You are on page 1of 19

TM MC CHUYN HO TM

The Eight Verses of Thought Transformation

By His Holiness the Dalai Lama Tu Uyn chuyn ng ---o0o--Ngun http://thuvienhoasen.org Chuyn sang ebook 8-8-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Tm mc chuyn ho tm, mt vn bn ca Kadampa hnh gi Langri Tangpa gii thch tu tr v phng php thc hnh ca Ba la mt tha (Paramitayana ), by mc u ni v phng php - t bi yu thng, tm gic ng hay tm b - mc th tm ni v tu tr. 1- Quyt nh t n li ch to ln nht c th cho tt c chng sinh, nhng ngi qu bu hn nhng vin ngc c, ti s lun lun m p h nh nhng ngi thn thng nht. T chnh chng ta v tt c nhng chng sinh khc mun hnh phc v hon ton thot khi kh au. Trong iu ny chng ta tht s bnh ng. Tuy vy, mi chng ta ch l mt c th, trong khi nhng chng sinh khc l v lng. Gi y, c hai thi quan tm: l v k yu mn chnh chng ta v l yu mn nhng nhng ngi khc. Thi t yu mn mt cch v k lm cho chng ta cng nhc, chng ta ngh l chng ta cc k quan trng v khao kht cn bn ca chng ta l cho chnh chng ta c hnh phc v cho mi th din tin tt p cho chng ta. Tuy vy, chng ta khng bit

lm th no em n iu ny. Trn thc t l hnh ng yu mn v k khng bao gi lm cho chng ta hnh phc. Nhng ai c thi yu mn ngi khc nhn nhng ngi khc quan trng hn hn chnh mnh v nh gi s gip ngi khc trn tt c nhng th khc. V, hnh ng trong cch ny, ngu nhin t h tr nn rt hnh phc. Th d, nhng chnh tr gia chn thnh quan tm gip hay phc v ngi khc thu hoch nhng thnh tch vi s tn trng, trong khi nhng ai lun lun li dng v lm nhng vic xu cho nhng ngi khc h b nh nhng th d ca nhng k xu. Tm thi b qua mt bn tn gio, i sng ti sinh v nit bn, ngay c trong i sng hin ti nhng ngi v k em n nhng phn ng tiu cc ngc li cho chnh h bi nhng hnh ng ca v k ca h. V phng din khc, nhng ngi nh m Teresa, ngi chn thnh cng hin c cuc i v nng lc v v li phc v cho nhng ngi ngho tng, khn cng, v neo n, lun lun c ghi nh bi nhng hnh ng cao qu ca h, vi s knh trng; nhng ngi khc khng c bt c iu g tiu cc ni v h. Th th, iu ny l kt qu ca s yu mn nhng k khc: cho d chng ta c mun hay khng, ngay nhng k khng phi l ngi thn ca chng ta lun lun yu thch chng ta, cm thy vui v vi chng ta v c mt cm gic m p i vi chng ta. Nu chng ta l loi ngi lun lun ni nng lich s trc mt nhng ngi khc nhng li ni xu sau lng h, d nhin, khng ai thch chng ta. V vy, trong i sng ny, nu chng ta c gng gip k khc bng n lc ti a m chng ta c th lm v c t nht nhng t tng ch k, chng ta s c nhiu kinh nghim ca hnh phc. i sng chng ta khng qu di; mt trm nm l ti a. Nu tri qua i sng ny chng ta c gng n cn, vi mt tri tim m p, lu tm cho li ch ca nhng ngi khc v t v k cng gin tc, iu y s tht tuyt vi, xut sc, iu y tht s l nguyn nhn ca hnh phc. Nu chng ta ch k, lun lun t chnh mnh trc nht v nhng k khc l th yu, kt qu chc chn l chng ta s hon tt cui cng. Trong ngh t chng ta sau cng v nhng ngi khc trc nht l con ng chng ta tin ra pha trc. V vy ng lo lng v kip sng ti hay nit bn; nhng vic ny s tin n dn dn. Nu trong kip sng ny chng ta duy tr l mt ngi tt, m p, khng ch k, chng ta s l mt cng dn tt ca th gii. Cho d chng ta l mt Pht t, mt Ki t hu hay l mt ngi cng sn khng

quan h; iu quan trng l khi no chng ta vn l mt con ngi chng ta nn l mt con ngi tt. y l gio ngha ca o Pht; y l thng ip ca tt c mi tn gio trn th gii. Tuy nhin, gio ngha ca o Pht cha ng mi k nng loi tr v nh gc r v k v bin thnh hin thc thi yu mn ngi khc. Th d, vn bn tuyt diu ca Tn gi Bnh Thin (Shantideva), "Hng dn v i sng ca con ng B tt", rt hu ch cho iu ny. T chnh chng ti thc hnh theo quyn sch y; n hu dng mt cch tuyt vi. Tm t chng ta cc k gio quyt v rt kh kim sot, nhng nu chng ta tin hnh nhng tc ng nh hng lin tc v kin nh, hnh ng khng mt mi vi suy lun hp l v phn tch cn thn, chng ta s c th kim sot v chuyn ho n tt hn. Mt s trit gia Ty phng ni rng chng ta khng nn n p s gin tc ca chng ta m by t n - rng chng ta nn thc tp gin tc! Tuy nhin, chng ta nn c mt s phn bit r rng quan trng y gia nhng vn tinh thn nn by t, biu l v nhng vn khng nn lm nh vy. Thnh thong chng ta c th c nhng sai lm tht s v tht ng n chng ta by t g mi day dt,t thn thay v n tr thnh mt ni kt phin mun trong tm ta. Nhng chng ta khng nn biu l n bng s gin d. Nu chng ta nui dng, p nhng tm t phin no tiu cc nh gin tc chng s tr thnh mt thnh phn ca c nhn chng ta; mi ln chng ta biu l gin d n tr nn d dng biu l nh th mt ln na. Chng ta c lm nh th ln ny ri ln khc cho n khi chng ta n gin ch l mt ngi cung di hon ton khng th kim sot. V vy, trong phm tr ca nhng vn tinh thn, c nhng vn no y thch ng by t cn nhng vn khc th khng nn. Trc tin chng ta cm thy kh khn trong vic c gng kim sot nhng tm t phin no tiu cc. Ngy u tin, tun u tin, thng u tin chng ta khng th kim sot chng tt p c. Nhng vi s lin tc tc ng nhng tiu cc ca chng ta s dn dn gim xung. Tin trnh trong s tu dng pht trin tm khng phi n t vic dng thuc ung hay nhng th ha cht khc; n ty thuc vo vic kim sot tm. V vy chng ta c th thy rng nu chng ta mun hon thnh nhng nguyn c ca chng ta, l tm b tc thi hay cn bn rt ro, chng ta nn hng th nguyn n nhng chng sinh khc nhiu hn c l nhng vin ngc c v lun lun yu mn h trn tt c nhng th khc.

Cu hi: C phi tt c nhng mc tiu ca vic thc tp ny tu dng pht trin tm chng ta hay thc s l lm nhng vic gip nhng ngi khc? iu no l quan trng hn? Tr li: C hai u quan trng. Trc tin, nu chng ta khng c ng c trong sch, bt c nhng g chng ta lm c th khng hi lng. V vy, vic trc nht chng ta nn lm l pht trin ng c trong sch. Nhng chng ta khng phi ch cho n khi ng c y hon ton pht trin trc khi tht s hnh ng gip nhng k khc. D nhin, gip nhng k khc trong nhng phng thc hu hiu nht c th chng ta phi hon ton gic ng nh nhng c Pht. Ngay c gip nhng ngi khc trong nhng phng thc rng ln bao qut cng khp chng ta cn t n nhng tng bc ca mt v B tt, y l, phi c kinh nghim trc tip, nhn thc v phn bit thc ti ca tnh khng v phi t n nhng nng lc ngoi nhng gic quan cm gic thng thng, hay thn thng. Tuy vy, c nhiu trnh khc nhau gip nhng ngi khc. Ngay c trc khi chng ta t n nhng phm cht ny chng ta c th hnh ng nh nhng v B tt, nhng thng thng nhng hnh ng ca chng ta km hiu qu hn nhng v y. V vy, khng phi i cho n khi chng ta y hon ton nhng phm cht, chng ta c th pht sinh nhng ng c tt p, ho thin v vi s c gng y gip nhng k khc trong nhng phng thc tt nht m chng ta c th hnh ng. iu ny l mt s tip cn cn bng hn v tt hn l ch n gin n tr mt ni c lp no y thin nh v tng nim. D nhin, iu ny ty thuc rt nhiu trn tng c nhn. Nu chng ta tin tng rng an tr ti mt ni bit lp chng ta c th t c nhng s thc chng r rt trong mt thi im no y, li l chuyn khc. C l tt nht nn dnh phn na thi gian ca chng ta hot ng v phn na kia thc tp thin nh. Cu hi: Ty Tng l mt x s Pht gio. Nu nhng gi tr m Ngi din t l ca o Pht, ti sao c rt nhiu th khng cn bng trong x hi Ty Tng. Tr li: Con ngi yu ui. Mc d Ty Tng ng thc l mt x s Pht gio, n cng c nhng ngi xu hay h n. Ngay c trong nhng c s cha chin, tu vin, cng c th tr thnh thi nt hay bin thnh ni b li dng. Nhng tt c u ging nhau, so snh vi nhiu x hi khc, Ty Tng thanh bnh hn, ha hip hn v t c nhng vn nn hn.

2- Khi kt thn vi nhng ngi khc, ti s xem nh t mnh l thp nht trong tt c, v t chiu su ca con tim m p nhng ngi khc thn thng v quan trng nht. Khng k chng ta l ai vi chng ta, chng ta thng ngh nhng vic nh, Ti mnh hn ngi kia, ti p hn ngi kia, ti thng minh hn ngi kia, ti giu c hn, ti xng ng hn ngi kia rt nhiu, v.v v v.v- chng ta pht sinh rt nhiu t ho. iu ny khng tt. Thay v vy, chng ta nn lun lun duy tr khim tn. Ngay c khi chng ta gip nhng k khc v tham gia vo hot ng t thin, chng ta khng nn xem chnh mnh trong cch kiu cng nh nhng ngi h v v i li ch nhng k yu. iu ny cng l kiu ngo. Tt hn, chng ta nn lin h trong nhng hnh ng nh th mt cch tht khim tn v ngh rng chng ta dng hin s phng s ca chng ta n mi ngi. Khi chng ta so snh chng ta vi nhng con th, th d, chng ta c th ngh, ta c thn th mt con ngi hay ta l ngi th gii v cm thy cao hn nhng ngi khc. Cng t quan kin y, chng ta c th ni rng chng ta c thn th con ngi v ang thc hnh li Pht dy v v vy chng ta tht rt l hn hn nhng cn trng. Nhng bng cch khc, chng ta c th ni rng nhng cn trng th tht v ti v chng bao gi la o, nhng tri li chng ta thng di tr , xuyn tc, bp mo chnh mnh trong trong nhng cch khng thnh tht t n mc tiu cui cng hay t lm mnh hn nhng ngi khc. T quan kin ny chng ta phi ni l chng ta tht t hn nhng cn trng, iu m chng ch tin n nhng hnh ng ca chng m khng gi v bt c iu g. y l mt phng php rn luyn trong khim tn nhn nhng. 3- Thn trng, tnh gic, thi khc mt vng tng xut hin trong tm ti, nguy hi cho chnh mnh v nhng ngi khc, ti s i din v ngn nga n khng cht chm tr. Nu kho st tm chng ta ti nhng thi im m chng ta tht ch k v bn rn vi chnh mnh loi tr nhng ngi khc, chng ta s thy rng tm thc phin no tiu cc l gc r ca thi ny. V l chng quy ry tm chng ta cc , thi im chng ta rng chng ta ang tin n gn s nh hng ca chng, chng ta nn p dng mt s bin php ha gii chng. i th ph thng vi tt c nhng tm thc phin no l thin nh trn tnh khng, nhng cng c thuc gii n tng loi c hu m chng ta nhng ngi mi bt u c th p dng. V vy, i vi chp ng,

th trc, dnh mc, chng ta thin nh trn tnh xu x; vi gin tc , trn yu thng; vi m qung si m, trn duyn khi; cho nhiu t tng phin no, trn hi th v nng lng ca gi. Hi: iu g l ty thuc hng khi hay duyn khi? Tr li: Mi hai khoen nhn duyn, hay nguyn khi ty thuc tng lin. Chng bt u bng v minh v i qua n gi v cht. Trn nhng trnh vi t hn chng ta c th dng duyn khi nh mt nhn chng minh rng mi s, mi vt th trng rng trong s hin hu tht s. Hi: Ti sao chng ta nn thin nh trn tnh xu x vt thng chp ng, th trc, hay dnh mc? Tr li: Chng ta pht trin s chp trc n nhng s kin, s vt bi v chng ta thy chng nh l rt hp dn. C gng nhn chng nh l khng hp dn, hay xu x, lm n mt tc dng hay ha gii n. Th d, chng ta c th pht trin chp trc n thn th mt ai y, thy hnh dng ngi y rt hp dn. Khi chng ta bt u phn tch s dnh mc ny chng ta thy rng n ch cn c trn hnh nh n thun ca ln da. Tuy nhin, tnh t nhin ca thn th ny xut hin n chng ta nh p l tht, mu, xng, da v.vca iu n tp hp. Gi y hy phn tch ln da con ngi: th d, ly ca chnh chng ta. Nu mt mnh da ri ra v chng ta n trong mt ngn khong vi ngy n tr nn gh gm tht s. y l tnh t nhin ca da. Tt c nhng phn khc ca thn th cng nh vy. Khng c s xinh p trong tng mnh tht, ca con ngi; khi chng ta thy mu chng ta c th cm thy s, khng vng bn. Ngay c mt khun mt m miu xinh p: nu n b try xc khng c g p v n; ra sch phn son khng cn g c! Xu x l tnh t nhin ca thn th vt l. Xng ngi, c b xng ngi, cng l gh s; hnh nh s ngi cng xng cho X c mt ngha tht tiu cc v d di. Vng y l phng php phn tch i vi nhng g m chng ta dnh mc, i luyn, hay yu mn - s dng ngn ng ny trong ngha tiu cc ca s dnh mc khao kht c vng. Hy suy ngh thm nhng i tng v phng din xu x; phn tch tnh t nhin ca con ngi hay s vt t quan im ny. Ngay c nu iu ny khng kim sot s vng mc, chp trc ca chng ta hon ton, ti thiu n cng gip chng ta gim bt s dnh mc mt t. y l mc tiu ca thin nh hay thit lp nn thi quen qun st kha cnh xu x ca nhng s vt.

Mt loi yu thng khc, s n cn t t, n khng cn c trn l do rng nhng ngi nh vy v nh th l xinh p, v vy, ti phi tn trng v t t. Cn bn thit yu ca lng yu thng tinh khit l, y l mt chng sinh mun vui ti hnh phc, khng mun phin mun kh au v c quyn hnh phc. V vy, ti nn cm nhn yu thng v t bi. Loi yu thng ny hon ton khc bit vi loi yu thng u tin, iu cn c trn s si m v minh v v vy hon ton khng lnh mnh, khng chnh ng. y l nhng l do ca lng yu thng rng ln hay t bi l lnh mnh, chnh ng, ng n. Vi tnh yu cn c trn s chp trc , hay dnh mc, nu c mt s thay i nh trn i tng, nh mt t thay i ca thi , lp tc l nguyn nhn chng ta i thay. y l bi v cm xc ca chng ta ch cn c nhng g trn b mt rt cn ct. Ly mt th d, mt cuc hn nhn mi m. Thng th sau vi tun, vi thng, hay vi nm cp hn nhn tr thnh nhng k th v cui cng i n ly d. H kt hn trong s yu thng su lng khng ai chn thnh thn vi s th ght nhng sau mt thi gian ngn mi th thay i. Ti sao? Do bi cn c cn ct trn b mt ca mi quan h; mt s thay i nh ca mt ngi l nguyn nhn cho mt s thay i hon ton thi ca ngi kia. Chng ta nn ngh, ngi kia l mt con ngi nh ti. Chc chn l ti mun hnh phc; v vy, c ta /cu ta cng phi mun hnh phc. Nh mt chng sinh ti c quyn hnh phc; cng l do y, ngi kia cng th, c quyn hnh phc an lc. L do chnh ng ny cho khi ln mt lng yu thng v t bi. Th th khng cn bit quan nim ca chng ta vi s thay i ca ngi kia l th no t tt n xu n v cng t hi - ngi kia lun lun cn bn l mt chng sinh. V vy, l do chnh hin l lng t bi yu thng l lun lun y, cm nhn ca chng ta i vi ngi kia l kin nh mt cch ton ho. Thuc gii c cho sn hn-gin tc l thin nh v yu thng, bi v sn hn-gin tc l mt tm thc rt th l, sng sng, cc cn v th cn c lm du dng, mm mng vi tnh yu thng. Khi chng ta vui thch vi nhng i tng m chng ta ni kt, gn b, hay dnh mc, chng ta chc chn tri qua kinh nghim hn hoan, khoi lc hay th v; nhng nh T Long Th tng ni, iu y nh c mt mn nga v gy nga; n cho chng ta s thch nhng chng ta s kh hn nu trc tin chng ta ng c ci mn nga y. Cng ging nh th, khi chng ta nhn c nhng th m vi chng ta b m nh, m thch chng ta cm thy vui sng, nhng chng ta s kh hn nu chng c t do vi iu

m chng ta b dnh mc,vng bn, mong mi v l nguyn nhn chng ta tr nn b m nh vi nhng th y. 4- Bt c khi no ti thy nhng chng sinh xu xa, t c, nguy hi mt cch t nhin v trn ngp bi nhng hnh vi bo ng tiu cc v kh au, ti s m p nhng ngi yu mn him hoi nh vy, y nh l ti va tm thy mt kho tng trn qu. Nu chng ta qun st nhng ngi nh bi t nhin rt bo c, th l, tc tn v kh chu, phn ng thng thng ca chng ta l ln trnh ngi y. Trong nhng trng hp nh th tnh yu thng ca chng ta hng n ngi khc c kh nng b gim st. Thay v cho php tnh yu thng ca chng ta n ngi khc yu ui bi suy ngh rng k kia l mt ngi xu c hay ti li, chng ta nn thy ngi y nh mt i tng c bit ca tnh thng v t bi v yu mn ngi y dng nh l chng ta tnh c bt gp mt kho tng qu gi, kh khn tm thy. 5- Khi, v s thm mun, k, ghen t, nhng ngi khc ngc i ti vi s lm dng, x v hay gim pha,,ti s chp nhn thua cuc v dnh thng li cho nhng k khc. Nu c nhng ngi x v, ngc i hay bnh phm, ch trch chng ta, ni rng chng ta km ci, bt ti, khng kh nng lm bt c vic g, v.v, chng ta chc l c th rt gin d v phn bc li nhng g ngi kia ni. Chng ta khng nn hnh ng nh vy, thay v th, vi s khim tn v bao dung, chng ta nn chp nhn nhng g c pht biu. Ni m ni rng chng ta nn chp nhn tht bi v nhng s thng li cho ngi khc, chng phi phn lm hai loi khc nhau ca tnh trng. Nu mt mt, chng ta b m nh vi li ch ca chnh chng ta v ng c rt l ch k, chng ta nn chp nhn thua cuc v nhng chin thng cho k khc, ngay c c th i sng chng ta b lm nguy. Nhng c th v phng din khc, trng hp tnh trng nh vy m quyn li ca nhng k khc b lm nguy, chng ta phi hnh ng tht nng n v u tranh v quyn li ca nhng ngi khc, v khng chp nhn thua cuc vi bt c gi no. Mt trong bn mi su th nguyn ca mt v B tt lin h n mt trng hp khi m ai y lm nhng hnh vi rt l tai hi v chng ta phi dng n nhng bin php v lc hay bt c cch no khc cn thit chm dt nhng hnh vi bo ngc ca k y lp tc nu chng ta khng

hnh ng, chng ta v phm li th nguyn y. C th thy rng li th nguyn ca mt v B tt v mc th nm ny, ni rng mt ngi nn chp nhn thua cuc v nhng thng li cho k khc, l mu thun, nhng khng nh vy. Th nguyn ca mt v B tt p ng vi mt tnh trng m im chnh yu l s quan tm ca mt ngi i vi quyn li ca nhng k khc: nu ai y ang lm nhng hnh vi cc k tai hi v nguy him th tht l sai lm nu khng c nhng hnh ng mnh m chm dt chng, nu cn thit. Ngy nay, ngay trong nhng x hi tranh ua, nhng hnh ng t v mnh m hay tng t nh th th thng lun lun c i hi. ng lc nh th ny khng nn b ch k nhum mu nhng l nhng cm gic rng ri bao la ca n cn v t bi yu thng i vi k khc. Nu chng ta hnh ng vi nhng cm nhn, thc nh th h tr, cu gip k khc trnh khi tai ha do nhng nghip cm tiu cc to ra, iu ny hon ton ng n. HI: Nu i khi c th cn thit c nhng hnh ng mnh m khi chng ta thy nhng iu g y l sai, nhng phn on ca ai m chng ta c th tin tng i vi nhng quyt nh nh th? Chng ta c th da trn nhn thc ca chnh chng ta i vi th gii khng? P: iu y tht phc tp. Khi chng ta quyt nh nhn ly phn thua cho chnh mnh, chng ta phi thy hoc nhng phn thng cho k kia s li ch cho h cn bn hay ch tm thi. Chng ta cng phi quan tm nh hng m khi nhn phn thua trn chnh mnh s c trn kh nng hay nng lc ca chng ta h tr k khc trong tng lai. N cng c th l bng vic hnh ng iu g y m tai hi n k khc ngay by gi, chng ta to nn mt cng c to ln v n s c th h tr cho chng ta lm nhng vic li ch rng ln hn cho nhng k khc v lu v di; y l mt nhn t khc chng ta phi tip nhn vo trong nhn thc v tng thc, v tm quan trng ca n. Nh ni trong Hng dn v i sng ca con ng B tt (Bodhicaryavatara ), chng ta phi th nghim, c b mt v chiu su, khng bit nhng li ch ca nhng hnh ng vn v cm on l c nhiu tc dng hn l nhc im hay khng. Ti nhng thi im khi n tht kh khn m phn quyt, chng ta nn kim sot li ng c thc y. Trong Tot yu Gio ngha o Pht (Shiksa-Samuccaya), Bnh Thin Tn gi ni rng nhng li ch ca nhng hnh ng c lm vi tm b c

tc dng nhiu hn l nhng tiu cc i vi khi hnh ng khng c ng c nh th. Mc d n cc k quan trng, nhng c th i khi tht kh khn thy ln ranh gia iu g nn lm v iu g khng nn lm, v vy, chng ta nn hc hi nhng kinh lun gii thch v nhng iu nh th. Trong nhng lun gii thp hn n s ni rng nhng hnh vi no y l b cm on trong khi nhng lun gii cao hn ni vi chng ta rng cng cng nhng hnh vi y nhng c cho php. Cng thng hiu hn v tt c nhng iu ny n cng d dng hn, n s c quyt nh iu g nn lm trong bt c mi trng hung. 6- Khi nhng ai y m ti tng lm li ch n v trong nhng ai y ti tng c nhng nim hy vng ln lao li mang n cho ti nhng tai ha khng khip, ti s nhn ngi y nh bc o s thnh thin ca ti. Thng thng chng ta d tng rng nhng ai y m mnh tng gip nhng g to tt l phi rt bit n chng ta v nu h li hnh ng n mnh vi s v n chc l chng ta phi gin d. Trong nhng trng hp nh th, chng ta khng nn kh chu nhng thay v th phi thc hnh nhn ni. Hn th na, chng ta nn thy nhng ngi nh th l nhng v thy th thch s nhn nhc ca chng ta v v th nn i x vi h mt cch tn trng. mc ny cha ng tt c trong Hng dn v i sng ca con ng B tt v nhn nhc. 7- Trong vn tt, c trc tip v gin tip, ti xin dng hin mi nim hnh phc, an lc v li ch n tt c nhng b m ca ti. Ti s gnh vc mt cch b mt trn ti tt c nhng hnh ng tai hi v kh au ca h. iu ny hng n vic thc hnh gnh vc trn chnh chng ta tt c nhng kh au ca nhng ngi khc v dng hin n h tt c nhng nim hnh phc, an lc ca chng ta, ng c thc y bi lng t bi v yu thng mnh m. T chnh chng ta mun hnh phc v khng mun kh au v c th thy rng tt ca hu tnh chng sinh cng cm nhn nh th. Chng ta cng c th thy rng nhng hu tnh chng sinh khc ngp trn kh au nhng khng bit lm th no la xa chng. V vy, nn pht sinh nim gnh vc tt c nhng kh au v nghip bo tiu cc v nguyn cu cho n chin mui, tr qu trn chnh chng ta ngay lp tc. Ging nh th, r rng nhng hu tnh chng sinh trng vng hnh phc, h tm kim nhng khng bit lm th no gp c hnh phc. V vy, khng c cht g bn xn xan ln, chng ta nn dng hin cho h tt c nhng hnh

phc ca chng ta thn th, ph qu v cng c v cu nguyn cho nhng iu ny chin mui, kt qu trn h ngay lp tc. D nhin, khng chc rng chng ta tht thc s c th gnh vc nhng kh au ca k khc v trao tng hnh phc ca chng ta cho h. Khi nhng hon chuyn nh th gia nhng hu tnh chng sinh tht s xy ra, n l kt qu ca mt s lin h nghip qu lin tc rt mnh m no y t qu kh kip. Tuy th, s thin nh mc ny l rt mnh lit c ngha ca vic xy dng nn s can m trong tm chng ta v v th l mt thc hnh c li ch cao thng. Trong By im chuyn ha tm ni rng chng ta nn lun phin thc hnh cho v nhn v trang b chng trn tng hi th. V y, Langri Tangpa ni rng nhng iu ny nn c hon thnh mt cch b mt. Khi n c gii thch trong Hng dn v i sng ca con ng B tt, iu thc hnh ny khng thch hp vi tm l nhng B tt s tm n l nhng g c chn la mt s t hnh gi. V th, n c gi l b mt. HI: Trong Hng dn v i sng ca con ng B tt, Bnh Thin Tn Gi ni rng: nu v li ch ca k khc mnh lm tn hi chnh mnh, ti s m nhn tt c, iu y tht c khi, trc tuyt. Mt khc, T S Long Th ni rng, chng ta khng nn hnh h thn th mnh. Th th, trong phng thc no ca Tn Gi Bnh Thin li c ngha mt ngi nn lm tn hi chnh mnh? P: iu ny khng c ngha l chng ta phi t nh vo u mnh hay nhng vic tng t. Tn Gi Bnh Thin (Shantideva) ang ni rng ti nhng thi im khi nhng t tng t luyn i khi ln mnh lit chng ta phi tranh lun rt mnh m vi chnh mnh v dng nhng ngha sinh ng y sc thuyt phc chinh phc hay lm du chng xung; trong ngha khc, chng ta phi t lm tn hi hay hao mn tm thc t ng i luyn chnh mnh. Chng ta phi phn bit r rng gia ci "ti" hon ton b m th vi nhng quyn li ca chnh n v ci "ti" s tr nn gic ng: y l mt s khc bit ln lao. V chng ta phi thy cu ny ca Hng dn v i sng ca con ng B tt, trong vn bn vi nhng dng ny trc v thc hnh theo. C nhiu cch khc nhau ci "ti" c bn ci: s vng mc chp trc chnh l c tnh ca ci "ti", i luyn t ng, ci "ti" m chng ta phi hp vi n trong s qun st nhng s kin t quan im ca nhng k khc v v.v...Chng ta phi thy s bn lun v t ng trong nhng lun gii khc nhau.

Nu n tht s li ch cho ngi khc, nu n li ch ngay c cho mt chng sinh, n xng ng cho chng ta m ng trn chnh mnh nhng kh au hin hu trong tam gii hay i n mt trong nhng a ngc, v chng ta nn c s can m, dng cm lm iu ny. t n gic ng v li ch ca chng sinh chng ta nn hoan h, quyt tm v t nguyn sng a ngc thp nht, ngc A t, trong thi gian v tn. y l ngha ca vic m ng nhng tn hi, iu lm kh s, n au,u phin ca k khc trn chnh chng ta. HI: Chng ta phi lm g vo a ngc thp nht? P: im pht trin lng qu cm, can m, dng mnh l quyt tm t nguyn i n mt trong nhng a ngc; n khng c ngha l chng ta tht s phi i n y. Khi hnh gi Kadampa geshe Chekawa ang sp vin tch, ngi t nhin gi t ca ngi v yu cu h lm nhng s cng dng, nhng n trng v cu nguyn cho ngi bi v nhng s hnh tr ca ngi khng thnh tu. Nhng t rt bt an bi v h ngh rng c iu g kinh khip khng lnh s xy ra. Tuy nhin, ngi gii thch rng, mc d sut cuc i ngi tng cu nguyn c sinh ra trong nhng a ngc v li ch ca k khc, gi y, ngi tip nhn mt linh cm thun khit ca nhng g s tip din - ngi s c ti sinh ci Tnh thay v a ngc - v y l ti sao ngi bi ri. Cng nh th, nu chng ta pht trin mt nguyn c mnh lit, chn thnh ti sinh trong nhng cnh gii thp nht v li ch ca nhng chng sinh khc, chng ta s tch tp c mt cng c to ln v bin v iu y s mang n nhng kt qu ngc li. l ti sao chng ti ni rng, nu chng ta ch k th chng ta nn ch k mt cch thng minh. Thc t, hay hp hi, ch k lm nguyn nhn chng ta i xung; thng minh ch k a chng ta n Pht qu. iu y tht s thng tu! Bt hnh thay, iu chng ta thng lm trc nht l n vi Pht qu. Theo kinh in, chng ta hiu rng t n Pht qu chng ta cn tm b v nu khng c n chng ta khng th tr nn gic ng; v vy chng ta ngh, "ti mun qu Pht, v th ti phi thc hnh b tm." Chng ta khng qu quan tm nhiu n b tm cng nh Pht qu. iu ny l sai lm mt cch chc chn. Chng ta phi lm ngc li; hy qun ng c ch k v tht s ngh lm th no gip k khc. Nu chng ta n a ngc chng ta khng th gip cho ngi khc hay chnh mnh. Chng ta lm th no gip? Khng phi ch bng b th cho h vi th g y hay thi th thn thng, nhng bng din ging gio php.

Tuy nhin, trc nht chng ta phi c nng lc ging dy. Hin ti chng ta khng th gii thch ton b con ng - tt c nhng s hnh tr v kinh nghim m mt ngi phi tin tng bc t trnh th nht n cui cng, gic ng. C th chng ta c th gii thch mt vi cp s c qua kinh nghim ca chnh chng ta, nhng khng th nhiu hn th. c th h tr nhng ngi khc trong phng php rng ri nht bng s hng dn h theo ton b con ng gic ng, trc ht chng ta phi gic ng cho chnh mnh. V l do ny chng ta nn thc hnh tm b . iu ny hon ton khc bit vi cch suy ngh thng thng ca chng ta, khi m chng ta b buc phi ngh v nhng ngi khc v dng hin tri tim ca chng ta cho h do bi s quan tm ch k v s gic ng ca chnh chng ta. Cch ny hng v nhng th hon ton sai lc, mt loi la phnh. HI: Ti c trong mt quyn sch ni rng ch bng thc hnh gio php chng ta ngn nga chn th h thn quyn ca chng ta phi sinh vo a ngc. iu y c ng khng? P: y l mt t ph trng! Tht s kh d nhng vic nh th c th xy ra, nhng thng thng n khng qu n gin nh th. Th d, chng ta tr nim mt ngn OM MANI PADME HUM v dng hin cng c y cho s nhanh chng t n gic ng v li ch ca tt c chng sinh. Chng ta c th ni rng ch bng s tr nim mt ngn chung ta s tc chng gic ng, nhng chng c th ni rng nhng s th tr nh th hnh ng nh s ng gp cho NHN ca gic ng. Ging nh th, trong khi s thc hnh gio php ca chng ta s khng t h tr thn quyn ca chng ta khng n nhng s ti sinh thp hn, nhng n c th hot ng nh mt s gp phn cho NHN ny. Cho d y khng phi l trng hp, nu s hnh tr ca chng ta hot ng nh nguyn nhn chnh yu ca mt kt qu kinh nghim bi nhng ngi khc, n s mu thun vi lut nghip bo, s lin h gia nguyn nhn v hiu qu. Th th chng ta ch gin d ngi li v ngh ngi thoi mi v ch Pht cng cc v B Tt lm mi th cho chng ta; chng ta s khng phi nhn ly mt trch nhim no i vi li ch ca chnh mnh. Tuy th, ng gic ng hon ton tng ni rng tt c nhng g ngi c th lm l ging dy, ch dn chng ta gio php, con ng gii thot khi kh au, v th l n tu thuc vo chng ta t mnh vo s thc hnh Ngi ra tay ca Ngi i vi trch nhim y! Nh o Pht dy rng khng c ng to ho v rng chng ta to dng mi th cho chnh chng ta, v th chng ta l o s ca chnh chng ta - trong gii hn ca lut

nhn qu. V y l lut nghip bo dy rng nu chng ta lm vic lnh chng ta s tri qua kt qu kinh nghim lnh v nu chng ta lm vic xu chng ta s phi tri qua nhng kinh nghim ca bt hnh, kh au. HI: Lm th no pht trin nhn nhc? P: C rt nhiu phng php. Tri thc v tin tng vo lut nghip bo t chinh n sinh ra nhn nhc. Chng ta nhn thc rng, "iu kh au ny ti ang gnh chu l li lm ca ti hon ton, kt qu ca nhng hnh ng ca chnh ti to nn trong qu kh. V rng ti khng th trnh khi n ti phi sng vi n. Tuy vy, nu ti mun trnh kh au trong tng lai ti cng c th hnh ng bng s pht trin o c nh nhn nhc chng hn. Tc ti hay gin d vi kh au ny s ch to nn nhng nghip tiu cc, nguyn nhn ca bt hnh tng lai". y l mt cch thc hnh nhn nhc. Mt vic khc chng ta c th lm l thin nh trn s kh au t nhin ca thn th: "Thn th v tm thc ny l c s ca tt c nhng kh au, n l t nhin v khng c cch no trng mong rng kh au i, ng khi ln." Loi nhn thc ny h tr rt hiu qu cho vic pht trin nhn nhc. Chng ta cng c th nhc li nhng g ni trong Hng dn v i sng ca con ng B tt (Bodhicaryavatara): Ti sao khng vui v vi nhng g Nu n c th c cu cha? V iu g l thi quen ca chng sinh khng vui v v nhng g Nu n khng th c cu cha? Nu c mt phng php vt thot kh au hay mt c hi lm nh th, chng khng phi lo lng. Nu tht s khng c g chng ta c th lm thot kh, lo lng khng gip c g c. iu ny tht n gin v rt r rng. Nhng g khc chng ta c th lm l suy t s bt li ca tc gin v thun li ca thc hnh nhn nhc. Chng ta l nhng con ngi - mt trong nhng phm cht hn hn ca chng ta l kh nng suy ngh v phn on ca chng ta. Nu chng ta mt nhn ni v li tc gin, chng ta mt i kh nng thc hin nhng phn xt c th v v th mt i mt trong nhng cng c hiu lc nht m chng ta c gii quyt nhng vn nn: y l tu tr ca con ngi. y l nhng g m th vt khng c. Nu

chng ta mt i nhn nhc, v li cu tc chng ta ang lm tn hi n cng c qu gi ny. Chng ta nn nh iu ny; n cng tt hn nhiu c can m v quyt nh v i din vi kh au bng nhn nhc. HI: Lm th no chng ta c th khim tn hay bnh thng trong khi cng lc hin thc v nhng phm cht tt p m chng ta s hu? P: Chng ta phi phn bit gia s tin tng vo nhng kh nng v t ho ca chng ta. Chng ta phi nn tin tng vo bt c nhng phm cht v kh nng thin xo m chng ta c v s dng chng mt cch qu cm, can trng, nhng chng ta khng nn c cm xc kiu cng, ngo mn, t mn v chng. Hin hu khim tn hay bnh thng khng c ngha l cm thy hon ton bt ti, km ci, v khng t lo liu c. S khim tn nhn nhng c pht trin nh s i lp vi t kiu, nhng chng ta nn s dng bt c nhng phm cht tt p no m chng ta c n s trn vn ca n. Mt cch l tng, chng ta nn c mt s p ng rng ri ca lng can trng, qu cm v nng lc nhng khng phi l s khoc lc, nim kiu hnh hay lm mt s ph trng ln v n. Ri th, nhng khi cn, chng ta nn vn ln n nhng trng hp c th v chin u mt cch dng mnh cho nhng g ng. iu ny l ton ho. Nu chng ta khng c nhng phm cht tt p ny m li khoc lc mi ni rng chng ta v i th no v trong khi cn thit li co u rt c li mt cch hon ton, chng ta ch l ngc li. Ngi th nht th rt can m,qu cm nhng khng t ho; ngi kia th rt t kiu nhng khng c can trng, dng cm. 8- Thun khit trc nhng vt nh ca s m tn, vng mc trn tm s lu tm th gian, nguyn cho ti, bng s nhn thc tt c nhng hin tng nh o tng, c gii thot khi s tri buc ca vng mc, chp trc. mc ny tng ng vi tu tr. Tt c nhng thc hnh trc khng nn b nhum bn bi nhng vt nh ca m tn, vng mc i vi tm php th gian (Bt phong: kh - vui, c mt, hn thua, khen ch). Tm iu ny c th lin h nh trng, en hay ln ln. Chng ti ngh rng n s hon ho nu chng ti gii thch mc ny t quan im ca nhng s thc hnh c hon tt m s hin hu ca chng khng b nhum bn bi nhn thc sai lc ca vng mc n s tn ti tht s- s m tn, chp trc ca tm php th gian.

Lm th no mt ngi c th trnh b nhum bn s thc hnh ca mnh trong cch ny? Bng s nhn thc tt c s hin hu hay tn ti nh o tng v khng lin h vi s tn ti tht s. Trong cch ny, mt ngi c gii thot khi tri buc ca loi lin h hay bm vu ny. gii thch ngha ca "o tng" y: s tn ti tht s xut hin trong kha cnh ca nhiu i tng khc nhau, bt c ni no chng l r rng hin nhin, nhng thc t khng c s tn ti tht s . S tn ti tht s xut hin, nhng khng c g- n l mt o tng. Mc d mi th tn ti xut hin nh s hin hu mt cch tht s, n th trng rng, mt s tn ti trng rng. Thy nhng i tng l trng rng ca hin hu - rng ngay c s tn ti tht s xut hin, khng c g, n l o nh, ho huyn, khng thc c - mt ngi phi nn nh r s hiu bit v ngha ca tnh khng: tnh khng xut hin r rng, s xut hin r rng ca tnh khng. Trc nht mt ngi nn chc chn rng tt c mi hin tng l trng khng ca s tn ti tht s. Ri th v sau, khi m c iu thun tu t nhin xut hin l tn ti mt cch tht s, ngi y phn bc li s tn ti tht s bng s nhc li iu hiu bit chc chn ca mnh trc y l hon ton vng bng ca s tn ti tht s. Khi chng ta t hai iu ny chung vi nhau - s hin hu ca s tn ti tht s v tnh khng ca n nh kinh nghim trc y - chng ta khm ph s o tng ca mi hin tng. Ti thi im ny khng cn mt s gii thch v phng thc nhng s kin xut hin nh o tng tch ri vi nhng iu va trnh by. Bi ny ch gii thch n s thin nh trn tnh khng. Mt tng tantric ging dy nh Guhyasamaja tantra, rng iu gi l o tng th hon ton ring bit; trong mc ny. iu c gi l o tng khng phi c biu hin mt cch ring bit. V vy, s tn ti tht s ca iu hon ton t nhin l i tng ca s phn bc v nn b b li. Khi nhng s kin, s vt xut hin di phng thc o tng hng khi mt cch gin tip: chng dng nh l tn ti mt cch tht s nhng chng khng nh th. HI: Lm th no nhng th khng th tm thy v tn ti mt cch n thun bi s vy cho c ch vn hnh? P: iu y tht kh khn. Nu chng ta c th nhn thc rng ch th v hnh ng tn ti bi l do ca s hin hu ty thuc hng khi, tnh khng s xut hin trong s ty thuc hng khi hay duyn khi. y l iu kh khn nht hiu.

Nu chng ta tng nhn thc r v hu thc hu tn ti, kinh nghim ca i tng tn ti ni ln chnh n. Rng chng tn ti bi t nhin b bc b mt cch hp l (logic), v chng ta c th chc chn mt cch hp l rng nhng s kin khng (tn ti) - khng c cch no chng c th (tn ti) tn ti mt cch c hu. Tuy nhin chng hin hu mt cch r rt bi v chng ta bit, thy, cm nhn, v kinh nghim chng. Vy th chng tn ti nh th no? Chng tn ti mt cch n thun bi nng lc ca danh xng. iu ny khng ang ni rng chng khng tn ti; n cha bao gi ni rng nhng s kin khng tn ti. Th th iu g c ni l chng tn ti bi nng lc ca danh xng. y l mt im kh; nhng g m chng ta c th hiu mt cch chm ri, mt cch chm ri qua kinh nghim. Trc nht chng ta phi phn tch hoc l nhng th tn ti thc s hay l khng, tht s c th tm thy hay khng: chng ta khng th tm thy chng. Nhng nu chng ta ni rng chng tht khng tn ti g c, y l mt li lm, bi v chng ta qu c kinh nghim v chng. Chng ta khng th chng minh qua l lun hp l (logic) rng nhng s kin tn ti mt cch c th tm thy, nhng chng ta qu bit qua kinh nghim rng chng tn ti. V vy, chng ta c th lm mt kt lun r rng rng nhng th y qu tn ti. By gi, nu nhng th y tn ti ch c hai cch trong iu chng c th lm nh th: hoc l t cn bn ca chnh chng hoc l bi di s kim sot ca nhng nhn t khc, y l, hon ton c lp hoc l mt cch l thuc. V l lun hp l khng th chng minh rng nhng th y tn ti mt cch c lp, th ch cn cch l chng c th tn ti mt cch ty thuc. Trn iu g lm nhng th y ty thuc cho s tn ti cu chng? Chng ty thuc trn cn bn c gn nhn hiu v s t duy nhng nhn hiu y. Nu chng c th tm thy c khi truy tm, chng phi tn ti bi tnh t nhin ca chnh chng, v v vy Trung Qun Lun ni rng, nhng th y khng tn ti bi tinh t nhin ca chnh chng, s l sai. Tuy nhin, chng ta khng th tm thy nhng th y khi truy tm chng. Nhng g chng ta tm thy tn ti di s khng ch ca nhng nhn t khc, v vy iu c ni l tn ti ch n thun trong danh xng. T ng n thun y ch cho bit l nhng th g y ang b ct t: nhng iu g ang b ct t th khng phi l danh xng, n cng khng l iu c mt ngha v l i tng ca mt tm thc c cn c. Chng ta khng ang ni rng khng c ngha g n nhng th khc hn l nhng danh xng ca chng, hay l ngha khng phi l danh xng khng l i tng ca mt tm thc c s c. iu g b ct t l iu m n tn ti bi nhng th

khc hn l nng lc ca nhng danh xng. Nhng th tn ti n thun bi nng lc ca danh xng, nhng chng c ngha, v ngha y l i tng ca mt tm thc c s c. Nhng tnh t nhin ca nhng th y l chng tn ti thng l bi nng lc ca danh xng. Khng c cch no khc, ch l nng lc ca danh xng. iu y khng c ngha l bn cnh danh xng khng c g. C s kin, c mt ngha v c mt danh xng. ngha l g? ngha cng tn ti n thun trong danh xng. HI: Tm l nhng g m tn ti mt cch tht s hay n cng ch l mt o tng? P: N cng ging nh th. Theo trng phi Trung Qun Prasangika, quan im ti thng, chnh xc nht, n cng ging nh th cho d n l mt i tng bn ngoi hay l nhn thc bn trong hiu r, thy r, nhn thc thu o n: c hai tn ti bi nng lc ca danh xng; khng c th no tht s tn ti. T duy t n tn ti n thun trong danh xng; tnh khng, Pht, tt, xu, v trung tnh cng th thi. Mi th tn ti duy ch bi nng lc ca danh xng. Khi chng ta ni duy ch danh xng th khng c cch no hiu n c ngha g khc hn l n ct t nhng ngha m nhng ngha khng ch l danh xng. Th d, nu chng ta ly mt ngi tht s v mt ngi o tng, c hai l ging nhau trong iu h tn ti ch n thun l danh xng, nhng c mt s khc nhau gia h. Bt c iu g tn ti hay khng tn ti ch n thun l nhn hiu gn ln, nhng trong danh xng, c nhng th tn ti v nhng th khc khng tn ti. Theo trng phi Duy Tm (hay duy thc) nhng hin tng bn ngoi xut hin vn d tn ti, nhng thc t l s tn ti bn ngoi vn d trng khng, trong khi y tm l tht s tn ti (Th ch thc chuyn bin, Phn bit s phn bit, Do th b giai v, C nht thit duy thc). n y, chng ti ngh rng iu ny cng v gio l o Pht. HI: C phi tm v thc l nhng thut ng tng ng? P: C nhng s phn bit trong ting Ty Tng, nhng tht kh khn ni c hay khng nhng t ng ting Anh mang cng ngha. Tm (mind) lin h n thc chnh yu (tm vng) n hu nh ging vi thc ( bt thc-consciousness). Trong ting Ty Tng, tnh thc (awareness)

l thut ng thng dng nht v c phn chia thnh thc chnh yu (tm vng) v nhng nhn t tinh thn th yu ( tm s), c hai c nhng s phn chia thm na. Cng th, khi chng ta ni v tnh thc th c tnh thc ca tinh thn v tnh thc ca gic quan, v trc y c nhiu s phn chia thnh nhng trnh ca th v vi t. C hay khng nhng t ng ting Anh tng ng vi thut ng Ty Tng mt cch chnh xc th tht kh khn ni. --His Holiness the Dalai Lama gave this teaching in Dharamsala, 7 October 1981. It was translated by Alexander Berzin, clarified by Lama Zopa Rinpoche, edited by Nicholas Ribush and first published in the souvenir booklet for Tushita Mahayana Meditation Centre's Second Dharma Celebration, November 5-8 1982, New Delhi, India. Published in 2005 in the LYWA publication Teachings From Tibet. http://www.lamayeshe.com/index.php?sect=article&id=381 The Eight Verses of Thought Transformation By His Holiness the Dalai Lama Tu Uyn chuyn ng ---o0o--HT

You might also like