CON NG GIO DC TK.Thch Thi Ha ---o0o--Ngun http://thuvienhoasen.

org Chuyn sang ebook 10 8 - 2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Do , nn gio dc thit lp trn nn tng hiu bit s lin h gia nhn duyn, nhn qu ca c nhn v cng ng khng phi trong mt thi gian m mi thi gian, v khng phi trong mt khng gian m mi khng gian l ht sc cn thit cho i sng ha bnh, an lc v vn minh ca chng ta, khin t n c kh nng vn hi trt t v hon thin cho x hi ca chng ta ngy nay. Hnh phc l t ng khng phi tt c chng ta ch ni vi nhau trn mi, m cn l nim c m mun thu trong lng ca mi chng ta v n cng l nh hng cho chng ta trong mi vic lm hng ngy. Tuy c m v nh hng nh vy, nhng trong i c my ai c hnh phc v khm ph ra c ngha ch thc ca n? C ngi cho rng, hnh phc l nhng cm gic d chu v lng lng khi mt ta tip xc vi cc hnh sc v mu sc thch ; hay hnh phc l nhng cm gic d chu khi tai ta nghe nhng m thanh vi diu; mi ta ngi nhng hng thm; li ta tip xc v nm c nhng mi v thch ca cc loi thc phm; thn ta xc chm vi cc i tng kh i ca thn th v nhng s tip xc y cho ta nhng cm gic thch , va lng; ta tip xc vi cc i tng lm pht sinh trong ta nhng cm gic d chu t mt im n ton th v pht trin t mt im thp nht n mt im cao nht. Nu ngha ca hnh phc l nh th, th chng cng cha bao gi l ngha hnh phc hin thc cho mi chng ta v trong mi chng ta cha mt ai tng t c v sng vi ngha hnh phc nh th. V khng phi lc no v u, ta nhn mi hnh sc cng va ; khng phi lc no v u ta nghe mi m thanh cng va ; khng phi lc no v u ta ngi cc hng thm cng va ; khng phi lc no v u li ta

tip xc vi cc mi v cng va ; khng phi lc no v u thn ta tip xc vi mi i tng cng va v khng phi lc no v u, ta tip xc vi mi i tng cng u thch ng v va . Tip xc mi i tng vi tm va , th cm gic d chu bt u khi ln trong ta v nh vy l ta bt u c hnh phc; tip xc vi mi i tng vi tm khng va , th nhng cm gic kh chu bt u khi ln trong ta v nh vy l ta bt u c kh au. Kh au v hnh phc n vi mi chng ta u ty thuc t cc cm nhn. Cm nhn va l cho ta hnh phc v cm nhn khng va l cho ta au kh. V nu ta sng trong trng thi tm thc v cm, th ta chng c hnh phc hay kh au g c. Sng vi trng thi tm thc v cm, th ta ang sng m ta nh cht. V mt ngi ang sng m xem nh cht, khng ai bo rng, ngi y l ngi hnh phc c. Ta nhn su vo trong t thn ca mi chng ta, ta thy rng, phn nhiu ta c kh nng i tm cu hnh phc hn l kh nng tiu dit kh au. V phn nhiu chng ta c kh nng tiu dit hnh phc hn l c kh nng tiu dit kh au. V mi phng php gio dc ca con ngi trong cc x hi qu kh v hin nay cng u thc y con ngi i tm kim hnh phc hn l o to con ngi c kh nng tr dit nguyn nhn gy ra au kh cho chnh h. Mi phng php dy cho con ngi trnh n kh au hay trn chy kh au tm kim hnh phc u khng phi l nhng phng php gio dc hon chnh. Phng php gio dc hon chnh l phng php gip cho con ngi c cch nhn chnh xc i vi bn thn h; i vi cc cm gic ca h; i vi tm thc ca h v i vi nhng g lin h vi h t bn trong n bn ngoi, t bn thn n gia nh v x hi, cng nh mi mi trng sinh hot lin h t i ny v i sau ca h, khin cho h c nhng hiu bit chnh xc v i sng ca chnh h v c kh nng t bo v cng nh t thng hoa i sng y. i sng con ngi khng th no c hnh phc, khi chnh trong i sng ca con ngi b n nn v b vy hm bi vt cht, b n nn v b vy hm bi tnh i, b n nn v b vy hm bi nghip bo. Khi ta nhn mi hnh sc, ta nghe mi m thanh, ta ngi mi hng thm, ta nm mi mi v, ta xc chm mi i tng ca thn v vi tm bn rn,

vi tm b rng buc bi cc n nn v b vy hm cc th n nn tnh i v nghip bo, th khng ti no ta c c cm gic d chu, ch ni g n hnh phc. B n nn v b vy hm bi vt cht, b n nn v b vy hm bi tnh i hay b n nn v b vy hm bi nghip bo l kt qu do lng tham, s sn hn v tm t kin ca mi chng ta em li. Lng tham, s sn hn v tm t kin l gc r lm cho mi kh au trong i sng ca chng ta pht sinh, lm cho hnh phc trong i sng ca chng ta khng bao gi hin hu. Mi khi chng ta n lc to ra vt cht bi nhng tc ng ca lng tham, th cng c vt cht bao nhiu l chng ta cng b ri vo nhng tnh trng n l vt cht v cng b kh au bi chng by nhiu. V mi khi chng ta cng n lc to ra vt cht bi tc ng ca lng hn th v tm t kin bao nhiu, th chng ta cng b tr thnh n l vt cht v b kh au bi vt cht by nhiu. Mi khi chng ta n lc to ra nhng tnh cm vi nhau bi s tc ng ca lng tham v tm t kin, th tnh cm ca chng ta, cng ngy cng y p tht vng v hn th, v tht vng, hn th s chng cht ln hn th v tht vng. V bt c hnh ng no ca chng ta c tc ng bi tm tham lam v tnh ch k, th chng u dn chng ta i ti n nn v n l nghip bo kh au. N l nghip bo mi l s n l ng kinh hi nht. Ti sao? V n l s n l chnh xc nht, do chnh tm thc v hnh ng ca ta to ra. Chnh do lng tham, s sn hn v tm t kin ca ta to ra. S n l y dn ta i t i ny qua kip khc trong bng m ca tht vng v kh au. Hnh phc thc s ch c mt vi chng ta, khi chng ta c mt i sng khng b n nn i vi vt cht, khng b n nn i vi tnh i v khng b n nn vi nghip bo. Ngi khng cn mc bt c mn n no ca vt cht, ca tnh i v ca nghip bo mi l ngi thc s c hnh phc v t do. Nn gio dc thc tin, hin i v ton din l nn gio dc, gip cho chng ta khng phi ch bit tho g nhng hin tng kh au v nhng hnh thi sinh hot bt n ca chng ta, m phi gip cho chng ta mt cch

nhn chnh xc v kh au ca con ngi v phng php tho g nguyn nhn sinh khi kh au y ni mi con ngi chng ta. Nn gio dc y, phi bit gip cho ta tho g nhng n nn vt cht m thn th ta vay mun, phi bit gip cho ta tho g nhng n nn i vi tnh i m tm ta vay mn v phi bit gip cho ta tho g nhng n nn nghip bo do nhng hnh ng thin c ca ta vay mn. Mt nn gio dc, thc tin, hin i v ton din i vi con ngi phi l nn gio dc c thit lp trn nn tng ca chnh kin. Ngha l mt nn gio dc c thit lp trn nn tng ca s hiu bit gia con ngi vi con ngi, gia con ngi vi cc vt th v x hi qua quan h nhn duyn, nhn qu v nghip bo, khng phi mt dng m nhiu dng, khng phi mt i m nhiu i v trong cc s quan h y, mi ngi phi t chu trch nhim v hnh vi thin c ca chnh mnh, khng phi trc quan ta phn x lut php m chnh trc ta n nhn qu nghip bo ca tm mnh. Nn gio dc y, phi bit dy cho con ngi chm trn vi s thc ca kh au v hnh phc ca kip ngi; phi bit dy cho con ngi chm trn c vi nhng gc r kh au ca kip ngi v nhng phng php lm thay i nhng gc r kh au y, thnh nhng cht liu ca an lc v hnh phc. Mt nn gio dc, thc tin, hin i v ton din l nn gio dc y, dy cho con ngi phi bit h l g trong s lin h gia h v nghip bo ca chnh h, phi dy cho con ngi bit h l g trong mi suy ngh, hnh ng v li ni ca h, h thc s c kh nng suy ngh v duy tr nhng g cn thit cho i sng tt p ca chnh h v loi b nhng g cn tr s bc ti i sng cao thng ca chnh h. Mt nn gio dc, thc tin, hin i v ton din l nn gio dc y, dy cho con ngi bit on tn nhng nguyn nhn sinh khi kh au, v nhng phng php dit tn kh au, hn l ch bit trn chy kh au hay l m ly nhng nguyn nhn kh au m kim tm hnh phc, hay l v ra nhng bc tranh hnh phc cha y nhng nim tng tng trong tng lai. Mt nn gio dc, thc tin, hin i v ton din l nn gio dc y, dy cho con ngi bit r nhng yu t to nn hnh th ca h l g, phi bit

nhng cm gic ang din ra trong h l g, khi h tip xc vi mi i tng, ngay c nhng i tng thuc v khng gian hay tm thc. S d, con ngi c qu nhiu kh au v th ng trong cuc sng, l do con ngi khng c kh nng nhn li tm mnh lm ch v thanh lc nhng g khng cn thit cho hnh phc v nui dng nhng g cn thit cho i sng cao thng. V vy, nn gio dc, thc tin, hin i v ton din khng phi ch nhm ti pht trin nhng kin thc hay l nhng hiu bit thuc khoa hc t nhin, m cn phi bit nhm ti lm ch tm trong mi trng hung. Nu tm ca con ngi b hn lon, th con ngi khng c kh nng s dng nhng pht minh ca khoa hc t nhin phc v con ngi. V nu con ngi khng c kh nng lm ch tm ca mnh, th con ngi tr thnh vt n l cho nhng pht minh khoa hc hn l lm ch khoa hc. By gi khoa hc khng phi phc v con ngi m git cht con ngi v mi trng sinh thi ca n. Mi phng php gio dc l nhm ti gip cho con ngi, hiu r chnh h v chung quanh h l g mt cch chnh xc m khng phi p t hay ru ng. Tm li, mt nn gio dc thc tin v ton din, nn gio dc y phi hi cc yu t sau y: 1- Nn gio dc phi gip cho nhng i tng c gio dc c cch nhn chnh xc v ton din i vi mi vn khng phi ch trong mt khong khng gian m c mi khng gian v khng phi ch trong mt giai on m xuyn sut mi thi gian v khng phi ch mt i tng m ht thy vn hu. 2- Nn gio dc phi gip cho mi i tng c gio dc c cch suy t chnh xc v ton din i vi mt vn hay mi vn , trc khi pht ngn hay hnh ng. Khng pht ngn v hnh ng theo nhng g m nhng suy t ca mnh cha chnh xc i vi mt vn c lin h n nhiu khng gian, nhiu thi gian v nhiu i tng. 3- Nn gio dc phi gip cho mi i tng c gio dc c mt cch pht ngn chnh xc. Cch pht ngn y, khng ng trn nhng lp trng,

quan im hay thnh kin m ng t ni ci thy, ci bit v ci suy t chnh xc v s tht ang lin h n con ngi cng nh mi trng sinh hot v tn ti ca n. 4- Nn gio dc phi gip cho mi i tng c gio dc c hnh ng hp l v chnh xc. Hnh ng hp l l hnh ng khng gy thit hi cho ngi mnh c li v cng khng cho mnh b thit hi trc nhng mu li ca ngi khc. Hnh ng hp l l hnh ng khng phi ch bit em li ci li cho mnh v ngi trong nht thi m xuyn sut c mi thi gian, khng phi ch bit em ci li cho mnh v cho ngi trong mt im m ton th. V hnh ng chnh xc l hnh ng khng vin vng v m h. Hnh ng chnh xc l hnh ng c kh nng lm dn sinh nhng kt qu tt yu, nh chnh n hnh ng qua ci thy v ci suy t chnh xc. 5- Nn gio dc phi gip cho mi i tng c gio dc nui dng i sng ca h mt cch hp l gia cung v cu. Cung v cu khng hp l s dn sinh nhng t hi cho thn v tm, v s pht sinh nhng t nn khc ca x hi. 6- Nn gio dc phi gip cho mi i tng c gio dc pht trin nhng kh nng hp l. Pht trin kh nng hp l l pht trin kh nng em li nhng hnh phc v an lc cho c thn v tm ca chnh h. Thn pht trin hnh phc m tm khng pht trin hay ngc li u l s pht trin khng hp l. S pht trin kh nng ca thn v tm khng hp l s dn n mt i sng b thn bnh hoc tm bnh. V mi khi thn bnh cng chnh l tm bnh v ngc li. 7- Nn gio dc phi gip cho mi i tng c gio dc cn c nhng s nh ngh hp l. Nh ngh hp l l lun nh ngh n s c mt thn v tm ca con ngi; nh ngh n s pht trin v s hy dit ca thn v tm con ngi; nh ngh n s nui dng thn v tm ca con ngi, qua cc s tip xc lin h n mi trng sinh thi ca thn v tm, ng thi bit r nhng g ang lin h lm sinh khi nhng cm gic v tri gic hp l hay khng hp l i vi thn tm, trong qu trnh thng hoa ngha ca cuc sng. Nhng cm gic v tri gic hp l l nhng cm gic, tri gic khng a n s tn hoi i vi thn v tm khng phi ch trong hin tin m cn c di lu v sau. Ghi nh hp l l ghi nh lch s pht trin thn v tm ca con ngi v th gii ca n, qua nhng tc nhn v tc duyn trong c mt dng chy ca nhn duyn v tn v trong dng chy ca nhn duyn

y, nhn duyn ca con ngi v th gii ca n c th thay i hoc xu hoc tt. 8- Nn gio dc phi gip cho mi i tng c gio dc cn c mt tm hn nh tnh v su lng hp l. Tm l ch ca thn. Tm khng yn th mi sinh hot ca thn u b ri lon. Tm ca con ngi cng nh tnh bao nhiu, th nhng hnh ng ca h cng chnh chn v t sai lm by nhiu. Suy ngh, pht ngn v hnh ng ca con ngi t sai lm hoc khng sai lm, s to nn mt x hi loi ngi vn minh. Mt x hi loi ngi ch thc s vn minh, khi no x hi y, bit thit lp mt nn gio dc con ngi hon thin c hai mt thn v tm cng vi nhng g lin h i vi chng. Mt nn gio dc c ni dung y tm yu t nh vy l mt nn gio dc thc tin v ton din. Nu thiu, khng hi tm yu t y, s khng p ng c nhu cu hnh phc ca con ngi v nu vt qu tm yu t y s lm cho i sng con ngi b i hng chn v s b ng qu trc khi bnh minh xut hin. Mt nn gio dc bit p dng v iu hp tm yu t y mt cch linh ng v thc tin, th hnh phc v an lc khng phi n vi th gii con ngi t nhng ha hn hay c m, m chnh l t cuc sng mang tnh gio dc nhn qu dung hp v chuyn ha mt cch hin thc v sng ng. V mt nn gio dc nh vy, lm pht sinh thc t trch nhim v hnh vi nhn qu thin c i vi c nhn v cng ng; lm dn sinh kh nng t tn v sng to ni chnh nhng i tng c gio dc. V x hi loi ngi chng ta thc s ch c vn minh, khi no nn gio dc ca chng ta, bit khi ng v chuyn ha t cch nhn nhn duyn, nhn qu mt cch sinh ng ny. Mt s kin xu xy ra cho ta, khng phi ta ch bit chp nhn v khc phc hu qu, m cn phi bit khc phc v chuyn ha t nhn duyn tp khi ca chng. Khng nhng vy, m ta cn phi bit tp hp v lin kt nhng nhn duyn tt p, khin cho chng t dung hp, chuyn ha v biu hin mt cch y sng to. Trong i sng con ngi c nhiu bt an v kh au, v tm thc con ngi tch ly v hin khi nhiu ht ging bt thin. Nhng ht ging bt thin

ni tm, mi chnh l nguyn nhn sinh khi nhng kt qu kh au cho con ngi v x hi ca n. V v vy, mt khi con ngi khng tin v hiu v nhn qu hnh ng l con ngi nh mt thc t gic v t ch, cuc sng ca chnh h t n ri lon v x hi nhiu ngi hnh ng khng i t nim tin v hiu bit v nhn duyn, nhn qu th hnh phc v an lc ch l nhng c m ho huyn m nhng hn lon x hi l nhng iu tt yu. Do , nn gio dc thit lp trn nn tng hiu bit s lin h gia nhn duyn, nhn qu ca c nhn v cng ng khng phi trong mt thi gian m mi thi gian, v khng phi trong mt khng gian m mi khng gian l ht sc cn thit cho i sng ha bnh, an lc v vn minh ca chng ta, khin t n c kh nng vn hi trt t v hon thin cho x hi ca chng ta ngy nay. Thch Thi Ha ---o0o--Ht