Fkh Uslu

Fkh uslu kitablarnn yazmnda "Fukaha metodu" ve "Mtekellimun metodu" olmak zere belli bal iki metod takip edilmitir. Fukaha metodu zellikle Hanefilerin takip ettii bir metod olup, temel zellii fkhi rneklerden kurallara gitmesidir.

Fukaha metoduna gre yazlan eserler:

1- Ebu Bekr b. Ahmed b. Ali er-Razi el-Cessas(370/980), el-Fusl fi'l-Usl 2- Ebu Zeyd Ubeydullah b. mer ed-Debs(432/1040), Takvimu'l-Edille 3- Fahru'l-slam Ali b. Muhammed el-Pezdev(483/1090), Kenzu'l-Vsul ile'l-Usul 4- Ebu Bekr Muhammed b. Ahmed es-Serahs(490/1097), el-Usul Mtekellimun metodu ise genelde Hanefiler dndakilerin yazm metodu olup, temel zellii kurallarn ncelikle tespit edilip, meselelere uygulanmasdr.

Mtekellimun metoduna gre yazlan eserler:

1- Kad Abdulcebbar(415), el-Umed fi Usuli'l-Fkh ve en-Nihaye fi Usuli'l-Fkh 2- Ebu'l-Hseyn Muhammed b. Ali el-Basr el-Mu'tezil(436/1044), el-Mu'temed fi Usuli'l-Fkh 3- mamu'l-Harameyn el-Cveyn(478/1085), el-Burhan fi Usuli'l-Fkh 4- mam Ebu Hamid Muhammed Gazzal(505/1111), el-Mustasfa min lmi'l-Usul

Bu iki metodu meczederek yeni bir metod ortaya koyan eserler:

Bu gruptakiler bir taraftan, usl kaidelerinin salam temellere dayandn isbat ederken, dier taraftan fkh kurallarn usl kaidelere balayarak fkha hizmet etmilerdir. Bu metotla te'lif edilen belli bal eserler de unlardr: 1- Muzafferuddin Ahmed b. Ali el-Badd bnu's-Saat(694/1294), Bedu'n-Nizam el-Cm Beyne Kitbeyi'l-Pezdev ve'l hkm 2-Sadru'-era Ubeydullah b. Mes'd(747/1346), et-Tenkh. Bu eseri bizzat kendisi et-Tavzih adyla erhetmitir. Bu eserde, Pezdev'nin Usl', Rz'nin Mahsl' ve bn Hcib'in Muhtasar' cem edilmitir. 3-Tcuddn Abdlvehhab es-Sbk(771/1369), Cem'ul-Cevm. 4-Muhammed b. Abdlvahid bnu'l-Hmm(861/1456), et-Tahrr. Bu eseri ise rencisi Muhammed b. Emiri'l-Hacc el-Hleb(879/1474) et-Takrir ve't-Tahbir adyla erhetmitir. Bu eserlerin yannda e-atb'nin(790/1388) el-Muvafkat ve el-'tisam, evkn'nin(1250/1834) rad'l Fhl adndaki eserlerini anmak gerekir.

Muasr Eserler
Fahrettin Atar, Fkh Usl, M lahiyat Fakltesi Vakf Yaynlar, stanbul 1988 Seyyid Bey, Usul-i Fkh, stanbul, 1333, 1338. Byk Haydar Efendi, Usl-i Fkh Dersleri, stanbul, 1969 Zekiyyuddin a'ban, slam Hukuk lminin Esaslar(Usul'l-Fkh), TDV Yay. Muhammed Ebu Zehra, Abdulvahhab Hallaf, kir'ul-Hanbel, Muhammed Hudar bey, Abdulkerim Zeydan, Muhammed Ma'rf ed-Devlib'nin fkh usulune dair yazdklar eserler