GING LUN DUY BIU HC

HT. Nht Hnh L Bi Xut Bn 1996 Ngun http://www.thuvienhoasen.org Chuyn sang ebook 25-7-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Mc Lc
K TH 1 K TH 2 K TH 3 K TH 4 K TH 5 K TH 6 K TH 7 K TH 8 K TH 9 K TH 10 K TH 11 K TH 15 K TH 16 K TH 17 K TH 18 K TH 19 K TH 20 K TH 21 K TH 22 K TH 23

K TH 24 K TH 25 K TH 26 K TH 27 K TH 28 K TH 29 K TH 30 K TH 31 K TH 32 K TH 33 K TH 34 K TH 35 K TH 36 K TH 39 K TH 40 K TH 41 K TH 42 K TH 43 K TH 44 K TH 45 K TH 47 K TH 48 K TH 49

K TH 50

---o0o--PHN DN NHP - DUY BIU NG THP TNG Tng y c ngha l mt bi k, ting phn l Karika. Ng thp tng l nm mi. Duy biu l tn mi ca Duy Thc. C hai ting Phn c th dch thnh thc. Ting th nht l vijnana, ting th hai l vijnapti. Tin t vi c ngha l phn bit, xt on, nhn thc. Bt c ch no c ch vi u u c ngha nh vy. V d nh tng thc dch l alayavijnana. Ch th hai l vijnapti c th dch l thc, cng c th dch l biu. Ch biu c th dch l manifestations, perceptions, announcing. Vijnapti. Cng c tin t vi nn cng c ngha l phn bit. Perception l phn bit. Thy Huyn Trang (th k th by) dch vijnana l thc m vijnapti cng dch l thc. Nhng by gi trong gii Pht hc thch dch vijnapti l Biu Bit. Bit ny c ngha l phn bit. V l phn bit nn dch l perceptions. Biu l biu hin cho mnh thy. V d nh ci gin ca mnh, n lun c ht ging trong tm ca mnh, thc hay ng mnh u mang theo ht ging trong tm, nhng m n cha biu hin. Ch khi no c c hi, c iu kin th mi ng ng ni gin, ni tam bnh lc tc ln. Khi gi l Biu. Khi m vt cht hnh tng, biu hin ra ri th gi lvijnaptirupa, gi l Biu sc. Sc y l mu sc, hnh dng: form. Sc cng c ngha l nng lng: energy. V d khi mnh y xe ba gc th ci xe l sc, m con ngi y xe cng l sc, v sc lc, nng lng c gng y xe cng l sc. Mnh thy r rng ba ci: ci xe, thn th mnh v nng lng y xe u l sc. Ci nng lng c sn trong mnh nn cha y xe nn cha thy. V khi mnh y xe th thy sc mnh ca chng trai hay c gi . Khi n biu hin cho mnh thy th gi n l biu sc (vijnaptirupa). V d sau khi mnh th nhn gii c bit cc gii ln hoc Tip Hin. Trc mt i chng ng o vi hi ng truyn gii, va th xong gii mnh thy mt ngun nng lng ln trong mnh, mnh bit l c gii th, bt u tr thnh mt ngi khc, khng phi l khc hn nhng mnh bit c mt ngun nng lng mi trong. Hay l mi th gii Sa di ni, mnh mi co u, c mi gii, th tr thnh ngi xut gia, v c mt ngun nng lng di do, ngun nng lng ca s tm (beginners mind) mnh lm. Nhn vo con mt mnh ai cng thy sng ra. Ci dng i mnh cng vy, i khi n biu

hin. Ngi ta thy c ngun nng lng trong ngi mi th gii. gi l Gii th. Nhng khi gii t ng, ngi ta khng thy c ngun nng lng nhng m n c. Sau khi th gii, gii th trong con ngi mnh l nng lng. N l sc nhng khng phi l biu sc m l V biu sc. Ci s tm ca ngi mi tu hc rt l mnh. Khi mnh c B tm l c n ri. Qu thy hay dng ci gii th v d v V biu sc. Cn khi ngi con trai hay ngi con gi b ting st ca tnh yu th trong lng mnh cng c mt khi ni kt, ci cng l V biu sc. i ng nm ngi g cng b ci iu khin, ng khng c n khng c. cng l mt loi V biu sc. Nhng n ng v mt an lc nhiu hn l V biu sc v gii th. Mt th gii th c gii th l mt loi V biu sc, lm cho mnh ngy thm vng vng an n, mnh khe, cn nng lng ca ting st i tnh th ngc li. Trong truyn Kiu khi ni v Thy Kiu c Nguyn Du ni rng: mang ly mt ch tnh, Khng khng mnh buc ly mnh vo trong. Vy nn nhng chn thong dong, khng an n, ngi khng vng vng. Trong khi V biu sc ca gii th lm cho mnh yn n vng vng hn. Cho nn mt bn th: Ma a li, qu dn ng, Li tm nhng chn on trng m i. Cn bn ny th: Bt a li, Tng dn ng, i ton nhng li an ton thong dong. Ch i trn nhng li c chnh nim khng thi. Thc nh vy l mt loi Sc ch khng hn ch l Tm thi. V vy nu c ngi ngh Thc ch l Tm thi m Tm th khng th l Sc v ngh lm Duy Thc l Duy Tm l rt sai. Thc l nng lng v c nhiu th nng lng. C nhng nng lng biu hin ra ngoi v mnh thy c, c nhng nng lng cha biu hin v

mnh cha thy. Khi n pht hin ra ri mnh thy nhiu ci rt hay v nhiu ci rt khng hay. Mnh c th tip xc vi thc bng hai cch. Mnh tip xc vi n khi n c biu hin v mnh cng tip xc vi n khi n cha biu hin, v mnh bit n c nhng n cha biu hin thi. V d nh khi mnh c mt ngi bn ang c nim lo lng. C th ngi bn ang du nim lo lng . Nhng ci nim lo lng th no cng biu hin mt phn trn mt ngi v khi mnh tip xc vi ngi bng chnh nim th no mnh cng thy c d ngi kia ni Khng, c sao u, em khng c vn g ht. Nhng m mnh tip xc c vi nim au trong nh mt v mnh bit ngay v kho lo gip . Nhng c khi ngi giu rt kho v mnh th khng chnh nim lm nn mnh khng thy g ht, th thc cng vy. C khi thc biu hin thy c tip xc c, c khi thc khng biu hin, thnh ra ch biu hin rt hay ti v thc c kh nng phn bit, kh nng nhn thc gi l perception. Ting Vit l Bit v kh nng biu hin ra manifestation, gi l Biu. Thc biu hin nhiu ci rt ng nghnh. Sng ni l biu hin ca thc. Mt nn dn ch l biu hin ca thc. Th trng chng khon NewYork, Paris, London u l biu hin ca thc. Tng thn tu hc Lng Hng cng l biu hin ca thc, chin tranh Yougoslavia cng l biu hin ca thc. Ti v tm ca mnh n biu hin ra nhiu ci rt mu nhim nhng cng biu hin v ko mnh i vo nhng ng rt l au kh. Thc ca mnh, ci vijnaption phi dch l Biu Bit l n va l biu hin va c kh nng nhn thc. V n c kh nng nhn thc nn thy Huyn Trang dch l Thc. V nu dch nh vy l nh mt phn biu hin. V vy cc nh hc Pht sau ny dch l Duy Biu nm li phn thiu . Trong Duy Thc Ba Mi Bi Tng , ch vinaption ny c dng ti nm ln m ch vijnana ch c dng c mt ln m thi. Duy c ngha l ch c n m thi. Vijanavada vijna - namatra. Ch c thc. Thy Th Thn (Vasubandhu) tc gi Duy Thc Tam Thp Tng dng ch vijnaptimatrata hnh nh n nm ln v ch mt ln vijnaptimatrata thi. V vy cho n khi thy Th Thn mnh thy r rng Thy ti kha cnh Biu. Ch c s biu hin ca Thc thi. V vy by gi ta dng ch Duy Biu cho n gn vi tinh thn nguyn bn. Trong tc phm Ba Mi Bi Tng Duy Thc c cu nh vy Thc n biu hin lm hai phn: phn bit v b phn bit, dch l consciousness manifest itself into knowing and known. Thc biu hin ra lm hai phn: phn ch th nhn thc v phn i tng nhn thc. Consiousness manifestes itself in

two part: the knower and the known. Th ch thc chuyn bin, phn bit s phn bit. V v vy cho nn c phn phn bit v phn b phn bit u t thc m ra c. V vy cho nn mi c cu Ch c thc: Duy Thc l vy. V d nh mnh nhn ngn ni Alpes, mnh bit ni Alpes l i tng ca tri gic, i tng ca nhn thc. C nhin khi c i tng th phi c ch th ca thc v hai ci u l thc c. V vy m iu ta mun ni y th ch thc chuyn bin, phn bit s phn bit ci thc n chuyn bin thnh hai phn l phn bit v b phn bit. l ngh ca ch Biu. Biu hin ra thnh ch th phn bit v i tng phn bit. The subject of knowing and the object of knowing and both subject and object belong to consciousness. (C nht thit duy thc). V vy cho nn tt c ch l thc, ch c biu bit. cho nn ci tn gi ca tc phm l Vijnaptimatrata c ngha l Duy biu tng. (biu ny l biu bit). Ti va ni tc phm Nm Mi Bi Tng l mi m c. Ti v Nm Mi Bi Tng ny trnh by mt cch mi nhng ton dng nhng cht liu c. Trc ht n gm tc phm Duy Biu Ba Mi Bi Tng gi l Duy Biu Tam Thp Tng ngy trc gi l Duy Thc Tam Thp Tng. Cch y ti c dch tc phm ny ra ting Vit cn c trn bn ch Hn v cng cn c trn bn ting Phn m mt v gio s u Chu (Sylvain Levy) pht kin ra c Nepal cch y khong nm su mi nm. Cho nn mnh c dp so snh bn ch Hn ca thy Huyn Trang dch v bn ch Phn m ngy xa thy Huyn Trang s dng dch ra Hn vn. Cch y ba nm ti Lng Hng mnh c hc bn . Tc phm ny ca thy Th Thn (Vasubandhu t 320-400). Trong khi i chng hc Nm Mi Bi Tng th s trc tip tip xc vi Ba Mi Bi Tng ca Thy Th Thn. Tc phm ny c cn c trn c bn ting Hn v bn ting Phn m cn c cn c trn nhng li ch gii ca mt nh Duy Thc Hc ni ting ca n ngy xa l Thy An Hu (Sthirmati) bn ch gii ca thy An Hu, bng ting Phn cng c gio s tm ra Nepal v c dch ra ting Php v ting Quan Thoi n hnh Hng Kng. Bn ch Hn cng c Thy Huyn Trang ch gii, Thy dch v ch gii nhng Thy ch gii ng lm. Thy dng ht tt c nhng ti liu m Thy tu tp c t bn n Nalanda. Ni y Thy c hc vi Thy Gii Hin (Silabhadra) v Thy H Php v hai trong mi v lun s v Duy Thc gii nht ca Pht gio n thi (Thp v lun s). Trong khi thy Huyn Trang c tr v hc hi Nalanda, pha Bc thnh Vng X

mt trng i Hc Pht Gio ni ting Bc n vo th k thc VI, th VII Thy thu thp v em v Trung Hoa tt c nhng kin thc v kin ca mi v lun s v Thy cho ht vo trong bn ch gii ca Thy. B sch ch gii tn l Thnh Duy Thc Lun ca Huyn Trang (600-664). Thy Huyn Trang cng khng th lm v lm vic nhiu qu, Thy em vo trong Thnh Duy Thc Lun, mt tc phm tp i thnh, tt c nhng kin ca mi v lun s trong Thy dy trc tip ca thy Huyn Trang l Gii Hin v Thy i trc l H Php. l kin ca nhiu v lun s. Khi m chng ta hc Duy Thc Tam Thp Tng th ta cn c bn ch gii ca thy An Hu, hin c dch ra ting Quan Thoi v ting Php. Chng ta s dng c Thnh Duy Thc Lun ca thy Huyn Trang bng ting Hn v ting Anh do mt hc gi ngi Hng Cng. Trong khi hc Ng Thp Duy Biu Lun ta s c tip xc vi mt tc phm ca Thy V Trc (Vasubandhu). Hai ngi u xut gia v c hai ngi u l tay c phch ca Tng on. Khi ta hc Nm Mi Bi Tng Duy Biu th chng ta s cng c tip xc vi mt tc phm rt ni ting ca Thy V Trc tn l Nhip i Tha Lun (Mahayanasangrahasastra). Ti v ngi em s dng nhng ti liu trong tc phm Nhip i Tha Lun ca ngi anh. Nhip i Tha Lun l mt b phn thu nhip c, bao hm ht, quy nhip, cha ng tt c tinh ngha ca gio l i Tha v t tng duy thc trong ny rt cn bn. Khi hc tc phm Duy Thc Tam Thp Tng ca Thy Th Thn ta c ngh Thy Th Thn l T ca Duy Thc, l quan trng nht trong Duy Thc nhng ta khng bit anh ca thy Th Thn l Thy V Trc cng lm c ng t tng duy thc rt cng phu trong tc phm Nhip i Tha Lun. Ta s c hc chng th hai ca tc phm ny gi l chng S Tri Y. Cha c bn dch ting Vit. Ta s va hc va dch tc phm ca Thy An Hu tn l Tam Thp Tng Ch. Ta c bn ting Php v ting Quan Thoi. Trong khi hc nm mi bi Duy Biu ta cng c hc mt tc phm khc ca Thy Huyn Trang l Bt Thc Quy C Tng (nhng bi tng quy c, mu mc ca tm thc) v Duy Thc ca Bt Thc Quy C ny c th gi l Duy Thc Mi. Ti v khi Thy Huyn Trang qua n v hc Duy Thc ca Thy V Trc v Thy Th Thn th Thy cng c tip xc vi hc phi ca Thy Trn Na (Dinangha, 400-480). Thy Trn Na rt gii v lun l hc. V vy nn Duy Thc ca Bt Thc Quy C c mu sc ca lun l hc (logic) v ca nhn thc lun (epistemology).

Nhn thc lun t vn l ta c th t ti s hiu bit v thc ti hay khng? Nu ni rng tr c chng ta khng th i ti trc tip thc ti th l ch trng bt kh tri lun (angosticism). Vn ca nhn thc lun l tr c con ngi c th t ti chn l tuyt i ca thc ti hay khng? C ch thuyt ni l khng c. l ch trng ca trng phi Bt Kh Tri Lun. Gi y khi hc Duy Thc s bit Duy Thc ch trng nh th no. Khi hc Nm Mi Bi Duy Biu ta cng s c tip xc vi mt tc phm ca Thy Php Tng (Thy ny chuyn mn v Gio L Hoa Nghim) tn l Hoa Nghim Lun Huyn Ngha. Thi i ca Thy V Trc trong Duy Thc cha c gi l thc s i tha, cha phi l i tha tuyt i. Thy Th Thn l tc gi ca tc phm quan trng Abhidarmakosasastra (Cu X Lun) thu tm tt c nhng tinh ngha ca lun tng Tiu tha, lun tng ca phi Thuyt Nht Hu B (Sarvativada). Hi trung tm Cashimare l mt trung tm phn thnh ca Hu B. Ngi no khng thuc v Hu B, khng thuc v phi Sarvastivada th khng c theo hc trng hc . Thy Th Thn khng c cn cc ca Hu B nn khng c theo hc. Nhng Thy gi trang c theo hc, hc vi t cch ca mt ngi t do v Thy c nhiu kin thc v nhng tng phi khc trong c tng phi Kinh Lng B (Sauntantrika). Sau thi gian tham hc Cashmire Thy sng tc A T t Ma Cu X Lun. (Abhidharmakosasastra). Khi tc phm c cng b th Cashmire rt sung sng ngh rng c mt ngi c kh nng trnh by tt c nhng gio ngha ca Hu B rt thng minh, p . Nhng ngi ta khng ng trong khi Thy Th Thn a vo nhng kin ca cc b phi khc nht l ca Kinh Lng B. Nhng hi ny Thy Th Thn vn cn xng minh A T t Ma v gio l ca Tiu Tha trong khi ngi anh theo gio l i tha ri. Nhng sau t t Thy Th Thn khm ph c ci hay ca i tha. Nghe ni m trong khi Thy Th Thn ang i thin hnh, tri rt trong, trng rt p. Hoa n rt thm. Thy thy Thy V Trc ang ngm trng v ang c bi k v khi m thy nghe c bi k , ang trong khung cnh th Thy rt cm ng v bt u hiu c chn ngha ca i Tha. T Thy sng tc nhng tc phm v Duy Thc. Trc tin l Hai Mi Bi Tng Duy Thc ri sau Ba Mi Bi Tng Duy Thc. V th Duy Thc ca Thy Th Thn c sinh t tc phm A T t Ma Cu X ca Tiu Tha. N l i Tha nhng cha t ti i Tha Tuyt i. N l mt a b b bm mnh khe nhng cha c ln ht nhng tm vc ca n. V vy cho nn mt hai trm nm v sau ngi ta

vn coi Duy Thc l i Tha. N l i Tha nhng cha l i tha ng mc. Gi tm l Quyn Tha nhng cha l i Tha tht. Sang n Trung Hoa, thy Php Tng sinh sau mun hn Thy Huyn Trang. Thy Php Tng chuyn v h thng Hoa Nghim, Thy thy gio l Duy Thc qu quan trng v v vy Thy mun tuyt i i Tha ha Duy Thc, em gio l Hoa Nghim b tc cho Duy Thc, a Duy Thc ti Vin Gio tc l i tha tuyt i: Tiu Tha - Quyn Tha - i Tha Tuyt i - Vin Gio. V vy trong Hoa Nghim Huyn Ngha Thy ngh a t tng mt l tt c, tt c l mt i vo trong Duy Thc. Nhng ting ku gi ca Thy khng c kt qu nhiu v c ngn nm v sau ngi ta vn hc Duy Thc Tam Thp Tng nh vy. V ngi ta khng a nhng ngh ca Thy v Php Tng i vo. T th k th by n th k th hai mi ngi ta vn hc Duy Thc ca Thy Th Thn, ca Thy Huyn Trang v ca Thy Khuy C (mt t ca Thy Huyn Trang rt gii Duy Thc) y chang nh vy thi. Khng ai theo di s nghip ca Thy Php Tng c ngha l a gio l Hoa Nghim i vo trong Duy Thc tr thnh Vin Gio. Cui th k th hai mi mi c Thy Nht Hnh. Thy vit Nm Mi Bi Tng l Duy Thc Vin Gio. Trong kha ma ng ny, nu m Thy tr mnh c phc th mnh s hc Duy Thc Tam Thp Tng, mt t Thnh Duy Thc Lun, mt t Nhip i Tha Lun. Tam Thp Tng Ch ca Thy An Hu mnh s hc Bt Thc Quy C Tng v mt t ca Hoa Nghim Huyn Ngha ca Thy Php Tng. S d mnh c tip xc vi tt c nhng b lun ca i Tha l v l do trong Nm Mi Bi Tng Duy Biu Thy Nht Hnh s dng tt c nhng ti liu ca tt c nhng b lun ny. Mong mun hc nh vy nhng hc c bao nhiu th cn ty theo ci phc ca i chng. Nm Mi Bi Tng Duy Biu ny c tnh cch thc dng. T y ta c th s dng nm mi bi tng ny gip cho s thc tp tu hc ca ta v ca nhng ngi khc. Ti v trong qu kh c nhiu ngi hc Duy Thc nhng kin thc v Duy Thc ca h c tnh cch l thuyt v kh em ra thc hnh. Trong khi nhng bi hc ny rt l thc t. Ta c p dng chng, em chng ra tu tp hng ngy trong mi sinh hot ca chng ta vo trong s xy dng Tng thn, trong s chuyn ha ni tm v tr liu nhng chng bnh tm thn ca con ngi. V vy ti rt mong l nm mi bi tng ny ng c vi tr ca chng trong lch s. Ti v ti tng gp nhiu v

hc Duy Thc rt k, ni v Duy Thc rt lu lot nhng khi c hi ci kin thc c dnh dng gfi n i sng hng ngy hay khng th ngi mm ci chu thua. Hnh nh h hc ni vy thi, khng thy p dng c g vo i sng thc t ca h. Mt trong nhng nim nm su trong lng tc gi l Nm Mi Bi Tng Duy Biu ny s c th c s dng nh l mt dng c chuyn ha ni tm, hng dn s tu tp hng ngy, xy dng Tng thn v tr liu nhng kh au, nhng chng bnh v tm thn. V sau ny khi ta m kha tu cho nhng h tm l tr liu ta c th s dng Nm Mi Bi Tng ny lm cn bn. Ngy xa ti hc Ba Mi Bi Tng Duy Thc hay Hai Mi Bi Tng Duy Thc hay Bt Thc Quy C Tng, chng ti u hc thuc lng ht. Tt c tn ca tm s tm vng u phi hc thuc lng ht. Thnh ra sau ny c l qu v phi hc thuc lng Nm Mi Bi Tng em ra p dng vo i sng hng ngy. iu ny d. Hc thuc lng th d, ch c hiu v p dng mi kh thi. ---o0o--K TH 1 Tm l t gieo ht Mi ht ging gieo y Tm a cng chnh l Ton th ht ging y (The mind is the Field In which all kinds of seeds are sown What is callet the mind field Is also the totality of these seeds). Bi tng ny c ngun gc trong nhiu tc phm. Chng ta tng hc kinh Tp A Hm (Samyutta Nikaya) trong ni rt nhiu v ht ging. Ht ging tc l kh nng tip tc ca cc php. Nu chng ta nhn su vo thc ti nhn su vo s sng v vo lng s vt th ta thy ht ging trong nhiu hnh thi khc nhau. Cu th nht ca bi tng Tm l t gieo ht. Nu mun gi gn nhng ht ging, khng mt mt i th phi c ci g ct cha. Khng c g ct cha hay bng t. Chng ta trng nhng kinh gii, a t, n ma thu

cy tr hoa v ht ging chn ri xung t. Nu chng ta bn vic qun ct gi chng i th t vn ct gi cho chng ta. n thng t sang nm ta thy l nh nhng cy ta t, kinh gii nho nh. V vy t c kh nng gi gn v bo tr nhng ht ging. Danh t Duy Thc l nng tng. Nng tng l c kh nng c th tng tr li. Nh l Tng C Vin l ni tng tr ct cha nhng tc phm ngh thut trong qu kh. Tm c tnh nng tng. Nng l kh nng, cng nng gi gn v tng l bo tr ct cha gi gn duy tr nhng ht ging. V hnh nh tuyt diu s dng l t. Trong bi mi u kinh a Tng c bi ca ngi c B Tt a Tng rt hay Kh th t bi i gio ch. a ngn kin hu qung hm tng. Cui u trc bc Gio ch ln y lng t bi. t c ngha l (kin) chc chn, vng bn, (hu) dy, n bao trm gi gn rt rng ri. Kh nng t l c th m, bao hm gi gn rt rng ri. Nh c tnh cht kin v hu. Kin l kin c, Hu l dy, ngi c hu l ngi c c dy. Cn ngi m sng th ny chiu th khc gi l ngi v hu. c a Tng (Jiso, Ksitigarpha) l ngi hay tm nhng chn a ngc m ti cu gip nhng k kh au. Tng l danh t (Store House), tng (storing) l ng t cng ngha. Ngn ng Vit cng dng ch tm a. Tm a ca ngi nh vy nh kia. Ta c Thin S Tho ng T S ca mt trong nhng phi thin Vit Nam. Gc ngi Trung Hoa, trc khi sang Vit Nam ngi c i hc vi Thin S Bch Trng. Mt hm khi Thy Bch Trng ang ging dy cho i chng th c mt v hc tr ng ln hi v con ng gii thot, gic ng Thy Bch Trng tr li bng mt cu th Tm a nhc thng, tu nht t chiu. Khi m mt t ca tm c ci m thng sut th mt tri tr tu t nhin chiu ti. Khi phi i tm mt tri tr tu. Th d mt t ca tm, nu m c thanh thn th mt tri tr tu t nhin tm ti, n chiu mnh khi i tm, khi cc nhc chy ti Lng Hng tm. Tm a l mt danh t rt ph thng. Tm l t gieo ht. Trong tm ta khng bit c bao nhiu l ht ging. Tm ca chng ta c th pht hin loi ht ging, loi hin tng. Ht ging ca Ma, ht ging ca Bt. Ht ging ca Thnh Hin, ht ging ca cn , ht ging ca s trung kin, ht ging ca s phn bi. Chng ta c th thnh thnh nhn v chng ta c ht ging thnh nhn trong lng. Chng ta cng c th tr thnh o tc v c nhng ht ging ny trong lng. Chng ta c ht ging ca s chung thy trong lng m cng c ht ging ca s phn bi. Vn l chng ta bit chm sc ht ging chung thy th chng ta tr nn ngi chung thy. Nu

chng ta khng chm sc ht ging chng thy th ngy no chng ta s tr nn ngi phn bi. Phn bi cha m,v chng. V v vy cho nn tm ca mnh cha ng trong lng n tt c nhng ht ging. Khi ngi no c m t nh ngi trung kin. Chng ta bit ngi l ngi trung kin. Khng c ngha l trong ngi khng c ht ging ca s phn bi. Ngi c tm nim ci m v tha th ta bit ngi c nhiu ht ging ci m tha th nhng iu khng c ngha l ngi khng c s hn th v nh nhen. Nhng m ti v nhng ht ging qu nh nn n khng pht hin ra c. Khi mt ngi ang ti ci vui v, ta bit rng ngi c rt nhiu ht ging ca nim vui nhng iu khng c ngha l ngi khng c ht ging ca nim au. N c nhng lc cha pht hin. V vy ta bit rng tm l t gieo ht. Mi ht ging cha y. Vy th trong mt ngi phm phu c ht ging ca phm phu m cng c ht ging ca thnh nhn. Ngc li cng vy, trong mt thnh nhn c nhiu ht ging thnh nhn nhng cng c ht ging phm phu. Nu chng ta cn thn th ht ging phm phu s nh i, s tr thnh khng quan trng, n khng bao gi pht hin c. Nu chng ta khng cn thn th nhng ht ging phm phu s c ti tm v ln ln. Nu ta mi ngy c ngi n ti tm ht ging phm phu, chng ta cho php nhng ht ging phm phu ca ta c ti tm th ta s tr nn mt ngi phm phu. iu ny c th xy ra rt nhanh chng trong vng vi tun l. Khng ti th thi, ti th mc rt nhanh. Hc ti y cng cho ta tu tp ri. Bit ti tm gi gn nhng ht ging tt p ni ta v nhng ngi xung quanh ta. Khi gp ngi xu xa, o tc ta cng khng nn lng v bit th no trong ngi ny cng cn nhng ht ging thnh nhn m v c qu t dp ti tm. Tu tp l lm sao nhng ht ging tt ca mi ngi m ta ngh l qu t c ti tm. Tm a cng chnh l ton th ht ging y. Hai cu trn ca bi k ni v ngha Nng Tng. Nng tng l kh nng ct gi. Hai cu di ni v ni dung ca s ct gi l S Tng. Nng tng l ch th ca s ct gi v s tng l i tng ca s ct gi. l hai phn ca tm. Tm c nhn thc lm hai phn: phn ch th v phn i tng. Phn ch th tc l kh nng ct gi v phn i tng l i tng ca s ct gi. V d ng gim c ca bo tng vin l ngi c bn phn gi gn rt k nhng c ca quc gia. l nng tng. Bo tng vin khng phi ch l ng gim c v ci nh ct cha c m bo tng vin cn gm

lun cc mn c ang c gi gn na. gi l s tng, i tng ca s bo tr. Tm ca ta va l nng tng va l s tng. Tm ny l tm cn bn gi l Tng Thc. Ta c nh ngha tm l g: Tm l tng thc. Tm c nhiu tc dng nhng tc dng u tin l tng. Tng l ct gi. Va nghe n danh t tng ta phi thc l tng thc (Alayavijnana), gm hai phn: phn ch th ct gi v phn i tng ct gi. S tng gm nhng ht ging c ct gi nh mt a cng ca my in no. Ct gi rt mu nhim rt k lng nhng ht ging v nu ta bit cch ta ch cn nhn ng nt th n hin ra y ht, khng khc g mt a ca my in no. Tm cng cn mt tn khc l nht thit chng thc (Sarvabkijaka), tc l ci thc cht cha tt c ht ging. Sarva l tt c (nht thit). Bija l ht ging (chng). Savabijavijnana. N cn nhiu tn na. Tn k l ng i chp tng. L do c tn ny l v ci tng thc ny, ci tm ny c th b n l, b nhn lm l ci ng ca ngi ta. Chng ta s thy l trong cc thc c mt ci thc gi l mc na (Manas). Anh ta cn c mt ci g nhn l ci ta ca anh. Nu khng c th anh ta kh lm. V vy anh ta m qung m xin m ly tng thc v coi ci ny l ca ta. Tng thc v vy i khi b kt. Tng thc c khi b kt v mt t do. Tng thc l i tng ca mt ch th ang m p, ang yu qu n v cho n l mnh. Trong tnh yu ny, ngi yu y l thc thc by. Mc na thc v ngi c yu l tng thc, thc th tm. Tng thc l i tng ca s thng yu ca s m cht do mc na ch trng v trong kinh gi l ng i. T nhin mnh (tng thc) l i tng ca s m cht. Ci phn ch th m cht , ci thc th by c gi l ng i chp. Cn thc th tm, ci thc b m cht gi l ng i tng (the object of attachment as a self). Chp l gh cht ly, lm cho n dnh vo nh m mt. Thnh ra thc th tm, thc cn bn c nhng tn sau y: nng tng, s tng, ng i chp tng v nht thit chng. Tm c v d nh t. t l mt hnh nh vi diu din t v tm. Ta c thin s Tng Hi vo th k th ba, S t ca Thin Tng Vit Nam, ln hn t B t Ma c ba trm tui. Thin s Tng Hi v d tm nh bin (tm hi), v ngn sng u chy v bin c. Bi v nhng g chng ta thy, nghe, ngi, nm, xc chm, chng ta au kh, vui sng, u tr v bin c ca tm. V vy tm ca ta cha c nc ca mun sng. Nu ta phn tch nc ca i dng th chng ta thy c nc ca mun ngn con sng. Nhn

vo tm th bit ht, thy ht. y l hnh nh c th ni v tm m ta ch thy gio l ca Thy Tng Hi thi. Cn ni v tm nh t th cng c nhiu ngi ni. Ni tm nh bin th vo u th k th ba Thin s Tng Hi ni trong bi ta ca kinh An Ban Th do SC Vin Quang dch. Khi m chng ta ni v tm nh nng tng, s tng, ng i chp tng, nht thit chng th ta mi ch ni vi cng dng cn bn ca tm thi. Tm cn nhiu cng dng khc na. l nhng danh t c s dng trong o Pht i tha. o Bt thi Bt cn ti th th c gi l o Bt nguyn th (Original buddhism, Primitive Buddhism). Sau khi Bt nhp dit mt trm nm sau th o Bt chia ra lm nhiu phi. Sau ny t nht l thnh hai ba chc phi. Thi ny gi l o Bt b phi. N ko di ti bn nm trm nm. Ti th k u trc Thin Cha ging sanh th ta bt u c o Bt i tha. V c ch i tha nn c khi ngi ta gi o Bt B Phi l Tiu tha. Gi nh vy l khng c, o Bt B Phi khng chu u. V vy ni v lch s o Bt ta c th chia lm ba thi: thi o Bt nguyn th (kh nhc lm mi pht hin c v n b che lp bi o Bt B Phi v o Bt i Tha). Chng ta phi hc o Bt B Phi v o Bt i Tha cho gii th ta mi pht hin c o Bt Nguyn Th. o Bt Nguyn Th ch c bn mi lm nm trong thi Bt ti th v khong mt trm nm sau khi Bt nhp Nit Bn. Tt c khong mt trm nm mi n hai trm nm thi. Sau c s chia r gio on thnh hai phi chnh: i Chng B rt ng v Thng Ta B. Sau c s phn phi ra thnh hai mi b phi na g l o Bt b phi ko di bn trm nm. Ri khong mt trm nm trc Thin Cha Ging Sinh pht sinh o Bt i Tha vi cch nhn mi, ci nhn su v o Bt. V vy mun bit r o Bt Nguyn Th th phi nghin cu o Bt B Phi v o Bt i Tha vi tinh thn khoa hc, vi tri tim rt l rng m th ta mi pht hin ra o Bt Nguyn Th nguyn cht. Nhng danh t nh nng tng, s tng, ng i chp tng, nht thit chng c dng trong o Bt i Tha nhng m ni dung ca n cng c trong o Bt Nguyn Th. V d nh trong truyn thng Hu b (Sarvastivada) ng Kashmire gn mt ngn nm, t o Bt b phi c truyn sang Trung Hoa, th trong truyn thng Hu B (Savastivada) ng Kashmire gn mt ngn nm, t o Bt B Phi c truyn sang Trung Hoa, th trong truyn thng Hu B (Asti: c, vada: thuyt, ism) ch trng rng tt c mi ci u c. Hc phi ny s dng danh t cn bn thc mulavijnana. Mula l cn bn, l gc r. Khng

dng ch Chng, Nht thit chng, m dng ch Cn bn l ht ging l r ch g u. Gc r ca tt c mi php u c trong c c gi l Cn Bn Thc. Cn trong pha ng Dip b, Tamrasatiya (sau ny l Theravada) c tn Hu Phn Thc (hu l s c mt), Bhavangasota. Sota l dng nc. M trong tng thc ca Pht gio Duy Thc cng v d Thc cho mt dng nc. Hng chuyn nh bc lu: thng tri chy nh mt dng nc. Trong nhng hc phi gi l o Bt b phi cng c nhng danh t nim tng ng v tng thc. Ta va mi nghe l trong Hu b c danh t Cn bn thc n tng ng vi tng thc v trong Duy Thc Tam Thp Tng (Ba Chc Bi Tng Duy Thc ca Thy Th Thn) cng c ch Cn bn thc: Y ch cn bn thc, ng thc ty duyn hin, hoc cu hoc bt cu, nh o ba y thy. Vy th danh t Cn bn thc n cng c trong Ba Mi Bi Tng Duy Thc. Nu c danh t Cn bn thc th cng c nhng t khng phi l Cn bn thc gi l Chuyn thc. Tc l thc chuyn hin t thc cn bn m ra. N c ci thc cn bn ri li c nhng thc khc pht sinh cn c t thc cn bn m ra. Tc l ta c th hnh thi nhn thc, v nhn thc cn bn ca chng ta l Tng. Ri t c nhng nhn thc khc na. Chng ta hc nh vy khng phi l hc trong kinh m l hc trong tm ca ta, hc nhn vo tm ca ta thy ci vn hnh ca tm ta nh th no, nm c ci tm m tu hc Gi ta hy coi ci a v ca Cn bn thc trong nm thnh phn gi l ng un, nm yu t to nn con ngi ca chng ta. V d ta v trn bng mt vng trn tng trng cho mt tri qut v nm mi qut. Phn tch con ngi chng ta thy trong c nm un skandax (yu t, t tp, cha nhm li: heap, aggregates). Mi qut u tin gi l sc (rupa), phn sinh l c th chng ta. Thn th ca ti l sc: tim, cang, t, ph thn, mt, tai mi li, thn l sc (form, shape). Mi qut th hai l th, nhng cm th, (feelings). Ta bit rng cm th ca chng ta gm ba loi (cm th d chu gi l lc th nh khi c n ngon hay khi c khen, cn cm th kh chu nh khi b ch hay b au rng gi l kh th, v loi th ba l cm th trung tnh, gi lx th khng d chu). Trong mt ngy chng ta c khng bit bao nhiu l cm th, ta sng vi mt dng sng cm th. Ngi no c nhiu lc th l ngi c hnh phc nhng m lc th nhiu khi ch l kh th tr hnh, n s a n kh th khc. V d nh khi mnh ung ru cay cay th mnh c cm tng l lc th nhng sau th l gan ca mnh lnh ht.

Thnh ra kh th di di. Sut hai mi bn gi trong mt ngy khng c lc no m ta khng c cm th: Lc th, kh th v x th. Hm nay chng ta cha hc v Th. Chng ta ch cn bit l khng c lc no m chng ta khng cm th. Ch cn nh l khi c mt cm th ta c chnh nim v ci th y hay khng m thi. Trong khi ngi thin ta c th c lc th, kh th v x th. Thc tp chnh nim v nhng cm th ca mnh l khi c x th ta bit ta c lc hay kh th. l bit s khi nhng khi chnh nim vng th ta thy c bn cht, ci gc r ca x th hay kh th . l thin qun v cm th, mnh nhn din c ci th . Nh nhn din ra n mnh tip xc vi ci th trong chiu su ca n, bit n pht sinh t gc r no, iu kin no. Ti sao m c ci lc th hay ci kh th ? Ngi tu khng bao gi ngi m chu cht cng vi ci kh th hay lc th ca mnh. Ngi tu khng t cho lc th, kh th, x th n ko mnh i nh lc bnh tri riu ru trn dng sng vy c. Ci bit s gip mnh tip xc su sc hn bit ci gc r ca n m chuyn ha v hng nh nhng hn, gii thot hn. Ci cha kha ca s tu hc l nh vy, mnh nm ly cm th ca mnh, mnh khng l nn nhn ca cc cm th . Un th ba l Tng, ti v mi qut th ba. Tng y khng phi l t tng (samjna) m c ngha l tri gic. y l mt tc dng trong nhng tc dng chnh ca thc, ngha l mnh nhn bit c ci i tng ca nhn thc mnh. V d mnh nhn mt cp mt king, mnh bit rng y l mt cp mt kin. y l mt tri gic (a congition, a perception) ti bit y l t giy, y l Lng Hng xm Thng ch u phi l xm H, y l kha tu ma ng. Tt c nhng ci bit, ci nhn thc gi l Tng. Thng ta c ngh l khng c tri gic, khng c tng th chng ta cht ri. Khng ng. C nhng sinh vt n khng cn c tng m n vn sng sng i khi n cn sng vui hn na. l sinh vt gi l v tng, phi tng. C nhng trng thi thin nh gi l V Tng nh. iu khng c ngha l mnh khng c . Mnh khng nhn thc, nhng mnh c nhng ci khc. Nhn thc ch l mt phn trn mt ca Thc thi. C mt ci tri m trong mnh khng cn nhn thc nhng vn c mt nh thng. l ci Tri V Tng (V Tng Thin). Ci tri mnh khng cn i my bay mi ti. Khi mnh t ti mt trng thi thin nh no th mnh c th nhp vo v tng thin, khng cn thy, khng cn nghe. Chng ta thy ci hnh mt ngi m hai mt v hai ci tai bt li. iu khng c ngha l mnh chng li tri gic nhng trng hp mnh ngng tc ng ca Thc v tri gic. Mnh khng c tri gic na. Nhng mnh c nhng ci khc.

Khng c tri gic khng c ngha l mnh khng sng. V d khi mnh ang vo trng thi thin nh ch tm vo mt ci no m khng phi l tri gic , th lc mnh khng cn tip nhn nhng i tng bn ngoi na nhng khng c ngha l mnh khng c mt. i khi mnh c mt vng chi ln. Thnh thong, trong mt m ng, nhng ci mnh thy, mnh nghe lm cho mnh b tn lon v tuy rng mnh c nhng khng cn vng chi, khng c mt na. i khi khng nghe, khng thy nhng c mt rt vng chi. Thnh ra trng thi v tng cha chc n yu mm, vng mt hn trng thi hu tng. l mt ci nim thi. C nhiu ngi kh qu v nhng ci h nghe, thy. H ni th rng ti ic v ti m i th ti kh hn tri qua mt cuc b du, nhng iu trng thy m au n lng. Tri gic (tng) l ci thy, ci bit ca mnh v mt vic hay mt s kin no. Gia ci Tng vi ci thc ti lun lun c mt khong cch. Phi tp chnh nim, nhn din, nhn su tip xc tn gc r tng s kin th cc tri gic ca mnh mi dn i gn thc ti. Bi v Bt cho bit phn ln nhng tri gic ca ta u sai lm. Hnh (samskara) mi qut th t c ngha l nhng hin tng c tp hp thnh, ting Anh gi l formations. Ch hnh v thng l tt c mi hin tng c tp hp nn u l v thng c. Formations, conditions, dharmas, nhng s vt hnh thnh nn do nhn v duyn gi l formations. V d nh hoa, l c hnh thnh vn u lo nhiu nhn v duyn (physiologica formations). Nhng mi qut th t ni v tm hnh (citta samskara), tc l nhng hin tng tm l thi (mental formations). Th l nhng cm th, tng l nhng tri gic ca chng ta, hai th ny cng l nhng hin tng tm l ca ta. Vy th hnh l g? Hnh l tt c nhng hin tng tm l khc m khng phi th v tng. Ti v phm tr v th v tng quan trong qu nn ch T chia n nm ring, thnh hai mi qut ring. V tht ra th cng l hnh m tng cng l hnh. Ci s, gin, bun, vui, lo u l hnh c. Trong o Bt Duy Thc i Tha c nm mi mt loi hnh. nhng Th l mt loi Hnh v Tng l mt Hnh khc. Nhng ci cn li gm bn mi chn hin tng tm l khc (metalfomations hay mental concommittlences). Mi qut th nm c gi l Thc (Vijnana). Khi ta chia tri qut ra lm nm mi th mc ch l thc tp cho d ch khng phi l miu t thc ti m thi. Miu t thc ti th c nhiu cch. Nh ha s miu t con c khc vi nh sinh vt hc, khc vi ngi u bp. Vn y khng

phi miu t. Ta phn tch nh vy hiu v thc tp. V vy c khi ta chia cha tri qut lm hai mi thi: sc v danh (mana &rupa). C khi chia thnh mt mi thi (thc). Thnh ra c nhiu cch chia. Mi cch chia u c mc ch c. Mc ch chia l cho ta thc tp, Danh l phn Tm v Sc l phn Thn. Khi chia lm hai th ta c th ni l Thn v Tm ( soma & psicho: sinh tm l). Mi qut u thuc v sc (soma) v bn mi cht thuc v danh (psicho). Danh y khng c ngha l tn gi, n l Tm. Danh v Sc l tri qut hai mi. Sc, Th, Tng, Hnh, Thc l tri qut nm mi v mt tri qut khng chia mi l Thc. Tt c nhng phn tch l i ti mt ci thy rt l ch cht. Nu ta nhn thc rng ci mi th nht v sinh l th bn ci mi cn li l v tm l. Ta c th thy r l ba ci mi u (th, tng, hnh) l tm hin khi v mi cht l tm cn bn. Cn bn thc. Chng ta ch cn v nm mi qut nh vy thi ta c th thy c i khi th mi th nm l cn bn ca nhng mi khc. Khi ni n Nng tng, S tng, th mi th nm mi l tng ch ba mi th, tng, hnh kia hin khi ri n tr v. Th, Tng, Hnh l nhng dng sng n pht khi t mi qut th nm tc l Thc v n s mang tt c nhng hin khi ca n tr v Thc. Ging nh l TM HI, bin c ca tm thc (danh t ca Thy Tng Hi). Khi ta bun vui sung sng kh au. l nhng biu hin pha trn ca tm thc. Khi ta bun hay vui cng t Cn Bn Thc m pht hin. Cho nn d mnh l o Bt B Phi hay o Bt i Tha th mnh cng thy mi qut th nm ca Thc c tnh cch Cn Bn Thc. N c tnh cht ca t. Cy Ta T, cy Anh o d cho n vn ln bao cao, c lm ra bao nhiu triu ht ging th rt cuc ri n cng tr v vi t v t s m ly n. D ta c thy ci ny vui ci kia bun ru tt c nhng ci u tr v vi Cn Bn Thc di hnh thc ht ging. V vy cho nn ch thc l tm cn bn. Cn cm th tri gic v 49 loi tm hnh khc u l nhng biu hin ca tm thc; t tm thc m sinh khi v s tr v. Mang ht tt c nhng vn ling quy hng cho tm cn bn thc. Thnh ra khi mnh c nim vui th mnh mang nim vui y v nh, mnh nh nhng gii thot th mnh cng em nhng ci y v nh. V Cn Bn Thc. Ta cn thn ng em nhng ci tn ph ngi nh mnh. Cn Bn Thc, Tng Thc n ct gi tt c nhng ht ging , ng thi n cng l nhng ht ging . N va l Nng tng va l S tng. V ti y ta i ti nhng danh t rt cn bn. Tm ca ta gi l cittta hnh dung bi t v bin v nhng hin tng pht hin t tm n ging nh hoa tri, cy ci pht hin t t hoc nh nhng t sng pht hin t bin, nhng ci gi l tm s

(caitasika). Tm (tm vng) l citta v tm s l caitaska. Khi mnh ni v Tm Vng citta th ngh ti bin hay t v ngh n Tm S nh cy ci hoa tri hay nhng t sng. Mt bn l gc mt bn l ngn v tt c u phi tr v gc. Thc gm c hai phn: Tm v Tm S. Tm nh dng sng v Tm S l nhng git nc trong dng sng. Trong kinh chng ta thy c ba danh t ni v tm; tm (citta), (mana) v thc (vijnana). Trong kinh c khi dng ch Tm, c khi dng ch c khi dng ch Thc. Nhng khi i vo chuyn mn v Duy Thc th mi ch c dng trong mt trng hp quy nh hn hi. V bn cht v ngun gc ca t v bin th ta nn dng ch TM (citta) nhiu hn. V phng din tc dng tri gic, cm th, suy t, tng tng, bun au vui, kh th ta nn dng ch THC (vijnana) v khi ni v ci bin trung tm, ci ng lc lm pht hin nhn thc ca thc th chng ta s dng danh t . Sau ny ta s thy thc c tt c tm tc dng. Tc dng th nht l Tm n mang phn s cn bn l duy tr l Tng. Tc dng th hai l , n mang tc dng m p, gh cht nm gi. N chnh l anh chng lm cng tc m p chp cht ca tnh yu . N l anh chng chuyn mn m gh ly mt ci g m cho l ci ta, n l manas = mt na thc. Anh chng ta phi s m c, bt mch c v lm quen vi n. Ta ng cho anh chng sng v hot ng mt mnh. Ta phi cho Chnh nim i chung vi n. V thc th su c su tc dng khc (nhn thc, nh thc, t thc, thit thc, thn thc v thc). V vy cho nn phn s ca Tm (citta) l Tng. Sau ny ta s hc mt cng dng ca n l D thc. Cng dng ca l T Lng (mentation). Tc l c ngy c m khng lc no khng ni. Anh l ti , ti l em , em l ca ti. l (metation). Ci ny l ti l thn ti tm ti, danh d ca ti. ng ti l khng c. Nhng t i gin hn ganh t, danh li u xut pht t T Lng. V ci tc dng ca thc l Liu Bit. Liu bit cnh tc l nhn thc c cnh vt. Thc c su ci, c mt v tm c mt. Tm c tc dng ct gi duy tr v lm cho chn (d thc) nhng ht ging ca mnh. c tc dng m thm m cht cho ci ca ti, danh d ca ti bn ng ca ti khng c ng ti. Liu Bit Cnh c ngha l nhn htc c cnh vt bn ngoi. Khi m chng ta ni thc th chng ta thy c ba phm tr, ba loi. C khi gi l D Thc tc l Tng Thc c khi gi l Tm. Hai l T Lng l , ngi yu . Th ba l Liu Bit Cnh. Thc c ba tc dng. Tc dng th nht l l tc dng ca thc Alaya, tc dng th hai tc dng ca thc Mt na v tc dng th ba l tc dng ca su thc cn li, c nm thc cm gic v thc th su l thc.

Ta phi lun lun nh rng ba loi thc ny chia nh ra thnh tm, loi no cng phi c nhn qua Tm v Tm S. Ci no c gi l Tm v ci no c gi l Tm S. Tm l ni tng qut, ni phn cn bn, Tm S l ni v phn chi tit, phn hin tng, biu hin. Tuy l nhng ch tm v thc mnh dng ln xn nh vy nhng m mnh hiu, mi ch n c ngha c bit ca n. Khi m ni n vi t cch cn bn th mnh gi l Tm Vng (vua) v khi mnh n v hnh tng ca n v nhng tm l n biu hin ra th gi l Tm S. V d nh thc ca mnh khi n bun th Tm S vui khng biu hin. iu khng c ngha l thc ch l bun khng, n c vui na nhng m lc n ln i n khng pht hin. C nm tm s, nm hin tng tm l (Mehntal formations) hin din cng khp, i theo tm thc gi l nm Tm S Bin Hnh (universally operating) n hin hnh hot ng (sarvatraga) c ni Tng thc, Mc na thc, v su loi thc cm gic. Nm Tm S Bin hnh: Xc, tc y, th, tng, t l nm trong s 51 chng tm s. L ngi tu phi nhn din cho c khi cc anh chng ny xut hin. Xc (sparsa) tc l tip xc. Khi no ta cng hc tip xc ht. Xc l s xc chm gia tm v cnh vt, thn v cnh vt, tm v tm. Mnh c th xc chm ni bun ca mnh nhng hin tng trong thin nhin. Nu khng c xc th khng c nhn thc. Nu con mt ti m khng c tip xc vi t giy th ti s khng c tri gic v t giy y. Ci tri gic y l t giy n c c l nh s tip xc gia con mt ti v t giy, gia ci nhn thc v i tng ca s nhn thc. Tm s th hai l tc (manaskara). C ch manas trong ny l ch . Chng nghe mt mi hng chng thy mt sc din, chng ch lin lp tc. Chng thy n ang ch , nu khng th gp nhau ri th cng pht l qua thi. Ti sao n ch ? Mnh phi tm ci gc trong tng thc. Ti sao mi gp ln u m ch ri? Ti v trong tng thc ca mnh n cha sn nhng m thanh, nhng hnh nh no m khi va tip xc b n ht hn lp tc. Khi mnh trong mt cuc trin lm xem tranh, hay l i ch mua o qun hay l i thm mt trung tm bn cy cnh, n cng vy, tt c c an bi trong tng thc ri. Cho nn ti bc tranh khng th khng mua c, ti ci o l khng th no i c. i ra ri li i v tt c c quyt nh trong ny ht ri, khng phi l mu m ca ngi lm o . Nh bn Mc T Khoa c anh chng khong gn bn mi ti,

anh ta ti nghe Thy ging, i hc mt ngy qun nim v ti ngy hm sau na th anh ta xin quy y vi Thy. Sau khi th nm gii ri th anh ta tuyn b mt cu: Ti bit m, ti bit t nm ti mi bn tui l th no ti cng gp Thy v ti s quy y vi Thy. Anh ta cng bn mi tui m nm mi bn tui lm g m gp Thy Nht Hnh v anh bit trc ri th no ti cng gp Thy Nht Hnh v s quy y vi Thy. l v anh ta gp Thy, mt ng Thy m theo nh ngha ca tng thc anh ta l phi nh vy, nh vy, tt c u u c vit trong s tng thc ca anh. Anh ta ni mt cch rt cng quyt, chc chn nh vy. l Tc . Tc l bng nhin mnh ch n ci . Ci n bt mnh c. Dnh, Ca colle! T nhin n dnh. u phi dnh ci xu thi. Dnh ci tt na. Ti sao gp Thy ln u m anh thng Thy ri, m bit rng y l Thy m mnh kim t my kip nay? Ci l Tc . i vi gio php cng vy, i vi Bt cng vy. Thng gia Cp C c mi nghe ch Bt thi cha thy Bt m dnh. Nghe ch Bt m thng qu, sng qu, ng ta ng khng c, ch n sng hm sau i gp Bt lin. m khng ng c m m mng mng thc dy v trng cho mau n sng c i gp Bt tu vin Trc Lm. Thnh ra ci ht ging phc c tromg mnh rt l quan trng. Cng i vi mt ngi khc ti Lng Hng, ngi ba ngy sau b Lng i, cn mnh th lun, s khc nhau n khng nm Lng Hng u m n nm tng thc. Th (vedana) Tng (samjna). T (centana). T y khng phi l suy ngh. Suy ngh trong danh t o Bt l Tm v T. N l hai ci hnh khc. Vitaka v viccara. Cn T y l sc mnh quyt nh. Ti s mua ci , ti s ci c y, nu khng th ti s khng bao gi ci v ht. l anh chng Kim Trng va thy c Kiu th xc, tc , th, tng, t lin tc th. Nu qu v cha c nguyn vn bng ch Hn. Bn ny rt tm thng nhng khi n vo tay thi ho Nguyn Du th n tr nn rt tuyt diu. Trong bn ch Hn, anh chng Kim Trng thy nng Kiu ln u th xc, tc , th, tng, t lin ngay tc th. Nu m ta khng ly c c ny th sut i ta khng ly v na. T l mt quyt nh, mt ng lc n a mnh dnh hn. Tc mi l ch thi, dnh thi nhng T l mt quyt nh hn hi ri. Ting Anh l volition. l mt th nghip ri. Mnh bit l mnh i v hng ri. N c th l tt, n c th l xu. Khi m mnh nghe tng gii Tip Hin hoc nm gii hoc sa di, khi ta nghe mnh tc . Cng nghe cng cm nhn s su sc, n p ng c ting gi su kn trong tm thc ca mnh th mnh s c T. Mnh pht nguyn mnh s th gii, mnh t nh mnh sinh ra l

th gii ny. Tt c nhng iu u c ghi chp sn trong tng thc ca mnh. Vy th nm tm s ny n lun i i vi chng ta. Th l mt tm s Bin hnh, Tng l mt tm s Bin hnh. Hai tm s ny quan trng v cng. Mnh tu l phi i theo Th v Tng. H c Th l phi tip xc vi Th ch ng cho Th v Tng i ngang qua v b li cun theo. Phi nhn din cc Th v cc Tng thy c ci bn cht ci ngun gc ca n trong tng thc th mnh mi lm ch c mnh. Mnh mi chuyn ha c. Nu qu v ti Lng Hng th qu v phi bit cng vic l cng vic cn bn. Qu v c th phc v i chng mt cch tn tnh. Qu v c th lm vn rt gii, nu cm rt hay, lm vic rt gii, lm vic khng bit mi mt, khng k g thi gi ca mnh lm c nhng iu cc nhc nht m i chng b khng chu lm. iu l iu hay nhng iu l iu khng phi l iu cn bn ca Lng Hng. iu cn bn l mi khi mnh c Th v mnh c Tng, th mnh bit phi tip xc vi ci Th, Tng . Mnh phi ly ngn n chnh nim soi ci Th v ci Tng bit c n, nhn din c n. Lc u th ch nhn din n m thi. Mnh ang bun y n: Bun i cho mi. Tc l mnh dng ngn n chnh nim nhn din tng ci Th ci Tng ca mnh. Ban u th nhn din n gi tn c n nhng dn dn s thy c ni dung bn cht ca n. l vic chnh phi lm Lng Hng. V vy trong khi ra ni, ra chn, lt rau, nu cm, cht ci, t l, cng vic chnh ca mnh l phi lun lun nhn din Th v Tng. Ti v Th l mt dng sng, Tng l mt dng sng, n tri chy mi ngy, ng n tri mt mnh, ng n cun mnh i theo, mnh phi nhn din tng ci Th tng ci Tng. C Chnh nim l c Tu. Ban u nh sng ca chnh nim ch d cho mnh nhn din thi nhng t t chnh nim ln ln th mnh thy c mt mi bn cht v gc r ca Th v Tng , th mnh mm ci c. Khi m mnh mm ci c th n khng lm lung lc c mnh na, ci mi gi l tu. Nu khng th ti Lng Hng m lm phc thi, lm cng qu thi. ch l tu phc thi, m tu phc th khng i xa c bao nhiu. Phi tu hu. Tu hu l phi c chnh nim. Chnh nim th soi sng c. Nhng m khi mnh tu hu nh vy th cng c phc m ci phc li ln hn ci phc kia nhiu lm. Mnh c th lm bao nhiu cng tc ln hn ci phc kia nhiu lm. Mnh c th lm bao nhiu cng tc ti Lng nhng nu m khng c Chnh nim th phc rt nh. Nu mnh lm t nh tng c ng u lm trong Chnh nim, c Tu th ci phc mi ln hn nhiu. ngha ny chng ta hc trong kinh Kim Cng. Khi chi ni m chi trong chnh nim th phc c kh m o lng, nhng

nu khi chi ni m phin no th phc c ch to bng ci ni hay c khi nh hn ci ni na. Thnh ra phn s ca ngi tu hc l phi theo di dng sng cm th hay l dng sng tri gic. Ti v tri gic ca mnh thng thng l sai lm. Tri gic v mnh cng rt l sai lm na, cha bit r mnh l ai, th khng bit r c chiu su ca mnh. Ci phng khch ca chnh mnh cn cha bit r hung chi l ci nh kho ca mnh na, trong khi mnh khng nhn thy c. Nu mnh thy c mnh, th mnh s chm dt c khng bit bao nhiu l s gin hn, au kh, bun ru v trch mc. Tt c nhng au kh ca mnh u c gc r trong cn bn thc ca mnh c. Vy th Th l Tm hnh, Tng l mt Tm hnh, xc, tc , t l ba Tm hnh trong s nhng Tm hnh cn li cn li, tt c nhng Tm hnh u l sng. M sng cng chnh l nc. Ngoi sng th khng c nc, m ngoi nc th khng c sng. Nc l Tm vng cn sng l Tm s. Tm s v Tm vng l hai ci, tuy hai m mt, tuy mt m hai. iu ny n ng cho c tm thc. Tm thc chia lm ba loi Tm, v Thc: Citta, Manovijnana, Cita Manavijnana. y l nhng danh t c dng trong kinh. Nhng trong kinh ngi ta hay dng ch Duy Tm Citta Matrata nh trong kinh Hoa Nghim. Sau ny ch c nhng kinh nh kinh Lng Gi mi dng ti Duy Biu, Duy Thc m thi. Trc th ch dng ti danh t Duy Tm m Duy Tm cng c ngha l , cng c ngha l Thc. Tm bao gm c v thc. V vy cho nn ta cng c danh t Citta matra l duy tm, vijnanavada l Duy Thc, vijnaptimatra l Duy Biu. C nhiu danh t nh vy nn dng cho thng nht. Tm l d thc l nng tng l s tng l ng i chp tng l nht thit chng. l T lng, gh m cht dnh mc vo. Thc l Liu bit cnh tc l nhn thc v cnh vt. Trong 51 anh chng tm s k trn c nhng anh chng rt hin lnh, tt p, li lc cho s gic ng gii thot ca mnh, gi l Tm s thin c nhng anh chng khng hin, anh chng m nu mnh c ti tm v cho ngi ta ti tm gi l tm s khng hin (trong kinh dng ch tm s khng hin ch khng dng ch c) gi l Tm s bt thin. C nhng tm s khng phi khng hin m cng khng phi hin. N ty thuc tng hon cnh cho nn gi l Tm s bt nh. Trong trng hp suy ngh min man cng suy ngh l cng bun ru cung cung ln l Tm T lc bt thin. Nhng c nhng khi cng suy ngh cng thng sut phn chn thu r. S vic hiu v thng th tm t lc l tm s hin. l Tm s bt nh.

Cng c ca hai Thy V Trc v Thy Th thn i vi i Tha rt l ln. Thy V Trc theo i tha lu trong khi Thy Th Thn ang cn nghin cu hc hi theo o Pht B Phi. Thy Th Thn rt gii v Hu B v Kinh Lng B, Thy i con ng ca Thy v ngh rng i Tha khng chnh thng Pht gio. thy khng c cc tc phm i Tha m cn ch bai i Tha rt nhiu. m tri c trng, Thy an i thin hnh th gp ngi anh l Thy V Trc ang ngm trng v c bi k v i tha. V lc y nhng ht ging trong tng thc ca Thy chn mi nn thy tc , th, tng v t lun ngay lc y, v Thy chuyn sang i Tha mt cch rt l im lng. Thy hi hn l lu nay Thy cng kch i Tha qu mnh v cha thy c gi tr ca i Tha. Trong sch chp li l Thy hi hn v Thy b mt cy nga, nh ct li ca Thy. Nhng thy V Trc quay li v hi: Em h? ang lm g vy? Thy Th Thn ni: Em hi hn qu inh ct li ca em trng pht ti em ni xu i Tha. Th Thy V Trc ni Em ng c ct ci li ca em ung lm. Ti v bit bao nhiu ngi trong c anh ang cn ci li ca em xin dng i Tha. Lc Thy Th Thn mi gi ci li li v phc v i Tha mt cch rt su sc v hu hiu. Mi ngi l mt cy uc rt l c phch trong lng Pht gio i Tha Asanga: V Trc l khng c dnh mc, khng c b kt. V ngi em c, ch thch Nhip i Tha Lun (Mahayansangraha). V vy bn Nhip i Tha Lun c dch, ch gii bng ch Hn rt nhiu ln v bn ch gii ca Thy Th Thn cng c Thy Huyn Trang dch ra ch Hn. Ta c bn dch Nhip i Tha Lun bng ch Hn. Bn ch Hn ca Thy Huyn Trang. bn ch Php ca Etienne Lamotte do trng i Hc Louvain xut bn nm 1973 Editons Peters. Rt mong qu v nn c t nht l mt chng ca Nhip i Tha Lun tn v S Tri Y, tc l thc th tm ca mnh. Tt c nhng nhn thc ca mnh u c nn tng trong thc th tm c. y l ln u ta mi bit c ci gc gc ca Duy Thc hc, ln u ta mi c h thng ha. Vit Nam ta c c Tng Thng Thch Tnh Khit c ngi anh l Thch Tnh Hnh cng i tu v hai anh em i tu rt thnh cng, rt xut sc, u tu mt cha, rt thng nhau v khi nhn hai Thy, ngi ta hay ngh n hai Thy V Trc v Th Thn. C mt iu rt cn bn m ta cn bit v thc l nhn lun lun gm ch th nhn thc v i tng nhn thc. Bit th lun lun c ngi bit v i tng c bit n. thc th phi bit thc v ci g. l iu cn bn ta cn bit bt u m cng thc tp cho ti ni. iu ny khng d

hiu u, c th ta ch mi hiu cht xu thi. V vy ti mong qu v nui dng thc chnh nim , thc tp cho tinh chuyn v ri mt ngy no qu v s c trc nhn ch thc bng kinh nghim sng ca qu v ch khng phi bng nim. Nhn thc th lun lun gm ch th v i tng. Mnh c khuynh hng ngh rng mnh ch c ci ch th nhn thc thi, mnh ct sn trong ti khi no cn em ci ch th nhn thc ra xi ging nh cy thc b trong ti. Mun o ci g c ly ra o d hiu. V d khi mnh gin. Gin l mt biu hin ca tm mnh, nhng biu hin thnh hai phn: Ch th gin l mnh ang gin v i tng gin l nhng nguyn nhn no , hay ai bng hnh ng hoc li ni no ti tm nhng ht ging gin ang nm ng trong tng thc mnh. Phi c ch th v i tng ca ci gin. Thnh ra khi mnh ni ci nhn thc ca ti hnh nh sai lm. Phi ni ci nhn thc ca ti v ci g mi ng. Mt nhn thc phi c nhn din khi ch th v i tng chm nhau v biu hin ra ci nhn thc . C th n ch ko di chng mt giy. V trong thi gian biu hin ta thy c ch th v i tng chm nhau v biu hin ra ci nhn thc . C th n ch ko di chng mt giy hay ngn hn mt giy. V trong thi gian biu hin ta thy c ch th v i tng, ng thi pht sinh v cng sinh. Nh l khi c bn tri th c bn phi pht sinh ng thi. Khng bo gi c mt bn phi m khng c bn tri. V pht giy k tip th c th c mt nhn thc mi khc, pht sinh cng nh trn nhn thc k tip ny cng c hai phn va ch th nhn thc va i tng nhn thc. V i tng chuyn bin nn ch th nhn thc d nhin cng chuyn bin. Nhn thc c nhiu nhim v v vy ta c th ni nhn thc gm mt thc, hai thc, ba thc, bn thc, nm thc, su thc hay tm thc V vy ni thc ch c mt cng ng, ni thc c hai cng ng, ni ba cng ng, ni thc c tm hay c chn cng ng. Cc iu ny khng c chng i nhau. V d nh khi mnh ni Thy Nht Hnh c ba phn va l ng Thy tu va l Thi s va l Tc vin x hi va l ngi lm vn. Nhng li tuyn b khng chng i nhau. V vy c nhng ngun tu gic khc nhau. Ty theo tu gic v cch trnh by ca ngi din dch v thc v nhng tu gic khng hn chng i nhau m n s b tc cho nhau. Chng ta nn bit vai tr cn bn nht ca tm thc l gi gn, bao trm v gi trn vn vt chung li vi nhau. Thng thng ngi ta vn ngh l thc tc l kh nng phn bit, tri gic, l hiu, l tng tng nhng tht ra kh nng cn bn nht ca tm thc l gi trn vn vt quy t chung vo nhau

gi gn. Nu kh nng gi trn chung vo nhau y m khng c, qu v s thy mi vt bt u tan r. Ging nh mt khi nam chm n ht vo nhau tt c nhng ht ging, tt c nhng kinh nghim, n din t mt th tng th c ha iu nhp nhng l vai tr cn bn ca tm thc. V vy ta c danh t kho cha. Nhng tm thc y khng c ngha ch l ci nh kho. i khi mnh gi l citta, l tm. l vai tr th nht ca tm thc, vai tr th hai l nh vy. i khi tm thc b hiu sai nh l n c mt ci ng ring bit. Vai tr th hai ca tm thc l m ly ci nh kho v t trong kho (alayavijnana: tng thc) nh ca ring mnh, ci phn ny ca tm thc c ci tn l Manas (Mt na) v Alayavijnana tr bng tr thnh nn nhn ca Manas. Tng thc u c mun nhng vn l nn nhn ca anh chng qu chp ng Manas ny. Rt nhiu cch suy ngh, phn xt, suy on t nhng tri gic ca chng ta u sai lm v chng ta b anh chng Manas ny nh hng, v vy khi ko theo nhng hnh ng sai lm v nhng hu qu sai lm gy au kh di di cho ta. l Mentation, l bit, l lun lun tin rng m p rng mnh c mt ci ng, cogitating, always believing, always embracing, recongizing as a self, as it me, ti is mine. Vai tr th ba l vai tr nhn thc v cuc i, v thin nhin, nhn thc v thn th, v th gii v v nhiu th khc na. l vai tr ca su thc nh nhn thc, nh thc, t thc, thit thc, thn thc v thc, su thc ny mnh gi chung l thc (vijnana) Mid: cita, manas and vijnana. By gi ta hy quan st cy si trc mt ta. Ta c khuynh hng ngh rng cy si n hin hu c lp vi tm thc ta. Ta ly tm thc ra m nhn din cy si. Ci m ta c th chc chn l cy si ta ang quan st chnh l i tng ca nhn thc v v vy n l mt phn ca nhn thc, bi v nhn thc c hai phn, phn ch th v i tng v v vy cy si ang ng trc mt ta, n tht ra ang ng trong tm thc ta. V khi nim v thi gian khng gian cng vy v nhng ci l i tng ca nhn thc ca ta. Nu ta tin tng rng cy si n ang ng trong khng gian ca ta. Nu ta tin tng rng cy si ni ang ng trong khng gian v thi gian hon ton c lp vi ci biu hin ca tm ta th khng chc u. Ta cn phi suy gm li iu iu . Tm thc biu hin thnh hai phn, phn ch th v phn i tng. V nu mnh tin rng phn na ca nhn thc lun lun nm trong mnh, c lp hn vi phn kia th ta sai lm. V d nh n (ch th) th ta phi ni r n ci g (i tng). Ung (ch th) ung ci g (i tng). Nhn thc cng vy. Nhn thc (ch th) v cy si hay v ngi no hay s kin no (i tng). Thnh ra ngi mnh thng hay mnh ght u l i tng ca tm thc mnh. Ging nh cy si vy thi. Ngi y khng l mt thc th c lp vi tm thc mnh. Mnh c th ni phn ln

ci ngi kia l biu hin ca tm thc ca chnh mnh. V d nh khi mnh b ting st i tnh vi ai . Ci i tng ca s yu thng ca mnh, tc lhnh nh ca ngi mnh yu u hon ton t v ra trong tm mnh, mnh v mt hnh nh v ngi hon ton xa l vi thc t ngi . Mnh cn phi sng chung nhn su thy k ngi ba nm sau, su nm mnh mi nhn ra rng ci hnh nh hon ton do mnh t dng ln. Nhng nu mnh khm ph ra nhng iu m mnh khng thy lc ban u th cng l i tng ca ci nhn thc ca mnh. Tm thc ca mnh n c phn c bit m cng c phn cng ng. V d v ci p. C nhng ci g c mnh v mt ngi khc xem l p bi v c phn tm thc cng ng chen vo. V d nh mnh i ban m mnh thy mt con ma hay mt con rn v mnh la hong ln nhng S anh mnh ni ch l biu hin ca tm mnh ch khng tht. Mnh tc lm v mnh dn s em ti, S em cng thy y nh mnh. Nhng S anh ni d hai hay ba bn ngi thy th cng l biu hin ca tm thc cng ng ca cc em thi. Chng ta nn nh khng phi ba bn ngi c khi hng trm ngn ngi, th trng chng khong Paris New York u nh th c, c suy lun tnh ton h hon ln, tuyn truyn Th l gi c tng vt hay h thp t vng ti la ti cc th khc. Ch cn suy lun tnh ton ri to thnh mt loi tm thc cng ng nh hng dy chuyn to khng bit bao nhiu l au kh. Tm thc c nhn v tm thc cng ng l nhng g ta s t t hc sau. K trc chng ti v 5 mi qut ch nm un trong ta: sc, th, tng, hnh v thc. Mi mt nhm nh mt dng sng bin chuyn khng ngng. Tu hc l nhn din v tng git nc trong nhng dng sng y. Ta tip xc vi thn, qun st nhng g xy ra trong thn. K l tip xc vi tng cm th trong ta. S pht sinh ca mt cm th, s chuyn bin ca cm th . Ta cng tp tip xc vi tng tri gic trong tm hnh. Ta cng tp tip xc tht su sc, tng hin tng sinh v tm l. Bt c dy ta phng php tip xc rt su sc tng hin tng. iu ny ta hc bng cc s dng ba ci cha kha php n: V thng, V ng v Nit bn m kha thc ti. V vy khi ta tip xc vi mt hin tng trong dng sng Sc. Ta tip xc bng Chnh Nim. Bi v Chnh Nim l nng lng duy nht m mnh c th s dng tip xc. Khi mnh dng Chnh Nim tip xc th mnh thy su hn ci i tng ca nhn thc mnh. V d nh ta tip xc vi l gan ca ta. Nu ta tip xc bng chnh nim, thc s hin din l gan mnh. Khi mnh tip xc vi l gan bng chnh nim, nh th th l gan cm nhn c v nghe sng lm v c ch . Nu ta tip xc su hn th

mnh thy c tnh cch v thng ca l gan, chuyn bin khng ngng. Gan mnh mnh khe hi ba thng trc khng c ngha l n mnh hoi nu mnh khng gi gn chm sc n. ng thi mnh cng thy c tnh cch v ng ca l gan. S khe mnh ca l gan ty thuc vo s mnh khe ca nhiu yu t khng phi l gan nh l mt b phn tiu ha ca mnh, nh l cc thc n thc ung ca mnh. Khi mnh thy c tnh cch v thng v v ng ca l gan mnh v mnh thy c nhng kh khn ca n v mnh bt u hiu v thng v chm sc n. Ch khi hiu su sc, mnh mi c th chm sc l gan mnh k lng hn. Thnh ra khi ta dng ba ci cha kha m Bt trao m ca thc ti v l gan ca ta, ta mi hiu n su sc v mi thng m chm sc tht s v hnh ng c th chuyn ha tnh trng ca l gan mnh. iu ny cng ng vi l phi hay tri tim hay cc b phn khc. Mnh s khng ht thuc, ung ru v n ung ba bi lm mt gan, d phi, nghn tim Nu mnh tip xc su sc th mnh mi tip xc c cha kha th ba l Nit bn v khi mnh mi t ti tnh trng nh nhm l khng cn s hi. V thng v V ng gip mnh khm ph hin tng v mt phn Tch mn. V nu mnh tip xc su hn mnh s tip xc c Bn mn ca l gan mnh. Phng php ny c th dng tip xc vi cc b phn khc ca c th, ca cm th ca tri gic v ca tm hnh. Cm gic au bun, cm gic bun gin, lo lng.. tt c nhng cm th u c th c tip xc bng chnh nim v ta nn em ba cha kha trn ra m s dng m kha thc ti v tng tm hnh. Nh th ta mi c thy su sc v V thng, V ng v Nit bn ca tng tm hnh. l ct ty ca thin tp theo li Bt dy v s thc tp tr nn d dng thi. Chnh s nghin cu v tm thc c th gtip mnh lm vic ny d hn. Th k th ba mi Thin s Thng Chiu ni rng: Nu mnh hiu s vn hnh ca tm thc mnh th s tu hc tr nn d dng hn nhiu. V vy khi ta hc v s vn hnh ca tm, iu ny gip cho s thc tp tu hc tr nn d dng v hiu qu hn nhiu.

---o0o--K TH 2 Ht ging c nhiu loi M ng v kh vui Sanh t va nit bn Danh xng v Tng trng

Ht ging c loi: loi c ngha l khng c loi ht ging no m khng c trong ta. D n yu hay mnh, quan trng hay khng quan trng u c ht. Hm trc ti c ni rng chng ta c ht ging ca s trung kin; iu khng c ngha l khng c ht ging ca s phn bi, sinh t v nit bn, m v ng v kh vui. Tc l ta c ht ging ca sinh t v nit bn. Sinh t y c ngha l tri ln ngp ln trong kh au ch khng c ngha l sinh ra ri cht i. y c ngha l lun hi l kh cch ny ri kh cch khc. Ni theo con nt Vit Nam Gi l kh di di khng thot ra c. Tri ln trong sinh t. Chng ta khng phi i nm su chc nm mi sinh t mt ln u. Mi ngy chng ta c th sinh t hng triu ln. Sinh t trong thn, sinh t trong tm, au kh lm. Trong mt gi m ta c th sinh t bit bao nhiu kip. Cht rt nhiu ln trong mt gi ng h kh au v lng. Thnh ra sinh t l kha cnh kh au ca s sng trong c s s hi, cm th, bun kh th gi l sinh t. Nit-bn l ci ngc li l s chm dt sinh t, s mt m, s khng s hi, s vng chi. Chng ta c ht ging ca sinh t, ht ging ca nit bn. Hai loi ht ging khng hn n chng bn nhau trong ta c nh gic vi nhau. ng c tng tng l Nit-bn v sinh t ang nh gic trong ta. Cng ging nh ta khng nn tng hoa v rc ang nh gic vi nhau. Ti v rc khc vi hoa. Nhn su th ta thy rng trong rc c hoa. Ta cng bit trong hoa c rc nu ta khng kho khng sng cho c chnh nim th hoa bin thnh rc rt mau chng. Khng nhng trong hoa c rc m ngay trong rc c hoa. Nhng m rc cha biu hin thi. Nu mnh ngi phm phu th i mi ngy s thy hoa l rc. Cn ngi thc tp tnh thc th thy ngay trong hoa c rc, ta thy rc ngay trong t tnh bt nh nit bn ca n. Thnh ra ngi ngi m nhn hoa ch thy hoa thi, ngi ng th thy trong hoa c rc. Khng s rc g ht, ti v bit rng nu khng c rc th lm g c hoa. Thnh ra khi cm hoa trong tay th bit n rc ch khng hn mnh phi th rc v vy hoa khng th rc u, ch c mnh u m cho nn mnh mi th rc. Chng ta nhn Bt v ngh rng Bt vi Ma l hai k th khng nhn mt nhau. l ta nhn bng con mt phm tc. Nu ta nhn bng con mt tnh to th ta c th thy Bt v Ma Vng c th nm tay nhau i thin hnh rt l thn i. Ngy xa ti d vit mt bi v cuc ving thm Bt v Ma Vng. Hi Thy A Nan cha gii nn khng mun Bt gp Ma nhng by gi Thy gii ri. Trong khi i Tha c ni Nit bn sinh t th khng hoa c ngha l Nit-bn v Sinh T l hoa m gia h khng. Trc ht l chnh ti nim sai ca mnh cho l hai ci chng bn nhau.

Tht ra mnh phi s dng cht liu Sinh T lm Nit-bn v Nit-bn lm cht liu lm ra Sinh T. Cng ging nh hoa v rc. Nu thy c nh vy th mnh khng cn s hi na. Trong tm thc ca mnh c cha ng nhng ht ging ca Nit-bn v Sinh t m mnh ch c th tm Nit-bn trong Sinh T thi. C mt Thin s Vit Nam thi L vo mt hm ti hi Thy: Thy dy con phi tm cnh gii khng sinh t th con phi i tm cnh gii khng sinh t u? v Thin s tr li: Con i tm ngay ch sinh t . Ti v anh trn chy rc nn khng bao gi anh tm ra hoa c. Thnh ra nhng ci bun ca mnh c th to ra s an lc hnh phc ca mnh. Trong ci bun ci gin ci kh ca mnh, nu mnh bit s dng ba ci cha kha m Bt trao cho l V thng, V ng, Nit-bn m ca thc ti th mnh s tm thy Nit-bn, vng chi, an n ngay trong ci s hi su kh ca mnh. V vy trong i Tha c cu: Phin no tc B . Thng thng phin no l ngc li vi B , l u m tham gin, kiu cng. B l s gic ng nhng chnh trong ci phin no mnh mi thy c s gic ng an lc vng chi. Cho nn khi ni rng ti i tm an lc i tm Nit-bn th phi dit cho ht nhng phin no ca ti i, nh vy l ngi cha thy c nguyn tc ca s hnh o. Nh vy l sai, ging nh khi ngi lm vn va c cng rc no l em vt i ht ti khi mun c phn trng trt th khng cn g. Nh vy ngi khng bit lm vn. Khi bit c iu th mnh khng cn s phin no na. Ht ging c nhiu loi, sinh t v Nit-bn, m, ng v kh, vui. Chng ta c ht ging m, nhng cng c ht ging ng. Nu chng ta ham ti nhng ht ging m th n s mc ln ti tt. Sng trong i ai m khng c i qua nhng cn m. Nhng nhng cn m c nui dng hoi bi s ti tn. Nhng m hoi ri th cng n giai on tnh. Tnh tc l c Ng. S d ta tnh c v c nhng ht ging ng trong mnh. Theo gio l Duy Biu th ta c ht ging ng, ta ng c lo. i khi nhng au kh do cn m n gip ta tip xc c nhng ht ging ca ng nn chng ta tnh dy, m v ng khng hn l k th. Thng thng i m l i ng. Cng m nhiu th ng cng ln. i nghi th i ng, i m th i tnh. Chng ta c ht ging ca m ng v kh vui. Ht ging, th kh v th ht ging ca nim vui. Nhng vui tht su sc, nhng vui tht cn ct che du nhng ni kh lu di. Danh xng v tng trng. Danh xng l mt loi ht ging. Tng trng l mt loi khc. Danh xng l tn gi ca mt s vt. Trong tm thc, tng

thc ca ta, ta c th ht ging v tn gi, v d ta c mt ht ging ca tn gi ci ny l ni ci kia l sng ngi tnh l Bt, ngi m l Ma, ngi nh vy th gi l cha, ngi kia l m. l nhng ht ging v danh xng. i vi loi ngi nhng ht ging v danh xng rt quan trng. Mi ht ging v danh xng c th lm pht khi trong ta nhng ht ging khc. Gi l ht ging v tng trng. Danh xng c gc t nh thc (audio) v tng trng c gc t nhn thc, hnh nh (visue). Bn dch ting Anh bi k th hai There are different varieties of seeds: seeds of samsara of nirvana, of delusion, of elightenment, seeds of sufferings, of happiness, seeds of names and words, seeds of perceptions (images). V d trong tng thc chng ta ang c ht ging va danh xng Paris m cng va tng trng Paris. Va c ngi ng n ch Paris tc l h ng n ht ging danh xng Paris th ta c thm v hnh nh Paris nh l thp Eiffel, nh th Notre Dame. l ht ging tng trng ta ang nm trong tng thc ta y ht. ng v phng din Pht hc th chng ta c rt nhiu ht ging v danh t Pht gio. C nhng danh th rng n khng c ni dung, c nhng danh t ta khng hiu hay hiu lm v d nh danh t thc , ta cha hiu hoc hiu sai lm v thc. Nhng tng trng nhng i tng ca tri gic n nm trong tm thc ca chng ta c th l n rt xa vi s thc, c th n hon ton do s to dng, tng tng ca tm thc ta. Ta khng bit c khng thy c ranh gii gia ci s thc v nhng iu m mnh tip nhn bng tri gic. V d khi ta ni n danh t Bt hin ra t mt ht ging m ta tip nhn khi nhn mt tng Bt lc cn b th, nhng iu m ta c c trong sch v Bt. Ni dung ca tri gic chng ta v Bt n c ct cha trong tm chng ta. Nhng m bt c phi l Bt t thn hay l hnh nh ca Bt m chng ta c trong tm v chng ta gn cho l Bt ca thc ti. Ta v hi ba bn tui chng ta c mt nim v Bt. Nhng ta i vo cha c nghe dy v Bt th ci nim ngy th v Bt bin mt v cho ta c nim r rt hn v Bt nhng cha chc nim ph hp ca thc ti. Cho nn i tng ca nhng tri gic ca chng ta m ta ct gi trong tm, c tnh cht Thc bin to tc ca tm thc nhiu hn s tht. V d ngi m ta thng, i tng ca s thng yu ca chng ta c th l n khng ging vi ci ngi trong thc ti. Chng ta to ra nhng hnh nh ny hnh nh n v ngi , chng ta l tng ha ngi , chng ta thy ngi p hn l trong thc ti. Khi m ta ght cng vy, ta to tc ra mt hnh nh v ngi ta ght trong tm ta. Nghe n tn ngi th sn si ng ng ni dy v nhng hnh nh d ght ca ngi ni dy. Nhng m ci hnh nh cha chc n

 ph hp vi thc ti. Thnh ra ta ct cha tt c ci hnh nh sai . C th ta ang sng trong mt v tr y dy nhng sai lm o tng vy m chng ta c tng rng chng ta ang tip xc tht s vi th gii, vi loi ngi v nhng loi khc. C th l chng ta rt thng knh Bt v ta ngh rng khi gp Bt ta s ly xung lin v i theo Ngi khng ri mt giy pht no ht nghe Ngi thuyt php dy d nhng c h rng ngy mai chng ta i gp bt Sainte Foy th chng ta khng thm nhn, ti v chng ta c mt hnh nh v Bt khc. M Bt chng ta gp Sainte Foy c th l Bt tht nhng chng ta khng thm ti. Bt ni cu g chng ta cng ci li, chng ta ni ng ni tm by tm b, ti v mnh c trong tm nhng ht ging tri gic sai lm m mnh chc mm l ng. V d nh mnh chc mm l Bt th c ho quang, mc o vng khot y tht p. Ti chng khi gp Bt mc o s mi th mnh u c chu. Bt g m mc o s mi? Bt g m khng c ho quang? V vy cho nn ta nn bit ci tri gic, ci tng ca chng ta a vo trong tm thc chng ta nhiu ht ging v danh xng v tng trng v chng ta sng vi th gii . V chnh v ci th gii m chng ta t to tc bng nhng o gic , n ngn che khng cho ta tip xc vi s tht khi s tht n gn. Ngay chnh nhn thc ca ta i vi chng ta cng vy. Ta c th c mt tri gic rt sai lm v chnh ta. C khi ta th ght ta, ta khinh mit ta m tht ra c th ta khng nh vy. Ta c nhng kh nng nhng ti ba nhng yu t m ta v nhng tr lc ngn che no ta khng tip xc c. V vy, thng thng l ta c mt ci hnh nh rt mo m v chnh ta, rt mo m v ngi v v s vt. Ny nh ta th xem xt vi ci kho tng thc ca ta xem c bao nhiu danh t (danh xng) v hnh nh (tng trng) v ngi v v vt. V d nh ng Bush. Ta bit g v ng Bush? Chng ta c nhng tri gic trc tip no v ng Bush? Nhng ci thng ci ght ca chng ta v ng Bush c rt nhiu. i khi cng ci thng ght cn c tren mt nim do sch bo do tuyn truyn m c. Ta nghe ni v L Thng Kit, v Tng thng Miterand, v ni Alpes, ni Pyrenes, ni Ph S, v sng Cu Long. Tt c nhng th u c danh xng v tng trng c; V h chng ta c danh xng th chng ta tin chc rng chng ta c ci thc ti m ci danh xng i din. l iu rt sai lm. H chng ta c ci danh xng ct trong lng ta th ta c o tng rng ta c s tht m danh xng i din. Tng thng Bush ? Ti bit qu m! Tht ra th ta khng bit g ht v ng Bush ht. Mnh ch c tn ng Bush v mt vi ci ngi ni qua ni li v ng Bush. Bt cng c th nh vy. C th mnh cha bit c v Bt ra sao c. Mnh ch nghe ni v c danh t v Bt v dng ln mt hnh nh v Bt khc xa thc ti v Bt. i vi chnh mnh cng vy, chnh

mnh cng cha bit thu o v mnh. Cho nn tp qun st v ci tng, v ci tri gic ca mnh rt quan trng. Nc Php l mt danh xng. Danh t nc Php lm hin trong ta mt quc gia, hnh nh ca quc gia , tri gic v quc gia , ng v phng din lnh th, dn chng tnh tnh phong tc tp qun, kinh t c th ta khng bit nhiu nhng ti v chng ta c t chn trn nc Php nn ta c cm tng ta bit nc Php l ci g. C th ci bit rt sai lm, rt xa l vi ci thc ti nc Php. Ngay chnh nc Vit Nam cng vy, c th ci tri gic ca chng ta v nc Vit Nam rt l sai lc nhng ta c chc l ta bit nc Vit Nam l g. Tng l hnh nh v thc ti m hnh nh ta nm c l do tng, tc l tri gic (ch th). Tng ca ni Ph S, ni Pyrnes ni Hy Ma. Tng l tri gic v tng l i tng ca tri gic. Perceptino, tri gic ta c hai phn ch th v i tng. i tng sai lc th ch th cng sai lc. i tng mo m th ch th cng mo m. Khi m ta c tri gic sai lm th n to khng bit bao nhiu vn . Chng ta hiu lm, nhn lm. Tt c nhng au kh ca chng ta u pht sanh ra t nhng nhn thc sai lm ca chng ta v s vt chng ta c c bao nhiu u, chng ta ch c mt s danh t v ci . Cn hnh nh m ta c v ci th qu xa l v sai lc vi s tht v ci . Vy m chng ta c cng quyt l chng ta bit r ri, bit tht ri, chng ta nm vng v s tht , l chng ta bit tt c ri! Tt c nhng au kh ca chng ta u t ch m pht sinh, ch tri gic (Wrong Perceptions). Tri gic sai lm gy ra cm th kh au. Ngi ght mnh, khng c thm nhn mnh, ngi khng cng nhn s c mt ca mnh, ngi mun tiu dit mnh. Ton l nhng to tc cng iu ca tm thc m thi. Cho nn Thin tp l i ti nhng tri gic chnh xc hn. V nu tin chc tri gic mnh l ng th rt nguy him. Lun lun phi khim nhng t hi: tri gic ti chnh xc cha? N gn vi s tht c my mi phn trm? Lun lun phi cho mnh mt khng gian cho tri gic mnh c su sc vng chi hn. C hai loi tng: tng ring l t tng v tng chung l cng tng. C nhiu loi tng. C khi ta ni n su tng c khi ni n bn tng v c khi ni n hai tng. Hm nay ta ch ni n hai tng thi: t tng v cng tng. V d khi ta ni nga. Nga l cng tng. Bt c con nga no cng u c gi l nga. Nhng khi ngi ta ni n con Kin Trc hoc Xch Th th n c bit ta khng coi l cng tng c vi ch c mt con nga tn Kin Trc hay Xch Th thi. Trong trit hc Trung Hoa ngi ta ni nga trng khng phi l nga. Ti v c nhiu loi nga: nga , nga en, nga vng nga trng l mt loi nga qu c bit n khng phi l

nga na. Nga l cng tng nhng nga trng c tnh cch t tng ri. Chng ta s i t t vo nim v tng chung v tng ring trong nhng bi sau. ---o0o--K TH 3 Ht ging ca thn, tm Gii a v th gian Tt c c ct cha Nn thc gi l tng Trong bi k th hai ta thy ht ging ca sinh t nit bn, ca m ng ca kh vui, ht ging ca danh xng v ht ging ca tri gic. By gi y c ht ging ca thn, ca tm, ca gii, ca a, v ca th gian ht ging ca thn c ngha l ci sc thn ca chng ta cng c ht ging trong thc ca ta. Ti v chng ta nghe nhng cm th, tri gic v tm hnh pht hin trong tm chng ta u c gc r, c ht ging trong thc c. Ba mi qut th, tng v hnh c ht ging trong mi qut th t l thc. Ta s ni n mt s thc khng chp nhn hn. l ci thn th ca chng ta cng c pht hin ra t trong thc ca chng ta. (Cn thn pht hin t chng t bn hu). Nu ta ngh l thc xut pht cn thn ny l thc th su hay thc th by th ta kh chp nhn. Nhng nu cn thn xut pht t nht thit chng thc th hiu c. Ti v tng thc n cha c tt c nhng ht ging trong c ht ging ca thn. Trong tng thc gm c tng thc ca c nhn v tng thc ca tp th. Ta nh li ngy xa Vit Nam khi cc c cu bt u mc o di ngn ngn gi l mini o di th c nhiu ngi i Php mi v thy o di sao m xu qu, ti v khi h la qu hng o di rt tha tht. Anh ta khng chp nhn c o di c th ngn cn cn nh vy c. Nhng Vit Nam mt thi gian th anh ta thy o di ngn rt p. l tm thc cng ng nh hng n anh ta. N to ra ci mt. Mt l sn phm ca tm thc cng ng. C nhng ci l sn phm ca tm thc c nhn v sau c th tr thnh sn phm tm thc cng ng. C nhiu ci m nhn k th mnh thy l sn phm ca tm thc cng ng. V d mt nn dn ch, mt th ch quc hi lp hin hay mt phong tro no . Ai cng mun lm ci c. Tt c nhng ci u do tm thc cng ng to nn. C nhng lc trn th gii nc no cng mun chng t mnh thng nhng ngi thuyn nhn. Thnh ra hi gip thuyn nhn l mt phong tro nhng ri sau b ri lun.

Phong tro l tm thc cng ng ca mt s nh bo nh nhn bn nh chnh tr xng xut. Nhiu ci nh th trng chng khon, gi ng la, gi ng Mark, gi vng cng l nhng to tc ca tm thc cng ng mt s ngi trong gii ti phit. C tng thc ca c nhn ca cng ng. Ta bit rng nim v p, v xu, v vui, v kh ca chng ta khng phi l c nhn u. N phn chiu nim v p v xu, v vui v kh ca nhiu ngi. Nu tt c u ni ci khng p th t nhin ta thy ci khng cn p na. K l vy . Nu ai cng ni ci p qu m th t nhin ta thy p. V vy cho nn ci ni Ph S, ci thn th chng ta cng do tm thc biu hin. Tt c u nm trong tng thc cng ng. iu ny ban u chng ta khng hiu c nhng t t ri chng ta s hiu, tc l khng nhng cm th tri gic nhng tm hnh ca chng ta u c ht ging tng thc m sc cng c ht ging tng thc na. Sc thn ca ta cng do tm thc n biu hin ra ri s mnh khe hay s au yu ca ci thn ca ta cng do tm thc n to ra lun. Nu chng ta khng thy c hm nay th sau ny hc v tu t t chng ta s thy. Gii l ci m ta cng do tm thc ca ta biu hin lun. Gii (dhatu) th ta ni c ba gii: dc gii, sc gii v v sc gii. C ba ci: ci dc l ci ham mun (realm of desire). i ra siu th th bit lin. Ci ca chng ta . Ci sc (the realm of form) l ci vt cht nhng nh nhang tinh t hn ci dc. Cn ci v sc (the realm of no form) l ci trong vt cht (matters) khng c mt nhng ch c nhng ci khng phi vt cht nh nng lng. Nng lng cng l mt th vt cht kh long. Nhiu nh khoa hc ni vt cht l nng lng c ng li v nng lng l vt cht pha long ra. Thnh ra ci v sc l ci c nhiu nng lng hn. Ci tm ca mnh, ci gin ca mnh, ci kh ca mnh cng l nng lng. Vy th ba ci ang bc chy l t tm thc ca chng ta biu hin. Chng ta nn ngh l t tm thc cng ng chng sanh biu hin. Ai to ra ci ci la chy. Ta ch ai na? C nghe ni Lng Hng thi, Lng Hng m thanh tnh, an lc, vui v, c hnh phc l do ai to ra? Do ci tm thc cng ng ca chng ta. M nu Lng Hng bc chy l do ai to ra? Cng ta to ra phi khng? Lng Hng l mt ci a nho nh, do tm thc cng ng ca ngi c tr ti Lng to ra. Ci a d chu hay kh chu u do tm thc cng ng to ra ht, khng c g kh hiu ht. Tam gii bt an do nh ha trch, ngha ba ci n khng yn ging nh nh la l v tm thc ca ta c nhiu la qu. C tt c mi a (bumi) tc l nhng ci m cc v B-tt i ngng qua. Ci u l hoan h a. Nu mi bc vo Lng Hng l nghe vui khe lin,

nu Lng Hng m to c khng kh nh vy th c th gi l hoan h a, s a ca cc v B-tt. Cn ti Lng Hng m thy ai cng quu ht th lng cha phi l hoan h a. Chng ta s t t i ngang qua nhng a nh l vin hnh a, php vn a trong c rt nhiu hnh phc, rt nhiu tr tu, rt nhiu t bi. V nhng a t u m pht hin. Nu chng ta tu hc gii, c nhiu an lc th chng ta pht hin ra nhng a rt d thng. Nhng ci tnh nho nh m chng ta lp ra tu hc v lm hnh phc cho ngi l nhng ci a nho nh pht sanh t tm thc ca chng ta. V d nh c nm by ngi tu hc c kt qu, c an lc, c hnh phc, i ra lp mt trung tm tu hc, em ci hnh phc ca mnh biu hin ra thnh khung cnh cho ngi khc ti tham d. Th l to mt ci a. V ci a y t tm m ra. Gii, a v th gian. Th gian y gm c hai loi: tnh th gian v kh th gian. Tnh th gian l th gii ca loi hu tnh. Ngha l loi ngi, cm th v cy c tt c loi thuc v th gian ca loi hu tnh. X hi loi ngi, x hi cc loi khc cng u do tm thc cng ng t A li gia m biu hin. Kh th gian l khung cnh m trong cc loi hu tnh ang sinh sng: ni, sng, khng kh, tri t, lp ozone. Nhng ci cng l sng to phm ca tng thc. Tng thc duy tr ht nhng ci . N biu hin ra v n duy tr li. Tt c u vn hnh theo ci quy lut nhp nhng, tt c u pht hin t thc A li gia gi l tng. Trong tc phm Bt Thc Quy C ca thy Huyn Trang (The Standard Verses of the Eight Vijnana) m ta gi tt l quy c, tc l nhng bi tng mu mc v tm thc, th Thy Huyn Trang th k th by c dng cu: th hun tr chng cn thn kh, (thy dch xong nhng bi hc mu mc v tm thc, dch rt hay nhng v qu c ng nn c ln nu khng ct ngha s khng hiu). Cu ca Thy Huyn Trang v tm thc c ngha l thc ny n tip nhn v n hun tp nhng kinh nghim, nhng tri gic ca mnh i vo t ci gic quan nghe, thy, ngi, nm, xc tt c nhng ci nghe, ci ngi, ci nm, ci xc, u b tip nhn bi tng thc to nn nhng ht ging gi l th hun. Hun l p, ct, cha. V d sng nay ta i hc mt bi Duy thc, tt c nhng ci i vo tng thc ta v nh vy gi l th hun. Th hun l tip nhn v hun tp. Tr chng tc l duy tr bo tn li n khng khng mt na. i khi mnh ngh l mnh qun nhng n khng mt. Cn tc l nhng c quan cm gic nh mt tai mi li thn . Ta c su cn, thn l mt cn trong su cn, kh l kh th gian, thin nhin vn vt. Tt c nhng ci ny: cn thn, kh thin nhin, con ngi cc loi tt c u c tip nhn v duy tr bi cc thc ny. Cng vic ca thc ny l tip nhn, duy tr ht ging, duy tr cn thn v kh.

 tm l hc ngoi i ta ch hc v ba mi qut gia nhiu hn. Nhng khi ta hc v thc l ta hc t ci cn bn ca n l thc th tm. C nhng ci m ta cha bao gi ta c hc tm l hc ngoi i. Tc dng u tin ca thc l gi gn, duy tr. M duy tr y l duy tr c v tr, duy tr c th gii duy tr ht tt c nhng ht ging. ---o0o--K TH 4 C ht ging sn c. C ht ging trao truyn Hun tp thi th u C thi gian thai nghn C nhin l trong tng thc chng ta c tt c cc loi ht ging. Nhng y c s phn bit, c hai loi ht ging: Ht ging sn c (Bn hu chng t). Bn hu v vn c gc sn c t thi v th, trong tu gic Bt dy, khng c ci giy pht bt u. Lun lun ni v v th v v chung. iu ny hi kh hiu cho chng ta sng trong mt khung cnh thi gian v khng gian v khung cnh khun kh do tr c mnh to ra. Mnh to ra mt khung thi gian v khng gian, ci g cng c t vo khung . Mnh i hi phi c ci lc bt u v lc chm dt mnh i tt c nm trong khung thi gian m tm thc mnh to tc v ng khung li. Nhng Bt ni rt r thi gian v khng gian l nhng sng to ca tm thc. Tht ra thi gian v khng gian lm ra nhau. Mi n khi Einstein trnh by thi gian v khng gian khng l hai thc th ring bit, khng c thi gian th khng c khng gian, hai th ny lm ra nhau, chng khoa hc mi bt u thy cht xu no nhng trnh by ca Duy Thc. Trong Duy Thc hc thi gian, khng gian v tm thc l mt. Trong o Bt ngy xa nhng yu t to ra s sng to ra v tr vn vt gm c: a, thy, ha, phong, khng, thi, phng, thc. Tc l t, nc, gi, la, khng gian, thi gian, phng hng v tm thc. Tm ci nhng trong mi ci n cha ng by ci kia. V vy khi bc Hc Einstenin ni rng thi gian v khng gian khng phi l nhng thc th c lp. Thi gian n lm bng khng gian, khng gian n lm bng thi gian, th nh bc hc thy c iu nhng nh bc hc khng ni r ra l tm thc cng lm ra yu t thi gian v khng gian. Thnh ra khi mnh bt buc v tr c mt ci bt u tc l mnh gi nh khng gian v thi gian l nhng thc ti khch

quan. Nhng khi mnh hc Duy Thc th mnh bit rng khng gian, thi gian khng l nhng thc ti khch quan. N l nhng sng to phm ca thc. V vy cho nn thuyt tng i ca khoa hc by gi gip ta hiu gio l v th v chung ca o Bt. Ti v khoa hc n c gi tr thc nghim nn n c uy tn v ngi ta tin nhng m o hc cng l mt khoa hc thc nghim, nhng thc nghim y khng phi l phn vt th m v tm linh nn cng ng tin lm. C iu ngi dy o phi tht s sng kinh nghim tm linh th mi soi thu c ngn ngnh ca tm thc mt cch rt thc nghim. Cc nh khoa hc mi h cng nng vo tu gic ca o hc i tm. V vy ht ging gi l ht ging sn c n khng c ci bt u. N c sn t v th tc l lc khng c bt u. Nu mnh ni n c sn t lc bt u th mnh kt vo nim v thi gian. Ti thng ni n c sn t lc khng bt u Non beginning. Ni nh th gip ngi ta vt thot nim v bt u. Mt hi s thm. Cho nn ni rng nhng ht ging khng phi ch l kt qu ca kinh nghim, ti v kinh nghim l kinh nghim trong s sng hng ngy v nhng ht ging c gieo trng vo tm thc ca mnh trong i sng hng ngy th i tng nhng kinh nghim ch l mt phn nh ca tng s ht ging trong ta thi. Trong ta c nhng ht ging c sn ri. C nhng ht ging c trao truyn cho chng ta. Ai trao truyn? C th l ng b ta trao truyn li. iu ny c tnh cch khoa hc. Nhng ti ba ca ta, nhng c hnh ca chng ta, nhng kh nng, nhng vng v, nhng ni kh au ca chng ta u c th l nhng ht ging ca ng b trao truyn li. Chng ta c nhng ht ging ca L Thng Kit ca Trn Hng o nhng cng ca Trn ch Tc. Chng ta c ht ging ht, hnh phc, au kh, ti ba, vng v. iu ny nh Di Truyn Hc ngi ta mi thy c thi ch Bt ni t lu ri, i khi nui chut n chn mi th h th ti th h th 7, con chut mi th hin c tnh ca ng b chng. Di truyn hc cho ta thy nhng c tnh trong thn v trong tm ca chng ta n bt ngun t nhng ht ging t ng b xa xa, t tin cch chng ta n nhiu i. V vy khi chng ta gii thot an lc th ng b t tin cng c gii thot. Ta thc tp khng ring cho ta m cho t tin na. Chng ta thc tp cho khng nhng bao th h t tin m chng ta cn thc tp cho bao th h con chu tng lai ang c sn trong ta. Ging nh cy chanh tuy cha c hoa c tri, nhng hoa chanh v tri chanh n c sn trong cy chanh ri, ch cn ch thi gian biu hin thi. Th cc th h con chu cng sn c trong chng ta ri, nu ta tu hc c an lc gii thot th con chu ta tuy cha biu hin nhng cng thm nhun cng trnh tu hc l kt qu an lc gii thot. Cho nn mt ngi tu hc th c t tin dng h v ngay c con chu u hng th ngay trong gi pht hin ti. l ci nhn ca o Bt. Cho nn mnh nm ly mt ngy

m tu hc cho an lc cho tinh tn cho hnh phc th trong hai mi bn gi ta mang li an lc hnh phc cho c t tin v cho c con chu chng ta. Ti v mt ngy n cha c thi gian v cng v khng gian v tn m nu mnh cho mt ngy tri qua oan ung th ti nghip cho t tin v cho con chu. Trong chng ta bit bao nhiu ngi ph phm cho nhng ngy thng tri qua oan ung. C ht ging sn c, c ht ging trao truyn, hun tp thi th u, c thi gian thai nghn. Nhng ht ging trao truyn l Tn hun chng t. Hun l p v gieo vo, tn l mi. Chng ta phn bit ra hai loi chng t: chng t sn c v chng t mi trao truyn v chng ta c nim rng chng t mi trao truyn chng ta khng c sn, chng ta ch mi c khi va c hun vo thi. iu ny khng c ng lm. C th ni nhng ht ging m ta tip nhn t s trao truyn m n c sn trong ta nhng n khng c quan trng, khng c to ln. Trao tuyn y l trao truyn lm cho ht ging tr nn quan trng. Th d nh qu v khng bit ht v ngh rng mnh khng c ht ging ca s ca ht, nhng khi v Lng Hng mt thi gian th chng nhng ht c m cn thch ht na. Ht ging ht ni mnh, mnh tng n l ht ging tn hun, mi trao truyn, k thc s tht khng hn nh vy. Mnh c ht ging bit ht sn c trong mnh nhng ht ging rt yu v hng nm nm, mi nm, hng trm nm ri cha c ti tm v pht trin. By gi va c tng thng duyn, tr duyn, nhng iu kin thun li, nhng ht ging c ti tm v mnh bng thch ca ht v mnh ngh l nhng ht ging thun ty tn hun trao truyn. Nhng s tht c phn bn hu ca n nhng v nh nhng iu kin thun li, nhng tng thng duyn gip mnh pht trin nhng ht ging sn c trong mnh. iu ny ph hp vi nhng iu Bt dy v ci gic tnh ca mnh. Mnh ti vi thy, vi bn, vi gio l gic ng v gii thot v ngh rng nhng gio l gic ng v gii thot l nhng iu tn hun mi trao truyn. Nhng k tht mnh cng c nhng ht ging trong bn thn bn tm v Thy hay bn ch gip mnh nhng iu kin tr v tip xc vi nhng ht ging v lm cho nhng ht ging ln mnh. Qu v nh cu Bt ni ngy Ngi mi gic ng khng? L thay! Tt c mi chng sanh u c kh nng tnh thc, gic ng, hnh phc, an lc, nhng m h c mnh tri ln trong chn kh au t kip ny sang kip khc. Ni nh vy c ngha l nhng ht ging c sn trong mnh ht ri, by gi Bt v Tng on ch gip mnh tr v chm vo, tip xc vi nhng ht ging . Bt v gio on ch lm vai tr tng thng duyn, tc l nhng iu kin

thun li. V vy khi phn bit hai loi ht ging cng l mt loi tm thi phn bit hiu v tu thi, ch hai loi loi ht ging khng chng i cch bit nhau nhiu u. Hun tp thi u th. C thi gian thai nghn. Khi mnh mi bt u c thai nghn trong bng m v lc thc alaya ca mnh bt u hot ng. Thc alaya ny bt u tip nhn nhng ht ging hnh phc v kh au v ngi trao truyn cho mnh nhng ht ging chnh l m mnh hay cha mnh. Khi mt thiu ph c mang mt em b, thiu ph hng ngy ang gieo vo trong tng thc ca mnh v vo tng thc ca em b: n cho hai ngi, ung cho hai ngi, gieo trng trong tng thc ca hai ngi. Cho nn mt b m tng lai phi ht sc cn thn. Tt c nhng g mnh n ung, bun vui, kh au lo lng mnh u c tc dng gieo vo nhng ht ging trong tng thc ca em b v ca mnh. Cho nn b m tng lai phi tu nhiu lm: khi i ng nm ngi, n ung, xem ti vi, ni chuyn phi ht sc cn thn. Ti v nhng g mnh tip nhn bng tai, mt, mi, li, thn, u l nhng con sng a nhng ht ging vo tng thc ca em b v ca mnh. Cho nn phi tu tht nhiu. Phi nui con khng phi t lc con cn th m nui t lc con cha sinh. Phi c nhng ci trng hun luyn cc b m trong tng lai, cc thiu ph m thy rng mnh bt u c em b l nhng ngi phi i hc nhng phng php i ng nm ngi, gi gn cm th, nhng tri gic ca mnh, tip x vi ngi khc v l nhng ngh thut rt cao trnh gieo vo tng thc ca con nhng ht ging xu v ch gieo vo nhng ht ging hnh phc an lc m thi. Gi d mnh c mang em b m mnh i ng nm ngi u c chnh nim, th v mm ci, bung nh nhng bc bi lo u ch tng kinh Php Hoa th em b c th hng ngay nhng ht ging nh vy. Cn ngi cha tng lai cng phi thc tht nhiu mi c. Ti v nhng c ch i vi v mnh u gieo vo tng thc em b, mt cu ni nng, mt ci nhn trch mc, mt c ch lnh nht, hay mt khng kh bc bi, ngt ngt trong gia nh do cha m em b gy nn l em b lnh . Thnh ra ta cn phi thc rng tng thc em b rt mong manh v tng thc em b c mt v n tip nhn tt c nhng g xy ra trong i sng gia nh. Ta nn nh khi ta cn b ta hc g, lm g cng d nh, cng tip nhn, nhng k nim u th rt su m nhng khi ta ln tui, hc trc qun sau. Th cng vy, nhng c ch th bo thiu chnh nim ca ngi ln thng nng n gieo vo tm em b khi b cn ngy th. Nhng hnh ng hay li ni nng n nh hng sut c cuc i ca em. Nu chng ta em p dng nhng gio l v hun tp th ta c th t chc s dy d nhng lp tu hc cho nhng ngi lm cha lm m trong tng lai bit ng. Ti v h khng bit rng kh au ca mt ngi bt

u t nhng ht ging kh au ngay t khi mnh cn trng nc, ngay t khi mnh mi tng hnh trong bng m. Nu th h tng lai m gii th cc v c th c nhng trng hun luyn nh th gip cho nhiu ng b, cha m tng lai bit cch c x vi nhau, gi gn trong tinh thn chnh nim sau ny em b khng kh. Ti v a ra i mt sinh mng mi l chuyn rt ln. C nhng ngi khng tu, khng hc g ht m sinh con qu nhiu, mi nm a ra i mt a. Rt cuc c mi a mi hai a. Hai v chng rt au kh v mnh ngu dt khng bit cch tu hc gi gn cho nhau, trch mc gin di nhau di di. Ri th mnh gieo vo trong tm thc mi my a con ton l nhng ht ging kh au. Th l ln ln d nhin nhng ngi con kh au v lm kh au nhng ngi khc. V vy cho nn th h tng lai nu gii th phi vit sch, t chc nhng kha tu tp dy d cho cc bc lm cha m tng lai. ti v h thy ci tm quan trng ca s nui con v nui con y l mt ngh thut hun tp. Ngn nga nhng ht ging kh au c gieo vo trong con v tm cch gieo vo tm a ca con nhng ht ging hnh phc. C ht ging trao truyn, hun tp thi th u, c thi gian thai nghn. Khi em b sinh ra em cha hiu ting ngi nhng cu chuyn gia cha m, em b cha hiu nhng iu khng c ngha em b khng tip nhn nhng ht ging. Khi cha m ni chuyn vi nhau, nhng tnh cm ca mnh c biu hin trong ngn ng. Ni mt cu m ci ging ni chuyn ch s bc bi, tuy em b khng hiu li ni nhng n tip nhn ngay s bc bi ca cu ni. Nu trong nh m khng kh thanh tnh an lc th em b c hng. Cn nu trong nh khng kh nng n th em b cng lnh . ng ngh, cn trong thai hay sinh ra m cn nh th khng bit g. em b l mt da cng ca my in t ang cn mi tinh. Thnh ra ci g thong qua trong khng kh l ni cm nhn v thu vo ht. C nhng em b bnh ngay t nh ti v cha m lm kh nhau khi n cn trong bng m v cha m tip tc lm kh nhau khi em b ra i nn chng n s ngi ln lm. Ty phng ngi ta thng em b trong mt phng ring cho n nhiu chi. Nu ngi ta quan st th h thy c mt s cc em b rt t nhin vui chi khi vng mt ngi ln trong phng ring y, nhng khi chng va nghe ting m ca ngi ln bc vo th n im lng v mm ra nh mt cng bn, ti v n s ngi ln. Tm l hc Ty phng gi l nhng em b mm (les enfants mous) ti v ngi ln lm cho n au khi ngay t trong bng m. Ngi ln c ci xung m, nng nu n cng khng phn ng g ht v nhng ht ging s ngi ln qu ri. Khi ngi ln va m ca i ra n li ci gin chi li vi nhng tri banh mu ca n. Kh au bt u t trng nc. ---o0o---

K TH 5 T gia nh b bn Ni x hi hc ng Ht ging no cng c Tnh cch ring v chung Nhng ht ging c trao truyn t ng b, cha m, t trong i sng gia nh, t hc ng, t b bn. Nu cc bn mnh chi thn m kh au tri st ln xung th mnh cng kh au tri st ln xung. Khng phi mnh bt chc nhng n i vo hi no khng hay, ri mnh cng c nhng hnh x thi c khi mnh khng kim sot c v n m thm hun vo. Cho nn ngi ta mi ni phi chn bn m chi l vy. Khi mnh ngi ni chuyn vi mt ngi c nhiu t him, s hi, ganh t th sau khi ni chuyn chng bn mi pht vi ngi tng thc ca mnh d khc ri ti v tip nhn nhng ht ging kh au ca ngi khi nhng ht ging biu hin, c khi mnh ch cn ngi ni chuyn vi mt ngi chng mt gi ng h th tm thc mnh b t lit, mnh khng mun lm n g na c. Ti v tm thc ca mnh tip nhn t nhng ngi nhng ht ging bi quan, kh au. i khi mnh rt thng ngi thy ngi rt ti nghip. Nhng nu mnh khng tu, khng bit gi chnh nim trong thi gian mnh ngi ni chuyn vi ngi mnh chia s nhng kh au ca ngi mnh tip nhn ht nhng ht ging kh au ca ngi kia em vo ti tm nhng ht ging kh au ca chnh mnh v nghe mt nhoi. Cho nn mnh phi chnh nim bit ci tnh trng sc khe ca tm thc mnh. Mnh cn thn khng nn thn cn nhiu, ni chuyn nhiu vi ngi c qu nhiu kh au c qu nhiu ht ging bt an, nhn ci g cng ton mu en. Khng phi l mnh k th h nhng nu m mnh bit mnh ang yu th mnh phi chn bn m chi, mnh c th tip nhn c nhng ht ging an lnh v hnh phc. Ri khi mnh kh vng ri th khi mnh c kh nng tip xc vi ngi kh au v c th gip h, nhng lun phi bit ci sc khe ci kh nng ca mnh ranh gii gia kh nng thu nhn v chuyn ha nhng au kh ca ngi kia v s b trn ngp mi nhng ht ging bt an ca ngi kia. Lun lun trong mt kha tu mt hai thng cho nhng ngi rt kh au v mnh l Gio Th th mnh phi c bn phn lng nghe ni kh ca h, phi hiu gip h. C nhin l c v Gio th phi m lng mnh ra tip xc vi ngi mnh mun gip. Nhng nu cc v Gio th khng tu th cc v lnh . Ti v nhng g mnh nghe c th nh ng nhng au kh ca mnh v nhng au kh ca mnh c th ln ln nu trong thi gian mnh tip xc vi ngi kia mnh khng chnh nim.

Cng nh l mt bc s v tm thn cn tip xc vi bnh nhn tm thn ca mnh. C nhin bc s phi m lng ra hiu ni kh ca bnh nhn m tm cch gip cho ng mc. Nhng nu ngi bc s khng mnh khe v tinh thn th trong nhng pht tip xc ngi bc s b ti nhng ht ging au kh vo bn thn mnh. Mt Gio th phi lun lun tu tp ti tm vo tm thc mnh nhng yu t ca an lc tr liu. Khi mnh th mnh mi gip c. Ci kh nng gip ngi ca v gio th lun lun gii hn. khng phi mnh l Gio th, l Thy m mnh c th lm qu sc mnh c. Nu mi ngy mnh ch nghe v ch tip xc vi nhng kh au th mnh cng sm lun, cho nn mi ngy mnh ch c quyn tip xc vi ngi kh m mnh mun gip trong gii hn no thi. ng nn lm qu gii hn mnh. Cn bc s tm l cng vy. Khi mnh tip xc vi mt ngi, nghe ngi , hiu ngi ri gip ngi ri th mnh c th tip xc vi ngi th hai. Nhng m khi mnh bit rng cng vic ngay hm nay th mnh phi chm dt s tip xc. Khng nn lm qu kh nng ca mnh, mnh ng c rn ng ni cuc i kh qu, ti khng c quyn ngh ngi c v nu mnh khng ngh ngi th mnh s b chuyn theo con ng kia. Sau khi gip mt ngi kh ri th mnh phi c dp i thin hnh, to c hi v th gi tip xc ci ti mt v an lc trong mnh v xung quanh th mi c sc khe v kh nng tip tc cng vic gip ngi. D cha l Gio th, trong chng ta ai cng c dp lng nghe gip mt ngi bn au kh. Sau khi lng nghe nim au ca bn mnh ri phi tp gi mt khong cch vi ngi , i thin hnh ring hay lm nhng cng tc khc mt mnh tht chnh nim, cho mnh c thi gian v khng gian tip xc vi ci g ti mt trong mnh v chung quanh mnh th mnh mi khe ra, sng sut hn, c sc khe tm linh, kh nng gip bn mnh hu hiu c. Nu mnh ch c lng tt mun gip ngi thi m khng bit sc khe ca tm thc mnh, c tip tc thn cn, tip tc a vo tm mnh ton l ht ging bi quan, trch mc bt an ca ngi kia th mnh cng s b trn ngp nhng ht ging sn hn, bt an, v mnh cng s t t tr nn ngi a trch mc sn hn theo ngi kia. Mnh phi bit tu cho mnh a vo thn tm mnh nhng yu t ca s an lc, mnh khe th mi nm vng ngh thut gip ngi lu bn c. Mt bc s tm thn hay mt Gio th cng vy, khng th ni v c nhiu ngi bnh tm thn qu ti khng t chi gip h c, ti khng c quyn ngh ngi. Nu cho thn mnh mt mi, tm mnh b trn ngp nhng ht ging kh au ca cuc i v t t nh mt mnh th mnh khng gip

c ai. Thy cng th, mi khi tip xc hai hoc ba ngi gip h tm con ng thot kh th ti cng phi i thin hnh hay i chi vi con nt mt thi gian cn nu khng th mnh bit rng mnh khng i xa c. Nhng ht ging t gia nh trao truyn, t b bn trao tuyn, ni x hi, ni hc ng. Mnh tip xc vi x hi c nhin l tip xc vi hng ngi, th au kh v x hi cng gieo vo rt nhiu th ght ging. Gia nh l x hi u tin, hc ng cng l mt x hi. Ti v Thy v bn cng gieo nhiu ht ging trong mnh. Nhn su vo tng thc mnh s thy rt nhiu ht ging no l gia nh, bn b, Thy v nhng ngi ngoi x hi. Tt c nhng ht ging , ht no cng c hai tnh cch: ring (bit tng) v chung (cng tng). N c ngha l mi ht ging va c tnh cch c nhn v cng ng. Ht ging ca mnh nhng m n mang theo ci con ngi, hnh phc, ci kh au ca ngi m trao truyn cho mnh, ngi nh hng ti mnh. V vy ht ging tuy l ring ca mnh nhng l ht ging chung ca mnh vi ngi , vi x hi, vi hc ng, vi t tin. Bt c ht ging no cng c hai tnh cht cng tng v t tng c. V d mnh c mt ht ging ti nng, mnh cm hoa p, khi cha cm hoa th khng ai thy ti nng c, nhng khi cm hoa ri th ngi ta thy ti nng ca mnh. Ht ging ti nng c th l ca ng b t tin, cng c th t bn b t hc ng hay nhng sch nh ngh thut mnh xem. Thnh ra ci ht ging ti nng va l ca mnh, va l ca t tin, ca bn b, hc ng, x hi, ht ging va l ring m va chung. Nhn thc mnh v ci p ca mt bc ha ca mt li kin trc, ca chic o di. Nhn thc phn chiu ci quan nim thm m ca mnh m ng thi phn chiu quan nim ca x hi mnh ng b mnh. V d da ci kho i vi mnh rt ngon. Nhng ci ngon ca da ci kho va c tnh cch ring va chung. Ti v ng b mnh n mn nhiu i ri mnh mi c hun tp ci chuyn n da ci kho ri nn khi ni ti danh t da ci kho th mnh thch. Nhng vi nhng ngi Ty phng n da ci kho vo h khng thy ngon bi v ngon l ngon vi ai. Cn trong khi nhng th ph mai rt c tin m ngi Ty phng rt thch nhng ngi Vit Nam n vo l di lin. Thnh ra ci ngon ci d, ci p ci xu cn ty thuc theo ci ht ging, ty thuc theo ci tnh cht ring v chung ca ht ging. V d nh ni Ph S, ta c ht ging ni Ph S. Ci danh ngn v ni Ph S hay ni Pyrns, n c th lm biu hin ci hnh nh v ni Ph S, ci ht ging, hnh nh nhn thc hay tri gic v ni Ph S hay ni Pyrns trong chng ta ni l ca ta, n khng ging ca ngi khc. Nhng ci nhn thc ca chng ta v ni Pyrns hay ni Ph S n cha ng ci

nhn thc ca ngi khc. Cng nh ci danh ngn v Bt c trong ta ng thi ta cng c mt nhn thc m hnh nh v Bt trong ta. Nhn thc trong ta l ca ta nhng ng thi ni chu nh hng nhng nhn thc khc ca ngi khc v Bt. Ti v Thy c nhn thc v Bt bn mnh c nhn thc v Bt, sch v c nhn thc v Bt chng ta hc, chng ta c, chng ta nghin cu, chng ta a nhng nhn thc y vo trong nhn thc ca ta. V vy cho nn ht ging v Bt trong ta va c tnh cch ring m cng va c tnh cch chung. Ht ging n nh vy th tm thc cng vy. Mi ht ging u c t tng v cng tng u c tnh cch chung v ring th tm thc tc l dng sng ca cc ht ging n cng c tnh cch chung v ring. V vy ta c danh t tm thc cng ng (collective cosciousness) v tm thc c nhn. Tm thc c nhn n cha ng tm thc cng ng. Trong tm l hc Ty phng hin i ngi ta ni n tm thc cng ng v tm thc c nhn ri. Trong ngnh tm l tr liu Ty phng d n cn tr ch mt trm tui thi nhng ngi ta n ti tm thc cng ng. Ty phng c nh tm l hc Karl Jung ni ti tm thc cng ng. Hin nay c nhiu nh tm l tr liu i theo ng li cha tr ca Jung. Nh tm l hc ny tng c c hi tip xc vi o Bt Ty Tng. Trc Ty phng c nh tm l hc Freud u tin khai thc v v thc n tng ng vi thc alaya tng thc. C nhin Jung b nh hng trit thuyt ca Ferud nhng Jung i xa hn v ni n tm thc cng ng. Ngha l nhng tnh cm nhng ninh nghim kh au hnh phc trong tm mnh c phn chiu tm thc cng ng v v vy cho nn mnh c th thy trc rng tm l hc o bt s tip tc nh hng tm l hc Ty phng. V l li cha tr cc bnh tm l by gi v sau ny n s t t chu nh hng su sc ca Duy Biu Hc. Cho nn nhng kha tu ca ta m cho cc nh tm l tr liu Ty phng lun lun rt l ng o. Ban u h tng l h n hc hi l thuyt nhng ti kha tu th u ch hc v l thuyt, phi thc tp hi th, thin ta, thin hnh cho nn sau h c thm nhun s thc tp nh khi chng ta ni ti tm thc cng ng chng ta hy ngh n mt thi gian thi, ngha l tm thc cng ng ny l ca nhng ngi cng sng trong cng thi i ca chng ta. Ta chu nh hng v nh hng tr li h nim v hnh phc, v thnh cng, v au kh v th gii, v dn ch. Tt c nhng ci trong ta u chu nh hng rt su m vi ci nhn ci thy ca nhng ngi khc trong x hi. Nhng trong o Bt ta thy trong sut chiu di ca thi gian. Ngha l nhng ht ging m chng ta c trong tm ta n c tnh cch cng ng khng nhng ca nhng ngi sng trong cng mt thi gian m ca nhng ngi sng trong thi gian khc na. C ngha l mt ht ging trong tm

thc ca ta n cha ng kinh nghim, nim nhn thc ca t tin ng b na. V vy cho nn y, iu m ta c th nhn mnh l tm thc cng ng khng phi ch l tm thc cng ng trong gii hn khng gian. Khng nhng l tnh cch chung ca tm thc ta n phn chiu ci nghe, ci thy, ci nhn, ci hiu ca ngi ng thi m l ca c nhng th h qu kh. Cho nn ci danh t chng t bn hu rt quan trng. Chng ta khng nhng mang theo x hi ca chng ta m c nhng x hi ca cc th h t tin chng ta trong chng ta na. Cho nn phm vi kinh nghim ch l mt phn rt nh trong duy biu m thi. Ti v phm vi ca kinh nghim ch l phm vi ca ht ging trao truyn (tm hun), cn trong Duy biu th ngoi ht th ngoi ht ging trao truyn cn ht ging sn c. Ht ging bn hu v v vy cho nn Duy biu hc n vt ra khi bin gii ch ngha Duy nghim. Ti v t tin ca chng ta kinh nghim v nhng kinh nghim ca t tin chng ta trao tuyn li cho chng ta trong nhng ht ging m trc khi sinh ra i ta c sn. Khi ta mi u thai trong bng m, ta nh xu nh mt ht m hay nh hn na. Nhng ng khinh thng. Trong ci ht nh c cha c v lng bin kinh nghim ca bao th h i trc. Ci v cng nh n cha ng ci v cng ln. Thy c ci iu ri, thy c chng sinh thai nh hn ht ct m cha ng thi gian v cng v khng gian v bin ri th mnh mi thy rng ci vic gi gn mt thai nhi n quan trng bit my. Khi m tng ph thai n xut hin th ta bit rng v tr rung rinh, bi v ci ht ct kia cha ng bao nhiu th h t tin trong v cha ng bao nhiu th h tng lai. Vy m trong thi i chng ta chuyn ph thai l chuyn cm ba, xy ra qu d dng v khng cn qun chiu su sc. ---o0o--K TH 6 Gi tr mt i ngi Ty thuc vo phm cht Mi ht ging ang nm Trong chiu su tm thc. i mnh c gi tr hay khng, c hnh phc hay au kh u ty thuc vo ci phm cht ca nhng ht ging trong tm thc chng ta. Thnh ra nu chng ta mun hiu mt ngi th chng ta nhn vo ci phm cht ca nhng ht ging trong ngi v ngi khng phi l ngi duy nht

chu trch nhim v nhng ht ging ca ngi . Ti v M ngi , Cha, ng B, X hi, T tin ngi u chu trch nhim. Khi thy c ci iu ri th mnh khng ht trch nhim ln ngi na. Ti v hiu tc l thng, thy c tc l thng, bt c ai trong chng ta cng c th l nn nhn ca ng b, x hi, hc ng trong qu kh. V v vy cho nn khi m mun gip mt ngi, mun vch mt ng li tu hc cho mt ngi th mnh phi nhn vo ngi v thy c nhng ht ging chm su trong tim thc ngi . gi l qun c, khng phi l ngi ta ti th mnh dy o t nhng g mnh c sn. Phi nhn vo, thy c ci chiu su ca ngi v mnh mi ngh mt phng php tu hc v bit cch hng dn ngi tu hc. Thnh ra mt v Gio th gii khng phi l v c nhng bi ging tin ch trong ngi h bt c ai ti l trt ra thao thao bt tuyt. Mt Gio th gii l bit qun chiu su thy nhng ht ging trong tim thc ngi kia v thy ri th mi bit mnh nn dy nh th no, hnh x v ni nng nh th no gip c. l qun c nhng ht ging ca ngi . Cch thc tu hc l chuyn ha nhng ht ging khng p v gieo trng nhng ht ging mi ti tm nhng ht ging ti mt tt p nhng ht ging m lu nay khng ai ng ti v ti ti. Mnh hiu v thng th mnh phi ti. Th hai l nhn din nhng ht ging kh au trong ngi v tm cch chuyn ha nhng ht ging . V vy Tng thn l quan trng v l mt on th tu hc m trong ngi no cng c con mt qun c, ti v nu mnh khng c qun c bn mnh th khng c hiu c nhng ni au kh, nhng nim vui ca bn cng tu vi mnh v c chung vi h mi nm cng khng gip g c ngi . Mt Tng thn ng tn ca n l mt Tng thn trong mi c nhn c kh nng qun c, u bit cch nhn din c nhng ht ging vui kh ca tng bn cng tu vi mnh. Nu bit c cch ri th mnh bit cch chm vo nhng ht ging kh au v i khi no mnh thy ngi kia rt vng chi ri mnh mi tm cch gip chuyn ha nhng ht ging xu. Mnh l ngi S huynh, S , S mun mnh phi bit qun c, nu mnh sng vi bt c ai cha c l mnh cha bit qun c. Bit qun c th mnh bt u cuc sng c vi ngi . Ngi no cng c nhng ht ging hnh phc c. Chng ch yu hay mnh m thi, c th l xa nay cha ai ng ti nhng ht ging hnh phc . Mnh l ngi thin tri thc ca ngi . l cng trnh tu hc ca mnh. S thnh cng ca mnh nm kh nng thy c, ti tm c. Khi m mnh ch thy c ni ngi kia nhng tham, gin, kiu cng thi l ti v con mt mnh cha c sng. Trong Pht hc ta thy rn tt c nhng ht ging u c trong ngi , ht ging ca hnh

phc ht ging gic ng c sn. Php trit gia Kean Paul Sartres ch thuyt hin sinh, ni rng: con ngi l mt tng th ca tt c nhng hnh ng ca mnh (Phomme est la somme de sex actes). Ci hnh ng y theo danh t Pht hc l Nghip (karma). Nghip c ngha l hnh ng. Khi m hnh ng l mt nhn th gi l karma hetu (nghip nhn). Khi m hnh ng a ti kt qu th gi l karmaphala (nghip qu). Nghip nhn v nghip qu v con ngi l tng th ca nhng nghip ca mnh m nghip y c th l ht ging. Bt c mt thn nghip, mt nghip, khu nghip no ca mnh cng gieo vo trong mnh nhng ht ging c. Gi tr ca mt con ngi ty thuc vo gi tr hnh ng ca mnh. Bi k s 6 ny nhc mnh ti cu ca Jean Paul Sartres. Gi tr ca mt i ngi, ty thuc vo phm cht mi ht ging ang nm trong chiu su tm thc. Ti ci nghip nhn v nghip qu ca mnh, n nm hon ton trong tm thc ca mnh. N khng mt i u c. Tt c nhng hnh ng ca mnh du c ct gi v duy tr trong tng thc ca mnh. Ti v tng thc ca mnh c tc dng gi li v duy t. Khi nghe ch nghip ta phi hiu rng ch nghip c ngha l hnh ng. C ba loi hnh ng (nghip): hnh ng bng t tng (v d nh ta c t tng v ph thai. Cha ph ch mi c t tng ngh ti thi m lm cho v tr rung rnh ri. Hay l nim git ngi hay nim n cp, nhng t tng lm rung rinh v tr ri). l nghip, l hnh ng ri. K n l hnh ng ca thn. Khi mnh hnh ng nhng vic nh git chc, n gian, dm dc hay nhng hnh ng cu ngi gip . l thn nghip. Nhng li ni mnh lm kh ngi ta hay l ti tm nhng ht ging thng yu hiu bit hay hnh phc ca ngi ta. u l nhng hnh ng c gi l khu nghip. Nhng hnh ng, nhng nghip ca mnh u c gi nguyn vn tng thc th tm ca mnh (tng thc). Trong nm iu tm nim m cc Thy v S c lun nh. iu th nm l Ti c pht sanh trn ci hnh ng ca ti, ch c ci hnh ng n i theo ti m thi, khng cn g i theo ti c. Khi m mnh cht ngha l chuyn t hnh thi sinh mng ny sang hnh thi sinh mng khc th mnh phi b ht. Tt c nhng ngi mnh thng, mnh ght, ti sn ca ci mnh, nhng s nghip b ht, ch c hnh ng ca ti i theo m thi. Tng thc n gi gn tt c nhng hnh nghip . Khng phi ch c nghip khng m thi u. C thn v khu nghip u tr v trng thi ht ging i theo mnh sang hnh thi khc. l iu tm nim th nm ca ngi thc tp theo li Bt dy. ---o0o---

K TH 7 Tc dng Alaya L tip nhn duy tr V lm biu hin ra Ht ging cng tp kh. Tc dng v cng nng ca thc A li gia l tip nhn nhng ht ging. Tip nhn t cha m, ng b, t tin, t hc ng, b bn, x hi. Tip nhn xong ri cn duy tr na, ging nh t. Tip nhn duy tr ri cn lm biu hin ra na. Vi v cc ht ging lun lun biu hin ra thnh nhng ci m mnh nhn thc c nn gi l hin hnh. Khi ht ging m n tim tng th mnh khng s m c, nhng khi gp nhng iu kin thun li th nhng ht ging biu hin ra. Gi l nhng hin hnh (actual dharma). V d nhng ht ging ca gin, khi ci, ni th u thy. Nhng khi ngi ta ng ti th n hin hnh, n biu hin. Ci hnh phc v kh au ca mnh cng vy. T tin mnh c trong mnh v c khi t tin mnh hin hnh ra trong cch mnh ci, mnh ni mnh suy ngh. l v kinh nghim m ni. Thn th mnh cng l mt hin hnh t A li gia, ri x hi mnh cng l mt hin hnh ca A li gia, ri t nc mnh v c th gii u l hin hnh ca A li gia. Nn nh rng A li gia y l A li gia cng ng. Ti v c A li gia ring v A li gia chung. Cng nh ht ging ca mnh cng l A li gia ring v chung. Cng nh nhng ht ging ca mnh cng c tnh cch ring v chung, cng c t tng v cng ng. V d Lng Hng, Lng Hng l mt biu hin, chng ta c Lng Hng chung ca chng ta nhng mi ngi trong chng ta u c Lng Hng ring. Lng Hng ca S c oan Nghim n khc Lng Hng ca S ch Php ng. Lng Hng c t tng v cng tng ca n. C mt ngi mua giy my bay t Cali sang Lng Hng. Ti ni ri i my ngy trn xm Thng Lng Hng m vn cha tip xc c vi Lng Hng. D s nh vy . l mt thiu ph ngi Hoa K m ti gp i trn xm Thng nh mt bng ma. Ti c ri, gp c ngi Lng Hng, m khng tip xc c vi ngi Lng Hng. Thnh ra Lng Hng ca ngi l mt Lng Hng rt ring ca ngi , khng phi ca mnh. Thnh ra Lng Hng cng c ci t tng v cng tng ca n. Nu ni ti bit Lng Hng ri, ti ti ri th cu tuyn b ch gi tr no thi. l Lng Hng ca bn cha chc g l Lng Hng ca ti. Cng nh nc Php vy, nc Php vi mnh cng l nc Php c t tng v cng tng.

Tm thc cng vy. V vy tm thc cng ng ca chng ta lm bng ht ging. V nhng ht ging biu hin thnh ra hin hnh, thnh ra th gii. Biu hin thnh ra hin hnh, thnh ra th gii. Biu hin nhng ht ging v tp kh ra. Tp kh mnh dch l habit energy. Kh l mt loi nng lng (energy). Tp c tnh cch xng p, c tnh cch lm thnh ra mt thi quen. Nga theo li c. C nhng thi quen c ngn i, c nhng thi quen mi. Tu tp m lm ra nhng thi quen, tp kh mi. V d thi quen cng l mi khi nghe ngi ta ni cu no th mnh nhn mt, khng mun nhn mt ca c nhn. By gi mun c thi quen mi l khi nghe cu no khng va th mnh th. Ban u cha phi l thi quen, t t ri s c tp kh quen lm nh vy, khng lm khng c. Nh l nh rng cng vy. Ngi mi tp nh rng trc khi i ng th hay qun, rt kh lm. Nhng t t thnh tp kh ri th trc khi i ng m khng nh rng s rt kh chu. Khi mnh cm t giy v mnh cun li th khi mnh th t giy ra n vn cun li. N thnh tp kh ri, n khng chu thng li nh xa na. Ma h thnh thong c con rui n ti u ng g m mnh. Mnh xua n i n bay mt vng ri li u trng ch c. N c tp kh ri. Chng ta cng vy. Chng ta c rt nhiu tp kh. Mun bit tp kh ca ta th ch c mt cch thi. l chnh nim. Khi c chnh nim, ta nhn ra tp kh chng ta v chng ta mm ci. Ta c mm ci hoi th tp kh s chuyn ha. Khng c cch g hn u bng cch nhn din tp kh mnh. Ht thuc chng hn, n l mt tp kh. Mt khi thnh tp kh ri th chng ta khng b c. Phng php hay nht b tp kh l khi ht thuc th mnh bit rng mnh ht thuc. M ci bit ca mnh cho mnh thy ci s ht thuc lin h ti ci phi ca mnh. V ci phi ca mnh lin h ti nhng ngi mnh thng, nhng ngi trng cy vo mnh. V nu mnh b ung th phi th ti nghip cho h. Khng phi l ti nghip cho mnh m thoi m cn ti nghip cho h. Thnh ra mnh gi gn cho mnh m cng l gi gn cho nhng ngi mnh thng Gi gn cho ti v gi gn cho anh. Chnh nim thng cho mnh nhng ci thy nh vy. Khi ung ru cng vy. l mt tp kh. Mi khi bun th cn chn ru qun; dn d n thnh thi quen. Thnh ra khi m thc tp chnh nim quen ri th mi khi cm chn ru ln mnh s ni: Ti ang ung ru v bit rng ti ang ung ru. V cng ngy ci thy cng su th ci thy rng ung ru n ang tn ph mnh v tn ph nhng ngi ang trng cy vo mnh. Hnh phc cng l tp kh. V d mnh i thin hnh m thy an lc. Ban u mnh c c an lc, rng an lc. Lc l ti mnh tu cha gii.

n khi i thin hnh th t nhin mnh thy an lc, khng cn c gng chi c. Mi khi i thin hnh l i m khng hp tp. i m hng s an lc ca tng bc chn. Ci ny phi tp, dn dn mi thnh tp thi quen. Ban u khi mi v Lng thy ai cng i thong th c, mnh i hp tp nh b ma ui th coi n khng c. Mnh ch mun coi cho n c thi. Nhng t t thnh thi quen mnh nm c s khe khon th mnh mi t nh i u m vi m vng, cho vp phi cho qung phi dy. Ri khi mnh nm c cch i thnh thi ri th mnh thy my kiu i khc khng hp tp na. Mnh b nhng li i nh ma ui v ch i thin hnh thi. y ta c hai danh t. Mt danh t bi th t l hun tp v danh t bi th by l tp kh. Hun (vasana) l p vo. Ging nh tr em p bng li th c mi bng li. Nu lu Lng Hng th th no cng thm. Tp kh c th l xu c th l tt. Hnh phc cng l mt tp kh. Nu mnh c thi quen sng nh nhng hnh phc ri th hnh phc l chuyn t nhin d dng. Anh l ngi c kh nng c hnh phc d phi i din nhng han cnh kh khn. l li khen ngi p nht i vi mt ngi. Ch l ngi c kh nng sng nh nhng trc mi kh khn. l li khen ngi. l vn tp kh do cng phu thc tp. Cho ti by gi chng ta ch mi hc v ci chc nng u tin ca tm thc thi. l chc nng A li gia tng thc. Chng ta cha hc nhng ci nh tng tng, tri gic, n c lin h ti thc th su, thc th by v cc thc u. Chng ta ch mi hc ci chc nng u l duy tr v biu hin thi. iu ny tm l hc Ty phng hon ton khng ni ti. Khng ni ti s tip nhn duy tr v lm biu hin nhng ht ging. Tuy l n c nhng ngi Ty phng khng cho l cn bn, trong khi trong Duy Biu hc cho l cn bn. Nu chng ta cha hiu ht th cng khng sao. Khi ta hc cc bi k tip th ta s hiu nhng bi u su sc hn. Ti v mt bi cha ng nhng bi khc cho nn cng hc th cng hiu nhng bi c. C nhng iu m tr ca chng ta cha chp nhn c. Chng ta phi cho n mt c hi mt thi gian v n cha quen. V d nh khi ni Lng Hng l mt ch th ch quan v, mt ch th khch quan. Ci tri gic c th cha ng nhng ci sai lm ti v ta cha tip xc c vi ci Lng Hng khch quan. Chng ta c th ngh l c mt Lng Hng ca tri gic chng ta v mt Lng Hng ca thc ti khch quan v Lng Hng m mt ngy no ta s nm c ci thc ti khch quan ca Lng Hng. By gi y ta ch c mt hnh nh ca Lng Hng do tm thc ch quan chng ta to ra thi. Chng ta ngh nh vy. Nhng ta khng bit rng ci Lng Hng m ta ngh l thc ti khch quan , n cng do tm thc ca ta to ra thi. Tm thc c nhn v tm

thc cng ng. iu c th chng ta cha hiu. Ta nn bit rng ci tng thc ca ta n c tng thc c nhn v tng thc cng ng. Ta bit nh vy. Ta bit rng ci Lng Hng ny hay ci nc Php ny n do tm thc c nhn v tm thc cng ng to tc ra. Nhng ta vn ngh rng tm thc l mt chuyn. Nhng n phi c ci g ngoi tm thc v cn c trn ta mi c hnh nh ca Lng Hng, d hnh nh l hnh nh ca tm thc c nhn hay tm thc cng ng. iu l iu m t t ta s thy khi ta i su vo trong Duy Biu hc. Nhng m t nht ta phi m lng chng ta ra chng ta thy r rng rng chng ta cha thy. Chng ta mi bt u hc l tm thc c hai loi: tm thc c nhn v tm thc cng ng. Nhng m ci thy v ci hiu ca chng ta v ci tm thc cng ng n cn s khi lm. Ta thng hay b m nh l ci thc th khch quan bn ngoi v ci nhn thc ch quan ca chng ta v chng ta hay so snh i chi v t hi lm th no mt ngy kia ti b c nim ch quan ca ti v ti t c nhn thc rt khch quan rt trc tip v ci th gii. Th mnh nn nh l trong lc ny mnh ch cn bit mt chuyn thi l ci thc ti khch quan m mnh ngh rng n c mt c lp vi ci tri gic nhn thc ca mnh , chnh l sng to phm ca tm thc cng ng. ---o0o--K TH 8 Biu bit A li gia L th gii tnh cnh c nh v i cht Mi tm gii hnh thnh. The manifestation of Alaya, could be perceived as the field of things in themselves, as that of representations and of mere images. All are included in the eighteen realms of beings. Hai ch biu bit n c ngha l thc. Biu c ngha l biu hin ra. Bit l nhn thc. V thc c hai cng dng . Mt l lm biu hin ra v hai l phn bit nhn thc. Biu hin ra th c nhin l hai phn, phn th nht l ch th nhn thc v phn th hai l i tng nhn thc, (subject of cognition and object of cognition). Biu bit. Vy th A li gia tc l tng thc n biu hin ra nhng ci no. ng v i tng nhn thc th ta nhn thy n c ba loi i tng ca tt c nhn thc. Ti v nhn thc n c nhiu loi. Thng thng khi m chng ta ni n nhn thc chng ta ngh t thc m thi. Nhng thc l mt trong nhng tc dng ca thc m

thi. Ta bit rng vai tr u tin ca thc l duy tr th gii, duy tr sinh mng ca mnh. Duy tr cc ht ging ang nm trong tm thc ca mnh. Ni nh vy ta nh rng tm thc c nhiu tc dng c nhiu chc nng v chc nng tri gic ch l mt chc nng ca thc m thi. y ta ang ni ti chc nng biu hin ca thc. Th thc A li gia c nhn cng nh cng ng n biu hin ra lm ba loi i tng gi l cnh. Cnh l i tng ca nhn thc (ting Phn l visaya). C khi chng ta ni l i tng nhn thc (danh t mi, danh t trit hc Ty phng). C khi chng ta gi n l tng, tng phn (nimitta bhaga) tc l i tng nhn thc . N ngc li vi ci kin phn tc l ch th nhn thc. C khi chng ta gi l s duyn, (alambhaga) s duyn l i tng ca tm thc, duyn y tc l nhn thc. N ngc li vi danh t nng duyn l phn ch th. Trong Duy Biu hc ni rng thc cn bn ca ta l A li gia n biu hin ra bng ba i tng nhn thc, c khi t ti i tng ny c khi t ti i tng kia. l ni dung ca bi k. Th nht l th gii tnh cnh tc l t thn ca th gii, t thn ca thc ti (la chose en soi, thing in itself, danh t ca Kant). Tnh thc l bn cht ca n. Th gii tnh cnh. Cnh ny t ch visaya m ra. Tnh cnh l thc ti trong ci t thn ca n m c khi chng ta khng th t c. V d nh ni Pyrnes n c t thn ca n, ci tnh cnh ca ni Pyrnes. Cn ci hiu bit, ci tr gic ca ta v ni Pyrnes c th rt sai lm. C th l khng dnh dng g vi t thn ca ni Pyrnes c. Ci nhn t hc ca ta khng c t ti tnh cnh. V d mnh thng mt hay ght mt ngi, i tng ca ci thng hay ci ght ca mnh khng hn l t thn ca ngi . Ci tm thc ca mnh n biu hin ra mt ci i tng v mnh thng ci i tng . V d mnh, l ng B yu mt ngi c tn l c A, ci t thn ca c A v to ra trong tm thc ca ng mt hnh nh ca c A ch khng hn l ng thng ci thc ti c A. Cng nh mnh chp hnh, a ci my nh vy v ci my ca mnh n bin hin ra mt ci hnh ring trn phim hnh v mnh chp ci hnh ring . Mnh khng chp c ci thc ti ca ngi , mnh ch chp c ci hnh ngi thi. Khi mnh yu hay mnh ght th mnh to ra mt hnh nh v ngi kia mnh yu hay mnh ght. i tng yu, ght ca mnh i khi n khng dnh dng g n thc ti ca ngi kia ht. V d nh khi c ngi la ni xu Thy Nht Hnh l th ny, th kia th vic ni xu khng dnh dng g n thc ti ca Thy Nht Hnh c. Ti v trong ci nhn thc ca mnh c nhng ci tng tng, ci sng to sai lm v tm thc. V d nh khi mnh yu th ngi kia tr thnh rt p, rt tuyt vi. V hnh nh i tng ca tnh yu ca

mnh thng rt xa vi. Nhng khi ci ngi ri, vi ba nm th bit i tng, ci hnh nh m mnh m p mong nh mnh khng ng c m mnh ngh ti, l hnh nh do mnh sng to n chn mi phn trm. Cho nn ci tnh cnh (la chose en soi) mnh khng c t c. Tm thc mnh, n nng theo tnh cnh m to ra mt hnh nh khc v thc ti v cho l thc ti. V ci hnh nh kia, ci hnh nh mo m v thc ti kia l mt th cnh khc gi l i cht cnh. Tc l cnh gii mang theo mt cht bn cht ca tnh cnh nhng n khng l tnh cnh. Ngi m mnh yu hay ght khng phi l ngi c thc trong cuc sng m l ci ngi do mnh sng to ra. l i cht cnh. Thi s Hn Mc T yu c no , nhng khng c c y yu li, rt au kh nhng khng b c c . Cho nn ng ngh rng nu mnh git c hnh bng c trong ngi mnh th mnh s c gii thot. Lm sao git c ngi trong mng. Ti v hnh bng ca ngi trong mng n c i theo mnh nh mt bng ma. Git ngi trong mng chc khng b t u, v ngi trong mng l i cht cnh, khi no git tnh cnh th b t lin. Nu c hnh nh ngi no trong ngi m mnh git hnh nh th mnh bung b c v s c gii thot. Nhng nhn thc ca chng ta nhng c m, nhng th hn ca chng ta u c nhng i tng i cht cnh rt nhiu. Chng ta th ght, chng ta m m nhng hnh nh m chng ta t to trong tm ch chng ta khng th ght v m m ci th gii thc ti. C ngh i, qu v ngh l qu v bit ni Pyrnes, c th l qu v thy vi ci hnh, c th l qu v leo ni vi gi ng h. Tht ra ni Pyrnes n giu c hn nhiu. Chnh ci bn thn ca chng ta m chng ta cha t ti na. Thin qun l nhn su, nhn k t ti ci thc ti. Thc ti trc ht l thc ti bn thn v k n l thc ti ca th gii v trong qu trnh mnh phi bung b nhng hnh bng ca tm mnh to tc. V d mnh nghe nhng tn nh Mao Trch ng hay cng trng Concorde. Khi nghe danh t th trong tm thc mnh hin ra nhng hnh nh. Nhng hnh nh mnh cho l i tng nhn thc ca mnh, nhng nhng i tng , phn ln l nhng ci l do tm thc ca mnh nng vo ci to dng ra ch khng phi l t thn ca thc ti. Rt l nguy him. Trong i sng hng ngy ca mnh nu mnh sng c chnh nim th mi cnh gic c. Ci ngi mnh thng v ngi mnh ght cha chc l mnh thc s ght hay tht s thng ci bn thn ca ngi . C th mnh ch ght hay ch thng ci hnh nh ca ngi m mnh to ra. i khi mnh mang tm nim hn th trong sut ba bn mi nm m mnh ch hn th ci hnh nh do mnh to ra m thi.

V vy cho nn trong nh sng ca Duy Biu hc chng ta sng trong th gii ca i cht cnh nhiu hn th gii ca tnh cnh. Tm thc ca chng ta khng c t ti thc ti, chng ta bin ch ra mt hnh nh m chng ta gi l th gii thc ti v chng ta giam hm chng ta trong th gii . V nh c Nguyn Du ni: Cnh no cnh chng eo su, ngi bun cnh c vui u bao gi. C ni rng th gii trong mnh sng l do ci tm thc mnh to ra. Khi tm hn ca mnh n en ti v u bun th mnh thy ci g cng en ti v u bun ht. V ci th gii m mnh thy l th gii ca thc ti. l th gii do tm mnh to tc. V th gii th ba l Th gii c nh. Th gii ny ch ci hnh nh thi, khng theo ci cht liu g c. V d khi ta nhn vo t giy ny ta tin chc l ta thy c th gii tnh cnh, l ta nhn thy c ci t thn ca t giy. Nhng m c th ni rng t giy ny ch t ti th gii ca i cht cnh m thi. Thng thng l nh vy. Tm thc chng ta n nng vo th gii tnh cnh v n to ra th gii i cht cnh. Nh ta sng ba mi nm vi mt ngi m c th c nhng s tht v ngi mnh khng nm c. Khng phi ch mi bt u mi gp ngi mnh khng c hnh hnh chnh xc v ngi . C th sau khi sng hai ba mi nm mnh vn cha nm c thc ti ca ngi . i khi ngi thng mnh c tng ngi ght mnh. i khi ngi khng bao gi c ch tm mun tiu dit mnh m mnh c ngh l ngi mun lm tnh lm ti mnh. Tt c nhng ci l nhng sng to ca tm thc v tt c nhng ci m mnh m p gin hn, mnh n htua ch l i cht cnh ch khng phi l tnh cnh. Thnh ra chng ta hy nhn ln, nhn ra, nhn xung quanh ta tri xanh kia, my trng kia, nhng tri ni kia, nhng ngi c mt xung quanh kia, nhng con chim kia m chng ta tin rng thuc v th gii ca tnh cnh, chng c th ch thuc v th gii i cht cnh m thi. Thnh ra ti ngi y ung tr vi anh, anh ngi anh c th ch l nm trong th gii i cht ca tm thc ti m thi, vy m ti c tng l anh thuc v th gii ca tnh cnh, anh thuc v th gii hon ton khch quan. Tht ra l ti to cho ra anh. V d nh Bt chng hn. Bt trong chng ta thuc v th gii i cht hay tnh cnh? Chng ta t ti con ngi ch thc ca Bt cha? Hay l chng ta ch sng to ra c mt hnh nh ca Bt bng mt s ti liu m ta gom gp c trong kinh in hay trong nhng iu m ngi ta n. C th hnh nh ca Bt m ta c th gn vi Bt t thn hn l hnh nh khc ca Bt m ta c trc y nm mi nm. Tuy nhin hnh nh mi nht ny ca Bt vn cn mang tnh cht i cht nh thng. V do cng trnh tu tp v

qun chiu ca chng ta m ngy cng hnh nh i cht n cng i st vi thc ti tnh cnh ca Bt. i khi ta c nhng hnh nh v Bt v Cha ta, M ta, v anh em ta, v ng bo ca ta nhng s vt ang bao quanh ta v ta sng trong th gii ca i cht cnh m ta c inh ninh l ta sng trong trong tnh cnh ca thc ti t thn. (Le monde en soi). Ti ngi ung tr vi anh, ti th v ti mm ci ngh rng hnh nh ca anh c th ch l hnh nh ca th gii i cht v m ti nm m v thy ti tip tc ung tr vi anh. Th ra hnh nh trong gic m ca ti v anh l hnh nh trong th gii c nh. N khng cn l i cht na. Trong gic m ta thy nhng ngi thn, nhng ngi l, nhng chuyn vui nhng chuyn bun. Th gii trong mng l th gii c nh. Ban m chng ta nm m, chng ta cng khc, cng ci, cng gin cng s cng vui vng tin rng nhng ci c tht cho ti khi chng ta thc dy th ta mi bit th gii m chng ta i qua l th gii ca c nh. Nhng khng phi chng ta ch tip xc vi th gii c nh khi ta nm m. i khi chng ta thc cng vy. Nu chng ta nhm mt li v hnh dung hnh nh ca mt ngi m ta gp cch y hai mi nm. Hnh nh ngi thuc v th gii c nh. Ta khng ang ngi ung tr vi ngi . Ta ch hnh dung ngi thi. Hnh nh ngi hin hin trong ta thuc v th gii c nh. Vy th thc A li gia ca chng ta c rt nhiu ht ging trong c ht ging ca i tng nhn thc. Th gii tnh cnh, th gii i cht cnh v th gii c nh cnh cng pht hin t thc A li gia. V d ta nhm mt lai v hnh dung ra thp Eiffel Paris th hnh nh Eiffel trong ta l c nh. Cn nu ta ln Paris ng trc thp Eiffel th trong ta c lc c Eiffel ca th gii i cht. Cn tnh cnh ca thp Eiffel th cha chc ta s m c. Nhng iu m ta bit hnh nh i cht c nng ta vay mn t th gii tnh cnh. Thnh ra nhng ci yu ght ca mnh thng l i tng ca i cht hay c nh. Mi tm gii hnh thnh. Mi tm gii l gm ba cp su: mt (nhn cn), tai (nh cn), mi (t cn), li (thit cn), thn (thn cn), ( cn), gi l su cn c pht sinh ra nhn thc v su trn l su loi i tng ca su cn kia l: hnh sc, m thanh, hng, v, xc v php. l mi hai ci gi l thp nh x (ayatana). Khi mt tip xc vi sc n pht khi ra tc dng nhn thc m ta gi l ci thy hoc ci nhn thc, ci nghe (nh thc), ci ngi (t thc), ci nm (thit thc), ci chm (thn thc), v ci bit ( thc). Php y l i tng ca (manas). i tng ca (manas) l php (dharmas) m php tc l dharmas n nm trong ba th gii ny: th gii tnh cnh (vt t thn), th gii i cht cnh (th gii bin hin do tm thc) v th gii c nh (th gii ca nhng hnh nh thun

ty). Tt c l mi tm gii. Thp bt gii tc l mi tm lnh vc ca hin hu. Khi c ngi khch ti hi Bt th gii l g, th no gi l tt c mi s vt? Bt tr li tt c mi vt n gm trong mi tm gii: su cn, su trn v su thc. Ngoi ra n khng cn g c. Thnh ra mi tm gii n gm tt c nhng lnh vc ca hin hu. N biu hin t tm thc ca chng ta, tm thc c nhn v tm thc cng ng. Khoa hc cho chng ta vi d kin chng ta lay nhng nhn thc qu ngy th ca chng ta. V d nh l khi khoa hc ni vi chng ta v vt cht v nng lng (matters and energy). Khoa hc ni vt cht l s c ng ca nng lng v nng lng l s pha long ca vt cht v nng lng l hai ci cng mt bn cht. Khi c th n l vt cht, khi long n l nng lng v nng lng l s pha long ca vt cht. K trc mnh hc ri. Thnh ra ta thy vt cht v nng lng l hai ci cng mt bn cht. Khi c th n l vt cht, khi long n l nng lng. Mt gram vt cht m bin thnh nng lng th n c th di sng lp bin c. V d nh mt gram uranium khi m bin thnh nng lng nguyn th th c th gm lm. V nng lng c th bin thnh vt cht. V d nh nh sng mt tri l nng lng. N bin thnh ra ci, la go, la m Tt c nhng thc phm chng ta n mi ngy u do nng lng mt tri lm ra c. Tt c mi loi trn chng sanh trn tri t u tiu th mt tri nh thc phm. Cy ci mc ln l nh mt tri. Nu khng c cy c th cc loi th vt khng c thc n. Tru b n c, con ngi cng n rau c nhng n lun th vt m n nhng thc phm . Khi ta ch n tht b, heo thi th chng ta cng n cy c nh thng v cng n mt tri nh thng. V vy cho nn, c mt s tht m ta cn bit l mi loi sinh vt trn tri t u n nng lng mt tri. Mt tri l Cha. Cha i lm v nui con v tri t l M, sinh ra con, tt c sinh vt trn mt t. Mt tri l mt khi la, mt khi vt cht v i, v ci khi vt cht mi ngy c em ra pha long (l sc nng v nh sng) nui mun loi. Khi chng ta c mt nim v vt cht v nng lng th ta thy ci thng. Ci cy dng lm bn ct nh. Mt cc c th dng lm mt ci ci xay. Tt c nhng hin tng vt cht , n c th nh phc v cho s sng ca chng ta. Thn th ca chng ta l sinh l. Bng ci thn th ca chng ta c th cy rung, c th gnh nc, c th nu cm, thn th ta phc v cho s sng. l nhng hin tng vt l v sinh l. Nhng hin tng tm l cng vy nh l s suy ngh cng c th to ra nhiu vic hay ho v nui sng con ngi. Tnh thng ca chng ta cng c th bin thnh nng lng. Cng nh s th ght ca chng ta cng

vy. N c th gy ra bit bao au kh git chc. V vy cho nn cc gc cy, ci tng , ci thn th chng ta u l nng lng. Nim vui ni kh chng ta u l nng lng. Tt c nhng ngun nng lng u phi xut t tm thc cng ng ca chng ta m tm thc l mt ci g rt mu nhim. Tm thc biu hin ra ch th nhn thc v i tng nhn thc. M i tng nhn thc l ba lnh vc m ta gi l tam cnh. Khi m ta nghin cu v mi tm lnh vc ca hin hu th mi tm lnh vc ca hin hu tr thnh i tng ca nhn thc chng ta. Ta c li bi k th tm: Biu bit A li gia, l th gii tnh cnh, c nh v i cht, mi tm gii hnh thnh. ---o0o--K TH 9 Tt c mi hin hnh u t biu, cng biu D thc khi d vo Gii v a cng th

Hin hnh l mt danh t i i vi danh t ht ging. Ht ging cng l hin hnh m n nm vo th tim phc, ta khng nhn thc c. Ti khi m n biu hin ra th ta mi nhn thc c v ta gi l hin hnh. V vy ta gi l tim th v hin th. ng vo th tim tng th ta gi l chng t, cn ng vo th biu hin th ta gi l hin hnh. V d ci gin v ci bun trong ti nu n ang nm trong tim th th qu v khng thy c nhng khi m ti gin ti bun ci mt ti ln th qu v mi thy. Lc n hin hnh n ng v pha hin th. Tt c mi hin hnh tc l mi hin tng ca th gii t vt l sinh l v tm l u t biu, cng biu, tc l nhng biu hin chung v ring. Nhn su vo mi biu hin chung v biu hin ring ca hin tng . V d nh ci gin ca ti. Khi ti cha gin nhng ht ging gin ca ti nm th tim tng v khng ai thy. H ni ng ny khng gin, khng ng. ng ny c ht ging gin trong tm. Khi ht ging gin biu hin ra qu v nhn cho k cho su vo ci gin th qu v s thy c ci bn cht ca ci gin . N ang hin hnh. Bn cht ca n l t biu v cng biu tc l n c tnh cch c nhn, v n l ht ging ci gin trong tm thc ti. V khi ht ging gin

c ti tm th ci gin pht hin. l ci gin ca ti. l tnh cch t biu ca hin tng ny. Nhng m nhn cho su th mnh thy tnh cch cng biu ca ci gin ny. Ti v nhng ngi quen, nhng ngi thn ca ti, nhng ngi sng chung ng vi ti, nhng ngi ng gp vo s gieo nhng ht ging ca ci gin trong ti. V vy ci gin trong ti n c tnh cch t biu nhng n cng c tnh cch cng biu. Mnh gin i, gin ngi, gin ht tt c mi ci, ci l ti v mnh v mnh, mnh thiu s hiu bit nn mi gin. Nhng ti v Cha, M, Thy, bn, x hi, cuc i khng cu gip mnh. V trong s chung ng hng ngy v thiu chnh nim nn gy thm ht ging au kh cho mnh lm cho ht ging gin trong mnh ngy cng quan trng. V vy cho nn ht ging gin trong ti khng phi ch mt mnh ti chu trch nhim. i khi ng B ti, T tin ti cng chu trch nhim, Cha m, bn b ti v x hi ti chu trch nhim. Thnh ra ch nhn vo ht ging gin ang hin hnh trong mt ngi mnh cng c th thy c tnh cch ca t biu v cng biu. By gi mnh ly v d khc: Lng Loubes Bernac trong c Lng Hng. Loubes l mt lng nh ca nc Php, n l mt hin hnh. N l mt php, mt s vt m mnh ang tip xc. N l vt s hu chung ca tt c dn lng ny v ca chung ca tt c nhng ngi Php. Thnh ra Loubes l mt hin tng cng biu ca tt c nhng ngi Php, ai cng c th hng, i thm, mua nh, mua t lng ny, dm nhng bc chn trn lng ny. Nhng vi ngi dn lng Loubes Bernac th ming t ny thn thit hn v mnh c nhng ngi thn sinh ra t y v cht y, mnh cy rung ny cho nn i vi nhng ngi dn lng th Loubes c tnh cch t biu. Trong ci chung c ci ring. Chng ta nhng thin sinh ti t nhiu ni, khng sinh trng t lng ny, ta tham d vo ci lng Loubes Bernac th lng Loubes i vi chng ta va c tnh cch cng biu v va t biu. ng l th ta khng v y lm g v nhiu ngi trong chng ta khng b con sinh g t lng ny ht. Nhng ti v y c mt trung tm tu hc nn chng ta v y v tham d vo ci hin hnh ca Loubes Bernac. Nhng i vi chng ta th Loubes n khng ging vi nhng ngi ang sng di lng. Chng ta c hnh nh rt khc v Loubes. Loubes i vi chng ta l Lng Hng l ch i thin hnh, l ch thin ta, ch c php thoi, php m rt vui. M ci Loubes Bernac chnh l nhng ngi sinh ra v ln ln ti Loubes cng khng h tham d, khng tip xc c. Thnh ra trong mi chng ta c mt Loubes Bernac ring l t biu v ci Loubes Bernac chung l cng biu. V chng ta sng vi Loubes trong hai

mt t biu v cng biu. C khi c nhng anh chng di lng Loubes ln chi, chng ta i chung vi anh ta chng ta ni Loubes p qu h anh? Anh ta rt nghi ng. Anh ta khng thy y p nh mnh thy. Anh ta khng hiu ti sao cnh vt nh th ny m li khen p c. Thnh ra trong Loubes c tnh cht cng biu v tnh cht t biu. V d khc: By gi ni n ci thn kinh th gic ca ti n lin h n ti rt nhiu. Nhng hnh phc nhng au kh ca ti n ty thuc vo thn kinh th gic ca ti. Nu n m th ti khng c sch c v v vy ci dy thn kinh th gic ca ti n c tnh cch t biu nhiu hn cng biu. N l vn ring ca ti, l hin tng t biu nhng tht ra n cng l hin tng cng biu. Ti v ti thy r hay khng thy r n c lin h ti nhng ngi trong cng ng ti, nht l khi ti li xe a cc bn ti i ra ga. Ngi trn chic xe but c ba bn chc ngi, mnh hon ton giao sinh mng mnh cho ng ti x v ci thn kinh th gic ca ng ti x khng phi ca ring ng m n lin h ti sinh mng ca nhiu ngi. Tt c nhng hin tng vt l trong th gian nh cy, c, sng, ni, nhng hin tng sinh l nh thn th mnh v thn th ngi khc v hin tng tm l nh ci gin ci bun ci s ci lo ca mnh v nhiu ngi khc, tt c nhng hin tng l hin hnh v hin tng no cng c tnh cch t biu v cng biu. Khng c th tm ra c hin tng thun ty t biu hay khng c hin tng no thun ty cng biu. Mt tri l mt tri chung rt cng bng cho tt c mi ngi. Nhng m mt tri ca ti n khc vi mt tri ca anh. Ngy hm ti mun i pique nique th ti mong mt tri ca ti nng sut ngy cn mt ngi nng dn ang trong tri ma ti tm nhng ht ging anh ta va gieo th cng ngy hm nay anh ta mong mt tri ng xut hin, mt tri phi c my che lp v c ma cho nhng cy hng dng ca ti sm mc ln. V cng cng mt tri c min Bc kh hu n khc, min Nam kh hu khc, bn c kh hu khc, u Chu kh hu khc. Thnh ra mt tri kia c tnh cht cng biu m cng c tnh cch t biu. Vit Nam mt tri khng qu lm v tri nng qu. V vy ta mong thnh thong c mt m my i qua che mt tri cho ta c mt cht xu. Cn bn ny hnh phc l mt tri. Thnh ra trong Duy Biu hc ni rng tt c mi hin tng vt l sinh l hay tm l du c tnh cch t bin v cng bin. C nhiu khi n mang nng tnh cch cng biu c khi mang nng tnh cch t biu.

Mt v d na l php lut nc Php, trn nguyn tc l c ch ra cho nhng ngi cng dn Php nhng m nhng ngi dn thp c b ming, khng c hi c mt nn gio dc ti thiu th ngi dn khng tha hng php lut bng nhng ngi tr thc. C nhng ngi cnh st h hng hch v ti min qu h c th n p, chn p nhng ngi nng dn khng bit lut. Nhng nu nhng ngi dn qu m bit lut m quen bit ln trong thnh ph th anh cnh st kia khng dm lm by u. Cho nn trn nguyn tc th php lut l chung, ai cng c th tha hng nhng m php lut cng c cch cng v t bin. V d na l mt cy nn. Khi ta t ln mt cy nn th s c nhiu vng nh sng: vng 1 gn cy nn ( sng c th l 10), vng 2 sng t hn ( sng l 7) v vng th 3 th li yu shn na ( sng l 4). Trong khi ta t ln ngn nn th hai. Ngn nn ny cng pht ra nhng vng nh sng th 1, hai v ba. nh sng cy nn ny n soi sng cho n mi phn v n soi sng cho cc vt khc 10 hay 8, 7, 6, 5, 4 phn v n cng soi sng cho ci n kia 4 phn. n kia cng vy. Vng nh sng ring ca n c th gi l t biu nhng m trong ci vng nh sng n c mt vng nh sng khc ca ci n kia gi ti. V y ci vng ny khng phi t biu m n c cng biu na. Nhn k li vng no cng va c t biu va c cng biu. Vng no cng vy, ta khng th tm ra bt c hin hin no ch l t biu hay ch l cng biu. iu ny rt quan trong trong Duy Biu hc. S ch Php ng va l hin tng t biu m cng l hin tng cng biu. Ch d t to ra i sng ca mnh, s nghip tu hc ca mnh, to ra i sng an lc ca mnh. l hin tng t biu nhng m Cha M ca S ch, bn b, Thy t ca S ch, Tng thn ca ch cng ng gp cho s to tc ra ch Php ng. Thnh ra ch va t biu m va cng biu. V d khc nh cun ng Xa My Trng. Theo nguyn tc th cun l do mt ngi vit, Thy vit. Nhng nhn cho k th ta thy cng l sng to phm cng ng ti v ng b ca tc gi c tham d vo vic vit cun , Thy tc gi cng c tham d, bn tc gi, hc tr ca tc gi u c tham d. l mt cun sch cng c tnh cch cng ng. Nhn vo mt thiu nhi phm php m ang b cm t. Hnh ng phm php ca thiu nhi l sn phm ca gia nh, hc ng v x hi ca n, v vy hnh ng phm php ca n, tt c chng ta u phi gnh chu chung. Chng ta khng c cn buc ti thiu nhi nh mt ngi chu trch nhim duy nht na. Nhn c nh vy th chng ta hiu c nhiu hn v thng c nhiu hn.

Khi mt thanh nin b vng vo ma ty, anh ta dng heroine v cui cng khng c tin mua heroine chch nn phi gia nhp mt on bun thuc phin lu c tin. Ta thy ngi ang i vo con ng ti li, hi mnh, hi ngi v hnh ng vng vo ma ty v bun bn ma ty khng phi l con ng o c, nhng nhn k vo tnh trng thiu nin ta v th khm ph ra nhng iu su sc. C th l thiu nin trong thi th u khng c thng yu. M Cha thiu nin ci ln nhau, lm kh nhau v lm kh ch b . Thiu tnh thng, thiu gio dc, thiu thy mt ci g p, ci g c ngha i theo, th ngi ta hay tm s qun lng trong ru, trong ma ty, trong thuc. V v vy cho nn tt c mt x hi trong c cha m, ng b, hc ng, vn ha chu trch nhim v vic y ngi thiu nin vo vng nghin ngp. Thnh ra tnh trng nghin ngp ca thiu nin c tnh t biu va c tnh cng biu. Thiu nin tt nhin l chu trch nhim, nhng tt c nhng ngi chung quanh thiu nin cng chu trch nhim. Nu chng ta thy c iu chng ta c th hiu v chng ta s c th thng c ngi thiu nin . Ch nu ch bit ln n v trng pht th khng th no gip c thiu nin kia. Ti v sut i ca thiu nn tng b trng pht trch mc la mng ri. Nu chng ta ch bit trng pht trch mc la mng th khng bao gi ngi thiu nin thot khi tnh trng kia. V vy cho nn nhng hnh ng nh dng nhng lc lng cng an t chc i lng bt khm ph nhng ma ty l n ch li nhng khng phi l nhng hnh ng c bn. Khi m ngi ta tm ti ma ty l v ngi ta au kh mun tm ch qun lng, mun trn trnh i. Ti sao ngi ta lm vo tnh trng au kh mun lnh i, trn i? Ti v ngi ta khng c hnh phc. Gia nh khng cho hnh phc, hc ng khng cho hnh phc, x hi khng cho hnh phc m hin gi hng chc triu thanh thiu nin trn th gii ang i vo con ng . Thnh ra hnh pht nh b t khng phi l hnh ng c th cu ngi thiu nin kia qua cn m. Phi c tnh thng, s hiu bit, phi c phng thc em li cho nhng ngi kia nhng ngha nhng nim vui trong s sng th mi gip h thot khi tnh trng tm l v x hi n dm ngi xung vc thm. Tt c nhng v d a ra qu v thy rng tt c nhng hin tng tm l, vt l hay sinh l u l biu hin t tm thc nh l mt nng lng. V hin tng no cng mang trong tnh cch t biu v cng biu. D thc khi d vo, gii v a cng th. Chng ta bit rng d thc (vipaka) l mt ci tn na ca thc A li gia. D l khc v thc l chn. Thc A li gia hay tng thc hay nht thit chng thc cn c tn mi ny na l d

thc thc. Di thc c ba ngha: d thi nhi thc, d loi nhi thc v bin d nhi thc. D thi nhi thc l khng cng chn mt lc. V d nh ta hi vo mt tri mng cu, mt bung chui v mt tri mt v em ct vo kho. Tri mng cu c khi chn trc, bung chui chn th hai v tri mt chn sau. l d thi l khc thi. Nhng ht ging ca chng ta do cha m, ng b, bn b m vo v ti n chn trc chn sau ty thi gian. Thnh ra ng t hi ti sao Thy dy hoi m cha gii, ti sao i thin hnh hoi m cha thy an lc. Ht ging no cng phi c thi gian chn mi c. S thc tp l ti tm nhng ht ging trong chng ta. Ta tin rng c tip tc ti tm th ht ging s ln ln ng mc v tip tc chn mui. D loi nhi thc l c nhiu loi ht ging, n khc thi m khc loi na. Ngha l tri chui th khi chn s thnh tri chui chn, mng cu khi chn thnh mng cu chn ch khng thnh chui c. Gi l d loi. Bin d nhi thc ngha l khi chn th bin dng ch khng ging nh thi mi sinh. V d nh tri cam mi sinh n va xanh va cht, va mu xanh m khi chn th bin thnh mu vng, va ngt. Thc A li gia gm th ht ging v n chn t t. Ci au kh v hnh phc ca chng mnh n ty thuc vo s chn ti ca nhng ht ging. Ht ging ca hnh phc chn th mnh s hnh phc cn ht ging ca s au kh chn th mnh s au kh. Nhng m d thc thc l tng th ca nhng ht ging v khi m n chn th n c s tng hp v mnh c th thy c kt qu gi l d thc qu. Con ngi ca mnh vi tnh trng hnh phc au kh trong hin ti l mt d thc qu. Tri cy ca mnh trong gi pht hin ti l kt qu ca nhng ht ging trong qu kh. Ti xin em mt v d: tm gch mt hng ngang, chm mt chm tng trng cho mc hnh phc trung bnh. Khng hnh phc lm nhng khng au kh lm. C ngi A gieo trong ngy hm mt ht ging rt mnh hoc mt ngi khc gieo dm cho ngi mt ht ging rt mnh c th a ngi ti kh au hay hnh phc trong tng lai. V chng ta hay v mt mi tn. V d ngi lm mt hnh ng rt qu cm y thng yu v hnh ng nng chng hai ba chc k chng hn. Hnh ng khi m chn s a ngi ln c hnh phc. Thnh ra gieo mt ci nhn (nghip nhn). Khi nghip nhn chn th s a ngi kia n mc ny. Mc ny th hnh phc nhiu hn v tr c phi khng? Ti ch cao trn kia l nghip qu. Trong tng thc ngi va mi c mt tri mng cu hay tri

mt g va mi t vo, ta cha bit nghip qu v ta bit rng ht ging gieo th no cng tt. Nhng chiu hm c th ngi b quyn r v to ra mt nghip khc khng c tt my. V d ngi mng chi ngi khc v khin cho ngi khc mt ht nim tin ni mnh v ngi b tu hc v ngi xa thy xa bn i lun. Thnh ra l hnh ng khng c xy dng, ngi ng thi gy vo tm thc ca mnh mt nghip nhn xu. So vi nghip nhn trc th nghip nhn ny n nhhn v sc mnh ca n yu hn. Chng ta n gin ha vn ni rng trong tm thc ca ngi ny ch c hai ht ging thi, ht ging thin v bt thin. Khi m ci n chn th qu d thc s a ngi v u? Theo nguyn tc vt l hc th sau khi v hnh bnh hnh nh vy th khi c hai ht ging chn qu d thc s a ngi i v u? Theo nguyn tc vt l hc th sau khi v hnh bnh hnh nh vy th khi ht ging chn th qu d thc s a ngi ti ch cng li chia hai ca nghip qu. y l a v ca ngi trong tng lai khi m qu d thc chn. V vy d thc c ngha l s kt hp li tt c nhng nghip nhn khi m nghip nhn chn. Ta nhn vo con ngi chng ta tm l, sinh l, hnh phc, au kh ca chng ta th chng ta bit rng l ci d thc qu trong gi pht hin ti. Nhn lui th chng ta thy nhng nghip nhn m chng ta gieo, chng ta nhn din ra nhng nghip nhn c trong qu kh. Chng ta nh Thy, nh bn, nh cha m nhng nhng iu kin thun li m by gi chng ta c hng ci khng kh trong lnh an lc ca Thin hnh. Ta nhn tr lui ta thy ht nhng nghip nhn gieo ngy xa. Chng ta thy rng nu nhng ht ging c ti tm c chm sc c gieo trng thm na th ngy mai chng ta s kh hn. V d nh ta lm thm mt hnh ng rt thin th c nhin hnh ng th ba s a ta ln kh hn. V vy cho nn khi ta nghe cu hi ca Jean Paul Sartres tc l lhomme est la sme de ses actes. Con ngi l tng th ca nhng hnh ng ca mnh th mnh bit r rng l ngi ca mnh y l tng nghip A cng vi B cng vi C chia ba. Nghip nhn l hnh ng ta lm ta gieo, nghip qu l kt qu sau khi nhng nhn gieo chn. V vy khi ta thc tp thin qun ta nhn vo thn tm ta trong hin ti. Ta thy trnh ca hnh phc ca s nh nhng ca s gii thot ca chng ta. Ri chng ta phng ra t t: trong qu kh chng ta lm nhng vic g, chng ta c ai gip , chng ta thc tp c nhng g hm nay c thanh thn , c c hnh phc , c c s tiu giao , v ta lm nhng nghip nhn no hm nay chng ta vn cn nhng ci gin, ci bun vi ci ganh ght cn st li. l hnh

ng qun chiu tm ra nhng ht ging nm xa m ch cn nhn vo tri cy l bit c ht ging. H tip xc c hoa tri th mnh c th nhn din ht ging gieo ngy trc. D thc khi d vo, gii v a cng th. Gii l ba ci trong chng ta sng: ci dc, ci sc v ci v sc v a l chn a (t a th nht l ng th tp c a cho n a th chn l phi phi tng phi phi tng x a). Tam gii hay chn a l nhng ci m do tm thc ca nhiu ngi trong chng ta cng tc lm ra. V d nh Lng Hng chng hn. Lng Hng l mt sng to phm ca tm thc cng ng. Thy tr, bn hu, i chng tu hc, chng ta dng tm thc ca chng ta sng to ra Lng Hng. Lng Hng l th gii cng biu ca chng ta, chng ta nhng ngi c tm tu hc, chng ta to dng Lng Hng tha hng v tu tp. Tam gii Cu a. Cu a l ci m tm thc cng biu ca chng ta cng sng to ra chng ta sng. Chng ta sng ci dc, sc hay ci v sc hay l mt th gii, mt ci no th ci hon ton do sng to phm ca tm thc cng ng ca nhiu ngi. D thc n tm ti v tham d vo ci ci gii v a . Ti sao by gi ta khng Canada m chy sang Lng Hng? Ti v chng ta c cng nghip vi dn Lng Hng? l tham d vo gii a. Ti sao by gi chng ta khng Bordeaux m li l Loubes. Ti v trong chng ta c mt ht ging c lin h vi ht ging ca nhng ngi ang ngi ti y cho nn sng hm nay ta tm ti y. V th ci d thc n i tm ci ng thanh tng ng ng kh tng cu m tham d v c mt sc mnh n ko mnh ti. khi mnh tham d vo ci m khng i ti tham d vo ci khc. l nhng ht ging c quyt nh sn trong d thc qu. D thc qu l s c mt ca Lng Hng v mt Tng thn tu tp. D thc nhn l nhng ht ging mnh gieo trong qu kh v chnh nhng ht ging n ko mnh ti ch khng phi ngi khc ko. gi l nghip lc. Nghip lc ny l thin nghip. Nhng nu m mnh c ht ging ca ma ty th mnh u cn ngi y, mnh ang ngi ch khc. C nhng ngi by gi ang ngi xem video, phim chng hay i nhu nht ru tht, ti v trong h c nhng ht ging nhu nht, ru tht hay video bo ng cn mnh th c ht ging Pht php nn mnh b ht v y. Thnh ra chng ta c nhn vo d thc qu hin gi y chng ta bit ngay, s m ngay c nhng c ht ging ta gieo trong qu kh. Ngy hm nay ngi trong nh bp ny khng phi l ci vic ngu nhin. S kin m ta ngi y, hm nay, trong ci nh bp ny n c quy nh trc tc l nhng ht ging c gieo trc trm tm

in A li gia ca chng ta v hm nay n c ti tm ny n v n cho ta sc mnh chng ti v tham d trong cng ng tu hc ny. Thnh ra cu a hay l ba ci l nhng ci lm cc chng sanh sng to ra bng tm thc cng ng ca h. Chng ta cha hiu bit nhiu v tm thc chng ta u. Tm chng ta mu nhim v cng. Tm chng ta to ra Pht, to ra ma, to ra thin ng, to ra a ngc. Thnh ra khng c ci no m tm chng ta khng to c. D thc khi d vo, gii v a cng nh th, chng ta tham d vo gii th dc gii c tnh cch t biu m cng c tnh cch cng biu. Ci dc gii l chung ca chng ta. N c tnh cch cng biu. By gi x hi Ty phng c gi l x hi tiu th n l ci th gii cng biu nhng m cc S c, S ch cc Pht t y chng ta u c tiu th bng nhng ngi hin ang Paris hay Bordeaux? Chng ta u c tr tin nh nhiu nh h? C nhin l chng ta ang sng th gii cng biu, trong ci dc. Tt c nhng qung co trn truyn hnh u l ti tm nhng ht ging dc ca chng ta. Nhng m Lng Hng chng ta khng c xem nhng qung co nn nhng ht ging dc khng b ti. Thnh ra trong ci chung m c ci ring ri. Tuy Php trong x hi tiu th nhng m ngi dn Lng Hng khng c b nh hng nng n bi s khu gi, s kch ng ca nhng qung co. Trong khi nhng ngi Paris v cc thnh ph ln h thu nh, ri phi i lm, ri tr tin nh, tin in, nc, thu H tr nhiu lm thnh ra h lm cc lm. Phi lm nh l con tru th mi c tin m tr nhng nhu yu . Trong khi tuy l chng ta cng Php, cng trong x hi tiu th, nhng m y nu tnh ra chng ta tr t hn nhiu. Tin thu nh ca, thu t, tin n, tin ung t hn nhiu. Nhng n ung tiu th ca ta cng vy, so snh th n t hn ngi khc nhiu. Thnh ra tuy l cng ci dc nhng m chng ta t dc. V vy ta li thy c mt kha cnh ca s tht na l trong ci cng bin, th no cng c ci t bin. V vy cho nn cc v hin thnh cng c th trong ci dc nhng khng b ci dc n lm cho tri ni bnh bng. Ci ny c th gi l phm thnh ng c. Cng x hi tiu th , cng nhng ci dc vng cm d ngi , nhng m nhng ngi thnh thin th h vn gi c ci t do an lc, trong khi nhng ngi phm phu th b m chm. Trong ci chung n c ci ring, trong ci ring n c ci chung. C ci ng thanh tng ng ng kh tng cu. C mt ln Bt ngi trong tnh x K Vin, Ngi nhn ra ngoi, ch ra ngoi sn v ni chuyn vi vi v t xung quanh. Ngi ni Cc Thy thy khng? Nhn ra m coi, cc Thy c thy rng nhng Thy m a php m

ang ngi vy quanh Thy X Li Pht phi khng? Ti v cc ngi a php php m vi Thy X Li Pht. Cn cc Thy m a gii lut, a hc v t ni th ngi quanh Thy u B Ly. Cn cc Thy a hc thuyt php th ang quay qun bn Thy Ph Lu Na. Ti v Thy X Li Pht php m gii, Thy u B Ly gii lut gii v Thy Ph Lu Na thuyt php hay. C ngha l trong tm mnh c ci mun, ci s thch, ci nghip lc ca mnh nh th no th s tham d ca mnh vo ci gii vo ci a cng vy. Thnh ra khi mnh tm ti mt ngi bn m chi ti v mnh vi ngi bn c s ng thanh tng ng ng kh tng cu, Affinities. Trong ci d thc ca mnh n ghi chp v d thc ca mnh th n ci gii v ci a ca mnh rt t nhin. l ngha ca cu D thc khi d vo, Gii v a cng th. Trong bi k th chn chng ta hc rng: Tt c mi hin hnh trong tng thc, chng ta c tt c iu t biu, cng biu, d thc khi d vo gii v a cng th. Ngha l mi hin tng m chng ta tip nhn, tri gic, hin tng no cng mang trong n tnh cch t biu, cng biu, tc l tnh cch chung v ring. Khi m nhng tri cy chn v tham d vo nhng ci gii v nhng ci a th ci d thc cng c tnh cch t biu v cng biu. Gii l tam gii v a l cu a. Tam gii l: Ci dc, ci sc v ci v sc. Cu a c khi gi l cu hu. Cu ny l ci. Chng ta thng nghe t sanh gm bn loi tc l bn loi sinh vt (sanh bng bo thai - thai sinh nh l con ngi, sanh bng trng nh con chim con rn - non sinh, sanh t ni m thp - thp sinh - v sanh bng cch bin ha, nh loi tm con bm). Cu hu l chn ci c khi gi l cu a hoc cu chng sanh c hoc cu hu tnh c, ch c tr ca cc loi hu tnh. a: 1/ Ci dc gii, trong ny loi tri v loi ngi chung, th l i v. Chng ta c nm ci i v: ci tri, ci ngi, ci a ngc, ci ng qu v sc sanh). Ci ny, c tnh ca n l nhiu ham mun, ng th ng c a. 2/ Ci phm chng thin, trong ny ngi ta c thn th khc nhau nhng cch suy ngh ging nh nhau. Ci ny cng c gi l ci tri ca nht thin thin. 3/ Cc quang tnh thin, trng ci tri ny c rt nhiu nh sng. Thn th th nh nhau nhng s suy ngh khc. Gi l nh thin thin.

4/ Bin tnh thin, ci ny c nhiu s thanh tnh. Thn v tm n ging ht nh nhau. Cn gi l tam thin thin thin. Ci tri ca tam thin. 5/ V tng thin, l ci khng c tri gic, ci cao nht ca t thin: s thin, nh thin, tam thin, t thin. Cn bn a cht thuc v th gii v sc, l bn a cao nht. Khng v bin x, thc v bin x, v s hu x, phi tng phi phi tng x. Khng v bin x: ci ny ch c khng gian v bin. Thc v bin x: ci ny ch c thc v bin. V s hu x: ci ny ngi ta khng thy s c mt ca mi hin tng. Phi tng phi phi tng x: l ci khng c tri gic m cng khng phi l khng tri gic. Ba gii l ci dc, ci sc v ci v sc. Gii: 1/ Ci dc, trong ny nhiu ham mun dc vng. C nm loi: ng th. 2/ Ci sc, c bn: S thin, nh thin, tam thin v t thin. 3/ Ci v sc, khng v bin x, thc v bin x, v s hu x, phi tng phi phi tng x. Tt c l chn a hay chn ci. Cu hu. T sanh, cu hu. C khi gi l cu chng sanh c. Chn ch ca loi chng sanh. Cu hu tnh c. Cng l ch c tr ca chng sanh. Khi m ci qu d thc chn th ty theo ci tnh cht ng thanh tng ng ng kh tng cu m chng tham d vo ci gii hay ci a. V d Lng Hng l mt vng nh u Chu l mt vng ln. Mnh thuc v ci vng ln nhng mnh ti tham d vo ci vng nh. S tham d vo ci vng nh ty thuc vo bn cht ca d thc mnh, ti v mnh c nhiu s gn gi, nhiu s thch vi a phng , vi gii , v a . V d nh y l ci th gii th ci d thc ca chng ta n tham d vo c th gii nhng d thc c bit ko chng ta vo tham d mt vng ring bit. v d nh

mnh u Chu th c nhin l ta tham d vo u Chu ny chng ta c lin h vi tt c u Chu nhng khi chng ta v Lng Hng th chng ta tham d vo ci a ny, chng ta y chng ta chia x, chng ta sng, chng ta vui, chng ta bun, chng ta to nn ci a ny nhng m khng c ngha chng ta b ci kia (u Chu), ta vn cn tham d vi cng ng kia, d thc n tham d vo trong ci cng v ci t, ci chung v ci ring. Tuy l chng ta ti Lng Hng tham d ci a ny nhng m ci thnh ph kia ca u Chu m chng ta ang c ngi thn quen vn cn , ta vn cn tham d vi thnh ph nhng hin gi ta ang ti tham d vo ci vng nh y v mnh c nhiu ci s thch ging nhau. C tt c chn a. Khi m ta tham d vo mt trong chn a th khng c ngha l d thc chng ta khng tham d vo tm a khc nhng tham d vo tm a kia long hn, trong khi a th chn c hn. V d chng ta ang nc Php l lng Loubes Bernac. Loubes Bernac th m hn cn Paris v cc thnh ph khc th long hn. Chng ta c tham d vo c hai. D thc ta tham d vo tnh cch chung v ng thi tham d vo tnh cch ring na. V vy cho nn mnh ang ci khng v bin x th tham d vo ci ny rt m , nhng iu mnh khng c ngha l khng tham d vo ci a khc. Ti v trong mnh c thy chn a. V khi mt a biu hin m th cc a kia b m i. Nh my truyn hnh khi mnh m i i th ba ra th i ny rt r nhng khng c ngha l cc i kia khng c. D thc l tri cy ca tm thc mnh, khi chn th n tm ti, tham d vo ci a n gn gi vi ci nghip ca mnh nht. V d trong tng thc mnh n c ci nghip ca x ke ma ty. T nhin c hp dn lc no , n ko mnh ti sng chung vi nhng ngi a ma ty. y cng vy n c chn a, tri d thc ca chng ta n a ti tham d mt cch su sc ci gii, ci ci . ---o0o--K TH 10 L v ph, v k Va chuyn li va hng Tng thc lun tng ng Nm tm s hin bin hnh

V ph l khng b che lp (unobstructed; anivrta) khng b lm cho en ti. C mt ci thc b che lp lun lun bi mt mn v minh l thc thc by (mt na thc, manas) cn thc th tm khng b che lp. Tnh cht th hai ca thc th tm ny l v k (undetermined: avya - kita). Tam tnh l ba tnh: thin, bt thin, v v k. Mi hnh ng, mi li ni, mi t tng ca chng ta u thuc vo mt trong ba tnh. Nhng hnh ng no m ch li cho mnh v cho ngi l thin, hnh ng no m hi mnh v hi ngi l bt thin hay c v nhng hnh ng v thng v pht th gi l v k (undetemined). Va chuyn li va hng. Chuyn l lun lun bin chuyn (always transforming. Alwas changing: chuyn), hng c ngha l hot ng mt cch lin tc, gi l hng. Trong khi l cc th khc nh thc th su, trong khi chng ta i ng th n ngng hot ng, nn khng gi l hng. Khi i ng m chng ta nm m th thc th su cn lm vic, nhng c khi n ngng, n khng vn hnh. V vy khi lm, khi ngh th khng gi l hng. M su thc kia cng vy ci thy, ci nghe, ci ngi, ci nm, ci chm, n khng hng, n khng hot ng ngy m. Trong khi tng thc lm vic ngy m khng ngng ngh. M cng vic chnh ca thc ny l duy tr li tt c mi ci, tt c nhng ht ging trong n, khng lm cho n r ra. Lm sut ngy m, thc cng lm vic m ng cng m thm lm. Nhng hng khng c ngha l thng. Hng l lm vic lin tc (flowing). V v vy hai danh t ny n vn din t c thc th tm. Ging nh mt ging sng. Dng sng th va chuyn li va hng. Nhn th thy nh vn cn nguyn nhng n lun lun chuyn bin, khng ai c th tm hai ln trn mt dng sng, khng ging nhau trong hai giy pht lin tc. Va chuyn m va hng. Trong bi Rut au chn khc c cu Chng ta cn y trong cuc i hng chuyn, s xin ng bn nhau m dng li qu hng. V ph v v k, va chuyn li va hng, tng thc lun tng ng, nm tm s bin hnh (five universala: xc, tc , th, tng v t). Tng ng l n n r vi nhau, n hp vi nhau gi l tng ng (sampayuta). S d gi l bin hnh v n vn hnh l mt cch ph bin. Thc no trong tm thc cng c n c, m ngy g tng thc cng lm vic vi nm tm s bin hnh . Nhng xc, tc , th, tng v t n khng ging nhau trong mi thc. Mi thc c cch lm vic ring cho nn xc, tc , th, tng v t ca tng thc khng ging vi xc, tc , th, tng v t ca thc th by hay thc thc su. Ti v hnh thi nhn thc ca thc thc tm n khc vi hnh thi nhn thc ca cc thc khc. Hnh thi nhn ny gi l Lng (pramana) mode of cognition. C ba hnh thi nhn thc gi l Tam lng: khi m nhn thc c tnh cch trc tip, i thng m khng i ngang qua s so snh th gi l Hin Lng. N ging

nh mt trc gic (direct congition), ting Phn ca hin lng l pratyaksa brahamana. l tnh cch nhn thc ca thc th tm. N khng suy ngh, khng so snh, nhng m thc ny n ch l hin lng thi. V nm tm s bin hnh (The five universala) cng lm theo cch . Xc, tc , th, tng, t, lun lun l trc tip, khng qua trung gian suy lun. V d nh mnh nhn thy la bit l la khng cn suy ngh g c. l hin lng. Nhng khi mnh thy bc hi khi pha sau bc tng mnh bit rng sau bc tng th no cng c ng la. gi l T lng tc l nhn thc t c do s suy ngh, s so snh. T l so snh, gi l samana anumana pramana (t lng). Anumana l t l c s so snh. Nhng thc th tm ny khng dng t lng. N khng suy ngh, n trc tip. Nhng hin lng v t lng u c khi ng c khi sai. Khi sai ta gi l Phi lng. V c khi thy khi sau bc tng mnh chc mm l la nhng t ra sng m. Sng m m ni l la th gi l phi lng. M chng ta sng vi phi lng nhiu lm, vy m ta vn chc mm l hin lng. Nh vy nhn thc ca chng ta thng c ba hnh thi nhn thc gi l tam lng: hin lng, t lng v phi lng. Trong hin lng ca thc th tm n c xc, tc , th, tng, t v nm tm s , n cng hnh ng theo hin lng. Tc l xc cng trc tip xc, tc trc tip tc , th cng trc tip th, tng, t cng trc tip th, tng, t ch khng c suy lun vo trong , v tnh cht ca tm s n ng l tnh cht ca tm vng. Tm s l ni dung ca tm vng, cng nh nhng git nc l ni dung ca dng sng. Vy th thc th tm l tng thc v c nm tm s , ch th cng nh i tng u v ph v k u hng v chuyn. Khng nhng c tng thc n vy m mi ht ging, mi i tng, mi nhn thc mi tm s ca n u nh vy ht. ---o0o--K TH 11 Tuy v thng v ng Tng thc vn gm thu Mi php trong th gian Hu lu v v lu Bn thn thc th tm l V thng v v ng, v ni dung nhn thc ca n cng v thng v ng, nhng ht ging n ct gi cng v thng v v ng, nhng ci tm s n tng ng cng v thng v ng. Nhng tng thc n gm thu trong n tt c vn php th gian, trong c nhng hin tng hu lu v v lu. Nhng php hu lu l nhng php cn nm trong

th gii sinh dit su au. Cn nhng php v lu l nhng php trong th gii ca bt sanh, bt dit, ca Nit-bn, ca bn mn. Hu lu ngha l cn c th ri rt tr li, cn c th r ra, rn ra, lt xung, cn v lu l khng c lt na. Lu y c ngha l rn ra nh ci lu hay ci bnh cha m b nt, nc trong rn ra nn gi l lu m khuya khc lu canh tn. V lu l anasvara. Cc php c th chia lm hai loi: mt gi l hu lu v hai l v lu. V d mnh c mt nim vui l cho mnh khe mnh ti ci, nim vui gi l hu lu hay v lu. Khi m chng ta c s hiu bit no , tm ra c ci s tht v ci iu v chng ta khng cn b ri vo s tc gin hn trch mc na th ci hiu bit gi l v lu. Mt phen hiu ri, t ti ci thy ri th mnh khng cn ri xung na. Nhng ci hu lu v v lu khng hn l tri, chng nhau. Khi mnh nhn thy ht bn cht n th n l v lu nhng nu mnh khng thy th mnh thy khng c sanh c dit, c bt u c chm dt, khng c khng khng. Hiu ri, t ti ci thy ri th mnh khng cn ri xung na. Nhng ci hu lu v v lu khng hn l tri, chng nhau. Khi mnh nhn thy ht bn cht n th n l v lu nhng nu mnh khng thy th mnh thy khng c sanh c dit, c bt u c chm dt, khng c khng khng. ng v phng din tch mn l chng ta sng trong th gii hu lu nhng m chng ta ng v phng din bn mn th nhng ci khng cn na. Nhng ci m chng ta va thy c sanh c dit, c thng c on, c i c ti, c mt c nhiu, n khng cn sanh dit, thng on, i ti na thnh ra tt c u tr thnh v lu ht. Cho nn hu lu hay v lu u do ci thy ca mnh m ra c. V d chng ta gip mt em b i hay cu mt con su, con kin cho chng thc phm th hnh ng c th l hu lu. Tc l n c em ti nim vui c em ti phc bo. Nhng m c khi chng ta lm vic m v lu. Ta lm ng v phng din bn mn m lm chng ta khng b khng gian v thi gian v hnh thc li ko, khng k cng, k trng g ht. Chng ta cng lm y chang nh mi ngi nhng hnh ng l v lu. V d nh mnh ti mt c nhi vin ngi ta a mnh cun s vng k tn cho tin. Nu mnh ngh rng mnh nh th ny m cho t hn mt trm ngn th coi khng c v quyt nh cho mt trm ngn. Th con s mt trm ngn l hu lu nhng nu ngi ta a s mnh cng k nhng khng ngh y l s vng. Mnh cng cho mt trm ngn nhng m mnh khng ngh l mt trm ngn th xng vi hnh ng hay danh d ca mnh th l hnh ng v lu. N v tng, lm m ch c tnh thng thi khng h ngh l ti ang gip c nhi y, ti ang gip ngi kh. Thnh ra cng mt trm ngn, cng ch k trn s vng nhng mt bn l hu lu, mt bn l v lu. Cng c hu lu so vi

cng c v lu n khng thm vo u. Cng c hu lu n c, mnh cho 100.000 , em b m ci c hng ch, nhng l hu lu. Thnh ra nhng php hu lu l nhng php cn nm trong vng lun hi sinh t. N c th lm cho kh hay lm cho kh thm. Cn nhng php v lu c th ngn khng cho mnh b ri xung thp hn na v a mnh ti s gii thot t do khng vng mc. ng v phng din hu lu ngh n cng c hay ti li nhng ng v v lu chc khng th ni vi nim v cng c hay ti li. Khng so snh c. N khc lm. N khng c s k cng, khng danh, khng li n rt t nhin n pht xut t ci thy v t do. Thnh ra trong cha, trong Pht ng ng l mnh phi tip xc vi nhng php v lu. Nhng c th l ti v nhn thc mnh km ci nn thy v tip xc vi ci v lu c tip xc vi ci hu lu. V d ci thng Phc Sng trong cha n l v lu hay hu lu? N ty theo mnh ht c. C ngi h khng thch b tin vo thng Phc Sng v s Thy khng bit, nht l nu mnh nh cng nhng s tin ln s Thy khng bit l mnh ht lng ng h Thy, thnh ra hnh ng l hu lu. Cn nu nh mnh im lng b tin vo thng Phc Sng khng mun ai bit n, bit l cha cn tin lm nhng chuyn ng lm mnh chia s tin dnh dm ca mnh cho cha mt cch t nhin m khng cu c phc bo th l hnh ng v lu. Thnh ra ci thng Phc Sng hay mn tin l hu lu hay v lu m ci thy ca mnh khi lm nhng ci l hu lu hay v lu. V vy cho nn hnh phc m do hnh ng v lu a n cho mnh th n ln hn nhiu v n c t do, n v tng thnh ra tt c cc php trong th gian c th c xem l hu lu hay v lu. Hu lu l cn vng mc lun hi cn v lu l c t do, m khng phi chia hai ci php ra v ni nhng ci ny l hu lu, cn nhng ci kia l v lu. ---o0o--K TH 12 Ht ging, sanh ht ging Ht ging, sanh hin hnh Hin hnh, sanh ht ging Hin hnh, sanh hin hnh. y l ng li vn hnh ca v tr. Ta nn bit ht ging l ngun nng lng n pht hin ra hin tng. N c bn loi: ht ging sanh ra ht

ging l ti sao vy? Ti v ht ging th va chuyn va hng. Tng thc va chuyn va hng th tt c nhng g thuc tng thc cng va chuyn va hng. Vy cho nn mi ht ging trong ta u va chuyn va hng. V vy cho nn ht ging sinh ht ging, ht ging ca giy pht trc sinh ht ging giy pht sau. Khng c g nm im khng chuyn bin c. V d nh ht ging v vui, bun, gin ca mnh n nm trong tng thc m n ca quy ti v n chuyn m n hng. Ht ging sinh ht ging. Ht ging n c nhiu tnh cht. Trong Nhip i Tha Lun Thy V Trc c a ra su tnh cht ca ht ging: 1/ St na dit tc l n bin chuyn tng st na v vy cho nn ht ging sinh ht ging . N sinh ra n. 2/ Qu cu hu tc l ci qu n sanh ra n cng c mt ln vi nhn. V d nh khi mnh gieo ht ging xung t th n sinh ra mt cy bp con v cy bp con n c mt ng thi vi ht bp. Ht bp ang cn d n c thay i. V d khi ngi ta ni cu g mnh gin th ci ht ging gin ca mnh n bin thnh ra ci gin. V vy va ht ging m va hin hnh n c mt ng thi vi nhau. Khng phi c hin hnh th ht ging n mt i u, n cng cn , nn gi l qu cu hu. 3/ Hng ty chuyn lun lun tip tc ty theo ci chuyn bin. 4/ Tnh quyt nh tc l tnh ca n, n duy tr c. Tnh cch lnh hay d, hay khng lnh khng d, n u gi c. Ht bp lun lun cn l ht bp, ht m lun lun cn l ht m. N l ht gin th n lun lun gi c cn cc ca n l ht ging gin, n l ht ging s hay bun th n gi c tnh cch s hay bun. l tnh quyt nh. 5/ i chng duyn, i l i, chng l nhng, duyn l iu kin. Tc l nhng ht ging n nm , c mt v n i nhng iu kin thun li pht hin, hu lu hay v lu cng vy. 6/ Dn t qu. N em li kt qu ca chnh mnh. Ht u th em kt qu ca ht u, ht vng th em li cy vng, tc l n t em kt qu ca chnh mnh. Ht ging no em ng ci qu, n a ti ci hin hnh ca ht ging y. Nh vy ta c su tnh cht ca mt chng t: st na dit, qu cu hu, tnh quyt inh, i chng duyn, dn t qu. Hin hnh sanh ht ging. Khi m ht bp n thnh ra cy bp ri th cy bp n l ra tri bp, ri li lm ra ht ging. Khi ht ging gin ca ta ng

ng hin hnh thnh ci gin ri th ci hin hnh y li gieo thm nhng ht ging gin khc. Hin hnh sanh hin hnh. Ti v hin hnh cng c tnh cch st na dit. Cy bp ca gi pht ny khng phi l cy bp ca gi pht trc. Ti ca gi pht ny khng phi l ti c sinh ra bi ti ca gi pht trc.

---o0o--K TH 13 Ht gingl hay hin hnh u tng tc, tng nhp Mt do tt c thnh Tt c u do mt y chng ta c th thy c nim trng trng duyn khi ca kinh Hoa Nghim trong ny. Tng tc (interbeing) l ci ny trong ci kia. Tng nhp (interpenetration) l ci ny i vo ci kia. Trong th gii phn bit ca mnh th s vt n ngoi nhau, nh ci bnh tr n ngoi ci cnh cy. Ci cnh cy n ngoi bnh tr. Hai ci n tch bit, n ring ra. Trong th gii ca qun chiu, khi chng ta dng nhng cha kha v thng, v ng th chng ta bt u thy chng khc. Chng ta nhn vo bnh tr th ta thy c t nc c la c khng gian, c thi gian c khng kh, v nu c nhn cho su th thy rng khng c hin tng no trong v tr m khng c mt trong bnh tr c. Ti v bnh tr c lm bng ton l nhng cht liu khng phi bnh tr. Cng nh hoa c lm ton bng cht liu khng phi l hoa. Xt cho k th mi hin tng trong v tr u ti vi nhau lm ra mt bnh tr, hay lm ra mt bng hoa v trong bng hoa ny hay trong binh tr ny c ht. Ci bng hoa ny cha ng c v tr v bnh tr ny cng cha dng c v tr. Cho nn tng nhp ngha l tt c v tr i vo trong mt ci v mt ci cng i vo tt c trong v tr (Interpenetration). Khi m dng cha kha v thng v ng m ca thc ti th chng ta thy ci tnh cch tng tc ca s vt. Trong ci mt n cha ng ci nhiu, v trong tt c mi ci m ta gi l nhiu iu c ci mt ht. V v vy cho nn bnh hoa cng l bng hoa, bi v khng c bng hoa th cng khng c bnh hoa. Bng hoa cng l m my v nu khng c m my th khng c bng hoa. Bng hoa l t, nu khng c

t cng khng c bng hoa. l gi l tng tc (Interbeing). Ht ging hay hin hnh, u tng tc, tng nhp. Mt do tt c thnh, tt c u do mt. Ci tt c nu m c c l do ci mt. Chnh ci mt n lm ra tt c. Ci nim v mt l do ci nim v nhiu n lm ra v ci nim v nhiu ci do ci nim v mt n lm ra. V d nh ci bt ny ta ngang th ta thy n bn tri mt bn phi. Cai nim v mt l do ci nim v nhiu n lm ra. Ci nim v nhiu l do nim v mt lm ra. Ci nim v trn l do ci nim v di n lm ra. nim n lm ra nhau. Thnh ra nim v mt v v nhiu ban u mnh s dng nhng sau mnh cng vt thot. Vo th k rh t, th nm khi hai anh em Thy V Trc v Th Thn lm ra Duy Thc. Th Duy Thc cha mang gio l ca Hoa nghim trong thn n. V vy cho nn c lc ngi ta ni gio l Duy Biu n mi l Quyn Tha ch cha phi l i Tha. Th khi Thy Huyn Trang v nc Trung Hoa vo th k th by, em gio l Duy Biu v th Duy Biu cha c mu sc ca Hoa Nghim, nh gio l trong bi tng th 13 v 14 ny. Nhng m sau Thy Huyn Trang c Thy Php Tng, a gio l Hoa Nghim v trong Duy Thc trong cun Hoa Nghim Kinh Huyn K, ngha l ghi chp iu huyn diu trong kinh Hoa Nghim, Thy em gio l Duy Biu ra v cho vo nhng cht liu ca gio l Hoa Nghim ngha l gio l tng tc v tng nhp. Thy Huyn Trang sinh nm 602 v tch nm 664. Sng c 62 tui m lm nhiu vic lm. Nm 662 Thy th gii ln v trong nhng php mn m Thy i n hc v mang v c php mn Duy Thc. C th ni Thy l T s ca Duy Thc Trung Hoa. Trc c Thy Chn dy v Duy Thc ri (Paranarta). Nhng Thy Huyn Trang c nhiu t xut sc trong c Thy Khuy C. Thy Huyn Trang sng tc ra mt tc phm Duy Thc Hc rt y gi l Thnh Duy Thc Lun ch gii v Duy Thc Hc tr nn mt mn hc rt ph bin sau . Thy Php Tng sinh sau Thy Huyn Trang 41 nm. Thy cng gc Khng C cng qu hng vi Thy Khng Tng Hi S t ca mnh. Thy Huyn Trang i n bng ng b cn Thy Php Tng i t Khng C qua Vit Nam bng tu thy v khng bit Thy c Vit Nam trc khi sang Trung Quc hay khng nhng chc chn l c Qung ng. Sau Thy Huyn Trang c Thy Ngha Tnh cng i n v cng i thnh kinh. Thy Huyn Trang em v rt nhiu kinh in. Thy Ngha Tnh i bng ng bin v cng em v rt nheu kinh v Thy cng m mt trung tm dch kinh rt ln. Cn Thy Php Tng t bn Khng C i qua v Thy min Nam troc v sau mi ln min Bc v Thy tham d vo trung tm dch kinh ca Thy Ngha Tnh. Thy nh hn Thy

Huyn Trang chng 41 nm. iu m chng ta cn bit y l Thy Php Tng l ngi u tin a gio l Hoa Nghim vo Duy Thc v t th k th 7 v 8 cho n by gi cng tc ca Thy Php Tng khng c tip ni. V chnh by gi mnh tip ni cng vic ca Thy Php Tng l mnh a vo cho tht y gio l Hoa Nghim vo trong Duy Biu Hc. Trong Nm Mi Bi Tng ny c c hai bi tng i din cho gio l Hoa Nghim v a Duy Biu hc ln i tha vin gio. Ta bit rng trong kinh Hoa Nghim c hnh nh gi l Chu ngha l nhng vin ngc ca Thch. cung tri ca vua Thch c nhng tm mng li lm bng nhng vin bo chu. Mi vin bo chu c nhiu mt v c hng trm ngn hng triu vin bo chu kt li lm thnh ci li gi l chu. V khi ngi ta nhn vo mt ht chu th ngi ta thy tt c nhng ht chu trong . Ngy xa khi mnh qun tng Bt mnh ni: Ng Th o trng nh chu, tc l ci o trng m trong con ang thc tp n ging nh l mn ngc ca vua Thch (indras net). Thp phng ch Btnh hin trung tc l cc c Bt trong mi phng u nh hin trong ci o trng ca con c. Ti v o trng trung tm tu hc ca mnh ch l mt ci bn th v mt c Bt ngi thi. Nhng trong mnh qun tng Bt th mnh mun ly tt c nhng c Bt trong mi phng th gii ch khng ch ly mt Bt. Nng l, s l tnh khng tch Cm ng o giao nan t ngh Ngi ly l con v ngi b ly l Ngi c hai chng ta tnh u vng lng, khng ai c ng v vy s cm ng ca con vi Ngi khng th tng tng c. Nu nh con ch l con thi v Ngi ch l Ngi, th hai chng ta c dnh g vi nhau u, lm sao m c s cm ng c? Ng th o trng nh chu. Ci o trng m con ang ng ging nh mn li ngc ca Thch. Thp phng ch Pht nh hin trung, ch Pht trong mi phng u hin hin trong . Ng kim nh hin ch Pht tin. Trc mi ng Th tn u c con ng trc ht. Cc Ngi v lng v bin v s th con cng v lng v bin v s. Khi mnh cui xung nhn mt m bt nc th mnh thy trong mi bt nc du c mnh. T nhin mnh bin thnh hng h sa s. y cng vy, trong th gii ca Hoa Nghim ci mt n c mt trong tt c. Mnh qun tng rng c bao nhiu ng Th tn trong v tr th c by nhiu con ang ng trc. V con ly y mt ci th tt c trong mi phng th gii u c l ly. Ng thn nh hin ch

Pht tin, u din tip tc quy mng l. V v vy cho nn mnh thy c trong hon v, ni no m c mt ng th tn th ni c mnh ang l ly. l s qun tng l ly trong tinh thn Hoa Nghim. Vy chu l trong mt vin bo chu m mnh nhn vo s thy cc vin bo chu khc, khng c vin bo chu no m khng mang hnh nh ca vin bo chu ny. l php qun chiu v tng tc v tng nhp thy rng: ci mt n cha ng chng sinh tt c n cha ng ci mt. V vy mt ht ging ca ci gin n cha ng tt c nhng ht ging khc, ht ging ca t bi, tr tu, gii thot, gic ng N c tt c. Thnh ra gii thot khng c ngha l vt nhng ci mnh khng thch ra ngoi. Ti v trong ci mnh khng thch n cha ng nhng ci mnh thch trong. V d nh rc chng hn mnh khng thch, nhng nu mnh ling rc i th mnh s khng c hoa. Cho nn mnh phi gi rc li v mnh thy trong rc c hoa. Ri mnh s dng tr tu bin rc thnh phn. V t phn t t bin thnh hoa. Thnh ra ta c danh t phin no tc b . Nhng ci kh au, nhng ci nng n ca mnh n c cha ng ci gii thot, ci thnh thi trong nu mnh bit cch. Ht ging hay hin hnh, u tng tc tng nhp, mi ht ging hay mi hin hnh d n l tm hay vt, th trong mi hin tng nh vy mnh tm thy ci tnh cht tng tc v tng nhp ca n. Mt do tt c thnh. Tt c u do mt. Nu mnh hi tng thc ca anh v tng thc ca ti l hai hay l mt th anh nn coi chng. Ti v ni l hai cng sai m ni l mt cng sai. Ti v nim v mt v nim v nhiu l nhng nim mnh bt u vi, nhng mnh phi vt thot sau khi qun chiu. An h v ti khng phi l mt cng khng phi l hai. Mt l nim, hai cng l nim khc. C hai nim u khng ph hp vi thc ti. Thc ti vt thot ci nim v mt v v nhiu. ---o0o--K TH 14 Tng khng mt khng khc Khng chung cng khng ring Mt v khc khng ring Chung v ring trin chuyn. Khi ngi ta hi c nhiu tng thc phi khng? mi chng ta c mt tng thc phi khng? th qu v khng c chp nhn m cng khng c ph

nhn. Nu qu v tr li l kt. V tng thc khng mt khng khc. V trong thc ti duyn sinh th ci mt l do tt c lm thnh. V ci tt c cng do ci mt lm thnh. V d ci tri do ci phi lm ra v ci phi do ci tri lm ra. Cho nn mt tc l nhiu, nhiu tc l mt. Cho nn mnh vt thot nim v mt v nhiu. Tng khng mt khng khc, Khng chung cng khng ring. Ti v mnh mi hc rng trong mi hin tng u c tnh cch chung v ring. By gi mnh phi vt lun ci nim v chung v ring. Mt v khc nng nhau, Chung v ring trin chuyn. Ci mt v ci khc n nng nhau m c thnh lp, ci chung v ci ring cng vy, n nng nhau m pht trin v bin chuyn. Vy nn mnh phi vt thot nhng nim nh mt v khc, chung v ring. y, c kh v ca gio l Tam Lun (Sam Lung). Gio l Tam Lun, mt tng phi c mt ti ng, mt tng phi hc v trung o cn c tn ba b lun: Trung Qun lun, Bch Lun v Thp Nh Mn Lun. Chng ta bit Trung Lun, Madyamikasatra, l Thy Long Th lm ra. Cc Thy nh Thy Long Th Thy B nhng v y sng to ra nhng b lun lm cn bn cho mn phi gi l Tam Lun Tng m trong l Bch Lun, Trung Lun v Thp Nh Mn Lun, theo Thy Long Th th chng ta phi vt thot nhng nim v sinh, dit, mt, nhiu, i, ti, thng, on. Tm khi nim ny l nhng khi nim cn bn m chng ta phi vt thot gi l bt bt l tm ci khng phi. Th nht l khng sanh, khng dit. Sinh l mt nim trong u mnh. Sinh c ngha l t ci ch khng c g c ri t nhin n c. Trc khi m sinh mnh ra khng c g c ri t nhin n c. Trc khi m sinh mnh ra mnh cha l ai ht. T nhin mnh thnh ra mt ngi. Before may mother gave me birth I was nobody. Gfter that I becam sombody. Qun chiu cho k th thy r l khng phi nh vy. Khng th no t ci khng m thnh ra ci c c. Trc khi sinh mnh c ri, di nhng hnh dng khc. Nhng ti mnh m qung nn khng thy thi. V d nh my l tin thn ca ma. V khng thy tin thn ca ma l my nn mnh ni ma

mi sanh ra nhng thc ma ch l s tip ni ca my thi. Chng ta cng vy, chng ta khng c t khng m tr thnh c. V v vy cho nn nim v sinh n khng ng. (Rien ne se cre). Khng c g c to tc ra c. V d nh nng lng n bin thnh vt cht th cng l s tip ni m thi. Thnh ra n ngy sanh nht mnh khng ht happy birthday m ht happy contiuation day. V n ngy cht cng vy. Khng phi l t c m tr thnh khng. V c th khng th no tr thnh khng c. V d em t giy ny t ra tro th t giy khng tr thnh khng m thnh ra nhng th khc. V d n thnh hi nng i vo trong v tr, n tr thnh tro sau ny xung t n c th bin thnh bng hoa. Thnh ra t giy nso khng tr thnh h khng c, d mnh c t n th n vn tip tc i lun hi nh thng, v v y cho nn nim v sinh l mt nim sai lm cn vt thot. nim v dit cng vy. Bt sinh dic bt dit (khng sinh cng khng dit). l php qun ca Tam Lun Tng. Bt thng dit bt on, nim v thng v nim on. Thng tc l n c nh vy hoi hoi, cn mi ci linh hn ca mnh. Hoc l ni khi mnh cht linh hn v th xc mnh s mt tiu khng cn g na nn gi l on. Thnh ra nim v thng phi vt thot, nim v on cng phi vt thot. Ci ny vi ci kia l mt hay l hai? Phi nht phi d. Mt cng khng ng m khc cng khng ng. nim v ti v i cng vy. Ti t ch ti v ti s t y ti i. Trc khi sanh ti mi t ch khc v sau khi cht ti s i v ci khc. Con ngi l ai xung ci trn lm chi, tm nim cn phi vt cho ta thy bn cht v thc ti gi l trung o bt bt. Trung o l con ng gia, con ng m khng b kt vo nim. Bt sanh dic bt dit. Bt thng dic bt on, bt nht dic bt d, bt lai dic bt kh. l tm nim cn c vt thot. y ta ch a ra hai nim: mt v tt c, chung ring ta cng phi vt thot. Cho nn trong Duy Biu hc ta thy c kh v ca Hoa Nghim, kh v ca Tam lun. Tng khng mt khng khc, khng chung cng khng ring, mt v khc nng nhau, chung v ring trin chuyn. ---o0o---

K TH 15 V minh dic minh sanh Tng chuyn thnh v lu Gng tr soi mi phng Bch tnh v v cu. Tc l khi s m m ca mnh tiu dit nh cng trnh qun chiu th s sng sut n pht sanh v khi tng thc n chuyn thnh v lu. Trc n hu lu, cha chp nhng ht ging hu lu nhng nh cng phu tu hnh qun chiu n tr thnh v lu. Ta bit v minh l mt trong 12 hu tri (nhn duyn. V minh duyn hnh, hnh duyn thc, thc duyn danh sc, danh sc duyn lc nhp, xc, th, i, th, hu sanh, lo t. V v mnh nn mi c th gii ca hu lu, ca su kh. C ngi ngh rng mnh mun khng c lo, t th ng c sanh, khng c sanh th ng c hu, mun khng c th, khng c i, th, xc, lc nhp hnh, th dit v minh. V h ngh l dit v minh th sch tt c v cng khng cn g c trn ci i ny ch ch sang th gii khc! Nhng chnh ming Bt ni rng: V minh dic minh sanh. H ly bng ti th t nhin c nh sng. Mun hay khng mun cng vy. Khi minh sanh th c th gii ca mu nhim, ca gic ng, ca gii thot, ca Nit-bn. Trong khi th tng n chuyn thnh v lu ht. Tt c nhng g thuc v tng thc n chung, ring, mt, nhiu tt c u chuyn thnh v lu ht. Gng tr soi mi phng y l tn mi ca tng thc. Trc n cng c nhiu tn: nht thit chng thc, d thc thc, nng tng, s tng, ng i chp tng, a na thc. By gi y, sau khi n chuyn thnh v lu ht th tn mi n l i vin cnh tr. i l ln, vin l trn y, cnh tm knh, tm gng, tr, tr tu. Tng thc tr thnh mt th nh sng, mt th tr tu ging nh mt tm gng ln v trn y n phn chiu c mt cch t do mi hin hu nhim mu. Gng tr soi mi phng. Bch tnh v v cu. Bch tnh thc v v cu thc (amalayvijnana amala): khng nhim, l hai tn mi ca tng thc khi gii thot., gic ng, an lc th n tr thnh i vin cnh tr hay l v cu thc hay l bch tnh thc, ta thy thc th tm ny n ging nh t, nh i a c cng dng gi gn cc ht ging, c tnh cch trung ha, nh mt b m v nhng thc khc nh ngi lm vn c th tc

ng trn t. N va c tnh cch v ph v k, khng thin m cng khng phi c. N c th tr thnh thin hay c l do cng trnh ca nhng thc khc. V ph l khng b che lp. Nu c mt tri chiu xung c nh sng c sc nng, n c ma th tt c nhng ht ging trong t s c pht trin v tri t s c sanh tt. Cn nu mt tri, my en bao ph mt t th tri t n khng c sanh tt v v vy cho nn thc th tm n khng th ng nhng n lm vic rt lng l mu nhim. Trong khi qun chiu tu hc th mnh s dng cc thc khc. V d khi ta nhn bng hoa ta qun chiu bng hoa ta a vo tng thc nhng ht ging ca s qun chiu v nhng ht ging ca s qun chiu vo v tng thc bt u lm vic m thm cng nh t vy. Nu chng ta l ngi lm vn gii th ta c th xi t, nh c bn phn gieo ht ti t nhng iu quan trng nht l phi tin rng t n s lm mc nhng ht ging ca chng ta. Ngi lm vn gii cch my cng khng lm thay c cng vic ca t, chnh t n gi gn nhng ht ging v n hin tng hoa tri ca s lm vn. V v vy cng tc ca a li gia thc, ca tng thc trong s tu hc rt quan trng. V d nh khi Thy giao cho mnh mt cng n hay ti qun chiu bng thc ca mnh, mnh s lm vic bng tr nng ca mnh. Tr nng ca mnh ch l ngi lm vn thi. Khi tip nhn mt ti qn chiu ca Thy giao mnh phi em n v nh mt ht ging v mnh bi t v mnh gi ti n vo trong, v mi ngy mnh phi ti ht ging. Thnh ra ci ti ca Thy cho mnh khng c gi n trong tay ca tr thc mnh, mnh phi m n vo t. Ngha l phi s dng tng thc. Ri th trong i sng hng ngy, chng ta i dng nm ngi, ta tip tc ti ht ging m chnh tng thc n gi ht ging . Mt bui mai thc dy ta cht thy mt bng hoa ca s hiu bit. Hoa khng phi do s suy ngh ca chng ta lm ra m do s cng hin ca tng thc. S tu hc l vy. Ta khng ch thc tp bng thc m thi. thc tuy quan trng nhng n ch nh ngi lm vn. Nhng ti tu hc ca mnh, mnh phi vi vo t ca tng thc v mnh phi ti tm hng ngy, ng c b lung. Thnh ra thc tp chnh nim hng ngy l ti tm nhng ht ging ca s tu hc ca mnh hng ngy. Mt bui sng no mnh cht hiu, cht thy, cht ci m mnh khng cn b kt. Do tng thc ng vai tr rt quan trng ca s tu hc. N khng b che lp, n v k nhng tc dng ca n rt ln. V d hm qua ti i ngoi ng Sainte Foy ti gp mt ng rt quen m

khng nh tn ng y. Trn ng v nh ti c tm tn ng y bng thc ca ti. Chc chn l mnh bit tn ng ta m tm ti nhc u cng khng ra. Thi th mnh tm qun i, ti i c kinh, c sch v i ng v qun hn chuyn ng . Nhng m trong m, trong hi ng tng thc ca mnh n lm vic. Ti v mnh tm ti tip. Ty rng thc ca mnh ngng lm vic ri nhng tng thc ca mnh vn cn lm vic tip. Tuy mnh qun nh tm tn ng ta ri nhng sng hm trong khi nh rng t nhin ci tn ca ng ta nhy phc ln thc ca mnh m mnh khng c suy ngh. l cng tc ca thc th tm trong m. Hi nh c mt ba ti ra sn chi mt mnh, thy ci l rt p nm di y lu, mnh mun lm chic l ln chi nhng cnh tay mnh ngn qu. Ti ly ci que di chc v quy chic l ln. Nhng quy cch no chic l cng khng chu ln. Nn chn qu ti vt chic que v i chi. Nhng i chi nm mi pht sau tr vo th thy chic l n ni ln mt nc. Ti v trong thi gian mnh i ra ngoi ng chi th nc tip tc xoy v n a chic l ln mt nc v mnh v th mnh bc chic l lin. Tng thc ca mnh cng vy. Khi m tng thc mnh nhn c lnh ca thc lm cng vic no th n lm sut m. Mnh c th ra lnh cho n sng mai thc dy lc my gi h? th n c th nhc mnh thc dy ng gi. Thnh ra trong cng tc ca thin qun hc hi th mnh phi bit tin tng vo tng thc ca mnh n lm tt c nhng cng vic. V khi mnh bit ng li lm vic ca tng thc mnh th s tu hc s d thnh cng. Mnh phi c c tin ni . Tin n chng ta s hc v thc th by thc ny cn c tn l . Chng ta hc ti bi 15, ta sp ri lnh vc ca thc th 8 qua lnh vc thc th by. Tuy n vy nhng ta bit rt r l ta khng th no ri thc th tm c. Ta phi hc thy lin, phn ng lin trong u. ng b nh hng bi nhng ting, nhng ch ngi ta ni ra khng thy s tht. l mt bi thi th cho chng ta. Trong tinh thn tng tc, tng nhp th trong thc thc by c thc th tm, lm sao m la n c. C mt iu l trong nhng bi k khc, trong nhng bi hc v thc th by, thc th su, v nm thc u ta vn tip tc hc thc th tm. iu ny chng minh rt r cc iu va ni tc l mt n cha ng tt c v ch cn nhn su sc vo ci mt l mnh thy c tt c. Cn thc tp ng dng nim ct t thc ti ra thnh nhng mnh nh v cho rng mnh ny l khc vi mnh kia, l c lp vi mnh kia. Khng c chuyn .

Hc Pht th ta phi hnh, ngay trong khi nghe ging ta cng phi hnh mi c. ng b nhng ngn t v nim nh la th chng ta mi gii. Ta c hai bn dch bng ting Anh v ting Vit v tc phm ba mi bi tng (Trimsika) ca Thy Th Thn v Bt Thc Quy C Tng ca Thy Huyn Trang. Ta c th tham kho c bn ting Vit, ting Anh. V no bit ch Hn th c th tham kho ca bn ch Hn na. Sau khi m chng ta c xong nm mi bi tng Duy Biu ri ta mi i vo cc tc phm c in nh Tam Thp Tng hay Bt Thc Quy C Tng. Ta s nhn din c gc r ca nhng bi tng m ta hc trong nm mi bi tng. Ta s bit bi no trong nm mi bi tng c gc r ca n tc phm no trong qu kh. ---o0o--K TH 16 Ht ging ca v minh Ca Trin s, i nhim Quy ng thnh vng thc Khi danh sc hin hnh. Ta c ht ging ca v minh. V minh l s thiu sng sut, hiu lm, hiu sai nn ta c nhiu ht ging v minh lm ch khng ch mt ht. Chng ta hiu lm th gii, hiu lm lm con ngi, hiu lm cc loi ng vt, cc loi cy c. Chng ta hiu lm bn thn ca chnh chng ta. Nhng ht ging v v minh (ignorance hay lack of understanding) c th l nhng ht ging sn c hay nhng ht ging trao truyn. Ta c th tip nhn nhng ht ging v minh t t tin, t x hi trao truyn. Gn mc th en. Nu chng ta gn nhng ngi c nhiu th hn, nhiu hiu lm v chia r th chng ta s tip nhn nhng ht ging th hn . l nhng ht ging v minh c trao truyn bi nhng ngi sng xung quanh . Ht ging ca v minh, ca trin s, i nhim. Trin s dch l samyojana hay ni kt. Ni kt m i hay khng m i cng l trin s c. N c hai tc dng tri ta li gi l trin v tc dng th hai l n y chng ta lm nhng vic m ta khng mun lm gi l s (sai s). Nhiu khi mnh bit ci khng c li cho mnh cho bn mnh m vn c lm. l v mnh b sai s. Khng c t do, b tri (trin). V d mnh b s sai s ca ma ty (tp kh ca ma ty).

Ht ging nm trong tm. V thn cng l tm. Thn l biu hin ca tm. Ta bit a li gia thc n biu hin thnh th gian: kh th gian (sng ni vn vt bao quanh mnh) v tnh th gian (con ngi ca mnh). Thnh ra ht ging ma ty n c trng vo trong thn v trong tm. V khi c trng vo ri th n ma a li, qu dn ng, c nh nhng chn on trng m i. Tc l nhng ch c ht xch. Cng nh mt ngi con trai bt u yu c no th ht ging ni kt m i c trng vo thn v tm ngi . Thnh ra ba no cng i v con ng . Hm no c cht th gi rnh u i v con ng , con ng i v nh nng . M i nh vy khng phi c tnh u. i khi anh chng bit rt r l i ngang cng khng thy c mt ti v i ngang c ta ang trong phng ch ch u c hin ra cho mnh thy nhng m trin s n c eo mnh i vy thi... Sc mnh m n y mnh i l ni kt, ni kt m i. Ht ging ca i nhim. Do nhim m b dnh nhng g khng trong sng, khng t do, khng hnh phc. Tt c nhng ht ging v minh, trin s d n nm su trong thc a li gia, n to thnh mt sc mnh, mt ngun nng lng, quy ng v khin cho a li gia tr thnh vng thc. Vng thc tc l nhn thc trong c s m, vng, sai lm. Vng sai lm, ngc vi chn. Chn l s tht, vng l gi. V d ngoi vn c tu l chui lp lnh di nh trng. Mnh thy r tu l tht mu nhim th l chn. Cn cng tu l lp long m mnh tng l thong thy mt bng trng mc o di tha tht i li. D ch l bng ma ca vng tng ca mnh. Vng thc l nhn thc ca mnh sng to ra nhng hnh nh khng ph hp vi s tht. vng thc l trong chng ta c mt ngun nng lng tp hp bi ht ging ca v minh, ca trin s, ca i nhim, n quy ng v n lm cho a li gia tr thnh vng thc.. khi c vng thc ri th n s pht hin ra danh v sc (nama rupa). Danh l tm l, sc l sinh l. Ta bit rng con ngi l mt tp hp ng un. Con ngi l mt thi. Nu m chia ra th ta c th chia hai hay chia nm. Chia hai th danh (tm l) v sc (sinh l). Chia nm l sc, th, tng, hnh, thc Sc l sc, l danh, l th, tng, hnh v thc. Hc ti cu th t ca bi tng ny khi danh sc hin hnh th ta t nhin ngh n o l mi hai nhn duyn. Mi hai hu chi, Bhavanga. Chi th nht l v minh. Th hai l hnh. Hnh l sc mnh to ra vng thc, to ra vn , to ra bt an, to ra ham mun, to ra s chy theo m ci gc ca n l v minh trin s v i nhim. Khi no m trong lng mnh trong con ngi mnh m c hnh th mnh bit l mnh s phi chy, chy theo ci g , phi lm ci g . C ci lc n thc y mnh bn trong. V minh to ra hnh. V d nh mnh hiu lm ngi no th c ci ngun nng lng

bc bi gin hn sinh ra. Ngun nng lc bc bi gin hn l hnh. Trc mnh khe ru, nh nhng V minh sinh hnh. hnh sanh thc. C thc nn phn bit l ti b anh khinh khi, xi x. Anh vi ti l khc. Ci l thc, tc l phn bit. Thc y l a li gia. M a li gia ny l vng thc nhim, ri th thc s a ti danh v sc. Thc ngoi i khng c ngha rng nh trong Duy Biu hc. Thc y trc ht l thc a li gia. Sinh l v Tm l gi l danh (tm l) v sc (sinh l). Khi th danh v sc hin hnh. nhng ht ging ca sinh l v tm l n hin hnh. V vy, nn mnh c sc th tng hnh thc. Khi c bi k th 16 ny mnh nh ti mi hai hu chi: v minh duyn hnh, hnh duyn thc, thc duyn danh sc, danh sc duyn lc nhp, lc nhp duyn ---o0o--K TH 17 Nng vo A li gia Pht hin thc mt na Tc dng l t lng Nu ly tng lm ng Thc mt na ny cng c pht sinh t thc gc. Thc gc l cn bn thc, l A li gia thc. Thnh ra thc ny khng phi l mt thc ti c lp. Thc ny cng chuyn hin t thc A-li-da, n nng trn thc a li gia pht hin nn c gi l chuyn thc. Chuyn thc (pravritti vijnama) l mt nhn thc c sinh khi, chuyn hin t thc cn bn. Chng ta c 7 chuyn thc (evolving consciousness) v mt cn bn thc. Mt na l thc m ng thi cng l cn. Cn ca n l a li gia. N nng vo a li gia, n khi, v thnh ra chuyn thc. Ri cn c trn trung tm mt na lm cn ta c thc th su l thc. thc ly mt na lm cn c. Thnh ra thng ta gi mt na l cn. C su cn: mt, mi, li, thn v ( y l cn l mt na). Khi ta ni n su thc th c: nhn thc, nh thc, t thc, thit thc, thn thc v thc. Su cn chm vi su trn l: sc thanh hng v xc php th n sinh ra su thc. l cn cng l thc m ta khng gi gi l thc. Manas l mt ch rt quan trng. Thng ni ti thc, ta ni n ch th v i tng ca thc. Ta ni ti thc vi nim, ch th nhn thc v i tng nhn thc, tc l hai phn. Nhng trong Duy Biu hc th

thc c ba phn: kin phn, tng phn v t th phn. Phn (bhaga). Khi ta ni v thc thng ni c hai phn: ch th v i tng. Nghe th phi nghe g, thy th phi thy ci g ch khng thy sung c. Nn iu mnh phi ghi tm khc ct l thc n bao gm c ch th v i tng. Nu khng c i tng th cng khng c thc. Trit hc Ty phng c thuyt hin tng lun ca Hussert rt thit thc lun nhn mnh v iu ngha l thc th phi thc v mt ci g. Conscience dst toujours conscient de quelque chose. Trong o Bt, Duy Biu cng nhn mnh v cc iu . Gin l gin ai, bun l bun ai, bun g, lo l lo g, suy ngh l suy ngh ci g. Tt c nhng ci l thc. Khng c th thc khi khng c i tng. Khi m hai ci xp vo nhau, cn v trn th n sinh ra thc. Hai ci i i nh hnh vi bng. Hai ci ng thi pht sinh nhng c nhiu ngi c ngh l thc c phn na thi (ch th) v khi ra n gp ci ny th bit ci ny, gp ci khc th bit ci khc. l mt ci tp qun si, n lm cho ta khng hiu duy biu. Trong Ba Mi Bi Tng c cu: Th ch thc chuyn bin, phn bit s phn bit. ngha l nhng thc n chuyn bin ra phn bit v b phn bit, ngha l ch th phn bit v b phn bit l i tng. Danh t ch th v i tng l nhng danh t trit hc by gi. Trong danh t c in Duy Thc Hc th c danh t: kin phn (darsanabhaga ch th nhn thc), tng phn (nimittabhaga i tng). Nhng trong Duy Biu hc, qu Thy c ni ti phn th ba coi nh l cn bn th gi l t th phn (svabhavikabhaga). Ba phn gip cho mnh hiu c rng trong mi hin tng tm l n c ch th, i tng v bn cht ca thc lm nn tng cho hai phn kia. V d nh chng ta em ci da ny ra lm hai phn: mt lng v mt bng. Mt lng khng th no c c nu khng c mt bng. Mt bng khng th no c c nu khng c mt lng. l kin phn v tng phn nhng cn phn th ba na l bn cht ca ci da, ci cht snh, kaolin lm ra da. Nu khng c cht kaolin lm ra da th khng c phn kin cng khng c phn tng. Phn th ba m gi l phn cng cha ng hn. mun ni ci g cng c bn cht ca n. Ci bn cht n cha ng tt c mi ci khng phi l kin phn v tng phn m thi. Trong tm thc v nm mi mt tm s ci no cng c ba phn: kin phn, tng phn v t chng phn. Chng c ngha chng minh rng ti l ngun gc ca hai phn . Khng c ti th khng c g c. Hai ci m khng c th ti cng khng c lun. Ba ci cng c, nng vo nhau m c nh mt nhm cy lau chng nhau. Kin phn, tng phn v t th phn trnh by ra ta c c ci thy, ci nhn thc. Cn nh nu mnh chia

tng phn ra lm tng phn l mnh phn li thm ca ca ngi trnh by. Ti v mt phn n cha c hai phn kia. Nghe php th phi thc tp ng c b ng. Thy ni ci g mnh phi nhn su v hiu c xuyn qua li ni. Cng nh hi ny Thy ni: By gi ta ri lnh vc thc th tm sang thc th by, th mnh phi c phn ng lin th ci hc mi i ti ni ti chn. Ci hc ny l ci hc hnh. Vy th thc A li gia cng c ba phn. Phn l kin, mt phn l tng v mt phn l t th phn Bn phn tng ny ta thy g? ta thy s biu hin ca th gii, ca cn thn. Biu hin a li gia, l th gii tnh cnh, c nh v i cht, mi tm gii hnh thnh. L anh chng tng phn ny: kh th gian l thin nhin, tnh th gian gm cc loi chng sanh v con ngi trong c mnh. V tt c nhng g mnh nhn thc u cn c trn ci tng phn a li gia. Tng phn ny c th dch l object. Kin phn l subject. Tng phn ca a li gia l s biu hin ca thc a li gia thnh ra th gii loi ngi, loi vt, cy c. Tt c nhng g thuc v i tng nhn thc ca mnh l tng phn ca a li gia. Thnh ra kin phn l n m, n duy tr li. Trong ny va c chng t va c hin hnh. Nhng ht ging trong ny l do thc a li gia gi gn v nhng ci hin hnh m mnh nhn thy nh l sng ni, ch Ngc Tuyn nhng hin tng u pht hin t thc a li gia. A li gia l tc dng ca duy tr v lm biu hin ra. Biu hin a li gia l th gii tnh cnh, c nh cnh v i cht, mi tm gii hnh thnh. Thc th by l mt na cng pht hin t t th phn ca thc a li gia v n biu hin ra thnh thc th by gi l mt na. Chng ta ng k th qu, ni ci tng n khc vi t th v d ni ci lng ca ci a n khc vi ci cht t st lm ra ci a l sai lm. Cng nh ci bng ca ci a khng phi l ci lng cng sai lm. V vy cho nn tt c nhng ci chng t nhng hin hnh n ch nm gc tng phn m thi. Kin cng l tng, tng cng l t th phi khng? phi tp nh vy mi c. Nu khng th khng th hiu c. y l vn thc tp. Nghe v hiu nu khng th b kt. Chnh nhiu Thy hi xa vit sch v duy thc cng b kt ch ng ni hc vin bnh thng. Mt na l mt chuyn thc, c gc r t th a li gia, pht hin ra thnh mt tc dng nhn thc v i tng ca n l kin phn ca a li gia. N m ly mt phn ca a li gia v n cho l ngi yu ca n. Nng vo a li gia pht hin ra thc mt na, tc dng l t lng, nu ly tng lm ng. T lng l ch m cc Thy c nh vy. Tht ra phi c l t lng. T l suy t, lng l o lng tnh ton. Anh chng ny ch lm ci vic thi. l ti, anh ng chen vo, anh ng ng ti. Ci gi l t lng. Mentation, Cogitating, Cogitation. m ngy mt na ch lm vic m gh, nu ly thi. i tng ca mt na khng phi l tng phn

ca thc a li gia m n m kin phn ca a li gia. C nhin kin th cng m tng phn. Trong kin c tng. Nhng m y ni rt r l ci ch th ca a li gia. V y l i tng ca mt na, nu ly cho o ca a li gia v bin thnh ra mt i tng. V i tng l ng nu ly tng lm ng. ---o0o--K TH 18 i tng ca mt na L ng tng i cht Pht sinh t giao thoa Gia v tng thc. Tam cnh: Tnh cnh (the realm of things in themselves), i cht cnh (the realm of representations) v c nh cnh (the realm of mere images). Cnh ca thc th tm l Tnh cnh. N duy tr, nui nng, v biu hin bng cch trc tip, ngay thng, khng suy lun g c. i tng nhn thc ca mt na l i cht cnh. L cnh do da vo tnh cnh m to ra v ring theo mnh. khng l t thn ca tnh cnh. l mt sng to phm ca bn thn mnh cn c trn tnh cnh. Thnh ra i tng ca s yu thng, gh cht ca mt na khng phi l bn th ca a li gia m n l mt hnh nh do mt na to ra t s bin k, nu ko ca mnh. Ging ht nh trong trng hp yu thng ca nam n. Nhiu khi mnh khng yu ngi . Mnh to ra mt hnh nh ca ngi v yu ci hnh nh . V chnh trong ci yu , do vng thc m c nhiu v minh cho nn sau mi kh. T t sng chung, i chi vi ngi ri mi khm ph ra nhng ci ngc li vi hnh nh ca mnh to ra lin em ti s au kh. i tng ca mt na, l ng tng, i cht pht sinh t giao thoa gia v tng thc. Tc l s ng chm gia mt na v tng thc. S giao thoa gia hai ngun nng lng to ra mt i tng v i tng l i tng ca mt na. N khng l tng thc nhng n c cht bn cht ca tng thc, o theo mt cht cht liu ca tng thc. i tc l quy theo, o theo, mang theo, mang theo c hi hng ca bn cht. l ngi trong mng. Ngi trong mng lm cho mnh kh, cho nn lm sao git c ngi trong mng. Ngi trong mng c tnh cch hn m. Mt na lm sut ngy sut

m. Mt na lm vic c tnh cht hn m trong c hi nhiu. l mt ch rt hay dch qua mt na. cng c ngha l yu trung nhn tc l ngi trong ca mnh, ngi yu. By gi m ni ti yu anh th ni ng trung n phi khng? trong bi dch v tm thc Thy dch l the lover. Ti v trong nhng bi tng ca Thy Huyn Trang. Thy dch v nh vy i cht hu ph thng tnh bn. i tng ca thc th by l i cht cnh v tnh cht ca n l hu ph tc l b che m. Thc l thc b che m nn mi yu kiu . V ci hnh nh ca ngi yu, ci i tng ca nhn thc n lin h ti tnh v bn. Bn l cn bn thc, thc th tm malavijnana, n cng lin h ti mt na l ngi tnh. Thng l lin h. The object of manas is the realm of representations. The nature of that consciousness to the lover (manas) and the base (alaya). Because alaya vijnana sometime called the root consciousness. The encounter between the base consciousness and the manas bring about the object created by manas and this object is linked in one hand to the lover (manas) and on the other hand oh the alaya vijnana. Thy Huyn Trang c dng ch tnh. Tnh l thc th by, tnh nhn. Loi ngi c khi gi l loi hu tnh. Cc loi khc cng gi l hu tnh. C nhng loi t khong cht th ngi ta gi l v tnh. Khng chc Lm sao em bit bia khng au. V u c tnh. N cng l thc. i tng ca mt na l ng tng i cht. Ng tng l do mt na to ra, cn c trn cht liu a li gia. i tng khng phi t thn a li gia m c pht sinh t s giao thoa gia a li gia v thc th by. V d nh cnh tay ca ti y, n pht sinh t thn th ti v tr li m thn th ti. Vn l cnh tay ny c th tip xc trc tip vi thn th ti khng, hay l n to ra mt hnh nh ca thn th ti n ch tip xc mt phn thi. Ti v thiu chnh nim, thiu s sng sut th bn tay mnh c r vo thn th mnh cng khng xc tip c vi thc th ca thn th mnh. Thc mt na cng vy. N xut pht t bn th ca a li gia th chng ta thy gc r bn cht ca mt na nm tng thc ht ging ca v minh ca trin s i nhim, quy ng thnh vng thc khi danh sc hin hnh. Khi nhn vo hin tng mt na chng ta nhn su v chng ta c th nhn din c nhng ht ging nhng tnh cht nm trong ht ging ny v minh, trin s, i nhim Nhn ci ny thy c ci ny, nh l nhn vo tri chanh th thy c cy chanh. Nhn vo hoa ci th thy c ht ci, l ci. V vy cho nn mt na n c tnh cch hu ph l b ci mn m m n ngn che. Ta s hi mt na nh vy l mt tn t gio ta phi loi tr mt na ra phi khng? Tht ra trong mt na n cng cha ng a li gia, n cha ng th trong c Pht tnh, nh trong rc cha ng hoa vy. Trong ny c tt c mi ci. Ti

v tt c mi th, mi tm vng, tm s u c tnh cch tng tc, tng nhp va c tnh cht chung v ring. V vy cho nn tuy mt na b che lp nhng m trong mt na mnh thy c s c mt ca mi th khc na. V d nh bng hoa mnh thy mt tri, phn bn, t. Ti v mt ci mang theo tt c cc ci khc. Mt l tt c phi tp nhn nh vy. Nu khng th mnh bt u phn nn anh chng mt na ny thit , mnh kh l v n! Thi n i u cho rnh mt mnh. Trong thc tp o Pht khng c k th l vy. K th l do mnh. Mnh chu trch nhim v ngi . i tng ca mt na l ng tng, i cht. Ng tng l image of itself. Nhng n chi l i cht cnh thi. i cht cnh theo danh t trit hc ngoi i n gi l tng. ch l nhng tng tc l nhng hnh tng trong mnh thi. Ch s vt ngoi, ni s vt n khng nh vy. Representations danh t ny ng c o Berkelay ch trng Duy tm lun nhng mnh mn danh t tng cho ngi Ty phng hiu c i cht cnh l g. Ti y qu v cn thy thm na. Trong Duy Biu hc n c nim gi l bn duyn v cc hc phi khc cng vy l bn iu kin: 1/ Nhn duyn l Hetupratyaya v d ht la l nhn duyn lm ra cy la. Hetu l nhn. Nhn ch Hn vit c ch i bn trong v vy quanh bi mt ci vung. Tc l tuy b giam hm trong ci v nh xu nhng nu nhn duyn th n s tri thnh rt ln. 2/ Tng thng duyn tc l adhipatipratyaya tc l nhng iu kin gip vo cho nhn duyn pht trin. V d nh nng, ma, t i vi ht la gip ht la thnh cy. C nhng thun tng thng duyn v nghch tng thng duyn. Khng phi lc no cng nghch tng thng duyn cng xu. V d c ngi sp lm li nhng nh nghch tng thng duyn nn khng lm by c. V vy nghch tng thng duyn rt li lc. 3/ S duyn l alambanapratyaya. S duyn l i tng ca nhn thc. Khng c s duyn th khng c nhn thc. V vy iu kin s duyn l iu kin thit yu cho thc. Ti v thc m khng c s duyn, khng c i tng th khng gi l thc c. Phi c ch th nhn thc v i tng nhn thc. Vy th thc mt na c nhn duyn t t th phn. Nhng n nh kin phn ca a li gia lm i tng ri n to ra s duyn ca n. Nhng m kin phn ny khng l i tng trc tip, khng l s duyn trc tip ca mt na. Mt na nng vo kin phn ca alaya m to ra mt s duyn ca ring mnh. y l ngi trong mng (tri gic sai lm) ch u

phi l ngi tht, khng l kin phn a li gia tht. Ta nn bit kin phn ca a li gia ng vai tng thng duyn, duyn th hai, nhng iu kin mt na c th cn c trn nhng iu kin ri to ra s duyn ca mnh. Ta nh li hi Cp C c i v Vng X v thy ngi anh r ang dn nh dn ca thnh Bt ti th trai. ng thy ln ny sao m anh r mnh l l vi mnh qua. Sau khi bit l do v ngi anh bn thnh Bt v Tng on ti th trai, cp c c nghe tin bng trong tm pht sinh mt hnh nh v Bt v yu Bt lin. Cp C c cha h tip xc vi tnh cnh v Bt u. Hnh nh trong tm Cp C c trc nht l mt hnh nh i cht, l mt tng v Bt. tng l s duyn. S duyn ny n da trn tng thng duyn kia (nhng li ca ngi anh, cch ngi anh chun b) Sau ny l t Bt, Cp C c c th tip xc trc tip vi tnh cnh ca Bt v s duyn ca ng v Bt cng ngy cng sng, cng ng, English: For a thing is born, that thing needs 4 kind of cause. Manas has been born from a coverted seed in alayavijanana (first cause: hetupratyaya). There are other conditions like the subject part of alaya and manas bent on that part (second kind of cause: adhipatipratyaya) and basing on that created its alambanapratyaya object of consdiousness (third kind of cause). So the darsanabhaga (subject of consciousness of alaya) is the condition favorable to the fabrication of the beloved one (the wrong perception) of manas, the converted reality. The beloved one of manas is the almbanapratyaya, the object of knowing, that beloved one favorable to that kind of creation. 4/ ng v gin duyn ngha l n u u, lin tc, khng dt on. Trong lng hin hu ca cc hin tng cn c s lin tc, khng gin on, l mt iu kin quan trng samanantarapratyaya this condition is also important. This is called the continuity, the immediacy. Without that, there will not be a fruit. Because this flower of this previous moment. If there is no continuation no immediacy, then nothing is possible. Like the electricy in the computer. If electricy was cut then all will be erase. y l bn iu kin m mnh phi tp thy s hnh thnh ca vn vt. Ti v mnh nghe n nhn qu nhng m nhn qu ca mnh hi qu n s. Nhn duyn l ht ging t pht sinh m mt nhn duyn th khng c g pht sinh c. V vy phi c tng thng duyn thun v nghch nh mt tri ma v nng. Th ba l s duyn. S duyn l iu kin, i tng, iu kin tt yu c nhn thc. l i tng ca nhn thc. Gin th gin ai mi c, bun

hay thng ai mi c. Ai l i tng. Thnh ra my nh chnh tr c khi h phi t to ra i tng k th ho ngi ta ght ngi ta ta tc l qun nhng li lm ca chnh quyn ny. Nhn duyn. Tng thng duyn. V s duyn duyn. Ch duyn th ba l iu kin, ch duyn th hai l i tng nhn thc v cui cng v ng v gin duyn l u u khng dt on. Ti v khng c s lin tc th khng c g thnh c. Ti ca gi pht ny m nu khng c ti gi pht trc th ti ca gi pht ny khng c c. Ta n li. T mt ht ging hay nhng ht ging trong t th a li gia m ta va nhn din c ngha l nhng ht ging ca v minh, ca trin s, i nhim n quy ng thnh vng thc cho nn c mt t sng t bin c tri dy. t sng tn l mt na. Trong kinh nhip i Tha lun cng nh kinh Lng Gi c v d tng thc l bin c v cc chuyn thc l nhng t sng. V v vy cho nn mt na l mt chuyn thc pht sinh t bin a li gia. Mnh nhn din c gc r ca mt na. Mt na ci xung nhn vo a li gia gi s tru mn v sng to ra mt i tng v m ly. Vy nn alaya b nu o v khng c gii thot. i tng ca mt na c to nn bi s gii thot gia mt na v alaya v i tng ny khng l tnh cnh, khng l bn cht ca thc ti m n l ci c to tc ra bi ci ch th ca mt na hay alaya; v c dnh lu vi mt cht bn cht nn gi l i cht cnh. tng. iu quan trng l hc ti u mnh nm c ti thi. C nhng cu hi trong u c tnh cnh tr thc, phn tch, rng ng hi. Rng nui nhng cu hi . Trong khi mnh nghe ging mnh phi thc tp an tr trong chnh nim v nht l dng nng lng ca mnh hiu c th bi ging ti mnh s hi b lc tng. Ri khi nghe nhng bi php thoi k tip t t mnh s t khm ph ra cu tr li. i tng ca Mt na L ng tng i cht Pht sinh t giao thoa Gia v tng thc Chng ta ang ni v i tng ca thc Mt na, tc l thc th by, v cng dng ca Mt na l t lng. T lng l tc dng ca o lng, suy

ngh. V tc dng o lng v suy ngh ny l mt loi trc gic. Nhng trong ci trc gic c yu t sai lm. Thc Mt na pht sinh t Alaya va n nu ly Alaya lm mt phn i tng ca n. Nhng m i tng ca n khng phi l t thn ca Alaya m l mt loi i tng pht sinh t xc chm, t s giao thoa gia Alaya v mt na, l i tng i cht. i cht c ngha l khng phi t thn ca bn cht, nhng n mang theo mt t cht liu ca bn cht, gi l i cht. V m ngy mt na c nu ly ci , cho ci l ci ta ca mnh, i tng yu thng ca mnh, i theo m bo v m gi gn, m bm vu. V vy cho nn i tng ca Mt na khng phi l tnh cnh, tc l thc ti bn thn m ch l i cht cnh. Tc l mt i tng c to ra s giao thoa gia hai bn. Khng thc l bn cht, nhng n dnh ti bn cht. i tng ca Mt na l ng tng i cht. Ng tng tc l mt ci ta, i tng v mt ci ta, v i tng l mt i tng i cht, l mt tng - ni theo danh t trit hc by gi - (representations ch khng pah l ralit). Chng sinh i tng n pht sinh t giao thoa gia mt na v thc thc tm. Ti y chng ta nn nhc mt iu cn bn, tc l tm thc chng ta c nhiu tc dng.khi m chng ta hc ti bi hc th 18 ny th chng ta ch mi hc qua thc th 8 Alaya, v chng ta ang hc thc th by, thc mt na. Thc c nhiu tc dng (functions). V chng ta bit rng trong tm l hc, mi ci, mi ci tc dng tm l c coi nh l mt thc ti tm l. Thnh ra khi m chng ta chia ra lm tm thc v chng ta thy c tm tc dng tm l. V v vy cho nn chng ta ni c tm thc, nhng thc s ci mnh c th hiu l tm tc dng ca thc. Cn nu nh mnh chia ra lm tm ci c lp khc nhau. Tc l mnh i ngc li vi ci tinh thn o Bt ri, tc l trong tm ci u c dnh lu ti nhau c. thnh ra khi mnh ni thc th tm v thc th by, mnh c khuynh hng ngh rng hai ci l hai ci khc nhau nhng m k thc tuy l mnh phn tch m tm hiu nh vy nhng m mnh phi thy rng gia ci ny v ci kia n c lin h mt thit, mnh vi ta tuy hai l mt, ta vi mnh tuy mt m hai. V d nh c mt ngi l Thy Nht Hnh. Th trng con ngi ca ng, n c mt nh ngh s, ng lm th, ng vit vn, ng trng rau, cm hoa. Ri c mt nh o s trong , th trong c tc dng ca mt ngh s, c tc dng ca mt o s. Trong con ngi cn c con ngi chin s, v cn c nhiu na. C nhiu mt ca mt con ngi na. Mt ngi khng c chu thua, mt ngi lun lun phn u, mt ngi mun thc hin mt

ci g . Trong mi con ngi chng ta u c t nht l ba ci mt. ng v phng din ngh s mnh c th phn tch, mnh c th hiu mnh, mnh s tip xc con ngi chin s trong . Nh vy khng c ngha rng ngi ngh s n l mt ngi c lp vi ngi chin s. y ch l nhng mt khc nhau ca mt con ngi. V vy cho nn khi m mnh hc v tm thc, mnh phi nh nh vy. Tm thc khng phi l tm phm vi ring bit vi nhau, khng c dnh lu vi nhau. Nhng cng dng khc nhau ca thc c gi bng mt ci tn ring, nhng m ci thc ti ny cng lin h ti thc ti khc. V tuy rng l tm m l mt, tuy rng mt m l tm. V vy cho nn khi ta ni drng ci cng dng u tin ca thc l tng, chng ta ngh ti thc th tm v thc th tm l tng thc. Ri by gi chng ta i sang cng dng th hai ca thc l t lng, th chng ta ngh ti thc th by. V vy cho nn t lng l mt ci tc dng thc hai ca thc. V c nhin l ci cng dng ny, ci tc dng ny c lin h ti ci tc dng kia v n chu nh hng ci tc dng kia. Ci con ngi ca nh o s n c lin h ti con ngi ca nh ngh s v n c lin h ti con ngi ca nh chin s. Ti v nh o s chn chnh th no cng c con ngi ca chin s trong. M con ngi ca nh chin s chn chnh th no cng c con ngi ca nh o s trong. ---o0o--K TH 19 V su chuyn thc khc ng vai nhim tnh y Va thm li va hng Hu ph m v k.

Chng ta bit rng thc th by c gi l chuyn thc, chuyn thc tc l mt ci thc c chuyn hin t cn bn thc, (pravrtti vijnana). Thc cn bn nh l bin c, m chuyn thc cng ging nh nhng t sng n pht sinh t bin c. Vy th ngoi thc th by chng ta cn c nhng chuyn thc khc, v cn c su chuyn thc na, tc l thc th su, thc v nm thc u l nhn thc, nh thc, t thc, thit thc v thn thc. V su

chuyn thc khc ng vai nhim tnh y. Nhim tnh y l mt danh t mi. Nhim tnh y thc l ci cn bn ca s nhim v tnh. Y tc l ch y c, tc l nn tng, tc l cn bn. Ting Phn l saraya. Tc l thc th by ny n l mt nn tng tnh v nhim cho cc thc khc, cho su thc khc. M tt c nhng thc kia cng u c pht sanh t thc cn bn. By chuyn thc l Mt na, thc, nhn, t, thit, thn thc. Trong by chuyn thc th thc th by n lm nn tng cho s nhim tnh ca thc th su v nm thc khc. Nn tng nhim tnh l sao? L nhng thc khc, n d bn hay trong sch u c lin h n thc th by. V vy thc th by l nn tng nhim tnh ca su thc u. Nu m thc th by b che lp qu nhiu, b u m qu nhiu th thc th su v nm thc u b nhim nhiu. Nu m thc th by c gii thot nh nhng hn th su t hc khc cng c nh nhng hn, gii thot hn. Cho nn gi l nhim tnh y. a v ca ngi yu (mt na) trong ny rt l quan trng, yu m yu mt cch m m, mt cch ngu si th tt c u lnh ht. Ti v (mt na) tc l ngi yu cho nn ci cht liu ca si m ca thc th by n cng ln chng no th cht liu, si m thc th su v nm thc khc cng ln chng . Khi m thc th by cng c ci m chng no, c rng ri th no th thc th su v cc thc trc cng c hng chng . Cho nn thc th by gi l nhim tnh y l nn tng ca nhim hay l thanh tnh ca ca su thc trc trong con ngi ca chng ta, n c phn l tr v tnh cm. Chng ta thng ni rng: l tr dn o cho hnh ng v khi m chng ta thy , hiu th chng ta c lm theo . Nhng m s thc c khi khng phi nh vy. Ci l tr nhiu khi yu hn. Chng ta thy nh vy, chng ta hiu nh vy nhng m chng ta khng lm theo nh vy l ti v cc tnh cm trong chng ta n mnh hn. iu chng t rng thc th by rt mnh, n lm ch y c, lm nn tng cho hnh ng. V su chuyn thc khc, ng vai nhim tnh y, va thm li va hng, hu ph m v k. Thm tc l t lng, tc l lun lun c s thm st, c s so o, c tnh ton, reflecting (cogito). Ting Anh c th dch l mentation. Thm tc l c suy ngh, c o lng, c tnh ton trong gi l thm. Thc th tm, n khng thm. N khng c tc dng thm, n ch c tnh hng v chuyn thi. Va chuyn li va hng. Anh chng ny cng hng, tc l anh chng cng c mt hai mi bn gi trong mt ngy,

permanent. Thm l reflecting. Hng l always. Thnh ra thc ny vi thc th tm c mt ci ging nhau: hai chng u l hng c. V thc th su khng c hng. Thc th su ban m khi nm ng m khng c m tc l n i ngh. N khng c hng. Ban m m ng ngon khng c mng th th thc th su c ngh ngi, khi lm vic, n khng hin khi. Thnh ra thc th su khng c hng. Trong khi th thc th tm lun lun c hng. Ti v thc th tm m khng c hng th trong khi ng mnh s cht. Thc th by cng vy. Khi m mnh cht ri thc th tm v thc th by cn y nguyn. N hng. Nhng m thc th su n ln i. N s tr v ci ht ging ca n, n khng c biu hin. Thnh ra thc th by ny n va thm li va hng. Thm y c ngha l t lng. T lng y tc l nu ly ci i tng , cho ci l ng l ngi yu ca mnh, l ci quan h nht trn i, cn nhng ci khc khng quan h. V d nh cm tng ci thn ca mnh l quan h nht. Cn nhng ci g xy ra trong x hi th khng quan trng. V d nh l c gic gi bn Yougoslavie, ci khng quan trng, khng c dnh ti mnh, hay l nhng cnh rng ln ang b n Nam M, ci khng c lin h g ti mnh, hay l thin h xi xe hi qu nhiu, lm nhim qu nhiu khng kh ca tri t, ci khng quan trng g vi mnh. Th ci cm tng, cm gic, s tnh ton c th l s tnh ton, s t lng ca thc thc by cng c s sai lm trong , thiu tnh cht t tu trong . V bt c ci g xy ra trong thin nhin v trong th gii u c ng ti s an ton ca ci ng ca mnh nhng m mnh c ngh rng nhng ci khng phi l ng, ci ny mi l ng, th ci l thiu tr tu. V vy cho nn thc ny b che lp mt phn rt quan trng. Cho nn y gi l hu ph. Hu ph tc l b che li. Va thm li va hng, hu ph m v k. V k c ngha l khng thin m cng khng c. y chng ta thy c mt s ging nhau gia th th by v thc th tm. Bi v thc thc tm cng v k. Th th tm khng phi thin cng khng phi c. Ci kho cha ca chng ta khng phi thin cng khng phi c v thc th by cng vy, khng phi thin cng khng phi c. Nhng c s khc nhau thc th tm l v ph, tc l khng b ngn che. Trong khi thc th by b ngn che, c l ti v anh chng ny si tnh cho nn gi l c ngn che. Hu ph m v k. Trong khi thc th tm l v ph v v k. Hc ti y ri mi thy vai tr quan trng ca thc th su. V chnh thc th su ng vai tr em uc m soi chng ta thy c tnh trng hin thi trong bn thn ca thc th by v thc th tm. V v vy cho nn nh sng chnh nim m thc th su em ti mi c th ng c vai tr

m chng ta trng i, tc l vai tr lm cch mng. Ti cuc cch mng trong s tu hc l nhm ti mc ch thay i tn gc r ci tnh trng trong thc th by v thc th tm. S thay i gi l s thay i tn gc ch khng phi l s thay i trn mt, ci thay i tn gc gi l chuyn y. chuyn y ting phn l Paravriti asraya. Asraya l y, pdravriti l chuyn. Ch y dch l cn bn. Chuyn y tc l thay i tn gc r. Chuyn tc l lm cch mng, l o ngc li, lm thay i nh l chuyn ha. Cn asraya l y, tc l chuyn ha nhng khng chuyn ha ci b mt, chuyn ha tn gc r ca n gi l chuyn y. Transformation at the base. V chnh thc th su ny c nhim v em nh sng ti chiu ri trong cn nh ca thc th by v thc th tm, chng ta thy c tnh trng ca cn nh . V ch c nh sng ca chnh nim mi to ra c thc, mi to ra s thay i. V vy cho nn, tuy rng thc th tm v thc th by rt quan trng trong s tu hc nhng m du sao hai thc vn ng vai tr th ng. V vy cho nn hai thc u c gi l v k c. N khng ng vai tr thin v c, n ng vi tr th ng. Th ng nhng khng c ngha l khng lm vic. Lm vic rt gii. V d nh t chng hn. t rung, t vn u c lm vic theo ci kiu ca ngi lm vn. t n khng t cy, khng c t ba, khng c t bn phn, khng c t lm c. Nhng m nu khng c t th ngi lm vn chu cht. Tuy vy nu ngi lm vn c lm ht mnh m t khng c s lm vic ca t th cng khng i n u. Ti v sau khi ngi lm vn cy, ba, xi, gieo ht, ti, th lc t n lm vic mt cch t nhin. N cng hin hoa tri. y thc th tm cng vy. Thc th tm n lm vic, v d nh khi mnh ti Lng Hng tu hc, th mnh phi em theo thc th su v thc th tm. Tc l phi em theo t theo. Ti v nu m Thy cho mnh nhng bi php thoi, Thy tng cho mnh nhng ht ging ca Pht php, nhng php mn tu hc th mnh tip nhn bng thc th su, mnh phi c ch gieo ht ging vo, ch gieo nhng ht ging Pht Php l thc th tm, tc l t. Khi mt v Thin S trao cho mt thin sinh mt cng n, th cng n ngi t khng th no gi trong tr tu v tr nng ca mnh c. Tr nng l thc th su. V d thin sinh ni nh th ny: Anh hy cho ti bit ci mt mi ca anh n nh th no trc khi m anh ra i? Th l mt cng n c nu ra hay l Thy cho mt cng n rng: Ci tt c n i v ci mt, vy th anh cho ti bit ci mt n i v u?. l nhng cng n c in. Khi m ngi thin sinh tip nhn nhng cng n, ngi phi em vo trong con ngi mnh v vi chn cng n vo trong ming t ca thc th tm, v ngy m dng chnh nim ti tm, vun bn. i c chnh nim, ngi c chnh nim, n c chnh nim, ung c chnh nim, v phi c c tin thc th

tm. Thc th tm n lm vic ngy m. Ngi thin sinh i ng ri n vn lm vic. Mt ngy no , ngi thin sinh thc dy hoc l i vp mt ci th t nhin n bng n. Hoa tri ca s gic ng l do thc th tm n lm ra. V vy cho nn mnh phi c t. Mnh phi tin cy vo t v tuy rng thc th tm n khng c lm vic theo kiu thc th su, nhng m cng tc n rt l quan trng. Nhng ht ging Pht Php m Thy trao, mnh phi bit chn vi trong thc th tm. Nu m mnh ch bit s dng thc th su lm thay th thao vi Pht php, chi ci tr th thao vi nhng ht ging Thy trao th mnh khng i n u c. iu ny c nhiu ngi hay lm lm. Nhng iu mnh c hc vi Thy trong kinh , mnh ch s dng thc th su thi. Tc l mnh suy ngh, mnh m lun, mnh ni ra chi thi, ch mnh khng bit em nhng ht ging Pht php chn vi trong thc th tm, v ng c suy ngh qu v ci , chn vo, vi n vo trong thc th tm, v bng i sng hng ngy ca mnh, bng chnh nim ca mnh, i, ng, nm, ngi, nu cm, ba ci, mnh ti tm nhng ht ging . Th thc th tm, ming t ca mnh, n s lm cho ht ging kia nc mm v ngy mai mnh s c hoa tri ca s gic ng. Thnh ra nhng ngi no m tu vi thc th su, lm tt c mi ci vi thc th su th khng bao gi thnh cng c. Ln non vi ht b , xn xao li di kia bi hng tc l ln non mnh phi vi ht b , khng c c s dng nh mt tri tc cu m chi vi ht b d bng tr nng ca mnh, mnh phi m ht b vo trong t tng thc, th mai ny mi c hoa tri ca s gic ng. V vy cho nn thc th by l v k v thc th tm cng l v k. V k khng c ngha l khng lm vic. N lm vic khc hn thc th su. Thnh ra trong bn cu ca bi k th 19 ny, chng ta thy c rt nhiu d kin ca thc th by. V su chuyn thc khc ng vai nhim tnh y n l nn tng ca s thanh tnh v s nhim ca su thc u. N nng n th su thc u n nng n, n nh nhng bt i th su thc u nh nhng bt i. l vai tr nhim tnh y ca thc th by: va thm li va hng. Thc ny ngy m u lm cng vic nu ly thc thc tm v cho l ci ng ca mnh. V trong nhn thc c nhiu sai lm. V cng vic t lng d, lm c ngy c m khng bao gi ngng ngh, cho nn gi l hng. Va thm li va hng, hu ph v v k n b che lp, tuy nhin n c tnh cch v k v nh nn n mi chuyn ha c. Cng nh t vy. t c th mc gai gc, nhng t c th mc thnh hoa tri rt thm tho. t l v k. Thc th by cng v k nh thc thc tm.

---o0o--K TH 20 Tng ng nm bin hnh Bn phin no v Tu Cng cc th i ty u hu ph, v k Nm bin hnh tc l nm tm s bin hnh xc, tc , th, tng v t. Th tc dng t lng ca thc th by c biu hin trong nm tm s bin hnh. N thng xuyn xc, tc , th, tng, t. Xc, tc , th, tng, t ny lm ci cng vic nu ly tng. Cho l ci ta ca mnh. Chng ta bit rng nm tm s bin hnh l nm tm s c mt trong tt c cc thc, cho nn gi n l bin hnh. Bin hnh (Universal) tng ng vi bn tm s phin no. Bn phin no l ng si, ng mn, ng kin, ng i. Ng si tc l mt quan nim sai lm v ng. Si l hiu lm. V d nh mnh ni rng: ti l thn th ny, l cm th ny, tri gic ny cn nhng ci g khng phi l thn th ny, l cm th ny, l tri gic ny khng phi l ti. Ci l mt ng si, ti v ci ti ny n lin h n tt c vn hu, vn vt. Ch nm ly mt phn rt nh, v to ra ci bng dng ca thc ti m cho l ci ta, th ci ta khng phi l ci ta chn tht, cho nn mi gi l ng tng, i cht m khng phi l tnh cnh, gi l ng si (Ignorace propos du moi). Ng kin tc l nhng ci thy sai lc v ng (atman drsti). Ng kin tc l nhng ci nhn thc v ng, cho rng c mt ci ng c lp, thng ti c mt ci ng c th tn ti ngoi nhng ci khc gi l ng kin. Ng mn tc l thi cho rng mnh l gii hn, hay hn, p hn, quan trng hn (arrogance). Ng i tc l mnh yu mnh nhiu qu mnh b dnh vo mnh nhiu qu, mnh ni ra ci g, mnh lm ci g, tt c nhng ci mnh ni, mnh lm, mnh suy ngh u mang nng ci tnh cht rng buc vo ci ta ca mnh gi l ng i. Bn anh chng n c mt lun trong thc th by. Bn phin no l bn anh chng n c mt lun trong thc th by. Bn phin no l bn anh chng : ng si, ng kin, ng mn v ng i. Tu y tc l mt trong nm tm s bit cnh (the five narticulars). Nm tm s bit cnh l dc, thng gii, nim, nh v tu. Tu dy l mt ci thy m khng chc ci thy ny l ci thy ng. Mnh thy ci g , mnh nu ly ci , mnh cho l chn l tuyt i th ci l mt trong nhng tm s ca thc th by v tng ng vi thc th by v ci l

thy rng l ci quan trng nht. l ngi yu ca mnh, l tt c cuc i ca mnh. l ci tu v c nhin ci tu cng b hu ph. Tt c nhng tm s ca thc th by u hu ph v u v k c ngha l c th b m m nhng chuyn ha c. Vy th ch tu y c ngha l mt trong nm ci tm s bit cnh. Nm tm s bin hnh l nm tm s ph bin cho tt c cc thc. Cn nm tm s bit cnh th khng ph bin cho tt c cc thc. Tuy nhin thc th by c tm s tu. Tc l mnh cho ci thy l mnh, l ngi yu ca mnh, l quan trng nht, l ci vt duy nht cn bo v, cn eo ui, th l mt th tu b che lp Cng tm th i ty. i ty c ngha l nhng tm s ty phin no. Chng ta c nhiu tm s (51 ci). Loi tm s u l tm s bin hnh (the five unversals). Ri n th hai l tm s bit cnh (the five particulars). Ri chng ta c nhng tm gi l thin tm s. Thin tm s c 11. Ri n nhng tm s phin no, th l bt thin tm s. Trong phin no tm s c chia lm hai loi: mt l phin no cn bn v hai l ty phin no. Su cn bn phin no gm tham, sn, si, mn, nghi, c kin Phin no cn bn l nhng ci tm trng nng n, c hi nht c khi gi l c t. V d nh l tham, sn, si gi l tam c, ba c trong con ngi mnh. Nhng m y c ti su cht c. Mnh cho mnh l s mt th l ng mn. Mnh nghi ng ngi khc, mnh nghi ng tt c mi ci thin ch trn i, mnh nghi ng tt c mi gio l, mi con ng th cng l mt ci c t rt ln. V kin tc l mnh c nhng ci thy sai lm, nhng ci thnh kin th su ci gi l tm s phin no cn bn. Ci th nht trong ny dch l covetousness ci th hai dch l hatred, ci th ba dch l ignorance; ci th t dch l arrogance; ci th nm dch l doubt; ci th su dch l false view, tc l nhng ci thy sai lm. V tip theo l nhng phin no, n khng phi cn bn m l th yu nn gi ty phin no gi l hatred affiction. Cn bn tc l basic. Phin no l affiction. Th nhng phin no ty thuc, nhng phin no nh hn gi l ty phin no. M ty phin no c chia lm ba loi, gi l 8 i ty, trung ty v tiu ty. y thc th by n tng ng vi tm i ty, tc l phn (anger), hn (enmity), ph (concealment), no (affiction), tt (envy), xan (parsimony),

cung (dcp-tion), sim (fraudulence). Th xin qu v tham kho bn ny, n c tn ca tt c cc tm s trong ny. V hm nay mnh ch bit rng l thc th by tng ng vi tm i ty phin no. Xin i chng hc thuc tn ca cc tm s phin no v tm s thin phin no. 5 bin hnh: xc, tc , th, tng t. 5 bit cnh: dc, thng gii, nim, nh, tu. 11 Thin: tn, tm, qu, v tham, v sn, v si, cn, khinh an, bt phng dt, hnh x, bt hi. Bt thin: tham, sn, si, mn, nghi, c kin, phn, hn, ph, no, tt, xan, cung, sim, hi, kiu, v tm, v qu, tro c, hn trm, bt tn, gii i, phng dt, tht nim, tn lon, bt chnh tri. Hc thuc lng. Mnh hc nhiu bi ht khng c gi tr g c. M cn thuc hung l my ci bnh mun i ny ca mnh, rt cn bit v gi tn n mi khi n l u ra. Tt c cc phin no u theo thc th by. Nhng phin no u hu ph v u v k. Thnh ra nhng tm s khi m n tng ng vi mt tm vng, tc l mt ci thc th n mang tnh cht ng li ca thc . Thnh ra xc thc th tm th khc; m xc thc th by th khc; xc thc th su n khc; xc thc th nm cng khc. Phi hiu nh vy. Cho nn khi mnh ni thc th by n t lng, ni n suy ngh th suy ngh thc th by khc vi ci suy ngh thc th tm. Ni l thc th by n o lng, n cn nhc nhng m ci o lng v ci cn nhc thc th by khc vi s o lng v ci cn nhc thc th tm. Chng ta c li bi k th hai mi: Tng ng nm bin hnh, bn phin no v tu, cng tm th i ty, u hu ph v k. ---o0o---

K TH 21 Cng nh bng theo hnh Mt na theo tng mi L c ch t tn L bn nng dc i. Thc ny l c ch t tn (mecanisme autopreservation). Chng ta ng ngh rng thc ny ch c khuynh hng xu thi. Ti v trong cng c nhng ht ging tt. Thc mt na khi m gic ng n tr nn mt ci tc dng rt mu nhim, gi l Bnh ng tnh tr. Bnh ng tnh tr tc l ci kh nng c th thy c ci mt trong tt c v tt c trong mt. Trong thc ny c tc dng t lng v c tc dng bo tn. T tn c ch (mcanisme de prservation). Khi mnh ng m c ngi n nh thc mnh dy th ci git mnh thc dy l tc dng ca thc th by. Khi mt ngi ti nh mnh mt ci m mnh n lin lp tc, phn ng rt mau l trnh n th n thuc v thc th by, lc thc th su v cc thc khc cha th gi suy ngh. Thnh ra i lc trong rng, i vo trong nhng tnh trng rt nguy him th ci thc ny lm vic rt mnh, n xi mnh trn n bo mnh lm th ny lm th kia bo tn sinh mng ca mnh nhng c khi n bo rt l sai. Ti v n b che lp. C khi n bo mnh lm ci m ng l mnh khng lm, ti v n l hu ph. Thnh th l n mun sng nhng m n li i vo con ng cht. Trong tm l hc c mt v d l c con rn n b con mui cn rt l au, n gin lm nhng m khng c cch g git con mui. Thnh ra trong khi thao thc tr th th con rn nm ra cho mt chic xe i ngang nghin cht con mui cho bit tay. Nhng m khi nghin cht con mui th con rn cng cht lun. Ta ng c ngh con rn n di nh vy m con ngi cng th. Con ngi nhiu khi cng di nh vy . i khi mnh mun pht ngi kia, mun lm cho au kh ngi yu mnh, mnh tn hi ci thn th mnh cho ngi yu mnh kh chi. Ci chuyn ny xy ra rt nhiu. Mnh lm tnh lm ti, mnh t t cho ngi kia au kh. Ci cng v ci sc mnh ca thc th by.

Ni theo tm l hc by gi thc ny n hnh ng theo ci nguyn tc ca dc i. N tha mn nhng ci dc i ca mnh, nhng m s tha mn ny c th a ti s tiu dit mnh. ng li vn hnh ca thc ny l i theo con ng tm kim nhng ci dc lc. Nhng v thc ny b bao che thnh ra n khng c em li hnh phc nhiu. N ngh l n i tm hnh phc, k thc nhng ci kt qu a ti l nhng ci kh au nhiu hn l hnh phc. Bun nhiu hn vui. ---o0o--K TH 22 S a khi t ti Dt phin no s tri Bt a ht cu sinh Alaya phng kh. Trn con ng thc tp ca mt v B-tt, ngi ta i ngang qua mi giai on gi l thp a, v a v th nht gi l s a. S a gi l hoan h a (the realm of joy). Tc l khi mnh mi tu hc mnh i vo trong a hoan h. Hoan h l ti v mnh c th chm dt c nhng phin no, nhng ci nhiu kh, nhng ci n o, nhng ci bn rn trong cuc i. Mnh i vo trong con ng tu hnh th mnh b c rt nhiu nhng ci rng buc, nhiu kh thnh ra mnh c rt nhiu nim vui. Ci a th nht ca cc v B-tt l hoan h a. Nhng m ngi ta khng trong a hoi, ngi ta phi i sang a th hai. Ti v b dnh vo ci a v ch lo ham chi thi th khng c i xa c, v khng c tha mn c ci s k vng ca Bt, cc b B-tt v nhng ngi thn thuc mnh, cc loi chng sanh, phi i sang a th hai. V trong a u th mnh bt u dt c nhng ci chng ngi gi l phin no chng v s trdi chng. Chng ny tc l abstache. Affliction obstacle gi l phin no chng. Phin no tc l afflicion. Cn s tri chng, n thuc v phng din tr tu nhiu hn l tnh cm. V d nh l tham, sn th n thuc v phin no chng. Nhng ci gin, nhng ci bun, nhng ci tht vng, nhng ci lo lng, nhng ci au kh nh vy, n l nhng ci chng ngi gi l phin no chng. Cn ci s u m ca mnh, ci s khng thy c s thc ca mnh gi l s tri chng. Ni mt cch khc hn s tri tc l ci thy ca mnh, ci bit ca mnh m trong o Bt gi l chng ngi, ti v ci thy

 l ci thy sai nh l ci tu ca anh chng thc th by. Nhng ci quan im ca mnh, nhng ci nhn thc ca mnh, nhng ci thy ca mnh, nhng ci mnh hc c gi l s tri (les connaissancas, knowledges). trong o Pht th chng ta gi l s tri, tc l nhng ci mnh bit. V chnh nhng ci mnh bit n khng cho mnh tin b: Ci ti bit ri, ti khng cn hc na. V d nh mnh bc ln nc thang th t, mnh nhn xung mnh thy mnh cao qu ri, v mnh ngh rng mnh khng th no b c nc thang th t. Trong o Bt, mnh bit r rng nu mnh khng b c nc thang th t th mnh khng bao gi leo ln nc thang th nm. V v vy cho nn ci s tri ca mnh, du c qu n my mnh cng phi b nh thng. y l mt c im ca o Bt. Du ci nhn thc ca mnh, du ci tr tu ca mnh t c, c gi tr, nhng theo tinh thn o Bt, mnh cng phi b. Ti v nu khng b th mnh chn ng con ng tin b ca mnh v khng c ng tin th na. Cho nn ci bit ca mnh, ci hiu ca mnh, ci tri thc ca mnh du trong n c gi tr, n cng l chng ngi, gi l s tri chng. Knowledge as obstacle. Thnh ra ngi no b kt vo nhng kin thc ca mnh v cho rng kin thc ca mnh l chn l tuyt i l nhng ngi b s tri chng. Ngi c th c bng cp, c nhng hiu bit hn ngi nhng m ngi b s tri chng. Cn nhng ngi no m c nhng tri thc m mnh tip thu c v bit rng mnh c kh nng b nhng ci i xa hn na. Ngi khng c s tri chng. S tri l nhng ci chng ngi. V d nh l nc m n ng thnh nhng tng bng v n lm cho dng sng khng c chy c na. V cng th nc m khng ng thnh bng th n vn cho dng sng tri chy nh thng. Ci kin thc trong con ngi ca mnh, mnh cn ti n nhng m mnh phi s dng n mt cch rt l thng minh. Mnh ni rng ci ny c th l cha hon m. Ti phi nhn su nhn k v y c th thy c ci s tht su hn v ng hn na. Khoa hc l vy. Khoa hc c th tm ra nhng nguyn l nhng khm ph nhng nu m mnh b kt vo nhng nguyn l, nhng khm ph th khng bao gi mnh c th i xa hn. Thnh th nhng nh khoa hc no m c s tri chng th nhng nh khoa hc khng th i xa c. Nhng nh khoa hc no ph c s tri chng th c th tm ra c nhng iu mi. Ti v chnh mnh khng c tha mn nhng iu hm nay mnh c.

Cho nn trong mi ngi chng ta c nhng ci thy, nhng ci hiu, nhng kin thc v nu ci thy, ci hiu, ci kin thc m mnh cho l s mt ri tc l con ng tin th ca mnh b chn li, gi l s tri chng. y l mt quan nim rt c bit trong o Bt. Mnh phi bung b nhng hiu bit ca mnh, nhng kin thc ca mnh. S a khi t ti, dt phin no s tri. Bt a ht cu sinh. Alaya phng kh. Bt u b c nhng phin no v s tri. V d nh mnh mun thc hin mt cng tc g , m nu c s au bun nhiu qu th mnh b t lit, ci gi l phin no chng. Chng ngi l phin no. Mnh bun qu, kh qu hay l ham mun qu l nhng chng ngi. V chng ngi th hai l s tri chng. Bt a ht cu sinh. Tc l khi t ti a th tm. a th nht th bt u dt phin no chng v s tri chng. Nhng ti bt a th mi hon ton ht ci gi l cu sinh. Cu sinh l ci g? N c mt s nu cht vo ng gi l ng chp. M chng ta thy qua bn phin no l ng si, ng kin v ng i. l ng chp. Ng chp c hai loi: ng chp do hun tp nn trong cuc i ca mnh v mt th ng chp khi sinh ra n c sn ri, ci ht ging ca ng chp c sn ri, ch khng phi do gio dc v hun tp m c. Ci th hai l l cu sinh ng chp. Cu sinh tc l cng c mt ln khi mnh sinh ra. Cu tc l Together nh l cu lc b, l ci ch mnh ti vui chung vi nhau. Inherance tc l ci ng chp n c tnh cch cu sinh. Khi m sinh ra c ng chp ri. n a th tm, cu sinh ng chp mi chuyn ha hon ton. a th tm l Php vn a. Alaya phng kh tc l lc by gi alaya c bung ra, thnh thi, hon ton khng c b nu ko na (release), tc l B-tt. M B-tt t a th nht l s a cho n a th tm vn cn nu, v n php vn a, l a th tm ri th thc th tm hon ton c bung th. Thc th by ht che lp v tr thnh mt ci thc gi l bnh ng tnh, bnh ng tr. Thnh ra ci cu sinh ng chp n rt nng, n lu i khi mi sinh ra c thc th by ri v thc th by , ang tip tc nm. ---o0o---

K TH 23 Nng vo lm cn Php trn lm i tng thc c pht sinh Phm vi nhn thc rng. Bi th hai mi ba m u cho lnh vc ca thc th su. Chng ta bit rng nm thc ca cm gic - nm thc u - tc l nhn thc, nh thc, t thc, thit thc v thn thc, thc no cng c cn c pht sinh ra. Cn c ca nhn thc l con mt. Cn c ca nh thc l ci tai. Cn c ca t thc l ci mi. Cn c ca thit thc l ci li. V cn c ca thn thc l thn th. Cho nn, thc th su cng c mt ci cn c gi l . tc l thc th by. Vy th thc l cn c ca t duy, ca tng tng, ca nhn thc, ca cm gic. Nng vo lm cn, php trn lm i tng. Php trn tc l mt trong su thc trn. Trn tc l i tng ca nhn thc ca su thc u. Mt bn l cn, mt bn l trn. Su cn l nhn, th, t, thit, thn, . Su trn l sc, thanh, hng, v, xc, php. V php trn tc l trn th su. Vy th thc th su ny ting Phn gi l mano vijnana - thc. N nng vo mt na lm cn c, v n ly php trn lm i tng. V khi cn xc tip vi trn th n lm ph sinh ra thc. thc c pht sinh, mi c th ging nh l Bt ch trng Duy Vt Ch Ngha. Tc l thc sinh ra l do cn v trn. Cn l vt cht m trn cng vt cht, v khi m cn v trn st nhp vo nhau th n sinh ra thc, ging nh tm do vt sinh ra. C mt nh hc gi B khi vit ti ch ny, phm bnh cu ni ny ca Bt, khi m cn n chm vo trn sinh ra thc, th ng ta ni rng ni nh vy th cha hay lm, ti v n ging nh mt nh duy vt ch ngha. Nhng v ng khng c nhn k v bit rng cn v trn ch l tng thng duyn, ch cha phi l nhn duyn. Cho nn ng ta mi ni nh vy. Nhn duyn l ht ging ca thc, n nm trong tng thc. Nhng cu lp i lp li nhiu ln trong kinh in: khi m tai chm vi ting sinh ra nh thc. Ci khng phi l ci nhn theo duy vt. N khng phi nh vy. Ti v nhng iu kin kia khng phi l nhng iu kin y pht sinh ra thc, ch l mt s iu kin thi. C nhin iu kin phi y th mi c th pht sinh ra hin tng c. C nhng iu kin tt yu - l cn bn - v cng phi c iu kin ph

thuc na. Khi m c hai iu kin y th lc mnh mi thy c s pht sinh ca mt hin tng. Vy th nng vo lm cn, php trn lm i tng, thc c pht sinh, phm vi nhn thc rng, tc l phm vi nhn thc ca thc rt l rng ri. Rng ri nh th no? cht c bi hai mi bn th s thy. ---o0o--K TH 24 Thng ba tnh ba lng Tip xc c ba cnh thin, c, bt nh Bit cnh v bin hnh. l cu tr li, thuc v phm vi nhn thc ca thc th su. Ba tnh tc l thin, c v v k. Thc th su ny c th l thin, nht l khi n thc tp chnh nim. C th l c, nht l khi n chm m trong tht nim. V n c th l v k. V k tc l trung tnh. l ba tnh. By gi ti ba lng. Lng tc l hnh thi ca nhn thc (pramana, valuable soucre of knowledge). Lng th nht gi l hin lng. Hin lng tc l nhn thc trc tip khng cn qua trung gian ca s suy lun (direct preception). V d nh l mnh thy ci bnh tr, mnh bit rng y l ci bnh tr khng cn suy ngh g ht. Mt suy ngh trc tip khng cn qua trung gian suy lun th gi l hin lng. Lng th hai l t lng. T lng tc l ci nhn thc cn phi qua trung gian ca suy lun. Ting Anh l inferance. Hin lng, mnh dng ch pratyaksa. T lng, mnh dng ch anumana. Nhng m trong trng hp hin lng m sai, m khng chnh xc, hay t lng m khng c chnh xc th mnh gi l phi lng. Cn phi lng gi l apramana (the wrong perception). V d nh mnh thy ngoi vn mt con ma. Chnh mt mnh thy r rng mt con ma mt o trng, o di, m ni khng ai tin. Mnh thy r rng khng phi l nghe hay suy lun g ht. Mnh thy r rng mt con ma mt o trng pht ph, nhng m c th l mt tu l chui lp long di bng trng. Th l mt nhn thc trc tip, mt ci direct perception, ch khng phi l suy lun. Nhng trong trng hp ny khng phi l mt chn hin lng. Chn hin lng tc l hin lng ng. Cn khi m hin lng sai th gi l t hin lng. T tc l n ging nh ng, nhng m k thc

n khng c ng. Cng nh ang i ngoi ng thy si dy m cho l con rn l t hin lng. l nhn thc trc tip, n lm cho mnh s; nhng sai lm th gi l t hin lng. Thnh ra nhiu khi mnh qu quyt: Chnh mt ti trong thy m. Ti khng c nghe ai ni ht. Ti khng c suy ngh g ht. l ci chuyn r rng. y vy m n vn l t hin lng. i khi cn ni: C anh ng vi ti. Anh thy na ch khng phi mnh ti thy, m n vn t hin tng nh thng. Ch khng phi nhiu ngi thy nh vy m ci l s tht u. V d nh bu c tng thng. C ngha l mnh i tm s ng, thy ng ny hn ng kia, gii hn ng kia, ng tin hn ng kia. M cha chc ci ngi mnh bu ra l ngi ng tin cy v gii hn. C phi nh vy khng? i chng nm nm sau s bit. T lng cn ti ci suy tnh. M nu mnh suy tnh gii, suy tnh c phng php cng c th t ti s tht. V d nh nh kho c. Nh kho c o c mt s nhng vt liu di lng t. V cn c trn nhng s vt liu m ng ta tm ra, ng ta c th dng c li khung cnh sinh hot ca nhng b lc ngy xa. C th l ng, nhng m c th trong c ci sai. Nh hc gi L Vn Siu c dng mt v d l bun ci cho mnh thy chuyn ny. ng ni l v d mnh ti mt ci vng cha bao gi c vn mnh loi ngi no ht th t nhin mnh o di t thy c my nh ch rt ri th mnh mi ni rng ngy xa cch y nm, su ngn nm dn ch ny bit dng my nh ch. Nh vy tc l c bng c ng hong, nhng m c sai. Ci s on nh sai, gi l t tlng. V d nh mnh ng y mnh nhn ng xa thy c mt m khi bc ln sau mt bi cy hay mt bc tng. Mnh khng thy ci g ht ngoi m khi v bc tng, ri mnh qu quyt ng sau bc tng c mt chic xe hi ang r my. i khi mnh nghe ting r my na m mnh thy khi ln, th mnh ngh rng, mnh quyt on rng: Ti c vi anh sau bc tng c chic xe hi ang r my. Nhng c th khng c chic xe hi. Ting my r c th t t lnh n. V khi kia c th l sng. Sng khi ng kia thi. V trong trng hp n khng phi l chn t lng, n l t t lng. Thnh ra mnh nghi ngi ta l t t lng nhiu lm. Nhng ci nghi ca mnh, mnh t ra. Thng nh va mi nhn c qu ging sinh. Mt ci ng h eo tay. N rt m. Ti ci ng h ny n bit ni. Ti su gi n ni: Il est six heures. Thnh ra n thch lm, n m lm. Nhng khng bit

ti sao, n va v, i ra th ng h mt. Khng bit a no thi ci ng h ca mnh. Th lc n c nhiu au kh. V t nhin, n thy thng bn i ngang qua, n nhn, n thy thng bn ny kh nghi qu: Sao ci thng ny hm nay ci v n cp qu! N khng ly th ai ly?. Nhng m khng dm ni. Th lt na thy con b khc n i ngang qua. Con b ny cng thy kh nghi qu. Trong u mnh, n v bit bao nhiu l: ng ri! Hnh nh l ngy hm qua, khi m mnh nhn qu ging sinh c n m. Cp mt n c v thm thung m. Mnh cn c trn nhng d kin m i ti mt s on nh. Th t lng l cn c v mt vi ci d kin no i ti mt s on nh, mt kt lun . V nu kt lun ng l chn t lng. Nu kt lun sai l t t lng. Chng ta nn bit rng ci kh nng, ci gi tr ca nhn thc ta, n rt l hn hp. V chng ta thng em ci nghi, ci gin, ci bun, ci tham ca chng ta ra m nhn i. Cho nn chng ta hiu lm tm lum. Khng c em mt thng v mt hiu nhn i m em mt nghi, mt gin m nhn i. V chng ta kh v ci t t lng ca ca ta di di. Thnh ra mnh phi gip mnh khi m mnh c mt nhn thc v mnh kh v ci nhn thc th mnh hy ni rng: ci nhn thc ca mnh y l chn t lng hay t t lng?. N s gip mnh. Mnh ni vi ngi kia: Anh n, em c ci nhn thc ny nhng m khng bit ci nhn thc l chn t lng hay t t lng, anh gip em i. Ni nh vy th v cng. Ch c ngi m gin, m nghi v c rit cho ngi kia th kh v cng v ngi kia l ngi bn ng ca mnh, ngi thn thuc ca mnh, ngi m mnh phi sng nhiu nm nhiu thng chung. Th mnh phi nh ngi gip , ch mnh c ng cho mnh ci thp ng ca nhn thc ring m nghi, m gin, m bun, m tc ci ngi th c hai bn u lnh . l ngi bn ng hnh vi nhau trong o hay l trong i, th mnh phi bit gip nhau nhng ch . Hin by gi ti ang kh y, ti ang kh v nhn thc ca ti, v ti khng bit nhn thc ca ti l chn hay l t. Vn u tin m ti t ra l ti xt li coi th nhn thc ca ti l chn hin lng hay l t hin lng. V sau khi ti xt ri m mt mnh ti cha tm ra th ti s nh ngi kia. Chng ta phi nh nhau. Chng ta ang au kh. V ci au kh ca chng ta cng nh ci hnh phc ca chng ta c dnh lu ti ci au kh hnh phc ca ngi kia. V tt hn ht l ti vi ngi kia hi: By gi, ti ang au kh, ti ang hiu r nh vy, ti ang thy nh vy, c cch g cho ti thy rng ci m ti

nghe , ci ti thy n l s tht hay l ti v ti nhn thc n ra nh vy. Chng ta bit rng c nhiu nguyn do, c nhiu iu kin. N c nhng iu kin chnh v nhng iu kin ph. Trong mt kinh trong Tng Nht A Hm (Angutara Nikaya), Tng Chi B. Bt c ni nh th ny, nhn thc phn ln l s hi tng so snh. Mnh nhn thc ci g , tc l mnh ly ci ht ging c ra so snh. Nhiu khi mnh khng c nhn thc c ci s vt chnh thc m mnh nhn thc ci ht ging trong lng mnh. V v vy cho nn, ci nhn thc ca mnh, c th khng dnh dng ti ci i tng tht s ca nhn thc. V d mt ngi C c gio c th c mt nim v mt ngi Hi gio, hay l mt ngi Nam c th c mt nim v mt ngi Bc, th bn thn ca ngi Bc mnh cha t ti c, nhng m mnh c mt nim v ngi Bc m mnh t c, mnh c c do c sch hay do nghe ngi ta ni chuyn m c mt nim v ngi Bc nh th no, ngi Nam nh th no, ngi Trung nh th no. Chng ta c tng ci hp sn, chng ta b vo trong : Ngi Bc h h hay vy , ngi Trung th h hay vy , ngi Nam h hay vy . Tt c chng ta u l nn nhn ca cng ci nh vy. Ngi C c h ni ngi Do Thi l vy , ngi o Hi l vy . Chng ta c nhng ci hc c sn trong alaya, khi no chng ta nm c ci g th chng ta b vo hc . Nhng m chng ta b ln tm lum. Cam tho m chng ta b ln vo ch ca qu chi. L ti chng ta b lm bi ci danh t. N ci ny l qu chi nhng k thc n l cam tho. Thnh ra khi m gp mt ngi Bc, mt ngi ni anh ny t Bc ti, t nhin mnh c mt nim ri. V nim ngn cn khng cho mnh bit c anh kia. l mt tr ngi, mt chng ngi. nim ca mnh v Do Thi gio ngn cn mnh khng cho mnh bit c ci ngi d, t thn ngi . nim v ngi Hi gio, n ngn cn v vy nn ci tri gic m gi l tng, ci tng ca mnh, Bt ni phn ln chng qua l hi tng. D s nh vy. Thnh ra, mnh khng c t ti thc ti. Thc ti c th rt l mi m, rt l ti mt nhng m mnh khng s m c ci ht ging ca n trong tng thc ca mnh thi. V d nh l nhng ngi khng c thch Ging Sinh, nghe ti ci l Ging Sinh l di lin, ti v h au kh trong khng kh Ging Sinh. V vy cho nn bt c Ging Sinh no, Ging Sinh u u khng c ng tip xc. Nh vy l mnh c thnh kin, thnh kin l nim Ging Sinh m mnh c trong lng. V vy cho nn Bt l Ngi, c th ni l Ngi u tin ni ln ci cu ni : Tng ch l hi tng, tng ch l thi quen hi tng. Thnh ra ci nhn thc ca

mnh v th gii, v con ngi, vi vn vt mnh t khi i thng ti c chn hin lng hay l chn t lng, m thng l t hin lng v t t lng, tc l suy lun. Lng th ba l phi lng. Thc th by - Mt na - lng ca n l g? Ty duyn chp ng lng vi phi. Mnh c hc cu khng? Lng ca thc th by (Mt na) l phi lng. Ti v ci khng phi l ci ng m n c cho l ci ng, nn lng ca n l phi lng. Thng ba tnh, ba lng, tip xc c ba cnh. Ba cnh l tnh cnh, i cht cnh v c nh cnh. Chng ta bit rng thc th tm (Alaya thc) cnh ca n l tnh cnh. Thc th by khng c t ti c tnh cnh nhng m thng ti i cht v c nh cnh. V nm thc gic quan, khi hot ng c lp, khng c hot ng chung vi thc th su th n cng t ti tnh cnh. Ci thy, ci nghe, ci ngi, ci nm, ci xc chm ca mnh m nu khng c s phn bit, so o ca thc th su vo th, th n t n tnh cnh. Khi c s phn bit, so o ca thc th su vo th ht tnh cnh, chuyn sang i cht. Thc th by th i cht, nhng m thc th su ny cng t ti i cht v c nh, gi l tam cnh. Tam tnh, tam lng thng tam cnh: thng ba tnh ba lng tip xc ba cnh. Trong gic m ca chng ta, trong gic m mnh c th bun, c gin, c vui, c s a thch, c hy vng, c tuyt vng th ci cnh tng m chng ta tip xc trong gic m: ngi, vt, sng v ni, cnh tng mnh gi l cnh tng c nh. Khi m chng ta ngi thin, chng ta hnh dung ra, chng ta qun tng mt ci ni: l ni vng vng, th hnh nh ci ni l hnh nh c nh. Tuy l hnh nh c nh m ta c chnh nim th hnh nh , n thc hn. Chng ta tip xc c r rng hn v sc bn hn l khi chng ta m mt ra nhn ci ni m tm chng ta b tht nim. V vy cho nn c nh khng hn l n khng tht u, n cng tht. Trong nhng bi thin tp c hng dn, c hai bi gip chng ta mi da li ci gic quan ca chng ta c th tip xc c vi nhng ci mu nhim trong cuc i. Ci gic quan ca chng ta, ci nhn thc ca chng ta cn phi c mi da li cho sc bn, khi chng ta nhn bng hoa, chng ta tip xc c vi bng hoa. Nhn mu tri xanh, chng ta tip xc c mu tri xanh. Khi chng ta sng trong tht nim lu ngy th gic quan ca chng ta cng nh nhn thc ca chng ta, n mn, n mi, n lu m, thnh th th gii i vi chng ta rt l m o, rt l cng mn. V sng nh vy

th khng c hnh phc. Khi m thy m tri xanh ca th gii c nh c th rt p. i khi cnh tng trong mng cn p hn cnh tng ngoi. Ci nim v ba cnh, c l n c sng to v din by i hc Nalanda. i hc Nalanda - tc i hc Pht gio c thit lp vo khong th k th nm, th su: min Bc thnh Vng X chng tm cy s. Mt i hc rt ni ting, gn mt ngn Thy ti hc. Vo th k th by. Trung Quc c Thy Huyn Trang i qua hc . V khi Thy ti th vin trng vin i hc Nalanda l Thy Gii HIn (Silabhadra). Sila l Gii. Bhadra l Hin, 105 tui. V l mt trong mi v i lun s Duy Thc, v vin trng trc tn l H Php (Dhama-pala) tch ri. V Thy Huyn Trang hc vi Thy Gii Hin mt s Thy khc. Nhng m nhn thc v Duy Biu hc ca Thy Gii Hin v cc S trng i hc chu nh hng rt su m ca Thy Dhamapala. Cho nn Duy Thc ca Thy Huyn Trang rt nng v t tng ca Dhamapala. Chng ta bit rng c mi v . Gii Hin cng l mt v v chng ta c nhng v khc m hin by gi chng ta c th nghin cu c. V d nh Thy An Hu (Sthiramati). Ti v c mt gio s khm ph ra c mt bn ting Phn ca Thy An Hu ch gii v ba mi bi tng Duy Biu. V gio s cng b bn v dch ra ting Php, by gi chng ta c bn dch bng ting Anh v bn dch bng ting Quan thoi cn c trn . V vy cho nn, chng ta c th bit c quan im ca Thy An Hu, c khc vi quan im ca Thy Dhamapala. Ci nhn, ci hiu v Duy Biu c khc, chng ta bit rng Duy Biu ca Thy Th Thn (Vashub-handhu) sau ny tip nhn nhng kin thc v nhng tu gic ca Thy Trn Na. Thy Trn Na l mt thuyt gia rt li lc. Thy rt gii v Nhn Thc lun v v Lun l hc. Thy a yu t nhn thc lun v yu t lun l hc vo trong Duy Biu hc v to thnh Duy Biu mi. V khi m Thy Huyn Trang i qua i hc Nalanda th c hc Duy Biu mi. Nhn thc lun l mt mn trit hc t vn l: Tr thc ca chng ta c th t ti ci thc ti hay khng? chng ta bit rng sau khi Thy Huyn Trang v nc, Thy c xng xut nim v ba cnh, tc l ba phm vi nhn thc. Thc th tm th t c ti cnh no; thc th by th t c ti cnh no; thc th su th t c ti cnh no, gi l ci l thuyt v tam cnh, Thy Huyn Trang c truyn li mt bi k ngn m chng ta phi bit v ba cnh: Tnh cnh bt ty tm. Ngha l ci thc ti ny, ci thc ti trong chnh bn ca n (the reality in itself, the thing in itself). V d nh ci hoa ny. Ci hoa ny qua nhn thc ca ti c th l n khc. Nhng bn thn thc ti ca ci hoa, ti khng chc ti dnh ti c, s m ti c, t

ti c, ci gi l tnh cnh. Cn hnh nh ci hoa trong u ti, c th ch l, mt hnh nh i cht m thi, ty theo ci gi tr nhn thc ca ti v nhng ht ging trong ti. Nh l bn c c mt hm c Chn Khng ni chuyn vi mt anh chng Vit Nam v nhn thc th c mi ch ci nn len trn bn, v c ni: by gi, anh nhn ci nn len i th anh c ci nhn thc nh th no? ngi thanh nin ni: Ci ny l ci nn len ch c g u! th c Chn Khng ni: Khi ti nhn ci nn len ti thy c Chn V. Th ci anh kia u th thy c ci iu . Ci nn len ca anh ta c th c mu sc ca ci qu kh ca anh ta. Anh ta c th c ci ni kt vui hay bun, a hay ght v ci nn len. Anh em ci nhn thc ca anh, anh trm ln ci nn len. V nn len ca anh l nn len ca i cht cnh. Cn nn len ca c Chn Khng cng l nn len ca i cht cnh, ti nn len c dnh lu ti c Chn V. Cn nn len, t thn n l tnh cnh. Th trong s hai ngi , ngi no t c tnh cnh ca ci nn len, chuyn l chuyn chng ta phi cn thn. Vy th tnh cnh bt ty tm, tc l ci thc ti trong ci t thn ca n khng c b dnh lu khng i theo ci tm ca mnh. Khng phi l tm mnh bun m ci cnh n bun. Khng phi tm mnh vui, m ci cnh n vui. Khng phi tm mnh thch m ci cnh n hp dn. Cnh no cnh chng eo su, ngi bun cnh c vui u bao gi ci l cnh ty tm. Cn ci ny l tnh cnh bt ty tm. Khi ngi ta hi mnh: Tnh cnh l g? - Tnh cnh l thc ti m n khng c chu mo m theo nhn thc ca mnh. Khng phi v mnh a thch m n p hn; khng phi v mnh ght b m n xu hn. Nh trong kinh c ni v nm th dc lc: ti, sc, danh, thc,thy vi su trn l: sc, thanh, hng, v, xc, php, v d nh l ting, hng, hay l v. V d nh hng nc hoa chng hn. Nc hoa du l nc hoa Samsara hay Poison, n ch l nc hoa thi. Cn ci chuyn mnh dnh vo nc hoa, thch nc hoa v ght nc hoa, hay l b ni kt vi nc hoa ci chuyn hon ton l do mnh, n khng chu trch nhim. nc Php c th nc hoa gi l Je revure, I will be back. Tn ny rt l hay. Tc l khi mnh Je revure c ngha l em s tr li hoc anh s tr li, khi m ngi ta bi nc hoa , th mnh nhn thc c th nc hoa d v mnh ng nht nc hoa vi ci ngi , ci l chuyn ca mnh. Nc hoa khng c chu trch nhim. Ri khi m ngi kia, h v nh th ci mi nc hoa tr thnh mt th ni kt; ni kt m i! trong Kiu c bn ch l Hng gy mi nhth mnh ti cho mi hng l khng ng. Ci trch nhim l ht ging trong mnh, ci ni kt trong

mnh, ni ng l ci tm ca mnh. V v vy nn Bt c ni trong nhiu kinh l sc, thanh, hng, v, xc, php, n khng c ti tnh g c. Bt c ni r rng ci khng phi l dc. Sc, thanh,hng, v, xc v php khng phi l dc, khng phi l kh. Chnh ci s vng mc ca mnh vo sc, thanh, hng, v, xc, php mi chu trch nhim.thnh ra ci tm ca mnh, n on nh, n quyt nh s vng mc ca mnh ch khng phi l tnh cnh. Tnh cnh bt ty tm l nh vy. c nh duy ty kin. Cn c nh th hon ton ty thuc ni kin phn ca thc. Kin phn l phn ch th. Ti v thc c hai phn: phn u l kin, phn th hai l tng, by gi mnh qun ci phn th ba i l t th phn. V n khng cn phi c gc tnh cnh. Mnh c trong tm thc ca mnh ri. Cho nn khi m Hn Mc T ni rng: Lm sao git c ngi trong mng? th ngi trong mng l mt hnh nh c nh. Git ngi trong mng th khi phi i t. Cn git ngi tnh cnh th nguy lm. M nhng ci au kh ca mnh, nhng ci trm lun ca mnh khng phi do ci ngi tnh cnh m do ci ngi c nh rt nhiu. i cht thng Tnh, Bn. i cht cnh c lin h ti Tnh v Bn. Ci ny mnh hc t trc ri. Tnh l ngi tnh, l thc th by. Bn l thc th tm. Thc th by n pht hin r thc th tm v n m ly thc th tm. i cht l mt sng to phm ca thc th by khi tip xc vi thc th tm m i tng khng phi l tnh cnh, i tng l i cht. i cht thng Tnh, Bn tc l ci cnh i cht, ci cnh khng phi l tnh cnh, khng phi l c nh cnh, n l mt ci cnh c o theo mt cht bn cht ca tnh cnh, ci cnh c lin h gia Tnh v Bn, tc l gia thc th by v thc th tm. Tnh, chng, ng, ty ng. y l mt cu b tc ci tnh cnh v ht ging, vn vn. N ty theo tng trng hp kia m i i vi nhau. Thnh ra tnh cht thin, c hay v k, v nhng ht ging m t chng c pht sinh, nhng ci (ng l vn vn). N c lin h ti chuyn pht hin ca nhng cnh . Thnh ra y l mt bi k m Thy Huyn Trang truyn li cho Thy Khuy C. Khuy C tc l mt cao ca Thy Huyn Trang, rt gii v Duy Biu. V Thy Khuy C l T tng phi Duy Biu ti Trung Hoa, bi ny gip chng ta nh v ba tnh. Thng ba tnh, ba lng, tip xc c ba cnh y tr li cho cu phm vi nhn thc rng. thin, c, bt nh, bit cnh v bin hnh. Thin, c y tc l ni v tm s. (Mental Formations, Mental), n i i vi

thc th su, gm c bin hnh (5), bit cnh (5), thin (11), c v bt nh. Tc l c loi tm s: nm mi mt th. Trong khi thc th tm ch c tng ng vi nm bin hnh. Cn thc th su, tng ng vi tt c nm mi mt tm s, trong c nhng tm s bt nh. Tm s bt nh l tm s c th thin hay c. ---o0o--K TH 25 L gc ca thn, khu. C thm m khng hng. To tc nghip dn mn. ng vai k gieo trng. L gc ca thn, khu. Tc l nhng ng tc ca thn th mnh, n c gc r t thc. thc n sai s thn lm. V nhng li ni ca mnh n cng pht sinh t thc. y l chng ta ang ni v ba nghip, ba loi hnh ng. Nghip l hnh ng. Hnh ng ca thn th, hnh ng ca li ni v hnh ng ca suy t, hnh ng ca thn v ming, n c gc r t thc, cho nn ni l gc ca thn khu. C thm m khng hng. Thm tc l suy tnh, o lng, nhn thc. M khng hng, ngha l n khng c hot ng lin tc hay l c khi n c ngng ngh. To tc nghip dn mn. Tc l chnh n ng vai tr hnh ng. Hot ng c hai loi: mt hot ng hp dn, n ko mnh i ti mt phng hng no , gi l dn nhit. Ma a li, qu dn ng l trong trng hp mnh chu i theo con ma. Cn nu m Bt a li Tng dn ng th rt l hay, i ng khc. Ci gi l dn nghip. Dn tc l a ng. Mn nghip tc l lm cho dnh ci hnh ng . Tc l, hng i l mt chuyn m cn hnh ng trong ci hng i cho nghip c chn mi: ni chung v hay pha thin v bt thin. V nhng hnh ng (nghip) m n lm chn i ci nhn qu d thc th gi l mn nghip. V vy thc th su quan trng lm. N to tc ra hai loi nghip l hng i ca mnh, v hnh ng a ti qu d thc ca mnh.

ng vai k gieo trng. N l ngi lm vn. Chng ta tng ni rng thc th tm (alaya), n l t, n l vn, n gi gn ht ging, n lm mc ln hoa, l, tri. V by gii chng ta ni thc th su l ngi lm vn, tc l ngi gieo ht ging, ngi ti tm, ngi chm sc. Cho nn vai tr ca thc th su trong vic a mnh, dm mnh xung a ngc hay l a mnh ti gii thot, l vai tr chnh. N ng vai tr khi xng. Nu m gieo bp th s c bp. Gieo u th s c u gieo gi th gp bo. ---o0o--K TH 26 thc thng hin hnh Tr trong tri v tng Trong hai nh v tm Ng say v bt tnh. Chng ta bit rng thc th su khng phi nh thc th tm v thc th by, vn hnh mt cch lin tc ngy v m khng ngng ngh. Thc th tm v thc th by l hng, cn thc th su th khng hng. V trong bi k th 26 ny, chng ta thy c nhng trng hp m trong thc th su khng c vn hnh, khng c hin hnh, khng c hot ng. Trng hp th nht l khi chng ta sinh mt ci tri v tng. Ci tri v tng l mt ci trong khng c tri gic, khng c tng (perception). Hoc l khi chng ta i vo trong trng thi tam mui. Tam mui tc l nh. Hai trng thi tam mui, gi l v tm tam mui, trong trng thi th thc khng lm vic g na. gi l v tng nh v dit tn nh. V tm tc l acitta. Acitta, a l khng, cittta l tm. Hai ci nh m trong chng ta khng cn tri gic na, khng cn nhn thc ci ny ci kia na. Tuy nhin cc thc khc nh thc th by v thc th tm vn vn hnh nh thng, vn c sinh mng nh thng nhng m s tip nhn nhng hnh nh, nhng tng bn ngoi khng cn na, khng c tri gic. Th nhng nh gi l tam ma bt (samapati) dch l ng tr. ng c ngha l u u, lin tc, ging nhau, khng c phn bit. Ch sama hay samata n c ngha l u, c ngha l equalit, n c ngha l khng c phn bit, khng c k th.

Tr tc l n duy tr gi gn cho lu di. ng tc l n c bng bng nh vy, n c lin tc nh vy. V vy cho nn ch nh, samapatti cng ch cho mt th nh, mt trng thi tm l ca mnh trong nh m mnh duy tr c tnh trng bnh thn, lng l, khng c chnh lch v ko di th gi l samapatti, dch l tam ma bt , Hn Vit l ng tr. l hai nh v tm, acitta samapatti. Trong hai nh ny th thc th su, tc l thc, n khng c hot ng, n ngng hot ng. nh th nht l v tng nh (v tng tam mui, v tng tam ma bt , asamjniaka samapati) khi i vo nh ny th khng c tri gic na. Vn c mt nhng m ngng tri gic i, thnh ra c sng n mnh cng khng bit. V ci ta ma bt th hai gi l dit tn nh (nirodha samapatti). Khng c tri gic m cng khng c cm th na gi l dit th tng inh. Ch nirodha ny c ngha l dit, tc l s chm dt. Vy th, tr khi mnh sinh trn ci tri v tng, tr khi mnh i vo trong v tng nh v dit tn nh. Trong hai nh v tm, ng say v bt tnh. Ng say tc l trng thi ng m khng c mng. Ti v khi m mnh ng m c mng th lc thc cn hot ng, thc th su cn hot ng, nhng khi ng say m khng c mt th lc thc c ngh ngi. V trng hp k tip l trng hp bt tnh (coma), bt tnh nhn s. V vy cho nn c nm trng hp m trong thc khng c lm vic v sinh ln ci tri v tng, hai nh v tm, ng say v bt tnh. thc thng hin hnh, tr chn tri v tng, trong hai nh v tm, ng say v bt tnh. V bi k ny n ch chng t mt iu l thc th su l thm m khng phi l hng. N ch thm st, c t duy nhng m n khng c lin tc nh l thc th tm v thc th by. By gi chng ta i sang bi k th 27. ---o0o--K TH 27 Nm trng thi thc L tn v, c u Trong nh hoc in lon Cng trng hp ng cu.

Thc th su c nm hnh thi hot ng. Khi m n hot ng vi nm thc trc, gi l thc ng cu. Ch cu ny c ngha l chung. Ch ng ny c ngha l nm ci, chung vi nm ci. V d nh l khi mnh nhn mt ci bng hoa th tc dng ca nhn thc ca mnh l nhn thc, nhng m mnh vo chuyn , th lm vic chung vi nhn. thc lm vic chung vi nhn thc, thc l ng cu. Cn khi m mnh nhn bng hoa m ci mnh ch khc th l hai anh chng lm vic ring. Nhn thc nhn bng hoa, cn thc suy ngh chuyn khc, khng phi l ng cu, khng phi l trng hp cng tc gia thc th su v thc th nm. V d nh i hc bng xe p m mnh hc bi cha thuc v s Thy ry. Mnh va p xe va n bi. V vy nn thc ca mnh n bn lm vic ring, n lm vic c lp. Trong khi nhn thc n lm vic c lp, v nhn thc sc hng dn mnh p xe ng ng. Gp xe hng ln, mnh sc trnh i. V i vo trng hc c nhng lung hoa th xe p i vng theo lung hoa rt l ng. Thnh ra chng ta thy rng hai thc n lm vic ring. Nhn thc, tc l ci thy, n lm vic ring. V ci thc n lm vic ring. Khi m n lm vic chung th gi l ng cu thc. Vy th chnh nim c th c th hin trong khi thc n lm vic chung vi nm thc kia v c khi n lm vic mt mnh th u c chnh nim c. V d nh mnh nhn mt bng hoa v mnh ti bng hoa, l trng hp ng cu, phi khng? v c thc chnh nim th bng hoa n hin r ra, hin r rng ra hn. Cn khi nm thc kia n khng c lm vic, v d nh l mnh c mt ci t tng gin hn n ni ln, n khng c dnh lu ti nm thc c th trng hp thc hot ng c lp, nu m mnh c chnh nim, bit rng mnh ang gin th trong trng hp thc lm vic ring n cng c th c chnh nim c. Trng hp m ring nh vy th gi l thc c lp. c l c lp. thc c lp hay l thc c u. Chng ta th v bc tranh th su v chng ta th v nm bc kia, tc l nhn thc, nh thc, t thc, thit thc v thn thc. Trng hp m n lm vic chung gi l thc ng cu. Tc l nhn thc lm vic chung vi thc. Trng hp n lm vic ring gi l c u, thc c lp. Trong khi chng ta ngi thin, chng ta thng mun ng nm gic quan li chng ta em ht nng lng ca thc tp trung gia. Chng ta mun thc hin trng hp thc c u. V v vy cho nn khi nhng hnh nh, nhng m thanh

ngoi i vo chng ta khng c tip nhn n. Ci thc ny hot ng c lp. Khi m chng ta suy ngh chuyn ny chuyn khc, lo lng, bun phin, ngh ngi, tng tng tm lum ht m khng c cng tc vi ci thy, ci nghe, ci ngi, ci nm v ci xc chm th lc thc hot ng c lp nhng m gi l thc tn v. V tc l ci v tr, trong ci th ng. Tn tc l n phn tn, n tn lon. Ci ny mnh hay mc phi lm. thc ca mnh hay tn v lm, suy ngh mng lung, ngh quanh ngh qun, ngh ln, ngh xung, ngh ra, ngh vo, khng bao gi ngng ngh ti v thc tn v. Nhng m khi ta bit s dng hi th, em tt c nng lng thc v mt mi, khng suy ngh na, duy tr nng lng ca thc trn mt i tng th gi l thc trong nh gi l nh trung thc. Mt l thc Ng cu, l thc lm vic chung vi nm thc cm gic. Hai l thc c u tc l thc lm vic mt mnh. Ba l thc tn v, thc trong trng hp khng c nh. Bn l thc trong nh, v c nhin l khi c chnh nim th chng ta c nh. Chnh nim cng mnh cng sng, nh cng vng. y l mt trng thi thc rt c li lm chng ta cn thc tp hng ngy. Trng hp th nm l thc in lon (lon trung thc), tc l ci u ca mnh n mad, n in, n khng c nh, ci ny bt u mc bnh tm thn, bt thng. V vy cho nn thc ca chng ta, n lm vic trong nm trng hp: trng hp ng cu, trng hp c u, trng hp tn v, trng hp trong nh v trng hp in lon. By gi chng ta tr li thc th tm, tc l alaya thc. Alaya thc - nh ni, tt c cc thc v tt c cc tm s - n c chia lm ba phn. Ba phn nhng l mt. Mt phn l kin, tc l ch th. Mt phn l tng, tc l i tng. V mt phn l t th. Chng ta hy nh li ng France. ng France c mt tri, mt phi v ci cht kim kh lm ra ng France. Phi nh nh vy, ch ng c tng l mnh c th chia ba ci , mi ci n i mt ng th khng c c. Thc th by pht sinh t nhng ci v minh, t nhng ci thm kht, nhng ci c vng trong con ngi mnh. N c nhng ht ging v bt r t nhng ht ging , mt hnh tng sinh khi. Pht sinh t t th phn ca alaya, thc mt na quay tr li nu ly alaya, nu ly kin phn v do s giao thoa gia thc th by v thc th su m to c mt hnh nh, i tng ca s bm vu ca thc th by, mt hnh nh gi l i cht. y l ngi yu, y l ngi b yu. B yu ch khng phi l c yu. V v vy cho nn thc thc by da trn thc th tm pht sinh. V khi pht sinh ri n nu ly thc th tm lm i tng, v n c m ly thc th tm lm i tng. Thnh ra thc thc tm tr thnh mt nn nhn, mt i tng. Cn c trn thc th by pht

sinh ra mt thc khc gi l thc thc su, l thc (mano vijnana). V chnh ci thc th su, m chng ta va mi hc, chng ta bit rng thc th su n da trn mt na v n c th hot ng ring bit hoc l hot ng chung vi nm thc trc. ---o0o--K TH 28 Nm thc cm gic sinh Da trn dng thc Pht hin ring hoc chung Nh sng nng trn nc. Nm thc ny gi l nm thc u hoc nm thc cm gic. Nm thc pht sinh da trn dng thc. Pht hin ring hoc chung, nh sng nng trn nc. C th ni l thc th su l nc v nm thc trc l sng. Nm thc cm gic sinh, da trn dng thc, pht hin ring hoc chung, nh sng nng trn nc. Pht hin ring hoc chung c ngha l khi nhn thc n pht hin mt mnh, n lm vic vi thc thi, v bn thc kia khng pht hin th gi l ring, tc l c khi nhn m khng cn nghe. Trong trng hp ang coi trin lm, thch mt bc tranh, mnh dng nhn thc m thng thc bc tranh v em tt c ca mnh hng v bc tranh, nh vy mnh ng ca bn thc cm gic kia, ti v mnh thch ci ny qu, thnh ra trong ny c nh v mnh ng ca bn ci cm gic kia. C mt ngi bn n sau hi: Anh n hi no vy?. Mnh khng c nghe, tc l ci tai khng c lm vic. Ngi a tay v mnh cng khng c bit na, ti v mnh ang hon ton b thu ht vo bc tranh . Trong trng hp nhn thc lm vic ring, pht hin ring. Cn khi m cc chu coi phim trn my truyn hnh th c nhin phi dng c mt v c tai. Ti v mt ang nhn hnh nh ng ang cm sng, v tai nghe ng ta ht v ng ta bn sng. V nh vy l pht hin chung. Nm thc cm gic sinh, da trn dng thc, pht hin ring hoc chung. C khi nm thc hot ng chung mt ln, c khi nm thc hot ng ring bit. v khi chng n hot ng chung mt ln th ci sc nh ca n khng c vng, khng c nhiu. V d nh l mnh c mt bnh in

m mnh mc vo nm ci bng in hay l nm chc ci bng in th c nhin l bng in n thiu in n yu i, v nu mnh g bn mi chn ci bng in kia ra th ci bng ny t nhin n sng ra. V v vy cho nn ci nng lng ca thc n c hn. v nu mnh em xi nhiu chuyn qu th khng c chuyn no vng chi ht. Mnh phi tp trung li mt ch th mnh mi c nng lng. Do khi m chng ta mun nhn hay l mun nghe hay l mun ngi mt ci g m thy r c, c ci tri gic tht thm su, tht vng chi th chng ta thng ng ca nhng ci thc cm gic khc ch cho mt ci thc cm gic lm vic thi. V khi chng ta ang mun qun chiu mt ci iu g th chng ta quay v trung tm ca thc v lm vic c thc trong nh rt vng chi. Pht hin ring hoc chung, nh sng nng trn nc. Sng tc l nm thc cm gic, cn nc l thc th su. ---o0o--K TH 29 Tnh cnh v hin lng C ba tnh y Nh vo tnh sc cn V cm gic trung khu. y l ni v phm vi nhn thc ca nm thc. Nm thc nu m hot ng c lp th c th t n tnh cnh. Trong trng hp nm thc cng tc vi thc th su, nu hot ng trc tip cng c th t ti tnh cnh. V ci hnh thi nhn thc ca nm thc l hin lng, tc l nhn thc trc tip gi l pratyaksa pramana bi 29 ny phi ch lm mi c, ti c lin h ti tt c cc thc. Tnh cnh v hin lng, c ba tnh y . Tc l c tnh cch thin, c tnh cch c v c tnh cch v k. Nh vo tnh sc cn, v cm gic trung khu. Tnh sc cn tc l h thng thn kinh cm gic. Tnh sc c ngha l vt cht nhng l th vt cht vi t, gi l tnh. V d nh con mt ca mnh, n l cn, nhng n khng phi l tnh sc cn m n l th sc cn. N l con mt, n l cn c pht sinh ra ci thy. Nhng ci phn mnh thy l phn th. Cn nm su trong phn cn th n c ci cn rt vi t gi l tnh sc, l thn kinh th gic, nhng dy thn kinh th gic nm trong , cng thuc v cn nhng m cn vi t gi l cn tnh sc. Cm gic trung khu tc l trung khu cm gic. Khi m con mt tip nhn mt ci hnh nh ca ci hoa, th hnh nh ca ci hoa gy

n tng trong vng m ca mnh. Tnh sc cn truyn ci hnh nh vo trung tm cm gic trong c, ci gi l trung khu cm gic. By gi chng ta n li nim v hin lng, v tnh cnh. Hin lng l nhn thc trc tip khng c qua trung gian suy lun. Tnh cnh v hin lng. y l ni v nm thc ca cm gic. Cu ny c ngha l nm thc ca cm gic ch dng mt hnh thi nhn thc gi l hin lng thi. Tc l n nhn thc trc tip khng qua trung gian suy lun v v vy cho nn thnh thong n c th t ti tnh cnh. Nhng m khi n cng tc vi thc th su v thc thc su em ti yu t phn bit, em ti yu t danh ngn nim v so snh th khng cn l tnh cnh na v tr thnh i cht cnh, v d mt em b hay mt ngi ln nhn mt ci g nhn mt cch rt l v tm, trong ci nhn khng c s so snh, khng c nhng k nim vui bun, khng c a nhng ht ging trong tim thc ra, trong Alaya thc ra so snh, phn on th trong ci nhn , trong ci nhn v tm, trong ci nhn hin lng th hnh nh ca tnh cnh c th t ti c. Trong giy pht u m cha c s so snh cha c danh t, cha c k nim, cha c s phi hp vi nhng chng t t trong ngi ca mnh th lc nm thc c th t ti hin lng. M khi thc th su n xen vo n a nhng k nim nhng ci kinh nghim, nhng ci vui bun nhng ci so snh ca n v th hin lng khng cn na, khng cn l tnh cnh na. Chng ta nh rng thc th tm n cng l hin lng v n cng t c tnh cnh. Ch th ca thc th tm, hnh thi nhn thc ca thc th tm l tnh cnh. Nhng m thc th by khng phi nh vy. Thc th su cng khng phi nh vy. Thc th by khng phi nh vy l v thc th by n b che lp, v v vy cho nn n khng l chn hin lng, n l t hin lng. Thc th su c ba lng. N c hin lng, t lng. V c phi lng. Cn nm thc u trong trng hp khng c suy t, trong trng hp c lp c th t ti tnh cnh. Chng ta c th nh ti ci cu m Bt ni t trc l tng tc l hi tng. Tri gic tc l nh li v so snh vi nhng ci kinh nghim, cm gic ca mnh c sn trong con ngi ca mnh. V vy cho nn ci hnh nh kia l hnh nh t trong con ngi to ra. V d mnh nghe ci tn mt ngi, v d ci tn ngi l Nguyn Vn A nhng m c th chng ta c nhng cm ngh, nhng ci kinh nghim, nhng au kh, nhng vui bun c lin h ti ci tn Nguyn Vn A. V Nguyn Vn A l Nguyn Vn A ca ta, ca nim au ca ta, ca ni kh ca ta, ca hnh phc ca ta, n c sn c trong. Thnh by gi chng ta nghe Nguyn Vn A mt ci th bit bao nhiu ci trong ny n tri dy. V ci nhn thc ca ta v Nguyn Vn A l ci nhn thc ly t ci trong ngi ca ta ra nhiu hn l ci thc ti bn thn m chng ta mun nhn thc. V v vy cho nn ci tri gic ca chng ta, ci nhn thc ca chng ta ty thuc

rt nhiu nhng ci ht ging c sn trong thc alaya. V v vy cho nn khi mt na tham d vo v a nhng ci ny ln so snh, suy t, thm st th hnh nh khng cn l hnh nh chn tht ca t thn na v hnh nh c nhum bi nhng ci tnh cm, nhng ci k nim, nhng ci thy, nhng ci bit c sn ca mnh v ci s vt mnh khng c t ti ci t thn ca n c, n khng cn l tnh cnh. Nhng m khi chng ta nhn ci hoa hay ci mu tri xanh hay bt c mt ci g m cha c s tham d ca thc vi nhng ci kho k nim, nhng ci kho kinh nghim th chng ta t ti tnh cnh, hn nhin nh em b mi sanh ra. Ni nh vy khng c ngha nm thc u c kh nng lm chuyn . Thc th su n cng c kh nng lm chuyn . Ti v thc thc su c ba hnh thi nhn thc: mt l hin lng, hai l t lng, ba l phi lng. Tc l thc th su c khi cng s dng trc gic c, v n khng c em nhng kinh nghim, nhng au bun, nhng ci suy xt c sn m t ln ci hnh nh ca thc ti n c th. Ti v chng ta hc v thc th su, chng ta ni rng: Tip xc vi ba cnh, Thng ba tnh ba lng. l bi thc 24, tc l thc th su cng c th t ti bn cht ca tnh cnh. Thc th su khi em ci kho k nim v kinh nghim ca mnh ra m nhn thc th t ti i cht m thi. Vy th chng ta n li l thc th su c th t ti tnh cnh nhng m thng thng ci cnh m n t ti l i cht v c nh. Ci kho c nh n nm y. Trong gic m, chng ta tr v lc li trong ci kho v chng ta dng nhng hnh nh c nh to ra gic m trong chng ta sng. trong trng hp chng ta s dng trc gic, khng c s suy ngh, v nu trc gic ca chng ta ng, l chn hin lng th chng ta t c ti tnh cnh. Nhng m thnh thong trc gic sai, th ci gi l t hin lng. Ch trong trng hp chn hin lng, chng ta mi t c tnh cnh thi. Nhng m thng thng ci th gii m chng ta nhn thc l th gii i cht cnh. Ti v th gii i cht l th gii n c o theo mt cht bn cht ca th gii tnh cnh thi, ngoi ra chng ta dng nhng kinh nghim, nhng k nim, nhng kin thc, nhng ci thy ca chng ta v chng ta t mu. Thnh ra th gii trong chng ta sng l mt th gii nng v i cht. V d nh khi chng ta nhn bng hoa ny, m nu chng ta nhn mt cch trc tip v v t, khng c vui, bun, k nim th chng ta t ti tnh cnh ca bng hoa, nhng m khi chng ta bt u em tm nim s so snh v phn bit ca chng ta, gi l vikalpa, tc l em ci nc sn di ny ln sn. Vikala c khi dch l phn bit v to tc ra. To tc c ngha l mnh t ra. V d nh Lng Hng l mt thc ti v chng ta mun bit Lng Hng trong t thn ca thc ti ca n th c th chng ta c nhng nim v Lng Hng, chng ta nghe ni v Lng Hng, chng ta c nhng bun au, gin ght, k nim cho nn khi chng ta ti

Lng Hng, th trc ht rng chng ta c hy vng t ti mt phn tnh cnh ca Lng Hng, tc l t thn ca Lng Hng,. Nhng m chng ta to ra mt i cht cnh v Lng Hng ca i cht nhiu hn l tnh cnh. Cng nh mnh ni l ngi bun cnh c vui u bao gi, ci cnh t mu s bun vui ca mnh. Bui khuya ra nhn trng, i khi mnh thy khe, mnh thy nh nhng hay l mnh thy bun ru th tt c nhng ci mu sc l do ci tm ca mnh em ra nhum ci cnh. V d mnh thy ngi th mnh khng c hnh phc hay l mnh c hnh phc, th ci c hnh phc hay khng c hnh phc n ty thuc cht liu trong tm mnh. C ngi thy ngi th khng c bun nhng m ti sao mnh thy ngi mnh li bun? Th ci bun t ngi i ra hay t mnh i ra? N t mnh i ra. V do cho nn th gii ca chng ta trong ang sng l th gii nng n v i cht. V tuy rng trn nguyn tc, chng ta c th t ti th gii ca thc ti thn ca tnh cnh, nhng m nu chng ta b giam hm nhiu qu trong th gii i cht th chng ta kh c cnh ca i ra th gii ca bn cht. Nm anh chng ny m nu khng c b anh chng th su p chp ln nhng ci mu sc ca k nim, ca vui bun, ca thng ght th nm anh chng ny t ti tnh cnh. Nhng m khi chng ta a yu t chnh nim vo thc th chng ta c th bt u thay i. Khi mnh thy mnh nghe mt ci g , ri ci thy ci nghe ca mnh n t nhin n a ti cho mnh nhng ci cm th hoc l vui, hoc l bun, th c chnh nim, mnh mi c c hi t cu hi: Ci ny l ci g? i cht hay l th gii tnh cnh. C phi thc ti n ngoi nh vy khng? hay l chnh mnh to ra ci thc ti ? v khi m mnh bnh tnh: Ti mnh, th mnh bt u thy. V d mnh i vo ci tim bn o. Ngi ta trng by nm su chc ci o thnh mt hng, mnh i ngang qua mnh nhn. Mun chn mt ci o, mnh c cm tng rng mnh l mt con ngi t do, ci no p th mnh ni: Ti mun ci ny ti s mua ci ny ging nh l tt c u ty thuc vo ci tnh cnh ngoi: n p th mnh cho l n p. Nhng m mnh khng c ng rng tt c u c sp t sn. y nim v p, xu ca mnh, n c sn ri. Mnh i ngang qua ci o th mnh dnh m khng phi ci o c m mt, m chnh l ci m mt n nm trong ny, ci tm thc ca mnh, i ngang th dnh. V trong tng thc ca mnh, mnh c gio dc, mnh c kinh nghim, mnh c nhiu ci hun tp. V theo ci thy , theo kinh nghim , theo nhn thc th ci p n phi l nh vy th mi p. V khi i ngang qua ci o , mnh ni: Ci ny, ti mun ci ny, ci ny p. Th ci p l mt thc ti khch quan hay l mt ci thc ti ch quan? Nu c chnh nim th mnh c th t c cu hi, mnh mm ci p tc l n p vi ai?. By gi mnh i ti ci ch hi kh mt cht, l

ci ch trong v ngoi. Nu m chng ta hc k nhng bi c th chng ta c c hi hiu. V d y l nhn thc. Khi m chng ta nhn mt ci nh ni c tuyt. C nhin nhn vi ci nhn tnh cnh th chng ta thy chng ta t ti ci bn cht ca n. Khi m hnh nh ca chng ta l hnh nh l hnh nh i cht th chng ta khng c t ti tnh cnh m chng ta ch to tc ra hnh nh v chng ta bit rng hnh nh c nng ta trn mt t cht ca tnh cnh. V khi m trong mng ta thy hnh nh t khi tnh dy chng ta bit rng hnh nh t trong ny. Nhng m trong trng hp chng ta ang tnh to, chng ta ang ngm mt ci ni tuyt th chng ta t cu hi: Ci ni tuyt n c ngoi chng ta hay l n c trong lng chng ta? Tnh cch khch quan ca th gii thc ti, tc l ngoi tm ca mnh, ngoi thc ca mnh n c mt th gii c lp khng? Vn c t ra nh vy th Duy Biu dy chng ta bit rng ci ni ca tnh cnh, theo nguyn tc, chng ta c th t ti c trong trng hp chng ta khng c nng n. N c lin h ti thc th tm. Trong khi chng ta hc v thc th tm, chng ta bit rng thc thc tm n c tc dng gi gn nng lng v lm biu hin ra ba th. Mt l cn thn, hai l th gii, ba l nhng ci thc. Vy th chng ta bit rng ci ni m chng ta ang nhn, chng ta t ti ci i cht ca n hay ci tnh cnh ca n? Ci ni n l biu hin ca thc alaya. Ti v thc alaya c hai cng dng l duy tr v biu hin. V ci th gii tnh cnh l ci bin tng ca thc alaya. V ci thc alaya mnh gi l cng biu v t biu. Ni ny l mt hnh nh va cng va t biu. y l ch kh ca Duy Biu hc. Trong khi chng ta hc v thc th tm th chng ta nhn mnh kh nhiu nu m chng ta nh th by gi chng ta c c hi hiu. V v vy ci ni kia n khng c tnh cch hon ton khch quan l ti v sao vy? Nu chng ta nh ci on m chng ta hc mt k ri l mt hnh nh cy n cy v n to ra hai ba vng nh sng ca n. V mt cy n khc n cng to ra hai ba vng nh sng ca . Th chng ta bit rng ci vng nh sng ny va c tnh cch cng biu va c tnh cch t biu. nh sng ca n pht ra cng l nh sng ca cy n kia pht ra. Ci vng ny va c tnh cch cng biu va c tnh cch t biu. Vng ny cng c nhng m n khc nhau. Vy th ci ni kia, ci ni gi l Purine l mt pht hin, l mt biu hin ca tm thc cng ng, ca alaya cng ng. V i vi nhng ngi sng vng th tnh cch t biu n nhiu hn cng biu. Cng nh tnh sc cn, thn kinh h ca mt ti c , c lin h ti anh. Ti v nu ti li xe khng cn thn th anh c th cht, nhng m n lin h ti ti nhiu hn v thn kinh th gic ca ti n c tnh cch t biu nhiu hn l cng biu. Ci g cng c t c cng ht. Th ci ni kia cng vy. Tri t n cng vy. V nh t nc Vit Nam cng l mt ci hnh nh cng biu, mt pht hin cng ng

ca tm thc tt c mi ngi. Nhng m i vi ngi Vit th n nng v t biu v i vi ngi bn c th n nng v cng biu hn v vy cho nn ci ni ny l mt hnh nh pht hin ra t tm thc cng ng. Chng ta c mt c nh ca hn ni , chng ta ct g y, v khi chng ta n chn ni chng ta nhn ln, c th l chng ta c mt hnh nh i cht v hn ni . Tc l chng ta c t ti mt phn bn cht ca n nhng m nng v i cht. Khi no m nhng ci au bun, nhng ci k nim, nhng ci thnh kin trong chng ta sch i th t t chng ta t ti tnh cnh. Ci tng phn ca alaya thc l n nh vy. Thnh ra, khi no m ti r ci bn ny, ti nhn bng hoa ny, ti ung nc tr ny, th tt c nhng ci ny, ci nh ny, tt c nhng ci ngi m ngi trong phng ti u nm trong phm vi tng phn ca alaya thc. Nhng khng phi alaya hon ton t biu, n l mt th sn phm cng biu v t biu nh nhau. Chng ta s lp li di mt hnh thc khc. Vy th khi thc th su nhn thc mt i tng, v d nh i tng l mt tri ni, th i tng n ly tng phn ca thc alaya lm duyn t nht l Tng thng duyn. Thc th su n c pht hin t thc alaya, ti v n l mt chuyn thc. Chng ta ta c by chuyn thc u pht hin t thc alaya. V v vy cho nn y l nhn duyn (hetu pratyaya). Khi n pht hin ra ri th n c i tng ca n, i tng ca n gi l s duyn duyn v ci tng phn ny, ci kin phn ny, ci mt na ny u l nhng iu kin n gip cho hai ci pht trin c, ci gi l tng thng duyn. Ci ht ging trong tng thc l nhn duyn. i tng nhn thc ca mnh l s duyn duyn, v nhng iu kin khc gip vo l Tng thng duyn. Cn ci duyn th t na l s lin tc, tc l ci trc n a ti ci sau, nu khng c ci trc th khng a ti ci sau c. Cng nh khi m mt con voi ang i mnh quay phim. Mnh ly hnh nh trc ri mi c hnh nh sau v hnh nh sau v hnh nh sau na. Gi d ci hnh nh trc khng c th hnh nh sau cng khng c. Hnh nh ng trc l ng v gin duyn. ---o0o--K TH 30 Tm s l bin hnh Bit cnh, thin, i ty Trung ty hai phin no V c tham, sn, si.

Tc l nhng tm s m n cng tc vi nm thc cm gic l nm tm s bin hnh, ri n nm tm s bit cnh, ri n 11 tm s thin, 8 tm s i ty, 2 tm s trung ty v trong c c tham, sn, si na. Tc l nm thc u, nu m n cng tc vi thc th su th n c th tri ni theo thc thc su, do cho nn n c nhng tm s i theo. Cn nu trong trng hp t ti tnh cnh hot ng trong giy pht u v n ch cn nm tm s bin hnh thi, tc l xc, tc , th, tng v t. Nhng tm s bt thin c nhng ci cn bn gi l cn bn phin no v ngoi nhng cn bn phin no n cn c nhng phin no ph thuc gi l ty phin no. V ty phin no chia lm ba hn: mt l tiu ty, hai l trung ty v ba l i ty. ---o0o--K TH 31 Thc lun lun bao hm Ch th v i tng T, tha v trong ngoi u ch l nim. y l bi hc a, b, c mnh phi nm cho vng. Ty gi l a, b, c nhng n rt l cn bn nu chng ta khng c c ci thy v s tht ny th chng ta khng th no i xa c trong s hc hiu v Duy Biu v v tu hc. N rt quan trng Thc lun lun bao hm, ch th v i tng. Thc tc l s nhn thc v ci nhn thc lun lun bao gi cng l nhn thc mt ci g, khng th no c nhn thc nu khng c i tng nhn thc, khi no c nhn thc l c i tng nhn thc. V nu khng c i tng l khng c nhn thc. Ti v khuynh hng thng hng v ph qut tin rng c mt ci bit, c ci thc nm sn trong ngi ca mnh v n c th tn ti c lp, ri khi ra ngoi chm vo ci ni, n bit y l ci ni, chm phi m my, n bit y l m my. Sau khi bit ci ni, m my ri th n tr v vi n, l s sai lm cn bn. Bt ni rng khi m con mt chm phi hnh sc th n pht sinh ra ci thy v ci thy l mt tia chp n le ln do s xc chm gia cn v cnh, ngha l gia con mt v hnh thi.

Ci thy ch tn ti trong mt st na thi. Nhng m ti v con mt tip tc xc chm vi mu sc, vi ci hnh nh kia nn thc n pht sinh ra st na th hai v n s pht sinh trong st na th ba v n c mt ci dng thc v trong ci dng gi l dng ci thy th lun lun ch th v i tng lin i vi nhau. Thnh ra tng tng rng c mt ci thy, m khng c i tng thy l iu sai lm c bn. C mt ci nghe m khng c i tng nghe, cng l sai lm c bn. C ci chnh nim m khng c i tng chnh nim l sai lm c bn. Ci thy ca chng ta, c khi chng ta gi l nhn thc, ci nghe ca chng ta, c khi chng ta gi l nh thc, cng nh chnh nim ca chng ta u c mt ht ging trong thc alaya. Ti v c ht ging th n mi pht sinh c. Con mt l mt iu kin v hnh nh l mt iu kin khc nhng m hai iu kin xc nhp li vi nhau th n cha ti ra ci thy, ti v hai iu kin u l nhng Tng thng duyn. Cn ci thy cn phi c nhn duyn na. M nhn duyn nm alaya di hnh thc mt ht ging. Thnh ra con mt v hnh sc l nhng iu kin tt yu nhng khng phi l nhng iu kin y v . Ti v sao? Ti v by thc t t mt na, thc th su v nm thc cm gic, by thc u c gi l chuyn thc (pravrtti vijanana). Chuyn thc tc l tc dng nhn thc n c pht hin t cn bn alaya. V vy cho nn chng ta c nhng ht ging trong ngi. V d chnh nim cng c ht ging trong ngi. Nhng m lc khng phi l chnh nim. mi l hon ton chnh nim, tc l kh nng c th chnh nim. l ht ging. V khi chnh nim pht sinh, n phi c i tng. Ti c chnh nim v hi th, ti c chnh nim v ngi ang ngi trc mt ti. Ti c chnh nim v mt tri. Ti c chnh nim a hoa. Chnh nim bao gi cng phi l chnh nim v mt ci g, chnh nim lun lun c i tng. Th ci thy, ci nghe, ci bit, ci hiu, ci suy t, ci tng tng ca chng ta u l thc c, v thc lun lun bao gm ch th v i tng. Cho nn, ng c tng tng c ci thc m khng c i tng. Sai lm v cng! Chng ta hc Duy Biu, chng ta bit rng thc l mt danh t, c ngha l mt ci kh nng nhn thc, kh nng phn bit. Nhng m chng ta cng hc rng thc c nhiu tc dng, n c rt nhiu tc dng. Thnh ra n thc l mt, n cng khng ng my m ni thc l c tm n cng khng c ng my, c th ni thc l c 9 hay 15 hay c 17 cng vn ng nh thng. Ti v chng ta cng ni n nhng tc dng ca thc th chng ta c cng nhiu thc. V khi m ni n ni dung ca thc th chng ta ni n nhng ci tm hnh (citta samskara), tc l nhng hin tng tm l m trong Duy Biu hc gi l tm s. Cc Thy nu ra 51 loi tm s, 51 loi tm hnh trong c nhng tm hnh ph bin gi l tm s bin hnh: xc, tc , th, tng, t v.v th mi tm s trong 51 tm s cng u bao hm

ch th v i tng ti n l ni dung ca thc thnh n l thc. Cng nh nhng git nc l ni dung ca dng sng v nhng git nc chnh l dng sng. Thnh ra, tm thc ca chng ta c lm t nhng trng thi tm l gi l tm s v tm s l ni dung ca thc. V vy cho nn mi ht tm s u cha trong n ci phn ch th v phn i tng. Thnh ra tm thc, thc no cng c phn ch th v phn i tng. V v d nh chng ta gin. Gin l mt tm s, gin lun lun l gin ai hay gin mt ci g, khng c th gin sung c, khng c i tng. Bun cng vy, vui cng vy, tip xc cng vy, ganh ght cng vy, thng yu cng vy, tt c mi tm s u c ch th v i tng. V s c mt ca mt tm s c th din t nh l s c mt rt l ngn ngi ca mt st na, nhng ti nhng iu kin y thnh ra ci tm s n c ti sinh ra trong mt ci tm s k tip v ci tm s k tip l ng v gin duyn. Qu v hiu khng? n lm ng v gin duyn lm pht sinh ra ci st na kt tip ca tm s kia. ng v gin duyn l iu kin lin tc. Nu khng c ci hin tng ca giy pht ny th khng c ci hin tng ca giy pht k tip, ci l iu kin lin tc. V d nhng chng ta quay mt ci phim ln cho ngi khc nhn, th gi d ci phim t i mt ci nh tc l ngi ta khng th nhn thy c ci hnh nh k tip v vy cho nn ci nh ca ci phim m n mt i , l n tng trng cho mt ci thiu, mt ci iu kin lin tc, ci gi l ng v gin duyn. Vy th chng ta ni rng trong tm thc l trong 51 tm s ci no cng cha ng trong phn ch th v phn i tng v ci no cng ch pht sinh trong mt st na thi. Nhng m ti v nhng iu kin y thnh ra n c gia hn, n c chuyn ha, n c ti sinh trong ci thc k tip hay l trong ci tm s k tip. V d S c Vin Quang ca gi pht ny khng phi l S c Vin Quang ca gi pht trc ti vi c nhng iu kin n lm S c Vin Quang c th tip tc v i mi. Nu khng c nhng iu kin th khng c S c Vin Quang gi pht ny. N khng c s lin tc. Thc cng vy. Khi m cn v cnh st nhp vo nhau pht sinh ra thc, th thc ch tn ti trong mt st na thi. Nhng m nh nhng iu kin kia n vn cn, v vy cho nn thc n ko di thm mt st na na v mt st na na. V nh vy l mt s lin tc. Nhng m ngi phm, tc l ngi khng c hc, th tng rng l mt hin tng cng nhc nhng m ngi c hc, h nhn vo th h thy khc. V d nh trong m, ta cm mt cy nhang ang t v chng ta a ln nh th ny th nhng ngi ngi ngi trc mt ta thy mt m la bt ng. Mt m la thng. Nhng k thc m la mi giy l m la khc. m la by gi khng phi l m la trc mt giy. Ti v nhin liu lm ra m la by gi khng phi l nhin liu lm ra m la mt giy k trc. Nhng

m khng phi. Khng phi l cng mt m la ti v m la by gi khc ri v nhin liu lm ra n khc ri. Nhng m ni d l mt m la khc cng khng ng na, ti v c s lin tc. V v vy cho nn chng ta c danh t l khng phi mt cng khng phi khc, phi nht phi d (Not the same not the difference). By gi trong bng ti , chng ta cm ci que nhang, chng ta xoay vng trn la, nht l chng ta xoay mau nhng m lm g c vng la, c ch c nhng ci m la, n lin tc, n ni nhau cho chng ta o gic l c vng trn la. Thnh ci vng trn la c hay khng? N c nh l mt o gic. N c nhng l mt i cht cnh. Trong s tht khng bao gi c vng trn la ht, nhng m chng ta thy r rng c mt vng trn la m ngi c tr c th thy c nhng ci chm la ri rc n lin kt vo nhau lm thnh vng la. Khi chng ta nhn cuc i, chng ta thy c thng, c ng nhng m chng ta c tr tu th chng ta khng thy c thng c ng. Thy ci m la ca cy nhang thnh ra mt vng trn la, l o tng. Thy rng c thng v c ng cng l nhng o tng. Thnh ra khi m chng ta nhn su th chng ta thy tt c mi hin tng vt cht cng nh tm l n lin tc, n chuyn bin trong tng giy tng pht th chng ta thy c ci bn cht c n. V vy cho nn ci tu gic v thng v ng hng dn chng ta, lm cho chng ta khng b kt vo nhng ci o tng m chng ta sng trong o tng rt nhiu. C mt nh trit hc ni rng chng ta khng th no tm hai ln di mt dng sng th chng ta thy iu . ng thy rng dng sng by gi khng cn l dng sng ca nm pht trc. Nm pht trc ng xung tm di dng sng, by gi tr ln, ng xung tr li th y l mt dng sng khc ti v dng nc i khc. Cu chng t ci tu gic v v thng, v ng ca ng ta, tuy nhin ng khng c nhng danh t . Vy th tt c nhng hin tng vt l, sinh l, tm l u chuyn bin nh vy, v v nhng iu kin y cho nn n pht hin ra trong mt giy lt v cng nh nhng iu kin tip tc xy ra cho nn mnh c o tng nh ci kia vn cn, nhng k thc ci kia dit ri v mt ci khc thay i. Thc lun lun bao hm ch th v i tng t, tha, trong v ngoi u ch l nim. n y chng ta chm ti gio l ca Hoa Nghim v ca Tam Lun. Nhng nim ca chng ta v t v v tha.

T tc l bn thn. Tha l ci khng phi bn thn. l hai nim. V hai nim khc l trong v ngoi cng phi xt. Trc ht l nhng nim do thc ca chng ta to ra. Trong nhn thc ca chng ta v s vt n tn ti ngoi nhau. Bng hng n tn ti ngoi nh sng. Bng hng n tn ti ngoi ci bn. N c mt ci ranh gii chia i gia bng hng v ci bn. Bng hng l bng hng, bng hng khng th l ci bn c. Bng hng l bng hng, bng hng khng th l m my c. l ci gng khi nim ca chng ta dng cht mt lt v chia ranh gii gia bng hng v nhng ci khng phi l bng hng. Ci gi l phn bit, bin k. gi l s to tc ca tm thc. Nu dng ci cha kha ca v thng, v ng m m cnh ca thc ti th chng ta s thy rng m my khng phi nm ngoi bng hng, n nm trong bng hng, v bng hng khng nm ngoi m my. Nhn vo trong bng hng chng ta thy rng nu khng c my th khng c ma, khng c ma th khng c nc, khng c nc th khng th no c bng hng c. V v vy cho nn nhn vo bng hng chng ta thy nc trong bng hng v m my trong bng hng. V ci nim v trong v ngoi ca chng ta n bc hi, n tan bin. Bng hng khi n tn ri th ci hi nc trong n tr v vi m my. V v vy cho nn nhn vo trong m my chng ta thy c bng hng trong . V v vy nn chng ta ni rng, gio l ca bi tng th 31 ny n c mu sc ca Hoa Nghim l ci mt trong tt c, tt c trong ci mt. Mt ci n cha ng tt c cc ci v trong tt c ci chng ta thy l mt. Mt nh khoa hc Vt l mi ngi Anh tn l David Borhn - theo ngn ng ca Hoa Nghim, ng y ni rng: C mt th gii m khi chng ta nhn vo chng ta thy mi s mi vt tn ti ngoi nhau, th gii gi l The Exticade Order. Nhng m nu chng ta nhn k th chng ta c th i vo trong mt ci th gii m trong tt c mi ci u nm trong mt ci. Trong mt cht im, trong mt nguyn t, chng ta thy c s c mt ca tt c cc cht im v cc nguyn t khc, trong mt ht bi n cha c v tr. V cc nh khoa hc vt l nguyn t i su vo ci th gii ca nhng cht im vi t, bung b c rt nhiu ci nim trong v ngoi, t v tha. V chnh nhng nh bc hc nh vy ni rng: Mt nguyn t c lm bng tt c cc nguyn t khc. Mt in t c lm bng tt c cc in t khc. V khi m i sang ci th gii , thy c ci iu , h gi th gii ca chng ta l The Implicade Order. The Implicade Order n khc vi The Exticade Order. Trong ci th gii gi l Imphicade Order th mt ci cha ng tt c nhng ci khc. V trong ci th gii gi l Exticade Order l cc s vt tn ti ring r ngoi nhau. Chng ta hc Bt chng ta thy rt r l trong ta n cha ng tt c vn hu v tr: trong ti c anh, trong anh c ti. Ci ny c v ci kia c, ci

ny khng v ci kia khng. V v vy cho nn gio l duyn khi m pht trin ti cc th thnh ra gio l trng trng duyn khi: mt tc l tt c, tt c l mt. Ti bit l em cn v ti cn y, l mt cu th Thy vit trong mt bi th Vng Tay Nhn Thc. Bi l mt bi n biu hin tu gic v Duy Thc. Qu v c Vng Tay Nhn Thc. Ti bit l em cn V ti cn y Bn tay nhn thc v lng do tun Ni lin sinh dit, nng s Ti cn nh ngy xa i hc Vn Hnh ti c dy v Duy Thc v gn cui kha th ti c bi th ri c nhiu sinh vin ni By gi con mi hiu c th ca Thy. Bi th khng th hiu c nu mnh khng c mt kin thc v Duy Thc. Mt v Thin S Vit Nam i L c ni rng: Tc hu trn sa hu, Vi khng nht thit khng. C ngha l nu c tt c u c. Nu c th mt ht bi cng c m nu khng tt c u khng. C ngha l ci mt n cha ng tt c. C mt Thin S i L ni: Cn khn tn th mao u trng, Nht Nguyt bao hm gii t trung. N c ngha rng l tri t c th gn trn u mt si lng. Cn khn l tri t. Nht Nguyt bao hm gii t trung l c mt tri v mt trng c th em nht gn vo mt ht ci. l thi s Thin S. Dng nhng hnh nh ni v ci m David Borhn gi l The Implicade Order. Ci tt c nm trong ci mt. Hnh nh bn M cng ni rng: Mt in t c lm bng tt c cc in t. V vy cho nn ci li gm khi nim ca chng ta n cht ra, n ch ra: ci ny l t, ci kia l tha, ci ny l mnh, ci kia l ngi. Nhng m mnh th thi vo ci m ngi coi th l mnh c au khng, mnh s lnh ti ci cng l mnh v ci ny cng l ngi. T, tha, trong v ngoi, u ch l nim. Thnh ra nu mnh hc m mnh qun chiu v vt ra c khi nhng nim v t v tha, v trong v ngoi th mi c th hiu Duy Biu. Nu mnh t nhng cu hi c tnh cch tr con nh l ng ni ch c thc thi khng cn g ht, c phi ng nh vy khng? Ngoi thc cn c g khng? Nh vy l mnh kt vo trong nim v trong, v ngoi v nh vy khng phi l Duy Biu. Ti v Duy Biu chnh thc phi gip mnh vt khi ci nim v trong v ngoi. Cho nn t cu hi: nu ni rng ch c thc, ngoi thc khng cn g nh th ny nh th kia, lc m nu mnh

em ra mnh gii thch, mnh bin lun mnh chng minh rng Duy Thc ch c thc thi th ngi kia khng hiu, m chnh mnh cng khng hiu. Mnh kt vo ch thc, kt vo ch Duy Thc. Cng v vy cho nn ci Duy Biu n hay hn nhiu, n va ng hn v phng din ngn ng hc. Vijnaptti dch l Biu v n trnh c ci nim ch c ci ny, cn ci kia khng c. Duy Vt, Duy Tm, Duy Thn v.v Ni rng bi k th 31 ny, n chm ti ci gio l Tam Lun cng khng ng. Ti v trong Tam Lun m chng ta xt nhng nim v sinh v dit, v mt v nhiu, v ti v lui, v thng v on v chng ta vt thot nhng nim . iu ny lm chng ta nh ti Kinh Kim Cng. Kinh Kim Cng a ra bn nim v mi chng ta qun chiu chng ta thot ra khi bn nim . l nim v ng v loi ngi, v chng sanh, v v th mng. Thnh ra Duy Biu hc c lin h ti tt c nhng gio l . Chng ta c th dng kinh Hoa Nghim ni v Duy Biu hc. Thnh ra nu trong ci kha ny m qu v t c ti mt cht tu gic v Duy Biu v thy r rng l trong khi hc Duy Biu l mnh phi tp nhn thy rng ci chuyn vt thot nhng nim nh l sinh dit, t tha, trong ngoi l quan trng th qu v s gii thot khi ci c mun l lun chng minh hai ci ch Duy Thc. Ngi ta s hi rt nhiu nhng cu hi v Duy Biu, v Duy Thc m nu qu v c mt cht tu gic v chuyn ny th qu v s khng mt nhiu thi gi c gng tm ra l lun tr li nhng cu hi kia, qu v c th mm ci c v qu v s tm cch gip cho nhng ngi kia thot c nhng cu hi ca chnh h. Ti v nhng cu hi l nhng cu hi v ch. Phn ln cc cu hi u l v ch c. By gi v d ngi ta hi mnh thc l mt hay nhiu? N ty theo tu gic ca qu v m tr li. Khng th khng c tu gic m tr li ng c. Mnh c th ni thc ch c mt thi hay l mnh ni thc c tm hay l mnh ni thc ch c chn hay l ni thc c nhiu, hay l ni thc khng phi l mt m cng khng phi l nhiu. Cu ni cui cng n gn nh l ng vi s tht nhng k tht n cng khng ng vi s tht, n cng ch l mt cu ni thi. Mt cu ni khng c tu gic trong th d cu ni no i na n cng khng c gi tr. Nu l mnh c mt cht tu gic trong th lc mnh ni ni ci g cng c ht, mnh ni mt cng c, ni nhiu cng c, by cng c, tm cng c, mi lm cng c. Cn nu khng c tu gic th mnh ni rng l thc cng khng phi mt m cng khng nhiu cng khng ng. ---o0o---

K TH 32 Thc gm ba phn Kin, tng v t th Chng t v tm hnh Tt c u nh th. Trong mi v Lun S c v ch trng ba phn hoc bn phn nhng m ba cng ng, bn cng ng. Khi m mnh c cht tu gic th ba cng c, bn cng c. Khi phi tranh ci tn th gi rt nhiu. Hm trc Thy c ni n mt v d rt ng l: Thy Nht Hnh l mt hay l nhiu? Ni mt cng c m nhiu cng c. trong Thy Nht Hnh c c nh o s, nh ngh s, nh chin s. Ni mt cng c, ni hai cng c, v trong tthy c nhng ci nh khc na. Ci nh m a lm vn, trng cy gi l nh g s? nh vn s. Th ni mt cng ng, hai cng ng, ba cng ng, bn cng ng v v vy cho nn thy ci iu mnh tit kim c nhiu th gi khi phi ci c, h lun. H lun tc l ni h lun m chi. Thc gm ba phn: kin, tng v t th, phn bit ra nh vy chng ta c mt nim ri chng ta vt ci nim . Hnh nh mt ng France gm c mt tri, mt phi l hai phn v ci phn th ba kia l ci cht ng bc, ci cht kim kh n lm ra ng France l ba phn. V khi no chng ta chm vo mt phn l chng ta chm lun c ba phn. Thc nh vy. Tc l n c ci phn ch th, phn i tng nhng m c hai phn n nng trn bn cht ca thc gi l phn t th. Ngy xa khi Thy hc Duy Thc, cc Thy v ra mt con c sn ang b trn mt t l, con c sn n c hai ci ru gi l tng phn v kin phn v ci thn mnh con c sn gi l t th phn. V khi hai phn kia khng pht hin, n tr v. Ti v hai ci ru ca c sn, mnh a tay mnh ng th n tht vo khng thy na. N tr v t th phn. N khng c pht hin. M thc tc l pht hin. Khi pht hin mnh ni l c, khi khng pht hin mnh ni l khng. nh vy khng ng. Thnh ra du khng thy ch th thc, khng thy i tng nhn thc mnh ni khng c thc cng khng c na. Ti v n trong trng

thi khng pht hin (v biu). V khi n pht hin c gi l biu, Duy Biu. Thc gm ba phn: kin, tng v t th, chng t v tm hnh, tt c u nh th. Nhng ht ging trong alaya thc v nhng tm s n pht hin trong tm thc u nh vy c. Ngha l u c ba phn. Chng ta thy y Duy Biu gn vi gio l Hoa Nghim. L ti v nu ci v cng nh cha ng ci v cng ln th ci v cng nh n cha ci tnh cht ci v cng ln. Mt ht si hay mt si tc m chng ta nh t trn u chng ta, nu m nhn su vo trong ht si v trong si tc v nu chng ta c tr tu, c phng tin th chng ta thy rng ht si v si tc cha ng y t liu v v tr, nhng ci informations v v tr. Ch cn nhn vo ht si v nhn tht su th trong ht si cha tt c nhng ti liu, nhng informations v v tr, nhn vo mt ci chng ta c th hiu c tt c cc ci. V d chng ta nhn vo mt t l nh xu, chng ta c nhng ti liu, nhng hiu bit v mt tri, ti c mt tri trong t l. Chng ta nhn vo t l chng ta s c nhng s hiu bit v m my, nhng t liu, nhng d kin chng ta hiu v m my. Nhn vo t l m bit. ng Phng ngy xa ngi ta ni: Nhn thn tiu thin a. Tc l ci thn ngi ca chng ta, ci thn th con ngi nh b ca chng ta, n l tri v t gm nh li. Nh mt hn non b, mt hn bin cn trong c ni, c sng, c tri, c nc, c mi th. C ngha l chng ta nhn vo thn th ca chng ta th chng ta thy c tt c nhng d kin v v tr, vn hu, v th gii, khng cn i xa. i xa hn trong nim ny th mi ht bi, mi chic l hay mi ln hi u cha trong n y tt c d kin v v tr. V chng ta ch cn khm ph mt ht bi l chng ta khm ph ton th v tr. Cng nh mt git nc bin, nu chng ta hiu c mt git nc bin th chng ta hiu c c i dng. V v vy cho nn qun chiu khng cn phi qun chiu nhiu. Qun chiu ci mt mnh s hiu c ci tt c. Mi tm hnh n c ht. V d nh tm hnh gin. Trong ci gin chng ta tm c nhng yu t lm ra ci gin. Trong mt tm hnh m chng ta gi l phin no th ci phin no cng cha ng Pht tnh, c cha ng gii thot, n cha ng tt c trong . Ti v ci mt n bao gm ci tt c. Chng ta i c vo th gii ca Hoa Nghim, ca mt l tt c (the Implicade Order). Cho nn chng ta thy c rng trong tm hnh nh ci gin n c s c mt ca Pht tnh, ca kh nng gic ng; nu khng th lm sao chuyn ha ci gin ra ci khng gin c? N c ht ging ca s chuyn ha trong . Cng nh l trong ng rc, n c nhng bng hoa rt l thm tho.

Ngi lm vn khn kho thy c iu cho nn h gi ci ng rc li, h lm thnh phn v vi s kho lo trong vng my thng h bin ng rc thnh ra r rau ci rt l xanh ti. Th nhng tm s phin no ca chng ta : tham, sn, si, mn, nghi, c kin, phng dt, hn trm, tht nim tt c nhng ci nu m chng ta bit chuyn ha th n tr thnh an lc, gii thot, hnh phc. V v vy cho nn ci mt n cha ng tt c nhng ci nu m chng ta bit chuyn ha th n tr thnh an lc, gii thot, hnh phc. V v vy cho nn ci mt n cha ng ci tt c l ch . Cng nhn th cng thy. Thnh ra khng ci g cn phi y ra khi hin hu. y mt ci tc l y tt c mi ci. Hm trc ti c ni vi mt thin sinh ngoi quc l mnh i vo nh bp mnh thy m p v d chu. Nhng m ci cm gic m v d chu n do ci cm gic lnh ngoi tri i run cm cp m to thnh. Nu ngoi tri khng c lnh nh vy th mnh i vo trong ci phng bp m p mnh khng c ci cm gic d chu. Ci ny lm ra ci kia, ci ny c v ci kia c. V v vy cho nn mi tm s, mi ht ging n cha ng nhng tm s khc, nhng ht ging khc trong . V v vy cho nn tht nim n lm cho mnh tri ln trong sinh t. Nhng nu mnh bit cch th tht nim mnh c th chuyn ha thnh ra chnh nim. Khng c g cn phi vt b ra ngoi ca s c. chng ta i sang bi th 33. ---o0o--K TH 33 Sinh dit ty nhn duyn Thc vn l biu bit Kin v tng nng nhau Nng bit v s bit.. Chng ta thy c sinh dit. V nhng ci sinh v ci dit ny n din by ra trn cn bn nhng iu kin. Nu khng c nhng iu kin th khng c sinh v khng c dit. Nhng chng ta nhn k trong bn cht ca nhn v ca duyn th chng ta thy sinh dit n ch trn b mt thi. Nu nhn su vo trong t th th nim v sinh v v dit n cng bc khi, n khng cn na. Thc vn l biu bit. Trc ht nh ngha thc l biu bit. Biu c ngha l biu hin ra v bit c ngha l phn bit. T nhin con c sn n a ra hai ci ru ri t nhin ni ci ru ny l ru bn phi ci ru kia l

ru bn tri. Ch nu n khng a ra th lm g c ci v bn phi v bn tri c. Khi chng ta hiu c hai ch biu bit. Trong vijnaptti ci tin t vi, ci prefix vi c ngha l bit. Trong ch Sanskrit m ting no c ch vi trc l c ci s phn bit trong . Vijnaptti l biu hin ra, khng c ngha l n bt u c. V khi n khng biu hin na, khng c ngha l n bt u khng c: V d mt ngi sinh ra th theo ng ngha ca Duy Biu l ngi c biu hin. c biu hin khng c ngha l trc khng c, nhng c phn bit c nn mnh ni l khng c. Cng nh hai ci ru ca con c sn khi m n cha a ra th mnh ni khng c, u c ng. Mnh i khi hai ba thc th n a ci ru ca n ra li v mnh ni n mi sanh, khng c ng. Thnh ra anh c mt t bao gi, ti tr li khng c c. Thcvn l biu bit. Biu tc l pht hin. Pht hin khng c ngha l bt u c. M khng pht hin khng c ngha l khng c. V v biu cho nn c bit, c phn bit v phn bit l sai lm, c k th (discriminate). K th tc l ci t n khc vi ci tha, l hnh thc phn bit (the discriminaty mind), l li gm n ch ra,n cht ra, n nh on cht ra gia ci t v ci tha. Ting Phn l Vikalpa. Vikalpa c ngha l phn bit, bin k. Bin k c ngha l so o cng khp. Bin tc l ph bin. K tc l so snh: ci ny l ci ti, ci ny khng phi l ti. Ci ny l trong, ci kia l ngoi. Ci ny l cn, ci kia l mt. Tt c nhng ci gi l phn bit, bin k. Vy th c hai tc dng cn bn: mt l biu hin ra, hai l phn bit gi l biu bit. Kin v tng nng nhau. Bao gi ci kin phn cng nng vo ci tng phn c mt v bao gi ci tng phn cng nng vo ci kin phn c mt, hai ci khng th c mt ring r c. Cng v d nh l khi mnh a ln mt ci a th t nhin mnh thy rng ci mt lng v ci mt bng ca ci a n cng c mt mt ln. Khng th no c ci lng m khng c ci bng. Khng th no c ci bng m khng c ci lng. Khng th no c phi m khng c tri, khng th no c tri m khng c phi. Khi chng ta v ra trn bng mt ci hnh tam gic. V chng ta chia ci hnh tam gic v d nh A. B. C lm hai. Chng ta thy ABH v AHC l hai ci hnh tam gic th chng ta bit rng hai ci hnh tam gic ny n cng nh kin phn v tng phn. Nu hnh tam gic ny khng c th ci hnh tam gic kia cng khng c. Hai ci nng vo nhau m c. V trong kinh c danh t giao l. Giao l tc l nhng ci cng lau n nng vo nhau, n chng nhau m ng. Nu m mt cng th ri xung th cc cng kia cng ri xung lun. Khi m c ngi gin th mnh bit ngay l c ngi b gin. Khi c ngi b yu th mnh bit rng c ngi yu, khng th no khc c, hai ci lun lun nng vo nhau m thnh. Khng

th no mt ci m c c, hai ci lun lun nng nhau m thnh, khng th no mt ci c c. C khi chng ta ni l ghen bng ghen gi, nhng m bng gi l i tng ca s ghen. Mnh to ra mt ci i tng. Khng c ci g khng c i tng m c ch th. Khi m mt thiu ph tr bt u c mang mt a con th b c tnh thng a con ri. N cha sinh ra m thng qu ri. Nhng m ci i tng ca tnh thng rt l i cht, n c tnh cch i cht cnh ti v cha bit g v a con ht v mnh tng tng n th ny n th kia, mm mm rt d thng, ny kia, kia n. Mnh to ra mt hnh nh c nh v a con. Ci thng thy r l ci i tng ca tnh thng ca mnh c th ni 99,9 phn trm l do ci t th phn ca mnh to ra. Tc l mnh do tng thng duyn n to ra. Ci s to tc, ci s phn bit, ci s bin k ca mnh n to ra hnh nh ca mnh thng yu nhiu hn. Cn i tng yu thng nh tnh cnh n cn xa vi lm. Sinh dit ty nhn duyn, thc vn l biu bit, kin v tng nng nhau, nng bit v s bit. Nng bit tc l ch th phn bit. S bit l i tng phn bit. ch nng l subject, ch s l object. V d nh khi chng ta n bp luc th chng ta nng n v bp l s n. ---o0o--K TH 34 Ni t biu, cng biu Ng, v ng khng hai Lun hi mi st na Bp bnh sinh t hi. Khi chng ta nhn vo mt hin tng du hin tng l sc (vt cht) hay l tm (tinh thn) th chng ta phi tp nhn lm th no thy c va tnh cht t biu v tnh cht cng biu ca hin tng . V d nh mt thiu ph ang mang thai em b lc u tin c ta thng qu ri. Qua tnh thng i vi em b ca thiu ph nhiu nh vy th chng ta bit rng em b , i tng t biu rt nhiu. Mnh l nhng ngi ngoi c th mnh qu thng em b nhng m em b . i tng t biu rt nhiu. Mnh l nhng ngi ngoi c th mnh qu thng em b nhng m em b ca mnh rt khc vi em b ca ngi kia. V d nh ngi chng ca c ta cng rt thng em b nhng m i tng ca ci thng ca

ngi chng n khc vi ci i tng ca ci thng ca ngi v ri hung h chng ta l nhng ngi ng ngoi. ng ngoi nhn vo chng ta cng c th thng em b nhng m chng ta thng n khc. Ri i tng ba ci tnh thng n rt l khc nhau. Tnh thng ca b m tng lai i tng n khc, tnh thng ca ng cha tng lai i tng n khc, v chng ta cng c th thng em b ti v l ngi bn ca chng ta. Ba ci i tng ba ci khc. Thnh ra chng ta nhn vo, chng ta qun chiu ci s bit tc l ci tng phn ca tm s thng ca ngi thiu ph cha sinh con, chng ta thy rng ci rt nng n t biu v ci cng biu rt t. ng bc s ng cng thy c ci thai nhi . Nhng m i tng ca nhn thc ng n rt khc i tng ca s thng yu ca b m. V v vy cho nn khi m chng ta nhn vo mt hin tng tm l hay l mt hin tng sinh l hay l hin tng vt l th chng ta phi tp thy c ci mc t biu v cng biu ca hin tng . V d nh Lng Hng l hin tng m chng ta ngh l khch quan. Chng ta khng phi l v mun ci ny, mun ci kia m chng ta thay i Lng Hng c, cho n khc c. V d nh Xm Thng cch Xm H my cy s th my cy s hon ton l khch quan, chng ta khng phi v mun hay khng mun m ci khong cch gia Xm Thng v Xm H n di hn hay l n ngn hn c, chng ta c ngh nh vy. Nhng k thc trong chng ta mi ngi u c nim v khong cch gia Xm Thng v Xm H, n khc nhau lm. Chng ta c 80 ngi ang ngi trong phng ny th chng ta c 80 hnh nh ca Lng Hng khc. V trong Lng Hng ca chng ta c nhiu tnh cht t biu v mt t tnh cht cng biu. Mi ngi trong chng ta cng vy. Khi nhn mt ngi th chng ta c v hnh nh ngi khc vi hnh nh m mt ngi khc c v ngi . V d nh Thy c hnh nh v Php ng khng ging hnh nh Php ng trong ch Nguyn Hi. V v vy cho nn Php ng ca Thy n c t biu ca Thy. Php ng ca Nguyn Hi c t biu ca Nguyn Hi. Nhng m mnh phi nhn thy c cng biu tc l c nhng ci m n ging nhau. Trong hnh nh Php ng ca Thy v trong hnh nh Php ng ca S ch Nguyn Hi c nhiu yu t ging nhau. Ci l tnh cch cng biu gia Thy v ch Nguyn Hi. Nhng m mt ngi th ba, nh l anh ca ch Php ng dang Cali, th c th khng thy c nhng ci m Thy v ch Nguyn Hi thy v ch Php ng. Ti v anh ca ch Php ng by gi ang Cali c hnh nh ch Php ng rt khc hnh nh m Thy c, ch Nguyn Hi c. Nhng m m ngi no cng tin tng rng: Ti bit ngi m. Ti bit qu m. Ti bit r lm m. Cho nn mnh phi qun chiu, mnh phi c chnh nim mnh thy c

ci i tng nhn thc ca mnh n mang tnh cht cng biu v n mang tnh cht t biu. Cng biu l cng biu ca ai? Ci bn ny i vi chng ta l mt tm g kh khan v trn chng ta t c mt vi ci my cassettes, mt vi tch tr. l tnh cch cng biu ca chng ta - loi ngi Lng Hng. Nhng m i vi loi mt, nhng con mt th n khng chia x vi ci cng biu nhiu. Cng biu gia nhng con mt vi nhau v ci bn ny l mt ci kho thc n rt ngon c th nui c loi mt trong my thng. N nhn thy nh vy. Thnh ra khi nhn mt con c ang ln l trong mt dng nc th nh khoa hc thy con c n khc, nh thi s thy con c n khc, nh lm bp thy con c n khc. Nh ngh s thy ci vi, ci vy ca con c n duyn dng, n p v cng cn nh lm bp th thy: con ny nu nu canh chua th l ht xy! Thnh ra ci i tng v nhn thc n ty thuc vo nhng ht ging c sn trong thc alaya ca chng ta. Ni t cng biu, ng, v ng khng hai. Nu m chng ta t c mt ci thy v t biu, cng biu, khng c ci g hon ton t biu, khng c ci g hon ton cng biu. Ti v nu chng ta qun st n mc su sc ri th nim v t, v cng n cng bc khi lun. Tuy nhin chng ta phi dng nim trong lc ban u. V d nh thn kinh th gic ca ti, n l hon ton t biu hay l n c cng biu chng ta hc ri. N c lin h ti hnh phc ca ti rt nhiu vi l s hc hi, vi s li xe ca ti rt nhiu. Ti v nu thn kinh th gic ca ti m khng lnh mnh th ti c sch khng c, ti khng li xe c, kh cho ti. Nhng m thn kinh th gic ca ti n cng dnh lu ti anh. Ti v nu ti li xe m anh ngi trn xe hi th tnh mng ca anh n c trong ci gi tr ca h thng thn kinh ca ti. Cho nn thn kinh th gic ca n c tnh cch t biu nhng m n cng c tnh cch cng biu. Thnh ra ci ht ging ca s gin hn trong anh, n l ca anh, n c tnh cch t biu v n lm cho anh kh, anh sung sng nhng n khng c ngha l ti khng c dnh lu g ti ht ging ca anh. Ti mi khi anh gin mt ci l ti khng c hnh phc c. V v vy cho nn ci ht ging, ci chng t trong anh n c tnh cch t biu ca anh nhng m cng c tnh cch cng biu ca ti. Tt c mi hin tng u nh vy ht. Thnh ra ci hnh phc, ci au kh ca mt ngi ang sng bn Campuchia n c lin h ti ci hnh phc, au kh ca chng ta y; hay l mt l hng ci lp Ozon trn tri, n c lin h ti s sinh tn tt c cc loi sinh vt trn tri t. Thy c tnh cht ca t biu v cng biu nh vy, t nhin ci nim v t, tha, v ng v v ng khng cn na.

Ban u chng ta thit lp s phn bit v ng v phi ng, ci ta v ci khng phi l ta v ta ch lo ci ta thi cn ci khng phi l ta chng ta khng phi lo, ngi lo cng c. Ban u th chng ta ni rng chng ta ch cn lo cho ci ng thi ci phi ng n t lo ly. Nhng ln hi trong s sng chng ta tm ra ci s tht l nu chng ta khng lo cho ci phi ng, chng ta s lnh . Phi lo cho ngi kia. V phi lo cho chng, nu khng lo cho chng th mnh lnh ht. V ngc li cng vy, con ca mnh cng vy, mnh phi lo, nu khng lo t g mnh lnh ht. Cc nc m gi l pht trin th lu nay h ch k, h ch lo trong nc h, h ng ca bin gii ca h kn mt, h khng cho mt ngi ngoi i vo ht, lt vo l h cho t hoc h y i. H ch lo kinh t, cho dn s, cho vn ha, cho gio dc ca h m thi. H ni cc nc khc hy t lo ly. By gi bt u hc c mt bi hc: nu khng c lo cho cc nc tam th cc nc pht trin sau ny cng cht. Theo quan h duyn sinh, nhng nc pht trin, sng c l nh nhng nc khng pht trin. Khi m k thut pht trin, hng ha c lm ra nhiu th phi tm th trng m bn. Mun tm th trng m bn th ban u ngi ta i nh gic ngi ta chim nhng thuc a. Nhng m by gi, ch thuc a li thi ri. Tt c nhng mu quc phi nh t t nhng thuc a ra ht. V phi dng phng php ngoi giao hoc nhng phng php khc hoc vin tr k thut, vin tr kinh t khng phi l do lng tt m do mun l nh mnh gip phn ny thnh ra nc sn sng mua nhng hng ha ca chnh mnh. Nhng t t chng ta hc c mt bi hc r rng l nu cc nc pht trin khng c lo g cho cc nc khng pht trin th ngy mai h s lnh ht. Vn dn s l mt: khng c cch g kim sot s di dn lu vo trong nc mnh, ch tr khi mnh cnh st, c mi thc bin gii l c mt ngi ng. Nc no cng vy. Nc M cng vy, nc Php cng vy. Nhng ngi t nhp vo trong nc h bt hp php gi no cng c, pht no cng c, du c lm cch no cng khng ngn chn c. Ri nhng nc tam vay tin ri v n khng tr c, h thng tin t quc t m sp th cc nc pht trin cng tiu, cng i i lun. V v vy cho nn ngi ta hc c ci bi hc , ci bi hc tng tc. Tc l nu cc nc pht trin m chm chm ch k, khng bit lo cho cc nc khng pht trin th chnh sau ny cc nc pht trin cng cht. By gi cng bt u cht. Ban u th chng ta thit lp ng v phi ng, t t chng ta hc c rng ci ng khng c tn ti, khng c mt ci ng bit lp ti v ci ny nng trn ci kia, v v vy cho nn chng ta a ra nim v v ng. V ng l khng c ci ng. Chng ta thot c nim v ng l nh gio l v ng

v thc tp v ng. Nhng m nim v ng cng nguy him. Thot c ci nim v ng ri kt vo nim v ng cng hng. V ng nh l nim cng l mt ci t ngc. V v vy cho nn chng ta hc Tam Php n, chng ta bit Nit-bn l s vt thot tt c nhng nim khng nhng nim v thng, v ng m thot lun nim v v thng v v v ng. y c cu: Ng, v ng khng hai. Ng, v ng khng hai khng phi l ng, phi ng khng hai u. Ng, phi ng l khc m ng v v ng l khc. V ng ban u chng ta ni l chn l ti cu chng ta ta khi t l l ng. Nhng m v ng nu b nm ly nh mt khi nim th cng l ngc t. V vy cho nn phi vt thot lun v ng. Ti v chng ta hy rt nhiu Pht t v khng Pht t ni v ch v ng nhng m ni bao nhiu cng vy ci ng tng ca nhng ngi vn y nguyn nh c khng c suy suyn g ht. Vy th i vi nhng ngi gio l v ng cha bao gi gip ngi ang b t trong ci nim v v ng. Ngi ni thao thao bt tuyt v v ng nhng m trong cch hnh x hng ngy, trong i sng vn cn au kh, vn b t y trong ci ngc t ca ng v v vy cho nn nim v v ng cng phi c ph v. V v vy cho nn ng, v ng khng phi hai ci u. Ci ng v ci v ng n tng tc. Ci nim v ng m n c c l nh c c nim v ng. V ci nim v ng m n c c l nh n c c ci nim v ng. V v vy cho nn chng ta thy ci tnh cch tng tc ngay trong ci nim v ng v v ng. Nu qu v cha hiu th khng sao ti mnh c th gi m qun chiu na. Lun hi mi st na. Lun hi khng c ngha l sau khi cht chng ta mi i lun hi. Chng ta i lun hi ngay t by gi. Chng ta cn nh m la ca cy nhang khng? ci m la ca cy nhang lun hi tng st na. Ti v m la by gi l hu thn ca m la trong giy lt trc v v vy cho nn chng ta lun hi. M chng ta khng lun hi trn chnh nim ng thng. M chng ta cng khng lun hi trn con ng cong. Chng ta thng b ci nim v ng thng n quy nh v chng ta ngh rng nu v thng th ta ca giy pht ny s bin thnh ta ca giy pht k ri s bin thnh ta ca giy pht k na. Nhng m chng ta c ngh rng chng ta i trn mt con ng thng nh m la bay gi l hu thn ca m la i trc. Nhng m chng ta khng bit rng ci s tht n khng n gin nh vy. N khng phi l ng thng, n i ng cong m hn na n khng phi ch mt ng cong. L ti v trong giy pht ny s d c s chuyn i, c s lun hi l ti v lun lun c s tng thng duyn n i vo, n c nhng ci gi l input. Mi giy pht chng ta th vo, chng ta nghe chng ta th vo, chng ta tip nhn rt nhiu t v tr vn

hu, t x hi, t thc n, khng kh, gio dc, thng ght, tt c nhng ci chng ta tip nhn trong ci gi pht chng ta gi i nhng ci iu kin, nhng ci nhn duyn ca chng ta, chng ta lm cho ngi khc vui, chng ta lm cho ngi khc bun, chng ta th ra thn kh trong khng kh, chng ta i tiu, chng ta i cu. Ngha l chng ta thu nhn v chng ta phn pht ng thi trong mt giy lt c phn input v n c phn output. V v vy cho nn ni rng chng ta i v hng ny l khng ng, chng ta i v mi hng trong mt giy lt. Tng tng trc y 45 nm ti vit mt cun sch. Nhng t tng m ti vit trong sch l ti thu nhp c trong cuc sng ca ti, s hc vn ca ti do cc Thy dy, Bt dy. By gi qu v c th i theo cun sch c khng? Qu v khng th i theo cun sch c. Ti v nhiu ngi c cun sch cht v con chu ca h sanh ra ri v nh t tng cch sng ca h n b nh hng cun sch i vo con chu, mnh khng th no chy theo c thy rng Thy Nht Hnh lun hi v u. Mnh ch thy Thy Nht Hnh by gi thi, Thy Nht Hnh i v mi no m mnh khng th chy theo c. Mi ci iu mnh ni ra, mt cu vn mnh vit, mt t tng mnh phng ra, mt l th mnh gi i, l mnh ln ng. V mt khi ln ng ri ko tr lui khng c c na. V vy cho nn trong mt giy pht ca con ngi mnh, mnh thu nhn t v tr rt nhiu yu t v mnh phn pht ra trong v tr rt nhiu yu t v v vy cho nn ci nim cho rng chng ta ang i trn con ng thng l n trt. V khi m ti ch ny gi l chng ta cht. Khng phi nh vy u. Ti v chng ta ln ng, chng ta c mt trong khp v tr, chng ta lun tip din. V d nh chng ta pha mt bnh tr ri chng ta ung tr, ri chng ta mi cc bn ung tr v khi chng ta pha ti nc th ba, tr ging nh l cn y nguyn trong nhng m ch cn xc tr thi, tr i khp ni ri th ci xc tr ny n ch l mt phn nh ca tr. Vy th ngi no cht i? Ai cht i? C phi ta cht khng? y ch l ci xc nh ca ta thi. Chng ta ln ng, chng ta i khp v tr. Chng ta c mt con ta, chu ta nhng bn b ca ta, nhng hc gi ca ta, ngi ngi ta lm cho hnh phc, nhng ngi ta lm cho au kh, ta i lun hi rt su sc trong tng st na. V v vy cho nn ni rng ti y ti cht mt ci, ti mi bt u i lun hi th ci l ci nim rt n gin v lun hi, ci khng phi l o Pht thm su, khng phi l Le Buddhist. l o Pht bnh dn. Ni t biu, cng biu. Nh s qun chiu v t biu, cng biu mnh thy ng, v ng khng phi l hai ci. V mnh thy lun hi mi st na, mnh i lun hi mi st na v v vy cho nn hy cho nhng ci nh, nhng ci mt, nhng ci an lc i lun hi. ng c cho nhng ci nng n i lun

hi. Ti nghip cho mnh v ti nghip cho nhng ngi khc. Lun hi bng ba no: no thn, no ming v no . Hy phng ra nhng lung in, hy gi di nhng thng ip, nhng ngun nng lng ca s nh nhng, ca s gii thot, ca s an lc lm cho cuc i n p hn. Lun hi mi st na,bp bnh sinh t hi. Tc l chng ta lun lun bp bnh trn bin sinh t trong mi pht giy. Lun hi v sinh t trong mi pht giy. Ch khng phi l my chc nm na l ti mi cht, ti ang cht by gi v ci cht ca ti c th em ti nhng ci rt p, rt l hay, rt l qu. Ti phi thy c ti ang cht trong tng pht tng giy. ng v phng din sinh vt hc l chng ta thy rng l khi m chng ta co trn da nh vy th hng trm ngn t bo t trn da chng ta ri rng xung. Thnh ra mt s ch i trn Xm Thng mt vng li bao nhiu l du chn trn ct. V khi c mt S C i Xm H m th th nhng hi th thm vo tt c. Chng ta lin h vi nhau rt mt thit m chng ta khng bit. Chng ta ni: Ti khng mun dnh lu ti ngi ! khng dnh lu ti sao c. Hi th no ca mnh th cng c ci hi th ca ngi i vo ht, ng v phng din khoa hc m ni l n nh vy. V trong mi st na, mi pht bit bao t bo trong ta cht: t bo c, t bo thn th m nu chng ta mi ln c mt t bo cht m chng ta t chc m ma khc th c ngy chng ta ch t chc m ma khng thi . Nhng m ci cht ca nhng t bo rt cn thit cho nhng t bo khc c sinh ra. V vy cho nn trong t thn chng ta, v thn th cng nh v tm hn, s sinh t pht hin ra tng pht, tng giy nhng ht ging, nhng tm hnh hay l nhng t bo ca chng ta. Chng ta c ti nm dng sng v v vy chng ta phi qun chiu thy s sinh t xy ra trong tng st na. Chng ta ln ng ri v chng ta ln ng nhiu t trong tng giy pht. Thy c iu v phi thy bng nhng bc chn v bng hi th v bng i sng ca mnh th mi t ti v y, cn nu khng m ch thy bng l thuyt th mnh khng c t ti v y. Thy c ri th mnh t ti khng sinh, khng t, khng mt, khng nhiu. Cn nu khng th ci s vn cn y nguyn trong tm thc ca mnh. ---o0o---

K TH 35 Thi, khng v bn i u do thc hin by Tng tc v tng nhp D thc tng pht giy. Thi gian v khng cng bn yu t (T i) t, nc, la v gi tt c u l biu hin ca tm thc, nhng biu hin ca c nhn v cng ng tm thc. Thi gian nng vo khng gian m hin hu. Vt cht cng nng vo thi gian, khng gian m c, v tt c u l biu hin ca thc. Tng tc v tng nhp, d thc tng pht giy. Tt c cc hin tng, mt ht bi, mt m my, mt tri ni u c tnh cch tng tc v tng nhp, ci ny bao trm ci khc, ci kia nm trong ci ny. D thc c pht sinh v trong tng pht giy, ch khng phi mt giai on sinh chm dt ri mi c d thc nh chng ta tng. N chn trong tng giai on, trong mi giy pht, cho nn chng ta lun hi trong mi giy pht. Ti by gi mi sanh, ti hm qua cht v ti by gi ang sanh t ci ti ca ngy hm qua. Vy D Thc xy ra trong tng pht giy ch khng phi xy ra trong mt thi gian di. ---o0o--K TH 36 Nhn duyn hin hin Nhn duyn khuyt n tng Khng i cng khng n Khng c cng khng khng. Khi cc yu t nhn duyn biu hin y th chng ta c th nhn thc c bng thc, bng nm thc. Nhng khi cc nhn duyn khng y th khng th nhn thc c v n ang n tng. Khng phi do nhn duyn m c cng chng phi nhn duyn thiu m n khng, ch l vn hin hin v n tng m thi. C ngha l khng c vn cht v sng

y. Nhn duyn th n hin hin ra ch khng phi n sanh ra. Sanh c ngha l t khng m tr thnh c. Nhng c hai quan nim khng v c u l t kin. Ngi tu tp, qun chiu cn phi vt qua nhng t kin . Nhn duyn th n biu hin, nhn duyn khuyt th n n tng, khng phi nhn duyn n mi bt u c, nhn duyn thiu n mi bt u khng. V d nh ci bng hoa, c cc nhn duyn no mt tri, m my, ht ging, t, nc, phn bn, ngi lm vn hp vi nhau y th bng hng biu hin ra cho chng ta thy. Bng hoa s ni rng: Bn ng bo ti mi c, nu c th c t v th, ti khng c v cng khng khng, ng ly nhn thc ca bn m bo ti c hoc khng, ti thot ra ngoi nim c v khng ca bn v hm nay ti hin hin ra l v nhn duyn y . Mai kia bng hoa n tng th bng hoa s ni vi bn rng bn ng bo ti cht, ti ch n i m thi. Do v ti khng c sanh v ti khng c dit. y l mt php qun chiu rt su sc trong o Bt. Nhn duyn hin hin, nhn duyn khuyt n tng. V d nhng mt bi c pht thanh trn i c pht i, nu c mt chic my thu thanh ang trong tnh trng tt, mnh bt ra th mnh nghe c bi pht thanh , khi mnh bt ng tn s th n hin ra ch khng phi n bt u c t khi mnh mi bt i. Ri th khi ci thu thanh ca mnh b h mt b phn no khng th nghe c na th mnh c cho rng chng trnh pht thanh b cht hay khng. Cng vy, nim sng v cht l thuc nhn thc ch quan ca mnh, cn thc ti ca n vt ra khi nim sanh v dit. Khng i cng khng n. Cc php khng t u m n v cng chng i v u. Nu mnh t vn bng hoa t u n, th ta s hiu t phng hng ny m n, trong khng gian v thi gian no , v bng hoa ny s i v theo khng gian v thi gian, n thuc v nim c i v c n, khng c c v khng c khng. Khi hi Bt t u ti, Ngi s tr li: T chn nh m ti v s i v u, - Tr li S tr v chn nh. Nhng chn nh l g? - Chn nh l mt thc ti, khng n cng khng i. Nh Lai gi. V s tng lai, dit v s kh th danh Nh lai. Nh Lai (Tathagata) ngha l khng t u m n chng i v u gi l Nh Lai. Khng ch Bt mi i v n nh th m bng hoa ny cng vy khng n cng khng i, chng ta cng vy khng t u n cng chng i v u. C ngha nhn duyn y chng ta hin hin, nhn duyn cha y chng ta n tng m thi. y l ni dung ca gio l trung o: Khng sinh cng khng dit, Khng n cng khng i m hc thuyt ny ngi X Li Pht dy cho ng Cp C c trong khi ng hp hi sp cht. V sau ng thm thu ngha Bt Sanh, Bt Dit th ng ta bt ln khp rng

rng. Ngi A Nan thy vy hi ti sao ng khc vy? C l ng tht bi, qun chiu khng c thnh cng hay sao? ng Cp C c tr li: Khng phi nh th ti qun chiu thnh cng ch Thy A Nan, ti khc v ti cm ng qu! Theo hu Bt my chc nm nay m cha bao gi ti nghe c bi gio l mu nhim nh th ny, cho nn ti khc. Thy A Nan mi ni rng, ti v ng l c s, cn chng ti nhng ngi xut gia hu nh gio l ny nghe mi ngy vy. Khi ng Cp C c nghe nh vy, ng ta hi ti v bch Thy A Nan v ni li vi Bt rng, chng con nhng ngi c s cng c th nghe, hiu, v tu tp hnh tr gio l ny vy. Xin Thy t bi hoan h v tha li vi Bt nh vy, v Thy A Nan chp nhn li ngh ca ng Cp C c. l ni dung Kinh Gio Ha Ngi Bnh. ---o0o--K TH 37 Ht ging sinh hin hnh gi l nhn duyn Ch th nng i tng Ta gi l s duyn duyn Qua bi k ny, chng ta i vo gio l t duyn, bn loi iu kin. Va ri chng ta cp n ngha: Nhn duyn th hin, nhn duyn khuyt th n tng, cho nn by gi chng ta i vo cc vn nhn duyn. Khi mt ht ging, mt chng t pht sinh ra mt hin hnh, v d nh c khoai tr thnh mt dy khoai, hoc l mt ht ging ca s gin hn bin thnh s gin trong ta. Nh vy c gi l chng t sanh hin hnh. trng hp ny th ci ht ging kia c gi l nhn duyn. Nhn c l ci iu kin chnh v gn nht. Nu phn tch trong ch Nho ta thy cng hay c ch i l ln, nhng n b cn nh v c b vi n bao bc ngoi nn cha ln, nhng mt ngy no n s ln, cng ging nh ch t l c con ngi b bao vy trong bn bc tng. Ci nhn cng th, n cng nh nh ht u chng hn, nu chng ta cho n nhng iu kin, gieo n vo trong t m t th ht u bung ra v mc ln cy u ln. iu kin ny gi l nhn duyn, iu kin ny chnh l, gn nht; nhng iu kin ny cng cha sinh ra qu.

S duyn uyn l iu kin th hai, n l i tng ca nhn thc. Nu khng c i tng th ch th nhn thc khng pht sinh v cng vy nu khng c ch th nhn thc th khng c i tng nhn thc. Cho nn i tng ny gi l s duyn duyn. T s duyn duyn, ch duyn cui l iu kin v ch duyn tip theo sau ch s l i tng nhn thc. Ch th nhn thc l nng duyn hay l nng tri hoc l kin phn. Nng duyn l phn ch th. Cng vy nu khng c tng phn ca thc th khng c ch th ca nhn thc. V vy khi hin hin ra th nng duyn v s duyn, s duyn l iu kin tt yu ca thc. ---o0o--K TH 38 iu kin thun hay nghch u l tng thng duyn V gin duyn th t V lin tc chuyn tip iu kin th ba l Tng thng duyn. Tng thng tc l lm cho n tng trng thm ln. V d nh ht la, nu khng c t, ma th khng lm cho n thnh cy. Cho nn t, ma, hi m gi l tng thng duyn. Nhng iu kin h tr cho s thnh cng gi l tng thng duyn. Nhng tng thng duyn i khi n nghch, n lm cho s pht trin khng c thoi mi, m xui pht trin gi l nghch tng thng duyn. Nhng nghch tng thng duyn i khi cng h tr cho mnh, c gp nhng nghch duyn nh th, n mi mi da tnh kh t kiu, t i ca mnh i. Nh n m tr nn xng ng hn. V d nh Devadatta, mt con ngi lun lun gy tr ngi cho Bt, nhng cng nh gy tr ngi m Bt thng tin mt cch vng vng hn. khng phi l thun m l nghch tng thng duyn. V gin duyn th t, v lin tc chuyn bin. iu kin th t l v gin duyn, ni ng hn l ng v gin duyn. V gin ngha l s lin tc khng b gin on. V d nh nhng mc xch ca mt ci dy, nu mt i mt mc xch th n khng th ci c. S lin tc gin on n rt cn thit cho s kt thnh, biu hin ca mt hin tng. l s lin tc

chuyn bin, duyn th t. Trong gio l o Bt c ch rt nhiu duyn, mi my hoc hai mi my duyn. Nhng l thuyt v bn duyn c xem nh tm , c nhiu b phi chp nhn. S lin tc rt quan trng. V d nh my in ton ca chng ta cn lin tc, nu ang vo tp tin no d m in cp na chng th hng ht s lin tc ny l ng v gin duyn. ---o0o--K TH 39 Nhn duyn c hai mt Vng thc v chn tm Vng thc v bin k Chn tm do vin thnh. Vng thc cng c nhn duyn n sinh ra ci kh lun hi. V chn tm cng l nhn duyn v n sinh ra th gii mu nhim ca Hoa Nghim. y l nt mi ca Duy Biu hc. Ch khng phi nhn duyn ch hot ng trong ci vng vng thc v lun hi m thi m nhn duyn cng hot ng trong vng tr tu, chn nh. V khi v minh dit, minh sinh, khi minh sinh th nhng ci mu nhim khc cng sinh, v d nh t bi, tr tu v khi n biu hin ra th cng ty thuc vo nhn v duyn. Th gii ca lun hi, kh au cng do quy lut nhn duyn iu ng v chi phi th gii an lc, gii thot cng ty thuc vo quy lut nhn duyn. V vy cho nn y ni Nhn duyn c hai mt, Vng thc v Chn tm. Vng thc v bin k, chn tm do vin thnh. C hai danh t bin k v vin thnh. Bin k l loi nhn thc rt d, ni l bin k s chp (Vikalpa). Sng trong th gii o vng, lm m l sng bng nhn thc bin k. Ti khng phi l anh, nc M khng phi l nc Php. Mt l ti sng hai l anh sng nhng nhn thc nh vy l i ngc li nhn thc tng tc, tng nhp. C quan nim rng ti git anh cho ti sng m khng bit rng ti git anh l ti git ti. Ti v khng thy ti vi anh l mt. Th gii bin k thy ti nm ngoi anh, ci ny khng lin h n ci kia. Mnh ch bo v s tn ti v hnh phc ca chnh mnh m khng cn ti ai c, l th gii ca bin k.

Thy si dy thnh con rn l th gii ca bin k, cng t th gii m c t, c tha, c mt, ch nhiu, c i, c n v do bin k sinh ra vng thc, m vng. Do nhn thc m vng cho nn em n v cng au kh cho mnh v ngi khc. l th gii ca vng thc n dn n au kh, cn th gii chn tm trong khng cn nhn thc bin k na m do chn nh, t tnh vin thnh biu hin. Vin thnh tch ngha l tnh ngc li vi bin k. Bin k c chn ng bi nhn thc hu ng, phn bit, nh nguyn; cn vin thnh l biu hin ca chn l bt nh, v phn bit, tng tc, tng nhp. l hai thi cc. Hay ni theo lun i Tha Khi Tn, mt bn l Chn nh mn, mt bn l Sanh dit mn. ---o0o--K TH 40 Bin k hun v minh Ko theo lun hi kh Vin thnh m tu gic Hiu l cnh chn nh. Do nhn thc bin k theo nhng ht ging v minh, ngu si, thiu hiu bit trong tng thc ca chng ta, t n ko theo nhng lun hi sanh t. ng thi, vin thnh tht tnh m ca cho tu gic, gieo ht ging t bi, tr tu v gii thot v n lm hin l th gii chn nh. Bin k n hun tp ci tm ca chng ta vi nhng ht ging v minh, do n mang li nhng au kh ca lun hi (samsara). Vin thnh tht tnh khai m cnh ca tr tu chn nh. ---o0o--K TH 41 Qun chiu tnh y tha V minh thnh tu gic

Lun hi v chn nh Tuy hai m thnh mt. Nu chng ta sng c chnh nim c th thy c tnh y tha khi trong lng s vt th chng ta c th chuyn v mnh thnh tu gic c, l ci cha kha. Trong Duy Biu hc c gio l v ba T tnh. T tnh l Svabhava, dch ting Anh l The Tue Nature, Self Nature. T tnh tc l ci bn cht ca chnh n. S vt c t tnh ca n. V t tnh l i tng nhn thc ca mnh. V chng ta hc t tnh u l t tnh bin k. T tnh ny khng phi chnh n t c m ti v v minh, ti v s ngu mui ca chng ta cho nn thc ti mang mu sc . V d chng ta bun, chng ta nhn mt trng th chng ta thy mt trng n bun. T tnh l do tm thc ca chng ta to tc, gi l t tnh bin k (parikalpita). l nhng to tc ca tm, . Nh khi m chng ta quan nim th gii n c sinh, c dit, c thnh, c hoi, c mt, c nhiu, c lui, c ti l chng ta to tc ra nhng ci tnh cht ca thc ti m chnh ci thc ti khng c, gi l t tnh bin k chp. V chng ta b giam hm trong th gii ca v minh, sinh t, v chng ta to ra ci th gii m chng ta tng l thc ti t thn nhng k thc l th gii bin k chp. Ngc li th gii bin k chp l th gii Vin thnh tht. Th gii Vin thnh tht l th gii khng c s to tc ca tm , khng c nhng khi nim (conception). y thc s l t tnh ca vn php. T tnh vin thnh tht ch l t tnh ca vn php trong khng c sinh, c dit, khng c mt, khng c nhiu, khng c i, khng c ti, khng c c v khng c khng. V t tnh th ba m chng ta gi l tnh y tha, ni cho l T Tnh Y Tha Khi. Y tha khi tc l nng vo nhng ci vt khc m pht sinh, ting Phn l paratantra. Y tha khi. ti v tt c mi s mi vt u nng vo nhng nhng hin tng khc m pht khi. V d nh bng hoa. Bng hoa, t tnh ca n l y tha khi. Y tha khi tc l nng vo nhng iu kin khc m c. V d nh l ht ging, m my, sc nng ca mt tri v.v nhng ci u gi l tha. Tha tc l nhng iu kin khc. Y tha khi cng l t tnh ca vn vt. V nu chng ta bit qun chiu tnh y tha khi ca vn vt th chng ta c kh nng chuyn V minh thnh tu gic. Qun y l nhn, nhn su v nhn k, nhn vo trong lng s vt. Chiu l a nh sng ti c th nhn. Nu khng c nh sng th khng c nhn. Qun chiu tnh y tha y tc l s dng V thng qun, s dng V ng qun v Nhn duyn qun. V thng qun n l V ng qun, v V ng qun cng l Nhn duyn qun. Trc khi i vo 50 bi tng th chng

ta hc v Tam php n v chng ta thy rng khi m chng ta tip xc c vi v thng v v ng ca vn php th chng ta c th tip xc c t tnh nit bn ca vn php. V thng v ng l ng v hin tng m ni, cn Nit-bn l ng v phng din bn th m ni. Cho nn bi Tam Php n rt l quan trng, n l cha kha m ra Duy Biu. V thng l cha kha u, chng ta dng m ca thc ti v V ng l ng v phng din khng gian. Tuy hai ci nhng k thc l mt, ti v chng ta hc thi gian vi khng gian n nng vo nhau m thnh. Thi gian v khng gian n cng l y tha khi. Th chng ta cng c th tm ni rng V thng, V ng l ci thy ca chng ta ng v phng din hin tng (phenomna). Cn Nit-bn l ng v phng din bn th. C th ni Nit-bn l tng ng vi t tnh Vin thnh tht, tc l thc ti khng sinh, khng dit, khng ti, khng i, khng mt, khng nhiu, khng c v khng khng. V chng ta mun thc chng thc c c ci thc ti Nit-bn th trc ht chng ta phi tip xc vi thc ti V thng, V ng n tng ng vi t tnh th hai l t tnh y tha khi. Nh vy ci t tnh bin k chp n nm u? T tnh bin k chp nm ci ch l chng ta tin vo thng v ng. Ci thy ca chng ta l tin vo thng v ng. l ci thy thng tc ca nhng ngi khng c tu hc, ca nhng ngi v minh v thc ti i vi h l c thng v c ng. V khi m thc ti hin hin ra cho h nh l nhng ci g c thng, c ng th thc ti mang mu sc ca t tnh bin k chp. V vy cho nn ngi tu hc phi s dng hai cha kha v thng v v ng bt u nhn s vt bng con mt qun chiu v thng, v ng, th lc l s dng ci thy ca y tha khi. V ci phng php ca mnh l thp nh sng chnh nim trong i sng hng ngy ca mnh. Mnh nhn ci g, nghe ci g, tip xc ci g cng dng chnh nim c th thy c t tnh y tha khi trong nhng s vt m mnh tip xc, du n l thn th, hay l hi th hay l cm th, hay l tm hnh, hay l thin nhin, ni, sng, cy, c. Tip xc v nhn vo bt c mt hin tng no cng phi lm bng chnh nim c thy c tnh cht y tha ca tt c mi vt. Nh l bng hoa, chng ta ng c nhn tht nim, chng ta nhn bng chnh nim c th thy c t tnh y tha ca bng hoa. Nhn vo M, nhn vo Cha, vo bn b, chng ta cng phi nhn thy c tnh y tha. Em b n gii, n ngoan l ti v lm sao . Chng ta thy c ci nguyn do, nhng ci gc r ca ci gii, ci ngoan ca em b. Em b m h hng, em b m du ng, em b m kh dy th khi chng ta nhn vo em b chng ta cng thy c t tnh y tha khi ca em b. Tc l nhng ci hon cnh gia nh, x hi, hc ng, bn b, t tin ca n. Phi thy c nguyn do khin em b tr nn du ng nh vy. Nhn em b m thy c ci tc l chng ta qun chiu y tha khi. Cn nu

khng c nhn bng con mt qun chiu y tha khi th chng ta nhn cch khc v chng ta ch c gin, c bun, c trch mc, c la ry thi ch ta khng hiu; m khng c ci hiu th khng th no t ti ci chp nhn, thng yu v chuyn ha n c. Cho nn nhn nhng hin tng thin nhin chng ta cng phi nhn bng con mt qun chiu y tha khi, nhn vo nhng hin tng con ngi chng ta cng phi nhn bng con mt qun chiu y tha khi. Nhn vo nhng hin tng tm l ca chng ta v ca nhng ngi khc chng ta cng phi nhn bng con mt qun chiu y tha khi. V d ngi hay gin hay bun v ci gin ci bun lm cho mnh khng c c an lc lm v mnh trch ngi hay gin hay bun, nhng m nu chng ta nhn ci gin, ci bun ca ngi bng con mt qun chiu y tha khi th chng ta hiu c nhng gc r gn v xa ca ci tm trng l t nhin chng ta hiu, chng ta khng cn trch mc ngi na m chng ta c th chp nhn c ngi , thng ngi v gip ngi th t nhin ngi v chng ta cng bt kh lin. Hu qu c th c ngay c l do ci thy v y tha khi. V d nh khi m chng ta qun chiu ci hnh pht gi l t hnh (death penalty) bng con mt qun chiu y tha khi, th chng ta thy rng p dng ci hnh pht t hnh khng c ng. Ti v con ngi lm ra ci ti c c nhng nguyn do xa gn: c nhng ht ging trao truyn, nhng ht ging c gieo trng, nhng hon cnh x hi, cc nh gio dc, cc nh kinh t, cha m, bn b, anh em khng lm g gip ngi c th chuyn ha c; v v vy cho nn chng ta t ra s bt lc ca chng ta, chng ta ngh rng: i x vi ngi , i tr vi ngi ch c mt phng php duy nht l em git ngi khng mun ngi i m thi. l s thua trn ca chng ta. C th ngi khng mun git ngi, khng mun ph phch, nhng m c ci sc mnh g n ln qu trong con ngi , n ko ngi phi i ti ci chuyn git ngi, chuyn hm hip, chuyn ny kia. Thnh ra nu m nhn vo su trong con ngi th thy c tnh y tha chng ta c th khi c tm t bi m thng thng chng ta khng th khi c. Nhng ngi m ct xn chng ta, gim p ln chng ta nh l gim p ln con giun, con d th chng ta khng th tha th c, chng ta gin hn, chng ta th hn; nhng m nu chng ta c th nhn c bng con mt qun chiu y tha khi th chng ta c th thy rng: nu chng ta c sinh ra, c ln ln, c gio dc bng nhng iu kin ca ngi th chng ta cng s lm nh vy. V ci hiu a ti cho chng ta mt s bao dung v chng ta khng c gin, khng c th hn ngi v trong tm ca chng ta n nh nhng,

chng ta c th cht mt cch bnh yn hn v t th hn hn. l kt qu th nht. Ngy xa khi cn nh, c kinh, ti thy trong nhng kip trc ca Bt l nhng v Nhn Nhc Tin Nhn b ngi ta em thn th ca ra m v Btt vn mm ci nh thng, ti ngh y khng phi l ngi, m l mt v Thnh. Lm sao m ngi ta hnh h, ngi ta ca thn xc mnh ra nh vy m mnh vn tha th c? Do v c tr qu mnh khng hiu. Ti v trong con ngi ca ngi c con mt qun chiu, thy c nhng ci nguyn do xa gn a ti mt cht liu trong con ngi ca B-tt, gi l cht liu i bi, tc l xt thng ln. Thnh ra khi i din vi con ngi c c v cng m cht liu i bi trong ngi th mnh khng c au kh, mnh khng c hn on v mnh c th cht rt l an lnh, mnh c th cht rt l an lnh, mnh c th tha th c cho ngi . V v vy cho nn ngi no khng c qun chiu, v cha nm c cht liu ca i bi th khng th no hiu c cai hnh ng ca v Tin nhn nhn nhc kia. Nhng m ngi no c mt cht t t bi, c mt cht qun chiu, c th hiu v thng c nhng ngi c c th nhng ngi c th hiu c hnh ng ca v B-tt . trong giai on chin tranh Vit Nam, thanh nin v cc v xut gia tr tui h tham d cc cng tc cu tr ng bo, gip nhng nn nhn chin tranh, pht trin nng thn, h lm vic trong nhng hon cnh ht sc l kh khn, th c nhiu tc vin vn cht trong s hn th trong s en ti. Mnh ng gia lm cng tc ca tnh huynh th mnh c th b nghi k, hiu lm v nhiu tc vin ca mnh b tn st trong hon cnh . C mt ln, mt s tc vin ca mnh trong c mt s huynh tn l Tht Tr - vit ch ging ht nh Thy cht. Th lc Thy i ra ngoi quc ri v khi m nhn c nhng ci tin b tn st, b bt cc v th tiu nh vy Thy rt l au kh v thng nhng tc vin ca Thy, khng bit l c cht lng tha th trong ngi cha. Nu m c th trong khi cht khng c au kh lm, cn nu khng c cht liu i bi m cht trong s hn on th rt l au kh. Cho nn Thy mi vit bi th Dn D. Hi S c Chn Khng cng cn nh, ch Nht Chi Mai, mt trong su ngi Tip Hin u tin, ngi t thiu cho ha bnh cng ang cn nh. Th Thy mi vit bi Dn D v cho cc tc vin qun chiu. Ti v Thy rt thng nhng ngi tc vin cn tr ca mnh trong c cc ch i lm vic v tnh thng, v ng bo, v t nc c th cht trong s tn bo, t him, cho nn Thy qun chiu rt nhiu v Thy lm ra bi th , gi l bi th Dn D, nu m em cha cht th phi nh th ny:

Xin ha vi ti hm nay Trn u chng ta c mt tri V gia tra ng bng Rng khng bao gi em th hn con ngi D con ngi c chp ln u em C ngn ni hn th, tn bo D con ngi git em Dm ln mng sng em Nh l dm ln giun d D con ngi mc mt, mi gan em y i em vo hang su ti nhc Em vn phi nh ti li ti cn dn K th chng ta khng phi con ngi Xng ng ch c tnh xt thng V ti xin em ng i iu kin Bi v khng bao gi on hn ln ting i p vi s tn bo con ngi C th ngy mai trc khun mt bo tn Mt mnh em i din: Hy rt ci nhn du hin t i mt Hy can m d khng ai hay bit V n ci em hy trong c n, Trong au thng thm thit Nhng ngi yu em d lnh nh Qua ngn trng sinh dit Vn s nhn thy em Ti s i mt mnh V du ti ci xung Tnh yu bng tr nn bt dit ng xa v gp ghnh mun dm Nhng i vng nht nguyt S vn cn soi bc cho ti. Nht Chi Mai trc khi t thiu v ku gi hai phe lm chin ngi li vi nhau chm dt chin tranh, Ch c c hi hai ln. Th khi m qun chiu ci tnh y tha v thy c rng con ngi cng l nn nhn ca gia nh, ca x hi, ca hon cnh th t nhin c ci hiu, c ci hiu th t nhin c s thng xt v tha th. V ci hiu a ti ci thng. Thng y t bi. V khi m c cht liu t bi th mnh khng c ci au kh v ci gin, v c tu gic. Nhng ci s, nhng ci lo, nhng ci bun, nhng ci

tht vng, nhng ci tuyt vng tt c nhng ci lm cho mnh au kh. Nhng m nu mnh bit qun chiu t tnh y tha ca c mi s, mi vt th mnh s thy c, s hiu c v s c i bi, s c chp nhn, s c thng yu v v vy cho nn mnh s khng au kh. C cht liu i bi trong tri tim th cng ging l nh c Cam l. C nc Cam L th mnh s khng au kh, du ngi c ph bc mnh, du ngi phn bi mnh, du ngi tn st mnh, mnh vn c th thng c nh thng. V v vy cho nn ngi ta ni rng i bi l cht liu ca v B-tt. C cht liu i bi th mnh l v B-tt ri, du l mt v B-tt nh, khi cht liu i bi cn t. Khi m mnh i thin hnh thy c rng chn mnh sp dm p ln giun m mnh ngng li th bit rng trong con ngi mnh c cht liu i bi d cht liu ang cn nh b. V nu qun chiu, sng i sng hng ngy ca mnh cho tnh thc th cht liu i bi cng ngy cng ln. Trong kinh Php Hoa c mt cu nm ch tm tt li cch sng l mt thng nhn cuc i (t nhn th chng sanh), tc l mt thng yu nhn cuc i: nhn cy, nhn , nhn my, nhn tri, nhn ngi, nhn th vt, nhn tt c mi hin tng trong cuc sng bng con mt thng l t bi. M chng ta bit rng mt thng ch c c khi m con mt hiu n c. Hiu n sinh ra thng. V hiu l g? Hiu l hoa tri ca s qun chiu. Tc l sng chnh nim, nhn mi hin tng bng con mt qun chiu ca y tha th t nhin hiu c. Hiu c th t nhin c con mt thng yu. V vy mt thng c ngha l mt hiu. T nhn th chng sanh c ngha l Tr nhn th chng sanh. Nu hiu n a n thng tc l hiu v thng l mt. Qun chiu tnh y tha V minh thnh tu gic Ci khng hiu n tr thnh ci hiu. V minh l ci khng hiu, tu gic l ci hiu, ci thy, ci nhn thng tc ca con ngi l ci nhn thng v ng, ci nhn l ci nhn sai lm, ci nhn c tnh cch bin k. N l nn tng ca bao nhiu hiu lm v bao nhiu kh au: ci nhn biu l ra ci sinh, ci dit, ci c, ci khng, ci mt, ci nhiu, ci i, ci ti. Th by gi mun thot kh th chng ta phi dng cha kha v thng, v ng. V thng v v ng khng phi l nhng l thuyt m l nhng cha kha, nhng phng php thc tp, gi l v thng qun v v ng qun. Cn gio l v thng v gio l v ng cha phi l tu gic v v thng, v

ng. Mnh c th hiu rt r, ni rt hay v v thng, v ng th ci mi l gio l v v thng v v ng thi. Cn mnh dng chnh nim m sng i sng hng ngy qun chiu tng s vt chng nghim c ci t tnh v thng, v ng ca s vt th ci gi l tu gic v thng, tu gic v ng. nim v thng, nim v ng khng phi l tu gic v thng v tu gic v ng. Khi m c tu gic v thng v v ng ri th chng ta thy c ci tnh cht y tha khi ca s vt. Khi m tip xc c vi t tnh vin thnh tht ca s vt th chng ta tip xc c vi Nit-bn ngay trong gi pht hin ti. Nit-bn khng phi lmt hin tng tng lai. Nit-bn tc l t tnh vin thnh tht ca s vt m chng ta khng c tip xc c l ti v chng ta kt vo thng v ng. Nu chng ta qun chiu s vt bng v thng qun v v ng qun th chng ta tip xc vi Nit-bn ngay by gi v y. Trc y chng ta c em mt v d ng France. ng France n c mt tri v mt phi v ng France c mt tri, mt phi u lm bng cht liu kim kh. Chng ta v d V thng l mt tri ca ng France, V ng l mt tri ca ng France v Nit-bn l cht kim kh ca ng France. Mt bn ng v phng din tng, mt bn ng v phng din th. V thng v v ng l tng v Nit-bn l th. Nhng m khi chng ta chm vo mt tri hay chm vo mt phi ca ng France th ng thi chng ta chm vo cht kim kh ca ng France. V v vy cho nn khi m chng ta chm vo c ci t tnh v thng, v ng ca s vt th chng ta chm ngay vo Nit-bn. Cng nh khi chng ta qun chiu tnh y tha th chng ta chm vo tnh vin thnh tht. V vy cho nn t tnh y tha, t tnh Nit-bn tuy hai l mt chm vo mt ci l chm vo ci kia. Cng nh l sng v nc. Mnh chm vo sng th mnh s chm vo nc. trong 30 bi tng Duy Biu c ni ln ngha ny; T tnh vin thnh tht l t tnh y tha khi khng phi khc m khng phi khng khc: C th gi y tha, phi d phi bt d. Hai t tnh , t tnh vin thnh ca s vt, tc l t tnh Nit-bn ca s vt, n cng l mt vi t tnh y tha khi ca s vt. Nh y tha khi m i vo c vin thnh tht. cng ging nh l nh ca m mnh i vo c nh v ca cng l nh. y chng ta thy r rng ci cha kha ca s tu tp, con ng tu tp. Tm tt li my ch thi, tc l sng i sng hng ngy nh th no thp ln nh sng ca chnh nim. Lc ngi thin, lc nu cm, lc git o, lc lau nh, lc n cm phi lm tt c nhng iu nh th no m c chnh nim, m dng chnh nim lm nh sng tip xc vi vn s, vn vt trong mnh v xung quanh mnh (tm l, sinh

l, vt l) v thy c tnh y tha ca tt c nhng g mnh tip xc, trong c bn thn mnh. Th l con ng duy nht c th gip mnh chuyn v minh thnh tu gic, chuyn hn th thnh ra tnh thng, chuyn au kh thnh ra hnh phc. Ch c mt con ng m thi! Lun hi v chn nh, tuy hai m thnh mt Ti v lun hi c gc r ni nim nhn thc v thng v ng. Lun hi c gc r ni bin k chp, v v vy cho nn khng c tu gic, c nhiu v minh. V v minh n a ti lun hi kh. Trong khi qun chiu t tnh y tha khi ca vn vt th chng ta thy c t tnh vin thnh tht v ci nhn ca chng ta, ci hiu ca chng ta em ti s gii phng ca chng ta, chng ta khng cn b kt vo nhng nim v thng, v ng, v c, v khng, v sinh, v dit, v mt, v nhiu, v ti, v lui na. V d nh ci cht. Ci cht l mt ci e da thng xuyn, n thuc v cp sinh v dit. Lu lu chng ta nh rng: ngy mai chng ta th no cng phi cht. V c khi chng ta khng nh li i na th ci nim s cht, ci nim s cht n vn thm thm n nm trong chiu su tm thc ca chng ta v n iu khin mt cch m thm nhng cch hnh x ca chng ta trong ngy. Th tu tp tc l dng chnh nim soi vo trong thc ti thy rng khng c sinh v khng c dit. Chng ta ni nhiu ln rng sinh tc l t khng c ci g c m mnh thnh mt ci g, khng l ai c m tr thnh mt ngi no . V dit l t ci ch mnh l mt ngi no tr thnh khng c ci g ht. nim l nim v sinh dit. V nu chng ta dng con mt qun chiu y tha khi m i su vo lng s vt th chng ta thy rng ci nim v sinh v dit l mt ci v minh, mt ci sai lm. Khng c ci s tht l t ci khng tr thnh ci c c. Nh nh bc hc Php ni rng l: Khng c g sinh m cng khng c g dit, l ng v phng din khoa hc, ngi ta cng ni vy. Khoa hc ngi thy nh vy hung h l trong o hc nh qun chiu tnh y tha. V khi m mnh p tan ci nim v sinh v v dit ri, th ci s cht n khng cn trong ngi mnh na, v t nhin mnh thnh thi, mnh khe. V ci lun hi tr thnh ci chn nh. Lun hi tc l c sinh v c dit. V n c tip tc sinh v dit. N chm dt nhng m n khng c mt i ci g ht. V d nh l khng c sng, nc n vn cn hoc l c sng th c sng m mnh vn khng b sng, b ci s hi na m mnh ci ln trn sng m i. Lun hi v chn nh, tuy hai m thnh mt. Bi tng ny mnh phi c chung vi bi 40 th thy trong c hai danh t lun hi v chn nh. Bi 40 th ni ti Bin k v vin thnh, a chng ta t bin k sang vin thnh.

Bin k hun v minh Ko theo lun hi kh Vin thnh m tu gic Hin l cnh chn nh. Qun chiu tnh y tha, V minh thnh tu gic, Lun hi thnh chn nh Tuy hai m thnh mt. Ban u thy c hai: mt l v minh v lun hi, mt l vin thnh v chn nh. By gi ci th ba: y tha khi, n i vo n chuyn v minh thnh tu gic, chuyn lun hi thnh chn nh. V v vy cho nn lun hi v chn nh tuy hai m thnh mt. C mt v t ti hi mt Thin s i L, thy ni rng tu hc th phi tinh tn thot ra sinh dit. V thin sinh hi: Bch Thy, i tm ci ch bt sinh bt dit ch no? Thy ni: Tm ngay ci ch sinh dit . N c ngha l chn nh, chng qua l ci lun hi n chuyn thnh thi, khng c cn phi b ci g ht. Chng ta i sang bi 42. ---o0o---

K TH 42 Trong rc c sn hoa Trong hoa c sn rc Hoa v rc khng hai M v gic tng tc. Hnh nh hoa v rc l em ra lm v d cho gic ng v m m. Thng thng chng ta c ngh rng: Gic ng u c dnh g ti m m u?. V chng ta c khuynh hng cho m m sang mt bn, hai ci khng c dnh vi nhau! Nhng m tht s gic c ngha l gic ci g? gic i vi m m c. Nu khng c m th khng c gic. Cng nh l mt cy bt mnh a ln v mnh ni c phi, c tri. Mnh mun ci phi tn ti khng h c ci tri th khng th c. H c phi l c tri, c tri l c phi. Chnh v vy cho nn phi v tri tng tc. Ci phi cha ng ci tri trong trong lng n, v vy cho nn n mi gi l phi. Ci tri cha ng ci phi trong lng n v v vy cho nn n mi gi l ci tri. N l y tha. Ci ny do ci kia m thnh, ci kia do ci ny m thnh. l t tnh y tha. Phi thy c iu . Cho nn ni rng ti mun chm dt lun hi v ti ch chp nhn gi tr thi th cu ni chng t mnh cha thy c t tnh y tha. Cc v T ni nhiu ln rng: Tnh n nm ngay trong tm. Nu ci tm ca mnh thanh tnh th ci ny t nhin thnh tnh . V v vy cho nn ci chuyn b mt ci chy theo mt ci khc khng phi l phng php ca Pht hc. N tri chng ht vi tt c nhng gio l cn bn ca o Bt. V d nh gio l v v tc. V tc tc l khng c chy theo mt ci. Khi mnh chy theo mt ci c ngha l mnh mun b mt ci. V nh l mnh mun thnh Pht chng hn. Ti mun khng lm phm phu na, ti mun lm Pht thi. Th l mt ci i hi chnh ng ca ngi tu. Ngi tu m mun thnh Pht l ng ri. Nhng m quan nim n chng t l mnh cha tu. Ti v o Bt dy rng l mnh phi thc tp v tc. Nu mnh mun b mt ci g m mnh i kim mt ci khc th mnh tm ci khc khng c. Ti v ci khc Bt dy l phi tm trong ci ny. Ci Nit-bn phi tm trong ci lun hi. Ci nc phi tm trong ci sng. V v vy cho nn chng ta c nhng cu ni kh ph thng nhng m t ngi hiu c. Phin no tc B . Phin no tc l nhng tm trng kh au ca mnh. Nhng tm s bt thin: tham, sn, si, mn, nghi, kin n l B . V vy cho nn mun i tm b th phi nm ly nhng ci

phin no m chuyn ha, cn nu khng th khng c b u. l gio l tng tc. Gic vi m mt. Cng nh mnh sp cht kht m ngi ta a mt ly nc trong c bn, ung khng c, mnh bit rng ch ung c khi m ly nc trong, nhng m nu ling ly nc bn i th khng bao gi c ly nc c, phi tm cch lc ly nc bn ung. V vy cho nn tt c nhng phin no, tt c nhng ci g c mt hm nay trong th gii ca chng ta, trong ci thn tm ca chng ta, chng ta chp nhn ht chuyn ha, chng ta ng c nim trn chy tm mt ci khc: mt ci tnh , mt ci thin ng, n nm mt a phng khc. V nh vy th mi ng con ng ca Bt dy. Ti v khng nhng a, thy, ha, phong, khng gian, thi gian m phng hng n cng nm trong thc. V chng ta ngh rng ltnh n nm pha Ty nhng m chng ta khng bit rng pha Ty n cng nm pha ng. Ti v pha Ty khng th no c c nu khng c pha ng. Pha ng v pha Ty n tng tc. Mnh khng c th thot khi ci m mnh ang ght c, ch c th chuyn ha n thnh ra ci thng m thi. Khi lm vn m thy c ci tng tc ca s vt c ngha l khi c rc, mnh gi rc li chuyn ha rc rc thnh hoa. Nhng ci phin no, nhng ci hon cnh kh nhc, au thng mnh phi chp nhn, mnh phi nm ly v mnh phi chuyn h tt c nhng ci d thnh ra an lc, thnh ra gi tr, thnh ra hnh phc. V v vy cho nn gic v m tng tc. N c ngha l chng ta khng phi b mt ci g tm mt ci khc. Gic n nm trong m. B n nm trong phin no. Nu chng ta nhn thc c iu nay, chng ta s thy c ci khc bit gia o Bt v mt s rt ln cc tn gio khc. Trong o Bt chng ta c Bt dy rng: chng ta phi chp nhn ci by gi v y. Du ci by gi v y n cha ng nhng ci au kh, nhng ci phin no. Ti v nu khng chp nhn th chng ta nh mt ci chng ta ang tm. V ci gic n c lm bng ci m. Ci hnh phc c lm bng ci kh au. Ci chn nh c lm bng ci lun hi, v vy cho nn chp nhn ci by gi v ci y l ci iu kin tin quyt ca s thc tp. M chp nhn c ri th t nhin cha thc tp m bt u c an lc c ri. y chng ta thy rng bi tng th 42 em ci nim tng tc ra p dng vo s tu hc. Ti tng thy nhng ngi tu Tnh 20, 30 nm nhng m vn khng c t c, vn khng c nm bt c nguyn tc ny v c ngh rng Tnh l mt ci hon ton khc bit, xa cch khng

c dnh lu ti ci ny. V sng trong ci Ta-b ny c nhiu kh au, c nhiu bt nh th sinh ra ci tm chn ght v ch mong cu ti ci kia thi, ci ci n nm trong khng gian, mt ci khng gian khc. V xt cho cng th thy rng quan nim n khng c ph hp vi gio l cn bn ca o Bt. Trong tri hc tp ci to, tt c mi ngi u phi vng theo nhng ci iu m ng linh gc, nhng ng cn b a ra. Nu m mnh c tip tc ngh rng ci hnh phc ca mnh n ch c c khi m ri ci tri hc tp ci to ny th nhng gi pht mnh trong tri hc tp ci to ny s v cng au kh. Con ngi ang trong tri hc tp ci to m ni rng: By gi ta ang trong tri hc tp ci to, ta khng c c hi thot ra ci tri ny by gi, vy th ta phi chp nhn ci tri ny v lm cho ci tri ny thnh ci ch d chu nht m ta c th lm th ngi bt u c an lc, c hnh phc. Ngi c th thc tp hi th, thc tp bc chn chnh nim v ngi c th c c sc khe, v an lc m nhng ngi khc khng th no c. c nhng ngi bo co rng l trong tri t h thc tp ngi thin cho ci tm n yn , nhng m cn b thy mnh ngi thin, h khng thch. Ngi thin, ngi bt ng nhm mt li v ngi rt vng, n ging nh l mt hnh thi thch . Mnh phi co rm ngi li, mnh phi t ra s s hi th nhng ngi cai ngc mi hi lng. Cn nu mnh ngi thin rt vng, rt an lc, du l mnh c quyn trong ci thi gian khng c i lm vic ngoi mnh ngi, nhng m iu cng c h nhn nh l mt ci hnh thc thch : Ti khng s anh, ti vn c an lc trong tri. V cho nn nhng ngi khng c c quyn ngi thin ngay trong ci phng giam ca mnh. Th nhng ngi i n khi h tt n dy ngi thin. V khi m ngi trong t th kit gi th t nhin ci th gii ca kh au n bin thnh ci th gii ca s an lc. V du khng c trong ci t th kit gi i na m nm xung cho thng v tm n khoan khoi l kh hn nhng ngi khc rt nhiu ri. Cho nn chp nhn ci by gi v y khng c ngha l b tay chu cht. Chp nhn ci by gi v y l mnh c thi khn ngoan, c mt ci thy su sc v ci kh nng chuyn ha c ti chng no hay chng ci hon cnh trong o mnh ang sng. V ch thc l s tu hc. Cn nu mnh c ngh rng: sau ny thot ra khi tri ci to v nh, mnh s khng c lo danh li, mnh s lp mt ci cha, ci am mnh tu th i nh vy khng bao gi ti c. Mnh phi thc tp ngay trong ci gi pht hin ti v ngay y. Cho nn ci iu mnh c hc y trc tin l phi chp nhn ci by gi, y v chuyn ha. Chng ta i sang bi 43.

---o0o--K TH 43 Khng trn chy sinh t Qun chiu cn nim lc Thy c tnh y tha L chng nhp tng tc. Khng trn chy sinh t. y l mt kt lun tt yu ca nhng bi tng trc. Ti v bt sinh bt dit nm trong sinh t, v vy cho nn mnh trn chy sinh t l khng bao gi mnh nm ci bt sinh bt dit. l nguyn tc tng tc. Khng trn chy sinh t, qun chiu cn nim lc. y l nhng bi tng rt thc t. Cng vic ca qun chiu, cn phi c nng lc v nng lng, l chnh nim, gi l nim lc. Nu khng c nim lc th khng lm n g c. Cho nn phi tp nh th no trong i sng hng ngy mnh to ra c ci nim lc. Cng nh mt ci my in n to ra c in. Th c in mi c nh sng, mi c th nu cm c, mi c th lm nhiu vic khc. V v vy cho nn chnh nim l ci nng lng cn c lm cng vic ny, tc l cng vic qun chiu. Sng chnh nim v qun chiu mi s vt trong ta v xung quanh ta v khi m chng ta chng nhp c tnh y tha l chng ta chng nhp c tnh tng tc, tng nhp ca mi s, mi vt, tc l t tnh Nit-bn. V vy Nit-bn khng phi l by gi khng c v s c trong tng lai. Nitbn nm trong ci by gi v ci y. N nm trong ci bn, n nm trong ci gh, n nm trong ci nh, n nm trong ci ni, n nm trong m my, n nm trong mi t bo c th ca chng ta. V nu chng ta a ngn tay ra cho kho, chng ta s m th chng ta tip xc c vi Nitbn. V ngn tay l y tha khi, tc l v thng qun v v ng qun. V thng qun, v ng qun m ca Nit-bn, n khin chng ta c th s m c t tnh Nit-bn ca s vt. C th l trong nhng tn gio khc, h cng c nim v Nit-bn nhng m h c th gi Nit-bn l Thng hay Nit-bn l nc Cha. Nhng m c nhng nh thn hc ni nc Cha n nm y trong lng mnh c th tip xc bt c lc no th Nitbn n cng vy. Nit-bn l t tnh vin thnh ca tt c vn s vn vt, n c ngay by gi v y. Nhng m ti v chng ta b kt v nim thng

v ng cho nn chng ta khng s m c. V vy cho nn s dng v thng qun, v ng qun, y tha khi qun th chng ta c th s m c Nit-bn ngay trong hin ti. S m c Nit-bn tc la thot ra c sanh t ngay by gi, y. S m c sng th ng thi s m c nc. Khng trn chy sanh t, qun chiu cn nim lc, thy c tnh y tha, l chng nhp tng tc. Nim lc l mt trong nm lc. Lc tc l nng lng, energy. Lc th nht l nim tin, gi l Tn lc. Lc th hai l Tn lc. Tn tc l s hng hi, nng nhit, mong cu, ch. Nim lc l th ba. Lc th t l nh lc v th nm l Tu lc. V chng ta bit rng trong nm lc. Nim lc l cn bn. Tn l faith, tc l minh c nim tin. Mnh tin l mnh c th s m c ti ci chn nh Nit-bn, vin thnh tht . V y khng phi l mt nim tin m qung. Ti v nm lc nn c v thnh vng trn. Tn, a ti s tinh tn. Khi m mnh khng c tin g ht th mnh r ri tay chn, cho nn mun c nng lng lm ci g th phi c mt nim tin. Tin bn thn tin ni tu gic ca mnh, tin ni tu gic ca Bt. Th nim tin a li cho chng ta rt nhiu nng lng, nng lng gi l tn. Ri chng ta mi ch bin nng lng thnh ra chnh nim. M h c nim tc l chng ta c nh. Chng ta sng trong chnh nim th i ti, i lui, lm ci ny, lm ci khc, nhn ngi ny, thy ngi kia u trong nh ht. nh tc l nh qun chiu. Lc ny l chng ta c kh nng thy c tnh y tha ca s vt xung quanh ta v trong ta. V nu chng ta nh t th thy c y tha ca mt ci ri th mt lun i vo thng v ng lin. M tu gic n gip cho tn tm ca chng ta vng hn. V v vy nm ci n cng tng tc. Thy c tnh y tha, l chng nhp tng tc. Tng tc, tc l ci ny l ci kia, ci ny c trong ci kia. ---o0o--K TH 44 Nng hi th chnh nim Ti ht ging b Chnh kin l a hoa N trn vng thc. i tng ca nim tin l ht ging hiu, ht ging B n nm trong tm thc ca chng ta. y khng phi l nim tin khng cn c, mt nim tin vu v, khng kim chng. Ti v ht ging ca hiu v thng nm trong tm thc ca tt c chng ta. Ht ging gi l ht ging Gic ng. Ht

ging B . Boddhi c ngha l tnh thc, gic ng, n cng l mt vi chnh nim. Khi m chng ta tin tng vo kh nng gic ng ca chng ta nh l Bt khai th, th phng php ca chng ta l dng hi th nui dng chnh nim v chnh nim l thc nc ti rt mu nhim. N ti ln ht b cng ln. Cho nn trc ti c ni rng: Nu chng ta trong mt cng ng tu hc m mun ln ln, mun c ci tu gic ng c m yu, ngho kh, mun cho tu gic v hnh phc ln ln th ch chng ta phi ti ci tu gic , ci hnh phc . M ci cht liu ti l chnh nim. Thnh ra i, ng, nm ngi, ni chuyn trong tt c nhng cng tc l phi c chnh nim. Mnh tin rng mi ngy mnh u phi ln ln. Cn nu khng, mnh cn i, v khng c ln ln. V ln ln c l nh chnh nim, bit sng chnh nim mi ngy. Mnh phi tin tng nh vy v mnh kim chng ci tin tng ca mnh. Nng hi th chnh nim, ti ht ging b . Ht ging b trong mnh, tc l ht ging n hiu n a ti ht ging thng, ht ging bng tnh. Bng tnh tc l cht hiu. V ch c chnh nim mi lm c chuyn . Chnh kin la a hoa, n trn vng thc. y chng ta cp ti tm con ng tm s hnh tr chn chnh gi l Bt Chnh o. Chnh kin tc l s hnh tr chn chnh u tin, tc l ci thy ng vi s tht (right understanding). Chnh kin l tu. Nhng m tu ny khng phi l ci tu m n nm trong alaya thc. Ti ci ny l ci thy r rng, ci thy trn thc. Chnh kin l a hoa, n n trn vng thc. y l thc alaya, y chng ta c ht ging b , ht ging hiu, ht ging thng yu. trn ny chng ta c thc thc by v thc th su v nm thc khc. Thc th su ng vi tr ca ngi lm vn, v v vy cho nn n phi ti tm nhng ht ging ny. Ngi lm vn th phi ti nhng nhng ht ging v chng ta c nhng ht ging ca b , ht ging ca hiu, ca thng, chng ta phi ti. Ngi lm vn phi tin tng ni t, l tin. Ngi lm vn phi sing nng ti tm, gi l tn. Ngi lm vn phi ti hng ngy bng chnh nim m mun ti hng ngy th phi chuyn tm, m ci g cng l ti nhng ht ging. Ti n cm, ti ung nc, ti i thin hnh, ti ra ni, ti nu cm, tt c nhng ci l ti tm nhng ht ging b trong ti. Ln non vi ht b , xn xao li di kia bi hng, khng lo nhng chuyn khc ch lo mt chuyn thi l vi ht b xung v ti thi. Th t nhin mai mt ci ht ny n ln ln v t nhin n n mt bng hoa trong vng thc, t nhin s gic ng bng ra m mnh khng cn phi ku gi. V d nh l trong thin vin mi khi Thy cho mnh mt bi hc, mt bi tp, mt cng n th ci cng n mnh phi vi trong t ca tng thc. Cn ci cng n mnh gi trong thc th su th mnh ch c ci cch l nh bng chuyn vi cng n thi, khng

phi l tu hc. Dng ci tr nng mnh m mnh suy ngh cng n khng phi l tu, ch c th ni thi, l lun thi. Thnh ra khi mnh tip nhn mt cng n hay mt ti tu hc th mnh phi em ci m vi xung t ca alaya thc; Ti gi bn, bn gi gim cho ti, nui nng ci cho ti. Sau khi vi ci ht ging b ri th mnh phi ti. Mi ngy i, ng, ni ci lm vic phi c chnh nim ti ci , ch ti thi. Ch cn c chnh nim thi th t nhin alaya c kh nng nui dng, lm ln ln v mt ngy no t nhin mnh thc dy hoc mnh nghe cu ni g t nhin bng ra ci hiu bit, gi l gic ng, gi l Satori theo ngi Nht. Satori c ngha l ng. Ng l t nhin hiu c. C nhng iu mnh m mt khng bit bao nhiu nm, t nhin mt bui sng thc dy hay nghe mt ting ng g d, mnh bng tnh v hiu c ci . Cng nh tng kinh, c nhng kinh tng mi nm, hai mi nm t nhin c mt bui , c ti cu , mnh hiu. ci l tu gic, l a hoa n trn vng thc. Trc mnh c ngh rng tng mi nm ri, mnh khng thy chuyn g ht. Ti v mnh khng c ti, mnh ch tng khng thi. Trong khi mnh tng, mnh phi c thc nhng cu mnh tng v mnh phi dn chnh nim vo, th t nhin mt ba , c ci cu mnh hiu. Bit bao nhiu cu kinh, mnh c qua m khng hiu g ht. Nh l mnh i vo trong rng tm bng hoa Ngc Lan. N c nhiu bng hoa lan rt l p, s s mnh i ngang mnh tm m khng thy. n thua l c chnh nim. Trong i sng hng ngy mnh phi c chnh nim v mnh ti nhng ht ging trong tng thc ca mnh bng chnh nim. Trong i sng hng ngy mnh phi c chnh nim v mnh ti nhng ht ging trong tng thc ca mnh bng chnh nim, th mt ngy no khng tm n cng hin hin ra. Chnh kin l a hoa, n trn vng thc. Vng thc l thc th su. Khi mnh hc v con ng bt chnh, tm s hnh tr chn chnh, m mnh ni chnh kin l s khi u ca tu hc cng khng ng lm. Chnh kin, chnh t duy, chnh ng, chnh nghip, chnh tinh tn, chnh mng, chnh nim, chnh nh. Th thng thng mnh ni l phi c ci thy chn chnh ri mi bt u tu c, nhng m k thc ci ny cng l hoa tri. Mnh bt u bng mt ci thy nh b nh vy , ri mnh mi tu tp theo nhng ci nhng m cng tu tp th nhng ci ny n lm cho ci thy ca mnh cng ngy cng ln. V ci thy d cng ngay cng ln th nhng hnh tr khc ca mnh cng cng ngy cng ln. V vy cho nn chnh kin ng thi n va l nhn, n va l qu. Ci thy ca mnh n gip cho mnh tu ng nhiu hn hay ng t. V nhng s tu hc ca mnh gip cho chnh kin ca mnh cng ln ln. Chnh kin l hoa tri ca s tu hc ch khng phi ch l ci vn ling ban u thi. V v vy cho nn cng tu tp chnh nim, chnh nh, chnh tinh tn (ci ny n c

ng lc trong) th ci thy ny ca mnh n cng sng v ci thy y c th gi l a hoa, m alaya thc n cng hin cho chng ta. N cng hin trn bnh din thc. di ny n c hoa ri, nhng m di ny c hoa ri th t nhin trn ny th no cng c hoa. Nng hi th chnh nim ti ht ging B , y l nhng php hnh tr rt l thc tin. Chnh kin l a hoa, n trn vng thc. Chnh kin cng ln th hnh tr cng gii. Hnh tr cng gii th chnh kin cng ln. ---o0o--K TH 45 Nh nh sng mt tri Chiu soi loi cy cnh Chnh nim khi thp ln Chuyn ha mi tm hnh. Hai cu u l v d ni v mt tri v loi thc vt. Mt tri - hnh nh khng c lm vic g nhiu, ngoi ci vic soi chiu loi tho mc. N khng c lm g c, n ch soi chiu thi. Nhng m chnh nh s c mt ca mt tri m loi tho mc n ln ln c. Ci mu xanh ca loi tho mc l do mt tri hin tng. Nhng loi tho mc m ln ln c, lm hoa, lm tri u l do nh sng ca mt tri c. C nhin n c nhng tng thng duyn khc nh l ma, nh l phn v.v nhng m mt tri n rt quan trng. Mt tri l mt ngun nng lng n gip tt c mi loi sinh trng v chng ta bit rng mt tri l mt ngun thc phm ca chng ta. Mt tri nui chng ta bng nng lng ca n. Ti v khng c mt tri cy c khng c mc c. Nhng ngi n tht th h cng n mt tri l ti v th vt n n cy c v mnh n th vt th cng l mnh n mt tri nh thng. Ngy xa mnh ni l Tri che t ch, t ch thit, nhng m tri khng nhng che m cn nui mnh na. Qun chiu rt r th thy mt tri l cha i lm v nui con. Tt c chng ta d n chay hay n mn cng n mt tri ht. Nh nh sng mt tri, chiu soi loi cy cnh N ch lm cng vic duy nht l chiu soi thi nhng m n nui ht. Chnh nim khi thp ln, chuyn ha mi tm hnh. Khi m chng ta thp chnh nim ln chng ta c vng nng lng c kh nng chuyn ha mi tm hnh. Tm hnh tc l tm s (cita samkara), tc l nhng hot ng ca tm . Chnh nim

l nhng tm hnh trong nhng tm hnh m nim l mt tm s c lit vo trong nm tm s bit cnh (dc, thng gii, nim, nh, hu). Vy th nim chng qua l mt tm hnh thi. Chng ta hc tng tc ri, mt tm hnh n cha ng nhng tm hnh khc trong n. Tm hnh ny n ng nghnh lm. Khi m n pht hin, nht l khi n mnh, th n chuyn ha c tm hnh khc cng nh l nh sng mt tri n chuyn ha cc loi c cy v n thay i b mt ca s sng, ca tri t. Ha Lan trng nhiu hoa Tulipe. Vit nam chng ta c hoa Sen. Bui sng thc dy, nhng bng tulipe, nhng bng sen p li v khi mt tri ln th n chiu vo nhng bng tulipe, bng sen, l cng vic ca mt tri. Chnh nim cng lm nh vy. N khng lm g ht. nh sng n ch chiu thi. Nhng m nh sng mnh c th hiu n nh l mt ngun nng lng. Khoa hc ni rng nh sng c lm bng nhng ht nh gi l nhng quang t (proton) v nhng ci quang t lm ra nng lng v nh sng. N khng phi i xung quanh bng sen m chi. N khng c i xung quanh m n i v. Ti nhng ht quang t thm vo trong tng cnh sen i vo bng sen, tc l tip xc ngun nng lng khc. V chng ta hc trong bi u l khi m hai ngun nng lng tip xc nhau th s c mt hin tng xy rra. Hin tng c th l tch cc hay tiu cc. Mt hai gi ng h sau th nhng quang t vo trong bng sen kh nhiu ri v n c ci sc mnh chuyn ha, n lm cho bng sen t t h ra, n ra. Phi c mt tri ln n mi n. Vy th nng lng ca mt tri chuyn ha tt c mi loi cy c. Cc loi cy c gi l photosensitive. Tt c mi loi tho mc u c kh nng tip nhn nh sng mt tri. Th tm hnh cng vy. Tm hnh cng nh mt loi cy c. Tt c nhng tm hnh u c kh nng tip nhn ci nng lng ca chnh nim v thay i ht. Cho nn khi thp ln nh sng chnh nim th tm hnh no khi ln cng lnh ci nng lng ca chnh nim. Chnh nim l mt tri. Khi m mnh thp c ci mt tri chnh nim trong thc th bt c mt tm hnh no m khi ln y th n s tip xc. N s chuyn ha. Bun th c bun nhng m phi c chnh nim. Gin th gin i nhng m phi c chnh nim. Ti ang th vo v bit rng ti ang gin. Tc l ban u mnh gin th cha c nim. M khi mnh tu tc l ci gin n khi ln mnh khng c p li ci gin m mnh mi chnh nim ln sn sc ci gin ca mnh. Cho nn mi ni rng ti ang gin v ti bit rng ti ang gin. Tc l c chnh nim n cng chung vi ci gin. V nu m nui chnh nim c lu th ci gin s c chuyn ha. N chuyn ha t hay nhiu ty theo ci sc mnh ca chnh nim ln hay nh. Thnh ra tt c nhng b quyt ca s tu hc l thp ln mt mt tri chnh nim trong vng thc cho n khi nhng tm hnh khc pht hin ln th n c ti tm v c chnh nim ng ra

 sn sc, u, chuyn ha. Cho nn khng c chnh nim th mnh lu lc, mnh tri ln theo sinh t m c chnh nim th bt u c hng i c chuyn ha. Phng php tu khng phi l nh dp nhng tm nim phin no, khng phi ui n i. Ti v ui n i th n i u. N i xung di ny (alaya) ch n i u. M cng p th n cng ln, thnh ra ng c ui n i. Chp nhn n v dng nh sng chnh nim m xc tip. Xc tip th n to ra nhng s chuyn ha. Hm trc S anh T Chn c hi cu: Nhng ht ging au kh m mnh tip nhn t hi th u th mnh phi lm th no chuyn ha? Thy c tr li nhng m tr li cha . Cu tr li ca Thy l: C n nm yn di v mnh c tip xc v gieo trng nhng ht ging an lc, hnh phc th t nhin nhng ht ging an lc, hnh phc ln ln n s ti, n s chuyn ha dm. V l chuyn gin tip. Thc th su gi nhng ngi bn i v nhng ngi bn ti chuyn ha dm nhng ci ht ging au kh kia. Phng php th hai l phng php mi khi ht ging hin ln th mnh phi n tip n bng nh sng chnh nim v mi khi n chm nh sng chnh nim th n yu i mt cht. N yu i mt cht, l k vy , ng c ui n. M c chnh nim th n l u ra th mnh bit n l ci g. Khng c chnh nim, th n l u ra mi ln, trm ln mt ngy mnh cng khng c nhn din c. Mnh khng c nhn din c rng l nhng ht ging au kh m gieo trng vo trong con ngi ca mnh khi mnh cn l em b. C chnh nim th mnh c th nhn din n ra c, m nhn din n ri th mi cho n v cho n li trong ci phng khch ny. N mun ngi chi vi mnh bao lu cng c vi iu kin l mnh c ngn n chnh nim . N ngi cng lu cng tt nu m c chnh nim, ti v ngi cng lu th ci sc chuyn ha cng di. Nh l mt tri, nu khng c my c hai gi ng h, th hai gi ng h nhng ci bng hoa tip nhn c nng lng mt tri. Khng c s. Trong kinh c ni ti iu tm nim m Bt dy cho Thy, cc S c lm mi ngy m qun chiu, m chuyn ha ci s. Thng chng ta c nm ci s: 1) S gi. Mai mt ti gi, ti i lm khm ri c ai ti khng. 2) S bnh. 3) S cht.

4) S phi xa cch nhng ngi mnh thng v nhng ci g mnh thng. Nhng ci s n lun lun n nm di ny. Mnh c c xung, mnh c c qun th n cng nm di ny. 5) S l khng bit mnh phi i u. * C nm iu qun nim nh th ny: 1. Ti th no cng gi. Ti khng th no trnh c ci gi. Mi ngy, ngi tu phi c cu . Ngha l mi ngy ng Thy tu phi mi ci ht ging s gi i ln, m bit rng mi n ln phi tip n bng chnh nim. Thnh ra cc S c, S ch c th a nm ci iu qun nim ny vo trong nghi thc tng nim mi bui sng v mt ngi c cng c (I am of the nature to giow old. I an not escape old are). Phng php Bt dy chng ta qun chiu ci s chng ta c th hiu c d dng di nh sng Duy Biu hc. Tc l mi ngy chng ta phi mi ci ht ging ln m khng c chnh nim th chng ta kh lm, chng ta khng t lm ch. V v vy cho nn chng ta phi thp sng chnh nim: ti th no cng phi gi. Ti bit rng ti khng th no trnh khi ci gi. 2. Ti th no cng bnh. Ti khng th no khng bnh. Ti khng th trnh khi bnh. 3. Ti th no cng cht. Ti khng th no trnh khi cht. 4. Nhng iu ti thng v nhng iu ti trn qu ngy hm nay mt mai th no cng phi t gi. 5. Ti sinh ra t hnh ng ca ti. Ch c hnh ng ca ti i theo ti m thi. Khng c ci g i theo ti ht du l ngi Cha, ngi M, ngi yu hay l con ci, hay l quyn hnh, hay l tin bc, khng c g i theo ti ht ch c nghip, tc l hnh ng, i theo ti thi, v ngi tu s hay l thc tp o gii thot sng no cng mi n ln, mm ci v n l ta bit cc ngi nm trong , mi cc ngi ln y chi. V mi ngy nh vy chiu mt t nh sng chnh nim vo th n yu t t. V mt ngy no , n s c chuyn ha. Nhng nim au ca chng ta m chng ta s n, chng ta phi lm nh vy th n mi chuyn ha c. Nu chng ta khng lm nh

vy th n c th c nhng phng php khc, nhng m chng ta lm c c ba phng php th rt hay. Phng php th nht l gieo trng v ti tm nhng ht ging hnh phc nhng ht ging ny ti chuyn ha dm nhng ht ging au kh. Chng ta khi ng chm ti tip xc. Phng php th hai l chnh nim sut ngy khi no n l u ln l mnh nhn din n. N l u ln hoi nhng m mnh khng bit thi. V nh mnh i vo trong restaurant, nhn mt vng ri cui cng ri mnh chn ci bn gc mnh ngi, trong khi n c nhiu ch. Nu mnh c chnh nim mnh s bun ci mnh hi: Ti sao mnh chn ci bn mnh khng chn ci bn ny? Tt c u nm sn trong, n an by, n vit sn rng mnh chn ci bn . Chng ta c nhng ci tp kh nh vy. Ngi trong phng hc cng vy. Ti sao qu v ti m khng ngi ch ny, m ngi sau ? Tt c nhng ci u vit sn trong alaya thc ca mnh ht. l trng hp ci n pht hin m nu c chnh nim th mnh bit: , ng ci ch ny l ci ch mnh mun ri m mnh phi nhn k ti sao mnh a nhn ch . N phi c l do m ht ging trao truyn. Nhng con chim b thng mt ln ri th mi khi n thy mt cnh cy cong n khng mun ti u v cnh cy cong lm cho nh ti cy cung bn mi tn vo n. Chim b tn th thy cnh cy cong cng s. Hi th u mnh c th au kh bi nhng ci ny ci khc. Ri by gi y nhng ci ht ging au kh n cn, thnh ra mnh tip x vi s sng hin ti trn c bn nhng au kh nhng ht ging au kh n cn, thnh ra mnh tip x vi s sng hin ti trn c bn nhng au kh nhng ht ging . V v vy cho nn trong i sng hng ngy nhng ht ging au kh trong qu kh ca mnh, ci mc cm ny kia, kia n n xut u l din nhiu ln lm, nhng m ti v chng ta khng thp mt tri chnh nim cho nn chng ta khng thy thi. V vy cho nn phng php th hai l sng chnh nim sut ngy n khi nhng ht ging l u ra chng ta nhn din c: , my h, tao bit. Th t nhin n mt i sc mnh ca n. Ti v n l mt vng nng lng m chnh nim l mt vng nng lng khc m hai ci vng nng lng gp nhau mt ci l n c s chuyn ha. Ci bun, ci s u l nng lng v khi mtip xc vi nng lng chnh nim th c chuyn ha. Phng php th ba l khi chnh nim chng ta vng ri th chng ta ng c i n ln, chng bit rng n di thnh mi anh ln chi,ti rnh. Nhng ci s, nhng ci bun, nhng ci tht vng, nhng ci c m

khng thnh tu ca mnh lm cho mnh nui tic au kh, mi n ln! By gi y ti rnh, mi anh ln chi. Hai a mnh ngi ni chuyn, mnh l bn c vi nhau lu i ri. Phi thp n ln cho ng hong, mi ln. Th l trng hp nm ci s m Bt dy mnh lm. i din trc tip vi n v ng coi n nh k th, n l mnh. Ci hnh phc ca mnh l mnh. Ci au kh ca mnh cng l mnh. Ci thng ca mnh l mnh. Ci gin ca mnh cng l mnh. Thnh ra mnh phi i x vi tt c nhng ci tm hnh vi ci thi bt nh. Cn thi nh ui, k th n khng phi l bt nh. V tu hc khng phi bin mnh thnh ra bi chin trng: phe chnh nh vi phe t. C th l trong nhng truyn thng khc, h ngh l tu hc tc l chia con ngi mnh ra thnh hai phe: mt phe chnh v mt phe t. Phe chnh nh phe t. Nhng m trong o Bt, ci m mnh gi l phe t chnh l mnh v mnh phi chm sc ci , mnh phi chp nhn ci . Ti v phin no tc l b . Mnh phi chp nhn ci phin no v phi chm sc ci phin no m chuyn ha ci phin no. Khng phi l vn nh. Cng nh th n cng mnh. Cng p th n cng ln. y mnh thy rt r ci nguyn tc tng tc, bt nh cas tu hc. Th nht l nh nhng ht ging tt n chuyn ha gim. Th hai l nhn din chng khi m chng xut hin trn bnh din ca thc (thc th su) Th ba mi n ln. C ba phng i ph vi nhng ht ging kh au trong ngi ca mnh m nu lm c c ba ci th rt vng. Thng khi m ngi ta kh qu gn cht chm ri, cha thc tp chnh nim, nim lc yu, th cha nn lm ci th ba. Lm ci th nht tht nhiu. Ri khi m ci th nht lm c kh ri, nng lng chnh nim kh nhiu ri th lc rng lm ci th hai, tc l rng nhn din ci au kh khi m n xut u l din. Nhn din c chng no th nhng ci au kh yu i chng . V khi m mnh bit rng mnh c sc mnh ri th mnh c sc mnh ri th mnh mi n ln. Ging nh mnh bit trong vn mnh c ci l, di c con rn. Mnh bit rng mnh cha c kh nng bt con rn thnh ra mnh ly cc , mnh chn li ng c cho n ln. Ri mnh i hc : By gi, ti c mt con rn c di , phi lm th no? Khi mnh hc, mnh mnh, vng chi, thc tp xong ri th mi b cc ra, ri mi mi n ln, nu khng th n cn cht. Ci nim au trong tim thc ca mnh cng vy. Mi khi n ln qu, mi khi n ln mt ci, mnh t lit,

mnh khng lm n g c ht. Thnh ra khng c nn mi n ln sm. Khng c mi nim au ca mnh ln sm m mnh phi thc tp php th nht, thc tp php th hai. Khi mnh mnh ri, mnh bit di con rn b giam nhiu ngy di yu ri th lc mnh mi n ln. Mi n ln th nm c c n. Ci nim au ca mnh cng nh vy. Chng ta hc li: Nh nh sng mt tri, chiu soi loi cy cnh, chnh nim khi thp ln, chuyn ha mi tm hnh. Chuyn ha ch khng phi l tranh u vi n hay tiu dit n. Thnh ra qu v thy rng qua bi tng ny ca Duy Biu hc, chng ta thy c gio l bt nh, gio l tng tc, ci phng php bt bo ng trong s tu hc cng nh l trong hnh ng hng ngy. ---o0o--K TH 46 Nhn din chuyn ha Ni kt v ty min. Khi tp kh cn, Qu chuyn y hin hin. Trc ht c danh t nhn din. L nhn din s c mt ca mt hin tng ang xy ra. S nhn din ny bt u bng chnh nim. Nh c chnh nim chng ta thy r tng tm hnh ang din tin trong ta. S nhn din ny khng mang tnh cht trch mc, hay cho n vui v, khng khen, khng ch v khng phn xt. y ch l mt s nhn din n thun, tc l bit n c mt thi, khng em theo s v vp hay xua ui. A ti bit anh ng , anh c . Nhn din v t nh vy thi. Reconnaissance pure et simple. Mere recognition. V d khi mnh gin v mnh c chnh nim th chnh nim lm chuyn nhn din ci gin ca mnh: A mnh ang gin y. A mnh vn cn gin y. V d nh mnh c s ganh ght. Nhn din: A ti ang ganh t y. l vic u tin ca chnh nim. Nhn din n thun, khng theo phe v cng khng chng i. Khng cho n m cng khng xua ui. N pht xut t ci nhn bt nh. Ti v ci i tng nhn din khng phi l

k th khng l ai khc m l chnh mnh. Mnh nhn din n nh l nhn ra con ca mnh, em mnh, bn mnh hay l chnh bn thn mnh. Khi m mnh c hin tng s trong mnh th mnh nhn din ci s . Khi mnh c ci bun th mnh nhn din bun. M mnh khng ni rng ci s ci bun l xu, ci vui l tt. Ch nhn din n thun thi. Khi mnh th vo m ta c chnh nim th ta nhn din hi th vo. Ti ang th vo v bit rng hi th vo c . l nhn din hi th m khng phn xt hi th ngn qu, khng rng lm cho n di hn? khng phi l nhn din n thun. Hi th vo di th nhn din y l hi th vo di. Tt c nhng g xy ra cho thn th, cho cm th, cho tri gic, cho nhng tm hnh v cho nhn thc ca mnh, mnh u nhn din ht. Mnh khng cho s kin no ca thn th hay khng cho mt tm hnh no lt khi chnh nim mnh. Trong kinh Bn Lnh Vc Qun Nim tc l Kinh Nim X, ta thy c bn lnh vc thc tp. Lnh vc th nht l Thn, lnh vc th hai l Th, th ba l Tm, th t l Php. Thn l sc, th l th. Cn tm l tt c nhng tm hnh ca mnh t tri gic n nm mi mt tm s tr th ra th th c ring mt khun kh. Qun thn trong tm. Contemplation of the body in the body. Qun th trong th. Contemplation of the feeling in the feelings. Qun tm trong tm. Contemphation of Mind in Mind. Tm ny gm 50 tm s. Ti sao 50? Ti v th ht l mt tm s ri. Nm mi tm s ny n nm trong tm tm vng. Tm tm vng l tm dng sng v nm mi mt tm s l tt c nc trong tm dng sng trn. Qun php trong php. Php l i tng ca tm. Thnh ra (contemplation of Mind in tho Objects of Mind), Tm v Php y tuy hai m mt v tm th lun lun c phn ch th v i tng. V Tm l kin phn v php l tng phn ca tm. Ci ny khng ri ci kia m c. Php bt ly tm. Ch php ny dch l Objects of Mind. Vn php c ngha l mi ngn i tng ca tm thc. Tm l Mind nhng m Mind v Objects of Mind khng th tn ti c lp c. Tm v Php khng th tch ri v tn ti c lp vi nhau c. y l bn lnh vc ca bn s qun nim. Ta bit rng chia lm bn nh vy nhng s tht cng khng chia ra nh vy mt cch rnh rt c v Thn cng l Php. Php l i tng ca tm. Thn t tm m pht hin. Th cng t tm m pht hin. V vy cho nn trong bn lnh vc . Lnh vc no cng c ci tng tc ht. Lnh vc no cng c ci cha ng ba ci kia. Bt c hin tng thuc thn, thuc th, thuc tm hay thuc php no xy ra trong giy pht hin ti, mnh cng nhn din ht.

Nhn din l cng vic chnh ca ngi tu hnh. Cng vic nhn din l cng vic ca ngi lnh gc ca. H c ngi i vo l mnh bit ngay ngi i vo. H c ngi i ra th mnh bit l ngi ang i ra. Bit nhng khng ngn cn. Khi no ta ni chuyn h tr su cn. Chng ta ni n chuyn gi ca th phi bit ta c su ca: mt, tai, mi, li, thn, v . Thnh tr c su ca nhng chng ta khng cho lnh gc cc ca th nguy him. Thnh tr vi su ca m khng c lnh gc th hnh tr c th b xm nhp. Su gic quan ca chng ta mt, tai, mi, li, thn v cn phi thp ln ngn n chnh nim ngn n chnh nim c th nhn din c A ti thy ci A ti nghe ci A ti nm ci . Nh vy th n anh minh v chnh nim l nh sng n trn nhng ca . Ta c bi ht: Mt l i dng su vi nhng ngn sng ngm, vi nhng loi thy qui vi nhng trn cung phong, thuyn ti i trong chnh nim xin nguyn nm vng tay cho khng m mnh trong bin sc mnh mng. l h tr nhn cn. Cng hi th nhim mu ti h tr nhn cn, gi gn cho anh v gi gn cho ti, cho ngy hm nay vn cn ti sng v ngy mai chng ta s vn cn c nhau. l h tr nhn cn. Nh cn cng vy. Tai cng l i dng vi nhng t sng ngm, vi nhng loi thy qui vi nhng trn cung phong, thuyn ti i trong chnh nim xin nguyn nm vng tay cho khng m chm trong bin ting mnh mng. V Mi cng vy, Li cng vy, Thn cng vy cng vy vi nhng ngn sng ngm, vi nhng loi thy qui, vi nhng trn cung phong, thuyn ti i trong chnh nim xin nguyn nm vng tay cho khng m mnh trong bin hng, bin v, bin xc mnh mng. Tu l ngi bit h tr su cn. H tr su cn l mt phng php rt nhim mu m Bt c ni i ni li hoi. Ngi tu m khng bit thp nh sng chnh nim h tr su cn th khng phi l ngi tu. Ngy xa anh V nh Cng c vit mt bi bo trong bo Gic Ng: Mt ng Thy tu khng tu tc l ng Thy tu khng c h tr su cn. Vy th trong lnh vc ca thn, mi khi c vic xy ra trong thn mnh th mnh nhn din. V d mnh ni: Ti ang th vo th bit rng ti ang th vo th l mt hin tng thuc v thn. Khi chng ta ci xung, i, ng, nm, ngi, hnh ng, khoc o Tng Gi L, ta ra mt m ta c chnh nim, ta nhn din c nhng g ang xy ra trong thn th ta th ta c th ni l ta ang qun thn trong thn l nhn din v thn. Cn nu m chng ta i, ng, nm,

ngi, lm vic, ra mt nu cm m chng ta khng bit l chng ta ang lm nhng vic th chng ta l mt ng Thy tu khng tu. Chng ta phi h tr su cn. Khi chng ta c mt cm th nh bun, vui, gin, s, ght, tht vng hay cau c th nhng hin tng khi pht hin th chng phi c nhn din. Nu chng khng b pht gic v nhn din th chng c th honh hnh ta m ta khng bit (V d nh mnh tr nn ngi cau c gt gng, la em la anh, ni nng nh vi ngi mnh thng m khng bit). Cn nu chng c nhn din th n s nm hoc l ngng tng trng theo chiu hng c th chuyn ha. Nu m chng ta bit nh vy th chng ta s khng bao gi than phin l ta khng c th gi tu. Ti v trong khi lm vic i ng nm ngi ni ci chng ta c th pht trin chnh nim tc l pht trin s nhn din. Nhn din tt c nhng hin tng v thn, v th, v tm, v php th chng ta bit tu ri. Ba n c mt nh trit hc ti hi Bt l cc Thy trong tu vin ny tu hc nh th no. Ni cch khc cc Thy lm ci g? Sng nh th no? Bt mi ni th chng ti cng i, ng, nm, ngi, n cm, ra bt, cng qut nh. ng trit gia kia ni: Nh vy th c khc g ngi thng u? Ngi khng tu ngi ta cng i, ng, nm, ngi, qut nh, n cm, ra bt nh my Thy vy? Bt ni: C khc ch, ti v chng ti lm nhng chuyn , chng ti c chnh nim, chng ti bit nhn din v h tr su cn. Cu ni nh vy tht n s nhng cng tht cn bn. Thnh ra mnh ng c ngi l tu trong cha mnh phi lm vic nhiu qu v khng c th gi tu tp. Ti v mnh lm vic vi chnh nim v c s thanh thn l tu. Ch s mnh lm qu mau v mun lm cho mau xong vic nn nh mt chnh nim khi lm m thi. V s chuyn ha c th xy ra khi c s nhn din. Ti v c nhiu loi chuyn ha, khi c chuyn ha n ln hn v tr thnh quan trng hn. C khi chuyn ha n bin chuyn v tr thnh li lc hn. Kh m ta ngm mt cy tng, ta c th c lc th v hng c mu xanh, ci tnh cht ti mt ca cy tng. Nhng nu m ta tng cng nng lng chnh nim trong ta khi ta ngm cy tng, th ci nim vui , ci nh nhng , ci lc th n tng gp bi. Mnh nhn din cy tng nhn din ci lc th mnh c i vi cy tng. Th t nhin cy tng n sng r ln. l chuyn ha theo ci chiu pht trin. nhng x nh Nht hay Gia N i khi ma thu th rng p lm v ngi ta t chc nhng chuyn nh hnh hng vy i coi l. Gp tun l, gp tun coi l. C nhin l ta ng tin v i xe but vi nhng ngi khc coi l nh nhng ngi khc. Nhng m l p nhiu hay t, nim vui ln hay nh l ty theo ci trnh thanh thn v t do ca chng ta. Nu tm chng ta thanh thn, chnh nim chng ta ln th chng ta c kh

nng thng thc c ci p ca rng thu, c th bng mi ln, bng trm hay ngn ln hn nhng ngi ngi trn chic xe vi chng ta cng tr tin nh chng ta v cng nhn vi chng ta. Nhng m h nhn ti u h cng thy ni bun mun thu ca h m thi. l mt th chuyn ha. C th cng mt khung tri s dng mt s tin nghi nh nhau nhng c ngi th an lc hnh phc hn nhng ngi khc. C th trong i chng tu tp, chng ta cng c hng mt th phng c, mt th mi nh, mt th tr, mt th cm, mt th tng thn nhng c ngi th hnh phc nhiu hn c ngi hnh phc t hn. l ti v kh nng chnh nim, ti v ci trnh t do trong tm ca chng ta, ci gii hn t do trong tm ta n rng ln hn. V vy cho nn chnh nim l cn bn v chnh nim trc ht l nhn din. Nu cy tng p m mnh khng c nhn din cy tng th cy tng c cng nh khng, cy tng p cng nh l khng p. Cy tng nm trong phm vi ca php. Nim vui nm trong phm vi ca tm. S au kh hay hnh phc nm trong phm vi ca h. V vy cho nn chng ta ch thc tp h tr su cn c khi ta thc tp chnh nim. Khi m chng ta bit nhn din th t khc chng ta bit ng i. D khng ch , khi nhn din c th ta phn bit c ri, d ta khng mun ch th khi nhn din xong ri ta cng bit ngay c ci ang xy ra l lnh hay d, li lc hay khng li lc. Li lc gi l thin (bienfaisant, wholesome), khng li lc l bt thin (malfaisnt, unwholesome). Khi nhn din ra th bit. Khi Tm ta c mt ni bun dng ln, ta nhn din: y l ci bun v mm ci vi ci ni bun . Mm ci l ri, ti v n ci chng t rng chng ta nhn din c ni bun v chng ta bit rng ci bun c th khng li lc, c khi li li lc. Ty theo cch s dng khi ni bun c th tr thnh cht liu ca nim vui sau ny. Khng hn l ni bun lun lun khng li lc. Cng nh i ngoi tri lnh, ta bit rng ci lnh khng d chu. Nhng khi bc vo bp th ci m s du hn nhiu. Nh ci lnh chng ta tip nhn ci m ca nh bp rt l su sc. Ma xun v ma h nh bp rt m m chng ta au c sng g my? Ti v khng c ci lnh sau lng chng ta trn qu ci m. Nhn din chuyn ha. C nhng ni lo, ni s n lm cho ta kh. Ch cn nhn din nhng ni lo s v mm ci vi chng ta th l chng ta bt u chuyn ha lin. Ging nh bun i ta cho mi vy. Trong khi c nhng ni kt v ty min. Ni kt l nhng khi vui bun kh au c kt t trong lng ta, nhng khi m khng c tnh cch li lc. Khi m n c kt thnh cc th n khng c lnh mnh lm. Nhng g lnh n khng kt thnh cc. Ni kt l nhng ci rt tht trong tm ca chng ta. Kt l n tht li. Nu m ta khng h tr su cn th th no cng c ni kt. l li dy ca Bt. Khi con mt chm vo sc m pht sinh nhn thc . Nu khng h tr nhn cn th th no

cng b ni kt. Ban u chng ta khng ghin thuc, ghin ru v ghin t. Khi m li chng ta chm vo nhng i tng l hng trn v v trn m chng ta c chnh nim th chng ta c ni kt. Ni kt n ti t t. l nhng ni kt m i. N ti t t v thng l chng ta khng bit l ta b ni kt hi no ti v n ti t t. Ch n ti ci rm th chng ta bit ngay. Chng ta ghin thuc, ghin ru hi no chng ta khng bit. Chng ta ghin ci ngi hi no chng ta khng bit. Ni kt n len ln i vo. Nu mnh c h tr su cn, khi va c mt cm th m i du dng l mnh bit lin. Mnh bit rng mnh ang c mt cm th m i du dng khi cm ln mt ly ru bia hay mt iu thuc hay l mt ngi no m ng l khng nn gn gi lm. Bit th chnh nim v bit nu cm th m i ny c tip tc, th mnh s a ti u? H c chnh nim c nhn din th khng n ni c chuyn vng mc m khng bit g c, cho n khi mnh git mnh l c cc ni kt ln ri. Nh Xun Diu ni v tnh yu: Lm sao ct ngha c tnh yu, C ngha g u mt bui chiu, N chim hn ta bng nng nht, Bng my nh nh gi hiu hiu. Tc l khi ni kt m i i vo ta lc no ta khng bit. Nhng m ni kt m i lun lun a ti ch khng m i. Ti v mnh ghin ri th mnh s kh v ci ghin ca mnh. V phng din ni kt khng m i. Ngi ta ni g mnh gin, thy mt ci g mnh bun. Khi no ci thy, ci nghe, ci ngi, ci nm, ci xc chm ca mnh n gy ra mt nt tht trong lng mnh th gi l mt ni kt. Samyojana. Ngy xa dch l ni kt. Gin mt ln, gin nhiu ln, bun nhiu ln thnh nhng cc ni kt gin v bun tht ln. Sau li dch ra kt s. S c ngha l c tc dng sai khin s mnh, sai s mt cch m thm. Ma a li, qu dn ng. C tm nhng li on trng m i. L ti v c cc ni kt. L qu ti sao c i v pha ? Ti v c ma qu n dn ng. Ma qu n khng c nm ngoi. N nm trong alaya thc ca mnh di hnh thc nhng cc ni kt, nhng kt s ch c g u? Ngy xa khi hc tr i hc bng xe p th mnh la con ng gn nht n trng nhng nu mnh c ni kt m i vi c no th nh c c d hi xa mnh cng i sm chng mi lm pht i ci ng . D i m khng gp cng c i. i ng mnh thy yn hn ti v mnh b sai s. i khi va ra khi nh cha tnh ton g c th ci

chn cng p v hng . Ti v mnh b sai s. Tham, sn, si, mn, nghi, kin u l nhng ni kt c. Kin l mt trong nhng cn bn phin no Thn kin, bin kin, t kin v gii cm th kin. Thn kin l thi quen nhn ra ci thn ny l mnh. Ch ci thn ny mi l mnh thi. Bin kin th quen theo phe bn ny l mnh, bn kia khng phi l mnh. S ch ny l bn mnh S ch kia khng phi l bn mnh. Chia bin gii ct xn rnh rt. T kin l nhng ci nhn sai lc. Kin th l nm cht ci thy, ci nghe ca mnh, cho nhng ci thy, ci nghe ci hiu ca mnh l chn l v khng chp nhn nhng quan im khc. Attachment to views. Khi kt vo kin th th khng tin b na. Mnh cho l mnh nm c s thc ri. Nhng s thc th khng th cho mnh nm u. Gii cm th kin kt vo ci gii. Gii cm t ra hnh tr gip mnh vt nhng tai nn kh au. Nhng i khi mnh b vng vo hnh thc v khng nm c bn cht ca gii. Gii cm ny i khi l nhng tp tc lu i, nhng tabouts. V d nh bn n mnh phi qu trng con b khng c quyn ng ti n. i khi n lung tung hc trng con nt cht mnh khng ng ti n c. Hay l khi tr con mnh n m u n st, cc b m qu c ngh ti n i chi gn gc a ri vch qun i tiu di gc a cho nn ng b qu. Thnh ra thay v cho con ung aspirine hay quinine th b m li i mua tru cau xi chui t li vi thn gc cy a. l nhng ci thuc v gii cm th kin. Gii cm th l kt vo nhng ci king k v kt c ngay nhng gii cm na. Nh vy th ta t ra khng thng minh v khng thy c bn cht ca gii na. Ci khi kia n nm yn trong alaya thc nhng n pht hin v sai s chng ta. Thnh thong n pht hin. Thng thng n nm yn di nhng n sai s ta. i khi chng ta hnh ng ni nng, hnh s nh nhng tn n l ca nhng cc kt s bn di. i khi chng ta ni rng: Tri i n mnh hn c ti na. Cest plus fort que moi. It is stronger than me. Mnh mun mt ta tai m bn m gh nhng ci n mnh hn mnh n vn khin cho mnh mt ta tai m bn m gh. N l ai? N l kt s. Mnh thua ling xing. Cho nn mnh phi nhn din ni kt ca mnh, n c v n ang tm cch sai s mnh. V nu mnh c chnh nim th mnh c c hi nhn din c ci ni ght ca mnh v tip tc tri ln theo bun, thng, gin, ght. Nu sng c chnh nim th cm th khng d chu kia va dy ln l mnh nhn din lin. Ti c mt kh th khi nhn thy ngi ny. Ti nhn din n. Nu mnh c thi quen tu tp th mnh khng cho nhng cm th ln xung m qun st su thm. Nhn din ri mnh nhn thm su hn th c th mnh khm ph ra rng ngi n c nhng ng nt hi ging vi mt ngi lm mnh au kh trong qu kh. Cho nn va trng thy l mnh mt cm tnh

lin d ng ta cha ni g lm phin lng mnh ht. Va thy mt cm tnh lin v con ma ni kt trong mnh n l u ln sai s mnh. Khi thy c iu th mnh gii thot lin lp tc. Mnh c th ti ni chuyn vi ngi y m khng c vn vi ba mnh. Mnh c ni kt vi ba. V khi ti cha mnh ght Thy ti v mnh thy c vi ci hi ging ba. i khi trong cha th Thy th no cng c mt lng uy tn no , cng c s knh trng ca mi ngi. Ci ny sao ging ba mnh qu th mnh m ra ght Thy. Nhng nu mnh nhn din ra A ng ri, mnh khng c cm tnh vi Thy tai v mnh c ni kt vi ba, nhng m Thy khng phi l ba v mnh c gii thot v gia Thy v mnh khng c vn na. Mnh c th hng c s c mt ca Thy v Thy cng hng c s c mt ca mnh. l s gii thot nh. S gii thot c c l do cng phu nhn din. Hay l mnh thy mt chng trai hay mt c gi m t nhin mnh c cm tnh lin. i khi chng trai c nhng nt hao ging ba mnh m mnh rt thng hay c thiu n c nt tng t nh m ca mnh m mnh thng m lm nn mi gp l thch lin. Mnh c cm tnh vi mt ngi tc di trong qu kh th khi mnh gp mt c tc di trong qu kh th khi mnh gp mt c tc di mnh c cm tnh vi c ny ngay. Khi mnh thc tp nhn din c ri th mnh c thi quen l khi nhn din c ri th mnh theo ui nhn cho k ci . C nhin l mnh dng qun chiu nhn k nhn su vo ci th th no mnh cng hiu. M hiu th c gii thot. V nh vy th s nhn din c gip cho mnh h tr c su cn ca mnh, mnh gi c phn t do c lp ca mnh, mnh khng b ci kia n len chn n ti xm chim mnh d ci kia l ci thng hay ci ght. ---o0o--K TH 47 Pht hin ti thu nhip Qu kh v v lai B quyt ca chuyn y Nm trong giy hin ti. Hai cu u l gio l ca Hoa Nghim. Ti v trong kinh Hoa Nghim chng ta c hc c rng: Ci mt n cha ng ci tt c v thi gian n cha ng khng gian. Ci Ci m n nm trong tm tay l ci giy

pht hin ti. iu ny l mt iu kin cn bn m tt c chng ta c th thy c, nm c. Ci Ci m n nm trong ci tm vi ca chng ta l giy pht qu kh v nhng giy pht tng lai. Ti v theo gio l ny pht hin ti n thu nhip c c qu kh v v lai. V hn na, nu m thi gian n cha ng khng gian, nh l gio l Hoa Nghim cho chng ta thy, th giy pht hin ti n cha ng c c ci y v khng gian nhng ch khc. Chng ta ng trn mt t m chng ta an tr c trong giy pht hin ti th ming t di chn chng ta l ci m ta tip xc c. Nhng m ming t khng c bin gii, tuy rng chng ta ng Loubes Bernac nhng m chng ta thy rng ming t n dnh lin vi c lc a u chu, thnh chng ta c th th vo v chng ta thy chng ta ng trn c u chu. Thnh ra khng phi chng ta ch tip xc c vi mt mnh t nh Loubes m chng ta tip xc lun c vi c u chu rng ln. Hn na, nu chng ta an tr vng chi trong giy pht hin ti th chng ta thy chng ta p ln trn c tri t v tt c chng ta thy r rng rng l tri t n tn v ci chn chng ta n t ln trn c tri t trn. V nh vy khng ch giy pht hin ti n cha ng ci y m n cha ng tt c. Thnh ra nc Trung Hoa, nc Vit Nam, nc Nht Bn u dnh vo trong ci bn chn ca chng ta trong giy pht . V v vy cho nn nm c giy pht hin ti v chng ta nm c tt c mi giy pht v chng ta nm c ci y v ci kia, v ci kia n dnh lin vi ci y. C mt trng phi tr liu tm l n chuyn ch v vn i tm qu kh, m cho c ci cnh ca ca qu kh tip xc c vi nhng ci g n nm trong qu kh th mi tr liu c. l trng phi Phn tm hc (Sycho Analisic). Theo trng phi l trong thi th u hay l trong qu kh chng ta c nhng au kh v nhng s xu x, v nhng s chng i gia nhng khuynh hng khc nhau trong ni tm m chng ta khng gii quyt c. Chng ta c ni kt - ni theo danh t Pht hc - t hi th u, nhng ci au bun, nhng gin hn, nhng xu x, nhng chng i, nhng mu thun trong ni tm ca chng ta, nhng ti v thc ca chng ta khng chu ng c nhng au kh cho nn n tm cch nn nhng au kh vo trong ci v thc (unconsicious), n tng ng vi mt phn ca thc alaya. Ci vng thc khng chu ng c s au kh, cho nn n m thm, n y li nhng nim lo lng, kh au ra khi ci gii hn ca n. V v vy cho nn tt c nhng ci au bun , nhng ci mu thun b nn trong ci vng v thc. V nhng ci b nn lun lun tm cch tri dy, n bin hnh v n sai s ci bn thn ta, ci ta v ci ming ta ni ra nhng ci iu ngh v bt thng. Mnh khng c an lc trong ci bn cht, mnh khng c an lc trong ci chiu su. Cho nn ci mt phng n c nhng hin tng bt

thng. trng hp ny phi Phn Tm Hc, Freud, tm cch lm th no cho chng ta tip xc c vi nhng ci au kh , ci un c, ci b nn trong tim thc v v vy cho nn tm cch tr v qu kh. V khi m mnh ri ci nh sng ca thc vo nhng ci vng u un ca qu kh ri, mnh lm cho nhng ci v thc n tr thnh ra thc ri th t t ci bnh ca mnh n s thuyn gim. Cho nn ci phng php tr liu ca Phn Tm Hc l cho chng sinh ngi bnh h ngi hay nm trn mt ci i-vng rt l thoi mi v nh phn tm hc (the analis) th phc kch pha sau, tc l khng cho ngi thy mt, thy mt th ngi mc c hay l c th khng chu ni thnh ra ngi ngi ng sau v ngi ni nhng cu xi ngi ny din t ra nhng ci g n xy n trong u ngi . Nm thoi mi bung xui hai tay v c cho u c n t do h bt c mt ci hnh nh no hin ra trong u th ni cho ng ta bit, tin tng ng ta hoc l c nim no hin ra trong u th ni cho phn tm gia bit. ng ta c th bt u ni rng by gi y ng hay b k li mt vi k nim thi th u y c th nhng chi tit trong tim thc n i ra m ci ngi bnh khng bit l ci chi tit quan trng, nhng m nh phn tm hc c th thy v hi thm mt vi cu ngi kia ni ra. Hoc l ni ngi kia k li mt chuyn xy ra gn y, nhng chuyn c th lm cho mnh au kh, lm cho mnh ch , nhng ci tht bi ca mnh, nhng ci vng v ca mnh. Khi m ni v nhng ci ny, ni v nhng gic mng ca mnh hay l ni nhng ci g va mi xy ra cho mnh th ngi ny c th thnh thong tit l ra nhng ti liu, nhng ci ti liu, nhng ci d kin v v thc. Ti trong khi ni nh vy, thnh thong n li ra nhng ci t liu nh vy v nh phn tm ny ng sau lng nh c s hiu bit thnh ra nm u c nhng con rn trong v thc. V v vy cho nn hai ngi cng nhau tm v qu kh c th c nhng c hi tip xc c vi nhng con rn ca v thc, n lm cho mnh au kh lu nay v nhng con rn n b m, b chn cht di tim thc mt cch rt l t nhin bi thc. Mnh nm v mnh khng c suy ngh g c. Mnh c cho n t nhin ri khi no c t tng g hin ra th mnh bo cho ng kia ti mnh c nim tin ni ng kia, mnh tin ni ng kia, mnh tin tng rng ng kia c th gip mnh c thnh ra mnh bo co cho ng kia, hay l c hnh nh no t nhin n hin ra mnh ni cho ng kia bit. Th cng vic , ban u mnh tng nh l n d nhng k thc n khng c d. L ti v c nhng t tng c nhng hnh nh n hin ra trong u mnh m mnh khng c dm ni cho ngi kia bit. Ti v i khi c nhng hnh nh c s sng, nhng hnh nh n xu, n th tc v mnh khng dm ni cho ngi kia bit; nhng t tng cng vy. Thnh mnh cng c ni nhng m mnh kim duyt. Mnh dng con dao kim duyt thnh ra ci ngi kia khng c

th thy s tht. V cng ni s tht chng no th ngi kia cng c d kin, cng c ti liu gip cho mnh c th thy c v tip xc c vi nhng ti liu, nhng s tht v nhn thc. Nhng phng php thng dng mnh i ti tip xc vi nhng ci v v thc. Bc s Freud l ngi u tin Ty phng khm ph ra c v thc v c nh hng rt ln trn lnh vc v vn hc, v trit hc v tm l hc Ty phng. Cn v thc ca o Bt c 2600 nm nay. Bc s Freud nhn thy c nhng ngi t nhin bn tay n t lit, n khng c cm gic; c nhng ngi m t nhin mt n m i khng thy na v tai n ic i khng c nghe na, nhng khi m em ti cc nh bc s thn kinh hc th h ni rng thn kinh th gic, thn kinh thnh gic ca ngi ny khng c sao c, khng c h hao g c. Th lc bc s Freud mi dng phng php thi min cho ngi kia nm trong ci vng thi min ca mnh v bc s bo ngi kia ni. Th ngi kia ni ra nhng ci iu m trong lc thng thng khng b thi min th khng c ni. Bc s Freud mi ni rng tt c nhng ci au kh , ci s ic, ci s cm , ci s ui , ci s t lit , n t nhng triu chng tm thc m ra, ch n khng c ngun nhng thn kinh h. V ngi ta ni rng bc s Freud khm ph ra ci vng v thc l nh nhng phng php nh vy. C nhng em b, nm tui, by tui, t nhin n ic c, n khng nghe na. Nhng khi m ngi ta em ra khm th ngi ta thy thn kinh thnh gic ca n vn cn y nguyn. Th s tht l ti v nhng ci chuyn ni qua ni li ca cha m n lm cho n kh. N kh, n chu khng c c thnh ra t ng n ic i khi phi nghe nhng iu cha m n ni. l bnh tm l. Con mt ca mnh i khi n b m mnh khi nhn nhng g m mnh khng trng thy hng ngy. Nhng iu trng thy m au n lng. V bn tay ca mnh, i khi mt ngi ln h li dng mnh, h dng bn tay mnh tha mn nhng dc tnh ca h. Con nt m b li dng v phng din dc tnh rt nhiu, nht l Ty phng. V v vy cho nn c nhng a b t nhin ci bn tay n b t lit li, ti v n s. N ng chm vo ci b phn sinh dc ca ngi ln, hay l chnh ca n n cng s, v vy cho nn n t lit. V nhng ci khng c l do v sinh l. N c l do v tm l. V v vy cho nn ci trng phi ny l ci trng phi chuyn mn i tm qu kh c th khm ph c nhng ci gc r ca nhng au kh trong hin ti. Nhng mtheo nh sng ca Duy Biu Hc th mnh khng cn phi phc kch nm u nhng ci qu kh, ti v ci qu kh ca chng ta, chng ta bit rng ci giy pht hin ti n cha ng c qu kh v tng lai. Th phng php ca chng ta l phi tip xc ci giy pht hin ti trc. V

tip xc mt cch n thun, cha cn phi c mt ci nim tm ti g c. Chng ta phi tip xc c vi n. Ri khi m chnh nim n gia tng th t nhin mnh thy c nhng ci yu t n lm ra giy pht hin ti, trong c nhng ci yu t v qu kh, nhng ci yu t v t tin, nhng yu t v x hi. Ti v ci ni au bun, ni lo s, mt chng sinh ni bc dc, n c lm bng nhng cht liu m nu mnh tip xc ri th mnh bt u trng thy c ci bn cht ca n. Tc l nhng ci nguyn nhn n tng lm bng nhng cht liu m nu mnh tip xc c mt ln, hai ln, ba ln, v mnh quen tip xc ri th mnh bt u trng thy c ci bn cht ca n. Tc l nhng ci nguyn nhn n tng lm ra hin tng . Cho nn cu pht hin ti thu nhip, qu kh v v lai, n cho chng ta thy rng con ng thc tp ca chng ta khng cn phi i tm v qu kh, khng cn i tm phng php phn tm hc hoc i tm v ci thi th u. Chng ta hy tip xc nhng ci g xy ra trong giy pht hin ti, v nu chng ta tip xc c su sc, ta t nhin thy c qu kh n nm trong hin ti. Ti ci phng php phn tm hc n tn km lm, t nht cng phi mt nm hay l hai nm, c khi ti nm by nm, c khi ti mi nm. M mi tun nh vy th ngi bnh phi ti gp bc s mt ln, hai ln, c khi ba ln m c nhiu nm. Rt l tn km. Gn y Ty phng c trng phi Nhn Bn (Approach). Trng phi nhn bn ni rng: chng ta khng cn phi i tm v qu kh, chng ta phi lo v ci hin ti nhiu hn. Th ci trng phi ny c c i din bi v s nhng nh tr liu trong c Karl Groger. Th nhng ch trng ca ng ta: Th nht l hy ch tm n ci hin ti thay v ch tm ti ci qu kh. Th hai khi no c mt cm th no n tri dy, th chng ta thc ci cm th hn l i tm nguyn do ca n. Th ta thy ci trng phi ny n i st gn vi phng php ca Duy Biu hc. Th ba l s dng nhng ci nguyn liu ca thc, khi cn phi i tm nhng ci nguyn liu ca v thc. Th t l phi chu trch nhim, phi lnh trch nhim lp tc v nhng ci g n xy ra cho mnh trong a vc cm th. Th nm l mnh lo v ci chuyn lm sao sng cho an lc,cho hnh phc hn l cha bnh. Khng cn cha bnh, tm cch lo sng by gi cho n an lc i th t nhin bnh n s bt.

Chng ta thy trng phi Nhn Bn ti gn ci phng php m chng ta thy trong phng php thc tp ca Lng Hng. Hm trc y chng ta c ni ti ba phng php i tr li vi nhng ging au kh trong qu kh , th phng php u tin l hy tip xc nhng ci g lnh mnh, ti mt, p trong ci giy pht hin ti. Chng ta hy nh ci iu ny hm trc tr li ci cu hi lm sao chng ta c chuyn ha c nhng ht ging kh au trong qu kh , th chng ta a ra ba phng php. Phng php th nht l chng ta gieo trng, ti tm nhng ht ging ca hnh phc trong hin ti, th t nhin nhng ht ging n ln ln, n mnh ra v t ng chuyn ha nhng ht ging ca kh au. l phng php m bn pha tr liu Nhn bn h ngh. Nhng m chng ta cn hai phng php khc. Phng php th hai l thc tp chnh nim. Thc tp chnh nim c th nhn din c nhng ci ht ging au kh mi khi chng n biu hin ra. Ti v chng n lun lun tm cch biu hin ra. C khi n bin hnh, nhiu khi n bin hnh, n biu hin ra nhng m n tr hnh cht nh. Thnh ra trong khi i, ng, nm, ngi, lm vic, ni chuyn, tip xc th i khi nhng ci au kh , nhng ci trm lun , n pht hin. V ti v chng ta c ci thi quen l sng thc ri cho nn chng ta nhn din nhng ci . Ban u chng ta ch nhn din thi, nhng m nh ci cng tc nhn din m t t chng ta thy c ci bn cht ca n. Chng ta thy c ci cn c ca n. Chng ta bit n l ci khi ni kt ang nm su xa trong tim thc ca chng ta. V mi khi chng ta nhn din c mt ci hin tng nh vy , th t nhin ci hin tng n bt i ci sc mnh ca n. N yu i, danh t Ty phng l discharge, tc l mt vng nng lng m mi khi chnh nim vo v nhn din n th t nhin nng lng ca n bt i. Phng php th ba ca chng ta l mi n ln. Khi m chng ta nhn din ri, chng ta bit l n c di ri th thnh thong chng ta mi ln ngi ung tr chung v ni chuyn. Phng php th ba l chuyn ha n thnh ra nhng ci ngun nng lng khc. Thnh ra khi m n tr thnh hin ti - ti v bt c mt ci tm nim no, bt c mt cm th no, bt c mt tm hnh no m pht hin rh n cng cha trong n qu kh v tng lai. Mnh nhn vo thy c qu kh, tng lai v v vy cho nn nm c hin ti l mnh nm c qu kh. V hn na mnh tip xc c hin ti th t nhin c s chuyn i

trong ri. Hung h l mnh cn phng php th ba. Tc l khi no mnh nhn din ra rng trong mnh n c nhng ci nh vy th thnh thong mnh mi n ln mnh ni chuyn vi n. Thnh ra i vi nhng ngi theo trng phi gi l Nhn Bn , mnh c th ni chuyn cho h bit rng: ng ch ti pht hin ti l phi, ti ng . Ti khuyn khch ng i trn con ng . Nhng m ti xin ni cho ng bit rng, tuy ni n l hin ti nhng k thc n cha ng tt c nhng qu kh . Tuy rng ng ngh rng ng phi t b ci phng php gi l tm v qu kh ca trng phi Phn Tm Hc, nhng m k thc trong khi ng tip xc vi hin ti th ng cng c c hi thy c ci qu kh trong hin ti. Ti v ci hin ti lun lun cha ng ci qu kh. l tng tc. iu th hai m ng ch trng l phi thc c nhng cm th khi n xy ra trong tm t mnh, iu chng ti cng thy rt l ng. Ti v phng php tu hc ca o Bt l phi thc c nhng ci g xy ra trong giy pht hin ti, trong c nhng ci cm th ca mnh: nhng ci vui, ci bun, ci bc, ci gin ca mnh, mnh phi thc ht. Nhng m thc nh vy khng phi l ch l thc sung. Ti v khi mnh thc c nhng ci cm th th c lc lng chnh nim n nm trong con ngi ca mnh. V khi m ci nng lng ca chnh nim tip xc c vi nng lng ca ci cm th kia th ci cm th kia n s c chuyn ha mt phn no. Tc l n c hin tng yu i. Mnh ni thm cho h bit rng chnh nim l rt quan trng. Nng lng ca chnh nim l rt quan trng. C nng lng ca chnh nim th khng nhng mnh nhn din c n m t t mnh thy c bn cht su sc ca n. Tc l mnh dng ci phng php m trong o Bt gi l qun. Qun tc l nhn su v nhn k. M qun cng l cng trnh ca chnh nim. Chnh nim trc tin l m cng vic nhn din, khi quen ri th lm c mt cch su sc. Mnh nhn din ri nhng m mnh nhn thu c ci ci ngun ca n th gi l qun, cng l chnh nim. Chnh nim khi yu ch c th l nhn din c thi, nhng m chnh nim khi mnh c th thy c ci ngun ci mnh nhn din. V d nh mnh c chnh nim yu th khi gp mt S huynh i ngang qua mnh bit l S huynh ca mnh. Nhng nu m chnh nim mnh, mnh c mt ci nng lng vng vng khng nhng mnh thy S huynh ca mnh m mnh cn thy c ci tnh trng S huynh mnh sng hm nay khi m i ngang qua. Thy c rt r. V l yu t qun. Ch trng th ba ca trng phi Nhn Bn l ch cn nhng t liu trong thc thi m khi phi cn nhng t liu trong v thc th mnh ni rng: ng c lo nhng ci t liu thc n cha ng ht nhng ci t liu

trong v thc. V v vy nu qu v tu tp chnh nim - c ngi tr liu, c con bnh tu tp chnh nim - th tip xc vi nhng ci t liu trong hin ti v trong thc cng ri. Th t l ci trng phi ny ch trng phi chu trch nhim nhng ci g n xy ra cho mnh. Ci ny rt l hay. V d nh l c s bc bi n xy ra cho mnh, c mt s tht vng xy ra cho mnh th trc ht mnh phi lnh trch nhim v ci . Mnh ng c i tm nhng ci nguyn do, mnh hy chu trch nhim nhng ci ang xy ra cho mnh trc. ng v phng din Pht hc, chng ta thy nh th ny, mi ci hin tng nh vy n xy ra l c nhiu nguyn do. Nht l trong Duy Biu hc, hin tng no cng c tnh cch t bin v cng bin. Ci gin ca ti, ti chu trch nhim. Nhng m anh cng chu trch nhim mt phn nh no . Ti v y l ci gin ca ti thnh ti chu trch nhim nhiu hn, nhng m khng phi anh khng chu trch nhim phn no. Anh ni ra mt cu lm cho ti gin, th ti bit rng ti chu trch nhim v ci gin ca ti m anh cng cng trnh mt phn no v ci gin ca ti. Cn ch, tuy rng ch khng c ni g ht, ch khng c lm g cho ti gin ht, nhng m ch cng c d phn vo trong ci tnh cng bin. V v vy khng c ai l khng c trch nhim trong phn xy ra trong ti c. V ci mc trch nhim n ty thuc. Nhng m ti thy mt iu rt r l ti l ngi chu trch nhim nhiu nht. Ti ci gin l ci gin ca ti. Trong trng phi tm l ny, ngi ta khng c ni ti trch nhim cho ngi khc. Ngi ta ni ti mnh phi lnh ci trch nhim nhng g xy ra cho mnh. Trn thc t l chng ta chu trch nhim chung. Tuy nhin, ci gin ca ti t bin nhiu hn l cng bin, v v vy cho nn ti l ngi chu trch nhim chnh. Nhng ngi kia c th gip ti c nhng m chnh ti phi chu trch nhim v ci au kh ca ti trc ht. Ti v khi m mnh bit rng mnh phi chu trch nhim nhng g ang xy ra cho tm l ca mnh th n ch nhiu ci li: Ci li th nht l mnh khi phi mt thi gi i tm nhng ci nguyn do ca n trong qu kh, mnh lo x l bao nhiu nng lng v thi gi ca mnh lo x l ci gin ca mnh. Th hai l mnh khng li cho nhng ci yu t ngoi. Nhng ci yu t ngoi i khi n c d phn trc tip hay gin tip vo ci gin ca mnh. Nhng ci phn chu trch nhim chnh ti 90%, t nht l 90% l ca mnh. Thnh ra ti chu trch nhim v ci gin ca ti trc v ti khng c

 li trch nhim cho anh, cho ch v cho qu kh na. V d nh l ci gin ca mnh, ci bun ca mnh c th do ba mnh, do m mnh hay l do qu kh lm ra, nhng m mnh bit r rng khng c ci g n phng mt pha m n ra, n do t nhiu pha trong pha mnh l ci chnh. V v vy cho nn khi m mnh c mt nim au kh th trc tin mnh phi c thi chp nhn rng mnh chu trch nhim v ci au kh ca mnh trc. Ri nhng ngi khc h c th gip c mnh tng no th hay tng , nhng chnh mnh l ngi chu trch nhim u tin. V iu th t l trng phi ny dy l ng c lo cha bnh, ng c lo tr bnh, lo sng cho hnh phc thi. Th cng ng l ti v trong x hi ny khi m c ci g khng sung s th ngi ta mi ni thi, cn khi m mi vic n i mt cch m p th ngi ta khng c ni. Tc l ngi ta khng c ch ti nhng ci tin vui, ch ch nhng ci tin bun thi. V d nh l sng nay m c mt ngi im mt n ci rt l ti th khng c ng bo v khi ngi gin d la ht, git ngi th ng bo. Tc l bo ch ng nhng tin xu thi, khng bao gi ng nhng tin tt c. Hay l khi mnh khng c au rng th mnh khng c sng, n khi mnh au rng mnh mi kh thi. V v vy cho nn ci phng php ca mnh lm th no sng ci ngy hm nay cho n hnh phc v an lc th t nhin nhng ci bnh ca mnh, nhng ci au kh ca mnh n bt i. V phng php l tip xc vi nhng ci g ti mt, lnh mnh, p trong gi pht hin ti. V ci ch c th lm bng chnh nim c. Trong khi i thin hnh chng hn m nu mnh c chnh nim th mnh tip xc c khng bao nhiu l yu t mt lnh trong con ngi ca mnh v xung quanh mnh. Tuy nhin l mnh khng c cha bnh g c nhng m l hnh thi cha bnh gin tip. Khi no mnh c nim vui, mnh c sc khe t nhin nhng ci bun ru, nhng ci bnh tt t t n tiu. iu ny cng ng. Nhng m Duy Biu Hc cn i xa hn l ngoi phng php th nht l tm cch sng trong hin ti th mnh cn c th dng chnh nim m nhn din nhng ci au kh khi n xut hin lm cho n yu i, v th ba l mnh c th mi n ln mnh qun chiu v chuyn ha. Pht hin ti thu nhip, qu kh v v lai, v v vy cho nn b quyt ca chuyn y, nm trong giy pht hin ti. B quyt ca s chuyn ha gc r mnh. Y y tc l alaya thc, nhng ci au kh, nhng ci v minh trong alaya thc n nm trong giy pht hin ti. Thnh ra phng php tu hc thng minh nht l phng php x l hin ti. Tc l nm ci giy pht hin ti, tip xc vi n m cho ti, cho n mt, lm cho n p, chuyn

ha n. ng c ni rng ngy hm nay mnh phi kh cc th ngy mai mnh mi c an lc c, v ci ch ca mnh khng phi l y, ci ch ca mnh l bn Ty Phng Cc Lc Th Gii. Ch ny l ci ch mnh phi b, ch kia l ch mnh phi ti, nh vy mnh hon ton u t vo tng lai, hay mnh chm m trong qu kh. Mnh m ti tng lai th khng phi l ng li m Bt dy. Kinh Ngi Bit Sng Mt Mnh l ci bn vn xa nht ca nhn loi, dy chng ta phi an tr trong hin ti. V v vy cho nn chng ta thy rng trong o Bt dy ci giy pht m n nm trong ci tm tay chng ta l giy pht hin ti, v chng ta phi sng ci giy pht cho su sc. Sng nh th no n an lc, hnh phc. V sng nh th no cho nhng ci au kh c th chuyn ha trong giy pht hin ti v s c an lc th tng lai t nhin n s an lc. V mt ci nt c o ca gio l o Bt l thc tp nh th no hin ti c an lc. V nh vy th khng cn nghi ng g na: hin ti an lc th tng lai an lc. Hin tc l by gi, c th thy c, c th s m c, gi l hin. Php l nhng ci hin tng. Lc c ngha l hnh phc. Tr tc l . C khi gi l hin php lc c. Ting Phn l dharma sukha vihari. Dharma l php, l hin, l thy c, s m c, chng nghim c ngay by gii. Hin php tc l nhng ci g n thy c, s m c, c ngha l hin ti. Sukkha l an lc, ngc li vi dukha. Dukkha l kh. Vihari l tr, l c. Vihari l ci ch . Vihari cng c ngha l tu vin Buddhist vihara l tu vin. Vkhari cng c ngha l ci ch ngi ta , ngi ta chi. C v thnh thi, c v vui th, gi l vihara. Nhn xt cho k chng ta thy rng trong hin ti n c nhng ci iu kin ni ti v nhng ci iu kin ngoi ti, n lm cho chng ta Pht. C nhin l n c nhng ci yu t ca au kh ni ti v xung quanh. Nhng n khng c ngha l nhng yu t ca hnh phc khng c. Nu m chng ta sut ngy c tip xc vi nhng yu t bnh tt kh au thi th chng ta s gy mn t t, s cht. V c ngi nh vy. C ngi giam hm trong ci th gii bnh hon, trong th gii su kh. Ng ci g cng thy au bun ht. V nhng ngi nh vy khng c sng st c. Thnh ra nhng ngi mnh phi gip h lm th no tip xc c vi nhng ci lnh mnh, nhng ci p trong h v xung quanh h. C ngi than phin rng; cy rng ngi ta n ht cy ci cht ht, thnh ra khng c g vui ti ht. Nhng ngi khng c thy rng cng cn c nhng cy p, cng c nhng ci rng p, v mnh phi thng thc nhng cy p, nhng ci rng p . M cng thng thc, mnh cng thy nhng ci cy p, nhng ci rng p cng qu v mnh c sc mnh gip bo v nhng ci cy khc, nhng ci khu rng khc ang b cht. Thnh ra tip

xc vi au kh cha , phi tip xc vi nhng ci mu nhim, lnh mnh. C mt iu chng ta thy r l trong o Bt, trong truyn thng Nam Phng, ngi ta ni nhiu qu n dukkha, tc l n kh. C ni ci g cng kh ht. Ni mt hi ngi ta kh thm. Trong khi th o Bt Bc Phng, o Bt i tha, mun sa ci s sai lm , cho nn ch cho chng ta thy v gip cho chng ta tip xc c vi nhng ci sukkha, vi nhng ci hnh phc. Do cho nn trong truyn thng i tha, chng ta thy c cc Thin s h lm th ca ngi hoa vng, trc bic, bch vn, minh nguyt. H ca ngi php thn bt dit, tc l h nhn mnh ti ci chn nh duyn khi, ch h khng phi ch ni ti ci v minh duyn khi m thi. V minh uyn khi th n biu hin ra nhng ci au kh, nhng ci en ti. Nhng chn nh duyn khi, n biu hin ra nhng ci ti vui p . C nhin ni rng trong cuc sng n c ci p, ci hay, ci lnh m ngi ta phi tip xc; nhng m nu con ngi chng ta b km kp trong ci th gii kh au th cng kh lng tip xc c vi nhng ci p . Trn nguyn tc mnh thy bng hoa rt p, thy cnh mt tri ln rt huy hong. Nhng m trn thc t mnh tip xc khng c. Ti v mnh c mt ni su au n qu ln. V c mt ci g n ging nh mt bc tng ngn cn khng cho mnh tip xc c vi bng hoa, tip xc c vi nhng ci mu nhim vi thin nhin. Trong trng hp chng ta phi cn ti Tng thn. Chng ta phi trong mt Tng thn m trong c nhng ngi c th mm ci c, c th bc nhng bc chn thnh thi, c th cm ly bn tay ta bng ci s tru mn, chia s, c th hiu c ta, v chng ta c th c ko ra khi ci th gii u bun, en ti ca chng ta. Cho nn Tng thn l mt ci dng c rt quan trng. ---o0o--K TH 48 Tu tp v chuyn ha Trong i sng hng ngy Nng ta vo Tng on Cng phu mau nhn thy. Nng ta vo Tng on, cng phu mau nhn thy, l ch , l chng ta phi nng da vo Tng on. Chng ta thng ca ngi nhng ngi tu mt mnh, sng mt mnh; ln ni ng ca li, sng mt mnh. M chng ta

cho h l nhng ngi tu duy nht, tu thit. Nhng m k thc ra, tu m khng c Tng thn th kh lm. Ti v con ngi l mt sinh vt x hi, v v vy cho nn nhng ci bun au, nhng ci nim vui, nhng ci hy vng nhng con ngi n l thuc ti x hi. V v vy cho nn chnh trong ci x hi loi ngi mnh mi thy c rng l mnh chuyn ha hay cha. Tu tp v chuyn ha, trong i sng hng ngy. Cu ny n c ngha l mnh tu nhng m mnh vn sng bnh thng cuc sng hng ngy ca mnh. Mnh sng i sng hng ngy ca mnh mt cch bnh thng nhng m mnh c th tu tp v chuyn ha ngay trong i sng hng ngy . C nhin ta phi thc tp ch v qun. Ti v trong i sng hng ngy, chng ta b ko theo, chng ta nh mt chng ta,v v vy cho nn chng ta phi tu tp ch. Ch tc l ngng lai. Ngng, y chng ta phi hi cu hi thng minh l: ngng ci g? Ngng ci s phng th, ngng ci s chy nh b ma ui. trong cuc sng hng ngy ca chng ta, chng ta b ko theo, chng ta ch l mt nn nhn thi. Chng ta b ko theo nhng ngi xung quanh. Chng ta b ko theo bi hon cnh. Chng ta b ko theo bi t tng, bi nhng ci tm t bun gin ca chng ta v chng ta khng c i sng ca chnh chng ta, v v vy chng ta phi ch. Ch c ngha l dng li. C nhng ngi h sng khng c cng li c vi ci s ko theo , cho n mt ngy kia h b tai nn v h cng phi b bt buc nm trong nh thng 15 ngy hay l mt thng. V ti v bc s hay l y t bt h phi nm, khng cho ca quy cho nn h mi c c hi nhn li cuc i ca h. V h mi bt u thy c l h in r nh th no trong nhng nm va qua. i khi ci phng php ch khng phi do mnh mun m n c, m do ci tai nn, ci hon cnh n bt buc phi nh vy. Ch y l ci ch t nguyn. Tc l mnh phi ngng li, ci sc mnh, ci nng lng n gip mnh, ngng li gi l chnh nim. Cn v d nh mnh ang suy ngh min man, mnh ang bun thng, gin ght mt cch thng tc t nhin nghe ting ng h nh ln, nhc ng h nh ln. Th nhc do ng h l mt trong nhng ci hin tng ca s sng, nhng m chng ta chp nhn vi nhau rng l nhc ng h n phi c ci cng dng l gip ta ch, ngng li, th v chng ta mm ci: A, chng ta ang phiu lu trn ci dng qun lng, trn ci dng bun ght. Chng ta ang t nh mt mnh. V ting ng h tr nn ting gi ca Bt. V Bt y khng phi l Bt ngoi, Bt y trong t tm ca chng ta gi: Ny con i! Con ang i u vy? Con hy tr v. Cho ci cu k ca chng ta v chung l: lng lng nghe, lng lng nghe, ting chung huyn diu a v nht tm. V ting Anh chng ta dch l listen, listen, this wonderful

sound bring me back to my true home. True home, tc l mnh an tr. Hin php lc tr. Mnh l mt a con hoang, b nh ra i v khi nghe ting chung th tr v ci nh ca mnh. Gi pht hin ti c th c an lc, c th c hnh phc, c gic ng trong . V v vy cho nn ch l ci php tu ca tt c chng ta. Cn nu nh chng ta trong mt ci Tng thn m mi ngi u c tu tp ch, th tu ch n tr thnh ra mt ci iu t nhin v n gin. Khi m chng ta i thin hnh chng ta ch. i m khng cn ti. Khi m chng ta ra ni hay l chng ta qut nh, chng ta tm, m nu chng ta ch th chng ta sng rt su sc ci giy pht . Cn trong khi qut nh, nu n hay l tm m khng ch th chng ta khng c sng su sc trong giy pht . l ngy thng n i qua cho chng ta sng c i sng ca chng ta mt cch ch thc. Anh lm g i anh? Ta lm g i ta trong my chc nm qua? Ti v ta khng c tu ch, cho nn nhng ci nm qua n i qua nh gic mng. Ta cha bao gi sng mt cch su sc, mt ci gi pht ng ngm mt ci ngi sao hay l nng mt ci cnh hoa trn tay, v nh vy th cuc sng n qu ung. Do cho nn ch l cch thc tp u tin chng ta c th dng li. V dng li chng ta c th tr v nh ngay lp tc, nh ca ta trong c hnh phc, c gic ng, c gii thot. Ch l samatha. ang khi m ti i vo bp, ti thy mt thin sinh ang gt c rt th ti mi hi, , con ang lm g ? Th l mt ting chung. V thin sinh nu m thng minh th ch cn mm ci thi ti v Thy gip mnh ch, mnh c th ang phiu lu trong khi ct c rt, v ting hi ca Thy con lm g ? n c tc dng gip mnh ch v mnh tr v nh ca mnh, tr v an lc ca mnh. Cn nu nh mnh tr li: D tha Thy, con ang ct c rt. Th l hng. chng t rng mnh khng hiu cu hi ca Thy. Ti v r rng Thy ang thy mnh ct c rt, ti sao mnh li phi cn tr li nh vy. Tr li nh vy th khng hiu mnh v cng khng hiu Thy. Thnh ra khi mnh l mt ngi c chnh nim ang tu hc theo ch v s c mt ca mnh to ra ci ch xung quanh mnh. Ban u mnh phi nh ting chung, mnh phi nh ting ng h, mnh phi nh ting in thoi, n gip mnh ch ri t t mnh nh mt S anh, mt S ch, mt S em. S c mt ca h gip mnh ch v nu mnh an tr trong ci ch nhiu hn ba hi th. Ti v theo nguyn tc l mi khi mnh c nhc l mnh phi an tr t nht l trong ba hi th trong khi ch. Cn nu mnh hc gii, mnh hc gii th ci ch ca mnh c th ko di c my chc pht giy ng h , mnh c ci gi l tam mui, nhiu chng no th chnh nim ca mnh vng chng .

V khi mnh a con mt ca mnh qut qua nh mt lung nh sng th mnh nhn thy n su sc hn. Chng ta bit rng ci n pin ca chng ta m nu pin mnh, th n nh mt ci chi qut ngang ti u th chng ta thy r rng ti . M nu nh n pin ca chng ta yu th chng ta ch thy l m thi. Ci chnh nim ca chng ta cng nh vy. Chng ta ch th chng ta c pin, c nng lng chnh nim th chng ta bt u thy. Nhng m nu chng ta thc tp ch nhiu hn l ba hi th, n ko di c hai pht, n ko di c nm pht, na gi th ci ch tr thnh ra mt ci nng lng nh sng rt l mnh, chiu vo u th chng ta thy c ci , gi l qun. Ci nng lng gip chng ta ch l chnh nim. Nim tc l em ci tm chng ta tr v trong giy pht hin ti. Ch kim l giy pht hin ti. Ch tm l ci tm ca mnh. Tm tr v giy pht hin ti. Thnh ra tu ch l mt phn quan trng ca chng ta Lng Hng. Tu ch c ngha l ngng li ci s phiu lu, ngng li cuc phiu lu ca chng ta v tr v nh sng an lc trong giy pht hin ti, khng c tm cu, khng c m c g c. Ch cn my tun l na thi mnh i Vit Nam nhng m mnh vn c th an tr trong Lng Hng nh thng gi l ch. Cn nu m mnh b thu ht hon ton bi chuyn i, khng thy ch, thy em, an lc, ung tr v an c th mnh khng c tp tu ch. Ch l an tr trong hin ti. V an tr trong hin ti nh vy th chnh nim ngy cng ln v hnh phc ngy cng ln. V khi ci nng lng ngy cng ln th mnh thc tp qun rt l d. Qun l nhn k, nhn su. Qun n i vi ch. Qun l vipassana. Khi m c lc lng ch ri th chng ta c th tu qun mt cch d dng. Nhn su v nhn k c th thy c ci chn tng ca n, gi l qun. Nhng m chng ta cng bit rng ch v qun n khng c th ri nhau c. Trong ch c mt t qun ri. Ngng li v nhn din tt nhin l bt u thy. Khng th no khng th c ci thy trong ch. V khi m c qun, c ci thy ri th nht nh rng l c ch. Khng th c qun m khng c ch. Khi m mnh c ci thy (insight), mnh thu hiu ci ngun ca mt ci g ri tc l c ch. V d nh by gi mnh nhn vo ci bng v mnh thy c mt tri, thy c m my, thy c tnh cht nguyn sinh ca ci bng, thy ci chng t mnh c ch, tu tp qun. V ci m gi l o Pht i vo cuc i, o Pht nhp th (Engage Buddhism) n ly ci cu ny lm bn cht. Mnh sng cuc sng bnh thng nh mi ngi nhng m trong ch v qun tip tc c thc hin.

Nng ta vo Tng on, cng phu mau nhn thy. Tu tp m khng c Tng on rt l kh, nht l khi m mnh b giam hm trong ci v tr au thng, ti en, mnh khng c ci kh nng tip xc c vi nhng ci lnh mnh ti vui c tnh cch tr liu trong mnh v xung quanh mnh. Chng ta thy c nhng ci trung tm tu hc m h ti ni khng c s lin lc gia nhng ngi tu vi nhau. Mi ngi h th cng phu gt gao, tu cho tht rc nhng m khng c chuyn ha g c, ti v Tng on khng hn l mt Tng on. Tng on c ngha l s nng ln nhau. ng phng chng ta c cha chin t chc nh l mt gia nh, trong Thy c coi l mt ngi cha, ngi m, cn ngi S huynh ca mnh nh mt ngi anh, S nh l mt ngi em cn c S bc, S ch, S c, S d. V nh vy th trong truyn thng ca chng ta, chng ta bit r rng rng l ci mi trng Tng thn rt l quan trng. Nu Tng thn khng c thit lp nh mt gia nh tm linh, trong mi ngi l mt thnh phn gia nh th cng phu ca chng ta kh thnh t lm. Chng ta bit rng Ty Phng c nhng ngi ti vi Tng thn t mt gia nh v, t mt x hi thc lon v nhng ngi khng c gc r. V Tng thn c thnh lp nh mt s t hp ca nhng hn o ring bit v khng c tnh ngi, khng c s m p ca mt gia nh, th cc thin sinh kia tu tp mi nm, hai mi nm cng khng c kt qu. Ti v con ngi l mt sinh vt x hi m trong gia nh, ngi khng c gc r, m i vo mt Tng thn lnh lo nh vy th cng khng th no c gc r. Thnh ra Tng thn phi c t chc nh mt gia nh trong c sc m, c hnh phc, c s ha hp, mi ngi u tip nhn mnh nh l mt ngi em, mt ngi ch, mt ngi anh th t nhin mnh c ci c hi mc ra nhng ci r u tin trong cuc i mnh. V v vy cho nn Tng on phi l mt gia nh, c th gip cho nhng ngi cha bao gi c gia nh cm c ci c v c c nhng ci gc r u tin. Vn ny rt quan trng Ty phng. Thnh ra nhng nm va ri Thy i ging dy. Thy lun lun ku gi cc trung tm tu hc nn t chc nhng Tng thn c tnh cch gia nh. Ti v nhng ngi mt gc, h ti m khng c ci khng kh m m th h mt ci c hi cui cng ca h. v khi m mc r ri v h chp nhn ci Tng thn nh l gia nh ca h th t con ngi h tr thnh ra bnh thng c th vui c, hnh phc c. Lc s tu tp i xa hn mi thc hin c. Mt Thy du c gii cch my, mt o S c gii cch my m nu khng c Tng thn th cng khng c lm g nhiu.

Ngy xa, Tng thn ca Bt thit lp thnh thong cng c nhng vn ln, i khi c chia r, c khi Tng thn tch ra lm hai, xy ra nhiu ln nh vy. Nhng m bit lm sao hn, con ngi n l nh vy. Ti Kosambi, Tng thn tch ra lm i. Bt can thip vo cng khng gii quyt c thnh ra Bt phi b i. thnh Vng X, B t a t chc mt gio hi mi tch ri ra, Bt cng khng lm g c, c lm nhng m cng khng can thip vo mt cch trc tip. Nhng m nhng ci kh khn gio on vt qua c v Tng thn ca Bt c uy tn l ngi ta nhn vo ci on th Tng thn ngi ta c nim tin ni phng php hnh tr gio l ca Bt. Thnh ra vua Ba T Nc, vua nc Kosala, c mt ln chp tay ly m thavi Bt cu ny m c chp vo trong kinh: Bch c Th Tn, nhn v Tng thn con c c tin ni c Th Tn. Nhn vo cc v kht s i qua, i li, ngi xung, ng ln thc tp, con c c tin ni c Th Tn. Ti v con thy Th Tn trong Tng thn Th Tn. Ci kh nng ca mt v o S c th nhn thy trong ci Tng thn ca mnh, l nu m Tng thn d th o S cng d. S tht l nh vy. Do cho nn mt trong ci m mnh phi hc trong ci thi gian mnh th hun l mn hc xy dng Tng thn, gi l Dng Chng (community bulding, sangha buiding). Ti v khi m mnh hc ngh thut dng chng ri th mnh mi c th to dng c mt ci chng c hnh phc v lm c s v nim tin cho rt nhiu ngi. Cho nn, Thy mi ni rng l nu mt v o S khng c Tng thn th cng nh l mt nh ngh s m khng c t liu, mt nhc s m khng c n, mt chin s m khng c sng. V v vy cho nn Tng thn rt quan trng. Nu Tng thn m c c mt t yu t ca s ha hp, c hnh phc th khi mt ngi ti vi Tng thn cha tu bt u hng li ch ri. Cho nn xy dng Tng thn l cng trnh quan trng nht ca s tu tp. V mnh bin thnh ra mt ci yu t tt ca Tng thn. Ngy xa, by gi cng vy, c nhiu ngi v d nh ng Chnh Tr, c ln ng chn cc Thy, ng gin cc Thy ri ng ni rng ti ch quy y nh bo thi, Pht bo & Php bo, Tng bo ti khng c thch. C nhiu ngi ni rng ti ch quy y Thnh Tng thi tc l X Li Pht, Mc Kin Lin, Vn Th, Ph Hin thi, cn my Thy, my S c ang sng y cha phi l Tng thn.

Ni nh vy khng c ng. Ti v ci Tng thn m ta c th s m c, c th tha hng c l Tng thn ny tc l phm Tng. V ci gi tr ca Tng thn l do ta xy dng ra ch khng phi t nhin m n c c. Tng thn ny l mt on th m trong mi ngi u c ch tu hc, c thin ch mun tu hc. Cn tu hc thnh hay khng thnh, thnh cng ti mc no l do ci ngh thut tu hc na ch khng phi c ci thin ch m c, c thin ch cha ; cng nh l thng, mun thng cha chc l thng. Thnh th ra, Tng thn khng cn phi hon ho. Sangha does not have to bi perfect. Mt ci Tng thn khng cn phi ton ho mi c. Ch cn phm Tng thi ch khng cn Thnh Tng m mnh hng c nhiu li lc c ri. Nu m mi c nhn ca Tng thn c thc rng mnh cn nng ta vo Tng thn tu hc, th mnh phi bit rng Tng thn l phi l t mnh xy dng cho n tt p. Nu Tng thn cha p nh mnh mun th mnh phi lm cho n p nh mnh mun. V phng php lm cho Tng thn p th trc ht l lm cho mnh p, ti v mnh l mt phn t ca Tng thn. V ci phn t nm trong ci tm tay mnh, gn gi nht l chnh mnh. Cho nn mnh mm mt n ci, mnh th mt hi th, l mnh lm cho tt c Tng thn. Mnh i thin hnh cho ng hong l mnh phc v Tng thn. Ch ng c ni l mnh phi ti mnh dy cho ngi ny, ch cho ngi kia gi l xy dng Tng thn. Xy dng Tng thn trc ht l phi mm ci l phi i thin hnh, l mnh phi ch, l mnh phi an tr trong hin ti. Cn c trn c bn o mnh mi c th gip c mt S anh, mt S ch, mt S em. Ch nu khng c cn bn th mnh c xy dng cch my cng khng i ti u c. Mt tng thn m c hnh phc n quan trng v cng, n nui dng mnh lm cho mnh vng chi, ti v c nhn c khi ln khi xung nhng m nguyn mt Tng thn th khng n ni nh vy, ti v khi m ngi ny xung th lun lun nhng ngi kia n nng dy. l ci s quan trng ca Tng thn. ch ng em nng lm nh vy th mnh c quyn lung lay, mnh c quyn xung nhng m Tng thn lun lun nng mnh dy. V n khi ngi khc hi lung lay, hi xung th c mnh y. V v vy cho nn con v nng ta Tng khng phi l mt vn tn ngng, khng phi l vn c tin. Mnh c quy y Pht, quy y Php, quy y Tng nh l mt ci s t l nim tin, nhng m quy y Tng khng phi l vn c tin, l vn thc

tp. Quy y Pht cng vy, l vn thc tp. Quy y Pht l lun lun sng trong chnh nim. Chnh nim tc l Pht, n soi sng cho mnh. Mt ngi thin sinh gii, c tng lai l mt ngi bit xy dng mt Tng thn. ng c i n khi mnh tt nghip ri mi xy dng Tng thn, lc mnh s khng thnh u. Ci Tng thn hin ti mnh phi sng cho ha hp, cho c hnh phc v mnh phi xy dng ci Tng thn ngay trong giy pht hin ti.con v nng ta Tng, l vn thc tp khng phi vn tn ngng. Tu tp v chuyn ha, Trong i sng hng ngy Nng ta vo Tng on Cng phu mau nhn thy. ---o0o--K TH 49 Khng sinh cng khng dit Sinh t v Nit-bn S c l v c Khng nm cng khng bung. Bi hc ny l kt qu ni v s tu hc, ci s c ca s tu hc. Trong khi bi 48 ni v ci nhn, tc l chnh l s tu hc. V v vy cho nn chng ta c th ni bi 48 l ni v tch mn: cn phi tu tp v chuyn ha, trong i sng hng ngy, cn phi nng ta vo Tng on l ni v tch mn. Cn bi ny l phi ni v bn mn. Khng sinh cng khng dit, sinh t l Nit-bn. S c l v c. Khng nm cng khng bung. Khng sinh cng khng dit tc l Nit-bn. Ti v Nit-bn tc l s chm dt, tc l s vt thot khi sinh v khi dit. Nhng m s chm dt n khng c nghi l s loi tr ra khi mt ci g c, s loi tr ca sinh t, ti v sinh t l Nit-bn. Tc l ci m mnh gi l bn mn. Tuy ni rng l mnh c c, nhng m k thc l mnh c c g u. Ni rng sng n

nm c nc nhng m sng u c cn phi nm nc na. Ti v sng l nc ri. Chng ta ni mt cch bun ci l sng n tip xc c vi nc. Nhng m sng l nc ri u cn phi tip xc na. Cng nh chng ta sng trong th gii ca sinh-dit ca c - khng, ca cn - mt, ca i - ti v chng ta tip xc c Nit-bn, th n cng bun ci ging ht nh vy. Ti v chng ta ang an tr trong Nit-bn. Nit-bn l chn nh, l t tnh ca chng ta. We have been nirvana for a long time, already. Cng nh l sng, n l nc t mun vn kip ri. Thnh ra c ci g c u. Chng ta hy nh li Tam Php n. Tam Php n l ci cha kha m ca 50 bi tng Duy Biu. Tam php n vi ci hnh nh ng quan Php. ng quan c b tri, ng quan c b phi v ng quan c ci cht kim kh ca n. Chng ta s vo mt tri ca ng France, ng thi chng ta s vo cht kim kh ng France. Chng ta s vo mt phi ca ng France cng vy. V v vy cho nn ci th gii hin tng n chnh l th gii ca bn th. T hin tng thuyn quay v bn th, nhng k thc l khi quay v bn th. y, chng ta n li tam v tnh, tam tnh. L chng ta sng trong ci nim v c, v khng, v mt, v nhiu, v ti, i, sinh, dit. Tm ci l do hai ci ny m ra. Th Tam php n l khai th cho chng ta v Nit-bn. V thng, v ng l ng v phng din hin tng m ni, tc l sng. Chng ta xt ci tnh cht v thng, v ng ca tt c mi s vt cng nh chng ta nhn vo sng thy ci bn cht ca n. V l phng thc chng ta vt khi nhng ci nim c - khng, mt nhiu, ti - i, sinh dit. Chng ta hc v Nit-bn tc l ci php n th ba. Php n th ba l Nitbn, tc l s chm dt tt c mi khi nim trong khi nim v v thng, v v ng. Ti v khi nim v v thng, v ng a ra gip chng ta thot c khi nim thng v ng. Nhng m n vn l mt khi nim. Nit-bn, n vt thot thng m n cng vt thot v thng. N vt thot ng m n cng vt thot v ng nh l nhng nim. Nhng nu khng c v thng, v ng, chng ta c th tip xc c Nitbn khng? cho nn ng v phng din ba t tnh th chng ta thy nh th ny: thc ti trong ci nhn ca thng, ng n l bin k chp. Thc ti c nhn bng con mt v thng v ng l thc ti y tha khi. Thnh ra y

tha khi tho g chng ta khi bin k s chp v gip chng ta tip xc c vi Nit-bn vn l vin thnh tht. Cn khi mnh chm vo v thng, tht s chm vo v thng ch khng chm vo nim v thng, tc l mnh chm vo Nit-bn. Chm vo sng tc l chm vo nc. Nc v sng l mt. V v vy cho nn ni rng c c nhng m k thc c ci g c u. V v vy cho nn khng c ci g mnh phi nm ht, m khng khng ci g mnh bung ht. Khng nm cng khng bung l ch . C g m ti phi nm ly u, c g m ti phi b u, gi l v c. Khng nm c cng khng bung (v th v x). Nm l th, bung l x. Ti v khi m mnh ni rng l nm ly mt ci, bung mt ci th ci cn l nh nguyn (dualistic). Thnh ra bi 48 ni v tu tp ca chng ta, ni v nhn. Bi 49 ni v qu. Bi 48 ni v tch mn v bi 49 ni v bn mn. ---o0o--K TH 50 Lt trn sng sinh t Thuyn t do bin m N ci v y n Phin no tc b . Bi ny l ni v hnh mn. Cc v B-tt ban u cng tri ln trong bin sinh t, thng ng, nhng m nh thc tp v thng qun, v ng qun cho nn t ci th gii ca hin tng m tip xc c vi th gii ca bn th, Nit-bn. Do cho nn ci t do mnh vt thot bao nhiu nhng ci s hi do c khng, mt nhiu, ti i, sinh dit gy ra, do cho nn mnh lt trn sng sinh t, tc l mnh ci trn sng sinh t m i. Thuyn t do bin m, tc l cc v B-tt sau khi c chng ng ri, sau khi ht s ri, sau khi ht chm m ri th tr v vi th gii ca sinh t m khng thy c sinh t. Tr v th gii ca sng nhng m vn an tr trong nc, gi l lt trn sng sinh t. Thuyn t do bin m, l nhng v B-tt ang hnh o trong cuc i ny nh l B-tt Quan Th m, B-tt Vn Th S Li, Btt Ph Hin, B-tt Dc Vng, B-tt Diu m m chng ta thy trong kinh Php Hoa, m chng ta ni ti hnh mn, tc l ci mn th ba.

N ci v y n. Tc l trong ci th gii m mnh thy c au thng, c su no m mnh vn thy cc v n n ci v y, ti v qu v d tip xc c vi ci thc cht ca Nit-bn. Qu v khng cn thy sinh, khng cn thy t na. Qu v thy rt r phin no tc l b . Thy bt nh gia phin no v b . Khi thy c ri th thot khi s s hi ri th bi li mt cch an nhin trong ci th gii m chng ta gi l sinh t, m cc v khng cn thy sinh t na. Trong ci th gii m chng ta gi l phin no, nhng m i vi cc v th l B . Hm nay l ngy 21.1.1993, chng ta ang Xm Thng v chng ta ang hc 50 bi tng n mi, nhng m n ch mi trn hnh thc thi, trn phng din ni dung th n c l ti v n c lm bng nhng yu t ca Duy Biu hc, bt u t gio l ca Bt dy. V d nh trong kinh Php C th Bt ni tm l cn bn, tm l ch, trong cc php tm l Ha s, c th v ra tt c hnh nh v c mt bi k trong Hoa Nghim m cc S c, S ch hc mi ngy Vit Nam trong ci nghi thc th thc c hn: Nhc nhn dc liu tri, tam th nht thit Pht, ng php qun gii tnh, nht thit duy tm to. Nu ai mun hiu c, bit c v ch Bt trong ba i th phi qun chiu v ci bn tnh ca php gii v thy rng tt c u do tm mnh to ra (nht thit duy tm to). l cn bn ca gio l Duy Thc m hm nay chng ta gi l Duy Biu. Tm to ra v tm biu hin ra. N biu hin thnh ra hai ci: ch th nhn thc v i tng nhn thc. V v vy cho nn ci t tng Duy Tm, Duy Tm y mnh phi phn bit vi ci danh t duy tm trit hc ngoi i. Ti v tm trong o Bt khng phi l tm ngoi i. C khi tm gi l , c khi tm gi l thc, v thng thng ba ch tm, , thc dng trong Tam tng kinh in. C khi ba ch tm, , thc n cng mt ngha. C khi ch tm n c ngha khc. Ch n c ngha khc. Ch thc n c ngha khc. V trong Duy Biu hc, tm l alaya thc, l mt na v thc l thc th su ( thc) v nm thc u. Th tm, v thc chng ta hc. Mt bn l citta, mt bn l manas, mt bn l vijnana th trong ba mi bi tng ca Thy Th Thn. Tm tc l d thc thc, tc l thc th tm. l mt na gi l t lng. V thc l biu bit cnh. Th Thy Huyn Trang theo hc ci ny. Th nng bin duy tm, v d thc t lng, cp biu bit cnh thc. Biu bit thc tc l ci thc ny n biu hin ra cnh vt . Biu l biu hin, bit l phn bit. Thnh ra chng ta nhn cuc i, nhn th gii, nhn non sng, nhn v tr bng thc

th su. V thc th su n ly t thc th by lm cn c, lm c quan cng nh l ci thy ly con mt lm cn c. V pht sinh t tm. ---o0o--HT