LUT NHN QA

Nguyn tc: c t Lai Lt Ma Chuyn ng: HT.Tr Chn Trch t cun sch: An Open Heart ---o0o--Ngun http://thuvienhoasen.org Chuyn sang ebook 10 8 - 2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Mc Lc
AU KH K Th Nguy Him Nht Lng T Bi S Thng Cm Nhn Ra S au Kh Ca Mi Ngi CHNH TR V KINH T TU LUYN TM X MC DN THN GIO DC V THNG TIN

---o0o--Mc ch cui cng ca nhng ngi thc hnh theo Pht gio l t n qu v hon ton gic ng v thu sut mi s vt ca mt c Pht. Phng tin chng ta nng vo tu tp l ci thn ngi ny vi mt tm hn thanh tnh. Hu ht chng ta sng mt cuc i tng i nh nhng con ngi lnh mnh. Tht vy, theo li c Pht dy trong cc kinh in c c thn ngi hm nay l mt phc duyn th thng v v cng qu bu. l kt

qu ca v lng cng c tri qua nhiu kip tu hnh ca chng ta. Mi c nhn n lc tinh tn tu hnh mi c c ci thn ngi ny. Ti sao n qu bu nh vy? Bi l thn ngi gip chng ta c nhiu thun duyn tu tp pht trin i sng o c hu mu tm hnh phc cho chng ta v nhng ngi khc. Loi vt khng c kh nng thc hnh o c nh con ngi v chng ang sng trong ci v minh. Cho nn chng ta nn bit qu trng ci thn ngi ny v c gng bng mi cch tinh tn tu hnh mong c ti sinh lm thn ngi kip sau. Mc d chng ta lun mong c t c s gic ng hon ton, chng ta nn bit rng con ng tu hnh thnh Pht l rt di m chng ta mun thnh tu cn phi tri qua cc khong thi gian ngn chun b tu tp. Nh chng ta bit bo m c ti sanh lm ngi vi y kh nng c th theo ui con ng tu tp, hnh gi trc tin phi p dng thc hnh o c. iu ny, theo gio l c Pht, c ngha l con ngi cn trnh, khng lm mi iu c. S kh gy ra do mi vic lm c ny, c nhiu mc khc nhau. a ra nhng l do cho chnh bn thn mnh cn trnh cc hnh ng bt thin , chng ta phi hiu r v lut Nhn Qu. Nghip hay Karma c ngha l hnh ng nhm ch mt vic lm chng ta tham d vo cng nh hu qu ca n. Khi chng ta ni hnh vi st hi th chnh tc ng s dn n vic cp i mng sng ca mt ngi. Kt qu tai hi hn ca hnh ng git ngi ny l gy au kh cho nn nhn cng nh nhiu ngi thn yu ca h. Nghip nhn ca vic lm c cn gy nh hng xu n k st nhn. Nhng qu bo ny khng ch gii hn trong cuc i hin ti m thi. Thc ra kt qu ca mt hnh vi bt thin s pht trin theo thi gian, cho nn s thiu t tm ni k st nhn tn bo hy dit mng sng con ngi ni trn c khi u t cuc i qu kh ca hn tng xem nh mng sng mi ngi cng nh loi vt v cn trng. Mt tn st nhn khng chc s c ti sinh lm ngi kip sau. Nhng hon cnh dn n vic git ngi s quyt nh qu bo khc lit m k st nhn s phi gnh chu. Mt tn git ngi man r, vui sng khi phm ti c, c l s c ti sinh trong mt th gii m ta gi l a Ngc. Mt trng hp km tn c hn v d git ngi v t v c th

s c ti sinh ni a ngc chu t au kh hn. Nhng hnh ng thiu o c vi hu qu khng nghim trng lm c th khin cho mt ngi b ti sinh lm con vt, thiu kh nng tu tp ci thin tm hn. Khi mt ngi c ti sinh lm ngi, cc hu qu ca nhng hnh vi bt thin trong kip trc s quyt nh hon cnh cuc sng mi cu ngi theo nhiu cch. St sinh nhiu trong i trc th kip ny th mng k y s ngn ngi hoc thng hay b m au. N cng hng dn ngi c khuynh hng git chc v chc chn h s chu qu bo gp nhiu kh au trong nhng kip tng lai. Tng t, i trc hay trm cp th kip ny b ngho kh hoc b trm cp. N cng hng dn k y tip tc c tng trm cp trong nhiu i sau. Hnh ng t dm hay ngoi tnh dn n hu qu v chng trong kip sau s khng tin cy ln nhau v gp cnh kh v cuc sng khng chung thy hay b phn bi. y l nhng qu bo ca ba vic lm c gy ra t ni thn ca chng ta. Trong bn hnh ng c xut pht t khu nghip ni ming th ngi hay ni di dn n kt qu l sng i thng hay b ngi ta ni xu. Vng ng cng khin k c khuynh hng tip tc ni di kip sau, cng nh b ngi ta la gt hoc mi ngi s khng tin d bn ni s tht. Hu qu kip sau ca ngi ni li gy chia r l cuc sng c c v khuynh hng to mi bt ha vi mi ngi. Li ni cc cn th l dn n s lng m, ngc i ngi khc v khin h sanh tm gin d. Ngi c tt ngi l i mch a ti hu qu i sau khi ni s khng c ai nghe v thng hay ni nhng cu chuyn nhm nh. Cui cng, qu bo ca ba vic lm c pht xut t nghip l g? Sau y l cc tnh xu bt thin thng thng nht ca chng ta. Lng tham khin chng ta khng bao gi bit v lun lun bt mn. c tm v sn gin mang li cho chng ta s s hi v dn chng ta n hnh ng lm hi nhng k khc. Si m l t nim tin vo iu tri vi s tht, dn n kt qu l chng ta khng th hiu bit, chp nhn l phi v ngoan c bo th, chp cht t kin. Trn y l mt vi v d cho thy kt qu ca cc hnh ng bt thin. Cuc sng hin ti ca chng ta l kt qu ca ci Nghip (Karma), vic lm qu kh ca chng ta. Hon cnh tng lai, cc iu kin m trong chng

ta s ti sinh vo, nhng c hi m chng ta s c hay khng th c c to dng mt cuc i hnh phc tt p hn s ty thuc vo nhng hnh ng v vic lm hin nay ca chng ta. Mc d hon cnh hin ti ca chng ta c quyt nh bi nhng hnh vi trong qu kh, nhng chng ta vn phi chu trch nhim v mi hnh ng ca chng ta trong hin ti. Chng ta c kh nng v trch nhim chn la phng cch nhm hng dn mi vic lm ca chng ta i theo con ng o c. Khi chng ta cn nhc mt hnh ng no xem xt c hp vi o l hay khng, chng ta nn tm hiu ng c thc y ca hnh vi y . Mt ngi ly quyt nh khng trm cp, nu anh ta ch v s b bt hay trng pht bi lut php, vy th hnh ng khng trm cp ca anh ta khng phi l mt vic lm o c bi l nhng tng o c khng tc ng ln quyt nh ca anh ta. Mt v d khc, mt ngi khng dm trm cp v s d lun: Nu mnh trm cp th bn b hay hng xm s ngh sao v mnh ? Chc mi ngi s khinh b v mnh s b x hi rung b. Mc d c xem nh mt quyt nh tch cc nhng n vn khng phi l mt hnh vi o c. By gi, mt ngi cng c quyt nh l s khng trm cp v anh ta suy ngh rng: Nu ta trm cp tc l ta hnh ng chng li lut ca tri t v tri vi o lm ngi:. Hoc l: Trm cp l mt vic lm c, n gy cho nhiu ngi khc b tn tht v au kh. Vi nhng ng c suy ngh nh vy, quyt nh ca anh ta c xem nh mt hnh vi o c, hp lun thng o l. Theo gio l c Pht, khi bn suy ngh cn nhc trnh khng lm cc hnh ng c th bn s khc phc c nhng phin no kh au. S kim ch ca bn c xem nh mt vic lm o c. Nu bn hiu r mi kha cnh chi tit ca lut nhn qu th bn c gi l ngi c tr tu thng sut mi vic. Kin thc thng thng ca chng ta khng th thu trit y v lut nhn qu. Mun sng ng theo lut nhn qu m c Pht dy, chng ta cn tin tng vo gio l cu Ngi. Khi Ngi dy st sinh dn n chu s on mnh, trm cp phi gp cnh ngho tng, thc s khng c cch no chng minh c nhng li Ngi ni l ng vi thc ti. Tuy nhin, nhng iu chng ta cng khng nn tin tng mt cch m qung. Trc tin chng ta cn phi c mt nim tin

mnh m ni c Pht v gio l ca Ngi. Chng ta nn dng l tr, tm hiu thu o trc khi tin nhng li dy ca c Th Tn. Bng cch nghin cu nhng ti ca Pht Php c thit lp bi nhng suy lun hp l nh nhng li dy ca c Pht v tnh khng v v thng ca cuc i m chng ta s kho st chng mi ba v Tr Tu v nhn thy rng chng tht s l chnh xc th nim tin ca chng ta ni gio l v lut nhn qu s t nhin tng ln. Khi chng ta mun tip nhn mt li khuyn, chng ta i tm gp mt ngi no xng ng hng dn gip chng ta. Li khuyn ca h cng r rng hp l, chng ta cng qu trng tin tng vo li ch dn y. Nhm pht trin: c tin sng sut, i vi nhng li dy ca c Pht chng ta cng nn c s tin tng nh vy. Ti tin rng chng ta cn phi c mt t kinh nghim v phn khi trong s thc hnh c c mt nim tin su xa v thnh khn trong lng. Hnh nh c hai loi kinh nghim khc nhau. Vi nhng ngi sng o h c nhng kinh nghim m chng ta khng th c c. V c nhng kinh nghim th tc m chng ta t c qua s tu tp hng ngy. Chng ta c th pht trin nhn thc, hiu bit v s ngn ngi, tm b v v thng ca cuc i. Chng ta c th nhn thy bn cht tn ph ca nhng cm xc kh au. Chng ta c th c c lng t bi qung i i vi mi ngi hoc nhiu kin nhn hn khi chng ta ng xp hng ch i. Nhng kinh nghim thc t nh vy mang li cho chng ta cm gic ca ngun vui v s mn nguyn. Hn na, nim tin ca chng ta vo nhng li ging dy m chng ta c nghe cng tng ln. c tin ca chng ta vo bc thy ca mnh, ngi truyn cho chng ta nhng kinh nghim ny cng c pht trin: Lng tin vo hc thuyt m v thy ca chng ta ang theo ui s c cng c. T nhng kinh nghim xc thc , chng ta c th tin on rng vic thng xuyn tu tp ca chng ta s gip chng ta thnh t nhng kt qu phi thng nh cc Thnh Nhn thc hin lu danh ngn i trong qu kh.

Nim tin sng sut nh vy c c do tinh thn tu tp ca hnh gi, s gip chng ta cng c lng tin vo gio l Nhn Qu ca c Pht. V iu ny cn gip chng ta quyt tm cha b khng lm cc vic c m chng s gy au kh cho chng ta. Nim tin cng h tr chng ta c gng tp trung thin nh, thu trit mc chng ta nghin cu, v sau cng nhn bit rng chng ta c c tr tu ny cng nh hiu r tu gic xut pht t u. S phn chiu y c xem nh mt phn trong qu trnh tu tp thin nh ca chng ta. N gip chng ta cng c c tin vo ngi Tam Bo Pht, Php, Tng v tinh tn trong vic tu tp. N cng gip chng ta c thm ngh lc tip tc dng tin trn ng o. ---o0o--AU KH Nguyn tc: c t Lai Lt Ma - Chuyn ng: HT Thch Tr Chn Trch t cun sch: An Open Heart Chng ti thuyt ging v nhng cm xc au kh v cc tai hi m chng s gy ra cho vic hnh tr tu tp ca chng ta. Tuy nhin, iu y khng c ngha l chng ta khng quan tm n nhng cm xc . Ti bit rng trng dy Tm L Hc Ty Phng ngi ta thng khuyn khch vic by t nhng cm gic v xc cm, ngay c nhng cm xc tc gin. Chc hn c nhiu ngi gp phi nhng ni au bun trong qu kh ca h, nu nhng cm xc ny b dn p, chng c th to nn s tc hi tm l lu di. Trong nhng trng hp nh vy, ni theo cch ni ca ngi Ty Tng: khi v s khp kn, mun lm sch s n, cch tt nht l thi vo n Do , ti ngh rng iu quan trng cho nhng ai mun tu tp c kt qu cn t mnh kim ch chng tr li nhng cm xc tai hi nh s tc gin, lng tham luyn, v tnh ganh ght. Thay v theo ui nhng tnh cm tiu cc, chng ta nn c gng gim thiu s li cun hng v chng. Nu chng ta t hi bn thn l khi nng gin, chng ta s hnh phc hn hay lc chng ta im tnh th cu tr li thc r rng. Nh chng ta tho lun trc y, s ri lon tinh thn l do kt qu gy nn bi nhng cm

xc au kh khin ni tm b xo trn v chng ta cm thy bt an cng nh phin no. Mun hnh phc, mc tiu chnh ca chng ta l phi chin u vi nhng cm xc kh au ny. Chng ta ch c th t c hnh phc khi chng ta quyt tm v n lc tu tp trong mt thi gian di - v theo cch ni ca nhng ngi Pht t chng ta l c th nhiu kip trong tng lai. Nh chng ta thy, nhng ni kh au tinh thn khng bao gi bin mt, chng cng khng d dng tiu tan theo thi gian. Chng ch chm dt khi tm chng ta n lc hy dit, lm gim kh nng tc hi v cui cng hon ton loi b chng. Nu chng ta mun thnh cng, chng ta phi bit chin u chng li nhng cm xc au kh . Chng ta bt u thc hnh gio php ca c Pht, bng cch tm c kinh sch v lng nghe s ch dy ca cc bc thy kinh nghim. iu ny gip chng ta ci thin hon cnh kh khn trong vng ln qun kh au ca i sng v hiu r phng php tu hnh vt thot khi cnh phin no y. Qua vic nghin cu hc tp nh vy chng ta s c c nhng hiu bit nh lng nghe N cng l nn tng cn thit cho s pht trin tm linh. Sau , chng ta nn trin khai nhng iu chng ta hc hi c n mt nhn thc su sc hn. Hnh ng ny mang li cho chng ta c c nhng hiu bit nh s qun chiu. Mt khi chng ta chn la mt ch , chng ta tp trung thin qun vo cho n lc tm chng ta ha nhp vi n. iu ny s mang n cho chng ta mt kin thc kinh nghim gi l nhng hiu bit nh thin nh Ba trnh hiu bit trn rt cn thit trong vic lm thay i thc s cuc sng ca chng ta. Vi nhng hiu bit qua nghin cu hc tp nim tin ca chng ta tr nn vng chc hn, mang li s thu trit thng sut v thin nh. Nu chng ta thiu nhng hiu bit c c nh nghin cu hc tp v suy nim th d c chuyn tm thin nh, chng ta cng s gp phi nhiu kh khn trong ch chng ta ang thin nh. l bn cht vng ln qun s kh au ca chng ta. iu ny cng ging nh l chng ta b p buc phi gp mt ngi m chng ta khng mun gp. Do , iu quan

trng l chng ta cn phi c gng thc hin c ba trnh hiu bit ny lin tc vi nhau. Hon cnh xung quanh nh hng nhiu n chng ta. Chng ta cn c mt ni yn tnh tu tp. iu thit yu nht l chng ta nn hnh thin ni vng v. Nh vy, tm hn chng ta mi khng b xo trn v phin no. ---o0o--K Th Nguy Him Nht Vic thc hnh Pht Php ca chng ta phi l mt s tinh tn lu di nhm t mc ch thot khi nhng iu au kh. N khng n thun l mt hnh vi o c nh chng ta trnh c cc hnh ng tiu cc v pht huy nhng vic lm tch cc. Trong khi hnh tr tu tp, chng ta c gng tm cch vt qua hon cnh m tt c chng ta u nhn thy l nn nhn ca nhng au kh tinh thn k th ca s bnh an v thanh thn. Nhng kh au ny - nh l s luyn i, tc gin, tnh kiu ngo v lng tham v.v.. l nhng trng thi tinh thn khin chng ta hnh ng to ra cc phin no v au kh cho bn thn mnh. Vo lc tu tp nhm t n s an lc v hnh phc trong tm hn, chng ta nn xem chng nh l ma qu, bi v ging nh ma qu, chng c th m nh chng ta v mang n cho chng ta nhng iu kh au. Trng thi vt ra khi nhng cm xc v ngh tiu cc, cng nh mi ni bun phin u lo gi l Nit Bn (Nirvana). u tin, chng ta khng th chin u trc tip vi nhng sc mnh tiu cc trn. Chng ta phi t t n gn chng. Trc ht chng ta nn p dng gii lut, chng ta kim ch khi b trn ngp bi nhng ngh v cm xc tiu cc ny. Chng ta hnh ng nh vy bng cch chn mt cuc sng o c. Theo Pht gio, iu y c ngha l chng ta nn c gng gi gn khng lm mi iu c ni thn gm c st sanh hay trm cp; khu nghip ming tc ni di v ni li m thc cng cc vic lm c pht xut t nghip nh lng tham, s tc gin v hn th.

Khi ngh tng n cc hnh vi bt thin trn, chng ta s nhn thy rng nhng cm xc nh lng quyn luyn m say - c bit l tnh nng gin v lng th hn l nhng cm xc rt tai hi khi chng xut hin ni chng ta v nhiu k khc. Ngi ta c th ni rng nhng xc cm ny l mt sc mnh thc s ph hoi trn th gian hin nay. Chng ta cng c th bo rng phn ln mi phin no v kh au m chng ta gp phi, cn bn chng ta t to, u hon ton xut pht t nhng cm xc tiu cc ni trn. Thc vy tt c mi ni kh au u l hu qu trc tip ca nhng cm xc tiu cc ny nh s quyn luyn, lng tham, tnh ganh ght, kiu ngo, s tc gin v hn th. Mc d ngay t u chng ta khng th tn dit ht nhng cm xc tiu cc, nhng t ra cng khng hnh ng theo chng. T y, chng ta n lc pht trin s tu tp thin nh ca mnh trc tip chng li nhng kh au ni tm v luyn tp su sc c tnh t bi ca chng ta. Sau cng, chng ta cn dit tr ht mi ni kh au, bng cch nhn thc r cuc i vn l khng. ---o0o--Lng T Bi Lng T Bi l g? Lng T Bi l iu mong c mi ngi khc khng cn au kh. Nh thc hnh tm t bi chng ta t n s gic ng. Lng t bi khch l chng ta thc hnh nhng vic lm o c nhm hng n qu v thnh Pht. Do , chng ta cn n lc tinh tn pht trin tm t bi. ---o0o--S Thng Cm Bc u tin c c lng t bi l chng ta nn thng cm xt thng hoc sng gn gi vi ngi khc. Chng ta cng phi thu hiu nhng hon cnh kh au ca h. Cng sng gn gi vi mt ngi no , chng ta cng nhn thy s au kh khng chu ng ni ca k y. S gn gi m ti ni y khng phi l s gn gi v th xc, cng khng phi l s gn gi v tnh cm. l thc trch nhim, s quan tm ca chng ta n mi ngi.

 pht huy s gn gi nh vy, chng ta cn by t tm lng o c mun thng yu tt c mi ngi. Chng ta phi nhn thc rng s gn gi s gip cho tm con ngi an lc v hnh phc. Chng ta cng hiu mi ngi s knh trng v mn yu chng ta bit bao khi chng ta i x tt vi h. Chng ta cn suy ngh n nhng khuyt im ca tnh t cao t i, nhn thc rng n gy nh hng xu n cc hnh ng v o c ca chng ta ra sao v s giu sang hin nay ca chng ta tc ot nhiu quyn li ca nhng ngi km may mn nh th no. Vic quan trng l chng ta nn by t lng thng yu i vi mi ngi. iu ny l kt qu ca hnh ng tu tp c tnh h x v thng cm. Chng ta cn nhn bit rng ti sn ca chng ta ty thuc vo s hp tc v ng gp ca nhiu ngi khc. Mi kha cnh phc li hin nay ca chng ta l do s n lc lm vic ca mi ngi. Khi chng ta nhn xung quanh mnh, ngi nh chng ta ang , con ng m chng ta i, qun o chng ta mc, thc phm m chng ta n, chng ta phi hiu rng tt c cc th ny u do mi ngi lm ra. Khng c ci g tn ti cho chng ta th hng v s dng m khng xut pht t lng tt ca nhiu ngi v danh gip chng ta. Khi chng ta suy nghim theo cch ny, lng cm mn ca chng ta i vi mi ngi s pht trin, s thng cm v gn gi vi h cng tng ln. Chng ta phi thc r s nng ta, ty thuc ca chng ta vo nhng ngi m chng ta cm thy thng yu. S nhn thc ny gip chng ta gn gi vi h hn. N i hi s quan tm n nhng ngi khc hn l ngh n bn thn mnh. Chng ta phi nhn thy rng tc ng nh hng to ln ca chng i vi ngun phc li hnh phc ca mi ngi. Khi chng ta chng tr li ci nhn th gii vi tnh ng mn kiu cng ca mnh, chng ta c th thay th vo l mt thi bit tn knh mi ngi. Chng ta cng khng nn mong ch s thay i nhanh chng ci nhn ca chng ta i vi nhng k khc. ---o0o--Nhn Ra S au Kh Ca Mi Ngi

Sau khi pht trin s thng cm v gn gi, hnh ng quan trng tip theo l tu tp hnh t bi hiu r bn cht ca s kh au. Lng t bi ca chng ta i vi mi chng sinh phi xut pht t nhn thc ni au kh ca h. iu c bit khi ngh tng n s kh l n c khuynh hng tr nn mnh m v hiu qu hn nu chng ta tp trung vo chnh au kh ca chng ta ri sau m rng ngh n s au kh ca nhng ngi khc. Lng t bi ca chng ta i vi mi ngi s pht trin khi s nhn bit ca chng ta v ni au kh ca h tng ln. Tt c chng ta hn nhin c thin cm vi nhng ngi ang chu ng s kh au v bnh tt hoc bun kh khi gp cnh mt mt ngi thn. Loi au kh ny theo Pht gio gi l kh kh hay ni kh ca s kh. Ngi c lng t bi xt thng nhng k kh au m Pht gio gi l ni au kh ca s i thay th kh khn hn. y l loi kh au th hai. Khi chng ta nhn thy mi ngi thch th vi nhng thnh cng trn tc , thay v cm thy xt thng v chng ta bit rng nim vui y cui cng ri s chm dt v b li cho h vi nhng ni tht vng chn chng, thng th phn ng ca chng ta cm thy ngng m v i khi l ganh ght. Nu chng ta thc s thu hiu v ni kh v bn cht ca n, chng ta s nhn bit rng danh ting cng nh ca ci u l tm b v nim vui cui cng s phi t nhin kt thc, ri gy kh au cho con ngi. C mt loi au kh th ba su sc hn v tinh vi nht. Chng ta thng xuyn chu ng s au kh ny, n l sn phm ca ci vng ln qun. Bn cht ca n l cuc sng ln qun m chng ta chu nh hng lin tc ca nhng cm xc v ngh tiu cc. V khi chng ta di s kim sot ca n, cuc sng ca chng ta l mt hnh thc au kh. Loi au kh ny ngp trn cuc sng ca chng ta, quay chng ta trong ci vng ln qun ca nhng cm xc tiu cc v cc hnh ng v o c. Tuy nhin, hnh thc au kh ny rt kh nhn ra. N khng phi l trng thi au kh r rt m chng ta gp phi loi au kh trong kh au. N cng khng phi l iu ngc li ca s giu sang v danh vng nh chng ta tm thy trong au kh ca s i thay. Nhng s au kh ta khp ny l loi kh au su sc nht. N ngp trn trong mi kha cnh ca cuc i.

Mt khi chng ta trau gii c s thu hiu su sc v ba mc au kh ny qua chnh kinh nghim bn thn ca chng ta, d dng cho chng ta tp trung tm hiu v nhn ra c ba mc au kh ca nhiu ngi. T , chng ta c th pht trin lng c mong mi ngi thot khi s kh au. Mt khi chng ta kt hp c ngh cm thng vi mi ngi vi s thu hiu su sc v ni kh au m h chu ng, chng ta s c kh nng pht huy lng t bi chn thnh i vi nhiu k khc. Chng ta phi thc hin iu ny lin tc, chng ta c th so snh s kin ny vi vic chng ta mi la bng cch c xt hai vin vi nhau. c th chy c, chng ta bit rng chng ta cn phi lin tc duy tr s mi xt lm tng nhit ln ti mt mc m g c th bn la chy c. Tng t khi chng ta c gng pht trin cc nng lc tinh thn nh lng t bi, chng ta phi tinh tn p dng nhng k thut tm linh cn thit t n kt qu mong mun. Nu mi dng cc phng php may ri chng ta s khng bao gi thnh cng. ---o0o--CHNH TR V KINH T Nguyn tc: c t Lai Lt Ma - Chuyn ng: HT Thch Tr Chn Trch t cun sch: Ethics for the New Millennium Tt c chng ta u mong c sng trong mt th gii an lc v hnh phc hn. Nhng nu chng ta mun bin n tr thnh hin thc, chng ta phi bo m rng lng t bi l nn tng ca mi hnh ng. iu ny li c bit ng i vi cc ng li ch trng v chnh tr v kinh t. Chng ta bit hn na th gii hin nay ang thiu thn v cc nhu cu cn bn nh thc n, nh , thuc men v gio dc. Ti tng ngh chng ta nn t cu hi, phi chng chng ta ang theo ui mt chiu hng sng sut nht i vi cc vn ny? Ti tin rng khng. Nu nh nm mi nm qua, chng ta c th hon ton dit tr ht nn ngho i th s phn chia khng qun bnh cc ti sn hin nay ca chng ta may ra cn c th bo cha. Nhng tri li, nu tnh trng ny c tip din, iu chc chn l ngi ngho li cng ngho hn.

Ch ring thc cn bn ca chng ta v s cng bng v hp l ngh rng chng ta khng nn bng lng cho s vic trn tip tc xy ra. D nhin, ti khng bit nhiu v kinh t. Nhng ti thy kh trnh kt lun rng ti sn ca ngi giu c bo v qua s b mc khng quan tm n nhng k ngho kh, c bit do phng tin ca cc mn n quc t. Ni ln iu ny ti khng c bo rng cc quc gia ngho km m mang khi cn phi chia x trch nhim i vi cc vn kh khn ca h. Cng chng phi chng ta nn qui trch tt c mi iu xu xa v chnh tr cng nh kinh t cho cc chnh tr gia v nhn vin cng quyn. Ti khng ph nhn ngay c trong th gii c nn dn ch vng mnh nht cng vn thng thy xut hin cc nh chnh tr a ra nhng li ha hn khng thc t v n o ph trng v nhiu vic h s lm sau khi c c. Nhng cc ngi y khng phi t trn tri rt xung. Do vy, nu cc nh chnh tr mt quc gia no tham nhng, chng ta thng ln n rng x hi y thiu o c v nhng c nhn to thnh dn tc sng khng c lun l. Trong cc trng hp ny, thc s khng my cng bng khi ch c nhng c tri ch trch cc chnh tr gia. Mt khc, khi ngi ta c nhng gi tr cao qu v khi h thc hnh gii lut o c trong i sng bit quan tm gip mi ngi th cc cng chc sinh ra t x hi ng nhin cng bit tn trng cng th gi tr y. Cho nn, mi ngi chng ta u gi vai tr trong vic xy dng mt x hi t trn nn tng ca tnh thng, dnh u tin cho s qu trng v lo ngh n ngi khc. Trn phng din p dng cho chnh sch kinh t, cng tng cn c thc hin trong sinh hot ca mi ngi. Mt thc v trch nhim ton cu rt quan trng. Tuy nhin, ti phi ni rng rt kh ngh nhng kin thc tin cho s p dng cc gi tr tinh thn trong lnh vc thng mi. Bi l s cnh tranh ng vai tr ch yu. V l do , lin h gia thin v li tc rt mng manh. Nhng ti chng hiu ti sao khng th to mt s cnh tranh xy dng. Yu t cn bn l ng c ca nhng ngi tham d. Khi ch l li dng hoc tiu dit k khc, hn nhin hu qu s khng th no tch cc. Nhng khi s cnh tranh c hng dn vi mt tinh thn nhn o v thin ch

th kt qu, mc d gy nn s kh au cho ngi thua l, nhng t ra cng khng n ni qu tn hi. Hn na iu c th phn i l trong thc trng thng mi, chng ta khng th no hy vng cc thng v t con ngi vt ln trn li tc. Nhng y, chng ta nn nh rng nhng k iu hnh ngnh kinh doanh v cc thng v trn th gii cng vn l con ngi. Ngay cc phn t cng rn nht, chc hn u phi nhn thy rng i tm li tc m khng ngh n hu qu tai hi l sai lm. Nu iu y ng th bun bn ma tu cng chng sai. Cho nn mt ln na, iu cn thit i hi y l mi ngi chng ta nn t pht trin tm t bi ca mnh. Chng ta cng gia tng c iu th cng vic doanh thng cng phn nh c cc gi tr o c cn bn ca con ngi. Tri li, nu chng ta khng quan tm n cc gi tr y th thng mi chc chn cng s khng ch ti chng. y khng phi l vn l tng. Lch s chng minh cho thy trong x hi con ngi c nhiu pht trin tch cc din ra do kt qu ca lng t bi. Chng hn s hu dit thng v bun bn ngi n l. Nu nhn vo s tin ho ca x hi loi ngi chng ta thy cn thit phi c vin nh nhm mang li cc thay i tch cc. L tng l ng c thc y cho s tin b. Khng bit iu ny v ch bo rng chng ta cn phi thc tin trong chnh tr l mt sai lm nghim trng. Cc vn ca chng ta trong vic phn phi kinh t thiu qun bnh to nn mt th thch ln lao cho ton th gia nh nhn loi. Tuy nhin, khi chng ta bc vo thin nin k mi, ti tin rng c nhiu l do lc quan. Trong nhng nm u v gia th k 20, c mt nhn thc tng qut rng quyn lc chnh tr v kinh t l hu qu ch khng phi s tht. Nhng ti ngh tng nay thay i. Ngay c cc quc gia giu c v hng mnh nht nhn bit rng khng th b qun nhng gi tr cn bn v nhn sinh. nim v o c dnh cho bang giao quc t ngy cng c xy dng vng chc. l cha k n nhng iu c din t bin thnh cc hnh ng ngha, t ra l nhng danh t nh s ho hp, bt bo ng v s cm thng tr thnh cc t ng ca nhiu chnh tr gia ngy nay. l mt s pht trin hu ch.

Theo kinh nghim c nhn trong nhng chuyn cng du ngoi quc ghi nhn, ti c yu cu thuyt ging v ho bnh v t bi trc c to on, thng vt qu s ngn. Ti khng tin khong bn mi hay nm mi nm v trc, cc ti c li cun hp dn s ng ngi nh th. Nhng tin trin trn y chng t tp th loi ngi chng ta ngy cng quan tm nhiu hn n cc gi tr cn bn nh s cng bng v chn l. Ti cng rt an tm trc s kin l, nn kinh t th gii cng pht trin, s tu thuc vo nhau cng r rng. Kt qu, mi quc gia ny, khng nhiu th t u phi lin h n mt quc gia khc. Nn kinh t tn tin, nh l mi sinh khng c bin gii. Ngay c nhng quc gia th nghch vi nhau cng phi hp tc trong vic s dng cc ti nguyn thin nhin ca th gii. Ly v d thng thng h phi tu thuc chung vo mt con sng. V s lin h kinh t ca chng ta cng nng nh vo nhau th tng quan chnh tr cng phi hp tc vi nhau. Do vy, chng ta chng kin, chng hn s ln mnh ca Lin Hip Chu u, khi u ch t vi khch hng trao i mu dch nho nh dn n s kt hp ca cc quc gia thnh mt lin bang vi s thnh vin hin nay tng gp i. Chng ta cng nhn thy hnh thc tng t, mc d km pht trin, s hp tc trn th gii ca ba t chc: Hip Hi cc Quc Gia ng Nam (ASEANS), T Chc Phi Chu Hp Nht (OAU) v T Chc cc Quc Gia Xut Cng Du Ho (OPEC). Mi t chc chng minh mt ng lc nhn sinh v s hp tc v li ch chung v phn nh s lin tc tin ho khng ngng ca x hi con ngi. Khi u t cc b lc nho nh pht trin hnh thnh cc th tiu quc ri n quc gia v hin nay l cc ng minh bao gm nhiu trm triu ngi, tip tc ln mnh vt trn mi ln ranh phn chia a d, vn ho v chng tc. y l chiu hng ti tin rng s v phi tip tc. Tuy nhin, chng ta khng th ph nhn rng, song song vi s tng trng ca cc lin minh chnh tr v kinh t, r rng cn c s tp hp ln lao hn vt cc ng ranh phn chia gia chng tc, ngn ng, tn gio v vn ho - li thng c bo ng tip din theo vic hu b s lin kt vo th ch quc gia.

Chng ta nn lm g trc s kin c v mu thun - mt bn l khuynh hng hp tc vt quc gia, cn pha kia l s thc y ca a phng ho? Thc ra, khng cn thit c s chng i gia hai mt. Chng ta c th hnh dung nhn thy cc cng ng a phng hp tc trong chnh sch mu dch, x hi v k hoch an ninh chung; nhng vn duy tr c s a dng c lp v nhn chng, vn ho, tn gio v cc th khc. C th thit lp mt h thng lut php, bo v nhn quyn cn bn trong cc cng ng ln hn m vn cho cc cng ng nh c quyn t do theo ui ng li sinh hot ring ca h. ng thi, iu quan trng trong vic xy dng cc loi hp tc l s t nguyn v t nn tng trn nhn thc v quyn li ca cc phn t u c phc v tt p hn qua s hp tc. H khng b p t. Thc vy, s th thch ca thin nin k mi chc chn l s i tm phng cch nhm t n s hp tc quc t - hay tt hn na, cng ng ton th gii - trong s a dng ca loi ngi c cng nhn v quyn li ca tt c c tn trng. ---o0o--TU LUYN TM X (Cultivating Equanimity) Nguyn tc: c t Lai Lt Ma - Chuyn ng: HT Thch Tr Chn Trch t cun sch: An Open Heart by t lng thng chn tht i vi mi ngi, chng ta phi xo b s thin v trong thi ca chng ta i vi h. ngh bnh thng ca chng ta i vi k khc lun b khng ch nh hng bi nhng cm xc phn bit v dao ng. Chng ta c cm gic gn gi vi ngi chng ta thng. i vi nhng ngi l hay khng quen chng ta cm thy xa cch. V i vi nhng k chng ta th ght, khng thn thin hay cch bit, chng ta cm thy c cm hay khinh mit. Tiu chun m chng ta phn loi mi ngi thnh k th hay bn b rt r rng. Nu mt ngi gn gi hay t t tt bng vi ta, ngi l bn ca ta. Nu mt ngi lm hi hoc gy kh khn cho ta, ngi l k th ca ta. Km vi s a thch m chng ta dnh cho cc ngi thn thng l nhng tnh cm nh lng quyn luyn v s mong c c gn gi mn yu. Tng t, chng ta dnh cho nhng ngi chng ta khng thch vi

nhng cm xc tiu cc nh tc gin hay on th. Do , lng t bi ca chng ta dnh cho mi ngi lun c gii hn, thin v, thnh kin v vi iu kin l liu chng ta cm thy c gn gi c vi h hay khng. Lng t bi chn tht phi l v iu kin. Chng ta nn thc hnh tm x vt qua nhng cm xc phn bit v thin v. Phng cch tu luyn tm x l chng ta suy nghim v tnh khng bn chc ca tnh bn. Trc ht chng ta cn suy xt nhn thy khng c g bo m rng ngi bn thn ca chng ta hm nay s mi mi l bn thn sut i. Tng t chng ta c th tng tng rng ngi m chng ta khng a thch khng hn s mi mi nh vy. Cc suy ngh khuch tn nhng cm xc mnh m ca s thin v v hu dit tnh bt bin ca tnh cm lu luyn trong chng ta. Chng ta cng c th suy nim v nhng hu qu tiu cc ca lng quyn luyn m chng ta dnh cho bn b v c cm i vi k th. Nhng cm gic ca chng ta i vi bn b v ngi yu i khi lm cho chng ta m qung. Chng ta phng i nhng phm cht m mnh khao kht ni ngi v tin chc l mnh khng h sai lm. Sau , khi chng ta nhn thy s vic khng ng vi nhng g m chng ta phng i ri chng ta chong vng. Chng ta u a ri t nh cao tt cng ca tnh yu v mong c xung n s tht vng, chn ght v thm ch l tc gin. Ngay c cm gic hi lng v tho mn trong mi lin h vi mt ngi no m chng ta yu thng c th dn n s tht vng, chn nn v cm th. Cc phn t c cm xc mnh m nh nhng ngi c tnh yu lng mn v lng cm th chnh trc thng b li cun bi nhng cm xc ny v nim vui ca h ch thong qua. Theo quan im Pht gio, tt hn ht chng ta khng nn nm gi nhng cm xc nh vy ngay t lc u. Nhng hu qu khi b ch ng bi lng hn th l g? Danh t Shedang hay cm th ca Ty Tng c ngha l s th nghch t ni su thm trong lng. C mt iu g khng hp l khi chng ta phn ng li nhng iu bt cng hoc gy tn hi bng tm th hn. Lng cm th ca chng ta chng gy nh hng n thn xc k th ca chng ta, n khng lm tn hi cho h. ng hn, chnh chng ta lnh chu nhng hu qu xu, ng cay do lng hn th ca chng ta gy ra. N c khot chng ta t bn trong. Khi tc gin, chng ta n chng bit ngon. Chng ta khng th ng thng gic, nm ln qua tr li sut m m khng cch no chp mt c. N nh hng su xa n chng ta trong khi k th ca chng ta tip tc sng vui v hnh phc khng bit g n tnh trng phin mun ca chng ta.

Vt thot ra khi lng hn th v tc gin, chng ta c th x l mi tnh hung c kt qu tt hn nhiu. Nu chng ta tip xc mi vic vi tm x chng ta s nhn thy vn mt cch r rng hn v t gip chng ta p dng phng php tt nht gii quyt vn . V d, nu mt a b ang lm mt hnh ng g gy nguy him cho chnh n v mi ngi nh l chi vi nhng que dim, chng ta c th trng pht n. Khi chng ta i x mt cch thng thn nh vy, mt iu rt c th xy ra l a b s khng phn ng s tc gin ca chng ta m p li thc khn cp v lo ngi ca chng ta. y l cch gip chng ta nhn bit rng k th ch thc hin ang nm trong lng chng ta. l tnh ch k, lng quyn luyn v s tc gin ca chng ta. Chng ta nn bit kh nng k th gy hi cho chng ta rt hn hp. Nu mt ngi no thch thc kch ng chng ta, chng ta nn kim ch bn thn mnh khng tr a li, th d cho ngi c lm g i na h cng khng th gy hi cho chng ta. Tri li, khi nhng cm xc mnh m nh v cng tc gin, cm th hay lng ham mun xut hin, chng to nn s ri lon trong tm hn chng ta. Ngay lp tc chng ph hoi s an lc trong tm chng ta cng nh to nn s bun phin, au kh v hu dit cng c tu hnh ca chng ta. Khi chng ta hnh tr tm x, chng ta c th nhn thc c rng nhng khi nim v k th v bn b c th thay i v tu thuc vo nhiu yu t khc. Khng c ai va mi sinh ra l bn b hay l k th ca chng ta v cng khng c g bo m rng cc thn hu mi mi s l bn b ca chng ta. Bn b v k th c phn chia tu thuc vo thi c x ca h i vi chng ta. Nhng ngi m chng ta tin rng h yu thng v chm sc chng ta, chng ta thng xem h nh nhng ngi bn thn v thng mn ca mnh. Nhng ngi m chng ta tin rng h c nhng ngh xu v mun lm hi chng ta l nhng k th ca chng ta. Cho nn, chng ta xem mi ngi l bn b hay k th u da trn nhn thc v nhng tng v cm xc m h dnh cho chng ta. Vy th, khng c ai thc s l bn b hay k th ca chng ta. Chng ta thng nhm ln gia hnh ng ca mt ngi v con ngi thc s ca h. Thi quen ny khin chng ta quyt nh rng bi v mt hnh vi hay li ni no , ngi y tr thnh k th ca chng ta. Tuy nhin, thc ra ngi khng hn l bn v cng khng phi l th. H khng phi l Pht t hay Thin Cha gio; khng phi l ngi Trung Hoa;

cng khng phi l ngi Ty Tng. Trong nhiu trng hp, mt ngi m chng ta lin h lu di c th thay i v tr thnh ngi bn thn nht ca mnh. Cho nn, chng c g l khi chng ta ngh rng: ! Bn tng l k th ca ti trong qu kh, nhng hin ti chng ta l nhng ngi bn tt. Phng php khc tu tp tm x, cng nh vt qua cm xc thin v v phn bit l chng ta nn suy ngh rng mi ngi u bnh ng v khao kht c c hnh phc cng khng thch kh au. Thm na, tt c chng ta u cm thy rng mnh c quyn hon thnh kht vng ny. Lm sao chng ta bin h cho iu y? Rt n gin, n l mt phn trong bn cht cn bn ca con ngi. Ti khng phi l ngi duy nht, bn cng khng c mt c quyn no c. Khao kht ca ti mun c hnh phc v vt qua au kh l mt phn trong bn tnh ca ti; cng l mt phn trong bn tnh ca bn. Nh vy, tt c mi ngi u c quyn hng hnh phc v trnh kh au, n gin v mi ngi c chung bn tnh cn bn ny. Da trn nn tng ca s bnh ng ny, chng ta nn pht trin tm x i vi mi ngi. Trong lc thin nh, chng ta cn luyn tp t tng Chnh bn thn ti mun sng c hnh phc v khng thch kh au, mi ngi khc cng vy; chnh bn thn mnh ng nhin c quyn tho mn kht vng ny v mi ngi cng c. Chng ta nn lp li tng ny vo lc chng ta thin nh v c trong cuc sng hng ngy cho n khi n thm nhun vo tm hn chng ta. Cn mt iu quan trng cui cng, l con ngi, hnh phc ca chng ta tu thuc rt nhiu vo i sng ca mi ngi v chnh s sng ca chng ta l kt qu ca s ng gp ca nhiu ngi khc. S ra i ca chng ta ph thuc vo cha m chng ta. Sau , chng ta cn s chm sc v tnh thng ca cha m chng ta trong nhiu nm. Sinh k, ni v phng tin sinh sng ca chng ta; ngay c s thnh cng v danh ting ca chng ta cng l kt qu ca nhiu ng gp ca v s ngi khc. Trc tip hay gin tip, nhiu ngi lin h n s tn ti ca chng ta cha k n hnh phc ca chng ta. Nu chng ta m rng s suy lun vt khi gii hn ca mt i ngi, chng ta c th nhn thy rng tri qua nhiu kip trc ca chng ta - thc ra, k t lc khi thu khai thin lp a, rt nhiu ngi ng gp v s k vo hnh phc ca chng ta. Chng ta c th kt lun: Ta da vo u m i x phn bit? Ti sao mnh c th by t thn thin vi mt s ngi v th nghch vi mt s ngi khc? Ta phi vt qua mi cm xc

phn bit v thin v. Mnh phi gip cho mi ngi mt cch bnh ng nh nhau. ---o0o--MC DN THN Nguyn tc: c t Lai Lt Ma - Chuyn ng: HT Thch Tr Chn Trch t cun sch: Ethics for the New Millennium Qua s pht trin mt thi trch nhim i vi ngi khc, chng ta c th khi u thit lp mt th gii thn i v t bi hn m tt c chng ta hng m c. c gi c th ng hay khng s ng h ca ti v trch nhim ton cu. Nhng nu cc iu trn l ng, v bn cht tu thuc rng ri ca thc t, v v thi quen phn bit gia ta v ngi khc, trong mt ngha no l qu phng i, v nu trn nn tng ti ni ng khi by t rng mc ch ca chng ta l nn m rng lng t bi ca mnh n vi tt c mi ngi, chng ta khng khi kt lun rng t bi i hi hnh vi o c - nm ngay gia mi hnh ng ca ta, k c c nhn ln x hi. Hn na, mc d nhng chi tit cn m ra cho cc cuc bn tho, ti tin rng trch nhim ton cu c ngha t bi cng lin quan nm trong lnh vc chnh tr. N cho chng ta bit iu quan trng v phng cch chng ta hnh ng trong cuc sng hng ngy nu mun c hnh phc theo ngha c bit ca hnh phc ra. Ni ln iu ny, r rng l ti khng ku gi mi ngi nn t b li sng ca h hin nay v tun theo mt lut l hay phng cch suy ngh mi no khc. ng hn, mun ca ti l ngh cc c nhn trong khi vn gi li sng hng ngy, c th chuyn ho v tr nn con ngi o c, t bi v hnh phc hn. V qua nhng c nhn o c v t bi hn, chng ta c th khi u xc tin cuc cch mng ni tm ca mnh. Chng hn, cng tc ca mt nng dn trong vic lm khim nhng ca mnh cng khng km phn hu ch cho x hi ging nh mt bc s, mt thy gio, mt tng s, hay mt n tu. Tt c mi ng gp ca con ngi u ln lao v cao qu. Khi chng ta lm vic vi thin ch tt, ngh rng: Vic lm ca ti l gip cho ngi khc, n s mang li phc li cho cng ng rng ln hn.

Nhng khi thiu s quan tm n tnh cm v hnh phc ca k khc, mi hot ng ca chng ta s dn n ch h hng. Do s thiu vng cc tnh cm o c nhn bn, tn gio, chnh tr v kinh t vn vn u c th bin thnh iu d nhp. Thay v phc v cho nhn loi, chng tr thnh nhng tc nhn gy nn s tn ph. Cho nn, ngoi s pht trin mt tinh thn trch nhim ph bin ton cu, chng ta thc s cn nhng ngi c thc trch nhim. Ch n khi no cc nguyn tc c a vo hnh ng cn khng th chng vn ch l nguyn tc. V th, chng hn nh l iu rt thch hp cho mt chnh tr gia thnh thc chu trch nhim trong hnh ng ca mnh vi s thnh thc v lim chnh. Rt thch ng cho mt thng gia ht sc quan tm n nhu cu ca khch hng qua mi nghip v ca mnh. Rt thch hp cho mt lut s dng kinh nghim chuyn mn ca mnh bin h tranh u cho cng l. D nhin rt kh trnh by thc chnh xc l bng cch no m thi ca chng ta s c th hnh thnh qua s u thc, giao ph cho nguyn tc ca trch nhim ton cu. Bi l do , ti khng c mt tiu chun c bit no trong tm tr. Mi vic ti hy vng l nu nhng iu g ti vit ra y c li ch cho cc c gi, mong qu v c gng pht trin tm t bi trong cuc sng hng ngy. Bng tinh thn trch nhim i vi mi ngi khc, cc bn hy n lc lm bt c iu g c th gip cho h. Khi i ngang qua mt vi nc ang chy nh git qu v s kho cht li. Khi nhn thy mt ngn n chy ph phm mt cch v ch, bn s tt i. Nu l mt ngi ang hnh o v ngy mai nu gp mt tn theo tn gio khc qu v cng s by t s tn knh i vi h tng t nh cc bn mong mun h knh trng tn ngng ca mnh. Nu l mt khoa hc gia, v nhn thy chng trnh nghin cu ca mnh ang thc hin c th gy tai hi cho ngi khc, v tinh thn trch nhim, qu v s t hu b khng lm. Tu theo nng lc v gii hn ca hon cnh, cc bn s thc hin c bt c iu g c th lm. Ngoi cc vic trn, ti khng ku gi qu v mt s dn thn no khc.

V nu mt ngy kia, hnh ng ca qu v c th tr nn t bi hn nhng k khc vng, iu rt bnh thng. Thm na, nu li ti ni c v nh khng hu ch g my, cng chng sao. iu quan trng l vic chng ta lm cho ngi khc, v bt c s hy sinh no c thc hin, u phi do t nguyn v pht sinh t nhn thc hiu r li ch ca hnh ng y. Trong chuyn ving thm gn y ti Nu c (New York), mt ngi bn cho ti bit con s t ph ti Hoa K tng t mi by ngi vi nm trc y, ngy hm nay ln n nhiu trm ngi. Nhng ng thi nhng ngi ngho vn ngho v lm khi cn ngho hn na. Ti xem iu ny nh hon ton v o c. cng l ngun gc ca nhng kh khn ca x hi. Trong khi nhiu triu ngi khng c c cc nhu cu ti thiu cn thit ca i sng nh thc phm, ch , gio dc v dch v y t - s phn chia ti sn bt cng thc l mt iu xu xa. Nu l trong trng hp m mi ngi c y v d tha cc nhu cu th mt cuc sng xa hoa nh vy, ta c th chp nhn c. Nhng nu ch l mun ca c nhn, thc kh m c th khuyn h nn kim ch bt vic thc hin quyn sng theo mun ca h. Hn na, vn li khng phi nh vy. Trn th gii chng ta ang sng hin nay, c nhiu khu vc, ngi ta vt b cc n d tha i trong khi nhng ng loi st bn cnh - k c cc tr em v ti qu thiu thn n mc phi o bi ng rc kim thc n v nhiu ngi cht i. Nh vy, mc d ti khng th ni i sng xa hoa ca nhng k giu c, t n l sai lm, bi l h tiu xi chnh ng tin ca h lm ra, ch khng kim tin bng cch bt chnh, nhng ti phi ni rng l iu khng lng thin, lm h hng con ngi. Thm na, ti b kch ng v li sng qu phc tp v li ca nhng ngi giu. Mt ngi bn ca ti cng chung vi mt gia nh rt giu c, cho bit mi ln h bi li ln, h c trao cho mt ci o chong tm mi. V c mi ln h n h bi tm u phi thay mt ci o mi nh vy, cho d h tm nhiu ln trong ngy. Thc l k! Nu khng mun ni l qui g. Ti khng thy li sng xa x hoang ph c gp thm c g cho s tin nghi c nhn. L con ngi, chng ta ai cng ch c mt ci bao t vi

s lng thc n hn ch nut vo. Tng t, chng ta ch c mi ngn tay, do vy chng ta khng th eo c trm chic nhn. D l lun th no trong cch chn la, vo lc chng ta mang nhn, s d tha chng c mt ngha g. Cc chic cn li vn ch v dng nm trong hp. S dng s giu c thch ng nht, nh ti tng trnh by vi cc thnh vin trong mt gia nh n rt giu sang, l nn lm phc b th t thin. Trong trng hp c bit , khi h hi, ti ngh nu c th, nn dng tin vo s pht trin gio dc l tt nht. Tng lai th gii nm trong tay ca nhng con em chng ta. Do , nu mun gip cho x hi c cuc sng nhn o v t bi hn, iu quan trng l nn gio dc cho cc tr em tr thnh nhng ngi c trch nhim, v bit yu thng ng loi. Khi mt ngi may mn c sinh trong mt gia nh ph qu hay thnh cng t n s giu sang bng cc phng tin no , h c c hi gip cho nhiu ngi khc mt cch ln lao. Thc l iu ph ung khi qu v tiu dng c hi trong hnh ng qu o lc b tha. Thc s ti cm thy li sng xa hoa l khng thch ng. Ti phi nhn nhn rng mi khi ti trong mt khch sn y tin nghi v nhn thy nhng k n ung qu c tin trong lc nhiu ngi bn ngoi khng c ch ng qua m, ti cm thy v cng kh chu. iu y cng lm tng cng cm xc rng ti khng khc g nhng ngi giu ln ngho . Chng ta cng ging nhau im mun c hnh phc v khng thch kh au. V chng ta c quyn bnh ng c hnh phc nh nhau. Nh mt kt qu, khi nhn thy mt cuc biu tnh ca cng nhn ang xy ra, chc chn ti s tham d vo. V, d nhin, ngi ang ni nhng iu trn y li l ngi c th hng cc tin nghi trong khch sn. Thc vy, ti phi tin xa hn na. ng l hin nay ti c nhiu ng h tay c tin. V trong khi ti cm thy nu bn chng i, ti c th xy vi tp lu cho nhng ngi ngho kh nhng mi n nay ti vn cha lm c. Cng lc, ti cm thy rng, nu ti tuyt i n chay trng, khng phi ch v mun nu mt tm gng tt, m cn mun cu gip mng sng cho cc con th v ti. Cho n nay, ti vn cha hon ton lm ng v phi

tha nhn rng c iu tri ngc, khng nht tr mt vi phng din, gia l thuyt v s thc hnh ca ti. Cng lc, ti khng tin l bt c ai cng c th v nn theo gng Thnh Gandhi ca n , sng cuc i nh mt nng dn ngho kh. S hin dng thc cao c v ng c ngng m. Nhng cu chm ngn ca ti l c gng ht kh nng m khng ri vo cc oan. ---o0o--GIO DC V THNG TIN Nguyn tc: c t Lai Lt Ma - Chuyn ng: HT Thch Tr Chn Trch t cun sch: Ethics for the New Millennium Mun sng mt cuc sng o c, trc tin chng ta nn ngh n nhu cu ca ngi khc nhm p ng hnh phc ca h, c nhiu lin quan n x hi ngy nay. Nu chng ta tu sa ni tm, t loi b cc ngh v tnh cm tiu cc xy dng, chng ta c th thay i ton th gii. Chng ta c nhiu cng c mnh m xy dng mt x hi o c v ho bnh. Tuy nhin, mt vi kh c cha c s dng ng mc. V im ny, ti mun chia x vi kin v cc lnh vc no chng ta c th bt u mt cuc cch mng tinh thn ca lng nhn o, tm t bi, s nhn nhc, bao dung, tha th v khim tn. Khi chng ta dn thn v l tng gip cho tt c mi ngi, tip theo cn thng bo cc chnh sch v x hi v chnh tr ca chng ta. Ti ni vy khng phi gi nh rng chng ta c th gii quyt mi vn x hi trong mt m. ng hn, ti tin rng tr phi mt thc rng ri v tm t bi m ti ku gi ni cc c gi s gy ngun cm hng cho ng hng chnh tr v ch trng ca chng ta th cc chnh sch ch gy tai hi thay v phc v cho ton th nhn loi. Ti tin rng chng ta cn phi c nhng bc tin thc tin hu nhn thc trch nhim ca mnh i vi mi ngi khc trong hin ti cng nh tng lai. iu ny l ng thc cho d c nhng sai bit nh gia cc chnh sch vi ng c l tm t bi v ng li khc, ch yu v quyn li quc gia. Gi y, cho d trong trng hp chc chn l cc li ngh ca ti lin h n t bi, gii lut ni tm, nhn thc tr tu v tu tp o c c thc hnh rng ri, th th gii t ng s tr thnh ni chn an lc v ho bnh hn. Ti tin rng thc ti bt buc chng ta phi gii quyt cc vn trn

bnh din x hi cng nh c nhn. Th gii s c chuyn ho khi mi c nhn u c gng chng li cc tng v cm xc tiu cc v khi chng ta thc hnh tm t bi i vi nhng ngi d c hay khng lin h trc tip vi mnh. Vi quan im , ti tin c mt s vn trn th gii m chng ta cn c bit quan tm v nu ln trc nh sng ca trch nhim ton cu. Chng bao gm cc vn gio dc, thng tin, mi sinh, chnh tr, kinh t, ho bnh, gii gii v on kt tn gio. Mi lnh vc u gi mt vai tr ct yu trong vic to thnh th gii chng ta ang sng, v ti ngh nn ln lt phn tch ngn gn tng vn . Trc khi lm vic ny, ti cn nhn mnh rng cc kin ti trnh by hon ton vi t cch c nhn. cng l quan im ca mt ngi khng h t xng l thnh tho vi s tn trng cc k thut chuyn mn v cc vn ny. Nhng nu iu ti ni c th b phn i, ti hy vng l t ra n s khin c gi ngng li giy lt suy ngh. V d khng c g ng ngc nhin khi thy mt s sai khc trong kin lin h n cc iu ang c trnh by trong cc chnh sch hin nay, nhu cu ca tm t bi, nh l nn tng cn bn cho cc gi tr tm linh, gii lut ni tm v s quan trng ca hnh vi o c, ni chung l quan im hin nhin ca ti. Tm con ngi l ngun gc v nu c hng dn ng n, s l gii php cho tt c mi vn ca chng ta. Nhng ngi c trnh kin thc cao nhng thiu tm t bi s lm mi nguy him cho cc s lo lng v bt an nh l kt qu ca lng ham mun khng bao gi bit v mn nguyn. Tri li, mt s hiu bit chn thc cc gi tr tm linh s c nh hng i nghch. Khi chng ta nui dy con tr mnh cho c kin thc m thiu t bi, thi ca chng i vi ngi khc s ging nh mt hn hp ca cc tnh xu k vi k hn mnh, tranh chp vi ngi ngang hng v khinh mit k thua km. iu ny dn n mt khuynh hng v lng tham, tnh t cao, s thi qu v nhanh chng nh mt hnh phc. Kin thc rt quan trng. Nhng vic cn thit hn l bit cch s dng n cho c li ch. iu tu thuc vo tm v tr ca ngi s dng. Gio dc l mt cng tc ln hn l ch nhm mang li kin thc v s tinh xo hu thnh t cc mc tiu gii hn. N cn gip lm m mt cho con tr thy c nhu cu v quyn li ca ngi khc. Chng ta phi dy

d cho cc tr em hiu rng hnh ng ca chng c nh hng n ton cu. V chng ta phi tm cch xy dng mt tnh cm t nhin hng thin hu gip chng c c thc trch nhim i vi tha nhn. V y chnh l iu thc y chng ta hnh ng. Thc vy, nu chng ta phi chn la gia hc vn v o c th th sau hn nhin c gi tr nhiu hn. Mt tri tim bit thng yu nh l kt qu ca c hnh, t n s mang li lc to ln n cho nhn loi. Ch ring kin thc, khng lm c vy. Tuy nhin, lm sao chng ta dy lun l cho cc tr em? Ti nhn thy rng ni chung h thng gio dc hin nay khng quan tm n vn o c. y c th khng phi l c m gn nh l mt th sn phm ph ca thc ti lch s. H thng gio dc th tc c pht trin vo thi k cc c s tn gio ang cn c nh hng ln lao trong x hi. V cc gi tr o c v nhn bn vn cn t trong phm vi ca tn gio cho nn vn gio dc tr em hu nh c chm sc, m trch bi tn gio. Cng vic ny hot ng kh tt cho n lc nh hng ca tn gio bt u st gim mc d nhu cu vn cn nhng li khng c p ng. Do , chng ta phi tm mt phng php khc nhm hng dn cho tr em hiu r s quan trng v nhng gi tr cn bn ca con ngi. V chng ta cn gip chng pht huy c cc gi tr . Sau cng, d nhin vic quan trng gip tha nhn c hc hi khng ch bng li ni m cn qua hnh ng. V d nh t chnh chng ta. l l do ti sao mi trng gia nh l thnh phn ch yu trong vic dy d mt a tr. Khi mt khng kh chm sc v tnh thng thiu vng trong nh, khi tr em b cha m ht hi, kt qu tai hi rt c th xy ra. Tr em c khuynh hng cm thy mnh khng c gip v thiu an ton v tm tr chng thng b ri lon. Tri li, khi tr em nhn c s tru mn v bo bc thng xuyn chng cm thy hnh phc v t tin vo kh nng ca mnh hn, sc kho th xc ca chng cng tt hn. V ta thy chng khng phi quan tm ngh tng ring chng m c n ngi khc na. Mi trng gia nh cng rt quan trng v tr em hc hi thi tiu cc t cha m chng. Th d, nu ngi cha thnng hay tranh chp vi bn b, hoc c ngi cha hay m lun lun gy g ci c nhau, mc d lc u a tr cm thy iu y ng ch trch nhng lu ngy chng xem nh vic bnh thng. Ri chng mang s hc hi y ra khi nh v p dng vo trong th gii.

Khi cn ni, cc tr em s em ra thc hnh trc tin nhng iu m chng hc bit nhng hnh vi o c nh trng. V im ny, cc thy gio phi c bit chu trch nhim. Bng chnh thi ca h khin cc em s nh n h sut i. Nu hnh vi ny l nguyn tc k lut v tnh thng th nhng gi tr s gy n tng tt p trong tm tr cc em. Bi v nhng bi hc do cc thy dy d vi s tch cc xy dng s thm su vo tm tr nhng hc sinh ca h. Nh chnh kinh nghim bn thn m ti bit r iu ny. Lc cn nh ti rt li bing, nhng khi ti nhn thc c tnh thng v s chm sc ca cc thy gio, nhng bi ging ca h s c khc ghi vo tm no su m hn l nu vo thi y c mt v trong nhm li qu kht khe hoc thiu tnh thng. Cho n by gi cc gio chc phc v trong ngnh gio dc u do cc chuyn gia m trch. V th ti ch xin lc tm vi ngh. Trc ht thc tnh lp ngi tr hiu bit c tm quan trng ca nhng gi tr nhn bn, tt hn khng nn trnh by cc vn x hi thun tu nh l ch o c hay tn gio. iu quan trng cn nhn mnh rng l tr ct cho s tip tc sinh tn ca chng ta. Bng cch y, gii tr s nhn thy rng tng lai nm trong tay ca chng. K n, ti tin rng cuc i thoi nn c dy trong lp hc. Trnh by vi cc hc sinh mt ti c tnh cch tranh lun v cc em bn ci tho lun vi nhau, l phng php rt hiu qu nhm gii thiu cho lp tr khi nim gii quyt cuc tranh chp mt cch bt bo ng. Thc vy, hy vng rng khi hc ng u tin quan tm n vic ny s mang li kt qu li lc cho chnh i sng ca gia dnh. Khi thy cha m gy g ci c vi nhau, mt a tr hiu c gi tr ca i thoi s t nhin ni: , khng nn. Cch khng phi ri. Cha m cn ni chuyn, tho lun vi nhau mt cch nh nhn n ho hn. Sau cng, iu ct yu l phi loi khi chng trnh ging dy bt c khuynh hng no mang mu sc tiu cc. V d, ti vi ni trn th gii, ngi ta ging dy lch s vi l thuyt cung tn hoc k th chng tc i vi cc cng ng khc. D nhin l iu sai lm. N chng ng gp c g cho hnh phc nhn loi. By gi hn lc no ht, chng ta cn ch dn cho cc em hiu rng s phn bit gia nc ta v nc ngi, tn gio ta v tn gio ngi l khng quan trng. ng hn, ta phi nhn mnh trn s nhn thc rng quyn hng hnh phc ca ti khng cn nng hn quyn ca ngi khc. Ni vy khng phi bo rng chng ta nn

dy con em t b v khng bit n truyn thng vn ho v lch s ca ni chng sinh ra. Tri li, iu quan trng l phi t nn tng trn . Rt tt cho tr em c hc bit yu qu hng, tn gio v vn ho ca chng. Nhng nguy him s n khi iu pht trin thnh mt th ch ngha dn tc hp hi, ch ngha v chng v cung tn tn gio. Th d ca thnh Gandhi rt thch hp nhc ti y. Mc d chu nh hng su m phng php gio dc ca Ty Phng, nhng ngi khng bao gi lng qun hay tr thnh xa l vi di sn phong ph t nn vn ho n ca ng. Nu gio dc thnh lp c mt trong cc loi v kh mnh m nht vi s tm cu mang li mt th gii an lc v ho bnh hn th truyn thng l mt th khc. Mi chnh tr gia u bit h khng cn duy nht l nhng ngi c quyn lc trong x hi. Thm vo cn c sch bo, truyn thanh, in nh v truyn hnh cng chung to nh hng ln lao trn nhng c nhn khng th tng tng ni vo khong mt trm nm trc. Sc mnh ny ban cho nhng ngi hot ng trong lnh vc thng tin cng nh mi chng ta, cc c nhn c nghe, c v xem mt trch nhim ln lao. Chng ta cng c d phn vo. Trong truyn thng chng ta khng phi v quyn lc. Mt ci bm nt kim sot i nm trong tay chng ta. iu ny khng c ngha l ti bin h cho cc bo co kh khan hay gii tr thiu hp dn. Tri li, cho n nay trong lnh vc bo ch iu tra, ti knh trng v nh gi cao s can thip ca gii thng tin. Khng phi mi ngi phc v cng cng u thnh thc trong khi thi hnh bn phn ca h. Cho nn, rt thch hp cn c cc k gi vi mi di nh vi ca voi nh hi rnh m xung quanh phi by cc iu sai quy m h khm ph ra. Chng ta cn bit n nhng c nhn rt ni ting che giu mt kha cnh c bit no bn di v mt d mn ca h. C th c s khc bit gia b ngoi v i sng ni tm ca mt c nhn. Rt cuc cng ch l cng mt ngi. S khc nhau khin h tr nn kh tin cy. Cng lc, vic quan trng l nhn vin iu tra khng th hnh ng v nhng l do khng chnh ng. Khng cng bng v khng knh trng l phi ca ngi khc th cuc iu tra t n b ung thi. Trong vn thng tin, ngi ta thng nhn mnh v dc tnh v bo ng c nhiu yu t cn cu xt. Trc ht r rng l a s qun chng v khn gi u ham mun cc cm gic c kch thch bi loi cht liu .

Th n, ti ngh rng cc sn phm cha ng nhiu hnh nh khu gi dc tnh v bo ng y c nh gy tai hi. Mc ch ca h chc chn ch nhm vo thng mi. D cho t n l tch cc hay tiu cc, theo ti iu khng quan trng bng vn n c mang li nh hng o c lnh mnh g khng? Nu kt qu sau khi xem mt phim vi nhiu bo ng gip khi dy c lng t bi ni khn gi th vic din t hnh vi bo ng c chng minh. Nhng nu s tch lu nhiu hnh nh bo ng dn n s th khng th kt qu ngc li. Thc vy lm chai con tim l mt iu rt tai hi. N d dng a n khin lng ngi khng cn tnh thng. Khi gii truyn thng ch trng qu nhiu vo cc kha cnh tiu cc ca bn tnh con ngi, iu nguy him l chng ta s c thuyt phc tin rng bo lc v s gy hn l cc c im chnh yu. Ti tin l mt iu sai lm. S kin bo rng ch c tin tc bo hnh mi ng xem l kin hon ton tri ngc. Nhng tin tc hp dn t khi c ch bi v c qu nhiu. Hy xem vo bt c thi im no cng c hng trm triu hnh ng tt ang xy ra khp ni trn th gii. Mc d cng lc cng c nhiu vic lm bo ng ang din tin, nhng chc chn con s s t hn. Do , nu thng tin c trch nhim o c cn nn phn nh s thc n gin . Vic a ra cc lut l truyn thng r rng l cn thit. S kin ngn cm con em chng ta khng nn xem mt s tin tc no , chng t chng ta phn bit nhng iu g c li v bt li tu theo cc hon cnh khc nhau. Nhng php lut c phi l phng cch ng gii quyt cng vic y chng l mt vic kh xt on. Trong tt c nhng vn o c, gii lut ch thc s c kt qu khi pht xut t ni tm. Cch tt nht bo m s lnh mnh ca sn phm a dng xuyn qua truyn thng l chng ta cn gio dc cho cc tr em. Nu ta hng dn cc em bit thc trch nhim ca mnh, chng s tr nn c k lut hn khi tham d vo truyn thng. Mc d khng my hy vng gii thng tin s truyn b cc l tng v nguyn tc ca tm t bi, t ra chng ta mong ch nhng ngi lin h s quan tm khi c tim n nh hng tiu cc. t ra khng nn dnh ch cho s khuyn khch cc hnh ng tiu cc nh bo hnh v k th chng tc. Nhng vt ln trn iu , ti cha bit th no.Chng ta c th tm phng cch g hu lin kt trc tip hn nhng ngi vit ra cc cu chuyn cho ngun tin tc v gii tr cng vi cc khn gi, c gi v thnh gi chng? ---o0o---

Ht