You are on page 1of 6

THNG IP GIO DC CA C PHT Diu Hng ---o0o--Ngun http://thuvienhoasen.

org Chuyn sang ebook 10 8 - 2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Nn gio dc ca c Pht ng trn lp trng nhn bn, nu cao tinh thn t gic ca con ngi, l vn ch yu gip con ngi nh thc tr tu ca mnh, bit iu hnh c cuc sng tm l v vt l ca chnh mnh t n gii thot v gic ng, bit hng con ngi thch ng vi mi trng sng trong x hi tin b, bit sng sut nhn v bit sng nh th no em li hnh phc cho chnh mnh v cng ng x hi *** Gio dc l mt trong nhng yu t quan trng nht c th dit tr s dt nt, nhng thnh kin vn l nhng nguyn nhn to nn nhng mu thun xung t. Xung t chnh ni ti ca c nhn , xung t gia c nhn vi c nhn, c nhn vi mi trng, c nhn vi x hi; hay ni rng hn l xung t gia mt tp th ny vi mt tp th khc, gia tn gio ny vi tn gio khc hay quc gia ny vi quc gia khc. Nhng suy cho cng cng l mu thun ca con ngi trong chnh s vn hnh ca mnh. Chnh v vy iu kin tin quyt gii quyt nhng mu thun ny, t c s bnh an ni ti, gii thot mi kh au vn chnh con ngi phi t bit mnh. c Pht Thch-ca-mu-ni sau khi tri qua kinh nghim nm nm tm thy hc o, su nm di dng dng kh hnh cui cng di ci b rm l bn dng sng Ni-lin-thuyn xanh mt, chnh t Ngi thc chng c con ng "trung o" hay cn gi l nh l duyn khi. Bc mn nh l duyn khi c Ngi vn ln nh thc nhn loi ra khi gic m tri buc ca tham i v chp th, nh thc nhn lai phi t bit mnh l "ch nhn ng ca nghip v tha t nghip," l ch nhn ng ca mc xch mi hai khoen nhn duyn v cng s l tha t hu qu ca mi hai nhn duyn . Do v minh m c hnh.

Do hnh m c thc. Do thc m c danh sc. Do danh sc m c lc nhp. Do lc nhp m c xc. Do xc m c th. Do th m c i. Do i m c th. Do th m c hu. Do hu m c sanh. Do sanh m c lo t, su bi kh u no Chnh t mnh to v minh ri a n sanh lo bnh t th cng chnh t mnh mi l ngi ci b nhng mc xch ca mi hai nhn duyn . Do v minh dit nn hnh dit Do hnh dit nn thc dit. Do thc dit nn danh sc dit. Do danh sc dit nn lc nhp dit. Do lc nhp dit nn xc dit. Do xc dit nn th dit. Do th dit nn i dit. Do i dit nn th dit. Do th dit nn hu dit. Do hu dit nn sanh dit. Do sanh dit nn lo t, su bi kh u no dit. Tm gn li, cng thc ny cn c nh hnh trong bn cu: "Do ci ny sanh nn ci kia sanh, Do ci ny c nn ci kia c. Do ci ny dit nn ci kia dit, Do ci ny khng nn ci kia khng."[1] Ngha l mu cht a n sanh t c c Pht thc chng v Ngi sung sng tht ln: "Ta lang thang trong vng lun hi qua bao kip sng, tm mi m khng gp k lm nh. au kh thay kip sng c ti din mi! Hi k lm nh! Nay Ta gp ngi ri. Ngi khng c lm nh na! Bao nhiu rui m ca ngi u gy c ri, ko ct ca ngi tan vn c ri. Tr ta t n v thng Nit bn, bao nhiu dc vng u dt sch c."[2]

Chn l Duyn sanh l ting ni ca bc tu gic v i, cha tng c trong h thng lch s tn gio v trit hc c truyn by gi. Chn l duyn khi ny nh tan thnh kin c chp thn linh ca giai cp b la mn lc by gi, thc s lm rung chuyn cc tn gio ln ca n c i ch trng rng con ngi v mi hin hu trn th gian ny l nhng to vt ca Thng , ca Phm thin, ca ng tan nng v hn, ca mt bn th i ng v con ngi phi chu s chi phi thng pht ca nhng th lc siu nhin v hnh no . Ngc li bng gio l duyn khi, c Pht ch trng con ngi l ch nhn ca tt c tha t nghip, l ch nhn kt ln 12 khoen nhn duyn v cng s l ngi tho g 12 khoen sanh t . Ngha l con ngi t to nhng mu thun xung t st-na tm sanh dit chnh trong c nhn mnh v mi trng bn ngoi th cng chnh con ngi phi l ngi t dit n i. Trong kinh tng, nhiu ch c Pht khng bao gi tha nhn mnh l v thn linh hay ng siu nhn ti thng cm quyn trng pht hay ban n gii thot cho bt c ai. Ngi cng l mt con ngi bnh thng bng xng bng tht nh chng ta, mt con ngi c tht trong lch s nhn lai. Cha l Vua Tnh Phn, m l Hong hu Maya, v thi t S-t-ta c sinh ra ti vn Lm-t-ni. Thi t xt xa trc cnh au kh sanh gi bnh cht ca kip ngi khi i do bn ca thnh. Ngi ng lng trc n trc cnh giun trng b gay xo trc li cy ca con ngi, thng tm trc cnh nai t b h v, ong rui sa li nhn, thng xt mang v sn sc con chim b trng tn (do thi t -b-t-a bn) cho n khi lnh mnh th th cho chim t do trn bu tri. T l ban vui, bi l cu kh. Ban ci vui cu cnh v cu ci kh trin min. l ng lc khin Ngi t b cung vng in ngc, v p, con ngoan tm con ng thot kh cho chng sanh. Su nm kh hnh rng gi, 49 ngy kin tr thin nh cui cng Ngi gic ng l "trung o" l ni dung ca bi chuyn php lun u tin cho nm anh em Kiu Trn Nh ti Lc uyn sau khi c Pht thnh o ti ci b . Nu con ngi nhn thc c ngun gc ca kh au do t mnh tri buc th cng chnh con ngi t gc kh au m x ly ci tri ra. c Pht ngi ch l mt ngi ch ng, l ngi mong mi thot ly v lm cho mi ngi cng thot ly. c Pht khng phi l mt con ngi ca h v, khng phi l mt con ngi ca kin chp in o nh B la mn gio. Ngi l mt con ngi nh mi ngi nhng vc dy c t kh au ca t thn v mun loi,

ca tn gio v trit hc, ca c nhn v cng ng x hi, trong nhn tnh c c Pht cao vi nhng li dy: "con ngi v ch c con ngi mi c th thc hin c nhng hoi bo l tng hng n Pht qu." Chng ta c th gi c Pht l mt con ngi tuyt vi trong nhn tnh v c Pht tuyt i ly nhn tnh lm c s t vn ln tm cao ca ha thin chnh mnh ngay trong i ny v nhng ngi khc theo con ng th s t c s han thin nh c Pht vy. V l do m c Pht thng khng nh v tr ca con ngi vi chng t ca mnh rng: "Hy tr v nng ta mnh v nng ta php; ngi l hi o l ni nng ta ca chnh ngi." Ngi lun lun c sy tinh thn t lc ca mi ngi tm ly s gii thot cho chnh mnh v iu ny nh mt si ch xuyn sut trong tan b h thng gio l ca c Pht trong 49 nm hong php li sanh. "Nng ta mnh," "Ngi l hi o, l ni nng ta ca chnh ngi" v ch chnh mnh mi hiu mnh hn ai ht. Hy quay li vi con ngi v tm thc ca chnh mnh. Cn tt c nhng hnh sc m thanh ca bn ngoi, ca ni sng i a, ca con ngi u l nhng o gic do bin k s chp ca tm thc m pht sanh. "Nng ta php" bi ch c phng php tu tp ca c Pht bc ti tn ca cuc i, chng ta mi bit ngi th xy nh dung 12 khoen nhn duyn ca rui, m to thnh hin hu kin trc con ngi. Chng ta mi bit gii nh tu, t , bt chnh o, 12 nhn duyn, tam php n... ni rng ra l 48 ngn php mn s a chng ta t mt con ngi bnh thng tr thnh nhng nh m phm o c thanh tinh ca cuc i, s em li s gii thot an lc v hnh phc cho chnh mnh v x hi chung quanh. Chnh trong li gio hun ti hu ca c Pht ti Cu thi la trc khi c Pht nhp nit bn, Ngi n cn dn d rng: "Ny cc T kheo, ng ngh rng sau khi ta nhp dit cc ngi khng cn bit nng ta vo ai. Chnh gii php ta ch dy cc ngi d l ni nng ta. Cc php hu vi u v thng hy tinh tn ln gii thot."[3]

"Php" ngha l chn l m d chng ta mun hay khng th n vn nh th. Tc gi Hong Thng[4] ni rng " Php xut hin nh chn l, va mang tnh hin thc khch quan chn l cng c, lm thi v li va mang tnh tuyt i chn l bt kh thuyt". Php l mt con ng quy ngng v np sng m vai tr ca Thng khng c mt. Mi trch nhim v kh au v hnh phc i u do con ngi phn quyt. Tr v nng ta vi Php l tr v vi trch nhim lun l o c, trch nhim trong cuc sng t duy v hnh ng, trong th cch ng x gia t thn v tha nhn, gia c th v x hi ca mi con ngi. Th gii bao la v i sng tm thc th v tn, do s khng c bt k mt ng lc t nhin hay siu nhin no c th ng tr trong dng sanh t lun lu, ngai tr chui nhn qu gm 12 khoen nhn duyn. Tr v nng ta vi mnh cng c ngha l tr v ht ging gic ng hay nng lc gic ng. Ht ging Pht ny tim n, vn c trong mi tm thc chng ta m by lu nay chng ta nh g cng t ngho tng lang thang nhiu kip m khng bit bo vt chu bu nm sn trong cho o ca mnh. V c tr thnh nh t ph giu c hnh phc, chnh chng ta ng vai tr trung tm g cho o ly bo vt ra. Cn c Pht ch l ngi ch cho ta phng php ly chu bu trong cho o nh kinh Php c c dy: "Ngi phi lm cng vic ca ngi, v Nh lai ch ch dy con ng."[5] Hay nh trong kinh Di gio Ngi khng nh: "Nh ngi dn ng, ch dn ng cho mi ngi, nhng nghe ri m khng i th li khng phi ngi dn ng."[6] c Pht l mt nh gio dc ton din, Ngi cn c trn tinh thn t bi v tr tu to iu kin ti u a con ngi n vi chn l bng tinh thn t gic, hng con ngi quay v t chng nghim vi chn l . Vic gio dc ca c Pht da trn s nh thc tm t ca mi ngi t gic tr v vi s gic ng bn thn. Vi hnh thc gio dc ny c Pht khng a ra mt gio iu no bt mi ngi phi tun th hay mc khi, coi ngi nh mt ng quyn nng ti thng. Nn gio dc ca c Pht ng trn lp trng nhn bn, nu cao tinh thn t gic ca con ngi, l vn ch yu gip con ngi nh thc tr tu ca mnh, bit iu hnh c cuc sng tm l v vt l ca chnh mnh t n gii thot v gic ng, bit hng con ngi thch ng vi mi trng sng trong x hi tin b, bit

sng sut nhn v bit sng nh th no em li hnh phc cho chnh mnh v cng ng x hi. "Ngi l ni nng ta ca chnh ngi, khng ai khc c th l ni nng ta."[7] "Con ngi l ch nhn ng ca nghip, l tha t ca nghip." "Hy t mnh thp uc ln m i." y l thi gio dc mang tnh tch cc, sng to, dn ch trong tinh thn v ng, c gi tr xuyn sut thi gian v khng gian, c kh nng ha gii c cc cn bnh mu thun xung t ca chnh ni ti c nhn , mu thun xung t gia c nhn vi c nhn, c nhn vi mi trng, gia nh x hi v th gii bn ngoi. l cnh th xanh, l bc thng ip gio dc v tin khang hu ca c Pht m cch y hn 25 th k, Ngi gi n cho nhn loi chng ta trong thin nin k mi ca ma xun Tn T 2001 ny. CH THCH [1] Gems of Buddhism Wisdom. (The Corporate Body of the Buddha Educational Foundation, Taiwan, 1996), trang42. [2] Kinh Php C, Thch Tr c dch. n , 1999, cu 153-154. [3] Kinh Di Gio, trch Bo Gic Ng, s 38 thng 5-1999, trang 28. [4] Trong "Suy nim t Bc Thng ip ca Thi i mi", Bo Gic Ng s 38 thng 5-1999, trang 9. [5] Dhammapada, XX 4, trch Bo Gic Ng, nt, trang 11. [6] Trch Bo Gic Ng, s 8,9 ngy 25-5-1995 trang 15. [7] Dhammapada, XII 4; Bo Gic Ng s 38, thng 5-1999 trang 9. ---o0o--Ht

You might also like