You are on page 1of 5

IU G XY RA SAU KHI CHT?

T Qun ---o0o--Ngun http://thuvienhoasen.org Chuyn sang ebook 16-8-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Mc Lc
* Nhng thi im quan trng ca s cht * Tin trnh ca s cht * c tnh ph qut ca tin trnh cht i vi mi loi chng sinh

---o0o--S cht ca con ngi l mt giai on trong chu trnh bin thin bt tn sinh-lo-bnht. u tin, tim ngng p ri n phi, sau n no; cui cng c th phn hy. T lc tim ngng p n li thng bo chnh thc rng mt ngi cht, cc bc s ch i 2,3,5 hoc 10 pht, nhng "thi gian chun" m ngnh y gi l asystolic l bao nhiu vn cn c s khc bit gia hai quan im ca "y hc c truyn Ty Tng" v y hc hin i. Theo "Tng th sng cht" v "T th Ty Tng", phi mt 8 gi sau khi tim ngng p v tt hi, con ngi mi cht hn v cc nghi thc tn lim ch c php thc hin sau 8 gi. Theo y hc hin i th bnh nhn ch thc s cht sau khi tim ngng p na gi. Bn gi sau khi tim ngng p th no mi cht hn v khng cn "hot ng in no"... Sau , c th ngi cht tr nn lnh cng, l r m kh v hoi tng ca mt t thi. Thin s Hakuin c ni: "K no thu trit c l sng cht, k y mi thc s l mt con ngi v i".

---o0o---

* Nhng thi im quan trng ca s cht


- Khi hi th ra chm dt th sinh lc b ri vo trung khu thn kinh ca "s bit" (sushuma nadi) v "ngi bit" s kinh nghim c "nh sng trong sut" trong iu kin t nhin ca n. Lc , sinh lc b phng xut chy xung dc theo cc dy thn kinh sinh l bn phi v bn tri ct xng sng (ida nadi v pingala nadi). Sau khi sinh lc i qua trung khu thn kinh rn, n lan ra trong ng gn bn tri v bn phi. Thi gian cn thit cho s vn chuyn ny ca sinh lc khi hi th cn thoi thp vo khong thi gian mt ba n. Thi gian ca s hp hi l thi gian m sinh lc cn trong ng thn kinh chnh gia - l lc tri thc ngt lm. Thi gian ny bt nh, n ty thuc vo th cht tt hay xu, ty thuc vo tnh trng cc dy thn kinh v sinh lc

ca mi ngi. Nhng ngi c kinh nghim thin nh vng vng v yn tnh hay nhng ngi c c tnh trm tnh th thi gian c th ko di t 4 cho n 7 ngy. Nhng ngi c i sng b bi, try lc hay nhng ngi tm thn khng bnh ha th tnh trng trn khng ko di lu hn mt ci bng ngn tay. Ni nhng ngi khc th c th ko di trong thi gian mt ba n. y l giai on u ca chi khai bardo: nh sng trong sut ban u c thy vo lc cht. * nh sng trong sut ban u, nu c nhn ra th c th gip ngi cht t n gii thot; bng khng, sau ci ht hi cui cng ca mt ba n, ngi cht s c kh nng thy c s lo sng ca nh sng trong sut bc nh. Ty theo nghip tt hay xu, sinh lc chy xung trong ng thn kinh bn phi hay bn tri v thot ra mt trong chn ca ca thn th (cn gi l cu khiu: 2 mt, hai tai, hai l mi, ming, hu mn v ng sinh dc). Lc , mt tnh trng khc ca tinh thn sng sut khc li hin ra. Sut trong giai on hai ca thn trung m, ngi cht (linh hn) trong tnh trng gi l "thn th sng chi ca o tng". Ngi cht trong tnh trng ny vn khng bit l mnh cht hay cha, nu h c mt php s rnh php "chuyn duy t tng" gip h hi nhp vo "ngun sng" ny th nghip lc s khng ngn cn, h s hi nhp vo "thc ti ti thng" v t c gii thot. * Nu s gii thot khng thc hin c trong giai on hai, th ngi cht s bc vo giai on gi l thn trung m th ba hay chonyid bardo. Trong giai on ba ny, cc o tng theo nghip thc s ni dy, ko di cho n ht ngy 49 sau khi cht, v c phn thnh 6 tnh trng: - Tnh trng o gic t nhin theo tp nim, vng tng hay quan nim kin chp. - Tnh trng o gic nh cc gic chim bao. - Tnh trng o gic cc k h lc ca trng thi nhp thin su. - Tnh trng o gic chuyn tip lc cht. - Tnh trng tri qua kinh nghim thc ti. - Tnh trng tri qua tin trnh ngc li ca kip sng lun hi (nh li cc s vic t b n ln hay cc tin kip qu kh). Sau 49 ngy hay ht giai on 3, ngi cht s u thai theo mt trong su ci ca lc o lun hi.

---o0o---

* Tin trnh ca s cht

Theo cc kinh sch Ty Tng ni v s cht, tin trnh cht l qu trnh tan r gm hai giai on: mt s tan r bn ngoi, khi cc cn v t i phn tn; v mt s tan r bn trong, thuc v cc tng v cm xc th v t.

---o0o--* S tan r bn ngoi: - Lc cn phn tn v ngng hot ng: nu c ngi ng xung quanh ging ngi ang cht m ni chuyn, s n mt lc y c th nghe m thanh ting ni ca h, m khng th nghe ra mt li no. y l du hiu nh thc ngng hot ng. Khi y nhn mt vt trc mt m ch c th thy hnh dng l m, khng r chi tit v du hiu nhn thc suy. Tng t, cc du hiu suy kit cng xy ra i vi cc kh nng ngi, nm, s. Khi cc gic quan khng cn cm nhn c mt cch trn vn th l giai on u tin ca tin trnh tan r. - a i tan r: Thn xc chng ta khi s mt ht sc mnh, kit qu, khng cn cht nng lc no: khng th ngi thng, ng ln hay cm bt c vt g; thm ch khng gi c ci u ca mnh. Ta cm thy nh mnh ang t xung, ang b nhn chm xung t hay ang b mt sc nng gh gm nh tri ni bp v nghin nt. Ta cm thy nng n, kh chu trong bt c t th no. Mu da ta phai nht dn v mt mu ti xanh hin ra. M hp li, nhng vt en xut hin trn rng, cng lc ta cng thy kh m mt, nhm mt. Khi sc un phn tn, ta bt ng, tm thn dao ng, ming c th ni nhm, sau i vo trng thi hn trm. - Thy i tan r: Ta khi s mt kh nng kim sot cht lng trong thn. Mi ta bt u chy nc v ming r nc ming. C th nc mt chy ra v ta c th mt t ch. Li khng cn di ng, l mt kh cn, mi ti li v tht vo. Ta run ry, co git v rt kht nc. Mi t kh bt u ta ra chung quanh. Khi th un phn tn, nhng cm gic ca thn yu dn, khi kh khi vui, lc nng lc lnh. Tm thc ta tr nn m mt, bt mn, bc tc v nng ny. Kinh in ni chng ta cm thy nh b dm trong i dng hay b cun tri trong dng nc ln. - Ha i tan r: Ming v mi ta hon ton kh cn. Tt c hi m trong c th bt u mt dn, t di chn lnh ngc ln n tim. Mt lung khi c th thot ra t nh u. Hi th tr nn lnh khi qua ming v mi. Ta khng cn n ung g c na. Tng un ang phn tn. Tm tr bt u ln xn: khng th nh c tn b con, b bn hay nhn ra h. Ta cng lc cng kh nhn ra nhng g bn ngoi, v m thanh v hnh nh lun trn ln. Kalu Rinpoche cho bit: "i vi ngi sp cht, kinh nghim bn trong l nh th b nut chng trong mt ngn la ln, gia mt ci ha l hng hc, hay ton th gii ang b thiu t". - Phong i tan r: Ta cng lc cng kh th. Khng kh dng nh thot ra ng yt hu chng ta. Hi th vo cng lc cng ngn v kh nhc, hi th ra cng lc cng di (th ho hn). Ta nm bt ng vi i mt trn trng ln. Khi hnh un phn tn, tm tr nn hoang d, khng bit g v th gii bn ngoi. Mi s tr nn mt khi m mt. Cm gic lin lc cui cng ca chng ta vi tnh trng xc thn ang tan mt. Ta khi s c o

gic v thy cc cnh tng: nu trong i, ta to nhiu nghip c, ta c th trng thy nhng hnh th gh rn. Ri nhng m nh v nhng giy phc kinh hi ca i ta by gi quay li, c khi chng ta ht ln v kinh hong. Nu ta sng i vi tm lng t bi, bc i, xt thng v lng, chng ta c th kinh nghim nhng cnh thin ng y h lc, gp cc bn b thn yu hoc nhng bc gic ng. Nhng ngi sng i lng thin, khi cht cm thy bnh an thay v s hi. Kalu Rinpoche vit: "Kinh nghim ni tm i vi ngi sp cht l mt ngn cung phong qut sch ton th gii, k c chnh mnh, mt trn gi xoy cun ht ton v tr". Vo thi im ny, mu t li i vo trong "kinh mch ca s sng" nm chnh gia tim ta. Ba khi mu ln lt t li gy nn ba hi th ra cui cng. Ri thnh lnh hi th ta chm dt. Ch mt cht hi m cn li trong tim ta. Mt du hiu ca s sng khng cn, v y l im m s xt nghim lm sng cho l: "cht". Tuy nhin, cc bc thy Ty Tng cho rng vn cn tip din mt tin trnh bn trong.

---o0o--* S tan r bn trong: Trong qu trnh tan r ni tm, y nhng tm trng v cm xc t th n t tan r, c bn tng lp tm thc vi t c gp g. y, tin trnh cht phn nh ngc li vi tin trnh u thai. Khi tinh huyt cha m gp g, tm thc ta do nghip thc y, b ko vo. Trong thi k pht trin bo thai, tinh cht ca cha, mt ht nhn "trng v phc lc" an tr trong lun xa nh u, trn cng ca huyt o trung ng. Tinh cht ca ngi m, mt ht nhn " v nng" an tr trong lun xa nm di rn chng bn ngn tay. Chnh t ni hai tinh cht ny m nhng giai on k tip ca s tan r xy ra. Vi s bin mt ca ngn gi gi n li y, tinh cht mu trng i n huyt o v pha tri tim. Bn ngoi c tng mu "trng" hin ra nh "mt bu tri trong sng di nh trng". Bn trong, thc chng ta tr nn v cng sng sut, v tt c nhng tm trng do sn gin, gm 33 th, u dt. Giai on ny gi l "xut hin". Ri tinh cht ca m bt u i ln qua huyt o trung ng, khi ngn gi gi n nguyn ch bin mt. Tng bn ngoi l mt mu "" nh mt tri chiu trn nn tri trong. Bn trong, c mt cm gic phc lc pht sinh, v nhng tm trng do tham dc, gm 40 th tt c, ngng hot ng. Giai on ny gi l "tng trng". Khi hai tnh cht , trng gp g tim, tm thc c km theo trong y. Tulku Urgyen Rinpoche, mt bc thy li lc Nepal, ni: "Kinh nghim y ging nh bu tri v tri t gp nhau". Bn ngoi, chng ta thy xut hin mt mu "en", ging nh mt bu tri trng rng chm trong mn m dy c. Tng bn trong l mt trng thi tm thc khng c t tng. By trng thi tm do ngu si v vng tng i n chm dt. iu ny c gi l "thnh tu". Khi chng ta hi tnh gic tr li, nh sng cn bn le ln nh mt bu tri v nhim khng my m. i khi y gi l "tm vi nh sng trong ca s cht". c t lai Lt ma ni: "Tm thc ny l tm thc su xa nht. Chng ta gi n l Pht tnh, sui ngun thc s ca mi thc. Dng tng tc ca tm thc ny ko di ngay c n khi thnh Pht qu;.

---o0o---

* c tnh ph qut ca tin trnh cht i vi mi loi chng sinh


Tin trnh cht l mt tin trnh ph qut m tt c chng sinh t ln nht cho n nh nht nh cn trng cng u tri qua nh nhau. Tuy nhin, tin trnh ny c th i khc ty tng c nhn v nhng thay i ny c th xy ra do hu qu ca nhng chng bnh c bit v ty thuc vo tnh trng cc huyt o, kh lc hay tinh thn ca ngi sp cht. Trong trng hp cht bt ng hay cht v tai nn, tin trnh ny cng vn xy ra, nhng cc k nhanh chng. Tm li, hiu mt cch rt ro iu g xy ra khi cht l xem s tan r bn trong v bn ngoi nh mt s sinh khi v pht trin tun t nhng tng lp tm thc cng lc cng vi t. Khi tin trnh cht tun t din ra, mi tng lp tm thc ni ln trn s tan r lin tc ca hp th thn tm i dn n s hin l hoc l thanh tnh gii thot, hoc l ty theo nghip bo chiu cm vo trong lc o. T Qun ---o0o--Ht

You might also like