilates Eeclesiee Mori- titicali Cathedrap praesidentis, attigisset, ne divulgati
    nensis e.r archivis ejusdem, qnee Atrebati legi in MSS. ibi a pradicto Praesule detinerentur. Inde erqopro-
    sernata, asserit Valertus Andrcas in Btblwtlieca Bel- gressi, a uefttriis prxdontbtts occisi fucrtinl. Tttnc, in-
    gtca. Hoc auctore citato, isla dicto capile seribu Mate quit Mnlebrtintus, lib. 4 de Mortnis ci/p, 39, ex Cltro-
    bruncus Annus volvebatur dcxci, cum Bainus Epi-
    : nicti Morinensi, res ad Bainum delata est : qui cura
    ^copus Roma, uti liberaliter acceptus. liberalius di- pia illuc multitudineconcessit. Sacra autem pignora,
    missus non tenui suae sanctimoniae relicto
    est, tumulis honnrifice condita, ad castellum suum illic

    vestigio. Ubi enim Apostolicum ejus zelum et cor- in propinquo situm deportavit, ubi verosimile est
    poreae moli magnitudinem sapientia;, pietatis, eloquii fuisse aediculam, vel sane capellam a Pontifice ad-
    respondentem animadvertit Sergius munenims , jeetam :enim tempora continuo quodpiara
    ad liaec
    Retlquiis auctum, et praesertim insignibus Divi Silaa Apostoli ilhc extitit. eorum nomine et bonore
    sacrariolura
    Sandi SltX Reliquiis, ad patrios tines remisit. Nil gratius pote- insignitum atque omnino existimatur, Lilerium
    :
    donatus,
    rat obtingere, imo niliil ornatius. Nunc juvat con- opportuna istorum Patronorum, quos adhuc sHi-vut,
    silio Angelico anrem pedesque praebuisse. Exinde accrevisse beneticeiitia : scilicet cuin illie nil nisi
    vix sibi bene esse credit, quaindiu Morinis suis iti- silva, Burnetum nomine, et in aditu ejus illud
    neris longitudo abesse cogit. Compendium iacit, Baini esset castellum. Latius kxc ad diem ilhrum
    quantum per vires licet. Dum Tarvar.se proximum nalalem.
    vnnm oppiduinve attigit (Aria nulltun vicinius) mo- 7 Idem Mntbiiiiirus cap. 53 addit, esse Baini non
    raro facere, de.sacri pignoris adventu ad Abbntes. leve in Morinis mnemosynon. Creditur enim, inqnit, cfitnparat
    uti assolet, Curiones, Viros nobiles, expeditns mit- Lisas inter ac Diverniara in Bolonesio Ecclesiae suae Ecclesia
    lere tabellarios, stato die Tarvauam celebriore pom- praedia comparasse, quae exculta in Tarvauensis
    pa Aposlolicum munus deferendum. Qui ubi aflulsit, Episcopi frugem ita deinceps excrevere, ut in pagura
    sesocum universo Clero obviam effundere cives, insignem abierint, et primogenii auctoris nomeu
    cumque multa viciuarum partium manu in Marianam induerint Baingahem, id est Baini domicilia, cum
    hasilicam Apostoli Reljquiae importata?. Qujsque pro sacrario, quod forsan ipsius accessit opera.Vixe
    eas deponit l,i virili Bjinogratulatur, qui Silam, Divi Pauli socium aliter factum legimus, ut ab istius sevi Praesulibus
    ecclesia S. etcollegam, alterum e Jesu Christi primariis disci- non nisi sacra profanis jungerentur, et praesertira a
    Uaritt.
    pulum, pretiosam adeo e Remano gazophjlacio tantae Sanctimoniae viro. Post Tarvanae excidium,
    gemmam. a communi Christianorum parente obti- quodis pagus in Bolonesio Sedein haberet, ad Bono-
    nuisset. Magno deinceps Partheniie acdi fueruut niensera Episcopum attinuit, et hodie pertinet. Exi- Hatnglim.
    tt
    illae ornamento. Eo facta
    quotannis concursatio, stimarim etiam vicum B ainghem. qui supra Turva-
    quoties solennis festus dies in Idus Julii recurreret. nam ad Agnionis brachioluin assidet, ab eodem no-
    Htibemus Breviarittm Ecclestse Morinensis , anno menclaturam duxisse Denique arbttramur S. Bainum
    .miixlii excusum : ui quo ad dtclitm xm Julii priescri- adfuisse dedtcationi Ecclesix Blangiacensis, non Ra-
    vengarium
    DIE VIGESIMA JUNII 2o
    vetigarium successorem : quod potertt exatius qttxri ad sis, Uti m Bibliotlteca Cluntacensi legitur : estque modo V
    Vitam S. Eertae fundatricu, die iv Julii. lpse autem. opptdulum, ad Andelam amnem, quinque leucis Gal- ACCTORE G. 11

    cum Episcopatum dicto successori Ravengario commcn- licts ab urbe Ralomago dislans. Quo
    aulem jure posse-
    dasset ; secessit ad moiasterium Fontaneitense ; ibique deril diclnm locum, et qua occasione
    Quercitani mona-
    afiquamdiu Monacttus videtur vixisse, ac dein Abbas slerium eonstritxerit Pippinus, in eodem Chronwo de-
    creatus, ut jam dicetur. claralur ac ttgi polest : quibus relatis ista adduntur :

    Denique evooatum ipsum venerabilem Patrem idem


    Princeps hoc coenobium aedificare jussit, Rectorem-
    CAPUT II.
    que constituit sicut in largitione, quam de ipso
    :

    Gesla in regimine FontaneUensi. Obitus. locello huic monasterio tradidit, scriptum fore con-
    stat. Sic enim inter cetera illic insertum reperitur,
    j\.ccedimus ad Chronicon Fontanellense , rx quo sna ubi constituimus virum strenuum et Dei cultorera,
    Jl/fw/n Chro-
    „,,i Fontanel-
    elogia<lc S. Baino siimpse.runl, Arlurus du Moustier, Domnum Bainum, ipsum Rectorem monasterii Fon-
    lensls ah all s in Neuslna pia ubtde Abbatia Fontaiiellensi S. Wan- tinellensis ; ea videlicet conditione , ut ex praefato
    observ-tta. dregisili; el Joannes Mabilio, in secuto lerlio Benedi- monasterio Fontinella , pust reccssum ejusdem
    ctino, pag. 474 et sequenti, qui prxfatur , pauca de Baini, ipsiMonachi, in ipso Floriacu cccaobio con-
    S. Baino sciri, et ea quidam tot nodis intricata, ut sistentes,omni tempore rectores et Gubernatores
    fllum abrumpere quam dissolvere' acilius videatur. habeant, et sub eorum ditione nostns et futuris
    Eas et nos dtflicuttates proposuimus xtv Maji, ad Vitam temporibus permaneant, ac sub nostra ac heredum
    S. Fremberti Episcopi Tolosani, in ccenobib Fonianei- nostrorum defensione ipsa loca percaniter tuenda
    leusi vila fuiteli: cujits corpus, ul m ra
    dlcitur, S. Bai-
    f
    consistant. Actum est anno duodecimo, regnante
    nus fertur transtitlitse. Fuil illnd Cbromcon lempori Hildeberto Rege. In quo conventu iuterfuit idem
    Ludovici Pii. moeratoris eiartiium, ac orsan n ptiste- gloriosissinnis Prinoeps et nobilis conjux ejus Pli-
    rioribus circa chiiracleres Cnrono.oijtcos mntalum : et ctrudis, flliiqiio ecrum Drogo et Grimoldus, Grippo,
    t/uia tuiu letnpoiis in pnmo suo vigore eral, ratiolem- et alii plures. Annus xn Cliildeberli ex compulu no-
    poris comimlttntli ab ortu Clinsti , eiqtte nsercndi In- stro, est dccx : sedjnm tum Drogo obierat, ab auetore
    Jivmanonim PonliHcum ide>z ca-
    dictiones eiiin onnis . Clironici p'rperam intrusus. Adduntur varix donatio-
    ctum in anlerionbus eUisdem Cnromci anntsnon ubsqut nes, Principe Pippino eidem Flortaco faetx, et ad sin-
    pluribus mendis : atque ila cao. "1 de S. Bnino leijtlttr gulos annos J-.dietiones, quarum tutic in istis partibits
    Bainus Episcopus de civitate Tyroanda, qavd jam necditm ustts rrtii assumptus : imo sttnt ibt Donattones
    corrigendnm monutmiis, quiutus ab almifico ac cum ab aliis (nrtie unno vi et vn Cltiltleberli cum necdum
    Tcmput
    reginiints
    omni honoriflcentia norainando Protectore nostro essei ctxplum txdiftcari dictum Floriacum ; et solum
    clarissimo Sacerdote Waudregisilo, regimen assu- anuo seplimo supra dicebutur Abltis Fonlanetlensis
    mit coenobii, ab anno videlicet septimo Hiliberti creatus. Sed retiqua gesta S. Baini ex dicto Ckrontco
    Francorum Regis, et decimo tertio Sergii Papae, peite.vantits, ubi ista leguntur in MS. noslro.
    usque au decimum quintum ejusdem Regis annum, 10 Hic namque Bainus. inter innumera bonita-
    et Joannis Apostolici secundjm qui fuit octogesi- ; tis suae opera quse gessit, etiam corpora SS. Yvan- ab eo tra isla-
    mus octavus a Petro Apostolo exarchatus autem ; dregisili, Ansberti, atque Wulfranni in ecclesiam ta corpora
    SS. Wandregi-
    Pippini fllii Ansegisili vicesimus primus, Dominicae Principis Apostolorum Petri, de basilica S. Pauli sitt et Ans-
    autem Incarnationis dcgvi, Indictione iv, per anuos transtulit et posuit quidem corpus beati Patris
    : berli.

    novem. JJxc ibi, ex quibtts priino assumiinus annum Wandregisili iu rnedium, magni vero Prassulis An-
    xin Sergii Papae, qiiieouvenit inannum dcc. At quo sberti ad laevam, et gloriosi Pontificis Wulfranni
    modo per annos novein pervenitnr ad annum
    tttnc ad dexterain partem, in absida ejusdem basilicaead
    DOCVI, cttm solum sex sint uut utroqne lermino tncluso Orientem plagum. Facta est autem haecsanctatrans-
    septem ? Pneterea, tesie auctore cosevo', jttssu Childe- latio anno Dominicae Incarnationis DC&V, Indictione
    ali nnno brandi scripta esi hisloriu. secundum quamChiliteberlus secunda, pridie Kalendas Aprilis feria secunda.
    circiter 700.
    solum regnnvit annos tredecim, uli nos s rpius docui- Nam solennitas Sancti Pascbatis tertio Kalendas
    mus. Carolus le Cvniie ad tiiiuum DGGXi, quo muttuiis Aprilis tunc extitit, qui erat annus x Regis Hilde-
    est Clultlebertiis, tiibuit /tute aunos septemdecim; ac berti, porro Joannis Papce, qui octogesimus octavus
    primo loco pro se aUegtit Gesta Regum Francorum, a B. Petro Romauam rexit Ecclesiam, annus pri-
    ijuvriiiit auctorem itlem le Cvnite in lomo anleriori, ad raus; Baini vero beati Patris pradicti annus quin-
    tinniim 038 num. 98 pttg. 73 lin 21, appeltal Ano- tus, ex quo regiminis assumpserat curam istius coe-
    nvmum 1-auulatorem. qui Gesta Regum Francorum nobii. KullomudohsecconsentiuiilcumActisSJIulfran-
    scripsit, qtta' alii ab eo cttttli absque ullv examine de- ni.a nvbis ad xx Mttriii tUustratis : ex it> etiim constat,
    non s. Wat-
    scripserunt. Componimiis crgo, donec aliquod certius eum ad aituiim usquectzxx tn Frttiu \tixisse, et postea
    franiti,
    proferetur initium regiminis S. Baini in ccenobio Fon- J'vittviiellie prwattint detjtsse, ne senein flflllODGCXLI mi-
    tiinelleiisl, cttm tiiino xiil Sergit Papx, ctrea ttnnum grassead Dvminum ; uti ibidem ostenditur ex Chrvnuis
    dcc. De tempore olutus itifra agelttr : nunc progredia- antiquis Senonensibus, dtt Oderanno etCturio monachis
    mur ettm Cliroiiieo Fontanellensi. J
    S. J etri viviapud Senonenses striptis : qui et adjttiiijunt

    9 Sub uujus temporePippinus gloriosissimusDux mortein Caroli Martelli, eodem anno DCGXLI vilu fttn-

    Ftoriasum Floriaeiim coenobium, una cum nobili conjuge sua (ii. Prxterea eotpus S. Witlfrannt postea. sed seorsum,
    ctr.nobium Plectrude aedificat, quod sitiim e<t in pago Velio- ad basiticam S. J\'trt fuisse tiansUttuni xv Oetvbns,
    tt commlssum
    cassino, anno nono Hildeberti Regis qui erat .-
    pluribus oslcndimus; ac forte undectm pvst obilitm un-

    exarehatus sui annus xxm, DorainicSB autem Inear- nti, vi in Chtonico Fonlanellensi diciiur : verninnon
    nationis annus DCCvlll ipsuinque Bainum Rectorem ; iiiiiiv dcciv, sed dcclii. Potuit atttem S. Bainus traus-
    ibi praefecit plurimamque tnrbam Monachorum
    ,
    inlisse cvrpora SS. PPandregisili et Ansberti, dielo
    adunavit. Ubi aunus nonus Childeberti, in duplici unno dcciv, qitibus postea ttdjuncttim fuenl corpus S.
    nostro MS. et edilimie Aelieriana signatus, eonfertiir I)'iiI'iviiih. Eodem die xx Martti ostendimus corpus
    cttm aimo dccviii , tteet siipru annus xv Ciiildeberli S. Wiilfriiiini ilelattim Abbavitlam , non Gtiinltifiitii,

    citm anno dccvi jungeretur, itt nilul magis monstrosum cum corporibus SS. fVandregisilt el Ansberti, ttti eo-
    ndeatur posse nflerri. Jstud aulem olim Flortacum tlcm pluiie ertvre a nvnnitllis futt assertuin. Jieintiin
    monasteiium . vultju Fleuri, mvdo redactum est in non solitmin annis Chtldeberlt Regis, ut tupra dictum;
    Prioralum de mensa Prioris S. Marcelli Cabilonen- see eltutn itt annis Jvanuis Papx lutt erraluiu. dum
    JunuT. V i aniius
    26 ACTA SANCTORUM.
    A annus ejus Pontificatus pntnus assignatur, qui secun- tyrolngtis sfabilivimus. De anno mojor difjicultas est.

    n -
    dus erot, qtna ainio ucni die vni Octobris in Ponttfi- Ac jirnno, quia commissum anno
    regimen videri illi

    cem fuerat ordinatus. Dtc snpra innUimus, non arbitramur mortuum esse
    MDe S. Eremberii trauslutioiic 1*1 dicto Chronico anno dccvi, neque elapsis annisnovem regiminis, anno
    ittm corpus
    ista ita tnterseruntur : Eodem vero in loro, quo B. dccix sed, st diphma Pippini Principis de Floriaco
    '

    S, Erembtrli ;
    Wandregisilus in pnerticta S. Pauli Apostoli re- monasteho sit ea parte sincerum, vivebat adhuc anno
    quieveratbasilioa.B. ErembertumEpiscopum posuit: Childeberti xxii, Christi nccx quamdiu autetn postea
    :

    qui antea in inferiore loco ejusdem ecclesi» subter superfuerit non iatet, Joaunes Mabilio in plunbus ahter

    arcubus tumulatus annis plus minusve triginta tri- sentil, dum er Abbate Episcopum Taruancnsem asse-

    bus requieverat, die trigesimo primo post transla- ritcreatum, acdeinde privatum degisse in monasterio t

    tionem praedietam ; condiditque super enm repam tandemque annohccxxxniaut senus obiisse ; sciticet ut
    argento decoratam qux explicantur ad Vitam S.
    ;
    Wulfranni corpus posset transferre, quem anno dcgxx
    JSremberti xiv Maji. statuit vita functum, Qux omnia displicsnt, et exsupra

    Tempits 12 Obiit idem Episcopus Bainus duodecimo Ka- relatis corruunt.

    mortis. lendas Julii. Ita idem Chronicon,quodetsupra txMar-

    DE S. IDABERGA YIRG. ANGLA


    BERGAS S. WINOCI IN FLANDRIAM TRANSLATA
    COMMENTARIOLUS JOANNIS LOLLANDI
    Dc tempore ct auclore translationis, verosimiliter cx monastcrio Petro Burgensi.

    commoratus Hardecnuto, contraxerat forte cum eo tunc

    m
    Tianstatio 'artyrotognnn monasterii S. Winoci, a Rais-
    notitiam Balqerus. Porro cum, utdicemus 11 Auqusti.
    Fastlt citatum; et Molanus, in additionibus ad
    adtcrlpta, Rehqutx S. Oswatdi fuertnt Petroininji asservatst, in-
    Usuardum, ua kabent xil Kal. Julii, glo-
    :

    ._.^a translatio S. Oswaldi Re^is, et S.


    deque pars m Flatidriam allutn ; probabile est Edbur-
    gse, Pendse Regis Merciorum, quae cum SS.
    filtce
    Idabergte tMo/nnoIdubergse) Virginis. Brevius Wion
    Kineburge, Kineswitha, Chinesdra sororibus, in mo~
    et Menardus Eodem die S. Idubergae Virginis.
    :

    nasterio Dormundeastrensi, duobus tantum Petroburgo


    Putat Wion (in NotisJ esse Idabergam sive Itisber-
    milliaribue sepulta erat, aliquas allatas a Balgero in
    gam, de qua xxi Maji egimus ; quod et alii, ut Meye-
    Flandriam Reliquias. Quam Meyerus ante citatus re-
    rus t Molanus, Rnis.uus aliique tradidere.
    fert translationem anno mccxxi factam; ea forte ejus-
    2 Verum m
    Chronico Bergensi isthxc kabentur :

    faeta crrditur modi fuit, ut in novum feretrum fuerint SS. Edburgae


    Debinc anno mxxxviii corpora S. Oswaldi Angliae
    an, L038 et Oswaldi reliquix conditas.
    Regis et Martyris ac Idabergas Virginis, Balgerus
    k Anno mdlviii cum Tliermxus, Gallicarum copia-
    monachusde AngUa transtulit Bergas in raonaste-
    rum Dux, maritimam Flandriam irrupit; captaque
    in Reitquiae
    rio S. Wiuoci, de qua translatione ad Rumoldum an. Ib58
    Dunkerka, Bergas quoque occupavit, atque fncendio
    Bcripsit Drogo Monachus. Dabimus v Augusti vitam JiSilpat;c.
    vastavit : tum conflagrante nobilissimo S. Winoci mo-
    S. Oswaldi, a Drogonc Monacbo, ac deinde Tervanensi
    ejusdem Drogonis nusterio, Monachis fuga dilap&is, deperditse etiamsunt
    Episcopo collectam, duosque de illo
    Reliquise SS. Idubcgae, Oswaldi, Lewinae.
    Sermones ad Rumoldum Abbatem Bergensem. Gui- D. P.
    cttm corporc
    lielmus Gazasus in historia Ecclesiastica Belgu ait, 5 Bollandus, ante annos forte plures quam qutn- F
    s OtvtatH R
    quaedam ossa S. Idabergse, et S. Oswaldi ex Anglia quaginta, cum nondum ad przclum dari ccepisset M«r- 1'otuit //o-

    allata. Idem ex Gazeto refert Sanderus in Hagiologto tius, nescio qua occasionedigestum reliquerat Commen- rulssc sec.

    Flandrir. tariolum hnnc : nec invenit quod postea adderet

    3 Quxnam hsec fuerit Idaberga, nondum comperi Henschenius, quamvis in Martio ad diem
    SS. vi de

    sed cum plures (nerint in Anqlia Edburgae vel Edil- Kineburga ac Kineswitha prxdictis, multa commenta-
    fnrtnssis
    burgee aut Edilbergae, omnino existimaverim quam^ tus. Mihi volupe est maijutrorum nomina laboresque
    paulo teriut .

    piam ex iis fuisse, cujus Rehquias ab slngiis obtinuerit invenire inter Acta postcriorum mensium, et qua licet

    Balgerus, cum esset Regi Anghrum, ut dicitur, ca~ prosequi atque complere bene ca'pta ; sed guod his ad-

    rus. Imperabat quidem anno mxxxviii Anglis Oswat- dam nilul tiltra invenio; sohim dico, si cum praedirtis

    dus, sed pauio verius id accidisse existimaverim, sub sanctis sororibus commune aliqiud m vita habuit S. Ida-
    11 ardecnulone Rege, aut S. Eduardo, qui cum Emma berga, dequa nobis hic sermo, videri vixisse sub finem
    Flandrensi genitus esset, Flandris ea occasione liberior sevuli vii, sicut vixisse illas Henschenius statuit.

    erat ad ejus aulam accessus ; et cum Brugis esset diu

    DE
    DIE VTGESIMA JUNII. 27

    DE SANCTO ADALBERTO
    EX MONACHO TREVIRE.NSI ORD. S. BENEDICTI

    ARCIIIEPISCOPO MAGDERURGENSI PRIMO


    COMMENTARIUS JOANNIS MABILIONIS
    HOT. 1

    § I. De origine Monasterii, ipsius urbis, et erectione ejus in Metropolim.

    AN. t)CC-
    CCLXXXI.
    Antequam Adalberti
    pramitlere loco
    gesta exponamus, juval lioc Ecelesiae per triginta annos providit, specialiter ta-
    originem civitalis el monaste- men curtem Gisenheim in usum Fratrum acquisi-
    Alfatis Magde-
    rii Magdeburgensis : qnod utrumque melro- vit. Vinum etiam in summis festivitatibus per xvi
    burgum S.
    polt ejusdem urbts principium dedit. Otto
    /nnocentii dies instituit. Ipse aurum pretiosum, et gemmas,
    M. Retiquiis Magmts totius nigotii auctor
    ; qui devietis Slavis, Sa- et lapides, et margaritas in constructionera calicis
    an. 937 xonist ad Albim populis, religionem Chrislianam per- et patenae collegit: sed infirmitate praeventus, sub
    suadere cupiens, non aliud liuicrei magis salubie con- sigillo et fide Christi successori suo reservavit. Ipse
    silium invenil, quam erigendo prsesidio simulqtte mo- etiam, Wendelgarda defuncta, Gerbergam Abbatis-
    naslerio noslroriim, quod Fidei Ckristinnx seminanum sam in Gandersheim ordinavit. Denique Olwitio in
    esset et asylum. Itaque anno dccccxxxvii, Editltx regimen Magdeburgensis Abbatix successit Richarius,
    piissi nst eonjugit siij- instinctu, prout in Chronico quo Abbate catnobii translatio facla est, ut postea dice-
    Magdeburgensi legitur, Magadaburgensem aedificare mus.' f/uic vero successisse
    E
    videtur Riddagus, cujus Ric harius et
    ad qnam reliquias Christi Marty-
    rifpit civiialern, egregia tnentio fil in eoclem Chronico
    Magdeburgenti Riddagus.
    ris Innocentii cum magno adduxit honore. Nam ad anttum dccccxcv ubi Cunigundis, Sigtfridi Comi-
    ;

    urbem hanc, ob aeternae remunerationis gratiam, tis de IValdibtke uxor, flagitante fratre suo altero Sige-
    patriceque communem salutem , et acquisivit ftido Cotnite, nuntiuiu ad Abbatem Riddagura mi-
    et construxit. Juvit eum ad hoc beatse memoriae sisse perhibetur, ut filium suum Sigefridum, ad S.
    Edith, quibus potuit quae innumera virtute prae-
    : Joannem m Magedaburh sub habitu monachicode-
    dita, ut signis post obitura claruit, inducias vise * gentem. accepta licentia reduceret. Hic quiavirval-
    ilti et SS. istius sibi concessas, Deo hominibusque acceptae de prudens fuit, cunctis solicite perquisitis, injustae
    Petro ac perduxit. Decrevitque idem Rex eodemannoix Kal. legationi restitit;et propter curam aDeo sibi cre-
    Mauriiio
    monusterhim Octobris, hoc est m proximo die post festum sancti ditam, quod hoc facere non praesumeret, respondit.
    slruit Otto l, Mauritii, congregationera Monachorum tieri in ea- Dtqna satte bono Pastore animi conslantial Nuntius
    dem urbe, abamorem Dei, etpatris suaeque animas, autem, ut jussum fuerat, ad Ekkiliardum, qui
    ei

    sanctissimae conlectalis sua», et Rodolfi Regis Bur- tunc Custos Ecclesiae sancti Mauricii et Magister
    gundix Transjuranss, qni ad eum Sanctum transmi- scholae fuit, veniens, ut filium suum Thietmarum
    sit Innocentium, omniumque debitorum suorum re- ob rem necessariam matri remitteret, supplex ro-
    medium; construens monasterium in honore sancti gavit. Qui cum laicali liabitu, quo inter piratas
    Petri Apostolorum principis, et S. Mauritii atque conversari debuit. profectus, est, nempe ut suis a
    Innocentii; tradens ad eumdem locum praediamnlta captivitate liberandis auxilio esset. Sed hsec extra ti-
    in diversis locis, et ipsum- locum Rnmano suhji- neas.
    ciens mundiburdio, Fratnbus concedens libnrani 4 Citm Otio Magnus Slavos variis impressionibus
    Idem Otto
    electionem Abbatis ; peragens omnia cum con- attrivisset, demum anno dcccclx universos Slavorum sut/actis
    silio Friderici Moguntini, et Adaldagi Bremen- populos suo impe-io subjecit ; et quos pater ejus uuo an. 960
    sis Archiepiscopi, aliorumque Episcoporum com- grandi bello domuerat, ipse tanta deinceps virtute Slavis con-
    sulturus,
    plurium. constrinxit, ut tributum et Christianilatem pro vita
    F
    2 Hxc omnia fuse commemoranliir in ipsius Otto- simul et patria gratanter susciperent : baptizatusque
    nis litteris apud Meibomium, post fftthichindi Anna- est totus gentilium populus; Ecclesiae in Slavonia
    ipsumque lcs, quod prwilegium secundum ul Magdeburgensi ec- aniificatae;monasteria etiam virorum ac mulierum
    dotat.
    clesixdatum anno Domiiiica'Iucarnalivntsvccccx.xxvu, Deo servientiura plurima constructa. Tunc Slavonia
    indict. xii. anno vcro Oltonis pitssimi Regis u. Ter- in duodeviginti pagos dispertita est; qui dicunfur
    liutn sequitur privilegium, qno prxdia item multa li-cdit ad Cliristianara iidetn omnes, exceptis tribus, fuisse
    ad S. Petrum Apostolorum Principera, et ad S. conversi. Iltvc ex Chronographo Magieburgensi MS.
    Mauritiuni, atque ad S. Innocentium, ad nutrimen ex quo ettatu sequentia desumpta sttnt.

    Monachorum, in loco Magdeburgdicto Deo servien- 5 Anna DCCCCLXH, cum Otlo, a Joanne Papa XII
    tium, quem ipsum locum Romano subjicit mundi- Rom.v Imperalor acclamatus esset, Archiepiscopalem an. %? "iic
    tontwe
    bunlio proprium dans, quod a Bernliardo Ha-
    ; iit sedem Magdeburgt ab eoiem institui curavit tametsi ai
    Joantns I?,
    berstadensi Episcopo comimitalione acceperat. Diploma effectum tton ante annum dcccclxviii perducta res est,

    dalum est in Magdeburg anno Dominicaa Incarna- Joannis Pontificis LUteree, inprxdictoChronica MS.
    tionis DCGCCXL, qttx urbs alio nomiite Parthenopolis ad marginem relatx sunt in hunc modum: Joannes
    dicta est. Episcopns, servus servorum Dei, reverendissimis
    3 Primtts Mttgdeburgi fuit Anno, quipost Rieligo- confratribus, Archiepiscopis, Abbatibus, Monachis,
    l-jus prlml wonem Episcopum in Sedem Eaiesuv Wormatiensis Primatibus, omni Clero et populo. in Gallia, Ger-
    Abhatei
    evectus esl, auno dccccl. Otwinus, ejttsdem loct Abbas mania, Bauvaria constitutis. Qimties ad profectum
    Ottoinus.
    secundus, itidem atl Episcopatum promovelur anno novae Christianitatis , concessionis firmitatisque
    dccccliv: 17110 anno h.rc legunlur inChronico Magde- privilegium a sancta Romana Ecclesia, cui Deo
    burgemi: Thiethardo Hildensheimensi Episcopo de- auctore deservimus, exposciturj toties onini dili
    functo, Otwinus Parthenooolitanus Abbas, decimus gentia omnique amore impertiri operoe pretium du-
    Episcopus ordinatur: guv -iralem utilitatem suas ximus; ne quod erga pia desideria propensius lm-
    pendi
    S8 DE S. ADALRERTO EPISC MAGDEBURG.
    desidiam itaque Deus serenissimo Imperatori Ottoni,
    suoque D
    A pendi convenit, callirli hostis invidia ob nostris, ^™" c" m
    carissimi nato tequivoco Kegi, spiritualibus filiis
    . M IBII I M indedcienter subripiat. Totis ergo viribus, u
    long»vani tribuat vitam quatenus in hoc seculo l,"^^
    Fratres, certandum est, ut Christianilalein, quam
    :

    coelesti troplisio tranquille viventes. in futuro immarcessibilis gloris S utdit Prtma-


    Deus omnipotens per servo» suos
    nostro qiioque pereum penipiant palmam. Scriptum per manum Lennis, ti Haqdetmr<i.
    quotidieextendit et provehit,
    sanctae Sedis Apostolica;, in menso Fe-
    adjutorio, in eudeui soliiletur et maneat. Nunc vero, Scriniarii

    Deioperanteclcuientia.carissimusetChristiaiiissimus bruario Indict. v. Data 11 Id. Februarii per manum ;

    Avari- Georgii, Secundicerii sanctae Sedis Apostolica:, anno


    filitis nosterOtto, devictis barbarisgentibus.

    bussciliret aliisquequamplurimis, ut aildefensionem Deo propitio Pontiticatus Doniini Joannis, summi


    cd gentts VII; iinperii Domni
    Pontificis et universalis Papa>,
    lotius cnnrrr- sanrtie Dei EccIeMas triiimphalem, victoriie, imperii
    piissinn Augusti Ottonis, a Deo coronati magni Im-
    slonem. ciilmen, per nos a B. Petro Apostolorum Principe
    peratoris, anno 1 in mcnseet. Indictioneproedictis.
    susciperet coronamj summani et universalem, cui
    ;

    Sedem. Quem paterno Haclenns diploma Joannis XII, pro erectione monasterii
    Deo pni-sidemus auctore, adiit
    Maadeburgensis in Melropolim, el Mcrscburgensis m
    affertu suscipientes, ob defensionem sanctie Dei Ec-
    Sedem Episcopalem. At res effeclu caruit, ul nw.v di-
    clesiaj, in Imperntorem. cum B. Petri
    benedictione,

    unximus. Cumque in Ecclesia beati Petri Apostoli,


    annnm dcccclxviii.
    cemus, ad

    de statu et regimine totius Christianitatis tractan-


    tes, qu;e utilia sunt utiliter secundum Deum
    tracta- missus Episco-
    liwjis, sed liussis
    §. //. i\on
    rentur; prsefatus piissimus Imperator Otto, qualiter pus Adalbertus.inde Abbas Wictenburgensis
    Hciavos, quos ip? edevir.it, in Catholica fide noviter /actus ac demique Magdeburgensis ArcUe-
    momistcrium
    jnutat in Ar- fundavi rat, nostrse innotuit paternitati; deprecans
    piscopus.
    chieplscoplum, et obnixe poslulans, ne in oves, quas ipse in Christo
    acquisierat, ob Pastoris defectionem, antiqui ser-
    dominaretur. Ad hanc itaque peti- uibtts minislris Slavi seu Rugi ad Fidem ronvcrsi E
    pentis versutia Huglara ad
    smi, Waditione acceplum refertJHelmodus, in Histoiim
    tionem, asseiisum, Fratres carissirai, merito prae- ilotolatrium
    Sfavicx cap. 6, niquc revocat ad temporaLudo-
    buiinus. Totis ergo medullis cordis, prout dignum
    lib. 1
    relopti
    vici secundi Imperatoris: cvjus temponbus egressi de
    est, ut novella hsBC plantatio super verticem montis,
    fundetur, iutenilamus: CorveaMonaclii. sanotitate insignes, Slavorum salu-
    in petra qum Cbristus est,
    dabit vires qui neininem vult penre. Cujus annuente
    tem sitientes, inipenderiint seipsos ad subeunda pe-
    et per hanc privilegii paginam
    ricula et niortes pio legalione verbi Dei: peragra-
    clementia volumus,
    utMagdebnrgensemonasterium, in regno tisque multis Sclavortim provinciis, pervenerunt ad
    tt Hlenbvr- juliemus,
    eos, qui dicunturRunisive Rugiani, et habitant in
    gense In Saxonuni jnxta Albim constructum, quod pnelibatus
    Eptscopium :
    sanotissimus Imperator ob novam Cliristianitatem
    corde maris. Praedicantes itaque verbum Dei cum
    construxit, quia vic.in.ius id locorum gentibus est omni tiducia, omnem illam insulam lucrati sunt ubi :

    etiain Oratorium fundaverunt in honorem Christi, et


    in Arcliiepiseopalem transferatur Sedem, qua? per
    subditos Suffraganeos tutum Dei gregem regere et in commemorationem S. Viti, qui est patronus Cor-

    hanc privilegii veiaB quem Slavi, in idolorum cuitum denuo lapsi, pro
    gubernare valeat. Voliimus, et per
    :

    paginam jubemus, ut Mersiiurgense monasterium, Deo. inquit, venerantur.

    quod ipse piissinius Imperator, quia Ungros pro- 7 Id si factum est Lmhvtco secundo imperante, idem demto convcr-
    tunlitrub
    stravit, futurum Deo devovit, in Episcopalem eve- itecum tentatum sub Ottone Magno per Adalbertum
    AdulOrrto
    hatur Sedem, qua) Magdeburgensi sit subdita Sedi Corbeix novs in Saxonia Monachum, quem Otto Apo- Cmbtitnsi,

    quia tot gentes sub uno Pastore regimininiepossunt. stolum in tllas gentes transmistt. Hujus Adalberti seu

    Volumus, et per nostra; auctoritatis privilegium Adelberli acta reperire nobis non Itcuit, nec scio an ab

    censemus, ut censum et deeimationem ornnium gen- aliquo vctert auctore in cvmmcntarios reiata sint. Fa-
    tium, quas idem piissimus Imperator baptizavit, vel ciemus itaque dc eo pro more no&tro ; ut cotlecto ex ve-

    per eum suumque filium aequivocum Regem, succes- tcrum monumcntis ejuselogio, facta tpsius ab obttvionis

    soresque eoruin, Deo annuente baptizandae sunt. ipsi tencbris pro modulo eiuamus. Hunc Adatbcrtum illu-

    successoresque eorum postestatem habeant distri- strissimus Cardinalis Baroniusad an. 971, rectedistin-
    buendi, subdendi Magdeburgensi, Mersburgensi, vel ijuitab Adalberto Prnqensi Antistite ejus discipulo: sed
    cuique vebnt futurae Sedi. Volumus etiam, carissimi non bene ab Adalberlo primo Arc/tiepi&copu Magde-
    Fratres, et ex B. Petri Apostoli jussione pneeipi- burgensi, quem \tnum eitmthm esse cum Adalberto
    mus, ut Mogunliensis, Treverensis, Coloniensis, Rttgoritm Apostolo, constabit ex its quse jam dicturi

    Salzeburgensis, Bammaburgensis ArchiprBBSules, sumus.


    Magadaburgensis monasterii in Archiepiscopalem 8 Qui de Adalberti nostri rebus gestis agunt, alii
    ad Rugos, atii in Russiam missum perkibent. Rugos
    a quo dlversus
    et Mersburgensis translationis in Episcopalem Se-
    htc daiur
    dem, totius cordis corporisque viribus, consentanei Itotlie quoqite oppeUumus eos, qui nunc oram Liattltici linssis Epf&co-
    fautores persistant. Cum
    vero Deus omnipotens, per maris incolunt, Pomeranix modoattcibuli, et Rugotum jiurn pcten-
    insulx, vulgo Rugen, vocabulum indiderunt. Sed ne tibus
    praetaxatum servum suum invictissimum Imperato-
    rem, suumque filium Regem, successoresque eorum, Adalbertum ad Rugos istos dtrectum existimemus, vetat
    vicinam Slavorum gentem ad cultum Christianae Heieme Lieginx notren ,
    qtiae recens sacro lavncro rc-
    tidei perduxerit; per eos, in convenientibus locis, generata, fidei Cltristian* pr.rcones ab Ottone Magno
    secundum opportunitatem Episcopatus constitui: et postutavit. Atqui Itsec Russix Regina erat, attte bitptts-
    eidem.per consensum prajdictorum, et Archipraesu- mum Olga dicta, qu;e Constantmo Leonis fitio impe-
    lum successorumque eorum, ab Archiepiscopo Mag- rante profecla Constantinopoltm, Clirittiana facta, II e-
    deburgensi Episcopos consecrari volumus Suffraga- lenas nomen in baptismo accepit. Lambertus Scafnabttr-
    neos. Sed tamen, si praefati filii nostri piissimi gensisy qui ante qutngentos annos Chrontcon icriim
    Imperatoris, suiquefiliia?quivoci Regis successores, Germanicarnm scribebat, auctor est, anno Christi nati
    eorum statuta frangere tentaveriut, aut praedicta- DGCCCLX Russix gentis legationem ad Rcgem Ottonem
    rum Ecclesiarum ceterarumque Praesules successo- prtmum venisse, orantem ut stbi Eptscopus aliquis,
    qui
    resque eormn Magdeburgensi Archiepiscopo suisque retigwnem Cltristiauam apnd se piwdtcaret, mitteretui
    ;
    successoribus, adjutores consentaneique non fuerint, vii.ssumque fttisse Adalbertum, qui vix manus
    ebriim per simulntfim
    anatbematis mucione feriantur, asummoque Retri- effugent. Sed Martinus Cmmerus, initio tibri 3 de legatlonem,
    butoredamnationeni sine fine recipiant. Omnipotens rebtts gestis Polonorum, /tultucinatum ait Lambettum;
    DIE VIOESIMA JUNI1. 29
    ratum, Adalbertttm in Rngiam misstnn nnn bertus ejns fratcr
    esse, in ; et post bienmttm huic Adalbertus, D
    Russiam, qux a Basiliit Imperatore Conitantinopolitanb titi tliscimus ex Chronico Magdebmqmei ; ex qno cor- \ MARIMOSR
    Episcopum et ftdei Clirislian.v norntam et Gr.rcani- riqentla vulgata Reghiouis amtinnatio, in qtia, pro
    cos riitts acceperil. ferumtamen non ttolm Lamber- Wieenburgensi, perpetua legitnr Wirtzburgense mo-
    tus, sed alii illorum temporum nuciores, Adalberlum nasterium.
    in Rnssinm tlireclum cnntcttantur ; el qui Rngns ap- 11 Sed qnnniam Adalberto nnn svfficicbat exigua
    jiellanl, addendo Hclenx Retjinx nomen, id eteRiissia hac patrandx virtutis ir.ateria, post duos PFicenbur- ac demtjue
    interpretandttm satis innnunt. Inter pnmns Ditmarus, Staoditturgen-
    gensis regiminis annos, Sedi Magdeburgensi
    tandem
    ••I Antiites
    homo illius xtatis, Adalbertum Russiae Pnesnlem or- impositus esl : qttod arijnmentis demonslrantlum ut aenlur an ;

    ilinalttm Chronicon Hildensheimense


    tradit in lib. 2. non alittm a MngJebunjeusi Adalbertum Rutjorum 91 8 ;
    consentit ad annum dcccclx. Nec. ntinoris esl mamenti Aposlolum, qtiotl Btirmno oisum est, sed unum eumdem-
    Reginotiis Annaltum Continnatoris anclorttas, qui He,- qtie extitissi appareat. Primus nnslrx sententia nttctnr
    lenx precibusltancmissionom tribnitcum Chronographo occttrrit Ditmarus, rujns brc Verba snnl tn lib. 2 pag.
    Mttgilebiirijensi. Contintialnris bxcverba sunt ad annnm 20. Imper.itor vocavit ad se Richarium, Magde-
    dcccclix : Legati Helenre Regmae Rugorum, quae sub burgensis Ecclesioe Abbatera tertium (r.nm Anno et
    Romano Imperatore CP. Constantinopoli baptizala Otwinus tunc Episcopi prafuerunf) et volens hunc
    est, fiite (ut post claruit) ad Regem Ottonem venien- dignitate Sacerdotali decorare, visa quadam epistola
    tesj Episeopos et Presbyteros eidem genti petebant. quae clanculum sibi deferebatur, omisit ; Adeiber
    Badem verba habet Chronngraphus Matjtlebiirtjensis, tumque Treverensem, professione Monachum. sed
    nisi qttod rectiits scribit, Episcopum et Presbyteros Russiae prius ordinatum Praesulein, et hinc a Gen-
    eidern genti onlmari petierunt ; additque ; Quosille tibtisexpulsum, ad Archiepiscopatus apicem, incli-
    benigne suscipiens, et multum gavisus, consen-.it tum Patrem et per omnia probatum, anno Domi-
    deprecationi eorum, ordinavitque ad lioc venerabi- nicae Incarnationis dcccclxx xv Kal. Novembris ;

    lem et catholicuih vinim Libutium ; id est designavit : Apostolica auctoritate promovit. Tunc misit pum
    iiiini Libttiii ordinalio focta est anna sequenti dcccclx. ad Sedem suam cum magno honore, praecipiens
    Teste etiitii eodttm Chronographo, prrter Reginonis universis Saxoniae Priucipibus, ut proximum Natale
    Conliiiniilorein, Re\: Natale Domini Franconevord Doinini cum eo essent. Ex his manifestum est, Adal-
    celebravit, ulii Libutius, ex Gcenobitis S. Albani. a bertum, Russi.e Apostolitm, ntm alium c^sc ab Adal-
    pitst mottuum venerabili Adaldago Arehiepiscopo Bremonsi Rugo- berto Pontifice Magtleburgcnsi. Idem probatur ex
    an. 9131 rum genti ordinatur Episcopus. Libtttium huncfuisse Chronico Magdebnrgcnsi, cujtts eadem esl alque
    Lbtttiutn
    insignem religione etpktate virum, vel ex hoc faclo in- Dtiniati narralio ; qttx patdo allius repetcnda est,
    lelliijiinns; tumetsi nihil ile co rescire uubis licuit pr.vter nempe ab anno dcccclxviii, 171(0 Adalberti promotio
    obittim, quem anno dcccclxi contigtsse, docet itlem faclo dicilur in Chronico Mngdeburgensi, non anno
    Chronntjraphtis,cum Reginonis appendice his verbis: dcccclxx, apud Ditmarum. Sic igitur factum
    ut
    Libutius, priori anno quibusdam dilationibus ab ili- Clironographtts commemorot anno prxdicto DCCCCLX\ 111
    nere snspensns, xv Kal. Martii obiit anni praesentis 12 Imperator
    Otto Magtnis, audita morte matris
    cui Adalbertiis, ex Coenobitis S. Maximini Treve- et ceterorumque principalium virorum, judi- quando
    filii,

    rensis, Maehinatione etconsilio Willehelmi Archie- cavit ab expeditione Fraxineti abstinere. Urgebat concepta a
    jiiscopi Mntjiintini, licet meliora in eum confisus ad lioc eum tinior murlis propinquae et quod Deo s.riliuw 111- ;

    etioMetropolls
    fuerit, et nihil in eum unquam deliquerit, perpgie in rebus promisit anxiis, opportuno tunc tempore
    mittendus in ordinatione successit. Nimirttm Wiilei- complere studuit. Electum namque a cuncto sanctae
    nto, Ottonts Maijtti filio, forsan invidiam faciebat Adal- Halberstadensis ecclesiae Ciero et Populo Hildiwar-
    bertus: quem piissimus Rex solita sibi misericordia, dum Priepositum, et a domino suo Bernhardo ad
    omnibus quibus indigebat copiis instructum, genti hoc praesignatum, Roinam ire praecepit ; cumque
    honorifice destinavit. eodem, quod diu latebat, secretum mentisrevolvit
    9 Qitid ex liac peregrinatione conseculum sit, do- scilicet facturum se in urbe Parthenopolitana Ar-
    ftustra ordl- cent iitlem eodem
    nuclorcs anno dcccclxii. Quippe chiepiscopatura semper studuisse, cb spem remu-
    natus, et
    anno Adalbertus Rugis ordinatus Episcopus, nihil- nerationis seternae et defensionis coelestis patriaj
    Ytgrissus ad
    Ottonem, que in his propter quae missus fuerat, proficere seque ad omnia qurecumque unquam ab eo expe-
    valens. et inamter se fatigatum vidcns, revertitur: tis^et, promisit paratum, si consentiret sibi, hoc
    ei quibusdam ex suis in redeundo occisis, ipse perficere votum. Hic autem, ut erat vir sapiens,
    cuin nuigno labore vix evasit, et ad Regem veniens petitioni piae annuit. partemque parochia?, qua; sita
    caritative suscipitur, et a Deo amabili Willelmo est inter Aram ct Albim et Bodam fluvios, et insu-
    Archiepiscopo. pro retributione tam incommode ab per viam quae Friderici dicitur. Deo concessit. san-
    eo sibi machinatae peregrinationis, bonis omnibus ctoque Mauritio ac Imperatori. Insuper caritalive
    et commodis, quasi frater a fratre amplectitur et rogatus ab eodem Augusto Csesare, dedit Deo san- parlem paro-
    sustentatur. Missis etiam pro eo ad Imperatoreni ctoque Laurentio parochiam jacentem inter fluvios cAijf Uilwtrdo
    Ilalbfrstadtn-
    litteris, reditum ipsius in Palatio operiri jnbetur. Willerbici et Salsum Salam ac Unstrol et
    111 ire et
    si confirente,
    Sic tittulcin invitlia virtuti ccssit, facili humtinitate Helmana, et Foveam qnae est juxta Walehusen.
    /ftlleltiii optimi Prineipis. Ceterum ex hujusce mis- Tali muneri Imperator arridens, per manus susce-
    sionis eventtt patet, fietam fuisse Legatorum Rugoruni pit eumdem, curamque ei cum Baculo committens
    (quod prxlautlati attctores observaruul) petitionem. Pastoralein, accipe, inquit, prelium patris tui.

    10 Post annos tres, itl est anno dcccclxvi, Er- Hunc enim, Ericum nomine, cuiu ceteris (sicut su -

    kanbertus, Wicenburgensis coenobii Abbas, obtit: perius dictum est), in Quidelingeburch in Pascha
    Abb&s Wicen-
    et Imperator, electione Monachorum, \dalbertum ,
    eura occidere couantem, decollari prxceperat. His
    tiurijen,

    canstlttdtltr Rugis ordinatum Episcopum, eidem monasterio ita transactis Imperator vocavit ad se Richarium,
    an. 966. pra-fecit. Insigue est istitd in dibscesi Spirensi mona- Magadaburgensis Ecclesia; Abbatem tertium (uain
    '
    imo Russis
    sterium, cujtis originem att Dagobcrtu.ni referunt, S. antecessores ejus Anno Wormafe, Otwinus Hil-
    Pelro sacratum: cui jus eleclionis restiluil atiinnny.c- densbeim Episcopi praefuerunt) volens hunc digni-
    clvii Otto Magnus studio sanctae religionis ; et vi- tate Sacerdotali decorare : sed visa quadam epistola,

    rum venerabilem Gellonem eidem ccenobio Abbatem qme clam deferebatur, omisit, Adalbertumque Tre-
    praefecit. Anno doxclx mortuum Gcilonem excepit verensem, professione Monachura, Rugis prius
    Gerricus cui anno dcccclxiv sti/fectus est Erkem-
    ; ordinatum Prajsulem, et hinc a Gentilibus expul-
    sum,
    ;

    :m DE S. ADALBERTO EPISC. MAGDEBURG.


    snm. ad Archiepiscnpatus promovitapicem, inelitum ritus maxima visrebnt supersf.ifio, id est Cizi, Mls-
    V MlRILlOXf-: Patrem et per nmnia probatnm quem et Romara : ni, Mersebqrg, Havelberg, Poznani, in honorem Dei

    pro pallio a Domno Papa suscipiendo dirpxit. Episcopi fnndarentnr qnoruni Pastores. secnndum
    :

    Domnus autem Papa Joannes. illius nominis XIII, canonit-am auctoritatein, Magdeburgensi Episcopo
    et nppro^ttnte
    et prius Narniensis Episcopus. justis petitionibus fidem et subjectionem debendo soeiarentur. His et
    Joanne Pitpa
    xm. perfecta
    annuens, nihilque tarditatis impendens, privilegio aliis, QUffl privilepia adhuc inibi ronservata
    tandem fuit ; Apostolicee auctoritatis euin dignum Arrhiepi c copu-n testantur, Synndali (iecreto ordinatis, et intermina-
    decernens, pro amore Ii. Mauricii et Innocentii, et tione Dei et Apostoliei nominis confirmatis ; prae •

    Sanctorum qui Magadabureh rcquiescunt, et prae- fatus Archiepiscopus, cum Legatis Romanse eccle-
    dicti Imperatoris, Pallium ad Missarum soletnnia siara, Widone scilicet Episcopo Bibliothecario, et
    c ibranda dedit anno Dominicse Incarnationis
    ! Benedicto qui illum cum Hildiwardo
    Cardinali,
    diccclxviu, Indictione xu, xv Kal. Novembris, Halberstadensi Episcopo Sedi suse inthronizarent,
    hoc est in festivitate S Lucas Evanirelista\ anno dimissus, ad Imperatorem remeavit livtus quera :

    Pontificatus ipsius Domni .lonnnis universalis Papse Imperntor nihilo minus gaudens, utpote be;iti sui
    quarto. Tunc Imperator misit eum ad Sedem suam desiderii compos, cum litteris coramendatitiis
    cuiii magno honore, prsecipiens universis Saxoniae Magdeburg destinavit. Illuc ergo <*x praecepto Im-
    Principibus, nt proximum Natale Domini cum eo peratoris, Episcopi, Marchiones, et reliqui Saxo*
    essi nt. Eidem Atlalberlo JPizenburgensem abbaliam niae Principes convenientes ; ipsum honorifiee su-
    retinere concessum est, litteris Apostolicis et Tmperia- sceperunt ; et vocum acclamatiotie manuumi|ue
    l/bits, tjitarnm sunimam Mfibomins refert. elevatione electum, cura pr&fatis ApostnUcce Sedis
    1
    lo Paulo factum memoratur apml eumdem
    aliter bttc Legatis celebri ritu inthronizaverunt. Adtuit otnnis
    fnistrcque
    Meibontium jiag. \08 ubi isla Magdeburgensis Metro- sexus et aetas gaudentium fuit prorsus generale intbronizalur
    :
    i ipugnantc
    A'i. Sicharlo polit erectio facla dicitur in Concilio Raeenncnsi : al tripudium. Ubi ail confirmationem sui idem Archie- Magdeburgii
    in atin tiarrtitione, qu&e ex altero Chronico Magde- piscopus eorumdum, Nativitatem Do-
    in prresentia E
    burgensi MS. ernta est, primo bxc erectio m Sijnodo mini secura celebrantium, Bosonem Monachum,
    pr,rdicta concepta dicitur anno dcccclxvmi. Qtiibus Merseburgensij Burcbardum, Misnensi Htigonem, ;

    peractis Caesar laetatus, accersito Hichario, .llae.de- Cizensi Ecclesiis priinos Episcopos ordinavit. Dudo
    biirgensis ccenobii Abbate tertio, corani Annone quoque Havelbergensis, et Dudellinus Brandenbur-
    Wormatiensi Othwmo
    Hildensheimensi Episco-
    et gensis Episcopi, prius quidem Moguntino Archiepi-
    !>'- secinu innc forte commorantibus, volebat illum,
    . sropo .subjecti, s^d lunc agente Iinperatore adebita
    otficio Episcopatus fungi, in ipsa Sedis suw muta- sua obedientia absnluti, Magdeburgensi ecclesias et
    ti"iie sed impedierunt quidam orculto consilio,
    : ejus Archiepiscopo cum praefatis confratribus fidem
    et Imperaton pro secreto hoc d»lalae litterae. Qui et subjectionem promisere. Haclcmts trectio metro-
    dutn se tanto honore privatuin intelliger.s, minus polis Magdeburgensis ex codtce Meibomii,
    seqno animo ferret, ac impediendo tam sancto pro- 14 IIi< Episcopis, quos Magdebnrgensi Arr.hie.pi~
    ubi Sttffra-
    posito Imperatori quoquo pacto obviare proponeret scopo sttbjectos voluit Tmperator, Jordanem Pozna- ganeos
    brevi pulsatus valetudine, terrena mutavit ceelesti- nensem addit Chronographus Magdeburgensis, ad consecrat,
    bns, successitque in ipsaSedis mutatlone Herdiggus. amtum nccCGLXix. Adalbertus Archiepiscopus, a
    Erat tuuc quidam magni nominis et meriti Adelber- clero et omni populo raagmfice susceptus, in liis
    tus.qui dudum Treveris de coenobio S. Maximini festivis diebus consecravit Bosonem. Mersburgensis
    M machus abstractus, et Episcopus consecratus, ad Ecclesias Pastorem primum Burcliardutn, Mis- ;

    prsdicandum Rugis fuerat destmatus. Sed populus nensis Ecclesiae Provisorem primum Hugnnera, ;

    exasperatus, durafronte et indomabilicorde, expulit Cicensis E^clesia^ primum Episcopum. His confra-
    illuin de fiuibiis suis, contemnens evangelizantem tribus coaptavit Imperator tres prius consecratos ;

    Evangeliura pacis ;
    quia Dei providentia in terra hoc est Dndonem Havelbergensem, Dudelinum
    nostra illt populus committendus erat novae acquisi- Brandenbtirgensem, et Jordanetn Poznanensem,
    Adetbcttui et Abbntiam
    Arehitpiscoptia tionis. Hnnr. ergo de Wissenburgensi Abbatia, omnes subjectionem Episcopo suisque successoribus tran.sfcrt ad
    Hovis dvclurw qnain interim regebat, assumptum, per omnia proraittentes. Monachi autem qui prius ibidem S. Joannls.
    tur, ac raltiu
    dignum et probatum, Caesar pnedictaj Ecclesiae conversabantur, transpositi monte, qui
    sunt in
    donatur lti

    Oct .
    Magdeburgensis Sacerdotio promovit; il'umque dicituradS. Joannem, in suburbio ejusdem civitatis,
    C Rnmam, pro Pallio ab Apostolica
    Sede suscipiendo, v Idus Augusti, hoc est in vigilia S. Laurentii F
    cutn litteris sua; auctnritatis direxit. Sedit eo tem- Martyris. Qui multis retro annis, ob devotionem et
    pore in Clavigeri ceelestis Cathedra, gratia et no- recordationemejusdem transpositionis, nudispedibus
    njine Jounnes Papa, nominis illius tredecimus, in eadem die facere solebant processinnem in urbeui,
    or.line vero Romanorum Pontificum cantesimus tri- suppliciter implorantes S. Mauritii ceterorumque
    cesimus scxtus. Ilic igitur benigne illum suscipiens, Sanctorum patrocinia. Permansit autem talis insti-
    pro pio sludio gloriosissimi Imperatoris, quod in tutio usque ad adventum Hirsaugiensis Ordinis, ((/
    amplificatione divini cultus habeliat, gaudens, ideo- e&t reformationis. Quo autem anno haec transpositio
    que justis ejus petitionibus annuens, illum Aposto- facia fuerit, certum non tenemus nisi qucd legi- :

    lica aucloritate Archiepiscopum fore, ejusque suc- mus Iinperatorem tradidisse ad idem nmnasteriuin,
    concessis el

    Prtviligil; cessores deerevit: cui


    et Palliumad Missarum so- anno Dominicae Incarnationis dcccglxv, Indictione
    mnia celebranda dedit et ipse nimia dilectione ; vin, anno imperii sui iv, regni autem xxx, oninem
    rommotus, xv Kal. Novemb. id est in festo S. Lucas Decimam mellis de provincia Slavorum, Nizizi no-
    Evangelistse, eum ordinavit;
    Aposto- et privilegio minita. Si in eodem anno, an in superioribua factum
    licse auctoritatls sanxit acconlirmavit
    (liwmihi sit, in dubio est.
    D. P. liceat interfari alque leclorem remittere ad
    Analeetorum Norberlinorum Caput iv nbi uum. HLReliqua Adalherti
    tt snflragunels b6 el §. acta, obitus, san-
    asstgrlLtis:
    o7 inveniel privileijia liicomissa et •
    supposilioniconvicta, ctitas.
    sicut porro confirmatur eoilem
    Capite%. 7 Jconfirmavit,
    ,«i/i/«m,einnesseMetropolitanumtotiusultraSilame't ijodem anno dgccclxix Herimunmtn, Saxonix Dux,
    Albiam Slavorum gentis, tunc ad Deum conversae, Magadabxtrgi susceptus est ab Archiepiscopo Adal- Adatbertus
    vel convertendae : et ut secundum desiderium Im- berto, manuque deductus est ad ecclesiam, accensis ottommpia-
    peratoris in his civitatibus, in quibus olim barbar
    luminaribus, cunctisque resonautibus carapanis. cal'

    &
    ,

    DIE VIGESIMA JUNII.


    31
    Re per Heinricum Comitem ile Sladhe actepla, Otto, Tetta et conjux ejus Athela
    monasterium in loeo, D
    qm tune in Italia versabatur ; et nuntio accepto, quo- qui Alcsseve dicitur, ubi ipse requiescit,
    ronsfrucn' ' maiuox^,
    modo /ferinwnnns Dux, in medio Episcoporum, ad "">"'•">
    tes,
    dedmampartemlotiussuaehereditatietradidere
    mensam loco Imperatoris sederet lectoqne dormiret; Deo, ejusque Praecursori dilecto, hoc
    ob hoc maculabile auccensus. Athelberto
    mandavit Impenali prseeepto ea ratione hrmantes,
    privilegium ZZ,,X
    ut abbatia Ihmmu;
    Arpbiepiscopo, ut tot sibi equos mitteret, quot Duei ibidcm liberaliter facta, Imperatoris
    campanas sonare, vp| quot coronas accendi suorumqne
    praece- successorum potestaiein ac tutelam
    respiceret, Co-
    perat. Imperatoria Archipraesul
    peragens edicta, mitis ,pra?fati corpus post trcs annos, eumjuxta
    quibuscumque valuit modis se per legatos suos ex- illud contectilis sua poneretur, integrum una eu n
    cusare contendit. Anna dcccclxx,
    deftmcto Bqstme vestimentis inventum est. Filia ejus Athela
    nu| it
    Mersebnrgmsi Episcopo, intercessione Annnnis Wor-
    Sigefrido filio Heinrici Comitis de Statheu, -
    qui g
    matiensis Episcopi, Imperator Gisilero,
    Gisilerum Epl- moribus et iiint hx ea Liutgerum Comitem.
    et Irmingardem et
    natura nobili, Episcopatum dedit: qtii Gisilerus
    scopitm cottse- Bertam Abbatissas de Alesseve. [psa Gomiti
    crat consecratus est in Magadaburh ab Athelberto Athela praedia contulit Magdaburgen i E clesiae,
    Archiantistite, Junio mense. pro redemptione capitis patris sui insuper
    duobus :

    10 Anno dcccclxxii, Imperator multa Sanctorura monasteriis, scilicet in Alesleve et Hersevelden


    Kcliquias ac- corpora, ab Italia ad Magadaburh, per Dodonem eonstitutis, dedit bona quae sunt Trebenezi. Hxclti-
    Clplt,
    Capellanuin suum transmisit, ut cum sacris pignori- melsi
    Otlonem sepe- iul
    Adelberti fncla ucm omnino perlinent, visum
    bus ibi felicius qttiesceret. Nam tmno sequenti
    l\t; cum est referre adrei monasticse illustrationem.
    apud Miminleven m Saxonia obiisset idem Otlo, ejus 18 Denique anno dcccclxxxi Atbelbertus Magdo-
    ftlius sequivocus transtuiit covpus patris in civitatem, burgensis primus Archiepiscopus, ulin sstpe laudato
    quiim ipse magniflce conslruxit, vocabulo Mjgda- Chronico Magdeburgensi legitur, Imperatore Romae
    burli. Ibi honorabiliter atque lacrymabiliter sus- commorante, xn suaj ordinationis anno, suos do-
    B ceptum, marmoreoque impositum sarcophago, se- cendo et confirmando et Gisileri Praesulis Mei „- E
    ;

    pultum est ab Archiepiscopis, Gerone Coloniense, """" r o!"-


    burgensis, quia tunc cum Caesarefuit, dicecesim p :r-
    ''

    atque Athelberto
    Magdaburgense, ceteronimque ""'
    lustrans, xm Kal. Julii in Merseburh Missam
    auxilio Episcoporum, et plebis totius. Otto junior,
    celebravit. Proximam vero noctem cum Hameznne
    genitricis su.-e instinctu, cujus gubernaculo vi-
    pi.-e
    venerabili laico Crowate laetus duxit crastino-
    in :

    gebat, Minminleve, ubi paier snus obiit, justo ac- que die exurgens nimium, cspitis queritur
    tristis
    quisivit concambio, Decimasque quae ad Heresfeld dolorem, et tamen non abibat. Cumque Cirmini
    pertinebant : et congregatis ibi Monachis, liberara villam ad Frekenleve pergere cupiens praeterisset,
    canonicls li-
    licrtatcm Ar- fecit Abbatiam. datisque relms necessariis Aposto- ni cito a suis sustentaretur, ex equo paulatim
    de-
    chteptscopi lico confirmavit privdegio. lnsu|ier licentiam Ar-
    clinans, in terram cecidisset. Is vero tapeto super-
    etiyeuUt obti- chiepiscopum elegendi Confratribus Magdaburh Ueo
    nct.
    positus, completisque omnibus quie a Clericis di-
    famulantibus, praecepto Imperiali, praesente Athel- cenda erant, fideliter migravit ad Christum \u Kal.
    berto Archiepiscopo, dedit et cum uno libro. qui ;
    Julii.Hujus corpus ad Givikinstein delatum, at [iie
    hodie ibiilem est,
    in quo sua et Imperatricis Tlieo-
    Sacerdotali apparatu vestitum, navigio ad Magada- ctseputtura.
    phanis imago auro splendet formata, munus affir- burli usque deductum flebiliterque a Confratribns,
    ;

    niavit: quod gratia Csesaris et in prasentia ejus et inaxime a Monachis susceptum est. Commenda-
    Archiepiscopus, praeparatus ad Missara, cum per- tum vero est ab egregio sanctae Halberstadensis
    acto Evangelio more solito optime pra?dicasset, Ecclesia; Episcopo Hildewardo. favente sibi Hart-
    recitato coram praecepto Imperiali, quo electio con- wigo Abbate, in medio ecclesiae coram altari Apo-
    tinebatur, ostendit : eumque qui temerarius hoc stolorum Pbilippi etJacobi.
    unquain auderet infringere,
    damnationis terribili 19 Quanta solicitudine idem Archiepiscopus sibi sottcitudo
    excommunicatione, cunctis prosequentibus Amen, commissis invigilaverit gregibus, lector attende. ejuset pietas.
    fiat fiat, consolidavit. Saepe numero ad ovile Joannis Baptisfce sanctique
    17 Anno Dominirae Incarnationis dcccglxxviii Mauritii noctis silentio venit, duobus tantum comi-
    Duelli ab lm- Imperator Natale Domini in Franconevord. Pascha tantibus qualiterque Confratres ad Matutinas con-
    ;

    peratore per- inTrotmannia celebravit. Accusatus apud Impera- venirent, vel qui in dormitorio remanerent. ex im-
    torem Gero Comes de Alesleve, a Waldone, et in proviso prospexit: et, si bene fiat, Deo gratias
    loco qui Sumeringe dicitur captus hortatu Athel- ; egit: sin autem, culpabiles digna castigatione re- F
    berti Archipraesulis et Theoderici Marehionis, Si- darguit.
    gefrido Comite et Lothario fratri ejus, flliis Lotha- -20 Sed Clerus et Populus, tanti Patris
    funere
    rio de Waldebike, firmiter est coinmissus. Deinde turbatus.OchtricumConfratrem, ettunc Imperatori
    convocatis in Magdaburg cunctis Regui Principi- tideliter servientem, communiter elegerunt in Do-
    bus, congressi sunt hi duo judicio, in insula qua- minum et Archipraesnlem : quamvis hoc nullomodo
    dam, singulari certamiue. Vulneratus Waldo bis posse tieri, dum adhuc viveret beneque valeret,
    in cerviceni. ardentius insequitur hostem percu- multis ex eorum numero publice
    :
    praediceret Adal-
    tiensque ictu valido in caput, prostravit eum. bertus. Cum enim Episcopus et Ochtricus numquam
    Interrogatus autem Gero Coines ab eo, si plus convenirent moribus, magna fratrum
    hospitum ochtncum sibi et
    posset pugnare, coactus quod jam de
    est confiteri caterva bene elaborata, quia Magister scholoe fuit, sueeessortm
    fecisset. Waldo egressus, aqua refocillatur, armis maluit inde exire quam ia monasterio permanere ia ' mart "<"'
    depositis et post tergum mortuus cecidit. Tunc '"'"''"'
    ; Huic Caesar cum apud Archiepiscopum licentiam
    Gero jussus est, decretojudicuni et voce Imperato- sibi serviendivix impetraret, contigit in die sancto
    ris, a carnifice quodam demllari 111 Idus Augusti. Resurrectionis Episcopum ad Missam paratum, Sub-
    Haec pugna nulli. nisi tantum Athelberto Archi- diacouo, ut moris est, sanctam Crucem tenente.
    miserandiu
    succesvus, episcopoetTheoderico Marchioni placuit. Correptus ambabus eam eomplectens nianibus, ut Ocbtricus et
    est quoque Iinperator ab Ottone Bauvariorum Duco, Ico Sedem suam numquam possiderent, lacrvnns
    filio codem die veniente, et a Comite Ber-
    Liudolli, profusis postulat. Peracto autem divino pleiiiter
    toldo, quod ob tam vilem causain tantusvir unquam ministerio, cum ideifl ad mensam sederet, pr;efatos
    damnari debuisset. Geronis obilum Ltudolfus nova uumquam sibi successuros praesentibus cunctis in-
    Corbei,r Abbus coelitus agnovit, ut tn ejus Elogio dtce- notuit qualiter autem hoc sibi revelatum fuerit,
    :

    mus. Pro hujus, id est Geroms, memoria, soror ejus nou aperuit. Post mortem quoque suam Walthardo
    sibi
    :

    32 DE S. ADALBERTO EPISC. MAGDEBURG.


    sibi dilecto, qui et Todico dicebatur, ut ipse pio sapientia relinquens sibi similem. Gisilerus autem,
    S. "ABIi IH\K vero narravit, in soranis idem cuncta. quae in liac re accepta ab Iniperatore licentia Magdaburh, n Kal.
    vivus praenuntiaveiat, compleri talibus afiirmavit. Ilecembris, Theoderiro Metensis ecclesiae Episcopo
    Hic in leoto positus in discesau mentis, vidit Ar- cou-iiante, venit. De divisione ob eo facta EpUcopa*
    cliiepiscopum in eeclesiae austiali janua, qua3 coe- tus Merseburgensis superius Actum est. Porro OchrU
    meterium respicit, stantem : et eumdein quasi Ro- cum fuUse mouachum, e.r jnm dictls intrlligitur, utpole
    ct morHunis mam cum b.iculo suo pergere cupientem, his exas- quem in extremis rrlicti monastcrii et obt'du'iiti.T ob
    qnoijite non
    peravit verbis : Mi Todiro, ut quid alii meiim amhitianem pradcrmtss.r posnUuit.
    sueeessurtttn
    assetit : piaebetis lionorem ? Qui respondens ait : Nonne in 21 Rcdco tid Adalbertum, quem sutnmae sanctita-
    iristi meo liabitu, nnn voluntatem, sed obedientiam tis virum appcllut /jdamun in cup. GO, tibi Mugile-
    solum, senior vales considerare ? Ad ha?c
    ca r issnne, burgensis /Jrehiepisropattis ftnes arrnratc distcrminat. Atlallterll san-

    Arrbiepiscopus prosequitur dieens Pro certo scias, :


    Sancttini Adalbertuin vo:al Crantzius, in lib. 4 de ctitas

    Ochtricum Sedem meam numquam possessurum. Saxbnia eap. 28. Illwl tnnxime in nostri Adalberti
    Universus autem Clerus et populus, ut supra nie- tuinlcm cedit, quod alterum Adalbertum, [iiturum

    moravi, completa electione raiserunt Ekkihardura, postca Praijenscm Episrnpum, tustituit, tum pcr se,

    qui dicebatur Rufns, cum consortio aliorum Fra- tum per Ochricum Soholasticum Mtitjtlcbnrgenscin, de

    trum et Mihtutn, qui hanc Imporatori nunliarent, qtto mo.r ngcliiimus.

    et dc promissis adraonerent. Qui cura Italia? partes, 22 Hoc loco non pr.rtercam id. qitnd tle Eppnne
    ubi tunc Imperator erat, itinere attingerent; Gisi- monaclio Magdeburgensi in Chronica MS. Irgttitr ad
    leri Merseburgensis Episcopi suflragium, qui apud annum m. Fuit iisdem tsmporibus in urbe Parthe-
    Imperatorem tunc plurimum valebat, implorantes, nopoliquidam Decanus, nomineEppo hilaris homo,
    legatioms suae secretum ei aperiunt. Promissa est monasterio, et raaxime
    valtle utilis in in choro : qui
    Epponis Dcca-
    tuceedit au-
    his ab eo fidelis intercessio, completurque proxima cum jam senex et in cunctis actibus maturus suis nt punttli,
    tcm et Gifttt'
    tus sibi in omnibus benevolentia namque ut audita : esset, paralysi subito percussus obmutuit sed : E
    Caesaris auribus instillavit, pedibus supplex advol- postniodum, anxilio sumuii Medici, Psalmos optirae
    vitur, promissa et diu etpeclata longi laboris prae- potuit cum Fratribus canere ad celera vero parura ;

    mia postulans; Deo hoc consentiente, protinus im- valuit adspirare. Et in hoc laudanda virtus Christi
    petrat. Egressus autem interrogalur a nuntiis, et est, qua sibi servienti fideliter vires suggerere pro-
    maxime ab Ochtrico, qui se fidei ejus (irmiter babatur. Cumqtie hic venerabilis Pater in relicto
    commcndaverat, si quid in sibi creditis pioficeret habitti monastico se niiuis peccasse facta confessione
    respondit, quutl vix iu suis necessitatibus in hoc ingemuisset, idque hortatu Fratrum in receptione
    subveniret. Corruptis pecunia cunctis Optimatibus, ejusdem emendare voluisset ; non longe post obiit;
    raaximeque Romanis Judicibus , quibus omnia vena- sepultus ad S. Joannem cum ceteris Fratribus,
    lia sunt, qualiter ad Archiepiscopatum ahqua ra- cum quibus vivere debuerat, sisic humanafragilitas
    tione veniret. primum secreto revolvit : deindeque fieri sineret. E.r lus iniclligitur, quosdamsanctiJoan-
    palam Domni Papa? Benedicti septimi, qui sic vo- nis Mngdcbiirgcnscs Mtnuiclios, non rnro in cntlicilra-
    cabatur ex numero praeeedentiiim aequivocorum, lcm transferri salitos, alicujus dignitatis gratin, vcl
    obnixe petit auxilium quoil cum totius consilio Se-
    : ctinm docendi : qiuts intcr uuus est etinm Otricus, <le

    nalus, si posset impendi, paratum se fore et hic quo stipru num. 19. Post superiora Cltronogrnphiis <lc

    promisit. Positum e^t Romte Concilium generale : Ekkihartlo, cognomine. R«fo, qui arte Grammaticos, ob dimiisnm
    perj td ces sapientissimi conveniunt: impleturque mnnastcrium,
    illa Jeremice et Magister Scholae, Ifalthardn Pr.rposito res suas
    Homte corrtl-
    propbetia, Quomodo obscuratum rst atirum, ctc. Nam dislribuendas commisit moribundus : tnm de Hnswardo,
    p'os ptobalus.
    cuin Jtidices ab Apostolico interrogarenlur, si lice- ac de Marquardo quodam Canonicis Magdeburgensi-
    ret Gisilerum promoveri ad Archiepiscopatum, qui bus : rx qitihns Marqiiurdus in suninis admonitus dici-
    certam non haberet tunc Sedem, sed ab Episcopo tur, se in pienas post mortetn prxcipitandum cum
    Hildiwardo injuste, ut semper questus sit, ablata Rolhulfo, msi ts in litnine Liudegeri, ii cst in nw-
    caruisset haclenus quam possederat, tunc auctori- nasterio Setmenstadiensia snncto Liudgero constructo,
    tate canonicajure meritoque hoc percipere verbis conversus staret. Arabo enim hi fuerant Monacbi
    aflirmabant et exemplis, D.ividica transgredientes in monasterio Confessoris prsedioti, qui locuin Hel-
    raonita, Rccte judicale filii haminum et illuc. manstide vocatum de sua proprietate construxerat
    Corruptus judex nescil discernere uerum. tempore Karoli Regis eratque frater Hildegrimi J>!itrrs ex }ja
    -
    ;

    Piget atque pudet boc verbis exponere, quod hi ad Catalaunensis Episcopi, primi Halbcrstadensis ec- nachls in Cle-

    prsesentem luturumque pudorem noluerunt omit- rnm atlsc'ti ad


    clesiae Rectoris. Qui (Liudgerus) primus Mimigar-
    offtcia.
    tere. Merseburh, quae usque liuc libera dominaba- densis Episcopus a Karolo effectus, locuin quoque,
    tur, Episcopali sede destructa Halberstadensi
    ec- qui Wirdina dicitur, ex propriis impensis constru-
    clesia: subditnr ; et Gisilerus, ejus non pa^tor, sed xit. Prasdictus autem Presbyter eodem anno quo
    Och'rievs ant
    blti Eftiscojta
    raercenarius ad majora semper tendeus. desiderata hoc vidit. hibilutn pristinum resuir.ere et obedien-
    tas pantitens, iv Idus Apribs percepit.
    (Dilmarus,quieaiem iUdem t.iani vnvit, et non longe post Haec de Cou-
    obiit.
    uerbU iii lib. :t commemorat, habet Septembris) fratribus meis, inquit Chronograpfius,
    Och- non arguendo,
    tricus vero Beneventum postea veniens intirmatur sed ut cauti simus,
    : et bonos imitemur obsecrando,
    viditque, uti Huswardus, quf tunc aderat, postea loeutus sum. El ista auidem occasione Adalberti
    Atelleken Prapositura quondam Magdabur-
    retulit, Magdeburgciisis Archiepiscopt primi, cujtts obitum
    gen-em, sed tunc defunctum, sibi assistere, atque Baronius ud annum dcccclxxxiii, itf est biennio se-
    annonam sibi S. Mauritii eminus
    porrigentem. Et Hus, utietejus ordinationrm revocavit.
    expavescens ad hanc visionem, Cernis, inquit, Fra-
    23 Iluclcnns Commentariusdiligen.tissimi Malulio-
    ter aliqnid? Et exponens ei cuncta
    per ordinem nis, desumptus ad vcrhum ex Benedictinorum Sancto-
    dixit Vaa mihi miscro et ]ieccatori, quod unquam
    :
    rum Seculo v. Plucuit cnim inlegrum speeimcn utiiitn
    monasterium meum et obedientiam ob atnbitionem aligaod proptnwrc accuralionis cjus qua vir istc ,
    dereliqui et, si Divinitas aliquam mibi
    ;
    sanitatetn eruditissimus m rem ecctesiasticam , prseserlim Mo-
    concetlere dignaretur, supplex illucveniam,
    etnutn- nasticam , ertitlerandnm incnmbit. Placuit eliam
    quam inde recetlam.
    Talia proseeutus, inflrmitate Adalberto huic Incnm dare tuicr Sunelos : guamvis
    validiori opprimitur, et post paucos dies in
    prafata publici rtilltts, ei m ecclcsia Mngtleburgcnsi post morlem
    civitate Nonis Octobris moritur ac sepelitur,
    nullum delati, nulla sutis cerla el clara dacumenta exlenl. In-
    dulgentlum
    DIE VIGESIMA JUNII. 33
    tliilijeiidum enim aUquul Ecclesiis illis, in quibtts prz- ntm trunslaltts Monachium fuissset. Reslat igitur ut D
    dominans Itxresis, superiori seculo imiecta
    , pleraque similem sortem S. Adalberto optemus ab eo, qui novit a. M*Biiior<E
    veteris rclttjionis monumrnla sustulil Crrte de S. Nor- suis temporibus disjecta vet contempta Sanctorum suo-
    berto, qui juxta Democharem decimus qnartus ab rum ossa clariftcare. Unum mterim notaverim , Adal-
    Adalberto. fuit , hauti mttlto cerlius nobis conslal, bertum, licet jam ante consecralum Episcopum, Romee
    eum Magdtburiji habutsse proprtttm Sanclis ac publt- non fuisse Archiepiscopum instttttlum Pallioque dona-
    cum cultum ct : nisi suut Ordo corpus , lixreticorum tum, ntsi in Dominica die; in lianc enim anno dccco
    Obsairtta* an
    potestati sublractnm Pragam curasset transferendum; lxvih, habenle litteram Domtnicalem D cadebat dies
    tiqai apud cultumque instaurandum, vix qutsquam, prxter insti- xviii Octobris, licet alioqui in honorem S. Lucx festi-
    Magdtbwgum lutos ab eo
    Prxmonstratenses, eum nossetut Sanctum. vus.
    ci.ltus hxresi
    Idem S. Bennoni Misnicnsi Episcopo contigisset si
    impulanda. ,

    DE S. JOANNE MATHERENSI
    ORD. PULSANENSIS SUB REG. S. BENEDICTI
    FUNDATORE ET ABBATE
    APUD MONTEM GARGANUM IN APULIA.
    COMMENTARIUS PR^EVIUS
    §. I. Deejus Cultu, Vita, nomine Martyrologiis inscripto.

    mrnis (sic enirn penultima correpta eumdem, inde recedentem, hospitio excepcrat in Monte
    AN M XXXIX Gargar.i
    pronuntiandum nompti probant meira, de qui- Laceno. Cumqtie ibi ca-pta flummae absumpsissent , uti
    frus itifraj Mons, inquam (iurjfani , nomen futurum Joannes pr rdtxerut, comitem eum habuit Qui-
    (

    Juxta tnon-
    creditur accepisse ab eo , cujus ibi repertus liehnus ad Monlem Cuneatum; quoad inde ab invtcem
    tem, <am olii
    j
    laurus monstravit , Ivcum a S. Michaele Archumjeio disjungerentur ad Moniem Gargani untis, ad Vigilii
    cvltu S, Mi- electum, utsuusin eo cultus solennissimus celebraretur. seu Virginisfl/fer.
    c/iaeli s cele~
    tVem,
    Hic affluente pereijrtnorum toloorbe concursu, ita htcla- 3 Tali stutUo primus, ab annis jam centum et am~
    NOT. 2 ruit, ut fuctum sit oppidum non contemnendum ; in quo plius, incubuit Neupolitanus quidam Thomas Costus , «i* qui sui
    Siponttui Archiepiscopi, cum domum et palattum stbi sanctiqtie Fundatoris Guilielmi , ac disciputorum ejus fandntr-ris
    Amati Qliquanrfo so-
    fabricassent ad delicius, titulum quoque Archtepiscopa- et Donati Vitas, semet iterumque sic edtdtt, anno
    cias fuit.
    lem sihi communicatum atiquando prjsumpserunl in- mdlxxxv et xci, ut tilulum sitnul pneferrent Hislortije,
    colx, idque etiam hoc seculo in publicis usurpant ta~ ortginem sacri moittts Vtrgtnis compiexx Italica Ungua;
    bulis, apptilantes sua7ti S. Michaelis ecclesiara Cathe- cum nonnttUa S. Joannis Pulsanensis mentwne , ob
    dralem, otque ArchiepiscopaturaGarganicum,»w<- ob- eas quasdixi causas. Medio deinde seculo post, in si-
    stante Alexandri III sententia, quam in Garganicos mtiem curam intento Reverendiss. D. Joanni Jacobo
    ipsos, inquit UjheUns tom. 7 col. 1104, rnerito tulit Jordani, Abbati Generali Congregationis pr^fatae, do-
    cum eorum retexisset cunatuni; abrasumque et vi- navit Bartholonuius Chtoccarellus , Jurisconsultus
    tiatum ab ipsis Garganicis Eugenii III privilegium Neapolitanus, tum vel maxime tncumbens scrutandis

    propriis usurpasset oculis. Sed si vanus hicfuit cona- tottus Retjni archivls, nnde conficeret Eptscoporum Nea-
    lus, Sipontmum Archiprajsulem, lemcre appellantinm politattorum pattlo post editam Itistoriam ; Joantti in~
    ezortus cst
    Gargauicum quasi dtt.e ad invicem unttse sedes forent quatn Jacobo Jordutti, dvnavit Dartholomxus Chiocca-
    Ordo Pulsa-
    Mons Garganus et Sipontum; vera ac soltda tpstsob* relltts repertama se vitatn pratttulati Sancti, sub hoc
    jiensis
    venit gloriandi materia, quam miror ab Uyhello nec suo chirographo : Fidera facio ego Bartholomaeus F
    indicatam obiter, a Pulsanensi apud se ad tertium ab Chioccarellus, utriusque Juris Ductor , et in verbo Eam ex MS.
    Garganico
    oppido lupidem condilo monastcrio, capite otim aiiquot veritatis testor, qualiter annis praateritis, propiiis
    sttmpserat
    aliovnm utnusque sexus ab eo dependentium, sub Be- manibus, suuimo labure, exscripsi Viti»m, Miracula, Chwccareltus
    gulx Benedictinx professidne; quorum tndtcem nemo etOfficium S. Juannis de Mathera Apuh, et Kunda-
    ttdhuc texere cnravit, uti nec Abbatum seriem,, nec re~ toris Coenobii S. Mariae de Pulsano, ex vetusto et
    itiin itndem memorabtltum historiam postquam ia Cout- pra?grandi codice in carta pergamena, Longobardis
    mendain locus venit, solajum matjni nominis umbva. litteris conscripto, qui servabatur Metropolitana m
    2 In hac Puisnnensium, ad loci sui Itistoritim pro- ecclesia S. Michaelis Archangeli in Monte-Gargano.
    ducemlatu ex propriis monumentis, non tatn netjlujentia Quse quidem Vita fuerat conscripta ab anonyrao
    cnjits funda-
    torts Vita
    qttniit impotentia commode uccidit qnod Montis-Virgi- ejus temporis scripture Synchrono, qui testatur,
    nis Reittjiusis, eamdem Benedtctinam RegtUam sub pe- dictura S.Joanuem coelestera patriam ascendisse
    culiari quhdam norma professis, venerit desidenum H- anno wcxx.mx ejusque corpns in ecclesia dicti
    ,

    lustrundi Ordihis sui, xquefernie ignoti extra Neapoli- niunasterii quiescere. In fidein subscripsi , et raeo

    luiii regni flnes; et quxrere alios Sanetos, quos Fun- sigillo signavi, Xeapuli ilie prinio Julii mdcxlii.
    ilatort suo Gttilielmo , cujus Vttum xxv hujus mensis -i ffsee Attestatio primum lucum habet tnieeprole-
    De cttliu
    Junii piofcietnus, socios addereni, Primus autem iis gomena ad utriusque Sancti Guilieimi et Joannis \ i- /oaHfitJ tc-
    merilo occurrit B. Joannes, Pulsanensis raonasterii ius; sequunlur Murnjrolotjwrum tc.vtus </< Joaune. in/ra itantibiis,
    per Mmuls-
    fundator, circa idetn fere tempus lefercndi; deinde eero hujusmt>dt dectaratio ColteQio Caao-
    VirginU tcrl- id est circa annum , commodius
    nicorum
    jitorcs mno- aicxxx, qtto virtjinei tnontts Archimonastertum S, Itu/oa: Pfos dignitas et Canoniciecclesia; Cathedra-
    tuit,
    Uuiluimus condere exorsus erai, Narn ille uhquantis Hs S. Michaehs Archangeli Moutis-GarganL plenam
    aniea atatis Hierosolymath tiurus, Joannem, jatn tum et vepiflcam fidera faciiuus, omuibus in
    quorura ma-
    monasteHt quod inecclesia Abbatiali S.
    uuttts apud Oenusiam canditi Patrem , nus veuturai sunt ha3,
    atqtw aunis forte vtginti seniorem , consulnerat; et Mariaj de Pulsano, sub hujus Archiepiseopatus ju-
    risdictione,
    Junti T. V 5
    , : ;

    84 DE S. JOANNE AB. PULSANEN.


    A risdictione, servantur Reliquiae Venerabilis Abbatis valeat, satis est liis haberi impressum, primo post vi-
    AKT.iHE D. P.
    dictae ecclesiae, sancti scilicet Joannis Pulsanensis, tnm Litliiinin, tleititle /tosl Italicani in Cltronico Mon-
    reverenterque et devote habentur Sunctus etiam :
    lis-tinjints. tjuotl Cltrvnieoit itlem Jorilaiins Geiicrnlis

    ipse semperfuit habituset adoratusa fidelibus, tara vutgavii antw mu.alix.. Facit liucttimen Rijhtmi illius

    hujus civitatis atque regionis. quam peregrinis ,


    conclusio. cum Stiiicli iiivocutione coujuucla ; simulq.UQ

    ipsum ad suas necessitates invooantibus. In quornm probans pronuntiandum essc, quodsupra initteavi, Gar-
    Maglslratu gaiiuin Garganiim, dum ctimt Auctor,
    fidem pra^sentes scriptsB sunf a Domino Arclrpivs- ittin sic ijttctu
    locl
    bytero nostro, &c propria cujusoue iiostrum munu si- Mutliercitseni creilerc ptissts.

    gnatae, sigilluquenostra! Cathedralis munitffi, in ci- Tu ergo, Dei fainule, Joannes Beatissinie,
    vitate Montts Gargani x Octobris MOCXLII. Et se- Sis meraor tuas patrise tuorumque concivium.
    quunlur subscriptiones Batthasaris Jordani Archidia- Non adsit, hio mprtifarum, non pestis, non pe-
    coni, Arckiprcsbyteri, Prtmiceriorum duorutn, Decani, nuria:
    ctim invoca
    alque Canonicorum Garganicorum octo fidem pro Sit procul omne pradiuro. a Re.gni hujus
    tione. Sancti,
    ipsis facicnle 1). Alr.riiinlro Peruccio S. T. D. rt finibus.
    et Cfnrcnfu
    Proionoitirio jjposfolico: Eademdeindeetltalice leslan- Seda quajso discordias, tuis piis precatibus,
    Minorum.
    lur Syndicus, Electi tres et Consiliarii novem aique Ortas in tuo populo regnet liic pax perpetua.
    ;

    Cancellarius Ciritalis S, Angeli de Monle. Gargano; Anachoritas Garganos tuam sectantes Regu-
    aildmil insuper se. Ex traditione seniorum et Reli- lam,
    giosoruui pra'd. Ecclcsije, atque Eremitarum vallis Ad Paradisi gaudia ducens post vitse terminum.
    Pennaciiii. ad d. ecclesiam pertineutis, scire, quod Anien.
    ejusque Ofticfo
    d. Sanctus intinita sit operatus miracula ;
    quodque 7 Hicporro annotat Jardauus, canonizandorum is-
    proprio
    Ofiiciiim ejus descriptum
    habeatur in menbraneo tius temporis Sanctorum potestatem penes K iscopos

    Pulsanensi Breviario, etsolennitercelebratumfestum popuiumque fuisse. Tnhs vero canonizationis sttil/in a

    sit ; mutatis tainen Religiosis , d. ecclesia in- morte secutse indicium nomcn mox inscri-
    sit. prteter
    servientibus, intermissum luisse usum ipsius Offi- plum Murlijrtiiogio, de qno utfra, antiquum Mtithcrctt-
    cii celebrationemque festi, annis paucisante datam sis ecctesist Breviarium MS. in mcmbrana, quo tota
    prsesentium, signatarum atque sigillatarum die xn Soncti vila continetur, verosimiiiter contracta in com-
    Octobris wncxLiii. Sequitur denique attestatio Vicarii peiiiliiim, per Lectiones divisum [neque enim nliter in-
    Franciscanorum , locum nunc obtinentium , ad finem serebanlur Breviariis Sanctorum historise quomodo j><tsi

    hujus < ommentarii refei enda. p^itani Latinam impress& teguntur. Itlcm probat "//'-
    Vttam tpsam 5 iSh/' hujusmodi teslimoniis cum haberemus editam cium tiittttn proprium, ibidem simililer scriptum, quo-
    damus ex MS. Vitam prsedicti S. Joannis, allata nobis esfVita et obi- modo anliquilus in ecclesiis Monlis Gargani, Pulsani
    sinccrtore ;
    tus S. .1" iiiins Eremita1 et Abbatis ecclesiae Pulsa- atque Matherse recilabantur ; undc satts fuerit hanc
    nensis, ex Godice MS. Longobardico Bibliothecae Antiptionam proferre.
    Neapolitanse S. Severini Abbatis. Eralquidem muti- Joannes Pulsanensis, Abbas venerabihs,
    luspost uiim. 23 contextus,deficienle (quemadmodumex Concivis Matlierensis, Pater admirabilis
    impressis apparel parteptus quam dimidia ; gralulati Serva servos ab ofiensis, qui prodigiis im-
    tamen sumus ipsam accepisse, el posse extali
    nobis mensis
    foitte saltem primam partem Vitse dare ; cum eamdem Fulges et miraculis.
    in edita a Jordano manifestointerpolalam agnoverimus. Pro salute populorum tuorumque nionachorum,
    Cansa interpolaudi fttisse videlur ,
    quod notleitl atiqui Pater ora Domiuum
    nt fvit ncoavo
    quidquam in Vtta S. Joannis comparere repugnans Ut exutos u peccatis , nos conjungat cum
    scripta
    Vitse S. Gntltehiti. In tjtto quidem fide bona ustim Beatis
    interpolatorem existimo, sed sinceritale non summa; hsec Ad ajternum gaudium. Amen.
    enim suasisset mutare nihil , verum in margine vel ad Oratio.
    Deus, qui ad obedientiam mandatorum
    caleemnolare, quare retatis num. 9. de aclvt in monte tuorum, arctis vitae semitis multitudinem popnli,
    Laceno, potiuscredendum videaturei qv.i Vitam S. Gui- per B. Joannem Abbatem, adunare curasti tribue ;

    lielmi, quam unt S. Joanois scripsil, licel hic quoqtte quaesumus, ut, eodem pro nobis suffragante, vitam
    supparis sit sevi. Talem sane tp t seprobat dtnn nnm. consequamur aeternam. Secreta. Omnipotens sem-
    4 sic toquitur: Eodem 5. Joatnie, licet invito, refe- piterne Deus, omnium bouorum institutoret amator,
    rente cognovimus : et num. 35, cu|us actusjam ex- da nobis ita Joannis Abbatis institutis insistere,
    presse, sicut ab illis qui ejus rnirabilia viderunt et ut admisceamur et prsemiis. Postco.m. Prassta qura-
    interfuerunt, audivimus a nobis descripti di- sumus, omnipotens Deus, illuc inteutionis nostra;
    gnoscuntur. et deinde num. 49. Ne alicui, inqttit, ea gressus dirigere, quo se hodierna die B. Joannes
    qua? diximuset quae dicimus et quaj dicturi sunius , Confessor et Abbas migrasse laetatur. Duo ctiam
    incredibilia videantur; omnes fratres, qui ad illud httjttsiinnli hbri, allcr cum Nota, allcr sinc ea,
    haljen-
    spectaculum . . . . convenerant. . . . invoco testes ,
    tur Matherse in CollegiataS. Petrietin CavensisAb-
    adeo iti iiilnl propius dicere videatur, quam sequo- balix ecclesia, easdemomnes Antiphonas, Respansoria,
    que prssentem adfuisst. Itl tamen nnsquam expresse Hymnos etc. continentes.
    prolttelttr; soltim nuni. 30 ttii : nulli incredibile debet 8 Reperilur insnper ni Bibliotlieca Vaticana, ex datur ex MS.
    esse, id quud de Patre nostro Joanne retulimus eo Ptiltiintittu allatus codex, in quo post Hymnos
    :
    Pcnlc- Palatlno
    tjtse indicans se Pulsanensis vel monasterii vel saltem costales. Iialiclitr unus de. S. Joanue stquerttia,
    Pulsanensi,
    Congregationis Monaclium licet Casinensem quem- consequentibus deinde alns de Baptista:
    ;
    quem Hym-
    dum, seque anonymum, sed scripto Chronico clarum, tttim seu iitiints Sequentiam, Missm destinatam, quo-
    offerre vtdeatur Jordanus, nullo apparente argumento. ntutn nusquam alibi tnvciiilur excusus, fortassisnecma-
    G Ftiit qtn sic saiptam S. Joannis Vitam tlnjtli- nuscriptus, ujnolus certe ipstsmet Pulsanensibus
    appa-
    mico compeniio exprimeret, incertum qua selate, sic rcl ptacet dare posl Vitam. Intcrim ad
    ; Martyrologium
    /ailcm rita exorsus Pulsanense transeo, qttod casn allatum Antuerpiam
    Rhythmlce
    icttdiui Jesu Redemptor omuium, amor , et Deside- anuo 1G52 redemimus ab antiquarum membranarum
    /iaOc'ur, rium, propola, tam velustum, itl suO iinmedtalo Suucli stic-
    Qui Pulsanensem hodie vocas ad thronum cessore Jordano scriptum videalur; quippe aliorum
    gloriae. Pulsauensium Sauclorum nomina nuila habens sicut
    Hunc rhytltmum, cum mhil conferre ad Htstoriam habent alia Jordano II cln onici auclori visa et alletjuta.

    Ibi
    DIE VIGESIMA JUNII. 38
    Ibi ad xy Kal. Jnlii, cnm pr.rrogativa Mnjnris litlrrar a D. Alexandro Papa III urbis Romse, anno Dnmi- D
    cum verbis dnmlaxat itsque swamis festivitatibns Jor- .uxronE d
    initiniis pnitcis nirae Incarnationis mclxxvii. Indictione x. Ita p.
    vetusttoris
    solitx prsrfigi, primo locn sic tegendum snibttur : Na- tlfiiius ex recentiori qmim nostrum sit apographo, obti-
    Mrlil
    Putsancn. talis beaUssiini
    Eremitae Joannis. Pulsanensis ee- itts expAmere diem : de prmsenti autem stalu Abbatix
    clesiaeAbbalis, qui vivus in seculo se totis viribus hrrc athlcns :

    mortifldavit pro Cbristo. Hujus venerabilia obitus II Verum, postquam Abbatia et ecoleaia in
    extititxn Kal. Julii,anno incarnati Verbi noxxxnc, Commendam reoiderunt, incertum qna cansa Ahbatia nunc
    ; pau-
    Imlictione per Commen-
    n. 4iiud vn Pergameno, ac similis (ere
    ' latim defecerunt Monachi, et qui alendis iis ser- das tlesotata,
    untiguitalis, allegat Jordanus in Chronieo pag. 52!) viebant proventus annni; quia Commendatarii Ab-
    qttod ex vetustissima ecclesia S. Marite de Plcsca m bates, utramque eommiseruntvariorumOrdinnmRe-
    Apulia, pervenit ad Bibliollieram Patrum Tlicalino- ligiosis, prout aliis alii afficiebantiT magis, vel mi-
    rum Neapoli, ubi idem dies sic inrlinn'iir xn Kal. ; iuis impensum iisdem volebant. Et sic, licet fru-
    Julii. In Monte Qargano, natalis beatissuniEremitae ctus annui transoendant Du- summam xvi millium
    Joannis, Abliatis prnpe nraciilum S.
    Pulsanensis, catorum Neapolitanorum, quibus fruitur Cardinalis
    Michaelis, qui Pater Monacliorum vivens in seculo Cnlomna pauculi tamen Fratres
    ;
    Conventua^es
    elc. ul supra. Franciscani loco ipsi deserviunt. Hic erat scrtbente
    Jorddno stalus revum : unde eolligas reliqua ejusdem
    §. //. De ardine Pulsanensi, nunc extinclo, Ordinis monasteria mnijis etiam defecisse ; Uaque fa-
    ejuzque vuriis sanclis ac Suncti Fundatoris ctum ut nomen ipsnm Pulsanensis, OrtUnn extinclum

    Reliquiis. sit,xque ac nnmen Ftorensis, ultni toto Regno nmne-


    rbsissimx Retigionis, ab eatlem CoinmendalionumCha-
    S Joanncs 1« pr.rlandala Patrttm Tiiealinorum bibtiolhcca Nea- rybdi absorptx.
    FunJator poli, vidimus eliam alternm Marlyrologium, Flm-cnli.c 12 Ubinam in prnesentiarum, serventur reliquae tenetur a
    Ordinis Pulsu- paurts Fran-
    impressum aimo mcccclxxxvi,
    quod et upud Senato- sslcvi corporis partes inquit Jordanus non satis apud
    nen. ciscanis.
    n rern Carolum Strozzium invenimus, citm Imc sub ftnem omnes convenit aliis asserentibus ipsas adhuc ma-
    ;
    E
    diei pr.rdtclie clausula, Item S. Joannis Abbatis et nere in parvula S. Jacobi ecclesia sen capella, ubi
    Eremitae, Sipontinae dioacesis, in Apulite paitibns, a principio tumulatus Sanctus ;
    aliis credentibus
    primi Abbatis et Fnndatoris Ordinis Pulsanensis , Pulsanum translatas. Verumtamen verosimilius dici
    magnae sanctitatis viri. Vbi Pulsanensem Ordinem videtur, ipsas nunc esse in quadam civitatis Gar-
    vides nominari, nominantur Ctuniacensis, Ca-
    sicuti ganicae ecclesia, S. Petro dicata, quae est loco illi

    maldulensis, Vattumbrosanus aiiique vitis Benedictinx parochialis. et unde Sacramenta civibus ministran-
    palmites : cujus siquis speciales Bullas ac Privilegia tur non autem in majori S. Angeli, propter loci
    ;

    invenerit ac nobis transmiseril, libenter omnia dabimus naturam humidam situmque incommodum, utpote
    tn Supptemento, ut ab oblivione uc tenebris vindicentur in quem descensus est per scalasgraduum sexaginta
    * ^. u Ceterx partes
    vel sept.uaginta. Qm autem postremum hoc sen-
    •
    ,
    in iiuibiis detituernnt, siatul cum Ordine, quem extiti-
    c „ rporu San . ,

    ctttm Quod autem Fundaior siius Joannes


    dalcmits. tiunt, fundamentum habent, hac probabilissimacon- cu
    sub Rejula
    ipsum svb Regula Benedictina inslitueril, colligitur jectura nixum. Scilicet quod anno Domini mdxc ,
    Benetilcttna.
    ex Vita numr 50, itbi apparet Sanctus, ad sm cujus- ctim refiriendum esset pavimentum pariesque col-
    dam Mtmachi defensionem in jn.licio, teslimonium S. lapsus ecclesiohe Jacobieae, intra tofum excavatae ;

    Benedictt exposcens ; et interrogans , si non praece- inventa fuit capsula petrina, cum aliquantls ossibus,
    pit ipse in Kegula sua, obedientiam subordinatis etiam suavissime fragrantibus : et quia traditio erat ihidem
    praepositis exhibendam, .rqite ac patri supremo ; et si sepultum haberi corpus S. Henrici, fratris Regis
    ipse non concessit Monachis, ut ad opera maniium Angliae omnes judicaverunt, hasesse ipsius Reli- p,u a ntar aa.
    ;

    Fratres pro scapuiari schema haberent. Qnia lamen quias ideoque uttales magna cum celebritate trans- 1590 alla'x
    ;

    ad ecclesiam.
    suas constttuttones quasdam propnas addtdil, eremiliae tulerunt a prsedicta ecclesiola, utpote suburbana ,
    Parochialem
    quttm suos teneri volebnt vitx arcttortque disciplinse ad urbanam pradictam. Veruni post tempus aliquod.
    congruas, ideo luudatur in Sequenlia ad Missam, ut cum in ecclesiola reperta esset alia capsula, sic

    novam condens Regulam. inscripta hic heqoiescont ossa beati henrici mu-
    ;

    10 In ipsa Mathera civitate qux (ul jam s.:cpe : tato judicio priori, credi coeptt, autea inventam
    dictum) pntria Sanctn fuit, distatque haud prncnt Ge- capsam continere ossa S. Joannis. Ergo ipsam col-
    Ejus ecclesla nnsio, Ttirentin.r Dneccsis oppido, uhi pvimum ntoua- locaverunt intra altare, opertum lapide, medium
    Ma/hcr.c ,
    sleriitm Joannes condidil, ecclesia est, inquil Jorda- palmum spisso, totique altari commensurato, ad
    nns sub litulo S. Joannis de Malhera, fuitque olim latus altaris majoris. Ea capella admodum capax
    Parochialis, ut ex vase bapiismali, etiamnum ibi- est, putaturque Gentilibus olim fuisse pro templo,
    dem visendo apparet ; restaurata uti docent ex ve- ac deinde Rothari Longobardorum Regi pro Mau-
    teri inscriptione seniores circa annum mcccciii :
    soleo, quem ibi sepultum scribtt Octavius Beltra-

    estque nunc beneficium simplex, de jure patronatus nus fol. 332.


    Scalcionorum, ex quorum familia fuisse dicitur S, 13 Henricos, Aaqltx Reges, omnino octo nutnc-
    Rellnulx ihi- rari scimus, prsslev qui flenrici II ftlins, vtvente y f(1
    cum ,i. m
    Joannes. Reliqnise variis in locis honorantur, ac , ,

    <tem tt alibi.
    nominatim in ecclesiaCollegiata S. Petri Mathera, adhuc pntrc coroiialus, patriquts rebellis, ante hmc Invintiu B.

    nbiti m Lemovicibus anno mclxxxiii. Alicujus


    Anglici
    nbi habetur os grande brachii, quod magna cum
    solennitate venerandum exponitur in die festo : ibi- Regis fratrem Henricuin. et quidem peregre defunctum
    dem eiiam personae qutedam devota? servant par- ,i,- Sanclum, prorsus ntillum novi. Qttare malo iicere
    plns quam epitapkium.nolet, <Ie i"" ci Henrico
    tcin
    ticulas cilicii. Caput autem ejusdem Sancti tenetur
    non posse Fv egp \m Varlii d< simiti juodam l-i.
    argenteaa formsa inclusum, in AbbatiaPulsanensiAb-
    batiahxc celeberrima olim fuit, tum propter preesen- Erico sive Henrico, Perusii Peregrino, cujus etiam-
    niiiu tlu osteniitur corpns «I docui, nntlo fundamento
    tiamdictiCapitis, frequeiitiiiqueadilludmiraciila.tum :

    propter aliornm sanctorum ibidem Monarhorum oor- ab aliquibus credi Regis Danise /Uiw», hk veronoto,
    eade.m levitate qua tatis illi tUulus affeetus est, etiam
    pora:quare illam, Alexander Papa III, Venetiastran-
    imlro Oarganico peregrino, Regiwn lemti potuisse
    siens, consecrare non est dedignatus dc quo ita :
    isti

    in loci Martyrolngio legitur Apud Pulsanum De- : affingi, et qttidem ex Anglia, ubi nm mnlti nobtlt*
    Tnltbus erga inventiuncutts
    dicatio ecclesi» et consecratio altaris Heatissimas Henrici inveniebanlur.
    mattcm discere diem. qno tsteolim obte -
    Dei Genitricis et gloriosae semper Virginis Map o ,
    contemptis,
    rit;
    ;

    36 DE S. JOANNE AB PULSANEN.
    Beati superbin suae voluntalis spirilus impetum reflertere D
    A rit ; et virtutes aut miracula defuncti, quibus
    adve- volucrit, stultus et insipicns esse probatur. Unde
    ACCTORE D- P. tnuliim iii EpitaphiO meruit, securus ttude illuc

    nerit. quidam Sapiens Non est sapientia, non est pru-


    :

    14 Sic de alits Ortlinis pratdicti Beatis cerlilicamur, dentia, non estconsilium contra Deum. Imploranda rr

    Testimonium e.t veteri Breviario loci, per eorum qui ipsum leiietmitt est ergo divina clementia, ut qure aperuit os asinae,
    Vicarii
    Franciscanorum teslimoniitm ; qtiml pra-dictit omnibus quo humana verba profsrretj et linguas infantium
    mtne Latme reildo, fecit esse disertas. et quse mundavit labia Prophe-
    confirmandis bucttsqtie reservavi,
    te, aliqiiantiilum maculata populi
    do cohaliitatione
    Ego Fr. Joseph Luochinius Meltitamis, Vicanus in
    modo Abbas polluti, ignede altari sublato: etnuaj dncuit Jcrp-
    Abbatia S. Mariae Pulsanensis, cujus
    iniam, retate puerum. sapientia senem, qui se ne-
    est lllustriss. ac Reverendiss. Petrus Colorana, ple-
    de corpore S.
    nam atque indubitatam fidem facio omnibus quorum scireasserebat, sicut ipse dixit, Ecce nescio loqui
    Joannis Fund.
    intererit has videre, nos in hac Ecelesia seu Abba- Domiiie. quia puer ego sum, etqui dicit; Aperi os
    tuum, egoadimptebo illud; ipse per inclitfe pie-
    tia sanctissimae Dominre Pulsauensis ex traditione et

    habere, quod sub altari sint duo sancta corpora, tatismisericordiam os nostrum aperire dignetur, ut

    scilicet S. Joannis de Mathera Abbatis d. Abbati», vitam actusquesanctissimi Joannis, Pulsancnsis Ec-
    B Joannis
    et S. Joannis Boni, sir.iiliter Abbatis atque discipuli clesia? Abbatis, recte ac veraciter describere faciat,
    Boni discipuli tentiitulem
    ejul 23 Ftbr. d. Joannis de Mathera. Quodque in Reliquiario d. ad laudem et glori un nominis sui ct quod ile scien- suam. ;

    ecclesi.e sit raelia pars capitis, videlieet superior, tiola, quse parva.vel nulla est, aggreli nullateuus

    cum inscriptione S. Joannis Abbatis Pulsanensis audcnius, efficaces reddat atque valentes ad obe-
    caput : et os hrachii integrum intra brachium dientiae munus.
    aereum inauratum, cum inscriptione S. Joannis de Hactenus Prologus, qnrm essc.pmrsus originali con-
    Mathera. Et in Breviario antiquo pergameno, quod formem iinn aasim afftrmare : qni eitim e.r MS. vetti-

    apud nosservatur, junctum Regulae S. P. Benedjcti primam vitxpartem, )itn utemur, trtinscripsil
    stiori

    scriptum charactere antiquo haec verba legi: xn Kal. Prologum, inqnit, omisitnus quod lituris deformatus E
    admodum rudis csset ac plenus soloeoU quorunt
    Julii natalis beatissimi Eremitae Joannis etc. nt supra et :

    num. 8. lne nibil apparet.

    15 Et alia die, vm Kalendas Februarii, Eoiiem


    S Joelis Al>. die natalis bentissimi Confessoris atque Sacerdotis CAPUT 1.
    25 Jan. Christi Joelis, sanctre Piilsanensisecclesiae Abbatis,
    qui ecclesiam annis triginta tribus cujus Suscepla apud Monaclws cura ovium : vila
    rexit :

    vita celeberrima, ac sanctitatis gratia, innumeris cremitica variis in locis tlacta.


    praeclaraextitissedignoscitur miraculis : qux utmam
    etiam scripta inveniretur. Et vnKal. Martii. Eodcm Xgitur beatissimus Juannes Eremita, moribus egre.
    die Joannis Abbatis, discipuli d. Joannis Pulsanen- gius. parentibus non a gregalibus genitus, Apulia

    sis Abbatis, quem suscitavit a mortuis in monaste- provincia, ciyitate Mathera oriundus fuit cui tan- :

    rio Pulsanensi, postea misit ipsum in Mileto in in- tam gratiam cpntulit Deus in ipsa sua pueritia, ut.
    sula Abbatem : illic vitameremiticem duxit, et infra rationales annos, b cremum concupiseeret. b

    multis miraculis et virtutibus corruscat. Sed nec ho- Gratia namque Dei suo pectore niinium fervcnti, .1 puet i'i>i

    quod concu- ert mum


    rum quidqttam scriptam esse videtur. Et in eadem en- qurc omnes quos replet ardentes facit,
    of/cclans.
    clesia quoque duo corpora scilicet S.
    sunt alia ]nerat, quantocius ad etlectum perducere festinat.

    Joelis praed. et S. JordaniMonachi quae corpora :


    Quadam vero die cum de familia sua diversi diversa
    reposita sunt uno in loco. ad cornu Evangehi altaris opera, patre familia jubente, prosequerentur iste,
    el 1. Jordani
    inonachi- majoris, iuultaque in veneratione liabentur. Decla- ut erat jani mundo vacuus Deoque plenus, equis di-
    ramus denique praed. S. Joannem de Mathera, et roissis, asellura arripuit, genitoribus renitentibus,

    B. Joannem Bonum discipulum ejus, et S. Joelem, ne tali filii equitatione deliojiestarentur. Illis invitis

    et B. Jordanum haberipro Sanctis etadoraria fide- ad insulam quae jnxta Tarentum sita c ost, aufugit; ,.

    libus harum partium quorum etiam referunturmi-


    : ibique vestibus quibus utebatur exutis viliores quas paupcrt aitlu

    racula, hoc tempore facta. In quorum fidem hasce, haberepotuit indutus, mansit ibi aliquanto tempore Tarentt
    r„ytt,
    propria manu scriptas, sigillo quoque nostro com- incognitus. Parentes vero ejus miro arlectu circa 'j?
    munivimus, x Octobris mdcxlii. Llem leslimonio suo filium tenebantur : erat enira eleganti facie, venu-
    subscribentes conftemonl quatuor Fratres, Antomus a sto aspectu, ingenio singulari, pneclaras indolis.
    S. Joanne rotundo, Antonius Mozreco, Felix de Per provinciam autem totam, per civitaies et Ca-
    Juliis, Joseph de Cassano cum Fr. Carolo Eremita :
    stella singula, eum qurerere feceruut : nec tamen
    qui diem B. Jordani ntillum vtdentiir cerlum inveatsse. eum, divina protegente gratia, cognoscere value-
    Ac tlenique fidem facit
    Gregorius de D. Joannes runt. Pramominatus autem puer Joannes, vili et
    Avantagia, Sacerdns Garganicus et Notarius Apo- aspero indumento contentus admonasterium.quod ;

    'cquc oviluu
    stolicus, adscriptus in Archivio Romanae Curias, re- in insula illa Tarentina erat, advenit; ibique oau-
    .'
    . , , ., r. Inonastrril
    troscriptam fidem fuisse subscriptam propriis ma- pens habitu assumpto, victum pro Deo quajsivit, ac pas „„dj S
    nibus fidem facientium, etsigillo Pulsanensiseccle- se ovium custodem esse innotuit. Uli vero cum in uddtcit :

    siae munitam. alendis ovibus curam habuissent, suorum anima-


    lium custodiam, sub magna ei verberum d intermi-
    natione, tradiderunt. Qui alacer effectus, hiiniilita-
    VITA
    tis pracedentiura Patrum Jacob et David recordans,

    Auctore Anonymo Pulsanensi coaevo. illud etiam Evangelicum Discite a me, quia mitis
    ;

    sum et humilis corde. pcrtractans, lretabatur magis


    Ex rnanu scriptis el typo cusis.
    abjectus esse in Domo Dei, quam habitare in taber-

    PROLOGUS naculis peccatorum.


    3 Post humilitatem quidem ita pollebat abstinen-

    Auctor
    \Ja\ verba divinasuo sensu praesumit dicereposse, tia B. Joannes, ut odio haberetura quibusdam Fra-
    excuiat
    conatur fluvium retro convertere contra impetum tribus, quod eorura aspernabatur epulas. Demum,
    inundantium aquarum lmprovide. Unde Spiritus Quoniam rogatus a Fratribus communiter convivari
    Ps. 45, S Sanctus per Prophetam ait Fluminis impetus laeti- ;
    renuit, invidia quosdam excitante in ipsum panem, ;

    ficat civitatem Dei. Ergo qui proprio impetu, imo quem e expetebat, et in victum interpolatim sume- e

    bat,
    :;

    DIE VIGESIMA JUNII. 37


    bat, vel durum prmbebant,
    nullatenus, vel adeo Quo tempore sic ex toto carnem cura sanguineami- A
    vbi abstinen- quatenus omnino sumere non valcret. Unde cum serat, ut vix tenuissima cute ejus ossa tegerentur A COMVO
    tiit cattsa
    quadam die famis periculo anxiaretur, et qui ei so- Hoc vero expleto tempore. ita Spiritus
    r.x hss.
    vexattts, Sancti gratia
    lalium triliucret non inveniretur: aliquantulum mce- lnnuum teriet
    eum sermone sapienliajet scientiae replevit, ut nul-
    silenltum :

    roris et tristitiaj ccepit ejus mentem vexare, cum lus sic facundus, nullus iu disertus vel eloquens
    nullam doctrinamvel levamen admonitione seu exem- repertus fhertt, qui posset sapienlia; et spiritui qui
    ploabaliqao homine poterat habere. Dumque ipse per ipsum loquebatur, resistere. quanti, Fratres
    sic intcrius afficeretur, Doniinumque tota mtentione mei acutissimi et ingeniosissimi dialectici, qui suis
    dictnitus
    deprccnretur, vox coelitus ad eum ita repente into- callidis et sophisticis argumentatiunibus propriisma-
    conforlatur. nuit ; Quid mcerore aut tristitia afficeris, Joannes ? gistris incutiebant terrorem, confusi et contempti
    Pro minimo, imo pro nullo computaiiduin est liu- a facie hujus sancti discesserunt? Quanti Ora- viri
    maniim auxilium, ubi praisens noscitur esse divi- tores, quanti Jurispenti
    optime perorantcs, et cau-
    num.Ap timcas
    igitur, quia ego sum tecum. His sam suam legaliter patrocinantes, erubescentes et
    Ps. 93, 10 verbis vir Dei mirabiliter consolatus, ccepit secum verecundi istum Dei famulum dereliquerunr? eonfl-
    tacite illud revolvere, quod per Psalmistam dicitur: tentes et clare videntes, se non humanis sed divinis
    Secundum niultitiidinem dolorum mcoruni in corde rationibus superari : aiebant eniin. Non tu es, qui
    detnde facun-
    dia cceleslt
    meo, consoluliones tuoe, Domine, lietificaverunt ani- loqueris; sed apiritus Dei, qui loquitur in te. Mira- fnplelus.
    mam meam. bauturomnes, quia quandoque sic alta, ut capi nnn
    4 Tuuc ad monasterium rediens, inde casu ad possent, loquebatur ; aliquan.lo tam suavia etdul
    cap. 11
    maris ripara veniens, lintrem invenit ; a cujus guber- cia, uto.nnium mentes reficeret illum imitans, qni :

    natore cum
    causarn et f tempus scitaretur, caus.im sapientiam perfectis loquehatur, parvulus autein lac
    rcspondit, de tempore siluit et, quod pro eo ut de- ; in potum dabat, non eseam. Quosdam quideni in-
    portaret advenerit, indicavit. Mox juvcnculus na- crepans, alios irguens; plerosque, ut pins pastor,
    vem ingressus, in fines Calabria; est dehitus, ibique obsecrabat omnibus oronia fiebat, ut omnes ad
    .

    Transgressus jejuniura duplicare coepit : ut qui perduos dies non Christum deduceret ; personas autem non su«cipie-
    01 Calabriam semel reficiebatur, jam pnr triduum aut qua-
    nisi liat, sicut noverstt Magistrum suurn personarnm ac-
    triduum vi\ semel rcficeretur: Parvoque tempore ceptorem non esse.
    post transivit usque Siciliam. ad vastain et inhahi- C Eoclem namque [tempore] B. Petrus Apostolus
    tabilem ereinuin et mansit ibi supra duos annos,
    ; per visum venerabili apparuit Joanni et dixit ei :

    atque illic quain arduam et strictam egerit vitam, Viriliter age, fili quia multa tibi debentnr pro
    ,

    indcque tn
    tacere melius puto, quam aliquid dicere. Eodem Chiisto certamina. Ecclesiam m, qnse per miliia-
    Siciltam
    namque, licel ihvife, referente cognovimus; quia rium fere distat a Genusina Civitale, qna? in meo
    jtbetur
    parcus crat ei ilefimte strictusque potus; in cilniin noinine constructa est, ot adeas prscipio; er quae S Petri
    autem uihil aliud sumpsit, pi:eter amarissimas ficus ibi destructa sunt, restitue ; qni non snnt, tuis justis ecciestam
    honorem Dei Ta,au ""
    silvarum, et herbas agrestes ; lecfi vero quietem laboribus acqnire; ut ad et meum,
    non in terra humida habebat, sed In aqua h-igida, possint ilu nocturna Ofticia celehrari H -
    divina et

    e( ut somnolentiam expelleret, usque ad gulam se dictis vir Dei expergefactus, de visione Apostoli so-
    immittebat. Illic etiam corpore fune circumplexo, et liorus. ad locum perrexit. Qub in loco prsecepta
    :id truncum tirmato, jugiter pernoctabat; et quod Apostoh prosequens, divina gratia cooperante, di-
    difflcile est, quiescebat ac dormiebat. H<»- vero non versis111 unum collectis personis, ad usum paupe-
    seriatim, sed intcrcepto sermone g aiebat, cum rum non modicam congregavit substantiam. Ubi
    aliorum ilesiiliain argueret, et ad rnHliorem et emi- cum in diversis oiticinis muri necessario essent con-
    h nentiorem viara provocaret statitnque se cura h : struehdi, et tam calcis, quam lapidum penuria nedifi-
    vivit in
    Paulo reprehendebat dicens; Factus sum insipiens, cari ncn p:<sspi; praecepit quibusdam ut tali loco
    summa au-
    stcritale, VOs ine coegistis. In proedicta nimirura aquarura excavarent, ubi lapides invenirent abundanter : et
    pernoctatione, multimodas et varias da?monum illu- alio ubi calcis copia adesset Qui jussa affluenter.
    1 Cnr 11, 11 siones ac etiam passiones tamdiit sequanimitersustu- complentes, sine raagno etiam labore, quae vir Dei
    lit, donec ipsi se victos et invalidos clamitarent. II- praedixerat largiter repererunt. Cujus rei test^*
    lum congressum 13. Antonii m faiuulum Dei Joan- sunt. et Genusini fere omnes et finitimae civitates,
    p
    nem d&mones inuovabant : formis diversarum qui pro reverentia, e( miraculo magnam partem
    bestiurum assumptis, dabant in eum fremitus leo- prsenominatarum rerum asportaverunt, et apud se
    nino ritu, serpentum sybilos, taurorum-mugitus, la- cum revcrentia et timore honorifice condiderunt.
    tratus canum et quidquid arte nocendi contra ipsu.u 7 Vir autera Dei cum omni tempore divinis ob-
    instaurare poterant, saepe devicti safagebant; sed sequiis mancipatus esset ; tribuiationes, persecu-
    Animam sibi
    quia interius aderat mirabilis consolator, frustratus tiones et angustias, ex diabolo et raembris ejus 'jr.iciter

    discedebat, exterius versipellis et callidus tentator. quotidie tolerabat. Ut enim dicit Scriptura, Multae tnolal
    Cumque vir IVi nimiis afrlictionibus carnem suam tribulationes Justorum, et de his omnibus liberat
    domuisset, et cum vitiis et concupisccntiis ita eam eos Dominus : et alibi ; Omnes qui pie volunt vi-
    crucifixisset, ut recte cum Paulo dicere posset vcre in Christo Jesu, persecutionem patientur.
    I. Cor. 9, n Castigo oorpus nicum, et in servitutem redigo ; ne Unde cum quidam, qui de mumlo erat, odio eum
    Cal. 0, 14
    forte cum aliis pnedicaverim, ipse reprobus efficiar; maximo haberet, et suis eum jugiter infestaret in- Ps <s. :<>

    et, Mihi inundus crucifixus est, et ego mundo. juriis, et exprobrationibus ac calumniis turpiter 2 Tim 3

    <AP. 111 5 Tandem divina voce admonitus, Genusiam i, cbnvitiaretur : sic inde terribiliter est punitus. Qua-
    i quo parentes ejus pro bellis discesserant, advenit dam etenim die summo diluculo, duo dajmones ani-
    Genutite
    ibiqiiejuxta doinum parentum imo domum eorum, mam quamdam portantes ei apparuerunt quos in- ;
    ignotus ur./e
    scdcs parcn- per duos annos, et dimidium [incognit.usj.... taliter tuens laiuuliis Dei st ire jussit, et cujus esset anima
    tum fuit. Quinque enim mensiura spatio nullum penitus quam deferrent interrogavit. At illi stantes nomi-
    cibuin sumpsit, neccibus alius ei fuitnisi ftcussyl- natim ei dixerunt ; Illius est, qui tc pluribus la-
    vestres, et myrti grana, qua' vulgnriter mortellas k cessivit injuriis, et modis qnibus potuit tibi contra- tidet ad infi

    nunc vero rcsrapt.


    vocant. Per (otum quippe bienniuin, et dimidium, rius extitit; Dei jiuhcio, et tuam et

    nnlluiii omnino verbum de ore suo egressum est, aliorum injuriam in ipsani vindicamus, Ille vero,
    nisi quod sciscitanti nutrici / sute, an ipse csset quem data eis eundi licentia, laccymahihter pro culpis
    nutrierat, Joannes respondit ; Quicsce, sum etenim. ejus, niaxime in se commissis, preces fuuJit ad
    Deum.
    , ,

    ViTA S. JOANNIS AB. PULSANEN.


    Deum. Et susoitatus quid de tali viro cnntigisset, h Impress. Paulo post : ted meliits AfS.
    CO.EVO
    *..
    iiuntiatum e*t ei.quod esset niortuus et invenit : i semper Qenusium vutgo Qeaosa, in pco-
    Ibitt.
    K\ VSS
    eu:n ea hopa <le mundo exhsse, qua dromones sibi vincin ffytlmulinti ttislnl Tarmto irans sinum ud 24
    constat apparuisse, p. m. ni Qccasum : dimtttio autem dumtaxcat sp.ttw inde
    8 His itu peractis accusatus ast D 'i servns Ro- ttbcsl Mullii'111.

    n berto » Comiti, qui tunc praeerat illi Provinriae, k /111» ipsns tiiwiini' Myrtos, Ituli Mortellas Ji-
    .Idductus in
    susp'ctonem
    quod in prEediota terrarum fossione ioflnii im auri mmuiive appetltrnt; est tnim Myrtus artntstum non

    incenti
    et in-Li^nii muUitudinem reperisset. Prafatus auteiu m atinum.
    thrsauri ;
    Comes, iniquis persuasionibus assensum cito attri- 1 Qenitrix dicitur AuctoH vitn Metricte, qnt versui
    buens. et avaritiaa liunniam mente concipiens, jus- potius tjnnm vcrilnti in hnc videtur stndnisse,
    si> hnminem Dei coraprehendi, et res Ecclesiffi pu- m Locum non esprimit tabuta, sed tid > mitliaritt

    bl cari, eumque acriter ligari, ot in carcecem de- tn Boream ponii Fontem S. IViri, forta adjus eccle-
    tru li. verborum Apostoli Petri non
    I|>m> quippe, si:v istitts nlim speclantem, indequ» dicttvm.
    fdr. 1
    immemor, hsecomnia sequauimiter tolerabat; irsum n Piiinns Matheree Comen Robertus, te>te Lnpo
    Ad-51, 13 qnoque egregium Pra licatorem ad mentem redu- 1
    Protoplasta, dominiitm istud oblinuit 1064 , ipsumqne
    cens aiebat; Ego autem non sotum alligari, sed anno lOSO Loffredo reliquit : ]uid si liuu faerit filius

    mori paratus sum prn veritate quae Christus est. et sucoessor Robertus nlius, hic memoralus '

    Conversus autem ad eos qui eum atfligebnnt, ait


    eis : Vnbis, 1'ratres Dominoque vestro condoleo, qui I APUT II.

    neclutn, quml de me expetitis, consequimini ; sed


    et luc temporaliter , et. in futuro nisi resipueritis Rcgre*sus>t) Appulitim Joannes vtrie exer-
    rinctilis ct asteroaliter puniemini. llli vero verbaviri Dei etiara ceittr, ad S- Utclttielts plitvitim impelrat,
    cnrceri aure corporis audire dedignantes, catenas et vin- Pulsanum atlit.
    tradttur :
    cula ei altribuentes ; mora omni remota
    nisi eis, ,

    thesauros tribueret, vivum etiain ininantur combu- MJeo immensas gratias referens, [Juannes] ex
    rere. Vir autem Dei, quamvis strietus diriscompe- Apulia discedere disponens, Capuam usquo disces-
    dibus teneretur, verbum tamen Domini in ore ejus sit ibique revelatione divina cognovit, quod in
    :

    non erat alliuatum ; sed niaais eos verbis veritatis Provinciam Apuliam esset rediturus et quod mul- ;

    urebat inter us, ijuura ipsi rum possent torquere t.um populum utriusque sh^hs ulmunitione et exem-
    exterius : vincuU vero, quas impii ob verborum plo Den fuisset acquisiturus, pluresque cajcos iilu-
    sed divinilus
    pjrtim injuriam, pariim ob flammam avaritise ei minaturus*. Perspecta igitnr ex revelatione Dei vo-
    solvitur. Itevrrsus tn
    duplicahant et triplicabant, et acrius quam possent luntate, in prajdictam reversus Provinciam, ad
    Atnttluin
    m:; vabant, omnia innodata et apjrta et quasi li- quemdam Dei servum Quilielmum nomine, in
    a Sinc'us
    quefacta postea reperiebant. Unde tortores licet m iiiieui Lacenum b advenit ; de cujus adventu
    obstupffacti. magicis tamen incantationibus,
    et non prsedictus vir tanto repletus est gaudio, tantoque
    divinae potentias, istud factum referebant. Cumque exultavit tripudio, ut Dco et 1II1 immensas graies
    nimia carceris maceratione esset affectus, et de referret, qui ejus praesentia visitari neruissot. Xir
    carcere eum posset non esset egressus ; divina eum autem Dei Joannes c damnum eormu prospiciena
    uiisericordia, qiue maxime
    tentationibus prsesto in et futura quasi prssentia cis pradicens, dixit eis,
    ndit n
    est. angelica visitatione blande consolatur. dicens. ut proprias mansiones relinquerent, et ad alia loca, Cittltielmuin
    tt abit
    Qnid hic amplius moraris, Joannes? Patientia tua, quibus lalion.Mii suiiui salvura habuissenr, demigra- tn tnonle
    inobscrvatus. Laceno.
    quae soli Dco uota erat, homiuibiis raodo satis est rent. Illi vero in aediflciis illis plurimum faiigati
    manifesta. Surge, et quu tibi Dominus ostenderit atque in congregatis et acquisitis nimiuiu Isetati ,

    vade : quia tibi nullus hominum obesse poterit. habilitateque loci abstracti et illecti ; ranUum grave
    Moxque vinculis omnibus absolutus, meridiem
    sole est visum eis, quod a sancto viro audierunt, ejus
    faciente, liber venit od ostium caroeris quo pate- : verbis assensum minime prsestiterunt parvoque ;

    ficto, per raedium custodum et inimicorum suorura tempore evoluto post, totum sediflcium cum omni
    trausiens ; nullus ei, cum omnes clare viilerent ,
    supellectili igne vastanie amiseruat, et conjectoris
    vel mutire ausus est. In ipso quoque itinere prse- ventatem post damnum extulerunt alqne laudave-
    '
    dictiComitis nuntios obvios habuit, qui multa mala runt; sique loco dimisso, in pirtes Tricaricae Ci- F
    sibi jam irrogaverant. et ad plura irroganda venie- in loco, ubi dicitur Monscognatus </, adve
    vitatis, suatlptijtts ttt

    bant; tliscrdut CX
    qui quasi incognitum, et numquam visum nerunt : quorum precibus
    Joannes exhor- vir Dei
    toco innx
    prseterierunt. tatus, tamdiu ctim illis mansit, donec proprus la- tonflaijr.Uuro.
    boribus, pluvias frigusque suo sub tegmine modice ,t

    ANNOTATA D. P. arcere potuissent.


    10 Vir igitur Joannes, non quae sua sunt qnae-
    a Ila MS. in expretso : non Regalibus, 71101/ merito rens, sed quae Jesu Christi ; vale faciens e eis, Ba-
    minus placct. riurn perrexit : ibique vitia increpans omniiiin ,

    Bartl lnclpit
    b Impress. ut in ipsa sua pueritia vivificam ere- suadebat gulosis sobrietatem, Libidinosis castitatem, pr.r,li, 11 r.
    inum concupisceret. discordantihus caritatem denique tit vir per om- ;

    c Joiinnes Juvenis. Iiisl. Taxent. lib. 2 cap. 6, atjil nia evangelicus, vitia omnia execrabatur. virtutes
    de insulis Occasum versus sitis, ciis^ue docel inccrtx super coelns efferebat. Cujus saluberrimo odore ad
    aputl veleres nomencUUurie csm» ; hodie autem, inquit, raonitionis quidara, erroribus relictis, viain veri-
    suum quaeque a Sanctis sortita est
    nnmen, major tatiscapere gestiebant; quidam invidke facibus suc-
    a D. Pelagia, rainor ab Apnstolo Andrea est et : censi, non solum verbum vitae contempserunt, ve-
    tcrtia, in i|isis faucibus portus. D. Nicolao dica- rum etiam ut haereticum et blasphemum apud Epi-
    ta : monasterium njo crnsro m majort fuisse. scnpiiin f etprimarios civitatis accusaverunt et dif-
    d Imprcss. verborum. famaverunt ita ut cum Apostolo dicere pnssct,
    ; ;

    5 i:m .'. 16
    e Ibnl. expectabat. Aliis stimmus odor vitae in vitam.aliis odor mortis
    f Jordanus inteltigit iis in partibus commtirulum in mortem illudque Evangelicum de Christo
    ; Alii ;

    Joannem. enim dicebant, Quia bonus est, alii non, sed se-
    Joa. 7. 12
    g Impressum et MS. Agebat, minns apte ad scn- ducit turbas. Invaluit tamen pars iniquorum, et in
    sum. corpore justi ad tempus dominari permittitur unde ;

    scriptura
    1 1 : ,.

    DIE VIGESIM A JUNII. 39


    Scriptura dicit Terra data cst in manus impii
    joi o, n ut eum
    ;

    oaperent, et velut rnaleficum, atqua hasfe-


    ; ita silia prastolata accipere, et humiliter Dominum I)
    exorare, ut raisericordiam suam infinitam eis dig- A. (OF.vo
    ticuin ante Episcopum et Sacerdotes M-i
    vinctum duce- nctur enucleare. F.\

    rent. Ubi cum variis aificeretur


    contumeliis et vi- 13 Populo igitur collecto, et pro audiendi com-
    vimi urere minarentur.i nuntiatum est Principi g pendio egresso foras (uon enim valebant in Civi-
    prasdictse civitatis Barii Indlcit eafn
    ethxreseos
    de sapientibus suis,
    : qui misit ad eum duos tate, pr;e niraia mulierum ac puerorum turba. ad » acadine ob
    accutatut explorare utrum sic infldelis se) aperuit Deus os ejus et ait: Viri fratres CanontcluniU*
    absolvUur. et haereticus esset. ut a sapieiitibus intimabatur. rores, nosoimus esse affeetnm patris diligentis
    lbi pecatlum.
    ,
    Illi vero audientes prudenter inlerrogantes eum et ubi rimamur verbera corrfgentis, ad hoc namque
    invenenmt hominera Dei ex toto Evangelii arguit, ut emendet ; ad hoc eastigat, ut sanet.
    in nullo a sana doctrina discordante.
    Quo Princeps Depuiiite igitur vitiorum sarcinam, ei accipite mo-
    comperto, jussit hominem Dei absolvi, et liberunj nuineiit.t virtutiim, et convertimini ad Dominum
    :
    quocumqne ire vellet dimiui; et Sacerdotum eorunf, quia ipse couveiieiur ad vos. hac arllntione Pm
    '1'" quas dicunt faeere renuunt, invidiam gra-
    I i
    super qua pracipue in pra.<ientiaruin laboratis, ju-
    viter increpavit. Vir autem sanctus, gaudens et bemus Canonicis S. Michaelis, quatenus semelips is
    hilaris conspectu eorum, quia dignus
    ibat a erat examinent, et pcenitentiam agant : quia pro cujns-
    pro Christo contumeliis iflici et sa-pe aieliat Non dam (.'anonici notabili peccato, toia
    Rora 8, 81 ; ;
    Garganica l
    i-
    sunf.condignsepassiones hujus temporis ad futurelm vitas istud ariditatis malum patitur. Pr.|iulus vero
    gloriamqusB revelabitur in nobis in regno D»i cum adccelum tollens clamorem, istius flagftiiflagitabant
    Christo et Sanctis ejus. h. auctorem comburendum traderent et
    ut flammis
    A , ,

    Gal. 5 18
    1 Divino tamen ductus spiritu famnlus Dei, si- iram Dei sic miligarenr. Jam dicius auiem homo
    CAP. X cnt ut Apostolus, si spiritu ducimini non eslis sub Dei, prout erat mansuetissmms, ih_x.it Non mox :

    lege ; Fratres quos t dimiserat, revisere deorevit. peccanti digna mors datur sed in raiquitatis propo-
    Quo ex re benigne suscepto, ingenti gaudiosunt sito permanenti utriusqne mortis animadversio iure
    repleti pro sumtno ducentes emolumento, si ejus
    ; promulgatur : si enim Dens peccatorem statlui oc-
    Bspectibus fruerentur. Joannes vero Beatus, no- cideret iniinicuin, unde postea faceret
    Grnit.unum atnicum
    cartobium '"'iin alludens, gratia Dei repletus tunc praeeipue Nolo, inquit, niortem peccatoris, sed ut converl i-
    revlslt ; hominem in Christo Iselaridebere assercbat , cum tur, et vivat, et me per triduum a vobis disceden-
    hujus seculi ll igellis atque tunsionibus intus extra- te, eoque veraciter pcenitente, et cceluin vobis plu-
    que percutitur; quia leve et modicum hujus tribu- viam, et terra solita exhibebit gramina. Qm.d si
    lalionis immensum et teternum gloriss pondus ope- ipse, quod absit, diabolo instigante obstinatns fue-
    ratur. Majoribus obedientiam, paribua reverentiam, rit, et medelam bei siiscipere renueht ; egn ve-
    minoribus omnem humilitalem habere docebat. ln- niam, etper meipsum vobis ostendam, ut dignum
    cipientibus timorem, perdurantibus raajorem, quia di^ue vobiscum puniam, et Dei non niinus nancis
    rniii promotione virtutum timor, qui permanet in cemur misericordiam
    seculum, augeri debet. (Quanto enim m.iitts diligi- 14 Iile autem qui lniju. rei conscius erat, ti-
    beneque mus eum, tanto magis timendum est, ne amittamus more correptus, ct pcenitentiam egit, et de terra
    Insli w tot eimi) diu persistentibns supcrbiam summopere ca- absessit : et pro verbis viri Dei tantam eis pluvite
    Fratres
    vere deliere, quod initium jirimum recedentibus ,
    abundantiaui protmus Deus concessit, ut qui prius
    dimlttetu
    quia iintium omnis peccati superbia ultiraum re- ; pretio ab alus exigebant, aliis postni"duiu gratis
    deuntibus, ijuia cum ouine vitium suo flne sit con- exhiberent. Tunc Populus magno repletus gauiio,
    cretum, istud
    prsemaxirae suos fines egreditur : grates et gr.itiarum actiones Deo, et illi sancto
    enim custodiendum eiiam in bonis. Omni est [cor] viro examussim referebant. Ipse vero ne quid per-
    igitur custodia, Fratres mei, cor vestrum servate, peram elationis exccssione mentem suam attigisset
    el vestimenta vestra toto annisu eanditate ; ut ani- eos dumtaxat videre renuit, quos sebonorare quse-
    Ps 3, 1
    11'un et corpus integra et immaculata ei servetis, rentes novit. Quo dis.¥ e.iere voiente quibusdam se
    el iii diH illa repraBsentetis, ut cum eo jugitergau- invitaiinbus et ne discederet poplitibus flexisoran-
    dere possitis: quia si poena est intolerabilis, bis tibus, dixit ; N"ii euim, fratres mei, ab eis disce-
    qui Deum, qui summiun bonum est, non degusta- do, quorum animos novi conjunctos l*eo: pntius ad
    verunt ; qua pcena illos dignos decreveritis, qui obedientiam Dei et semulalionem nostram vos prte-
    degustatum amiserunt unde dicitur Ne pereatis '?
    ; parate, et me discessisse nuntiantibus credere no-
    de via justa. lite ; operae pretium est namque per decennium in
    12 His et aliis adraonitionibus adhortati. atque hoc corporese molis carcere degere, et his in par-
    in Christum aucti, et augraentati Deo, illi grates tibus iiou minimam turbam utriusque sexus ad
    immensas referebant, ac ne ab eis discederet ob- servitutem Dei adunare.
    nixis precibus nagitabant, Vir autem Domim non
    qu;e vellent, sed quod Dominus juberet, faeere di- ANNOTATA D. P.
    sponens ; basilicam S. Michaelis Archangeli, si-

    el populo tam Gargino advenit


    in ibique ad eum adveu- ; a Impressa Vita koc Capite fuil varie interpolata,
    stccituU omnia ad f^itam U. Gui-
    tantibus, ut Deo opimus, verba vitse ccelestis tam ilum tibraritts vult aplai'6
    laborantl,
    vocequam opere ministravit. Qui cum cognovissent lielmi, dandam !25 hujus; nt>i haud jmuh aliirr res

    virum Deo plenum, cceperunt humiliter expostu- narrantw Aic autem sic legitur quemdam Dei ser-
    :

    lare suflragium, qualiter sterilitatis aquarum pe- vum. jiui dudum ab eo Genusii cognitum. Guiliel-
    stem inundantiam solitam habere
    repellerent, et mum Vercellensem nomine, audita ejus miraculo-
    potuissent. Si salubria, inquit famulus Dei, monita rum fama, tn niotite Laceno in quibusdam tiigurtis
    accipere gliscitis, et si meo eommunicare consilio habitantem, adiit. Hujusautem Yit<> num. 10 habet,
    absque cunctamine volueritis per gratiam et mi- ;
    ijuomodo Guilielmus, Hierosolymam tendens, ex itinere

    sericordiam suam opitulabitur vobis Deus, meaque Canusiam mtiit ; Joanneqne dehortante prosecutus r/. r
    parvitate mediante exliibebit quo indigetis. Populi iltudsit; ei num. 25 Oiitliilniiim describit, ttt tunc,
    vero jubiluntes, ac tanti viri promissa prssdicantes, cum Joaiines advenit, desertum a sociis : tiinc porro

    prserogativam istius viri sanctitatem alternatim omnia quse hoc Capite dicitttr Joannes egisse, c>m
    erant coramemorantes. Ille viro vir eanc'us jubet Guiliclmo ejusque sociis, mutato contextu dtcuntur m
    populum in unum couvenire, et dio Djini.:' j. e.-n- singulari ut de soloGuilictmo.
    b
    ,;

    40 VITA S. JOANNIS AB. PULSANEN.


    t b Scriptor noster Licinium constantcr expnmit : Sicili.r Rcge, captus addnrtusque in Siciliam esl.
    A. CO.EVO sed e.r prtma litnra apparet ttubium b&sissc. lcqcretne h Hic sttb tttiilo Capiiis ix inseritur, tamqiiam
    Lacinium cum autem vtdeo Jordanum Generalem,
    : aptiori loco, qnod ittfra damus cx MS. num. 23, de
    Lacenum smbere, sequi fattw molui, Est autem, in- puella moribunda servata.
    qmt Jordanus mons ille in Princtpatn ulteriori, haml i Scilicet Genusii, id quod etiam impressa ad~
    procui Nusco ad 6 circiter milliaria quem vidc : dunt.
    proitxt descnptum, Ub. 2. Ciironici cap. 17.
    c Eadem sic exphcat Vita tnetrica. Guilielmum re- CAPliT III.
    linquere domum petit : is noluit : ignis consumit
    omnia sed ex ipsamet S. Guilielmi Vila, cui hic po-
    Novi ?nona$terii variis exordia miraculis
    tior fuies danda vidctnr, sequentia sic tmpressa le.qun- illustrantuv.
    tur ; Dei autem famulus Joannes, cognita Guilielmi
    religione et sanctitate, fraterna caritate illi asso- JCjo vero moram per annum fere faciente, ad ec- Joanncs lall-
    tns monitus.
    ciari petit, et cum eo devotus habirare incepit : sed clesiam S. Michaelis revertitur ; eique haasitanti,

    quoniam futura qua^i pra?sentia prtedicabaf, qui- qnid agere deberet, talis divinitus ostensa est visio,
    busdam evolutis diehus, dixit mansiones ei ut illas Pluribus namque circumstantibus; apparuit mulier,
    relinqueret, et ad alia loca, in quibus laborem sunm reverenda vultu, religione severa, et manu qua
    salvum habuisset, demigraret Ipse autem Guiliel- parte ire et Ecclesiam aediticare deberet anuotavit.
    mus, ctc. in singulari. Habitantibus igitur m pra3- Cumque mulier ferme per medium horas ante eum
    fato monte-Laceno Dei servis, omni studio omnique nutu signoque quid ageret, docuisset
    stetisset, et

    conatu, divino servitio jejuniis scilicet, orationihus, quidam juvenis procerae statura) et terribilis, caput
    vigiliis, et carnis macerationibus vacabant. Interca erigens ultra cujusdara fenestme altitudinera, ei si-

    qnadam die apparuit eis Dominns Jesus Christus, gnificavit, ut ad eum regrederetur, et cum eo pro-
    in ipsamet forma qua passus est, confortanseos, et ficisceretur. Quoclare perspecto, circumsiantes sti-

    multa revelans ac insuper pr*cipiens, ne moram


    ;
    pulatur utrum insolitumaliquid, tunc cura ad raatu- E
    ibi facerent, sed ab eo loco secederent alibi enim tinura Oflicium adessent, perspexissent : Hli quippe PuUanum
    adlf. et
    subjungens sibi esse necessarios, pro Dei servitio utnihil viderant, nil se vidisse asserueruut. Ille vero mmirtsteriiM
    et animarum salute Guilielmum scilicet in Occi-
    ;
    eis,qui jam sibi ex animo inhaerebant, matutinali- cotidit.

    d*mte, etJoannem in Oriente. Nihilominusadhuc ibi bus OfHciis celebratis, qua parte irent praecepit et :

    permanentes , ecce cum spiritualia colloquentes ad locurn, qui Pulsanus a dicitur, invisum et inso-
    quadam die sederunt , omnia tnguria ab igne va- Iitura, rectissimo traraite adventavit. Quo ibidem
    stari conspicinnt : sicque loco illo ab eis dimisso, iporanle, et gratia Dei qua; praecesserat sequente,
    in partes Tricaricse civit;itis, in locum qui Mons- ita parvo in tempore coaluit, et excrevit in personis
    cuneatis dicitur, advenerunt : ibique cellula con- personaruniiiue alimentis, ut liiexpletoanni ilimidio,
    structa, in Dei servitio diu simul permanserunt. qui cum sex dumtaxat personis iuitio advenerat,
    Tum Cap. 8 stc orditur tnterpolator : Igitnr beatus plus quam quinquaginta cum earura necessitatibus
    Joannes. meraor revelationis et prascepti. quod sci- ad servitium Dei manciparet, ita namque Garga-
    licet pro suo servitio et animarum salute in Orien- nica: civitatis populus tunc locum illum cum con-
    talilms partibus erat necessarius vale faciens suo ; finiis suis frequenrabat, sicuti solet eorum basilica
    socio Guilielmo, a Monte-Cuneato Orientem versus turbis ridelium certis temponbus condensari.
    direxit gressus suos et Barium pervenit. 10 Eodem namque tempore ex oraculo divino
    d Cuneus, Italis Cogno, liquescenle sono, ut atias, acceperat B. Joannes, ut quscumque persona, po- Muttos, ttinm
    gn oc si Conio proiiuntiaretur. Jorttanus att vuhjo pueros ad
    tens vel irapotens, magna vel parva, monacbicuin
    Iftl ilum
    dici Serra-engnata : esseque tn Basiliealu provinaa, hnbitum ab eu exigeret, absque hsesttatione ei tri- recijitens
    uiqne co appulisse Sanctos circa Novembrim. bueret. Unde puerorum etiam nobilium, deliciarum
    e Felix Renda apud Jordanum cap. 19 seriplor fut suavitates parentumque blanditias deserentium
    putoj non valde anliquus, postea S. Joannes, a S. inchoationis suse tempore adeo ingens concursua ad
    Guilielmo monastico babitu assutnpto, non sine la- euiu fiebat eum Duminus dicere videretur,
    ; ut per
    crymis a Dei viro discedens, petens benedictionein Sinite parvulos venire ad me, talium e«t enim re-
    pust amborum amplexus, ut alter allevum precibus
    F
    gnum ccelorum. Tanta itaque veneratione dignus mlracuHs
    juvarept, solus a solo veniam obtinens, in Garga- vir Dei liabebatur, ut quicumque ejus vestigiis pro- tnclaresctt.
    nura secessit montem. Non exislimo vel tamdiu habilu, volvi,quicumque ejus vestimenta tangere, quicum-
    saltem eremitico , canisse Joannem , vel Guilielma que euin vel videre potuisset, felicem se ;>c beatuiD
    ullateniis nisi carilale obsirictiim discessuse, Refutat clamitaret. Fratres mei, quanti variis detenti
    enjo Rendam Jorilanus : luel fiert imluisse jmlel, nl languonbus validis, iromundis spiritibus vexati,
    Joannes im.tntione Guilielmi hubitum ulbum sumpserit, Iuidiiih privati, membroruin ariditate cuntracti ,
    pro mijro aul furvo : videiutnm t/uo colore iitaiilitr pristina; sanitatiper ejus sanctitatem sunt restituti'?
    posleri.
    Cujus si cuncta, quae per eum Doininus
    fecit cona-
    f Bariensis Archiepiscopus usque 1129 Mat- mur enarrare miracula,
    fuit atque stylo perstringere,
    th»us,. vir religiosus, ab nuno H26. Qiu successit qun- in eo largiter gessit divina Clementia, liiiroanaj
    kDge\\iS,inpasorpptjttsqiiam Episcopus \uit, simulautt vocis instrumenta potius annullare, quani boc ad
    cum subtlitulo sibi nihilo meliare .luannes, Ecctesiam effectitm perducere pnsseinus. Quis uiiquain tanti
    n ou lam rcxit quam vceani, usque ad 11.11 tetle Viri eminentiam extollere posset ; qui fere in cun-
    Uybello
    ctis suis actibus et faininibus, divinis utebaturora-
    g Ex hisiona Bariemi Antonii BeatUli iisrHmm, culis.
    Dominiurn. civilalis, foccieo Boomsndo Juniore, el An- 17 Et quaravis virtutura ejus copia me inopem
    tlnoclieno Tarentinoqut Principalilnu ad Rugenum faclat, unum tamen quod de puero nobili accidit
    ComUem.soroiemque Eiisatn RnimmXth Comiti nuptam miraculum consanguineis abnuentibus Monachi con- CAIV XII
    devolutusjpernenigse udqueindiim Grimoalduin Allira- Puerum
    tulit habituiu, veraciter propalabo. Quadaro
    igitur t<qitd,s rulna
    iiilem, etc Longohardii oriunditm, uc forie.
    Uaioris die, dum prajdicti puerl, Ursi numiue, propinquio- obtrltuut.
    Boumundi ex parle malns n>i>s,ut,jui,i,um ttnuit
    tm- :
    re^ cunsanguinei, gratia visendi pueruro ad virum
    lem Prmapalum Bunensem (JrtinoaUiis uitm
    U u. Dei divertissent; et ipse ad parietem coiistrueiiduin,
    1131, quundo a Ruijmo AppuUv Duce, diclo eliatn
    quem iiianibuspropriis desohs lapidibus a:dilicabat,

    ad
    ; ;

    DIE VIGESIMA JUNII 41


    ad lapides colligendos et sibi praeparandos, ut ei quantum exaltantur cusli a terra, tantum exaltatae D
    convcniens visum fuerat, pueros destinasset; qui- sunt viae mese a viis vestris et cogitationes meae a A. COT.VO
    dam incaute per devexa montis latera irnmane cogitationibus vestris, quis enim cognovit sensum
    IX HS3.

    saxum diruens, ita praefati pueri collum in proclive Domini? aut quis consiliarius ejus fuit? aut quis
    manenlisgraviter perculit, utcunctisvidentibus mor- prior dedit illi, ut retribueretur Nonne oportet
    illi?
    tuus procul dubio assignaretur. Licet luminibus nos Deo magis, quam hominibus obedire? etsi ipsi,
    adhuc palpitare videretur, exanime tamen corpus qui sacros Canones condiderunt, pro terapore, et
    ab omnibusjudicabatur unde luctus etclamor ma-: loco, et persona dispensatorie ipsos fieri jusserunt
    gnus ab omnibus, praecipuea consanguineis resona- nonne dispensatori et moderatori omnium Deo, cun-
    bat. Lugebant pueri, majores manu plaudebant cta cernenti et videnti, cujus oculis cuncta sunt
    tota denique domus super ipsura, quem diximus nuda et aperta, dispensare, e't ordinare rempubli-
    pucrum ejulabat. Patri etiam monasterii consan- cam suam non lirebit ? An non licet ei quod vult
    guinei caput vulturaque tundentes, dicebant Redde : facere? Num qui de nihilo creavit, recreare est in-
    nobis puerum, quem nobis invitis raonachasti. His- validus? Introrsus igitur, carissimi Fratres, ad vos
    que dictis barbam crinesque evellebant, quamque redite, et quid modo citoque faturi estis recugitate ;

    se miserabiliter afficiebant, qui carnis affectum no- et cum


    sobole vestra ad vitarn, quaesinc tinemanet,
    verunt, discernat. properate.
    18 Vir autera Dei ejulantium vocibus paulisper 20 His admonitionibus acceptis, ita eorum terae-tpsumque tllit
    sanum reddit
    commotus, jussit puerum ad se deferri, et m Ec- ritas et audacia fracta atque cuncussa est ; ut ejus jam persuasis
    clesiam beatne Dei Genitricis Mariaj portari, om- pedibus provoluti, de eo, quod fecerar.t et facere ostendens.

    nesque furas egredi praecepit, firmatis super se disposuerant pcenitentiam quaererent. IIoc insuper
    et puero valvis ibique sic fertur orasse ad Domi-
    ; misericorditer petebant, ut praedictum puerum eis
    runi ; Doniine Deus, qui cuncta ex nihilo creasti, ostenderet ; et si religiose indutus non esset, sibi
    ct humanum genus de sua culpa perditum in me- redderet sin autcm saltem eis liceret videre, quem
    ;

    lius restaurasti ; quamvis indigno quos-


    qui mihi non possent hahere. Vir autem Domini sanctusjus-
    que ad me venientes, istum habitum exigentes, sitquosdam introgredi chorum Fratrum, Deodevote
    dare et recipere jussisti : instaura puerum istum famulantiura. et Matutinas reverenter celebrantium,
    pristinae incoiuiu.Lu'!, et as<igna sicrosanctae ec- et puerum eis ostendit : quem raso capite habituque
    rlesiae suae matri ; ut videutes glorificent nomen religioso indutum videntes, dimisso capite ad Ab-
    tuum, et verba tua in ore meo vera esse L : batem redierunt, et eundi licentiam ab eo expetie-
    et appareat, ad laudem et gloriam nominis tui, qui ruat. Quibus sic alloquens ait Vidistis quod ego, .

    es benedictus in secula. Statiraque ad puerum ac- cura pro pacio mtrospexistis ? Illi quidera, adrairan-
    cessit, et manu capiens sursura elevavit, portisque tes dixere, Nihil nisi coufratres et puerum iutuiti
    apertis et f>»ras profectus incolumem eum omnibus sumus : sed si vos aliud vidistis, pro Deo nobis in-
    demonstravit, atquead opus mchoatum remisit; et, dicate. Vidi profecto, ait ; et vos aliud facturos,
    ut cautius sibi provideret, admonuit. Hoc vero vi- quam promittitis, animadverti. Puerum scilicet nu- prxdicil
    dentes, et prae gandii magnitudine lugentes, Deum dum juxta aitare B. Mariae clare perspexi. Ipsi redtturos nt

    ex toto corde benedicebant. qui apostoiica


    tempora magis ac raagis cceperunt mirari, et puerum num- eum ti tollant.

    Apostoloruraque facta per famulura Dei Joannem, quam amplius a Dei servitio per se avelli assere-
    manifestissirae inter nos innovare, et atterius solis bant quidque puer nudus designaret, flagitabant.
    ;

    septempliciter illucessentis radio nos, imo raundum Ille autem, in puero Christum ipsos nudaturos, et

    lotum, mirifice illustrare dignaretur. vestimentis religionis spoliaturos, et domum vio-


    IAF XIII. 19 Ad lioc accidit quoddam per aliqua simile, lenter condueturos confirmabat sed boc absque ;

    Alttim con-
    quod Duminusper eum fecit mirabile. Kecenti nam- animadversione non esse futurum. Illi vero penitus
    saniintneis
    invttts recep-
    que tempore post hoc, quidam puer Joel nomine, abnuebant, et malle mori. quam a religione filium
    lum, egregiua genere, nobilior lide, auditis quae per eum avellere dicebant. Benedictione autem ab eo expe-
    Dominus agebat, clanculo a parentibus aufugiens, tita et accepta domum remearunt, quidque depuero
    ad virum Dei advenit, atque liabitum suum absque fecissent consanguineis astipulari cceperunt : etfilli]
    quod deinde
    mora indui petivit. Quod Abbas, ut de Dei voluntate accipientes quod fecerunt, eorura vecordiam et de- pir feminas
    hauserat, incunctanter tieri jussit. Parentesveroejus sidiamquibusdam convitiis additis acriter increpa- fiiaunt.
    atque propinqui.audienteshoc, mcestissimi tamquam bant ; satis enim quod fuistis. quodque reversi sa-
    <ie unicu facti, quamvis alta nuctis silentia cuncti tis '? et quid agere inde voluistis, quia eum non
    cernerent, dolore tainen suasiuneque propinquorum reduxistis, apparet.
    iter inox armati Pulsanum arripiunt. Pro forihus 21 His et aliisinjnriarum convitiis lacessiti, con-
    igitur stantibus et Abbatem fortiter quosrentibus, silium habuerunt cum eo, qui post Regem b prima-
    jussit eis Abbas intrepidus ostium reserari. Mox tuin totius CiVitatis Garganicaa habebat, et cum eis
    ipsi, quasi furibundi et insani capilis, dumum in- ut illuc adveniret suppliciter exorabant : ille vero,
    gressi, nulli de ratione loquentes. accensis quas et consilium eis dedit, et quia majores civitatis
    3ecum detuleruut candelis, puerum suum inter craiit seciim eis venirepromlait. Hujusmodi namque

    Monachos inhoneste qua?rentes, divina [manu] per- consiliura tribuit, ut in comitatu suo ducerenl fe-

    cussi ctecitate, puerutn etiain reperire non value- minas, et puerum quihusdain ad eas blanditiis alli-
    runt. Tunc aliquantulum molliores effecti, ad virum cerent, ita ut nullam ipsi violentiam facere videren-
    Dei reverendum reversi, mundana3 sapienti;e inve- tni'. ne aliqiia occasione damnum aliquod conseque-

    esse irpos ctivas e regione facere cceperunt Miramur te, bone ;


    rentur. Consilioautem accepto. et pro possa per-
    cendum fecto, cum eodem CBconomo ad iocum jam petitum
    •

    vir, PatrUm sanctiones ignorare, quibus dicitur,

    votaatque promissa tiliorum fsmilias absque permis- advenerunt. Herodianam igitur in vultu ketitiain
    sione Patrum, Momtchorumque absquejussu Ablux- osteutantes, de puero interrogaverunt. Yemt puer
    tis, cnsst et iiuuiia judicanda. Ad hoc vir Dei sub- ad iuiilieres usque dc industria perductus quee eura :

    s.
    acoipientes, ut eia imperatum fuerai, vestimenta
    la :,",.
    ridens, ait. qui humanis ratiunibus iurompreliensi-
    bilem et iueffubilem Dei sapientiam cumpreliendere religiosa sciderunt ; et alia quse pr.-eparaveiaut.

    posse existnnant, non attenduut. quid I> unimis per eum induerunt ; et sic eum, quasi baechantes, do-
    Esaiam loquatur Non uniiii vi;e tuea)
    ; via> vestrte, mura reduxerunt. Abbas vero biande leniterque
    nequs cogltationes meaj cogitationes vestrte ; sed cuncta quaj acciderant ferens, ita eis, pcopinquia

    Junii T. V G scilicet
    ; -

    42 VITA S. JOANNIS AB. PULSANEN.


    sciliret et seounilum carnem aniicis, aiebat Kuin-
    ; 24 Poslnon niultum vero temporis, cum duo dc D
    Dttos c suis
    Monachis ejus ab hac vita sub una hebdomada
    1

    \ GOXVO qnam non rlixi vobis quia Christnni in puero illo » 1

    mortttos vidct
    EX IISS.
    Bpoliaturi quoniam diligentiljus Deum
    eratis? sed sccssissent, quia unus singularis obedientia?, et \n nloria
    sed frvstra
    omnia cooperantur in bunum, hoc ipsum quod vos ahus maximae probitatis extiterat praemaxime, ;

    pro malo facere destinaslis, ad laudemct gloriani quia sui agri fructuni, an Deus in horrcnm sunm
    nominis sui convertet Dominus. llli autem domnm recondi jussisset hsesitabat ;
    gravi niocrnre affioie-

    insalutati regressi, puerum cuidam Saeerdoti, per batur. Cumqueper triduum in hac mo?stitia penlu-
    omnia Abbati ejusque monasterio inimicanti, et rasset, vigilanti et perspicuasuao mentis visione nu-
    destruere funditus cupienti, custodiendum tradide- bilum sic Dominus abstersit, Pontiflcalibus namque
    runt. Puer e vero, quainvis quibusdam repagulis indumentis Princcps Apostolorum mirabiliter con-
    anxiaretur in corpore, divina tameu olementia liber tectus, msigniqiie infula redimitus, ci apparuit d ;

    aniiuo, per mcritum sanctissimi Eremitae Joannis et[duorum illorinn animas] supersolem splendentes,
    Pulsanensis Ecclesiac Abbatis, brevi tempore post, in suae Planetae limbo e quasi in sinu 1'ovens, de-
    se cum custode liberis mouasterii vincuhs inno- monstravit ; sic inquiens : Qui tibi veracitcr inhaj-
    davit. rent,tuamque obedientiam in Dco tenent, splende-
    22 Quidam praeterea rusticus, cujusdam nobilis scere scias apud suum Creatorem. Hoc ctiaui cui-
    Jtusticvnt a fcminas amore correptus, cum lpsa eum respuisset, dam discipulo suo in eodem instanti, per meritum
    dxmoitt seipsum diabolo tradidit, ut ejus amore potiretur. praedicti farauli sni Joannis, ad hujus veritatis irre-
    prxctpttatum
    Inceutore igitur diabolo, ipsa iu ejus ccepit dilectio- fragabile testimoniuin, licet n.inus clare, Dominus
    nem ardere cum ipse, de eu qnod gesserataliquan-
    ; demonstraredignatus est. Gratias igitur innnnicras
    tulum dolens, ab ejus incepit amore rcfrigescere. omnium Creatori Deo egit ; sequeet suos, ex tunc
    Postquam eryo buniani generis inimicus praedietum et deinceps, divina regulae distnctius subjecit.
    1

    rusticum iu proposito nolle manere prospexit, in


    acquisitam possessionem ingrediens, de alto eum ANNOTATA D. P.
    appaicns
    *alvat
    praecipitavit, ut vitae ablatu tennino, spes ei veniae
    ;

    nulla constaret. In i]>so autem immanissimo casu a Jordanus in Chronico ait, tribus ab oppido milha-
    moribundo, quiedam viri species apparuit, qui ab riis abessc locum, qucm Tululsc topographicx indicarc
    imminenti periculo eum liberaret, et in aliis consi- prseic7mitu.it ; attjue ab incolis credi antiquitus tbi ec-

    liura salubre prseberet. Ibis, inquit, ad montem Gar- clestam ef monaalciium S. Mai ite (ius.se, cujus fttuda
    ganum, ibique melliferum repcries consilium et sa- meutts Joannis novum opus inasdificarit : quod sane
    nuiu. Hepentino itaque terrse hiatu erectus, quam- hbentius credam, qnam Pul^ani nomen ex miracuto in~
    vis a daemone possessus adveuit , , Garganum ditum, quuDtiparu segrum Joannem sanaverit, arterise
    multorumque suasu visum Dei Pulsanensem Abba- pulsum explorando. Quin potius dixerim miraeulutn
    tem petivit. Quem ut vidit, magnis ad eum clamo- tate , ignoralum Auetoribus vitse , confictum esse ,

    ribus adveuit ; Ecce, inquit cujus speciem in prae- ad inveniendam etymologiam, quse mtlla certa habc-
    cipitio videram, qui milii ereptor et consultor batur.
    fuerat. A tuis itaque vestigiis, sanctissime Pater, b Rogerium intellige, qui Ducis titulo non conten-
    amplius nullatenus avellar, totisque animi viribus tus, an. 1121) 24 Aprilis se fecerat Regem uiriusque
    tibi Quid amplius morer t Sancti viri
    inhaerebo. Sicilise cotonari.
    ttttnpuellam
    oratio ab eo dsemonem expuht, et sub eo, ut viden- c Jordanus ait, puerum hunc fuisse Joelem t de quu
    tnoribundum.
    tes retulere, mansuotus et humilis monachus in infra num. 00 et de quo in Martyrologio Puisanensi
    Domino obdormivit. legitw : id quod retuhmus ut Comtn. prxvio num. 15.
    23 Tempore, quo viro Dei apud Harium ab ini- d Hic nobis finitur Sansevetnnense MS. et impres
    quis sacerdotibus ingens persecu'io immineret stonem Jordani, licetsatis imperfectam, fquod L<>n<tt>-
    quidam Principis Caucellarius ejns parti favebat, bardtcos charoeteres non semper icc/e assecuti iibrtuu
    oraque inimicorum veris assertionibus oppilabat, et sint) sequi comptllimur quandoque tleficientia verba
    in eo quod poterat servo Dei obsequi se praeparabat. suppleturi inter [ ], quxdam vero mutaturi : uti mox.
    Cum ciiim de honestate atque rehgione Abbatis al- e Impressum In suae plantse leinbo, pessime
    trinsecus altercaretur ; nuntius subito adveniens utrumque.
    ait ; De tuae neptis amantissimae busto melius face-
    res si cogitares. Audiens hic instans uecis periculum
    CAPUT VI.
    sui sanguinis tam trucein
    lugubrem, vultum pro-
    et
    tinus inimutavit, ut in ejus facie dolorem aninn le- Proptwtico spiritu mira quxdam agit Joan-
    gere posses. Abbas vero compatientis affectum nes.morihundos servatj doemones coercel,
    ostentans,cum en domum perrexit. et ad infinnam furta detagtt.
    usque deduci petivit. Quse cum vocis viam inter-
    cedenteraucedine interclusam liaberet, et revolutis i\_lio quoque tempore, cum pro servitio Fratruu,
    oculurum orbibus timorem aliis incuteret manu ; a se longe manentium, queindam suorum, qui sa-
    innuit omnes foras egredi, ipseque solus cum ea pientia et selate ceteris endnentior hahebatur, de-
    m.inens per dimidiura fere horae oravit ad Domi- stinasset ; qui legatione iruehalur a'dinVationis et Pravam
    num : dansqueilli manum, in leclulo sedere fecit ; servitii, (instigante diaboln) peremptionis causain dnctrlnam
    et an aliquid in cibum sumere vellet, leniter con- quaesivit et exitii. Ad locum enun destiuatuin adve-
    sjjaryi absons
    suluit. Qiias cumdiscreta voce cibum quasreret, et niens, litteratos ab idiolis seorsum convocat, ac suae cotjnusclf.
    Deo ipsique gratias ageret ; personas ingredi, illi- fermentum malitise eorum mentibus seminaljat ; per
    quemmistrari suaviter praecepit. Introeuntes autein dulces sermones mortem et interitum parat; sin-
    utriusque sexus homines, eamque in lecto sedere certe Abbatis doctriuae, modis quibus potest, dero-
    intuentes, discretaque verba fari audientes ; in viri gatetrepugnat. Sic nainque perniciosa ejus doctrina
    Dei nnmensa praeconia magnis vocibus proclama- mentes imbuit plurimorum, sic furens telis aniraos
    bant, eique contradicentes flammis comburendos ferme armaverut singulorum, ut monasterium re-
    1) igitabant. Servus autem Dei ne alicujus inanitatis
    linquerent, ejusque monitis parere desiderarent
    ventD in quamlibet partem declmaret, clanculo Unus vero illorum, cui talia ex anitno displicue"
    in aharn, in quam Deus veheret, regionem statim rant; foras occasionem <iua-rens, lesatum invenit,
    discessitl quem omni cum a pernicitate ad Ab"batem dirigit!
    Cumque
    DIE VIGESIMA JUNII. 43
    Cnmque ibi talia gererentur, Abbas, sccreto sibi quidara miles, pr&fata causa compulsns, Brundusi- D
    el propcre revelante spiritu,
    accnrrcns
    hffic Fratribus, qui secum ad la- nas oras relinqucns, Pulsanensem Abbatem, quia * coavo
    malum borem profecti erant, ex ordine pandifc. Sed quia fi- virum sanctum aurtierat, quscsivit, quem
    hu- SJ.JJ* co^pit
    8,

    dem dictis ejus non adhibebanfc,


    1-oli'bvl

    ineisdem qusa Abbas dixerat verbis, graviter eorum


    nunt.io adveniente militer exorare, ut cum utraque
    imminens famis
    die pia \ M
    periculum instaret, sibi pro Deo misericorditer sub- pressum
    dnritiem in<repahat; et cito, equo ascenso, illuc veniret. Majus enim, ait, misericordice munus. ma-
    proppravit quodqnn deliquerant eraendavit, et ita gisque Peo gratum fore hujusmodi viro subvenire,
    doinceps in bono conflrmavit, ut a verilutis tramite qui potius mori eligeret, quam passira a quolibet
    numquam ulterius avclli potuissent (tardante c verecundia)qu«reret. Ille vero, utbeni- c

    CAP. XUI 26 Cum quolihet tempore vir Dei (cogente rerurn gnissimus pater, et temporalinm administrationem, benigne

    b neoessitate) Sipontum ftpetere voluisset, apud Pri- spintualihus pro dono sibi coelitus collator,
    """*"
    et in
    marium totius civitatis, multis ejus precibus [exo- refectionem gratanter exhibendo, promisit. Prae-
    llospitis sui ratus] habebat hospitium. Qimdam itaque tempore, dictus autern vir, aliquantulum ngriculturae peritiam
    Sipontink
    cnm praefatus vir inviseret ejus domicilium, ejus us- habens, ccepit agro, vineis, variisque ilhus domus,
    filtum
    qua ad mortem unicos infirmabatur filius. Vir nam- scilicetS. Jacobi, in qua liaac suprascripta fuerant,
    que ipse, quamvis totius Sipontinae civitatis post occupationibusexercere. Famulus vero DominiJoan-
    Kegpin dispensator esset et dominus, cum omni ta- nes, peractis iis, quae ibi rite recteque in utroque
    men iiiligentia velut Patri spirituali Abbati obse- homineagere debebat, praecipuum repetitccenobium.
    cundare consueverat ; modo autem filii (interceden- 29 Vir autem prEedictus, parvo posttempore de-
    te moestitia) ut solebat antevirum Dei non veniebat. curso, stimulis agitatus communis inimiei, loricam et furtum ab
    eo /lcturn
    Qnem Abhas vocari, etante se venire pra?cepit et ; apudeos commendatam, equorumque stramentacum J
    qua de causa sic esset affectus, condoluit, et verba aliquantis solidis cujusdam nuper professi furtim
    mundum contemnentia, magnumque solamen hahen- surripuit (et prout sibi visum est) competenti loco
    tia dnlciter ministrabat. Ipse vero subito ab Abbatis abseondit. Cumque postea unus alterura, ut incer-

    qnrm morl- facie amor impatiens compellebat)


    recessit, et (ut tis in rebtis fieri solet, varie appellasset, et ab al-
    lundum sd infantem cucitrrit; et cum jam ultimum putaret terutro modum contentionis tnsohta re perculsi die-
    exceperut rxhalare spiritum, morihundum in ulnis elevavit, bus aiiquantis decertatum fuisset ; quemdam alium
    ac ex insperato in gremio Abbatis collocavit sic di- injuste ut fnrem conveniebant, et ei, ut redderet
    cens : puerum pertuamsanctitatem vivum
    Aut. mihi acriter instabant. autem qui hoc egerat, quippe
    Illi

    assigna, aut per ruam bpnignam personam mortuum qui mundus et bonus apparebat, nulla suspicio ha-
    repraesenta mihi : pro magno enim ducebat honore, bebatur. Prior itaque jam dictse domua, cum dara-
    ut suus mortnus filius atanto viro teneretur Abbas ; num, tamrerum, quam personarura inspiciens, quid
    vero improvisocnncussus terrore, solitura petit dif- ageret ignorasset Patrem monasterii adivit, rem
    ;

    fugium et oculos ad ccelum elevans, flagitat Domi-


    ; ex ordine pandit, quid facto opus esset, qusesivit.

    num, ut ei unicum dignaretur restituere filinm. Abhas vero rirper omnia prr-pheticus, Vade, iuquit,
    Quid plura? I(a Dei aures ad jnsti sui preces adfue- concito gressu; virum talem, quem pro Dei recepi-
    runt. ut sanus et incolumis eodem die parentibus raus amore, ut furtumtibi reddatcohibe; qui si dia-

    assignaretur. Parentes veroejus, qui quasi de bara- bolica obstinatus malitia, negare praesumpserit; ta-
    tri voragine liberati, et plus quam si propriam vi- Ii exquire loco, ibi procul dubio, qnae adhuc ami-
    tam recuperassent, laetati, se curn puero totaque sisti, reperies, eumque illa?sum a domo ejicies. Qui
    possessione viro Dei dari velle pollicebantur. Hoc confestim, et innullo hassitansmandatis, jussa Pro-
    Abbas intplligens, citius quam potuit, ab eis se es- phetaa prosequitur; et utprius verbis acceperat, ita
    plicavit, et apud eos numqnam amplius hospitium ex totofactis repetit. Gratias igiturDomino omnipo-
    hahuif. tenti etfamulo ejus Joanni immensas agentes, prae-
    27 Circa idem fero tempus, Sacenlos quidam ad dictum virum (ut imperatura fuerat) expulerunt et ;

    CAP. XVHI
    T/iesattrutn
    conversionem veniens, thesaurum absconderat at- ; adeo majorera solito reverentiara, et timorem circa
    a noritio abs- que ab Abbate, an aliquid haberet, interrogatus, Patrera monasterii habere studuerunt, ut conscien-
    consmn praeter vestimenta, quibus imluebatur, firmissime ti39 secreta ei certatim pan lere curarent,
    timentes,
    denegat. Per triduum igitur, aut quatriduum in ne ipse primitus eos argueret.
    C\P. XX.
    conversione, ut videbatur, satis lioneste atquereli- 30 Quidara Garganicae civitatis icgenuus, unum
    Ecctcsiam a
    giose eo immorante ; Abbasjussit eum ad se venire habens filiura, super quamdam eccl«siara prope Pul- tpurco poaes-
    et seorsum monuit, ut thesaurum quera occultave- sanumposilam.sibi itaextorquebat dorair.iura, ut ibi sorr r

    rat, reseraret, ne sibi scandalum et aliis pernicio- cum quadam SanctimoniaH degeret; ct operi nefario <a>»>

    revetat, sum exemplum praeberet ; sicque bis, terque, qua- inserviens, grave iniquitatis poudus ferret. Hujus
    terque sub testibus inquisivit; recordans illud me- interiin filit discretionis oculos operuit Dorainus;
    morahile furtum Ananiaa et Saphirae. Ipse vero dia- qui iniquitatera patris abhorrens, ad Abbatem Pul-
    bolo suggerente) adeo obstinatus mansit et durus, ut sanensem aufugit, et sanctsei conversationis habitum
    cum omni fiducia, nihil aliudse habere juraret at- ab eo expetiit. Vir autem Domini. ut in talibus ex in tu
    Sanci <' --
    que firmaret. Abbas vero eo ad Fratresdimisso,jussit more gavisus. et libentereum excepit, et quod pe- !('/'.
    l-tl I

    el retnn alii ut tali loco, et sub tali lapide quaereret, et pe- tiit adimplevit: pater vero hajus, quamquam nimis
    nti ndat.
    <

    cuniam ibi absconditam apportaret. Quo facto, cum esset iniquus, cum flliura unicura a salubri proposi-
    post aliquot dies meraoratus Frater exisset. et pe- to revocarenon posset, in manibus venerandi Patris
    cuniam non inventam quaesiisset, et ante Abbatera professionem fecit, seque et sua daturum verefir-

    moe^tus et turhulentus transiisset Quid, inquitAb- ;


    miterque proraisit. Vir igitur Dei Joannes statim
    bas, solito tristior facies tua apparet ? Pecuniam, eum, quaraquam tnvitusab invasioneEoclesiseremo-
    pro qua consumeris, tibi reddam, et de hac Con- vit,ettpsefamulus Domini canonice ingrediens, pos
    |

    gregatione te procul expellam. Mox ille in terram Sanctimonialem etiam quara ibi inve-
    siilere cu^pit;

    procidens, et se reum magnis clamoribus confitens, nit, vere pcenitentera suscepit, atque locum illum peWt.
    veniam et misericordiam postulabat, ac flebiliter, mulierum Domino dicandum, ex tunc et deinceps es-
    ne aliqnid mali per hoc sibi contingeret, exorabat. se censuit.
    28 Tempore quo Deus in partibus istis aliqttan- 31 Hujusmodi igitur factum, quara graviter hu-
    tulum frugum et vinearum irnminuit ubertatem, imo mani generis pertulit inimicus. nocturnt sonitus di-
    totam Italiara (ut acuepimus) insolitacoegit inopia, versorura animaliuro, et volucrum voces, ut cuique
    propriura
    :;

    u VITA S. JOANNIS AB. PULSANEN.


    esset. insinuaverunt nnmque magnis b Distal Sipontum n Monle Gargnno p. m. 7.
    proprium ; ibi

    A. CO^VO intonabat ulnlatibus ; Cur me Joannes Dei famulo a c Miile mifiressum, tnm dante.
    EX MSS.
    domo antiquitus pnssessa exire cmnpellis? Qunre me d Hmlie Salpe, anliiuis Salpia vel Salapia, [erme
    ad Aii/iili Ihiminisosiiiim. in finilnis Cni'ilnunl.r et Ba-
    hineejicis!Hos subsequebantur serpentuni sibili.

    omnium denique riensis Priivinri.r distnt Pulsnnn ad 30 m. p. eo au-


    leonum rugitus, mugilus boum :
    ;

    tnn tuntilAts traiisrniliiiidi fliwii Camlelnrius et Cara-


    animalium et volucrum pavendi spiritus turbinem
    commovebant, quo tremebundi mundum ruiturum pelles.

    funditu? cogitabant incolae. Post hsec omnia tene-


    brosus spiritus. lucem odio habens, si qiise lumina- CAPUTIV.
    ria, vel lampades, vel quocumque modo ignesac-
    Auxilium quod Sanctus suis vivenliuus ac
    censos prospiceret, mox extinguere praesumebat.
    vir Domini esse prseceperat morluis varie przstitit.
    Un.le personse, quas ibi

    adhuc pusiilnnimes, locum relinquere penitus dis-


    B rudenti consiliosapientum provisum esse digno-
    ponebant. Qme cum
    sancto viro nuntiata fuissent
    scitur, venerabilium factavirorum litteris annotari, i w x\l\
    nequam spiritus iusidiantes vilipendens. illuc perre-
    .

    lnlcr alia
    memoriasque posterioribus commendare•; ut perspe-
    xit, et animos debilium roboravit et si quid contra ;
    plitiu mlra-
    cta eorum vita. suam eorum exemplo actitare sata-
    ipsum posseut. vocibus etiam convitiantibns. daemo- cula.
    gant. Inter qnos venerabilis et Deo carus Pulsanen-
    nes irritavit. Qui ita sua praesentia (gratia Dei do-
    nante)omnes malignorum spiritnum sordes illusio- sis EcclesiiB Abbas Joannes reftilsit, cujus actus
    jam expresse sicut ab illis, qui ejus mirabilia vide-
    nesque eliminavit, ut ulterius Domino inservientes
    et obedientiam Patri suo observantes, nec ista, nec runt et interfuerunt, audivimus, a nobis licet impe-
    ritis, utcumque Deocujus gratia operabatur [juvan-
    simile aliud persenserint.
    32 Cnjusdam temporis articulo quidam de Fra- te] descripta dignoscuntur inculto sermone. Cum
    E
    tribus Beati Joannis, Ursns nomine, humilitate et igitur plunmis vir Dei devotus polleret mirac.ulis, d.rmones ln~

    Obedientia eximius, ad mortem usque infirmatur inter cetera quae operatus est mirabilia, sicut vera- fettot Fratri-
    Monachitm bitslignatum
    cumque aliquo evuluto tempore. segritudo ejus in- ci quoddam valde stupendum
    relatione comperimus,
    tnortuum miuis,
    valesceret. migravite seculo. Et cum boe Patrimo- miraculum. quod per illum Dominus operari digna-
    nasterii nuntiatum esset ubi corpus erat,
    ; illuc, tus est, fraternitati vestrae intimare curainus. Quo-

    properavit et quia corpus


    ; exanime reperit, ex in- dam die, venerabilis Pater qunsdam ex suis Fra-

    timo corde doluit. Et dum aliquantulum temporis tribus Monacliis ad silvarn duxir, ut ligna, quibus

    precltus in spatium cum silentio suinmo transegisset, et oculos domus construi debuisset, inciderent. Qui jussa
    rilam lacrymis suffusos pro decessu boni Fratris habuisset, complentes, obedienti anirao, ut eis imperatum fue-
    revocat.
    Fratrum remaueret. Ipse ve-
    praecepit, ut nullus ibi rat, implere curarunt. Mox autem ut illuc porvene-

    rooculorumaciemfigens in ccelum.immotis labiis, ut runt, sutnmo cum conamine, ea, qu^ necessaria ad
    ei solitura fuerat, orationem faciens, tamdiu super domum construendum videbantur, ut Pater coinmu-
    defuncti membra recubuit, quamdiu curpus ex toto nis lllis imperaverat, praeparare cffiperunt. Et cum
    moveri persensit. Divinam itaque gratiam Aposto- intam bono opere Fratres occupati fuissent; om-
    lorum socius agnoscens, festinus in pedes cunstitit; nium bonorum invidus inimicus, cum suis satelliti-
    ipsum quoque per dexteram apprehensum, in lectu- bus. in similitudine arraatorum milifum, eis apparuit
    )o sederefec.it: et Fratribus advocatis, quem mor- quosdam vero iilorum cedentes, alios in fugam tiiuo-

    tuum reliquerant, vivum assignavit. re perterritos ire compulerunt.


    d 33 Alio quoque terapore cum Salpos </ rationabi- 36 Sed illis huc atque illuc timore concussis fu- vlrga fitgart
    CU\ XXII h causa perreeturus, fluviumnon vadando, sed trans- gientibus, subito cum magno lumine virgamque conspicttitr.

    natando, transire oportuisset, socii cum fiumen in- manu gestans B. Joannes apparuit;qui turbam ad-
    Flurnim sicco versariorum virga prosequens, eos fortiter percu-
    gredi valde timerent. ipsetorrentis alveum praevius
    pede transit.
    ingressus est, illos commonens, ut recto tramite post tiens, ante ipsius pra^sentiam, ut umbra tenuis eva-
    ipsum incederent. Sic transito amne, ab aquarura nuerunt.Quod Fratres qui aderant videntes (recepta
    molestia tam immunes se conspexerunt, utvix ima animi fortitudine) ad Patrem ut boni filii cucurre-
    pedumvestigiamadefecissent aliosnamqueper idem; runt; quos brevi sermone consolans et aediticans,
    nec limjilur iter natantes intuebantur, non solum aquie effusio- ab eorum oculissubito disparuit sublata vero Pa- ;

    a pluvta. nem non evadere, sed etmortis periculum formidare. tris amplius mirari cceperunt, et qtiid
    praesentia
    In ejnsdem quoqueitinens reditu tanta pluvise inun- circa eos benignitas Dei fecerit stupefacti, atque
    datio erupit, ui sociorum venerandi Patris, nedum sine voce affecti per horas plurimas permansere.
    indumenta, sed etiam membra aquis largiter deflue- Aliaverodie unusde Fratribus ad monasterinm re-
    rent. Qui cum Patrem suum ad quamdam ecclesiam diens, quoinodo a mortis periculo et a daemonum
    declinare rogassent, quatenus parum quiescere, et turba meritis ipsius liberati [essent] lineatim Patri
    vestimenta exudare valuissent; ita omni aquae hu- venerando retulit. Quae Vir Dei audiens, extensisad
    more ejus vestimentum [vacuum] repererunt, acsi ccelum manibus omnipotenti Deo gratias reddidit et ;

    non aquae, sed soli substitisset. hoc non suis adscribendum esse meritis, sed eorum dum inferlm
    prontl ubstns
    CAP. \Mll
    34 Quidam, cumaRegis Siciliae ministris depre- fidei et obedientiae potius factum fuisse praedicavit. in oatla orut.
    € iplivum hensus, et raultis afflictionibus, ut solidos et alia Vide, inquit. fili, quantum apud Deum valeat puro
    Itbcrat, quae non poterat exhibere persolveret, extortusfuis- ex corde obedientia, et mandatorum Dei observan-
    set, venerabilem virum Abbatem Pulsanensem per tia. Qui admonitionibus Patris sufficienter instru-

    visum aspexit : quieum monuit ut si mane facto ctus, ad Fratres, et ad injunctum opus rediit. Nulli
    cum aliis captis ad Regis curiam ire cogeretur, iter enim incredibile debet esse boc, quod de Patre
    ipsum dimitteret, et per aliud fiducialiter pergeret; nostro Joanne retulimus: qui omnia Deum possecre-
    quia a nullo laedi poterat, quem Dei pietas liberare dit, et nihil impossibile esse credenti veraciter re-
    disposuit. Pro verbis igitur viri Dei faciens, libera- cognoscit; Deumque semper mirabilem esse in San-
    tus, et ad eum usque perveniens, Deoet ipsi imraen- ctis suis non dubitat. In multis numque et innume-
    sas gratias [in genua] devolutus persolvit. rabilibus miraculis Dei omnipotentis clementia
    ANNOTATA D. P.
    Joannem suum fldelem famulum declarare voluit,
    et quanti apud eum foret meriti in patulo per or-
    a lmpressum, Omnium pernicitatem. bem fidelibus innotescere non prolongavit ne lu- ;

    cerna
    :

    DIE VIGESIMA .IUNII. 4S


    cerna sub modio lateret, sed pie viventibus aperte proximum ultra pontem ; invocato Christi nomine D
    clareret. pertransiit. Quo transito, maximam in illoloco bo- \ r. iJEVO
    Quodam ilie contigit B. .lonnnem ad opera
    37 minum albatorum KX MSS
    li invenit multi tudinem. summum q itisi tx mc-
    manuum. unacum quibusdam Fratribus suia egi silenlium tenentem, e neminemque illorum loquen- jlma pertculo
    sum fuisse. Et ecce subito quacdain venenata bestia, tem. Quos eonteinplatus, et intuentes se intuens, d
    hosli humani generis satis amica (i[uia in eam in- locum e
    et in insatiabiliter prse nimia pulobritudine
    ylpcram, nc troivit oum ad decipienilum primnni palreiu, et uxo- tn ca>'etle
    noceat Impe-
    aspiciens, pertransivit eosquos parum pertrans- :
    qiioldiim de-
    dltam.
    rem ipsius adversum Deum, ut cibum vetitum co- iens, permaximum invenit palatium, nimio decore ductus pala-
    mederent, incitavit) in sinum cujusdam Fratria ornatuin in quo ingrediens, speciosissimam gentis
    ; ttum,
    insiluit ; protinusque ad latibulum, unde egressa invenit pulchritudinem. Sed nullum sibi notum ibi
    fuerat, videntibus cunctis
    qui prasentes nderant, cognoscens, ad quamdam palatii partem se decli-
    rediit ; sed Frater
    nimio timore perculsus, in
    ille, nans partem abam palatii ingressus est in qua ;

    terra exanimis cecidit, Deique virn Joanni sub festi- mulli et innumerabiles lecti satis ornati erant, in
    natione nuntiari curavit, et ut sibi subveniret cum quilius honorabiles personse quiescebant: qui iocus
    omni Bupplicatione rogavit. Qui mox Deiservus Fra- tanta suavitate et dulc^dinepienus erat, ut crederet
    tribua prsecepit, ut si in aliqim vulneratua fuisset se deliciia Paradisi interesse.
    inspicerent : qui eum inquireutes circumquaque, 40 Etintuens diligenter utrasqup personas, plures
    illiesum repererunt; Patrique suo spirituali, in nullo de Congrpgalione sancti Patris Joannis, qui jam de.
    vbi inter
    Fratrem percussum, retulerunt. Ipse vero Frater, mundo exierant, recognovit. Inter quos quemdam aiios videt
    moj adjussum Abbatis timore sublato, a tcrra sur- Fratrem, nomine Oddonem, ante quemdam lectum Frutrem,
    rexit, et aeptnm opus cum ceteris Fratribus lsettis sedentem reperit ;ad qnem prope accedens, inoli-
    exercuit. natocapite, Iienedicite, dixit. Quem resalutans, quo-
    38 Providus illicoDei famulus et fiiturorum prse- modo Dominus Abbas Fratresque sui haberent, re -

    sciiis, Fratribua oinnilius interdixit, ne ab illis bes- quisivit; et prajcipue de quodam Fratre sigillitim,
    tiola a supradicta la.'dcretur ; sed sicut Fratrem qui famiharior et amicabilior extiterat B. Joanni,
    Udi protiil/et tangei d> non noouisset ita et ipsa iltesa maneret. Reverendissimo scilicet Dei famulo Jordano, qui
    Unus autem ex Fratribus, aliquantulum spiritu postipsum Patrem Joannem totius Congregationis
    superbise Patris reverendissimi Joannis
    tumidus, regimen, in protectione Dei cceli commorans, stre-
    postponena monita, latibulum, qun se venenatum nue.juste, p:e, atque tideliter gubernavit vir lionus,
    animal receperat, relictis Fratribus [adiit] ipsum- ac justus, et Deo et hominibus rationabilis. Et illo
    qui a re-
    que inventum protinus interemit Qui statim Dei respondente, qtioniara Dei gratia bene se haberet q ne siln pa-
    judicio, utpote inobediens, percussus, gravi subito sed quomodo ipse esset sibi dicere non dedignare- raiii arceri J

    fissus,
    quod eomtan-
    dolore et mtolerabili vexari coepit et qui Patrem ; tur; respondit Frater ille. et dixit ; Quidquid, Fra-
    nens quldam f suiiiii prsecipientem oontempsit audire, quasi veneno ter mi, boni habeo, fatris mei sanctissimi Joannis
    torqurtur qua- be pcrfusus magnis olamare vocibus.
    tias coepit et meritis linbeo ; sed a.lhuc propter quasdam, quas iu
    >i ab ilta
    Joannis Dei servi auxilium exorare precibus. Et ipso commisi culpas, et dignam inde non egi poeni-
    ictus.
    cum ei nuntiatum (uisset, vcnire nondistulit sibique tentiam, proinde plenum gaudiura. non hibeo ; et
    aquam afferri prsecepit; quam benedicens bibere lectuin istum. quem paratum esse
    vides, mei causa
    eum jussit et tanta Dei virtus illico adfuit. ut mox
    : scias; sed in ipso qaiescere non valeo, donec ab
    b de terra aurgeret, et oinnis dolor et angustia ab ipso Patre relaxatte fuerint raihi ; sed roga obsecro
    ipso fugeret. Quod cum Fratres viderentin eo quod devotissimum virum Jordauum, ut pro me Patrem
    contigerat admirati, Dominum omuipotentem, qui spiritualem sanctissimumJoannem denrecetnr, qua-
    per i.iiiiiibiin siiuiii Joannem talia fecisset, benedi- tenus mihi ctilpas quas in eum commisi dimittat : et
    xerunt. Neque hoc silendum esse fraternitati procerto scias. quia, si mibi indulserit, statim li-

    sed aquam a vestraj volumus, quod per electum famulum suum centia quiescendi in lecto concedetur, quia iu hoc
    sancto bcnedi- Joannem Dominus innotuit ut niinus
    : perfecti iu loco muita ejus jussione iguoscuntur.
    cla sanutiir
    Ecclesia lac habcrent. unde nutriri potuissent ; vi- 41 Qui curiose ab ipso culpas inqnirens, Frater
    delicet, exempla pie sancteque vivendi : et miracula, ille qui defunctus fuerat, humiliato capite tnstitiam-
    qiia? Dei nutu per Sanctos suos Cbristus operatus que demonstrans, retulit dicens Jussione sancti :
    prop'er qut-
    est, incitamenta eis forent usque iu finem in Dei Patris causaque nionasterii, cum quibusdam Fra- d iiii aunmiuj
    servitio perseverandi. Namsi Dominus electos suos tribus mecum adjunctis, adsilvamperrexi ibi, dura ;
    i'i Snnclum,

    ita miraculis non decorasset, forsitan sanota Mater sanctus Pater adessei, qiuedam particula ligni,
    Ecclcsia tot hodie filios nonhaberet; quoniam qui- quam incidcbam, peccatis meis facientibus, in ma-
    ilem per illorum miracula credentium fides firmata xillam ejusdem P.itris prosiliens, vulneravit pro ;

    est, et spes corroborata. quo facto ab eo veniam rainime quajsivi. Alia quo-
    39 Contigit c cuidam beati viri Monacho, nocte que major culpa fuit, nara quadamdie Dominica, ce-
    quadam in lecto quiescenti, assistere sibi in visione lebrato in ipso Pulsanensi coBnobio divino ex more
    quamdam quam in scculo notam habuerat personam, Offieio, praxiictus ad se Paterme vocavit, et cibum
    monentem ac prsecipientem sibi, uteuni sequeretur. corporalem accipere monuit; meque post hsec ut
    Monachfi cui-
    dam offerlur
    Quod cum adimpieret, venerunt ad quemdam per- [sibi] propararem, et sic ad silvam pergerem prte- roqat ab eo
    Visio; magnum liuvium, in quo perbrevem pontem rcpe- cepit. Sed me respoudente ire non posse, ab ejus sibi induljeri.

    rerunt ; quem sine aliqua dilatione ascendens, cce- illico discessi prsasentia, sedpist paulum in raeipso

    pit ire; ct Mnnachus euin sine aliquo timore


    ut de inobedientia tanti Patris recordatus, et stulte
    subsequeretur, monere. Tandem Frater ille satis me egisse reeognoscens, reversus sum ad eum, ut
    pavidus pontem ascendit ;
    qui pons ita ei tremere mihi indulgeret, humiliter rogavi ; et ut sentio,
    videbatur, ut piene de vita sua desperaret. Et cum adhuc nou relaxavit Sed vsa illis, qui inobedientes
    in pontis medio magnocum timore pervenisset ille ; ei existunt,ab eo veniam non requirunt. et sa-
    si

    qui prsecedebat eum, et prievius ire videbatur, jam tisfactionemeinon faciunt. Qui Frater adsereversus,
    prope ad finem pontis veniens, pede lapso in flumen per orania qum viderat et audierat, et sibi praecep-
    cecidit; quod flumen ita horrifieum, ut cadentes in tum fuerat, venerabili Patri refulit ; sed non post
    illud nulln spcs resurgendi remaneret. Frater autem longinu teiupusPatri Sanctissimo Joanni ipse frater
    ille, videns se solum relictum in magno periculo, OJdo, non in visione somni, sed quasi corporali
    aincenissimumque et deliciis atHuentem esse locum prajsentia apparuit; et ut sibi quod in eo peccaret
    induigeret
    ,

    n VITA S. JOANNIS AB. PULSANEN.


    indulgeret rogavit : ct ut in pace quie^reret, tntis
    A. CO.EVO suis vtsceribus exoravit : c-uem Pater sanctissimus ANNOTATA D. P.
    KX S1SS.
    illico absolvit, et in pace dimisit.
    'ii Eo tempore, cum in eccjesia B. Barnabn a Impressnm, rv a'> illa bestioh Isederentur, sed
    Sanctimonialium floreret studiura, (sicut
    Apostoli sicut Kratrem tacendo non docuisses : qute sensum

    •iaccrdos, com- usque hodie annuente Domino floret, et suavissimus non faciunt.
    missas stbi odor et clamor sanctitafis longe lateque naribus b Ihid. mo\ data.
    'lonialts Ihc semper invenitur contingit pro
    fidelium diffunditur] et mnltse nobiles et ignobilcs c et alibi fere
    iverttns a
    feminro ad Dei cultura ibi congregari viderentur; contigit.
    sjncto,
    co itigit quemdam Sacerdotem ad monasterium beati d Afale, Abbatum ; Jortlmus Monachos interpre-

    P. tris Joannis Abbatis, sub cujns magisterio vene- tatur.

    rabiles fcminse degebant, ad ronversiunem venire; e Impressnm, Neutrumque.


    et quod devote petiit, ei devotius Pater venerabilis f Anacletus schisma fecit ab an. 1130, ad 38.
    concessit. Videns autera ssnctus Pater bonam ejus g Rediit Innocentius II Romam cum Lothnrio Imp.
    conversationem, etde di?in diera secundum huma- an. 1133.
    nos visus in melius proficere; pnecepit ei, ut ad h In impresso, Et ipse.
    ecclesiara B. Rarnabae Apostoli pergeret et Sancti-
    inonialibus feminis Deoibi fainuhintibusdivinum Offi- CAPUT VI.
    cinm celebraret, ipsasque monendo et exhortandoa
    tortudsi serpentis insidiis pr.erauniret. Qui Patris Similis auxilii eoctreme periclitanlibus Mo~
    pra?cepta libenter amplectens, earum curam co?pit nac/us prmstiti exempla alia duo.
    honeste agere ; quidquid autem acquirere a fideli-
    bus Christianis poterat, acsi omnes generassef, fide- _jfj irabilis in excelsis Rex, immensus Dominus no-
    CAP. XXVIII
    B liter eis afferebat. famulum suum Joannem,
    ster Je^us Cliristus.qui per E
    <! i cpostata- 43 Sed omnium bonorum invidus inimicus, cor- Pulsanensis Ecclesiae Abbatem, miracula sua multis ln fmeavl
    r- oaraf, fritnieiifariam
    pit non solum Sacerdotis mcntcm, sed etiara Sancti- modis immeritis servis suis, adhuc in hac peregri-
    monialium tangere corda, nam in tanta superbin natione laborantibus, et dissolutionem sui corporis
    qnaedamex ipsis elevata est, ut audacfercornm san- atque cum Christo esse desi.iermtibus , ostendere
    cto Patre ei oninibus Sororibus dicerei ; Jam de dignatus est; ut magis a fidelibus Christianis Dei
    niagisterio tuo noa euramus, sufficit nobis iste S\- servis audiretur, et norma tnstitutionis a discipulis
    cerdos venerandus. Proinde non post longum tempus suis strictius teneretur. Eapropter unum ex pluri-
    divinumsuper sesensit judicium ipseveroSacerdos : bus eligentes, fideli narratione notifirare curainus.
    paulatira a doctrina B. Joannis Abbatis cuepit Quodam itaqne tempori' contirit pia? memoriai B.
    discedere, et aliud monasterium disponebat arvlifi- Joannem Abbatem ad quamdam ecelesiam Divi Ja-
    care, et Sanclimoniales illas feminas, quse merroro cobi Apostoli, quaj subjecta est Pulsanensi Ec-
    isto consentieiiant, ibi ponere; sicque pergere ad clesi», cum multis Fratribus, illius loci, ut ei mos
    Antipapam Anacletum f scilicet, qui tunc, quo oc- commorari. Ubi dumdiu Dei nutu utcredimus
    erat,
    cullo Deijudicio nescimus, Sedem tenebat Roma- moram faceret: evenit ut granum. quod molendi-
    iiam : et ab e> de in venerabilis Innocentius verus num molere deberet, dcflceret, et nihil extra fossani
    Papa, a Sancta Si de dejectiis et exulatus in Fran- a reperiri potuisset. Tuuc ccepit loci ilhus Prior, ne
    cii g demorabatur ac de raultis idem Sacerdos panis Fratribus deesset, animo angustiari ; et quos-
    nn rte j r.i re- electum Dci famulum Joannem falsissime accusare. dam de Fratnbns infuveam, granumerat, tentans ubi
    nttur. Sed omnium Dominus, qui omnia suo disponit ar- deponere; nulluin pcnitus, propternimium calorem
    biiiio, ba?c prievidens prsedictus Sacerdos et Mo-
    ;
    cooperifionis fovea?, invenire potuit [qui id facere
    nachus, percussus judicio, non multo post
    divir.o auderet.] Illico (alio reperto consilio) quemdam alium
    c.r oleilirulUi
    pr >pr:am finivit vitam et boc ldcirco Dcminum fe- ; Fratrem strenuum ad se vocavit, et nt operam in inaressits
    cisse credimus, ne pradictus Sacerdos manus ejus tali negotio daret adrnonnit. Mox Frater ille fecit Uont/chui
    magis pollueret, et gravius
    percatum pro Dei servo se funiculo iigari. et in toveaui deponi ; tale Fratri-
    incurreret, si amicus Dei Joannes ab iniquis homi- bus dans mandatuin , ut si moveret funiculum,
    nihus injuste dehonestaretur, et innocens a nocen- quaracitius de fovea eam extraherent. Quo deposito,
    tibus male tractaretur. et saiis tribusde grano sublatis ; Frater, qui depo-
    44 Post cujus obitum B. Joanni revelatum est, situs fuerat, raptus in spiritu, eecidit.Videntes au-
    Bimdem e quod Sacerdos ille Monaclms. pro eo quod in corde tem Fratres qui ibi aderant, quod moram innecte-
    ja/orlo
    I
    iii
    suo maium contra eum facere disposuerat, inagnas ret.et nibil de grano eis ultra transmitteret, magnis
    sanctus Itbe-
    ral.
    tn purgatorio poenas sustineret. Quod vir Dei ad- vocibus eura proprio nomine clamare cceperunt, et
    vertens, misericordia motus. coepit ad Dominum cum vidissent quod eis nullum redderet responsum, njir
    miiirii-
    preces efljndere ut subveniret ei. Sed pius et mi- mortuum esse eum flebili voce lamentari cueperunt.
    serioors Deus aprecesui famuli fidelis non estelon- Extrabentes autein eiira velut mortuuin, et de vita
    patus, sicut in Psalmo lcgimu», prope est Doroinus ejus penitus desperantes, ante suam prsesentiam in
    oranibus invocantibus eum in veritate ; nam post terra eum collocaverunt.
    spatium unius anni H novem mensium, quando banc 46 Qui Frater, ut ipse postea retulit, statim, ut
    orationem fudit ad Dominum Reatus Joannes (per cecidit, quodammodo factus est exanimis, et ut vi deduo'tttqtto
    tanti spatium temporis Sacerdos in poena suunj sum ei fuit mox quidam splendidissimus Angelus nit jni cata
    plauxit peccalum h et post terminuin) revelavit Pa- ad eum veniens pe.r manum tenuit ; et ex sinistro
    tri ipsi, quod Dominus suis eura meritis a poena li- latere telerrimus et multum borribilis spiritus ma-
    bernsset. Quanti igitur raeriti vir iste sanctus fueri lignus apparuit qui tenens euni, et de mauibus san-
    t ,

    in hoc cognoscere possumus, qui animam, locis cti Angeli tollere cupiens, vehementer traliere cca-
    poenalibus purgatnrii reclusara, sola oratione sua pit, et in vocem erumpens, talia prntulit verba ;

    absolvit; et requiem, quam culpa sua perdiderat, Quid est, quod facis 1 quae societas justi rum inju-
    addidit. Sa?pius, Fratres mei, commenderaus nos- sto? Numquid iniquitas est apud Deum ? Est plene.
    metipsos ejus meritis ; et qui suum a culpa et posna Nam si justus Deus, ut dicis, esset, iste tibi conjungi
    absolvit adversarium, multo magis veneratoressuos non posset. Iste omnino mihi servivit, et a meo
    ac filios devotos meritis suis in suo aggregabit servitionon recessit, idcircoa me et a meis separari
    consortio.
    non
    DIE VIUESIMA JUNII. 47
    Cu S.° C
    r An ? elus respondit, Licet ct cetoros, u( Frater.poateaaffirmavit.
    *1? res nimium I'
    peccayerit 'L.
    "°°.E!!f. !_
    iste, pcenitentiam tamen egit, et sanctae EM.
    admirabilisetsatiaetupenda, utquicumque Deiadja- \ ...

    Religionis pro Dei amore habitutn suscepit el haae insil.i auxilinpervenirepoterit,


    -

    ;
    omnesSanctoi .

    est summa justitia, utaiiio Donuno non puniatar, habebit Ibi omnia scient, verba cessabunt, et mu-
    !

    sed ut filius in suo regno recipiatur nam tuo corde loquentur. Ibi est suavitas
    ; per Pro- m igna et ti.m-
    phetam olim ipse locutus est. dicens Nolo morlem
    ; quillitas, ibi omnis b delectatio ; ibi tale gau.lii..n. u
    peccatoris, sed ut convertatur et vivat.
    Ad quern etglona erit, ut recte
    Apostolus dicat, Nec oculus 1 Cor. 2. 9
    spiritus iii-.|...-ii,i ait Si Monachi liabitum
    in scctito, :
    sumpsit, vidit, nec auris audivit, ncc in cor hominis ascen-
    posccnte eum vitam in melius non correxit, ut ipse asseris et si
    ; derunt, qua; prseparavit Deus dil.gentibus se. Et
    d.rmonc,
    habitum Monachi portavit, tamen vitam contemplans ipsemot Frater
    Monachi illa.n prasclaram fami-
    non tenuit. et mores suos m melins non cominuta- liam, nimium in aspectu eorura delectabatur et. si ;

    vit; ct ideo peromniaiate meas


    esse debet. El An- fieri posset, ab illo tam praeclaro e( sanctissimo eon- sed fruttta
    gelus ait, Haec opera, pro quibus
    damnari debaat, vei.tu numquam
    vellet disjungi. Sed oum videril se
    ego m eominime invenio veruratamen nullum ab
    procedamus ; habere responsum, sicut ei visum fnit,
    eis
    defendente simul ad justum Judicem, qui culpas hominum
    justo et intelligere poiuit, c nullum ail preees suas San-
    Anoclo,
    suo examinat judicio, et nullius personam arcipit ctorum aures mclinasse. ststim exclamavit, cum
    in judicando. Ad haec sathanas respondit, situus ut gemitu diceus; piissimesancte Pater Joannes, ;n
    asseris justus est Judex, islum a meo eonsorlio tam magna succurre
    non necessitate, tuo succarre M i

    separabit. Et indignatus sanctus Angelus nacho. Necdum verba


    adversus finierat, et ecce Beatus a.iest
    eum di\it Obmutesce, miser, omni honore priva-
    ; Joannes, antc pr.csentiam Majestatis.
    tus et Creatorem piissimum ccelestium et terres-
    ;
    50 Nemo fi.lelium credere debet, tam praeclaram
    trium noli dicere injustum, qui super humanura et Deo caram familiara, suis orationibus et meritis,
    ge-
    nuspius et misencors est, ct pcenitentibus rulpas praedictum Fratrem ab illo daemone nor. potuisse Yidet auilio
    »itit venire
    relaxat, et veniam indulget et purcit. lil.-rare sed Dei nutu h»e actum esse dignoscitur, J ntntm
    ;
    t :
    48 Haec, quamplurima alia Frater videns et
    ct utSanctieum rninime liberarent pro maj iri gloria E
    au.liens, ceepit nimium, ne a dajmone ad
    loca pce- Beati Joannis : nam quanti meriti apud se esset ipse
    nalia ducerctur pavere. Ad extremum vero electus famulus suus Joannes,
    ante ostendere Domi ius
    tnbunal, et nimium pavendumpeccatorihusjudicem voluit, utfidelibus populislonge lateque ipsius San-
    stati.itur: qui Judex tantaj pulchritudinis ei ctilas demonstraretur. Et tuens in euin. humiliato
    vide-
    batur, ut splendor vultus cjus solis claritatem capite et voce supplici dixit;
    supe- Rex totius pietatis
    raret, et aspectum illius nullus raortalium pra> ni- et misericordiae, esto placabilis omnibns ad t

    mia pulchritudine videre posset. In circuitu namque it-antibus; respice ad servi tui preces, iit huuc
    throni et majestatis ejus. praeclaram vidit familiain, Monachum, tuo amore obedientem, cleraenter ab
    suis versis vultibus ad ipsam Majestatem
    aspicien- ipso daeruone, qui festinat eum trad^re ad supplicia
    qii postulato
    Christo
    tem, et inenarrabili Iaetitia gaudentem quam sui causa praeparata, liberare digneris ut fiduciali-
    l'C!lt a et , ; tlian
    tniscricor- nulla unquam bominum hngua enarrare ter in Ecclesia tua militem, et quoscumque potero i B'nediC'.i
    poterit.
    dtatn. Felix et laetabundus ibi omnium Sanctorum innu- a diaboli servitio extraham fideliler ; et si istu.n pe-
    S'lfraoio.

    merabilis cborus assister.s, tantam majestatem infa- rire qusnam spes de


    permiseris, aliorum salute
    tigabiliter collaudabat. Accepta quippe divinitus remanebit? Eripe ergo eum potenti tua virtute, ut
    Frater ille, qui judicandus astabat, quadam fiducia; miles et praevius hujus Ordinis tui esse valeara. Ad
    ccepit tantse Majestali
    tremens dicere, Piissime et numquam
    haec daemon respondit ; Iste luit tuus Mo-
    clementissime oii.nium Plasmalor et Redemptor, nachus, nec jiraecepto tuo in fjveam introivtt. Cui
    miserere mei, ei ne patiaris me ab isto dasmone, qui 1!. Joannes, extendens manum versus S. Benodi-
    graviter insequitur, detineri, et in infernum cuin ctum, inter alios Deicilas sedentem, respondit; Sur-
    Angelis ejus demergi et damnari. Recordare, altis- gat divus Benedictus, et testimonium mihi reddat,
    sime t-i misericors Deus, quod tui ductus amore, qui Pater omnium dignoscitur esse Monachorum, si
    Jerosolymam cor.le contrito et humiliato adii, ubi non praccepit ipse in Kegula sua, ut Praepositis et
    humanam carnem de Sancta et Immaculata semper Decanis omnes Monachi t.r Patri obediant, quia . .

    Virgine Maria, propter humani meris redemptio- i: non oiuiiia, quae in Monasterio aguntur per Abba-
    nem, acccpisti; ubi naius pro injustis suspensus tem tieri possunt. Mox B. BsneJictus de sede, ca-
    fuisti et sanguinem tuum, Thronis et Angelis om-
    ; pite inclinato Majestati, dixit: Verum est, sicque
    nil ..- venerandum, in nostram redemptionem fun- ad suain reversus est sedem.
    dere voluisti ; et ubi in sepulcro jacuisti verus Deus 51 Ille o-iiiiis malitiso art.fex et iuventor, iterum
    et liomo. unde die tertia resurgere voluisti ; ue caro intulit dicens; Et quomodo tuus est Monachus, cum
    tua sancta videret corruptionem ; et inde ccelum Scapulare non sitindutus, et Monachi habitum sti|.er
    ascendisti die quadragesima post gloriosam Kesur- se nulliim habeat? Et B. Jouines iterum protenta
    rectionem tuam, ut tecum captivitatem nostram du- maiiu ad B. Benedictum ait. e; testimonium ferat,
    ceres captivara. Post hsec ad locum nativitatis nieas s. q.se iioii concessit M machis,utad opera manuum

    rediens, consilium salvationis animaa raese ardenter Fratres pro S.-apulare Schema tl haberent. Surgens d
    qua sivi, et citius inveni : ot sul. magisterio .lev..tis- beatus enedictus reverenter Majestatem adorans,
    I
    i;<$<tm sibt
    simiservi tui Joannis, Pulsanensis Abbatis, Mona- dixit vernm est, et ad suum rednt loeuiu, et ita
    :
    (ionari

    cln habitum accipiens, hucusque permansi. traditus e.-i Mouachus in manibus B. Joannis Abba-
    •i'J Et ne alicui ea qu e dicimus, et quae jDeo t.s ; et ut se liul.icret. praecepit Tunc frater ilie

    • t n Smcti» inspiraute) dicturi sumus, incredibilia esse videan- ccepit clamare, dicens; Induite me Scapulare. Fra-
    Putfoc niitm : tur, oiimes Fratres llli, qui ud illu.l spectaculum, et tres aiiiein qui aderant, audientes eum u.i claman-
    valde admirandum et inusitatum convenerant mira- teni, iiuliierunt eum ; qui mox ut fuit in.lutus. vi-
    ciiluin, invoco testcs omnes eniin illas voces, quas
    ; s.i... ei fuit, ut lorica indutus fulsset , st itimqiie
    Frater ille emittebat, ita audiebant, ut si bene sanus ccepit magnis vocibus clamare; Veniant modo, .;
    inter eos loqueretur. Sed, ut vidit iUe Fraterquod ineeum pugnent, quia paratus sum pugnare contra
    nullumab illa admirabili Majestate responsuni acci- eos. Sed eum Fratres nescirenf contraqu is claraa-
    peret;coapit Sanctos, qui adstabant, unumquemque ret, dixit; Non viJetis doemones, qtti adversum me
    per nomen proprium in sumu auxilium invocare, ptignare volunt? S.c Frater ille ad se reversus, et
    dicens, Sancta Mana, Mater Dei, oru j.ro me; sic ab iUa ruagua visione remotus, duetus est iu eccle -

    siam
    ;

    48 VITA S. JOANNIS AB. PULSANEN.


    sinm. Nullus nutem Fratrum sanctissimo Patri rantem; immensas Divinaa Majestati laudos unani-
    A. CO.EfO Joannieaqutc audiverant ausus fuit nuntiare: quia miter persolvere non desistebaut, qui gloriflrantes
    E\ SISS.
    ipse Pater in cella residens, niaxitnos planctus cum se Sanctos, ita glorificare et magnificare quotidie
    lacrvmts emittebat. Sed postquam Frater ille ad se dignatur, ad aeditieationem scilicet universurum
    bene reversus est, venit ad B. Joannem, pedesque suorum tidelium, atque ad laudem et gloriam suaa
    illius ccepit deosculari; et quid vidisset, et audisSet, inefiabilis Majestatis.

    et perpessus fuisset, etquomodo per eum a daunone


    liberatus fuisset, retulit. Fratres vero oinnes, qui ANNOTATA D. P.
    praesentes fuerant. testiiuonium daliant omnium
    qua; acciderant, et sicut Fraler recitabat testifiea- a Pluribns in Italia mm est fruges sub terra contlere
    bantiir. Quod Pater audiens , una cum fratribus senmndas in annos mullos, imo Itic in Belgio, Atim
    bencdixit Douiiuuin qui salvos facit sperantes ctreaan. 1864 Meclilini.e jaccrcnlur funtlamenta novse
    ,

    in se. domus noslrx, Arckiejiiscopi Andrex Creiisenii muni-


    5:2 Vir iste Sanctissimus Joannes, quantaa pra- ftcentia exlruend.ee , rejiertie sunl sublerrane.r cavese

    cipua3 sanctitatis,quantorum egregiurum mcritorum grantles, plense frnmento, forle a secnlis aliquot Utic
    Alius Snncti apud Deum ct hotuines extttent, quanto etiam eximio recondtlo.
    juaa conlem- b Impressitm, Delectatio.
    pra?conio vitam ejus celeberrimam divina clemen-
    ncns,
    tia ubique clarificaverit, perspicue insequenti magis c Ilem, omnium.
    declarabimus. Quodam namque dic, dum idem B. d Schema, schematis vox Grseca, passim sigttifical

    Joaunes in coenobio Pulsanensi moraretur, contigit Habttum monasticitm : quoinodo atttem hic accipiatur
    apud B. Jaoubi Apostoli ecclesiam aecedere et
    euin pro semtrinctio, aliave re simili, avlvbiejus memtneril
    ejusdein loei qu.edam utilia juste disponere. Con- 8. Benedictus, libenter discam. Jordttnus cidetitr non
    vocans autem ftd se quemdam ex Fratribus, Guiliel uiicllc.iissc quii rei prjecise essct. cmn Itnlice vertil

    inuin nomine, qui prius in seculo, in raonte scilicet aliud genus habitus. Videtur lanien legendum Sche-
    B ,:
    Gargano; ex nobili genere ortus, strenue inter suos mam aci>i esset primte deelinationis Latinse : nam tn

    contubernales militaverat; paterno ei affectu quali- Vita metrica sic lcgttur. Reddit tunc testimonium
    ter se praepararet, et cum eo in itinere pergere Benedictus quod Monachis licet habere libere Sche-
    deheretpra?ceiiit ; jussittamen ei.utquoddam instru- raam pro Scapulario.
    inentuii,, quod necessarium valde erat, sibi
    in ilinere
    jirius deferret. Ipse vero Frater, protervo spiritu CAPUT VII.
    nidignatione commotus, viri Dei verba oranino de-
    atque In prer- spexit, atque adimplcre cuntempstt. Quantum au- Mors Sancti, et mirabilia ipsam necuta.
    ciptttinn lap-
    tem horrendum, et quantum perntciosum sit, san-
    sus,
    ctorum virorum jussa parvipendere, rerum exilus * enerabilis itaque Joannes, Pulsanensis Ecclesiae
    comprobat. Nam supradictus Frater, qui viro Dei Abbas, tanta sanctitate fulgebat, ut nihil fere abs-
    deferre renuit quod sibi jusserat, solus tandem iter que inquisitione et responsione [Domini] a ageret.
    arripuit; quem illius nltio illico secuta est, Deus Cum vero cogitationem secreta revelaret, et futura Maxlmli San-
    ctt* cumpa-
    enim electis suis dicere dignatus est; Qui vos sper- quasi prassentia prsediceret (ipso etiam Regu Sici-
    luc. 1016, randus.
    nit meipsum spernit. Cum igiturjam unius milliari liae attestante, cui omnia. qua3 praDnuntiavit, immo-
    spatio a viri Dei praesentia equitando distaret ; subtto bili veritate contigerant) ipsos magnos Prophetaa
    in profundissiinaiu atque obscurissimain terrae vo- in ipso conspicio. Quando msuper habitatorem Ere-
    raginem, cum eijuo in quo sedebat mirabiltter lap- mi accipio, quam plurimis incoluit annis (quamvis
    sus est. quidam in ipsum Eliam et Joannera Baptistam cer-
    53 In ipsa autem viri Dei prngressione, sanctissi- nere velint) ego autem (confidenter dico) P.tultim
    (irante pro
    mus famulus Domtni Jordanus cutn eo comitabatur. et Antonium in ipso mtueor. Cuinque variaa per
    ipso Joanne,
    Mox vero ut jain dietum Fratiem in iham horren- eum Dominus aegritndines sanaret, mortuos susci-
    daiu foveam [lapsum] venerabilis famulus Domini taret, quamquam Apostolis adiequare non audeara,
    Joannes, qui valde ab eo distabat, per spiritum Apostolicum tamen virura plenissitne contemplari
    agnovit ; statim in amarissimas lacrymas proruin- possumus. Denique quia Sancti omnes, virtutum
    pens, sic ait ; Properemus quantocius, fili; quia variarum conglutino, in unum corpus, cujus caput
    trater ille, qui nos a longe pracessit, jatn in bara- conjunguntur cum omnibus Sanctis
    est Christus, ;

    trum mortis lapsus est. Statim vero ut ad locuin, juncttiratn hahuisse deceruimus. Qui, cum (curri-
    in quo ille ceciderat, pervenerunt omnes, qui ade- Bxtremo in
    ;
    piente febre) mortem sibi imminere cognosceret
    rant. in luctu pariter conversi sunt. Vir iiim bo tl.imo-
    autem Do- et ex more in strato, in quo jacebat vilissimo con-
    nim a se pet-
    mini Joannes, cum videret quod nullus esset, qui sedisset; elevans oculos subridens ait; Quid tni- lit,;

    hornbilem voraginem, ad iilum Fratrem


    se in illam
    quitatis operarii quseritis'! Numquidnam aliquid
    exnahendum, immitteret ex divina confisus mise-; vestrum in rae recognoscitis '? Utcanes namque ra-
    raonita, cum heato Pariter Jordano, in oratione se pacitate et rabie aeque expetunt, et morticinum sibi
    ab Angelo in- protinus gravi cum tucerore prostravit. Surgentes dunissum , et carnetn onini singuinis contagione
    de educi tur ;

    autera ab oratione, quidam repente ante eos adfuit, mundatam humanis usibus conservandam , ita, et
    ,

    juvenis splendidissimus et deeorus aspcctu, qui se nihil in me mortiferum


    vos; sed in vanutit laboratis ;

    in foveam velut avis aerem secans itnmergens, reperire poteslts quapropter hinc procul abite.
    :

    furas extraxit [fratretn]. Postquam vero ad pristi-


    ;>5 Ad hanc vocem oinnis diabolicaj fraudis ver- et ple morttur
    nam ex integro redtit iucohir.iitatem, is quj eum de sutia statim evanuit, et e regione sanctorum Ange-
    fovea eduxerat juvents, taliter [eum] allocutus est
    : lorum chorumadcsse prospexit ;
    quos cum videret,
    Divitue clementia; ine/faliili pietati innumeras grates talem narrat orationem iudisse ad lominum. In-
    tr
    persolvere non desistas perpende siquidem, et di-
    ; finitai misericordtae Deus, qui nnn honiinuin merita
    ligenter considera,
    quia hujus sanctissimi famuli sed gratiam tuam in eis rernuneras, unde gratiam
    sui Joannis meritis a mortis te confinio
    seternje tuam pro gratia rependis; abstrahe me a carcere
    Majestatis clementia hberavit. Et haac dicens,
    ab isto, et disrumpe vincula mea, et per pQanus isto-
    oculis omnium subito elapsus est. Videntes autem
    rum Angeloruin tuorum hostiam vivam me recipias,
    omnes qui aderant, omnipotentem Dominum, tam
    et per omniasecnla mete henedicere jubeas. Sicquc
    praeclara perfamulum suum Joaunem mirabilia ope- caput deorsum inclinans, duodecimo Kalendas Julii,
    anno
    ;

    DIE VIGESIMA JUNII.


    nnno salutis nostrae raillesimo centesimo
    trigesimo maverunt Dei nutu advenisse, ne sacrum corpus de
    an 1139 nono, apud S. Jacobum inpace b quievit; D
    residente loco, ubi animam Deo tradiderat, Cn.CVO
    10 Junti. moveretur sed A. ;
    in Sede Apostolica Domno
    b Iiinocentio universali ibi debita cum veneratione
    sepeliretur (quod postea
    Papa secundo, et Rogerio Rege Sicilice lugentibus ; discipuli ejus recordati sunt, se ibi sep eliendum
    quare lllud
    prav rcltnquitur tn
    discipuiis pro tanto Patre perdito, et laetantibus nuntiassej quod et factum est. Nam juxta
    altare eccleita S.
    Angelis de tanto collega aDeo sibi concesso cujus B. Jacobi Apostoli, in dextro cornu altaris, in Jacobi.
    ;
    arca
    pretiosam animam magno cum tripudio in ccelestem lignea (quam ipse Pater comparari a viatoribusfece-
    pertulerunt Jerusalem, cum Sanctis perenniter Deum
    rat, eamque reservandara praeceperat futuris usibus
    cullaudantem. satis necessariam) in ipsa arca corpus
    beatissimi
    5(iPost decessum beatie memoriae sanctissimi Patris nostri Joannis beatae memoriae, sanctissimae
    Joannis, Pulsanensis Ecclesias Abbatis, quidam cum
    Dei Genitricis semperque Virginis Mariae Pulsa-
    magnis affectibus flagitabant [discere] utrum qui- nensis ecclesiae Abbatis.positum est, et diligenter
    Appareni cui-
    diun Ittimttt-
    lius , dum
    onere carnis intuitus erat fulgonbus, collocatum a suis filiis, honorifice cum Sanctis in
    tutein com- eisdem vel majoribus carne solutus rutilaret splen-
    gloria perenniter surrecturum. Amen.
    mcttdut. doribus. Cumque
    hac prece jugiter instarent ; et
    in 59 Seriptnrus prirnum quod post obitum reve-
    ,

    propriffi sensualitatis superbiam rniniine edomarent


    rendissimi famuli sui Joanuis ad sacras Rtliquias
    abstinentiaa parsimonia; cuidam eorum sanctus vir
    Dominus fuerit operatus, adorior ; quicurnque au-
    dignatus est apparere, et quare indigne postulata, ditis, ut Deum mecura magnificetis, et sanctis ejus
    digne repulsa sperneret, perhibere. Omui, inquit, Blcctus pro co
    orationibus nos sine intermissione cominendetis, ac
    yurccuor Jor-
    nltitudine constat Deum esse altiorem, et tamen ejus exemplo ad obedientiara Creatoris vestri men- danus,
    humana fragililas uon nisi humilitate ad eum valet tes vestras accendatis. Tanti igitur Patns corporali
    accedere ; si enirn te elevas, discedit. Ne igitur praesentia destituti, ita fere omois valetudo et men-
    superbiie temerariae fastu elevamini, et ne contra tisrobur doloris magnitudine a nobis aufugit, ut
    ilios de bcneticio Dei, tarnquam de vestro, gloria- quasi vecordes. quid agcre deberemus, ignoraieiuus.
    iuui ;atque, ne obedientiara, humilitatis discipli- Tunc quidain de Fratnbus, cui intellectus erat sa-
    n.iiii. veatris moribua exhibere dedignamini; qu« nior, in medio Fratrum assistens, taliter eos est af-
    ad laudem et gloriam suam per me facturus est fatus Si corruptibili carnis mole Fratres mei, de-
    :

    Dorninns n ii abstulit ; et sic effatus, in locum suum tentussanctus Pater noster viam Dei nos docuit, et
    se recepit. docendo monstravit quara vehementius terrenis
    ;

    57 Postquarn igitur ex hoc mundo bealissimus vinculis liber, sapientiae Dei longe alio modo quam
    Joannes, Pulsanensis coenobii Abbas migravit ad , prius inhaerens, aestimatis non posse nobis tempora-
    etRegem Ro-
    Dominum; luctus ingens exortus est omnium Fra- lidet spiritnalia ministrare'? Ad hanc
    n"i patUur igitur vocem gcrium adire
    irum, quos Pater benignissimus ad Dei servitium tamquam de suiuuo formidant,
    COtptlS SUUlll excitati, illum quem in ejus
    nuilitn, aggregavit. et ad amoreni patriffl cudestis paternis institutione potiorem, et screntiorem apud Deum et
    admonitionibus, et vitaj suae exemplo provocaverat. homines reperire valuerimus , nobis iu Pastorem
    Videntes autem, quod proprium amiserant Patrem, erigamus. Quod audiens Rex Sicilia? Rogerius, per
    Voce flebili deplorabant. dicentes Ut quid Pater
    ;
    cartulas et nuntios creberrimos (qua occasione im-
    proprios deseris filios'? Cui committis tam devoti pulsus nescio) nostrum ad se vocabat Electum. Pas-
    gregis tui curam ? Quis a supervenientibns malignis tor namque, disciplina sancta edoctus (erat enim sa-
    spiritibus, ut tu, defendere valebit ? Ne quoesumus piens et providus) ne ulterius in bac electione suum
    deseras gregem , quem a faucibus Leviathan, de quaereret suffragium, vel ultra quem deberet vide-
    turbinibus hujus labentis seculi, abstraxisti. Jam retur ejus extitisse dominium, non ire ad euin dis-
    portionem tuam inter Christicolas, quos sancta con- posuit. Cumque legati ejus non deficerent, et potius
    vcrsatio vexit in astra, te pro meritis habere credi- per dies singulos increscerent, invasionem quuque
    rnus. Obtine quaesunius sanctis tuis precibus illuc non tam rerum quam personarum acriter minaren-
    tuuin pusillum pervenire gregem, quo te pervenisse tur, ab ipsis Confratribus suis, ipse reverendissi-
    sperauius. Talia et hujusmodi postulabant. claman- mus Dei famulus Jordanus Abbas electus, ut ire de.
    tes Fratres omnes, vocesque ad sidera dantes Post beret, compellebatur.
    haic recepta consolatione, ut filii devolissimi inter GO Qui cum quadam die apud S. Jacobum esset F
    ea cura
    se dicebant, salis esse congruum, ut pro Patris et precibus Fratrum compulsus, equos, ut iret ad Itberalur a
    sui memoria, saltem vestimenta. quibus erat indu- Regem, invitus sternere jussisset; ad Beatissimi Sanclo,
    tus, apud ipsos in eadem ecclesia summo cum ho- Patris sui Joannis sepulcrum primitus accessit, ibi-
    nore reservarentur. Ad haec vir quidam de Fratri- que talem fertur orationem fudisse ad Dominum :

    luis, vitse venerabilis etomni honestate decorus, qui Trine et une Deus, incomprehensibilis et immense,
    cum timore
    Patri f.iiniliarissimus et fldelia extiterat, qui tua Majestale orb im imples universum , qui
    et lacrymis, ad corpns sacrum, exanime ante san- etiam nobis hunc sanctum famulum tuum in terra
    ctuni altare D. Jacobijacens, accessit; et vestimenta eoneessisti, tua ineffabili pietate et meritis bujus
    tangere , ac Patris Kevereiidissimi corpus exuere sanctissimi servi tiu Joannis, nobis insinuara digne-
    volnit. Mox auteiu ut corpus Patris tetigit, visura ris, utrum ad hoininem istum ire debeam, an non.
    est ipsi Fratri Abbatis faciem contra se volvi, vo- Hac oratione peracta, mox de sepulcro clarain in-
    mt-^scque
    cemque talern sibi a corpore dimissam insonare ; sonuisse vocera hanc persentit Ne ire, inquit, de- Ugato
    Quid agere, Frater, disponis? Quamcitius opus beas, admoneo; ego namque pro te sufticienter
    cojptum diiuitte. Qui territus illico discessit, rever- Regi locutus sum : sed mitte cum eis, quos tecum
    susque ad fratres, quod ei contigerat, retulit. ducere disposueras, et Fratrem Johelem. TaJi de-
    58 His autein peractis, quando illud venerabile nique accepto oraculo, jussit eos cum Fratre, de
    CAP XXXfll
    corpus, ad Pulsanensem transferendum Ecclcsiam, quo monitus fuerat, festuiare ad Regem. Qtii ali-
    attt Pulsanwn
    <i<ferrt omni studio prxparatum fuisset, et jam corpus in quantulum iu principio itineris pro Patre, quiacum
    lectica poni debuisset; tanta erat tuuc cceli sereni- eis nnii ibat. trisles effecli perrexerunt tandeiu
    ;

    tas, ut nulla prorsus nubes in aerc appareret; sed ad curiam ; et ita familiariter a Rege sunt recepti,
    mox ut ad corpus perveneruut, tanta subito erupuit et III doctrina moniti et hortati, ut non ad Regem
    pluvia et grandinum terror, ut nullus ex ecclesise benerotttm
    tiiueiiduin. sed ad dilectionem fratris se venisse
    cjpmt'
    limite pedem rnovere potuisset. Videntes autem qui gaudereiit. Post raulta itaque verba illis familiariter
    adcrant, quod factum luerat omnes una voce cla- ;
    prolata, rogat eos ipsemet Rex, ut ex parte sua
    JuniiT. V 7 proprium
    ,

    50 VITA S. JOANNIS AB. PULSANEN.


    proprium salutarent Pastorem et pro excessibus ad laudem et gloriam Dei omnipotentis, Patris, et D
    A. CO.GVO suis ouni Congregatione sibi devote commissa Do Filii, et Spiritus sancti Amen. d.

    EX MSS,
    minnm dignaretur exorare. Dicebat namque eisipse
    Rex, quia si in institutione illius Patris, qui fere ANNOTATA D. P.
    omnia quajcumque sibi, ut contigerunt praedixerat,
    persisterent, nnllam in temporalibus necessitatem a Locum hunc sic allcqal Jordanus, quare vix >'"-

    pati eos permitteret. biio quin tta letjeril 111 MS. licet impressa omitlantvo-

    01 Memorabile etiam factum, quod post haec per cem Domini.


    famulum suum Joannem, in ecclesia S. Jacobi Apo- b Anois gravera obiisse scribit idem Jordamts, sed
    ttonachum nmi addit undehoc eruerit. Crediderini facile seniorem
    stoli (quam ipsemet a-dificavit, et in ea venerabile
    morilutndum
    corpus praefati Joannis humatum est) Dominus fecit, fuisse S. Guilielmo, qitem Paulus Begius ad annorum

    ad sedilicationem praesentibus et futuris curavimus solum 38 fuisse atl, qwintlo a Joanne iigressus, circa
    intimandum. Quidam namque ex Fratnbus, pro do- 1130, ccepit noci sui Ordinis primum in monte Virgi-
    ctrina et institutione jam dicti Patris in prsenomi- ni\ monasterium condere. Quid si tunc sexagenarius
    naia eeclesia commanentibus [Sabinus nomine] gra- fere Jnannes fiterit ?

    vi correptus languore, ad mortem fere perductus c Octavius Bertranust in descriptione Regni Nea-
    est. Cumque Fratres eum pro mortuo quoque habe- politani fol.331. apud Jordanum, hunc quoqne Jor-
    rent, et ejus anima penitus discessisset, ac per om- danum annumeral Sttnctis, ad Sipontinam diacesim
    nes h.»ras expectarent casum animae suse ut ipse ; spectantibut, zque ac SS. Joannem et Jnelem : idque
    postea non sme geinitu retulit, perpessus est dis- confirmat Vicarius Franciscanorum, sed diem obitns vel
    tractionem. Duo namque teternmi viri, animam citltits non invenit expressum.
    egressam a corpore mox acceperunt et cum eara ; d Jordauus lib. 2 Chronici cap. 27 hunc proponit
    sub omni velocitate ad iramania tormentorum ge- litulum S. Guilielmus, intellecta morte S. Joannis,
    nera ferre inciperent ; ecce subito reverendissiraus Abbatis Pulsanensis, socii sui, curat ut ejus Vita „
    a potestate Dei faraulus Joannes cum choro Monacborum ibi scribatur. la contexlu autem, scribit, id efjfcclum au-
    drmonum adfuit quare situm Monachum tangere prae- Regis apudquem demorabatur quidam
    ctoritate Rogeiii
    ; et eos.
    eripit.
    sumpsissent, de potestate consuiuit. Illis autem su- Anonymits Casinensis, scriptor lerum m regno Neapo-
    perbe respondeotibus, Non tuum, sed nostroin ca- litano gestarum ab anno 1000 atl 1213 sed neque :

    pimus servum ; Abbas sanctus acrius increpans, conveniunt tempora, ui per se pattt, neque potesi ab ulto
    diinitti sibi servuin Dei instantissime imperat. Qui quain Palsanensi Monacho scripta Vita cretli, sicul
    aliquantulum viribus enervati. rationem ostendere ostendimus.
    conati sunt ; unde euin , quem tenebant, de jure
    sibi a Deopermissum suo mancipatui vendicarent. SEQUENTIA
    Quorum unus librum, quem absconditura tenere
    videbatur, foras abstrax.it atque in manibus ejus
    ; Ex MS. Palatino UHiUolhecw Yalicanse.
    unde legendum aperuit
    alter^atio fuerat, in quo ;

    aspexit qusecumque illicita, ab ineunt^ setatis suae V^ceh celant gloriosam supernorum civium
    tempore, coutra Deum et aniinam suam, usque ad Vitam, atque penetrale secretorum omniura,
    terapus raonachatus sui commiserat. Ubi fantur quod non fatur apud ulluin houiinuni.
    02 Hoc audiens Dei servus, ad eorum ignomi- Sed a^ternus ac imraensus, Rex insuperabilis
    atqtte »71 vlvis niam subridens; cum habitum suura eum induerat, Terram, coelum, ima, celsa, uti ineffabilis,
    servat. haec omniaesse deleta constanter ccepit persuadere. Facit quibus Sanctis suis extat admirabilis
    Ipsi autera, ut erant pervicaces, pagmam raeraorati Qui Abbatis Pulsanensis iraplevit prscordia,
    libri ante eum evolverunt, quare eura, furtim et Vivo fonte quo poterat subditorum agmina,
    contra institutum Abbatis, post perceptum habitum Quibus novam musto plenus promulgaret Regulain.
    caseum comedisse viuumque potasse convicerunt. Angelorum nactus vitara, ut mortales Angelos
    Hac deniqueaudaciaconfisi, violenter [ut cceperant] Faceret, et veri solis propalaret radios,
    asportare nitebantu-. Venerandus autem vir, quam- El superna» civitati restauraret perditos.
    quara non tanta potestate tunc ut ante utebatur Gravi mole premebamiir in yEgypto seculi, F
    contra eos, nullo modo eum alibi ferri patiebatur. Quod Pharao Rex ^Egypti sub lege servitii
    Cumque in hunc modura diu rixarentur ecce ma- . Detinebat, ad perennis jugum exterminii.
    gnae gravitatis inagnaeque potestatis mulier ibi ad- Hic praeposuit magistros luti atque lateris.
    fuit, quae, ut intuita est Abbatem, statim eos ejecit, Ut terrenis premerentur corda nostra paleis.
    et Monachum sancto Dei famulo Joanni restituit Nec in nostro mari mares ullos esse voluit.
    seque unde venerat festinans recepit. Prastato igi- Et Joannes Pulsanensis. sumpta virga Moysi,
    tur Abbate, cum jara liberato Sabino ; ceterisque Tenebris de peccatorum traxit populura Dei :

    quos secum duxerat commanente ; mox duo de Fra- Parsimonia legali strinxit fluxura seculi.
    tribus, in Congiegatione illa adhuc in carne viven- Nutrit inasculos virtutum, atque findit impetum,
    per eumque
    alios provocat tes, ante eos apparuerunt, quorura unus frontem, Ptenitentise baptismo enecat yEgyptios,
    ad pantten- alter maxillatn elisam confractaraque gestabant ; de Et divinum contra hostes prseparat exercitum.
    tiam.
    quibusjam liberato Sabino, sic est exorsus sanctus Per desertum vitae hujus, gregem sibi subditum
    Abbas. Istos, quos ita vides foris aptatos, criminis Manna pavit ac lymphavit, quo pararet aditum
    communione intus intellige vulneratos. Vade igilur, Ad ingressum sanctae terrae qnae pars est viventium,
    et quae vidisti Patri raonasterii seriatim annuntia, Rex aeternus ac tremendus incomprehensibilis,
    ut hos ad pcenitentiae portum salubriter attrahat : Hujus meritis Joannis adsit exorabilis.
    qui si diabolico instinctu resipiscere noluerint, gra- Et peccata nobis cuncta tollat ineffabilis.
    vissima infamiae nota cito puniendos contestetur. Sit Laus Patri, Filioque, atque sanctc Pneumati,
    Sicque factum est ut unus eorum, peccatum quod Qui Joannera Pulsanenseio magnis vitae meritis,
    egerat negando, diabolica obstinatione persisteret, Decoravit et aeternis mancipavit preemiis. Amen.
    alter vero, lacrymabiliter confitendo, salvus fieret

    DE
    ;

    DIE VIGESIMA JUNII. 81

    DE BB. BERTHOLDO ET MENRICO


    CANONICIS, IIOC SECULARI ISTO PR/EMONSTRATENSI

    FUNDATORIBUS PARTHENONIS VRUNDEBERGENSIS


    ORDINIS CISTERCIENSIS IN WESTPHALIA

    COM.MENTARIUS PR^EVIUS
    Geminum hocCanonicinominisiluplici in stalu muntur Funtlutorum esse. De iis qnx nuda jacenl id , , „^
    lumen, modw desiib ohlivionii eruit el nostro fucile crediderim, fuisse scilicet ab hxreticts pr.xvaten- dem comitum.
    Bnllando tradidil, ab annis forsilan tibus. citca novitm cultum aliquem ejecta ab altari tumutus.
    .Iminui :

    Acta suppedt- sexaginta Gaspar Jomjeiinus edita ; Cisler- qux vero clauduntur lipsanoihrcis vctustiorum esie
    tata a ciensium Abbatiarum Noiitia, non sotum Ordini suo, Sanclorum; islic olim religtosius honorari et supra al-
    Jongelino tare exponi soiita, et hactenus ut mvenicbanlur servata.
    sed et orbi nolui, Vrundebergensis tamen Parthenonis
    forlassis quia alicrum opui medi- Fundatores ipsos Murchix Comitcs fuissc opinio est,
    notitia iln non usus ;

    tabar de Sanclwionialium Abbalns, nam virilcs solum


    more Germanorum paternos titulos in omnes posl na-
    Noiitia. Ex ipsius loci antiquis tos derivanttum. Comilis tamen tttulo abstineni Acla,
    continet prxlaudata
    rrulam credo, quam hic iabimus hittoriam :
    sriipluiis
    ubi Bcrlholdi el Mcnnci palrem laudant nitm. 2. Fa- E
    ccedvlerim Marclux aul Arensberijx Comiles
    cm cum Juntjelinus sijnopsim manjinalem addidil Schei- cilius

    par itlud conjugum, qnorum sepulcrum ad tres


    da monasterium, unde B. Bertholdus prodiit Prae-
    fuisse,
    pedes a terra elevaUtm, corporibus desuper
    lnonstratensiura fnissc non docuit, ipsis nunc ibi per
    cfftijiatii ibi

    ut eorum ibi nilnl amplius suprr- rernitnr, sed absque utlo nominumcet anni inscriptione,
    heresim sic rxtinctis,
    Est in saretlo peculiart ad ftnem lcmpti.
    sil, ac ne notitiu quidcm apud scriptores Ovdinit.
    Parlhenon 4 Hactenus scire polui ex notitiis anno 1691 mihi
    autem adhiic super Vrundenber^ensis ,

    transmissis a nostri tunr Monastericnsis Collegii Re-


    una circilcr letica propius admolus Rurx fluvio, Mar-
    CtoreP. Hnnoldo PUttenberg, Restabat ut mihi deli-
    chiam intersecanti, sed Inparlila inter Culholicas Cal-
    vmianas et Luth.ero.nas Domicellas possessione ila ul nearetur imugo Deiparx cum sibi udtjeuiculatts Bealis ;

    ab- et tumbx prxlaudalx sculptura, unde. chalcographus


    prxscns proprios halieanl Pastures. Iltc snlicet fruclus fuit
    monastarU religiosx ferunlur enim jam ectijpum darct huic loco inserendum . Sed defuit aptus
    jecttt pridem professioms ;
    slatus dcltneotor qhi hanc Sanctis opcram commodaret, in
    aiiir nascente* hsereses volorum vinculis exclusa vixisie,

    communem tamen ac coenobiticam viiam, per modum tanta Monasteriensis civitatis ab ipso toco dtstanlia lio-
    rarum ptits quam 10.
    Collegii seu Congregationis Canviiicalis.
    2 Lociis hodie Fronnenberg dicitur : qucm qni stu-
    efflgles
    diosc lustravit noster P. Joannes Pmnmk, ex Cntlegw
    fundalorum
    post altare ; Monasteriensi per eas partes Missionarius, refert, rc-
    ACTA
    tro summum aliare videri ad parielem
    stalu^m Beatx
    Ex votcri manuscripto loei erula a Gaspare
    Virginis, ad cnjus latera depicti cernanlur, uli sub-
    Jongelino.
    scriptx lilerx iudicant Menricus et BerthoMus, Ca-
    nonici, Fundatores hujiis loci ex ulriusque autem
    ;

    verba.O Maria
    CAPUT 1.
    ore provolant h.inc inde inscripta schedis
    utriusque in tremenda judicii hora sim comrnissa tibi tuta et ;
    Bertholdi genus, etcxpla B. Virginis xdicu-
    professio ( Maria succurre miseris in hoc loco constitutis.
    ) la, obiius. p
    Quomodo ad statux illius venerationem fuudatum ibi
    monasterium cum ecclesia sit luculenter explicanl, qusr. J\ nno post Incaroationem Domini millesirao du-
    subjicio Acta. Setl obierat Bertholdus, Scheidsi inter centesimo quarto deciino, glorioso Principe Frede-
    suos Prxmoustratenses sepullus, priusquam illuc se rico, a viro strenuo ac devoto. Itnperialem raajesta- a

    transferrel ccepla fratris prnsecuturus B. Menricus' tera subordinante, fuit in Westphali» tinibus ad
    vivum pimji sic fccerit Australem plagam non multura distans a Scheidae b Prof • Se *f'"
    Ficn tumen potest ut hic se ibi r ° . dmrt in iltst-
    cum mortno feulre. Cum autem ipsc quoque mortuus Ci£nobio mons quidaiu cognorainatiis Hasley, m p/iaij,,,

    mullis clarerel mirncitlts,dtadema uisnjne sanclitatis cujus montis altitudine steterat tilia latitudinis im-
    ntriusque capiti nunc cerniturj appinxerint j)0-
    sicut mensas. quaj intuentibus non modicura pr.estabat
    descciidrrc lu-
    Fuit tiuteiu Menricus Lubecensis Canonicus ; qui oculis corporalibus delectaraeiitum fueratque plu- ;
    steri.
    mma ad ti-
    licet Cistercienses Sanctimoniales ibi instiluerit ei rexe- ries visum nocturnis terapnribus, quomodo lumina tium
    rit, nullius tamen Ordinis religiosi votis adstrictus ad eumdem Incuiu descenderant, candeU» ibidem
    fuisse leijiiur : dum
    uterque autem Eremitaa istic oixit accensaa apparebant, et mirabilia innumera ibi tie-

    potiteruitt nuncupari sicuti Menricum


    :
    appcllat noster bant. Et fuerat etiam consueludinis ut dedie cuncti ct i,!, rr .i, no.

    Itlian cjus lioc die memoriam faciens tu opere quod in- circumhabitantes curiales utriusque sexus, qui MUun luiu

    scripsil Illuslres ummlls Julix Clivix annezarumque luxui carniset aliis seculi dissolutionibus inhiabant,

    provinciarum. conrentum malignantiura ibidem facereut ducentes


    matjnltudinis lapis pro allari est, qui multarum genera chorearum, ac alios ludos vam-
    3 Inusittitx
    et Uqulte,
    /;i

    retro patens putatur Fundatori- tatuin exerceutes, et per hoc laudera divinam non
    profunde excavatus et
    multiplicantes Doinini etiam terrarum et nobiles
    bus commnne sepulcrnm prxbuisse Bertholdi scilicet ;

    Menrici mortem vel eo adliuc vivente et ibidem conveneruut, tenendo placita stia propter
    corpore post
    rnrantc, Scltcida allalo. Nunc vacua sunt omnia sed ex ejusdem loci amceuitatem, et uuibraculum tilia ibi-

    stnistro latere altaris multa spectantur collocata ossa, dem positae.


    alguc ijcius
    nobtte. el eorum qu.vtlam lipsanot/tccts inclitsa, qtcv prjfsu- 2 Eodemtempore accidit quodquidam Conversus,
    nomine
    . . .

    52 ACTA BB. BERTHOLDI ET MENRICI.


    nomine Bertholdus, ccenobilariusclaustri prar-taxati, contra illum Conversum msurgens, verbis nefandis
    iinproperabat triifatorem n eum appellans necnon
    TX MSS. videlicetScheid», dc ejusdem terras locis oriundus ;

    contemplorem
    gtiem B. Jier-
    fnit habuit naiin|iie patrem, viruin probatuni,
    :
    dixit eum petitum frequentibus consumere pptatio- suttm punit,
    thnldus dete-
    fama et opinione clartiin, valde devotum, qui causa nibus. Ad lioc vir Dei Bertlioldus, patienlissime
    stans,
    ct singu- asseruit hoc ita non esse, sed se petiturum ad
    devotionis loca sancta consuevit visitare,
    quamdam imago gerebat
    capellulain ejus, cujns haec
    lariterTerram sanctam et sepulcrum Domini. Ha-
    buit etiam fratrem dceodem patre, qui fuerat Ca- similitudinem. His auditis procurator dictus magis

    nonicus Lubecensis c inajoris Ecclesias nomine indignatus, accessit pro sua teraeritate, et tento-
    acpcent/entem
    Menricum. Hahuit etiam sororem. personam valde rium ciim imagine pedali trusienesubvertit. Verum sanat.

    devotam, inclusam in inelusorio, Aslen d voeabulo statim hic pcs cst arefactus, quem in subversionem
    adit sororftn
    nominato. Hic Bertboldus, vino compunctionis ine- tentorii etcontumeliam Matris Dei mittere praesu-
    Rcclusam;
    briatus, a Deo prarventus charismatilms doniaque, mebat. Qna
    ult.ione percepla devotione permotus,

    detestari ccepit contumeliam loci illius. Hic intrase se devovit negotium id in omnibus velle promovere,
    et limina liujus imaginis singulis anuis visitare.
    cogitare ccepit qualiter illas inolitas consuetudinum
    corruptelas, in laudem et gloriaiu conditoris 0111- Viro autem Dei pro se interpellante, pristinam sa-
    nium, necnon Genitricis suae Virginis Marise festi- nitatem mox adeptus est.
    nanter commutarei et quamvis difficulter obtenta
    i
    6 Negotio suo completo cessit inde ac ex tunc Cnpcttnm ci- :

    dtm strult
    licentia sui Praelati, Spiritu eum propellente, est sediculam parvam in pede Asley niontis praedicti ad
    llcrlltoldus.
    progressus : iteragens ad prsedictuin inclusorium invocandum in ea gloriosae Virginis et Matris auxi-
    sororis suas, nuncupatum Aslen, quod inliabitabat lium, instauravit [potius] quaui erexit, ssepe cir-

    Dei famula, ejusdem Conversi (sicut dictuin est) se- cumdedit, et ornavit pro facultate tapetiis/i. Hoc
    cundum carnem germana. autem ut pcrceperunt Conventuales de Scheide, sui
    3 Qui Conversus scrutabatur sororis habitatio- concenobita? ; suam devotionem stultitiam et ridi-
    B nem, vitain, conversationem, religionem, necnon culam sestimabant : qnod et facto comproba-
    att enque im-
    omnia domus stue utensilia; ut et ipse compararet, bant : quia juvenes eorum transibant, et sti.un
    petralDetparx
    imagincin, vel saltem ordinaret sibi similia. Ttinc inter cetera structuram penitus evertebant. Quam vir Dei
    ct moritur 5
    colloquia instanter Frater Bertholdos petiit sibi laboriose reficiens, iterum et iteriim post reae Jitllt.

    dari imaginem B. Virginis, quam pater utriusque dificationem simile faciebant. Tandem attsediati de
    horum de maritirnis transtulit pirtibus quae imago : assidua destructione. Bertlioldum ssepe dictum cum
    (ut creditur) fuerat de trabe ligni Crucis facta : tranquillitate sui spiritus ibidem habitare permise-
    nam illa nocte manserat Bertboldus apud sororem runt ;
    quousque in eodem loco, non tamen quod di-

    suam. Eadem nocte apparuit Beata Virgo illi de- sposuerat perlecto, tcrtio idus Julii persolvit dcbi-
    votae Inclusae, petens ab ea, quatenus eamdera ima- tura carnis universae : ac in Scheide apud suos se-
    ginem traderet fratri suo, exponens ei intentionem pultus est, cujus memoria sit in ben^diclione
    fratris sui bouara, proraittensque quomodo imago Amen.
    ipsa eam dari
    jubentc,
    praedicta deberet haberi faturis temporibus in
    maxiraa reverentia, in loco illo a fratre suo prae • ANNOTATA D. P.
    concepto et. Doruinus per eamdera imaginem, me-
    ;

    rito illius cujus formam gereret miracula et mira- a Fredericus II hic est, JEnobatbi nepos, Impera-
    bilia esset facturus et eo quod imago illa seu
    ; tor conlra Ottftonem electus, anno 121(1, strenuus et

    tt pollicenle cujus siinilitudinem gerit, ipsa Beata Virgo in ea- pitis aliquamdni, ei Romx coronatus 1220 ; sed qni
    multa per dem multos peccatores esset reconciliatura filio suo postea in Lugdunensi cnncilio deponi meruit an. 1245.
    eam tntracula
    dilecto, ac totius terras circumjacentis tutrix b Superesl hadie Scbeide monasterium magnx horae
    etsin-
    faccre ;

    gulare refugium et solatiutn. Monitis igitur Beatae Borcam a Frundeberg et Ror&fluvio


    intervallo versus
    Yirginis, ac multiplicibus fratris sui precum instan. distans. Htcantem iiou ett is, qui in Mosam decurrens
    tiis, donari sibi iraaginem praefatara impetravit, Ruremundae in Geldria nomen d'it; sed alius, ad
    eamque nimis alacriter suscepit, et cum eaper di- Rur-root in Rhenum se exonerans.
    versa terrarura spatia bladum aliquantulum e con- c Lubbeck, itn celebre illutl emporium et caput f/an-
    gregavit, ut expeditius perficeret quod disposuit. seaticarum civitatum ad mare Balthicum? a<i vero
    ec in Pumen
    4 Contigit cum quadam vice, tempore brumali, Mindensis dicecesis oppidum, distans Scheida ad 20
    tapsa contru
    ipsum ascen- vellet transire alvcum Kurae, per quemdam p^dalern eirciter horarias? Priorem polius
    leucas intellexero,
    dit ; ponticulum, ubi algore lymphe erant constrictas. lum propler amplitudinem urbis, tum propterea, quod
    Tunc inopinato casu imago praedicta decidit, et num. 7 jubetur Menricus ire ad WestphalianTterram
    aquarum velocia rapiditateque longe ab eo defluxit. nativitatis suae et Mindensis Episcopatus, licet non
    :

    Ulj id vir Dei nimia turbatione perplexus, mox ora- spectet ad ffeslphalix Ducalum, csl tamen Hrcsl\ihii-
    tioni se dedit, ac Virginem Salvatoris Elitricem lix circuli membrtun.
    tt in Mendem lacrymosis oculis et devotis suspiriis stud^osus ta- d Fortassis Alen, Scfteida trans Lippam distant
    ezpotita, ad liter invocavit ut si quid per eam suae lauJi dispo-
    ; tnbus circiter leucis.
    eleemosijnam
    colltgendam ; suisset,imaginem sibi praedictam reordinare non e Bladum id est Frumentum
    dedignaretur. Statim ut ab oratione surrexit, vidit f Mt nden j
    vix hor.e unius spitio trans Rnvam in
    eam contra fluctus aquarum ascendere, et ad eum meridiem, oppidum amplnm
    usque refluxit. Qui tollens eam. per amplexus ap- g Trufa, ludus, dolus : hinc trufare, decipere;
    plausit, et magis per spiritum jubilare ccepit ac ; trufator, itnposlor
    post, eam cum cautiori diligentia gerendo, custo- h Eajraplium nostram Supetiis.
    diebat. Et progressus piisillum venit ad oppidum
    Menden f et ubitransitus populorum omnis fuerat
    :
    CAPUT 11.
    ibi tentorium constituit, imaginemque superpositam

    collocavit : ut moti tam benignae imaginis intuitu, Fratris ccepta prosequttur Menricus fawenlt
    ad dandum elcemosynae sibi quidpiam provocaren- Coloniensi Archieplscopo.
    tur.
    b Hoc videns quidam civis ejusdem oppidi, pro- ilic Frater Bertholdus fratrem habuit de utroque Henrlcus Ca-
    curator Ecelesiae parochialis, illectus pia cupidi- parente, nomine Menricum nontcits Lube
    : qui temporesui obitus
    becensts.
    tate, timens rierogationem fieri parochias pradictae, et ante fuerat Canonicus majoris ecclesiae Lube -

    censis
    , :

    DIE VIGESIMA JUNII S3


    censis : quem Deus ad decorem suae Matris volens que diligenter instruxit, quomodo illud quod Do- I)
    inclinare, et perficereper eum, quod per virum de- miiius Menncus ageret sua ordinatione et volun-
    .

    votum studiosissimefueratincboatum per somnium ; tate fiVret. Pnntifex vero volens scire rei veritatern,
    eum vocans, visitare dignabatur in hunc rooilum : Menricum festinanter accersiri fecit, ut quid su;e
    Menrice festinanter vade ad Westphaharn terram intentionis foret coram omnibus verbotenus enar-
    nativitatis ture, in qua me promovente, quod tuus raret. Qui veniens , pyra , poma et alia d in disco
    d
    frater Berttioldus disposuit, perficies in operatione. tpsum accer-
    quodam Pontifici. in congratulationem sui adventus,
    sit et e/us
    dlvlnilus jns-
    Quo minus advertonte existimabat esse illusionem: simpliciter cum imagine B. Virgmis offerebat.
    ;

    simplicilate
    sus fratri s et adilidit Deus ipsum, ut alterum Sarauclem, vo- Pontifox autem suam simplicitatem et intentionem cctptus,
    crrpta perficc- care secunda Dictaque vocatio sic
    et tertia vice. magis advertens quarn donum et oblatum suum ,
    re.
    iterata hunc de veritate magis certificabat, quam gratanter suscepit, juxta dictum poeticum.
    fratrem defunctum de loco, de imagine, de mira- Exiguum munus cum dat tibi pauper amicus
    culis pereamdem imaginem futuris temporibus fien- Accipito blande etc.
    dis; et quomodo qui devote Beatain Virginem in Et munera pr.edictorum Momchorum, ad impieta-
    suis necessitatibus in eodem loco implorarent, peti- tem promoventia velut stercora vilipendit et abjecit. beniqne oudtt
    tionis sufflsalutarem essent consecuturi effectum 11 Cernens autem Archiepiscopus Sacerdotis Men periUtenten
    l/i propouto
    sic quod B. Virgo locum specialiter elegisset, in quo •
    colurabinam intentionera
    rici timens propterea , ,

    suam gratiam oranibus digne petentibus Iargiter [qund] opus inceptura perficere minus posset eum ,

    impertiri vellet. desistere: verbis lenibus et blandis avertere de pro-


    8 Hic dictus Dominus Menricus, sicut dietus Sa- posito moliebatur. Sed e converso Menricus con-
    Miraculoso muel, jussioni divinae amodo non resistens sed ; stantissime renitens, respondit quod antequam de- ;
    altoquio tma statim, sicut Petrus et Andreas, orania relinqucns, illic fundandl
    sisteret agere structuram, propriis humeris vellet
    gtnls confor- Cisterciensem
    sequebatur Dominum in ejus voluntate. Surgens terram portare omnibus temporibus vitaesuae. Tunc parthenonem
    talur
    J3 autem servus Dei Menricus, temporalibus post se Archiepiscopus videns ejus Constantiam et ejus in- E
    dimissh,ambulando ad partes Westphali<e decli- flammatam devotionem, finalem causam sui propo-
    navit; multis laboribus, miiltis inquisitionibus, de siti; scilicet cujus conditionis et ordinis, et sexus
    loco ad locurncursitando, quo usque Hasley prae- homines ibi collocare vellet intentissime requisivit.
    nominato monti proxirnavit. Cum autein ad pedem Ad hoc Mariae servus Menricus in spiritu vehementi
    ejus pervenisset, casam ibi parvam vilem satis,
    et respondit Voluntatis meae est ut devotus sexus fe-
    :

    et imaginem praetaxatam in ea decentissime positam mineus, ac Ordinis Cisterciensis, ibidera Dei nutu
    reperiebat. Cum autem id vile tugurium considera- fiat et constituatur.
    vit, rememorans quanta in Lubicke reliquisset pro 12 Postea quassivit ah eo quantam hujusraodi
    tam despecto loco, aliquantulum dolore coepit. Ve- conventus desideraret loci amphtudinem Respondit :

    ruintamen audivit Beatam imaginem dicentem sibi : e, Archiepiscopum ad eumdem lorum ve- et locum nube
    et jictum
    Quid turbaris? Ego ero tecum, et cum omnibus lo- nire importunis precibus impetravit. Postquara au- C(f'esti siqna-
    cum hunc colentibus. Postea intravit, et Beatam tem saepe dictus Episcopus, cum multis nohihbus, tum ei tar-
    Ql'US,
    Virginem devotissime adoravit, et imaginem satis videlicet comite Godefrido de Arensberg , Ottone
    intente aspexit. Quam cum intuitus fui>set servus comite de Altona, ac nobilibus de Ardeii, ac multis
    Dei, prodigiose tanta illi datur gratia, quod totara aliis militibus et militaribus ad locum illum perve-
    pompam niumli faciliter deseruit.
    secundum illud nerunt, Dominus Menricus, Virginis Miriae amicus,
    Evangelicum, Nemo mittens manurn in aratrum et mox orationi se dedit ; devote supplicans seu invo-
    respiciens retro, aptus estregno Dei. cans Beatam Virginem, ut ostenderet suas volun-
    9 Penes hanc i^itur imaginem mansionem ibidem tatisbeneplacitum de loci amplitudine. Et statim
    faciens sib: , imaginem Virginis apud
    venerabiliter apparuit nubes lucida , cum tamen circumquaque
    se ferebat, ad quemcumque locum ipse divertebat. esset serenitas; in cujus nubis mediosignum Cru :is

    Inde quadam vice Suzatum u perrexit, et ibidem fa- aureum clare ab omnibus prajsentibus videhatur :

    vorem Proconsulis scilicet Gotmari Angelici b, ho- quae nubes ipsius loci amplitudinem ostendebat : qui
    Suza'ensem minisdivitis et timentis Deum, et quorumdam alio- locus tunc per Dominum Coloniensem ac alios Do-
    juventutem
    docendam
    rum ob Dei reverentiam adeptus est quibus Deus ; minos praesentes, fuit devoto Menricu pro constru-
    suscipil, et Beata Virgo suam auxerunt gratiara, ut sibi velle ctione et fundatione dicti conventus concessus, ac
    2 cooperari in omnibus necessitatibus fide tenus con- postea per ordinationen eorumdera Dorainorum, per
    strinxerint. Et tunc quosdam adolescent.es Schsla- Fredericum Imperatorem felicis f recordationis li-
    f
    sticos,eorum filios, ad imbuendum litteris etdisci- bertati donatus.
    plinis secum transmiserunt quod idem Sacerdos : 13 Cum autem saepe dictus Dominus Archiepi- Ab*>atissam 11
    Dei Menricus dihgenter efiecit; et laudem Virginis scopus Henricus a viro Dei domno Menrico recessit, SororUtus
    su^mUlit
    Marias ibidem vocibus ruelodialiter
    castis tem- pia sibi consolatione verba dedit : et dixit : Forti
    /ratris Orato- pore quotidiano personabat alacrius. Post pau- animo esto, quoniam perfectioni tuae voluntatis Ab-
    rlirn in mon- corum transitum auiiorum curriculum vir Doi Men- batissam quamdam cum ceteris quibusdam puellis
    tem transfert.
    ricus, cellara, cum imaginesubtusposita, transtulit, haud dubium mittere non tardabo. Quo reverso ad
    et in montis cacumine devotissime statuendo subli- propria, statim de quodam claustro Hovensi in Co-
    inavit. : et oratoriolum qnoddam, in eo condidit, ad mitatu Juliaco, Abbatissam cum bis senis puellis
    ;;

    honorera matris Dei, et Beati Arcbangeli Miehaelis, juxta numerum discipulorum Christi. vita et reli-
    nec non omnium Angelorum, quoil adhuc hodie sic gione probans , transtulit ut Menrici structuram
    perseverat. inhabitarent, et ejus devotionem ac V. Matris Mariae
    10 Contigit alio tempore post quod reverendus ,
    gloriam laudibus continuis augmentarent. Acta sunt
    Pontifex ecciesioe Coloniensis Henricus c de Mole- hasc XII. Kal. Novembris;

    Colonleniis
    narchen, gratia visitandi Westphaliam, Rhenum 14 Cum autein illuc venissent, repererunt locuin
    transfretavit, et nsque ad noininatum oppidum Men- ibi pauperiei nimia? dicatum, ac mceroribus aptura.
    Archiepl Lri-
    qnK loci pau-
    pus, a den pcrvenit. Quo percepto potentiores ccenobitse Sed et cum hora sumeudi necessaria venisset, tunc
    ,
    perie ttrrttx,
    Sclietitanls
    deScheide accedentes, cummagnis muneribus ipsum neque pauis neque cibus apparuit. Mater verosoli-
    rogatus tnrie
    eitm pellerc,
    interpellabant ut Sacerdotem Menricum cum sua
    , ad Patrem Menricum aceessit. ip-
    cita pro filiabus,
    structura locoque de monte extirpare dignaretur. sumque pro diurno victu suaviter qurasivit. Cui
    Eadem nocte Beata Virgo Pontifici apparuit, ipsum- Pater pius in Domina spe projeclus
    , confidenter ,

    secundum
    :

    54 ACTA BB. BERTHOLDI ET MENRICI.


    secundum illud Ecclesiastici respondit illi. Quis aiiteccdeiitibtis el sequentibus cohseret, acsi aliena ntanu
    F\ MSS speravit in Domino et derelictus est? Mater et intrusits sil ; piimiim verosimtltler desniplus in mar-
    ,

    Eccle S 12
    filise, ite in Domino, et in memoriam suaj passionis gine , lum a traitscribciite translatus in conlextum.

    preces Canonicas fundite, et Dominus do necessariis


    plenarie providebit, secundum id Evangelii, Primuiu CAPUT 111.
    miraculo
    confirmanlttr.
    qunrite regnum Dei etomnia adjicientur vobis. Cum
    autem laudes Dei exolvissent alacriter provisione Fundtth, Monasterio Vrundenbergensi, mori-
    Matth.0,13 ,

    divina et interpellatione B. Marise Virginis, carruca tur II. Menricus, et miraculis claret.
    mox de Suzato veniens ipsis victualia portans, et
    ,

    J aucis post decursis temporibus quidam bonae


    in abnndantia ; super quo conventus bis ccenariis ,
    Empla
    nalionis hoino. in villa vicina habitans cum sua fa- Vrundenber-
    in spiritu est roboratus.

    Ollo ecmts dt 5 In diebus illis Otto Comes de Altena, egregias


    1
    milia, necessitate obligatoria compulsus, decimam gensi dtcima

    Altcna fonnae inirabilisque prudentiae, fratrura vero pax at- propriam super villam eanidem quaj Vrundenberg
    queconcordia, Deo acceptabilis, hominibueque ama- nominatur, [quatn] successione hsereditaria jam diu
    bilis ipse deniqueOttoComes pietate eatenus clarus, tine possederat, ob solutionem suorum debitnrum,

    dandi largus, dormiendi parcus... ingenium admo- omnibus publice venalem exhibuit. Quoil ut percepit
    dum mirandiim habuit. Nara post mortem parentum vir Dei Menricus emptionem ejusde.n decimoe pro
    ,

    suorum, cum antea nesciret litteras, in tantura di- marcis quadraginta Conventui procuravit et post :

    dicit, ut pleniter libros legere et intelligere noverit. modicum tempus, praedictam clecimam, quamvis nul-

    omnem ostendens lum sciret paratum denarium de marsupio paupe-


    Accessit ad hoc et moles corporis, ,

    rum promisit exolvendain in cujns certitudinem


    capite cano, sparso capillo, oculi ruti-
    :
    dignitatem ;

    lantes, facies rubicunda et prolixior barba et hu- ,


    quosdam m
    Suzato oppidanos pro fidejussoribus ira-
    E
    jusmodi contra morem antiquum pectus leoninum ;
    petravit. Suzatum,
    [pilis] quibusdara sparsum mollis venter, commo- 17 Adveniente autem decimae solutione, proedi- adit Meriricus,
    ,
    B Suzatum se transtulit sed cura no-
    Menrico coiifi-
    dus incessus et quodammodo citus. Otto vero morum ctus Menricus :

    tcri solilus gravitate pollebat, et ob id ab ignotis miuus clemens cturno tempnre ante civitatem venisset, clausam et
    eiqne bentfi-
    jucundusque praedicabatur; constanti admodum ani- fortiterseratam [reperit] portam civitatis, [qua>] ei
    cus,
    mo, fidelis et ipse amicus ita nt discretum virum .
    miraculose est aperta. Sed cum ad domum hospitis
    Patrem Menricum sua substuiitia honoraret, et ami- sui Gotbmari prsedicti Magistri Civiura veniret ; ipse et miraculls

    cum sibi Confessorem elegit. Ipse vero praedictus territus, num adhuc porta stetisset aperta, diligen- clariflcatus,

    Otto, magnus erat eatenus mgenio, magnus scientia ter requisivit : ad quod vir Dei respondit, sibi nutu
    et omni virtute ac industria. Post hoc autem Otto divino patefactam esse statimque cum collectus
    :

    moritnr, vir fortis et polens, largitate strenuus, et esset hnspitio, imaginem suam eum diligenti reve-

    omni virtute insignis et clarus. Translatum est cor- rentia posuit et locavit : et dura medium noctis si-

    pus ejus Vrundenberge quarto decimo Calendas ,


    lentium ageretur, filia vidua hospitis, Elisabetb no-
    Octobris sepultus est autem prapdictus in eodem
    , mine , ducta zeln caritatis, quid de imagine tieret
    srpelitur aute advertens, est securata, stans et videns clantatem
    loco Vrendenberge, in basilica nova latere Aquilo-
    attmt ijuod
    fundarat. nari ad Orientem, ante altare S. Crucis quam tasi- apud illam tota nocte prodigiose fulgere. Vidit enim
    licarn cum altari ipse construxit. Sed id altare quod duos Angelos stantes cum candelis accensis tota ,

    ipse fieri fecerat, translatum est jam ad aliuin locum, nocte Dnminie suae servientes.
    ubi jam filii et filiorum suorum , videlicet Everhar- 18 Mane facto surgens Menricus Sacerdos se di- resalutatur a
    dus, Engelbertus, Adolpbus. et iterum Engelbertus, ligenter praeparans precibus suis devotis et assuetis, B. Yirglne,
    et adhuc sorores quaedam eorumdem requiescunt ad imaginem B. Mariae Virginis accessit, et eam ,

    sed reliquiae patris oninium eorum in priori loco dicendo Salve, Sancta Parens, salutavit. Respondit
    perseverant. Beata Virgo per imaginem salve Beate Menrice. ;

    Postea imaginem devote recipiens; et eara ad capel-


    ANNOTATA D. P. lam Stephani Protomartyris reverenter portans, et
    Missam de Beata Virgine ibiilem devotissime cele-
    a Suzatum, vulgo Soest, intervallo sex horarum, bravit; Deum rogans et Virgir.em Matrem cum fidu-
    Lippam versus euntibus. cia, ut sibi in pecunia debita provideret. Missa com-
    b Susptcor potius tegendum Anglici, mulare tamen pleta, gratiasagens Deo de perceptis beneficiis, se-
    non prtrsumo qui autem Ittc Proconsul, infra num. 1G cundum Quidquid nrantes pelieritis
    illud Evangelii.
    Civium magister est, cui respondet Teutomcum Bor- credite quod accipietis, et fiet vobis. Surgens aut.*m
    germeester. de oratione couimunes adhuc oratiunculas pcrfecit
    c Hic esl cui Csesarim inscripsU Vitam S. Engel- Mar 11,24
    deainbulando per suinmuin templum seu monaste-
    berti, ab tintio 1225 ad 1227 Episcopatu potitus. rium.
    d Ectjraphum nostrum compositalia , eo fortassis 19 Adsunt illi quibus debiter tenebatur, ipsum
    prr eatrque
    modo qtto fructus facere conditi vulgo vocanlur Con- duritersatisraonentes; quamdiu eos impedire vellet, impetruto
    fecturae. imperiosius objiciebant, Menricus respondit : Susti- preClo debilo
    Verear nc desit hic aliquid.
    e nete parumper, et omnia quae teneo vobis reddam.
    f Potins dixissel infelicis obiit ettim excommuni-
    , :
    Statim paulo post tempore venit quiedam habitu fe-
    tatus et impxnitent an. 1250. mineo intus templum S. Patrocli a Martyris, et ad
    g Ecgraphum. et cum comitia Juliaco, quod per eum usque pervenit, ab ipso requirens, quis esset,
    conjecturam cotrexi, qttam prnbai situs ipstus mona- et utrum de novo opere Vrundenberg advenisset.
    sterii Hovensis prope. Tolpiacum vulijn Zulpicli Julia- Qui respondet De loco novi operisveni, et quoniaro
    :

    censi comitalui inserlum oppidum , sed junsdwtionis Vrundenberg nominasti, Vrundenberg b nomenstru-
    Arcltiepiscopalis. cturae erit. Respondit femina, Et id typice asserui;
    h Clarttatis cansa expunxi srqtientia, ut snperflua quia pluribus euindem locum post visitantibus, qui-
    sensui Talium igitur tantornm mores habitum
    : , bus Deus inimicus, Virginis interventu familiariset
    formamque, quos summa ciementia mundo ad deli- auiicus erit. Quae manum extendens, quadragmta
    cias omnemque decorem praedestinavit meae non , marcas Suzati legaliutn, in sublevamen suae etsua-
    est omnem modum virtulis exponere. His tamen ex- riun paupertatis est elargita, isto cum adjecto :

    punctis, tottts liic paritijritpliiis ntliiln adkuc mptius cum Quando te monebo pro his, eos mihi rcddere non
    dedigneris :
    DIE VIGESIMA JUNII 55
    dedigneris quorum ad solutionem seMenricus obli-
    :
    23 Post anniversarium vero dicti obitus sui, r.um D
    Yrundtnherg gans, gratiarum actiones Deo gaudio
    appeltat
    cum immenso Vigiliae a Clero seu Clericis circumjacentibus per- P.X «ss.

    noimm
    fudit. Qu;e femina (ut pie creditur) B. Mariae Vir- A'l ejUM
    actae fuissent, Abbatissa ejusdem coenobii ccepit
    ginis fuit apparitio.
    slructuram ; anxius de cibis Clencorum constringi qui ad Vigi- annweriarium
    20 Istud factura ut percepit Dccanus Ecclesiae colUctl,
    lias conlluxerant praelaxati Menrici. Egressusunus
    pradictae, Erpo nomine, omnes suos Clericos, tam ex Clericis, Hildebramlus nomine, Provisorejusdem
    juvaturque a civitatenses quarn rurenses, sibi fecit advocari, et monasterii, ad fluviolura, cujus est vocabulum Rura
    Decano Suza* eis venerari pracepitSacerdotemMenricum.etsuum
    tensi. d Orientalis, qui secusipsum monasteriurn manat,
    negotium in omnibus promovere, quod et usque in annuente Domino conspiciens; non ignarus fidem
    hodiernum diem implent observatione diligenti. Eo- Patris Menrici, vel ejus meritis forsitan... [conti-
    dem tempore obiit Godefridus Comes de Arnsberge, sus, cogitavit quod en transraisso] e piscium inve-
    vir f jrtis et potens dono militiae, largitate serenus, niret solatium. Contigit piscatores capere cetura
    [
    et oranibus virtutibus insignis etclarns.
    Cujus cor- (etquoniodo ibi repertus nemo fuit qui fatereturnec pncibus
    pus apud oppidum Meschede c operantibua suis ho- audisse inipso rivolo prius cetuui captum vel visum) ci/iiose captit
    Comite
    norifice collocatum, transportatur Arnsberg ibique oluntur :
    Arnsbergensi, tantaque etiara eadem die ibi multitudo piscium
    sepelitur feria tertia post festum Paschae vir omni : reperta est. ut non solurn Conventuset Clerus, sed
    virtute anirni et corporis, magnus atque famosus, etiam universus populus, qui ad ejus conveneraut
    cum fietu et planctu mullorum populorum. Anniversarium, omnes abundanter sufficienterque
    21 Post interjecto pauco tempore Elisabeth filia satiati, gratias pro eis Meurico sancto sanctieque
    saepe dicti Proconsulis Suzatensis, mundo et ejus referunt Trinitati.
    et filia
    apparatui renuntians. habitum filiarum Menrici as- 24 De hinc prolixumest tenere historiam.quales
    Consulis facta sumpsit, et in eodein Vrundenberg Deigratiafinivit quantasque virtutes per ejus interventum ibidem cetera
    Momali. lacenlur.
    cursum praesentis vitffl, quo usque agone beato con- Dominus operari dignatus
    B summavit vitam est : nam csci recepe- E
    praesentem quas tunc de paterna
    : runt visum, daemones quoque sine numero expulsi
    petilione, centum marcas denariorum sozati lega- sunt; paralytici quamplurimi curati, mortui susci-
    lium, ob Dei reverenliam acin commodato inchoan- tati, etquamplurimi diversis infirmitatibus deteoti,
    das structura) obtulit ibidem Virgini gloriosae; qu<e meritis g B. Virginis Mariae pristinae sunt restituti
    nimis utiliter et non inaniter per Patrem Menricum sanitati.
    sunt distributse, quem Deus nonlonge posttranstu-
    lit in paradisum volup*atis; pia tamen credulitate, ANNOTATA D. P.
    quoniain secundum illud Evangelium,
    Fructibus ex propriis quaevis cognoscitur arbor. a Colitur S. Patroclus, Marlyr Trecis in Gallia
    Item, Qui seminat in benedictionilms, benedi- m passus, 21 Januarii, ubi aftutn de ejus trunslaliotu
    ctiouibus et melet vitam aeternara scilicet quia hic Suuititm an. 062.
    vir Dei semiuavit in variis laboribus hortulum vio- b Vrund.Vrind, vel Frund Tcutonice ; Laline Ami-
    larum, viventiumin bumilitate, liliorum incastitate, cus reddilur,
    rosarum in Christo et rautua caritale; quem saepe c Meschede ad Rnram, 12 circiter leucis supra
    circumdeditcum obedientia salutari; idcirco messuit Vrundenberg : mcdio autem fcre uliimque cursusiium
    fruclus mentorum in aeterna benedictione. esl Arensberg, chjus ComesOlto hic laudalur.
    22 Mortuus est autem hic pius Pater Menricus d Respeclu scihcet alterius Ruras, in Mosam in-
    n-ortuus
    xii Kalend. Julii. Ex cujus morte nou immerito fluentis. Tlieodorus Rliaij Occidentalem Ruram ap-

    2u Junii suis novellis plautationibus fiharum non modicum pellat, nescio quo respeclu.
    doloris provenit et lamentum quoniam ipse, tem-
    : e Locum liunc nec integre potuit lajere scriptor ec-'
    poribus vitae suae, sicut columna stetit iinraobilis, graphi, nec videtur recte transcripsisse id quod putabal
    humeros suos exhibuit oneri ad portandum idcirco :
    se legere posse, id quod transmisit : itaque per con-
    memoria ejus non delehitur unquam, et nomen ejus jKturam eupplevi hialum
    miracults per secula rcquiretur. Sepultus est autem in eodem i Non maritimum [liicenim esui aptus non est, to-
    cluret. loco Vrundenberg, juxta capellulam B. Michaelis tumque Rurr. alveum implesset] sed ijrandiorem ah-
    Archangeli, cura magno decore ab omnibus tumu- quempiscem, cx iis quiab ora maritima potuerint ea
    latus, ut dignumest. Lingua raea non suppetit mu- usque ascenderc, el si raro vel numquam ; puta Aci-
    tu.iUe sermocinationis (officio) evolvere, quae post penscrem seu Slurionem, Asellum, vel Salmonem.
    ejusobitum miracula gesta sunt : sed exigua, (quae) g Forte legendutneratS. Menrici et B. Virginis.
    didici a narrantibus, silere minime audebo.

    DIE
    56

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNU


    SAJICTI QUI XI KALENDAS JILII COLUNTCR
    S. Thomas Martyr, i
    anctus Tertius,
    [Discipuli Pauli.for- SS. termille Viri, jinjEgypto.
    S. Jesus Justus,

    s S. Artemas,

    S. Terentius Episc. et Martyr,


    te et E[iiscopi.

    leonii in Lycao-
    SS.
    S.
    Femin»novem.
    Aphrodisius,
    etSocu,
    j

    I
    Martyres
    J
    in cilieia.

    Romae.
    nia. S. Demetria, Virgo Marlyr

    S. Ursiciuus Episcopus Ticinensis. in Italia. V. Eusebius, Episcopus CesaresB in Cappadocia.


    S. Martinus, Episcopus Tungrensis, in Belgio. S. Nicolaus,
    Eremitse , in Sardinia.
    S. Cyriacus, S. Tranus,
    S. Saturmnus, S. Albanus, Martyr Moguntiae in Germania.
    s. Bellicus, S. Albanus Episcopus, (Maityres, Burani
    s. Perseus, S. Dominicus Eremita, j
    prope Venetias
    iMartyres, in Africa.
    s. Apollinaris, bonorati.
    s. Crisinus, S. Peladius seu Pailadius, Episcopus Ebredu-
    s. Prinius, nensis, in Gallia.
    s. Januarius, S. Innocentius, Ep. Emeritensis, in Hispania.
    s. Rufinus, |
    Martyres, Syracusis in Sici- S. Mavennus AbLias, in liritannia Armorica.

    s. Marcia, i
    lia. S. Leutfredus Abbas,' in Ebroicensi Gallia? dioe-
    s. Hiperelus, ccsi.

    sive Hierperidus, S. Engelmunclus Presbyter, Vclsenae in Hol-


    s. Saturnina. landia.
    s. Stertia, Martyres. S. Radulphus, Archiepiscopus Bituricensis, in

    seu Storgia, Gallia.

    s. Hieremia, B. Raymundus, Rothensis et Barbastreusis Epi-


    sive Hieria, scopus, in Arragonia.
    B. Alovsius Gonzaga, e Societate Jesu, Romae.

    PR ETERMISSI ET IN ALIOS DIES REJECTI

    Opera R. P. Godefridi Henschenii piae memoriae nisi aliud indicent littera?, margini
    apposita?.

    Odilonis, Abbatis Cluniacensis Elevatio S. Ursus, S. Albani Martyris socius, a Ferrarto in


    Sancti
    sive Translatio refertur die ab Hugone Itoc Catalogo generalt memoratur hoc die , vclut Tor-
    M< nardu.Deea egimus, postejusdem Sancti celli npud Venettas quiescens cum S. Dominico
    ,

    vitam i Januar. Eremita. Sed Itic, cum S. Albano Episcopo, qnte-


    S. Valentini II, Episcopi Interamnensi?, Memoria scit Burani, uno nuie mdliari; Ursus autsm, ueu-
    aliqua habelur. Nos de eo egimus vn Januarii. trius socvts, sedS. Albani alterius Mogunti.v passi,

    SS. Julianus, Basilissa, Celsius Antonius, et alii in itinere prxmortuus, quiescit Augustx in Sabau-
    Martyres Antinoi ^Egypto cum longisstmo enco-
    in dia, colitttrque i Febr.
    mio referuntur in MS. Synaxario Ecclesice Con- S. Walburga Virgo, in civitate Cestrensi memoratur
    slantinopolttame, unde pauca excerpta kabentur in in MS. Romnno Ducis Altempsii, quod in Anglta
    Menologio Sirleti. De lis plurima dedtt P. Bollan- auctum. PotuitS. Walburgis Cestrix cuttum Ita-
    dus adhuc solus inopere via leviter inckoato necdum btusse cujus acta varia dedimus xxv Februarii.
    itu ut postea ud veri falsique dtscrtmen exercttulus S. Romani, Abbatis et fundatoris Jurensis cceno-
    fuit. Ego necesse habui inResponsisad Exhibtliouem bii,nunc S. Claudii, translatio celebratur ibulem
    Errorum Art. xv § xxvni itlorum Acta rigidiori sub ritu duplici prtmx classis cum Qctavu. Acta
    examini subjicere et evidentes ubtque inveniens fictio- illius Hlustravimus xwm Febr.
    nts notas, eadem ut prorsus fabnlobti reprobare : quod S. Julianus Anazarbenus, in Cilicia Martyr cura ,

    denuo faciendum in Supplemento ad diem ix Ja- serpentibus sacco inclusus et in mare mersus ,
    nuarii. atque aS. Chrysostomo laudatus, recoltturcum Ofli-
    Ananias Pauli baptizator invocatur tn Hagiologio me- cio Ecclesittstico a Gr&cis
    Meneis excusis et variis
    in
    trico JEthwpium. Egimus de eo cum Latinis xxv Ja- manuscriptis, eorumque exemplo a Molano, Galesinio,
    nuarii. Cantsto Ferrarto, Verum de eo et Gr&ci et Latinicum
    ,

    S. Licinii, Episcopi Andegavensis Reliquiae , anno Marttjrologio Romano agttnt, die, qutindo excerpta
    1165 solenni pompa translatse sunt ejusque rei :
    ex Oratione S . Chrtjsostumi dcdimus, xvi Martii.
    meminerunt Menardus et Dorganius' De ea ante S. Marcus, consobrinus Barnab» , cttm aliis trtbus
    Vitam ejus egimus. xin Febr. S. Pauli discipults, hoc die commemoratur a Grxcis,
    et
    ,

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 37


    et quidem Episcopus Apolloniadis. Omisi eum
    ut
    dinis Cislerciensis Divione excuso , et cum titulo
    notare in tilulo quxa Episcopatum islum ijralis ei
    :
    Beati relalus ab Henriquet, el Chalemoto
    : Piis ad-
    afficlxim credo ; et in Commentario de S. Darnaba
    scriptus a Snussaijo.
    dotro, millam esse causam ipsum distinguendi ab , Beata; meraoriae Hedwigis, filia Regis Bohemiv, sed
    Evangelista Marco, dequo eqimus xxv Aprilis. cujus.' vt hodie defuncta inscribiiur Necrotogio Do- D- P.
    S. Walbodonis, Episcopi Leodiensis translatio m- , xanenti in Bnhemia ante annos 300, ex eoque lau-
    tcripta est MS. florario. De ipsa actum ad Vitam. ilalur in Epttnme rerum Bohemxcarum Bohuslai
    xxi Aprilis. Balbini pag.
    235 ti( qnx obierit seculo 13.
    Andreas Joannis, et Blasius Antonii, o S. Angeb Wenceslaus Pius, Rex Bohemia), quamvis vivus
    vir-
    p. Carmelitn dicuutur resuscilati, ipsiusque instititlttm
    [). lulibus maximis clarueril,
    mortuo non defuerint el
    deinile amplcxi qui proindc ut Beati mseruntxtr
    , miracula, hactenus tamen Sanctis non
    adnumeratur
    Aciei benc ordinatx. Sanctorum ac Beatorum Ordi- neque cultum aliqnem publicum habet Pratj.n,
    nis de quibus vide
    vM
    : illius Sancti Vilam v Maji. corpus et monumenlum visilur ; in ecclesia Aulx Re-
    Inventio S. Luciferi Calari in Sardinia an. 1613 gix.pcripsum monasterium Cirsterciensis nobilit-
    in
    liocdic contnjii dequa vule Actorum ejus caput 8.
    :
    simum commutatx : neque Crtigerius vel Batbinus
    xx Maji. Sanctum appellaul. Obnt liac die ou | 305 : ejus-
    S. Cassius Martyr pniponilur in MS. Casmensi. Vi- que Acla fuse inveniuntur expliealn tn Chronico
    delur is esse quiinCampania colilnr xxu Maji. MS. Francisci Canomci Pragensis cnj-ri;
    unde si ea
    S. Attonis, Episcopi Pistoriensis. memoriam apud nobis integre transcribat aliquis,
    deltberari polerit,
    Monachos Vallis umbrosie celebran iudicat Fer- an sinl supplemenlo liujtts mensis.saltem per modum
    rnrius. Nos Acta ejits illttstravimus xxu Maji. Corollnrii inserenda, in spem vimticamlx aliquando
    S. Desiilerius, Episcopus Viennensis ut Martyr m- ab ecclesia Romana sanclilalis, si non desit qui cau-
    scriptus est Calalogo Ferrurii et Sitpplemcnto Saus- snm Jtromovcnt.
    sayi. Acltt ejus illustravimus ad tttem xxui Muji. Eustaohius monachus in Flandria. qui in
    eremo de
    SS. Primus et Januaria in Oriente rcferuntur in Baudeloo e vita discessit ut Beatus insertus ,
    esl
    MSS. Ftorentinis. Sunl tidem ad Marlyres Afros Menologto Cisterciensi ffenriquez et Chalemoti,
    ut
    pr.riiinlntos nppouendi. Pius a Saussayo babttus. De Baudeloo agit
    Jongeli-
    S. Gene»iu> Martyr memorulur in MS. Trevircnsi nus in Ahbaliis Ordinis Cisterciensis in
    Belgio pag.
    S. Mailiin, sedcj titanii nominis sotius, quotl qitia 58, altsjue illiut mentione : tacet eliam Sanderus
    in
    pluribus et varus Mnrlyribus commune esl, non fa- Hagiologio Flmtdnx.
    iiie dici polcst quis luc inlelligatur. Alexia. socia S. Catharinie Senensis ab hac mo- ,

    S. Agufredus Confessor, Frater S. Leufredi , una rienie in snn loco praefeefa Snroribus de Pceni-
    cum Itoc refertur a Menardo et Bitcelino. Omnia tentia, uti m hujus Vila 30 Aprxlxs dicitur cap. 1
    qiix ile illo lialienlur lcgunlur in Appentlice ad Vi- et in Annotalis, el aliis locis; hoc dic memoratur
    m
    tam S. Leutfredi. Anno Sancto Ordinis Prmticatorum.
    S. Theufredes Virgo, inserla esl Kalemlurio MS. Or- Raymundus, post carceres in Ordine Seraphico to-
    dinis Benedictini non onliqno ; cujusaltbi non repe- leratos, cognita innocentia liberatur, deincum aliis
    rimus ineiiinriiiiit. missus ad Regem Armenia? et magna operatus. in
    Monaclia Virgo indicatur in Auclario Greveni ad pace mortuus. et ul Beatus relatus est ab Arturo
    Usuardum ; nobis ignota : si adderetur Martyr , vi- a quo litulo Waddingus elaiii abstment.
    tleri posset ex numero Ursulanarum. Matthasusa Leonissie Aquilao an. 1553,
    Gervadius Episcopus, insignis Christi dogmatis in Leonura Gusmania Hispalian. 1589,
    Moravia concionator, his verBts laudalur ab He- Ordinis S. Francisci u( Beati ob sanctitatem vi'.x
    ctore Boetltto, ttb. 10 Scholorum Itistori.c pag, 191; habcnlur ab Artttro.
    et a Lcsltcn, Ith. 5, pag. 277 : inscriptusque est S. Eusebins, Episcopus Samosatenusin hodierno ,

    Menotogio Schotico Ctimcrarit. At plnra adilit Demp- Martyrologio Romano


    Baronii potissimum auctori-
    ,

    sicrtts uil viu Novembris. Verum Wtnn. eiMt narHus tule, htincdtem oblinuxl; co qnod in antiquissimis qui-
    ntjuitl tle iii tii appendice .
    qttod dies natatis ignore- busqne Latinis, referotur hoc die Eusebius Episco-
    tur. Nos cupimus.de aliqua cjus veneratione Eccle- pus in Csesarea addenlibus plensqne Palaestinae ,
    siastica cctiui-. cttoceri. quibusdam eimin Historiographi : quee omnia notant
    Lambertus, venerabilis Morinorum Episccpus , qui Eusebium, Arianse facltoni saltem haud paritm ttnpli-
    istam Ecclesiam pretiosissima tamliluorum quara citliiu, liccl fortc ab ea iibstractum ante innrlem, certe
    ornamentorum varietate multipliciter insignivit , post Nicenam Sgnodum mniime palttm Arxnnum.
    hoc die obiit. Iia MS. Martyrologium Adonis Ec- Dtibiam ejtis fidem mxnits videntur Latini attcnilisse,
    clesitv Mortnorum, sub fiiicni; qiiinl Miffiiii iudicasse. quamcommodumecctesiasticse historis,eoauctore acce-
    Cormanus, discipulus S. Columhsa et Abbas Dorma- ptt. Interim notat Baronius de Samosatensi Gi

    gensis, diiTinT u Colgano ad isttus Vitam pag, 374 tiijTretticseqiieiiti; ncjtie iltflicitllercicliiieitin, ul alxos

    nota 45, hoc dic coli ; qito voluit Vitiim cjtts plurcs, sxc eliain Itnnc a proprto apud Grstcos dtc
    dare. Jl.rc ubi prodierit, poterit dc co ccrtius jttdicari. ad proxtmam apud Ltuinos migrtisse; deinde c.r igno-
    S. Simplicius Subdiaconus, Bronii in Placentina ranlia Saliiosatcni.o rcpsisse opud cosdem Caisareeu-
    dioecesi ad Padum tluvium, ob quoddam repertum sem. Dum tamen Eusebium, Cies.v
    fxeri potxxeril ut
    epithaphium indicatura Fcrrann m Catatogo Sanclo- rese in Cappadocia Episcopum, ante S. Basilium ,
    rum Itiilr.r. Vcrinii postea tllum ttimsit ni Cutu/ogo intetlexerit vetustissirnus Martyrologii ffieronymia-
    generali,forsaiimeliustnstructusdeiilius epitapkiiin- nicolleclor; matui Samosateno relinqucre certum
    suffxcitntia adculium probaniliim. Addc quod Histo- slit cultns ditiil.
    rite PlacentinsB diligenlissimus Collector Petrus Ma- S. Blasius , Episcopus Veronensis . inscriptus est
    na Campi, nusquam ejus memintrit-, Miiitijrotogio Gulesiiiii. Veruni colttur is xxujunii.
    SalnianiHis, Presbyter et Confessor, quemiam cuttum S. Albanus, Martyr in Britanma, inscriptiis est Violse
    habet m pago Vilers-Peruim dioscesis Navurcensis, Sancloriiin IInijeiinTe excussBt. Ce.lebratur ejus memo-
    ob Os ejus istic servatum, ei invoeari iicitur contra riu in Of/iciiS propiiis Ectiesi.r Trccxrcnsis. Et tn
    tiissim, cclcra Ittlcnl. carns EttIcmis ColonUe ueciinii Brectiirio Slestl

    Cunstantinus, latro convcrsus a S. Bernanlo , in aniit lo\'2 snb i^ LTctinitihus Aciit dainus. XMi.lunii.
    Clara-valle inortuus, inscriplus est Kalendario Ur- S. Paulinus , Episcopus Nolanus, iiiscripius est

    Junii T. V S MS.
    8« PRiETERMISSI.
    Gieveniim, Canisinm el Geleninm; qin ait lianc cor-
    MS. Coloniensi, apud Carmeluas serralo. Colitur
    De eo
    poris in argenteo lnculo esse deposilionem.
    tequenti die xxn Junii.
    alii anliquiores agunt, die ejus nalali xvi
    Martyr Cordubas, adfertur iu Catalogo iidem et
    S. Pelagius,
    Martyrol. Rom. t,um aliis Octobr.
    gmerali Ferrarii : tn
    Martyris, ex So-
    xxvi Junii. S. Constantiffl Reginae, Virginis et
    cietate Ursulanarum, iiiver.tioVorr.oris anno 1327
    S. Embrosius ex lim textore Episcopus nobis ignolus

    refertur in scriptii addilionibus Cartausi» Bruxel- facta, inilicatur in MS.


    Florarw ei Martyrologio .

    prsefato, anno 1490 iiem apud Grcvenum el Cani-


    («15« nd Grevenum, qui ferme eisdem verbis indica-
    ,

    sutm. Reliqua polerunl proponi ubi tte omnibits Sun-


    lur m
    MS. Florario xxvni Junii.
    xxiOctobris.
    riis Ursulttiiis
    S. Petrus, xu Episcopus Spoletanus, memoratur a
    San- Senilis, pnrceptor S. Columbani in Scotia, intlicuiur
    Jacobillo de Sanctis Umbrise; forsan quod alius
    etus hocdientm esset. Ab Ugliellodiciturmortuus qnod a Dempsieio. sed in hiijus Vila Silenis appellatur.

    etJacobillusfatetur xxix Junii. xxi Novemb.


    S. Victoria}, Virg. et Mart. Romanas Translatio
    Dedicatio sedis S. Timothei, ul mihi vulelur Patriar-
    ,

    celebralur quolaiinis in monaslerio et terrn, ab ipsa


    cli.e Alexanarini gm pos! fralrem suum Petrum suc-

    cessit S. Athanasio in Hagtologio Habessmmum re- denonunalu S. Victoriae. in Sicilia : uti lestantur
    fertur heciie. Obiit ipse xx Julii. ejusdem Monasterii Prior ei Mtmachi in Epislola
    sua annn 1580 die iHJuniiRomam missa ad Illust.
    Hemmingus, Episcopus Aboensis in Suecia, cui re-

    velalusfuil oitus S. Brigillx, iefunctus an. 1 307. D. Mutium Frangipanium pro oblinendis Indulgen-
    adduntque corpus Sanctse Martyris tempore
    cum titulo Sancti referlur in Vtle Jquilonia Joannis tiis :

    Golhorum ad perlatum in Ecclesia ei pugionem


    Vastovti, eique in Chrtmoiogico indice Inc dies ad- se :

    quo pectus ei tramfixum fuit, insacrario monasterii


    Nihilnos aliunde comperimua de ejus cultu.
    scriiitur.
    sui servari.De liis nobis liccbit aceuralius ageredie,
    quare de ipso atjerc differimus usqtie iit ipsius S.
    quo Martyr ut ipsi etiam aiuiii solennius co-
    Bngitlat tliern vm Octobris. obiil et

    ur xxui Decemb.
    B. Joannes Prutenus sive Lobedanus. Ord. Mioo- lii

    runi in Prussia, Itodie refertur ob Arturo in Mar- Jacobus ad Portam, Ordinis Minorum, Basilex mor-
    tyittlmjw Franciscano: obiit, guando dabimus Viiam tuus anno 152G. ii.ccrinm quo die. ail hunc refertur

    a nostro P. Frederico Schembeck compositam et a ,


    obAriiin), cumliiuloBp.au. Extat apud nosin MSS-
    Prsenobili D. Andrea Vincenlio Ustnycki e Polo- illius Vita et conversatio, cumsolotitulodavoti viri.
    nico Laiine redditam, ix Octobris. Nihil toi ilc cjus morte : plurima tamen colliguntur

    S. Geraldi Abbatis translatio. Vasati in Aquitania, miracula, eodeprecante facta, m confirmationem ln-

    indicaturin Martgrologio Gallicano Saussayi. Dies dulgentix, qnam vocanl Portinnciilee. Hur igitur

    xiii Octobris. referri res lola poterit, el tlari ttd n Augusti; vel
    natalis esl
    etiamad vitamS. Francisci, qui tpsain indulgentiam
    B. Eliphii Martyris commemoratio Colonia, in mo-
    naslerio S. Martini, inscripia esl MartyrologioColo- impetravil, ivOctobris.

    nieiisis el Lubecentis editionis anno 1 400; ilem apud

    DE SANCTIS DISCIPULIS PAULI APOST.

    TERTIO, JESU JUSTO, ET ARTEMA


    ITEM TERENTIO EPISC- MART.
    SYLLOGE HISTORICA.
    Eorum culius; Episcopatus incertus, Terentius alius a Terlio.

    Martyrologio Romavo celebratur memoria S. niadi, vt mox apparebit. Est autem duplex Apo]loni;i>.
    Terentii Episcopi et Martyris Iconii in Lycao- urbs Episcopalis, altera Carise, altera Bithyniae in

    nia: et adoit in Notis Baronius, agi de eoetiani confmio Mysim, cui etiam videtur tribui.

    Tirentius
    1: aGraecis hoc die in Menologio,«ct/tce( Cardinalis
    MSS.
    2 De his Sanctis aliisque
    Mediolanensibus bibltothecx Ambrosianm,Tau
    \xn Jvnii in Menxu
    S.
    Sinleti: cujus ista verba sunt. Eodem die, xxi Junii,
    Marltjr,
    Sanctnrum Martyrum Terentii Episcopi Iconii , rinensibus Ducis Sabaudiap, Parisiensibus Cardinalis
    Marci Episcnpi Apolloniadis, fratrisconsobrini Bar- Mazarini, et in MS. Synaxario Ecclesix Constantino-
    naba; Apostoli, cognomento Justi. Extracta tuntdieta poiitanm his verbxs agitur. "AT/y,oic tou «ytou Je&Ojuap-
    vsrba ex Menxis excusis, ubi eadem sunt exceptis ver- rupo; TepevTiou, E7rtoxo7rou Ixov^ou. Certamen sancti
    bis, quibtu sanctus Martyr in singutari, Terentms Hieromartyris Terentii Epicopi Iconii, qui solus re-
    jion Apoltonix
    solus (ippellalnr. Intenm Galesinius isttt scribit: Ico- ferturin MSS. Menxis Divionensibus : in altisadditur. Ilti jungitntvr
    nii S. Terentii Episcopi et Martyris. Apollonia? Kat roiJ «yiou Mscpxou, avei^toO Bapvxca roO 'Attooto^.ou Hfarcus, Jtstts,

    Marci Episcopi et Martyris, Ta- Atyo[j.iyrju,'Rniri-/.67:'jv'A'rioY/.tt}>iy.oric,' na\ 'IyiOoO Xeyoue- et Artemas 22


    S. el allegat
    Jaii H
    bulas Grascas: sed vereor ut accuratas legertt. Isiis fou 'Iouotou, 'Ethoxottou 'E^euSepOTToXeosS' y.ai 'A.o~iu.y.,

    tamen cum Galesinto titatis, Ferrarius in Calalogo 'Ettioxoteou AuoTpa^, xaiTWvoiiv avTri). EtMarci dicti
    Sanctorum qui in Martyrologio Romanu non habentur consobrini Barnabae Apostoli, Episcopi Apollonia-
    omisso S. Terentio, illic relato. ista addit : Apollonias dis, et Jesuappellati Justi, Episcopi Eleutheropolis;

    in Phrygia S. Marci, Episcopi et Martyris. Verum et Artema3, EpUeopi Lystrae et Sociorum. ffinc
    unde scivit Ferrariuahic ugi de Apollonia urbe Pbry- primo corriguntur verba Snicti, Menseorum ad xx
    et

    gi*, cum Stephonus de Urbibus numeret istius nominis Junii, in quibus videbatur Marcus appellari cogno-
    sert Ap<U nia-
    quingueet viginti; et ipsemet Ferrarius in &uu Lexico mento Justus cum Jesus tali cognomento affzciatur.
    nt adn iiij. "-

    geographico recenseat ocW! A


    autem nusquam Grsecis liuorum autem hoium meminit S. Paulu in episola
    Apullonias adscrwitur Terentius, sed semper Apollo- ad Colossenses cap. 4, Salutat vos Aristarchus con-

    captivus
    , .

    DIE VIUESIMA PRIMA JUNII S0


    A captivus meus (reftrmdnt ad diem iv Auijusli) et cujus Lucas in Actis Apostolorum recordatur, Bybli D
    Marcus consobrinus Barnabs, de quo accepistis fuir Kpiscnpus. A/mrf Hippolytum de hic nomtnalis »«<»>»« r- B.
    mandata: si venerit ad vns, excipite illum: etJesus ditcipulit itta referuntur, Soaipater
    Episcopus Iconii, 'Lppminnu.
    qui dicitur Justns, qui snnt ex circumcisinne: hi Terentius Episcopus Icnnii. Marcus consobrinus
    soli sunt adjntores mei in regno Dei, qui mihi fue- Barnab-e Episcopus Apolloniie, Justus Episcopus
    runt solatio. Eleuthcropolis, Artemrts Episcopns Lystrarurn, Ty-
    3 Ilerum in MS. SynaiarioConstaniinapalitanode chicus Episcopus Calchedonis, Marcus et Joannes
    etruniaad his quatuor ad diem xx Octobrit ista habenlur : Me- Episcopi Bibliopohs. El Iti qttost duo furent. cum stt
    20 mnria Sanctorem Apostolorum Terentii Episcnpi unicus, saliret Marcus qui et Joannes a Luca voca-
    lconii , Marci Episcopi Apolloniadis consobrini tur, Bijldi Epitcoput,
    Barnabte, et Jesu dicti Justi Episcopi Eleuthe- 6 Haetenut Henschenius qui collatit tttler te Dnro-
    ropolis, et Artemii in Lystra episcopantis. Iterum tliei supposititii et Synaxariorum verhis, mrrtlo dubius
    xxx Oetebris in Mxteis excusis h.ec leguntur .*
    hxstt, qnid de singulis statueret : nam in Synaxariit t,t, c 'm"/ a .
    et 30 Octo- Outoi orvtot 'Atto-ttoW tiatv
    oi' vj roiv 'Eooou-ry.ovty, sequaliter omnet dieunlur in pace animas suas Deo «one
    IV -t. TTpOC TOV V-HVJ r.irj-u T.-. >>' >>T fj <J.ij'n . I\.7( *teV tradidisss, n omntbus aliquis Episcopatut adtcribilwr,
    TepevTio*; V.Y.tr./.ur.o: yiyovt Txov/ou u-trx SoiaiTTarpoy, el omnet dieunlur fmsse ex Septuaginta
    Chrisli disei-
    r
    r.yi toutou Td jn-ioiux ayi7.'.i,r/>i h., y.y.i roue; r.yoytiuj- pulis, quorum nihil probalur ex sanis litterit ; nec inter
    '

    ' iy-.y- t.xjtxc -''<>


    xyioi PanxtoptaTi ccjty.xijiit, Oyouy- se satis cohx<-enl omma ; ted nee nomina uniformiler
    Toupyot Efjataio-; ytyovtoc,' #r, tyoyl-. oi y.yi -.r.v tpoc, suggeruntur. Episcopales lituli, perquam -
    incerti sunt
    Potp.ytijVC, iT.fjTo^r.v . MapxOG Oi TOU Byojxoy. TTpo; uipnie ex anctarr suspeclo, ne vel eos gratis cnnfinxe-
    a&Xaou avetjiio*; <>j o 'Attotto/o; ev T-/i; EirtaroXat? rit, vel ztatu incognitx Episeopalia nomuta
    sumpserit
    U.ip.VY,TXl, Y-Zl X\JT0C, 'AftOMOIVtaOO*' BfTtO*XOlTO; TTpOUXe- ab Eeclesiis, inilia sua ad lalis nnmenclaiur,r magi-
    rjefpiOTO, E^oAefevaag ev t*>> irj*; xt.rhiixc v.-roJyu.xTi -,y\ siros referentibus ; nee aliud ex traditione scientibus,
    B -.'~»y ii^oi/.tov otSxapvxTct. ToOoto-; $ d Tr,aou-;, *EXeu9e- adeojue pronis ad amplectendot nnmme tenus reperlot
    ^-'j;,ii'; 'E-tct/.o"',; yr/oji, txvtx: iiy.jny. etaeirt*yvu.
    p
    in Scripturis Iiisci : <nl<<s eosque ad collegium
    lxxh eve- Vlde>ur rfi .
    0(V t/;; dXrfclctc, TU Xd*/o) T/i; dl$aoxaXl'ac aUTOU. hendot. In MS. Div'onensi nd eumdem xxn Junii, tnnguendtu
    'ApTEpta*; & AuaTpoi** Eirtaxoirei, rtxoxv $aiuoy(xr}v uidetur is, qui Eptstotam Pauli ad Bomanns scrinsit T' rli '". "rt-
    uaa-j o-i,y-yyy.h'y-j, ti; toO Xpio-Tou Jaxifto-; u-ieorTc;.
    — " r.lr,- /....!....
    ad ejus calrem non Terentius, sedTertius vocattts sotts plor E/istolx
    . '

    ai R ,l„ an0Si
    Ouiot •jr.htj tk; eurjeoEi'a; ayoivtoaptEvot, xat Trtip-'-Tuorc clnre tJistmgui nb Iconu Episcopo Tereutio, tta
    abtque
    OU TO!; TU^OUOI Ttionttrjijv-.il, tv tior.Vr, Tx Tt'Jiuu.XTX aliortim soctelnte rclalo. Tr, xy-.r, hpim > iym-. T-:-.£vTto;
    xvTinv tw Kuoi'o) nap£9evro Qux stc Laiine reddo : E-Tt'tT/.OTTO-; 'Et/.oviov, t
    x%x'j >xi% y.y.-.x/.VJ^v.c, -.O.iioj-.yi,

    4 Sanctorum Apostolorum ex Septuaginta, Te- qm spmis conpunctus vilam finivit; el additur dtsti-
    rentii. Marci.Justi etArtem-e. Sancti isti Apostoli chon:
    fiierunt ex Septuaginta, in Pde erga Deum illumi- Tr; Tepevrto*; Tr.v aoxv yevyaidtopoiv
    nati ac Terentius quidem Episcopus Iconii factus
    : Tf/.o; X'jo(jp.r,v ijotj ij/.oyouivr.v
    est, secundus post Sosipatrum: et quod hic reli- Maledicta tellus quod tulit, benedicta
    querat. ille implevit, relictosque omnes sancto Ba- Terentio causanecis invicto fuit.
    ptismate mitiavit. ingentiaque miracula patravit Quare non dubitavrrim Pauli dtscipulum Tertium a
    et scripsit ad Romanos Epistolam. Marcus vero, Terentto, multo forsan juniori, diversum statuere; rt, " *r-TC "' K>
    Barnabae ex fratre nepns Apostolus in fuit, cujus Utrvm vel ttht Episcopus aul Martyr factussit Tertius poltiafttrT'
    Epistnlis meminit, qui et ipse Apolloniadis Episco- tn medw relinquere: lieet tn MS. Collegti noslti Pa-
    ui; dicunttir pus ordinatus. idolnrum cultum per veritatis proedi- risiis, ubi ad xxx Junti referuntur omnium Aposlolo-
    tn nace gtiit- cationem penitus abolevit. Justus vero, qui et Jesus runt sive Apostolicorum virorum nomina, etquoquisque
    appellatus, Eleutheropoli Episcopus creatus, omnes loco prxdieaverit, post Sosipalrum nominetur, TepTto;
    ad Dei cognitionem per doctrinam veritatis pertra- itai x.-.ji 'jij-i-joc, 'E*T('-t/.o*to; Ei/.ovtou, Tertius, qui
    xit. Artemas demnm Lystris Episcopus. omnes et ipsefuit secundus Episcopus Iconii.
    diEmnnis artes et laqueos, ut tegitimus et germa- 7 Similiter Apolloniadis Episcopum Marcum, „ ifarc ,, s
    nus Christi minister, dissolvit. Hi igitur pro vera siquu unquamfuit, diversum dixerim a Marco, qui et Apoiiotnadis
    religione decertantes,
    et periculis minime vul- Joannes, Barnabas consobrino; et ab ulrisque diver- F
    C garibus perfuncti, in pace animas suas Deo tradide- sum Episcopum Bibli, si hxc qtw</ur ciuitas Marcum
    runt. aliquem habuit; Barnab-e autem consobrinum, iioii

    5 ffirc ibi, qtue rum ex Synopsi Dorothei fere sint dtsttnxcfim a Mareo Evangelista. primo Aquilejx ac
    accepta; operss pretium videtur ivsa rcrtni Synapseos dctnde Alexandrix jEijypttacx Episcopo, prout euiu tton
    addere. Est // fnter Septuaginta Chrisli discipulos distinguendum verosimite feci <t<l Arta S. Barnabx xi
    Sosipater xxxix ejusque Meminit Apostolus Paulus Itujus. ac potro faciam m supplemento Aprilis die xxv.
    et Iconii factus est Episcopus: Tortius ili, Hic De veritate porro alterius Marci sive Apolloniadis sive a Consobrtiia
    Horum tlogia q«i et Epistolam Pauli ad Romanos scripsit Bibliopolis Episcopi nihil aliunde seiens, nolui tatn BaFni
    cx Donthro Episcopus Iconii,
    alter factus est Marcus LIl. Hic incerto nomine multiplieare Sanctos hujus dtrt. Simili-
    consnbrinus Barnabse fuit, cujus etiam Paulus men- ter sutpicari quts posset Eleuttieropoli fnisse ali
    tionem facit Episcopus Apolloniadis a»(ima«iis. Jo- Episcopum, nomine Justum, qui occasionem dederit
    sepb i.iii; qui et Justus dicitur. et Barsahas, cujus eodem iriiliendt Jesum cognomento Justum oitem ex "•' '"""° """
    -. ais Jestu
    Lucas in Actis Apnstolorum meminit, quod m snrte circumcisione
    . > ,

    p<l<-l<-tn stbi
    , ,

    sactttm laudat Paulus, Roma /uitut


    ciiin M.ithia conjunctus fuorit, Eleutheropolis Epi- Colossensibus scribens ex vincnlis Quid rii tamen
    scopus factus est. Artemas liv (recordatur hujus qno vcllct tihire permissus Pniilus Jesum islum a se
    qnoqiie Panlus) l.ystns Episcopus fuit. I Vr/.i P.itilt dimiserit Syriam, Episcopum ordinatum: et ille
    iu
    n>l Titnm cnp. 12 stuti ista. i'um misero ad
    3. tiers. Eleutheropoli siii sedem statueriti Quod aulem hic
    te Artemam
    Tychicum, festina ad me venire Ni-
    et Jesus in Catalogo discipulorum relatus sit a eolleelore
    copolim, ibienira statui hiemare. Sunt autem Lystrte Synaxarii nostri Parisiensis ad x\x Junii, non putest
    itrhs Episcopalis Isiiuri.e m Lijeaontx conlitno. At aliter factltm
    fttiss< qnnin ex VKiiiin nntliinnm. Iroov;
    ,

    Tycbicus i.vu. priimis Calohedone m


    Episcopus et Toiorl*; : undenata confit&io occasionem dederit, islttm
    Bithynia fuit. Hujus memoriam celebravimus xxix Pauli ilisiiptilum faciendi quoque ttnnm exhxx, <iu<tlts
    a i!o
    Aprilis, ct dc variis tllt adscriptis Episcopatibus egimut. omnitto fuit ctijits tttlcr piuiios idem Catalogus ita me- f
    -
    /;.,,,' t ,,
    Ileuii/iw alterUarciKLW, qui et Joannes vocatus est, minit, Itjinr)^, o xzi Tou-tto-; xatBapaaSar-^dxatauutjai-
    .

    GO ACTA SANCTORUM.
    tji; yryouevo; M^.rOtov Y.xi AitQZ ™ sSJourv.ovra discipulos,
    etmm
    Tnrtium Jesnra
    altcnhi Episcopos: ommn
    et Artcmam
    Marco,
    verotimiliter
    quia uliiqiie
    lipfvr, te).£iovrai Joseph,
    qui et Justns et Harsabas. sortitioni cum Mattbia vocatur, H.irnabi' consobrinus, nec alia de cattsa eum
    subjectus, lxx Discipulorum unus etiam fuit, et in eum Jesu Justo nominacit rnllcctor Synaxorii tinam
    pace quievit: dc hoc autem atjcmus xx Julii, cum qnod rum co inrencrit ; el quidem ut solum cum illo ex
    Usuardo, Adone, Notkero et Romano Marltjrologio. Judxis Paulo adlitrrcntcm, tjitod in alios plurcs in eadem
    8 Intenm m Titulo retintiimiis tres certos Pauli Epistola nommatos non quadrat

    DE S. URSICINO
    EPISCOPO TICINENSI IN ITALIA.
    Elogia ejus recenliori stylo Papia accepla.

    circa ccxvi taiulx Mavtyrologii Romani ad Imnc xxt Ju- gionem eo confluentes, et pulchritudine virtutum

    •nii ecltinant memoriatn S. Urcisini. EpiKcopi iinpura idolurum superstitione, et


    excitati, relicla
    corpore et aniino in sncietatem hMelinm se ronfer-
    t; et Confessoris Papia>. Atltlu Galesinius
    clementia et misericordia in Epi-
    pietate,
    scnpali nnmere pralucens, vita sancte acta, et Epi-
    : Qui
    rent. Paupertatis etudiosissimus, patrirooniurn in
    pauperes erogavit. Haec erat illi fainiliaris senten-
    scopatu ad Dei voluntatem picadministrato, quievit tia Qui plnres appetit seu complectilur divitias,
    :

    in Domino dequo Fcrdtnandus Ughellus tomo primo


    : pluribus subjicitur hostibus. Cum ipse Prs>sul pra;-

    Italiie sacrse m Episcopis Papiemibus tsla scribil : clari ingenii.admiranda? sanctitatis, virtutis et gra-
    Septimus S. Ursicinus , floruit sanctitate anno tiso ad misericordiam, pietalem, clementiam prom-

    ci.xxxm, decessitque anno ccxvi die xxi mensis Ju- ptissimus, sancte et religiosepopulum Ecclesiamque
    nii cujus sacra? Reliquire requiescunt in ecclesia
    ; ctim moxima omnium benevolentia annos triginta
    S. Joannis de Palude, sive in ccemeterio de Burgo. tres integerrimu administrasset, relicto corporis
    Ftiiinns nos Papix aiinn MDCLXII, c/ qnarrentes de. ergastulo ad ccelorom regna felioiter advolavit, nn-
    Sanctis Papiensibus, acccpimus. dono ventrabUis Pre- decimo Kalendas Julii, anno ducentesimo decimo
    sbyteri Joannis Baptislx d,- Gasparis Breviarium Vitee sexto, et eximio funeris honore sepultus est. Ejus
    Sanctorum Ticinensis Ecclcsix Episcoporum, alico in autem corpus in S. Joannis de Palude aut de cce-
    Yitx comptn-
    ditiih. luccm edilum, et ab aliis laudatum : "' quo de S. Ur- meterio, sive. ut modo dicitur, in Hurgo religiose

    sicino ista habet. Ursicinus, illastris Ticinensis, a custoditur. Hsec ibi. Citantur tlnalia. Breventanus,
    prima setate illustriora mirae probitatis signa dedit. Spctta, scriptores Papienses ; Ferrarius in Catalogo
    Adolescens Ecclesiastic:c militiae adscriptus, insigni Sanctorum Itnhx, aliiqut panci : qui omnes historiae

    morum praestantia et summa eruditione ceterosan- suse mehits consuluissenl, st vetustiora ?x quibus lalia

    tecelluit : suum corpus asperrime domans, idem in sumpsere monumenta indicossent : nnnc dubitamus, au
    servitutem redigebat. Episcopale solium adeptus, plus quam nomen antiqui tradiderint : cui pia supcrio-

    Pater beneficus fuit. Pro suorum salute civium «e- ris xvi siinplicitns elogia addiderit, qnolin ronrrnire
    dulo Pastorali studio strenuo laborans, Ecclesiam possent ciaris sanctn Episcop», qui sub Qenlilismo vi

    suam mirifice illustravit. Civitatem tautis virtuti- .reril, ntqttc ita Rhelores polins qnam llistnnrt ista uo-

    hus excoluit, ut infideles ob populi mirandam reli- bis scripserint.

    DE S. MAMTNO
    EPISCOPO TUNGRENSI IX BELGIO
    COM.MENTARIUS PRyEVIUS
    De cultu, a?late, aclis, an fuerit etiam Trevirensis Episcopus
    '

    ie tertia decima Maji Mustravimus Vilam S. festi ejus lectiones habent, Christum in plerisque
    CCLXXM

    D
    CIRCA
    ^Sfrvotii, qui Cathcdram Tungris Trajectum Hasbaniae villulis praedicando, populum ab alta coe-
    transtalisse, ac tum anle Tomum se-
    cretiitur citate liberavit. Lnngo encomio celebratur in MS. Fl<>-

    Hatalls 21 cundum Maji dedimus Exegesim prxiimina- rario Sanctontm , cx quo ista datnus : Natale S. rtorario,
    Jtinit apud rem de Epmcopatu Tungrem>i et Trajeclensi, uhi capite Martini Tungrensis Episcopi et Confessoris, ac Bra-
    Nolanum primo cgimus de anliquitate uruis Tungrcnsis et decem bantinorum versus Austrum Apostoli. Hic Hasbanos
    illius primis Episcopis, quorum septimns fuit S. Mar- ad fidem convertit. Obiit, anno salutis cclxxviii, xi
    tinus. Huic Joauncs Molanus elogium tale in Natali- Kalendas TabuLv Martyrologii Romani itu ha-
    Julii.
    bus Sanctorum Bclgii cuncinnuvit, ad hunc diem xxi iient : Apud Tnngrenses S. Martini Episcopi. Ubi Mnrtyrol.
    Junii. Trungris depositio S. Martini, ejusdem Ec- in Aotis addit Baronius : In tabulis Episcoporuin ftomano,
    clesiae Episcopi et Confessoris, qui convertit Has- Tungrensium septimus hic ponitur ordine, Hasba-
    banos. Hic scnbitur Tungris obiisse anno salutis norumque Apostolus appellatur, eumqueobiisse tra-
    cclxxvi administrationis undecimo. Sanctissimus
    , dunt anno Domini cclxxvi, Adstipulatnr Mirxus <n
    vero Servatius, qui Cathedram Trajectensem trans- Fastis Bclgicis hoc modo S. Martinus, Tungrensim
    :

    posuit, eumdem multis miraculis coruscum in ar- Episcopus, Hasbano-Apostolus merito nuncupatnr, rasttx Mirci,
    gentea theca ibidem conclusisse asseritur. Merito co quod Christi doctrinam in plerisque villis Hasba-
    autem nominatur Hasbanorum Apostolus, quia, ut niae (quse partim Leodicensis, partim Brabantini
    juns
    : ;

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII Cl


    A juris censetur) serio praedicarit. In tlicta Brabanlia Brabantinns, adhuc tenebris ignorantise et infideli- D
    prima llasbanix urbs scstimantur Tlienr, eum vtcinis tatis obcaecatos, nuper spirituali bello aggressus, * ,CT "»'' " r.

    versus Leoilium oppidis et atjris : in quilmi pagus ips..s fldei Christianae subdidit,
    terrarnque illorum
    Hespen prope. Lumlnm vestigium nominis HusbaniaB caliginem rutilo sua; sanctae praedicationis lnmine
    retmet, qux ctium Hespengau Teulanire appellatur. illustravit. Qui licet certe cunctis virtutibus adorna-
    Llictis Martgrologiis cunsentinnt Gnlesinius, et Suus- tus fuerit; praecipue tamen admirabilem qna polle-
    et alils.
    saJ" s ""!'•' cum '»".?» encomii) Barthotomseus Fisen in bat patientiam (prout diligens lector ex his quae
    „ ,,„,„„„*,
    Florilms Ecclesis Leodientis, subjuncturus sum liqnido agnoscere poterit) com- ejiu pallrntla,
    2 4ctaS. Marlini tlupticia nacti snmus, priora ex rnendare convenit et expedit aemulari : quatenus ejus
    Vi/a duplex MS. Vlliajectinn Eccletiw S. Snlvnloris, et alio Ru- intuitu et impatientia nostra retundatur, et super-
    ex nss. beec-Vallis monnsleni Canomcoriim Re.gularium, ubi biaconfundatur. Denique beatus iste Pontifex, uon
    linhentiir in secuntln parle Hagiologii Biahantinorum, modo amicos in Deo, sed etiam inimicos suos dile-
    cui Jounnei Gilleninnnus, qni aiile. ducentm anuns xit propter Deum; eisque semper, non obstantibus ct caritas
    ibidem floruit, prsifixit Prnlugnm. Potleriora Acta ex injuriis ab frequenter irrogatis, salutis et """" "°<f
    illis sibi
    '" imia">
    MS. Ptissionali insignis Eccletia Trajeetensis cuiavtt subsidii dona sine personarum acceptione caritative
    nobis describi Amptissimus Dnminus Guilielmus Lgs- impertiri solicitus fuit. Unde factum est, ut aDo-
    sen, ibitlem Ecclesix S. Servalu Decanus, altestutus mino, cujus dono hanc gratiam fuerat assecutus,
    sua sitbscriptione apograplmm nobis mitsum cnm suo suhlimiter meruerit coronari. Quod utique non sine
    originali convenire. E.r hisce posterioribus Actis de- confusione nostra dici potest, quia cum manus Do-
    sumptx suut novem lectiones, qua 1
    in Breviurio perve- rnini abbreviata non sit, ut siiniliter nos dotare ".
    D '° c° r°" a -
    tusto Eccletia Tungrensis nd Malutinum solttz fuerunl possit ; si nos tales exhiberemusj vasa cordium no-
    recituri. Soltt tninen priora damus, quin ab liis poste- strorum contra omnes adversos insultus inconcussa
    riorn non differunt ntst protixilate phrasis ; nec placet servando, etiam eamdem a Domino gratiam perci- jr
    gratis. mulliplicare Acla, prsesertim pluribus seculis peremus.
    B post rem gettam tcrlpta; ideoque (hec sunt fidei non
    viujh.v. Entlcm Teutonice. translata fnerunt, quse ex YIT.EIIISTOIilA.
    illts

    bemits,
    eletjnnti slglo ab nliquo nostro

    sedmalumus antiquum scriptum


    3 In prxcilata Exegesi oslen Umus
    Latine reddita hn-
    relinere.

    S. Marfinum,
    w st Beatum a Florentium qui sextus a S. Mafer-
    no Tungrorum nc Trevirorum b rexit ecclesias, bea- ,

    et aliot leptem Episcopos Tungrenses, intrusos esse tus Martinus, vir virtutibus adornatus, a Clero et sinetiiweet
    C "'" ! ''J" EpisCOporum Trecirensium, auctoritatc cnjus- populo utriusque sexus, mUaatUt
    licet multum renitens, est
    Trertnns"'
    vldetur d am Chronici Treeircnsis, circa initium fdbulosi. Bro electus atqne septimus ulrorumque Pontifex con- ebrtM creatur
    ;

    ci af/idas. iccrus in Annalibus Trevirensibus, secratus. Hic ante Episcopatum soli Der. vacans, in P lsc °P m >
    ut hisce Episcopis
    locum reperiat, assignat S. Martino unum annum, eum- abditis locis, postquam iocasanctasedulevisitaverat,
    que vulgaris . '.» trecentesimum octavum, quo tempore conversabatur ac tanta vitae sanctitate pollebat, ut
    :

    prxfuisst S. Agritium ibidefn observavimus. ./nnum miracula saepius per eum cornscarent, et in actibus
    obitus, curii Mtihinu, Baronio et aliis assignamus, du- suis quasi angelicus appareret. Undepr^pter praece-
    centesimum teptuagesimum sextum; tenemusque eum, dentia merita atque miracula non tam assumptus,
    et prsefuisse undecim annis, aut forsan ntulto
    saltem quam coactus ab univer^o populo ut diotum est
    pliinbiis;cumpriora Acia num. 6. habeant eum suum Pontificalem subiit dignitatem.
    Episcopatum ad metas longi aevi pertransivisse. In 3 Cum vero per cunctam suam dicecesim praedi-
    terim Aeiis S. Martini eliam cationibus insisteret. et plurimos adhuc idololatrise '" Uasbania
    Epiicopatum Treviren-
    sem esse postea intrusum, hinc liquet, quod decetsor deditos, maxime in IIa<t.an 3e
    :

    partibus, ad fidem ^" ' cs " % >

    Florentius dicalur sextus Tungrensium et Treviro- Christi converteret j contigil eum ad villam, quajr c

    rum Episcopus, S. Martinus septimus, et successores Horion dic.itur, divertere : ctijus habitatores, utpote
    Maximinus octavus etValentinus nonus, qtuiutcrim villani dura? cervicis, praedicationem ejus respuen-
    apud Brouterum aliosque censentur Episcopi Trevi- tes, ipsum contumelns affectum a se expulerunt :

    renses supra vigesimum tertius, quartus, quintus et vix manus a verbenhus cohibentes. interdixerunt,
    et sextus, quod uecessurio fuisst" indicandum, Hinc ne quis eum, sub corporis rerumque dispendiis, coniumeUts
    C nos intrusum Trevirorum nomen uon delemus, sed nu hospitio susciperet vel humanitatis ei solatium ex- a H> cluT:
    noi i charaeierc imprimi curamus. hiheret. Declinante autem eoa villa, rustici perse-
    4 Festum S. Martini m Eccletia Tungrensi sub cuti sunt eum, subsannationum ac derisionutn verba
    ritu triplici, ut vocabant, recitari solebat, addita huc post ipsum jaculantes, usque dum instaute nocte
    oratione, quxetiam in Breviario Trajectensi refertur lassati ac tasdio affecti, turmatim ad propria redie-
    Oratio. Omnipotens sempiterne l)eus, fidelium tuorum in- runt.
    deficiens conservator, qui hunc diem in gloriosi 4 At vir Dei cuncta patienter ferens, ac se Do-
    Confessoris tui atque Pontificis Martini glorificare mino commendans, jam corpore debilis, in vasti
    dignatus es solennitate exuudi preces supplicantis nemoris solitudinem eum paucis discipulis se rece- tp" pr*oet
    ;
    e
    Ecclesia», et prsasta, ut
    quod devote espetit eo suf- pit, et memhra fessa propter nocturnam requiem
    ,^J" !o ^'m
    fragante consequi mereatur. super rupem reclinans, accubuit. Et ecce rupes
    nutu Dei, vitalem in se motum ostentans. hac parte
    ubi caput vir sanctus reclinavit, pulvinaris instar
    YITA intumuit illuc se deprimens, quietum requietionis
    ;

    locuni exhibuit. Post dormitionem autem. cum ca-


    Ex antiquis MSS. codicibus.
    pite levato in eadem rupe resedisset; idem se locus
    sedem idoneam exhibendo, virescentihus herbis in
    PROLOGUS
    modum eathedraa </ coaptavit eidem. Nec solum hasc
    Joannis Gillemanni. ad laudem sui fidelis servi exhibuit Dominus, verum , . .
    . . , . , >. , el calhedram
    .

    etiam ipse plunmis miraculis claruit. Nam quotquot „^,0,..


    Be
    _>eati et gloriosi Confessoris Christi Martini, Tun- ex beati viri licet primitus Gemulis, aliisque dehilibus
    ' "' :l "<«tiis
    Iltainttitos
    fitte lllustralos
    oh grorum
    i'
    ,,.
    Pr;esulis vitam nioresque pauca
    , - .

    oco| hgens, sed in paucis multa comprehendens, lnc


    ,,, ex.
    j
    multis
    !•
    et infirmis dictam rupem devote posfmoduin
    runt, exinde plenariam sospitatem retulerunt
    invise-
    i fa-

    Uartlnus, nunc inserere diguum duxi : pro eo quod et ipse ctaque sunt ibidem tanta proiigia, videlicet cffico-

    rum
    62 DE S. MARTINO EPISC. TUNGRENSI.
    rum illuminatio, sensttnmque quorumlibet perdito- vastandam per revelationcm sibi divinitus faclara D
    rum leprosorum et energumenorum
    restauratio, certissime cognovi^set; thesauruin Tungiensis Ec-
    dein miraculis
    fittgtm
    emundatio, tantaque ceterornm cura inorborum: clesitp, cum corporibus sanctorum Poutificum ejus-
    quod per diversa terrarnm spatia longe lateque ip- deiu. videlicet Martini Naviti, Marcelli, Metropoli,
    /.
    k
    sius nomen dispergeretur ac meritum adeo ijtiod : Severini, et Valentini Trajeotum transtulit, una ctim
    vix ea suffiriat bumana lingua enarrare, unde et plurium Sanctoruin numero per totam iirbein m
    locus ipse bodieqne Passus sive Transitus S. Mar- singulis collegils humatorum . qui eum in ervpta
    tini dicitur, a quo feliciter primitus nomen traxit. ecclesise, quain ad hoc erexerat, thesaurum allatum
    5 Interea sanetus iste viliam, quaa i Aqniria di- diligentissime collocasset /, inter ceteras quas se-
    \

    Aquiriensts citur. adiit : ubi populus multo fuerat errore per- cnm attulerat Reliquias. altiori in loco, retro scili-
    etprssallta
    ad fidt-m ct plexus, quamolirem eos intuens theatrali vanitati cet altarc, in quo tunc ipse beatus Pater Servatius *oiwHort loeo
    vtndestiam ardenter insistere; et prsecipue festivis diebus, quotidie celebrabat, corpus beajlissimi Martini sin- d>P°' if <"n '
    deducit,
    quibus Domino vacaiidum erat, uhoreas circuradu- gulariter exaltavit; facto hujusmodi prophetizans,
    cfre, pomposisque spectaculis operam dare inge- ; ipsum ceterorum allatorum maximi fore meriti in
    muit ac Fratribus suis secretius dixit Ecce quo- ; ccelis,propter quod in terra merito debuit lionori-
    rnodo deperit bristiana religio. Numquid non pro
    ( ficentius Miblin.aii. Hunc namque honorem posteri-
    istorum animabus coram districto Judiee rationem tas exemplo Patris Servatii non sine maxima pro-
    reddituri sumus? Oportet certe, oportet et his per digioruro osteusione, quibus merita beati Martini
    me demonstrari viam salutis aeterna?, ne ha?c vana Domintts revelare dignatus est, ipsius Reliquiis ob-
    emqut
    non destruens omnia, cum ipsis fiam a Domino re- servavit : ut et postmodum multis tempoiibus tr.ins-
    tcctestam
    CnnsfTitif probatus. Nec mora. eodem in Inco eeelesiam ;edi- actis B. Servatii translatione completa. corpori ip-
    ficari instituit, quem incolae voluptuosis obleetatio- sius ad majoris excellentiaa cumulum, corpus eli;.m
    nibus et illecebrosis freqnentationtbus diemonuni Beatissimi Martini in capsa majori dignuiu sit ha-
    p;
    servituti mancipaverant, locum orationis
    atque in bitum lateraliter collocan m. Cognoscamus igitur,
    m
    subito permutavit. Popnlum quoque, ubi prius car- o dilectissimi, eos qui eiusmodi sunt et oremus puro imsirrt a,l
    mina theatralis mollitiei personuerant, pro reatu corde, ut is bealus ac gloriosus Pontifex Martinus, '"'"' s
    larrymas cum gemitilnis Domino offerre perdocuit. qui tot miraculoruni insignis claruisse dignoscitur, r
    **, ,"""
    '„,„
    (
    Aquirianis itaque sic correct s. eis sic secunda sta- omnium a nobis scelerum nostrorum onera, oiatio-
    bdita est ecclesia. natn antea dudum ip«e beatus num suarum eura sufiragio repellere dignetur. Per
    Martinus, ab altera parte ipsuis vill*., Ecclesiam Dominum nostrum Jesum Christum, qui cum Patre
    construxerat. et sic demum ipse Tungrim regressus et Sjiiritu sancto vivit et regnat Deus ; per omnia
    est. secula seculorum. Amen.
    6 Sed quanta qualiaque in urbe illa Dominus per

    euin ..peratus omnia prosequar, dies (ut opi-


    sit si ANNOTATA D. P.
    nor) ante quam sermo cessabit. Nam per eum Do-
    apud Tungros
    tninus quas virtutes non ediditl Cuin c.-ecis visum, a Colunlnr S. Florentinus 16 Octobris
    mtraculn et S. Ma-
    clarus paralyticis gressum, surdis auditum, leprosis mun- ternus 14 Septembris.
    riitiam, et oppressis a dtemonibus rcstituerit sanita- b lmo Trevirorum Episcopus creditus 23. quodnon
    tem. Cum beatus Martinus, eo modo quo pradictum siluissel, si scivisset vel credulisset Auctor; ideoque in-
    lungavus obit, est, usque ad metas longi oevi pertransisset, bene- terpotationem liuitc ev.se censi mus.
    faciendo et sauando omnes oppressos a dtversis c Au pagus Heer, fqnasi Herion essct legendumj
    languoribus; tandem cursu vitae suae felieiter per- haud procul Bmcliloa versus meridiem '
    situs
    acto, sciens sibi diem obitus imminere, ecclesiastica d Ft\en, Mansere diu sigita, sed paulatim pia
    negotia mire disposuit. Denique discipulis convoca- mentis affectione peregrini fragmenta sibi auferen-
    tis, et diligenter de j.erfectione sequenda informatis, tes, sedilis omnem fonnam destruxerunt. Sola hodie
    piebe insuper sibi commissa Domino precibus com- ostenduntur pedum vestigia.
    mendata; ipse vir sanctissimus;
    undecimo Kalendas e Aquiria iii alns Aclts Ahviria vulgo Awieres,
    Julii, migravit ad Christum. In cujus Leodium inter et ffoyum, di quo pluribus ante fitam
    exequiis ex
    omnibus fere tottus patrias locis, omnis a?tas, om- S. Ltilgardts 16 Junti nttm. 1.
    nisque sexus convenere, dolorem cordis '"
    lacrymis Prxpropere lnc indticunlur Monachi et Sancti
    f
    corporis profitentes ; eratque ibi copia pauperum, Moniales, vix primum seculo 4 in Belgio nosci ctrjiii.
    quorum sedulus pater et procnrator extiterat, fleti- Sacras Uimni Virgines ab valio habunrunt Eaiest.r
    bus ora rigantium, et pii Pastoris destttutos se
    pra- noslrse, .vqne ac aliue.
    i sentia conquerentium. Monachorum quoque
    /'greges g Uli h;rc ecclcsta niimum exlructa fuil seculo 4,
    in eeetesta s.
    et Sanctimonialium turma?, inculto habitu
    itaiix despe- sic neque corpora Episcoporum /irtus fuerini eo allata
    sej.uUus ctum mundi protestantes, ad viri Dei exequias moe- ex suiurbano cosmeterio
    :
    : nec enim Ronianis, Tungros
    stis vultibus properavere. Tandem sanctum corpus lunc obliiicntibus, fas erat inlra urbes morluos suos se-
    in Ecclesia B. Maria; g Virginis, juxta suos prsede- pelire.
    Tungrorum Trevirensiumque Pontifices,
    bs
    h Septuaginta duas congregationes adstruil eltam
    tnaximo cum honore sepelierunt, in qua meritis jEgidius Aurex-valtis cap. 24. Parochias ergo intel-
    ip-
    sius ad Dei laudem maxtma fiebant
    miracula. ligo.
    7 Cum vero post decessum B. Martini Episcopi, i Colutititr S. Maximinus Trevirensis, et S. Va-
    Tungrorum civitas florentissima el famosissima, in- lentinus Tungrensis, Episcopi 20 Junii, et 7 Jiniu.
    ter omnes Africa; urbes simul et
    Europse diu flo- k Coluntur Navitus
    7 Julii. Marcellus 4 Septem-
    ruiBset, babens h septuaginta duarum
    congivga- bris,Metropolus G Oclobris el Severinus 24 Oclobris.
    tionum ecclesias; et de Sanctorum pignoribus
    dlcltvr Corpus Addilur ajiiid jEgidium corpus S. Maximini, uti
    praecipue beatissimi Martini Episcopi,
    ,
    m
    propter quo- Vila altcra hk omissa,
    tidianam ad tumbam ipsius
    miraculorum fre.|uen- Qu.r de translata a S. Servatio Sede et
    1
    corporibus
    liam exultasset sub i Maximino octavo a B.
    Materno decetsorum ex Trajecteniium opinatione dicuntur, non
    atque Valentino nono Trevirorum et Tungrorum
    Pon- satts congruunt cum certtori S. Gregorii Turonenti»
    a S. Srrvalio tificibus, tandem prsesidente Beato Servatio,
    decimo rclatii. indtcaniis Sanclum de excidio urbis prxmonitum
    Trayctum a beato Materno; cum ipse civitatem Tungrorum
    ttelatum,
    raptim exlulisse necessaria tepullwse, ad quam postea
    propter peccatorum multiplicitatera ab Hunnis de- arcessit celeberrima mmc ecclesia, ouinium intorum sa-
    .

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII.


    i3
    ,

    A crorum corporum custos; loco ohm tuburbano


    quts : m
    Addit FUen, per tot secula ibidem religiose I>
    autern ad urbamm Cathedralemque
    priut S. Marix servan. Consule dicla ad Februam mter Prxter n
    ecclestam mdcatur Sedem tacraque corjiora
    transtulUse, missos.
    alibi dwinando iiidicavimus.

    DE SANCTIS MARTYRIBUS AFRIS

    CYRIACO, SATLRNINO, BELLICO


    P ERSEO, APOLLINARE, CRISINO, PRIMO, JANUAIUO
    Nolitia ex Martyrologio Hieronymiano aliisque.

    uatuor Marlyrolngii Hieromjmiam apoqrapha Bellici, Brissimi. MSS. Barberinum et Trevirenese

    Q \<tb

    Fxxi Junii,
    verlns

    CyriSci. Saturnini,
    sini,
    i ,
    oclo

    :
    Insce

    xi
    et
    Murlyribus auspicantur dtem
    vetustissimum Epternacente bis
    Kalendas
    Bellici, Persei, Apollinaris,
    Primo, Januani. In
    Julii.

    uliis tribus
    In Africa natalis

    apographis deest
    Cn-
    S. Maximini
    Item iii
    In Africa Quiriaci et alios interpositos,
    :

    Africa Quiriaci et Apollinaris. Qvi duo ulttmi


    etimn Africas adscripti referuntur ab Usuardo, et aliis.
    A Bellino el Maurolijco dicuntur viri mirse sanctita-
    tis. In Marlyrologio Romano
    sanctorum Martyrum Cyriaci
    iln seribilur : In Afnca
    palsstra Africa, et tcribuntur cum alujua varietate et Apollinaris. At pa-
    nomiiia Quinaci, Crisini etiam Crisimi, et Arimi. In Uestra Africa omts>a,>ex Marlyres cnllocanl-ar in D
    apographo Corbeiensi detunt nomiua Apollinaris et MSS. Auguslano S. Udotnci el Parisiensi Lalbei,
    Persei. Ferum in alio. Corbeiensi MS. rcferuntur paucioret vero in aliiiMSS. quee non lubet sigillatim
    tria nornma, Saturnini, Quirini, Apollinaris. Ut enuinernre. In cilalts MSS. Florenlinis tamquam alii
    videantur incuria amanuentU m editione Parisienti Martyres tttbjungebantur isli : In Oriente Primi et
    omUsa. In MS. Regiiue Suecix, ab Ihhtenio edilo, Januaris. Omissa erat m iis MSS. nomen Januarii
    ita legitur : In Africa natalis Sanctorum Saturnini, pro quo eliam Januaria haltetur in MS. Corbeiensi,
    Quiriaci, Aprilis, cum aliis 3, imo 5. MS. Floren- el bic sepositum cttm nomine Primi repetito. Quos
    tinum bibtiothecx Medxcseat ita illot indicat : In Africa proinde iwn arbitramur ab Afncanis Martyribus sepa-
    Sanctorum Martyruro Saturnim, Albini, Quiriaci, randos. De S. Piimo Martyrc, ut arbitramur Rumano
    Apollinaris, Bellici, Persei, Crisini et Primi. Deest fit officturn sub ritu duplici in basilica Antoitiana dioz-
    iln nomen Januarii, cujut hco intrusum nornen Albini. ccsis Fiennensis in Gallta ob sacras Ri liquias. De
    Eadem sed alio ordine habenlur iu MSS. Strozziano quo altisque ejus Ecclesix Maittjribus egimus die xnt
    el Bruxellenst. At MSS. Richenoviensc et Rhinoviense Murtii.
    itu illurum tres indkant : In Africa natalis Cyriaci,

    DE SS. RUFINO ET MARTIA


    MARTYRIRUS SYRACUSIS IN SICILIA-

    En Hieronymiano ct variis Martyrologiis.

    ~oc par Martijmm secundo toco in antiquis Martyrologio Romano. Wandelbertus etiam iitos solos

    H Martyrologii Hieronymiani apographis col-


    hcatur his verbis: In Sicilia Kufini et Mar-
    qux etiam Marcia scribitur, De iisdem
    _tiae ;

    apwl Zfsuardum et Adonem ista leguntur primo loco :


    Apud Siciliam civitate Syracusis, natalis sanctorum
    ad hiuic diem refert talt versu
    Martyr Rufinusqueundeno
    Cajetanus allegat ttiam BreviariumGallicanum, Ta-
    bulas Ecclesiaj Syracusanai, et veteres codices
    nuscriptos, dotetque eoram passionisActadesiderari.
    et Martia pollent.

    ma-

    Martyrium Rufini et Martiffl. Quibus similia habeniur Florarium MS. utramqui feminam facit. Apud Sici-
    in prxcipuis MSS. Martyrologiis, uti etiam apud Not- liau civitate Syracusa, natale Sauctarum Martyrum
    herum, Bellinum, aliosque recentiores cum hodierno Rufina^ et Martiae.

    DE SANCTIS MARTYRIBUS

    HIPERELO SIVE HIERPERIDO


    SATURINTNA, STERTIA, SIVE STERGIA, IIIERIA, SIVE HIEREMIA

    Ex iisdem Martyrologiis.

    nm Martyrologium S. Hieronymi con-


    citatinu mia?. Iu MS. Corbeiensi sic exprimuntur nomina
    cluditurcum qualuorin titulo propositU Marty- Hiperioli, Saturnina?, Sturiw. InerisB. /'/ apographu

    J ribus, qui in apographo Epternacensi tta tegun-


    tur : Item Hipereli, Saturnina;, Stertii, Uiere-
    Lucensiel Blumiano lioc modo; Hiperidi, Saturnine,
    Stertias, Hierioe. Qu<c in MS. Ftorentmo Bibliothecx
    Mcdicxx
    :

    04 ACTA SANCTORUM.
    San- Hierperidi ct Y'orpenili scribitur. Saturnina eodem
    Mcdicz.e Mogni Dttcis, ita exponunttti' : Item
    modo canslonter exaralitr. Ast lcrlio loco Italietur Ster-
    ctorum Martyrum Ycrpendi, Satnrninse, Stergias,
    Stertiae. Stargise Sturin ultino autem loco.
    Hieria. Eadem sunt fn MS. Flormtino Senatom tii, et :

    Hiercmis, Inerise, Yenw, ei frequentius Ilieri».


    Slroaii, ted loco ptimilegtlur Hierperidi, utiiu MS.
    Htnc qu.r potissimnm uomiita essent in tilttlo e.va-
    Palrum Conceiitualtum, eodem modo Itokclitc Hierpe-
    ridi, sed Yense loco Hieriae. En quanta prioris nomi- randa, multuin duliitavimiis.

    nis varietas, 'dum Hipereli, Hipericli, Hiperidi,

    DE S. THOMA MARTYRE
    ET SOCIIS VIRIS TER MILLE
    AC NOVEM FEMINIS
    Ex Haffioloffio Metrieo Habessinorum.

    m artyrtum etcultum aenerosi pugilis Thonia?, mine merstim obiisse Sanctum. De Sociis ibidem sic

    cum tatito numero Socioritin, adltuc ignora- sciiptum lego.

    remus, nisi corttm mcmoriam vetsibits suts 3 Salutem vobis Thomne sociis, ter mille viris et
    .illtgasset Poela Hagiologus B abessirius, il- feminis novem, qui in die passionis atque martyrii

    lum stc /Ethioptee salutans, juxla vcrsionem, a Jobo ipsius, voluistis cum eo vitae coronam adipisci. Ve-
    Ludolfo nobis submissam. nite ad me visitandum de crelo. Hoc autem tnm cerla
    2 Salutem tibi, Thoma, gravi flagello. e't ferreis prece non peteret Poela, nisi in ipsius Tltomx Actis,

    cuspidibus prafixo, castigate ; sed ita acsi fenentis quae optamus rtancisci, legisset, nonsolovolo, scdreipsa

    manus destituta viribus fuisset. Saxum quod collo Marlgres omncs factos. Pal&stram tam gloriosi certa-

    conterat, velut vas caput iniitis cxisiuiio sEgijptum fttisie. Conjecluree talis ra-
    tuo alligatum fuit, ficiile,

    hostis mei Sathanae, quocumque loco fuero. Ubi tiones vide od diein i Junii ubi de Martyrum milltlius

    signiftcari vidclnr crudellter flagcllatttm ijuidem, sed deccm cx hoc eodem Hngiologio.
    niltil Lrsum, alltgato ad collum saxc, mari atit fttt-

    DE SANCTO APHRODISIO
    MARTYRE IN CILICIA
    Certaminum Synopsis, ex Galesinio etMenxis Gra?eorum.

    hilippus Fararius, in Catnlogo ge.nerali ad y.y.-y^'/.iyi'xi, /,?i iii XeoTiTa ao/r,c'jo'j rJ.r.w, y.«/_).z^ovTa
    (

    P
    De
    kunc xxi Juuii,
    Martyris sub

    S. Juliano, Anazarbeno
    In Cilicia,
    Marciano Prsside.
    S. AphrodisiiMartyris subDionysioPraeside.
    egimus die svi Mdr-
    tu. Pro S. Aphrodisio allegat Ferrartus Graecorum
    diclo,
    inguit, S. Juliani
    lbidem
    £p.oa/).eTat, y.xl y.t.zx
    i/jjziv.

    seurco

    Xov?
    ckto.
    r.-j.-j-.<&j

    ooroXuetai'
    tvj-j

    Ot
    E'/}h'->iy
    fJ£
    yjr

    tov
    r
    -.-.ii,

    v.y-i

    nooq
    y.i^y.'/./,-.

    iz<.'jyyi~ay

    kvfy&KtVrt

    XpcffToy
    zr.y •';
    kpsu,o&oii.

    (ft3v>3
    -:v rw 9earpw

    XpiOTov maxiv imattd-


    7r«ppyidc'ac
    K*i r.yayO'j-

    /.r.tJ uiy.-j-ii,
    Xeaivsc,

    ^Oiyl_y ^.ivri, tcoX-

    Ta;
    Menologium et Galesinium, qui famen illum Am- Y.i'jy'/.y'. y.ni-yr.Or.oyj. Touto 0£ o Tupxvvoc Qty.<jx y.'Z-
    l

    1
    ^
    phrodysium nominat. Verum errore typograplnco : vocj, Y.Ofjzi iKTpav fteaoy dizipeOrtvai ; xat-afta t^
    ,;

    nam in Notatwmhus Aphrodisium witnt, el ista ad- Oiy.ibiozi tov Aytov a7tXto9r3yat, avwQev ok tou Tjxr.^uaTo;
    dit ; Cujus res pro Christi gloria actas, Gneeescn- EitcTeQeyTOi; rrxpa TT-fvTe v.y.i nevT)7X0aTa ffTpaTiwtfi>V| w;
    ptas, Latine reddimus, hoc nwdo. Eodem die S. Ttapeu9v; tov ''Aytov -r,v ^uy;/iv acpiEvai, za tov tou

    Aphrodisii Martyris. Is, Cilix Christianae religionis fiapTupiou OTeoavov avayuaea^at.

    colens, capiTur, indeque ad Dionysium Pnefectum a 3 Hic fuiteregioneCyliciae, Christumque a prima LHint reddt-
    '"'"
    fide aversum perductus, Christum verum Deum esse aetate coluit et adoravit, Comprehensus vero et ad
    lihere profitetur. Quaui ob rem candentibus laminis Dionysium Praesidetn adductus, cum Christum ve-
    Moglum ex adustus, post in ollam liquato plumbo ferventem rum Deum esi-et professus, ejus mox tergum laminis
    GaUsinio. candentibus aduritur, ipseque lebetem liquato
    conjicitur : tum ferae teterriraa; objicitur : a quibus in

    periculisdivinaopeereptusest. Itaque rei admirabi- plumbo ebullientem immittitur, et inverso capite


    litate conjunxerunt
    perspecta, multi seChristi fidei suspenditur : verum miraculose ex omnibus libera-
    quam libere constanterque datis etiam cervicibus tur. Adducta in theatrum le;ena in ipsum adigilur :

    professi sunt. Qua animadversa re, Pr<efectus tjuae hnraanavocelocuta, multos Paganorum ad tidem

    animo ad iracundiam profuso, saxum medium se- Christi attraxit, qui omnes Christum conslanter
    cari jubet. Quo exciso Martyr illius mandato in- aperteque proffssi.capitibusmulctatisunt. Quod ubi
    clusus, satellitum vi tamdiu arctus et adstrictus tyrannus vidit, jussit saxuin per medium secari, et
    est, quoad animara Deo reddidit. Hjec Gale.unius, simul Sanctura supra unura segmentorum extendi,
    sua liberiori phrusi Lalme reddens, quotl m Menolo- altero superinjecto a militibus quinquagiuta quin-
    gio citato, sdlicet Cardmalis Sirleti, cmnptndiosius que, atque ita factum est ut continuo spiritum
    refertur ; in Menxis autem excusis sic Grrce legitur: exhalarit, et inartyrii corona fuerit redimitus.
    2 Outo^ r.v i/. t/;; KuX/xwv y/.jpy;, tgv X&('otov 4 Scio equidem, nihil Deo impossilnle esse ; et usi- „ ,. , Ir.

    Aliud ex Mc- avojOev G£co(jl£vo; xac ^ot/.jvw . ^.uoyeOei; o-, itai Ato- nam Balaam voce liumanu (ocutum sed cum ; in Pas- hiCC lcr ipta
    nxls vyo*('oj toj ''Apz/jvTt TrpoG^y^i;, xai tov XpnTov tr^y.i sitniihus Murlgrum, qme negue primas nec secundx ex Aetts mug-
    a/.rSjf, 0£ov o^o/oyr.Ga;, TTeTrupojfJLevo^ <;toy,poii; tat vojtk sunt notx, (ut sunt ill<e qux ex Pnesidialihus Aetis
    nx /idei.

    prohunt
    ,

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. ,;g


    A probrnt genmnas ;aut esj qui ex recenti post persecn- gantnr : non erH accusandus de tarditate ad credendum'
    ttones memona couscnptte a fidelibus fuerunt,
    graviter quishui, iubitamrit, an salis certa et anliaua Arta
    moileslequecum, xnqmm in hujumodi pnmte sccun-
    V r X oculis habneril compemlt, tlhus Auclor ut hdes
    lUve noo.T Fasswmbos, miracula tulia
    mtmquam le- mirnculo lah sil necessario adhibenia.

    DE SANCTA DEMETRIA
    VIRGINE MARTYRE ROM^.
    Ejus obitus, ex Actis Sororis S. Bibianae; cultus
    ex Martyrologiis.

    -llustris futt familia Romie SS. Bibiana) et De- venerari, cum non multos post dies capite plecti
    metriae, Virginum sororum, et qui ipsas muntlo
    Fnnlliii san-
    ct>i,
    T genuerunt parentura SS. Flaviani et Dafrosae,
    -qui omnes unu cum S. Pigmeiiio Preshytero,
    jussisset,Demetriam et Bibianam surores ad se ad-
    duci impernt; quaecum neque blanditns. neque minis
    deterreri possent, sed in fidei confessione constan-
    sub impw Julwno opostuta, qloriosam coronom fueritnt tissime reperirentur in ipsa fidei a.nlessione De- ;

    adepli; sedActa martyrii fuisse valde deprnvala, indi- metria responsura, spiritum Deoreddi.Jit xu.Kalen-
    cavimus tum dic iv Janutmi, ad Natalem S. Dafrosae das Julii cujus corpus apud matrera a Joanne
    :

    matris ium XXIII Martii, ubi eijimus de S. Pigme-


    ;
    Preshytero sepultum est. Hxc ibt. De hac Sancta ad
    nio Preshytero ; ommnm difficultatum e.rnmen ala- hunc xxi Junn ista scripsit Usuardus ; Romae S. De-
    num posleris relinquimus, memoriam S. Bibiauce metriae Virgiuis. Ilaec cum ante impium Julianum
    illuslraturts die n Decembiis, qua ipsa solennissimam pro fide Cbristi introduceretur, inconfessione spiri- E
    venerationem in tola Ecclesia hubet, propter propriam tura emisit. Vrrum illud sub Aproniano Juliani Prae-
    lloiiiin occlesiolam, S. Bibianae nomine dicatam, side fuctum esl, el tpsi Juliaao male atlribuitur. In-
    quam Urbanu '.'III instauravit, Sanctaruin Bibianae, lerim iJem habenl Ailo, Nolkerus, Bellinus, aliique
    Demetrias et Dalrosaj corporihns in ea repertis, et recentiores. I» Martyrologio Romano primo loco ipsa
    suh ara maxima collocatis; sicut dltto iub ftnejn Sancta indicatur his verbit ; Romae S. Demetriae Vir-
    leclionis sextx quolannis in Offieio Ecclesuisuco iai- ginis, 411« siib Juliano Apostata martyrio coronata
    martyrtum tantur, Flavianus,
    S. Vtrgimim pater, colilur xxn est. .'/..' hns iit Boiioma perlustraia euntdem retulit,
    Decembris; Post cujus in exilio decessum, injuif propter aliquas ej..s rcliquias apud Palres Tealtnos, in
    Ferrarius iu Catalogo Sonctorum Italix lioc xxi Junii, ecclesia S. Gabrielis prope portam Ruvegnatam, asser-
    Aproniamis Pnefectus Dafrosam, nolentem Deos vatas.

    DE VENERABILI EESEBIO
    EPISCOPO CESARE.E IN CAPPADOCIA
    Cur is hoc die et Ioco a nobis referatur?

    \ , :•> CCCLXX icet inter Hieronymiani Martyrologiiecgmpha, num quas utinam atiunde nancisceremur, cerfius de-
    ;

    Cum
    ctrlvi
    Jlif.r.

    pho
    n sln-
    marlii
    CJIU- L
    JLJi.
    \tori
    hactenus reperta, vetu&tissimum omnino
    .ternaceuse, quod sancto illius monasterii funda-

    quo usus ipse


    nos fere nongentos
    fFiilibrordo
    sit
    m usu fuisse, avt sallem ex
    integerrtma fide descriptum antean-
    manifestum non tamen
    sit E/-

    tali
    claraturas quod
    tnuttit notas ignoti
    dixi.

    Palaestini Eusebii, addo monifeste censwati a S. Hie-


    rotttjmo, velut a-nte
    Ttlos sequebantw
    ahomtnnnies

    Nicenam Synodum Antani


    sciltcet
    forsitan
    memortam

    ,
    alii

    post
    , est ; ideo eam veronuviquam hxresim execrali; utpote qui
    serio
    preeferendum esse ipsum multo recentiori Lucensi, ex patani retractare subterfugiefis mole asscrta solum co-
    utriusque ad invicem cotlatione pronunttavit Hensche- natus est se excusare Ecclesix, quasi hxreticorum opi-
    nitts; et accuratius eliam utmmque
    Fran- scrutitus nionem numquam ipse tenuissel, sed Synodum insuam
    ciscus Maria Ftorentinius deprehendU^ Galltcatiis San- 'Ou jiy;c;;
    r
    tr<i.n;sct sententiam per guam zo 'Oao-joctoy
    ctis pluries adjectis viden in (l<itt,<: apctum , itaque pacis causa supticdretur. Favit interim, etiatn in sua
    allatum esse in Angliam, unde itlud vel ejWs sxe*mptaf hislonor, utijuc Amunis;
    plurimum excu- eosque ut
    antiquius m Beigium attvtit S. Willibj^rdus. Merito sarc nisus est quemadmodum prxclare demonstrat Fto-
    tijitur appettikt vdem Pfopentinnls, tjuod in Lucasi stio rcutnins ttncr _l nr.ofritiones <i<l prsevias Hierony-
    ,

    stmpliclter ccgrapho hoc soium dc Kusebio lcgatur. In C;esarea miano Martyrologio Epistolas, Exercitatione geminaz
    }!• mmareiu m guiiriim una est, An Eusebius Cajsariensis sancti-
    depositio S. Euisebii Episcopi : rd enim cttam $110
    C 1 screa,
    Martyrotogio sccutns cst Notkerus et qui Bedx Mar- tatis titulo, quo ab aiiquibus insignitur, sit exuen-
    tyrotogio ijcnuino hav dtc raconti .Supplcmciita a tscripsit dus. altcra contra Hadrmnum Vatcstum Fuscbti iti-

    111 Barltcrino Romat MS. El vero credibile est, nihil terpreiem et commentatorem novisstmum, iuscepta est,
    ultrn scriptum in onijinuii primo fuisse; deinde, cum Pro S. Hieronynri sententia, contra Eusebium Caa
    tlux esscnl Ciusaier, pr& ntus ejusdem nominis urbes sareenseni , de Arianisrno insimulatum. Ergo in
    celebres, uiton tn Cnppadocia, altera iu Palaestiua; Corbeiensi apographo sic tegitur. In Ca?sarea Cappa-
    c( utrobique fuerit Episcopus Eusebius, magniuterque doci.e depositio S. Eusebii Episcopi.
    uomiiiis, unus S. Basilii ordviator et decessor; aiter 3 E contrano Epternacense MS. ait . Cassarea?
    al.i, iit
    Ecclesiftsticm historim scriptor; cqeptum disceptari, uter Patestinae, Euselm Episc ipi et Historiographi. Fto-
    Paiatttni:
    eorum liic designaretur, rxts juoque Lugdunensis, fyui multosdies Bedx vacan-
    <I'D '/(' Slllt
    2 Pro Gappadooa senserunt Manac(ii Corbeienses, tt tes bis supplevit , in Atrcbatensi, Tornacensi ac Lse-
    adJiderunt,
    LYtontj.siani quorum Gonst^etudines apud Mm-
    m Ualtia tiensi Mss. ita toquitur. In Csesarea l^ala^stina^
    '" Cappado-
    tyn&ium pnescribunt ei agendum festum triuiu Luotiu- depusitio S. Eusebii Confessons, qui in scriptnris
    Junu T. V 9 divinis
    : ,

    DE YEN. EUSERIO CAPPAD EPISC. C/ESAREEN.


    A divinis studiosissimus , et bibliotheere divinse cum deo inprsedictum Cappndocein, ab ipsomet Basilio in- D
    Ai CTi RE D. P.
    Pamphilo Martyne diligentissimus investigutor fuit. sigmter pluriesque faudatum. IIuuc tit tractatu de Ba- non item
    dlxslmilllma
    Tacct Ado «cc scio quinam recentiores sint conati
    , silio ostendtmus ordinatum Ctesarese sua' Episcopum
    urblum nomi-
    ipsutn in hanc sententiam trahere, absquenomineindi- auito cc< lxii, defunclum circa ccclxx ; neque est cur
    catia Florentinio. Usuardus restringere solitus Bedse vereamur suspicari, mortuum sancte fuisse, et annioer~
    ac Flori longiora ehgia t sic legendum preesaipsit Ccb- sarium Csesarex celebtatum hoc ipso die.Nam quod ho-
    t-area Palestina?, S. Eusebii Episr opi et O.intessoris, dternis Grxcorum ritualibus nusquam adscriptus inue-
    viri exceUentissimi et Hi>toriograpln. Cum autem niatur Sonctus hic Episcopus, minus mirum videbilur
    Usuardi Martyroloijium, pr& alns quibuscumque j>/<i- consideranti, libros ilios longius a Capp-n/nria, a SS.
    cttisset Ecclesiii Galticanis, utpote untus ubique formte, Sabfl et Damasccuo in Paleestina restitutos, vix alios
    neque nimia brevitate ob&curum, aut insequali parlium fiaberi quam suppletcs ordinatosque ad u.sum Constan-
    quarumdam prolixitate molestum; etiam illius usus a tinopolitani Patriarchatus ; cujus suprema jurisdictio in

    celerts omnibus Otcidehtis EcctesiCs, ipsaque Romana, CiiptHidoces primum uvpit in Concilio Caicedoncnsi
    paulalim susceptus est ; et sic Caesareensis Eusebius anno ccccli.
    ubiquc commemorari civi>n, ut Sanclus ; paulatimque 6 Neqne novum >n> > accidit Orientalis Ecclesise
    Quarc rrtinc-
    in animoi irrepsil opinw %
    de seria atque integra itlius Patres aliquos quorum , nulla in Menseis Qrsccorum
    tur hic
    ante vbitum panitentia , nullo atio solidoargumento memoria extat, invenire adscriptos Latinorum Fastis Cappado.t •

    probata hactenus, judice Florentinio, post eas omncs non soluui recentioribus, <iuo\ Baronius liberaliter im- rum titutO
    Ventrabllis.
    auctoritates expensas t
    ijuas in itlius favorem Valesius plevit novis htde acceptis Sanctis; sed etiam vetustio-

    profert. ril'ns, puta SS. Gicuorh et Nonna, Gargonia et C.v-


    4 lta jam commnnitcr receptus in Fastos locum ille sario , Nazianzeni', Petro Sebasteno et Macrina, Ba-
    Earonius,
    expuncta leuuit quonsquc Gregorius XIII, Romanx Ecclesix
    ,
    stlii parentibus ac germanis. (Jmn tamen non idem mihi
    Casarea, Martyrologium , seu potius Usuardi adiltius morem lia re hoc m genere s<i<>, quod icuit Baronio ; in refe-

    aptatum, reformandum tradidit eruditis quibusdam vi~ rendo /n<- Eiii-elno Cappadoce solum usus sum titulo

    ris, ac nominatim Csesari Baronio postea facto Cardi- Venerabilis. Utar autem et Exercitatime ilta, quam
    nali. Hw Annalibus ecclesiasticis condendis intentus, suis ad huiic diem Notts prselaudatus Florentinus inse-
    cum kincquidem Eusebio Cappadoci minus afficeretur, ruit. eaomnia erudite complexam, qiuppro ejus-
    utpote

    ob cum quai ipsi aliquandocum S. Basilio fuit, contro- dem sanclitate asserenda possint aliquando ad tru-
    versiam : inde Palaestinum inter Sanctos sustinerenon tin.iiu revocari ; et Romanai Ecclesiae judicio (si
    posset; didicisset auteni ex Sirleti Menologio, proxima ita videatur quibus ea provincia demandata fue-
    iis,

    die a Grsecis coli insignem Christi pugilcm^ S. Eiu-e- rit) probari vel infirman valeant. Nihil per hoc de-
    substituit biuw Eutscopuin Samo^atenum in Syria, mis in opi re ccdct Samosateno , quandoquidem eum relinquamus
    S.Easebium illu collegis persuasit, ut repudiatis ambobus illis, cie- ipso, qiiUi:.u t Grxci s<-m}><r coluerunt die, lamquam
    Samosatenum
    derent originarium vitium latere innomine urbis, ouo, magis proprio. Quod Sancti duo Albani Martyres ,

    pro Samosnta, Cae^areaofrrc/isewtJ primo Martyrologii unus ui Germania, alterin Britannia duos conseqnen-
    condiiun ; quem tamen verosimile est fuisse Hierony- ter dies triumpho suo consecraverint , incredibile u><u

    mum t
    certe antiquissimum esse constat. Itaque m Nolis videtur; cur pro iisdem </ ebus incredibile videatnr .

    ad sic reformatum Martyrologium , quast gloriabundus duos Sanctos Eusebios eosque amicissimos interse,
    hortatur, ut insignem Martyrem in Martyrologiura divenis annis sic obiisse, ut eorum natales mutuo sibi
    quasi jiostliminio redeuntem, meritis illtim pra.*co- cohxreanl in Fastis? Nam et Itoc Becessoribus meis
    nns venerantes diguo etiam susnpiamus bonore. Boli<nn',o ct Henschenio accidit <}».<-rum hic xi iste xn
    o Equidem agnosco, Martyrologiorum descriplores, iis obiit. Ex tali autcm dispositione n >stra non
    sed vt potuc-
    rtni fncile
    saepe per oscitantiam commisisse, ut Sanctos ub uno ad alterabitur causa Ettseb 'istoriographi , pro cujm H
    coniuut' ari alium, prxsertim proximum diem trajicerent ; sedquam innc Arianismo, inde orthodoxia denuo circiter discepta-
    vtcim duo koc variis dt causis facile potuit contigisse tam parum lum
    ; cst n:ip<c inter eruditos duos heterodoxos, in An-
    dlet,
    pronum est suspicari commutata per
    , aliquam inad- (jiiu iinum, alterum in Hotlandia, quorum hic Auctor
    vertentiam inter se momina, prsrsertim toto ccelo dispa- Bibitothecx universalis Tutno x contra Eusebium, alter
    ratissima ui sunt Caesarea et Samosata. Omnino igi- iu scriptorum Ecclesiasticorum Historia litteraria pro
    tuf retinendam Caesaream censeo, ex mente sJuctons tl/o fucit : bos adeat qttibus auctores utrimque allegati
    et quoniam minus uerosimile est eum patiociuari vo- uon sitffictuiit.
    luisse homini, passim Arianismi insnnulato propert-
    ;

    EXERCITATIO
    FRANCISCI MARI^; FLORENTIMI LUCENSIS
    Qua in opinione sanctitatis apud coa^vosPalres hic Euseliius fuerit.

    1. Eusebii ad Episcopalum eleclio a Gregorio Naz. palre et filio proOata.


    Auctor contra
    iiaromu.ni, t Basilium Magnura, universae Iicclesise lu- S, Basilium simultates aliquas intercessisse , duni
    men , laudibus extolleret Nazianzenus ; et omnem dissidii causam in Eusebium retorquet

    U;
    rie
    Gregoriura Patrem suum, cui oratorio stylo
    parentabat, apposite laudaret
    quidem de Eusebio, Caesariensis Ecclesia? ante
    perfuneto- ;
    non modo
    iltin
    in Sanctorum Episcoporum classem eum-
    neque proprio calamo laudibus BuscbU
    iinn retulit,

    de more ornavit sed potius, ne posteri ipsum quo- Cappadace,


    ;
    .sir nijrre pro

    Ba^ilium Episcopo, egit verurn non ita obscure ;


    ,
    dammodo magni facerent ad annum 302, num. ,

    ut beati illius viri merita |et characteres non ex- 03, monita Nazianzeni iu deleriorem partem ac-
    pnmeret. Acerriini vir judicii Cardinalis
    Baro- cepisse monstravit. Nostrso exiguitatis non estcum
    nius, in sanctos Ecclesiae Doctores omni jure pro- tanto Viro pugnare , ncque sanclitatem alicui as-
    ponsus, animadvertens inter hunc Eusebium et serere. Verum cum alius Caesariensis Cappadocia'
    Episcopus
    :

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 67


    Episcopus nobis non occurrerit nomine Eusebius, nibus Episcopis docuerit ad annum 375, num. 21 D
    non alienum ab instituto nostro putavimus, pro Eu- 4 S»d quid in Eusebii Cappadocis electione si- A "-o»^ 1 '-
    sebio Magni Knsilii decessnre, ea fideliter adducere, milius Ambrosianaaaccidere poteratf Bral
    Euaebius SLtatoa
    quae in vetustiori Martyrologio locnm illi fuisse ali- pnmaria nobilitate clarus, eximia
    morun. probitate Mediotanentet
    quandu assignatutn suadere potuerunt.
    oblatuin pa- ^ m >"osium.
    Igitur cum praditus, litterissectilaribus imbutus :

    teinpore Jtiliani Apnstatie et Valentis Arriani, Eu- ritermunusdetrectabat, latebat; invituset nondum
    sebium Csesariensem, exirnia* pietatia virum, a S. Baptisraate ablutus, inCathedra sedere
    coactus eat.
    Gregorio Tbeologo synchrono scriptore nuncu-
    , et Quid inde? Non utique erat tam vinlenter intrusus",
    patum viderem et in persecutione atrocissima Ju- ut sioe Episcoporum praasentium
    ;
    consensu. vel con'-
    li.ini et Valentis impollutam fidem orthodoxam niventia res perficeretur. Nequc revera Nazianzenus
    tenuisse, pluraque fortiter sustinuisse, apud cum- vel impietatis, uut omnimodas violentiae pupularera
    dem sanctum Uoctorem anitnadverterem Confesso- ; conatum insiinulat : ita enira narrare pergit populi
    ut Beeletim ris strictissime vocati titulo deeoranduin apud eum- ardorem. Eusebium Episcopis obtulerunt, atgue ab
    judicmm unn hit
    pr.rvortat. dem etiam eolligi posse succurrebat. Dum tamen petiere, cum
    salutari ai/ua tingerent, atque Archi-
    ut
    im cum
    Eusebii ejusquevitae spieilegium contexo. sanctitatis episcopum nomiiiarent, tuasioni inlertm v m admiscen- bapiiiatum
    judicium non assumo sed in omnino S. Romanae non orlt """' e '"'
    : tcs, id qiudem admodum graviler el moieste, ml-
    Ecclesiae mo relinquere profiteor. modum tamenpie aique ardenter; nec enim cujusquam
    2 Eusebius, vir Illustris, et secularis doctrinie virlus aut pietas oblata oceasione rlarius
    emicuil. Lau-
    Greyirtus ornainento decoratus, ac ex orationibus S. Gregorii dat igitur potius, quam damnat plebis conatum
    /VflSlanj, de N izianzeni eximia probitate praeditus. nnndum Nazianzenus. et eamdem vim tnfra appellat egre-
    eo narrut, B.tptismo salutan ablutus, renuens et coactus Cap giam et bonestara,
    prasentes potius atque simu-
    padociaB summam Cathedram ascendit : et quam- lantes, conniventes aliquos Episcopos redar-
    et
    quam per po[iuli tumultuantis voces et vim, eo • guens, atque ita Eusebii electionem prosequitur.
    ni'ido quo etiam Magnus ejusdem succes- B.isilius Coacti Episropi rore purifico hominem B
    perfuderunt,
    sof, Sedem lliim deinde accepit, catbolicum tatnen Antislitem pronuntiaverunl, in throno collocaverunt,
    vereque electnm Episcopum fuisse Nazianzenus non manibus lamen potius quam votunlate sinceroque
    tlitbitavit affirmare; sicuti mordicus existimavit artnni affectu.
    Gregorius senior, et Gregorii Tbeologi pater. Is 5 Minus quidam in hoc laudandi Episcopi, quia poitea gutsn
    tamquam sanctus aGraecis veneratus Kal. Januarii. id neque detrectantes, neque sincere perfecerunt Mcoacloi .

    non modo preesens in Eusebii electionem consensit, potuissent namque (ut idem Nazianzenus subdit) et ''"'"''
    sed pro viribus adversus Juliani Apostataa Prge- discedere, et lihere decernere. Ut enim volentes lu-
    fectum nomine persecutorem, et contra illos,
    illius bentesque iisi \sserunt, ac quse vellent libere decernere

    ijunJ citm ijiii titulu Eusebium de Sede deturbare


    retigionis potuerunt ; consilium inter se ineuiit, haud scw an
    C&sarex conahantur, strenue dimicavit. Rem oranem pro- spirituale; sed ineunt,atque omnia, qux gesla fuerunl
    dtsceptaretw
    sequitur S. Gregorius Nazianzenus filius, tum in abrogare statuunt, eamque institutionem, m minus le-
    rfc epiicopo
    eligendo, Oratione 27 de Patris funere, tum in funeliri S. gilime factam pro irrita habere. Pervim se intrusisse
    Basilii laudatione, in qua tngressum Eusebii ad cum tamen ipse raptus ad thro-
    dicebant Eusebiuin,
    Caesariensem cathedram, Jacobo Bilio interprete vim sustinuisset, ut expresse subdit
    nitin. illatam
    sic exorditur. Csesarex Cives de drchiepiscopi crea- Nazianzenus, Vtm ei, cui tion tninor vis illtila fueral, eonati tunt
    tione factiose inter se contendebant nam alter clancti- objicientes, nc sermones quosJam, irritare quol
    petulanter iitmjts,
    egtrant
    lum se abduxerat, alter requirebatnr) acrisque salilio quam sapienter, eo tempore jactatos urgentes. Non
    erat, compressuque ae sublalu tieijitaquain facilis. omnes Episcopi hi erant, sednonnulli, quos Greao-
    Prseter idem enim quod in hac rc, prxserlim ob fidei rius senior et Theologi pater, se>]uus rerum «ibm-
    fervorem, nalura sua ad tumultus excitandos proclivis tor, damnabat; nrc cumiis, qui hujusmodi consilium
    estea civitas. Cathedrte insuper tllnts splendor [quin- inibtint adiliictus est, nec eorum sententiam comproba-
    quaginta enim sub Ctesanensi Metropoli urbes vit : sed constans, atque invictus permansit,
    haud minus
    idein Nazianzenus alibi annotavit) el gloria conten- willim omnino vim perpessus fuisset. Non ita
    qtiant si
    iionis iimtiris causam afferebat. repugnaverant Episcopi quasi vim passi, uude Gre-
    3 Aderant nonnulli Episcopi pro novi Pra?sulis gorius senior potitis eos culpaudos objiciebat, quod
    c electione, sed in diversa studia populi scindebantur: periculum noluissent subire. Quapropter junior F
    Ipslaue Evl-
    se enim subduxerat, ut conjectare licet, Basilius Theologus eorum consilia, quod a spirituali zelo
    scopl Inter se
    dtssentirent, jam illius Ecclesiat presbyter, et qui plunmis place- profecta non existimaverat, modeste se supra dixe-
    ret requirebatur, nec inveniebatur; ut interpreta- rat ignorare.
    t iii- Baronius doctissimus ad annum 362, num. 54. 6 Senior igitur ciim utrisque cts iltata fuissel, vc!
    li' Hasilio tamen et Eusebio baec intelligi. quorura vicissim accusandos cos esse dicebat si ipsnm accusa- et n>c nrri-o
    altef clanculum secessisset, alter vero etiam se ab- rent .
    vel culpa solvendos, si ipsnmcutpa solv rent, vei
    c ''"" *' '

    scondisset, extra dubium videtur. Tandsm, subdit </,t<'it justius crat, ne absolvendos qttidem, tametsi ipse ~„ lrr
    Theologus, Plebs toia uno consensu primani ordinis crimine solveretur. Putaverat tlregorius iu turbuten-
    virum (Eusebium nempe) uniuii. eximiaillum quidem tissimu tenip ire, et quando ex Juliani Apostatae ira

    vii.r probitate prseditum, nondumtamen divmo Baptis- Caesariensibus ingentia mala Imminebant, nonesse
    mo consignatum, invitum et repugnantem corripientes, haec repastinanda. Longe emm ipsis honestitu imn
    simulque militaribus copiis, quse inm in urbem vene- futurum fuisse periculum subire, atque omni ratione
    ptetis arre-
    ptum Ettse-
    tttiii, ti/tiiii afferenlibus, in sublimi Sede collocarunt. obsislere, quam insidias postea moliri; eo praesertim
    blum Iptis Temporum necessitate cogente. et fnrentibiis praeci- tempore,quoveteresinimicitixpotius essenl n e,

    obtulerit, pue tyrannorum gladiis, mos quidem priscis tem- quam novte excogitandse. Sicenim se reshabebat. Adt-
    poribus aliquando inolevit, ut tam Presbyteri, ral quippe Imperator, adversus Christiat
    quam Episcopi, iuilln servato Ciericali instituto, atqne hanc electionem irato infestoque animo
    acervatim in Preabyteros vel Episcopos sacrarentur, gravesque in eum, qui Archiepiscopus instilutus fue- :

    ut de Origine et Panlino Nolano, inter Presbyteros rni, minx jactabantur. Nil ntagis Eusebii sancrn
    palam est et de SS. Hilario Pictaviensi ac Ant-
    ; exprimere poterat, quam ejusdem electionem Ju-
    iirosio Mediolanensi. inter Episcupos, ita constat, liano Imperatori displicuisse, in orthodoxos omnes
    ut id Baronius in Paulino excuaaverit ad aimiira et suiuime pietatis \tros iufeusissitno; et fortasse

    394, n. 90 : et in Ambrosio probatum esse ab om- inter illos fuerat Eusebius, de pietate aNazianzeno
    nou
    68 DE YEN. EUSEBIO EP C.ESAU. IN CAPPAD. .

    non semel laudatus, qu5 reliquurii adhuc Cesnrem rarnificiriam interim exeroeret) qiinnla passus fnerit D
    A. FLOREN-
    ex gentilitate Fortuna? fanum everti ouraverat, Jum Kusebius, diiin strenue pro Deo deeertasse S. Gre- t/tiarttm, ittp

    TIMO pcrsceut iones


    sub niipio et idolis addicto Imperatore, gentilitati gorius idem testatur, conjectari quideiu licet, afflr-
    toleratas
    Fortuna arnderet, ut idem Nazianzenus inniiit ora' mare oinninm silentio non licet. Non una illi fuit
    in ejprndit.

    tione prima in Juliauuin. Minaliatur enim noii moilo persecutio, quod in perseoUtionibus fortiter pugna-

    propter facinus illud Gsesariensibus Apostata, sed verit ; Nam et ad Valentis Imper.itoris Arriani

    etiam quod Episcopum elegisset. tempuspervenit ;


    quiexrepta occasione dissidii inter

    homine
    7 In iiovamt.r acie sita m civilatu erant, ab eone Eusebium Arcliippiscopuin et Hasilium Presbyte-
    j>ro
    rarom natura etse deberel, an sitvaretur, rum, adversus Catliolicum E'isebii gregem e.vpedi-
    guemJubantts die iii

    hwnanitaUsqu» nonniliil impetrareti tionem suscepit, non urbem, sed animas di9cerptu-
    etectum dole- an clementi.T,
    bat, quem ob Fonunam srcnn- rus, In huc non minori procelln quomodo sc gesse-
    Ad eum enim dolorem,
    eversamque capie- rit Eusebins, et quam strenue repugnaverit, idem
    diotii (oiinn.T tenifioir tolulam
    h.rc atque msolcns Prscsulis electw accnle- Nazianzenus, in laudes Basilii intentus, inimit po-
    bal, nova
    bat, publicijurit convaUionem atauaoppressiontm
    quam
    tius quam narrat Orat, 30.
    10 Secesserat propter dissidium in Pontum Ba-
    interpretabatur. Exurserat etium in Eusebium
    ele-
    absenfe
    ut compliccm plobis tuebatur silius, cum institil repente nubcs, grandinis ptena et
    ctuni, qui partes sibi cominissas Uaulio,
    in evertendo perniciose stridens, quse Ecctesias omnes, in quat incii 7,
    Prrafectue Provincne ; ct eos a quilms eleclm fuerat,
    Fartunx fano:
    fvturos per littaras accersebat prostravii et quascumque invasit Imperator (Valens
    ;
    velul accusatores illius ;

    non jam tetttlcr et remiste, ted minis etiam quibusdani


    inquam, Ari;uui> pervicacissimus^l auri amantissimus,
    Cltnsii hostis iyfensissimut, ac duobus qr.n
    additis, lamquam hoc Imperalor (tagitaret. Restitit ct Itis . >
    |

    morbis tahorans, inexplebili nimirum avaritiu Wos-


    Praifecto Gregorius senior, a jnniore lamlatus. et
    el

    phemia post persecutoram persecutor, non quidem Apo-


    ad acceptam epistolam rescripsit Nus oplime Prx- :

    centorem unnm et stitta. sc.l nilnlo tamen meliorem se Chriitianis vrse-


    fecte, reruni omnium qttx gerunlur E
    regem hnbcmus, qui nunc armis oppngnatur. Is el bens. Hunc narrare Nazianzenus expeditio- tt alentt
    pergit i

    B nem adversus Ecclesiam Ca3sareensem susce] Imp. ovt/iodo-


    tl canonice prxsentem eleclionem expendeti quam nos rite ac lcji-
    non urbem, non domus, qusiterum extrui possent i
    oi Ca tarea
    proccssuni csse timc atque ex ipsius ooluntate feeimvs, Gregorius igi- ten'an'e.
    drfendit. dum Patrem laiulat, quod Praifecto expuguaturura s.-d animas ipsas immortaies di-
    tur Theologus, :

    aliisque Episcopis electionem Eusebii minus eaho-


    stracturum. Impetum cum eo faciebal exercitus eo
    quoniam dignus, nefarii EcclesiarumAntislites, sxvi <<r>.is ilinn.
    nice factam ex probantibus reluctaretur ;

    Tcicttrch.r, qui ipsiut imperib ct ditioni sui.jo.,


    Electi renuentis et detrectantis culpa, sed ple-
    <<ni.
    non
    bis, pie et ardenter viruni eiimia vitas prob I ite Venerunt hi Caesaream, ut Ecclesiam illara i:i de-
    ditionem acciperent. In tanta rerum perturbationo
    prajJitum, aliqua admissa violentia expostulantis,
    explicanda Nazianzenus, ut Basilium illius deinde
    electio facta fuisset, jam rite ac legitinie electum
    Eusebium consentit.quod a non reluctantibus Eoclesite propugnatorem, in Eusebii auxilium ac-
    fuisse
    Episcopis ordinatus e.x Dei volunlale fuerit. curreutem enixius (ut par crat laudaret qusedain '

    qua; in Eusebio desiderari tunc videbantur attin-


    §. //. Episcopalis adrmnistrationis laus, ob- git.

    nubilala per simultatem Eusebium inter 11 Hotum


    nonnulla ex rei ccclesiastic^ impen- Ad Uta non
    itts tnstruct
    et BasiUum. quod administrum non liaher^t Basilium,
    tia, aliqu;*
    •.

    1 s bio 11

    accidisse existimavit inquit enim, Magnwn ergo :

    V /ualis postea Episcopus evaserit Eusebius, quani- certamen propo itum erat; non ignava etiam muttorum
    que illustris Confessor, nec Gregorius Theologus, alacritos, s>'ti infirmn nnt acies, utpote propugnatore
    Laalut Euse-
    neque alius quein videriui scriptum, per acta aut carens '" perilo artifice, tam quam m $pi- in dactrin»
    E/uscopa-
    tiii

    hm adtn ni- studio confcctas laudes reliquit ; sed cum non longo ritus facultate. Vocatum proinde Basilium, amore
    strationem tempore in Episcopatuiu vixerit, dum consimilem Dei inflamraatum, advenisse statira addit, in cujtn
    Ajzianzcnus, aujitio ventt
    in electione Basilii tumultum excitatum idem Grego- laudes declamabat. Dum vero quantum adventus
    accersitus
    r:us narrat, brevissiinum quidem, sed illustre ac ejus Caesaream o|iportunus fuerit, tiarrare Theolo- Xuuttiif :

    perspicuum de Eusebio epitaphium conscrjpsit in g-ii^ 'ii/^reditur ; <-t haer addidit de P'us<'li;o .-n- ]\a^\-
    eadem Orat. 27 de funere patris. Rursns eadem ci- lio. Itle plebem diicebat nempe Eusebius ttic (nempe
    vitas (nempe Caesareensis) eamdem ob causam sedi- Bas :
    ]iu?) dnctortm : atque instar rjtjusilam teonum
    lione laborabat; eo nimirnm, <{ni honestQ ei egregia vi curatorU, prxpotentem scitecicurabat. Namque ut nuper
    ad Episcopatum perlractut fuerat (Eusebius profecto) iit sublimi Cathetim constilutus, ac terreni nonnihii
    ceteri morle arrepto, atque ad Deum, cujus causa in tullf.if sptnnts, uondumque in hit <//<-r sptritm erant
    perseciiiionibiis fortilerstrenuequedecertaverat, profecto. num-rts t>miiit>us absolutus, magnisque fluctibus inva-
    Hoc utique de Eusebio elogium audacioreui me fecit, lescentibus atqui& xngruentibus Wcclesiss hostxbus, opus
    ut ipsum C&sareensem Cappadocem, non incongrue habrhat komine, qm eum manu ductaret ai<jur fulciret.
    inter Sanctos veneratum esse existimarem. Nec 12 Ex his verbis puto Baroniun] doctissimum
    minimi faciendas has Theologi laudes putabara in ansam accepisse, de Eusebio non ita bene sentiendi.
    Episcopi de-
    funere Patris, quod praesente Basilio eas dixerit, Atque, ut candide loquar, meminisse etiam OpOPte- /i-C/um SUp-
    qui de omnibus pienissimeconscius falli non poterat; bat, non anirai virtutem in nupero Episcnpo Euse- pleturus.
    ut pondus hinc etiam non minus, quam a Gregorii bio Nazianzenum dcsideravisse, sed EecJesiasticam
    sanctitate, mendacium respuente, recipiant. doctrinam et rerum spiritualium notitiam. Cum hae-
    9 Nec dissimilia de eo habereNicepborum vide- reti«is enim, non cum gentilibus, pugna tunc inva-
    itemque
    Ai.epliorus;
    bam, quippe qui lib. 11 cap. 18 illius virtutem his lescebat et quamvis generosus in propugnando, et
    :

    verbis per interpretem ornabat Fuit aulem Euse,- . in saecularibus doctrinis Eusebius esset instructus,
    bius in aliis rebus excipit dissidium cum Basilio, de et naturali candore etperspicacia pr;editus, inenda-
    quo infraj vir magnus, tum cerlamintbus, et periculit ciisque adversissimus (ut ep. 20 eumdem pingit
    piopiictate siibcundis maximc. spectatus, et quod ejus Nazianzenus) repente tamen raptus ad infulas, non-
    tempom perseculto deciaravit. Irato igitercontra Eu- dum spiritualis armaturse ac dontrinaa peritiarn ha-
    sebium Jnliano in ea persecutione (quam idem Na- behat, ut in tanto Ecclesiarum turbine, omnia ad
    zianzenus pluries omnium teterrimam vocavit, et amussim componere posset ac propugnare. Duo ici-
    ideo atrociorem, quod dolose perduellis, odium in tur per Episcopatus initia in Eusebio desiderari
    Christianos celans, et martyrii gloriam invidens, posse videbantur, quaa reprehensione digna animad-

    verterat
    . ;: .

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. GO


    A verterat Gregorins. Dissidium nempe cum Basilio, Narraverat ante inter Basiliurn, et Euscbinm su- r>
    in quo fortasse culpa non caruit; deinde major in sceptas fuisse inimicitias. et ex illius secessione in »•»">»»
    rebus divinis peritia. Sed a plehe nimis ardenter Ponfum populum. et niaxime ens qui animi magni- T' '"

    Cathedram ascendere coaclus, et ab Episcopis non tudine et sapienria excellebant, Eusebium suspe-
    reluctanlibm consecratus, exeusari in hoc poterat; ctum habnisse, vclutt causam, cur Basiltits, vir ob
    non ita de concepta et enutrita simultate cum liasi- p:am vtlam el elojtirnttoin snnitilorcm tilt omnilitts plcno
    lio quem, scientiaad hfereticorum laqueos dissol- otc laudutui, inde (ngefel. Qui autem eesent in Eu-
    vendos aptissiraum, longius abesse snstinelial, et spbium concitati. et qoi civilem contentionem fove-
    non revocabat et in ; hoc aliquid humani pa-sum rent, ita eaii.-m Orat. 30 noUit Nazianzenus. El ad-
    esse Eusebium Nazianzenus affirmat. ve.rsum eum (Eusehium neinpp) ctmcttatur Ecclesiie
    DisMtum \l.
    '" ^ ann m paululum esse iminoiandum vi-
    ' I0C part selectior et sapientior; ni modo sapientiores ii hn-
    lud, deo, et explicandiim, an in eo aliquid culpahile bcndi suut, qtinm rehqiium mnrlalium vulgus, qui
    apparuerit; et quomodo in reconciliatione se ges- scipsas n mundi consortio segreganmt, ae vitam suam
    serit, quibusve modis agnita veritate sp purgaverit, Deo cottsccratnnl (Navtrttos noStrates ilica) utqtte in
    ac poenitentiam non distulerit deinde quantis hujttsntodi ret prsescrttm mnr>mo animi
    ;
    contentibne
    postea exantlatis laboribus in bvevi vitse quod incumbentet
    , : qui Utrpe et indignum csse arbitrali
    superfuit cnrriculo, seeundie persecntionis agonem prinripis sui contumcltam repulskrqutl injuriam dissi-
    fortissime expleverit. Ita ergo, Basilii laudes per- tniilnntcr frrrc , periculosissimum facinut aggrediun^
    currens Nazuinzenus, de huc dissidio disserit : C'ttm tur. A magno, et seditionis crpcrtt' Ecrlesir corpore
    Bnsiito simultaiem qmtmdnm is, qui proximus unte abrumpere constitunnt.
    ttcftcerc scscqiie
    cttm Ecclesi r pr-rcrut, exercebat . quibus autem dc cnti- 16 Ne vero quis dubitaret eorumdem Monacho-
    sis, aut quomodo preeterire satint cst ; exereebat tamen rum Principem alium qucmpiam esse, ex prirao ,
    "*
    zeno col-
    vir ccterci quidem non ingenerosus atque eximia piclate Clericorum ordine, pneter Basilium, qm repulsam it-,,/, ur :
    prsedUus, ut. persecutio tum temporis exorla, ct acris passus fuerit audiendus est idem Nazianzenus,
    ;

    u eum
    adversus suscepla contenlio perspicue declaravil dum mumenta rationum de schismate iflo adductu- E
    sedlunuii in Busilio liumnni aliqunt passus, Neque rus, Basilium deinceps non tacuit. et de Nazar.cis
    enim tiilei tanlum et pl beios, i \d etiam praslantissimos seu Monachis ita narrare pergit, post adducta po-
    quosque viros Momus ottingit; ut solim Dei sit omni stremo loco postrema verha Non exiguam q :

    peccato atque qnimi perturbatione vacan . muUitudinem m ipsius partem amputantes, tam eitrum
    14 Eruperat contra Eusebium Episcoporum ali- io ordine censebantur ,
    quam eorum tti.t magi-
    '/ <">i'"J >"c
    r
    quorum, ui vidimus, turho ; qui etsi ipsum adhuc stratus ijerehnnt. Idqueautem ob ttcs cautat, eatque
    BUSI '<< dl? JJll' ± .
    „
    Mecnumenum r,
    , ,. , . .

    sdio siiii irr. ' Baptismo abluissent,


    ,

    et m Episco- firmissima*, perfacile erat. Primum enim B


    sanicoiium, pnm ordinassent, pcenituerat tamen ; incertum, ut tanta apud omnes veneralione erat, quanta hau
    diximu», an zelo diviu vel humano. Hinc in clero, i
    an quisquam nnsirx j-tntis philosophorvm ; e
    ac plebe orta est divisio, prsesertim scissuram fo- vim habcbat, ut coltortt sur si voluisset antmum et fX-
    ventibus Arrinnis. Pi" orthodoxis Euseb:;: sto- .: duciant a/ I. Id certe Basilius non prastttit,
    tisse dubilari nequit. toties a Nazianzeno in perse- sed potius fugam meditatus est et secessit in Pon-
    cu;ione laudatum ; el qui S izomeno teste lib. 6, c. tum. Al quia turbsjam erant excitatae, et e\- ipsi
    12, sub Joviano Catholico principe Antiochite cum repulsa ac magua apud omnes existimatiune nequa-
    aliis <> usion tenendura esse statuerat. et in con- quam diffi ale erat in Eusehio suspiciones excitari.
    cilioTyanensi, sub Valentiniano et Valente, cum ne Basilius easdem foveret; prfesertim dum illius
    Occidentalibus et Romano Pontiflce senseral et ; plures enim fuisse etiam post Episc pi mor-
    tamen scissura magna Nara quamvis
    erat, f»ga tera dilucide alibi m.rr.ii Nazianzenus) fdsis rumo- .

    lapsus Basilius essrt, eumtaraen eodem le ril.iis et calumniis apud EuSebium, jam in susj
    quo Eusebius ordmatus est, etipse qusesitus fnissrt nem versuin, eum traducere conarentur.
    ad infulas, innocenter quodammodo turbas fovebat. 17 Spirabat adhuc Eusebius, ut ex eodera Na- /,„,,„ g„.
    nutritbant ,,. .
    , , , „ ,

    Umaehipro Nazarsei siqmdem, lta Monaehos vocat Gregonus, zianzeno dixiraus, nonnihil secularis geaer. sitatis ; a quoque

    Hasilto t.elan- quiiruu, princeps ipse Basilius, jam Presbyler et el magnanimus, irasque non facile ut leo
    natura '«tpattspt
    '""3 ,a
    '"< doctrina clarus reputabatur, tumultuabant; qui[ipe comprimens, in Basilium ferebatur, quem contra
    ^ qui lurpcrt indignum esse arbitrati sunt, principis sui ipsum dissentiones nutrire, ex ipsius (nt vocat Xa-
    cmitnmcham reputsseqtte injuriam dissimutanter ferre; zianzenus) cohorte non prorsus temere suspicabatur.
    vel qnod in eleotione rejeotus Basilius ab Eusebio Poterat quidem Basilium, virum irreprehensibilem
    minuris fieri videretur, et aSy Iis aliisque Eccle- temporibus
    et ecclesiastica doctrina calamitosis illis
    sise conventibus rejiceretur, Fortasse etiam, quod apprime clarnmac opportunum, majoris existitnare,
    Basilius ipse. Csesariensi Presbyterio ac .1 ctrina ad se allicere, ad synodos vocare, ut Arrianis ma-
    '""""
    clarus,dum non ita demisse se erga novum Epi- jori
    J
    potentia obsisteret sed humani aliquid passus, '"""
    :
    ' arnerose cor- .

    scopum gereret, alicujus pervicacias insimularetur, nonnihil tardius e Ponto revocavit. Revocavit tamen rlXit
    ut Nazianzenus ipse obscure indicavit, dum a se generose; vel potius. insigni Christiana; humilitatis
    ntc forte si- recusatum honorem innuens, de ipso ait, Atq ue a cxemplo, non modo priinus et tanto dignitate su-
    ne allqtta Ba-
    ncnilltHis, qui rulinncm iilius hinnn rrttilt, fastus in- perior, ad Basilium scribens sed legationem ador- ;

    liltl culpa , . ,. . . ,
    ; ,
    nmulari malut, quam aliqittd fuccre, t/iwtl raltonibus
    , ,

    nans, dum interim titulo defensoris Ecclesiie Csesa-


    consitiisque suis adversaretur. Unde Abbas Uspergen- reensis, nna cum Gregorio Nazianzeno, ipsum deco-
    sis inChronico(ut mos-schismaticis est apertius in raverit. Sed pergamUs primum turbas excitatas
    Sanctos oblatrandi) ansam arripuit dicendi, Basi- referre ; mox gloriosum. tam ipsi quara Eusebio,
    lium ex nonnulluruin sententi.t superbise vitio la- Ba-ilii reditum absolvemus.
    borasse, quemadmodiim notat etiam Bilius in hujus 18 Potuisset Basilius, ut jara ex verbis Theologi „ ,

    Orationis scholio. vidimus, suas cohortes m schismate contra Euse- Jrrl „, si


    15 In idem etiam collimare videtur Sozomenus, bium lirmare, sed noluit ; nec titmen difficile fuisset ; Euscoius Vtr-

    nou itasineerns scriptor, qui lib. 0, cnp 1S, tif esl nam
    ,,,?,,.' uiii nesotiitra Episcopo
    '
    faciebant,
    .
    hoc
    . .
    jacta-
    ,
    ""J 1 1 ""'
    fer Calarit.
    ,

    cttjtis fuga Laiinc reddilus; Basilius inquit non alta ie caitsa iii quod busebms,
    hltnt, proplcr tuiitultum in ipstusele- male concor-
    monasteiHo Pontivltmquietmse dederdt, quam uti Ec- cttone coortum civitatt suspectus erut, ut non magis rite des,
    mspt-°~
    pulti
    cium faciebat, clesia, qu.r ceteroqui Arianorum graviter rebellione OC tetjitime, qttttm li/ririiiirc, Prarfccturam consecutus
    exugitabatur, etiam sua causa aliquid damni acciperet essrt. Aliam etiam attingit Nazianzenus dissidii il-

    lius
    :

    70 DE VEN. EUSEBIO EP. C.ESAR. IN CAPPAD.


    lius seu Rohismntis cansam ; nempe occidentnles ordine est, non vocando ad Synodos contumelia D
    A KL"Rf\l|- quosdam Episcopos, qui oHhodoxos omnes ad suas quadam errorem eqnidem deinde agnovit,
    affecerit;
    partes perlraheba.nl, Hos putat Billius in scholio nc ita emendavit, ut Christianca virtutia non m m
    num. 53, Luciferum Cataritanura et Eusebium Ver- mum excmplura reliquerit.
    cellensem fuisse, Roraa Ceesarearo missos ad Ec- 21 Putat Nicephorus lib. n. Hisioriaa jam nd-
    clesiam illam tranquillandam. Bquidem lii jam in- ductas. sponte Basilium rediisse, ac auxiliares Rasilio vel
    ultro reverso,
    t?r se divisi ad invicem erant : Lucifer enim, quaa- manus, non tam Eusebio, quam fluctuanti Csesa-
    cumque dissidii cum Eusebio Vercellensi causa reensi Ecclesisa ultroneas prsebuisse; dura omnem
    fuerit, jaro se ab ejus coromunione et ecelesiae se- laudem Basilio tribuit
    reconciliationis ; et ante
    gregaverat imperante Juliano ef. quamquam Luci- ;
    ipsum Sozomenus, lib. G. cap. 18, qui <le reditu
    feriani se pro Catholicis venditarent, purs revera Basilii scribit, sua sponte venit C^saream. Nec ali-
    1
    ca cumS. Eusebiu Vercellensi cousentiebat, ter videtur Nazianzenua aOirmare, ut puto ex ora-
    qn imadraodura Baronius ad annum 302 latius dis- tionis abundantia in Basilii laudes detluentis Qutd
    serit.Nonduni tamen detecta Luciferianorumsecta, igttur, inquit de Basilio, gcneroaa illa mentisque
    dura uterque proCatbolicohaberetur, et nnusquisque magnitudiitfi pra stans ftnima, Christique amore vere
    fjuontm ts'p urthodoxos ad ^e trahere conaretnr, etiara Ca?sa- inflummataf Ne Imga quidem ab hoc oratip compa-
    ftf> Cxsarcen- reensis scissura fuveb.itur. Neque difficiie putarem rauda futt, ut ad nos sc con(erret, nobieque adjumento
    ji steterit :
    S. Eusebiura Vercellensem, pro Eusebio Caesareensi esset. Vcrc simutatque me fungentem aspexit
    legatione

    dimicasse, quod omnino Cztsareensis pro Catholico (erat enim utrique nostrum commune hoc certamen $ ut
    haberetur non raodo quia in pluribus Synodiscon-
    ;
    '/iii fida defensores aique patroni dcsignati essemus)
    tra Arrianos steterit, ut ex Sozoraeno dixiraus sed ;
    statim legationi r.essit : alquf spiritualtbus rationibus

    quia Catholicus semper, frim a Basilio redeunte, tecum optime sapientissimeque distinguens, aliud simul-
    quam a GregorioTheologo habitus fue-
    seniori et tatUtemptts esse si quiu etiam huic affeelui indulgen-
    rit. Facile proinde est credere, Apostolicum lega- dum esset) nempepacisac tranquillitatis ; aliud xqua-
    E
    tum Eusebium Vercellensem, ratam Cffisareensis nimitatis, nempe necessitatis uc pericuhrum tempus;
    electionem habuisse, cura deejus legitima electione hoc inquam,secum reputans, confestim e Ppnto nobiscum
    Leque Nazianzsnus, neque Basilius ex infra dicen- excedit, atque erga perictitantem veritatem zelo exx-

    il^ unquam dubitaverint. stuat, ultroque suppetias nobis affert, totumque se ma-
    V3 Dum erpo Ecclesia illa ma!o Iabora-
    intestino tri Ecclc.si.r tradit.
    •.rd periculum
    disp>tltt sece-
    rot, et pars Eusebium jara Episcopum, pars Basi- 22 Exquade reditu Basihi narratione nonnulla
    drns in Pon- lium repulsam passum respiceret enituit Basilii ; elici posse vulentur : primuin, etsi non raultara, veltam
    tum BasUlus, , , promptc ac
    virtus fx Ins, quae pergit ad superiora verba atte- orationera tamen sive epistolam suasoriam praa- it ro g a(lls non
    xere Nazianzenus. Quid igilur, prxclartts itle eA Pa- cessisse, qua motus Basilius, in mansuetudinem fuistet,
    cifici Uiscipulus (nec enim Itic gui consimilta ipsi infe- alioquin pronus, reditui acquiesceret. Deinde ad
    rebanl, aut qui ipsius partibus studebant obluctari pote- eum legatione, Eusebii nomine functum fuisse Gre-
    rai ; nec illitis eral dimicare, aut Ecctestx corpus lace- gorium, ad cujus aspectum statim Basilius cesserit,
    vare, alioquin eiiam bello vexatse, atque ab hxreticis et reditui assensura pra^bnerit. Tertio ita alacrem
    (penes quos, tum summa rerum crat) in periculum ad- promptumque in patriara fuisse reditum, ita faci-
    ductx , simul etiam consuttoribus nobis smcerisque lem cum Eusebiu reconciliationem Basilii, ut quasi
    monitoribut m ea rt u&us) nobiscum hinc profectus in sponte facta videretur, illumque ultro suppetias pe- ad niicm con-
    Pontum secedit. Laudabili quidem exemplo, ne Eu- riclitanti fidei attulisse dici posset. Hoc sensu tra fuaretlcos
    sebii suspiciones augeret, aut schisma quoquo modo Nicephorus scripsit, Valentem et cum eo Episcopos ferendum
    !uveret,secessit Basihus; at Gregorius Nazianzenus, Arianos, ut Csesareensem Ecclesiam pessumdaret,
    qui necessitudinis familiarissimaa vinculo eidem con- opportunum tempus nactos Csesareara advenisse,
    nectebatur, et Eusebio mvisus non erat, poteratque ut rectu sentientes ecclesiis exigerent, puta Eusebium,
    iraminenti jam Valentis procell» se murum oppo- proptcrea quod Basilius secesUsset, et populus Eusebii
    nere, ac mediatorem cum Eusebio agere a Grego- ; odio ad discessionem spi ctaret, Ceterum consitium id
    ijnem fi tectt-
    tut pfasiante- rio seniore et Patre longius lmmorari non permit- frustrafuit. Quamprimum enim hos Cxsaream perve-
    nus ejf, sed tam difticile revocatur, ut vix se abstrabi
    titur, nissc nuntiatum cst, Basitius, monasticts in Ponto F
    passum fateatur oratione eadem 27 in funere Pa- scholis calc dicto, Cxsaream et ipse redit, et Eusebia
    tris et tamen, effla^itante plebe Nazianzena, a
    : rebns ommhus aliis poslhabitis conciliatur quo qui- ;

    Patre ordinatum Sacerdotera, ut Arrianis oppone- dcm facto ituimi sui benevolentiam maxime ostendit.
    retur, narrat, quos repressisse patrem addit. Tum 23 Sed res alio modo, 4110 ad spontaneum re-
    yrr se ipse, tum per nos etiam forta&se, quos veluti non ditum Basihi, evenit, quam Nicephorus videatur revera autem
    tynavos ae degeneres catulos, in Wos tamquam in s%~ narrare ex Epistolis Nazianzeni, quid ipse pro rogatum
    : et
    vissimas bestias immittebat Caesarea), oute Metropo- r(,f/ " sie -
    reconciliatione egerit, et quid antea Eusebius per-
    lispaterni etiara Episcopatus erat, nil ante cum fecerit, luculenter apparet : sunt enim Epistolaa,
    Eusebio egisse raediatorem Gregorium Theologiira, quae sine oratoria am plificatione scribinitui-, raa-
    dum Basilio adhuc ille infensus erat, ex infra di- gnum apud eruditos historiaelumen. Igitur ex Epi-
    cendis constabit. stola, quae in opere Basilii 29 est, in Naxianzeni 20,
    constat Gregorium, ad Eusebium Episcopum Ca;-
    §, III. Imignis Eusebii modestta in revocando sareensem rescribentem, prima de reducendo Ba-
    per ISazianzenum Basilio. silio semina jecisse, dum eidem gratias agendo,
    quod ipsum laudasset et ari synodos et conventus
    Interim demus Eusebium nostrum aliquid humani spirituales vocasset ; arrepta occasione, quod Basi- patet r>
    17 ut tst cor-
    passum contra Basiliutn ot errasse, vel nimis su- ; linin suum parvipenderet.necad hujnsmodiconventus tftislansmi ad
    rexit, si quid
    ppicioni addictum.vel aliorura detractionihusnimium Utum Ep'Stola
    peccavit, vocaret, modeste increpat, et ora ut vocet, spondens
    EuseOttts, innixum, quod videtur per Momum invidise vel, de- Basilium ad responsurum,
    officia et ambos eum
    tractionis numen, aNazianzeno adductum significa- secuturos, taraquam uinbra corpus. Quid ha;c Epi-
    ri, sive non ita raagni faciendo Basiliura, ut squum stnla, aliaque officia per araicos ethibita pra? tite-
    erat in tam
    tempestate; quin ctiain, ut eli-
    difficili
    rint, habeturex Epistola alia, nerape 19 Nazianzeni
    citur e\ epistola Gregorii Theologi ad ipsum Euse- ad Basilium scripta quara ideo ex intorpretatione
    ;

    bium, quae editionis Parisinse vigesima nona in Billii appnnere libuit, ut inde appareat, non minus
    Basilium
    : :

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII.


    7t
    Basilium opera Gregorii, quam Eusebii
    ipsius man- talminr; vel (ut post Billium vertit
    Bilibakius Pirc- 1)
    Buetudine Caasareain evoeatum fuisse.
    keymerus) Talis ertja itlum (Eusebium nempe) eral A '">-

    cum insltjnl
    24 Tempus jttm est, inquit, ttt prudens consilium tfenevolenlia. qualis pritu nd inimictiias
    pnclivis fuisse
    mmao
    ineamut, toltranlixque laude floreamus nos ilaque
    ; putalititnr ; nonnihil etiam, de nutrita
    EttscbU Capp.
    comparemus,
    cum Eusebio
    taude ut nec quisqmm animi maunimdine dissensione, Basiliuin roale apud aliquos audivis e,
    conjuncta. prxstantior nobis appareat, nec mulli
    nostri labores et non silens, Sed ablatis simultatnro nebulis, et Eu-
    sudores temporis puncto collabantur et
    evanescant. Cur sebii insigni pietate eognita, cumjam Basilius sub
    listtc scribam quierul
    Deo carissimus Episcopus noster lege esset obedienlix ac ordine spiritnali,
    explanatorus
    Eusebiui (sic enim ie eo nobis deinceps senliendnm et Eusebii tpiusjussu librum Proverbiorum, nilmirutn
    scribendum esl,animo ,r,j,i nos est admodum amico, et si ab bis verbis inceperit. Obediamus itjilur bono
    adsimultates componendas propenso, ac tempore velul Patri, certaminum prxmin nobis ex spiriim oraailu
    igne fenum emollitus : Ullerasque etiam deprecalrices proponenti, qut nos
    initar venatorum in loeis invHt
    ct evocaliices ad te nussurus ed,
    quemadmodum et ipse cujusdam venatici indicw cursus nostri
    qttasi caittit
    milti significavit, et mulli ipsius
    animum perspicue experimentum vult eapere. Horail. 12 init. Prov.
    cognilum habenles nobis fidem faciunl. Qux antever-
    tamus, quxsv, uel ad eum venientes, vel scribentes
    ; §. IV Sanctus et pius Eusebii obitus: scrupuli
    vel, quod erit rectius, prius scribenles, ac deinde ad
    cum Baroniani discussi.
    nos conferenles ; ne fmie nos pudeat, si victi fue-
    i \
    rimus, cum vincere licuerit; prxclare videlicet el plti- fuam vero
    '
    his ministrantihus, Gregorio, inqnara,
    losophice cedendo, td quod plerique a nobis exposcunt. Thci.logoatque Basilio, Eusebius profecerit, quan-
    Mtlti itaqtte obsequere,
    et veni, tum ob lianc causam,
    tave virtutum hauserit incrementa, utinam aliquis Itcstaurata
    iitmetiampropter lempus. Quandoquidem hseretici con-
    scripsisset. sel plurima qu.e Basilio Eusebii coope- concnrdta,
    juralis animk Ecclesiam percursanl, partimque egrfgie
    jum raton tribuit Gregorius, dum m illius laudes data
    adsunt aeturbas movent, partim [ut fapia jactalurj profjciens
    B af- opera decurrit, Eusebio commnnia fuisse vix dubi- Eutetjius,
    futuri sunt. Ac periculum esl, ne veritatis doctrina tarem, saltemquodperraittendoarljuvaret.sivein sus- E
    convulsa distrahalvr; nisi primo quaque tempore Bese-
    tinenila,siveinde|iellend:>hatretiC(irumprocclla. sive
    leelii tpirilus excitelur, hoc est sapien.tis hujusmodi di-
    insubsecutafarae demulcenda opes uterqueimpende-
    sputationum et dogmalum Arcltitecti. Quod si tibi ret. Non diu deinrle ajvixisse Eusebium The - is
    operx pretium esse videtur, ul ipse adsim atque lnc
    narrat.etdumobtantap-aeclaresubillogestaBasiliiini
    adminislrem, libique itineris comitem me adjungam, ne
    inejus Iocumsubrogatumtuissedocet, his utitur ver-
    hac quidem munus defugiemus.
    bis orat. eadem de laudibus Basilii. Ob hsee igitur, mnrtt.tr raffl
    23 Clarissime ut puto ex hac Epistola apparet,
    aclanta quid enim omnibus reeensendis, longiorem lattdc pictatis.
    quanta mansuetudine Eusebius cum liasilio, pra-
    ijUi pttor mortim trahere necesse estj cttm is qui nomen a ptetale
    aii suum teritormi.pcBnitentia ductus, egerit. Quid enira
    apposite ducebat Eusebius nempe, Latine Pius) ex
    Presbuleru m magis poterat Metropolita, cum suas Eeclesite Pres-
    migrasset,
    Scrtpsit
    liuc vita alque in ipsius manibus animam
    bytero, ad Christianae perfeotionis libellam
    agere, suaviter exhalassel, adexcelsam Episcopalu»
    post simultates enutritas, easque ex suspicionibus
    evehitur. Obitura pariter Eu«ebii iu orat. de funere
    non ita temere natas quam ad humilitatem pri-
    ;
    Patris Gregorius refert tamquam optimi Confesso-
    mum se componere,
    et in officiis illis, quai (ipso et celerem
    ris, fuisse innuit, lum iterum in ele-
    fuvente Gregorio Basilii amicissimo) multi putabant
    ctione Basilii Urbs illa tumultuaret. Rursus eadem
    magis Basilio convenire, ita Archiepiscopum des-
    civitas eamdem ob cattsam seditione taborabat; eo ni-
    cendisse, ut oederet, ut litteras ipss ad presbyte- mirum, qui honesta el ear, liscopatum per-
    rum deprecatrices evocatrices daret. Utique", si
    et
    tractus fuerat, celen morte ahreplo, atque ad Deum,
    liuiuani aliquid passus adversus Basilium erravit cujus cuusa in persecutionibus fotliter strenueq
    Eusebius, ita resipuit, ut ex sequenti in eumdem
    certaverat profecto.
    mansuetudine jure merito a Gregorio vocatus fuerit,
    28 Ex
    celeri autem a Gregorio vocata morte
    !• rissimus Episcopus, quod nimirum se ad amus- suavtssima,
    Eusebii,putat doctissimus Baronius, ad animiu 3b''.l. non v.oleuta
    sim Evangelicse legis accomi laverit. Neque enim num. 46. eum repentino violentoque morbo confe- morte
    litteras tantum officii plenas dedisse ad Kisilium
    ctum ex hac vita suHatum esse. sed quod suavissime
    credere par est, non modo quod id Gregorio polli- animam in manibus Basilli exhalaverit, vel non ita
    citus erat, et multi fidem interponebant sed quod ; violentam mortein oppetiisse signitiearet. vel somno
    legatum Gregorium ipsura ad Basilium miserit, ut sanctorum suaviter in Domino quievisse in Deo,
    ex supra adductis in Orat. de laudibus Basilii idem inquam. cujus causa in persecutionibus fortiter de-
    Gregorius apertissime docet. certaverat. Quaj verba fortasse doctissimus Baro-
    26 E Ponto igitur secum excedentem Basilium nius tacuit, quod ei disciplissetper quaradaro violen-
    iti pingit Gregorius, ut veteris simultatis in illius tiam Eusebium Ctesareensem fuisse in Cathedram
    Ex Ittnc
    animo fomites quosdam nequaquam remansisse os-
    Eusebio httml- illara cum de eo et Nectario intelligenda
    intrusum.
    titer adhtsslt tendat. Inimicitias, inquit, pmtn. quasi nonnihil esse velit, quaeNazianzenus alibi in sui temporis
    JltltltlltS, antea et ipse humani passus esset ; consilio aciem violentas Episcoporum electiones declamaverat. At
    tii.-. itti
    : scandala et offendicula inlermedia submovet cuin de hac honesta in Eusebium et egregia vi, ali-
    deinde quoniodo cum Eusebio se gesserit addens, qua opus
    infra refricare sit, nunc dixisse sufticiat,
    Proximum autem, inqtiit, Basilio negotittm ac stttdium de ejusbeato obitu ac orthodoxia cum Nazianzeno
    hoc futt, Antistitem observare, suspicionem extinguere Bazilium ipsuni consentire, duni eidem scribens
    (ex suspicionibus enim in Eusebio dissidium ortum l']i. 21, timere sefatetur,
    aeamorte Beait Ej \

    fuisse diximus) mortalibtts omnibus persuadere, mcero- Ecclesiam Ca^sareeiisem catholicam aliqni Bantio lauda-
    Ettseliit,
    l,,S VtltiS.
    rcm Ulum quo affectus fuerat, tenlationem quamdam e\ hasreticis zizaniis impleant ; et pietalem, in homi-
    cotluctationemque perversi spiritus extilisse, honestm ac iii.in animis multo labore sparsam, perniciosis sms
    laudabili concordias invidentis ceterttm non ignarum
    ;
    Nec alibi veritus est Ba-
    doclrinis radicitus evellant.
    se esse, quid obedientia ordinisque spirituatis teges sihusipsepientissiumm Episcopum Eiisebium appel-
    postularent, et post plura offlciose sancteque erga lare, dum ad Meletium scribens intor ipsius Episto-
    Eusebium a Basilio prsestita ac oarrata, uno verbo las niim. 78, ito loquitur : Litteras aecepi a picnlis-
    colligit, tantani illius benevolentiam hunc consecu- snnii Episcopo Eusebio, quibus mandatur, ut Occulen-
    tuin esse, quantum prius apud cum odia flagrari pu- talibus iteiiun de quibusdam Ecciesiis seribalur.
    ;; . "

    72 DE VEN. EUSEBIO EP. C/ESAR. 1N. CAPPAD.

    A 20 Sed cnra quts post mortein laudes adjiriuntur ambitu, nonnihil virum, alioquin exunia pietate
    v FLonRMi- majorls existiinnmUe sint, quamvis a sanctis viris prxditum insimulavit quod Hwretieorum ausibus,

    M0 -
    semner mtlucla landatio suspicienda sit, praJter ea inde animus nccreverit, ac via aperta fuerit ad Ec-
    l
    rl morttins . , ,
    , ,.
    .
    ' '

    |1:e de ejus obitu,


    f
    ,
    strenuaque fortituame temp u-e clesiam Ciesareensem devastandani, nulla reperillde)
    ffasionuno i

    persecutiouum additpost ejus mortem Nazianzenus, ut prxilktorum liominum simttliaie, Ecclesiasticorura.

    et nos supi-a retnlimus, videtur etiain aliud aece- C .'«areensium nempe, ut jnm dixerat) illins, majorem
    tilqite

    dere testimonium ipsius Nazianzeni srribentis Ep. tpit IiiiiC tiitbis iir.rerat imperilla. Sed lle hac potius dumtajat in

    33. ad sanotum Eusebium Samosatensem. Qui cum culpandi erant, qui elegerantet ordinaverant, quam "
    jjjjjjjjj,^
    post inortem Eusebii nostri Gsesarearn profectus in qui coactus impar onus susceperat. Neque Nazian- aocirinam.

    novi et cathotici Episcopi electiane noviter incum- zi>nns tantum contra Liicos et Episcopos, qui statim

    heret, ita expectare se novum pastorem inquit Na- extra ecclesiasticum Ordinem assumerentur decla-
    zinizeniis anlecessoribus Bpiscopis dignvm, ut a clnsse mavit. sed et alii Patres passim. et Hieronymus
    Sanctorum virorum Leoutii, Hermogenis, et aiiorum, prsscipue ep. 83. ad Oceanura S. Gregnrius, ad ;

    Eusebiura non exceperit. Postreconciliatnmverosibi Brunichildain Reginam Leoprimus ep. 85 et tamen, ; :

    Baailium.nondiuEusebiumadYixisse.confirmatetiam ubi temporutn necessitasexigeret, et magna inLaico


    Gregorius Preibyter Grajcus, scriptor vitas Nazinn- elucerent merita, toleravit et probavit Ecelesin, ut
    zeni a Billio interpretatus, qui ejusdem Theologi in Ambrosio aliisque accidit.
    opera revocatum e Ponto Basilium narrat sedente 32 Et hiec quidem ex cotevo et in eadem. Cajsa-
    ;
    BkUurdMn ,
    atl claxiim ntetropolis cjus aillntc viro reUgioso Euse- reensi Ecclesia versato, Qregorio inquara Theologo ,„, coonovlm
    bio ; de quo parum infra ad reditum Basilii addit, collegimus. Sunt et alia de Eusebii sanctitate testi- et pneilxlsn

    neque muito interjeeto tempore Pr&set Eeclcsi.c, quem monia, quaa etiam libet afferre. Extat S. Basilii

    diximus, meiiorem ad vitam translatus est, non minus vita per Amphilochium scripta, tuni inter vitas Pa-
    itamortis ceieritatera ad reditura Bnsilii conferens, trum Rosweydi, tura in postrema Surii editione Co- E
    quam ex raorum integritate meliorem vitam defun- loniensi ad priraura Januarii diem, in qua aliqua
    p
    (

    cto Episcopo tribuens. elucentde Eusebii sanctitate luraina. Hujus seripto-


    30 Antequam vero colophonem huic exercitationi rem etsi Amphiloehium Basilio coievum neget esse
    imponamus
    r scrupulus
    r reraovendus est, quo fortasse doctissimus Baronius, et aliqua continere velitquoe
    qui oltn t

    improbans motus vir suinmus Baronius, busebnim nuuiquam corrigenda sint, vera tamenetiani narrare non inti-

    Episcopontm laudibus extulit, ut potius violenta morte mnltatu.Ti ciatur ad annura 378 n x. Is igitur, sive Amphi-
    promoiioms estenimofFendiculum, quod Basilio
    yideatur subobscure sentire ; lochius, sive alius scriptum reliquit,
    quid Nazianzenus eadem oratione de laudibus Ba- et Eutulo socio ingressuris Cassareensium Civitatera,
    silii, dum in Ecctesiasticis praefecttiris ordinem ser- 1« visione iwctis recelatus cst tinic Episcopo ipsius
    vandum exemplo eiusdetn Basilii docet, qui per Urbis, Easebio nomine, horumadvenlus; et juod Bu-
    mKeuanm
    sacros Ordines paulatim ad Presbyteralem et Epi- siltus ejns c-sel fulurus succesior. Addit vero quod , ,„ ,„ /; ;„,, c0 -

    scopalem gradum peryenit, violentam qnodaniraodo missis Archidiacono aliisque honestioribus Clericis, paiu Basi-

    Eusebii electionem videatur damnare cum hiec occursum Basilii ac ejus socii,™»! nilrarent, in- '"""
    , in
    de Divina in Basilium providentia stibdit. In qtto tuituseos sanctissimus Bpiscopus et stttpefaetus ni simi-

    lianc ralionem teiiuit, minime repente etnn ad liu-


    ut htndine visionis, Deo gratias egil, Honorifice igitur
    jttsmodi gradiim subvehcret, ncc epdem temporis mo- susceptis hospitibus, ac universo Clero partictpata
    sotam tohir- Yin .
    nt saluliiri aqua tingcret ac snpieutia instruer.et, visione, Clerici Episcopo Eusebio nna, voce tlirernnt
    gKcinaJiiiodttm plerisque eoriim accidit, qui niinc ad Veraciter el hoc dtqna est iitinula vita tua, ut divinitus
    tt '"madid"'
    munetis. prrfeeturas infltiinmati cupitlitnte rapiiintur, vcrnm or- revclttrelnr is qm post le ornaturus csl Pimttfteulem
    dine ac spirituolis progressionis lcije hoc eum lionore thronum; etsubdit consentientia scriptori vita? S.
    afficeret. Nec enim mihi perturbatio illa temcrilasquc Gregorii Nazianzeni Eusebiura scilicet ad adven-
    ,

    probatur, qux apud nos inierduiii, et nt nonnullis pri- tum Basilii non post mullum temporis obiisse. Et
    maritts Bcciesise Sedes tenentibus obontur, et infra ; quamquara in hac narratione, quain integram non
    uno die Sanciits fiinjimus, eosqtte sapientes et eruditos apposui, videatur illud fortasse veritati minus cou- p
    esse fubemus, tjia tniiil didicerunt, nec nd Sacerdotium gruum, quod Eusebius Bnsilium non nisi per visio- undt saltem
    /""'"'"' »"'•
    ,- quidquam anle contulerunt preelerquam velie. Prose- nem agnoverit
    c quod ile tanto viro Cossarea; notis-
    ;
    '
    gnlo de r/us
    quitur, in hsecabsurdaoratoriostylodeclamare.ut in siuio, ef. cuin quo aliqua simultas intercesserat, tanctitatt
    laudes Basilii diverso modo electum deflecteret, pu- videatur difficillimum unum tamen me haurire tuto 0,111110
    ;
    .-

    tatque Baronius eruditissimus ad annum 3G2 num. posse existimavi. apud Gr.ecos et Ciesareenses, Eu-
    60, Nazianzenumalludererti/ Busebium,de quonuper, sebiura fama sauctitatis et rnoruin innocentia fuisse
    etad Neetarium, qtti item ex Catceltnmeno ad Episco- celebrem.
    jiiitttm Setlis ConstprUinopalitanas postea eveetus est. 33 Nihil ergo videtur Eusebio Confessori (hoc
    31 Sed quidquid de Nectario, aliisque sit, per ca- enim nomen illis temporibus usitatum, etiam stri- necculpandum
    in " A 'luo. prx-
    lamitosailla tempora repente ad Episcopalem sedem ctissiine acceotura, nroiiter invictuin aniini robur
    "°"«ri "use- lir./iitim tn
    r, , ,

    .«//i lut/tlla- evcciis volentibus, et optantibus ; hajc certe de Eu- in persecutiombus Eusebio tribuere aude.ij volun- stmuttatt cum
    "• s bio intelligere nequaquam Nazianzenus polerat tarii naavi inhsesisse, praeter simultatem cum Ba- uasilioi
    quem renuentem, fugientem, reluctantem, et egre- silio, nec alterius criraiuis insimulari |)nsse. Hoc
    gia el honesta vi raptum futsse ad Sedem episcopa- autem, in tumultuosa urbe ex suspicionibus natiim,
    lem, in iunere patris roram ipso Basilio docuerat. S. Gregoriusde facinorenondamnavit tantuminodo ;

    Tantum enim abest ut Eusebius Cathedram optave- contentus post ejus mortera, ipso Basilio araicis-
    rit, et omni studio declinave-
    aiubitu qmesiverit, ut simo et Archiepiscopo prasente, humanam passio- '/» '"'' impu-
    rit. 'it i[uam'iu.im, ingruente Arianorum procella, nem appellare. Neriue enim quis crodero debet, ad- '""' "'
    >> •, versltates
    j
    majorem Basilio absente experientiam ac spiritua- .
    m libris • •

    iiarm honeita £.
    versa omnia, qua^cumque S. Ba^tlius dolet , t

    rapium
    ti
    em j oc t r nam
    j i j n Eusehio optaverit Naztanzenus »
    *
    suis, ab Eusebio, sancto pioque viro, profluxisse
    ttstalar lni>l- . .
    ;

    lum eumdem semper de modestia, pietate, »c fortitudine sed multa in scissura illius Ecclesia? a factiosis,
    in persecutione laudavit ; nec unquam gradum illum plurima ab haereticis quilms seraper reluctatus est,
    ambisse, vel obscure protulit. Quinimo, statim post accidisse, ex ejus scnptis conviucitur, pnesertim ex
    ea qua? contra abusum illius sa?culi et urbis decla- epistola 58 ad Meletium Episcopum in qua jam ;

    maverat, de Eusebio sermouera instituens, de dis- Eusebio pieiilissimo, ut ibidicitur, conjunctus, insi-
    sensioue tantum cura Basilio, ac miLjri peritia, non dias contra ipsura Antiochise structas dolet, et in-
    sidiose
    : : ,

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII.


    A sidiose contra eura multa adhuo
    tiectacuhaet
    fingi, quae orat cum vila el doctrina,
    canicie t/uoque omnium quos co-
    prasvenin. Neque enim si quid calumnia? in
    tmpactas ah eum tjnovimus optimum esse scimus. Quas
    peradulationem
    eo calitmnius spargeretur, taeuit Basilius, quod
    Presbyter esset fuisse dicta, nefas est de Nazianzeno
    et princeps Monaohorum scribente
    sed toleranda quidem ;
    suspicari.
    forti animo docuit, non silenda ; et de eo Orat. x de 35Billius, qui ex Gra?cis Nonni et Nicetaa
    odio et invidia, inquit, Scho-
    Ad calumnias aulem conli- liissua confecisse profitetur, affirmat Eusebium Cae-
    cescere non oporlel ; non ut rontradicviiilo nosipsos A'on ncripsit
    sareansera, Cappadoeem Episcopum, bis pro fide ad utum
    defendamus, sed ne mendacin progrmum
    permiUumut, exukase. Sed quod ad ipsum in exilio agentem tres eru, ' m
    circumvmtoique damno uffici patinmnr. ""~""*-
    Epistolas Nazianzenus scripserit, vereor ne hallu- ?"* a
    ,llc intciim 34 Dum vero Eusebium hinc humana passione cinetur, non advertens eas non ad Caasareensem
    ijtts ncrcus tnctum in Basilii simultate, ac novitium in spiri- sed ad Samosatenum scriptas esse, quem pro fide
    ,,nn debet
    tuali doctrina, in Ecclesi» disoiplinae rainusversa-
    conlumetl* exulasse palam est. Negare tamen non veliin, anti-
    tum indicat
    inde laudat de moribus invictoque in
    ccrli ;
    quos Scholasticas aliunde excerpere potuisse, exi-
    persecutionibus robore id videtur in Eusebio Gre- lium pro
    ;
    fide Eusebium Cajsareens»m pertulisse,
    gonus servare, quod in Orat. 29 de S. Cypriano quod HxNazianzenn certum sit, eum sub persecuto-
    mngno scriptum reliquit Sanctos viros nimirum, ;
    ribus Juliano et Valente, pro Christe fide strenue
    dm:i ex aliquo errore ad Salnbnora contilia
    animnm deoertasse. Videantnr Billii Scholia, tiiiu ad
    Oratio-
    apprtUint, sese vcluii sujitum qtwddam ad hcne trpcrtm- nem de laudibns Ba-ilii, num. 31, tu.n ad oratio-
    clum allollerc; et admodum ignavi sordidique animi nem de funere patris num. 34.
    esse, eos qni rerum minus lauilaiitltirvm nitnmrmora-
    Ha;c pro Eusebio Ca?sareense Episcopo, Cap-
    3b' Itrrutu
    lionc Suneto alicui eo.vtume.liom afferri eensent. Na- padoce, uon Palaestino libuit cumulare; non ad ejus
    n us quidem
    Eusebio renrehenrlit, Ep. 29 in ?r °^"^,^
    ""
    ;

    sanctitatem certius asserendam, sed ad emendatam '

    inter Basilianos, qnoiinpn yocando Basiliain


    Ca?sa- simultatero cum S. Basilioemaculairlam, nostrum-
    reensetn Praesbyterum ;ni conciliaet synodos spiri- que vetustius Martyrologium dilucidandum, Cor-
    tnales, eidem contumeliam intnlerit sed interim
    E
    ; beienseconfirmandum; et reliqua Hagiologia, quae
    ipsum Eusebium ita laudat, ut optimum omnium hac die Eusebium venerantur, vindicandaab inter-
    quos cognnverit, aftirmare nnn dubitaverit hoc : polatione minus pia.
    stj firwn at Sacerdotem, el tantum, quem inquit

    DE SS. NICOLAO ET TRANO


    EREMITIS IN SARDINIA
    Notitia ex Dinia Serpi et Philippo Ferrario.

    insula,
    Sardorum ut est atpestrU fere tola, sic poris revera ilh fverint, quod unde
    affirmem vel ntfir-
    inter recesstts montium plurtmum offerri commo- mcm „»n habeo : solum tenere ausim, floruUse illos
    hititcm exercendx eremiticas vitx; cujus illuc cxitnia sanclitate, prius ti/tam insulnm
    occuparent Sa-
    exemplum intulisse creditur S. Eusebius, Ver- ruceiu. tinnti Cluisti
    '
    ttcum
    dclxx. Ab hoc enjn tempore la-
    cellensU EpUcopus, inSurdinia natus, quasi eosit re- tuerint corpora, in eo ubi anlea vtxerant ipsi
    Stitdinla sepultique 'ptoruni wquc
    gressus exTltebaide secunda, ultimomutatiquati et culii
    ins itutum fuerant loco, usjue ad annum mccxvii. Tunc ci 1« I 1

    loeo cniii S. Lucifero Culatitano Episcopo exilii socio, quomodoea fuerint inyenfa, descripsit Ludovicus Civi- occultorum
    ..'
    liani Apostatx permissu restitttendus E, pat tatensis Episcopus, cui omnem iuvciliMnen
    eorumdem notitiam
    suo. Dcthtxi eijo S. Lucileri Acta tul dicm xx Maji acceptam refert Dnnas Serpi, in Chronica Sanctorum
    de S. Eusebio ad i Augusti successorcs mjciit ; tiiie- Sardinix lib. i cap. 1, eosdemque Catalogo Sanctorum
    cim apparet cx ibi deduclis num. 40, Sanclosnon re- generali inserens Philippus Ferrarius allegat Tabulas
    divisse immcdiate al> JSgyptq m Occidentem ; sed or- Ecclesia? Civitatensis, ul prima fronte rem conside-
    I
    -I s ,!:,,, U Orienlis EcclesiisturbatUsimis mvltam dedisse
    ,, ranii dubium videri vtx ullum posset, i/uin a>t tllius
    F
    npcritm tinijiirciti fructttm facluros, si rem unanimiter
    schpsit
    ,
    eeesim vertineat, vel sallem vicina eidcm
    I ,.,.,,! Civitatensis
    ijfrcrc pnluUsent. Sed rigidius agente Lucifero, nut- sil Dominse nostrae de Loco sancto. inler
    parochia t'{j'ico t :is.
    aitcrtbltttr;
    lamque communionem volente cum EpiscopU Ariana Longoruni et Teniplum quorum poslremum locum
    communione. atiquando pollutU, qnantumvU poznilenti- vulgo Tempiu, chibet Topographica Sardinite tabula,
    .

    lius ct doctrina CatholitU; nnt-im est inter ort sub nomine Tempi iu Septemtrionali insulx parte, cui
    schisma A,ntiochix, \dn loco S. Meleiii, eo quod fuisset u Capite seu Promontorio Lugoderi seu Loci-aurei
    i,h Aiiniitx ordinalus, S. Pauiinum ordinaverat Lu- nomen est, \x p. m. ./ mari.
    cifer : quod cum nou probasset, Alejcandrinx synodo, Sed ubiriam apud Sur>l»s inveniemiu Civitaten-
    :i

    ejusque decrela n suo signata legato, allataque ab Eu- sem Episcopatuml cnm u r/ai cnrirwiiu ceteris concin-
    ' ,
    tut V Srd quis totis
    sebio, nec rejicereposset, necrecipere veltet ; ii:,nv>iit- navil descriptionem insulz, Ailanti Blaviano i tii Sardmia .*
    LttCif r,i

    ttdSt i l>, lcflf: bundus itt siinm se n cepit Sardiniam, Eo tunc secutum iliim, prxter Archiepiscopos Calaritaiium, Arboren-
    fuissc Eusebium, aut postea illuc accessUse, tiedum sem, Turritanum, solum nominet Bpiscopos quatnor;
    hi

    tliii/uriiiticcm tht miirtiu traxUse, iiullti rtiiiuiic fit pra- Algarensem AmpWierisem
    , Prosanensein (nam ,

    huhilc : quippe >i»t nh Antiockia H>>m>>m feslino quott Prosariensia legatur typograpliico mendo impu-
    rfililrulilm Ifijnl t,>ui> r>>tt»,ifiit. mnlt» l>Cfft>>lt via tandtim estjet (Jsellehsem; omisso, </u, >, Cat i/i« a
    <>l>:l:r
    S
    nppeUere tlluc .potuerit, quam circum nuri>j>ii>, Siciiia Pitulo tn Oeographia sacra suggerit, Phausiano,
    $eu
    in Siirtlttttitm deflecte-ndo, ubi inventurus Luciferum Terras-novae, lamqtiamjam wiitum Bmpuriensi
    Ore-
    cssrt, in neganda gui communione obfirmatum. stagnmsi item Castel-Aragonensi, quos prsediclis
    2 Reclius igitur.ipsimet S. Lucifero ibidem ml an- qtiinque juiigit Ludovicus Moreri, m .-un matjno Dt-
    .
    i

    nds cticiicr i»t» superstili, laus illa tribuetur ; ipsinsque cltonario historico nnprr Gallice edito; rui tamen non
    amptpxi
    i» lem ss potitts i/niiiii Eusebii clisn|iuli dicentur fuisse prxtilu- omnem fidem adhibere ausim. An forte ad solvendum
    Ntcolaus et faiiSancti Nicolaus el Tranus; si tamen illius tem- nodttm faciet, quod Bosa, non quulem Loco-Sancto
    Tranus
    Jumi T. V
    :

    10 pivpmquior
    . :,

    74 DE SS. NICOLAO ET TRANO EREMITIS.


    prflpinquiorquam Terra-nova, Algarium et Castellum- Hactenus seripseram t ex Dima redditurus Latine D
    Al CT0R6 aut efiam
    Bosn citta
    I>.
    Aragonense, ml prittsforte Episcopalis t quam tres i(- qux ille ex Ludovico Civitatensis scripsisse profiletur
    Terrat-novm
    dicta P Lr civitates vtciniores in tabulis Topographicis Italise cnm animadverto, eumdem gui bis in margine et semel !-:p svopus P
    an, 1(150 a Joanne Antonio Magini editis Bononix et in conte.rtu ipsovoeatttr Episcopus Civitntensis, in ea-

    an, \N>-1 a Joanne Bteau reformalis Amstebdami, dem margine Ludovicutn Episcopum
    vocari semel
    iion simplidter Bosa, sed Bosa-citta scribatur, quasi TerrsB-novsa. Hsec sane civitas, ad Orientate latus
    Civitas ad Bosam fluvium? (ab hoc enim illa nomen insul.r sttti, initlto proprior est Teinplo mipra nominato,

    habet) etan ea simplidter et quasi Antonotnastice Civi- quam in Occidentali littore Castellum Aragonense,
    tas Sardis thcitur/ multoque magis quam porro versus mertdiem receden-
    4 Jd sanevel simile quid oporterei cogitare si verse tes in eodem Occidentali littore Alganum et Bosa.
    Tale quid tunt quas Ferrarius allegat Civitatenses Tabulse. Sed ffuc omninose applicat Ferrarius in Notis ubi Tera-
    videtur indira-
    re Frrrarius.
    vereor subinde ne bonus itle scriptor, lecto Ludovici plum oppidum haud obscurum Phausanen-
    describit

    Civitatensis nomine, lamquam auctoris; imaginatus sis dioecesismterSassarim, wbem olim Episcopaiem
    sibi sii, consequens esse, ut in Ecclesiss ipsi subjectse et Phausaniam sive Terram-novam hinc xl p. m.
    tabulario ejusmodi relatio descripta inveniatur t aut ad inde xx, intra Montes quis enim non putet hanc :

    ejusdem dicecesim pertineant Sancti, ejusque proprits esse dwcesim excujus tabnlis dicit se habere Sanctos
    Fastis adscribantvr. Sane in allegandis Ecclesiasticis istosf Restat igitur ut Sardis dijudicandum retinquam
    Tulnilis, adeo vurius inrertuxque Fcrr-irius est,ut segre quanium Ecclesia debeat nomine Civitatensis venire.
    divines, quid Tabularum nomine ille intelligat; nec Utmam ! sirnt Ilaliam sacratn Ferdinandus Ughellus,
    Cjuid 4i

    CivUatnruii bx
    raro deprehendatur nominare numquam visas , nec Notitiam Siciliensium Ecclesiarum Roccus Pirrhns,
    Apulia, usquam extantes. Interxm vehementer propendeo utsu- Galliam Christianam Sammarthani , Hispanicarum
    sptcer Ludovicum istum
    fuisse Civitatensem Marsici Theatrum /Egidius Davila, ita expandat aliquis Sar-
    veteris in Apulix Episcopum, ab Uono-
    Capitanata doicarum Episcopales Catalogos, antiquos ac novos;
    rio III tamquam supremo Insulee. Domino.illuc mis- alise enim ante Saracenos, alia: post itlos, ut civitates,
    sum anno uccxvn in auxitium B. (fortassis Bfatricis stc cathedrx fuerunt. MuV.um sane res illa haberet
    aut alterius habentis nomen a B. inchoatum pro more usum cuicumque res Sardoas attingere volenti : necta-
    sectt/ij Judicissx Calaritanse et Arborensis, cujus jura men id aliunde quam ex Sardinia sperare possumus,
    Pisani invaserant, tolius insulx supremum affectantes ubi fortassis satis ad rem eam litterariam est, si de
    Dominium, ex jure fut voiebantj sibi pcr Romanos Primatu contendentibus satis etiam esset concordix.
    Pontifices ante ducentos annos concesso. Nam Ughellum audivi excusantem Insulanorum jurgia,
    tjSanc tnvenitur Dominse illius, quae eademetiam ob q i
    sibi jam seni non esset animus idem quod dc
    illuc tnitstu
    Massffl iii Liguria Marchionissam sescribit, epistola Itaiia fecerat etiam pro Sicilia et Sardinia exigentibus
    o") Honorio 3 apud Roijnalitum in annalibus num. 00 per quam obsequt etquam diffictlesit talibus facere satis, didicit
    :

    Legafus,
    iltasuggerit metuendum esse, ne qui Blasio Tarritano in S. Agatha illustranda Bollandus, querulos expertus

    Archiepiscopo, in Apostolicae Sedis obsequio quou- Messanenses aeque ac Panormitanos


    dam ad Calarim venienti, pro eo quod credebatur 8 Interim ex isto quocumque Ludovico et cujuscum
    Descrlbit is
    ab ipsis Apostolicae Sedis Legatus, multas injurias qne Civitatis Episcopo, scribit Dimas, quod SS. Ni-
    tocum ana-
    ac mortis minas nequiter intulerunt. cum non es- colaus et Tranus habitaculum sibi constituerunt in- choresii ac
    sent in fortitudine aliqua constituii nulluru impo- ; ter Logonium et Templum, in loco Sardoa lingua pultura i

    sternin Ronianae Sedis Nuntium aut etiam Legatum ideo dicto Lrgu santu, ubi Deipartt Virgini orato- eoi um
    alium, qni non sit Pisanus, patiantur suas vices rium dedicarint; ad quod cum propter ipsorum in
    inter ens explere, cum sunt in arce roboris radi- vita atque post raortem miraculis clarescentium me
    cati, et in specula superbise apud semetipsos firmis- rita (nam sepulti etiam ibi fuerunt) magnus undique
    sime fundati. Ea propter, inquit, Domine venerande concursus fieret, tres itudera vicuii collecti sunt,
    ac sanctissime Pater, caritate illa quae Christus est, sub nominibus SS. Nicolai, Trani et Quirici. Et
    qua et tenemini potenter subvenire oppressis vio- viculi quidem nunc sunt nulli, sed supersunt eccle-
    lenter; mittite Nuntium vesfrum, virum utique ho- nuncupata1 ad quas Gallurenses et Tein <' tnventionem
    siae tres ita ,

    factam an.
    nestum pariter et discretum, avaritiae execratorem, plani omnes multa cum devotione solent accurrere
    :.: i

    et caritatis justitia-que amatorem, qni perscrutetur sigillatim autem constat, quod ad eeclesiam Loci- F
    subtiltter etc. Ad hujusmodi preces credere possumus sancti, in die dedicationis ipsius, concurrat quid-
    missum Ludovicum ; dum Ugolinus Cardinatis rem quid <
    j
    -.t niortalium in Gallura, Monte-acuto, totoque
    Pisis (omponit, et ohtenta male itsurpatorum jurium Anglonio. Adtht idem Civitatensis, multos prxdictxs
    restitutione excommunicatos absolvit. Sanctis fuisse discipulos ejusdem instituti sequai es
    6 Tum vero licuerit ipsi Ludovico, Insulam visi- quonnn memoriam nulla supersit. Denique etiam
    ttimen
    an. 1217 Vfl tare tutam, et transjerendis Sanctorum corporibus, quae. subjungit, quod anno millesimo ducentesimo vigesi-
    1~ transtulit
    inventa interim fuerant reperta, attendere; si tamen res acta mo septimo apparuit Regiua cuelorum (cui Sancti
    Cnrporu ? est tllu, quiapud Dimam Serpi in Margtne per zyfras isti fuerant dum viverent devotissiuii) cuidam reli-
    notatur anno 1217 ; et non potius decennio post, sub giosae persona? docuitque locum ubi inveniemla
    ;

    Honorii successore Gregorio IX anno (sicut in textu essent corpora sancta ipsorum inventa autem se- j

    ud tongum scribitur) millesimo ducentesimo vigesimo pelierunt in ecclesia montis, nomen habente S.
    septimo; Ubaldo prsepotenti Pisano cive eadem at- Mariae de Loco-sancto.
    tentante, ob qnaz fuit anno mccxxix anathemate per- 9 Hactenus Dimas ex Ludovtco : qui porro videtur
    cussus. Anno deimte mgcxxxvii idem Ubaldus, obtentis de suo addere; quoti, propter miracula magna, qu^e In t.ccltxia
    Vnrii di
    jnre uxoris Adnlastae Principutibus Turritano et Gal- Deus operabatur ibidera, meritis Reginee Angelorum ,s

    lucn sancto
    luriensi, in cujus postremi Lo-
    districiu continebatur et Sanctorum istorum, Honorius Papa II, qui sedit
    cus sacer, supremvm ditionis su# Duminum agnovit secuio uiw ante revetationem inventionemque prxdi-
    Romtuutm Ponttftcem, fuitque a vinculis rxcommunica- Legatum suum Cardinalem Accimonen-
    ctam, misit
    tioms absolutus : sed ad
    missum ait Rainaldus
    hoc sem, nomine Joannem, qui piaedictam ecclesiam
    Gregorii Pontiftcis Capellanum Alexandrum ut reti- consecravit, atque Apostolica auctoritate constituit
    nendus nobis pro Ludovico sit annus mgcxvii vel xxvn. Indulgentias muitas ipsam visitaturis sicut et ego, :

    Jjoc tamen fortasse certtus Fara discerni poterit ex Dimas, ipsara visitavi, censuique habendam
    inquit
    Episcopo Sassarensi, horum Sanctorum memoriam fa- unam ex venerabilioribus hujus regni. Meminit Ciac-
    eiente in librode rebus Sardois, necdum nobis viso, et conius alicujns Joannis quem Honorius II pro se fece-
    vn Nolis Ferrarii alibujue sxpius allegato. rit
    :

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 7J5

    rit Cardinalem episcopum Ostiensem, anno mcxxv, ad- in margine atque in Indice, vocatur Regina ex usu D
    ;
    pridem a novissimus Ciacconii
    dit locupletator Oldointis, quod tcilicet vutgi, tali tituto appellanlU Judices constitu- ^ctore n p,
    Joanne Card. ,

    dedlcata ante
    hujus sanctitatis rumor, citm adhur eremi Camatdu- tos a Ptsams, insulxrnnqwsttortbus, per eu loca. ubi guomodo ite
    annos 100 lemis Prior generalis esset, Appnnini terminos Saraceni suos kabuerent Reges, quamvis
    pra»- ipsi tates s*se ge* dtcti?
    tergressUB, ad Constantinum Sardini» Regem, et non scrtberent nec a Ptsanis scriberentur ; et sub Ro-
    Marrhusam ejus uxorem pervenit : qui curo a Joanne manis, usque ad Saracenorum adventum, nuttos insnla
    suorum Monachorum coloniam impetrassent, fnn- Reges babuerit. In Hispania, ubi Maurorum Prse-
    datoin Sardiniacoenobio multis illud opibus ac pri- fecti Reijnm sibi tituliim arroqaverant, Mtramolino
    vilegiisauxerunt. ffinc verosimile f,t Joannem istum, sno in Afnca lmperatori solo nomine tenus subjecti
    jam factnmCar<iinalem,cui\is(]extertiatcet prndentia eadem ratione inductum Rcqium nomen, eliam ad ip~
    semper ad Romanae curiEeofficia peragenda ususest sorum domilores Araqonios atque Castetlanos Reijes
    Honoriu.*, libenter suscepissc onus Legatioms Apostoii- transiit ; unde tln tot fere mtmerantur regna, quot Afrl-
    'V ni Sardtniam, ut eadem opera suos ibiotim fdios cam respu tuitt illuslres urbes, Saracenis successtve
    visitarct. ereptie nunc Hispaiuamm Reqi-
    : atque hinc tot tituti
    10 Sed animadvcrtendum, Regem dici Constanti- bus appwijuntur, quos brevius el significantius Hispa-
    num, quomodo pra-dtcta Judicissa B. apud Rainaldum niarum Indiarumque Reges Catholicos appetlamus.

    DE S. ALBANO MART.
    MOCUNTLE IN GERMANJA PRIMA
    ITEM DE SANCTIS MARTYRIBUS

    ALBANO EPISC. ET DOMINICO EREM.


    BUBANI PROPE FENETIAS HONORATIS.

    COMMENTARIUS HISTORICUS.
    §. 1. Martyrium ac PatriaS. Albani Moguntini.

    Beatus Rabanus Maurus, quartus post S. Boni-


    Arckiepiscopns
    facittm Moguntinus anno ,
    pro Theodosio nominetur. Et hoc plttrimos decepit ; ut,
    ticet errorem eum esse vix dubitarent, ipsius tamen non ittm tn

    dcccxlvii ordinutus, cujus Acta Hensckcnius Bedx eum svpposititto


    esse crederent, sequuntur autem ibi Alba-
    ln Rabani
    dlustravit iv Fcbrttani, jam inde ab anno x num sic prolixe laudatum, pnmo loco sancti Rufus et
    Martyiotogto,
    fju.sdem quo Fuldensis scholx Magisterium susce-
    secttli, Martia cum elogio longiori : detnde nomina Romanae
    pit, factus deinde tbidem Abbas anno DCCCXXVIl, variis et Demetrice. Botlandus in sua ad Sanctorum Acta
    tlaruit scriptis libris, quorum singuiorum satis accurata Prxfatione generali Cap. 4 §. 7, memtnit altetitts

    ratio itabctur apud antiqnos, necdifficile est xtatem Murit/rolnjii, ijiind S. Maximini jnajus vocare solet,
    cognoscere. Archiepiscopus autem, licel ConcUn^ ka- quia e.x illtus monasterii codice, anic quingentos annos
    bendis gravioribusque implicatus negviiis, uon tamen exarato ; una cum attero minori
    nobis transcriptum fuil

    ctedendus est prorsus *cposuisse calamum, qutn subinde. antiquiorique et istud, licet nomen auctoiHs non ad-
    ;

    altqutil scriptitarit quoad vixit, defuitctusanno dccclvi. scribatur, in multts tunien repertt smulc M$. Sangal-
    pro Fuldensi
    Jn fiis potuit fuisse Martyrologium Hrabani, ptoutin lensi. Sed ibi, nec primus nec soltts Aibanus legitur,
    AOhatia scri-
    pto MonasterioS, Galliapud Helvetios wtitulatum repe- neque eum elogio; sed medius inter alws quatuor koc
    C nt ffenricus Canisius, tomoque 6 Lectionum antiqu. modo ; In Africa Saturnini. In Ceesarea depo^itiu F
    inseruit. Quia tamen nullns omnino tiiulus nontini ad- Eusebii Episcupi: Iu Moguntia S. Atbani Martyris. uut US. Ire-
    vtrensi, quod
    iliiur, potius credidertmid abeonecdum Abbate sci tptum, In Siciliacivitate, Ruffini et Martise. Item in Africa,
    Rabam noa
    in usum privatum Fuldensium Fratrum, quorum va- Quiriaci et Apollinans. Qasecum sint, tif oides, longe est.

    ria subinde dispersio effecerit utopuscutum istitd apud dissimillima, male illud diceretur Rabani; esto aitbi

    ittos pcrieritt servatum autem apud Sangallenses sit. San-Maximianensibus scriptor ssepius ac liberaliter

    2 Htec duo pr.vnusenm : quttt tn isto Mnrttjratogio, usus eo Curautem etiam non hoc locof FortassU
    sit.

    sotus S Mba- tam antiquo ;sr vera prxsumptio est) etad Mongunti- quia videbantur parum congrua illis, qudt e.c Goswini
    nui refertur uam dioscesim, intra qvam Fuldensis Abbatia consistit, prolixiori legenda, tuncpassim credebantur de S. AI-
    boc d:e ;
    adeoprope spectante, ndxi Kal. Julii solus S. Alba- bano, licet pn>rsus asustata,

    nus nomtnatnr; et quidem cum prolixiori, qttam pas- 3 Nos i&tmc omnia , quantacumque verbasitaie i

    l\'\ creiimtu,
    stm plenque elogio, kis oerbis concepto : In Mo-
    alti ntita, nihil morantur quin amptectamur imprimts Ulam ej insnta,
    % li \ ill j.
    guntia natalis Albani Martyris, qui sub Theodosio <liuim Habanus offert solidiorem certioremque notitiam : fo\
    Imperntore de Insula * Narasia pergens, cum S. tn jua tatncn dolemus a librarus depravdtum nomen
    *
    <rf. nausia
    Theonesto et Urso, Mediolanum venit indeque : loci, unde Mediolanum Sancti venerunt, Namsiam
    exiens* pervenit ad Gallias; et in servitio Dei ina- ttutu vel Nausiam aut Nauseam Insulam nemo novit;
    • an perrcxit?
    nens, ad martyrium pro nomine Salvatoris prom- quamquitm pr.rsnincir ex nominis affinttate possimus t
    ptus [erat]. Postquam autemin Augusta civitate B. iegendum esse Naxiam insulam : (qux Cyciadum una
    Ursus Martyrium accepit, Theonestus cum Albano est anttquioribus N;ixus dicta) unde Paulus Episco-
    Moguntiacum pervenit : dumque ibi praedicaret pusr>:; TSxZibyj ^qu^k civitatis Naxiorum m C stib Ihrodosio
    ,"(>»( llbu-
    C. P. Act. 5 uivcniiiit subscriptus. Mcut.v Patria
    l

    verbuni Dei, Albanus discipulus ejua Martynum ex.- NUM,


    plevit, et sepultus estjuxta civitatera. Eadem onuua sentcntiam contra h ereticos ferenti. Fueritne Episcopus
    uerba in supposititio ul> annis circiter quingentis Beda S. Theoncstus, td quod posteriores votuerunt, nonau-
    (namvocat GenuinusJ sic describuntur, ut Diocletianus sim assevcrare ; ttti nec quod discipuli ejas UrsUS et
    Albanus
    : , )
    ,,, \, ,

    76 DE S. ALBANO MART. MOOUNT.


    Albanus fucrittt Presbyteri. Potuitabsqne illo chara- Perpetuo servct, benedicat, protegat rede^ :

    XVCTORE D P. ct<ii\ vir egregias et ecctmastica aliqua digriitate inter Illtsqtie et popnlo toti coelestia senum
    IKaxios Presbyteros conspicuut , causa negotii puib Post vils finem, sinc fine habit&cula donet.
    Ttifodosio Impcraiore ttactandi, vruisse Mediolantim, 6 ha sttppleti versus sitjmfirarent , svrtpto se essc ad Hmnnn
    dlCtO po\iti;
    circa annum caxxxx vel GGCXC . iina ciun duobus intni aiuunn DOCCXXV, quo Rtibant inuiicdiatits decessor

    Clertcis discijiuhs suts ; cxhortationeque S. Ambrosii, Otgarius Cathedrse jffchiepi&cop&li admotus est ; et

    contra Antuios foritssime dinuranlis, fuisse ad simile antutm dcccxl , quo Ludovicus puts euXessit c vivis.

    ccrttuncn dnitAatns direetusque in Galham. Soc ui Cum aiitcm locuA ipse vnl/jo inutcupardur ad Hun , id

    conatu t cum s/ugust.v Prxtoriae in Sntassits marttj- est, ad Gallinara fsic entm Gcrmanis bodieque scribi-

    riwn subiisset S. Ursus, de quo egimus i Febrnarii ,


    tur qttod pro dtaiectorum variciatc alus Houn, Hinc
    tandcm ctiam prrvcnerit Moguntiam Theonestus post Hen c.rpru-niiir placuit atltisionem facerc ad Hunos ,

    post moriem mortnn S. Maximi, ab Ariams hffireticis multas et Gernuuu c depopnlatnres atqtte Majuntix vastatorcs ,

    S Maximi simuique indicare martyriwm S. Albani noh adeo mul-


    atrocissimas instdias et persecutiones passi pro fide
    orthodnxa, atque septies de sua Ecclesia pulsi (uti tiun prsecessisse Martyriwm S. Aureei Episcopi, anno forsan tamen
    CCCCLi (ut ptitamusi c;rsi sub Atttla. Neqite ctuuu alic- ntiquanto
    de eo soribit Mnjrnfridus similia plane sustutcbat
    scrius passus
    Episcopus Aura?us, et ipse aliqitando cadem de causa num a vetbsimilituftine est, vcl Aur&um ab initw fere
    est Sanctus,
    exul, uti in Commentario leges guetn de illo collegi- seculi iv Episropatuin iniisse, eumque ad annos q/.ui-

    mus xti Jumt. Tum vero Albanus uti junior sic et , , quaginta tenuisse, ittter annuas fere barbarorum iwcur-
    ad Incessendos hsereticos animo-inr quam Theonestus stones : nit.T tandrm cnm cxruiio urbis fincm acrcpc-
    magistro stto prseriptterit comnam marnjru, ctuu&causa ri»t ,-
    vel extremfs Ho\ibfil annts , rirca CCCCxx
    tam solenniter a civibus colitur, Christi, piimunt moguntiam applicuisse cum Theonesto
    ab eodem pos- 4 Huic expositioni ad amussimcnnvriiiunt pigtura et Albanum, in auxilium dicecesis, gravissime ab Jrta-
    sunt credi domusque in platea
    versus, inscripti in fronte sacelli , nts afflictx,
    vcrsus,
    prtmum E
    B qum S. Petri dtcitur Mogunti» stanfis ; ac 7 Jt> Vita S> Maximi, quamTrithemvis in librode
    cttm IM turba-
    quidem rythmo Germanico hic sensfts exprimitur. vins iltustribiis cdmpifavit ex Meginfredo, circa finem f^Mmu\ l -

    Albnnus sanetus hic requicvit, secith x Fuldensi Chronohgo, dieitur quod sub turlm- ctesia \fatus
    ess,'t
    Scisso cnm eapife agonem complevit. tioiulois rrrltst.v , inins thi eitinnrrut , <•! •jiiorum boita
    :

    PersibUi deinde Latinis, atutiun Uomini CCGCIV mar- pars ad Honorii Trhperatoris tempora spectat , rau}ta
    tijno Albani assignantibus neque a stylo ct setatc Rn- ChristiaiiNinun millia, pcopter CathnlicsB fidei C'in-
    hani mullum abeuntibus, sic plenius explicatur tota fessionem, ab infidelibus et hrereticis apud Mogun-
    res. tiam et in omnibus terminis ejus crudeliter fuerunt
    Post Christum natum ,
    genus humanumque re- occisa : quorum apud mortnle> nulla penitus habe-
    [demptum,] tur memoria, propter malitiam impiorum et penu-
    Orbe quater centum numerante et quattuor mm h'il-'-lni!n smptbrum'. Nusquam satis in urbi-
    [annos ,] bus et oppidis securi quando et gladius ubiuue ;

    Dum tenet Imperii raoderamina Honorius , saeviebat Gentilium, insania et non minus ptfrfidia
    [Urbis] invaluit hsereticorum. etsi pacem viderettjr ha- Nam
    Sceptra Moguntinae Auraeus fert Praesul et bere Ecclesia ab Romanis Principibus fue-lstis qui
    [exul,] runt subjecti, ut abnegare Christum jam nunc hemo
    et ex iem
    Arius atque fidem labefactat schismate diro; compellereiur- Arianorum tamen in tantumeo tem
    adscri'-imus Advenit Sanctus longis Albanus ab oris porevsesania praevaluit, ut niliil aut parum' a per-
    anno 404 et
    Qui cum divini constanter semina verb> secutiohe gentiura differret. Deni jue Franci, tara
    xlati s.
    Aurxl Ep. Spargeret et verae fidei convinceret hostes, Orientales, quam illi qui ad ostia Rheni consede-
    Obrutus infida, pro Christi nomine , turba rant Occidentales Gothicffl quoque nationes, et alii
    Hic capite oblato passus requievit et ipsura ; Pagani frequentes in Galliam raotus et incursusfa-
    Ipseraet (o factum cun--tis mirahile seclis !
    cientes,Moguntiam, Coloniam, Treverim, Worma-
    Coraplexus propriis ccelesti nuroine palmis , tiara,Spiram, Argeniinam et alias trans Rhenum
    Adportare locum meruit valuitque sacratum ;
    urbes mraia crudelitate sa?pius molestabarit nulli ,

    ISunc ibi tam Capitis quam Corporis ossa quies- parcentes gradui, sexui, vel jetati.
    cunt. 8 Ea erat, S. Auraeo Episcopatum tenenfe , facies
    3 Hic in Albanus suum ma-
    mcdio depictus est S. rerttm : qnxcum tandem ad extremum urbis dliasprse-
    mbus caput gerens; ad eum sctlicet modttm, quo alias W.atum prolapsx
    polenlis, e.ccidium ab Attila prius tamcn ,

    s.rpr monuimus pingi omnes Martyres capitc cssos :


    inundatUihm Pagdtiorum multiplicitas, quam AUila
    lur, otnnis illa
    nam mos occasionem dedit opinandi
    talis eos revcra Rex Ilunno-
    , cxpitin ore hominum, sub nomine Hunnorum venire,
    ruin an. 451
    scisso capttcambulasse, ipsumque delulisse ad locum el posteri* trudi srniionc vnlqi itaque
    . etidm Albahi urbem
    sepuUttrx : quem popularem errorem nthil attinet phi- cstdes ad eorumdein Umpus referri, rtsi niultis ante. ir- v istaret.

    ribus Itic arguere : potius addantur reliqui versus ruptioneni Attilx anms patrata. Interim Itic notandum
    picti ex altero Sancti latere. occurrit, qttod cmn Ma?nia prioris Morfuntiaz, per Ifun-
    Hinc lstud pietatis olim construxit avorum nos everso- in campestri loco spatibso, longlus a
    tpso vbi decot- Albano, sacra decorans araque sacellum : Rheno distante fundata fuerint ubi nunc
    , est do-
    latUi crtditur
    ^Edibus hinc istis adscriptum nomen ad Hunum. raus leprosorum et ecclesia Sanctimonialium S.
    ioco
    Nam juxta Historias, Albani tempore passi Mariaj, quge Sacra-vallis dicitur, ut srribit Sigehar-
    Hunorum, quam lata patet Germania, saevit dus in Actts S. Anrsi per verba a nobis relata num.
    Gens, Moguntino sed tunc crudelias agro. iO, notaudnm, inquam est, quod a veteri situ civitas
    Ergo Moguntinis Albane, pie advena quon-
    ,
    dcfluxerit ad eum, in quo Albanus cxsus cfeditur, sUb-
    [dam,] urbanum tttnc locum ; cujus corpus et cuput delatttm
    Nunc cceli patriae civis Christique coha?res detnde est ad vicinum montem, qui antiquttus a Gcnfi-
    Quaesumus exores Patronus Cunctipotentera. Hbus itominabatur Mons-Martis a tumulatis
    , antem
    Ex hinc sequenttum versuum dcpuxerant initia, so- tbidem magno numefo Martyrtbus. Diodetiani forsi-
    lumquc potuerant ulltma hemisticltia legi ac renovari ; tan aevo passis, Mons-Martyrum cotpit dppellari, nttnc
    haud tncpte forsttan sic integranda ,
    vero ab ecclesia ct Abbatta, istic erecta circa finem viii
    Vtvat ut Olgarius per secula nomine clarus, seculi, S. Albani Mons vocatur.
    Atque Ludovtco Donunus ^ub Pnncipe nostras ,

    §u
    DIE VIGESIMA PRIVA JUNII. 77
    non quidem viribus meis D
    stylo subserviente coll»gi;
    §. II. Vita a Goswino male consuta, sub an- innitens, sed in confidens non de aictobe d
    spiritu sancto ;
    v
    num 1072, et a Canisio vulqata. cothurnato turgentittm verborum prae-nmens f.istu,
    sed viventis aqiiea desiderans haustu
    TV
    iJicalitiis Senirins muler,
    reflei Magni
    Seculotl hlt. 1 reruin Mo lunliaca- quidem po..deris videbatur tale quid ultra vires a"
    Vltam scribll ,-nm cap. 48 nnm. 4, nfutattt Ilenrir,
    GunlM cnnje,- gredi ; quippe nbi scirera si ad pnblicas prodiret
    Goswinus
    ctm a qiia u edUa a
    .

    , g AU)ani AHa sigeharil) M nurfs, ine a plurilius notatum iri sed iteruin ad :

    Mimacho Sunt. AWanenai tritmU ei teilieet qut dici-


    ,
    constantinm animura roborabat reverenda seniorum
    Utr Auclor Actornm Aiuaei e.l Justmx, tcriplorum canities, amiis matura, cygnaeo oapite florida. om-
    sub unnum mccxcvii nianuscriptnrum inquil meo-
    , , niutn prorsus auctoritate digntssima ; qure me ne-
    rum optimus , clare ac designate illius [Vitae] au- gintetn urgebat, olielientiic stimulo renitente:n tra
    ctnrera pronuntiat Goswinum, duasquc ejus Prafa- hebat. caritatis loro Tastringebat nullam esse cau-
    tiones praoflgit. . . unam ad Sigefridum, Archiepi- sani] dicens qnse me tantoper; ab hujusmodi deter
    scopum Mnguntinum ; alteram ad Bardunem, S. reret; cum pauie omnis historia et chronica magis
    Albani Abbatem unde : colligitur pnmo, scripsisse audita quam visa denarret. Ita ergo nefas putans
    circa annum mlxxii, qund et postea in eo ipso anno hujusmodi noncredere; ratum duxi jubehtibas pa-
    connrmat idein MS. Deinde, videri quidem fuisse rere, unde et pedestrura prosaice pro posse t^xui
    s. MartM Munachum, se non Monasterii S. Albani.
    I
    Nam . . historiam in antiphonis vern et Responsoriis her-
    :

    rrrosimiwer d e Abbate Bardone ipsique commisso Monachorum moniacae dulcedinis respersi melodiam.
    cadu ita loquitur, quasi suus neuter esset... Quin 12 Quod siquis de Fastis et Chrontcis qu ed im
    et Albanum, Hardnnis quidem snique sodalitii Pa-
    hic inferta rausetur, et cura Martyrfs agonem et " quomodo
    tronum vocat, non autem suum Denique Pnefatio- coronam texere debuerim, rdepotihs phiaH
    nem prioretn sic orditur, ut in Episcopali mona- vel topographiie ostentaliter studere cachirinetur;
    sterio Fratrem se esse indicet his verbis. Q lamvis agnoscat [eruditis] auribus niliil tale mirum videri;
    Cliristianae Reiigioni, ex sacri Ordinis professione , cum siepe vcritas rerura colligi Soleat ex congruen-
    debeam, ut Deo et Sanctis ejus omnibus Onhodo- tia locorcm et ordine temporum. Quod si nos nlte E
    \is liumili devotione
    tamen, rai inserviam ; Tibi rius arguat premens, his aliter quaedatn ac in qtii-
    Paler sanctissime (Siqefridum Archiprxsulem alto- busdara historicis poni; n"V"rit eiiam sanctnsEvin-
    quilurj et Eeelesiae, cui auctore Christo prsesides gelistas, unam
    , licet loquerenfur veritatem, qua;
    speciali quadam servitutis lege memet adjicio , et Christus est, non uno tamen modo ve! eodem ordine
    ad liiiniilitatisjnguni sub manu
    tua cervicem mentis cuncta digessisse, nec unquatn uiu'.tas eju-dera rei
    iuclino... //i',- ille, apui prxcitatum Serarium, apta scriptiones omnibus et verbis et sentcntiis cohve-
    Ganonicum fbrtassis, potius qixam Monachum, signifi- ni>se. Bxcusans dettide Gosminus quod sumens ab ip-
    ca/e, nisi idem Serarius nos docuUset cap. 18 Inter somet Cliristo exordium,
    : irridendum se vHcatnr pro-
    omnia monasteria primum et pneexeellens fuisse ,
    ptincre uonnullis. quasi qui
    quod apud veteres Episcopale, aut Majns, aut S. — Geraino bellum Trojanum orditur ab oyo;
    Martini monasteriutn appellatur, hndie vero Metro- et deprecans ne forte hobilis Moguntia stniuachetur:
    politanum Canonicorum collegium. et. quo 1 ingenio taleqnid cudendun. nonreliquerit.
    10 Prxfationes ipsas, Canisio non visas , proferre causetur; petn et, ipseproindigena haberi tandem- ;

    in lucem operx preiium non censnil Serarim : mihi que conversus ad Arthiepiscopum suum; .1 imjam Pa-
    1
    '"' Ve ' i,K " ''"'"'"" r Ciironiro Mnquntinn, olim
    i""'/!/'
    '
    !i
    per ''-
    tcr, ad te redeo, inquil; ad te. cui totus innitor nt
    Gnniansiuni communicato, necessarium esteatenus sal- snspicin. T'i labanti porrige dexteram : pit:i':i cor-
    tem delibare utrdmque, ul consiet, cur r.i qnomodo nige, hiahtia supple, rescihde anibitiosa, comnmde
    scriiwre Auclor iniiiluerit. Ac pfima quidem Antistiti dicta Patron" sns'- pe gra r in«- ;

    : quidqiiid enim hic


    Domino Sigefrido ArEhipraasuli, humilis Frater scriptum f«t pro irifecto indictoque habebitur, nisi
    G iswinus apprecatus quidquid hominem Deo com- vestra auctoritate roboretur.
    mendat acceptius, post uliaquxdam sic progredtiur ; 13 Tuni ('(inTheoretico Evangelic:ecrucis bajulo,
    Videus ergo Moguntiam, S. Albani M trtvris illu- Domino Bardoni Abbati, idem Frater Goswinus ap-
    p
    strari et patrocinio sustentari ; neque ver i vi- i spiritu vivcre, spiritu et an.bulare, u-que 2 ad Bardo-
    C ta.n ejus aut virtutes praeter adm idttin pau- ad coronam gloriae; profiletur, qnoti """ AhM ' m
    . hic divinus
    ca sacris codicibus contineri ; quajsivi diligen- Martyr, etsi multa gesserit, per quae notitia tanti
    ter a senioribus quidnam causas esset loci , , nomihis semper superstes vivat; et itarairaculorum
    i,t ait .sij f,t-
    q U0(j vil tante venerationis, et Martyr tanti njmi-
    .
    signis sc usqiteqi.iqte difluderit, ut usqne in finem
    ilum Archtep, .. . . , , .

    nis, debito munere careret et ad salutem creden- mtindi nulla oblivione metuat
    ; obliterari ; tamen
    tium Vita ejus historico syrmate quaerentibus non prsecipuis ejtis meritis etiam lnvc debetur reveren-
    pateret. Qui cum simplici veritate exponerent, an- tia, tit Vitaadfinem marfyrii mandata liiteris. omni
    tiquo urbis exeidio, vel potius mijoruin obs devisse pOsteritati in imniortalem memoriam porrigatur...
    desidia; et plura hujtisniodi, qusa propter notam Tersius ergo, inquit, scribentur, si qua; de tanto
    temporis supersedenda sunt obnixe cceperunt ro- ; Mnrtyre narravit antiquitas, si qua; in schedulis
    gare, ut quas ipsi per tomos dispersa legissent vcl , fideliiun respersif devotio, quantum tuuc temporis
    a majoribus tradita accepissent, adhibtta cura in hsereticorum patiebatur immanitas; m quamdam cotlrmt
    unum colligerem, et ad honorem bcati Martyris PSssionem. licel modicam ex lunc scriptam m licare n- Goswima sua
    salutemque legentium litteris memoriseqiie min- tlcitur. I.nutl, ilnr apud Trillicmiitm in Chronico II ir- er rtustu
    d irem. snutjtciisi, circa aniium Dnnuni dGGCXCII. Rupertus
    11 Ego vero, cum parvam ingenii venara et te- Monaclius uudecuraqiie doctissimns, Grave et La-
    nuem spiritum, ad implendam hanc dicendi tubain, tine peritus, qtii sclinhe Monachortini apud MogUQ-
    itocens unde debita iiuinilitate excusarem tandem rogatti vel : tiamin monasterioS.Albani prajsidens, inultaingeni
    i<tiJ.iki«i
    cullcjcrtt
    p 0t us j ussu Tenerabilis Bardonis Abbatis eiusdem
    j
    J
    sui monumentaposterisreliquit Vttain qu qne S. Al- :
    >

    ; i
    loci,
    • ,u
    (Hardoms
    i .

    nostri M:\gni ab anno mxxxi ad l bani metrice descripsit. Tdsiverum M, hanc quoque
    Archiepiscopi, tatn propinquus genere, quain noti vidisse et sicutus essc potuit Gnswinn*. Sed vereor ne
    dissimilis nam fratruelis ejus erat)
    sanctitnte ; Trittiemium f,f llerit unincn, ejmpie fttv auctor sit
    ipsins, inquam, jussu me ad stylum contuli, et quae alius lomje jnuinr Rupertus, jtt» Gbsmni cohtextum
    cana seniorum fide auctore didiceram, in unum mctrice rcttduicril scculo xiu rel elitim serius. Id cero
    pro
    ,

    /c DE S. ALBANO MART. MOGUNT.


    A pro certo judicari drbet, si dc ea Vita agit Tritbcmins, lomxus nominet, et Hipponensem Episcopum scinmns D
    uttorf d. p. cx , /I(fli adhuc stfti lecta, ticet a Se-
    „/ superiori seculo fuisse Augustinum, probarc tamen nequeamus eas Ur-
    non tutnen r>
    bes fuisse Episcopales, quando Victor Vitensis omnes
    r .

    tx tnrtris
    rario nusquam tnventa, D. Latomm qnnlam apudeum-
    Rtiperti, ipso- d»m Serarinm patj. 276, descripsit Leoninos hosce Africx ecclestas ennmeruvit, quarum Episcopi Cathotici
    met versus seculo nt sumntum xn excoli cotptos '
    anno cccclxxxvi Gatthuginem convenerunt, cumAria-
    Schismate sub tali, solio de Pontificali nis dispulaturi, nomtnatis etinin Cathedris qum tum
    Pellitur ejpetns. Romamque petit Theonestus. forte vacabant : ut oporteat tria Ula si omnia
    loca,

    [nde Moguntinam sedem devenitopimam... erant Episcopalia, habuisse Antistites Arianos; anno
    Inclitus Albanus, fidei virtute prohatus, illo atque ndeo Theoiifistum, si e.reurumnlifua pitlsits
    Expon^ndo tidem, sectas damnabat ibidem. advenit, sub Geiserico Sunerici patre pulsum fuisse

    14 fct um quxcumque out quandocumgue scripta mtte plures annos.


    iifrttx 16 Sed omne.m priorum confusionum absurditatem
    rttperit Goswinus, in iisdem connectendis infelix ad-
    historicvs, . _,
    madum mstoncus furt;
    .

    cum duos Theonestos, duosque


    ,
    vincit confusiotcmporum, dnm in e.rilinm mtssus ab
    Albanos, Utcis planedissitis diversissimisque temporibus ffunerico, Christxanos Proesules Clericosque in Africa
    *tchronoingus.
    mortuos ineamdem cpnflavH personam. Nam quott ad persequente ab anno ccoglxxvi ad ccoclxxxv, Uicitur
    S. Theonestum Albani Moguntini maaistrum attinet wnfugisse Rnmam ad S. Lennem Papam, qni rcxit

    Germanice dictnm Sint-Thenaus) is die- xx Octobris Ecclesinm anno ccccxl ad cccclxi, indeque ad S.
    al>

    colitur, tbidemquc verosimiliter sicca morte. est deftm- Ambrosium qui obiit ut minimum anno cccxcvn. Mox
    ctus; forte etiam tumutatus in sui nominis sacetto, quod, vero ad Sigismundum Regem Bttrgundionum Cat/io-
    ut Serarius docet, kb. \ cap. 31 in Rheni ripa extra licum abiisse quipostannum quingentesimum ad hujus
    muros infra S. Martini arcem situra erat; eoque fidem pntnum secontulit; ab ftoc deindeadS. Pauli-
    ibat e S. Petri templo frequenter processio, imo num Trevirensem, qui jurta S. Hieronymum in
    etiain majurum pietas festis maxime Paschalibus, ad Chronico mortnus est anno Constantii \xi, id est

    Emauntinorura discipnlorum imi ationem, unde et f ccci.vm antto Christi : ut ducentorum fere annorum am- E
    B Eraaus vocabatur, forte a corrupto Germanico no- bitum unius Albani, non admodum senis aut potius
    mine maleque Sint-Enaus tliceretur. Theo-
    diviso quasi adltitf juvenis vita sic explicata comprchendat . Omttti-
    nestus autem Episcopus cum Sociis Tabra et Tabra- mus ergo ista tam
    male cohserentta, omittimus etiam
    tba. cxAfriea verosimiliter advectus Altinum iv Mar- illius vttse compendium, quod e.r MS. fVindbergtnsi
    chia Travistna tempore Wandalicx persecutionis, utiei consequenter exbtbet Canisius ; ubi m principio, loco

    nln multt ud voria ItaUgs toca, ibidemcumiisdemobht; irruptionis Hunenei, scribitur notnen piissimi Regis
    eversaque ab ffunnis civitate transtatus in sedcm Ca- Honorii. Persarum atque Medorum et Wandalorum
    thedralem Torcellensem, ibidemcotitur xxn Novembris. gentis ; cujns jussu dum Carthagine Synodus con-
    Simititer atius a Moguntino Albanus, neutrius Theo- gregaretur, tam Fidelium qnam Arianorum, sex-
    nesti socius, isque Episropus, habetur Burani, qux centi septuaginta Episcopi convenerunt; inter quos
    est Veneticarum insulamm una ; codem tamen quo vir valde egrejrius Theonestus, a Philippis expulsus
    Moguntinus die colitur ; proptcr propriorum Actorum et propria sede privatus, pro certamine fidei indivi-

    tum. Sed dc boc mhil videtur scivisse Goswinus, duae et sanctae Trinitatis, peregrinationis causa
    ab Altinensibus vcrn videtur mutuatus Thabraham ct Romam venit ; licet ejus nomen utdictum est ; nusquam
    Thabratham, quos Theonesto suos socios peregrina- inveniatur in accuratissimo Victoris Pitensis Catatogo,
    tionis jungeret, et Moguntia digressos simulfaceret Al- Prxsulu m omntum Cathoticorum qui istic comparue-
    tini martyrizart. runt nomina rcfercnte.
    topographus, 13 Nec felicior fuit in locorum discrimine nam S. :

    Ursum, de quo a decessoribus meis nctum 1 Fcbruarii, %. 111. Ecclesia et monasteriurn S. Albani,
    quemque Rabanus ait, Mediolano in Gallias transire ejusque ad prePsenlem a>talem fortuna,
    volentem, in Augusla civitate Martyrio coronatum; Sancti ipsius Reliquix.
    Angustam Praetoriam intelhgens, ip.se Au-
    traduxit
    gustam, primas Retiae, seu Vindelicix urbem. Qufm T eniamus tandem aliqnando ad ea qua post S. Al- p os t ns a«-
    errorum agnoscens eruditissimvs Marcus felserus bani mortent, urbisque Moguntinae inslaurationem, et ratam urbem.
    ,
    e
    ^i rerum Auijustanarum lib. Sad nnuum 425, Vereor, in- institultonem Archiepiscopatus Moguntini gesta, cer-

    quit nostrorum aliquos nominis erroreductos [dicere tiori testimonio scire Goswinus potuit : atque his verbis
    potuisset Moguntinensium script s deeeptos dt? Vinde- ab eoreferuntur. Post eam persecutionem, quam in
    licorum urbe perperam sint interpretati, qure ad ultionem hujus sceleris et haereticae impietatis, sub
    Praetoriam Salassiorum pertinent. Pro Prsetoria Attila Rege Hunnorum, ccelcsti judicio factam supra
    enim argumenta non obscura suntatiquot. Consultaa retulimus; cum ecclesiis redditaesset pax, Sancto-
    tabulaeecclesiae Buraniae... planae habent civitatem rum precibus divina? animadversionis iram propi-
    Augustam, quae sita est ad radicem montis qui di- tiantibus ; S. Albani tumbacoepitmiraculiscelebrari,
    eitur Jovis, Deinde locuples auctor Anfoninus in et multo populorum frequentari conventu quia vi- crebrescenti- :

    Itinerario, iter Mediolano Moguntiacum describens, debant quahter Dommus Sanctum mirincaret, <-t oam s Uhinn
    Augnstam Praetoriam quintaeraansionisloco posuit: quomodo magnificentiam suam in eo exaltaret. Vi- miraculu
    tura antiqnissimum ad eam monasterium titulo S. deliant enim inibi ejus florere oratinnes, coruscare
    Ursi superesse audio. Nobis contra neque itineris virtutes, ejus meritis multa petentibus prffistari be-
    ratio suffragatur, neque ullam nostra Ecclesia Ursi neficia, infirmantibus sanitatem donari. Omnis qui
    memoriam retinet. Jam porm quam alienum a ve.ro- ad eum de quacurnque tribulatione clamaturus in-
    similitudine est, qvod Theonestus, Pkilippolisin Ma- grediebatur, protinus impetrata consolatione la^tus
    cedonia Bpiscopus (urbis ulique mediterranes et lxx regrediebatur. Videbaut ibi illuminari caecos, in
    P. M. remotse a littoribus maris JEgxi) dicatur in solidos gressus erigi claudos, et omnium niembro-
    exilium missus a Rege Wandalorum in Africa domi- ruui dolores in pristinam sanitatem revocari. Inde
    nantiumf ltinc Serarius conjectat Hippensem, vel Christiani, religione ducti, prout tunctemporis erat
    Cipipensem uut ttiam Hipponensem in Africa Epi- sacrum cinerem parvaemolis Ecclesiam
    copia, super
    scopum fuisse Theonestum quod ut de ilto valeat
    : se patncinio com-
    fabricant, altare dedicant, ejus
    quem tempore Wandaltc.r persecutionis Sub Ilunerico mendantes, sancti corporis loculum pree omnibus
    Rege Attinum eredimus appulisse; sua tamcn non ca- venerantes.
    ret diffiruttate ; eo quod f licet Hippam et Cipipam/J *o- 18 Aliquanti processu temporis evoluto, cum jam
    civitas
    :

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII.


    79
    civitas ad intogrura esset renovata, et Christiana Pontificum ossa (eovum seiliret qm sub Romtints tllurn I)
    jriUficahir
    religiotam Catindicequam canonice ad plenum re- rexerunt) de capella Divi Hilarii, solenni curn pro- Tonp.
    supar ipsam Al ( I, f.

    ecctesiola. dintegratasvenerabiliaRicholfus, aPrasulatu magni cessione Clari et Populi, ad ecclesiam raonasterii


    Bonifacii sanctir Moguntinae Sedis Archiepiscopns Divi Martyris Albam transtulit, et in choro summa
    tertius; sicut videbat locura egregii Martyris rni-
    cum reverentia locavit. Sequuntur porro ibidm te-
    racnlis coruscare, ita hunc fabricis et alns ilivinis
    puUorum Epitaphia, Friderici, pag. 685; Wilhelrai,
    cultibus aggressua est honorure; fundans primo ba- pag 089; Hattonis 69S, Rupertus, Willigi-
    II ;<»(/.
    gumn Hiehul- silicam tanto Martyri eondebitam cujus fabricae : sus, Brkenboldus, Aribo, Bardo, Luidboldus .

    (ns Archtep. moiluin et. structuram, quia promptum est oculis denique, cui librum
    suum Goswinus inscribil, Sigefri-
    amjihficiins
    cernere, nun est opus oartis intexere estque su-
    ac dotans, ; dus, ahbt upulturam sunt nacli.
    111 ut litteris vel
    I"' lectione depingatur, eujus 21 Principum tecularium ibnlem tepultorum metiii- ilem prxter
    facie vel specieomnis ingrediens delectatur. Super n sse sitper/luum me censuit Auclor, quando pro om atituPmcerct
    sacrum \ero cinerem Mausoleum erexit, quod auro, uibus alus ud PtutrodOna
    ornamenlum loci tufficere poleral, quod,
    argento ac gemmisvestiens, diligenter undique de- lieglna,
    ut prosequUur ipse, Potentissimus ille Carojus, M ,-
    coravit Addidit prasterea qnoque, in cultura san- gnus et orthodoxus Imperator, cum Faatrada eon-
    otuarii et in ministeriura altaris, vasa aurea et ar- junx ejus apud Franckenfurt diem obiisset, tam no-
    gentea, sacris ministeriis idonea; sacras etiam bile funus ad monasteriu.-n S. Albani prsecepit
    vestes, divinis Officiis, prout tempus diciat, cum- deferri, et in Aquilonari vestibulo ante altare Apn-
    petentes. Construxit etiam ibidem omnes vitae re- stolorum terrae mandari. Arguinento est titu-
    fecit
    eidem u Iduht gularis officinas, quas voluit servorum l)ci, in loco lus monumenti ejus in ejusdem vestibuli pariete
    mnnastcrlittn.
    illo degentium ad perpetes Martyris excubias, es>e intra fornicem descriptue pro cujus animae remedio
    r iptacula; utejus suffragantibus meritis, recipiant qutedatu sancto Martyri prajdia contulit Carolus,
    eiim in usterna tabernaciila. Obtulit insuper sancto unde hodieque Fratribus ministrantur diaatae. Tiiu-
    Martyri, ad sumptus Deo famulantium, proedia vil- tum istum numquam nnnc reperias ; credo quia rumam
    B
    lasque et Ecclesiarum decimas quas sancto altari passutest fornix, post mtatem Gotwini, secula
    forsUan E
    ejus rata adstipulatione tirraavit, scriptisque testa- xn vel xin quando alind Epitaphittm, ei alio fortan pio cujtis
    ; pri-
    mentis perpetua stabilitate legavit. loco tubtlitutum esl, Leoninis ex parle versibus
    ii.'. EintaphtQ
    quo-
    19 H inc inler sedU ittiut rttdera, lapis reperlus est rum ususprimum cosperat sic descriptus.
    litne
    potilwm atiud
    adhac super-
    stc inscriptus :
    Fastradana pia, Caroli conjunx vocitata, est,
    lllaihdtcata
    Antistes humilis Riculf hanc condidit aulam, Christo delecta, jacet hoc sub marmore tecta.
    fnif an. 804
    1Dicembris Martyris albani nomine namque sacram : Anno septiugentesimo nonagesima quarto :

    Hancq pie fulgenti jussit vestire metallo, Quem numerum metro claudere musa negat.
    *'um titulis, ara, cumque decore sacro. Rex pie quem gessit Virgo, liret hic requiescit,
    Perpetuara cujus meroedem Christe laboris, Spiritus heres sit patriae quae tnstia nescit.
    Alliani precibus cui rogo redde pie.
    a et a.
    Jttxta adjacebat Itxc describenti lapis alius, completi 22 Alque lioc ibi sir perstitisse credo tts<iue od an- pts! an. 1553
    operis tempus sicdenotans. num quando transtatum
    mdliii, fax illa Germanix , Albertus
    Ecclesia hac est conseirata in honorem ad Mctropoli-
    sancti Brandeburgicus, mense Auguslo deputsus Francoftitto
    tanam,
    Salvatoris Domini nostri Jesu Christi, Kal. Decem- quod obsederat, omne in vicinani Moguntiam irae fu-
    bris anno incarnationis ipsius dcccv, indictione xiii. rorisque virus effudit ; eamque nemine resistente
    Ubi Dionysianus notaiur,
    novem mensibus Ja-
    'liiiiiit
    ingressus, templa sacrilege spoliavit ; S. Martini
    nunrium prxveniens el inteltigilur annus dco tv, Sep- arcein, quae Archiepiscopi domicilium erat, nefarie
    Dominlca Ad-
    tembri mense numerare incipiens Indiclionem quando incendit ; simnlque die xxvu, pridieS. Bartholoma?i
    ventut ;

    Itttera DominicalU F oslendit Dominicam PrimamAd- nobilissiraa templa S. Albani, S. Victoris, S. Cru-
    ventus, idoneam tali actui concurrisse cum dit mensis. i cis, et mt Serorius pag. 920. Eo tlt-
    Carthiisiam, /

    Quod aulem jam antea aliqua saltem ecclesiola ibidem gresso urbeque recepla, tum alia forte pl, m u >
    l

    fueril. testantur hi versus apud Serarium lib. 1 c«p. monumenla in urbem allata ex monte S. Albani sunt;
    30; forteinvenli apttd Latomttm, ex S. AWani Ytta titin illud iii primis, quod dixi, Fastradans epitaphium,
    melrica de qtta svpra hi vidt licet tn sede sttmma prope ostium ut Auslratem ingretsum
    C
    Martyris Albani ren ivavit culraina kiclioif, tuper colnmnam collocatum est; addito hoc tecentiori
    Aniistes humilis, Christi devotus amore, Epigrammate, reigettst teste.
    Exornans aram pretiosis atque metallis. Quiv Fastradanse coram monumenta tueris,
    20 Pergit porro Goswinus Idem ergo venerabi- :
    Haud lsto primum fixa fuere loco :

    lis locus in tanta celebritate ccepit haberi. ut non -£de -ed Albano sacra, ciesisque propinqua
    exmde ptures
    tlllc sepultt
    t.intuiii ejusdem regias urbis Pontitices, veruin etiam Martyribus, claro vertice colhs erat.
    Archleptscopt ;
    regni primores, cum defungerentur, non alibi se Nunc ea quod penit tlammis ho-tdibus aedes,
    sepeliri poscerent. Siout in argumentum tidei intra Mota locis zelo sunt monumenta pio.
    el quoquoversum extant Mausolea,
    ciroa Ecclesiam 23 SacrU corporibus factum jnnl sit, Iteel non in-
    singulorum nomen et obitus diem titulis designau- tlicet Seitirius, e.t paucU tnineii ilhs Reliquiis ju.is
    tia. Ex
    apud Serarium reperiuntur Epitaphia,
    Itis visu audiluque cognitas tibi scribit icap. 17 intetli-
    lib.
    q tando etiam
    primum Richulfi, pag. 010; ium suct essorU Haistulfi, gas; plerasque ruinU loci involutas ftammUque consttm- Capvt sanctt
    patj. 619; Otgarii, pag. 023; Rabani pag. 031; pius periisse. l,„„ nominatim Caput S. Al-
    U>i i>iuii,i itlatum m
    Caroli, pag. 654. Sequentis r tan t*t
    Luitperti, lieet ibidem bani. (um alut insignia lipsana undecim numerantur,
    sepulti. vel niillum Epitapltium extilit, vel abolilum illustriumSanctorum omnia quss Reliqniaj, cum ob
    excidit memor m : Zunzonis seu Sonderildi, anno bella et inceudia repositse a S. Albani
    Domini in S.
    dcccxci vi Kui. Ittlii ti Normannis Wormatir mar- Ignatii Parochiali templo fuissent, inventaj nuper
    tyritati, atque ad S. Albanum tlelati, monumenlttm sunl /niitt stib e.iiiuiii prseteriti aul initium currentU
    l'e»l til> nii.
    vide apud eitmdem Serniium, pag. GOS. De Hattonis seculi nam anno 1004 suo edidit SerariusJ
    03o lirmtl X :
    ab ad-
    Epiacopt ititt- sepuUttra niltil tiquet. Posl liune etclesiam suscepit niodum Reverendo et Nobili Domino, summi templi
    ctl, Hildebertus, cui ad luiidem adscribil Tritlientitts, ubi Canonico Capitulari, Wolfgango ab Hensenstain,
    tleS. Macimo, qmnl anno Dominicte incarnationis cum aliis aliquot antiquitatis moniimentis. Neque
    DCCCCXXXV, Indictione Romanorum vm. die mensis de Captiis illius veniate cuiquam dubium mnvcit So-
    Martii quarta decima, decem Ecclesia) Moguntiine nturcensis qittdam scriptor, tx oceastone qttvd diOKesis

    illius
    80 DE S. ALBAXO MART. MOGUNT.
    A tlltits Ptiironus quoque. S. Albauus sit, vjus liistoiiam beatur in veneratione, astcnnij frnternitatis ducti D
    \t CT HE D. P. pcicurrens, alquc aljirmiins, ijnnil tiuiio moxcix Iiiijm dulcedine, de pretiosissimi Martyris capite partem purtitulam
    ubl iinivtnttm
    cnoltls acce-
    esl aputt Cu- S. Albani caput videril MoniieliU m Ducis .•tlberti ad vos, per viros prajdietos, tivinsniisimus j et
    rciunt :
    nontcos S sacello. Re ciit/i i.tiitniitititi exislimal Serariits pag. fraternam sinceritatem, corpore et auirao, perpe-
    Atbant, non
    276 quod vel illc aliud s.ierum caput viderit, nomen- tua conservandnm stabilitate ordinavnnus. Ym\e .
    Mmt .ihit,
    que ipsi aut male indicaverjt Mystagngus, aut bene Fraternitatem veatram, pro salute animanum vestra-
    indicatum memoria exciderit. Nam hoc. uiquit, Mo- rum, modis omnibus monemus et rogamus, quate-
    guntise asservatur al> ipsis S. Albani Dominis, et nus Reliquias, quas ad vos transiuittimiis, cum ti-
    qnidem nunc in Preedicatorum templo ubi saura siia more Dei et reverentia liominum,
    et Fraternitatem
    peragunt ; quod non oculis lantum, sed et osculis inter nos Doraino ordinatam, sine intarmissione
    in
    sttccrsserant etiam tangere, manibusque versare, licet indigno, servetis. Auctor Smutuarii iVamurcensU, cditi anno
    illt Monacb s
    on. 1419
    datum sa?pius. liu illc, Dominos appettans, quia tit IG19, itiiiiis iiuvcm nnte edilionem Gaiophylacii prx-
    uiitc 110, guod prius fueroA ctenobium
    dixerat pag. ciiiiii. Sanctorum et Sanetamm Namurcensis Comiia-
    MonachoruM, usque ad aiinum mccccxix, Martini lus Epitomen auspicatur a S. Albano, et addit ; Pars
    Pontifiois concessu in Canonicorum Collegium de- crauii ejus habetur in eede principe, argentea inclusa "« »' coxcn
    migravit : qui, destrttcto ticet loco, suis adliuc fruun- statua : de quo nolim dubiture, cum ul nihil officiat
    ' hrh ''' ""
    t'rn Ibt Coltc-
    tur reditibus, diviniunque suum cultum, Psalmndiis veritati ejus Capitis, quad eliamnum Moguntiee nsser- gio t
    sacrisque (dissarum liturgiis obeunt in Pradicato- vatur : snl cum subjuiiijil , quod ejusdem coxendicis
    rum templo pr edii lo. partem sat notabilem habet Namurcense Societatis
    2i Alpaniani lempli, cum scriberet Serarius, tan- Jesu Collegium, tunc iipiid mv fnlviu invvnivl, vumsi-

    tummodo p: rietinse supereranl, ut tamen, inqtiit de milcs Moguntini Capiluli e.um donantis lilieras videro
    ;
    d strttc'a ntt
    /rairlitis t'c-
    sanctuario aliquo ibulem restnurando sperare liceat tiiiiis verebor, ne Roma vet aliunde allatum os aliquod
    clcsta. facit Rev. et Nob. Domini Decani Eberhardi ab sacrum snh tinmiiic S. Albani Martyns. habealur pro
    Heusenstara pietas. et hodierni Arcbiepisconi Joan- osse Albani cjusilcm, c.c eujus capite totum pars uir /ioi,
    iitz Sivtcitiiidi a Cromberg antio ipso IGOi ordinati, eaquc forsittin perquam exigua
    E
    cst in Cachedrali.
    qui ante electiunem suuin illic fuit prsepositus, otio-
    rumque miiltorum munifUentia Neque vana spcs ca .
    § IV. De Snnctis AUmno Epitxopoel Domini-
    fitit : niim citnt ttiitio mdcxxxi. Gttslnvus Adolphus Rcx co Martyribus burani opud Venetos quies-
    Snecix occnptnct urbeyn, jam tum slabat perfeclus Clio- centibus: deqae atio Albuno /ictitto.
    riis insignis, aliaque tedificia savra, qnoiia vitiere ext
    iti Mtiiili.ci Meriani Topographia Moguntina anrit \jtn
    itiiii ikIvo cekbris esset S. Albanus Martyr apud
    1646; sed inclusa aggeribus novie uc primarix arcis, Moguntiam.
    ad meridionate urbis latus slruct.r qnu ex temporecre-
    ;
    Quae caput est regni Francorum maxima genti,
    dtldle est muttuiti decessisse de toci religione, propler lur Poeta meiricx Yitse unctor, ex Lalomo upud
    tnorositatem prxnidtarii mititis portas observantis. Svrtintiti ' Vlta it Goswl-
    tiil .; tque hnberelur et tate divutga-
    ii i tln ritnli.c
    23 Felicior fuit allerius Albanianx ecctesix condi- retur Vita, per Gosuiinum exornata proniim
    ; fuit, ut scrlpla
    tio Namurci. l/.tc, originis lam anliqux ul.initium
    Mia tjusdem quicumque alii Albanum, vcl Theonestum aliquem
    ignorelur, cum frequenlibus publicx re\ comersionibus
    Sancll i ,t Martyrem invcnivcni solo nomine notos, eis
    iipud sc
    i\utnurci, rvi essel collapsa vel riiiitnm minaretur sub /fdelberto
    : applicarent islam Moguniia acceptam Legendam. Id
    scu Aibcrto Comite, resurrexit m Coliegialem Cmw- imprimis fvccritnt Torcellenscs, reccpiis ad se Allino
    nicam; ct parentum nostrorum memoria, sub Pbitippo corporibus SS. Theonesti Episcopi, Tabra? et Tabra-
    II //ispiiiiiitriim Itajc, facla csl cttum Cutlicdralis, tte Diacc norum ejus, qnos illuc cx Africa appulsos Con-
    itistiiiiio lilic Episcopatu. Jo. Bapt.sta Gramayns, m fessoresque potius quam Marlyres defitnclos facile con- rimtirnta
    ffistoriu Na.murce.nSi pag. 4G, secitndam metiorem
    et cipimus. Quod niiicni iidem a PhiiippensibuS i
    jressi I .

    ,
    i ll njlu "i
    fumlationvm Albertus Coraes, Reginaldo
    sic iescribit.

    Episcopo Leodieusifui auao mxxv ad mxxxviJ con-


    ex insula Nausia, liomu visitata, Ambroswqnc dio M /i'i rimo Ttieo-
    nestg el soctts
    lani salutato, Gallias pradicando transierunt, vene-
    tra Odonein Campaniaj opem tulit ubi
    Coroitera ; runtquead Regem Rosimundum, vtntm forle eis fd-
    dum in eonfertas liostium turmas ruit intrepidus,
    ;

    c ctitm ex Rosinmnda, Alboiiii Longobardorum Rcgis


    occubuisse traditus est. Sed inler cadavera latens
    srcuit XI fu- scctilo vi uxorej iwn magis credam, qniini quod sociis
    cta Ctillrgtuta, igra tus,voto concepto se Martyris Albani aedera
    Urso Clerico Jugustat, Albaao Coepiscopo Mu-
    et
    nttnc Co hl -
    restauraturum, incolumts ad suos remeavit. Et voti
    tlralli,
    ijiiiiii.r amissis, ipsi ibidem Mogunlix iniilta casde
    reus, consilio imprimis Frederici tum Leodiensis mactati, in navi perforata missi stmt.... sed Dei
    Archidiaconi, postea Pontificis (sub nomine Siephani
    virtute. restaurata navi.ula.... devenerunt Altinum
    Papx IX) easpit templum reparare et loco Mona- \
    ; sicuti ex Toreeltensium scripturis narrat Petrus de Xa i ro : '. r

    chorum, substituere Canonicos. Ita Grampyus, ad talibns Itb. 10 cap. 98 : id enim eeque absonum, quam
    marginem uolans, qitod opus anno mklvii ooepit prx- dicas Alpcs
    si navigatas; ham qus havatis communi-
    iictui Comes Alber.tus; perfecit mlt. Hujus
    a Spi- catio Moguntios, ad Rhenum sitte, cbnripi potest cum
    scopt Frederiei rjperx imputat Amoldus Raissius, in Attino, iit littirrc miitrs
    haud pructtl a Ve- Adriatici
    Gaaqphylqcio Belgico, qwod Mogunlio impetraUe sint
    netiis posito t Cetera ai istorum Patronorum Torcel-
    S. Albani Beliquise neulrum nominat inslrumenlum
    :
    lensium diem scilicet x Kal. Decembris, quo Alttni
    dcmationu, ab eodem Raissia sie expressum :
    cum sociis passus dicitnr Theonestus isic, reseroamiis
    2G WUbeimus, Dei Gratia Abbas S. Albani in crpcndvllda.
    ctjus Conont- Meguntia, totusque ejusdem loci Conventus, dilectis
    28 In eodem marissinu Buranuin est, ab domina-
    (i tlal i ti
    in Cbnsio Fratnbus Canonicis S.
    c iii Voijuntt-
    Albani de Na- tnce Venetorum urbe p. m. v, imtco ahterh dtssitum i/ liiiiinrtt-
    nit Fralernt-
    irnirco, salutem, cum sincer» et fraternas dilectio- Altino; cujus litircalem partem fespiciens nomcit e.liam siwn S Allra-
    lu.'. ,
    nis perpetuitate. Cum pervenissent ad nos viri ve- inde traxissc iliciiur, quasi Boreanum. Iluc, ut scri- no Hphcopo
    nerabiles, Decanus et alii vestri Canonici; et per Petriis
    II .lt.
    bit ilv Natatibus lib. .'i cap. 138, translata
    eos intellexissemus. ecclesiam vestram in
    honorem Siiuclirri.m duorum Martyrum Ursi et Albani corpora,
    gloriosi Martyris Albani, Patr.ni nostri,
    specialiter ibidem tuuiulata servantur ibique et corpus jacet :

    esse fundatam ipsis de Rebquiis dicti M.irtyris tertii Martyiis sancti Dominici Monachi
    ;

    qui quam- :

    cum humilitate petentibus, petltioni eorum justis-


    vis in istorum passione non reperiatur specialiter
    simaeanimo libenti duximus annuere ; et inter
    ce- nominatus, ab incolis tamen ipsius loci consocius
    leras Reliquias, ut ecclesia vestra eo aolenniori ha-
    Albani et Ursi luisse dieitur, et cura eisdem pro
    Christi
    DIE ViGESIMA PRIMA JUNII.
    m
    A Christi nomine creditur martyrio coronatus mox- : ftdei omnem verosimilitudinem
    meretur, tam superat D
    que addit Pelrus, Passio horum Martyrum ibidem
    quod Maquntia Buranum apfttixeril arca islxc tapulea, Jll CTOBt D.
    agitur xi Kal. Julii, ul apparcat non alium ibi diem
    qnce simili flde dici potuisset trans Alpes per aerem ad-
    soelo .S
    sriri, quam quo Mogimlix passus eu
    S. Albanus, alio volasse. Si dtvmattdum est, conjeclttverim ego,
    Don.inlcl sub Ico-
    prorsus loco, anno ac die, quam
    Erem. M. ejus sacins Ursus. De nomacltis simitt passos aticttbi in Thracia, vel Mace-
    Uilibus ronciliandis nihil solicitus
    fuil Nicolaus de Ca- donia aut Epiro, similive Constanlinopolitani Imperii
    stro Taglia-petra (sic enim inlerpretor coijnomen,
    quod Provincia, Aibanurn Episoupum et Dominicura Ere-
    ipse scriba Iiulice, da Ca Taja-piera)
    Pnmicerius mitam. qitortiin corpora alicubi reperla, sicltt et mnlta
    Torcellensis, qui sub titulo Catholici peregrinantis alia, Veneti advexerint, cum eo Imperio Lalini potiren-
    anno 1630 Italice edidit Vitam R. Albani, Episcopi
    tur; allatis aittem arcam istam compararerint Bttra-
    Marlyris, cujus corpus Burani requiescit, in Paro-
    nenses posuerintqtte. in ecclesia sua Parochialt, cum
    chiali S. Martini ecclesia. Hic poslquam elnpmler
    tunc pariter scalpto Latine latercnlo, juxta notuiam in
    ul poluit prxlacta omnta consarciiiassel; solum
    ail ex loco nbi primiitts rulebiiniiir, vel ex simili Grseco titu-
    majorum traditione haberi, quod praedictorum trium lo obiter acceplam.
    Sanctorum corpora. intra grandem ex solido saxo 31 lpsam Eeelrsiam ttlem Nicolaus ait novo apere
    arcam, miraculose affluxerunt super aquas
    illuc
    resedtfxcatam, non
    Eorum eorpo-
    ; minus pulchram qtiam vnt ptnosam,
    ra ibtdem
    quos arca ibidem etiamnum servetur cum operculo siquulem cottferatur cum pauperlate, innittritm : unde deeenlius in
    suu, simul cum laterculo marraoreo intra ipsam re- nec rcdittts ullos certos liabeat, sed ctinserralitr ornatur- altarttnts
    perto atque sic mscripto barbare satis Albani qnt meris eteemusijms.
    ; e.r qum tslir a mbja fiieti tninu-
    Episcopi, Dominieus Heremita, ambo una hora oc- tim quidem sed crebro offeruntur. Nunc autem,
    cisi fupre pro Cliristi fide. inqvit, Confratressodalitatis, istic in
    honorem pra?di-
    sicul m tnlei 21) II it ttt dtsttnttiiis apparerent, roffavi itttum ex ctorum Sanctorum institutae, sub patrocinio Illus-
    culo itpulcrall Ptttribus twsiris Yetteiis Joiiittiem Baptistam Iiuma- triss. acReverendiss. I). Marci Z»ni Episcopi Tor-
    H itiolum, ul Buranuin excitrrens, tpstim lalereiilnm nei- cellensis.qui. abimdantia munilicentiae supplens ino-
    bitl exacle deltnearet ac eseriberet totvm, quodstut tpse pis populi defectum, curavit sacris ossibus aedifican-
    iiuiiin ililuienlisMiite fecit lioe mtiilo. Idem monittl,mar- duin altare, nulli circumjacentium ecclesiarum

    * ,T)NLCYS kE-REnilTA N N
    cessurura, ut nihil minus honoris illa habeant Bu-
    rani quam Turcellis habent corpora SS. Theonesti,
    Tnabrse, Thabrata-, Heliodori, LiberaUs, aliorumque
    coltocata hoc
    Sanctorum Marlyrum et Confessorum, collocata in secuto,
    albmbiur, pia liheralitate Antonii Grimani, prius
    EpiscopiTorcnllensispostea Aqoilejensis Patriarchae
    fabricatis ; intra quae idem ejus successor Marcus
    ipsa festivissime transtulit. liem Burani factumtniel-
    ligo,er Epislola prselaudali P. Romanioli sic scribentis
    SS. Albani et Dominici corpora {cx vithii errare addi-
    tur tliam Urst) servantur in capella grandi, erecta,
    ad conni Evangelii altaris majoris, in qua et festum
    cum solenni musica celebratur ; cujus vigilia a ple-
    risque cumjejunio observatur, nullo licet praecepto
    cogente.
    32 Memorabilis autem omnino casus hoc ipso an- choretis sub t

    no mocxci accidit. Solebat Buranensis juventus an- ducetttes


    pttntti,
    tiquo usu partem festi postineridianam impendere
    mor totum caiididum ac Ixve esse, nisi qttod ittlettur choreis, in area ante templum patente ducendis. Id
    fun lui lanium deprimatur
    titfra extremutn laiimem cuui novo ejus loci Parocho incongruum videretur,
    limbum, quantum optts est, ut ab eo tantumdem extent oratorem, qui mane dicturus ad concionem erat,
    ilno miiuues laierctili, quorum alteri inscribttur Albani rogavit abusum istnm increpare acrius, et Parochi
    nomen, sed characteribus fqnod mireris) inversw, aller nomine probibere. Adfuit nihilominus a prandio
    purtts relfijuiiur. luius ettam dextrum Itnibi nonniliil tripudiatura juventus, cum turba fidiciuum Et ecce
    C
    ohfuscalum state esl, siculet latercnlus inferior exlrc- erecta medio foro inalus, supra columnam firmissi-
    tna sui ad dexteram parte, mam, cum vexillo Cuminuniiatis, subito ruit, suo-
    veluti conlrt
    3 I/is liene consideratis, polerat prxlaudalusNicc- que lapsu tres personas contrivit contritura facile ;

    «itintitt verasl- laus de Cti Taja ptera inteilexisso, tjtwd steul tii Adis qumquaginta, si solito numero tunc accurrisset ad
    vitiittidiitnn
    g Albani et Ursi, quantumcumque depravalis, trs- spectaculum populus. Res autem eo magis omnes
    nllt.ti tlcoun-
    tante ipsomet Petro ie Nalalibus nulla habelur mentio conterruit, quod ipsa columha, cui inlixamalu> erar item jocatus
    (1,1.

    Doiuiiiici, sicin laterculo,Sanctorwncorporibus appo- per mediuui tissa dissilierit, coalo prorsus sereno et m s,

    nominelur Ur8us, nec quidquam Bnrimi Atbanun,


    sito, iutllits absque vento Hoc etiam annocircaexitura Septem
    monstretur, ,/««<( proprie ipsms sii, aul fidem faciat bris, ad nova fundamenfa pone ecclesiam Domus
    plttsqitam ditttinm corporum: adeoque soiium idto abim- aostrce Professse, applicuit cymba, Burano advecta,
    peritis Burani incolis jungi Albano Ursum, ut idem cum ejus loci inquilinis aliquot. Hi dura inter exs-
    tlle esse iretlninr tftti Mogunlm colitjir, lu-et ibi ut cendendum inter se jocantur, qusasivit eorum unus,
    sumiiliimtvlalttr lamqiiiim Presbyter, etim lituliis prgt- Brsscasnaan Italus S. Albanus fuerit' Et subito in
    notatus expresse vocet Episcopumj '""'" '/"' Biiranum aquas labens, videri desiit: Corpus autem diu quae-
    ailatus esi. Tnli aulem qualis prrfertvr modo allainni situm a piscatoribusj licet mare tstic vix macti im
    eiiin reeeru esse eunt DominioO, segre itttlit perstutde- hominis staturaiu altitudine sua asquet, nusquam
    bttul luriitiitcs, lam piirttm solida irnditumc iuxl. Pulcal comparuit, quo certius judicaretur vindictam eam
    lector qua scripsi xxvn Maji,'.- S. Liberio, Ancanie divinam liusse. Haclenus P. Romahiolus. Ferrarius
    ad idem Adrialicum mari 1'atrono, cujus corpusibi di- iu Geiietiilt Caialoju Sanctorum m Romano Martyra-
    citur, prr priutiiein inlttlo niiiius absurdam, fuisse con- logio desuicrtitoittat, itn scrtbit: Torcelli Sanctorum
    ilttttm in arrii, „ Sanctis •ituiiitor Cotonalis fabricata Maityriuu Dominici Eieiiutx' Armeni [quam ejas ori-
    jttxta Eitplirttirm, etim ;ttc tn finrm per titarc minteii- gitieni tiit.le aecepertt titin dtftnoi et Ursi, SOCii S. Ai-
    lose advecla inconitano Uttore. Quuin eiiim hoe nilttl baui Martyris ; (« Notis auiem allegal tabulas eccle-
    Junii T. V II si;u
    82 DE SS. ALBANO EP. ET DOMINICO MM.
    A sia? Torcellensis in qua corpora ipsorum habentur temporibns insigniter eloquente, digestam et retho- D
    MJCTORB D. P-
    eo translata. Interim ncutro in Catalogo accenset ricis I^gibus noviinus insignitam ita nt propter iiv ;

    Sanctis Italise Albanuin, cum quo Doiuinietim kabe- solitum lingua? scintillantis ornatum, ipse nitor elo-
    ri apud Buiannm constat: Ursum autem tiec ibt nec quii prrclerretur materise dignitati. IIujus vero nos-
    Torcellensi, sed slugusiee Praton.i . tri itinens ille merebitur ductor existere, qui qua-
    33 Nunc quid itc altero itloS. Albano Martyre di- si ante faciem meam narrationis ineae supernViera
    cemus, quem Petrus Merseeus Cratepolius, in librode visus est prascurrisse j et de suorum copia exube-
    Sanctis Oermani», dispositis afphabettco ordine, prio- rante dictaminum, nostrum supplebit detractio aug-
    Alius Atbanus
    M. rem illo S. Theonesti discipulo facit, Legendam ejus mentativa defectum. Ita euim pauper editionon pol-
    compendio tradens? Iste, inquit Serarius pag. 274, luere poterit, sed pollere ; si aliquam habeat cui m-
    hodie prorsus ignotus est, et euin bonus ille auctor nitatur originem, cujus di^serendo non deserat ve-
    undenam exsculpsent, nescio. Sctvisset, si Petri ritatem, Sequebatur deinde stylo, satis pro setate. eie-

    Catalagum habuisset : ibi enim lib. 1 cap. 10 invenisset ganit. deducta Passio D, Albam Mnrtyns, hoc exor-
    prope
    occlstis Legendam prolixiorem sedoppido fabulosam. Quia por- dio : Hubitavit quidam Aijuiloriis in partibus Iinpe-
    Afoguntiam a ro itlem Scranus dicit, qitod talis, non in tenipli mo- rator, tam nobilitatis elatus genere, quam pradatus
    Latronibus,
    numentis et schedis, non in ritnalibus libris, non secularis lmperii dignitate, cui uxor non infimis or-
    in editis aut scriptis manu codicibus.non in homi- ta natalibus, stabili juncta connubio, smgulans for-

    num etiam sermonibus et raemoriis ullis Moguntiae mse decore conspicua, et quod laudabilius est titulo
    reperitur; mirari satisnequeo^ quomodo de ejus ibidem pudicitia? commendata.
    ut pubiice notissimo ctdtu fingere potuerit Auctor a Pe- 3(i 1'lura dcscnberc non vacabat aut lubebat, cum res et sub flnem
    trodetcriptus, quod, sicut ibi in fine legitur, relictore- tota videretur poetira, fabulamque Oedipi imitata et
    atfitit pro
    F.pifaphio
    gno (Hungariae) taetus Anachoreta et peregrinus, substantia jam aliunde haberetur notavi tamen miki :
    /'/'itomen
    apud civitatem Moguntiam, in neraore a latronibus couclusionem cum Epitaphio, futurobrevioris compenda metrlcam
    paganis inventus, dura seChristianum diceret.jugu- loco : ubi post annotatam mortem et sepulturam Albani

    latus est; corpus quoque in flumine jactatuin est. sic progreutUr Juclor Cujus quia actum vitamque E
    :

    qui dicttur Quo cursu flumims ad molendinum delato, dum filia descripsimus, tale, quasi snper ejus tumbam mar-
    coti 1 De~
    Militis cujusdam leprosa m flumine balnearet, re- moream, Epitaphium exaramus :
    cembr.
    pente a lepra raundatur. Qundcum admirans defer- De patris incestu pariens sibi tilia natum,
    ret inurbe, raulti leprosi venientes, et se in amnem Celatura scelus, ne videatur, agit.
    tingentes, muudabautur. Et mirantibus cunctis, un- Fertur ad ignotos exponitur, inde jubente
    :

    de talem aqua virtutem haberet perquirentes, cor- Traditur Ungarico preeda reperta Duci.
    pus Martyris invenerunt et reperta pyxide de cello
    : Floret : adoptatur : vult ducere : jungitur illi

    suspensa, Vitaque inibi inclusa perlecta, Dcv gratias Mater, amica; filia, nuptanurus.
    agentcs corpus cuni honore ad civitatem portantes, ve- Rex puero; puer uxori velata revelat :

    nerabiliter condiderunt Kalendis Decembris, ubi et Credit uterque, dabant regia dona fidem.
    quiescit rairaculis clarus. His senior victus resipiscit poena jubetur, :

    34 Sic descripta a Petro de Nataiibus Vxta, tn ejus demantur, quae quadnennis * erit.
    Si Tria
    Invenltur * id cst
    opere sicut ipsum habemus impressum Vicentise anno Iter adimpletur, ad vatis claustra reditur.
    apud Petrvm septennifi
    de Xutattbus, 149o, sestjiu columnam implet adeoquc compendium
    ; Nox nocet : in facinus res replieata redit.
    dumttixat est altcnus prolixioris, quant a sc repertam Impietatis opus auctor pietatis abhorret,
    indicarunt Belleforestius et Balbinus noster; Ballefore- Et pietatis opus pro pietate necat.
    stius quidem jam olim Boltando, in MS. quodam Gal- Pertinet ad veniam gerainati pcena laiioris :

    licano ; BalbinUs vero mihi sttb annum 1671, ex MS . Hoc opus, hanc seriem pagina nostra caput
    Codice in Boltemia, hoc uterque principio: Fuit olira Elfera paciticum, mitem manus irapia truncat.
    in partibus Aquilonis : homo potens et nobilis fine ;
    Spintus alta petit corpus in amne manet.
    ex Legendari- aulem tali : Da nobis ergo Domine compunctionis Una prius, per eam generalis lepra fugatur,
    is 31SS. gratiam, laborum tolerantiam, efticaciani poenitendi; Virtutum tuinulis laus cumulata viget.
    C ut per exemplum Albani servi tui, raerearnur cum His vitse meritis albans Albanus in albis,
    eo a nostris facinoribus ablui, et super nivem in Transit ad albatos albificat{|ue suos.
    aeterna gloria dealbari. Amen. In MS, Bohenuco 37 Non memint, titrum in tsto MS. nec snn, an in
    additnr insuper hxc Oratio, Missam vel ad
    qnasi ad duobus aliis habctintur notatz Kulenda? Decembris ,

    tumulitm recitanda. Pr&sta, qussumus, omnipotens uti apud Petrum. Sed neque res digna est ut opero-
    Deus, ut ad coelestia promissa tendentes. B. Albani stus invesligetur. Qualiscumque enim sit narralio lota ,
    ubi Mbanus
    Martyris tui deprecationesuffulti, regnorum tuorum dtcitur adop-
    oportetutea primum composita fuerit post Hungaricum
    tatns a Rrgc
    ex tjnibus coelestiumefficiaturheredes. Per Christum etc. Sunt regnuminstitutum et Christiana fide imbutum, quodpn- llunqartx,
    Cisttrctense hxc Arta utrobique facile quadruplo protixiora, quam mum sub S. Stcphano factum est , u/l jinern seculi x
    iinum,
    sttcontextus Pctri ; nec scio an non etiam ipsa ex alia converso; adeoque non solum post xtatem Rabani {<juem
    multn longwn sumpta, qualem indicat altera Legenda proinde vurum non sit ut suo Martgrologio, ad Kulen-
    reperta a nobis anno 1061 Roma redettntibus tn Cts- das Decembiis, de tuii Albano silerej sed etiam post
    terctensts Legendarii codice tom 4, ante annos ireccn- Vitam a Goswino scriptam , qui alias n<>n potuisset
    los ut minimum exarato. Est ea mnjor prtonbus, an omtttere, quin suitem obiter meminisset recentioris alt-
    vero onginem suamddn>ut isti, quam tn Bohcmta et cnjtis Albani, pariter Martyris , ac Moguntiee culti.
    Gallia reperiri dixi, id ipse dtjudtca, si potes, Lector, Res aulcm serulo x*i aut sertu.s gesia , et annuo celc-
    viso Listerciensis MS. Prologu Imjuscemodi. brata cttltu, quomodo potutt stc tota ex notitia Mogun-
    35 Soletanimis placere fidelibus, Sanctorum me- tinensium abivissef Neque tamen si afius tste Albanus
    profitetur rita dignis prasdicare praeomis; et ibi devotionis vel nunc haberet, vel alias litibuisse proharetur Mognn-
    petrtu ar-
    figere desiderium, ublconsequi valeant sanctitatis tiae tumutum atque citltnm, fundatum in vera sanctitate
    uit.nt.ntum
    verhnsius a se augmentura. Nobis igitur ut quietum studium, et at- alicujus Eremttse istic a latronibus cwsi, quam
    ,
    Detts
    cohtralti, tentura possit esse silentium, Albani Vita proponi- miracttlo&a leprosorum sanatwne voluerit mantfestatain:
    tur consequenda: cujus exemplis instructa, ejus- non ideo, inquani putarem aliquid ventatis subesse ei
    que animata mens nostra, nec de viribus
    praesidiis qum de eo ctrcumfertur Vitse; sed pro reverentia prwris
    prBesumere propriis, nec de clementia pra^sumere S. Albani, crederem, tsti alias ignato, factumesse no-
    audeat Redemptoris. Quam quidero ab alio, nostris men Albani; Vitam autem, qualisei appvngitur, nega-

    rem
    ;

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII


    83
    A rem omnirio,
    ab eo scribi jussam, ut pnelendilur;
    sic
    iuculpabili inducliadfacinns, qnod longa deinde pceni-
    parricidiaque
    colloque appensam reperlam cum corpore, dtceremque
    D
    incestus fabu- , tentia expinrml. Sed ab istorum parenlibus uli flagi- «Jctorf. ,
    d.
    olinso alicuifabulalori libuLise, Uluie.ru
    lost mulfl- credutitaiivtilgi; Imm aberal, sic nulla inde veru infamia derivatur ad
    pUcantur. exeinpw forsan sumplo asimHibus SS. Juliani
    et Ursii filins : isttus vero Albani prmjenilores gemino eoque
    ,
    Aclis, de quibtts [lenschemiis brevner cqii
    ad iii Maji. volunlario commacutalur mcestu, gravwrque illiui quam
    Siquidm liorum prwr, palre.m elmalrem: posterior pa,- Ocdipi calamttas fuisse /ingtlur: quod nescio cui placere
    trem, uxorem, ac filium dicuntur acadisse,
    errore alias potuerit.

    DE S. PELADIO SIVE PALLADIO


    EPISCOPO EBREDUNENSI IN GALLIA
    IN CATALAUNIAM TRANSLATO

    COMM.ENTARIUS PR^EVIUS
    De aclis, et tempore Translalionis atque Episcopatus.

    tmi a DXVI, Alpinm Maritimarura Provin-


    Sancius Ettrt-
    Ebrednnensis nensis Comitatus vertices visuntur dicecesis est ,

    dunensis Mc-
    cia> Metropolitanus istcul ettm aiipeiltil S. Gerundensis. In enmdcm lapnlem impegeral anle Ta-
    trupolita, Hilarnts Papa Episu.la sun \\j) ex anliqua majum Ferrarius in Oenerali Cutalogo Sanctorum
    ,

    B Provincmrum notilia, jam olim tsub se habv.il oui Rnmano Martyrologio desunl, cilata Historia Do-
    Episcopos sitffratjaneos sex. De en Metropoli videplu- menecci et labulis Gerundensibus : Camprodoni,
    »17111!
    rilms agcnlcm Henschenium , ad sx Aprilis ,
    qttando in Hispania apud Gerundam S. Palladii Episcopi
    Vilam dedil prmi ibtdem Episcopi , S. Marcellini. Elirodunensis, cum lamen plusquam xui horariis leu-
    Sticcessnrum Cotalogum, sed valdc tmperfeclum, in sua
    cts oppidum islud Gerunda dislet. Sed Italo scriptori
    Gallia Christiana dedtt Clnudtus Knberti ; nec ulli talts error facilius, quam Hispano
    igmsciiur. Topogra-
    eorum, pTXttrquam prtmo isti, iitttlum Sancti prrfixit. pluae recentiores labulx CamprodunscridunfCampro-
    Longe ampliorem proponunt Sammnrlhant ftatres, in don Domeneccus; Tamaijus, modo per quartam, modo
    attctiori ejtisdem nomenclalurxoperc lonwrum qitatuor.
    per quiutam vocalem nomen exprimit : sei maltm quin-
    Gallis reddi-
    2 In eo qui de Archiepiscopis esi, sic numeruntur tam, qui hxc propius reiiit etgmon quoi Sammarthani
    tur ptr Ht- pritm Antistites Eltreluiicnses qumque usque ad ini- rerir rrpruniutt Campum- rotundum.
    s/tuuos. tium scritti xi et Saraeenorum expnlsionem; nt eorum
    5 Tempus Translalionis lace.lur : verosimili lamen
    ilcccm, Rohctto partim prxleritt parlim inhonoraii, conjectura
    , dicn factam non esse anle xi seculum nec
    appelle. \ur Sancii plerique tamen nutlo assignato cul- priusquam cnmmeantibus ultto citroqtte itinera esscni
    lits die; qtu additur solis dnobtts prxnommulo scilicet
    ,
    libera, pulsis (u( supra dixij Saracenis. Ncscio tamen
    Peladio sive Palladio; et Liberali, quipuUtisa Sara- qiivl tuspicerex eo, quod iiem Tamayus m Episcopis
    cntis secttlo x, iii palria stta Brivate obtit, coliturque Geruiidensthiis, adnt SeptembrU.de Golhomarol dicat,
    xi Kal. Decembris : quod idco hic nolare volui quia , quoi ecclesiam Camprodunensem territorii Bisoldu-
    neutrum tnecnies m
    Galltcano Mnrtyrologio Sattssayi nensis, quo ccenobium S. Benedicti construeretur
    ,
    eide S. Liberali dislinctiorem notiliam, quam Sam- concessit ubi Leufridus
    : primus Abbas electus fuit.
    murthani dederunl, adhuc requirimtts; uecnon de altis ad annum dccccl mac
    ; et aliquoliet nomittalur Mo-
    oclo, sl qttid ainplius liaberi potest.
    nasterinm S. Petri Bisolduaense Ordinis S. Bene-
    Acla ejus con- 3 Ne prv S. Palladio tdem queri possimus, Antonii dicti. Iiemne Bisoldunense et Caraproduoense mo-
    sercantes Vinccntu Domenecci, ex Ordtnc Prxdicatorttm, dili- nasterium esse iicam ? Locnrum periti Gerundenses id
    tjniiiafccil; qui ut J/isioria generali Sanctorum Ca- definiaiit. Si idem stt , confirinatur optnio nostra de
    lalaunortim, Barcinone edita unno 1002, quamdam il- tempore Translationis.
    Itus Vitam Htspanicc detlit, ex Bievturiis Gcrundensi et 6 Ceniori cttm fttndamento possumus disscrere de
    Barcinonensi (quorum lamen contexlus ipsos videre. op- tempore Episcopaltts nam Ingenuus, Episcopus, m cu-
    toremtis) necncn Legcnda quadnni (Lattna, ut opinor jut favorem S. Hilarius Papi scrtpsit pr.vcitatam Ytdrtur vost
    ,

    itlroque puriler a nobis iesiierata) Monasterii Campro- Epistolom anno cccclxiv, iicitur usquead lxxv circi- Ingenuum
    dunensis, in quo corpus servatur. Eam Vitam Sam- ter annum istitts secttli , et Sedis aditse xxxv, super-
    sedisse,

    marthani viderunt, cx eaqite habiterunl alque Gallixsuz fuisse; liujusque Episcopatum, patrocinioGundobaldi
    reddiderunt notitiam Sancti, seculis aliquoi occuliatt. Burgiindionuin Regis. Arianos invasisse. Ita Sam-
    Eamdem Latine ledditam exhibet Joannes Tamayus ic marlhani; cstqite Itoc credibilis, quam quod ttdem sub-
    Salazar ad httncdiem; sed parum accurate ttcc intcgte, jtingititt. itc ejui successore Catulino huuc a Sigis-
    ;

    n iicti necessai iiirn putavi novam ex Hispanico versio- mundo , Gundebaldi filio orthodoxo , Antistitem nou «ro v
    Cululinttiu,
    iicm quoadusque adferantur originaria dlu, unic
    tlttie. Ebredunensi iecclesise datum dum sua in urbe ,

    relationem Doincneccus accepit, itislrutncnta. Svnodi Eptioneiisis decreta exequi instituit ab hae- ,

    4 Ut atitcm Tamayi aualiscumque versio admittere- reticis Ebreduni potentioribus ejectum et Viennae ,

    tur, ttrti iittnrn admitti hnr loco posset , quoi ejusdem per aliquot annos commoratum. ibidera obiisse.
    < tiin coijinrr
    Sancti inentocitim Martyrologio suo sie inscribat . Ge- 7 Dtxerim pntius Sigisii.uiiduin, itecditm Regem,
    ,
    CuMprodunUK
    translato
    rundae in Ilispania Tarraconensi apud ccenobium ,
    sed pndcin Ciilholicuin. aptld patrem <lr Christi dici- .

    itoltic-itio,
    S Petri Camprodunense, Depositio Sacrorum pi- nitate convictum, e.i ab Ariana hseresi abstractum, licel
    gnorum S. Palladii, Ebredunensis in Gallia Prsesu- iiccditm orlhodoxiam professum obtinuisse , ui m< rtuo
    lis,qua» ibidem ornatu assarvantur magnifico , et psctido Episcopo, Catltolicis daretur orlhodoxus Episco-
    piohonore coluntur. Quisnoncrederelurbanum atiquod pns; et hiuic futssc Gallicanum, liujtts nominii pttmutn
    ipsius Gerundensis eiviiatis monasterium hic noiari; et (nttni duos nuinertifi iu Diplychis BbredunensibusSatn-
    lunirii in Nolis ait, Camproduniim oppidum citerioris martltani aiunt }
    cui citius defuncto successerit circa an-
    Ilispaniffi, ad Pyrensei inontis juga, qua Ruscino- num dx Palladius : scd obierit antc annum uxvn, quo
    anno
    84 DE S. PALLADIO EPI5C. EBREDUNEN.
    i nnno tuecessbr Cntulinns xvi Knl. Octobris subscribit nec enim ultra progredi possibile ei]fuit atque ita D :

    JUJCTOM n. I • Concilio Epaonensi; qui si fitit constitutus n S. Sigis- repositum fuit in ipso ejusdem Ordinis Mnnaslprin Q"° f"tt
    tt obtisse cir- <>'"«i 't»m
    mundojam Rege
    f

    ca an. 510. futsse id debuit anno prscedenti : tnnc S. Pctri Camprodnnensis.


    r Sacrne ipsius
    r Reliquise
    i
    . capus
    eutm tc.tte Maiio Episcopo cc.rro , Rex Gundobaldns conservnntur mtra argenteam anam que9 pro ,

    obiit, et levatur fllius ejus Sigremundus Rex, Petro more quotannis in die festo monstrantur populo dc-
    Consule. Catulinum povro secutus Gallicanus, non 1, vote accurrenti. Multa per Sanctum illurh, tam in
    sed II, interfuit Concilio Auretianemi iv ad annum vita quam post mortem, operatus est Deus miracula.
    dxli, et octennio postper Probum Diaromtm subscrip- Antiqua Gcrundensis ac Barcinonensis dlcecesis
    sit etiam Aurelianensi V. XJt mirumsit Sammarthanos, Breviaria narrant, quod cum iret ad Castrum n n
    his omnibus postpontrc Pflladium: et ad octavum tocum Alagonense sex milliaria id est leucas Ebroiluno ls lapsurum
    retrudi', qui pc\tueral sexto coUooari. distans, subito dissoluta arupe quailam est grandis ni ifl saxum
    *io r . 4 Critcr
    petra, Sanctum oppressura sed liic elatis in cce- :

    avcrtcrat.
    lura manibus, signum Crucis formavit et inoxobe- :

    ACTA diens htimano nntui irrationalis creatura hVxit sese

    Ex Hispanico Antonii Vinccntii Domenecci. in latus o aliud atque hoc |fuit primum miraciilum,
    :

    quod de eo in sua civitate fuit divulgatum.


    i^anctus Palladius, Ebroduni in a Avernia Gallici H Jacebat homo quidam Ebroduni in eitremis,
    Cum suo Epi-
    seopo Viennm regni provincia natus, nobilibus catholicisque pa- adeodetectus virilius, ut nihil sumere per os posset.
    cjrul dcgens rentibus, a tenera setate prsemonstravit, qualis fu- Itum pro eo p ad Sanctum est, qni frusto panis V
    Paltadius benedicens, praberi ipsum infirmo jussit et ptura
    turus adultior esset. Parvi eniin faciens res nmnes qui eo :

    vivus mlrucu-
    mundanas, totum sese divino applicabat servitio gustato mox sanus apparuit. Puella; cuidam infe-
    , 1 1 /ccerat.
    sicuteum docuerat ejusdem civitatis Archiepiscopus. ctum erat veneno brachium ex morsu scorpionis,
    b Hunc ab r hfflreticis contigit sua Sedepelli, Vien- Cum penclitaretur de vita, auxilii causa r accurrit
    B ad Sanctum qui ad orationem se prostravit
    namque d serecipere; sumptoexilii socio idcupiente : el 8a
    Palladio. Ibi eos benigne suscepit S. Avitus, e finita. puella sese sanam sensit. Ha;c aliaque ope-
    tidem post Episcopus loci; cura quo multis annis
    manserunt ,
    ratus est Sanctus in vita sua : innumera autem fe-
    Gallicanum exercentes sese omni virtute atque cultu divinn.
    in eitpost mortem, ac specialiter Perpiniani et Cam-
    subrogatur, produni.
    Obiit deinde. quemadmodum legimus, Ebredunensis

    ( f Archippiscopus ; cujus loco electus fuit S. Galli- 6 Huc cum allatuai esset ejus sacrum corpus,
    tforluui
    canus hoc quoque brevi extincto. ooncordi voto
    : et infantem mortuum collocarunt supra altare, in quo mortuum
    tam Cleri quam popuh postulatus fuit Paliadius. positum erat et placnit Deo, per merita el inter-
    ; IUSI i/i/ri/.

    2 Creditur hujusmodi electio non per solos ho- cessiones Sancti, ipsum resuscitare ad vifam s. I-isr
    famiUaris
    Angelis, mines. sed Spiritu sancto assistente et Angelis ,
    autem prajsens Patronus contra tempestates ac
    ille

    cooperantibus facta hi siquidem ab ejus comitatu


    :
    grandines; adeo ut quoties profertur Reliqiia ejus
    numquam recedebant. Queraadmodum enim suis so- continuo dissipetur quantumcumque gravis et ne-
    lebat referre discipulis, quidquid agendum ipsi erat bulosa proeella. ,Experientia etiam dompertara est,
    vel docendum, perbeatos illos genios ei revelabatur. quod pestilentia percircumjectas regiones grassantd,
    munificui erga Fervebat hic Dei faraulus ad orationem eratque ,
    Camprodunenseoppidum ill i nuinquain aftlavit, aut
    paupercs, tam felix in eo, utquidquid peteret etiam obtineret. aliacontagiosa lues quamdiu in ea mansil sanctum
    Magna cum caritate opitulabatur pauperibus; atque corpus. Ordinarieautemacferequotidie, miraculose
    de sui Episcopatus reditibus orphanoset viduas sus- juvat oculis laborantes, dum supra e )s ponitur
    omnfa
    tentabat peregrinis autem aliisque egenis ita suc
    : gemma qua^dam, in isto monasteno asservata, qnai et
    nent rl$ mira-
    currebat, ut neminem postulantem abire a se va- pro certo creditur S. Palladii annulo inserta fuisse, aSu cldret
    cuum sineret. Devotissimus etiam erga Christi pas- cum Archiepiscopus esset estautem taai pr«sen- :

    sionem, solo Crucis signo sa?pe daemonem supera- tis virtutis Rehquia ista, ut idem sit san iri lulos,

    sptntu pro~ batDonatus spiritu


    prophetiae.obitus^uidiemmulto et ipsam illis imponi. Similiter ii quibus capui do-
    pfielta dona- ante praedixit, necnon g S. Sigismundi Burgundis let,imponent»s eideui mensuram, capiti Sacro ad-
    tus,
    Regis, cumexterminio ipsius regni: quiSigismundus motam, ipsa hora liberatos se gaudent. Mulieribus
    9 haud dubie familiariter usus Palladio est utpote quoque, m partu laborantibus ipsumque devote
    C , ,

    quinqutnnio
    commorante apud S. Avitum Vienme , ipsius in invocantibus, denique ad omne
    praesto venit : ac
    laudulutittr spiritu magistrum. morborum gcnus advocatus expeditur.
    pratit Vixit in Episcopatu annis quinque
    '6
    : quo tem- 7 Anno m.xcclxx mense Octobris Sanctum cor-
    pore fecit fabricari in ecclesia Metropolitana altaria pus Franci abstulerunt, quemadmndum narratur in A„ 1170
    h quinque, ad Dei gloriam et honorem. Sanctissime epistola quadam, scripta per Reverendum Abbatem abtatutn n
    rexit dio?cesim suam quia monebatur ab Angehs istius rnonasterii ad Illustrem Petrum Leopardum fruuctscoipa
    :
    de
    cunctis suorum Dicecesanorum excessibus , iisque Canonicumsancta5 Cathedralis Barcinonensis sum- ;
    tt sancte
    occurrebat etiamsi levibus quandoque, solicitudine pta ex vetustis quihusdam codicibus ejusdem oppi-
    mortuus
    maxima. Denique, vita sancte peracta, cum vellet di: ubi narrat Abbas t, quomodo Franci capto oppi-
    ,
    Deus labores ipsius remunerari , dedit ei miserse do.postquammurosdejecissentet cives expnliassent, citra noxam
    hnjus ac temporalis vitffi finem reddens pro ea etiam aurumet argentum ecclesiarutn, et quidquid labttur in
    ;

    aHernam annoDomini 518, regnantibus in Francia


    i in eis erat pretiosum ahstulerint, una cura sacr.s '""^l"-
    Childeberto, Clotharioet Childerico, filiis k Chlodo- Reliquiis ibi repertis. Arcam autem, in qua condi-
    va?i Regis; et summi Pontificatus apicem
    tenente Fe- tum erat corpus S. Palladii, imposuerunt jumento :

    lice / De hoc sancto Confessore officium fit


    III. quod progressuin usque ad rupem quamdam, inter
    Caraproduni, nominando eum in Collectaad Missam Pruta-Melli u et Arbes, ceciditin praeceps. Extule-
    n
    et quidem r.um Octava, per quam similiter runt illico vocem qui aderant, S. Pallaiiium invo
    Officium PerpUilinl
    fit. nisi major aliqua tunc occurrens festivitas id cando et ecce, miraculum grande Ex tali casu ne- satubrem
    : I

    impediat. que arca, sancti custos corporis; neque bestia, ejus tigttorem

    Camproduni 4 Festum celebratur xxi Junii : qui estdies cor- bajula, quidquam damni passae sunt. Perpinianum
    stitlat,

    colttur 21 poris translati ex Francia, ubi primum sepultus autem venientes, invenerunt ex sancto capite stil-
    Jun.
    fuerat : Corpus autem sanctum inde attulit quidam lare liquorem, salutarem ad curandas infirmitates
    Benedictinus Monachus Portellensis, dicecesism Vi- capitis, oculorum et colli necnon variolarum ,
    ,
    censis Camproduni coactus miraculo subsistere
    ;
    : aliasque plures.

    8
    ,

    DIE VIGESIMA PKIMA JUNII.


    A 8 Ruscinonensis quidam diuturno tempore
    sic tem cui vellet Ecclesiae sanctum corpus donandi, D
    P ara '-vticus ut abs 1 ue alie no auxilio movere
    laZ '
    se de quam facile obtinuit etiam btilla signatarn. l CTOHF. D V
    lecto non posset; cum audivisset
    Perpinianum ad- 12 Anteqnam tarnen venUset Lagatus; fuer.it in
    venissecorpuscujusdam S. Palladii, multis clarifi-
    Burgundia, ipso S. Palladii diexxi Junii praeltovic-
    catum miraculis, voto sese obstrinxit certte
    cujus- tus Capitaneus, dixeratqne ; Sanete Palladi, an
    dam oblat.ionis, si Deus sanitatem redderet
    ipsi forte tua haec vindicta est? ex eoque tempore
    gere-
    necnon observandi pcr omnem vitam illius Sancti bat animo fixum propositum eidein pro offensa
    sa-
    festu.n. Ita iste vesperi mane autem sanum
    :
    se re- tisfaciendi quare Abbati fecerat nuntiari, rjnod t\
    ;

    perit, atque de strato alacriter consurgen», circui- vellet ad se mittere fidos homines, restitueret eis
    batdomum.omnilius inclamando utsurgerent, seque vel caput vel arcam nam et haec valde speciosa
    ;

    sanum aspicerent. Qtii cum adrairabiindi interro- orat, et istud includebatur capiti, a3 medios usque
    garent, quomodo id ei contigisset, respondit, humeros etiam argenteo
    a glo- : Crucem tamen sanctam
    riooo S. Palladio se esse curatum et continuo et alia qurcdam servare
    : sihi volebat. Camprodunen-
    prnfectus est ad gratias coram sanctis Reliquiis per- ses vero consilio inito responderunt; recepturos se
    solvendas de recepto beneficio, promissamque obla- quidquid reddere plaeuisset, in pignus integra res-
    tionem reprasentandatn. Divulgatum autem tota titutionis, non aliter. Quo responso aceepto rescri-
    mox regione fuit. tam illustre miraculum. psit Capitaneus, quandoqiiidom noIelia.it in aliquo
    Os Inie
    9 Dum sic Pcrpiniani manebat sacrum corpus, condescendere su» petitioni, nilnl eorurn quse ob-
    suntpium Caupo quidam qui ipsum domi suao custodiebat, tulerat facturum se, quippe cui atnpla potestas
    esset
    dalur 1/(1 a illud sibi commendatum habentibns,
    militibus concessa a Legato Pontificio faciendi de sancto cor-
    ecctrslx.
    os unnm impetravit. Huic persuasit Notarius qui- pore quod vellet.
    dum ut illud donaret ecclcsite castri, quae plane 13 Rogabat igitur Deum. ntdignaretur revelari, Taniletr.
    insignis eo loci est : quod et fecit ; itaque Cano- cuinam ecclesise velletipsum donatum verum vern- Ittaliter
    ;

    nici cum toto Clero processionaliler venientes ad per, ut aiunt, recurrebat animo Camprodunum
    saucialur 1.1

    ; die tpstus
    doinuin cauponis ab eoque pretiosara Reliquiam distulit tainen adhue annum integrum impulsui isti Sanctl;
    aocipientes ipsam ad aedem sacram detulerunt. obedire. Interim contigit eum E
    in quadam pro
    Oura nutem ad pedem majoris altaris venissent Rege Francise expeditione, castrum t Carlati ob-
    confectum de re tota pnblicum instrumeutum qnod : sidere contra Duminura Avernonii : ipsa autem
    mnx ac signaverat Notarius, lapsus de secundo S. Palladii die sic tedi in tibia, ut crus amputan-
    tjuod morte gradu est confractaque ei tibiarum una, nec desiit dum, ad gamgrsenam sistendam ehirurgijudica
    tittt ttticttir

    talis constiti.
    ille per annum integrum atgrotare, donec obiit ; di- Videns ergo tanto in discriinine vitae posituui se, S.
    centibus omnibus peccasse ipsum in S. Palladium Palladii auxilium imploravit; vovitqueejus corpus f t r?T vo'o
    qui ossa sua dispergi nnlebat. Postea detulerun*. Camproduno redditurutn se si supervixisset. Et sanatus,
    ille
    milites sanetum corpus ad locum nec votum
    castri, ubi is qui quidem mox convaluit intra paucns dies, sed votum
    SQlvtnt :
    locum Prafecti tenebat ab hoc commenda- illud sibi distulit adimplere. Rursus igitur anno seqtienti oc-
    tum custodivit, sed parva cum reverentia et magno casionesimili vulnus accepit a globulo. nui-is avel-
    cum animn? surrj periculo ; obiit enim, nee scitur lanae magnitudinein non excedente, idque eodem iterum anno
    quomodo. Sancti festo, et cadens raori se exclamavit. Casui vtrtente.
    10 PJurimos post diessacer hic thesaurustrans- aderat Rex ipse et Proceres multi, collapsoque ad- f/unitur et
    rnunlur ;

    totusestCarcassonam y in Galliam ubiEpiseopaturn debant animos ille vero dixit, Domine mi, morior
    :

    Carcassonsn- frater Capitanei Uenaqui dicti >)ui Campro- propter peccatum, commissum in retinendo corpore
    stsl ptscopus
    duno sanctum corpus abstulerat, ot ipsum adferri ejus Sancti, cujus hodie festum agitur : supplico
    re ititeus larcassonam fecerat lmpulsu s Antistitis, speran- igittir Majestati turje, ut cum hona ejus gratia ipsum
    i tis quod illud jios^et EcclesisB suee vindicare. Man- faciam domui smv. Annuit supplicanti Rex,
    restitui
    sit ergo istic arca tribus vel quatuor annis, interim testamentum, quo m in la-
    et ille continuo condidit
    dum Rnmam scribitur ad summum Pontificem, ab bat restitutionem accelerari, eo quod nollet simul
    eoque licentia expectatur attribuendi sancta illa ossa cum corpore etiam perdere animam.
    cuipiam ecclesise vel mcnasterio pra;dicta?dioecesis. I i Ipso mortuo Vicecomitissa de r Valere, ejus
    q Allegabatenim Episcopus, Camprodunum esse loeum reltcta, nuntms Cautprotlunuin misit, petens sub-
    vntum ex-
    ctlti lilitile desolatum et nidum lutrnnum, qui mox ac relatum mitti fidqs h les, in quorutn manus traderet quid- tq-titur ej-is
    piinitur : tlitie corpus foret direpturi illud erant, netnine ob- quid monasterii istius erat. Missi sunt igitur Eecle- vidua
    sistente. Verum supremus omnium judex Deus pati siastici tres, cuni nno exjuratis ; et Vicecomitissa
    noluit, ut suinmus * Pontifex annueret postulatis; in eorum manus consignavit sanctam veram Cru-
    sed onfirmaretur in sententia restitutionem impe-
    i
    cem, eum SpinaCoronse Dominieae. Sancti corpore,
    rand.TandeinobiitEpiscupiisCarcassonensisinflore aliisquecimeliis Caroproduno allatis. Omnia haec
    juventutis ex levi, ut videbatur intirmitate etper- : imposita sunt currui, quem armati duo stipabant ;

    suasus mortem sibi accelerari, quia fratri suo sua- mirum autem qnod cum deusa circum plu-
    accidit,
    serat ne Cainprodununi remitteretur Sanctus, man- via caderet neque currum, neque arcam, neque
    tlavit extremum a>ger, dicereut fratri notnine
    suis comitatum ejus gatta una attigerit, aut cereosduos
    Uaq-ie non
    suo restituendiim omnino esse quia opinabatur se ante arcam ardentes extinxerit. Admirationi omni- sme mit
    ideo divinitus castigari. btis per qnos transibatur res ista fuit, nec tamen, Camproduno
    H Defuncto illo jussit Capitanens sacrum depo- aliud incidebat ipsis cogitare, magna- quam altcujus
    Satctus
    rcddilitr.
    situm deferri ad quoddam sui juris castellum Bel- tis in prtelio mortui corpus domum referri. Sub-
    g
    'icitt et Lo;um cavre P dictum circa Montempessulanutn quod no- euntibus autem illis campos Catalauniae, pulsari coe-
    ttncm Het- mine Regis Francia? obtinehat, ipsumque suo istic perunt per se omniuin qoa transitus erat villarum
    cmjre, ttlittl
    Locum commendavit custodiendum
    tenenti hic ;
    campana) atque ita restitutus suis Sauctus est,
    ;

    servtitts
    autem paulo post obiit tam rabidus ut inanus sibi atque in monasterio S. Pelri cumomni veneratione
    " iirci, mer
    CastlUonem admorderet ideo cretlo, qtiia exigua cum reveren-
    ;
    susceptus.
    dtlutum. tia tam venerabile pignus habuerat. Denique ipsum
    "° "" "» e t n ti'ansvchi Cnpitaneus fecit domum suam qiiam in ANNOTATA D. P.
    rtstiltietc ,*
    ,
    ' .

    •ju ati.tuttrai, Castilionensi y arce habebat. Postea in Franeiam


    / venit Legatus quidam 3 Pontificius, quem invitatum a Nulla tratis Riio.lanum Alvernia seu potius Ar-
    o ad suum illutl castrum rogavit Capitaneus potesta- vernia esl, sed Burgundia, cujus Retitlms, ettam Del-

    phinatus
    ; :

    86 ACTA S. PALLADII EPISC. EBREDUN.


    A phinatus hodiernus. in eaque JSbredunum suberat, r Idem, Ejus afflictionem sancto viro aperuere
    «' vulgo Embru vel Ambrun. n^nnul!i.
    b Ingenuus, qui sedit ub anno 440 adprscter pro~ s Refiqna hitjus numeri, idcm omisit,
    plcr 475. t Etiam hxc alteyatio Auctorls a quo rcs seripta

    c Arianis scilicct, quales tunc Burgutidiones crant. cst, tanti ad fidcm faciendam momenti, a Tamaijo
    d Distant ttae civitatesab tnvicem leucis 30. omiltitui ; adeo ctiam in historia vcrunt cst, quod vul-
    e S. Aviti Acto illustravit Iloischcnins 5 Februa- go dtatur ; Compendia, dispendia : nam porro omissa
    rii, et ab anno circitcr 490 ad 524 sedisse censuil. sunt multa, multa alio ordine narrata in historia satis
    f Ariantu atiquis, et ab Ariauis intrusus, qui post per se brevi.
    Intjenuum, usquc ad annum 510. Sc<li i/li incubncrit : u Vnlgo Prats de Mello ; disiat aulrm Campro-
    nec enim credibile est, usque eo vixisse Ingenuum : duito 4, Arbos vcro 8 leucis ambo a<l ftuvium, Tech
    maxime st is Sammarthani) immediale suc~
    (ul volunt vulgo dwtum ; t/tti sese ad Eicnam mari infundit;
    cessit Armcntarto, dcposito ad annttm 439, ut autcm quare nc hic Arclatcm cogites, procul in Provincia
    successerit Armentario alius, cujus nomen cxcidcrit positam civitntcm, Arles etiam vnhjn dictam,
    fuit saltem Episcnpus Ingenuus ub anno 464, ijuando x Perpmianum munitissima civitas Comitatus Ru~
    Sedis su.r jura apud H.fartum Papam defcndit. scinvncnsis, et <]uast astium Catultiumze, distat Cam-
    g A Francis vtctortbus, prn'cipitutus in puteum, cum produu> 15 leucis.

    uxore. ct liheris Sigismundus, an. 524. colitur


    S. y Carcassona, Gailise Narbonensis cwitas ad Ata-
    1 Maji : et fraterejus Godemarus, itcrum prxiio vic- cem fluvium, supra Nurbonam lcucis circitcr octo.
    tus, conctusit hncam Regum Bttrjundtonum, itaquc z Sammartbams Joannes de Castro dtctus, ab
    regnum ad Francos transiit. anno 1455 ad 1475. Ncc alinm snspicari possumus,
    li Erratum hic volunl Sammarthani ; et jubcnt qiaa idem Joannes anno 1472 invenilur altcui contu-
    quinque ecclesias, in dicecesi duatas, inteiligi, Ego lisse Rectoriam ecclesix de Podio-clerico, et snccessor

    j3 correctionis ncccssitatem nullam video. ejus Guiscardus, ultra annum 1485 vt.nt, adeoquein-
    i Imo(ut diclum) ante 517 circa 510 factusEptsco-, telligi hic potesl. Igitur vcl Capitaneus Benaqui non
    pus. Sammarthani addnnt vn Januarii; si ex Dipty- fuit frater Episcopi germanus, vcl cognomentum tulit

    cbts Ebredtinenstbus, debebit saltem inter praetermissos ab aliqua sua toparclua, puta a Benac Bigerronum
    tnli tlie refcrri. loco, in sfquitanin.
    k Ohti Magnus ('hlodavyus nn. 51 1 , regnum
    cujus a Sirtus IV, nb amm 1471 ad 1484.
    parttti. filii ohicruut, Chlod"ineres, hic non nommatus, o A.n adhuc supersit dbcntcr sciiim nnmcn : ccrte nec
    an. 524; Theodoricus, 534; Childebertus, 558; in tabults Occitaniae, nec in Alphabcto Francico inve-
    Clotharius 561. ntlur.
    Hormisdam dcbcbat nominasse
    1 .luctor, ab anno y Idrm Alphabetnm plus quam decem loca hujus
    514 ad 523 Romauum Pontificem. Nam Felix III nominis adnumerat t a fluviis quibus a>ljicent cognomi-
    obiit 492: Felix IV, non aiac 530 crealus est.
    an. nata ; prx-ter aha forte plura ibi prsetcnta, ut thfficile
    rn Est hxc Gcruittlensi proxima, inter ipsum ct sit conjeclarc.
    Baninoncnsem ctvitatem, ubi Purtellense monaste- 3 Puta Julianns Card. Roboreus, Sixti nepos, an.
    rium designari mihi peto. 1476 expeditus in Galliam, a<l Regem Praceresque
    n Neque Alphabctum Franciie P. du Vai, neque pcrditcendos in sacram contra Turcas militiam,
    ttip<njrnphica> Tabutae talc ullum nom< n in toto Delphi- e Carlatum, castrum superiorU Awrmiat., haud
    rmlu ntjTiosruitt. ncthmi tam prope Ebrodunum. procul Anrclitico. Etinc suspicor, Avernonii Dominum
    o Tamayus, Saxum in clivo montis mirabiliter (cujus nomtnis nullam invenio notuiam) hic appeilari
    subsistens, adhuc viatoribus miraculi testimonium Comitem Avernia?, qui tunc temporis erat Bertran-
    praebet. dus II, adltuc superstcs un. 1487.
    p Idcm, Ad sancti Episcopi pedes, ut ab eo me- c, Forte lcgendum de Valery, qux dicitur esse no-
    delam auciperet, se deferri curavit, etc. bihs familia in Fastimo, vulgo le Gastinois.

    DE SANCTO INNOCENTIO
    EPISCOPO EMERITENSI IN H1S;PANIA
    Notilia ejus cx paulo Diacono aliisque.

    merita Augusta, urbs ohm Gundemari Regis Decreto interfuit anno

    E
    celeberrima, et to- lium,
    tius Lnsttamae etiam Metropohs, ab antiquis Domini dcx. Edtdit fioc dccrctum Garstas Loiasa, in
    .Iftnportbus snb Romanis ei Gothts Eptscopnhs Collectione Conahorum ubipag. 965 inseruntur nomi-
    ifuit : ntjus seilis Episcopus xiv censetitr S. na sex et viginti Eptscoporum, qui subscripserunt. In~
    Innocentius,; quem teste Georgw Cardoso, in Ilagio- ter eos secundns et S. Isidoro Htspttlensi Episcopo
    logio Lusilano ad hunc xxi Junii, Erclcsia Emeritana proxtmus, his uhtur verbis : Ego Innocentius, Eme-
    inter svos sanctos Episcopos vcueratur. Eunulem ritensis provinciae Lusitaniae Metropnlitanus Epi-
    qitoque Sancti titulo honorant B<imabas Laudft fitin
    Morenus de scopus, dum in urbem Tuletanam pro occursu He-
    Pauttts l><ac
    Vargas, lib 3. Historise civttniis Emcritae cav. 12, gio advenissem, agnitis his constitutionibus, as-
    et Joannes Ttimaius dc Salaiar atl xxxi Martii ; ubi sensum pr*bui atque subscripsi. Panlus Diaconus
    post Acta S. Renovati, tn hac sedc
    tuffecti S. Inno- Emeritciists conscripsit librum de vita ct miraculis
    centio, edidit Catahtjum Episcoporum Emeritensium, Patrum Emenlciisium, m quo eaput ultimum habet de
    atque post obitum S. Massonx, quem ipse referl ad Innocentio et Renovato Episcopis : ct quia Actn
    annum DCV el Kaicndas Novembris, ista suhjnngit S. Renovati illustravimus ad diem xxxi Mnrtit,
    Subtcribit Dj-
    creto Gundt- S. Innocenlius hujus nominis I, Episcopus Emeri- htc ea profcrimiis, <ju.t de Innocentio ipse scribit.
    mart Jteg-s. tensis xiv, vir et sancta simplicitate re et nomine 2 Post discessum sanctissimi ac venerabilis
    innocens, et operum celebernmus patrator mirabi- Massonae Episcopi, subrogatur vir summae humili-
    tatis
    .

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 87


    A tatis ac simplicitatis, Innocentius
    nomine, cujus quacumque fuerit quispiam aegritudine vexatus,
    diclttnie solt-
    meritum noroinis indicavit vocabulun
    lnm pluvlas innocens quocumque fueritetiam languore afflictus, statmi ut M f;rORE G |(

    impetrure ne- utiquo et simplex, neminem juclii ijeminem divinuiu Numen illictoto corde depoposcent, r.m-
    cessai ias , condemnans, nemini nocens innocuus semper et nes a se morbos
    ; iliscussos, omnesque maculas pul-
    pius cunctis sua; vitaa teraporibus
    extitit: qui et sas divinitus sentiens, hilaris sanusque ad cupitam
    eoilem tempore, quo ordinatus
    est, ut fertur, in or- per Dei gratiam pervenit sanitatern. Colitur S. Ea-
    dme Diacononim ultirnus babebatur. Tantie deni- Inlia, Virgo Mariijr Ememensit, x Dectmbru.
    ei
    De tnventm Ul*
    que sanctitatis tanUtque compnnctionis r( inspeetj'
    fuisse per- eti intertm alnin etl uctum ad Viiam S.
    Eulalu;
    hibetur, ut quoties pluvia deerat,
    et wstu nimio VirginU Martyris Barciuonensis xn Februarii. In
    et
    terralonga siccitate exarebat collecti
    in unum j hujus S. Eulaliie templo Emeritaj, inventa: fuerunt
    cives loci illius cum eodem per basiiicas Sanctorum, sub Kegibus Ferdinando et IsaMla
    Catholicis
    precibus Dominum exorantes
    pergebant. Repente Reliquia; duodecim ant
    quatuordecim Sanctoium,
    vero. quoties curn eo procedebant,
    pluvia cuelitus interque eos quinque Archiepiscoporum scilicet S. ;

    largiflua tribuebatur, qine plenissime terram Pauli, S Fulelis. S. Mnssona?, S. Innocentii et S.


    saliare
    potuisset. Unde non dubium erat, quod ejus lacry- Renovati depositae autem fuerunt juxta altare m
    tt eju r flf/l- :

    quias mi-
    ex tam humili simplicique niente editae, apud ornato Rel quiarw, et festum transiationis adhuc
    raciila ce/c omnipotentem Dominum non solum ha.c, verum peragitur Dorainica quarta Quadragesimas, ac po-
    tiitut etiain
    ;
    potiora iis obtinere potuissent. Deinde inter- strema iuspectio facta estaono mdcxxxu. Quz om-
    posils S, Renovali Actis, ista subduntur. Horum nia lute deducuntur ad Vitam S. Renovati xxxi Mar-
    igi-
    tur supradietorum Sanctorum corpora in unaeadem- tii ex tibris Ambrosii Morales et Barnabx Moreni;
    que rellula, haud procul ab altari sanctissmiaj Vir- quorum hic addtt, huc quod scribittam certura, tam
    ginis Eulalite bonorifice tumulatse quiescunt: ad verum. et. tam bonae tr\i<litioms es>e, ut non licitum
    quorum denique veneranda sepulcra tanlam Chri- sit de eo dubium raoveri.
    stus quotidie coufert copiosaj caritatis gratiam
    ; ut
    R
    KOT. &

    DE S. MAIANO SIVE MEVENNO


    ABBATE IN BBITANNIA ABMOBICA
    COMMENTARIUS PR^EVIUS.
    De cultu ejus et vita a variis sed non antiquis scripta.

    Eminentissimus Cardinalis Baronius, interro- nonnumquam narrationem protrahunt, interjectis ad-


    gatus cur tam pauca de rebus Hispaniarum, hortationibus piis et catecheticis explicarionibus, quas
    Certa scribi ni suis prxclaris Annalibus scripsisset respon- Sanctus iis quibus fidem annunliabat wt proposuil aut et ^btantur
    non potsunt Brevtan,s
    lisse fertur ; cum sibi proposiium non esset proponere potuit, et aliis ejusmodi, Sis aliisque de cau- "'

    aliquid ex suo ingenio scribere, sed tantum colligere sis expedire visttm non est diversorum Auctorum con-
    et iltustrare ea, qux ab idoneis auctoribus scripta m- texlus huc rsfene, cum nultus tanti sit ponderis, ui ex
    veniuntur, non potuisse se de iis multu referre, de qui- eo quidquam omnia desumpta sint
    certi statui possit et
    bns nihil nut parum in scriptis antiquis memorix pro- ex iisdem qnibus Albertus usus monumentis. Asserit est
    dilum invenisset, Prudens hoc Eminentissimi et Eru namqueis vitam a fe coitectam ex antiquis breviariis
    ditissimi Historici responsum, obversetur animo, quo- Leonen.si er Madorrensi et proprio Sanctoram Er-
    ties de sanctis Armoricis, si S. Yvonem exceperis, clesise Rhed inensis :
    fu b quamvis non sint certx fiJ .

    est agendum. Gens quippc virtutibus magnis podus mere.rentw tamen, si a nobis habere possent, in defecttt
    qnam litleris a primis suis Apostolis excutta, et edocta cerliorum inter Acta Sanctorum iegi; ut sctre cvri
    ntmrnvi acta
    virtules Sanctorum imitari potius quam ntiis imttanda Lector posset, qusenam sint antiquiora hactentts
    antiqua non
    fxtant conscribere ,• vix quidquam de Sanctis suis posteritati, Sancto reperta monumenta. Quoniamvero prsrfutus .11-
    prxter sanctitatis famam et venerationem retiquit. Ili bertus ultimus post alios scripsit, nihil ab eo pi i

    (jnt dccursis uliquot seculis majoribus succesm runt, alia- missum existimo quod ad Sancti gloriamnarian ,

    rum nationum excitati exetnplo, aggressi vitas patrio- ideoque ejns narratione contenti erimvs, desnmpfun
    rum Sanctorum dwulgare scriptis, prout rudi vulgo tamen e.r aliis nonnuUas observationes, ubi ia coi

    narrabantur t per obscuram et vix cohxrenttsm traditio- aut expticationis gratia necessartum videbitur.
    ittnt, mnltti protulerunt pie crudelitalis objecta. 3 A'tte amnia autem exprxdtctts monumentis osten-
    2 Atbertus /< Grand ex Ordine Prsedicatortun, qui ditur, Sanctum hunc honore ccelitibus debito coL
    quamvl» plu- Bx his tamen
    res i- centlores sanctorum Britonum vitas in unum votumen collegit, cuttumque semper fuisse. Testantur qttippe tres ilti ntse
    cuttus i>roba-
    (!> f/j scrtpse- eas exmonumentis ejusmodi desumpsitel circumstantias monasterium ab tps» vdificatum^ dedi
    scriptores,
    rtnt
    addidit verosimiliter excogitatas et temporibus nostris, que Deu ad honorem S. Joannis Pi rcursoris, secutis
    sattem quoad loquendi modum, magis accomodatas. Se- temporibus nomen a conditore sno sortitum, eo ,..
    cutus hicin eo est Magtstrum Petrum Viel S. Theolo- dem ipsius festum tamquam r. vcipui celebra-
    giip doctorem, per quem Reverendtssimus Pater lio- retur. Testantur iidem de concursu peregrinorutn ad
    landus de Neufviile Episcopus Leonensis vitam S. ejus ecclesiam et fontem. ut narratur a Sanctomira-
    Maini ex Antiquis manuscriptis describendam curavitf culose eltcttum, spe curationis intercessione ejus a
    uti et Antonium Yepes qui in Annalibus Benedictints morbis impetrandm. Item Atbertus cultum confirmat m
    Lnsitanice primum editis, deinde latinitate donatis per eo quod Reiiqxux ejus statim a morte honorifia s

    R. P. Tlinmnm Wets Monmlium Neresheymensem, cro conditee, metu Normannorum et Danorum Bi


    pluribus vttam Sancti descripsit. Si ea qux proprie tnfestantium, clam a Monat hls snbtata fuerint m tutio-
    sanctum Mainum spectant, eique peculiaria sunt consi- remlocum, qvod aliis quam Sanctorum Corporibus fieri
    deres, in plerisque omnes conveniunt : si ordtnem et non sotet.

    modum narraitdi, multum inter se discrepant ; dum 4 JFestum ejus celebrari invenio Itac vigesima prima
    Junit
    88 DE S. MAIANO SIVE MEVENNO.
    Jumi, et ejusdem die dccima qninta, ut ibidem inter uleo Bencilictinis ipsum aggregaverit Ycpes quod snc-
    KXH TORE ¥ B.
    PraUermtssos diximus. Vigesimd prima festi ejus me- cessores ejus in monasterio, se regulx S. Benedicti sub-
    et ex celrhra-
    tioue fetti
    moriam habet Kalendarium Dolense et Macloviense a diderint.

    dtversis rf»e- Joanne Du Bcc Bpiscopo Madoviensi recognitum anno


    btts
    UDCm. Menardits in Martijndogw Bencdictino, decima
    Britannia
    VITA
    auinto iiujus, eumdem refert lns verbis : in

    rainori S. Maini Abbntis, qui multos ad fidem con- Ex Gallico Aiberti le Grand Qrdinis Prm*
    vertit. Sequitur ipsum Dorganius n: Kafendario Ma>- dicatorum,
    clovii imprcssoanno mdcxxh, addem mt verba Menardi
    Et Sanctitate ei.irns migravit ad Dominum. Badem i3anctus Majanus ex Provincia Cambria?, qrjffiAti- a parenttbtts
    die nft rtur S. Mtinii vita tntcr Gallice tAitas a Renato stralis Wallia appcllaliir, Brittanniaj iusula, erat pie educa-

    Benediclo. Antomus Yepes in Aiuiahbus mt. Ad de- ornmdus. Habitabant Parentcs a ejus in regione
    eimara septimara Kalendas Julii concessit fatis. quadam nomine Venta b, civitate Orckh c, proxima
    b c
    Contra Atbertum Sanctuni vige-
    te Grand, qui ait, consanguinitate contingentes S. Sampsonem Archi-
    d
    sima primaJunii Creatori aniraara tradidisse. Ltcr- episcopum Eboracensera d in Anglia, Dolensem
    jiu\ credo, ea ratione ductus est quod aliquam in iis, deinde in Armorica. Hi pia solicitudinc filium ab
    quibus usut est scriptis, tali die repererit Sancti mcmo- infantia educarunt docentes adhuc tenellum, orare
    riam : fieri autcni potest, ut ignota nobtS causa, utro- Deum ultro ad id propendentem. Transacta infantia
    et sub diverso
    nomiue. que die cultum aliquem habuerit, Sicut diversum nomen traditur scholis, in quibus ita se litteris et virtuli
    opudAvctores latinos sortitus est : nam qui Bnlomlms impendit, utcoa?taneos niultum superaret ;
    quamvis
    S. Meen vel mcin appellatur latinis atiis Majauus neraini sese praeferret, aut a?stimationera sui quae-
    Maimis Conaidus, alits Mavennusvel Mevennusvoca- reret, bene in humilitate fundatus.
    E
    fugit adavun
    tnr. Hifccum iuvenissct Saussayns, ntltil ultra inqui- 2 Scholis egressus domura revertitur spera- ;
    culum Episco-
    rendum sibi ratus, in Martyrologio suo Gallicano S. bantque parentes, fore ut ejus suavissima frueren- puin :

    Maimim decima qmnta rctulit, et vigesima prima S. tur conversatione, veniretque in partera solicitudmis
    Mavennum, addito utrique elogio diverso, quod solis domesticae. At sanctus, a Deo vocatus aspiransque
    Smtctis ua proprium est, Ut plnribus sil commmte. ad altiorem perfectionis gradura, iinplorat Dei auxi-
    Bnceluius in Menologio Bcncdi- ttno partim Saussayitm liuin. i|uo in viam salutis deduceretur atque ita :

    sccutus festo S. Maitu dec/mam qutntam assignat, clam parentibus se subducens, ad avunculum suum
    Actis prsecipuis, quae de hocSanclo scribuntur ab Aur S. Sampsonem Eboracensem proficiscitnr aquo per-
    ctoribus, in unum elogium contractis. At vigesima benigne susceptus est. Sciebat enim Episcopus,
    prxma, cum nilul dc Mevenno alibi reperisset, elogium ipsum duci Spiritu sancto, futurumque aliquando
    er Saussayo desumpsit: In Armorica S. Me-
    inquit Monachorum patrem, qui strenue in vinea Domini
    venni Abbatis, qui cum esset summus rerum hu- laboraret. Substitit aliquamdiu in monasterio habitu
    manarum contemptor, suupsiusaspernator, honoris seculari retento. avuncnli doctrinam excipiens, et
    fugiens ct propria^ carnis hostis, Deo soli ut com- ministrans fratribus; donec virtutem suam, patien-
    placeret studuit, et sic puram toto vitae curriculo, tiam, devotionem et perseverantiam prpbasset.
    eidem cordis et operis servitutem exhibuit. Tunc Religiosum Habitum per S. Sampsonem su;ce-
    5 Flvruisse autem al> omnibus didlur ctrca seculum pit, sanctioribusque votis sese adstrinxit. Cum au-
    Christi scj.tmn sub Alauo piimo, tstius nominis Rcge tem ejus in virtute profectus ad oculos omnfbus pa-
    Britannise Armoricx VIII, de qno Argcntrxus libru teret. susceptis rite sacris Ordinibus ad Sacerrto-
    Flor ai tMnja-
    ruj tee. 1 i cap. xxix 1'itq. 108. Quamvis Kex Alanus admo- tiura evectus est.
    dum [
    crniciosus fnerit patrise, bellis Gallicis atfii- 3 Post ahquantulum temporis transactum, S.
    cta? ;tamen in en seculum fnit, quod nullo
    felix Sampson jussus a Domino e transfretare in Armo-
    uuquara tempore tot sancti viri floruerint, tara in- ricam, Religiosos socios. quos conver- monii(hus et
    elegit sibi
    digenae quam advenae, ex majori Britannia expulsi sioni animaruin magis idongos judicabat. Ex felici sat-rrrtos fa-
    ab Anglosaxonibus... interillos fueruntS. Sampson, clus, tiojicit
    isto numeroS. Majauus fuit. Superato freto ad littus
    tn Amwrt-
    Archiepiscopus Eboracensis, dnrao nobilis S. ; ArmoricEB appellunt ulii S. Saropson nonnullis pa- cam
    :
    :

    Magloriua ejus ex sorore nepos, S. Paulus. S. Mai- tratis miraculis f, ad stuporem ineolas et sui desi-
    nus. S. Maclnvius, S. Briocus, S. Columbanus qui ; deriura movit : tantara excitavit in se benevoleri-
    postmodum consecrati Episcopi fuernnt ideoque, : tiam, ut alacriter ipsum juverint sibi suisque sociis
    usqne in hodiernum diein, ab ipsorum nomine Epi- extruere monasterium g m civitate de KerfeUnteun
    scopatus quidam appellantur. His forsan deceplus hodie dicta Landtmeur, dissita duabus leucts Mor-
    Belforestius, S. Mainum EpiscopU Nannetensibus laeo. Ibi cum suis habitationem figeris, orationi sa-
    vtc Eplxcppvs
    Wannetensis
    addit, quod sic refutat Yepespdg. 242. Hauddubium crisque exercitationibus vacabat : praedicabatetiam
    fuit est quin a linea aherraverit Belforestius. Mulii enim instruens accolas et catechisans ad se turmatim
    Historici Galli in rebus hnjns servi Dei explifiahdis confluentes. At Deus, ad amplihYandam gloriam
    triverecalamura, e quibus Robert"s Cenalis et suara aucturus labores S. Sampsoni in conversione
    Betrandus de Argentre nomenclaturam Episcopo- animarum, ita disposuit ut omnes Britannia? Epi-
    rum Nannetenfriuni de composito fecere, praeterito scopi eum in suum eiigerent Archiepiscopum, con-
    S. Maino, cujus etiara vitam Rolandus de Neufville ferentes ei eamdem in se auctoritatem, quatn in
    diligenter persequitur, nec tamen infulam ei Nan- suffraganeos habuerat cum in insula Britannise
    nec Benedi- netensi- Eoclesiffi imponit negligentem facere' de-
    :
    Eboracensem teneret Archiepiscopatuml Tunc S.
    etinus, bercmus, si Episcopum fuisse vel igiioratfset Vfll dts- Maglorium Kerfeuntensi monasterio praefecit Abba-
    simulaa&et, Pra?ter Auctoresaiios, ipse
    Ordo S. Be- tem, ipse in praedicatione ccelestls ddctririre ad cir-
    nedicti eum
    Abbate tantum habuit, nec ali-
    pro cumjaoentes populos perseverans.
    quando Episcopis iaterposuit. Sed qua ratione eum 4 Nec multo post S. Sampson considerans disci-
    Benediclinis aecensuerit ?]>*? Yepes, non video : pr&- pulum suum Majarium aniroabus lucrandisidoneum, mHtltur ad
    sertim Britannia majori venerit ftdetn propa-
    si e.r in Amwricam, consilio inito cum fratrihus, dimisit eum impertita
    gandam,
    puUus ub Anfflosaaumibvs. Neque enim an-te Anglosa- benedictione sua, iratribusqne aliquotin Bodiecatem
    xones, Benedietini m
    Anglia fuerunt, eo primum cUm adjunetis, potestatem concessit Abbatibus compo-
    S. Augustino ingressi : neque ipsum inter Benedieti- tentera, acceptandi monasteria si alicubi oiierrentur
    iws numeratum invenio apud Mabdwnem : nUi forte et Religiosos admittendi ad Ordiuem. Valedicens
    itaque
    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 89
    itaque Fratribus in viam se dedit Majanus, cum ret in vinculis.Confestim duos ex Monachis suis H
    sociis sibi assignatis peragrataque regione, deve- mittit qui nomine suo, pro miseri istius libertate, AITTOBE F B.
    nit in terram Domini de Gael, hominis bene h ca- captivum tibe-
    apud Principem intercederent. Fecerunt illi quod rare nolens
    tliolici, eleemosynarii et religiosi qui illos sibi : injunctum fuerat sed incassum non enim flectere
    : ;

    obviain factos praemissa consalutatione mutua, ro- potuerunt obstinatum Principis animum. Hoc cum
    gavit intrare domum suam viresque quiete et cibo ad Sanctum relatum est, orationi se dedit, implo-
    reficere. Majanus artis pro henevolentia gratiis, rans misero illi divinatn misericordiam. Vix ora-
    quod offerebatur admisit : domumque ingressus tione finita, miser ille Angelico auxilio e carcere
    diebus aliquot ibi moram traxit. liberatur qui statim ad monasterium festinavit,
    :

    uiniioslfititm 5 Inter spiritualia, quae toto illo tempore habe- gratias acturus Deo et S. Majano, libertatemque
    .nlt/lcare tifj- bant colloquia, Dominus de Gael ita amore Dei et inter ejus brachia reperturus.
    ijresstts,
    religinnis desiderio exarsit, ut S. Majanum roga- 8 Cum Hnel intellexisset, captivum suum eva-
    ret,dominium suum cum terris et ad monaste-
    territoriis, ad sisse ergastulo et confugisse ad monasterium, tam- rtum /ugien-
    monasterium fundandum acriperet. Tum Sanctus, quam ad sacrum asylum ; confestim ablegat quosdam tem, iacritcge
    Dei favorem gratanter agnoscens, donationem acce- e suisad S. Majanum, qui captivum reposcant. At abstrahem
    ptam : relictisque ibidem aliquot Monachis Dolam Sanctus aequa excusatione usus, dixit. Sibi nequa-
    revertitur, facturus certiores S. Sampsonem et S. quam licere tradere in manus ejus li uninem mise-
    Maglorium : qui actis pariter gratiis Deo, eum ad rum qui ad suum monasteriuni tainqu; m ad asylum
    ttt agtt.r pcrtu- opus istud cum plena potcstate remiserunt. Ipse confugisset.Absconderatautemfagitivurn inecclesia,
    rta
    autem reversusresponsum Domino de
    optatum ratusindeperviinabHoelenequaquame^trahendnm:
    Gael retnlit qui sine mora convocatis undequaque
    : vei um aliter omnino evenit nam Princeps accepto :

    operis. cullectaque omni ad aedificandum necessaria Sancti responso, nullo modo acquievit; sed furore
    materia, operi manum admoveri jussit et alacritas : accensus ad morastcriura accurrit, januas effringit, vattclnivrn fl.

    nvhnVantiuin spem faciebat, intra breve tempusaedi- et miserum sacro Altari advolutuni violenter abri- Majani con-
    firii consumraandi nnum tamen afficiebat molestia temnens
    : pit frustra S. Majano et Monachis ejus deprecan-
    :

    i
    aquarum queis opus ha-
    perartos, penuria sciiicet tibus : qui cum viderent incassura preces fundi,
    beh.int ad mnlliendum cajraentum tam longe enim : hominera coDsolantur hortanturque ad patientiam,
    distabat aqua pruiima; ut ea quaerenda multum tem- spe brevi restituendae lihertatis. Et Majanus Hoe-
    poris et opcrae consumeretur. lem accedens spiritu prophetico adraonet, discutiat
    6 S. Majanusin oratione prostratus plenus Pdn- animum suum pneparetque se ad prjeniteutiara nara ;

    cia petit a Domino, ut sibi de aquis prospiciat : intr.i tnduuin moritarura sistendumque coram tri-

    fontem etlclt deinde surgens scipionem in terram deligit eoque bunali suprerai Jndicis.
    tuiraciilosuttt.
    retracto erumpere videt fonlem aquae vivae qui ho- 9 Hoc audito juvenijis vcsania? Princeps effusus
    die etiamrium celebris est, ob
    virtutem sanandi in risum, sancti Abbatis effata contemnit tamquam
    morbiim Medicis Psoram i dictum vulgo Malum S. senis deliraraenta : atqueita conscenso equo rever-
    Majani est autem scahies ex acri bile, carnera
    : secum trahens captivum suum.obfirmatusani-
    titur, pu-itfur
    usque ad ossa exedens. Monasterium jam perfe- mo suum'in illo furorem explere. sed Deus avertit.
    ctum dedicatum est ad honorem Gloriosi Praecur- Cum enim ad introitum palatii sui, calcar equo sub-
    snris Joaunis haptistae cujns virtutem et austerita- deret ; is in rabiem actus sessorem excussit, osse
    l.iii vivendi iraitandam sibi proposuerant Monachi fremoris confracto, cum cussione tam valida, ut
    isii Fama sanctimoniae eorum, per totam regionem tamquam ossa curaminutus supinus caderet. Tum
    diffusa, excivitplurimos adolescentes nobiles qui eo recolligens animum, recordatur eorum qure San-
    confluebant desiderio vivendi sub disciplinae et re- ctus sihi pradixerat et eccejam ad pcenitendum :

    gula S. Majani, inter alios Judicael k Rex Armori- motus deportari se in domum suam jubet et in le-
    cse satiari non poterat piis admonitionibus S. Ma- ctum deponi; captivum suum libertati restituit,
    jani, qiias et libenter audiebat et solioteexequeba- euroque orat suppliciter ad monasterium se conferat
    F
    S Judicarl tur. Hinc desiderium cuncepit Deo serviemh sub certioremque reddat sanctura Abbatem Majanum
    el panitens
    }: i
    ntb u " suavi Religionis jugo. Quaprbpter reversus e bello calamitatis quas sibi obvenerat ; postulet ignosci moritur.
    fli monachua.
    Gallico victoriis-ornatus, ipsain victoriam sub pedi- vesaniae suae, oretque iit ad se non dedignaretur
    bus calcans, ad monasterium de Gael progreditur : accedere. Accepto nuntio Majanus ad Hoelem se
    ibi brnamenta regia exutus nionasticum Habitum confert , delicta praeterita reprehendit , graviter
    imluitiir, reliquum vita; in eodem mouasterio exa- adhortans a Deo exnrare veniam et patienter atfli-
    cturiis quod cum Augustum et multis partibus rui-
    : ctionem sustinere, levein omnino, gravitatem cri-
    nosum esset, ampliandum et reparandum curavit, minum ejus perpendenti; ad veram animi contritio-
    magnis reditibus eidem attributis in tanta porro ; nem excitat, confitentem de peccatis audit, aliaque
    perfectione vitam traduxit, ut mcritussit post mor- administrans ipsi Sacramenta, ad mortem pie dis-
    teiri sibi Sancti honores deferri. ponit; quaiu tertio die obiit, juxta Sancti vatici-
    Quartus frater S. Judicaelis nomine Hoel ar-
    7 nium. m
    dentis aniini juvenis indole et inoribus inultum di- 10 Territorium Gael pingue et fertile solum, ab ttuecta noxta

    screpahs a sanctis fratribus Judicaele / Judoco et insectis quibusdam vexabatur, frumenta dum raatu- fugat.

    Wmoc6, liulntatioiiein habebat m castru quodam rescerent infestantibus : S. Majanus, damnum ex-
    prope monasterium de Gael, ruricolus violentis pertus quod suo monasterio adferehant, pnemissa
    BJus fratcr exactionibus opprimens. Unus ministrorum ejus, ad Deum oratione, cavernulas in quas sese abdide-
    lti.it oppres-
    aut quuil injusta iinperia executus non !'uisset aut rantadiit : et Dei nomine eis priecepit in desertum
    sor pauperum
    aliaex causa iiidignatiouem cjus incurrerat pro- : avularent, ut nocere deinceps non possent aut mo-
    pterea in lucn subterraneo carceri inclusus est, ier- nasterio aut incolis : prrecipieuti obedierunf insecta
    reis compedibus astrictus, aliisque molestiis vexa- illa et in aliam regionem avolarunt, ut iiulluni tale
    tus. Miser ille hoirio ultra hsec patienter ferre non deinceps visum sit in Armorica tt. Perfecto igitur

    poterat'. Acridit itaque ut S. Majanus, cellulas suo- tain spirituali quam roateriali roonastcrin. et sacro Homai» uei r-

    rum 1'eliginsoruiu circumiens. auditu perciperet sun Ordine disciplina regulari hene firmato, et in-
    lamentattonem ejulatum miseri captivi illius
    et : colis ciicumquaque per suus Religiosus iiilem chri-

    proinde sciscitanti causatn ploratus responderetur, stianam edoctis, decrevit Romam peregrihationem
    Iiominem esse paupcrem quem Princeps Iluel tene- instituere ad veneranda sepulcra Principum Apo-
    Junii T. V 12 stolorum
    :

    90 VITA S. MAJANI SIVE MEVENNI ABB.


    A stolorum Petri et Pauli.aliasque sacrosanctas urbis ipsum ad suam gloriam creaverat, supremum spi-
    ai.t.ref. b. ejusdem tam intra quam extra muros ecclesias. ritum reddidit die vigesima prima Junii circa annum
    Assumptis igitur quibusdam e Fratribus suis in sexcentesimum sexagesimum quintum regnante in
    socios itineris, aliis valedicens, viam ingressus est, nostra Britannia Armorica Analo II p ejus nominis,
    coraitantibus eura quocumque iret miraculis. Ande- nepote Regis Salomonis secundi Regis superioris et
    gavum cum pervenisset invitatus est ad dicemlum inlerioris Britannias; quoe prius diviss in unum
    pro concione in majori Ecclesia ; quod fecit cura coaluerunt sponte sua cedente S. Judicaele. CorpUS
    magno auditorum applausu et fructu spirituali. hononfice depositum in auo monasterio in monu-
    Andegavi 11 In hac urbe pia quseilam Doinina, audita fama mento supra terrain elevato ad dextram arfflPrin-
    J>raconnn cipis, ubi Deus magna operatur miracula in testi-
    sanctitatis ejus et miraculorum, quse Deus per eum
    fttgnt,
    operabatur, accessit ad eura obsecrans ut immu- , monium sanctitatisejus. Ibi servatse sunt sacrffl ejus Hetiquix et
    nem damnis qu.v ab horrendo quodam
    se redileret a Reliquiae debito honore et veneratione usque ad an- wana<>trrium

    dracone Habebat is latebras suas in num DcccLxxvm quaudo descendentibus in Britan- ejus in vem-
    patiebatur o.
    ratione sunt.
    nemore adsito agris suis fertilioribus, qui metu niam Normannis et Danis, ecclesias et monasteria
    cuncta terrentis bestia? jacebant incuUi, ruricola evertentibus, comburentibus sacrosanctas Reliquiag
    nullo ad eos appropinquare audente. Erat haec mu- et spargentibus inventom; Monachi eorum furori
    lier magnae virtutis, et propterea quod postulabat, subduxerunt, delatas ad S. Florentti ubi ali-
    illas :

    se facturum Sanctus addixit. Draconis caverna sita quot secuhs permauserunt. Secutis temponbus re-
    erat non procula monasterio S. Florentii, ad ripam perta? sunt quffidam particulse depositaa in mona-
    fluvii Ligeris Majanus deduci eo se jubet cumque
    : : sterio de Gael, quod a suoconditore S. Majani ap-
    locus esset in conspectu, neque itineris duces neque pellatur. Fuitistud in araore et sestimatione antiquis
    populus Sanctum snbsequens, avidus videndi even- Principibus Bntonibus, ijui pluriraa et maxima dona
    tum rei, ausi sunt appropinquaie sed alongeindice : et privilegia eidem contulerunt. Godefridun I Dux .

    demonstrant ei antrum. Ponit hic liumi genua, et (j Britanniae decreverat istud a fundamentis re-

    B preces ad Deum fundit, deinde in proxima Ecclesia aedificare; sed morte praeventus curam demandavit
    oblato Missae sacrificio, recta ad draconis antrum tilio suo Duci Albano III, qui executioni mandavit
    tetendit : exire eum jubet; prodit continuo scintil- ecclesiis S. Maria? et S. Guicquellii r, et quod am-
    lantibus oculis, squammis radens humum, et hor- plius est, concessit anno mxxix Hugoni et Monaehis
    rendum edens sibilum ut per circumjacentes agros ejusdem raonasteni privilegium fori habendi in suo
    audiretur : accedit ad illum Sanctus et sacerdotalem oppido, et commutandi auri et argenti. Ita celebre

    stolam collo injicit : itaque ligatura deducit instar factum est Monasterium istud per universam Euro-
    animalis domestici ad ripam fluminis, ubi ei in no- pam, confluentibus eo devotionis causa peregrinis,
    mine bomini imperat, ut se praecipitet in fluvium : laborantibus murbo praesertim vulgo S. Majani ap-

    quod inspectante omni populo fecit. pellato, qui saepe sanitatem impetrant intercessione
    12 Huc peracto Andegavum revertitur, omni po- et meritis S. Abbutis s.

    pulo ipsi ubviam procedente, cum ea.quam ipsius


    «(monaste- sanctitatis inerebatur veneratione : et mulier illa
    rium condit. ANNOTATA F. B.
    nobilis, in gratam agnitionem beneficii, et asternam
    tanti miraculi memoriam, dedit illi in perpetuura
    possidendos agros, ex quibus draconem abegerat :
    a Patrem Renatus appellat Gerascenum.
    in eo loco Sanctus monasterium fundavit, cujusAn- b Urbes aliquas eo nomine el unamsaltem in Walda

    tistiti eumque Abbati de


    Priuri^ titulum concessit, olim cjiitisse docet Baudrand; regionem eo nomine ap-
    Gael subesse Hic Munaehos quosdam suos
    voluit. pellatam, non assignat.
    aliosque de novo admissos constituit. Post hsec de- c Orche scripsit Renatus.
    Moritunts ad d Meneviensem appellat Renatus
    de Menevia au-
    crevit prosequi Romanum iter. Fcce autem Deo re- .

    suos revertl-
    tvr.
    evocandumse propediera, ad mer-
    velante inteiligit tem Baudrand;
    ita Menevia urbs Anglias Episco-
    cedem laborum suorum quod cum Fratribus suis : palis sub Archiepiscopo Cantuariensi in Wallia rae-

    indicasset, suaserunt omnes, reverteretur in Gael, ridionali. Renato lac magis adhxrendum cenaeo, quam

    q ut ibi a laboribussuis inter Fratres suos quiesceret. silberto, quod si revera S. Satnpson Meneviensis Epi-
    Probavit ipse consilium monaste- , revertitur ad scopus (uent et iiule trajecerit in Armoricam, forsitan

    rium suum omnium qui in eo degebant gaudio ex- invenielur ratio cur S. Mainus in gente cui verum
    ceptus. nomen ejusignohimesse potuit Mevennus appellatus sit,

    13 Non diu post in morbum incidit, quo, acce- e Videlur Albertus Sampsonis transfretationem attri-
    dente senili aetate et afnictationibus. quibus per buere revelationi divinx t cum alii eam attribuant vio-
    omnem vitam corpus domuerat, intra paucos dies lentise Anglosaxonum.
    tinem vitae sibi instare senti-
    ita debiliiatus est, ut f Inter miracula ab ipsopatrata, narrat Renatus
    ret. Convocavit Fratres suos lacrymis perfusos et uxorem cujusdam nomine Privati liberatam fuisse a
    lectum ciicumstantes, gravi et benevola oratione iepra et fitiam a (Ltmonio.

    adliortatusest ad per>everantiam, votorura adimple- g Primum monastenum quod S. Sampson extruxit


    tionem et regulaa servandain puritatem. Conspiciens vocanl Yepes et Renatus Dolense; consentiente Que-
    alf-ri mortem Mauw apud ipsum
    ivtminentem
    autem e junioribus Monachum, nomine Ausonium, reto Regionis comite S. legatione
    revelat : prae reliquis tristem, nec sibi temperantem a lacry- fungente pro Sampsone.
    mis ob decessum nptimi patris acccdere eum ad ; h Tran-Sylvam regionem rocant Yepes et Renatus ;

    lectum jubet, detergensque propriis manibus lacry- Domtuum i/eroCadonum appellatum dicunt: ego Trans-
    mas, spiritu pmphetico eflatur Fili ne de obitu : sylvam apud alws non reperw sicut neque Gael.
    meo tristeris, non enim diu ab invicem separabimur i Alii sic morbum describunt cutis asperitas squa-
    pr;tcedo ego ut pater, intra octiduum me sequeris ;
    moba : et videtur alius a scabie.
    interim praspara te ad felicein transitum. k De Rege Judicaele agit Argentrxus lib, 2 ab iniliu

    jvsrep/is Sa- 14His dictis petiit extrema ad supremum lectum usque ad caput 7. Ipsum adeat qui plurucupit. Cum
    cramentisoOit. unctiune muniri : antea enim et sacramentalern pce- autem dicitur canontiattts , tnleltigendunt more istiut,

    nitentiam et Corpus Christi in viaticum susceperat. seculi consueto.

    Deinde in altam contemplationem raptus, manibus, 1 Videntur SS. Judocus et Winocus quorum
    iii esse

    oculis, corde, ad Deum elevatis, inmanus ejus, qui Itic 6 Novembriscolitur, ille 13 Decembris: sed eorum
    legenda
    DIEVIGESIMA PRIMA JUNII. 9i
    A legenda non parum diffcrt ab iis, qux hic narrantur invenit Aibtrtus, supponit superioris Armoricx Regem D
    quamvis in prxcipuis conveniat, quod poterit ad eorum etiam in infcriori regnasse. auctore f
    festtt inquirt, q Dncalum hic tenuit abannoWi ad 1008, quo fxlius
    m Fratrtbus saite praemorlaus est et sine hberis : successit.
    nam in Judicacle deficiunt Reges Armortcae inferioris, r Idem qui S. Judicaet Rex Britonum de quo supra
    juxta Albertum et Arijcutrseum. et hinc confirmatur cultus Sancti ipsi ab anliquo dela-
    n Mtracnlum simile iis, qux de S. Patricio altisque tus, si seculo undecimo templum extitcrit ipsius nomine
    Sattdis Ilybernis narrantur, de quibus vide dicta in dedicntum.
    Commentario pnevio ad illius vitam 17 Martii. s Ycpes ait; Qua de causa ex multis regni pro-
    Yepes draco em istum prxlermtsitratusul existi- vinciis viam
    monasterium corripiunt, instituta
    in id
    mo fuhulosum aut mere symbohce exphcnndum pro ula- etiam cum vexillo densis'|ue ordinibus peregnna-
    loiatria nut peccandi inolita consuetudine, tione : quam tanta religione peragunt, ut Roberto
    p Contra Argentnvus dicit, post mortem S. Jitdicaelis Cenali Episcopo teste, de annona sibi non prospi-
    totum rcgni statum turbatum fuissc, nullumque. invcniri ciant, sed stipem singuli rogent, quantumvis domi
    Rxjcm apnd Auctorcs probatos : quia ergo nitllnm altum locupletes, uthuraili cultu victuque precario facilius
    Deum sibi propitient.

    DE S. LEUTFREDO ABBATE
    IN EBROICENSI NORMANNI^l DIOECESI
    COMMENTARIUS PR^VIUS
    De ejus monasierio, cultu, actis.
    VN. DCC-
    sive, Ebroicum, urbs est superioris Nor- rem scriptore ad hunc autem xxr verumque natalis
    XXXVIII. Ebroictd :

    mannix EpUcopatis ad Honium fluvium, sub diem tnsius cultitm confxrmal Usuardus his verbis : In . ., ,
    '
    ,
    '
    _ .. -, „ .
    tt Marturo-
    Monaiterittm ArchiepUcopo Rolomagensi f a cujus uibe versus pago Madnacensi et Leutfredi Confessone, qui, in i 09 m.
    Sanctct trucis
    meridiem distat decem eirciter leucis Gallicis. monumentum eximiie sanctitatis, orationibus suis
    constructum,
    fn littc durcest construxit S. Lentfredus monasterium, fontera produxisse fertur de terra. Sequuntur pas-
    medio ittnere inter Ebroicas et Scqnanam flnvmm, ubi sim recentiores, Bellinus, Grevenus, Maurotijcus, Ca-
    hitic adjttret Custrum Gallionis. Infra in Vitu num. 14 nisius, cnm varus MSS. et Martyrnlogio Romano.
    dicitur hoc monastermm ah urbe Ebroicensi distare Item Wion, Dorganius, Menardus, Bucetinus, in suis

    dnnbus leucis, et num. 24, Aucturam flumen ipsi Fastis Benedictims. Miraculum fonlis producti refer
    circa annttm
    monas^erio a plaga meridiana adjacere. Situs ejus tur in Actis num. 19, uti et p.igi Madnacensis nomen
    describiturnum. 12 13, ubi dicttur, quod post ali-
    ct leqitur num. II, qttem ait Mabilio , in observationibus

    quot annos decessionis S. Audoeni Archiepiscopi pr&tdis od hujus Vitam eum Nebelongus , esse, cui
    constructum sit monastcrium , in honorpm vivifieee Cnmes, ejusque 6Uus Theodebertus pnefuisse dicun-
    Crucis, et Sanctorura Apostolorum et S. Audoeni. tur, Ebroicas interet Vernonem oppidura diffusura.

    Hmc monastenum suh inittum dictum Crucis S. Au- Aln mttlto diffusiorem esse assermtt : quorum senten-

    doeni, at postea ob miritculu ct vcneratitmem praetitu- tias et controversias late describit Carohts le Comte ad

    Obitus S. lali nuncupatum CrurisS. Leutfredi. S. Au-


    Abbatis, an. 6 (J0nnm. 12 qnem curiostts lector consulat.
    Letttfredl docno sitcccsstt in Sede Rotomapensi S. Anshertus, 4 Vitam habiamus ex pervetusto MS. C"-I>ce Aroa-
    et contultmns cum MS. Rcginx
    an, 738.
    ciijtts et S. Sidonii hortatu discessit Leutfredus, ut siensi in Artesia ,

    unm, n dicttitr. ad nalale solum, et incepit construere Suecix num. 14G6, qualc ettam reperimus Parishsin Pi-'a « .tfS,

    '
    monasterium. Faclitm id volunl circa annum dcxc, et bibtiotheca Cardinalts Masarim. Pr-xterea eadem Vita
    qnia ititm. 21) dicitur sunctus Abbas suo tlli priefuisse excusa est a Jacobo Brulio Parisicnsi et monacho S.
    monasterio per annoscirciter quadraginta et octo, Gcrmnnt dc Pratis, in Sitpplcmento .4 nUquitatum Pa-
    obitus referendus foret ad annum dccxxxviii. risicnsium, proptereu quod sncrum corpus S. Leutfredi,
    2 Dies tbtdcm addttur undecimus Kalendarum Ju- ut infra dicctnr , ad eam civitatem fucrit delutum : re-

    liarum, quo requievit in pace , atqne in Brcviario cusa quoque eadcm vita cst a Vincentto Barrati Salemo
    Culttts sucrr quodibiad- et ivjri'j eii-
    Khroicensi (quod Itahemus anno mdlxxxvi excmum) in Chronologia sacr.se uisitljr Lerinensis ,
    ni Brevlarits ttontbus
    prxscrilntur festum S. Leutfredi Abbatis novem Le- servetur xnter Reliquias 0$ uln», allatum Parisiis,
    ctionum , cum utrisque Vesperis celebrandum , et anno Domini mdxcix. Ex hac porro Chronoiogia relata
    luvc recttatur Oratto : Deus qui Beatum Leutfredum, ad ultimam editionem Surianam. Demum edi-
    cst tlla

    Confessorem tuum ato,ue Abbatem contra hostis , derunt ipsam Lucas Acherius et Joannes MabUio tn
    nntiqui saivitiam dimicantem Angelica visitatione , Actis Sanctorum Ordinis S. Benedicti, parte prima
    confortasti; ejns intercedentibus meritis, ab omni seculi tcrtii Compendia vero inveniuntur in Breviurus
    :

    nos absolve peccatorum vinculo, et in teterna ]<eti- supra indicatis, ilem apud Vincentium Bellovticcii^em
    tia facgaudere cum illo. Ac deinin novem Lectiones lib. 23 cap. 12 ct attosrcceniiores cum Martyrologio
    :

    sunt ejus anttqua Arta dtjcsta; qux tcctionc nona hoc Satissayi.
    rnadn fimuntur : Post ejus mortem virlus ejus et gra- 4 Infra in Actis num. 29 dicitur sepultus Sanctus
    Ble atin e ,
    li.i ad miracuia perficienda, per ejusdem invocatio- in ecclesia S. Pauh. ei inde translatus ad basiLicam jtansUtio
    nera, ad nostrausque tempora
    monasterio penlu- in vivific;e Cruois et S, Audoeni : quod in Appendice a

    ravit cujus dos meritis et oralionibus adjuvari a


    : Jacobo Brulio ponitur factum onJWDGCOL] die wuJu-
    Unmino nostro Jesu Christo preaimur. Ejusdem mi per Gumbertum Episcopum Ebroicen&e.m, tmo etiam
    S. Leutfredi festum celebratur in diacesibus Lu.ro- (utdicto num.^dscitbititr per JoannemJBpiscopum Do-
    oiensi, Parisicnsi, etaliis, quorumBreinaria habemus; lensisEcclesixet Abbatem loct ipstus. Idemdnm Auctor
    r
    iit itsque proponuntur Lectiones ex Vita dcsnmptc. f itiv assertt suis tcmporibus contigtssc, ostendit se tunc

    Ejusdem memoria ad xi Junii celebratur in MS. tbitlem Monachttm vixisse.eiqueetevationi subjtat Truns- d. p.

    Luxuvieusi, defectu forte unms driutrit abrcptu ttt erro- lattonem ad ccenobtum Parisicnsc S. Gcrmam, atque
    donattoiicm
    ; ;;

    92 VITA S. LEUTFREDI ABBATIS.


    donalioncm Reliquiaitim faclam variisEcclesiis. * Hinc 3 Postquain itaque obtinuit quod poscebnt, ad
    mirnm mitti nou acciilit, quod n/nii/ Mtiitinanimdc all- suburbium prsefauB civitatia tendit ubi venerandus :

    //r(iiis Monticlwnim ritlbus dc eo notcnl Coiisueluilincs Confessor Christi a Taurinus Prasul quondam ,

    ln ceclcsla
    S. Germoni. fcshtm xn Leotionum pr.rscnbant cum ejusdem loci requiescit veniensque ad locum et : ,
    S
    Tnurinl
    vesti- aidituum doinus Dei allocutus, ei voluntatis suae re-
    Officio proprio et Octava in Cappis parvis ; studlis vacat:
    sernvit arcanum. At ille libenter euin audienp, una-
    inenta autem nunistraiitium erunt viridia :A'ii/FHi/a-
    rinm aiitem Beccense ujnid eumilem Martmaiiin solum nimo affectu tractavit : et quia mente sincerus et

    Lectioncs prsscribit. corpore pulcher esset, fraterna dilectione ei mini-


    iii

    Ut autem magistrum reperit qui


    strare curavit. ,

    sibioperam in litterarum eruditione impenderet


    VITA cum documento linguae, morum probitate ccepit alios
    anteire.
    Auetore Ccenobita Crueis S. Leutfredi.
    i lnterea cum ibidem diutius moraretur, paren-
    tes, cuiu in exteris regionibus ad aliqiam eremi
    Ex variis MSS. et imprcssis.
    vastitatem profugisse credentes, mox coeperunt cir-
    a parenttbus
    reifnisitus,
    cuire loca divevsa si forsitan eum alinubi reperire frtutra re-
    PROLOGUS. ,

    possent : et cum dies et noetes, in quaerendo eo age- peiitur:


    Ciimque ei ve- Luc. 9.
    ^criptum legimus in lihro Ecclesiastici : Laude- rent. in memor&to loco invcntiis est.

    et parentes nostros in genera- hementius instarent, ut parentum dolorem rever-


    I.cUi. 1 ctl mus viros gloriosos
    sione sna rtlevaret Evarigelica vnce respondit
    ratione sua, qui in diebus suis gentis sua? gloriam
    ; :

    adepti sunt, et nomen eorum non derelinquetur. Nemo inittens manum suain ad aratrum, et aspi-

    Liudandus Qui enim apertis oculis fidei videre proiueruit, quam ciens retro, iqitus est regno Dei. N.im postquam me
    Deus Oi Sanctis suis. mirabilis Dominus meiis Jesus Christus ad serviendutn sibi
    gloriosus Dominus noster in
    Sanctis:
    in iuajestate, faciens prodigia; totis viribus ad in-
    assuiuere dignatus est, indecens omnino est, si ab 1''.

    vestigandani venerabilium virorum vitain accingi- ejii^ nunc militia ad carnis et sanguinis transeam
    tur. ut in eis ille iaudetur qui munere gratiae suae ,
    amicitias prsesertim cum ipse dicat, Qui amat pa-
    ; Matt. U
    eos ad tantam glonara prove-V.it, ut et animas au- trem aut matrem plus quam me. non est me diguus
    dientium imbre verbi Dei irrigarent, et corporalibus et, Si quis venit ad me, et non odit patrem suuui Liic. 10

    molestiis virtute miraculorum medereotur. De hu- aut matrem, aut uxorem, aut filins, aut fratres,
    juscemodi viris per Propbetam a Domino dicitur; aut sorores, adhuc autem et animam suam. non pp-
    ln liuuine jacula tua ibunt , in fulgore armorum test meus esse discipulus. Tali ac tanto pondere di-

    tuorum. Fulgnr namque armorum. est claritas mi- ctorum victi parentes, cura resistere non possent,
    raculorum. Armis quippe nostuemur, jaculisadversa inproposito suo eura raanere passisunt. Illisque ab-
    destruimus arma vero cum jaculis. sunt miracula
    :
    scedentibus, coepto operi magis ac inagis insistere

    cum prtedicametitis. Sancti enim viri verbis suis, ccepit quousque oninibus spdalibas transcensis, ma-
    :

    quasi quibusdam jaculis, corda adversantium trans- gistrum quoque suum aequiparare videieiur.
    ob virtutes et
    figunt ; armis autera . id est n.iraculis , seiuetipsos S Cumque oinui.i epntasset iu quibus idonei ,

    miraculj
    eorum. tuentur, ut quantum sint audiendi, sonent per im doctores erant , quos in eodem vico invenerat; ad
    petum jaculoruro et quantum sint reverendi, osten-
    ;
    alium vicum, cui b Condatus vocabulum e>t. IV^iuni^

    dant per arma miraculorum. Tandem igitur opera migravit. Sed cum nec
    ibi virum inveniret. qui sibi

    satisfaeeret ad omnia qua; quajrebat, quamcitissime mlgrat Conda'


    magni Dei prouuntiantes, proponamus nobis virum
    t ii m
    reverendissimum B. Leufredum in quo Spiritus ,
    loco cessit, et ad urbem Carnotensem convolavit ,

    sanctus mundaui sibi sedem pr<eparavit, et de ipso ubi diversorum studiorum doctrmain abundare co-
    loqui instituamus. Cujus etsi facta prosequi non su- gnoverat. Quo cuiu pervenisset, juvante semjier Dei
    mus idonei auxilio tamen omnipotentis Dei , et
    ;
    gratia, ita ad plenum eruditus est ut omnes eum ,

    tauti viri meritis fulti ,


    quae ex anliquariis monu- cum attentione discipulura mirarentur factum esse
    mentis, partimque relatione majorum nobis comperta magistrum. Miroque modo industriae, sapieutiie, et deln Curnu
    sunt, enarranda suscepimus. conversationis sancta simplicitas in eo refulgebat : tum :

    ut cuiu verborum studio et litterarum affluentia, lio-

    CAPUT I.
    norum operum incrementa consurgerent. Unde fa-
    ctum est, ut et ipse vir Dei experiretur, quod ceteri
    Orius, studia, vitti soliiaria, dein nionas- sancti Patres ab inimicis religionis suae petfpessi itlu ob prir-
    stuntiam
    slica Itutoinaiji incepta. sunt. Etenim quanto ipse amplius flumine gratise "ii'i- palitur
    malevolorum sncio-
    Spiritus sancti ebriabatur; tanto dos.
    Be
    leatus vir Leufredus, intra Gallias pago Ebroi- rum invidentia contra illum acrior erumpebat. Et
    Jn puqo Ebroi- censi exortus est sanguinis nobilitate conspicuus,
    ; hoc de versutia antiqui hostis miseris hoiiiinibiis ac-
    cens. natus.
    parentibus Christianissimis natus. Hic in adolescen- cidit, ut alter alterius felicitate torqueatur de quo :

    tiasua, cum in vana mundi hujusgloria excrescere scriptum est; Invidia diaboli, mors intravit in orbem
    posset, totam militiam suaru
    Domino vero Regi de- terraruin : imitantur autem illum, qui sunt ex parte sn[i *:.

    vovit; magis cupiens pauper Christum nudus ipse ejus.


    sequi, quam divitiis seculi vestitus, ad tempus sicut 6 Porro vir Dei cum contra se venena antiqui
    flos fceni florere. Mox ergo adhuc puerulus, divino hostis, et invidiam hominum grassari conspioeret fu puteium
    spiritu tactus, a?stuabat animo ; assidue parentes velociter inde digressus, ad propriam possessionein riva iits
    deprecans, ut accessum posset habere ad aliquem remeavit. Cum autem fama reversionis ejus ad vi-
    locum, ubi exereitia litterarum in scholis inveniun- cinos pervenisset; cognoscentes in eo divinarum lit-
    devotus in tur. Ad haic cum pater nullo modo assentiret, et terarum sapientiam coruscare, filios suos ab eo edo-
    jjucrilia.
    unici (ilii diceret se non posse absentiam sustinere cendos offerebant quos ille et litterarum peritia
    :

    puer ille devotus occasionem invenit, qua id quod imbuebat, et religionis modestiainformabat. Denique
    desiderabat perficeret. Petivit ergo a patre , ut li- dum spiritualibus studiis occuparetur, inter cetera
    ceret sibi cognatos et affines suos visitare, qui in semper memor verborum Domini, quibus in judicio
    castru Ebroicensi morabantur cumque visionis fidelcs alloquetur, dicens
    :
    Quud uni ex minimis :

    mutuae et allocutionis eis impendisset offieium, con- meis fecistis, mihi fecistis; necessaria indigentibus,
    tinuo ad propria reverteretur. viduis, ac pupillis et orphanis procurabat : et eos in

    domum
    :

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 93


    domum suam introducens ciborum satietate probavit, quae fama ad eum detulerat homini Dei
    sibi ct allis
    , refi- ; D
    proftclt.
    ciebat; et prout poterat , abscessuris viaticum tri- arctius se conjunxit, et per ordinem voluntatis suae " »ss.
    buebat. In eodem loco professionis suaj Oratorium patefecit arcanum satisque ab eo in regulari tra-
    ;

    statuit, quod etiam Reliquiis diversornm Sanotorum initeac monastica cnnversatione edoctns, et liabitu
    exornavit, ubi nullus introitus neque accessus femi- rnrpnris immutatus, accepit signum capitis, quo mi-
    nis dabatur. Sane qnamvis adhucin
    lairo hahitu de- lites Christi a populari ccetu discernuntur et sub :

    tineretur, opus tamen veri Monachi assidue Domino ipso Patre, voto se ipse constrinxit, omnem obe-
    persolvebat; pernox in vigiliis et oratione perseve- dientise disriplinam servaturum sciens scriptum, :

    rans, in jejuniis promptus, in eleemosynarum


    lar- Obedire magis placet Deo, quam victimae et au- ; l.Eeg. 1.
    gitate benignus.
    scultare magis, quam oflerre adipem pacificorum.
    7 Post hffic majora ac perfectiora semper animo Et Samuel ad Saul ait : Quasi peccatum ariolandi
    perquirens. ca?pit intra semetipsum coelestis oraculi est repugnare et quasi scelus
    ; idololatriae nolle ac-
    verba revolvere, quibus dicttur Si vis perfectus ; quiescere.
    esse, vade, vende omnia quae habes, et da pauperi-
    tus et veni, sequere nie. Quapropter dignum duxit, ANNOTATA
    ;
    0. H.
    ut omnibus mundana? dignitatis aflectibus funditus
    despeetis, monasticum subito convolaret ad habitum. a S. Taurinus. primns BcclesiK Ebroicensis Epi-
    Eccles. Nec in longura devotionis suae distulit propositum scopits colilur xi Aiiijnsii. Enlnci, inquil Mabilio.
    :
    nunc
    legerat quippe dixisse Sapientem; Fili, ne difleras praeclarum mnnasterium est Cnngregalibus S. Mauri
    rarcntes cpulo converti de die in diem. Quadam cum ho-
    igitur
    D die, subjectura, quod inter antiquiora computat Willel-
    cxceptos ... ,. .

    nestiorious citns prieter solitum convivtum instru- mus Gemraetic. lib. 7. cap. 22.
    xissrt; patrem et matrcm, propinquos quoque, in b Condutus vitlqo Condet, burgum inquil du Fal
    donium suam cnnvocavit, et abundantiacibi et potus iii Alphaielico Francko cum castro in Episcopatu
    retint, xenia msiiper eis largitus est. Cumque jara Normanniae Ebroicensi, ad Ilonem fluvium, quatitor
    I!
    vespertina Imra adesset, etilli in epuhs loetarentur; scilicel lencas supra Ebrctcas. *-
    nvclu dctl
    nens, servus Uomini in coivle Uoinino decantans, secre- c Varenna, viaetur ncns Garennae S. Pf.ro sacer,
    tuni aliquod secum meditabatur, dixitque eis. Audite prope Gallioniscastrum. haud pvocut a Sequana.
    me, carissitni parentes, noti et vicini, et quicumque d Calliatus, vuljoC&Wlus, prope Jbbatiam S. Lettt-
    pauperculam domuiu iiostram introire dignati estis: fredi.
    jam nox lmminet, dignamini hic hac nocte requie- e Colttur S. Sidonius, 4 Nmembris, m cujus Vt-
    scere, et mane ad ve^tra singuli revertimini : ergo Im compendio apiul Menanlnm, hb. 2 Oliservationum,
    vero (juvante me Domino meo Jesu Christo) quod dicilur S. Leutfredum Angelus a Den missus mo-
    desidero, festinus implere curabo. Hoc autem ad nuisse. ut Rotomagum ad Christi famulnm Siilonium
    quid dixerit. oiunibus incognitum fuit. se conferret, omniaque quae sibi ab illo praeciperen-
    8 Cuiuque illi sopore gravi depressi essenf, ipse tur faceret. Plura de eo hic nolat Mabilio, ejusque
    clam disccdit
    concupitum iter arripiens, parentibus relictis, et monasterinm ait quaito millian Gntltcu ab urhc Rrto-
    omnibusquaB in mundo tenere videbatur, intra pro- maqo in Cabetcnsi lerritorio situm esse, minc Priora-
    fundae nociis tenebras, veram lucem, id est Chri- tum vulqo S. Saens, et Fonlanellte subjectum.
    stum, hahere meruit. Cui iter facienti. pauperqui-
    dain niiiliis obviam venit quo erat : at ille pallio,

    amictus, eum protinus vestivit inilcque


    CAPUT II.
    paululum :

    progrediens, alreruni pauperem obvitim habuit nu- MonctSteriUfnsa/nclx Crucis constntctam. Mi-
    dum : quem simihter vestimentis suis circtrntexit, racuia patrata. Cotitumaces puniti.
    reminiscens propheticae monitionis ; Cuin videris,
    inqiiit, nudum, operi eum, et carnem tuam ne de- Jn diebus illis Dominus a Ansbertus in Rotoma-
    spexeris. gensi urbe Pontiticatum gerebat. Hic frequenter ji aersurus in
    Pervenitque ad monasteriolum, quod vocatur
    '.i
    egregium virum Sidonium et S. Leufredura ad ta- patriam,
    vulgo c Varenna cumque caritate illic habitantes
    :
    miliare colloquium invitans, de acquirendis Deo F
    « >U Varen~
    aliqtiantum temporis euiu detinere vellent, nullo animabus cum eis tractabat. Factum est interea,
    II U III,
    modo acquievit, quia feminarum habitaculum illud ut hortatu Pra?sulis et B. Sidonii, ad natale solura
    d erat. Egressus itaque petivit locura qui dicitur d vir Domini reverteretur ; ut in patria sua horuines,
    indv Ciillia- Calliatus : ubi Dei hominem Bertrannum invenit, in via errorisambulantes, ad lumen veritatis redu-
    tunt :
    cujus iu rebus divinis indefessa mentis agilitas fe- ceret; cujus rei ipse inagis quara alius sufficiens es-
    rebatur. Qui dum sermone mutuo invicem de spi- set. Egressusque urbe, Spiriru sancto duce, devenit
    ritualibus agerent, visutn est eis ut aspectibus ho- in fines Madriacensis pagi; ad locum quidem virtu-
    ininum se subducerent; et quasi catena colligati, tibus insignem , nullis taraen habit.iculis ador-
    intra claustra domus usque ad finem vitae in hym- natum.
    nis et precibus permanerent. Sed vir Domini Ber- 12 Dudura namque cum vir Domini l> Audoenus,
    traiiniis, relictis omnibus quae habebat, peregre Rotomagensium Antistes, Spiritu sancto plenus,
    profectus est : devotus vero miles Domini Leufre- diversas provincias peragrans, Yerbum Dei disse-
    dus, in eceptis persistens, ibidem se velut in specu minare non ces:saret jainque gravi senio confectus
    ;

    devenit in
    retrusit. Ibi die noctuque orationibus et vigiliis in- equifare non valeret; usus est vehiculo, in quo ja-
    finef iladrij-
    tentus. fuiite lacrymarura ora suflusus, pietati Om- centemeuin duo muli vehebant. Qnodam igitur tem- censis pagi
    nipotentis seipsum commendabat : ut ipse in quo pore cum sic incederel; acciditut transiret per val-
    sperabat intentionem et opus suum usque in finem lem illustrera, juxta tiuviura Aucturam, ubi via
    feliciter dirigeret. ti-.it :.> Occasu in Orientem porro alia via dtice-
    :

    10 Evoluto autem tempore, cum jam dispensatio batur a Meridie in Septemtrionem. Dumque super
    divina per eum plures lucrandos decerneret. audita ipsura locum, ubi vi<e in sirailitudinem Crucis jun-
    fama B. Sidonii e, vir Dei Leufredus Rotomagen- gebantur, vehiculum sancti viri pervenisset; illico
    sem urbem protinus advenit ubi prffidictus bomo : tamquam terrore divino, aniraalin substiterunt: nec
    Rolomagi fit

    A.onachiu sub Dei Sidonius, HiberniaBritanniae insula ortus, vir- a loco potuerunt. Tunc vir Domini. non tlbi s
    moveri
    ts. Sidonio. tutum splendore venerab.Iis habebatur. Postquam absque mysterio rera tantam tieri sentiens, laniiiiare Audoenta
    autem venerabilis vir Dei Leufredus vera esse com- cum Domino secretum iniit. Et ecce respiciens in
    coelum,
    ; :

    n VITA S. LEUTFREDI ABBATIS.


    ecelum, vidit signura sancta? Crucis miro fulgore natus est atqne levitatcm suatn admodum reprehon-
    radians : statimque animadvertit vir Deo plenus, dit, qnod virum Dei la'dere praesumpserit Bicqua ;

    resplendente eoelo ad terram, et terra ad coelum, ad genua ejns provolutus, indulgentiam postulavit.

    quod locus ille futuris temporibus crucifixi Domini Cui vir Doinini, memnr orationis Dominicae, placide
    Crticem
    Jesu Christi veros cultores habiturus esset, qui omnem injuriam remisit : Pontifex autem ciiin sum-
    eicxerat
    Crucis mortificationem -in corde et in corpore suo ma veneratione et obsequio, eum ad cellain Baam
    evidenter gestatnri essent. Tali igitur visione glo- redire fecit : ubi postea divino adjutorio comitatus,
    riosus Domini Pontifex leetificatua, jussit sibi ad- per multa annorum curricula, et verbo fidei claruit,

    ferri lignum, unde signum ipsius vivificae Crucis et miraculis coruscavit.

    cffigiare posset. Sed cum minister non inveniret; a ib Denique die quadam unus monarhnrum, no- Mnnachuin
    rnstico quodain, m eodem loco terram arante. par mine Gislchardus, tanta antiqui hostis malitia p^r- litftrmttm
    oratione sanat
    tem stimuli pretio cumparavit; de qua vexillum culsus est, ut subito atiiniain exhalare se crederet :

    Cnicis figuravit et cespite congesto desuper illud currensque ad liominem Dei, voce lacrymabili aie-
    bat Succurro', Pater, succurre qnia modo ab hac
    composuit, Sanctorumque Reliquias ibidem colliga- ;
    :

    vit. Quo facto iter quod coeperat prosecntus est : luce discessurus sum. At vir Domini ad familiaria

    ipsoque itinere perductus est ad praedium, quod sibiarma recurrit; hortatusque est suos, utpreoi-
    vocatnr Clippiacus c in quo finem
    : vitae praesentis bus obnoxie instarent; ut verus et aeternus Pastor
    miraculis cla-
    accepit et ad aulam regni coelestistranslatus, vitam Jesus, unam ovem sibi creditam a jugo diaboli eri-
    ram,
    ieternam est adeptus. Lncus autem suprascriptus pere dignaretur. Cum anteiu surrexisset ab oratio- Matt

    crebris miraculis resplendebat ; ita ut adventantium ne, benedixit dans prreceptum ut jejunns
    ci ;
    m
    illucraiserorum multitudo, pristinae sanitati resti- devotus esset, memor verbi Domini, quod ad disci-
    tueretur quin etiam continuis noctibus nubes
    :
    pulos ait Nam interrogantibus eis, quaro ipsi non
    :

    splendidissima super ipsuiu locum videbatur, per- potuissent a puero iminundum spiritum ejicere, res-

    tingens a ccelo nsque ad terram. Vicinis ergo in pondit : Hoc genus in nullo potest exire, nisi in E
    circuitucommanentibus tantae rei novitate stupefa- oratione et jejunio. Post tradidit ei baculum, quem

    ctis, quidam eorum casulam horrei sui super pi- ipse manibus gestabat et dix.it ei, constans esto :

    gnora Sanctorum (quse praefati sumus) stabilire cu- fili non morieris modo. Viriliter age et in operi-
    : :

    ravit. bus bonis meditare jugiter. Et sanatus est Erater


    13 Hnnc deniqiie locum vir Dei Leufredus, post ille nec ulterius tale aliquid pas*us est.
    :

    aliquot onnos decessionis S. Audoeni Archieplscopi, 16 Aiio itidem tempore noctu, tlamma igniscura r„ ee „ diu „
    invisere tentavit : visoque loco, amoenitate ejus (eo casu valtdissime per omnia monasterii habitacula oratwne
    quod esset aquarum nemorumque et vinearum fer- cremando pervolaret : repente vir Dei manus ad
    tilitate jucundus) miraculorum quoque prodigiis, ccelum levavitOinnipotentem invocans, ut ipse flam-
    ecelesiam et quie ibi fiebant, plurimum laetificatus; doinum sa- marum vires constringeret, qui fornacem Nabuoho-
    monastcrlum :
    cram bomino Deo ibi construere acceleravit. in ho- donosornihil valere fecit, ut tres Pueri liberarentur
    norem scilicet vivificae Crucis, et sanctorum Apo- Deinde oratione cotnpleta, tanto imperio im-
    illaesi.

    stolnrum, ac praecipui Confesi-oris Cbristi Audoeni petum ignis coercuit ut nihil ulienus contingere
    Pontificis : atque in eo loco altare statuit, ubi Crux posset : sed tota violentia ventorum in unum con- restimjui'
    semiiarum apparuerat. Sed et post modicum tempus globata, quasi inundatione imbrium in semetipso
    eamdem cellulam cinxit,
    congruentibus haliitaculis emarcuit. Ubi evidens misericordia Dei, et interces-
    atque Monacborum conversatione nobilitavit si- : sio sancti Viri apparuit : nam cum domus haereret
    quidem ex diversis partibus ad eum confluebant, domui, omnia citissime disperisscnt, si non servi
    qui possessiones agrorum suorum vendentes, pretia sui Dominus precibus placatus fnisset.

    ante pedes ejus, secundum morein primitivae Eccle- 17 Alio quoque tempore certamen antiqui hostis
    siae, deferebant. ut distribueretur omnibus prout quemdam hominem instigavit, ut contravirum Dei meniiens eiro
    cuique opus esset. autem de iacultatibus suis
    Alii inique ageret, et de rebus cellulae ip-ius diminutio- sancto denti-
    eumdem locum ditare certabant; utde reditibus re- nem facere tentaret. Pro qua re vir Domini, zelo l/us tmrucutose
    r "'"""
    rum suartim, per futura tempora, servi Dei inibi domus Dei permotus, ad Judicem Cuin- P festinavit.
    liabitantes necessaria acciperent. Dici non potest que sanctus Domini famulus querelain suam expo-
    quanta celeritate locum suutn Dominus exaliaverit: neret; homo ille turpibus sermonibus ei coepit ex-
    ita ut in brevi spatio multi, pumpa seculari abdi- probrare, atque falsidicum appellare. Cui vir Domini
    cata, conversi sint ad Dominum. conciiato spiritu ait Deus ipse judicet inter me et :

    14 Per idem tempus pontificatum Ebroicensis te : et in hoc apparebit quis nostrum justitiam im-
    Ecclesize d Desiderius agebat a qua non longe dua- : pugnet, si modo dentes ei radicitus omnes ab ore
    a Vellderia bus scilicet leucis locus distabat. Qui cnra opinio- ceciderint et sit hoc signum per omnem illiuspro-
    ;

    Ep. Ubroicens
    nem viri Dei audivisset, et quia plures ab ipso lu- geniem. Vix verba complevif, et pondus condignae
    cxagitatur,
    mine veritatis accensi, vitam Apostolicam seque- ultionis ipsum et semen ejus percussit ita ut om- :

    r.-ntur; zelo invidise superatus, sua quod in dicecesi nes de illius progenie nati, hac maledictione detur-
    talia agere praesumpsisset; quadam die conscenso pati sint, usque in hodiernum diem.
    equo, assumptis Officiahbus suis, ad cellam viri 18 Aliudsimile miraculum gessit per eum spiri- Calvltir.tn >l

    bei perrexit. Ventum est ad locum et subito virum : tus Domini. Nam cum quondam in Auctura fluvio **P r " br
    mulicr lil i -
    Dei injuria verborum exacerbavit. Sed cum ad haec piscando laboraret; ex adverso respexit eutn quae-
    catva.
    sed equo
    sublto exlin- Patronus noster immobUis perduraret, et patien- dam femina, et quasi subsannans, in corde suo di-
    cto, tiam fortiter conservaret magis ac magis Episco-
    ; xit : Vere iste calvus, omnem huncfluviuin piscando
    pus exagitatusfurore, imperatsuis.ut eumin equum exhauriens, evacuabit, necquidquam post se aliis
    levarent; cum ipse vir Domini jam decrevisset num- capiendum relinquet, Sic autem hoc ipsum intra
    quam equum ascendere. Cumque pariter ambularent, iabia se submurmurasse putavit, ut. nullo modo ad
    et eum Episcopus ad civitatem perducere conaretur, aures viri Dei pertingeret: sed quia rtimor verbo-
    ut ibi in eum quaecumque vellet liberius exerceret rum ad virum Dei pervenerit ipsa experta est, ut
    necdum milliarium a cella horainis Dei compleve- posttnodum claruit. Denique vir Deo fauiiliaris,
    rant, cum subito equus cui vir Dei sedebat in terrara conversus ad eam, ait: mulier, quid invides, aut
    concidit, et disrupta snnt omnia viscera ejus. Mi- cur molesta es super bono, quod inihi cum ceteris
    rantibus cunctis, Episcopus nimio terrore conster- rjominibuscommune est? fiat tibi retro, et omni se-
    mini
    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 93
    mini tuo, quod mihi a fronte accidisse vides; ut Cum autem aquani sanctificasset, et mernbra pueri D
    sicut frons ista capillis nudata est, ita tuum caput ex ea superfunderet, signo Crueis eurn munrens, in EX US
    et seminis tui retro decalvetur. Qua? verba viri l)ei divinia laudihuset officiis noctem illamexegit: inter
    mox aduupleta sunt. sicut usque hodie rei veritas quae ccepit puer nielius habere, et humores febrium
    testatur. Nec mirumquiu omnipotens Deus, nec ea
    : per os eflundere, in crastinum autem servus Dei
    quae a fidelibus famulis suis vel leviter proferuntur, Christique Sacerdos Missarum solennia celebrans,
    otiosa et vacua patitur praterire. puero Corporis Dominici Sacramentum tradidit.
    19 Alioquoquetempore, cum orandi gratia urbem Post hsec optime convaluit puer: etsibi salutem se
    Turomcam peteret, limina S. Martini visitare cu- reportare gavisus est, et patri gaudium. Porro vir
    piens; transibatp.Tpagum Vindocinensera. Cumque venerahilis, postquam muotuit populis cujus esset
    jam vespere ingressus esset quamdam villam e So- raeriti, reversusest in sua.Venerahantur hunc Prin-
    lemniacum nomine. et fatigatus ex itinere aquamad cipes. diligebat manus plebeia; atque ad imitandum
    bibendum postulasset; respondit hospes homo : eum non solum sui, sed etiam externi de aliis mo-
    Dei, penuria aquae patria nostra laborat: non est nasteriis properabant.
    nobis puteus, non est fnns. Hic auditis, vir Dei ait 21 Quodam vero teuipore, cum a reclamationibus Muscas oran-
    ad Fratres, qui secomilabantur: Perennem fontem rerum Ecclesiasticarum, quasapud judices seculares do abtaii :

    Dominum nostrum Jesum Christum, Fratres, depre- deposuerat, reverteretur hospitium cujusdam pro-
    ;

    cemur; utdevenis terrahujus fontem indeficientem pinqui sui ingressus est. Ubi cura ferventi snle rau
    manare faciat. Illico ah oratione surgens, virga quam scarum insolentiaiu paleretur, et minister jara las-
    fon em scatu-
    inaiHi tenebat decies terram percussit: et continuo saretur, non pravalens abigere muscas vir Domini
    rire factt. ;

    ions vivus effluxit, qui periiianet usque hodie om- : manus conferens super oculos, Deum exoravit, ut
    nisque populus gavisus est in mirabilibus, quibus per requiescereut jam membra hac fatigatione lassata.
    servum suumDommus penuriam eorum relevare di- Tunc subito omnis llla inquietudo rauscarum cessa-
    gnatus est. lpse autem iter quod cceperat prosecu- vit: nec ultra visa est musca in eadem domo.
    cumqueloca Sanctorumcircuisset, peractis
    tus est: 22 Dajmonumquoque phantasraata potenter eva-
    omuibusad propnum monasterium repedavit. nescere faciebat. Aliquandonamque cum interapesta
    >l*monem a
    nocte aliqui e Fratribus ardentiores desiderii, ante scd° occupatd
    ANNOTATA G. II. tempusvigiliarum surrexissent, ut secretius orationi petlU
    vacarent; adest immundus spiritus. sedens in loco
    a ActaS. Ansberli illuslravimus 9 Ftbruarii. ubi vir Dei sedere consueverat, assumpta ejus effi-
    b Colilur S. Audoenus 34 Augusli, in cujus Vita gie. Nec njirum: cum ipse satanas trausfiguret se
    hsec eadem referunlur. in Angelum lucis. Cuuique a transeuntihus adora-
    c Iu Vitu varia interponuntur postea ante mortem retur, quia aest.mabant, secundum morem, virum
    patruta. Esl aulcm Clippiacus prope Parisios. Dei illic consedisse; unus eorum, non oblitus ubi
    d Desiderius tir,r[utl euse Ecclesis iub ftnem seculi viru.n Dei dimisisset, citius venit ad eum, dicens;
    septimi,kine potissimum nolus. Locnm ipsum pontt Smiilis tibi, o Pater! homo sedet in basilica ubi se-
    Mabiiio iuedio itinere inter Ebroicas urhem et ca- dere consuevisti et modo illudit Fratribus. qui per
    ;

    strum Gallionis, fanios.un adem Archiepiscoporum erroreni illi reverentiam exhihent. Audiens ha?c vir
    Rotomagensiuni ad Sequanam. Deo dilectus, prastigium diaboli inox recognovit:
    e iMS. Arusiense : Solniacum vuhjo Salomme, et eadem hora surgens, ostia et fenestras ecclesias.
    vti et pagus Vendocinus, le Veudasmois. Locum ipsum vexillo Crucis depinxit, ac impetum in eum fecit, et
    puntt Mubilto, medio ilinere. flagellis vexare ccepit. Ille ven. per diversa fugiens,
    non inveniehat aditum quo exiret. Tandem autem
    CAPUT III. unum mvenit locum, ubi vir Dei signum Crucis non
    direxerat: foramen scilicet camera? uhi funis depen-
    Accessus ad Carolum Marlelltun. Miracula. dehat, per quera signum ad horas canonicas pulsa-
    OOitus. Sepullura. liatur: et velociter funiculo ilh innixus, fastigium
    tempii conscendir: sed illo ascendente, chorda post
    C JT rasterea cum iqiiime in ccenobio suo turba Mona- euiii quasi ab igne combusta est. Adliuc autem lae-
    A Carolo chorum in lege Dei floreret, et grandi fervoread dere se posse sanctum virum arbitratus. signum
    Martcllo ptti-
    siipernam palriam anhelaret pro quibusdam neces- a templo c/ campanam
    ta impetrat.
    ; illud non longe a monasterio,
    asportavit,
    ab co abtatam
    sanis negotiis evenit, ut reverendissiinus Patronus et in defosso terra aggere abscondit: quod postea reelpit :

    Doster nobilissinium Prinoipem Carolum Martellum, vir Domini relevari fecit: non enirn latebat eum ubi
    Majorem-domus adiret qui eo teinpore quo a Da-
    :
    repositum esset. Cognoscentes equidem imraundi
    guhertus Rex. Childeberti gloriosissimi et aequissimi spiritus, dolos suos et phantasmatum figmenta co-
    Regis filius, regnum Francorum tenebat, curam ram eo nil valere, cesserunt loco, meritorum ejus
    reipuhlicaj nohiliter administrabat. A quo honorifice sanctitate fngati.Hanc namque potestatem Dominus
    susceptus est, et humane tractatus; et quaxumque Apostolis suis ac omnibus fidehbus suis tribuit, qui
    suggessit consecutusest. Nam et pro merito sancti- ei inconcussa fide et pertecto corde deserviunt ; Ecce , ,»
    tatis ejus, Princeps fannliarissiiiie eo usus
    ideni (ait) dedi vobis potestatem calcandi super serpentes
    est; et gavisus occasioncm se invenisse, de animae el scorpiones, et super omnem virlutem inimici: et
    suae salute cum eo diutius tractavit. Jauique cuin nihil vobis nocebit.
    reverteretur ad propria, devenit ad castrum Laudu- 23 Denique etiam per idem tempus, puella qu»-
    nense, quod Clavatum vocant, Post quem praiatus dam Guntani Coraitis, maligno spiritu infestabatur,
    d„mnia c am
    Princeps festinanter direxit, qui eum ad se celenter in tantum ut et linguae olficiura amitteret. Cumque sanat :
    li
    reducerent nam filius ejus b Gripho gravissimis
    : in praseutia viri Dei deducta fuisset; ille aqua be-
    Qriphonem fehribus torquebatur cui mortem viciaam adesse
    : nedicta eam aspersit, et Crucis sanctificationa signa-
    >jn flttum
    snna/ a febre.
    credehant: propter quod Princeps multis precibus vit.Deinde digilos suos in os mulieris componens,
    virum Dei flagitabat, ut ei sanitatem pristinainora- expuensque in faciem ejus, in nomine Domini nostri
    tionihus suis reformaret, Cunique ille negare non Jesu Christi immundum ab ea spiritum expuht et :

    posset. quod paterna devotio extorquebat; jussit ut continuo solutura est vinculum hngua; ejus, et ad
    a miiiistris sihi oflerretur. Igitur inanibus ministro- imperium viri Dei mox loqui coepit recte: sicque
    ruiu puer ad eum delatus, nocte illa cuin eo fuit. sana facta est muiier ex illa hora.
    24
    ;

    96 VITA S. LEUTFREDI ABBATIS.


    24 Alio tempore, dura ipse venerabilis Pater cura est, ut miserearnur Fratri, quem judicio excommu- D
    et postca ab-
    IX uss. Fralribus in labore raanunm oocupatus esset; qua- nicationis extra sortem vestram fieri censuimus.
    solutum ea-
    fulcastntm In plucatus,
    dam dio, cum juxta riptm flummis Atictura?, quw Dominus Deus noster, precibus vestris ttein tmperti-
    flnn.cn ln-
    pxum tniracu- ipsi monasterio ;t plaga Meridiana aiijacet, dumos et veniain ei contulit: ideuque et vos cominunicantes tur.
    lo rccipit. spinas toto adnisu sttcciderent; cuidam Fratri ex- ei, corpus ejus ad polyandrum vestrum revocate.

    cussura de manubrio ferrum a manu cecidit, ct in Sicque factum est. O quantum possunt, qui om-
    interiora flurainis demersum est. Illud autem ferra- nipotenti Deo fideliter famulantur Ecce enira !

    meutum vocant rustici bidubiura, quoda quibusdam cum hic adhuc in corpore comraorentur, animas
    falcastrum vocatur, eo quoti in faleis siujilitudinem defunrtorum in alia regione et ligare possunt et
    curvura sit. Cuui tiutem ad notitiam viri Dei hoc absolvere. Certe videmns quiajam hic ex parte in-
    pervenisset, ipse ad fluvium accessit; et cocpit per- cipiunt sancti viri, quod eis Dominus in futuro
    quirere ab operantibus locum, ubi ferramentum illud repromittit: Vos (inquit) qui dereliquistis oinnia,
    ceeidisset. Et agnoscens locum, stetit e regione: et et secuti estisme, in regeneratione cum sederit filius
    Matl. 19.
    baculum, quem manu ferebat, in llunien porr?xit: hominis in sede majestatis sure, sedebitis et vos

    statimque sicut piscis ad hamum, sic ferrum illud super duodecini sedes, judica ntes duodecim tribus
    natavit, etbaculo illi inhsesit: quod virDei reddidit Israid. Per duodecim qui sessuri sunt, omnem ple-
    operariosuo, cohortans eumlenibus verbis, utfidem nitudinem Sanctorum Judicum voluit intelligi sicut ;

    disceret Imbere in Deum, per quem talia fieri cer- et per duodecim tribus Israel, omnes qui judicandi
    Malt. 17.
    neret. Ipse namque in Evangelio ad fidem nos ex- sunt. Vir namque sanctus senlentia divina animam
    4. Reg. G
    hortans, ait: Habete tidein Dei. Amen dico vobis, Fralris cum voluit ligavit, et cum voluit absolvit:
    si habueritis fidem sicut granum sinapis, dicetis < sancti namque viri severissima sententia peccatores
    monti huic, Tollere et mittere in mare, statim obe- ferit, ut post iram divince animadversionis frsenare
    diet. Vere venerabilem virum istum dixcrim, qui possint. Quasi enim ad vota Sanctorum siioruin et

    etiam gratia et merito prophetarum exuberavit. In irascitur Dominus et parcit: ait quippe ad Moysen, E
    Exod 32.
    hoc eteniin facto Elisreum iinitatus est: plenus uti- Dimitte me, ut irascatur furor meus contra eos.
    que eodem spiritu, per quem tanta facere Elisajus Sed Moyses postquam iram Domini multis precibus
    promeruit. a populo removit, mox conversus ipse ullor in eis
    23 Sed et illud adjiciendum est, quod famulus extitit; et peccatum plurimos occidendo purgavit,
    Domini a?mulatione, Christianse religionis stimnla- et ita Dominum plarere studnit.
    tus, gessit in vicino monasterii sui Inco. Nam prope 27 Longum est enarrare p^r singnla, quantara
    Xi no focAIum
    monasterium erat locus, ubi armentorum custodia gratiam Dominiis beatissimo Sacerdoti suo contule-
    comtruit
    lmbehatur, unde et boves ad excolendam terram rit . nam et tempus me deficiet, si velim omnia
    et dotat.
    produiebantur. Contigit denique aliquando, ut ab gesta illius comprehendere ; plurima sint, quse
    licet
    anrum Domi- agricolis die sahbati, secandum consuetudinem legis Iiomines ipse latere voluit. Unum est, quod obliti
    nlca die ara-
    tum reddit
    suie, incultura terrae debitum serviiiuin persolvere- sumus, etnecessarium duximus illud commemorare.
    sUnltm : tur. Sed cum adterminum suum eo die non potuis- quod inter cetcra pietatis opera gessit. Prsvidens
    sent pervenire, quia jam sol ad occasum festinabat; enim tempora erga religionem refrigeranda, xeno-
    bubnlci memorati loci pretio ab eis accepto dochium monasterii sui, ad suscipiendos panperes,
    contra usum Christianitatis, in crastinnm, id est die rebus sufficientibus ad hujuscemodi eleemosynara
    Dominica, ausi sunt terram arare, volentes perficere ditavit et ut opus misericordias semper inviola-
    :

    quod imperfectum reliqnerant. Illis vero in hoc la- tum permaneat, testamento corroborare decrevit.
    borantibus adfuit vir Domini, veniens a ccenobio 28 Postquam igiturper multa curricula annoruin,
    suo, completa tanti diei Sacramentorum solen-
    jiost ccetutn monachorum diutina pace rexit, quos ipse Febrc corrt-
    ptus,
    nia: vidensque tantum facinus, graviter ingemuit, Domino exemplis et monitis salutaribus acquisivit,
    et ait. Heu miseri ! quid fecistis? Quare tam grande appropiavit tempus vocationis ejus de seculo. Cum-
    nefas tentastis? Et conversus ad Dominum, cum la- que jam omnipotens Deus fidelem militem suum
    crymis imprecatusest, dicens: Fiat, Domine, terra vellet a labore quiescere, et bravio superme remu-
    F
    ista sterilis, et nullus fructus ex ea proveniat in nerationis cursum ejus remunerare decrevissct ple- preces alicru ;

    aeternum. Quod ita factum oculis comprobamus, ita nus ipse Spiritu sancto mox febre corporis tactas expelit,
    ut usqne hodie locus ille plenus sit sentibus et in- est : et deficientibus quotidie meir;bris congregari
    fructuosis arbusculis, neque nucem neque fructum fecit ad se filios suos, quos in Christo ipse genuit;
    aliquem utilein profereutibus. et exhortabatur eos multis serinonibus. Deinde
    26 Aliquamdiu ergo parva juxta basilicam
    cella misiteulogiarum benedictionem per locaSanctoruui,
    inonachum usus est: ubi cum appropinquare jam cerneretfinem vicmo
    et in et procul ;
    petens ut religiosorum viro-
    proprietnr um
    socra sepultu-
    vita? sua;, diebus et noctibus in jejunii*, in vigiliis, rum intercessionibus, apud Sanctorum memorias,
    ra privat et orationibus Domino indefesse vacabat. Interea indulgentia sibi et delictorum remissio obtineretur.
    contigit unum ex Monachis e seculomigrare : cum- His ita expletis, reversi sunt ad euin qui inissi fue-
    que Fratres qui corpus ejus tractabaut, inter vesti- rant : et expectaniibus omnibus diem ultimum
    menta ejus tres nummos absconditos reperissent, vitx ejus, ipse vir Dei animuni a laudibus Dei non
    continuo Patri reverendissimo retulerunt. At ille patiebatur quiescere ; sed «octem illam ultimam
    vehementer ad hsec infremuit, et eum a societate totam in vigiliis et laudibus Dei deduxit, et psalte-
    Fratruni excommunicanduni esse decrevit dixitque ; rium ex integro cum suis decantavit. Matutinorum
    Fratribus: et sitxcrptls
    Ite, et ejicite eum in aliquem locum igitur synaxi cura Fratribus peracta, exitum suum
    Sacramenti»
    seorsum, etnon in coemeterio Fratrum : et accipien- Sacramentnrum perceptione munivit et inter verba ;
    obtt
    tes nummos projioite super eum, clamantes; Pecu- orationis et deprecationis vale dicens Fratribus,
    nia tua tecum sit in porditionem, Qui abeuntes, uliiiniim diem clausit : complcvitque dies suos in
    omnia sicut jusserat executi sunt. Factumestautem, senectute bona; senex et plenus dierum et quod ;

    post circulum ferme quadraginta dierum, cum de- semper desideravit, ct forti certamine quassivit,
    precaretur vir Dei faciem Domini, et se in lacrymis inter Sanctorum spirituum agmina susceptus, de
    ac vigiliis vel jejuniis nimiis pro noxa Fratris illius perpetua visioneConditoris sui sine fine lcetatur.
    revelatione didicit absolutum esse Fra-
    affligeret; 29 Sepultus vero est in Ecclesia, quam ipse in auno 48si(t
    trem.etad preces ejus indulgentia peccati collatam: bonorem B. Pauli Apostoli fundaverat indeque rit/tmtnis. :

    statimque couvocatis Fratribus, ait: Fratres tempus nostris temporibus translatus est a Joanne venera-

    bili
    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 97
    A biliEpiscopo Dolensis Ecclesiae, et Abbate loci ip- praefecerat; ut ejus cura res ipsius Ecclesiae adrni- D
    sius in seniorem basilicara, quae aediflcata est in nistrarentur, et ahmenta ibidem Deo faraulantibus EX VSS.
    honorera vivificaa Crucis et S. Au.loeni, pracipui secundum ritum institutionis monasticse, praeberen-
    Confessoris Christi. Militavit autem vir Doraini tur qui coapit in eos ferus et
    : austerus apparere.
    Leufredus bonam militiam sub Principibus Franeo- Accidit autem ut adveniente die, quo solenniter trans-
    rum d, Childeberto, Dagoberto, et Chilperico, ju- itus sancti confessoris Christi Leufridi Abbatis erat
    nioribus scilicet Regibus. Quo terapore Grimoaldus excolendus, cutn nihil praster solitum ad usus ser-
    et Carolus senior, per successiones Majores domus vorum Dei de lautiorihuscibispraepararet, Offa De-
    curam Regni administrabant. Prtefuit huic
    palatii, canus memorati loci ad eumdem ceconomura acce-
    monasterioperannoscirciter e quadraginta et octo, deret ; et ut mitius cum eis ageret, gratia tantse
    et requievit inundecimo Calendarum Julia-
    pace feslivitatis autem, ut nomen sancti
    persuadet. Illic
    rum. Ctijus patrociniis nos apud omnipotentem viri Leufredi audivit, blasphemavit; etsuperbiae spi-
    Deum ac Dominum nostrum credimus adjuvari, ut ritu tumidus, sprevit dicens Leufredum nominas*? :

    et in seculi transeuntis excursu recte et pie conver- Quis est Leufredus? et subulcus patris
    ille sic mei
    semur, et post coheredes illius in retributione ju- vocatur : sed scito, quia pro ejns mcmoria, nullus
    storum exsistere mereamur ; praetante Domino no- vobis apparatus a me exhibebitur. Pnstea autetn
    stro Jesu Christo, qui cura Patre et Spiritu sancto die surgens venatum abiit : et cervam albi coloris
    vivit et regnat, nunc et semper etin secula seculo- insecutus, cum post eam nimium fatigaretur nequi-
    rum. Amen. vit eomprehendere. Monachi vero litancs de preci-
    bus Dotninum totis viribus in communedeprecaban-
    ANNOTATA G. H. tnr, iit super eos tandem clementer intenderet, et
    indignaretur super tantis blasphemiis nomini suo
    a Hic a nohis Dagnbertus tcrtius dicitvr, post re- irrogatis. Et ecee, cum sederet ad mensam cum
    i/num Austrasix Dagoberlo secundo filw S. Sijeberti uxore et neoessanis ainicis ; inter cetera allatus est
    nobis vindnatum. Pnrfuit ab nnno dccxi ad annum g
    ,i
    piscis ; et ait Omnino
    non manducabunt ex. isto
    uccxv, iuvenculiis existms et sine prole vita funclus. Clerici Leufredi. Cui subito apparuit quidam mona-
    Verum in ec lnc collocamlo apparel auctor hpsus me- chus ex eadem congregatione. nomine Hercus, du- ,.,
    ° ,° cmlitui percu-
    iiniiii. Nam Carohs Mnrtcttus nealum erat Major- :
    dum vtta perlunctus, habens baculum m m.inu sua.
    , ,

    m ur et
    tlomus, facliis id solum anuis cnctter duohus post obi- Ait autem Batericus Video Hercum. baculum te- : moritur.
    tim patris sui Pippini Erstalln anno dco.v-iv :<v>riui. nentem, et coinra rne venientem certe, ut video, :

    Porro propter ea <ime de. Griphone adjungiinlur, arbi- in malnm meum festinat. Cumque uxor ejus et om-
    tramur siibstiiuendiim Theodericum Iicgem, fliam nes qui aderant stupefacti essent, utpote qui nihil
    Dagaberti Junions sive sernndi, qui regnavil ab nnr.o tale viderent ; llle affirmabat sic se habere. Sed is
    mit.w ad anntim dccxxxvii. qui videbatur terribiliter in enm impetum faciens,
    b Gripho eral fitins Caroli Martclli ex secunda baculo eum in pectore percussit : qui statim exiliens
    uxore Sovichilde Bavara, qunm duxit anno dccxxv ;
    mensa, projecit se in terram ; et sanguinem ore et
    iiroinde isnuii vidctur nist annosequenti nuius ; et qma naribus excreans, concidit : et illico mandavit ad
    Itic filius non flliolus appellatur, mdetur jum tum ali- omnia necessaria de suo Fratribus
    nasterium
    quam setatem habuiese. honestissime autem ipso vulneris
    prseparari. Ipse
    c Mabilio >id hunc locum sf notat : suspectaom- dolore ingravescente, post modicum humanis rebus
    nino iiistoria nisi forsan dicamus, Monachum illum excessit.
    in proprietatis culpa, dum adhuc viveret deprehen- 32 Nttper quoque quidam paene viginti annorum
    sum.excommunicatumaLeutfredo fuisse.et profanae caecus, ad memoriam vtri Dei accessit. libi die ter-
    sepultura addictum : sicque iiicrepitum et facti pce- tiopost festivitatem sancti Leufredi, misericordiam
    Iltuinicianlur
    nitentera vita excessisse. et adhibitis Sanctis preci- Domini, et auxilium intercessionis ejttsdem viriDei
    cxcus
    veniam meruisse. Quale olim Justo Gregorii
    l'ii^ prastolabatur. Factumque est, ut Fratribus vesper-
    Magni monacho, ob tres aureos numraos inscio tinali h'ira in precibus incumbentibus, et priedicto
    Patre servatos, accidisse legimus, in lib. 4 Dialog. caeco in ecclesia persiante. columba (sicut ipse as-
    p
    cap. 55. serebat)a parte altaris veniens, in oeulos cseoi in-
    d lnio addendi ante alios Theodericus filius Chlo- siliret. Et continuo ctecus voce magna exclamavit
    ilovtei II, el posl ulios Theodericus filius Dagoberti II. dicens ; Adjuva me, S. Leufrede. Ad hanc vocem
    e Ab anno dcxc adannum dccwxviii, ut supra di- venerunt quidam e Fratribus ad eum, et viJerunt
    .rimns. ab oculis ejusguttas sanguinis defluere, et iuvene-
    runt eum veraciter visum recepisse et postulans :

    CAPDT IV. sibi potum dari, bibit et confurtatus est, et sanus


    factus abiit.
    Miracuhi post mortem patrata. 33 Alia item femina ca?ca juxta monasteriura
    c'Tca
    advenicns. cum oogaovisset nulhira aditum feminis et
    I^Nplicuimus ea, qiue de vita et actibus beati viri illuc ingrediendi patere, misit candelam ad memo-
    Leufredi Dominus donavit posse describcre nunc ; r.ain viri Dei per quemdam hominem. Cuiuque ac-
    liberacitnr
    dicamus paucis, quje post excessum cjtis virtutum cenderetur candela ante sepulcrum sancti viri
    enerqumeni.
    insignia, acl memoriam illius, otnnipotentia sanctaa femina illa siatiiu lumen recepit. Dsemoniaci quoque
    Trinitatia operari dignata est. Nam ad cmeivs ipsius catenati et lons astricti, saepe ad euradem locum ad-
    (si petentiinii adsit tides integra) creci illuminatur, ducti ; virtute et meritis saucti viri, pristinaa sani-
    surdi aiiditum recipiuitt, olaudi gressum, obsessi a tati restituti sunt.
    datmonio liberantur : superbi quoque, qui servos 31 Plurima oraisimus, qua? etiam recenti tem-
    Dei, ante memoriam ejus die noctuque excubantes, pore ad Menioriam ejus facta referuntur timentes ;

    infestatione tyrannidis suse opprimsre non metuunt, ne forte, cum religiosorittu virorum paremtis volun-
    terribili ulti feriuntur. tati, legentibua fastidium gigneremus. Sed pes
    (Economics
    remiena hui- 31 In dielms igitur iuagni et gloriosissimi Prin- omiiipotens Deus devotionem servorum suoriiin, et
    tiui trartare ohedientiam non socintatem
    cipis Caroli, Hucbaldus, Ahhas non parvse ad secu- nostram : et ad ejtis
    monac/ios in
    lumdigiiitatis, ipsi iiioiiastonopr.eerat. Ilicquemdam i >U- i-u)iis uicritis. etsi imperito sermone^BedKievoto
    feslo S,
    ImU/reUI. ox domestiois mik, noiiuiio LiaUrieum, eidora loco disputaraus) pervenire faciat : ubi estgloria omni-

    /«»11 t. r 13 bus
    98 VITA S. LEUTFREDI ARBATIS.
    bus Sanctis ejus, per infinita secula seculorum. 4 Anno Domini millesimo ducentesimo vigesimo
    Abbas xlvi Sancti Germani a et novx capsx
    Amen. secundo Galterus
    argentex
    pratis, Corpus S, Leufredi ex vetere capsa in novam tmiiontfur
    ligneam, tenuissimis argenti laminis (quaa ejus an. 1MJ,
    APPENDIX pr.Tcipua miracnla ccelo sculpta referebant) oper-

    De elevatione et tramlatione corporis, Aucto- tam, transferri per d Guidonem Carcasonensem


    re Jacobo Brutio. Episcopum curavit. Adfuit etiam huic transposi-
    tioniAbbas Crucis S. Leufredi : qlii de voluutate
    /\ nnolnearnationip Dominicae octingentesimo quin- ipsius GalteriAbbatis et Conventus Ecclesiae S.
    Corpus eleva-
    tum anno quagesimo primo, regni autem Caroli Calvi duode- Germani, recepit os ununi de reliqniis ipsius Sancti,
    851
    cimo, die xxn Junii, Gumbertus Episcopus Ebroi- cum duabus unciis digitorum. Data fuit pr;eterea
    censis, corpus sancti Leufredi Abbatis,quod propter costa una Ecclesiae Surisnarum, et os unum prae-
    incursiones Nortmannuorum adhuc infidelium humi diet.oEpiscopo Carcassonensi. Os autem quod Leu- i (ddttls tamen
    defossum fuerat. inde levavit, atqne lllud in nova fredianus Abbas ac.cepit, illud est unius brachii, ossibus altquot

    et decenti capsa posilum, ad primariam monasterii quod a cubito ad manura protenditur unciae vero :

    aedem, sanctae Cruci et B. Audoeno Rotomagensi sunt duo articuli polltcis, quos separatim argeuto
    Archipraesnli dicatam, transtulit. Idem quoque fe- inclusos deosculandos praebent. Ob has receptas
    cit de Beato a Agofredo, ipsius S. Leutredi fratre. reliquias ; Monachi festum soleime
    Leufrediani
    2 Temporibus Caroli Simplicis, Francorum Re- quotannis certa die celebrant quod rel.itiouein Re- :

    gis, monachi Crucis S. Audoeni (quaj nunc est S. liquiarum sanctissirai Leufredi a Parisiis in suum
    Leufredi) Abbatiam suam a Nortmannis expilatam, ccenobium appellant. Qui si quidjuris in toto ejus
    transfertur pasiieqne totam dirutam deseruerunt et cuin sacris ; corpore hnbuissent (ut quidam nostris temporibus
    Parlslos
    corporibus Audoeni -\rchiepiscopi b, Thuriavi pariter asserere non erubuerunt) nequaquara illud repelere
    Archiepiscopi Dolensis in Britannia (qui Archiepi- praetermisissent maxime cum eorum Abbas huic
    :

    scopatus non multo post inEpisccpatum reductus de capsa capsam translationi adesset. Qui tamen
    in
    est) et Leufredi atque Agofredi fratrum, ad coeno- satis bene secum actum credidit, cum pra?fatas
    bium S. Germani a Pratis veuerunt, se suaque Reliqnias de manu Abbatis S. Germani recepit.
    oinnia eis dedentes ut in consortium aliorum ad-
    : b Anno Domini millesimo quingentesimo sexage-
    sumpti, boncrum quoque hujus loci ex sequo parti- simo tertioMonacbi S. Gerniani a Pratis, necessilate
    cipesfierent quod quidem humanissime illis aliquot
    : corapulsi, et de consensu Reverendissimi Cardinalis Afifentum
    ad S. Germa- annos praestitum capsx S,
    est. Praevidens autem Robertus Burbonii, Abbatis sui commendatarii, vendideriint
    ni de Pratis: Leufredt
    Comes et Marchio, Odonis quondam Regis frater, Reliquias argenteas, ad duum miilium et viginti vendltur
    et Hugonis Magni pater, necnon tam nominis Abba- trium hbrarum ac septemdecim solidorum Turonen-
    tis S. Germani, quam reditum ejus, primus secula- siura summam : ut nova torcularia apud Antonia-
    riura usurpator, Leufredianos Monachos. feliciore cum et Verrerias couficerent,loco aliorum quae
    aura aspirante, posse a proposito desciscere, et iinpiiHugonotaebellamoveutes combusserant. Tunc-
    bona data perfide repetere, quodeventusdocuit. hauc que vigesima Junii, capsa S. Leufredi supe-
    die
    Abbatiara sanctae Crucis, ncn tam confirraari ccetui rius inemorata argento exuta fuit pro quo qua- :

    Germanico, quam de novo dari a Carolo Simplice tuordecim marchas ponderis conticiente, aurifices
    peint, et impetravit. Et hujus donationis pnvile- centum sexaginta octo libras Turonensium dede-
    gium anno salutis nongentesimo deciino octavo da runt marclia non pluris quam duodeciin libris
    :

    tum, adhuc integrum manet in tabulario diet' S. aestimata ; quoniam tale argenluai, eorum judicio,
    Germani : ubi haec inter cetera leguntur : Donavi- minirae erat purum putum.
    mus et subjecimus illam Abbatiam Crucis S. Au- b' Anuo Domini inillesimo quingentesimo septua-
    doeni (cujus caput est in Madriacensi pago super gesimo septimo die vigesima Junii, incolis et habi-
    flumen Autura) S. Germano, ejusque Monachis ad tatoribus Surisnarum tqui costara S. Leufredi, quam dntur Sitrls.
    nensibus
    eorum mensam : cum omnibus villis, terris cultis tempore Galteri Abbatis habuerant. ut supra refer mentum
    et incultis, vineis, pratis, silvis, aquis, aquaruinque tur, perdiderant) Religiosi S. Germani dederunt V
    decursibus, farinanis,cum mancipiis et colonis, et mentura ejusdem Sancti, cui tres dentes molares
    cum omnibus aliis appendiciis. inerant, cura osse unius cruris. Sed his Reliquiis
    3 Eodem tamen anno, Leufrediani Monachi, cum non nisi annis tredecim potiti sunt nam armo :

    bellum Northmannicum, tamdiu Gallis infestum et Christi mdxc die decima quinta Octobris, cura eo-
    reverlentibn*
    exitiale, per Rollonem prinmm Nurthmanniae Du- rum ecclesia incendio perierunt quol quidem mi-
    jitonarhis :

    cem Francione Rotomagensi Archiepiscopo


    (qui a litares copite Henrici quarti, Francorura Regis, ab
    baptizatus. atquea Roberto Comite superius memo- haerelica labe necdura expurgati, inimiserunt.
    rato ex sacro fonte susceptus, R.ibertusque nuncu- 7 Lutetiae, intcr pontem molitorura et magnum
    patus. hanc regionem prius Neustriam dictam. (ut vocantj Castelletura capella est S. Leufredi :

    cum yEgidia et pars costx


    Caroli Simplicis filia dotis noraine ac- quai cura nullas ejus Reliquias haberet, anno Christi Capctl.v
    cepit) finitum,minime renasci viderent, ad proprias millesiino quingentesirao nonagesimo secundo, die Sancli.
    sedes repedare satagunt. Quamobrem monachi prae- septima junii, partem costae ex ejus loculo erutee, a
    Corpus S.
    dicti S. Germani Pratensis, pie assentientes, illis
    L*vfredi Germani prtedicti, devotionem populi
    Religiosis S.
    dtlutetttr Abbatiam suam reddiderunt ita taiuen, ut in me-
    : erga tantum Confessorem ubique augeri cupienti-
    moriam humanae eorum receptimiis, ac per aliquot bus, accepit.
    annos nutritionis, et modo indulti regressus, re- 8 Anno Domini millesimo quingentesimo nona- ln noram
    maneretin praefato S. Germani coenobio corpus B. gesimo quinto, die decima sexta Julii, B. Leufredi ctipsam rcli-
    Leufredi Abbatis. Retulerunt etiain secum Beato- ossa e capsa, tempore Galteri Abbatis facta, per e qua ossa
    rum Audoeni tiansfcrun/ur:
    Archiepiscopi, et Agofredi fratris S. Arnaldum Pontacum Vasatensem Fpiscopum extra-
    Leufredi corpora quae prius ad S. Germanum
    :
    buntur, et in novam ligneam forinsecus deauratam
    allata fuisse patet ex praefato Caroli Simplicis
    privi- transferuntur.
    legio. Arbitrantur etiam monacbi sancta-
    Crucis, 9 Fulienses Monachi, Ordinis S. Bernardi, et
    hic remansisse cum S. Leufredo corpus c B. Barse- ejusjam pene lapsi veri reparatores (qui in Lute-
    norii, quondam eorum pariter Abbatis: sed nulla tiano S. Honorati suburbio degunt) digitum unum undc ditfitus
    extat memoria. ipsius S. Leufredi, cum quibusdam aliis aliorum Fuik-iinOus
    datur,
    Sanctorum
    DIE VIGESIMA PRTM\ JUNII. 90
    A Sanctorum Reliquiis a monachis S. Germani, refor- b Colitur S Thurianus 13 Julii eliair.ab Usuardo D
    matos regulares praceteris colentibus, anno Christi memoratu*. acct. iambo
    BBlLI °
    millesimo quingentesimo nonagesimo septimo die c S. Barsanorius ciiato Breviario FUcannensi, re-
    decima nona Julii, acceperunt processionaliter eo : fertur a Menardo \'.l Septemb, Deest nomen inter Ab-
    profecti, Missaque alta voce magno cum affectu bates apud Sanmarlbanos.
    ibiilem celebrata. d Sanmarthnm arhitranlur, Guidonem e vita de-
    10 A civilibus externisque bellis, quae paeneom- cessisse antennnam 1220, quo anno statuunt hi Epi-
    nem populi substantiam exhauserunt, respirante scopum fuisse Bernardum saccessorem.
    tandem Gallia ; Surisnenses incolae non meliorem e IIic esl qtti inlcr alias Lucubrationes Chronicon
    mndum retinendae diu pacis merito censnerunt, Ensehu eruditis ohseivniiombus illusiravit.
    quum si corruptae vitaB moribus emendatis, Deum f Prinratus S. Porciani cslin Arvernia, ad Elave-
    sanctius snlito colerent, et pro otfensarum suarum rim fluvinm in diorcesi Ctaromontana, cujus Patronum
    Surisnensi
    e( remissione Patrnnos apud eum gratos constituerent: S. Porcianum Saussajus
    in Appendiee asserit solita-
    bus iterum
    quorum specialem ab Ecclesiae sua? prima fundatione rium fiiuse, diem tamen iqnoravil. Ast S. Poreianus
    S. Leufredum Abbatem habuerunt. Sed Reliquiis Abbas, in Arvernia celebris, rolitur 29 Novemhris.
    ejus abhinc octo annis in cinerem per truculentos, % S. Maximinus Nunciatensis. Credn anod sit Mi-
    impios et heereticos milites redectis, minus contt- ciacensis in diax. Aurelianensi qui colitur 15 Deccmb.
    dentereum implorare videbantur. Rogarunt itaque
    Dominos suos, Pnorem et Conventum S. Germani,
    nt alia quay vellenf ejusdem Sancti sacra pignora PRMLEGIUM
    largiri rursum dignarentur. Qui anno Domini mil- Caroll Sfmplicis, Francorum Regis, de rfona-
    lesimo quingentehimo nonagesimo octavo die Vene- tione Abbatim Cructs Sancti Auduem (fiodie
    ris, vigesima prima Augusti. ut devotioni hujus po-
    i"rucis Sancti Leufredi) monasterto S.
    pnli satisfacerent, capsam S. Leufredi e sublimi
    Germani a pralis facta. E
    B tabulato sacelli Diva3 Margaritas Virginis et Marty-
    pars tibix ris ad inia descendentes. et in sacrarmm seu sacri-
    tt digiti
    ln nomine sanctae et individuae Trinitatis, Carolu
    Dehite hoiw-
    stiam deportantes, iude omnibus qui aderant spe-
    divina propitiante clenientia Rex Fraricorum. Quo rtinda corpo-
    ctantibus. tulerunt tibiae os gracile ac tenue, decem Sanctorum
    niarnDeusomnipotens, qui est Rex Regurn, nostrarn ra
    tmnarum geometrioarum seu pollicum longitudinis.
    sui muneris celsitudinem dignanter praetulit suo et
    qimd usqtie ad malleolum (vulgo cavillam) pedis
    regno et populo, idcirco oportet nos non modo prae-
    extendltur: sumpserunt etiam articulum, sive par-
    esse, verum potius sanctis prodesse ecclesiis, ac
    tem priorem medii digiti manus, duos pollices longi- praesertim dirutis quibus feritatepaganorum, pulsa
    :

    tuiiine aequantem. Deinde ipsam capsam in abside exisrunt corpora Sanctorura, hactenus debita vene-
    capelte S. Germani (quae quondam Corporum san- ratione carentinm. Quapropter comperiat oraniura
    etorum nomen habuit, sub ejus capsa collocarunt.
    1

    sancta? Dei Ecdesiae fidelium, nostroruraque etiam


    Die mitem vigesima octava ejusdem mensis, Curio pra?sentium ac futurorum solertia; quia Robertus
    seu Vicarius perpetuus Surisnarum, omnesque Sa- venerabilis Marchio, nostri quidem regni et consi-
    cerdotes ejusdem loci et Puteani vici, cum maxima
    lium et juvamen nobiscum, simulque Abb.is Mona-
    ufriusque sexus plebe, huc adveuerunt, non alio sterii S. Vincentii Murtyris, egregii quoque Pontifi-
    quara Reliquiarum promissarum desiderio permoti.
    cis Parisiornm Germani, adiens nostram sublimita-
    Quas (prius tamen Missa solenniter de eodem Sancto tem, una cum Comite Heriberto eximioque Episcopo
    celebrata, hymnisque et antiphonis in ejus laudem Abbone, suggessit tam pro veneratione sauctorum
    decantatis) siimma cum exultatione receperunt :
    cinerum, Audoeni scilicet Archiepiscopi, necnon
    eosque regredientes; aliquot Religiosi, melioribus beatorum Confessorum Leufredi fratrisque ejus
    ecelesiie nrnamentis vestiti. Surisnas usque comitati
    Agofredi, quam etiam pro nostra totiusque salute Lnifrtdx et

    sunt. Huic Reliquiarum donationi adiuit Notarius atiorum


    Regni, concedere Abbatiam, quae nuncupatur Crux
    Apostolicus Stephanus Cordonnier qui litterali S. Audoeni moaaehis praelibati Confessoris Ger-
    :

    instrumento super hoc confecto non prajtermisit mani quatenus abhinc et deinceps praedictorutn p
    ;

    C addere, ut illas ad nos referre custodiendas tene-


    membra Sanctorum, diu Oificio divino carentium,
    rentur, qunties bellum aut aliud evidens penrulum ab eisdem coenobitis reverenter susciperentur, cul-
    finibus eorum imiiiineret.
    tuque divino secus beatos artus Germani collocata
    II Anno Christi niillesimo quingentesimo nona- Quorum nostrorura tidelium
    honorarentur. scilicet
    atqttc os diijit gesimo oetavo, die vigesima octava Octobris. Do- congruis petitionibus annuentes, donaviimis et sub-
    Huptfticaldo
    mino Alexandro Rupifucaldo S. Porciani Priori /',
    jecimusillara Abbatiam, cujus caput est m Madria-
    f
    Commendatario (quem pietas, doctrina, et generis censi pago super flnmen Auturae, S. Germano eju^-
    nohilitas notissimuiii reddidere) os unitis digiti ma- t[N'3 monacbis, ad eorura jngiter mensam; praeter
    nus B. Leufredi, cum ejus vita nuper nostro impulsu partem ipsius Abbatiaj quam annuimus Xoriraannis
    ,

    typis cnsa, tradidimus: ut ex ipsa lectione, quantus Sequanensibus videlicet Rolloni suisque Comitibus,
    hic Abbas fuerit melius cognoscat, sacruraque S. pro tutela Regni. Idcirco autem res praedicta? Abba-
    Maxiraini q Nunciatensis pedum (quod offertur) tiae, cum omnibus villis, terris cultis et incultis, hujus Mona-
    sl,r """ -
    adeptus, ei se conformare studeat. vineis, pratis, silvis, auuariunque decursibus, fapi-
    '

    '
    '

    r ... '. cU ut nwua- .,


    natiis, cum mancipus et colonis, et cum omnibus steria s. Ger-
    aliis appendiciis ibidem (excepta portioue Nortman- mani.
    ANNOTATA G. H.
    norunV tradereetsubdereet confirmare li^creviiiHis,
    ad viotum, vestimenta, seu eliam ceteros usus eon-
    a In Supplemenio Aymtuni, lib. 5 de Ueslis Franc. gregationis S. Germani ; quaicnus stngulis anois,
    enp. 4 etiam Beatus Agrofridus appellntur ; mfra
    el quarto idus Febrnarii, anniversarium nostrse dilo-
    in iiplomale Caroli Simplicis, beuti Confessores conjugis Friderun;e, cum Vigiins Missa-
    ctissimae
    Leuifredus tratcrque ejus Agofredus eodem modo rumque oblationibus frequentent diem quoque ;

    kabentur. Mtnardus enm Ordini Benedieluio ad hunc nostrae unctionis, quinto Calendas Februarii, so-
    iliem cum titlllo Sanoti aiscribit, et Buceluius aJjnn.cn lennitate S. Agneiis, cum summa refectione cele-
    eiictmituiii : sei potuit extra monasterium sanctc vi- brent. Postobitum vero nostrum mutentur et Ora-
    xisse. tionum et refectionum priesulia in diem nostraa
    migrationi».
    100 VITA S. LEUTFREDI AHBATIS.
    migraticnis.Et super lianc cessionis auctoritatem ter per curricula annorum succedentia credatur ; I)

    hoc nostrum regale praceptum tieri jussimus per : manu propria subter flrmantes, annulo nosfro eam
    qnod decernimus atque juhemus, ut nullus quilibet jussimus insignari.
    Fiilelium saTTOtaj Dei Ecclesiae praesentium et futu-
    rorum. de prsenotatis rebus inquietudinem, aut re- Signum (laroli Iiegisgloriosissimi-
    fragationem, vel praejudicium, seu violentiam nec
    ipse Ablias ejus cwnobii facere tentet: sed potius, Ijfnzlinus Notarius, ad vicem Herivei Archiepi-

    sine ulla subtractione vel diminoratione atque divi- scopi summique Cancellarii, recognovit. Datum n
    sione, liceatens res eidem Congregationi cum omni Idtis Martii, indictione vi, regnante Carolo Rege

    integritate inviolabiliter, absqne ulla calumnia et glortDSOf reHintegrante xxi. largiore vero hereditate

    contradictione, securiter ac perpetualiter possiilere indepta vi. Actum Compendio Palatio, in Dei nomine
    et frui. Ergo hsec nostrse auctoritatis prrceptio, ut feliciter. Anien. Amen.
    firmiter continuationis vigorem obtineat, ac veraci-

    DE S. ENGELMUNDO PRESBYTERO
    VELSEN^; IN H0LLAND1A.
    SYLLOGE HISTORICA
    De ejus cultu, vita, miraculis.

    urbs magna Hoilandix reddidit; achonorofice sepultus, quievit in pago Vel


    Hartemum,
    Kennemuria.-, Episcopalis
    atque caput
    dnm seno dicecesis Harlemensis ubi olim una fuit ex
    facta est, fides :

    orthbdoxa ibidein adhuc floreret : in cujus quinque matricibus Ecclesiis a S. Willibrordo ,

    diozcesi et quatuor drciter passuum millibtis inter Mosam fluvium et Texaliara insulam ex-
    Cultus Vtlse-
    ab ea versus ScptcmtrUmem dtssita, est Velsena, vi- tructis.
    nx et tn diat-

    ctsi Harte- cus cum arce, Patromon agnoscens S. Engelmundum, 4 Hic Sanctus aqnara de terra oratione sua pro-
    mensi. dc quo hic agtmus. linbemus Officia propria A'r ! ne- duxit : qua> etiam nunc hausta, pluribus sanitatem
    pUcopatus Episcopatuum suffraga-
    Uttrajectensis, et adfert fidelibus, et maxime dentiuiu dolnres curat. et miracutis
    neorum Hwiemensis afiorumque, ohho mdcxl fliifltj- Eaque, ut vetus habet traditio, in modum rivuli clarus :

    ritate Pliilippi Arrhnjiiscopi Philippensis el Vicarii aedes habitationis ipsius preBterlabi solet : cujus
    Aposlohri exCitsd, in quibus ad hniir xxi Junii, pro rudera in campo, Velsanae ecclesiae vicino, adliuc
    corpus a Bat~
    tota dicccesi /Jarlemensi pr&smbitur ufficium de S. extant et pia devotione a fidehbus visitantur. Sa-
    d'nro Ep. in-
    Cttm lectiont- Engelmumlo stib rituduplici, ei m primo Nocturno re- crum ejus corpus Baldericus Ultrajectensis Episco- ventum,
    i/us ubi dtcl- citaiitur %ectiohes de libro Ecclesiastici, Sapientiara pus per mysticam revelationem invenisse creditur,
    atur
    omnium antiquorum, ut \n Commum Dortorum. In cum multis aliorum Sanctorum corporibus, quibus
    secundo Ndcturno }>rcrscribuntur de rebus ejus gestis dicecesim suam honorifice adornavit. Caput sancti, nune Hnrtemi
    Lettioiies h;r propriat. auro involutum, ante annos aliquot furto ablatum iervatur.

    2 Engelmundus, natione Anglus, de stirpe Fri- est cetene Reliquiae aGeusiis per templi pavimen-
    :

    soniea, piis natus parentibus, et a prima aetate tem dispersae, sed a custode fideliter colJecta3 , in
    Anglus,
    studiis applicatus, rara docilitate, Christianse do- Cathedrali civitate Harlemensi tuto loco conserva-
    ctrinae et virtutum semina apprehendit. In flore tae sunt.
    juventutis, parentum domo relicta, Ordinem S. Be- 5 Ilactettus Leetiones secundi Nocturni. In tertio
    neiiicti ingressus, humilitatis obsequia gnaviter se- Nocturno legttur Euangcltum Vos estis sal terrae,
    ctans, in prenitenfia? exercitiis et monastica disci- cum Homilia S. Joamus Chnjwstomi ; et Le- F
    post
    plina colenda strenuus fuit Misericordise operibus ctionem octavam rccttatur Responsorium. In medio Ec- it pfionx .1

    strenue vacans, castitatem animi et corporis per clesiae uti de Doctoribus solitum cst proprix
    fieri. Antiphonx
    sobrietatera et orationis studia mirifice coluit, ut ad Fesperas Lauies smtt proprise, cx quibus una
    ct

    Tresbyter, membra sua exhiberet arma justitia? in sanctifica- profertur a<l Magnificat hujusmodi. Reatus Engel-
    Abbas, tionem. Ad Sacerdotiuni promotus, et a Fratribus muudus, velut Angelus Dei, ad gentera expectan-
    in Abbatem electus, prudenti simplicitate, verbo et tera auxihum Domini in monasteriura missus est,
    exemplo suis praeluxit. Mansueludinis humilitatis- propter eos qui haereditatem capiunt salutis. Alle-
    qiie virtut.es jugiter exercens, omnibus se acceptum Iuia, et ista additur Oraliopopulum tuum, qoaesu-
    :

    reddidit. In hospitalitate eratbenignus, in docendo mus Domine, B. Engelmundi Abbatis intercessione


    et mouendo assiduus, necnon acer in corripiendo, custodi, ut cujus ministerio fidem tuam edocti su-
    ita ut ipso dirigente, perfectionis regula multum mus, ejusdem mer.tis aeternte beatitudinis proemia
    vigeret. consequaraur. Hxc m dictis Offtciis proprtis, in qui-
    3 Temporibus S. Willibrordi divino instinctu bus rcliqua prxscnbunlur e.r Communi Confessoris non
    j-radicasse \n Engelmundus venit in fines Hollandiae, ad eara Pontificis sumcnda
    et consentiunt
    : ea qux Molanus
    Jiemiemarla, partera, quae Kennemaria dicitur : ubi indomitis habet in Sanctomm Betgii. Accepimus ex
    Nataltbus
    ac ferocibus populis Jesu Christi Evangelium prae- schedisD. Lindani quamquam S. Engelmundi Vitam, Atia Vita
    dicavit. Et cum Angelica praeditus eloquentia, fide- a Mcilerdo Pastore Feisano anno mdlxiv compositam; snipta, unde
    liter m animarum messe desudasset, plurimasque sed qux prxtcr vartam circumtocutionem et
    virtutum
    adduntur
    animas in Christi Ecclesiam congregasset ; febri ornamenta nihil singutare, quod non possit quibuscum-
    correptus, et obitus sui diera instare prospiciens, queviris Apostoticts applicari, vidctur rontincre,
    guare
    a tnorie V»l~ convocato clero ac populo valedicens, salutaria de- omittendam ccnsuimus, solnmque addimus qum suh
    *rnx depoti- dit monita et sacro munitus Viatico, plenus die-
    ;
    fmem de ejus ad Velsenam adventu, morte ac Reli-
    lus.
    rum et bonorum operum, beatam Creatori animam quiurum inventione sicreferuntur.

    G
    ::

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. iOi


    A 6 S. Engelmundus a Spiritu edoctus, deductus- HoUandix Chronico arreptum a^erit Molanus. Edi D
    acla Vctscnx, que circa partes marinas, accessit ubi nunc tempo- dit Soutmanmts annai,\x>.;i. pr.idaris typis efRgies Som- A' rr,l '(E ''
    "
    ris Velsen Vieus ostanditur locatus et ainore Dei : ctorum, quosia fcederatoBelgio militiae suse Legatos,
    inflammante, inlucrandisanimabusccepitibidem prav sanctissimi sacri belli Duces, patnae Apostolus, et
    dicareverbum Dei; ascendeusque in quodam monte, decora lumina appeltat ; atque inter hos eollnrat S.
    dequo hodierna die memoria constat, ihidem divino Engelmundum, cum hac inscriptione Engelmun- :

    dovictus iervore, non verebatur laciem potentium, dus, non ex numero xn discipulorum S. Egberti,
    sprevitque minas illarum gentium inficielium, fide- laboruvit tamen cum S. Willibrordo, et cura S.
    literque atque viriliter aggressus est illis priedicnre Adelberto Kennemarios ad Christum convertit
    verbum sa'utis. Et sic inter feroces ac indomitas proprius Patronus in Velsen. Colitur xxi Junii. De
    gcntes Kermariorum tam diuEvangelicisiusisteb.it S. Adelberto agemus infro xxv Junii, etdeS. fftl-
    eruditionibus, donec qui erant cultores idolurum, hbrordo vn Novembris. Engetmundi memorin ad Ka-
    jam verum Deum adurantes, et superstitiones idolo- lenda.t F<-/>ruorti tnscnpta est MS. Florarin, et rmn~
    latrise omnino deserentes, ad voram fidem etcogni- nullis antiquis Missatibus a Mo/nno ritatts, qui dies
    tionein salutarfim pervenientes, in Domino credide- ejus natalis censetur tn MS. codice cosnobii Pr,rmon-
    ptus obitus,
    runt; et homines, qui ante erant lupi rapaces at- stratensis Antuerpix ; sed additur, solennem ejus me-
    que femces, jam ad p<>des Domini tamquam oves moriaiu agi cuin processione occursu populi die et
    mansuetis.simas deduxit, neque enim tam verbo xxi Junii, a/duniur etiam nonnulla ejus meritis pa-
    quam exemplo docuit ; et exemplar in praesentia trata miracula, quibus heec Acta concludimus, ef snnt
    oinne-» docuit, quaiiter fidelis Christianus in opere ista.

    existere debet et vita. Legitur enim quod in pago de 8 Enghelmundus Pre-byter et Martyr Domini
    Velsen tam sancte et devote vixit, ut orationibus gratiosus, et in Velsen Patronus, sicut ibi in cor- Curanlur tu-
    mor colti cam
    suis aquam de terra produxit. Cum autem post la- pore requiescit, sic etiam gloriosis miraculis cla-
    tanguore,
    Imres eoronam.quam redditurus essetjustus Judex, rescit. Puerquidam, de Geldrise partibus oriundu^, E
    accepturus esset B. Engelmumlus, grandsevaeque anno Domini mjcc et lxx, tumore coili languebat
    retatis existeret ; febre curreptus est, et providens, in gutture ; cujus parentes, filio parvulo compatien-
    sicut a Domino doctuserat, finem suum ajqiropin- tes, admoniti sunt nocte, veri^, non inanibus som-
    quare, Clero et populo valedicens, sacra Commu- niis, ut pru salute fiiii Patronum prsdictura En-
    nione accepti, secundum ritura Catholieae fidei. fe- ghelmundum sanctum in Velsen visitarent, ettilium
    ct corporls licem Creatori animam reddidit. Ideo Confessor curn muneribus ibi pnesentarent. Cumqne vigilan-
    tramlalio. jnclitus, Ecclesiasticae sepulturae traditus, in vico tes de sornno quod audierant invicem referrent,
    prffidicto de Velaeo honorifice requiescit, Cujus votum distulerunt, dunec secundo et tertio v
    sanctum corpus, ut ab aliquibus creditur per , lapsa coilitns Qui quamvis locura
    adinoniti sunt.
    mysticam revelationcm Baldericus Trajectensis de- nescirent, utpote non in Holiandia sed in Geldria
    riinus quintus Episcopus adinvenit, cum multis so- conversati voto se strinxerunt illuc filium deferre,
    ;

    gtutlendi im-
    oiorum corporibus, de quibus dicecesim Trajeeten- et eumdem Christi Confessorem honorare. Films
    p° "
    * a'
    sem gloriosius adornavit, anno Domini nongente- igitur voto facto convaluit illico ; et eumdem sana-
    simo septuagesimo septimo ad laudem Dei. Hs-c tum parentes cura muneribus eidem Sanctu pra?sen-
    th. taverunt in Velsen cura gaudio magno. Deinde anno
    7 Joannes de Beka
    in Chronico Episcoporum Tra- Domini bggcxc , vir quidam defectum glutiendi

    ilarlyr per jeclemixim septem corpora Sanelorum, a


    enumerat sentiens in gutture, medicum consuluit ; qui cum
    trrorem h b\- Baldertco adinventa, absque menlione S.Engelmundit di\is-.pt quia per aliquot adhnc dies oporteret eurn
    tUi. qiii ttnncn supra m Lectionibns el apud Molanum, M<- languere, et sic post novem dies curari posse ; ille

    rstum a/iosijue adjungitur. Eumdem Sanctis B putans tunio tempore se non victurum, ad invocan-
    ctinis adscripserunt Menardus , Bucelinus , aliique* dum suuin proprium Patronum seconvertit : et sin'1

    Joannes seculo % pag, 2. solum Prmterr mora defectus praescriptus eo cessavit. Eodem H la >l 9" or ex
    M<ii<//i<>

    missos retulit, Saussayus m Supplemento Martyi


    inter
    ....
    ,
    anno mcxigxc, puer quuiam Iantruebat sanie rnmia ex
    ,
    in
    , . sanie nimia.

    Qallicani Martvrem facit, ejusque elogiutn descripsit auribus et naribus ejus decurrente; parentibus vero
    Alfordus ui Annalibus Ecclesise Anglo-sa conic i . ad suis votum suo Patrono voventibus pro puero. puer „
    nn. 727 num. 13, atque cum Martyrologio Auj/tcano ille convuluit illico.

    Martyrem etiam scribit : quem errorem ex vulgato

    DE S. RADULPHO SEU RODULPHO


    ARCIIIEPISCOPO BITURICENSI IN GALLIA
    SYLLOGE HISTORICA
    Do ejus culiu, genere, fundationibus piis aliisque in Praesulatu actis.

    -nter 1/ltistres Arckiepiscopos civitatis Bituriccnsis, vixerant; et ad hunc xxi Junii habebantur ista verba
    qum est Aquitaniss primx Metropolis, floruit $e- Bituricis S. Rodulpui, Episcopi et Confessoris. Eum
    C/ilhis snerr
    21 /unil.
    I
    JLc
    eulo Christi nono S.
    JOnlgo S. Roiis ;
    Ridulphus, sive
    cujus fcstivitas in Breviario
    auctnritate Rolamli Heberti Archiepi><->>pi
    tnrtcensi,
    R >dulphus,
    Bi~
    dem tttulo Sancti honorant Demochares, Chenu, Ca-
    rolus Robertus et
    scoporttm Bituricensium
    Sammarthani tn Gatahgis Jrelnepi-
    qui ultimi ejtts eloijium tv/i-

    atmo mdgxxv exeuso, przsrribitur ad hunc x\i Junii cludunt hts verbts : Festivus dies celebratur Orficio
    relebrandn, uti etinm in Festis propriis ditucesis Bttu- duplici |ii/ metius ofticio trium L-JCtionuto apud Clatt-
    ricensis. Reperimus Romx in btbliotheca Dttcis Altemp- dium Robertum ex dteto Breviarioj in Ecclesia S.
    sn prxclqrum Martyrolo>jium MS. cui inter ceteros Ursini die Junii xxi seu vn Kalendas Julii : quasi
    Sanctos imcripti erant illi, qui in Jquitania et Anglia dies xxi Jiuni incederet in vn Kalondas Julu, et non
    in
    102 DE S. RADULPHO ARCHIEP. BITURIC.

    A bertique Comitum Turenoa et Joannis Abbatis Belli- D


    in diem xi Kalendas Jnlii quo die diritiir ubtissc cap.
    Verum quod isle. Joaunes
    AICTORE I. II.
    47 Palriarcliii Bitunceusis, conscripti scculo prxce- locensis fratrem fuisse.
    Al'l"is fliertt, satis constat e.r Calalogo lllltts llona-
    denli a Monacho Sansulpitiano, in suburbio Bituricx i.mii

    imo upuil Jusielliim. i„ familia antiqua Tuieux


    civituiis Qrdinis Bcnedictini : qui iu encomio dc cjns slerii :

    rebus gcslis mentionem vits ejus mona-


    nttllum facii i.i veteri Genealogia Comttnm Cadurorum in MS.
    Cliarliilario monasievii Bell:-loci. adjungUur alter ira-
    slii .i lu Ordme Benedietmo : quod tamcn facit Trilhe-
    mius tib. 3 de firis illustribus Ordinis S, Benedicti tcr Landricus, et Soror Immena Deo sacrata; addi-

    apud Btnt- cap. 213 lus verbis : R&dulphus, Arehiepiscopus parentum ipsiS. Rodulpho tirnr clerko,
    tnrqiie tluiialio
    dictinos die
    Biluricensis, ex Abbate S. Medardi Suessionensis, ct Iromenffl Sorori facla anno ncccxx sub Itac formula.
    2i,
    vir sanctus et in divinis Scripturis valde eruditus, Ego Rodulphiis Comes, et uxor mea Ayga. cedimus
    mngnis virtutibus clarus effulsit. Claruit anno Do- tilii nnstro dilectissiuio Rodulpho, qucm ad Cleri-

    mini ncccxLiii : cujus lestiim ayitur vn Kalendas catus Ordinem Deo et Beitranno vn o reliyioso vice
    Julii, Iternm Tritliemius, lib. i cup. 85 sub iiomuic S. Petri tradiinus villam seu curtem nostram in-

    Aruulphi ista de eodem scribil : Arnulphus, Abbas S. dominicatam Bello-monteiii. quae est in pngo Lemo-
    Medardi Suessionensis Archiepiscopus Bituricensis, vicino,in Vicaria Asnacense etc. Cedimus etiam

    virsecundum digmtatem uobilis, sed secundum


    seculi ipsi filio nosiro et filiae Imraenae, quaiu Deo tradi-
    s
    fidem et religionem multo nobilior, signis et virtu- mus, Ecclesiam juris nostri in honorem S. Projecti ^™l"
    tibus innumeris coruscavit. Claruit circa annos constructam, in orbe Caturcino, in loco qui nun-
    Domini dcccxl. Al dies vn Kalendas Julii incidit m cupatur Blanguris; et aliam villam qu:e vocatur
    xxv Junii, quo die seculi Trilhemium eiundem relule- Anisiacus. Coneedimus etiam in alio loco curtem
    ruut Wion, Dorganius, Menardus, Buceliiius qui mu- nostram, qiue vocatur Stivale, cum ecclesia in ve-
    xxi Jiinn. Sammar-
    tala phrasi etiam referl ad liunc nerationem B. Pauli Apostoli aedificata in orbe Le-
    redimus villam nostram
    E
    tli'ini. NotUia Abbalum S.
    tii Mednrdi, eum dein sta- movicino : et in ulio loco
    titmit decimum Abbatem, successorem Hililuini, anno indominicatam et Ecclesiam, in honorem S. Genesii
    dccCxlii iii Kalendas Novembris mortui Sed bxc Mariyris dicatam Saraciacum in orbe Catur-
    ; ,

    uoii consittitnt. quia jam mense Murtio anni dcccxli cino etc. Facta cessio ista in mense Novembris,
    ftus.se S. Radulphum Arc/tiejiiscopum constal per cftar- anno x regnaote Ludovico nostro Strenuissiino Au-
    lam ex labidis Abbtiti.v S. Sulpitii et Belli-loci ab ip- gusto signum Rndulphi Cnraitis sign. Ayganae
    : ; :

    sismel Sammarthanis vetattm, qnam hicproptcrea jda- qui cessionem islani fecerunt et adfinnari fecerunt.
    cet adneclere. sign. Petroni Canceliarii. Hxc iln : e.r quilnis ptetas

    2 Ego in Dei nomine Rodulphus, primas Sedis cl potcslas parenlum coqnoscilur. Imo et Aygua "luter,

    Episcopus, per hoc testamenlum, Bominum Salva- cuin consensu Rodulpbi Archiepiscopi et aliorum qvtfr
    torem onmiura mihi heredem de quibusdain proprie- tnor fititirnm, pru anima Roditlphi Comitis, anuo pvimo
    tatis meae rebus eligo qua? sunt in pago Caturcino
    ;
    cliitns ejns. donavit mansum Ecclesise S. Genesii. Ipsa
    obltitio bono-
    in Vicaria Casiliacensi ; Sarraziacuin scilicet cum cliam Inimena Deo sacrata nonnullus possessionn suas
    rum jro
    moitusterio Ecclesia S. Genesii Martyris ; necnon et in alio loco, vendidil vel tradidit Rodulpho fratrisuo, qni eas om-
    onst ritendo in orbe Lemovicino in Vicaria Asnacense, casam nes in res ptas tmpentltt.
    nostram Dominicariam, super flnvium Sardoirara i Supra memovatus Monaclins Sansulpilianus, in Ca „ slrlKla
    sitam. cujus vocabulum est Veterinas, cuin mansis Rudutplti; Prsetereundum, ntquit. non est, monailerla,
    elogio S.
    ad se pertinentibus, et utriusque sexus mancipiis quod sanctus vir templuin nobile sub Doverensi Doverenu
    1'irclo/iei/t
    ibidera coiomanentibus etc. Et omnia quae mea ge- nomine extruxerit, eique pari dignitate monaste- translatum.
    nitrix Aygua per testamenti chartulam mihi con- rium addiderit. De hoc monasterio, ad Castrum Vir-
    cessit, Domino offero et Silvio Abbati contrado ita ; zwue lianslato, docenl tabulx Melropolilanse Ecclesix
    dumtaxat, ut idem Silvius una mecum in Veterinas, Btttivicetisis apitd Sammarthanos de Virzione Ahbntia,
    monachorum sub Regula S. Benedicti degentiura, ubi ista leguntur : Anno ab Incarnatione Domini
    in honorem Dei Salvatoris nostri et beatorum Apo- nongentesimo tertio Ecclesia Doverensis (quae con-
    stolorum Petri et Pauli et omnium Apostolnrum, structa quondam a Rege Carolo et Rodulpho Ar-
    ccenobium construat, ut ibi propriae recordationis chiepiscopo videbatur) infestatione iniquoruin homi-
    nomine genitoris ruei Rodulphi jugis oblatio fiat etc. num devastata... in Cellula Castellulo Virijione sita
    Rodulpbus Primae Sedis Episcopus huic testamenti est collocata... Theob:ddus Comes eumdem ipsuin
    chartulae subscripsit. Signum Ayguae, Signum Lan- locum, quia tutior, quam Doroverensis videbatur,
    drici. Datum mense Martio, anno primo Caroli Re- in Abbatiam sun praecepto firmavit. Esl Vir-.io op-
    p>. flxc ibi eum uolitia ptitris et matris et funtlali pidum ad confluentiam ArarU el Caris, xvi circiter
    monasterii ex liereditariis bonis. At mortuo Ludovico M. P. Biturigibus dissitum. Sed et in territorio Le-
    Pio. xx Junii anno dcccxl, in divisione regnorum movicensi (addii idem Mouaclius Sansulpitianus) cce-
    annn 841 inter fralres, obtinuit Carolus CalvusFranciam Oeei- nnljiiim Belli-loci peculiari sumptu aidificavit, et
    /iro 4'cAi
    dentalem, et j<im tum erat Archiepiscopus S. Radul- magnis praediorum reditibus ainphfice dntavit, ut
    tpiscopo facto.
    phus, successor S. Aygulphi; citjus Acta dedimus xxu per ipsius testamentum dilucnie apparet. Illud exhi-
    vUafunctum eirca annum ncccxxxvm:
    Miiji, diximnsque bet Jitslellus koc cxordio. In Dei nomine Rodulphus
    quem Wion, Menardus, Bucelinus adscribunl
    eliatn Bituricensis Ecclesiae Antistes. cedo ad inonasteriuin
    suo Ordini Benediclmo, quod oplassemus opud anli- novi operis, quod nupcr Velinus, nunc quidem a
    quioret Scnplores inveniri. Sammarlhani m S. Ra- nobis Bellns-locus dicitur; quod honorem Prin-
    in
    dulphi elogio asserunt antea Floriacensem Abliatem cipis Apostolorum Petri, in fundo juris mei con-
    fuisse; et iuter hosce Abbales, elium statuunt illum de- struens constituo res proprietatis etc. Datuin in
    cimum anno dcixxli. Qutd st jam Archieptscoplts, mense Martio, anno iv Caroli gloriosissimi Regis,
    dicatur fuisse Abbas Commendatarius, quales dicunl ergo Cliristi ncccxLiv. Alia ptenior donatio est a Sant-
    Sammarthani post ipsum
    in monasterio S. Medardi martliants ad Betti-loei tnonasteriitm excusa, et conclu-
    fuisse per centura ct viginti annos et ainplius? Nos dttur lus verbis : Fai-tum testainentuin hnc anno xvi

    Itarum difftcultalum clarwrem resolutionem expectamus regnante Rege Carolo, ertjo antio dccclv tiut sequente.
    a Mabtlwne, dum ad lioc secnlmn nuiium pevvenerit. Est porro Bellus-locus in Dtoxesi Lemovicensi, super
    Genus tx '1 Dicli Sammartliaui asserunt S.
    Rodulphum, an- fluvtum Dordoniam.
    nobiti slirpe
    tiqua et nobili prosapia natum, Rodulphi Comitis 5 Inte.rfuil S. Rodulphus vavits Concilits; ac pri-
    Turenx.
    Turenae et Cadurci ex Aygua filium, Gotofrerh Ro- mnm Mrldensi anno dcccxlv, lum illi quod anno
    dccci.ix.
    :

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 103


    DCccmx habitnm fuit in suburbano Tullemi villa Sa- fam» suaveolentia ipsum non «olummodo optabilenv D
    Acta in ponarias, in quo Judex clectus fuit cum Rsmigio Ar- sed et votis omnium mire excolendum efficiebat.
    Mcr0RE °*
    CortcilUs,
    chiepiscopo Lwjduntnst, pro cousa Wenilonis Archie- Denique summa illi cura de litteris, sed maxime
    piscopi Senonensis, adversus quem in eadem Synodo non perpensum probatumque re-
    divinis erat, nihil
    libeltum proclamalionui protuleral Rex Carotus. Dein cipiens : eum magis occupavit medulla
    in quibus
    anno sequente dccclx, ex Concilio Tullensi secundo sensuuin, quam spuma verborum. Quud si ad sub-
    opud Tusiacum babito, Hincmarus epistolam jussu Sy- jectorum instructionis et correptionis modum, quem ^vditio,

    nodi misit nil hunc Rodulphum Bituncensem, et Fro- tenuit, veniatur; dociles quidem et proficientes non
    tarium Burdegalensem, in qua cuusam de nuptiis cessabat divinarum Scripturarum salutanbus docu-
    Stephani et filiae Regimundt Comitis eia definiendam mentis, ad majorem virtuits acquirendae instantiam
    commiserunt. Idem Nicolao Papx litteras misit, et et laburem provocare ;
    peccantes vero, incorrigibi-
    resolutionem ad septem sibi causas controversas postu- contumaces durius redarguendo Btimulabat,
    les, et
    liint; cui Pnpa respondit epislola xxxixapud Strmon- eorumqne vitia gravi verborum tonitrno terribiliter
    dum t
    iini xix apud Labbxum in Appendice, et ista sub effulminabat. Cetcrura pia ejus misencordi;e opera
    initium Imbet : Susceptis beatituilinis tuae litteris, quis compctenti prasconio extollat? Qui videlicet
    humilitatis dono refertis, cunctarumque virtutum conditionis humanas per omnia memor, prius sole- opera miscri-
    flonbns rerlimitis, multiplices gratiarum cultus ora- ret indigentium, pupiilorura. viduarumque respicere cordw .-

    ninm honorum Auctori rependimus, tuamque amul- causas quam personas; praevenire illum, qui non
    tis retro teinponbus erga sedem Apostolicam agni- valebat ad ipsum pedibus pervenire quandoquidem ;

    tarn devotionem plurimum collaudamus atque ut ; ipse crebro non minus abseutium pauperum vere-
    in hoc salubri proposilo perseveres, fraternitatern cu*ndia, quam pra-seutium querimonia movebatur.
    tuam obnixius adhortamur. Et sub finem : Quae in Et hinc fuit quod sa_'pe terserit eorum lacn.r ma<,
    et cum alia nostri Apostolatus epistola Beatitudini tuce in- quorum oculos non vidit. Tanta quippe extitit in
    Pdcotao f
    timamns, *olum tuse Bolertiaa sint pervigili cura pauperes gloriosi hujus Pontificis vigilantia, cui
    Papa
    t
    sectanda, praecipuoque studio peragenda. Siquidem tota actionum suarum intentio, finis, raerces, gloria g
    circa nos circaque scdem B. Petri, non est aliud Christi erat.
    siguum devotionis tuae quod polliceris, nisi obtem- 8 Florfbat eodem tempore in tractu Bituricensi S.
    perantia et consummatio decretorum et diflinitiouuni Jacobus Eremita, Acta dandaeruni xix Novem- obiusii
    < tjns Ju-
    nostrarum, qui licet indigni, per abundantiam taraen bris, guo Ecclesiasticum cultum in dicecesi Bituricensi nii an. i >
    .

    gratiae Christi ipsius Vicarii sumus. Alia subjungitur habet. In bis tsta leguntur, a Monacho San&ulpitiano
    apud Sirmondum epistola ejnsdem Nicolai Papte, ad excerpta : Intereavir Domiui Jacobus, intertot pr;e-
    eumdem Rodulphum Bituricensem, ejusque Coepiscopos, clara bonorum operum esercitia, illustratus graria
    qua scribit de Theutgando et Quntario a sede Aposto-' divina, prasdixit prophetico spiritu obitum prasstan-
    lica damnatis, monetque ut ab eorum communione pc- Rodulphi. Ilic [adtlit dictus Mona-
    tissirai Pontificis sepuit •
    in
    ecelesia S.
    nitus abstineant, prout ibidem iegi potest. eAiu insitasibi prudentia. animi quoque uobilitate ;
    Vrsir.t
    b' Dadinus Altaserra, iib. Rnrum Aquitankarum
    4 sua tempestate plebem silu creditam optime regens,
    cap 4, primus, inquit, Nicolaus Papa Rodnlphum raerito Pater patria? a cunctis Aquitanicje gentis
    Bituricensem Archiepiscopum primatem agnovit, et Primonbus dici poterat. Imroature hic forte homi-
    Patriarchce titulis cohonestavit in epistola, qua; le- nem exuens, paene inevitabile excidium sua? intulit
    Primatis et provinciae. Obiit autera xi Kalendas Julii, anno Di>-
    gitur in Gratiani et Ivonis decretis. Illius canone
    1'ntitarchx
    Conquestus 9 qu. 3 ct hujus lib. 4 epist. 12. Verum minicae Incarnationis octingentesimo sexagesimo
    eu desumpta sunt ex prima jam citata epistola, ubi cnp. sexto, ut auctor est Ado "Viennensis [jam tum xvu
    2 ista Conquestus est Apostolatui nostro
    leguntur : anno Archiepiscopus Kiennensis) Illius vero san-
    frater noster Sigebodus Archiepiscopus Narbonensis, ctissimum corpus condigne traditum est sepu!-
    quod Clericos suos eo invito ad judicium tuum ve- tura?, iu basilica Divi Ursini, primi Bituricae civita-

    nire compellas, et de rebus ad Ecclesiam suam per- tis Archiepiscopi, ubi magna devotae plebis venera-
    tinentibus eo inconsulto, quasi jure Patriarchatus tione excolitur. Ferrarius eumdem retutit xxv Junii
    tuidisponas; cum hoc neque antiquitas, cui sancti citato Martyrotogio Canisii, in quo ejus mentio non
    ' Patres sanxerunt reverentiam, habeat et auctori- ; kabetur. At xxvi Junii inscriptus est MS. Florario

    tas sanctorum Canonum penitus interdicat; nisi elintcr Additioncs Greveni, addtntis ab aliis referri

    forte pro causis, quse apud se terrainari non pos- xxvVtttiii.


    sunt, ad te quasi ad Patriarcham suum provocave- 9 ffactenus Hensckenius eodem fortassh tempore,
    I> p.
    rint per appellationes ; vel, si Bpiscopus suus de- quoParisiis prxto parabat secundam seculi quarti Be-
    POSt k.TC
    cesserit, res Ecclesiae judicio tuo dispensare volue- nedtctini purtem eruditissimus Joannes Mabilio, sed scnpta ab

    rint. Priraates enim vel Patriarchas nihi 1


    . privilegii non ante annum moclxxx in lucem dedit, eo ipso sci- H enschen »

    habere prse c&teris Episcopis, nisi quantum sacri licet quo letali paralysi contactus Magister, nonquidem

    Canones concedunt, et pris^a consuetudo illis anti- obtit, Musseoad valetudinarium ; nec scio
    sed abiit ex

    quitus contulit, diffinimus. ati eo adhuc spirante Antuerpiam tomus iste pewenerit ;

    7 Nonnulta <te S. Radulphi virtutibus internis at- certe perlustralus nutnquam vel levi oculo per

    tingitmonachus Sansulpitianus, qux lubet ad imitatio- futt, tunc aliter occupatum sicttt explicui in Tractatu

    nem annectere Quadragesimus septimus, inquit, prse- de Vita ejus ante ultimum Tomum Maji. Interim in
    exlmlx cjus
    fuitS. Radulphus, vir quidem carnis origine valde istoActorum Benedictinorum tomo apparet S. RodulpbJ
    virtutes,
    ingenuus, sed animi virtute magis strenuus, meri- Elogium historicum, perquam diligenter collectum, «/
    torum autem gratia pra-cipuus atque insignissimus : H enscheniano Commentario multnm lucis confirmatio
    f.rodiU Jo.
    )n quo sane taiu perspicua erat bonitas, tanta ra- nisque allaturum : quo ticet sic nti potuissem, ut ex MaoUioms
    diabat fides, totius justitia? fundamentuui ; ut dubi- utroquenovus unus conflaretur; putavi tumen td ho- Comnenta-
    ri
    tare nefas fuerit, omniuin gratiarum largitione Spi- noris debere me Magistro, ut qux ipse diligenter col-

    ritum sanctum in illius pectoris sacrariolo delecta- legit, invariata acciperet iector, neque Mabilioni dece-
    biliter habitasse ; Vita dum praesens (sicut in hymno deret quidquam de laude quam mermt abxutdantiori

    caniturj vegetavit ejus Corporis artus. Praeterea instructus copia originalium anliquorum. Apparebitau-

    ipsius virtutes, cum laude et gloria passim vulgal», tem ex utriusque Commentarii collatione quomodo tlli
    eumdem cunctis reddebant abtnirabilem, carum et Erudtti in unicam intentt veritatemneque Trithemio

    desideratissiraum. Imo, quod ingenue fatendum est, credere quidquam ausi in eadem conspirartnt sensa, ad
    monasticam
    : :

    104 DE S. RODULPHO EP. BITURIC.

    A monnslicatn Sancti proftssionam suspectam faciendam Commentarium sicut jacet, nihil vel in ipsis Additio- D
    nibiis margihalibtu mulando quo melius ii, qui forte
    aut polius negandam, nihil cujiisquam gratist tribuentes
    rrciifti.
    quo spiritu utinam omnes sttorum quique ordtnum opi- insigne hlui apits iiuniqumn nderunt, mudum isticob-

    namenla ab ante.cessoribus accepta et expendant ipsi et seivalum cognoscant.


    expendi nb aliis i>utiantnr. Dulio aiitem hunc secundum

    EJUSDEM S. RODULFI
    ELOGIUM HISTORICUM
    Auetgre Joanne Mabilionc Benedietino.

    Nommmerito inier Sanctos Ordinis tiostri refe- possit. Ex quihus intclligitur, Clericos sub tituio (ut

    rendui mihi videtur Rodulfus, Btturicensis vocant) patrimonii seculo novo jam admissos fuissc. Ce-
    Ecclesix Arctiiepiscopus : qni, si Moaachus terum quis fuerit Bertrannus ille, sub cujus disaplnia
    rton fuit, Abhas certe fuit, et exhnie affcctus Rodulfus facm est Clevtctts, milu incomperthm.
    crga Sanctum Bcnedictiun, sub cujus Regula Mona- 4 Rodulfus iste Monasteriorum Abbas
    variorum
    steria quatuor, tria virorum, qnartum Virginum adifi- fuisse dicitur, nempe sancti Medatdi apud Suessionas,
    cavit: ex quibus duo in fanctissimi Patris lionorem quo nomiue Concilio Mntjuntmcensi dicttur subsaipsisse
    Ahltaiialis
    consecrari volwt. Mihi proinde religib esl, hisinAclis anno dcccxlviii apud Trithemium in Chramca Ifir- uiiiiiiUis.

    prrtcrmittere tantum virum, tametsi nomen ejus in saugiensi, tametsi jam Episcopus ertil : Floriacen$is t E
    B vulaatisSanclorum nostrorum indicibus non habet locnm. ut prchat Sirmondus in Nolis ad Capitula Caroli Calvi V. Tnthem.
    (tr rins tttllSt:
    Utar praecipue Cliartario Monastcrii Bellilocensis ,
    pro Sijnodo Tullensi T/)»r/ Saponarias; Sollemnim ensis,
    r
    Or.t. S. B.
    quod ejns monumenta pietatisin fyosteros transmisit. ut tfiwlam putant; ct f eteriucitsis,dc quo postea. Sanc Iib. :i cap.
    2 Rodulfus, aliis Radulfus, palre cognomme, Ca- in quadam charta Bcliilocensis codicis legitur vendilio, 211, ct ttb. 4.

    cap. 81.
    Hodulfi genus durcorum C<»nitc, et AlGA matrc natusest. Geuus cjus a Bosone ejusque conjugc Talafia facta 9 vcnerabili
    ex Bellilocensi chaitarw ita describiiur apud Justellnm, Abbaii Rodulfo, anno primo quo domnus Lotliarius
    iu Probationibus /Jistunx Furinensis pag. G Rodul- excelleni.issimuslmperatorassumpsitlmpenumiq^of/
    fus, Comes Cadurcorura. Domna Aigua, uxor sua. de Roilulfonostro intelligciiilum CSSC, constat 6X Utteris
    Filii eorum Rodulfus Comes, Godafridus Comes, ipsius donationis, in eo codice subsequehtibus. Et qui-
    Rotbertus, Landrici > Immena Hlia eorum. fuit
    -.
    i dem Abbatiam Ftoriacensem retinuit Archiepiscopus i

    Abbatissa sancti Genesii apud Sarrasiarum. Isie quod adeo tnorit Putr-^ prxdUt t Synodi TullenstS, nt

    Godafredus Comes, filius Rodulfi Comitis, habuit postulaverit humiliter Synodus generalis, se ad ter-
    uxorem dominam Gerbergam, et duos tilios. Goda- ram usqne prosternens nnte Karolum Regem et
    fredum ct RoljULflm. liodu'(i Comitis morlem ac Roduifum Archiepiscopum, obsecrans et adjiirans Archiepisco
    patus
    sepulturx lucum postea referam unm. 15. per crucem et Christi sanguinem, ut privilegium
    3 Rodulfus tt Anfa filiuin suuma teneris in Cleri- Monasterii sancti Benedictf, quod annuente Rege
    corum ordinetn ailsrrilu cvrarunt nnno Dcccxxm, ut praefato firmaverat, qnodque idem Rodulfus sub
    patet er eorum quarum hxc verba. Ego in Dei
    litteris, scripserat, qui Abbatiam irregulariter
    pra?fatam
    nomine Rodulkus '"omes, et uxor mea Aiga, cedi- retincbtt ratum et inconvulsum servare studerent
    ;

    mus fiho nostro dilectissimo Rodulfo, quem ad C'e- nempe, ut liceret Monachis regularem habereAbbatem.
    ricatus ordinem Deo et Bertranno viro religioso An autem Suessionensis Abbas fusril Roduifus, frustra
    vice sancti Petri tradimus, villara seu curtem no- inquiras vltra Tiithemium. Offkium quidem fit de eo
    stram indominicatain Bellomontem seu Catinairo, m Ccendbio S. Medardi, sel ante paucos annos inve-
    C quasest in pago Lemovicino vicana Asnacense, extra ctum cb Trdhemii auctoritatcm Certe inproprio istius .

    consortium Fratrum, ips'ara curtem cura oranibus Abbatix Breviario, quod seculo snpcnoii itjp>s vulga~
    appendiciis suis, vineis, terns, cultis, incultis, pra- tutn est, S. Rodulphi memorta n<nt comparet. Deni-
    tis, pascuis, silvis, adjacentiis, et juxta fluvium que Trithemii, hac in re auctoritas non obtinet apud
    Dordouiif, ctc. tibifilio imsiru trudimus, ad haben- eruditos ; qnippe qui in Patribus Synodi Mnguntinx
    dura et pnssidendum. Cedimus etiam ipsi filionostro reccnsendis, lot fere errata edit, quolnotnina, utoslendi
    et filia? Deo ad Sanctimo-
    nostrae Emenan.e, quain ad Eloginm Rabani num. 28 et Synodo Motjuntime
    nialium habitum tradnnus, pro timore et amore Dei, anno dcccxlviii. Radnlfum ait subscripsisse, Abbatem
    ut animai quaa militant Christo, per nostram inter- S. Medardi, postea factum Bituricensem Archiepi-
    missionem remediura queant recipere peccatorum scopum, quem ante annos octo Imic Sedi pnefuisse
    suorura, ecclesiam juris nostri, in honore sancti constat.
    Projecti constructum in orbe Catureino, in loco qui b Is qitippe Archiepiscopus crrutus, anno bCCCXL
    nuncupatur Rlauguris. etc. Facta Cessio in mense Veterinense Ccenobium condere c&pit, datis liVeris, m Vr'eiinenxH
    Monntfrnl
    Novembri, regnante Ludovico dominq nostro sere- quibus hrc legnnlur. Ego in Dei noraine Rodulfus, conttttio.
    nissimo Augusto. Jn his litteris Ulud observatlone prima? sedts Episcopus, solicita mente pertractans,
    dignum, quo.l Rodulfi parenles, (ilium suum in Cteri- qualiter ex rebus caducis atque transitonis, sum-
    corum numerum promovere volentes protitulo prsedia ptus virtutum prsbere valerem ; cnjus gradibus ab
    ei adsignant : qua de rc exstat in pne,in_tn hhm aha omni contagione terreni pulveris exutus, aulam su-
    charta Ralbodi cujusdara, redditus non nuilns aviceden- pernae civitatis merear mgredi Dominum SaWato- ;

    tis Radulfo Abbati et Monachis Ctenobii Beliilochms


    t
    rem omnium per hoc testamentum inihi heredem de
    cum cuusa pietalis, cum pro Clericatu cujusdam tloh- quibusdam proprietatis mcae rebus eligo, qu;u sunt
    sanguinei sui noinine Gumberti, ea quidem ratione, in p:igo Caturcino, in vicaria Casih.icense Sara- ;

    ut supra dictus Gurnbertus t;iindiu istas res deno- ciacum scilicetcum ecclesia sancti Genesii Marty-
    rainatas teneat, usquedum Abbas et Monachi su- ris, necnon in alio loco in orbe Lemovicino, in vi-
    pradicti loci aut Ecclesia aliiim honorern ei conce- cariaAsnaccnse, casam nostram dominicariamsuper
    dant, ut secundum Clericatus sui officium vivere fluviurn Sordariam sitam, cujus vocabulum est Ve-
    terinas.
    ;; ;

    JJIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 103


    A terinas.cum mansisadse pertinentibus, in
    his dum- villa Miseriaco, mansum unum
    taxat locis, casis, aedificiis, domibus,
    ; et in villa Livo, D
    vineis, silvis, mansum unum ; in villa Gothorum, mansurn unum v n.inn.iosE.
    campis, pratis, pascuis, aquis, aquarumve ;

    clecursi- et ad illas Bordas, mansum unum ; similiter etiara et


    bus, farinariis, utriusque sexus mancipiis ibidem villam vocabulo Drosgadam, cura omnibus
    commanentibus, quantumcuinque colonis
    in prredictis locis ibidem consistentibus ; et res in villa Baniolo,
    nostra cernitur esse possessio em-
    ; et omnia quae ge- ptas a quodam homine, nomine Sulpicio. Unde
    nitrix mea Aigua pe-
    per testamenti cartulam mihi tiit idern Pontifex nostrae Celsitudinis
    concessit, totuin et ad inlegrum a die
    clementiam,
    pravsenti, hi- ut praedicto Abbati suo Aimerico, et Monachis sub
    lari mente promptaque voluntate,
    Domino Salvatori se consistentibus, nostrae auctontatis praaceptum
    omnium devotus offero, et SiLuoAbbati contrado
    super hanc suam largitionem fieri dignaremur :
    itadumtaxat, ut idem Silvius una mecum in
    Veteri- quatenus ipsi Mouachi successoresque eorum per-
    nas, Monachorum sub Regula sancti
    Benedicti de- petim raemoratas res, absque cujuspiam inquietudine
    gentium, in honore Dei Salvatoris nostri, venera-
    aut diminoratione, tenere valerent; et eosdem Mo-
    tioneque beatorum Apostolornm Petri et Pauli
    et nachos, cum omnibus rebus eorum et manripiis,
    omnium Apostolotiun], sancti Laurentii, Sebastiani, more paterno sub nostrae defensionis mundeburdo,
    Diunysii, Mauricii et cunctoruin Martyrum, Hilarii,
    immunitatis tuitione recipere dignaremur. Cujus
    Maitini, Martialis, Eligii, Austrigisili, Sulpicii,
    Be- petitionem, ob amorem Dei et reverentiam ipsius
    neuicti, et universorum Confessorum Cosnobium loci, libenter annuimus, et hancnostram auctorita-
    construat ut ibi sub vera religione degentes, pro
    ;
    tem illis fieri jussimus : pro qua statuimus atque
    remissione meorum peecatorurn et perceptione vitse firmamus, ut praedicti Monachi supra scriptas res,
    ieternse prapmio, et pro piao recordationis nomine cum omni integritate, a venerando Pontifice Ro-
    genitoris mei Rouulfi, jugis oblatio Bat pro paren- dulfo vel ejus
    ; antecessoribus ad eorum stipendia
    tum etiam nostrorum, tam pro praeteritis, quam depulatas, perpetuo teneant atque possideant,
    praesentibus et tuturis erratibus, neonon pro ca- reinula totius mqiiietudinis molestia
    iholicae et universalis Ecclesiae statu sedulis
    : simul g
    preci- etiam, propter divinum araorem et Munachorum
    hns divinani misericordiara implorare decertent. quietem ibidem degentium, suscepimns eos, cum
    Quinelitim huic testamento inseri placuit, utquam- omnibus rebuseorum, quas prassenti tempore habere
    'liu ego el pra?fatns Silvius vixerimus, nostrorum noscuntur, et quaj deinceps divina pietas augere vo-
    .lispositione communiqui' regi
    Deo fa- .
    i le ibidem luerit, sub plenissima defensione et immunitatis no-
    ruulaniesconsistant, etc. Datum menseulartio, anno stra> tuitione lta dumtaxat, ut successores memo-
    ;

    prirao Caroli Regis, Actum Condato villa.


    Veterri- rati Episeopi, qui eamdem cellam.post eura sub sui
    nense Monasterium moda extmctum est, vedaclum.ki regimmi» de supra memo-
    cuiSl h iliituri sunt, nihil
    vicum vulgo dictutn Yfigeanes, una leuca.prope Belli- ratisrebus habeantminuendilicentiam : scilicet cum
    locum : cujus vici Rectov pendcl a nomtrtatwne Belli- orani integritate, sub prsetextu pmprii .Vntistitis,
    tocensium Mnnachovum. Sovdavia, qui dicitur ftttvius eas quiete possideant, et in eorura usus perpetuo
    rivulus est, vernucute laSurdoire. jure consistant, remota iniqua occasionis domina-
    6 Iu Clinmico VmimmsiuquQdPhilipput Lnltbeus tione. Interea pracipientesjubemus, ut nullus judex
    Dovcrensls ediditm BibliothecznavizLomol, ponitur umor» cxliu .<
    publicus, nequequilistetex judiciaria potestate, nec
    principium Abbatiaede Duvero, de qua h.vc legnniur ullus ex fidehbus nostris, in ecclesias aut loea vel
    in Patriarchii Bituricensis ibidem edili cap. 47. De- agros, seu reliquas possessiones praedictae cellulse,
    ln (iie prseterewidum non est, quod idera sanctus vir, quas moderno tempore juste et rationabiliter possi-
    (Radulfus) quemadmodum in veteribus memoriis dere videntur, in quibuslibet pagis et territoriis, vel
    scriptum invenimus, templum nobile sub Dovenmsi qua? deinceps injure ipsiussancti loci voluerit divina
    nomineextruxerit, eique pati dignitate Monasterium pietas augeri, ad causas audiendas, vel freda exi-
    addiderit. Littems auas de hac condiiione condi it genda, aut mansiones vel paratas faciendas, ad
    Rodulfus, miht recuperare non licutt : sed tantttm eas tidejussores tollendos ; nec homines ipsius cellulse,
    quibus Carolus Calmts eaiu ratam habuit. Stc autem tam ingenuos, quam et servos, qui super terram
    clt.il. :.
    residere videntur, distringendus; nec ullas redhibi-
    Cnroll Calvi
    '" "omine sanctae et individiine Trinitatis,
    Caho- tiones, aut illicitas occasiones reqtiirendas, ullo un-
    ltjs, gralia Dci Rex.
    p
    hac de re Si petitionibus servorum Dei quam tempore ingredi audeat, vel ea quae supra
    ""ere ju.-tis et ratiunabilibiis benigiium coininodaiiius meniorata sunt, penitus exigere prsesumat et quid- ;

    assensuui, Regiae dignitatis


    debit&m exercemus quid de rebus prasfatae celluhe exigi vel acquiri po-
    constietudinem, ac etiam apud aeternam beatitudinem terit, concedimus ut perennibus temporibus, ad sti-
    id ipsum nobis cependi nqg diffldimus. Quapropter pendia Monachorum Deo f.imulantium et
    ibidein
    comperiat omnium sanctre Dei Eeclesias nostrorum- alimoniaj pauperum, proficiat inaugmentum. Et
    qne fideliuin, praesentium scilicetet futunn-iiiu sor quando quidem divina vocatione supradictus Aubaa
    lertia, quia Rodulfis, Bituricensis eccles.iae vene T vel sitecesspre,s ejus dehaeluce migraverint, quain-
    rabilis Arohiepiscopus, nostriE innotujt S.renitati diu ipsi Monachi inter se tales invenire putuerint,
    qualiter cuidam Munastenulo ine:nurata- Ec.cIesiao qui ipsam eoiiiiregationem secundum Regulam san-
    sua), nomine Dovero, ad stipendia M.mnchornm ibi- eti Benedicti regere valeant, per hanc nostram
    dem Deo milituntium, qii.i.Ml.iin res vjusilciii EnjsCQ- auctoritatem ct consensum proprii Episco|ii, licen-
    pii, eis.lem .Muiiachiset eorum Abbati, nomine Ai- tiam halieant eligendi Abbates : qi^ajtenusipsos ;er-
    uemco, largitus ifuis.set; i|in ihidejn q(uisisten,tes vos Dei, qui ibidem Deu fainulan videiitur, pro no-
    absque ullajndigentia Pqniino famuja,ri potuissentj bis, conjugo, proleqne nustra, ao stabilitate totius
    hoc est villam Granicas, cum suis appeiulicii* et : reiiiii a Deo neliis eullan, attentius Domini miseri-
    villam Vidiliacuiii, cuiu sua integritate et silvam ; cordiarn exurare deleetet. h»c auctoritas
    Et ut
    de Villa Canplogio, ciijus v..e;ilmluiii est Malavilla nustris fiiiiu i-ijiie Domino protegente,
    teuipunbtis,
    et in locu, qui dicilur Mons, inausos duos et de ;
    valeat inconyulsa manere, uianu propria subter eam
    villa Brienniaco prppe yarplQgio, mansum uuuui firmavimus, et annuli nostri impressione adsignari
    et ile villa Mariaco, mansog qtiinde-im, cum eccle- jussinius. Signum Kmmi.i gloriosissimi Regis. Ji kas
    sia inihi constructa; ei vieum sancti Georgii cum Diaconus scripsit.
    duabus capellis, habentes raansos sex, cum farina- 7 lu MS. atdtce, ex quo superiores titleras cvttit

    riis tribus, et areis in civitale Biturica silis; et in noster Claudius Stephanotius, nulla apponitur chi

    Jitnti T. V 1 i logica
    ,

    106 DE S. RODULFO EPISC. BITUR.


    loloco ubi coloniam postiil Moniichoriim, quibtts ttr.c- D
    logica iiola : al eas nttno ncccxLlli datasfiassttxprs- :

    fectus Gairuflus s«ii Garulfus Abbas primus,


    exMo-
    V MAMLIOKB. diclis inlelligituf. Paulo pott, id txt anno dcccliii.
    Centulfl Jona- nusterio SoUemniacemt arcessitam. Ihrc omnia
    Centulfis. vir pmpotens, sacrosanctse basiliosa S.
    tio pro codcm scripth
    Petri Doverensis Monasterii, qua; est constructa iii colltgimtis c.r tettammto seu litteris Rodulfi,
    looo.
    honore Apostolorum Prinoipis Petri, et inteineratfe in hnnc moiitm.
    Virginis Mariae, ubi etiam sanctorum Optati Con- Ego in Christi nomine Rodulfus, eoclesiss Epi-
    fessons Filicitatis Martyris corpora quiescunt, ubi scopus, solieita mente pertrnctans, qualiter ex
    etiam Asinarius Abbas prseesse dignoscitur, tradit rebus caducis atque terreuis turrem construere va-
    res sttas sitas in pago Santoniaco, in duabus vica- leam, cujus adscensu ab omni contagione mortalis
    nis, Brasdunense et Chrispense, litteris datis mente pulveris exutus, multjmodaque sorde peooati imrau-

    Febnario, rrgnante Garolo rege anno tertio decima. nis, aulam supernaj civitatis merear ingredi Do- :

    Ludovici Balbi
    Utramque donationem, tam eam scilicet guam RoduU minuiii et Salvatorem omnium totiusque bonitalis
    conllrmatio.
    quam
    fecerat, largitorem, per huc testamentum scriptum. nobis
    fus eideni loco pro Ccenobii constructioiie
    heredem ex rebus proprietatis nostrse eligimus.
    Cemulfi, confirmavit Ludovicus Balbus, rogatuAtinar
    riiAbbatis.Denique cumAbbatio Doverensis,infestatione quae sunt in pago Lemovicino, in vicaria Asnacense,

    perversorum hominum, pxnead nikilumredactaestet; su-^er fluvium Dordoniae, qui locus nuper a rusticis

    Dovcrensis qmdam ecclesite Bituricensis Canonici cum in iutiori Vellinus, a nobis autem Bellus-loous nominatnr,
    Coenobii trans- tuco.idciim castello Pinione proximo, instaurarunl, cum casis, domibus, sedificiis, pratis, campis, vineis,
    latio Virzionem
    favente Cotntte Tlicobatdo, itl docet instrumentum se- silvis, pascuis, aquis aquarumve decursibus, fari-

    quctts. nariis, mobilibus et immobilibus, perviis, adjacen-

    Anno ab Incarnatione Domini nongentesimo ter- tiis, exitibus et regressibus, quantumcumque iu sii-

    tio, ecclesia Doverensis, quae constructa quondam pradicto loco nostra cernitur esse possessio, e.x

    a Rege Carolo et Rodulfo Archiepiscopo videbatur, emptione seu quolibet modo adquisitum, vel qnid-

    u.festatione iniquorurn hominum devastata, ad ni! i- quid ad prssdictum locum adspicit aul adspicere vi-
    E
    lum pame redacta extitisset; nisi instinctu miseia- detur, totum et ad ihtegrum a die praesenti, bilari
    tionis Omnipotentis, clementia quorunidam Canoni- mente pn.inplaque voluntate Deo Salvatori omnium
    corum sancti Stephani ei succurreret. Quod qualiter devote oflero; et in vice Christi, Chdniberto Abbati
    gestum sit, etijiiis inde lructus ecclesiae Bituricensi Monasteni Sollemniaccnsis necnon Godoni Mona-
    a< cesserit, ad utilitatem futurorum notare studui- cbo, Frannario, Bernardo, Gairulfo, Flotgiso, Ri-
    mus. Namque Gtrbertis, ecclesiae sancti Stephani galdo, Rainulfo, Silvio, Rainerio, Girberto, lm-
    D canns et Gadfrbdus, Praecentor; et Joannes,
    ;
    berto, Abraham, trado. Ita dumtaxat, nt prasdictus

    Prsepositus, supradictum locum sic redigi indesola- Ghunibertus Alibas vel pra-1'ati Monachi in eo-
    Monacbos et Abbatem eoium
    tionem conspioientes ;
    dem loco Coenonobiuin Monacborum, sub Regula
    Raimundum adsumpserunt et deTuEoiurii Comitis ; sancti Benedic.ti degentium, in honore beatis
    amicitia prsesumentes, in cellulam, castcllulo Vir- simorum Apostolorum Petri et Pauli, coustruant :

    sione sitam, eos collocaverunt ; et eis rebus sancti ut iln suli reliticue viventes. pro Regis nostri

    Stephani necessaria, ad eumdem ipsum erigendum parentuinque nostrorum erratibus, quin etiam pro
    locum, ut ibi absque penuria Domiuo servirent, atque universalis Ecclesia; statu, sedulis
    catliolica;

    largiter praebuerunt. Postea vero Comitem pnedicti precibus divinam clementiam implorare decertent.
    Canonici adeuntes, et Carnoti euin reperientes, ei Damus etiamad supradictum locum curtem nostram
    quae gesta erant seriatim retuierunt et pro uiise- : indominicatam, qua; vocatur Bellus-mons; cum ec-
    ricordia servis Dei attributa ab eo collaudati, eum- clesia,qua; est sacrata in honore beati Stephani
    dem ipsum locum, quia tutior quani Doverensis vi- in villa Staliaco, et mansis qui sunt in Membriaco,
    debatur; supradictis Monachis et eorum sequacibus cum piscatoriis, eic. et in alio loco in praedicto

    in Abbatiam suo praecepto firmavit, et sub tuitione pago et in prsefata vicaria, aliam curtem nostram,
    et defensioneCanonicorum sancti Stephani, magDO quae vocatur ad sanctum Genesiuiu cuiii ipsa eecle

    muuere ab perpetuumeumdeni Mona


    eis accepto, in sia, etc. et in alio loco, in orbe Lemoviciuo ct ter-
    sterium constituit et, ut id ratum foret, chartulam
    : ritorio Torinense, aliam curtem nostram et ec-
    fieri, et nomen suum adnotare fn ea jussit. Legitimos clesiam quas vocatur Stivalis, eic. et in alio I"'".

    quoque testes jussit conscribi de sua parte, Gualtf,- inorbe Lemovicino in vicaria Asnacense ecclesiam
    RUM, GUIDONEM, GbDBONBM, FrOD EROI. Ex TanO- nostram cum adjaccntns atque appendiciis et omni-
    nicis Girbertus, Gaufredus, Joannes, Vaudradus, bus ad se pertinentibus, et quidquid ibidem habere
    Arnulfus. Actum menseNovembns die Jovisin fes- videmur, quse vi catur Nonars. Similiter in

    tivitate sanctiCleraentis.quartoanno
    Rodulfi Kegis, alio loco, in orbe Lemovu-iuo et territorio

    Domino Gerontio Biturigen-


    adsistente et adjuvante Torinense, mansum nostrum, quem de Bobinu dato
    sium Archiepiscopo. Gajanus Canonicus sancti pretio comparavi in villa Terniaco, cum omnibus ad
    Stephani scripsit. Signum Theobaudi Comitis. se pertinentibus. Onmia superius nominata, cum
    •Doveri stalus 8 lltnc itscimus fortunam Doverensis * Monaste- prsefalis ecclesiie et villis atque appendiciis earum,
    V evre
    * Vterzun
    rtt,quod modo redactum est in simplicem (til vocantj praadicto Abbati seu praenominatisMonacbis, necnon
    Pruieultim, cttjtts situsest tttlcr Vltiloiiem * cl Mctte- et successoribus eorum, trado alque Iranslundo, in
    tonem. * De istius Comobii translatione Virztonrm eorum usibus vel stipendiis, in futuris generationi-
    utja Chronium Virzionense, u Labbeo editum tomo 2. bus, absque ullius lioniinis contradictione, firmissi-
    Bibliothecx novse, hit verbit Anno DCOCC iu eadein iua libertate. Volumus etiam, prout opportunitas
    Abbatia Doverettsts translata est Virzionem cum * fuerit aut
    atque possibilitas ejusdem loci sese *, quotidie mi-
    tcrct
    Abbate Kanuundo. Perstat etiam uunc firzionense sericordisBoperapauperibus indigentibuset advenis,
    '/' Avron
    Monaslerium tn Biturigibus, ad confluentes Avaria * pro levamine nostrorum peccaminum, exbiberi.
    • le Clter aniiis in fluvium Carum '
    Congregatumt S. Mauri nu- Placuit etiam huic inseri testameuto, ut nec meo,
    pet aggregalum, uli et Betlwnense, de qtui nttnc agen- nec parentum menrum *, nec fascibus regiae magni-
    dum. tndinis, ncc cujuslibet terrenae dignitatis subja-
    •sti[tple
    Bclliloccnsis 9 Hujus
    Ccenobii [ttndamenta pusuit anno dcccxlvi ceant sed quemcumque praefati Monachi e semet-
    :
    itiimiinn
    Ca'nobii Rodulfus, in uateriw fundo ad Dordoniam fluvium. qui ipsis Abbatem vel Pastorem suique rectorem ,

    constructio
    Lemovices ditimtt a Cadurcis. Loctis anteu vttigo ap- secundum beneplacitum Dei et Regulam sancti Hi -
    peltabalur Vellinus, cm nomen tndidil Huiulfus Bel- nediuti, eligere voluerint, et vero in omnibus jure
    eligendi
    1 : .

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 107


    A eligendi potiantur, absque ullius potestatis vel in- 10 Qui in praemissis liUeru exprimilur D
    Garulfus,
    quietudinis artibus. Pro infastatione vero pessimo Sofemninrensis Mnnarlms, Belhloco prxfvit a. i4\Biuny?..
    ts posiea
    rum iniquorumque hominum, regium exposcimus Jbbas primus, m postea diremus Abdo AIAas videtur GarulTuset
    Abbo Abbate
    mundiburdum ut illius soiatio fulti tuitionisqne
    ; esse is, qui seamihts Lemovicensi Cmnobio sancli Mar-
    ope relovati, laetiori animo prti regise dignitatis rxal- iialU post adduclos Monachos prxfectus est; tametsi
    tatione, atquecunctorum Catholioorum salute, divi- annus apud Ademamm Monachum de Abbaiibus Mo~
    nffl votis supplicibus queant adstare clementi;!1 Ro-
    . nasterii sancti Martialis non omnino respondei. Cum
    go etiam et poplite flexo humiliter,
    omnes Reges, enim Monachorum introductionem statuii anno dcccxl-
    Episcopos, Abhates Comites, Vicarios cunctosque
    ,
    viii, primum Abbatem per tres annos habet Dodonem
    reipuUica? administratores, atque in commnne om- ahis Odonem, cui suffectus dicilur Abbo in annos un-
    nt\s sanctas Dei Ecclesiae Fideles exposco. et pep dfcim : eujus ann<> quinto, inqnit, Carolus Calvus in
    individuam et insepanbilem Trinitatis majestatem Regem Lemovicas unctus est a Radulfo Bituricensi
    obnixe flagito, et flagitando adjuro nt secundum ; Archiepiscopo, et Stodilo Lemovicensi Ep\scopo, et
    tempus, posse, et locum, si aliquis Dei inimicus aliis Francize et Aquitaniae et Italiae et Burgundis
    hanc nostri studii devotionem infringere, aut in- multis Archiepiscopis et Episcopis. Tum subjnnnit :

    stincm diahobco, maligna cupiditate violare conatus Hoc anno Ccenobium Bellolocum a Rodulfo Archi-
    fuerit; adjutorium, divini zeli ardore inflammati, episcopo fundatum et conseeratum est : nisi si hoc
    caritatisque atqne verae fraternitatis igne sucopnsi, referendum est ad annum ncrrxLvm. quo in basifica
    ferre non dedignentur : Reges, secundum virtutis sancti Martialis colhcali sunt Monachi. Et Ccenobio
    suje potentiam fortiter illos comprimendo; Episcopi Masciaco dicecesis Bituricensis tnm prseerat Abbo Ab-
    vero, juxta potestatis suae sanctitatem a ccetu Fide- bas, qiu anno DCCCSLVii orduialus est, nl. constat ex
    lium et ab Ecclesia Dei separando, ac anathematis Chronico Masciacensi apud Labbeum, in Bibliothecx
    vinculo colligando ; ceterique Fideles, aut pro mi- novae tomo 2.
    nisterii potestate coercendo, aut etiain vel verbis 1 Bellilocensis ecclesia dedicata est in honorem san-
    B
    jiixta posse solatiuro supplendo. Egoautern, omnium cti Petri et sanctse Felicitatis , ut passim legitur in
    servorum Dei exilis servus, licet indignus, Episco- prifdicto Chartario : additur sanctorum Dionysii,
    pali famen infula adstrictus, illum omni iniquitate Rustici, Eleutherii, Pancratii, Crispini, Crispiniani,
    rt'|)letum et in omnibus voluntati Dei contradicen- Hilarii, Martini, Benedicti, Eligii, et Tilloni, in
    tcm, qui hoc nostra? parvitatis donum, qund spon- quadam charfa D mtberii Sacerdotis f
    data anno vn
    tanee ac devotissime Deo offem, destruere, aut in Caroli Regis : qutbus etiam adjunguntur nomina San-
    su.,s vel aliorum quorumcumque usus retorquere, ctorum Prirai.Feliciani, et ,'Emiliani; quorum, utiet Belliloccnsi»
    ecclesiae
    nisi in stipendia Monachorum, ibi Deo sub Regula sanctse Feltatatis, Reftquiz ibidem quiescere dicuntur,
    patroui
    saneti Br.Nr.oiCTi degentmm, C'<natus fuerit; non in- tum in quibusdam Chartariilitteris, tum apnd Gaufre-
    flationis vel pnesumptionis audacia, sed ministeni dum Priorem Vosiensem, et Bernardum Guidonem de
    mihi a Deo commissi auctoritate, ab orani ccetu Fi- Sanctis dicecesis Lemovkensis.
    delium extraneum fore censeo, et canonica institu- 12 Locnm hnnc mnftis prmdiis et censibus ditavtt
    tione iinailiematizo. Si quis vero contra hoc testa- Rfidulfns ; quem etiam seeuti FrotaHtis ipstus successor,
    mentnm, quod ego pro araore Dei omnipotentis ac Stodilus Lemovicensis Episcopus, aliique permulti
    veneratione Beatissirai Apostolorum Prinripis Petri quas donaliones confirmaverunt Carolus, Pippinus, Ca-
    fieri sancivi, aut regiee potestatis dignitas, aut quo- rolomannus, et Odo Reges. Insignis est charta Frota-
    rumlibet regalium Prorerum sublimitas, sive etiam rit, coucetlentis Orbaciacum villam in valle Exando-
    heredum aut proheredum meorum calliditas venire, nensi, eo pacto, ut annis singulis Fratribus refectio
    aut callide tentaverit infringere; doli ejus et fraudes exhibere^ur post funus suura in die suse depositio-
    penitus irritas fiant, et omnipotentis Dei iram in- nis : ot utcustodi ecclesia? vini mo-
    annuatim
    currere certissime sciat ; et ab Ecclesia, proprio diideoem tribuerentur, unde Sacrificium quotidie
    Christi sangmne mercata, sequestratus, et a com- Domino offeratur. Notatu etiam digna est charta Ge-
    mnnione Christianorum fiat extraneus. Et insuper raldi et Adalgarii Abbatum, qua inter se compromit-
    ut pcena tcmporali dignus expiatus, cogente fisco lunt ut tii quibusdam locis sibi subfectis servi Vi-
    auri libras centum et argenti pondera quinquaginta carii, id est Judices, imponantur : quos idec servos
    coactus exsolvat, et sua petitio nnllum obtineat ef- dominis suis ;
    eligunt, ut fideliter exigant servitium
    fectura : sed prasens testamentum, pro aniinae meae ea conditione, ut nullus neque ex posteris ex illis

    parentumque meorum reraedio institutum omni , eorum eflSciatur Miles, neque ullus portet scutum
    tempore maneat inconvulsura cura stipulatione sub- aut spadara, neque ulla arma, nisi tantura lanceam
    nixa. Et ut verius credatur, et diligentius con- et unum esperonem non habeant vestes scissas:

    servetur et, ao omnibus firmius CListodiatur, ante et retro, sed tantura clausas : quos eximunt a
    manu propria subterfirmavi et bonorum homi- ; vecttgaiibus, eisque e.x quohhet manso vicarite sux qua-
    mim, Canonicorum, sive fidelium laicqrum m.mi- tuor denarios, et unam gallinam. et tertiam partera
    bus firmandum contradidi. Stodilus Episcopus , de omnihus placitis de vestitionibus concedunt,
    Lemovicensis ecclesiae siibscripsi. Lacnus, Episco- 13 Ad primos Belftfoci Abbates quod attinet, Ge-
    pus et Abba, huic testamento subsoripsi. Rodul- -J-
    rulfus seu Gairulfus prssfuit a primardiis ad annum
    fus Episcopus S. Godgfredus S. Landricos S. Immo Odonis Regis octavum, idestannum dgccxci : tametsi

    S. Raimundo Comite S. Aginh S. Teutarios S. Ido- jam ejasdem Regis anno quarto coadjutorem adtciverat
    neus PresbyterS. Arnulfus acsiindignusPresbyter Raimdfum, qui ei postea in solidum successit. Plura ejus-
    S. Bl htai.' s S. Godifrkdus S. Signuin Daconi. S,
    i modi coadjutorum exempla reperia m eodem Ghartario :
    Adalradi. S. Aspasii. S. Bernardi. S. Vildraus*. S. nam Querno, Betliloci Abbas quintus, cum Oeraldo;
    David. S. Fulconi. S. Ildoardus. S. Rodulfl S. Abo- Gerat lus deindecum Bernardo; Gerardus cum Adalgiso
    ni. S. Adraldi S. Baraldi. S. Bertrandi. f AbbaS. Abbates bini in nonnuUis chartis nominantur, t>

    *al Eldn AlaMARIUS Abba S. Amto Abba S. Samuel S. Aga- privilegio Carilocensis Monasterium anno dccclxx.vi
    rius Presbyter S, Garnarius Presbyter S. Ingilber- subseripsit in Concilio Pontigonensi, ubi mendose Car*

    tus inutilis Levita S. Daniel Diaconus S. Admondus nulftts sertbitur m editis apud Severtium, et in noqa
    Clericus Berengarius Clericus. Elias. Garii.fi Mo- s editione Conciliorumad catcem tomi i*.. Qarulfo sueces-
    nachus. Data donatione in mense Novembri anuo vi sit Rainnlfus, $eu Ranulfus, anno ut puto_ Regu
    *t. IX regnante Cakolo Rege serenissimo, xv *
    Indict. Odonisnono; Ranulfo Rodulfus, qui anno Caroli co~
    gnomento
    ; .

    108 DE S. RODULFO EPISC. BITUR.


    in pago Lemovicino conjacentibus, seripsit
    gnomenloSimplicis twno pntniim nolalnr.nltimnm nntto clesiffl

    llincmarus 1-rodnnrdo 3 cap. 21. cujus


    pnmo Rodulfi Regis : cujns Uegis antto qninto signatnr teste vt llh.

    Joannes ; dcinde Guerno Lolharii atttto xni, poslen Ilinctnari alia cptslola dc nupliis Stephani el /5/1»
    cum socto Geialdo GerdJus dctn cum Bernardo, litm Regimundi Comitis, Rotlullo et Frolario Bunliqalrnst
    ;

    cum Adalgiso seu .Idabtario reijnante Lolhario; Boso inscripto, c.tlnt in tonw 3 Cottriliorum Gnllise. Ad ejus-

    Ludovici Reats anno lertio ; Bernardus duodecimo. dem Rodulfi consulla, responlet Ntcolai l'ap,r I epi-

    Altos oliorum inquisitioni peimitto. In Concilio Lrmo- stola 39, smpiui laudala tn decrclo Grattani. Item et

    vicensi anni mxxxi conjnesii sunt Monacln BoMlocen- ejnsque. Coeptscopts Ntcolotts ipsc scripsil cpistolam 40,

    cui tnolo de Thetoomlo et Gnntario ab Aposloltca Setle damttatts,


    ses, quod ipsis dominaretur Abbas sacularis :

    remedium Polres allulerunl. ut ab eorum cotnmnnioiie abstinerent. Ro.lulfus porro

    Monaslerwptocessil healus Ramerus". Capiluln ouir.lcnm, de rebut ecclestasliris condtlit


    B. Homcrus \SExeodcm
    1'ratpositus. Prnpostnis, itt cujus honorem Pcmtgius qiiobnn vil- tn gmitnm sute diatcrseos Sacerdotum et clericorum.
    'an llainerus
    lum Ariioh concedil tempore Guernonis Abbalis, ob V. Cl. Slepliano Balttuo propedirm rnlqanda. Fariis

    hanc scihrcl causnin, quia ipse Ramerus, iuquil Re- eliatn Couctliisinlrrjuil. nrmpe Meldensl anno DOTJOXL?
    migitfs, virtulem magnaru omnibus qui aderamus os- TmIIciisI npnd Saponaritu anno dxclix, Tustac-nsi
    tendit. Adolescens enim qui deportatus ad tumiilnm atttiosequrnli. Ad htrr mAvilegto S. Dionysii, iu Si/no-

    contractusfuit, lpsius intercessione, cummagna fa- do Ptstensi anni jv-.ecxLll, el bicnnto post, prtvilei/to

    cilitate, ad altare sancti Petri currendo pervenit et Aulisiodortnsis Manasterii S. Grrmani, tn alta Stjnodo
    illnd magnum miraculura ostensum fuit in festivkate Ptstensi; subsatipsit,
    sancti Martialis. De Brlloloco sntis.
    1" ll.tc suui au» de Rodnlfi Arrhirpiscopt obserrare

    15 Quarltim Cattwbtum , o Rodulfo coadilum, est tuihi licuit i quem Bvstorgius Lemovicensis Episcopus, Itodullt sancl

    sancti Genesii, in gratiatn ftrginnm Benedtrtinarum, medio fcre teaclo decimo, sanctse memoriEe magi- tas ct obitus

    constructum in orbe Caturcino, secus castrum Con- strura suumvocat, in littms Geraldi Abbali concessis.
    siiiacum , ubi Rodulfus Comes bona3 memoria?, cor- Sunr st qutd jwccartt nr Sourlos, quod Abbatias quns-
    pus suum sepeliri curavit, in loco qui dicitur Sara- dnm lettuit Eptscopus; non soltttn reditus inde profe-

    siac, in ecclesia quje dicitur sancti Genesii. Cui Ca:- cios rrfudtt itt Monachorum profeclum, srd etiam pr.r-
    nobio Aigua, Roduljt Comiiis tucor consentientibtts ,
    dwel botta sua tibcralt tnanu contulit m Monastcriorum
    filiissuis RoDULFoArcliicpiscopo.GoDAFREBO Coinite, ejusdrm Ordtnis :r,hficottonrin . Rodulfus obnt anno
    Rotbebto, Landrico, et Iumekaka dilecta fllia sua, Chrtstt Qctingentesimo sexagesimo sexto, trsie Adone,
    Deo devota atque Abbatissa, qttsdam prjzdia concedit xi Kul. Julti, sepullus itl hasiltca sancti Ursmi npttd

    pro anima Rodulfi Comitis ad suum sanctum Sacri- Bitwigas. nbi magna vencratione cnhtur, vl legitur itt
    ficium oflerendum. Facta cessio in menseFebruario, Paltiarchio Ihlunrensi. Jacobus piissimus Eremita,
    in anno obitus bonre memoria? Rodnlfi jam dicti et ; de quo supra. prgedixit obilwn sancti Rodulft : cujus
    anno tertio, quo assumpsit Imperium domnus Lo- providentia sic Bituriges guhernabantur, ut a cun
    tharius Rex propitius. ctis Pater patriae esset vocatus.
    16 Rodulfo Biturigeusi, pro rebus Remensis ec-

    DE SANCTO RAYMUNDO
    EPISCOPO ROTE.NSI ET BARBASTRENSl

    IN ARAGONICO HISPANI.E REGNO


    COMMENTARIUS PR^VIUS
    C F
    De duplici ejus Episcopatu, Vila bis a coa?vo scripta, cultu vetcri et hodicrno.

    dem Carolut Magnus, cujut ampkiis vicinior G>d- ille, quod R<>ta diu fuerit possessa ab inftdelibus ;

    iw Hhjmnia Tarracuiifusis, hodiernam Arnyo- sed Temporepatris sui Sancii recepta a Ghristianis.

    Yeteribtu I
    clti.i
    niam Catalainiuimijite complexa, Saiacents erepta
    fuit: merito credilur mtituendm ilndnn Hinar-
    allaborasse, sua ad Ajmstoltcam Scilcm auctoritate;
    Jta Zurtta hb. 1 Annalium Ardgbncnsium cap. 17,
    cum antca cop. 9. dteissel, qnod anno dcccclv Ro-
    tensis primu^ Episcopus fuerit ordinatus Odissendus,
    sub Carolo
    uf s "*' utw ^stourafenlur episcopatut sex, qitibus ac- fihus Haymundi Comitis Ripagortise quartogenitus,
    at vZauratis
    cederet novus unus m oppido Rota vulgo Roda, medio et ab Arehiepi^copo Narbonensi (Tarracona cnim
    ferc. locointer Oscamet Urgellum antiquos Iipiscopatus. adlatc $ub Sarttcehis cratj receptus in SufTVaganeum,
    Sed cnm aiiem rcgioni pracfecti Comttes non omncs , dedicataque Rota? Cathedralis in honorem S. Vin-
    puri feltcitote rcm gererenl ; et Regum Corolingorum centii Martjris.
    cui .(\ pjomovendn stabiliendoque versus SeptcrniiKmem 2 Dc ordine Episcoporum sequentinm, per annos ex-
    cum religvme Imperiomagis intenderentur ; ac denique inde cciitmn , riihil npud Zurttum lcgo cap. 10, tksi steut proprium
    dtvisum E/>iscoj>um
    Impcrium , Francorum pOlmtiUm
    a Iiegno qttod cum Urgcllcnsis Comes Armeiujoldits, anno mlxv,
    habehat
    veltementer immunitam reliquisset, sic ut i}>sts<> contra obiidione cinxisset Barbastrura f civitatem potentem ct an. 'J05,
    irruenles a Septcmtrione Normannos zgre tuerettHtr quast mcdiarn inter Oscam ac Rutttm atque compe- ,

    a 'i>it'i Itnta,
    plcraque ttcrum sub potestatem
    €1 i ursus
    Suraccnnrum recide- scendis burbaris Oscam tenentibus, opportuntssimam J
    tilitata,
    runt ; virtute indigenarum Principum paulatim rccit- post C"mitts mortmt captum Rcx Sancius Raymundi
    peranda. Inter ea sic recuperata ctiam fiti/Rota; quam plius dederit Salomoni Rotensi Episcopo in quo ta- :

    Rex Aragomse Ramirus, anno mxl Urgeltensi Epi- men idem Ztirita invmit, to qi<»d
    noun.ltil difficuUatis
    ita receplt
    scopatui denuo adjunxit quasi ex ordinatione Ludovici lempore Ramiri Rcgis, qui obiit anno mlxiii, et ali- sec. 11,
    Pu t
    qui illi subjecerat omnes ecclesias Ripcccuntx intra qttatito post, Episcopus Rotensis fueril Arnulfus. Ve- liulbusfrcit^
    quem Comilatum etiam Rota, tllius capul tDWpreHen-
    ttiitni EplKO-
    rum hinc non aliud seqnitur, quam quod in vita S. Va- p^tu audum,
    ditur. Etenim in diplomate desuper confecto dicit Rex lerii docet Abbas Carilias apud Aynzam , duos fuisse
    Arnulphos
    , ,

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 109


    Arnulfjs, inter qnos medtus sederit Salomon, et quo- 5 Ea in Bavbastrensi MS. inventa futt hnc sentio D
    rum primus anno mxxxii eumtilulo Episcopi Ripae- snh hiijusmotli tituto , Acta S. Raymundi, Episcopi * CC RB D p
    JJ
    cursise interfuit Sifnada Pamptionen&i, ac deintle Gien- Barbastreusis et R'-te.isis Conlessoris
    , ab Helia , htc edttur
    nensi anno mlx ; olius Sulomoni, non multorum mino- Doctore Theologo scripta qui titulus vei solus suffi- primageonta :

    rum Antistiti successerit deinde. Raymundus Dalma-


    ; cit ad dignoscenrfam mtatem longe minotem xtate Etix.

    tius, et postea Pontius. Hic aunn y\n, aRege Petro, Interim, ut jenuinum ejus feetum eamdem vitum sum-
    sub Pontlo post itcrum receptitm de Mauvorum potestate Balba- psil, Ilievonymus a S. Joseph Cnrmcltta rrculreatus ,
    Sanctl strum, misstis Rumam est : Pasrhali I7'persuasurtis, ut suique Ordinis Ilistorioqraphus et Joanni Tamatjo ,

    decessore,
    illuc patrvetur truusferri Sederh Episcopah-m, cui R>ta Salazar misit} inserettdam uti tnserta est ) Marty-
    \

    suhjungerelur. Hinc Po/Uii successor Raymtindus rologio ffispanico\ ad hanc xxi Junii. Primmn hic
    cttjits causa h&c aijimns, tum inpropriis quam in linma- iliire placet ; e.v pnslrrion vero rrferre ad Annotata
    nornm Pontificnm lilteris , shnpliciter scrihitur Ba'- qui&quid inlerpolator de suo adiinht : non sme errat-
    baslrensis Episcopus ; etsi, ad querelus Canonirorum bus, ei eoque accipere elevati corporU historiam Eis-
    Rotenstum ,
    deinde coiistitiittnn sit, nt vtriusqnr Capij dem Auiiotaits locwpUtandis senviet li !
    >c r 2 rernm Os-
    tulielettimie rrramitur Epi<copi, et utraqnr tituln rfice- canarum, qui esl deSanctis illivA ttcclesise, nonnullum
    jciitnr; qund tame-n ultra Raymundum non vuluerit , jus hahentis tn lutuc quoque Sanctum , npud se mor-
    ut ex vita intilligetur. tuum. Eum librum (. h 1(519 Osc^ pulqavit
    J Francis- „ AA
    cum addita-
    cui his
    3 Utrumqur simnl Ecclesiam, et totnm Ripxcursix CUS Dtdacits dc Alju. : et Triurtr . ctv^ OscanvS qui m<yn'isalteriut
    svffe-
    ctus an. 1104, distrktum fegere inccpu Raymundus anno mciv, et jn-ofitetur illnm actcpi&seex antiquis Breviarii--, Os- a P ud Tamo
    obtit \m, Sedit in Episcopatu (ul habet VitnJ annis xxi, men- cano, 11 erdensi,
    '

    lt Ca?sar-augusiano, in quibus omnibu


    sihus vm, diebus xx , defunct/us xi Kal. Juni: anno ettam cum Qrtav cetebvinilus prxctpitnr S. k:ivrnun-s
    Dornini mcxxvi, adeo nt iitius intnronhatio, unde men- dus ; itemque ex libro Dorani Micha^lis Cer(\'
    snra temporis ducilur fnam mns^cratia postea accidit, aeopi Balba-strensis , quera inscnpsit Regi Phi-
    ut infra ronxtdbit) wcidfrtt in n Octobrisyqui dies-jam lippo II, sub titulo instaurationis Kcclesiarum .Vra-
    B dteto annoi per cursum Utterx Dominicalis B, Domi- gunicarum , cum historia primorum Episcoporum ^
    Butf»ntrensl
    nuus iTitt. Meritn iiitlem t/on tuCuU Vil i> sntptov ti~ Barliastrensium, usque a I Ramirura II Regem ; ubi
    ScdeaStepha-
    noOtcensl ttdum Roteivsis : qilippt qtti et ontiqaior erat, el drca prolixe describitur Vita Sancti istiu> Pr^lan : ipsa
    pulsus an. controveisiatii Sancto mansit; usqile advitx finem. Bal- ( ui mihi quidem ex Interpolaltonum styln atque cetate
    1113, bastrensis autem Ecclesix possessione vi expuistts idem videtur J quam Etise nomiiu Tamayus iedit.
    per Oscensem Episcopum,potenUa Alfonsi Regis mb- 6 Quoil autem de ejusdem publka in ecclesia Bar-
    viiiuii, anno Epixcopatxts numquam ad eam vi~
    sui ix j bastfensi adoratione, asscraitem audimus pr tdictum
    vusvedttt, serf Oscx monuusi Rjtam detalus eit sepe- Regem, idconfxmmri ait Ay.-iut cap\ \\ depositioni- sub an. 1590
    liendus. Raymundo, St^phanus huic Pefrus dicitur ; bus octo vel decera testium, qui omnes eum nove- priorem in'er
    po'antis
    successisse>: cui cum A'phonsus R.:>, motus ca!ami'oso runt dum viverent, aut ex iis qui nuverant audw-
    e.ritu Stephani Oscensis et S. Raymundi miraculis runt et in, mnrgine Uerum alieijatur Episcopus Cc-
    :

    restitm jusserit Balbastrensem Ecclesiam eoqne mor. , citus in Vita, ut is viieatur habnisse Proce.ssum, m
    tuo electus sit, se-d ngfi ordtnalus Raroirus, monachtts ordine ad Canonizitionem formatum. Meminit Mi-
    S. Poutii Tomeviarum, Regis frater, mox anno mc- chaeHs in stta Bihliolheca ffijlpatfEca Nicolaus Anto-
    xwviii juctus R j tjise, dt^iaiMtntc cum eo Runtno nius, eumqie ait primum obiisse anno mdx:v ; sed pu-
    Pontiftcr ; apparei illos, rfuns mm inieij^um septennium tat Humquam edidisse quse scripsit ; ut i s obst
    -

    gessisse titulum utriusque vei alterutrius Ec\ i

    ,
    tcm manum adliuc optemus ; qn& simul etiam in lucem
    qiwiu exceperit iltis mffectus Gaufridus. prolrahat, vel >iol>i* sattem transcriptum communicet,
    4 Iltc primas sui muneris curas viditur consecrasse Pracemtm isUtm pro supplemento. Vidsre similiter ve-
    honori sui decessoris Sancti, talem enim probabant mi- Um Annales Arragonix alios , etiam Hispanice
    racnla ; atque Canonr Uionis oausam Rnmie acturum, annum hnj'is seculi xx editos a Canonico Csesar Au-
    post scrijitam
    ante omnia curavisse fuam scribendam perquemdam ijitstnnn, Vihcentio Biasio ; in quthus prolixius etiam
    ul> l lux cojtvo
    Vitam ecclesise sux Hheologum nomine uti etiam ex Csssar- Sanctivita describitur, cum mentione Ulius in Barba-
    cnnonucatus, augustani nostriCollegii Membranis olim accepit Ros- strensl Archivio servatae : quod de i jendum
    c weydus nostera P. Petro Castelamau, cum hoc iitalo, pnto : nec lam-u vel exiita vel >
    •
    pfioriconsequi, Bar-
    F
    Vita Beati Raymundi Rotensis et Balbastronsis , bastrensi , potius quam Rotenus Ecelesix Canorticfum quuin secuti
    Episcopi. Ilac fita Romx lecta, cum vaniis testium fuisse. Eliara si id revera fuil. Unde autem Boltando Aymaet
    juratoTum dejfflsitionibus, obtentaOanonisatio est, uti- nostro ad XX.V111 Januarii, de S. Valer Cm trau ":-
    Moriirs
    Hnpam.
    que ab Innocentio Papa II ,
    idq v rosimiiiter. intra stano commSnlanti, suggestum fuevit, ut nirit, i»i jcri.
    drcimum nh obitu nnuuin ; siquidem Ramirus Rex prv- beret, eumdem Eliam p isteaetiam Episcopura fa titm,
    fatus, non dedignatus propris sur ad eumrfem Episco- necdum comperi: nedum nomen S n fuerit

    patum electiouis subscribendo meminisse , dicit , sera ordinatus, Sed n \que Nicotaus Antonii Tom. 2 Veteris

    MCLXiiv, id e-t anno Christi mcxskvi facere se car- Bihhoihrci Hispawe prolixe agens rfe S. Raymundi
    otqnean U43 tam Donationis ct Confirmat.ion's Doraino Deo, et Vita }>> Eliam scripta huic alium titulnm quam Ca-
    thctus a
    sancto Vincentio, et sancto Raymundo, et omnibus nonici Rotensis tribuit.
    Gavfrldo
    Eptsc.
    Sanctis, qui in eadera ecclesiaalorantur. Ubi tumen 7 Pono Rayraundi in.ecclesia etiam Iierdensi co- Hrrd<tm ettM
    si quis velll Sanetura dici, necdum quidem Canoni$a- lenrft causafsi nescis) est, quod rcccptam anno MaxLix Sede ttansiU
    tum ; sed tntcrtm, dum causa maturius expendituf, col Ilerdam, vulgo Leridam aniijuamm sub Romanis Ca- cuttus >",i'.C^

    Rotx permissum; oporteret tartien : ut idem Innoeen.- thedralium unam, permiseril Bugcnius III Pontifex U49

    tius, qui obiit anno mckliii dw xxiv Septembris, sal- prisimr restitui dig/titati; et Rota, xi lencis Hispani-
    tem eitremo Pontificttus sui tempore illam rfefiinau Sedem, ut qui primus eo transiit
    cis distante, stc referri

    sieerto constaret quorf quanJo pr.rdtctus Gaufridus Bpis* Wt/tclmns Perc,, Gaufndi successor, nonnullique post
    copus, istoa uno animuiu erexit ad elevandum corpus illnm uliVj scripserint ^Eterdenses et Rotenses Epi-
    B. Raymundi, cnm jam sammus E -desias Pontifex scopos, omisso Bdrbastrensis Ecclesue nitrfj el infru-
    canonizaverat, prout legituv in altera Vitz apurf Ta • ctnoso ac sempcr antcn liligioso tiluio quem unn cUm
    mayum, eidemque Elix auctori adseripta ; sed rcvera reditihus perjrhant retinere
    Oscenses Episcopi, et reli-
    multo recentius intcrpolata, et tsto de Trnnshitmnc a I- nuerutu usque ad annitm MMAxir; quando Bavbastren-
    ditamento aucta tltu postea, atquc adeo /irfei non valde sis et Giennensis Ecclesur, nb Oscana abjunctse, pro~

    magnx. prios 'iterum cceperuni habere Eptscopos. Quamdiu


    autem
    ;

    110 DE S. RAYMUNDO EPISC BASBATR. ET ROT.


    bastrensis Antistitis, de cujusalma vita, et rairacu- D
    autrm Tlerdenses Episcopi perrexerint sese eliam Ro-
    summatim vera- uan
    Dan, ls > 3
    lis cximiis, et plurimis, pauca st '

    tenses scribere ; non ttttbeo compertum; solum vtdeo t'n


    accuraUon Topograpkia Hispanix, oppidnm Rotffi si- citer perstringemus, Christicolnruin causa ,ud;fica-

    gvan pedo, non autem Mitra, quibus sigms Abbatia- tionis. Hnjusmodi nainq^ie sublimes etcoelestes viri,

    splendor et stelhe firniamenti ; et qui ad justitiam


    les ab Episcopaiibus ecclcsiis distinguuntur,
    erudiunt multis, quasi stelhv; in per|retuas OBtarni-
    prxciputis 8 Cetcnun, sivc Rotensis ccclesia Monaehos Regu-
    autem mansit Canonicos sacufare$i quorum tates.
    lares nunc kabeat, sive
    fiof.t ubi
    Preeposilus Pedo etiam dubiwn nullum est
    utatur, ,
    3 Barbaslrensi MS. qnoil Episcopi Gereiti esse
    coryus ;
    censeo, eamtiem Episloiam invertit, qnoatl ordinem, muttum alte-
    qitin ipsa quse corpus sacrum possidet, Sanctum adkuc rntu* ati iii-
    etiam-post receplum mttltum: non multum qnn aA sensum verborum; qum
    solennisnme cum Octava colat , terpolatnre.

    ust m Romani Breviarii quialibi ipsum cessare fecit tamen visum est specimen reltqux interpolationis liic
    ideo proprios Hymnos, quos apud Ta- subdere. Quia Excellentia vestra, mota Dei spiritu,
    postque abolitos
    meyum legere est Nam etiam Barbastrensis Eccie&ia cum Propheta divino, quia Sancti Dei sunt .-icut
    postquam anno mdxcv ex Rolensi splendor in perpetuas aeternitates etquia sacra et ;
    idetn facere caepit ,

    arrepit os braehiale majus, a cubitoad hamerum, quod


    Caiholica Eeolesia, dum peregrinaturin terris, quasi
    quihusdara radiis solis, ita Sanctoruin illumiii.ilur
    prsenominatus Episcofiis Michael celeberrimo cum ap-
    H\c tamen exeni[ilis, ideo dignatus est milii, in Heliie nomine
    paratu excepit de x Aprilis. dies non esl

    deinceps festus ibi fiabitus, sicut nec Rota perseverat minimo Doctorura Thelogo, praecipere, utvitam san-
    unde os bra- ordinare festum transtati Corporis* xvi Novembris; si cti Raymundi, Episcopi Barbastrensis et Rotensis,
    chmle Barbas cujus Cathedram vestra Excellentia ohtinet stylo ,

    hnhttur al>
    lamen hoc olim unquam fuit in usu. Porro hujus San-
    trt
    fr itam Marietta in Historia Smtcto- in posteros transmitterem sive describerem. Utinam
    an. 1505. ctt etiam tradit

    ex dmbrosii Moralis lib.16 sufliciens essem sed malo veslro ohedire jussui,
    rum Hispaniae : cx quo et
    I

    Hist. Hisp, ejusdem notitia eltam transiit in Catalo- quam inobedientue labe corrumpi. Et in hac scri-
    gum generalem Phitippi Ferrarii. Martyrologii quo- ptura non ornatus sermonis ; sed simplex oratio sit

    necessaria non folia verborura, sed luculentia.


    que Galticani supplementum cum amplo elogw meminit ;

    R:ivrDun«ii quia scilicet in Tolosana dicecesi tiatus, at- Feri etiam, ut ipso S. Raymundo intercedente apud

    que cx ecclesim S. Satumim Priore, factus Episcopus Denm, ego, enm sequentibus euin, immarcessibilem

    fttit.
    possimus consequi gloriam : pro qua habenda, ejus
    vita, exemplnm ^t regula nobis est necessaria. De
    cujus alma vita et rairaculis eximiis, et plurimis,
    ACTA pauca suinmatim et veraciter perstringemus Chri-
    sticolarnmqne causa exhortationis. Hactenus Prx-
    Auctore Elia coaevo
    fatio Vilx posterioris, quam in hoe opere nostro, pri-
    migenia sectante, non puto magvopere desiderandam.
    Ex MS. nostri CoUeijii Cgsar-augmlani col- ,
    Pergo itjitur cnm primo contextu.
    lata el supplela ex recentioribus, e MS.
    Harbaslrensi a Tamayo excusis.
    PARS I.
    PR/EFATIO.
    De Vita priori Raymundi A Ordinatione et
    .fi\everendissimo et dilectissimo Domino suo Gau- Administratione Episcopali.
    Vifa potterior
    frido, Dei nutu Rotensi seu Burhastrensi Episcopo,
    norltatem
    etuim prafrt llelias, inter servos Christi utinara niinimus, inac- Xieatus itaque Raymundus, quantum ad seculare
    in litulis, ce>sibilem gloriae coronam. Ila Cxsar-augustanus stemma, Regali et Consulari a parentela claruil, in
    Codex, a cujus stijlo mirum quanlum diverso et Bar- Tolosana Dicecesi de Urbano b oppido, ex pareuti-
    : ,

    bastrensis interpotator, sic exordiens : ReverendisMino bus illustrissunis editus fuit sacras ab infantia :
    Exceho gent-
    atque colendissirao Domino meo, Gaufrido, Dei nu- litteras didicit. Inde a parentibus ab^uactus in mi- re natux

    tu Barbastrensi atque Rotensi Episcopo, per Re- litia seculari adhuc puer aliquamdiu militavit.

    gem Raminura electo et priesentato, et per Inno- Tandera ad litterarum >ponte rediit studium, atque
    centium II Pontificem confirmato. ld prxterquam in Beati AntoninicFredalacii religiosa Ecclesia obla- r

    quod sccult isliw. iwu sil, soltti nomtni ejus cui scribi- tus a parentibus, Can>jni»:ae nurniae devota- subiit Iu0 -
    9 -
    23

    lur, nomen scribentis humititer subjicere, cum alicu- iugum; iuxta illud evanL'elicura Siquis vult venire :

    .... ." .
    .
    ftt m-Uf.chu!..
    jus boni spiritualis apprecatione ; novitatem insuper post rae abneget semetipsum. Uti divina mspirante
    snam eo fatetur, qiwil Iiegitr electionts et prxsenta- et cooperante gratia coepit etiara in annis puberta-
    lionis, Pontificiseque conjirmationis memineril, etjuxla tis seniliter vivere, atque in altiora se extendens,
    mores hodiernos ; cum tlU> tempnre, suttt recte observat de virtute in virtutera gradiendo, tamquam divinus
    Aynza, sota Cleri poputique electio, Retjw roborata athleta, quotidie proficere juxta illud sapientissnni
    ;

    et subscquenli per Comprooinciales Episcopos


    , Salomunis. Jusrorum semita quasi lux splendens
    ''''''^ ** 18
    ori inaiione compteta, Episcopum constituefet, qui us- procedit, et crescit usque in perfectum diem. Car-
    quead eam solum ditm dicebatur Electus. Epistoia, aem spiritui rebellem satagebat inedia edomare,
    salutationem sequens in Cxsar-augustano MS. su- ejusque motus, et concupiscentias rationi omnino
    I.gltur. subjugare, secundura illud Apostoli ; Qui Christi
    J
    2 Qnoniam Excellentia vestra pusillitati meae sunt, carnem suam crucifixeruut cum vitiis et con- '

    prlotis vctv- dignata eat injungere, beatissimam Vitam Raymundi cupiscentiis.


    statem stylus
    stylo in posteros transraittf re feci pro modulo meo, ; 5 Cuinque esset prae ceteris corarailitonibu^ peri-
    probat.
    Matth. 11, 29
    quod potui, licet impolite, servata tanieu in orani- tia, facundia, religionis arduitate praedilus; erat
    ct 20, 27.
    bus veridica serie quod magis explevi vestro pa-
    : tamen omnium raitissiraus et humillissimus ; meraor
    rens jussui, quam verborum studens splendori vel illius Dominici Uiscitc a me quia raitis sutn
    dicti :

    cultui. In tali namque materia pedestris et simplex et humilis curdeQui voluerit inter vos esse tum p>
    ; et
    oratio est necessaria, non serraonum 1'olia vel lucu- priinus. erit omnium servus. Unde cum ejus san- Saturn
    lentia.Quia sacra et Orthodoxa Dei Ecclesia, dum ctissiraai vitce bonus odor ac laudiriua opinio cir- ToUfl*f
    peregrinatur in terris, quasi quibusdam radiis, ita cumquaque claresceret, a Beatissimi Saturnini To-
    Sanctorum illuminatur exemplis. Atque sic dignum losante Ecclesiu; Canonico ccetu in Priorem unani-
    est stylo commendari vitam Beati Raymundi, liar- raiter eligitur, instanter pustulatur, atque cum to-
    tuis
    ;

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 111


    tiua cleri ac populi universali favore, solenniter Deurbano. Durbanum
    legit, enim, quod in ecgrapho D
    promovetur. Huic vero inter cetera divinitus col- nontro legitur, nullum est, Urbanum avtem, vulgo patria
    lata charismata, eleguntis exhortationis specialis Orbans, nunc ad Albigemem dicecesim spectans, ubest
    inerat gratia : quam plurimos namque a morte re- Tolosa leucu dumtaxat 12 ad Orientem.
    suscitavit vivos, et spirituali praidicatione. Elapsis MS. Tamayi
    c Fredalici ; Anlonius Bertrandm m
    interea plurimis d annis, ver.erantke memoriae Pon- Gestts Tfiolosanorum de variis S. Antonini ful. 22,
    tiua Pnesul Barbastrensis exuens hominem e evasit Mart. apparitionibus agens; Fuit, inquit, in Freda- monasterium,
    ergastuium carnis po«t cujus lacrymabilem deces- :
    lecensi ecclesia (ubi corpus gloriosi Martyria Anto-
    I
    sum Canonici Hotenses, f quorum erat in Barba- nini ultra flumen Aregisa venerabiliter dudum hu-
    absensque eli strensi Ecclesia Pontificem eligere et substituere, matura quiescebat) quidam Abbas, nomineSulpil ius.
    gilur Ejiisco-
    venerabilem Rayraundum unanimiter et consonanter Fluvius autem iste, vulgo 1'Auriege, a Coulonenst
    scopus :

    elegero concedente Petrb Aragonum glorioso Rege,


    ; Toparcha inter fluvios Qallix sic detcribitur : Vix
    Bimulqufi congaudente oznni circumquaque regione. egressus Mureto Garumna, duabus Mipra Tolosam
    Ejus quippevitu atque doctrinae famam celeberri- leucis, dextero latere Aregiam excipit. Papirius
    marn audierant; ideoque tam honestum, tamhumi- Massonus Aurigeram mavult appellaro. ffinc inl i-
    lem sibi Pastorcm universaliter optabant. iiiju, tllam S. Antonuu ecclestam non procul a Tolosa
    G Interim verodum ipsey sub alia occasione, de requirendamj licet uumcn nusquam reperiatur intabu-
    Pontiflcatu penitus ignorans, ad Hispaniam de To- Us, forlassis cum
    ipsa Abbatia exlinctum nam neque :

    losatihus partijms adducitur, Rex Petrus temporali luijus ttllam invenw mcntionem apud Sammarthanos
    vita privatur h : Illefonsus frater ejus regno poti- tom. 4 Gatlix Christianx. vel Petritm du Vai tn

    casu i>t\rsens
    titur. i Cum autem memorise Raymundo, a felicis Alphabeto Abbatiarum Francise. Colitur autemisteS.
    <l<n> et a Rege, atque ab Optimatibus re^m <le Antonius 2. Septembris.
    Prxsulatu suscipiendo persuadetur, licet virtutibus d flinc datur facultat conjectandi Rayraundum,
    B pollens renititur et reluctatur. Tamen k iuvitus saltem quinguagenarium fuisse, quando electus Epi~
    Barbastrum introducitur, atquein Episcopali Cathe- copus est, et teptuagenario majorem obiisse.
    dra comrouni omnium voto et exclamatione inthro- e Anno, ut dixi, 1 lOi.
    nizatur. Deinde
    Bernardo, Ecclesix Toletanae
    / a f Apnd Tamagum eetera sic ampliftcata leguntur
    Primatevenerabili sanctseque Rornanse Ecclesisle- Canonici Rotenses [ut Regulares], qu< rum [consue- a quibus ele-

    gato, et a comprovincialibus Coepiscopis canonice elus.


    atque a liege tudoj erat in Barbastrensem ecclesiara [sive Sedem]
    pnrsuasus or- consecratur. Quo peracto ad sedem propriam regres- Poutificem eligere et substituere [quod etiara per
    dtnalur
    suam
    \

    sus, ccepit in solicitudine praeesse, dioecesim Privilegium Ri.-gis Sancii et Petri ejus filii, eis
    visitando perlustrare, oves Doniinicas diligenter cuncessum constat], venerabilem Rayraundum una-
    pascere, in agro sibi commisso disperdere et de- nimiter et consonanter [cura Canouicis Barbas.tren-
    struere : evellere et dissipare, a'diticare et plantare. sibus] elegerunt. Cerciti hsec esse interpotamenta, vix
    Non enimpossunt aidificari bona, nisi prius deiean- centum annis antiquiora merito judices; assumuntur
    tur mala; neque plantari optima, nisi eradicentur autem ab eo querdam, quamdiu deest idonea probatio,
    pessima : prius etiam extirpanda sunt vitia, deinde vix credibilia, i, Quod Rotensisadeo recens Ec\
    et dionus eo inserendae virlutes. Cumque nonnulli, raaxime his ita cito eguerit rej irmatione, per Regulares Canonicos
    gratlu virtutl-
    iius emtcat.
    diebus, in quibus tempora instant periculosa, so- inducenda : mihi au \em verosimilius est, Regulares
    leant honoribus intumescere, divitias coacervare, Rotam introductos diu post Sedis transiationem II r-
    deliciis diffluere : hu-
    vir sacer e diverso studuit dam, cum per Episcoporum absentiam disciplina defe-
    millime ministrare, volens magis prodesse, quam cisset. <£. Quod jam tum fuerit fundatum Balbastri

    prsaesse, res suas egentibus erogando in ccelothe- Canonicorum Collegium, nam verosimilius censebitur
    saurizare, carnem solito arctius cohibere, vestem illud tnansisse Rotsz, cum jure electionis idque non :

    cilicinam ad carnem clam et occulto induere. Hac solum ex privilegio Sancii, qui Rotx Capitulum fun-
    enim vix octo aunis aspera usus veste, uno tamen davii . sed imprimis Petri, Balbastrum transferentis
    conscio secretario sibi custode, non qua? sua essent Sedem, cum quamminima poterat Capituli Ri
    quasrebat, sed quae Jesu Christi, vel quas ad utili- Quid autem mirum, si in Cathedrali anno 1 101
    injuria.
    tatem pertinerent proximi. Juxta illud Apostoli; primum constitula, anno post tertio ne 'iu.n fuerint F
    Nemo quod suum est quserat, sed quod alterius m. Canonici? Utinam vero dictorum Regum concessa Ro-
    tensibus prioilegia aliquis protuhsseit
    ANNOTATA D. P. g Addtlur apud Tamaijum per litteras a Rege
    Petro ei missas divinatio hacest; alise multx causx
    ;

    a Consules etiam dici, quos vxdgo Comites appella- el communia Arragonensium Regum atque Aquitano- anToto sa vo-
    Haymundi catus'
    <jc-
    mus, notissimum est : quod autem ex Tolosanis Comi- rum Comitum inter s« negotia et connubia, Raymun-
    US r>.) ,/c et

    coniftfe tibus genus duxeiit Raymundus, verosimile reddi dum |


    '
    terunt in aulam Regis Petri adducere,
    potest ex cognomento Guillermi, quod ei nonnumguam ejus litteris', nec prtma illa fuerit in Aragoniam pro-

    tn publicis scriptuns additum reperitur, ut distinguatur fcctio, qui licet absens jam siccognitus Rotensibus Ca~
    ab ejus nominis I Raymundo Dal Matii. Fuit autem nonicis trat, utrimque genus Regate ac Consulare du-
    Guillermus IV Tolosec Comes \\\ matrimonio junctus cens.
    pnm.i uxori sum Mantiti, (ut est apud Catellum de h Sancio patri in obsidione Oscana, an. I09i. li

    Comitibus Tolosanis pag. 121J ante in annum 1007. Jutia mortuo, successit filius Petrus ; qui anno 1104,
    Ex illa igitur gt nuisse potuit, pneter alios liberos, etiam 28 Septembris moriens, regnum fratri Hdefonso, sivc

    hunc Raymundum, gui sic fuisset pronepos Guil- fut altt passim scribuntj Alfonso, reltqmt ; hic vero

    lermi III, matrimonio juncti fut existimat Catellus per matrimomum cum Urraca, regnorum, CastelU el
    Legionis. herede, factus pqtentior <i</ incitationem Ai-
    paij. 103) Sancix filise Regis Aragonum Raymiri : ;

    atqtte ita etiam ex Regibus ortus fuerit Ravmundus fonst saccri, Imperatorem Hispaniarum seipsum inii-

    ut taceam de avia patema Almodi Carcassonensi nobi- tulavtt, ac detnde in lnstoriis co cognomento discretVS
    lissima Comitissa, Pontiilll uxore, quse illi Guiller- ab alas fuit.

    mum IV uc Raimundum genuit, ut ab hoc de sacro i Additur alibi : Sed cum venerabilis Episcopus mdo
    fonte sttscepttts noster nomen Raymundi accepisse po- non accederet, Canonici Barbastrenses curiam ejus a -utuctusin
    tuertt. (Aifonsi) adeunt veuerabilera Raymundum repe- Arrvganumf
    :

    b Ita dividendum censeo, quod Tamayus conjunctim tunt, et eum in Episcopura sibi dari exorant di-
    ctum
    ;

    \\2 DE S. RAYMUNDO EPISC. BARBASTR. ET ROT.


    , ctum Regem Ildefonsum seu acquirunt. Episcopus htittr rxpresse mittit Raymundum secunda Vita, Quid
    sciticet Barbastr&t&is SurcUus Barbastrum vcrtit, quod antcm prottibct opinari, Alfonsum, de ttxore durenda
    Rotensium crat. Vix ettam cst verosimih, uuml hi sblidtum, qnre sp>m sibi a/ferrct ettendendi etiam in
    Raymundi eleriionem, nccdum ratilicatam a Pctrn, Castellam ct Legionem imperii, voiuissc honorem is-

    Alfonso succcssnri votificandam obtulerint ; Hauidem tius consrrrationts dctatum Primatt, cujus imprtmis
    inter Pctri morlem «t Ratjmnndi int!ironi;attt»tcni vix favorc egrbat? ct pr:vtexlu consecratnmis prtctul.r, nti-
    quatriduum intercessit. Tempore autetn tam oceuffttto sisse Va Castcllam Kaymundum, cum uno alterovr cx
    quam esse solei trmpussucccssionis regix, adeo celeriter jfrayonia Episcopo? saneinanis tituii fundatiquc tn eo
    expediendum non fuisset negotiuoi, m guad snpererat. juris ?ion dc.iet credi vts tantu futssc, apnd Reijem ju-
    Est ttijo verosimilius^ Petva quidem adhuc vivente, veuem et antbittusum, ul sua reytiiqnc commoda cidcm
    mi&sos u<l consensum Eicctt requirendum Toletuni a posthaberet, vel contra mutire uuderet Ausonensis scu
    RoteJisibua nuntios; sedeodem tempore, etsubmorlein Vtccnsis ArnaldtiS.

    Rcyis Petri ipsummet venisse ad Curiam t 'dlia excau- m Itctum additur : Hegulam regularem cum suis

    sa, qiicm successurus Petro Alfonsus sine mora jusse- Canonicis Barbastrensibus et Rotensibus, tam in

    rit Barbastrum duci, inthronizaretur fqnotl factum sit victu quain in vestitu, non habens aliquid proprium,
    quarto a Prin morle die, indeque illi ccepeait Sedis ut quisque eorum observabat; noleus ministmri,
    tempus nitiiirrart) fcstinandi autem causa fucrit, ut sed ministrare, juxtadoctrinam Jesu Christi. Nobis
    saltem tamquam Electus, luet necdum consecratus, non vidcntur Kegulares fuisse hi vel illi. Albastren-
    Regix coronationi posset assistere: ses auicm primum fortc instituit Raymundns. Gerlius
    (11 corfit nia- k Tterum additur tamen (Dei mitu acceptavit, est quod Aynza as&erit, de pluribus ecciesiis ab cocon-
    tus a Papa? litteraaque Regiae electionis et approbatiohjs, cum secratis prtmunt aut rcconcitiatis. Ritum specialem
    assensu Electi, Paschali II mittuntur. Qui summus ipse ex vcteri RitnaU ponit pag. 316, el autbeutica

    Pont-fex Paschalis, dictuni Raymundum in Episco- adfert aitari/nis inctustt in ; AHcni, uicmanam a<t-v rri

    pum Barbastrensera contirmat ; ut Pontium, Bar- in quornm primo nominutur Raymundus Guillexmi,
    bastrensem et Rotensem, per Regem Petrum ele-
    ctum et praesentatum, confirmaret. Qnibus bullis
    acceptis, quasi) invitus. Hanc interpolationem con-
    EMBOLISMUS RECENTIOU
    vici fit/.<itatis, ex ttlorum temporum usu conlrarto De Raymundi a Barbaslrensi Sede expulsione
    nunc de novo accedit, quod Raymtmdom elegisse et et translatione brachii S- lalerii.
    praesenlasse fingatur Alfunsus, et confirmatoriaa Butlas
    recepis&e Raymunduls, quifius tamen impetrandis nbh £1 is bonis operibus vacanilo, perstitit venerabilis
    dico tres dies^ sed tr.es menses vix sotent ipsismet Itatis, Episcopus in Sede sua Barbastrensi annis plurimis
    nednm Hispanis mfficere. a pacinVe, donec invidia, quse primura horaincm a
    1 Sequentia sic invevies Bdrbastri ampliftcata. proprio dijccit smU-,. nmvit Stepiiannm Episcopum Cap 3.

    Deinde(Petro Pampiloliensi Episcopo, s-uo in corri- 31 n: ; ut persequeretur et comjireheit leret


    a qvo tt ubi VI /1 tVtr at>
    gendis existente mugistro, cuni puis Bnllis, socio Virum sanctum Episcopuin Barbastrensem, Snlem, Bplscopattt
    orclinaius?
    acceptb, Bernardum Toletanie EcclesiBB Primatem, Civitateiu, et Episcopatum ejus ; et divideretspolia, ij .7.(111,

    S. R E. Legatum, ob benedictionem et confirma- ut impleretur aniraa ejus, ut in Cantico Mo\ si ha-


    tionem ab eo, cum Episcopis comprovincialibus. betur, dicente: Dixit inimicus, etc, et sic opore t'\ 1 5, 'J

    accipiendam adiit a quo Bernardo jara dicto cano- complevit. et manu armata, et brachio seculari
    nice consecritur. Peractaque dicta consecratione, secum iiiduoto horribiliter, et sine misericordia,
    Petrum Episcopum Pampilonensem, sociuni suura, dictam Barbastrensem invasit
    Oivjtatem et de ;

    in Bede sua Parcpilonensi dimisit, et ad Sedem Ecclesia Barbastrensi, manu tenentem cornu altaris,
    suam) regressus, ccepit. etc. Tamayus, in Notis ad et a Civitate, ipsnm Raymundum expulit. atque
    viiAprUis, Gataiogian texens Episcoporum Pampilo- atrociter expoliavit. Qui Sanctus Dei cum imle spo-
    nensium, Pefrum, ejus nothims primum, sedere facit hatus. pedester, discalceatus. et nudatis pedibus
    ab anno 1085 dd 1115; qui ikct in co videatur falti, exisset, condolente et sequente commuiii plebe
    qmid dwut etidm Rotensem fuisse (nec enim ei tocus Ghristianorum, Judasorum et Saracenorum, usque
    invenitur non potest tamen falli nec falkre pro anno ad locum prope Civitatem, qui dicitur Podium sus-
    109G. quo Cortritio Claromoutano idcm Pelrns ntier- pensoruiu ; omnes lacrymantes et miseram sortem
    fttt; et 1100, quo itlius epitaphium scribit ab eo deflentes venerabilem Episcopum consolabatur, et
    ecclesiam S. Marix; nisi Prtmm
    r.cepldm, fabricari praedicabat eis ; et post pra?dicationem, ut solitus
    istum qnisostendat m
    duos secandum, quorum poste^ erat, dedit eis benedictionem Episcopalera ut tiliis
    rior sit cum S. Raymuhdo ordinatue, Sed mincr hxc suis, et sicut Isaac dedit filio suo Jacob, ilirens eis
    diffkuitas: quia fdcitius creditup auctorem langeipost Ecco odor filii mei sicnt odor agri pl.^ni, cui bene-
    teribentem errimm, t\u«m somium, quatii juit Elia. dixit Dominus. Det vobis Deus de rore cceli, et de
    Hic tamni veivm tlicit, liaymundum ordmandum sese piiigueiline terrse, abundantiam frumenti, vini et
    ISemtirdo Tohtaiw, Ltgottom Apasttlita timc olei. Serviant vobis populi, et adorent vos Tribus,
    fungenlielin hoc rn'ag)iMn diffictdtalem inucnit Ayuza, et sitis domini iratrum vestrorum, et incurventiu*
    qnod Ordinationem Rayraundi putet factum eodem
    fen ante vos filii matrum vestrarum. Qui raaledixerit
    icmpmf, qwPetna ttbmei AiforuutMuafessk ; rteque vobis, sit ille maledictiis , et qui benedixerit vobis,
    liirrntal lemput /113 Tttlrlnnu^ ,„ Arhtjtilllti fitnit. beneilictiiinibiis repleatur.
    usqvt ntl mtftiat Alfontn cum Urraoa Cmlelhna 8 Benedictioneque ista finita, reversus et. intui-
    ct lilirntas tiitno 1 1 041 : tiquidem u a Uegis senis la- tus civitatem ; Stephanum Episcopum Osccnsem,
    terei «t ait Maruma non discedel.at. auctor ipsi mu- sacriiegum, spoliatorem, et invasorem ejiis sanctffl
    tiiruiitliiriim napllaram 8ed frusira hic «
    ularum. Sedis, Civitatis et Episcopatus Barbastri, cuin liu-
    /.'iv/ii,./ Aijina. tihiue conaiur permaderi ordinandum, toribus ejus, maledixitetexcomnmnicavit, et male-
    Kavnuindum ad sunmmet Mittro-polilam Ansonensem dictos et b excomunicatos reliquit ; Deum et San-
    sen Vicensem Episcopum (Arnaldus Itic erat ab anno ctam Romanam interpellans Sedem, Woibusque
    I0'J() nd 1116,' accctsisse.jeiicsliuiirenimiuncresi- tttdtnr
    cordis et oris cum 1'ropheta dicens : Nolfte-tangere excommunl-
    tlelml jns et tilnlus Tarrac nensis ArclliepitCOpallts, Chnstos meos, et in Propbetis meis nulite mali- cat.se auctores
    eo necdum n iSaracents recuperalo. Perum piima ii.jtirlx.
    vittt gnari, quia eritis sacrilegi et criminosi. Et rever-
    dicit uoti fitisse tunc ut Aragonia Primatem, Psal. 101
    ei ad sus in sc, et assumens patientiam, ut mereretur
    S.jdem
    ; ;

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. III


    A Sedem Episcopalem in ccelis, et ut nobis exulibus gratias referentes, Deumintanto munere benedicere D
    esset Pastor, Patronus et Advocatus in terris ; re- et glorificare, et in ipsis laudibus exaltare non ces-
    cordatus illius Abraliam. egredere de terra tua, et
    :
    sabant. Ad ejus rei spectaculum multi ex Saracenia
    de doino patris vade in terram, quam mon-
    tui, et
    egressi, mirabantur quod hominem mortuum, tanto
    stravero tibi et ego benedicam benedicentibus
    ;
    prosequerentur honore. Sed dsemoniacus, qui plu-
    tibi, et meledicam maledicentibus tibi, atque ribus mensibus a dsemoue vexatus, assistebat Bpi.
    in te benedicentur omnes cognationes tcrrae; scopo et Canonicis, cum Brachio dicti S. Valerii
    cum dolore sponsae Sedis Barbastrensis, et filinrum
    supra pontem [procedentibus] ad eum, tamquam
    suorum minoris plebis
    Christianorum, Judaeorum, ad prfesidium cucurrit et liberatus est k : quo viso
    ; k
    et Saracenorura. Sanctus vir recessit, et ascendit
    miraculo, multo n.agis gavisi snut.
    ad Rotensem ecclesiam sive Sedem, quam destina-
    vit sibi Pontificalem donee Deus Judex justus, ;
    ANNOTATA D. P.
    sibi suisque Barbastrensem reddat Ecclesiam. Ro-
    tcnsis Ecclesia prafulget, et tanti Pastoris munita a Tentptts non iniv.nio, solum scio retn
    hitjiis iujuri.r
    Postijimm gatidet custodia. Flet Sanctus Dei, Barbastrensi aclam adhnc Paschnli II, qni ottit an. 11 18, ob faaam
    vivenle.
    nd Ilotensem Ecclesia, sponsa sua spirituali viduatus, jejuuans,
    iccte\inm st
    18 Januarii. S. Oldegarim, tunc Baictr.nnensis Eni- Sancto
    vimlans, orationibusque vacans, et toto mentis af- postea Tarraamensis Anhitpiscopiu, hacde re-
    scojiiis,
    i "' uriam
    receplt,
    fectu, quse Dei sunt amplectitur ; cilicia sibi parat, seniau aii Innomntum II. qui seilit ah an. 1130
    et eis indutus sexdecim annonuu c spatio, nun nisi 04(133, ila txugijeral fnctiim, apnd Aitiampatj. 318,
    solo custode conscio, coopentur. Sic oaro spiritui Certum quidem est apud nos, et (ut cre.doj apud
    rebellis dorcatur. lelix beati Viri constantia I o Curiam vestram, quod per praecepta Regalia, Bar-
    aduiirabilis snncti Prsesulis abstinentia o ineffa- bastrensis Ecclesia
    I
    Rotensis Episcopatus dignita-
    bilis saneti Antistitis patieniin a quo tampatienter
    I
    tem accepit qund Roniani Pontifices per sua Pri-
    :

    evitata humana gloria fuit. vilegia justum judicantes, confirmaverunt. Dum au- E
    Subsequente autem tempore factum est ut S. tem his actibus fultus Domnus Raymundus Episco-
    U.tvmundus, spnlio Barbastrensis Ecclesne durante, pus, in pace ipsam liaberet Ecclesiam Balbastren-
    per Stepbanum Episcopum Oscensem facto, et pro- sem ubi (ul esl, ad quamj consecratus fuit
    ; Rex ;

    pter residentiam in ecclesia Rotensi, tunc ternporis Aragonum, qui semper ipsi inimicabatur (nolebat
    dictusB. Raymundusii, Ripacurtianorum Episcopus eniin eum sequi super Christianos) misso Stephano
    estnominatus, ut in festoTranslationis«S. Valerii, Oscensi Episcopo cum manu militum, ipsura Epi-
    Cap t.
    in Brevinriis Ca?saraugustanensi
    (fltftlJ I piscn-
    et Oscensi, scri- scopnm, eum manu tenentem cornu altans, igno-
    pus Ripactti
    ptum habetur. Qtiinitno non desivit esse vir magneB miniose fecit exnelli ab ecclesia et civitate ob quod :

    ttau 01 urn religionis, nam


    veniens quondam ob expeditionem excommunicationes, a Pontificibus Romanis in eum-
    i fCotendae, ad civitatem Csesaraugustanam acces- deni Stepbanum promulgatas Romanas Curia? non
    sit all Episcopo Cnesuraugustano et ceteris Fratri- credimus. Sanc tvm ut
    ignotum tntctle.xerai Pa- Paschahs
    ;

    bus Canonicis ejus tanto dilectionis affectu susce- ".,.„.,,


    scbalis, iitgtOscenst commmatorias
    et
    .

    scnpmt
    . .

    :
    „
    tt
    ,

    itegtm
    ,.

    plus est, ut in adolescentula Ecclesia g, Caisarau- Rtiji quidem has : Paschalis Episcopus, servus ser- incrcpat,
    gustana tantam caritatem tain citius excrevisse voruni Dei, dilecto filio Ildefonso Hispaniarum
    gaudens, admiraretur ingressusque Capitulum : Regi, salutem et Apostolicam benedictionem. Prin-
    ejnsdein Ecclesiae Ca?sarangustana», Canonicum et cipatus tui tempore multa inala et multa pericula
    filuim h et omnium beneficiorum participem se tieri in regno Hispanife contigerunt. Scandalis itaque
    nis roguntiOiis postulavit. Ipsiautem de tanti viri consortio con- Regni, Ecclesia? scandala non oportet apponi. Un-
    gaiidentes, etpro tali petitione sibi gratias referen- de nobilitatem tuain monemus, ne terminos Eccle-
    tes maxinio cum amore, in Canonicum et Fratrem siarum, qui a gloriosae memoriaa Regibus patre et
    admiserunt. Societate igitur initn, et vinculo cari- frafre tuo distincti, sunt per Romanam Ecclesiam
    tatis adstricia, et usqne in hodiernum diem servata confirmati, a personis ullis patiaris (indebita) pra?-
    cum Canonicis Ciesaraugustanensibus Canonici ; sumptione confundi. Nos enira Oscitanae et Bar-
    Rotenses, ut fratres, accipiunt qtiotidianam distri- bastrensis Ecclesia? parocbiam ita omnino quietara
    butionem panis ct vini ; per tres dies eis conferen- et integram volumus conservari, sicut et illorum
    dam. scriptis et nostris est privtlegiis definitum. Siquis
    10 Episcopus Ca?saraugustanus, et alii Fratras vero aliquid prsesumpserit, indignationem Aposto-
    cnnci dlt
    Canonici, geniitibus et lacrymis dilectionem pra?- licae Sedis inveniet lta Regi: Osccnsi Dero «c, Pa-
    Stephano
    vrachtUtn dicti Raymundi, tunc Ripacurtiani Episcopiet Bar- schalis. servus servorura Dei, dilecto Fratn Osci- Oicensi o/fl-
    v PafiirH, bastrensis, licet implorare
    spoliati, unanimiter tano Episcopo, salutem et Apostolicam benedictio- ciinil initrdl-

    cceperunt, ut decorporeB. Valerii Episcopi Cajsar- nem. Extulisti, Frater, in coalum os tuum, cum "'
    augustani (quod Corpus in Eoclesia Rotensi habeba- Sedis Aposlolicas statuta contemnens, Barbastren-
    tur, et ibi sepultuin esset) partera aliquam t eis tri- sem populum, ne suo Episcopo justa persolveret,
    bueret, et Sedi propria? restitueret. Quoruiu vir instruxisti. Hoc prolecto est Episcopaha prsedari,
    venerabilispetitionemjustam videns, lacrvmiset ora- Romaua privilegia conculcare. Ad ha?c Barbastren-
    eorum viclus cum rem honestam peterent,
    tioiiibus ; sis Episcopi doinum invadens, qua? illic habentur
    preces eorum exaudivit et voluntati eorumacquie- ; detraxisti, et ab Ecclesiae villula prsedam armata
    vit, et brachium B. Valerii Episcopi Csssarau- manu dtebus solennibus abegisti super his ab eo- :

    gustani se dare spopondit. Quamobrem mittuutur liein Bpiscopo monitus propria reddere contempsi-
    de Fratnbus honestissimi viri, qui tantas Reliquias sti,insuper adversus eum Regis anitnum coiumo-
    reverenter tractnreut, et ad Sedem suam pristinam vere tentasti, et excommunicatum ab eo militem
    feliciter reportarent. Quibus acceptis, voti conipotes, in consortiura suscepisti. Prscipimus ergo tttinfra
    nec 8UO desiderio defraudati, ciiin gaudio reineariiiit, uieiiscs duos, postquam priesentes litteras accepe-
    Patroni 811 Valerii Bruchiiim deferentes.
    i ris, supradicto Episcopo satisfacias. et in posterum

    11 Cinn ergo appropinquarent ad urbem Cajsar- ab hac omnino pr&esumptione desistas alioqui nos :

    jaorf teitlue
    excipiiur, mc
    augiistanam, facto prieconio, Episcopus et Olerioi,
    viri etmulieres, ssnes, juvenes, etpneri, qunsitune
    te
    . r
    tistaoias,
    ..,..
    ab Episcopali
    mterdicimus.
    et Sacerdotali orticio,
    „
    tjuam nthtl
    , -
    donec sa-
    tttrtsque litterts
    .
    '"-'
    „„„,,,
    i

    sine imiacido.
    ab exilio redeunti Pontiflci Vakrio obviam exierunt profectum iunc >u. c.i segueiUibus disces : quod vero fecent
    omnesquoqueunanimiterconcordantes, et Altissimo Raijmundus perrexerit titulo Barbastrensis cmseri
    Junii T. r 15' alt
    ,

    114 DE S. RAYMUNDO EPISC. BARBASTR. ET ROT.


    A ab altis, titptet e.r hoc memoria dedicati altaris S.
    Jntiiinis in oppido Atqvenarii, Anno incarnationis
    PARS II
    Dnmini mcxiu. Raymundus, Barbastransis Episco-
    ]>us, septimo Idus Septembris consecravit hoc al- Obitus Sancti et miracula post mortem.
    tare, et posuit in eo Reliquias Sanctorum Marty-
    rum Irenes ct socioruni ejus: or riirsnm cirea nltimos Jnterea Rex Aragonum Ildefnnsns armipotens, bel-
    vitie annos, Anno Incarnationis Domiui Mcxxm.sex- licosustriuniphator, magnanimus, proposuit cura
    to Idns Novembris, Raymundus Barbastrensis Epi- ingenti Christicolarum exercitu Iberiam penetrare,
    so>pus, consecravit hujus sancti monasterii Alaonis Agarenos, alienigenas atque intideles potenter ex-
    ecciesiaiu, in lionorem Sanctaj Dei genitricis Maria;, pugnare. Cui pra-fatuin Dei Pra'sulcin a secum
    a
    recondens ejusdem sacratissimaa Virginis
    in altari voluit babere comitem, ut se atque exercitum sunm Itc>ifm comt-

    Reliquias Apostolorum Simonis et Judae, et S. Cor- roboraret diutins hortando.ac juvaret frequenter tatus ittl llla-
    lacen txpedl-
    nelii Papae et Martyris. Ipse tamen Sanctus malv.it orando. Ea propter beatus antistes, Ecclesia sua
    ttonem.
    litigioso el vacuo lifufo abstinere, signando, Raymun- diligentissiine disposita, profectus estcum belligero

    dus Episcopus in Rota ut est apud Aynzam pro an, Rege. ejusqueexpeditione, usque ad iiltimain Hispa-
    11)5 rcl. nt tst apud Tnmaijum in JSotts, pro an.
    ,• niee Provinciam quie nuncupatur Malacha, per /'

    1121, signum Raymuudi Hotensis Epicopi.


    *
    multa videlicet praslia atquepericula. Qno initinere
    b Non poluit Stephanum, utpote nequaquam snbdi- innuineri de exercitu corruere partim faine, par-
    tnm sibi, excommunicare Raymundus sed ipso facto, ; tim algore, partiin itineris difficultate, variisque
    utpote ni torio, excommunicationem tncurra.se, polam mortis accidentibus ex aeris insolentia sive intem-
    protestari aliisque denuntiare ; non ut Jn<ic.r, sed nt perie quibus vir Dei eo quo p>>icrai subveniebat
    :

    actor. Complices autem Barbastrenses, si tjitos habuit modo, esurient.es alendo, algentes induendo, fatiga
    Stephanus, c>, excommunicondi jus lutbebat, verus tos vehendo, a;grotis consulendo praeliantibus, ;

    T, ipsorum Episcopus Raymundus. ne pro Christo formidarent mori, persuadend i :

    c Altos ipse mnn. (i solum ticfinit vi\ octo annos : erat namque plcnus caritate, et abundabant in eo kii tatem

    ubi vix usurpatur pro fere, et unde verba lnc pnsita viscera compassionis et misericordiae. Ubi vero Ma <,i,i' trga

    audaces miseto».
    sumpta esse, apparet conferenti. lachara pervenere, concurrerunt pcrfidi ct
    c\ Ripacurtia vel Ripacureia vulgo Ripagorsa Moabitaj, cuin innumera praeliatorum multitudine :

    prxcitata dedicatio anni 1105 facta scrtbitur sed Christo triumpliante pcr suos niinimr praeva-
    regnante glorioso Alphonso, filio Regis Sancii in luere c. Tunc pradibatus Pontifex Christicolis la-
    loan 16 33
    Osca et Pampilona et Subrarbi et Ripacorcia) Ri- lia persuadebat Potens est Uominus superare et
    :
    .M.tllh in. n
    pacurtia inquam est pars Orienlalior Aragonix, flu- in paucis et in enim snis ilixit
    multitudine : ipse :

    vio Noguera terminala, ad Occasum rci<> /><it<<>us flu- nolite timere, sed potius confidite, ego vici mun-
    vmiii Esseram, quo simul et (Jinca, in quem infra dum. Et iteruin Nolite timere eos, qui occidunt
    :

    Barbaslrum decurrit, distinguitur ah


    Episcopatu Os- corpus, aniinam autem non possunt occidere. Dura
    censi , etiam Barbaslrensem complexo, quamvis lnc autem exercitus pugnabat, llle ad instar Moysi
    nunc proprium Episcopnm habeat. Deo vacabat, et seorsiin orabat : talibus eniin ar-
    e Colitnr S. Valerius Caesar-augustanus Episco- mis noverat dimicare, quaj possunt ccelos pene-
    pus 28 Januarii, Translationis vero festum inscri- trare .

    bitur Kalendariis nl> antiquo, 20 Octobtis, Vale qiuv 13 Ad ultiinura, vir Theologus et Deicola, cum
    viiilia ilc ea Boilandus tn dtclo Januario, Tamayusin ceteris a Malacha, sed tainen segrotus reraeavit,
    Octobri. et usque ad urbem Oscam ;> grotando pervenil :

    i Fortasse legendum ab expeditione, sed qux ista d ibique jam deficiens segritudine, qualiter se ha-
    Cotendal Tamayus, aquam sibi hserere beret suis in Christo filns Rotensibus Canonicis inde .rgrotat
    confessus, in
    tt\n.
    margine notat, sic m iriymali legi. Hispaniporro celeriter renuntiavit. Quo audito , de paterna sum-
    divinent, >ims locus illesit, vel quomodo nomen scri- mopere aegritudine lacryiuanles, a>! i iscain illico
    bendum legendumgue. properant, ubi euin <egrotare ngiioverant. Quibus
    g Elcnim on. 1118 de Mourts recepla Ctesar- assistentibus et lacrymantibus ccepit eos dulciter
    C augusta fuit, et iiidem ecclesia Metropolisque ordi- affari, paterne consolari, ab infirmis et transitoriis
    nala, translato illttc Barcinone S. Oldegario, cnjus dehortari, ad summa et arterna, quse jam proehba-
    a l>i tllustrarimiis Q Marlii, bat. exbortari e, sic dicens :
    (juo accersitos
    h Sicetiam Alfonsum II. an. 1187 proftlentur se Fratres virtutum, virtutis ainate decorem, uti dccumben-
    admittere iidem Canonici, in omnibus orationibus Inter vos virtus regnct amicitise : tetn <"'io»i-

    jcjuniis, vigiliis ac beneficiis spiritualibus, cos Htttcmes


    atque Cassus amor, sincera fides, prudentia sana,
    temporalibus qua in Ecclesia ipsorum, et ejusdem H;uc sint inter vos, sanctaque relligio.
    membris quotidie fiunt, in Canonicum, Fratrem , Ut sitis templnm Cbristi, retinete vigorem
    atque participem omnium praedictorum bonorum Justitise : non vos frangat aiuor fragilis,
    ,
    tainquam unum de Fratribus suis. Ambitio rerum alliciens carnisque voluptas.
    i Hac raiinne pastea ettam unno 1170, inlervemente In thalamo fidei semper habete Deum .

    auclorilale prxdicti Ali>lmnsi II, impetraverunt a Numquain vos, Fratres, daninanda pecunia dam-
    Ro-
    tensibns cjnsdem Sancli Caput, 28 Decembris, cujus [net :

    tniuen causa utm fiul institutum festum particulare : Nullaque vos, Fratres deprimat ambitio.
    sedplacmt Brachii et Capitu translationem communi 14 Este mei memores, Fratres precibusque ;

    feslo celebrare 20 Octobris. juvate,


    I

    1, Varia e.r anliquis Leclionibits Ne nostrum a satliana praepediatur


    miraeula habtiit iter.
    Carilius a ex ejus Hispanico Bollandus Latinc red-
    . Scriptune sanctaj, Fratres, retinete vigorcm, hortaturad
    dtt. maluisset nancisci originalem textum, Et libros Canonuin, justitiamque Patriiin
    una cum :
    studium rn-
    ipsomet Breviario Cxsar-Auguslano : Et super omne quod
    quod ailhuc per- est, Fratres, retinete pu-
    gtmus oplare etiam nos.
    [dorem :

    Ille pudor turris, et quasi raurus erit.


    Fratres, pro justitia, vos nulla procella
    Destituat patiens ille, beatus erit.
    :

    Qui pro justitia certant, sua praemia Christus,


    A
    : ! ,, ;

    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 115


    A A dextris
    Patris praeparat omnipotens. Infirmi sanantur languentia rnembra ibi,
    D
    In Sacramcntis, Fratres, in pace colenda
    Ex ope
    sana quoque redeunt.
    ccelesti
    Sit studium vohis haec bona relligio.:
    Qui Pastor fuitin terrn, Pastor snuer astra
    Este quid.-in inemores legis vos esse
    magistros : Etficitur, Pastor ordinat hunc Dominus.
    Ad cuelos estis inclita Srala Jacob. In terris vivens, pascebat eos, super astra
    Orat Oves mihi commissas Rex suscipe
    :
    Pa- Regnans ipse regit, atque tuetur eos.
    [stor. 17 Sedit autem in Episcopatu h annis xxi men-
    Nelupns insidians irruat et laniet,
    sibus viu diebus viginti.
    ° _ . .,

    Serva, ne pereant per devia qmeque , . . Ttmpus Sedls.


    Jagando : Ail cujus venerabile sepulcrum innumera confluit
    Has tibi commendo, suscipe Pater eas. multitudo popnlnrum gaudens et srupescens , re-
    Suscipe me, Pastor R,x, ne me trade inimicis;
    ; centium novitate signorum. Christo namque , ubi
    Non in me valoat luciferi legio. militavit operante per ipsum, Beati Raymumli no-
    Surama Pater rerum, si quem ratione ligavi mine invocato, ffigroti curantur, daemoniaci liberan-
    '
    Immenta, solve parce tuo populo tur, caeci illuminantur
    ;
    f. , muti loquuntur . carceres
    13 Tunc Sacramentum vitaj, Calicem quoque aperinntur, cornpediti solvuntur , contracti erigun-
    [Christi tur. De quibus ea, quaa certissime novimus corn-
    ,,
    «.<* IWw
    , ,

    Sumit ; et exullat spiritus


    Domino, in pendiose ac veraciter elucidabimus.
    Aiino incarmtionis Doraini mcxxvi ,£ra mclxiv. 18 Post felicis igitur memoriae Raymundi sepul-
    Fratres adstantes de tanti morte Patroni turam modico transacto t-nnpore, qiiaidam mulier f' 6 "*'"
    Moerent o quantus de Patre moeror eis
    ; ! m Rotensi vico, ubi vir Uei requiescit filiffi suae ,
    sauuntur,
    Pater, o Patriie solamen, gloria nostra, summopere condolebat, quae diu incurabiliter febri-
    Cur dimittis oves, quas lupus insidians citaverat : cui mater talia ait : mi dilecta filia ,
    Dilaniare cupit, quas in virtutis habenis reminiscor sanctissimae vitae illius beatissimi viri E
    Fraenabat sacrae Relligionis amor. Raymundi, Barbastrensis nuper Episcopi qui licet :
    B Quid faciet Clerus, quem tu nutrire solebas? videatur temporaliter obiisse tamen firmissime ,

    To.jue cadente cadit, teque ruente ruit. credo, illum ad meliorem et perennem vitam ubi .

    Conveniunt populi; venit astas omnis et ordo, cum Christo regnat, emigrasse. In hujus itaque
    Plangunt in sacri Praesulis exequiis. meritis, filia, sperans. si nomen ejus confidenter
    lux Pontificum, decus omnis relligionia ! invocaveris. diutinis febribus indubitanter curabe-
    lux Ecclesiae justitieeque potens ! ris. Cujus secundura maternum consilium invocato
    Vene justitia, verre pietatis amator. noraine, febres cura superfluis humoribus illico evo-
    dulces epulas pauperibus tribuens ! muit prorsusque curata, ut debttas gratias Deo
    :
    ,

    In raembris satians Christum, nexosque Catenis ejusque servo rependeret comite matrc cum lumi- ,

    Captivos rediraens. miseras animas nis oblatione, ad ipsius sarcophagum gratulanter


    Coelesti verbo satians, satanae quoque tollens ! perrexit. Similiter et altera i mulier sacri Praesulis
    I) Paradisiaca sede locans animas ! invocans auxilium siraili eventu morbnm evasit fe-
    extirpator heresnm, fideique columna ! brium, gratiasque actura, ejus venit ad tumulum.
    templum Christi, mansio grata Dei I Accidit etiam quaraplurinns in eadem dicecesi febri-
    studiose nirais librorum rellisionis, citare, qui continuo curabantur, Sancti Pontificis
    In Canonnm libris o studiose nimis ! invocato nomine, atque ad ejus confluebant mauseo-
    Pauperibus tua larga manus, tua larga voluntas ; lum. cum gratiarum multiplici actione.
    Paupertatis quis relevator erit ? 19 Contigit etiam aliud miraculum raemorabile
    C
    Quis Sancta; fidei, quis pacis Uabebit amorem ? in quodam oppido Castellas. Ibi namque duo Chris- vi „ cl 'i],

    Post te cuncta ruunt, teque cadente cadunt. ticola; milites, compediti et catenati diu in captioue solnatur
    tt ple mortut Pater exemplum praetendens spirituale, fuerant, nullucniue evadendi aditum reperire pote-
    O Pater, o populi pons, via, scala tui rant : qui sacri Praesulis Raymundi contidenter in-
    16 Mox corpus ejus, pontificaliter indutura, in vocato nomine, illico expediti ergastulum evaserunt
    theca lignea reponitur, ad Rotensemecclesiamtrans- compedesque et catenas ad ejus sepulcrum , cum
    fertur, ibique una cum lainentante clero, ec populo imniensis gratiarum actionibus, attulerunt k. Deinde /;

    corpui >id honoriflce deducitur. quaedam mulier, qua? diu lumine privata fuerat ad F .

    Infirmi veniunt, sanantur de medicina , ejus tumulum pernocturaet oratura remeavit. Qu;e

    transluium Q USB venit e coelo. Pontifices feretrum regressa, sacri Pra?sulis noraen iterum invocans ,
    Tangunt, poscentes sumrai Regis medicinam visum subito recepit : moxque ante ipsum givitias

    Illius raeritis qui jacet in feretro. redditura, magna cura exaltatione redivit. Postea
    Vel vestes tangnnt, qnibus illud amabile corpus quEedam femina, qua; loquela penitus carebat ad .

    Iinluitur. Venit de fidei thalamo, beati viri sepulcrum forte venerat ubi ctira stando ;

    Prasulis illius votis, cceli medicina , assisteret, per sacri Antistitis meritum loquendi
    Sanans segrotos; et medicante Deo adepta est officium. Tot igitur elarescentibus mira-
    Venit, et estcertum cunctis.quod eam medicinam culis. homo qiiidam cuin tilio a nativitate muto ad ,

    Incola cealestis deregione bonis beati Raymundi properavit sepulcrum ; ejus humil-
    Accipit: et. novit fidei vim. vim meritorum ;
    lime implorans suffragium. Ubi Patre assistente
    Et medicina datur vi fidei et meriti cum filio, ac pie orante pro ipso, mox integ
    Em certum quod prabet eam Christus medi- loquendi coufertur puero, sanctissimi Raymuudi in-

    cinam. terventu et auxilio (.

    Illius tilulos et fidei et meriti

    Ordinat in cceli reguo ; meritisque beataa ANNOTATA D. P.


    Vitae ditat eum, clarificans populo :
    .
    <
    ' , itur,
    g quod is luit ille fidelis
    Glorificat, monstrat, a Adilit Interpolator, licet spoliatum, sanctitate
    Et quod servierit promptus ad orane bonum ,
    praeditum.
    Quod beneservivit Domino, coiumissa talenta Est Malaca regni Granatensis porttts
    ti
    ultra quod ,

    Quod bene multiplicans reddiderit Domino. regnum solum tunc supererat regnum Rispalensa,
    Sancto Pontifici tumulum faciunt, sepelitur : usQue ad fauces Qaditani freti Oeceanumque procur~
    Ail tumulum veniunt, vota, preces faciunt. reiia ; t[uo respeclu ipsum censetur uttima Hispanica-
    ri.in
    ; ,:
    .;

    116 DE S. RAYMUNDO EPISC. RARBASTR. ET ROT.


    A rtww provinciaruni ; utritiuqiic autem rcgnwn tunc fcre tis exigentibus, Deoque minime permittente, ut sa- D
    orcldttvr a
    ailltuc loluni Saraccnorum cral. crilegus in Cathedrnsnnrti Prasulis sederet ; evenit
    tnhoniliu.i,
    ut in itinere, nntequam Iiomam aceessisset, mise-
    c Mtrum est ie liac e.rpeJdione, nibH prorsus spttd
    rabiliter a latronibus intei fectus fuerit ; et socii re-
    antiqum Ugi.
    (1 InlerpiilaniCHtiini mernm esi, quod in MS. Bal- diermt sine eo, ut in scripturis authenticis probatur
    buslrensi Oscam Sanclum pcrventssc, cum
    adilitur, et constat. Sed qtiia memoriaSanotoriimiii a'teruum

    littens Regis lldefonsi missis Stephano Episcopo ,


    permanet, voluit Deus ut memoria S. Raymundi
    cnrpus
    ut Sedem Balbnstrensem et dioeeesim , Episcopi Barbastrensis et Rotensis, post mortem et Kttiimundi
    Oscensi,
    Ravmundo, Ijuatn manu armata de ipsa spotiave- sepuKuratn cjtis, ipsa in sancta eeelesis Rotensi mlraculis
    cl uesccns,
    rat, restuueret ethVaciter. Sed cum jnm
    sanctus ubi corpusejus sepultum est, miraculis prodestibua

    Prrcsul, a-grituiline oppressus et. deficiens. dictam manifestaretur et magnifiearetur a Deo, cum novi-

    civitatem Osca? aceessit : qualiter se haberet etc. tate et multitudine irecentium miracnlorum. Nam

    Ycrnm non nist mortuo non solitm Sancto, scd eluiiit innumerabilis multitudo Christianorum , tamquam
    ipso Sttpltaita, "I tst sut $mum 1133, paiutuit Re- certo meiiiio et infaillibili mcdicina', ejus sapultunB

    gcm /TOIa Suiicta injiine ; el pceiitlctitia it!n, quamvts ailluere ccoperunt.


    il Cujus rei causa Gaufridus tertius a sancto
    publica, ittc/ficax fuit ad lioc ut Oscenscs Eptscopt tle-
    ,

    sincrciH Barbastrmn sibi tcncrc. viro Episcopo Balbastreusis et Rothetisis, postquam a Gaufrldo
    Ep, elevatur
    e Intcrpolator, cmissis vas:bus sic progreditvr : Ita multa lipsana Sanctorum in quadani ecclesia , intra
    hortos civitatis Rotensis extra muros sita ibidem
    eos exhortabatur, et similia per versus proferebat, ,

    sepulta et ab Agarcnis occultata. in honoratiorem


    hic non descriptos. Mos fuil, islius xvi Bwgrapitis
    Sancioruiii t'i<as inspergerc versibus lioc locuin su» Ecclesia' transtulerit, et Confratriam
    fnquem, :

    si Intcrpoliitor scivUset, uoa eaistmasset per versus sub nomine S. Eulogii, cujus se cum Sanctio Epi-
    locuiiiin Sauciiim. Td vern ctiam miiius cotjilasse de- scopo Pampilona;, et cum Sanctio Naxar.v. ei oum
    bebnt tuJcns sequcntta etiam pcr siinilcs vcrsus Odonse Oscas Confratrem fecit, instituerit aiiiiiinm-
    d Itabcri ;

    descnpla. que adjecerit ad elevamlum saerum Corpus b. Ray-


    i Hwcqiioqiic prosaicesicnarrnutur ab Iiticrpolatore: mundi decessoris quem jam summus ecelesiaj Pon-;

    Cjuibus finitis vir beatus atque sanctissimus, hu- tifex Oanunizayarat : ita, assistentibua prsaldbatis

    n> isa vitffl fiue sibi accedente, oscuh data pace ,


    Episcopis, Canonicis, Proceribus et populis univer-
    pignora
    i. 1H3
    facta Confessione sumpto Corpore Dommico , ac
    ,
    sis circumjacentibus sacra thecam intra
    De.C

    nostri Redemptoris adorata Cruc9 illico imposita ;


    marmoream, xvi Kalend. Decembris anno Domini
    benedictione super seipsuni, et signaculo Crucis im- aram majorera Rotensis Eccle-
    mcxliii includens, in

    presso; a suis Canonieis, vt mos; est, consecrato si;e transtulit ubt Deus ejus intercessiono multa
    :

    liquore perungitur et ad ultimum in cinere et ci-


    ; , miracula patrat de quibus non orania, sed eaqua:
    :

    licio ponitur beatissimum sancti Prajsulis corpus ,


    magis necessaria et veridica, brevi serie scribere

    donec spiritus ejus in Cbristo felix elabitur, xi Ka- decrevi. Et conseqncut, r srjauniur oniitia supci u, $ i ,
    -

    lendas Julii et ab Angelis suscipitur, in coelum de-


    ; ata, qntr aitte truiisliilinncm fucta credtmits, ncc intiim

    fertur, iu numero sanctorum Episcoporum et Coa- ampltiis addit auct^r lnc : ut cu credibilc sit quud plura
    fessorum collocatur, et ita beatissiinus Rayinundus, scrtpla repcrerU ad sua iisijiic tentpora, id est usquc att

    Episcopus Barbastrensis simul et Rotensis duplici fiiiem seculi pra'cedentis.

    eorona, quara meruii, coronuiur, ac feliciter sem- 22 Porro quml Ucijios Ittleras atlinel, per quas
    piterna vita decoratur. Porro qttod eilicium el ciucicm fuerit Rayinundus In scdem Barbastrensem rcstiiui
    attinet noti est luc moriendi modus ab ustt illins tempo- jussus jam sttpra annotan nulias rcvera i/ti datas
    :

    ris alicnus tmo vatde usitatus, el tnter Mouachos quxt- fuissc : ct S. Oldegartus super tsta scrtltcni, Iinntccii-

    hs Raymundus fuerat, etiam pr.vscriptus ; nescio an lioll, longe serius cas dalas itnltcat, cunt sic scribtt succcssorl

    intcr Rcgularesquoque Caiwtiicos, sed tales tunc fuisse Tandem Raymundo Episcopo defuncto , et
    pro Petro mandat
    liiilbastri
    Molenscs xqre credulerim, utt jam dnt. Oscensi Stepbano mterfecto, ipse Rex ut audivit ,
    rcstttuttonem
    g Subtnlcllige servus, de quo Maltli. 24, 48, Fi- quod niulta Deus pej eunidem Rotensem Episcopum
    delis servus et prudens. Rayuiuiidum operaretur iniracula convocatis Epi- ;

    C h Addit Inlerpolalor , BalbastrensL simul et Ro- scopis et religiosis viris, eonfessus est malum quod
    tensi. egerat ; et ait coram omnibus : Ego pro peccato raeo
    i Idem apud Tamaijitm. addtem Translutionis, pln- illum viium religiosum, sine rationeetjuilicio.ex.puli
    rtbus hoc exlendtt ocrbis; non rebus, tmi quod Civis de Sede sua Barbastrensi : nuncautem Deijudicium
    Rotensis mulier ipsa dicaluv. timens, Petro Rotensi Episcopo, secundum patris
    k Addit tdem, quao usque in hodiernum dieoi ma- et fratris mei bome memoriaj Regum instituta , et
    nent, ad testimonium veritatis et argumentum Apostolicae sedis Privilegia, ipei et successoribus
    fidsi, ejus auctoritate Regia eontirmo.
    1 Simihter additPLura et multa alia mLra-
    tclem, 23 Causa autcm Stepltani stc processit ttt dncent ,

    cula facta sunt, et husque in hodiernuna diem fiuut UUercc Calixti II, dalse postqaam non solumPasclialis
    praestante D. N. J. C. II anno mcxviu, sedeliam, Gelusius IT anno scqitcntt i/itnd vivcnte
    udhuc Sancto
    obiissent ab isto illorum successore, vivente cltamnum
    fntstra cona-
    Rayroundo, hoc lenorc. Cabxtus etc. Tu ipse,, Frater, tas Catkxtusl,
    APPENDIX nosti, quia ex longo tempore te diligimus et dili- ,

    De Translalione el Vita recentiori: deque gere volumus sed faraa illa Fratres tuos vehemen-
    ;

    Slephano Oscensu ter turbat, quod Barbastrensem Episcopum sine ,

    judicio et ratione, a sede sua. horribiliter projecisti


    fer mortem dicti S. Raymundi, inquit Didacus de et a prajdecessore nostro, Paschali Papa bome me-
    liortuo Sancto A y" M > htterse Regiai non habuerunt effectum ne- ; morias rogatus, etiam, interdictus , ab eadem etiam
    Jtomampro- que dictus Stephanus, sacrilegus et invasor et ex- violentia. non desistis. Rogamus itaque Fratermta-
    ftctus communicatus, operatus est salutem animae suse
    2,tepltanui
    tem tuam et prsecipimus , ut eumdem Fratrem ple-
    atque restitutionem sed crimina prsedietja afferens,
    ; narie in Sedis
    suse cathedram, restituas. Perrexit
    iter Romam arripujt ut mortuo, Raymundo, con-
    ; nihitominus Slephanus possidere sctlem accupatam , et
    firraationem. sacrilegi spolii, et Cathedrae ejusdem ilasuam aausam eqtt, reqio prmsertim favore fultus, ttl
    investituram susciperet. Sed, suis meritis et pecca- ipsam Itomatue Ctirtu: lantum non probaril , elsaltem
    sub
    DIE VIGESIMA PRIMA JUNII. 117
    A sub pollicitationis satisfactione prxstandx
    absolvi me- Regis frater, ejusdemque anno mcxxxiii defuncti suc-
    tinn sohtm nt- D
    ruerit. Hanc enim absotutionem Pampelonensi
    hltobtinuvTat, Episcopo cessor, ex S. Ponlii Tormeriarum monasterio assump- '>e ' r0 *'« «-
    committens Calixtus xvm metuibus prius mwtuus tum titulnm yessent Electi Barbastrensis atqup Ro- * t,tutc s " f/,a '
    ...
    ,

    quam Rayinundus, ita ilti scnbn apnd Aijniam pag. t ,- i -J*


    tensis; utique nuuinu inanem, sed tpstua Monachutu
    .
    '
    tur frater /fe-

    IJIS
    319, ubi et prssmissa legere est. In Oscitanum Epi-
    _

    nequaquam diuturniorem. Post hunc succedens Gaufri-


    scopura excomraunicationis sententiam dederainus
    , dus, de quo supra, denuo litnjare. coactu-s est : ejus au-
    pro eo quod venerabilem Fratrein nostrum Ray- tem mccessor
    srd c/iam Ste- Guilielfiius Rotensi Episcopatui pro
    pftanum ab- mUBdum Barbastrensem de sede propria, sine au- Barbastrensi junxit Ilerdensem de
    : illo tamenvide-
    solverat. dientiaetjudicio, expulit, et ad nos venire commo-
    tur cessavisse controversia.
    nitusconterapsit. Postea vero Aragonije Regis pre-
    25 Existimat porro Aynza, lunc quidem cessasse
    cibus in< linati eum absolvimus. controversiam ; sed resusatatam sub Innocentio III ;
    24 Colirto surcessit anno Mcxxtv Honorius II, et qui sedit ab auno mcxcviii ad mccxvi : idque tiquere
    Ifonorius fa- sedit usque ad xiv Februani anni mcxxx. Ad hunc putal ex ejus Brevi, quod inseritnr Decreto lib. 1 lit,
    men 1 recusa
    illum con-
    mortuo Raymundo nccessit Stejihnnus prrdictus, con- 4Idein integrum restitutione, atque Episcopo et Ca-
    vil
    firmare : flrmationem passesstonis sux sperans defuncfo xvxulo pitulo Oscensi inscriptum sic incipit : Tum ex litteris
    obttnere; scd juod spe ilfa fraudatnsin Hispamamredie- Coelestini Papae Praedecessoris nostri, tura ex his
    rtt.cx Aniuilihus Aragomx cotligit Aijnza : ibi enim quse ipsorum temporibus gesta fuerint.
    gravem Iler-
    diri ait qnod infectis propfer qux Romam iveral ne-jo- inMleximus qusstionem, per sen-
    densis ecclesiffi
    tus, invenit duos successive electos a Roiensibus Cano- tentiam Eugenii Papae, super eccleshs quibusdam
    ndcis in jn.s tiiuluuiqne Barbastrensis ; primitm quidem prolatara, graviter se leesam quterentis, et olim et
    cognominem sibi Stephanura, qui consecratione necdum nunc etiam cnniuerentis. Sed quomodo mthi qnis
    suscepta, cnriam Romanam prius sibiadeundam puta- probabil ea jura, quibus, nonobslante definitiva Euge-
    verit, ipsam confirmationem fortassis inde cum su$ nn seiitentia, dectarut Pmitifex prrsentibus partibus
    coutroversiT dcfinitione relaturus : sed in via mutato tractan posse, causarestitutionis in integrum pro-
    :
    v
    prdposito renuntiayit Electioni : quapropter pro eo ete- itehisse ex capite Ecclextx Rotensis, ut essepotuerit de
    ctussit Petrus quo : similtter per se vel per delegalos Ba.rha.stro quxstio el non potins ex capite ipsmsmet
    ;

    causam prosequente m Curia, sub Innocentio II, Ecclesix Iterdensis, tanto quam Rotensis fuerit vetu-
    h cesse habuerit Oscensis iterttm Romse se sistere, sfions. quae sub Eugenio III restituta in integrum,
    fortassis exeomunicatus denuo, vcl certe excommmu- necesse habuerit alia qwedam jura contra Oscensem
    Innncentius II
    nicari metuens. Qualis Roma redierit nescio : hoc vindicare apud Pontificem ; et coram Eugenio ceciderit
    fn te tterum
    excommuni' scio ex ejns funrsta morte quod si absolvit eum ho- causa quapiam alia, qnam revideri ab Innocentio pe-
    cavlt an, mo; non absolvit saltem a pcena tcmporali Deus, tierit et impetrarit? Teneamus initur, donec amplius
    1130. quam ei inflictam Annales dicnut, teste Aijiku an- probetur. contentionem de Barbastro citius quievisse :

    no mcxxx. Tum demum subiit Regem pomitentta nec ultra annnm mcxlix fuisse protractam : et sicut
    factse Raymundo injurix, cujus, per restitutionem Rotensis Domus seu monasterium remansit ecclesise
    Petro faciendam exptanda*. non in cfficacem voluMntem Herdensi, ita Barbastrum remansisse Os",ensi.
    fuisse exeo colliyitur, quod Ranimirus, ipsius Alfonsi

    B. ALOYSIUS GOXZAGA
    SOCIETATIS JESU ROMJE.

    Sed qvia Acta ejus colligenda ilhtslranda suseeperat


    Lvcuiii hic haberi debebat. el

    Conradus Janningus, medio in opere Romam evocatus ad commvmem causam, pro


    Dci SanclQrumque honore suslincndam curam Apostolica Sede, dignata ejus cnyni-

    liuiiciii smeipere ; non iia ciio inde puiuit expediri ut inehoata absolveret prius quam hic

    dies ad privluin deposceretur. Cogimur igxlur rcm lotam transmittere ad fincm ftujus Tomi,
    ubi umniu rcjicrienlur, in allcra si qtiu fial editione, hucrelraltcmla.

    DIE
    .

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII


    SANCTI QUI X KALENDAS JULII COLUNTUR.
    anctus Julianus Martyr, Arimini in Italia. S. Eusebius, Episcopus Samosatenus in Syria.
    '

    S. Gamealis S. Blasius. Episcopus Veronensis in Italia.


    ,^^ sive Samlalicus S. Exuperantius, Episcopus Comensis, in ltalia.
    k. /S Juliantis Martyres Anlio- S. Nicetas seu Niccas, Episcopus Romatianas Ec-
    S. Graptus, olna' in Syria. clcsia;.
    Sancti dcccclxxix S. Nicelas seu Niceas, Episcopus Aquilejse in
    itUt DCCCCXVI. ltalia.
    S. RuOnus, sive Rufus, Martyr Alexandria. S. Aarun Monacbus, in littore Areinorico.
    S. Pompejanus, S. Consortia Virgo Cluniaci in Gallia.
    S. Galnction, /Martyres Conslauiinopoli ho- S. Aprincia Virgo, Metis in Monastcrio S. Cle-
    S. Juhana, (
    norati. menlis.
    S. Saturntnus, '
    S. Siciliiis Virgo in Coenomannensi Galliae Dioe-
    S Albanus Protoinartyr, .Verolamii et vi- ccsi
    S. Atnphtbalus Diaconus, cinis locis in S. Rotrudis Virgo, in Monasleriis Gandavensi ct
    J

    Saucti circiter bis mille, Britannia. Bertiniano apiul Belgas.


    S. Albinus Martyr, Roina Coloniam delatus. S. Eberhardus, Archiepiscopus Salisburgcnsis in
    Martyres crucilixi in monte Ararath. Gennania.
    Martyres Samaritani in Palaestina sub Cosroe. B. Christina Stumbolensis, Virgo, in Dioecesi
    S. Paulinus, Episcopus iNote in Campania llalise
    Prov.

    PILETERMISSI ET 1N ALIOS DIES REJECTI


    Opera et studio R.P. Godefridi Henschenii pine memoriee, nisi aliud indicent litterte, additae

    iiinctus Julianus Levita etMartyr/irn/iritim hoc S. Domitianns. Confessor Crispinii, a multis recen-
    dt* Offidum et Missam, citm insigni

    s
    Pr.rfa- tioribus Iwc die relatns, communem cnm Sancta sito
    tione, Itabet in antiquis Breviario et Missali Mdgistro Adelino Iraclationem apud nos habel xv
    rilus Ambroriani : et tn illo rlare dicitur Junii.
    Maritus S. Ra-ilissae : utriusque vero Acla extuni- S. Deodatus Episcopus, coliiur in Monasterio Lali-
    nata habentur in Responsione ad exkibitionem erro- niaceusi prope Parisios, ob Reltquias eoolim iliiaius
    rummiliiperperam atliibutorum Art. xv§. 28?ua. cum Reliquiis aliornm Sanctorum, commnne Trans-
    liacumque, legi possunt xi Januurii. lutiouis frstum habentium [nii inter PrxtermisJos
    S. Joannes Episcopus Neapolitanus, quem B. Pau- dixin.us) u Junii. Nescimus an
    sil,dequo, ut is
    linusad cuelestia regna vocavit, inscribitur lioc die Episcopo Nirciitensi ac poslea Abbate Vallis Gali-
    Romnno Marlyrologio, post primam hiiiii 1584 edi- Ixx in Vosaqo, egimus xix Junii.
    lionem rursum aucto. Miratur id in Natis Baronius S. Terentius Martyr Episcopus Iconiij/memoran-
    quia eum cui nsio illa oblala esl, constat obiitse, S. Marcus consobrinus Barnabse, {luiinvtiriis
    qnando eiiarn Neapoli colilur, i Aprilis. S. Jesus appellatus Justus
    ( JXJSS.
    S. Jacobiis Alpliani, Apostolu* in Perside memoratur S. Armatus Episcopus Lystrae, et Socii 1
    in antiqnis Mariyrologii ffieronymiani apographu in Gr.rcts Memeis, niati a nohis xxi Junii.
    et rarus MSS. nonnullisque excusis Fasiis. De eo SS. Julianaet Demetria Virgines. Martyres Rumae
    biie egimus i Maii. proferuntur a Gnlesimo ct ex hoc a Ferrario, tam-
    S Aplonms. S. Ausonii Lemovicensts Episcopi frater quam ab Arianis excruciatx. Ille in Nolis cilat
    et successor, iicitur iii Supplemenlo Saussaiji hodie
    MS. et nescio quem Arthimarnm Moiiachum. Sed
    cultum suum a majoribus oblinuisse: quod unde
    veremur, ne, ulaltbi ssepe ffaudolos. na hic Aua-
    conjirmem non haheo, et nomen a Lemovicensibus nos finxerit Galesinius ; ei alicubi invenerit pro
    Faslit pridem abest : quidquid antem de eo dtci pos- Bibiana scriptum Juliana ; sintque hmSanclr. soro-
    set. dtctum est, ubi ile fratre,
    xxu Maii. res, sub Aposlata JttUauo passae, de iiuurum poste-
    S. Attonis , Valhsumbrosae Abbatis et Episnopi riore Demetna eyimus xxi Jiuiii.
    Pistoriensis, Mmen insmbitur Kalendariis Missn- de Bibiana agemus u Deoembris,
    lium uc Breviariorum, superiort secitlo impresso-
    Marcus, i ut Episcopi referuntur in runis
    rum ad tisum Congregationts Vallumbrosanx et Justus, I Menteis MSS. in aliis uli et in ex-
    llispanico Martyrologio Tamatji; occasione saltcet Terentius, lcusis pridie xxiJunii.
    Tinnshlioms lioc die faclx an. 1337 : ntittc vero Arteinas, ;

    festum agitur, quando el Romano Martyrologio m- Albanus Martyr Namurci, in Martyrologio GaU
    scribitur, tam>iuum nulalidte, xxn Maji. licano Saussayi. Est is Moyuntinus, seu politts pro-
    lumaitijr
    ;

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 11!)


    iomarlyr Anglisr, cui Namurci dedicata ecclesia, studiose
    talttt eolliguntur , vel ignorarunt vel
    nunc cathedralie. De Amjlieauo agimm lu,c ipiodie : contempserunl, cilul eliam Palsenyiurum Ub. ',

    de Mogunlino actum est xx j un ij. , I iiln de Berlholdo iicit, guod suo tempore muito-
    S. Ansoli Monachi meminit Kaleniarium Benedicli- ruui aniinas pro Chnsto passorum Fratrum iu
    num Dorganii : nescimus quii sit. Ferrariu* in diversis Terra; sancta locis seu inuu.isteriis, eor-
    Generoh Catalogo uddil essi discipulum S. Maini porali intuitu in cielum deferri vidit. Eudem ex
    Abbalis ei inr s. Mavennus, quo egimusivu Junii.
    :
    Palseonydora scribii Wemerus Roltevinh ni Fasci
    S. Hermolaus Episcopus Toletanus apud Tamayum eulo temporum, et es utroque Cezana inAnnatibus;
    longa Acta Uabet, fundata in quadam uec Martyres nec Sanctos vocuie auiet anle
    interpolalime el Ajm-
    Passionis Saneti rum Decem millium (,/, quiius in~ Seiis juiicium
    stoticse , verum qui tanJum expres-
    />„ liue die) et in Pseudo-dexlrinis Chronkis ser/t niiiueettm
    . nobis iiec indicalur n Phiiippo, ttei tiulii
    gratis conficlus videlur, magis gratis
    et Hispanix hacteitus innotuit, Non possetis tamea videri nimius
    adscriptus eum illorum plerisque, eeedere votenti, quod Lovanii sub quadam pictura :u
    Rutina et Jovita, sanctae Virgines, proferuntur in tempto exposita legilur, Humarus tyrannus, .
    -

    scriptis aiiilionibus Carthnsue BruxelUnsis ad Gre- sumendas Barratas coegit Fratres, quos t

    veiimii. qui sestimant ahbi poni. At quo die igno- et Htinma reliquos dimiserant ex 7 millibu9 c e-
    nimns. Plures mriis diebus Rufinae accurrunl, sed nobiorum sed quam taiis numerus esl inciedibilit
    ;

    nullo cttm Jovita Virgine. pro uua Provineia, sec. vii ; amsiierantt multo
    S. Annianus Martyr, calitur apud Patres S. Geor- minoiem nunc numerum conventuum Ordinis loto
    gii in Paggiali Bononis, ob caput anno 1GG0 lieei orbe iiffusi ; sie isle numerus Fratrwn, pro

    Roma ex coeineteno S. OyriacaB eo delatum. uti sccttloxu. Societas nostra, m,u solum iu Europa,
    Masinus in Bononia perlustraia.
    latius exponit seietiamin Asia, Afriea at/ue Ameriea laborams,
    Theodosius, Patiiarcha Alexandrinus, xxxiu a Ja- mille iumtaxat, 711» dvmos ei CoUegia, qua resi-
    cobilis numeratus, lieet numquam receptus, ved exul denttas ei Missiones numerat, in ,<*,/«<> ,v,
    defunctus. Flic u Coptis et Habessinis ejusiem sectx Sacerdotes et Saceriotii experies ai octoieam eir-
    asseclis, ut Sanctus frttstra hodie colilui ; ii meriltt- ctier itiillia ; et credam tn tiitn Syria, Saracenis rt

    rus, si ,ju:i hsereseos et schismatis causa pertulit, Turcis circumsessa ,< fere insessa tota fuisse ad
    pro Christi fule 111 Catholica unione lulissel. ftde quadraginta millia Carmelilarum ' Faieor nl miht
    ptura tii nostro ie Patriarchis istis tractatu, ,J'lli,tle viieri. Minus exorbitavit (exorbitavit ta-
    Gregorius Episcopus Toletanus, extitisse inter Olgm- men) qui intra sextum et iecimum tertium sectdum
    pnim et Audenlittm. ei quidem Sanctus liaberi, eeiiinm quairaginta mariyrum millia sui Ordinis
    mortutts Itoe xxn Junii, anno ;j(jli. asseriliu: a Ta- numeravii Novembris tn Itb-llo Flandricacui it
    1.

    mayo Sala-.ar tu Marlyrologio Hispanico, eiiaits tulus (Jorolla florum Carmeli menstrue distribuen-
    dextri el Juliani libris nuper inventis. Deest nomen dorum.
    in Chronohgia Prsesulum Toletanorum apud Gur- S. Badulphus Episcopus et Confessor, iniicalur
    siam Loiasam auie Con, ilia Hispanka. Proittie Hatjwlotjo Gallo Franeix a
    Phihppa Labbe pri-
    ceriiora argumenta desideramus dt ejus existentia et iiitim edito cum Martyrohgio Romano, Gatlice anno

    een, i iiliiiue, 1G43 excuso, ieintom%i Nova bibliothecx ejus; in


    Heligaudus, Episcopus et Martyr, ordine nonus cttjtts Iniicememoratur, el S. Badulphus E|

    Ferdensium Antistes, a Danis pro Cbristo oo.ci- copus, el Francise locus quidain. Nos nihil aiiui
    sus, refertur Camerario ut Menologio Scolieo,
    a de eo assequi potuimus, et ad ulteriorem inquisitio-
    qui citat Crantzium Itb. Metropolis; sed eum non i nem aliis peoponimvs.
    accurale legit : quia is Martyrem successorem SS. Paulinus Archirion, et Onuphrius, Confessores
    ejus Erlulphum appellat ; de quo 2 Februarii Suterse in Sicilia ;. cum proprium nullum dtem ha-
    egimus, berent huc relati sunt a Cajetano ta Idxa propter

    S. liasilii, Hegumeni Monasterii Patelarise, memo- Paulinum Nolanum unde etiam eorumdem Ociava
    ria invenilur in tribits MSS. Synaxariis ; duobus ibiiem ai \\i\ descripta reperitur. Plura de
    Taurinensibus, Dticis Sul/audix ; el mio Parisiensi, eoium cullu non sttggeril ipse, neqtte nos int
    Julii Cardinalis Mazarmi. Qplamus ie persona et alibi.

    locoplura discere, ac prsecipue ie astate qua vixit Adam , Episcopus Cathanesiensis in Scotia , u(
    retemitr , iilin ue ejus sit tfmporis, quo hlltuill jilu- Beatus Martyr referlur ub Heelore Boetio, Buce-
    ritim orthodoxia merito dubia habetur. httn ei a Chalemoto inter Cistercienses, u.

    S. Ortrudis Virgo, Gisnas iu Picardia, profertura Obiit au. 1230 : et itimeit ntinl ie eo legitw in

    Saussayo in Supplemento, ut dislincta a Rotrude Breviario vetusto Aberdonensi, diligenter omnes Seo-
    Virgine, deposita in coenobio S. Bertini, relata lix Sanctojs coltigente : unie arbitramur cullum nul-
    iii ejus Martyrohgto. Ferum unameamdemqueesse, Ittm publicttm habuisse.
    iitfru ad Viititu S. Rotrudis ostendimjts. Theodoricus, Abbas seeundus Teteris Campi, Or-
    Lanibertus Abbas, cumobio Sithiu S. Bertini ul
    in dinis Gisterciensis in dicecesi Coloniensi, farai-
    Beatus inscriplus Marlyrahgio Menardi et a Me- liaris S. Bernardo, lioc die anno 1177 inoriuus,
    iitinltitii secutis Sammarthanis tn Gullia Christiana inter Pios a Qelenio in Fusits Ag
    ulu de comobio tllo agunt. Ptura ausus Saussayus relatus est ; omissus ab Henriquez, Chatemoto ei

    iu supplemento, Sancti tilulo eumdem honoral. Al alus.


    contra Arnoldus Rayssius, Auclario Molani adNa- Arnoldus, Conversus Villariensis in Brabantia, tx
    tales Sanctorum Belgii, nequidem nomen insaipsit. Molani Kaleniurio Sanclorum Betgii, Raissii, Au-
    Ftui familiaris li. Joanni Episcopo Morinorum, in ctario, atiisque passim cum tttuh Beati inscribilur,
    cujus Actis xvn Jtintitini s vpius ftt cju* mei 'i,', sed Faslis Monasticis. Nttllum inlerim apui sues cul-
    absque titulo Beali. tttnt lntbet, dignus alioqui. Quare de ee \ege f.

    SS. Quadraginta millia Martyrum sub S. Bertholdo rtttm Heisterbacem, ee quo pius affectus ejus erga
    referuntur ai Ituuc diem, m Acie bene oriinata Ordinem imiitiuit. Ossa lamen venerabititer habentur,
    Sanctorum ne Bealorvm Ordinis Carmelitici, per cum ossibus atiorum, similitercum singulari sancti-
    R. P. Pliilii'1'tun u visitatione cusa ue recusa ult- tatis opinione istic mortuorum.
    quoties. Is in MSS. Nobis alltgdl Kalendaria Andreas Bobii Faventinus, Ordinis Pradicatorum,
    Ordinis, sed quee ediloees Spectlli novi Carmelitici, laudatus ab exiiuia doctrina ac virtute qui a :

    Cardinalibus
    120 ACTA SANCTORUM.
    Cardinalibus destinatus in Walachiam, plurimos mortis cognoscere, eiqtte condignnm tilultim snncti-

    ab haeresi ad veram fidem convertit, ac tandem tatis mnrtyrtique derernere.


    ab mvreticis miluibus in odium iMei in partes Joannes, cognomine Silvicola seu Sauvage, Ordmis
    estsentns, asserit Joannes de Recitac, m Triumpho Minimorum, ob gratiam dicendi et varias virtu-
    Mara/rum tract. 5 cap. 6; ct ad hunc dietn irtdi- tes celebris, laudatur a Sanssayo in Marttjroiogio
    ralvr m anno sancto ejustiem ordinis. Gallicano, se-d totwn Piis tuUcribitur.
    Philippus, 5. Francisct sotms SS. Aristocleas Presb., Demetrianus Diac, Atlia-
    \clari vel mortui in
    Raphuel Nursinus, an. 1510 nasius Let-for, reiati in Stfnaxariis Parisiensi et
    Ordine Franciscano; I

    Didacns Peregrinus, anno (


    Taunnensi acMmvtis excusis ahbi xxnt Junii. ;

    r ab Aituro refernntur
    Franciscus Talavera 1 3V**2 | B. Lietbertus, Episcopus Cameracensis et Atreba-
    \ mnes, determinato
    Joannes de Maunenna Capuc. tensis iioc dte mortuus est. Epts f^itadafury.xv) Jnnii.
    hocad ejusarbitrium, 1

    Seraphinus Messatnv an. lGlfil SS. Zenun et Zenas Martyres hodie referuntur in
    \die, cum titulo Beati
    Altrudis tertiaria Romm 1284 Menmis, e.rcusts, in pluribus MSS. rftfl sequenti
    '
    aut Beatae, '" Mar-
    Juiia Mediolani a<l S. Ursulx xxm Junii.

    tyrologio ejus Franciseano, et posteriores duseetiam S. Iremei Episcopi Lugdunensis Inventio Reliqoia-
    inGyn&CBo: utn aimnde additur. Isabella Ludovici rum, Catanzan in Calabria, atsignatur a Ferra-
    Ord. Pr?edic. Averii an. 1542. De Jolia,wd abs- rario et Paulo Regio : de gua ad Vitam ejus
    que Beatse Utuio, agit ffraddingus ad annmn 1403 agetur xxvm Junii.
    nurn. 136 : muilo autem prolixius Jacobus Grasset- S. Kilianus cum sociis suis comignatur in MS.
    lus noster in Vita B. Ctttharhm Bononiensis, 9 Trevireusi S. Maximini. f/orum Atta danda crunt,
    Marlu a nobis, Latiiw data num. \G2 et seqq. ubi viii Julii.

    et de revelationibus ab hae iili factis per annos 30, S. Jacobus Apostolus, frater Joannis, qui Herodis
    qnasipsa propitu muuu tribtts librts descripsit quo- : jussu decollatus est, mdicatur in MS. Usuardo
    rum antogruphum an adhue maneat Mediolani, ut Parisiensi S. Victoris : ab aiits xxv Junii.
    tlle seriHt, et solwn ecgraphnm aoceperit a Bmto- S. Hildegardis Yirgiois eommemoratio, sicindicatur
    niensibus maitHtus Cardinalis Paleotlus, B. Catlia- a Dorganio, ut atUiat quod prtneipaliur festivitas ee-
    rtn<r Canonizationem pronwturus uti est apuii Wud- lebretur xvn Septembris.
    dnigum : an vero etiam restituerit; videant quorum SS. Abraam, Isaac, et Jacob xxvm
    Patriarcliai,
    intereet, Bgo negligendam rem non sentio, sciens Buvx, qui huic xxn Junii respondet ; et quottbet
    quam niulta ejusmodi prxstaniissinta monumenta tali vtense, dte eadem so/ennissimum habent cuitnm in
    modo irreperabiiilcr perierint et etinmnnm pereant :
    F.istis Copticis et /iabessnus, seqenute mor, simtli

    quare rogatos monaslerii istius curntoresveUm, ut si per omnes etiam Commemaratione Nativitatis Do-
    autographum adhuc rnvcnialur, curent inde seriben- minicse. Abrabamum Latini eolunt ix Octobris.
    dum eegrapluim nobisque mittendum : et una cum S. Martinus solitarius imcriptus est MS. Flvrario.
    pluribus aliis adhuc ineditis monumeniis, aiiqitando Quis stt twn satis cognascimus. Forte. est Abbas
    dandum m tucem, aut taltem conservandum quis- Verianetms xxiv Octobris.
    cnmqite casus autograpko accidat. S. Gregorius, Episcopus Agripentinus, ex kujusec-
    Phiiippus de Luxemburg», Episcopus Morinorum. clesise Kaletuiario ponitur in Idxa Cajetani : pro-

    dein Cenomanensis, et S. R. E. Cardinalis Lega- prins dies est, qtto Romano Marttjroiogw inscribi-
    tus a Latere in mortuus anno 1519, vb
    Gallia, tur , xxiii Novembris.
    sanctitatis opinionem inter Pios adscriptus in Sup- Waltfridi martyris, Therasite uxoris ejus, et Rot-
    ptemento Saussayi. fridi iilii, transiatio in Frisia juxta Groningara
    Ven. Joannes Fist-herus, Episcopus Roffensis et S. adscripta est Additionihus Greveni et Motani ad
    R. E. Cardinalis, an. 1533, ffenrici VIII Re- Usttardum, item marttjrologio Canisii et MS. Flo-
    gisjmsu, ob negutum ipsi Capitis Ecclesix titutum, rarto. At Motanus in Aataltbus Sanctorum Bclgii,
    capite plexus fuit, Vitam ejus et mortem ftdehter ex lectionibus proprise ecclesne refert aliquod com~
    descriptam habemns :Molano m editione an. 1573
    a •pendium ad diem m Decembris.
    rcferturcitm tttttlo Beatae memorise Martvris. Ab- Galgani Confessoris nomen inscribitvr Additionibus
    stinebimus eo titulo donec restituta veten Reiigione, Grevem et MS. Rhinoviensi. Ego alium uullum
    Rmnano Ponttftci integrum sit causam et modum novi, quam qui prope Senas cotitur, ni Decembris.

    DE S. JULIANO MARTYRE
    PATRONO ARIMIMI IN ^EMILIA ITALLE PROV.
    COM.MENTARIUS PR^EVIUS
    De Aeiis S. Juliani Anazafbenl male ipsi aptatis, Translationibus, ecelesia, cultu.

    F
    ilaminia via, ab Vrlie ad mare Adriaticum cum Bymnis
    S . Jul>finu$ propriis duobus transcripta,
    noHsqne tllac
    fiica )f<irt>jre ducla, /Emihx versus Insubriam procurrenti, Ji<mi,im euhtibus anno mdclx tlonala a nostrt tstw ,
    Atiozaibeno jvngilur ad Ariminum vulgo Rirnini. eivita- Collegii lunc Reclore, R. P. Francisco Via.
    Borum
    diittnctus,
    JL lem
    ii sub Ravennali Archiepiscopo Epitcopalem, inilid narratur MarlyHum , plane simtlc Martgno S.
    ab eaqne initium sumit Provincia , ^EmiHa anliquis Juliani Anazarbeni in Cilicia passt
    , , , / Antiockiam
    Jtadicrnis Romantliola dicla. Hujus urbis Patronus Syrue delali, ubi annuam ejus Panegyrim orhavit ,„/, omenio
    pr&senti die solenmssime colitur S. Julianus Martyr, S. Joannes Chrysoslomnt insigni homilia,
    illustrataab Istrlcus.
    cvjus corpus in sua arca per mare creditur illuc appu- Henscltenio ad diem xiv Martti. Solum
    interesl, quod
    lisse, xr.c Christianx secnlo x , lempore Otthonis kic Cilix, isle Istnous /uissc dicatur; al,
    eodem tamen
    Magni; ut Itabent Acta, ex veleri Ariminenti MS. una. Prxside Martiano, tre cwitate Flaviade,
    (qum ipsa
    (/uoque
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII.
    121
    quoque Oilici* eivila, fuilj in judicmn adductut, cu~ riaque arcx sacrz inspectione, quee prtecinuam icto-
    leoque stjue ac altcr xruutus, sed usque
    Prtectmesum in rum partm constituunt, eerlim ique cum stienlia tcribi
    1 ropontide aquis abtalns, ibidem putetur seculis plu- poluevunl. Asserunt illa, quod Chruti Athleta vola-
    rms fuute lumoratut, quoud provoluta mure rupe
    in vitin coelum decimo Kulemlas Julii, ei tali die etiam
    qust arcam prscdictam sustinebat, ipsa
    Ariminum «,,- hodie coltiuv, ,u consial ex Kalendario, quod hatmu.
    puht undis tupernatam; nmili miraeulo, quo
    jam alia, anno 1643 ad r r.vscr,p,um Romani Bveuiavi, editum,
    n.luuns Aneonuunos et Altmemet
    eredere, SS. Libevii jussu Angeti CmA BpUcopi ; uhi pvxscnbttur S Ju-
    et Iheonest, eorpora od se pevuecta.
    | iani Mart Patroni Duplex majus
    .
    ; ut mamfestus ,U
    t latemiraculum cur ipste eredere nequeam, dixi evvov Pelvi de NalaUbus, quo legit passum Kaleu-
    ,i,l xxvi Maj, ei xxi Junii rAriminensibus cur creda-
    lttipiscorpni das Julii. Hanc lamen crvovem seculus esl Plnlippu,
    In s'ixea arca ttie, mlal ex parte circumstantiarum,
    Irans maic
    obett
    ftctimem Fevvarins, m
    Calaloqo Saiutontm Italtx, Ucet elugtum tedtl. qw
    manifette prodeuntium hujumodi enim ciroumttanlim
    vcnlsie
    :
    sumere profueutuv ex monumentis ecclesiae Arimi- cotitur.
    itull.r liu: apparent potuitque re, fucia fuisse ut nav-
    dlcUur, nensis tecuti sunl etiam Tamayus et Cardosus prx-
    :

    vaiuv; lieet, u,l firmam fidem adstruendam, plus „li- citati, persuasi eum Flaviobrigx Hispameie udscnbere,
    quid vuleatur requiri qitam simplex troduia, post oli-
    uuctorttatf Pseudo-dexlri, tn Mavtw nosivo satis re-
    quot seeula primum scripto signata. Porro ut illud
    jecta. Fevvavtus insuper persuatus, ipttvm esse Ana-
    poluit factum fuitte, sic eliam polesl factnm concipi,
    xarbcttm Julianum, secundum Grtecot pavmm xvi Kal.
    itt idem S. Julianus, qui lempore S. Joannis Chrij- Aprilis dtem hunc esse alicujus vansl.it tonis censet. T
    soslomi aileo celebrem cultum abltnebnl in Stjna, rebus
    Potuevunl eliam Ariminenset, ex simiti persuastonc
    istic pessumeuntihm, terrestri per Asiam minorem
    fd quod px via quam Iwdiedum riiiiient, seculo xiv guo scnpta vi- ,

    pivreoncso delotus tU .,, Piwconesum , indeque Arimiuum. Sed dentuv Acta, eltgitse liunc diem x Kal. Julii; qtUu in
    rti: est huic conjectum firmandm obstat silenlium Synaxario- anttquis Lttltnis Martyrologiis, ul
    eredibilis;
    mox ndebimus, in-
    rnm Comtimtinopolitanovum, quorum nultum meminit
    P lev Anlivchenos Mtuiijres referebalur S. Julianus,
    iluujus culius, S. Juliano delali in Prasconeso, adeo olim pro mensi Martio Lalinis ignotus.: illi tnim lunc
    riema Conslantinopoli peninsula. Obstant etiam Aria de Qreecorum Fasris nihit vet sciebant vel miabant.
    ipta, intev larum, a quo et ad quem advecla arca dicitur
    i Ferdittandus Ughelius, tom. 2. Italise sacric, in-
    tolius Adriatici sinut latitudinem interponentia, et Is- ter Epucopos Artmitienses decimum quaiium staluit
    Julianum expreste nominantia.
    tricutn Joannem ussevens, qnod Ariminensibus jus dixit
    ;

    3 Nolim igituv, lum debili cotijcclura nixut, uniim anno dcccclxi et quod m ipso anno raarmoreum
    ;
    Arca an. 96C
    aut quod in- A tntnliiin
    eumdemque cvedeve olim Antiochix, nunc .. .
    sepulcrum. quo corpus S. Juliani Martyris claude- appulsa
    rm'ns iji ar-
    ca slt Ubeflus culliim : sed potius quod, propter nominis similitudinem batur, ad Anminense littus Angeli deduxerunt per
    Passlonls gua- placueNt iit, qui primi corpus venerandum exceperunt, undas; temploqiie S. Petri, quod postea S. Juliani
    lis narraiur.
    aptare illi passionem Anazarbeni Marlyris nam quod
    : prisci dixerunt, houonnce iniulere. Heec illc; quoad
    iiiiiii. 3 dtcitur Episcopus Joannes, qui circa ttn. mc annum secntus Cxsuvis CletnenlinU historicam Collec-
    vivit, arcam aporiem invenitse libellum certaminis ttonem de Ariminemium onguubus, liaiice excusam
    conscriptum aliud non probat, quam duorum Juliano-
    ;
    an. 1017, pag. 241 : ubi lamen, non Angelis, sed
    runi confutionem, secnlo xi anliquiorem esse. Etenim Episcopo adscribitur mvcctiocorporis templum
    itt istud,
    longe aberat a cqmuetudine iiclorum, quibus tradeban- etiam habetur
    stcut in Actis. YorUm ab hts dtssentit
    tiii Martyres culeo insuendi, ad omnem eorum abolen- ClementtiUns, dum Ottonis I (qui anno mox sequenli
    eir.a an 1110
    dam memoriam eorumdem nomina aclaque plumbo vel
    ;
    Romx coronam Impevialem aecepit, ei ut reilttu An- delata tn «c-
    saxo ineidere, aut a ChritUanis sic incisa actipere, mino tvansisse diciturj Joannisque letnpora conjung-itj clestam S.
    eidem culeo inctudenda. Auazarbus aut etiam Flavias, inler quot ipsa Acta num. 5 multum temporis spa- Pelri

    civitatesCilicis medilevvanex quidtm, super fluvios tium collocant.' Iluic phrasi inhxrcndo videor milti ,

    laiii, n sitse, qiti injecta sibi corpora ad mare devulvevent; posse Juanuera istuin cottocare inter Obi::um primum,
    non adeo longe distant ab rfigis, urbe ejusdem Cilicix anno HLXt electum; et Obi;:um alterum, aitno iicxun
    Eti tt alius marilima, quin hic statim sciri potuerit a Chrislianis, defunctum; uee enim aptiorlocut accuent in toto itto
    s Juliamis quis ibi culeo insutus occubuerit, quo nomine dictut, Cutatoijo; uec ultcvutvius ttlla pvofei uiittiv nwnumenla,
    Dalmata f»
    qum tormenta sub quo judice passut
    et : ted de Arimi- pev qu.e eonslet eos sibi imniedttite successtsse, sirnut-
    l.utio passus.
    neusi Patrono, seculo primum x ad Italtie. littus ap- que tenuisse Cathedvam annis lxxxii sic avca qui
    c :

    /iiilso. iuliit simile prmsumi potest. Tenentlum evgo juxta ipsum templum sesqui seculo steterat, inducta in
    ntlttiir, quod jn Istria uutus et lionoralus fuerit, usque tpsum fuent circti conlinia XI et XII secult; atque ex
    iul tempus Iraitslaltonis in llaliam : ubi si ejtu Acta, titne cceperit certior haberi notttia rerum , S. Juliani
    antiquitus nota, et intra sacri corporis arcam descripla cultum apttd Ariminenses speclutttium.
    tatuissent, alia procul tUtbio locovum ac personarum 6 Est ad Ettroboreale civitatis latus pons vetttstissi-
    nomiiui iiidiciirentuv, aliusque moius passionis, ac forle mus, Arimino, nune Maetet.e ftttmutt iiistratus, Octa-
    etiitm socii septetn ,
    quovtim intva eiimtlent uventn re- viani Attgusti et Tiberii Cxsaris opus, per tjuem a
    in tmrgfi,
    Itertti siuil capita. II tc rero in memovitim milii eliam Ftainiiita tu zEmiliam tramitur. a cuitaie ui Burgum post d'Cto
    venit S. Julianus, ciiju», apud Sbranbs vel Atuiatts in tive subnrbtuiii, S. Petri ttietuiu, a veten istic S. Petri S. Juttatti.

    Lalio passi, mavltjrium ex llaltco Latinum Ilullan- ecclesia. Hujus ecclesis atnditoi^em S. Gaudentiuiu
    dus fent, ediditqtie xxvu Januarti ; qui ex Dal- t-.ss (
    '
    roluiit, qui eam pro Cathetlruti Iwbuent; nitnc
    matiti Auaititiaiii tidviiusse itiiilur, ;i tnle juvenis etiatn S. Juliani dictutn; eamdemqw ab. Ottone prxfato , tu-
    ipse, et u Flttnuno Cairpuituv Pratside, eti qti.e iln tiiittt Sancti prope depositi vane dotatam Cleiiicntinuts
    navntttttiv pa&sus. Est vicuiiu Dalmaltai Islvtti ; itl asserit; quanao autem ceeperU Btnedictinos monachos
    mivum iion fovet, st utii alt ulteeo accesserit aliquid, ut habeve iwn indicat ;tolum duos ittia )Ahbates uominat,
    s.t/te nittiutij/i iiitee plitres sgiionijinos, quonim nuii sa- Lupicinum el Joannein, qiws stbi fueit inutuo sueee-
    tis ilislinguiinluv Aelti. dere : milu veeo stupicio incidit , Lupioinum Ottoni
    4 Suli his evgti enittelis, ttabo quse Atimino utlult fuisse sijnehvonum ; J(K\nnem. Joaiuu Episcopo ssqua-
    Acta ; suli etideinque eorumdem coiitlitittne legi ptiient lem, prout squalem UU Aeta fueutnt ; tta ut uuus eule-
    T) inhir ta- Compendmm', aPetrode Netatibus insertam Catalogo sacvum corpus Irans mare atlvectum. aller ui ecele-
    vit
    mi ii
    Acla i

    Sanclorum Itli. 5 cap. 141, itideqne transcriptum tn sam tunc oppoftune rutauratam intulerit. Corpors au-
    Us.
    Hispamco Martyrologio Tamayi, et Hsqiologio Lusi- tem ihitlem siue prsacipuo aliquo ornatu diu renia-
    tano Cnrtltisi ;ne setlieet eapite,quatntis tnate assuto.ea- nente, «( habes tium. 6 ipsum honorabiliori loco poni
    veat navvatio reliqua, fotiassis xiv, quantlo
    de tramlatione et miracutis vn- curavit Petrus Abbas, seeulo
    Jttnii T. r 1U pro
    :

    122 ACTA S. JULIANl MAKT. AHIMINI.


    A pro usu proprii Officii prwium conscripta videntur Acta. in ccelum decir.io Kalendas Julii.
    atbleta cvolavit U
    Seiicorpusin maii projectum a fluctibus in Insulain
    Prceconesum /inirabiliter jactatur, eta Christianis
    ACTA prope scopulum maris, in arca marmorea valdc )io-
    /

    norifice sepelitur.
    Ex MS. Collegii Societatis Jesu Arimini.
    4 Cum vero jam diu, vel propter Christianorum

    I eroporibus Decii Ca?saris, in civitate a Flaviada, persecutionem, aut por incolarum ignorantmm, be-
    Martiuno nedicto corpori aullum prsestaretur obsequiura fa-
    sedentc Martiano Proconsulari Julianus Istricus, , ;

    Pnrsidi
    nobiligenere ortus, dum essct decem et octo anno- ctum est, ut, dnni silerent onniia, et no\ in suo
    adductus
    octndennis. rum, fide prudentiaque conspicuus, apud euin ut cursu medium iter habcret ; tempore Ottonis ma-
    Christianus accusatur ail cujus tribunal adductus, : joris. icslatis tempore, c.ontra solilam consuetudi-
    Pra?-sessiceum alloquitur dicens ; Sacrifica, Juliane, nem, ;/ Adriaticum mare maximis ccepit Suotibus indegtte
    et tutejuventuti salutem acquire; nam aliter in tor- quati, nulla ventorum rabie impellente. Ictibus ma- ittintititlft itt

    mentis finemvitse accipies. Cui ille respondit Ego : ris igilur assiduis fracto scopulo, arcam super se arca suxcn.

    Christianus sum. Ad queni Martianus Non est : placide susceperunl undae. Incolaa vero ex strepitu
    licita responsio tuaj sed magis diis sacrifica, et attoniti, cum vidissent arcam ibi cecidisse, putave-

    Kegum b nostroruru prsecepta custodi Kt ille Ego : runt eain suli uiidis remansisse : sed propter illani
    ChHitumqut
    Christum adoro, quem colui, et in quem semper insolitam maris perturbationem, Ariminenses etiam
    confessus,
    credam et tum noli dicere deos, quoniam omnes
    : obstupuerunt oranes, nomiulli enira eorum mugno
    dii gentium ds-monia, Dominus autem coelos fecit, gaudio felicem iliei boram expectantes aliqui vero ;

    etquidquid coelorum ambitu continetur; boniiuem- apudlittus pcrvenientes, ac versus pelagum jugiter
    que creavit, cui et legem dedit, ut ipsuiu creatorem admirantes, maximum splendorem inAdriatico sinu
    omnium diligeret et timeret. Martianus vero dixit mirabiliter concernere. lllis i^itur magis magisque j,.

    Unus quidem Deus, qui fecit ct deos : quare opor- coruscam lucera commirantibus, arcam iiiarraoream,
    B
    tet te Principibus victoriosissimis acquiescere, et velul navigium ibi esse comprehenderuiH et spe- :

    eorum pnrere mandatis. Ad quein S. Julianus res- ctantibus cunctis, absque ullo extrinseco admini-
    pondit: Agnosce justitinm, Consularis, quia magis culo, ad terram tandem mirabiliter pervenit, tr.m-
    oportet obedire Deo quam hominibus ego enim : quiilitasque magna illico facta est.
    subditus sum Deo omnipotenti Regi coelorum, cujus m littore ducfa, apud
    5 Divina igitur gratia arca
    doctnnam a puentia didici, cui et in ipsajuventute Monasterium Beati Petri, juxta civitatem, cum sup-
    servio. posito rubri marmoris h saxo, requievit, ibique |>o- /,

    2 Dixit ei Prseses Et forsan Presbyler c vel


    : ]iuli utriusque sexus magna frequentia fuit. Posl
    fiutibus dici-
    tur cjtsus; Diaconus inter Christianos amentesl Ad quem ille : multum t vero temporis spatium, Joannes civitatis / ,
    /(

    Talisnonsumdignitatis. Ei Martianus Ciijusgeneris . Praefectus arcam ijsain.cum universo uleroet civi- j, ,„„,,„ ,,.,,„,.,

    es?ille : Christianussum.Tuiu' Praeses ira commotus bus, variisqufi boum ordinibus acaliis, ad Episco- Bpac. frustra
    onatui , tii
    tradidit illum miuistrispuniendum, ut permixtus ei patum trabere cor.abatur quod non solum non ob- urbcm :

    indu-
    daemon (inquiens) sic discedat. Et ille Ego danno- : tinuerunt, sed nec etiam eam aliqualiter moi re ,,,,
    nium non babeo. Et Martianus Noli amplius in- : potuerunt. Quid vero in ea esset videre cupientes,
    sanire, diis saerifica autem, tu cuin raalus sis, : sin eam aperire attentare cceperunt et hoc quoque ab ;

    pessime morieris E^tne tibi matei"? Cui


    : et ait. illi; eis frustra factum cst. Omnibus itaque attonilis re
    ille, est, inquit. EtPra?ses Ubi est? Et ille Ubi ; :
    manentibus arca ibi aliquamdiu permansit. Denique
    i/
    nie d comprebendistis. Tunc Martianus jussit eam Joannes prsefati Monasterii Abbas, convocatis M >-
    posucrlt tii

    adduci ad se, ipsum vero custodiri. Cumque Ascle- nachis atque amicis, inito jejunio, ac Dei HUXilio »'''"""'"
    eeclesia S.
    piodora e genitrix ejus ad Praesidem pervenisset, implorati. ui ad suuni monasterium ar-
    -i p ssent, r. ,,,
    dende ab sic eaui alloquitur dicens : Instrue filiuin tuum, ut cam perducerent, de consensu Pra?sulis illuc se
    ttdducta ad vides enim quantos patitur cruciatus,
    sacrificet : contulerunt : quod et facili fuerunt consecuti la-
    tuln mutre.
    Tunc illa ad filium suum conversa, dixit : Fili, tu bore. Quo ab Antislite audito. ipse et clerus, oin-
    scis quod doctrinam optimam seinper te docui : nesque Ariminenses illicu devenerunt ; sublatoque
    nunc ergo custodi verba mea . ut salveris. cooperto. intro aspicientes, dilectissimum castissi-
    Deinde dixit Consulari : Dimittito illum mihi per muiuqii'- corpus Beati Juliani, cum / pallii integri-
    tres dies, ut sic commode eum instruere va'eam. tate ornatum, ejnsdem certaminis
    libellumque m
    Et Martianus : In lioc triduo venenum illi propiuare conscriptuiii. exposite invenerunt:« necnonseptem
    debes.Ad quem Jubanus Melius est a : te omnia ignota capita, quaj tamen Maityrum fuisse opina-
    mala suscipere, quam quod mei occisor existam. runt.
    per triduum
    ontmatus *n Tunc pra?ses : Si petitas dedero inducias, postea 6 Arca autera ilii sine aliquo prsecipuo ornalu
    carcerc. Respondit B. Jnlianus lu boc tem-
    sacrificabitis ? : iliu remanente, diversis tamen prseclara miraculis,
    pore sapientior efficiar. Consularis autem annuens concives eam iu honorabiliori loco templi sanissime
    voiis suis, ambos in carcere includi imperavit; ubi poni curarunt, Et Petruso praefati Monasteni Ab-
    inler se cnnfortantes, dominumque collaudantes, tri- bas arcain aperuit, ex qua suavissimus ac fragrans
    duo ibi feliciter permansere. odoiexivit ciim aiitem in nocte mirabilis thesau-
    :

    3 Quarta vero die iterum Prases illos ante se rus a civibus custodiretur, p ne a furibus tolieretur
    pra?sentari jubet, et ita secimi ulluquitur : Jam ves- magna ailiiui Sanctorum copia, in quorum medio '" deinde
    "<"'""'"
    tns.it us culco tra? pertransieruut inducia?, diis igitur nostris obla- B Julianus coronatus emicuit; talisque ac tantus,
    ac mart tiones offerte. Cui Julianus Consilio unanimi : . in habitaculo refulsit splendor, quod vix attoniti
    mertus,
    mater mea et ego decrevimus ut in lege Domini extia fugere custodes. Mane autem 1'acto, custodes
    meditemur usque ad mortem, nec abeamus in con- quamplurimis narrarunt visionem; indiesque mira-
    silio impiorum, in catheilra pestilentia? sedentes et bilia magna coruscarunt. Nam iuter occurrentium
    mortis. His verbis Prafeetus ita permotus, prae- mulier Gerberia 7 nuiniini,
    multiluiiiiiriii, quirilani
    ,/

    cum serpentibus in sacco consueretur, et in


    cepit ut nobilis vidua,
    moribus licet impar et obscaena vita, tYulcappro-
    Corpus vero
    pmfundo pelago demergeretur. Hujusmodi verbis """"" ia
    ad videndum beatissimum corpus pervenit : et cum i"""
    i
    ad Praconc- ' '
    .... ., tllilltllllCII
    sum appultsse. paene expeditis, impiissimi satellites illum compre- se ilh appropmquare vellet, mux crepit arca flu- terntur,
    lu-inlentes, crudelissimae sententiae finem imposue- ctuare atque m inoiluin salientis cervi mirabiliter
    ruut. Tali igitur coronatus martvrio gloriosus Christi elevari. Pra; timore autem omnes fugerunt : unde
    et
    ;

    DIE VTGESIMA SECUNDA JUNII. 123


    et illa egressa, raox
    arca requievit. Deinde labo- D
    rantibus hominibus ad ipsius Ecclesirc eediflcium r
    Inmpft* invo-
    ANNOTATA D. P. E\ MS.
    optimum vinum ex robore npime scatarivit. Alfero
    xte. Itilntiir,
    vero die, Monachis Vesperum decantantibns,
    lam- a Flavias, alias Flaviopolis, nunc Fliopoli 30 p.
    pas oleo plena a culmine in lapideum pavimentum
    m. a mari ; nec abmrdnm ?st, Anazarbo oriundum,
    furibunde eecidit, necnon et plumbum, ima quo ab consttmmasse Marti/rium, quem S. Ckrysosto-
    istic
    trahebatur, fracto funirulo in ea decidit. Quo audito
    mus ait, anno integro per universam Ciliciam cir-
    nmnes illico coneurrentes, et nec fragile vitrum
    cumductum; sed Istricutn Julianum, ut Habet titulus
    coniractum, nec olei guttam expersam fuisse con- horum Actornm, et mox ettam textus, illur adducere.
    cernentes, sed integram erectamque eara invenien- minus congntxm videtur. Qure de sua Flaviobriga,
    tes, magnopere admirarnnt. quasi istic natus sit Sanrtus. ad diem sequentem rom-
    7 Altera quoque mulier, in civitate divitiis abun- mimscuntur ffispani, non fnit operx pretium reman-
    sterllis
    dans.cumjam ex senectute sterilis eflfecta fuisset, dere,jam delibata et obiter rrjecta xvi Mar/ii ubide
    ftgcundatur,
    cui anteaquamplures liberi jam fuerant defuncti; Anazarbeno Juliano egimus.
    perssepe de prolis privatione mcestissime plorabat. b Nomen Regum, Grsecis usitatum. non Latinis
    Sanctus itaque Julianus, nocte cuidam agricnlae (qui Imperatorum smpsisseut suadet, hoc initium,ex
    splendidissimus apparuit, dixitqu»; Vade ad domi- Gnrea Lalinum factum es.se.
    iiun tuam, et dicito ad sepulcrum meum ad-
    ei : Si c Non convenit hsc intermaatio setati annorum 18.
    veniens, misericordiam Domini nostri Jesu Christi d Pnii Anazarbi $ed quam hoc avte dicere potuit
    :

    clevote imploraverit; de conceptajam masculi prole Julianus Cilix, tam idem inepte tribuitur Istrico, in
    jucunditatem arcipiet, et puer Julianus nomine meo Cilirtum Iraduclo; quod id cogitetur de juvene in mi-
    vocetur sitque hoc tibi signum. Nam in die pr#- litiam adscnptn, non polest cotiitari de muiiere,
    :

    quam
    Fentl, liora nona, qunedam domus igne succensa, castra se</ut disciplina Romana non paiiebatur.
    magnn labore :ib incendio liberabitur; eo tandem e Ita etiam appeltat Petrns, Asclepiodotam, scri-
    extincto, invenietis hominem Dominicum nomine, bit Ferrartns.
    subitanea niorte defunctum. His deniqueundequa- f Julianus Cilix, Mgas in Cilicia appulsus dicitur;
    que explefis-, promissum sil>i liberalissimeobtinuit; Istricus, Ionio JEgeoque emcnsis, per Ilellespontum
    illeque supervivens, necnon et sui descendentes, aditaiasset PrcBConesum ; sed jam indicavi causas ex
    Beato martyri diu felix deservivit. ipsis actis mmptas ob quas uix credibiles stt ex Prce*
    S Fuir insuper et alia femina, habitans civifatis coneso advectnm Snnctum.

    conCractus m ni.i, tilium habens attractum, omnium membro- g Hicqnasi a somno incipit e.rpertji^ci auctor, et
    curatur, rum motus possibilitate privatum, qui nisi portatus velut -/< Istrico, in Istria sepulturam nabente faqvi;
    Iiand se movere valebat. Quare nrl Sancti sepulcrura dum Adriatici maris fluctihus imputat avul&um a coji-
    quadam die pum mater adduxit, et ibi devote, mag- tinenti scopulum, supra qnem stabat seputcrum Mariy-
    noqnp chmore, ac denique multis profusis lacry- ris. Istria enim et ^Emilia invicem sibi objacent, in-
    mis, Sanctum depre^ata est, dicens : Snscipe, Bea- terluente Adriatico tliscret.? ; estque Istrix ora tuta
    tiv^injM Juliane, filiura. quem desolatum apud te de- scopulosis obsepta insulis, contra quam Mmilis. littus
    relinquo; pf quem mcesta mater adjuvare non valet, totum planum ac Iseve. Adjacet etiam Istriac insula
    tu, pie Pater, adjuvare dignare. His dictis, et ec- Clierso, cui a forma potuit Praxonesi nomen aptatum
    clesia egressa, filium se clamantem audivit : Jam fuisse, ve! isii ejus partique instar peninsutse et cokxret,
    nunc te sequor : ine igitur expecta.genirrix pnssima. dicilurque Lezina, et Arimino directiusobvertitur.
    Et illa conversa, eurn expectans, ambulantemque h Ho>- stixnm pro bast air.r fuisse, cum eaque pari-
    prospiciens, omnipotenti Deo beatissimoque Juliano ter adnatasse volunt : quod tamen ex coniextu non se-
    gratias reddidit iramensas. quitur : potuit enim nb Arimvtensibns suppositum
    9 Die quoque quoS. Jnliani celebrabatur festivi. fuisse t ui alttus ab kumo arca extaret.
    punl'ur /-•-
    tns, contigit, ut qusdnm rustica mulier, dum se or- i
    Sesqui seculum saltem fca»c verba indicant.
    itum vtolans,
    naret, caputque incrispare curaret; manus tanta k Infra Prsp>ul et Antistes.
    fuit (pnacifafe constricta pectini, quod unum ab alio I Italica MSS. pro Pallio ponunt Saccum, ea sci-
    nequaquam divelli poterat. Hoc igitur animadverso, licet ratione confirmatura, Patronum suum fuisse culeo
    magno clamore [ad auxilium] vicinarum clamavit insutnm, sicut de Annzarbeno sacco seu cufeo t et are-
    initnque consilio, ad sepulcrum H. Jnliani, miseri- nam et angues *imul cum corpore repertos fvisse, simul-
    cordiam petitura pervenit; ibique precans et plo- quead martyrii genus comprobandum servari dicitur.
    rans, Monacbis quoque intervenienlibus, sanitatem m Hunc sciticet scripserant, arcxjue imposuerant,
    recepit. Quidam etiam adolescens per triginta dies priores post eum advectam Monachi, pro exigua gux
    5on >tur
    tanta fuit oppressus paralysi, quod vix linguam ipsis aderat rerum peritia, indeque nata persuasione
    pnrahjttcus
    tnovere valebatj tantoque parentes affligebat moe- hunc esse Julianum adeo celebrem in :
    °nte : neque '

    rore, ut epis mortem potius optarent, quam tali sane credibile est, tanto miraculo appulsam arcam, non
    inodo viventera inspicerent. Eum denique ad B. Ju- fuisse usque ad id tempus apertam. Petrus ait, quod
    liani arcam adducentes, et ibi biduo plorantes atque Abbns Passionis Epitapium conscriptum, ibidemque
    orantes, eumqup in Sancti nbsequio offerentes, sui repertum, coram omnibus legit,

    geniti promeruere salutem. n Clementinius 25 Junii idfactum ait.

    10 Fuit et alius vir agricola, s invilla Mustiana o Petri kujus tempus, Artminensibus bactenus
    vocata, qui m eadem festivitate ad metendam >- ignolum, definire utcumque possumus ex particula diu;
    getem sui agri inane fuit egresMis : et dum ibi ar* et ad secuium 14 rejicere, quo Actu et Hymni compo-
    rwtlicl in denter insisteret, statim fuit visione privatus. Uhde sttt stnt.
    / v'.'. m enti vicini ad chunorem concurrentes, euiu ad ecclesiam p Crctlitlerim, moris fuissc, ut in die festo, ct per
    I (Sll i .7 irnt
    Cer.tls tltrultQ,
    /
    H. Juliani, m eadein villa constructain, perduxere ;
    Octavam, arca aperiretur ad solatium accurrentis i

    »-t ibi ad Deum preces et lacrymas profundentes, interimque adhibitis noctu custodibus soUtam servari.
    pristinam sanitatem eum recipere mirabiliter vide- q Puto melius scribendum, Gerberga.
    runt. Nonnullasque alias gratias, ad sancti Marty- r Pulcherrimum illud (uisse, infra ex. Clementinis
    ris sepulcrum devote accedentes , indies pleriqtie videbimus. MS. Italicum, plenius hoc miracutnm
    recipere merentur : mirabilis est enira Deus in San- exponens, aii accidisse foris in sitva agentibus,lignaquei

    ctis sttis. secanttbus : quod est credibile.


    , ,: ;

    m ACTA S. JULTANI MART. ARIMINI.


    s Hodie Mnsen inquit ulem MS. idetn fortassis norem. intelligitur, strucluram fuisse pulcherrimam D
    quod in tabiUis Misanum, ad 7 p. m. ab urbe vemts quod et seniores referimt qui viderunt. illius partem ecclesla sub
    1'etro Ab. no-
    Euvo austnnn. adlnic superstitem, ornatam coUimnis marnioreis ,
    va structuia
    plures fornices sustentaiitibus, porticnsque tam in- pulcherrima
    tra quam extra templum. qiue speciem adiniraliilem
    APPENDIX operi addebat, prajsertim circa ConfesBionem. Talis
    ergo illa stetit, etiam sub Abbalibus CommendatarUs
    Ex MS. Italico et impressa Historia Clemen- ,

    quipost Gtabrielem eorum primum fuermil , Francis-


    tinii.
    cus Gondelmerius. Cardinalis Episcopus Portuensis
    R. E. Vice-cancellarius, concedente Eugenio
    TempeMas in- /YnnoMCcccLiv, mense Februario, cum
    R. P. Fr. et S.

    vocato Sancto Natalis Utricolanus, Ordinis Pradicatorum cum ,


    U'\ Bessarion Cardinalis, ex indnlgentia Nicolai V. ccdif Canoni-
    scdata. sociis octodccim gravissiina jactaretur tempestatej Sacramoras Sacramori Ariniinensis, Parmie Episco- cis Hcgidnrl-
    bus an. U9G
    fact.i in honorem S. Juliani voto, cessavitprocella ,
    pns, beneficio Sixti IV. Per illins porro mortem, ea-

    et liberati fuerunt. Hoc autera ipsius Patris manu dem Abbatia transit ad manus Marci Ooccapani
    scriptuni luit, aJ calcem historiae ipsius Sancti. Carpensis, Protonotarii Apostolici, qui ipsam resi-

    12 Similiter anno «c.mxxxvin, quidani noinine gnavit Alexandro VI, attribuendam Congregationi
    triduum muto Menghinus, de Castello-Abbatis [djstat illud m lit- Canonicoriim Regjilarium S. Georgii in Alga, prout
    lcquela reddt factum esse anno mccccxgvi constat ex ejusdem
    tore maris ve.rsus Euroboream ad 5 m. p.) loquelam
    ,

    ta,
    amisit, servato tamen iiuditu. Cui cum persuasum Papa? Bulla. Ab eo ergo tempnre ipsi eam adtnini-
    esset; votum facere Deo, Deiparaj Virgini, ac S. Ju- strarunt, magna cum religione solicitudine atque pro qua ; rul-
    tura an 1551
    liano, de Missis tribus musice curandis ad altare solertia, optimoque exemplo. Sane cum anno MDLI,
    ea qum mtnc
    Sancti, sanitatem recuperaret; facto voto cubitum
    si
    illa pnesrripta Ecclesiai pars,
    1 quam vidisse majo- cst fubrtcatur,

    sevesperi contulit, ipsaque nocte conspicuam ha- res nostrimeminerunt ruinam meditaretur etiam E
    ,

    buit Beatissimam Virginem jubentcra ut iret ad ipsa, Regularium istorum studio et cura, jacta sunt
    ,

    arcam S. Juliani, ubi pauxillum dormitans libe- ,


    fundamenta majoris eapellai et ecclesiaB novse dio
    randus erat ab incomniodo quod patiebatur. Exper- xxvi Martii; operique intra biennium absoluto ac-
    rectus ergo, et visionis utcitinque recordatus, ad ci- cessit, die xv Julii WDi.111 , turris campanaria; et eo-

    vitateni se contulit, ac prius aliquot alias ecclesias dem tempore renovatus est fere cofiventus totus ,

    pro sua devotione visitavit, domumque rediit. Tunc novissima urbis obsidione miserrimehabitiis ainiliti-
    pnmiiin in memoriamei venit mandatum dormitandi bus, aeque ac omnes Burgi offlcinae tunc pariter
    ad arcam miraculosam : ihique supra pulvilluio una restaurata1 .

    circiter hora ilonnivit. Iieiude experrectus totus .


    15 In principiooperis retractaesl arca ab allari

    attonitus stetit cuin vehementi stomachi dolore ;


    majori : ecclesiaenim prior eo loco stabai, nbi nunc
    moxque spumam qnaindaui evomuit et clamavH, S. ccemeterium est, cum parte conventus, versus vlam
    • '•nvcrata an.
    Juliane adjuva me : atquc exinde loquela expedita regiam, ipsiusque porta Occidentem spectabat : in
    1578
    mansit ei, qni per triduum mutus fuerat. Miraculum eflbdienda autem humo deprehensi fornices aliquot

    hocscriptuin fnit manu propria R. Patris et Abia- cura longis quadrati marmoris saxis , tessellatique
    tis Commendatarii praedicti monasterii. Fr. Antonii operis fragmentis ,
    moustraverunt Gentilium istic

    Aquilani, die xxiu Aprilis mcccclxxviu. templum fuisse ; aperuitque se porta> principalis

    13 Hactenus MS. Italicum, unde conjeclare possis frontispicium, hisce litteris insculptum, Genio ahimi-
    Ecctesiam, de qua kic sermo est, a Petro Abbatere- nensium. Novam ecclesiam cum ara priniipe solenni
    stauratam fuisse verosimiliter uno seculo prins, qunm ritu consccravit.anno Miu.xwiii.die xtx Jannnrii tnnc
    Abbalia in
    in Commendam recideril Abbatia: quod anno mccccxxx Dominica, Joannes Baptista Castelli Bononiensis,
    Commcrtdam
    dataan. 1430, facium scribit Clementinius, adeoque eirca finein Mar- Ariminensium Antistes : alia vero altaria , anno
    tiiii Papr V; 7111 etnn , mortuo Simone Ariminensi mdlxxxiii, dedicata sunt a Joanne Francisco Sorma-
    post franciscum Guatdi istic Abbatem, contulit Gabrieli no Mediolanensi, Montis-feltrii Episcopo.
    Cardinaii S. Clementis. Anteeam catamitatem, quam 10 AiiniiMiit.xxxiv.tertiaDominicaQuadragesimpe Arca aperitur
    an. 1584
    potens jurisdictione et possessionibus eadem Abbatia fue- in diemxi Martiicadente.Priiirmonasterii D. Gabriel
    F
    nt, dechrnt idemClemenlinius,ex Bulla Inuocentii VI, Venetus, assistente sihi Collegio toto, servatisque in
    pro jitriiim uc bonorum illic enumeratorum recupera- tali occasione servandis , sustulit opcrculum arca?
    twne, data rogatu Angeli, Abbatis uionasterii S. Ju- marn oreura. quantum opus erat ut ingredi illucnnus
    liaui Ariminensis, Ordinis S. Benedicti , ad Roma- ipsorum posset, cum super pelliceo et stola, scilicet
    naiu Sedem nullo tnedio pertinentis : qni Angelus D. Marinus Millani Ariminensis ; apparueruntque
    anuo mccclxiii eliam rexerit Monachas S. Euphcmiae, per arcam sparsae multa) Reliquiae , interque eas
    multosqiie lum ecclcsinsticos tum seeutares ntriusque . capsa lignea, tribus instructa seris, sed reclusis, et
    sexusempluteuseos litulo hdbuit sibi obtioxios , quorum craticula ferrea satis spissa cum fenestella: cui uni- ottendittt ca-
    pul ;
    istic licet legere enumerata loca ei ciientels professiones, ca erat sera, sed aperta etiam ipsa, ex eo capite ubi
    hlem meminit Donationis , anno mlxi Ubeno Abbati sanctum Martyris caput jacebat. Tumperjamdi-
    an: 1363 im-
    mediatc sub- facls ab Opicio Episcopo, variarumque ecctesidrum, ex ctam fenestcllam, jussu Prioris, Caput sanctum ex-
    juccbut Sedi concessione plurium Episcoporum ntque Pontificum, a tulit D. Marinus, ipsumque Priori porrexit extra
    Apost. dicta Abbatia ut a capite dependentium : de ipsa vero arcam; qui illud, superpelliceo reverenter exceptum
    ecclesia, sub Petro prsedicli Angeli forlassis deccssore nobisqui aderamus omnibus [inqnil Auctor MS.) ro-
    aut successore immediato reslaurata, scribit, quod intra verenter exosculandum obtulit. Accuratius vero
    eam decentiori loco posita fuit arca , erecto super ipsura intuentibus, apparuerunt capilli aliquot flavi,
    eam in honorem Sancti altari, eo loco ubi nunc est instar aureorum filamentorum, occipitio adhasren-
    altare S. Muetiolas: ibienim terminabatur ecclesia, tium; maxillas autem integra? cum omnibus dentibus.
    ubi inchoatur hodierna; et saxum rubri marmoris Alia pars sancti corporis nulla aforis viilere potuit
    ,

    quod arcai pro hasi fuerat conversum est in raen- , propter impedinienta priedicta Dominus tamen : tactuonc eX'
    sam altaris S. Luciae; itaque mansere, quoad eccle- Marinus asseruit, vidisse et tetigisse se humerum ,
    ploralur latus
    iinlstrum
    sia illa funditus destructa est , novaque erecta
    ,
    brachium ac manum sinistram, nec dubitare quin re- corporis.
    quaiis hodie cernitur. De
    seu potius veteris porro , liqua etiam membra videri ac tangi possent, si
    medii aevi ecclesia, sic scribit Clementinius. capsa tota aporiretur. Postea repositum est san.
    14 Ex dclineatione, effigiata supra portam mi- ctum Caput, priori quo antea jacuerat loco; ne uno
    quideni
    ,

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 125


    quidem imminiitum , seil ablato argenteo
    capillo vicibos solicitare promissum,
    tis donec obtinerent D
    nummulo, deprebenso harere inter os et cutem die xix Augusti. Utibter sane ejusmodi rasuram
    cranii, ea pra-cise parte ubi erant cnpilli. contra acficos dolores etinfirmitates quas-
    De quibns ailliiberi,
    omnibusrogatum scnptumque ast publiciim iustrn- cuuique alias crebra docuit experientia. Anno
    ,

    mentum, aNutario qui aderat, Domimco Vannuccio, MDLXXXVI diexvi Februarii.dissolutum est altare ma-
    annn et die prasdictis Pontiflcatus Gregorii XIII
    , jus. <t arca retroarta intra murum, sicut hodiedum eademmove-
    annoxn. manet; novum auteni altare anno mdlxxxvii conse- tur an I5 89 -

    17 Anno mhlxxxv Ariminn transierunt Legati cratum iv Maji, Domiuica vi post Pascba, per Vin- P n P" r '">-
    Japonici, ab exhibita, Principum suorum nomine centiuinlopliamum Episcnpum nostrum m hono- ,

    Ix eadem
    Romano Pontiflci obedientiarevertentes;Mantms^ci- rem SS. .luliani, Innocentife atque Margarete, Vir-
    arca rasura licet, Fuingse Hegis nepos; Michael, Regis Arim;e jinum Martyrnm, quorum Reliquiseistic tunc pari-
    pe/ilur a le- consanguineus; eorumriuesocii Martinus et Julianus; ter inclusae fuerunt; sicut fuerant in ipsius altaris
    gatisJaponus,
    qui cum singulari devotione aream sanctam visita- trunco, cinn dissolveretur, antea reperta. ffaclcnus
    fent, instanter petierurit (quod audierant passim vi- Clemenlinius, cr MS. suppletas : quibus adStndam
    ros Principes facere, qui Romam vel Lnuretnm pe- nihit habeo, nisi quod prsedicta Georgianorum Canmi-
    regrini bac forte transirent) dari sibi aliquid de corum Regnlaris Congregalio dissoluta sit de mandato
    ipsius arcaj rasura: quod cum deficiente idoneo in- Clemenlis IX, anno vnci.win m eornmque locum ,

    strumento excusaretur, promittereturque ipsis ultro suceesserinl Monaehi Benedictini,


    mittendum in bospitium suum; non dcsiercnt itera-

    DE SANCTIS MARTYRIBUS

    GAMGALO SIVE GANDALICO


    JULIANO, GRAPTO ET ALIIS DCCCLXXIX AUT DCCCXIII.
    ANTIOCHIJE IN SYBIA.

    Notitia nominum ct numeri ex Marlyrologio Ilieronymiano et aliis.

    •iinr diem xxu Junii antiqua Martyrotogii Gantali, Juliani ct aliorum octingentorum seplua-

    H
    In antiqtris
    fastls, Hieronymiani apograpfia a Sanctis prxfttn- ginta septe-n Martyrum. MSS. Magni
    Florentina
    (atis auspicanttir : et quidem vetustis Ducis >" Strozzii S< natoris .-
    Apud Antiochiam, San-
    .Epternacense his verbis: x Kalendas Julii ctorum Martyrum Ganthalicje, Juliani et Grapi. Qux
    in Autioehia Sypite, Gamgali, aliorum Juliani, et etiam ita leguntur in MS. Auguxtano S. Udalrici,
    octingentonun septuaginta novera, Apographuw Ca- ?i/si quod ibi Juliame exprimatur uti et in Pari- ,

    beiense eos ita consignatInAntiochia Gandalici, Ju-


    : siensi Labbei, ubi prioris nomen Cantoliae t. MSS.
    liani Graphi, et Sancturura Martyrum nongentorum te S. Martinict Uttrejecfinum Ectlesix 6.
    tredecim quopum nomina habentur in libro vitte. In Manx, ita habenl Item Antiochlse Juuani et alio-
    :

    alio MS. Corbeiensi scribitur, Gantalici , qui ibidem rum octingentorum et quindecim Grevenus inAu- .

    solwicum Juliano indicatur. In apograptto Lucensi iia ctnrio Usuardimeminit Juliani, et aliorummultorum.
    memorantur In Antiochia Gandalici, Juliani, Graphi
    : 2 En quanta mb varietate nomen primi exprimatur,
    et Sanctorum octingentorum tredecim quorumno- ;
    Gamgali. Gantali, Gantalici, Gandalici, Canthalicae, 2% "^7"°
    mma Deus habet in librb viventiura. Ab hoc Blu- Cantoliaj et Agatlialicae. Pro JnKano etiam Jnliana numeras ifar-
    miiotum olum dissentit in nomine Gantalioae. Nolke- legitur; ita Gpaphus
    Grapus. Ast Anonymi prxter tyrum.
    et

    rus eosdem iioc modo ordinavit: Antioclme nativitas octingentos, inCorbeiensi nongentos, sunt tredecim.
    Sanctorum Martvrum Agathalicte , Juliani, Granhi sfu quatuordecim, ant quindecim , in Epternacensi
    et aliorura octingentorum quatuorderim; quorum septuaginta novem, in alUs septuagrata septem, in
    nomina Deushabetin libro viventium. MSS. Riche- tituto potissimum secuti sumus antiquissimum Epterna-
    noviense et Rfiinouiense ista hubent ; In Antiochia , cense, etalia apographa Martijralogii HierongmianL

    DE S. RUFINO SEU RUFO


    HARTYRE ALEXANDRI/E
    Ex ejusdem Hieronymiani vetustis apographis aliisque.

    Hnnc logii
    Martijrem eonsignant antiqua Martyro-
    ffieronymiani apograplia t ac Lucense
    veni ad
    fini
    Usuardum,
    Martvris. In vetustissimo
    ita legitur :

    MS.
    Alexandrias S.
    Bpternacensi, ad-
    Ru-

    et Blumianum hocmodo : In Alexaodria ci- duutnr socii plurimi lioc mndo : In Alexaadria Iiutini

    vitate S. Rutiui Martvris. In Corbeiensi et aliorum octingentorum sexaginta novera. Verum


    nomen Rufi scriliUur, uti etiam inMSS. Barberiniano quia simili fere numaro adduntur hoc die socii S. Al-
    et Treuireusi S. Xlaximiui. Et, palsestra omissa, in bano Martyri , cujus nomen, in hoc Epternacensi
    MSS. Auguslano S. Udalrici, Parisitmsi Labbei, omissum, immediate subsequitur in a/iis apographis.
    et Ftorentinis bibliolhecse MedicaiiB atque Musxi Stroi.- nos non fuitnus ausi illi adjungere dictos socios :

    iiani. Veium in MS. Aquisgranensi et Auctario Gre- quod liic indicasse sufficit.

    DE
    ACTA SANCTORUM.

    DE SS. POMPIANO, GALATIONE


    JULIANO ET SATURNINO FILIO

    MARTYRIBUS CONSTANTINOPOLI IIONORATIS


    Ex duobus MSS. Synaxariis nostrse Societalis.

    Synaxarium qvad na& Dirinn-- in nitas in propria eorum ecclesia vicina sanctffl Mar-
    Pervetustvm tw
    Cnttetjio Societatis Jcsu reperimns, suggerithos tyris Eupheniise in Petreio, auod ultimum iv Ile-

    Sanctos. snh triptici koc titulo '0 ayto? Ilo/a- Tpsitd deest MS. Divioncnsi. Eadem solennitas ad xxi

    t:ixvo; h rpflaJaatftftE^eiouTio, S. Po.npianus Decembris, iisdem plane ve.rbis, apud Gnrras in Wc-
    iti mari consummatur :
    '0 Syioc, r?).7/.Ttwv£> -r< Bx~ nneis et ahbi tribuitw S. Julianas Virgini et Martyri

    Ixtcr, «jLEtourat.S. Galactioil inmari (y-nsnmmatnr : Nicomediae passse cujus Acta dedimus wi Febma-
    :

    Oi xyioi*Io'jXta»5 xsti Saroupv/vo? o /oz7v-f,z iruol re- rii;cum tamen ea plane ab fiac Juliana roatre S. Sa-
    'it^.-j-yi, S. Juliana et Saturninus ejus filius igni turnini diversa sit ; sed fortassis propter kanc placuit

    consunumtur. Post singulos erant disticha : sed pnora etiam islam cnm .sociis illnc inferre, ad vitandas con-
    duo non poterant legi. Ast post S. Julianam islud su tentiones ex synonymia nascituras, si ulibi conderenlur

    pcrest :
    sicuti ob eam causam in rdem S, Dionysii prope Pa-
    'Jou).tayry, vtsti rc T^urr; ir?i3iw risios Ulatum fuit corpus S. Dionysii Corinthiorum
    ''IouJ.ov, aV9ovv «pri, nup x9tT«(pX£yei. Episcopi. De S. Euphemia ejusque. pluribus Ecclesiis

    Julianam et filiura pnbesrentem, Constantinopoti erectis agendum erit xvi Septembris :

    /Etatis in flore, i^nis exussit vorax. intenm potest videri Constantinopolis Ckristtana Caroti

    De liis, non expresxo tnortis genere, in pervetusto MS. Cangii, qw libro 4 cap. 7 num. \*2 et tribus sequen-
    Synaxario Bcclesiz Constantinopolitanx ynod apnd fitm.t ae hisce Eccle&Us pnrctare. rtisnerit. In dtctoSy-

    CoUegium nostrum Pans.is usservatur sic tegimus : naxario Constnntihopatitanx Ercletite diruniur Pom-
    ruptov Ilo y—ijiayou, raXaxrtw- pianus Galaction in mari submersi; at Juliana
    r
    --
    A9J czi; rwv :; t'wi ,\l
    (
    ^r

    voc , Xaroupvivou )tat louiiav^' Te^eFrat o*e r «urftiv, et Satuminus filius igne consumpti. Unde videtur
    . : tw fzap
    -:v T upt'o)
    roi utojv, ovri, Tifacivj xf,c coltigi, et eodem tem-
    eas forsan non simul uno in loco
    x-jiy; Maprupoc Hutprpitac, h rw Ih-; - Ceri .: en pore martyrium passos scd simul conjunctos coti, <~o
    sanctnrum Martyrum Pompiani, Galactionis, Sa- quod Reltquix simttlsint collocatte.

    turnmi et Julian<e. Celebratur autera eorumsolen-

    DE SANCTIS BRITANNI^: PROTOMARTYRIBUS

    ALBANO ET AMPHIBALO, CLERICO


    AC BIS .MILLE CIHCITER S0CIIS

    VEROLAMH ET VICINIS LOCIS ANGLI^


    COMMENTARIUS PR^EVIUS
    De variis eorum Aclis, Miraeulis ct Aualeciis eo spectantibus.

    -erolamium urhs olim celeberrima apud Cn- repraesentatur tomoi png. 17G. Ah hoc oppido S. Al-
    4NN0 ' Cl III
    tyeuchtanos Britannix populos in ftodierno bani tribus teucis versns Occidentem ihstat Readburna
    PaltBstra
    S.Albanl
    Vernlamium,
    VI Hertfordix Comitatu
    lium cap. 33
    dvium Iiumunnnim douatum. Ptntem.rus, lib. 2 Geo-
    ; Tacito, tib. 4 Anna-

    Verulamium municipium jnre


    ubi S. Amphibalum martyrio vitam Hniis^e, docetex
    Wintoniensium anttquitatibus Jacobus Vsserius, de
    Britannicarum Ecctcsiarum primordiis pag. I(i(i; ad-
    cap. 3 'OupoXzvtov scribit. Cambdenns vero M dilqne vicinumAnnable oppidum, ab Amphibalo no-
    Nulla re, inquit, ;eque celelire Verolamiura erat, raen accepisse.
    quam qnod nvem sanctitate et riJe in Christum 2 Actu corum habemus varia, sed e.r iis damus :

    singulari protulerit Aibanum : qui, cum Diocletia- primo, quae venerabilis Bcd-t lih. i Hi&toria Ecclesia-
    au! Christianam religionem exquisitis suppliciis eK "'(' > ap. 6 et 1 ,
    de S. Albano ejusque tialuto carni-
    A , !n ,\ iin!vr

    hominum memoria delere mohretur, invicta animi /itv, Martyre habet; tum snbjungimus ex
    sed converso rt itxfa.
    mortem pro Christo [ininus in Britannia
    crJnstantia qn.e per Stfphanum Vitum Hibernum^ e Societate
    CppetiU. Umle et Stephanus noster ^t Brifannia3 Jesu viinin eruditum, curavit otim ad nos mitti memo-
    Pr^ton.artyr appellatur. H.rc ibi. Verum in bellis ratus Usnerius Acta <iii>i>!im>nt ,., quibns
    potuit Beda ;

    Aiiiilo- Saxonicis concidit i>e>utiis Verolamium : sed aliqua decerpaisse. Fuit horum Actorum volumen anti-
    .SAmphilati Offti fte r, mst invi ntum Curjms S. Albani, toco vicino quissimum, <!> qno m Vilis viginti trium S. Albani
    Hcadburna. rrionasterinnt amplissimum in ejusdem memoriamcon- Abbntum, in Eadmaro Abbate ix ista teguntur : Istius
    stm.rit, et tlein oppidum nna snrrexit Fanurn S. Al- AI'batis tempore, dutn fossores rnuros et abscondita
    bani appiHvtStm, etegans el nmptum in eoque templum terrae rimarentur, in medio civitatis antiquas, cu-
    monasterii magnitudine, elegantia et venustate suspi- jusdam magni palatii fundamenta diruerunt etquo :

    ciendum, quod in Mon<isti<o Anijtieauu dupiici schcrnate tautorum vestigia Eedificicrum admirarentur, inve-
    Hd
    norunt
    : .

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 127


    nerunt cujusdam muri concavo depositum quasi
    iu
    kos iwia adjungunlur de S. Albini translatione ad I>
    armariolo, cum quibusdam rainoribua libris et re- urbem Coloniensem huc nequaquam tpectantia. Df.ni ai*ci be g
    culis, cujusdam codicis ignotum volumen, que Acta ulriusque Sancti, Albani
    quod pa- et Amphibali ac
    rum (uit ex tam longava mora demolitum. Cujus cepimui bludio 1). Andrex Maroqujn deacripta; sed
    nec littera nec idioma alicui lunc invento cognitum quii hic fuerit ignoramus. Taceo libellum <<•
    de. Actit
    praa antiquitate fuerat venust» tamen et manife-
    : translathne Coloniam, excusam anno mdii, quia d<- eo
    fltaUttera fuerant : quarum epigrammata et tituli infra agemiut, distinguentet S. Albanum kunc, Angiit
    aureis litteris fulserunt redimiti : asseres quercus, relinquendum ab Albino Coioni im Roma advecto.
    ligamina serica, pristinam in magna parte fortitu- Inter Martyrologos primntn locum obtinel Vene-
    b" r.tojum s.
    dinem el decorem retinuerunfc. De cujus libri noti- rabilis Ucdu cujus in genuino Marty ologio, a nobu an Aljanl ex
    cummultum iateque fuerai diligenterinquisitura,
    ti.i
    i<- tomum 2. Mai tn ex octo MSS. <'dii>>, ista habentur:
    ytart /roloi) 10
    Bfidt
    tandem unum senem jam decrepitum invenerunt In Britannia S. Albani tempore Diocl M irtyris, qui -

    Alia Acla Sacerdotem, litteris bene eruditum, nomine Unwo- tiani Imperai.oris, in Verolamio civitate, post ver-
    Brltannlco nam qui imbutus diversorum idiomatum linguis ao
    :
    bera et tormenta acerba capite jilexn- >
    vi mont
    litteris , legit distincte el aperte scripta libri in terram cadente oculi eju» qui eum percussit pari-
    inventa secuh
    10 l
    ranominati... ln dicto iibro scriptam invenit ter ceciderunt. Passus <'>r cuin illo etiam unus <le
    histoiiam de S. Albano Anglorum Protoniartyre . militibus, eo quod eum ferire jussus noluerit, divi-
    quam Ecclesia diebus bodiernis recitat legendo. iio utique perterritus miracul i ; quia viderat be Kum r' pattii
    Cui perhibet egregius Doctor Beda testimonium, Martyrem sibi, dum ad coronam martyrii propera- Ilomanis.
    in nullis disorepando... Solus illenber, in quo ret, alveum amnis interpositi orando tr
    historia S. Albani continebatur in Thesauro ca- reddidisse. ffsec Beda ex quo Rabanus, tlsuardun, :

    rissime reponebatur. Et sicut pradictus Pn sby- Ado, Notkerus, <t alii sua encomia desumpserunt. In
    ter illumantiquo Anglico vel Britannico idiomata kodierno Martyrologio ],''></<, <u<> i-.:<i leguntur Vero-
    :

    conscriptum, in quo peritus extitit, legerat ;


    lamii in Britannia S. Albani Martyris, >\u\ tem
    iste Eadmarus, per prudentiores Fratrum, in Con- Diocletiani pro Clerico hospite, quem ^ i
    — :

    ventu fecit fideliter ac diligenter exponi, etplenius seipsum tradens, post verbera et acerba tormenta
    ln publico prasdicando edoceri. Cum autem conscri- capite plexus est. Pas^us est ^tiam cum illo

    pta historia in Latin i pluribus, u( jam dictum est, unus de inilitibus, qui eum ducebal ad supp
    innotuisset ;
    exemplar primitivum ac originale qui in via conversus ad Christura, sanguine meru t
    S. Amphiba-
    (quod inirum est dictu) irrestaurabiliterin puli baptizan. Est dictus Ctericus kospes,S. Amphibalus, ref rtur
    lits
    red tita
    subito redactum, cecidit annullatum. cujus Acta cum Aclis A bani <»'> erent. ieorsim vero <p - V> ilaj,
    3 //,((• ib\ : mua sane, etqux haul immeritopos- .'..
    refertur ad xxv Junii m Martyrologiis Anglicanis
    sunt suspicionem movere fictionis. Nolo tamen anttqux tam Richardi fVitfordx anni udxxvi, quam .l«nin<-.
    ''
    credulitati pr&judictum creare operosiori examtneejus i> c seculo ; itlum secuti sunl Ferrariusel Al-
    causx per quam codei eo usque integer, tam subitoesse fordus. Pneterea in MSS. Romanis Cardinalis Bar-
    desierit.Ut circaannum dccgclxx.
    ul est, contigi rinl itla berini, et monusterii S. Cyriaci et Atrebatensi <.'<tiltr-
    lcta Anglicc
    st ripfa <*<rca Deinde post annos ducentos prodierunt Acta SS. Al- dralis Ecclesix-, >i>i elogium Bedx ista adduntur. Et unaMnti/-
    annuHi 590, bani et Amphibali forteeadem, ex Anglico sermonea cum eo alii numero octingenti n ivem in Atr bat :nsi " z ''' "'" '"'-
    t

    / tfirie mft/i/a
    Guitielmo /Jlbanensi monacho in Latinum conversa, octq positi in Cathalacum, quorum nomina -
    Sf( 1
    .'

    jussu Simonis Abbatis Xix, anno mclxvi constituti, et sunt ni hbro vitaa, Verum in ActU num. SQdicuntur
    anno mclxxxyiii vita functi. Auctorautem flon i fuisst ii mgenti nonaginta novem. Fuerunt hi

    annum dxc, cum Anglo-Saxones adhuc Pngani ibt- prope Lichfeldiam, qux credit r ideo >ic ap
    dem dominarentur asseritque i*n Prologo, se nom n
    : qu Lichfett Cadaverum campus interpretetw Ttei \tm
    > i .

    non praposuisse ne loquendo, nomen pariter et vi-


    ; num. 39 fii mille Redburnx, visaconstan-
    alqne itrrum
    tam amitterel et sic suppresso nomine, quod vide-
    , tia S. Amphibali co iversi, eoqaeiatuentemorci tra-
    mille.
    rit, quod audierit, non vult tacere. In Epilogoprx- dtti ; ast anno uclxvui. At cum corpore S. \

    dicit Paganos convei lendos, dein dit it se Romam pro- bali inventa fui lorpora n >vem S icioi umi
    ficisci, utillic lavacrum regenerationis adipiscatur. iii Analectisnum. 3G.
    Usserius ex duplici AfS. Cotlonianx C Itos omnes passos i sse anno ggciii, in magnapei -

    < 1/NS
    |
    Acta descripsit, el Prxfationem Guilielmi interpretu, secutione Diocleliani, cum plerisque scnptoribus arbi
    Cottonl tWi
    duntur. et Prologum et Epilogum Auctoris edidit pag. 150 et tramur. InlerimMichael Alfordus referteos «<l annum
    157. Nos ut diximus, ejus beneficio accepta illa o lxxxvii, ••ujti-. rati re. Ali
    Acta integra damus, L'«tlc>r> herotcis versibusexpres- quas ejus reliquias asservatas fuisse L mdini m /

    stt Radulphus Stapulensis ; cujus Pra fationem carmine Cathedrali, legitur in Appendice ad H>storiam kujns
    elegiaco compositam edi<lit etiam Usserius pag, 158 eccl tiae, « Guilielmo Dugdale edita ; in qua pa /. ^li-
    Tempus tnar-
    quam leclor ibi potertt videre. ;/;/((' .(//a« Reliquias ibi adsewatas', ista leguntnr
    tyni.
    4 Posl iUa duplicta Acta damus Miracula S. Al- Item unum vas argenteum, deauratura, ad modum
    bani, apud Capgmvium relata m Legenda Sanctorum cup;e factum, continens Reliquias Sinctorum Osw&I -
    Addunlur
    Miracula et
    Anglix, Postea subjicimus Analecta ex variis, potissi- di, Albaniet Dunst.ani. De S. Oswaldo Episcopoegi-
    Anultfcta mum ex Historia Bedx, Vita Offa secundi Mercbrum mus xxviu Februarii <-t de S. [>n>i*>au>> \w M .

    Ju'<jts, ct fihs vtginti trium Abbatum .V. Atbani, quat htur etiam S. Aibanus Martyr xxi Junii Gnesns,
    tribuuntur Matthaeo Parisio, <itj>i<- editx sunt cumejus PosnaiiKf, Wladislavi», CracovicQ, ef dicitur in Au-
    historia, exqua etiam utiex hi&toria Thomx Walsin- glia sub Diocletiano p.issus.
    ghami nonnulla proferimus. funa ex hisce continen-
    tnr apud dictum Capgravium, sed vatde contracta. An- ACTA MARTYRII
    tiquissima omnium Albani mentio habetur apud S, Gil-
    <{,uu Sapientem, de Excidio w conquestu Anglix : Ex Uistorta Bedx lib. 1 cap. 6 et 7.
    cujus verba in Annotatis mt Vitam becundam a>tnm<>-

    <lius a>i ni narratw confirmationem proferimus. Habe- x\niio incarnationis Dominica) tluoentesimo octo-
    Subperst
    mns alia insuper Acta c.i variis MSS. sed fere ex gesimo sexto, Diocletiunus, tricesimus tertius ab ttone Be\
    Beda desumpta ; ut et ex vetustissimo codici Claudii Augusto Imperator ali exercitu electus, annis vi im •itn u -
    -..•

    "" nfi» ttfiuit


    puti-aiii, Ultrajectino S. Satvatoris, et «l«> nostro. ginti a fuitj Maximianumque, cognomento Hercu-
    Gilnam Varia
    Acta MSS. Tum etiam ex MS. Trevirensi S. Maximini, *'<^ '" leum, socium creavit imperii: et Diocletianus qui-
    dem
    12S ACTA SS. ALBANI ET AMPHIBALI MM. BRITT.
    minum multitndincm utriusque sexus, conditinnis
    A dem in Oriente, Maximianus aulcm Herculeus in
    sttpcr oijuas
    Occidente vastari ecclesias; affligi interfu-iqueChri- diversaa et aatatis, quas sine dnbin divinitatis instin-
    tjiittiitttr,

    siiinns,decimo post Neronem ioeo, prasceperunt. obsequium beatissimi Confessoris ac Marlyris


    ttiiuil

    Qui; perseeuti omnibus fere aute actis diuturnior vocabatur; et ita Iluuiinis ipsius occupabat pontemj
    ut intra vesperam transire vix posset. deniqiie, cun-
    atque immanior ftiit nam per decem annos inoen-
    :
    :

    diis ecclesiarui», proscnptionibus innoeenium. esBdi- rjfcis jKene egressis. Jutlex sine obseqnio in civitate

    bus martyruni incessabititer acta est denique etiam :


    substiterat. Igitur S. Albanus, cui ardens ineratde-
    votio mentis ;nl martyriuni ocvus pervenire acces-
    Britanniam. cum plurima eonfessionis Deo devotse ;

    Citqtte coneer-
    gloria, sublimavit. Siquidem in ea passns est S. Ai- sit ad torreoteiii, et dirigens ad ccelura oculos, illico
    ttt rarnt/lcem;
    banus, deqno Presbyter Fortonatus in Laude »irgi- >*iccato ilvio, vidit undam suie cessisse ac viam de-

    num, cuni bcatorum Martyrnin, i|ui 'le toto orbe nd disse vestigiis. Quod eum iuter alios etiam ipsecar-

    Dominum venirent, menliouem facoret, ait: tlifex, qui euin percussurus erat, vnlisset, festinavit

    Albanum egregium foaeunda Britannia profert. ei.ubi ad loeuin destinatum morti veiuTaf.occurrere

    2 Qui videlicet Allianus, Paganus ailhuc, cum divino nimiriini ailmonitus instinctu J
    projectoque

    perfidorum Principum mandata adversum Christia- eiise. i|ui>!i; siii'-liiiii teimerat, pedibus ejus advolvi-

    nos s evirent, Clericumti queindam, persecutores fu- tur,multum desiderans, nt cuni Martyre, vel pro
    Alotinus con
    gientem, hospitio recepit: quem dum orationibus Martyre, quem percutere jubebatur, ipse pottus me-
    itr tt<.
    comtiiuaris ac vigiliis diu noctuque sludere oonspice- reretur percuti.
    ret, subito divina gratia respectus, exemplum fidei 5 Dtim ergo ex psrsecutore factus esset colle- fontcm impe-
    is

    ac pietatis illius ccepitiemiilari ; ac salutaribus ejus ga veritatis et fidei, ac jacente ferro, esset inter car- trat prt cibus,
    exhortationibns.paulatjm edoctus, relictis idololatriaa mlii es jnsta cunctatio, montem cuui turbis reveren-

    tenebris, Cbristianus integro e\ corde factus est. dissimus Deiconfessorascendit: qui opportune bctus
    Ciinique prarfatus Clericus aliquot diebus apiul eiiin gratiadecentissima, qtiingontis fere passibtisab are-
    hospitaretur, pervenit ad aures nefandi Principis, na situs herbarum
    est, variis floribus depictus, imo
    l:
    confessorem Clu-isti. cui necdum fuerat locus mar- usquequaque vestitus: inquo nihil repente ardiuim,
    ttltro sc offtrt
    tyrii deputaiiis, penes AJbamim latere. Umle statim nilnl pneceps, nihil abruptum: quem lateribus louge capltfl 'ritii-
    ttd mortati.
    eatur i-umto
    jussit iuilites diligentius enm inquirere :qui cum ad lateque deductum, in modum sequoris iiatura cora-
    percussore :

    tuguriutn Martyris pervenissent, mox se sanctus planat iligniiin videlicet eum, pro insita sibi spe-
    ;

    Albanus, pro hospiteaemagiistro>suo, ipsius babitu, cie venustatis, jim olim reddens, qui beaii inartyris
    id est caracall.i r qoa vestiebatnr, indutus, miiitibus cruore dicaretur. In hujus ergo vcrtice S. Albanus
    exhibuit, atque ad judicem vinctus perdtictus est. dari sibi aqnain a Deo rogavit statimque incluso :

    3 Contigit autem judicem ea bora, qua ad etim meatu, ante pedes ejus fons perennis exortus est,
    Cons'ansque Albanus adducebatur, aris assistere, ac <1 rmonibus utomnes agnoscerent, etiam torrentem martyri ob-
    In /Me cttti-ti liostias offerre. Cumqne vidisset Aibanum, mox ira secruium'detuliss&: neque enitn fieri poterat, ut in
    succensusnimia, quodse ille ubro pro hospite. quem arduo montis cacumine Martyr aqtiam. qnain in flu-
    susceperat, militibus olTerre acdiscrimini dare prae- vio non reliquerat, peteret, si hoc opportunmn ess e
    sumpsisset; ad simulacradtemonum.quibus assiste- nonvideret. Qui videlicet fltivius, roinisterio perso-
    bai, eum jussit pertrahi: Quia rebellem, ioquiens, luto, devotione completa, officii testimonium relin-
    ac sacrilegum celare, quam militibus reddere malui- quens, reversus est ad naturam. Decollatus itaque
    sti, ut contemptor divum meritam blasphemise suae Martyr fortissimus ibidem, accepit coronam vitne,
    poenam lues;quaacunique illi dobebantursupplicia.tii quam repromisit Deus diligentibus se: sed ille qui
    solvere habes, si a cultu nostrie rehgionis discede- piis cervicibus impias intulit manus, gaudere super
    re tentas. At S. Allianus, qui se ultro perseeutori- iii"i'tuiiui non est permissus nam oculi ejus in ter-:

    bus fidei Christiana; esse prndiderat, neqiiaqiinm ram una ctim beati Martyris capite deciderunt.
    minas Principis metuit sedaccinctus armis militiae
    : 6 DecoIIatus est ibietiam tum miles ille, qui an-
    drcn!l/j'ur
    spiritualis,palam se jussis illins parere nolle pro- tea superno nutu correptus, sanctuin Dei confesso- etiim conoer~
    nuntiabat. Tum Judex : Cujus, inquit, familiae vel rem ferire recusavit deqiiu iiimirtim constat, quia f,u\ jtrior car-
    :

    nlfcx.
    generis es? Albanus respondit: Quid ad te pertinet, etsi foui.e baptismatis non est ablutus, sni tamen est
    qua siin stirpe genitus? Sed si veritatem religionis sanguiuis lavacro mundatus, ac regni coslestis di-
    C audire desideras, Christianum jam me esse, Chris- guiis faetus ingressu. Tunc Judex, tanta miraculo-
    tianisqneofticiis vaeare cognosce. AitJudex: Nomen ruin ciolestium novitate perculsus, cessari mox a
    tunm quud sine mora mihi insinua. At ille
    qusero, : persecutione praecepit ; honorem referre incipiens
    Albanus, inqnit, a parentibus vocor et Deum ve- ; rieili Sanctorum, per quam eos opinabatur prius a
    rum ac vivum, qtii universa creavit, ad iro semper Christiams lil posse devotione ceseare. Passus est
    i

    et colo. Tum Judex repletus irucuiidia, <li-s.ii Si vis :


    .iiiiiui beatus Albanus diedeciino Calendarum Julia-
    perennis vitae felicitate perfrui, diis magnis sacri- rum, juxta civitatem Verolamium, quae nunc a gen-
    ficarene difleras. Albanus respondit Saorificia ha-c : teAnglorum Werlamacestir d sive Warlingacestir
    quaj a vobis redduntur da-monibus, nec auxiliari appcllatur : ubi postea, reileunte temporum Christia-
    subjectis possunt, nec supplicantium sibi desideria norum mirandi operis, at-
    serenitate, ecclesia e est.

    vel vota complere quinimoquicumquebis sacriflcia


    : que ejus martyrio comligna, extructa. In quo vide- E.clala **.

    Albani.
    simulacris obtulerit, aeternas inferni pcenas pro licet loeo, usque ad hanc diem, curatio infirmorum
    mercede recipiet. et frequentium operatio virtututn celcbrari non defi-
    4 His auditis, judex nimio furore commotus, cae- nit. Passi sunt ea tempestate Aaron etJulius f, Le-
    post varbera
    damnatw ca
    di <anc um Dci confessorem a tortoribus praecepit, gionum urbis cives, aliisque utriusque sexus diver-
    l<t'-ts, ins se verberibus, quam verbis non poterat, sis in locis perplures: qni iliversis cruciatibus torti,
    ei li>ejus cmollire posseconstantiam. Quicumtor- et inauilita meinbrorum discerplione lacerati, ani-
    meutis alficeretur acerriinis, patienter haic pro Do- mas ad superniB civitatis gaudia perfecto agone
    mino, imo gaudenter fcrebat. At ubi Judex ilium tor- miserunt.
    mentis superari, vel a cultu Christianae religionis
    revocari non posse persensit, capite eum plecti jns- ANNOTATA G. II.
    sit.Cumque ad mortem dueeretur, pervenit ad tlu-
    men, quod muro et arena, ubi ferienduserat, meatu a /// nnni viginllmmendi ab anno 284, 7110 ccepit
    rapidissimo dividebatur: viditqueibi nou parvam bo- retjnum adannum 304 quoimpmum deposuit.
    b
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 12?
    b 5. Ampkibalum a posteris appellatitm. nia prse vetustate jam labi, infra quorum ambitum D
    c Caracalla vestis quxdam eum cuculla. IHnc S. B. Albanus graves in corpore rrrenp.
    pertulit cruciatus.
    llieronymus epist. 138 deecribit palliolum mira; pul- Vidi locura repleri arborum densitate, in quo Mar-
    W,LLBI"
    chritudinis, perstringena oculos fulgore,
    in modum tyr invictus quondam pro Christo sententiam subiit
    caracallarum sed absque cucullis. Bucliehus lib % capitalem. Hscc inter cetera. inultorum relatione
    Instittaimtiim : Ephod vestis Sacerdotalis qure super- cognovi, qualiter vir sanctus fontem in vertice
    indumentum vel superhumeraleappellatur : est au- montis orando produxerit ut inimicis siti laboran- ;

    tem velut in caracalte modum sed sinc cuculla.


    tibus et jam de vita desperantibus, aquarum be-
    ,

    d Wettmmttiierimsia dd an. 313. Quod inquit, ci- neflcio subveniret. Oranem seriem diligenter
    rei
    vitas nnmine censetur bifario, luec ratio.
    Ab alveo inquisivi, didici, et (ne lateret posteris) in hunc
    enim qui Warlame dicitur, et ad Orientalem civita- modura stylo meraorieeque raandare curavi.
    tis plagam defluit Warlancestria.
    A via autem re-
    gia, quas Watlingestrete nuncupatur, et ad partem
    CAPIT 1.
    civitatisjacet Occidentalem, Warlingecestria nomi-
    natur. S. Amphibali adventus in Flritanniam. Con-
    e hlem Ifestmonasteriemis, dicto anno 313, asse- versio S. Albani.
    rit, decem annos post Passionem elapsis ecclesiam
    fabricatam esse.
    \j\\m persecutio, quie sub Diocletiano mota est in
    Christianos, longe lateque desaeviret ; a vir quidam
    f Inscripti Iti sunt Marltjroloijto Romano ad Kulen-
    meritis et doctrina clarus, nomine Amphibalus, b
    das Julii. Vide de iis Alfordum ad an. 287 num. 28. S. Amphibo
    transiens in Britanniam, Verolamium Domino du-
    tum vtRitn-
    cente pervenit. Qui ingressus urbem in domum di- tem
    in
    ALIA ACTA vertens Albani, hospitium postulavit. Erat autem Britanniam.
    Albanus civis Verrdamius, vir eminens in civitate,
    SS. Albani, Amphibali et sociorum anno
    ex illustri PyOmanonim prosapia originem ducens :

    dxc Anglice scripta. in quo divitiarum gloria et dignitas secularis, nobi-


    generis respondentes, honorabilem virumomni
    litati
    Inlcrpr. Guilielmo monacho Albanensi. pnpulo reddiderunt. Hic sanctum virum hospitio
    benigne suscipiens, vitje necessaria ministravit.
    PR.EFATIO LNTEIiPllETIS Quera tandem, remoto servorum strepitu. secretius
    allocutus Qunmodo. inquit, cum sis Christianus
    Reverendo Patri et Domino carissimo Simoni, ;

    homo, per Gentilium tines transitum habere et ad S. Atbanus


    Willelmus in Domino sahitem.
    hanc urbeiu illresus pervenire potuisti'? Dicit ei hosfitlio
    exctpit
    Amphibalus Dominus meus Jesus Christus, filius
    :
    :

    \j\im liber Anglico sermone corscriptus, Passio-


    Dei vivi, iter meura jugiterprosecutus, securuui rae
    nem beati Martvris Albani continens, ad nostram
    inter discriraina custodivit. Hic pro multorum sa-
    / (."(* ttto notitiam pervenisset ; ut eum verbis Latinis expri-
    icrlptoris, merem. lute me misit ad istam Provinciara, ut videlicet fi-
    prsecepistis. Ego vero vobis non obedire
    obedtenttam
    nefas existimans, dicto parui
    dem quce in Christo est Gentibus annuntians, ei
    secttti. : non tamen ex aliqua
    populum acceptabilera prcepararem. Et quis est,
    prasumptione, sed ne contemm jubentis, auctoritas
    inquit, iste Filius Dei? Quid est quod Deus natus
    rideretur. Quod upus nomini vestro credidi conse-
    crandum, non inveniens cui magis oris mei primi- esse asseritur ? Nova sunt hsec et mihi hactenus
    iuaiidita. Nosse vellera , quid super hac re vos
    tias ofterrem, quani Domini Sacerdoti. Si quid mi-
    Christiani sentiatis.
    nus Latine forte sonuerit apud doctas aures in-
    terpretem novum obedientire, qure viribus plerum-
    ;
    4 Tum B. Amphibalus, Evangeiicam ingressus
    disputationem, dixit ei : Assertio nostrae fidei haec de fide
    que majora proBsumit, excusabit. Seieriduin autera
    quod huic operi beati Clerici nomen adjecerim est, ut Deura Patrem. et Deum Filium esse dica- iiisruiittr

    :
    camus qui videhcet Filius, pro salute hominura
    quod non in libro, quem transfero, sed in historia,
    ;

    carnein dignatus assumere, hoc procuravit, ut qui


    quam Gaufridus Arturus de Britannico in Latmum
    (
    carnera fecerat, caro fieret ; et qui creator Virginis
    se vertisse testatur, inveni. Sed ne verborum pro-
    extiterat, ipse mirabiliter ex Virgine crearetur. Ut
    lixitashomini displiceat occupato restat nunc, :
    igitur exhibendse bujus novitatis tempus advenit,
    quahter auctor operis sui Prafationem dirigat, au-
    coelestis ad Virginem nuntius destinatur : qui in-
    diatur.
    gressus ad eam dixit ; Ave gratia plena, Dominus
    tecum : benedicta tu in mnlieribus. Quae cum au-
    PROLOGUS VUCTORIS. disset ; turbata est in sermone ejus. Et ait Angelus
    ei : Ne timeas Maria ; ecce concipies et paries filium,
    2 Quisquis beatorum Martyrum gloriosa certa- nomen ejus Jesuin. Dtxitauteni Maria ad
    et vocabis
    mina tentaverit ad memoriam revocare, necesse
    Angclum : Quomodo fiet istud quoniam virura non
    Pfnjcnorum est, tamen cvaserit, odia sustineat paganorum.
    si
    Et respondens Angelus, dixit
    oim tncuirit
    cognosco '! ei : Spiri-
    Circa mt/s/8-
    Si quis enim de nece martyrum, do gloria S.incto-
    St rlptor tus sanctus superveniet in te, et virtus Altissimi riuin Incar-
    rum, narrationem cceperit ordinare mox eorum
    Martijrit. ; qui obumbrabit tibi; ideoque et quod nascitur ex te S.m- nutionis '.

    felicitati invident. irasbi, freihere, et


    usque ad mor- ctumvocaliitur Filius Dei. Dixitautem Maria Ecce :

    tem persequi cohsuRverurit. Inde est, quod


    passio- ancilla Domini, fiat mibi secundum verbum tuum.
    nem beati Albani martyris qualicumque stylo po- Virgo Deum,
    Hoc iiiodo ancilla Dominuiu, Patrem
    steris traditurus.operi titulum
    non prapono ."malens filia meruit generare. Virgo mater facta est ; sed
    tacendo noriien, quam lbquendo nomen
    pariter et virginitatis insignia non amisit. Hoc quoque fntti- Ilartir

    Suppresso suo Vitam amittere. Quamvis igiturinsidiantium nun futurus


    l.iqueis rtim 1'uisse latuit Propbetas; sed mttltis illud
    prxtticitur .*
    nomine vlsa plena sunt omnia, suppresso
    tamen riomine, quid oraculis a seculo prsedixerunt. Si hsec hospes ita
    ci audlta videriin, q,ii,l audierim,
    sctiblt
    non tacebo. Cives quon lam esse credideris ; cuitcta qua' ad fidem Christi per-
    .
    Vel ola '

    °d elationein cordis sui dedarandara


    '
    tinent, circa te digne poteruut
    adimpleri factus :

    quahter passus sit beatissimus vero Christianus, debilibus, sagrotis, et cunctis male
    Albanus in muris
    suat civitatis sculptum reliquerunt
    quam scriptu- : liaoentiljus, iiiKnato Christi nomine, potcris sub-
    ram, longo post tempore, in muris eorum, mors non ap-
    jam rui- venire : tibi nulla nocebit adversitas,
    nosts et nd iiiinam inclinatis, iuveni vidique muj- voluntas fuerit Crea-
    : propinquabit,priusquam ipsius
    Juiiii T. F 17 toris:
    ;

    130 ALIA ACTA S. ALBANI MART. ET SOC.


    mini, quam secum habebat, proferens, ait Ecce in
    tandero haiic vitam finies per Martyrium,
    :

    toris :

    hoc signo potes manifeste dignoscere, quid visio tua


    INTKRP. felieique beatus excessu, de seculo migrabis ad Chri-
    WILLBL. nocturna velit, quid portendat. Homo namque ve
    stuni. Idcirco hanc urbem ingressus sum, ut in ea
    benignus enim domi- niensde supernis, Dominus meusest.lesusChristns :

    praeco tuae fierem passionis :

    qui crucis supplicium subire non renuit, ut nos a


    nus humanitatis officia, quibus insistis, ccelestis
    reatu, quo per praevaricationem primi parentis Adae
    praemio recompensat.
    vita;
    tenebamur adstricti, suo sanguine lioeraret. Qui
    5 Dicit ei Albanus Quid reverentiae Christo, :

    Christi fidem fbrte su- vero manns homini injecerunt, et diversis pcenarum
    quid honoris impendam ; si
    generibusaflecerunt.populumsignificaiitJuda-oiuiii:
    scepero? Et Crede dorainum Jesum, cum Patre
    ille :

    Spiritu sancto, Deum uuum esse et opus magnum


    quicum promissum haberent. quia Dens eis hlium
    et ;

    in ejus oculis peregisti. Tunc dicit ei Albanus : suum de coelis mitteret, et tandem venisset queiu
    c nescis qu;d di- dm expectaverunt non receperunt venientem, nec
    ;

    Quid est quod loqueris insanis : :

    resistit ejus suae salutis auctorem cognoverunt sed in


    oinnibns ;

    cis. Assertionem tuam non capit


    intellectus, ratio
    sermonl, civitatis te talia ei contradicentes, semper ei mala pro
    bonis, odium
    non admittit. Si nossent viri hujus Christo i'-e

    pro dilectione rependerunt. Denique invidia contra


    locutum fuisse de Christo, sine mora blasphemos Hfdemplore :

    sermones secundum publicas legum sanctiones capi- eum ducti, ad tantam nequitiam pmruperunt ut ;

    tis abscissione vindicarent. Ego vero omnino


    pro te hominem, in quo nullam causam mortis invenerant,
    comprehenderent, crucifigerent et occiderent. Sic
    solicitus, ne qnid tibi contingat adversi, priusquam
    benignns Dominus pretio sanguinis sui nos redemit,
    ex hoc recesseris habitaculo, veliementer pertimesco.
    et renuit plu- sic mortis monendo victor extitit, et in cruce exal-
    His dictis surrexit, et abiit ira coraiuotus. Nullate-
    ra audire sed ad iuferni claustra
    nus enim adhuc patienter audire quae dicebantur, tatus adsetraxit universa :

    sponte descendens, suos qui lllic tenebantur absol-


    nec aurem placidam praebere voluit admonenti. So-
    noctemque totam vit, et aeternis nexibus diabolum alligans, adiiifima
    lus in loco remansit Amphibalus ;

    pervigil in oratione transegit.


    tcnebrarum loca dejecit.
    6 Albano vero in solario quiescenti, miranda 8 Tunc Albanus, super sermonibus illius vehe- ctu S. Alba-
    quaedam nocte illa divinitus ostenduntur. Cumque menter admirans, in haec verba prorupit, dicens :
    Tii/j aatm-
    Vera Cbnsto memoras
    sunt, iuquit, vera quae de tiens.
    novo visu fuisset exterritus, ac insolito perturbare-
    :

    tur aspeotu surgens continuo ad inferiora descen-


    :
    nec possunt ullatenus argui falsitatis. Ego enim
    in visione dit ;accedens ad hospitem, dixit Amice si vera
    et :
    evidenter hac nocte cognovi, quahter Christus dia
    noctnma sunt qiue de Christo pra?dicas veram mihi solutio- ;
    bolum vicerit. alligavent, ct ad inferni profundiora
    aspiett tor-
    nem somnii mei quaeso ne metuas indicare Aspi- .
    detruserit. Propnis oculis ipse conspexi, quia cate-
    meti'a C/tristo
    hoiro veniebat quem ap- narnm nexibus teter ille jacet irretitus. In hoc
    iilaia. ciebam, et ecce de coelis ;

    prehendens mnumera hominum multitudo, diversa cognoscens quoniam omnia quse locutus esverasunt,
    expendit in eum genera tormentorum. Manus vin- amodo fidelissimum me tibi polliceor auditorem. Dic
    culis constringuntur, flagellis corpus atteritur, et ergo obsecro (quia nosti universa) quid Patri, quiil
    graviter laniatur, corpus saucium ligno suspenditur, Spiritui sancto facturus sim, accedensad Filn ser-

    per transversum ligni robur manus expanduntur. vitutem. Quibus ille auditis. cum ingeuti exulta-

    Homo qui torquebatur nudus erat, et calceamenta tione dixit. Gratias ago Domino meo Jesu Christo,

    non habebat in pedibus manus ejus et pedes clavis : quod haec tria nomina per temetipsum proferre jam
    aftiguntur, latus lancea perforatur ; ex cujuslateris nosti. Tres igitur personas, quas aperte suis desi-

    vulnere, ut mihi visum est, sanguis et aqua gnasti vocabulis. Deum unum crede, firmiter et fi-

    profluxerunt.A dexteris ejus arundinem statuunt, deliter d Respondens autein Altanus,


    confitere ,

    coronam spineam capiti superponunt. Consummatis Credo, inquit et ex hoc fides mea est, quod nullus

    omnibus qusehumaiia potuit inferrecrudelitas cce- ; Deus nisi Dominus meus Jesus Christus, qui ob
    perunt verbis llludereei, dicentes, Ave Rex Judteo- salutem hominum hominem dignatus assumere. cru-
    rum si filius Dei es, descende nunc de cruce, et
    : cis sustinuit passionem; ipse cum Patre et Spiiitu

    credimus tibi. Cumque multa convitia irrogarent; Sancto Deus unus est; et praster eum non est

    adolescens ille non respondit eis verbum. Denique alius- e

    C cum dixissent ln eum quaecumque voluerunt tan- : 9 His dictis saepe prosternitur ante crucem et :

    ejusque dem exclamans voce magna dixit, Pater. in manus quasi pendentem in cruce Dominura Jesum cerne-
    Resurrectio-
    nem et
    tuas cornraeudo spiritum meum ; et his dictis, expi- ret, veniam sibi beatus poenitens deprecatur. Sic rompunetus et
    ptrnttens bup-
    Aicertsionem. ravit. Corpus exanime de cruce deponitur sanguine pedes, sicvulnerum loca assidua exosculatione de-
    ttlatttr.
    de vulneribus adhuc largiter profluente lapideo : mulcet; ac ad ipsius, quem crucifigi viderat, ve-
    si

    illudmcluditur sarcophago, signatoque lapide cu- stigia procumberet Redemptoris. Sanguine mixta:
    stodes deputantur. Mira res Cadaver extinctum 1 per ora volvuntur lacrvmae, super illud venerabile
    remeavit ad vitam ; resumptisque viribus clauso l:gnum ubertim decidentes. Ego, inquit, diabolum
    prodiit monumento : qui qtialitera mortuis resurre- abnego, omnesque Christi detestor inimicos; in il-
    xit, propriis oculis ipse conspexi. Viri niveis induti lum solum credens, illi me committens, qui (sicut
    vestibus de ccelis
    adveniunt assumptoque secum ; asseris) a mortuis die tertia resurrexit. [Quod cum
    homine, unde veneraut revertuntur. Subs^qui-
    illuc constanter confiteretur Albanus baptizavit eum ;

    tur eum candidatorum infinitus exercitus, qui per Amphibalus in noinine ejusdem sanctaa Trinitatis,
    omne illud iter laudes canere non desistit; et Pa- ex corde factum lntegrnm Christianum.] Dicit ei
    trem, nescio quem, ejusque Filium assidue benedi- Amphibalus Forti animo esto
    : Dominus tecum :

    cit dicens
    : Benedictus sit Deus Pater, Filiusque
    ; est, et illius gratia tibi non deerit unquain. Fidem,
    ejus unigenitus. Ingens inter eos gaudium, laetitia quam ceteri mortaliuiu bomine tradcnte percipere
    ineflabilis, nulla huic digne valeat comparari.
    ut consueverunt, tu non ab homine, neque per homi-
    Haec et multa alia, qua; necvolo, nec licet ulli mor- nem didicisti, sed per revelationem Jesu Christi
    talium indicare; mihi nocte per
    visionem sunt Quare jam securus omnino de te redditus, iongius
    ostensa. Quid illa significent, obsecro te, ne celave- ire dispouo, viam veritatis Gentibus ostensurus.
    ris mihi. Noli timere. Nequaquam, inquit Albanus, sed una saltem septi-
    apud se reti-
    Visa erponit 7 His auditis, B. Amphibalus, sentiens cor ejus mana maneas apud me, ut inlerim dum mihi solici- net S Am-
    5 Amp/ubatus visitatum a Domino supra quam cuiquam credibile
    ; tudinem exhibueris Doctoris, cultum Christianae re- plillalum.
    Cruam Domino est gavisus statimque Crucem Do-
    est in ; ligionis plenius instructus agnoscain. Amphibalus
    profeiens,
    ergo.
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 131
    ergo, sentiensquod discessum suum graviter Alba- ubinamesset Clericus quem susceperat, percunctan- D
    nus acciperet, trahitur adconsensum. Igiturdiebus
    tur. Quibus ipse ait; Ecce cura Deo est; cujus INTF.RP.
    singulis cum jam in vesperam hora
    declinaret, ma- praesidio circumfultus, minas horninura uon veretur. WILLEL.
    gister et discipulushominum frequentiam devitantes, Quid eura quseritis? Postquam vero qui poscebatur
    ad domum
    remotiorera, qua* tugurium vulgo solet nusquam inventus est; ministri scelerum, imrnani-
    appellari, se proripiunt; nnctem totam
    ibidem in tatem neqnitiae vertentes in Albanum, mox ei manus
    Dei laudibus transigentes. Et hajc
    faciebant, ne se- injecerunt. Rapitur, trahitur, dirisque constringitur
    cretum suum palam fleret infidelibus; qui cultores nexibus catenarum : ab aliis vestibus, ab aliistrahi-
    Christianae religionis, non in fide sequi, sed pro tur et capilbs. Quem variis afficientes injuriis. et
    fide persequi contendebant. caP Hur ad
    satis inhumane tractantes, ad idola sua perduxe- ''
    , . , t . ., .. „ idotatrahi.
    runt; ubi tunc omnis civitas unacum Judicefuerat
    tur .
    ANNOTATA D. P. congregata Albanus, ut servum Crucis palam se
    :

    cunctis signum Dominicum jugiter in


    ostenderet,
    a Beila Clericus, in MS. nobis ab Andrea Maro- manibus praeferebat. Gentiles signum novum et in-
    quin; Abbas egregius, cultor et doctor sanctissimse cognitum intuentes, turbati sunt et exterriti. Judex
    Trinitatis. vero, qui praerat civitati, truci vultu, minacibus
    b Hinc transmarinum arbitramur origine fuissr, ei oculis, beatum virum signumque salutis aspexit.
    in Brilanniam oh persecutiimem transiisse. Interim Cujus iracundiam in tantum dicitur Albanus con-
    nomen et fl-
    ex Urberleginnum seu Cair-leon ext.itisse oriundum
    .

    ternpsis.se, ut nec genus suum, nec cujus esset


    fa- demproflte
    icrifitTV.nl Rtmulphut Cestrensis seculo 14 lib. 1 miliae, dignatus sit ei confiteri : sed de singulis tur,
    Polyclironici cap. 48 (quoii nos MS. habemus) el Gi- interrogatus.nomen tantum indicavit; Christianum-
    raUus Cambrensis Seculis lib. 1 Ilinerani cap. 32 que se esse libera voce respondit.
    Alii posteriores cantatis Cantabrigiae Rectorem [ece- 12 Quem Judex hujusmodi verbis aggreditur,
    riuit. dicens Albane.Clericusubiest, quinuper aChristo
    :

    c Apud Capqravium, nescio. nescio quo huc directus, ut civibus nostris illuderet, E
    d Idem profitere. hanc urbem latenter ingressus est? Si reatus eum audit Jvdium
    Ilxc de baptismo desunt in antiquiore MS. el
    e conscienti» non remorderet, si de raus<e sus quali- d^bantem
    . , .~. , ^ ln Amphiba-
    apud Capgravium. Snnl in prxdtcto MS. isla, Per ,
    tate non dimileret; sponte se nostns obtutibus in-
    t um ,
    amplius et perfeetius catechizans eum tandem bap- gessisset, ut pro se sunque discipulo magister egre-
    ti/iivit in nomine Patris et Filii et Spiritus sancti. gius allegaret.Verum inejus doctrina quanta latue-
    rit quantaque fraudulentia, suo tandem
    falsitas.

    CAPUT II. patefecit exemplo quandoquidem eum, quem in :

    causa tueri debuerat, inerti resolutus timore de-


    S. Albani captivitas, verbera, vincula, con-
    seruit etaufugit. Qua in retnisi fallorj satis eviden-
    stantia in fide et execratione idololalrix.
    ter intelligis, quamfatuo horoini priebuerisin errore

    Albanus roj-
    noicnm pro-
    V
    clani
    um aliquanto tempore interjeeto, Gentilis qui-
    ad judieem audacter ingressus, quod factum
    consensum cujus instinctu ad tantam devolutus es
    :

    insaniam. ut omnia quae mundi sunt repente dese-


    dltlonem e' reres, et Deos magnos habere contemptui non ti-
    trn/rii/iain <u fuerat indicavit. Nihil omnino reliquit intactum, meres. Unde neinjuriam Deorum inultam praeterisse
    dicts.
    quo facilius vel obesset innocentibus, vel judieem videamur, eorum contemptum e m ""
    in nece contemptoris f'"' ,
    impelleret ad furorem. Quibus cognitis Judex, mox placuit vindicare. Sed quia nemo est qui falli non deomm
    alli-
    iracundias furore succensus. •Ubanum etMagistrum possit; eorum poteris indignationem pcenitendo de- cientem :

    pjusad suam praesentiam jussit evocari, ut cum ea clinare : quorum gratiam hoc modo tandem prome-
    quadignum erat reverentia diis suis victimas im- reberis, si haec secta nefaudissiina fuerit a te penitus
    molarent; nolentes autem, vi et violentia cornpre- segregata. Igitur saluberriinis acquiesce consiliis,
    heudi, vinculis arctari, et arisdeorum locovictima etdiis magnis sacrificare ne differas; a quibus non
    jugulandos imponi. Sed hujusmodi decretum Alba- modo peccatis vcniam, criminibus indulgentiam,
    num nonlatuit :qui Principis iusidias modisomnibus verum etiam urbes et gentes, exercitus, pecunias, F
    cupiens praevenire a, hurtatur Amphibalum ut urbe Provincias, potestates, facileconsequeris.
    secedat ; dans ei chlamydem auro textam, quo tu- 13 Albanus intrepidus inter minas. integer inter
    tior ab hostibus redderetur : festis enirn hujusmodi munera, Judici respondit Verb tua, o Judex, qui- aautU dt- : :i

    S Amjihtbn- tunc temporis tant<e apud omnes dignitatis erat, bns diutiusinsudasti. quara vanasunt et superflua, :easum Am.
    hnn tlinutfit, tantaeque reverentiae; ut illaindutuscuneoshnstium satis in promptu est. Clericus enim, si bonum, si P"'
    " 1 '-

    penetraret illeesus. Ipse vero Magistri sui caracal- utile videretur. demque utrique
    si nostrum cordi
    lam sibi retinuit, certii-sirae sciens. qnod non ajquis 8sset; ad vestram utique audientiam occurrisset :

    nculis eam ssevientes aspicerent inimici. Igitur Am- sed adventus ejus mihi certe placere non potuit, qui
    phibalus, Albani precibus acquiescens, ante lueis sciebam populum hunc semper ad mala fuisse pro-
    exnrtum fugam viam tendens qua; de
    arripuit, per clivem : necei Judicesunquainplacuerunt.quiverum
    innncf i/isr in civitate vergit ad Aquilonera Albanus vero eum :
    injudicionondiscernunt. Hujus doctrinamme fateor
    lialntit Hlitu. deducebat. quam diu ambnbus visum est expedire. l

    suscepisse :necfactipo?nitet. Quodeuim nonimperiti,


    Cumque discederent ab invicem, et ultimum sibi nonalicujusdeplebeverbisfidemaccommodaverim.ex
    valefacerent ;
    quis eoruni lacrymas sine lacrymisad posterioribus forsitan cognoscetis. Fulem banc quam " d "" profilt-
    memoriam possit revocare. Itaque in Walliam Am- suscepi, debiles et segroti, sanitati pristina» restituti, "" :

    phil.alus ad martyrium festinat; Albanus, habitu veram esse salutis suaB testimonio cornprobabant.
    inagistri vestilus, ut vel hoc modoGentilium animos Haec mihi fides carior est cunctis opibus quas pro-
    in sesnlum facilius provocaret, remeavit. mittis, pretiosior cunctishonoribus qnos proponis.
    11 Ubi dies exortus est, ex improviso equites Licet enim quis ditatus fuerit surpa modum, ad ex-
    cum magna manu peditum, efferatis animis inaedes tremum tamen moritur vel invuus nec valet au- :

    Von Invento Albani irruunt; scrutantur abscondita, strepitu et rum illud, tanta diligentia conservatum, suum cu- ' d°'" s/ "r "" :

    Antphibuic,
    tumultu complent universa, perveuientes ad tugu- ex luortuis revocare. Sed quid in longum
    sto.ieru
    rium illic illustrem virum Albanum reperiunt m ha- sermoproducitur? Diis vestris falsisetfellacibus non
    liitu peregrino, nudis pedibus ante Crucem Domini sacrifico; qui omne genus meum spe vana demul-
    precibus incumbentem. Mox catervatim irruentes, centes, dum eis sedulo deserviret, rniserabiliterde-
    ceperunt
    ; . :

    132 ALIA ACTA S. ALBANI MART. ET SOC.


    eeperunt b. His dictis, fit subito dolor in populo, ipsa vobis insinuent, quid agere debeatis. Quid
    i\TEnr. hinc luctus, illinc clarnor insultationis cxoritur : scd moras patimini? Sciatis universi me deorum vestro-
    WILLEL.
    martvrbeatissimus nec Judicis comminntionem, nec rum gravem existere inimirum. Numiutid honore
    b
    circumstantis populi fremitum pertimescit. sunt digni qui nihil divinitatis in se dignoscttntur
    14 Statim conveuiens turba Gentilium, sanctum habere; cnm sintopera mantium hominumi Vos es-
    inter dira fta- virum daenionum coepit
    collatis viribus ad sacrificia
    tiseorumtestes; quia nihil viilent, nihil audiunt, nihil
    cella Christum aliqttis vestrum sic videre,
    Optatne sic
    impellere. jubens utdiis eorum quantooius immola- intelligunt.
    invoca' :

    ret. Sed unius viri mentem tanta nequit infringere audire, sicut auos ador-atf Nequaquam. Quid
    dii

    hominum multitudo, ut nefandis ritibus in aliquo ergo dicemus de talibus, qnorum similitudinem ha-
    consentiret. Tunc ex pr;ccepto Judicis apprehen- bere cultores sui contumcliam credunt? multum
    sus, extenditur ad flagella. Qui cum graviter csede- detestnnda vanitas Ab his vitam seperare qui num-
    !

    retur, ad Dominum conversus, hilari vultu dicebat: quam vixertint; his offerre preces qni nnmquam
    Domine Ji^u Christe, rustodi quaeso meutem meam, audiveriint; ab bis salutem quibus num-
    quaerere

    ne vacillet. ne a statu decidat quem dedisti. Tibi, qiiam benefuit. Unde absolute pronuntio; quia qui
    delinetur in
    Domine, animam meam m holocaustum libenter msanissimus quid
    of- tales c.lit, est. R.>go, infelicius
    euicere C,
    mcnsibtts : ferre. fusoque sanguine t»stis tuus fieri conrupisco. homine, cui sua dominantur Vm ergo
    figmenta I

    Haec verba inter verbera resonabant. Cumque defa- idolis, et vascultoribusidolorum. Quid vobis vide-
    tigarentur lictorum manus, non habe- et re effectum tur?
    ret; sperans adluic populus mentem Martyris a
    proposito quandoque revocandam (maxime cuui so- ANNOTATA H. G.
    leat accessu temporis a suo rigore frequenter mens
    humana lentescere) facit eum sub custoiia Judicis a Gildas Sapiena ie ejciilin isla intersereni, Alba-
    mensibus sex et eo amplius detineri. nus, inquil, postqnam cantatis gratia Confessorem,
    13 Hisita gestis.moxinjuriammartvris elementa a persecutoribus insectatum, et jam jamque com-
    testantur. A tempore namque comprehensionis illius, prehendendiim, imitanset in hoc Christum. animatn
    popnhs sferi-
    litatc unilis, usque in diem quo carnis vinculiserat absolvendus, pro ovibus ponentem, domo priinum ac mutatis de-
    terram ros aut pluvia non infudit, venti non spira- mum mutuo vostibus occuluit : et se discrimini, in

    runt; sed in diessingulos omnis regio sub sole ar- fratris supradicti vestimentis, libenter ptosequendum
    dentissimo torrebatur ; nocturnis quoqueltoris testus dedit.
    eratnimius et intolerabilis non agri, non arbores
    :
    b Apnd Caprtrnvium ailililur : Nec etiarti minas ve-
    quidquam fructuum protuierunt, orbe terrarum pro stras, nec tormentavestra, Dei raei fultus pratsidio,

    justo contra impios dimicante. Cives autem Vero- pertimesco.


    lanni plagam hujusmodi non ferentes. convenerunt
    in unum, et dixerunt Pra?valente malencio artis
    :
    CAPUT III.
    magica?, defecit germen, viroromnis interiit Chri- :

    stus ille, quem colit Albanus, hoc agit, ut nulla no- Martyrium S. Albani et alterius militis. Mi-
    bts germina, Sita nulla proveniant. Directis ergo racula fl'nvii exsiccati foulis elicill. et mor-
    ,

    in publico
    consitio Inno-
    nunttis totius illius provinbise, viri sapientia et ho- luorum resuscitatorwm
    xius dectera- nore et facultatibus praediti convocantur, salutissuae
    tur negotia tractaturi. Quibus tandera in unum congre- [\\s attditis, Gentdes mutuo colloqttuntur, collato-
    Athanus ad-
    gatis, beatissimus Albanus de squallore carceris que utrimque consilio, omnes unanimi consensu in judicatur
    ejectus, nudis pedtbusprocedit in medium. Quoviso, sanctum virum mortis tulere sententiam illudque itiorti :

    mox sapientesad invicem colloquuntur, consentiunt mox in loco qui vulgi consuetudine a Holnthorst
    universi, Albanus ab omnibus innoxius judicatur :
    vocabatur, fieri delegerunt, sed contentio inter eos
    injurioe condolent, vincutis ingemiscunt.Sed et per ingens exorta est, non invenientes quonam mortis
    parentes et genus ejus tnagnum et valde praeclarum, genere suum perderent inimicum. Quidam namque
    quod erat in eivitate, non minima perturbationis eum, tamqiiam discipulnmCrucifixi, crucifigenduiu;
    rabies et dissensionis exoritur. Injuriam namque alii, quia deorum hostis extiterat, vivum terrae in-
    tanti ac talisviri pequanimiter ferre non poterant; fodiendutn; nonnulli, evulsis oculis post magistrum
    et vineidis so- ut videlicet homo iiber, ac si alicujus furti auctor suum dirigendum esse decreverunt : denique Judex educllur lnta
    tutus,
    extitisset, coram Judice ferro staret oneratus : cura populusque civitatis universus, capitali eum sen- opprobria

    de moribus ejus nec saltem sinistrae suspicionis tentiae addixerunt. Igitur ex judicio vinculis iterum tacens :
    ali-
    quando fama exortasit; et certissimum apud omnes constrictus Albanus, ad supplicia trahebatur. Tunc
    haberetur, hujusmodi eum scelera summo setnper populus, in civitate Judice derelicto, certatim pro-
    studio refugisse. Cumque seditio gravis oriretur in ruit ad spectaculum : qui sanctum virum convitiis
    populo, et tumultus incresceret ; vir beatus omnium jugiter insectantes ; Egredere, inquiunt, egrcdere
    judtcio nexibus exuitur catenarum, quatenus liber hostis civitatis, deorum omnittm inimice. Vade quo
    a vinculis causam facti sui Judici redditurus adsta- tua te vocant scelera; ut meritis tuis digna repen-
    ret. datur vicissitudo beatus vero martyr non respon-
    :

    Cmcem ado- 16 Hoc genus misericordise graviter Albanusac- dit eis verbura.
    rat. cipiens, vehementer ccepit formidare, ne differretur 18 Tanta congeries illuc confluxerat populorum; ob submersos
    a martyrio, ad martyrium praeparatus. Et stans in ampla etspatiosa, nuncprse hominiim aliauos ex
    ut loca prius
    muliittidint
    raedio multitudinis, cumgemitu suspexitincoelum : densitate angustissima viderentur vis quoque tanta :
    accurrenl mni.
    et proferens Crucem Domini adoravit et dixit Do- : solis erat, ut niiniis ejus ardoribus terra sub itine-
    mineJesu Christe, ne permittas in hac parte adeo rantium pedibus ureretur. Cumque iter ageretur ;

    diaboli praevalcre mahtiam, ut per machinationes tandem ad flumen rapidissimura pervenerunt ad :

    suas callidas, et istius populi concordiam, meam im- cujus ripam populo subsistente, non minima trans-
    pediat passionem. Conatus ejus a te quasso fiant eundi facta est difflcultas. Dum enim ruunt sine
    irriti reprimatur audacia. virtus decidat in defe-
    ; ordine,dum alter alterum praeire contendit nnlli ;

    ctum. Dein ad populum seconvertens ait Quid su- : transitum pontis angu^tia concedebat. Tunc
    facilera
    stinetis? Videtis certe quod tempussub hac dilatione quidam hanc dilationem non ferentes, sed vasto flu-
    ranitatem Si non nostis ferre sententiam, leges
    praetereat. mini se credentes, in ulteriorem ripam natatu ce-
    dtorum
    irriiet. vestras consulite, civitatis vestra statuta requirite : leri transmearunt. Alii vero, opus simile praesu-
    mentes,
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII 133
    mentes, ab aquis vehementibus intercepti, vitam ritatisque gratiafervens, pro suis persecutoribus
    miserabiliter amiserunt. Quo viso, factus est dolor preces fundere non neglexit. Deus, inquit, qui ho- IVTERP
    WILLEL.
    et lurtus magnus in popnlo. minem de limo creasti, ne sinas quseso creaturam
    oratione /lu-
    19 Albanus quoque Iiecc viilens ingemnit , et tuam mei causa qualemcumque sentire jacturam.
    rivm exs ccal pereuntis populi danina detlevit : et positis m ter- Aeris adsit laeta temperies, aquarum copia trlbua-
    ram genibus, misericordia motus super populum, tur, ventus incipiat spirare clementior ; ut asstus,
    oculos ad coelum, mentem direxit ad Christum, quopopulus laborat, tuo munerecitius restinguatur.
    Domine, inquit, Jesu, de cujus sanctissimo latere Adhuc sermo in ore loquentis volvebatur et ecce ;

    sanguinem simul et aquam manare conspixi fac ; subit.o fons ante pedes ejus in medio vulgi circum-
    quaeso ut minorentur aquae, fluentia receilant qua- : stantis erupit. Mira virtus Christi! Terra nimiis
    tenus omnis hic populus, sanus et incolumis meae ardoribus solis torrebatur, et tamen de cacumine
    valeat interesse passioni. Mira resl Cum genua montis, de terras pulvere, fons frigidus repente sca-
    curvaret Alhanus; b alveus ille repente siccatus est. turiens, venis exundantibus largiter profluebat.
    et submcrsos
    Albani lacryma? dum funduntur, aquas in flurnine Cumque rapido impetu rivus ad infcriora de-
    resuscilal :
    non relinquunt orationis virtus flumen exhaurit,
    : scenderet; occurrit populus, ut aquis refucillatus
    et inter undas viam populo patefecit. Crebrescunt cladem tandem qua vexabatur evaderet. Qnibus
    minieula, et virtutibus virlutes dum succedunt, haustis, mox unius merito omnium sitis extincta fnntem ellcit :

    potenlia Albani merita in populo clarius elucescunt. est : sed adhuc taiucn' humanuro sanguinem sitie-
    Quos paulo ante fluminis impetus secum rapuit, bant. ^Estus quidjm corporura relevatus est. sed
    involvit, alque perdidit nunc inventi sunt, ni-
    ; hi fervor lurentiuia animorum non est imminutus :

    hil liabentes laesionis, nec signum aliquid mortis in infirmi saluteu adepti sunt, sed salutis auctorem
    se praeferentes. minirae recogaoscunt Christum quippe blaspbe-
    ;

    20 Tunc miles ille, Albanum trahebat ad


    qui mantes; Laus, inquiunt, Deo magno Sjli, qui ser-
    suppliria, tanrlem per Albannm pervenire ireruit vis suis in arcto constitutis tal*1 dignatus est provi-
    ad salnb-ni. c Visis nanique mhabililius, qi;a? glo- dere remedium, ut aquarum rivulus subito de terra
    fns miraculis riose liebant ab eo, poenitentia ductus ensem pro- prosiliens, nobis occurreret
    arl salutem.
    miltftm ad jicit, pedibus ejus advolvitur, fatetur errorem.ve-
    (t-
    22 His dictis ad fundendum sanguinem populi
    dem conrtrttt.
    niam depree&tnr ohortisque lacrymis ait; Albane : furor accenditur : cincinnique Marfyris ad stipireiii
    serve Dei, vere Deus tuns Deus verus est, et non religantur. Ex omni populo carnifex unus eiigitur, capite trun-
    est alius. In illum me jam noveris credere, illum qui scelus pro omnibus perpetraret. Qui mox expe- calur
    mihi tecum pro Deo vendicare. Fluvius iste, quem ditus, sublatura alte cousurgit in ensem ; euinqne
    precibus tuis in momento perduxisti ad nihilum, summis viribus librans in cervicem, uuo ictu caput
    qu'idammodo loquitur et testatur, quod non sit si- sancti Martyrisamputavit. Cadit in foveam cadaver
    inilis, potens et faciens mirabilia super terram. His exanime, praeparatam csedi pendet caput in sti-:

    aaditis, seelerum ministris furor accrescit, invidiae pite capillis irretitum. Crux vero qnara vir sanctns
    stimu'is agitantur, et homines acerrimi fiuntacrio- jugiter in manibus ferre consueverat, felici jnra

    res. Quicfferatis animis ad enm revertentes ; Non cruore riospersa, super herbam decidit : eamque oc- et carnifex
    oculis priva-
    est, inquiunt, per Albanum (sicut asseris) quod flu- culte quidam Paganis omnibus igno-
    ('liristiaiins.
    lur.
    men istud repente disparuit : sed nos, quibus deo- rantibus rapuit et abscondit. Carnifex autem, cum
    rum benignitas scientiam contulit secretorum, res adhuc staret juxta corpus, lumiuibus ejus in terram
    ista quare contigerit novimus indicare nos deum : cadentibus totus effi-itur tenebrosus nec potuit :

    Solem colimus, et illi pne c j teris reverentiani de- miser objectu manuum oculis labentibus obsistere,
    ferimus anipluuvm. Hic nostroe non immemor d nec lapsos in locura pristinum revocare. Quo viso
    votionis, propter nos aquam fluminis vi caloris plurimi Gentilium mutuo colloquentes vindictam
    abSumpsit; ut sani et numero integri necem inimici hanc plenam justitia profitentur.
    nostri la-lis oculis cerneremiis, tu vero, quia deo- 23 Cumque haec itageruntur, ecce ex improviso I)eb 1'talus
    ntl/ej passus
    rtnri beneficia ad alios sinistra interpretatione tor- miles ille. quem paulo ante semivivum in inferiori- irisultatioaem
    qu II- |
    raesumis, dignam blasphemiae pcenaiu lues. bus Pagani reliquerant, annisu quo potuit mnntem Judicis,
    His dictis hoininem arripiunt, dentes excutiunt : et manibus reptando conscendit. Tunc Judex, quem illuc F
    plurima mox
    illud os sacrum, quod testimoniuiu perhibuerat ve- miraculoi'um,qui>?perBeatumfiebantAlbanum,runior
    tormenta
    ritati, graviter ab impiis laceratur. Sed cum tot attraxerat; insultans viri vulueribus; Eia, inquit,
    passum.
    mambus non suffieeret uoa pars corporis, ad reliqua debilis obsccra nunc Albanum, ut ossa tuadignetur
    membra transeuntes, omnia illius membra confrin- in statum pristinum reformare. Curre. festina, re-

    gunt : et cum nihil in corpore remaneret ilkesum ,


    liquo corpori caput appone statimque plenam ab eo
    ;

    fides tamen quae fervebat in pectore, lsedi non po- mereberis consequi sospitatem. Quid moraris? Se-
    tuit. Toto igiturcorpore laniato, hominem in arena peli mortuuni, refer obsequinm nec dubium quin ;

    seminecem reliquerunt ; ad scelus de scelere trans- servi sui manibus celerem conferat medicinam. At

    ituiu facientes. ille, fidei calore succensus : Ego, inquit, firmissime a'tact:t capi-

    21 Quis vero jam sine lacrymis possit reeordari, credo, quod B. Albanus suis meritis integram mihi tis S. Albani
    sanatus,
    cum per dura lapidum loca, per vepres et aspera reddere sanitatem, et ad clementiam possitperdu-
    Per repres et
    sptnas in quaeque, B.Albanum liomines crudelissimi duce- cere Salvatoris. Facile enim hoc, quod vos irridendo
    tnonlem rent ac reducerent quoque et radices arbo-
    : spinie nunc dicitis. per eum circa me poterit adimpleri.
    ascendtl His Martyris caput amplectens, san-
    beati
    :
    rum etiam de pedibusavulsa secum frusta diriperent, dictis,

    et saxa pretiosus sanguis infieeret ? Tandem cacu- ctam csesariem reverenter exsolvit. Tuncpium onus
    meu niontis ascendunt ; uhi Dei athleta cursutn sui fragilis vector assumens, illudque corpori manibus

    certaniinis erat impleturus. Jacebat illic hominura devotius apponens; mirum in modum mox conva-
    turba sine numero; qui sub ardenti solesiti aestuan- leseere, ac desperatum ccepit robur corporis recu-

    tes, extremum spiritum jam trahebant. Hi cuin vi- perare. Qui sanitati pristinaedictocitiusin integrum

    dissent Albanum, fremebantin eum, dicentes Ecce :


    restitutus, Christi potentiam, et Albani meritum, cum sepel t ;

    malefico praevalente, tantis urgemur incommodis, omni populo audiente, non destitit pnedicare. Et
    ut nullanobis ulterius remanserit spes vivendi; per jam fortior ad laborem propriis nianibus debittun
    artes magicas, quas Albanus iste non desinit exer- Sancto reddidit obsequiura. Ipse hurao corpus ope-
    cere, dies nostri defecerunt, et ipsi defecimus. Quo- rit; tuniuluin desuper ipse componit.
    rum miseriis Albans intimo aflectu condoluit, cau- 24
    ;; :

    iU ALIA ACTA S. ALBANI MART. ET SOC.


    24 Videntes autem Pagani qua? fiebant, repleti hucusqite coluimus, potius probantur esse portenta
    INTEHP, sunt zelo et conferentes ad invieem, dicehant Quid ;
    quam numina : quippe quibus virtus nulla, nulla di-
    WILLKI..
    capitc trunca-
    faciemus ? Hnmo iste ferro non p<*test interire. Cor- vinitas inessfl facile deprehenditur. Opera noslra,
    tur. pus ejus ouiiie contrivimus; et ecce jam veraa vice opera inutilia; diesque nostri iuaniter defluxerunt.
    virespristinas, priiuan.que speeiem caro recepit. Et Ecce noctis tenebra? coeli cedunt splendoribtis ; su-
    quid amplius faciemus. lnite consilium quid agere perni cives eunt et redeunt, et ab his Albaui san- et Christi

    debeamus. Tunc unus ex eis in medinm prosiliens; ctitas assidue commendatur. Tenebrarura caligine cultum,

    Humo, inqnit, iste gladio non poterit occidi, nisi mundus involvitur, sed Albaniclaritas tenebrasnon
    niembratim prius distrahatur. Magus enim est, et adraittit; Albani inerita nequeunt obscurari. Nos,

    per aites mngicas ferro ne sibi noceat novit obvia- quia nihil utilitalis habet religin illa, quam luicu-
    re omnem ferri aciem hebetat nec audet gbdius
    : sque tenuimus, veterem tandem damneinuserrorem;
    hominis maletici corpus attingere. Quibus auditis de falsis ad vera, ad ridem de perfidiu convertamur.
    milesjubetur apprehendi, et vinculis arctari etnt- : Eamus inquiramus Dei virum, qui {sicut nostis)
    et

    mis horrendo supplicii gonere, sanctum illud corpu- Albanum, pnrdicando convertit ad Christum.
    sctdum discerpeutes, ad ultimum gladm caput am- Qtuim sint autem vera quas deChristo loquitur; ex
    putarunt. Sic beatus niiles, usquead mnrtein in tide his qua1 per Albanum Hunt mirabihbus Iiquido pu-
    Christi perseveraus, una cum sanctissimo Albano testis advertere. Opera quae fiunt per discipulum,
    corona martyrii solus ea die meruit sublimari : et magistri procul dubio sermonibus attestantur.
    qui factus est consors passionis, gloria? quoqtie 27 Dum ha?c et alia vir ille prosequeretur, lau-
    consortia non amisit. Peracta tandem Martyrura dabilein ejus sententiara omnium favor excepit : raox
    di~ viille vlri
    carde, Judex soluto concilio populo dat licenliara errurem pristiuum detestautur, Cbristi fides ah om-
    scedunt ad S.
    abeundi. Discedentes autem, sa?vitiam Judicis dete- nibus pra?dicatur, iter in Walliam sub festinatione Amphtbalum,
    stantur, et dicunt Va? Judici, apud quem locum non
    :
    dirigitur, ubi Dei servus Amphibalus maneie puta-
    babeta?quitas, partes suas contra rationem exercet. batur. Nec eos sua fefellit opinio nam procul ;

    Vae Judici, m cujus judtcio dominatur furor, non adhuc positi, quod ibidem consisteret, fama? cele-
    justitia sententiam dictat non ratio, sed voluntas,
    ; britate cognoscunt. Ad quem cum pervenissent,
    25 Nocte tgiturinsecuta, Oominus Jesus Christus repererunt eum verbum vita) regionis illius homini-
    Tumulut famuli sui Albani raerita signis evidentibus decla- causam expo-
    bus pra?dicantem. Cui adventus sui
    cirlrstt lncc ravit. Nam cum tempus quietis advenisset ecce ; nentes, Crucem, quam suo Albaim quondam com-
    itlustralur.
    columna Crucis e tumulo beati Martyris in coelum mendaverat, obtulerunt quaa beati Martyris re-;

    usque extendebatur per quam descendentes An-


    : centi cruore perfusa, signa sui martyrii satis evi-
    geli et ascendentes, noctem totam in hyranis etlau- dentia pra?ferebat. Vir autem Domini gratias agens
    dibus deducebant. Inter cetera vero quae canebant, in omnibus Creatori, inclinat se et adorat, signutn-
    vox ista frequentius est audita : Albanus vir egre- que salutare devotione debita veneratur. Qui dum Instructt hap-
    gius, iuartyr extat gloriosus. Cumque ad hoc spe- novis auditoribus faceret de religione sennonem, tizantur
    ctaculum subito concursus hominum, magis
    tieret mox omnes ei in fide consenserunt ; abjectaque su-
    ac magis intuentium nuinerus augebatur. Qui stan- perstitione vanitatis, signaculum quod in Chrtsto
    tes eramus luraine turbantnr insolito, novitasque est ab ejus manibus alacriter suscepcrttnt.
    sacris
    rei veititur in miraculum. Cumque dies plurimi praeterissent, fama facti per
    omnem diflunditur regionem qua? processu tera- ;

    ANNOTATA G. H. poris per loca singula convalescens, tandem Vero-


    lamium vario sermone replevit, asserens, quosdam
    a Usserins uit Hurst apud Anglo Saxnnes Silvara de civitate toto corde hominetn sequi transmarinum,
    denotans, ac postca Deuswoldina? silva? nomen obti- ejusque suasu deorum culturas et leges patrias ab-
    nuisse, ibique oppidum cum mutfa
    S. Albani fuisse extructum, jecisse.Quo audito concutitur civitas, turbantur Veroltiinrn-
    et ex Verolamii ruiuis accrevisse ; Iwc certum Sa- universi ; etcompertum est sium
    requiritur qui abierint,
    xonicum nomeit Allnini xttite pot>teriu&, c.r niterprctis mille viros eorumque nomina mox ju- pertutnutione:
    non adesse ;

    ii ii.su lnc posiium esse. bentur annotari. Adversum quos nimio furore com-
    b Gildas ca : Deo placens inter sacram
    tta describit moti, totis viribus se pra?parant ad insequendum :

    confessionem crunremque coram impiis, Romana instructique armis belltcis, cum ingenti strepitu iter
    tura stigmata cum borribili phantasia pra?ferenti- ineunt, acsi essent ad pra?lia processuri.
    bus, sifrnoium miraculis adornatus est, ut oratione *28 Audientes % autem celebre nomen Amphibali,
    ferventi, Instar Israeliticae arentis via? minusque ad eum post aliquot dies fama ducente perveniunt
    trita?, stante diu Arca testamenti prope giareas in et in circuitu ejus, a sufnwssis
    quos qua?rebant, intendentes
    rnedin Jordanis, iter ignntum, trans Thamesis nobi- revoc mtur ad
    verbis illius, inveniunt. Quibus visis, mox unus ex
    idolohttr tam.
    iis fluvii alveum, cum nnlle viris sicco ingrediens eis Sanctum Dei cum nimiaseveritate verbis aggre-
    pede, suspensis utriraque more praeruptorum mon- ditur hujusmodi Seductur pessime (inquit, cur
    :

    tium fluvialibus gurgitibus, aperiret. istos imprudentes, et qui cavere tuas ne«cirent in-
    c Idem Gildas Et priorem carnificem, tanta pro-
    ;
    sidias, verborum fallaoiis circumvenire voluisti'^
    d gia videntem, in agnum ex lupo mutaret et una
    :

    :
    Quid egUti? Impulsu tuo leges calcare, deos con-
    secum triumphalem martyrii palmam sitire vehe- temnere prEesumpserunt. Cur deos magnos irritare
    mentius, et excipere fortius faceret. Apud Capgra- non metuis, quod tibi non cedet in prusperum ? Si
    num appellatur dle Heradius. suam in te coeperint injuriam vindicare, nulli du- alias occl-
    dendi.
    bium quin cito de terra dispereas sed si vis, una :

    CAPUT IV. cum his quos in erroris tui vincula conjecisti, co-
    ram diis et hominibus inculpabilis apparere pr«»-
    Martyres dccccxcix a Christo ad gtori-
    ;

    cipe ut resipiscentes ab errore, simul nobiscum ad


    am invitati. Corpora redintegrata, a lupo propria revertantur. Quod si tanta eis fuerit in er-
    Ab alijuo et Aquila cuslodita. rore pertinacia, ut nullatenus redire consenserint
    converso
    excfati
    adhorrortm
    TM. unc unus ex cum
    prae timore omnes stare
    eis,
    non remanebit ne unus quidem, qui non occidatur.
    Stat sententia.
    tdolorum, videretattonitos, aitHaec miranda qua? videmus,
    :
    29 Tunc unus ex Christianis, fidei calore succen-
    Christum Dei Gliumliquido coustatoperari. Dii quos sus, pro Clerico respondit, dicens ; Hunc virum
    quem.
    ; :

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 133


    quem cernitis, cultorem esse veri Dci, forsitan ho- patriam remeasrent ; et magistrum Albani, magnum D
    die comprobabitis. Cnnfidimus euim, quod in con- INTERP.
    et diis suis acceptabile sacrificium adduxissent.
    WIU.EL.
    spectu vestro, more solilo, per enm infirmo alicui Quod curn percrebuisset, ingenti gaudio civitas re- Lnmentantur
    salus pristina in Christi nomine sit reddenda. Ad plebatur. .Estimabant enirn, quod eos, pro rjuibus Verolamientti
    illius profecti sumus sanctitatem, ut cunctis, quse ob cxdem
    ierant, incolumes ad propria revocassent. Sed dum sttorum,
    ad fidem Christianam pertinent, circa nos rite pe- inter eos mira fieret exultatio, quidam ex carnifici-
    Vefendunt illi ractis aeternas vitae nos faceret esse participes. bus adsunt improvisi, dicentes omnes, pro qnibua ;

    a, Amphiba- Absit a nobis hoc scelus ut hujua sancti viri vesti-


    ; tam laboriosum iter assumpserant, in externis tini-
    lum t
    gia relinquamus, et vanis iterum vobiscum super- bus pariter in gladio cecidisse. Quo cognito protinus
    stitionibua involvamur. Vos potius a lite cessantes, omnis illorum hilaritas et gaudium in luctum et
    nostro saltem provocati exemplo, fidem Christi su- tristitiam convertuntur. Patres a pignoribus, cives
    scipite : ut una nobiscum ad ejus possitis gaudia a civibus se queruntur destitutos : hic fratrem, ille

    pervenire. Mortem minamini quam pro Chri-


    ; sed propinquum se deflet amisisse : matres quoque,
    seque Ifl fide
    consfiiuros
    6to libenter amplectimur. Deus autem et Dominus cognita filiorum nece, sparsis crinibus, veste con 7
    profitentur : noster Jesus Christus de servis suis faciat quod scissa. subito moestam incendunt clamoribus urbem
    volupnt. Quid nos a proposifo bono et utili revocare ubique luctus, ubique gemitusnec erat quem ad :

    conanimi? Quid inaniter et superflne laboratis 7 lamenta doloris non cogeret magnitudo. Et dice-
    Qiiai semel pro Christo diraisimus, ab eanuilatenus bant Heu cur venerunt super nos Uaec mala ?
    : :

    denuo revertemur. Stat sententia. Vae nobis Quid adhuc vitam crahimus infeliceml
    !

    30 His auditis Paganorum furor magis accendi- Ad mortem nos praecesserunt, quoshabere decrevi-
    mox trucidari' tur : ad arma prosiliunt, extraclisque gladiis san- mus successores. Heu filii qnid egistis ? Propter I

    tur guis funditur innoceotium. Proh dolor I Ministri vos cunctis in circuitu nationibus facti sumus in op-
    scelerum m sua {ut ita dicam) membra desaeviunt, probrium nec jam prae confusione faciem homi-
    :

    dutn fitius a patre, pater a filio trucidatur ; dum num possumus intuen. Frequenter enim ante ocu-
    fratres a fratribus, cives a civibus occiduntur. Non los nostros revocabitur, quod tilii nostri deos suos

    reverentia senum, non parentum miseratio dura deseruerunt ; et idcirco in externa patria procul
    carnificum corda mollivit. Sancti vero Martyres amicis miserabiliter fuerint interempti. Totis di-
    certatim cerviccs suas gladiis objiciunt : et dum spersi agris jacetis exaniraes, jacetis insepuhi, vo-
    prior trucidatur, moras arguit secuturus. Ex hoc latilibus in escam, bestiis in devorationem. Proh
    sacro collegio unus oranino superfuit, qui in via dolor I Ad boc reservati sumusl ad hoc superstites
    corporis infirmitate detentus adesse non potuit. vobis existimus? ut quod tilii commiserunt, paren-
    31 S. Amphibalus vallatus undique corporibus tibus imputetur. miseria 1 Periit spes nostra : re-
    occisorum, beatas aniroas lsetus Domino commenda- quies senectutis nostrse sublata est. Vas homini sa-

    S. Amphibalus
    bat. In quem carnifices cruenti omnera iracundiam crilego et fraudulento, qui dudura ab Albano re-
    nudis pediblts suam refundentes, juraverunt, quianihil cibi sume- ceptus hospitio, illud Chnsti nomen execrabile
    abduntur : rent, donec inimicnra deorum suorura seu vivura nostrsecivitati primus invexit. Ille perturbavit om-
    seu mortuum ad suara perducerentfivitatem. Cujus nia :causa necis omnium esse convincitur. Dii
    ille

    brachia loris durissimis astringentes, ante equos immortales, si vobis unquam servivimus, nefandum
    suos eum ire impulerunt : illi quippe sublimes in hominem disperdite, et talem terris avertitepestem.
    equis ferebantur, Amphibalus nudis pedibus
    solus Cum damnis nostris, et vestras injurias in eo vin-
    iter peragebat. Sed quo magis suo Albano appro- dicate : et mala, quae in nos commisit, in caput
    pinquat. eo amplius asperitas viarum et laboris in- proprium retorquete.
    juria raitigatur. Carnitices vero seraper ad locum 34 Cumque carnitices vidissent, quod populus in-
    scd a carnifi-
    caedis respicientes, seria jam pcenitentia ducti, su- tolerabili dolore conticeretur ; prosilientes in me- cibus monen-
    per cognatos etamicos suos, quos furore suo truci- dium, Nolite, inquiunt, cives, nolite flere, nolite tur gauden-
    daverant, amanssime tiere incipiunt. supra modura contristari. Reprimite lacryraas, con- dum tsse
    32 Dumque iter agitur, intuentur hominem lan- solationem admittite : ne videaraiui filiorum gaudiis
    guidum secus-viam jacere qui cognoscens quod S. : invidere. Non necesse estsuper mortuos magnopere
    Ampliibalus praeteriret* ccepit clamare et dicere : contristari, quorum mortem vita, quorum dolores
    snrum irt

    Vla su/iat Serve Dei excelsi, adjuva me utqui propriajaceo ; gaudia prosequuntur. Nilnl esse erudelius, quam
    depressus infirmitate, tua raerear relevari interces- parentes a morte interveniente separari, nec
    filiis

    sione credo enim quod invocato super me Christi


    : nos quidem abnuiraus sed illic ubi monentes mul- :

    nomine, celerera mihi possis reddere sospitatem. tara de se materiam gaudendi posteris dereliuquunt.

    Carnitices auteni, iraportunitatem clamoris illius Istis nequaquam condolendum est, imo magis con- guod cum

    non lerentes, hominem Nec


    incipiunt irridere. gaudendum, quos semper beate victuros constat in Christn
    vivant
    mora sub oculis irridentium, qui jacebat, exurgit ccelo regnare cura Christo. Non ergo Jolere, sed
    et per huminem vinctum, vincuhs diutini morbi, gratias agere Christo debeinus qui tantam ex hac ;

    quibus tenebatur, absolvitur. His ita gestis, ccepto urbe multitudineui dignatus est assumere, et sccum
    itinere perrexerunt. Res gcsta diu celari non po- in ccelestihus collocare. Non sunt quasi mortui plan-
    tuit sed mox per universam regionem facti fama
    : gendi in terris, qui feliciter cum Christo vivunt in
    diffunditur. Mirantur et ipsi carnifices; in tantum ccelis. Damna deticre, humanum quidem est ; sed
    ut quidam ex ipsis Deum glorificarent, dicentes : dolori nolle modum ponere, insanisa proximum est.

    Quara magnus Christianorum Deus, et quam magna Audite quss circa defunctos gesta sunt; et quia in-
    virtus ejus Denique cum ad natale solum pervenis-
    !
    cassum plangitis, forsitan cognoscetis.
    sent, et suse jam possent mcenia cernere civitatis ;
    35 Tunc jurantes, quia narrationi sua? nihil talsi-
    paululum in loco deserto fame et labore confecti tatis admiscereut, ad omnera mult-tudinem locuti et quod ipsi
    occisores
    cum admira- requiescentes, detigunt telluri hastas et scutarecli- sunt, dicentes. Egressi (sicut scitis) ut parentes et
    fiane nant. Ceteris autem quiescentibus, solus Amphiba- amicos quaereremus; tandem in Walliam faraa du-
    carnificum. cente pervenimus: ibique Clericum, ad tidemChristi
    lus inter vincula constitutus, requiem non habebat.
    Et licet gravibus vinculis esset coarctatus ; suis ta- Wallenses, Pictos, civesque invenimus exhorlan-
    raen persecutoribus verbum vi!ae non destitit prae- tem. Tunc sine strepitu parentea nostros a ceteris
    dicure ; Verbum quippe Dei non potuit alligari. segregare, et sic nobiscum reducere cupientes ; uunc
    33 Interea uuutiatur in civitate, quod cives* in monitis, nuuc minis eos ccepimus couvenire. Sed
    tanta
    ; :

    136 ALIA ACTA S. ALB ANI MART. ET SOC.

    ut nulla possent quoquequi audierunt, potentiam Christi collaudant; D


    tanta inerat oranibus pertinacia ,

    ilhus viri con- de parentum gloria tetantur, et dicunt Magnus


    INTBBPi verborum industria vel ad horam ab :

    Deus Christianorum, qui servos suos ita reddit glo-


    ViU LEL. sortio separari Nos ergo in irani vcrsi, ad arma
    rin.-os: Non posset peccator moituortiin vul-
    homo
    prosilimus; et injuriam nnslri oontemplus, in ca-de
    nera iu integrum reformare. Vere boiius medicus,
    civium wndicamus. Ipse vero certatim cervicessuas
    libenter qui tam subito servorum vulnera ad pristinam revo-
    gladiis objectantes, mortem pro Christo
    cum fllu cat sanitatem. Ex hoc mauifeste colligitur, Clerious
    excipiunt. Eterat spectaeulum miserabile ;

    in patres. patres in filios insurgerent, prosterne- ille quanti sit apud Deum nienti. quamque ample-
    miseratio, ueo reve- ctenda sit illius praedicatio qui solis precibus cuncta
    interflcercnt. Nuila
    :
    rent, ibi

    reutia senectutis. Proh dolor quod dicturi


    sumus, !
    quoe audivimus potuit obtinere.

    sine gravi gemitu loqui non possumus. Dum patris


    vulnera filius alligaret, fratris raanum, fratersuper-
    ANNOTATA G. H.
    veniens amputavit. Itaque funduntur parentes, ca-
    risMim trucidantur: inundant oampi sanguine, ca- a Aptul Capijriwium ilicuntur in ore gladii mille
    a-idlverint
    a Chttslo eos daveribus obteguntur. Duin baie agerentur, ecce viripro Cbristo occisi. Sed nnn imlicatur iuiiis ex
    ad asttrnam Jesus ipse pro quo ponebaut animas, de coelo pro-
    ;
    hoc sacro collegio superfuisse, qui in via corporea
    l<p<i'i'ndinem
    spiciens, dixit clara voce Transite ad me milites ;
    infirmitate detentus adesse non potuit. Itt MSS.
    invttaii.
    praepa- YaiitiiiKi <i alio S. Cijnaci Marlijrologio, ad Bedx
    mei ecce vobis aperta est janua paradisi
    : ;

    rata est vobis beatitudo, quie non miiiuitur, gaudia Martijrolagium Et cum eo alii numero
    additur.

    qua; terminura uon noverunt, Quibus auditis, nos, dcci lxxxix pnsiti in Cathalacum. quorum nomina

    qui rasdem exercuimus, incredibile memoratu est scriptasunt in libro vitte nln arbilrtumf tleesse n«-
    : .

    qu.iiiio gaudiorepleremur intelligentes, quod amici


    ; meros duos et scr.bendnm dccccxcix. At Cathalacum
    de mundo ad coeluni, de morte migrarent ad Chri- jorte esl Charlem sau Streetlem m Slaffordiensi Co-

    stum. Felices nobis esse videbamur, qui tales ha- mitatuprope Lichfeldiam, i/uam dictam volunt a cada-
    buimus parentes; quorum jam. concives Angeli, qui- verum campo quasi ibt essent occisi: ct poluit tempore
    bus ipse Chnstus occurrere dignaretur. Verum ex Scnptoris Staflordia, necdum ab Antjlts occupatu, me-
    insolito divinaj vocis auditu conturbati sumus et dtlerraneis Brilontbiis tninumcrata fmsse : anl certe

    perterriti. S. Amphibalus, ilurns versus Wailinm, ibi sttbsti-

    36 Volentes autem scire, quot in illa caede cor- tisse.

    ruissent, recensere ccepimus interfectos: et inventi


    suut n nongenti nonagintanovem, omnesproCbristi CAPUT V.
    Corpovo 999
    nomine trucidati. Jacebant singuli equorum ungulis
    preclltu
    Marlyrmm SS. Amphibali ci mille conver-
    S Amihiltoli calcati,nec poterant propter vnlnera et sanguinis
    rcdmligrota copiam qui profluxerat recognosci. Sed dum vir siiitaii. Pwiia Licturum et Judicis. Epilo-
    et cogntta,
    sanctus hujus rei gratia Deo suo preces effuinleret l.lts.

    subito pra?ter spera redintegrantur omnium vulnera


    mortuorurn. Sanguis in speciem lactis convertitur, «I udex autem curn audisset hos sermones volens ;

    cutis ad formam pristinam revocatur ; adeo ut nec placere Paganis, in haec verba funbundus erupit: fnilicalt a
    vestigiura vulneris in eis potuerit deprehendi. Fa- Usquequo patiemur boc seandalum? Non est hic jitdtce colitra
    cturoque est ut agnitionem huroanam, quam nostra homo a Deo, qui sermone suo perimit innocentes. Amphibaltm
    clves Pagani,
    crudelitas prius abstulerat, oratioJusti denuo re- Clericus ille quibusdam verborum praestigiis novit
    pnraret. Tunc populus terrae, beneticia Christi si- decipere oculos intuentium ; ut ea qua) falsa sunt,

    nibtra interpretatione pervertens, divinisper omnia vera faciat ajstunari. Per illius verba deceptqria

    virtutibus contradicit; et ne in suis fimbus manden- urbis nostras cives optimi perierunt. Prajcipimus
    tur sepulturse: qui fidera Christi suscepernnt, ve- ergo, ut omues qui sequuntur hunc bominem, aut
    a lnpo tt iiementer pbsiatit. Supremum naturas debitum de- carnificum ver.bamagnjficantet mirantur, ubicuinque
    aomla functis negatur, et devorandi bestiis ac volatilibus fuerint reperti, gladio puniautur. Pust htcc man-
    ais'oitunlur
    expuiiuntur. Sed aderat Dei gratia, quae servos davit omni populo, dicens: Egrediamus uuiversi, et
    suos post mortera quoque glorificans, dura furentium iuimico nostro quantocius occurramus ut qui oaines :

    corda mollivit, et hostes circa mortuos reddidit mi- cognoscitur oflendisse, ab omnibus sibi vindictam
    tiores. Ut enim liquido daretur intelligi, divinam sentiat irrogari. Dicant oranes quod voluerint: sed
    Christi cultonbus non deesse custodiam ; ecce lupus nos nostree civitatis injuriam negligere vel inultain
    ex improviso venientes, ad Sancturum
    et aqiiila, relinquere non debemus. Hoc niandatum postquam
    cadavera substitei unt. Lupus feras, aquila vulucres in civitate divulgatum est; Gentiles hinc inde con- ciim armts ei

    abigebat ut eos ad illorum niissos esse prEesidiuni


    : currunt, et quidquid teli fureutibus venit in manus occurrunt :

    facile sensus lntmanus intelligeret. arripitur. Alter alterum ut velocLus eat hortatur, et
    37 Quibus perspectis, mirantur Picti, Wallenses in suum sese invicem excitant inimicum. Tendentes
    et ab incolis contremiscunt hutnana rabies mitigatur, impugnare
    : ergo per viam, quae decivitate vergitin Aquilonem,
    ttvitoranlur
    jam desinens, quos divina dextera defendebat. Un- urbem vacuam reliquerunt. Erat autem populi nu-
    dique visendi studio vicinia tota circumfusa rnit merus inflnitus, nec poterant plateie multittidinem
    Reliquias Martyrum
    amplexatur affectibus, et
    piis capere confluentem: et quia stipatis agmirnbus in-
    dignis obsequiis vencratur et quos paulo anie ba- : cedebant prae densitate sua lento gradu iter coge-
    buerunt in derisum, nec pati poterant ut eos terra bantur.
    suscipc: et nunc versa vice mii is laudibus extollunt,
    ; 3'J Interea quidam ex eis hujuscemodi morasnon
    et liaberedesiderant ;
    gratias agentes omnium Crea- ferentes, animorum levitate ducti, a reliquo pcpulo
    rcgionem tot taliumque viroruin di-
    tori, qui suaiu diverterunt: et ingressi semitam, cujus compendio palo clrcum-
    gnatus sit sanguine consecrare. Ad perpetuandam stratae publieie obliquitatem declinarent citius ad aclum
    ;

    quoque meiuoriam occisorum, ab ipsis incolis eorum viruin Dei in vinculis constitutuin, et a sociis suis cxcitterant.

    numeruset noinina describuntur. Uecc omnis multi- longius remotum pervenerunt. Quera mox arripien-

    et Is tantiir
    tudo quse convenerat, priusquam ad propria reinea- tes, et tractantes atrocius expoliaverunt, visceraque
    consanguinei ret, vidit. audivit.etin his omnibus nobiscum testis ejus ferro patefacta, palo in terram defixo circum-
    extitit. Cum ha3C et alia carniflces prosequuntur ; ligantes, et flagellis nimiis Sanctum Dei conciden-
    sedantur lacrymaj populi, dolor mitigatur. Multi tes, in circuitu ejusdem a pali ambulare fecerunt.
    Cumqne
    ; :

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 137


    Cumque beatus Martyr, Dei munere, inter tot an- Ad hanc ergo gratiam confugium facite; ut pcenas D
    drin cultellis
    gustias constitutus, nulla daret doloris indicia illi ; possitis evadere sempiternas. INTEBP.
    confodiunt :

    acriores effecti eum quasi ad signuin statuunt, et 43 His hinc inde concurrunt crudeles wn.LBX.
    auditis,
    tapidiiius cx- :

    cultellis lanceolisque
    quod reliquum erat corporis dexterae lapidibus onerantur. Fervent impii in nece sus,
    confodiunt. Vir autem Doinini, tamquam nihil mali innocentis: et ut beatum spiritum ejiciant, totis vi-
    pateretur, vultu hilari stahat constantior; et signa ribus elaborabant. Sed lieet Dei Martyr saxorum
    sui martyrii toto jam corpore prajferebat prodigio- grandine graviter uudique ceederetur:
    : immobilis
    sum cunctis de se praebens spectacnlum, qttnd post tamen in oratione persistens, loco suo motus non
    tanta supphcia, post tot raortis genera, adhuo vi- est,nec in partemalteram vel ad horam declinavit
    vere potuisset. Deniquecum invictum spiritum esset ccelo redditu-
    40 Eadem hora plurimi, quorum corda Deus te- rus; elevatis oculis Jesum stantem ad Patris dexte-
    vlsa ejus tigerat.compuncti suntcorde; renuntiantesqueido-
    cotutantta
    ram intuetur : Angelorum quoque concentum in
    mille convcrsl
    lis,Christianae se tidei subdiderunt, orantes Mai- ccelis audivit: et inter eos Albanum suum recogno-
    occtdunfur. tyrem, ut ipsius iutercessione beatitudinis seternae, vit. Quem sibi in auxilium advocans, Sancte, inquit,
    quam illi Deus praparaverat, et quam se jam videre Albane comraunem Dominum quaeso depreceris,
    perhibebant, participes fieri mererentur; pro quo
    .,.,,. v
    raiht Angelurn bonumobviam mittat; ne inihi prasdo
    ut
    ., . ,
    „
    S.
    ,, L
    Atbanunv
    tnvocat
    etiain omnes, animas ponere minime formidabant. truculentusebsistere, ne iter meum pars iniqua va-
    Quo cognito, Princeps vocatis mox spiculatoribus, leat impedire. Vix verba compleveral et ecce duo :

    omnes qui deorura suorum culturam .•


    .bjeceraut, et Angeli credesti iulgore radiantes ad eiim desupernis
    doctrinam Clerici soquebantur, jubet interliei. A.t veniebant. Vox etiam coelitus hujnsceniodi ad eum
    ilh feralecoimtlentesedictum, mox mille viros morti facta est: Amen dico tibi.quia hodie cum discipulo a b Angclis
    tradiderunt: beato Amphibalo intuente, eorumque eris in paradiso. Pagani autem coelestem sonura defertur in
    animas Domino commendante. audientes. stabant stupefacti. Igitur Angeli beati ™'""'
    il Tunc uuus qui ceteris audacior videbatur, siC virianimam. niveo candore fulgentem, secum assu-
    E
    V
    S. Amphliu .
    eum prior alloquitur Crudelissime hominum, cur
    : mentes in coelum, cum bymnis et laudibus detule-
    olijurgulus 00 imprudentes dlos persuasionis tuae fraude decepisti runt b.
    neccm Murtij- et peryerals ac feralibus tuis monitis irretitos a cul- 44 Sed animo
    viri concitati, corpus exanime et
    rum.
    tura deoiuin sttbmovisti? Quid iu te civitas nostra in vinculis constitutumlapidibus adhuc obruere non
    peccavit, ut eam Rizantibus
    suis civibu» spoliares? Diligenter cessabant. Nec poterant opem ferre morienti nec de
    Paganis
    attende, vir bone, quid feceris. Tuoru.n suhtilitate manibus eruere saevientium, duces ejus et comites,
    verborum parentes et amici nostri in perditioneiu jejuniis et fatigatione confecti. Tuncgrave inter Pa-
    abierunt.Tu causa necisomnium: tueos ad mortis ganos ccrtamen exoritur et usque ad conflictum ;

    laqueum impulisti. Hinc justisodiis tepersequimur: gladiorura conteutio nefanda procedit. Agmine
    ,

    maximecuin ipsaquoque justitiajustitiaeadversarius denso pars utraque cucurrit ; et supra membra bea-
    jubeat adversari. Ubi te jam miser esse conspicis? tissima gravis pugna committitur. Sed noluit nec
    Hostium undiqiie vallaris agminibus, nec est locus, permisit Deus omnipotens ut fierent veridici, veri-
    et iniit/itits iid ev.ulendi.Sedquaiuvisdeoset hominesadiracundiam tatis iuimici qui dudum juraverant, quia sanctum
    ; "(>'"'„,"<,
    cutlusdcorunt.
    supra muduiii provocaveris, eorum tamen gratiam poe- virum seu vivura seu mortuum ad suam perduce- avfirtur,
    nitendo poteris promereri. Perfectae vero pcenitentiae rent civitatem. Dum euim tumultus ineresceret, et
    hoc erit indieium, si sectam illam quam hucusque inter se Pagani turbarentur quidam fidelis in ;

    tenuisti, deserueris; et deos invictos, quos ignorans Christo clam beati Martyris corpus auferens, sub
    forsitan offendisti, eceperis adorare : nec dulebis de terram occuluit diligenter, quandoque (ut confidi-
    facto; quia mox rerum omniuiu affluentiam conse- mu> divino munere in lucem proferendum.
    queris; insuper omnes quo neci nuper tradidisti, 45 Interim ccelestis in populum vindicta desaevit
    per suaj diviuitatis potentiaiu dii nostri a mortuis distorquentur labia, varia deformitas vultus appre- lictores in
    revocabunt. hendit, obrigescunt digiti; nervi officiis non fun- inembris stlis

    puniti
    42 Dicit ei Amphibalus: Duni deos tuos, o Pa- guntur : ardent linguae, quibus beato Martyri fue-
    F
    gane, nimiis landibus conaris extollere ; in verbo rant illata convitia. Quid multal Brachia, nianus,

    vntii-
    tuo te novens offeudisse. Solusenim Dominus Jesus et oitintum otuniuo membrorum flexibilitas ita re-
    0[ii>on<l
    tem Cnristt et Chrietds suscitat mortuos et vivificat. IIIos vero pente dirtguerat, ut ne lapidem quideni 4e teira le-
    l
    IT ,,,IS quos quasi deos et potentes aestimatis in coelo, po- vare jam possent. Variis ergo poenis afiiati, sic de-
    pcccatorum:
    tenKT trirnienta patiuntur in inferno. Ilhc deorum mum a praelio quieverunt. Judex autem, araisso
    etJudex
    vestrorum commoratio mansio sempiterna
    et ibi : rationis intellectu, amens effectus est. Nec erat qui
    umens effe-
    fletus et stridor dentiuni, ibi vermisqui non moritur posset, se Domino Jesu et servo ejus Arophibalo con- ctus;
    et igtus iiiextinguibilis. Horum participes et socii tumelias irrogasse, et tamen pericuium evasis-e.
    fient in tormento injusti, adnlteri, maledicti. ceteri- jactaudo gloriari quotquot enim manniti ertxeiant
    :

    que, qui dum hic viverent, siiniles se daemonibus contra Domiuum. dignnm promeritis a justo judice
    per actus reprobos reddiderunt ut quorum volunta- ; senserant ultionem.
    tem secuti sunt per convenientiam vitiorum, eorum 46 Res autem gesta diu celari non potuit. Exciti
    quoque consortio non careant in perpessione tormen- rumore vicini accurrunt ; quod auditu percoperant,
    torum taliiim quippo cultores numinum talis decet
    : oculis comprubantes. Mox fidem Christi civitas tota p0 stea toia
    retributio meritorum. Tu quoque. o Pagane, tu cum suscepit. Deumque justum in suis judiciis eollatula-
    Christim
    ceteris cultoribus idolorum, nisi citius relicto gen- vit. Mulii divini amoris iustinctu sua relinquentes, cvnvcrtitur.
    tilitatis errore ad fidetn Christi eonvertaris, eisdem Rumaiti adeunt deflent cummissa, fatenttir errures,
    :

    duloribus habes subjacere. Sed dum vacat, abjicia- undamque lavacri expetunt salutaris. Igitur a die
    tur vanitas, error condemnetur: misericordia Dei illa et deinceps. omnis populus civitatis, deos quos
    nostri iuagna est, nolite desperare. A viis vestris coluerat vanos esse coguoscens, Christum Dtd filium
    pravis resipiscite, etad baptismi gratiam convolate. omni tempore colere studuit et timere.
    Quid vero baptismus conferat diligenter advertite. 47 Haec et alia multa, qusa divina pietas noluit
    In baptismo peccata donantur, coaluiu homini rese- homiuibus occultarc, diligcnter litteris commendavi.
    ratur; et vetustate deposita, nova quodammodo ef- Benedictus Deus. Decessit omnis ille ccetus infide-
    ficitur creatura. Qni enim prius erant per culpam lium, qui in B. Albanum mortis quondam tulere
    filii diaboli, tiunt postmodum per gratiam tilii Dei. sententmm, nec jam de eis multum tractant homi-

    Jtmii T. r 18 nes
    138 ALIA ACTA S. ALBANI MART. ET SOC.
    nes aut loquuntur ; Albani memoria non delebitur, Saxones in Brilanniatn venerunl, ejusqtte partem ma- D
    1VTEBP. sed ejus laudabile meritum, si mea carmina
    quid jinunti (prxler WalliamJ in seplem regna distrihue. Fttit ea a
    WILLE Pagants Suxo-
    possunt, longe lateque per orbem diffundetur. Tem- ruut, ln phirchiainijiie Ciinslitueruilt, ip.^l tiiitc Cliristiuluv
    Anglis tversa.
    pus ent, quo viri religiosi, viri
    ut eontidiraus, reliijiouts hostes aeenitiii : adeo ut auclor tnnjmts fitx
    Christiani, ad praedicanduir Gentibus venient in S. Albani, sub eisilrm tlegetis. notnen snnm non fuerit
    Hritanniam. Isti cum venerint, Dei magnalia hoc ausus uppunere, ne (uti inquit in Proloijo) loquendo
    Prologi Au-
    ctor pradicit modo hbris adserta reperient, legent et ad notiliam tllud, nomen simul et vitam amitteret et autetn tn :

    Anglos con- deferent plunmorum. Tunc veritatecognita laetabi- Merctmum Reijis, auctore Matthseo
    Vtta Offee, secundi
    vertendos Parisio, Manacho eomobii S. Albani, lcgitur, hac teiu-
    :
    tur insula : tuno Gentiles errorem vinculis absoluti
    multipiici gandio replebnntur. Verum tempus prae- pestata Ecclesia beati Anglorum Protomarlvris
    dicatse visitationis et gratiae quando ventnrum sit, Albaui, inter ceteras regionis ecclesias, funditus est
    quiacertura non habeo; istic hujuslsetitiae inaguitu- subversa : unde locus sepulcri et loci distincta co-
    dinem nun expecto. Sed ne posteri super meo no- gnitio penitus delebatur. At quotnodo sacrum eoipus
    mine reddantur mmiuni soliciti sciant quia si vo- : iueenluin fiienl, itu ibidem nairatur.
    luerint veruui raihi ponere nomen, me miserum, 3 Rex Merciorum Offa potentissimus, cum in
    me peccatorem ultimum nominabunt. Romam au- urbe Hathonia resideus post diei laborem, noelis Itevelatione

    quietem Angclica fa-


    tem proficiscar, ut illic gentilitatis errore deposito, in strato regio Angelo nuntiante
    caperet ;

    clu Otfm Kegi


    ipse Fomam et Javacro regenerationis adepto, veniam merear divinoest admomtusoraculo, utSanctum Dei Anglo-
    abtt m bapti- assequi delictorum : libellum quoque, istum, qui rum sive Britonum Protomartyrera Albanum de
    zandus.
    habetur in mambus, afferam examini Romanorum ;
    terra levaret, et Reliquias ejus in scrinio dignius
    ut si quid in eo secus quam debuit forte prolatum collocaret. Rex vero, divinis illico studens obteiu-
    luerit, hoc per eos dignetur in melius commutare perare praeceptis, accito Humberto Merciorum Ar-
    Dominus Jesu Christus, qui vivit et regnat Deus chiepiscopo (cujus Sedes apud Lichefeld nuper ab
    peromniaseculaseculorum. Araen. eodem Rege fuerat constituta) divinam ei volunta-
    B tem indicat de prcmissis. Tunc Archiepiscopus,
    ANNOTATA G. H. assumptis contiuuo secum Ceololfu Linilesiensi, et
    Untrona Legecestrensi Episcopis, suis suffraganeis,
    a ffinc forte eum cujus nomen ignorabntur, Ara- cum innumera utriusque sexus et cliversse aetatis
    phibali nomint dicere plaeuit : </uo deinde etiam ttsi multitudine, Regi, die sibi statuta apud Verolamium
    scriploies, qui S. Albauum vel Angelos de eo locutos occurrerunt. Rex vero, dum illuc iter expediret,
    induxere, lucis radium, in inoduin ingentis faculse ccelitus
    b Harpsfeldius insex secuiis cap. 10. Caesus est, emissum, super locumsepulcri quasi fulminare con-
    apud villam Rudburniam, tres mille
    inquit, vir bei spexit. Hoc quoque divino miraculo manifeste ab
    passus a Verolamio distantem, quo loci usque ad omnibus aspecto, gaudentes tali indicio extiterunt,
    sua usque tempora duos grandiores cultros quibus de visionis vei itate effecti certiores. Tunc populo in
    martyrium consecutus est, reservatos trsdit Thomas jejunio et orationibus sanctificato, Antistites sacri
    Rndburnus, scilicet hb. 1 historix cap. 6,qut floruit Sacerdotalibus infuhs adornati, aflore sibi beati
    circa annum 1480. Martyns auxilium flagitabant Facta igilur, ut
    cum eleemosyna
    diximus, oratione a Clero et populo
    et jejunio, terram percutiunt,
    ANALECTA G. H- passim Martyris
    sepulturam offendunt. Nec fuit necesse locum diu
    et

    CAPUT I. qu*rere, quem divina clementia dignata est ccelesti


    lumine revelare. Martyris igitur corpus, astante
    Corpus S. Albani u S. Germano Iwnoralum;
    Ofla Rege Christianissimo, in theca lignea fin qua
    ab O/fii Rege inventum et translalum, Mo- prius a Cbristi fiJelibus, propter barbarorum saevi- nvenitur cor-
    naslerium cum noru eeelesia construclum. tiain tempore discriminis occultatum) repe-
    fuerat •

    riunt, cum ipsis sacris omnium Apostolorum diver-


    tjanctus ac venerabilis Beda, cum capite vn narrasset sorumque Martyrum Reliquiis, quas ibi dudiiin
    Ecctesiam
    Martyrium S. Albani, ut suprarelatum est, adjunxit; sanctiis deposuerat Germanus, intercessione beati
    s. Albani. Reileunte teinporum Cbristianorum serenitate, ec- Martyris de Pelagianis triumphans. Movit haec in-
    clesiam, mirandi oueris atque ejus raartyrio condi- ventio tam Clerum quarn populum universum ad
    gnam, esse extructam aii quara, ut refert cap. xvm,
    : lacrymas et ob huc maxime, quod fidem fecit Do-
    ;

    SS. Germanus Episcopus Autissiodorensis et Lupus minus de sanctorum Patrum Reliquiis, ibidem cum
    Episcopus Trecensis, compressa perversitate dam- corpore Martyris, prout legimus, depositis quas, ut :

    nabili hzreseos Pelagiaux, ejusque auctoribus con- pium est credere, voluit Dominus, quasi ad sola-
    futatis, atque animis omnium fidei puritate compo- tium ejusdem Martyris, corpori diu soli fuisse as-
    sitia ; 13. Albanum Martyrem,
    Deo per ipsum auctori sociatas. Roboravit insuper fidern Regis et ejus
    graiias acturi, Germanus, omnium
    petierunt. Ubi fidelium divinum testimonium, cum apud Weneslave
    Apostolorum diversorumque Martyrum secura Reli- lux, cum miri odoris fragrantia,
    honorat .s. cellam Praesulum
    quias liabens, facta oratione, jussit revelli sepulcrum, orantium illuminavit,
    Gtrmanus, Regis propositum certius
    et
    prehosa lbidem munera conditurus arbitrans op- ; solidavit. Plus tamen ceteris omnium corda erexit
    portuiium, ut inembra Sanctorum ex diversis regio- radius igneus, ah sethsere missus super locum, et
    nibus collecta, quos paresmeritis receperat coelum, indies descendens, et solare sicut et lunare lumen
    sepulcri quoqueunius teneret bospitium. Quibus
    de- adaugens, Regem cum suis sodalibus fquasi stella
    positis hononfice atque sociatis, de loco
    ipso, ubi Magorum dux.donec staret supra domum, ubi erat
    beati Martyris eflusus erat sanguis. massam puer Christus) ad locum perduxit, memoratis Reli-
    aufert tnas- pulveris
    sim pulvtns secum portaterus abstulit in quaapparebat, cruore
    :
    quiis insigmtura. Ut vere dici possit, Testinionia
    tingutntltnlt senato rubuisse, Martyrum casdem persecutore tua, Christe, credibilia facta sunt niniis ; et idcirco
    pallente. Quibus ita gestis, innumera hominuin domum tuam, Domine, talifundandam, decet
    loco
    eodem die ad Ltominum turba conversa est II tc sanctitudo in longitudine dierum, hoc est in sempi-
    Beda. ternum.
    1 Gesla hxc sunt seculo Cltristi quinlo; quo eodem Quem utique thesaurura, super
    4 aurum et topa-
    secttlo, aliquol posl ol/ilum S. Germani annis, Anglo- zion pretiosum, sub cespite diu absconditum, et

    jam
    , ;

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 139


    jara divinitus inventura,
    elevatum
    ArchiepiscopusHumhertus, summo causam adventus explicans, et D
    Pontifici sui
    cum suis Cuepiscopis et Clerieis, astante Rege re- de Ioco simul et B. Alhano canonizando et magni- ArCTOHE c,. |

    trftnsfertur ad
    verenter levantes de apprnbalur
    ecclesiolam, eepuloro, prascedente snlenni ficando copnobinque constilupndo
    , d<;vnte preces cuttu* S. ,

    processione, in hymnis et laudnm praeconiis, trana- porrigens, petitioni suse Romanam de facili Curiara Albani,
    tulerunt m
    quamdam ecclesiolatn, ibidem extra inclinavit : cum Martyris invcntio cceli-
    prresertim
    urbera Verolamium a neophytis in honorem beati tus mortalibus sit dpclarata et cum be^edictione
    Martyris constructam : ubi Martyr percussus san- devota summi PontifHs Rex ad propria prospere
    gninem suum fudit pro Christo : quarn persecutores remeavit.Tunc congregatoapud Verolaraium Episco-
    quia parvulam, ejecto locello corpus suum conti- porum ct optimatum suorum concilio, Rex unanimi
    nente , diruere non dignabantur. Ibidem i^itur omnium consensu et benevola voluntate, B. Albano
    m eodem locello Reliqniis ordinate dispositis, et amplas contulit terras et possessiones innumeras...
    palliis involutis, et cranio aureo circulo a Rege Monachorum quoque conventum ad tumbam con-
    circuradato, in quo scriptum fuit; Hoc est caput Abbatem eis, nonnne Willogodum prse-
    gregavit, et
    S. Albani, Anglorum Protomartyris, Missa so- fecit.... et statim ecclesiam cospit aedificare, ponens
    lenniter celebratur. Et interim miracula, ajterna primura lapidem in fundamento, dicens : In honore
    recordatione digna, ibidera celebrantur in con- Dei omnipotentis, Patris et Filii et Spiritus sancti,
    spectu Regis et Antistitum et omnium illic exi- et Martyris sui Albani , totius terrse meae Proto-
    stentium. Nam
    mortui ad vitam revocantur, seini- martyris.
    neces ad sospitatem restaurantur, leprosi mnndan- 6 ffarc aliaqur plura Mattheits Parisius, eumque
    tur, paralytici solidantur, febricilantes curantur, secutus fVestmonasteriensis.Pvxter possessiones autem, construUur
    contracti eriguntur ; muti, surdi, c<eci, et arreptitii, ah Ojfa Rcge dtcto monasterio S.Albani cnllatas ibidem- monasterbm
    cum nova
    imo omnes languidi et se male habentes malorum que descviptaa, alix indieantur lib. 3 Hi&toriae; eorum- ecclesia
    remedia recipiunt. Quaa Dei beneficia usque in ho- que. churlae et diplomata refevuntur in Auctario Addi- E
    diernam diem fieri non desistunt, sine ea quas plu- tamenUirum paq . 237 et sequentibus ; et in Monastico
    ris e&t animarura salute, quse eudem loco devotis Anglicano, tomo 1 pag. 177 H seqitentibns : priorique
    Rex igitiirOffaChristianUsimus,
    largiter impertitur. chartse, post Offam Ri-gem, snbscribnnt decem in re>f>io
    miraculi s

    ctarum :
    locellum memoratum, laminis aureis et argenteis successores , et Episropi quindtcim re non : qna in
    gemmisque pretiosis, de thesauro suo magnifice multum est diffirnltalis, pnslquam Joannes Mabilto, in
    sumptis, decenter adornari ; et ecclesiara ipsius in suo erudilissimo de re D'p/omatic i traclatu demnn*tra-
    qua, ut dictum est, collncabatur, picturis, aulreis, vit, solitos aatiqititus R-ges et Episcopos, Majorum
    ei aliis ornamentis, donec amplior, multis ditanda snorum et D cessnrum rhartas, jam pridem factas, sni
    possessionibus et honoribus ffidificaretur, jussit de- nominis subscriptione firmare. Major difflcnltas in eo
    ctijut tamen
    corari. Acta sunt haec a passioue saepedicti Mar f v- est, quod Hiqbcrctus Archiepiscopns 'nwm pas^tm alii rti charta
    ris anno quingentesimo septimo, ab adventu Anglo- scriptores assernnt primitm et ullimum Sedis Lichfel- suspecta
    merito es^,
    rurn in Britanniam trecentesirao quadragesimo densis. Arcliiepiscopum fuisse nominatitm, eique substi-
    quarto. Indictione prima, Kalendis Augusti, sciiicet tuunt Flumbertum) primo foco tnbscriba!;.qucm tamen
    aiirin DCGXCIT, qno erat prinui Indtctm. Hsec Mal- supra Parisius Arehiepiseopum nominavit; eumgue se-
    th:rus 1'arisius.ante qucm de hac inventione egit Mal- cutus Westmonasteriensis, ait obiisse annoDCCxcv ei-
    mesburiensis ; et eodem cum ipso tempore Radulphus de que successisse Higbertum. Denique dieitur hsc
    Diceto, et juniores Joannes Bvompton, Wilhelmus chartula scripta , anno uixxcin , Indtctione ni ;
    qux
    Tfiom, ac potis&imum Matthxus Westmonasterien&is, convenit cum annn dccxcv :et sic pergit adhitc suspecta
    qui magna e.r parte Parisium describit, et sub initium manere dicta chnrta quod monuisse sufficit.
    interponit, certum esse, Albanum, Britonem, non
    Anglum extitisse ; sed qtaa Anqli, Bvitonum hostes, CAPUT 11.

    eas regiones oceuparint, videntur memo- conati fuisse


    rinm Britonum extinguere, etsxjussu Offe Hegu ad-
    Corpus S. Albani <t Danis ablatum et resli-
    scriptum; Hoc est caput S. Albani Anglorum Pro- tutum, Oxasiones figmenlorum de eo ad
    tomartyris. Quse deinde facta sunt, ita prosequitur Elyense monasteriumdelato. Ecclesia nova
    Parisius. constmcta.
    5 Eodem quoque mense Rex lbidem provinciale
    statuit concilium , cum Archiepisc >po Eumberto j\_<lditntur , apud pr,rmcmoratnm Parisiutn , Vitse

    suisque Suffraganois et Primatibus suis universis. Vtginli trium Abbatum S. Albintqunntm quirtus
    :

    Cumque tractnrent diligenter et eflficaciter, de con- statuitur Vulnotus, et isla intersemntur Hujus Ab- ;
    Corpns a
    ventu monachorum in loco Ulo congregando, atque batis tempore, (Capgravius annum dgcccxiv indicatj Danis abltt*
    coenobio constituendo, et magnifice ac r^galiter pri- debacchantibus Danis in Anglia , qui superficiem
    of> Offa Hnje vilegiando; ubi Protomartyria regni sui, irao totius terra3 cooperuerant, imestiroahile facientes exterrai-
    Romam cum
    Britannue vel Anglis Reliquias invenit, et quem nium, et ad S. Albanura hostiliter venientes ;
    profecto
    locum suo sanguine consecravit; placet omnibus audissent, qtiod Anglias Protomar tyr extitit famo-
    pium Regis propositum, eique Episcoporumeonsulit sissimus; ossa ejus fracta capside, rapuerunt, et in
    prudentia , ut auctoritate Romani Pontificis (etsi suam regionem detulerunt : et ea venerantes in fe-

    alias liocfactum fnerit, quod non iterari inutiliter retro pretioso. ad hoc specialiter fabricato, repnsue-
    dicitur quod non scitur perpetratum) canonizetur runt in quadam domo Reltgiosorum, scilicet Mona-
    simul , et privilegietur monasterium in hmorem ,
    chorum nigroruin ut sicut in Angha, sic in Daeia
    ;

    ejusdem Martyris noviter construendum. Et haec conlbrmiter veneraretur. Sed quia non placntt San-
    omnia ut digniorpm et firmiorem sortiantur erle- cto ibi comraorari, sed po ius ubi sanguinem suum f

    ctum, consilium virorum sanctorum et discretornm et ;tufelam cu-


    pro Christo fudit, per industriara
    suscipit et exaudit, ut p^r Legatos solennes a latere jusdam Monachi, nomine Egwini, suam procuravit
    Regis destiuatos, aut potius in propria persou a Rex repatriationem. Hec ibi. Vid^ntur nitrl-'i<fi Monachi
    ipse,super hiscumCuria tractet Romana. Offa igitur Corbeim Saxonicse . qui suum ielum exercebanl circa
    Rex pissimus, suoruin Magnatum sano acquiescens limites Danim, et liberwtn exercitium Christianx reli-

    consilio, divino ductus spiritu, ghnis habebant Sleswici ahfne agro ffolsalico et
    transalpinum labo- in ,

    riosum et sumptuosum iter arripuit sine morse di- maxime in Saxonia inferiore; ut vileantur Ossa ad rfi-

    pendio.... Roraara tandem perveniens.... Adriano ctas ditiones.aut fovte adCorbeiamSaxonicam translata,
    unde
    : ,

    140 ANALECTA DE S. ALBAXO MART.


    A uix'c poturrunt commoclius in Annliam refevii. Cap- hoc lacrvmabiliter commoverent. Timuerunt igitur
    AITTOBE G sibi Elyenses. et inter eos jam dissidentes ortum
    II.
    ijravius Owense mnnasterium apprllni ; rt corpus ,
    ,

    est schisma gravissimum. Cogitantes igitur ipsi do-


    facta S. Alb.mi apparitione, relatura, af/irmnt.
    8 Abbas undeeiimis Alfricus. visiune prasmonitus losi, qui fraudem conceperijnt, et quosdam suorum
    Fratrum, Monaohos
    quibus ipsa fraus displicuit et
    cullu Sancti S. Albani, quomodo nuno cantatur, composuit liisto-
    promoto riam, et eidem Notarn melicam adaptavit, et nurto- S. Albani pacare clam eadem Ossa
    : ad eos missa
    deponeiites, et sibi reservantes; loco eorum, vide-
    ritate fratris sui Archiepiscopi multis locis Anglise
    fecit publieari, diemque ejusdem Martyris Itonorari: licet in locello ad eos misso de S. Albano, per quem-
    et slmiliter

    statuens, ut die Jovis, nisi prmocoupatur legitirois dam posticum, qui desubt.us fuerat quaedam Ossa , supposititia
    Et sic dolosi dolo pio de- olia rssent
    temporibus, Missa de ipso cum pertinentiis solenni- adulterina snpposuerunt.
    remlssa.
    cepti sunt Elyenses : pia fuit Albaniensium cautela,
    ter celebretur. ...

    agebat Re\ Ivlouardus piissimus et dolus Elyensiurn detestabilis et facinorosus. Reci-


    it In sceptris ,

    piebant igitur Albanienses feretrum illud ne fraus


    corpus ob ac Deo artoptissimus. In cujus tempore se priepa- ,

    Mouachoruin Elyensium scandalnm in populo gene-


    tlmorem raverunt Dani rum Rege suo liostiliter Angliam in-
    Dnnorum raret, et sie tota Religiosorderet diffamata. Et cura
    trare, ipsani feraliter vastituri. vel suo dominatui
    secreto
    Abbas igitur Allricus fecit Reli<,uias in proprium ccenobium per.venissent illinl quasi
    servatur. subjugaturi... .

    S. Albani, ronro quodam salvo et serreto, cum fe- quidlaiii sophistiouiu in capside, quse est super al-

    retro recondi, scilicet sub altari S. Nicolai, paucis tare S. Oswini, pieta (ubi inveterata corporalia re-
    conscii- de Fratfibus, electis personis gravibus et servantur) repouebant.
    honestis. Misit autein ex industria in propatulo ad 12 Jacuerat autem Martyr Albanus in illalignea
    Abb item et conventum Elyensem, petens lnlniiliter, cap-ide, qua> postea pingebatur, usque ad tempus
    ut penes se Reliquias S. Albani, donec pace reddita istius Abbatis Alfrici qui ipsura ut dictum est , ,

    reposccrentur, reservarent. Erat enira eorum insnla inmiutavit. Prudentissimus igitnr Abbas men oratus cctrpus verum
    intransuieabilibus cireuindatn paludibus et arundi- Alfricus, compertam malitiam Elyensium, testimo- rjr utidito

    profertvr
    netis unde hostiuni incursus nequaquam timue- nio eorum, qui veritatis [conscii] erant, videlicet
    alterius
    :
    E
    ciijitsclam runt. Verunitamen Abbas, sicut vir prudens et cir- duodecira monachoruin de senioiibus ccenobii S. Al-
    Osslbut od cunispectiis fraudem hominuni pertimescens ne
    , , bani, evidenter detexit; et reni gestam manifesta&do
    Eliji n.ies
    forte cupiditate obca/cati Elyen.-es, ipsi Abbati con- extractum feretrnm cum Reliquiis beati Martyris
    mtssls
    tradicerent requirenti, si ipsas veras Reliquias com- Albani de muro ubi repositum luerat, publice et
    ,

    miiteivt eis reservandas; transmisit illuc cujusdam solenniter in medio ecclesise collocavit. Elyenses
    Monaehi sancti Reliquias , in capside pretiosa , ac vero Ossa sa?pedieta, in villoso panniculo, quem ca-
    si essent Ossa ipsius Martyns Altani , veras ejus racallam vocant, reservarunt, et in perpetuum
    sibi

    Reliquias, in praedicto muro, ut dictum est, reser- sibi reservent. Etidem Martyr Albanns proinde
    si

    vandu, bujus intentionis prudentia, ut si forte pars ibidem honoretur, et honoratus miracula operetur,
    adversa supervenientiuni harbarorum prcevaluissct, desiderare deberent Albanienses quod in qualibei ,

    et. the-auros S. Albani perscrutarentur, eis opinio celebri ecclesia Anglicana, sicut etibi, jacere crede
    relata de prsedicta asportatiuiie sati£faceretj et fu- retur ut plus honoris
    ; et in locis plunbus eidcm ,

    rorem corapesceret. Erant eiiim in Ely, cum dicta impenderetur. Fraus autem Elyensium pramarrata,
    ornamenta aspor-
    capside, niulta ecclesia; S. Albani postquani Regi Edonardo fida relatione innotuerat;
    cnm cnra- tata; et, utverum videretur, quod Reliquias beati iratus valde incanduit. quia B. Albano fuit amicis-
    calla
    Martyris illuc certissime transportarentur, quem-
    • sinius : et nisi praeruatura morte in anin.am pretio-
    dam panniculum vjllosum qui Gallice Villuse dicir sam resolveretur, talia praesumentes condignamorte
    tur, dictus Abbas Alfricus cum memoratis Ossibus castigasset; sed ipsos indignatione et maledictione
    involutis , in ipso fecit transportari ; asserens ad detestans , terribiliter est insecutus , cum funesto
    cautelam, ipsum fuisse B. Amphibabili, B. Albani lecto decubuisset. Abbas quoque Alfricus, cum pa-
    magistri, caracallaiu. rasset hujus perturbationis auctures potenter pes-
    10 Dum autem supervenientium barbarorum ho- sumdare, natura? debita persolvit. F
    stiiis adventus crederetur et revera, ut transfre-
    , 13 In cujus rei argumentum, tempure Oulielmi tl nppariticine
    S. AlOanl
    taret, prieparabatur; Rex Danorum, dum de scapha Abbatis, Magister Walterus pictor, memoratum fe-
    cunprmalur
    in navem ascenderet. lapsus in mare submersus e-t, retrum a dieta capside extraxit in eujus superficie :

    et illud sanctus Rex Anglorum Edouardus, apud [apparent] vestigia laminarum argentearum , quas
    We-tmonasteriuin orans Missa pro pace rcgni,
    in Abbas Guilielmus fabricaturus illud nobile quod ,

    vnl.t in spiritu, et pavisus modeste risit. Cum igi- adhuc est, intrinsecus deposuit ad opus novum et ;

    tur, per rnerita S. Edouardi.submerso Rege Dano- extraxit dictus Walterus sacrista a ligno feretri un-
    rum, exercitus confusus frustrato proposito in snam dique clavos argenteos, qui dimidiam marcam pon-
    rediit regionem, et Anglis pax et securitas est re- derabant. Et tunc temporis cum decertarentquidam
    cnx tpsa citm stituta dictus Abbas Alfricus ea, quae Elyensibus
    ; Fratres ex quibus unus erat Dominus Gilibertus
    ,

    frttilra deiiite bona fide commiserat reservanda, sibi exigebat re- de Sisseverne, super hac materia apparuit nocte ;

    repeltrenlur.
    stitui, postquain apud eos fere per annum unum sequenti eidem Domino Giliberto exiens manifeste
    ,

    rescrvarentur. Inierunt autem Abbas et Conventus de feretro sanclo suo. Et stans ante altare majus,
    Elyensis iniquum consilium , quod scilicet sibi credita scilicet suum, allocutus eura ait : Ecce ego Allianus
    Abbati et Conventui S. Albani ncquaquam resigna- hic quiesco. Nonne me videtis de meo feretro exire?
    rent. Et sic ea procaciter respondeutes retinuerunt: At ille : Eiiam Domine et Martyr. [Tum Sanctus],
    forte eredentes, tali violenti.-e mnime fraudem inesse hoc de cetero firmiter palam testilicare. Et his dictis,
    aut impietatem. secundum illud Poeticum. rediit in locum suum. Ilaec omnia Parisius. Quorvm
    Facto pius et sceleratus eodem. alitiuod compendium liaOetur apud Capijravium. Dictus
    11 Hanc autem ex piissimi Regis Edouardi senio Guilitlmus fuil ytbbas xxn, constitutus anno mcgxiv,
    et debilitite conceperuntElyenses audaciam. Verum- morttiHS amw mccxxxv, in cujus Vita pan. 122. tiar-
    tameninstantibusS. Albani ad Elyenses missis, prece ralur, quod quasdam structuras nobilissimas circa
    et adraonitione multiplici , Monachis de ooncepta majus altare construxit cum quadam trabe histo- ,

    malitia admirantibus, et de tanta religionis et fidei riam S. Albani repnesentante, quae totam illam ar-
    )a?sione; comminati sunt eis, asserentes, quod tam tificiosam machinam supereminet. Quod quidem
    Dominum Papara quam Regem conquirendo super
    , opus splendidissiraum Magister Walterus de Celece-
    stria,
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUMI 111
    . stria non sine magno studio laborioso et labore
    , Doniino Anketello, hujus Ecclesia: Monacho, adeo D
    studioso, Abbate sumptus ministrante, perfecit. Sed prusperatum sit opus et expeditum, ut intuentibus AfCTORE C
    ad iiriora tmppra revertamw in qntijiu me-moralus < admirationem gennraret. Fecit autem illud upere
    S. Edoitardus Ihiruit , el regnavil ab arma uxi.ii ad ductili etelevato eteducto imagines impulitelevari,
    ttnnum mi.xvt, el tltem v Junnarii Arin sitnl
    qiio cjtis et concava ccemento solidavit, et elegantiam totius
    lllitstrala. Fiieriint ejns lempore Reges Dnaix Ma- qprporis feretralis in breyiua cuhnen ascendendo
    gnus vulgo Iionus eognamihalus, et Sucno E^thritms, coarctavit, et sic totius rei substantiara melius ve-
    1(1 ililfu-tle sil asstgnare quis Rex sttpra tndteelur in nustavit Feretro igitur perfecto, Translationi
    mitre lapsns et siihmersus. Fnrlassts anlem aliquts ez Abbas Gaufndus diligenter insistebat. Porro quia
    jiiniilia regia liane atlarnarit classem, itaque perieril. Translalionis solennitas non poterat die Transla-
    14 Sed ct alia fabitla. tle Iranslaio cnrpirc S. Al- tionis ejus competente celebrari, propter S. Petri
    bani ad Elijenses sic refertur a Parisio. Fretericus a I Vincula, ejus festivitatem in crastino illius so-
    finjltur a
    Frcthvrico xmAbbas cum Gueltelmi Coiiqiicstoris, sno tempore lennitatis, quse deS. Petro e<t, solennitateui Trans-
    Ahb. ud ciironati. favorem ncm habereti; de licentia Conven- lationis B. Albani ex provisione et unanimi Con-
    Stynses por- tus, et consilio, assumptis secura quibusdam libris ventus assensu Prasentibus itaque
    fieri constituit.
    tatum.
    et pannis et viaticis necessariis, in insulam clan- Alexandro Lincolniensi {Spiscopo et Abbatibus ;

    culo Elyensem ubi per aliquot dies graviter


    liigit ; Waltero Egneshamensi, qu<mdam Priori S Albani
    infirmntus, diom elausit extromum, ibique corpus et Kuberto Hprvicensi, et Elia Sanciae Trinitatis
    suum dicitur quiescere. De quo Elyenses, in capita Ecclesite Rotomagensis, et Andrea Novigensis Ec-
    sua mentientes, asserunt ipsum secum ossa B. Al- clesiae Abbatibu^, cum toto Conventu monasterii
    bani illuc attulisse non verentes crimen sacrilegii
    : S. Albani, aecnon etalionim R^ligiosijrum Clerico-
    viro sancto imponere. Qui de licentia totius domus ruin, assistente frequentia, patefacta est beati Mar-
    suie, ut indignationem tyrannieam declinaret, licite tyris antiquissima turaba. Verum, quia quoddam
    ac licita secum a^portando recessit. collegium in Dacia, et Elyense in Anglia, mendaci- ei imponun-
    15 FnUhriro sueceisil Raulus Abbas xiv, promo- ter asserebant, se corpus S. APiani
    ex integro seu tur ossa nu-
    Vitrata
    tns iv Kalendas .lulii anni mlxxvii. Iste Abbas . . . partem corporis habere; proinde coram omnibus
    :

    vir religiosus et eleganter litteratus, et inobser- qui adesse poierant pras turba, dinumerata sunt
    Fcctesta nova vantia Ordinis regularis rigidus et prudene, totius omnia ossa Martyris. et sigilhtim ostensa. Etcaput
    constructa :
    monasticie religionis normam caute et paulatim re- eminentius m propatulo, manibus venerabili^ Fra-
    formavit. Qui cum jam Abbas undecim annis exti- tris Radulphi, tunc illius Monasterii Arcbidiaconi
    tisset, infra eosdem aunos totam Ecclesiam S. Al- elatura, inventum est habere in occipite scedulam
    bani, cum multis aliis sedificiis, opere construxit filo serico dependentera, et aureis litleris vetustis-
    latericio, Lanfranco efficaciter juvante : qui, ut di- simis inscriptam, Sanctus Albanus. Imposuerat
    citur, mille marcas ad fabricam contuht ficien- quidem venerabilis Rex Offanus circuluin aureum
    dam, . . Cnm idem Abbas circiter duodecim amiis circa craneum insculptum litteris his hoc est caput :

    Ecoles-iam B. Albani
    streuue rexisset; obiit ejus S. Albani Anglorura Protomartyris. Amen: postea
    milimus amicus Archiepiscopus Cantuariensis Lan- tamen incaute deletus est circulus ille, gratia raa-
    franeus : cui successit Anselmus Abbas Beccensis, teria? ad fabricam feretri, ut dicitur. Factusautem
    qui ut prior, fictusest ei amicissimus. . . Et vixit fuit alius circulus, irato Abbate, ut loco prioris ap-
    postea Abbas Paulus circiter quatuor annis, et om- poneretur
    nia quas incepit, laniabiliter coasummavit. . . Obiit 17 Cum autem diligenter numerata fuissent om
    autein a inoMxtlll Indictione prim.i.Willielmi Regis nia ossa Martyris, prout ab eis qui interfuerant
    secundi videlicet Rufl annu quinto. Riehardus . . accepi, defuit sinistrse scapulae os, reliqui corporis
    defnit os tca-
    Abbas decimus quintus ecelesiam B. Albani, quara Sed qua ratione defuerit, vel ad quem pulx
    integritati.
    praedecessor ejus Paulus immediatus fabricaverat, locum deportata foret, nullius qui tunc aderat oc-
    magnifice fecit dedicari anno gratiae iicxv, ab Ar- currit memoria?. De hinc autem alapsis paucorum
    et anno 115
    1
    chiepiseopo Rotomagensi Gaufredo, Laudonensi annorum curriculis, destiuati a Naumucensi Clero
    diddicata.
    Richarrto, Duneliuensi Ranulpho, Lincolniensi Ro- et celebri Ecciesia venerunt ad ecclesiam beati
    berto, Sarum Rogero, Episcopis Abbatibus multo ; Martyris Albani, tempore ipsius Abbatis Gaufridi,
    pluribus, prresente quoque Rege Henrico primo et duo viri litterati, moribus et aetate maturi, more
    bona Regina Mathilde, multisque Comitibus, Baro- suae regionis, Canonici seculares : rogantes instan-
    nibus et Magnatibus praclarisquc personis, Archi- tius Conventum loci ne non et Abbatem, quatenus
    diaconis, Dacanis, Presbyteris etecclesiarum custo- mererentur accipere ab eis servitiura, quo uti pos-
    dibus, quorum numerus est incognitus pr;e multi- sent competenter et apte et proprie in passione S.
    tudine copiosa quinto Kalendas Jauuarii feria Albani; Ecclesiaeque sum instantia? annectentes, di-
    tertia Quibus et cunctis in posterum adve- xertint esse penes se unam de scapulis beati Marty-
    nientibus ea die ad tantam solennitatem concessa ris. Porro Fratres, qui translationi nuper factffi
    est indulgentia multorum dierum. interfuerunt, et unam de scapulis defuisse compe-
    rerunt, diligenter qualiter adeos pervenisset, inqui- in flispamam
    deiatum
    Hsbc a\d marijtnem
    CAPUT III. siverunt. ibi, ubi ista leguntw;

    Numerata sunt ossa Martyris, et de osse S. AI-


    In thecamnovam transldla ossa; cademiussu bani in Hispaniam deportata: q%am dum circumlu-
    Rapm inspecla et nttincitiia, arca exterior stramus, ut sequentibus qdopteturj avbitramur supra
    alittque ornamenta euruta. relatos Naumucenses in Gutiraa hubttasse prope
    Finem-terrx, ubi in Mappts Qeographicis Namaneos

    Thec Jlcll-
    M. L ortuo Richardo Abbate xvn Kalendas Junii anno Terra colloaitur. Potuit autem Rex Angli» Cnuto,
    temport Chu-
    mcxix succassit Gaufridus Abbas xvi, qui B. Albano ditm anno mxxxi iter Romanum susceptt, actus
    ouiarum S. tonn Regis,
    Mlianifrabrt- Patrouo nostro unam thecain glonosam inchoavit tempestate adversa in hoc Ducatu appulisse, cum
    ctitit niii anno prcelationis suae quinto et cum circa opus : dux a Saracenis acrius infestaretur, et simtd coptis
    1123
    suum sexaginta libras expendisset, distulit iuchoa- postmodum filium Ducis
    conjttnctis ilios devicisset, ac

    tum Anno sequente collccta pecunia pro- secum in ad S. Albanum tuteLe


    Angliam duxisse et
    posituru suum in opere feretrali diligentius et etfi- Abbatis commisisse. Qui post obitum Dncis patris
    cacius exequebatur. Et factuin est, ut fabricante sui rediturus. os humerale Martyris impetrarit, iti-
    demque
    142 ANALECTA DE S. ALBANO MART.
    quam Inoircuitu autem feretri, videli- P
    collatio, figuratur.
    demque in Ecclesia fabrieata reposaerit ad
    materia et
    AVCTHIU'. G II.
    pacem obtinent se- cet duobus lateribus, fecit vitffl Beali Marryris se-
    etiam facinorosi confugientes, optre pretio-
    riem, quaa fuit Arrha et prcparatio passionis sua,
    curam. Quee ibidem fu*e deducuntur, Huctenus Hens- sam construit:

    ckenius cujtts conjectitra de Naumucensi Bcclesia S.


    eminentibus imaginibus de argento et auro, opere
    propulsato, quod vulgariter levatura dicitur, eviden-
    r». r. Albani in Gatecia, quse nec Tamayo quidem Marty-
    aut potius mentem venit, non potest ter effigiari. In capite vero quod respicit Orientera,
    roiogii Htspanici auctori in
    m Bastaniam
    videre potuis- imaginem Crucifixi cum Mariae
    et Joannis iconiis,
    miln placere % necipsi credo placuisset, si

    cum diversarum gemraaruin ordine decentissimo,


    set qu.r deinde sciipsi in Commentario de S. Albano
    veneranter rollocavit. In fronte vero, Occidentem
    Martyre Moguntino apud Namurcenses die prace-
    respiciente, imaginem beatss Virginis. Filium suura
    dente num. 25 de alicujus Albani pervetusta Ecclesia
    Namurci; cujns Ecclesix dtu desolatse ct seculo xi tenentis in gremio eminenti opere inter gemmas et

    restauratse Canonici intcllecta S. Albani Motjuntue ce-


    pretiosa monilia aurea, in throno sedentem, inca-

    lebritale suos illuc legatos miserunt, fratemitatem et thedravit. Etsicordine Martyrum, in lectout utro-
    bique disposito, theca in crispara et artificiosam
    reliquias postularunt et parliculam cranii obtinuerunh
    sicutiisti tunc recurrerunt Meguruiam, cristam consurgit, quatuor angulis fenestratis,
    in
    Quidni autem
    conjectantes Ecclesiam suam S. Albani Mogunlinensis suis mirabilibus tholis crystallinis, quadratur ve-
    nusta. In ipsa igitur, qua3 miraB magnitudinis est,
    esse; sicillorumantecessores, solum Angliee Protomar-
    tyrem Patronum agnoverint, et in rfngliam miserittt ipsius Martyris theca fqua^ quasi ejus conclava est,

    qui partem peterent Retiquiarum atque os scapulte et inqua ipsius secreta ossa recondi cognoscuntur)
    obtinuerint; quodtamen unacumatiis multissacrispi- ab Abhate Gaufrido fabricata convenienter recon-
    gnoribus antepr&dictam restaurationem perieril. Quidni ditur.

    etiam pro Hasbania in Bclgio usque ad Mosam ex- 20 Anno MCLXXXlil Itbrario crrore impressttm est
    tensa et ipsum Namurcum olim complexa, Angtis ob- Lxxxviuy naturx debitum persotvit Simon cui mox
    repserit Hispania nominevulgo notiori, sicuu in non- successit xx Abbas Guarinus anno MCXCV vita fun-

    MSS. Trudo Comes Hasba- ctus, postquam ecclesiam B. Albani annisxi, mensi-
    nutlis Martyrotogiis S.
    in;p, nostras, toti Bcltjio notissimus adscriptus inveni- bus vm, et totidera diebus rexisset Ouarino succes- ;

    tur Hispanise, eoque solo fundamento Sanclis Hispanis sit xxi Joannes; Joanni; xxn Willielmus, exeunte
    '" mM
    annumeratus a Tatnoyo. anno mccxiv. Hic quasdam structuras nobilissimas 22
    1 f
    altaie
    18 Gaufrido successit anno mcxlvi Radulphus xvu circa majus altare construxit, cnm quadani trabe, exomat,
    G. II.
    et huic anno MCLi Robertus xvin Abbas, qui dum in historiam S. Albani repra?sentante, qua» totam
    Ouria Roimma moraretur, inter colloquendum cum illam artificiosara machinam supersminet : quodqui-
    Anno 1151 dem opus splendidissiraum magister Walterus de
    Papa, recolens jactantiam Elyensium, qui se falso
    jussu Piipx
    cxannnatk asserunt Reliquias B. Albani penes se obtinere, Colecestria, non sine magno studio laborioso et la-
    Btyemes, fa- ait ; Pater sancte scribat venerabilis San- bore studioso, Abhate tamen sumptus copiose mini-
    lentur se cor-
    ctitasVestra trihus Anglise Episcopis, ut facta dili- strante, perfecit. Ad quze etiam servanda et hono-
    pus S. Atl-ani
    geuti inquisitione coramenta detegant falsitatis rem Martyris ampliandum, constituit Abbas sex
    nnn hiibeve.
    Scripsit igitur Dominus Papa Episcopis, districte cereos, in festis quae in Cappis fiuut et maxirae
    pra cipiendo et efficaciter admonendo, ut serundum praecipuis, accendendos : ad quos sustinendosunam
    Abbatis S. Albani petitionem, hoc negotium sine marcam ex consensu Conventus assignavit In-
    mone dispendio prusequerentur Advenerunt super tempore istius Abbatis collati sunt duo cerei,
    hi corporaliter Ely: et ostenso Conventui in Capi- et provisumest unde sustineantur, per providentiam
    lulo Papali authentico, electi sunt duodecim de et acquisitionem D. Walteri de Rameseye ut ;

    Conventu seniores et discretiores : qui prxstito in quotidie accendantur Abbas autem memoratus
    districto veritatis examine et virtute obedientiae Wilielmus migravit a secnloanno Doraini mccxxxv,
    Sacramento, ut super hoc rei veritatem confiteren- die S. Matthis, postquam ecclesiam annis viginti
    tur; protestati sunt unanirai consensu se fuisse per et mensibus iere tribus rexisset. Suffectus parro cst
    dolum deceptus : nihilominus graviter deliquisse et Abbas xxiii Joannes alter, cujus anno xx Domini
    sacrilegium perpetrasse, et sic veri Martyris caruisse mcclv, hunc tractatum Parisius finit, pergens nihilomi*
    F
    Reliquiis. De caracalla etiam simili cautelase fuisse nus htstoriam scribere usque a<l annum mcclxiii.
    deceptos crediderunt, quae ipso tempore in rerum 21 In hac ille ad annum mcclvii, narrat, quomodo
    natura creditur non fuisse. Non enim invenit eam eodein anno contigit, ut propter quasdam hiantes
    ventf vete-
    S. Germanos in sepulchro Martyris, sed in quadam rimas, dequibus timebatur; parsorientalis eculesia? iein urcain S.
    pnlla involuta ossa pretiosa ; sed neque Rex. Offa, B. Alhani. deconsilio Abbatis etConventns, utforma Atbanl
    on ,vJ
    qui postea ipsum Martyrem inventum levavit tn ec- repararetur, in Adventu Doroini dissoluto tecto -
    '

    clesia S. Albani integram et illa-sam, nec adhuc fe- muri prosternerentur, et dum ligonibus in pavi-
    retro inclusaest: et cum haec in propatulo mani- mento ca^mentariorum ministri insisterent per ;

    lestabantur quievit spiritus Abbatis certificatus. tinnitum instrumentorum et pedum strepitum per-
    19 Obiit Robertus ille anno mclxvi, eiquc succcs- pendebant aliquid ibi insolitura et incognitum lati-
    sil Abbas \\\ Simon, de quu subsequenter Parisitts tare. Profundius igitur scrutantes, invenerunt sub
    ncribit, qvod ex tempore consecrationis suse coepit pro- terra, sed non profunde unam tumbam lapideam,
    vide et sapienter thesaurum non modicum auri et satis eleganter compositam, in loco qui fmt inter
    Simon Ab. 19
    gemmarutn pretiosarum diligentissirae
    argenti et altare S. Os.wini, uhi Missa ma-
    scilicet consuevit
    exterioVKia
    adunare et tbecam exterioreru, quam nos feretrum tutinalis celebrari ubiquoque
    et altare S. Ulstani,
    arcam ; ;

    appellamus (qua ipso tempore nullam vidiinus nobi- collocatum fuerat antiquum feretrum pictum et
    liorem) praecepit per manum prascellentissimi arti- qusedam tumha m^rmorea cura colutnnis marmoreis :

    ficis,magistri Joannis aurifabri, fabricari et tam : qui locus et tumba dicebatur, Vctus tumba S.
    laboriosum, sumptuosum, et artifieiosum opus infra Albani. In ipso igitur mauseolo tumulabatur
    paucos annos feliciter consummavit; et loco suo S. Albanus, die qua decollatus est, ub amicis et pa-
    eminentiori, scilicet supra raajus altare, contra rentibus tuis et neophytis occulte taraen et honori-
    ;

    frontem Celebrantis collocavit, ut in facie et in fice de nocte, propter inetura Paganorum : uhi lux
    corde habeat quilibet, celebrans Missara super idera coelestis descendit et apparuerunt Angeli descen-
    altare Martyris memoriam : et idcirco in objectu dentes et ascendentes. In quo etiam mauseolo in-
    visus Celebramis martyriura ejusdem, scilicet de- venta est quaedam lamina plurabea, in qua secun-
    dum
    . :

    DIE VIGESIMA SECLNDA JUNII. 143


    dum antiquorum consuetudinem, scriptus
    est bic cientibus meritis Prior factus est illius ecclesia;
    titulus. mauseolo inventum est venerabile
    In boo Ai Tone
    qni el ipse peritus erat in opere auri fabrili, ef ideo i a. 11

    oorpua S. Albani, Protomartyris Anglorum


    Hoc ad solvendum feretrum tunc vocatus. Rexverocura
    evenit in OclavisS. Stepbani, in
    prssentia Domini vidisset cunctos clavos extractos, ad feretrum pa-
    Episcopi Bangor, et D. Abbatis
    Joannis. et 1). Phi- tefaciendum,
    .
    accessit et levavit operculum manu
    lippi de Cestria, pnncipalis
    consiliarii Comitis Ri- sua. Et ecce vident locellum illum, a summo usque
    chardi, et quorumdam nobilium de
    familia D. Wil- deorsum, quodam panno villoso occupatum; ita
    lelmi de Valentia, fratris Regis
    ulerini, et totius nihil posset
    possel aliud continere. In superiori vero parte
    C»nventus et fidelium innumerabilium, vestimenti conspiciunt cruoris coagula dense resper-
    quibus so-
    lenmiter hsec sunt nuntiata. Etconcessit
    Episcopus sa, ita nova, ita recentia, qua*i pridie fuissent ef-
    veniam qumdecim dierum, omnibus ipsam
    iuven- fusa. Constat lianc vestem fuisse caracallam, quam
    tionem prasaentialiter venerantibus el cito post D. : S. Albanusin con versione acceperat a S. Amphibalo
    Arcbiepiscopus Eboracensis Hluc venit causa ora- Magistrosuoinsignumreligionis inqua idem Martyr :

    tionis.
    sententiam subiit capitalem. Etfas estcredere.quod
    ad honoremSancti divino miraculo sanguis ejus sit
    habitum pro
    CAPUT IV. in hac veste servatus, sicut in pulvere sui sepulcri caracalla
    per multa secula legitur conscrvatus. Cujus pul- S. Atbant.
    Ilcrum Elyenses coram Itetje Eduardo II veris massam, in qua rubebat adhuc sanguis Mar-
    convicli. Appariliones et miracula S. tyris, S. Germanus Akissiodorensis Episcopus
    Albani. secum abstulit et detulit ad natale solum se-
    cum, Altissiodori capellam construens in hono-
    JCjlyensium arrogantia, in asserenda sibi corporis S.
    Suscitatur rem Martyris memorati. Rex igitur et omnes as-
    rursum ab Albani possessione, seculo xn sicut vidimus repressa
    ; sistentes de lanto miraculo stupefacti, proni
    Etuensibus mortuis, qui omniutn testet esse pdterant, paulatm n- corruerunt in terram. Et facta est non parva hiesi-
    ctmt toversta
    pulluUaiit inlra sesquiseculum subsequens donec re-
    ; tatio,quis accederet ad deponendum operculum et
    nulam snper ea re quxslionem dissolvit Eiuardus feretrum contingendum. Tandem Rex ipse ceteris
    Re.r nb ingressu Normannorttm ejus nominis seeundus,
    animosior, operculum detrahit ad lociim suum et :

    anno ncccxni uli sml.it Tltomas Walsingamus ad tunc primo cognoverunt Elyenses, quid de S. Al-
    diclum uiinum, el una RegiPin S. Albanum, pie- bano haberent quid non haberent, cum ocu-
    ,

    tatem tndicut, his verbis : Rex venit in Vigilia lata fide cernerent id dioto feretro praeter cara-
    Palmarum ad S. Albanum, et obtulit beato callam nibil omnino contineri. Rex vero hilarior de
    Martvri quamdam crucem auream, diversorum rei comperta veritate, dedit illic dona varia, resi-
    Sanctorum Reliquiis insertam et lapidibus pre- duum temporis, quo mansit ibidem, ducens in sum-
    tiosis, commendans se et suos necessarios ejus- ma lietuia, frequenter conferens de merito Marty-
    dem Sancti tutelae et precibus Monachorum. ris Albani et gloria, etjudicans non sine divina fa-
    Cumque suggestum fuisset ei, quod pater suus ctum providentia, ut in duobus locis tam celebribus
    H' i Edouar- chorum S. Albanirenovasse proposuerat desiderium ;
    specialis veneratio Martyris haberetur. Etait Elyen-
    dtts an. 1313
    honorat
    patris explere gestiens, eontulit mox centum mar- sibUs Gaudete de Dei munere, gaudete de tanti
    :

    S, Mtmnum, cas argenti, etmanerium apud Dynesleiam quieren- Martyris meritis et sanctitate quia si prout dicitis, :

    duni ad opus illud, jubens ut pecunia; nullo mudo liicDeus perillumplurafacitmiracularatione Vestis,
    parcerent, quin opus illud ad honorem Dei et B. Al- credatis quod apud S. Albanum ampliora facit
    bani Anglorum Protomartyris irrepreliensibiliter miracula ratione Corporis sanctissimi quiescen-
    illic
    consummarent. In crastino diei Palmarum Rex iter tis. Hsec Walsingbamus; cttjus sineeritatem in ser
    versus insulam Elyensem arnpuit ubi solennita- P
    : bendv laudant tsi as et ala. Ex luli antein relatione
    i'iu Paschalem tenuit nobiliter et festive. Quotera-
    consequi videtur, n<>u esse verum qnod supra num. 19
    pore Elyenses. meutientes se corpus habere S. Al- scripsit Parisius, quasi Alfricus, simulans se Elyensi-
    bani Anglorum Protomartyris, manifestissime con- bus mittere ReliquiasS. Albani, miserit eis Reliquias
    futavit coram nobilibus et monachis dicti loci. Nam cujusdam Monachi Sancti sed revera Elyensibus mis-
    c
    <li<n llijemes
    cuiu ad alleviandum moram suain in monasterio i,uiii fuisse caracallam sacro cruore respersam qtwd cum
    oculis diversa variaque videre veilet
    subjiceret,
    vlsit ins, memoria excidisset, putaverint posteri apttd se esse
    ilndem ; tandem incidit menti ejus, ut videret quid CorpusS. Albani etcredi vohterint contra Atbanenses,
    esset contentum in feretro, quod B. Albani vocatur aliquanto pertinacius quam decebet.
    in ecclesia memorata : dixitque Episcopo, qui tunc 24 Notandum outem monuerat Parisius in Gon-
    aderat, Elyensi : Scis, inquit, quod Fratres mei frido Abbate, qtiod ipsemet Sanetus. ut super hoc Idem prcban
    apud S. Albanum corpus ejusdem Martyris putant i-r.lre
    dubitantes certificaret, multis Fratrum pluries ap-
    apparitlones
    veraciter se habere et in lioc loco dicunt monachi
    ;
    paruit, multa ostendens veritatis argumenta. Ut Sancti :
    se dicti Sancti Corpus tenere. Per animam, inquit, autem de multis multa prseteream, inquil, veritatis
    Dei, volo videre in quo Rehquias sancti cor- unum duxi
    loco indicia, huic opusculo insereuduui. Dum
    poris debeo potissimum Cumque Prasul
    venerari. Dominus Anketellus, qui fabricam feretri manu
    verba Ke^is Priori ei Fratnbus retulisset; illi velut propria (auxibante juvene quodam seculari, disci-
    exangues effecti, quid responderent, quid facerent pulo suo, Salomone de Bly) et incepit et consumma-
    nesciebant : ex una parte timentes amittere tantum vit, diligenter in suo opere aurifabrili et auimo
    tliesaurum, si verum esset quod apud eos foret ; ex studuit et manu laboravit improperavit
    : ei sa^pe
    citjiit vitlere altera convinci de mendacio metuentes, quia boc discipulus suus, favens parti Elyensium, sa?pius
    tnclusa
    lilttl".
    prsedicaverant se habere nesciebant enim pro : dicens : Utinam haec sit domus ipsius Protomartv-
    tunc, quid in dicto feretro continebatur. Episcopus ris Albani. quem vos creditis habere,
    circa quaia
    videns suorumconsternationem. auimavit eos, mo- fatigamur totlaboribus studiosis et sumptuosis, Cui
    nens ut confidereut, quia non ad auferendum tan- magister Anketellus Amice, amice. desine talia
    tum thesaurum, sed venerandum, Rex aspectum fan certus sura quod haxdomus (nec adhuc con-
    :

    Reliquiarum requisivit. digna est tam glorioso Martyre) conclave et recli-


    23 Ventum estigitur in ecclesiam, et feretrum natorium erit ipsius Martyris Albani. Benedictus
    et stilitm rep?
    solutum etapertumest per quemdam monachum, Deus, qui lianc ad sui honorem concessit operandi
    rtt pannum
    tnltostim. Alanum de Walsingham dictuin, qui postea profi- peritiam : ego indcfessus et libeus ipsi operam adlii-

    beb
    :

    144 ANALECTA DE S. ALBANO MART.


    bebo, neo unquam victus aut fessus fluctuabo. nitalium mutilationi est addictus. Cumque lictores

    Nocte autem una apparuit ei sanctus Martyr Al- oculos ejus eruere niterentur, omnis eorum conatus
    U-CTOnv B II

    imprlmls una banus. vultu alacri et sfreno, et quasi pro labore cassatur : Sanctus enim Albanus reum adamante
    facta arc.T
    suo, et pro vcrbis quas pro eo faciebat, gratias duriorem ad ecolesiara currens gra-
    eflecit : sicqtie
    sacrx fubro.
    agens consolansque ait : Operare, fili mi et artifex tes Deo Dives quidam, in Transla-
    leetus exsolvit.

    speciaiifii advocate et hospitator meus : quia te ma- tione S. Albani, ad agrum cum messoribus ivit et ; llbcrutus a
    snpplicio reus.
    net, de qua non fraudaberis, merces copiosa ego : videns multos ad ecclesiam tendentes, dixit Quare :

    sum qui tribuam sgo, inquam Anglorum Proto-


    :
    ad Albanum pergerem ego, qui rusticus quidam fuit,
    martyr Albanus qui hoc ipsuloco pro Clwisti con- ut ego; per posteriora stercora egerens, ut ego.
    ;

    fessione sententiam subii capitalem, egoque, usque Dixit ; cibum, quo refectus fuerat, per os blas-
    et

    ad diem magni judicii generalis, in hac tua fabrica phemum evomuit, et sub forma stercorum egessit
    tqu.r arca
    D. rnino stola re- per septem annos quibus vixit, numquam, nisi per
    uttnam adhuc requiescam, donec mihi detur a
    tupenU : promissa pro mercede duplicala. Et his dictis cum oris blaspherai officinam, venlrem purgavit et licet Punitus : btas-

    eum sequebatur, evanuit. Ita ditissimus fuerat, ad tantam demum pervenit ino- pliemus
    lumiue magno, quod rusticus,
    Parmus pro lempore fahvieatse arose^ qux utinam pro piam, ut victus necessaria ante mortem vix habe-
    a/fectu non ampiifteata et hacteaus verificata sint, sic ret: uxor ejus, quamdiu vixit, ostiatim mendicavit

    ut arca illa cum sacro corporc adkuc supcrsit, &a- filia ejus, ventris mulctata tumore, pra>gnan(e gros-

    criltgomm subtraola ntanibusj eaque v<-l humi defossa sior, in utero quod pareret non habens, monstruo-
    alicubi lateat, donec reflorelsbente apud Ahiglos Cutho- sum spectantibus praestabat prodigium.
    lioa reiigiono, aliqtiando m lucim offeratur. Hactmus 28 Miles quidam, Herebertus Duket nomine,
    cerie quid ea faotum sit necdum comperi. latrociniis assuetus, terram S. Albani nocturnis in-
    et mtlts
    2o Instuper ad prmdictx verilatis eonftrmotionem cursibus depreedabatur. Factum est autem ut cum
    Item itiiracu/a injnriosus
    crebra, assciti Paristus loco prseatato, qitod, si corjmsS. Al- Domino suo in ecclesia S. Albani Missain audiret Siincto.

    l/ani furto retentum esset ab Elyensibus, et aliud etvocans Dominus milites suos, ait lllis Videtisne :

    loco ejus thera? suppositum. . . . signa qua? Sanctus Heribertum, solito minorem effectum? VidemuSi
    facit mtiltipiicia, et qna? multoties innovavit, cele- supra moduin obstupescentes miramur
    inijuiiint, et :

    brata in loro ubisanguinem suum pro Christo fudit et cceperunt inter se eum dendere. Egressis omni-
    abscisso capite, testimonium evidens non perliibe- bus de ecclesia, ait Dominus Heriberte, quid est, ;

    rent. Sed ejttsmodi nuracuta ncc ipse Histona? suk quod tam parvus effectus es? Vide ne H. Albauum
    pv'a n svsci- inseruit, nec eorum ab attqtto collectorum scriptorumve in aliquo laeseris; qui, Bntonum more, cito in male
    tatio rttti
    ii lain expresse mcmintt; solum in Joanne Abbute conscios animadvertit. Heribertus vero confusus
    quatriduanl,
    XXI, aijit de quodara Clerico, nomine Amphibalo, vix manibus strepam tangere potuit, quam prius
    quein Dominus quatridnanum, meritis bS. Albani facillime pede tangebat. Et statim signo Crucis hu-
    et Amphibali, a mortuis suscitaverat ; nt miraculis meris apposito, peccata commissa Abbati cum la-
    Sanctorum ipsortim testimqnium tide perhiberet ucu- crvmis confitetur, veniamque obtinuit, et solitam
    lata : unde suspicari quis posset, ipsum ><l feci&se non staturam recuperavit. fluc snticet manifeste respexit
    sotum verbo {
    'ad quod vitx remissus dictiur, et quo ptu- Parisius, cum hco pnecitato ad miracula provocans,
    rnnaiu pecumam coacervnrat, ad prosequendum opus perhibeat, iitquit, Herbertus Duketh, qui in prssen-
    novi frvntisptcn ecctcMX, fnbricnri ab illo Abbatc earpli) tia usrme ad simialem decrevit staturam, evidens
    sed etiarn scnpto poslcris rehclo. Certe ejitsmodi qutd testimoniura et alii quam plures. Pergit porro Cup-
    habmt is, qut Ptmsiottem Letjendse Capgnqvianx in- gravins :

    sertam saipsit; quando relata Elyensi controversia, ad 29 Peregrini dum per mare navigarent orta : Saloatl 5

    narranda miracula sicprocessit : Judiciapraeiuissorum tempestate maxima, quinque ex eis B. Albani suf- naufragi;

    discutienda lectoribus peritisrelinquens ; quas diver- fragium flebiliter implorabant. Et ecce navis, vira
    sis in locis exarata reperi, sine invidia scribendo ventorum ferre non valens, tabularum ruptis coin-
    communicare decreyi. Sunt aulem sequcntia. pagibus, fluctus admittit : perit navis : pereunt et
    26 Quidam Tribunitiae potestatis, nomine Thur- qui in ea fuerunt, his quinque exceptis, quos B. Al-
    stanus, quemdam viculura ecclesiae S. Albani sub banum diximus invocasse : nam undse maris, eos F
    annuo censu a Monachis accepit et processu tem- castlgata
    pana illnta : incolumes subvehente, in portum voluntatis eurum,
    iireverenua
    vindicanti sibl poris censura solvere renuens, terram illam utsuam cura omnibus rebus suis, exposuerunt. Cum qnidam sartoris.
    futulnm S. propriam vindicavit. Et eoce eques quidam ternbi- nocte quadam ante aLtare Martyris Albani conside-
    Albani,
    lis, in equo albo obviam ei veniens, et armis aureis ret, Deum non timens nec Martyrem reveritus, cura
    remtens, eum hasta percussit, et elisum in terra summa festinatione calceos suos resarcire ccepit.
    semivivum relinquens abiit. Resumpto tandem spi- Cumque aliquantulum in opere jam processisset,
    ritu reatus sui pcenitens, omnem satisfactionem ecce, tam valida alapa ei iuflicta est, ut a summo
    promisit. Sed convalescens, ad scelus suum cum gradu, non soluin ad infimum, verum etiam longius
    rediret medio convivantium ccetu duo viri in-
    ; in in pavimento devolveretur. Pras timore autem ex-
    cogniti ad eum festinando prorumpunt, et arripien- territus, relictis quae prse manibus habuerat, de ec-
    restinctum
    tes eum fortiter in terram pra?cipitant qui, con- : clesia quantocius aufugit.
    incendium,
    fractis cervicibus, coram omnibus expiravit : et
    protinus viri nusquam comparuerunt.
    illi egressi, CAPUT V.
    Cum domura quamdara vorax flamma mvaderet,
    Monachi feretrum ignibus opponunt : et sedatis Revelalio Qt invcntioS.Anii>}tibalictsut:ionwt y
    flammis et extinctis, aedjficia ab incendii periculo eorumdciiHjue trandalio cx Parisio.
    liberantur.
    27 Multi infirmi, variis languoribus oppressi, i: lulthaeus Partsius, in sua Historia majore ct fjestis
    S. Albaui suffragium postulantes, integrain sanita- Hcnria secuudi Rctjis, ad annuin mclxxvmi, inventio-
    s Al i, am s ,

    xgri naufragi
    tem se recepisse laetantur. Naves etiam periclitan- ncm corporis S. Araphibali ita describit : Eodem anno apparens civl
    que adjuti,
    tes in mari,sedata tempestate ejus benefkia con- vir quidam, B. Albani Martyris Burgum inhabitans, dormienti,

    sequuntur. Juvenis quidam homicidii reus, ad S. et loci illius indigena, inter suos sine querela vixit.
    Albani praesidium confugit; sed promissis cujusdara Hic ab ineunte aetate, quantum sub.^tantia? medio-
    deceptus, egressus capitur; Judici preesentatus con- critas permittebat, honeste vivens, devotus ecclesise
    vincitur; Klata sententia, oculorum pariter et ge- extitit frequentatur. Dum igitur una nucte in strato

    jaceret
    ; ;

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 14.j


    jaceret, circa gallicinium intravit quidsm,
    decorus generali profectui militabit, multisque proderit ad D
    vultu et eleganti statura procerus,
    thalamum suum salutera. Robertus vero aeris et planitiei visum di- ai ctobe c. ii.
    interiorem qui vestibus indutus candidis, virgarn
    :
    metiens, lapides quosdam, qui ibi jacebant, colle»it,
    in dextra pulcherrimam bajulabat. In cujus
    ingressu et ibidern quodam schemate locavit, dicens His :
    domus continua resplenduit, et quasi claritas solaris
    metis de hoc sancto loco cras plenius edocebor. Et
    eTdtalum mtenora cubiculi perlustravit. Qui lecto appropin- his dirtis, Surge [inquit Sanctus] eamus hinc
    educll foras
    et :
    quans, jaeentem vocavit, et. si dormiret,
    leniter ad locum, unde recessimus, revertamur. Illis autem
    requisivit. Roberte, inquit, dormis?
    Expavit autem per viam, qua venerant, revertentibus, cum veni-
    Robertus timore vehementi, et supra
    modum ad- rent ante portam ecclesise (erat [enim] domus Ro-
    Resgestain-
    mirans ait Quis es, Domine? Et ille
    :
    Ego sum : berti remotior) Sanctus suam intravit ecclcsiam, et dtcaiur mona-
    Marfyr Albanus, qui ad hoc venio, ut annuntiem S Atban 'i
    homo domum suara ingressus, proprio sese lecto cli0 '

    libi Domini voluntatem, de


    Magistro meo, inquit, recepit. Istud non (ut quidam fingunt, detrahentes
    Clerico videlicet per quem fidem Christi sus-
    illo,
    veritati) ut somnium evenit, sed in veritate : cui
    cepi de quo inter homines sermo frequens
    :
    habetur, testimonium perhibet finalis rei eventus; et cujus-
    et spes fidelium sit, quod futuris temporibus debeat
    dam Fratris, videlicet monachi ecclesiat S. Albani
    relevari, licet locus sepulturaejam ab
    omnibus igno- '

    Gileberti de Sissenerne, testimonialis assertio qui


    ;
    rettir. Surge ergo veloeiter, circumda
    tibi vesti- frequenter a praedicto Roherto rei ventatem scisci-
    mentum tuum, et sequere me, et ostendam tibi se- tabatur, et suh attestatione
    diligenter veritatem
    pulcrum, pretiosis ejus Reliquiis insignitum. tremendi judicii, utpote vir prudens et litteratus,
    31 Surgens erpo Rnbertus, velociter vestitus et inedullitus exploravir.
    de mngistii
    sui passlone ralceatus, serntus est eum et versus Aquilonem in
    :
    33 Vir autem mane expergefactus, in ancipiti
    multa narrans strata pubhca gradientes, perrexerunt pariter, do- positus fluctuabat, utrum sub silentiu praeteriret et domesticis.
    nec ad planiciem quamdam, ab antiquo incultam, an aliis, quae nnn visu sed re. sine aliqua haesita- K
    quae sita est juxta viam regiam, pervenerunt. Obi- tione corporaliter gesta didicerat, revelaret. Si enim
    ier colloquebantur, ut solet amicus cum amico coi- sileret, peccare metuebat in Deum si rem publica- :

    tinerante, tum de mceniis dirutae civitatis, tum de ret, sannas hominum verebatur. Istatandem animo
    strata communi adjacente
    civitati, tum de adventu saepe revolvens homo, tirnore Dei timorem huma-
    B. Amphibali Magistri sui in civitatem, tum de re- Dum absorbuit licet adhuc verbum hoc communi-
    :

    cessu ab invicem lamentabili, t::m de utriusque pas- bus esset auribus absconditum, domesticos tamen
    sione. Et quaecumque Robertns intenog. re volebat, et privatos suorura fecit conscios secretorum. llli
    Martyr promnta responsione disserebat. Contigit autem quod dicebatur lumine profe-
    in tenebris, in
    autem, ut iuter loquendum quosdam mercatores de rebant et qnod in aure audierant, super tecta prae-
    :

    Dunstaple haberent obvios, qui mane interesse foro dicabant. Factum est autem, ut hoc anno verbum
    in pago S. Albani pro negotiis festinabant. Quorum istud per totam disseminaretur provinciam, adeo
    adventum praedicens, ait Martyr Divertamus pau- : quidem, ut ipsius frequentia monasterii beati Mar- A Simone Ab-
    bate missi
    lisper, donec pertransierint adventantes, ne forte tyris Albaniclaustrum intraret. Denique fama desi- monachi cunl
    iter nostrum impediant percunctando (iter enim ab derata, quibusdam perferentibus, ad Abbatera Simo. Roberto
    eo coruscavit) quod et factum est. Cum autem per- nem ascenderat cujus post Deum auctoritate ne.
    :

    0\'endit lo
    venissent ad medium circiter itineris, ubi duae ar- gotium rohur erat specialiter habituruia. Qui
    illud
    cum uln titi

    tniwi m sepa-
    bores in medio stratae fuerant, ait Martyr Huc : protinus gratiae Dei laudes persolvit, et communicato
    rait fuerunt, usque duxi Magistrum meum B. Amphibalum, cum consilio electos de conventu Fratres aliquot ad lo-
    ultiino in hac vita mundiali lacrymabiliter colloque- cum, quem vir ille ostensurus erat, eodem viro prae-
    bamur, tunc ab invicem discessuri. Et nisi spien- vio destinavit. Conventus domi devotis orationibus
    dor, qui a Martyre procedebat, obtutus Roberti re- incumbebat, et Fratres ductorem suum sequentes,
    verberasset, et timor eum simpliciter refranasset videre Martyrum Reliquias properabant. Quo demum
    ipsuni Robertum de multis tara futuris quam pras- perveuientes, invenerunt ibidem fidelium muititudi-
    teritisSanctus certificasset. Habebat autem locus nem quos Spiritus sanctus de diversis
    : provinciis
    illegratam planitiem, tam pascuis quam fussis, in in unum prospero prognostico collegerat, ut inven-
    p
    via hominibus ad pausandum aptam. iu villa quae tioni Martyris interessent. Illis eventum praestolan- tocum
    fltH .
    Redburnia nuncopatur, tribus ferme milliaribus a tibus, saepe dictus homo priecedebat, Fratribus pla- quiarum di-
    Sancto distans Albano. hac sane planitie duo
    In nitiem ostendens, Sanctorum corpora continentem. scunt 1 "/unii.

    colliculi eminebant, qui Colles vexillorum diceban- Erat autem feria sexta ante solennitatem B. Albani,
    tur, eo quod circa illos populares fiebant concnrsus, quando haec facta sunt qua ejusdem Sancti passio :

    quando populus ex antiqua traditione solen-


    fidelis celebratur. Ab illo ergo die, usque quo eievaci fue-
    nem aunuatiin processionem ecclesias S. Albani de- runt Sancti, loco illi custodia non defuit : sed Fra-
    bita cum veneratione persolvere consuevit. tres jugiter cum laicis adfuerunt. Conventus inierim
    32 Tunc S. Albanus a via paulatim declinavit, et abstinentiam vitae suscepit arctioris, et statuto cura
    €' coUXculum manu
    apprehensa viri, duxit eum ad unum de col- processione orationum suffragio, solenne jejunium
    tu gun ;,W|-
    qulx ejus liculis,qui sepulcrum beati Martyris continebat. populo praedicatur. Jam lucus ille futurao inventio-
    condita; ;
    Deinde converso ad eum vultu. Hic, inquit, locus nis, nundinarum similitudinem praeferebat et rece- ;

    magistri mei Reliquias tenet hic ejus ossa conte- : dentibus aliis, quos fervor devotionis adduxerat, alii
    git et eonservat. Et sic fatus, pollice viri terram quotulie aecedebant.
    adinstar crueis aperuit: et eversa cespitis modica 34 Porro signorura initia, quae adhuc sancti
    portione, quoddam scrinium
    dor nimius exiens, orbem occiduum illustravit, et
    reseravit: ex quo splen- Martvres, in
    ,. .
    corde terra? latentes, in auspitiutn snei
    . .. , Sanatur to
    meboris patrabant, luultorum poterunt testimomo mnonaa fo.
    ..;'
    primos lucis suae radios in mundi latitudinem co- coufirmari. Mulier namque quaedam de Gatesdene, htitas.

    piose difludit. Quo facto capsa recluditur, et loci scapularum et renum debilitate per decem annos
    planities in statum pristinum reformatur. Stupet vir detenta, jani propter aegritudmis turpitudinem ma-
    ille, et quid sibi super iis sit agendum a Sancto po- rito despectui habebatur : quae proprios egressa fi- /lijdropis.s.
    tumdemque
    reducit.
    stulat edoceri. Ad quem Signa locum
    B. Albanus : nes, et per Redburnain transitum faciens, juxta
    diligenter, ut, quas in eo tibi reyelata sunt mysteria, sanctorura Martyrum decubuit sepulturam : nec de
    firmius adhaereant menti tua; veniet enim e pro- : loco surrexit, donec sanitati pristina? redderetur,
    ximo temphs, quando hasc instructio tua specialis Alia de Dunestaplia, nomine Ca3cilia, in hydropisis
    Junii T. V 19 a-gritudine
    ; ,

    146 ANALECTA DE S ALBANO MART.


    transactis, liabentis in commovisset B. Amphibalum cum tribus sociis
    ;

    aegritudine annis sedecim


    suis repertum, accurrens aliquis nuntiavit. (Juid
    ATCTORE G. II. utero similitudinem praferebat. Haec ad loca pra;-
    tt impotentia optatam orgo? Suspiria mutantur in laudes, et tristitiae suc-
    dicta, sua? salutis avida perveniens, illico
    gradicndi.
    quinquennalis, quae cessit lretitiae magnitudo. Exsurgens a mensa Con-
    reoepit sanitatem. Item puella
    gregatio, ad ecclesiam festinanter procedit ; et laeti-
    numquam a nativitate pedes incesserat, seraper pa-
    tiam corde conceptam elevatis laudibus protestatur.
    rentum ministerio portabatur. Hasc. quod multi fide-
    collo- Inventus est autem beatus Martyr Ampbibalus inler
    lium conspexerunt. juxta locum praepnratuin
    obdormisset. exiliit, et incessit; duos socios mcdium, et collateralis ambobus, tertio
    cata, cum paululum
    socio quasi ex transverso et ab opposito locum soli-
    parentumque suspiria in laetitiam commutavit.
    tarium occupante. Inventi autem sunt prope lociun
    35 llluxit interea sancti solennitas B. Albino ,

    Blasphemus in
    pu- illum sex ex sociis Martyrum praedictorum, ita
    Sancto a Martyri consecrata; quam in se cl.iram, istorum iiireniuntur
    quod heatus Martyr Amphibalus decimus habfba-
    dxmone blioati miraculonim reddidit clariorem. Admonen-
    ' rorjmia S.
    singulis usus tur. Inter Reliquias athletse Christi Amphibali, cul- Am/ilitbnli et
    arnpittir, tur fideles ad eleemosynas largiores :

    dno magni inventi fuerunt, unus in tcsta ca- 9 soctorum


    pareioralimentorumindicitur.et iteratain crastinum telli
    prsacordia
    pitis, et alter circa ut verura essc insi-
    processio instauratur. Sed interpositi quoque dies
    :

    nequaquam otiosi transiere discursu, sed usque in nuent, qm>d in libello Passionis ejus scripto anti-
    quiis temporibus continetur apud S. Albanum. Ut
    horam inventionis Sauctorum miraculis evidentibus
    cnim babet passionis illius textus, alii occubuerunt
    coruscabant. Nempe vir quidam de Kyngesberia,
    gladiis caesi, ipse vero visceribus primo pateiactis et
    fodientes et Sanctos quairentes irridens, nocte cum
    aliis venit ad locum, pari quidem via sed voluntate
    mtestinis ejectis, et post lanceis confossus et cul-
    occubuittandem lapidibusconquassatus: unde
    diversa. Quiconfestim arreptis ada>monio, furiosum
    tellis,

    evidenter expressit, et vestes dirumpens abjecit et :


    nullum fere ex ossibus ejus integrum apparebat,
    qui alios deridens, spectare venerat fodientes, spe- cum sociorum ipsius ossa illaesa penitus extitis-
    ctaculum omnibus est effectus. Cumque cunctis vi- sent.
    B mauus 37 Abbas autem, utdiximus, audito nuntio desi-
    dentibus diutiustorqueretur, eorripienlis Dei
    altus sublta
    mortepunilur, cessavit:et demumcastigatus.iucolumis ad propria
    derato, adjuncto sibi priore, cum aliquot Fratnbus titijue i.d

    repedavit. Alius autem. Sanctos quasrentes verbis de Conveutu, Sanctorum celeriter adiit sepulturas ; litstltcam

    subsannatoriis illudens, statim divinas subjacuit ul- et effossas Reliquias erigens, in linteaminibus ldo- S. Atliani
    drpiirtantur
    ioni : nam inter loquendam gravi correptus incommo- metuensque supra modum fraudem
    neis collocavit,

    do, in brevi blasphemum spiritumexhalavit.AIgarus plebis, et vim turbaB undique confluentis, quam a

    de Dunestaplia. cum ad locum eumdem dolium cere- compressione inventi thesauri arcere non poterat
    visiae pleuum, ad vendenduin.rheda portari fecisset; placuit Abbati, ut Martyres sancti in B. Albani

    accessit ad eum aeger quidam et pauper, rogans sim- basilicam portarentur, ubi custodia diligentior et
    alws rtfttsione
    cerccislx sux. pliciter ob Martyris amorem, cujus inventionem po- securitas amplior Quid multa?
    poterat adhiberi.

    pulus expectabat, utsitim.qua premebatur, potumo- Redeunt cum Abbate Fratres separatim. Sanctorum
    dico relevaret. Incanduit Algarus ad verba fegroti ira pignora processionaliter deferentes. Procedit Mar-
    veliementi, asserens se illuc non causa Martyris ad- tyribus obviam cum processione Conventus, corpus
    venisse sed ut lucrum quoque modo augeret. Adhuc secum B. Albani Martyris deportantes. Quod cum
    illo pauperem in hunc modum convitiante ; ecce, aliquotiesconsuevit, prout ejus portatoribus constat,
    utroque fundo impetuose evulso, in platea ce-
    dolii satis existere ponderosum ; tantam sui facilitatem

    revisia fundebatur :sicque factum est, us cujus por- illa hora exhibuit, ut volare potius quam hunieris
    tiunculum, Martyris nomine spreto, negaverat. pro- ferentium incumbere videretur. Uccurnt ergo Mar-
    curante Sancto non solum pauper ille, sed et alii tyr Martyribus, Magistro discipulus, et jam palam
    riiulti cum iu terram genibus, suffii ienter
    eo, fixis Magistrum recepit revertentem, quera habebatolira
    nullo prohibente potarent. Repressa igitur, Martyre claiu fidei Doctorem in tugurio latitantem. Sed ini-

    procurante, perversorum nequitia, devotio fidelium raculum, quod in elementis suis Dominus ostendere
    nnno t 177
    recipit quod meretur. Nam tribus continuis quae dignatus est, cum obviantes sibi peuitus Reliquiae
    25 Junli :

    sequebantur diebus decem utriusque sexus homines pariter convenerunt, non debet sub silentio, pra;te-
    F
    a diversis infirmitatibus, ad laudem Dei et beati riri. Cuin enim siccitas prolixior, exustis herbis et
    Martyns, receperunt pristinam sanitatem. fructibus, diutius perdurasset, et agricolas despera-
    36 Clarescente interim die, quam Sanctorum in- eodem momento, cum in aere nec
    tos reddidisset;
    ventio consecrabat, venerabilis Pater Simon Abbas minima appareret nubecula, tanta pluviarum mun-
    locum adiit sanctissimuin : et celebratis in capella datio prorupit, ut et eopiose descendentes imbres
    Ctlebrante S. Jacobi, loco illi contiguo, in venerationem beati terram decorarent, et desperatas messis spem pro-
    Missam Stmo.
    Martyris Albani , nostrae redemptionis mysteriis mitterent tetiorem, Et tamen (ul in Fita Warini
    ne Abtiule ;

    latiorant mouachis qui aderant ut diligenter quaererent. et a/ia occasione dicilur) Induviae festivales, quibus au-
    fussares : pluribus adbibitis fossoribus, ut cceptis insisterent, dacter Conventus induebatur, cura nulla aeris sere-
    imperavit. Fuerat autem capella illa antiquitus in nissimi immutatio, pallor, nubes, vel nubecula ap-
    bonorem Martyris fabricata, propter frequentes cce- paruisset; et, ut dictum est, terra arida et rimosa
    lestis radios lucis, qui pastoribus , vigilias noctis repentina inebriatione perfunderetur Cappae atiri- ;

    super gregem suum agentibus, ibidem apparuerant : frigiatae et opere plumario pretiose redimita?, nullu
    quain honoremS. Jacobi principaliter et Sanctorum, penitus labe, deterioratione vel Uamnificatione lre-
    pro quorum veneratione fulgor cuelestis apparuit, debantur. Inventus est autera pretiosus Martyr Am-
    ibidem fabricata venerabatur. Unde dictus Abbas in phibalus cura sociis suis, et in ccclesiam H. Albani
    eodem loco divina celebrans Sacramenta, super in- cum canticis et laudum praeconiis solenniter delatus
    stanti negotio beati Martyris auxilium imploravit. est, anno a passione sua trecentesimo octogesiroo
    Keverso itaque domum Abbate, et jamcuinConventu sexto, ab Incarnatione Domini millesimo centesimo
    ad prandium sedente, legebatur passio beati Martv- septuagesimo septimo die Sabbati
    , vn Kalendis ,

    clarvnt.
    ris, quem quterebaut et socioruin ejus; per quam Julii. In prffisentia autem sanctarum Reliquiarum miraculis.
    carnis ergastulo soluti, promeruerunt gloriam sem- ipsius,ad laudem Dei et gloriam Martyris, a diversis
    piternam. Dum igitur saevitia Judicis, lictorum iin- infirmitatibus sanautur aegroti, meinbra paralytica
    uianitas, Martyrum patientia et mors prolixius re- solidantur, multorum ora ad loquendura laxantur,
    citata, pias mentes Conventus in fletus et suspiria caicis tribuitur visus, surdis auditus, claudis firma-
    tur
    ;
    :

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. \tf


    turgressus; quod raagis raagnificum est, ar-
    et,
    dicavit. Cujus dictis Abbas et Conventus fidera de- D
    repti a daemonio liberantur; epileptici AUCTOHB. O
    sanantur le- derunt, quia in Annalibns suis, ubi Miracula et
    II.

    prosi mundantur, et ad vitam mortui


    revocantur. Passio H. Albani scribebantur, nomina et passiones
    Si quis autem rairaculoram, quje
    per Sanctoa suoa dictoruiQ Martyrura legebantur sed ignotum erat :

    divina operatur dementia notitiam habere deside- quo


    eis, in loco eorum corpora humabantur. Convo-
    rat, libellum legat, in quo de signis ejuset calis igitur Comprovincialibus, praefatus
    virtuti- Abbas et
    bns clarius habetur, et nus ad alia festinantes, a homo et inventionts.
    ille cui Angelus apparuit, ad dictum locura,
    lectore veniam postulamus. ffaetemu
    Matthxus Pa- ubi corpora Martyrum sepulta erant, procedentes,
    risius. Ulinam qui sub finem allegatur
    UbeUus de mi- circumquaque fodere praeceperunt. Cumque illi cir-
    raculis inveniatur n ad nos transmittutur, sattem cumquaque fodientes, jam per octo dies, incassura
    cnm Supplcmento operis imprimendus. laborassent; ecce odor suavis<umus, de tumulo Mar-
    tyrum erumpens, eos ad fodiendum ibi mirabiliter
    CAPirr vi. provocavit. Assiduis ergo orationibus insistentes. et
    omnipotentis Dei auxiliura invocantes, ad locura
    Ejusdem rei narratio alia ex Joanrie Brom- unde odor ille prorupit ocyus accesserunt : et ibi fo-
    ptono : cedificata ecdcsia, translatce ali- dientes, sarcophagos, in quibus Martyrura corpora
    quoties Reliquios. sepulta fuerant, invenerunt. Corpora vero tollentes,
    T). P. in crastino nativitatis S. Joannis Baptistae vn Kal.
    /tistorta a I arisinm, vel enmdem (juem tp.se auctorem, secutus Julii. ad ecclesiara S. Albani cum hymnis et canti-
    qaibusdam Mmth.ius ffrstmouastertensis, ad aniium mclxxviu, cis detulerunt : ubi hononfice reconditis, cseci
    illis
    contractius
    rrm iu pauca contrazit, e.r multis tunr factis nnum visutn. et alii plures sanitatem a diversis languori-
    edita
    addens miraculnm: idem (ut puto) cujus supra memini- bus receperunt.
    mus ex Parisio num. 25, quo salicet Mortuus quidam 40 A \i annutn mglxxix Westmonasteriensis prxfa-
    quatriduanus, ita scilicet quod a die mortis quatuor tus describit iter Lndovici VII Regis Francir in An- G. H,
    dies liaberet et dimidium, ibidera resuscitatus, om- gliam,ad sepukrum S. Thomx Cantuariensis, et ista E
    nes videntes ad gloriam laudem Martyrum Rex Frar.cix
    Dei et subdit Quia Christianissimus Rex Ludovicus mag- eo tnittit
    :

    juvantium ibi efficaciter procuravit. Similiter rem nalia Dei audivit in B. Amphibalo Martyre et Sociis munera
    eamtiem contraxit Capgravius pay. 9, insuper defi- suis nuper inventis celebrari, proposuit illuc ire :

    niens, quad Robertus ille, post habitam visionem, pro- sed consilium suorum non permisit eura a terra tan-
    prio lecto se recepit; nec nisi elapsis duobus annis, tum elongari : super quo dolens, sed contradicere
    idem \ir divinitus adnionitus, Abbati ordinera rei nolens, misit illuc quasi vice vicaria Capellanura,
    a Joanne
    gestae denudavit, et Fratribus locum ostendit. Qux dona eximia pro oblatione deferentem. Porro San-
    Bromptono,
    secutt 12 omnia ex ipsornmmet Albanensium monumentis ac- ctorum Translatori Simoni, ut jam diximus, anno
    scriptere, crrtwrem mdentur mereri assensum, qu<m
    cepla, lnuge mclxxxiii successit Garinus seu Warinu.s Abbas xx,
    qu# Joannes Brompton, Jorvallertsis Abbas in agro in cujus Vita dictus Parisius i*ta habrt pag. 96. Ap-
    Richemondensi, leucis Anglicanis clx et amplius a S. paruit Waldemgevse venerabilis persona, videlicet
    monitit S.
    Albani monasterio, scripsit f e.r minus crrta narratione Clericus adinstar radii solaris perlucidus : qui re- Atnpkibali
    rei, tota Anglia celebratissimss, sed varie a variis rr- quisitus asserebat se esse S.Amphibalum, B. Al apparentis

    tattp, hrrt proprior its temporibus fuerit uno fere seculo bani Anglorura Protomartyris Magistrum et Con-
    quam Parisius, utpote qui sub Eduardu III in anno versorem, in quo sibi bene complacuit, et in ipsius
    mcxcviii fincm scribendi fecit. Drtur tamen antiquitati gloria congloriabatur. Dixit insuper et asseruit,
    hxc rrrrrmtta, ut id etinm transcribatur. locura ipsum (in quo contigit ut idem Araphibalus
    h>wd pautn 39 Eodera anno (mclxxvii) in hebdomada Pente- cum suis Sociis inveniretur, eteorum Reliquias ver-
    attter narrata costes (celebrat.r xii Jnnii, Parisins autem srquentem sus S. Albanum deportarentur, et obviara feretrum
    anniim ponit. quo Prntecoste recidit in xxvjii MajiJ B. Albani veheretur) venerabilera fuisse et Deo et
    Angelus Domini cuidain in somno apparuit, dicens; Sanctis Martyribus ipsis carissimum. Et a<I lidit,

    rkec dicit Dominus Deus. Volo ut corpora Sancto- Vade igitur ad Abbatem Warinum, et vice mea dic jedifiratw
    rum. scilicet corpus S. Amphibali, qui Magister S. ei. ut locum ipsum condigna extollat veneratione. ecclesia S.
    Marix de
    Albani extiterat, et eum a pagano errore ad Chri- Venit igitur fidelis ille nuntius, et orania praedicta
    Pratu.
    stianam veritatem converterat; et aliud sanctura quibusdam intersiguis confirmata Abbati senatira F
    corpus.illius videlicet, qui cum a nequissimo Rege, retexuit. Abbas autem ipsi viro uon tantura fidem,
    ad B. Albanum necaudum, in eum missus fuisset, sed et favorera adhibuit ^Edificaturus igitur
    manus mittere nolebat sed de Pagano errore ad
    ; coepit fundamentum ita initiare, ut infra breve tera-
    Kdem Christi conversus, sententiam subiit capita- pus cceptum perficeret, dotaret, dicaret, religiosis
    lem ; et Martyr Christi effectus, coelos penetravit inhabitaret et instrueret religione... .Elifioara igi-
    transferantur de loco, ubi sepulta sunt, ad eccle- tur Ecclesia et dedicata. constructisque d-^center of-

    siam S. Albani, et ibi cum digna reverentia recon- hVinis, pia consideratione constituit quasdam raulie-

    dantur. Et ad haec Angelus subjunxit, dicens ei res leprosas ibidem includi.et velatas quibusdara
    Vade cito nd Abbatem et Conventum ecclesiae S. Al- limitatis regulis arctavit, ne vaga5 secularibus erro-

    bani, et hanc eis indica visionem ; ctpraecipe eis, ribusinvolverenlur.... et B. Marice de Pratis no-
    'I toad modum
    revelationls, ut in quodam loco qui dicitur etc. fodere faciant, mine intitulavit

    ut ibi possint Sanctorum corpora invcnire. Vir au- 41 Anno Dorainicie Incarnationis raillesirao cen-
    tem ille, tanta visione Angelica expergefactus,apud tesirao nctogesimo sexto, ex praecepto Domini Wa-

    se diu meditabatur, utrum Abbatem et conventum rini Abbatis ecclesise S. Albani, per Suppriorem Anno ! 186 :*
    /ttHii rattsfe-
    S. Albani, sicut Angelus ei pr;eceperat, verbis ag- ejusdeni ecclesise, et Adam Cantorem, et Gileber-
    ntntiir Htlt-
    grederetur, an non. Cumque diu in hunc modum tum et Baldwinum Sacristas, et Rogerum <le Hos- quut • ' uo -

    animum suum afHigeret, tandem ei placuit ut non custodem Reliqui iru n


    pitali S. Auphibili s cio- vum fe-
    retrum :

    iret, et sic suo recubuit in Ange-


    grabato. Etecce rumque ejus, octavo Kalendas Julii, translataa sunt
    lus secundo et tertio ei apparuit eumdem scrmonem Reliquiae prsedictse de locello. in quo priraum eon-
    dicens ; et nisi iret celerius, minas addens. Talibus dit* fuerant sub Domino Simone Abbate, in fere-

    ergo minis vir ille perterritus, ocyus a cubili suo trum novum, ad hoc spectatiter adaptatum, et ad
    surgens, ad Abbatem et Conventura perrexit, et eis honorem eorumdem Mirtyrmn et decorem domus
    illud ccoleste mandatum et visionem Angelicam in- Dei, aifro et argento arte aieusoria splendide ador-
    natum
    1*8 ANALECTA DE S. ALBANO MART.
    pnstquam ha?c decenter bmnia consummaverat, duo D
    natum : quod nimirum feretrum medius quidem pa-
    ea parte cujus frons faretra deaurata, in qulbus primo ante tempus
    Wa-
    ries intersecat interius : et in
    rini Abbatis recunditoe fuerunt Reliquia- beatorum
    intrinsecus pnssionera S. Albaui exprimit, repositaa
    suciorum Martyrum Amplnbali sooiorumque ejns, cum lllis
    sunt Reliquko ipsius Martyris et triuiu
    quae in eis continebantur, contulit eoclesio eorum
    ejus (qui simnl oonsepulti, inventi snnt) singulse in
    singulis ligaturis. In reliqua vero parte Reliquias iu Redburnia, ob honorem et reverentiam lociillius,
    sex reliquorum sociorum ejusdem, quoruni sepultu- in quo ipsi sancti Martyres sni agonis cursum con-

    rre seorsum invent.o sunt, singuto in singulis liga- summaverunt. Constituitque ibidem custodem per- alioutc tn

    turis colligata. In looello autem illo, qui prafates pstuum, Monacbnm videlicet vigilem et dUlgentem, Itcdbtirniam
    1'orlanlur
    Reliquias colltinebat, aliquautula portio earumdem nocte dieqne ibidem assistentem tbesauro illic repo-
    Reliquiarum remansit, simul cum multa numerosi- sito, tali custodia condignnra. Hic autem Mnnaehus

    tate corporalium venustorum, quse ob sui reveren- ibi assignatus, indultu Abbatis pnstea sibi sor-ium

    tiara honeste ibi oollocata sunt. Ille qnoque locellus acquisivit, dum operibus indulgebat peragendis.

    cum alio consimili, in dextra parte altaris in pres- Istam autem Translationem lionorabilem quamplu-
    byterio super niurum collocatus est : in primo sunt rimum credimus Deo complacere, propter manifes-
    praedicta, in alio pulvis et ossium particulce mr.m- tamiracula, quas Deus ibidem tunc in honorem di-
    tissima; (in quem pulverem carnes sanctorum Mar- ctortmi Sanctorum in propatulo celebravit Inter miraculls
    r"
    — cla

    nam earum alia quoque pietatis opera ecclesiam B. Ainphibali


    tvi um creditur fuisse resolutas, in se-
    pulcris cum ossibus inventus est) repouuntur. Ilstc Martyris sociorumque ejus, ob reverentiam loci il-
    ibi. lms, in quo idem cum Sanctis sociis suis martyrium
    42 Gittirino subrogatus est sicut cttum diclum est celobravit, solenniter ab Episcopo Joanne, sicut et
    iterum trans-
    fcruntur ad supra anno mcxcv Joannes primus sub quo manu Fra- alias plures Ecclesias ve! capellas in nostra dicece-
    altare consc-
    tris Guilielmi piota esl tabula ante altare S. Am- si feoit ipso prasente Abbate Pontificalibus redi- E
    cratum eccles/a
    :
    pbibali, uti varise tnbul.r alix. Amwautcm mccxiv mito. relaxatione quadraginta dierum concessa, et rfe-
    g et
    dicatur.
    succetlens Guilielmus, qvi feretrum cum ReliquiisB. Doinino Gileberto de Sisseverne tunc ibidera Priore,
    Ampbibali sociorumque ejus, a loco ubi prius col- dedicari....

    locatum fuerat (videlieet secus majus altare juxta 43 Crucem quoque S. Amphibali, qu* diuturno
    feretrum S. Albani) a parte Aquilonari, usque ad tempore Loudoniis latuit abscondita, et qua; in pos

    locum, qui in medio ecclesia? includitur parietefer- sessiones multorum, videlicet patruiu in filios trans-
    Ci-ut .5. Am-
    reo et craticulato, solenniter transtulit altari de- migraverat, nobis prudenter acquisivit Abbas Gui pfabali repe-
    c.entissimo ibidem constructo, cum tabula et super lielmus memoratus. Qu;e quidem Crux, talis exi ritur.

    altari pretiose pictis : fecitque ipsum altare solenni- stens scliematis, tanto carius babet custodiri, quod
    ter dedicari in lionorem S. Amphibali sociorumque (siout historia de SS. Albano et Araphibalo prote-

    ejus. quia ibidem eorum corpora requiescunt, ab statur) sanguine B. Albani in decollatione ejus fuit
    Episcopo Harefordensi Joanne. Et ab e idem fecit delibula.et primaquse in Britanniam fuit apportata.
    Crucein magnam ipsi altari suprapositam cum suis II.. iii. Morluus est dictus GuilMmus Abbas anno
    lmaginibus consecrari. Abbas quoque Guiliebuus MCCXXXV.

    DE S. ALBINO MARTYRE
    ROMA COLONIAM DELATO
    COMMENTARIUS HISTORICUS
    Dc praesenti corporis slatu, translatione Roma Coloniam, et an verosimilc sit ipsum prius
    ex Anglia allalum Romam esse corpusS. Albani Prolomartyris Angliae.

    nm anno mdclx Romam Belgio pcr Gcrma- satis crassa et cute circumseptura, viderim alias.

    G
    c
    Corpus S. Al- ntum iter haberemus, substitimus ad plures Facies etiam carne vestitur, palpebrrc reconditis
    bini nohis Co-
    ioniar osten-
    dies' Colonix, gratissimi hospites Reuerendo introrsum oculorum orbibus apparent clausa; na- :

    ium, \Patri Hieronymo Warmoldo Rectori ac rcli- sus extremus defluxit paululum. Hiat os sacrum
    guis colleijii Societatis nostrx Patribus, interquos emi- elingue, labris contractis mento carne cooperto.
    nuit humanissima ruritas Rev. P. Hermanni Crom- Cervix vero refecti recens capitis figuram exbibet:
    bacbit qui nos deduxit ad omniti sacra, quae plurima ita caro sanguinolcnta tegit orania, qua caput collo
    illu in mbesunt accurate pcrhtstrandu, ac potissimum committitur, ut extrema venarum, arteriaruin, ac
    curuvit ut sibt nobisque Rdiquix exhiberenlur satr.r nervorum fere liceat discriminare. Scapularura al-
    S. Allniii quod insigni humanitate prsestiterunt Re-
    : tera superest carnea, ut ossium nibil promineat.
    ligiosi hci.Eadem ergoqu.se dictus Hermannus Croiii- Pectus vero et venter totus, carne et pellequaqua-
    Imcli de sanclo corpore a se antea viso scttbii, lib. xi versum obtegitur, arida exsucca quas a Iatere
    et ;

    Historisepag. 1105, nobis cupimus applicari. dextro aperta, ac fuscinula argentea levata, pecto-
    2 Nescio, inquit, an jucundius, et ad fidem or- ris intiraa pandit in quo viscera quaidam indura-
    :

    thodoxam stabiliendam aptius spectaculum, oculi ta monstrat. Tota posterior corporis pars, utrum-
    prout illud mei hauserint, vidi magno animi gaudic, non sine que femur, tibire, pedesque desiderantur quaa An- :
    describtt Ber-
    ntartnus Crom. sacro ad tale prodigiuin stupore, venerandum caput, glias coenobium Albanense pie religioseque adserva-
    bach. undique carne cuteque circurndatum, glabrum ta- vit, variis etiam prodigiis decorata. Egregium sane
    men, nam quod treceiitis abhinc annis carvitium divinae potentiaeargumentum, et fidei contra hete-
    cum brachiis sacri corporis repertura est, aliis dona- rodoxos, cultusque Sanctorura asserendi evidens
    tum locis cum eisdem existimo cum apud Macha-
    ; testimoniura, annuis fere miraculis nostra retate
    baeiticas Virgines Colonia? os unum S. Albini, carne nobilitatum, quae cuin authenticis documentis erunt
    confirmata
    '

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 149


    confirmata, pnsteris non invirlcbo. JJirc
    ibi. Mira- lo scribimus, ad excitandam devotionem plebi fideli D
    rula isia, si nobiacnm communicenlur,
    nub fvnem sub- vestris in ecclesiis prsedicando, Datum in Vigilia AUCTOBB C. H.
    jiciemus. Ceterum djctus Cromboch singultt, «1 accu- Pentecostes anno Dumini mille.simo trecentesirno
    raie descripsit, nobis ostendil. De S. Albano, Mar- trigesimo.
    tyre Vet-olamiensx in Anglia, ejusgue
    sacrit Religuii» 4 f/uctertus illud diploma, set undutn eu/tu supputa- Tempui ejui
    inpropria dndrm rcclesia adservalis tupra Roma Cohniam ftuma accepli,
    egimus. tionem corpus S. Albini fuisset depor-
    Quas easJem esse, gnm Golonim servantur tutum anno dcccclxxx. Flofebal tum Theophania Im-
    credebatur
    ibulem ab aniiu soltem Mn.xxxvi, qunndo
    loculo aperto peratrix, uxor Oltums II, qno snhannum DOCeCLXXxni
    ostensm fuerunt Reliquiat, uti ab Auelore ocnlato
    tunc v.orlno, Ottonem III filium jiarvum juvit el in adrni-
    scjiptum testmonium habemm ex codice //w-„ s mona- nistrando Imperio, et anno dcgcclxxxix, in-put Lam-
    steni S. Pantaleonis, sed rem totam
    accuratius expli- berlus Schafnaburgensu t The--pbania Imperatrix Ho-
    cat diploma elevationis S. Albini faetss anno mcccxxx mam perrexit, omnemque illam regionera Regi sub
    quud sEnuhus Qelenius edulit in mnijnttudine Colomx jecit. Qutiini tunc a Rmnartc, Pinhjlce Jonnne XI
    lib. Ssynlagmate
    1233 e.rrusum hoc modo. pretiosnm tllum thesaurum dimidii cnrpnris S. Albini
    Kellquix anno 3 In nomine Domini.Amen.Nos Theodoricus Dei acceperit, aique anno dccccxci Coloniam detulerit;
    1330 tn nu- graMa Abbas, Prior, totusque Conventus raonaste- quo anno sol defecit xu Kalendas Novembris quinta
    vam capsam ni S.Pantnleonis Coloniensis Ordinis S. Benedicti,
    translatx.
    dieihora. Hocaddo : quia ista eclipsi indicata, scribit
    univer-is Christi fidelibus, et prtecipue Ecclesiarura Ditnttirus 4 Chronici; Insequenti anno, consum-
    lib.
    Pradatis, Rectoribus, Plebanis, necnon de Ordine mato in bonis vitpe suimet cursu in Neumagen ,

    Priedicatorura, Minorum, Carmelitarum et S. Au- Theophania infirmatur Imperatrix atque ab hac ,

    pusfim Fratribus, salutem in Domino omnium Sal vita xvn Kalendas Julii discedit, sepulta ab Ever-
    vatore, Cum secundum Prophetam, Dominum lau- g^n», sanctaB Colnniensis Ecclesia? Archiepiscopo,
    daredecet in Sanctis ejus etc. hinc est quod nos, in mnnnsteno S. Pantaleonis (quod datis impensis
    peccatores Patroni gloriosi Mar-
    licet indigni, tanti Bruno Archiprssid ibi requiescens construi pr?ece-
    tyris S. Albini, militis. primi in Britunnia martv- pit) pra^sente filio, ac mulla proremedio matris his
    B
    numpussi: cujus Reliquiae primo a B. Germano Coufratribus largiente. UU omnibus m disi
    Episcopo a Bntannia in urbem Romanam, et postea arbilTamur corpus ilfud S. Albini a dicta Imperalrke
    per Imporatricpin Theophaniam, Imperatori Ottonis otl monasterium S. PantaU-onts relatum.Svd quod
    tertii matrem,
    lioma Coloniam ad nos transhtae,
    a illud sit cnrpns S. Albani , a S. Gennano delatum
    trecentis et quinquaginta annis apud uos sunt re- Romam, necdum possumus eredere. Alia audtamu* in-
    conditae, et nunc, Dei nutu prx»cipue, et propter stmmenta.
    causam evidentem, a capsa in qua erant recon- 5 Est Cofonix ej-cnsa anna mcccclxxxiii, et birnoi;,
    dita-. exceptas et apertaj, fideli populo ad exci- post Lovami recusa Hisloria Sanctorum, in qua posl el mentio In
    1 indam devotionem. ut sancto suo Martyreho-
    in Vitam S. Albani Marryris patj. 88 recensetur ,
    Vtta hitforia anno
    1 483 excusV.
    norificetur et laudetur Deus, ad videndura os*en- S. Albani in Britannia passi ; <t post rvlnia ex Beda
    duntur : cujusque a passione nsque nnnc, cum sint actn martyrii , isia adduntur : Cnrpns hnjus Albani
    mille et \ Iginti anni, sms tamen meritis apud Romam delatum est, doiiec Otto tertius adhuc pue-
    Christum exigeutibus, ipsius Reliquiseadoo pretios» rulus imperavit cum matre j-ua. Ha?c autem a Papa
    apparent re- videatur ac recentes, acsi non lungo temporis in- corpus S. Albani obtinuit, et prospere Moguntiam
    centes tervallo mortem subierit temporalem, nam caput cum eo venit ubi tunc temporis Episcnpus, tam
    :

    cum barba, cervicem passionis adliuc sanguiue in- corpus S. Albani, quam ipsam Imperatricem hono-
    fectarn, brachia et raanus ac scapulas, pelle et carne ravit, et quiaSanctum suura Albanum istoS.Albano
    proteetas, pectus cura tractibus laterum, et spina fuscari ,
    per sequivocationem nominis ( vocabatur
    dorsi cum renibus ; pannus etiam. qu
    sacrum cor- i
    enim uterque Albanus) petiit ab Imperatrice istum
    pus ejus trecentis et quinquaginta annis apud nos Sanctum ad differentiam alterius Aibinura nomi-
    involutum et contectum fuit, adinstar nivis candi- nari. Tunc Imperatrix Albinum in Coloniam duxit,
    dus et incorruptus est, u<^i impositusessetreceuter. et in loco ubi nunc veneratur, deposuit, sibique
    i' a de miraculis et nunc noviter persignis, sepulturam ante altare coraposuit. Hxc i'n. in qui-
    divinae misericordise largitatem apud nostram eccle-. bus mutatio nominis apposita est, cujus >
    siam magnifice factis, veritatem vobis duximus tione nnlla facta est mentio, Eadem mutatio nxscritur
    intimandam. A Doininica enim die ante festuin Na- ctmrr iii AfS. Trevirensi S. Maximini, ubi ista ad-
    tivitatis S. Joannis Baptistae anno Domini mccoxxvii dnuiur : Postea vero, cum Litanise solemniter cum
    usque nunc, ejus Reliquiu? sanctaa et vunerandffi Sanctorum Reliquiis Colonirecelebrarentur, et Apo-
    populo publice ostenduntur, tam paralytici quam stolicus Leo siraul et Imperator Henricus cum
    ahi claudi cruribus ineurvati. aln contracti, alii ejusdem Sedis Pra^sule Herimanno nr^-eutr'-. ha-
    super terratn reptantes, alii gibbosi dorso et iucur- berentur, hunc de quo agimus , proprium suum
    miracula
    vati, alii caeci nati, alii muti, alii dffl noniaoi, alii Martyrem a Homanis Albanum appellari audivimus,
    putruta.
    manci, alii febricitantes et diversis languoribus op- Ramseque ab ApostoIic;e Ecciesi» «dituo eadera
    pressi, et plures mortui et aquis suffbcati, ad nu- ipsi percepimus. Est hic S Leo Papa nonus cujus
    merum quingentarum et amplius personuruni Acta accurute discussimtis ad diem ejus natalem xix
    utriusque sexus, meritis ipsius Albini, perdivinam Aprilis, diximusqueex eum anno Hermanno Contracto,

    misericordiam et largitatem apudn istrain Eeolesiam mxlix cum Henrico Imperatore Coloniam venisse,
    sunt cnrati. Non solum autem a languoribus homi- in Apostolorum Petri et Pauli natalitio, et additur

    iuim, sed etiam in pallefridis, equis et juraentis iu Actis /'/'. - nuni. l^ eum Herimanno Areluepi-

    curationiset sospitatis gratia est multipliciter osten- scopo varia privilegia coni-cssrste, sed absque »i,

    sa, testimonio nonsolum nostro, sedmultorum fide Litaniarum et Reliquiarum S. Albini.


    dlgnorum, et totius civitatis Coloniensis et circum- 6 Excusus est libellus Colonise anno mdii, da inclitt
    jacentis patrire, pulchro et vero testimonio pussunt et gloriosi Prutomartyris Anglia? Albani, quem in
    Libttlus anno
    veraciter comprobari super quo dignum etjustum
    :
    Germania Albinum vocant, conversione,
    et Gallia lb'i'2 editus.

    est,sanctam et individu im Trinitatem, per totum passione et miraculorum cornscatione, et dicatus


    ,

    est Hcnrico VII Regi suh hac inscriptione :


    orbem Christianum, de his misericordise sua3 graiiis
    acbeneficiis honorari et laudari, quod nostris tem- Illustrissimo Pvincipi, Domiuo Henrico. Angli»,
    poribus talia ac magnifica suse miscricordia? bene- Franciaj, Regi invictissimo.
    ficia percipere nos dignetur. Hoc vobis nostro sigil- Ac
    130 DE S. ALBINO MARTYRE ROMANO.
    A Ac Hibernia: Doniino, nostro sempcr Dominogra- Maityris Albani Reliquiis, cum tendentes Romam
    AICTORE G. 11-
    tiosissimo. attigissent Ravennam a Valentiniauo Imperatore
    Serenissime niaximeque Rex. cumjam ex niultis suscepti sunt honorifice, Sanctoantem Gerroano ibi-

    cttm prarfafio- retro temporibus in civitate Coloniensi monasterio dem ad Christum migrante, pradicti Martyris Re
    ne ad Regtm quam nunc liquia; a vanerabili Regina Placidia, matre scilicet
    nostro S. Pantaleonis ex Dritannia , ,

    Augtix:
    Angliam vocamus, oriundus, in natali solo ad mar- Valentiniani, debita cum devotione Roniain delatie,

    tyrmm usqueperductus, beatus Anglise Protomartyr in maxinia veueratione sunt habitne usquequo mo- :

    Albanus, celebri veneratione colatur, ac pia poptili narchiam Otto tertius obtinuit qui defuucto patre ,

    devotione, tam pro sacri corporis Reliquiarum, quam cum matre sua Theophania rcgni gubernacula ad-
    virtutnm ipsius presentia frequentetur quemad- ;
    ministravit. Hxc ibi. Ai venerabilis Beda in 4na-

    mndum prater alios tnulti quoque preclari viri, ex leclis iium. isia scribit : Germanus Episconus de
    I

    vestra Celsitudinis regno, Ecclesiastici et secula- loco ipso, ubi beati Martyris cffusus erat sauguis,

    res, et saepe antea et nuper, qui hac furte transie- massam pulveris secum portaturus abstulit, in qua
    rnnt, suot ; animum subiit , quidquid ejus
    intuiti apparebat cruore sorvato, rubuisse Martyrum cae-
    vita\ miraculorum. translationis, veris nobis testi- dem addutil alti tleiultsse ii>sitm hujusmodi massain sed
    :
    ostettdltur
    in Anijtiti
    niMniis innotuii, breviter colligere atque edere, quo Allisstodurum , in cujus cl ecclesia et ditecesi wlelua- relictum :

    ejus nomen, sicut etiam gratia, latms diffundatur ;


    tum ftiil festnin S. Albani et Sociorum Martyrum ,

    atque hnc ipsum vestrae Regiae Celsitudini obse- sumptis trtbiis lectionibus ex relatione Venerabtlis Bedte,
    quentissimo animo offerre ut cx ejusdem gratia, , apud qttem Germaitus dicitur jussisse evelli sepulchrum
    venia et permissu de quo bonam spem habemus,
    , S Albani addidilqtte varias Reliquias Sanctorum, ut
    in vestro regno vulgari possit. Nain sicut ejus mar- quos pares meritis receperat coelum, sepulcri uniiis
    tyrium et alia nonnullaex vestris scriptoribus, prae- teneret hospitium Qux eudem Coiistantius habet in
    .

    cipue venerabili Beda didicimus; non absurdum Vtla S Geimani xxxi Julii. Iieltqnil ergo Geima-
    v debitur, si, velut gratiam referentes, quaea nostris ntts Verolumti eorpns S. Albani, poslea ab Offa Rege
    accepimus, illoruni scriptis adjungeremus ut quem- : eleratum et Irauslaliim ; cujus ossa omnia anno MCXXIll
    admodum una in coelis anima Martyris gloriosa, nuniertila assertt Parisius sit/ira nttni. 27, p out ab
    corporis siii Reliqnias disjungi passa est, e diverso eis qui interfuerant accepit, et defuit soapula? sini-
    una iterum historia inanimos hominum totam ejus, strae os reliqni corporis integritati . quod in Hisua-
    quantum per nos ipsius zelatores licet, laudeni glo- niarr. (imo Hasbaniam )
    fuisse ilelulnm additur.
    riamque connectat. Quod felici faustoque homine 9 Qitifiitur ergo qunnum potissimum ocenstone cre-
    contigisse nobis, vestri regni temporibus, Serenis- qtta occosione
    diderint Colonienses monacki S. Panfateonis, iltttd
    dicatur S.
    sime Rex, non ambigimus : cujus non minor est eorpus S. Albani quad Theopliaiiia Roma attuletnt,
    Albani Bri-
    erga Deum et Sanctos religio, quam in imperio pru- fuisse illud tdem S. Alhani qtto/l Verolamii tn Anglia tannl corpus
    dentia et aequitas, adversum hostes felicitas et for- asservabatur. Pro reponso videntur plura diet posse; ac Colonix esse.

    titudo. Accipiat ergo, SerenissiroeRex, vestra Cel- primo elevalionem seu Iraitslationem fotte fuelunt fnisse
    sitndo ab humilibus et devotis vestris hujus sancti lioe xxti Junii, eoque die aniiuani solennitatem Itabtlam,
    Martyris Albani connexam historiam ut ad ea quae : ac proinde facilius treditum ununi tdemque S. Albini
    in ipsius patria comperta sunt, qualis quantusque et S. Albani corptts extitissc ; attt certe < t tntnuiii liujus
    hic (ubi sui quoque partem esse voluit) habeatur, tetnporis adliuc errore, quo post acceptas Rvmu Reli-
    pia niente Vestra Celsitudo condiscat. Ex Colonia. quiasarripiturdies, ejusilent nominU Sancto adscriptus
    Anno Domini mdii Idibus Januarii. in Martyrologio Rumano, uti m hoc nostro opere sx-
    Vestrae Regiae Celsitudini deditissimi ; Abbas et pissime monslratur. Deinde excogitari debuil ratio ,

    Conventus monasterii S. Pantaleonis , in Colonia qua lale corpus ex Anglia fuisset Romam deportatwn,
    Agrippinensi. ideoque tn dipluiuute anni mcccxxx superius relato ,

    1 An ad Itanc epistolam et additum o;Juscnlttm re- dicunlur Itee Reliquia? primo a Germano Episcopo a
    sponsum iilluin. el quule datnm fneril, nitsqttam apparet. Britannia in urbem Romanam translatas. Verum
    Interim animadvertat Ltclor qttud qui Itaclenus Albi- quia ex Fittt S. Germani constat eitnt Rotnam non
    C nus Matttjr appellalus est, in jnm diclu epistola pri- pervenisse, sed tanium Ravennam, ibique diem extre-
    qua indlcaltir
    miim capit Albanus appellari ; tti sic aliquanto vero-
    corpus ab
    mum filittsse : ideo at libello nititii mdii exeuso, dicuntur
    similior ad Martyrem Anglicanum sett Brttannicam
    6/f.i Rrge hx Reliquios a Placidia Imperatrice Ravenna Romam
    duretur aecessus. Ceterum quse §. primo de conver- delatae.Porro hxc Rotnee e vita decessit nmiis duobus
    sione et passione in dicto opuscttlo habentur, omiiti- poslobitumS. Germani. Sed qua certitudine illnd posl
    ntus jam sniira ex Beda vulgata. Detn §. secnndo mtlle etpluresannos assen potuerit,
    ,
    necdum comprehen-
    qn.r ile Inventione sui sacratissimi Corporis in An- dtmus. 1'tateriu ubi et quo in toco sive Ecclesia ibidem
    glia hdbentur, exposuimus in .ln.leeits a num. 2 7?oma' osttum. plures attnos ad-
    tle, et per quingentos et
    utque ud finem capitts primi, e.r ftia O/fe Regis, qui servatnm dicelur / Conferaniur Itsec eum instrumeiitis
    nnno imxxcih tllvd inrenit, posl revelationem Angeli- Anqlicuiiis, ideo majore cum dtliqenlia a nobts prolalis;
    cam faetam, ei quidem (ut
    in Itoc opusctdo eiiam habe- acfacile unusquisque judicabit alium omnino fuisseS.A\-
    lur) his verbis Invenies venerabile corpus B. Al-
    : banum Martyrem Vcrolamii, el alium S. Albiimin
    iii, Anglorum
    1'
    Protomartyris, et construes ei coe- Martyrem Rumanum, eujus gloriosum Corpus a Ro-
    nobium, collocans sacras ejus Reliquias veneranter mattti Ptmlifice accepil Tlieopltania Imperntni.
    in capside pretiosa. Rebus auiem omnibus peraclis ita 10 De Itujus translatione dum ut dicjt libello §. 4
    ibidem concluditur: Ipse Rex super altare
    D. Albani atjtiur, dieitur Equus exuviaruin sanctarum bajulus,
    offerens munera Deo suaque Matri <:iii
    r <i* cittti
    .
    devotissime , in Alpibus summis repente corruisse, et prseceps equo It
    supplicavit. ut ipsa in S. Albani honorem dicata devolutus in montis radicibus substitisse. Qui cum Al/.tliiis lapso
    Kcclesia fclix semper suscipiat incrementum.
    Imperatricis et omnium qui aderant moerore inaximo dtcllur
    8 Deinde seqnenle §. terlio, in
    quo mysterium cou- quasreretur, etjam minutatim disruptus aestimare- sfl v.tlitnt.

    tinetttr, scilicel Quomodo corpus


    B. Albani ex Anglia tur, sanus et incolumis repertus est in vallibus imis,
    300 annts Romam pervenerit dicitnr illud corpus, quod anno
    :
    illaesis etiam, ubi Reliquiaa viri sancti condebantur,
    cttius Romam
    delatum,
    Dccxcm in Anglia ab Offa Rege inventum
    fuit, tre- scriniis. Ibi Ecclesia in honorem S. Albani con-
    cenlis anms cittus fmirum el ptiradoxum)
    a SS. Ger- structa , digno honore ejus festivitns nunc colitur,
    mano Autissiorodensis et Lupo Trecassinae civi- et martyriuin celebri memoria celebratur, qu?e vnl-
    tatum Episcopis ablalttm sctltcel susceptis
    ,
    saccti gariter Silymon dicitur. Hxc ibi. Qux eliam in MS.
    Trcvitrnsi
    ;

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 151


    A Trevinnsi S. Maximini habentur. Dein §. qmnins et loco S. Albini portatur capsa S. Maurini
    nis , , T)
    est de mutatione nominis ipsiua, facta -"-r.TonB c.
    Mo^untias ad ejusdem monasterii Abbatis. Reliquiil istis, dum cir-
    instantiam Archiepiscopi, intintn alterius S. Alliani, ciimferuntur, nune addipasset Caput S. Sabaria?, quod
    qui Mofjuntia) quiescit et colitnr. Sed eum
    ,ie hisce in noniinl/is ejus Reliquiis in saeculo pretwsioris ma-
    pnma relatione nihil habetm et ubique Albinus «/j/jW- terix, reperlum fuit Colonix, anno mdcxc, sub altari
    latur, iiumt et nosfacimus. Qum §. sexto narrantnr,
    po- ntajori ecclesist S. Pantaleonis. Et sncculo quidem tn-
    lissimum desumpta e.r superiore relatione sunl, ac lan- scripvum erat, Reliquire gloriosze Sabaris Virginis :

    dem pra conclutiove quteritur quales Reliquia in An- intus vero alius titulus repertus, ubi, loco Gloriosje,
    glia remanserint ; 9112 inde supra ab Bermanno Crom- ponebatur B. id est Beatai. Interrogatus quid de eis
    bach referuiitur, et exjam diclis satis refulanlur. seulnrm. reepondi, tali loco et modo reperiu\, inilubie
    hlem Crmnbaeli, lomo 3 Hlslon.r lnum Regum
    11 posse. ut Sanctas coli. nec matc ex arbilrio Ordinarii
    Maqorum hb. 3 cap. 54 , refert Translationem ho- assignandum ejus culiut diem speciulem, quandocuntqne
    rum Corporum secuh xiv factam, ei capsas Rtliqvia- placcret solenuem aliquam carttmilcm clevtttloncm seu
    rum amlalis Cotoniensis tunc in solenni processione translctionem instituere. St adderetur tuulus Martyris
    fieliqulv tn
    1'rocesslone quando capsam S. Albini, quae est ad
    circumlatas, vrxsumi posset una ex Sociabus S. Ursultr esse : 1*

    publica immo- S. Pantaleonera portabant Scahini. Sed lixc ca-


    , cum desit, temeraria forel conjectura. Intertm ejus Ittc
    biles.
    psa S. Albini dum venit apud Albas Virgines, non fitcere ntentinncnt volui, qnin aptior loctv, nullus in lioe
    poterat ultra portari, nec moveri de loco illo sed ; opere otcurril, ud eorum quas allmet dtligeniiam Itac
    iteruin reportari debuit ad Ecclesiam S. Pantaleo- c.ecitnndam.

    DE SS. DECEM MILLIBUS

    CRUCIFIXORUM IN MONTE ARARATH


    ITEM DE MCCCCLXXX MARTYRIRUS
    SUB REGE PERSARUM CHOSROE IN PALESTINA

    COMMENTARIUS CRITICUS-
    artyrohgii prsesertim Romaniordinem t operi
    kutc propositum seqwnti non licet qvemguam
    PARS PRIMA
    Qitid intendat
    crifica
    M;
    classes
    prxterire eorum qui istic

    tem multorum quot continent in titulo positSB


    dux, quin Actorum huc spectantium contextus
    referwitur nedum

    De Sanctis in Ararath crucifixis.

    quampossttmus antiquissimos proferamus simulque scru-


    tnnur, num qua vetustior auctoritas eos valeat erudxto
    §. I Quam minime antiqua OoccidenlalibuSj
    Lectovi credibiles reddere, Fecit hoc in suis ad Marty- Orientalibus aulem ne nunc quidem extra
    rologium Notis Cardinalis Baronius : feci et ego non Armeniam cognita sil ejusmodi passio.
    circa Sanctos
    hlc iiropositos
    tantum secundam, scd etiamprimum, Quxris qtto suc-
    d. P.
    cesstt ' Respondebunt pro me Acta ipsa, arliculatim ex- /\rmenia, apnd Scriptores nolissima. al
    regio Asise
    ,, , , , „ SCB ADRIAVO
    cttssa, et ad oculum demonstrata lalia : ut t si ipsorum hebrans Ararath appellata : atjus vocts etymon illie MP i .

    iis Martyrum cultus,


    descriptorum aln> nullo nitatur est Aram. quod altutn et excelsum significat. Et est Armenla Ara

    fundamento, quam credulitate iisdem decursu paucorum Armenia regio valde altu in cujus montibus arcam rath :
    dicta,

    seculorum data, omnino videatur dubitari po*se utrum Noe post diluvium sedisse, judicatur Geneseos capite
    viii, versu iv ubi dum dicitur sedisse in montibus
    F
    tales revera extiterint in rerum natura. Hoc dum invi- :

    nemo me dicat hominem privatum, censc-


    tissimus facio Armenias Hebraice est in montibus Araratb et inde
    rem aut reformatorem agere operis publica auctoritate passim non pro Armenia, sed pro aliquo particulari

    Ecclesix ad communem fidelium usum tantisper appro- monte drmenix sumi cceptum nomen : cujus ut sic

    bati donec eadem ecclesia iterataa ittiiis recognitioni al- apud alios antiquos scriptores nulla reperitur mentto
    laborandum judicet. Consultorem etiam privatum ad- n.-c etiam apud recentiores nisi quod Tavernerius apud

    mittit Magistra veritatis, modo is inventa a se docu- Baudrandum dicat nunc Meselousar id est montem pro monte hic

    menta et monumentasicproponatut nihil ipsedefinitum montis Ca- sumpta


    arcse, indigenis dici dicatque parte:n esse :

    velitquacumque demum phrasi utatur, msi quod ipsa spii prope Mediam inter Artaxadam et Arsissam pa-

    tandcm statuerit. Equidem cogitaveram prxtitulatos ludem. Atque hinc prima circakujus Martyrix verita-
    Martijres, comtnuiit oxdini aliorum magis certorttm texn controverlendi occasio stimitur, Martyrologii Ro-
    exemptos referre per modum dppendicis ad hujtts diei mani sub Gregorii XIII recognitores eidem ipsum
    adscripserunt diexxnJunii his verbis monte Ara- In cni Startyrts
    xxii fnicxn : sed quia id in S. Meletio sociisque a me :
    10000
    ut mlnus rath, passio sanctorum Martyrura decem millium.
    factum die xxv Maji licet probaverint plerique; audio cmcifixi tri-
    certos.
    nihilominus improbari Romat ab aliqttibus quasi ea In Notiscitatur Martyrologium Bedm. IIoc xws genui- bauntur

    essei e.ipressa reprobatio cultits tn Romuno Martyrolo- nuffi edidimus ante tomum 'i Aprilis, ex plurimis tt

    gto probati : quod ego sane neutiquam intexidi. Ne vel optanx notx rodicibus : et tbi solum agitttr de $. A/-
    hinc prsebeatur occasio obloquendi, hos de quibus nunc bano, in Britaxtxtia Martyre [nthtl etiam de tali

    aijitur suo ordtne refero; nunc, sicut et tunc humilittr Martyrio tn suis Additamentis ad Bedam Ftorus
    xne meaque scripta subjiciens Sedis Apostoluw judicio, nihil Ado, Usuardtts, Rabanus, atqtte Notkerxis, nec

    Henxchenium coxn- uttiis seculo xi antiquiox-] solnxxi in Martyrologio, sub


    itaque incipio prselo dare qute post ;

    mentatus de lioc argumexito in cltartam coxitult. nomine Bedx tn lucexn protruso, quod aliud non est
    quaxn Adonis compendium, additis atiunde Sanctis non-
    nihil attctuxn secuio xn aut xiu) sub finem legantur
    ista verba : Passio Sanctorumdeceni millium Marfy-
    rum
    : :
    ,

    152 DE X MILL1BUS CRUCIFIXIS MM.


    A ruro. Qute tamen verba dclevit noster Ilcribvrtus Ros- consami, pr.rseitim fiycme, cum validiores vruti re- D
    u. r ri d P tvcidus, eo quod deessent codici MS. Rkhebergensis gnant.

    monaslerii in Bavaria, cum quo totnm coniulcvat. 5 irirccl Itis absurdiora nlia, cum sine scrupulo re-

    Martinsrta de antiquis Mon&choriim Ritibus lib. 4 ceperint Synaxariorum contpitatores ;


    non debemus exi- Sed neqitt 4r-
    metiis nota.
    cap. 6 allegat Dionysinni Monasterii Consuetndines slimtxre eos a decem millibus Cruciftxorum dbstinuisse t
    est nlsi ex
    in quibns legitur Natale SS. X millium Martynun propter Actorum fabulositatem ; sed ideo tantum, tfula Latlnis scri-
    ptoribus,
    trium lectionum et Godicem Oolberlinum atque Con- nulluni ipsorum bubucrunt notiliam; pruimle credi debet

    suetudmes GompendiensU ubi xu Lect.


    S. Cornelii apud Latinos nuta. apud qttos solos fuit coqntia cjus-

    prsescribuntur in Kalendario aulem Lirinenst tres


    :
    moilt narratio qui Lalini hahc seculo xu et xiii Arme-
    Lectiottes S. Acbacii Socioromque ^jus qu« omnia nis Chtistianis communicaverint occasioAe sachorum in
    non sunt vetustatis et aucloritatis magnse. Sipia bellorum ad Romanas Eeclesite unionem ddjun-
    3 AUquod elogium eorumdem Martyrum edidil Pe- ctis, qutbus vmni fere litberatura destitutis, eandem
    trns de Natalibus, lib. Catalogi cap. 137, quem .'i nunr decantatissimam esseasseruit nobisqtndam eorum
    a Pefro de
    .\atulibus Cntahgum aosolvit Plebanus Ecclesise sanctarum Apo- Archiepiscnpus anno mdcic Antuerpiam excurrens
    stolorum Venetiis : ergo ante xvi Maji anni mccclxxi, ita nos existimare facit Clemens Qatanius : qui pene
    quo Pelrus creatus est Epxscbpxis Eqltilinus. Hnnc ab adtdcscentia vcrsatus in MUsione ./postolica upud
    auctorem secuti sunt pluvimi m suis Martyrblogiis, Armetws, linguarumquc Orientulium Tttirico?, Ibericx,
    tam mdnuscriptis f
    qux non lubet proferrej quam aliis Colchtcr, ct Jrmeiiicx scientia imbutus, gentis Arme-
    prxlo excusis. Tnter lixc censeri potesi Martyrologium nx historiam Ecclesiasticam, ex ejus Codicibus unde-
    Bellini, secundum morem Romanx Curix Venetiis cumque quaesiHs, multorum annorum studio couatus est

    tt aliis reccn- anna mccccxcviii excusum, ubi ista leguntur ad hunc excerpere. Hic enim in eo opere, <juo<\ Romae edtdit
    tioribus. xxn Junii : Apud Alexandriani in monte, qui voca- Itiujua utraque anno IG.jO sub titulo Conciliationis

    tur Ararath, Passio sanctorum decem millium cru- Ecclesix Artneme cum Romana ad cap. 2 num. 3
    cifixorum. Secutimox sunt alii Martyrohgi, Greve- agens de Mnrltjribus quorum notitiam <jens illa Itubuit
    nins. MaurolycttSj Felicius, Gaiesinius, Canisius, et atiteS. Greijovium Cimstantuio Magnopassum primo ;

    eisdem cum Bellino verlns Molanus in Auctario quidem loco illa decem millia Martyrum ponit sed ex :

    Usuardi quisub finem Annptationum ista adjungit


    : sola jide Roniani hodicrni Martijrolo<iit. quasi omni
    Decem millium Passio MS. inscribiturquoad versio- alio al eorum Martyrium corroborandum praesidio de-
    nem Anastasio Bibliothecario. Doctis tanien displi- stitutus. Quod autcm ad intetpretem Anastasium a Bu-
    cent quaedam in ea. vonto ut notis lauilatum, attinct; baud facile eum vere
    Historia talis 4 Siib hoc generali quorumdam Doctorum tiiulo, proferri crcduiertt, quicumque considerttbit, nev in buc
    Marfyrii n-
    videtur comprehendi Radulphus de Rtvo, Tungrvtisis passiorie, ricc />/ alia S. Petri Alexandrini, qiium
    Decanus ; qui scripsit exeunte seculo xiv hbvum de dem Anastasio adscribit Baronius, ullam inveniri simi-
    observatione Canonum : ubi Propositione \i enumerat litudinem stijli. cutn Vitis Ponttftcum <j<v<i<irn TY
    variorum Sanctorum Acia txpocrypha, el in Ecclesia Sevqii II, Leonis If, Benedidi III ac Nicola)\ I 'qri&, 1

    nequaquam legenda ; puta Passtones SS, Barbaraa et Juilicc Joanne Ciampino, in Examine Libn Pimtifi-
    Cathannce; Et, inquit, de deceni millibus Marty- culis, ipsius haiul dulrie sunt. Cunt ertjo e.r Atiriorv
    rum, qu» (fibulose dicam, donec aliud videro) fln- Gr.rcn dc istorum X millium veneratione non possimus
    guritur omnia genera passionis Christi perpessi quidquam cxptscari ; cogimur fateri apud solos Ldtinps
    fuisse in monte Ararath prope Alexandriam nec : eorum reperiri notitidm, nec aliunde acceptam auant ex
    ipsorum passio in aliquo fvlartyrologio authentico Actis, undequaque utmoxostendetur, vacitlantibus,
    annotatur, nec ipsorum diem Romye in aliquo Ka- 6 Apud Laurentium Surium mortuum att 1578 i«
    lendario potui reperire. Dicitnr quidem Anastasius prtma et secunda editione F^ilarum Sanctorum, nihil Origln iria
    passlo inveni-
    Bibliothecarius Passionem illam e Graeco transtu- omnino de tatibu* Marlyribus editum est. Sed tandem
    tur in editio-
    non rcpcritur lisse; sed merito dubitamus, utrttm vere : hactenus anno mdcxviii vulgatn altqua Arta sunt ex MS. codice ne 3 Surtl
    Grxce entm ejusmodi Acta Gr&ca nu.squum potuunus reperire, Collegit Cotomensts Societatis Jesu, <-um (ongu upolo-
    Nec minimum quidem eorumdem alicubi latentium vel gia, qualts eltant cxtat in Notis Burotui : qn.-r omnia
    cuiquam visorum indicitvm autvestigium deprehendere. ibidetn videri possunt. Tnterim placet indicare loca, in
    Taiia aulem unquam Grxce extiitsse, quomodo crede- quibus dicta Arta reperiuntur. Guilielmus Cambdenus,
    mus^, iu tot Menatis aut Synaxariis Graecorum, Ara- qui Ik\c seculo xvn floruit, el anno mdcvi erudito suo

    bum etiam Coptorum alfue JSlhiopum, prrtnitosom- atbimo Britanniam illustratam vutgavit Londini re- ;

    nino Martyres videmus, necnon a quibuscumque


    iltos pt rii t se asserit P.issiunem decem milliuin Martyrum
    aliis btstoricts Graecis quos omncs, pntscrtun Synaxa- crucitixorum in monteArarath eamque transmisit
    ,

    nec epitome in riorum collcctorcs quis dixcut iis abstinuisse eo quod Ilenberto Rosweido : hic enim annn muxvii ediderat
    Synuxurtts, Acta judicavertnt fabutosa / vum passim legenias exhi* Fastos Sanctorum, quorum Vitas in Bibliothecis
    beant Epitomas yJctorum <eque fubulosarum ut sunt Belgicis repererat, ipsoque suo dc illis sitenlio salis in-
    Acta S. Meletii sociorumque undecies mille ducento- dicarat,necdum stbi visam ejusmodi Passionern. X<>s
    rum <'t octo, <iun> Gneco-Launa dedimus per modum eam. utmissd a Cambdeno erat, posted contulimus cum
    Appendicis adxxv Maji ; et Actu vigesies mil/c ci- insigni codice MS. a Nicolao Belfortto nobis submisso :

    vium Antiochenorum, qui finguntur in nocte natalis itemque cum aliunde acquisitis codicibus uostris, a
    Domini in ecclcsm congregati, simulqne cum ipsa a triense Majo usque ad finem Decembris vartas Vitas
    Dimletiano combnsti. Uirosque ex fide Graerorum in Sanetdrum continentibus. Et in his tribus MSS. io-
    Romanum Martyrologium receperunt ejus reformatores cis Andstasii dicitur e Grxco transtulisse Atlmuasius
    pii dicu,utrosque omissos fuisse prsestitisset; quodin Me- sunimaeet Apustolicae Sedis Bibliotliecariu.*; sed li-
    letio demonstravi satia, in Anthiochenisfaciie demonstra- brurium spbalma id essc videtur : trttc Joanucs Ciam-
    hunt pnstert, si vel hoc solum attendant, quam parum jnnns, post examen Libri Pontificutis Rvm.r cditnm
    fti qttihus ta-
    men aliorum stt credibile, liabuisse Clnisiianos fcrvente persecutione, an. 1688, in Cutalogo colligeus notnina umnium qui
    fabulosa. Acta Ecclesiam maltUudtnis
    tam enormis capacem ; aut
    non desunt.
    invenin kactenus potnerunt Bibltothecariorum S R. E.
    Diocletianum, plus quam par erat cautum providumque nuilum uspium Athanasium reperit. Eadem atit si-
    in eadtm urbe, ubi fortuitum sui paiatu incendium milia Acla habuit olim Jacobus Sirmiuidus, cl obtulit
    Christianis impuWum, fam
    severis quzstionibus faeral nobis. Extant etiam in MS. codice lxxix Reginx
    prosecutus, ultro exctlaturum fnisse rogum tam tmma-
    Suecix, uti et Romx in Bibliotbcca Valliceltana Pa-
    nem, unde civitus tota vel magna ejus pars potuisset trum Congrcgatwnis Qratorit in Lccttonarto A. et

    Susati
    ;

    DIE VIGESIMA SECUKDA JUNII. 108


    Susati m Marchia ffestphalica apud Patres
    Prrdica-
    §. II. Qualis auctnritas ejusmodi passioni U (;TuRE D. P.
    7 In codice vero
    Prolngus venerabilis Anas- MS. accedal ex hodierno llomano etiam post
    Ana tasius tasn Armanstae, id est, Custodis
    vet Athunasius
    librorum Aposto- consideratum antiquorum silentlum de itla,
    licaj Sedis ad veherabilem Patrem
    BiU. Episcopum Sa-
    ,
    ipsorumque Aclorum fabulosilalem ayni-
    binensem S. R. E. Cardinalem
    super Passione
    ,

    tam.
    decem millium Militum et Martyrum
    cruciflxorum ,

    etdedlcame da quiljus Hieronymus in suo Martyrologin x Ka-


    Petro Ep, lendas Junii. Sed fruttra allegalun
    Mwtntologitim \J(oilcfridus Ilcnsclteniiis priusquam anno mdclxxx Haetenus ,
    Sablntnsl vet
    S. IIicroitijnuunum, ctimmapographis mense Oclobris paiahjsi curriperetur nonnilut ftteral caperat
    Gahlnensi qualww, nunc ,

    palam extanlibut nulla eorum meniio commentarl


    dicitur: rtperiatur uti ,
    ;
    de hisce Murlgribtis commenlatus cx recentixtribus , ,
    Henschenius,
    neque in aliis primariis Martijrologiis ubi eoram memonam invenerat, Marltjroloqiis ; dissin
    sive fm Ra- ,

    iulphut appellal) authcnlicis id est antiquilate mulans qtttd ipse dc re tota sentiret. Vernm pnslea cum,
    aliqua
    el aucimiiaic oenerandis. stbt iitcitmqne restitulus per veris ctemcnltam, in ip-
    8 Porro is qui in prxfato MS. Osnaburgensi, cvm somet vateludinario rccognoscerel Acta retiqua dimulii
    srrt Petrus
    litulo Palns Sabinensis alibi tndicatur Episcopus ,
    Maji suo meoqae labore parala ad prxlitm ; ac vehe-
    ,

    Sab>nensls diclus Petrus, sed absque mcntione menter probasset me.um ad xxiv diem consilium
    Cardinalatus, de ,

    nullus nec apud Ciacconium nec apitd Oldoinum habetnr.


    Fer- S. Melclit ac sociontm Actis ftd illitis iiii finem reji-
    fntt nnte
    iinandus Vghellus, pro tomo i. Italise tacras ejusque cieadis refitlandtsque tale qmd hic etiam sibi facien-
    1210, ;

    Appendicihut , umlcqnaque rimnlus nominu Sabhen- dum censuit , Ji quando gritdienii facultate aliqua re-
    sium Episcoporum volens rem.
    ; caqae a tempore t/ua vdit Anaita- eepta ad Miisceiim recerlcretur. Reipsa aulem quod
    tolam ut
    sius Biblioibecarius satis assecinus proposueral cccpil deecia rcl duodecim diebits ante mor- apoert/pham
    felieiter , absque ,

    nolablll ulh hiatu nulliim atrenit Petrum anlc an- , lem, scribens parlcm aliquam Paraqraphi priaris, scd rejlcere ad
    aiitn mocxvi; cin cndcm et scqueitli scculo mo.i ultt qux parvu utui nciit fuit mtilia atia nccdum tpsi ob- Appendlcem t
    sex eodem nomtne successere. Horum tdicui posset
    E
    scrvata habenli. Supererat autem prsecipuus labor,
    Versin ista dicala credi , si lunc aliquis Athanasius quo demonstrarelitr Acta ipsa quoe jam llte aqnoverat
    cel Anastasius invenirelnr , qui eam fecisset. Baro- minime esse aattqua , luu autem Orienti sempcr fuisse
    ims dum eorumdem Actornm meminit , ut a se tn mo- igaola, a Latlnu quopiam scnptore conftcta, sub emen-
    uasterio S. Cxcilix trans Tiberim repe.rlorum t/iu interprelis Anastasii nomine qitasi ex Gr.rco
    , ait tbi. , ; id-
    legi Petrum Gabinensem : ct sic eiiam reperisse tes- que Uxm licenter , ut Grxcorum de Meletii passwne
    Ctitnnensis
    talur Juunncs Mabtltn Muscei Italtci pag. 80, nl ne ftqmenta videatur voluisse multts parasangis antecedeic.
    autem omnlno ,

    nullus. putes typcgrophicum me.ndiim obrepsissc. loco pr.miato Hoc cujilans novo paralysii acccssu laclus csl, finem-
    Baronii, Fuerunl Gabii, ante Ramam conditim opu- 'l'
    lf pzne simul tcribendi et vivendi fecit octoijenarms
    1,-itta civilas, snb Tarqumiit Rc ibus media inter
    et senex, uli in ejus vila explicm ante ultimum tomum
    Urbem et Praniesten, uit eam desmbtl Appianus : sed Maji nutn. 34, lampatlem porro mthi defet endam Ira-
    ita defeceraut , jam oltm a Tarqtiinio dissipati , ut dens.
    Aiiijui.li
    ,
    Cstsarii lempore
    quo Dionysius Hulicamas- 10 Ingressus in mnlmam . ante omnia legenda E,jO n>., ex -r-
    r

    rcsumo
    strtts ri.nl cnrnm civitas habitaretur, sed ea
    nuii tnta mihi censui ,
    qitse Card. Burunins in suis att Mnrlijro- d o
    scripttonent
    tantuin pars qufe ad viam trequentatur diversoriis. lotjiiim Rumanum Notis conqerir , ad specicm aliqunm
    Postea ipsos returr.existt\eateiim, ut Episcopum habere verosimtlttittlinis inducendam Martyrio tatt , jam in
    mciciciilur, nullo oslendilur artjumento : nunc aulem prxdicli Marltjrologti tabuias recepto. Ac primo vehe-
    a,len evanitit mrmoria , ut ttbinam fiteril ea civtlas ni- menter obstupui , cum legi , quod Graeci etiam de ii9
    tcr eruditos cnulroverlntur. Invenilur qttidem tu ,;;- tlccin milttbus Crucifixorum , agunt in Menoiogio
    purc fmicilmruni, sttb Hilaro Papa anno cccci.xv bac die. Sctebum enim ni/til talc Italieri no.l modo in ,
    ,

    Asferius Gabinas, itemque aniio m sub Sijmmacho, ullis quie Rutrx vuli omnia el Mediolani Grxcis Mcno-
    llerrunus Gabinas ; sed cum Sabinaa inter tbi numi- logiis ; sett ncc in co quod Guitielmus Sirtetus tumul- ,

    imius nusquam oppareat, quis non vidrat fieri potuisse taarie salts opera Lal/nc cuaciiinarciat, a,l usum eo-
    ni iii pnina litlera errnnt tibraritts t Maxime cum Sa- rina . q„i Rnmaitum clant auctiirt Marlijrotojtnm
    c binensem Episcopatum anliquissimum esseconstet, Grtsce tingtix iijnnri ; quoi Meiiuintjitnn detnUe Henri-
    Altouu Acta Gabinensia nusquam cns Cnitisttts 1G02 Imno 2 Anti- F
    aiibi nnmineliir.. Pr.eler Cam- linnrinii fcctt , atino
    solum balcrit
    1 iSU marlyrtt.
    pcnilinin , quad a Pelro de Nnlttitbus relatum di.u. ,\c- qux Lecttouis , ex Sirlcti anlbotjrapbo. Cttabatnr ettam certus rton
    atti de tslis
    tiaic ilucitins a Baronio prteter M,i,,rulieum
    lat itiitnn . annos edituma Bonino Mom- , eruditus Petrus Ga- cruct/ixis irt
    brtliu ; uliti vcrn Ina linbcmiis descripta c.r l',t,lire. lesinius : Itautl matjnte alius aucturitatis aptitl ipsum , Menologto
    Ultrujectina S. Salvaloris, Trevtreim S. experlum nmiam asseverando /i./ncmm C-tcu ttUCal
    Maximini, tttept ejus ia :
    BaroiliUS
    ,i monasterii Ricltebergemis. Descripsimm etidm ex ,
    voliti tantcn ttderc quid Gu/csiniits tn snis Xutis litc

    bi/,l„iil,cc;e Valicanse codice (ji)7."i, PaasioBem S;m- Imlicrct , et lctji ; SS. Aeatii et X millium Martyrutn,
    otoruiu mille quadringantorara potogihta Martyrum ut Graeee scriptum ext.it iu Horologio. Edidit sunm
    quot praecise rcfcrnnlur fttlem Chnsti arrtpiitssc , utque Murttjtu/uijtnm Galcsinuis Vcnelis ailnu mdlxwiii , eo
    ImiieiiiWribus ttictisuti , vclttl re/eclts idn/is Cltrtstiniii erijo antiquius fueni. si quotl itte vidit , vct manu
    nec in Horo-
    effecti : ,'t Itic nunicrits nulutur m MS. Vuticiino num. scriptutn vel typo cusnm Horologium. Tute itullnm ttos
    lcjto quod
    3 ct i ; ibidcin inmcn iiani. 18 ,ic ieinceps memocau- vidimus : sed , si liccut argumenlari cx ,o quad ibidem G l/t:iri,ttS

    tur ilrcein millia Martyrum. Untle dicta varielas f„c- cxcnsiini cst „ii, l„ MDCVII trqite gratis a/lctintnr ,1 G,,/c- attejant ;

    ni exorta ,
    naa conslat. Qtud sidicantur A,ta accepla sinio Hninlnjium , atque a Baronio Meunfogium , et
    e.r vanis MSS ,
    quuruiii aliqna uun /iiibuecntt ntsi Pas- ncutriitn illi suis ticiilis vidcriint. Etenim in c„ qu„,l
    sionem Sanctorum millerjuadringeutonim ootogintat habe.mus, ut dixi Hurolvijio bis receiisca!iir Snmtt stu-
    Tatis ccrle nuincrtis ct nnit majnr tnvcnttur in Sacra- tjnlnruin nicusium , el uUloUqut S. Eiisebius Siiinosa-
    miuiarin . cujtis , rclttt uitic seplingentos amios scripli, temts iiiccnilui sa{us buc iie. Ejtistnnlt atilem ltl>rt

    nuiniint Mitnltu pag, 68, Wa /,.,,- nircntn tiotant q/miics retttditntur sulctit ttuqcci polius Snuctt. quam
    Mcuse .luni.i ,lie xxn Sancturiiin M ii-tvrum Milla ntiiuii. Mcnto tiittur suspi,tit>iiuur , niciuor:a litpsitn;

    OL.CCI.XXX. 1,/cill ntiluctlis slnitli>cr lltlbcltir u, rrltts- Gtilesinium iion qlutd /eijerut , sed quod /egisse st/n falso

    imci MS. Casinensi, apud eumdem Mubilunicin, iniatjiiiaiial.ur , itn scnpstssc.


    paq. 80. 11 A jiruilttcetidis A itctui ibns (quurunt cxtjttiim ntt-
    nicruin Baronio incipit supposititius Beda in pr.rcita-

    Junii T. /' --'ii tis


    ; ,

    m DE X MILLIBUS CRUCIFIXIS MM.


    tuum Prxsides Gardinales corumque Secretarii, haud
    1)
    vcrba ejus supra
    ,

    A tis Notis proceditur ad Radulfum et


    7>ec potrst
    .\VCTOtlE D. P. asserentis fdonec aliud vi- amvate atjnoscunt. Integram et perfeetam correctioti haberi vro
    num. 3 alleqata citanlitr , ,

    nuthtm etiam decem raillibua


    drnt) fabulose fingi qns? habentur de
    tum demum sperandam censuit erudilissimus Fiorenti- regula histo-
    fu>s<e in quo nius, m Admonitiombus ad vetustius Occidentalis Ec- ri.r de Sanctit

    nfrrretur Martyrum. addendisque qnod eorum Passio, nec in tenend.r.


    clesix Martyrohgium cum, perfecto
    prsevits pag. 51
    aliquo authentico Martyrologio annotatur , nec ip-
    ,
    A.tc pastla,
    Homannm quod penjtmus molin opere post unum setlicet secu-
    sorum dies Romae in aliquo Kalendario antiquo re-
    ,

    Maityro-
    Ad qu.r Baronius; Miraraur inquit, vi lum, sapientissiraus alius Pontifex iterum Roma-
    logium, periatur. ,

    rum alioqui eruditum tam festinam de et gravem ,


    num Martyrologium emendari et locupletari man-
    dabit. Itaque Itnjns quo nunc utimnr aurtoritate adeo
    Martyribus protuhsse sententiam, qui Romani
    ,

    his
    debuisset non prohibemur, st qua stnt tlubia falsaque notare ; nt
    saltem Martyrologii auctoritate oontineri
    cum magis etiam stimulemur ad omnes vires contendendas
    nec frustra excipere de Kalendario Romano :

    Kalendarii, ubi tan- in suhsidium tam optatgecorrectionis. Atque hsc iis dicta
    alia sit ratio Martyrologii alia ,

    quorum recita- sint, qm nimia vel anuni imbecUlitale, vei adproprta


    tum ilh Sancti seribi conaueverunt,
    hic quaedam prxjudicia tuendum perlinatia doleni , non
    tur otficiura ecclesiasticum. Festinus profecto
    quando obiit Martyrologio Breviarioque nnttc
    Baronius dta posset, salva reverentia et debita. omnia qu&cumque in
    ipsa Acta ipse
    die leguntur, excipi clausis oculis et veluti canonimta
    millesimo quadringentesiino tertio, in
    ,
    reprobans Auno
    contra notam nobisque ssepe indicatam Roma-
    Rodulfus de
    S. Humberti videlicet tertia die mensis Novem-
    ,
    haben ,

    Rivoan. 1403
    norum Puntifuum, conattbus nostris faventium mcn-
    hris. obiit Mag. Radulphus de Breda. alias de Rivo,
    Decanus dum vixit ecclesiae beatae Mariae Tungren- tem.
    Tun- 14 Nunc dum sic undique ruit pr&tensa vetnstas
    sis . patriae et dicecesis Leudiensis ; sicut in d>im crnnpla
    gren^is ecclesiae Kalendario reperitur, teste Mel- testium , X millia Crucinxorum asserentium
    ad nu •erum ; nihil

    citiore Hitlorpio, qui ipsius Raditlfi librum Parisiis magnopere, ad verosimilitudinem numeri firinandam /irohiindum ,

    addueta n hit
    an. loll) inseruit Collectioni vetustorum scriptorum de facit illa multitudo Judseorum, quorum indies quingen-
    prosunt,
    tos Romani crucifigebant, durante obsidione Hierosoty
    B divims Catholicx Ecclesise Offkiis et Mysteriis. Scrip- E
    sit ergo is seculo xiv. Atqtti tunc nullum adhuc nomi- mitana ; vel btna eorumdem miliia, ab ipsorummet
    nabatur Romanum Martyrologium : sed tota Urbe le- Rege Jlexundro; aut totidem millia Tyriorum, ab
    gebatur Usuardus ex cujusque transcribentium arbitrio Alexandro Macedone ; vel denique sex millia servorum,
    ab Augnslo Cxsare, si Orosio credtmns, afflijt crucibus
    Vsuardo auctus , tamen exempiari nullo Martijres istos
    in citjtts

    omnes a se repertos Radulfus el in lioc vir erudi-


    asserit ;
    jussa. Nam Oro&io, seculi v scriptori, quis credat de
    utebantur,
    tus et gravis (quod opera testanturj fidem omnino me- tanta carntficina, Principum mansuetissimo adscripta,
    retur invenire; nec frustra etiam Kalendaria nomina- t,i silbntio tot propinquorum resque Augusti accuralis-
    vit. enim vartx tunc Romse ecclesise colebant
    Sicut sime tractantiwn scriptorum? Judxorum sub Ttto tanta

    copia, successive tamen, crucifigendorum alta longe


    aliquos proprios sibi Sanctos necdum inscriptos Mar- ,
    ;

    tyrologio Usuardi sic etiam poterant aliquae Knlenda-


    ;
    apparet causa forsanmultum supra veri-
    ; ceteri, iique

    riis suis X millia Martyrum inscripsisse f si aliquod taiem exaggerati solum quinta eorum pars sunt
    t
    qui ,

    de u$ fecissent Romx Officium , quale Polonus alicubi dtanitur in Monte Ararath crucifixi. Ut autem de- pwertim
    histoi i.i

    assumpsisse videbimus uifra. cem et amplius scculis post Jdriani Imperatoris Xem
    tnm dubix
    12 Prtinns Bellinns de Padua Augustinianus , ab pus ,
    primum edila in lucem talts Martyrii hislo- ut hxc est :

    aliquo Ponttficite Capellse Magistro {quod munus tunc ria, ulicut credibilis pro nuincro, si non prsecise isto,

    penes Augustinianos erat estque etiam nunc) ejus magno tamen aliquo videretur ; numquid ea saltem

    Marlyrologti exemplar nactus, quo forte tunc utebatur oporleret talem cssc ; quae in aliis circumstantiis cer-
    quod sub an.
    1 4'J8 Dellinus Capelia illa ; Usuardo cir, a ftnem seculi xv recudendo, tiori tllms tempons lustorise consona ; nilttl haberet
    suundum prxftxit titulum Martyrologii secundum usum Curiae praster numerum de quo dubitare quis posset ? Atqui
    usvm Curlm
    Romams nn autem ei nihil addiderit de suo, nobis nec ipse audet negare Baromus , in his Actts inesse
    Romanx ;

    recudi fedt non liquet : hoc scimus , ex tali principio cceptum no- aliqua quae indigeant emendatione quadain sed levi,
    minari Martyrologium Romanum quod aiiud non , inquit ille, quod in aliis fere omnibus contingit. I/oc
    erat qnam Usuardns modice et privata solum auctori- ergo videamus an ab eo qui attente singula lajcrit

    tate interpolatus : in quo cum peccari muita, deesse quod properanti Baronio forsitan non vacavit, prudcn-
    plura , passim dolerent celeberrimse qnxque per Ita- ter sicxstimari potuerit, talia illa esse, ut tevi solum
    Unm Ecclesise , et Tridentini decreto, ad Romani Bre- correctione egeret.
    F
    male w.'it
    viaru atque adeo et Martyrologii usum conformare se lb Pnmas in hac tragmlia partes agunt Hadrianus funguntur
    cupientes ;
    plucuit Gregorio XIII mandare quxbusdam et Antoninus lmperatores, nihit inter se commune Hadr anus et

    eruditis ac ptis viris, quorum fere prxcipuus fuit Ba- habentes, nedum Impertmn nist quod hunc ilte, sex Atitoninus ,

    rotttus, non solum recognosccrent Martijrotogium eate- mensibus ante mortem, anno cxxxviu obitam, adopta-
    quodque nus usUatum , et ab erroribus si qni invenirentur re- vertt Gssarem cum jure successionis. Istis rebellaste
    Cregoiii XIII purgarent ; sed etiam supplerent deficientibus magni w>- dicuntur Gadareni et Eupbratesii, quorum ht ulttmam
    am !<n ilntf
    versusBoreamSyriaepfovinciam,alias Comagenam
    mtnis Sanctis. Fecerunt hoc illi sane tiberaiiter, ex ; isli
    vehementer
    ductum, Suicti MS. Menologio, ex Molani ad Usuardum Ad- primam versus meridiem in Caelesyria tenuerunt; utique Gadarent et

    totiusfereSyrixintervaUo,aiqueadeo leucarumfereocto- Euphratesli


    '

    ditionibus , ex Tabulis pecultarium Ecclesiarum ; quin


    etium multos assumpserunt , quorum eatenus nullus in ijinta spatio, seit cc et amplius p. M. ab tnviccm discreti.

    aliqua Ecclesia cultus extiterat, nec mortis diesscie- Contra hos cum novem miltibus progressi Tmperatores,
    batur ; sed virtus et sanctimonia sinyularis invenieba- a ad inopinatum centenorum mitlium occursum pave-
    tur a sacris scriptuns vet sanctis Patribus commen- facti, cum septem tantummodo viris fugam iniverint,

    data. novem millibus in campo permanentibus ; atque post

    iton cartJ
    13 Ita compositum opus, et p)o lemporis angustia ,
    susceptam Christi fidem, sibi ipso m loco prsedicatam

    multis qum qno ei vacare licuit , accuratum diligenter , vulgandum ab apparente Angelo, hostem intrepide aggredientibus df gulbus
    odhuc corrtgi miraculose
    sanxit Rumanus Pontifex ; sicut antea jusserat vulgari et fundenlibus. Et fale tamque periculosum iicllnm, a
    jiossint erra- retata tH
    tis
    simili modo recognitum auctumque Breviarium, de di~ tam paucis tam cito confectum, nuilum Rumanis in hacttnus
    ;

    Ugenlta pro tempore udlubua testutus ,


    quod vere te- histortis locum merucrit apud Dionem Xiphiiinum , , Inatiitlta

    de ningularum vero victori


    slart poterat ; tsttc detibuturum kis- Capitolinum, eosdem scilicet qui victoriam divinitus
    toriarum certitudtne , mltil : aiias neque tocus fuisset relatamde Marcomannis, sub Marco Aurelio Antonim
    tot postea factts m
    utroque correclionibus neque foret , successore tam magnifice descripserunt Ucet dissimu- ;

    tot novis ,
    quas adllUC faaendas superesse sacrorum Ri- lent eam obtentam jutsse precibus Christianorum, qui-
    bus
    ,, : , ,

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 183


    bus amstabat lota una Legio, ab eventu Fulmi- dicla,
    D
    natrixl prout, ftue pnaequitur ipsemet Baronius ad ///. Horum tam dubiorum Martyrum cul- Al GToilE D
    nnnum clxxvi. tws quomodo propagatus apud vnrios sit ;
    10 Parta sic victoria,
    deduxit Angelus Domini quin el Beliquim haberi creditx , et in
    Sanctos in verticem montis Araratb qui eminet , lits\mtuam tracti plerique.
    supra omnes montes Armeniae, et distat.
    quasi sta-
    diis quingenlis, id est horariis
    leucis circiter xxiv a 0.uisquis Actnrum hactenus ventilaloium extititAuctor, Propterea
    eivitate Alexandrina. Hoc spatw
    duttu Alexandria aptisshno usus invenlo est nd pnpularem devotionemmo- ?ul mr>rliurt

    Syrisea Tauro, monte minoris Armeni,v vendam, quod MarhjreK pr.etensos


    qui imle, , fecerit fsicut et ce- flnguntur
    contbmath per Majorem Armeniam jugis, conneclitur quns passim Auxiliatores
    teri Sancti ftngunlur fecis.se,
    Caucaso sive monlibus Caspiis ubi resedistt creditur numinamus ) a Deo sub tempus passionis sux petere,
    ,

    Noetica arca. Moyses Geneseos vm Montes


    Ararath ut quicumque m^mnriam passionis eorura cum je-
    scrinsit Imgua sua, guod vulgata lectw
    Montes Arme- junio celebraverintet silentio, raereantur. . . . sani-
    niae vevht: ut non montis sed regwnis
    nomen islud tatem corporum et animarum et in domibus eorum
    a 9 millibut
    esse viileulur, el quidem solis Hagiographis
    postea in Moysi bonorum ornnium ubertatem, diesque illius jejunii
    montetn Isaix atque Jeremix Prophelis lot seculis prius usur- unura annum pcenitentialem concludat se observan-
    Arnrath duc- palum qiiam Chnstus nasccretur : poslea autem nulli tibus. Hoc anlcm cum maximi fieret eo tempore, quo
    tis ab Angelo
    tot vcterum Oeographorum geniiliiim nolttm ac ne . simitium lndulgentiarum peWndarum invalescebat usus
    Christianis quidem Auctoribus, nisi guatenus islum et sludium ; credulos passim fideles habuit, acctdenle

    Scripturse locum sibi sumnnt explicandum ct locum veroumititer atirujns Pontificis approbatione. Ita
    , in
    Arc.r requiescentis exquirunt, a qno prsedicta Alexan- Sacramentario annornm, si non septinqentorum, certe
    dria ,mn stadiis, sed milliaribm quingentis distat, Plane quingentorum, quod Romx vidisse Mabilio asserit, aliis-
    itt viileutitr peregrinum ttomen affectusse Auctor , in que Fastis scriptnm sit ad hunc diem xxn quodeorum
    appeltandis Taurimonlis juxta Syriam radicibus, inepte Vigilia isalicet mille cccclxxx, ubi numerus decem
    B jniirsiis atque extva tempns. Sed hoc inter leviora cen- nnte raille potuit socordia librartovum excidissej cum E
    seatur. jejunio et silentio est celebranda ; concessuraque est
    17 Gravius est , nec ullo qttamvis ferreo stomaclto eis, qui sic ceiebraverint , velipsismet Mariynbus id
    comra guos
    digerendnm, guod Hadrianus et Antoninus Impera- precatis, annum unum dimittere de prenitentia.
    evacati Heges
    qutnqut
    tores contra quxsitos milites suns invenlosque Chri- 20 His sic petnis et impetratu '

    nt prxsumebatur)
    adtluxerint stianos, atquc a suscepia religione inflexibiles, scnplis privilegiiSj cum alia plnra adderent
    de quibus sanctis atii ,

    50(100(10 intra Renes


    lilteris evocaverttnt alios quinque ; Siporem mfra, per omnes fere Occidentis Ecclesias ipsorum x- Auxilia'oribus
    dtes 30.
    Maximum Hadrianum que ac aliorum, quos Auxiliatores ex simili causa vo- annumeranlur
    sctlircl

    Maximianum.
    ,

    Ili autem inlra


    , Tiberianum atque
    trigesimum tliem, ex cari
    ,-.,.,,
    jnm vidicavi, luvatuit celeberrimus cultus, usque m
    ,
    Martyrei
    1 04bU
    qno montem conscenderant Snncli, cuttegerint adduxe- Danvim Sueciamque. Sic intelligimus festnm celebrari,
    rit't'iue exerciltim, in qtto nnmerabantur, Milites cum et quidem sub ritu dnplicis cum Officio ix Lectionum

    rustica manu centena millia quinquaginta ; qtiiliiis in Potonia Cracovix et Vladislavix ; sic Parisiis in
    prseter ipsos Reges erant Prafecti decera, Patricii ecclesiaPatrum Ccetestinorum, h.rc Gattice leguntur :
    quinquaginta, Comites et Magistri militum et Tri- Reverendus Pater in Deo Dominus Carolus de ,

    bnni ducenti. Insulsum enim vero scriptorcm, qtti tam Bourbon Cardmalis Archiepiscopus Lugdunensis ,

    brevi lcmpore qttotl perferendis in divena regna litteris posuit primurn lapidem hujus ecclesite, in honorem
    vtc suffecisset, collcctam crediderit multitwlinem tan- et reverentiam decera mille Martyrum, quorum fe-
    tam ! ineptiorem, quod tantis in propinquo paratis copiis stum celebratur ante Vigiliam S. Joannis Baptistae.
    Xmperatores eduxerit, cum sotis novem millibus, contra lta Jacobus 3 Anitquitatum Parisien-
    dit Breuil lib.

    rebellium cenlena millia. Cetera inctmcinna fictionis sium pag. 918, refercns consequenter duo Distkha sic
    menda ne dicam mendacia, pcr sese Lector fucile dijn- descripta, in ipsorum Sanctorum Capella, cujus De-
    iltcaliit ; neque dttbtto quin omntbtts expensis censeat dicatis reculitur x Octobris .

    nnllit correctione cmentlabilem esse fwtionem tolam, ul Pontificis digni Ludovici Parisiensis,
    altquiivi vttosimilis lnstorix speciem induat. Fabrica quam cernis ore dicata, nitet,
    18 Sed quoniam nulla fere est ftcito. gu.r non ha- MCCCCLXXXIt.
    licat aliquod alibi fttndamentum ; neque hactenus dirt- Millibus hsc denis Crucifixis diva capella, F
    Fabitta cidctur
    sumpta mtre valco, cur prxdtctis Crucifixis assignatus sit dies De populi donis ultro patrata fuit.
    xxn Junit, nusquam in Actis qtniliOtiscumque exprcs- Est is LudovicusBello-monte ordinatus anno
    de
    me, sed snliim itttilulo; suspicari libet Socios aliquos MCCCCLXX.ni, defunctus xcn ejusdem seculi : Borbo-
    ejns Sancli Acacii vcl Agathii Militis, tle quo ut Bg- jtius ab anno mcoxlxx ad lxxxviu Luijdunensem Ec-

    lanlii passo egimtts viii Maji, tradnclos in Itultam clesiam rexit.


    fuisse; cwnqne ipsorum txc Dttcis eorttm niilla extarcnt 2i Habeo etiam antiqurtns impressi Missalis frag-
    eceprrilut
    Acta ( num quse nunc Qrseca-latine dcdimus minime menturn, ubi inter atias piures sequentias ponitur pro~ canis loeu
    pria decera millium MarhTum, ea-iue bene longa hoc tolenmtu coli;
    antiqua videntur, et jttdicio quideni majori, ned nolitta
    mltiln i erliort composita, tit Grseca pleraqtic) cum, m- principio
    qttam ntilltt extarenl Acta. isttus S. Acacii, fttisse qui Concentus vox jubilei, solennizans regnura Dei,
    ci iilis S,
    Acucli 8 M"ji. propria qtt.Ttlam comminisceretur, tam infeliciter ttt vi- Penetret ci^lestia,
    tlimtis ; tiuimatitm fortassis successu Actorutn S. Me- et, post desa iptam simtii rgthmo eorumdem Passionem,
    pussim receptorum ad extremum illa sic concluditur
    lctti. ticet falntlosissima sint. Cttm :

    ns ccrlc communem liabel ulerque Aracius Adrianttm Tamquam oves victimantur. conspuuntur, flagel-
    Tmperatorem et Maximum Vucem sivc Regem : visi- lantur ,

    tationes vocesque calestes, et Angelico ministerio cura- Vincti spinis coronantur, caritatis balsaraum ;

    tam omnium sepulturam. Fien etiam polest, ut sicut Crucifixi, lanceati, Lseti mortem pati
    raortis

    tsle Acacius cum snciis passus Btjuinlii est ; sic alitts Sponsi sine p.itre nati properant iu thalamum :

    ciiin plurium comilatu passnssit in Armenia ; et Reli- Quidquid volunt irapetrare possunt apud Salutare,
    qui.r sttcri
    cium irt
    tempore in Ettroparn pervectse Scytla-
    lielli

    Calabriam ; ibtque (nam Gr.rcc lingtt.r ritus-


    Supplicibus suis dare qiuesita pripsidia.
    qui tot triuraphis estis compotes aula? ctelestis,
    mm
    SflJlull{tili
    ^
    queoppidum ernt ) scripta Grsecesinl lam absurda Acta Nos, intentos vestns festis, eximite(nampotestis)
    qnet imposlor aliquis sub nominc Anaslasii vcl Alha- Ab omni pernicie

    nasit Bibliothecarii Latine verterit secuto xui.


    Ne
    m DE X MILLIBUS CULTIFIXIS MM.
    D
    Xerenulsamtoleremus,dumdiesadestextremus,bilis.utRe]igiosifestnmsubritiiDupliciscelebriiront;
    A J_:_ . * ..i,..r i\nf nniin tnrtiim
    I..,.,
    qiiffl pars deinde translata estlicet per
    pium furtum .1

    AHTORE D. P. Ne cum reis e .ulemus, sed cum diguis


    valde inuninuta, in capellam Sanctorum onmium.
    Impetreunis
    Sed et Barrauci, in Episcopatu Conimhricensi,
    Optionem gloriae. Amen.
    Ex alio Missali accepii Rosiceulus noster Missas duas servatur ejusdem Reliquia, inclusa statuae pectorali
    allcram pro festo et in inauratae variisque miraculis celebris, magno con-
    proprias, unam pro Vitjilia, :
    ;

    propriaque hae prior Oralw talis esl : Adjuvet Ecclesiam tuam, cursu honoratur, prima Octava JPuschatis Florum,
    Missa. propter Jubilaeum quod loci Prior Roina impetra
    Deus, gloriosa Martyrum obsecratio Sanctorum et :

    vit; et proptcr nundinas puhlicas. Ut>i Pascha Flo


    quorum hodierna die mirabilcm excipimus triura-
    rum quod Pascha Rosarum. id cst
    phum eorum interventionem apud tuara cleinen-
    ,
    vidclitr dici, Ilalis

    Omnip. Pcntecoste nam Dominica Palmarum, alias etiam


    tiam sentiamus. Tum ad Prxfaltoncm, posf
    :

    Qui sanctorum solita Pasclia Horidum diei, quam lialtere Oclavam


    aet. Deus , adde ndum prxsciibitur :

    Cardosus Sancti quoque Eliodi, pro-


    Mftrtyrum tuorum pia certamina ad copiosam per-
    polesl ? Pectjit

    ducis victoriam, atque perpetuum iis largiri


    trium- ximi post Acacium Ducis, caput habetur in con-

    phum, ut Erclesiae tu» semper sint in exemplum. ventu Clarissarum Cetrobicensi, una cum indul-
    Prasta nobis Domine, Rex seteme, ut per interces- gantia pro hoc die concessa a Paulo V , sub data
    tunc sciettalur ad Ititnc dicm
    sionem eorum. quorum festa hodie celebramus, pie- aniu mocvii. iS«i Htlrfe ts
    llis nnn con-
    tatis tuae munera sentiamus per Christum
    Dominum pertinere, eum viginli annts atitcn de illo Cotircntu
    /entt Pscudo-
    nostrum. Et ideo. Dentqtte poil UUrajectinum Ccm- scrilvns Franciscus Gon-.mja, tunc Generalis Otdiuis Dcjrler el sc-

    caputcujusdam Christi qitaces


    pcndmm lixc Cttllecta lctjilur. Deus qui ad imitan- dicatpaq. 1011, ihi custodird

    exempluin, decem millia Martyris incogniti, ut plnrimi volunt, vel Divi


    dum sanctae Passionis tuae
    Martyrum crucis patibulum subire fecisti ;
    concede Eliodi, qui sanguinem pro fide Catholica fudit So-
    propitius, ut qui eorum passiouem veneramur, pas- cius aiitem Acacii in .-/ciis iwn Eliodus, sed Eliades
    sionis tuajremedia consequamur. appcllaiur. Denique Sanctimoniales Cellenses; in-
    22 Porro ex supra positis conjecluris fcrme appurct, quit idem Cardosus, interritorio Coninbncensi de-
    Vuid porro
    tjtiid rcspondcrt possil Ecclesiis pariis quse S. Achacii votissimae sunt istis sanctis Militibus, ab immemo-
    senttenduin
    cte Reltqulls vcl Acacii Sociorumque Reliquias hcibere se pulanl, et rabili tempore celebrantes hoc ipsorum festum ;

    Pragx T rcliqiose veneranlur ; sciliccl, vel allcrius eas Acacii propter multa quae continuo operantur miracula
    esse, tiel aliorum Anomjmorum Marlyrum , sub ista per suas Reliquias, una cum aliis aliorum Sancto-
    nnniciieltitione ti tiditorum acceptoritmque , bona, scd sim- rum servatas in eleganti argentea capsa, quaiu
    plici nimium fidc : taleiiniiic cultum ,
    sine atjusquam auno mdxxxii fabricandam curavit Domina Abba-
    injuria et citm cerla Dci ac Sanctorum laude, conlinuari tissa ejus loci, Eleonora Vasconcellia.
    ctiinti pni Itac die. Piagx, in Melropolilana S. Vtli 2i Exciderat fiibulx tolius Auctori, nominarc /m-

    eecli wii. scnbil cj"s Decaniis halcri unum caput et triatn tot tatiuinquc Miirlijrum ; ituquc iion omittenda
    ftnxertmt
    frustula ajiquot, in sacculo colligata ; et duas in- ea visa estioccasio Dexirtnoriim jiginciilvrum eompila- plerosoue Hi-
    signes partes. Item reliquiarium unum ligneum inau- tpribus, cl andcndnm aliquid qtto vel omncs vcl par- .•.panos fuisie,

    ratuui,plenum eorumdem ossibus notabilis quauti- teiu eorum tiiilicretil m Iltspiiuwni suam. Cuui ergo
    tatis aliud quoque ligneum cum vitro, plenum eo-
    : in Pulenttno, aliisque npnnultis Ilispnniaruiti Bre-
    rumdem Sanctorum Reliquiis. Inter Carelsteinenses viaciis antiifuis, lcjercttir qu.idaul Aitorum, snh ,[uu-
    quoque diversas partes, ac sigillatim de mandibula. stusii ntttniuc vulgalorum Epitotne \ ulu prxter, imo
    Collcgium nostrum Entbticeiise Itabet inlcr eas Rcli- conlra ipsorum Actorum sensum
    quodp&s- diccltuinr,

    quias, tle quibus ex solo nom ne affixo canstat, nec sci- sus est cum eis dccem mitlibus, Sanctus Hermolaus
    lur nndc rcl a quibus allotx sint, os ex coxendice Episcopus (Rebdorfn Codcx Archiepiscopum dieil)
    latum, etaliud fere integrum ex Societate S. Aclia- quisanctos Martyres baptizaverat ciijns eliam me- ;

    c'i eaqnc, inclusa cistae cuprere affabre factae, ex-


    ;
    mmciiint piupcii Hijinni, c.v Compostcllntw Brcctiicio et ab Itermo-
    ponit in altari hoc dw. Avenione etiam accepimus, in ciliti pcr Tanitiijum cum inqnam, bxc ibi Irtjcreiitur,
    ;
    Ino Archiep.
    Tolctano tn-
    ecclesia Mciropolilana S. Marise dc Doms , liaberi jtissus cst ipsorum Pscwh-Dcxlcr sic scribere, ad an-
    brachium unius cx illis. idcoque Offirium duplcx fteri. num cxxxiv Decem millia Martyrtun in Ar.nath,
    ;

    Itcm Romee in ecclesia Galltcana S. Ludovici, et Bo- Magistro et Socio Hermolo Archiepisrnpo Tole
    nonix in Variis sacris xdtbus, teste Masinio : Abba- tano qittbus addidit xquc Pseutlo-Muximus, Erant
    :

    Fmtirirr
    vill.c cillr 'jiwqiie in Ponttvo, atqne Colontx Aqrippinx isti sancti Milites majori ex parte Hispani ; ct Pseji-
    yienn,r et
    ad Rlicnum, iiiw Viennsc in Austria apud Gathedralem do Julianus, quorum ille bonam partem pra?dica-
    Busiltcam quatuor Corpora liaberi crediintur, ut nobts tione sua ad fidem converterat, vel in Hispania
    innotuil ex Lipsanograpliia inde missa. Idem opinari baptizaverat : quare, relicto suae dimceseos Aulo
    licet de Aniciensi Ecclcsia in qua fcstum duplcx cele- Pelagio Agrippa successore, Romam sequitur, et
    btatur xxiii Jttnii. Et tllt quidem ac alw forsan plures inde ad Armeniam.
    necdum milii uoti, Anonijntos essc ptitiuittur illos, quo- 25 Heec omnitt ut cum Aclis conciliaret Tamayus
    rum reliquias tcncnt. Asl Siilcrcnscs in Sicilia, lesle qui prxlium iniluris viclociam
    atque ab Au
    finxtl, jitvcncm illnm,
    dentin succes-
    Rocclio Pirro tom. 2 pug. 150, gloriauliir se liabcre spopondit, si Clicisti ftdem ninpleclccciituc, quiquepost sore sepulta
    item in Stci-
    lia. S. Achirionis, unius ex decem millibus Martyribus, vicioriam reductus in Amjc- moniem plcnins erudivit, corpora.
    duo ossa, et ex digitis aliquod, Ego vero agcns de. , lum fuisse Hermolaum
    se fassus
    ; qui tamquam :

    S. Paulino illius compatrtmo, ad Vitum S. Pttulini Angelus Domini stetit inter eos. Deinde, pi.rcunie
    Nolani, censui Achinonem et socios duos, ibi nomi sibi pscudo-clironico Juliani, addit Tamaijns qttod,
    natos, commiinc cum Acacio, prxdictorum
    niliil liabere post multum tempons Audentius, Toletanus Epi-
    X Milltum Primicerw, uli appellnnt Acln ; sicuti nec sbopus (nescio quis) exules in Armeniam secutus,
    cum S. Paulino Nolano. sciens quod ejus (Hermolai) pignora absque honore
    23 De Hispams jam di.ri, tomo 2 Muji pag. 290, tumulata jacerent fcitm ttiinen in Aiiis faitjatur qitod
    num. 10, ante Acta S. Acacii Byzantini tcredere ipsos, omnium paritcr Reliquite illic manibus Angelicis
    quo ejus Reliquix stnl ,
    quas liabcnl in EcclcsiisAbnlensi meruerunt sepulturam) illa fecit honorifice collooari
    et Hispania,
    etConckensi : Lusitani autcm, itt est apud Cardusum ad annum cocxcyi. Et lunc fnrle Episcopus Almlcttsis
    putanl sehtibercejus Ac&cii Retiquias, qui colilur Iwrdie: Sanciiis Davila, lum fifmilcr crcdiilil, in suo Orttlorio
    undein Annoialis sic scribil. In ecclesia S. Trinitatis se liabere duo capita r et aliquid de vestibus, pnta
    Ulissiponensis, habebaturilliusolim pars tam nota- ttllata ab Hermolao, in Hispaniam regresso : quod
    idem
    DIE ViGESIMA SECUNDA JUNII. 1S7
    A idcm polutssel sestimare de ceteris qvm ntb eo titulb fieere a,l rem lotam sallem suspeetam hahendam. Ne D
    '"' li " r "l""'i haberenlur, Reliquils ahis. huenm lamen ul solum suspiceris, sed eliam scias- cccum Itbi
    ^ aoKr"
    mlul ,le Hermolao, nil„l de decem Millihus sae',aut ipsamet Acla.
    veleres Armeni futi dixij ; quod tolum fne passet suf-

    ACTA
    Ex Membraneo noslro, olim Valccllensi, collalo cirin variis.

    INCIPIT PROLOGUS
    Alhanasii a (seu Anastasii) Apostohcx Sedis Tiibtiolhecarii, In Passione
    decem millium (alias
    milli quadringenlorum) Martijrum
    b c Pelro b, egrcgio sanclac Savinensis c Ecclesia; Episcopo, Anaslasius, summa? et Apostolica?
    Sedis Bibliolliecarius, in Doniino salulem.

    ost translatam a me, ad petitionem tuae


    Sanctitatis Passionem pra?cipui Dtictorfe ac
    CAPIT

    e
    V Martyfis d Petri
    triarchae.
    Passionem sanctorum
    placuit Tibi
    multorum, quorum apud
    e
    Alexandrinee Urbis Pa-
    prfecipere mihi, ut Victoria a Sanctis de fide instructls relata :
    eorumque oratio, intellecio adventu septem
    I.

    ^ Graecns habeturinsigne. Latino trad^remus eloquio. Iiegum contra se.


    Sed consid^rans ego imperitiam scientiola? mese,
    primum quidem hoc aggredi non pra?sumpsi dehinc ; Oalvatore igitur nostro Jesu Christo Domino,
    vero, Paternitati tua? refu^iensapparereinobediens aeterni et veri Dei filio apparente in mundo, ut
    parui;et quod jussisti ccelitus adjutus explevi ; ma- Psalmographus cecinit, Veritas de terra orta est,
    lens apud doctos de inscientia reprehendi, quam et magna Justitia de ccelo eflulsit supra terrigenas,
    Interprei post apud Paternitatem tuam pro inobedientia cul- justos excitans ad pietatem : de quorum numero
    redditam La-
    pabilis exhiberi : prassertim cura tua Sanctitas, extiterant beatissimi viri Achatius a Primicerius,
    tme Vttam S.
    Pctri Alexari- amore horum Martyrum flagrans, non rusticitatem et Eliades Dux, et Theodorus Magister Militum et
    attendat lingune perogrina3, transformatam in Atti- Carterius Campi-doctur, cura aliis contubernali-
    b

    cam locutidnem, qua et Apostolos ante vocationem bus suis denis millibus, qui sub uno die pro Christi
    non caruisse manifestum est sed triumphoseorum, :
    nomine interempti sunt. Sed qualiter passi fuerunt,
    qui ex ipsa minus urbana peritia utcumque soire quo etiam ordine ad sedes ccelicas pervenire me-
    possunt, considerare valent, qualiter horura sancto- ruerunt, sermo subsequens accelerat fideliter de-
    aigrcdifur rum multitudini mrtximanj exhibeant venerationera, promere. c
    hanr. quogyt
    qui eorum participes esse in regno ccelurum optant. 3 Adrianus d et Antonnius cum Imperii Romani
    passlonem
    vcrtere. Bene diutius valeat tua Paternitas in Domino, ac gubernarent habenas. Gadareni et e Eufratenses
    pro nobis semper orare dignetur. Amen. de eorum dominatione se subtrahentes, rebellare Impera 'ores
    duo cum 9000
    Surae, Pater placidus, multorum gesta piorum : cceperunt. Quod dum pra?fatis Imperatoribus divul- profecti con-
    Rusticus es tomo calamus quae vertit Achivo f. gatum iuisset, nimia inracundia commoti, illico tra rebclles,
    adversus hostes castra raetati sunt, habentesin exer-
    ANNOTATA D. P. citu suo novem /"millia virorum, maxima virtute
    robustorum, quos secularis militia habebat strenuos
    a Athanasius ta nostro, Anastasius ir Vaticano in rebus bellicis.Venit itaque dies pugnse et ecce :
    ad 100000 ue-
    MS. f c solum 1400, istic 10000 censentttr : et utra^que acies aii dimicandum campura venerunt. ntentfs m
    in

    r idem numerus, utrobique iteratursub eadem diversitate Habebant autem dicti Iraperatores secum simulacra cimyum f't-
    u nii ineunt.
    anle prxncipium et Actofum.
    post finem Apollinis et Jovis. quibus adiscipi se posse victoriam
    F
    b MS. nostrum perperam e regione : alibi etiam de suis hostibus confidebant. Sed cum cernerent
    pro Petro etfPatri Egregio; quisi legendum Patri multitudinem hostiura permaximam (centena enim
    Gregorio ? quod nomen scriptbres corrupefint, Tdles erant niillia) languore valido tacti, et intrinsecus
    certe inter Sabinenses inveniunluf quatuor seculis nitoia perculsi formidine, cum septem g tantum-
    consequenter videlicet anno 82G , 920, 1078 et raodo viris fugara arripiunt.
    Fiigit ettam
    1163. 4 Versis Imperatoribus fugam, Primicerius eorum
    in
    ejcrc<-
    c In nbstro MS. Saviuensis fn vaticano Gavinen nomine Achatius et Eliades Dux, conversi ad novera ttn,

    sis utrobique per u loco b, pro xisu mcdii xvi quo kaec millia, dixerunt : O viri frarres, quid videtur vobis,
    primum scripta seu ficta. aut fugaru arripeie aut stare ut fortes milites ? Ve-

    d Arta Gnrca antiqua S.Petriedidil Franciscus Com- niteergoet sacrificemus diis nostris, ut per eos de
    befis satis diversa qux passim Lalina /tabentur,
    ab iin
    hostibus obtinere valeamus triumphura. Et sacrifi-

    dubitatque num illa sinl qux Anastasius vertisse se cantibuseis unum hcedura de capra, abundantiori
    dieit : nuod poterit ad 26 Novembris examinari inte- ;
    formidine sunt consterriati, ita ut fugae impetum
    rimjam moneb vulgata Latina stijlo differie ab tis arriperent. Cum autem in fugara verterentur, adest

    Pontificum VitiSj quas Anastasii Bildiothccarii esse Angelus Domini ante eorum faciem, currens velut
    constat .
    adolescens qui dixit Achatio
    : Cur pavor vos in- :

    e In Vatic. tantum scribitur Sanctorum qua-


    /tic vasit, sacrificantes diis vestris. ita ut cogereraini
    sed at> Ang*to
    dringentorum octogintaMartyrum, omisso etiam mil- in fugara; de vobis ipsis magnum prjestando ridi- tnonitus
    ienario. culum ? Sed audite rae. vin et hoc, quod vobis C/uishm
    ;

    f II i versus habentur in solo faticano, tomm au- pan lo, testini explete. Probate Deuiu ccelostem in- invocarc.
    tcm Gnvrus nusquam hactenus potuit inveniri ; et an vocare. qui coelorum extendit caraerara. et funda-
    ullus unquam fuerit, meritodubitatur. vit terram super stabthtatera suam qui etiain per ;

    suura Angelum centum et octogiuta quinque raillia,

    de
    ; :
    ;

    158 ACTA DECEM MILLIUM CRUCIFIXORUM.


    de exercitu Senacherih Regis Assvriorum ; inter- habitant, qui eminet supra ceteros montes Arme-
    feeit. et eum in fugam vertit. Igitur credite, Je- nia3. Ventte igitur ad nos usque. et exinde quid

    stim Christum Dei esse lilium, Kegem immoi-taleiu agentlum nobiscum pertractate. Valete.
    et ipse pugnabit pro vobis, et vos salvos facieC. 8 Sttsceptis itaque epistolis qninque Reg"s et per-
    5 Htec ubi dicta Angelus in eorum auribus con» lectis. inagna tristitia sunt praoccupati etcongre- :

    tulit; Achotius dixit Eltadi et ceteris contubernali- gantes maximum n exercitum virorum fortittm,

    bns suis : Quid inde, Fratres, videtttr vobis ? Elia- pervenerunt ad pra?fatam o civitatem, in qua con-

    des ait : Probemus experimentttm ejus rationis; et, sistebant jam dtcti In peratores. Primum qttidem Adsunl illl

    reportat cum exercitu


    sicut hic jttvents nobis est locuttis, faciamits. Tutic victimas diis imtnolaverunt, et postea pransi sunt maxtmo.
    vicloriam.
    onmes ex unn ore exclamaverunt, dicentes : Credi- ac deinde novos milites Christi perquirere satage-
    iiins in te. Doraine, et ea, quas nobis iste juvenis bant. Qui atitetn missi fttcrtint, verticem moiitis

    reseravit. facturos nos esse promittimus in tuo no- eonscenderunt, in quo Sancti degebant Domiitum
    mtne. Credentibus atttem Sanctis in Domino, impe- exorantes. At ubi eos ad se venire perspexerttnt,
    tumqite in inimicos facientihus, cuncti eornm ad- Achatius dixit suis contnbernalibus, Surgite, fra-
    Translalus
    ab eodem in versarti. Angelo suo auxilium ferente, deciderunt, tres, et orauoni operam demus diabolus enira :

    M. Ararattl. et nnilti perierunt in lacu qni erat proxiinus, alii dtrexit ad nos proprium exercitutn.
    vero pra?ripitio perierunt. Consumptis vero adver- 9 Inclinantes autem suas cervices, orabant po-
    mortibus, Angelus Domini accipiens
    sariis diversis plite iiexo, dicentes, Deus incoraparabilis et in-
    Quseri se
    Sanctos, deduxit in verticem montis qui dicitur comprehensibtlis, qui hominemde hmo terras forma-
    inteltifjentes
    Ararath, gloriantes in potentia Domini : dtstat vero sti, et contulisti ei honoriticentiatn tuai imaginis ; Sancti
    mons Ararath a civitate k Alexandriaca quasi sta- qui direxisti Spiritum sanctum tuttm ad Virginem
    diis t qttingentis, Mariam, ut eam obuinbraret, quatenus ex ea nasce-
    -6 Sedente autem Angelo in medio Sanctoruro, retur carissimus Jesus Christus, filius tuus, Dominus

    aperti sunt cceli, et descenderunt septent Angeli noster. Exaudi nos omnipotens Deus, qui ad nos
    tnter ipsos : quos cum vidissent Sancti, magno dignatus es mittere Angelttm tuuin Sanctum, ut nobis
    et conftrmatus
    terrore consternati sunt. Angelus autera, qui pri- viam veritatis demonstraret per quem etiam de :

    Irt Hde.
    mus illis apparuerat, corroborans eos Ne paveatis, ;
    hostibus nostris tuis famulis, concessisti victoriam et
    inquit : Angeli namque sunt. Tunc primum et ille eduxisti nos in hujtis cacumeu montis, etenutristinos
    Attgelus, qui loquebatur Sanctis, agnitus est ab eis ; cibo ccelesti triginta diertira circulo. Ne perniittas
    ilh vero Augeli ita se nianifestare curaverunt, si- nos sub servili decidere laqtteo intmici, ne ejus au- petunt n Tteo
    cuti capescere valet humanse conditionis fragilitas. dacia valeat vincere constantiam servorum tuorum constantiam ;

    Docentesque eos atque dicentes Beati estis vos, : ut minime insttltans possit dicere contra nos, Pra;-
    qui credidistis viventi Deo denuntiamus itaque vo- : valui adversus eos. Veni, Domine Jesu, et commu-
    bis, qttae futura sunt. Post tertium diem qttceremini ntca nobiscum in nostris passionibus, et eripe nos
    et iu ccinspectitm Regum deducemini sed ne pa- : a conturbatione et formidine, et extingue ferocita-
    veatis, quia Deus vobiscum est custodit enim ossa : tetn Regitm iniquorum. Tu. Domine, qui dignatus
    eorum, qui in se credunt. Cum ha?c Angeli pero- es dtcere et pronuntiare per Angelum tuuin.judi-
    rassent, ab oculis eorum ablati sunt. Tunc terrore candos nos esse coram septem Regibns. Ex hoc
    correpti Sttncti, magua voce peccata sua confite- nunc, et usqtte in seculutn, laudes et gratias inelfa-
    bantur. biles, tibi Deo oinnipotenti referimus. Amen. H<ec et roce ccclestt
    7 Dietius autem A' tribits transactis, perquisierunt dicentibus Sanctis, vox delapsa de coelo est, dicens antmantur.
    Imperatores eos Imperatores, dicentes : Quid putas milttes facti eis Ego Dominus, gloriosus
    : in concilio Sauctoriim
    eo audilo. sunl ilh? Nos denique ftigientes nullo modo praeva- audivi qu» orantes petistis : et non paveatis eos
    htimus. Quid igitur dicturi eritnus? aut quid facie- qui corpus occidunt.anima1 autem nullatenus facere
    inns ? Post hasc milites quosdam miserunt ad per- prcevaleant impedimentura ego enira Dominus vo- :

    quirendum ecs. Qui euntes pervenerunt ad raontem, biscum. confortans vos. Audientes atttem Sancti
    in quo Sancti erant et intuentes eos, agnoverunt : hanc vocem sibi datam de ccelo, gaudio magno gau-
    quodessentChristiani:audieruntenimeosglorinVare debant et exultabant in Domino.
    et benedicere Dominum et descendentes de monte, :

    renuntiaverunt Imperatoribus. Quod cum audissent ANNOTATA D. P.


    otios 5 Rfgei nimio dolore consternati, posuerunt cinerem etpul-
    aecersunt.
    verem supercapitasua.etperqttinque dies necpotum a Jn Vatwano semper Acatius, vel Acacius.
    sumpserunt, diro luctu tahefacti. Transactis autera b De Campi-doctoribus vide Canginm in Ghssa-
    diebus quinque, tractabant inter se. ut convocarent ervant
    rio : qui Campi-ductores scribendos putant
    alios Reges quinque, etcram Regibus septem fie-
    quamvis et lii nott sint m tinliquis scriptis.
    ret exatninatio istorum Sanctorum. Et sedentibus c MS. Vatieani exordium paucis
    sic absolvitur Sal-
    illis, scripserunt epistolam, continentem hunc sen- vatore nostro Jesu Christo apparente, orta est ma-
    suui RegibusinvictissimisSapori.Maximo.Adriano,
    : gnajustitia, excitansjustosad pietatem.Dicam autem
    Tiberiano atque Maximiano, Augusti / clarissimi quomodo passi sttnt sancti Martyres ; qua etiam oc-
    Romanorum Adrianus, et Antoninus, salutem. In- casione hujusmodi gratiam meruerunt. Atque ita
    tiniaiiiiis quoniam habuimus bellum adversus
    vobis, sirpius per dccursum invenunv conlvactum MS. istud
    Gadarenos et Euphratesios,
    in quo novena millia et idco nostrum, licet recentius, sequi malui.
    fortisstmorum habuimus at ubi conspeximus mul- :
    d Lictl uno ante morlem anno. Christi 138 Anto-
    titudinem adversariorum, valde exterriti fugae prse-
    nius adtiptaverit /Ydrianuui ; non ea lamcn erat valeiu-
    m sidiura arripuimus cum septem militibus m^manse- ; dine. ulpole hydiope qravis, ut propxisci ad Itellum
    missis ad eos luiittiutem in certamine novena millia
    pugnatores et possel, de quo vidc JElium Spartianum.
    litteris de pugnara committentes : quod est mirabile auditu, e Sohs Euphratenses nominat MS.
    re acla. Vatic. num.
    prostratis centenis mtllibus adversariorutn, victo-
    7 prxmitlunlur illis Gadareni, unde apparel socordia
    riam obtinuerunt. Haec nos audientes, magnas
    ho- librarii hic omissos.
    stias libavimus diis nostris, pro tanta
    victoria cele- f Idem : Elegerunt viros mille quadringentos
    brata et magno gaudto gavisi sumus.
    Sed postea octuaginta, potentes in fortitudine, et lamcn dicilur
    cectdimus in angustiam pessimam, audientes
    quod Acatius mox infra atloqui novem millia
    Chrtsttam sunt efiectt, et supra montem excelsum
    g IHdem. Cum septem millibus : et Itoc etiam mfra
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII 159
    num. \7 iteratur, essetque congruenttns ad novem mus apertos coelos, et descenderunt in medium no-
    D
    millia, in campum educta. strum septem Angeli. Et tunentibus nobis, Angelu* r.\ MSS.
    h Alerandria quanlum ab Armenia distet fproxima qui nobiscum erat, dixit: Nolite timere quippe :

    scilicet Syriaca, nam alix alihi longius absvnlj jam Angelisunt, fratres mei Hi narnque dixerunt nobis
    .
    :

    prmmonui Beali estis vos, qui credidistis viventi Deo. Pro-


    i Vaticanum quasi sladiis quinque; et cerle sitnm phetizamus itaque vobis ea quae postmodum passuri
    montis tndicare volens anctor, debebat propinquam ci- estis. Post tres dies perquirent vos Imperatores; et
    vitatem nominasse i sed in Armenia nutla est Ale- in conspectu septem Regum judicabimini. Sed non
    xaiulria. eos pertimescatis, quia Deus omnipotens, vester per
    k Idt quatuor, minus congrue ad vumerum prx- omnia erit adjutor. Hsec locuti Angeli, recesserunt
    notalnm a nobis, etaseemletnnt in coelum. Nos veru sustpn-
    I Ineptius legilur in MS. Vaticano Augustis cla- tabamur cibo ccelesti in monte isto. Haec est certa
    rissimis . et scribentium nomina prxter consuetum notitia, per quam agnovimus Deum ccelestem et :

    omittuntUr, Non esl tamen alienum ab Adriani Impe- inde est iilud quod de vestris minis atque tormentis
    rioReges nominari : nam Mixus Sparlianus in ipsius minime curamus.
    Vita varios nominat, quibuscum amicitiam ilte coluerit, 12 Adnanus Iinperator dixit Achatio : inimice istlem insvl-
    et omnia trans Euphratem ac Tigrim reliquit exem- deorum nostrorura, quantuni philosophasti ita ut ,
    tant Eliides.

    plo Catonis, qui Macedonas liberos pronuntiavit, nostris auribus surditatem inferre non timuisses, qui
    quia teneri non poterant Armeniis Regem ha- existimamur esse dominatores cceli et terrae. Acha-
    bere permisit. Albam>set Iberos amicissimoshabuit, tius respondit Vos septem Reges, septera vulpibus
    :

    quod Reges eorurn largitionibus prosecutua est, assimilamini dorainantes gallinis, qui seroper positi
    Reges Bactrianorum legatos ad eum amicitiae pe- in insidiis, nihil aliud agitis n;si ut quemlibet capia-

    tendae causa miserunt. Sed ridiculum, quod omnibus tis fraudum offendiculo. Qui enim coeli et terrae ha-
    vomina ilantnr Lutina prxterqnam prtmo eurum ,
    bet potestatem , totius suae creaturae Dominus et
    Sapore. Rex seculorum et Judex vivorum et mortuorum est.
    m Hic rursum, et deinceps aliquolies, in Vaticano Audientes h*c Reges, turbuti sunt Adversus San-
    est, cum septem millihns et qut remanserunt dicun- :
    ctos. Tunc Eliades ait Reges, quid frustra tur-
    :

    tur fuisse mille quandringenti octuaginta. bamini, super veritate prolata ? Adrianus vero funa
    n Infro num. 12, centena millia quinquaginta ast :
    succensus, dixit Sanctis : Testor omnes deos meos,
    Compendium Ultrajectinum dicit quod Regum exer- quoniam non efiugietis manus meas et quia vos :

    citus fuerit xxx millia. cuncta creditis Christo, procul dubio illius sustine-
    o Fattc. in civitatem Aratham, ut supra. bitis puenas. Unus autem ex collegio Sanctorum
    Pharetrius nomine, Campiductor, respondit Beati :

    CAPUT II.
    erimus, si digni fuerimus expiari talibus tormentis,
    quia merebimur eommunicare passionibus Christi.
    Constanter fhlein professt coram tyrannis Erat autein multitudo maxima quse tunc erat con-
    Saiicti fltigetlantur el spinis coronantur. globata; id est, septeiu Reges, Praefecti decem, Pa-

    TI. unc accesserunt ad eos milites Regum, dicentes :


    tricii quinquaginta Comites et Magistri militum
    et Tribuni ducenti, niihtes vero
    ,

    cum rustica manu


    Miserunt nos ad vos Imperatores, Reges qui cum et centena millia quinquaginta, qui omnes una vo< e
    Sanctt. ttegi-
    but cjfiiben^ eis sunt, ut venientes descendatis ad eos. Et de- exclamabant, dicentes, Tollantur hi de medio cum
    tur: scendentes de inonte, steterunt coram signo Regis, suis praestigiis.
    habentes spem integram in Dominura Jesum Chri- 13 Facto silentio Adrianus Iinperator dixit S.
    stum. Videntes autem Reges lacrymati sunt. Et Achatio : Achati, numquid
    non audistis clamorem Coriclamanti-
    bus contra eos
    dixit eis Adrianus Quid, boni milites, hoc facere
    : multitudinis? Iteet sacrificate diis, ut non ultenus
    1050 milUbus.
    voluistis? Patefacite mihi, quis vobis persuasit de- fiat clamor hujus populi coutra vos. Achatius dixit:
    quorum Dux relinquere Deos, et credere Crucifico? An nescitis Non conturbat nos claraor populi hujus : sed audite
    Achutius,
    quia potestatem habemus mortificare vos hodie'? Reges, visionem quam vidi. Videbam in visione
    B. Achatius respondit Bene Rex, locutus es. quia : quasi novena millia aquilarum, volantium in aera;
    vobis potestas data est mortificandi vere enim : vidi autem etavium inultitudinem copiosam in terra:
    niortem corporis interre potestis, auimam autem sed aves, ubi perspexerunt aquilas, fugam arripere
    nemo potest mortificare nisi Christus, qui potesta- studuerunt; usquequo vero fugiant, oportet eas ma-
    tein habet mortificanti et vivificandi. Sed si vultis nifestari et discerpi ab aquilis. Reges vero haec au-
    et Inpidrs ja-
    scire, quomodo Christo credimus, nunc vobis om- dientes, dixerunt : quam malum collegiurn, quod cnttbtis
    nem veritatem rei innotescimus. septem R^ges, non tanttnn vulpes , sed etiam galli- frustra.

    1Euntibus nobis in praelium, Adrianus et An-


    1 nas appellare non metuit Adrianus Iraperator, ad !

    exponit quo- toninus, metuentes multitudinein adversariorum, h&c ira succensus, jussit Sanctos obrui lapidibus ;

    viudo init
    arripuerunt fugam una cura septem railitibus : nos dicens: Animadversionem Jesu Christi, illius Nu/,a-
    conversi ad
    Chrittum, vero, habentes siraulacra Jovis et Apollinis, hoa- reni, inferam supervos. Sancti vero cum lapidaren-
    dum unum eis sacrificavimus, putantes nobis eorum tur, lapides vertebantur in facies lapidantium. Et di
    auxiliura afluturum : sednihil nobis profuit, ita ut xit Adrianus Sanctis, Quid vobis proderit bsac va-
    majori formidine invasi arripereraus fugara. Angelus nitas? Sacrificate diis , et liberamini a lormentis.
    autera Domini, m specie viri nobis appareus, corri- Stantes autem Minas nobilissimus Signifer et Acha-
    puit nos, cur formidaremus sacrificantes idohs. Cui tius Primicerius dixerunt : O inimice Dei, et omni
    respondentes diximus, quia nullura auxiliura ab eis veritati contrarie; non siifficit tibi et Antoniojudi-
    repenre potuissemus. Qui dixit nobis, Credite in carenos? Sed quinque Reges cum suis provocans
    Deura ccflli, qui potens est in prselio. Cumque nobis exercitibus, non terrere existimasti, et deviare a via
    evangelizasset Christum Dei filiuin, credidiraus in Christi? sive in multis , sive iu paucis tenebimus
    eum sub ipsa hora corruerunt hostes nostri
    : et : et eamdem fidem quam accepumis.
    ceciderunt in profundum lacum, et nonnulli ex eis 14 Antonius dixit , O inimici totms religiouis,
    cimina% vos putatis, vel qui vobiscum sunt, effugere nostras
    praecipitio interierunt : et sublatis omnibus hosti-
    eorum s r nnit.
    bus, Angelus Doraini sustulit nos in montem Ara- ininas? Et statiin jussit cougregari Sanctos. Et ap- Flar Uantm
    Sanctt
    rath. Stantibus autem nobisin vertice montis, vidi- propinquantibua eis dixit : Pueri sacrificate diis.

    Speusippus
    : 7

    1G0 DE DECEM MILLIBUS CRUCIFIXIS MM.


    A Speusippus Comes. maximus interquatuor qui erant hoc agere voluerunt per suampr<>videntinm, ut ma- D
    in exercitu Sanctorum, dix.it Imperatori Recede a : quod dii omnipotentes
    nifestarent se denis millibus,
    nubis vtr iniqiie, qma
    dcsidcrinm tuum diabolicum sint. Ueatus Eliades dixit Iuiperatoritjus : 'O sine
    est; manducana panem suspendu et bibens ealicem corde et absque intellcctu, quos ciecavi sathanas, ut 1
    ;

    in.-idia?, non audes proferre sententiam adversus miniine valeant cognoscerc opera Domini.
    uos. Audiens autem hsc. Imperator, fremuit in ira 1 Turbatus Ciesar Maximianus a constantia
    contra Sanctos, et jussit eos flagellari. Et cum caj- Sanctorum, dixit ministris : Audivi de Christo cru-
    derentur sancti Martyres, dixit quidem, Drachorius cifixo, quem
    vocant Deum, d quiacapite gestavit
    isti .

    nd quorum 11011 me, (i quierat gennaiius SS. Aehatii et Eliadai: spineam coronam, et quia lat.us ejus Iancea vel ut ,
    e
    prcces nulns, qnia gravia tormenta volunt asseverare calamo fuerit apertum
    Oj-ate, vin snncli pi*0 alii e : si- coronatt spt
    sunt ijua; palimur. Cui dixit Achatius, Perseverale, mili modo pra^cipimus, uthi scelesti patiantur eam- "'« Sancti

    Fiatifs in hac confessione qua nunc statis qui ,


    : dem peenam. Tunc ministri composueruut totidem
    enim (Ut ail. Salvator) perseveraverit usque in fi- coronas ex spinis, sicut eis jussum fuerat. f Te- . . . !

    nem, luc salvus erit. Et cravit Dummum dieens , : nentes itaque m


    manibus acutissimos calamos, ape-
    Doinine Delis, magne et ^terne, jndex vivurum et riebant latera Sanctorum et ponebant smgiilis co- ,

    mortuorum, qui non despicis eos qui sperant iil ad- ronas spineas in capitibus eorum. Postea tulerunt
    tremcn'.e miralule nomen tuee cognitionis : qui fortitudinem dena miilia virorum, et bis per universaui civitatem,
    terra.
    diaboli inrruoe eonfregisti, qui cbturasti ora leonum verberantes illos flagris, ;/ et nimiis injuriis. Saucti
    et enpuisti famulum tuum Danielem exaudi nos ; vero Martyres, patienter sustinentes illatas sibi in-

    peccatores, Dominator Dominus et erue de iuanu , jurias, referebant laudes Deo, dicentes; Gloria tibi
    iniquorum : quia tua factura sumus, opera raanuum Christe ;quia cum essemus indigni, dignos nos fe-
    tuarum. Tu concede nobis perseverantiain perfe- cisti suscipere passiones tuas. E
    ctam, et accelera nos in tua misericordia, quia tu 18 Deducti ergo ad Imperatores in palatio, /icob-
    es Deus noster benedictus, percuncta seeula secu- perunt eis msultare, et omne vulgus, dicentes : insultant tij-

    lorum. Amen. Hac oratione rannls.


    finita factus est terrae Avete Reges Juda?orura quid vobis profuit : Chn-
    motus, etcuntinuo arefactae sunt manus nVigeliau- stus? Num((uid potest vos eruere a cruciatibus et in-
    tium Sanctos. juriis vobisillatis? Ad ha?c decem millia Sanctorum,
    lo Krat ibiden in exercitu b Maximiani Regis , quasi uno ore Imperaturibus dicebant O Dei ima- :

    conveititur MagUtec quidem milituni, nomine Theodorus ha- .


    giues, filti auteni diaboli, exiguae et importuiue mu-
    Thcodnrm
    beus sub se milites mille qui stnpore miraculi liujus :
    scjb! O cogitatio satban:e, qu« vos quutidie sepa-
    cum aU's 1000
    pereulsus, exclaraavit ad Dominum, dicens: Domine rat a Deo! O rete maximum erruris maligni, in quo
    Leus, Rex cadi et terrae, qui opera tuae misericor- vos quotidie alligauuni,! O opus Dei, dissolutum ab
    diaj contulisti novem millibus, Domine, apud quem idolis ! O magnum vulgus, quod decipit diabolus ! O
    est misericordia sine invidia; dignare nos percatores populus multus, et a maximis peceatis violatus 1 O
    connumerare cum tuis MartvnKus. Haec dicens et mala messis, ex qua germinantur zizania, et fructus
    vocem sustollens et insignium, cum suis militibus gehenme pullulat O [mperatores insanissimi et ina-
    !

    mille, traustulit se ad Sanctos et sic omnipotens :


    nes, popnlusquc multns et gravis, qui minime Deum
    Deuscomplevit vitem suampalmitum decem millium. verum agnoscitis, sed colitis lapides et ligna, opera
    Huc cum vidissent Imperatores turnati sunt. Maxi- manuum hominum. H^ecdicentibus Sanotis, deflue-
    atque Ha jam mianus dix.iL ad Adrianum et Antoninum Olmpe-
    plano numero
    :
    bat sanguis eorum in terra de latenbus. Quem illi
    ratores quantarn a vobis patior injuriam
    , Ecce !
    sumentes manibus c<ieperunt perungere corpura
    in
    10000
    enimjmeus exercitus recessitame. Cui Adrianus ait: et capita dicentes ad Dominum
    sua, Domiuator :

    Patienter fer Dumine Rex qui enirn meum exer- :


    Doraine Deus: fiat nobis hic sanguismysterium bap-
    citum abstulit, ipse et tuum ademit. Verumtamen tismatis, in remissionem peooatorum, Et (actaest
    min:me concidat cor tuum per hoc nam si tuae cel- :
    vox eadem hora dicens Sicut petistis mei amici: ,

    situdini placet, paratus sum daremillenas libras


    sibi carissimi, ita contingat vobis. Audientesautem Im-
    auri sin vero mille viros do tibi. Haec audiens peratores et turbae hanc vocern
    : ,
    dixerunt Terra3 , :

    Maxirnianus mitigato furore coiitieuit. et jubet sihi motus factus est cum tonitruo.
    pnesentari universum collegiura Sauctorum.
    cogiintur per Euutibusvero Sanctis adsunt cum
    trifnttos f<T-
    Ili Ulis Angeli ANNOTATA D. P.
    Doinini comitantes. Et adstantibus illis, Maximia-
    reos nu 'tpe-
    des gradt nns ait ad Theudorum; Quidlucratus es. Theodore;
    a Vatio. dixerunt Germanus et Drachorius.
    me deferendol Theodorus respondit Multa bona :
    b Itn MS. Pnticnnnm in nostrotum supra num. 7
    lucratus, sum agnosceudp Deuro v.erum. Maximianns tum luc et deinceps semper scribitur Maximus, et sic
    conversus ad reliquus, ait Audite me, denamillia
    ponuntur dno Reges Miximi
    :
    , dtcti : nobis mdgis placet
    ne putetis vos leviter pos^e finiri ideo hortor vos, i
    distirigui nomina, ut distinguantur personst.
    ut sarnfieetis et vivatis, et eflugiatis meam iram, ne c Ibidem, Imperator \ethic infra nam. 17 vwatur
    male pereatis. Achatius dixit
    Furor culicinus non :
    Faticanu ilerum hnperator.
    Caesar, sed. in
    prsevalet adveraus cervicem taurirmm Deum enim :
    d Addit V-itic. Indutum foisse purparam.
    vivuin habeutes, nil curamus tui. Furoreitaque ni-
    e Quam ridicula kochco m tah persona accuratw t
    mio arcensus c Maximianus, jnssir fieri multitudi-
    qusevix caderet in hmnincm laicum Christianum, quam-
    nem clavorum trigouoruui aoutissimorurn, et spargi tumvjs Evamielc-y ffistqrix gnarum.
    per trigintastadja, nt exercitus Dei incederet super
    f E.rpunifii i/u.r sensum nosiri MS. interturbant
    eis nudi.s plantis. Illis auteni ad
    incedendum paratis vcrba /ra-c, Qnia decoratus exercitusSanctorum vide-
    snpcr hoc genus tormenti; Angcli missi a Deo; an-
    batur in personis.
    tecedentes incedehaut, facientes tumulurn ex fixis
    a Tn Vntic. Pompis illudebant eis.
    clavis evellcntes eos et coacervantes eos in unum, h Idem Dissolventes autein eos a pompis vene- ,
    ne inngerentur in pedibusSanqtorum.. Saiu-ti autem
    sed tribuli ab runt ad Imperatores. Videntcs autem eos Impera-
    Angetis dissi- hoc cernentes, relereliant laudes Den, dicentes; Gra-
    tores, inclinaverunt capita suacuin turbis, diceutes,
    pantur. tias libi agiuius, ominpotens Dous, qui nobisfamulis
    Gaudete Imperatores Judffiorum et totius orbis.
    tuisdignatus esconferre varia ettam inauditaomni-
    busseculis miraculorum prodigia. Cum autem agno-
    vissent Reges hoc miraculum, dixerunt: Dii nostri

    CAPUT
    :, "

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 101

    carnalem recreavit hominem qui et per Prophetas D :

    CAIHJT III. annuntiatus est et per Apo^tolos demonstratus est EX us3


    et crucifixus, mortuus et sepuitus. In sepulcro sic
    Crucipxi Sancli mulla petunl ctiltoribus suis requievit, ut die tertia resurgens dolures solveret
    murlui sepeUuntur aJj Angelis. mortis et resurrectionem mortuis demonstraret.
    Ascendit ad ccelos sedet ad dexteram Dei Patris
    Cartertia ix- u.
    Jnius autemhorae spatiq transeunte. Sapor dixit omnipotentis. Idem ipse veniens in secundo adventu
    ptodit idala. ad sanctos Martyres Poenitemini de malis actioni-:
    jndicare vivos et mortuos et omne seculum, et red-
    i-uin vuitita- bus vestris, et convertimini ad Deos veros omnipo-
    dere unicuique secundum opus suum. Qui possidet
    tem.
    tentissiraos, per quos Oniversa sunt creata a. Ad
    hanc fidem per operationera bonam, ejus ent portio
    haec quidam juvenis, nomine Carterius Cainpido- , cum Dei Angelis. Hfec eo dicente venit eis vox de
    ctor, ait Si mihi jusserint majores nostri, disputa-
    :
    ccelo dicens Bene dixisti, Achati ; ita enim se ha-
    :

    bo tecum. Dixit S. Achatius Loquere adolescens , :


    bet veritas.
    decet enim te verhum Dei prsedicare. Ad haec Car- 22 Hora vero sextadiei illius terrae motus factus
    terius ita exorsus est loqui, dicens : sapientia est magnus : et terra et petrae scissse sunt. Sancti
    Regis quse est horxor et perditio Non audistis I
    vero Martyres, fundentes ad Dominum orationem, e t

    Scripturam dicentem Idola gentium argentum et , dixerunt; Duraine beus, menieuto nostri in hoc pa- orant pro
    aurum, npera manunm horninum, similes illis fiant tibuio crucis, et suscipe petitiunem nostram, et ea
    celebraturts
    suam
    qui faciunt ea Rex b, quis anterior effi-
    ? Dic inihi, quaa a te poscimus ; ut quicurn pie memoriarn pas- Passionem,
    citur, doraus an homo; Sapor Rex dixit amcns :
    sionisnostr® cuiu jejuniu celebraverint et silentio,
    primo quidctn homo nuscitur et tunc domus fit. , mereantur a te consequi fructuusam mercedem,
    Carterius respondit Si ergu Immo domo judicatur
    :
    tnbuendo eis sauitatem corporum et medicameutum
    esse anterior, manjfestum est quia similiter et delu- animarum et in domibus eorum bonorum omnium
    ;

    hro, Sicutenim d >mus sit per hominem, ita et si- ubertatem concede, diesque jejunii nostr<e Passio- g
    nnlacra per artem hominnm efficiuntur. Eoce sa- nis unum annum pcenitentialem concludat se obser-
    i
    ientia qualiter absorpta estc iniquorum! Christus vantibus. Hoc exppscjmns a te Dominator Domine
    enira yeniens in hunc raundpm, natus est per Vir- Deus. Dissipa omnem occupatiunem sa-
    Doraine
    ginem, ut quaa veteri Testamento deerant, adimple- thana? et omnem immundum spiritum, et omnem
    ret ipse enim Legis est plenifudo, qui fecit utraque
    :
    infirmitatem expelle quia gioriosum et laudabile est
    unum, qui etiam jn abyss.um,damnabit;mp!os. Homo uomen tuum per cuucta secula seculorum. Et res-
    ifaque a Deo est, et ab ipsn accepit ut bonus esset pondentibus oranibus; Ameo, iacta est vox de coeio
    et ut ejussemper yoluntatem fuciat. dicens: Quc petistis, dilectissimi Dei, scitote vos
    20 Audiens haec Rex Saporinsanctum Dei Carte- impetrassc gaudete quoque et hetamini, scientes
    et omnes »d :

    erueem dam- rium diro exu^stuabut furore, et truci vultu exter- quia orationes vestraj, corara. Clirisio immortali
    nantur. minare eum satagebat, pro his responsionibus. Cui Rege, sunt exaudita1 .

    B. Carterius, adolescens quidem aetate, sedmoribus


    '
    23 Circa yerp horam nonam Sanctorum animae et r ari er
    grandsevus, respprjdit dicens Sermo : quem protuli , ad ccelica transluta sunt pa!at'a, et aperti sunt
    in auribus mprtuia sonuit, quoniam m malevolam ceeli et lumen magnum super Sanctorum corpura
    animam non introibit sapientia. Sapor Rex super , emicuit.
    hujuscemondi verba exardescens furore persuasit , Mox uutem Domiuus. praemisso lumine coeli
    Imperatoribus et Rogibuset exercitibus, ut Sancto- Afiuit, Angeiicis stipatus rite catervis,
    rum decem millium virorum corpora simul in unum S.uictorum rnedio perstans in vertice montis.
    cntcifigereiitur. Data autem senfentia, fiducialiter Latantur Sancti tanto solamine septi,
    Sanctiiterad passionem, velutiinvitati ad thalamum, Quorum dat ccelis animas, et corpora terris f. f
    cum exultatione et cordis hilaritate suscipiunt : et Et rursus exortus est terrae raotus, m monte ipso,
    .uni eis crucifixpres bjs dena d millia, praemissis ita ut Sanctoriim corpora patibuUs solverentur, per
    d
    Dticti trga
    innumerabilibus turbisad speptacula tantorum Mar- Domini jussionem Reliquia meruerunt suscipere uptlhmtur
    ; et
    nge "*
    a i montftn lyrum confluentibus usque ad montem Ararath, ubi sepulturas illic Angelicis mauibus, quarura animae
    J,
    Ararulh, Venientes UIuc ligaverunt
    jussi fuerant crucifigi. pariter cum Deo et Angelis gloriantur in cm.Iis.

    tllos acjstipitesaffixos satis, quousqueuniversi cru- Omnipotenii De Patri, ciim Filio Spirituique san-
    i

    cifigerentur, Est autem mons ipse scabrosus et cto, sit laus, honor, decus, potestas, virtus atque
    asperrimus, Milites vero sanctog Martyres crucifi- vicioria, per omnia sccula seculorum, qui suos pro-
    gentes, custodiebant eos, sicutjussuni .fuerateis. vehit assidue milites et honorificat. Ainen.
    21 Erant autem in exercitu eorum Primicerius
    iiiius, Dux unus, Magistri-railitum quatuor, Comi- ANNOXATA D. P.
    tes qninque, Tribuni imvem. Principes undecim,
    Campiductores duo, Domestici et Cormeularii vi- a Vatie. Sfaporem sic loqui facit. Respicientes ad
    ginti. Apenens veroossuum EHades: postquam S. splendorem potentite et ad maximos Deos, pro eo
    tt de fldt crucifixi fuerant, Primicerio Achatio dixit: Quia quod ipsorum sunt orania. Cadnm enim Jupiter fe-
    /itftiins Instru- ni Cruce Christi triumphantes exuliamus, obsecro cit, lerrain auteni ApoIIo : figmentum hominura
    ctl ab
    te, ut exponas nnbis aliquid de fide. S. AehatiuS ^Esculapii est, et sol Artemidis, et luna et stellae
    Achatto,
    ita ad nniversos suum aggressus est sermonem di- Veneris : jumentaet bestias tt volatilia cceli St-r.ipis

    cens : Vasa sacra <


    L
    t purificata, audite fidei me;e possidet. Si estsapieris in vttbis, respond6atmihi ad
    locntionem. Sicutenim unumquemque fidelem corde liajc. Carterius Carapi-ductor dixitetc.
    oportct credere, ita quoque ipsam interiorem cbrdis b Tdetn sic prosequUur : Ecce, liex, priusesthomo
    creduhtatem ore extrinsecus debetquotidie dicendo ct |i istea simulacra: quomodo tu diris, Plasnia ho-
    proferre. Credo in Deuni P.itrem omnipotentem, et minmu /Esculspii, na er Manichsei dicuut e\ Asca-
    uni^enituni Filium ejns Jesum Christum, redempto* lniie .--.sp hominem, Cohfundimini iniqui, Lugete et

    rem mundi ; Spiritum sanctum, a Patre


    et in t «
    j
    plqrate t*r conye*trmini qui eratis, priinitus filu ge-
    filio procerlentem, quia ex sub^tantiaPatris effulsit. h^nnae, deinne Manichaei. mihi I\ex, Domus Dic
    Verbum Patris missum esr m (errami et qui ill"d est etc. Sed quam inepte luc inducuntur Mankhxi

    inisit Deus Pater est, et qui missus est Dei filius qttnnim nomen primum audui capit sesquiseculo post

    est. Hicex Maria Virgine natus est carne indutus, ; Imperium Adriani f
    Junii T. V -21 c
    ; ;

    162 DE DECEM MILLIBUS CRUCIFIXIS MM.


    ssfuifurDioam autem et quinque decemve ictus in intestinis habebat alius
    c Ibidem Paganoruni, el ;

    dicunt ex Ascalone esse homi- dissectus medius inque duo divisus erat. Aliis, ven-
    ad Manichrros. Ipsi

    nem. Ascalo tlteiiionium est inconslans. Audite, tre ense perfosso, intestin.i omnia eflusa erant

    Manichrei, quod dicit Propheta Ego Dominus pri- :


    alinm, ovis instar m inacello, diri carnifices in

    Christus enira etc. frusta plura conciderar.t. Quid vero miserabiliora


    mogenitus : et post haec :

    d Ibidem Novies dena millia: in MS. autem Ul- alia? Alii in plateis spectaculo prostabant, alii in

    crucitigerentur, hostes oratoriis necabantur alii. cuin in Sancta sancto-


    trajcclmo addttur quod dum ;

    integram silvam exciderunt et tandem ad ulti- :


    rum opis causa confugerent ahus Dominicum Cor ;

    pus, alius Christi tenens Crucera. Alter in Fontcm


    mum defuit una crux, et Angelus portavit crucem
    baptismalem ingressus jugulabatur, alter subtus
    ut similiter crucitigerelur.
    el orutionis exaudilio, in Valicano altare latitans, fiebat victima.
    e IIsvc oralto,
    ponttur paulo anle clmisulam tolius Leijemlx, Iwc modo. 3 Htfic omnia, non multa anni parte, nec toto
    iiiicn nuitcot

    Vultis autem scire merita Martyrumi Dicam vobis mense, sed intra paucos dies contigere, inquit Cltro- clies patrala
    oraverunt ad vulijo dicli Alexanilriiii compilalor in iniiio
    et orationem qua sancti Martyres nici,

    dcxxxii funens, adeoque gestse proximus: cotui-


    Dominum hora finis eorum: Domine Deus etc. rei

    circa niensem Ju-


    f Hxc omma tn prosa et paucis habel MS.
    Valic. gtssc aulcm uil ITepc p.r,vz lovviov

    xxu Maji, cium Monaclios


    cl addilur in ftne: Sic autem finierunt sancti Mar- nium; fortassis constal

    tyres passiones suas, et perrexerunt ad Dominum : quadrayinta quatuor Martyres monasterii S. Stifct

    ipsi enim decet etc. trucidaws fuisse xvi Maji. una septimana antequam

    (j ln MSS. Anglicano el Ullrajeclino coiitiininnlnr sancta civitas fuisset occupata, u( ail Anliochus Mo ilici 11 Mitji
    VI iUS. nachus iunc vivens et scribens. Istius enjo diei numero t'.Jc'tir octscri-

    Rursus mons tremuit concussus funditus omnis : hebdomadem dierum appostterint aliqui et xxit Maji pla fuisse.

    cladem Hierosolymilanam adscripserint. Alterum deinde


    E
    Stipitibus fixa solvuntur corpora sancta :

    Angelicis inanibus firmatur terra sepulcris mensem, eumdemque diem Sltmpserit fubulx hujus
    Et cuncti propnis conduntur monte locellis. Auclur, luo Samurilanorum Christianorum pcr Cltos-

    Jarn retinent regnum, te Oiristo duce, super- rox. minislros lemala constanlia sil. atque illi demum
    num. Hierosolymam ducli, quasi ad ibi lunc regnanlem nj-
    raiinum ; licel cx dictis jam constet nnlluin ilitni ibi Uinc flnguntur
    iii mense
    i'

    mormn fccisse, nisi quanta ojius eral ad thesauros et


    PARS II
    caplivos colligcndos quos in Persidem transportarel
    tiost,

    .IriUiolrill
    ducli <»

    De Martijribus mcccclxxx m Palxstina sub traduceretque. Fabulum iico, licet enim verosimile sii SamarUant,
    Persas, utlulo clcmentius egisse Samarite, alqui per
    ChosroS.
    reliquam Palxstinam, quam egerant Hierosolymis,
    frustra conaio Hcniclio per Legalos missos obtine.re, t.t
    ANIMADVERSIO PR.EVIA.
    liumano sanguini parcerent : res tamen non poluil magis
    in speciem fabulx deduci, ineptioribusque oestin cir-
    X" noslra Patriarcharum Hierosolijmitanorum Chro-
    Tomum Majiedita, inveniet cumstantiis, quam hoc Samarilanorttm Mariyrium
    Persls loca nologi-a Historia, ante 111

    tancta ima- palliavit, qui prtetitulalam Legendam compilavit, qua- uil flSi siiiii-
    Leclor quomodo anno Donitni ocxiv, Persa; Jordanis
    I

    dintilius an. lcm cc MS. Legcndario Urbevelano Rom.r invenlo, ttu pussi.
    loca, Palaestinam, et sanctam civitatem, arrnorum
    DI4
    vi subegerunt ; etinanibus, utquidam asssrunt Ju- sumpsimus sub hoc tituto: Mense Junii die vigesinia

    daeoruiii, ad nonagicta Christianorura milha truei- secuntla. Passio Sanctorum Marryrum mcccclxxxiv;
    darunt, Theophane. Ibidem invenietur Epislola
    lesie ilemque aliunde. eo im^sum ecgraphum, asservatum in

    S. Modesti, jirn obduclo in captivilulem Persicam Bibliotheca Vallicellana tomo x., nbi Passio Martyt ti:n

    Zacharia intet eversse. urbis rttinas considentis, civium- niultoruni, qui in contextu dicunlur promiscui se&us
    cujus principio cum oslen- numero mille quadringenti octcginta : iique non Ci-
    tiiuitltiiitur
    que retiquias foventis : in

    dissel, quod ibi relicti feregravius, quam qui captivi vilatis sanctse, scd Sttmariae habitatores et quidem
    90 tmllia
    Clu litianorum abducti fuerant, dolebant; cuin scilicet salutares recens ad Cbrisli (idem conversi, quod est incretli-
    aedes solotenus dirutas oculis aspicerent, ac se hile.

    Cruce, Pastore, Grege, simul ac uno fere nioniento 4 Puno iion concepit rem Auctor, veluli paucisdic-

    destitutos viderent; neque id raodo sed et multitudo bus furore militari peractam :sed lento progressu missis
    cadaveruni in civitate, etquem illa exhalabant fcis- semel iterumque legalis,qui Samarilahum papulum a.l
    ittque sttt.

    tor, non leviter excruciabat, eoruin prsecipue quaj defectionem a Christianismo salicitarent : sed cum istt Muxentto
    /;- qli CRottroe
    nosse potuerunt. quoque Clinsto nomina dedistent, baptismumque sitscc-
    filta qualem
    2 His prximssis Horuin. inquit queB dixinius testis pisseni, Sacerdolum pauculorum istic Calhoticam rcm titc non
    et accruatim est praeclarus, junior noster Nicoderaus, illiusque curantium miruculis ralionybusque victi ; tandem ipsum liuliuit

    sepsttuntur.
    fere conjux Magdalena. egregium par ac stndio- Chosroen, cumfilio, m>u Mardesane quem patri coiui-

    sum qui nimirum faciuus, memorin ac litterarum


    : lem veuisse constut, sett Maxentio ittducunl posl occu-

    monumentis dignum plane edidenint. rlos qui ve- paiam Hierosolymam adductos eo aliunde Christianos

    lint, interrngent ; ac clare discent tunc Hierosoly- judicantem pro tribunali, cum iisque altercanlem eo
    mis gesta. Hi nempe, bi virtutuin cultores ac Dei, fere modo, quo passim Romanorum Matiyrum ogoius
    uln ho--tes exiissent inque Persidem abiissent. to- describuntur, m quibusdam sequioris notse uc fvlei mi-
    tam circura urbem ac vicos lustrantes, sieque Fra- noris Aclis. Tutu aulem narratio nihil habet commune
    truin reliquias jacere conspicientes, mercedem sibi cum ca trayedia, qux dicituT actain muute Araraih,
    parant, meraoria consecrandam. Projecta
    seteroa iust quod simititer Samaritse, de quibus hicquseritur,
    Vr lall Itititrn
    enim sparsim ubique cadavera simul acervantes, in ftiitjitiitur anle obitum vota fecisse pru its qtii jejunave ttatrutloM
    specu deponunt, qure est ante portam, adsexagmta rint vigilias ipsorum, et celebraverint diem festum .

    quinque millia. Si quis igitur, qu;e rerto sciunt c/ similiter v<>x tle coelo audita est, ilicens Athletse
    nosse velit, ex illis requirat : pnlamque docebunt Dei, exaudita; sunt orationes vestras, Inlerim inRo-
    ac ilicent qtire nos quoque aspexiiuus qua nempe muno Martyrotogio, post istu decem miltia tn monte
    U.irnbi tts
    illu stiwjes, forma atquc habitu prostarent. Beati solo strati, Arurulh crucifixa repectens m Romano Maiiijrologio
    qui sub idem tempus Hierosolymis meruerunt oc- ntituta hxc Sanctorum mille quadrin-
    vcrba, Sainari*

    cidi. Alter a capite ad cor usque gladio vulnus acce- genturum octoginta Martyruni, sub Chosroe Rege
    perat, alter ab humeris adusque ventrem. Alius Persarunt : cogor, sub cadcrn qua priorem Passionem
    exammavi
    ,

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNIT. 163


    examinavi rautela, istorum quoque Passionem exami- pondit ei e Arthios Sacerdos et dixit : Cur nnn D
    namlam suscipere, eam salicet, quam Baronius in dixisti? quia ille qnem Juda-i crucitixerunt. multa tX MSS,
    noftt extare asserit in eodem qnem de Cruafixarum mirahilia m illis fecit, caecos Mluminavit, paralyticos
    decem millibus legi dixerat, pervetusto codice ma- curavit, surdos audire fecit Lazarum quatuor dies
    ,n uao allero- nuscripto monasterii S. Caanlipe trans Tiberim po- in monumento hahentem suscitavit : Respondit
    ve MS. siti, Breviusque haberi apud se enarrata.
    Pius ali- Saton Prseses et dixit : Si ista mirabilia in illis fe-
    quid si reperisset Baronius. ad ipsorum verilatem stu- cit,quare crucifixerunt eum?
    biliendam haud dubie allegasset : ego vero insuper 3 Responderunt Sacerdotes Arthios Messias, ,

    cotiirem Urbevetanum jam notavi : et in comment. Sophyr, Manuel, et Adonas dixeruntque ad Saton ;
    Sacerdotes
    quinque fldt-
    prsevio ad Acta 10 miltium numero 8 indicavi horum Pragsidem : Ista et alia raulta signa in illis fecit,
    let.
    quoque Pamonem loco non uno prxferre minorem istum qni nlim decem plagas .-Egypto dedit, et
    pro illis

    numerum mitle quadringentorum octogintu : quin eis per mare rubrum viam fecit, et Pharaonera et
    eliam cx Mabilione docui luinc eumdem numerum ante exercitum ejus in mare projecit. Quadraginta annos
    annos septingentos in veteri Sacramentario exkiberi, indesfirtode coelu inanna pluit illis et innunierabi-
    nectton in vetustiori Casinensi, Atque liinc primum lia miracula pro illis, operatus est : post multa
    notu id fieri sine ulta Chosvose vei Samarise mentione vero tempora, sicut Joannes Evangelista test*-
    adeo ut vetus illa talis numeri notilia pro die 22 Junit tur, in propria venit, et sui eum non recepe-
    sola videatur prxluxisse. posterioribus utrorumque Acto- runt, Venit Dei filius in uterum Virginis et ,

    rum compositoribus quorum priora pro sua majari admi- non crediderunt in eum parentes sui quia ca?ci :

    rabilitate quam prmferunt, latius sparsa fuiem ctmm sunt in animo. Nara etjiii vestri, quos colitis et
    repererxnt apud recentiorcs, ul dixi t
    Martyrologus ;
    adoratis, vani sunt : de quibus scriptura habemus
    a/ia obiisnon fuerintrecepta ante Gregorianam Mar- in Psalmo, Similes iUis fiant qui faciunt ea
    lijrolooii Romani rccngnitwnrm ,dihgentibns iis qux Ba- et omnes qui confidunt in eis. Respondit Saton E
    rrtati sunt
    rottiusmonstrabat Acits. Mvum autcm est hoc facicn- Praeses, et dixit ad eum : fcJene dixisti. quia similes eum Prxside
    ad id mtiso
    480 In hodicr- Hbus tam perfunctorie ipsa esse lecta, ut Samarix illis sumus, participando cum
    Respnnderunt eis.
    disputant
    nttm Passionem adncripserint quam ilfa num. 19 adscribunt Sacerdotes : Saton Pr^eses, quare non agnoscis
    Rvmanum,
    Jlierosoh/mts, quo omnes tandem jnssi fuerunt duci Deum vivuin et verum ? Age pcenitentiam, quia
    hanti collo ad coilum, et innatatoria Sibe recludi: venisti sancta delere ;etgaudebis in regno coelesti,
    qua autem verosimilitudine. seu potius quam evidenli ubi sunt Angeli et Archangeli, et ubi Sancti et

    rum falsitate, idsola eortun tectio poterat doceri. Ilaque Justi; ubi est odor lnasstimabilis, et gloriasine fine.
    qui vtsa hor-
    videtur operse pretium kanc quoque compositionem le- 4 autem nocte Saton vidit crelum apertum
    Ipsa riblli territus.

    rjendam exhihere, et sacrx Congregatiotn xstimandum in somnis, et civitatem Sanctam Hierusalem, et


    rehnquere utrum digna sit ex cnjus fide. tot, alias lignum sancta^ Crucis Doraini quod impius Cho- ;

    ignotis, Sanctis auctttm Martyrologium fnerit. Qaa- sroes volebat perdere et ex ore suo ignis horribi- :

    lescumque in lioc genere errores facite excusat brevitas lis exibat, et ignitam catenam ferream in colloejus

    tcmports ad recognitionem prsdictam concessi et im- tenebat; et circumquaque eurn trahebat. Videns
    pcnsi : numquid eadem excusare non poterit imo ve-
    sed Prajses contremuit, et excilatus raisit ad Sacerdo-
    hementer commendar* deberet Ecclesix, studium eorum, tes ; et cum ingenti pavore dixit ad eos : Per Deum
    qut toto unosecnlu (uam Heribertu* Ro&weidus huicante vos conjuro, qui crucifixus est et resurrexit; ut
    Nos sc applicuit annis pluribus) hoc sarum votvunt qualem letiem vos accepistis. talem mihi detis quia :

    ut nova' recognitiuni Murtyrologii materiam sxujqerant in somnis coelum apertum viiii, et sua judicia Deus

    quemadmodum Alexander FII optavit tpsos facere cum mihi revelare dignatusest. Prosternentes se Sacer-
    omnidiligentiaet /ide/ Hac igttur fiduciu secundum hoc dotes in terra, adoraverunt glonficantes Deum et ;

    cxamen aggredior. dicent^s Deus qui dispersa congregas, et congr^-


    ;

    convertitur
    gata conservas . qui misisti filium tuum unigenitura
    ad fldemChri-
    patibuium crucis pro nobis sustinuit,
    in terra, qui
    ACTA et nos liberare dignatus es de manu diaholi qoj :

    Ex MS. Passionario Urbevetano. fundasti terram, et raari terrainum posuisti, et coe-


    luni extendisti ; qui misisti soporem tuum in Adam,
    | emporibus Chrosroaa impiissimi tyranni, ipse et Evam de costa ejus formasti ; et de ejus origine
    et filius suus a diabolico super sanntam eivitatem separavisti omnes homines dignare mittere amo- :

    Kierusalem |incensus furore, ecepit] persequi eos t rem tuum ccelestem in nos, ut cognoscamus oranes
    qui sarratissinno Domini sepulcro deserviunt, et in quia tu es verus Dominus, qui cum unigenito filio
    Chosroes dr-le-
    templo Domini sunt lignum Sanrtse Crucis per-
    : et et Spintusancto, vivis etre^is per iraraensa secula
    turtu omnes
    dere, et nomen Domini de terra delere prodibat. seculorum. Amen. Et responderunt omnes viri et
    Chrixttanos,
    Nam cum omne regnum suo subjugasset Imperio, mulieres cura raasno gaudio Amen. :

    circuire coepit omnes civitates, mandans [per] epi- 5 In illa hora cceperunt Sacerdotes gratias agere
    stolam cum sigillo annuli sui, inquirere Sanetos, ut Deo, qui dignatus est jungere impios mter ciioros puttt\ S(jf«,i-

    adorarent deos suos, Jovem, ApollinemA etDianam : Sanctorum et veneruat Arthios, Messias, Sophyr,
    :

    et quicumque non veniret in suum adjutorium ad Manuel, et Adonas Sacerdotes, et dixerunt ad po-
    delendum Cbristianos, et nmnen Jesu Naznr.mi de pulura. audite nus. viri et mulieres, parvuli et se-
    terra, vivum ardere, seu secari serra. aut gladio niores. Estote parati, quia omnes unum Deum
    necari pra>cep't. Et venerunt utique in Simariam c habemus. Vigilute in oratione, vigilitate in jejuniu,

    civitatem, ubi erant omnes confidentes in Dominum in castitafe, in silentio quia Deus noster sictit fur
    :

    Jesum Christum. in nocte ita veniet. Et jejunaverunt panter vigmti


    2 Tunc Pra?sesdixit ad eos Chosroes, piissimus : quinque dies in Domino, et ciBperunt Sacerdotes
    Imperator noster, direxit me ad vos, ut veniatis inter se qu?erere, quara legem acc^ptun e^sont.
    in suum sidjutorium Christianos delere, et nomen Respondentes Sophyr et Manuel dixerunt / Do- :

    Naz.u-enum perdere, quem tempus d [Judcei] ante minus dixit ad Nicodemum; Nisiquis renatus fue- qui panter
    avxMlnm <ul
    hoe a
    modicum crucitixerunt, et spineam coronam super ritexaqnaet Spiritu sancto, non introibit in reg- Saptitantuf
    ficiit *t L484
    Samaritatlis : caput ejus imposuerunt, et lancea latus ejus pupu- num Dei. Et cceperunt cogitare qualem baptismum,
    gerunt, et mortuum sepelierunt, et diseipuli ejus etveneruntad rtuvium Excutium, qui procedit de ;/

    furati sunt eum, et dixerunt qma surrexit. Res- una cisterna et ibi est lacusaltus,
    :
    et benedixerunt
    aquam
    ; :

    1W DE MCCCCLXXXIV SAMARITANIS MM.


    A nquam, omnes pariter credentes dederunt nmnina mus oremus ad Dominum, ut nos recipiat inter
    et

    m M5s. suai et baptizati sunt in Doniino. Tunc Sadefdotels seivossims. Et jejunavernntsexdies :dieautem snn-
    Snnguinem Domini, et com- ctoDominicobaptizatisunt Marciuset Maroellianus,
    obtulenint Corpus et

    muricati sunt' omnes, ct in Domino confortati et : cum aliis promiscui sexus viginti qninque. Elevatis
    prnmiscui sexus numero mille qua- oculis in cnduni, Marcius et Marcellianus viderunt
    bajftla&ti suht
    dringetiti bctnUgtPta liat " or . et cum S lona
    reversi Doininnm scdentem in throno, diins quidem cor.mas
    'l

    in capite eorum ferentcm et o.lor suavissimus erat


    sunt ad propria.
    Agapitus in coronis, et viderunt Regem Chosroen cum suo
    et i., Jenua-
    fi Tunc Julius et Marcisco, Joannes et
    lemadduct, Domine Jesn Christe, exercitu, sicut horribiles mnscas, inter pedes San-
    nraverunt ad Dominum :

    liaxeMo,
    pas(or bon ^ ^. discipulis tuis dixisti Nolite co- ctorum euntes circumquaque.
    et Prasules, quo- 10 Cnm andisset Clmsroes quod Marcius et Mar-
    gitare. cum sMentis ante Reges quo audilo
    Patns quia Spiritus cellianus credidissent, et baptizati essent ; nimis Chosroes,
    mo.lo aut quld loquainini,
    consilium tuum iratus et inflaramatus adversus Sanctos, misit per
    vestri loquetur in vobis. Dn, Domine,
    oinnes exercitns suos, et direxit illos ad civitatem
    et scicntiam tuainsuper nos, non permittas err.ire,
    Igitur mandavit illam, ut omnes gladio pnnirentur qitia omnes ha-
    si.-ut oves non habentes pastorem.
    ;

    jmpiissimus Chosroes et Maxentius filius ejus, ut bitantes in ea cognosco quia rredunt e* adorant Na-

    Saton Pneses veniret cum omni exercitu sun, et zarenum, et cum illis intereant Saton Prseses, simul
    Marcius majores et nnnores, om-
    Marcellianns
    super Hierusalem et snper Samariani, et deleret et :

    Nazarenum de tcrra. Saton Prieses, cum Sacerdo- nes glatlio feriuntur. Quod audientes Arthios, Mes-
    tibus et cum omni populo, dixerunt
    Deleateum : sias, Sophyr, Emmanuel et Adonas Sacerdotes,
    Deus de libro vitffi, qui delere vult nomen Domini Marcius et-Marcellianns, Julius et Marci-.cn. Joan-
    de terra. "Nam cogitet iniquus Chosroes, quod So- nes et Agapitus, coadunaverunt cunctam civitatem
    quia et dixerunt ad eos Filii et Fratres et So-
    cius est Anns et Caiphae, Judae et Herodis, illam ; :

    E
    quod de illis factum est, boc de se tiet et ecce illi rores, estote parati quia ecce venit tempus, quo ac-
    ;
    B :
    mortem omni-
    sepulti sunt in inlerno. Respnndernnt populi iniqui cepturi estis coronara martyrii. Confortate vos, et Ous devermt,

    et tlixeruut ad Principes : Alii capite piinianttir, state in tide; et nolite timere eos qui corpus occi-

    atque alioS vivos ardere fnciatis : quia si isti vi- dunt, animam et corpus non possunt perdere in
    vunt, omne regnum sihi subjugubunt. gehennam. Responderunt populi etdixerunt Ecce :

    7 Et verba dulcissima locuti sunt ad Saton gloriam, qnam semperdesideravimus nos non ha- :

    conslanter fi-

    dem profiten- PMntipem : Insensate, stultus tactus es, quia re- bemus fiduciam et spem, nisi in Deum et Dominum
    tur cessisti a regno decoris, et perdere vis florem tuae Jesum Christum, qui fecit ccelum et terratn. Nam
    juvi -ntutis accede et adora deos qui te salvare pos-
    :
    omnes nos parati sumus ad palmam martvrii in-
    sunt, et recede ab homine mortuo. Responderunt troire.Ecce nos quotidie optavimus ad istam glo-
    Sacerdotes, Arthios et Messias, et Saton Praeses, et riam pervenire.
    dixerunt Bene dixisti, ut credamus in Deura Sal-
    : i I Igitur impiissimus et nequissimus adversa-
    et Jtrosnlij-
    vatorem mundi. et idola vana et surda respuamus, rius advenit Chosroes, cum suo exerc tn et intra- :
    mani veniens
    quae nec sibi nec aliis prosunt. Responderunt Mar- vit in sanctatu eivitatem cum filio suo Maxentio :

    cius k et Marcellianus, qui missi sunt a Chosroe apprehenderunt cunctuni po-


    et niraio furore repleti

    Imperatore, et dixerunt ad pjpulum Qualia mira- : pulum, et versis manibus ligatos oiunes alapis per-
    bilia invobis fecit, quia vos in illum cre.litis ? Po- cutiunt et irati dixerunt r.il eos, Ecoe exrsecati
    :

    puli dixerunt, muita mirabitia Dominus fecit, cajcos estis, insensati et stulti, quia adoratis Nazare-
    ;

    el puerum fil-
    lllutninavit, mortuos suscitavit, et nobis inagna mi- num mortuum, et dereliquisti Deum Jovem et Apol-
    muliim looui rabilia ostentlit, quando in pectora nostra revelare linem ; et jussa Regis contempsistis. Sancti autem
    prn se factunt. adjuva nos, quia non adora-
    dignalus est suam sanctam sapieutiaiu. Erat autem clamabant : Christe,
    quidam, Stephanus, avidua inatre suanomine Theo- mus nisi Patrem et Filium et Spiritum sanctum ;

    puerum Ste-
    nes, quem loquifeeeruntet verbum vitae praedicare, idola vana, muta et surda respuimus manufacta,
    jj/iunum finti-
    qui erat duorum annuruin et trium dierum. non se nec alios juvant, sed damnant Regisque gari mandat :

    8 Marcius et Marcellianus ut eum tanta dicere jussa nullatenus faeiemus. Beatus Stephanus clara F
    c viderunt et talia, subridentes ad eum dixerunt : voce dixit, Nolite margaritas vestras ante porcos
    Paret Hl? et
    eas pedibus suis.
    Loquere nobis tu, Puer. Stephanus respondit : In jactare, Fratres, quia calcaut
    confundit mi-
    flUtroi Rgii :
    Evangelio sancto Dominus dicit. Ambulate duin lu- Tunc Maxentius furore plenus dixit Ergo et nos :

    cem habetis, ut non tenebrae vos comprehendant. porci sumus? Et jussit eos statim cum impetu fu-
    Et dixit Filioli, non vos seducatis, sed credite in
    : stibus caedi.
    nos et bapttzemini, et accipite poonitentiam, quia 12 Mater ejus Theones, cum vidisset Stephanum animat eutn
    blasphemastis Deum verum et Marcius
    vivum. filium suum cura ceteris Sanctis fustibus caedi, eri- Thi ones

    et Marcelhanus patienter auscultabant verba gens raanus ad cudum, pectus tundens pugnis, ca- mater:
    ejus, et ingeniose simulantes , dixerunt : Ste- put percul.iens ad terrara, una osculando dicebat :

    phane, si tu puer nobis credis, et desinis sic gratias tibi ago, Christe salvator et Rector, quia
    agere , aurum et argentum , et inaestimabiles filium nieuin video servum tuum esse et participem
    vestes dabiraus tibi. Stephanus respondit eis, di- regni ccelestis, deprecor te, Doiuine Jesu Christe ,

    ccns : Si vos creditis in Dominum nieum Jesum ut non separer ab unico neque in lioc se-
    filio raeo,
    Christum, aurum et argentum vobis dabo, et perpe- culo neque in futuro. Statim autem Theones ante
    tuum regnum vobis promitto. Tunc eura circurave- priesidem adducta est : cui dixit Praeses : Videtis
    lnre cceperunt, quomodo eum subripere possent, magica arte delusos tilium et matrem, Deos enim
    quantoque plus illi cum eo pugnabant, eo raagis prae ceteris contemnunt, nec timent praeeepta Prin-
    scientia et sapientia ex ejus ore audiebantur. cipum nec eustodiunt. Tunc Maxentius simul et
    9 Marcius et Marcellianus talia mirabdia in Ste- praeses dixerunt : Statim adducite puerum ad tem-
    pbano videntes, cucurrerunt ad pedes Sacerdotum, plum Martis foras ;quod si noluerit sacrificare,
    tptosaue con- et cura fletu rogare coeperunt, ut baptizarent eos. capite puniatur. Theones cum ceteris Sanctis una
    nrftf, Tunc Saton Praeses, cum Arthio et Messia Sacer- voce dixerunt : Noli expavescere. flii, quia hodie
    dotibus, gloriam dederunt et dixerunt, Gratias tibi accipies Tunc cum lapidibus os Theo-
    coronam vitae.

    agimus, omnipotens Deus, quod nobis per miseri- nes tundentes, dimiserunt eara et B. Stephanus ;

    cordiam tuara donasti, ut homines, qui in dsmoniis dactus est extra civitatem ut adoraret.
    crediderunt, facias eos reverti ad se. FUii, jejune- 13
    :

    DIE VIOESIMA SECUNDA JUNII 16.j


    A 13 Jusserunt Imperatores venire ursos et leones Cumque ducerent eos in doir.um suam, lavantes e D
    in atnphiteatrum, ut impetum facerent
    in Theonem osculantes peries Sanctorum, dicebant Adjuramus EX HS8. :

    et reliquos Snnctos. Theones ut. vidit timuit. B. vos per omnipotentein Deum, ut detis nobis Le-
    veroStcphanus riixit Noli tunere fnrorem be-tia-, gem vestram, quia magna est et Deum vestrum
    i :
    :

    et cum lllo
    mater, quia Dominus conteret dentes bestiarum
    ad besltus , magnum gloriosum esse cognovimus. Responde-
    et
    et rcprobatconsiliaPrincipuin. Cuin nuteni tcm-
    ducllur: ail rnnt Sancti et dixerunt Magnus et veras Dominus
    :

    plum B. Stepbanus Martyr venisset, ait. Quare, Jesus Christus est, nos autem talem legero habe-
    miseri, vos coarctat riiabolus. qui riicitis ari ho- mus, oredertl
    in Patrem et Filium et Spiritum san-
    minem Chnstianuin, ut derejinquat Dominum crea- ctum, ut baptizemini et derelinqnatis diabolum et
    torem suum, et adoret statuas lapiil;as et sunlas pompas Responderunt Georgius et Sergius,
    ejus.
    et mutas. Tunc Sacerdotes sancti, et Saton Prasses Donatus Petrus Exorcista, k et Marcellinus fra-
    et
    in abscondito oraverunt Domine Jesu Christe, qui : ter ejus Nos omnes credimus in Deum vivum ,
    :

    supra inare ambulasti, et ipsum tacere feci.-ti et ut dignetur nos recipere per misericordiam suaai.
    quiescere, permitle istos leones et ursos el furores 17 Respondernnt SanctiScimus quia miseri- :

    eormn quiescere et tacere ; ut cognoscant isti, qui cors est Dominus


    non vult mortem peccatorum,
    et
    ambo illjrsi
    superbi et tninirii sunt. quia tu es vivus et verus
    Quibus eliam
    , sed ut convertantur et vivant et non venit vo-
    permanent. ;
    'juptiz ilu,
    qui regnas in seculaseculorum. Amen. Dimissi sunt care justos, sed pecc.itores ad poeuitentiam. Re-
    autem ursi duo et leones tres. Stephanus et Tbeo- sponrierunt Georgins et Sergius Cognovimus quia :

    nes Mater ejus in medio steterunt. Cucurrerunt verus est, ursos o' le<>nes superavit, et sine lin-
    ur-i e't lcones ari pedes B. Stephani et Theones gua hominem loqoi fecit. Sancti Dei dixerunl
    matris ejus, et lingebant et osculabantur pedes De Domino nostro legimns, Super aspiriem et ba-
    eorum. Inflaminnt' vero Reges adversus eos, leones siliscum ambuhbis, et conculcabis leonem et dra-
    et ursos jusserunt occidi. Videntes Christiani hoc conem, nam si creditis m Patrem et Filium et
    " factuin, confortati in fi le, clamaverunt: Benedictus Spintum sanctnm ex toto eorde, potestis vitam
    Dominus, qui conforlavit servos suos. Populi au- aeteniam adipisciet remissionem peceatorum. Geor-
    tem astnntes et cognoscentes virtutem Domint, cre- gius et Sergtus dixerunt, Nos semper desidera-
    dirierunt in D^mino viri duodecim locum expe- ; viraus sacrurn bapiismum percipere in nomine san-
    ctantes ut introirent ari Sanctos. ctae Tnnitatis, gratuitoanimo. Arthios et Messiis
    14 Tnnc jussu Imperatorum patris et filii ap- Sacerdotes oraverunt ad Dorcinum et dixerunt :

    Itis pl Snrir- prehensi sunt Arthios, et Messias, Sophvr, Emm i- Gr.itias tibi agimus, omnipotens Deus, quia nobis
    dotibus alio
    nuel, Sftton Pri'-es et Marcus, Julius et Marcisco, dedisli gratiam tuam superare diabolum, et Cbo
    ductis,
    Joannes et Agapitus, Stephanus et Theones : et sroen adversarium qui nos penlere desiderat. Re-
    separati sunt isti a ccteris Sanctis. Populus autem spice in nos, Domine, secundum misericordiam
    viriens istos a se segregatos cceperunt plangere, et tuam. Et statim catechizaverunt eos et accepta :

    osculati sunt se pariter, et dicebant : Ecce vos aqua henedixerunt, et dixerunt ad eos.: Si credi-
    p^ rLjiti s ad vitam aeternam, et nos miseri quid fa- tis in Deum patrem omnipotentem, creatorem coeli

    ciemus Rcsponderunt Arthios et Messias Sacerdo-


    ? et terrae. Responderunt, Credimus. Et in Jesum
    tes, et ari populum ;
    riixerunt Filii, nolite flere ,
    Christum filium ejus unicum Dominum nostrum,
    :

    quia non separamur a vobis, seri imus pra?parare natum et passum. Re»ponilerunt, Credimus Et in
    vohis coslestes mansiones. Ecce tempus quori sem- Spiritum sanctum, sanctam Ecclesiam Catholicam,
    per desiileravimus, etoptavimus ad istam gloriam carnis resurrectionem. Responderunt, Credi mus.
    pervenire. Et acceperunt / nomina, et b<ptizati sunt, in no-
    15 Accessit impiissimus Rex ubi erat tota con- mine Patris et Filit et Spiritus sancti. Amen. Ele-
    pojiulus ad gregatio Cliristianornm. et clara voce dixit ad eos : oculis Georgitis et Sergius in eoelum. gloriam
    •vatis
    defectlonem
    Ecco quare non receditis ab amentia vestra,
    stulti, Dei aspicientes, dixenmt Gratias tibi agimus, :
    solicitutur :

    et quaa praecipio vobis facitis, sieut Sacerdotes omnipotens arterne Deus. quia dignatus es nns con-
    vestri? Ipsi mihi consenserunt, et jussa mea adim- jungere inter servos tuos, quia demonstrasti nobis
    pleutes vos dereliquerunt, et Deum propitiatorem misecicordiam tuam.
    Jovem ailoraverunt ; facultates suas receperunt ,
    18 Rex vero Chosroes mandavit Georgio et Ser-
    et incoluuies facti sunt et araici nostri, fruuntur gio dicens, utad palatium penlucantur ad sacrifi-
    bonis nobiscum. Faeite etiam vos meara volunta- oanduiu diis imraortalibus. Georgius et Sergius m
    tem , et adorate Deura nostrum, et fruimini pari- dixerunt Arthion m et Messiam, Saton Praesi-
    ari et fidem Chri-
    sti l bere con-
    ter bonis vestris : quia si non creriitis niilii, per dem et Marciuin et Marcelhanum Chosroes im- :
    /tlentibut,
    Deum Jrivetn vosfaciam incenrii. Cui sanctus Veril- piissimus maodavit, ut vos ari palatium perducamus.
    ltis responriit : Impie tyranne quare non erubeseis Responderunt Sancti et dixerunt Filii. estote pa- :

    tespondet pro
    tanta mnla dicere, quia tales sunt frontes ttine sicut rati, quia ecce tempus accipiendi vitam a?ternam.
    ciinclis Vtrtl
    lus, canis qui non erubescit? quia dicis ut deseramus Respondcrunt Georgius et Sergius. Quare nos non
    auctorem nostrum Dominum Jesum Christum, et vociferamur, quia nos Christiani sumus. Sancti
    adoremus statuam lapideam manufactara. Iratus Dei dixerunt : Filii. non vos seducant blandiuienta
    Chosroes statim jussit abscindi linguam beatt hujus seculi, sed estote parati in Domino. et
    Verilli quod sanctus Verillus gaudenter patie-
    ; quaudo clamabiraus vos, veniatis ad nos, et soli-
    batur : et cum diu cosrieretur, elevans oculos ad citi estote quando morietnur, et sepelite nos, et
    coelum, dixit: Gratias tilii ago, omnipotens Domi postea clarificate nomen Domini. Tunc Georgius et
    ne, quia dignatus es me conjungere inter servos Sergius acceperunt bendictionein abArthio et Mes-
    tuos. Populus ruitetn, ut vidit mirabilia qure facta sia Sacerdotibus, sumpseruntque cibum cum e\ul-
    sunt, betiedixit Dominum, qui salvos facit sperantes tatioue, et venerunt ad Regem dicentes Ecce isti :

    lti se. quos nobui dedisti. Cliosroes ait Sacnficaverunt :

    16 111 autem duodecim, qui credebant in Do-


    i diis imniortnlibus ? Respondit Georgiua Loquere :
    ei eonvertii
    niinum, cceperunt qriserere a Rege Cliosroe, ut eos tu cuni illis. Ait Rex Marcio et Marcelliano, Sa-
    (tllquos. ex
    oentitlbua. illis daret in custoriiam quia si noluerint sacriti- : crificate riris iininortalibus, et estote amici nostri,
    care, capilalem subirent sententiara. Audiens hoc et gaurieat anima vestra, et vivetis in oeternuni.
    Rex gaudens effectus est, et jussit statim appre- Respouilerunt Sancti Quare coarctat vos diabolus
    :

    hendere Sacerdotes et mitti in potestate eorum. quia dicitis ut derelinquamus Deum vivum et ve-
    rum,
    166 DR MCCCCLXXXIV SAMAMTANIS MM.
    rum, qui fecit coclum et terram ? Audito hoc Rex, mulieres, numero mille quadringenti octnginta D
    ir&tus dixit. Per Deum invictissiraum Jovem et quatuor : corpnra vem Sanctorum a canibus co-
    Apollinem seu Dianara, quia nemo vns de manibus medenda, et, a hestiis ^t volatilibus dilaceranda, in
    meis eruet, sed vivos vos faciam igue cremari. sunt; nultusque est ausus ea se-
    ipsis loeis relicta

    Ue^ponderunt Sancti Dci : Quod dicis, impie, fa- pelire ;diem custodita sunt. Geor-
    sed per toturn
    cito, quia nullatenus jussa tua explebimus. gius autem et Sergius noclu, cum dundecira viris
    19 Statim impius Rex, jussit ligari Sanctns col- qui :i sanctis Dei baptizati sunt, collegerunt san-
    aggressus ]q ad collum, ut ad civitatem Hierusal^m eos ad- ctorum corpora Martyrum, et miserunt ea in ba-
    H>cr>nalrm
    dncerent, et recluderent eos in natatoria Siloe, sternas : et ubi baptismura perceperant, cumsumma
    C/iostocs
    et ligaverunt ens ibi. Chnsroes ccepit civitatera san- diligentia sepelierunt, ubieorum orationes p florent
    otam Hierusalero circuire, et cnm dolo pacem f.il- usqae hodiernum diem. Beati vero martyris Ste-
    sam fecit.et intraverunt milites sui in sauctam ci- phani, filu Theones, facto crine per singulos annos
    vitatem, et desolaverunt eam, et facta est deso- caesaries usque in hodiernura
    sapitis q tondetur,
    latio magna : apprenditque aurum et argentum de diem. Decollati sunt sancti Martyres gladio, Dei
    templo Domini, etlignum sanctse Crucis, et lapides decirao Kalendas Julias, regnante Domino et Sal-
    pretiosos. Et jussit turrem aedificare ex auro et ar- vatore nostro Jesu Christo, cura Patre et Spintu
    in ea dolose
    orciipatii vult gento et lapide prelioso quse de templo Domini tu- sancto, per infinita secula seculoruin. Amen.
    adorari u( lerat et in surnmitate turris vitreum construi n
    D-us.
    :

    ANNOTATA I). P.
    ccelura, et aquam ibidem per fistnlara ascendere
    prrecepit ; equorum simul et porcorum cursus ibi- a Chosroe filhts infra Maxentius, revera Marde-
    dem fecit, et quasi tonitrua vocis audiebantur. Li- sanus dictns.
    i;ari prope se ligntira sanctae Crucis constituit ; b Romnnorum Iti dii erant, non Persarum : ilaque

    coronatus sedebat, et aquas fundere ex ipso vitreo aliud MS. jubet adorari S<dem.

    ccelo per artem pra?cepit vocibus et tonitruis. c Ecgraphum nostrum Sanctum sed aliud MS. ;

    20 Hsbc videntes Populi dicebant Quia non : est Samariam suggerit quae Sameron antiquitus diceba-
    alius Deus praefer Chosroen, qui pluviam dat et to- tur ; et correetionis necessitas patet infra nurn. 6 ubi

    nitrua facit. Cui S-incti dixerunt, O stulti, cur Hierusalera Sancta nominaniur velut ctvitates di-
    et
    Quam cjus in-
    cxcaeati estis, qui derelinquitis Denm verum et stxnctx : ac rursum num. 19 ubi jubentur Sancti a sua
    saniam cx-
    vivum qui fecit ccelura et terrani ; ot adoratis ho- civitate duci in Hierusatem.
    pliidtntes
    Sancti, minem qui est stercus et vermis, et Deo vos eura d Imo ante annos ferme sexcentns.
    sirailatis. Nam si ille, ut simulalis, Deus est, aut e Cur non potius Zacharias, tunc Patriarcha f
    infiruium sanet; aut mortuum suscitet. Hoc audiens f Quasi vero nondum omnes Christiam essent et

    Rex. nimis iratus, jussit ut Sancti Dei fustibus baptizati.

    c&derentur. Et dum diu csederentur, vox de ccelo g Alind MS. Abanna, 4 Reg. 5. Abana et Phar-
    audita est : Venite ad me oranes qui loboratis et phar fluvii Syrix tlicuntur ; sed ki Damascenum
    onerati estis, et ego reticiam vos. Sancti audientes aqrum irrigantes, duplo lontjms absunt Samaria,
    hoc, dixerunt : Gratias tibi agimus, Domine Jesu quam ipsa II ierusulem.

    Christe, quia dignatus es consolari servos tuos. h Soltem Persica nomina Ler/atis kisce imposuisset
    Tunc Marcius et Marcellianus dixerunt Chnsrose :
    fabulator.

    Stulte et insensate, quare non agnoscis vivitica? et i Quomodo hic ibi aderat jam ductus extra civita-

    Pancta3 Crucis lignutn, quod post te habes, in isto lem ?


    k Fidentur hi niutuo sumpti ex 2 Junii, quo co-
    seculo damnatio tibi erit in futuro, et pras-
    ; sed
    paratum tibi erit a-ternum supplicium. luntur Marcellinus Presbyter et Petrus Exorcista,

    21 Tunc Rex cum filio suo Maxentio jusserunt Martyres Rom<r sub Diocietiano.
    sibi sedem praeparari ante templuui o Marlis, et 1 Quasi universtm mos fuerit nova nomina in bap-
    et minns fy- Sanctos Dei ligatos, quibus dixerunt, tismo accipere.
    prsesentari
    ranni con-
    Per virtutem Dei Apollinis et Dianse, si non sa- m Scnptum hic erat Artheraium, quod magis pla-
    temnentrs.
    criticavcritis. mox meo gladio peribitis. li. Stepha- ceret si ssepius recurreret,

    nus dixit : Ventus est ira tua. Rex, et nihil oobis n Tradncta huc ea sunt ex Cedreno quian. 13 II e- p
    nocel.it : quia a Deo nostro prteparatum hahemus raclii narral, qttomodo Heraclius Gazacum Medix
    regnum et gloriam sine fine. Iratus impius Rex urbem ccepit , ubi Crxsi thesaurus a Cyro repositus
    misit, et jussit venire milttes glndiatores, et ut fuerut ; ibique invenit Chosroae simulacrum et effi-

    omnes transverberarent Sanctos longe a se. Vene- giem, ejusin tholopalatii formam globi referente,

    runt autera locum destinatum Arthios et Mes-


    ad tamquam in ccelo residentera. Circum erant Scl et
    sias. Supliyr et Kmmanuel, et Saton, Marcius et Luna et Astra, a quibus infelix ille coli se tam-
    Marcellianus, Julius et Marcisco, Joannes et Aga- quam Deum faciebat, oircumstantibus sibi Angelis
    pitus, et cceperunt adorare ad Dominura dicentes :
    sceptriferis. Machinas porro iinpius paraverat,
    ad moitem tt
    quce ex eo loco guttas pluvise instar emitterent,
    offevant.
    Domine Jesu Christe, mitte super nos misericor-
    diani tunm et ne confundas nos, sed fac nos ad
    :
    sonitumque tonitrui semulum redderent. Ubi tlum
    tuam misericordiam petvenire. Sed deprecamur te, Gnrce legttttr ot; thc, Btoic, HzTptut quod esset qutbus
    Deus nmnipotens; utquicumque jejunaverint vigilias ut Deis serviebat omnuio puto mendum esse, legen- :

    nostras, et celebraverint diem festum nostrum, scri- dttmque oit w; Osi; D^tTpeuero, a quibus ut Deus ado-
    be eos Domine in libro vitae, et deleas eorum pec- rabatur.
    r.ata, et de quacumque tribulatione clamaverint ad Quis, nisi delirus totus, tempore Chosro.v tem-
    nos Dnmine exaudi eos, qui vivis cum Patre et plum Martis concipiat extitisse Hierosolijmis?

    cum Spiritu sancto in secula seeulorura et re- ; p Communis hxc pierisque Legendis, diu post

    spondcrunt Sancti, Amen. Et vox de coelo audita tcriptis (ormula, quam non vere huc aptata sit, ex
    est, Athletae Dei, exauditae sunt orationes vestra?. prsecedentibus collige.
    22 Tunc SanctiDei cervices tendentescrudelibus q Etiam mortuis captiiamenta crescere visa ali-

    spiculatoribus, sanguinem suum Cundentes, decollnti qtiando legimus et audivimus: non item sic, ut eemel
    sunt, et turba magna Sanctorum decollata est. detonsa recrescerent ; et quidem idenlidem ; an id de
    et cum rcli- Preecipientibus impiissimis Regibus Chosroe et filio aliquo Sancto verum stt, unde id accipi potuerit,
    quis captte
    suo Maxcntio tyrannis, gladio passi sunt viri et nescio.
    pleetuntnr.
    DE
    DIE VIGESIMA SSCUNDA JUNII. 1(17

    DE S. PAULINO EPISCOPO
    NOL/E IN CAMPANIA 1TALICA,
    COMMENTARIUS PR^EVIUS-
    §. I De cultu Sancti dcque Actorumscriptoribus, Uranio coecyo, et Sacchino atque ChilTle-
    tio S. J. Presbyteris.

    m
    -otanse civitatis decus, Paulinum ejus Epi- Sed ut ille latere voluerit, secretique fidem servaverit
    AV CCCCXXXI.
    scopum, Sanctorum Fastis adscriptum reperio Rosweidus ; paiuil tumen arcanum loium ex viimo
    in antiquissimis Codicibus ; et in Epterna- seculo seu Biidnitheca Scriptorum Societatis Jesu : sive
    , censi, quo antc annos circiter mille exarato hujus collector Phitippus Jlcijambe Auctorem cognove-
    vius sciipsit usus est t
    m non ipsemet illiid scripsit S. vyillibrordus, rii, ex asservato Romx autographo ct notissima islic

    Ftorm lug- posl Hievonymxani Martyrologii Sanctos, omnibus miniu ; stve Bollnnilus noster, Antnerpiss curans t>u-
    '"
    ecgraphis communes, eodem charactere legitur, In
    sic pressionem ad Fram.isci Sachini nomen, reliquis ejus
    civitate Nola, Paulini Episcopi pro quibus in Cor- : P/tttippn enumeralts scnptis, adjecent S. Pauhni Vi- deinde notu.%

    beiensi, sed manu recentiori est addttum In Nola ci- tnm ab Heriberto Roswcido vuli^atam, certus Franc -

    insum
    vitale, Natalis S. Paulini Episcopi et Confessoria : esse auctorem, ex utnusqne
    „
    \nter se Eputolxs, supra
    ,. Sacchtnus:
    17

    qux cadem fere in Lncensi ac Barberino panlo recen- *7/ re past wortem utriusque repertts inter Roswetdi
    tioribus ideoque eadem qua ceiera matia, tranxcrtbun- schedas. Nec diffidle est Hisiories, Societatis secundam,
    tnr ; nisi qiioil Barberinum MS. omtltat titulum Con- tertiam,quartam, acquinlam partem, aSacchino elalm-
    fessoris ; Blumiannm vero sotum habet, Nola Natale rutas pervotventi, stylum istie et hic eumdem deprehen-
    S. Paulini. Coibeiense Kalendarium in Gutha dere imo easdem non raro phrases; equidem, cum
    ;

    l/S s MrliU. P au Iini Hortulam (imo Nolani) Episcopi et num. G litc legi, auod Ausonius Paulioum instruendum
    Confessoris. Brevius etiam Augustamim S. Udal- suscepit, sedulitate indu^triaque pneceptoris, huma
    rici. et Gellonense, Paulini Confessoris. Florus nitate patris, ac pietate, recordatus continuo sum t

    Lugdunensis, vacantes in genntno Bedie Martyro- ssepius a me lectum in Fita B. Stnnislai Kostka,
    logio dies quadamtenus supplens, circa seculi viii sub annum wdcxii Romx vuhjala a Sacchino, quod
    ac ix confinia [qttcm deinde Usitardus, A<l<>, et ceteri sitncius ille juvenis, in colendo suo germano Pauto, ut
    veteres ac novi, ipsiusqite Romani Martyrologii compi amorem superabat fratrum, sic obsequia vicerit fa-
    latores certatim secuti sunt, contractiori alii, alii prt>- mulorum. futt autem Pauliui Vita ultimus fsre ht-
    liziori phrasi) Ftorus inquam Lugdunensis addidit terarius Sacchino labor, cum enim provecto quousque
    nomini prolixius elogium, post verba Bcdse de S. At- ticebat flistorix opere. a Generah Mutia VHeliesco
    bano Bt tiannix Protomartyre, idqvh hujusmodi in e.sset assumptus in Secretarium, suliasivis horis oppet-
    trtbus apographis, Atrebatensi, Lsetiensi ac Torna- lam tstam amiCO vcfert dcdti. et Inennio post ob~
    censi: Eodem tlie, Nolie depusitio S. Paulini, Epi- iit, anno mucxxv, xvi Septembris, initse Sucictatts
    scopi et Confessoris, qui valde dives et locuples, xxxvn.
    ad verburn Doinini vendidit otnnia qu& habebat, et 3 Alter in eodem argumento versatus, sed historix
    dedit pauperibus. Deinde Episcopus factus, tantum no tos evolvere magis quam Vitae historiam contexere
    / otomde virtute inultiplicata in gratiarum charismatis ie solicitus, ftut item noster Petrus Franciscus Chitfle-
    '"'" '"'"""
    splenduit, utin obitu suo S. Marlinura, et S. Ja- tius, in opere quadraginta post annos excuso, cut tt-
    Prcso scrlptit; „ ,. .. .
    ., .

    nuariura bpiscopum Itaucum, priusquara spintum tulum fecit Paulinus illustratus ; quod voluit pro Ap-
    -, redderet, corporeis contemplaretur
    oculis prius : pendice servire operibus, si qnando aliquis ea snmeref. F
    a "'' rnm Pe -
    etinii eo de hoc raundo migraverunt; Martinus ex ipsius prxscriplo corriqenda, ordinawla. ataue s,i/<-

    quidem ante finemsecuH w, Januaritis verosub ejusdem


    ,,
    plenda,
    '

    emmei tuncfacere non Ucebat. Is qua ratwne,


    t<t
    ,. , T
    ' 'nis Franc.
    chiffletiu*
    initium : ipse vero, uii testatur Uranius Presbyter quove consilio animum scriptioni tali adjecerit, sic
    famitiaris, qui de obitu ejus ad Pacatum scripsit, paucis aperit. Venerunt miln in manus Paulini opera
    oliiit x Kalendas Julii, Baccho et Antiocho viris aliquot, manu exarata. Hisarae collatis cum edi-
    clarissimia Consulibus, id est, anno ccccxxxi. tione Plantiniana. omnium accuratissima vidipri- ;

    2 St idem Uranius, eadem qua obilum, etiam vitam mum, huic deesse Paulini Kpistulain ad Eucherium
    scribere diligentia curavisset, non fuisset in ea ordi- etGallam, tunc in Lero insula <1i'_;<':im- ;
    brevem qui-
    , . (
    U nanda viris eruditis laborandum. Primn* id fecit, sed dem illam, sed gemmarum instar in exigua mole
    A'i iujmiis, Anonymus manere optavit eruditus nostrse Societatis pretio maxiruam. Infellexi ex hac Epistola. aper-
    Sacerdos, cum Heribertum Rosweydum accepisset in- tuni mihi campuni amplissimum, ad eos profligan-
    tcntterc ittttstrantlis <t excudendis Sanclt operibus, d«'s, qui Euchenum juniorem Lupdunensem Epi-
    proat ea ex praelo Plantiniano prodierunt mdcxxii. scoputu silu finxerant, Gallai rnarituin ; quam tamen
    Ibi inter Opera Pauliniet Amo?b%as Notas Frontonis Eucheno Seniori, imo ejus nominis iuter Lugdu-
    Ducxi ipstusque Rosweidi, tegitur Vita Sancti, ex nenses Episcopos unico conjugera, Paulini ha?c Epi-
    scriptisejuset veterum deeo elogiis concmnaia, sub stola ostenderet. Ad haec ex eisdera MSS. codicibus,
    huc Rosivcijdi, ad Lectorem Prsefatiuncula. Uti Roma atque ex Flori Lugdunensis Collectaneis in omnes
    hauc Vitam, ali atuicoSocio coiiemriatam, accepi ; ira Apostoli Pauli epistolas. deprebendi imperf
    tecum communico, Voluit nempe ilH latere ma<:is, esse in vulgatis Epistolam,, quae ad Pammachium
    quam mclaresL-ere ita cum Paulino colorem suum
    : praenotabatur : atque ad eumdem Pammachium
    dat, ah eodem calorem hunc traxil. Nec meum fuit datam fere esse totara Paulini, Epistolam, qu» in- c ,<m auc-ano
    fidem violare, qua me obstrictum voluit. Modo Pau- scripta esset ad Alethium ; unde indolui turbatara Bptstolartm

    linusin publicum utilis, sat fructuum ad se rediisse Pauhe Romaiue famrliam, etiam a doctissimis viris,
    existiraat, si conscientiam solam testem habcat. qui ex hac male percepta, ac priBpostere digesta
    Epistola,
    IGS DE S. PAULINO EPISC. NOLANO.
    Kpistola, Alethium Paul.-r: generum, Ruffinae porro ccclxxvh Mortuo Imperatore et consule Valente,
    AIT.TOHE. II P. ejus minimee natu filia* raaritum affirmabant : cum v Idus Augusti suffectus est in Consulatu Paulinus
    tumen Ruffinam e.x Hierpnyme cmsiaret morte ad rcliquum annum.
    immatura suhlatam, in atute quidcm nnbih, sed ccciaxx Interest Paulinus Nola? ad diem Janua-
    verosimiiius anYe nuptias eerte Alelhio Cadur- ;
    rii xtv Sancto FVlicisacram, eilmque sibi Patronum

    censi numquam
    uxorem. A coinpuetnrum osci-
    luis^e adoptat.
    tantia eam labem cnguovimus duabus Paulini ad ccclxxxix Hnc minimum anno, anto susceptum
    Pammachium et Alethium Epistolisjam olim afTusam, Sacerdotium quarto, Paulinus Burdigalrea Delphino
    quae remutioris antiquitatis certis testiu.oniis Episcopp bapiiz:i(ijs est.
    eluenda esset. ccclxxxxiii S. Paulinus ia Hispania, efYusis in
    4 Animadverti pneterpa, ex lisdem MSS. codici- pauperes facuitatibus, raunasticaiu vitam aggredi-
    bus, vulgatam Puulini a'd >auctum Ainanilum Epi- tur.

    et eorrtftwne
    stolam iti du:is discindendani esse; sicut et Bptato- ecclXKxxiv Primadie hujus anni, secundum Dio-
    earumdem, lam ad Romanianum, quae alteram carmine aii Li- nysium a Christi natali deducti, qua- dies in Domi-
    cenlium ejus filnim datam inrludit. Diversas deni- nicam incnrrit, coiisecratus est Presbvter a Lnmpio
    que ab editis lectiones, in omnibus pu?ne Paulini Barcinonensi Episcopo Pauliuus qui ejiisdem anni :

    Epistolis, ex iisdem manu descriptis in veteri mem- Januario primum Natalem cecinit S. Felici Nolano ;

    lu.ni.i expinplaribns, observavi ; quas Paiilini ge- et exinde alios ad quindecim, annis singulis,, singii-
    nium aique ingennim prffl vulgatis praeseferrent. los, eidem palrono acdominaedio suo veluttribntuin
    Qihd plnra Pauiini Consulatum, Baptismum, Mona-
    ; persulvit. Idem hujus anni exnrdio sextam ad Se-
    cliismnra, Sacerdotinm, Episcopalera urdinat.ionem, verum Epistolam, ac paulo post, circa veris initium
    Natales S. Felici dicatos; M^elanise Senioris et Ni- quintain dedit. Post Pascha Mediolanurn venit ad
    cet<e Daoorum Episcopi per Nolam transitus, S. Ambrosium Episcopum inde Romse aliquumdiu
    :

    alienis temporibus a plensque adsignari ani- versatus, Nolam denique ex voto ed S. Felicem se
    R
    afque hUtotim madverti. Captiviiatem qnoque ejus nec recepit.
    ivdpenilentis suo tempnri reddi, nec ejus narratiunem (quas ccclxxxxv Theodosio Imperatori ad xvi Kalen-
    cluiidat ioui ,
    Gregorii Papse est) Uranio vere adscrihi ; et quid- das Februarias vita functo, Paulinus panegvrieo
    quid lere vir tantus vel egisset vel scripsisset, in pereleganti parentavit. Eodera anuo ad Severum
    chronologiani jiraepostere, etiara a recentiorum eru- primam etsecundam, itera ad Augnstinum nondum
    ditissimis Quid commemorem visionein S.
    digeri. Episcopura primam et secundam Epistolas dedit.
    Paulini, Joanni Bpiscopo Neapolitano triduo ante Ipse Augustinus mense Decembri, vivo adhuc Va-
    obitum oblatam quara ab ali \uot Scnptonbus lta-
    ; leno seni Hipponeregio ordinatus est Coepiscopus.
    lis, imo et Neapolitanis, perperam
    videbam tribui ccclxxxxvi Datre sunt hoc anno Paulini ad Ro-
    Joanni, inter EpiscopOs Neapolitanos ejus nominis manianum, ad Licentium Epistolas : itern ejusdem
    quarto, qui octingentis fere abninc annis rloruit; ad Severum teriia et quarta.
    cum eam antiquiori Joaum, hujus nominis prnno ccclxxxxyii S. Paulinus videtur consecratus
    tribuemlam, in aperto sit qui proximo post Pau-
    ; fuisse Episcopus Nolanusmense Januarii, nec multo
    lini obltum anno, aerae Christianae ccccxxxu, <lie post Consolatoriam dedisse ad Pammachium super
    *n ordtne nd Sabbati sancti, mensis Aprilis securt.la, ad Superos obitu Paulinae conjugis. Ad Huncipsum annum re-
    tiovam tditlo- evolasset ? II;ec et alia de S. Paulini rebus a me ob- ferend* suut Epistolaa Paulini ad Severum xni, et
    nem operum, parum me permoverentad no-
    servata, abfuit quin ad Jovium xxxvni.
    vam ejus Operurn moliendam editionem, cui, post ccrxxxxxvhi Nicetaa Dacorum Episc.opi primus
    Heriberti Rusweydi et Frontonis Duciei ama-bajas Nolam adventus ad Natalem S. Felicis. Anno eodem
    Notas, tertio loco meas apponerem ; ut ex omnibus Melania senior Romam e Palrestina rediens, Pau-
    aliquid existeret, qno tam diserti ac tam sancti Scri- linum ex itinere Nolae invisit. Adhaec datae sunt
    ptoris studiosis fieret satis : mentemque illis injice* Paulini ad Severum Epist"la3 vn et xiv.
    reni, ad M.igni Theodosii Panegyricnn, ceteraque ccclxxxxix Hoc anno emisit Paulinus Kpistolas,
    nondnm editaejus opera, peroranes veterura biblio- ad Aleilnum xxxui, ad Desiderium xxxv, ad Seba-
    thecarum latehr&s disquirenda. Sed inhibuit praeseiv stiauuin xl, ad Delphinuai.il; item ad Severum
    tim mansionis meae Divionensis, ad accuratiorem viu, ix et x : quaium nonnullas jam ex auno pr;e-
    typographiara perquam inopportunae, condilio : cedenti conscripserat.
    feeditque animo tandem, quaacumque mihi a.d Pauli- cccci Data est Paulini Epistola ad Delphinum
    num illustrandum comparata erant, in hnnc libellum tertia.
    cnnjicere, integram fut sper<ij ejns Operum irnpres- ccccn Nicetae Dacorum Episcopi secundus Nolam
    sionem aggredienti aiiquandoprofutura. Siconsiliijm adventus, ad S. Feiicis Natalem. Script^esunt anno
    mc(im proli iris, ac uotuh^ meis, majura tu ipse ag- eodeni Epislolsa Paulini ad severum xi de Cruce, et
    gressus nti volueris, adqtiiescam: xii de basilicis.
    5 ffactenus tlli Prxfatio, in qua potuerat etiam ccccix Roma obsidelur ab Alarico et auroredimi-
    Henschenius nosler commemorari, pttopler operam mt- tur; sequeuti capitur et spoliatur, alterut.ro autera
    non sine au-
    silioG Hen- nime eonlemnendam ab eo navntnm, nt rotjabattttr^ m S. Paulinus in Africam captivus abdueitur, unde
    schenii. Epistola Uranii oonferenda cum Sanmaximiniensi et postea cum suis civibus remittitur Nolnm.
    Scheckingiano MS, explionndaque Neapatitawricm i
    ii .i.i;wi Ciroa hunc annum data est epistola Pau-

    Episcojionm chvonalagia. n duplicis Joannis nuatc, lini ad Augustinum IV, qua etMehiniee senioris fi-
    un r multum se adjutum Auctor profitetnr, in Episioia liura in Alricadcfunctum et ipsam parentem super-
    desnper emcharixtica qnam Itabeo; tdemqnepate.tex stitem commendat,
    antographis Henschenii animadoersiontbus tjuas recepi. cocoxit Honorius Imperator Paulinum, magnis
    Sequiinr autem I^rtefationem Elanchus Pariium et ornatum laudibus, ad Synodum invitat.
    Cdpitum, ex quo u-i primnm oeuli jaottm
    diiscit Lector ccccxxxi Baaso efe Antiocho Coss. x Kal Julii, .

    quod Pars de operibufl S. Paulun sit, prxsertrm de


    i
    circa lmram quartam noctis obiit S. Paulinus. II a-
    Epistolis; Pars u, de rerum gestarum et scriptornm ctrtnix Ciuiflttius, a aujus Gkronolo^ia nikii di&sentio,
    Chronologia: qitam deinde cap, 3H in synopgim colli- nisiquoad nmtum Ovdtnalionis, qucm infra uatuo dit-
    fjit fiaud tnutihtcr liic apponcnttam. ferendum usqtte ad annttm ccccix vel ullra : et quoad
    Ex itlo vUa
    ehronotaxts, C Anno Christi
    cccliv Durdigalsa in Aquitania servituttm fFandalkam in Africa quam altertus Pau-
    natus est S. Paulinus. Itni,
    DIE VICESIMA SECUNDA JUNII. 10.'
    A lini, etiam Nolani Efiigeopi sed inteqro fere serttlo dem, tttraque ad nomlum Eptscopnm scripla • menVnl, D
    junioris csse. tlemonstralnriim me puto in Analectis. euim m ea offtcii sibi cnm illn rrmmnnis, id aictob n. p:
    esl Pre-
    7 Capul xxxtv et uUimum lntjns Partw 11, consli- sbyteratus, ei Bpifcopam aliprum Patrem
    et an. xt. 38

    Itellju.r par- liiuni Scriptorum, pra?sertim veterum,.


    communem conversitm a
    de S.' Pauli- appetlat. Respontlel vero utrique /1 urjusiinus per sceuto.
    /r.( oputcult notestimonia, quibiis fere adstruuntur E/n-
    Chlffletiani
    qute de ejus stnlam 32
    34, titque in potteribte indicai, recens se
    et
    rcbus gestis in lioc opere disputata sunt. In his
    indicantur : pn- creatum Episcopum. Crealns esl anlem mense Decem-
    mum lociim mertto oblinet Episto.la Uranii,
    ex MS. bri anni ccuxcv. Mensem imlirtu i/ise Homil. 23 inter
    Trecensi emendatior ea quam edidit Surius ,/..<. ; 50 cap. 3 aim in ea
    annivrrsarw sux qnam haltuit in
    eitam rouliilerinl vart.r Lectiiincs e.r
    M.SS. Belqtcts ordiiiaiioiiis diral Naialt Domini
    imminente. Aunum
    cdlul.vabllcnsclieilioul diximtis pnetrr qnrc tpse ex
    : drtiijniu Prosper iii Chrontro Olybrio
    et Probino
    M, dif.rti Florcntw MS. aceepil, el tiolnscnm cominit- Coss. Isto auiem anno sunlis anattm xl ecepletriae
    se
    nicaril, ejusdem Epislolx, e.r Gregurio Maijtto inler-
    etCa r indictU Pauliniis Atitjuslino infra num. 15 et agere
    polat.r ecgraphum, ad qnod tpsam
    euottvum luttl ei Cltiffletti edttione convenionis smindum tn-le a quo si procedas ad
    siise.
    R.jcqali. dimtliim itiaia conferam eqmiemque ptene, inlegram an. ccncxxxi, Itabebis annum xtalis lxxvii saliem in-
    reddam, et quideniprimo loeo ulque prjxilegio anttqut- cboatum el atino occliv vel paucts mensthus
    citins natns
    talis auctoritatisqite
    maximm, lieel de obitu fere solmn fueritPaulinus, utium vero antnnn sertns, siplacetac-
    agal, ,-t prne verbotenus contincgtur in Viia a Sac- cedere ad sentetWam Pbgii ,u Cnticis, oidinuium
    cliino nasiro
    An-
    compilala, deinde ipsi Annoattwnes seu tjustintim trnentis tmini cccxcvr;
    Illustraliones, cl quuienus optis fuerit eliam carreclio- 10 Diffieilius esl assignare certn ttnnnm Ordinatio-
    nes capitalim inierponam fuuum enm
    num. (io inijenue E -iscopum
    et I',it,r„ Cnrmine I';,:s,„i„;l,,, idc,„i„,
    ii .,
    Sttrebinus
    Justi liycquiiV,c'.f,,i- Rumn: fierjiiliil.run. tinni M6CXXV fii.tur, quo tempore, quave ratione creatus Episco-
    ordinaluin
    eT.ntim.at
    etltium quod si ttb uuclore. sibi aiuiro cilius accepmet pus Pauliitiis sit, planeincomprtum sibi esse. Cliif- Chifllelius
    Iiosweidus, liaud d-ubie addilum voluisset Paulmi ope- lleltus r„p. circa an. 396
    12 nilai ,;r ipsins scnptis depreltendt possc,
    i bus eo quod synopsim mta elegantissimam
    contineat. hanc ejus dighita.em, plus minus biennio ab ejus E
    Ipsum veto carmen eo prpduco libenlius quod erudilum secessn Nolano iniliUm sumere ; secessil autem
    Nolam
    liunc Beltjam vttleam prxteiitum Auberlo
    Mineo se- Barcinone Sanctus, ulu fueral populari vialenlta coa-
    citlt xvn scnplores dtlitjeuli cura callectos exlii-
    xvi iic
    aus sttscipeie Presbijieratum, anno cccxciv exeuntes
    hnti, necmm nepoti ejus Auberlo Vanden Enlen eos- Primiim artjtimentnm snmit ille ex BpWola ad Pam-
    ,'em tn lueem duiiti. Meminil quidem liycqmi Andreas tttachntm, scrtpta ful ipse o^lendtl' an. cccxcvi vel
    Valeriiisin Bibliotheca Belgicq pn,j. Mi ubi ilerum ineitnte cccxcvu : ubi lotjuens de siriplis, Episcopi
    Uainaiii profeclum aii anno mdcxxjv atqne Urbani nivmpii, woii «liliir lit. itoPatris ,'ut iiifeiioris Ordinis
    Papse Vlllauspicits etinviiatu CardimHs Cobelluiii, Presbtjtci i,ui decelmt) sed Fratris nostri
    lamen : fdtetur
    fortnnarum sedem elegisse Bononiflm ubi trieiiiuo tiidtrcm Puteanitm ad nomen Olijmpii carere Episcnpi qula eidtlur
    posl morlem immaiuram obier.it i seq\ eilita ab eo tmtra liltilo. Secundo, quotl Natali 4. quent S. Felid compot islo ar.no mt-
    mulla enumerat Valerius, laeet Votivum nitnisse sui
    istud Car- suit Paulinus, anno 396 aut ineunte 397 memineri-
    .\atalis
    men. etiam Natalis proprii;
    :

    in quo innumeris sint gaudia


    8 Ambrosius Leo, lingufl Grxca Laliua-)ue erudi- publica turbis diern utiqlie inlelligms i.on suse naiiri-
    ;

    Celettrls NoW ins, medicusque ,t Philosophus celeknnmus. initio se* rttutis, ifuem secularium moie non celebrabanl Episeopt
    domus San , nili xvi. iuirr alios plures quos, vario in genere seri- conviviis et ludis.sed Ordinaiioms, adquem sucrt* cont
    psil libias, in Bibluiiliecn univetiflti Gcsiicnt
    ei .Y,.i- cionibus et solenmbus Offuiis celebrandum populum
    politana Toppii recensitos;ip hbello de N„la pairia iolius diceceseos invilari solitiint testantur Putres, c„m-
    sua, ['eneliis excuso si,b nota aiini 1514 vtceiile el flo- parenlibussallem eoriim Presbijleris, cum iiuibus el Sij-
    rcute ai„i„ie.
    lib. 1 cap. \ 3 apnd
    Chiffletium, narral iiodus eelebrabatiir ; utt itotissitnum est ex liomanorum
    de Nolana S. P.^uJini dptm ntquaquam prnter-
    aliquid
    Ponlificiim Actis, qui ccletis sntenniiis lali die, au-
    millendum hoc Paragraphp qui est ,!e cullu ipsius, polius infra neiavam ,
    uuiii tolooctiduo duraoul festioitas
    Noh- Sacellum, inijiiit Divi Paulini ubinani sit, cla- Synodum agebunt vtcittorum quotcfuot convenerant Epi-
    111111 iEdes sola est. et absque cella. Hffiret illi
    est.
    sropornm, Abbatnin tt Presbtjterorum. Paulini versu
    magna dqmus, qu» nobis pueris hospitium mendi- hi Sllllt. F
    oortim snluniiiiodoadventantium erat, bospitaleeam (jti ftterit 1$
    Annua vota iiiibi remearit, simul annua linguse
    ob rem appellalum: nunc veroin coenobium com- J inuarii;
    Debita, Natalis tuus. o clarissime Christo
    rautata est, in quo Divi Augustini Sacerdotes
    inha- Felix. Natali propno mihi carior in quo, ;

    bitant. Inpnyero sacejlo, quotaunis ceremonia.


    at.pie Quamlibet innumeris sint gaudia publica turbis.
    nundina- agiintur, cuth pbmpis, spectaculis, atque Est aliquid speciale tuis quod nos tibi Christus :

    Magistro nunilinaniin.— lixistJ.roo interun S. Pau- Esse dedit, viles earo largitus amico.
    linidoniuin dlci uon quia ipsam habitaverit
    Episco- 11 .>','<. ,m recte Pau^Rni sensum capio, non adscH-
    pus cui babitatio ssc uYbnii cadein qua' decessori- sed per coi-
    ,

    bit ipse publica gaudia Natati suo proprio, sed Natdti


    bus sinsaiii aqnc iKina Caili,.-,l, ,iU ee^lesiffi jecuram val-
    ; sed S. Feticis, quem potuil el debutt pr.e suo in carne uu- d# uiceriam.
    quia ipsam ietlificArl leceri\ ustii pauperuin et pere- necdum Episcopus. et nultum
    ttil, xslimasse Paulinus,
    grinorum, ut in ea p.er se ministiaret vel
    quia eaiu adltuc nlium Nalalem nutiierails. Alterum Nutalrin
    ailliuc
    Presbyter b.catam habuej it. sjuiilibus pietatis Ordtnaitimis videlicel, infra octavom ejusdem S. FeH-
    operibus ibiexercendisintentus, Celehantur uwle sUspiodri p„inisset Chifftetius :
    twtem cis cecidisseiiiescio
    nuiidnie ,l/:e a xvi Kal. Julias, iisque ad x ante qiairc sotum dico eam faclam iu Subbatn quod lu- :

    ,'as,le,r, . H rr Lro. cesLii in prima Sdbbati vel ipso domiuico die sieut

    Leo Papa loqititur hoc solum leijttitntiin tetnpiis nppel-


    §. //. Dc anno Ortliiiutiunis. lans. Pru auno plus foiiussis eltcere volel Clnl/hiius
    ,,, rrrbis, quod sibi pr.e innuiueris turbis ijawleu.lum
    fiatum imii i)., 'lium ferme {eta,{is, inquil Sqccltiniis, num -2, specialius ikat Piu,li, us. euni aliis Stineto nnijis pro
    an 3o4 hoc est ad annuin circiter diiodcquadingesiiiiuiu, n quasi domesticis exptesiis pnvtiouia Tuis quod
    /., iis ;

    humanse reipublicia vixit P.iuliiius; ex eo teropore ii, ,s lilii Christus esse dedit ; ucc ciiim quidquam
    ad aimuni scptiinuin snpra quam quoU
    septuagesimum, lioc est Felici Pauliiuin obstrinxit arctiori ur.ru,
    ad extreinum usque spiritum, Nolanum S. Felicis ,,-
    religioni et sauctitati. tllutn Chtistus Episcopnm iu
    Jiistam lianc esse partitionem 1'erum valde in/irma ea cotijectura
    probatur ex Pauliui tiesia esse voluerit.
    Epist. -.1 ad Angustinum, qixam sequit i2. utl iitm- csl, cum jam indeu siit Notam accessus iuin„ servitu-
    Juiui t. y ii tem
    ,,

    170 DE S. PAULINO EPISC. NOLANO.


    tcm Martyri obliqatam professus stt Paulinus. Addit que nervose porro confirmans addtt ; Alia pnrro et ego
    ACCTOtlE D. T.
    ChiffletiHs, puferi ctttNatalem Paulini eecidisse infra urgumenta suppeditabo. Scribcns nd Delphinum
    Ortavam natalis S. Fehcis; qui cumanno ccccxvii Episcopum Burdtgalensem eum semper annoqiie , ,

    actus fuerit Feria iv, si orclinatus Panlinus fuit Domi- potissimum 403., venerabilem Patrem appellat, qnod
    nica infra octavam, Natalem habuerit xvm Januarii non fecisset Episcopus; moris enim erat lis tempo-
    quo et Oathedra S. Petn celebrabalur, ribus, ut Episcopi se fratrcs invicem appellarent.
    12 Alinin omnino annum designat ultimus operum Consule qua^so Epistolam xvi ad Delphinum 2.,
    Jlit pr.rftrunt S. Paulini editor Joannes Baptista le Brun anno ubi ait : Mcdio'ancnsis quoquc Episcopus fiUus vester
    annum 409
    nunc
    1084 Parisiis in epitome vitx quam ab ilto sumptam fiucusqur , frater Venerius scripserat etc. Vides
    inseruit Casimirus Oudin suo de scriptoribus Ecclesia- Venerium , statim ac ad Episcop:\rum venit , fra-
    sttcis quod Sanctus Nolam
    supplemento, Jbi ait ilte trem Delphini cospisse nuncupari et eum ab isto ,

    venit ot in morbum ineidit 305 et in illius gra- quoque se distinguat Paulinus utique Episcopali- ,

    tiam scribit Anastasius Papa 399 ad Episcopos bus insulis nondum cingebatur. Sed clariora profe-
    Carapaniffl eodemque tempore iterum gravi et diu-
    , ramus. Anno 404 Natalem xi recitavit Paulinus.
    tino morbo laborat Paulinus. Anno 402 a Niceta In eo vero multa de fure habet qui sacra nuper ,

    Dacorum Episcopo et a Melania seniore invisitur expilarat. Captus non sine miraculo lmprobus latro
    Basilicas anno 403 Nolae aedificat Anno 409 ad S. Felicis ducitur.
    ant- qucm exeunte Nohe creatur Episcopus, aetatis anno 56. Post sacra jam solvente pids Antistite coetns.
    nnn fneiit
    Eumdem ordinationis Panlinianx annum assumil Ln- Sunt Iitc vatis nostri verba, qui se propterea a
    Sauctus
    oratnutus Anlonws Muratorius Ambrosianx Bibliothecx Nolano Episcopo tum temporis diversum facit. Na-
    Meiliotani Prsefectus Tomo Primo Anecdatorum suo- talis quoque deciraus tertius rem evidenter prodit.
    rum anni 1G97 quttluor S. Paulini Poemata hactenus Cum Nol.mis aperiendi tumnli , ubi S. Felicis ossa
    inedita complcxo, quas ille notis ac disquisitiombus au- quiescebant, animus obvenisset, ait Paulinus :

    gens prxmittit etiam ipse brevem vitse Chronologiam — Gunctos transmittit Episcopus ud nos
    dissertattone autem x:i hunc ponit lilulum De tem- Presbytcros. His fab>'a manus speclantibus instat
    pore suscepti a Paulino Episropatus. Jussa Sacerdotis facere. —
    13 Lucubrattonem pr&taudati te Brun necdum Hunc Natalem anno 406 elncubravit Paulinus.
    tdque
    mihi videre contigit neque illi expectandx necessanam Rem vero ibi memoratam nuper accidisse certura
    argnmentis moram indulget festinatio prxli ; maxime cum jam paene est raihi non enim tantum opus diu silentio
    ;

    Roma acceperim Muratorii dissertationes huc spcctan- pressisset Poeta sanctus. Igitur cum Antistes ,

    tes ; in quibus tanta accuratione refutantnr Chtffletii alius Nolae sedens ibi diserte dicafur. ne anno qui-
    ratioiw , ut in iis veHficari possit Grgpcum hoc dem 40G Episcopalem Cathedram Paulinus ascende
    al Jeuispai cppovnde; «JoflpwTfpafl, Secundte curae sa- rat. Deinde cur eximiam hanc dignitatem si sibi
    ,

    pientiores. Si quid oblatum melius fuerit sub finem contigisset , praeteriturus in Natali xm fuisset Pau-
    hvjus impressioms , locus dabitur in Appendice vel linus ? Nullis ibi parcit verbis, ut honores in se
    Supplemento, collatos, vit<eque peract* gesta recenseat ; et ma-
    14 Probatur autem vcl ideo prxdictus annus ccccix xiinum hoc munus insalutatum dimisisset? Ne cre-
    vel alins posterior qnod evadat duplicem difficuttatem das. An tamen Episcopus anno solum 409 proces-
    Chiffletiominime expticabilem; qunrum prima sumitur serit , latere procul dubio arbitror. Eruditissimi
    ex epistola ad Severum cuiintexta epigrammata de- nihilo secius Brunii sententiae acquieseendum nunc
    scribunt Paulum Episcopum Notanum Paulini decesso- est, a quo non sine validis rationibus , apertisve
    rem in extructa ab hocnoviter S. Felicis basitica con- saltem conjecturis hoc aflSrmatum mihi persuadeo.
    cionantem, ac dedicationis ritus peragentem ; unde Quod autem asseruit Ambrosius Leo lib. 2. cap.
    Paulum tuncadhuc vixisse cotligas ; qratisyne sibi fin- 12 de Nola, videlicet Paulinura Fundanae Ecclesise
    gere videlur Chiffletius . hxc ibi sic a Paulino scribi, Antistitem ante fuisse Auctoris alioquin eruditi
    ;

    quia Paulum, licet morluum, ibi fingi fecerit gemino suinnium habeatur. Heliquas Paulini res gestas,
    islo iu actu. Cum enim dicilur quod atria novx ba&i- ejusque mirandam sanctitatem prosequi statuta
    iicx. mibi brevitas non sinit. Si tamen hanc quis ador-
    Paulus in aeternos Antistes dedicat usus. nandara susciperet spartam, ubercm messera e Na-
    non de alia quam Feliciana basitica inteltigi potest tali xni hauriet.
    .

    hxc autem operis tempore et voti geuere conjuncta


    pnrtr dicilur, etjara dedicata, cum basilica quam Severus
    fj-
    d eeuorli illo ipso vel prxcedenti anno S. Martino struxerat et
    EPISTOLA URAMI PRESB.
    PauH an
    dedkarat. Nonpotuit igitur Paulus mortuus
    401 rcchsiam iste fuisse De obilu S.Paulini ad Paealum.
    consecrantis. ante annum cccxcvn , ut Chiffletius prxsumit ; quia
    tune mortuus non debuit pingi vetut ecctesiam dedi-
    cans
    ,

    qux primum anno


    Ex MS. Trecensi edila a Clr/Jletio, el cum
    , cccci est consecrata.
    15 Altera
    alits M$S. eegrapfiis cultala.
    ultas petitur ex epistola 16, qua
    diffi

    Sanctus
    rt Anaslastt
    scribil Amantio, quod ipsum Anastasius Papa
    (fuitautem hic ordinatun v Decembnsanni
    Do
    Fomino lllustri et in Christo merito veneraiiili
    cccxcvm; Paeato, a Uranius Presbyter. Litteris Nobilitatis
    Papa interposito tempore (putapost annum
    cccc) etiam ad tuse iterala vke solicitor, ut tibi obilum S. Paulini
    paulinum 1'r.r/atlo.
    Natalem Buum (quod Consacerdotibus
    Pretbuierum suis tantum fidelker reieram. Faciam qiiidem quod praci-
    tnler Epuco- solet invit ire
    dignatus est quasi iUis sess non ad- ;
    pis, sed timeo ne non tam eflicaciter ut vis,
    .
    pOJ iniUini- mtmerans, adeoque necdum Episcopus.
    tis:
    Excipit qui- faciam quod facere cupio. Tamen quia juhere
    ,
    dem ab hoc sensu ChiffUnins, propter
    xo suos quasieo ; dignaris, fideliter et sine mendacio faciam. Novi
    solitntelhgi debeant RomanEB provinci» Episcopi, ad etenim melius esse linguam silentio premere quain
    quam non spectabant Episcopi Cttmpanix. ,

    Sed itti ve- ad peccatum anirn» falsa narrare, dicente Scrip-


    nire obtigati tamquam subditi, non Sap, I, II
    videntur wlili invi- tura Os, quod mentitur, occidit nniniam. Et ideo
    :
    tari ; igitur invitationU honor externos
    spectabat; ouo venerationeui luam plurinium qua'so, ut imperitiae
    etiam dignum habitum Paulinum, licei dumtaxat meae veniam dare digneris. Alioquin si tibi Bermo-
    Presbylerum, mojus quid erat.
    a!'ti addtt
    nis mei b vilitas cceperit displicere , non imhi sed
    16 llxceadem, a mejam
    pridem mente concepta',
    ,

    Mur.itoruis. tihi rectius imputahis, qui aquam puiit.simi fontis a


    cj Bruito assumit contra Chiffktium Muraton,
    tpsa ccenoso rivulo postulasli. Sed liac breviter dicta
    lint.
    , ,,

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 171


    sint. Nunc autem veniamus ad ea , qua. tibi qui omnibus qui aderant solicite vigilantibus subito D
    , ,
    vitam ejus versibus illustrare disponis, dicendima-
    tam ingenti cellula ejus terra; motu concussa est, ut A. ffUNIO.
    teriant subministrent. co«vo
    hi qui lectnlo pjus assisteliant, exterriti atque tur-
    terlia nocte
    2 Igitur S. Paulinus Episcopus Burdegalaoppido bati ad "rationem se cnncti jactarent nihil tamen viorVur ;

    Galliarum oriundus fuit. sed in Campania


    c ad bea- scientibus his qui pro fonbus consistebant neque tremente :
    Trtduo antc tissimmn Felirein Confessorem glorioso flne defun- cutilculo
    enim publicus ille, sed privatus in cellula fuerat ter-
    mortern. ctus atque sepultus est. Ejus vitam ex
    inerito mortis rae motus. Ille angelicis susceptus manibus debitum
    agnosrimus cujus et raortem de conver.-atione vi-
    ,
    Deo spiritum exhalavit.
    tae probamus. Denique cum * ante triduum quam S Vidimus (fili rarissimp), vidimus, et inter la-
    de hoc mundo ad cceleste habitaculum vocaretur crymas atque singultus vidisse gaudemus vidimus ;

    cum jam de salute ejus omnes desperassent, etduo quomudo tollit.ur juslus, et nemo intelligit et viri ;

    ad eum Episcnpi visitandi studio convenissent id , justi tolluntur, et nemo considerat. Neque ulli
    est ,
    sanctns Symmachus et Benedictus e acindy-
    t!
    , Christiandrum incredibile debet videri, si in trans-
    nus ita in eorum adventu recreatus atque refectus magno cutn
    ;
    itu Sancti Paulini unus angulus specialiter terroa suorum dolore
    ,

    est, ut oblita nmni carnali infirmitate, totura se eis mofu roncussus est in cujus obitu totus paene r-, i

    spiritalem atque angelictim exhiberet. Etquasipro- bis ingemuit. Et sane quis locus est in orbe lerra-
    fecturus ad Dominum jubet sibi ante lectiiltim , rura tam remotus aut abditus, quera transitus
    f
    stiiiin sacra Mysteria f exlnberi : scilicet ut una Domni Paulini non coramoverit ? Flevit plane Ec-
    jutiet sibi, cum sanctis Episcopis oblato sacrificio animam clesia, ouod talera saeerdotem amisit
    ex'rema
    ,
    sed exultat ;

    suam Domino commendaret : simul etiam et eos paradisus, quod Uleni Sanctum suscepit plangunt
    mtntstrari : :

    quos pro disciplina ecclesiastica a communione sa- populi sed laetantiir Angeli
    , gemunt provinciae :

    :ri mysterii extorres esse pr^eceperat pacem hominum sed gaudent loca Sanctorum ad qua?
    ,

    pristinam revocaret. quotidie cupiebat, cum diceret


    evolare Quam ;

    2 Et cum hioc omnia sanctus Episcopns laeto at- amabilia sunt tabernacuia tua Domine Deus vir ,
    p« 83, :,

    que ]ierfpcto ordine celebras^et subito clara voce E


    ; tutum concupiscit, et deficit anima mea in atriis
    !

    inierrogaro ccepit, ubi essent Fratres sui. 'func tuis.


    unus ex circumstantibus , qui putavit quod Fratres 6 virum sanctum, et oranium ore laudabilem,
    utpote ettam
    suos, id est, Episcopos qui tunc aderant, quaereret ;
    qui sic vixit ut non sibi tantum, sed oranibus vive- ante Bpisro-
    Ecce, hic sunt Fratres tui. At ille Sed
    ait illi; ; ret Et ideo quia multis vixit in hoc seculo, nunc P'itum san-
    !

    ego nunc Fratres meos Januarium atque Marti- sibi vivit in Christo et tamen non
    ctus,
    vtsttatur a
    : sibi tantum, sed
    NUM dico qui modo merum locuti sunt, et conti-
    , etiam nobis, quia quotidie orat pro nobis. Fuit de
    S$. Jamiano
    <t Mnrttho; nuo ad rae venturos se esse dixerunt. E quibus nique lucerna ardens in Domo Dei. non sub modi„
    Januarius Episcopus simu! et Martyr, Neapolitanae posita, sed super candelabrum constituta ita ut ;

    urbis illustrat Ecclesiam martinus autem vir per ; etiam multas lucarnas suo praedaro luraine redderet
    omnia apostolicus, cujus Vita ab omnibus legitur, luminosas. Suavis enim et mitis fuit, etiara cura in
    Galliarnra Episcopus fuit. Et his dictis extensis , superbia seculi versaretur. Cumautera ad Chnstum
    ad ccelum manibus. hunc Psalraum Domino dcan- conversus est, aperuit horrea sua pauperibus, apo- et eziinic lar-
    ertja pau-
    Ps 120, ),
    tavit, dicens Levavi oculos meos ad momes, unde
    ; thecas suas advenientibus pa'efecit. Nanj parum ei ous
    peres.
    veniet auxilium mibi. Auxilium meum a Domino ,
    erat proxiraos alere, nisi etiam undique evocaret
    qni fecit cielum etterram. Deinde collecta oratione, quos pasceret alque vestiret. Quantos captivos re-
    commonitus e--t asancto Pnstumiano Presbvtero, </ dimit! quantos intricatores n debiti, a creditiribus
    quod pro vestimentis quae pauperibus fuerant ero- suis relditapecun.a liheravitl uua scilicet pietatis
    gata. quadraginla solidi deberentnr. Quod cum au- negotiatione et planctus debitorum extersit, et cre-
    aii tolvenda
    disset S. Paulinns . leviter subridens ait ; Securus ditorum gaudia reparavit.
    dthita pro esto, rrede mihi quia non deerit qui debitum
    fili
    7 Cnm autem ad suramum Sacerdotii
    ;
    gradum
    pauptntnt»
    pauperum solvat. Et ecre, non lonaa mora, ingre- provectus esset, noluit talem se exhibere Episco-
    contracta
    ditnr qiiidaui Presbyter, de Lncania? partibus ve- Episcoptts au-
    pura qui ab aliquo tim^retur; sed talem se redlidit
    tem facltts
    niens, missus a sanrto Episcopo * Exuperantio, Sace.-dot3m qui ab omnibus amaretur. Xuniuira F
    sive a viro clarissimo fratre ejus Ursatio, qui ei per sic iratus est ut nin in ira misericordiae meinor
    ,

    insperato
    ipsum mnneris gratia qiiinquaginta solidos miserant. esset neque inim poterat vir ille irasci. qui con-
    arciptt solidoi :

    Quos cum arcepisset sanrtus Paulmns, benedixit tumelias despiciebat, et odia vitabat. Nuinquara in
    Dominum dicens ; Gratias ago tibi , Domine qui , judicio sine misericordia se lit. quia noverat miseri-
    non dereliquisti sperantem in te. De his autem cordiarn mehoren esse quam sicriticium miseri- ;
    czcelltnt vtr-
    quinquagmta solidis ipse Presbytero qui eos exhi- cordia restiendum esse omne Chnstianorum iudi- tutibta eo
    hnerat, manu sua duos i dedit ; reliquos vero nego- cium dicents venerabili Scriptura Misericordiam ;
    gradtt dignts,

    tiatoribus qui ve.-timenta pauperibus dederant, reddi et julirium cantaba tilii D nme. Justitiara quoque i

    mandavit. votisbenignioribus temperabat; sciensquoniamSpi-


    4 Inter ha?r antem cum jam nox diei successis- ritus sanctus quantu-n a3]uitati et justitiie favei.
    set usqne ad mediam uncteni paululum qoieti con-
    , tantuin suis gratiam pietatis banignus indulget et :

    cessit donec cnn!e*cente dolore qui lateri ejus ni-


    : ideo tenebat rigoreni in examinatioue justitiae,

    nqi !em rt
    mius iner.tt exritatus, niultis etiam ex superfluo sericordiam autera in defiuitione sententi.e profe-
    dtttn srquet archiatrorum ustionibus fatigatus, usque ad quin- rebat.
    tem tam k horam noctis lassura atque anheluni pectus ad nirabilem virum, atque
    8 omnium virtutum
    k
    duxit. Deinde ohveniente luce consnetudinem suim cessenduml H;r etenim omniura Patriarcha-
    o laude
    vir sanctus agnovit. Itaque, ut solebat , excitatis rum exempla secutus. fuit fidelis ut Abraha n, cre-
    omnibus, Matntinum ex more et ordine celebravit. dulus ut Isaac, benignus ut Jacob, muniticus ut
    orando
    transtglt,
    Facta aiitrm die Presbytens et Diaconis atque om-
    , Melchisedech, providus ut Joseph, rapax ut I! i t-

    nibus cleriris, exemplo dominico pacam heredita- inin : rapuit enim divitibus et pauperibus erogavit;
    riam ( prsedicavit ; ilrimle quasi ex somno excita- e'.tamen plus divitibus qnam pauperibus profuisse
    IIOII III.IIIIS
    tus, lucernaris m devotionis tempus agnoscens. cognoscitur, quia pauperibus in lioc seculo profuit, StnCorttin ci
    l's. 131,17. extensis manibus, lenta licet vore, Paravi lucernam divitibus autem ii futuru providit. Ergo [quia dicere se trans
    Christo meo, Domino decantavit. Tunc deinde to 1
    1 cceperam) fuit mansuetus ut Muyses, sacerdotalis
    aliquaiudiu silentio, ' rirca horam quartam noctis ut Aaron, innocens ut Sauiuel, imsericors ut David,
    sapiens
    ; . ,,

    172 OBITUS S. PAULIM EPISC NOLANI.


    sapiens \\t Salomon, apostolicns ut Petrus, amabilis Joannes ad Dominum migraret , retulit se vidisse
    , i n.\MO,
    ut Joannes, cautus Ut Thomas, doetor ut Paulus, sanctum Pauhnum angelica digttitate vestitum ,

    K£VO. atque ornatum, totum niveum, totutn sidereum, at-


    videns ut Stephanus, fervens ut Apollo <le solici- :

    tudine autem et cura Ecclesiarum, in fide et caritate que oiluro ambrosio renidentem favum etiam cati- :

    ornnes Apostolns et Episteoptfs imttatus est. Hiec didissimum mellis in manu tenentetn ac dicentetn ,

    omnia in se habuit , httC in tempore conversationis sibi Frater Joannes, quid hic faois? Sulve vincula
    ;

    suse fideliter eustodivit Et ideo cuin de hoc cor- taediorum tuorum et jam ad nos veni haec enim ab eo sibl ap-
    , :

    pore ad aeleste habitaculum vpcaretur, (sicut su- esca quam in manu teneo, apud nos satis abundat. pnrfnte risi-

    perius dixi) doluit terra, sed Isetatum est ccelum Et cum hfflC dixisset, complexus est eum, et immlsit tatas,

    caro, sed spinfus gloriatur.


    flevit in us ejus partem favi itlius : cujus dulcedinem at-

    9 Denique non solutn Christiani, sed etiam Jud;ei que cdorem itasanctus Joannes concupisse se dixit,
    ntque Pagani, mgeftti flefu, scissis etiam vestibus ad ut si sibi in ipsa revelatijne potestas fuisset, ab ejus
    ideoque etiam modo recessisset. Et tamen non diu
    Domini Paulini exequias convenernnt :ereptum sibi vestigiis nullo
    a Pnganls de-
    jitoratus; patronum , defensorem, tutorem una omnes nobis- dissimulavit : nam excitatus a somno, eadem die,
    cum voce planxeruut. Et vere talis erat, ut ab om- id est,qurnta feria, juxta consuetudtnem suam re-
    nibus amaretur : vixit enim cunetis in exemplum munerans omnes clericos atque pauperes, sanus do-
    acquirendae salutis, et iti refrigerium consnlatiunis. minieain Cuenam celebravtt s<>xfa v^ro feria ora- :
    sancte mori-
    Sabbato autem, secumla hdradiei, ad lur prhUe Pa-
    Neque enim mea vox solius haec est : testes sunt tioni varavit,
    sc/tatis.
    omnes provinciae, testis est omnis terra quam Ro- ecclesiam laetus processit, et ascenso tribunali ex
    manus orbis includit testes etiam sunt barbane ;
    more populum salutavit : resalutatusqne a bnpulo,
    nationes, ad quas fama Doinni Paulini pervenerat. orationem dedit : et collecta r oratione spiritum
    ipsoque die
    Nec immerito ab oninibns amabatur qui aderat ,
    exhalavit. Ea tamen nocte in ecclesia vigilatum est.
    hon-nflce se-
    omnibus. Quem enim
    jacentem non sua dextera Postera autem die, id est Pasch;e. illuininatis lam- pclitur.

    erexit? quem iiilerpellantem se, non pia voce con- padibus, cum ingenti Neophytorum s pompa, prose-
    solatus esf? Erat enim pius mtsericors, humilis , ,
    quente etiara multitudine populorutn, usqiie ad se-
    et benignus nullum spernens nitlluiri despicien's;
    : , pulcrum gloriosam atque laudabilem sepulturam
    ,

    omnibus tribuebat, oinmbus indulgebat animabat : adeptus est.


    trepidos, mitigabat violentos; hus verbis, illos aedi- 12 Haec uleo comniemoravi Nobilitati Tuu\ ut
    l

    ficabat exemplo : alios epistolis , alios sumptibus etiam hic meritum S. Paulini agnosceres habes :

    adjuvabat. Nultas opes , nullas divitias , nisi quas cnim materiam dtcendi si tamen non desit fides Conctutio nd ,
    Pacafum /i.ec
    Sanctis suis Christus promiserat , mirabatur. Au- credendi. Et ideo quaeso Nubilitatem Tuam, ut, sicut vfrtlbun red-
    rum atque argentum, et cetera sic diftiniebat, ut ea promittere dignatus es praidari operis mtinus ac- ditttm. ,

    sibi ad largiendum liberalitasnon ad retmendum , celerare digneris consecuturus praemia laudis et


    ;

    uMque cete- cupiditas vendiearet. Et, ut breviter dicam, omnia gloriae, si vitam sancti Viri posteris profuturam ,

    brls
    bona in se habuit, quia Christum amavit : habuit versibiis illusiraveris. Utmam antequam proficiscar,
    enim Kdem, mansuetudinem curam proximorum ; ; hujus operis lectione dignum me facias : quia si

    jugem pro miseris solicitudinem, compassionem pro Christo placuerit, continuo navigare dispono. Obiit
    infirmis; nihil alind respiciens nisi pacem et carita- S. Pauhnus Episcopus decimo Kalendas Julii, Dasso
    tem solus namque uiendicabat, ut omnibus abun-
    :

    daret. Denique quis lucus est in orbe terrarum, quaj


    et Antiocho W
    CC Consuhbus u. .

    solitudo, quEe maria, qua? S. Paulini benefiera non ANNOTATA D. P.


    tt de omnibui sei ^erunt ? Omnes cnm agnoscere cupiebant, omnes
    beue mentus.
    videre desiderabant. Quis ad illum non laetus adve- a Vossins dc scriptoribns Latinis pag 2:2'» Parato
    nit? aut quis ab illo non desideraturus abscessit? scribit, tiescw utidc; cum cdita <•/ MSS. pasiim srn-
    Nam qui corpore eum videre non poterant, saltem bant Pacato. Iiweniluv aillem Latinus Pacatns , ut
    ejus epistolas contingere cupiebant. Erat enim notat Clufflrtius , qui Theodosio Imperatori Roma>
    suavis et blandus in litteris, dulcis et bene suavis panegyricum dixit ,
    post mortem tyranni Maximi,
    in versibus. Quid plura ? Vix quoecumque de illo an. 411. ffujus fortdsse fttius secularem potitts laicum
    dicuntur, admitteret credulitas tidei . nisi propelle- credidcr/m , quam Clertaim) Pacatus, atlco florentt
    rent sua facta mendacium. Taceamus generis nobi- vena fucrit, iit eriultto isto seculo pr.rsitmcret Piiulinum
    lifatem , paternis maternisque natalibus in Senato-' versn tnwlnre, eoque scnsu ab Ur-inio dici nnm. 5 Fi-
    rum purpuras admirabiliter rutilantem : praHerea lium carissimum : ipsitm vcro Xlranium, qui Snncto
    et upulentias divitiarum, quas propter Deum pau- morienli adfmi, quia fut in fine dicit) prima ocrasume
    peribus erogavit. Nunc veniamus ad ea qua3 de feslinabat abndvlgare, conjcctavil Chiffletius eum cssc,
    p
    obitu ejus dicere coeperamus. quem an. 401 se a Delfino Burdegalensi Episcapo tota
    10 lgitur cum Sanctus Paulinus debitum Deo sestate pr Ts:oJatum
    t scribil Sanctus. Tunc cntm juvenis
    Corpus mortui spiritum reddidisset, ita niveo candore vultus ejus
    et Presbyter , postea senior potuit a aliqua occasione na-
    miro nitet
    omnecorpus affectum est, ut omnes inter singultus vigasse in Italiam, ad veterem amicum vUendum , ct
    candoie :
    et lacrymas benedicerent Dominum Deum nostrum, itnnc Epistolam Nola domum scripsissc, ubi Pacatus
    qui educit Sanctos suos in magnificentia, ut osten- degebat. Maiim tamen juiiiorein ac forte ncpotem alte-
    dat servis suis quia Iiebc est gloria oinnibus Sanctis rins Auctorem Epistolg.
    suis : et ideo laudetur in Deo anima ejus, et reve- b Surins Utilitati, minus rcctc
    leutur operaejus in omnibus timentibus Deum, quia c Id cst, apud ecdesiam S. Felicis : hic autem co-
    concupivit in mandatis Dei sui, et intellexit super litur MJamtnrii. MS, Medicxnm addit el Martyrem:
    egenum et pauperem , ut potens esset in terra sed licet Bollandus duos Felices Nolx Presbyteros
    semen ejus et justitia , ejus maneret in seculum unum filium Bermix Sijri
    dtstinguendns doceat
    ; ,

    seculi. Nolx natum, Romanum alterum; utrumque tamen te-


    11 Verumtamen et hoc quod ad meritum sancti nct solum Confessorom fuisse : aijitur nutem hic de
    Paulini pertinet, Veneratio Tua debet agnoscere, primo, secundiis aittem fuit etiam fratcr alterms Felicis
    quod etiam sanctus Joannes q Neapolitame urbis MarlgrU, unde nata confusio.
    Joannes Aeo- Episcopus, a Domno Paulino de hau vita ad Chri- d Michael Monachus, Satictuarii Capuani pag. 191,
    jotttanus Ep. stum accersitus atque evocatus agnoscitur. Nam tcstatur, guod tn MS. Kalemlario The.sauri Capnani
    ante diem tertium quam de hoc mundo Sanctus hxc vaba lcgerit : xi Kal. Novembris, S. Salomae,
    et
    ;

    A et S. Symmachi Episcopi Capuani et Confess.


    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. m
    ,
    et sent Nolani; nunc autem tali die, hora quinfa iis D
    S.Symmachut quia annwersario is •cnfebatttr in ecrlesia
    S. Mari&z cbtnpatabitur cum hora prima po*t noetem
    mediam. A. lltAXIO
    Ep. Capna- Mujoris in Dicccesi spectandum exhibet musivttm, tn I.O-EVO
    nus 22 Octobr
    ,
    I Hereditariam intelliqo, perpetuam, vel qualem
    quo scriptum : SANCTA Mahia. SYMMACHUS EPiacOPOSJ Christw. suis pro lioreditale sr relinquere duttt, Joan.
    quod non nisi eo vivente sic scriptum esl; ipsaqun eccte- 14i27.
    sia non videtur posse antiquior crcdi nova Captta, intra m Lueernarium Latini, Gnrci Au/viv.iv dicebant,
    quam consistit. Censet ergo Monackm ettm vixisse post preces fi<nden<las. cum nccidente sole accendcbantnr Lu-
    annum Daxc, et fortassis circa
    Quasi vero dccccl. cenvr; quas prcces Vcspms prxmitti sotitas docet
    in restaurata seculo x ecclesia non pdttreril Mnnc rum Vespcrx OWW idUt OCcaium
    vuperfmm Maijrnis. per-
    muiivnnt altguod secult v. Hoc ille poslea considerans, solvuntur, Lncfrnarn loco successtt Completorium,
    apud Ughetlum m
    Episcopis Capuunts num. 38, Si posi Vesperas dieeudnm.
    quis, inviit, certa rutioue motus, vel probabdi con- n Omnibus exemphs htc convenientibus, non audeo
    jectura ductus, putaveritS. Symmachi nomen inter mutare et leqere, intricttos debitis; erqo intricatores
    Episcopos veteris Capuae numerandum ego j;im , dehifi eos intelltge, qnt. quia solt/endo &e sentiunt non
    nnnclibenter adha;reo : et is cnfritet rogo, nuin S. es&e, ipsum debttum studwse intricdnt : et kuc spectare
    Symmarhus videri possit esse ille Symmachu>, qul etiitin videttir gaudiUm «reditorum, molestis ilfis tricts
    Panlino Episcopo Nolse morienti adfnit. Solo xxi cxpeditorum.
    inilliiim sen scptem horaram epatio distant Nola el Omnium Sanctorum
    o MS. Mediacum , , quod
    Cnpua ; ut niltil stt pronius, quam adeo vicinum E\n- szqnc liic conyruit.
    scopum cvocatum in tali casu ; nihil autem absimUim p Ideni solnm htc intersertt, qux de servitute Wan-
    viro, quam Episcopum, quitali in urbe fam solennem dalica habet Grcqonus in Dtalogis, et qnidem ut ab
    habuil el etiam aunc hubet cuitum, ut tln explicatur, Uranio scripta quod Possinum in apparatu decepit
    vixts&e seculo x, et de ejns vita ac miracnlis scire ferc cum ipse Giwjorius atleget auditos a se rei tlluts te&la
    tiilnl . ne quid autem Capitano Syrnmacho obstet Ju- quorum, inquit, me necesse est grandzevitati tnm
    liurius, apud Gi-nnadium vulgdtum tliclus pro hoc certo credere, ac^i ea quas dixerunt meisoculis vi-
    tempore Capunnus Episcopus ; wtai Chifftrtvus; in dissem : aiiter vero loquitur Greqorius de terrr motu
    Gennadio tiaS. legi Campanus : et hoc verosimile quo cubiculum tremuit, De cujus, inqutt, etiam obitu
    facitPro&per, citi pro anno 339 nominatur Julianus apud ejusecclesiam scriptum est, nempe in rel ex
    Ateilanensis, jactantissimus Pelagiani erroris as- hac Uranii epistola. Apparet ettam assuti aliundepanni
    sertnr. hiulca connexio dum dictlur Nunc veniamus ad ea
    :

    e Ut Symmnchus adjective Sanctus, ita Acindynus quaj gesta sunt. * Dum Wandalorum
    saevientium
    hic dtci videtttr Benedictus titulis ruivis Eptscapa , tempnre. Ubi si pro Puncto substituas Comma, Hltyua
    olim eum viverenl dptabitibns : interim substanttve id periodus, qux dpud Gregorium ad * inchoatur nova,
    accepit Surius, addem velutta ij<>rtiv>nn Hyacinthinns, imperfectd pendebit, et quasi suo carebit capite. Ftnito
    pm quo Baronins in Annalibw conjectavit legendum autem interpoiamento resumuittur hic intercisa verba,
    Hydruhtinus , liCet Efydruntum Nnla fere cc. p. m. repetendo priora; sed nunc veniamus ad ea; et sub-
    dhtel, Nec tnnicn videtnr propnnm Episcopi nnmen jungendo hts immediate sequentia, quae de ubitu ejus
    Hyacinthinus esse, nusquam altbt twwntendwn. Plaect dicere inceperamus.
    ergo Chifflelii conjectura, ex eo quod ecgraphum Medi q Cbiffletius cap. 30 pluribus dispiitdns, ostendit
    c.ritm htibeat bcnedictus ac indignus, legendum sug- Joanni non IV, scdl laecconvenire, contra recentiores
    gerenfis benedictus Acindynus. /fabebat tunc Xola quosdam, h:ec interpolata esse censentes, quia Uranii Joannes l
    Xtapoli-
    (prxter Neapolim, cui Joannes [, ct Atellam, cuipr.e- epistola in aliquot vctusUssimts MSS,reperiturabsque Ep.
    tanuseonfusus
    dictus Julianus prsesidebant) vicinas urbes Episcopates hac de Joanne narraaone ; qua ctiam abstinet S. G'e- cum IV.
    inCdmpania quidem Acerram Cumas et Puteolos in ; gorius Tiironensis, fere verbafim Oraninm desaibens.
    PHncipatu dittem ulteriori cilerioriqne. Nuceram, Cu- Sed ut potuitit epistola kxc interpotari, potuitne etiam
    sentiam, SaUrnum, Avellinum, et Benevenfum : nulli Jounnes Diaconus, gut Episcoporiim Neapolttanorum
    cuium asstqnatur Episcopus, quem certo dicere possis Chronicon conclusit in Athanosib funiore, Joannis IV
    viSisse an. 4-31 : unicus Julianus Puteolanus pro anno successore, huic (bujus vitam prolixe describit, qualts a

    q 449 accedit propius ; quid ni enjo alhujus illarum et~ nobis daia est i Aprttis) detraxeir tam irisighem laudem
    vttatum Episcopus tiinc Acindvnus fucritt et adscribere Pnmo; nec in epistnta Uruim recenttsst-
    f Ita plures : Treviremis codex Ministeria; infia, mum interpolamentum agnoscere.' Vixit autem Joannes
    Ministeriis. IV usqne ad an. 853, et Diaeonus sub exttum secuii

    g Vtdes hic txtulum Sancti, non solum Episcopis, ejusdem scripstt. Fteri tamen potcst,Uranius fquem ttt

    sed ct Presbyteris dari : ac fortassis invenientur exem- aeqre crediderim mortno Paulino ad integrum annum
    pla, qntbus ea appellatio toti Clero fuisse cbmmunis Nofa hsesisse, ut h.cc post anni proximi Pascha itn
    doceatitr. scriberet) fieri inqunm potest, nt U'a»iuspridem scrip-
    h Nullus Exuperantius, alias etium Exuherantius, t.e et ad Pucotum mtssse Epistolsr, hoc de Joannc
    occurrit toto tomo 7 Ughelli, Episeopus Lucanie et po&tea addtderit cum ct rever&o Burdegalam ex Italia
    Apuli.r, quotquot inventri potuerunt, comp/exo. nnntiataesset res acta Ncapolt, non dtco scquenti pos
    Suriitseumque serutus Baromns, notarnnt inmar-
    i di&ces&um anno, sed postertorum atiquo. Atqne htncortc
    gine, non duos, sed decem legendum videri ; quast sil itia exemplarium, a Cioccarello allcijatorum, diver-
    pretiutn itineris justnm tunc temptms videri ncqneant sitas. Qnod autem Joannts Cimeliarcha, tn alteradicti

    duo. Eqo nit mutondum ccnteo cam Chtfflelio. Joannis IV Vtta, quaai Diacont errorem correcturus
    k Theodosms Rubeus. Horarium univcrsaie perpe- applicavit et appariaoiiein Paulini, non mtdtum nos
    tttnm rondtdit, nbt png. "277 notans pro Polo Boreali commoret. quia Cimelinrcha i\te sci tput an. 1302,
    clevfito
    qrad. M
    et 43 {tnter quos est Nola, liabenselc- adeoque mutto minorisest fidei, Dixerim ergo Joannem
    vatnm Polum <jntd. 42) defiml nortis spatium, a solis I, qui defunctus in Sahbnto sancto, depnsitus stre se

    occastt usque ad ortnm, pro die 21 Jttnii; hori< 8 et pultus tamquam Sanrtus fnit tpso die Pasclur; colilur
    ntiiiutis 50 undc consequens videtur, jam lum Nolanis
    ; autem t Aprilis: non obiis<e an. 432, proximo pos
    horas numerari Cceptas al> occasu sohs, uti hodiedum obitum Paulini, ut passim scrtptores volunt (i$te enim
    faciunldmnes Ttali, contra communem ceteraritm gcn- attrtus Itabuit Pascha 3 Aprilis) sed potitts an 440, .

    tium transmontanarum usum, a media nocte horas nu- 31. Martti qitando celebratum futt Pascha t Aprtlts.
    merare incipientium : stc enim ':ora quintadiem hubuis- unle etiam Kalendartam unum quod vulit Ctoccarellus

    psum
    174 VITA S. PAULINI EPISC. N0LANI.1
    ,
    ipsumponit die ultima Martii licrt ntii mntuerint diem 2 Dimidium ferme «tatis, hoc est, ad anmim
    solennis depositionio tenere. Joannes vero IV, quo pre- circiter duodequadragesimum, hnmana* reipublicgfi Gradus .rta/is
    Pautun.
    ctse anno et die ohieiit, ignorari txistimo taccnte id vixit ex eo tempore ad annum sep'imum n supra
    :

    Diaeonp; ideoque assumplttm diem, qno inveniebatur septuagesimum, hocest, ai extremum usquo spiri-
    Fastis adscriptus Primux : idque auctoritate Joannis Ci- tum, religioni et sanctitati; per gradus ifa proti-
    mclinrchse, credi volenlit tuncseputtum (Juartnm : unde ciens, ut ex Magno Senatore majorMonachns, inde

    corrigas gux tninus distincte diximus de utrnque 1 Apri- maximus plane Episcopus fuerit; quo moderatior
    Agnosco autem vetusttorem eultum Primi oblitera-
    iis. et infra merita videri titulus potest, si Magnum
    tum fuisse eultu Quarti, cujus notior erat quam primi semel dixerimus.
    Vita, ideoque etiam celebrius nomen; sedsttate Cime- 3 Humanae vita^ ornamenta, quaecumque cadere
    h,i ( k.v fuerit instituta vcnerdtia annua Quarti, etqui- inhominem possunt, cumulate possedit. Nolnlissi-
    drm runi precjudicio Primi. mus idem et locupletissimus, oris specie tiberali,
    v Orationem colliirere is pttto dieitur qui pluribus corpnre paulo infirmiore, sed habiliadmunia animi; hitmana deco-
    precibus recitatis demum subjungit, Per Dominum no- ingenio praestanti, natura cum primis bona benefi-
    strura etc, undeet C<>Jlectue dicantw\ quia pust nlte- caque, et moribus suavissiiuis. Adliiec liberali omni
    ram principalem in sacro nic colleclim teguntur, sub d'*ctrina excultus ac facultatibus, quaa gratiam ma-
    uno 'iit vulgus loquiturj Per Dominum. xime admirattonempopularem conciliant, Poetica
    et

    s Merito hic qusertt Chiffietius, qnsennm illa esse et Oratoria excellens. Denique summns honnres, ce-
    leherrimam famam, amoreiu omniuin et favorem Epist 5.
    potuerit pompa Neophytorum, tempnre Joannis IV,
    quando Neapolis tota erat Cltristianissima, neque ad adeptus est. Qnse cnnstat eo tandem solum magni
    tetatem adultnm differebatur baplismus, sicut tempore ut haberet quod
    fecisse, pro Christo despiceret,
    primi, quodque nomini ejus velut sacrificio consecraret.
    t H<tc conelusio non minus apte tegetur post num. Hanc enim unam talia amandi causam esse docet
    10, quam kuncil, ut vel inde verosimilis fiat,
    posl Nazianzenus, et ipsemet Paulinus eleganter his ver-
    emn n>' Uranio vei Nolano aJiquo ipsi coxvo, stalim
    }
    bis exponit : Ergonihilin hunc mundutn inferenti- E
    post rem gestam ibipositam esse, non ab initio adfutsse. bus, substantiam rerum temporalium, quasi tonsile Epist
    u hl est.anuo Chrtsti 431. vellns apponit; non ut sarcina impediat, quos ex-
    peditos nasci jubet, sed ut materiam nobis virtutis
    ad tnerita parienda proponat; et sit unde documen-
    VIT.4 tum nostra? in Deum (id est, verum Patremac Do-
    a Francisco Sacchiuo Soc. Jesu Romx, ex minum) fidei atque pietatis edamus, si suppefant
    Sattcli scriplis el Yetenim elogiis concinna- nobis cara vel dulcia; qua3, praelerentes Deuni,
    Ue;et ab HeriUerlo ftosweido ejusd. Societutis magno praBinio negligamus. Eidem pertinent, guap,
    Anluerpix una cum openbus edila. dum Melaniam laudat, ac studium pariter opusque
    snnm.minime id quideni agenssentiensque, commen-
    VETUS PARTITIO. dat, de nobilitate ita Perspicuum est id
    disserit :

    t v quoque ad operis sui gloriam Dominura contulisse,


    yj- namqunm apttssime digesserit Auctor opusculum quo magis confunderetur iste mundus, qtii talibus
    hoc snum m Purtes quatuor, sic nt Prima tloceat, titulis gloriatur; ut, quo vanitas hominum ad con-
    QualisPaulinus fueritin viia seculari, usqueadnum. temptura raundi uteretur simul et major salutaris
    :

    17; secunda, Qualis Monachus, uaque ad num. 05, exempli auctoritas (quoscilicet in illustriorepersona
    num. 75 Qunrta
    Tertia, Qualis Episcopus, usque ad ; clarius emicaret) bumiliandis superborum ocuhspro-
    denique&e operibus ejusagal; tncommoda tamen est deretur.
    ejusmodi divisto instituto a nohis operi, xgualia fere 4 Patriam habuit gentium principem Romam;
    Capita haclenus sectato; eaqtte, non tam minuta, ut Patrta vt
    Patricium et Consulare geuus; necassitudines quo
    Genus.
    pluribus titutis hiare paginas singulas stt neeesse; neque que et affinitatis amplissimas : nam et Seniorera Ii
    tum prolixa, ul non ulternts snltem foliis respirare te- Melaniam qnam Consulibusavisnobilem, terrenaa
    /',

    ctor possit, et quul porro sequatur ictn ocitlicognoscere,


    se nobilitatis despicientia nobiliorem fecisse ait, san- Epist 10.
    ,
    ex titulo novi Capitis. Sit ergonostro more. guine propinquam fuisse sigoificat. Sunt quiet ail Severum.
    sibi

    ad Aniciam gentem referant, quod inter Aniciorum F


    CAPUT 1. monumenta aliqui Paulini legautur. Quod ita si est.

    Pattlini Patria. nobiiitas, pnetica et oratoria sacrum qnoddarn generi stemma accesserit, quod
    prima illa gens interRomana fastigia ad Christum Baron. An :i94
    fucultas. Consulatus.
    i >
    evecta, ccelesti ejus apice humanam excelsitatem
    V.'uo fine sanctus Athanasins Magni Antonii clau- exaggerarit. Pontius haud dubie praannmen habuit,
    FAII& ]

    Vita l-ac dit. eonohis exordio licet Paulini Magni (hac enim quo saepe modo ab Ausonio nuncnpatur item Me- :

    exemplo ttlHfs prsefatione dignus est) Nolani Episcopi, inrhoare ropius alicubi, tum in editis praelo, tum in exaratis
    Vitam. Salvator noster Jesns Christus, inquit ille, manu libris inscribitur, etapud quosdam Eutropius.
    glorificantes se glorificat, et servientibus sibimet, Itaque tota appellatio, Meropius Pontius Anicius
    Cap. 62
    non tantnm regna caelorum, sed etiam hic in ipsis Paulinus erat.
    montium secretis latere cupientibus, lamae tribuit 5 Natus est in Aquitanis, seu Burdegalae, ubi do-
    nnliilitatem : scilicet. ut et ipsi fruantur laude me- mum habuisse ex Ausonio constat, et diserte Uranius
    qundnparttta
    datur.
    riforum, eorum provocenturexemplis. Haec
    et ceteri tradit (qui Presbyter c ipsius Paulini cum fuis&et,
    in Panlinum aptissime tuui ex ea parte conveniunt, ejus postea vitai summam, aut potius mortem in
    quod egregie Christo Jesn ille Bervivit, et illustrem litteras misit) seu d Hebromagi, ut aliis videtur, f/)cits ttattvi'

    tutis.
    nomiui ejus laudem peperit; tuin ex altera, quod qnam Pauiinus appellat. Paternura
    et patriam ipse
    clementissimus Dominus ipsum, obscuritatis Evan- id oppidum erat haud Burdigala procul, irnpositum
    gelicse Peramantem,raagnifice glorioaum, non modo arani Garumnae. Quippe ea tempestate civium Ko-
    inter Superos, sed etiam inter raortales fecit. H*c manornm haud pauci, quibusin provinciis latifundia
    utranue pars ex ipsius explicatione ViUe patebit, possiderent, in iis et domicilia collocabant. Inde
    quaj tripartita fuit; primum, in statu populari atque Epist.
    factuni opinor, nt Paulinus Aquitanus patria cen-
    iiJ Sevcrum.
    communi ; tum
    monastico; postremo
    in in episco- seretur; eoque veluti suocive noninjuria Galli sem-
    pali : accedit quarta de ejus scriptis. per gloriati sunt hodieque gloriantur. Quamquam
    apud
    : : :

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII 175


    apud S. Ambrosiumdum legimus itascriptum, Pau- scatam ex tali quopiam certamine inter Poetas re- T
    Episl. linum splendore generis in partibus Aquitanianulli tulerit Paulinus.seu [quod libeniiuscredtderimj per * ' BW -

    secundum, minime putamus comparnri cura Aqui- SACCm ?


    colorem sic nominet Ausonins, intelligere est, qnan-
    tana nobilitate, sed solum designari locum, ubi tmn ades>ei Paulinoex Poe.si celebntatis, qui An-
    Paulinus degebat, et vendiderat iacnltates: et for- sonio per id fmpus summo vate major haberetur.
    tasse, ut ingens Scriptor virque optimua suspicatur Neque eniin id per assentationem ab magistro, aut.
    CaesarCardinalis Baronius, verborum seriesalibra- per paternam iu alumnum indulgentiain, potius
    uin supra riis imrautata est; cum scribere debuisset, Paulinura quam vere dictum existimabit, qui ipsorum inter
    splendore generis nulli secundum, in partibus A.qui- se ingenia stylumqne compmiat. Haud dubie Pau-
    tania? venditis facultatibus, et quse sequuntur. Hic lini lenior, ac suavior, itemque magnificenlior na-
    enim splendor erat generis non qui nulli Paulini, tura ac vena erat cui, ut idem testis est Ausonius,
    ;

    Aquitanorum, sed qui \i\ ulli oranium cederet. mellea quiedam inerat modulatio; vegeta er subli- Epist. 1 9

    Quod et ex Prudentio constat, qui adversus Symma- mis alacritas, sie appetenti summa, ut non decide-
    chum scribens, dum Rumanam, quas ad Cliristum ret. Nec vero Poet* floreutis laeulus existimanda

    ]il»r 1
    transierat, noliilitatem recenset : est ex his qu» extant carminihus, ex Evangehea
    IS"ii Paulinorum , inquit, non Bassorum dubi- simphcitate comhtis post abdicatas Musas sed co- :

    [tavit gitandum, haac ipsa cum taraen talia sint, profecto


    Promptu fides dare se Christo , stirpemque su- dum ferveret amlntio ,
    plaeendi studium, et capido
    [perbam famae stimularent , atque exacuerent curatn ; dum
    Genfis patriciae venturo attoilere seclo. omnia Poetarum rayrothecia scrutaretur ; simulque
    Patritnonium ei peramplum ingenriaque praedia , hinc alti vigor ingenii dictionein attolleret, inde
    fuisse, cum alii testantur omnes, tum saiis ostendit nobilitas morum ac lenitas temperaret ; extitisse
    Ausonius, dum Paulinum ab secessu Hispanico re- aliquid valde perfectum, quod merito et doctU et
    E
    vocans, 'nter alia ingerit : multitutiini perplaceret.
    Qtantus Ora-
    Ne raptam sparsamque domum, lacerataque cen- 8 Quid autem soluta numeris oratione posset,
    [tum instar omnium sancti Hieronyrai elogium est. In-
    Per dominos veteris Paulini regna fleamus. gens ille toti erat mtraeuium orbi ter-
    Doetor, qui
    Quibus ex regnis quautumvis multum Poetiea de- rarum, Paulinum admirabatur, ut, cum enume-
    ita

    mat hyperbole plurimum tamen semper in patri-


    . rasset Scriptorum Ecclesiae Latinorum prima lumi-
    Epist. 1
    monio reliquum fiet. Nec solum in Aquitania He- na, Tertullianum, Lactantium, Victorinum, Hila-
    broinagum, et alias possessiones, itemque Narbonae rium , Cyprianum , neque eos , qui tura vivebant
    alias, sed et in Italia Fundis, et apud Nolam habuit : flurebantque, excepisset ; ostendissetque , singulis
    unde etiam Romana slirps affirmatur. ad perfectionem aliquid depsse, unum statuat Pau-
    G Sec*ulo aureo cura juxta virtutes litteraeque, liuum, in quo nihil desideretur : prsdicens fore, si
    Quo ttmpore
    natus : praesertim sacrse, plurimum colerentur, sub annum interior accederet divinarum scientia litterarum, ut
    salutis humanae trecentesimum quinqnagesimum Scriptores cum -Latinos omnes. tum etiam Gra?cos,
    tertium ortus est, ut splendidissimo seculo et hoc non ita olim praegrederetur. Interque cetera, si

    lumen accederet ; vicissimque ipsi copia foret ex nnhi liceret, inquit, istiusraodi ingenium, non per
    aliena luce multiplicandae su«e. Ita factura est. ut Aonios montes et Heliconis vertices, ut Poetaeca-
    Epist. U
    ad sxcolenda magnarum laudum semina, acrejudi- nunt, sed per Sion, et Itabyrium, et Sina excelsa
    ciuni, solers ac ferax ingenium, bonam atque tra- ducere; si contingeret d(<cere quae didici. et quasi
    ctabilem rcentem, qua? natura excellens indiderat, per manus mysteria tradere Scripturarum ; nasce-
    Ausoniut Gal-
    lui ijus Ma- egregium raagistrum nancisceretur. Decius Magnus retur nobis aliquid , quo I docta Graecia non halie-
    glsfer. Ausonius is fuit, Poeticis idem et Oratoriis virtu- ret. Et mox : Si quasi extrema raanus operi tuo
    tibus inclytus inter ejus aevi primos. Is cum sua iuduceretur, nihii pulehrius, mhil doctius, nihil dul-
    sponte, tura Paulini docilitate ac moribus, ad haec cius, nihilque latinius tuis baberemus voluminibus.
    vcteri parentum inter se utriusque necessitudine et Addii : Magnum habes ingenium, et infinitam ser-

    cantate compulsus ita instituendum regimdumque


    , monis supellectilem ; et facile loqueris, et pure ; fa- F
    nobilem puerum suscepit, ut sedulitate industriaque cilitasque ipsa et puritas mixta prudentiae est.
    praiceptoris, e humanitate patrisac pietate docuerit Capite quippe sanu , oinnes sensus vigent. Huic
    formaritque : nec aliter postea, quam filiura con- prudentiac et eloquentiae si accederet vel studium.
    sueveritnorainare. Paulinus sequi manurn flngentis, vel intelligentia Scripturarum viderem te brevi ,

    avide in studia rapi, nulla non Scriptorum monu- arcem tenere nostrorum. Hiec scripsit ille, quim
    menta terere, parcius tamen Hisloricos versabat acris judicii, tam liberi oris Doctor, de Paulino,
    in Oratoribus ac Poetis totus erat. Denique ita pro- haud longo ternpore postquam is tutum se ad pieta-
    fecit, ut in utraque facultate sive Oratoria sive , tem contulisset, etiamnum t.roue sacris in disciph-
    Poetica, vel adaequaril docentis gloriam, vel etiam nis : proptereasubjecit : Qui talia habes rudiraenta.
    superarit. qualis exercitatus miles ens ? Sed Paulinus proe
    7 De Puetica excellentia testimonium Ausonii in auimi submissione, ut suo tradetur loco, etiara

    promptu est illum in Christiana sapientia posthabuit principa-


    Et quae jamdudum tibi palma Poetica pollet, tum.
    P mtinm
    Lemnisco ornata est, quo mea palroa caret. 9 Interim tamen, anteqnam se absconditae raundo
    quum fxcel- Qnam ;T(j'io-
    lens /'tf(i. Cedimus ingenio, quantura praecediinus aevo ambitioni, humilitatis Crucisque obsequiis penitus
    Epist. 20 Assurgit Musae nostra Camcena tuae. manciparet, cum haberet ingenii, doctrinte, ac
    talia

    Quippo est nemo qui nesciat, victoribus sacro- linguaB ornamenta; quaenatalium splendore illo, ac
    rum certaminura praeraia fuisse palmas quibus si :
    divitiarum copia longe clariora ad vulgus et mira-
    taui.i' quaedam ac vitt», quaa primo ex phjdira, biliora efficiebantur ; haud mirum est si fama cla-
    deinde ex materia pretiosiore fleri i eptae, additae rissima, si gratia maxiraa, et honoribus quoque
    essent, decus simul et auctoritas accedebat. td ge- summis floreret et Consulatum, eumque f ordi-
    :

    t
    nus taeniis leranisci erat nomen. Inde clariores lem- narium. qui priraus ab [mperto gradus honoris cen-
    I

    niscatffl pnlmas quam purae. Pocro Domitianus


    ,
    sebatur, in flore juventae , ante Ausomum, longe

    RomaB certamen inter Oratores quoque et Poetas aatate praeeuntera . consequeretur. Non inficiatur

    iustituit. Ergo seu vero prupneque palmam lemni- Paulinus hanc honorum ;
    orum festinationeiu : sed
    undecumque
    : ;

    176 VITA S. PAULINI EPISC. NOLANI.


    undecuinque profectus et abjiciendi sese materiam ntansere, ne scilieei uovorum ^faciislriituitm livtitia

    A. FBAV- solilus rapere ifi qunque ad elevaudam sui ab se-


    , nitnis ctto abulart mosrorem e ciade conccutam, et va-
    SM t:lu\ s 1
    culo recessus admirationera refert, tamquam satu- caturis ideo Fastis signandam, Contra eos tai^an, qui
    Episl 1 ad t

    Scvcnim. ratus abicrit, et hoiiorata a primis annis personat omnino Consulem neymt fuisse PauHnum ; ct Auso-
    ur ad Severnm scnbit, maturare siui potuerit gra- mt vcrba tiitn tovqucnt, asscvtt Chtjjlctuts, Suffectum
    vitatem. Ausmiius vero diserte preeivisse sibi ftau- sitltem fuisse in rcln/unm tinnum 378, qno idcm Im-
    liiium honoribus profitetur, durn, quare contra peratov et Consnl Vutcns, v Idu* /fugusti avsns a
    tempnris niorern, ejus nornetj in ppistola pneposue- Gothis, ct combustus est. Conatnt autem in iis Fustts,
    rit suo, his verbis excusat qui annoium suppvtpndor.um cavfia passim tevcbnutur
    Paulino Ausonius. Metrnm sic suasit, ut esses mnnil-u*, uulliim suffectQrum kubilam vutionem ; alios

    Tu prior, et nomen prasgrederere meum : autem antiquinres ,


    quo sniijn/i ciijns-juc anniii Ma-
    Quamquam et Fastorum titulo prior, et tua gistvalus .\crihcl tintur, frustra nvnc vcijitiras.

    [Romse g Pranuram Urbanam, inqiat Cjufflctius, solebat


    Episl. 24
    Preecessit nostrum sella nurulis g ebur. biennio pr;i*cedere ^dilitas curulis; cmn crgoex Co-
    Ceterum Ausonius idem ita prseferebat silii Pau- dice Theodosiano, I. k et
    r
    . « de Sccntcis, pr.o anuo 380
    linum, ut pariter ab se profectum videri vellet, Itttbctimiis Paulinum Preetorem Urbanum, consequens
    Quomoito pro-
    vrcttu ab An- seque veterum ejus honorum largitorem appellet. fovet ipsiim anno 37S istud fuisse, atque tt/> jEdititote
    SOrtto. Quae nequaquam orediderim ea solum causa dici, vodcm anno ad Coitsnlatum transisse, ttc deinde fa-
    qur-d honoribus dignum praeceptis et institutione , ctum J'r imcni i ; esto ex tegibus non ante aunum
    EplSt. 21 nam
    reddiderit; verum etiam, quod a Valentiniauo se- setatts 37 s£<lihs, ntc ante 39 Prxtor fieret ;

    niore ad docendos ejus liberos Gratianum et Valen- ab illis icijibiis iubentc Jmperio facilis erat exemptio ;

    tinianum in aulam accitus, eaque re gratiara Prin- onno autem 378 vix plus quam 2i annos numerabat
    cipum meritus, Paulinum maxime habueritv, quen Paulinus, c.c calcuio pr&scripto,
    et caritatis studio, et ad suarum incrementa rerutn
    provelieret. GAPUTH.
    10 Matrimonium quoque Pautino felix contigit,
    locuples femina, et sapiens, mireque consentiens, et Pa ulini Uaptim us lhtrdegnlx susceplus,
    (qusa prima glonaesr) apprime religiosa. Nomen ei Monadiatus in Ilispania assurnptus,
    Therasta. Una fuecunditas defuit, ad cumulum ter-
    Therasla renx felicitatis : sed i leo fortasse defuit, ut de sterili- ^Jniversa Paulini decora cpnsummabat, et jucun-
    1'auhlu »n- t^ite corporum, facunditas angeretur animorum dissima quadam hice gratiaque resp?rgebat ac pu-
    ;
    jux. PnuUnl inye*
    et cumulus nasceretur, unde
    inde felicitatis Eeternae blipabat mira yiri suavitas lenitas, et beneiicentia
    nlum mire
    manca erat humana. Quippe post longa vola, so- qua? tanta erat, ut, si quid nanciscerelur quod gra-
    tce ac
    sii Oe-

    Amlttvnt (n- boles tandem virilis, cum agitantibus in Hispania tum speraret amicis fore, malletiis gratificari, quam nignum.
    fanlem fi- obtigisset, ea vitalis
    non fuit. Itaque sub octavura genio indulgere suo. Inde ilia Ausonii ex frequentj
    lum. ab ortu diem rapta Gompiuti, admonuit scilicet experimento grata 'exclamatio : Quid autem tam
    Epist. 311
    parentes, simulque viam expedivit, ut meliorem amabile, tamque hospitale, quam quod tu, ut me
    recte factorum progeniem, et minime caducam me- participes, delicias tuas in tpsa priraitiarum novitate
    ritorum pusteritatem desiderarent quemadmodum defraudiis? rnelle dulcior, o gratiae venustate
    , Epist. W ad
    sanctus Ambrosius interpretatur, festiyior oab omnibus patrio stririgende complexu ! rautiiium.
    Ergo vir adeo miraliilis perindeque amabilis, uon ,

    ANNOTATA D. P. est ta.rdum conjicere, quantis assectat-iriim turbis


    coleretur ;
    qnantum apud proceres existimationis,
    a Ad marginem, pro eo guod lextus lotum Vit.r tem- apud multitudinem fayoris ac plausus haberet. Decus
    pus. finU per annura septimum supra septuagesi- ])<itri.e, curiae lumen, idein senatus columeu cense-

    mum, notabatur secundus supra octogesimum et : batur. Aiqui talia for'unae ( ut vulgus nominat, id
    hac ratione videtur Rosweidus, diversam suam a Sac- est,humanae prosperitatis.blandimenta. quo raajora Ejitsdem
    chini calculo opinionem stgitificatam voluisse. ac plura erant, eo pluribus atque tenacioribus Pau- celebrilas.
    b Bierbnymus in Qhronico ad antium Valentis et liniimsibi devinctura catenis seculi vanitas detine- F
    Valentiniani x , Melania nobilissima ranlierum bat. Nimirum utCliristi gloria tanto fieret illustrior,
    Romauarum, Marcellini quondam Consulis lilia. Sed ejusdemque vis gratise potentior appareret, cuin
    Pauiinus, ctu nuiioc cssedebv.it, Marcellino
    Consule tantus Senator universa illa pro detrimento duce-
    avo natam dicit : sanguinis tamen cum Paulino pro- ret, et arbitraretur ut stercora, quo ipsum lucrifa-
    pinquitatm, necdum aliter in ea epis^ola indicatam ceret (,'linstum.
    reperi quam qtwd illius hospit}o Nula-. &it usa cun\ 12 Juv.it investigare quibus adjumentis et ma-
    t

    suo comitatu, anno fut cap. n docet Clit/pctinsJ 398. anis ejus expugna-
    chjnis divina gratia usa sit ad
    c Existimem qpUys iiurdegalensem Presbylertan tionem, utque superbiae apparatum tantum Crucis
    Uranium fuisse, humilitati s.ubjiceret. Sed prius indicabo, quibus in Sunimt Vitx
    d Ehromagus, vvjgo Erabraug in Xantonibus, ad iocis,quibnsquemuneribusvetatem egerit, antequam anle Rolanam
    Garumnx eestuamtm prope Blaviam, infra Burdega- in recessu Nulano conquiesceret. Pueritiam liaud eecessum,
    lam 7 leueis, dubie, itemque adulescentiain, in studiis liberalibus
    t- 11 1< tiitiu primum se.%radidU Aucipr SaccJiinus^ex traduxit Hurdegalaj.Il*i enim Grammatices afque
    recordattont similti phrasis in Vila B. Stanislai ; et Rlietonces scholam Ausonius rexit. Quo translalo
    couyruu iias ifua tllt- scnj.Mt jam Secretarius Sacie in aulam Augusti, Paulinus ad agendas causas in
    lis, fiab liuloria smlieuiia ariwltis, eeque lucem prooessit
    fortan no- fori strepitura et cui-ia; : tum ad ho
    mrn mpjmmi ooluii ; vel </ma vieiiwm mortem mjitinn, nores evectus, ahquamdiu Inde per Koraa' vixit.
    llllull fuciebat o/unt Iwmilws iwmnitni. annns fere qnindeeim pcegrinatus est per Ilaliaui,
    f Ila ille f.r itwnh' Havonu ttn. ;j"o uuni. i, exUti- Galliam, Hispaniain, terra mariqne; pariim publicis
    manlis eum annttm, jiost Consulatum Gratieni Au". rebus, partim (nisi me conjeotnra fallit) domesticis
    ili et Kquitii soltium nuncitpiiii m Fa\tt\ , Paulini occupatus. Quos inter errores Mediolani fuit per
    Cousiilatni cnm imncu ezpresse di-
    pqsse assignqri ;
    idem terapus, quo sanctus Aupustinus iliidera et
    conl Hierontjmits cl Prosper quotl Quia sunerinre an- t Alypius versabantur et cognitus Alypio est, quam-
    :

    no Sarraata; Pannonias vastaveruut, iidein Consules vis ipse Alypium ignorarit. Sic enim fieri videinus,

    ut
    : ;

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNIL 177


    ut magnaa peraonso propo omnibus nots sint, nec nensi Martino, illud est conjectura», quod oculum D
    lta multos norint. Eodem temporis tractu,
    pietate quuque .aegrum ei sanavit. Paulinus vero (inquit ,\. piun.
    sensim in animum adwissa, Burdegate baptizatus, Severus) magni postmodum futurus exempii
    vir sacciiin. s. J.

    Barcinone Sacerdos creatus est, inde Nolam demum cum oeulum graviter dolore ecepisset, et jam pupil- sanclus
    ct.

    Martinus.
    migravit, ut jam per singula enucleatius expone- lam ejus crassior nubes superducta texisset, ocu- Lib. ile vilam
    lum ei Martinus peniculo contigit, pristinamque ei S. Msrtinl

    13 Prima secundum Deum conversionis Paulini sanitatem sublato omni dolore restituit. 6 Quis vero cap. II.

    gloria sanctissimo Presbytero Felici deberi videtur. b


    Conversio ejus dubitet, quin praeclara S. Martini evangelicre per-
    debetur prj- Hujus invicti Confessoris, aut potius Martyris, ut
    1'ell-
    fectionis documenta multura valuerint ad illustran-
    ciiiue S.
    Paulir.us et sancta Ecclesia appellat, (nam quam- dos ei oculos mentis, cui tantum peniculi contactus
    ci.
    quaro non est mortuus in tormentis, ad mortem valuit ad corporis lumen redintegrandum ? Sed
    tamen pro Christo est tortus) latissime nomen ce- maxime omnium ad rem eaindem repraesentandara
    lebrabatur. Ad ejus venerandum corpus magna pro- et redigendam in opus, S. Delphinus c valuit, a
    digia et plane evidentia patrabantur. Torquebantur quo et sacro Baptismate expiatus est. et snnclus
    Profitetur
    gravissinie rnali daemones, et spectacula mira ede- Deljihtnus r
    haac Paulinus in epistola ad eum scripta, dum ait :
    Bplst. 16 aj
    bant inquorum corpora obsedissent. Quas ob
    iis, Merainerimus non solum palrem, sed et Petrum Uclphinum
    te X
    res undique Nolam ad S. Felicis sepulcrum con- nobis esse factum quia tu misisti haraum ad me
    :

    currebatur. Adiit et Paulinus, eo opportunius, quod profundis et amaris hujus seculi fluctibus extrahen-
    paternos circa fundos possidebat. Animum sibi ju- dum, ut captura salutis etficerer et, cui vivebam, ;

    venis beatus
    Martyr ita devinxit, ut siatueret natura morerer ; et cui mortuus eram, viverem
    quietam apud eum sanctamque vitam exigere. Sub Domino.
    annum luec retatis septiinum ac vigesimurn apud se 10 Mos erat iis temporibus, differre in multam
    decirvit, tribus a lustris antequam re demum ipsa astatem genitale Iavacrum. Quare et Paulinus non
    prsestaret. Inde primo Natali, quem iter Nolam ex ante annum circiter duodequadragesimum nova ge-
    Hispanh parans, condidit, sonctum rogat Patro- nitus origine est a Delphino Burdegalae : quam oh
    num, ut consulat. causam dlum Patrem appellat simulque Petrum :

    Qtioto x'atis
    >"atal. I
    Jam desideriis immenso tempore fessis. vcciit, quod sanctis ejus cohortationibus ad curam (inno baptna-
    sospitemque ad sese producat. Et sequenti Natali salutis perductus sit, tamquam a piscatore hamo tus.

    jam prarsens ita cecinit: vitali captus.De aetate Baptismi constat ex primae
    pater, odomine indignis licet optime servis, ad sanctum Augustinum epistolae verbis Rege :

    Tandem exnratum est inter tua limina nobis, ergo parvulum in terra reptantem, et tuis gressi-
    Katal. 2 Natalem celebrare tuum. Tria tempore longo bus ingredi doee. Nolo enim in me corporalis ortus
    Lustra cucurrerunt, ex quo solemmbus istis magis qoain spiritalis exortus aetatem consideres :
    Coram vota tibi, coram mea corda dicavi. quippe aetas mihi secundum carnem ea jam est, qua
    Ergojttmdudum etiam ante Baptismum consiliaper- fuit ille ab Apostolis in porta Speciosa verbi pote-
    fectae vitte coquebat.et protinus addit, ex quo tempore state sanatus (id est annorum amplius quadraginta)
    illam sibi vitarn ad sancti Felicis agendam prnpo- in natalibus autem anima?, illitis adhuc mihi tempus
    suerit. perpetuo ipsuin, sibi inter varios terrae et infantiaj est, quaa intentatis Christo vulneribus
    maris labores atifuisse. Iiaque S. Felici imprimie iramolata digno sanguinc Agni victimam pracucur-
    debetur S. Paulinus. Tantr interest Ccelitum ali- rit, et Doininicara auspicata est passionem (id est
    quem Patronum adsciscere, quem praecipuo cultu bimatus Innoeentium). Non enim paschalis agnus
    et constanti pietate vcnereris, cui tetotum dedices, significatur anniculus, sed infantia Innocentium :

    cujus cmui tempore opem implores. qute pulchre dicitur intentatis Christo vulneribus
    14 Inter mortales, adjumento fuisse Therasiam immulata, qnod m unoquoque eorum Christum ma- Epist. 4

    conjogem, gloriosa Ausonii contumelia docet, dum ctare ipsum Herodianis carnificiiiusdestinatum erat.
    Juvit cnitjttx
    Thtrasia,
    Paulinum carpens tamquam parttm in amicitia con- Atque idcirco immaculati Clirtsti victiraam sic im-
    stanteiii, causam in eam velut abJucentem conlert, molata infantia digno sanguine prtecucurrit, et Do-
    Tanaquilem appellans, quae sapientia et religionum minicara auspicata atque e.xorta est passionem
    peritia sese prseferret, iniperitaretque viro ; et ob quod jam tuiu necem in mfantibus pati Cbristtis
    eain rom timeretur a Paulino. Si enim latrat nicij eret, ad quam quidem natus erat. Sed cura

    Si prodi. Pauline, times, nostraeque vereris haud dudum tempus adesset interitus, vicarios sibi
    Crimen amicitiae, Tanaquil tua nesciat istud. Ulos subjecit. Ergo si quadragenaiius eetate corpo-
    ELsane ilivina inatronEesapientia, etvirilis ctmstan- ris,bimus ferme erat natalibtis animrje, constat sub
    tia inde llt manifesta, quouinpaupereinacduram vi- annuin octavum atque trigesimum in meliorein vi-
    Epist. 24. ad
    laulinum. tam viru certe consensit etquidquid sive dotaliura,
    : tam exortura d.
    sive aliariim babuit lnultatum vendidit, et in , 17 Sub idem quo renatus est tempus [quod divus
    egentes consilio Christi pretium erogavit. Ad h.te Augustinus fecorat, nee pauci ca tempestate facti- S'allm a Ba-
    abundabat illa attas magnis quibusdam et illustribus talianli ad monasticam disciplinam festinavit. Sole- jittimo co.jUat
    U n icAatttm.
    cum sapientia, tum sanctitate Episcopis. Ambrosius bant quippe nonnulli, exactam Chnstmn.e iegis
    Mediolani, Turone iMartinus, Burdegnlae Delphinus, innocentiam consitlerantes, contenti Catechumeno-
    aliliiqiio aliee Evangelicaj lucernte ardentes lucen- rum ordine, reservare iu tempus illud Baptisniun),
    tesque supra eandelabriim positoe, longe lateque quo se magis idoneos ad eam prtestandam arbitra-
    fundebant cceleste lumen : et Paulinus, qtiantuiii rentur iudignissimum rati, obligare Deo fidem, ac
    ;

    argumentari licet, talium semper virorum oonsuetu- fallere, cuin tautum flagitium sit dietum bonuni
    dinem adamavit. Enimvero ingens ad sanctitatem violare Sacranientum. Snnul ergo per vitaies uudas

    est gradus, usu delectari et familiaritato Sancto- rcn tsci ;uiimuiu inducebant, et ad cons,ervandam
    raui. Ergo trium maxime, quos nominavi sanctis- ccelestis originis dignita.tem, idquo preastandum
    simorum Antistitum, Paulinus exemplis, consuetu- quod in divinaablutione apopou46f.ant hoc est, tit ;

    dine, studioquc profecit. satanae et mundo, et pompis eorum reniinti.uent


    lb' Ambrosiusjam senior, videns prtet l.iram ju- (qtiod in populari depravati ne oers>gre 6eri vide-
    '' sanctus venis indolem, suavissirae diligebat. Itaque ipseraet bant posse) severiorem diseiplinam e.ipess- bant.
    Ambroslus natales antmes
    Panlinus ad Alypitim scribit, Ambrosii dilectione Non nie fugit, viros perdoctos, P.nti-cn Aa
    Epist. 45. ad
    susccptionem Moiiachisiiii. et ponere
    fllip. se semper ad iidein nutritum esse. De sancto Turo- iutcrpretari t

    23 baptizatum
    jttitu r. v
    178 VITA S. PAULINI EPISC. NOLANI.
    baptizatum multo ante fuisse. Ceterum, nisi magno- tarim : sed enim tum evenisse crediderim, quod D
    A. fiavi Gregorius Turonensis narrat, ilc Gloria
    pere Paulinus idem satis haec duo ad Aly-
    fallor, ut, duni sacras late-
    SACClllN. s. Confessor.
    pium distincte memorat. Verba sunt talia Sed de :
    bras captat, conquireretur a suis, quo se abdidisset l.;i|, 1117

    me, ne quid ignores, scias antiquissimum peccato- ignorantibus bumilem asperamque vitam in-
    : et ut

    rem, non ita olim de tcnebris et umbra mortis edu- stituerat, pro bomulo e plebe haberetur abiis, apud
    ctum, Spiritum aura> vitalis bausisse. Baptismum quos degebat, donec agnosceretur casu, et prode-
    manifeste describit. Nec enim adeo affirmate potuis- retur a negotiatore.Nam, postquam Nolam secessif,
    set de Monachismo pronuntiare, per eura se spiri- non ita videtur Nolanos, quibus jampridem erat co-
    tum aurae vitalis hausisse. Nam ut religiosae profes- gnitus, laterc potuisse.
    sionis assumptio soleat romparari Baptismo, mo-
    ANNOTATA D. P.
    destia tamen non fert. ut quisquam de se praedicet
    perinde atque per eam renatum et indc natales :
    a Imo duobus pienis dumtaxat, ex nostro superiori

    anirote numeret quod eo minus:


    Paulino convenie- cnlculo, quo conversum ponimus expleto anno xtalis
    Eplst. 15 ad bat, qnia quo tempore adAlypium ea scripsit, nec- 38, Christi 393 eurrente, quod et Chif/lelius tenei
    Alip. dum facultates vendiderat : nec ulla sc intra cce- at}>. 5. Eoque farit, quod mo& ipse dicat m Natali S.
    nobii septa sub alieno imperio victurus abdiderat. Felkis secundo, idesl an. 398. ,rt. 43 expleto, n tem-

    Denique rudimentum tentabat potius ineundse mili- pore primi proposili Nolre concepli tria lustra sibi cu-

    tiae, quam militiam erat aggressus. Protinus autem currisse.

    ubi dixit de spiritu aune vitalis non ita olim hausto, b Quxiit Cliifflelius cup. 3, quo loco el iempore iit

    hoc est, de Baptismo suscepto, subdit nec ita olim : acciderit ; et ex Epistola ad Viclrkhtm 2 eritere se

    posuisse in aratro manum, et crucem Domini sus- locum putal sic enim ibi sertbii Paulinus, Meminisse
    :

    tulisse ;
    quam ut in finem perferre valeamus, ora- credo dignaris, quia Sanctitatem tuam Viennte apud
    tionibus tuis adjuvemur : quae plane perfectionis beatum Patrem nostrum Martinum viderim quasi :

    Evangeliea; institutum demonstrant. «oii nisiuno illo loco Martinum vidisse potueril Pauli-
    B
    Sensim ad 18 Ceterum ad hunc celsissimum consummafae nus. De tempore Cltiffletius niltil addit, nisi quotl
    perfectionem sapientia; verticem, ne qnid per inconsultum ardo- etiam e.r Severo pulet,tunc adhuc Laicum fuisse : id-
    progredllur
    rem assumeret, quod insuetum opprimeret, nenua- que omriino est verosimile, ac pcciic cetlnni ; cum mox
    quam repente transiliit : sed paulatim sensimque a snscepto baptismo in Hispaniam abierit, et uule No-
    tentando se, prasparandoque, quasi per gradus ium piofutjerit, nec Gallias unquam repetiisse sciatur

    ascendit. Id ipsemet quo candore solet orationis et Paulinus.


    animi profitetur scd ita, ut inde quoque Severum
    : c S. Delphinus inscritjilur Rom. Martijrolotjio ad
    sibi praponat, quem in medio seculi aestu, abruptis i't Decembris,
    potius vinculis quam solutis, ad Christumait mira- d Hsec, ut tlixi, scripsisse credilur Avgnstino San-
    culo majore conversum . Denique, inquit, ut a ca- ctuseodem anno, qua exeunte ilte factus est Episcopus
    lumniis et peregrinationibus requiem capere visus 393. Sed Paijms in Cnticis pntat se evincere, Ordi-
    r j3i st l aj sum, nec rebus publicis occupatus, et a fori strepitu nationem Awjusniu nno n,itm postponendam : qno po-
    Severum.
    remotus, ruris otium et ecclesiae cultum placita in sito possel, imo debcret Paulini selati aiinus iitius ile-

    secretis domesticis tranquillitate celebravi : ut pau- iraln. Mthi necdum eonvineens visa rst ratioeinalio
    latim subducto a secularibus turbis animo, praece- Pntjti, tontra prosperum opinionemque communem.
    ptisque ccclestibus accommodato, proclivius ad con- e Quserit Chifflelius cnp. 34, an fuerit maritosu- Therasia vxor
    temptum muudi, comitatumque jam quasi
    Christi, perstes Therasia, et cum illo in Canonem Sarctorum Paullnl an
    de finitimu huic proposito via demigraverim. Ergo relata. PrimumUk videlur negare, ex Uranii de illa Sanctoe

    sub idem tempus ex aqua renatus et ^piritu, et silentio;ad secundum dicit,saltem libro rit.r inscrip-
    amore succensus perfectae virtulis, cogitare seces- tampost mortem, eujus tanta dum vixerii virltis lau-
    sum cospit. Obtulit se, fortasse invitatus ab eo et datur. Plus aliquid amleiit recentiores Hispani, Pseu-
    allectus, socium
    ejusdem Sulpicius Severus;
    consilii do dexirt sui figmentis subnixi : et Tamayus SS. Pauli-
    quamquam mahnt postea vel sanctum Martinum num, Therasiam, Ctlsum eorum filium, ut Sonctos,
    sequi, vel familiam ipse suam ducere. simul inscrihit MarUjrolotjio suo : quin et Therasiam
    19 Sed ante omnes secuta lllum Tberasia est origine Hisptmam fuisse asserit e.r Bivario; cum nul-
    conjux, non jam dux ad molitudinem fjuvat Au- libi,prseterquam in Hispaniis, TherasiaB nomen in
    gustini ad Paulinum, et hujus ad Aprum verbis usu fuerit. Sed cum Grxcum i<l nomen stt, a Qi.o-m
    uti. vel avaritiam viro suo, sed ad continentiam venor, sieul a IY'.aw rideo fu Gelasius ; quis credsre
    Srcedit in et fortitudinem redux in ossa viri sui quam m
    Hispania natum, ei non aliunde
    : possit ipsum nomen
    lliapaniam exinde cbaritas Christi tanto illi firmionbus, etiam in Gallias inveclum esse Usits communtor nunc >.

    aim Tfieraiia,
    quanto castioribus nexibus copularet : ut essent Teresiam scril/il. Nalam quoque rinnii eecutam The-
    iidem conjuges qui fuerant.sed non ita conjugesuti
    ras'am indicat Ambrosius infra nitm. P.); undeet ve-
    fuerant esseut ipsi, nec ipsi
    : nempe qui sicut prsedefunctam, sed tla ut nulln supersit
    ;
    rosimile ibi
    Cbristum, ita semetipsos jam secundum carnem memoria alicvjtts cultus.
    non nossent. Cum Therasia e igitur, jam non car-
    Enlst. 32 et
    ms tam consorte quam spiritus, in Hispaniam se-
    31.
    CAPUT III.
    possit ; eam videhcet ob causara, ut egresssus de
    domo et cognatione paterna, procul ab amicis ac Paulini in suscepto nmo vilse insliluto con-
    notis, ad Do n servitutem se compararet. Homini slanlia, fntstra oppvgvata a mundanis,
    enim necessitudiuibus tam niultis iinplicito, inter tuutlaia a Sanclis.
    sucs it.i culto, cujus gratiam ita certatim omnes
    ambirent, omiiino nocessaria fugaerat. Sed bic J_n Occidente rari tum erant, praesertim e nobili-
    animadvertendum, bis in Hispania videri fuisse : tate, qui rebus abdicatis omnibus, ad altentiorem Quls inetui in
    primum, ncgotiorum causa, cum varia loca inter Religionis cultum prorsus ab humano usu secede- Pautlni
    pelagi ac vias labores pervagatus, filium converslone
    Compluti rent quin adeo id qui facerent, pro socordibus et
    :

    suscepit et amisit, uti supra memoravimus ercotte ir.entis liominibus, ct Bellerophontieo vitio
    ; rteinde,
    ad ponenda Mouaslicae rudimenta. Nam ut ob
    vitx> laborantibus (sic enim IUitilius ejus seculi Poeta de-
    negotia profectis, ubi filius mortuus est, monasticas scribit) dcspectui atque irrisui erant. Cumque multi
    vitae consilium steterit, non admodum probabile
    pu- Senatuium ac Prcccrum adhuc superstitiones Eth-
    nicas
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 179
    nicas obtinerent, hi maxime Christianae perfectionis omnia debere
    illi coluisse semper, culturumque D
    :

    studiosos insectabantur, cum ipsius vituperatione pietateetiam mansura post mortem. Ceterum siquid * '•!»
    disciplince, quce talem sectam, velut humance so- in alumno esset quod Christus amaret, laetari et "^I"' ?' ''
    cietati publicaeque rei perniciosam, ,
    Sea Iwerrimc
    , ,
    edidisset. Itaque lpsum oportere, ad quero, ut ad magistrum, pars chrismm ran-
    S. Ambrosius, ubi Paulini consilium (litteris opinor laudis et prcemii pertineret. Incolere sola loca usi- fttetur et qe-
    ejusdem) certo cognovit, qui parati clamores essent, tatum esse Philosopbis, et Poetis et sanctis Ana- lm "
    t v " iu -

    postquam res in publicam emanasset notitiam, in choretis quare vitio sibi ne verteret
    ; quaraquam ;

    hunc modum ad Sabinum describit Paulinum : ipse vota potius quam rem Monachorum baberet.
    splendore generis in partibus Aquitanire nulli se- Atque utinam, inquit, concederetur vere sub no-
    cundum, venditis tam suis quam etiam
    facultatibus, mine Christi probra perferre! Quippe menti, quam
    conjugahbus, in ins se induisse cultus ad fidem Nmnen firmarit, nequaquam teneram essefrontem;
    coniperi, ut ea in paupercs conferat, quce redegit et laudem hic contemptam redire Christo judice.
    m pecuniamj et ipse pauper ex divite factus, tam- Kon igitur Uellerophontis insaniam sibi, nec Tana-
    quam deoneratus gravi sarcina, domui, patrice, co- quilem, sed Lucretiam conjugem esse. Non oblitum
    gnationi quoque valedicat, quo impensius Deo ser- se patrii cceli cum, qui Deum unum colit, ille vere
    ;
    Epist. 30
    viat. Elegisse secretum affirmatur Nolanse urbis, sit coeli ineinor neque impium posse dici, cum
    :

    ubi tumultum aevum exigat. Matrona quo-


    fugitans, perinde sit, Cbristianum esse, et pium; contraque,
    que virtuti et studio ejus proxime accedit, neque a non Chrislianum, et impium. Cum autem immuta-
    proposito viri discrepat. Denique transcriptis in tum se audit, non statim prosilire ad morsusdebere,
    aliorum jura suis prtediis virum sequitur et exi- : sed pervestigare, quce ruutatio sit, rura qucedam
    guo illic conjugis contenta cespite, solabitur se re- crimine vacet. Quodsi perversum deprehenderit,
    ligionis et charitatis divitiis a Soboles eis nulla, et tum succensendum, enitendumque ut in rectum sta-
    ideo meritorum posteritas desiderata. Hcec ubi au- tum reponat lapsum araicum sin autem cognoverit :

    diverint proceres viri. quce loquentur? Ex illa fa- devovisse Deo pium pectus, eidemque credidisse
    milia, illaindole, tanta prceditum eloquentia mi- confirmanti , ceterna parari prreraia prcesentibus E
    Mnllli 10.
    grasse a Senatu, interceptam familice nobilis suc- damnis empta.
    cessionem, ferri hoc nou posse. Et, cum ipsi capita Non reor, inquit, id sano sic displicuisse pa-
    et sua radant
    supercilia si quando Isidis su-
    , [renti,
    scipiunt sacra; si forte Christianus vir attentior Mentis ut errorem credat, sic vivere Cbristo,
    sacro-sancte religioni, vestem mutaverit, indignura Ut Cbristus sanxit. Juvat hoc, nec poenitet hujus Epist. 4 ad
    facinus appellant. Equidem doleo tantara Auson.
    esse in Erroris; stultus diversa sequentibus esse
    lnendacio observantiam, in veritate negligentiam, Nil moror, aeterno mea dum sententia Regi
    ut confundantur plerique attentiores ad sacrosan- Sit sapiens.
    ctara rcligioncm videri, non considerantes vocem Illuin se timere judicem : supremae illius tubae cieri
    dicentis; Qui me confusus fuerit coram hominibus, terrore : id providere, ne imparatum mors oppri-
    confundar eam ujidem.
    et ego eura corara Patre meo, qui est in mat ; sed ut securo liceat anirao expectare.
    ccelis. Hactenus S. Ambrosius. Denique prceclaram Christi confessionem ita claudit,

    21 At Paulinus, hcec reposita sibi ludibria satis et quasi trabali clavo figit :

    fj flcm pnarus, ita non expavit, ita non erubuit Evange Si placet hoc, gratare tui spe divite amici :

    comlantia. lium, ut hac maxime constantia et libertate miri- Si contra est, Christo tantura me linque probari.
    ficus sit ; et credere liceat, ob id in primis meritum, 23 Sed illud ex divino iambico, de gratia Christi
    tantam illi vicissim ab indulgentissimo Domino re- totum immutante hominem, ostendit, quam ipsum
    pensam ctiam inter liomines famce celebritatera. sibi Paulinum penitus vendicasset. Elftcacia
    ChrtiUgratUt.
    Ante alios oblatravit fatnulo Christi, perque omnia Hic ergo nostris ut suum prrccordiis
    ingenii artificia ejus tentavit constantiam Decius Vibraverit coelo jubar,
    Ausonius. Hispanicum enira secessum cura percegre Absterget aegrum corporis pigri situm
    Acrttcr tulisset, ae spoliari se veteri discipulo, janique tam Habitumque mentis innovat :

    tpjmgnatur claro caroque amico, nec minus opulento perdole- Exbaurit omne quod juvabat antea
    itb .i usottio.
    ret non aliis super alias interpellari litteris cessat,
    ; Castse voluptatis vice;
    veternm honorum et patrimonii damna proponens Totusque nostra jure domini vendicat Epist. 2 ad
    ;
    Ausod.
    non proditffi criinen amicitice objectare dubitat, non Et corda, et ora, et tempora.
    F
    saiHce conjugi Therasi.e parcit non mordere ; Se cogitari intelligi, credi. legi
    acrius, et tainquam leviter immutatum incusare Se vult, timeri, et diligi.
    ipsuni veretur, occinens iuter alia : jEstus inanes, quos movet vita; labor
    Vertisti, Pauline, tuos dulcissime mores. Praesentis revi trnmite,
    Ergo meum patriceque decus, eolumenque Se- Abolet futurca cum Deo vitae fides :

    Episl. 25
    [natus. Quse, quas videmur suerncre,
    Dilbilis, aut hre rens scopulis Calagurris habebit? Non ut profanas abicit aut viles opes,
    Hic trabeam, Paulino, tnam Latiamque curulem. Sed ut niagis cbaras. monet
    Coustituis? patriosque istic sepclibis honores? Cojhs reponi creditas Christo Deo,
    Qute dirersis annis carraina, seu putius incanta- Quiplur.i promisit datis.
    menta inissa, fecit Dcus (scilicet famuli sui interim Ha?c autem omnia, Paulinus quam praestans fueril rrl
    vel latitantis, vel loca mutatis tranquilhtali consu- Monachus, plane demonstrant. Nam prima virtus
    lens) u( i-oro admodum eodem lempore omnia red- Monachi fst, ut sanctus Hieronvraus docet, lunii-
    humanorvm
    derentur, quarto anno, ex quo nihil ab eo littera- mim judicia contemnere. Ergu qui talia funda- ; „
    rum acceperat. menta posuit, facilem totius inolis cestimatiouem Epist. 20

    22 Testatur id illud Paulini exordium, dum ad prsebet.


    i
    pisl I litteras simul omncs responsum raeditatur :
    2J Enimvero vituperantium linguas, non ipse
    .-I \U Mll
    Quarta redit duris hrecjam messoribus cestas, modo constantia ct icquitate animi summavicit;

    Et toties cano bruma gelu riguit, sed etiam, ut fortis idem dux ac sapiens magister,
    E\ quo nullatuo mihi littera venit ab ore. ad eamdcm alios pugnam egregie confirmavit et eru-
    Tum fallaces dolosas querelas nobilis
    blanditias et divit ; nec alia uervosius argumenta tractavit. Te-
    tiro veterana firinitate confutat. Nou ire inficias se stimonio sunt quffl iu eogenereextaut epistohe duo
    sexta
    ; :

    180 VTTA S. PAULINI EPISC. NOLANI.


    sexta ad Severum, prima ad Aprum. Qiiarum spe- qui Vitam sancti Martini heroico versu condidit,
    A. FtUN.
    cimen huc afferri, et ad Paulini notitiam, et ad insignisfidei gloria nobilitatum affirmet, dum in se-
    SACCIIIN. £
    imitationem, ut in re in qua summa ferme religio- cundo volumine canit:
    Paiilini de nis vertitur, interesse snm arhitratus. Vetat Seve- Quin et Pauliuo similis"medicina salutem I.ili 2. Vilie
    sancli Mrrti-
    hac rc egregia rtim vel disputare cttm iis, qui consilia perfectionis Reddidit, iusignis fidei quem gloria late
    prsccpta,
    Christianse reprehendant, ut quas non ratione liu- Extnlit.

    mana defendeDda sint, cum auctoritate nitautur Non stimmotanta constantia


    enira sine fidei fervore

    divina. Aprum admone-t, talia odia et convitia vi- esse potuit ;


    quod quoque declarat, Epist.
    ipse Paulinus
    ad r,

    vendo melius quam loqnendo revinci. Si stultum, cum ait: Memento granum sinapis (de quo semino Scverum,
    inquit, putant esse quod gerimus, gratulare con- sumus) si conteratur, accendi magis, ct tum demum
    scius tihi, quiaopusDeiet praceptum Christi geris in vim stiam excitari. Quamobrem debcmus quasi
    et reminiscere, quoniam stulta mtindi elegit Deus naturae nostrse in hoc respondere, nt adversis ser-

    ut confundat sapientia et quoniam quod stultum


    :
    monibus contriti, inardescamus ad fidem ; et eos

    est Dei, sapientius est hominibus. Talibus autem ipsos, qui nos, utminimos hominum, scilicet quasi Epist. 20

    velie purgari, idem est quod posse Christum ipsum granum sinapis, quod miniinum est seminum, fran-
    negare qui erubescentes nomen suum coram hoc
    ;
    gere conantur, uramus. Et ad Aprum: Perspicutim
    mundo, erubescet invicem coram Patre confileri est quam fortiter credideris in Christo, cui jam do-
    suos. Tu igitur qui laboras (ut scribis) rationem pro natum est pro Christo pati. Quin et videtur cuncta-

    Epist C meo ac tuo facto reddere, quid facies, si non per- rum abdicatio rerum, et sanctioris vita? susceptio
    de glor. Coq-
    suaseris hominibus, non ad redifieationem suam, attributa fidei pracipua ratione olim fuisse, et opus fcss. cap. 107
    scd ad destrdctionem tuam tecum de opere Dei fidei, vel fides nuncupata. Gregorius quidem Turo-
    disputantibus'? Jam erubesees, jamque pallebis, ut neusis conversionem Paulini ita describit, taraquam
    caus;e prjoris adsertor : et motus gradu titubabis auditis Evangelii verhis ; ad ea vertenda in opus
    in via Domini, et de coMo in terram relaberis, si statim aggressus quod nihil {ut reor) aliud E
    sit:

    qune sedificasti destruis. Et mox Utinam, mi frater, : significat, quam Evangelkas voces, quibus Christia- Scntcn'l.r
    ejus jiuUlior-
    digui habeamur qui maledicamur, et notemur, at- norum aures assidue personant, sed sterili ignavo-
    que etiara interficiamur in nomine Jesu Christi, que ob eorum vitium significatu, prompta efficacique
    dum non ipse occidatur Christus in nobis. Tum de- flde in Paulini mentem penitus descendisse. Haus.it

    mum super aspidem et basiliscum ambtilaremus, et igitur a prirno Evangelium toto pectore. Et quia (ut
    Epist. 32 37.
    conctikareinus caput draconis antiqui. Sed adhuc dulcissimis ejus formulis dicam) sapor mentis in ct 33
    amico (quod pejus est) seculo solvimur, et in Christo sermone gustatur: sermo viri mentis est speculum,
    deliciamur : laudari tantum in nomine ipsius aman- et thesaurus pectoris publicatnr eloquio. Inde est,

    tes ; contristari et tribulari, quod est utilius, recu- quod divina Christi placita atque decreta, de per-
    santes. fecla et ad summum perducta virtute, adeo ubique

    2i Hfec et similia his plura ad Severum ; illa ad magnifico ore fundit.


    Epist 5G Aprum : beata injuria, displicere cum Christo I
    26 Hinc lumina sive oraculailla, de Evangelica
    Magis nobis timendus est amor talium, quihus sine morte,
    Christo placetur. Et infra Nos igitur taceamus istis, Vita prior pereat, pereat ne vita futura. Et
    —
    :

    loquentes ad Dominum silentio humilitatis, et tunc Moriamur ne moriamur.


    ipse qui invictus est, pugnabit pro nobis, et vincet Letalem vitam vitali morte tegamus.
    Inhujusmodi autem quid facere debeamus,
    in nobis. De cordis humilitale: Humilis corde, cor Christi est. Episl, 2 ad
    Propheta nos docet, dicens; Ego autem cum railii De condonandis injuriis: Vicem injurise reddere, Sevcrunr
    molesti essent, induebara me cilicium, et humilia- humana ultioest; at inimicum etiam diligere, vin-
    ham in jejunio auiraam meam : videlicet, ut obtre- dicta ccelestis est. De Evangelica paupertate, Nihil
    ctatores nostros, ea ipsa quacommoveutur, humi- habemus nisi Christum et vide si ; nihil ha- Epist 1} ad
    litatis specie destruamus tantoque magis confun- ; beamus, qui omnia habentem habemus; et alia Sevcrum.

    dantur coram Domino, in antiquas adbuc superbiae passim horum similia; semper in eo fixus, sequen-
    fs. 24, 13
    crimine perraanentes, quanto magis nos ipsigloria- dura Christum, eique vivendum, lege quam docuit
    mur, in quocoufunduntur in nobis. Proinde stabiles et sanxit, forma quam pratulit. Qua? quidem
    et
    in fide veritatis et operatione justitias, talium vel Christianis omnibus ante alias curas, imo sola cura F
    Cfir's'o scr-
    odia vel convitia vivendo melius quam loquendo esse deberet. Nam si mundana sapientia ita snis
    vicndum dum
    arguimus; quia rejiciet sermor.es t.uos post se, qui gloriatur errorihus (inquit S. Leo) ut quem sibi ita, ut vutt
    odit disciplinam ; et qui insipientem arguit (ut tenes quisque ducem elegerit, ejus opiniones, et mores, illc sibi servi-

    scriptum) sumit contumeliam. Sibi habeant lit-


    sibi atque omnia instituta sectetur; qua3 nobis erit com-
    teras suas Oratores, sibi sapientiam suam Philoso- munio nominis Christiani, nisi ut ei inseparabiliter
    phi, sibi divitias suas divites, sibi regna sua Reges: uniamur, qui est (ut lpse insinuavit) via, veritas et
    nobis gloria, et possessio, et regnum Christus est: vita? Quid igitur aliud oportet facere (ut hoc quo-
    nobis sapientia in stultitia pradicationis, nobis vir- que ex Nysseno adjiciam) qui niagno Christi cogno-
    Ser.2. de
    tus in infirmitate carnis, nohis gloria in Crucis mine dignus effectus est, nisi ut omnia sua tum
    liesurr.
    scandalo, quo milii mundus occidituret egomundo, cogitata tum dicta tum facta diligenter exploret, et,
    ut vivam Deo non autem jam ego, sed in me Chri-
    ; utrum eorum singula ad Christum tendant, an ah
    stus ; cui consepulti sumus, in
    quo nunc abscondi- illo Hoc itaque faciehat ubi-
    sint aliena, dijudicet?
    mur bujus mundi oculis, ut confusioni ejusdem cum que S. Paulinus, ut, quoniam Christi se dedicarat
    ipso rcvelemur: quando horum qute nunc nobis ob- servitio, ad ejus leges ac nutus iotum sese coinpone-
    jicit memor, dicet; Hi sunt quorum vitam aestiraa- ret.Contra quam plerique perversissime faciunt,
    hamus insaniam, quomodo reputati sunt inter filios non modo exitiali sed et pudendo flagitio qui ita ;

    Dei? Quibus ex verbis apparet, quam pleno loquere- vitam ac niores temperant suos, tamquam non Chri-
    adOlyrap.
    tur ex pectore. stum, sed mundum et satanam, pro duce ac Dco IIIUIl-

    25 Multo autera magis (quo scilicet rerum testi- sequantur; et inde nomen accepisse contenti, hinc
    monium majus est) ex factis, quibus verba comita- leges accipiant. Sedadnarrationis ordinem reverta-
    Fidcs Paulini
    III Hllll\. bantur, apparet quam vere S. Hieronymus eam pra mur.
    Episl :ii a.J
    ccteris Paulino laudem tribuat, ut ferventissimae
    Juliaiaim.
    fidei Presbyterum appellet. Et junior Pauhnus, is

    CAPUT
    '

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 181

    suum perficere, et munus ornare, ut se dignum D


    capit iv. faciat, quem ab indigno vocavit. A. FP.AS.

    20 Creatus Sacerdos jam totus erat in eo, ut in- BAGCBIS.omnia


    S. I

    Statutt
    Saccrdos Barcinone ordinatus Paulimts, Mc- time cum Deo conjungeretur eamque ob rem, ut i.uu cendere el
    ;

    diolano sese facultatibus et ceteris humanis bouis, velut dare ptuperi-


    lltnfii Nalttin venit totutnqiie se
    peccatorum materia ctasuaimo bonodistrahcntibus, tu.
    trmlii culiui S. Felicis.
    liberaret. Quod (ut alia) jucundum fuerit, ex gravis-

    Epist. lad
    F
    J-J\ i
    datrs
    •

    mvirom Ausonii Paulinique epistolis,


    simoejus dulcissinioquc sermone dilicisse. Sic enira
    ad Augustinum loquilur: Interea me, de periculis
    Ausnn. pnecipueque ex cujus initium est, Quarta redit
    illa,
    vitsc istius et profuDdo.pecealorum evadere nitentem,
    duris h<ec jam messoribus aastas, aperte constat, oratinnibus ttris tamquam tabula sustine ut de boc ;

    quatuor ferme in Hispania annos Paulinum fuisse,


    mundo, quasi de naufragio nndiis evadam. Llcirco
    totum Deo deditum, coelestisque roilitia; suoe tvroci- enim me levare sarcinis et vestimentis onerantibus Epis' 41
    nia, maximo ardore et attentissima
    cura ponentem. exuere curavi, ut tindnsuin hoc, quod intcr nos et
    Ibivero dum agit plerumque Barcinone, quamquam Deum peccatis interlatractibus separat, praesenlis
    solitudinem latebrasque pias amaret, tamen abscondi
    vilar saluni, orani araictu carnis, et cura diei se-
    non potuit civitas snpra montem excelsissimse vir- queiitis, juhente et adjuvante Christo, expeditos
    tulis posita. Oinniiiin in se oculos Evangelicaesplen-
    enatem. Neque id nie perfecisse glnrior : quod etsi
    dore lucis convertit. Itaque dum populus miratur gloriari possera, in Dumino gloriarer ; cujus cst per-
    scque eum ac veneratur, ita earitate exarsit, ut ad ficere,quod nobis ailjacet velle sed concupiscit ln Caltiam :

    Sacerdotium pia vi compulerit. Vigebat is mos ea adhuc anima mea desiderare jndicia Domini. Talia rtdit, ac rt
    Paulinus ad
    tempestate, nesrias religiusor an violenlior, ut quo-
    Saccrdotiwn a cum nieditaretur, ut eadem primo quoq-ie tempore tpsa dlttri-
    hutt u ........
    ruui sanctiinoniam longe eminere supra
    communera
    ptipulo adltjl- in rem conferret, in Galliam, ut arbitror, remeavit.
    lur. modum animadverterent, quosque vebementer ama- Hic (ut loquitur Uranius) aperuit horrea sua paupe-
    B rent, eos populi cogerent in sacram militiam dare ribus, apothecas suas advenientibus patefecil. Nam
    nometi. Ita Mediolani S. Ambrosiuscuoptatus Epi- E
    parum ei erat proximos alere, nisi etiam undique JUdtcljnum
    scopus Ita Pinianus ut Preshyter crearetur. Hip-
    :
    evocaret quospasceret atque vestiret. Quarii raultos cbit.
    pone contentio tumultuosa extiiit, qua? S. Augustino inique oppressos erexit qnam multos pro sere
    ? alieno
    uegotii sane multtim molestiaeque concivit: ita fra- mancipatos, persoluto ;ere, e creditorura servitnte
    1 4 Episl. 51 tcr S. Hieronymi Paulinianus comprehensus, et ore
    hberavit? quam r.liis praeterea nrultis jes alienum
    compresso ab Epiphanio initiatus: ita Maximum dissolvit; una negotiationo creditores juxta ac de-
    Palatinum Saccrdotio civicus amor (utSidonius lo- bitores exhilarans, sibiqueobstringens; hos a n.ise- Epist. \h ad
    quitur) illigavit : ita demum noster Paulinus, pervim ria eximens, sua restituens. Rebus in Gallia Alipium.
    illis
    inflammatae subito plebis, ab Episcopo Lampio sa- compositis, velpotius Domino restitutis, Italiam in-
    cratus est die natali Domini, biennio ferme post gressus, Mediolanura ad sanctum Ambrosiura acces-
    Baptismum. sit; a quo ita cxceptus est amanter et honorifice, Baron. Ao.
    Qunnla plclit- 28 Porro cogendos non quod a divinis mi-
    fuit, 391
    ut de suo Clero (quoniam aliter tenere non poterat)
    te Sacerdo nisteriis mentem alienam gereret, sed ob causam etsi diversis locis erivoluerit; minime
    !

    <
    n
    tium tuscepe-
    tit ac tracta
    duplicem. Primum, quod monasticam rueditaretur aliena conjectura putaiitiiim id factum, quod illum
    rlt. liumilitatero, et obscurura secessum ; ut quielegerat sibi Ambrosius senectute jara gravi destinaret et
    abjectus esse in domo Dei. Deinde, quod si tandem cuperet successorera.
    ad Sacerdotiuin anirniim appejleret, cnm indignum 30 Mediolano Roraara venit. Hic vero diversis
    seaugusta numeris sanctitate duceret, niliilqueexi- tus esl animorum stu liis, honoreac veneratione r.o-nam vsnit,
    mii et extra leges fere posset, per gradus paulatirn tt vexa'ur.
    ingenti a popuio, ab nonnullis e Clero, et a Pontifice
    evehi, perque longam servitutem se redilcre dignio- ipso, haud sine specie quadam livoris, autcertepa-
    rem vellet. Qua: onmia Severo familiariter exponit rum considerati zeli. Siricius erat Pontifex, parum
    his verbis : Nos modo in Barcinonensi (ut ante ca re (ut dicatur mitissime) fortunatus, quod
    scripseram) civitate consistimus. Post illas litteras, apud eura sanctus quoque Hieronjmus, ul Baronius
    quibns rescripsisti, die Domini a quo nasci carne ilis observat, offendit. Vehementer incubue.
    I

    dignatus est, repentina (ut ipse testis est) vi nrulti- rat. ut grassantem per ea tempora pravum morem F
    rjiist G ;nl
    tudinis, sed credo ipsius ordinatione correptns, et Earoo.
    elideret, quo laici homines, aut etiam Neophyti
    Presbyteratu An. 334
    irrvitus, non
    initiatus sunr; fateor, raptim in Sacerdotes consecrabantur ; et cert.i sta-
    fisliilio (nam testor ipsuni, quia ab seditui no-
    loci tuerat intervnlla, per qnre sensim ad sacrao militise
    minr et officio optavi sacram incipere servitutem) Ordines ascenderetrrr. Ergo, dum Roma univeisa
    sed ut alio dcstinatns, alibi (ut scis) mente coraposi- in Paulinum convertitur, et quera jara suspexerat
    tus et tixus, novurn insperatumque placilum divinaa Consulem, j.im Presbyterura, ac prope Monachum
    voluntatis expavi. Ceternm, quia Monasticje vitse admiratur; Siricius (quantum conjici licet) sivit
    consilium fixum hserebat pectori, tametsi tandem se enianare sermonerrr, cjus se consuetudinem nolle;
    consecrari permisit, cxcepit tamen discrte ne dicesesi scilrcet, ne repentinam bominis consecrationem
    certae alligaretur, in Sacerdotium tantuiu Doraini, probare, et Iatas ab se ipsemet enervare legesvide-
    non etiam in Iocuin Ecclesiao dedicatus. Quo vero retur. Nihil ultra gestum satis ostendunt illa Pau- E P' S| -

    sensir animi, quanta submissione, qua reverentia lini ad Severnm verba. Qui nos odisse. et a con-
    tbidem divinissimo jugo colla subdiderit. idein ipse ita per- sortio sanctitatis sua; scgregare dicuntur. Llipsum
    sequitur Dataigitur cervice in jugum Christi, video
    : tamen niagnum divinea glorise cedebat impedimen-
    in
    majora me meritis et serrsibus opora tractare jam- : tura. et Dominieee gratiae detriraentum faciebat, cum
    que arcanis et penetralibus Dei suiiimi receptum et ab scquendis Paulini vestigiis non pancos rumor
    insertum corirmunicare ceelestia, et Deo propius ad- ille de alieuo Pontificis animo retarearet : cura qui-
    rrrotum in spiritu ipso Christi, et corpore et splen- tlem co dignior omnia venia Paulinus esset, quod
    dore versari. Vix adhuc intcllectum sacne molis nihil per contimiaciam comniisisset, sedinflamn.ata.1
    capio mentis angustiis; et onus muneris mei. con- vim inultitudinis declinare non potuisset. Ceterum
    scius infirmitatis, horresco. Sed is, qui sapientiam ec niaturius filius pacis iu suiFelicis optatum sintira
    parvulis dedit, ex ore infantium atque lactentium abdidit se, ut invidia, quai conspectu et prfflsantia
    perficit laudem sibi, potons est in me ctiaui opus alcbatur, subducto fomite, quod cvenit, extingue-
    retur.
    : : :

    (82 VITA S. PAULINI EPISC. NOLANI.


    retur. Qundsi qnid obtrectationum in paucis e Clero ac mentes ; et comessationes sensim tolli, quae ex
    resedit, earum vix faraa tenuis in Campaniam aspi- ethnica superstitione passim inter Christianos reti-
    BACCBI!f,
    rabat: ut non secus atque aura frigida, vei impor- nebantur ; nec e mortalium, prrascrtira rusticorum,
    Ibidem.
    tunutn vacui culicismnrmur (sic enim eas Paulinus er.idi moribus poterant. Addiderat picturse titulos,

    appellat)abauribus spinarum sepemunitis exclude- et rationera consilii sic explicat.

    retur. Nam, quod ad mepertinet, inquit, cum ipsis — Ut du*m picta vicissim
    quoque qui oderuut paeem m^am. mente paoificus Ostendunt releguntque sibi, vel tardius escaa
    sum si quis euim vult contentiosus esse, hoc con-
    ;
    Sintmemores, dum grata oculis jejunia pascuut
    suetudo nostra non recipit. Atque ita se inelior stupefactis inserat usus,
    IM Amoeno in agro ad quingentos ab urbe Nola Dum fallit pictura famern; sanctasque legenti
    11'cedif Nolam Historias, castorum operum subrepit honestas,
    passus ossa beati Felicis Martyris quiescebant, lio-
    ud S. Feltcis.
    dieque servanlur. In eum veluti portum ubi Pauli- Exemplis inducta piis; potatur hianti
    nus ab seculi icstu fessam ratem invexit. Hand spe- Sobrietas, nimii subeunt obhvia vini.
    rem equidem consequi posse dicendo, ut respirarit, 33 Multo autem maxime illustravit sanctissimum Tertlo, aitcfo-
    Quam rifom ifate. et
    hic Instltutrlt, quibua gaudiis exundarit, utamantissimo se Patrono Sacerdotem doiniciho suo, institutoque vitaa mira-
    sanctitatesua.
    lotum dicarit permiseritque, ac totum in omnem bili, etsapientia, el ceterarum virtutum omamentis.

    sanctitatis praistantiam effuderit. Jam regnare, jam Accurrebatur enim e remotissimis oris non tam Fe-
    terrems omnibus eminere; ante omnia persolvere, licis, quam Paulini visendi cupidine. Sanctus Epi-
    quod votivo nuper carmine illo receperat scopus Nicelas, semel atque iterum usque ab Dacis
    Pande vias faciles, da currere moll.bus undis ;
    ea causa venit : quem et Natali nono Paulinus mi-
    Et famulis faroulos a puppi surgere ventos : ris laudibus secundo venientem excipit, nec mino-
    Aupaislin.
    Inqne tuo placidus nobis sit limine portus. ribus ante triennium erat prosecutus abeuntem Sap- Epist 137
    llluc dulce jugum, leve onus, blandumque feremus phico propemptico. Sanctus Augustinus, cum perrao- E
    Servitium sub te domino etsi justus iniquis : lesta incidisset causa intcr Bonifacium presbyterum
    Non egeas servis; tamen et patiere, et amabis suum, et ejus accusatorem, neque constare veritas
    Qualescumque tibi Clirisfo donante dicatos : posset ; illo rogante; hoc urgente crimen ; pro more
    Et foribus servire tuis; tua limina mane ejus setatis, quo finiri tales controversiaa jureju-
    Munditie curare sines, et nocte vicissim rando ad Martyrum sepulcra concepto solebant,
    Excubiis servare piis, et munere in isto utrumque Noiara ad sanctum Felicem rnisit asse- :

    Clauderc promeritam defesso corpore vitam. rens causam, cur e Martyribus, ad quorum monu-
    Hoc ti leli obsequio cceiesti Patrono famulans, totus menta in eo genere miracula edebantur, Felicem
    tfttam plw.( tn
    5. Ftticem.
    ab illo peniere, omnia in illo sita li ibere, accepta praecipue delegissct. Multis, inquit, notissima est
    omnia illi ferre, maxime in sanctitate profectum. sanctitas loci, ubi Felieis Nulensis corpus conditum
    Qu83 quasi divino instinctus afflatu veuustissima est; quo volui ut pergerent, quia inde nobis faci-
    cum sanctitate describens canit lius fideliusque scribi potest, quidquid in eorum
    Tu pater, et patria, et doraus, et substantia nobis; aliquo divinilus fuerit propalatum. Qita oratione
    In gremium translata tuum cunabula nostra, amicitiam, pietatem, fidemque Paulini designat,
    Et tuus est nobis nido sinus hoc bene foti ; quem Augustinus quam maxime diligebat, ac mira-
    Crescimus, inquealiam mutantes corpora formam, batur. Ita elientis existimatio et fama, quod opta-
    Terrena exuimur stirpe et subeuntibus alis ; tissimum Pauliuo accidebat, amplificandis Patroni
    Vertimur iu volucres divini semine verbi. honoribus et cultui drlatando proficiebat. Inde fa-
    Niliildubitabat amari se a Martyre, saltem ut do- ctum non modo ut Nola civibus augeretur, sed et
    niiuus amore dignatur catellum. ad ipsum sepulcrum, ubi principio pauper congestus
    Cum, iuquit. mihi vita, domus, res, gratia, gloria, crat tumulus, jam species urbis extaret.
    [panis 34 Verum non multis post temporibus, quam ad
    Natal. 6.
    Sit Felix donante Deo. sanctum Felicem Paulinus venerat, tamquam novi F
    Summum quoque erga sanctum Patronum sancti sedificii fundamentis patientia solidandis, in gravem /'(»' nioi b tm
    studium verba ad Severum illa declarant
    clientis : morbum implicitus est. Voluit mirus rerum arbiter lnclaruelt.
    Habes ergo libellos a me duos, unum versibus Na- ac temperator Deus, per vexationem illam, non
    talitium de mea solemni ad Dominaedium ineum niodo exercitationem quffistuosam athletse suo, sed
    Eplst
    cantilena : cui corpore ac spintu quotldie, lingua et multiplex solatium afferre; et ante omnia, ac-
    autem quotannis pensito dulcissimum voluntarise ceptam Ronrte contumeliam resarcire; mceroremque
    servitutis tributum, in die festo congregationis ejus Paulini abstergere, verentis ne opus inde divinum
    immolans Christo hostiam laudis, et reddens Altis- impediretur. So'utus est igitur tali solicitudine per
    simo vota mea. eam occasionem . lam cognitus circa morbus, acco-
    :$2 Tanta Paulini erga beatura Confessorera et
    Iltustriorem larum animos erga virum Dei nudavit. Narrat rem
    CUffl re didtt Martyrem pietas, inclitum jam late per terras Feli- ipse Severo, ut gloria Deo sit, et cognoscatur
    frJfflum cis Nolani nomen, multis modis clarius iecit pri- : summaa ejus bonitatis opus. Viderunt, inquit, pueri
    carmlnl&tu. mum carminibus, quo> totum spargebantur per or- tui quam assidua nos, quam sedula solicitorum fra- Paulinus
    bem terrarum ex quibus et nos totam Martyris
    :
    trum monachorum, anlistitum, clericorum, atque Epist. I ad
    vitam, et sacra certamina, et gesta ad sepulcrum ipsorum
    ctiara sa?pe secularium officia, totc illo
    ejus prodigia habemus. Et haud dubie plura snri- nost segritudinis tempore celebraverint, Quo 1

    psit quam cum Natales ad nos pervenerint


    extent, apud unanimitalem tuaiu, tlo Dominica tamen gra
    Smm.In, tantura deccm ac certum videatur, a Paulino, qui
    :
    tia (cujus lioc quuque opus et munus est) gloriari
    fi itllicarum
    novum quotannis quasi votivum solvabat, spatio Nemo properaodum
    magnipc ntla. licet. lota Campania Episcopo-
    ferme quinque et triginta annorum, quibus apud ruin non visitare nus 1'as existimavit silii. Et quos
    sancti Felicis vixit, conditos multo
    plures. Deinde infirniitas vel necessitas aliqua devinxerat, missis
    Bedificatis excultisque Basilicis, et sacra pictura e vice sua clericis et litteria adfuerunt. Afri quoque
    vfiteriac novo Testamento ornatis. Qua» sacra
    ma- ad nos Episcopi revisendos prima aestate miserunt.
    gnificentia mire valuit et ad frequentandas
    advena-
    rum catervas, et ad sacrum Natalem Martyris reli- ANNOTATA D. P.
    giose colendum. Hac enim salutari industria
    visum
    esi Pauliuo capi posse detiuerique hominum lumina a fide CMffletium Cap. k, xtbi ex Epist. 6 ad Sc-
    vcrum.
    ;

    DIEVIGESIMA SECUNDA JUNII. 183


    A verum. ilata sub iniiium anni 394, et cursu liller.r tissima spectacula litteraj tua? prabent legcntibus, D
    Lominicaiis B, eodem anno Dominicam diem cuni festo litterae fiilei non littera \. PHAN.
    fictre, spei bona?, Iltterae
    Nnitvtiulis Cltristi compnncnte, conclndit, siccnis. s.
    rem actum purns caritatis. Quomodo
    nobis anhelant sitim tuam, j

    anno 393 cxeunte, primo adhuc anuo conversionis. et desiderium defectumque anima? toaj in atria Do-
    mini ? Qtiid amoris sanctissimi spirant? Quantam
    CAPUT V. opulentiam sinceri cordis exaestuant? Quas agunt
    gratias Deo? Quas impetrant a Dcu Iilantliores >
    Paulini cum Afris Episcopis prmserlim Au-
    sniii. an ardentiores? Luminosiores, an feecundio-
    guslino amkilia, aliorum Sanclorum judi-
    res? Qtiiil enim est, quod ita nos mulcent, ita
    ciadeejxis exemplo, ad mundi contemp- accentlunt, ila ctmpluunt, et ita serenaa sunt ' Quid
    tuiu efficaci. est, qutejo te, aut quul tibi pro eis rependam, nisi
    quia tottis sum tuus in en, cujus totu es tu? Si pa-
    .1 orro quod postremum dixit dc Afrorum lega- rura cst, plus certe nnn habeo.
    tione Episcoporum, ita res habuit. Jampridem (uti 37 Ergo litteris hisce Panlini, cum tanta adver-
    Afrkatti
    supra est indicatum) Paulinum Alypius, quamqunm sus eum excitata essent studia, alterum
    superve-
    EphtOpl
    Paullnvm ignotus, norat Mediolani. Is jam Episcopus tam in- nerunt ab endem litterar, nec pietatc prioribus, nec
    salutunt. signem viri mutationem ut audivit (nam celerrime caritate absimiles : et interim Augustinus a Valerio
    faina longissime pervagata est) salntandum sibi per cooptatus adjutor, et creatus est Coepiscopus, Tum
    lilteras officio Christiano putavit : donoque misit S. omnes simul, Valerius et Augustinus Hipponenses,
    Panlini ad
    Augustini quinque hbros contra Maniehasos. Horum Alypins Tagastensis. Profuturus Calamiensis, et L cenllum
    leclione voluminum ila captus est Paulinus, ut non Severus Milevitanus E-piscopi, litteris suis Pauli- cohorlatio.
    niodn gratias Alypio summas egerit; sed et ulfro ad num otficiosissime reviserunt. Commendi rat eiilem
    Auguatinum, ejus plenas laudibus suaque modestia prioribus Augustinus Litteris Itoinanianr , et ejus
    B litteras deslmarit, misso puero, pcr quem alios filium Licentium, Alypii patruum illniu, hnnc pa-
    Aifjttstinl et quoque insignes Africao viros salutaret. Qu» litteraa truslem ; ut utrumque, ac prsesertim Licentium,
    Paullnl mu- iilu perlatsB sunt in Africam, et sapientias viri san- ad perfectionis studiaconaretur adducere. Venerant
    tua charttas,
    ctilatisnue speeimen prsebuerunt, mirum quam cu- anih i Romam ex Alriea, et Nohe Paulinum saluta-
    pide leclas vulgattfcque sunt, et adver.-us ipsum Pau- rant. Is ergo cultor Christiani offjcii dtligentissi-
    linum quam incredibilia concitarunt Africanorum mus, postridie quam litteras ab Episc< pis Atris ac-
    stuiliaSacerdotum et Monachorum. Ante omnes ip- cepit, scripsit ad utrumque laetitia gestiens, ac
    sorum inler se Paulini et Augustini, ut Davidis et prsecipue gratulans de Augustini Bpiscopatu: et
    Jonathaa, conglutinatse sunt aniiiias. Quae nec fide- Licentium non modo prosa ad Christianas virtutes
    lius describi, nec dulcius a quopiam possunt, quam et secitli fugam, seit et cannine atlhortatur, quod
    Atitjustini de
    ipsa Augustini, id est, illa veritatis lingua et cnri- delectari juvenem rroesi cognorat. Atleo caritas in
    Pmttini
    Utterii } dt- tatis exequatur : qui sane et praecipuo studio accu - alliciendis atl pietatem mortalibus solers est: et ad
    cittm rasse descriptionem videtur, eique mellis, sui quasi cujusque se gustum accommodat, ut escum vitalem
    medullam largiter inspersisse. Sic exorditur : bonaillecebra capti hauriant. Quae omnia Cardina-
    bone vir, o bone frater, latebas aiiiinam nieam et : lisBaronius gesta pouit anno snlutH cccxcv, quo
    ei dico ut tolerct, quia adhuc lates oculos meos et maxime anno etiam in Oriente Paulini nomen in-
    vix obtemperat, imo non obtemperat. claruit.
    30 Deinde interposita disputatiuncula de dolore, 38 Decesserat ejus initio anni senior Thccdosius
    quod eum de facie ignoraret, subjicit Quomotlo : Augustns qnem cum Ktlmict Scriptoresindigne cri- Fjusdem
    :
    I'a
    nt tjritus de
    ergo non doleam, quod nondum faciem tuam novi, miuarentur, Paulinus Endelechii sancti admonitu,
    T/ieodosio.
    hoc est, domum animse tua?, qnain sicut meam amicitia sibi conjunctissimi viri, defendendum cx
    cphtola 'il ii o .i :'
    Legi enim litteras tuas tluentes lac et mel, meritis suis ornantlumquesuscepit; eomaxime consi-
    irpi tsum
    i pra ferentes simplicitatem cordis tui, in qua quaeris lio, ut Theodosio non tam Imperatorem quam
    in
    Dominum, sentiens de illo in bonitate, et afferens ei Christi servum non dominandi superbia, setl hu-
    ;
    Epist. 9.
    claritatem et honorem. Legerunt fratres, et gaudent militate famuiandi potentem nec regno, sed fide ;

    infatigabiliter et ineffabiliter tam cberibus et tam principem, ut ipsemet loquitur, prsedicaret ; vel,
    F
    excellentibus donis Dei, bonis tuis. Quotquot eas ut planc simpliciterque Gennadius, ut denion- Catal. lllustr.
    legertint, rapiunt; quiarapiuntur, cum legunt. Quam straret, ipsum Christianum Imperatorem de Ty- vir c 4S.

    suavis odor Christi, et quaiu fragrat ex eis? Dici rannis magis et oratione quaui armis victo-
    fide
    non potest, illae littera cum te offerunt ut videcris, riam reportasse. Et sane Theodosii fitlem magnifice
    quantum nos excitent ut quaeraris nam et perspi- : sanctus Ambrosius in Oratione de ejus obitu pras-
    cabilem faciunt et desitlerabilem. Quanto enim pra> dicat. Idemque olim iu Proremio libri primi ad

    sentiam tuam nobis quodammodo exhibent, tanto Gratianuiu scripserat. Petis, inquit, a ine fidei
    absentiam nos ferre non sinunt. Amant te omnes in libellum, sancte imperator, profecturus ad pnelium.
    cis, et ainari abs te cupiunt. Laudatur et benetlici- Nosti enim fide magis Iinperatoris, quam virtute
    tnr Deus, cujus gratia tu talis es. Ibi excitatur militum qua?ri solere victoriam : Eam latidationem
    Christus, ut ventos et maria tibi plaeare tendenti ad Paulinusper Vigilantium, qni tum Monachus spe-
    stabilitatem suam dignetur. Ibiconjuxexcitatur, non ad
    cie laudandus, postea haareticus teterrimus fuit,
    dux ad mollitiem viro suo, sed ad fortitudinem redux S. Hieronymum misit in Pabestinam, adjecta epi-
    in ossa viri sui : quam in tuam unitatein rednctam stola, in qua et Vigilantium commendabaf, et pr:e-
    et retiditam, in spiritualibus tibi tanto firmioribus cepta vitas sibi degendse poscebat ; S. Hierpnymi fe-

    quanto castioribus nexibus copulatam, officiis vestras lirir.ttetti extollens, quod iu Christi vestigiis sibi
    sanctitati debitis in te, uno ore salutamus. Ibi cedri domicilium delegisset. Ad qnam epistolam dum re-
    Libani ad terram depositce, et in arca> fabricam coui- spondet S. Hieronymus, ct praecepta Monasticse vi-
    pagine caritatis erectss, mumli hujus fluctus imputri- t,r quxdam dedit ; suadens utpropeurbes magis et ^l" 5 '- "
    biliter secant. Ibi gloria, ut acquiratur, couleinnitur; in solitudine, quam in frequentia et in ipsa Jeroso-
    et mundus ut obtineatur, relinquitur. Ibi parvuli lyina habitaret ; noa enim Jerosolymis fuisse, sed
    II li romjiiii de
    sive etiam grandiusculi Babylonis eliduntur adtilii Jerosolymis bene- vixisse laudandum esse et de :
    eo judiciitm.
    petram vitia scilicet confusionis superbiajquc secu-
    : Theotlosii defensione ita pronuntiat: Librtim liuini,
    laris. Ha;c atque hnjusmodi suavissima et sacra- quem pro Thoodosio Principe prudenter ornateque
    compositum
    :

    184 VITA S. PAULINI EPISC. NOLANI.


    A eompositum trnnsmisisti, libenter legi : et prtecipue Monacbos nunierari. Quam gloriam etiam intor ho- D
    > rmi. mihi in eo subdivisio plaeuit: cumque in primis raines esse majorem. quatn profanas antea splen-
    BA«onit. s. i.
    superas. dor esset, egregie lbidem docet Antequam, in-
    p art ji, us v ncas a ii 0Sj j n penultimis teipsum
    :
    i

    Sed et ipsum genus eloquii pressum est et nitiiitim ;


    quit, Christo tota mente serviret, notus erat in Sena-
    et, cum Tulliana luceat puritate, crebrum est in tu, sed multi alii habebant infulas Proconsulares

    sentcntiis : jacet enim. (ut ait quidam) oratio, totus orbis hujuscemodi honoribus plenus est: pri-

    in qua tantura verba lauJantur. Praeterea ma- mus erat, sed inter primos nunc omnes Christi :

    gna est rerum consequentia ; et alteriim pendet Ecclesiai Pammachium loquuntur. Miratur orbis

    ex altero. Quidquid as.-iitnpse;is, vel finis superio- pauperem, quem hucusqua divitem ncsciebat. Qua-
    rum, vcl lnitiiitii sequentium est ; FelixTheodt sius, reconcludit: Plus ergo accipimus, quam dedimus,
    qui a tali Christi Oratore deferiditur. IHustiasti Parva dimisimus, et grandia possidemus centupli- :

    pnrperas ejue, «t utilitatem legum faiuris seculis eato fujnore Christi promissa redduntur. Qtta) in

    acrem eoliortationem ail colenda Paulinum recte conveniunt, tanto etiam magis,
    consecrnsli. IIis
    stu.lia Scripturarum, quam nos supra posuimus, quanto is plura ad Cbristum attulit mentis et oris

    adjecit. Neqtie eo abstinuit : Nobilem te Ecclesia ornaiueiita, temporeque etiam et animi ardore prio-

    habeat, ut prius Senatus habuit, cessit.

    39 Ita cum celebraretur Paulini nomen, diflicile 42 Usque eo valebat exemplum ejus, ut sanctus
    (Jrrilltiim . ... n r .

    Augustinus magnopere optaret, ut coram se spe- Celebralur a


    quidem est cogitatione assequi, qiiantuui Keltgioni
    paullaia tllu- *™*° A " 3 "-
    itrqrlt ornil- suo facto splendoris, quantum auctoritatis consiliis etandum Afris prasberet. Non impudenter, inquit,
    Ua Eionjek- Evangelicis compararit. Existiroare tameu licet, ego rogo vos, et postnlo, et Bagito, ut in Afrieam
    cum servi homines, si fideles modestique sint, do- majore talium hominum siti, quara siocitatis nobili- cpisl 3i

    etrinam Salvati ris nostri Dei, ut sanctus Paulus tate laborantem venire dignemini. Scit Deus, quia E
    loquitni', oinent; quantum ejus loci Senator eo vi- non solum propter desiderium meum. neque so-
    rt ,

    1; ,;B genere exomaret. Ex ipsa tJrbe suramus Ponti- lnm proptcr eos, qui vel per nos vestrum propo-
    cnm Sirieiasuccessisset, ex hisqusa
    fex Anastasius, situm, vel undecumque fama praedicante didice-

    ad ornnndum bcminem pertincrent, nihil reliquum runt; sed propter ceteros, qui partim non
    etiam
    fecit. Narratur id epistola ad Delphinum secunda: audiunt, partim audita non credunt, tainen possunt
    Sci.it veneratio tua, Papam urbis Anastasium aman- comperta diligere, vos istis terris etiam corporaliter
    tissimum essc- hurailitatis nostrx: nam ubi priiniiin adessecupimus. Hanc ergo Chrisli gloriam et ocu-
    potestatcm earitatis suze nobis olferenjae babero lisnostrorum boininum cupimus admoveri, in uno
    ccepit, non solum suscipere eam a nobis, sed inge- conjugio proposita utrique sexui calcands superbiae,
    rere nol is piissima atfeetione properavit. Nam bre- nnn liesperainhe perfectionis exempla. Et ad Licen-
    vi post ordinationem a suam, episto-as de nomine tium siiuin scribens, Vade in Campaiiiam, inquit,
    a
    noslro, plenas et religionis, et pietatis, et pacis, disce Puulinumegregium et sanctum Dei servum,

    ad Episcopus Campanite misit quibuset suuni de-


    ;
    qnam grandem fastum seculi hujus fanto genero-
    claraiet aflectum, et aliis benignitatis sua?praberet siore, humiliore cervice incunctanter ex-
    quanto etepist. 55.

    exemplum. Deimle nos ipsos lloma 1 , cum solemni cusserit, ut eam subderet Christi jugo, sicut. snb-

    eonsuetudine ad beatorutn Apostolorum Natalem didit: et nunc illo moderatore itineris sui quietua

    venissi mus, tam lande quam hohorifiee excepit.


    l et modestus exultat. Vade, discequibus opibusinge-
    Pcsteaquoque interposito temporeetiam aj Natalera uii sacriticia laudis ei offerat, refundens illi quid-

    suum, qucJ Consacerdotibus suis tantmu deferre quid boni accepit ex illo, non
    ne amittat omnia, si

    , solet, iuvitare dignatus cst. Eadem benignitatc Ve- in eo repenat a quo luec sunt. Idein Presbyterum
    nerius, qui post Siinplicianuni, anno salutis cccu b suutii r.omine item Paiilinum, cum ad hunc nostrum

    MeJiolanenses induit infulas, simul primumestcon pervenisset, jubet Deo gratias agere, quod talem
    secratus, Paulinum sibi salulandum putavit Nec mngistrum excipiendis ruilimentis ejusac nutrieiulis

    vero laudatores moilo clarissinios viros, sed etiam dedisset. EtPaulinumnostrum sicaffatur : Nonenira
    hnitatores habuit, iraprimisque ipsum Severum, cu- uberiore fructulegit vel audit me docentem, ac dis- .
    t
    -
    g
    jus ad interiorem sapientiam transitum modesta in- serentem, ac vel quibuslibet exhortatiombus acce- p
    ^ terpretatione Paulinus anteponitsno. Tu frater di- dentem.quam inspicit te viventem. a 5. Bitrony-

    lcctissiine, inquit, ad Dominum miraculo majore 43 Sanctus Hieronymus, dum Julianum ad per- "">,

    conversus es, qnia a-tale ilorentior, laudibus alnin- fectionem hortatur, claros viri natalcs, et ampiam
    dantior, oneribus patrimonii levinr, substantia 1'acul- rem, munimenta seculi oppido firtna, hac eadem
    tatum non egentior, etin ipsoadhue mundi theatro, machina quatit, quud excuses nobilitatem,
    Nec est,

    id est. fori celtbritate diversans, et facundi nomi- et divitiarum ponderarespice sanctum virum
    ;

    nis palmam tenens repentino nnpetu discussisti ser- Pammachium , et f'crventissim:e fldei Paulinum
    vile peccati jngum, et letlialia carnis et sanguinis Presbyterum, qui non solum divitias, sed seipsos
    vincula rupisti. Domino obtulerunt qui contra diaboli tergiversa-
    : episl. 34.

    40 Valuisse multum, opinor, Paulini exemplum tionem nequaqnam pellmn pro pelle, sed carnes, et
    gutnta uij it ad Pammacbium quoque post obitum uxoris, ex ossa et aniinas suas Domino consecrarunt qui to :

    ctltbntai In exemplo et eloqnio, id est opere et lingua pos-


    nobili Pattitio nobiliorem in Monachum commu- et
    tandum. Itaque cum ccelestis philosopbia per sunt ad majora perducere. Nobilis es'f et illi sed :

    tzrmpio
    bominum florem ac senatorium apicem ita jam vul- iu Christo nobiliores. Dives et honoratus ? et illi :

    garetur, merito S. Hieronymus adeiimdem Pamma- imo ex pauperes et inglorii,


    divitibus et honoratis
    chium gratulans scribit: Nostris temporibus Koma et idcireo ditiores et magis inelyti, qnia pro Christo
    possidct, quod mundus nescivit. Tunc rari sapien- pauperes et inlionorati. Apud eumdem Hieronymum
    ,,. ., tes, potentes, nobiles, Ohristiani: nunc multi Auctor epistoke tertiae volumine nono, ffiqualis illj
    26 Monachi sapientes, potentes, nobues. Verum quod rum temporum Scriptor non indoctus, virum sin- a s Eucnertof
    infra dicit, Quod Patritii generis primus inter gularem(sic enim nominat) Paulinum, qui Senatum,
    primcs Monacbos esse cirpisti, nihil offlclt Pau- honores, divitias relinquendo, instar Abrahas se-pul-
    lini gkvrire, tamquam vel non e Patritio ipse crum sibi comparasset, in quo una cuin sua inatro
    genere, non prior Pammacbio atl Monachis-
    vel familias raortuus seculo,-ab operibus mundialibus
    inum ascenderit; sed id tantum siginilicnt, qui quiescebat, imitandum proponit filiabus Geruntii,
    fuerat inter primos Patritios, jam inter priraos quas ad negligendam hereditatem, et simile sibi pa-
    ramlum
    ; ;

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 185


    randum quietis sepulcrum hortatur.
    Paucis post D
    temporibus sanetus Eucherius, dum
    honestaraenta ANNOTATA D. P. A. FIUX.
    coslesti philosophiie conquireret, ut SACCHLN.
    ad eam ab ina-
    nibus curis Valerianum traduceret
    propinquum a Successit Siricio Anastasius an. 398, 2 Decem-
    suum, prima acie collocat Paulinum,
    in
    quem pe- bris.
    culiarc ac beatum suas Galliaj
    exeuiplum vocat. b Eumdetn calettlum cottftrmalum vkle in
    nostro ie
    Adeo quisquis seculo bellum
    per ea tempora mo- Episcopis Mediokmensibus Trnclatu, num. 2i
    ante ul-
    veret, tamquara sagittam clectam,
    cui nulluin impe- timum Tomum Alaji.
    netrabiie pectus obsisteret, Pauliuum
    e pharetra
    divina promehat.
    44 Sed praistat cognoscere quanta gravitate,
    CAPUT VI.
    a S. Mailino. quautaque magnificentia illi adeo mirificie
    sanctita- Paulini pnticniitt, humilittts, gratiludo, stu-
    tisAutistes, cujus pro oracalo nutus
    erant, Turo- (littm jianpcrtatis.
    nensis Martinus, non modolaeescere,
    qui seadirent,
    auctoritate atque admiratione Paulini 1 nter eos plausus Paulinus non Ethnicos raodo ob-
    consuesset
    verum beatum praesens existimaret seculum,
    etiara trectatores habuit, non moJo ipsum inter amicos
    cui tale spectaculum contigisset. Sermo
    autem illius, primum carissiinumque magistrum Ausonium uti , 1'aulinut
    inquit Severus, non alius apud nos fuif, supra est Jemoustratum, nec solum Romas invido-
    quam mun- obtreetafont
    cnp. 56. di hujus illecebras et secuii onera relinquenda,
    ut rum malevolentia pulsatusest; sed etiam derelictus pwitur. ac
    despicltur.
    Dominum Jesum liberi expeditique sequeremur :
    a suis. Nam, ut cummercia
    ferme re ac spe seculi
    prastantissimumque uobis prasenliutn teroporum conseruntur et continentur, ubi quis ad Christi pau-
    illustris viri Paulini, cujus supra mentionem feci- pertatem transit, nimirum velut jam fruge cassum
    rous, cxemplum ingerebat, qui summis opibus abje- putamen, aut supervacaneumcadaver, amici plerum-
    ctisChristum secutus, solus paene his tefeporibug que et propinqui et clientes abjiciunt. Ita Paulinus
    Fruclvs bonl Evangelica praecepta complesset. Illum nobis evenisse testatur sibi, Jum Severum E
    exnnptt, se- ita compellat :
    Epist.
    quendum, illuui clamabat imitandum : beatumque Praaterea peto, quia summum animi tui jus habere
    esse praesens seculura tantue fidei virtutisque docu- me confido, ut ; si necesse fuerit deficientibus a me
    niento, cum secundnm sententiam Domini dives et libertis, et servis, et fratribus,
    tuam curam im-
    et
    possidens multa, veudendo omnia et dando paupe- pendas, et ordinare digneris, qualiter ad nos vinum
    ribus, quod erat factu impossibiie, possibile fecisset vetus, quod Narbone adhuc nos habere credirnus,
    Epist. i
    exemplo. Ita S. Paulinus virtutis Apostolicse digni- pervehatur. Ne timeas, frater sancte, damnum, si
    tatein, humanis vitiis obscuram, Senatoriae clari- nos feceris etiam pecuniae debitores. Omnes enim
    tate lucis aperuit abjectam vulgo Evangelicam
    : nostn a nobis declinaverunt simul iropii facti :

    margaritam tamquam e luto extraxit, sordes ab- sunt, et inimici hominis domestici ejus.
    Et alibi :

    stersit, horrorem excussit, coeleste pretium


    ejus et
    Ubi mihi nune consanguinea germanitas? ubi ami-
    fulgorem blandissimum publicavit. citia vetus ! ubi pristina contubernia ? Evanui co-
    4j Notos atque spectantes feriebat novi operis ram omnibus. Sed
    illis talia humihtatis assecla; pro
    magnitudo, oculis mentibusque subjecta fama per- :
    lucro numerabantur.
    cellebat ignotos, ad quos latissnne per alia atque At laudes reformidabat, aversabatur, ferre non
    alia sapientum ora pervulgabatur. Inde fiebat,
    ut poterat, quibus et sua aggravari peccata dicebat. Rrforinidat
    loudes,
    uberrimam a Deo gratiam Consularis Monachus UnJe querimoniae aJ Severum QuiJ igi-
    iilau :
    Epist. 1
    mereretur, non pro iis tantum quaj ipse faciebat tur miseri faciemus, hinc etiam rationem et pa>-
    st-J et pro iis quae facere iraitatores ejus et asseclae nam debituri quod honores accipiaraus imrae-
    ,

    conabantur ncque Deum una solum mente lingua-


    :
    ritos : et, qui auditores sumus, a tantum legis
    queuna, sed millc ac longe pluribus collaudaret ij- ;
    factoribus praedicemur ? Quo magis
    expro- scilicet
    que non in angulo tantuin Nolano, sej per cunetam bretur nobis condemnandas torpor ignaviae. Et Te
    Epist :
    2,

    Italiam, et Galliam, et Daciam, et Africam, et Pa- multa dilectio usque ad men lacii peccatum trahit. F
    kestinam, etaliasterrarum rematissimas oras. Quin Vide ne contra ejus (id est caritatis) regulam videa-
    etiam eminens virtus in aJmirationem sui, et Cbristi ris operari raalura proximis, quibus sarcinam pec-

    Dei praadioationam, ut auctoris atque magistri, bar- catorum pondere indebitae laudis accumulas. Quo
    baros quoque et Christianas religionis hostes alli- loco notare commodum est, Sanctorum inter se
    ciebat. Quae cum Sauctus Chrysostomus cujusvis quain conveniat sensus. Magnus enim Greiorius
    Hutnil. 13 illustris exeinpli bona sapienter enumeret, tanto eain.lem seuteutiain, et fortassis lecrione Pauimi aJ-
    ni Gcn. monitus, ita expressit aJ Anastasium : Quo vero
    cumulatiora Paulino reilibaut, quanto plus gerebat 1
    . Cap. 7

    exenipluin ejuset majestatis et ponJeris quud ipsa


    :
    me os Domini, quoj lucernara dicitis, quod multis
    siiuul Iherasisa sanctitas aJ femiuaruin singukre prodesse perhibetis. boc quoque ad iniquitatum mea-
    cui ettam
    incitamentum, et in tali conjugio tanta perfectionis rum cumuliun accedit ; ut, cum vindieari in me
    adhartutio-
    nem addeba! consunsio fructuosius pariter ac speciosius faciebat. iniquitas debuit,laudes pro vindicta recipiam.
    1'uiiUnus. Sed tauien ad haec oninia, et ad operum voeaiissi- 47 Ergo Paulinns. ne commendatione hominura,
    maiu tubain aJjtciebai Paulinus oris qtiorue voces qua se rebatur iudignum, apud Deum condemnare- el laitda/ores

    tur, ita laudatores aversabatur, ut incastigatos iws casttgal.


    ac styli, cum sermonibus ardentissimta pnesenlcs, ne-
    tum aeerrimis epistolis, et lucubratioiiibus aliis ad
    quaquam dinntteret. Exemplo est libertas, qun Se-

    perfectiouem absentes instiganS; cominus juxta at- verum, honiinem sanctum, quod interdum abript se
    queeniinus, ore nianuque potens, tequans facta ser- cantatis a'stu longius sineret, non semel reprehen-
    mone, scnnonem factis, utrisque Jivitem contuma- dit. Prseter usitatum ea tempestate morem (deinde
    ciam niuuJi, atque superbas Jivitias in obsequium enira urbanius quain verius receptus estj in titulo
    paupertatis et Iiumilitatis Christi
    Iitieiaruni. Severus servuin se adscripserat. Pauli-
    captivaus. Gete-
    rum, qnus araat Pater niis novam piielationem haudquaquaiu tacitam praj- Epist. I
    coelestis, nimiquain eis res
    itasecunJas facit, quin prubanJio virtutis JuranJte- termisit. Iu Epistohe titulo, inquit, iinitari prsestan-

    que uJ patieutia incuJem reliuquat materiuui. tem in omniblis mila fraternitatcm tuam timui : quia
    tutius credidi vere scribere. Cave ergo post hasc
    servus Christi in libertatem vocatus, hominis. et
    fratris, et conservi iuferioris servum te scribers :

    Juuii T. y 24 quia
    186 VITA S. PAULINI EPISC. NOLANI.
    A quia peccatum adulationis est magis, quam humili- superbia vendicavi, sed contestandae caritatis more'
    A. FIVVN. tempore Severus idem postu-
    tatis justificatio. Alio et fide capiemlaa benedictionis admisi. Addit, quia
    SACCIllN- S- J-
    lavit, ut imaginera sui pietam ad se Paulinus mit- idem et pedcs lavara sibi voluit, semel tantum
    teret. Is vero non leviter ad eam postulationem Apostolico exemplo cessisse, quod in Victore Chri-

    excanduit atque non animum, sed verba irnHans


    :
    stum veneratus optaret, ut adinnrniitatisremedium
    eorum, qui dixerunt olim Apostolo Multae htterae :
    melior se conservus atlingeret. Ceterum, non haec
    te ad insaniam perduxerunt; Severe, mi Severc, soluin vocis praeconio remunerari obsequia satis

    inquit, multa te carilas psene dehrum facit et :


    habebat, sed mutuura manu sua rependebat famula-
    circa raennn aetate, sed sensu parvulum tuum tam- tum, dolens quod bonus Victor servilium prjereptor
    quam avus circa serum nepotem, nimia pietate operuin, vix aquara ministrari a Paulino suis ma-

    (quod tainen pace prudentia3 trae dixerim) stultus nibus sineret. Quod tamen sc norainatim usurpasse

    efficeris. Et subdit : Qualem cnpis, ut mittamus testatur, nt S. Martinum iraitaretur, qui adeunti
    Episl. S Epist. 24
    imaginem tibi, terreni hominis an ccelestis ? Scio, ad se Servo (utidem ipseanctor est) manus abluisset.

    quia tu illam incorruptibilem speciem concupiscis , Quippe inter cetera caritatis officia iis temporibus
    quam in te Rex ccelestis adamavit. Et mox Quo- : sancti viri de suis qiiempiam missitabant cum litte-

    modo tibi audebo me pingere, cum ccelestis imagi- ris invicem salutatum. Hos, ut adveniebant, incre-

    nem intician prober corruptione terrena. Utrimque cantate excipiebat, et dulcissimis stringebat
    dibili

    me concludit pndor : erubeseo pingere quod sum, amplexibus Paulinus eosdem suse mensulffi adhi-
    :

    non audeo pingere quod non suin. Ita sagax bebat, omni obsequio demerebatur. Cardamatem
    modestiaa custos inde laudes excludebat, hinc abji- quemdam, hominem servum, ac propo scurram, et
    ciendi sese atque despiciendi causas venabatur, male sobnum, quia ultro citroque commeaus in
    48 Faciebat ubique hoc Paulinus, ut ex laudibus Galliam et Italiam, ea caritatis pignora ad Sdnctos
    suis non clatior, sed vilior sibi fieret. Itaque cum deferebat, ita commendavit et scilicet dedolavit, ut

    ~ accepisset, una se cum S. Martino ad Baptisterium et libertate donatus, et in Clerum ascitus sit Exor- E
    a Severo pictum, factumque dolnisset, tandem ex- cista ac dpinura inde collaudat, quod prope quoti-
    ;
    Indique
    captal cnsat ea ratione, ut peccator (se*e intelligebatjjusto diauus conviva sibi esse riou fugerit.
    hiin<i/itfi')S compositus magis sordeat, et peccatore collata ma- 50 Ex eadera suas vilitatis opinione fiebnt, ut mo- tfonlta
    mattrtam nita ac praeeepta degendae vit.e passim exquireret, eipetli
    gis justus (hoc est Martinus) elnceat. Denique, quia
    subscribendos etiam picturae versus postularat Se- ab Hieronymo ab Augustino, a Delphino, ab
    ,

    verus ; Hac tantum gratia parui tibi, inquit, ut Amando, ab aliis; itemque oinnium precationes pro
    consilii tui ratio proderetur, qua salubriter novo- se sine ulla intermissione fl;igitaret. Nec discrepa-
    Ytli sitprl-
    rum hominum informatiom studens, diversas longe bat a dictis factisque externus apparatus. Omnia
    frrttle tttilitr.
    sibi imagines proposuisses, ut eniergente-; e sacro simpliria, vilia, spirantia humilitatem erant. Supel-

    fonte, et sequendum pariter conspica-


    vitandum et lectilera arg^nteam a principio, in ligneam mutavit
    rentur. Preeterea, quod sanctissimi viri docent, ad ac fictilem. Ideo scutellam huxeam ad Severum mit-
    Epist I.

    humilitatis custodiam aspicienda in aliis


    nostrae tens, ait Misimus testimonialem divitiarum no-
    :

    quae eos attollere, in nobis vero quee nos deprimeru straruin scutellam buxeam; ut apophoretum voti
    possint, id adeo solerter in loco ac scite facit Pau- spiritualis accipies, habiturus exemplo, si necdum

    linus ut appareat etiatn humditatem ingeniosam simili argento uteris. Et petit sibi mitti fictilia, quae

    Epfet. 1 es;e praesertim dum Severum sibi praeferens, mi- amare se dicit, quod secundum Adam cognata nobis
    ;
    tf mensn tttm
    raculo dicit. majore conversum, et inter cetera sint, et Doinini thesaurura in talibus vasis commis- vtli. ttim
    etiain illa nuinerat : Mihi lelas proveclior , a sum habearaus. Mensa porro qualis esset, apparet /i rpurci.
    e P' st li
    primis annis huuorata persona, corpus infirmius. ex eo, quod modo dicere de Cardamate instituera-
    Quee omnia cura ex assuetudine et imbecillitate mus, quem inde miratur, quod mensulae sua? mo-
    magis arduam virtutis viam redderent , eoque dum non fastidiebat Cumque raris ac minutis cali-
    :

    "5
    cibus aspergeretur, quibus labra suinma vix tingeret,
    1
    juste ad laudem amplificandam pertinerent ; ille
    ^

    tamen adminuendam refert. Addit deinde etiam, nihil de vacui ventris aut sicci gutturis injuna que-
    Severura oneribus patrimonii fuisse leviorem : tam- rebatur. Et alibi : Assiduus mensulae nostrae par-
    qnam Paulino optandum magis fuerit iis relevari. ticeps ita se ad mensuram nostri gutturis arctavit,

    q Et quomam haud omnino possessiones idem Seve- ut nec oluscula nec pocuJa nostra vitaverit. Itaque
    fdupertas
    rus abdicarat, extollit constantium in curis ejus contiuentia et frugalitas viri Consularis jam erat ! u,!tm
    quidem retinendis, fructibusautemin Dei obsequium hujusmodi, ut mirabiles essent, qui de vulgo Mona- mirubttit,
    1'
    conferendis. Ita demura amatores veri inodestia?, clmrum pati eam possent. Verumtamen, quod mor-
    oculos removent ab alienis vitiis, et conferunt in tales maxime rairabantur, et ascetae etiam nobiles
    virtutes m se autem non,
    : si quid insit boni et (ut quidein Severus de se profitebatur) iraitari se
    laudabilis, sed quidquid vile ac vituperandum est negabant sumraa erat ex divitiis paramplis
    posse,
    intuentur. inanitas. Itaque merito illuiu S. Augustinus cum e.i
    49 Ex eadem submissione suique existimatione in- Pradatione nominat Paulinus noster, ex opulentis
    ; [, i j e Civ
    fima, oricbantur encomia, quibus humilis corde, hoc simo divite, volunlate pauperrimus, et copiosissime Dci Cap. 10
    Jl/ajfil f.icif
    est cor Christi Paulinus, qui aliquo erga se officio sanctus. Hortulum colebat initio cujus causa per ;
    nivtuttm trga
    Epist.
    sr qn-icitm~ fungerentur, depraedicat. Censebat enim cuntis se bo- jocum Severus, Hebromagum relictam ab eo cuni
    quc offloa. nisindignuni.potmsque aboinnibns proculcari debere dixisset, respondit Paulinus : Hebromagum non
    Inde benevolentiam suspioit.ac virtuteracoruin,quod hortuli causa, ut seribis, reliquiraus, sed Paradisi.
    adeo se (ut persuasum habebat) abjectum et despe- Illum hortum pra^tulimus et patrimonio, et patriae ;

    ctumnon exhorrerent. Immensis laudibus Victorem quia illic inagis domus vera, ubi aeterna : ibi verius
    effert, Monachum quidem piura. at unum e vulgo, patria, ubi origmalis est terra, et priucipalis habi-
    qui sibi quaedam ex caritate ministeria adhibere vo- tatio. Nam si credis propitio Christo, propter queiu
    luisset.Quare ingemit: Servivitergo mihi, servivit, si nil habeamus, in ipso omuia possidemus nunc in .

    inquam et vae misero mihi, quod passus sum.


    : ista spmarum et lahoruiu humo, ne in hortuli qui-
    Servivit et pecratori, qui non serviebat peccato. dem giebula nos terrae limus tenet. Sed utinani ita
    Sed hinc mihi levamen aliquod tanti ponderis spero nullus a peccato nobis pulvis haereret. En quam pei -
    EplBt. 9 ml
    Scverum. (discamusReligiosi, quo sint animo excipienda fra- fecta nuditas Paulini, quam limo terrae soluta mens.
    trum obsequia) quod sancti fratris famulatum non erat.

    3£
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 187
    M
    Existimabat tamen nihil raagnum ab se va- 53 Sed qni, quibus nihil debebat, adeoeratbe- D
    Sfd rudlmtn* cuitate illa perfectum. Rudimenta hrcc ducebat mi- A pnA '
    nignns ; proclive intellectu est, quam esset gratus -
    <-
    tum eam pu- 1
    litiaa sux, ut sanctus Ilieronymus vocat. In hunc quibus debere aliquid videretur.
    et effusus ln eos,
    la'., non ptr- JJJSS/"
    (ectkonem modum disserebat : Facile nobis bona vel onera Quam prolixe Ausonio;quam honorihce defert ora- gunm euet
    apposita pallium remittentibus exciderunt : et, qua3 nia? Quam pie ab se crimen impietatis, temere ab 9 ralut -

    nobiscum non intuleramus in lmnc mundum, nec iMoobjectum repellit?


    poteramus aufarre nobiscum, quasi mutuata reddi- Pietas, inquit, abesse Christiano qui potcst 1
    !

    dimus nec ut cutem a carne distraximus, sed ut


    : Namque argumentum mutuum est *$&• 2

    vestem posuimus. Nunc opus est, ut quae vere no- Pietatis, esse Christianum : et irapii,
    stra sunt, dependamus Deo, boc est, cnr, et ani- Non esse Christo snbditum.
    mam,etopera nostra exhibentes, in hostiam vivam. Hanc cura tenere discimus, possum tibi
    Temporalium, quae in seculo habentur, bonorum Non exhibere, id est Patri ?
    relictio sive distractio, non decursus stadii, sed in- Cui cuncta sancta jura, cara nomiiia
    gressus; nec ut meta, sed janua est. Non eniin ath- Debere me voluit Deus ;

    leta tum vincit, cum exuitur : qui ideonudatur, ut Tibi discipliuam, dignitatem, litteras,
    incipiat dimicare, cumlegitime certaverit coronan- Linguae, togse, famae decus,
    dns. Et natator amnem interpositum superaturus Provectus, altus, institutus dcbeo,
    Bpjst.
    exuitur: nec tainen hoc tanto apparatu quod se di- Pntronp, prajceptor, pater.
    spoliaverit, transnatabit, nisi totius corporis nisu, Delphinum vero, a quo et Christianis fuerat un- Epist. 18.

    et omniura scita mobilitatc membrorum, et propulsu dis aspersus, etad pietatem incensus, ita datiscum
    pedum, et remigio brachiorum, et lateris illapsu, ad ipsum tum ad Amandum Htteris affatur ; com-
    torrentis impetutn scindat, et laborem natationis mendat, rogat permistis quibusdara cum sancta
    cxhauriat. His cogitationihus continenter sese ad ingenuitate quasi blanditiis, ut observantius nihil
    certamen extimulabat. Alias vcro, cum repositas fieri, nihil suavius aut amabilius queat. Commen- E
    Epist 11 nil
    apud Deum mercedis amplitudinem intuebatur. ex- darat etdem Delphino atque Amando presbyterum
    Sevi ' um
    elamabat miseri homines
    : largiri nos aliquid ! senem et inopem, cui per injuriam domus erepta
    credimus. Negotiamur; et liberales habernur, qui erat. Valuit commendatio ; sed oper^ pretiura est
    avarissimi esse convincimur et quidem tanto ava- : cognoscere, quanta vi beneficium praedicet Paulinus
    riores cupidissimis terraj fceneratoribus , quanto eorum, a qu;bus est impetratum. ut domum non
    amplius e.st ccelpstia de terrenis, et beata de inise- suam. quamque jure debebant, redderent.
    ria egenisque rebus emere; quam terrena terrenis 54 Pro ipsis fratribus nostris, quos ante rogari
    et labentibus lapsura mercari, et Dominum quam poposceraraus, nunc unanimitatem vestram peti-
    ,\rc se. lorolrt
    1oininem foenerari. Nec minore admiratioue illa mus (Amandura et Delphinum alloquitur) ut eos
    Jieo, Hd TiC-

    gotiari, interdum addebat : ultra solitum affectura diligatis : et, si forte ipsi
    Et res magna putatur Burdigalam ut solent venerint
    ,
    prtesentibus , ,

    Mercari propriam de re pereunte salutem? etiara de nostrorum sensuum ac viscerum affe-


    Perpetuis inutare caduca; et vendere terram, ctione reddatis. Aut si tarda fuerit eorum copia,
    Ccelum einere? Ecce Deus quanto rae carius , cum prima fuerit occasio, dignembi eis gratula- liom. 1 in
    epist. ad
    [erait.] tionem debitam, et raeritam benedictionem operis
    EpUes.
    Morte erucisl passus, dejectus imagine servi, sui mittere: ut sciant et intelligant, quam acceptum
    Ut viles emeret pretioso Sanguine servos. Deo sacrificiura dederint, etc. Nam etsi debitum
    52 Ceterum, ex obedientia, quam ipse consilio fecerint agnoscendo justitiam, ut alienum reddi
    Evangelico exhibuerat, et benigiritatis divinaa cjn- juberent ; tatuen gratia largit^r habendadigni sunt,
    sideratione, illa fideli servo extitit precandi fiducia, pro ipso bono voluntatis quo potuertint
    affectu,
    t,"ian clf-
    quam Augustinus commemorat. Namque sub an-
    S. transgredi, et non sunt Hic videlicet
    transgressi. HtC.iS.

    numsalutisccccx Nolam Gothi cura cepissent, vasta- Dei raos est, qui, ut ait Chrysostomus, nostram sa-
    L. 1 dc Civil
    c. 10 rentque, et Paulinus ab eis teneretur, sic in corde lutem, hoc est, ut salvi esse velimus, emit a nobis.
    suo (inqnit Augtistinus) utab eo postea cognovimus, Ita Deura Saticti imitantur, m beneficio numeran-
    nrecabatur Doniine, iiou excrucier propter aurum
    : tes si quis monitu culpis abstineat, cutn
    ip-orum
    argentum
    i ubi enim sunt omnia mea, tu scis.
    : revera beneficium incomparabile is qui monatur a p
    Ebienim habebnt omnia sua, ubi thesaurizare ille raonitore accipiat. Sed Paulinus ut benignus in gjiist. :hj

    monuerat, qui hsec mala mundo ventura praedixe- calamitosos, ita clemens in reos, cum quem affe-

    rat. Et auditas credere par est pias preces Nam ctum injuriadefen len lumsuscipiebat, ita succursum
    i|unp~quam fortasse vexatus vir Dei tair.en in urbe ; innocenti voleb tt, ut nosenti concederetur. Itaque
    Pro p < •,(' - relictus est. In tanta vero mendicitate numquam epistolasad Macarium ea est clausula Hoc mode- :

    fracfo pmtperi buccellam omittohat suam cum mendicis dividere, raraine iutervenire debemus, etc. ut pari labore
    per l nocis
    i on raro se miims egentibus. Nec discrepabat fide- defendas et excuses optimo Senatori, id est, Chri-
    annonvm /•-
    lis conserva, sub jugo meliore jam conjux. Fuit stiano viro reura suutn ; ita ut prsedoniipsi sufficiat
    t imen, cum roganti mendico jussa dare stipem, re- impuuitatis lucritm, nobis ab ipso Dei munera reci-

    uuntiavit Paulino, unicum domi panem esse et eum : pere coutentis.


    ipsum dare cum ille jussisset, prster morem suum
    uimium provida, non dedit, argumentans (ut vero- CAPUT VII.
    simile est) in pari necessitate digniorem esse qui
    Ceterce Paulinivirlutes, imprimis oensralio
    vesceretur illo Paulinum.acproinde ei sorvandura.
    Sed brevi quanto esset locu-
    didicit, fides Paulini erya S mctns, vivos et morluos. Incendium
    quam timida suaa curaB solicitudo Adfue-
    plelior, tib eo restinctum.
    runt subinde viri, qui se missos ab suis aiebant
    'i
    lironcns i).'
    domiitis, ut od Paulinum vini triticique annonara i^mdorom amicitias nan cetera modo observaii-
    tilor Courcsi
    i
    101 deferrent ideoque moratos, quod tempestas unam
    : tia, sod missitanrtis qmque miinusculis diligenter (

    navium onustam tritico demersisset. Qubb audiens colebat,prsecipue siori panis, qnaa Ealogi» dioe-
    Paulinus, ad Therasiam conversus, intellige, tu- banlur cum tamen ab se panern raitti di
    :

    quit, te illipauperi unum panem fuisse furatam, et quem accipientis dignatio Ealogiara faceret. Igno-
    probum ingeniuiu etcanJissi-
    ideo hanc navem e^se demersam. scere erat Paulini
    mara
    ;

    IKS VITA S. PAULINI EPISC. NOLANI.


    mam animam etiam in eo, quod, qui bonitatis spe- admonitio; quae res qualis erga se, qualis erga
    A. FIUN. ciem praeseferront, faeile bonos existiinabat. Itaque proximos esset, ostendunt. Superest uterga sancta
    SACCHIN. S. J.

    Qnam tiene lie


    et Vigilantium, et Ruffinum, et Pelagium, et Julia- atque divina qnemadmodum se gereret , adum-
    omniliu* rri- ntim, antequam in npertum fallaciae eorum et hce- bremus.
    ilimans. reses proferrentur, in amicis simpliciter numeravit 58 Quibus etiamnum inter vivos praecipua cum
    et coniraendavit, ut S. Hieronymus cum Vigilantio Divinitateconjunctio essevideretur, eos submissinne nuam crga
    loquens, quod primo non eum detexerit, excuset iis incredibili, et omni officii genere venerabatur sanctos vlvos.
    Episl. 75 Kicetam vero qua pietatis suavitate, qua orationis
    verbis : Quid tibi faciam V Credidi sancti Presby-
    supernomine tuo ere-
    teri Paulini epistolis, et illius magnificentia celebrat ? Immortalitati memoria? il-

    didit non errare judicium. Igitur alienos mores de lum transcripsit.Ac Victricii, postea Rothomagen-
    suis aastimans, qualem se quisque ferret, talem sis Episcopi, quem Martvrem vivum appellat, haud
    habebat. minus eloquenter quara sancte descriptum certa-
    Qnam lit.er i.
    56 Nequaquam tamen si qua? minus probanda in men, una Paulini epistola ab oblivionis interitu
    admonendis
    amieis.
    familiarium quopiara videret, per incunam aut as- vindicavit. Quam narrationem ubi ita conclusit, Du- Ipisl 28
    sentationem dissimulabat : sed verum se amicum biteraus etianinum an perfectus sis, qui de perfe-
    praestans (amicus enimbonus, ut idem ait, medicina ctione ccepisti ? et, si legitimecoronandus sis agone
    cordis est) operam dabat. ut libera eos modestaque decurso; cum currere cceperis a coroua? dolens
    admonitione sanaret. Docent huc omnes ad Auso- quod ejus frui conspectu non liceat, a?que dulciter
    nium versus docent multae ad Severum epistola?, et ac religiose illa suspirat Quis daret nobis pennas
    :

    illeprster alios a nobis ante productos, locus e sicut columbae, et volaremus ad te, et requiescere-
    Episl.
    quinta quoniam nullum faeiebat fiuem Paulinus
    : mus in conspectu sanctitatis tua?, coram in ore tuo
    Severum ad sevocandi, idemque paupertaris studio Christum Deum admirantes atque venerantes. Ter-
    adeo sese nudabat, ut nihil ad varietates ac neces- geremus capillis pedes illms in tuis pedibus, et la-
    sitates temporum reservaret. Severus joco haud du- crymis rigaremus et illis cicatricibus tuis, quasi
    ;

    bie, scripserat ad id redigendum inopia?, ut tandem Dominica? passionis impressa vestigia lamberemus.
    ad se illum invitare desineret. At Paulinus, ne jo- Id autem, quod exhibere coram Victricio cupiebat,
    cis quidem Iocum esse ratus, ubi de sanctissimis tempus incidit, ut seni cuidam bono. quem Victo-
    Christi consiliis ageretur ; Quomodo convenit, in- rem nominat, cumulate pra?staret cujus mirabi- :

    quit, ut idem tu patipertatein, quarn te admirari lem ex naufragio liberationem epistola ad Maoarium
    profiteris, horrere fatearis ? Si credas hanc mihi describens, cum ei Dominum ipsum apparuisse, in Epist 30
    donatam esse virtutem, quam te velle nec posse navi, et incredibili benignitate sinum ad requies-
    assequi confiteris, ut habens victum et vestimen- cendum aurum ad excitandura velli-
    praebuisse, et
    tum hoc contentus sim, nihil ultra diem cogitera ;
    casse dixisset, tibi affectionem meam, in-
    Fateor
    cur vel rr.e inopia? necessitate superandum putas, quit, dum nimium tam insignia in nostri temporis

    ut te, quem non desiderare non possum, invitare homine Dei gesta admiror et diligo, pa?ne in ip-
    desistam? aut te tam infirmum diffidentemque sum senem fuisse crudelem. Nam tain assidue au-
    Christo prodis, ut tiraeas ad hujusmodi, qualem rem ipsius retractavi, ut paene detriverim. Voluis-
    pra?dicas, amicum venire, si in veritate sequeris ll- sem quoque vel unius partem auris abscindere, nisi
    ]um, qui dixit crucem tuam. et veni. sequere
    : Tolle in illo vulneris, quae milii pignoris res fuisset.
    me? Quomodo aliter putas Christum sequendum, 59 Hac pietate Paulinus in homines Deo caros
    Psal. 15, :

    nisi lege quam docuit, et forma quam pra?tulit ? qui etiamnum mortalitate circumdatos ferebatur Chri- :
    t'i lilirant
    cum in sua venisset, reclinandi tamen capitis locum stum in eorum pectoribus, velut in thesauris pre- t :! I /lllllli.

    inter sua non babuit. Et post venustissimam et tiosis, sed adhuc fictilibus agnoscebat desiderabat. : miiiuiii iiitule

    gravissimam reprehensionem subdit tandem Op- : absentes, prsesentibus fruebatur: captabat occasio- jnjstu nt IffR

    to igitur ut tuae potius comitatis bic joeus. quam nes praeclara eorum facta virtutesque vulgandi. Ita
    Ad extremum dignam fide
    intinnitatis fides fuerit. praeter jam dictos Victricium atque senem Victo-
    1'aulin.
    suaauream clausulam apponit Tu, si hoc bonum (id : rem, majoris Melania), quam Origenis depravatam
    Epistol 10
    est, pro Christo missa omnia fecisse) ita credis ut erroribus ignorabat (resipuisse ad extremum bona ad Sevcruni
    praedicas ; et in eo me esse c.redis, ut te credere eonjectura est) studiose persequitur laudes. Ita ex
    scribis ; et segnius me desideras jam non in me ; Alypio rogavit, ut ad se scriberet genus ac vitam
    peccatorem semper et semper indignum conspectu suam. Quod cum Augustinus facturum se cumula- Epist, v>
    tuo, seil in Dominum ipsam coramittis; si putas tum tius pro eo respondisset, argumentatur acute Baro- F
    demum defuturam nobis vitae mortalis alimoniam, nius,non modo id pra?stitum ab Augustino, et a
    cum nobis cceperit Deus esse poasessio. Paulino celebratas Alypii res. sed multo mngis ab
    57 Ex his qua; hactenus memorata sunt, incipit eodem expetitam vitae historiam ipsius Augustini Aiisnslin
    Sunima iii tu- elucere species ac forma Paulini Monachi, in oinnes ex eoque factum, ut is formam excogitaret, qua Epist. 32.
    tmn Paulinl
    partes absoluta, et quodammodo ex orani latere modesle eam et utiliter explicaret in Confessionum
    tan. enja se el
    jirojetuios conquadrata. Ante omnia inerat ei ardentissiiua libris.Quod si ita sit, haud sane mediocriter hoc
    ut non surdis auribus et torpido corde Chri- Daron.
    iides, uno nomine posteritas debet Paulino.
    in. 305
    sti voces audiret sed pro norma acciperet (uti sunt)
    : 60 Ille vero Sanctis jam ccelo receptis atque Bea-
    et certa lege vivendi. Ex vivida acrique fide cete- tis quodgenus obsequiipiique cultus non adhibebat?
    ra? virtutes, velut ex radice, vitalem succum vigo- Felicem suum ut coluerit, ut ornarit, ut celebrarit,
    Miirluos fiona-
    remque trahebant atque nominatira illa Monachi
    ; memoratum est satis. Haud ambigam multorum ab lut scrlplis.
    prima virtus, opinionem seculi et rumusculorum eo perscriptas Historias. Certe de Arelatensis Ge-
    generosa despectio ; fidensque, libera, demum in- nesii martyrio quae extat brevis narratio, nomine
    confusibilis cunctis locis professio Evangelicaj san- Paulini Nolani inscribitur, et stylus omnino consen-
    ctitatis. Inerat summa nuditas rerum omnium bu- tit. Age, adversus Apostolorum Principes Petrum
    manarum, summa abjectio et contemptio sui. Adhuc et Paulum quanta pietas erat, cum quotannis ad sa- jirreijrinatio-
    benignitas in egentes et calamitosos nullis circum- cra eorum corpora coram veneranda ipsorum natali nlbus,
    scripta terminis : m
    bene merentes grati animi me- die Romam adiret, nec viae retardatus labore,
    nec
    moria constans, aperta. munifica adversus ami- : graviore jam ferme per id tempus Romano ob aestum
    cos observantia liberalis prona in meliorem : ccelo deterritus 1 Quod officium ita constanter te-
    partem existimatio simplex ubi res posceret, : ,
    nebat, ut solemnem raoreni.etaunum sibi illud vo-
    tum
    ;

    I>IE VIGESIMA SECUNDA JUNII 189


    tura atque iter vocet.
    Interdum tamen prrevenisse vertebat. Pattlinus non ad mortalis aquae, sed ad mi -
    Episl. 44. Natalem Apostolorura, ex epistola illa patet, quam sericordine divinae fontes accurrit. Festinat preca- a. ?n\x-
    ad sanctum Augustinura reversus jam ex pere^ri- ±kCCM.1. s
    tum ad S. Felicis corpus, et ad alia monuraenta
    natione Romuna Ibiilus Maji tpmm re
    deilit. Roram porro Sanctorum. Inde domum rapidus fiduciaque plenus itiitffuU
    quid gereret, quemadmodura acciperetur, Epistola evolat, Reliquias sanctaa Crucis I'u ultnus
    assumit, manuque
    ad Severum tertia decima conjiciendum prnponit. tenens pro pectore quasi scutum, quo tegeret se,
    Expediebat sese celerrirae. Tempus ante meridiem hostem umbone elideret. adversus fttrentas faces
    Epist. 13 in votis, quorum causa venerat, per Apostolorum et
    consistit. Ecce autem ccntinuo vis Crucis ignem.
    Martyrum sacras memorias consumebat : deindeut Terruit, inque loco, de quo surrexerat, ipso,
    ad bospitium rediisset, inntimeris frequentationibus,
    Ut circumseptam praescripto limite flamraam
    quas partirn amicitia, partim religio contrahebat, Sidere, et extingni fremitu moriente coegit
    sic erat occupatus, vix ut vespera solveret ccetus.
    Et cinere exortam, cineri reraeare proeellam.
    colligendts Idem conquirendis, colendis, decorandis cum
    in
    QuantaCrucis virtus, ut se natura relinquat?
    ornandisque suinplu tum aurea sua lingua Beatorum sacris reli-
    Rellquito,
    Omnia ligna vorans ligno Crucis uritur ignis.
    quiis, multus erat, qiiarum ab S. Ambrosio quas-
    Multamunus crebris tunc illa incedia vasis
    dam accepit. Nec solum ad S. Felicis, quera semper Aspergens, largis cupiebat vinr.ere lymphis :

    Patronum etdominum, et Dominasdium suum, tam- Sed licet exhaustis pensarent f mtibus imbres,
    quam dominum sedium gaudens appellat, magnificas Vi majore tamen, lassis spargentibus, omnera
    basilicas. sed et Fundis Kdem sacr.im extruxit, Vieerat ignis aquara Nos Itgno extinxiratts ignem.
    :

    liainl minus ea re benignus in homines, quam pius Quamque aqua non poterat, vicit brevis assula
    Nalal.
    extrucndis
    in Deum Per occasionem patern» in eo tractu pos- [ftaminam.
    Basiticts. sessionis, familiariter
    usus oppido erat. Ergo vel 63 Mirabiliterextinctoigni cumplurimaputaren-
    ad pignus, inquit, quasi civirae caritatis, vel ad tur cremata tecta, postridie ubi diluxit, unum dum-
    inemoriam prateriti patrimonii, basilicam dare in taxat e duobus tuguriis absumptum viderunt quod ;

    Epist 12 ipso oppido, quoniam et indigebat, ruinosam et par- inanu et labore fuerat demolieudum, nisi occupasset E
    vam habens, voti fuit. t! contiguas
    flamma, et compendium fecisset. Tum vero ani- domos
    serca' :

    01 Ceterum sacro-sanctas Crucis Domini Reli- madversa re Dominus, et cognita ccelesti pcena, re-
    quias, et religione, ut debuit, summa est veneratns, liquum tuguriumipsemetevertit, et mora importuna
    Calltis ligni et unus omnium maxime eartim gloriam posteritati S. Felicis basilicam liberavit.
    Cructs Domini
    suis litteris patefecit.Melaniam Miserat per illi Hunc nobis, inquitPaulinus, sine lite videns ces-
    Joannes Episcopus Jerosotymitanus fragmen e sa- [sisse triumphum,
    lutari pignore. Paulinus opportunitate usus, et vul- Se tantum miser accusat, quem gratia ruilla
    gavit historiam repertse Cncis (qute nunc legitur Manserit obsequii.et maneat confusio pcenae.
    in epistola undeciina ad Severum) et singulare illud Igittir non minore prodigio factum est, ut obstmati
    ejusdem nihil imminut»,quantumvis ex eidemere- Cantai fjus
    hominis pectus malo perdomaretur, qoam ut vitalis
    D'um Ifl

    tur, miraculum prodidit utexquo tempore inventa


    : objectu ligni vorax fltmma momento consideret.
    erat, innumeris p.ene quotidie hominum votis lig- Utroque Paulini fldes, modestia, pietas, tamquam
    num suum oommodans, detriraenta non sentiret, et suffragio divino probata est. De cujus erga Deum
    quasi intacta permanuret ; quotidie dividua sumen- caritate, et prsecipuo quodam erga Christum Domi-
    tibus. et tota venerantibus. Unde intelligere est num studio, stipervacaneum est nominatim dicere ;

    quo pacto vitalis trunci tanta per omnem Christia- cum qua: extant ejus scripta id loquantur unum,
    num orbem propagari eopia spargique potuerit. Mi- quas sauctus Augustinus vere dicit fragrare odore
    Cl sit et nomine Therasiee (euam conservam in Domino sineerissimo Christi.
    Eplsl I

    appellare consuevit) ad Severum et Bassulam so-


    crum ejus magnum in modico munus.etin segmento CAPUT VII!.
    paene atomo astulae brevis, muniinentum praesentis,
    et pignus seternse salutis. Ita describit partem ex Qualis Episcopus fuerk Paulimts.
    donata sibi particala sanctae Crucis. Misit autem
    aureolo inclusam tubello, addita interpretatione, Ou
    ^Juo tempore, quaque ratione creatus Episcopus F
    expressara tali paratu formam ipsorum Quippe sit, plane est incompertum. a Haud pro dubio po- P.\B8 III.

    ipsos aurum ignilnm esse, qui intra se haberent suerim, uti B^rcinone per subitam vira et multitu- a
    l>r cura
    regnum Dei, hoc est, fidem Crucis. Ex ejus vero dine strangulante Presbyter consecratus est, ita
    i.uon trurii
    portiunculse, quam sibi reservaverat, possessione Nol=e simul priraum decessit Antistes„communi stu- $ui i tentirct,

    cnltu jne multiplicem satre fructum percepit cum dio et ardore civium in Episcopalem sedem ada-
    alias, tum maxime, cum incendmm ingens extem- ctum fuisse. Quae exfant ejus Opera, vestigium talis
    plo, ut contra est objecta, restinxit. Describitur res muneris vix ullum oflorunt, sive qnol plera^ue ante
    Natali decimo, et miraculum duplex notatur. Episcopatum scripta sint, sive quod niallet ubique
    62 Pro foribus extruct.fi ornat:eque ab se sancti se peccatorem, se tenuem ingenio, corde crassura,
    Felicis basilicae, stabant tuguria duo ex rudi mate ore jejunuin profiteri , aliterque deprimere, quam
    ria, quaj Ioci deformabant faciem, et adeunti po- suarum quidquam laudura attingere. Verumtamen Bpist. 3

    pulo velut offendicnlum occurreb mt. Obstinarant gravissimi molem oneris quara vera arapiaque exi-
    animos nequaquam cedere loco, qui tuguria incole- stim&tione ponderaret, et bene suarum omni con-
    Per ejus bant. Modestissimo virograve erat litejus persequi, nisu viriumconaretur, documento sunt, quae Sacer-
    particulum et vel vincere per contentionem. II ec ita cura es- dotio rainore, quamquam nulli addictus pascendo
    tncendio
    sent, asdicularum in primam quietem il-
    altera snb pregi, suscepto cogitabat, et cum Araando commu-
    otijcctam
    lapsa in fcenura sointilla, repente inignum incen- nicata legimus. Quod ministerium, inquit, nt bene
    dium suscitat clamores gemitumque vicinias. Exci-
    ;
    rainistrem, et gradum bonum mihi acquirara, et
    tatus Paulinus, videt omnia ita fervere igni, ut sciam qualiter oporteat me in dorao Deiconversari,
    ipsam quoqite ardere basilicam opinaretur. Trepidi et tractare mysterium pietatis, tu Doinine venera-
    suarum quique rerum, aquam certatim, et qtrecum- bilis et frater et Domine in Christo nobis ora Do-

    que apta opprimendat pesti suggerere sed nequid- :


    ininum. in orani bono divitem, ut abundemus fi.le,
    Qoffl
    quara sudabatur irritabatur maliira remediis
    : : et sermone, et scleutia, et orani sohcitudine.

    victrix flamma, quidquid ingestum esset, in alimenta postrema verba totara continent perfecti Pra^suhs
    formara.
    190 VITA S. PAULINI EPISC. NOLANI.
    formam. Nam si ad sanctitatem vit», quae in fide enim pius, misericors, humilis, benignus, nullum D
    A FIUV quam ac- spernens, nullnm despiciens. Omnibus tribuebat,
    signiflcatup, per velut idoneua sequester,
    S&CCHI ».
    ceptus Deo, venerandus populo sit, eloquentia acces- omnilms indulgebat. Animabat tripedos. initigabat
    serit ad exhortandum, et scientia ad recte docen- violentos: hpsverbis, illosaediticabatexemplo ; alios
    dum, et impensa ac solicita cura ad ceterum mini- epislolis, alios sumptibus adjuvabat : nullas opes,
    sterium; nihil profecto reliquum fiet, quod ad nullas divitias, ni&i quse Sanctis suis Christus pro-
    esplendas sacri pastoris partes desideretur. miserat, rairabatur. . . Quid plura 1 Vix qufflcum-
    05 Haecautem si Paulinus Pastorali UberSacra- quede ilio dicuntur, admitteret credulitas fidei, ni*
    ttiam ante
    Kpiscopatum meuto versabat, quanto impensius jam obligata fide, si propellerent sua facta mendacium.
    vasque pro hereditate Dei etSunguine Christi factus Gy Hactenus Uranius ea qu;e viderat persecutus. rnilnti mta
    Ila meditabatur, quae paulo infra in epistola eadera Quce maxiine suspicor U>manam postmodum Kccle- cl.tn lecla in

    <iani iu Gregorii Magni sacris Vigiliis, ob similitu Grcgorli Ma<j-


    adjungif? Igitur quia facti sumus de hostibus cives,
    dinem sapientiae et sanctitatis,recitaresolitam. Do-
    m solcnmbus.
    de longinquis proximi, de ovibus pastores, et positi
    sumus fundamento Apostolorum et Prophetarum;
    in cet enim Paulus Diaconus in Prooemio ab se scrip-

    eruditeet confirraate manus ad aedificandam Bcien- t;e Vita? sancti Docturis, Ilomanos diu caruisse
    tiam, ut ad lapidem, qui factus est in caput anguli, Lectionibus, quaesancti Gregorii res continerent, et
    discam parietam utrumqne connectere; et in tem- de Paulino civitatis Nolause Pr*sulc substitui eas
    plum sanctum atquein babitaculum Dei, corpora et consuevisse. Nec est gloria modica Paulini, vitam
    corda fide nmndata construere; per arma Apostoli ejus tamquam pro forma liabitam vitae Magni Gre-
    potentia Deo omnem elationem extollentem sc ad- gorii. Haud dubie inclyta fama viri, quae tam longe

    versus scientiara Dei captivam ducere; omnem in- latoque ex Monachi secreto ante pervagabatur, ali-
    tellectum ad obedienduni Christo perducere ; Evan- quanto facta est Pontificahs adjectione claritatis il-
    gelicam securim arborum radicibus adraovere; et lustior; eo magis, quod per id tempus florebat inter
    gladio spititus, id est, verbo Dei, interficere pecca- primas urbiumNola, et catbedram qunque satis op-
    tores terrae, et ssuto Catholicae Fidei omniajacula lent.im habebat. ltasapiens Duininus bonum servum,
    candentia nequissimi extmguere; etcertamine de- qui fuerat fidelis in modico, supra multa constltuit.
    certato cursuque decurso, fida servata, ministerio Nam quidquid pecuniae, quidquid honorum est pro-
    impleto, quod Dominus in illa die
    expectare illud fanorum, comparatione coelestium exile ac vile est,
    justus iudex rcddet omnibus, qui diligunt adventum curu pretium illis humnna fere aestimatio faciat, liis
    ejus. Haec habemus taraquam lineamenta Episcopi Christi sanguis. Exaltatus est igitur, quisesedemi-
    Qua pTXC P'i Paulini, ab ipsomet nobis adumbrata. Sed et accu- serat : et fideli erogatori facultas erogandi submini-
    Fa •ultatibus
    docnrt ftu- rata?adeo ad absentes et ad alienos exhortationes, strata nova est, non amplior, certe sanctior, ea-
    si i\ guomo-
    ctaretqut.
    quam ad pra-sentes atque ad suos edocendos cobor- demque perpetua, addito etiam ex munere Pastoris >'<• usus Puu-

    tandosque sedulus et acor esset, haud obscure de- incitamento, ut quod volunlate faciebat, jain qua- '

    clarant ; acnominatim ostendunt, quam ille creber dara necessita',e praestaret. Et ille sacras facultates
    misericordiara in egentes, libertatem confitendi ita non respuit nec contempsit, ut inde ostendat
    De vit. 1 :

    Christi, et humanorum despicientiam judiciorum, sanctus Prosper sine perfectionis impedimento ab


    c mtcmpl.
    ccelitum cultum , sacrosanct;e Eucbaristiae venera- Episcopis possideri. Sicenim disputat. SanetusPau- Cnp
    Lionem : suavitas enira et amplitudo, qua deado- linus (ut ipsi melius nostis) ingentia praedia, quae
    rando hoc my^terio loquitur, praccipuum erga illud fuerunt sua, vendita pauperibuserogavit: sed cum
    animi studium palam facit. Nec sane miruro, qui postea factus esset Episcopus, non contempsit Ec-
    vias scrutabatur omnes sanctitatis, in vena potissi- clesice facultates, sed fidelissime dispensavit. Quo
    raiun et capite inhaesisse denique magnificentissi-
    ; facto satis ostendit, et propria defcere propter per-
    mas Christi laudes, immensosque thesauros oaritatis fectionera contemni, et sine impedimento perfectio-
    ejus et gloriae, quanta gravitate ac majestate tra- nis posse quae sunt communia Ecclesise possideri.
    ctaret. Mox cum idem lactum a sancto Hilario quoque do*
    Gti Constatassiduura in decantandis Deo laudibus cuisset, subdit Quod utique homines tam secula-
    :

    noctes ac dies cura Monachis, qu>s a principi'> sibi riumquam divinarum litterarumsineambiguitatedo*
    F
    adjunxit, et Clero suo fuisseadeo ut ne moribun- : ctissimi, si scirent res Ecclesia? debere contemni,
    C
    Afiitfuiti Ih dus quidem consuetudinem intermiserit, se.d matu- numquameas debuerant, qui sua reliquerant, reti-
    Ctincndii Dlq tinim psalmodiam, anhelolicet, tamen laeto spiritu, nere.
    laudibtw. jussis in tempore excitari omnibus, ad seque acciri, 69 Retinuit igitur, et custodivit bona Ecclesiae
    peregerit. Et quamvis nihil eo fieri mansuetius, ni- Paulinus, sed ad erogandum, non ad fruendum ; fi-

    lul beneficentius posset ; tamen accepimu* discij»li- de ministri, non possessoris arbitrio c et
    Qrtntn exl-
    nae tenacem ita fuisse, ut iu quos oporteret, tela morientis thesauri fuerint aes alienum in pauperum
    slima'iu /'•'"-
    etiara sacrae censurae f trtiter expediret. Qno io or- vestimenta contractum, nulla reliqua re un le dis- hni apud im-
    dine sub decessum evitasuum, quicumqne fuerunt, solveretur. Quibus virtutibus qnantum auctoritatis /'"
    amaitt, i nii
    reconciliari pius pater voluit; sperans, al '
    mu tamcn, opinor, pro veterano Episcopo accessisset, docet epistola Impe-
    suahumilitateeo pacatiorem Dominum sibifuturum, ratoris Honorii, per quam illuni in Urbem ad Con-
    quo benigniorem se praebuisset ipse conservis. De- cilinm vocat. Quod cum in gravi pertnrbatione Ec-
    mum constat, adeo mirabilem viri sanciitatem fuis- clesire, schismatisque magni discrimine cogeretur,
    se, veueratium barbaris qnoque populis, et alie-
    ut dilatum propterea dicit, quod absente illo propter
    nis a Chnsto Judeeis atque Ethnicis esset. invaletudinem, existimatum sit nihil posse definiri.
    07 Sed jam qualem Uranius, tametsi plus nimio E>t autem epistola talis:
    Vranl ta q-> i-

    bm EflUCO- brevi summa descnbat, Auctoris stylo prodamus. Sancto ac venerabili patri Paulino Episcopo. Tan- Dcro
    pnm ttn < i'--
    ' Non enim nihil intercst oculati testis etiam verba tum fnitapud nosnerta sent.entia, nibilab his Sacer-
    410
    Paittlnum,
    Apud Sur.
    nosse. Cum autem ad summum Sacerdotii gradum dotibus, qui ad Synodum convencrant, posse defini-
    Tom, 3
    pruvectusest, inquit, noluitsc talem exhibere Epl- ri, cum Deatitudo tua de corporis in.Tnualitate cau-
    2~1 Jiiiin s>copum, qui ab aliquo timeretur sed tale n se reddi- ; sata, itineris non potuit injuriam sustinere. Et prop-
    dit sacerdotem. qui ab omnibus annretur b. Nec . . . ter absentiam sancti viri, nonquidcm bbtentura,
    merito ab omnibus amabatur, qui aderat omnibus. interim tamen vilia gratulantur, cum prava et ve-
    Quem enim jaceutem non sua dextera erexit? quem tus ambitio et cura benedicto viro sanctasque vitae
    interpellantem te non pia voce consohtus est ? Erat diu velithabere certamen, ut contrahaec Apostolicaa
    institutionis
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII.
    191
    institulionis bona, depraesumplis per vim parieti- b Ciim Uranii contextum inlegrum supra deilerim, T)
    bus existimet confiileniium. vere digna causa, placuit contrahere periodosprolixiores, verboienus trans- » '"^
    quam non nisi coronae tuae beata vita designatl Di- scrijdas a Sncclnno. 5ACCIII» - I

    latum itaque judicium nuntiamus, ut divina precep- lltc incipiebat Auclor


    c commemlare Sancli carita-
    ta ex venerationis tuae ore promanlur, qui ea secutus lem tanlam, ul e.rhanslistiua: largirelurcrteris, sripsum
    impiesti: nec potest alius eorum praeceptorum
    lator quoque impetuum wluerit vicariam pro filio Viduee
    existere, quara qui dignus Apostolicis
    diseiplinis est apud ffandalos in Africa captivo, lervilutem subeundi
    approbatus. Spetialiter itaque Domine sancte,
    mento et verluileuus sublexil hUtoriam exiuitio Itb. iii Dtalo-
    venerabilis Pater, justus Dei famulus, divinum opus, gorttm Gregorianorum acceplam : sed banc in appendice
    contempto labore, tributum hoc nobis visitationis oslendam ad Paulinum III et seculum vi perlinere.
    tuae dicendumest) munus indnlge, ut postpo-
    (si ita Qitare a pagina 721 ad p,tg. 725 tranteo.
    sitisomnibus, quantum temperantia his et tranquil- d Hic descripserat Saccinus ex Uranio, quidquid
    litas suffragantur, Synodo prosuturus, sine intermis- babes ab Ins verbis, num. 2. astcnsco * signalis. An-
    sione etiam desideriis nostris, et benedictioni quam triduum quam de hoc mundo.
    te vocaretur, qux . .

    cupimus, te prarstare digneris. c ibi lcijt possunt,usque adalterum asteriscum ' num.
    4.
    70 Quoque proprius ad ietatem extremam acce- e Verba Gregorii luec snnt : De cujus etiam morte
    deret, hoc promptiorcunctis ad fruendum sua prae- apud ejus ecclesiam scriptum (tttique m prxcitata Ura-
    Pautlnus rs
    bere bona Paulinus; instar pomiferae arboris, quae quia cum dolore esset lateris tactus, ad
    ntt epistoln)
    oliemtm /ucit
    pavprrum gravesfructribus ramos, quo propinsad maturitatem extrema perductus est dumque ejus omnis domus
    ;

    causa. provenit, eo pronius, velut ad legendum invitans, in sua soliditate persisteret, cubiculum in quo jace-
    incurvat et offert. Nec sua modo praebere, sed et bat a^ger facto terraemotu contremuit, omnesque
    quidquid (vel meudicorum causa sese mendicum fa- qui illic aderant nimio terrore concussit sicque ;

    ciens) uudique posset ipse corradere, vel ad eum sancta iila aninia carnesoluta est,
    jam pro nota misericordia tamquam ad benignitatis f Getera apnd Uranium supra lege, ttli etiam illud
    publicte praesulem, et inopum annonae curatorem, de Joanne Neapolitano.
    ultro submitteretur. Denique nihil dubitare, cum Reliqitu Martyroiogii
    g verba hic omis«i, compen-
    oninia defecissent, noiuina facere, tle fide securus, dio tradttnt nl quod prolixe Gregorius narrat de Wan-
    ut qui praede fidebat Deo; cujtis arca sumptu locu- dalica servitute, elad alium Paultnum speclare mitlto
    pletatur; eique patet et exuberat maxime, qui cre- jiintorem, jam dui.
    berrimeet plurimum sumpserit. Itaqueubi decedendi
    dies appetiit, nihil repositum inveutum est; vacua
    CAPUT IX.
    horrea, cellse exhaustte, loculi inanes, nuda plane
    domus. At animammagnamjam penitus fides acbea- Dc operibus santti Paulini, servalis et amis-
    ta spes, jam caritas, jam gaudia cceli, et iramortales sis.
    divitiac, et Dei singularia dona complerant.
    71 Sanctissi.ni Antistitis raigrationeiu mirabilem iljonumenta Paulinisapientiae pro viri magnitudi-
    liranius, cui praesenti datum estinteresse, nobiscum ne, sane modica extant. Causaduplex videtur. Pri-
    d hac descriptione communicavit: d P\RS |V
    Circa bo- mum, qtiod multa interierunt deinde, quod ad
    :

    Psal 131 Opera Pavtin


    ram quartamnoctis, omnibus qui aderantsolieite vi- scribendum ex instit.uto contemplatione posteritatis t>auca txlan t.
    gilantibus, subito tam ingenticellula ejus terraemotu anununi ipse non appulit. Interiere quae scripsit an-
    concussa est, ut hi qui lectulo ejus assistebant, ex- te progressum atl vitam severiorem, haud dubie nec
    Terrxmolus
    *n tjtts mitjia-
    territi atque turbati, ad orationein se jactorent, ni- nuinero pauca, et generenobilia, cum tantam Orato-
    hil tamen scientibus his, qui pro foribus consiste- riaeet Poeticae facultatis gloriam adeptus esset. Ne-
    bant; neque etiim publicus ille, sed privatus incel- queenim is erat, qui ea aetate a scribendo abstine- quta mutta
    lula fuerat terraemotus; nam ille Angelicis sttsrep- ret. Quod signiflcat Ausonius, duoi interrupta se- perierupr.
    tus manibus debitum Deospiritum exhalavit. Hujus cuni Iitlerarum etcarminum dolet cnmmercia; dum
    terraemotus meminit eliam Itb. 3 Dial. c. i Sanctus privatitu litteras quasdam commen lat, quas oppido
    Gregorius e, ad lianc Uranii, ut reor, narrationem quam litteratas appellat; et poema depraedicat, quo
    respiciens f. . . . Decessit sanctus Paulinus anno sa- tres de Regibus Suetonii libros iu compendium re-
    humanae ccccxxxi decimo Kalendas Julias.quo
    lutis degerat tautaelegautia, solus ut videretur assecutus
    Bneomlum ez diememoria ejussacrisRonianseEcclesiae Fastis cum (quotl contra naturam est) brevitas ut obscura non p
    M rlyrotoglo.
    praeclaro elogio indita estin b*c verbn : Apud No- esset. Alia vero epistola de Poemato alio idem Au- eersu,
    lam Campaniae urbem natalis beali Pauliui Episco- sonius: Illud de epistolarum tuarum eruditione, de
    pietConfessoris; qui ex nobilissirao etopulentissimo Poematisjucunditate.de inventioneet continuatione.
    1'aetus est pro Christo pauper ethutnilis g jnro omnia, nulli unquam imitabile futurum, etsi
    . . Claruit autem non solum eruditione et copiosa fateantur imitandum. Haec itaquePoemata nulli imi
    vitao sanctitate, sed eliam potentia adversus daemo tabilia perierunt. Scripsft etiam Pauhnus statim, Epist. 21
    nes: cujus praeclaras laudes sancti Ambrosius, Hie- opinor, utsan titatem penitus intravit, ahquot Hym-
    ronymus, Augustinus, et Gregorius scriptis suis nos, quos latidatos ab Alipiu significat idem, dum
    celebrarunt. Ejus corpus Roinatn translatum, iu Ec- ex eo quemnam e suis Hymuis viderit. Pra3-
    quserit,
    clesia sancti Barlholomaei in Insula una cum cor- terea multo plures quam extent condidisse S. Felicis
    pore ejusdem Apnstoli honorifice asservatur. Ad po- Natales, apud me indiibitatuin est. ut supra quoque rhatmo,
    tentiain adversus daemones hic descriptam pertine- notavi, cum quotannis votivum veluli munus persol-
    re crediderira multa ex iis, quae Paultnus ipse nar- veret, et tot annos ibi vixent. Et quidem Dungalus
    rat ad S. Felicis gesta corpus. Namque mos est San- (quod nuper animadverti) in Auctariu Patrum eilttiis,
    ctorum, in Sanctos alios ab se laudes avortere: ut inlibro adversus Claudium Taurinensem, quindecim
    sanetus Benedictus Maurisuper aquas incessum, ob- enumerat et praeclera
    : etiain queedam ex iis, quae Spist. \i
    sequio tnbuebat discipuli, is in merita referebat non exstant fragmenta profert, quje nos addeuda
    Magistri. huic a editioni curavimus.
    a
    73 At e sidtita) orationis operibus, ante omnia tt \rosn
    ANNOTATA D. P. intercidit Liber pro Theodosio, cujus desiderium
    doctis viris intolerabilitis reddit magniflea illa S.
    a /«»i supra ostendt td factttm vidcri att. 409. Hieronymi apprubatio. b Alipii res, uti supra dixi- b

    mus,
    .

    192 VITA S. PAULINI EPISC. NOLANI.


    mus, asancto Augustino missas ad Paulinum (sicut in Operum illius Tomum nonum rejecit, plurimas D
    A. FBA>. receperat) et traditas ab eo memonae, simile vero censet stylum Paulini redolere, et nominatim quar- '' " s 7 M«
    SUCIIIN S. J.

    est neque enim probabile quidquatn succurrit, un-


    : tam ad Marcellam. de tolerandis adversis quintam ; ?„ Z~ m
    de cunsilium benevulentia) plenum, et honestatis ad Virginem, in extlium missam; vigesiraam ter- Paniino
    impetlitum iinrautatumve sit. At eam quoque lucu- tiam, in qua redarguitur quidam, quod Levitam attrlbuuntur.

    brationem desideramus. Uti sancti Genesii rcs, ejus, lapsum consolatas non sit; et vigesimam quartam
    qui apud Arelatenses martyrium fecit, ne paulatim ad Militera, ut ad Cliristi militiain transeat. Haec
    interciderent, ipse litteris illigavit, ita nihil apud postremnextra controversiam est, jamque diu inter
    nie dubii est, qnin eodem studio historias id genus Paulini epistolas edita legebatur. * Ceterarum quarta
    alias scriptitarit. De Gazophylacio, non epistola, maxime aecedere ad dictionem Paulini videtur, pro-
    sed cohortatio est popularis. De eo genere certum ptereaque edidimus et illam hic : aliis, quamquam
    haberi debet multa elaborasse, quee sevi vetustas, et non prorsus tameu quod ejus
    indignas Paulino,
    publica* calainitates, et huminum incuria aboleve- esse non censebamus, operaj non duximus volumen
    rint. Nam qui tain benignus erat in pascendis cor- onerare.
    poribus, eum lnjuriuiu sit suspieari fuisse in pascen- 76 Quo loco et illud monuerim, epistolam sancti
    dis animis neghgentem, p-raaseTtim postquam crea- Hieronyrai de sacrae Scripturae libris, plane videri
    l)r s. wer.
    tus eet Pa.-tor. Scripsisse etiam contra Eihnicorum ad nostrum Paulinum datam, quamvis maximus ep. 103. ad
    iinpietatem, sigmficant iJla de S. Augustini epistola, Scriptorob eam conjecturam neget, quod et aliquan- PauHnum
    <!r Scnp/nr.V
    Adversus Paganos te scnbere didici ex fratribus. tum discrepet ab epistola de professione Monachi ad llbrts.
    epist. 3* Siquid de tuopectore mereinur, indifierenter mitte, eumdem ante scripta, ct nullam illius faciat nientio- Barou-
    ut legamns : nam pectus tuum tale Domini oracu- nem. Quam conjecturam inscriptio primum relellit, Anno J04
    luiii est, ut ex eo nobis lam placita et adversus lo- ad hoc tempus a doctis recepta deinde, quod ad :

    quacissiinasquaestionesexpUcatissima dari responsa Monacbum scnbitur, qui patrimoniura de Evangelii


    pnesumomus. Fortasse tum scribebatad Jovium ea consilio vendebat erogabatque ; cujus morum lione- E
    quae extant oratione tum soluta tum vincta. Jam stas, contemptus seculi, fides amicitiffl , Christi
    epistolarum ingentem numerum c excidisse, satis amor laudatur prieterea quod inscnbitur ad ho-
    :

    liquet ex epistolis quie supersunt ejus, et aliorum minem eloquentem, cujus prudeiHiam, et eloquii
    ejusdem temporis. venustatein ipsa ejus ad Hieronymum epistola prae-
    7i In summa, operibus cujusque generis nos ca- tulisset; qui multuin proficere in divinis litterispos-

    reremultis, quse tererentur sua aetute. docet sanctus set : denique, qui non modo litteras suavissimas,

    Eucherius illustri illo prfeconio, Paulinus quoque sed et munuscula miserat, qui mos erat perpetuus
    .*. Eurbrri Nolanus Episcopus, peculiare et beatum Gallice Paulini Nnlani. Atque hscomnia ita in eum cadunt,
    tettimonlum. nostrre exemplum, ingenti quondam divitiarum cen- ut in neminem aptius. Nec vero inter pnores litte-
    su, uberrimo eloquentue fonte, ita in sententiam ras atque posteriores discrepantia major, quam
    nostram propositumque migravit, ut etiam cunctas convenientia est. Haud enim obscure invitarat ad
    episl. Parienet admodum muiidi partes elqqttio openbusqtie resper- se epistola quoque priore Paulinum Hieronymus ;

    ad Valerian.
    serit. Gennadius vero huiic Qpenum ejus indicem quem ubi aptificiosa insinuatione nihil pellectum vi-
    tex.it Pauliiius Nolffl Campanice Episcopus compo-
    : dit, tum scilicet ad apertam comraonitionem proces-

    suit versu brevia, sed multa et ad Celsum quem- : sit. Qnod vero ad extremam epistolam de patrimo

    dani epitaphii vice consolatorium libellum super nio haud lente dividen.do monet; non idcirco, q,uod
    mortem Christiani et baptizuti infantis spe Chri- in ea re lentior Paulinus fuisset, memorat ; sed quod
    stiana munitum et ad Severura piures epistolas
    : : ad condendas Fundis et Nohe basilicas cum aliquid
    ad Theodosium Imperatorem ante Episcopatum prosa reservasset,minus sincera furtasse rei faraa ad
    Gennadtl
    indrx.
    Panesyricum surer victoria Tyrannorum eo ma- , Hieronymum in Bethlemium secessum penetrarat.
    xime. quod tiile et oratione plus qnam armis vicerit. 77 Quserat aliquis, quid ita tantae vir expecta- C<n is mngna
    Fecit et Sacramentarium et Hymnarium. Ad soro- tionis et facultatis magna Opera molitus non sit, Oper i iion
    scrlpserlt.
    rem quoque epistolas de contemptu mundi dedit, et vel certe cur lingua? praeclaras opes, etrarum illud
    de diversis causis disputatione diversa tractatus lumen ingeniinon ad iilustranda ex instituto divina
    ediiht. Prsecipuustamen omnium Opusculorum ejus, monumenta coutulent itemque quid sit, quod tara
    :

    est liber de Pamitentia, et de Laude generali om- facile quas condidisse scimus eftluxerint. Jtespon-
    ,

    nium Martyrum. Claruit temponbus Honorii et deo, utriusqne causam rei earadem esse, mirabilem
    Valentiniani non solum eruditione et sanctitate
    , viri humilitatera, et contemptum sui, nt magni ex
    vitae,sedef potentiaatlyersus daemones. H-.ecGen- parte quadret in eum quod de sancto Pamphilo
    nadius qui aptius dixUset, Epilaphiura de Celso
    : Martyr scriptura ab Eusebio refert sanctus Ilierony-
    puero, et Panegyricum pro Theodosio Imperatore mus Et ipse quidem proprii operis nih.il omnino
    :
    cpist. 67.

    scriptum. scripsit, exceptis epistolis, quas ad amicos forte


    75 Suspicati sunt quidam, inter sancti Augustini mittebat : in tantum se hurailitate dejecerat. Vete-
    Dc tpUti [b
    duodeqnadragesimam, quse ad Lsetum in-
    fld l.itvm
    epistolas rum autem tractatus Scriptorum legebat studiosis-
    Armtntanum scribitur, et quadragesimam quintam ad Armenta- sime, et ineorum meditatione jugiter versabatur
    rium et Paulinaui,
    itemque inter epistolas S. Hiero- Certe Paulinus non rnodo veterum, sed tempore
    ijymi quartaindecimam de Institutione matris fami- eodem florentium Doctorum scripta cupidissime
    lias ad Celantiam, nostri Paulini es?e. Nulla nobis perlegebat, maxime autem sancti Augustini. Ipse '.'" f! "" fi eret
    Awjusti-
    satis videtur,qnamvis auctorem prgeferant eloquen- vero permagni fiebat non ab aliis modo, sed etiam
    tem ac pium. Minustamen de ea, quae ad Celantiam ab ipso S. Augustino, qui et consulebat eumdera in
    est, dissentimus. Habet enim multas Pauliniani rebus obscurioribus quibusdara, et consultus ab eo
    styli notas, et quasdam familiares ei figuras. Quod profitebatur se proficere per illius interrogationes,
    autem compositio minus intcrdum adstricta sit, de de quibus aiebat : Cura interrogando disputas, et
    industria tbrtasse, cum ex institutoet praeceptadu- quasris acriter, et doces humiliter : cujus etiam pe-
    cendre vita?, et ad matronam scriberet, suam illam cpist. 59
    ctus, ut paulo ante
    demonstratum est, oraculum
    implexaraconcinnitatemremiserit. * Denique di^na Domini appellabat. At Paulinus latendi cupidus,
    nobis visa est usum spectantibus, qua in h»c Opera nec se idoneum ducens qui sacramenta Christiana
    insereretur. Marianus Victorius, inter epistolas in- Doctoris auctoritate tractaret, Opusculis levioris
    oerti Auctoris, quas S. Hieronymo falso adscriptas operse contentus erat. Dcsiderio, qui explicationem
    postularat
    DIE VIGESIMA SECUNDA JU.NII 193
    A postularatverborum, quibus Patriaroha Jacob filiis scripsit propterea,quod [Nulte audicrat esse PeLa-
    Qutim sc ffsc benedixit, ingenue respondet, tautorum nominum gianos adeo pertinaces, ut citius ipsum Pelagium,
    despteeret. i. inht.
    et niysteriorum pondera se ne digilo qnidero au^um siCatbolicis (quod simulaveral) consentiret, quam VlXlllX
    Sap. 1, 4. .

    tangere. Legi enim, inquit In malevolam aniraam haustam jam anirao ejus haxesim deserturos fer-
    non intrabit sapientia et ideo rualitiie meoe con-
    :
    rent. Ergo quo munitior Paulinus ad expugnandarn
    scius, non potui divinie revelationis hubere fiduciam, hominum pertinaciara, et redarguendos ei rores fie-
    cum prudenli-e lucem t^nebroso corde non caperem. ret,Augustinus si quid posset adininiculi suggeren-
    78 Quo lnco subit uustrorum calamitas tcmporura. duui putuwt, ut ipsemet sub fiuem teslatur/cum se
    cum levissimi et nequissimi hominum non attingere quoque Paulini epistolis juvari in eam facultateia
    modo cujlestium arcana litterarum audeant, sed et diceret prufertque ex octava ad Severum epistola
    :

    sibi uni,contra sancta veterum Doctorum oracula, locum illum.in quo Paulinus Severode postulata ab
    rontruque firmamentum et columnam veritatis Ec- se picta iuiagine sui respondeus, quam vitiata na-
    clesiam credita et patefacta, corde impio et ore tura sit, et quautopere divina gratia egeat, prufite-
    polluto jactent. At Paulinus non ab iinpia solum Unde duo constant
    tur. primum, quam
    : epistolae
    arrogantia, sedet a reconditaruni feruie iuquisitione Paulini spargerentur ; cum et familiariter datie in
    rerum, quarum tenuia vestigia divini prodiderunt, usque tn Africam differreutur. Quamubrem
    li.iiliuni,
    tpist. 4i. codices, quamvis sancti eas Doctores pie scrutaren- etiaru Uranius scriptum reliquit, cum omues cupe-
    tur,abstiaendum sibi putabat, cura prope omni ad pent virum Dei tanturn vidora, quibus hoc potiri non
    actionem ab coguitiune traducta. Itaque sancto ipsi dabatur, saltein QUf>U&£6 aliquid ejus epistularum,
    Augustiiio ita respondet Quos vero post resurrcc-
    : naneisci. Deinde, quaru sine causa illa saucti Augu-
    tionem carnis in illo seculo Beaturum futura sit stiui coutra Pelagianos epistola ad Bunifacium la
    actio nostra, tu me interrogare dignatus es. At ego scribatur
    de prissenti vitse meas statu et medicum et m.igi- 81 Sed ad Puuliai Opera redeamus, is illa us- E
    strum spiritualera consulo, ut doceas me face volun- queadeu ne^jligebat, ut paucarum qua" supersunt Paullnttt
    quam nral'-
    tatem Dei, tuisque vestigiis ambulare post Christura : (si taiuen ill«e ipsie supersunt) epistolarum, Sancto
    aens Scrtpto-
    et mortem istam Evangelicain prius emori, qua et Amnudo, qui coliegerint; praecipua gratia debea- ™m suorum.
    carnalem resolutionera volunturiu prieveniamus ex- tur. Quod ita prater opinionem Paulini est factum
    cessu non obitu sed sententia accedentes ab hujus
    ; ut eos sic alloquatur inepistula, quam nunc primum
    seculi vita, qiiae tota tentationum plena ; vel, ut tu Plantinianse editiuni inseri curavimus. Legiirus, iu-
    aliqiiando ad me locutus es, tota tentatio est. Xec quit, in tergo epistolas annotatiouem epiatolarum,
    lamai] postea omittit ad propositam quasstionem pie quas meas esse tudicatis :nam vere prope omnium
    doct^que, quod succurrebat atlcrre. mearum epistolarumita immemoreram, ut measesse
    79 Et Augustinus ad sensum accoraodans se mo- nuu coguuscerem ; nisi vestris Utteris credidisseiu. epist. 26
    ep 150
    destissiini viri, epistolasequenti
    multas ei dubitatio- Undemajus accepi documentum caritatis vestne
    (JlllSllO
    conslderanda nes, quae non taui ad scientiam quam ad conscien- quia plusme vobis, quain raihi notura esse perspe.xi.
    ruratortbus tiaro pertinerent, et ad dacendum totam vitam ten- Ilaque cura vir totus ad agendum conversus, adeo
    ammarum. tatiuiieiii esse, proponit, initio ex ea ducto. Oranis propo contemptim scriptitaret, et scripta negligeret
    qutcstio,qum agentes quaerentesque conturbat ho- haud mirum est, si partus ,velut a parente deserti
    mines, qualis ego sum, illa est, Quoniam nndo praemortui sunt, magna saue nostrajactura. * Illud
    vivcndum sit, vel inter eos,
    propter eos, qui vel qtioquemonere visura, extare nomiue Paulini ad
    nondum vivere moricndo noverunt, non resolutione Uuftinum epistolas duas Operibus ejus prietixas,
    coi -poris, sed guodam se a corporalibus illccebris quiis passus sura Paulinianis addi ; quaraquani sty-
    evertentes meutis affectti. Plenunque enim videtur lus magis assectatus a quopiara ad simihtudinem
    nobis, quod nisi eis aliquuntulumoongTUftmns.adfia Paulini, quam genuinus ipsiu^met Paulini, yidea-
    ipsa, umle cxtrahi illos cupimusj nilul cum eis sa- tur. Porru scriptorurn Paulini ea propria laus est,
    lubriter agere poterimus. Quodcum facimus, talium sancti Augustiui judiciu, ut suavi fragareut u.iore
    delectatio sulucpit et nobis Bp. 32
    ; ut ssepe etiam loqui Christi. Apullinaris autem Sidonius, dum alias aliis
    r"
    vana delectet, auremque preebere loquentibus ; non Scriptoribus laudes attribuit, Paulinus, inquit, pro- ]lc , t a i iis
    arr dere tantum, sed etiam ritu vinci, ac solvi. Ita vacat. Quod de singulari acrinronia interpretor, vi- l~utatus.
    pulvereis quibusdam, vel etiam luteis affectibus no- que suavissima, qua legentes ad ulisequiuin Chritti,
    stras aiiimas aggravantes, laborosius et pigrius le- etexactam consiliorum ejus custodiara provocat,
    vamur al Deum, vivamus Evangclicarn vitam,
    ut atque incendit. Ad extremum, memiuisse rl-
    allicit,
    rnnrieiiilo Evangclicam mQrtoru. Quarn veUein ad lud oporttt, luec ipsa quas habemus, multo e^^e iu-
    hanc, et subjectns id genus qniestioues, et ad eam ieriora plausibili illo viri eloquentissimi ingenio et lib. 4
    quam epistula sexngesima, quinta de agnosceada ore quia per c P sit - 3 *
    : id teinpus, qui serio dedicabant ani-
    Dei veluntate eideni proposuit, extarent Paulini mum pietati; religiosum qiioddaiu non ceterarura
    lespensiones haberent profecto solaiii niultum ac
    1 niudu reruiii. seu etiam eloquentue temperaruentuin
    e Doct.
    lucis, qui idem ad celsiorem sapientiaui iter per asoumebant, quod de sancto Cypriano nuiiuuatim
    I.rist I.
    easdehi difflcultates carpunt. Inde tamen elucet, sanctus Augustinus scriptum reliquit. .Pra-terea in rap. 'I .

    illae saactissimaj et eruditissima' aniuue, quas au- tanta profanarum litterarum eruditioue oinnino mi
    reo inter se nodo Lhristi caritas copularat, qui- ruin e^t, (piaui paiee dla Pauliuus, quam conside- itiru*
    bus uliiciis, quibus negotiis commercia litterarum rate utatur adeo jani nibil se msi eum PaiiKi Chri mniemptor
    ;

    f trii.r
    nectercnt quam accurate iu expnliemlis scse ad
    ; stum, et liunc ciucifixum, scire arbitrabatur. Quiu
    erudttionis.
    religiouem puiissiinaiti, quam submisse et caudule etiam, quateuus in iliis versandura sit litteris, et
    oomniuniea.ntes invicem aiiimorunstatum, petcutcs- quatenus earura ope utenduin, pulchre ducet, et ub-
    queet conferentes opem, insisterent. servatu digmun est iu epistolaadjovium, quem tra-

    Alitjmtini ad 80 Porro Auj-tistimis ut P.uilino morem gereret, ducere ad Christum studebat.


    Patitliium qni scisciti.tus erat, erquid prodesset apnd Sancto-
    llirl rura Iminari corpora, librum edidit, qul extat ile ANNOTATA D. P.
    Cura gerenda pro mortuis. Ad eumdeni est, par li-

    bro sane ponderosa epistola adversus Pelagianos ; a Tali admimitualwsqiuiqiu- Xatul.s Puuhnum pm-
    cujus idem inlibro de Bono perseveraulias, et Pros- cutlisse innottut. Suim autem tnp.irjl ftluratorio fiag-
    per adversus Collatorem meraiuere. lluae autem menlorum pretium, visisque alijUdl i.n.U guttis, conti-
    Junii T. F 23 >iuo
    ; ;

    194 VITA S. PAULINI EPISC. NOLANI


    miototus illi in volis fons fuil. Ilaqtte dttm uberrimam Saxaque Phlegra-os quce dedecuisse larertos
    A- FRAN. manuscrtptorum Cmhcum eeriem liislral, qux in Bi- Hand polerant, visurus adii ; quani pignora divum
    SACCIIIN.
    bltotlieta Ambrostana assei vutur, ineidit illi inmanus Romuleis aptata I<-cis, quam casia sepulcra
    anliquissimum volumen ; m tjtio Ventinlii Fortunati, Clavigeri senis.et Divina? interpretis anrae
    Prosperi, Juvenci, Aratoris, alioriimqueveterumChri- Tarsiada?, cinero^qus tuos Nolane Sacerdos.
    stianmtm carmina continebantur ; tres et ilemn S. Est locus Urbe saccr media, quo Lydius aninis.
    Paulini Natales ibi e.ianiios invenil ; quos cinn Dttn- Serranis intortus aquis, impellit, et undas
    gali fiat/nientis cotlatos germanum protintu lunti serip- Miraiur nil posse suas. Si prisca monentem
    tons feetum sib' et orbt litterario esl graiulatus. Codex Urgemus famam, prinue venerabilis illic

    veiteiontltini soytt vetustatem, characteres quadrali ac Libertatis honos : na-n K^gibus illa fugatis
    minutissimi, miraque venustate rectis lineis interse tli- Insula Tarquinias messes, segelemque nefandam
    stiucit secnio itt arbitratur Muratoiius nona etaborali Composuit, tumuloqtie graves agges>it arenas.
    fuere. Quindecim jiotto Natales Paultnum cecinisse Talis in Oriygio (>i vera est fabula; Ponto

    hucvsque credilum; cum expressse carmina Dungalus Errantes potuit terras Natura profundis
    littn ex xiv lum e.r \\ citarit. Verum Auetor tslf. unt Commendare fretis, saxisque ahlgere Delon.
    librarii in illo exscribendo decepti fuere : tjtt.e cntnt Oltm marmoreae laterum eompage cann*
    curnintti ex Natati xiv Itausta referuntur omninoreji- ElTingit ^peciem, nec Divumsedibus u^quam
    cienda m xnt, codei' inventus et rerum ordo evincunt, Tota vacat visa est tum religionibus apta.
    :

    Itaque Natalis ajtud Dungalum xv lnne inscribendus Ergo Lycaonii templum Juvis, atquecolubri
    trit decimus quartus, qnem in Membranis istii descri- Culraina Phcebigense ritu indignata vetustu est;
    jttiiiii non ftnsse veliemniter itoleiniis. Subsequebatur in Bartholomge;e sed postquam sustinet urnee
    prxdtcto codtce aliud Paulini poema absque tilulo Pondera, Paulinosque sitos, purgalior obstat
    quod, uti suiuma refeiiitnt eruditione, producendum Fluctibus, et snncius |am non mentitur honores
    quotiite existimavtt Muratorius : e.e cujus tltssei tationibus Fortunate error, tanlo qui mo^nia d.tas
    et Chiffletii animadversionibus circa Paultm epistotas Romula deposito, Tdie.inaque flumina stellis
    nonnulla farlassis observari possent ad lioe Vitae cajiul Inseris, Endano non dedignante priorem !

    utiliti, sed non licet tnodo taitbus mmorari. Vix Senatus


    aliter pofuit bisseni rara
    b Felix Theodosius, inquit Hieronymm ad Pau- Gloria, nou aliter potuit Paulinus liaberi.
    quiataliChnstioratoredefenditur. Illustrasti
    liniiiii, Illum siderei pandeuieiu raystica Verbi
    purpuras ejus ete. adqux verba animum adverlens Gpntihus innumeris, qtias matutinus Eoo
    Chiffielius, Vix de mortuo quis sic loquatur, ail. ut Sidere Pharbus adit, fusco gens Memnnne creta
    quem purpuris stiis 'nors ex'ierit, et estra hostium Susp^xit, ParihiquH truces. extreinaque rerum
    tela eu translulerit, ulu opus non habeat defensore. India at huuc purus Oenoiria dedicat aris,
    :

    lgilur, vivumne an mortuum Theodosium Paulinus Pauliuum, Nolsecolumen, magnseque Quiritem


    laudarit, m duliio relinquil. Qma lamen oralia illa, Snrpi-;, quo Latii turaiwrunt Consule Fa-~ti.
    e Nolanis emersit latebris, in ijuas exeunta anno Mos positisregni exuvns per opaca latentem
    3'J4 sese abdiderat et Theodosius obiit an. 395, 17 Hesperia^ nemura, et tacitarum lustra ferarum,
    Januarii: veretur idem Chifflelius ut vivo adliuc Conjuge cum casta. Quis tura tibi sensus amico,
    TbeoJosio cudere per teinpus licuerit opus tam lau- Ausonie, amissu l quantis heu fletibus illum I

    datum. Urgeiias, vane miserans, ut sa\a Pyrenes


    c H cc verba Rosweydi procul dubio sunl. uti el Horrida Pieria mutaret Phocide, et istas
    quiB sequunlur noiala astertcts ; ac fortasse lolum hoc Quas coluit, silvas cuin lauriferi Aonis umbris.
    Ciipui. Bellerophontaei causatus semina mcrbi?
    (1 Eanm aliquas eruderavtl Cltiffletius, quarum Ac sacrata Deo felicia pectora stultas
    pm vie mentionem feci exejas Prxfatioite ; celcras mul- Irrisere preces : Phaebu Musisque negatnr
    tipltciter illnstravit. Qu« Christo mens tota patet. Quisconferat borti
    II tc finierain.ciiin in ihtiniis venit Carmen votivura Finibus exigui contentum Epicuron, et urnbras
    Paulino Nolano, anno Jubilteo mdcxxv, auctore Ju- Aegerias vallis, Pandioniique recessusl
    sto Uquio Belga item Ode ejusdem argumenti,
    : Quis Libycos vates nemorosa sede latentes,
    ad Illustriss. 1'etrum Canlinalem Va'eriuin, Patavi- -^Estibus in mediis? non hic orac.ula t-a-cas
    iiuiuEpisoopum, f.r,«»i Bomae lypis Andreie Pbaei rsV^a per ambages, m
    somnia vana, Sophosque
    n
    lUiu, quxHeriberto Rosmeido, de Puuliui operibus Ambiguum ; at superis demissus abarcibus ignis ;

    ante quadriennium tam betu merito Auetir obser- Pt-rpetuo meiUem vero,. et consiantis hunesti
    vanthe erpo dono mittit, ulihujtis manu aiscriplum Inflammat radiis, dioque accendit amore.
    letjo. Prxfatur ille,
    qu.tjam aliquot ab annis ficie- Nuu aliter (nec vana tiiles^ Mareotide siha,
    tat, anno
    jubilieo iecisse paulo soleniiius ut bivini Alite ab aetherio pastus, renovavit honores
    Paulini Antistitis sanctissimi Natalem versibus ce- Tlie-Inacos Paulu>, uiagnumque instatirat Eliam
    lebraret. Ode stropharum quatuordecim miiioru mo- Ac veluti, radiu jam ^uii raajore videndus
    mentt est operxque levions, ttt et ea qua Cardtnalem Qnem p.tulum terris nebulcsa inviderat umbra;
    rotjartiAuetor, lueri nelit versijulos projeetos,
    su- Nubibus e mediis ostnndttur auricomus Sul,
    bitane.s, et f.irtasse inconditos, Et totum roseo coliustrat lumine olympum
    Suffictt enjo Curmen ;
    quod accuroMoris ]>tane stttdii est. Sic populi luris raptum sapientibus, atque
    Multa renitentem, placitsqne uiiibracula vitai
    JUSTl RIQLll BELGjE Nequicquam ardenlem, Nolanse sedibus arcis
    Delegere Patrem. Non sic per devia rura
    CARMEN VOTIVUM. Masnalius tenerum pastor tutatur ovile,
    Seu lustns Erimanthe tuis, seu rnpibus alti
    II[ospes ab extremis Belgarum Hnibus. aras Stvmphali, pavidumque feris immanibus arcet
    Ad.'enio, Pauline, tuas quas Danlana rerum Nusquam oculo amitlens fido :quain pcrpetecura
    Constituit Regina caput, populiMpie colendas Dilectum .-ervare gregem, Pauline, laboras.
    Exhibet, et tanto jani se melitur alumno. Te stvgii tremuere lupi, te lucibus arduo
    Nun ego tamfulvo laqueuria crassa metallo, Infanlein, te nocte operi, vigilique tuentera
    Marmoreosque thoios, Augutalesque paratus. Omnia prsesidio, horrisoni tremuere leones
    Ta^naria;
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII 198
    Tasnaria; sedis. Nec tam vigilantia miror Paulinus nonnulla snis dicentur in annis,
    :
    I
    Lumina, 8olicitasquu preces, et Numen amicis Si liceat: revircscithnnos, laudandaque virtus,
    Placatum populis; quam (qute tua mixima virtui) Et nihil e tantn laudum decrescit acervo.
    Munifloas largo iere manus : quam prailia, census, Te! potius fidibus spretis Divine precabor,
    Attalicas vesies, auri, argentirpie, talenta Antistes, Siygii mentera qute vincula stringunt
    Dispensata viris. quos
    mala turpiter urwt
    vel dnra miseram sub compede versant,
    Servitii, et
    Esuries quos ficnus edax, quos durus acerbat
    :
    Disrumpas placide, Lilyca ceu noscerij arce
    Credilor. et rnulla numerosi prole penates.
    Concaptivnrum patrios solvisse maniplos.
    Ecquid Erechtoeum aobis nunc, Fama, Solonem Scilicet hoc veteris Mysteria sacra jobeli.
    Objicis, addictisniimerantern civibus sera
    ChristigenuropopuloMagnumrepetendasub Annum.
    Largiler, aut Latios, Asiatica terra, Luciillns? Adspirarejubent. : juhet lmc tua sancta voluntas
    Major venii honos donec pia Roma, polusque
    :
    Fidere, et immensum Pietas testataper orbem.
    Stabit, et D?qnorea lellns pulsabitur undaj Christigenas etiam pnpulns, quos tristia rerum
    Semper hnnos, Pauline. tuus, laiiilesque manebunt. Disridia, et helli vexatfuriahs Enyo,
    Et lamen liiecpoterant nnnus admiranda videri, Urhani auspiciis, tuta in statione reponas :

    Si fueiintcollata tilii. Qurenata illa voluntas Aurea pacato revocantur ut otia Mnndo,
    Pectoris egregii, cum deliciente metalln, Crirainaque, et fontes, bellorum semina, causse,
    Regifico et censn, pro carn ergastula cive Et malesuada odia, atqne ulluin suflerre priorem
    Formidanda subis? Scivit peregrina tremiscens Indocilis fastus, felicia regna reltnquant.
    Sceptra fernx Lihye, qme te (qtns credere posset?) Tunc tumulis sese vestris Evandria Roma
    Compedibus servire gravem, duroqne ligone Ltetior adlundet, civemqne in vota vocabit
    Jugera findenfem Dornini conapexit in hortis. Promptius, et cunctis libamina porriget aris.
    Felices horli, felir.ia jugera, tali T'inc tibi, quas Christo innocuas servire Camcenas
    Oelassata manu, queis vos ego laudibus ornem ? Jussisti, castam violam, et pallentia serta
    Vobis Mopsopii fruslra c.erlarit Hymetti Frondis Hyantaea?, niveis intexta ligustris,
    Gloria, sive aura sparsi Zephyritide campi Dona ferent semperque tuo chelvs aurea Teraplo
    :
    ,

    Veriice in Idalin; aut Phieacnm ditia rura Semper Echionii resonabunt cannina plectri.
    Dulichio calcata seni, Campanave tellus,
    Aut Lacedsemnnio regio posses-a Phalanto.
    Scripsi Romx x. Kal. Quinclil. Natali Pauliniatw,
    anno Jubilxo mugxxiv.
    I nunc, Latona; sobolein fcr, Graecia meudax
    Adineti pavisse gregem, cum Cynthia fratre
    Erubuitviso: vel qui Tirynthia memlira
    APPENDIX
    Iucingant nexns pollutis sanguine muris De tribus Paulinis Nolae Episcopis Sanctis.
    Anguigense populi Paulinum criminanulla
    :

    Exagitant, nullw torquent suli pectore dirae; §. 1. Dc Sertioris Pttulini successore immc-
    Sed dia; Pietaris amor, populiqtie regendi diato,Paulino Juniore ; tertioque Pinilino
    Cura vigil, sancto» stimulant adiisse laboros. sub initium seculi 6, eorumque scriplis.
    Nec tamen indignos longum tolerare labores
    Divorum voluit genitor, quin barbaricus Kex |\ <'rere<tdus Alihas Andreas Fetrarius Canonicus et
    .lam notura venerans (nocturnaque visa inonebant) Tltesaurarius Eccle&ise. Cittlwdratis Nolanx anno ,

    Paul n-is
    Magnificis auctum donis, et pube soluta mdcxliv, Neapotitanis typit ?i Itatica tingna Com- Junior
    Fertilis Ausnniae. patrias diraittit in oras. mentarium edtdit de Ccemeterio Nolano et nonnuUis
    Qua5 fuit illadies, cum te pro littore stantes Sanctarum Marturum et Episcoporum istic otim se-
    Ausonii festa reducem adspexere carina? pntlorum vitix, H ic ille Cap. xil camplitrium Episco- tr Epttaph;(*
    Cum pavidas matres natos, natique parentes porvm vetera Epitaphia recttat qnatia sepidcratthns ur- tiotus

    Amissos, sn.-iumque thori hetissima conjux nis marmoreis insculpta suo adhuc tempore Isgebantur:
    Accepit, pridero quos tristia vincla coercent? ei sicin hujus S. Paulini arca asserit speciari ejusmodi
    II cu>lo clamorque virum, plausuqne frementis litteras.

    Lnetitisescopuli etcampano remugiit unda.


    Tuncdulces passim amplexus.passim oscula, etudis
    DEP. S PAULLM JUNIORIS EP.
    Luminapressa genis, hilari manantia fletu. IV Id Septb Fl. Dioscoro Yic. Cons.
    Nec satis cst pressisse semel; juvat usqne reverti,
    Kt notos ruere in vultus, Superuraque henignam 2 Si pr.rlaudalns scriptor tam fuisset expertus m
    Explorare fldem Paulinum littora tota,
    :
    le.gendis ejusmodi untiguis monwneniis quam fuit fide-

    Paulinum mariaatque urbes et rura loquuntur. lis in dencribendis, non p<>st potutsset tttinc /uniorem
    uanta tu.e Nolce tura g.iudia, Magne Sacerdos 1
    Patdinum S. Feliri Jnnfori, irw<t«o »t ipse c j ns--t)

    Quara tinmit maenia cunctaPareutem


    vinci, diim m confinio s<-c><li 'i et <">, '(t'/<rv fecisset ci succedere

    Agnoscunt, certatquotuo locus omnis honori I


    Leonem I circa annum&t$; s<'<l Epitaphium ipsius sic ,-.

    i
    ui:noiit tamen illasuum, et constantia sancti lajis^-t. Depo-^itio ret Deposituro b. Pauhm Jumoris \ t
    *

    Peetoris officia propriori amplexa favoreest. E^is.:opi Septembris Flavit) Dioscoro


    quarto i>lus

    Talis ab EI.iie rediens certamine palmse viro clarissimo r>>ii.-ule invenisset antem <jiotstt :

    i'Si niinus alta jiivant) apio prtecinctus amaro Dioscorus /">' Dioscorus Einlo\ius nobitUatis causa A'c icripserit
    r >aa\
    Grande caput. glaucave comam redimitus oliva, pnenominnius Flavius; in Consularibvs Fastis apud
    s l <:>'rosii
    Cognato excipitur plausu, perque oppida, perque B tcherinm >i tstram emendatis signans annum c.^cxxu;
    Celsior it populos, curru spectahilis aureo qui esl annns dnodecimui pntt ohttum Paulini V nioris:
    Alhijugus, tantumque capit vix patria civem islum vero qui ab eo refertur adfinem secuti -i eo ,-. 1

    Sed quo Calliopetendis? decurrere totum covfis faerit S. Perpetuo Turonensi, credUisset ab
    An pleclris Heroa velis. sitqtie ire per omncm utroque distinctum fuiisc,
    Paulinum? quin, Musa, cave male rr-dula cymbaa :
    3 Iittertm repertaa Ferraria iuplicis Paulini di~
    Ibis inoqunrei stagnantia dorsa profundi, stinctio, ct observnta <> nobis immediata post innicem
    Imbellique petes Hyperionis astravolatu. successio magnam prvbentcommoiitatemad snlvnndam
    Et. duce te, quaedara cantata priorihus aniiis vitam successoris S, Deodati ,
    '27 ft«/«s proferendam.
    Dum lux sancta redit, majorque se quentibus iustat /lujus enitn causa tste Mediolanum profectus ad • t-

    lintinianutn
    :

    106 APPENDIX DE S. PAULINO EPISC. NOLANO.


    S hntinianum Juniorem dicilur vt calumniie emineret ,
    nominc, qni ejns ordinationcm eirca annum 575 factam

    ArcHpreshjlerum suttm, eo tempore sccttlo non integra prxcessit, ardinalus Episcopus circa
    innocentem illum
    nnmim 460 Episccrpatttm tcuttit usqne nd annttm
    guo imperatcrrjam ftliam genuerat adeoque antc anrtum
    , et

    quod Jnnior 400. Alqtte ila solvititr tli\(tcultas Baronw visa insolu-
    437. Veliemens autem mihi swpicto est
    hilts nti rcvera erat rcspeettt Paulini Senioris; quam-
    hic Paulinus setiimis cx (ratrc nepm aulaliter cansan-
    seeulo quain elinm hie videatttr Baronio solicilatus fittsse ut
    stnloris forte guineus, ejus exemplo ad ccrlesite ministerium
    gux de S. Martino scripseral prosaice Secerus Sulpi-
    nt. os
    dimisso transtmt S. Ambnsio scse canjimxerit
    ; et
    abeo Diaconus ae dc- titts, ipse snis his versilnts e.cornarct. Sic cnim (ntna-
    eiquemortenti adfuerit ordimtus
    Augustinum scnpseril; tat Baroniusi ad calcem Diatotjorum dc S. Marlino, lo-
    quz exial ab
    uigue ttlamipsius
    qtiituripsr Severus de Punlino Ille Martini non in-
    Paulini apud Nolanos pro-
    :

    postea veroaudita Senioris


    uiiqut fama mrlu- vidus gloriarum, Sanctarumque in Christo virtutum
    nwtwne ad Episcapatum ac celcbri
    tkniqite quitn cathcdram piissimus jpstimator, non abnuetPraesulem nostrum
    ti, iUuc properaverit, dignus
    Eiquianullo arqnmen- cum suo Felice componere. Plusaliquid Bnranio vi-
    ejusanno 431 niartui sufficeretur.
    stts est indicdre otque odeo (alli Vcitantuis Fortunattis
    Puulinus post suam ardmatwnem
    10 colligiturSenior
    Gallias verostmile quattdn cirea annum 600 ittt eecinit.
    EpiscopaUm unquam rcdnssc
    in ,

    Stemmate, curde. fide, pnllens Panlinus et arte


    oculorum usum reeepit atl S. ;

    mtlu fa Juitwrcm esse qui


    pcr occastonem prafict- Versibus explicuit Martini dogma Magistri : opus a Ve-
    Martini sepulchrum jam senex, nantlo Forlu-
    Turonas excurrens lali henefkio Cujus prosaieus cecinit piius acta Severus; tuito lauda-
    scendi Mediolanum
    iMwl "- Versibus intonuit Paulinus deinde beatus.
    1 UX
    twn.
    tanlo dignior </««"'" "'«/<"' «"'« <"'"''

    5 Verumlinneii non vnlco cur Itic censeri tlehent


    nense Uer ct cxco ccl cxcutknti tam incommodum, re-
    pau- eirasse etiam Venantins ctrca nomen Paulini, cnm
    legere compulit : cujus etiamprxmiumpost annos
    nobililas, tidelitas, virlus qnibtis priv.us claruit potue- Bttm prxccsse-
    cst anno 412. Tcrttns
    cosreceperit mortuus uli dictum rttnt
    propler au- rint eliam futssc in tertio leque nc ;ioctica facultas : sa-
    est admillcndus
    r porto Pavlinus necessario E
    lumqne superest ut hunc ostettdamus fuissr S. Pcrpi-
    ctoritatem duplicis Grcaort, Romani et Turonensts
    gulMtmial ,

    ttw Turonentsi co.rvnm. nt ab co noluerit accepisse pne-


    /•"<»> necnon Venanln Forlunuli in w qux narranl tle b.
    Hor „1 Ftat lcrcula
    Diacomtt, Episcopo, quxque non ad
    pnmum (ttt diclttm miraettlariim tndiculitm.
    paldm0 Nolano ad lcrltum est series succcsttorum. Texiinr autem h>>r modo: Snc-
    crcdtlumj ncquc ad secnntllim sed
    hadcnus
    pathmtur dtfficultatem. cessit Paulino Juniori S. Deodatus ejns el fortc ettam Deodatus et
    rclata intllum cx ullo eapite
    settioris Archiprcslnjter, sedemque tenuitonnis trigrnta ; Felix,
    GregoriusTuronensisde miracults S. Martim caput
    alque adeo nsqne ud anniim cccclxii. Deoiata mr-
    secu.iclimsicorditiir.Paulinusquoquebeatus^olanae
    immedinte successil Fcltx II, cnjus tale re-
    soriptos versu de virtutibus diate vel
    atversus/ua,, urbis Episcopus , post
    quinque libros peritur Epitaphium.
    a tcrlplon quasSeverus complexus est
    ejus, ,

    suut DEP. SAXC. TELICIS EPISC V. ID. FBRS. l'OS. CONS.


    earmlnum dt
    ilia comprehendit miracula qute post ejus gesta dein se>tc va-
    S. Mardno
    id est iu sexto operis sui libro Relalts r.us. i'i. v. c idesl. Depositio S. Felicis Episcopi
    transitum, ctn.te J.tannet

    demde quibnsdam sub fmem islius cnpilis sic loquilur. V IJus Februarias post Consulatum Fausti Flavii Sa .1 cr.i n-
    clarissimi, id esl : tmtto caxi.xxxiv. Intrrtm
    Hm Paulinus in sexto operis sui Iibro
    de his in-
    versu con- viri
    contigerat ut Joannes Talaia (sicul narrat L'beralus
    scnpsit, accepto a S. Perpetno Episcopo
    a quo ull,
    Diaconits in suo Breviario cansx Neslorianorum el
    cilans non
    diculu. Baromus udaiiuun, 402 «. 52
    h;ec
    mut pttit
    decipi; in coque Eultjchiaiwrum cap. xvm < sctlc sua pul.t.s n Zenone
    illuiiiinar. dubttat asseverare Gregorium plane
    Ferrarium cjus s,n- Impcralvre Romantm appellaret Pontiftccm. Ctnnqne
    consentientem silA habci Andream
    hic catisam iUius tractans obiisset, sttfficerettir Felix
    passim sulttum inhxrere: hicautem eo
    lihentius
    tentiii
    videatur evidenter de- Papa II cl nihil proficerel. Joannes babens Episcopi
    quod situm assertum Baioitius
    qui libro dignitatem remansit Romae cuiPapaNolanam dedit
    monstrare ex ipsomct operU prxlaudati uuclore
    :

    sicprogreditur: Ecclesiam, quse est in Carapaniae regione uinine


    sccuiidu post varia S. Marlini miracula
    medicina salutem per morlem Felicts prffali vacuam) in qua pluiimos
    Quiu et Paulino similis
    residens annos, in pace defunctus est.
    ticut illumina- Reddidit, in»iguis fidei quem gloria late
    6 fix iluhium inilii est quiit Nolana Ecclesia xque
    tus [utrui
    Extuiit, obducta cujus cum nubclatebat tid tempus re-
    Paultuus ac Ncapolilana altquos tnnc httheret ritus Grsct Paro-
    stuior Visus, et infusis caligo exteuta tenebris _,t> saltem
    tegrnine lucem chias tam intra qunm rxtra ctvitatem ; ut titrtusque
    Grtecol htolx
    C Arcebit cunctam macularum
    lintjute fitlclihns promisrup hahiltmtthtts subveniretur in F
    Quam leviset teuui tactu suspensa fugavit
    Sacramenlorum administratione. Qnnpropler non cnn-
    Spongia, viciuu benedictaa munere dextra
    clabor credere quod Nolani Lalinis Episcopis Galhe-
    Vir admuta oculu didicit jain reddita lucem
    dralem sub Latino ritn lenentibus assueti, cito impera-
    Ferre acics, luuienque ncvum mirata recepit.
    vel polius
    verinl proprium sibi Episcopum institui, snb quo .101111-
    Jttntor. Hncinquam de Paulino Seniore prosecutus pro seipso
    ncs. ussnjiiuta sibi congrtta pensioue ttd victtim, Gra-cis
    stc precatur :

    deserviret, post quamplurimos annos, (tle quorum


    Atque utiuam nostri tenebras contingere cordis ct

    numero nihil possumus defntire) Nolse transactos in


    Tali luce vclitsancti raedicina Patroni
    ,

    rtinnnilem aliqua ita sil lumnlalns ul nttllnm miinu-


    Reddat ut untiqui rursum mysteria facti
    ,
    :

    mettti indicium atlhuc uspiam sttrepertum.


    Nomeu ideiu, medicus idein, par causa medendi.
    7 Prtmiis qui ipso ibidem agente ordinatus Latitw Lilinls. atl-
    4 Non putcrul multo clartus diilinguere personam
    jam olim a Martino curati a sua rilu Episcopatus Felicem II fnit, censeri potest le.it pr 3-fult
    posl
    decessot-.s Paulmi , Ep. Theoio-
    librum scrtbciiiis el simililer in spirilu curari optantis. Theodosius, cujus sepulcmm Ferrarius asseril png. li

    Uutium xque clare distinxisset condilionem tunc suam cottspici ad grttilns ambonis seu pttlpiti eum hoc ttiscn-
    Tertim llle

    scripsent car- ab e.a quum luibebat ulier Paulinus quanda medicam ,


    ptione Dep. Theodosii F.nscori die vn blns Decem-
    :

    viine iltum .S. S. Marlini manum est expertus, Si tamen id primo bris Fausio Jnntare Vic. Conf. •Quamvts etiim Itujiis
    Nartini cum adhuc sccularis esset Juniaris Fausli Consnlatus non repertatur itt Fastis ,
    (acium est, oportuit fuisse ille

    fortassis ncc baptizalus scd sulum catechumenus. Sin verosimililer quia sttffectus ille fttit alicui pcr decur-

    vero miraculum acculit altcri quem vocant Juniorcm sum anm nomine consignari ca>pli
    alterius consutis

    ticuti nostra conjectura habet; distinguendus hic nihilo- puto tamen haud inepte jutlicari quod consulatus ftlii
    minus eril ab co qui acccpit indiculum miraculorum S. non longe a Palris consuiatu successeril alque ila Theo-
    Martini, sicuti superius vitlimus a Turonensi asseri. Id dosio isti pcr quam convcnicntcr locum dari inter Feli-

    quidem nusqitam illo in opeie indicalur; non potuit la- cem II el Sercnttm Coiiciliis Romatiis subscripttim suh

    men erravisse Gregorius in tain vicini siU decessoris Stjmmacho Papa anno ccccxcii et Di . Ne aulem ip-

    sum
    DIE VICESIMA SECUXDA JUNII.
    197
    sum qnoqnc Felicis epitaphium susprctum quis habere Papa I Ecclcsi.r rntholicx lcqcnda dhnitit, hauil mini-
    vcltt qtita niiitns pott consulntnm Eansti adscriptus
    D
    dr- mam vtililalis lnudem habcnt lihri
    V>T 1? Dtalotjorum, quoi
    pnsitioni Fclkis proprios habebat constiles, videlicet etium Grxci, Grsece rcdditos a Zarhnria Pupa ttudio- I,, tgorius P a-
    ttsquc ad con- Tlieoderir.nm, Gnthoium pu llll. II!
    Petje.ni, et Venantium, nolo sius lectttant, iptumque; eorum auctorcm:ex operis
    tilulo
    sulalum Fau- Jl.aloij.
    qttod videaiUitr Nolani una, cnm NeapolitanU nccdum rognominont Dialogum sicuti Joannem
    sti Juntocts, »710 toOKXiuo-
    plene subacti a Gnlhis, Gotbicos Constiles flocri fecisse : /.0; id cst Scala fqni operit ad perfectionem ducentit
    Zeno aiilcm Impcralor, qni saltem polerat consulem tituttts eslj Climarum iudnjitanl. Libri trrtti hoe tst
    Onrntis nomtnnre, id ficere. conlemptttse, cum Occi- principium Dum vieinis valile partibus
    ; intendn
    denli qiio-jue ettm dare non possel. Sic i Conctlittm majorum facta reliqueram ita ut Panlini miracu- ;

    Romanum snb Symmacho nnno cccoxcix inttlulalnr lum Nolanae urbis Episcopi, qui inultos quorum
    P. C. Paulini, licet m nnnus in Omdenlr, haliucril memini virtute et tempore prace-sit, memorias de-
    Joannem Gibhiim ; el qnintum Conciliiim anni di fuis?e videatur. floc ergo tumit auctor Cupilit I ar-
    P. C. Avieni, quo Drxiocrales in Orirnte, FoUisianus gumemum, accurateque prr tiinurs circumstantias drdu-
    iKrri n' ijttc-
    in Occtlentr nnniinuhatititr ; itno Pagius indtssrit. cit eo lennrr, quem priusplacet verbolenus transcribere.
    m< '/.- PatfU-
    Ifypat. paq. 310 elseqq. variis e.ce.mplts dorrt, Itlir- quamin lempns rei gestx qnxslio ihslitualur. Ett an- nrn \ i.r
    rum fuisse Pottconsulalibus signare scripta sett publtca trm historia tulis. EjitscopuM
    sru privata, prxsertim v ac vi serulo. 12 CiimssevientiumWandalorum tempore fuisset
    8 Utnl tnmrn ista se habeant, el quocumqiie temporc Italia in Campanbe partilnis depopulata, multique
    nnn diit pnst sederit Ttteodosius ; mihi cerlum videtur exinfra dicen essentde hac terra in Africanam regmnem traducti
    Consnlaliim
    disapparebit tpalium medium inter Fehcem II rt Se- vir Doraini Paulinus cuncta, qua; ad Episcopi
    Pausti StfliQ-
    verum non salis idoneum rssr Puulino III : esto quod habere potuit, captivis indigentibusque largitusest.
    hujtis temptts sir ctmveniret rum tempore Perpetui Cumque jam nihil omnino superesset, quod petenti-
    Tttronensis qui fnit ob anno CCCCLXI ntgue ad ccgcl- bus dare potuisset, quodam die quiedam vidua ad- llb %

    xxxxi, sed poiius ipsum collocaverim seculo vi inter venit, quie a Regis Wandalorum genero suum ti c. 1.

    Severum n Leonem I. Quamquam enim non conslat hum in caplivitatera fuisse ductum perhibuit. atque E
    17110 anno bic caperit,isledetierit; tamen intrr annum a viro Dei ejus pretiura postulavit ; si f irte ill.us
    m rl dxxxv quibus prima hujus, istius ulitma menlio Dominus hoc digoaretur accipere, et huuc concede-
    invenitur, facile rsi concipere onnos vitjinti aulplttres., ret ad propria reraeare. Sed vir Dei magnopere pe-
    odeoqtie attf» quibus Paulinus III sederit rt non snlum srnpsrril tenti feminae quid dare potuisset inquirens nihil
    ,

    Scierum l:p. carmina deS. Martino; se,l eliam in Africa ffanda- apud se alind nisi se invenit : petentiqne f-rnjit
    licam servierit servitutem, de qna ad Pattlinum I re- respondit, dicens : Mulier, quod possura d tre non
    laia mni anceps hactenus fuit intrr erudilos disseptalio, habeo, sed memetipsum t"Ue ; servum me juria tni
    ut Ludortrus Anlonius Muratorius, /fmbrosianse bi- esse protirere atque ut filium tuum recipias
    ;
    , me
    blioitircx Mediolnni Prxfeclus Anedoctornm suorum viee illius in servitium trade. Quod illa ex ore t mti
    iniitum firirns a quibusdam noviter repertis Senioris viri audiens, irrisionem potius credidit, quani eom-
    Paultiii Poemalis eaque illuttrans erttdilis commenta- passionem. At ille, ut erat vir eloquentissimus , at-
    Sijnoiis Eotu, riis ; maluerit 11! ipse mihi scribtt ab hujnsmodi quie- que apprime exterioribus qunque studiU eruditus , ' .'. sr w
    sutiscrlpl nm sf e jejunus abscedere, quara rera difficillimam dubitanti femina; citius persuasit, ut audita crede- tfrtca <-lh-
    403 et 501
    pertraotare, e qua cum bonore evadendi nulla spes ret. et pro receptione filii sui, in servitium Episco-
    I. lii

    erat : utpote in qua facilius erat alienam refutare pum traderenon dubitaret. Perrexere iLiitur utrique
    sententiara quam propriam recte statuere. in Africam. Procedente autem Regis genero , qui
    9 Torsi ct cjo me, fatcor, in omncs paites, quamdiu ejus filium habebat, vidna rogatura <e obtulit ac :

    uiium dumtaxut Paulinum prx ornlis habut : .-.ed cum prius petiit, ut ejus tilium donare debuisset. Quod
    suggerenle Muralorio cogitare ccepi dr distingnendis cum barbarus vir, tvpho superbiie turgidus, e gau- f

    cui successerit pluribus; quorum primtts ab ultimo dio transitoriae prosperitatis inflatus, non solum fa-
    distarel integro fcre
    P ul.nus Hl
    seculo, vidi in Grnjoriana de Paulino narratione tnm cere, sed etiara audire despiceret ; vidua subjunxit,
    rrrtr congruere omnia cum Wandalomm historia, ul dicens Ecce hunc hominem pro eo vicarium prae-
    :

    vcl hic standnm <-s>rt vet ii«sii<<nn : nam qttod ad Prr- beo, solummodo pietatem in me exhibe, mihique
    pelui Turonensis indiculum atlinel, verba Gregorii iti-
    unioum filium redde. Cumque ille venusti vultus
    drm Turonensis dr ro in principio relata, potuil lunr nb hominem conspexit ; quam artem nosset inquisivit.
    dlo accepisse Paulinus adhuc plane juvenis multo pnus Cui vir Dei Paulinus respondit, dicens A.rtem qii- :

    qutim Episcopus elitieretur, cnm sibi proposuisset in S. dera aliquam nescio, sed bortum bene excolere scio.
    Mnrtiui Artis r.crrrrrr stijUtm , nec 1'imrn opus absot- Quod vir gentilis valde libenter accepit. cum in nu-
    visse or Turonas misisse ante maturam aetatem Episco- triendis oleribus quia perilus essnt ainlivit.

    puli ordinatione suscepta ctrca aitnum nv vcl x. Porro 13 Suscepit itaqueservura.et roganti viduae red-
    sicut prtffati Severi nuilum invenilur Epitaphium , sic
    didit filium. Quo accepto, vidua ab Africa regione
    inirttm non esl neque Paulini III vllinn indicari. discessit;Paulinns vero exrolendi horti suscepit
    atfiftclus sit
    Quid ituirin si peregre morluus uterqtte pcretjrinnm
    curam. Cumque idem Regis gener crebro iugrede- . '
    1 l/| H f0

    nactus sit sepultitram ? retur hortum suumqiie hortulunum quxdam re-


    . fiolto.

    10 Ccrle Leo I prsrfatus ; srpulcrum sibi ipsi con- quireret, et sapientem valde hominem videret ;

    fecil quod Ferrarius allegal str inscriptttm. amicos familiares deserere, et siepiiis cum
    ccepit

    LEO PKIMUS CREDO RESURGEKE. suo hortulano colloqui, atque ejus sermonibus dele-
    anno 5 35 no- Quod prtmipiiim ctari. Cui Paulinusquoiidie ad mensamolera vircn-
    Christiani epitaphii, miruni esset a
    tum. tesque herbas deferre consueveral, ct accepto pane
    iirntiiir futssr post nwrlem tlliiis sttpplelum, si is Nolx
    morluus rt scpullus fnit. ad curam horti remeare. Cumque hoc diutius age-
    ret, qiiadain die suo domino secum secretins lo-
    quenti ait : Vide quid agas,
    Wandalorum regniii et
    II. Dc Wandalica servitute (jtwm in qualiter disponi debeat provide quia Rex citius et p : r
    Africti non Seniornec Junior Paulinus subomni celeritate est moriturus. Quod iile audiens,
    quia ab eorlem Hege prm ceteris diligebaturj ei rni- **•
    >
    .

    W >ictaqut
    **<>?-

    scd terlius seculo IV scrricrit.


    nime tacuit sedquid asuo hortulano, snpienk' sci-
    ;

    licet viro agnovisset, indicavit. Quod dum Rex au-


    \ nter celera e<jreiji.v pielatis opera <ju,t S. Gregorius disset, illico respondit Ego vellem hunc, de quo:

    loquerii,
    :: ;

    198 APPENDIX DE S. PAULINO EP. NOLANO.


    loqueris, hominem videre. Ciii gener ejus, venera- ejus nwtquam voltterinl (si vere potuerunt) meminisse X)

    bilis Paulini temporalis dominus respondit, dicens : caritotis, cujus fnna propter exempli novitotem per hortorum
    qultiem
    Virentes berbas mihi ad prandium deferre consne- Europam et Africam debebat fvisse celeberrima. Ea- ttmanti.
    vit : has itaquead mensam eum deportare facio, ut dem etiam persuasione dttctus idem Saccinus Historias
    quis sit qui rnihi haec locutus est. agno&ca*. Factura- e.r Dialogis verbotenus transcriptx ejnsmodt non inerth

    que est et dum Rex ad prandendum discubuit


    : ,
    diiuin animadversionem et e.r Senioiis Paulini ingenio
    Paulinns cx suo opere oter.i quroque ct virentia de- sumptam subtexuit his verbis : Hoc dumfaxat lucis ad-
    laturus advenit. Cumqtie huuc Rexsubito conspexit, diderim, haud temere Paulinum barbaro satrapaa
    std cim
    intremnit ; atque accersito ejus domino sibi per li- professum horti colendi scientiam sibi esse. Nam Wundatts
    liam propinquo, ei secretura, quod prius absconde- delectatum Nolaa tali cultura, tum ex apposito su- anna il '\

    Africam
    rat. indicavit, dicens Verum cst quod audisti pra num. 50 Sulpitii joco apparet ex frequenti ejus
    :
    wgndm ntur
    nam noute liae in somnio, sedentes in tribunalibus mentione colendorum unde docet qua agrorum,
    contra me judices vidi ; inter quos iste etiam simul ratione snus cuiq.;e colendus sit animus. Quo de
    sedebat ; et flagellum quod aliquando acceperam, cenere admonitio commodissima est illa ad Aprum:
    eorum mihi judicio tollebatur. Sed percunctare Igitur cniu in agro es, et rus tuum spectas, te quo-
    quisnara sit, nam ego hunc tanti meriti virura, po- q.ie ipsum agrum esse cogita et in te,
    Christi :

    pularem, ut conspicitur, esse non suspicor. sicut in agrum tuum respice. Qualem agn tui spe-
    li Tunc Regis gener secreto P.iulinum tulit, et ciem Heri a villico tuo postulas, talem Deo Doinino
    quisnam esset inquisiyit. Cui vir Domini respondit cordis tui redde culturam, et intellige quidquid in
    lltrrahtr una Servus tuus sum, quem pro filio vidme vicarium agrotuo tibi displiceat aut placeat, idem in anima
    cttm captlV I
    suscepisti. Cumque iustanter ille requireret ut non , tua placere Christo aut displicere.
    su.c eivitatU
    nuis esset, sed quis in terra sua fuisset, indicaret 17 Belte omnia : sed ut lioc apte notatum nit de s p'w tjin/a
    ,
    aiuiti majoi t

    atque hoc ab eo iteratione frequentis inquisitionis Pautino Seniore, ejus sludium ad kortorum culturam
    exigeret ; vir Domini constrictus magnis conjura- potuil etiam tertini» imitatus fuisse, sicut imitatus est

    tionibus, jam non valens negarequid es>et, Episco- eum in cuttu Poetices. Dum autem venusti adhuc
    pum se fuisse testatuse^t. Quod possessor ejus au- vultus homo dtcitur bnrbaro visus idoneus ad horti
    Qnarum etlam
    diens, valde pertimuit, aiqne huunliter obtulit, di- cutturam; satis clwe indicatur non agi hic de sene itatc /i gi
    cens ; Pete qund vis, quatenus ad terram tuam a grandsevo qualiserat Paulinuh /, quando in Africa do-
    u.e cum magno munere Cum vir Domini
    revertaris. minabantur Wnmiali itlucprimum ingressi anno cccc-
    Paulinus ait : Uuum est, quod mihi impeudere be- xxvii aetatis Pautinianse lxxiv, ffscc consideratxo Car~
    neficium potes, ut omnes civitatis meaB r-aptivos re- dtnalem Baronium ad annum occcxxxi quo Pautinus
    laxes. Qui cuncti protihus in Africana regione re- obiit ancipitem tenuit. Ne tamenfidem omnem deroga-
    quisiti, cum onustis fiumento navibus, pro vene- ret Gregoriame narrationi demorte fVandalornm Regi
    randi viri Paulini satisfactione, in ejus comitatu per Pauiinum pr&dicta neque impingeret in Regem
    laxati sunt. Post mm multos vero dies Wandalorum Geizericum a quo conslabat Wandalos \u Africam de-
    Ilex occubuit, et flagellum, quod ad suam perni- ductos et lotis xxxvu annis gubrrnaios fuisse, id est
    r-ou ftotult
    ciem, dispensante Deo. pro fideliumdlsciplina lenue- usque ad annurn Chrisli cccclxiv, respexit ad ejns
    ttv ' • m
    rat, amisit, Sicque factum est, ut omnipotentis Dei fratrem Guntharim simul cum itlo et quidem potwri !•.. (tiu isse

    faroulus Paulinus vera praediceret : et, qui se in jure futpote legilimum Godegiscti patris in Hispania Sam tus,

    servitium solum tradilerat, cura multis a servitio morlui filium) et kuic mortem a Paulino prsediclam
    ad libertatem rediret. IIluiu videlicet imitatus, qui credi posse putavit. Verum Guntharim primis Afriae
    forroaro servi assumpsit, ne nos essemus servi pec- annis fraude fraterna sublatum satis consfat , neque
    cati, sequens vestigia Paulinus ad tempus
    cujus , per eam tnortem quidquam in regimine mutatum quod
    voluntarie servus factus est solus, ut esset postrao- exigeret ejus curam cui Pautinus servtebat qualem httnc
    iliim liber cum multis. IJsec S. Gregorius prsefatus ei commendasse insinuat Gregorius.
    .<<< sicut bonorum facta innotescere citius simili- 18 Chtfftettus noster existimans e.riremos Paulini ), ;"! !'<'•!•,

    bus sulent, senioribus per justorum exempla gra- anuos iitm conveture Hortentii labori ejus in Africa, / -
    i

    annia <tt<lf ;

    dientibus, praedicti venerabilis viri celebre nomen serviltUem referre maluit ad tempora Gothicx in lta-
    innotuit ejusque opus admirahile se ad eorum in- liam irrtiptionis sub Aturico Rvge ad unnum istius se~
    struenda , studia tetendit ; quorura , inquit , me cult xv, sub quo fVandalorum aliquis mititans, domi-
    ces b fuit gravitati (alias grandaevitati) tam certo cilium autem in Africa habens, eo abduxerit captivum
    credere, acsi ea fjuas dicerent meis oculis vidissem. juvenem pro quo Paulinus servum se obtulerit annas
    15 Quis htc non intelitgit non potuisse Gvegovium natus civciter lxii ; in quo quam multa incongrua sint
    i:. < .r<- ut tam (!(, t fide tradere prtedicta omnia, acsi ea ipsesuis facile inii llitjii quisquis Gvegorium legit. Igitur dimisso
    ,< B'fl

    :
    vidisset oculis, nisi ah iis immediate acceperit qui vi- uitun labore fVandalicam servitutem cum Pdutini Se-
    U I [j

    (- lfc'fl .1,
    derant hominibus grandarvis et fide dignmimis. Tales nioris setate romponendi, perrexi apud Procopium ut
    '
    aud th.bte fiiertmt •\u> nati sub inilium secuti vi Gre- est Hugone Grotioedilus scrutari successionem ffttn-
    ab
    torio httb annum dxl in lucem edito et anno dxlih duttcorum in rffnca Regum, et reperi quod Geinzerico
    1

    os scribenti yrsedicta narraverunl, liomines tum succedens crudeli vatre crudelior filius Hunericus ty-
    ferme eenlenarii, itu nt sufficiat Acla ista fuisse haud rannidem tentterit usque ad annum Ckristi cco lxxiv Budenct,
    tnultis annis ante nativitatem Gregorii; et siquutemde per annos vm ; Ilinc regnura pervenit ad Gunde-
    Paulino lil (qualem supra descripsi) intetligantur om- mundura Genzonis filium Geizerici nepotem; qui
    i.
    nia ante ovdinationem Leoms I factam ante annum affliLtis pessune Christianis interiit affecto jam re-
    dxxxv. duodecimo Chvisti cccclxxxvi circiter.
    gui aniio
    l(i Sti.rinus nosler sicut vitlgairtm eatenns opinionem 19 Frater Trasimundus successor ejus fuit, for-
    etiamRomam Breviarii suffragio confirmntnm secuttts, ma, ingenio, animique magnitudine excellens tnvcHittir
    Trustiitumtus,
    ittlul dubitavit quin tota res ad Paulinum I met refe- Christianos vero ad patrium sibi dogma transferre
    rotnde
    /
    renda, ita numquam cogitavit vet certe non expendit cupiens, non vi in corpora incessit ut priores, sed
    ntule trMuta,
    quam diffiruiter fieri potuerit ut S. Augustinus, aub hnnores magistratusque ostentans, pecunise quoque
    rnjus propemodum oculis res acta fuisset, aut famitiaris in obseiinHntes largus, qui essent, nosse dissimu-
    Paulini Zfranius, ambo pffusi in commendanda Sancti lans; qum et si qui aut consilio aut fortuna gravi- afr •
    o, q>iem

    rrga afflictos miserieordia, Tvrouetis s


    et erga egenos tiberatitate bus delictis se implicuerant, his sectam mutantibus
    atiique coxvi Pautino scriptores simul et laudutores impunitatera crirainum dabat. Btanda persecutto,
    tantoque
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 109
    taiilotjne nocenttor qvanta rr.invs timcbatvr. Aliter tntiije ptam pioponere ex eo qncm in Commentario pr.wio
    2'rasimundus ille Gunderici quem m Hispania
    (ilius num. 8 lauilavimus Ambrosia Leone apvd Vqbellnm
    dominanfem descrtbit Grenorius Tunmensis Ub. W.et in Episcopi» Nidmti* Tomo Italias sacr,r col. -2Ki.
    ait quod lotain ilium ut ad pertidiam Arianae sectae Antiquua, inquit, moa NoIcb incabuit, ut nmnes S;i-
    consentiret tormentis ac diversis morlibus impplle- cerdoies Episcopales, quns Preshyteros vocant, tam
    bat. Sed hujusmodi fVandalomm in Hispania Jtcges qui in urbe quam qui in contermtnis oppidia com-
    anrtum neque, Pruropius ueque S. Isidorus ffispalensis neque rnorantur, ad urljHm Episcopumque se conferant.
    Cui sub
    aln ejusdem tevi scriptores noverunt, suli Godegisclo Verumtamen non licet Clericis urbem intrare nisi
    Geinzerici patri adscribentes totum illud nnnorum xvi coronatis atque ordine canentibua, cnm pluaculiati-
    spatiunij quo in lltspania Baetica wbstitertmt Wan- bicinibus. C.mtus sunt Dei ac Sawtorum liyrnni ;

    dali ut fateri tn(jarnur fabulosa quaptum rtarruiione de- corollae vero contextas rosia tioribusque citreis
    ceptum Turonensem videri. aliisque, quos pulcherrimoa eadies producere solet;

    dxi Povllnv*
    20 Non tamen idro minus mitis ille in sprcietn manu quoqoe ferenfibus fascicnlos rosarum aflabre
    m visiu nt
    moittm
    Trasimundus iwpune tuht excerabdeai tUam et Juliano contextoa, ntqne arte distinetoa,
    Apostalac oltm iistiiitmn contrti uittmus pMtus quam *i\ Eu itaque modo ornati S:iceriiores, urbem
    wiinuri
    corpora crudrltlatein ; ar pnino cum stta genle sacrilt ua templumqup Episcopi ingrediuritur, singulaj vero fl /l't>C

    gravissimam rladem pertnlit a Mauris: deinde regno turmse eorum. a singulis oppidia adventantes [in fl'iTltse
    l>n' 'iit nnnuitl
    per annos viyinti septem posse^so, exui mermt per mor- anteriori templo consistunt.] Deinde ubi omnes in
    proceuus ad
    tem, ipsi ul credin.ua pra^mnmtratam a Paulino nan choro congregati sunt, singubtim vr.cantur ad Epi- r.fii.tapum 25
    prono sed tcrito, ctijni Episcopatum in hxc tempora scopum. Is vero tum sed^t in solio qundam alto,
    Apritit
    ac r!r""/r
    optime conferri existimo, quibus pr&dictus Trasimundus quoil situm est sub parva testudine testudo autem
    vijiu/ annls :

    w aut obiitanno dxi. Jain enini vidimns, commode Pauli- haec inter majorem cellam (id est capellam) al |ue
    plurlbus. num istttm ultimum slntui sitrces^ore.in Severi ; neque minorem la^vam erecta est, a duobus columellis .it-
    B ohesse quidquam ex parte setalis, quo riiinnx in Africa que pariete tribus arcubus parvis interjacentihus ;

    fumt paulo ante obitum Trasimundi R.>gis tni>ins n>itus sustenfatur quoque per solia, atque per imagines
    XI. aut l ul est virili prorsus actate, et < u<ititumvis ma- quasdam fastigiatur: sed hoc solium, quod in cella
    f

    ijnis taboribus pari quod in Pauluw Seniore numquam majnre esse deberet, expusitum e-t eo pacto quo
    invenictur. Vixeritautem posl reditumaservitutesedem- dictum est. Vocatur igitur Sacerdos, de ordine ac
    quetenuerUadonnos\%y aut pluresquandoquidem prioris tnrriKL sua solus, ab asde ad cellam. et a choro ad
    proxime ordinati nulta exlel notitia ante annum dxxxv. Episcopum accedit coronntus atque fl iribus redimi-
    21 Hujus iititnti Paulini merttis adscribi eliam /'o- tus. Deinde solium ascendit, ac geriu flexo extracta-
    test quod res C/irtstiana, $ub prsefalin qualuor Regibus que capiti corolla Episcopum veneratur. corollam- ft>ro flir s

    tantopere afflicta, per /Jfrkanas Provincias Romano que et an fasciculos fl^riim umnes largitur, fire-nle et a
    illi et
    ii.iblis aijnum
    quondam suitjcctas impcrio, respirare ca:perit quando exnsculata mauu acc.dit ad suos. Episcopus vero
    retjnum pervenil wl Hildericum Hunerichi ftlium, Gi- ubi plusculae corollse fuerint collectae, eas mittit ad
    zerrhi ct ipsinn nepotem; qui leste Procopio^ cle- primanas urbis marronas populus enim omnis, ad ;

    mente animo, neque Christianisneqtie aln cuiquam hunc veluti trinmplium spectandum collectus e&t.
    gravis fuit. Contra hunc tamen ut regno xque /> bello Inter hosce vero Sacerdotes unus a stabiis rnittitur.
    inuttlem, insurgens prozimus consanguineus Getimer, qui agnum bajulo portante conducit, (agmi^ i
    -

    parricidio partum regnum totum perdidit; Justinianique magnus candidusque, atque cum cornihus auratis
    Imperatorit Ducibus occnpandum reliquit, plm semel quom llle ilono ad Pruesulem ducit, ut alii serta ro-
    in captivitatem ductus cum tota consangutnitnte sva ac sasqne largiuntur. Facto itaque eo pacto -
    v -

    denique mortuus Constantinopoli. Iia fVandnlicum re- cerdotum, comrauni omnium eoium cantu sacrae
    gnum m Africa, centesimo fere ex quo cosperal anno, Rogationes finiuntur, domumque cuncti suam bila
    fiiiiit habuil ; ulciscente Deo continuam ferme toto uno res revertuntur.
    seculo tyrannidem, a crudeli et barbara tjertte in Citri- 23 Pergit deinde Ambrosius Leo inquirere m ori-
    situnos cxercitam, ijinempompm et Ea res, I7!'/iii'(, atque Clericorum
    :

    quasi census, usum Basilicae antiquum auctoril l-


    § ///. Quomodo dd reditnm Paulini III ex
    temque designat quem ips derivare oidetur, litm ab
    ;

    Africa spcctare videatur Anniversttrius /'r.iimis


    USU Rumatii, in .ede Nolulia seu Palatio.
    Parochoi nnt Dio?tesanorum mi Episcopum citlrcto quotannis poputo. suuin etiam in circnmjecta
    Nolanum proccssas. oppida imperium sic demonstrantis ; tum afcederequo-
    dam niier Nolanos rt Slabianos olim icto, et per im
    Festiv i.i "<
    P,ostquam Saccinus noster prmmimtm Gregorii locum molationem agni solilo itmovari, cum Gentiies
    de seroitute Paulini in Africa verbotlnus transcriptutn
    receptum S m- utrique essent : quse deinde omnia ad E
    ctunt ilm ari obseroatiuncula non inepta iUuslravii, sic prosequitur. trgnstata. Fijn vero
    ,
    verosimilius censeo ex fisco al
    neqult, Reversum ab servitule in palriura Paulinum cum Natates Episcopales conveniendi ritu cosptum morem,
    refertis annona navibus, et liberatorum turba ci- el eatenus (ut altiuli/'^ successive ordinabantui e<
    vium, fulgentem corona, et
    adiia-c immortali illa tjinii, fLaim li.isi.se in Nntali Paulini ; tdque cuin
    rara ^loria triunjplinnteni, quod seipsum popularis magno festivitatis incremento, oijne insolito ah co- .

    sui vicarium prabuisset; prompt.um est cogitationi


    rollarum apparatu, postquam Sanclus reversus a rVon-
    suljicere, quo cives aixobeque studio, qua gratula- ilaliiu servitute, ubi /Wom
    in eoqne flores colue.ral,
    tione, quo plausu lacrjmis misto susceperint. Ille eum concaptivorum ci-ium miiUiliidine, meruisse vide-
    vero, uli amaniissimus pater dulcissimos lilios, am. balur, ui redemptorem suum exlraordinaria illa rat one
    plexari omnes, affari suaviter, exosculari, adbor- veneraretur plebs offerendis hortorum primitiis, non
    tariad agendas Deo graiias, ad oonservandam pie- ejus
    luiiiiint iii personit, quoad viveret; sed eliam iu
    tatem, ad omne offlcii Cliristiani decus pristinum : ejus successoribus Episcopis; eslo horum Natales, suo
    simul benigne faciendi morem repetere, et. au^ere. cujusque die, non idea desinerent honorari, Sunoilis
    23 Verum hmc recte quidem concepta omnia sed ge- consuetis Presbylerorum agendis, ul dictum est. Quod
    netalm valde sutit. Pl m
    aliquid valemur inteltigere iniieiii n agnns offerebatnr, ul fnisi mea conje-
    Stjibiis
    ptisseeitllu pomfu quam die xxv
    Aprilis Episcopo suo clura mefallit eo spectarit; quodjuvenis, mjns vnn-
    ducunt Parochi Ditecesani eum infutem Kots cotlecti: litini servitutem semvii Sanctus, Stabiensis fuerit:
    quapiopter opers pretium fuertt illum mimitim descri- quem quiajustumerat, uee tamen opportunum perpetuo
    redemptoris
    ;, ,

    200 APPENDIX DE S. PAULINO EP. NOLANO.


    redempieris sui mancipari seruitio, placuerit pro eo condita houoravit, eliamnum manere sub altari , sub
    AliO tp rc'u: t aijnnm, jum cortiua ferentem ojfcrrc ; cum respectu ad quo hic itlud condidil, teste qui usque in prxsentem
    Vl&ttltW
    aricicm itlum, qnt Isattco immolando Sltccessit 1'iclimd dicm iiule, scaiurit miractthso liquore; sicut ad xiv
    nundinx
    in holocaustum , Qmtseos xxn. Sintne Siubim hic me- Januava nosivi lajeve cst comment. Pr.vvio §. VII id :

    morata til.-e qme in littore maria posits hodia nuncu- inguam comidemnti simulque memdrtas tot aliorum
    pantotr ei notantur in fabulis Geographicis Casteilum ad Fpiscopnrum ibtdcm adhuc cum corporibus integras ;
    mare, civitas aliquamlo Episcopalis; an vero mediter- sgre adducor ut ejitsmodi tvanslationem Nota Be.ne-
    ranea aliqtta Parockia Nolarue diatcesis ; sedin mappts vcntum recipiam, et non magis propcndeam in favorem

    pnrievila, cttpio 'hsrerc. Tevttt hactenns incogntii : esto qnod Nofanun ager et

    26 Llem Ambrosuts non nnidmadvcrtens qunm apte ipsa qiiainhqne ttvbs Nuhna pnssa aliquid fit a ffan-
    prsedicta pompa ad Paulini cx Africa reditum referri ihhs, Gutlns, Longobardis qui ipsam pluresque alias
    posset, maiuit eo quem in Commentario pr.rvin mim. momibus exuerunt, Campania divisa in Capuanum ;

    8 destripsimus hco, illuc referre nundinas ibidem de- Snlcnuiiinum, ct Bcncvcntanitm Pi\ncipatus.
    circa f ttum
    SancU.
    scriptas e.t celebrari soiitas ad ssdiculam a S. Paulini 30 Quod ad Covpus S. Baitlioloinxi attinet, utrum
    -l'i rtiam atn
    xvi Knleudns Jtitias usque a<l x ante easdem citm iudis idem Otto, Bcnevcntanis ob fraudem sibi faclam indi-
    coifinre S.
    et spectacnlis t quss nihil liabent qua referantur ad gnalus, contra ipsos revcrsus sit urbemque obsessam diu~ llurtholomil >

    S. Paulinum pra ter hcum et tempus idque ex comntu- tiux, nnila ve pe.racta fmril coacttis dimittere, sicuti
    nvtsimo more plerarumgue civitatnm et oppidorum , consequenter asserU prmfatns Leo, mmium fortassis
    praecipui sui cujusqne Patronifesto adjungentiam an- credulus Beneventanis asserentibus, tpsumccrpus apud
    nuas nuhdinas, ad quas, ut frequenltores accurrant se remansissc, an vcro ipsnm vulentes tiolente&ve con-
    faciunt tudi ei spectacula prsesertim currentium ad bra- cesscnni Romam nufcvcndnm sicnli pree,lindunt Ro-
    vium. E contrario pr&narvatus proccssus Parqchorutn viani Gcrmaiupie scriptorcs ; nnn est meum dijudi-
    ed smim Episcopum die i Maji plus habet reliyionis carc. Emincnlissimits Ursmus hadierntlS Avchiepisco-
    optimeque fuerit institutus pro ilh die qno redux ex piis Bciicvcnfnniis e<> a se. nnper ut credit rcf w«o, cou-
    Africa Pauiinus fuerat n miis exceptus ; qui etiam dies tendit numquam Benevenlo motum fuisse : Romani ip-
    potesl fuisse Panlini III hlatalis sive in Eptscopatu sioe sum se hal/ere sepicm scctthrum possessione afjirmant.
    in cselis, Fortassis etiam kujus fvit domus qux sacelh Si sacra Gongragatio vitimm caus.c cognitione suscepta
    Pauliniano adheret non Paulini Senioris, sacras utriusque hci capsas aperiri jubeat et quid
    ulraque contincatur ftdeliier referrt ,
    (ortassis invenie*

    §. IV. Decorpore ti Eeliqum S. Paulini, tur uirobique pars mogna ejusdem esse corporis. Certe
    Romai et tttibi asservatis. si Bcncvcnium ea causa repctiU Oito urbemquc obsedit
    ut scribtt Ostiensis ; verosimile non est obsidione di-
    C hronici Casinensis usque ad annum mlxxxiv per- mtssa omniuo vacuum reditsse ; nec ctiani Bencvenlanos
    tolnm dimissise; sed potius tam
    ducti Auctor L?o Ostiensis lib. n cap. xs.iv dicit quod eo terrore compulsos
    Otta III atiho anno carum ptgnus tum Imperatore
    mUlesimus ab
    tertio Abbatis Joannis, qui est partitos retento apud se
    1000
    Incarnatione Domini, Otto III Imperator Beneven- veleri scrinio cum prsecipuis aiiquot assibus, et epigra-
    tuin venit pt causa pcenitenti.-e, quam illi B. Ro-
    ; pkis qttales erant servatis ; alteram partem R.nn.r dc-
    mualdus injunxerat, aluit ail Montera Garganum positam fuisse velut corpus integrutn , ulpassim in ta-
    reversusque consequenter BetiHvetituin , petiit ab iibus fievi ussolet,
    eis Corpus S. Barlholomsei Apostoli. Qui niliil tnnc 31 Ut-it est, l/abcl Riima alicnjus S. Paniini Cor-
    trnmffit Ho-
    mam corpui negare audentes, callide pro corpore Apostoli,
    illi pus ; et vero&imiUter Nolani Epticopi qua de re Ba- ;

    6. Paulini, corpus B. Paulini ISolani Episcopi, quod satis de- runius in Nulis ud hunc diem ex sua quodam MS. de
    center apud Episeopium ipsius civitatis erat recon- Vitis Sanctorum ;Corpus nunc videtur esse conjun-
    ditum, ostenderunt; et eo sublato, recessit tali ctuin Corpori S. Bartholomsei, in insula Lycaonia,
    fraude deeeptus. Quod postquam rescivit, nimiura in ecclesia S. Adalberti quce nunc vocatur S. Bar-
    ,

    indignatus ; corpus Confessoris , quod detulerat, tholomaei : quortim triura Sanctorura meritis ibi
    honorifice satis apud Insulara Romse recondidit. plurirna prjestantur beneficia. Octaviutt Pancirolius,
    prtml an tei - 18 Ilacteitus tlle uon solum tcmpore, sed etiam inter Thesauros absconditos urbis Romx, de illis cor-
    tli hco tam vtunus scriptor fmedius enan inter Romam et poribus agens, ipsam ecclesiam testauratam nit a Pas-
    Beneventum Casinus est, htnc iude bidui itinere di- chali II. qui anno MCS.ui confirmarit illic revera
    stuu.s) ut illi futem non habere verccundia fit saltem adesse corpora SS. con-
    Bartholomaei et Paulini ;

    quoad Ccvpu.s S. Paulini; maxime. cum nec Bene- secratam vero ab Alexandro III, sub annum iiclxxix.
    ventani quidem de dh dissentiant. Solum ergo dubita- 3'2 Cuni autem anno mulvii Ecclesia S. Bartho-

    btitir, supposita ct jam


    vlurium ejus no-
    satis probata loin.ui in Insula de Urbe, vi fluininis, quod illo
    minis apud Aolom Episcoporum distinctiqne utrum , anno fere universam urbem llomanam itmndavit, folud an. 1557
    xlind Ccrpus Pautim Senioris fit, quem Nol.e mortuum notabilem ruinara, tam ipsius ecclesiae quara mo- irmslalum in
    et sepultum fuiste comtat, ejnsque ibidem adhuc mul- nasterii passa fnisset, adeo ut Fratres d. ecclesia; I '.'icananx

    tas Retiquias haberi ct pridie festi processionatiter cir- inde recedere coacti fuerint ; et ecclesia, diruptis
    ctmferri aliquas, asserit Andveas Ferrarius; an vero parietibns, undique aperta claudi non poterat ;

    Tcrtd cujus nulla istic monumenta supersunt ; ita vt Paulus Papa IV, ne Reliquise Sanctorum, qu» in
    quemadmodum supra hotavi ,
    judicari kic possit pcregre eadem ecclesia erant et venerabantur, sine solita
    mortuns scpultusqne fuisse et propter mugn.r sanctita- ecclesi» clausura et Fratrura custodia inibi tunc
    tis ftttnam, insigni caritatts opere comparatam pro reraanerent ; illas ad basilicam S. Petri de Urbe
    ,

    sanctu hebitus cultusque etiam ipse tunc quoque cum transferri fecit et inibi in custodiam Canonicorum
    ;
    ferfur ad ec-
    utuuique distttivtiur notitia dvfluxissct cx hominum me- et Oapituli d. Basilica^ inventariura consigna- ilcslnm S.
    per
    vwria. Birthotomxi
    ta3 fuerunt, uii ex publico instvumcnto desuper con-

    Brneventi nn
    2J Ferdinnndus Ughdlus Tomo 6 P.altSB sacrx, fccio narrat Pius Papa IV m Brevi quo mantlat Ca-
    ttnum tantum Pautinum scicns, eum dixmcl ejus Cor- nonicis S. Petri, ut,
    quandoquidem Fratres praedicti
    Nolx morlul i

    pus translatum esse Beneventum credo, inquit. ex fidelium eleemosynis d. ecclesiam clauseriut,
    ocrasione alicujus barbaricae incursionis vel tles- easdem Reliquias quotiescumque fuerint reqnisiti,
    tructionis ill&ta urbi Nolan». Ferum considevanti eisdem Fratribus et Conventui , ad ecclesiam
    mihi Corpus S. Felicis, primarii Uibis Patroni quem S. Bartholomssi , processionaliter ut moris est
    ,

    S. Paultnus tot prxclaris carminibus et nova bastlica deferendas restituant et consignent. Bveve istudac-
    cipiens
    : . ;

    DIE VIOESIMA SECUNDA JUNII. 201


    A cipitns ex Illuitriss; Ciampini aptrs de
    tt an. 1508a6
    scdificiis Con- D
    aquis serva-
    slnntini, cogor vereri, ne Pancirolitts prseter
    hanc inun- §. V. De sacrisNokrt (jcdi[iciis a Paulino Se-
    tum mlraculo dattonem, male nntct aliam anni mclvii, pcr unius IU- niore cxtruclis cl versu ornalis.
    fmt. ter.e perperam variatx errorem ; fide dignior
    in eo
    qttoti ait, anno mdxcviii exundante ultimum Tiberi lostquam Mnratorins suam de S. Paulino non ante
    (scribebalavtem sub inilium pr.rsenlis seculij non fuit annum 409 ordinalo srntenliam salis sibi visus est sta-
    ejusmodi cautela opus eo quod ipse sanctus Aposto- bilivisse dissertaliane xn, ad Commenlarium prxvium
    lus prohibuerit circumsistentcs nrjuas. ne arcamat- oisnrum relalam ; transil ad dissertatwnem xm. De sa-
    tingerent ab intervallo palmorum aliquot, qua de cris Nolae erdtficits, cum qua ideo libenlius hanc Ap-
    re publicum instrumentum bahctur. pendtrem finio, quod convenientius existimem finiri in
    Translata os- 33 Ad introilum Sacelli S. Panlini pendel in pa- Argumento certissime proprio huic, cujus causa de duo-
    sa Ipslus <-t
    riete afflra parva taliella, in qua liabelur sequens scrip- bus stjnnnijmis sticecssortbus prxgressas quxstiones tra-
    allorum anno
    MDCI
    tnra in pcrgameno Anno Domini mdci die xxvn
    : ctavimus, merito cunctali nmnta Iribnere uni qux in plu-
    Aug. sedente Clemente VIII suirmo Pontifice Cor- rcs dtvidi debent, ut antiquis de illo nominc scriptori-
    pus S. Paulini Episcopi Nolani, et partes corporum bus sua stet auctoritas, ncque lurpiter dtcantur hal-
    S. Adalberti Episcopi Pragensis et Mart. et SS. personam
    lucinati circa tam celebrem et su.e xlati
    ,

    Exupernntii et Marcelli Biueonorura MM. quse pri- tam vicinam. Deinde ex ipsius Sancti epistula xn ad
    mum erantin hac Ecclesia, in hoc Altari, loco ma- Severum addam epigrammata quibus suas slructitras
    jis sublimi et decentius ornato, transferenda, atque Sanctus ornavtt, dat-trx specimen reliquorum poema-
    altareipsum ad honorem Dei et S. Paulini me- , tum tauli viri, circa qttx itluslranda tot enditi homi-
    moriam, cum senio impeditus obsequium hoc Pa- cum laude versali sunt
    nes matjna ; el ad hos remissa-
    trono meo Sanctissiino inutilis servus ipse praestare rm quemcumque lectorem majoris circa ipsa lucis cu-
    nequiverim per Reverendissimum D. Leonardum
    ; pidiim.Muratorius dissertattonem suam sic pertexil.
    Alicl Episcopum Sidoniensem sacris ritibus con- , 3G Tres minimum adventus Paulini Nolam sunt g
    B secrandum curavi ego FranciscusMaria, hujus ti- enumerandi. Prior contigit, cum adhuc puerili in
    ,
    I < n ca-
    tuli S. R. E. Presbyter Cardinalis Taurusius, Se-
    /jella erecta
    aetate versaretur, vixque e Galliis in Italiam ad-
    sub Julio 111. narum Archiepiscopus. Item in Sacetlo S. Paultui venisset : quod innuit ille his ad S. Felicem car-
    ad latus dextrum habetur scriptura Ilalice in marmore minibus :

    albo. Quain sic latine reddo : '"npella opificii Molito- Nam puer Occiduis Gallorum advectus ab oris,
    Mini, ab eodem a fundamentis exstructa, per Ga- Ut primum tetiqi trepido tua limtna qressn etc.
    brielem Crispiati tamquam ipsius opificii Came- Hinc est quod ipsum S. Confessorem alloquens, ite-
    rarium, tcmpore Julii Papas III fel. mem. anno rum canit :

    :i'L donec certior anni numerus subslituatur atque a tibi me

    Francisco Morretto, et Alphonso Herculani depu- Manciptum primis donavil Christus ab annis.
    tatis et anno mdgxxvi Consulibus prsedioti Opificii, Alterum Nolam instituit lter, cum agestoConsulatu de,l",e
    restaurata nomine et impensis ipsius. Ita milii sub Campaniam Consularis factus regendam suscepit ; campanix
    annum mdcxcvh R. P. Aurelianus de Buenst tunc sic enim inquit
    pro Belgica natione Pamitentiarius Pontificius Romx Jam
    tutic presmisso per honorem pignore sedis

    n. I S. Petrum, nunc Coliegii uostri Alostani Rector. Campanis metanda locis luilatacula fixi,
    3V jEgidtus Davila m Tltcalro Ecclesix Segn-
    ,
    Te fuitdanle lui venlura cubilia servi.
    An ctiam cor-
    viensis, scribit, qitod hci Episcopus Joannes Vasquii Diu Nolse versatus est Paulinus, quod exposcebat rrmnit viam
    pttl in Hispa-
    nia? de Cepeda, permissu Joannis Regis Romam profectus suscepta dignitas ; cumque quotidie patrata per S. ad xdem
    Felicem miracula sub ejus oculis starent, tum ad s Feltcts'
    i: annum Jitbilxum Mcccc faela sibi
    I , in transilu a "

    Joannc XIII apr.d Avenionem potestate , transferendi Cbristianam fidem ex Ethnicismo se convertere
    quse posset Sanctorum corpora ; sumpto in Insula bos- meditari ccepit. Inter Cathecumenos itaque consti-
    pitio, eo fine ut Apostoli corpus auferrel; cum inter- tutus, ut arbitror, qusedam pietatis opera continuo
    esset reserationi cujusdam arcae , multu Sanctomm sibi peragenda censuit. Quingentos circiter ab urbe
    corpora continentis, acceperit inde corpus S. Paulini Nola passus S. Felicis ossa quiescebant, ubi etiam-
    Episcopi Nolani , sanctorumque Martyrum Marcel- num ilhistris Basilica visitur.IIluc propterea ducen- F
    lini et Exuperantii, eqque honoranda deposuerit in tem viam munivit Paulinus, ut aftiuentium populo-
    Cartusia Aniagensi ; idque haberi e.r ratione itineris rumcommodo consuleret. Si: ipse S. Felicem allo-
    reddita Regi. De Martyribus videbimus xxx Decem- quitur :

    bris. quando eorum festum agi scnbit Tamayus , scili- Cum taeitu inspirans curam milti mentc juberes
    cet quia tum inscribuntur Martyrologiis SS. Marcel- Muniri, sternique viam ad tua tecta ferenlem. ibtque hospita-
    le struit ;
    lus et Exuperantius : sed bi, ut jatn viilimus , ailliuc Neque apud eamdem B.Feli-
    his contentus vir pius
    Romse erant initio hujus seculi ; quomodo autem illuc cis a?dem procudi magnificara domum voluit. Lon-

    ailati siui Spolelo ubi tttm S. Sabino Episcopo suo go tractu protendebatur hujusmodi aedificium, pri-
    passi fit. ruiit, cupio discere in dietn quo coluntnr xxx muraque usui pauperum destinatus est locus, ut
    Decembris. Ibidem etiam tunc fuisse corptts S. Paulini hinc etiam discas, quanta Paulini pietas foret, licet
    scimus neque hoc vcl tlla furtive in Hispaniam esse in Christi gregem nondum per Baptismatis undas
    translata facile credemus ex taii relatione quam ;
    esse esset perductus. Audiamus ita subsequentem
    oportet supposititiam, qux. Joannem XXIII (sic enim Adtiguumque iuts longo consurgcre tractu
    scribere oportuit non XIII) dicit repertum Avenione, Cuiminibus tegimen, sub qtto prwr unts egentiitn

    ubi fuit numquam idque anno mcccc


    ; cum primum ,
    Ineoluit.

    factus sil Papa anno mccccx, eodcmque anno 111 post 37 Tertius dciuum Paulini ad urbem Nolanam
    morlem Regis Joannis. Facilius credideris, vere No- adventus contigit, cum ejurato seculo, opibusque acdemque
    lani esse duas partes ossium , inter Reliquias mona- in pauperes effusis, secessum Nolanum elegit, ut convtrsus *
    "°" °
    sterii S. Salvatoris Antuerpiain allatas ex Lusitanix ibi Cbristo uni dicatus sanctiorem institueret ac

    Retjum sacrario; sediilse huc ievenerunlper donatio- prosequeretur vitam. Hoc anno 394 Actura. Tura
    ncm anno mdxvi factatn a Francisco I Emmanuele ,
    Paulinus in omnia pielatis ofBcia se vertit, nihil-
    item I sicut expticatur tn Appendice ad 2 Apritis de que antiquius habuit, quam ea promovere, qu;« S.
    ,

    S. Maria /Eijtjptiaca num. 2 tt 3. Felicis cultuin augerent. Primus illi labor fuit,

    quemadmodum reor, conditam in secuudo adventu

    Jllllll T. V 26 domum
    : : ;
    : ; : ;

    202 APPENDIX DE S. PAULINO EP. NOLANO.


    domum amplificare. Alia igitursuper priores muros tur in loco, quod Ccemeterium (vulgo Cimitino) nun"
    tflwl nmplifi-
    tecta molitus ita veteres cxcoluit &des, ut sibi de- cupatur. Ejus porro descriptionem petere licebit a
    cot
    center inhabitaculum cedere potuerint. Pauperi- Capaccio in Hist. Neap. lib. 2 in fino, a V. CI.
    bus in cellas sub porticu conjcctis, ipse in superio- Sarnelli», in Cleric. Speculo ad Vilam S. Feliois,
    ri tecto hospitium sibi cons'ituit. Hinc itacauit: a Paeichello in Italicis ejus Epistolis, et ab aliis
    — Post h.rc gemtncto tcgmine crevit pluribus.
    Structa domus, nostris qn.e nunc manet hospita 3!) Ilnctenus Mnratorius : ab hoc ttanseo ad pro-
    atl quam
    cellis missam supra partem epistolse xn ad Severum a Puu- ducens nova
    Suhdita pnupcrihus famulatur porltCUS xgris, luio httv tid qiuim ilic uos rcmittrha/ ; itht Sanctus
    Qux nos imposttis superaddita tecta cohntes suas Noi;e et Fiuitlis moliliones strictim describit ut
    Sustinct fio&pitiis amico sito. pnria Turonibus molienti, et suis sedificiis
    et tn eo sibi ornandis Paulini epigrammata reqnirenti,
    llujus p^rro anlis venusfatem infra extollit: et h.rc mit-
    iutsquc hali-
    tacutttm
    Eccc mihi per totbenedicti Martgris aulas tit et illis inscripta vel inscribenda communicat prout
    Kt spatiis ampias etculminibus sublimek, optaverat, Gratulor, quod unam
    sic fere exordiens,
    Et rccavts alte laquearibus ambiliosas, cordis et corporis operum quoque ct voto-
    nostri,
    Irriguas et aquis, etporticibus redimitas etc. rum similitndinem ostenderimus, eodem tempore
    Ita tameu sedificium Pauliuus constituerat, ut in basilicas Dotninicis adjicientes ovilibus. Tu vero
    ipsa ejus amplitudme sibi suisque hospitibus humi- etiam baptisterium basilicis duabus interpositum
    les cellas esse voluerit, nimirum qiue nullam sape- condidisti : ut nos in liorum quoque operum, quaj
    rent ambitionem, sed quaj potius immania potentum visibiliter extruuntur, aedificatione superares. ffinc
    tecta arguerent. Ilinc de illustribus hospitibus suis, cf}'u,siis iii mittiu amoris testificationem ci laudabilis
    inscrlbitur
    ad populum inquit utrimque studti commendationem, cum multa propriae versibus ad
    Quos cemitis, ct modo in ipsts tenuitatis tesliflcotione conjunctam, exponit versusejus Secerumpaul
    Feltris tectis mecum meta!a tuentes jussu composttns et novo Hli baptisterio inscribendos,di*
    Hospitia, oblitos veterum preecelsa domorum gnos omnino quihicquoque legerentur, nisi judicio de E
    Cutmina, ct Angustis vicino Martyre cellisetc. z/'w".s ferendo sufficerent ii quos propnis ipse basiticis
    Hic enarratis Paulinus aliud opns addit : composuil, ut in hoc quoque ipsorum conjunctio
    Omnihus extructis operum, gux stare videntur. figuraretur, quae, inquit, ut jungitur animis, et
    Dtversis composita modis, exceha per aulas, distat locis ; sic et ista, quae in nomino Domini eo-
    Et per veslibnla extentis circumdata late dem Spiritu ekiborata construxiinus diversis ab-
    lodem Porticibus, solum simulomnia munus aquarum juncta regionibus ,... sibi tamqnam contiguata
    aquam ducit
    Tecta videbantur maestis orare colonis, etc. visentur.
    38 Opiatum propterea aquaeductum temporum 40 Basilica igitur illa quas ad dominasdium no-
    vetustate interruptum ab oppido Abella ad S. Feli- strum communem Patronum ui nomine Domini
    sub (ipsi-lf
    cis animum induxit. Longus
    Basilicam perducerein Christi dedicata celebratur, quatuor jjns basilicis <

    interponebatur via? tractus, nempe quinque pas- addita, reliquiis Apostolorum Martyrum intra ap-
    suum millia. Sed operis difficultate non temtus sidem, trichora sub al1 iria sacratis, u >u solo Beati
    vir sanctus, amplos canales, reluctantibus nequid- Felicis honore venerabilis est. Apsidem solo etpa-
    quaro, sacraque aedis beneficium respuentibus No- rietibus raarmoratam caniera musivo illusa clarifi-
    lanis, reseravit.Operas illi suas Abellani ad labo- cat, cujus picrurs iii versus sunt
    rem adeoque is incaluit, ut ingcntem
    contribuere ; Pleno curuscat Trinitas mysterio,
    aquse vim tandem destinatum ad locum perduxerit, St Cfiristus Agno
    :! Vox Patris ccelo lonat
    :

    Hsec fusissime in laudato semper Natali xm haben- Et per columnam Spiritus sanctus fluit
    in qtta plctwi
    tur. Alia vero Paulini sedificia me prosequi propo- Cntccm coronu lucido cingit gtoho
    Chrisium cum
    situm brevitatis institutum non patitur. Tantum Cui coron.r sunt corona dposloli, Apostalts
    meminero plures ab eo conditas fuisse Basilicas, Quorum fnjura est in columbarum choro.
    Ftmdat etiim quas omnesex Ep. xn. ad Severura ab ipso descri- Pia Trinitatis unitas Christo coit,
    plttres Bault-
    ptas petere potes. Potiorem inter has locum obti- Habenle et ipsa Trimtate insignia : afinqite
    cas;
    c nuit illa, qnac ad Domin.rduu» (ut is inquil;commu- Deum revelat voxpaterna, etSpintus: sijmbola

    ncm patrumnn m nomine Domini Christi dedicata est. V


    Sanctam fatentur Cruxet Agnus victimam:
    Ambrosius Leo lib. 2 cap. n de Nola, Basilicam Regnum et triumphum purpura et palma indicant.
    hanc D. 0. M. dedicatarn a Paulino autumat, Dcus Petram superstat ipsepetra Ecclesue,
    enim, ait, tum Dominsedius vocabalur, quod verbum De 'jim sonori quatuar foutes meanl
    in orejuratium, ac invocanlium Deum usque adnnstra Evantjelistx, viva Christi flumina.
    tempora servatum tnidimns. Sed verain vocis signifi- 41 Iuferiore autem balteo, quo parietis et ca-
    cationem non tangit, siquidem pro Dominsedio
    ille marae confinium interposita gypso crepido con- Ct in lymho
    in prlmit
    sub quo posttu
    S. Feltcis
    S. Felicera Paulinus intelligit. llujusmodi vox pure jungit aut dividit, liic titulus indicat deposita sub
    jinttcula
    Domtnum aut Patronum significat, quod itidem per altari Sancta Sanctorum. Ciucis
    me prnbabitur in quodam S. Maximi Taurinatis Ific pietas, hic alma fides, hic gloria Christi,
    qucm don i- Sermone, quem una cum pluribus aliis ejusdem Iltc est MaHyribus Crux socmta suis.
    njutmm uocat Episcopi meditum in Anecdotorum libris
    reliquis Nam Cructs a Ivjno magnum brevti <t*tu!a pignus
    produc:im. Ibi vero Domnxdtus pro Domino usurpa- Tottiquc in e.etgtio segmine vis Crueis est.
    tur. Paulinus quoque se S. Felicem innuisse osten- IIn<: Melanse sanetse delatum munere Nolam, tl 5S. App.
    dit in Ep. 9 ad Sever., ubi Natalem in ejusdem S. Summnm Jerosolyms venit ab urbe bonum.
    Confessoris honorem elaboratum, solennem ad Do- Sancta Dco geminwn velant altaria honorem,
    minzedium cuntilenam vocat in Ep. 28 ad Victri- : Cum Crucc Apustolicos qux sociunt cineres.
    cium, Sttncti sui Confessoris dilectusstmi Felicis Do~ Qvam hene jmiguntur liijno Cructs ossu piuium,
    tninxdn meminit. Id autem alibi occurrit. Neque Pro Cruce ut occisis in Cruce sit requies .'

    melius loquitur idem Leo lib. 2 cap. 12, cum S. Totum vero extra concham basilica± spatium,
    distal /irc Fslicis Basilicam antiquitus intra urbis Nolae ambi- alto et lacunato culraine geminis utrimque portici- Bisllicam
    Aota ad 31. P. tum sitam affirmat. ab ea namque enormi aberat bus dilatur. quibus duplex per singulos arcus co circuw.it tta-
    spatio, niuiirum mille circiter passus. Hax eadem lumnarum ordo dirigitur. Cubicula intra porticus jit-j. porticu*
    cum cubicttlis
    nunc tamquam eximium sanctitatis penetrale visi- quaterua longis basilicis lateribus inserta, secretis
    orantium
    ; : : : ; : : :

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII 203


    orantium vel in lege Domini meditantium,
    praUe- In uno hoc:
    rea memoriia Religiosorum ac familiarium accomo- Allnnilis nova luxocttlis aperitur ; et uno
    datos ad pacis aeternae requiem, locus praebent.
    Limine coiisislens rjcmtntis simul asptcil aulas.
    iiinrie eubicuium Innis per liminura
    frontes veraibue In altero hoc:
    pranotatur, quos inserere hia litteris nolui eos ta- : Ter geminis geminse ptitueruiii arcubut nulz,
    men quos ipsius basilicaa aditus hahent, scripsi quia Miranturque siwspcr muttta limina cultus.
    pnsseut, si usurpare vchs, et ad tuaruiu ba>ilica- 44 Item in iisdem arcubus a fronte, quae ad basi-
    1 um januas convenire, ut istud est licam Domini Felicis patet mediana, hi sunt:
    Pux tibi sil qutcumque Dn penetralia Qitos devola falrs deusis cclebiare
    Cliristi Bealum
    Pectore iiarificu candidut ingrederis. Feticem populis diverso snudet ab ore,
    Alil veisus
    supra vestibu- Vel lioc, de signo Domiui super ingrcssum picto Pcc trtjiiurs ittlilus luxos iilfiindite cwtus:
    lum e.t sul/ hac specie, quam versus indicat: Atritt quamtibet innumeris spatiosa patebunt.
    Cruce.
    Cerne coronatam Domini super alria Chrisli Qttse sociata sibx per apertos comminus arcixs
    Stare Crucem, duro sponderitem cclsu labori Patilus in xtcrnos Antisles dedicat usus.
    Pr.rmia tullc cruccm qui vis auferre coronam. delnde. ad se-
    :
    In aliis isti bini
    cretaria duo.
    ii Alteri autem b.isihca;, qua de liortulo vel po- Antiqua digresse sacri Felicis abaula
    i quasi privatus aperitur ingressus, hiversiculi
    irio
    In nova Felicis culmina transgiedere.
    Hem ex
    hanc secretiorein forem pandunt :
    vtrnque !<tcic Item.
    OStloll ud Coelestes inlrate vias, peram&na vireta, Una fides, trino sub nominc qux coiit unum,
    hortem, Clnistiral.r ct
    ; Itc.tis decet liur ingressus ab hortis, Unanimes trino suscipil iutroitu.
    Undesacrttm me.ritis datur exitits in Paradisum. In secretariis vero duobus, quai supra dixi circa
    Hoc idem ostiolum aliis versibus ab interiore apsidem esse, hi versus indicant officia singulo-
    sui fronte signatur: rum.
    QuUquis ali xde Dei, perfeclis online votis, A dextra apsidis
    EgrederU remea corpore, cortle mane.
    : Hic lucus est, veneraiidu penus qtta conditur, et
    1'rospectus vero basilicae, non ut usitatior mos est qua
    orientem spectat, sed ad Doiniui mei beati Felicis Promitur alma sacii pompa ministerii.
    basilicam pertinet, memoriam eiis aspiciens : ta- A sinistraejusdem:
    nrum duabiis dextra bevaque conchulis intra
    i
    .Siquem sancta tenet medilanda in lege voluntas
    spatiosum sui ambitum apsis sinuata laxetur, una Hic poterit rcsitlens sacris inlendere tibris.
    et ad cruces earura iramolanti hostias jubilationis Antistiti patet,
    utrimqua
    viclns
    altera post Sacerdotem capaci sinu receptat oran- DE FUNDA.NA BASILICA
    t 's. Lsetissimo vero conspectu tota siiuul haec basi-
    lia ni basilica memorati Confessuris aperitur trinis
    arcubus paribus perlucente transenna, per quam vi-
    E rediamurjam Nolana hae basilica. et in Fun- Fundanx
    danain transeamus. Fundis nomen oppido est quod q«°1>" tiasili-
    cissim sibi tectaac spatia basiticae utriusquejungun- seque familiare mihi fuit, dum maneret possessio, "'''"" "
    ' M
    tur. Nam quia novama veteri paries apside cujus- qiuiiii diic usitatiorem habui. Itaque vel ad pignus
    dara monumenti interposita obstructus excluderet, quasi oivicaj caritatis, vel ad memoriam praeteriti
    lotidem januis patefactus a latere Confessoris, quot patrimonii basilicam dare in ipso oppido (quoniam
    ifronte ingressus sui foribus nova reserabatur, qua- et indigebat, ruinosam et parvam habens) voti fuit.
    s. diitntam, speciem ab utraque in utrainque spe- Propterea et hos versiculos adjiciendos putavi,
    ctantibus prsbet, Mcut datis inter utrasque januas quos illi in hoc oppido dedicand* basilicae paravi-
    indicatur. Itaque in ipsis basilicae uovaj in- mus; nam adhuc in opere est, sed propitio
    Deo
    gressibus hi versiculi sunt dedicationi propinqua. Quod tamen eamihi maxime
    Almti ilmiiiis iriplici palct ingredientibus arcu, ratio perstiasit, quia et in hujus apside designatam
    et super me- Testaturque piam janua trina fidem. picturam meus Vutor adamavit, et portare tibi vo-
    ditinum ai- Idem dextra [asvaque crucibus minio superpictis luif. si forte et eam de duabus elegeris in hac re-
    cum ex attvci -
    ito btttUiest
    hsee epigrammata sunt centiore tua pingere, qua seque apsidem factam in F
    Artliiti fioriferx Crux cingitur orbe coronse, indicavit. Sed de hac opside an abside magis dicere
    vctcris
    C Ei Domini fuso tincta cruore rubet. debuerim, tu videris ego nescire me fateor, quia:

    Qu eque super signum resident ccelesti columbae, hoc verbi genus nec legisse reminiscor.
    Siinplicibtts produnt regna patere Dci 4fl Verum hanc quoque basiliculam debenedictis

    Ilem de eodem : Apostolorum et Martvrum Reliquiis sacri cineres, exrlicant pi-


    Hiu Cruce nos mundo et nobis inter/ice mundum in nomine Christi, Sanctorum Sancti, et Martyrum eluram apsi-
    rfn ft inrti-
    Intrrttu cttlp.t vivificans animam. Martyris, Dominorum Dommi consecrabunt. Ipse
    et
    eattt RetiquUu
    Nos quoque perfieies placilas tibi. Chritte, columbas enim testatus est se vjcissim Contessorum suorum positas istic.
    Si vigeat puris }><trs tua pectoribus. Confessorem futurura. Ideo super hac praeter pictu-
    43 Intra ipsam vero transennam (qua breve illud, ram gratia germmatus est titulus.
    ouod propinquas sibi basilicas potins discludebat.in- De pictura
    ;. .v.illiim continuatur) eregione basilicas novae su- Stinctonini labor ct merces sihi riie cohssrent,

    l
    r medianum arcum '
    . versus sunt: Artlnn Cnt.r. pretiumque Crucis sublime corona.
    Ut medium valli pax nostra resolvit Jestis, Tpse Deus nobis, Princeps Cntcis atque coronx,
    El Crucc diss dium perimens duo fecit in untirn; lntrr floriferi caleste nemus paradisi
    et stipei
    lateiis
    bj nts
    Sic nova, destructo veteiis dUcrimine tecti, Sub cntrr sanguinea niveo stat Christus m tujiio;

    ulrmsque Culiitina conspicimus portarum fmderejungi. Aijiius tit innoata injusto datus hostia in<>.

    Sancta nitens famulis interiuit atria lympliis Alttc tjtirnt ptacida sanctus perfundit Itiutitcm
    Cantharus, intrantumque manus lavat ainne mi- Spiritus, rutila genitorde nube coronat.

    [nistro. Et 'jiiui pr.rrclsu qntisi judex rupe superstat,


    Plebs gemina Christum Felicis adorat in aula, !>>> geminse pecudes; discors agnis genus hsedi,
    Ptitilits Apostolico quam temperat ore Sacerdos. Circumstani solitumi Ixvos avertitur hados
    ll;rr vero bims ni.iaia versiculis epigrammata super Pastvi , rt emeritos dextra compteclitur agnos.
    arcus alios dextra Uevaque sunt De Reliquiis
    Ecce sub accensis altaribus ossa piorum
    Regia
    :

    204 APPENDIX DE S. PAULINO EP. NOLANO.


    JReijia purpurca marmorc crusta tegit. opera visibiiia de terrenis in terra laborem raolie-
    Hic ct Apostolicas prxsentat gratia vires ram: sed benedi^tus Dominus die quotidie, qui
    Magnis in parvo pnlvcre pignoribus, facit mirabilia solus: sicut convertit petram in sta-
    Hic pater Andreas, el maijno nominc Lucas, gnum aquas, sic et rerrenaccelestibusruutat, et hanc
    Martyr et illustrw sanguine Nazariux; nobiscum (quamquara de suis hic et ibi rebus) per-
    Quosque suo Detu Ambrosio post lottga rcvclat mutationem facere dignatur, ut quas corporaliter
    Secttla, Protasium cum pare Gcrvasio; molieram in terris, latenter in coelis per ipsum a?di-
    Hic simul una pium complcclitur arcula c&tum, ficentur; tunc revelanda nobisctim specie videbimus,
    \Et capit exiguo nomina lantasinu. quai nunc per fidera promovemus.
    47 Haec interim mi Frattr, et alia hujusinodi

    DE SANCTO EUSEBIO
    EPISCOPO SAMOSATENO IN SYRIA
    COMMENTARIUS PR^VIUS
    De cullu Sancti, praesertim apud Graecos.

    illustriores Sanetos, qui contra Arianam per- pulchritudo, Sacerdotum gloria, falce exscinden 5
    Inter
    fiditim fortiter decertarmt, merito numerandus zizania, triticum autem cceleste congregans; fons p
    AN.CCCLXXIX.
    Eusebius Episcopus Samosatenus. Fuit autem miraculorum jugiter manans , ignis exsiccans
    Samosata urbs Syrise ad Eupkralem fluvium, morbos.
    In Jlomano Comagenes Regionis caput, episcopalis sub Archiepiscopo 3 Ad Matutinum ponitur canon, quem a S. Josepho
    Airfto relatus Hierapolitano, nunc dtruta. Hunc Sa \ctum die praece- hymtwgraphoconcinnatum testatur nomen additum acro-
    ad xxi Junti,
    denti in Martyrologuim Romanum retulit Baronii au- stichidi huic
    ctoritas: Eusebium in antiquioribus
    existimabat cnim Trt
    - EuoeSetas, xbv t^zo(i>vvpnv ceoo>,
    Martyrologiis ea die repertum, eumdem esse quem hoc Nomen ferentem hudo pietatis virum,
    reetdllur hulc
    proprio suo die colendum referunt Grxcorum Menaza: aliis Euse^ ubialluditur ad significationem nominis Ei\seb\ns, qnodt
    frm in Ves P e ~
    K* fjiiam Ca-
    dici xxii. bium Csesareensem historix Ecclesiasticx auctorem eum pius et religiosus Latine. redditur.Inprima et tertia od none Matufl-
    esse opinantibus contra sentienteFlorentinio, et tertium Canonisistins dicitur Sanctus am ire Christi incensus ii tli.

    Eusi bium producente, C-c-.nn-cus.-ir, in Cappadocia ajuventute appetitus carnisSpiritui subjugasse. Gra-
    Episcopum S. Basilii Magni decessorem; ut dictum tise unguento unctus, deduxisse populum in pascua
    estfusius die prxcedenti. Atquidquid sit de Eusebio sanctitatis ; et tand^m stola ex sanguine purpurea
    isto Caesareensi ct sentmlia Baronii, Ftorentinii aut decoratus, sursum direxisse cursura
    suum in Sancta ;

    aliorum; consultius judicabimus, Eusebium Samosate- atque propter irapia Arii dogmata, persecutionem
    num hac die proponere eum Mtnsis Grsecorum: qttale- passus violentaraque mortem, dignus habitus im-
    cumaue cnim fundamentum adferat nomen Ensebii mortaii gloria. Talibus etiam encomiis in uliis
    quo in Arcfii- vigesvna prima Junii, ad cultum Samosateni eidem Canonis sacris odis laudatur Sanctus quibus nih '

    tilnwn C.P. diei vendicandum ; id totum evertit appositttm Csesarese est immorari. Distychon, quod elogio prxmittitur t
    colitur,
    nomen, eam esse intelligas, sive Cap-
    sive Palasstfns, tis genus denotat.'
    padocise; neutro enim loco Samosatenus aut virit, aut
    K&f>2fio; Euaiaii ixxotvc xupi'ou.
    mortuus cst, r.ut cultum aliqttem pr&cipuum obtinuit:
    Eu9ii? ok JtKt org-yavo; ey r>5 af, xxpa.
    ita ut verba illa de eoaccipi non possint, Eusobie Martyr Christi est tegula tuo
    2 At vero hoc dic xxn Junii memortam ejus celebrat Corona capiti Regia :

    Grrconun Synaxarium spectans ad Coitegium Pari-


    Sequitur hoc Elogium. Outo? bmoytv in\ Kwv-
    siense Societatis Jesu, addito etiam loco solennioris oxavt ou tou (3aoiXEOJs, ''/ot--; JiaTrupo? xr,$ dp9oo"o^ou
    F
    cultus, his verbis: TeAetra 5e ocutqu oiW|ie Etoglum ei
    f, ev z& TctflTEUc. Toooutov 0e auTU civdoiix 'j-u/^;, -
    r,v xai Menais,
    "?'': '
    T: ''" J
    tou <*-/i'ou 'Iwavvou 7rAr,ot'ov 'ApxaJtavwv. irapovruv JTrepoi^ta, xai ota otiou5«? enoiei, otto)? -.%-?,-
    Celebratur autem Synaxis ejus in Prophetico S. .>-- y.ia <,(/.!'/, 'ji{y-. n. IniSoatv eX9oi. Kamep tou
    Joannisprope Arcadianas, scilicet Thermasab Arca-
    (jCGU.iUiC aV7tQ',l'/jy-'j- O); u',/ eTfcpoflTi^ ttat TOTE tou
    dio Imperatore, ut habet Codinus apud Cangium ; vel
    ab KwvoTavnou xr,v - jTou^eipa re^erv ajreiVioavro;
    Offlcic in egro Arcadia ejusfiliaut apud eumdem alii extructas Prophe-
    u p-i to utto tou (JityaAou MeAstiou ^cpio^ta xaTe^o>v
    tuum autem templum vel oratorium signifxcai sancto
    kuto; irpouTeivono xai npo-Jw, dfyzcpoTepa-; t^; .-'...

    Prophetse quatis /
    est etiam S. Joannes Baptisla, divn-
    ETtavaTfcTvat, ')>; f.Siutc «utwv ^xptvo^ exto^wv, y: ro ':,

    tum. In Menxis Grxcorum apud Venetos excusis, ita


    -;-'.u.vj'j-j irpoopouvai kutw -y,j euaiSetai;. Toutov to:
    mors ejus annuntiatur ex Euphemeridemetrica. Et'xao\
    Soiov 7rzrija rl p.w p.sxd Koivoravrtov xeci 'Iou?,tavov,
    x£(fa).Tw BAaoav 'EuceGtfto. Comminuit caput
    ffeuTepi>i
    'Ojx/xc, tkv apetavtXT;v xaxoTrtor^av voowv tou (JJdoWj
    Eusebio bis dena secunda. Prsescribitur eadem die
    ESnAaae, xat oixyuv ujrepoptov irapa tov "Iorpov 7TOTafAov
    Offictvm de Saticto, quod inchoant ad uesperas axrcyr,oa
    xaraaixa^et. Ov pt-i xr,v reAeur^v nab xw Aa^ouaav
    itpoaopKx id est Fersus similares; uhi laudatur San-
    TtoAtv o "Ayio; eiravitl>v pixa tou^ tto?"
    '
    -
    d-mvo.c, y.zi
    ctus Eusebius ut verus Antistes, Orthodoxorum xxc, ix auror; vtV.ac p.ap:up(xn; ruvatxo? 'ixvyj. re>.e„r>5c.
    robur, Ecclcsiae oculus, Luminare
    ef pleno tjus immittens lumen xaxoJo^ou, xai xx apstou cppovouor,;, x^pa^ov
    «tto roO
    iuudibus, Martyrum felicitatem possidens ve-
    intelligentise,
    ; oreyou? tivo? E7T( r«v xetpaA«v rou 'AyiVy
    ritatispropugnator; magnus impugnntor falsitatis, ji^ouor; >7v
    xat c-jjfjwj.r.c riiioaat rov tJtov JeoiroTr.v, xat :iv :rpo-
    fluvius sapientiae egrediens de Eden,
    et irrigans rojrapTupa ftt/xr.oa^evos Kte^avov. Quae sic Laiine
    terrara fluentis spiritualibus; crater redundans di~ reddo:
    vino latice submergendis Arii asseclis; colurana Floruit sub Constantio Imperatore, zelator ardens
    ignis deducens novum populum, divina gratia pie- orthodoxae fidei. Tanta autem erat ejus magnitudo
    tatem fovens, impietatem dissipans; prEemiandorum
    animi et praescntium rerum despicientia, tantaque
    pro
    ; . ;

    DIE VIGESIMA SECUNDA JU.MI. 203


    pro religionesolicitud.utpietas et urthodoxafides ges auilacter violabant, dum impietatem suam con-
    cjus pro /? magnura incrementura caperent. Cunique Imperator
    de certamina
    firmare niterentur : et legum transgressio, funda- F\ iIIEODO-
    haereticua non extraneua quispiam, &ed qui tunc mentum lllis hujusmodi certe erat blasphemiaa :

    imperabat Constantius,- jussissct dextram ejus aiu- multa uiultis in Iocis innovarunt. Apostolicorum
    putari, nisi decretum quod pro Magno Meletio vero dograatum defensores, quibus Magni Meletii ct
    et morfem
    cxplicans scriptum fuerat, quodque ipse penes se servabat, sanitas doctrinae, et vit£E sanctitas, et virtutum co- deeretumgue
    pomgens proderet redderetque; utramque raauum [iia probe cognila erat consensum praibuerunt Iruilunt Su~

    extendit fclacriter, libentius exhibens abscindendam, moealem


    summoque studio curarunt, ut Decretum ea de re
    quam pr,oderet ipsi, quod quarebat, pietatis testimo- perscriberetur, et cunctorum subscriptionibus fir-
    nium. Huncsanctum Patrera nostrum, post Constan- inaretur Decretum, tum tii, tum illi tam-
    : atque id
    sed malc cam tium et Julianum, Valens Arianam perfldiam seu quam comniune factum Eusebio Samosalensi Epi-
    Lachusea ad- seditionem quamdam promovens, throno potitus in scopo scrvandum tradiderunt, generoso veritatis
    scribens
    exiliura abegit: cujus tempore ad Istrum fluviura, propugnatori.
    vitam traduxit. Mortuo Imperatore reversus San- 2 Cumque Magnus Mcletius acceptislmperialibus
    ctus in civitatem Lachusam, post multa certamina litteris advenisset, umversi Episcopi obviam ei pro-
    et per certamina victorias, Martyrii praemiiim con- cesserunt : sed et reliqui Ecclcsiai Ordines et uni-
    secutus est; muliere hseretica sectse Arianse in ca- versa populi multitudo obviam occurrerunt : ade-
    put Sancti tegulam de tecto projiciente, cui tamen rant etiain Judasi ac Gentiles, celeberrimum illura
    Sanctus veniam delicti donavit, in eo Dominum Melctiiini videre cupient.es. Imperatorvero, et dlum Kplscopie tn
    suum etProtomartyrera Stephanum imitatus. Eodem et alios qui ilicendi
    ,< (< < expnl-
    facultate prtestabant, liortatus
    cioue i-uitciii'
    fere modo laudes Sancti complectitur Menologium est, ut verba illa, Dominus creavit me initium v;a- tlbuM.
    pro Dolicha. Cryptse-Ferratz, conscriptumjussu Imperatoris Basilii rum suarum a.I opera sua, populo exponerent. Et

    Porphyrogennetai, absgue errore illo qui in Mensea ir- singulorum dicta a notariis ezcipi jussit; ita futu-
    repsit ; scribentia Lachusam ctvitalem , qualis nulla riiin credens ut accuratior expositio a singulis an>r-

    est quod sciam. Theodoretus , ut infra videbimus retur. Ac primus quidem Georgius Laodicenus Epi-
    Dolicham vocavit ubi Sanctus occisus esl, quse urbs scopus, hapreticura virus evomuit. Post hanc Acacius
    Syrias episcopalis est in Comag\ ne regione ad Marsyam Episcopus Cassareensis raediam quamdam
    |

    fluvium. expositi, nem. blasphemia quai ab illorum quidem


    4 Hzc sunt qux ex Menxis de cultu el vivtutibus distabat pluriraum, puram tamen ac sinceram Ap -

    lam prsclari MarUjrU cotligere potui. Miror autem stolicas doctrinae notani baiul quaqnam retinebat.
    nullam apud sacros Historicos prxterquam Theodore- TertiusderaumsurrexitMagnusMeletius, e*. qw
    Acta ex Thco- tum ejus extare memoriam, qui tamen ubttndi sufficiet esset recta Tbeologiie regula demonstravit. Ad ve-
    dorcto . in narrandis gestis ejus Alia qua ex S. Basilii Ants rititem enini tamquara ad amussim cuncta diri- profert
    repetendament, quomodo scilicei pro Bustlii electione gens, ne quid plus, neve minus justo diceret cavit.
    cum utroque Nazianzeno Gregorh; quo-
    laboraoerit una Cumque ingens plausus et acclamatio multitudinis
    -
    <•
    <»i mayno
    modo legalionum in Occidentem mittendarum curam e t, cunctique iUum orarent ut comp<
    itif.ttli ap-
    cum Basilio susceperit eiqui exul comrnendatam volue- riam doctrinam traderet, ostensis tribu
    ips:s

    ritecclesiam suam ab cpque consolatorias acc •perit; fuo- ;< d liude bus c inpressis, unoque ut erat relicto
    ! ii

    niam Basilium , . memorabilem illam protulit s ntentiam '!'<<


    Bunt : <

    si ibi suo loco legerentur. Ea qux proprie Eusebium quae intelliguntur, sed tamquam unum alloqui-
    spectant, omnia adtria capita rediyuntur sub totidem mur.
    r
    diversis Xmperatoribus : sub Constanlio egregium pro 3 A erum ii quorum animos Ariana Iabes infece
    ..<«</. tiin
    Ecclesia certamen, sttb Valente gloriosum exilium, sub rat, adversus hanc doctrinam lir.guas suas exacue- .<

    Theodosio prxclui um Martyrium ruiit et calumniam texuerunt divino Meletio, quasi is


    Sabelln d gma sequeretur. Et Euripo illo, qui huc
    atque illuc temere ferebatur, in sententiara suair.
    ViTA pertracto, effecerunt ut ille in patriam sua i. i

    Ex Theodoreto. retur : statinique Euzoium in ejuslocum substicue-


    runt, qui cpinionibus Arii patrocinabatur huncenim
    :

    CAPUT I.
    aJlrac Diacoaatus officio fungentem Magnus Alexan-
    der una cum Ario damnaverat. Moxigitursani \ ipso ex-
    u ,u Ea-
    Conslanlia Eusebii in servando decrelo apxul
    ,
    populi ab iis qui Ariana tabe contacti erani
    se deposito. apens, iu Apostolica ecclesia qua? iu veteriul
    vocanl urbe sita est congregari coepit. Etenim post
    Eudoxlo An- ao tempore Constantius Antiochise morabatur, insidias eximio illi Eastatbio structas, trig
    ttochta C reparatis induciis Bnitoque Persici II", Episcopos deinceps annos impietatem Arianorum j i rtuli runt,
    Potim trans-
    iterum ille congregavit, etcunctostam consubstan- resin meliorem statum mutatnmiri sperantes. Sed
    lato.
    tialis quam diversm subtautiae vocabula rejicerecoe- cuiu irapietatem magis magisque apud se crescere

    git. Erat tunc Antiochena Sedes Pastore destituta; viderent, et eos quidcm qui Ap ist< licam doctrinam
    cimi Eudoxius, qui post Leontium Antiochenam servabaut, tum aperte oppugnari tum occultis insi-

    Sedem occupaverat, inde expuls;<- fuisset, ac post diis ]ieti ; ac divinum quidem Meletium exturbari,

    multas Synodos Constantinopolitanam ecclesiam il- Euzoium vero patronum sect;c Arianorum in ejus
    legitime r-btineret. Episcopi igitnr, qui tura co con- locum substitui, 1'ecordata tunc sunt eorum quas
    venerant (erantautem plurimi ex diversis Provinciis dictasunt olim Beato Lotb, Servans serva aniinam
    uiutr riatain
    congregati) prius quidem Pastorem gregi pncficien- tuaiii. Memoria quoque repetierunt Evangelicas le-
    Antiochix
    dura esse dixerunt, ileinde una cuiii illo de doctrina ges, qu;u diserte prtecipiunt ; Si oculus tuus dexter schisma.
    Ariani Hfete-
    si-amlalizat te, erueillum et projice abste. Eamdem-
    tlum itibsti-
    fidei consultandum. Per idem tempus divinus Mele-
    tuendum tius, cujusdam urliis in Armenia Episcopus, cum que legcni Je mauu ac pedeDominus tulit. hasc ad-
    < u-
    rant .-
    Gregis sui contumaciam ferrenon posset, alio migra- dens Melius enim est tibi ut pereat unum e.\ mem-
    :

    verat, ibique in otio degebat. Ilunc Ariam consen- bris tuis, quam ut totum corpus mittatur jn gehen-

    tire sibi et dogmatum suorum participem esse arbi- nam. Et Antiocbensis quideui EcclesitB divisio

    trati.petierunt aConstantiout Antiochensis ecclesioe contigit in hunc n.odum.


    adiuinistrationem ei coinmitteret ; cuuctas euim le- 4 Porro admirandus Eusebius, cui, utsujna re-
    tuli
    206 YITA S. EUSEBII EPISCOPI SAMOSAT. M.
    A uli commendatum fuerat commune Decretum, cum Venerat forte sub vesperam Minister In.perialis D
    E\ TUBOS3- Eusabius vero eum monuit, ut sileret, <b noctem in
    pacta conventa violari cerneret, in urbem sibi com- praecepti :

    BBTO. Zeugma tra-


    Busebltu Sa- mjssara reversus est. Ariani vero metuentes ne pro- causamque adventus sui celaret : Nam si plebs, in-
    flCtt ;

    musat otti tc- pnis aubscnptionibus convincerentur, suaserunt quit, Divinozelo pnedita, istudresciverit; te quidem
    gressus submerget, a me vero mortis tuce exigetur poana,
    Gonstantio ut mitteret quemdam, Decretum il-
    qui
    lud repeteret ab Eusebio ;
    quibus obsecutus Impe- Hseccura dixissct, et vespertinuraOffieium ex more
    rator, umnn ex iis misit, qui permutatis equispu- celebrasset, sub ipsa somni prlmordia, uno lamulo

    blicis itinera conficere, et quam celerrime responsa confisus, solus egressus est, senex pedibus incedens.

    «t Decretum perferre solent. Is cum ad Eusebium venisset et Sequebatur eum famulus, cervical dumtaxat et co-
    pro Metetlo
    Imperatoria ei mandata exposuisset, tunc admiran- dicem ferens. Cumque ad ripam fluminis pervenis-
    fuctum red '< -
    set [Euprates enim ipsa urbis alluit mcenia] navigium
    rejussus.
    dus Eusebius . Non possum, inquit, commnne Depo-
    situm restituere, nisi congregatis prius universis conscendit, et remigibus prsecepit utZeugma versus

    Episcopis, qui mihi illud commendarunt. Et mmtiu. contenderent. Orta luce ipsequidem Zeugmaingres
    tmperatorem retulit. Hic vero ira
    quiderahascad sus est ; Samosatensium autem civitas lamentis ac
    Decretum reddijubens
    succensiis, deriuo scripsit, :
    luctu interim plena erat. Nam cum famulus ille ne-

    adjicitque mandasse se ut. dextra illi manusabscin- cessariis Euscbii ea quie jussa fuerant indicasset,
    nisi m !it <! -

    teram u» "- deretur, nisi Decretum reddidisset. Verumhascter-


    t
    et quos ille secum proficis'-i, quosnam codices sibi

    re,
    roris tantum incutiendi causa scripseral perlatori ;
    afferri vellet omnes Pastoris sui absentiam
    ; la-

    enim epistolae mandavit, ne id quod ipse minatus mentari cceperunt, et fluminis alveus completus est «fti venienti

    .mtiura turba. Cumque Zeu' r raa pervenissent, ousadsecivl


    fuerat exequeretur. At Divinusitle vir perlectis Im- navi
    peratoris litteris, «'um supplicium quod ipsi inten- et desideratura Pastorem cemereut; ejulantes me- Clf

    tabatur didioisset ; una cum dextra sinistram quo- rentesque, et inlacrymas effusi persuadere ei co
    que manum protendit, arabas abscindi jubens nam : nabautur ut remaneret, uec Gregem suum lupis

    Dccrfium. in<piit. non reddam, quo Ariauorum im- exponeret : sed cura flecti non posset, legemque g
    mnnum probitas apertissime convincuur. Hancejus furtitu- Apostolicam iis recitaret, quas diserte prsecipit ube-
    utrumquc
    dinem cum Constantius cognovisset, et tunc laudavit diendum esse Magistiatibus ac Potestatibus ; alii
    offtrt.
    plurimum, et postea mirari non desiit. Nam et ini- aurum et argentura, alii vestem, alii famulos obtu-
    mici excellentem adversariorum virtutem admiran- lerunt, ut in exteram ac procul dissitam Regionem
    tur, remm gestaruiu magnitudine compulsi. Per abeunti. At quibusdam rebus ab iis qui
    Ule, paucis

    idem tempus Constantius cum accepisset Julianum, magis ipsi familiares erant acceptis: curn universos

    quem in Europa CaBsarem constituerat, res novas przedicationibus suis atque orationibusconnnunisset,
    moliri, etcontra auctorem suum copias cogere; is hortatusque esset, ut p^o Apostolica doctrina forti-
    ter pugnarent, ad Istrum perrexit illi vero ad ur-
    -.11.1 digressus in Cilicia extreinum diem obiit. ;

    Neque enim eum adjutorera habuit, quem pater ipsi bem suara reversi, et se mutuis exhortationibus
    reliquerat ; quippe qui paternae pietatis bereditatera incitantes, luporura incursus expectabant.
    Con
    itorU
    :
    non servasset. Quam ob
    egVam atque illibatam 7 Ego veroillorum qaoque tidei crdorera a: sin- SubtfUvlut ei

    Extnvinius,
    causara moriens acerbe lamentatus est, qnod fidem ceritatem hoc loco commemorabo : injuriam me
    iinmutavisset, Hsec acta sunt anno ccclxi anie eurum virtutcs ad perpe-
    facturura existiinans nisi
    i tensi ni Novzmbrem, nam tertia Novembris Constantitis tuam posterorum meraoriam scriptione rnea conse-
    ubiit, crarem nam cum Ariani, post adeinptum Gregis
    :

    exiraium Pastorem, ejus loco alium substituissent,

    CAPUT II.
    nemo ex incolis civitatis, non pauper, non dives ;
    non servus, non opifex; noa agricola, non hortu-
    Relegalur Eusebius in <\. ilium. lauus non vir, non femina; non adulescens, non
    ;

    senex, conventus Ecclesiaaticos ex iaure frequenta-


    E»
    judoxius, qui eo temporc ecclesim Constantinopo- vit. Solus ipsedegebat, cumuemueum videre, nemo
    lirams adhuc clavum tenebat, mm regens navera, alioijui vellet. Aiunt tamen illum non raediocri
    Valent Arla- I submergens, cura Valentem Baptismi
    potius mansuetudine prjeditum fuisse cujus : rei certissi-
    nlmum (uerl
    juratus,
    .
    acramento initiaret, jurejurando miserum ad hoc mum argumentum est, id quod dicam. Cum lavare
    bstrinxit, ut in impielate dogmatis p^rseveraret aliquando vellet, servi balnearii fores occluserunt, F
    • i. coutraria sentientes oranibus locis expelleret. Ita eos qui mgredi vellent aditu prohihentes; ipse vero civum od,a
    1
    Valens, relicta Apostolica doctrina, adversariorum plebem pro foribus stantem conspicatus, eas jussit JUJ^™
    partibus sh adjunxit. Dehinc interjecto brevi tem- aperiri, et cunctos promiscue secum lavare. Idem
    |j ire reliqua quaa sub jurisjurandi fide prorniserat, etiam intus m tholis balneorum praestitit nam cum ;

    limplevit. Nam ex urbe quidein Antiochena


    Ma- lavanti sibi quosdam astantes vidisset, eos ut aquis
    bt 'nim Meletium ;
    Saraosatis verodivinuin Eusebium calidis secum una uterentur, rogavit Cumque illi
    il jecit : Laodicensera autera ecclesiam egregio Pa- taciti consisterent, ille honoris ipsius causa stare
    ire orbavit Pelagio et huncquidem in Ara- eos suspicatus, surgens e balneo ocius abscessit.
    I uii relegavil ; Magnum autem Meletium in Arme- Tum vero illi aquam, hasreseos piaculo contamina-
    im, Eusebtum vero inThraciam deportari jussit, tam esse rati, eam in subterreneas specus immise-
    '
    ;bus exercitatum. Hic nam- runt ; aliam vero sibi affundi jusserunt. Hoc ille
    tl

    )'•' 1
    ieci e desias Pastoribus viduatas esse comperto e civitate discessit, stultum esse ducens,
    tJHS 1
    milila :i- habitum sumens, et tiara planeque inc6nsultum iu ea urbe degere, qu^e ipsum
    imposita, Syriam, Phcenicen ac Palsestinam aversaretur, et publico prosequeretur odio. Digresso
    iragravil ; Presbyteros ordinans ac Diaconos, Samosatis Eunoinio, sicenim iste vocabatur, Ariani
    que Ecclesiie Ordines supplens ac . si quando ejus loco Luciura constituerunt ; lupum plane et suae*sor «>'«
    !',''' '"
    Episcopos eamdem cum ipso doctrinam fidei profi- Gregis insidiatorem. Sed Grex/licet Pastore orba- ^'^
    » reperisset, eos Antistites Bcclesiis indigenti- tus, Pastoris taraen oflicium complevit ; Apostolicam sum se txpe-
    bus prsficiebat. enira doctrinam integram atque inviolatam perpetuo rie/i>,

    6 Quantam porro magnitudinem animi ac pru- servavit. Qualitervero cives universi istumquoque
    dentiam ostenderit, tunc cum Imperatoris litteras aversati sint, altera haec docebit narratio. Quodam
    .. icepit, quibus proficisci in Thraciam jubebatur, die adolescentes pilam intcrse jactabant in foro, eo
    n-cessarium esseexistimo ut discantii quiiguorant. se ludu oblectantes. Forte ccntigit ut praetereunte
    illac
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII 207
    llac Lucio illap^a pila inter pedes asini illius per- lescente hoc bello, aliis curis distractus destilerat eb 1)
    jilures
    Orthodo.tos
    transiret. Tum veroexclamarunt adolescentes.pilum illis in exilium mittendis, qui fidem Consubstantiali* r\ rnfODo-
    itFTn
    expeltit
    confamiuatam esse arbitrati quod cuin ille intelle-
    : complexabantur ; ita nunc multo magis agnoscens forte Valeni tero
    fntstru xisset, uni ex famuli.s qui sequebantur, pra-cepit ut indtcem De\ manum, sed sera poiniientia ductus, Or- panUttu
    subsisteret, et quid acturi essent observaret. At thodoxosob exitiu n vocat : redire ergo ccepitiniereos Eu- revoeat exules
    anno .170
    pueri accenso rngo, pilaque per riuinmam trajectu, sebius, sedante Graliani imperium Samosatam nonper-
    eara ita expiari crediderunt. Equidemnon ignoro, vnrit. Interim qualiter Dominus Deus, homine
    puerile id facinus fuisse, et vetustae consuetudinis furore atque insania contra ipsum elatos, diutissime
    quasdam reliquias : sed taraen exeo abunde conjici sustineat, et qualiter puniat eus qui ipsius abutun-
    potest, quam gravi odiu civitas illa prosecuta sit see- tur patientia, Valentis exitus perspicue demonstrat ,
    et mute
    tam Arianorum. misericordia eniui acjustitia velut quibusdurn libri.s
    l'C) il ,

    interqne eos
    8 Ceterum Lucius mansuetudinem Eunoraiihaud- ac trutiuis, Clementissimus Dorainus,
    utens
    Antlochum quaquam imitatus est sed persuasit Praesidibus,
    : aliquem viderit magnitudine scelerem clementiae
    propir>quum ut complures alios Sacerdotalis Ordinis viros iri modum excedere, irapetum ad ulteriora tendentem
    Ensehtt
    exilium mitterent ; dogmata
    eos vero qui divina justa animadversione comprirait.
    acrius quam ceteri defendebant, in ultimas oraslm- 10 Gratianus vero Valentiniani filius cujus Va-
    perii Ruinani relegavit Evolciura quidem Diaconum, Succed '
    : lens patruus fuerat, Imperii Roraani s mam ob-
    GruiianuSi
    in Oasim desertum oppidulum. Antiochum vero et tinuit. Jam enira antea Europae sceptra post obitum
    Magni Eusebii propinquitate (erat enim fratris ejus patris sui susceperat. Sed et ab illo adhuc super-
    filius) facinonbus clarum atque insuper
    et multis stite inconsortium imperii fuerat adscitus Valente :
    qUO /JptSCOpo
    Sacerdntii bonore docoratum, in quemdam Armeniae vero absque Liberis extincto, Asiam quoque e( resi- rettttui
    angulum. Qualiter vero iste pro divino dogmate duam Africae partem imperio suo adjunxit. Statim
    decertarit, sequentia demonstrabunt. Nam cum di- ergo pietatem, quam m animo insitam habebat,
    vinus Eusebius post multu certamina totidemque manifestiorem reddidit; ' ,f imperii sui primitias E
    numero Martyrio vitam consummasset,
    victorias, summo omnium Imperatori consecravit. Lege enim et EcrlesiaM
    catholids
    convenit ex more synodus Provinciae accessit etiam : la*ta praecepit ul Pastores qui in exilium missi fue-
    rtddi jubente,
    Jovianus, qui tunc erat Episcopus Pergae, qui exi- rani redirent, suisque Gr gibus restituerentur, ut-
    guc admodum tempore comraunionem Arianorum que aedes >acrae iis traderentur qui cum Damaso
    admiserat. Cum igitur universi Antiochum succes- communicarent, Hic autem Damasius Episcopus erat
    exularit s in
    sorem patrui elegissent, et ad altare eum adduce- urbis Romae, qui post Liberium Ecclesiae lllius cu-
    Thracia ab rent, et genua ilectere cogerent, couversus ille, ram susceperat ; vir sanctitate vitae conspicuus et
    anno 373, postquam Jovianum vidit manum capiti suo impo- qui pro Apostolica doctrina nihil non diccre paratus
    nentera, dextram ejus repulit, eumque ex numero esset. Porro simul cum lege Saporem quoque Ma-
    Consecrantium removeri jussit negans >e dextram ; gistrum militum misit, quitunc celeberrimus habe-
    illam ferreposse, quas Sacramenta per blasphemiam batur et Arianae quidem blasphemiae prsedicatores,
    :

    confecta suscepisset. Verum haec quidem non diu tamquam feras quasdutu, a sucris a^dibus excludi
    postea contigerunt : tunc vero in ulteriorem Arme- jussit; optimisautem Pastoribusacdivino Gregieas-
    niamabductusest. Divinus autem Eusebiusadlstrum dem restitui. Atqueid quidem in singulis Provin-
    degebat, Gothis Thraciatu populantibus, urbesque ciis sine controversia executioni mandatum est.
    oppugnantibus, quemadmodum ex scriptis eju^ c< g- Tunc Magnus Eusebius, ab exilio reversus,
    11
    nosci potest. Bercese quidem Acacium, cujus celebris fama est, vnrio»gue
    Episcopos
    9 fortassis quibusdam hxc ita narrare
    Videbitur Ej :opum ordinavit ; Hierapoli vero Theodotum, vrdmat
    inlerimque
    Theodorehis fuasi statim atusccpto sacrilcge Baptismate, cujus religiosa conversatio omnium sei raonibus
    S. Basiln Valens Eusebiumin exihum ejccerit verumtamen ita : etiamnum prcedicutur.Eusebium praeterea Chalcidi
    Utterls intelligi non debet; sed qui lab initto perjurium impie et Isidorura Cyro nostrce Antistites dedit utrumque ;

    confortati.
    emissum perfacinora magis impia impleret,atayens, or- admiratione dignum, etdivinozelo insignem, sed et
    thodoxos persequi cozperit modo kunc modo illum in Eulogium, qui pro Apostolica doctrina fortis^
    exilium proscribendo, et ita continnata persecutione certavei Antinoum una cum Pro-
    ppidura
    Eusebium qtioque eadt m poena mulctaverit circa annum togine fuerat relegatus, Episcopum Edessae ab illo
    ccclxxm quando ipsi in Thracia degenti hoc exilium, ordinatum ferunt Barces enim ille admirandus
    :

    tamquam praeclaram virlutibus suis et proChristo af- jam e vivis excesserat. PurroEulogiusPretogenem,
    flictionibus coronidem gratulatur Magnus Ba^iUus, in qui certaininuut ipsius particeps fuerat, Carrhis
    qitod Dolichr
    hsec verba ad ipsum scribens : Factus es superior per- Episcopum male habenti salutarem
    constituit, urbi
    facturus,
    sequeutibus te, tura cum de patrio solo non illibenter, medicum tribuens. Postremus omnium Maris a di-
    sed magno plane animo secederes exul. Natalesolum vino Eusebio Dolichae Episcopus creatus est. CJrbs
    alii quilibet suum incolunt, nos supernam civitatem est exigua, quae tuuc tempons Ariana labe erat
    obtinemus. Episcopale fortassissolium nostrum
    illuni infecta hunc igitur laudabilera virum et multis vir
    :

    occuparunt alii, nos Christo ipsum exhibemus. tutum insignibus refulgentem, cum illic in Sacer-
    qua3 etqualis negotiatio I quautu reportabimus pro dotali sulio collocare vellet Magnus Eusebius, Doli-
    jacta in caput
    qualibus despectis! Per ignem et aquam transivi- chuui ingressus est. Ingredienti mulier quaedam, teguta IxdUur
    mus : speramus quod exibimus et in refrigerium, Anuuu labe maculata, tegulam e superiore aedium
    neque enim derelinquet nos in finem Deus, nec parte imraisit ;
    quie capui ei contrivit, necmulto
    veritatem persecutione prostratam intuebitur et pa- post ad raeliorem vitam illum transmisit. Sed hic
    tietur: sed secundum multitudinem dolorum nostro- moriens eus qui aderant jurejurando obstrinxit, ne
    rum cousolatioues ipsius lstificabunt auimam no- a muliere pcenas hujus facti ullas exigerenl : imitari
    stram. enim studebat Dominum suura, qui pro illis a qui-
    bus cruciflxus fuerat, dixit : Pater, dimitte illis,

    quia nesciunt quid faciunt; et conservnm suumSte-


    CAPUT III.
    phunum, qui post lapidum densissimum imbrem,
    et moriens
    Reditus Eusebii et Martyrium. clamubat, Domiue, ne statuas illis hoc peccatum.
    ;
    pro auctore
    Huuc exitum vit;e, post varia tandem certamina, necis sux
    _/\_;i»occcLXX,vii Yatens, Antiochia exire compulsus, sortitus est Magnus Eusebius : et qui Barbaros m orat.

    Gothis Thraciam devastantibus ; quemadmodum inva~ Thracia degentes effugerat, impiorum luereticorum
    manus
    ,

    210 DE S. NICETA SEU MCEA.


    littera f, fatetur se diu multumque, quaenam fuerit sancti Leonis Papae, qui ad ejusdem consultationes
    A<< TOBF. (i. II
    ista civitas Episcopalh) Rnmatiana quaerendo, labo- respondit. Sio- gloriosus Episeopns, inter assiduas
    Borofituj hic
    rasse ;tandem ac (ni fallor) tnquit, rem mihi videor curas spiritualis instaurationis Ecclesias sua? ne la-
    rrlatnm
    Aqutlet* assecutus. Censeo illam esse Aquileiam ; Niceamque tum quidem unguem ab ante actffi vitffl severa dis-
    Episcopum vel Nuetam esse ejusdem civitatis Episcopum, ad ciplina, et sui corporis castigatione numquam dis-
    ftclt,
    quem extat S. Leonis Papffi epistoia 79. Successit cedens, miraculis clarissimus, Aquileim migravit
    hic S. Ciiromatio.de quo frequenter memimtS. Hie- ad Dmninum anno Cbrisli quadringentesimo quin-
    ronymus, cujus tempore Nica?as ipse erat ejusdem quagesimo octavn, deciino Kalendas Julii quo etiara
    Ecclesire Subdinconus, ad quem extat illius epistola die meraoria in Marlyrologio Romano celebratur.
    42 cum hac inscriptione Hieronymi ad Nicteam
    llypudiaconum Aquileiae. VeYum hi Nicetse seu Ni- DISSERTATIO CRITICA
    cete, a S Leone et SS. IIieronymo memorati, viden-
    tur et inter se distinguendi, et a S. Niceta Episcopo
    Av verosimile sit, Aquileiam in Mtufi/rolo-
    Dacise, (quod huc spectatj plane diversi censendi, ea giis dtci civilalcm liomaiianam, et illiits
    latissime deducit Paschasius Quinel, in suis observa- Episcopum fuis.se S. Paulini hospitcml
    tionibus ad epistolam S. Leonis centesimam vigesimam
    nonam ; et contra Baromum negal Aquileiemem civi- \jnm JRomanum Martyrotogium in Lectionibus allc-

    taiem appelhtam ab ffistoricis Romam, multo minus gari vides, Lector; haud dubie agnoscis, non esse ip- D. P.
    cuiu nullum
    Roraatianam. Reperimus Romse in BibtioHieca falli- sas antiquiores Gregoriana illius re[ormatione t vel sal-
    II iii nunn
    cettana Patrum Congregutionis Oratorii, in Codice tem seculo xv, tpiando curantt Beltinode Padua, edila Mnrtyro-
    signato littera N, Kalendarium antiquum Aqui- renetiis ac porro Parisiis Usuardi Martyrologia , logium
    leiense, quod descripsimus : ubi nulla uspiam mentio fit cccperunt in titulo prxferre, quod essent ordinata se-
    S. Niceta se u Nicese; et ad tiunc xxu Junii celebra- cundum morem Romanse Curise in his autem utti- :

    iw memoria Pauli, credo Paulini Episcopi, Arcarii mo tuco solum legitur, Item depositto S Nice» Ro-
    etsociorura ejus; et dies xxi et xxui vacant, ad quos macianensis Episcopi. Galesinius deinde., cum pro
    potuisset referri; si dictis Sanctis ille xxn fuisset oceu- librisa se editin et edendis, in quibus dicebatur futu-
    patus. Postea quoque nacti fuimtis cxcusum pro anno rum Martyrologium de Sanctorum Vitis, quonira
    idroqnc mtnc
    mdclxxiv Kalendarium Ecclesise Metropolitanae ncmine Mediolani in ejusque dia^cesi vel templ.i
    ibi cvlitur
    iub ri*tt Aqnileiensis, /n quo ad hunc xxii Junii prxscribitur vel altaria consecrata sunt (quoi opuscutum num-
    duplici Officium Niceae Patriarchae Aquileiensis sub ritu quam deinde prodiitj accepisset a Gregorio XIII Pri- Rav\ntUi*iT
    duplici, el lectiones secundi et tertii Noctttrni sumuntur vitegium anno mdlxxiv, tie cui cos uttra decennium c<r<<itti idtn-
    de Communi. Nos oblinuimus Romse in dicta Bibtio- recudendi potestas esset ;
    pnesumpsit grandius opus tiftcet iqul-

    theca I allicellana Lectionem quartam et quintam, aggredi scilicet amplissimum ac universale Martyro-
    recitandam in festo S. Niceae Episcopi Aquileiensis, logium Romana; ecclesiaa usui accontmodutum
    quamaddimus, prout ibidsm descripsimus ex Coltectione eiuemque Gregorio post quadriennium offerre, prxplxo
    Augustini Manni, a quo edttx sunt selectse Historix quod tlixt Prtvitegio tamquam eo spectame, Non pta-
    Rerum memorabilium. Et hoc wcdo ahque prsejudicio cvti Homonis modus tatc quid edendi inconsulata Cu-
    Ecciesise Meiropalilanx Aquileiensis omnia permitti- na, et mnlto minnn ipsum opus, prolixitale sua grave
    mus examtni viromm eruditorum. Suntaulem
    ultrriori futurum Clcro, uec unius sotius hominis judtcto covi-
    dictn- Lectiones hvjusmodi. mittendum : sed visum est novum Martyrotogium cu-
    5 Niceas Episcopus Aquileiensis, iis temporibus dendum credere plwibus eruditis viris, quos palam est
    Ecclesiaa illius gubernacula tenuit, quibus per ejus Gulesinii labore in muitis usos. Verumtamen ncc Ga-
    suramam sanctitatera Christianae fidei fundamenta iesinius, nei ipsi, aliam civitatem quani Romatianam
    ctnn 1 Lrctio- Aquileia» divina clementia omnino dirui non perrai- nominarunt, iwc aliunde quam u doctrina sanctisiue
    nlbus piojTiis sit. lta enim creverant illius populi peccata, ut moribus laudem Episeopi petierunt : satis autemo&ten-
    ira
    dc Yita,
    Dei, per orationes, jejunia, vigilias, et lacrymas dit Baronius in Notis, primum sese esse qui putaverit
    sancti viri Niceae diutius retardata, am|ilius averti Aquileiensera pro Romatianensi sumi posse.
    minime posset. Dnm autem
    beatus Episcopus assi- 8 Hoc ejus judicium secutos Aquileienses, tamquam
    dua praedicatione depravatos sui gregis mores emen- Jiumunw Sedis pemissu m NotU illis vulgatum, nottm
    rjn.rrrrP liCff
    darestudet, atquea Deo patre raisericordiarum im- equidcm argucre, nec obsistere cultui, quem ut sun tjitam id r c'e
    petrare conatur populo suo spiritum verse sapientiffi Episcopo Niceta? hoc die illi defervnt, quantumlibet fiaronlut ft-
    erumpente in Italiam Attila.quifla-
    et intellectus; sotennem, Interim ejus sanctitatem satis persuadeni rci It

    gellum Dei dictus est, Ilunnorum Rege cum exer- E


    calamitas temporum, sub quibus vixit ilte; et zelus in
    citu formidabili, admonitus a Deodeeversione illius restauranda ecclesiastica disciplitta , cognoscendus ex
    civitatis, Sanctorum Reliquias, sacras Virgines, S. Leonis Papx rcsponsis datis anno cccclviii Chtisti,
    1 iduas, pupillos, et Christi pauperes, ad
    Gradensem ]>ost Aquileix vastalionem \i, ad ejus qusesita de ferai-
    proximam insulara, natura loci contra barbarorum nis, quae, occasione captivitatis virorum suorum
    procellas satis munitam, transtulit gregemque sic : aliis nupserunt; et de his, qui caplivi cum essenr,
    servatum a furore hostium, eximis studio caritatis idolotbyta farae vel nietu compellente comederunl ;

    mirabiliier ibidem aluit. Urbem vero Aquileiam aut raetu vel errorc baptiz/iti ; aut demum semel
    eodem anno quo Niceas ad Gradensem insulam baptizati sunt, sed ab haereticis. Non repugnabo etiam
    profectus fuit, Attila immanissime devastavit. quo minus Niceam Hypodiaconum Aquileiffi ad quem
    6 Ad hanc porro bonus Pastor cum servato grege S. Hieronymi Epistola 42 credant esse Nicetara, qui
    F.x MS.
    rediens sexennio elapso, quamvis esset illius civi- post S. Chromalium fuctus sit deinde Episcopus , et
    I V.
    tatis et Ecclesiaa incredibili sfrage perculsus, iis ttltra annum cccclvih vitam protraxerit : quamvm
    tamen qui supererant sustentandis, et opere et spi- fxeri possit ut hic diu post vixerit, nec possit cum II te-
    ntu numquam defuit, totisque viribus curavit, per ronymi Nicea componi. Tanlum rogo, nt ne intqut"
    assiduas prBedicationes et hortationes, ut populi fcrant Aquileienses porro a me discult, id quod jatu
    illitanta calamitate excitati, ad Deum tandem re- Henschenius
    senio fatiscens detrectavit, et cum Que-
    verterentur. Quocirca plurima 6anctissime decrevit, examinati ftindamcntum
    nclto ,
    quo nixus Baronius
    quibus Christiame disciplinaa mores corruptos ma- Aquileiam et Romatianam seu Rometianara urbem
    gna ex parte restituit qua in re quantum exarse-
    ;
    vet Roraessianam, ab Hierocte et Peulingeriana veten
    rit Nicex pastoralis zelus , colligimus ex epistolis tabula tam dutincte adscriptam Daciffi (quod tamen
    Bavaniuii
    DIE VIGESIMA SECU.NDA JUNII 211
    Barouiut sine nota negligentim ignoravit, qui MS. il- Gradus insula sedem elc^it. {Idem sub Attila fa- D
    Ind luvutumiiue numnttam vidertl) jiro una eudcmque ctum gratis dicitur m Lectionibus ; scd scitur quod ex a^ctobe d. p.

    civilate hubuit, lotis pannoniis interjeclis verosimilUer illius tcmporis futja Venetiarum civitas suum sum-
    discrclas. psit exorFugiens, inqnam plebs Aquileien-
    dium)
    9 Quodnam autem Baronii ad istiusmodi novilatem sis Gradum, suum ibt deinceps Episcopurn crea-
    Poml is ipaam superUrueiidum fuuilameulum / Roraanarura Colonia- vit, Helia qui pariter (ugerut el Severo, qui post
    dictam ntte- rum nobilissima fuit Aquileia; et, sicut Ausonius iu eum fuerat ordinatus , mortuis. llorum sncrcsso-
    rom Homam,
    Carmine de nobilibus urbibus Arelalem nominat, Ro- res explicantnr ab Uijhei/o tom. 5 col. 11C5 usque
    mam Gallicam ila Leaniler recens Cosmographus,
    ; ad col. 1223, et ab anno ulxxxix usque ad mccccxlv,
    iium agit ile Aquileiensi civitate , eam secunib.m quamlu Patriarchatus Fenettas tranx/utusest. Siccrea-
    sed sine teste
    ttloneo ,
    Romam vocatam ilicit. Est is Fr. Leander Altiertus tum, ad distinclionem ejus qui in veteri Aquileia
    Bononicnsis, Ordinis Pr.rdualorum, qui descriplionem creabatur, (Gradutn cnim Aqiuleiam novam appel-
    totiun Italix Iialice smpnt, editam Bonmim «n. 1850 lare platuerat) Romanum forte vocitaverint, ut pro
    quod opus Latiue rcddidit Guiltelmtts Kijriander et , Romanis, vel a Romanis creatum. Paulus Diaconus,
    Cotonix imprimendum dedit an. 1506. Originaiis in quo se fundut Quenellius tib. 4 cap. 34 sic scribit.
    texlus ad manum nou est ; Latitui versio sic habet : Hisdiebus.defuncto Severo Patriarcha apud Gradnm
    Aquileiae Ca;sarem Augustum controversias Herouis anno dcv, ordinatus est loco ejus Joannes Abbas
    et filioriiin amlivisse, judiciumque dedisse, Jose- Patriarcha in Aquileia vetere, cura consensu Rngis
    phus refert ; Tiberio hic cum Julia conjuge eomrao- Agilulsi et Gisulfi [)ucis; in Grado quoque ordina-
    rante, partuin immaturura edidit Imperatorem
    illa ; tus est Rumanus Romanis) Candiilianus An-
    {alias
    etiam Aquileioe Vespasianum a Legionibus salutatum tistes..., Candidianu quoque detuncto apud Gradum
    Ingitnus quas ob causas tantura urbs incrementi
    : ordinatus est Patriarcha Epiphanius.qui fueratPri-
    ac decoris, cura opibus tum aedificiis, adepta est, ut mkerius Notariorum, ab Episcopis qui erant sub E
    tia,e J umor
    altera iliceretur Roma. Audio : et dici potnisse orato- Romanis et ex illo tempore cueperunt esse duo
    :

    rie uc poetice video ; sed cedu mihi, non dico Htstori-


    r» •, i ?->i-
    Patnarrhse. Elnjat quod vuiuent Lector, non cogetur
    . ii i-
    Chiomatto
    ut SH0 Atl n a
    cum, verum etiam Poetum vel Rhctorcm antiquum ,
    credere Aquileiam olim Romam aut Roraatianam^ufist: vtxitt

    aut novum,qut sic tucutusstt, prxter istum Lcandvttm, appellatam. Quod ettam illum quulemcumque Chro-
    in re tam antiqua nihtl nne teste prubaturum. Aqui- raatium fartat tt vc/ Rumanum hoc sen-
    Baroiuus
    lciara totirs Martijroiogia nominant : hoc uno iuco, su, vet Comanum Episcopum, Anctorem Commen-
    cam appeltasseut numine non suo? ac ne Roraam qui- taviorum in Matthxum, ut vult nnstcr Mua-us in Au-
    dem, sed Romatianam. Quis tum barbarus uspiurn, clavio scriplorum ex quibus habeatur Dissertatio in
    ut sic tuifneretur el scriberct ? Cuput 4 et 5, quam ala* placuil dc Beutitudiiubus
    10 Instat Baronius, et Huic veritati maximopere nominurc , Hieruiujmo et Gcnnadio juniorem longe ,
    queniilitr»
    ( hrovttollum ^iffmgatur quod S. Chromatius, pra^de-
    , tuqutt ,
    proptcr eurum de opcre isto sitentinm ; nilttl omiunn ut
    di. t.i iseo- cessor S. Niceae de quo agimus-, in egregio cora- nd a/terutrum, de quo nobis sermo est;
    i
    faciet neque
    pum tivma-
    mentario quem scripsit de octo Beatitudinibus, in juvabit Nicetam Aquileiensera ad quem scripsit Leo,
    mun.
    eius titulo inscriptus reperitur Chromatius Episco- ut credatur sub nomuie Nicetae Ruinatiar.i Episcopi
    pus Romanus. Quamubrem hallucinatur plane Stxtus jam olim hahuisse tocum tn Martijruiutjtis.
    Senensis, dutn ait Chromatium dictura reperiri Ro- 1 2 Itaqne sa/vo A qui/eiensibns jure , recentitts
    Hnmatianen-
    manum Episeopum, eu quod Rumanus patria esset. acquisila, coiendi Nieetam suum snb Attila fugitivum, s-s ftusse po-
    llallnctnatur ille omnino nam ubi ^uaesu utur vevbis . ,
    velutiSanctum, ctiam huc dte; qui a/ias jure prx~
    Darunii) ejusmodi nomenclaturam invenit Sixtus. ut scripininis debetur Ni^eta? Romatianensi teneamus ;

    civis Romanus, factus alicujus civitatis extra urbera httnc, non istum inscriptum fm.sse Sdartyrologiis^ etiam
    sid non pio~
    bat
    Episcopus, diceretur Romanus Episcopus ? Sed non Rumano rcfi/vmato ; et solum Itoc qu.eva.nus. sitnc cc-
    ij.\it>'i este
    AquUeiensem multum tiulluciiiobttur, cui suspcctus sit titulus libri, rosi-rile, luttic ipsitm esse, qui S. Pau/innm Noianum
    Episc .
    neque Hieronymo, Chvumatii Aqmli tensis familiari, bis visilauit, vir a sanctttute et duttriua laudatis-.imi<s.

    neque Gennadw Scriplorum Ecclcstusticoium Cnta/o- Dntimjuere eus mallet Quenellius : ego dtstmciionis
    autn oitnis post iiium uctojinta supplenti. Quis nescit iiccrssitatem iut//am video ; uno susptcor Pau/mum ip-
    rjusmodi titutos sj'pc ex librariorum urbitrio scriptos? sum, Episto/a x ad Severum, Nnetara qui ex
    ubi
    F
    cl non videat, factlc, scd ignoranler, Chroraatio isti. Dacia advenerat, vocat Romanismerito venerandum, H.iit/im Ao-
    vere Romano, ullini potuisse titnlum Episcopi; cum vel scripsisse Roiuatiis aut Romatianis, sed ,
    tpt », D,ia.$
    i/no scilicet nomen istud passim reperiebatur in Epi- hoc corruptum a libturi-.s, mendnm susptcatis EplSCOIHli,

    tsfolis, hvjus ct Hetioduri ad Hieronymum, et Hie.ro- vel btttbarae vocis fastitlio usurpasse nobiliorem idcm /*«?

    n-inii ud illos, prxfixis antiquiori Mortyrologio? Quis valcntcm, ncque de minus quam de Romnn c urbis ullis

    item non videat, unius htterte, mutatione ex Comano civihus cogttasse Paulinunt; quamvis ct dc Itis cogitnve

    fieri potuisse Romanum? Est autem Comana civitas pulucrit, si Ruma veniebat Nicetas, sicu'i gratis, velut

    quid sl Ule Spiscopalis duplex, in Armenia ana, in Ponto attera. ec Pautino, assumit Baronius, Paultuus vero nusquam
    tci t!'i debeat, Est (ut intra Latini sermonis provincias mancamusj td invenietur dixisse, m bene verba expendantur. Dtxi
    »on ttiiinniiif,
    liem
    Comania ad Danubium, Coraenia Plolomseo, pars ho- autem prxscripliottis fure kunc deberi Nicetffl
    scd Comcni'*
    Sph opus, diernae Wa/achias uut Moidavix ,Regis Hungarixtituli& Rutnatianensi : eaisltmo enim antiquos M<irtijroloiios,
    ttdnumerari solita; quse suutn haud dubie Eptscopum snpra wuh. 2 sub fincm ab Henschenio relatoi ideo
    babuit aliquando proprium, " >icnie potius sua quam ab dumfaxat dte conjunxisse Panlino Nicetum, me/iu<
    h»<'

    nrbtt Eptscupu/i numinatus , sicitt Nicetas Pautini Nicetam dicendum, quia proprium mortis vel cuttns
    amicus Episcopus Dncist •
    ; ac fortassis idem si non dicm nesciebant. Hoc atttem titnlo excusabitiorei
    gxi dh -v 7
    persona el tcmpoir, ccrtc rcijiune H diijiulate (ut de R.wfim Martijroloqii reformatorcs Gregoriani , qui
    J.111 r.t.
    nomiue taceam) ciim Comania veteris Dacin pars sit. nihil coqitantes de identiflcando Dariie .7 Romatianm
    11 Demus tamen, ni-/uit Quenetlius Romanum Episcopo ; ad hnncxs.11 Jnnii recursuro stib xgnotiori

    quoque appellatum esse Episcupum Aquileiensem : stbi titulo ; ipsi, sub notiori sibi appellatione , ossigna^
    nut \ntclltij\
    !'•'
    mm tts •.<'. istnd, si contigit, pust miiilos annus coiiiiiiisst* ar- irriint vii dicm Januarti, quamvis atuiqniortbus nutiis
    AquilfM nsl bitror qua autem ratione cuntingere
    : potuerit, vi- Fastis sic otitctt inscriptum ; ea ficentia sciiicet, </"</

    opposltus COJfr
    quorum dies ignorabatur et me-
    Afor milii siitis feliciter ex Paulo hiacuno eruere. sanctos multos Patres,
    uobardo m
    Cr irfo ' '•'
    i-
    Nimirum Longobardurum vastitatcm senescente moria videbatur Martyrotogio digna,eidem insertterunta
    (
    tri seculo vi ) fugiens plebs Aquileiensis , iu proxima bencpiacito sibi die, ncc alibi usquam rrperto.

    11
    212 DE S. NICETA SEU NICEA.
    13 Noi*o ergo in Januario dic contentus ille, haud quod gens Dacorum, S"ijthico fermc moilo vivens, nut- D
    ACCTORE hcet nort c " re '
    D. I'
    illubentcr (crcdo) hunc xxil Junii ccdat alteri Sancto lam certam habcrct rcgiam;etsic eorum Episcopus,
    sub i**o no-
    tiorl pns&lm
    sibiquc cognomini Ajmlaensi, licet ab anttquis Mar- ttcet habcret Catficdram certo toeo positum, ptita in ci- ^ Vi >
    Qfe
    titalo, tyroiagis novisquc prxteriio ; de cujus doctrina et san- vitate Romatiana, sxpe tamen nusquam mintis quam
    ctitatc utinam seque clara et iltustria extarent testimo- ittic dctjeret, Aposttdico intentus niwtcri. Ita Nic&no
    nia! Qnod si mihi Dcus concesscrit destinatum Jauuarii Gonoilio legitur ntirrfittsse Tlieophilns EpiscopusGo-
    sttpplcmcntum absotvere , aut etiam novanx iltius edi- thiffi : sic enim vominataquamdiu in ilta est Dacia ,

    tioncm r dcficientibus exempfaribits cito quidem futuram Oothi habitarunt, qu.x lis dtgressis iterum Dacia dicta
    sietropolts.
    necessartam, scd prvpter tcmporum catamitates non tam est, donec sub Romanis fuit. Vt autem vetcris Dacice,

    cito spetvndam ; jnbebo ad Januarium transferri, quid- Ptolomxi zetatc civitas Regia Sarmigethusa nuncu-
    siruti Theo-
    phitus dictux quid cx Matttjrulogiis coltigi poterit, de antiqutori Ni- pabalur, sie rccenlioris Romanos regrcssx Dacis'
    et atl
    et Episcopus ceta fr/Nicea, hoc die occurrente, tamquam vcrosimil- Mctropolis, Paulini tempore. forsilan dicta fucril Ro-
    Gothiir,
    hmc eoticm. Nam quod eum Paufinus, Dacia? potitts, matis oel Romesia aut Romatiaua terminatione qui-
    quam Homatianaj Episcopum dixerit ; eo factum puto, dcm vutente, acsi Lutine dieerenius Roniaua.

    DE S. AARONE MONACHO
    IN INSULA LITTORALI BRITANNIjE ARM ORIC^
    SYLLOGE HISTORICA-
    Dc cultu, stale, ct anacliorcscos loco.

    lctensis Episcopi S. Machutis sive Maclovii Aaron : ad hunc te dirigani per Apgelum raeura, in-
    Vita, xv Novcvibris itiustranda, in ommbus dicans, illite affectuose et honeste excipere.

    Aoius ex Yita
    S. UaehutU,
    A!
    asserit
    ubique exemptaribus ingcrit nobis prsetitulaU
    Saucti notitiam
    insutam quam
    ; ab cjusqne
    incoluit, ct
    nomine dictam
    ubi sepultum fuisse
    3 Extemplo ut haec audivit
    tellexit
    Angelorum et
    Machutes, in-
    non modo hon.inem qui loquebatur, verum
    hominum plasfem : et sine ulla hsesi-
    par est crcdere, et cultum etiamnum suum habere. Ha~ tatione et dilatione cecidit ad pedes ejus, et adoravit
    buil certe illum sub ritu Semiduplicis tn proxima Ale- eura. Dominus autem d j siit statiin apparere con-
    thensi nve Macloviensi Ecclesia vulgo Saint Malo dicta spectibus ejus. Tum prospera navigatione directus
    Hcet non etiam in reliqua dicecesi uti riobis constat ex ad insulam, ex nomine Aaronis Monachi nuncupa-
    Brcvtarto, jussu Joannis du Bec Episcapi recogmto sub tam ; exceptus est ab ipso Aarone Monacho omcis-
    annum mdcii. Postea tamen auctus est ritus : habe- sime humaneque habitus mansitriue cutn eo. : . . .

    mus ciitm Officia propria Sanctorum Ecctesix Maclo- tamdiu, donec Episcopatuscivitatis Britannise, qure
    viensis t absque annoquidemimpressionis, sed tali cha- vocatur Aleta, eidem divinitus extitit adapertus et
    ctad hujus rttctcrc, ut facile apparcat praccilato Breviario recen- destinatus non enim erat eadem civitus longe a
    :
    1
    »

    ecchsiam
    translatit tiorem essc impressionem, ubi dicitur, quod die xxii iusula Aaronis. Hactenus Vila tlla ; ncc ultum am-
    rtel\gulls, Juiin fit Officium S. Aaronis, Abbatis Confessoris : plius dc Aaorne vcrbum quctn eatenus Solitarium :

    Duplex majus. Dicitur de loco prtmx scpnlturx cor- isttc vtxissc prxcitato textui conformius est, qnam quod
    pus c/cvassc S.Machutes, ipsumque transtulisseinsuam (sicut in pr.vdiclis L-ctionVms dicitur) S. Maclovius,
    Catltedralcm inseputcro seu monumento alte supra ter- beatissirao Aarone mortuo et ad ccelica translato,
    ram eminenti ; postea vero caput et bracfnum argcnteis ccenobium illius regendum suscepit, Mpnaohis
    et
    thecis preiio&ie fuerunt inclusa, interceterasejusdem Ca- multis ibidem aggregatis auxit : Auctor enim Le-
    thedralis Reliquias servanda. ItaAlbertus le Graud, in ctionum prxfatur, quod illas accepit ex Legenda S.
    opere &e Sanctis Britannix Armorkx ad hunc diem, ex Maclovii ; in qua tamen istml nott repcritur. Interim
    prsedictU de eodem Sancto Lccttonibus, ubi boc soium le- in Proprio quod dixi, datnr Aaroni tittdus Abbatis et
    gitur .Cujusin ecclesiaMacloviensi ReliquiaeSacro- Confessoris.
    sancta?, capite et brachio inter cetera membraauro 4 Satis sitdicere, Aaronem Maclovio ac sociU pu -

    et argento muuitis, honorifice requiescunt. ritcr advectis pnestitissc offictum Patris spiritualis ;
    ner temere
    farmt sec. G
    2 Putatur S. Macliutes Episcopus {uisse insti* et Maclovio post paucos dnackoreseos insularis annos direndus
    tutns, Atctae setatis sux auno xl, Christi dxli ; ad Eptscopatum rapto, retiquos sub Aaronis disciplina Abbas.
    quodmodonon possumus cx hujus ftla dcfinire. Hanc permansissc, quoad hic
    vixit quem poiuitjam Episco- .

    habemusex dunbus optimx Monasteriorum


    notae. MSS. pns Maclovius Abbatcm ordmassc, sed nolim fioc sine
    Silv.T-Majoris in Burdegalcnsi, et Valhs lucentis in teste asserere, cum id minime necessarium fuerit ; esto
    Senonensi dia-ccstbns et tn ea dumtaxat legitur, quod
    : quod locus Abbates fortassis postea acccperit. Non etiam
    Sanctus, volens cum sociispn propositi transfretarc t non dixertm temere, moitui magistri corpare, privatos a Corpui quando
    Ipsumquc
    Sant tniii invenit nisi opificium cujusdara novis, hominibus Sancto discipulos fuisse ; sed transtationem illam po-
    in urbem
    insula exceplt quidem vacuee, sed Christi corporali specieprsesen- altatum •

    , tius factam credtderim secitlo ix, propter pirattcas


    tiahter plenre :namChristus, sub hominis specie, in Normannorum incursiones qute tamcn non
    : ita vidcn-
    ipsa navi apparebat quo invitante et suadente in- tnr desolasse insulam, quin postea
    :
    iterum eozperit o
    troivit navim illam beaius Machutes suique com- Monachis habitari, a quibus nuitc quoque nomen obti-
    manipulares. Interrogavit ille homo, reautem vera neat, abolito vcteri notnine S. Aaronis.
    ChristusDominus qui videbatur, B.Machutem, quo- $ Non reprsesentat cjusmodi insulam Topographtca
    nam deliberaverit transnavigare. Responditse hoc Brttanniae yjremoricxtabula, ubisota nominalnr Insula
    nescire, nisi quo eum Dominus dignaretur dirigere. Sezembre cum quinque anonymis scopulis sinum Aleten- Bjtts insula
    Hsec dicens ignorabat eum, cum quo loquebatur sem obvallans sed hydrograpkica Jansoniiinter urbcm an Monhe,
    :

    vel Arem
    Christum esse. Cui ait Dorainus Est insula in hoc : atque Jarseyam sive Cxsaream instdam.qutnquc lcucis
    'l

    mari, quam quidam inhabitat Monachus, nomine a littore distanlem, notat vadosum scopulum snb no-
    mine
    .

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 213


    mine Monke, id est Monachi, quem sttspicari possu- ut freti Britannict peculiarem descriptionem, singnla-
    mus esse Aaronis. Est lamcn etiam inter Garmeyam rumque in eo insutarum, exhibeal altquis ; non minus
    et Onwjum insulas, leucis fcrc decem vemotat a IU- nnvignntibus comrnndamquam historicis ftitvram ;

    lore, alia, Amn dicla ; quse nonnutlam ad Aaronis ea huctenns desideraiur. etJansonionx pars
    tabulr
    afftnitute.in cumhuhent, iuilv firmare pnorcm cortjectu- mininiu freto relinqnitur ulpote Britanmcas omnes si-
    ram; sed uiteriorem quaesii.r insutse illustrationem mul insuins complexx.
    Armvrict Ittloris perttU relinquo. lntcrim oplnre licct,

    DE S. CONSORTIA
    VIRGINE CLUNIACI IN GALLIA
    COMMENTARIUS PR^VIUS-
    De cjus cultu, translatione, actis, parentibus et a?late.

    sro FIN. ccurrunt circa hanc sanctissimam Virginent 3 Aliud movet dnbinm Baronius in notis ad hunc
    SEC. Yl v dHuT
    ihontiulln iitlrictita, qum evidentius claviusque xxn 5unii cum ait : Fuerunt Cunsortiaet Tulha duse *"" :
    ]proponentur Lectori, si ab ejits cuttu, quia filue S. Eucherii. pustea Episcopi Lugdunensis. i- ic herii

    Cultus S.
    tititit apparet commodius, rem ipsim auspi- Merainit de liis Ado ad xvi Kalendas Decembris Bpise.
    r-^ dun -
    Consorlix cemur. Martyroiogia MSS. Usxtavdi, sed aucta. Pa- cum agit de S. Eucherio. An tamen Cnnsortia, de
    Virgints, risiense monasterii S. Viclavis, ct aliud Regins. Sue- qua agimus eadem sit, comiita postmodum in Clu-

    ci:r, item MS. FloraHum Sanctorum, el Martyrolo- niacensi coanobio, nobis hactenus incumpertum-
    gium Belltni de Padua secun-lum morum Romnnr habemus, Ferrarius in Topogruphia in Martyrologium
    Curix, Fenetiis aiirw 1498 excusum, et Parisiis Romamtm , verbo Cluniacum, asserit videri Consor-
    anno 1521 recusum nudam pvoferunt memoriam S. tiara fulsse filiara S. Eucherii. Verum ubi postea m
    Consortias Virginis. Idem fecit Molanus in Addilio- Cat-ilojo generali agit ad xin Martii de Translatione
    nibui ad Usnardum primse editionis, qui in sccundaet S. Consortia? de Euchcrto, quodque ipsa ejus ftlia fne
    tertia editione adjunxit inGluniacomonasterio. Przi- rtt plaue silct. Saussaius niltilomirats in Martyt
    verant auctor Martyrotogii Colonix et Lubecz anno Gallicano, ad xm Martii, scribit S. Consortiam S.

    1490 impress', Grevcnus nt Auctavio Usuardt a nno Eucherti filiam, ct hoc xxn Junii ait : quara ferunt
    Ctuniaco 1818 et 1521 vnlgalo, item Mativolycus et Fehcms, filiarn fuisse S. Eucberii. Scd qninam ita ferant non
    adscr ptus :

    his ubique vevbis: M masterio wuccanobio Cluniaco, explicat. Arripuerttnt tamen occasionem id attingen l<

    Sanctae Consortiffl Virginis. Eadem habel Galesi- Ach 'rius ct MabiLo Sanctorum
    tonto primo de Actis
    nius; addens in Notis, Ex tabulis monasterii Clunia- Ordinis S. Bcnedicti, dum Vitam S. Eucherii patris

    censis. Eadem inseiipta sunl Martyroloqio kodierno et Consortiajfiliae referunt, adscribentes eam dm xxn

    Romano ; el a Baronio allegatuT B d e Martyrohgium, Junii.Hic interim ^ub fincm monet S. Consortiam
    sedsttpposititiam, in quo nudum Consortise Virginis moniaiem non fuisse, eumque Martyrologio Bene-
    nomen est cxcnsum. Eamdem refert Arnoldvt Wton dictiuo a Menardo merito expunctum : ac proinde

    in Martyrologio monastico Benedictino, addens, Quo eatn Aclis Sanctorum Ordinis S. Benedicti, a $t non

    claruerit tempore, cujusqne ccennbii m >nialis fuerit; interponendam.


    hrrf (jutsit in
    hactenus se latere. Secuti Dorganins el Bttcetinus. 4 Arturus du Moustier, dum de S. Consortia in
    Ihce esiLagd.
    2 Hxc de /tnjus Vtrginis veneratione, et quidem Gynaeceo sacro /toc dtc ajit : isla in Notis addit larvchia.

    festum nt apud Ctuniacenses cultie, reperimus. Cttm autem Extat in dicecesi Lugdunensi Ecclesia parochi.ilis
    Transtationis monastevium iliuda suo exortlio fuerit virorum Mona- sub sanct^e hujus Virginis invocatione , ad bimil-
    13 Martii. liare cjiduum civitatis, apud qi:am ex provincfce
    ckorttm, uti sepnis de Sanciis illius dixtmus, solennis
    S. Consortrc cultus videtur inductus ah.awic, una viciuiis frequens fit clientum devutoruin concuraus,

    cum sacns cjns Reliquiis. Monuimus nos ad diemxm pro sanguinis flaxu comprimendo beatse hujus ,

    Marin, agentes de prxtcrmissts cl tn alios dics rejectis, Virginis subsidium deposcentium. Simitis causu

    S. Consortiam Virginem Cluniacmu translatam, Aniciensibus occasLnem dedisse potuit, cnmdcm san-

    festum ibidem isto uie obtinere, et in variis Mar- ctntn ['irainan in sua Cailicdmli B. Mwi.r ecclesh
    tyrologiis memorari. Ac pvimo in citato Marttjrolo- hoc quoquo die recolendi, sub ritu Of/icu dupHcis, sicut

    >jio Bellini ista legunlur : Ipso die monasterio CIu- habet Cattilojus festorum propriorum inde trun^mts-

    niacu, translatio. S. Consortue. Quz eisdem verbis sus.

    descripserunt Maurolyous', Molanus, Galesinius, Fer- 5 Ea religio facile istnc pottdt Cluniaco adducta Itonenim prt-
    rarius. , cl suo idiomate Canisuts atque ni Monastias fuisse, cum Monacki Gluniacenses tota Galiia et uitra mi qut obtit
    i»')
    itlam suos hnberent Pnoratus, ab Archimonasterio de-
    :

    /Fton, Dorganius, Bucelinus, qui cbijinm affmxit.


    Fuimus nos anno mdclxu in ipso monasterio Ctunia- pendentes, nedum in Lugilunenbi et Aniciensi proxi-
    ccnsi, magna cum carttate excepH, et varta destvipsi' mis diaresibas. Sed fxeri nequit, ut qust. post obilum
    mns, ac solum ex MS. Usuardi ad itsutn dicli mo- Lotharii I Francorum Regis, id est post annum dlxi,

    nasterii aucto, annotavimus adi!icm\m Marltt eadem sttb ejus fiiio Sigiberto ttdhuc nubilis erai ; filta fuerit

    jam relata verba; Ipso die monasterio Cluniaco tran- S. Eucherii Lugdunensis Episcopi, non solum ejus

    slatio S. Consortiae : ad hitnc vcro xxu Jnnii nihil qucm siihun nwerunt Fasti ecclesiastici, mortuum anno
    uxcxlix, xvi Novembris ; sed ncc Junioris quidem, n*n etiam se-
    de ea. Jlinc primnm dubium possit oriri, art hxc Con-
    cnndi
    sortia, et Consortia Virgo apud Bclltnum relata, sit quern sibi fingunt inter Lu/jttunenses Senertus, Rmj-
    cadcm ccnsenda. Fuvent Fcrvarius, Wton, et Buce- naudus, et alii recentiores, c> /;«></ Eucherius quidam,
    licet ahsqite ullius Scdts nomine, inveniatut subscriptus
    Itnus dum, ad diem xiii Marlii Consortiam transla-
    tam ettam appeltant Virginem et Canisius ad dtctum ;
    Cnnciliis quatuor sub S. Cxsario Arelatensi celebra-

    XIilMarttt aildtt, de eadem agi ad xxil Junii quod et ,


    th; vidclicet, Attrelianensi iv anni dxxiv, loco duode-
    rcs satis cimo Carpentoratcnsi, dxxvii, loco secundo ; Arau-
    nos etiam ad dict\xm xin Martii fecimus; et ;
    sioriens
    ttpparet probabilis.
    214 DE S. CONSORTIA VIRCINE.
    sionensi n, dxxix, loco quarto, et Vicnnensi ui anm patitm Lugdunenscm rapti. Verum hic dicitur, non
    Al CnnilR D P ejusdem loco m. Fingunt, inquam ; qnia subscriptio- filias socias kabuisse, scd filios licet id crediderit Ado
    7»i flngUvr
    tnqite tnt . 39 nes (icrt solebant secundum ordinem setatis Episcopa- Vtennensts, in Murtyrologto ad xvi ISovembi is, Vitam
    srdnse: lis, et ptttts ordinntt prius sttbsignare : ncmo enjo milu S. Cousortise sic interpolutunt secutus ; ncqne demon-
    persnatlebit, unum cumdemque esse qui ordine tam stratur vel in euntinenti super fluvium Durentiam
    pr&postero subscripserit quatuor istis Conciliis. Quem- hubutsse anucltoresios su:e locum, scd in Lero insula,
    cumque autem e.r tstis voluerit quis eligcre. atque in vel ud Ejnscuputum ea qua dicit.tr rattuitc ruptus.
    scriem Lugdttnensium ingercrc, necdttm invcni cl Altu tgitur me. convcrto, et conjecturc Ulet, cx situ
    aptum, ut dtu post ante Episcopatum (quod lamen opor- luci, ubi pater S. Consortiee vixit, prope Manuascam,
    trrelj fucrtt S. Consortiaj putcr. ipsum Regiensis urbis, quingue solum leucis Manuasca
    non ellum 6 Restaret ergonominandus tertius aliquis : et hunc versus Orientem distantis, fntsse Episcopum ; tlluni
    tertli qtti fln-
    suggerere videtur Vita S. Cxsarii Arelatenns Epi- qtti proximus pust Faustum II, unno dxlix Synodo v
    gi posset loco roiius (i t( /.-
    €tkeiit.
    scopi, auctore Cgpriano fjus discipuio scripta, Sed cx Aurelianensi inscriptus, solo nomine hactenus notuses*
    '/(/ Bmeteria
    Stmondi relatu notat Ghifftetius, in melioribus uc Emeterium ;
    quud nomen vulgo minus notum, untt- Sire Eucfltriu
    vctustioribtts iilius Vttx eietnplurtbus deesse lilulitm quus libravius verterit in Euuherium ; molns vitse si- Ilryicrni natl.

    Lugdunensis : ct si omnino Liujtluuensis fucrtl /Elhe- militudine, ct nuintne con/utjis GaiU% licet ceteut om-
    rius S. Crsanum per Alpes comitatus, adeo juvcnts ni'i discrcpurent , imprimis tempus ; utque coitseguen-
    is fuit, ut Sanctus illum de inobedientia increpare pos- ter pro Regiensi, scripsisse Lug-liinensein ; qtiu.l pas-
    sct. Putat Chiffletius, fuisse erratum in nomine ; scri- sim deinde seenii sint tilii ab Adune dccepti, nisi forte
    bendumque ..Elberium, tttnc adhuc laicum et necdum hic primus corrnmpcndi tcxtns ala exemplum dcdit.
    EpUcopum, setl prtmum td factum post Cxsarti mor- Qttiditi autem, sicut cx Emeterio factus prnsumitur
    tem ; per prolepstm tamen ita liic vocatum : qui pro* Eucherius, sic ex Gissa fucta stt Galla'? Nohm ego
    pter similitudinem nominis etiam Eucherius scriptus tam scrupulosus esse : ueque vadem mepreesturc, quod
    inveniatur. Fernm nec is potuerit futsse pater Con- Futtstt Regitnsis II successur dictus fuerit Eineterius
    sortiee. Ex Gunthramni namgue Burgundise Rcgis non Eucherius, quia non Itoc, sed istud notncn scribi
    Constliario assumptus is ad regimen ecclesiasticum, tur apud Ctaiulatm Robertum et Samniartltaitos ; sic
    post annum dlxxxv, et ante dlxxxix, vixit (itt con- enim illi scnbunl absque teste vel probat.one utiu.
    statj usque ad annum vii Theodorici Regis, id est an- 9 Non etiam
    vtdco diffirtiiiatem tantam in co ut
    cttt uqne t>c
    num Chrtsti dcii, eumdemque xli a muite Clothurti I; concipiutttrpur duplex conjugum, iisdcm numimbtts L"Qitttttensi
    cum tamen dicatur S. Consortia, mortuis pnrentibus, appellaturum sccuto v et vi, eadem/ue fcre fortuna conjux Gallj
    a Sigcberto Clotharii ad nuptias permissa Regio futrd.
    filio usurum. Cttr cniin id magis mirum videatur, quain
    Procurutort. nuuc tittubus tn ctvittittbus, ct tetitporiuus diveisissi-
    7 Chifflelius, in suo Pauliuo illustrato, producit c- nus, saniii fere fortuna duplex par coiijugiim reperiri,
    ruderatam a se epistolam, qntim sanctis, ac mento qntbus Petrus et Joanna ? Ut enim iuec
    noiiteu stt
    pra?d:candis, atque venerandis et dilectissiims filiis, nunc, rommunia tuuc nomina erant Euclierius
    stc
    Bucherio et Galla?, scripsit Paulinus Episcopus , et Galla. Triapuria Ftairum Slcdicorum Sanctornm,
    Occaslone E, i-

    stolai Pavtm postquam iili perpetui conjuges et parentes, cum tjuibus uomeii ftterit Cosmas et Damianus, credere
    ad Eucfierlum Lenedicta a Deo progenie, Salonto et Verano, in snadcut dwersissima eoritm acta, lempora, luca
    tt Galtam
    : Deo
    Lcrum insitlam Lertno vicinnm scse recepcrunt, sub sie uispuncntc , et prtmorum Anargijrorum, id est,
    magisterio S. Honorati in proximo degentis vitam du- grutts curanttutii excuiplum renuoutum sttb eisdem no-
    Cturi cremtticum, untlcEucherius postea assumptns est minibus- volente. Idcm ucctdisse•credamnsin duobus con-
    ad Episcopatum Lugdunensem. Occnsione porro isttus jugum pwibus, simili cxempio dimittentibus seculum ,
    eptstolai tum opportune repertx, ad cutjnu^cenda no- ad solitudinem
    et se recipieulibus. unde vir uterqne sit
    ina, tam nxoris quam insnlx ad seccssum eleclse (fi- evocatus ad Episcopatum ei subsidct omnis dtfficuitas
    ; Umlis feie
    Itorum numina ex Gcnnadio, patrts ad ipsos scnpta mudo pro Lugdunensi Eccicsta, cui tmpossibtle stt se rumqtie
    atiegante, innoluerunt) tuii, inquam occasione idem cu.iduin aut tcrttum Eucherium darc ; supponere iiceat
    Chiffletius cap. 18, ex antiquissimo Jurenst Oodice, ab Regieusem, cujus, prxter utrumque Fauslum, elinter
    aiinis fere noiujcutts scripiu, etcoliato cttm tribus Lug- medium Cimtumeliosuiii
    illos nullus nomntatur Epi-
    dunensibas unoque Gigniacensi, pruducit tractaculum , scopus, ante Cluudia-ium onuo dlxxiii snbsctibeuteni
    cui titulus, Conversio S. Eucherii Episcopi Lug- ConciliQ PartsiciiH iv, t/ut Cluudtanus potuit nostri vel
    tdUa Acta -lunentis, et Gallae uxoris ejus, et vila duarum fi- Eiiieterii vel Eucherii fttisse succeswr. Igitur sub hu-
    quast u co.i Vo
    'iartiin Tulliie afque Consortiffi Virginum quem ti- jusmodi cautela, non
    iCI Iptt',
    :
    ut docere volens, sed u 1
    . paratus
    tulum Biograpki Benedictini, prslaudato seculo suo i discere, dabo vitamS. Cousortia; jam l„s prxio subje-
    ut dtxt.stc wverterunt, Vila S. Consortiae V,rginis
    ctam, solo nomine Lugdunensis Ecciesiae et urbis
    <'t Conversio B. Eucherii Episcopi Lugdunensis, et commutata uaui gui lenere volet, tutamlitstortam
    1

    Itoc
    Gall<e uxoris ejus. Auctorem utrtque co<rtancum ag-
    necesse est, ut evertat.
    noscunt, hi ex toto, ille expartc, propter hxc num n.
    rclata verba: Quoniam lungum est narrare omnia
    -l'iie p^r ^ervos suos Eu.herium et Gatlum et filiam
    ;

    VITA
    eorum Tulliam Lonnnus mirabiliter operatus e.st;
    Ex edilionibus Chifflclii cl Mabilionis.
    pauca de gestis B. Consortiae referam, quae sanctis
    Kratribus Uramo Presbytero et CcUo Subdiacono
    i. uil quidam vir ex online Senatorio o, Eucherius
    audivi, qui ei dum adviveret adlucserunt, necnon nomine, habtsns uxorein nobitibus ortain natulibus.
    Aurelianu Pa r S(7HC'iT
    Preshyiem,
    i

    et qi ,iUS q ue nun( ar{ .


    se - nomiue Gallain. quos quiilem ainnla possessio, et nofti/i junctns
    pulcrum ejus Deo servit, ivfereutibus audivi. numerosa fnmilia, thesaurorumque copia claros iu
    8 Benedictini rem totam sibi salvam esse e.n.itimu- seculo fecerat, tiuior Doniini,
    s-eil qui est initium
    W X Ch'fftC-
    vemnt Encherium Juniorem intcllttjendu, insuper
    ,
    sapientiae, in cosspectu Conditoris nmniuin clarius
    /»...v tttntre habita Ckiffletii opinione, existimantis tutcr ,ulaiumapus
    }
    exoinaljat. Cumque
    non haberent, depreca-
    liberos
    (< nsarcihata esse,et partem qnidem M-cundam sinceram
    jJiUut. Imbvrt; sed ti sunt Diiuiinum, et exaudivit deprecationem eo-
    Reges Ciotharium ac Sigehertum, Reges fuisse, ^.la- rum, d.ins eis filiam, quain votivo nomine Cousol-
    norum, in Provincia adhnc dominantium, non Fran- tiam vocaveruut, heieilem videlicet iilam et propa-
    lorum : primum vero purtem matc i,lt a^sutam ex duabm fl ,

    gatricem sui sanguinis habere cupientes. Cuiuque


    Ilistoria S. Ettcherii, ab cremiticu secessu ad Episco-
    eain in timore Domini educareut, et illa iu anu.s
    puerihbus
    »

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNIl.


    21g
    A puerilibus posita, religiosum animum habere cx- voce exulf.ationis et confessionis
    erumpens ait
    p.sset ; mmirum Dom.no eara ad consortium regni Gratias tibi ago : Pastor bone, quia non est sirni
    ooBlutii, secundum prassagium vocabuli ejus, oc- tui consolator,
    lis qui dignatus es consolari servos
    culta inspiratione vocante aueta ost spes illorum
    ; tuos, et red.lere gaudium post lamentura et ultra
    aceptn a.ia fi.ia, qnam Tulliara vocaverunt, dixe- noluerunt eam flere.
    runtque; Muluplical.it Dominus per
    Consorti.im et 7 Fac.um est autem post huCC verba, ut qui.lam
    Tulliam semen nostrum, sicut S. ConsirUi
    multiplicavit per juvenis, Aurelius nomine, pergens ad sanrtura Eu- virum recutat.
    L'am et Rachel in domo Jacob futur ur;e reproinis- cherium, peteret ab eo filiam ejus Consortiam irr
    sionis lieredes.
    <u p ,. uxnrein. Quod
    ^"'.u .,.,*
    -..-....... audiens, ti.r.ensque
    ille UU...E.IO, de revela-
    lllllcll^ljuC uc icicia
    - rostlitec quod multo tempore moliebatnr ani- tione, quam per S. Gallam oompererat, et rem ta
    no iucnerius, opere gestiena adimplere,
    ait uxori citus considerans puella, inquit, quam sponsan
    ;ponsam
    iuas: Aiidisti, oredo, dulcissnna, animn re- et. fideli petis, astatem habet, .psa
    ipsa pro se loquatur , : in ejus
    eiu
    tines, Dommum nostrum Jesuro Christum, perEvan- quippe dunisi potestate, ut vel nubat, vel in virgi-
    geliuin suum salubriter admouentera, ubi ait Ve nita'e perrnaneut.
    :
    Cum.jue in conspeclu eorum ad-
    a conjuge d ,
    nite ad me omnes qui laboratis et onerati estis, et duota S Consortia, super hoc interrogaretur Nec ;

    s :euum pc- ego reficiam vos tollite jugum meuin super vos :
    , promittendi, ait, mihi faculias est, nec negandi po-
    lil :

    ot disrite a me, quia mitis sum et humilis corde, et


    testas : sed omnia in raanu Dei sunt : nam sponsum
    invenietis requiem animabus vestris. Quapropter habeo Christum, qui me non derel.nquet, d.mec in-
    tam dulcibus promissis ejus religiosum adrnoventes troducat in ih.lamum suum. Quod juvenis ille au
    auditum, cur non observamus pra-cepta ejus, prae- diens, ad preesens qui.lem siluit; postea vero misit
    sertim cum ille nobis de.lerit quse possunt jure no- ad earn matronas nobiles aflines ejus, ut eam blan-
    stras facultatulas regere b ac possidere ? Si ergo dis sermonibua ad ineundum eonjugii copulam"pro
    tibi non displicet, comam capitis mei tonderc de- inoverenl. Qu:e cuiu ei essent molestce, poposcit
    crevi, et .itam ducere solitariam in spscu, quam septe.n dierum inducias, ut Dei consuleret volun-
    B juxta voluntatem meam Dominus ostendit mihi, si- tatem. E
    tam in territorio Aquensi agro nostro, quem
    in 8 Abeuntibus ergo iliis, S. Consortia orationibus, S.EugenUe tx-
    MontemMartium c appellamns, fluvio Duranci.o cum lacry.i.is Dominum
    jejuniis et vigiliis vacans,
    tmplo :
    iminmentem. deprecabatur, ut eam voluntate sua dirigeret. Inter
    3 G .lla hffio audiens, et in corde bnno et optimo ha:c venerant in manus ejus gesta B. Eugenise f
    hzc coml/cm spiritale semen devota suscipiens, projecit se ad Virginis, in quibus cum legisset, quod illa^de Pa-
    se cff, rt,
    pe.les ejus, gratias agens rogansque per Dominum ganis parentibus procreata, fugiens ab eis et ad
    qui lanli consilii auctor esset, ne se desereret de- Cliristum conversa, tonsis c.inibus, multo tempore,
    siil.it. .m ; sed ageret potius ut post conjtigale vin in habitu virili, iuter Dei servos fuisset in monaste
    culuin, quo fuerant duo in carne una, pan studic cunversata
    rio corde suo Si illa Paganos
    ; dix.it in ;

    atque proposito uno in Dominum spiritu necter parentes abjtciens, ad Deura conversa in virginitate
    tur, dicens; Si tu in spe.m te cupis retrudere, per- permansit, atque ad Martyrii palmam pervenit :

    mitte qu;eso, ut mutato habitu ego tibi ad vicem an quantu magis ego, de Christianis parentibus orta,
    cillie deserviam. et sanguiue Christi redempta, debeo in eo qm.d
    4 Acceleraturigitur votura, paratoque magno coa- pr»po-ui perd'irare? Orabat etiara dicens : Domine,
    pnsl
    ct
    fates distri'iu-
    f,ic>il-
    vivio, vocantur affines et amici. M mifrstat causam qui lllam ab idolorura cultu ad te convertisti ; iac
    13. Eucherius, contradicunt
    sed Sanctorura illi ; me, quam ab incunabihs salutari ILvacro con^ecra-
    anintus, in suo proposito perseverans, nequaquara sti, ad ej.is pervenire consortium. Et confortabatur
    consentit, manu semel in aratrum missa retro re- cur ejus in Domino.
    spicere. Quid plura? De omiiibns qiup pos^-ederant 9 Die autera septimo, veniente ad se Aurelio
    tros partes efficiunt, quarum U!iam panperibus ero- juvene illustrissimo, cum raatrouis quas pridem ad stria fu3 H
    gant, alteram famnlis suis dividunt, teruam filiabus illiciendum ejus animum deslinaverat nu# tta* :
    ; et interru-
    relinquunt. ganfjbus quid intra indultas deliberasset inducias,
    b' In^ress.s itaque pra?fatam specum S. Euche- respondit Dixi vobis jam, nec proniittendi inih:
    ijrse in sprcu :

    ... ;-
    cludU, rius, sic undique locum obstruxit, ut nullus ad facultas est. nec negandi potestas, sed uumia mea
    vxm c m-hl- eum valeret ingredi beata ei Galla per fenestel- manu
    ,
    in Dei sunt. Sed, pergamus pai iter
    si vultis,
    stra
    p lam quotidie cibos ad vesperara ministrante, ut ad ecclesiam ; agalur Missa, pouatur Evaugelium F
    ipsa petierat. Post non raultos vero dies conver super altare ; et coramuni oratioue pra^mi^-a codice
    sionis eorum Tullia, in virginitate
    illorum, filia patefacto, inspiciamus Domini voluntatem f ex ill
    permanens, migravit ad Dominum, sepultaque est, f
    capitulu quod primum occurrerit. Quod ut factuiu Mailli. 13
    Jub. |.
    in agro suo, qui dicitur Thele d, in spelunca du- est, revoluto codice, Lei famula cospit legere : Dix t

    plici. Quo audito S. Eucherius ait Dominus dedit, : Dominus Jesus discipulis suis; Qui amat patreiu
    Duminus abstulit, sit nomen Domini benedictum : aut matrem plus quam me, non est me dignus. Et
    sicut Domino placuit ita factum est; exhortabatur- magno impleta gaudio gratias Deo agens dixit a I

    qup Gallara ne super hac re contriitaretur. juvenem Tu tibi quere sponsam secundum volun-
    :

    Morfua filia G Cumque illa nullo modo consolationem reci- tatem tuam nam sponsus raeus Cnristus est, qui
    :

    Tuitia paret peret; una die cum post Matutinos hymnos mem- non ms vult derelinquere. Quo ille audito tristis
    matrj, mttlta
    insomnisB. fulliara.stola una cum evocatis matronis abiit in domum suam
    -
    Jj f a S opori dedisset, vidit :
    /t jrdictns, . ,' , , . . „ ,

    candida et cblamyde aurea iul^enle mdutam, ad- sancta vero Consortia sacro velamine suscepto g
    g
    stare sibi ac dicere Cur me velut amissam luges, ; perrexit ad specum, in qua erant genitores ejus, e;
    quara Dominus in consortium Sanctorum Vir^inura una ct7in eis orationi vacabat.
    introduxit? Te quoque me ad Dorainuin secuturain 10 Accidit eo terapore ut Pontifex Eccles :
    <e h i,

    bcito pramaravit enim tibi coronam, quoman


    ; Re_giensis migraret ad Dominum. Mos autem erat pitre (i
    nP um
    implesli mandata ejus. Meus etiam genitor, Ponti- praslataj Ecclesiaj, ut quoties lege cunctis mortali- E i> l

    ^
    ficah Cathedra subhmatus, post nos veniet, et erit bus debita, suo viduaretur Episcopo, in eligendo *,

    magnus iu conspectu Dei porro soror mea Consor- : successore revelationera i Domini expectaret. Tunc
    tia manebit in virginitate, pro qua multa passura ergo triduano a cunctis prsemisso jejunio, cuidam
    e&t, donec et ipsa coronam vita; percipiat. Qu» puerulo apparens in visu Angelus Domini ; est, in-
    cum poist quietem S. Euclieriu retulisset, ille in quit, Senator quidam, Eucherius noraine, super
    fluvium
    : : ; :

    216 VITA S. CONSORTL£ VIRGINIS.


    lluvium Druentiara retrusus in specu, qui reliciis Precor itaque ut benedicas mihi, et recrees me ct-
    omnibus quae possidebat, secutus est Dominum ad : bis tuis, quibus tu quotidie vesceris. Dedit ergo ei

    hunc adducendum pergite, et vobis Pastorem illum ancilla Christi fragtnen panis hordeacei, et nuces
    constituite, quoniam a Doruino est electus. Quod araigdaliuas enim erat quolidianus cibus ejus.
    : hic
    cum puer senioribus diluculo retulisset, omnipoteuti 14 Rex vero audions quod convaluisset filia sua, fi/itinet

    liberam de
    Domino, ounctis frotrtbus convocatis, gratias ege- veluciter ad eara intravit, dixitque S. Consortias :
    suls dinponen-
    runt, missoque cuin Clericis ad praefatuin locum Quidquid in regno raeo a me petieris, fiet tibi. Au- di a Itege

    Archidiacono, qui tunc Ecelesue curam gerebat, rura quoque vel argentum quantum volueris libens facuttatem.

    invenerunt eum sicut eis Dominus revelarat. Gum- tribuo. Illa autem ejus genibus provoluta; Obsecro,
    que illi Archidiaconus rem propter quam venerat ait, Doraine mi Rex, ut ea quae mihi promittis pau-
    indicasset cuepit cum juramento dicere, se volun-
    ;
    peribus eroges, mihique permittas, quod vel ma-
    tariara de specu non egressurum; nec cum eo, aisi xime peto, absque ulhus inquietudine in ccepto Vir-

    ligatus duceretur, iturum. Cumque talia diu rcpe- ginitatis proposito permanere et qnidquid in loca :

    teret; Archidiaconus, effracto muro speluncaj, edu- Deo sacrata, meos famulos oontuU vel con-
    vel in

    xit eura ; ct juxta quod ipse juraverat, vinctura tulero, per vestram munificentiam ratum perma-
    perdnx.it... k Quem pari aniino unoque conseusu neat. Cujus petitioui Rex libenter annuens, pra^sti-
    Cleros et aibi eligons S&cerdotem, in Pon-
    populus tit quaa voluerat; epistolas per suos fideles dirigens,
    tificali Cathedra solenniter collocavit. Galla vero ut cuncti cogno-cerent quod si quis cqntra eam mali
    ux r l^us eura locum speluncffi ingressa, in quo vir aliquid moliretur, tanti Principis offVnsam incurre-
    Dei latuerat, reliquum vitffl suae tempus ut cceperat ret; si quid autem de suis vellet agere facultatibus,

    religiose peregit, filia ejus Consortia quutidianura inconvulsum omni tempore perduraret. Et sic Dei
    victum ei suhiuinistraute, sicut ipsa prius fecerat famula ad propria reraeavit.
    viro suo. 15 Non post multos dies mortuo Rege Chluthario,
    11 Et quoniatn longum est narrare omnia, quae missus est uuus ex primoribus palatii, Hecca no- E
    tn ma'rlmo-
    per servos suos Eucherium et Gallara, et filiam eo- mine, a Sigeberto qui patri suo in Regnam succes-
    n-nm iferum
    mnfri in rum Tiilliam, Dominus mirabiliter dperatus est; serat, ut Provinciam Massiliffi disponeret. Qui duni ejcnpt ata.
    ipecum «*<? hoc ageret, quemdam ex luci incolis diabolus in
    pauca de gestis IJ. Consortite referam, qus a San-
    c> (tettti

    tnlnUfrat
    ctis / Uranio Presbytero et Celso Subdia-
    fratribus, orgauum sua? fraudis assumens, dixit ei Est in his :

    t cono, qui ei dum


    adviveret adhieserunt; necnon et locis puella quuedam, speciosa nimis nomine Con-
    Aureliano Presbytero, qui usque nuuc ad sepul- sorlta, nobiltbus orta parentibus, quibus unica su-
    clinm ejus Deo servit, referentibus audivi. pcrest, habens possessioncs multas ac peeunias iu-
    12 Cum igitur defunotis genitoribas suis sancta nuinerabiles p et ministeria copiosa, virumque non
    Consortia in sua potestate csse coepisset, construxit novit. Quod audiens Hecca, prsomisso puero qui
    ecclesiara in agro suo, qui vocatur Matton vicus, eum venturum nuntiaret, concitus ad Dei famulam
    m in bonnre m S. Stephani Protomartyris, et Xeno- venit. Cumque eam verbis siraplicibus salutasset,
    Consartia
    docbium ibi quoJ vero su-
    de rebus suis instituit : post collocutionem sumpserunt cibum. Inter h;ec
    tcclulam et
    xcwtacltium peiluit pauperibus erogans, thesaurum sibi coUoca- autera intuens eam curiosius, admiratus ejus pul-
    constrult vit in cu'lu familiam vero suam liberam esse con-
    ; critudinem ,/ et sertnonum prudentiatn, tantus in
    n stituit. Ilis ita dispoaitis, ad Chlotarium n Regem corde ejus concupiscentiffl ignis exarsit, ut vix se-
    Francorum ire perrexit, petituraab eout perjussio- raetipsum posset repriniere. Nullatenus vero ei
    nem ejus quieta in regno illius manere posset, et suura animum patefaciens festinus ad Regem re-
    in Virgiuitate Domiuu deservire. Cumque illa pala- gressus est. Cui cura omnia, propter quae missus
    tio post multos viffi labores appropinquasset, Dumi- fuerat, pro.^pere acta renuntiassct, adjecit : Domine
    Chtotharlnm nus pcr visum pr.efato Regi, cujus filia multo jam mi Rex, est in illis partibus puella absque viro,
    Ileatm adit,
    tempore Eegrotabat, apparere dignatus est, dicens : quae amissis parentibus unica in eorum praediis Ua-
    Quare tristaris super lilia tua? Ecoe uua ex famu- bitat, quam obsecro si inveni gratiara iu oculis tuis,
    labus uieis ad te \enit, cujus nomen vucatur Con- perraittas mihi accipere in uxorem.
    sortia, quaa filiee tuaa reddet pri^tinam sanitatem; 16 Quod cum stcut petierat impetraiset, misit ad
    vide tameu qmdquid a te pe-
    ut libenter ei prffistes S. Cunsortiara nuntium cura uno de pueris qui as- F
    modtste
    tierit. Cum ergo Rex evigilasset a somno, vocatis ftistehant Regi, ut indicaret illi quod sibi e-set a rtspondtt
    fidelibus suis, cuucta quae per visum audierat, nar- Rege concessa quateuus praipararet se ad nuptias
    ;

    ravit, f*t ait; Ite et perquirite praeostensam mihi die tricesimo celebrandas. Illa, bis auditis, affatira
    fainubi'1 Dei, eam forte reperiatis, et addu
    sicubi contristata respondit Qui potestati resistit, Dei or-
    ;

    cite eam ad me. Quaa cum ab eis esset inventa, et dinationi resistit. Ego Regis aucilla sum, potestati
    interrogautibus nomen suum et patriara indicasset, ejus resistere nequeo sed qnidquid jusseril implere
    :

    illi festinato introduxerunt illam ad Regem. Qure studebo. Dicebat autem hiec de vero Rege, Doinino
    flebat ilum duceretur, et orabat, metuens ne concu- scilicet Jesu Christo. Nuntii vero existiuiantes quod
    K<»m. 13, U
    pisceretur a Rege, qui eam tam solicite prscepisset de Sigeberto Rege diceret, revertentes narravernnt
    iuquiri, Sed cum venisset in palatiura, surrexit Rex quae audierant illi qui miserat eoa; qui gaudio
    de solio suo, et pergens ei obviam ait : Ora pro me, multo repletus prasparavit se, ut ad eam citius per-
    famnla Dei, et redde mece pristinam samtatem,
    filia; veniret.
    sicut mibi hac nocte Dominus revelare dignatus est. 17 Interea famula Dei, jejuniis et vigiliis vacans,
    ad Deum
    Cumque illa oMceret se nihil tale mereri, cum talia orabat dicens; Domine Jesu Christe, qui me hu- conftigit
    agere Sanctorum sit nihilominus Rex certus de : cusque iinmunem ab omni polliitione servasti; Do-
    promissione Dnmini, cubiculum fecit eam mtrare, mine, cui ab adolescentia mea tota devotione de-
    ubi puMla febribus corrcpta jacebat. servio ne derelinquas me
    ; ut non praevaleat ,

    13 Coropulsa igitur positis genibus oravit cura adversus ancillam tuam serpens ille antiquus, qui
    fjus filit.m
    lacryrais inde consurgens saluUvit puellam dicens,
    : Evaut verboruni blanditiis et pulcritudiue ac suavi-
    sanat ;

    Pax tecum. Cui illa, quae jara sermonis offiriuni tate ligni vetiti decepit : quoniam non derelinquis
    visa fuerat amisisse, resumpto spiritu respondit sperantes in te : sed fac me imraaculatam ad San-
    Scio quia pax mecum est, quoniam videre te merui : ctorum tuorum consortium pervenire. Tantaque ine-
    statira quippe ut tu in palatium introisti, me febris rat famulse Dei tristitia, ut prae angustia spiritus
    imisit qua torquebar, et ecce sana effecta sura. poene exanimaretur. Cura igitur tali tffidio afflicta,

    quadam
    :

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 217


    quadara die cura una ancillula, ingressa supra rae- multitudine Angelorura,obviisraanibus te excipiens D
    ab Angr/o moratum S. Stepbani Oratoriura, sese in orationem
    confortata,
    intrantem ingaudium Domini tui. Cumqum evi^ i- E * IMPR *

    cum fletu prostrassct, contigit ut obdorrairet : et lasset, gratias Deo agens, per triduum facto con- et
    pelitur.
    ecce Angelus Domini apparuit ei in somnis, dicens : vivio, vocavit Sacerdotes et pauperes. Affuerant
    Consortia, cur affligeris? non te derelinquet Domi- etiam vicini fidelea, et omnera substantiara suara
    nus cui servis nam sponsus, quem tibi Rex mittit,
    :
    distribuens ait. Scitote, patres et fratres mei, im-
    ad te non perveniet. Parato itaque convivio voca minere obitum meum quinta enim die secundum
    ; ,

    paupcres, et jube in isto quo aeeumbis loco sepul- quod Dominus significavit mihi egrediar de cor- ,

    turara parari, in qua eum defodias, qui spousam pore : orate quaiso pro me, ne occurrat mihi pote-
    Christi sibi vult usurpare.Tres enim dies sunt, ec stas tenebrarum, sed ab Angelis lucis suscepta in
    nuntiabitur tibi venire. Tu itaque audito nuntio Sanctorum rcquiem introducar ; corpusculum vero
    egredieris ei obvhra cum pauperibus psallens quod : meum in Oratorio S. Stephani sepelite. Post hsec
    cum aspexerit ille, gladio r proprio prai gaudio in- correpta febribus, die qua ei pra.dixerat Dominus
    teribit. migravit ad codos, sepultaque est, ut petiit, in Ora-
    18 Evigilans Christi famula dicit ancillae suse : torio quod ipsa construxerat.
    Non seusisti aliquem loquentem mihi cum sopore
    obvlam proco
    deprimerer? Cui illa; Vidi, ait, hominem incogni-
    ANNOTATA D. P.
    vadtt,
    tum, vestibus albis indutum, cujus vox tecum lo- a Vt nomina sic forle etiam Senatorius ordo, a S.
    quentis non niotis labiis, meis auribus sonuit, sed Eucherio Lugdun. Episcopo transtatns huc est, non
    eum nullatenus intellexi. Con-
    Intellexit illico S. tamen necessarmm certseo eum expunjcre : cum con-
    sortia Angelum Dei sibi apparuisse, et prae gaudio ftet ex eo ordine pturcs ad vitam ecctesiasticam, vel
    ait : Grat as ;

    tibi ago, Pastor bone, quia non dere- etiam eremiticam transiisse,
    linquis ancillam tuara ; sed liberas eara a perse- b Hxc pkrasis siguiftcat xtatem fttinrum, ad puber-
    quv ntibus se. Fecit itaque cuncta qnae praeceperat tatem provectarum.
    ei Angelus Domini. Jam adveuerat dies tertia, et c Vuhjo Mont-Maur, inquit Mabilio in Margine.
    ecce praecurrens quidam nuntiat, in ulteriore ripa Noster Joannes Columbi, lib. 2 de gestis Episcoporum
    Durentiae sponsura consibtere. Egrcditur ei obviara fivariensium mBenwtno; Is ager, inquit, creditur
    induta festivo habitu, pauperum psallentium agmi.no vicos San Tullianum et BeIIimonten.sem, Druentiae
    constipata. Hecca haec videns, navim pra gaudio impositos, haud procul Manuasca urbe, complecti :
    cumque
    proprio teto
    ineautus egreditur, sublapsisque pedibus, lancea et spelunca beatissirai viri, cum plures centenos
    confossum quara forte manu tenebat confossus, corruens ex- annos sepulta fuisset, ruderibus saxisque temere
    sepetit. piravit. Quod cernens faraula Dei ita impletum esse congestis. fertur nuper inventain Bellimontani col-
    ut ab Angelo audierat, cum lacrymis agens gratias Iis radicibus : et nunc suum inhiatum aperta, plu-
    Deo, levavit corpus ejus, et involutuiu linteaminibus ribus coruscare miraculis. Ita ille iibro excuso sub
    In loco quera ei paraverat sepelivit. Pueri nanique ann. 1651. Distat antem ab Aquensi metropoti Afa-
    ejus inliumatura corpus relinquentes, ad Regeni nuasca teucis 7 versus Euroboream.
    festinato regressi, nuntiaverunt quaj viderant. d Alias Tete, verosimUiter ab ipsa nunc nomen ha-
    19 Erat ille dies natalis Regis ; et germana ejus, bens, San-Thuellei, sesqwleuca infra Manuascam :

    quara sancta Consortia ab infirraitate curaverat, restat scire quo'die ipsa Tullia ibicotatur,
    circa Regem discurabens, cum videret eum de e ColUur S. Eugenia 23 Decembris, cujus Acta sin-
    Ex hinc sibi nuntio contristari, inquirit ab eo causam. Cui cum cera si qua fuerint periere, nam qux nnnc exstant,
    pcnnissa Uex narrasset quse audierat, illa respondit Puto : famulosa csse demonUravi in Responsione ad exhibitio-
    quod puella pro qua, ut audio, tam subita morte nem Errorum mihi imputatorum Jrt. xvi num. 90
    Hecca interiit, ipsa sit Consortia Virgo sacra, quae f Solemne, inquit Mabilio tn Notts, his temporibus
    de Provincia Massiliensi genitore nostro vivente erat, ex Evangelio sive Scriptura sacra, sic obser-
    iiLic veniens, me per orationes suas a febribus libe vata, res futuras vel faciendas explorare. In Vita S.
    ravit. Vide ergo, ne propter eam fiat in regno tuo Martini Episc. Turon. a Severo scnpta cap. 7. Cum
    ruina, si contra illara temere aliquid permiseris fortutto lector, cujus legendi eo die Officium erat,
    fieri pater enira tuus valde diligebat eam. Cum
    : tnterclusus a populo defuisset ; turbatis Ministris
    ergo rescisset Rex, et invenisset quod ipsa erat, quia non aderat, unura e circurastantibus sumpto
    uiisit epistolas ad Principera prcetatEe provincias, Psalteno, quem prirauiu invenit versum arripuit.
    pnecipiens ut nullus molestus esset S. Consortiae : Psalmus autem hic erat : Ex ore insantium ut
    sed liceret ei uti privilegic, quod illi pater ejus in- destruas inimicum et defensorem. Quo lecto clamor
    dulserat. populi tollitur nempe adversus Defensorem, qui S.
    20 Ab illo ergo die tantara famulce sure gratiam Martuti Est et altcr
    c/eitioni rcsistcbat . locus insignis

    tt miraculis
    coram hominibus Dominus dedit, utquasi unum ex dc Chimlovato, apud Grcjorium Turon. lib. 2 Hist.
    clara, Angelis eam cuncti haberent. Erat enim vultu pla- cap. 37.
    ciila, suavis alloquio, et omnium virtutum geinmis g Utiqne non ut Monacha claustraUs; sed ut Virgo
    ornata, irascentes uno sermone mitigabat, discor Deo consccrota per manns Eptscopt, pro tltius tcmpo-
    dantes ad concordiam revocabat. Creverat etiara in rts usi{ ft ntorc.

    illa superni muneris Iargitas in ostensione signo- h Ubique scriptum et impressum Lugdunensis
    rum ; fugabat daamones ex obsessis corporibus, causam mutfltionu, hicsaltem necessarix, detii.
    caecos illuminabat, reddebat languidis pristinam sa- i Niait tale de Ecclesia Lugdunensi uspiam tege-

    nitatem, multaque alia per eam Dominus mirabilia ris, aim (utncn pluriu/n ejus Episcopurum Sanctvi um

    operatus cst, qua) longura est narrare. habeantur Vttx : et Ado Vtciiueusis in Chronico tion
    21 Verum cura Dominus eam vellet a laboribus pauca attigeril de eorum oriu obiluque. Theopkilus
    monetur de
    tnor/e in- transferre ad requiera, apparuit ei per visum di- quoque Iiaynaudus tioster, in suo Sanctontm Lugdu-
    stantl ; cens : Consortia, fidelissima dispensatrix, super nensiurn indtculo, duos Eucherios distintjuens, et da
    pauca fuisti fidelis, veni super multa te consti- sintjults mentorabiliora quxque attintjcns, Ivcum hunc

    tuam. Tempus est ut requieseas a labore tuo, (liaud tlubie sibi lectum) cavtt atnnijerc. Pro ecclesia
    et accipias coronam quam ab adoleseentia per mul- Regiensi, nihii maqnopere vbstat, quo minus taie pn-
    tas tribulationes adquisisti die autem octava ve- ;
    vilegium (qxiale et Ravennatensetn Itabutsse mconcussa
    nies ad me occurret tibi chorus Virginum cura
    : haclcnus traditio refertj tpsa habuerit a Deo.

    Junii T. V 28 k
    218 VITA S. CONSORTLE VIRGINIS.
    k Exputigo Lugdunura ; donec ostendatur id acci- lib. Scap. 12 notat, Phocidis sen Massiliensis Pro-
    disse S. Euckerio Seniori, atgue adeo totum locum spe- vincix partcm adhuc aliquamdiu pertinuisse ad Sige-
    ctare ad hunc, non autem ad Patrem S. Consortise. bertum, Chlodovxi Magni cx Clothario nepotem, licet

    1 Fratribus, id est, Clericis, qualis etiam fucrit hujus patruus Guntramnus totam postea adjunxerit
    ipse scriptor. Burgundico suo rcgno.
    m Infra dicitur venisse Virgo de Massiliensi Pro- p H.rc ita exaggerata, non obstant, quo minus San-
    vincia : Topograplnca autem Provmciae tabula osten- cia, mortuis parcntibus, ut supra dicitur, mobilia om-

    dit, b' leucis supra Menuascam versus Septemtrioncm, nia in pauperes elargita sit, servatis scilicet fundis, et
    vtcum hodte tiictum S. Stephani ; et nna lcuca ultcnus congruo lis ministerio, ad usus loci a se fundati.
    Ilospitaletum : qusp. possent hic indicata credi. q Etiam triccnarix, qualem nunc convenit fuissc,
    n Regnavit hic ab an. 51 1 trans Somonam in Au- potuit superesse eximia \forma, marime in oculis homi-
    strasia, Monnrchn autcm fuit ab anno 558. nis avari, et (quod verosimile fit ex officio commissoj
    o Notat Carolus lc Cointe, divisionem rcgnorum minime juvenis, acfortc aliquotannis vidui.

    inter filios Clodovxi sic factam, ut Provincia indivisa r Gladio, id est, telo : nam infra dicitur sua con-
    vionscnt , eo quod nondum csset a Gothis tota recupe- fossus lancca ; hujusmoili autcm casus etiam alibi lc-
    rata; Mabtlio autem cx Turoncnsi lib. 4 cap, 30 et gisse memini.

    DE S. APRINCIA YIRGINE
    METIS IN MONASTERIO S. CLEMENTIS
    Notitia Reliquiarum, a Wilthemio nostro suggesta.

    Cultus sub ri- celebri S. Clementis apud Mediomatrices ciniisSanctorum carere, utpote qure noviter con-
    tu Duplicis,
    E.r monasterio, ad nos pervenit scheda, veluti
    Sacrario loci, sive ex Ordine divini Officii
    ex
    per
    structa necdum satis fuerat Reliquiis Sanctorum
    adornata vel munita Domnum Stephanum Meten-
    ;

    ah E P hC0P°
    tnnum istic observando, descripta kis verbis : sem Prxsulem adiit, et ut in hoc sibi subveniret
    Vigesimo secundo Junii S. Aprinciffl Virginis Du- multis precibus exoravit. Cujus precibuscura satis-
    plex tertii Ordinis : cujus Reliquiaa extant incapsa facere praedictus Pontifex vellet, et ubi invenire
    aenea, encausto picta, quae asservatur in Sacrario, posset quse petebantur anxius mente dubia volve-
    et debet exponi super majus Altare a primis Vespe- ret; ab adsistentihus sibi, ecclesiam S. Clementis
    ris. In Missa dicitur Credo. sepulturis Sanctorum, qui in eadem urbe transie-
    capsa tenea 18 2 Capsam ipsam vidisse se, et manu tenuisse, Lu- runt, insignem esse accepit, qure petita praebere
    sanctorum xemburijo ad nos scripsit Alexander Wilthemius, eam~ sibi sufficienter sine sui detrimento valeret ; et
    ytatunciltsar-
    que lineamenUs sic expressi inckno ac-sciographice ut undejam nonnulla Sanctorum pignora sumpta, et
    gcntets circum
    omata :
    appareat habere similitudinem ccclesur, procurrenti ad ad aliasecclesias translata, honorifice venerarentur.
    latus utrumque sedificio cruciformis. Cingunl eamdem Cnnfestim igitur accersitis Abbatibus S. Vincentii
    ex omni parte statuncuti argentei omnino octodecim atque S. Arnulphi, mandavit Fratribus S. Clementis,
    eorum Sanctorum, quorum vel ibi continentur Rcliquis, ut Corpus S. Legontii, quod apud eos eatenus tu-
    velinecclesia S. Clementis konorantur. Sunt autem mulatum jacebat, effossa humo detegerent ; et se,
    illi, in pnmo latcre suis desuper expressi nominibus, praedicti Confessoris Reliquias levaturum, in pro-
    S. Petrus Apls, S. Clemens Eps, S. Ccelestis Eps. xiino praestolarentur, quse huic operi necessaria
    in ijmbut
    S. Felix Eps tn seamdo, S. Victor Eps, S. Symeon
    : forent omnibus praeparatis ; reticens quod tradere piurlum si-
    Aprincla ut Eps. S. Rufus Eps, S. Firminus Eps: in tertio, S. supradicto Priori disposuerat. Quod cutn Fratribus mul colloca'3
    Abbatitta >t- Felix Eps, Edulfus Eps, Retiqutx an.
    S. S. Adelfus Eps. cognitum fuisset, petttis induciis, ut de quibus fue
    qtx sttrpis.
    S. Aprincia Virgo (et hsec in capite coronam gestat, in rant interpellati inter se conferrent ac responde-
    mauu pedum, ut argentarius videatur dbbatissam rent ; tandem communicatoconsilio, timentes tanto
    V
    sanguims Regii exprmere voluisseJS. Kadroe Abbas; privari Patrono, praedictorumque undique
    hujus
    in quarto S. Terentius Eps, S. SperusEps.S. /Eple- collectis Reliquiis Sanctorum, distincte atque sepa-
    tius Eps, S. Petrus Eps. De S. Kadroe egiv\ Mar- ratim in hoc scrinioreposuerunt, singulis reliquiis,
    tii ; de Metensibus Episcopis hic exprcssis partim eyi- singulis assignatis brevibus. Sunt autem caputcum
    mus partim acturi sttmus, prout cujusque occurrit vel ceteris corporis membris S. Speri, nullis involutis
    occurret dies. linteaminibus, sed sparsim per scrinium dispositis
    ln eam, occo- 3 Qua occasione capsa illa confecta sit, et qnid con- et desuper supradictorum Sanctorum Reliquise se-
    slonc Corporls tineat, in antogropha membrana sic
    antiquissima et paratim, cum brevibus suis adaptatte, et linteis in-
    S. Lcgontii
    descriptum /filtbemius repcrit In lioc scrinio con- : volutce.Acta igitur sunt ha^c anno ab Incarnatione
    tinentur Reliquiae Sanctorum Confessorum, pariter- mgxlii, mense Junio, indict. v.
    que Metensium Pontiticum, Victoris itemque alte* 4 De S. Legontii Natali et Translatione aliaquam
    rius Victoris, Legontii, Speri, atque Aprincise Vir- Episcopus dcstinaverat, egimus xvm Fehruarii; S. An cadem
    ginis : quarume diversis locis collectionis atque in Sperus, aliis Hesperius, obiisse fnturxxn Novembris allas Afjro-

    unum repositionis causa haec fuit. Est in dicecesi seculo Christi vn, quando de ilb agetur, Utinam tau-
    Metensis Ecclesiae locus pertinens ad S. Georgium, tumdem hic facere licerct de S. Aprincia : nam in
    juxta Saleburc, qui vucatur Luchisin, ubi erat plu- Meurissii historia Episcoporum Mctcnsium, hactenns
    rima multitudo fidelium, monachorum, converso- non potui nomen invenire, nusquam cxpressum in In-
    rum, ac devotarum mulierum, ad serviendum Deo dice, forte nec uspiam rcperiendum iniibro, quemnon
    aggregata, pro religione et sanctitate vitse non mo- vacat hac de causa totum evofvere. Vicini Tullenses
    dicum, circumcirca famosissinja. Hujus itaqiie Prior, colunt xv Julii S. Aproniam Virginem, sororem sni
    cum solicituserga Gregemet locurosibi commissum sancli Episcopi Jpri, cujus et eaput hahchant pridein,
    foret, ac quaeque illi necessaria et animabus prseci- et corpus Trecis ubi obierat, acceperunt per S. Gerar-
    pue utilia proc uraret ;videns ecelesiam suam patro- dum, Episcopum circa an. dccclxiii ordiuutum, cvjus
    Vitam
    . :

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII 219


    Vitam illtistravimus xxni Aprilis. Sed quis suspicari Trevirensi diatcesi, sed stiperius in finibus Metensibus D
    nusit, istius reliquias ad S . Clementts delatas, a tam versus Ducatum Bipontinum supra quod duarum leu- £oca:
    hle
    tign °*
    vtcinis alio dte ac nomtne quam Ipsam ergo tstic colit carum intervallo notatur Lorquin, hic Lucherio nihiio
    Metis accepimus. Addo aulem
    Itic relinquimus, sicuti melius scriptum; ac rursum pari ab ipso ac flumine spa-
    prmdictum Saleburc male scrtptum videri, et legendum tio locus S.Georgii ; ubi fucrit prxdicta personarum
    Sarebruc, super Sarum fluvium; non illud infe.rtus in religiosarum Congregatio

    DE S. ROTRUDE VIRGINE
    APliD BELGAS 1N HONASTERHS ANDRENSI ET BERTINIANO
    COMMENTARIUS HISTORICUS
    1 Andrense monasterium constructum. Corpus S. Rotrudis in eo depositum.

    xtat Chronicon Andrensis monasterii, Ordinis traverat, dehonestavit. Et hoc invidiae morbo erga
    S. Benediclt in dmccsi Tarvanensi sive Mori- B. Rotrudem et ejus ministros, totam ejus posteri-

    E; .nensi, nunc Boloniensi auclore, Willelmo Ab-


    abanno mlxxxii ad yicaxxiv deduclum;
    Viale,

    q:wd nos liabcmut manascriplum, et Lucas Achcrins


    tatem respersam audivimus, qui in nostra aetate
    septimum a praefato Balduino Bochard heredem vi- G
    dimus. De quibus nobis conslat, quod, quamdiu vi- ipsique
    adversaril
    Imno ix Spicilegiiexcv.dit, e.t quo eliam Andreas du xerunt, Ecclesiam nostram persecuti sunt; in morte eam honorant
    Chtneplurima deduxitin Prolmtionibus Historiee Ge- vero, etiam inviti, de suis eam bonis ampliaverunt. in morte
    nenlogiae familiarum Ghisnensium, Andrensium, Gan- Deniqueper praefatum Balduinum Bochard VitaRo
    densium et Couciacorum. In ea historia de dicli mo- trudis discerptaet demolita, licet plurimis postmo-
    nasteHi fundalione ista narrantur : Anno Dominicae dum claruerit signis aliorum raore Sanctorura,
    Incarnationis mlxxxiv, piae recordationis Comes pauca penes nos ipsius gestorum habentur insignia,
    in ecclesia
    exceptisillis, quae a memorato et merito inemorando
    Andrensl Ghisnensis BaMuinus, Flandrensis Comitis Caroli
    coltocatur ci^natus et fidelis amicus, et Flandrensium carissi- Abbate Petro veraci et eleganti stylo sunt compo-
    corpus S.
    nius, Andrensis ecclesiae ccenobium instauravit et sita.
    Sotrudis.
    Mnnachos instituit in quorum Ecclesia corpus
    :
    3 Hactenns Willelmus qui nihil de rebus a S. Ro-
    IVatae Rotrudis Virginis, divinitus, evidentissimis trude in vita nestis, nih.il de ejus prosapia, loco nati-
    ejus cum
    miraculoruni ostensionibus prodentibus, sibi colla- viiatis, etlucalione el slalu genereque vivendi, nihil de- S. Riclruda

    non sine maxiino nobiliuni simul et plebeio- nique de fctici ejus ad Christum mujratione, nthil de perperam-
    tuin ;

    mortem patratis indi- confusx


    rum honore et reverentia et magnificentia, cum miraculis, sive in vila, sivc post
    corpus
    cavit qu.r omnia si ab Abbate fuerint scnpta, per
    jucunditate collocavit etgloria. :

    malevoiam Batduini Bochard invidiam sunt su-


    2 De hacsanclaVirginePetrus, Andrensis Abbas dicli
    Vila scripta,
    qnintus, libellum scripsit, quem ad prandium in blata : solum aiilem atiqua de Trunsliitione corporis ad

    ejus solennitate decimo Kalendas Julii legi fecit, et Tervanensem seit Morinensem ditwnem inlerserit sitx

    ut ex manuscripto historiss, sed suo dein glossemate dehonestat, dttm hanc


    iu Andriamonasterio constituit :

    libro Ecclesisa Morinensis referl Molanus in Naluli- Virginem Rotrudem, citm S. Rictrude vidua, et
    bus Sanclorum Belijii ad hunc diem, Tuuc, inquit, matre S. Mauronti, atque trium Sanctarum Virgi-
    num, Clotsendis, Eusebiae Adelsendis unameam-
    HitUhiuis Abbas, crescentepaulisper religione, cum el

    demque feminam dtclx S. Rictrudis cor-


    h..nis spiritualibus, temporalia (sicut mos est) cre-
    conslitutt, et

    verunt; cum non solum de Comitatu Ghisnensi, pus asserit in Andrensi ctrnobio asservatttm. Acta S.

    sed etiam de Buluniensi potentes et nobiles viri et Rictrudis illustravimus addiem xn Maji, el in noslro
    nemora. reditus, et ctmimenlario piwvio hanc controvcisiam deduximtu,
    inulieres, prsedia et facultales,
    Deo et B. Rotrudi, ad sustentationem in ostendimusque, aliam a S. Rictrude vidua esse S.
    ce.nsuales,
    catervatim Rotrudem Virginem, illiusque corpus tunc in Marcia-
    lioc loco Deo servientiuin, certatim et
    tiensi Ecelesta hactenus permansisse. quando
    dederunt. Vidit hoe et iuvidit Balduinus Bochard, fiusse et

    Amlrensis pagi Dominus, et (sicut bonae memorias corpus S. Rotrudis fuit iu Andrensi Ecclcsia sumina

    per Invidlam Dominus Petrus, hujusloci Abbasquintus, prudens, cum veneratione habilum : quee ibidem relma. nou sitnt
    discerpilur, discretus et litleratus, in suo tractatu plenus descri- hic repeleiidii. Pctuit interim corpus S. Rotrldis Vir-

    ejus possessiones paulatim ginis apud Marcianenses olim depositum fuisse, utt m
    bit) verens infelix, ne

    labefactarentur. et ad jus Ecclesiae redigerentnr,


    Chronico Willelmi legilur : quod tamen lecloris judicio

    libellum de Vita B. Rotrudis conscriptum, felle li- relinquimus. Itnis scribit.

    excidit, miraculis detr.ixit, sancti- 4 Dum adhuc in ipso coenobio Marcianensi Mo-
    vuris commotus,
    niales residerent sicuteidem sexuiest inolitum,
    et,
    tutem extinguere per libelli demolitionem putavit,
    ;

    minus provide so dici nr e


    f

    in rebus gerendis et disponendis


    ct multossimplicesB. Rotrudi dovotos a servitio ejus MniCtinensi
    precibus et minis avertit et tanilem religiosum
    :
    haberent; quidam ejusdemlocieiituus, quem uostro
    Comitem ad hoc induxit, ut per ignis judicium san- more Custodem vocamus natione Anglicus, corpus ;

    ctum Dei famulae corpus examinaretur et die sta- :


    gloriosa) Rotrudis furtini auferre disposuit, et ad
    natalem solum transferre pro eo quod miraculis
    tuto ad hoc speclaculum totius popuh universitas
    :

    crebro coruscantibus, de ejus meritis nullatenus


    por edictum publicum convocaretur. Quod etfactum
    "\ pKl
    valuit dubitare. Affectum igiturad effectum perdu-
    llllllllt

    lf llllll est. Sed quidquidlivor hostilis B. Rotrudis prseco-


    piollalur, sitavit ad contumeliain. totum ei cessit ad gloriam. cens, et sacrum corpus cum Vita nobilis Matronae
    i sicut a venerabili Patre praefato Petro plenius
    .uiia,
    sibi coramendatuni subripiens, fugam parat, terram
    se projectuni co- m circuit et perambulat, Ghisnense territorium intrat. Stlf> (n.H.(i>
    digestum est, ignis sacrum os
    ram omnibus glorificavit, quod infidelis vicinus et statim Dei judicio infirraatur, Sacrum occuUatuOg
    occulto

    quantum in se fuit, et quantum ab aliis iieri impe corpus sub quadatn spina, B Rotrudis hacteuus no-
    mine
    220 DE S. ROTRUDE VIRG
    A mine vocata, ab eo occultatur. Moritur bajulu et hnpcratori Orientali; sed ca desponsatione soluta, al~
    AVCTORE G. 11. multo tempore venerabilis Matronae tam corpus quam teri nupsit. Nam ut in Annalibus Francorum Berthi-
    vita vel meritum, ab hujus regionis incolis adhuc nianis legitur, anno Domini dccclxvii, Ludovicus
    raris, ignoratur. Tandem bujus nostri occidentis Abbas monasterii S. Dionysii, et nepos Caroli Ira-
    tenebrasDeus volens Marcianensi lumine misericor- peratoris, ex filia majore natu Rotruda v. Idus
    diter illustrare primo quidem, per lumen ccreorum
    ;
    Januarii obiit Jacobus Malebrancus lib. b. de Morinis
    crepusculo et nocte, meritum sub spina quiescentis cap. 34,cum non posset stabiUri S. Rotrudem Virgi-
    pastoribus revelavit postmodum per somnia et vi-
    : nem, qux fuerit filia Caroli Magni, aliam adinvenit
    quod lutnlne siones segrot^sattraxat, etoptata sospitate donavat. Rotrudem, quam putat S. Rotrudem Virginem fuisse.
    noctvrno Ad ultimum Principem terrse Coraitem Balduinum, Siquidem, inqnit, comperitur alia Caroli Magni so-
    illuitratum.
    hujus nominis primum, ad inventionera corporis ror, nomine Eufetia qu;e ex probabilibus arguitur,

    sacri, in corio cervino consuti, cum tota terrac no- Miloni, Fromondini Bononiae Comitis fratri, data in
    scd conjugata,
    bilitate et promiscui sexus universitate coadunavit. matrimonium, genuisseque Rotlandum Britannici
    Statim omnibus constitit astantibus, de meritothe- nostri litteris pra-fectura, Rotrudem hanc, et Leb-
    sauri inveuti, tara perevidentia scriptorum indicia, trudem... Igiturquod de Karolina Rotrude narra-
    quam permiracula multiplieiter patrata. tum, congruentius huic nostraequadret : utpotequae
    5 Comes jubet thesaurum sublevari, et ad ca- in paterno prsedio silvaque. thalanios fugiens, primo
    strum suum Gisnense transferri, et in capella sua eremiticam sedem in peregrina veste sibi quassierit,
    reponi necvalet ullatenus aloco sublevari. Subur-
    : dein monasteriuin erexent... Pro Rotrude, primum
    bium sui castri, ubi in ejus honore Abbatia Monia- argumento sit ipsum monasterium, situm fere in

    lium Comesnominat, vovet et Sanctse donat et sic : Gisnensis terntorii meditullio quod aliqua ex parte
    iterum conatus, attentius, sed in vanuin laborat. transcribit Bertinensis Lebtrudis, illins sororcredita.
    Diversis intcrim diversa sentientibus, et multiplex Deinde S. Medardi saerarium, regia stirpe oriun-
    consilium dantibus, de cajusdam sapientiset antiqui dam non incongrue facit; siquidem in nrgentea
    consilio, Comes denovo bigam jubet praeparari, par capsa, qua? Audomaropoli etiamnum apud Berti-
    boura jugo eatenus insuetum bigae apponi et pra*- nenses visitur, loculamentum alterum Virginem
    poni, Sacrum corpus bigae superponi, sine auriga? repraesentat, arrectis auribus stantem inter duos
    otficio subvehendum, ubicumque illud Divina provi- venerabiles viros... ubi qui sinistruni stipat latus,
    dentia dirigi vellet et transferri. Comiti jubenti dici aliquo modopotestS. Medardus, olim Suessio- aba fjus ex
    cJientela frequens obtemperat. Thesaurus diu oc- nem Episcopus, de superato nobiliori connubio pal- sorote neptis

    cultatus ex facili subvehitur, plaustro recenti de- mam oflerens, sacram redem suam pro s iiotrude
    quandoquidem ei
    ac diu protruditw
    center imponitur, solo Deo auriga ad Capellam B. iecerit.. alterum capsae argenteee loculamenUim re-
    immobUe,
    Medardi, sitam super clivum, nunc intra Andrensis preesentat Rotrudem, ab Angelo invitatam ad domi-
    mouasterii septa condusum, par boum progreditur; cilium in frondoso loco figendum uti fuit monasterii
    et ibidem immobilis Dei nutu tenetur. Thesaurusde- exa?dificati locus... Plura dehujus monasterii insti-
    ponitur, et ibi honeste ac devote reponitur : et ita temporum injurise denegarunt.
    tutione ac progressu
    in brevi capella inecclesiam convertitur. Inchoatam Namqueita Normannorum flammis absumptum est,
    ecclesiam Comesde bonis suis ditat et donat : Baro- ut anno mlxxxiv in breve S. Medardi sacrariolum
    num et Optimatum nobilitas donis suis Comitis do- redactum, suseepent fut supra dictum estj corpus S.
    num nobilitat. Dicecesanus quoque Episcopus Ge- RotrudisVirginis. HacMalebraneus ex probabilibus,
    rardus, in facto recenti Deum glorificans, factum ut arbitratur, ausus estproferre. Adjicilur inter He-
    approbat, locum veneratur et honorat : ecclesias roicarum fabularum rhapsodias, quas Komancias appel-
    eidera confirmat, et tara Comitern quam subditos lant, Berta nupta Miloni. genuisse Nolandum Comi-

    ejus, ut Ecclesiee promovendae viriliter insistant. tem Cenomanensem, in Pyramaeis occisum. Sed qux
    monet, hortatur, et excitat. Hxc IFtllclmus Abbas, ibi Berta, Malebranco Eufetia est, ct Rolandusmaris
    vilraeulo etiam ab Andrea du Ghihe rclata quorum aliqtta elu- ; Britannici Praefectus. Proinde certioru ad plenam
    jiervectum sit
    cidamus. Ac primo animadverto quod dicantur apttd fidem faciendam optaremus instrumenln.
    ad Sacellum
    S. Medardi. Marcienees in locum Sanctimonialium mtrdducti Mo- 7 Forsan magis auihentica pot&runt censcri sequen-
    fcrtur addicla
    naclu, eisque datus Abbas Ledwhius anno mxxiv; tia tria qum, ul ille ait, In Oisnensi Martyrologio eltemosynis,
    ante quem annum fuisset corpus S. RotrudisVirginis pra3sertim adnotantur, quibus se Deo gratara toti- F
    translatum ad territorium Gisnense, at multotempore, que patriae admirandam praestiterit. Numquam
    id est annis circiter sexagtnta, sub spina occultatum, inopum manus sinebat abire vacuas, quas compa-
    ab incolis ignoratum. Baldmnus vero primus istius rabat opes, non sibi suisque, sed eas egenis quo- passionl Chri-
    nominis, anno mi.xv, successerat Eustachio palri in dammodo destinari rata. Quamcumque in partem
    Comitatu Oisnensi : quipost inventum corpus S. Ro- se volveret, Crucis imago se quasi praesentissima
    trudis, et translaium ad capellam S. Medardi
    anno offerebat intuenti et dulcissimum Jesum indignis-
    ;

    et sui contcm-
    mlxxxiv, Andrensc canolnum mstaiiravit ac Monacltos siraa Crucis morte mulctatum in memoriam revo-
    l'tui :

    induxit, ut supra huhcavimus primo loco, volentes ea cans, illico in lacrymas studium
    et piura orationis
    ratione inducere Lectorem ad certiorem notitiam S. resolvebatur. Eam oranium despicientiam
    rerura
    Rotrudis et cultus ejus viam nuo commodiorem ad reliqua erat adepta, acsi corporis sensu fuisset destituta ;

    proponenda sternere. At Gerardns Episcopus Morinen- tantusque bonorura contemptus, ut non Regis ne-
    sis, fjui factum approbavU, prsefuit Ecclesi.r su.t ab anno ptem, sed opiljonis filiam dixisses. Hxc Malebran-
    mlxxxiv vsque ad annum MCix, quo illedepositus suo- cus, citato Martijrohgio Gisncnsi, cajus ulinam nuda
    cessorem habuit B. Joannem, ut ad hujus Vitam xxvn verba jirotulissct.
    Januariicap. 3. indicatur, 8 Idcm lib. 8 cap. 70 asserit, S. Rotrudis mo-
    nasterium fceda Norrnannorum tempestate in favil-
    corpus laiuit
    §. //. S. Rotrudis prosapia virtutes, Trans- las abiisso, salvo tamen Divae corpore, quod jam 2U0 aimis,
    latio in novam capsani. prope ducentis annis in obscuro cognitumque nulli,
    Gisnas inter et Promontorium, nunc Montorium
    Kotrvdis filia
    Carolt ilagni
    E iginardus in Vita S. Caroli
    uobts ad diem xxvm Januarii
    Mngni Impcratoris, a spinetum qubddam visebatur; grandeque jam se-
    nium induerat, quod
    ;

    illustrata iuter fdias ex locus ille haud frugifer raro


    Jlildegarde cvtijuge procreatas, primam refcrt Rotdru- admodum incola habitaretur , crebris tamen aculeis
    dim, qux anno dcclxxxi fuit desponsata Constantino inhorrescens arcebat a se pra;tereuntes; donec tan-
    dem
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 221
    dem de nocte vel
    ipso crepusculo, ovibus quando-
    aut fnrtc so-
    cipibus seu Pra>Iatis quidlihet optabat impetrare, D
    que istorsum aberrantibus, animadverterunt opilio- se et causam suara B. Rotrudi recommendabat, MJCTOHE G.
    lum 09. et
    nes inter spinas quasi cerenrum lumen promicare pro adepto desiderio ei statim grates debitas refe-
    etc. Qua> supra ex Willelmo dedimus, secundum
    cujus rebat....
    relationem, si corpus Marcianemi
    e ecclesia furtim II Tertio autem anno a Praelatione Domni Petri
    sitb/atum esset, non ducentk annis, sed solum
    sexaginta explicito, et opere feretri, ut supra sicut dictum est.
    circiter latuisset ut supra ostendimus.
    expleto, convocatis cum Episcopo Milone totius
    9 Hsec sunt omitia quee de vita aut translatione Episcopatus Abbatibus, Rotrudis to-
    in die festo S.
    S. Rotrudis, anno mlxxxiv facta, a variit relata : tum corpus ejus in feretro honorifice fuit rccondi-
    Yaria dona et
    quibus add/t Willelmus in Chronico Andrensi, Uhis- tum, et caput omni populo ab Episcopo ostensum,
    posswione» H eurat transla-
    otjcruntur an- tna dona sive possessiones traditas a Gerardo BpiscopO Domino cooperante et Translationem confirraante tumem facitn-
    «o 1084, Morinensi, Balduino Comite Gisnensi, et aliis cuciter sequentibus signis, sicut in ejus Legenda est ex- dam.
    triginta illustribus viris, qnx sub ftnem istis verbis pressum. II xc Willeinuts, qui sc oculatum testem ei
    conciuduntur : Ha;c dona supradicta attributa sunt vidisse asserit. Dolemus autem lumc de mirarnlis Le-
    sancto Salvatori et S. Rotrudi de Andernes, vi- gcndam interiisse. Dictus Episcopus fuil Milo secun-
    vente Balduino Comite Gisnensi et concedente, et dus, qui patruo suo Miloni primo successit anno mlix
    concedentibus filiis ejus Mannsse, Fulcone, Wi- mortuus anno mlxix. De eo ex libro MS. Ecdesix
    done, coram istis testibus, Arnulpho de Arda, Morintnsis apud Molanum ista leguntur : htijus re-
    Wandelmodo, Ernusto de Lodebrone. Hoc autem verendum sanctae Virginis Rotrudis corpusculum
    totuin factum est in generalibus placitis apud Ges- populO demonstravit et inferetravit Episcopus Ter-
    nes, praesentibus Militibus et Laicis reginnis Gis- vanensis Milo secundus. Seripserat ante dictus Wil-
    nensis : et unusquisque supradictorum testis est lelunts festum S. Rotrudis decimo Kalendas Julii

    iterum
    doni alterius. Nunc autem Comes Manasses, filius recoli ob ejus adventum et 'luplicem translationem,
    anno 1104, Balduini Comitis Gunensis, Spiritus sancti gratia quarum prima facta fuit sub Comite Balduino pri-
    liiT cf scqq.
    I
    compunctus, con-
    illustratus et bencficio patris sui mo, secunda vero ab Abbate Petro tertio. Adden-
    cessit, unusquisque Militum suorum usque ad car- dura asserit Malebrancus lib. 8 cap. 70, altero
    rucatam unam, sancto Salvatori et S. Rotrudi, vel monasterio sed femineo in ejtis honorem Gisnas
    usqtie ad centum solidos reditus libere attribuat. adauctas, de quo postmodum. Verum lib. 9. cap. 42
    Hoc autem dedit in manu Domini Petri Carrofensis illitd scribitS. Leonardo fuisse dicutum.

    Abbatis coraiu Militibus ^uis. Deinde eunttierantitr


    quatuor et viginti, qui sua dona sancto Salvatori et § ///. Tramlatio cotporis ud monaslerium S.
    S. Rotrudi in prsesentia Comilis Manassis sub clau- Bcrtini. Memoria in variis Faslis.
    sula supva relata obtulerunt kactenus reluta, dicun-
    D
    : et

    tur anno mlxxxiv peracta. Dein ad Gislebvrti primi tempore et cansa quibus corpus S. Rntrudis
    Abbath Andrenensis cmnobiipetitionem, referutitur plu- translatum sit ad Ecclesiam S. Bertini, niliil certi Corpm ad ec-

    rima dona et possessiones collatx, etiam pro constrti- repertmus. Malebrancus lih. 10 cap. 20 describit cles-a-n S.
    Bertini
    qux confir- cHone Domus eleemosynari&j intuitu sancti Snlvatoris corpus S Rotruois a Miloue cum ossibus suis, vino
    mantur a Pu- et S. Rotrudis, anno mciv sub Manasse Comite : nitide prolutis mundaque linea involutis, in argen-
    schalell et
    iterum anno acvn et aliis sequentibus, sxpius repetito t^am capsam translatum, etdein solum addit : Hodie
    CaUtto II.
    nomine Sancti Salvatoris et S. Rotrudis. Postea eam possident Bertinenses. In sttpra citato codicc

    Domnus Reinaldus prxfuttur Abbus,et a B. Joahne MS. Ecclcsix Morinensis apud Molanum ista sic pro-
    Morinensi Episcopo behediciturj nui privilegio suo con- feruntur : Modo ab immemorabili tempore s;icra-

    flrmavU illi dona et possessbnes, oblatas in iionorem tissimum corpus pago Tervanensi in ecclesia S.
    in

    sancti Salvatoris Sanctceque Rotrudis. Eorumquc Bertini requiescit quod populo etCIero me vidente
    :

    II et
    rogatu Paschatis Calixtus II Pontifices Romani propalavit dudum Anconius Abbas, ncensis Augusti
    monasterium sancti Salvatoris Rotrudis die quinto, celebrata priu^ Missa. Hsec ibi. Dietns trmis'a!um
    et S. in
    Apostolicae sedis tutelam susceperunt, et possessio- Abbas Antonius de Bergli ad Zomam, ex regi- post annum
    (uit
    I2J4,
    nes confirmarunt. inine monasterit S. Trudonis in Hasbania assumptus, F
    10 Sed aiiis omissis transimus ad annum mclxi quo ac mortuns anno mdxxxi. Immemorabile tempus dici
    C Petrus aiiquis, dicto monasterio przepositus est Abbas, a Molano vtdentur centttm aut ducenti anni : imo for-
    Petrus Abbas qui ut Pastor providus, ne vacaret et a bono opere sau phtres pnssent dici effluxisse, a quibus ea trnnsla-
    dum curat
    capsam no-
    torpesceret, ad fabricandum feretrum B. Rotrudis tit> ficta sit. Num certttm est corpus fuisse tn Monaste-
    ram flei >, operam dedit, artifices conduxit, et sicut praenoroi- rio Andrensi ad annum usque mccxxxiv, qno fnutur
    natus Doranus Gregorius, in opere hujusmodi exer- Clnonicon Andrensis monasterii, m quo refertui' charta
    citatus, tempore suse electionis durante illud in- Innocentti Pap.v III snjnata anno mccvui, cum tnen-
    /orsan circa
    ceperat ad finem debitum perducens
    , egregie , tionemonasterii sancti Salvatoris et sanctae Uotrudis an. u;3
    confiimavit. Dtim vero idem feretrum fieret, et cor- Virginis et ad aunnm mccxi fit mentio festivitatis
    ;

    audit sterpl- pus praefataa Doiuina3 juxta majus altare in quadam S. Rotrudis : nec omisisset Auctor occasionem com-
    tus circa ar-
    arca repositum requiesceret, pernoctante saepius memorandse translatioms ad Bertinianos, si ante eum
    cam,
    in i.rationibus Domno Petro eirca ipsum altare, et annum contigisset . Itaqne ul indestructione mvnnsterit
    tam se quam sibi subditos Christo et sua? sponsae factutn vtdetnr, bellis Anqtos tnter et Franccs anlcn-
    devote et intente recommendate ; tanti strepitus, ttbus, potisswutm cx quo ab Edouardo III Rege An-
    tam mirandi et pavendi ictus iu arca et circa arcam glorum, Caletum, post longissimam obsidionem captnm ,

    ab ipso suntauditi, quod manifesteintelligebat.B. Ro- est anno mcccxliii, nec procul inde Andrense tnona-

    trudem pro sui humiliatione et dejectione indignari. sterium vulgo Andre, Andam inter et Gisnam situm.
    Ipse autem, tamquam vir tirnoratus, et erga eara 13 Quod Molanus ad tempora Sifridi Dani respe-
    devotus, stepius interrumpens orationem, flexis ge- xerit, contigit per lapsum memorix : cum Siftidtts
    f>rri>er<im An-
    nibus et expansis manibus voce lacrymabili clama- ante Ittventionem corporis annis centum et quinqua-
    </l .r adscn-
    bat Domina, Doinina, expectato tempus adhuc
    : gtnta vixerit. Idem Molanus in indtculo Sanctorum pta,
    Sanctam sxpe
    invocat modicum, quia quanto citius valebo, pro viribus Belgii S. Ortrudis Virgo sive Rotrudis in Andria
    ;
    accelerabo opus nostrum. Quotiescumque opus no- Anglia? {imo Morinorum) Monasterio quievit, sed
    vum volebat incipere, quotiescumque pro Ecck'siaD nunc quiescit ad S. Audoraarum in S. Bertini mo-
    negotiis eum oportebat alicubi pergere, et a Prin- nasterio. Natalis est die xxn Junii. Adtjuem //<"<
    ; . :

    222 DE S. ROTRUDE VIRG.


    A sub nomine Ortrudis idem Moiamis de illa agit in tnr Bttcelintts ; canidcmqtte referunt Dorganius el
    " Additionibut ad Usuardum; et in suis Natalilmsasserit Menarius. Laudo quod venerenlttr S. Rotrudem,
    sic legi in Martyrologto Bertiniano, litteris primis per cujtts corpus est tn inonaslrrip Ordinis stti, quod An-
    errorem transposith. Molani auctonlale abre-ptus glam vel sanctimonialem fiicittut, approbare non pos-
    Saussayus, Martyrohyii Gtillicani coniilor pantm sum quia occasio ipsam Anglis adscnbcndt tton fuit
    ;

    accttratus ; agro Au-


    In ccenobio S. Bertini, inqtiit, aia, quatn quod Andrensi inonasierio per Antjltcaitas
    domaritano susceptio purissimi corporis S. Rotrudis irriipliones dissipalo, corptts ad Berlinianos translaum
    Virginis, ex Andrensi in Anglia raonasterio; et in vtdeatur
    iupplemento otl eunidem diem Gisnae in Picardia S.
    ; 1 4 Ilis ergo discttssts trneamus Virginem sanctam, O\tenslo lietl-
    Ortrudis Virginis Deo carte, cujus corpus sacrum non Ortrudem, setl Rotrudem; non sanctimonialem qutantm
    ibidem religiose conditum est. En itna eademque in monasterii Andrensis in Anglia ; sed depositum et pu-
    duas Virtjtnes distincta et Andrense Moriuoruin mo- tiliccc veiierationi expositum, miraculisque clarttm, in
    nasterium ab Itomint' Gallo non inerudito, sed juucni- monasterio Andrensi in dicecesi Morinensi seu Ter-
    liter preecipiti in Angtta collocatum; Giana in Ptcar- vanensi, et iniiead Bertiniauum trans- monastermm
    dia, cttm Artcsiee essct attrtbttcnda. Sed ct Wilsonus latam. Porro ptxter varios Martyrologos, qui eatn ad
    in prima cl sccitmia cditionc Matiyrologii Anglicani, liunc xxu Junii rettilernnl, Canisitis ad dtem sequen-
    ct cum illo Alfordus tn Annaltbus Angliciints prxfalt tem xxiii Jttnii stto Marlyrolngio Gcrmantco ipsttm
    Molani ductiim scctiti S. Rotrudeni suse noliom al- inscnpstl. Aliqua etiatn Rcliquinrum S. Silvini Epi-
    tribuerunt, cl iste ad annum 875 ntitn . 7 post rclalas scopi etS. Rotrudis ostensio facla cst v Augusa ; de
    irruptiones Dantcas, addit : Interim Icenorum pien- qtta egitntis xvu Februarii ad Vitam S. Silvini, ex
    tissimi Oitrudis Virginis corpus, e Suflolciensi MSS. Annalibus receitlioribns munaslerii Sitliiensis,
    provincia subductum, in Belgium detulerunt : quod uiide verba isla : Insignis dedimus
    Pater Antonius
    Milo secundus Tervanensis Episcopus in feretro de- a Bergis, Abbas, mensis Augusti die
    S. Bertini
    centcr collocavit, ut babet Miraeus in Fastisadxxu focta an.
    quinto, Indictione iv anno mdxvi, coadunato Con-
    1510
    B Junii. Verttm cst quod Mtraus de Milouc ogat, sed ventu, qui apud Salbrucam fuerat ad recreandum,
    E
    niliil de Antjlia liabct : procul iinlem tUstal citalus an- corpora Sanctornm Silvini gloriosi Prasulis et S.
    tttis dccclxxv, ab anno mclxiv, quo Milo illam Irans- Rotrudis Virginis ostendit populo et Clcro circum-
    Itttimirtn fectt. Allegat eliam tltctus Alfordus itlrumqiie stantibus. Arnoldus Rmjssitts in Hierogazophylacio
    Saussayt loctttn, ac dein sic conclitdil : Verum quod Belyico pag. 97 asserit, monasterium S. Bertini
    de Andrensi monasterio in Anglia dicitur, vereor adbuc possidere corpus S. Rotrudis Virginis Gis-
    un ilnm lii -
    ut subsistat. Opinor enim Virgineum corpus ex nensis, ad lioc ccenobiura devectum ex Andrensi
    rfini Itaiedi- Anglia elatum, Gisnae pnmuin quievisse in Andren Boloniensis dicecesis monasterio, el pag. 10 aii.il
    ctltw. si monasterio, qtiod Balduinus Comes erexerat costam unam gloriosae Virginis Rotrudis asservitri
    inde vero Audomaropolim migrasse. Poterat etiam in Alciucettst Oidtnis S. Bcnedicli apud Hesiinium
    el mcrtto vereri ut subsistatejus habitatioin Anglia. quam Doininus Oliverius Abbas
    ccenobio : a dicto An-
    Stc iiidem absque scrupulo inscripta csl Maiitjrologiis tonto Abbale, cum in praiicta oslensione adessel, uua
    lictietltrttnis, et Arnoldns IVion asserit Anglam ua- cttm manilibula inferioie S. Silviiu accepisse itcitur in
    tione, et sanctimonialem Andriae in Anglia. Sequi- itcla Viia S. Stlvtni.

    DE S. SICILDE VIRGINE,
    IN GENOMAiMSIA GALLLE PROVINCIA.
    Ex Notiliis a Claudio Castellano Canonico Parisiensi submissis.

    nisolense S. Carilefi apui Cenomaniios mo- 2 Verum, si per hanc tam ineptam rubricam ces-
    nasterium, quo de mulla diccnda nobis ertint sat Anisolae cultus Sanctse non cessat in propru persfl fra , ;

    Ai
    .

    ad tllitis Vitam I Julii, ab omni retro tnetno- nominis ecclesia quae duabus circiter leucis distans :r.lesla

    Ani olx euliut ria coluit prxtiiulatam Sanctam; otque tn a monasterio, Patronse suae festum solenniter agit, proprtu
    anti'1'iui aitiquts MSS. Missttlibus, /ireriatiis, Ordiuariis ad cessantibus ab opere omnibus totius burgi incolis ;

    lninc xxn Junti nolatum habuit Officium Sicildis Vir- quod quo nomine diceretur antequam in nomen suae
    ginis Iniitn Lectionum. Ibiiem tn grandi membraneo Patronae transiret, vulgo Sainti: Sekolde dictum
    ,
    Usuarii Marlyrolugio, simililer adscriplum ad eum- nullo indicio hactenus potuit deprehendi, ut oporteat
    i>iri ilicin, nnte iiiiii mullos annos legebalur : Item vetustissimam esse appellationem. Ecclesia una ex
    ^ancta; Sicildis A r irginis ; el in mtirgiiie addcbaltir pulcbrioribus Francia; est, haud dubie quin est e!ee-
    ir Lect, Dico legebatur finquit Canonicus Castellanus mosynis, per crebra Sancta: beneficia provocatis, ad
    i -1111111 scrutatut) quia pulcherrimo illius MS. pars eum provecta splendorem quamquam haud
    ; parura
    magna discissa est anno 1084, agglutinanda valvis eodem contulisse videntur Domini de Sintrailles, atisqic pecit
    organi «egreque prohibui ne altera sirailiter discer-
    : antiquse nobilitatis familia, locum hereditaria pos- liari nolltla
    I-eretur quod idem Missalibus quoque metuendum
    :
    sessione obtinentes qui etiam undique fecerunt
    :

    erat quia Religiosi isti uticopperunt


    ; monasticisnovi requiri memorias Sanctaj siquse uspiam reperiren-
    ritus Breviariis Missalibusque
    quibus ex veteri
    ; in tur : sed hactenus nuliai detectaj sunt majoris ta- ;

    ritu soli iili retenti sunt Sanoti quibus antea tiebat


    3 Udlonum men altaris tabula ipsam repiwsentat in habitu Re-
    (
    Ifficium imvem Lectionum abolitis iis omnibus
    nujier ahro- ; ligiosse.
    gatus, quibussolum tresdabantur.Sanenequaquamproban-
    3 Oflicium totum de Communi fit, in eoque ad
    d.i iicentia ea fuit. Cur enim unos
    non fc.erunt coli nostram usque memoriam non nisi S. Sicildis no-
    sub ritu Simplicis.sicut alios decreverunt minatur
    colendos sed qui hunc praecessit Parochus instituit
    :

    sub ritu Semiduplicis videntur hoc solumt Nempe barbare Sbbautam dicere, eo quod diplitongo au, nomcfi
    cordi habuisse, ut excuterent sive niinuerent
    onus secundum vulgarem pronuntiationem. respondeat aulgare s".

    recitandi parvi Officii de Beata, a quo Scrole,


    Simplicia vocaliso notum est autem, quod nomina in ildis,
    :

    non absolvunt, uti faciunt Semiduplicia.


    dum
    ;

    DIE VIGESIMA SSCUNDA JUNII 223


    dum Gallice redduntur, terminentur per mjt. Sic tamcn verosimile ex usu istius lemporis, quo viri prin- I)
    Brunichildis, Mathildis etc. verluntur Brunehaut, cipes filtabus suis condebunt aul dotabanl AlXToRE D P.
    monastcru:,
    Mahnut. Ccnomannorum aulem idiolismus esl, pro lil- qutbus illas tletnde Abbattssas prttficicndas curabant.
    tera S, inter vocates posila, usurpare caninam r, puta Nec obstat quod Alciaccnsc monaslerium virorum sit :

    Maison, Pa Moison etc, Mairon, Pamoiron. Dum quia iion est novum ut ctenobia primum sanclimonia-
    unde site enjo ex Sicilde alii (acerent Sezaur, ipsi faciunt Se- lium, his exlinclis, Clericos acceperint, ac deinde Mu-
    raut, et pronuntiant Slrote.
    Qui modo Parochium nacltos. Interim tslis posttis satis apparet, quid causx
    atlministral Prcslnjler, per maijnam quamdam simpli-
    posstt ac debcat concipi, tum exigux vel nutlius nottliie
    cilalem, primum
    deinde parochianis suti conulus
    stbi, Anisolam allatee, ei tamen stabiliti cullus, iamauam
    esl pro concione suaderc, nomen tllud idem esse cum no- certte utquc. indubitabilis Sanctat ; Aclis, stqua fuetanl,
    mine S. Consorti/E, de qua jam eqimus. Sed ea novi. non partter titlalis, ac denique prorsns dcperdttis.
    tas necdum fidem invenerat apud incolas, cum ego 6 Ex isla porro conjeclura sequcrelur, cam quxS.
    illic essem, tnqnit Caslellanus, anno mdclxxxiii po- Silvini corpus curavit, usquc ad annum
    :
    dccl
    circiler
    stea autem homini scripsi, erroremque dedocui, vixissc. Cum autem Normannt ciepcrtiit uifctare Gal-
    ostendens quam sit impossihile, ut Consortia aliter lias uno seculn pesl, cullus apud Cc- tlle S. Sicildis
    redrlatur Gallice, quam Consorce. nomanuus, cujus tnittum quxrtlur, ipsum liabuerit antc
    4 Dedit Bollandus ad xvii Februarii Fitam S. Sil- annum dcccc de quo htbtl ullra ausim dcfuiire. Cele-
    vini, incertum cujus aut potius nullius sedis, sed ad riun hic non omiserim annolare, quad quanlum a mo- ,1M S. Osma-

    Evangelii prxdicationem njt famuiam


    Episcopi Aposlolici, circa nasterio AnUolensi iislat vicus S. Sicildis tanlumdem fuuse
    rotuit uta faciunt
    annum dccxx defnncti in Belgio Alciaci prope Ilcsdi- porro ilistd alius a S. Osmanna
    /ulsse nominatus, quum in-
    tuum. In ea Vtta pcr familiarem cjus comilem Anleno- colce colunl IX Seplembrts
    Alciacensts et xil Novcmbns, atque IIi-
    Monucfia rcm Episcopum scripta, num. 21 siclegilur:
    similiter bernix Rcjts filiam futssc credunl licet iwmen Saxo-
    ;

    Post expletum Officium funeris, Adalsquarius qui- nicum potius quam Ihbcrniatm sil. Ejus Rcliquix m
    dam, vir prudens satisque devotus, ejusque conjux Sun-Dtonijsiano prope Parisios monaslcrio nunc ser-
    Aneglia nomine, de nobilissima prosapia exorta vari dtcuntur ; quemadmodum et ipsius S. Sicildis rtr-
    Francorum, pra^paraverunt convivium magnum, ad liquix sijuse jul existimo) tu sua ccclcsia fucnint, vel
    opus eorum qui ad sepeliendum Sanctum convene- Hugonottarum sacru omnia
    alio translatx suni, nictu
    rant corpus... Isti etiam construxere basilicam Al- tltssipanlium, vel m
    communt cludc perurunl, dissi
    <l iaci coenobii in honore sanctae Dei genitricis Ma- palx furore sathanico. InUrim loci utriusque tncolz
    riai ; ubi etiam, ante adventum B. Silvini eorurn fi- non cessant circa uomina movere rixas ; dum osmanen-
    l:a, Siccidis nomine. deposito ieculari habitu jam ses Scrolenstbus objectant, eorum Patronam fuisse su v
    curatnx Deo sacrata inerat. Quai post transitum ejusdem Palronx famulam ; zelo, ulrique Sanctse perquam t><-
    corforls S. famuli Dei, ornavit ecclesiain coronis et lampadi- grato. Malim ego de S. Osmanna certius aliquid dis-
    Sllvint,
    bus, sepulcrum ejus fabricari fecit ex. auri et gem- ccre : qa& si quid Itabutsse ostendatur commune cum
    maruiu splendoribus insuper baculum recurvum,
    ; S. Sicilde, ut simul ambx in Gallwm venerint ex
    quem vir Dei manibus ferebat, auro et argento cir- Brituunia ibique vixerint, tum iilam de Alciacensi
    cumduxit per totum, reponens in ipsa sanctadomo. Sicilde conjecturam abjiciam libens.
    Profecto perquam vcrostnnle esl, hujus Alciacensis san- 7 His .scrijiti* accepi a Claudio Castellano quidquid
    ctimonialu nomen, secundum Teutonicorum et Franco- de S. Osmanna invenitur in monasterio San Diony- sed hxc rfict-
    rum nominum primigeniam formam, scribendum inte- sttiiw. veien membrana descriptum : ubi Regia <(uide>n tur Aclitenis
    gre fuisse Sicildis stve Sichildis. vocata.
    stirpe, sed gentitibus pareatibus edtta Osmanna dicilur;
    b Malbrancus att, ut est in Comm. prxvto apud et cuidam ffiberno juveni desponsanda, palriam dere-
    qux cx mo- Bollandum num. 29, S. Siccidis, parentumque ejus liquisset comitunte ancilla cui nomen Aclitenis; itaque
    nastertoSithtu
    A.dalsquarii et Ane^lue corporain Bertiniano camobto venisse ad Ligerim flumen : <{<ue eadem omnia ac.
    apud Audomaropoliin lumnlata credi. Ei in Besuensi muito piura leguntur apud Capgravium, nisi quod ibi
    Chronico legitur, post Normaniucas uicursiones, Be- dicatur gemta in Hibernia ;
    quod probare nequeo ; sed
    suam ailatum B. Silvini corpus, cum B. Anegliaejus pergo opinari, in majori Britannia nalam Osman-
    familiarissima, qux haud dubio Aneglia Antenoris nam, purtnttbus Aitjlo saxonicis seculo Cbristi vi,
    est, Gallice Ognies dicta. Ut autem S. Silvini corpus pltusquam gentes tll.e Christi f<<leni sub Pontificatu
    ex Sithuensi S. Berlini ccenubw, per varios eorum S. Gregorii ccepisset admittere; nomen autem auctllcc,
    temporum casus, delatum in Bunjnndiam est ; cum quam secum duxit, adeodtsMmile est nomim SicUdis,t*J
    S. Anegliee corpore, matris S. Sicildis ; sic indidem sive verum ipsum seu fictum sit, nullum fundamentum
    in Cenomanniam ad Antsoiense monasterium potuit pr&bere potuerit prsenotatx controversix. Maturius di-
    translatum fuisse corpus ipsitts S. Sicildis, aut ejus scntt hj-c ommu poterunt ad x Septembris; et confejri
    Anisolam sit tam notabilis pars ; ut inchoando cultui, appeltandx- CUm iU <juj; xvi hujus./unti itfmintur rcrclataS. Lutt-
    tianslatu
    que istic ubi depositum fuit ecclesix, fundamenlum de- gardideS. Osanna virgine, inJotrensimonasterioquie-
    derit. Sic autem non solum Virgo, sed sanctimonialis scente itb.~2 num. 34. Interim nunc minus placetquod
    Virgo Sicildis fuerit </unlem pictura altaris reprxsen- in notis ad /tuitclocum censuerim fieri posse ut Sau-I). >-

    tat ; aut ctiam Abbalissa tpsiusmet monasteni : sed ntjsiana Osmanna eadem stt cum Osanna Jorteusi.
    hoc ultimum ex dictis non sequttur irrefra<jabiliter : est

    DE SANCTO EBEUHARDO
    ARCHIEPISCOPO SALISBURGENSI IN GERMANIA
    Commcntai-ius prflevius de Vila ejus scripta el eullu.

    Ecclesix Juvanensis seu Salis- nutus circa annum Christi mxc, mox scqucutt-

    A
    AS.NO cliiepiscopits uti e.r

    Mi.LX.IV. burgensis Eberhl rdus, generis nottlilale, pia bus vits anuis constabit. Post annos vitx quadraginta m x
    Trml , ,,v

    IncatiouCfinslittitionc monastica, ctsanctitate per varta sludia in stalu Canoniculi ct vtta momtstica, tt mortu
    iii.c clarus, effulsit seculo Cltristi duodecimo, el detnde apud parcntcs et consanguineos modeste Irans-
    actos,
    !

    224 YITA SANCTI EBERHARDI.


    aclos. circa annum mcxxx denuo monasticam resiimpsit dignitas gestorum seu copia, scriptorum benevo- D
    AltTOHE r,. [1
    ni Prufeiiinijo prope Raiisponam monasterio lentia apicilius appareat, in respectu horum vitaiu rroloQus.
    autcm mcxxxhi jn monailerio Biburgensi Abbas consli- gloriosi Eberhardi, sanctae Salzburgensis Ecclesiae
    tuttis, cique vust quiiiquenniuin Romte ab Innoecntio II Archiepiscopi, stylo satis superque snppeters vidi-
    Papa investitus cl ctnisecralus ; anno deinde mcxlvii mus ; et hancsub ignorantiae modiolinquere, dede-
    ni Aiclnepiscoptiin Salisburgensem assumptus, tandem cus nobis, illi injuriaraduximus. Unde omnium ex-
    mclxiv lioc xxn Jitnii naturx martali conccssit, in tremi, quibus aut proprie Episcopus aut notus ;

    ccelo atcruum victnrus. tantum convictu, aut meritorum etiam magister


    3 Res pr.tt luie ab co tjcstas aliquts ex discipulis olim extitit, paginis Patrem reponere aggredimur;
    Vitaa discipit-
    ejus anti'iuis se scripsisse sub num. 23 at- ftmm vitx Don tam scientiae quam dilectionis prasumptione
    testatur, el autc uum. 8, Deus inquit, et Pater Do- inducti, minime res ab
    ne
    loscripta. oliis omitterentur, ti
    niini nostri Jesu Christ.i scit, quod non mentior mentes. Caritas omnia non sperat, de incertis ve-
    qusecumque scribo... Dicam quod vidi, quod multo- retur.
    rum attestatione, quud proprio experimento didici. 2 Igitur Eherhardo patria u Norica, clarissiraum
    Imo ijii.c odiliiiittir Cttptlc 5 iiiiruculti, post mortem pa- b geuus, pater bene ChristiaDus, ceterum in seculi
    intif. poiucruni ab eodem postea adscripla fuisse : KatUi clttris
    honorihus ; mater vero in optirais operibus extitit,
    et plfj paren-
    Sancli titulu '{iittitdti scruiiis scnsum otnitiitm possim B. Eberhar- quae eleeniosynis, orationibus, jejuniis pa;ne conti- tlbus,
    ei ob antlguo dura, S. Eberharduin el Sanctum appellal. Edila nuis se transiens, ciboque, prsetcr legumina raro
    tribulus
    fuerunt lisrc cjtts Acta ab II enrico Canisio tomosccundo indulserat. Ferrea virtus : cujus bene gesta com-
    Atiti lit.c Lcclionis, indt translata ui editionem ul-
    el mendare hoc uno sutticiat, quod ecclesiam in ho-
    liiiititn I.aitittilii Sitiu, ijtittm ctuo< iicccssiinis Attiwta- nore S. Mariae perpetua; virginis cum viro in curte
    tioniius Uhtslratam damus. Sanctus in ulraque edi- propria statuens, dimidio feriue milliario nudipes
    tione continuo appellalur : auo etiam Sancti titulo ad eam propriis humeris lapides ferre solebat. Hu-
    lionoratiir a Zacharia Lippoloo ant Cornelio Grassio in jusmodi actisjam nobilitateiu illam seculiabdicasse
    Compendio ad Itunc \\n Junil 1'tiis Stmctariim
    Yitse, totam videbatur, nisi quod sumrna ingenuitas in
    inserto, cl onuo MDCXVI Colonim c.rcuso. Eodcm ttltilo servitute Christi comprobatur. Trahebat lbi, cum
    ipsiim lioiiorant IIiiijo Medardus et Gabriel Bucelinus pedissequis mulierum utriusque conditionis
    suis,
    ni suis Fastis Benediciints, ct cum iis Philippus Fer- non parvam turbam, saxa portantium Ad iniagi-
    rarius in Catalogo generali, allcgans tabulas et Kalen- nom et similitudinem suam fucerat ceteras. Ita se
    daria Ecclesioe Salisburgensis : sed qusenam illa sint natura habet, juxta formam majorum, minores se
    non satis nobis constot jam sstpe expertis Ferrarii levi- gerunt. Cernere erat longius per circuitum, unius
    utteiit, atl allegandas quas numquam viderit tabulas, jmitatione, feiuininum genus melioratum. Sancte
    sed liulert pi.esuiiip.cru ; maarime cuni habeamus Pro- hoc opus fecit matrona. Ilinc meruit filium, c de
    prium Sanctorum Archidioecesis Salisburgensis quo nunc agitur, digna dignum ijui optime in pue- ;
    ,

    anno sidcxlvii Salisburgi auctoritate Paridis Archie- ritia ornatus, disciplinis scholaribus consecratur, et
    piscopi cicusum ; iii q,i„ mcntio S. Eberhardi reperi- in d Babenbergensi. Ecclesia hberalibus rudimentis (l

    tur oiniiiti.i nulla. Wiguleus llundius m cum Htlerls


    Metropoli traditur imbuendus. Ubi docilis, attentus et bene-
    vnfntpm im~
    Salisburgensi pro illius Canonizatione Bur-
    asser.it, volus auditor, quantum magistrae Philosophiae im-
    H de Cnooiti- btbit :

    zatiooe
    ckhardum de Weispriack, Cardinalem et Archiepi- penderit, tribus ex ea partibus nactis, Physica,
    attum. scopum, adeo muHuin lahorasse, ut omuia testiura Etlnca, Logica, ostenditur. Hic itaque a:vo tener,
    sufficientiumexamina in Consistorip Roma; sint in tantum generis sui nobilitatem morum virtute
    producta sed morte pravento eodem Burckhardo
    ; transcendit. ut jam non puer, sed senex non levis, ;

    anno Domini mcccclxiv, rem rpansisse inexpedilam. ut in tali ;etate assolet sed raorum gravitate sa-
    ;

    Interim Ghristophoriis Geicoltlus, in Nolis ad Ilun- piens diceretur et canus. Et si aliquando carnahbus
    dium. pertjit eum dicto Sancti litulo lionorare, quod deliciis est veritatus, Dei mediante gratia, non est
    ittain facit Cardinalis Barontus in Appendice tom. xn abstractus neque illectus in his enim artibus, vel
    :

    ad iintium siclxjv, unde et nos arlntramur posse ipsum suis speciebus pustmodum
    nulli facile invenieba-
    luc iiiin eodem titulo colhcare. Uttnam intenm c.ra- tur secundus. Successit deinde felix adulescentia,
    mitiii sioe Processus, a pr.claudato Burckhardp formati, ubi Pythagoricas litterae proportio,
    a stipite indi-
    et Roinam missi aitcrutro loco udliuc invenirentur scretse ceream aetatem. vel dextro ramo
    pueritiae,
    possel ex 116 procul dttbio commentarius Iwc operc non ad beatam vitam convertit, vel lasvo ramo, qui et
    indignus colltgt ; scd id oplari faciltus quam sperari
    , declivior, ad terrena et declivia flectit.
    prudcutcr potcst; ciim malta lomje rcccnltoris memorix
    3 Hinc quia dignus conspicitur, e Canonicam
    doeittnenta, etiam ornjiaalia, causaob quam
    missafue- praebendam in eadem Episcopali sede sortitur. Ibi
    ruut uon procedcnle, facillime pereant liomx; nimiam- vero honestissimus juvenis in dextro ramo Mariae
    que eorum tinjuaiit secuiitulcm, qin nun cttraverint eo- optimam parteni elegit, et clam Praeposito, /"qui Ti-
    rum crempla penes se asserrare. Vana etiam, prxsiita ronem eatenus fuverat, ad inoiiasterium S. Michae- er Conoiiicis
    suul beneficta a S.
    Eberhardo Rtcltersbergensi monaste- ]is convolans, monachalem liabitum petiit et acce- transicns ad
    rioCanonicorum Regulunum S. Augustiui ad Oenum Regnum ccelorum etiam juvenes diripiunt. Major rttotiacfws

    ftuvnim silo : quorum cliartx seplem sunl excusx lomo 3 pars ad malum proni sunt ab adulescentia sua, sed
    Mrtropolis Sulisburgensis pag. 235 et sequeatibus. Eberhardus regno ccelorum vim fecit, etvim passus
    est. Quid enim Prajpositus ageret ? Ad nutum ejus

    VITA campanae omnisonae dissone consonant, procedit


    ipse persemetipsum cum universo choro templi ad
    Auctore ejus discipulo. monasterium, Fratrem reddi imperant magis quam ab illis retra-
    httur ;
    rogant, eripiunt magis quam recipiunt. Quia vero
    CAPUT I. chorum Clericalem monastice tonsus non decuit,
    sumptibus datis, in Franciam cum magistro suo

    Cexivit
    *i,.,l„ T'-,
    n,-i..<. /- .•
    Ullus, studta.},!,, Cmwmcahsetmonaslica, directus est : ubi in tantum profecit, quod sibi
    atgnitas Abbariulis. seniores suos sensu crescentesubegit. Oquamfelix
    ! sed multo felicior rediit : iino et futurie fo-
    um multorum de popularibus seu priva-
    vitas
    licitatis su«, signum jam reversus videre meruit, et
    tis personis descnptas attendimus, ita ut non
    tam aliis prajmonstravit.
    .

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 225


    4 Cura enim quadam die post reversioncm pa-
    sci frusfra
    rentibus suis in dorao consedit, gallina adveniens, ANNOTATA D. P.
    sub vestimcnto ipsius ovum magnura posuit ; quasi
    quid in lpso spcrari posset populo declarans; exe- a Norica, medio xvo ccepta vocari pars Franconix,
    undo ut assolet vociferavit. Crastina quoque die in undeetNorica, sive Mont-Noricorura appellatur cele-
    conspectu oninium induraento ipsius ovura, sed berrima Germanix urbs Norimberga.
    priorc grossiua reposuit in quo bis quod Ex
    :
    facto, b nobili familia Comitum de Hippolstein in
    primo Abbatis, et postea Episcopi vice fungeretur, Franconia inquit Wujuleius Huntlius in Metropoli
    ut credi potest significaverit. Verumlaraen semper Salisburgensi. Est Hippolstein scu Arx Hippolyti
    monasticum postea in animo aflectans ordinem, confiniti Franconix et Palntinutus Bavarix ad Rotum
    juxta illud Poetas , (Juvioium qui quulem alluit Rotum oppidnm et postea
    Naturam expellas furca, tamen usque recurret. inflult in Reduitzum pnvmm ; et hic Bambergs in
    Animus adolescentis cum e^set natura optimus, a Mamum ddobitur, nndc ipsum Hippoistein distat
    proposito dissuesci non potuit donec factus 22 Germantcis, Norimberga quatuor.
    g qua- ; leucis uti
    dragenarius, Episcopi sui Oltonis et Fratrum con- c Natum circa unnum 1000, ut ex supra relatis
    niventia h mona&terium subiit, et directus est Spi- constat.
    ritusDomini in eum a die illa et deinceps, ut in d Babenberga, contractc Bamberga, urbs Episco-
    omni religione fieret novissimus primus. Corpus palis in eadem Franconi-x, civciter leucis octo NoHm-
    suum jejuniis raacerat, orationibus protraclis invi- berga
    gilat, divinis officiis totus inhiat non murmurare ; e Scilicet sub S. Othone Episcopo Bambergensi
    superfluus, sed potius cum paupere Christo pauper aselemptusi pnefmt anms 15, a 1103 ad 1130, quo
    esse desudat. Apposita cui imprimeretur forma, obiit die 2 Julii.
    erat Abbas suus Erbo, quem lauilare satis, nisi
    ; hnpressum, qui Turorum eatenus fuerat quem
    f :

    alterum psene Joannem, vel Eliam aestiraando ne- locitm haud dubie scriptorum socordia depravatum et t

    scimus. a me ex conjectura correctum mdico. Est vero Mona-


    5 Per idem tempus k germanos suos seculares, sterium S. Michaelis in urbc Bambergensi a 8.
    adultior dest-
    genere, statu, rebus asque speetabiles, cum quibus- Othone ampliori statu rcxdijicatum, uti dirititr in hu-
    gnatur Abbas
    dani ptopinquis unus spiritus invasit, in proprio jtts vita, idque hie intelligi arbitramur. Consule Fitam
    fundo monasterium monaehorum, de suis heredita- S. Othonis a Grctsciv editam ffl). i cap, 27, et cap.
    riis rebus construere. Delegatur in id operis absque 19 Wulfraraus Abbas dutur huic monasterio.
    mora Biburgensis locus / mundiburto memorati re- g Circa annum 1130.
    verendist>imi Episcopi : quo validius res effectura, h Monasterium in Prufening prope Ratisponara
    effectus firmitatem haberet. Deslinatur eo dignissi- asserit supra indicatus Uundius, qui illud tumo 3
    iiius Eberhardus, tam nolens, ut cunsecrationem piig. 124 dcscnbil, sitnm ad conflnentes Danubii et

    quinque annis refutaret. Sula enim cogitatio inhae- Nabij fundatum anno 109 a S. Otlione hic adjun-
    I

    serat, genus monachorum, etmonachorum ordinem ciu. Ejus Primus Jbbtis fmt S. Erminoldus. cttjus

    creare, sedificia ecciesias ; moxque in eremum sive Ythnn xllustravirmis <id dieiH 8 Januarit : eratquc di-
    cuenobium semet privatum deponere. Numquam catttm S. Georgio Martgri.
    sibi satisfacit humilitas, nec voto saliatur virtus, i Erbo mortno S. Ermtnoldo anno 1121 sub-
    sicut et vitium. Post quinquennium cum Episcopo rogatus pnefuit annis 52 mortuus unno 1IG2, die 4
    suo Babenbergensi Romam trahebatur; erat enira Julii.
    cui nihil deerat, rjuod idoneum, quod clarum ad k ConradusetErbo fratres B. Eberhardo cura so-
    m Curiam. Afluit in ilto ipso Comitatu sereiiissimus m rore Bertha, fnndarunt hoc monasterium B. Mari<e de
    Romx ab ln- Eberhardus, tunc Pramositus, post paulum vero in Biburg; et anno 1133 compleverunt consccratum 28
    nocentlo tl eadeui Dabcnbergensi Ecclesia sueces^ur creatus. Octobris ; qno iemporc Eberhardus, fundntnrum fintcr,
    cotisccrafus,
    Hic Eberhardi nostn fiuissiinus seaiper et unum sit Abbas ; uti ea pturibus apud HuntHum tomo 2 pag.
    par fuerat. Qui diligit justum iu nomine justi, non 200 leg u n l u r ex libro fu nda l ion is descripta . Obiit

    perdet raercedem, Huic pergenti, negotium Dibur- Bertha anno 1151, cum opinione sauctttatts. Est
    ijr-n^es ile consecratione Abbatis injungunt magnor vero Biburgum ad Apsum fluviolum, decidenttm in
    pere. Pullicetur operam suam.nec minus exequitur, Danubium tntcr Ingolstadinm et Rnlispunam.
    donec ipse per se Apo^tolicus ?( Innoeentius inve- 1 Mundiburtuni seu Mundiburdum patrocinium, ,

    stivit Abbatem et consecravit dicens : Confortareet tutcla tta Mundiburdus


    , P<.itronus Tutor, Qua fcre,

    esto ruhu.stus, in oiunibus tecuin sura. ulimur voce in lingua Tcutonica Mom-boor.
    (i Alio tempore cum Komain pergeret, Apen- m Eherhardus creattt* Epifcppus anno 1145, mor-
    ninum tnontem accessit,cujus altissirao dorso arctis- tuus l I 72.
    moribundam simo tramite vix irausitus pmditur. Ibi sub ipsms c-t Innorentius II, qui pr.rfuit Ecclesne ab
    n Hic
    rquo tmpo.si-
    radicibus mulierculam conspicatur, martyrera ino- anno 1130 ad 1143, atque citra annum 1138 S.
    tam pedes
    transvefut : pia, plusquam martyrem a^gritudine qu.it: montem ;
    Ebcrbardttm investtvil et consecravit Abba
    transmittere vulens, vuluntate et difficultate crueiur o Rucinus, aliis Runeinus Fquus minor : quam
    bal.ur. Vidit inlerius Abbas monbundam. Fratrem- vocem u Gcrntanico Rosg equus, dcdnatni itunnulti.
    que coraitantem appellat, dicens Quid facimus pau- :

    peri Christo, ne in nuvissimo veniens suggillet nos? CAPUT !!.


    At ille idiota, utpote idiota, ininus urebatur et
    dixit : Nthil mulieribus et nubis in tali articulo. Sed Illustres virlules. irchiepiscopalm Salisbur-
    eiiiin Phiiochnstus o rucino suoimpositam* innitens gensisper, visum dcsignatus, el assumptus.

    ipse manu retrorsum caudaequi, traiksvexit, Felix


    qui diligit proximum plus quam seipsura. Cumque ,^ain tiinc multorum bonoruni praconio futurum
    transduxisset onus, pietate adhuc urebatur, etdixit s,e audiebat Episcopum, quod in uno probatum iri

    sat erjt. Prasfuit iu vicino Alibas nomine a Eppo,


    fratri : Quid tandem agimus? Miratur msticitas, et
    cujus vita magna, prubitas major, familiaritas ma-
    aitj Tempus taeendi Pater. Tum suspirans quod :

    sulunt puterat eleeinosyna data alllictam sibi di- xiraa cum Patre nostro pollebat. Hunc invenit Deus,

    misit. cui de scliismate futuro post multos annos contra


    Papam .Mexaudrum proediceret, quamque firma an-
    Junii X. V 29 cliora
    226 ACTA S. GEBEHARDI ARCHIEP. SALISBURG.
    A chora solius tunc Eberliardi ex omnibus Alleman- gittae, experieutia ars est, juxta illud Did.uiis apud
    A DISCIP1 LO. niffi Episcopis staret; et horum formam vidit per Maronem.
    pev vitutn
    somnium Abbas et eeee vidua quaedam
    praedictus :
    Non ignara mali iniseris succurrere disco.
    designatur
    Fptscoptts videbalur ct viduam Rex quidam impugnabat, ct
    :
    Ilinc prtcdictum exemplum patris in milite, potius
    Sahslntrgen- qui viduam adjuvaret non erat, nisi de Juvavo mo- de misericurdia fuit.
    sis,
    nachus quidam. Hic Eberhardus videbatur liic ob :
    10 Alias implebat, quod ait Chrysostomus : Vis
    stare solus pro vidua videbatur, ha^c lucla seu luctae apparere sanctus, circa tuam vitam esto austerus,
    imago utrinique fervcbat, donecin chalybeni muta- circa atiorum autcm benignus. Hinc, quod etiam stlii amlents,
    ipse scribens admiror, non loci sui novitatem con- leitijiilts
    tus est monachus. Proportionaliterferrum duritiam,
    dltls :

    duntia invincibilem signabat. Furebat autem non siderabat, non antiqua et ditiora monasteria, quid

    miiius in illum, quam in viiluaraRe\. donec et ipse possent, quid non facerent; sed Iruiuenta Fratrum,

    in canem versus apparuit Qui habet aures audiendi ad messem usque computari praecipiens reliquam ,

    audiat argumentnm a simili. Quod intelligens qui mensurain, pauperibus monasteriis invicino solebat
    h ainibus Abbatis, et dixit In ve- transmittere. Ila in omnibus ahis ne quid nimis ,
    viderat, retulit :

    prsesidebis, et erit tempus, quo solus evitans, paupert.item tamen nimis amabat adeo ut
    ritate Juvavo ;

    e\ Ecclesiasticis b Alpinam sustentes. Sufficit tem- cgente sancto Episcopo Othone, decimas novalium
    pori illi malitia sua. in Tangintile, mullas valde, ad necessaria Fratrum

    8 Inter ha>c ille parvus erat in orulis suis, et nullateiuis susc.pcret. Quare baec ? Ubi onus penu-
    extra carnem in carue apparebat. Cernere erat quanti vel quales victuri sunt; bona ergo suf-
    ri.t-

    Kcientja proptcr plures salvandos si quo minus,


    carnalibus et spirit-ualibus, novellum locuni mira- :

    lnliter surgere de nobilibus ac mediocribus, Fra- teste Hii ronyrao, sicut divitia) , ita paupertas saepe
    ;

    trum, Sororum, c monachorum, quibusnihil di essef tentatio est, impalientiain aut solicitudinem faciens.
    in ontni virtu-
    in ullagratia et probitate, subitum examen fervere. Haec generaliter dicta sunt.
    te eiceteus
    Quiil de conversationis altitudine dicam '? De Abbatis 11 Post mv aunos , cum placuisset Dco dicere,
    B E
    dignitate haec omnia veuiebant. Hic [non soiuraj Amice aseende superius ; f Chunrado Salzburgensi
    f
    caritale, prudentia, discretione, misericurdia, omni- Archiepiscopo incomparabili de medio facto, unani- Fit archtepi-

    busque virtutum charismatibus cunctis admirationi, mitate Praelalorum Clericorumque cum populo, circa seoptis Salt-
    st"ur)rns's
    sen ei amuri, sed timori, sed exemplo extabat. Ti- Paschalem g solennitatem, Biburgensis Abbas ma-
    g
    mebatur sed filiali timore de servili melu nihil ; trici Ecclesia? ascitur Episcopus. Specialis felicitas
    ttijrt iiaitpcics
    bcnlgnus, sci batur. Laboribus deliciabatur , non requie; in- Juvavensis Matris, quid talibus numquam viduatur
    telligens jaiu illud Philosophi, Generosos animos Episcopis, Requiratur longe supra nostram aetatem,
    labor nutrit. Per se pauperum frequentibus domum et praestantes suo tempore, omnibus Germaniarum,
    visitare nil praepediebatur. Illic inopum , maxime Episcopis in ut soles Episcoporum videbis.
    Javavo,
    languentium, lavare capila et pectora in sinu suo, De raotu Biburgensium dicere non possum. Non
    pedes etiam abluere ac deosculari, cibum ipse po- erat quem h mulceret honor oblitus quin territus ;

    tumque ad os mandare solebat. Deus et Pater Do- nuntio, fugere etlatere velle, ut non esset Dominus,
    liiininostri Jesu Christi scit quod non mentior ,
    coepit. Sed hajc frustra lenlata , cum venientibus
    in caticimtil tts

    cfflcax. qua cumque scribo. Quin imo pluratransiliens in di- primis Ecclesia; invenitur, transfertur, ungitur, et
    cendo, et tacendo brevitati contendo; dicam quod exosa cornua i Metropolitani frontem insigniunt.
    vidi, quod multorum attestatione, quod proprio ex- 12 Quanto tunc raagnus, humiliabat se onmi addictus m elep-
    /•:/>,
    bus. Vigiliis, orationibus, abstinentiae, operam da-
    i

    perimento cognovi. Praedicationis cfficacia ei mira


    nimis aderat, cunctis auditoribus commotionem sem- bat, Scripturae sanctse, prater in mensa et in equo,
    per cordis , quamplurimis etiam fletum excutere , non diebus neque noctibus ex oculis migrabantet
    nielius fabuloso Orpbeo, qui modulationis dulcedine, manibus. Fregit esiirieuti panem suum, et egenos
    saxa, silvas et feras attraxit, manes quoque inferni, vagosque induxit in dotnum snam; nndos quos vidit
    (niiiuai dictu!) in lacrymas niovii. operuit, et carnem suain non despexit pupillos :

    !l Hospitalitatem namque sectabatur, quantum enim, ut pater aluit, et viduas de tribulatione eri-
    ostendit in nnlite,
    qui iu cellam divertens, potum puit; attendens illud Apostoli II.i-c est religio:

    Botpltalls domino suo transeunti cum postulasset, mouacho uiuinla, eiimmaculata apud Deum, visitare pupillos
    iu-
    hrl tiniiiii /„- custode bospitum magis dominum interius vocante, et viduas in tribulationibus eorum. Pro istis et his,
    tenti ftrrt,
    recessit. Comperta culpa, Abbas monachum pedi- similibus stabilita sunt bona illius in Domino
    ,
    et ,

    tem viui scyphum Ratisponam ferre petiton praece- eleemosynas illius enarrabit omnis ecclesia Sancto-
    pit. Quid ageret monachus? Grandaevus erat et , rum. Conlra morem Pharisaeorum omnia operasua
    nudiustertiano die venam minutus. Fratrem ergo facere studebat, ne videretur ab hominibus. Perbi-
    l.lere cupll.
    comitem petiit pro testimonio, si forte in via defi- bebant enim servientes ejus, postea monachi facti,

    ccret. Quo dato vinum per tres leucas scholastico secretas venias m ecclesia, nudis cruribus a.len te-
    (/ Frisingensi , miranti et lugenti quod propter se rere suliiuiu ut defricata in pavimento cute et
    ,

    accidit, jejunus e Imbripolim Quis non ob-


    detulit. carne, genua sanguine mvenirent fluentia. Ita eis,
    stupesceret iniraculum in tertiana minutione? Plane cum pr<E lassitudine interdum obdormisset, sors
    obedienha signum fecisse visa est et omnes qui , prodidit. Eleemosynarum largitati, virtutes omnes
    audierunt siinile illi plaudebant gentili. cessernnt.
    Quaere quiil est virtus, et posce exemplar honcsti. 13 Secundum Matthaeum, sermo ejus erat quasi
    Et vocaverunt Magistri in urbe putum illum ,
    potestatem habentis super iegros, vel etiam dajnio-
    cxpetltis Itt- potum obedientiae. Nemo autem haec audiens cru- nes, ila ut verbiim faciens in ecclesia, cum ejulatus
    borcx, deliorem ssstimet, qnain misericordiorem nam mi- : daeuioniacorum omnia repleret, terreret, cotifunde-
    serationes ejus super omnia opera ejus , utpote qui ret, uuo tantum indignationis dicto, statim vocem
    jam labores, necessitates, frigora, famem, vigilias, eis insuper motum quoqne omnem auferret. Ha?c
    magis experientia noverat. QuEe experientia 111 om- fuit nostro Antistiti communis cum beatissimoPapa
    nibus quoque Rectoribus ad omnia muxime condu- /. Eugenio virtus. in cujus moveri pnesentia, vel se
    ceret, nam
    qni numquam pugnaverunt; pa-
    bella, insinuare praesentia non audebant daamonia. Non S iHflf vtjrat el
    moi ItltllS,
    tientiam, qui pauca tulerunt; infelicitatem, fclices ;
    minus obedire aegriludines aliquando auctoritati tl.i

    quieti, labores docere cum debent, parva res agi- Praesulis et abire noverunt. Denique apud mona-
    tur. * Igitur ad summam niagisterii exempla sa- sterium S. Petri, quamdam Sororum diutina cegri-
    tudo
    :

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 227


    tudo eonfecerat, ita ut curari a nullo valeret. Hanc
    in eonspectu sno cum multa spe et desiderio obla- A. DTSCIPCLO.
    CAPliT III.
    tam, in nomine Domini benedixit, et jacenti ex
    templo perfecta incolumitas rediit : qu;e post ali- Comtantia in schismate. Acta pro Episcopis
    quod terapus denuo venienti ovanter se repraeson- Ratisponensi et Passaviensi.
    tans, cura gratits agere pro sanitate coepisset, ad
    primam vocem refutata et lingua oppressa est.
    f* rocedente tempnre juxtadtctuin Gentilis, Omnia
    14 Profecto, curo asserit beatus Gregorius, Prae- mala ex rebusbonis orta sunt, ortura de Apostolici '" srhismate
    latos a subditis, subditOS a Praelatis juvari vel laedi; ab Frederico
    electione schisma, ineffrthile ex bono malurn fecit Imp conflato, ,

    felices maneie discipulos, hujus quondam Abbatis divina et humana confudit, vae quos lnvolvit, illud refutato,
    manifestatum aliquando est. Adeo «uim Parris me- contagium Ubi uncius legitimus? Ecce hic, ecce
    procurat sa- !

    rita redundarunt in filios. utmorientes iuterdum sui


    tutfinsuoiuii: illic. Novit Petrus qui sint ejus. Imperator, refu-
    salvarentur quoniam sui fuerunt quorl iu uno
    , ,
    tato Alexandro a quem conjurasse prius contra
    , a
    monstrari operue pretium est. Cum adhuc munaste- suam rempubhcam querebatur, ahi aemulo totis vi-
    rio prceesset grandaevus quidera quasi annorum
    , , ribus cum
    adluereret, ex majori parte Italiam post
    centum, cum uxore et substantia non minima, apud Aleinanniam traxit reliqua Ecclesia in obe-
    se, et ,

    cura convcrsus cappara induit; quaeque retro sunt dienuam P.ip<e Alexandri concessit. Fuerunt quara-
    obliviscens, jum nil paene praeter ecclesiam et ora- pliirimi aiiquot annis neutrura suspicientes, tum
    tiones continuas noverat. Mirareris unde decrepito odio partium, tum quod neuter sincere per orania et
    ea alacritas in studio ad studium sensus. Taliter
    , simpliciter intrasse videretur. Inter haec eratvidere
    sub pio Eberhardo et snccessore ejus circiter annos trisie justilium, et miseriam late : simulari, intrudi,
    duodecim conversatus, mense Januano ad matuti- expelli, nec pacem nec bellum jure; et Aposto-
    ex.

    iium signum, in stratu reportus est raortuus. Odio- Iicus noster interim fuit quasi non esset. Atque Ju-
    sum genus mortis, anceps, lubricum ; attamen non vanensem et Brixinensem Episcopos cunctorum
    potest male mori qui bene vixit. Ipsa enim nocte et mortalium, quos tunc novimus sanctissimos, nemo E
    hora tran-itus praedicti Fratris, vidit per sommum cum nesciat in tanta partium caligine, questione et
    quidam Confratrum daemones grege facto cellam
    , con [uestione in tanta omnium dubitatione, tanto-
    infirmorum suo raore peteutes, etaliis ad fores ope- rum vestigia Patrum, tuto sequi nos posse credidi-
    rientibus, aliis intro ad suscipiendam animam senis mus.
    irruentibus, post paululum ad collegas egressi, hor- IG Post longam nempe considerationem raetro-
    rendum elatrantes concrepabant Au dolor virum : polites noster omnibus Episcopis Ale-
    , solus ex
    araisimus Fraier Eberhardi Episcopi erat. Tum
    : inanniae, praef itum Brixinensem Episcnpura b Hart- fj

    infelix acies ejulans et blasphemans disparuit. mannum Reverendissimum, post se trahens, Papara adhxret
    Quidni ergo felices Ebeihardi , Benedicti , Antonii Alexandrum laudavit; unde nubis, postmodum inter Atexandro ttl

    discipuli. multos audientibus, aliara rationem non dedit, nisi


    quiatota Ecclesia, cum his et his regnts, in Alexan-
    ANNOTATA D. P.
    drum consensit, justiorem huncaestimamus: quod quia
    a Meminit hujus visionis Andreas Brunnerpar, 3 pr;esagus futurorum dixerit, exitus post multos an-
    Annalium Bojorum, et Epponem etiam vicinura Ab- nos probavit. Sic Augustituncsolusfata irapediens,
    batem appellat non indicato monasterio. non tamen Augusti ln se manus commovit. Quam
    b Sensum non capio et omnino suspicor vel deesse , diverse, quantis adversispraedecessores suirem tan-
    ntiquid, vel legendum esse Apostolicura, id est Ponii- tam inCaesares Heinricos praesumpserantl Et ecce
    tificem Romanum. Sic etiam infra num. 9 ad * dici- plus Heinricis hic fuerat bile, et nunc in uostrum
    et manet >n
    tur quod Ad summam magisterii exerapla sagitfcae, Eberharditm Augustus, et suara ipsius animara per- linrrutione
    experientia ars est. Qu.x verba OEdipo opus habfnt : transivit gladius ; sed ubi in praesentiam venisset, litiperatoris.

    uecnon alia quxdam relinquenda ut inveninntur. reverentia sanctitatis spiritumejus reprimebat. Di-
    c Emi ibidem monasterium sanctimoniaUum quod , gnitas quaedam Angelica in vultu et pondus tale ,

    anno 1278 combustum fuisse additur apud Hundium. oculos ac mentem obibant, ut nisi temere plusquara F
    d Scholasticus inter Canonicos dicitur, qui Scltotis mortalem, et contremereet parcere, et venerari non
    Ecclesix prmsidet, et inler Dignitates numeratur : hinc posset. Haec de semetipso confiteri Priuceps sole-
    illeinfra gradum suum esse putavit, potus causa intro- bat. Oderat nim;s semper sanctissima anima pro-
    venire, et stomachabundus recesserat. sperifatera suam temporalera et gloriam, ardebatque
    e Im.br ipolis est ipsa Ratispona, Germanis Re- praed^cta vel qualibet occasione, quaelibet adversa ,

    gensburck, propter Regem fluvium , gui ibidem Da~ sive exilii, sive etiara mortis sustinere pr^ Domino:
    nubio immiscetur : et quia Regem etiam Imbrem sed sic eum volebat manere donec veniret.
    tinifunt, kinc confictum nomen Imbripolis ex Lattno \1 Intereamore suo pacein reticere in Ratispona
    i't Grseco. laborabat, populosissima urbe neque enim apud ,

    Corradus Baro de Arensberg


    f electus anno , Germanos populosiorem urbem taraetsi latiorem ,

    1100 mortuns senex ac plenus dierum, vir sanctus testantur qui norunt. Dux autetn Bavariae, perspe-
    ac pius anno 1117. Ita Hundius. cta simplicitate Itnbripolensis c Episcopi , qni per c

    g Auno 1147 fuit Pascha 20 Aprilis. subreptionem tunc praefuit, insatialibi avaritia, ma- d
    h Impressum iterum erat, non quod expungo : ximuin Ascura Episcopii; id est, d castrum quoddam pa'ne\
    quia aoii de Biburgensibus sed eorum Abbate agi , cum omnibus pertinentiis suis usurpavit. Episcopus ' \! ". '-'<!t 1 l
    /

    censeo. primo furere, ohstrepere, c<elum turbare, nil pensi


    i ld est Mitra Episcopalis bicornis ; impressum habere ab utroque totus paene Fpiscopatus coapit
    erat insignitur : hinc additum margini pretiosa co- incendiiset rapinis vastari. Urbani inter alterutros
    rona quasi hic melior sensus esset. divisi abierant. Hiec pater patriee anxius cum ani-

    k Videtur intelligi Eugenius III, qui sedit ab anno rao suo trahens, tum pro pace, tum maxime \<vo
    1145 ad annum 1153. ad quem S. Eberardus scripsit urbe, ne hederetur satagebat, quomodo quidem hsec
    de Consideratione post quem invenimus descripta quss- Mater provincias et aspectus ejus in universam
    ,
    t

    dam ejus miracula sicul ea legt poterunt in tractatu


    .
    terram, ot fructus foret in ea. Dux obedieu-
    omnium
    Papebrochii de Ponlificibns ; nullum tamen in iisdss- tiam proraittebat in omnibus : Episcopi stultitiam
    moniacas speclat. piget exponere ,
    quomodo daninum maximur» et

    confusionem
    , ,

    228 ACTA S. EBEHARDI ARCHIEP. SALISBURG.


    A confusionem quara utilitatem maluerit. Patcr tamen landus Senens-is, et appellatus Alexander III contra ,

    x. DisciPt-Li.. a Duce vitam captivis, remissionem urbi, memoriam quem assumptus Antipapn Octavinnus de MonticelloRo-
    seternam labori suo obtinuit; postmodum divina? re- mmius, et oppellantur Victor IV, qui antea fuerat le-
    velationis gratia, obitum suum longe ante proescivit, gatus ad Fredericum sEnobarbum , atque jam ab eo
    subjecta declarant. prapugnabatvr in schismate, in quo mortuvs dicitur
    « 18 In Frisingensi e civitate mulier degebat in- Idibus Aprilis anno
    1 164.

    Monbeata ab c ] usa nua3 ante annum transitus Episcopi, oratio- b B. Hartmannus creatus Episcopus anno 1642 ,

    annoreretata; ., ... . . . . .. „,i


    nibus solito cum mcumberet, ,
    rapta rn spiritu , aa mortuus anno 1165 die 23 Deccmbris qnando varia ,

    contemplanda illa feterna et invisibilia viventi- ejus Acla,qux kabemus MSS. elucidanda erunt, con-
    bus mortalibus est. Vidit itaque supplicia repro- sule intcrim Episcopos BHxinenses ab Hundio cditos.
    borum, varia et horrenda, qua? in cor hominis c II ic erat Hartwicus II, de quo et de hac contro-
    ascendere non possunt. Vidit deinde mansiones bea- versia, et compositione pcr B. Eberhardum facta, con-

    torum et gaudia, qua? impossibile est homini loqui. sule Hnndium in Episcopis Ratisponcnsibus. Mortuus

    Super hsec omnia contemplabatur apud Superos Hartwicus est unno 1164.
    gloriosam sedem, cujus opus et species omni faniine d Castrum Stauff appellat Hundius, Thonawstauff
    mirabiliora sedique hujusmodi S. Petrum et S.
    ,
    Mcriiniiis, qnem consule.
    Rudbertura altrinsscus superstantes custodes. Cura e Frisinga urbs Episcopalis in meditullio Bavarix.
    miraretur super magnitudine horum responsum a , Legebatur Frisiensis loco Frisingensis quod correxi-
    Sanctis illis audivit : Haec est sedes Eberhardi Ar- mus,
    chiepiscopi, quam ad ejus usque custodimus adven- f Andreas Brunnerin Annalibus Bojorum hoc ulti-

    tum prope est ut veniat tempus ejus, et dies ejus


    : mum Eberhardi studtum pacis pag. 444 ita describit :

    non elongabuntur. Haec mulier per familiarem nun- Ultimaoperumiltius, Henrici Austrii cum Conrado
    tium mandat, et usque ad mortem Pontificis, in ore Batavensi germani fratris reconciliatio, et Ottocari
    trium res latet. Styriae Marchionis pacificatio fuere. Hic ni clientena
    B
    19 Appropinquante igitur vocationis suasterapore, Eberhardi, etabeo urbi pra?fectum exarserat, iram
    cumjam pridem yiribus corporis ceepisset destitui non nisi morte et excidio urbis extincturus
    iUius :

    de pace itidera negotium habuit; bonam hanc virtu- ultiina obsesso minabatur et suppetebant vires ,

    tum suarum consummationem existiraans, sipacera quibus destinata exequeretur. Nulla nisi in Ebe-
    1 Ecclesije redditam reliquisset. f Dissidebant more rhardo spes
    . quem ipsura taraen, quoad inter-
    :

    inter dissiden- suo iiiler se. Dux Orientalis Bavarias , necnon et nuntiis usus est (tanta vir iracundia fuit) Marchio
    tes fratres frater suusvalde excellentissimus tunc Patavien^is sprevisse visus est. At ubi per medias armatorum
    Pwesul, mox autem Eberhardi nostri successor, Ju- acies affectantem iter in urbem aspexit illico inno- ;

    vavumtranslatusMetropolim. Consulto, ni fallimur, centia? inermis aspectu exarmata ferocia est, soluta
    hanc translationem arbiter illi temporum Deus in- obsidio, permissus. Ea
    et litis arbitrium .Episoopo
    congruo magis et dignum, in quo solo tota
    dulsit; ut coraposita ad Runense monasterium inde recta ad
    procella temporis
    consumeretur finis docuerit, , ccelum x Kalendas Julii abiit. ILrc ibi : ubi Dux
    Hinc concordare fratrem, in visu beatus Prsesul non Orientalis BavariaB Henricus Austrius fait vocatus

    leviter, utpote in mortis vicihia, laborabat. Quid g Nullus irapressis sensus erat, cum jam morbo
    frater? Quam infraterue, quam procul a constituto decurrens migraretur, quatuor equis intrahere fa-
    colloquio aberat? Sed adhuc iongius sequens Domi- ciebat. Est autem Traha, Virg. 1 Georg. Trahea.

    itot. 10.14
    Dus ' aoni ' m su <-> deferebatpacationem; unde humi- veiiiciilum siue rotis, aplum xgris succussionem non ,

    Jitersubmonitus a suis, cum magna dulcedine alle- ferentibus.

    gabat dicans Scio carissimi, quide ccelo descendit


    :

    ad terras. Quid nos? Et adhaec quis idoneus ? Adji- CAPUT IV.


    ciensque aiebat suis Fateor spem in hoc maxi- : ,

    mam habeo, si mori in negotio pacis, vel antecape- Piux obikus, laus, et gloria fostuma.
    re tanti boni salterainitium quivero. Beati enirapaci-
    fici : efcquodsequitur?Quoniam filii Dei vocabuntur. Peerducitur inter haec ad a Runense monasterium: n

    Desideriura vero suum justo datura, juxta Salomo- ubi />synodocho, ut cueperat.aliquamdiu laborans, b

    nera, estetinter pacis actiones ad post tertium diem, sudore exundato, magis defecit, Mi,n ur
    aternam pacem [

    translatus. Uudeomnium puncto notatusestMartino Hinc paululum sustinens ait Modo auditnm amisi. ; j. nUian u^.
    similis, proeovel maxime, quod castrum Episcopii Quo sensu, scilicet auditus, ut ita dicam, supra na-
    vir clarissimus Otocher Marchio eadem tempestate turara hominis semper viguerat, sic ut procul su-
    obsederat, ministerialem Ecclesise Pra>fecturn oppi- surrantes audiret et proderet. Sequenti die Domi-
    do persequens. Aliena res (cum diutinuin Ecclesiaa, nica ad vesperam, vocante Dorainox Kal. Julii, na-
    vel etiam perpetuum, capto oppido malum veniret) turse concessit, anno Episcopatus sui deciraooctavo,
    tragcedia in ore omnium erat. Vix opus compulit mense secundo, anno ab incarnatione Domini,
    advenire Antistitem : sine operai pretio tristis res mclxiv ab ordinatione Papae Alexandri, VI ; et
    agitur. Tura demum confirmatus Pater proloquitur :
    Imperatoris Friderici, XII. Mors ejus pro tempore
    Jara ecce in castrum meum ascendam : quis obstet ,
    lamentabilior fuit. Languebat mater Ecclesia in
    videbo. Occupat Serenissimus Marchio, necessarios oranibus raembris, et cum hic caput totius extaret
    consulit, obsidionem sine uila pactione solvit, di- imperii, sanum caput interim
    sanctitate et gloria
    gnumhonorem ceditEpiscopo. Reddidit hsec Pater, infirma iuvabat. Quae spes temporis?
    r Qua? spes fu-
    ut ministerialem conditionibus satisfacere tandem .„,/,. ,. ! , j ., sepetilur in .

    tun? Melius est habere quod cupias, quam deside- cathedraU


    persuaderet. Erantque haoc opera ejus novissima rare quod nescias. Quid plura? Transferebatur
    ,

    cura jam morbo decurrente migraturus quatuor ,


    defunctus longo et aspero itinere ad matricem ec-
    equis g in traha iter faciebat. Faciebat autem haec clesiam, et exequias mire pauperes celebrabant,
    g
    acsi jara moriens palam omnibus diceret ; Pacem genus Deo propinquum. Quid de ceteris dicam ?
    illud
    relinquo vobis. Istud novum. Hunc beatum gementes dixerimus
    coiisse leprososet planctu, oblationibus, eleemosy-
    ANNOTATA D. P. nis, orationibus supreraa justa ei fecisse. Rarum
    genus : inopes in ccelum reboabant : Patrem arai-
    a Mortuo anno 1159 Hadriano IV electus est Ro- simus : perniciem nostram I Ipsi potentes, alius
    dominum
    :

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 220


    dominum, pars amicum vel patrem se amisisse do- dia.pauc's dignata est hsee ad verhum proferre
    1
    :

    lebant. Exemplo sit pracellentissimus, et nostris Hic est.filius meus Eberhardus, qui nihil mihi un- DISUPILO
    temporibus eruditissimus [Eberhardus Babenber- quam negavit. Hujus rei tot testes, quot decuriones
    gensis, sic scribens] Antiatitis sunt. Oinni potenti tribuere solebat,
    :
    quod
    21 E. Babenbergensis c Ecclesite qualiscumque S. Marise nomine petitnm fuis^et. Ecce qualis ma-
    minister; Venerabilibus et in Christo plnrimum pmpter se fieri testan-
    ter.talis fitius,sibi fieri.quae
    dilectis Fratribus et amicis, Hugnni Sakhurgensi, tur. Post haec videham semorem. et pincerna cali-
    lavdatitr ab Udalricn Kumsensi Przepositis. Cnronam pro cine- cem mysticum, poculum geniminis ceelestis propi-
    Episcopo re, oleum gaudii pro luctu, pallium laudis pro spi- nans, inijrediebatiir. Libavit Regina, deinde puer
    Bambergcnsi.
    ritumceroris. In commemnrationp beatissimi Patris qui videbatnr, Dnmina praebente. Ut puer vino in-
    nostri ac Domini Archiepiscopi jugiter in mentera dulsit, ultirnus seni.tr, propere suhiens ut acciperet
    venit, imo a memoria nostra non recedit, quod di- dum ad se ventum falhtur, Deique genitricis auriivit
    4 Beg. 2
    viso a se Dnmino suo et curru igneo subvecto, ver- sententiam Nnn potes adhuc hteriin de tali poculo
    :

    naculus et individuns iiie comes Prophetce post eum accipere. Videtis quam districta vox. Beatinres ergo
    clamavit, dicens : Pater mi, pater mi ; currus Is- mortui, qui in Domino moriuntur. Post id locorum
    rael, etauriga ejus. Numquid enim raagnns i^te excitus somno senior, tam ipse. quam omnes qui au-
    Sacerdos noster, qui in diebus suis placuit Deo, et dierunt, congratulari vUioni rreperunt. Plura rae-
    inventus est justus, currus non fuit dum necessi- ; morari hujusmodi eopia non deerat, sed commenta-
    tates et infirmitates alienas, pra?sertim onera pecca- tioni Patris nostri pauca h#c, pauca non erunt.
    tnrum et innpiam pauperum, paterna consolatione Breviloquium semper amavimus et modumin rebns.
    et compassione sublevavit? Quasi diceret. Quis in- Si cui ad notitiara saltem beatissimi Domini no^tri
    firmatur et ego non infirmor? Vel numquid auriga haec suavia erunt hoc est totum pro qno laboravi-
    :

    non fuit, qui creditos sibi rexit et direxit in viam mus. Si quis exsufflat, fortasse iili, aut omnia scri-
    veritatis, exemplis pariter et documentis*? Oculus pturarum insuavia erunt, aut scnptoris indignitas e
    fuit ca?co, et pes claudo. Manus ejus non est aversa acceptione hic caruit. Atqui sicut scriptum est
    ab ullo paupere, cum quo cordi erat jocari, conri cognationem inter se maximam habentamor et po-
    xari, ettandem ab invalida manu exsuperari. Insu- testas utraque enira principaliter pra?sunt, utra-
    :

    per ut omnibus omnia fieret etiam supra legem non que per auctontatem semper loquentur. Non pote-
    contra legem, halitum leprosi et tactnm leprae non state igitur, verura amore peculiari, cum venia po-
    Snp, 'i, II
    abhorruit. Raptus ne malitia mutaret intellectum tentium , istud scribendi ministerium , forsitan
    ejus, aut ne fictio deciperet animam illius, sed con- merito, utpote ex discipulis ejus antiquis, carissimi
    summatus in brevi explevit terapora multa, sicnt et infimi, vendicavenmus, Quid plura? Restat suspi-
    scriptum est ; malitia siquidera remanentium mere- rare post tantum Ccclitem, et convictores per eum
    tur, ut hi qui prndesse poterant, festine subtrahan- jara minus velle hanc vitara. Hi nempe vel sola ejus
    tur. Atqui memorabiiis ille assecla Prophetae ma- iorma sciunt, quid sit bonura, et ccelum, et virtus,
    gniticam duplicis spiritus habuit consolationem : et in terra ambulantes conrersari in ccelis, ubi
    nobis autera in transitu viri sanctissimi, prater lu- Chnstus est in dextera Dei sedens et regnans, per
    cf.um nihil aliud et amplius derelictum est. Nisi omnia secula seculorum. Amen.
    forte indigni essemus apud Denm tanto sublevari
    patrocinio, talis decebat ut nobis esset Pontifex. ANNOTATA D. P.
    cui vivere et mori Christus erat lucrum. Proposi-
    tum quidem nobis erat, festinandi eum videre sed ;
    a Runa vulgo Rayn, monasteriwn Ordinis Cister-
    pro dolorl peccatis nostris exigentibus, extremum ciensis in Styria, anno 1130 fundatum sub Archiepi-
    hnc beneficium p^rcipiembe ab eo benedictinnis, scopo Sulisbuigensi, haud procul versus Occidentem <>'

    nohis divinitus denegafum esse lamentabiliter con- primaria urbe Grzciensi,


    querimur : Consolemur invicem, Pater
    et infra ; b Svnoduchos uti Synochus pro febri continua
    noster piissimus intravit in gaudium Dnmini sui. sumitur,
    Ipse antem Pater misericordiarum, et Deus totius c Eberhardus supra cjus comes itineris Romani
    consolationis consoletur vos, et abstergat omnera cujus nomen, per initialem E more istius secuh expres- F
    lacrymam ob oculis vestris. Hoac serenissimus sum initio epistolx, tatuit editores : sed ei eaxidisse

    Babenbergensis Episcopus. Sed redeamus ad pro- oportet verba aliqua, quorum defectum hic utcumque
    pria : sepulti enim merita Domious declarare non supplevi.
    distulit.
    22 Mulier hvdropica, quam suo raore Beatus vi-
    capdt v.
    vens aluerat, ad sepulcrum defuncti.tantoafflictior,
    H'idtoinca quanto coactior, fusa ccelos vexare lamentis non Miracula post mortem.
    sanalur.
    desiit : Ut quid me, Pater, ait,desolat.am relinquis ?
    Aut cui araantissimum gregem pauperum commi- a ost obitum igitur Deo dilecti Antistitis Eber-
    sistiPater et Pastor? An potius quasi orphanos de- hardi, tot miraculorum Christi Ecclesia clarere cce-
    reliquisti? Etdixisti Quod meritor, qnod succidi-
    : pitmsignibus, quot a Ssnctus adhuc vivens virtu-
    a
    tur? Sed nunc peto per illum qui te assumpsit, ut tum abundabat operibus et qui mundo tunc latere
    : i ;
    i ;,
    miseriis meis, quomodo hactenus corpore, ita modo disposuit, signisqusjam per ipsum fiunt, approba-
    per spiritum digneris succurrere. Haec deprecata tur quis fuerit. Qui enim tunc dkit cum Isaia Se- :

    et exaudita, sanata egressa est. cretum meum mihi, secretura meum raihi, et neela- Piologusad
    23 Prceterea reverendi cujnsdam tione tentaretur quaesivit '" r " c" la
    de ccenobio latibulura ; ad Angelorum -

    Juvavensi meraoratu digna visio existimata est. Vi- ecce et hominum deductus est commune spectacu-
    debaturhic sibi per somnium, dum siti urenti cir- lum. Quod etiam in occulto mentis secretario fa-
    Gloria ejas cumageretur, ecclesiam rairi decuris errabnndus ctum est, jam supra tectum pradicatum est ni- :

    allqua 1'lstonc
    intrare. Illicbeatam Dci genitricem Mariam, vultu hil opertum quod non reveletur et occultum ,
    indicatur.
    ut est dignissimo erairaus consedisse et velutpue- ;
    quod non sciatur. Qui enim tunc abscondit elee-
    rum in gremio caris amplexibus conspicatur tenen- mosynam in sinu pauperis nunc per ipsam ,

    tem. Agnovit Dominam de pueri persona et gloria : habetur excnsatus in conspectu summi judicis.
    hassitans erat atque admirans cui mater misericor- : Decebat ideo, ut quem honore ditavit in ccelis,
    signorum
    230 ACTA S. EPERHARDI ARCHIEP. SALISBURG.
    A signorum vel magis beneficiorum claritate Do- exorcismus legeretur, spiritus nequam qui inerat' D
    DisciroLO, minus magnificaret in terris. Quamam vivens fe- variis lineuis fabulatur. commina-Dum vero fit illi

    cerit, nonne h\Tcscripta sunt in notitia singulorum'? tio a Clero per B. Virgilium b da?mon Clernm sub- b
    Nisi tnmen pra?teritorum scriplnra rummemorarot, sannaf., et se Virgilium magistrum suum jara ter'ia d*monica
    non est in futuro. qui Deum in Sanetis snis glnrifi- die in inferno reliquisse clamat. Quasritur ergo Qui '

    cet. Unde est illud : Cito fecerunt et ohliti sunt. velcujasille Virgilius sit? Atilte Mantuanum Poe-
    Qua? enim scripserunt scimus, et. qure praetermise- tam fuisse respondit. Tunc interrogafur, ubi vel per
    runt nescimns. Non equidem legimus in tota vete- quem fit exiiurns ? dixit : Quod cum ad Patrem
    u. M ris Testamenti serie, quis fuerit ille Zacharias, qui paupertim venerit, jam amplius illi remanendi locus
    occisos est inter templum et altare : si scireiur non sit, Tuncsummo diluculo cum antiphona; Tra-
    quis esset, Deum in ipso plehs glorificarefa Neres- ditor autem c efc. dicereiur, sub specie vespprtilio- c
    sarium ergo est, ut. ab initio propositi loquamur, nis egredi visus est. mira? virtutis, vel pntius pise
    qu.nntii audivimus et cognovimus ea, et fideles nar- paternitatis indiciura*! die qua seipsum [Dominus]
    raverunt nobis. Signis quidero fides popnli fundatur, panem salutarem discipnlis proposuit, tune B Eber-
    unde est illud Signa nostra non vidimus. jam non
    ; hardus mortem eflfugans, vitam cor.donat ovihus
    73 9
    est Prupheta.et nos non cognoscet amplius. Ut ergo suis.Sedex dtemonis foptore Archiepiscopus noster,
    sciant omnes, B. Eberhardus cum Christo
    quod simul cum Ratisponensi Episcopo de sede sua pro-
    regnat, beneficia Dominus declarat in mortuo, in pulsi sunt.
    quo sihi complacuit adhue vivo. Igitur o lector, ^8 Non diu post Iispc quidam Miies, de nemore d
    d
    quia in ore dnorum vel trium st.it ornne verbum, si S. Leonhardi. uxorem suam sepulcro pii Patris ap-
    racta
    humanum negaveris testimonium, mtraeulis saltem plicuit, quara nutu Dei et Sancti meritis, licet diu
    quce fiunt, fidelem praebeas assensum. Probant qni- contractam, cito erectam la^tus obtinuit. Simili quo-
    dem Sanctum miracnla, et populo sanctitatem ejus que raodo mnlier quaedam deGtraspraysen humurum
    E
    revelant Domini beneficia. Imprimis autem mani- ariditate seu nervorum contractione, manunm offi-
    festavit eum Dominus sic. cio destituta, invocato nomine Sancti, pristinam sa-
    2h' Homo
    quidam, diabolo instigante, ecclesiae nitatem est adepta. Suhsequenti tempore, puella
    raajoris seras temerario fnrore irrupit, et detestabile qutedam de Riwenburg e. Marchionatu, ca.'ca, patre
    Fitrattts rcs
    sucras liirtum in ea comraissurus intravit, etsrrininm cu- comitante advenit; sed Sancti sepulchro advoluta,
    jusdam Canonici securi violenter confregit; ex qua adstantinm snpplicatione, visura felix obtinuit. Itera
    duas casulas cum reliquisSacerdotatibuscetensque femina quaedam de Engelbresiheim, plurihus annis
    bonis surripuit, saccoqne delaturus impostiit; sed obsessa, a devotis fidelibus monumento Pr.nesulis ad-
    exiturus, virum a?tate canum, veste candida cir- jungitur et. ipse niutus Sanctum confitetur corde,
    ;

    cumamictum sibi , cominus assistere conspexit. quem non potuit ore. sed virtute Sancti instruitur,

    imtnobiUs
    Unde quidem non mediocriter territurus, sed nequi- quid loqnatur et voce. Miles quidam calculnsus, diu
    reddlttir, tiam suam necdum persolvere veritus, cum onere languenset pallidus, tamen nomine Patris invocato, eatcidosus,
    processit in medium sed prope sepulcrum B. Eher-
    ; sic calculum digerit, quo.l nullam molestiam am-
    hardi duobus pa^sibus distans immohilem fixitsta- plius sensit.
    tnm. Sanctus enim, ut creditur, qui ecclesiastica 20 Similiter et mulier de Riemsee f, arreptitia f
    protex.it vivus.jam cum Christo melius valens, ec- adducitur; sed meritis supradicti Pontificis, depo- tres

    clesisedamna non passus est mortuus. Tamdiu igi- testate daemonis celeriter emancipatnr. Po^th?ec Dxmoniaex,
    lur nutu Dpi sletit inconcussus donec a populo : paucis mensihus decursis, in praesentia Archiepi-
    cum s;.rcina captus, rem gestam publice prufitere- scopi g Chnnradi III pt. Brixinensis Episcopi, Mar- ^

    tur confusns. chio minor Dietboldus de Bochehurg, S. Eberhardi


    26 Accidit autem, ut quidain puer de Matfzee, aliquando nutricius, muli'.'rem decem et octo aunos
    nntu divinae praedestinationis a natiyitate ca?eus, energumeivim adduxit; et pro ipsa tota nocte vili- F
    ad limin;i a B. Rudherti deferretur; sed B. Eher- gans, quara sanandara in Sancti sui glorificatione
    hardi tumba? superpnsitus, prece omnium qm ade- usqne adhuc distulit, a Domino suo curatam obti-
    Sanantur
    r.rais rtulis iant, oculorum perfusus est luce. Puella qtmque nuit. Mulier qua?.dam de Mulldorff, a spiritu ne-
    C qua?dam d** Gruseharn. duodennis, surdum et mu- quam vexata, adducta est, gratiam
    sed sanitatis
    tnm habens spiritum, bea'i viri sepulcro advolvitur. quam quassivit, fidelium prcce, ab ipso Patre citius
    sed fidelium interpellatione, auditn simul et voce nacta est.
    turda ct repar tur. Item Miles quidam Domini Archiepiscopi 30 Audita igitur fama miraculorum B. Eber-
    viuia.
    nomine Rudigerus tiliam habuit, paralysi uno bra- hardi, ceterorumque Juvavensium Sanctorura, velut
    chio destitutam imo prsemortuaro, pro cujus sani- ex vehement.i tonitruo, ah incredulitatis somno ci-
    tnte mater sa pe frustrabatur in medicis sed ecce : tius velut excitatur caritate tepentium mullitulo.
    ad melius conversa, beati Pontificis gratiam expt-ri- A remotis accedunt provinciis, et ab alienis adve-
    luretdona. Christum compuncta petit et Sanctum, niunt regnis miraculorum surgunt fulgura, hic
    ;

    paralijttei 1

    luminare parans metitnr brachium , tumba? Sancti juvamen qua?rere quod fides non obtinuit apud se.
    pra?ponit ut ardeat, do.numque reversa sospitam Inter illos videlicet qua^dara mnlier venit de burs- cxca
    filiam invenit, Dcuieque in Sancto suo gloriticat. Mi- burg /i, luminis causa, ca?ca petit merita pii Fatris
    i um in mi dum mulier in templo, Sanctus in Doino; experiri. Dum ergo apud Juvauumjam diutius mo-
    catatn
    laboram
    illaaccendil candelum, iste sanat filiam; cera li- ratur salutis cupida, tandem ex improbitate pieta-
    i

    quendo deerescit, sed virgo meliorans invalescit. tis, ei aperitur janua. Triplicis i fidei percepit ali-
    Siroiliter et qiuedam sanctunonialis femina, excal- menta, s c paacitur per fidem, quod corporis et
    :

    culorum longa a?gritudine fere consumpta, ante animaB recepit sanitatem rairum in modum oculis ;

    sepuWum sancti viri prostrata compungitur; et carnis experiturut videat, et oculis cordis experitur
    dum pie suppli tal meritis Sancti calculus dilabitur, quod credat. Dixitquidem, Vidi eum in carne ma-
    et ips-i sanitate percepta gralulatur. Dignum qu-ppe nentem, sed nunc experiar in ccelo rcgnantis virtu-
    erat, ul qui duros horainumactus emollivitut saxa, tem. Feliciter experta est, quia quod petiit adepta
    sicquoque in prosperum supplcx ipse, supplicum est : accessitenim ducta per atterum, sed ecce re-
    commutaret adversa. greditur sibi praemonstrans iter snum et qu;e ac- ;

    27 I:: Coena quoquo [Domic-] quaedam dserao- cessit contristans, lseta revertitur Deum in Sanctis
    niacajam diu obsessa .-dducitur, supra quam cum suis gloriticans.
    31
    1 ;

    DIE VICESIMA SECUND.V JUNII. 23


    A 31 Pusthoec non diu, duo venerunt milites, du- Sine me nibil potestis facere
    nilscre contra-
    : operatur enim omnia D
    centes contractum per singula, [meinbraj cupientes in omnibus, dividens siugulis prout DISCIPULO
    ctus : Oinnium vult. \

    experiri vera esset virtus B. Eberhardi, ut fama


    si eteiiiin potens est Dorainus, et liaec facit ut Sanctum
    erat. yEger itaque ille jaiu pridem miles et praedo glorificet, et notam faciat noliis potentiam Buam,
    nequissimus, et rx incestu cum uxore scilicet fra- dicens per Proplietam Videte quod egn sim solus, :

    tris suifornicando. per praediotum Antistitsm orat et non est alius. Deus praeter me. Excutit enim
    excommunicatus. Cum ergo usque post mortem ita Pharaonem et virtutem ejus ln mari rubro. Quis
    perseveraret impoanitens, qui potuit pcenitere vo- est lste Pliarao, nisi diabulus, Mgypti, id
    qui est
    luntarius et non fecit, infirmitate pcenitere coactus
    est, tenelirarum Rex '? I[ise quidem quus potestex-
    est noleus. Corpus quidein suuiu usquequaque cun-
    terininat, id est, extra terminos patriae ducit et ne
    trahitur, et velut ex lepra sicca quadam scaliie sor
    cat. Quee est virtus ejus, nisi tentationura suaruin
    didutur. Audita igitur pii Patris virtute,
    accessit fortis tumultus? Quid est mare rubrum. nisi mar-
    confiteri mortuu iide tactus ut placeat, cui noluit
    tyrium, vel Christi passionis sacramentum? Quasi
    vivo. Cum esse jaiu tumlite appositus, devotionis eniin Pharao ciim exercitti suo in mari rubr i
    sub-
    oflert pretium i ul Sanctus solvit peccati vinculum, mergitur, cum diabolus et vitia sua, Christi et San-
    recepla .<,;"»- et cuntractum erigens reddidit sanum. Vox eece ctorum suorum passione convincuntur. Ideoque
    ta/i inorotus populi m laude sustullitur, Christus in Saucto, et gloriosus Deus in Sanctis suis, miralnl^ in
    itcrum con-
    Sanctus in Cliristu benedieitur, qui aigro peccanti Majestate sua, terribilis et laudabilis,
    Irulttlitr : et faciens
    tam mirifice propitiatur. Socii vero sui Banato mirahilia solus Et hsc ad laudem et gloriam
    facit
    applaudunt, sed ab ejus iuen^a, quia aulitic livida iioiiiiins sui, qui est benedictus in secula, Amen.
    scabic maculoso se subtrahunt, in ipsa tamen me-
    moriam S. Eherhardi celebrando commendare non ANNUTATA D. P.
    desinunt. At ille infeliciter inquit : Mallem ut pri-
    mo contrahi, quam »ic a vohis erecius riespici ; quo- a S Rudbertus aliis S. Rupertus primus Episco-
    niam plane sanasset, applaudereut
    si sedjam de- ; pus Salisbnrge.nsis, cujus Acla iedimus 27 Mnrlii.
    speclus doleo propter lianc erectionem. quam Dislai autem Mattzee, oppidum ad lacum cognoMiuem,
    terribile dictu, in crastino mentum contrahitur 3 Germanicis miltiaribus SaUsburgo versas Seplem-
    usque ad genu : et qui sanari doluit, jam solito in- ptrionem.
    firmior fit. unra Pastoris sentential inortuus Virgilius Salisburgensis Episcopus
    I>
    cotitur 27
    iuottalia solvtt vincula, anima nexum cor-solvit Novembtis sed nugax dxmon Virgilium Pueta
    : n vi-
    poris, virtutem Pastoris experitur ovis. Pastorem teltigil.
    igitur nou irrilare disc.it subjecia conditio, discat c Hiec Anlipliona reeitatur ad Benedictus Feria v
    non irretiri peccati vinculu; ne si mors pramineat, hebdomadis Sutci.c. unde apparel quam cectc snjtcu,
    absil omnis propitiatio. qiI ccrbttm Ccena, apposuerim Domini, qitod excideral
    32 Muiier qusedam de Ensee, virum relinquens et rursum num. 27 Doininus.
    legitimum, joculatori se jungit ad vitium, iusatia- d Crctlo cs.,c vicum qm m tabulis sub nomine illius
    bilem fovere cupiens appetitum. Juvavum ergo ve- Sancli notatur, 4 ub urbe mdtiario Gcrm. ccrsus Oc-
    oclitl/cra d.r- niens lasciviter, ut stolida garrit, et joculatur ut 1 1 ictiicm.
    mone correpta ganea, legitimi fcedens adulieratur oblita. Tandem e Nunc Ducatus sui nominis caput ad Danubium,
    ad sepulcr a B. Eberhardi accedit, ut composita 4 Milliariis supra Ingolstadium,
    cuin chiroth cis offert elata, sed ultione divina par- 1'
    Lacus li.c. c.iit insula ct oppiio ejnsdem nominis,
    cutitur, et fit arreptitia Sulita rimatur ludicra ju- ullra vicutn S. Lcuitut.il silus est. Cetera Ittc nominata
    stiti.c,blaspliemat ut garrula, buc et illuc se revol- If.u vd tongius absunt, vel in tabula <! xce tis Salisbur-
    vit in aera, quomodo sic a datmone vexabaturob- gensis iutii atccnitttiiitc. nec va al o terosius quaerere.
    se^sa. Educitur ergo et trahitur in templum, el a g Conradvs 111 prxfitit Ecclesise Salisburgensi
    Cli rocircurnstanteexorcizaturdiemonium; etmulier circa annum 1180, utt Gewoldus in suis Nolis ad
    delicta confitetur ne pereat; etemendare promittens, Huttdium disserit pag. 74.
    Deum liberata glorificat. Ii Wurtzburg Luiiui Herbipolis, prxcipua urbs
    33 Laudetur ergo Christus in Saneto, laudetur Episcopalis Franconix,
    Sanctus in Christo, qui sic dispensat ut laborent in- i Nttit satis cop oquid hic tficafurTriplex fi«!e>. rtist

    Lpltogvs. firmi ; ut sanitatem eis redditam, Sanctorum suorum forte, Fides sanctissimse Trinitatis, alii aliter inter-
    adscribant ineritis etsuie virtuli : quidquid eniin tit pungunt, sed qttoque sic mntus ctucus /i, \cusus,
    per Sanctos, Deus facit in ipsis ; unde est illud : fortassis deest aliquid.

    DE B. CIIRISTINA STUMBELENSI
    VIRGINE DEYOTA ORDIMS PR^DICATORUM

    IN ARCIIIDIOECESI COLONIENSI
    COMMENTARIUS PR^VIUS
    §. /. Acla ti familiaribus. Vila a suppare scripta.

    Beata agendum Jesu Christo, ut stigraata ipsius Luciae, anitc itcrcc-


    LuciaNarniensis, dc qua ui no-
    biserit xviVot/em6ris,FundatrixmonasteriiS. dcitit die ultimo Februarii ipsi impressa, essent visiM-
    Catbarina Senensis Ferrarisa, anno mccccx-
    1 Iia et palpabilia, in tidein et testiinonium stigmatura
    ;vi, die ifxyuAprilis, I iterbii adductainjudi- tpsius S. Catharinse. Acta sunl hstc eo fere tempore,
    stijnintu quo coram Apostolica sede agebatur de reformanda seu
    rium, dixtt et aftirmavit ingeuue, quod S.Catharina
    DawntreuM
    Sencnsis, precibus ct orationibus obtiuuit a D. N. mitiganda, fsicilti reformata ct mitigata eliam fuil)

    non
    !

    23 2 DE B. CIIRISTINA STUMBELEN. VIRG.


    A »o// diu post, Bulla Sixti 1P, prohibente imagines la, tantis mox catpit clarere miraculis : ut Comes Cli-
    «JCT< l.k l» r
    omnes, in quibus Sancta exprimebatur Christi vulneri- vensis Thcodoncus, ditionem illam adeplus anno qui
    ad ctr/ifiam-
    da ttignuttn bus instgnita, Extant Herculk Ferrarim Dncts, Docto- Virijntts mortem piwccsstt, honeslius collocanda ejus
    s. Caihartn* rnm ab eo adhibilonm qualuor, Petri Episcopx Velesiai ossu censuerit. Huic rci dum pr.rscns tpse tnlendit, sa-
    Senrnsts,
    Fttrrarim Suffraganei, Hippolyiique Cardinalis EsUn- lutiferoqite iiquore, qui inter digitos tpstus fluebat ex
    sia jurttta testimonta, oculari attestantiim anno ossiculo ejus uno, cum (iducia scse iiutngit; fuil
    ftde abin-
    miii, visa sitn, m carne viventis etiam tum Luciae, cuiabilt purahju sanalus equo redtens, qni fue-
    ; et tn
    stigmata ista. Quemadmodum autem ta sie fieri ordina- rat cttrrucn adrcctus, credt potest (qms cnim pottustj
    nt Deus, ut antiquiori »i Senensi Catharina mtracuto Donuno Pti/ix , tunc Jnnoccnliu vcl Honorio tcitas,
    sic e.i Ghrlsll-
    nu Sasbanica ante ducentos ei amplius annos patrato, jidcm facerct supplicavisse ut canoni%ar.etw\ prout sjipplicatum futsse
    propler cre-
    mirnlntta, indubitatam; ita mihi videtur sccufo xui egisne cum legitur, mfine f?it&+quam Rbsweidus noster-descrip-
    twa rntrncttla
    volmt per B. Chnstina Sturabelensi eadem providentia ; qnx sit ex firiina parte Navulis Sanctorum, seculo xv col- vitix halita
    StutnbeUnstm
    S. Christinam, vulgo dictam Mirabilem anno mclxxxvi tecla u Jottnne GilLmunno, Canotuco Rcgnluri Rubex- Sincta;
    conllt tnt, n.
    suscitarat a mortuis, ut in carne mortati, supra condi~ vallis proi>e BrtuelUs. Ewn Ftiam post Acla dabo,
    tionem fiumante fragilitatis, pro peccatorum convevsione utpote fidei fere nullius futuram, nisi hxcpismiUeren-
    et anitniintm purgantium refrigerio pateretur ca, qux tur. Ejusenim necAuctor nominatur, nec uuctoritas as-
    pus.suin esse per annos xlu vutgo notissimum eral, et tiuctus ullo eorum signor.um quibus ilfa stdct conciitari,
    octavo alt ejus uanie anno, Chnsti MCCXXXll scnpsit cuin scnptor indicat, unde et qualiter, quomodo et
    Thomas Cantiprataaus, danda xxm Julii. Eteium quaiido, scrthcnda aiccperit. Quta tamen ex ttlUmis
    anno post hxc scripta decimo, nala est alia Pirgo, si- ejtts lineis constut, scriptam ipsam esse priusquam ossa
    militer Christina dtita; m qna Dcus etiam anlepri- efevurenlur (hxcautem elevaia fuerunt, ui infralib, v
    mum nr naturatem mortem, eadem autmajora eumdem Actorum num. 08 oslendUur, a Co-nitc Theodorico;
    tn litum operaturus erat miracula, Stumbeise duabus adeoque aliquamdiu ante annum mcu.xxv, quo obtiij
    leucis infra Colontam ; quse operatus fuerat ut
    Hasba quia inquam cnnstut scrtpiain essc VttttiH aulc elevatto-
    E
    nia Brnbantiseparte circa Trudonopolim, solum xxxiv nem sacroruitt usstum ; constat etiam scriptum essepau- scriptam
    leucis distante « Stumbela. cis annispost mortem Chrislinx: esset enjo hujus Vase eiiatn Vitam
    2 Artn Junioris istius Christinae, cui xque ac ex tali hiipothesi amioritas elium mu.nmu : scd neque, qit.v (taturex
    Artn %Cr\p$U MS.
    priori Mirabilis nomen vulgus fecit, ahi autem, ad di- hypothesi illa negata, parva esset ipsius fritxantiquita&;
    faittlUai \s
    stinctianem, Colonionsis addidere cognomentum, ipsa- adeoquc ncc auctoritas quandoquidem in Prolugo sic
    ftu>e Pett »s
    Ord. Prxdl- met adhuc vivente, •> parte sciipsit oculatus testis legatuw: Haec Vir^o Christiua, Mirabilis vulgata lo-
    catorvm. Krater Petrus de Uacia, Onlini* Praedicatorum, qui cntione non incouveuienter nuncupatur; quoniam
    Imt maximae scienuae et auctoritalis, et Leetor adinstar, illius Christinae Mirabilis, quse uuper fio-
    praecipuus mter Lectores Prsedicaturum
    dta patria suu,
    in Gotlan- ruit 111 Hasbania —
    mira et innumcra perlessa fuit
    bis etiam Prior ; et qui dictifi puell<e a spiritibus malignis, propter hoiiorem Dei etpro-
    Christinae fuit divinitus datus in amicitiam,tutorern, pter necessitatem animarum in pericuio cotistituta-
    et curaiurem, necin-ii consolatorera speeialem et spi- ruui . ubi zb Nupernon videtur ultra secuium unum
    ritualem, uii Legitur ud titulum libri 2. 7111 nobis pri- a inuiic prions longe posse extendi.
    mvs erit, Altam partem Actorum in Dniua absens, o Uttmtm itinieii hoc opus suscepisset eorum aliquis,
    scrt/tio accepit idem Petrus ab ejusdem Piryinis fami- qut post qitielcm u tentationiblts concessnm Virgini, Vit.r h»iC C'tr
    linribus, ipsa dictanle. Omnia h:cc cum multis Episto- urcanotuoi ejus per aunus deinde xxiv fuerunt consoti (tcUht M an-
    Its eodem spectantibus, et a me in ordinem naturalem Itiiiuin suliciu talcs uti. mcinurium sitam propriam cu- norum Acta,
    sno cujusque tempore redactis, post libruui de virtutU ravissent mandare codicillis, qum visu adiiiitjuc priva-
    bus SponsaeChristi Christins, compilatum ab eodem iim comperemnt, partim dt beneficiis per ipsam ud
    Fr. Petro.n. magnovolnmine membraneo descripta, si- utios derivaiis, pariim de virtulum internarum exter-
    muicum Virginis corpore servat Coliegium Canonico - narumque operatiombus, ac deniqne dc fellci ipsins
    rum Juliacensium. trttnsUu I Nunc ea omiiin prxtermissa dolemus in Vita
    J Poterat hic Petrns, de Christina sua scnpturus, oi> hominc, qm nusquam indtcattvisam sibi auditamtfue
    C eadem prvefari, qute Thomas oe sua Ego iudignus
    camde <jua
    : Beiitum ; sed Anonymus manens videlur suiis habuisse,
    Frater Unlinis Pra-dk-atoi iin, ob a^iliiirationem quotl a se scripta posst partim ex praememoratis Actis.
    Cantipratomts 1.

    de prioij c i- letientium. et specialiter CI1n-.11 laudem, haec, licet par/im wbscribendis m (ine nomintbus testium certa
    tttudtnc. imperito sermone descripti ; certus utique «le rela- fncece. Elenim verosimilc sntis csl, /'a,iin iltam, m ci mlraeuta
    tione narrantium [adderet tamen Petrus post mortein.
    ; deque iis ordine ud Canonizationem fuisse compUatam ab ali-
    qu&viai ipse et manibus meis contrectavi) N<*c imme- qtto Cotoniensium Pr&dicatorum ; ad quem »._v.a
    rifo certum nie dixenm, cum iot plane te^tes ha- fuerint Acta, cum nonnullis addttjonibns marginalibus,
    beavafprxter oculos proprios, dtreret PetrusJ in pluri- notabiles aliquas personarum atque locorum circum-
    bus quae descnpsi, quot lunc temfdrls 111 oppid6 stanUas, ./.. nonita expr.essas, mggerfintibtm llnau-
    S. Trudonis dicat ilte, m SuimbeU) uti ratione po- tetn, post narttiittm hreri.ter inuritm, prbsekutui t"f-
    tuerunt. Nec tamen temporis transiit, quod ea ab- tusse n._ eodem in tractalu (nam qnse habemus carent
    sorbuit et sppelivit oblivio cum non eo amplius ; usiiafa in Ltilibit^ claitsutti, citm glorificattone sanctx
    quam octo anni sunt, quod haec scripsi, post mor- Trniutttisj prosecutus nit, inquam : etiam miracula, per
    tem ejus Ducrct Betrus, ipsamet Clin-hna adhuc
    ,
    Vioentem mtiitti.tinutte putnttn ; utt mortS erat jicn in rte nnmen au-
    vive.ntej atia vero, quae nemo huuunum scire potuit us, etquie ud ctorls.
    Guriam mittebatitnr Vilis,proband& sa-
    nisi ipsa, ab illis proprie au<iivi, qui ea ab ore iilius mtatt servitutis iisdem etiam mos non erat
    : in nomen
    se percepisse testati sunt (pleraqhe rero ex cjusdem scrtptons cxpnmerc, proptexea quod ejusmodi relatio-
    ore aitdnnt ipsemet Petrus) Et novent quicumque nes mittebantar tatnquam commune omninm, ro ca-*
    legit heec talibus me testibus credidisse, qyj nequa- nonizfttione svpplicahtium, tesHmonium. Istam vero
    quamaceutro veritatis, eiiam pro amputandis ca- pariem de miraculis, ttt ssepe aiias, omiserint qnt
    illi,
    pitihus deviarent, quemadmodum ne:. demalurum Gillcmuuno Suiiclorum
    ;
    Vilus cutlit/cre professOi Vi-
    sponte fuissct ipsummet Petrum, satis lam
    apparebit ex sufliccrc cretlidcrttnt eo fuciiitts, quunto ipsa etiam
    scrtptis e.jus. religiosisbtmum viri aaimnm tcstaturis. absqnc iltis erat pruiixtor.
    Oblil illa, pst Obiit Chnstina, dc qua aqerc instituimus annis
    4 G Or-do et modus, ipsaqv,e fides qua scripta sttnt fA'irr de tau-
    ista *er\pia
    circi/er xxv post diclum Petrum, anno scilicet ililms ejusdetn,
    an. 25, Chri- Chnsti Acta, necnoh lempus parttum singutarutn per sapater-
    mgccxii; el humihter incwmcteno Slumbellensi sepul- omittitttr,
    stt 1312. bunt Jjccton, udjtivautibus quus addimus Notis, tam
    marginaltbus
    .

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 2 33


    marginalibus quam post capitaqn&que snbjectis. Trans- Codice Jutiacensi vcl Bruxellensi ; de quo tamen cu-
    lationes ossium sacrorum, ex cn>meteno in ecrlcsiam, piens ergo ccrti aliquid diicere, dum h&c prxto para- aictoue d. p.
    ex Stumbele Nidecham, e:r Nidecka Juliacum, cvm rem enno mdcxci, roijavi nostrum Cotonix adjutorem finutra qux-
    sltum MS.
    promoto suecessive cvltn, explicubnntur cap. vn Ubriv. sedulum R. P. Joanncm fictorem, ut Cadtce ipso
    Colomx ad S.
    Sequetnr liber vi ile virtuttbus tn ]\fS. codice , inspecto co/jnosceret distinctius quid eo contineatur : scd Crctliam str-
    primns ;
    quem neqne inteyrum Ballandus reperit facta inqnisifione cognovit, talis MS. nec memonam vatum ,

    utpnte mfiU nec si integrum habuisset, voluissct dcsrribcre ; quia quidem amplius superesse.
    minus qiiam totum sub tectis verbis concinnavit Auctor Petrus, sic, 9 Juwit porro annnadvertere, unde SanclimoniaU-
    flislortciis Prxdicatorum
    ut neqne gens ejus quum audat significetur ; neque bus Ca.cttiensibus erga Christinam de- cum lirgme
    specialis illa

    numerus, neque casus, neque terapus, neque mo- votio ; et Prxdicatortbus tam intima rerum iltim no~ famUiarUas
    dus virtutum singularum servetur dum aliquando ; titia Habebal eorum Abbatia, habetque
    obvenerit.
    factum narratur, aliquando de factis conjecturatnr, etiamnum, curtim m Siumhete cum ipsius vilU domi-
    aliquando consdiis informatur; aliqnando dictum nio, uln frequem agebal sdlubrioris forsitan acris
    ,

    per Sanctorum Patrum auctoritates probatur, ah- causa Abbatissa earum, nomine Geva. Sxc, uti scrr-
    quando muteria a simili confirmatur. Unde patet ni- bit Pclrus tib. \. num, 48, crat Mater quasi
    Fratrum,
    hil Itic fuisse quod historicum juvet; et iila, si nunc et praacipua beneficia, virgo honesta et per omnia
    transcribcrentur, Qedipo fartassts opns haberent, qui optimas Vamse, et setatis admodum pruvectas. Tali
    singula in Ohristinam quadrarel, Idem factle est in- autem cum esset ercja Prxdicatores alfectu, idcntidem
    ielligere, ex Joannc Magistro scboiarum Stumbeien- ad illam meabant ac rcmeabant ilti ex
    Coloniensi con-
    et seriptvs sivtn, quo vice Notariiiiia uteb&tur ud scribcndas lit- vcntu ubi abanno MCCLxn residebat
    ;
    S. Albertus Ma-
    quasl de ulia. teras : qui condudens earum unam ad Petrum, fuclu- gnus, Ratispnnensi Episcopatu absolutus, el usque ad
    per Abbatis-
    ram caput 3 et 4 libri 3, et ipsius libelli prosccutio- lxxx istius seculi annum
    Hac ergo occaswnc, sam S. Carci-
    superstcs,
    iicnt stht Hoc autem seitote inquit
    mitti postnlans ; propler eam qua Abbatissa prxdtcta Chnstianam
    quo- iix Gevam.
    quod illam partem, qnam habeo in simi-
    nn, 37, que amptectcbatur lenevolentiam, non polutt hxc
    Prx-
    litudine cujusdam filiaa vestrae, Christinas exposui dtcatores, ad ipsam ssepa ventitantes, latere
    diu dum
    lotaliter de quo ipsa fuit mirabiliter con?olata, et
    ; hnjus mirabiiia a se visa auditaque domum referrenl,
    ui tanta simplieitate audivit, ut etiam de vobis, ipsum S. Albertum frcquenter haud dubie super iis con-
    quare rip illa filia mentionem non feceritis, mira- suluerunt. Quare vidcmur porro intelltgere huic quvque •

    retur; utiquc. nihil inde captens, unde suspicaretur, probatum fuisse spintum Christinae : nec enim altas
    se illam esse quse descnbcbatur pcnmsissct tir sapientissimus, ut commisst sux curz
    Fratresf ejus solotio et directioni lam ddigenter scse im-
    jj. II Acta undf Cl qunmodo (ranSCriptal Dtes penden;ti;cnmnon decsscut Frutrum Muwrumobioquia,
    obitus et tramlationis ac cultus. CJ origwaria quadam inter utrumque Ordinem xmu-
    ,

    iationc, non satis bcnc senticnliam et loquentium de


    Acln Carne- II abeo exemplar epistolx, quam a R. P. IVerneto Christiana , Ob itanc de-
    Pnt-dtcatoriOus devola.
    feldw Varlhit- '/ eit r, Ctlonic.sis Carthusiae prufcsso, ad se scnptam denique causam puto, ipsam adscribt posse Beutts Do-
    siouo frustra
    S. P. Jacobus Pottus, Ordinis Minurum Rccutlcctu- mimcanx familix Firgtntbus licet neque Rrgnlam S.
    opiata.
    lorum in Provincia Cotonien&i Chronuqraphus, Bol- Dominici professasit, neque Tertianarum Ordtnis ha-
    iando nosiro communicavil ut Quandoqui- hzec verba : bitum gestant, saltem palam ; sed tn semet assumpto
    dem intellexi Reverentiam ve&tramaliquodopus pra3 Bcghiuatdi ad vttx fincm persnu-rurit.
    manibus habere, rogarem humiliter ut non mino- 10 Obiil ea quidem die vi Novembris ; et in Mar-
    reni curam adhiberet in scribenda historia B. Chri- tyrologto Gcrmanicu quod Adamus Watasser DiUngae
    stma) Stummelensis, admirabilU prorsus Virjjinis : comptlavit, possim autem P. Pctro Cantsio adscribi- Des obittts 6
    i\)iembris
    quain quidem Pater no^ter Garnelelt defunotus, tur, ijnia Auctons rogatu ipsum is recognovit et tnst ni

    libenter adornare voluisset sed libros manuscrip-


    : Prxfulwne ornavit, sic de tlla iegttur : Itera beata
    tos de illa habere non potuit qui adhuc vivens : memoria Christinse Stumbelensis, Nidecoe in Julia-
    mihi dixit, qnod R. D. Tnvius Decanus Juliacensis, censi Ducatu quiescentis. Describens tamtn ejus Acta
    C pra^dectssor hujus, in infirmitate &ua beata? Virgini Ridluiidtts, ad xxn Jantt ipia reposuit adscripta ejus-
    et Confesson
    votum voverit de scribenda hi^toria sisanitatem re- dem diei nota cie^iu guia tntellcxerat, speaatcm ult-
    Monacharnm
    S, Cratue
    cuperaret posfea sanus quia omnia fragmenta
    : qitam Chnstiua3 memoriam quam die obi-
    tunc potins,
    commtmlutu. liabere nequivit ( det-rnnt nempe iuitio codicis ubi de tutt fieri. Pusica vidci.cet unno muclxui, P. Tlteodurus

    virtutibui itbcr ts quem dixi, folia impiens vigiuti Rltay Xcoburgi ad Dannbium cdidtt speciati libro Ani-
    tria)morte praeventus commenduvit negotium R. mas lllustres Juliae, Cliviee, Montium, annexirum-
    D. Hack, Canonico S. Severini et patri spirituali que Provinciarum atque ad xxu Junii sic smpsit.
    ;

    Virginum S. Cacilire, nepoti suo quaa Virgmes ;


    B. ChristiiK^Stomineleusis, vitaet miracuhsillustris,
    de vita et gestis B. Christinfe in suo monasterio Anniversanus quae in Stommeleu ad annum usque trunilationis
    1"Z JunH eur
    habent librum MS. quem P. Garnefelt sibi commo- mcccxii quievit. quo a Wilhehno. priuio Julia- Mar-
    pra itln tllC
    dari precibus nullis obtinere potuit. chione, auctoritatefratrisWalramiArcliiepiscoiii Co- tciuatur.
    8 Feticior illofuit noster Q. JoannesKritisradt tnnc loniensis, Nidekara indeque Juliacum a Wilhelmo,
    ;

    residcns Sttlitrdt.r, tn e.rttinis fimbus Ducatus Julia- Cliviifi. Juha3, Montiura Duce, anno salutis mdlxviii,
    Jutiaco Bof-
    latidus obli- censis versns Mosam, spe sibi facta a R. D. Bertramo unacura venerabiiiCapitulo transluta est. Ubi hodie
    nutt/raiiscnp- Stlireibcr Cnmmico Juliuccnsi, sub cnjus custudiu lihcr tumulus ejus ad Chori ostium elevatus visitur. Xon
    sitque an,
    erat, accipicndi itlum pro mensibus ali^uot comtnuda- potuit ignorasse Thcodorus, in tpso quod allegat Necro-
    1R4I.
    ium. Persuasit cnim Dccano et Capitulo nt Ubcr nnt- logio ejus loci, obitum firgints Novembri assignari.
    teretur Aqiusijrattum, istic a sc describcndus ad usttm Hk igttnr ab eo signutits tam distincte Anniversarius,
    nostrum ; citm autcin impediretur 60 piofiasci, tmpc- ctiam cum prjetertlionediet obitualis, non debet censeri
    travit ut idcm tmitsfcrri po&set Aquisgrunum Antuer- atius qnam translutionts Ntdeka Jultacum, pri illu

    piam, prout fachtm est anno mdcxli, adnitente R. P. Juliacenstbus commemorari et honorari solitx ; quem
    Godtfrido Otterstet tunc Aquisgranensia Cotlegn Rc- idco in prxscntiraum libentius tenemus quod Bollandi
    ctore : quem mox tnanu sua proprta Bollaitdus traus- ecgraphnm evanescenti pauiatim ntramento scriptum
    SCTipsit, aittliograpliuniqiic rennsil. De libro Colunix atque jam nunc multis locis dtf/icilc leitu , a-tatcm
    apud Cxciiienses Monachas assetvatu, nescio an cura ferre nequeat quanlam oportcret, ut post dimidium et

    ulterior Bollundo fucrit, prxsumeuti convenire cum amptius seculum usiti cssc posstt Noeembrem edituris.

    Jumi T. V 30 § III.
    ; ; d

    234 DE B. CHMSTINA STUMBELEN. VIRG.


    mens, ejectinnem de Snriefate illi mtentabat; quo
    §. III. Doemonibus in Christinam dirinitus nilnl gravius primis vicibus servum Dei percellere
    permissu potestas, recentioribusdum umin- poterat sed rieprehenso astu da?monis, tanto vali-
    :

    signium Dei servorum exemptis Ulustrata. dins in religiosre vit.ro pmpusito fixum solidabafr,
    Alias, eqni specie vel asini, calces Patri illidebat:
    Ez Mathta M riusquam ad tam multa mivabilin ac fidem p.rne quem tamen unira hac voce abegit : Qua ratione
    Tanntro no- superantia aecedam factum tam speciosus quondam et. superlms
    est, ut
    ; piacet divinir bonitutb, erga ani-
    stro
    mas quasdam, sibi singulariter dilectas, lusum (»t sic Anpelus, in turpem adeo formam degeneraresl
    loquuri crtruorditiariutn, permisna dxmonibus m ipsas 15 Sed neque in Missa3 sacrificio quietum et
    potestotc. iltustrare duobus rcccnttur/l its domesticisque fraudium suarum iramunem patiebantnr; partim
    c/ IWssim di-
    exemplis ; qu.r mthi suggerit nosti r /'. Afatfnas Tan- Mis**a!e ab ara auferendo, vel in terram dejiciendo; centi molesti
    iii r, in opere postumo, quod anno uncxciv prodtit partim indices, quibus dicenda in sacro annotaverat, erant,

    Pragss,contincns Qexta prse.ctara ct virtutes eorum qui t


    perturbando. Semel iter agentem lapidare aggres-
    Rispannm M- adeu saxorum imbrem dnpluit, nemine
    inprocuranda animantm satute speciali zeto desudarunt sus, deiiMiin
    r eii erijiutn
    '

    Latine secuto, in Europa. //tc ith\ ex Nirembergti viris illustrtbus, advertente imde vel quo auctore jacerentur ; ut Pa-
    oijit de P. Jnanne Sebastiano del Campo, Sassart in ter toto corpore concussus, fractis veluli ossibus

    Sardinia defnnrto % vi Augusti mdcviii de cujus fita ct humi procumberet: cum tamen, pra?ter ingentem
    Mnuciilts confecti juridici Processus sicnti in Parergo ab ictibus dolorem, nulla plaga noxave in membris
    ad cap. ni Joannisa S. Facundo xn Junn,
    iti Yita S, remaneret. Alguerii autem ad vindemiam missus,
    dicere memini) inter alta multn memoratu digna, pro- dum uvas colligentibus mouita salutis quasi per
    bant id quiid scquitur, verbis Tonucri rclnlum Lutiuc, otinm inculeat, exortus repeute serenissimo ccelo
    12 Quanto liberalius sua in P. Sebastianum vehementissinius turbo, coepit domus vinese fene-
    Ttfertur qua» ah illo tamen
    ht r Jo. Srtw dona effundebat coolum, tanto infestior technis et stras et portas ingenti strepitu concutere: tantusque
    corttcmneban-
    itiatlttM del inde mugitus audiri. quasi domus
    annis suis illum orcus prosequebatur et quiriem ; tota a fundamen- tur
    Cumpo m
    aperte et visibiliter, muliis verberibus affioendo, tis subrueretnr. Jussis inde sibi niliil metuere
    Sardinia,
    B et variis formis belluarum specfrorumque inferna- operariis, sed laborem prosequi, ipse domum in-
    lium exterrendo. Ita noctibus plerisque audieban- gressus est unde mox coeperunt audiri plurium
    :

    tur a vicinis in cubiculo Patris nnmanes rugitus, dissnnaB voces, quasi invicem exprobrantium etcon-
    icuisque catenarum tra-
    resonantes plagarum, et tendentium, dum mHgnnciamore oggereret Paterj
    ctus vocesque illius. post muttos gemitus dffimoni- Quid tibi hoc loco vis, bestia infernatis? quid quae-
    bus insultantis Agite quod Deus vobis permittit
    : : ris? facesce hinc. Qua?siere dehinc operarii, unde
    ego enim ad omnia ferenda paratus sum. tantus domus tumultus, quisve illius concitator
    ille :

    13 Una vice, omnibus jam ad quietem digressis, verum aliud non reposuit Pater, quam hortando ut
    a dxmonibus
    vexari sohtus. is qui contiguum servo Dei cuhieulum incolebat, labnri suo intenderent.
    oraudi an studendi causa, lumen relinuit quem : ail iG His aliisque innumeris modis, pertotam Reli-
    paulo post, suam accensurus lampadera, quod eam gionis viiam, a daemonibus vexatus, c mtinuum
    dsemon exti ixisset, aceessit P. Sehastianus cum- : pati videbatur martyrium ; a quo tamen numquani
    que id secundo ac tertio faceret, miratus bic, qui a Deo liberari postulavit, sed magna cum hilaritate
    aliquando re- toties Patri lumen periret, explorare per seipsum ef graiiarum ac'ione sustinuit, Iicet alios a simili
    pertus sit. voluit. Igitur egressus, dumjinuse ipsius appropin- infestatiune unica oratione liberaret. Ita personara
    quut, audit vocem sese inclauiantis : re-eruf.aque qnaiudam, iisdem spectrorum affectionibus subje-
    ita ut llberari
    porta, reperit P.itrem utraque manu furtiter ad ctam solaturus; mngnopere hortatus est, ut potius
    n mqttam pe-
    eamdem januam ferro adstriotum, ut nullatenus gaudii inde materiam sumeret quam doloris neque ;

    se liberare posset : qinent pruinde, quis ejus eru- ali iis liberationem, sed patieriBam magis ad perfe-

    delitatis auctor esset. Nihil refert, reponit pater, reudum exoraret. si scires, adjiciens, quam
    feno vinrtus te scire, quis ferrum milii injecerit, sed hoc me ab- quemdam, mihi optime notum, persequan-
    atruciier
    solvas. Edicito prius, institit alter, sceleris aucto- tur infernales h& bestise ! quam crudeiiter coutun-
    rem, sisolvi a me desideras ; ursitqueeo usque Pa- dant.vinciant, proculceiit tamen semperrecedant
    et
    !
    F
    trem, dum eum proderet, dicens; Illa bestia hoc victi et confusi. Quia tamen eadem persona, posl ipfc ad alios
    fecit. Alias vero tanta crudeiitate, fustibus, rapta- quadriennii in ejusmodi certamine tolerantiam, ab tihfiattdos
    multum va-
    tionibus, in senem desajviebant, ut semimortuus eo eripi precibus Sebastiani cupiebat; fusa ad
    lens.
    remaneret, Deum oratione, plenaui quietera afflictse cjnciliavit.
    14 Accidit semel ut Cullegium accerieret liomo Sed et ahas mirum in dajinones exercuit imperium;
    alins dire ex civitate, Confessarium pro aegro postulaturus neque s-dum in vit.a locis variis etcorporibus obses-
    ra/itotus et
    ad cujus jannam audiens immanem cien strepitum sorum potenter exejr t; sed et a inorte terrori fuit,
    rontusus ;

    observare ccepit per ejusdem foramen, cratirulaob- ut nullibi auderent cnnsistere, ubi quidpiara de ejus
    ductmn, ijuid intus ageretur. Et ec<-e videt S. Se- Relitjuiis haberetur. Expertus id est vir pius, iti

    bastiauuni a quatuor ferocibus Mauris raptari, et quein totis subinde noctibus crudeliter saevire con-
    pilffi instarjactari ab una parte in alteram ; et. modo suevernnt ; ubi tamen frustillum, de solo vestitu Se-
    allisum sulo calcari, modo pugnis et fustibus con- bastiani, collo appe n t insultavere quidem ali-
    l ;

    tundi.tanta furia, ut semianimia Pater exclaraaret: quamdiu eininus, variis inodis et rugitibus propius ;

    sinite me. neque enim amplius quid in me Deus vo- tamen accedere vel contingere numquain prajsum-
    bis concessit. Haisit aliquamdiu, atlomtus atroci pserunt
    spectaculo, ad januam explorator; landemque cu- 17 Hacte.nus dt P. Sebaatiano Tannerus ; mirabi-
    piens Patri succurrere, proprio illum noinine com- lior qua pientissimus Jesus ejus- Simittter P
    etiam pro atio fmt,l,

    pellavit. Verum eodem momento tantus hominem qnc amabilimma MaterMaria, eumdemamoris ludum Jounnps del
    CasttUo lii-
    pavor invasit, ut praecipiti fnga dumum se prori- luileutes, cxerceri voluerttnt P. Joannem del Castillo tpanits,
    puerit, plures dies loquelaf et paene omnis sensus Vallisoteti annis novem prius quam Sebastianus defun-
    qui et ejkien- expers ; donec sibi restitntus, quas viderat aliis ctum, subexitum priorts seculi die iv Mojt. Fuerat liic
    dum sotirtale enarr&vit. Nunnumquam Fratris Janituria meutito jam iintc a pucritiu Deiparee ex parentnm voto devotis-
    mlnabarttur
    vultu, ad diver^a agenda, vel segros invisendos, simus, ipse ab aulo Eptscopi dsturicensis ad Sociela
    qui tamen nulli in a?dil)U.s designatis erant, Patrem tem nostram transgressus Sacerdos, missusquead Villa-
    evocabat ; niodo ipsius superiuris persouara assu- Garctense tirocimum. Necdum medius annus novi-
    tiatus
    ;

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNIt. 233


    tiatus illi effluxerat, inquit pnq. 318 Tanncrus, cum ut nemo tibi sapientia et eruditione antecellat. et D
    post prtmum Dominus altiuri orationis spiritu a sensibus elevato proveham AUCTOBE D. t.
    te ad dignitat.es, qiiibus majores nec de-
    novttntis se-
    mcstie.
    donatum, niinsiilustrationibuset solitiisimplebat... siderare possis.Ilis vero cum nihil proficeret, mi-
    experiehalurque in bac extatic.e orationis metlioilo, nabatur se non destiturum, donec Societaie vel in-
    miros favores a Deipara, ciijns tanto aiuore inflam- vitus a Patribus extruderetur. Verum divino pro-
    mabatur, ut summopere averet adversa quaslibetet mNso securus, cum haec omnia floccifaceret, tanto-
    gravissima perpeti. In his affectihus dum totus est, que impensius orationi et rebus diviois impenderetur;
    suggeri animo validissimis impulsibus sensit, ut, si saltem bis, quoad poterant, impedimenta posituri, si
    desideraret amore Deipara suique filii, vere et ex se ad meditanilinn componeret, musicam repente
    toto diviiuc voluntati conformari, paratum se offer- sonantissimam mnliebantur, vel gesticulationibus
    ret tradi in daemonum potestatem, si ita Deo pla- mimicis et foriins insuetissimis a proposito dimo- auasi vel invi-
    citum esset, ut ab eisomni crudelitateet furiis exa- vere conabantur. Neque raro, duin inane surgen- lus ejictendus,

    gitaretur. dura esset, in inihus et pedihus captura lectulo ad-


    18 Affligebant incredibiliter instinctus hi, et in stringebant, ut levari non posset, neque consuetis
    ralnlo m- diversa rapiebant tironis animum. tum importuni- Novitiorum exercitiis interesse. Qnae omnia cnm
    stinctu moni-
    tus sr, Deo
    tate sua,qna agenti quidlihet vehenienti-sime in- directorem sui spiritus admodum porplexum redde-
    permitlere gerebantur t.uin ob summain rei tam
    ; liurrendie rent, voluil Doniinus ipsnm id quadamtenus experiri.
    atrocitatem, quain a se exigebant ; neque poterat Exiverataliqiiando, hocipso tironesocio in campos :

    assensiim, in certamen adeo terrum et inferuale, et ecce in m intis descensu, scns^t se ita repente
    ab sese impetrare. Verum cum nulla ab ea qiiies membris omnibus una cnm tirone constrictum, ut
    suggestione concederelur, prima sese et oraturo nullam partem com-noveri possent, donec post
    in
    mox animo ingereret, amarisstme exprobrans, num- notabilem moram
    a daemone dimitterentur, piriim
    quaiu ex loto Christi et Muriaa servum futiirum, si attonito, partim iepidum eventum ridente Magistro.
    id abnueret; insiitit totuin negotium ardenter utri-
    E
    9\ Quoties autem solus versabatur in cubiculo, de nde credi-
    que commendare, et lumen in tantis tenebris coe- taotis vociferationibus miserum affligebant, utobsur- tui drmnnla-
    leste expetere. Quod diim in Sacro ferventius solito desceret. et a blaspheiniarum atrocitate caput dis- cus esse,

    die quodam agit, tenens in inanibus, ut e.nn mox silire videretiir. Demum t'.t tara pie diversa a malis
    sumeret sanctissiraam Hosliam; sensit Christum geuiis patiebatur, ut Magister omnino possessura ab
    Dominum verbis amanlissimis iniime se alloquen- illis credens. secreto P. Jacobura G ircia. singulari
    ettam a d.r-
    ntonlbiis exer
    lem ; et difficultates postulatie resolutionis, qiinu in daeuiones pellendos virtute praeditum, Salman-
    rendum, tantopere exhorrescebat, emollientem. Quid landem tica e^ocaret : a quo adjuratus sacris carminibus
    rnagni est, aiebat Dominns, si, certus de mea pro- dsemon, (permitlente ita ad majorem servi sui con-
    tectione et auxilio, amore mei meieque Mutris, fusionem et prohationem Deo) varie illum j ictabat
    contentus sis tradi in manus et potestaiem dajmo- et alliilebjt. ut Patres talera esse nihil addubita-
    num?Quibus incredtbiliter anitnatus, plene se vo- rent ; prresertira cum jnssus eu-n deserere, signum
    luntati divinie permisit, paraius etiam infernalibus etiam sni discessus quod deseribehatur, edidit
    pcenis et furiis exeneri, si ita Deo alluheret. lampade sacelli, in quo h ec agebantur, subito ex- omninsuslinet
    1!)Paucis inde diebus in summa animi quiete, tincta. Siiinna hinc nascebatur in tirone erubescen- putienler .-

    hx hcroira sui resignatione agenli, adfuit conspicua tia; quod neq.ie fraudem demonis confutandi spes
    cum tamlem splendore et pulchritudineS. Agnes, animos
    coelesti esset, coutra tim manifesta diemonis iu oppositum
    paruisset eidem, nomine Christi Domini et sanctissimaj Vir- data indicia: quare tota Hducia in Deiparam con-
    ginisaddens, ad dura quelibetet a^pera perpetien- jecta, cubiculum relut, miximis tripudiis et
    iiln in
    da multuinque collaudata ejus subjectione, ostendit,
    ; cachinnis ge tire spirilus infernales deprehendit;
    quantuiu illius saluii et Dei gloriffl conduceret, tradi tutn qu..d infaraiam atrocissnnam, velut a daemone
    cruciandiim a malis geniis siquidem numquam in
    ; possesso, couscivissent ; tum quia Magist.-o ip*ius,
    illo certamine defuturus esset Christi favor et Dei- ut eum a suis furiis liberatura crederet, im-
    pl.ine
    para auxiliuin. Ita novo tirmatus ad quievis lor- posuissent. Verum multo post clare patuit iisdera
    F
    raenta ferendu robore, ut prnnum sancta Virgo malis ab orco irapeli, neque aliunde quam Dei per- cnfju» tnno-
    disparuit, seusit irrumpere in cubiculura t.tas ite- mi-su t.ilia irrogari. Ubi autem prima vice coraper- luisset divtnt'
    Oti ista per-
    raoiium legiones, qui ingenti tripudio gestientes, tura est, nihil s.icris carminibus profectum, censuere
    m.tti
    magnuin ciebant strepituni et tninultum, penitusque Patres,Joannem Societatis instituto et muneribus
    ejus corpus insidentes, acerbissime exagitabant. ineptum esse, parumque abfuit. quin ad seculum
    Gravissimeinde conturbatus consternatusque, totum rei.iiiteretur, nisi fidebs in verbis suis Deus illutn
    timcinii Magistro aperuit qui non minore stnpore
    ; specialiter ad suum obseqninm delegisset.
    perculsus, harebat anxius, quid de novo hoc pla- 2"2 Htnc /'i-.' jrett*tur Taunertts expticare, qiinmoto
    eoruniijem po- ApostoticU
    testatl pri mls-
    oeipie exotico Dei ductu senttret vel pronunliaret : mm obstanlibus matignorum spiritnum intemperiis ad { mctittnibaA
    sus /uit, dtxit tampn se totum negntinm imponse Deo com- Apostotica domi forisqm circa proximum exerciiia fne- adfitbctur.

    lnendalurum, et lumen a erelo, ad spirituni tam in- rir appticatus Joannes, et sic conctttdit. Porro sicut
    suetum discernendum, petiturum. Crescebint Inle- nullus llli dies vacuus libiris et lucri Apostolici
    riin atrocius cum orco certamina, quibus nou levius occubuit: ita nulla fere nox successit pugnarum
    quam a diemone possessus (qund tanien in corpus cum erebo expers. quas integre legioneset cohortes
    P.tris mnlo Deus indulsii; in
    spiritui nmnqiiaiii movebant: iibi t.unen uriramn ad novos
    d.euioiniin
    animo et corpore exercebatur unaque paribus m ; pro animabus labores dihicuit, exiliebat perimle
    orementis augebantur singularissimi a Deo et Dei- (robur suggerente ccelo^ vagetus et validus, acsi
    para favores, qiiibns eiim non tantiiin in animo coe- quiete suavissima esset perfruitus. Excurrerat vice
    lestium gu-iu nfficiebant, sed spectabili non raro quadam in viciniam, dictionem hahiturus festo S. eodeminte-lm
    forraa invisebant, sol ib.intur et animabant. Magdalenie, directam singulari efficacia ad obstina- qunt noctibut
    20 Et primo quidem molestissirai erant diurnis torum conversionem : i|iiem idcirco cum tota nocte ) • - '
    ac prlmuin n l
    nocturnisque suggestionibus, ui Soeietatem desere- dirissitne adversarii babuissent, finito sermone ro-
    dimtttendam
    Societatcm ret; perpetuo idem auribus insusurrando, adjunotis pit ardeiitissiina fehre laliorare, et iu regressu ad
    tentatus, modo blanditiis, inodo terroribus et iuinis. Desere ho-pitium n ivis ab hoste plagis vapulans coastus
    aiebat (heinon, Religionera hanc, vel eti un qnain- est decuinbere. Apparebat raaluin esse raortiferum ;
    cumque delige faciamque te prodigium doclrinie,
    ; ideoque, nuiilio ad Collegium perlato, missns est P.
    Sebastianus
    ; .

    236 DE B. CHRISTINA STUMBELEN. VIRG.


    Sebastianus Sarmiento (is qui multorura oculatus ergo plurima sint et incoraprehensibilia, qua? de Dei D
    AnCTORF, P. P testismulta ex ipsiusmet ore descripsit) utaegro ad bonitate posteris antiquorum mandaverit auctoritas; proponit
    scri^ere, quse
    Collegium deportando obsequiis adesset. pnrvitas tamen mea, ex immensisminima.exsummis ii/ii dwitutus
    23 Evocatus medicus Dnctor Oliva, singularem infima, ex aeternis caduca percipiens, advertit quod ostensa.
    altqunndo
    curam adhibuit, quod morbus esset acutus, cresce- [qui] se in productione creaturarum ostenderit om-
    etiam usque
    ad mortem retque ejus malitia usque ad pervigilium S. Annse, nipotentcm, cujus dicere est cuncta facere ; in con-
    exlnde xger. cui, tamquim sanctissim.se Virginis Matri addictis- tinentia, Scripturarum se probaverit sapientem ;

    simus, singulari affectu se comraendabut. Sensere in effusione gratiarumque recompensatione, ad


    id spiritus maligni, jussereque noctem dumtaxat mensuras laborum praemium mensurans, se demon-
    operiri, quam illi feativam facturos spondebant. strabit largum et benignum. Ideoquod inihi indignis-
    Omnibus ad quietem compositis adestmagno cnm tu- simo ostendere dignatus est, perpaucis verbis scripto
    multu et rugitu crudelis illurum cohors. extinctaque coramendatis, propono elucidare in quibus tamen ;

    lampade, vestes a corpore, et stragula e lecto di- si adverfatur, et potentia, et sapientia, et benevo-
    repta per cubiculum temere dejicit; infirmum, diu lentia Omnipotentis clare (ut icstimoj intelligi po-
    raptatura verberatumque, unguibus lacerat, quo- terunt.
    rum lucnlenta sigua mane P. Sarmiento deprehendit 2 Hactenus Fr. Petrus, descripturvs (ut ad cal-
    in peJibus, brachiis ac suris. Pater sibi relictus, cem hujusprimi Traclatusseu Libri num. 83 ait) quae
    collectisutpoteratviribus.dispersasvestesetstragula a fineaiini mcclxvh, id est a festo B. Thoime Apo- An, 1270
    depositusquc diclat ipsa
    a medico, colligere ccepit,ne vestigia ejus kidi a domesticis stoli [quando Virgo annum a-tatis vigesimum qxdntum
    Chnstuta,
    deprehenderentur :cum denuo furibundi adsunt dae- agebat) usque ad Dominicam m post Pascha anni
    mones, vesteque nodatum flagellant et contundunt, mcclxix, contigerunt, lestis plurittm oculatus Ne
    donec campana signum domesticis surgendi daret. autem accphala narratio sit, placet ex Epistola xv li-
    Accurrens illico P. Sarmiento, reperitillum gravi- bri ii, priorem. partem excerpere, sicut itta ibidem ha-
    ter trahentem spiritum, delassatum, pessimeque beiur, cum hoc ad marginem titnto ; Incipit de initio
    vulnenbus unguium arfectum, a quo et seriem hi- vita3 ,clarissimae Sponsse CliristiChristin.e.conseripto
    toriae intellexit. Supervenit raedicus, tactaque arte- a D. Joanne Pastore in Stombele, tdque in eo qua-
    ria pavefactus, edixit, pessimum infirmi statum esse, tcrn", quem ipsamct, cx favore speciali ad Fr. Petri
    ac infenm pharmacum sudori eliciendo praescripsit. votum dtctavit anno mcclxx, cum hic Parisiis per
    24 Redux sub vesperara, ubi Patrem caloris orn- Stumbele rediret in provinciam suam Daciam, ibidem
    nis expertera, pulsum legitimum, et febrira omnino Lsctoris munere functurus. Iiic enim deinde rogatus,
    ab /iw/iis

    stiiporem depulsam deprehendit : stupore plenus unum ex Sa- ad sotatium Christinae, eodem reverti congruum cen- ;

    su'"to con- cerdotibns domesticis mterrogat, quidhominis aeger suit, prius ea qme vitlerat scripto mandare; ul coram de
    valnctl
    esset. Oumque respondisset, esse Sacerdotem ejus iisdem cum ipsa conferens, sicut fecit anno mcclxxix,
    collegii, reliquis similera non esso possibile, sub-
    ; eademsupleret vel corrigeret exore ipsiusmel ChristinEe.
    jecit ; sed homo necessario est quidam coelestis et Auuo igitur a prima fisitatione xi, id est ipso anno
    prodigiosus ; siqnidera citra rairaculum, ex medi- lxxix jam dicto, primnm librum conscfipsit^ cui suc-
    non poterat ut
    cinae certissimis principiis, accidere cessive secundum ac tertium addidit. Tenor autem
    tam subito.ex supremo malo, tantafieret in booum quaterni suprumemorati talis erat :

    mutatio Rogatus a convalescente P. Sarmiento, ut 3 Carissime Pater rogo vos, intuitu Dei et suse
    secum aliquot noctes reraaneret, dura aliquantura passionis, quatenus ea quae vobis narrare propono tjtiomodofidem
    advires rediret, prima nocte mirosintra cubiculura de amica vestra, diebus vitae meaj numquam
    ChrMo deren- alicui
    strepitus notavit, altera vero, dura sanctiores de homini reveletis, ita quod possim ex hoc incurrere ms dederit :
    domina nostra raiscerent sermones, jussus ausoul- perturbationem, quia vos scitis meam intentionem,
    lare quid objicerent daemones, audiit submtirmuran- Quaudo fuit decem annorutn, una nocte vidit in
    tes; Silpte. canes. nolite de hac muliere loqui. Cur soiunis pulcherrirnum juvenem (quo viso territa
    nos excruciatis. Hactenus Tannerus a quo submini- fuit, quia viri proetendebat faciem] qui ait ad eam :

    strata exempla duo ideo transcripsi tibentiut et kujus Carissima filia, ecce Jesus Christus sum, pro-
    B. Christina? Actis prxmissi; quia notum omnibus mitte mihi fidein tuam , ita quod mihi semper
    puto, quam minime faciles Societalis nostrx homines servias. Si quis de cetero te de altera fide re-
    sint ad relationes hujusmodi recipien las, nisi usquequa- quisient, dicas. quia Jesu Christo eampromi-
    que certissimas, posne ad excessum incredulitatis duri sisti suas minus. Quando sibi
    in promisit, [non-
    ut qitt talia in viris eisque Sacerdoiibus permissa dx- dum] cum Beginis raanebat: tota autera die
    a
    tnonibus credent, minus laborent in recipiendis iis sensit ouasi manus sibi impressi fuisset. A die illa (ileut ann.
    1279 ilerum
    qux dc utraque Christina legent. numquam poterat mens ejus pacificari, quin supra ex ea audivit
    modum anxiaretur qualiter ad Beginas veniret. (b Petrus)
    ACTA Anno Dommi mcclxxix, cum iterum vt-ttssem eam, b

    con'ttli teoum de prsdicia vixione, et dixit mihi : In


    a Fr. Pclro de Dacia Ord. Praedicat. aliis-
    tantx glorix splcndore, et decore vidi ditcctum mcum,
    que frmiliaribus et cosevis collecta.
    undemente
    ut sensus humanus itlum nonpossilsustinere;

    Ex excessij et corporaliter nihil sensitribus diebus et tribus


    MS. Canonicorum Juliacensium
    vetcri
    noctibus
    PROLOGUS 4 Cumesset annorura undecim, et deberet suum
    Cum initio Vittrt usque ad annum celcttis xx, Psalteriumc discere; semper quando legit. videba-
    ipsamet dictantc, ct D. Joanne Puslore tur ei quasi loqueretur illi cui fidem promiserat. undcnnis
    Stumbclensi excipicnte, descripto. Unde supra modum ex quadam dulcedine flevit, ta- cirpirit ex
    dcvotione
    men ignorans de regno coelorum et de omnibus aliis.

    M*LngnumDominumetmagnamvu-tutemejusmerito Quando fuit tredecim annorura, suis pnrentibus


    lucrtjinari

    laudarem, si ind gnitas non obstaret; ut divinae gratiae


    ;
    ignorautibus, cum magno gaudio ivit Coloniam :

    Auctor
    indtgnitatls eo gratior fierem, quo per me ad fontem
    gratiarum flu- mater autem ejus non poterat ani-
    flendo vcniens,
    sua conscns. viusgratiarumretiueret,undelargitereffluxeral;utad mum ejus flectere. Ab
    tempore usque ad anni
    illo

    gratiarumactioneseoalacriorassurgeremreferendas, circulum nihil sibi ministrabat. Et dixit, quod qua-


    quod rae non antiquorum tantum exempla, sed et in dam die, dum mater sua non esset in domo, lintea-
    prospectu visorum recordarer mirabilium. Quamvis men unum posuit super caput suum; et nihil plus
    babens
    ;

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 237


    habens solatii de rebus paternis, cum quadam fe- flnxu sanguinis deheret raor Cum sola erat, vole-
    tredennii mina venam PKTBO
    venit Colnniam, et qnia inexperta erat, etna- bit iterum aperire, et magna nigredo bra-
    Colonlatn ».L\0EX U.
    ftigorlt.
    turaliter verecunda plurimum in viu timuit, ne diu- chium subsecuta est ita quod horruit, etcogiiavit
    :

    ctrix sua eam proderet, et ad aliquem looum infa- quod male faceret. Multis noctibus venit celeriter
    mem deduceret, ubi ei aliqua confusio vel infamia vox, dicens Surge velociter; voluntas Dei est ut te
    :

    posset evenire. Multis diebus fuit quando non habuit occidas. Quod si non feceris statim suffbcaberis, et
    panem, et perpessa est magnam esuriem, donec condemnaberis. In tentationibus istis diver>as cun-
    Beginx qucedam instabant quod rediretad suos pa- suluit vias, qualiter hoc faceret illa autem semper :

    rentes. Qu# renuit.eligens potius esse cura Ueo in credidit esse a Deo.
    paupertate, quam cum parentibus indeliciis perraa- 7 Post hanc tentationem raodicnm [tempus elap- poslea tentn-
    nere. sum est, quando invasit] eam tentatio de Corpore tiir d' vritalc,
    5 Inter Beginas manens, semper snla sedit, sola Domini quod hoc nullo modo poterat [Deus] facere :
    BucharUtUf,
    oravit, ab omni consortio omnis consolationis se alie- nec credidit Deum aliquid creasse ; nec credidit
    Indc Beyinls
    se junxirit
    navit : semper in eorde habuit quod libenter esset Deum nec Sanctos suoa aliquid scire de personaejus.
    ntanno cum in regno cuelorura, unde non curavit consolari, Propter hoc nihil boni poterat facere, nec orare,
    fervort sed orare. Omni septimana in pane et aqua je- nec ecclesias frequentare. Decem et octo septima-
    junavit ; omnes
    Sanctorum per circulura
    vigilias nis fuit, quod non fuit confessa. Qualam vice. cum
    anni jejunavit in pane et aqua lineis non ute- : staret in ecclesia infra Missam, pctivit ; Domine,
    batur, cingulo nodoso utebatur, quod frangebat quia semper iutellexi quod verum corpus tuum ibi
    totum latus ejus. Sula dormivit, super lignum et esset, ostsnde mihihodie id.quodubietas a corde meo
    lapides recubuit, pro eo ut citius ad orandum evi- cedat. Statim in elevatione Hostiae puerulum
    vidit
    gilaret omni nocte ducenties flexit genua; de die
    : in manibus Sacerdotis qui : dixit Ego sum Je-
    ;

    oravit omnes Sanctos, quos noininare poterat, sus. Illa hoc videns et hoc audiens, pra; admi-
    ut obtinerent ei quod caritatem possit adispici. ratione defecit a corde et cum ad se reverte-
    :

    , Consuetudinarie dixit omnes suas Horas in veniis ;


    retur, aliquantulum luminis sensit. Sequenti die,
    et in rUjdi coiuinue nudis pedibus incessit in calceis absque cum communicaret, omnino recessit tentatio, qnasi
    panltentla soleis jejunavit dimidium annum sine carnibus
    ; numquam habuerit eara. Post hanc venit alia ten-
    vivens :
    aquam bibit. et potum tenuera, et rarissime cervi- tatio. Quandocumque debebat coraedere, videbatur
    sium, Omni sexta feria dixit suas Horas in modum ei quod bufo, serpens, vel aranea supersederet et
    crucis, et in eodemse ad lectum deposuit. Quidquid cibus esset. Tunc statim rejecit, et non pnterat
    ei mollitiei puietis, contra suura cor fuit
    fuit et : comelere, nec audebat; et propter hoc passa est
    *-t m o-nni
    eibo vtdetur
    quia omnes sensus sui sine intermissione fuerunt raagnam esuriem. Et cura timeret deficere et perire, i(''i tumere
    occupati fcogitandoj d qu* et quanta passus est ex consilio Sacerdotis posuit cibum in os et cum : bufones etc.
    d
    interim Christus. De isto eecum contuli, (et di.nt, quod koc sentiret frigiditatem illorum corporum animalium,
    extasim contigit tn Fratrum Prxdicatorum ecclma Colonix: super omne quod dici potest doluit, et vomuit quid-
    triduartam
    passa,
    <? dixit se tantutnfuisse a&en&ibus raplam, quod de ec- quid ante sumpserat. Et cum sorbitium faceret,
    cle&ia tii hospitium suum deportata fuit) et excessus statim plenum fuit vermibus. Etcum deberetbibere,
    ille mentis tribus diebus continuis duravit. Beginre respondit ex araphora, Si biberis me, Hiaholura
    autem, secum commorantes et non intelligentes, bibes. Et cura intmspiceret, vidit supradictas be-
    putabant quod insaniret vel morbum caducum pate- stias. Iu elevatione Hostiae visum fuit ei, quod dis-
    retur; unde tamqnam fatuam eam habebant. Q 1- 1 positio talium esset ibi : et cura communicaredebe-
    dam vice cum sederet, et inciperet ardentius cogi- ret, ante magoam sustinuit pcenaui in corde super
    T.tlia scsq-ii-
    tare rle Passione Domini, insolite supra moduui eo, quod tirauit bufonera sumere ; et cum deberet unno passa,
    dulciter
    inoepit flere ; et in tiendo videbatur ei, quod appa- accedere, adbuc timuit. In hac tentatione diversae
    mtditutur
    Paisiutiem reret quaedaoi imago Passionis, et etiara ipsa nocte; fuernnt hujusmodi formae, quas non oranes suffieit
    unde postea mirabiliter (quod ante non fueratj fuit enarrare. Ista? tentationes tres [luerunt gravissimae
    ei dulce cogitare, scilicet, de Passione Doraiui. Ab et] unaquseque duravitdimidioanno.
    illo diem qua aperiebantur manus suae,
    die usijiie ad 8 Post haec, dum adhuc maneret apud parentes F
    ;
    fuit semper in desiderio qu id haberet in quo possit sustinuit plura: quia male se parentes ergo eara n pnrtnllbu*
    recordan dictae passionis. Hic tamen dico habebant, quia recesserat ab eis contra eorum vo- etiam rt Begi~
    [p
    nts affiicta,
    eijo Scriptor certitudinaliter habeo) petitipsa, quia ta- luntatem, nec cupiebant ei panem : etomnes Beginae
    liter vobis revelat, mirabiliter dolet, nisi propcer deridebant orania opera ejus. Quidquid orabat. quid-
    vestrum desiderium quia si non raultum diligeret,
    j quid de veniis qusesivit, omnia vilipendebant. Sic
    nollo modo hoc ab ea obtineretis. in dorao et extra domum neminem invenit, qui con-
    6 Duobus annis sic vixit antequam tentationes solaretur eam. In omnibus quajdebuit facere, dixe-

    Sic cxpleto
    eam Una nocte, cumjaceret in sua ora-
    invaderent. runt, quod praetenderet sanctitatcm: inde fuit mira-
    ottatis an, tione, venit daemon in specie S. Bartholoraaei et : biliter turbata. Postea desideriura magnura habuit
    15. lenit nd cum staret ante eam, dixit Filia, tu multura oras, : communicandi et quia dou audebat facere
    saepius :

    eatn d.rmon
    et desiderium magnumehabes veniendi ad regnum nec petere, aliquando tautum doluit, quod effuderit
    tn sptcie\
    S, Bartholo
    coelorum scias pro eerto te hoc habituram, si te
    : sanguinem de ora et naribus. et decubuit per qum-
    occidas : quia lioc statim factum est, et sine omni denara et amplius, quod infl ita fuit in ventre pr«
    adregnum. Ab illa hora usque
    paenalitate transibis inagno desiderio. In inflrraitate quadam fuit seinel,
    nddimidiura annum haec tentatio in corde ejus vol- in qua omnino fuitoccupata Passione Domini bene
    vebatur; omni hora qua fuit sola, mhil libentius perset hebdomadas: et videbatur ei, quod in con- ei inflmttfa,

    quam quod seipsam occidisset, fecisset et videha- : spectu ejus suus ocdderetur amantis-dmus. Inde sohcitatur

    tur quod cor ejus non diutius duraret, nisi hoc fa- n dssmont
    jacens in contemplatione maxima, aliquando rigida
    ((.' mediam
    ceret. Quando fuit juxta puteum, idera voluit : manserunt ejus raembra, nobis videntibus fdicit con/inuet;
    eique suadct quando fuit in ecclesia, pra; maxiini pcena ad hoc scriptor) nec quasi omnino gustavit cibura. In qua
    ut stbi mortem ipsura faciendum exivit. Et cum jara diutius non intirmitate sa^pissime apparuit sibi d.^raon in specie
    tn/erat, mox posset continere, venit in cor ejus verbum quod
    vi.ura Dewn,
    pnlcherriraa, consolans eam et dicens, Cirissirai,
    audierat, si hoc faceret quod deferretur ad inferos et ; bene te Dominus tecura est. Et raaltum eara
    habe,
    hoc ipsam abstinere fecit. Semel cum deberet mi- comm_*ndans, tandem dix.it Videquiajara in natura :

    nuere sanguinem, incepit cogitare quod ex nimio defecisti: abstineas adhuc a cibo duobus diebus. et

    statim
    : :

    238 ACTA B. CHUISTIN^E STUMPELEN. V.


    A statim videbis Deum tuum in gloria. Illa statim a oculis suis. Una autem existens cagca , Aleidis I)
    A. PITBO spiritu sanctoedocta, petivit cibutn : et ilte confusus [nomine] non credidit : illa autem postea fiebat plena
    CO£V0 K * S
    recessit. In omni Vigihac B. Bartholomaei, susti- talil
    de rcliqiio
    srcuiu usque nuit magnam poenain, ila qund ungues ejus aperie- II Postea [daemon] quidquid babuit ad caput i quietem
    ad an. xt. bantur, et pectus ejus rumpebafur. (Qtiando cum reclinaturii subito extraxit:unde caput ejus cecnlit dormientit
    19 n " a~
    :
    ea de hoc conluli, dixit, se B. Bartholomsttm prai ad cislam qubb ibidem fuit. Aliuuando intravit cus- }"J
    . . , .
    cit.rlurbat,
    omnibuti Sanctis dtligere, et eum fro specialixsww Pa -
    sinnm, et ilu tantum fe.it tumull.um, quod illa non
    trono Itabere; quin [requenter fmt expertn eum in suis potuit dormire. Aliqiiando posuit lapidem sub caput
    tribulotionibus sibi atsisterej Numqunm hsec inutilem tegumenta ejus. Et eum iterura re-
    ejus, et deposuit

    cogitationem habutt, sed cogitans de Deo mox non sumeret, iterum amovehat. Unde ipsa tandem ijuasi
    curavit de cujuscuinque murte nec vita: sic annis impatiens efficiebatur, quia sine infermissione eara

    tiibus vixit in tranquilitate cordis: necadhuc, nisi vexabat siepe in die. Aliis sedentibns et colloquen-
    quod est re*itatum, aliquid putiebatur. ttbus, venit dfBinun in spccie canis, dicens; Quid
    1) Post ha;c venit daemon, quasi Apostolus Dei faeies? Illa autcn territa supra modum respondit,
    qaando appa- Bartholomceus esset, lenissima voce dicens C;iris- ; Curmevexas? Respondit: De quo intromittis te?
    rens itcru.1, tn slwa fiii a ,,pera tua buna sunt coram Deo, cui ^npra Ecce omnes con.viliarii tui deceptores ^unt quidquid
    spcne A/iosto-
    m0(^ um pi aces .
    tempus in trar.quilhtate
    p er aliquos loquuntur. Ante qualuor Duininicas Adventus. prima
    cordis et corporis fuisti,nunc superest unum quod Domiuica /( Adventus venif da;mon, cum jaceret in h
    desiderio desuleias venne ad tuurn Dilectum, quod sua orat one, etdefcedavit faciem suam, et brachium
    ; ei *p'am ve-

    aliquid patians in tuo corpore. Per mensem die ac suum. Illa diccns semel Pafer-noster, percussa est Advcnium,
    nocte quasi omni hora in conspectu suo fuit, eadem cum fiagelto nudato. Illa? qua; ibi erant personaj,
    verba dicendo unde tandem detulit secum spinas,
    : mirabantur detali sono ictuum, quod nonaudiretur
    / quas dicuntur f hulst, et obtulit ei dicens Quia ni- : per totain villam. Cumjatn diutius non posset susti-
    mis mollis fuisti hactenus, propter hoc tibi oifero nerc, defecita corde et viribus. Tamleiu dixit: Do-
    B ha?c, utcorpustuum honorem Dei castiges: quia
    in mineJesu, rogo vos pcr vestram passiouein, qua- (

    hoc summe placet Deo. Hoc fecit tempore Matutina- tenus damoiii pra^cipiatis quod abstineat a verlferi-
    rum, et tempore Complefoni. Illa aufein edocta a bus, quia diutius sustinere non possum vel detis ;

    hortatur »t Spintu sancto eogitavit Hicdaemon est: quia bene; nnhi proventum, ut possim sustinere. Hoc dicto
    spnuis fla-
    sentis, quia male virgum disciplina? ferre potes, deferit a corde : et curu esset rever.-a ad se, cessa-
    gris utatur varie. eam
    quanto minus taies? Ha?csecum cogitans, respondit rat tunc afflictio. Postea deglufivit ei crura, usque peictttieni.
    illi:Male suades, quia sua&io fulsa est: quia Deus ad geuua. Queb cum non posset sustinere, dixit;
    vult qund omnia cum disxi etione fiant. Et licet ipso Pra3cipio tibi, da-mon. ut recedas per virtutein Pas-
    pia?sente resisteret, tamen curde super ej mirabili- sionis Christi; tunc ille recessit. Sequenti die in-
    ter tcntabatur sic: Quare non adniisisti tale consi- traiih ipsa siabulum, percussa est virgacirca mantim
    lium? Furle Dei voluntas fuif. Et hoc erat in corde unam, in qua stigma non fuit, ita quod fluxit san-
    ejus magna alflictio: quod cuni per unum mensera guine; unde ipsa flevit supra mOdum non quia
    ;

    mansisset. evanuit. Postea venit davmon ucto nocti- invite siK--tineret, sed quia vidit quod pcenam se-
    bus afrligens eam dictis spinis, ita quod non esset in quentem sine consulatione multorum male suflerre
    carne sanitas. Nam fempore Completorh Hilla, dicta putuisset; et quia oportebat illara cedere ab illa

    g de Monte, nesciens depnsuit eam quasi semivi- domo, et se transfene in aliam. Sic percustdt eam
    nec perwa- vam super leciuin. Respondit damon Quia non : diversimode; .-
    * i i
    • i
    u .ri j i n U » ad caput, aliquando ad dor-
    dens, ipse. il-
    obedisti pra^cepto Dei propter hoc vult Deus utoc- sum aliquando ad ]iectus ifa quod defecit a corde
    tam indem ;

    cadit. cidaris: et anima tua ibit ad inferos. Kespondit suo saplus, et illi ietus fuerunt adeo hornbiles,
    Xon haberes in me ullam potestatem, nisi desuper quod fere in platea audiebantur. Tenuibus unguibus
    tibi datum fui^set. Ego autem modo sentiu intentio- dilaceravit ]'edes ejns, ila quod una die fota parochia
    uem snam, quia non poterismihi auferre vitam quia convenit, et viderent oculis suia plagam illaiu ma-
    Deus pro raeest. gnam.
    10 Aliq*uando post illud tcmpns in sua oratione 1^ In vigilia Nativitati<; Domini, cum esset in
    Idem in for- venit in specie galli, cantand-\ sicut Gallus, ef alas domo patris sui, audivit vocem quasi tauri et cum Exlnde t-urbat
    mu gall- tur- Yinjtiiem in
    suas raovendo ad pedes ejus, ipsam im-
    : ut acce.ssit inciperet liorrere, suhito venit, et deglutivit caput
    tmt orantem, sjicne '.ouri,
    pediens et ad impatientiam incitans. Tandem ipsa ejus: et cum absorbuisset. nimisit s ilivam infaciem
    dixit: Numquid tu damun es? vade satliana. Et siuirn, itaquod fere suffocata fuii : et recessit. Venit
    facies signum rrucis : ille clamavit alfa voce quasi iternm qua*dam tentatio, quia iiuandocumque au-
    ^.'illus. ll.ii' poena duravit tnbtis septimanis. Circa diehatMissam vel tantum de Deo, vel loqui de Deo,
    tinem islius pcena; dixit illa : Pravcipio tibi in virlute velquod persoualiter oravit tune semper rugitus ;

    passi<mi> Christi, quod recedas a me. et amplius non maximus hYbat ad aures ejus, quod tunc lemjioris
    deiude enm
    pediculii op-
    inquietes me. Ille quasi puilus siiis pedibus dilace- omnino obsurduit. Propfer hoc, laedio afficiehatur
    pltt : ravit sua crura usque ad sanguinis eflusionem, Post in oratione. et doluit supramodum, quia sic a!flicta
    haec, venit tentalio ped culorum qui laeserunt eam eraf. Ha-c pcena duravif quatimr septinianis; tan-
    sex noctibus. Et cum surgeret ad Matutinas. ipsa dem rogavit Deum ut auferret ab ea hanc plagam.
    et reliqme soeiu- putabant quod llilla accederet ad et divn$i*<odt
    Sialim audivit vocera optimam de Deo psallentem,
    t,u,eii' ejui
    &uum lectum, et de ea fieienttales vermes. Tandem, et venit in cor ejus gaudium, quale de cantunum- divotioneiii :

    quasi impaticns fai-ta, requisivit [ab una earum] quam habuit. Alia vire. quando debuit dicere ora-
    Qu;.re sic accedis ad lectum, et facis miln tot ver- tionem, umnino obmutuit. Si quis aliquid loctitus
    mes? Nn-uvif illa ninnino: unde conjecit, quod daa- fuisset de Deo, vel de rehus qua? pertinebant ad eam,
    mon fuit. Quando illa ascendit ad oralionem, ille stalim illa mirabilifer doluit caput, nec pntuit ali-
    ascendit lectum. quasi mgeriimus hominum, ha- quid respondere, sed ntnnino obmutuit. Quando li-
    bcnsijue panniculos plures in corpore quassavit illos, henter dixisset, Deus iniser^reDomine Deus, vel,
    et ridendo recessit. llla de raane invisens [lectumT, mei, vel, Dilectissime tunc cor ejus tantnm affli- ;

    invenit innuinerabiles vermes in suis linteaminibiis. gebatur, qund quasi per quindenam pra? nimiodolore
    De die mhil poteiat facere boni ex impedimento il- rumpebatur pectus ejus. etvomuit sangtiinem. Tunc
    iorum nec omnino puterat se movere existens oc-
    :
    venit difinon, et dixit: Ostulta, ubi nunc est Deus
    cupata cum tahbus. Tandem omnes alise viderunt tuus? Et apparuit ei in pulcherrima specie dicens;
    Si
    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 239
    Si Deum habes, hunc adora, vel invoca: quia vifles, Hgendis, ac vicissim dictandis : nam scribendi ignaram D
    quod ego sum creator rerum omnium. Tunc illa fiiissc fiules lib. 2 num. 0. A. PRTnO
    nimis quia non d Lonyior hic forte liiotusest.quem COjBVO bx vs
    affligebatur, poterat ei de Deo difjicilesit absque
    rer-pondere. Multis vicibus sic locutus est ad ejus alio velusto excmplo resorarc.
    moleatiam. e Festum S. Bartholornrei aqitnr24 Avgnsti : hw- '.

    12 Quanam vice tentabatur sic Omni tempore : jus oiitcm, dtrius qunm celerorum Apostolorum quispiam
    et omni Imra in aures pjus susurravit quidquid cri- excarnificati, pelle (ut ereditur, detracta, aptms quo-
    inquietut minis mui.dns agebat, et hoc sine intermissione ita que fntt patrodnium Virgini, pcr omncm vitam tam
    etiam lllan quod alteri detraxit, illos cum nomine ei revelans et crudelia tormenta toleraturse.
    indnando direns, Ille fur est, hnc furatus
    minabutur ei,
    et : et i Hulst, Teutonibus dicitur, quod Aquifolia LatinU
    percata
    qui-d vellet clamare iu ecclesia, quod ipsa omnia sed Laurus spinosa infiain Viia num. 17, Ru>cus.
    aliorum, ;

    perdita furata esset. Ha^c poeuaduravit tnbus septi- g fftijus Hilla? de Monte, unius ex Bciiuus Stum-
    manis, in quihus die et nocte nihil dormivit, nec mfrn mcn-
    bclcnsibus Virgini familinrinribiis, ftcquens
    potuit: quia talis strepitus in ejus auribus sine in- tio occnmt, nnm. 28. u!n dicitur fuisse
    et laus }>t\rcipua
    termissione fuit. Illo tempore derurreute, recessit Cognata Cbrisiin.P. fulctur autem quod hxc tnncfue-
    tentatio omnino, llla timuit quodtalia verba debe- rit tti ilomo putcrna ChristinEe, ui vexatam o darmone
    rent ei in posterum noeere : quze tamcn, Deujuvan- custoiluct ; co modn, quo cjusinodi profcssionis Virgines
    te, non nocucrunt, quia ot memoria lllorum a corde permittuntur, <>d consanguineorum proximorumque so-
    ejus recessit. Iterum tentabatur, quamdorunique tutiiim ct au.riliuiu, in similibus casibus, dimis&o tan-
    debuit in libro nrare quod videbatur liber statiin tisper communi conluhernio, cum iisdem morari,
    ct objieiendo
    cotnburi. In quocumque oravit; videbatur ei quod h St otinum 12G7 lnrc spectant uti spectare ar-
    ubque ejus
    ,

    oculis sjicctem tolus combureretur. Quamio debebaf. confiteri, vl- bitror, erai tunc littera Dominicalis II, atque adco i Do-
    ignis. sum fuit ei quod Sacerdns combureretur. Quando mintca AdveiUus fuit 4 Decembru.
    debehat comumnicare, fuit ignis succensus in cnn-
    B speclu suo qnasi fornax, et videbatur ei quod de-
    beret ignem illum pertransire; et hocfuiteimaxima LIBER I
    afflictio. Hsec tentatio duravit per quindenam.
    Conlinens res gestas xx Decembris anni
    ;»

    14 Moz autem ayitur iie clavis in corpusejus in-


    mcclxvii, usijue ad xiv Aprilis anni mcc-
    fixis : cui iortnenla Petrus ipse (ul statim pntebil)
    Vitae u Yirglne
    prsesens interfuU, in nocle festum B Thomx Apostoli
    ac'<r Chrono-
    tux
    sequente : proinderetiqna quaterni Stumbcicnsis parte t
    s.
    islic u'u a Peiro cotlocalur relicta, nt sequitur lt'> 2 CAPUT I.

    num. M), pauca hic annoto. Ac primo quoniam Anctor


    Vitx inferius dandx scribil, Sepruagenanam fuisse,
    Occasio primie notitite Auctoris cum Virgine
    cum obiit anno mcccxh confinnaltu quod dixi, eyisse
    ;
    et mira circa eam visa, anno 1267, 21
    Virginem artatis sti*r annnm xxv circiter,qnandu primant Decembris.
    iniit cum ea notitiam Pntrus scriptor, nata sciiicet sub

    annum mccxlii, forinsxtsin dieS. Christinaj Virginis \,"uanlumad memoriam possum reducere.aprimaevo
    A ^05 "
    etMartvris, xxivjulu, uimde nomen traxerit; atyne a?tai is mese diluculo, nuanrlo vitam mores,' pas-
    ptr
    ., tir.nmddictus . ,

    adeoChristum sil>< ip&fimdetipondisneanno mcclii, et eam* sioues et mortes Sanctonuu, et precipue Chnsti p efrus
    dem «hhomcclxv fugmse C'>lo>nom ad Beginas ibidem. Doinini et gloriosa? Matris pjus audivi, in audiendo
    Harum ei deinceps habilum tola vita gcstavit, licet sub medullitus delect;ibar, et in reeolligendo audita ex
    annum setntis xviu remi&sa sit ad par ntes,j>osl ternas corde consolabar; ita nt ex tunc inciperet mihi
    tenlationes dimidii anni sinyutas, secutumque infirmi- mundus vilescere cura suis dilectationibus et ex ,

    tatcm Necrecepla unqnam postea fuit i» contubermum tunc cum Fratnbus meis seeiinduin carnem siepius
    Beyinarum Stuntbelensium, propterextasesquaspatieba- tractarem ut mundo renuntiaremus. Inter hsec
    ,

    tur, necdum snlis probatas, contiuuasque dxmonum tn- cordi meo cogitationibusqne qnoddam desidenum optat sif>i

    festationes. Hincporro coacta Chrisiina fuit manere innascebatur: coepique desiderare et optare, ut Do- osttTtdt verum
    tn domo patris Henrk-i Bruz^nis, »li appellalur lib. 4 minus me sua ^ratia in hac parte dignaretur visilare,
    ptum
    num. 1)3 hominis m sua condiiione rusiicana dtntts, ut aliquem servnrum suorum, mihi ostenderet, in
    :
    .

    F
    ei prtedia plura possidentis ><i ibidem num. 'JO habe- ,
    qno conversationem Sanctorum suorum.non ^olum
    tur) oiijiic post eversas dein V fortunas, retinentis do- verbis sed factiset esemplis secure et plaue addisce-
    mum ct (amiliam, etiam tunc honestam; cum num. 61 rem ; cui caritateex: conle caijungerer et c>nsocia-
    lib. 3 tegamus Christinae, ipso mortuo orphanat, quin* rer, cujus muribus informarer, cujus devotione in-
    quc t'<iuos ocnsvs a dstmone. Cetera notanda ex more flamniares, et abacedia quae me a pueritia depre?-

    subjicto, ut indicantur, per liiteras. serat excitarer: cujus collocutione illuminarer; cu-
    jus familiaritate coii^olarer, cujus exemptis de omni-
    ANNOTATA D. P. bcs certificarer dubiis maxime qua; ad cunversa- ,

    tiunem pertinent Sanclorum.


    a Fc^liuantt scriptori aut transcriptori vidcntur sub- 17 Sub lioc afFectu meo fluxerunt tempora multa,
    iudc excidisse voces ahquse, quas in <jr»iiam (ectoiis, et dies plnrimi, et anni ut puto) ultra vi^inti in CptS COti posC
    ( :

    uncis [} incliidcndo, snpplcre dccrevi. quilms Dominus, ex sua liberulissima henignitate, annns *J0
    compos reddi-
    b Quia Petrus. Tractttlus scu Libn \\ Collector ,
    non meis mentis. vel desideriis exigcntibus, plures tur;
    qujdum de suo interserit, aliiuulc sibi nota ; placet utriusque sexus personas demonstravit mihi . qui-
    hujusmodi interpotamenta , parentheni inserta, etiam bus cor meum saepius laetificavit ; non taraen in-
    characfcre distingxtere, Ip&e autem lib, ni num, 9 sic tentionis me;e appetitum satiavit, sed nec cordis
    loquitur : quasi totum quod pnus scnbi fecerat in motum quietavit. Quas [personas] tanto diligen-
    qualerno , ex ore ejus audivi : quibus et plura ad- tnis consideravi , quanto ainplius intueri desi-
    didit. ex quibus illa, qua3 pro.*dictis uncis inierpo- deravi : quantoque plures vidi, tanto plures videre

    sui, sunt accepta. concupivi: quia in nulla inveni quod qua-rebam, et


    c Sunal cum Psalteno videtur tantum didicisse Itn- ideualTectum meum semper famelicum inveniebam.
    guas Latinae, qoantum satis erat, non solum itli legendo, Tandein autem Puter raisericordiarum. per viscera
    sed etiam epistolis ad se Lattne sciijdispro partc intel- misericordia) suae me visitans, cui videbat merita
    non
    :, ,

    240 ACTA B. CHRISTIN.E STUNBELEN. V.


    non snppetere ; ex inopinato milii personam quam- sonus cistre, et strepilus parietis a remotis posset
    A. PFTnn dam hoc moilo ostendit, oujus aspectu simul et af- audin. Ad qnod inter tot ictus
    hrec ccepi admirari,
    COMVO IX HS
    occaslotie eu-
    fatu me multiplioiter Itetiflcavit, nnn solum pcr prre- et tam graves, nullns audivi puellam emittere ge-
    j.isitam inflr- sentisB exhibitionem, sed et per memorire reenrda- mitus vel singultus sed et quod nec alicujus alte- :

    rr. J
    propt Co- tionem. Doroina Alfradis, genere nnbilis mariti prae- rius, non dic-o impatientiaa, «ed nec doloris signa in
    toniam iivi-
    tandx, clari conjunctinne honestata , infirmata graviter ,
    verbis vel factis depromebat sed immobilis per- ;

    misit pro Fratre Waltero , confessore suo ab anti- mansit non murmur ner querimuniam resonat.
    :

    quo qui me assurrens


    : in socium, in vigilia B. Tho- Dixi ergo Fratri Waltero, amplius dissimulare non
    mae Apostoli ad eam , profectus est Cum autem valens Carissime Pater, nescio si advertitis, qnod
    :

    tarde venissemus, et ipse sederet, et confessinnem daemon puollum qua? juxta vos sedet, tam graviter
    dictre Domina; audiret ; accessit ad me in eadem affligit; melius esset quod remotius sederctis a cista
    doino sedentem Beghina qurcdam, nomine Aleidis, et pariete, et poneretis aliquod pulvinar inter eam
    et qurerebut unde venissem. Cni cum respondissem et dicta obstacula ut si eam amplius projecerit, a
    ;

    de Colonia, adjecit: Utinam fuisses in villa nostra, mollibus objectis suscipiatur factumque est ita. :

    et mirabilia quae ibi fiunt in quadum Puella vi- 19 Et cum


    od tempus modicum sedissemus, donec vutne-
    sic
    disses. audivi dictam Puellam suspirantem quasi ex ino- rata in ,

    autem sequentis pedibus,


    17 Contigit diei vespere nos pinato aliquid doloris ei evenisset. Quod et mulieres
    decttnons lo secundiim ordinationern praedicti Walteri, ad do- circa eam sedentes cum advertissent, inquireliant
    Sluinbcle, iniiin Plebani Parochia) dei linarc ; ubi et praedicta prtedicti suspirii causam. Respondit ; In pedibus
    Puella tunc tempuris [eratj, propter instantis tri- sum vulnerata. Quresitum est, et ita inventum : in
    bnlationis necessitatem ; propter cnjus etiam visifa- utroqne enim pede vulnus, recenti sanguine fiuens,
    tionem Frater praedictus, qui fuerat Confessor suus invenerunt. Cumque sic successive quater ingemuis-
    quasi a pueritia, ad domum pragdittam lniravit. Iu set,compassione quadam commotus. inter assiden-
    veniendo autem in corde meo statui , ut si quae . tium compassionem et lacrymas, qui ad quemhbet
    inusitata aut mirabilia ibi contingeret me videre, gemitum nova viderunt vulnera, surrexi etego;
    de iis omnino tacerem, quia cujus essent pretii apud alque (ut credo ) vicibus duabus ultimis respexi et ;

    prassentee tiescivi, 1'omuui ergo praryfatam ingres- tam recentia vnli vulnera, quod puto quod visu san-
    siis, vidi in ea pauperem supellectilem, familia tri- gninis fluxum prrevenerim solet enim inter vulnus
    :

    s*em, Puellam unam


    coopertam habentera , pallio iiiflictinn et sanguiuis exitum morula quaedam inter-
    faciem, senrsum aliquantulum sedentera. Quae cum cedere. In hoc anlem fine hnc negolinm est conclu-
    ublClirstitmm Fratri Waltero assurrexisset, dacmon incontinenti sum, quod in unius pedis parte suprema vidi qua- pttttjas rccenti
    vtitet attttlt inter verba salutationis retrorsum [eam] projecitet tuor vulnera , snnguine fluenlia ; et in pedis alte- s ingiiine
    pnr.elt. nuitianles
    caput ad parietem tam graviter allisit, ut paries riuseadem parte tria. recenti cruore madentia. Quia
    ostcndlt.
    totus sit commotus. Inter haec turbabantur praesen- autem bis surrexeram, et negotium inihi cordi mul-
    tes super co quod acciderat, sed multo plus tiraebant tum inerat adverti quod in qualibet vice vulnera
    ;

    super futura tnbulutione.quam secundum inolitum numero multiplicabantur. Dum autem haec fierent,
    cursura certitudinaliter expectabant. Cunctisque do- nox in suocursu prncessit, quam iinmediate festum
    lentibus qui aderant super mali-iilatis, ettimenfilius B. Thomae Apostoli sequebatnr: ccepique compas-
    super pejoribns expectatis, solusegogaudioqundinu- sinne permoveri, qui prius fueram gaudio commo-
    in aliorum sitato perfundebar, intimeque consolnbar, et in stupo- tus visumqne
    : fuit Fratri
    Waltero, cui sociusdatus
    mttti Ijl.ts
    ipse.
    rem mentis suspendebar. Quod valde admiratus, quid eram , ut Completorium diceremus. Qund cum in
    accidisset verecundabar; quia timui de hoc notari pra-sentia dictaBPuellae dixissemns, cum omnibus
    adverti enim uliipiid insolitum nmx lunirum . nihil secundum ordinem pnsuit dictus Frater
    atlinentiis ;

    enim talium sensibus forinsecns offerebatur, quod Walterus utramque mannm genilms flexis super
    cordi tantum intrir.secus gaudium posset causare : caput puellae, et dixit Evangelium, In principio
    quin potius , ut prcedictum est , daemonis adesse erat verbum in tutelam contra iniquissimi inirnici
    ,

    sentiebatur praesentia, timebatur sreviiia, (amiliae Lteviathan sevitiam.


    audieoatur inu'stiiiu , puellae prrpmemoratie facile 20 Qun facto petivi ab eo Iicentiam ut cum fa-
    adverti poterat tristitia : et inter haec. qureso, unde milia possim p"r noctem vigilare. Qua obtenta se-
    nna et immutatio tara insolita?
    oriri poterat la quebareum ad lectum, qui inlra eamdemdomumerat
    18 Ad occultundum ergo quod sem-i cum fami- : praeparatus, proptersuae aetatis et religiositatis re-
    lia, hoc est, cum Dmmno Plebano, matre ejus et verentiam ; erat enim vir valde religiosus, aetate
    sororibus , et aliis personis piaesentibus in eadem pariter et gralia provectus, capite canus, vultu de-
    Idem cum
    domo, me oocupavi ; in qna Socius meus cum prae- corus, et abomnibus religiosis et secularibus appro-
    septtcs fa-
    ctum esset, diita Puella aliquantulum seorsum sedit, et ei de batus. Cumejns ergo licentia ad supramemoratam Ilis
    visis
    Christi Sanctorum patientia recitavit exempla
    et Personaiu veniens, ut eam et per eam consolarer Petriu petlt
    diversa. Supra memorata? autem laHitia? lam fortis in Dumini mirabilibus; duo lumina, quse usque ad irud tllam
    in mevenit impressio, ut usque riunc, cumjam nnde- diem ardehant, in hospitio inveni eum septem per- vigitan citm ;

    celerts.
    cimus vertatur annus, apud rae non solum ejus sonis quae usque ad diem
    : non vicissim, sed om- ;

    remaneat memoria, sed certa prresentia perseveret: nes simul custodiebant vigilias nuctis, nullo inter-
    Dei enira in ipsa hora, ut aestimo. influentiam qua- posito interstitio, nullaque persona ad dormiendum
    lemcumque suscepi. Cumque prrediclo modo sede- collocata. Necessitas enim liaec erat vigilandi quia :

    rem verba , femilisB audiens , jocisque seria inter- quiiibet praesentium , non solum de rebus, sed de
    miscens ibi tamen erat oculus, non solum corpnris,
    ; vitatimere poterat, propter daemonis sabvitiam si-
    sed et mtentio cordis, ubi Personam esse sciebam, mul et malitiam, qure tam graviter, et viribus hu-
    cujus prasentia me credidi immutatura: non enim manis tam importabiliter crudeliterque grassa-
    persnna, tam dilecta in luturum. me latebat, cnjus batur. Regressus cum magno solatio as- ergo, et
    gratia Dominus tantum donum in praesenti rontu- sidentium susceptus, cum me ad eorum instantiam tnitaijue no-
    Ittia /iium
    lerat. Inter hrcc ergo
    et Puellam , sociura meum in loco, de quo Socius meus surraxerat, collocas-
    sermonem lli-
    pr*dictam cum diligenter considerarem vidi, quod : sem, et tacitus ad tempus sedissem, dixit mihi sae- slilitit
    illa nec diabolus eam septies projecit quat<rad parietem, ; piusjam roemnrata Puella, quod est nomen vestrum?
    gemitum
    qui erat a tergo eorum et ter ad cistam quamdam, ; Respnndi, Petrus vncor. Adjecit illa
    cjitldem Bone Frater :

    emlttt ;
    quae erat ad sinistram Puellre posita, tam valide, ut Petre, dicatis mihi aliquid de Deo : quia libenter
    audio,
    : ;

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 241


    audio, quamvis propter instantem necessitatem non est degustare datum quara suavis est Dominus. Haec D
    multum possum intendere, de quo doleo. Ad ejus nox est, in qua Domini mei Sponsam primo videre A PF.TRO
    ergo instantiam et assidentium, licet idioma per- merui et quod Chrysostornus [ait] in Serraone de CO*lVO F.\
    :
    M8.
    fecte nescirem retuli tamen duo aedificatoria (ut
    ,
    Innocentibus, ut videtur tnihi, tunc prirnum intelle-
    viilebatur)exempla, sumptade Vitis-Fratrum;
    milii xi ;Cessant humana cum divina tractantur et in- :

    unum, quomodo beata.Virgo quemdam Carthusien- inqendque


    fra, Necesse est enim terrenarsuccumbere, cura cce- omsolattone
    sem docuit sibi servire et se amare et alterum ;
    , lestia praedicantur ; naturalia silere, cum virtutes perfusus,
    quomodo Frater Ordinis Praedicatorura liberatus loquuntur. Et cum.omnia noctis prasdictae intersti-
    fuit de purgatorio xv annorum, propter Missam
    tia vel spatia placuerint, licet satis pcenaliter per-
    cujusdam Fratris senioris, sibi multum familiaris. transierint, duo tamen molestiam mihi aliqttalem
    21 His pernarratis silui modicum; et ecce Puel- intulerunt; videlicet morae brevitas, et norninis no-
    laprtememorataccepitsubito ingemiscere solito gra- cuitas. Nox enim,
    eo quod oculis noceat, nomenac-
    suh quo cir-
    vius. Et cum ab eaquaesivissem quid accidisset sibi
    ca genu vul- cepit: iumen in*cllectus ingessit, cordi
    qii« ergo
    nerata respomlit Juxtagenu vulnerata sum. Modicaautem
    :
    jucunditatem multiplicavit, quare nox vocata est ?
    Christina,
    morula interposita, in quanta unum Miserere mei dies enim magis debuisset appellari quam fecit Do-
    Deus dici posset, iterum ingeinuit et dextram ma- ; minus, in qua Propheta dicit Exultandumet laetan-
    benedicit
    num per manicam ad interiora retraxit, et clavum dum : cui et ego consentirem, nisi mysteria noctis nocti,
    ferreum sanguine recenti perfusum protulit, et in adverterem, eteorum similitudinem in rne qualem- Ps. 117,23
    manu mea posuit. Morulic autem interpositae haec cumque recognoscerem. Navi Judam de Collegio
    erat ratio, quia quodcumque illud erat, stve ferreum Discipulorum Christi nocte exisse; credo Virginem
    ttiveligneum instrumentum, per quod daetnon eam gloriosam nocte Dei filium peperisse, et Evangelio
    vnlneravit, illud de vulnere nemo poterat nisi ipse narrante nocte Dominura de raortuis resurrexisse.
    daemon extrahere et evellere, quod infra evidenti Quod utinam, ut aestimo, inme sentirera impletum!
    probabitur argumento. Clavum autem, tali modo Opto euim quod Judas cum infidelitate sua sic de
    clavum quo mihi datum, sensi tactu fore calidiorera, quara ex corde meo exeat, et laqueo suspensus sic intereat,
    plmja facla
    carne humana potuisset fieri, sive fuisset in manu ut omnibus ponatur in exemplum.
    ostcndtt
    retentus sive in sinu gestatus. Cum autem media 23 Utinam peccatrix aniuta mea novum puritatis qnasi novum
    nox advenisset, secundum meam opinionem acces- ; concipiataffectum, et tamquara Virgofilium generet! sjiiriHnn
    si ad Socium meum, pro Matutinis secundum cjncepisse
    mo- utinam novam transformatus naturam, sic resur-
    in
    dum Ordinis dicendis. Et cum diceremus Matutinas ajnosat,
    gain m novum vivendi modum, ut numquam amplius
    de beata Virgine, etLaudes earumdem incepissemus mortem gustera in aeternum Et quamvis horum !

    murmur totius tantum insonuit, ut pree


    familiae in rem nondum teneam, spem tamen habeo, quod ex
    udmiratione interruptis Matutinis, nuntium praeve-
    ac dc nde
    tunc a facie [Personae praedictae] Deura conceperira,
    nientes, ad personam saepe dictam et sibi assidentes
    al'um stmiti- et quasi parturierira spiritum salutis. Unde et per
    ter cruentum accederemus, et causam qurereremus quid accidisset. totum festuin Natalis Domini imraediate sequens,
    Diotumqne [est] nobis, quod Puella, cujussuprasie- quasi parturiens tui ; nthilque tunc libentius fecis-
    pius liabita est mentio, graviter esset vulnerata. Et
    sem, quam quod tunc cum Persona praedicta fuissem
    cura Socius meus ad eam accessisset, et se juxta cujus praesentia semen animae meaa praedictum in-
    eam collocasset consolandi gratia, invenit
    eam gra- jecerat. .Estimabam enim, eocitius ilhid in fructum
    pame deficieutem. Post modicura
    viter alrlictam et
    pullulaturum, si fuisset calore genitricis confotum:
    autem resumpto spiritu, altera manu modo superiori mirabilibus Dei inten- eum ingenti
    et ideo desiderio desideravi
    ad interiora retracta alium clavum, cruore recenti olJtctu er<ja
    dere et interesse, quaa in persoua praedicta lucide
    infectum et prascedentis clavi caliditate accensura, C/iratmam.
    et multifarie ostendebantur, cui jam in spirituveri-
    sed multo borribiliori forma vestitum, protulit, et
    tatis et dilectionis sinceritate aniraa meaeratcon-
    in manu mei posuit, dicens Ecce quo vulne-
    Socii :
    glutinata, in tantum ut vix potuerim Dei recordari
    qucm ohlrn-
    lum Pttrus rata sum. Omnibus autem qui aderant clavum con-
    sine illius recordatione. Videbatur enim mihi inter
    reverenter siderantibus, et ob horrorem ejus stupentibus pari-
    nos quaidam summa familiaritas esse, cujus etiam
    servat ter et timentibus, petivi eum mihi dari, pro magno quemdam gustum cor meum sibi ex tunc mbibtt, quo
    munere et perpetuo memoriali quem impetratum
    :
    plenarie inebriari desideravit; licetopportunitastunc
    usque in hodiernum diem penes me conservavi, im-
    non daretur, propter aliorum Fratrum sirailem et
    primens in eo signum infallibile, quantum in femo-
    forte majorem devotionem, quibus cedendum judi-
    re Virgineo fuissset infixus caro enira clavo adhoe-
    :
    cavi quia erant notiores.
    rens, et sanguis eum perfundens,
    certissiraum hujus
    rei testiraoniura
    perhibebat. Et sic nox praodicta
    [est] tenninata, quoad ea quae visui assidentiurn ap-
    CAPUT II.

    parebant ; ut de iis ad tempus taceatur, quie Domi- Secunda cl terlia Cliristintv visilalio pcr Fr.
    nus lamiliariter est operari dignatus : nam eorum Pctrtiin.
    inferius mentio fiet specialis.

    vi
    22 Mane autem facto Coloniam
    sed nescio si in tota vita mea, usque ad illam
    :
    redii, ex qua exi- D
    tunitate, re
    prima iramediate seqtienti data oppor-
    'einde in
    ad locam pra-memoratura et deside-
    lii
    Pr-trxs CWIB
    Cvitf<\sario
    lioram, talem sensi cordis mei dispositionem ita : ratura, cum Fratre Gerardo de Grifone, Confesso- reqrrssus an,

    et regressus
    quod tuncnihil libentius fecissem, quam Missam de re pra?dicta> Puellae, viro morum honestate decorato, Febr.
    Colontam, beata Virgine celebrassem, pro donorum dfvmo- laudabiliter litterato, et devotionis gratia prae mul-
    rum collationis gratiarum actione, quamvis mihi tis privilegiato, Magistro studentium m domo Fra-
    tunc temporis liujus solatii opportunitas data non trum Prwdicatorum Coloni<e. Vemmus autem, sab-
    fuisset. Videbatur ita mihi quod
    tunc intellige- batho anteo primam Dominicam Quadragesimae, ad
    rem, qttod dictum esset, Et nox illuminatio mea locum prainominatum. In Dominica autero Dominus
    in deliciis meis, quia tenebrae non
    obscurabuntur Plebanus supraraemoratus, propter FratremGerar-
    rs. 138, 11 a te, et nox sicut dies illuminabitur, et tenebra dum cui familiarissimus erat, invitavit Filiam suam,
    ejus sicut lumen ejus. felix nox o beata nox 1 I Puellam cujus in superioribus saspius factaestmen-
    quaj divinarum illuminationum, quae noctis et diei
    tio, ut cum
    eo comederet. Qua> Patris sui petitioni
    differentias nesciunt, mihi prineipium O dequo pluriraum con-
    extitisti. consentiens, secum comedit :

    dulcis et delectabilis nox ! in qua mihi primum solabar, quia ex tunc incepi mores ejus et gestus
    Jumi T. V 31 solicite
    , ;
    : ; ,

    242 ACTA B. CHRISTINiE STUMBELEN. V.


    solicite considerare et examinare. et in quantum Praecordialissimus, Intimus vel Sponsus, tanto et D
    A. PETno potui, lance rationis ponderare, sicut prius patien- tam inusitato exultavit tripudio, ut toto corpore tre- auditur
    COXVO nomrthil
    BX IIS.
    tiam et modestiani sui contemplatus. Et quamvis mefacto,plus longe quam soleat ridentibus acridere,
    lotjui
    pleraque circa statum ejus invenerim rationi meae ad moram unius, Miserere raei Deus, sub uno spi-
    mpervia et inscrutabilia, et meo judicio mirabilia, ritus attractionis motu in hoc permanserit, et post
    n tantum ut consideratio mea, improportionati lu- a?quaii temporis spatio quasi imraobilis perseveravit.
    Chriitlnte
    secum minis claritate reverberata, in sinum suum rever* Perduravitautem et modus risus vel tripudii, exul-
    prandentis scientia tua tationis vel gaudii {nescio enira quo nomine debeat
    teretur et diceret; Mirabilis facta esfc
    motes
    cvnsiderat,
    ex me, confortota est et non potero ad eam ex tan - ;
    censeri, quia hujus simile nihil priusvidi) ad moram
    to tamen, hoc est ex minimoquod intelligere potui, ut puto, duaruraMissarum.
    vidi eam, mirabili, et pluribus qui iwn videruntin- 27 Cessante autem et hoc modo, qui plerosque
    eredibili abstinentia praeditam, deeenter affabilem et secus eam sedentes commovit ad fletum, propter
    excellentis devotionis et ardentis tum in mira-
    religiose jucundam; inter humiles humillimam, et dilectionis multi-
    bt-es affectiis
    dc abjectione et contemptione sui laetam per se ;
    plex indicium ; co?pit plura in loquendo verba conti-
    erampere ;
    pauca, sed sdincatoria loquentem, et modeste ad nuare, et orationes quasi ex integro formare, in
    et vehementer
    probat. interrogata respondenteru : jocunda interdum, s^d qnibus gratiarum actio et vox laudis resonabat.
    otiosa numqnam profcrentem. Habitu religioso in- Memoriam enim quamdam faciebat status in quo
    duebatur, m quo nihil superlluitatis vel fictae humi- fuerat, et beneficiorum quae perceperat in generali,

    litatis notaripoterat. Mirabili honestate morum pol- licet ad specuilia non descendebat. Dulcissimura hoc
    lebat, quibus se intuentes et secum conversantes fuit audire, quomodo suam recognovit vilitatem, et
    plurimum in Deo a?dificabat : quia quantum secun- sui Sponsi magnificentissimam largitatem, et fami-
    dum Deum potuit mores suos [ceteris] confonnabat Harissimam benignitatem. Hinc inde enim oratio
    et in hoc aliorum paci providebat. Sed de iis et de procurrebat nnnc enim sonabat propriam humili-
    :

    similibus quae notavi, inVersibus b quibusdam quos tatem et indignitatem, nunc Dei magnificabat boni- ct<'i>ide
    lacrymarl
    scripsi collegi. tatis immensitatem. Duravit autera et hic modus
    ubertatim,
    25 Extantillo ergoquodtnnc vidi, tacitusex prae- ad spatium unius Missae qua cessante, exilii sui E :

    cordiis delectabar, ct in corde Demn benedicebam; multiplices miserias caepit, cum maximacordis ama-
    Videt dcinde sperans quod jam desiderium meumexaudisset,etim- ritudme et lacrymarura profusione; conqueri, ut
    eam rap*
    talem lacrymandi modum numquam prius viderim.
    in cxtaiim :
    plere inchoasset.Facto prandio, dum Plebanus infir-
    mum visitaret,accedit quodpersonaquaedam ex devo- Unde quod pedes Domini rigati fnerint lacrymis
    tionecoram nobis cantaret, Jesu dulcis memoria, c et mulieris, quamvis prius et credidorim par ante
    Teutonica verba devotissima interposita simul conci- Evangelio; ex tunc tamen fortius cordi impressitali
    neret, quae et me saepius ad lacrymas permoverunt. monitus exemplo puto eniin, quod non tantum
    :

    (Tunc) rapta est prsedicta Puella in tantum mentis pedes, sed et manus et caput lacrymis rigasset, si

    excessura, ut in omnibus sensibus immobilis facta ;


    opportunitas data fuisset. Hac quoque hora per se
    et toto corpore indurata, nullura vitse sensibilis prae- pertranseunte, coepit, quasi homo devotus, exintima
    ferret indicium quod plus addidit stupori, nec
    : et devotione recommendatos sibi, Deo, affectuosissime
    et amieos
    perpendi poterat quod attraheret spiritum. Fateor, recommendare. Quod ideo taliter pono, quia hic commendare
    dum hfflC fierent, proe gaudio flebam, et prae mira- primum adverti, quod humana ratione et instinctu
    culo stupebam, et pro tanto divinae intluentiae dono naturali movebatur hujus autemexemplum, quam-
    :

    gratias largiton referebam nihileuim de iis naturce


    : vis diminutum, prius viderara inter raortales. Et
    vel huraanae industriae attribuebam, sed divinara cura amicos et benefactores, in quocumque genere
    prfflsentiam in hoc facto sum veueratus, et de hoc beneficii ei subvenissent, attente recommendasset
    quod sensi et pro quod habui,«inferius dicetur. Cum pro inimicis summa instantia, si qui essent, devo-
    ergo talem dispositioncra homine mortali num-
    in tissime Dominum exoravit, ut eis indulgeret, sive
    quam vidissem, putabara hoc esse quodin Apostolo ex industria sive ex ignorantia in eam peccassent
    legi, Sive mente cxcedimus, nulli enim alii rei mibi et idcirco hoc addidit, quia quidara factis suis de-
    quod vidi videbatur esse similius ccepique tunto : traxerunt, quia veritatem non intellexerunt. F
    ne dfttique
    cuncta considerare facta, auscultare verba,
    solicitius 28 Iis sic siveperDeuru sive peream corapletis, Prtro interro-
    motus et gestus ponderare, eL memoriae altius re- coenithominibus loquentibus sibi respondere, et vitffl ganti
    commendare, quia privilegio gratiae singularis om- hunianae modum tenere, praeteritorum nullam ora- respondere:
    nia esse judicavi attnbuenda. nino faciens mentionera quin potius aegre videba- ;

    26 Cum ergo sic sedisset inclinata aliquantulum tur ferre, si deiis aliquem audivit loquentem. Infra
    super quoddam scamnum, et faciem et raanus peplo tempus autera quo ibi morabar, quaerebam ab ea
    gux sibi post velatas haberet.ad trium vel quatuor horarum spa- quomodo valuisset, postquam eamvidi aute Natalem
    horas 3 vel 4 tium; singultando ingemuit, ita ut in toto corpore Domini et respondit, Competenter, et addidit
    : :

    reddi Incl-
    piens modicum raoveretur: et post caepit aliquantulum Octo diebus ante Purificationem, cumessemin ora-
    spirare, multo tamen rarius et minori motu, quam tione post Completorium ante lectum meum, audivi
    soleant homines communiter spirando spiritum at- sonum bufonis,et praesentiam adesseintellexidfflmo-
    trahere. Fuitautem spirationismotusadeo modicus, nis ad cujus vocem in primis territa fui
    : sed ad :

    quod non posset adverti, nisi praecir.ua diligentia cor rediens mansi in eodera loco, in oratione quam
    observaretur, quia modo communi non
    fiebat. Erat inceperam etaudiviquod mihiappropinquavit, tan-
    :
    cui et nnrrat
    t nim, ut dictum minor motus spirationis, quam
    est, demque meas intravit. Post vexatlonsm a
    sensi [quod] sub vestes
    soleatfieri communiter etmajus spatium interins-
    ; hoc probavi, quod paulatira per membra mea scan- mone sub ,/.,

    pirationem et respirationem lecie livfonis


    : quae tamen sibi invi- debat, et ultimo se in pectore meo collocabat : erat
    illatam
    cem videntur coutrariari. Et cum sic ad horara dua- autero adeo magnus, quod fere totum pectus raeuni
    rum Missarum sedisset sub hoc modo vitae ; coepit cooperiebat adeoetiam fortiter ungnes suos carni
    :

    paulatim apertiusspirare, et ad modum commuuem meae impressit, quod gravia vulnera post se reliquit,
    quodammoilo in hac parte venire hominum. Post Sicibidem, quocumque ibam, per omnes octo dies
    hsec ccepit loqui, adeo tamen submisse, quod ab au- remansit sive Ecclesiam frequentarem, sive aliud
    ;

    scultante diligenter vix poterat percipi non tamen : quid facerem erat autem hocmihi poena non parva.
    :

    oratione perfecta, sed uno enuntiato verbo dulci et Cum autem in vespere ante vigiliam praedicti festi
    amatorio, ut est, Amantissimus, Dulcissimus, vel essem iu oratione, et intellexissem quodDeus vellet
    : :

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 243


    me liberare a praedicta tribulatione; manum meam et nesciosi usque ad illara horara rem aspexi D
    traxi ad interiora per manicam, et posui digitos tam devotam, et tam decorara, et quas cor PETRO .

    CO.EVO
    meos inter pectus meum et ventrem bufonis, et vio- meum tantum laetiflcavit et aedificavit. Vidi enim in Ey
    lenter eum evuisi, et a me in pavimentum projeci manu virginea candida Crucem Dominicam, colore videtque in
    et sonuit quasi calceus antiquus fuisset projectus sanffuineo rubentem. Quam pulchra fuerit haec con- e tu linisira
    et dixi ei quasi ex indignatiune : Infelix, cur tam
    :

    .,..,., e ., , Crucem
    vementia, vix potent ajstimare, cui non tuent datum Ia „g mneamt
    ,
    '

    cito revertebaris? nonne in &dventu rae satis affli* contemplari. Erat enim Crux illa, non colore nec
    xisti et satis crudeliter persequebaris? Et respondit cruore tantum depicta, sed carni ipsi cumvulnere ma-
    mihi demon de hufone : Non sum ego ille : alterius nifesto impressa; non simpliciter forraata, sed de-
    criraen milii imponis. Ego enim riumquam plus ad centibus et pulchernmis nVribus adornata et adeo ;

    te veni, sed et nunc sum et confusus,


    sic devictus mirabiliter ordinata. quod cuilibet aspicienti patuit, et ornatam
    quod nonquam revertar. Et Fuge, miser
    adjeci, : quod eam ars liumana numquam etfigiasset, quam- flortbus

    qui statim fugit : sed et bufo disparuit. Et post hoc vis in hoc totum studium suum expendisset. Hanc
    ad me Nunc quarta vertitur d septi-
    loquebatur, Crucem oculis vidi, sed virtutem ejus cordi meo in-
    mana postquamhaec acciderunt, etadhuc in pectore trinsecus percepi. Nam
    ab illa hora qua Dominus
    meo vulnera, quae daemon inflixit, perseverant. rae tali miraculo dignatus est consolari, familiarius
    29 Cum
    Frater Karolus e reverteretur de Pari- mihi fuit de Cruce et Crucifixo meditari. Sed de iis
    III Visit. Ad siisinDaciam, et venisset Coloniara, ubi ego tunc altiorratio, Frater autem Karolus, cujus erara So-
    ttislanttom
    Fr. Caroli causa studii commorabar, et ad aedificationem suam cius, ex aspectu et pnesentia praeraissorum pluri- eique Diumale
    quaedam narrassem de persona memorata in tan- ; mum aedificatus, in crastino recessit : et quia audi- suumdonat.
    tam accensus est devotionem, ut omnino eam vellet vit quod daemon violenter abstulerat, etde manibus
    visitareetcorporaliter videre. Cumautem, pro signo potenter libellum h eripuerat Puellaepriememoratae '*

    certitudinis dictorum, clavos ferreosvisu horribiles, in die Conversionis Apostoli Pauli, quem solum
    quos daemon dictra Puellae tibiis infixisset osten- possidebat ; dedit ei, in signum specialis devotionis
    dissera ;
    petivit instantis:-ime unum eis, quem et et dilectionis, Psalterium valde pulcherrimum, sed E
    ego dedi, et ille accepit pro magno munere. Ut parvum, quod pro se Parisius procuravit. Cui et
    ergo et ipsam personam videret, licentiam peticit ego arridens dixi ; Plus Deus dare, quara
    vult
    et accepit a Priore Coloniensi, cui datus fui in so- diabolus poterit tollere : et protuli Diurnale parvu-
    cium : et sic tertia vice ad prasfatam veni personam lum, quod milii felicis memoriae, Frater Absalon
    retjresstts cttm
    eo Petrtts ?4 in die Annuntiationis Dotninicae post terapus Com- Provincialis Daciae dederat in novitiatu, et dixi :

    Martil, pletorii, infSabbatho celebrabatur. In-


    quae tunc Ecce, ex quo diabolus abstulit tibi unum libellum,
    I trantes ergo domum Domini Plebani, qui Fratres dedit Deus tibi duos : et Diurnale praedictum sibi

    solebat infatigabiliter hospitio recipere, mansimus contuli : et sic recessiraus aedificati.


    illieper noctem. Cura ergo negotium nostrum Ple-
    bano dixissem, et modum quaesivissem quomodo ANNOTATA D. P.
    Frater Karolus personam quam videre volebat,
    possit invenire; respondit honeste satis (erat enira a Anno 1268 Bissexlili Pa&cha celebratum est 8
    vir multarum gratiarum; magnae puritatiset morum Aprilis, atque adeo Sabbatumantei Dominicara Qua-
    honestatis, simul et largifatis et praecipue devotio- dragesimae, cadebat in festum S. Matthix; tunc per
    nis, quae aperte in eo fulserunt) : Invitate eam cras intercalationem diei unius ad 25 Febr. dilatum.
    ut comedat nobiscum. Ad quem dixi. Non est meum b Hi versus sunt argumentum in codice Ctivensi
    aliquem invitare. Respondit : Ipsa libentius veniet, amptt Tractatus , in fronte sub titulo positi, Ineipit
    si voseam invitaveritis. liber primus de virtutibus Sponsse Christi Chri-
    30 Quod cum factum esse in crastino, et ad stinae,comptlatus a Fr. Petro de Ordtne Praedicato-
    prandium deberemus accedere invenimus eam pa- ; rura; et sic consequenter is quem prx manibus habe-
    tpsa maniiius
    suis aquum ratam, primo ad aquam manibus nostris infunden- mus Tractatus ipsimel Auctori nuncupalus Primus, tn

    fundente, \>\e dam etcum nos iuvitaretadaquam accipiendam, su-


    ; illo Codice nominatur Liber secundus de Vita bene-
    afflcUur, bito in verbis beatae Elisabeth prorupi, dicentis
    Et : dictse Virginis Christi Christinae. Nos ipsos versus,
    unde hoc mihi ut veniat mater Dumini mei ad me? cum speciminesea parteTractatus, singula eorum verba p
    indignum enim judicavi ut aquam manibus meis diffusius explicantis ponemusad calcemtotius Commen-
    administraret humilitatem tamen suam et devo-
    : tarti.

    tionem attendens, seditacens, quamvis verbumemis- c Ita incipit suavissimus ct passim notissimus Jubilus
    sum circumstantes notarent. Facto ergo prandio, S. Bernardt.
    cum sederemus ad ignem secundum morem Teutoni- d Consonat hoc cum jam notata ratione temporis,
    corum, et in memoriam revocarem, ut attenderera secundum Paschales calcutos : nam ab initio Februarii
    manum ejus sinistram (secundum quod prsemonitus usque ad 2"2, tres effluxerant hebdomadx, et exinde*
    fui in precedente vespere) quam et in comedendo et quarta votvebatur.
    bibendo adverteram, et propter custodiam ejus ni- e IIujus Fr. Karoli sxpius infra recurret mentio.
    tnis solicitam niliil quod videre volui vidi ; accidit f Festo 25 Martix im-
    sciticet anticipato, quia ipsa
    ut rogaret me ut de Deo ei aliquid dicerem. Cura pedienda erat Dominica Passionis. Secundum morem
    ergo quatuor vel tres primas proprietates Saraphin porro hic cozptum, pergam diem mensis notare in mar-
    posuissem secunduin B. Dionysium f/(sciebam enim gine, licct in textu non specificetur ; quando festorum

    «ti uti-r
    quod de Dei dilectione libenter audiret) in tantam ratio; autferiarum concursus eumdem nobis indica-
    loqurndum dc venit affectionem cordis, ut famulae matris suse, ad bunt ; ne Notas opporteat ea causa multiplicare.
    Seraphijiit, se missce, ter loquenti, non adverteret, ad inter- g Proprtetates Seraphim explicantur a Dianysio.
    abstruitam
    rogata respondere. Quod cum advertissem, tacui : h Quomodo hic tibsllus poste relatus a dxmone stt,
    tniratur ;

    etmodico intervallo facto, dixi ei, modi sui adhuc vide xnfra num, 43.
    ignarus Qttare non expedivisti famulara matris
    :

    tu» ? Respondit Si omnia quaj ad matrem ineam


    :
    CAPUT III.
    pertinent periclitarentur, nuuc de suis negotiis me
    nescirem intromittere. Quarlce et quintce Visitationis acla.
    31 Dum sicoccupataerat spiritu, aperuit manum
    sinistram : et rem vidi ab infautia desideratam, Juarta vice hoc modo contigit me Personam, da
    qua
    . ;:

    244 ACTA B. CHRISTIN.E STUMBELEN. V.


    quanarro, visitare. Ante festum Paschse ejusdem minus Plebanus sic cum ea de Agno
    sedens conferret
    A. PETHO anni, dixit mihi Prior Coloniensis, ut cum supra quem sumpsisset et inter
    Paschali, qualis fuisset ;

    CO£VO
    memorato Frater Gerardo de Grifone exirem. Cum verba ex devotione parum risisset, pra? abundantia
    EX JIS.
    iv visit. ergo obedientiam impleremus non inviti in Vigilia ; gaudii quod senserat respondit Qualitercumque
    , :

    Iterum circa Paschae de dotno Fratrum facto prandio exivimus. mihi sapiebat ad minus videturquod vos eum valde
    ;

    Pascha eodem
    rcdiens Petrus,
    Et dum post meridiem ambilaremus, et inter nos de dolcem senseritis, ex eo quod sensistis. Inter liu-
    Deo de statu Puella?, cujus saepius mentio habita
    et jusmodi ergo verba, quaa non erant multitudine nu-
    est superius, tractaremus; incaluit intra nos cor merosa, sed dulcedine plurimum saporosa, non
    nostrum, prce admiratione operum mirabilium quaa puto casu, sed natura cogente, et Dei providentia
    videramus circa praedictam Puellam ex parto Dei, procurante, cum dicta Persona debuit spuere pe- ,
    delcctum forte
    et miserabilium et nimispoenalium ex parte diaboii plurn quo facies tecta erat elevavit et quia ad pe- vultum ejus :

    Mirabilem autem Deum ambo laudavimus in Sanctis des sedi, intuitus stjmsub peplo vultum ejus, utique tottim lividum
    post indiztum
    ranis a Sociv suis. Cum ergo de iis loqueremur, et juxta paludem non vultum Angeli, sed tamquam nullum similiorem videt,
    silenttitm, quamdam, qua ranarum erat magna multitudo
    in vultui summi Pontificis [id est Christi], quo quis
    coaxantium et nos impedientium, iremus dictus ;
    aspecto poterat mente vulnerari. Erat enim totali-
    Frater Gerardus, tsedium passus, elevavit in altum ter lividus, et quasi ad ingredinem declinans, qua-
    brachium dextrum, et fecit signura Crucis et dixit lem factem bumanam numquam aspexi , quasi cum
    Prscipio vobis rana 1
    , in nomine Patris et Fiiii et baculo totus fuisset concusstis.
    Spiritus sancti, ut taceatis. Et statini, teste Deo, 35 Ad hanc visionem secundo iteratam erat stu-
    omnes non fuissent ibidem, nec am-
    siluerunt, acsi por quidam in oculis meis, et admiratio, et mira ad cum insolito
    devodonls
    plius sonum aliquem emiserunt cum tamen adhuc, ; Christum passum in corde raeo nascebatur compas-
    magnx sensu ;

    juxta eamdem paludein, viam per longum spatium sio et nescio, si ad illud tempus, de visis velaudi-
    :

    prosequeremur. Dixi autem ad praedictum Fra- tis, lectis vel scriptis, usque ad illam horam, aliquid
    trem Quid factum est de ranis istis, quae tantum
    : cor meum sic penetravit, et Christi Passionera in eo
    tumtillum fecerunt ? At ille parum subrisit, sed ni- sic profundavit. Cogitavi enim, et quasi per ratio-
    hil respondit : quod et ego advertens, ad aliam ma- netn visum examinavi ex eo quod crucifixores
    : ,Si

    teriam verba mea converti. Judaei Dominum Christum arundine percusserunt,


    33 Cum autem ad illam quo ibamus venissemus, et palmis ceciderunt, facies sua sic livida fuit ex
    ad hospitium Plebani iter direximus, qui nos voca- percussionum gravitate vel multiplicitate quale ;
    signa
    intelligit
    Passioms ap- verat. Et ecce,antequam limen intraremus, occur- putandum est fuisse dorsum ex flagellorum acerbi-
    parere in rit mihi mater Piebani, mulier eetatis admodum tate, quae tanta erat, ut per eam etiara crudelis et
    Christinam ;
    provectae ; et dixit mihi, filium me vocans, noverat impius Pilatus, judex injustus, inimicos suos, id est
    enim me jam pridem ; Carissime fili, doleo quod Christi, intenderit ad misericordiam emmollire in ;

    heri non fuisti hic : vidisses enim Dei mirabilia, si qua judicantis cogitavi saevitiam, flagellantis im-
    adfuisses. Cui cum respondissem quasi jocando ,
    misericordiam, sed populi aspicientis horrui dete-
    Forte cras similia potero videre illa respondit ; : stabilem superbiam. Fervorem ergo, vel ut apertius
    Numquam in terra istatemporibus nostris visa fue- dicatur, dolorem quemdam cormeum ex eo concepit,
    runt, et credo quod vix amplius videbuntur. Cum accensusque est in cordemeo ignis quidam sed et in : Ct Chrisllnam
    vierito dici
    ergo rcm tautum ponderaret, et ex quodam fervore promptu fuisset imber copiosus lacrymarnra nisi ,

    censet.
    cordis verba pronuntiaret ccepi advertere in ea ; morem gessissera (respectui) eircumsedentium , et
    quamdara insolidam dispositionem, quasi de raagno timuissem notari, ac pro hoc etignemextinxissem et
    Qua? nova acciderunt,
    aliquo esset locutura, et dixi :
    fluvium lacrjraarum repressissem. Sed iis sopitis,
    de quibus tantam facis mentionem? et co?pit mihi ivi cum Domino Plebano ad Officium vespertinum

    recitare dicens : Heri in quadam Puella , in villa peragendum. Cutn autera invia Frater Gerardus no-
    hac, expresse apparuerunt signa Dominicse Passio- bis occurrisset, cum pluribus personis utriusque
    nis. Et cum aliquid roihi de mododictse apparitionis sexus ; inter ceteros advenit et quasdam femina
    dixisset, quamvis dissimuiaverim corde tamen , Christiria et quaesivit a me jocando, an
    nomine ;

    commovebar. Et tunc temporis Personam, de qua Christinam diligerera, seipsam notans. Cui cum di-
    audieram, libenter visitassera, si opportunitas data cerera (verba sua parum ponderans sed potius ,

    fuisset; quae negata fuit propter Socii mei debi- ,


    flammam non valens) Diligo ridendo
    cordis celare ;

    litatem subdidit, Non eara notas ? Quod et verum erat :

    34 In autem Paschse, cum Persona, de qua


    die Personam enim, de qua recessi, notavi. Unde
    quam ipsa niihi relatum fuit, de summo mane commuuicasset quamvis illa ex pueritia Christina sit vocata, ego
    Dominica et post factum prandium ad eara cam Domino Ple- tamen eam ab ea hora Christinam vocare statui,
    Visttans,
    bano venissem invenimus eam in lecto jacentem ,
    ; quia in ea Christi stigmata, nuraero et loco debito,
    coopertam cum peploex diligentia faciem habentem. Domino concedente respexi : de cujus dilectionis
    Quod tam Dominus Plebanus, quam ego advertimus ratione infra dicetur.
    qnod aliquid significaret et collocavimus nos, ipse : 36 OrBcio ergo vespertino secundum raoreoi ,

    ad caputlectuli sui, et ego ad pedes. Et cum sic patriae,mane completo, ut vix dici possit, Quoniam
    Feria 2
    sederemus, adhibui omnem diligenltam, ut faciem advesperascit, et Fratre Gerardo et Plebano ad
    Paschx jussus
    suam possem intueri ; non curiositate motus , sed ChrisUnam redeuntibus, et me sequente eos in- ; apud illam
    dilectione passionis Christi, cujus signa in ea au- venimus aliosduos Fratres in via.videltcet Fratrera prandere :

    dieram jam de novo apparuisse. Scivi etiam quod Joannem de Mustindorp, et Fratrem Nicolaura.
    nulla precum importunitate hoc possira ab ea ob- Nos ergo quatuor Fratres prasdicti, cum quibtisdara
    tinere, ut voluntarie faciem suam, ut tunc erat dis- ahis personis devotis, ad dictam Christinam in-
    posita, mihi ostenderet: nam et de illa aliquid au- tranLes, et eam visitantes et salutantes, supradicto
    dieram. Dixerat enim mihi mater Plebani inter ce- modo in lecto jacentem, ad modicam morulam se-
    tera, quod facies sua tota esset livida, quasi cum cum loquebamur. Iuter caetera autem Chrtstina
    inter loqven-
    dum de Agno baculis esset graviter concussa. Ut ergo veritatem dixit Fratri Gerardo. Cur me prius non visitatis ,

    Paschali, hujus possem probare, prasdictam adhibui soli-


    dicti in tanta necessitate constitutam ? IIlo autera sc
    citudinem sed et Deus omnipotens, quo donum,
    ; excusante, sic post cetera determinaverunt ut ;

    quod dederat quodque impresserat, voluit manife- Frater Gerardus et Frater Joannes in crastmo co-
    stare ; htec mihi ostendit illud occasione. Cum do- mederent cum Advocato antiquiore , et FraterNi-
    colaus
    ;

    DIE VIGESIMA SECUNDA JUNII. 243


    A colaus et ego cum dicta Christina comederemus. xisseinus, in quo omnia praemissa hujus tractatus
    disti ncflus mihi plurimum placuit A P^TflO
    Q1133 ordinatio ex corde : contigerunt, ccrpit nobis inusitato modo loqui et di-
    videt signatas C'i.£\ O
    enim desideravi, si mihi Deus dignaretur ostendere, cere Carissimae sociae, nescioquid mihi inconsue-
    ;
    ejus manus; IX US.
    supramemoratse matris Plebani relationis veritatem tum accidit. Et cumhoc dixisset, ccepit gravissime Inlrtliijt Chri-
    comprobare, cujus Dominusjam partem mihimani- pavere, et raedullitus conturbari in tantum autem sttnam nncte :

    ante Parasce-
    festaverat. In crastino ergo, Officio divino in eccle- excrevit quod parum ante mediam no- V B n
    tnrbatio,
    sanijut-
    sia peracto, tenrpore prandii adveniente, venimus ,
    ctem sudavit sanguinem et haec turbatio usque in nem sudasse;
    ;

    Frater Nicolaus et ego, ad domum Christinae et : diein crastinum perduravit, donec propter Officium
    Officiis de Spiritu sancto et beata Virgine coram ea diei ad ecclesiam omnes iremus. Aleidem autem ,

    lectis, quia Officiura sine libro ignoravimus conse- , quae propter ceecitatem et virium debilitatem sola
    dimus ante lectum suum ad comedendum et tem- : remanserat, cccpi deinceps singulariter interrogare :

    pore quo cum ea coinedimus tertia vice signa sa- , Bona Aleidis, audisti aliquid vel intellexisti de iis

    lutiferas Passionis Cbristi in manibus ejus sum quae gesta snnt circa Christinam in Parasceve.tem-
    contemplatus : quorum modus hic erat. In medio pore Officii quo sola secum fuisti ? Et respondit :
    andttaqne o.t-

    palmce utriusque raanus vidi vulnus, caro enim Sonum magnum tantum
    audivi, acsi unus homo in iti ejns exlett-
    dt.
    nuda apparuit ad latitudinem unius sterlingi, for- fuisset extensus, ut omnia ossa sua a compagibus
    mam babens rotundam ; non pictam sed carni , suis dissolverentur. Et cum interrogarera, si vocem
    absque notabili profunditate impressam quod et : aliquam audivisset respondit Voces et verba au-
    ; :

    per octo dies continuos perseveraverit, licet succes- divi, quse numquam dum vixere revelabo. Et sic
    sive et paulatim per singulos dies minueretur, terminata est collatio respondentis et interrogantis,
    37 Erat autem et in exteriori manus parte vul- non sine utriusque exultatione et aedificatione.
    et per tolam
    nus, interiori in quantitate et loco respondens pro- 40 Post festum Paschas, cum ad domum fuisse-
    Octavam ibt
    mancns, portionaliter, acsi vestigium esset clavi rnanum pe- mus reversi, conservavi omnia praedicta, et multo Colotliix 28
    Aprtlts saluta-
    netrantis. Et, ut verum fatear, aspectus hujus vul- plura, conferens de eis in corde meo, et hinc inde
    tia a Chrl-
    neris erat mihi gratius ferculum in mensa, ita ut cogitationes meae oriebantur nunc enim de visis : sttnx Petrus,
    prae dulcedine ilhus facile cetera viluissent
    , etiam Dei admirabilibus admirabar, nunc Deo pro suis be- E
    siplura fuissent et lautiora. Octo autem diebus se- neficiis regratiabar, nunc de meis defectibus in con-
    quentibus, ut puto, quotidie suus fui commensalis, spectu ejus humiliabar. In vigilia autem B. Pef.ri
    in quibus satis quantum licuit de praedictis per- Martyris de Ordine Praedicatorum vocatus fui ad
    crutabar. Sed prseter ea quae vidi, ea quae a fami- portam, quod mihi perraro contigit et inter cete- ;

    ex familtari-
    liaribus audivi etiam hic recitabo : quamquam eam ras personas quae mihi loquebantur, etiam praedi-
    bus Virginis, nec uno verbo audivi de iis facere mentionem. Sed ctam Christinam vidi et salutavi, quse ob devotio-
    sic faciebat, acsi ei nihil accidisset ; sicque dissi- nem festi in Coloniam veuerat, ad ecclesiam Fra-
    mulabat, acsi negofium omnino ignoraret ; imo ,
    trum visitandam, ut participationem Indulgentiae
    quod plus est, multum ei displicebat. et quasi of- reportaret. Cum ergo dixissem, quod Fraler M iu-
    fensain se ostendebat,si quis coram ea de hoc inen- ritius me rogasset, ut aliquibus diebus cum eo exi-
    tionem faciebat. Verumtamen ego, qui placere non rem ; rogavit nos ambos, ut ad villam, in qua ma-
    studebam, et displicerenon formidabam, farailiariter nebat, declinaremus ; quod et factnm est. Nam in
    contuli cum
    personis qure praesentes adfuerant, au- vigilia sanctae Crucis ad eam venimus, et tam ab
    dierant, et viderant universa. ipsa quam ab fuimus benigne.
    aliis villanis recepti
    38 Erant autem hse pracipuae Hilla de Monte, : In crastino autem, hoc est in die sanctse Crucis
    Iiilla de ,

    Montc, cognata sua, et in omnibus tribulationibus et con- cum facto prandio coram pluribus, gradus contem- v Vlsil
    solationibus suis comes individua, cujusfaciem inter plationis, secundum Ricardum de S. Victore, expo- cttm enqne 3
    adversa et prospera numquam vidi mutatam Virgo : nerem adverti ego cum aliis, quod Christina in Haji deambu-
    ;
    lans,
    per omnia laudabilis, ad tristia imperterrita, in mirabilem devotionem et exultationem per praedi- F
    lfetis et prosperis cauta Virginem actu, habitu
    ;
    ,
    ctos gradus fuit deducta in tantum quod gaudium ;

    affatu ubique praferens.


    Jocus erat seriosus et , suum non poterat
    quin illud verbis et
    occultare,
    serium videbatur jocosum, propter verborum et gestibue manifestaret. Facta autem collatione cum ,

    Gertrttde morum jequanimitatem. Post Christinam nescio placuisset pluribus qui aderant ut modicum deam-
    Plebant si vidi puellam tantoe puritatis videbatur enim : bulareraus ad quamdam aquam ; contigit, duobus
    sorore,
    mihi quod peceare nesciret et ipse Deus scit :
    ,
    simul quasi in processione euntibus, me Christinam
    quod gestum signum, vel verbum lascivise in ea ,
    , associare.
    quamvis multum consideraverim, nuraquam adverti, 41 Dum autem sic iremus, et de Dei dulcedine
    quamvis familiarissime secum fuerira scepius etdiu- tractaremus ; me,
    inter cetera qutesivit Christina a
    tius conservatus, ut infra patebit. Secunda erat quare quidam Sacerdotes diutius, (aut) celerius
    Aleide caeca.
    Gertrudis, soror Plebani, morum et ipsa honestate quam alii celebrarent 1 At ego respondi per simili-
    prosclara, de qua inferius dicetur. Tertia Aleidis tudinem. Qui manura plenam semine papaveris pro- docet quomodo
    alu celerius,
    caeca, quae plorando (ut creditur) oculos amiserat jiceret in os suum, et singulorum dulcedinem vellet
    , atii fardius
    et eorum amissionem non doluit ; et insuper in degustare, oporteret eura diutius masticare quam Mtssam absol-
    lecto septem annos decubuerat et mirabilem patien- qui grana integra deglutiret sic qui singulorum vant;
    :

    tiam in omnium virium destitutione exhibuerat : verborum meliifluorum in Canone positorum suavi-
    virtus ejus non enumeranda, maxime ei
    est scripto tatem vult seutire, necesse est eum in quolibet ver-
    et parvula qui novit personara, nain putabitomnem laudem fa- bo aliquam morulam contrahere in proferendo.
    quadam
    ctis ejus inferiorem. Quarta erat puella parvula
    ,
    Placuit et secundam movit quasstioneni
    ei solutio,
    bonaa indolis, voto castitatis ex corde voluntario in dicens Bone Frater Petre, non displiceat tibi quod
    :

    seculari habitu obligata. Cum iis ergo personis Deo a te quaero quomodo est tibi cum celebras ? Et
    :

    sacratis, quia omnes pro Virginibus habebantur, et ego respondi Bene et optime. Quod cum dixis-
    :

    vere (ut credo) sic erant, seorsum et divisim con- sem, utrumque genu in terram fixit, et quasi se
    tuli ; et oranes una voce de proemissis magnalibus totam in terram inclinando coasquavit. Cum autem
    sic respondebant. surrexisset, et ad hospitium de quo exieramus re-
    39 Post Matutinas dictas de Parasceve prius versi iuissemus ; inveuimus ante nos duos Fratres
    [quam finiretur vespertinum] crepusculum in die Henricura de Beitbur, et Socium ejus. Cum quibus
    Cosnse, cum ad hospitium Aleidis Christinam dedu- cura ccenassemus, cum dicta Christina intravimus
    pomarium
    ;

    246 ACTA B. CHRISTIN.E STUMBELEN. V.


    A poraarium coenaculo adjunctum : et me, ad petitio- accidisset : putabaraus autera, quod scholares, qui
    PKTIIO ex opposito
    A.
    nom eoruiu qui atfuerunt, exponente quod de Vir- niei sedebant, id est a parte meridiona-
    CO£V0
    ginibus cantatur Post te canentes cursitant et li altaris, aliquid inter se ex levitate projecissent
    i \ uss, ; ;

    nc c(rli ma- magnitudinein probante per illud.


    ceeli Israel donec libellum ante pedes meos pmjectum aspexi ;

    gnttttrtiiiem
    quam magna estdomus Dei ; et per opinionem Pto- quem tamen tollere dissimulavi, expectans plurium
    dcmoMtrant
    lomasi qui dicit, omnes stellas aequali tempore testimonium.
    Bar. 8, 24
    sequali spatium pertransire, nullamque esse aliam 44 Cum ergoPlebanus ultra Fratrem Gerardum, ct cvm sociis

    causam quod Luna transit circulum suum viginti qui medius inter nos sedit, ad me oculos conver- miratus tn
    madenti ac
    septem diebus, et stella quae dicitur fixa triginta tisset ; vidit librum in sacculo suo in pavimento ja-
    ftrtenti saccu-
    sex millibus annerum, nisi diversam latitudinem centeni, et alta voce inclamans dixit: Frater Petre, tu intcnrum,

    circulorum suorum, esseque tantam differentiam tolle librum, novit enira librum quem scripserat,

    inter spha?rarum latitudtnes in quantitate continua, et sacculum quem ssepissime viderat. Jacuit autem
    quanta est inquantitate discreta inter xxvu ] dies ] liber ante omnium nostruin prospectum quera cura :

    et xxxvil raillia [annorum], hoc addito, quod extenta manu accepissem (adeo enim prope me ce-
    xxvi duodecies sumptum , non perficit numerum cidit et jacuit, quod non erat opus surgere pro ejus

    dierum. acceptione) et cura Plebano porrexissem, etiain se-


    42 Postquam hroc dixerara puella? quae circa dendo, propter mei ad eum vicinitatem ; videns
    *n/er qur dum Christianatn sederunt, eamdem mente excessisse eum, more patriae sua? juravit, dicens : Per animam
    rapitur Chri-
    humana invenerunt ; eramus autem in modum co- patris mei iste est liber Christinte. Erat auteni sac-
    stina,
    ronae simul consedentes, personae circa numerura culus tutus madidus, ac vilissimo foeto, acsiin cloa-

    duodenarium. Interrupto ergo verbo, propter inso- cajacuisset, perfusus. Librura ergo extraxitad ex-
    litum eventum qui contigerat, quem quidem ex partem camisiae suae invenit madidam, sed
    trera.im

    nobis non viderant prius coepimus oranes modum lilirumipsum totaliter illcesum, et optime conser-
    ;
    E
    illius eventus et circumstantias considerare. Nescio vatum, cui nec fcetor etiara inerat memoratus. Cum ititelligit, om-
    l

    rap'ns illtus quo nomine, quod vidi, debeat vocari nisi quod a
    ; ergo vidissemus haec, et stupore simul ac fervore ni populo tn-
    mottttm obser- Clericis qui affuerunt audivi, quod Raptura illud quodam perfusi fuissemus, completo Psalmo quem siipctanle rem
    actam.
    vat Petrus. nominare consueverunt. Modum ergo dicti raptus, omiseramus, incepimus alta voce hymnuui, Veni
    si ita debeat dici, considerans, eumdem inveni creator quem adeo solenniter fuimus persecuti, ut
    :

    t|uem supra in secunda visitatione exposui, eteum- omnes audientes, qui tamen ignorabant, admira-
    dem revertendi ai se modum ; hoc superaddito, rentur : plures enim affuerunt, quia ecclesia plena
    quod diffusio rairi odoris et suavissimi omnes prse- populo esse videbatur. Dicto ergo Completorio, et
    sentes et circumsedentes leetificavit, et ad stupo- Gerardo sermone ad populum idein
    facto a fratre ;

    rem provoravit. Mansit autem in hac devotione a Fratre Gerardus, (libruin) quem a Plebano ante
    solis occasu fere usque ad ortum diei, et supradieto sermonem sumpsit, cum sacculo posuit, ad olfacien-
    modo ad tseip^am rediit. Mane autem facto eam sa- dum sacculum, ante nares quarumdam personarum,
    lutavimus,et sic recessimus .terminataque in hoc est quae prius Christinae detraxerant, et sacculum, re-
    quinta visitatio. cognoscentes fcetorem horruerunt, et plurimae ex
    eis de prarterita detractione poenituerunt. Sub iis

    CAPUT IV. omnibus Christma oinnino jacuit imraobilis, et su-


    pradicto modo insensibilis in sua devotione.
    Sextw et septimce Visitadonis sucecssus. 45 Cum
    autera nos solos, qui in presbyterio fui-
    mus dura ec agerentur, pradictorum crederemus
    h
    j^oxtae visitationis hic erat modus. In festo Pen- esse couscios et quilibet alii diceret, ut pro secre-
    ;

    tecostes, cum de mandato Prioris Coloniensis ve- to, quod viderat, teneret egressi ad ccenanduin iu ;

    In fctincoste
    29 Moj\ re-
    nissein in Stumbele, in viliam ubi Christina mane- villam, audivimus quasi publicam, non solura fabu-
    gressus l'e- bat cura Fratre Gerardo de Grifone, cujus supra lam, sedetfamam, et de supradicta libri projectione
    trus. mentio habita est ; et ipsa Cbristiua in Missa post plerorumque ora loquebantur Et cum ab aliquibus .

    omnes cominunicantes communicasset, cum summa eororum quaereremus, unde scirent, dixerunt Cae- :

    d^votionis reverentia, nullis tamen motibus vel ge- ci adeo non fuimus, quod non potuimus librum an- F
    milihus vel singnltibus forinsecus ostensis ; et ivis- te oculos nostros volantem videre: et motum quo
    Cum i'r At-
    '°"
    set ad partem Orientalem attaris, et se inter inu- liber volavit, nos scire credebamus, ab
    quem solos
    (j

    ruui eeclesiae et altare collocasset ; mansit ibidem eis enim quod viderunt librum
    didiciinus. Dicebant
    usque longe post Completorium. Dispositio autem venientem, quasi projectus fuisset ab ostio Occi-
    sua talis erat. Ad truncum unum quasi sedens in dentali, per totam ecclesiam, donec ei occurrisset
    oratione jacebat, et quasi jacens sedebat, sicut mos paries Orientalis ad cujus concussionem strepltum
    dttm
    Communto-
    illa post est Beginis in Colonia) partibus orare
    plo opertam habebat,
    faciera
    et pallio manus
    ;

    insensibilis
    pe-
    sedimus
    ;

    fecit supramemoratum, quod nos ignoravimus qui


    Quatuor autem diebus post
    in presbyterio. „.,
    ^ '

    ii. iii manet in


    :
    /um>
    i tijiin, autera omnino quod nullo sensu sentiebat,
    sic erat, hoe ibideni peractis, ad domum Fratrum fuimus
    et toto modo quo supra in se-
    corpore indurata, eo reversi, in quibus et post quos, nihil verius aliud,

    cunda visitatione est explanatum hoc addito, quod : quamvis iuvestigaverim. potui percipere de prae-
    longior fuit mora excessus, et odor suavissimus missis. Per proedictum autem festum cordibus no-
    per totum presbyterium est diffusus. Cum ergo stris inerat gaudium speciale, dico autem Plebani,
    tempus vespertinum advenisset, et vesperis (absolu- Fratris Gerardi, et raeo, quod ex signis et verbis
    tis, in) Completorio addito ineiperemus, er.ce nunc eorum conjeei : facile enira erat probare quod visu
    benedicite Dominum omnesservi Domini : ecce liber apparuit.
    Christinse, quem ei violenter in die Conversionis 40 De praemissis et aliis plurimis rumor ortus
    ApostoK Pauli, ut supradictum est in visitatione plurimorum aures perculit, quorum oculi, supradi-
    tertia, da?mon abstulerat, venitvolans ab Ocdden- cta non viderant Erat autem tunc temporis Colo-
    :

    tali parte ecclesise, plerisque qui in ecclesia fue- nia; studens, pro provincia Tusciae, Frater Albran-
    videt ref. rri runt videntibus et ad parietem orientalem sau-
    : dinus, vir litteratus et bonus Praedicator : qui ru-
    moris fama praedicti commotus, rogavit me ut eum
    ejus ttbium, ubi Christina jacebat, a leo valide est per-
    ctuarii,
    ante menses
    ad Chnstinam deducerem putavit enim ei esse me
    -i

    cussus, quod proptcr strepitum omnes psalmodiam :


    a d.imone su-
    diuiisimus, respicientes nos mutuo, ignorantes quid me eam saepius visitasse et
    btatum : familiarem, quia scivit :

    vere
    : : .

    DIE VIGESIMA SECUKDA JUNII. 247

    vere sic erat, nt opinor: notitiam enim villanorum terati de Ordine Praedicatorum, diversarum pro- D
    1'FTRO
    23 ejusdem acquisierarn aliqnalem et praecipue apud Dominam vinciarum dicatis eis ut aliquam [quaestionem]
    ;
    (

    S'-lafur qua- CO RVO F.X MS.


    vilhe, videlicet Abbatissam a S. Caeciliae. Licentia Theologicam coram nobis tractent. Qua me vocan- dttm coram ea
    rentem d
    tommi defectu ergo accepta per Fratrem Albrandinum a Priore, et te, non propter scientiam, sed quia raei majorem tructal propo-

    et mandante ut de aliqua quaestio- posliam dz


    per dles 14 me aibi dato in Socium, in die B. Marire Magdale- habuit notitiam ;
    ss. fetro et
    nae venimus, non curiositatis causa, sed devotionis ne conferremus rogavi eara ut nos supportaret
    ;
    Joanne qux-
    in villam ad quam ire intendebamus et tempnre : timui enim, ne inde, ut assolet, fieret tumultusin- s.'ionem.
    Offieii vespertini ecclesiam intravimus. Quo coniple- ter disputantes. Et cum petitionem meara non
    t,o mutuo nos salutavimus, et post haec ad hospitia acceptaret, quia curiositas quaedam eam movit,
    destinata singuli evertebamur : sed et post illam quia numquara disputantium andierat collationem ;

    horam Domina Abbatissa cum suis puellabus villam vocatis Sociis propositaest dubitatio a Domina Ab-
    intravit. In crastino autem mane facto, cum ad batissa, ad iustinctum Domini Plebani, utrum
    ecclesiam venissemus, et Dominam Abbatissam plus fuit quod Dominus commisit Petro Ecclesiam,
    cum Missa expectaremus ivi in ecclesiam ad ; an Joanni cui comraisit Virginem gloriosam ma-
    Cbristinam, et salutavi eam, et inter cetera quae- trem suam.
    IntelllgU Vlr-
    siviab ea, quomodo haberet. Et respondit Debilis : 49 Et cum Frater Albrandinus, inter nos senior ijinem a dta-

    sum in capite, quia in quatuordecim diebus et no- et in patrimonio B. Petri natus, staret pro Petri tnAo Itijeetam

    dignitate, et ego pro Joannis puritate et familiari- cisiernx


    ctibus non dormivi. Et rogavit ut pro ea Domi-
    ;

    num orarem et addidit, causam vigiliarum


    :
    tate ; et a^gumenta et solutiones eorum hinc inde
    tantarum exponens, Qnando depono me in lectum personarent, adjuvantibus nos aliis constudentibus
    aii dormiendura, tantus calor me invadit, acs: po- nostris duobus praedictis: ecce subito pnella currens

    nerer in unde et corpus meum


    aquam bullientem ;
    et gemens etPlebanum voce sedula vocitavit,
    venit,

    totum est erumpentibus propter


    plenum pustulis, cum omnes opinare-
    dicens et rogans ut veniret. Et
    calorem et haec necessitas vigilandi. Consolabar
    :
    mur, quod ad aliquem infirmum, cui mors immine-
    ergo eam, quantum scivi et tunc potui, et ad pa- ret, vocaretur; cum ipse ad eam venisset, et nego-

    tientiam hortabar, et presbyterium mtravi ea re- tium intellexisset, alta voce me vocavit : et ut as-

    licta ; et audivi unam


    Missam pro Defunctis, et sumpto socio venirem celeriter, rogavit. Tractatu

    aliam b dixi de Angelis, secundum consuetudinem ergoomisso, et Fratre Albrandino socio assumpto,
    meam : erat enim secunda feria, in qua de Angelis curn ad eum venissem, dixit mihi Diabolus projecit :

    solebam celebrare, nisi aliqua legitima causa impe- Christinam in cisternara luto plenam. et timeo quod

    diret. Memor autern petitionis Christinae et meae submerget eam, nisi cito veniamus. Quo audito cu- indeque su-
    promissionis , memoriam sui habui specialem. curri quantum potui, ita ut aspicientes in via mira- biatam do-

    47 Dictis autem Missis et facto prandio cum rentur omnes quia qui me sequebantur praeveniens,
    :

    Domina Abbatissa, institit Frater Albrandinus inveni Christinam, immersam in luto immundissimo
    Plrbano, ut secum vellet ire ad Christinam, visitan- totam, excepto capite, quod Hilla de Monte, in sola

    dieamgratia. Quod cum factum esset, et domum camisia et pelliceo sinemanicisnudispedibus stans,
    qtirdeindc so-
    inqua erat intrassemus, invenimus eam in lecto sustentavit. Erat autem lutum usque ad genua in :
    jnta, de in-
    stanti vexa- jncentem, et (ut videbatur) dormientem. Quae cum quod cum calceis conabar eam cum Hilla
    insiliens,
    tlone pr.nno- ad vocationem Plebani surrexisset, et nobiscura levare de luto; sed non piaevalui, donec Dominus
    netur
    sedisset adeo cogitationibus occupabatur, quod
    ; Plebanus et Frater Albrandinus supervenerunt. Ex-
    vix attendit loquentibus sibt respondore, Quod ad- tracta autem ea de luto, exui me cappa mea, et
    vertens, dixi ei : Quid tibi est, quo sic occuparis ? projeci super straraina, et eam super eara posui-
    Respondit ; Somnium vidi dum dormivi, et cirea mus ; et domura intravimus, ut a supervenientibus
    illud occupor. Et mihi roganti ut illud mihi diceret; ncgotiura occultareraus qui propter celeremcursum
    ;

    respondit. Non est necesse, qviia oculis tuis ejus nostrum et : innsitatum admirati, nos fuerant se-

    videbis impletionem. Dixi Narra mihi quod vidisti, :


    cuti. Illis autem ad propria reversis,et nihil de casu
    et dico ego etiam tibi somnium quod ante octo dies domum deportavimus
    intelligentibus, Christinam in
    vidi. Respondit: Partem ejus tibi dicere possem.si ita ut Albrandinus caput sustentaret, ego
    Frater
    p
    est necesse sed totum nulli unquam dicam viventi.
    :
    humeros portarem etbrachia; puellae autein qu»
    Et in hoc collatio terminata est, quod nec ego ei aderant pectus et membra deferrent.

    di\i menm
    somniura nec ipsa suum mihi revelavit. 50 Cum autem eam in lectum collocassemus, erat
    48 Ante ergo tempus vespertinum ab ea receden- omnino insensibilis supradicto modo, ut in secunda
    tes, cum Vesperas dixissemus, supervenerunt alii visitatione et quinta est declaratum ; excepto eo
    duo Fratres, constndentes Fratris Albrandini, de quod corpus suum non fuit tactu durum vcl indura-

    Colonia, videlicet Frater Bahhvimus de Flan- tum et per totum tempus qno
    : in luto jacuit, et quo
    dria, et Fiater Mauritius de lievalia provincia deportata fuit, sic insensibilis manserat. Cum in

    Dacise ; et facta ccena cum Doinina Geva, di- lecto ad dimidiam horam jacuisset, ad se, quasi ex
    gradibus, ccepit Hia sibi
    cta Abbatissa de S. Cascilia, quia mater quasi quodam defectu, sine praemissis
    reddta, dolet
    redire, et statim amarissime flere et iis verbis,
    Fratrum erat, et prascipua benefica, virgo honesta :
    a vtns se

    et per omnia bonae famae et aetatis admodum pro- quantum advertere potui, conquerendo valde sub- eontactam :

    vecta? ibat Doniina Abbatissa ad canipum pro de-


    ;
    misse loquebatur Domino Carissime et amantissime :

    ductione cura suis puellis et domicellabus : quam et Doinine, dulcissime Sponse, tantam honestatera de
    Petrus cum
    nos Fratres quatuor, ad petitionera suam, sequeba- te audivi, et tantam bonitatem in te sumesperta.
    sociis cccnatus
    apud Abbtxtls- mur. Rrant autem Dominsa de Ordine suo sex, quod non credidissera, quod me miseram et abje-
    sam S. Cxcl- virgines nobiles et bene litteratae, quas Dominas ctam ancillam tuam permitteres ad tantam ignomi-
    lUe,
    nominaverim pro professione, sed Doraicellas pro niam pervenire, ut virorum manibus tractarer et
    nobilitate et quorumdam juniorum aetate. Comple- portarer. Supra omnia mihigrave est sic confundi ;

    ta autem deambulatione, Doinina Abbatissa in col- perfacile mihi esset quidquid me praeciperes pati,

    le quodam ante suam curiam super sedem resedit etiam quautumcumque grave sentiretur, quod, te
    solo teste conscio, me contingeret sufferre vermu- :
    circa quam et nos Fratres et dictae Domicellae rese-
    tamen, dulcissirae, omnem confusionera et verecun-
    diinus. Inter cetera autem quae hinc inde dicta fue-
    diiiii, quam raihi unquam evenire pracipis, pro
    tui
    runt, dixi Plebanus Domina? Abbatissae : Domina,
    ecce in praesentia vestii sunt quatuor studentes lit- nominis amore non contemno. Fac de ancilla cu&
    precor,
    :

    248 ACTA B. CHRISTIN.E STUMBELEN. V.

    A precor, dulcissime Doraine, quidquid tibi placet : licet pauperi modo, contectum. Postquam ergo, cum D
    a. pEtao honorabUe debeo judicare quidquid de me facere reverentia stantes pavimento, hoc considerasse-
    in
    E
    decreveris. Verba haec et multo plura cura tanto mus ; Frater Albrandinus ad lectulum suum acces-
    ex' »is
    <ie quo solatus dixit pondere, et oordia devotione, et lacrymarum sit, et humerum suum tetigit, utan induratus esset,
    eam Petrtu, effusione quod puto neminem affuisse, qui ad la-
    ;
    ut sibi fuit dictum. experiretur. Et cura sensisset,
    crymas non fuerit provocatus. Post ha?c ergo verba, quod non erat ultra modum humani corporis indu-
    et plurimas effusas lacrymas, quassivi cur sic tur- ratus conversus ad me cr.m indignstione prorupit
    ;

    baretur. Respondit Mirari nnn debes de mea tur-


    : in haec verba (erat enim homo multum tcrvidus).

    batione quomodo enim me decuit manibus viro-


    :
    FraterPetre, mendacium est, quod de ista puella
    rum tractari et portari Et cum eam cunsolarer per
    ? mihi est relatum, quod in tantum rapiatur, quod
    hoc, quud in ea nihil indecens sit visum vel gestum ;
    corpus ejus induretur. Cui respondi ut modicum
    consolationem meam non acceptavit, sed Dei ordi- expectaret, quia nondum venit hora illa juxta soli-
    nationem in omnibus magnifice commendavit. Pro* tum. Solebat enim aliquando mora admodum longa
    viderat autem Divina clementia, quando eam dia- intercedere, aliquando brevis, inter communionem
    boli saevilia et malitia projecit, quod totaliter fnit et cirporis indurationem quod Frater Albrandinus :

    deceuter cooperta, ita quod in ea nihil nudum ap- ignorabat, et ideo turbatus recedebat, conquirens
    paruit, neque et.iam facics neque manus ; erat enim falsum sibi fuisse relatum quod mihi satis displi-
    :

    induta tunica alba, qu?e ultra pedes extendebatnrj cuit. Facto ergo prandio in nona cum domina Ab- el mox toto
    qua ad carnem uti solebat. Caput et collura peplo batissa iterum Frater Albrandinus me solicitavit fJUff
    ;
    ri<)ittam socio
    tegebantur, quo et manus, ante faciem elevatae, ut Christinam visitaremus. Dixi quod nollem tan- oitendit :
    :

    erant involuta?. Sic ergo eam in lecto dimisimus dera tamen, ad nimiain instantiam ejus, assurapto
    jacentem, etad hospitium nostrum cum plebano su- Plebano sumus reversi : eteam eodein modo, quoad
    mus revcrsi. situm corporls, ut prius invenimus jacentem, faciem
    B M In crastino ; id est, in die B. fhristime et in conversara ad parietem habentem. Posuit ergo se
    24 Juhl intrl-
    vigilia B. Jacobi Apostoli, Fratres omnes prasdicti Frater Albrandinus ad caput lectuli, et ea quas fie-
    li-jif ul fUissr,
    ijttod somnio cum Plebano reversi, quos et ego seqnebar, cum bant examinavit. Cura autem nullum in ea signum
    didictrat cara salatassent, benigneeis respondit. Intercetera vidisset, sed nec spirationis motum vel sonum per-
    etiatn ipse,
    autem quaesivi ab ea, quid priori die viderat. Dixit : cepisset; posuit iterura manum suara super hume-
    I-Ioc ipsum vidi in alia, quod posfcea sum experta : rum tantam duritiam velrigiditatera sensit,
    ejus, et
    non tamen putabam quod adeo cito mihi hoc debe- acsi mortuafuisset et ccepitilleex illa induratione
    :

    ret evenire. Cui ego respondi Mihi etiam ante octo : quam tetigerat ad cordis mollitiem pervenire.
    noctes, in dormitorio Fratrum, dura dorrairem, 53 Cura ergo sic taciti diutius sedisseraus, Chri-
    [visum est, quod in cisternam cecideras] et te de stina aliquantulura ad se reversa, hoc est non ad
    aqua extraherem, et totam madidam inter brachia particularium sensibilium cognitionem, sed ad spi-
    mea deportarem. Iis dtctis ivimus ad ecclesiara pro ritus attractionem et corporis motionem sinistram ;

    ettl e/inm
    Missis dicendis; et post Missam Fratris Albrandini, manum, palma aliquantulura aperta, extendit : quod
    cnnreditur
    celebravi ego Missam de spiritu sancto. Et cura Frater Albrandinus plurimum desideravit intueri. entcnm irl ejut
    memoriam farerem Christinae, atllictae et projectse,- Respexit ergo, et iu medio palmae ejus vidit Crucis palmo descri
    datu? est mihi imber lacrytuarum, cum inexperta figuram pulcberriinam , cum rloribus adorna- P lam vl(lere

    quadam cordis dulcedine, quantum nuraquam prius tam ,


    qualem descripsi supra visitatione ter-
    in tota vita mea sensi. Dum autein heec fierent, tia : et cceplt ex vehementia commotionis cordis
    Plebanus ibat ad communicandum dictara Christi- subito alta voce clamare. Heu me infidelem heu !

    nam. E\peditis autem Missis, institit mihi Frater me infidelera ! qui unquam ausus fui tantse sancti-
    Albrandinus ut iremus, et Christinam videremus : tati derogare : numquam talia vidi, nec narrantibus
    audierat enira, quod post communionem solebat credidi^sem, si videre datum mihi non fuisset. Heu
    mente supradicto modo excedere, et induratb cor- me !in tantam prorupi insaniam, ut tantse
    quid
    porejacere. Factuin audierat, sed nondum intelle- sanctitati derogarem Vere totus mundus nec scit,
    "?

    xeratmodum, quem hoc modum datura estei videre. nec potest talem facere crucem. Cnm ergo h:ec et
    Ad instantiam ergo suam,
    quo petlit ibamus et : similia saepius ex corde [diceret] maximo motu,
    C dum sepem scanderet, nescio quo casu
    ille in via omnesquiafluirausabundantissime flevimus, propter p
    et memoriate manum meam sinistram aspexi, et lta rubea signa devotionem ejus qui prius non crediderat, et propter
    cruenttim,
    parvula in ea consideravi, qu» prius numquam mirabilia Dei qua; intuebamur. Ipse autera Frater
    iu«
    slniitra
    impressum conspexeram quorum duo adhuc usque manent,
    ; Albrandinususque ad tempus vespertinum continue
    invenit cum jara undecimus annus vertatur. Quorum si- flebat.cum quibusdam verbis nunc seipsum incre-
    gnificationein aliam nescio, nec tunc aliam scivi, pans, nunc Dei magnalia commendans, incedens
    nisi pro quodam data mibi fuissent memoriali ; sci- quasi spiritu esset inebriatus. Cum autem ex devo-
    licet, ut memor essem Personas,in qua Dominicse tione raanum suam posuisset circa manum Puellne,
    passionis expressissima videram vulnera. Ex visis ut signum Crucis praedictum desiderabile et deside-
    ergo stupefactus, sed in corde laetificatus, et animo ratum perfecte contemplaretur; erat enim pulcher-
    °
    1tM 1 ue ,J
    quodamraodo certificatus sum, quia a Domino erat rimum videre signum
    D Sponsi in manu Sponsre,
    l
    hoc
    \ . xun tncreati-
    quodsiccirca Christinara sincera quadam dilectione est crucem Dominicara m manu virgmea, et tacile i Uate

    Omnino tamen omnibus mortalibus illud


    afficiebar. affectum aspicientium in se convertit, imo rapuit resiplsclt:

    secretum occultavi, doriec post tres annos, sine totum. Cum


    ergo in iis contemplandis Albrandinus
    scitu meo, illud cuidam personae Deus revelavit, afficeretur, Iterum Puella rapta est, et extendit ce-
    cui numquara tanti secreti dedi cognoscendi occa- leriter manum suam ad parietem sicque acciditut :

    sionem. manus Fratris Albrandini inter manum ejus et pa-


    52 Ut ergo negotium prosequar inchoatum do- ; rietem adeo fortiter concluderetur quod eam om-
    :

    tpsamque mura intravimus iu qua Christina fuit, quam Frater


    Vtrginemdomi nino non potuit retrahere ; donec Puella iterum ad
    sux roptam
    Albrandinus visitare et videre volebat. Intrantes se reversa manum suam contraxit.
    autem invenimus eara in lecto
    jacentem, faciem pe- 5i Tempore vero vespertino adveniente, reces-
    plo velatam habentem, tam immobilem ut nec spi- simus ab ea, et ivimus ad ecclesiam, et in via inve- c( qux vi( m
    rare eam potuerimus advertere totum autem cor- :
    nimus Abbatissam sedentem in ostio domus suae, mirabitta
    pus reliquum suum coopertorio lecti erat decenti, quse Christinara quasi raater filiain diligebat et mul-
    depradicat»

    tum
    : ;:

    DIE VIGESIMA SECUXDA JUNII. 249


    tum ei benefacieoat, Qurcsivit an Christinam vidis- dera cu n clavi habere mansimus D non possemus ;

    semus. Respondit Frater Albrandiiius ad horam ante


    Magnitica :
    Et ecce A. PF.TRO
    fores et auscultavimus.
    et mirilica Dei opera vidimus hodie Cl-.KVO EX M3.
    non credidi : vocem quamdam dulcissimam, humanara tamen,
    quud talia tiereut his temporibus. Et narravit ei (ut puto), sed non bumano modo forraatam, in
    omnia memorata. Cum autem venisset ad hoc quo- modo et dulcedine et subtilitate humanum modum
    modo manus ejus fuit ad parietem conclusa, addidit, excedentera unica taracn esse audiebatur eratque
    :

    Vere tota illa compressio non fuit naturalis : uam modulutione ordinata, sed nou in verba distincta ;

    si naturalis fuisset, omiiino in manu premente sen- adeo subtilis et dulcis, ut quasi sonus melle com-
    sissem niutuni intensioiiis et remissionis in preiten- mixtus esset cum voce humana, quasi chordae mel-
    d
    do niiiic autem hoc non sensi, sed sic iniinobiliter
    :
    lea jn gutture humano sonarent, huic simile vide- tuavissime
    Ipsa dtscessu-
    rls narrat iuanuin meam detinuit cum dolore, quasi curu clavo batur quod audiyimus. Intrantes autem ecclesiara, canere:
    qunmotlo fue- meconfixisset uude hoccredo fuisse supernaturale,
    :
    nullum intus invenimus nisi solam Christinam, in
    rit In eiatcr-
    et multum Deum raagiiiticavit. In crastino facto loco ubi eam dimiseraraus jucentem, insensibilem
    »om projecta.
    prandio, et l.icentia accepta a
    Dopuna Abbutissa ut eo inodo quo supra expositum est, et toto corpore
    Culoniam rediremus, intraviraus ad Christmam, ut rigiJam, pallio faciein habentem contectam. Ad
    eam salutaremus, et debilem eain inveniraus, mo- eam ergo accedentes, auscultavimus, si vocem pras-
    dura tamen y[itaa human§B communem gerentem a : dictam possemus audire et post modicum adverti- :

    quacnm intor cetera quaesisserq quomodo hoc con- , mus, quod sonus supradictus audiebatur quasi in
    tigit quod diabolus earo projecit, respondit : In vigi- pectore es^et Christinse, nihilque verius potuimus
    lia B. Christinar, postquam a me recessisti, invasit judicare et sic disposita mansit usque ad Officium
    :

    me tantus horror et tanta cordis anxietas, quod vespertinum.


    mirabar quid milii accidisset. Ut ergu illud tsedium 56 In crastino suscitavit diabolus turbationem
    „, nuam vocem
    a me expellcrein, exui tunicam meam superiorem, magnam, per inatrem et sororem Plebani, contra Ju i.itantis
    ,

    et stravi lectos sociarum mearum. Et cum hsec per- Chnstinam cujus remedium Frater Albrandinus cordls fitkae
    :

    ftiiissem, etdolor cordis


    exivi
    nec sie quidem abcessisset;
    camerulam in qua erain cum sociabus, et flexi
    et ego efficacius non invenimus,
    ad tempus Culoniam lret, et currenti cederet fu-
    nisi quodChristina ^ ntt Petnt ''

    genua coramquadaincista quze stubat in domo ma- rori quod et factum est Cum autem ego ad do-
    :

    jori, prope tamen ostium hospitii de quo exieram. mum Fratrum venissem, incepi examiuare mecum
    Et cumsic orarem ut Deus tribulationem mitigaret, cujusmpdi vox esset quam audieram et nulli ;

    el patientiam daret; ecce subito videbatur milii, Scripturis similiorem inveni, quam jubilo
    quod per ostium orientale majus domus majoris, dura illum modum, qno Glossa super secundo Jubi-
    tiubes nigra et horribilis ingrediebatur, et veniebat late, exponit, iuter cetera dicens : Jubilatio vero
    suppr caput raeum. Quid amplius circa
    ( me accidit, fit corde et voce, quasi si jubilat vox exterius cor
    «escio, donec adverti me in lecto cullocatam. Tali intelligat interius ;
    jubilus est sonus lsetitia^ sine
    autein prajcepta ratione, reversi sumusColoniam. verbis, quia eis laetitia animinon potect explieuri
    a Est Abbatia S. Caiciliae, Colonix, cui curtis quando videhcet homo gaudens ex iis quas non
    erat in Sttuahele nbi tunc ex occamonc residi\bqt Abba- pos.>unt explicari verbis, erumpit in vocem quam-
    lissai atque hinc mongsteHo perseverat devotioerga dam
    illi exultationis sine verbis, ita ut appareat cum
    Cln istinatn. ipsa vuce gaudere, sed quasi repletum iutimo gau-
    v. App. * b dio nun posse verbis explicare quod guudet. Et in-
    fra Justi gaudent, videntes mundo corde, quis
    :

    CAPUT V. Deus, quanta, et quo ordine, etquam rairiBce fecit


    unde exultantes cantant, et ista jubilatio est coro-
    Visitatio octava ri nona : sub quarum ultima, nanda.
    tqm Christina <fvam prcescntes, ab impor- 57 Nonae visitationis hic erat modus. Ante Ad-
    tuno damone soepius foede sordidan,lur, ventum Doinini modicuni venit pater Christinas
    IX. Visit.

    carnalis ad me Coloniam, et duxit me in Capitulum ,.


    r la m circa
    H_Jeiava visitatio hunc habuit modum. Antefestum Fratrum, et loquebatur mihi. Pra?suraitautem salu- A<tventum
    Regressi ad
    omniuin Sanctorum Plebanus invitavitFratmn Al- tationis verba, hunc modum continentia Christina, T •'"' in
    :
    ~
    i

    brandiuum me dimim festum s """'' eh 1 ''


    feslum et ad : raira enim filia tua, te salutat mcerorem qnem animo gerebat
    -.1 d :
    vmtre,
    Sanctorum devutione Frater Albrandinus circa Christinam rno- ,
    non valens 0.^6..^!^^, qum enm facie et gestu p
    , ,

    Petrus et
    vebatur, et libenter eam sappius visitasset, si op- ostenderet. Cui ego respoudi Noli sic dicere te
    Atbrandiuus, : :

    portunitatem habuisset. Hac ergo opportunitate ob- enim r,ecognpscit patrem. Respondit Negare non :

    tenta, venimus in vigilia festi aute Missam ad vil- possum, attamen si erga nos aliqua moveris pie-
    lam intentam, benigne ethumane fuimus recepti.
    et tate, veni et visita nos sumus enira in periculo :

    Cum autem ad prandendurn fuissernus vucati, re- Sed sicut de te confidimus, non pigi-iteris
    constituti.
    quiMvit Frater Albrandinus ubi Christina esset nps consolari. Qua;sivi cur sic turbarelur? et
    et dictura fuit ei, quod ideo non venisset, quis in dixit Adversarius nimis furtis nobis advenit,
    :

    ad conipes-
    devolione et oratioiie esset, quia in crastino propo- propter cujus s»vitiam \n pericujo sumus rerura et cendttm
    neret communioare. Placuit ei excusatio. In crastino persunarum. Quaj cum audisseiu, ad eomnassiqnem infesiumtotl
    ""'''
    autera, oranibus secundura usque ad morem festi commotus sum, quamvis la^tum vultum ^orinsecus '

    suscepfa
    Vesperas cpmpleUs, cum Chrtstiua in Missa post ostendi scivi enim quod gravibus tribulationibus
    :
    Communlone
    rapfam in alios, modo quo supra dixi visitatioue prima, com- fuerat a^su^tus, et quud nisi ob magnam causam ad
    ecctesia municasset ibut, et posuit se inter almre, et parie-
    ;
    nie non veuisset. Fiualiter tamen dixi, Vade cum
    Viralnem
    tem templi orientalera, et (ut videbatur) se in ora- Deo, Doiiiinus vos consoletur : ad quod verbura
    tione collocavit, et ibi mansit in sua devutione, tristis abscessit. Post octo autem dies rcdiit, verjba
    cujus superius inodus est expositus, nsque [onge similia prioribus referens, longe tamen cura raajori
    post Completorium. Dicta ergo Nojia, dum ad pran- cordis araaritudme et doWe et vultus tristitia. Et
    dium ivimus, ecclesja super eam serata fuit. Facto cum similera ei respon^iunem priori dedjssem, se-
    ergo prandio, i\imus ail ecclcsiam panter cum cundu mcestus recessit. Facto ilerum intervaUo sex
    Plebano, ut aliquid sedificatorium pu^semus vel vi- dierum rediit, et me solicite quawens tandeminve- ctmsemel
    dere vel audire. Cum ergu ad ecclesiam venisseraus nit. Post verba autem salutationis, secundum for-
    'J*™"^'*
    et clausam e.un invenissemus et seratam, et custo- mam praiscriptam satis lugubnter emissam, adjeci^
    Jtinii T. V 32 Rogat
    2S0 ACTA B. CHRISTIN.E STUMBELEX. V.
    A Rogat to filia tua ut ad eara vemas, sicut eam in minus Ceilerarius advertisset, dixit Fratres oportet D :

    A. I>KTH0 Domino diligis quod


    ego et niater sua obnixe
    ; et nos ad talia assuescere. Et niedio facto intervallo, cxpaltur
    coa-:vo LX MS.
    rogunius, si non vultis ut omnia nostra a daemone amJiviraus eos qui erant intra camerulam inter sn ''"""»'"i,
    et incendio devastentur. Audivi verba, sed ipsis me quasrulantes. Cujus cum causam qutereremus, in- j,',,","',,,
    plus inodus protationis et tristitia proferentis ad telleximus. quia daamon,secunduni morem quem itcrcon
    compassionem commoverurft, et post cetera dixi : totoAdventu exercuerat, Cliristiiiam defcedasset. '"entem;
    Si licentiam babuero, libentervos visitabo. Quo ac- Quo audito omnes qui extra fuimus, ex inopinato
    cepto respmiso, aliquantulum hilarior recessit. eventu commoti, intravimus et sic invenimus, ut
    58 Ciini ergo lia>c Fratri Albrandino retulissem, nobis narratum. Ingressus autem posui me
    fuit
    el ambo com-
    coniuiolus est corde et exnrsit spiritu, super terram ante lectum Christinte, Domino Priore
    tandem obtcn-
    ta [acultatt, muni sensu ivimusad Fratrem Hermannum de Ha- Godefrido ad caput lectuli ejus, hoc est ad Orien-
    velbrecbt, qui tunc fuit Prior Coloniensis, et dixit tem ex parte mei. et Doniino Cellerario a.l pedes
    eiFrater Albrandinus Reverende Paier, licet nobis
    : lectuli hoc est ad Occidenteni ex parte inei positis :

    ire in Stumbele et videre mirabilia Dei, qua; nobis Dommo autem Plebano a pari situ, lioc est ad
    narrantur quod Cant in quadaiu puella ibidem com Aquilonem posito mecum puries autem camerulse :

    moranle» Novit enim quod eoruin fama ad eum per- erat meridionalis. lis ergo oustodibus signato leeto
    venerat. At ille nobis benignissime respondit erat : (qui melius monumentum dici possit, quorum quili
    enim vir mirae inansueludinis et excellentis beni- bet nnn solum lectum, sed et personam in lecto
    gnitatis. oiiiiiuiin virtutum
    decore prsefulgens, qui manu contingere possif si esset necesse, quiaprope
    fuerat diu Socius Magistri Ordinis a Joannis primi, omnes sederunt) quantum egoadvertere putuijdae-
    et deceni Provincias cum eo visitaverat, ut dicere mon Christinain plus quam viginti vicibus diversis
    interdum solehat, et bis extiterat in Teutonica modis defordavit. Hanc enim posnain priesentes pro
    JJJ chrutlnam
    Prior Provincialis) Carissimi liiii, optime vobis cu- terapore illo solebant nominare defcedationem, eo noctetotai
    pio, ut ad locuni eatis praedictum, ut videre Dei quod per foeiiissimam materiam, scilicet stercus
    magnalia possitis. Tanta de Puella eailem audivi huraanum intiigebalur. Et dseinon eam liac maleria
    mirabilia, quod libentissime ad eam videndam vo- aliquando totain subtunica perfudit, aliquandosolam E
    biscum irem, si unlii vacaret: sed vos dilectissimi, faciem perfudit aliquando incapitesuo sub peplis
    ;

    qui juvenes eslis, et de remotis partibus venistis. qu.si quamdam paslam profuit et quod mirabilius :

    ealis et videatis res mirabiles et aedificatorias, quas videbatur, inter oculos et pupillas spissam immuu
    in partibus vestris, etiara in senili a'tate, possitis ditiam composuit; aliquando etiam os ejus praedicta
    ad sedificationem pro tempore narrare. Mul-
    aliis immunilitia implevit ; aliquando inter dentes ejus
    tum gaudeo, quod in lalibus delectamini, et quod eam adeo fortiter vel teuaciter impressit, ut vix
    cina res divinas et opera Dci estis curiosi exami- cum panno posset evelli et emundari. Falsura dico,
    natores : in snlis enim divinis negoiiis sancta est si hanc ininmnditiam, sic administratam, manibus
    curiositas et laudanda, dummodo studuerit humili- meis de locis prsedictis non excepi. Mirabilissiiiiuui
    tati. veritali et utihtati. aut^m v:debatur esse et fuit quod, cum prsedicta ;

    5!) Accepta autein licentia, cum Frater Albran- materia non sentiretur ab aliis nisi tepida, Chri-
    dinus fuisset pro (
    >ter oocupationes nnpeditus, as- stinae tamen adeo erat fervida, ut magnae pustulae
    eo tendit cnrn
    Fr. Wipirlo. sumpio Fratre Wiperto Buemo, deprovincia Polo- in ejuscorpore ad ejus contactiim orirentur.
    niie, profectussum. Et cum longe post ciepusculum 01 Cum
    ergo iuter h;ec, et multo plura quaa non
    ad locnm quem quserebamus venis3emus, cum ma- occurrunt meinoriee. nox fuisset transacta adve- ;

    gnn iiuidem cordis laetitia, sed non sine affiictione niente die. Domini Prior et Cellerarius* ad mona-
    corporea. propter imminentiam pluviae et profundi- sterium suura redierunt sed et tentatio praedicta : idcmaccidu
    tatein viae ; intrantes domum ubi Christina mane- cum ortu diei abscessit. Hsec si tjuis vidisset, dicere '""'' "?«•""
    bat. invenimus in hos|)itio cura ea Dominum Gode- potuisset, quantum opus immundi spiritus fuisset :

    friduin Priorem de Brunwilre, nigrorura Mona- mane vero facto, et Missis a me et Socio meo se-
    cbnrum de regula B. Benedicti, virum laime per cundura morem ceiebratis, dies illa pertransiit sine
    omnia bonae, et rosgnoe modestias, et honestatis manifesta dsemonis molestatione et afflictione, Po>t
    c morum praecipuae, in tantura, ui uljsque diminutione occasum vero solis, cum dies jara abscederet, et F
    Ibi aimd sanctitatis ceterorum, non recolam ine de
    Ordine nox cuin suis tenebris adveniret; rednt ille qui ab
    Virglnem
    suo virum vidisse tantse perfectionis cujus Socius aeterna et interna luje ceciderat
    ini mt IHc- : in tenehras exte-
    banum Prio- erat Dominus Cellerarius ejusdem monasterii, vir riores aeternas, ille immundorum operum aduiiiii-
    rem. et Crtle- provectse setalis et raagnai discretionis, simul et strator, ut ab iminunditia operis in confusionem sui
    rarium Biun- commendabilis maturitatis. I-tis adjunctus erat Do-
    wilrenscs :
    immundus spiritus possitdici : et secundum moduin
    miiius Joaannes PlebanusdeStumbele, cujus
    supe- affiictionis prinns noctis Christinam multipliciter,
    rius sa-pius habita est mentio, vir devotus,
    et tantae quoad moduin et numerum, defcedavit, licet semper I irglne da-
    castitatis ut virgo credatur obiisse. Ii
    omnesSacer- cum materia praeiiominata, quia non ex facilli inve- moncm conlt-
    dotali otfcio
    fungebantur pariter et decorabantur, lidenlc
    nisset fcetidiorem. mediam autem noctem nuo
    Circu
    quod jam exercueiant terapore longiori. Sub
    horura quaesivi a daemonem videret, cujns
    Christina si
    testimonio gestu sunt quae narro Ingressi ergo : opera tam iinmunda omnes qui aderant toties et
    hospiiiolura Christina», iuvenimus
    eam lecto se- m tam manifeote senserunt, non uuo"tantum sed pluri-
    deiitem, non enim ei li.uit
    jacere, propter instantes bus sensibus oculis :enim poterant videre,
    tiibulationes sine interpolatione.
    Etcum eara salu- naribus oifacere, et inanibus tangere, et aliquando
    tasseraus et omnes secum
    commorantes, exivimus etiam auribus. ut infra patebit, puterant sonum ejus
    ad ignem qui ante ostium ejus
    cameruto ardebat, percipere. Kespondit illa modeste satis Ego conti- :

    ut vestes nostraa exsiccaremus. Et


    cumsic ad mo- nue daemonera video, etiarasi oculos claudam aut
    dicum tempus sederenius, et doniinus
    Cellerarius velamen eis circumponam. Et ego addidi Cujus m /„rma :

    cum autbus nobiscura sedens pcdem ocrea calciatum


    ad ignem figurae tibi esse videtur ? Respondit : Impossibile '"'"<"'
    dum ignl extenderet ecce subito, nobis omnibus
    ;
    videntibus aestimo alicui esse ut transfigurationes ejus multi-
    asstdrt, percussus est cum stercore humano
    super ocream plices et varias explanet sed quantum ad praesens
    :

    ad latitudinem palma; humanae.


    nunc video, faciem unara video turpissimam, nec
    00 Mirantibus autem nohis, qui de novo advene- plus de partibus ejus video. Et quamvis adeo de-
    ramus, et quid ageretur ignorautibus, cum hoc
    do- formis sit, ut non credam aliquem talem posse fieri
    per
    ;

    DIR VIGESIMA. SECUNDA JUNII. 251


    per naturam, tamen nnlli rci videtur es«e similior scapulare suum *.
    turpiter enira fuerat tracfatus: D
    quam ImmanfR exrepto quod vuHus d:emonis
    faciei, perfudit cnim diabolus diraidtam faciem suam a sum- A rr.no

    habet duocornua prominentia. Hoc dicto, secundam mo usque addeorsum, et alterum oculura et dimi- f
    *™ " M3 -
    1
    ... ,. . ,. to'a r»eaia
    jit.xta lectu proposui quaestionem In qno loco nunc eum vides? ditim nasum siminter, et dimidium pectus usque ad
    :
    facie tt tatere.
    lum :
    inquit, inter illas baltheum, alterum liumenim et brachium sterco- vno,
    Illa duaa puellas : et extendit et.

    manum ad Aqnilonem, uhi Hilla de monte et Ger- re humano aliquantulura Hquido, quasi ex solutione
    trudis soror
    Plebani sedebant, ad disfantiam a [ventris] fuisset emissum. Lntus autero ad nos in-
    lecto suo ad duos vel tres cubitos in eadem came- gressus ahundanter riilens, quasi ei aliquid so-
    est,

    rula.Qua? verbum audientea horruerunt, et se ab latiosum occurrisset et renidentem interrngavi


    :

    invicem diviserunt, et ego dixi: Numquid daemnn quid sibi accidisset, et cur sic rideret. Respondit:
    non fugpret, si camerulam aqua benedicta a^perge- Daemon me defcedavit, et adeo furtiter percussit.
    remus? Et illa: Fugeret j inquit, sed statim redi- quod putabam, eum unum oculura mihi eruisse. In-
    ret,sub momento in ictu oculi. super et in corde gaudio niagno et prius incepto,
    62 Cum ergo sic nox mirabiliter, cum multis sum perfusus, et ideo a risu me non possum conti-
    t;ediis transisset, quia diaholus Christinara in ea nere.
    nocte plus quam viginti vicibus, ut aestimo, defce- Ui Dixit antem raihi Christina: Multura gaudeo latwt „ ihi i ,
    davit (Non enim distihcte licuit numerare, pras quod Frater Wtpprtustam bilarisest- nisienimgau- m >nus ex prx-
    auemadmo- multitudine et cordis occupatione) adveniente tan- dium sensisset, timeo quod ad displicentiam fuisset tenltaChri-
    dum ct iioctc
    provocatus. Sed et ego ln hoc plura sum suspicatus, *
    "**'
    tertia :
    dem pax qualiscumque reldita est, et praedicta
    die
    quantnm ad apparentiam exte-
    tribulatio cessavit, videlicet repressam FratrisWiperti audaciam.intimo-
    riorem et corporalem afflictionem. Nocte autem risincussione; nstensamdiaboli malitiam.in ejns per-
    tertiu adveniente, qoae praecedebat Dominicam ter- cussione et defced itione.probatam Chris inae merito- f

    tiam Adventus, affuit ille divinse Trinitatis deser- rum efticaciam , in consolationis impet^atione ; sed
    tor et contemplor, et solitis tribulationibus et im- Christi manifestatam clementiam.in gaudi' communi-
    munditiis Christinam afflixit, nihil de numero et catioue. Quis inter tot faetores et squalores lsetus es3e E
    modo afflictionum praecedentium noctium dimi- possit nisi Christus daret, et Christtna impetraret"?
    nuens. Et cum ego sederera ad caput lectuli, et Hujus autem argumentum, qnod in me ipso etiara
    Frater Wipertus ad pedes et Dominus Plebanus, ; gensi, hoc fuit.Quicumqueintra camerulam Christi- sicvt et alii,
    ertra eam
    a latere lecti aliquantulum a lecto remotus et ego, naeerant.securierant etintrepidi:qui auteracameram
    pavdx.
    nos mutuo respiceremus, et ad invicera conferre- exibant, horrore et terrore daemonis percutiehantur:
    mus; audivimua oranes strepitum quemdam, sub unde cum semel exissem.timore concussus reingredi
    banco concavo, super quem seditfrater Wipertus, festinavi. Sub talibus ergo et multo pluribus tribu-
    quasi aliquisconfunderetova adsorbitum parandum; latinnibus nox illa pcennsa peracta est Appropin-
    ctconjecimus hoc daemonis esse turoultum, Et cum quante autem die diximus Matutinas nostras, in
    Fmter Wipertus sonum sub banco andiret, accepit camerula coram Christina non enim, dura d«emo- :

    baculum suum arundineum. quem de partibus Tus- nis furebat insania, dicere licebat ; de CUjUS
    cise detulerat, quia de novo de Curia c redierat munditiis non modicus fcetor exhalavit.
    qnando Fr et forlissirae oumstimulo baculi trnsitsub bancum, 65 Dum ergo Matuttnas diceremus, Christina se
    Wipertus. ///i postero
    dicens et saepius iterans : Vilissime daemon, ego depo^uit. ad jacendum in lecto, in quo et cum quo manr.
    eruam tibi oculos. Et cum nec sic strepitus prae- toties fuerat defcedata, nulla adhibita vel praehabita
    missus cesserat, ilixit Frater Wipertus domino sui vel vestium lottone, nulla lecti sterniorum faota
    1'lebano : Carissime, scisne aliquas adjurationes, imrnutatione. Operuit autem faciem suam peplo, to-
    quibus iste adversarius noster possit expelli ! Etil- tum vero corpus suum reliquum coopertorio lecti
    le dix't, Ad minus illam scio, qua pueri exorcizan- erat tectum, et convertit se ad parietem et oravit.
    tur : ergo, raaledicte diabole, recognoscesentcntiam Finitis Matutinis cum Prima, dixi Frntri Wtperto :

    tuam, et cetera. Et Legatis illam, et ego eam


    ille : Carissime, appropinqua ad lectum ante quem sta-
    p ist vos cum intentione repetam, ut istum iminun- mus, et considera quomodo se habeat Christina.
    G dum spiritum possimus effugare. Accessit ille: et incliuavit se ad parietem ultra ca-
    contra Virgl- 03 Dum haec illi mt.er se tractarent, dixit mihi put Christinss, sine contactu tamen ejus: post
    msconsilium ciiristina: De quo.conferunt, et quid facere inten- modicam morulam se erexit, et ex magno cor-
    Iunt?
    fueiat.
    li ustra
    Respondi
    Et illa

    contra
    :
    :

    Dei
    Itiiminus voluerit oportet rne ista tolerare.
    Dwmonem
    Dicite eis, inquit, ut
    permissiones
    volunt adjurare, ut
    non cnnentur
    : qnamdiu enim
    1

    Audivit
    dis moru et affectu mihi dixif Bone Frater Petre,
    stupendasunt ou;e hic sentio, et omni humana» arti
    imposstbilia. En, in loco isto et lecto, toties per
    tidissiraa m.tdidato, odorem sentio oranibus aroma-
    ... (ce
    tit™ n'l»t,o
    nem
    h.jii i.if.ni'u

    muttd
    invenjlttr
    t,e!abs-
    ori ;

    hasc Frater Wipertus, et tamen a sua non destitit tibus meliorera, et omnibuscompositionibus suavio-
    Inlentione. Cum ergo Dominus Plebanus. ad petitio- rem. Audivi et tacui, et rogavieum utdissimularet,
    !m in Miain, dictam aHjiirationem leperet, et llle sin- et Christtnam non inquietaret qui et verbis meis ;

    -nhi verba post eum repeteret, et jam fere usque ad acquievit. Post raodicum et ego accessi ad lectum,
    iinera ['ervenissent ; ecce subito slrepitus ma^uus et et iis credidi qu;e audivi, atquaa Prater Wipertus
    li rribilis insonuit in qua eramus, acsi camerula in m.hi dixerat. Et ego dixi Christianaa ; Intondis ho-
    por subitam compi-essionem aliquis vesicam rupis- die communicare, sicut heri mecum contulisti ? Re- seqne parat
    set et exlinxit candelam, qua; ad duos cubitos sta-
    ; spondit : Intendo. Et ego ad illam : Omni ergo so ad
    nione
    bat supra caput meuin. Hoc strepitu Frater Wi- licitudine cor tuum custodi, ut de nullo alio cogites
    irtus timore perculsus surrexit, et voluit exire. nisi de Domino Jesu quem es acceptura, Et illa.
    l.f ecce in medio pavmienii occurrit ei diabolus, et Mcelestum, inquit, miln esset, si de alio aliquo co-
    parcussit eum, et prsedicta immunditia perfudit adeo gitarem. His dictis, iviraus ad ecclesiam et hora :

    fortiter, ut clamaret etssepius repeteret Vaj mibi! ;


    competenti ambo.Qelebravimus, ego scilicet et Fra-
    e,'0 perdidi uniim oculum. Va> mihi et hoc [dictoj !
    ter Wipeftus. Dutn autem nos circa divinum Offi-
    i 01 CI1
    cium occupabamur, Plebanusivit ad oommunican-
    i '
    I I

    Qdhlbttns, ftr-
    iterum exivit ad ignem, qui eratante ostium came-
    diun Qhristinam ft
    t completis oranibus quaa
    tunc
    datUT tHam i ilse copiosus, immediate ardens, ut si quis a dsa- .-

    ipse, iiione defcedatus esset, in promptu balieret aquam temporis eranl facienda, ibamus cum Piebano ad
    calidam, qua possit purificari ab iiiimiinditia. Cum domum snam ad prandendum.
    ivi-
    crgo fuissetegressus, puelke quae ibi erant laverunt 06 Et facto prandio, qui voluimus recedere,
    ,

    252 ACTA B. CHRISTINVE STUMHELEN. V.


    A mus visitare Christinam : quia sperabamus nos ibi ntim Plehannm, et Christinam, et secum commoran-
    A PBTBd tes salutasset addidit jncando: Domine daemnn,
    aliquid divini prodigii vi>=uros, ut essemus partici- ;

    OQ&to \ v<
    post quam H~ pes consolatinnis, sicut fuimus et compassinnis. Et
    i

    non me defoedes, quia ego sum amicus tuus. Et ego


    lani retiiens bcr.edictus D.ms, quia non sumua a desiderio nostro respondi : Si tu es dasmonis amicus, et egn ttius et
    P*t r us cum defraudati : ante enimquam intraremus camerulam illius sum inimicus. De iis verbis, qui nttdierunt,
    socio. subriserunt voce concordi optaverunt, ut diabo-
    Christina?, in ipso introitu ostii occurrit nnbis tan- : et

    tus od>r suavitatis, ut obliti omnium fVetorum.quos lus amicum suum cum aliqun a clenndio, prout so-
    prius senseramus, la^ti in apothecam odoramen- lebat, salutaret. Post ha?c deposuit se Frater Ge-
    torum ccelestium ingrederemur, paradisum utique rardus ad pedes lectuli, in quo Christina sedebat, ad
    Domini et thalamtim Sponsi cameruhm dico Chri- ; sedendum et ego ad cnput prnpe ostium resedi.
    :

    stina?, qna; immedietate in noctepra?cedenti cloaca Ecce cum sic quasi a pari sederemus, subito ex
    fuerat, (ut videbatur), si dicere liceat, stercorum angulo in quo nullus sedit ; venit cum impetu hu- f/edo httworc
    humanorura. mtttatio dextrreexcelsi! omnia enim mor colore albus et valde tenuis, sed ctijtissubstan- tierfttnditur;

    transformata sunt in faciem meliorem nam odor : tioe neselo, quasi de scutella effunderetur : et per-
    suavissimus, pro horrendo fcetore dulcissima quies, ;
    fudit humeri mei dextri et nasi extremitatem ; sed et
    prn multiplici iabore et dolore laus et jubilu^. pro ; ostium, quod prope me erat. quasi totum perfudit.
    afflictione ettimore decorc honestatis et mmnlitia\
    ; Hoc facto ivimus
    et siib coena ad ceenanduin,
    pro vilissimo stercor sunt immutata. anima mea, niliil de daunonisoperihus sensimus, nisi hnc soliim,
    recordare eorum qua? illo temporo vidisti et sensisti, quod qnntiescumqne Christinu orabat, ille altavoce,
    inrenit illam
    consotatione ut saltem momoriam snavitatis illius eruc'ues, qma quam omnes audivimus, sibilabat. Post ccenam
    plenum, prresentiam retinere non meruisti ut ex iis reliquiae Frater Gerardus surrexit, et voluit ire ad ignem,
    cogitationis divinre diem festum agant tibi. Ingres- qui (sicut supradictum est) ante ostium camerute Confestarius
    siergo invenimus testes consolationis, guos ii-ilme- contitfue aVdebatj ihdutus scapulari novoet candido, tttitcm fccdlore

    ramns desolationis videlicet Hillam de Monte,


    ; quod illa die prima vice induerat. Dum ergn ad me- stetcore.

    dium pavimenti vener.it, perfudit diabolus faciein E


    Hillam sororem Christina? Hillam de Kingidorp, et
    Gertrudem sororem Plebani Christinam autem in- : suam et caputiuin scapularis atque totum pectns
    venimus in lecto jacentem, decenter satis cooper- vilissimo stercore, liquido, humano, fcetente, in
    modo pauperum, mentis exces>u omnino
    tarn, licet tanta copia, ut stans in medio pnvimenti, in con-
    immohilem, et eo modo quo supra positum est insen- spectu omnium nostrum, faceret de faciesua et na-
    Dum autem ad aliquantulam raoram sedis-
    sibilerh. so praedictam immunditiam dtstillare : Quod quibus-
    semus, Christina ad se rediit, qnod membrorum dam non ilisplicuit, quod eum qui se amicuin suum
    et tn rjits pal- motum, non quoad sentiendi actum et extendit ; vocaverat sic deturpavit.
    ma signum manum sinistram aliqnantulum apertam, et omnes 68 Quid amplius ? Dwmon cum suis immundi-
    Crucis.
    vidimus signura Crueis gloriosum in medio palmre tiis in tantum insanuit, quod proe gravitate immi- Deimle ixmon

    suse triplicatum, quasi utia Crux. esset principalis, nentium tnbulationum oblivinni traditse sunt angu- Chri\tin,r
    apparens
    et duse minores de brachiis illius procederent. In stia? priores Gravia enim inferebantur, et graviora
    :

    hunc moduin his curiose satis, et (ut puto) devote cum nietu espectabantur. Parvipendebamus jam
    omnes, qui arTuimus, consideravimus: perfusi enim stercora et immunditias, ad eoruin squalores et fee-
    fuimus insolito quodam cordis affectu, et data est tores assueti : sed ignis instrumenta et formenta
    nobis abundantia lacrymarum; pro tot mirabiUum, nunc expectabamus dixerunt enim qni illa nocte :

    quae vidimus et sensimus contemplatione, et tam in- fuerurit praesentes , qaoniam sex praecedenlibn- n,i-
    sperata rerum mutatione. Iis gestis Frater Wiper- ctibus daamoncumignitis lapidibus Christinain cnm-
    tus et ego recessimus, Christina in sua devotione bussisset et hanc pcenam ciim moestitia quadam
    ;

    remanente, et nihil de recessu nostro percipiente. praestolabamur. Circa mediam autem noctem, cum
    ego juxta Christinam scderem et eam qnantum ,

    ANNOTATA D. P. scivi verbisconsolarer; subito crppitse contraiicre ,

    et tota tremere et multum sudare. Et adverti in- ,

    a Joannes hic dictus Teutonicus Prior Qenefali& solitum modum mcessus ejus, et dixi ei : Quid ac-
    ir t fexit Ordinem Pu^Uratorum ab anno 1241 ad cidit ? Cur sic angustiaris et tantum sndii^ ' Res- F
    1244: diertitr autem Primus, retpectu Joannis Ver- pondit : Non mireris super hoc, quia hic ante ocu- rnm lctp\dc

    los meos et tuos video horribilem daemonem stan-


    i'jnito,
    cellensis, eleeti 1264.
    b De Brunwilre mona&terio, duobus cum dimidio tem, et lapidem ignitum in manibus habentem, quo
    lcucis traiis Rfcerium ad Qccideritem dissito, pluribut vult me comburere , ut comminatur. Consolabar
    egimus od 21 M<ji, in Avti* Fnndutorum Erenfridi eam quantum potui, et ad patientiam provocavi. Et
    et MathiidU. postquam sic tremuisset et sudasset ad longam mo-
    c Annum 1268 Clemens IV cum Cuna sua egit Vi- ram d;emon quod comminatus fuerat malitia sua,
    ;

    terlni, ttbi etiam obiit 29 Novembris, apud Prxdicato- opere implevit Posuit enim ad carnem suam intra
    :

    res sepultus. vestes, in latere sinistro, lapidem ignitum ad quan-


    titatem humani pugni et tam fortiter impressit ;

    CAPUT VI. ut omnino esse imraobilis, acsi endem loco fuisset cum tatert tt
    incorporatus. Heu me tantam tunc vidi poenam in ! humero ejus
    apphcat
    Visitatio decima, ct variassub ca vexationes. Chrislina,quantam non recolo me in aliquo vidisse. :

    Erat enim horrendum certamen, daemonis scilicet,


    D lominica quarta Adventus ejusdem, quae imme-
    diate praecessit Vigiliam NatalisDomini. quae tunc
    affligentis per fervorem ignis adurentis
    patientis per fervorem [amoris] propter intcriorem
    ; Virginis,

    X. Visil.
    erat in sectmda feria, assumpsit me Frater Gerar- et exteriorem dolorem. Omnibus autem qui aderant
    dus de Grifone in socium, de mandato Prioris Colo- lapidem tangentibus, daemon post longam moram
    Petrns rediens
    citm Yirotnis niensis Fratris Hermanni, et duxit me in Stumbele. deomnium eorum manibus eum sustulit, et super
    ConfessoriO lngressi autem domum Christinae, quia pluvia fue- humerum Christinae dextrum cum collocavit qui :

    22 Decembris,
    rat,exuimus cappas nostras, et tradidimus illis qui et illic donec gallus cantavit. Sub hac
    mansit ,

    erant ad ignem ad siccandum, etintravimus came- pcena gemitus et suspiria audiebantur, et lacrymai
    rulam Christinae. Postquam ergo Frater Gerardus, non paucae effundebantur, tara compatientiura quara
    Joannem de Mussindorp et sociura suum, et Domi- patientis. Facto gallicinio haec poena cessavit, et
    (quantum
    , : :

    DIE VIGESIMA SECUNDA JDNII. 233


    -M (quantum perpendorc potui) ultra nnn rediit per cum socio suo , fcotus in facie rubicnndus et qnasi D
    modum eumdem : fuitque qnaliscumque p.ix usque ignitus : a nobis, qnomodose res habe
    et quffisivit A '' T,, °

    mane.
    Facto mane, scicns diabolus
    ret circa Christinam Et respondimua, Nimis pcena-
    '/^V US
    (i'J quia tempus liter. Et ille inquit qnodam vehementi
    in spiritu tuptrvenlt ,

    breve haberet, et, qnift hora eum ad cessandnm ur- Eimus illuc , cum dsemone conflictari et verbo Fr ^oanne» :

    postcro mane geret, coepit contra morem praccedentinm diernm dicto recessit cum festinatione, quasi devotione qna- cum socl0 '

    inclemertfius
    acrius desaevire ; et atrocius insanire ; in tantum, dam inebriatus, et fiducia confortatus. Noa vero ad
    sxvit juctcmto
    slercore,
    ut omnes qui affuimus attoniti et admiraates dice- ecclesiam ivimns, Missam celebraviraue ; et, super-
    remus Quidnam vult lioc esse
    : '? Cum [autem] ora- veniente Plebano, secundum mnrem patriae, Ves-
    nes qui aderant turpiter modo dicto rcacularet, in peras c Missse continuavimus. Interim
    Ple- dum c
    tnntumque debaccharetur ut timeremus Christinam banus nobiscum fuit, a«cidit. hoc stupendum miran-
    dimittere solam dcliberavimus ut Frater Jnannes
    ; dumque prodiginm sub testibus pra^entibus et ,

    et sociussuus iront ad ecclesiam et populo , de nobis postea eventum rei expnnentibus videlicet ,

    Confessionibus et aliis negotiis satisfacerent ; et Fratre Joanne et socio ejus, Hilla 'le Monte et Ger-
    Frater Gerardus et ego cum Christina remanere- trude snrore Plebani. Ille enim dsemon hostis an- ,

    mus. Illis autem abeuntibus, in tantum diabolus tiquus et superbus et temerarius, qui in ccelo Deo
    defoedationes et suas continuavit et
    imraunditias assimulari voluit tantam audaciam, super-
    ; il!e in
    multiplicavit, quod t&'duisset nos vivere, nisi divina biam, et blasphemiam in terris proruit, ut lectum
    consolatio afTuisset, et liberationem a ta.ll miseria Christinic subintraret, et totum stratum evidenter
    sperarcuius ccleriorein : non enim in iis erat mo- et fortiter concuteret et verba blasphemia?, cum
    7 ,'//'*-
    pVjTm,

    dus, sed et.numerus propter continuationem non cantns melodia, et verborum consonantia, ut fit in tntdzmon,
    potnit altendi. Ut cnim rlc Christina taceam qua? rhvtmis. alte et arroganfer decantaret TJbi e-^t :

    totum poudus afflictionis sustinuit Frater Gerar- ; Deus tuus nunc^ Deus tuus ? Et cura hoec
    ubi est
    dus qnater, et ega trihus vicibns fuiinus turpiter de- multnties et interposita morula interpnlate repetivis-
    fiedati, in tantum ut vix vestem, habnerimus quam set ipse sibimet respondit aususfjue
    n ; ; e.st ille spi- E
    induere possemus. Inter haec dixit nnbis Christina ; ritus immundissimus et mnlignissiraus nomen divi-
    Parrite verecundia? meae, et ad modicum exite et ; nifatis, infinita; majestatis et bonitatis, arroganjer
    ostium post vos cl&ndite nimium enim turpiter et
    : sibi adscribere, quasi juris nihil haberet, prius quam
    viliter fui traetata. Fecimus ut rogavit, et stetiraus vilia et immunda opera exercueraf, qn:e 1 inge a
    extra ante ostium : noluimus autem rios ab ea elon- divuia memoria elongantur. Dixtt ergo infelix ille,
    ln ipsam et
    Fralrcs :
    gaie, timentes ne diabolus adhuc majora attentaret, omniurn malorum reus Ego sum Leus tuus ego : :

    si phristinara snlam inveniret : minus enim ssevire sum Deus tuus. Et post horum crebram et blas- velnt a Deo
    praesumpsit, ubi custodia Sacerdnialis affuit, ut in phemam repetitionem adjecit Saltem nunc reco-
    :
    derettctx
    pluribus probabitur exemplis. Dum ergo ad breveiu gnosce, quia ego sum Deus tuus : quia potestatem
    horam maneremus ante Ot.tium , factus est tantns habeo de te facere quidquid mihi plac.et. Cum er^ro
    strepitus intra camerulam, quod veliementer tiraui- nomen Dei, qnod est super omne nomen, blasphe-
    mus, quod dsemon aliiiuid contra Christinam moli- masset ; ad injuriam quoque servorum Dei sermo-
    retur niximusque ad invicem, Non tantum vere-
    : nem convertit, dicens Ubi snnt rasi Fratres qui:

    cundia; parcamus, ut vitam neglignmus Ft iis di- tecum fuerunt.^nunc ego e s sic tractabo, quod tihi
    ctis celeriter intravimus, et quid aceidisset investi-: non audebunt appmpinqiiar-e. Longissima mora
    gavimus. Et dixit, Nihil ultra solituin. . :epto eo pertransivit sub verbis pra^missi--, cum melodia
    quod daemon supsr cistam, quas stat atl pedes meos, cantatis, sub qua Christina in lecto jacebat. queui
    chonzavit adeo fortiter quod magnum strepitura , dsemon concutiebat.
    fecit. 72 Post ha?c ergo verba, et multo plura nimis

    etium irtter
    70 Cum ergo dubitaremus , quid in tanto peri- horrenda, Christina, orambns- circumsedentibus au-
    sucras prece. culo essemus facturi, quia jam tempus meridiei ap- dientibus, dixit, ex blasphemia nomini Dei illata
    propinijuarat, et Fratres non erant reversi elegi- comranta s d ab ea
    ; (ut arbitror; ; Adjuro te dreruon, per vir
    tandem
    mus sub hoc eventu magis Missa carere, quam tutem Passienis Domini nostri Jesu Christi, ut a te adjuratiu,
    C Christinam desolatam deserere et convenit uobis ; dictorum verborum elucides veritatem. At ille infe- F
    in hoc, ut Officium de beata Virgine diceremus. In- Ii\ al hanc vocem verba mutavit cantura dimisit ,

    choantes auiem Officium, Rorate cceti, desuper b, et modum rhvUnicum neglexit et qui ante, quasi :

    cnni ad Evangelium venissemus, Missus est ; ut eo pugil de duellocum victoria reversus, cum pompa
    magis virtus sacroruni verhorum Christinre impri-

    You might also like