Nh Gnh Lo u

Ha thng Sri Dhammananda Phm Kim Khnh dch Vit

---o0o--Ngun http://www.quangduc.com Chuyn sang ebook 26-5-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Mc Lc

---o0o--Bn c lo u khng? Bn c cm thy khn kh khng? Nu c, hy chm ch c quyn sch nh ny. Nhng dng ch sau y c vit ra cho bn v cho nhng ai cn mi lo u v nhng iu khng ng lo - lo sut i, lo n cht! Lo u v khn kh l cp t hi lun lun i song vi nhau nh hai con bi trng. C hai t hi ny cng sng v cng cht vi nhau, trn th gian ny. Nu bn lo u, t bn cm thy khn kh. Nu bn cm thy khn kh, t bn lo u. Chng ta phi i ph vi nhng s kin ca i sng, phi ng u vi nhng din tin khc nhau ca kip nhn sinh. Mc du

khng th ln trnh chng, ta khng nn cho cp t hi lo u v khn kh trn ngp v khc phc ta. Tri li, phi khc phc chng, v ta c kh nng lm vic ny. iu cn thit l phi hng dn thch ng mi c gng, mi quyt tm v kin nhn ca chng ta. Nu hiu bit s vt mt cch chn chnh, v thn trng p dng tr no thng minh mn v sng sut ca chng ta vo mi vic lm t chng ta c th ch ng c nhng cm xc v thot ra khi mi lo u v khn kh. Nhng mi lo u ca ta l con ca chnh ta. Chnh t ta to n trong tm, v khng kh nng, hay v tht bi, khng hiu c v khng c lng c trn vn nhng cm xc t nhiu v k ca ta v v ta lng nh qu ng hay sai lc phm gi ca s vt. Nu chng ta c th nhn s vt ng trong bi cnh ca s vt, v thy rng khng c g l trng tn vnh cu, khng c g tn ti vng bn trong th gian ny v t ng ca chng ta ch l tr tng tng hoang di, chy lon trong ci tm khng km ch, nh mt tun m bt kham, ta s cn i mt on ng di, di dng, tm ra phng thc kh d tn dit chng bnh lo u v khn kh. Chng ta phi t trau di tm tr, t qun mnh, dn thn vo nhng cng tc phc v nhn loi v tr nn ngi hu ch cho nhn qun x hi. l mt trong nhng ng li m, noi theo chng ta c th tm n an tnh v hnh phc tht s. Nhiu ngi c nhng ham mun v nhng kht vng, nhng lo u v s st m chnh h cng cm thy h thn, khng dm nhn, du l m thm t nhn trong lng. H khng bit lm th no cho nhng cm xc y tr nn cao thng hn. Tuy nhin, nhng xc ng y c mt nng lc. Du h lm cch no nn, dn p v che y, n cng tm li thot v khi thot ra, lm xo trn gung my c th vt cht ny v gy nn nhng chng bnh kinh nin. Ta c th sa i nhng iu y bng cc phng php tham thin thch ng, tc ch ng ci tm, bi v mt tm hn bung lung l nguyn nhn chnh to nn nhng lo u tng tr. Bt lun lc no m bn lo u trong lng, ch nn ph trng gng mt phin mun ca bn trc tt c mi ngi. Ch nn tm s vi nhng ai tht s c th gip bn. Trong lc kh khn m bn phi tri qua trn ng i, nu bn c th lun lun gi c n ci trm tnh th qu tht l tt p. iu ny khng phi l qu kh nu ta tht s c gng. Nhiu thanh nin qu i lo u phin mun khi mt tnh thng ca ngi bn gi. Trong nhng hon cnh bt mn v tht vng tng t vi ngi ngh n quyn sinh tnh mng, c ngi phi lon tr, phn ln t thy khn kh v cng.

Tt c nhng bt hnh y u do ni s km hiu bit v bn cht tht s ca i sng. Du sao i na, chng ta khng th trnh nhng cnh chia ly xa bit. Ta c th phn la nhau t bui u, c th on gia, hoc na, vo lc cui cng ca cuc i, nhng chc chn khng th trnh. Khi nhng s kin nh vy xy ra, ta phi c gng tm hiu nguyn nhn ti sao. Nu cnh bit ly y vt ra ngoi kh nng kim sot ca ta, hy c can m chu ng v hy nhn nh rng l bn cht ca i sng. "Bt lun ni no m s hi pht sanh, n ch pht sanh hng in cung, khng pht sanh n ngi tr", c Pht dy nh vy. S hi ch l mt trng thi tm. Trng thi tm ca ta phi c kim sot v hng dn. Dng n mt cch tiu cc t c s st. c dng mt cch tch cc, n s em li hi vng v cho ta nhng l tng trong i sng. V dng n nh th no l hon ton do ta quyt nh. Mi ngi u c kh nng kim sot tm. Ch c mt vic m con ngi c th kim sot c mt cch tuyt i, l t tng ca mnh. S kin ny - cng vi s kin xc thc khc l tt c nhng g m con ngi to nn u phi bt u trong t tng - a ta xch li gn nguyn tc theo ta c th khc phc tnh s st. Khi c mt sinh vin hi v phng php hu hiu nhc ch ng ci tm, mt nh c th hc tr danh ngi Anh tr li: "Hy c gng lm iu g cho mt ngi no". Chng sinh vin ly lm ngc nhin vi cu gii p c v b n y v xin gio s ri sng thm vn . "Bn khng th c hai loi t tng tri ngc nhau cng mt lc", v gio s gii thch, "nhng t tng ny s xua ui cc t tng kia. Th d nh nu tm ca bn hon ton chm ch vo vic gip ngi khc m khng my may v li th cng lc y bn khng th s st". "S lo u lm cn ging mu trong c th, sm hn l tui gi". Cng t s hi, t lo u v phin mun, sc kho v tui th cng c bo tn tt p. Mi mi s st v khng ngng lo u l k th t hi nht cho c th con ngi. N lm xo trn hot ng bnh thng ca c th. Nu bn bit lm vui lng ngi khc, bn s c mt gng mt lun lun ti tnh. l v bn khng cho nhng lo u pht sanh trong lng.

---o0o--Ting gi ca thin nhin thnh t cc li ch vt cht, con ngi hin i khng lng tai nghe ting gi ca thin nhin. Hot ng tinh thn ca con ngi hin mi chm ch m tng hnh phc tng lai m lng qun nhu cu thit yu ca c th vt cht, v hon ton khng ngh n gi tr thc tin ca khonh khc hin ti. Tc phong phn thin nhin ca nhn loi ngy nay l hu qu tc khc ca nhng quan nim sai lc v trt t th gian, v kip nhn sinh, v v mc tiu ti hu ca i sng. l nguyn nhn ca tt c mi bt mn, mi lo u, s st, v mi hon cnh bt n ca thi hin i. Ngi tht s mong mun ho bnh phi gi mnh, khng lm xo trn t do ca k khc. Tm hnh phc cho mnh bng cch lm xo trn ngi khc qu tht l phng php sai lc! "Bn c th lm cho vi ngi mi mi tht vng, v lm cho tt c mi ngi tht vng vi hm, nhng bn khng th lm cho tt c mi ngi mi mi tht vng". (Abraham Lincoln) Nu con ngi hung bo v ti li mi mi sng ngc li vi nh lut thin nhin, nh lut v tr, con ngi s lm nhim ton th bu khng kh bng nhng hnh ng, li ni v t tng ca mnh. Hu qu d nhin ca hnh ng v t tng sai lc tng t l thin nhin khng th to nn nhng g m con ngi cn phi c sng, trong lc y con ngi c th phi ng u vi nhng truyn nhim v nhng loi thin tai v cng nguy hi. Ngc li, nu con ngi c mt np sng thch ng vi nh lut thin nhin v trt t v tr, nu con ngi c mt li sng chn chnh, thanh lc bu khng kh bng nhng cng c, bng phm hnh thanh cao v ri tm t ca mnh ba rng, bao trm tt c chng sanh, t con ngi s thay i bu kh quyn em li hu qu tt p cho hnh phc nhn loi. Bn c th l mt ngi tn tin rt bn rn. Nhng ch qun b ra vi pht trong ngy c nhng trang sch c gi tr. Thi quen ny s gii khuy, gip bn qun i nhng mi lo u, v cng lc, gip bn trau di tm tr. Trong khi y, cng nn nh rng bn c mt tn gio. Tn gio phc v bn, em li ch n bn. Nh vy, chnh bn phn ca bn l suy t v tn gio ca mnh v dnh vi pht trong ngy thc hnh nhng cng vi c tnh cch tn gio, hp theo l o.

Sc kho tm linh v nhng khuynh hng ti li V phng din sc kho, khng phi lao phi hay ung th l nhng chng bnh tai hi nht ca thi i chng ta. Hin nay, bnh lao phi hnh nh c kim sot v cng c nhiu hi vng rng trong mt tng lai khng xa ngi ta s tm ra phng thc tr liu cho bnh ung th. Trong thc t, mi nguy c quan trng nht ngy nay l s tng trng mau chng ca nhng chng bnh thuc v thn kinh v tr no. Ngoi ra cn nhiu ngi, tuy thng khng c xem l bnh nhng rt cn, v hn ai ht, phi c cha tr. Ngi ta c th hi ti sao nhng phn t ti li trong x hi li c nu ln y cng mt lc vi cc bnh thn kinh. Mt trong nhng hu qu tch cc v su xa nht, dn p trc tip trong cng trnh kho cu ca Freud l s nhn nhn rng nhng ngi gy ti c v phm php l nhng ngi bnh v tinh thn, cn phi c cha tr hn l hnh pht. Chnh ci nhn phng khong vo vn nh th y phi t nn tng cho tt c mi ci cch x hi "cp tin", v m ng dn li n phng php ci thin, lm cho xu tr nn tt, hn l tr th. ---o0o--Hy bit ngi lng ging ca bn Chng ta khng bao gi thy nhng ngi khc sng nh th no. Chng ta cng c th khng bit g v i sng ca nhng ngi khng cng mt giai cp x hi vi chng ta, hoc km hn, hoc giu c sang trng hn ta. Nu ta kho mnh, ta khng th bit c bnh hon l nh th no, v nu l ngi n yu tt nguyn, ta s khng hiu c nng lc ca ngi di do sc kho ra sao. V thiu kinh nghim nn ta qu kht khe, km khoan hng. c qung i khoan dung ch pht sanh do s hiu bit. V nu khng c kinh nghim, t chng ta khng th hiu bit. Do , nn c nhiu kinh nghim, kinh nghim v mi phng din ca i sng, nht l nn i li y m rng tm mt, nhng khng nn lun lun dng nhng phng tin di do tin nghi nht. ---o0o--Hnh phc con ngi

c Pht dy rng tt c bt hnh ca con ngi u pht sanh t s ham mun lm lc, mun nhng th vui m tin ca mua c, mun nhiu quyn th hn k khc, v quan trng hn tt c, mun tip tc mi mi sng sau khi cht. Chnh v ham mun nhng iu ny m con ngi tr nn v k, bi n lm cho con ngi ch ngh n ring mnh, ch mun cho ring mnh, v khng lo ngh n nhng g c th xy n ngi khc. V, bi v khng th thnh t tt c nhng g mnh mong mun, con ngi lun lun lo u v bt toi nguyn. Phng php duy nht trnh tnh trng bt n ny l phi thot ra khi nguyn nhn sanh ra n, tc vt qua khi mi ham mun. iu ny rt kh lm. Nhng, ai thnh tu vin mn s t n trng thi ton ho v an tnh. Khng phi chng ta tha thch th hng nhng th vui m chnh th vui ch ng, khc phc chng ta, bt chng ta lm n l cho n. mu tm th vui, chng ta khng ngng lo u v lun lun tiu hao nng lc. Trong th gian lun lun bin i ny chng ta thng kh nhiu hn l tha thch th hng khi chy theo, rt bt cc th vui. ---o0o--Thi gian s hn gn cc vt thng Phin no tri qua. iu g lm cho bn au xt ri ly hm nay s sm li vo d vng v bin tan trong qun lng. Bn c th s cn nh rng bn c khc, nhng chc bn s khng cn nh mi iu g lm bn khc. Chng ta ang trng thnh, v chng ta ang tri qua mt kip sng. Nu ti sao thao thc sut m trng than khc mt bin c bt hnh xy n ngy hm trc, hay ti sao m p mt mi hn th i vi ngi no v ti sao tip tc cho nhng t tng tng t t do gy xo trn trong tm. Chng ta c th b cn gin d li cun i xa v v sau ly lm kinh ngc thy rng chnh ta l ngi ni gin. ngc nhin, t chng ta c th nhn thc rng chng ta phung ph bit bao th gi v nng lc, rng chng ta t to cho mnh bao nhiu bt hnh, trong lc m ta c th chn ng n v bt u ngh n vic khc. Du phin no nh th no, du lo u su mun ra sao, thi gian s gn lin nhng vt thng. Nhng, trong hin ti, chc chn phi c mt iu no m ta c th lm c cp thi khi b tn thng. Ti sao chng ta li cho ngi khc v phin no lm gim suy nng lc v lm cho ta bt hnh?

Cu gii p l, l d nhin, khng phi ngi khc v phin no m chnh ta lm cho ta bt hnh. Bn c th gp mt vi bc dc trong s hay mt ni no khc m bn lm vic, khng nn mang theo, hay ko di nhng bc dc y v n nh v nh vy to khng kh nng n trong gia nh. Bn phi nhn thc rng c mt phng thuc tr liu hay mt phng cch chm dt nhng vn phin phc y. l phi thot ra khi nhng ham mun ch k v v trt t ca chng ta v tn dit mi hnh thc hn lon v v minh. Mi khi ta khng tm ra gii php cho mt vn , thng ta c khuynh hng tm ni li, mt ngi no m ta c th trt ht gnh nng ti li. Chng ta khng sn sng chp nhn nhng thiu km ca mnh. Chng ta cm thy rng li cho ngi khc v nui dng mi cm th l d dng hn. Trong thc t vi ngi trong chng ta lm nh vy. l thi hon ton sai lc. Khng nn phin h hay gin di ai khc. Chng ta phi ht sc c gng, tn dng kh nng, v trm tnh gii quyt nhng vn ca chng ta, phi sn sng i ph vi bt lun kh khn no m ta gp phi trn ng i. ---o0o--Hnh phc v ch thuyt vt cht Nhiu ngi lm tng rng h c th gii quyt tt c mi vn nu c tin, nhng h khng nhn thc rng chnh tin ca v s nghip cng mang theo nhng vn ca n. Ring "tin ca" khng th gii quyt tt c mi kh khn. Nhiu ngi khng bao gi bit nh vy, v xuyn qua sut kip sng h tn dng mi nng lc c gng tch t "iu ny" v "vt n". n khi t c ri h cm thy rng bao nhiu cng cha lm h tha mn, m cn phi tch t thm na nhng "iu ny" v nhng "vt n" khc. Trong thc t, cng c nhiu h cng mun c thm v nh th khng bao gi h an vui hay bit l . Khi ta nh mt mt vt g, li khuyn sau u s em n ta mt nim an i l thng:

"ng ni rng ci ny l ca anh, v ci kia ca ti, Ch ni ci ny n vi anh, ci kia vi ti. Nh vy chng ta c th khng luyn tic ci nh sng ang phai m. Ca tt c nhng vt rc r vinh quang m nay khng cn na". Ti sn khng phi l ci g ta giu ct mt ni ri kht khao tm thm na. N phi l ci g ta s dng hu em li an lnh, cho ta v cho k khc. Nu bn tri qua sut thi gian ca mnh bm bu vo ti sn s nghim m khng ngh n bn phn i vi quc gia, vi ng bo v tn gio ca bn, c th mt ngy kia, khi n lc, bn s phi ra i vi tm hn y lo u s st v b li tt c trn th gian ny. Bn s khng th th hng ti sn m bn kh nhc dnh dm. Hi vng c c tin ca v li lc bng cch c bc cng ging nh ng ngoi tri v mong c nhng m my che nng. Trong khi y, mu tm tin b v thnh vng bng cch chuyn cn lm vic th ging nh xy ct nh ca kin c nng che ma. "Ti sn s nghip s li sau khi bn ra i. Thn bng v quyn thuc s a bn n phn m. Nhng, ch c nhng hnh ng tt v xu ca bn trong kip sng s theo bn qua bn kia nm m". Nhiu vic m ta c vng bao nhiu s em li hnh phc, lm cho ta tht vng khi t c n, nh ba iu c trong truy c n . "C nhiu tin ca!", nghe chng nh l mt ci g tuyt diu! Cn g tt p hn? Nhng khi t c ri, c th ta cm thy rng chnh n em li cho ta nhng lo u mi, nh vic phi s dng n bng cch no, lm sao gn gi n, hoc na, c th n dn dt ta n nhng hnh ng in r. Ngi giu tin ca bt u thc mc tm hiu, xem bn b ca mnh c nh gi mnh bng chnh gi tr ring ca mnh hay ch bng tin ca mnh ang c. y cng l mt hnh thc phin mun thuc v tinh thn. V lun lun c tnh trng nm np s mt ci g c. Ci "c" ny c th l tin ca hay mt ngi thn. Nh vy, khi ta thnh tht nhn r vo bn trong ci m ta gi l "hnh phc" chng ta thy rng ch l mt o nh lng l pht hin trong tm m khng bao gi chng ta nm ly c, khng bao gi trn vn, khng bao gi y , hot t lm n cng mang theo tnh cht s st, s mt i. Tin ca ch trang tr cho ci nh ca bn, khng th trang tr cho chnh bn. Ch c nhng phm hnh cao thng ca bn mi c th lm cho bn tr

nn p. Y phc ch lm p xc thn ca bn ch khng lm p bn. Ch c tc phong trong sch v thanh cao ca bn trang tr bn. Phng php p dng to hnh phc phi l mt phng php v hi, khng ng chm n quyn li ca bt c ai. Th hng hnh phc bng cch gy au thng cho mt ngi hay mt chng sanh khc th khng c ngha l g. c Pht dy: "Hnh phc thay! Nhng ai nui mng sng ca mnh m khng gy tn hi n ai". "Hnh phc l mt loi nc hoa m ta khng th rt ln trn mnh ngi khc, v cng lc, khi nh ri mt vi git trn mnh ta". C l bn khng th thay i th gian cho n thch ng vi mun ca bn, nhng bn c th bin ci tm tr ca chnh bn mu tm hnh phc. Ch khi no phi chu thng kh khi lm iu thin, bn mi c th thnh tu hnh phc cao thng hn ngi. "Nu ta mun mu tm hnh phc, ch ngh n lng bit n hay bc bo, v ch cho ra v nim vui c cho ra, thm kn bn trong. S bit n nh cnh hoa hng. Hoa hng th phi c vun bn, ti nc, sn sc, tng tiu v gn gi". -- (Dale Carnegie) ---o0o--Hy kim sot tm Ci tm ca con ngi nh hng su xa n c th. Nu tm din tin theo chiu hng xu xa v kt np nhng t tng nhim n c th gy nhiu tai hi, c th git cht mt chng sanh. Ngc li, tm cng c th cha khi mt chng bnh ca xc thn. Khi tm chm ch vo nhng t tng chn chnh, vi s c gng chn chnh v hiu bit sng sut, hu qu ca n tht v cng ln lao. Mt ci tm linh khit v nhng t tng trong sch tht s dn n mt kip sng kho mnh v an lnh. c Pht dy: "Khng c k th no c th gy tai hi cho ai nhiu bng nhng t tng tham i, nhng t tng sn hn, nhng t tng ganh t, v.v... ca chnh ta".

Con ngi m khng bit iu chnh ci tm ca mnh thch ng vi hon cnh th khng khc no mt xc cht nm trong quan ti. Hy hng tm ca bn tr vo bn trong v c gng tm thch th bn trong chnh bn. Bn s tm thy ni y mt ngun thch th v tn lun lun sn sng bn th hng. Ch khi no c kim sot cht ch v c hng dn chn chnh theo chiu tin b v trt t, tm mi tr thnh hu dng cho ngi lm ch n v cho x hi. Mt ci tm v trt t em li cho ngi lm ch n, v cho nhiu ngi khc, tt c nhng tai hi trong th gian. Nhng tai hi y gy nn bi nhng ngi khng bit kim sot tm v khng bit lm cho tm mnh c thn nhin, qun bnh, trm tnh. Trm lng khng phi l yu t. Mt thi trm lng lun lun tiu biu cho con ngi thun thc. Gi c thi trm lng khi mi vic u thun li th khng kh lm, nhng vn bnh tnh khi s vt xo tr?n quanh mnh th qu tht l kh. Chnh c tnh kh c th c ny l iu ng cho ta c gng thnh tu, bi v nh thnh tu v kim sot nh vy ta to nn mt c tnh n nh, vng chc. Ngh rng ch c nhng ngi n o, khoc loc v lng xng ti ngy l mnh m v hng dng th qu tht l sai lm. Hy hnh ng khn ngoan Con ngi phi bit s dng tui tr, tin ca, quyn th, nng lc, v kin thc ca mnh vo ng lc, ng ni, ng phng cch v sng sut, gt hi li ch cho chnh mnh v cho ngi khc. Nu s dng sai lm nhng u th tng t, n ch em ta i xung. Con ngi phi mnh hay bit khi mnh yu, phi can m ng u vi s st, phi hng dng v bt khut khi tht bi, phi khim tn v du dng lc c thng. Vi ngi c may mn bng chc tr nn giu c. Nhng trong nhng ngi ny ch c mt s t bit bo tn ti sn va th c. Th thng, khi c qu d, c m khng cn phi c gng v chuyn cn, ngi ta khng lng nh ng mc gi tr ca vt th. Do ngi ta bt u tiu xi phung ph vo nhng vic khng cn thit, v khng bao lu, tin ca hao mn. Ta phi bit lm th no gi gn ti sn. Khng nn phung ph m phi s dng tin ca mt cch hu ch, cho ta v cho ngi khc. Mun vy, phi thn trng. ---o0o---

Hy t sa mnh Chng ta ang sng trong mt th gian lun lun bin i. Tuy nhin, rt t ngi nhn thc iu ny. Ta khng nn m qung c bm vo nhng phong tc, nhng tp qun, nhng thi quen, v nhng tin tng m ngi xa v ng b t tin chng ta lu truyn xung n chng ta, v khng nn ngh rng ta phi mi mi lm theo nh vy. Nhng ngh hp hi tng t khng th em li tin b. C nhng tp tc rt tt p m ta knh cn th lnh t tay ca ng b cha m, nhng vi c tc khc ch c th p dng thch nghi vo mt thi no. Ta phi thn trng xem xt, coi n cn hp vi x hi hin i khng. ng khc, cha m v cc bc trng thng t khi t ra khoan hng i vi li sng mi ca th h tr. Nhng v ny s ly lm vui m thy on hu tn cng c mt np sng nh mnh. Tuy nhin, khng phi l thi thch nghi nht. Hy cho n con tr di ng theo nhp ca thi gian, nu iu ny khng hi. Ngi lm cha m vn nh lc thiu thi, chnh cha m ca mnh cng kht khe th no i vi li sng mi lc by gi. Cuc xung t gia nhng ngi bo th v lp bn tr lun lun c xy ra. L d nhin, khi tr con b i sng tn tin li cun lm lc cha m nht nh phi khuyn d v hng dn chng tr v con ng chn chnh. i vi quan kin v tp tc ca ngi khc, bn phi t ra khoan hng, mc du khng thch. y, khoan hng khng c ngha l phi lm theo nhng ngh v l tng y. Mi ngi l mt phn t ca th gian loi ngi, v nh vy, phi nhn lnh phn trch nhim ca mnh v nhng s vic din tin trong th gian y. Mi ngi phi quan tm n nhng bin i trong x hi, phi lm cho x hi cng tr nn tt p hn v cng mang nhiu sc thi nhn o hn. Mi ngi phi t hi, mnh lm g em li nn trt t cho s vt. y l mt quan kin c tnh cch o c, bao trm ln i sng sc thi trang nghim v ng c sng. Sng nh vy l c mt kip sng tht s hnh phc. Chng y chng ta s hn hoan bt u lm mt vic g ng c ca ngi v c tnh cch xy dng. Du ngi ta c ph bnh v ch diu hnh ng ca bn chua cay th no, hy c thi ca ngi khn ngoan sng sut v p tr li bng mt n ci hay mt cu ni a. Khng bao gi nn gy g.

Khi chi mt tr chi, bn khng nn t ra nng gin, v nh th, chng nhng bn lm cho ngi khc mt vui m chnh bn cng khng thch th, v sau cng, bn c th tht bi hon ton. Bn khng th sa i tng ngi v tt c mi ngi trn th gian ny to cnh thanh bnh l tng, cng nh bn khng th dn dp tt c si gp ghnh v gai gc trn ng i. Ngi mun an ton trn con ng phi mang vo mt i giy, v thn trng tng bc. Cng th y, ngi mun sng an tnh, mun tm hn c thanh thn, phi bit thu thc lc cn, tit ch tham vng. C nhiu li khc nhau sa i mt ngi lm ng lc no. Bng cch ch trch, khin trch v la ry trc cng chng bn khng th thnh cng sa i ai ht. Khng nn lm mt lng. Nhiu ngi to thm k th v ch trch ngi khc. Ngi n hnh ng lm lc. Nu bn c th n tn nhc nh h vi lng thnh tht mun ci thin, chc chn h s nghe theo, v mt ngy no h s cm n lng tt v s hng dn sng sut ca bn. Bt lun lc no m bn pht biu kin v ring mt vn , hy c gng tm nhng danh t khng chm n t i ca ngi khc. C nhiu phng cch khc nhau din t t tng ca mnh mt cch du dng, hay l , hoc na, c tnh cch "ngoi giao". Khng nn ni gin khi ngi ta nu li mnh ra. C th bn ngh rng l cho ngi ta thy mnh ni nng, hay la li ry r ngi khc l che lp hay lt qua nhng thiu st ca mnh. Tht ra, l mt thi gi di v sai lm. Khng nn pht l nhng b n thm kn ca bn b, mc du l ca ngi m ta khng a. Nu bn ni ra nhng g ngi ta tm tnh vi mnh, bn s b khinh r v khng bao gi c nhn l ngi thnh tht. ---o0o--Hy v t Khng nn hp tp c kin nht nh v mt vn trong khi ang bc bi, hay khi b khiu khch, hoc na, khi h h vui mng, bi v trong nhng lc y tm trng ca bn b nhiu cm xc, v mt quyt nh t n trong hon cnh tng t c th s lm cho bn hi tic mt ngy no. Hy

 cho tm bnh tnh tr li, v hy suy gm. Nh vy, quyt nh ca bn s c v t. Hy trau di c khoan hng. c khoan hng trnh cho bn nhng xt on vi v, gip bn thng cm nhng phin no ca ngi khc, gip bn trnh khi nhng li ch trch c tnh cch "vch l tm su", v gip bn nhn thc rng con ngi du cao siu n u, h cn l phm nhn l cn phi lm lc. S yu km m bn thy bn trong ngi lng ging rt c th cng c tm thy bn trong chnh bn. ---o0o--Khim tn c khim tn l khun vng thc ngc ca bc thin tr o lng s khc bit gia ci g tht s l vy v ci g cn phi th no na mi c nh vy. Chnh c Pht bt u con ng hong Php ca Ngi bng cch dp b tt c bao nhiu kiu hnh ca mt hong t giu sang tr p. Ngi thnh t o qu Pht trong kip sng, nhng khng bao gi mt v t nhin. Cch lp lun v cc cu chuyn ng ngn ca Ngi khng bao gi cu k. C nhng lc Ngi t ra khim tn hn tt c nhng ngi khim tn. Khng bao gi Ngi mt bn cht con ngi. Khng nn phung ph th gi Phung ph th gi bng cch u su hi tic nhng vic qua v d dui, khng to cho mnh bn cht thch hp vi a v lm ngi cao qu l cho nghip xu y a vo mt ni thch hp vi bn cht nhim. Hy thnh tm ghi tc iu ny v hy hnh thin trong khi ang cn sng. Phung ph th gi, chng nhng bn lm hi cho chnh bn m cn phng hi n k khc, bi v th gi khng phi ca ring bn m cn l ca ngi khc. Kin nhn v khoan hng Hy kin nhn vi tt c. Sn hn dn dt chng ta vo mt khu rng rm khng c li i. Trong khi chc gin v gy phin phc cho ngi khc n cng lm tn thng chnh ta, lm yu km c th v xo trn tinh thn. Mt li ni tht ra nh nc xung t, nh mi tn c bung ra t cnh cung, khng th cn thu hi li c na. Du ta c sm hi hay xin li ngn ln, li ni bt cn gieo nh hng ca n.

C nhiu con vt khng thy ban ngy. C nhng con khc khng thy trong m ti. Nhng ngi b lng sn hn li cun n cao th m cng nh ngy, khng cn thy g. Khi ni sn, chng ta chin u chng ai, v chng ci g? Ta chin u chng ta v chnh ta l k th t hi nht ca ta. Tm l ngi bn tt nht m cng l k th nguy him nht. Ta phi c gng dit tr nhng nhim tham i, sn hn, v si m trong tm bng gii, nh, tu. Vi hnh thc au tim, vi chng bnh t thp, v vi xo trn ngoi da cn mang du vt ca tnh bt mn, sn hn, v ganh t?inh nin. Nhng cm xc c c tnh ph hoi nh vy l cho tim nhim c. N lm pht trin nhng chng bnh cn ng ngm v to mi trng thun li cho nhng con vi trng sanh bnh. ---o0o--Ly tt tr xu. Nu bn mun thot ra khi mi phin ly m k th c th gy nn, trc tin hy git cht mi sn hn trong lng v chnh n l k th chnh yu, nguy hi hn tt c. ng khc, nu nghe mt ngi th m bn mt bnh tnh th iu ny c ngha l bn ang tha mn nhng c vng ca h bng cch v tnh, chung vo ci by ca h. Khng nn ngh rng ch c nhng ngi ca ngi, gip bn v hp tc cht ch vi bn mi dy bn hc mt iu g. C rt nhiu bi hc m bn c th hc vi ngi th. Ch nn ni rng h hon ton sai lm, ch v tnh c h l k th ca bn. H cng c nhng c tnh. Bn khng th dp b k th bng cch ly xu i xu, v lm vy ch to thm th. Phng php tt p v hu hiu nht khc phc mt ngi th l ri tm T ca ta n h. C l bn ngh rng iu ny khng th lm c, hay v ngha. Nhng phng php ny c tt c cc bc thin tr tn dng. Khi bn hay bit c ngi phin gin, trc ht hy c gng tm ra nguyn nhn ti sao. Nu nguyn nhn y l mt li lm ca bn, bn phi nhn nhn v khng nn chn ch, hy chu li ngay. Nu l mt s hiu lm gia hai ng, bn hy tm n gii thch mt cch ci m v c gng lm sng t vn . Nu v ganh t?ay v mt cm xc nhim no khc, bn hy

ri tm T n h v gieo nh hng bng nhng rung ng ca tm lc. Bn c th khng hiu ti sao, nhng xuyn qua kinh nghim ca nhiu ngi, phng php ny t ra hu hiu, c nhiu nng lc, sng sut, d thc hnh nht, v c Pht Gio nhit lit khuyn khch. L d nhin, khi lm iu ny, bn phi t tin v kin nhn, bn s cho k th thy rng chnh h lm li. Ngoi ra bn cng cn hng c nhiu li ch khc nhau, bng nhiu cch khc nhau, bi v chnh bn khng nui dng lng bt thn thin trong tm. ---o0o--Tm T Nu ch cn vn vn mt ngi m bn c th an i v v vi nhng li m du, ch cn mt ngi m bn c th khch l v lm phn khi tinh thn vi s hin din ca bn, ch cn mt ngi m bn c th cu gip vi nhng vt s hu trn tc ca bn, du him hoi v t i n u, ch cn mt ngi m lng t thin ca bn c th hng n, bn l mt phn t qu bu ca nhn loi, v nh vy, bn khng bao gi nn u phin v tht vng. C nhng lc, ngi m bn qu mn thng yu bao nhiu hnh nh khng quan tm n bn, v bn cm nghe nng lng. Nhng khng c l do chnh ng no chn nn. Nu nhng ngi khc khng bit tri n bn hay khng t quan tm n bn th c sao, trong khi bn hn bit rng tm ca bn vn cha y nhng t tng t i, i vi mi ngi, ti sao bn phi bun? Khng nn ty thuc nn k khc to hnh phc cho mnh. Nhng ai cn trng ch ngi ta ban b cho mnh nhng tha mn trong i sng, nhng ngi cn ti t hn k n xin qu lay, ku go, van ln tng ming cm bt cho. Say Sa Say sa lm mt l tr, Lm qun ht mi vic, Lm h hoi tm no, Lm gim thiu sc lc, Lm cho mu bng chy, Gy thng tch bn trong v bn ngoi, khng th cu cha. Say sa l mt quyn r ca c th, L mt c qu ca tm hn,

L k trm ca ti tin, L s nguyn ra ca ngi n xin, L iu bt hnh ca v, L mi u phin ca con, L vin nh ca loi th, V ca s t st. Ngi ung ly ru chc th cho k khc Cng cp tui th ca chnh mnh. Hu qu ca mt np sng say sa khng bao gi c th l ci g khc hn s suy i, vt cht ln tinh thn. ---o0o--Sng iu ha Lch s th gii chng t rng phn bit chng tc, chia r mu da, tn ngng cung nhit v say sa tham vng quyn th v tin ca to nn nhng hon cnh bt hnh, nhng thng kh, nhng phin no trn th gian v cp i bao nhiu sanh mng bng nhng phng cch v cng tn bo. Cc iu y khng bao gi ng gp vo bt lun im no cho ha bnh v hnh phc. Ngi kht khao tin ca v quyn th, ngi b lng ganh t u c, lun lun to phin no v thng c gng bin minh hnh ng bo tn ca mnh bng nhng li v ngha, xc phm n ngi khc. Chng ta ang sng trong th gian ha hp v phng din vt cht m chia r v mt tinh thn. "Nu bn mun sng ha bnh v hnh phc, hy cho ngi khc sng ha bnh v hnh phc. Bng cch y bn c th lm cho th gian ny l ci g xng ng vi i sng". Ngoi tr, v cho n khi no bn t sa mnh sng thch hp vi nhng nguyn tc cao thng, bn khng th trng ch ha bnh v hnh phc. Nu hnh ng ng theo nhng nguyn tc o c, bn c th to thin ng cho chnh bn, ngay ti y, trn th gian ny. Tri li, bn cng c th thy la a ngc ngay trn qu a cu, ti ni m bn ang sng. V khng bit phi sng th no ha hp vi nh lut thin nhin, ca v tr, chng ta lun lun than phin khi phi ng u vi nhng kh khn. Nu mi ngi c gng t sa mnh m khng than phin v ch trch ngi khc, chng ta c th th hng hnh phc thin ng tht s, hn l ci thin ng m c ngi m c, tng chng nh u, xa xi trn tri. Khng

cn phi to mt thin ng ni no khc ban thng c hnh, hay mt a ngc hnh pht ti li. c hnh v ti li t n c tc dng gy phn ng trong chnh th gian ny, V trn phng din ny, c tin ca bn khng quan trng. y l ng li cao thng nht theo bn c th gip to an lnh cho x hi v quc gia ca bn. Ngy nay, x hi loi ngi pht trin n mc y, nh s hiu bit v tnh n ha ca vi ngi ho tm, giu tnh thng v khoan hng i vi hnh phc v tin b ca ngi khc. By gi bn c th nhn thc v sao chng ta phi thc hnh gii c. ng khc, bn phi hiu rng khi gip cho ngi khc c gii c, bn cng t gip mnh, v trong khi lm cho mnh c gii c, bn cng gip ngi khc. "Chng ta sng, v lm vic, v c m, Mi ngi trong khun kh nh b ca mnh. i khi chng ta khc, Lm lc chng ta ci, V nh th, ngy thng tri qua". ---o0o--Hnh phc gia nh. Trong cuc hn nhn chn thnh, ngi n ng v ngi n b ngh n tnh ng i nhiu hn l cho ring mnh. y l s phi hp quyn li rt phc tp, chng cht ln nhau, v mt s ng u vi cc hy sinh v li ch chung. Do s c gng, c hai to cho mnh cc cm th an ton v tha mn. Phn ln cc phin no v lo u xy ra gia chng v v, cha m v con ci, gia thn bng quyn thuc u do hiu bit sai lm v thiu kin nhn. Chng khng nn i x vi v nh ngi lm trong nh. Mc du chnh mnh l ngi "to ni cm" cho gia nh, chng phi gip v to ha kh trong nh. ng khc, ngi lm v khng nn cu nhu hay than phin chng sut ngy, mi khi c iu s st, cng khng nn nghi k chng. Nu chng c mt vi khuyt im v phi c th sa i bng cch m i v du dng nhc nh. Mt ngi v phi bit khoan dung, chu ng nhiu vic m khng lm phin n chng. Hn nhn l mt phc lnh, nhng nhiu ngi lm cho i sng gia nh tr thnh mt ti kh v thiu hiu bit, thiu khoan hng, v thiu kin nhn. Cnh ngho khng phi l nguyn nhn chnh trong mt gia nh bt hnh. V v chng phi bit chia x vi nhau nhng ngt bi v cay ng

ca i sng hng ngy. Hiu bit nhau l b quyt ca mt gia nh hnh phc. ---o0o--Chp nhn ch trch. Du ngt l bnh, cay ng l liu thuc. Nhng li ca ngi ta h nh ko, n nhiu qu sanh ra bnh. Li ch trch ging nh vin thuc ng, hay mi thuc chch lm au, nhng cha ht bnh. Chng ta phi c can m tip nhn mi ch trch v khng nn s n. "Trng thi xu xa m ta nhn thy ni ngi khc Ch phn nh bn cht ca chnh ta". Mi ngi nhn vo th gian loi ngi v s vt cng nh nhn vo mt gng, thy hnh nh ca chnh mnh trong . Ch tm vo cng vic ca mnh Nu bn c th chm lo cng vic ring ca mnh m khng xen vo vic ngi khc mi khi khng cn thit th qu tht l tt p. Sau y l li khuyn ca c Pht: "Khng nn nhn vo li lm ca ngi khc, vo nhng g ngi khc lm v nhng g ngi khc b qua. Hy nhn vo nhng g chnh ta lm v nhng g ta b qua?" Li na, mt ni khc, Ngi dy: "Ngi lun lun nhn vo li lm ca k khc v lun lun chao ng, lm tng trng nhim ca chnh mnh. Ngi ny cn lu mi dit ht nhim". Vo mt trng hp khc, Ngi dy: "Thy li lm ca ngi khc th de, nhng rt kh thy li ca mnh. Ngi ta sng sy li lm ca ngi khc ging nh nh bng ly ht, nhng i vi li ca mnh th ngi ta nm np giu kn nh ngi nh by chim t ngy trang".

"Bc cao thng khng tch mnh ra khi con ng chn chnh, mc cho nhng g c th xy ra, v khng cn bm vo lc th ca trn gian. Bc Thin Tr lun lun trm lng v thn nhin, khi vui cng nh lc bun". Khng ai c th sng trn th gian ny m khi b ch trch v khin trch. c Pht dy: "Ngi ta khin trch k lng thinh. Ngi ta khin trch k ni nhiu cng nh ngi ni t. Nh vy, trn th gian ny khng ai trnh khi b khin trch". V c Pht cng c dy: " khng bao gi c trong qu kh, s khng bao gi c trong tng lai, trong hin ti cng khng c ai b khin trch hon ton hay hon ton c tn dng". Khng phi tt c nhng ai ch trch bn u l k th ca bn. Bn phi bit s dng c hi b ch trch y tm ra nhng thiu st m t bn khng th thy. Khng nn b d mt cng trnh tt p ch v c s ch trch. Nu bn c can m tip tc hon tt vin mn, bt k nhng li ch trch, bn qu tht l mt v nhn v bn c th thnh cng bt lun ni no. ---o0o--Khng nn lo u B quyt ca mt cuc sng thnh cng v hnh phc l lm nhng g cn phi lm trong hin ti, khng lo u cho qu kh v tng lai. Chng ta khng th i li tr vo qu kh un nn n theo mun m cng khng th i trc thi gian sp xp nhng g s xy ra trong tng lai. Ch c mt khong thi gian m chng ta c th kim sot c, l hin ti. Nhiu ngi lo u ch v mi thc mc cho tng lai. Nu h bit t sa mnh thch ng vi hon cnh sinh sng hng ngy th khng c l do g lo u. Bt lun lu i no m h c th xy dng trn khng trung, bt lun gic m no m h c th m p trong tm, h phi lun lun ghi nh rng h ang sng trong mt th gian lun lun thay i.

---o0o--Hy hnh thin "Khng c ngi sao no m ta c th tn nhim, Khng c nh sng no dn dt ta, V ch?g ta bit rng chng ta phi Hnh Thin, Cng Bnh, Chnh Trc". ---o0o--Nng ct ca thnh cng Tht bi l tr ct ca thnh cng. Hc hi v nhng tht bi ca ta tc l i n thnh cng. Khng bao gi tht bi tc khng bao gi thnh cng. Ngoi tr khi no chng ta c chu tht bi v c chu nh hng ca nhng phin toi dnh lin theo tht bi, chng ta s khng th thng thc trn vn s c thng. Tht bi ch l mt ng r ca nhng din tin rt t quan trng, hay khng quan trng no i vi ta. Tht bi chng nhng gip ta thnh cng m cn lm cho ta tr nn hin lnh, bit thng ngi, hiu bit, v giu kinh nghim hn. ---o0o--V p tht s Mt ngi sanh ra xu x. Du gng mt ca ngi ny c th xu nh th no, nu h trau di tm T bi, chnh tm T y em li cho h sc quyn r l thng, t bn trong l hn ra ngoi v bao trm ton th con ngi vi mt v p d mn c tnh cch thu ht ngi khc. l v p tht s, ch khng phi hnh dng hay mu sc ca gng mt. Ngi n c sc p tuyt trn, nhng nu sc p y b tnh kiu cng hay ngo mn ca chnh h bp mo th du xinh xn n u ngi ta cng khng thch li gn. Mt ngi khc xu x, nhng lng trn y tm T v lng v bin, li n ting ni n tn, l , i x du hin vi tt c mi ngi, tc nhin ai cng thch li gn ngi ny. ---o0o--Kt cc c hu

Con ngi b xo trn, khng phi do s vt, m do nhng thnh kin v s vt m con ngi t to. Nh ci cht chng hn, t n khng phi l ci g gh gm. Kinh hong ch trong tm. Ni nhiu n chn l v s au kh c v nh gy bnh trong tm ngi khng th i ph vi nhng din tin ca i sng, nhng n gip ta thc thng ci "bong bng o tng" ca hnh phc. V ham sng v c bm vo kip sng trn th gian nn ngi ta s cht, mt ci s n yu, khng t nhin. Chnh ci s ny lm cho ngi ta c tnh nht gan, khng bao gi dm mo him, du mo him lm iu tt iu lnh. Con ngi sng trong kinh hong, lun lun lo s bnh hon, lo s tai nn hay mt din bin bt hnh no khc bt ng dp tt cuc sng nh b khng ng k ny. S nhn thc rng cht l iu khng th trnh v s s hi v cn c mt vic chc chn phi n, thc y con ngi ham sng v c bm vo kip sng trn th gian n c vng cung nhit rng c mt ci g gi l "linh hn", mi mi s c sng trn thin ng. Khng ai c th sng hnh phc trong cn bo tp ca kinh hong v cung vng. Qu tht kh m khng bit g n bn nng t bo tn ca con ngi. Tuy nhin, c mt phng php chc chn khc phc n. l t qun ci bn ng ca mnh dn thn vo ng phc v v tha, l thay v hng tnh thng vo trong, ta quay n tr ra bn ngoi. Hy dnh th gi v nng lc vo vic gip k khc, bn s qun i nhng luyn i hn yu v ch k, nhng cung vng v nhng kiu hnh ngo mn ca chnh bn. Mi ngi u mun c cht yn lnh sau khi thnh tu vin mn s mng ca mnh trong i sng. Nhng, c bao nhiu ngi chun b sn sng bnh tnh i ph vi din bin y? Bao nhiu ngi chu b cng hon tt vin mn trch v ca mnh i vi gia nh, i vi thn bng quyn thuc, quc gia, v tn gio mnh? Mt ngi lm chung m cha lm trn nhng bn phn trn chc chn s kh m c c mt ci cht an lnh. Lm ngi s xc cht. Nhng thn sng cn nguy him gp my ln thy ma. Bao nhiu ngi tht bi v kinh hong v nhng thn sng, hn l nhng thi hi v tri v gic. Nu bn t gi ci i m cha lm trn phn s, kip ti sanh tr li trn th gian ny s khng li ch g cho chnh bn m cng chng li ch g cho th gian. Vy, hy thc hnh y nhim v ca bn v can m, bnh tnh

i ph vi ci cht mt cch an lnh. Mt ngy ti sng kia bn s c th t n trng thi v sanh bt dit v hnh phc trng cu. Nguyn tc: "How to overcome our difficulties" Ha thng Sri Dhammananda Phm Kim Khnh dch Vit, Si gn, 1972 Ht ---o0o---