You are on page 1of 107

]] pum;opöm

rSefaomcg0,f
MoZmav;euf
ay:qDwufí
EG,fjrufopfyif
aq;zuf0if\ }}

½Sifr[moDv0Ho
wuúodkvfbkef;Edkif

rd k ; awG ½ G m rS j zif Y vQif u G , f


opöm
igYpmzwfí? rjrwfwdkifap
r½SKH;apom;? ysif;ajyESpfNcKduf
awG;zG,fxdkuf&m? wydk'fwav
awGUjim;ayrl? pmayaus;uRef
igY0wfyGefNyD? igrGeftjrwf
igtwwf[k? pmzwfolay:
acgif;udkausmfí? igaomfq&m
rvkyfygwnf;/ /

wuúodkvfbkef;Edkif
tcef; ( 1 )

rdk;nKdnKdatmuf vrf;avQmufjcif;/
a'gufwmrsKd;rGefu NyKH;rdonf/ tb,frnfaom tNyKH;[lírl rdrdtNyKH;udk rdrdrod/ &ifrSm vGrf;jrjrav;
cHpm;&onf/ emMunf;rSKuvnf; ruif;/ rmeESifY a'gowdkYuvnf; aiGUaiGU½Sdonf/ onfMum;xJu vGrf;jrjr/ &ifrSm
vGrf;jrjr/
rdk;nKdnKd/ pdefyef;eDeD/ cspfaom/ tif; ...cspfaom 0g0g/
a'gufwmrsKd;rGefu ajcvSrf;jcif;udk &yfvdkufonf/ cspfaom 0g0g/ cspfaom 0g0g[lonf ½Sdygao;oavm/
aMomf ...0g0gawmY ½SdrnfaygY/ ½SdaeOD;rnfaygY/ cspfaom 0g0g odkYr[kwf cspfvSpGmaom 0g0g/ þodkY
ac:Edkifaom 0g0g/ cspfaom 0g0g/ ol½Sdygao;oavm/
aMomf ...cspfaom 0g0g ½Sdonf/
avmurSm ½Sdonfjzpfap? r½Sdonfjzpfap? rdrd\ tonf;ESvkH;wGif;rSm ½Sdonf/
þtodaMumifY &ifrSm vGrf;jrjr jzpf&onf/ þtodaMumifYyif &ifrSm emMunf;&onf/ þtodaMumifYyif
rmeESifY a'gowdkY aiGUaiGU &ifrSm ay:&onf/
MumcJNY y/D onfawmY onfcpH m;rSKawG &ifrmS ½Sx d u
kd yf gao;\avm/ onfvkd rd;k nKn
d Kad tmufrmS vrf;avQmuf
xdkufygao;\avm/
txl;ojzifY onfae&mrSm/ onfNrKdUrSm/ tjypfrJYonfh Zmwdajrjzpfaom þNrKdUqDodkYyif rdrd rjyefcJYonfrSm
MumNyD/ ,ckawmY vkHavmufaom taMumif;aMumifY acwåjyefa&mufcJYonf/
þae&m þtcsdef þrdk;nKdnKdatmufü vrf;avQmufrdjcif; twGufum; vkHavmufaom taMumif;r½Sd/
r½Sd[k xifonf/
rdk;nKdnKdwGif þae&ma&mufu ywåjrm;yGifYawG qifonfh pdefyef;yifBuD;udk jrifjyefvQif wpfcsdefwkef;u
cspfaom 0g0gudk jyefowd&avOD;rnfudkvnf; rdrdodonf/ odvsufESifY rdrdu bmaMumifY þae&mqD
avQmufjzpfatmif avQmufcJY&oenf;/
a'gufwmrsKd;rGefu NyKH;rdjyefonf/
wpfcsdefwkef;u cspfaom 0g0g/ þpum;uvnf; rSefyg\avm/ wpfcsdefwkef;u cspfaom 0g0gqdkawmY
,cktcg rcspfawmYaom 0g0g jzpfaecJYNyDavm/
þtBudrfwGifrl rdrd\tNyKH;udk rdrdodvdkufonf/
0rf;enf;í NyKH;onf? emMunf;íNyKH;onf/
aMomf ...cktcgrsKd;rSm þtNyKH;rsKd;uvGJí tjcm; b,ftNyKH;rsKd; rdrdu NyKH;Edkifygrnfenf;/
a'gufwmrsKd;rGefu qufavQmufonf/
rdrud ,kd uf kd rvSnphf m;vdyk g/ onfae&mudk avQmufvmcJNY y;D jzpfojzifY avQmufcsií f avQmufcjYJ cif; jzpfonf/
bmaMumifY avQmufcsifí avQmuf&oenf;/ þar;cGef;udkawmY rdrd tajz½Sm&efrvdk[k xifonf/
avQmufcsií f avQmufonf/ ESv;Hk om;u apcdik ;f í avQmufonf/ ESv;Hk om;[lonfrsK;d u taMumif;tusK;d
jywwfonfrsKd; r[kwf/ onfawmY avQmuf/
aMomf ...rsKd;rGef&,f avQmufavOD;/
ajrvrf;0g0gav;twdkif; a'gufwmrsKd;rGefu avQmufvmonf/ rodromESifY ajru jrifYvm\/ ouf&if;
trSL;jyKaom csKHpkwdkYuvnf; wjznf;jznf; xlvm\/ xD;xD;rm;rm;&yfaeaom pdefyef;yifBuD;udk vSrf;awGU&onf/
rdk;nKdnKdudk aemufcHjyKvsuf ywåjrm;yGifYwdkY apG;apG;eDaeMuonf/
ajr0gvrf;av;u pdefyef;yifBuD;udk vGefvsuf a½SUbufodkY qufoGm;aomfvnf; a'gufwmrsKd;rGefu rvdkuf
awmYbJ pdefyef;yifBuD;atmufwGif &yfvdkufonf/
a'gufwmrsKd;rGefu ywåjrm;xD;BuD; rdk;xm;onfESifYwlaom pdefyef;yifBuD;udk armYMunfhonf/ ½Gufpdrf;EkEkwdkY
yg;yg;½SdaeNyD/ odkY&mwGif &J&JeDaom yGifYcdkifyGifYqkyfwdkYuom yifvkH;udk BuD;pdk;xm;onf/
pdefyef;yGifYykHu wpfcJeufESifY jynfhjynfhodyfodyfEdkifonf/
aMomf ...&ifrmS vnf; cHpm;rSKwYkd wpfceJ ufEiS Yf jynfjh ynfo h yd of yd Ef ikd v
f o
S nfwum;/ acsmrGwaf om yifpnfukd
vufwpfbufjzifYudkifvsuf a'gufwmrsKd;rGefu a½SUbufodkY ai;Munfh\/
awmif0dkif; awmifwef;BuD;u cefYnm;wnfNidrfvSonf/ þawmifwef;BuD;u bmrQrajymif;vJ/ [dk;wkef;
uvnf; cefn Y m;wnfNird o f nf/ ,ckvnf; cefn Y m;wnfNird o f nf/ avmuESiYf b0udk þawmifwef;Bu;D uJo Y Ykd cefn
Y m;
wnfNidrfpGm ½SKMunhfaeEdkifvQif aumif;avpG/
a'gufwmrsKd;rGefu pD;u&ufwpfvdyfudk xkwf,lzGm½SKdufNyD; awmifwef;BuD;udk ausmcdkif;vdkufonf/ pdefyef;
yifBuD;\ yifpnfudk rSD&yfvsuf taemufbufodkY Munfhonf/
rdrad vQmufvmcJ&Y m ajrvrf;0g0gav;/ ay:vGiaf eaom uke;f ajronf taemufbufoYkd avQmedrq Yf if;oGm;\/
jrifuGif;\ vuf,mbufqDü pdrf;arSmifaom opfyiftkyfpkrsm;Mum;rS ay:xGufaeaom jzLazG;onfh armfvNrKdif
aumvdyftaqmufttkHBuD;udk vSrf;jrif&onf/ vuf0JbufqDüum; a½TewfawmifESifY bk&m;apwD/ rsufESmrl&m
taemufwnfhwnfhü 'l;&if;ESifY rif;uGwfNcHBuD;rsm;/ xdkrSvGefaomf rsufpdwpfqkH;ü ajzmifYaeaom awmwef;/
þtxufürl wdrfvdyfwdkY &dyf&dyfnKdnKd vTrf;wufvmaeaom aumif;uif/
ta0;qDrS rsufvkH;udk½kyfvsuf a'gufwmrsKd;rGefu ukef;ajravQmavQmudk jyefMunfhonf/
ajcoGm;vrf; 0g0gav;onf uke;f ajr\ tedrq Yf ;Hk tydik ;f wGif ESpcf jG zpfvsuf cJxG u
G o
f mG ;onf/ vrf;wpfo, G uf
aumvdyfe,fajrqD oGm;onf/ vrf;wpfoG,fu 'l;&if;NcHrsm;qD oGm;\/
'l;&if;NcHBuD;rsm;qD oGm;aomvrf;av;qD a'gufwmrsKd;rGefu arQmfMunfhonf/ aMomf ...[dktcgwkef;qD
uvnf; þvrf;av;qD arQmfMunfhcJY&onf/ cspfolvm&mvrf;qdkawmY arQmfMunfh&onfaygY/ cspfolvm&mvrf;qD
arQmfrMunfhaomol[lí avmurSm ½Sdyg\avm/
,ckawmY &ifrckef/ vGrf;jrjrom ½Sdonf/ [dkwkef;uawmY &ifckefonf/ cspfolvm&mvrf;qD arQmf&if;
&ifckefcJY&onf/
0g0g/ emrnfav;ESifYvdkufatmif tom;av;u 0gonf/ 0gaom t0wftpm;av;rsm;udkrS a½G;cs,f
0wfwwfonf/ onfawmY rdru d vnf; rSwx f m;vdu k o f nf/ cspo f vl mvQif 0if;0gonf/ wpfavmuvk;H 0if;0gonf/
rdrd&ifwGif;rSmawmY vrif;omonf/
a'gufwmrsKd;rGefu rsufvkH;rsm;udk ydwfxm;vdkufonf/
rsuv f ;Hk udk ydwv
f u kd cf grS twdwyf ef;csuD m;wdu
Yk ydrk kd yDoxif½mS ;vmonf/ ajrvrf;0g0gav;twdik ;f cspaf om
0g0gu aMumYaMumY,Of,Ofvmonf/ pdefyef;yifBuD;em;ta&muf awmcsKHav;rsm; tumtuG,f&aomtcg
tajy;av;vmonf/ rkwo f ek af vwd;k aom aeYrsK;d wGif ajy;vmaom 0g0g\acgif;rS qHyifqEH , G w f u
Ykd vSypGm avrSm
0JysHvSKyf½Sm;onf/
pdefyef;yifatmufrS rdrdu qD;BuKdonf/ &ifcGifwGif; ckefqif;vmaom vrif;BuD;udk qD;,layGUonfhES,f
,k,k,, qD;BuKdayGU,l&onf/
aumif;uifrSm rdk;nKdaernf/ pdefyef;yifBuD;u &J&JeDaernf/ odkY&mwGif ajrjyifrSmawmY vomaeonf/
0if;0if;0g0gBu;D omaeonf/ a'gufwmrsK;d rGeu f rsuv f ;Hk rsm;udk zGiv Yf ukd o f nf/ yifyef;vSpmG jzifY cspo f v
l m&mvrf;qD
arQmfMunfhrdjyefonf/
a'gufwmrsKd;rGefwpfudk,fvkH; wkefvSKyfoGm;onf/ acwå aMumifai;ae&mrS r,kHEdkifbJ rdrd\ rsufvkH;rsm;udk
rdrd yGwfMunfhrdonf/
udk,f[efu aMumYygonf/ vnfwdkifoG,fu ½Sif;ygonf/ wpfudk,fvkH;u 0g0if;ygonf/ cspfaom 0g0g/
onfae&m onfvrf;rSm onftoGifESifY onfwpfa,mufom ½Sdrnf/ cspfaom odkYr[kwf cspfcJY&zl;aom 0g0g/
aMomf ...,cktBudrfrl 0g0gYudk b,fykH rdrd qD;BuKd&ygY/
0g0gu wjznf;jznf; teD;odkY a&mufvmonf/
[dk,cif tcgrsm;url þae&modkYta&mufwGif 0g0gonf rdcifawGUaom orifri,fodkY tajy;av;
vmjrJjzpf\/
,ckrl 0g0g\ trlt&mu wnfMunfvSonf/ wnfMunfvGef;onf[kyif a'gufwmrsKd;rGef xifonf/
0g0g\ acgif;av;uarmYNyD; rsufESmav;u csDum rsufvkH;rsm;u a½SUwnfhwnfhqDom Munfhonf/ pdefyef;
yifBuD;ESifY rdrd½Sd&modkY wpfcsufav;rQyif rMunfh/
½kwfw&uf zrf;pm;aom tHYMopdwftajywGif ½SufpdwfESifY emusnf;pdwfwdkYu a'gufwmrsKd;rGef\ &ifwGif
ay:vmonf/
0g0gonf rdrdudk rjrifr[kwf? jrif&rnfyif/ xD;xD;rm;rm;½Sdaom pdefyef;yifatmufwGif xl;xl;jcm;jcm;
&yfaeaom vlwpfa,mufukd rjrifb;l qdo k nfrmS rjzpfEikd /f jrif&aom vlwpfa,mufukd wpfcsurf QawmY tenf;qk;H
Munfrh nfrmS obm0yifjzpfonf/ ,ckawmY rMunf/h aMomf ...jrifvsut f m;ESiYf rMunfo
h nfrmS t"dygÜ ,f ½Si;f vSonf/
rMunfhcsifíyg/
olu rMunfhcsifawmY udk,fuvnf; rsufESmvTJ&rnf/
a'gufwmrsK;d rGef rsuEf mS vTrJ nftjyKwiG f 0g0g\ rsuEf mS av;u rdr½d &dS mbuf wnfw h nfv h nS vhf monf/ wrif
vSnfhonfawmY r[kwf/ vrf;u tenf;i,f rdrdbuf auGUvmaomaMumifY rsufESmcsif;qdkifrdjcif;om jzpfonf/
a'gufwmrsK;d rGef rsuEf mS rvTjJ zpf/ rvTo
J nft h jyif rsuaf rSmifMuKwí f 0g0g\ rsuEf mS av;udk pl;pl;pdu k pf ukd yf if
Munfhrdonf/
0g0g\ rsuEf mS av;u xl;jcm;onf/ rsuv f ;Hk rsm;u ydx
k ;l jcm;\/ rsuEf mS av;u xl;jcm;onfrmS rnfoaYkd om
cHpm;rSK\ t&dyt f a&mifurkd Q rjyaomaMumifY jzpfonf/ rsuv f ;Hk rsm;u xl;jcm;onfrmS 0ef;0ef;0du
k 0f u kd f pl;pl;pdu
k pf ukd f
taetxm;wGif vSKyf½Sm;rSK wpfpkHwpf&m rjyaomaMumifY jzpf\/
avu wdkufaeojzifY 0g0g\ qHEG,frsm;u aemufodkY ysHUvGifYaeonf/ toufrJYoa,mif½Sdaom rsufESm/
tod&dyf uif;oa,mif½Sdaom rsufvkH;rsm;ESifY 0g0gonf a'gufwmrsKd;rGefESifY wpfvHtuGmtxd csOf;uyfvmonf/
vrf;onf auGUoGm;jyeff&m a'gufwmrsKd;rGef teD;rSuyfí 0g0gu jzwfavQmufoGm;onf/
acgif;av;u armYvsuf/ rsufESmav;u csDvsuf/ rsufvkH;rsm;u Nidrfvsuf/ a'gufwmrsKd;rGefudk jrifonf[k
t&dyfta&mif wpfcsufrQyif rjybJ 0g0gu teD;rS jzwfavQmufoGm;onf/
0g0gYaemufausmudk a'gufwmrsKd;rGef Munfhusef&pfonf/
rBuKduf/ wpfpkHwpf&mudk rBuKduf/ bmudk rBuKdufonfrSef;vnf; rod/
a'gufwmrsKd;rGef\ rsufvkH;rsm;u 0g0g\ ajcaxmufav;rsm;qD a&mufoGm;onf/
0g0g\ ajcaxmufav;rsm;wGif zdeyfpD;rxm;/
rdrdudk,frdrd bmvkyfrdonfrodrD a'gufwmrsKd;rGefonf 0g0gYaemufodkY vdkufcJYrd\/
0g0g\ trlt&mu vkH;0rajymif;/ aemufodkYvnf; vSnfhrMunfh/ ab;odkYvnf; rMunfh/ acgif;av;u
armYvsuf/ rsufESmav;u csDvsuf/ qHyifqHEG,frsm;u avwGif vGifYyg;vsuf/
vrf;av;onf acsmif;wpfck\ urf;ü qkH;oGm;onf/ 0g0gurl r&yfbJ acsmif;udkjzwful;onf/ acsmif;u
reuf/ a&vnf; r½Sdao;/ ausmufwkH; ausmufcJrsm;awmY ½Sdonf/
0g0gYaemufrS vdkufcJYaom a'gufwmrsKd;rGefonf acsmif;pyfta&mufwGif wpfzufurf;rS jrif&aom t&m
rsm;aMumifY owd0if vSKyf½Sm;oGm;\/ wpfzufurf;ü ouf&if;? awmoajy? vufxkwfpaom csKHyifwdkY xlonf/
csKHawmwdkYMum;wGif ocsKØif;*l wpfckESpfckudk vSrf;jrif&onf/
]] 0g0g }}
a'gufwmrsKd;rGefu vSrf;ac:onf/
0g0gu rxl;/ vSnfhívnf; rMunfh/
onfae&mudk a'gufwmrsKd;rGef rSwfrdonf/ aumif;aumif;rSwfrdonf/
[dk,cifwkef;u onfae&mbufudk 0g0g rvm&J/ vSrf;jrif&aom ocsKØif;udk oDv½SifocsKØif;[kk ac:onf/
rdef;uav;wdkYrnfonf ocsKØif;udk aMumufwwfonf/ 0g0gvnf; aMumufwwfonf/
,ck 0g0gu oDv½SifocsKØif;qD raMumufr½GHU OD;wnfoGm;aeygyaum/
]] 0g0g }}
ac:&if;u a'gufwmrsKd;rGefonf acsmif;udk ajy;í jzwful;onf/
wbufurf;wGif vrf;r½Sd/ csKHwdkYom ½Sdonf/
0g0gu csKHwdkYudk ½Sdavonf[k trSwfjyK[ef rwl/ csKHwdkYudk wdk;í a½SUqufavQmufae\/
a'gufwmrsKd;rGefu 0g0gYudk rDvmonf/ 0g0g\ vufarmif;uav;wpfbufudk qGJvsufu ac:,lonf/
]] 0g0g }}
0g0g\ ud, k af v;onf qwfqwfwek f vSKy½f mS ;oGm;onf/ rsuv f ;Hk rsm;url a'gufwmrsK;d rGeuf kd acwå aMumif
Munfhaeao;\/ aemufwpfcPürl 0g0gonf t½kwfav; BuKd;jywfonfhES,f aysmYacGusoGm;\/
0g0g\ udk,fav;udk a'gufwmrsKd;rGefu tcsdefrDxdef;odrf; ayGU,lvdkuf&onf/
a'gufwmrsKd;rGefrSm tHYMoaeaomfvnf; owdrvpf/ þae&mu vljywfí awmcsKHxlonf/ rdef;rysKd
wpfa,mufudk ayGUvsuf½Sdaom rdrdtm; wpfpkHwpfa,muf jrifoGm;vQif rnfuJYodkY xifrnfenf;/
a'gufwmrsKd;rGefu 0g0g\ udk,fav;udk ayGUrvsuf acsmif;udk jyefjzwful;cJYonf/
pdefyef;yifBuD;atmufa&mufrS 0g0gYudk,fav;udk ayGUvsufESifYyif a'gufwmrsKd;rGefu ajrüxdkifonf/
0g0gY ausmav;udkawmY rdrd\ aygifrsm;ay:wGif oufomatmif xm;&onf/ ykckH;av;rsm;udkawmY vuf
wpfzufjzifY xdef;ayGUxm;&\/
0g0gu owdjyefr&ao;/ rsufawmif½SnfBuD;rsm;u pif;ydwfvsuf ½Sdaeao;onf/
tjcm; bmrQr½SdawmY vufudkify0gjzifYom 0g0g\ ezl;av;txufqD tomt,m ,yfcwfay;aerd\/
aMomf ...rMunfhcsifyg? jrifaevsufom;/
0g0gYrsuEf mS av;udk wpfcgwke;f uvdyk if rdr&d ifciG rf mS jrifae&onf/ 0g0if;aom yg;av;rsm;wGif taMumpdr;f
uav;rsm;uvnf; ½Sdef;jrae\/ vuf,mbuf yg;rdkYay:rS pHy,fwifrSJYav;uvnf; vJYvJY eufaeonf/ em;xifrS
oG,f0Jusvmaom qH,OfEkwdkYuvnf; pHy,fwifrSJYav;\ tvSudk uljznfhay;aeonf/
]] 0g0g vSvm; armif }}
]] vS odyfvS }}
]] bmu vSwmvJ }}
]] wpfudk,fvkH; }}
]] [Gef;? tJ'Dvdk jzef;rajymeJY }}
]] trSefudkajymwm rBuKdufbl;vm; }}
]] wdwdususajym }}
]] 0g0gY wpfu, kd vf ;Hk u vSw,f? 'gayr,fY armifrY supf x d J tvSq;Hk ? 'gaMumifrY Ykd tvSq;Hk [m a[m'D oG,u f s
aewJY em;o,fqHav;&,f? ydwkef;a&mifNyKdifvJYaewJY a[m'D pHy,fwifrSJYav;&,f? uJ ...odNyDvm; }}
yJwifoHrsm;/ [dk; twdwfqDrS yJYwifoHrsm;/
,ckawmY 0g0g pum;rqdkEdkif/ owdvnfvmí pum;qkdEdkifjyefvQifvnf; onfpum;rsKd;awmY qdkvdrfYrnf
r[kwf/ rdrdrSmvnf; onftajzav;rsKd; ay;EdkifcGifY½Sdonf r[kwfawmY/
0g0gawmY [kwo f nf/ od&Yk mwGif wpfcsed w
f ek ;f u cspaf om 0g0g/ rodcif rsu&f nfu 0Jryd gyaum/ wNyKid ef uf
rSmyif &ifu emcJY&jyefygyaum/
0g0gYudk,fav;u vSKyf½Sm;vmonf/ rMumrD rsufawmifaumYBuD;rsm; yGifYysHvm\/
rsuf0ef;jymaom rsufvkH;MunfBuD;rsm;u rdrdudk txl;tqef;t&myrm pdkufMunfhaeonf/
]] 0g0g owd&NyDvm; }}
]] tif;? ½Sif ½Sif b,fol }}
0g0gu pum;rquf/ acwå&yfoGm;NyD; r,kHEdkif[ef olYudk pdkufMunfhaeonf/ cPwGifrS ESKwfcrf;av;rsm;rS
wdk;wdk;ac:oH xGufvmonf/
]] armif }}
]] rsKd;rGefyg 0g0g? udkrsKd;vdkY wpfcgu 0g0g ac:cJYygw,f? ckvJ udkrsKd;vdkY ac:Edkifygw,f }}
olu 0g0gYudk wnfhrwfpGm xkdifay;vdkufNyD; olYvufrsm;udkvnf; 0g0gY ykckH;rS cGmonf/
0g0gu olYudk pdrf;pdrf;av;Munfhonf/ xdkYaemuf oufjyif;av;csí olYxHrS cGmcGmav; a½TUxdkifvdkufonf/
]] 0g0g aeaumif;oGm;NyDvm; }}
0g0gu olYudk pdrf;pdrf;Munfhjyefonf/
]] 0g0gu bmjzpfvdkYvJ }}
ol bmajz&rSef; rod/ 0g0gYudkom tuJcwfí Munfhaerdonf/
0g0gY toGifü yifyef;EGrf;e,frSK vu©Pmrsm; usefaeao;aomfvnf; tjcm; bmrQ xl;xl;jcm;jcm; r½Sd/
rsuEf mS av;u a½S;,cifxufpmvQif tenf;i,f ydo k , G v f monfxif\/ oG,o f ,
G af v;jzpfaeaom rsuEf mS av;rSm
wpfrsKd; ydkMunfhaumif;vmonf xif\/
]] 0g0g bmjzpfvdkYvJ ar;aew,fav }}
]] tJ'gudk ud,k f b,fajzwwfrvJ? 0g0g ud, k eYf m;u jzwfavQmufomG ;w,f? 'gayr,fY ud, k u Yf kd jrifyrHk ay:bl;?
udk,fac:ao;w,f? rxl;bl; }}
]] udk,f ac:ao;w,f }}
]] [kwfw,f NyD;awmY 0g0g zdeyfvJ pD;rxm;bl; }}
0g0gu rdrd\ ajcaxmufav;rsm;udk ikHYMunfhonf/
]] 0g0g vrf;avQmufwm }}
]] [kwfygw,f? 0g0g vrf;avQmufwm? 'gayr,fY bmvdkY zdeyfrpD;ovJ }}
0g0gu olxHrS rsufvkH;rsm; vTJypfvdkuf\/
]] 0g0g wpfcgwav tJ tJ'Dvdk vrf; ...vrf;avQmufw,f }}
]] aMomf ...0g0g rMumcP 'DvdkyJ avQmufwwfw,faygY }}
0g0gu jzwfueJ olYudk Munfhonf/ þtBudrfü 0g0g\ rsufvkH;rsm;u 0dkif;0dkif;vnfaeonf/ rsufESmav;
wGifvnf; pdk;&drfxdwfvefYrSKwdkY ay:vGifae\/ cPürl 0g0gu rsufESmav;udk vuf0g;av;rsm;ESifY tkyfvdkufNyD;
udk,fav;vSKyfatmif idkaeonf/
olu idkifMunfhaeonf/ olY pdwfwpfydkif;u ayGU,lESpfodrfY&ef wdkufwGef;ae\/ tjcm; pdwfwpfydkif;u
olYvufrsm;udk csKyfaESmifxm;\/ xdk[pOf acsmif;[efYoHESifY ajcoHwpfckudk wNyKdifeuf Mum;&\/
vSnfhí armYMunfhaom a'gufwmrsKd;rGefonf toufig;q,fausmfcefY vlwpfOD;udk awGU&onf/
xdo k Yl qHyifwu Ykd yg;Ny;D ezl;uus,o f nf/ rsuv f ;Hk wdu
Yk usO;f Ny;D ESmacgif;u tenf;i,f jym;onf/ tom;u
jzLNyD; eDpyfpyfEdkif\/ olu rdrdwdkY ausmcdkif;&mbufrS ay:vmjcif;jzpfonf/
olu rsuv f ;Hk usO;f rsm;jzifY a'gufwmrsK;d rGeuf kd wpfcsupf u kd Mf unfNh y;D 0g0gYteD; &yfvu kd íf 0g0g\ ykc;Hk av;udk
vufwpfzxufjzifY xdqkyfonf/
]] 0g0g }}
olYtoHu MoZmjynfhaomtoH[k ac:Edkifonf/ ac:vdkuf[efu aysmYaysmif;El;nHhonf/
idkae&mrS 0g0gu olYudk armYMunfhonf/ 0g0gY trlt,mav;u tm;i,f EGrf;e,faeaom uav;
wpfa,mufESifY wlaeonf/
]] xawmY orD;? a[m[dkrSm rdk;awG ½GmawmYr,f }}
olajymonfrmS rSeo f nf/ aumif;uifwiG f wdrn f Kw d Ykd vdyw f ufvmonf/ NyKad omwdrw f uYkd NyKq d if;aeonf/
avuvnf; twefjyif;NyD; at;jrae\/
ajr0gvrf;rS toufokH;q,fcefY rdef;rwpfOD; tajy;wufvm&m vlBuD;u qD;ajymonf/
]] jrarwdkYu odyfaygUwmyJ? uJ ac:oGm;? orD; jyefawmYaemf }}
0g0gu a'gufwmrsKd;rGefudk wpfcsufMunfhonf/ onftMunfhurl pum;ajymonf/ &ifwGif;udk xdk;azmuf
pum;ajymonf/
aMuuGJaMumif; ajymonf/ 0rf;enf;aMumif; ajymonf/ tm;i,faMumif; ajymonf/
toHxGufírl ESKwfrqufawmYbJ 0g0gonf jrarqdkolac:&m vdkufoGm;\/
a'gufwmrsKd;rGefu vlBuD;\rsufESmudk Munfhonf/
vlBu;D u 0g0goGm;&mudk ai;Munfah e&mrS a'gufwmrsK;d rGeb f ufoYkd vSn\ hf / vlBu;D \rsuEf mS rSm wnfNird af e\/
jzpforQudk vufcHxm;aomolwpfOD;\ wnfNidrfrSKrsKd;[k a'gufwmrsKd;rGef xifrdonf/
]] armif&ifYudk aus;Zl;wifygw,f }}
]] cifAsm }}
]] usKyfa&mufwm aemufusoGm;w,f? 'gayr,fY 'Dae&mudk rdef;uav;udk ayGU,lvmNyD; jyKpkwm usKyf
jrifygw,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu rsufESmudka&m toHudkyg wnfNidrfapNyD; ar;onf/
]] 0g0g bmjzpfaevJ }}
vlBuD;\ rsufvkH;usOf;usOf;rsm; ta&mifvufoGm;\/
]] armif&ifu 0g0gYudk odovm; }}
]] OD;yJ 0g0gYudk 0g0gvdkY ac:cJYw,f r[kwfvm; }}
vlBuD;u a'gufwmrsKd;rGefudk wpfcsufpdkufMunfhonf/ xdkaemuf &,f\/
]] rSefw,f? OD;u 0g0gYudk 0g0gvdkYyJ ac:cJYw,f? 'gayr,fY armif&ifYar;ykHu 0g0gYudk &if;&if;ESD;ESD; odwJYvl
wpfa,muf&JU ar;ykHeJY wlaew,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu NyKH;\/
]] 0g0gYudk uRefawmf odygw,f? odcJYzl;w,f qdkygawmY }}
]] armif&if u 'DNrKdUuyJvm; }}
a'gufwmrsK;d rGeu f vlBu;D \ rsuv f ;Hk rsm;udk wnfw h nfph u kd Mf unf\
h / rsuv f ;Hk rsm;u usO;f aomfvnf; todOmPf
xufjrufaMumif; azmfjyaeonf/ rsufESmu NyKH;a,mifa,mif ½Sdaomfvnf; rsufvkH;rsm;url rNyKH;aMumif; a'gufwm
rsKd;rGef owdxm;rdonf/
]] 'Dar;cGef;u uRefawmf ajzzdkYrvdkbl;xifw,f }}
]] b,fvkd b,fvdk }}
]] vSyacsmarmwJY rdef;rysKdwpfOD;udk rarQmfvifYbJ ulnDcGifY&cJYw,f? 'DtcGifYaumif;udk ,lNyD; rdef;rysKdeJY
eD;pyfatmif vkyfr,f? OD;u 'DvdkawG;w,f r[kwfvm;? awG;&if OD;tawG;[m rrSm;ygbl;? 'gayr,fY OD; vlrSm;w,f}}
]] b,fvdk usKyf vlrSm;w,f }}
]] [kwfw,f? OD;tawG;twdkif; vkyfr,fYvlxJrSm uRefawmf rygbl;? 0g0gYudk uRefawmf odcJYzl;w,f? 'DawmY
xyfodzdkY rvdkbl;? odvJ rodcsifbl;? apmapmu 0g0g bmjzpfovJvdkY uRefawmf ar;cJYw,f? obm0twdkif; ar;½dk;
ar;pOf ar;rdwmyJ? OD; ajzzdkYrvdkygbl;? 0g0g bmjzpfaew,fqdkwm uRefawmf pdwfr0ifpm;bl;? Mo ...a[m[dkrSm
Munfhprf;yg }}
olu ½kww f &uf vufnK§ ;d nTejf yojzifY vlBu;D u vdu k Mf unf\ h / uke;f u edro Yf mG ;onf/ wpfae&ma&mufawmY
taemufbufü ajrjyefYjrifYoGm;onf/ ajrjrifY&mü NcHBuD;rsm;\ tvGef awmwef;ü owdxm;MunfhrS jrifEdkifaom
acgifrdk;eDeDwpfckudk awGUEdkif\/ xdk acgifrdk;eDeDqDodkY a'gufwmrsKd;rGef nTefjyjcif;jzpfonf/
]] ok0PÖNrKid q f wkd YJ Ncv
H ,fu tdrBf u;D av? 0g0gwd&Yk UJ tdraf ygY? tJ't D rd u
f b,fou Yl rkd S uReaf wmf pdwrf 0ifpm;bl;?
'Dtdrf&dyfeJY 'DNcHajrudkvnf; wpfouf uRefawmf ajcreif;bl;? auseyfNyDvm; }}
vlBu;D u rsuv f ;Hk usO;f usO;f rsm;ESio
Yf m olu Y kd pdu
k Mf unfah eonf/ oluvnf; pdu k Mf unfah eaom rsuv f ;Hk rsm;
wnfhwnfh jyefpdkufMunfhNyD; pum;udk jyif;jyif; ajymcsvdkufjcif;jzpf\/ ajymítm;&rS vludk vSnfhvdkufNyD; ajr0gvrf;
twdkif; cyfrSefrSef jyefavQmufvmcJYonf/
wdrfwdkYNyKdNyD; naeu nKdarSmifvmonf/ rdk;aygufwdkYyif uspjyKNyD/ usygap/ rdk;½GmawmY rdk;a&xJrSm
vrf;avQmufjcif;aygY/
t"dyÜg,frJY rdk;nKdnKdatmuf vrf;avQmufcJYrdonf/ onfawmY t"dyÜg,frJYonfwdkYudk awGUNyD; t"dyÜg,frJY
a'goxGuf&jyefonf/
aumvdyfe,fajrtwGif;½Sd em*0Hoacsmif; ta&mufwGif &yfvkdufNyD; a'gufwmrsKd;rGefu vmvrf;qD
jyefMunfhonf/
ta0;rS pdefyef;yifBuD;udk wpfyifvkH; rjrif&awmY/ odkY&mawGif usonf;pjyKaom rdk;a&xJwGif &J&JeDaom
tyGifYrsm;udkrl vSrf;jrif&ao;onf/
rd;k a&xJrS pdeyf ef;eDew
D u
Ykd kd Munfrh pd Of rsuEf mS av;u ay:vm\/ rd;k aiGUrd;k rSKerf sm;udk aemufcjH yKí ay:vm\/
0g0g\ rsufESmav;/ aemufqkH;awGUcJY&aom 0g0g\ rsufESmav;/
onfrsufESmav;rS rsufvkH;wdkYurl pum;ajymcJYonf/ rdrd&ifudk xdk;azmufNyD; pum;ajymcJYonf/ em;vnf
onfawmY xifonf/ t"dyÜg,f tjynfhtpkHudkawmY rod/ 0g0g bmajymcsifoenf;/ rdrdudk bmajymcsifoenf;/
,ck tcsdefusrS rdrdukd bmawGajymajym? bmrsm; t"dyÜg,f½SdygawmYrnfenf;/ aMomf ...0g0g&,f? bmrsm;
t"dyÜg,f½SdygawmYrnfenf;/
]] t"dyÜg,f r½SdawmYwJY b0BuD;yguG,f }}
olu wd;k wd;k nnf;Ny;D t"dygÜ ,fr½So d a,mifjzpfaom trSKukd qufjyKonf/ rd;k a&xJwiG f vrf;avQmuf&yg\/

Ä Ä Ä

tcef; ( 2 )

awmifurf;yg;wGif ausmufw;Hk rsm; pDuyfvsuf t*FawESiYf qufpyfxm;onf/ xdt k xufwiG u f ½Guv f S


yifwef;rsm;/ xdt k xufwiG u f acgifr;kd eDeED iS Yf wpfxyfomjrifaY om vlemtdyaf qmif/ acgifr;kd eDeD txufrS uke;f jrifY
ay:wGiu f jzLazG;pifMu,faomta&mifEiS Yf acwfrv D yS aom taqmufttk/H
ausmufw;Hk pDxmaom urf;yg;,H\tajc um;vrf;ay:wGif a'gufwmrsK;d rGeu f tjcm;ok;H OD;ESit Yf wl &yfae\/
wpfO;D u ½kyaf csmarmonf/ rsuEf mS udMk unfí h toufcefrY eS ;f r&ol\ ½ky&f nfrsK;d vnf;jzpfonf/ tjcm;wpfO;D u
ao;ao;auG;auG;ESiYf t&yfyo k nf/ ESmacgif;u rsuEf mS ESirYf vdu k af tmif Bu;D Ny;D tom;u tvGejf zLonf/ rsurf eS f
xlxl xyfqifxm;Ny;D aq;wHvnf; cJxm;onf/ tjcm;wpfO;D um; &Jt&m½S0d wfpu Hk kd 0wfxm;Ny;D t&yftarmif;
aumif;í awmifaY wmifaY jzmifaY jzmif½Y o dS nf/
vlemtdyaf qmif uG,af eojzifY tay:ydik ;f wpf0ufom jrif&aom acwfrt D aqmufttku H kd a'gufwmrsK;d rGeu f
armYMunfo h nf/ rdrw d u Ykd xdt k aqmufttkrH S qif;cJMY ujcif;jzpfonf/
]] rl;,pfaq;0g;ukowJY aq;½kw H pfck tckvw kd ;kd vmm 0rf;omp&myJ q&mBu;D ? taqmufttku H vJ vSyw,f?
uReaf wmfwu Ykd kd q&mBu;D ud, k w f ikd f vdu k v f jH yovdv Yk J aus;Zl;wifygw,f }}
a'gufwmrsK;d rGeu f ½ky&f nfacsmarmaom yk*K¾ v d uf akd jymjcif;jzpf&m xdyk *k K¾ vd u f &,fvsuf pum;jyef\/
]] q&mu ajymif;jyefajymaejyefNy?D uReaf wmfwYkd rGejf ynfe,f rl;,pfaq;0g;tEÅ&m,f wm;qD;umuG,af &;
tzGUJ uom q&mwdu Yk kd aus;Zl;wif&rSmyg? r[kwb f ;l vm; OD;pd;k aemif }}
OD;pd;k aemif[k tac:cH&aom &Jt&m½Su d axmufco H nf/
]] [kwyf gw,f? q&mBu;D OD;pderf LS ; ajymovdyk J uReaf wmfwu Ykd om wul;wuefY vma[majymay;wJt Y wGuf
q&mwdu Yk kd aus;Zl;wif&rSmyg }}
OD;pd;k aemifu t&yfyyk k ESmacgif;Bu;D Bu;D ESiYf yk*K¾ v d bf ufvn S Nhf y;D qufajym\/
]] q&mYw&m;uawmY wdw k ekd YJ vd&k if;xdw,f? vli,fawG oabmusMuwm uReaf wmf owdjyKrw d ,f }}
a'gufwmrsK;d rGeu f vnf; xyfqifaY xmufc\ H /
]] trSeyf q J &m? uReaf wmfwYkd a[mMuwmu rsm;vJrsm; pkv H pJ aHk wmY [keo f mG ;rSm wpfcgwav pd;k &drrf w d ,f?
a[m'D a'gufwmausmaf zuawmY pdwyf nmyg&*lBu;D yDyD vli,fawG&UJ obm0udk odyo f w d ,f? olwYkd todOmPfrmS a&m
&ifrmS yg wpfcck pk o JG mG ;atmif [moaESmNy;D a[mwwfw,f }}
aq;wHcv J suf w[J[v J yk af eaom a'gufwmausmaf zu pum;jyef\/
]] armif&ifu ud, k u Yf kd cs;D rGr;f awmY ud, k u f vJ jyefcs;D rGr;f &OD;r,f? ud, k w f u Ykd vlo Y bm0eJY qufE, G Nf y;D
a[m&awmY vG,af o;w,f? armif&ifu "mwkaA'udpaö wG a[m&awmY ra[mwwf&if vlawG tdyif u kd uf ek rf ,f?
armif&ifu azmfjrLvmBu;D awG tDauG;½Si;f Bu;D awGrygbJ ½Si;f ½Si;f av;eJY vlpw d 0f ifpm;atmif a[mwwfwm ud, k af wmY
cs;D rGr;f w,f? r[kwb f ;l vm; a'gufwmpderf LS ; }}
]] [kww f ,f q&m? OD;aESmufukd w,fvAD ;D ½Si;f eJY ESKid ;f Ny;D ZD0"mwkaESmifv Y Ykd w,fvAD ;D ½Si;f Bu;D aMumifNy;D
uarmufur avQmufay:ykH ajymjywm o½kyyf gw,f q&m? &,fvJ &,f&w,f? ausmif;olausmif;om;awG[m
rl;,pfaq;aMumifY bmjzpfwwfw,fqw kd m odvMkd u½kH rubl;? bmaMumifY jzpfw,fqw kd mvJ odvMkd uw,f? q&m
rsK;d rGe&f UJ "mwkaA' odyeÜH nf;us ½Si;f jyvdu k yf u Hk kd olwaYkd v;awG pdw0f ifpm;Muwmudk uReaf wmf owdjyKrw d ,f? rl;,pf
aq;0g;tEÅ&m,feYJ ywfoufNy;D olwaYkd v;awG&UJ todOmPf yd½k iS ;f oGm;w,fvYkd uReaf wmf ,kMH unfw,f }}
a'gufwmausmaf zu vufywfem&Dukd Munfo h nf/
]] uJ ...ajcmufem&Dawmif xd;k awmYr,f? uReaf wmfawmY xrif;pm;zdwx f m;wm½Sv d Ykd oGm;vdu
k Of ;D r,f?
udrk sK;d rGef vdu k cf AYJ sm? [du k ESpaf ,mufpvk;H udk zdwx f m;wm }}
]] aqm&D; q&m? uReaf wmfu roGm;&ifrjzpfwYJ oli,fcsi;f wpfa,muftrd f oGm;p&m½Sad evdYk }}
]] oli,fcsi;f aemf }}
]] oli,fcsi;f yg q&m }}
]] 'Dvq kd &kd ifawmY ½Sad p? aMomf ...um;awmY wpfp;D xJ oGm;MuwmaygY? armif&ift Y rd f t&if0ifaygY }}
OD;pd;k aemifu 0ifajymonf/
]] q&m oGm;ygq&m? q&m OD;rsK;d rGeu f kd uReaf wmf vdu k yf aYkd y;ygYr,f }}
]] uJ ...'gjzifY tm;vk;H oGm;NyD }}
a'gufwmausmaf zu qD'ifum;tjzLav;ESiYf xGuo f mG ;\/
a'gufwmrsK;d rGeu f OD;pderf LS ;udk ESKwq f ufNy;D OD;pd;k aemif\ &Jum;tjymay: wufonf/
]] q&m b,fomG ;rvJ }}
]] w&m;½k;H csKyaf ½SUaeBu;D OD;wifneG t Yf rd ?f uGr;f a&uefomG ;wJY vrf;ay:rSm OD;pd;k aemif odovm; }}
]] [m odwmaygY q&m? &JeYJ a½SUae rodvYkd b,fjzpfrvJ }}
um;onf OD;Zdebk&m;vrf;rS qif;Ny;D txufvrf;rBu;D twdik ;f awmifbufoYkd vmcJ\ Y / awmif0ikd ;f oGm;
vrf;cGrJ w S qifY uGr;f a&uefbufoYkd qufvmonf/
vrf;taemufbuf½dS Nc0H if;wpfcw k iG ;f odYk um;udk auGU0ifvu kd o
f nf/
NcvH ,frS wdu k u
f topfjzpfonf/ wdu k af ½SUjrufcif;ay:wGif toufEpS Ef pS t f ½G,f uav;wpfO;D u abmvk;H Bu;D
wpfv;Hk ESiYf aqmYupm;ae\/ uav;teD;wGif tdraf zmfEiS w Yf al om trsK;d orD;wpfO;D ½So d nf/
um;&yfoHMum;íxifonf/ wdkuf\ acgufwHcg;wyft0ü ckepfESpf ½SpfESpft½G,fcefY rdef;uav;wpfOD;
ay:vm\/
]] bmudpyö gvJ½iS f }}
]] tm; OD;wifneG u Yf kd awGUcsivf yYkd g ½S&d UJ vm; }}
]] azaz tckyJ jyefvmygvdrrYf ,f txJ0ifxikd yf g }}
]] jrifjY rifaY um }}
]] araru armifav;oGm;arG;w,f }}
]] [kwu f ?YJ OD;OD;wdYk tdrx f J 0ifxikd yf g }}
a'gufwmrsK;d rGeu f oGuv f ufaom uav;rav;udk oabmusomG ;\/
]] uJ OD;pd;k aemif? uReaf wmf ae&pfawmYr,f? udp½ö &dS if oGm;yg }}
]] [kwu f YJ q&m? 'gxuf q&mwdYk oefbufcg jyefjzpfw,faemf }}
]] jyefjzpfygw,f }}
]] [db k ufurf;zdYk uReaf wmf armfawmfppD Ofxm;ygw,f? 'DtawmtwGi;f vdw k YJ tulnv D J ajymyg }}
]] [kwu f ?YJ aus;Zl;wifygw,f OD;pd;k aemif }}
]] q&mjyefzYkd uReaf wmf um;jyefvw T af y;vdu k &f rvm; }}
]] udprö ½Syd gbl; OD;pd;k aemif? wifneG u Yf kd jyefycYkd ikd ;f ygYr,f }}
]] 'gjzifY uReaf wmf oGm;r,faemf }}
]] [kwu f YJ }}
OD;pdk;aemif\ um;xGufoGm;aomtcg a'gufwmrsKd;rGefu rdef;uav;udk NyKH;íMunfhonf/
rde;f uav;\rsuEf mS u jrifjY rifEY iS Yf qifonf/ rsuEf mS av;u oG,o f , G Ef iS Yf acsm\/ rsuaf wmifeufeufrsm;
0dkif;&Hxm;aom rsufom;u jymonf/ trlt,mav;u wnfNidrfNyD; vlBuD;qefonf/
]] OD;OD;u azazY oli,fcsif;vm; }}
]] [kwfw,f uav;? tJ orD; b,fvkdvkyfodvJ }}
]] azazYudk OD;wifnGefYvdkY rac:bl;? wifnGefYwJY? ararYudkvJ a':jrifYjrifYvdkY rac:bl;? jrifYjrifYwJY? oli,fcsif;
rdkYvdkY 'Dvdkac:wmaygY }}
]] tm; rSefw,f? orD;emrnf b,fvdkac:ovJ }}
]] EG,fEG,fOD; }}
]] aMomf ...EG,fEG,fOD;wJYvm; }}
]] [kwfuJY azaz jyefvmcgeD;NyD? OD;OD; tdrfxJ0ifxdkifav }}
]] rxdkifao;bl; orD;&,f? orD;wdkYNcHu vSw,f? NcHudk MunfhOD;r,f }}
rd;k r½Gm? wdrrf arSmif aeYwm½Sncf sed f jzpfaomaMumifY naeonf vif;aeao;\/
a'gufwmrsK;d rGeu f rsupf v d nS Mhf unfah ecdu k f tdrw f iG ;f rS rde;f rwpfO;D ay:vm\/
]] EG,Ef , G Of ;D b,fov l ?J bmudpv ö J }}
]] azYazYoil ,fcsi;f yg a':a':vS? udprö ½Sb d ;l orD;eJY pum;ajymaew,f }}
]] aMomf ...tdrx f J 0ifxikd cf ikd ;f ygvm; }}
a'gufwmrsK;d rGeu f 0ifajym&onf/
]] EG,Ef , G Of ;D u 0ifxikd cf ikd ;f ygw,f? uReaf wmfu Ncu H kd Munfch siv f yYkd g }}
xdt k cdu
k w f iG yf if rmZ'g qD'ifum;tjymwpfp;D u Ncw H iG ;f 0ifvmonf/ um;u tdraf ½SUr&yfbJ tdrt f aemuf
ydik ;f ½Sd um;*dak 'gifqD wef;oGm;onf/
abmvk;H ESiYf upm;aeaom uav;u abmvk;H udk vTwcf svu kd Nf y;D ]]azaz}}[k atmfum um;oGm;&modYk
ajy;vdu k \ f / umtwGi;f rS toufajcmufEpS t f ½G,f uav;rwpfO;D u qif;vmNy;D ajy;vmaomuav;udk qD;zuf
erf;½SKyo f nf/
a'gufwmrsK;d rGeaf b;rS EG,Ef , G Of ;D u ½Si;f jyonf/
]] qif;vmwmu rmrm? 'DaeY aq;½ku H kd olvu kd u f vJ?Y 'gaMumifY 'DaeY orD;rvdu k &f bl;? tdraf pmif&Y w,f }}
]] aMomf ...aMomf? armifav; emrnfuaum }}
]] xGe;f xGe;f wJY }}
um;*dak 'gifwiG ;f rS tom;nKn d Kd t&yfjrifjY rifEY iS Yf wifneG Yf xGuv f monf/ a'gufwmrsK;d rGeu f kd owdjyKrad o;[ef
rwlbJ xGe;f xGe;f udk aumufcs, D í l erf;onf/
EG,Ef , G Of ;D u vSr;f ajymonf/
]] azaz a[m'DrmS {nfo h nf }}
wifneG u Yf vSr;f MunfNh y;D rsuv f ;Hk jyL;oGm;\/
]] a[Yaumif rsK;d rGef }}
wifneG u Yf ajcvSr;f usBJ u;D rsm;ESiYf avQmufvm\/
]] rif; armfvNrKid u f kd rvmawmYb;l qd?k tck b,fu ay:vmwmvJ? o&JvmajcmufwmawmY r[kwyf gbl;aemf}}
]] rl;,pfaq;0g;tEÅ&m,f a[majymzdYk zdwv f v Ykd m&wm }}
]] [kwv f m; b,fwek ;f u a&mufwmvJ }}
]] ok;H &uf½NdS yD }}
]] ok;H &uf½NdS y?D ckrS wkq Yd v D m&ovm; }}
]] rtm;vdyYk guGm? ckvm&ifvJ Ny;D wmyJ r[kwv f m; }}
]] b,fNy;D rvJu?G tck rif; b,fwnf;ovJ? bmvdYk wdq Yk D rwnf;vJ? vmr,fqw kd mvJ bmaMumifY taMumif;
rMum;vJ }}
qufwu kd af r;vku d af om wifneG \ Yf ar;cGe;f rsm;udk rajzyJ a'gufwmrsK;d rGeu f &,fae\/ xdaYk emuf pum;udk
vSD;vTJNyD; ar;\/
]] rif; om;zGm;aq;½ku H jyefvmwmvm; }}
]] at; [kww f ,f? rif; b,fvv kd yk o
f od vJ }}
]] EG,Ef , G Of ;D ajymvdYk }}
]] tm; rif;u orD;emrnfawmif odaeNy?D orD;eJY tzGUJ usNy;D NyaD ygY }}
]] rif;orD;u odyo f u G v f ufw,f? Ny;D awmY vSvv J w S ,f }}
]] vSqkd igYred ;f ruvJ vSwmud;k uG }}
]] jrifjY rifY aeaumif;&JUvm; }}
]] aumif;rSaumif;? igYred ;f ru use;f rma&; odyaf umif;w,f? wpfom;arG; wpfaoG;vS? tck av;om;arG;
av;aoG;vS? tysKw d ek ;f uxufawmif vSao;w,f }}
wifneG aYf jymyku H kd oabmusaomaMumifY a'gufwmrsK;d rGeu f &,f\/
]] rif;rde;f rudk rif;awmfawmfcspw f ,f xifw,f? [kwv f m; }}
]] [ cspv f ,Ykd x l m;wJY rde;f rudk rcspb f J aeygYrvm;? rif;odom;yJ? jrifjY rifu Y kd ig b,favmuf yd;k cJ&Y w,f
qdw k m? jrifjY rifeY YJ igu rif;eJY 0g0gvdk [d'k if; i,fuRr;f cspf r[kwb f ;l ? vlysKt
d ysKjd zpfNy;D rS renf;Bu;D yd;k cspcf &YJ wm }}
þtdrw f iG rf l a'gufwmrsK;d rGef r&,fawmY/ bmrQvnf; rajymawmY/
]] a[Yaumif rif;rsuEf mS Bu;D u bmjzpfomG ;wmvJ }}
]] wifneG ?Yf rif;eJY jrifjY rift Y aMumif; rif;ajym? BuKu d o f avmufajym? igeJY 0g0gYtaMumif;awmY rajymygeJY
oli,fcsi;f ? ig awmif;yefygw,f }}
]] 'Davmufawmifyv J m;uGm }}
]] at; 'DavmufawmifyJ }}
]] rif; rde;f r&Nyv D m; }}
]] [ift Y if; }}
]] vlysKBd u;D aygY }}
]] tif; }}
]] 'Davmufawmifwv YJ m;uGm }}
]] bmajymwmvJ }}
]] igajymwm ½Si;f ygw,f? 'Davmufawmifyv J m;vdYk }}
wifnGefYu olYpum; oloabmus[efjzifY &,f\/ olYvufay:rS uav;uvnf; zcif&,fojzifY
vduk &f ,fonf/ uav;&,fou H olt Y m; xl;qef;aom cHpm;rSKwpf&yfukd ay;onf/ þuJo Y Ykd tjypfuif; oefpY ifaom
&,foaH v;rsK;d rMum;zl;[k pdwrf mS xifonf/ uav;\ El;nHah om qHyifav;rsm;u jzL0if;aeaom ezl;ay: 0Jusae\/
ESmacgif;jym;jym;av;udk n§px f m;oa,mifjzpfaeaom yg;rdrYk aYdk v;rsm;u cspzf , G af umif;\/
]] ck jrifjY rifu Y bmav;arG;vJ }}
]] a,mufsm;av;uG? tck igYrmS om;ESpaf ,muf orD;ESpaf ,muf? orD;awGu tBu;D jzpfaewm uHaumif;w,f?
ckuwnf;u tazmf&vSNy?D aMomf a[Yaumif rif; at;at;aq;yJ r[kwv f m;? 'DrmS xrif;pm;oGm; }}
]] at; ig at;at;aq;aq; pum;ajymzdv Yk mwm }}
wifneG u Yf EG,Ef , G Of ;D udk ajymonf/
]] orD;? OD;OD;u npm azazwdeYk YJ xrif;pm;r,f? a':vSukd oGm;ajymaemf? 'Dn npmpm;r,fY {nfo h nf
½Sw
d ,fvYkd }}
]] [kwu f YJ azaz }}
]] uJ ...vm oli,fcsi;f ? tdrx f J 0ifMur,f }}
wifneG u Yf xGe;f xGe;f udk tdraf zmfxH jyefay;cJNY y;D a'gufwmrsK;d rGet f m; {nfch ef;odYk ac:cJ\ Y /
]] xrif;rpm;cif bmaomufrvJ? bD,mvm; 0DpuDvm; }}
]] [ifYtif; igraomufbl;? vufzuf&nfMurf;aumif;aumif;&&if jzpfygw,f }}
]] tcsKd&nfaum }}
]] igrBuKdufbl;? vufzuf&nfMurf;awmY BuKdufw,f }}
]] &ygw,fuGm &ygw,f }}
wifnGefYu {nfhcef;rS xGufoGm;\/
a'gufwmrsKd;rGefu jywif;0wGif &yfvsuf tjyifbufodkY Munfhonf/ NcHtjyifbuf½Sd vrf;onf txuf
vrf;rBu;D rS cGx J u G v f mum uGr;f a&uefbufomG ;aom vrf;rSe;f olrw S rf od nf/ a½S;,cifu þbufwiG f NcEH iS Yf ½d;k ½d;k
tdrrf sm;om ½So d nf/ ,ck 0if;opf wdu k of pfrsm; wd;k aeNy/D
ra&mufonfrmS MumcJaY om armfvNrKid Nf rKUd onf rsm;pGm ajymif;vJaecJo Y nf/ cGo
J mG ;pOfu vlysKv d v l w G jf zpfaom
wifneG yYf ifvQif tdraf xmifEiS Yf om;ESiYf orD;ESi?Yf rdro d nfom/
bD,moHAl;wpfvkH;udk udkifvsuf wifnGefY jyef0ifvmonf/ tdrfazmfwpfOD;u avzdtm; tokH;jyKaom
"mwfA;l Bu;D wpfv;Hk ESiYf vufuikd u f ikd ;f ygaom yef;uefv;Hk tao;pm;rsm; xnhx f m;onfh Aef;wpfcsyu f kd pm;yGyJ ak y:ü
wifxm;ay;of/ jrnf;p&m tpm;taomufrsm;vnf; xyfa&mufvmonf/
wifneG u Yf bD,maomufonf/ a'gufwmrsK;d rGeu f vufzuf&nfMurf;aomuf\/
]] rif;uGm bD,mav; bmav;awmif raomufb;l vm; }}
]] [ift Y if;? ig pD;u&ufawmif jzwfzYkd pOf;pm;aew,f }}
]] t&ufvJ raomuf? aq;vdyv f J raomuf? rde;f rvJ r½Sad wmYwYJ armif*rkd m&Dukd vlb Y 0rSm bmvkyzf Ykd
aewmvJvYkd csmcsu D ar;zl;w,f }}
]] vlb Y 0rSm vkypf &mawG trsm;Bu;D ½Syd gw,f }}
]] uxduBu;D ? igYukd w&m;ra[meJY rif; bmvdYk armfvNrKid u f kd jyefrvmovJ? 'gudk ajz }}
]] igajzzdYk vdak o;vm; }}
]] rarYEikd b f ;l ? pdwef mw,f? ta[mif;awG topfjyefjzpfr,f? 'Dvrkd [kwv f m; }}
a'gufwmrsK;d rGeu f rajz/ tNyK;H r[kwaf om tNyK;H wpf&yfuo kd m NyK;H ae\/
]] rif; pdwef mr,fq&kd ifvJ pdwef mxdu k yf gw,f? [dw k ek ;f u tajctaerSm ajymwm? tcktcsed rf mS qd&k ifawmY
0g0g[m tifrwef oem;p&maumif;ygw,f }}
a'gufwmrsK;d rGef wifneG u Yf kd Munfu h mae\/ bmrQ jyefrajym/
]] tck 0g0gYrmS rdbawG r½Sad wmYb;l }}
]] aMomf ...[kwv f m; }}
]] rif; rodb;l vm; }}
a'gufwmrsK;d rGeu f acgif;cgjy\/
]] qk;H oGm;Muwm? aeOD; ok;H ESpaf vmuf½NdS y?D 1979 ckEpS af vmufu a½SUqifaY emufqifyY J }}
]] tJ'w D ek ;f u ig Edik if jH cm;a&mufaeNyD }}
]] at; [kwrf ,f? 0g0gYcrsm odypf w d x f cd ukd o
f mG ;½Smw,f? qd;k wmu oleYJ appyfxm;wJv Y u
l vJ wjcm;rde;f r
wpfa,muf ,lomG ;w,f }}
þwpfBurd w f iG rf l a'gufwmrsK;d rGef odoo d mom vSKy½f mS ;oGm;\/
]] b,fvkd 0g0g vufrxyfjzpfb;l aygY }}
]] [ift Y if;? t[J vufxyfomG ;wmuawmY olt Y a': tysKBd u;D }}
]] bmajymw,f }}
]] iguvJ ajymcsiw f mawGursm;awmY pum;u [dak &muf'aD &mufaygYumG ? 'Dvkd 'Dvu kd mG olt Y azeJY tar
½kww f &uf qk;H oGm;awmY 0g0g[m odypf w d xf cd u kd o
f mG ;Ny;D use;f rma&;aMumifY aq;½kaH wGbmawG wuf&w,f? jrifjY rifeY YJ
ig oGm;MunfMh uwmaygY? wdu Yk akd wGU&if oliakd wmYwmyJ? bmrSawmY rajymbl;? olu bmaMumifiY w kd ,f qdw k mvJ wdu Yk
odygw,f? 'gayr,fY wdv Yk J bmrSrajymbl;? rdbqk;H wm wpfaMumif;? ruse;f rmwmu wpfaMumif;aMumifY xifw,f?
oleYJ apYpyfxm;wJY tif*sief , D m ode;f aZmfeYJ vufrxyfao;bl;? ode;f aZmfuvJ t*Fvefukd wpfEpS af vmuf ynmawmfoif
oGm;&w,f? tJ't D awmtwGi;f olt Y a': tysKBd u;D u OD;wdwMf unfqw kd vYJ el YJ vufxyfw,f? armfvNrKid u f r[kwb f ;l ?
Nrw d b f ufu? pufavSyikd ½f iS v f v kd kd bmvdv k kd ajymwmyJ? at; olt Y a':vufxyfNy;D wpfEpS af vmufMumawmY ode;f aZmfvJ
Edik if jH cm;u jyefa&mufvmw,f? 'gayr,fY 0g0geJY vufrxyfawmYbJ wjcm;rde;f rwpfa,mufeYJ vufxyfomG ;w,f }}
wifneG \ Yf aemufq;Hk pum;wGif ikyef pfaeaom t"dygÜ ,fygojzifY a'gufwmrsK;d rGeu f rsuaf rSmifMuKwu f m
Munfo h nf/
]] qef;wmu ode;f aZmf,o l mG ;wJY rde;f uav;u 0g0gavmufvJ rvSb;l ? 0g0gavmufvJ rcsr;f ombl; }}
wifnGefYu t"dyÜg,fygyg NyKH;vdkufNyD; NyKH;vdkufNyD; a'gufwmrsKd;rGefudk Munfhae\/ a'gufwmrsKd;rGefu
tomt,m&,f\/
]] 'gqef;ovm;uGm? rdef;rwpfa,mufeJY a,mufsm;wpfa,muf apYpyfxm;w,f? r,ljzpfMubl;? jzpf½dk;
jzpfpOfawGyg }}
]] rif; igajymwmudk oabmraygufb;l ? jzpf½;kd jzpfpOfrmS u ckvrkd [kwb f ;l ? apYpyfxm;wJY rde;f rudk r,lbJ
wjcm;rde;f rwpfa,mufukd b,ftcgrSm ,lMuovJ? aemufred ;f ru apYpyfxm;wYJ rde;f rxuf vSvYkd ,lw,f? 'grSr[kwf
ydck sr;f omvdYk ,lw,f? 'grSr[kwf ydv k v J NS y;D ydvk cJ sr;f omvdYk ,lw,f? [kww f ,f r[kwv f m; }}
a'gufwmrsK;d rGef rajzEdik ?f twefav;MumrS ar;onf/
]] rif; bmajymcsiw f mvJ wifneG Yf }}
]] taMumif;wpfck ½Sw d t YJ aMumif; ajymcsiw f m }}
]] bmtaMumif;vJ }}
]] 0g0g[m [d'k if; ruse;f rmbl;wJY }}
]] 0g0g ruse;f rmbl; }}
]] ajymaeMuwmawmY pkv H yYkd ?J uJumG wnfw h nfyh J ajymawmYr,f? 0g0gYrmS pdwZå a&m*g ½Sad ew,fw?YJ tJ'g
odvYkd ode;f aZmfu a½Smifxu G o f mG ;wmwJY }}
a'gufwmrsK;d rGe\ f &ifonf xdwu f eJ ckeo f mG ;\/ pdwZå a&m*g/
]] bmpdwZå a&m*gvJ }}
]] tm 'gawmY wdu Yk pdwyf nmq&mvJ r[kwb f ;l ? q&m0efvJ r[kwb f ;l ? wdoYk w d mawmY pdwZå a&m*gqdw k m
½l;wmaygY }}
a'gufwmrsK;d rGeu f twefMumpGm idik af eonf/ raeYnaeu BuKcH &YJ aom tjzpftysuu f kd jyefowd&onf/
0g0g/ pdwZå a&m*g/
]] rif;wdYk jrifjY rifw Y Ykd 0g0geJY rawGUMuawmYb;l vm; }}
]] rawGUMuwmMumNy?D 0g0gu odyt f jyifrxGuaf wmYb;l ? olt Y a':eJY OD;av;uvJ tdraf wG {nfo h nfawG
bmawG vmwm odyrf BuKu d b f ;l }}
a'gufwmrsK;d rGeu f raeYnaeu awGUcJ&Y aom vlBu;D udk jyefjrifa,mifaerdonf/ trSeu f 0g0gwdYk tdro
f m;
tm;vk;H udk rdrd jrifz;l onf/ xdv k Bl u;D udak wmY rjrifb;l / 0g0g\ta': cifyeG ;f OD;wdwMf unfqo kd l jzpfayvdrrYf nf/
]] 0g0gY ta': a,mufsm;u tck tdrrf mS awmfawmf MoZmanmif;aeovm; }}
]] at; MoZmanmif;ykyH ?J 'gvJ rqef;bl;aygYumG ? 0g0gY ta':uvJ bmrS vkyw f wfuikd w f wfwm r[kwb f ;l ?
0g0gY rdbawGuvJ r½Sb d ;l qdak wmY olyJ tdraf xmif tBu;D tuJ jzpfvmwmaygY }}
]] olu bmvkyv f J }}
]] igajymNy;D yga&mvm;? pufavSyikd ½f iS v f ?Ykd ckvJ pufavSEpS pf if;avmuf ydik w f ,fMum;w,f? Ny;D awmY 0g0gY
rdbydik w f YJ 'l;&if;NcaH wG? rif;*GwNf caH wG? a&mfbmNcaH wG? qefpufawG ½Sad o;w,f? 'gawGuv kd J tck olO;D pD;ae&wmaygY}}
a'gufwmrsK;d rGeo f nf vlBu;D o@mefukd jyefjrifa,mifrjd yef\/ 0g0gYtay: MoZm½S[ d efuv kd nf; owd&onf/
a'gufwmrsK;d rGeu f tawG;wdu Yk kd armif;xkw&f if; oufjyif;vTwv f ukd \ f /
]] rif;u 0g0gwdt Yk aMumif; bmvdYk igYukd ajym&wmvJ }}
]] [m 'gawmYumG ? rif;udk jrif&if 0g0gYukd owd&w,f? 0g0gYukd jrif&if rif;udk owd&w,f? rif;eJaY wGUawmY
0g0gYtaMumif; igrajymbJ aeEdik yf gYrvm;? Ny;D awmY ...}}
wifnGefYu pum;rqufbJ tuJcwf[efjzifY a'gufwmrsKd;rGefudk Munfhonf/
]] igb,fvkd ajym&rvJ rodb;l ? 0g0g[m oem;p&maumif;wJY tajctaerSm ½Sw d ,fvYkd ajym&r,f xifw,f?
rif;rSmvJ 0wå&m;½Srd vm;vdYk }}
]] 0wå&m; }}
a'gufwmrsK;d rGe\ f &ifü emMunf;rSK jyefay:vmonf/ rsuEf mS yif tenf;i,f wif;oGm;\/
]] igYrmS bm0wå&m;rS r½Sb d ;l ? 0g0geJY igYZmwfvrf;[m qk;H cJNY y?D aumif;aumif; qk;H cJNY y?D 'gudk rif;odygw,f
wifneG Yf }}
wifneG u Yf NyK;H Ny;D qd\ k /
]] Zmwfvrf;qk;H wdik ;f oHa,mZOf[m qk;H ovm;? qk;H aum qk;H xdu k o f vm; }}
]] bm&,f }}
]] vGr;f wmudk emwmeJq Y w
Ykd ?YJ ZmwfxrJ mS ajymMuwm? 'gayr,fY b0qdw k m Zmwfr[kwb f ;l ? cGiv Yf wT jf cif;eJY
uif;Ny;D cspjf cif;arwåmudv k nf; teuft"dygÜ ,f zGiq Yf v kd rYkd &bl; }}
wifneG u Yf at;csr;f pGmjzifY oufoufomom ajymonf/ od&Yk mwGif olpY um;u a'gufwmrsK;d rGe\ f tonf;
ESv;Hk qD xd;k azmuf0ifomG ;onf/
]] 0g0gYrSm pdwåZa&m*g ½Sdovm;? r½Sdovm; ig twwfrajymEdkifbl;? 'gayr,fY pdwfxdcdkufavmufwJY
taMumif;awGawmY ½Sw d ,f? rif;odygw,f? 0g0g[m rif;udk odycf spyf gw,f? rdbaMumifY rif;eJY a0;cJ&Y wJY b0rSm 0g0g
pdwcf sr;f omr,fvYkd rif;xifovm;? wpfcg rdbESpyf g;vk;H [mvJ a½SUqifaY emufqifY uG,v f eG o f mG ;Mujyefw,f? 0g0g[m
tm;EGUJ wJY rde;f uav;wpfO;D yg? Ny;D awmY wpfO;D wnf;aom orD;? awmifBu;D NyKNd y;D anmifyifBu;D vJw,fqw kd YJ pum;[m
'Dae&mrSm ok;H &r,f xifw,f? wpfcg apYpyfxm;wJv Y u l vJ wjcm;rde;f uav;wpfa,mufeYJ ,lomG ;w,f? 0g0gY b0rSm
bmuseaf wmYovJ }}
a'gufwmrsK;d rGef idik af e&mrS NyK;H onf/
]] rif;ajymwmawGud igrjiif;bl;? 'gayr,fY b0qdw k m ud, k af ½G;cs,wf muG }}
]] b,fvkd }}
]] vl[m ud, k b Yf 0udk ud, k w f m0efcrH KS ½S&d w,f? b0rSm ta&;Bu;D wJY qk;H jzwfcsuw f pf&yfukd ud, k jf yKNy;D &if
aumif;usK;d yJvmvm qd;k usK;d yJvmvm ud, k vf ufc&H r,f }}
]] rif;pum;udk ig em;rvnfb;l }}
a'gufwmrsK;d rGeu f oufjyif;½SKu d o f nf/ ol&Y ifwiG ;f rSm raumif;/ ajym&rnfh pum;twGuv f nf; raumif;/
BuKcH &YJ onft h jzpftwGuv f nf; raumif;/
]] wdrYk cGMJ ucif cspw f mudk y"mejyKNy;D b0rSm twlavQmufMuzdYk 0g0gYukd igawmif;yefcw YJ ,f? at;av rSm;vm;
rSev f m; rodb;l ? igwwfEidk w f YJ wJtykd suq f D 0g0gYukd igac:cJyY gw,f? 0g0gu a½Tbu Hk kd rpGeEYf ikd bf ;l ? xm;awmY tJ't D xd
igcGiv Yf w T Ef ikd af o;w,f? 'gayr,fY ode;f aZmfeYJ apYpyfwmudk 0g0g bmaMumifY vufccH o YJ vJ? a½TbaHk y:u ckerf qif;
Edik wf mudk igvufcEH ikd yf gw,f? wpfyg;ol &ifciG x f J 0if&ufwmudak wmY igcGirYf vTwEf ikd b f ;l ? igYuMkd unf?h 0g0gYukd ig
rydik Ef ikd af wmYb;l ? 'gayr,fY igYtonf;ESv;Hk udk b,fou Yl rkd S ray;bl;? igem;vnfxm;wJY cspjf cif;arwåmppf&UJ oabmu
'Dtwdik ;f yJ? 'gu iga½G;cs,w f bYJ 0? ig ausauseyfeyfBu;D vufcx H m;w,f? 0g0gvJ ola½G;cs,w f b YJ 0udk olvufc&H r,f}}
a'gufwmrsK;d rGeaf jymonfukd wifneG u Yf pdw½f n S pf mG em;axmifaeNy;D rS pum;tqk;H wGif acgif;udk jznf;nif;pGm
cgonf/
]] rif;u t"dutcsuBf u;D wpf&yfukd arYaew,f }}
]] bmvJ }}
]] rif;u a,mufsm;? 0g0gu rde;f uav;? tJ'D jcm;em;csuBf u;D }}
a'gufwmrsK;d rGeu f wifneG u Yf kd ar;cGe;f xkw[ f ef Munfo h nf/ xdt k cdu
k w f iG yf if EG,Ef , G Of ;D u tcef;wGi;f
0ifvmNy;D olzY cifteD;wGif &yfonf/
]] azaz xrif;yGJ jyifNy;D Ny?D a':a':vScsn;f jyifwmr[kwb f ;l ? orD;yg 0dik ;f jyifvmwm }}
wifneG u Yf olo Y rD;udk ,k,pGm zufNy;D a'gufwmrsK;d rGeu f kd ajym\/
]] igYorD;BuD;u odyftm;udk;ae&NyDuG? 'DrSm rsKd;rGef wdkYom;tzudk Munfhprf; }}
wifnGefY\pum;udk a'gufwmrsKd;rGef em;rvnf/ odkY&mwGif olwdkYom;tzudkawmY Munfhrdonf/
acsmarmvSyaom EG,fEG,fOD;onf cspfpzG,fNyKH;vsuf zcif\udk,fudkrSDum uEGJUuvs &yfaeonf/ orD;udk
ayGUzufxm;aom wifnGefY\rsufESmrSmvnf; yDwdokcjzifY ½Tef;a0ae\/
]] orD; oGm;ESifYaemf? azazwdkY tckvmcJYr,f }}
EG,fEG,fOD; xGufoGm;rS wifnGefYu qdk\/
]] vlysKdBuD; em;vnfatmif b0&JU trSefw&m;wpf&yfudk jyvdkuf&wm }}
]] bm b0&JUtrSefw&m; }}
]] at; om;orD;qdw k m b0&JU trSew f &m;wpf&yfu?G om;orD;udk cspw f mvJ b0&JU tvGet f iftm;Bu;D aom
trSefw&m;uG? tck igYorD;av;[m i,fygao;w,f? 'gayr,fY wpfaeY igYorD;av; t½G,fa&mufvmr,f? tJ'D
tcsdefrSm avmu "r®wmtavsmuf wpfpkHwpfa,mufvufxJ tyfvdkuf&r,fqdk&if ig tawmfpOf;pm;&vdrfYr,f?
igYorD;udk igYxufydkNyD; cspfygw,fqdkwJYvl avmurSm ½SdvdrfYr,fvdkY igawmY ,kHvdkYr&ao;bl; }}
a'gufwmrsKd;rGefu rsufarSmifMuKwfNyD; ]]rif;bmawG ajymaewmvJ}}[k ar;\/
]] rif; ½Si;f oGm;ygvdrrYf ,f? ig qufajymOD;r,f? ckeifu ajymovdyk J avmu"r®wmtavsmuf igYorD;av;[m
igYudk cGJcGmoGm;wJYtcsdefrSm igYtwGuf tauseyfqkH; pdwftcsEdkifqkH;enf;eJY cGJcGmoGm;wmyJ igvdkcsifw,f? wpfenf;
tm;jzifY tJ'g[mawmif igY&JU tedrfYqkH; qkawmif;uG }}
a'gufwmrsK;d rGeu f wifneG u Yf kd pdu
k Mf unfah epOf wifneG Yf bmqdv
k o kd nfukd em;vnfoa,mifa,mif jzpfvm\/
wifnGefYuom quf½Sif;\/
]] rif;vJ a,mufsm;av;? igvJ a,mufsm;av;? wdYk i,fi,fu cspo f al wGUvdYk tcspt
f aMumif; pOf;pm;wJt Y cg
wdkY&JUtcspfudkom a½SUwef;wifNyD; wdkY&JUtcspfudkom xdkufwefwmxuf ydkNyD; ae&mjrifYjrifYay; cspfwwfw,f? wjcm;
olawG&JU tcspfudkawmY omrn vkyfcsifMuw,f r[kwfbl;vm; }}
a'gufwmrsKd;rGefu rajz/ wifnGefUuom quf\/
]] wdkY omrn vkyfcsifMuwJY wjcm;olawG&JU tcspfqdkwm rdbawG&JU tcspfuG? wpfenf;tm;jzifY wdkYawG
wpfudk,faumif;qefMuwmaygYuGm? 0g0gu olYrdbxuf rif;udk ydkcspfw,fqdk&if rif;oabmusr,f? at; igvJ
jrifjY rifu
Y olrY b d xuf igYukd ydck spw f ,fq&kd if oabmuscw YJ myJ? 'gayr,fY igYorD;av;u wjcm;wpfyg;olukd igYxuf
ydkcspfw,fqdk&if igY&ifxJ qdkYrdr,f xifw,f? uHaumif;wmu jrefrmrdef;uav;trsm;pk[m rdbarwåmudk omrn
rvkyMf uao;bl;? 0g0g[m tJ'v D kd rde;f uav;rsK;d wpfO;D vdYk ig,kw
H ,f? tJ't D wGuv f J ig om"kac:w,f? igYorD;av;vJ
Bu;D vm&if 0g0gYvkd jrefrmtrsK;d orD;av;wpfO;D yJ jzpfvmygapvdYk igqkawmif;w,f? igYukd wpfu, kd af umif;qefw,fvYkd
rif;ajymrvm; }}
a'gufwmrsK;d rGeu f wifneG \ Yf rsuEf mS udk tHMY opdwf wpf0ufEiS Yf Munf\ h / rdrd i,fi,fuwnf;u aygif;oif;
vmcJYaom oli,fcsif;/ onfoli,fcsif;u ,ck vlBuD;pum;ajymaeonf/ i,fi,fu odcJYaom oli,fcsif;ESifY
,ck oli,fcsif;Mum;wGif jcm;em;jcif; BuD;pGm½SdaeNyDjzpfaMumif; rdrd odonf/ wNyKdifeufwnf;rSmyif oli,fcsif;\
pum;wdkYü xl;qef;aom tiftm;wpfck ½SdaerSef; owdvnf; jyKrdonf/
]] rif; tckajymcJYwJY pum;rsKd; ig wpfcgrS rMum;zl;ao;bl;? av;av;pm;pm; em;axmifaew,fvdkY ig 0efcH
ygYr,f? 'gayr,fY wpfckawmY ar;yg&ap }}
]] ar;yg ar;yg }}
]] rif; bmaMumifY 'Dpum;awGudk igYajymae&ovJ }}
]] 'guawmY ½Sif;ygw,f? 0g0gYudk pOf;pm;wYJtcgrSm ½SKaxmifYtopfwpfckuae jyefpOf;pm;apcsifw,f?
twdwfu Oyg'gefuif;wJY ½SKaxmifYwpfckuaygYuGm? tck rif;[mu vGefw,f? tjypfrJYwJY arG;&yf Zmwdajrudkawmif
rkef;ovdk jzpfaew,f }}
]] arG;&yfZmwdajrudk ig rrkef;ygbl;? rrkef;vdkYawmif ...}}
a'gufwmrsKd;rGefu pum;&yfoGm;\/
]] rrkef;vdkYawmif bmjzpfovJ }}
]] 'Dudk ajymif;zdkY trdefYusNyD;om;? uxduwpfOD;u EdkifiHjcm;oGm;zdkY ta½G;cH&w,f? olYudk ajymifay;NyD;rS
EdkifiHjcm; vTwfvdkuf&if armfvNrKdif'D*&DaumvdyfrSm q&mtiftm; avsmYoGm;r,f? 'DawmY vlBuD;awGu igjzpfjzpf
wjcm;wpfa,mufa,mufudk jzpfjzpf 'Dajymif;ay;zdkY pOf;pm;aeMuw,f }}
]] rif;u rvmcsifbl;aygY }}
]] [kww f ,f? rvmcsib f ;l ? 'gayr,fY ZmwdajrqD jyefrvmcsiw f t
YJ wGuf igtjypf½w dS ,fvYkd igcHpm;rdjyefw,f?
'gaMumifY tck tcGifYoifYwkef; wpfacgufvmMunfhw,f qdkygawmY }}
]] 'DawmY ...}}
]] igY&ifrSm cHpm;rSKawG pkHaew,f }}
]] b,fvdk pkHaewmvJ }}
]] ig rajymjywwfbl; }}
wifnGefYu bD,mAl;udk csvdkuf\/
]] rif;&ifxJrSm cHpm;rSK½Sdwmudk ig em;vnfEdkifygw,f? 'gayr,fY igajymovdk ½SKaxmifYtopfwpfcku aeNyD;
pOf;pm;yg? Oyg'gefuif;NyD; 'Dajymif;vmr,f qkd&ifawmY tenf;qkH; jrifYjrifYeJY igwdkYuawmY odyfaysmfrSmyJ? uJ ...
xrif;oGm;pm;Mur,f }}
wifnGefYwdkYtdrf xrif;pm;cef;u us,f0ef;oefYjyefYonf/ ½kwfw&uf jyifqifonfqdkap [if;trnfpkHí
aumif;rGefonf/ odkY&mwGif b,f[if;uaumif;í b,ft&om½Sdonfudk a'gufwmrsKd;rGef owd txl;rjyKrd/ ol
owdjyKrdonfum; orD;ESifY taz/
EG,Ef , G Of ;D u xrif;0dik ;f udk pd;k rd;k ol tdr½f iS rf {u&Dav;[efjzifY 0wå&m;tjynfh aqmif½u G o f nf/ wifneG EYf iS Yf
rdrdtjyif pm;aomufolrsm;rSm rmrmESifY xGef;xGef;jzpfonf/ EG,fEG,fOD;u rpm;ao;/ aemufrS pm;rnf[k qdkonf/
armifi,fjzpfol xGe;f xGe;f \ yef;uefwiG ;f [if;xnfah y;onf/ rmrm rrDaom [if;yef;uefukd ay;onf/ wifneG EYf iS Yf
rdrdwdkY yef;uefwGif xrif;ukefvQif udk,fwdkif vdkufjznfhay;onf/
EG,Ef ,G Of ;D onf rdrvd yk u f ikd af eonfukd rdrd auseyf[efjyaeonf/ rsuEf mS av;u MunfvifNy;D ½Tiyf saeonf/
olYzcifudk jyKpkcsdefü ydkí Munfvif½Tifjyonf/ wifnGefY\ rsufESmwGifvnf; yDwdESifY *kPf,lrSKwdkY vQrf;a0aeonf/
xrif;pm;aomufNyD;aemf wifnGefYwdkYtdrfrS a'gufwmrsKd;rGef jyefcsdefwGif nOfh udk;em&DcefY ½SdNyD/ wifnGefY
udk,fwdkif um;armif;NyD; a'gufwmrsKd;rGef wnf;cdk&m armfvNrKdif 'D*&Daumvdyf {nfh&dyfomodkY ydkYay;onf/
a'gufwm ausmfazu jyefra&mufvmao;/
wifnGefY jyefoGm;aomtcg {nfh&dyfomwGif a'gufwmrsKd;rGef wpfOD;wnf; usef&pfonf/
rtdyfcsifao;/ tdyfívnf; &rnfr[kwf/
a'gufwmrsKd;rGefu {nfh&dyfomrSxGufNyD; t"dywdvrf;rBuD;twdkif; ausmif;BuD;½Sd&m awmifbufodkY
avQmufvmcJo Y nf/ vrf;rBu;D \ wpf0ufü em*0Hoacsmif;udk jzwfu;l xm;aom wHwm;½So d nf/ t*Fawcif;vrf;u
tkwfabmif umxm;aom wHwm;ay:rS ajy;onf/ tkwfabmif umxm;aom wHwm;udk ta½SUbufrS ,SOfvsuf
aqmufxm;onfh vloGm; opfom;wHwm;½Sdonf/
a'gufwmrsKd;rGefu opfom;wHwm; vufwef;udkrSDaxmufí &yfem;onf/ acsmif;wGif;rS a&pD;oHvGifvGif
Mum;&onf/ va&mifxdk;aom ae&mwGif prf;a&onf NyKd;NyKd;jyufjyufae\/
ausmif;zGicYf sed f r[kwaf o;ojzifY ywf0ef;usiw f iG f vlojl ywfvsu½f o
dS nf/ nonf at;csr;f Nird o f ufoa,mif
½Sdaomfvnf; okOf;qdwfíawmYrae/ a&pD;oH vGifvGifu ½Sdonf/ nOfhiSufav;rsm;\ toHvnf; ½Sdonf/
t&dyf½SdawmY va&ifvnf; ½Sd&rnf/ jrwfpGmbk&m; ...rdrd &ifrS va&mifonf tb,frnfaom va&mif
ygenf;/
a'gufwmrsKd;rGef aumif;uifudk armYMunfhonf/
vu xdefxdefomaeonf/ aMomf ...rdk;nvudk xdefxdefomonf[k ajymcGifY½Sdygoavm/ taMumif;rSm
wdrfwdkYu ½Sdaeonf/
wdrjf zLwdv Yk nf; jzwfoef;onf/ wdrrf nf;wdv Yk nf; vTr;f jzwfonf/ wdrw f v
Ykd eG af omf vrif;u jyefxed o f nf/
b,foif;u vTrf;rdk;aom trSefw&m;enf;/ vrif;avm ...wdrfavm .../
a'gufwmrsKd;rGefu 0rf;enf;pGmNyKH;\/
wdrfuvnf; ½Sdonf/ vuvnf; ½Sdonf/ wdrfuif;aom vrif;BuD;om½SdvQif aumif;avpG/
a'gufwmrsKd;rGefu va&mifwpf0uf t&dyfwpf0uf½Sdaom O,smOfqDodkY Munfhonf/
rdr&d yfae&m vuf,mbuf½dS O,smOfü uHaY umfyifysKw d ½Ykd rdS eS ;f rdro
d o
d nf/ onfO,smOfu vGeaf omf ausmif;Bu;D
txd oG,fwef;aeaom pdefyef;yifwef;/
va&mifwGif jzpfojzifY pdefyef;yifeDeDwdkYudk cGJjcm; rjrifEdkifNyD/ odkY&mwGif pdefyef;yifeDeDwdkYrl ½Sdaernf/
&J&JeDaom pdefyef;yif/ NyD;awmY cspfaom ...0g0g/
aMomf ...tNyD;owfusawmY onfqDygyJwum;/
pdefyef;eDeDESifY 0g0g/ 0g0gESifY pdefyef;eDeD/
a'gufwmrsKd;rGefu vrif;qD jyefarmYMunfhonf/
xdkcPwGifyif aemufqkH; jrifawGUcJY&aom 0g0g\ rsufESmav;u pdwftm½kHwGif ay:vmonf/
onfrsuEf mS av;rS rsuv f ;Hk rsm;u pum;ajymaejyefNy/D onfpum;awGuv kd nf; rdrd em;vnfonf xifonf/
,ckn aiGva&mifwGif ydkem;vnfvmonf xif\/
a'gufwmrsKd;rGefu oufjyif;csonf/
rdrd odNy?D rdr&d ifciG rf S va&mifukd rdrd odNy/D onfaiGva&mif\ t½Sw d &m;udak wmY vufc&H awmYrnf xifonf/
a'gufwmrsKd;rGefu av;eufpGm pOf;pm;&if; {nfh&dyfombufodkY jyefavQmufvmcJYonf/
raeYwkef;uawmY rdk;½GmxJrSm vrf;avQmufjcif;/ onfnusawmY va&mifatmufrSm vrf;avQmufjcif;/
rdk;½GmxJrSm vrf;avQmufonfxuf pmvQif? va&mifatmufrSm vrf;avQmufjcif;u ydkí t"dyÜg,f½Sdonf
xifonf .../
xifonf .../

Ä Ä Ä

tcef; ( 3 )

ukef;jrifYxdyf½Sd pdefyef;yifBuD;\ yifpnfaemufü uG,fuG,f&yf&if; a'gufwmrsKd;rGefu ,JY,JYNyKH;rdonf/


[dkwpfaeYuawmY t"dyÜg,frJY onfae&mudk a&mufcJYonf/ onfnaerSmawmY rdrd&ifwGif t"dyÜg,f½Sdonf
xif\/ t"dyÜg,frJY a&mufcJYpOfu pdwfu vGwfvyfonf/ ,ckawmY pdwfu rvGwfvwf/ cdk;aMumifcdk;0Suf tvkyf
wpfckudk vkyfrdouJYodkY cHpm;&onf/
rdrd&yfae&mrS MunfhvQif wpfaeYu 0g0g vmcJYaomvrf;udk aumif;pGm pD;jrifae&onf/ xdkrSmbufu
vSrf;MunfhvQif pdefyef;yifBuD;udk jrifonfxm;/ yifpnfESifY uG,faeaom rdrdudkrl jrifEdkifrnfr[kwf/
rdrdu rdrdukd,fudk rnfol rjrif&ef umuG,faeoenf;/ þtwGufrl rdrd rajzwwf/ rdrdudk vlrjrifapcsif/
rdrdu bmudk arQmfvifYaeoenf;/ þar;cGef;udkvnf; rdrd rajzEdkif/ wpfpkHwpfckudkawmY awGUEdk;xifonf/
xdkwpfpkHwpfcku tb,fenf;/ rod/ xdkrodaom wpfpkHwpfckudk awGUvQif bmvkyfrnfenf;/ rajymwwf/
onfnaewGif rd;k rnK/d wdrw f rYkd l vSy,Ofaus;pGm ½Sad e\/ taemufbufaumif;uifü aejcnfonf a½T&nf
aoG;yif ajy;aeao;\/
om,maom rdk;nae/ cspfolvm&mvrf;udk vSapwwfaom rdk;nae/
cspfolom rvmyg/ aMomf ...vmaomfvnf; cspfol r[kwfawmYygwum;/
cspfol r[kwfawmY/ þtawG;u rdrdudk rMumcP ESdyfpufonf/ þtawG;onfvnf; rSefyg\avm/
odkYr[kwf rSefygao;\avm/ odkYr[kwf rSefygao;\avm/ rSefonfqdkvQif rdrd þae&mü bmaMumifY bmvmvkyf
aeoenf;/
a'gufwmrsKd;rGefu tajzray;Edkifaom ar;cGef;wdkYudk acgif;wGif;rS armif;xkwfypfonf/ opfyifudk tuG,f
tumjyKvsuf cspo f vl m&mvrf;qDoo Ykd m vSr;f Munf\
h / rdrad rQmv
f ifcY suf rSeo
f nf/ wpfpw
Hk pfa,muf vmvdrrYf nf[k
rdrdu arQmfvifYxm;onf/ xdkwpfpkHwpfa,mufonf rnfoljzpfvdrfYrnf[krl rdrdrod/ ,ckawmY odNyD/
a0;aom ajredrfY½Sd vrf;0g0grS OD;wdwfMunf ay:vmonf/
a'gufwmrsKd;rGefu rdrdudk rjrifatmif owdxm; umuG,fNyD OD;wdwfMunfhqD vSrf;Munfhae\/
yxraomf OD;wdwMf unfonf £a`Er´ ysuf avQmufvmae\/ opfyifpak v;wpfc½k &dS m ta&mufí trlt,m
vkH;0ajymif;oGm;onf/
OD;wdwMf unfh a½SUaemuf 0J,m wpfcv k ;Hk udk pl;prf; tuJcwf[efjyKonf/ xdaYk emufrS vrf;twdik ;f qufavQmuf
rvmawmYbJ ukef;jrifYtajc awmifbufydkif;½Sd csKHawmrsm;twGif;odkY vsifjrefpGm 0ifoGm;onf/
a'gufwmrsKd;rGefrSm ½kwfw&ufaomf a0cGJr&/ OD;wdwfMunfonf vrf;½dk;twdkif; bmaMumifY qufavQmuf
rvmoenf;/
cPwGifyif [dkwpfaeYnaeu OD;wdwfMunf ay:vmykHudk a'gufwmrsKd;rGef owd&onf/ OD;wdwfMunf
½kww f &uf ay:vmcJo Y nf/ ay:vmonfrmS vnf; rdrw d \
Ykd aemufausmrS/ xdpk Of rdrEd iS Yf 0g0gwdo
Yk nf taemufbufoYkd
rsufESmjyK xdkifaeMuonf/ OD;wdwfMunfu rdrdwdkY ausmcdkif;xm;&m ta½SUt&yfrS ay:vmjcif;jzpfonf/ vrf;u
taemufbufü ½Sdonf/ vrf;rS avQmufvmcJYaomf OD;wdwfMunfudk rdrdwdkY BuKdwifjrif&rnf/ 0g0g ay:rvmcif
twefMumuyif rdrdonf pdefyef;yifBuD;atmufü &yfaecJYonf/ xdkpOfuvnf; taeufbuf½Sd vrf;rS OD;wdwfMunf
vmcJYonfukd rdrd rawGUrd/ þodkYqdkvQif rdrdwdkY ausmcdkif;xm;&mbufü OD;wdwfMunfonf tcsdeftwefMumuyif
BuKdwif a&muf½SdESifY&rnf/ þodkY a&muf½Sd&ef vm&müvnf; vrf;½dk;u vm[efrwl/
,ckrl OD;wdwMf unf rnfonfv h rf;rS vmcJo Y nfukd rdrd odNy/D rdrd uG,&f yfaeaom pdeyf ef;yifBu;D \ awmifbuf
udkufig;q,fcefY½Sd vQKdi,ftwGif;rS acsmif;onf pD;qif;oGm;\/ acsmif;wpfbufurf;½Sd ukef;ajrrSm csKHxlaomfvnf;
vlwdkY aumif;aumif;oGm;vmEdkifonf/ trSefum; opfyifrckwf&ef wm;jrpfxm;aom awmif0dkif;awmifay:rS xif;
cdk;ckwfolwdkYonf þcsKHawmrsm;½Sd vrf;rsm;udk tokH;jyKMuaMumif;udk rdrd rSwfrdonf/
OD;wdwfMunfonf xdknaeu xdkvrf;rsm;rS vmcJYonf jzpfvQif acsmif;wpfbuf ukef;xdyfa&mufonfESifY
wNyKdifeuf rdrdudk OD;wdwfMunf jrifvdrfYrnf/ rdrdu OD;wdwfMunf tjrifrcHvdk/ xdkolESifY xyfvnf; rqkHcsifao;/
a'gufwmrsKd;rGef\ rsufvkH;rsm;u ukef;edrYftajc½Sd ajrvrf;0g0gqD jyefa&mufoGm;onf/
yef;a&mifvv S w
S pfcu
k a'gufwmrsK;d rGe\ f rsuv f ;Hk rsm;udk pkzrf;qG,
J o
l nf/ tpaomf ta&mifrQom/ tm½kH
pdkufrdrS yef;a&mifr&ifYw&ifY xbDESifY tusÐudk 0wfqifxm;aom rdef;rysKdwpfOD;jzpfrSef; odonf/
0g0g[kawmY xifonf/ rdrdyif pdwfpGJNyD; pdwfvSnfhpm;cHaeonfavm rod/ o@mefav;u Munfhavav?
0g0gESifY wlavav jzpfonf/
onfu, kd o
f @mef/ onfu, kd [ f ef onftrlt&m? uGeyf sLwm\ trSwo f nmbPfyrm a'gufwmrsK;d rGe\ f
pdwfwGif; wpfae&mrS wpfpkHwpf&mu 0g0gjzpfaMumif; ajymaeonf/
qk;H jzwfcsuw f pf&yfukd csvu
kd Nf y;D a'gufwmrsK;d rGeu f pdeyf ef;yifEiS Yf acsmif;Mum;½Sd awmcsKrH sm;qDoYkd vsijf refpmG
ul;vmcJYonf/ acsmif;eufí urf;yg;twefjrifYaom ae&ma&mufrS acsmif;wGif;odkY qif;vdkufonf/
acsmif;a&u rrsm;ao;/ acsmif;urf;pyf wpfavQmufü avQmufí&onf/
tuG,ftum aumif;&mrSaeNyD; a'gufwmrsKd;rGefu acsmif;wpfavQmufudk pl;pdkufMunfhonf/
OD;wdwfMunfvnf; þacsmif;wGif;rS avQmufvmEdkifonf/ tu,fí olavQmufvmcJYaomf ESpfOD;om;
&ifqdkifwdk;Edkifonf/
odkY&mwGif acsmif;wGif;ü vl&dyfvla,mif rawGU&/
t&dyftajcudk auseyfavmufatmif tuJcwfNyD;rS a'gufwmrsKd;rGefu acsmif;twdkif; taemufbufodkY
ajy;vmcJYonf/
rdrdu 0g0gYudk vrf;rS qD;jzwfzrf;vdkonf/ ukef;jrifYodkY rwufrD ajr0gvrf;onf acsmif;udkjzwf&m acsmif;
urf;yg;ESifY urf;yg;ay:rS awmcsKHrsm;aMumifY ukef;jrifYay:rS pD;Munfhaomfvnf; xkdae&mudkrl rjrifEdkif/ xkdae&mrS
0g0gYudk rdrd zrf;&rnf/
&nfrSef;xm;aom xdkae&ma&mufaomtcg a'gufwmrsKd;rGefu csKHtuG,frsm;rSaeí ukef;jrifYbufodkY
tvsifMunfhonf/
0g0gYudk rawGU&/ þae&mudk jzwful;NyD; ukef;jrifYqDodkY a&mufaevQif 0g0gYudk awGU&rnfomjzpf\/
awmfygao;\/ rdrd tcsdefrDonf/ 0g0gonf þae&mav;udk rjzwf&ao;/
a'gufwmrsKd;rGefu 0g0gay:vmrnfh vrf;bufodkY Munfhonf/
0g0gYudk awGU&onf/
a'gufwmrsKd;rGef\ &ifrSm ckefvmonf/
rdrd rSef;qcsuf rudkuf/ 0g0gonf þae&mav;udk vGefoGm;NyDavm/
a'gufwmrsKd;rGefu ukef;jrifYqDodkY Munfhjyefonf/
vrf;0g0gudk vnf;aumif;? pdefyef;yifBuD;udk vnf;aumif;? aumif;pGm vSrf;jrif&onf/
aMomf ...olYudkyif vSrf;jrif&onf/
OD;wdwfMunf/
OD;wdwfMunfu pdefyef;yifBuD;atmufwGif &yfaeavonfwum;/
0g0gYudkom rawGU&/
0g0g b,fa&mufoGm;NyDenf;/
a'gufwmrsKd;rGefu ywf0ef;usifwpfckvkH;qD rsufvkH;a0Y0dkufNyD; ½Smonf/ apmapmwkef;uuJYodkYyif ta&mif
av;udk pawGUonf/ yef;a&mif ...vSyaom yef;a&mif/
þtBudrfwGifrl yef;a&mifo@mefav;udk arQmfvifYrxm;aom ajrmufbuf½Sd aumvdyfe,fajrtpyfwGif
awGU&onf/
rarQmfvifYaom tajctaeonf a'gufwmrsKd;rGefudk rsm;pGmaom pdwfauseyfoGm;ap\/ taMumif;um;
0g0g a&muf½Sdaeaom ae&mrSm aumvdyfe,fajrudk jzwfpD;aom em*0Hoacsmif;teD;wGif jzpfonf/ xdkae&m½Sd
jr&mESifY ouf&if;csKHwdkYu vlwpf&yfausmf jrifYonf/ pdefyef;yifqDrS rnfodkYyif MunfhMunfh 0g0gYudk OD;wdwfMunf
jrifEdkifrnf r[kwfacs/
rdrd ,ck&yfae&mESiYf 0g0g½S&d m ae&mMum;wGiuf m; csKeH nf;Ny;D ajrjyefo
Y nf/ od&Yk mwGif rwwfEikd /f pGe&Yf ayrnf/
a'gufwmrsKd;rGefu OD;wdwfMunf ½Sd&modkY vSrf;Munfhonf/
OD;wdwfMunfh rdrdbuf ausmapmif; apmif;ay;vsuf &yfaeonf/
a'gufwmrsKd;rGefu oGufvufpGmjzifY uGif;ajymifudk jzwful;onf/ yxrqkH; awGU&aom csKHuG,fwpfckwGif
&yfNyD; OD;wdwfMunfqD Munfhjyefonf/
OD;wdwfMunfu rdrdbufodkY ausmcdkif;jrJ cdkif;vsufwnf;/
OD;wdwfMunf Munfhae&m ta½SUajrmufbufü av,mOfysHuGif; tpGef;ESifY awmifydkif;awmifajcoGm;aom
um;vrf;½Sdonf/
þodq Yk vkd Qif OD;wdwMf unfonf ,aeYnae 0g0gYukd vmapmifaY e[efrwl/ þodq Yk vkd Qif rnfou
Yl kd vmapmifY
Munfhaeoenf;/
tcsdefukefcHí tajzudk a'gufwmrsKd;rGef awG;MunfhraeawmY/
csKHuG,frS xGufvdkufNyD; ajrajymifvGwfonftxd vsifjrefpGm avQmufvmcJYonf/ em*0Hoacsmif;odkY
a&mufaomtcgrS ykef;vQKd;uG,fvQKd; rvkyfawmYbJ oGufoGufav; ajy;onf/
yef;a&mifo@mefav;udk jyefawGU&onf/
em*0Hoacsmif;onf aumvdyfe,fajr tv,fta&mufwGif a&wHcGefav;wpfck jzpfaeonf/ a&wHcGef
atmufü uefozG,f a&tdkif½SdNyD; vlwpf&yfausmf eufonf/
a'gufwmrsKd;rGef\ &ifwGif;ü 'dkif;ueJ aqmifYoGm;onf/
[dkwpfnaeu 0g0gonf bmudkrS rod? bmudkrS jrif[efrwlbJ? tdyfrufwGif; vrf;avQmufoluJYodkY
avQmufco YJ nf/ acsmif;udv k nf; acsmif;[k od[efrwlbJ jzwfu;l onf/ csKu H vkd nf; csK[H o
k [ d efrwlbJ jzwfw;kd onf/
,ck naewGifvnf; þtwkdif; avQmufcJYaomf .../
a'gufwmrsKd;rGefu 0g0gYqD tajy;oGm;onf/
þwpfBudrfwGifrl 0g0gu ajcoHMum;íxifonf/ acgif;av;iJYí vSnfhMunfhonf/
cPrSmyif 0g0gu vrf;avQmufjcif;udk &yfvkdufNyD; olYudk &yfMunfhae\/
oluvnf; 0g0gYa½SUwGif &yfvdkufNyD; rsufESmav;udk Munfhonf/
0g0gYrsufvkH;rsm;u tHYMo[ef 0ef;0dkif;aeonfrSwyg; Munfvifjym½Tef;ae\/ eDjref;aom ESKwfcrf;jynfhjynfh
azmif;azmif;av;rsm;uvnf; r[w[ ½Sdonf/
]] udkrsKd;yg 0g0g }}
0g0gYrsuEf mS 0if;0if;ay:ü va&mifuv kd nf; awGUvdu
k &f onf/ wdr&f yd u
f vkd nf; jrifvu kd &f onf/ bmrQawmY
pum;rjyef/ olYudkom pl;pdkufMunfhaeonf/
a'gufwmrsK;d rGe\ f rsuv f ;Hk rsm;u 0g0g\ ajcaxmufav;rsm;qD a&mufomG ;onf/ þwpfBurd w f iG rf l 0g0gu
ckHjrifYzdeyfjzLjzLav;udk pD;xm;\/
]] aMomf ...0g0g vrf;avQmufovm; }}
0g0gu acgif;av;ndwfjy\/
]] 0g0gYaemufu vdkufMunfhwJY tazmf rygbl;vm; }}
0g0gu vm&mvrf;qDodkY jyefMunfhNyD; acgif;av;cg\/
]] rjrarqdkwJY rdef;ru 0g0gYaemufu ygrvmbl;vm; }}
]] r ...rygbl; }}
]] aocsm&JUvm; }}
0g0gu vm&mvrf;qD 'kwd,tBudrf jyefMunfhNyD; xpfxpfaigYaigYav; ajz\/
]] ol ...olwdkY aeY aeYwdkif; 0g0gYudk rMunfhygbl; }}
]] aMomf ...aeYwdkif; rMunfhbl;? 'gjzifY b,ftcgMunfhvJ }}
0g0gu rajz? acgif;uav; ikHYoGm;NyD; rsufvkH;rsm;u ajrBuD;qD pdkufxm;\/
]] OD;wdwfMunfudkawmY awGUvdkuf&w,f }}
0g0gY wpfudk,fvkH; wkefvSKyfoGm;\/
]] ol ...ol b,frSmvJ }}
]] [dk; ...pdefyef;yifBuD;qDrSm }}
0g0gu pdefyef;yifwnf&m t&yfqDodkY vSrf;Munfhonf/ a'gufwmrsKd;rGefudk jyefMunfhaomtcgü 0g0gonf
tenf;i,f jyefwnfNidrfaeNyD/
]] ol tJ'Dae&mudk 'DvdkyJ oGm;wwfw,f }}
]] [kwfvm; bmoGm;vkyfovJ }}
0g0gu olYudk ai;Munfhonf/ xdkYaemuf acgif;cg\/
0g0gYtrlt,mü ,kHMunfzG,f&mudk olrawGU/
olu 0g0g\ vufarmif;av;wpfbufudk tomt,m udkif\/
]] 0g0g vrf;avQmufvmwm r[kwfvm;? vm qufavQmufMur,f }}
0g0gu r½kef;? vSKyfawmYvnf; rvSKyf? rsufvkH;0ef;0ef;jzifYom olYudk Munfhae\/
]] 0g0g rSwrf vd m;? a[m[drk mS av uHaY umfyifav;awG ½Sw d ,f? armif tJ ...udrk sK;d wdYk tJ'u D kd oGm;&atmif}}
olu 0g0g\ rsufvkH;rsm;udk pdkufMunfhNyD; ajymjcif;jzpf\/
0g0guvnf; olu Y kd twefMum pdu k Mf unfah eonf/ xdUk aemuf rsuv f mT cs acgif;ikNYH y;D olac:&modYk qdwNf ird pf mG
vdkufvmcJYonf/
aumvdyf taqmufttkHBuD;\ ta½SUbufwGif opfyif0dkif;aom jrufcif;jyif½Sdonf/ jrufcif;jyifonf
ajrmufbufESifY ta½SUbufodkY ajyajy edrfYavQmqif;oGm;&m tedrfYqkH;tydkif;ü em*0Hoacsmif; jzwfpD;onf/ acsmif;
ra&mufrDwGif wef;pdkufxm;aom uHYaumfyifysKdrsm; ½Sdonf/
olu 0g0gYudk uHYaumfyifysKdwpfyif\ tajcwGif xdkifap\/ oludk,fwdkifrl rxdkifbJ uHYaumfyifpnfudk vuf
wpfzufjzifY udkifvsuf &yfae\/
ywf0ef;usifonf a½S;uESifY rwlawmYonfudk ol owdjyKrdonf/ a½S;url þacsmif;uav;onf rjyK
rjyifaom acsmif;½dik ;f av;jzpfonf/ acsmif;qdo k nfxuf prf;acsmif;[k ac:vQif ydrk eS rf nfxif\/ aEGqv kd Qif a&r½S/d
,ckuo YJ Ykd arvOD;wGif rd;k wpfNyKu d Ef pS Nf yKu
d f ½Gmaomf prf;vdu k Nf y;D a&pay:onf/ rd;k Bu;D csed f awmifa&usaomtcgüum;
acsmif;av;onf a'gowBuD; pD;wwfonf/ awmifusa& pJoGm;aomf prf;a&om pdrf;jymvJYvJY usefavonf/
,ckum; ol&yfae&mrS awmifbuf udkufwpf&mcefYwGif acsmif;udk uefYvefYjzwf ydwfqnfxm;aom
wm½d;k Bu;D udk awGU&onf/ wm½d;k tv,fwiG f t*Faw qnfwcH g;aygufBu;D ½Sad eonf/ wm½d;k apmif;wavQmufwiG v f nf;
jzLazG;aom ausmufwkH;rsm;udk pDcsxm;onf/
þae&mwGif qnfaqmufí uefw;l aeaMumif; oloo d nf/ ,ckyif awmifbuf reD;ra0; uHaumfNcw H iG ;f ü
&yfem;xm;aom bD;wyf uRJ½dkif;pufBuD;wpfvkH;udk awGU&onf/
ol&yfae&mrS pD;jrif&aom prf;acsmif;av;onfvnf; a½S;ESifYrwlawmY/
a½S;url prf;acsmif;av;u usOf;onf/ a&vnf;eufonf/ ,ckum; prf;acsmif;u us,fNyD; ausmufwkH;
ausmufcJav;rsm;ay:wGif jyefYvsuf wdrfwdrfpD;qif;aeonf/
a'gufwmrsK;d rGeu f oufjyif;½SKu d \f / ywf0ef;usonf a½S;uESiYf rwlyg/ rdrw d EYkd pS Of ;D vnf; a½S;uESiYf rwlyg/
[dw k ek ;f uawmY onfae&ma&mufvQif pum;rsm;udk aemufrS ajymMuonf/ yg;csi;f tyfí arT;½SKu d Mf uonf/
&ifcsif;tyfí axG;ydkufMuonf/ NyD;awmYrS ...pum;rsm;/ rqkH;Edkif? rqkH;csifaom pum;av;rsm; .../
a'gufwmrsKd;rGefu acsmif;[efYNyD; pum;ajymonf/
]] 0g0g 'Dbufudk 'DvdkyJ vrf;avQmufvmavY ½Sdovm; }}
0g0gu jznf;nif;pGm olYudk armYMunfhNyD; ajz\/
]] tjrJrvmygbl;? vmvJ rvmcsifygbl; }}
tajzu ½dk;½dk;av;yif jzpf\/ odkY&mwGif olY&ifu emusifxdcdkufoGm;\/ odkY&mwGif prdNyD/ rxl;NyD/
]] [dk pdefyef;yifBuD;qDawmY rSefrSefoGm;ovm; }}
0g0gu olYudk Munfhjyefonf/
]] bmjzpfvdkY ar;wmvJ }}
]] aMomf ...[kd'if;av? [dkaeYu 0g0gYudk tJ'DrSm awGUcJY&w,f? NyD;awmY ...'DvdkyJ 0g0g vrf;avQmuf
wwfw,fvdkY ajzcJYw,f }}
0g0gu olYxHrS rsufvkH;vTJoGm;\/ bmrQawmYrajz/ olu 0g0gY wpfudk,fvkH;udk pdkufMunfhonf/
0g0g\ xbDESifY tusÐu wpfqifwnf; wpfaoG;wnf; jzpf\/ ta&mifu c&rf;a&mifbuf ,drf;aom
yef;a&mif&if&Y ifaY v; jzpfonf/ t0wftpm;\ ta&mif[yfojzifY 0g0g\ tom;av;rsm;rSm yef;Eka&mif ajy;oa,mif
½So
d nf/ 0g0g\ wpfu, kd v f ;Hk rSm yef;yGiaYf v;wpfyiG v Yf kd vSyaeonf/ od&Yk mwGif vef;qef;aom yef;yGiaYf v;rl r[kw/f
0g0g\ vufav;rsm;u rodrom wkefaeonf/ ab;wdkufjrif&ojzifY xif½Sm;aumYysHaeaom rsufawmif
½Snfrsm;atmuf½Sd rsuf0ef;jymjymwGif rsuf&nfrsm; 0dkif;aeonf/
]] 0g0g udk,far;wmudk ajzygOD; }}
0g0gu oufjyif;av;cs\/
]] 0g0g rajzEdkifwmawGudk udkrsKd; bmvdkY ar;&wmvJ }}
]] 0g0gu bmudk rajzEdkifovJ }}
0g0gu rvSKy/f rsuv f ;Hk rsm;rS rsu&f nfwo Ykd m aygufaygufusvmonf/ 0g0g xdik af e&ma½SUrS uefw;l xm;aom
ajredrjYf zpf\/ a'gufwmrsK;d rGeu f ajredrq Yf D qif;vdu k Nf y;D 0g0gESiYf rsuEf mS csi;f qdik o
f nf/ 0g0gYvufav;rsm;udk qkyu f ikd Nf y;D
ajym\/
]] 0g0g ud, k w
f Ykd 'Dae&mrSm MumMum pum;ajymcGi&Yf r,f rxifb;l ? OD;wdwMf unf[m 'Dbufukd avQmufrvmbl;
vdkY rajymEdkifbl;? 'DawmY ...udk,fajymrSmawGudk em;axmifprf; }}
0g0gu rsuaf wmifaumYrsm;wGif rsu&f nfOvsuo f m;ESiYf oluY kd Munfo h nf/ ol&Y ifrmS u½kPm jynfv h monf/
cspfol ...bmyJjzpfjzpf cspfcJY&ol .../ ,ckvnf; .../
]] ud, k w
f Ykd bmawGjzpfcMYJ uw,fqw kd m arYypfvu kd yf g? tenf;qk;H awmY ud, k wf [
Ykd m oli,fcsi;f a[mif;awGyg?
udkf 'Drvmwm MumygNyD? ckvJ cPvmwmyg? eufjzefqdk udk,fjyef&awmYr,f }}
0g0gu olYudk aMumifaMumifav; ai;Munfhaeonf/ olu 0g0gYrsufvkH;rsm;ü acwå pmzwfMunfhonf/
aMuuGJ&dyfa,mifa,mif awGU&onfxif\/
]] ud, k f 0g0geJaY wGUzdYk rarQmv f ifyY gbl;? 'gayr,fY rarQmv f ifb
Y J awGUcJ&Y w,f? rarQmv f ifw Y m em;rvnfEikd w f mudk
awGUcJY&w,f? 0g0g bmawG BuKHcJY&w,fqdkwmudkvJ wifnGefYajymjyvdkY udk,f odoifYorQ odNyD;cJYygNyD? udk,f tck
odcsifwmu 0g0g bmjzpfaeovJ? 0g0gYudk udk,f bmulnDEdkifovJ? ajymyg 0g0g }}
0g0g\ rsufawmifaumYrsm;u okH;av;Budrf ykwfcwf vSKyf½Sm;vmonf/
]] udkrsKd; tck 'Dudk cPvmwmvm; }}
]] tif; ...[kwfw,f }}
]] NyD;awmY b,fudk jyefrSmvJ }}
]] &efukefudkyg? udk,f tck &efukefwuúokdvfrSm }}
0g0gu nifompGm oufjyif;csonf/ rsufESmav;rSm NyKH;a,mifa,mif jzpfvm\/
]] udk,f 'Dudk wpfacgufrS rjyefbl;aemf }}
þtBudrf tajzray;bJ NidrfaeolrSm a'gufwmrsKd;rGef jzpf\/
]] udk,f wuúodkvfrSm q&mjzpfaewmudk 0g0g Mum;ygw,f? 0g0gwdkY oli,fcsif;xJu q&mjzpfNyD; armfvNrKdif
aumvdyfudk jyefajymif;vmMuw,f? udk,fawmY rvmbl; }}
a'gufwmrsKd;rGef &ifü wpfrsKd;wpfrnf xdcdkufoGm;\/
0g0g ajymonfrSm rSef\/ armfvNrKdifZmwd bGJU&olwdkY wuúodkvfq&mjzpfí e,fajymif;&vQif armfvNrKdif
aumvdyo f oYkd m a½G;cs,af jymif;avY½o dS nf/ tcsKUd qdv k Qif tcsed af pYí &efuek af jymif;cGiYf &onfw h ikd af tmif ravQmuf
awmYbJ armfvNrKdifaumvdyfwGifom tjrJwrf; wm0ef,lwwfMuonf/ rdrdu o½kyfjyq&mtjzpfESifY e,fajymif;
&pOfu jrpfBuD;em;aumvdyfudk a½G;cJYonf/
]] udk,f e,fudk wpfcgyJ ajymif;&ygao;w,f? NyD;awmY EdkifiHjcm; oGm;cJY&w,f }}
0g0gu olYudk pdkufMunfhaeonf/ pum;rajymaomfvnf; rdrdtajzudk r,kHMunfaMumif; azmfjyaeonf
xif\/
]] aumif;NyD ud, k f trSeaf jzr,f? ud, k f 'Dukd jyefrvmcsib f ;l ? jzpfcw
YJ mawG jyefawG;&if ud, k rf vGebf ;l xifw,f}}
rarQmfvifYaom tajzudk 0g0gYxHrS Mum;vdkuf&onf/
]] [kwfygw,f? udk,frvGefygbl; }}
olu 0g0gYudk Munfhonf/ 0g0gYtoGifu xl;xl;qef;qef;av; wnfNidrfae\/
]] tJ'gawG xm;yg 0g0g? ud, k af jymcJoY vdyk J Ny;D cJw
Y mawGukd arYypfvu kd Mf u&atmif? 0g0g tck bmjzpfaeovJ}}
]] 0g0g bmjzpfaevdkYvJ }}
]] ar;cGef;udk ar;cGef;eJYjyefajzwm &yfyg 0g0g? 0g0g wpfckck jzpfaew,f? 0g0g aeraumif;bl;? [kwfw,f
r[kwfvm; }}
0g0gu rajz/ rsufESmav;u ododomom n§Kd;usoGm;\/
]] ajzav 0g0g }}
]] 0g0g aeraumif;bl;vdkY udk,fYudk b,folajymovJ }}
]] b,forl S ajymzdrYk vdyk gbl; 0g0g? [dw k pfnaeu tjzpfukd 0g0g bmajymcsio f vJ? 0g0gu vrf;avQmufw,fvYkd
ajymw,f? 0g0g ½dk;½dk; vrf;avQmufvmwm r[kwfwm udk,f tapmBuD;wnf;u jrifw,f? NyD;awmY 0g0g wpfcsdefu
tifrwefaMumufwYJ oDv½Sio f csKiØ ;f bufukd bmaMumifo Y mG ;ovJ? ud, k u
f 0g0gYukd vufqv JG u
kd w f t YJ cgrSm bmaMumifY
owdvpfoGm;&ovJ }}
0g0g\ acgif;av;u ikHYusoGm;onf/
twefMumatmif acgif;ikHYxm;NyD;rS 0g0gu olYudk armYMunfh\/
0g0g\ rsufvkH;rsm;wGif rsuf&nfrsm; jynfhae\/ tHav;vnf; rodrom Budwfxm;\/
]] 0g0gYudk 'Dudk ac:vmwm 'gawG ar;csifvdkYvm; }}
olu acgif;ndwfjy\/
]] udk,frrSwfao;bl;vm; }}
]] bmajymw,f 0g0g }}
0g0gu emMunf;rSK ay:vGifaom tNyKH;av;udk NyKH;\/
]] wpfcsdefu 0g0gYaMumifY udk,f 'ku©aumif;aumif; &cJYNyD;NyD? ckwpfcgxyfNyD; udk,f'ku©r½SmeJYawmY }}
]] 0g0g bmawG ajymaewmvJ }}
]] 0g0gajymwm ½Si;f ygw,f? ud, k u
Yf kd 0g0g 'kur© ay;csib
f ;l ? ud,
k v
f J 'kux © yfrvdck siyf geJaY wmY? 'Dae&mav;qD
0g0g vdkufcJYwm tJ'g ...tJ'g ajymcsifvdkYyg }}
0g0gu vufav;rsm;udk olYvufwGif;rS ½kef;EkwfvdkufNyD; ae&mrSvnf; xvdkuf\/
]] tdk ...0g0g? aeOD;av }}
0g0gu acgif;av;cg\/
]] udk,f 'DrSmyJ ae&pfyg? 0g0g xyfpdwfrqif;&Jyg&apeJY? 0g ...0g ...}}
0g0gYtoHu wdrf0ifoGm;onf/ olbmrQ rvkyfEdkifrD 0g0gu csmueJvSnfhum ae&mrS xGufajy;oGm;onf/
olu aMumifusef&pfonf/ cPMumrS ajredrfYrSae urf;yg;ay: wuf&onf/
ajrjyef½Y dS uHaY umfyifav;atmuf ola&mufcsed üf 0g0gu twef a0;a0;a&mufomG ;Ny/D tajy;vnf; r&yfao;/
ol bmvkyf&rnfenf;/ 0g0gYaemuf ajy;vdkuf&rnfavm/
aumvdyf0if;twGif;ü naecif; vrf;avQmufolrsm; ½Sdaeonf/
ajy;aom rdef;rysKdwpfa,mufaemuf rdrduvnf; ajy;vdkufvQif jrifolawG bmxifukefMurnfenf;/
ol csDwkHcswkH jzpfaecdkufrSmyif aemufrS toHxGufay:vm\/
]] udk,fYvl bmvkyfaewmvJ }}
olu xdwv f efwY Mum; vSnMhf unfv h u kd af omtcg ESmacgif;Bu;D Bu;D ? rsurf eS Bf u;D Bu;D ESiYf a'gufwmausmaf z\
o@mefudk jrif&\/
]] [m ...q&muvJ vefYvdkufwm }}
a'gufwmausmfazu w[J[J &,fvsuf olYteD;odkY csOf;uyfvm\/
a'gufwmrsKd;rGefu t½Sufajy ar;\/
]] q&m vrf;avQmufvmovm; }}
]] vrf;avQmufvmNyD; xdkifw,f? NyD;awmY armif&ifYqD vrf;avQmufvmw,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu rvkHrvJ[efjzifY a'gufwmausmfazudk Munfhrdonf/
a'gufwmausmfazu rvSrf;rurf;½Sd ykHyef;use vSyaom opfyifBuD;wpfyifudk nTefjyonf/
]] tJ'Dopfyifudk vdrfyifvdkY ac:w,f? emrnfawmY rvSbl;? tyifuawmY tifrwefvSw,f? ywf0ef;usif
uvJ vSawmY aq;wHcJNyD; xdkifZdrfcHaewm? vdrfyifatmufu vmayr,fY udk,f rvdrfbl;? armif&ifwdkY pkHwGJudk
jrifw,f? rMunfhrdatmif BuKd;pm;ayr,fY rMumcPawmY rsufvkH;u armif&ifwdkYqD a&mufrdw,f? aqm&D;yJ }}
]] tm; ...uRefawmfwdkY pum;ajymMuwmyg }}
]] rSefygYAsm rSefygY? pum;ajymMuwmyg? udk,fjrifygw,f? [wf ...[wf ...t[J }}
acsmfvJa&mxdkifvkyfNyD; a'gufwmrsKd;rGefvnf; &,f\/
]] 'Daumvdyfu q&mrvm;? acsmawmY tawmfacsmw,f armif&if }}
]] q&mr r[kwfygbl;? uRefawmfY [dk'if; ...oli,fcsif;a[mif;yg }}
]] armif&if oli,fcsif;a[mif;vdkY avmurSm r½Sdbl;? oli,fcsif; wpfcgjzpfrd&if b,fawmYrS ra[mif;bl;?
tJ ...cspfola[mif; qdkwmawmY avmurSm ½Sdw,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu &,fvsuf t½SKH;ay;onf/
]] [kwfygw,f uRefawmfY cspfola[mif;yg }}
]] 0efcH&if awmfygNyD? udk,f bmrS qufrodcsifawmYygbl;? udk,fYvl tck bmvkyfrvJ? rdef;uav;aemuf
vdkufrvdkYvm; }}
a'gufwmrsKd;rGefu 0rf;enf;pGm acgif;cgjy\/
]] vdkufzdkY rvdkawmYygbl; q&m }}
]] rSefw,f? ajy;olaemuf vdkuf&mrSm tu,fí ajy;olonf rdef;uav;jzpftYH? armif&if t&dyfaemufudk
vdkufovdkyJ jzpfrSmyJ }}
a'gufwmrsKd;rGefu aMuuGJpGm NyKH;\/
]] 0g0g[m t&dyfeJYwlaom rdef;uav; r[kwfygbl; q&m? t&dyfaemufudkvJ uRefawmf vdkufzdkY rvdkygbl;?
taMumif;uawmY uRefawmfY&ifxJrSm olYt&dyfu tjrJ½Sdaew,f }}
]] tm ...tJ'g 'ku© }}
]] [kwfygw,f q&m? tJ'g 'ku©yg }}
a'gufwmausmfazESifYtwl a'gufwmrsKd;rGefu aumvdyf {nfha*[mbufodkY jyefavQmufvmcJYonf/
ae0ifcsdefuscgrS wdrfwdkYu nKdUwufvmNyD; rdk;aumif;uifu rnf;arSmifvmonf/
apmapmu &ifxJwGif t&dyf½Sdonf[k a'gufwmausmfazudk rdrd 0efcHcJYonf/ rSefonf/ rdrd&ifwGif;rSm
0g0gYt&dyf tjrJ½SdcJYonf/
aMomf ...onfwpfBudrf armfvNrKdifrS jyefvQif &ifwGif;rSm t&dyfru/ rdk;arSmifarSmif rnf;ava&mYrnf/

Ä Ä Ä

tcef; ( 4 )

armifESifY aemufqkH;awGUvdkuf&aom naeu rdk;rarSmifyg/ ,cknaewGifawmY rdk;arSmifaeonf/


aMomf ...&ifwGif;rdk;u ydkarSmifvSyguvm;/
0g0gonf &ifwGif;ü tm;i,fn§Kd;EGrf;aom a0'emudk cHpm;vsufESifY ywf0ef;usifudk Munfhonf/
rdrwd t
Ykd rd Bf u;D u Bu;D í jrifo
Y nf/ NcBH u;D uvnf; us,o f nf/ rdrx d ikd af e&mtxufü rd;k xm;aom rif;uGwyf if
uyif t½Guf xlxyfodyfonf;NyD; xkxnfBuD;onf/ rdrdwpfa,mufuom ao;i,faeonf/
avmuBuD;qdkonf rnfrQ BuD;us,foenf;/
rdrd rawG;vdyk g/ þNcBH u;D ESiYf þtdrBf u;D wdu Yk yif Bu;D vGe;f vSNy/D rdrud , dk u
f kd ao;i,fonf[al om todaMumifY
pdwftm;u i,fonf/ pdwftm;i,faomaMumifY rdrdukd,fuvnf; ydki,fonf xifonf/
wpfaeYu uHaY umfyifatmufü ½Spd Ofurl þtm;i,fpw d w f Ykd acwåaysmufu, G af ecJo
Y nf/ tJonfwek ;f uawmY
armif½Sdonfudk; .../
0g0gu 0rf;enf;yrf;enf; acgif;av;cgonf/
armif ...r[kwfyg/ armif r[kwfawmYyg .../ [dk; ...wpfnaeu owdvGwfí rdrdu armif ...
[kac:rdonf/ olu wnfwnfBuD;jzifY udkrsKd;yg [kqdkcJYonf/
armifYudk tjypfrwifvkdyg/ tm;vkH;u rdrdtjypfyg/ rdrdtjypfudk rdrdom cHrnf/ rdrdb0wGifvnf; armif
rvmygESifYawmY/ rdrdb0u armifESifY rwefawmYNyD/
0g0gu emMunf;pGm NyKH;onf/
aMomf ...rdrdb0qdkonfrSmvnf; tb,fudk ,ckac:&ygawmYrnfenf; .../ tm;i,fi,fESifY
wpfudk,fwnf; ½Sdae&aom ,cktjzpfavm .../
odkYr[kwf rif;&JoD[ESifY ½SifaxG;\ avmuavm .../
awG;vsufESifYyif 0g0gonf idkifidkifav; jzpfoGm;\/
rif;&JoD[ESifY ½SifaxG;wdkY wu,f½Sdyg\avm .../ rdrdtwGufawmY olwdkY wu,f½Sdonf/ olwdkYudk rdrd
jrifawGU&onf/ olwdkY ajymaompum;rsm;udk rdrd Mum;&onf/ olwdkY\ cHpm;rSKrsm;udkyif rdrd em;vnf udk,fcsif;pm
cHpm;&onf/ aMomf ...olwdkY\ vQKdU0Sufonfh ESvkH;om;Zmwfvrf;av;rsm;udkyif rdrd odweforQ odaeNyD/
rif;&Jo[ D ESiYf ½Siaf xG;wd\
Yk avmuwGif ab;rS yGMJ unfo h t
l jzpf rdrd ½Spd OfwiG u
f m; rdrüd tm;i,fnK§ ;d EGr;f pdwaf wG
r½SdawmY/ rdrdu yGJMunfholyg/ vSKyf½Sm;Mu? cHpm;MuolawGu ...olwdkYawG/ rif;&JoD[ESifY ½SifaxG;wdkYawG/ yGJMunfh
y&dowfwpfO;D taeESiaYf wmY cHpm;rSK½o dS nf/ od&Yk mwGif cHpm;rSKu tiSm;cHpm;rSK? ud, k Ef iS rYf qdik v
f /S ud,
k u
f bmrQawmY
½SKH;rSKjrwfrSK r½Sdvdkuf/ aMomf ...pdwf0ifpm;zG,f ½Sd&ao;onf/
cPrSmyif 0g0gonf xdwfvefYwkefvSKyfoGm;onf/
ESpb f 0? ESpaf vmu ½Sad eaom rdro d nf ,cifu 0g0g r[kwaf wmY/ armif ...odrYk [kwf udrk sK;d ESiYf wefaom
0g0g r[kwfawmY/ rdrdonf .../
0g0gonf rsufESmav;udk vuf0g;av;rsm;ESifYtkyfvsuf ½SKdufidkrdonf/
ikdrdonfrSm cP .../ toHu vmnf/ rdrd aumif;pGmrSwfrdaom toHu vmonf/
yxrrl wdk;wdk;oJYoJY .../ aemuf ...w0D;0D;ESifY pl;½Svmonf/ us,fvnf; us,fvmonf/ eD;vnf;
eD;vmonf/
0g0gu ae&mrS ½kwfw&uf xvdkufNyD; aumif;uifqD Munfhonf/
aumif;uifü wdrfvdyfwdkY w&dyf&dyfwufvmnf/ ywf0ef;usif wpfckvkH;rSmvnf; nKdrSKdif;rSKdif; jzpfaeonf/
toHu ydkjyif;xefvmonf/ jyif;xefaomtoHu aumif;uifESifY avxkwGif;rSvmonf/
0g0g aumif;pGm rSwfrdonf/ rkefwdkif;rusrD wdkufvmaom avoH/
0g0g xdkifae&mESifY tdrfu twefav; a0;onf/
0g0gu xdwfvefYpGm wpfcsufatmfvdkufNyD; tdrfqDodkY ajy;onf/
]] trav; }}
wpfpkHwpfa,mufu qD;ayGUzrf;,lvdkufojzifY 0g0g vefYzswf atmfrdjcif;jzpfonf/
]] orD; 0g0g bmjzpfvmjyefNyDvJ }}
OD;wdwfMunfu 0g0gYudk xdef;xm;&if;u at;csrf;pGm ar;onf/
]] [kd'if; ...[dk ...[dktoHBuD; }}
]] aMomf ...rkefwdkif;usoHvm; }}
]] [kwf ...[kwfw,f }}
OD;wdwfMunfu aumif;uifudk armYMunfhNyD; tomt,m &,f\/
]] aumif;uifrmS wdraf wG½adS yr,fY rkew f ikd ;f t&dytf a,mif bmrS r½Syd gbl;uG,?f Ny;D awmY OD;av;awmY bmoHrS
rMum;&ygvm; }}
tdrfaemufydkif;bufrS rjrarvnf; xGufvmonf/
]] 0g0g bmjzpfovJ tpfudkBuD; }}
OD;wdwfMunfu rajzbJ oufjyif;csNyD; ar;\/
]] jrar eifbmMum;vJ }}
]] ½Sif ...}}
]] eif bmMum;vJvdkY igar;aew,f }}
]] uRefr bmMum;vJ? [ifYtif; ...uRefr bmrSrMum;bl; }}
rjraru OD;wdwfMunfudk wpfvSnfh? 0g0gYudk wpfvSnfh MunfhNyD;ajzonf/
OD;wdwfMunfu 0g0gYrsufESmav;udk Munfhonf/ OD;wdwfMunf\ rsufvkH;rsm;u El;nHhaysmYaysmif;í
Muifem&dyfrsm; jyae\/
]] aeraumif;wJYtcgrSm 'DvdkaygY orD;&,f? bmrS aMumufvefYraeeJYaemf? jrar 0g0gYudk tdrfxJac:oGm; }}
0g0gu rjrarudk aMumifaMumifav; ai;Munfhaeonf/ rjraru vuarmifav;udk w,kw, qGJNyD;
ac:aomtcg 0g0gonf Nird Nf ird u f av; vduk yf gvmcJ\ Y / rjraru 0g0gYukd tdycf ef;wGi;f ½Sd ckwifay:wGif vSt J yd af p\/
tdyfcef; jywif;rsm;u yGifYaeonf/
tjyifbufqDrS toHBuD;udkrl rMum;&awmY/
]] a':jrar? wHcg; ...wHcg;awG ydwf ...ydwf ...ydwfay;yg }}
rjraru em;vnf pmem[efjyKí acgif;ndwfjyNyD; jywifwHcg;rsm;udk ydwfay;\/
rjraronf 0g0gYxH csOf;uyfvmNyD; 0g0g\&ifudk prf;Munfhonf/ 0g0g\ &ifwdkY w'dwf'dwf ckefaeonf/
]] 0g0g odyfaMumufaeovm; }}
0g0gu acgif;ndwfjy\/
]] 0g0g bmudk aMumufwmvJ }}
0g0gu tHav;BudwfNyD; rjrarudk Munfhonf/
rdrd rajzvdk/ ajzonfudkvnf; olwdkYr,kH/
0g0gonf acgif;tkH;ay: rsufESmarSmufí idkonf/ tcef;xGuf;rS rjrarxGufoGm;oHudk 0g0g Mum;onf/
pdwfysuf0rf;enf;ae&mrS 0g0gonf xdwfvefYjyefonf/
acgif;tkH;rS rsufESmcGmNyD; acgif;av;udk armY? vnfwdkifav;udk qefYNyD;? 0g0gu em;pGifYaxmifonf/ toHudk
jyefMum;&\/
wHcg;ydwfvsuf ½SdonfhMum;rS þtoHudk rdrdMum;onf/ olwdkYurl rMum;bl;qdk\/
0g0g\ em;wGif;ü w0D0DtoHudk Mum;ae&pOfwGif acgif;rSmvnf; rl;a0a0 jzpfae\/
xdkpOfwGif jywif;wHcg;wpfcsyfu ½kwfw&uf jyefyGifYonf/ jyif;xefaom avusoHu wdk;0ifvmonf/
ckwifxufrS 0g0gu ckefqif;vdkufonfh cPrSmyif wHcg;0ü rjraray:vmonf/
rjrar\vufwGif;ü vSyaom Aef;uav;wpfcsyf udkifxm;\/
rjraru yGifYaeaom wHcg;qD vSrf;MunfhvdkufNyD; tomt,m qdk\/
]] aMomf ...wHcg;u jyefyGifYoGm;wmudk;? udpör½Sdygbl;? 0g0g pdwfNidrfaq; aomufvdkufaemf }}
Aef ; wG i f ; ½S d yef ; uef j ym;av;wpf c syf a y:ü tjzLa&mif aq;jym;av;jym;ygonf / Aef ; wG i f ; 0,f
a&wpfzefcGufvnf; ygvmao;\/
0g0gu aq;jym;av;rsm;udk ,lí a&ESifY aomufcsonf/
rjraru Aef;av;udk pm;yJGay:ü wifxm;vdkufNyD; ckwifqDjyefvmí 0g0gYudk vSJtdyfaponf/
]] tdyaf ysmaf tmif tdyv f u kd yf g 0g0g? bmawGrS pdwrf ul;eJ?Y aMomf ...rif;&Jo[
D wd?Yk ½Siaf xG;wdt
Yk aMumif;vJ
avQmufawG;raeeJYaemf }}
rif;&JoD[ESifY ½SifaxG;? 0g0gu rjrar\ vufudk tomudkifrdonf/
]] ol ...olwdkYudk a':jrar? r ...rjrifbl;aemf }}
rjraru rajz/ 0g0gYudkom NyKH;NyKH;av; Munfhaeonf/
]] 0g0g avQmufwJYaemufu a':jrar ygvmwmyJ? a':jrar rjrifbl;vm; }}
]] tJ'g 0g0g ajymvdkY uRefr od&wmav? jrifawmY rjrifbl;? 'gayr,fY ...}}
0g0gu a':jrarudk arQmfvifYwBuD;ESifY Munfhonf/
]] 'gayr,fY Zmwfvrf;av;u pdwf0ifpm;zdkY aumif;w,f? 0g0g tdyfruf rufwmawmY r[kwfygbl;aemf }}
]] 0g0g tdyfruf rufwm r[kwfygbl;? olwdkYudk wu,fjrifwm? tdk ...0g0g ajymwm b,folrS ,kHMurSm
r[kwfygbl; }}
rjraru 0g0g\ vufuav;wpfbufudk ,k,pGm udkifonf/
]] uRefrawmY ,kHygw,f 0g0g }}
]] a':jrar wu,f ,kHw,f }}
]] 0g0g vdrfajymaewm r[kwfbl;qdkwm uRefr ,kHygw,f? 'gayr,fY 'gawGudk arYypfvdkufyg 0g0g? NyD;awmY
'DtaMumif;awG 0g0geJY ajymwmudk udkBuD;uvJ rBuKdufbl;? rryGifYuvJ rBuKdufbl; }}
]] a':jrar ajymovdk olwdkY[m OpömapmifYawG bmawGrsm;vm;? OpömapmifYawGu bmvdkY 0g0gYudk vmvm
jy ...jy ...&ovJ }}
rjraru 0g0g\ yg;pyfav;udk vufz0g;wpfzufESifY ydwfNyD; tcef;0qDodkYvnf; vSnfhMunfhonf/
]] wdk;wdk; 0g0g? uRefr ajymrdwm tpfudkBuD;wdkY odoGm;&if 'Dtdrfay:u uRefr acgif;eJY qif;&vdrfYr,f }}
jywif;rS avu at;jrjrav; 0ifvmaeonf/ apmapmu toHukd rMum;&awmYaMumif; 0g0g owdjyKr\ d /
rjraru csnfapmifyg;yg; wpfxnfudk 0g0gYudk,fay: vTrf;ay;\/
]] tdyfvdkufyg 0g0g? rtdrfcsifvJ rSdef;NyD; em;vdkuf? uRefr a[m[dkrSm xdkifNyD; apmifYaeygYr,f? bmrS
raMumufeJYaemf }}
rjrar tcef;wGif;½Sd ukvm;xdkifwpfvkH;ay:wGif oGm;xdkifonf/
0g0gu rsufvkH;av;rsm; zGifYvsuf jcifaxmifacgifrdk;udk Munfhaeonf/
bmrSraMumufESifY [laom rjrar\ aemufqkH;pum;u em;wGif usefaeonf/
bmudk aMumuf&rnfenf;/ 0g0gonf &ifü bmaMumufpw d rf S r½Sad wmYonfukd owdjyKrod nf/ aMumufrad om
apmapmu toHBuD;vnf; r½SdawmY/
0g0g\ pdwfawGrSm vGwfvyfaygYyg;vmonf/ jrifawGUorQ tm;vkH;uvnf; Munfvifaeonf/ jcifaxmif
acgifrdk;jzLjzLonfyif Munfvifvmonf/
aMomf ...Munfvifaom rdk;aumif;uif/ wdrfjzLjzLwdkYrl ½Sdaeonf/ wdrfjzLjzLwdkYonf yg;yg;vTmvTm aygYygY
yg;yg;ESifY tjyma&mifvGifaom aumif;uifMunfMunfrSm a½GUa½GUav; vGifYaeMuonf/
0g0gu rjrar xdkif&mbufodkY Munfhonf/
rjrarvnf; r½SdNyD/ ukvm;xdkifvnf; r½SdNyD/ aMomf ...tcef;vnf; r½SdNyD/
jrufcif;av;u pdr;f Ekaeonf/ wdwo f mG ;NyjD zpfaom rd;k \ rd;k a&pufrsm;u jrufcif;ay:wGif use&f pfae[ef
wlonf/ aea&mifwGif rdk;a&pufrsm;u wvJYvJY vufaeonf/ pdrf;aom jrufcif;ay:wGif aea&mifrS a½T&nfonf
oD;oefY wpfxyfajy;ae\/
0g0g\ &ifwGif; auseyfrSKav;u odrfarGUpGm 0ifvm\/
tul;tajymif;u þuJYodkYyif jrefonf/ onfrSmbufESifY [dkrSmbufudk jcm;qD;xm;rSK b,ftcsdefu
aysmufoGm;onfudk b,fwkef;urS rodvdkuf&/
0g0gu vJavsmif;ae&mrS xonf/ rdrv d aJ vsmif;&mrSmvnf; ukwif r[kwaf wmY/ bJpmjruf pdr;f pdr;f xlxw l Ykd
vTrf;tyfaom ajrjyifom jzpf\/
0g0g xrdonfrSm tcsdefrD jzpf\/ taMumif;rSm jrif;cGmoHoJYoJYonf csLoHav;rsm;ESifYtwl ay:vm
aomaMumifY jzpfonf/ 0g0g &yfae&mteD;wGif jrjrarSmifatmif pdrf;aom t½Gufrsm;ESifY tkyfaumif;vSaom
uRJwnif;yifBuD; wpfyif½Sdonf/
0g0gu uRJwnif;yifBuD;\ yifpnfwGif uyfuG,fNyD; toHvm&mbufodkY Munfhonf/ jrufcif;jyifonf
prf;acsmif;av;wpfck\ urf;yg;wGif ½Sdonf/ prf;acsmif;u ta½SUbufqDodkY pD;qif;aeonf/
prf;acsmif;\ wzufurf;wGif jrif;pD;orm;wpfOD; ay:vm\/
jrif;pD;orm;rS toufav;q,fausmfcefY ½SdNyD/ OD;acgif;wGif yef;Eka&mif yk0gpnf;xm;onf/ qHyifwdkYu
eufarSmifNyD; tkyfaumif;onf/ aoQmifudk acgif;xufwGif cyfapmif;apmif; xkH;xm;\/ rsufESmu tenf;i,f
jym;ouJYodkY ESmacgif;uvnf; jym;onf/ rsufvkH;rsm;u usOf;onf/
]] Adkvf&u© }}
0g0gu wdk;wdk;½Gwfonf/ wNyKdifeufrSmyif rdrdtyg;rS vSKyf½Sm;oHudk 0g0g Mum;&\/ toufokH;q,fcefY
rdef;rwpfOD;u 0g0gYudk pdkufMunfhaeonf/ jroDwm .../
0g0g rwkev f KS y/f jroDwmudk rdro
d o
d nfrmS MumNy/D trSeaf wmYvnf; onfbufavmuqDü rdrd pawGUolrmS
jroDwmyifjzpfonf/ onfbufavmuqD a&mufwdkif; jroDwmudk awGU&jrJjzpfonf/
jroDwmu rodrom acgif;ndwfjyNyD; jrif;pD;orm;xH vSrf;Munfhonf/
jrif;pD;orm;u prf;acsmif;udk ul;vdu k Nf y;D jrif;ay:rS qif;um jrif;\ wifyg;udk tomykwí f vTwv f u
kd o
f nf/
jrif;u jznf;nif;at;aq;pGmjzifY jruf ppm;onf/
jroDwmu uRw J nif;yifBu;D atmufrS xGuv f u
kd o
f jzifY 0g0gvnf; vdu k v
f mcJo
Y nf/ jrif;pD;orm;u jrufcif;
ay:wGif xdkufvdkufNyD; OD;acgif;iJY vSnfhMunfhí ESKwfqufonf/
]] MumNyDvm; a&mufwm }}
olu jroDwmudkom pum;ajymonf/ 0g0gYudkrl jrif[efrwl/
jroDwmu rajzbJ olYteD;wGif 0ifxdkif\/ 0g0gvnf; jroDwm teD;üyif xdkifvdkuf\/
]] udk&u©wdkY b,fwkef;u jyefa&mufvJ }}
]] raeYnu }}
]] [Hom0wD aejynfawmfu tajctaeawG b,fvdkvJ }}
]] Nidrf;Nidrf;csrf;csrf;yJ }}
]] wu,f ...}}
]] ig;ql'g,um rif;w&m;&JU bkef;awZm[m crnf;awmf qifjzLrsm;½Sif&JU bkef;awZmvdkyJ BuD;rm;ygw,f
jroDwm }}
]] 'gudk uRefr odygw,f? 'gayr,fY ,kd;',m;rSm tcif;rvScJYwJY udpö }}
]] td[ Yk kd ...ppfyrJG mS tdraf ½SUawmfb&k m; usvYkd cP wyfqw k cf &YJ wmudk ta&;rcsUJ ygeJ?Y ,d;k ',m;om;awG[m
usKyfwdkY awmifilwyfawmfaemuf vdkuf0HYvdkYvm; }}
]] uRefr ar;wmu aejynfawmf&JU tajctaeyg }}
]] Nidrf;Nidrf;csrf;csrf;yJvdkY usKyfajzw,f r[kwfvm; }}
jroDwmu Adkvf&u©\ rsufESmudk apYapYMunfhonf/
]] 'gayr,fY ½SifYrsufESmu ½Tif½Tifysys r½Sdbl; }}
Adkvf&u© acwå Nidrfae\/
]] usKyfrsufESm r½Tifyswmu rif;&JoD[eJY ½SifaxG;aMumifY }}
]] bmjzpfvdkYvJ }}
Adkvf&u©u rajz/ twefMum NidrfaeaomaMumifY ...
]] bmjzpfvdkYvJ }}
]] ½SifwdkYwyfawmf aejynfawmf jyefMu&awmYrvm;? [kwfvm; }}
]] rjyef&ygbl;? wyfawmfudk xyfawmif tm;jznfhOD;rSm }}
]] xyftm;jznfhOD;r,f ...}}
]] [kwfw,f }}
]] b,fvdkvJ rif;w&m;BuD;udk,fwdkif xyfcsDawmfrlrvdkYvm; }}
]] usKyf bmrS rajymvdkbl;? rif;a&;&meJY ppfa&;&mudk jroDwm rar;&if aumif;r,f }}
jroDwm acwå idkifidkifav; jzpfoGm;\/ xdkYaemufrS avat;at;ESifY qdkonf/
]] rif;a&;&meJY ppfa&;&mudk uRefr rar;0HYygbl;? odvJ rodvdkygbl;? 'gayr,fY rif;&JoD[eJY ½SifaxG;wdkY
udpöawmY uRefr odcsifw,f? odxdkufw,f }}
]] [kwfw,f jroDwm odxdkufw,f? usKyfvJ 'gajymcsifvdkY }}
Advk &f u©u ajymrnfph um;rsm;udk pOf;pm;[efEiS Yf Nird af e\/ jroDwmu Adv k &f u©\ trlt,mudk tuJcwf[ef
Munfhaeonf/
0g0guvnf; Adkvf&u©udk pl;pdkufMunfhonf/
Adkvf&u©udk þavmuqDü rdrd awGUzl;onfrSm MumNyD/ olYudkawmY 0g0g av;vnf; av;pm;onf/
aMumufvnf; aMumufonf/ olYrsufESmxm;u wnfonf/ wpfcgwpf&H wif;onf[kyif xifonf/ pum;oHu
rmonf/ wdw k jkd ywfjywfvnf; ajymwwfonf/ rsuv f ;Hk rsm;u pl;½Sonf/ ar;½d;k rsm;uvnf; cdik \
f / olw Y pfu,
kd v
f ;Hk onf
rmasumaom MuGufom;rsm;ESifY NyD;onfh[ef awmifYawmifYwif;wif; uspfuspfvpfvpf ½Sdonf/
]] jroDwmudk usKyfay;r,f? ½SifaxG;[m rif;&JoD[udk oHa,mZOf½SdaeNyD r[kwfvm; }}
]] 'D ar;cGef;udk ar;zkYdvdkovm; }}
]] vdkvdkY ar;wm? jroDwmwdkYu rif;&JoD[udk b,fvkdxifovJ }}
]] b,fvdkxif&rvJ? ol&Jaumif; wyfrSL;wpfa,mufvdkYyJ xifw,f? [Hom0wDwyfawmfawG qkwfcJY&mrSm
aemufwyfudk tkyfpnf;rysuf uGyfuJEdkifw,f? ,dk;',m;om;awG aemufu rvdkuf0HYatmif [efYwm;Edkifw,f?
'gaMumifYvJ awmifilocifav;u tvGeftm;udk;awmfrlw,f? [kwfw,f r[kwfvm; }}
]] ocifav; r[kwfbl;? ewf½Sifudk,fawmfvdkY usKyfwdkY ac:w,f }}
]] [kwfuJY? ewf½Sifudk,fawmfu rif;&JoD[udk tm;udk;awmfrlw,f r[kwfvm; }}
]] [kwfw,f? jroDwm 'gudk odxm;awmY usKyfajymzdkY vG,fNyD }}
Adkvf&u©onf avoHudk ESdrfYNyD; qufajym\/
]] rif;w&m; a½Tx;D a&m? [Hom0wD qifjzLrsm;½Siaf &m? awmifil blred ufoefzmG ;awGqw kd m rarYygeJ?Y usKyw f Ykd
awmifilom;udk vuf½Sdrif;w&m;vJ tm;xm;&w,f? ck ta&;awmfrSm Munfh? tdrfa½SU tavmif;awmfudk o,fNyD;
wyfawmfawG qkw&f mrSm ewf½iS u f ,
kd af wmf&UJ awmifiw l yfawmf[m aemufcwH yftjzpf a½G;awmf,cl &H w,f? usKyw f 0Ykd ef
usKyfwdkYausvdkY tajctaeawGudk tkyfpD;xm;Edkifw,f? oHvGifudk rul;bJ usKyfwdkY 'Dae&mrSm pcef;csaewm[m
,dk;',m;om;awGudk wrif pdefac:xm;wm? oif;wdkY usKyfwdkYem;udk rcsOf;&Jbl; }}
]] tJ'gudk uRefrwdkY tm;vkH; odygw,f }}
]] rif;w&m;BuD; udk,fawmfwdkifvJ odw,f? 'gaMumifYvJ ewf½Sifudk,fawmfeJY awmifilwyfawmfudk txl;
csD;ajr§mufawmfrlw,f? ckqdk&if aejynfawmfwvTm;rSm usKyfwdkYudk,fawmf&JU bkef;owif;[m ysHUarT;aew,f }}
]] tJ'geJY rif;&JoD[wdkY? ½SifaxG;wdkY udpöeJY bmqdkifovJ }}
]] qdik v
f Ykd usKyaf jymaewm? ewf½iS u f , kd af wmf[m tck bke;f orÇmwufaew,f? usKyw f Ykd awmifil tpOftvmu
bke;f Bu;D wJrY if;[m ol&aJ umif;udk ajrm§ ufpm;wwfw,f? rif;&Jo[ D [m ewf½iS uf ,kd af wmf t,kpH m;qk;H ? tm;txm;&qk;H
wyfrSL;qdkwm rarYygeJY }}
]] tJ'Dvdkqdk&if rif;&JoD[twGuf uRefrwdkY 0rf;om&rSmaygY }}
]] [kwfw,f? ½SifaxG;twGufawmY r[kwfbl; }}
]] ½Sif ...}}
]] jroDwm em;a0;ao;w,f? awmifiltpOftvmrSm rif;w&m; a½TxD;[m ½Sif&JxGwfudk bk&ifYaemifbGJU
csD;jr§ifYw,f? bk&ifYaemif&JU Muif,mawmf ocifBuD;[m b,folY tpfrawmfvJ }}
]] rif;w&m; a½TxD;&JU tpfrawmfav }}
]] ewf½Sifudk,fawmfu rif;w&m; a½TxD;&JUxkH; ESvkH;rlNyD; rif;&JoD[udk ajr§mufpm;zdkY tBuHawmf½Sdw,f?
rif;&JoD[&JU bGJUtrnf a½SUu rif; ...qdkwmudk owdjyKyg? usKyf 'gavmufyJ ajymcsifw,f }}
Adkvf&u©\ pum;udk jroDwm em;vnf rvnfawmY 0g0grod/ rdrdrl em;vnfonf/ ½SifaxG;av;tm;
oem;pdwfwdkY &if0,f ay:vm\/
jroDwmu twefMum NidrfaeNyD;rS ar;\/
]] rif;&JoD[&JU oabmuaum b,fvdkvJ }}
]] rif;&JoD[u acgif;rmwwfw,f? ewf½Sifudk,fawmf&JU uRef&if;wpfa,mufyDyD pdwful;vJ ,Ofwwfw,f?
usKyf rpOf;pm;wwfbl;? ppfrSmaysmfwJY ol&JawG jzpf&ufeJY bmaMumifY cspfwJYudpö vGrf;wJYudpöawGrSm ESvkH;om;
aysmMY uovJ rodb;l ? xm;ygawmY rif;&Jo[ D [mvJ ½Siaf xG;tay:rSm oHa,mZOf Bu;D aeNyx D ifw,f? ol acgif;rmNy;D
t½Sifocif&JU qE´awmfudk zDqefr,fqdk&if olYtwGufvJ raumif;bl;? ½SifaxG;twGufvJ raumif;bl; }}
]] ½Sifqdkvdkwmu ...rif;&JoD[eJ ½SifaxG;wdkY &if;ESD;rSKudk &yfwef;u &yfapcsifw,faygY }}
]] [kwfw,f? MuufOESpfa&mif? wdrfawmifozG,f? rif;a&;us,fowJY? rif;a&;&mxJrSm ½SifaxG; ygroGm;
apcsifbl;? usKyfwdkYwyfawmf[m ½SifaxG;&JU crnf;eJY e,fcHvlawG&JU opömudk rarYbl;? usKyfqdk&if ½SifaxG; crnf;udk
aoG;aomufvkdyJ oabmxm;w,f? ½SifaxG;ukdvJ usKyforD;av;vdkyJ oabmxm;w,f? ½SifaxG;av; 'ku©ra&muf
apvdkbl; }}
]] ½SifaxG;rSm tEÅ&m,f ½SdEdkifvdkYvm; }}
]] rif;a&;&mxJ 0ifrd&if tEÅ&m,fqdkwm ½SdEdkifwmcsnf;yJ? tenf;qkH; pdwfqif;&J&r,f? Oyrm ...tck
aejynfawmfrSm Adkvfrif; wyfrif;awGudk csD;ajr§mufrSK jyKaew,f? rif;&JoD[udk ckae auwkrwDudk jyefqifYac:w,f
qdyk gawmY? ewf½iS u f ,
kd af wmfeYJ crnf;awmfb&k m;u qE´awmf½&dS if;twdik ;f cs;D ajrm§ ufw,f qdyk gawmY? ½Siaf xG; b,fvkd
½Sd½SmrvJ }}
]] ½SifajymawmY rif;&JoD[[m acgif;rmw,fqdk }}
]] ol b,favmuf acgif;rm0HYrvJ? rif;&JoD[ rajymeJY? trdefYawmfqdk&if ewf½GmpH tdrfa½SUbk&m;awmif
vGefqef0HY&JUvm; }}
]] ½Sifajymwm uRefr em;rvnfbl; }}
]] ewf½GmpH tdrfa½SUbk&m;[m "mwkuvsm xdyfxm;tay:rSmom arwåmawmf udkif;nGwfcJYw,f? 'gayr,fY
crnf;awmf&UJ qE´awmftwdik ;f tif;0 owd;k rif;apm&JU orD;awmfeYJ pkvsm;&pfywf vufxyfc&YJ w,f? tdraf ½SUbk&m;eJY
tdraf ½SUxdyx f m;[m tqifawmf rajycJb Y ;l ? 'Duae rD;cd;k Muu
G af vQmuf ysm;wpfpufEiS Yf jynfysuqf w
kd mvdk [Hom0wDeYJ
tif;0 ppfcif;cJ&Y wJt Y jzpf a&mufc&YJ w,f? usKyf 'gawG jyefrajymcsiyf gbl;av? rif;a&;&m[m ½SKyaf xG;eufev J w
S ,f?
½SifaxG;[m 'Dta&;t&mawGeJY uif;uif;aeEdkif&if aumif;r,f }}
]] ½Sif 'Dudpöudk bmvdkY ½SifaxG; crnf;udk rajymvJ }}
]] a,mufsm;csif; rajymtyfwJY udpöjzpfw,f? jroDwm[m ½SifaxG;&JU rdaxG;awmfqdkawmY ½SifaxG; tar
t&myJ? usKyf jroDwmudk tm;udk;ygw,f }}
Adkvf&u©u jroDwmudk pl;pl;pdkufpdkuf Munfhonf/ olrsufvkH;rsm;u xl;xl;qef;qef; ta&mifvJYaeonf/
wif;aom olYrsufESmonfyif ,cktcdkuftwefYü ododomom El;nHhodrfarGUae\/
jroDwmuvnf; olYudk jyefai;Munfh&mrS rsufESmvTJvdkufum ajrjyifodkY rsufvTmcsMunfhvsuf Nidrfaeonf/
jroDwm\ yg;rsm;wGif aoG;a&mif vQrf;wufaeonfudk 0g0gawGU&onf/ jroDwmonf rdef;racsm jzpfrSef; a½S;OD;pGm
tjzpf 0g0g owdjyKrdonf/
Adkvf&u©u Nidrfaeaom jroDwm\ vufwpfbufudk olYvufrsm;jzifY qkyfudkifvdkufonf/
]] usKyf ppfa&;&meJY rif;a&;&mudk rajymvdkbl;? 'gayr,fY usKyf tck ajymoifYorQ ajymrdaeovm; rodbl;?
tJ'g ...jroDwmudk usKyf ,kv H yYkd ?J ckeifu wyfawmfawGukd xyftm;jznfrh ,fvYkd usKyf ajymcJrY w d ,f? ta&;awmfBu;D
wpfckuawmY ay:vmawmYrSmyJ? 'Dta&;awmfrSm ewf½Sifudk,fawmfeJY awmifilwyfawmf[m t"du& jzpfw,f?
awmifilwyfawmfa[Y qdk&if rif;&JoD[eJY usKyfryg&if rjzpfbl;? rif;&JoD[[m rdef;uav;wpfa,muftwGuf
uwdrf;uyg;jzpfoGm;rSm usKyfpdk;&drfw,f? aoajrBuD; ½Sifa½TxD;vdkY usKyfwdkY ajymavY½Sdw,f? ta&;awmfatmif&if
usKyfvJ a½TxD;aqmif&rSmyJ? usKyf a½TxD;aqmif;wJYtcg usKyftem;rSm jroDwmudkyJ ½Sdapcsifw,f? usKyf oG,foG,f
0dkuf0dkuf rajymwwfbl;? usKyfpum; ½dkif;aervm; rodbl;? jroDwmudk usKyf arwåm½Sdw,f }}
½SufaoG;jzef;vsufu jroDwm\ rsufESmay:wGif NyKH;&dyfay:vm\/
]] uRefruaum ½SifYudk b,fvdk ,kH&rSmvJ }}
]] usKyf b,fawmYrS vdrfrajymbl; }}
]] ½SifYpum;udk uRefr ,kHygw,f? 'gayr,fY ½SifYrSmaum auwkrwDrSm rif;a½G;ay;r,fY Muifbufavmif;
r½Sdbl;vdkY uRefr b,fvdkvkyfodrvJ }}
Adkvf&u© acwå idkifoGm;\/ xdkYaemufrS tm;&yg;& &,fonf/
]] usKyfemrnfu Adkvf&u©? rif;&u©r[kwfbl;? usKyf[m ewf½Sifudk,fawmfem; oDEdkifol r[kwfbl;? usKyf&JU
teD;qkH; t½Sifocif[m rif;&JoD[yJ? 'gaMumifYvJ rif;&JoD[ rif;rsufaMumifY t&musrSm usKyfpdk;&drfw,f? aeOD;?
usKyf udk,fusKd;twGufcsnf; ajymaewm r[kwfbl;? usKyf ckeifu ajymovdk ½SifaxG;udk orD;av;vdk cspfw,f?
rrDwJYyef;udk rvSrf;eJY qdkwJY pum;½Sdw,f? rif;&JoD[[m ½SifaxG;twGuf jrifYvGef;w,f? usKyfuawmY jroDwm
twGuf rjrifYygbl; }}
jroDwmu Adkvf&u© ajymykHudk oabmus[efjzifY &,fonf/
]] jroDwm usKyfajymwJYpum;awG&JU twdrfteufudk em;vnf&JUvm; }}
jroDwm\ rsuEf mS u jyefvnf wnfMunfomG ;onf/ Adv k &f u© vufrsm;twGi;f rS rdr\
d vufukd tomt,m
½kef;xkwf ,lvdkufNyD; jroDwmu ajymonf/
]] uRefr em;vnfygw,f? ½Sif rajymcifwnf;uvJ uRefr awG;rdygw,f? rif;&JoD[[m ½SifaxG;twGuf
jrifYvGef;ygw,f? jrifYrSef;om odw,f? b,favmufjrifYrSef; tpu uRefr rodbl;? ½SifajymawmY tck uRefr odNyD?
uRefr wlrav;udk 'ku©ra&mufapcsifbl;? txl;ojzifY rif;a&;rif;&mudk uRefr aMumufw,f? ½Sif rajymayr,fY
ta&;awmfawG ½SKyaf ewm uRerf &dyrf yd gw,f? 'Dt½SKyx f rJ mS uRerf wlrav; ygroGm;apcsib f ;l ? pdwcf syg? ½Siaf xG;udk
uRefr wm;ygYr,f? vdktyf&if ½SifaxG;crnf; uRefr armifBuD;udkvJ uRefr ajymygYr,f? ½SifYapwemudkvJ uRefr
em;vnfNyD; aus;Zl;wifygw,f }}
jroDwmu ae&mrS xojzifY 0g0gvnf; vdkufxonf/
Adkvf&u©uvnf; ae&mrSxum vSefxm;aom jrif;qD avQmufoGm;\/
]] usKyf jrpfqdyfbuf oGm;OD;r,f? aoG;aomuf aersKd;Avudk ajymyg? ncsrf;rSm usKyftdrf 0ifcJYOD;vdkY }}
Adkvf&u©u jrif;ay:wufí pdkif;ESif xGufcGmoGm;onf/
jroDwmu Adkvf&u©oGm;&modkY rsufpdwpfqkH; Munfhvsuf ae&mwGif Nidrf&yfaeonf/ twefMumrS pdwfudk
qkH;jzwf[efjzifY oGufvufvSKyf½Sm;vmNyD; prf;acsmif;av;udk jzwful;onf/
0g0guvnf; jroDwmaemufrS vdkufNyD; prf;acsmif;av;udk jzwful;onf/
rdr\d ajcaxmufav;rsm;udk Munfvifaom prf;a&twGi;f ü 0g0g jrif&onf/ prf;a&onf at;jraeayrnf/
od&Yk mwGif 0g0gü bmcHpm;rSKrQr½S/d at;onf? aEG;onfukd tyxm;/ a&ESiYf xdaeonf[yk if rod/ aMomf ...ajray:
&yfaepOfuvnf; ajrESifYxdaeonfudk rcHpm;&/
qef;awmY qef;onf/ þavmubufodkY a&mufvmvQif tjrif? tMum;? teHYwdkYudk cHpm;jrJ cHpm;&onf/
,ckyifvQif ESmacgif;wGi;f ü awmyef;&eHw Y Ykd oif;BuKid af eonf/ aus;iSuaf v;rs;\ toHwu Ykd vkd nf; Mum;ae&onf/
azm|AÁm½k[ H ak c:aom xdord KS onfom rdrüd r½S/d xdord KS r½Sb d J vSKy½f mS ;oGm;vm&onfukd tpurl rBuKu d /f
pdwrf mS wpfrsK;d Bu;D cHpm;&onf/ ,ckawmY usio Yf m;&Ny/D tav;csed rf ½Sb d J aygYaygYyg;yg; oGm;ae&onfukd tHMY o&if;u
ESpfoufouJYodkY jzpfaerdonf/
a½SUrS jroDwmu oGufoGufav; avQmufaeonf/
ajronf taemufrS ta½SUodkY ajyajy edrfYavQmqif;oGm;onf/ prf;acsmif;av;uvnf; ajraMumtwdkif;
vdkufí pD;qif;aeonf/
jroDwmESifY 0g0gu prf;acsmif;av;ab;½Sd vloGm;vrf;av;twdkif; avQmufaeMuonf/ vloGm;vrf;ajru
0gonf/ ab;wzufwcsuf jrufcif;rsm;wGif jrufwdkY oD;aeMuonf/ jrufoD;tESHwdkYu wpfawmifcefY jrifYaeonf/
tqufrjywf xlxal v; aygufaeMuaomaMumifY jrufo;D tESw H o
Ykd nf nDnmaom awmav;jzpfaeonf/ tESx H yd ½f dS
jrufoD;ESpfcGonf pdrf;jzLjzL ta&mifav;½SdojzifY jrufoD;awm wpfcGifonf tjrifat;NyD; vSyopfvGifae\/
jroDwmu 0g0gYudk vSnfhrMunfh/ pum;vnf; rajym/
trSefawmY þavmu½Sd vlrsm;ESifY rdrd pum;ajym qufoG,fír&/ jroDwmrSwyg; tjcm;olrsm;onf
rdrdudk jrifykHr&/ jroDwm wpfa,mufom rdrdudk jrifykH&onf/ wpfcgawGUvQif wpfBudrfawmY todtrSwfjyK[ef
trlt,mwpfck jyonf/ xdkYaemufawmY jroDwmonf rdrd½Sdaeonfudk vkH;0 *½krjyKawmY/ olvkyfzG,f½Sdonfudk
olqufvkyfonf/ rdrdu waumufaumufvdkufNyD; yGJMunfhy&dowf vkyfonf/
ajrtedrq Yf ;Hk tydik ;f odYk a&mufvmMuonf/ prf;acsmif;av;onf ta½SUbufrS pD;qif;vmaom acsmif;wpfck
twGi;f aygif;0ifomG ;onf/ ajruvnf; ta½SUbufoYkd jyefjrifw Y ufomG ;onf/ ta½SUbufaumif;uifjymudk aemufcH
jyKvsuf awmif0dkif;awmifwef;BuD;u jymjymarSmifarSmif &yfwnfaeonf/
[dkrSmbuf avmuqDrS awmif0dkif;awmifwef;u opfyifyg;NyD; pdrf;0g0gEdkifonf/ ,ck awGUae&aom
awmif0ikd ;f awmifwef;Bu;D um; awmwdx Yk Nl y;D pdr;f jymeufarSmifae\/ awmifwef;Bu;D omr[kw?f awmifajcqD ajyajy
jrifYjrifYwufoGm;aom ukef;wpfaMumxufvnf; opfyifBuD;rsm; aygufaeonf/ ydawmufyifBuD;rsm;ESifY ysOf;uwdk;
yifBuD;rsm; jzpfaMumif; 0g0godonf/
0g0gu Munfhaeus ae&mav;udk vSrf;Munfhonf/ [dkrSmbuf avmuqDwGifrl þae&mü pdefyef;yifBuD;udk
awGU&onf/ ,ckawmY pdeyf ef;yifBu;D r½S/d tkyaf umif; NrKid q f ikd af om awmpkav;om ½Sad eonf/ xk;H jzLjzLESiYf apwDawmf
wpfqlu awmpkav;xdyfudk vGefvsuf oyÜg,fvSpGm ay:xifaeonf/
apwDawmf½&dS modYk wnfw h nfo
h mG ;vdv k Qif acsmif;udk jzwfu;l &rnf/ jroDwmu acsmif;udrk ul;bJ acsmif;wGi;f
qif;Ny;D acsmif;½d;k twdik ;f uke;f jrifjY rifu
Y kd wufonf/ acsmif;wzufwcsuüf yifpnf 0ga½Ta½TEiS Yf tkyaf umif; jrifrY m;aom
ysO;f uwd;k yifBu;D rsm; aygufaeonf/ vlv Y ufEpS zf ufomrQ½adS om ydawmufyifBu;D rsm;vnf; aygufae\/ jrifrY m;aom
yif,HxufwdkYü c&rf;a&mif opfcGyef;rsm; BuKd;Mum;BuKd;Mum; yGifYaeMuonf/ opfcGyef;&eHYaMumifY wpfawmvkH;
arT;BuKdifaeonf/
acsmif;wGif;ü a&rrsm;vS/ acsmif;a&onf pdrf;jymaom ta&mif½Sdonf/ acsmif;urf;yg;onfvnf; tjrifY
a&mufav edrfYvmavjzpfonf/
apwDawmfteD; a&mufaomtcg jroDwmu acsmif;udk jzwful;onf/
xdkcPüyif om,maom apmif;oHudk 0g0g pMum;onf/
jroDwmonf ud, k ½f edS o
f wfNy;D ajcoHrMum;atmif ajcazmYeif;vsuf apmif;oHvm&mqD csO;f uyfomG ;onf/
0g0gvnf; jroDwmaemufrS uyfygoGm;onf/
EG,fyifwdkY ,Sufoef; zkH;vTrf;aeaom awmcsKHwpfck\tuG,frS jroDwmu apwD½Sd&modkY qdwfNidrfpGm
&yfMunfh\/ jroDwmMunfh&modkY vdkufMunfhaom 0g0gonf MunfEl;zG,faom ½SKcif;udk jrifawGU&onf/
apwDawmfu ukef;rdkYrdkYav; wpfckay:wGif wnf½Sdonf/ ESmarmif;ozG,f ajyajy oG,fusvmaom
ukef;apmif;wGif pdrf;Ekaom jrufwdkYu vTrf;aeonf/ xdkvSyaom ukef;apmif;ay:rSmu vSyaom vlom;ESpfOD;/
vl½G,f\ rsufESmu acsmarmorQ cefYnm; rGef&nfonf/ xlxJeufarSmifaom rsufckH;? Munfvifí
awmufyaom rsuv f ;Hk ? ay:xifaom ESmwH? yDjyifaom ar;½d;k wdu Yk xufjruf&&J ifrY KS oabmwdu Yk kd azmfjyaeMuonf/
&iftkyfu um;NyD; vuf½kH;vufarmif;wdkYu awmifYwif;jynfhNzKd;onf/ xdkifvsuf taetxm;wGif jzpfaomfvnf;
t&yftarmif;\ aumif;jcif;rSm odomay:vGifaeonf/ 0g0if;aom tom;ESifY a½TcsnfrQifvufonfh eHYoma&mif
acgif;pnf;wdkYu vdkufzufonf/ wapmif;csxm;aom aoQmifuvnf; ukyfxuf EG,fa0Yusae\/
vl½G,fonf rSefpDa½Tcs apmif;wpfvufudk ayGUvsuf tomt,m wD;cwfaeonf/ vl½G,f\ ajc&if;
tenf;i,ferd aYf om jrufcif;jyifxufwiG f rde;f rysKad v;wpfO;D u ykqpfav;wkyv f suf odraf rGU,Ofaus;pGm xdik af e\/
rde;f rysKad v;\ tom;ta&u y,if;a½T&nfoYkd vJv Y MYJ unfonf/ rsuaf wmifwu Ykd ½Snaf umYNy;D rsu0f ef;u jymvGi\ f /
rsufESmav;u vSyorQ Eke,fí tjypfuif; oefYpifonf/ xdkifrodrf;tusÐESifY csdwfxbDu tom;a&mifESifY
a&maeaom a½T0gEka&mifjzpf\/ &ifaecg;us wifw Y ,fvaS om rde;f rysK\ d o@mefrmS oGe;f xm;aom a½Tpif½yk af v;ESiYf
wlonf/
vl½G,fu apmif;udk wD;vsuf &wkwpfydk'fudk qdkaeonf/
]] qifcY sapGoeG ?f &ufrcsew f nf?h ,k*eftvk;H ? jr&nfz;Hk om;? vSq;Hk wifaY e? xko H a&vnf;? axGaxGMunfw h ikd ;f ?
jypfrsKd;½dkif;onf? pHcdkif;avSmfopf? a½TES,fepfrQ ...}}
vl½G,fu þtydk'fwGif NyKH;½TifcsKdjrpGmESifY rdef;rysKdav;udk wpfcsufMunfhonf/ rdef;rysKdav;uvnf;
rsufawmifaumYrsm;udk yifYvSefvsuf olYudk jyefMunfhonf/
]] wifjypfrpuf? vJYvJYnufudk? xufewfbkHae? ckomaMuGodkY? xifacs½SKarQmf? tausmfysHUrTef;? 0if;NidrfY½Tef;udk?
awmifeef;ayavm? ewfayavm[k? awG;awmacsrd? wyfrodcJY ...}}
0g0gu pmtvSEiS Yf rde;f rysK\ d tvS qDavsmt f yfpyfyuHk kd &ifwiG ;f rS cs;D rGr;f rdonf/ pHcikd ;f avSmo f pf? a½TE,
S ef pfrQ?
þpum;rSvGJí þrdef;rysKdav;\ tvSudk ay:vGifatmif azmfjyEdkifaom tjcm;pum;r½SdNyD/ wifjypfrpuf?
vJYvJYnuf...? þpum;&yfwdkYuvnf; rSefonf/ a½T&nf0if;vJYaom tom;av;rsm;uvnf; nufanmonf/
oefYvnf; oefYpifí Munfvnf; Munfvifonf/
]] xifrdjzKwfcsnf;? arQmfuwnf;u? tlonf;pknTwf? oufvkH;jywfonf? vQHywfxGef;a&mif a0wdkYavm }}
0g0g awG;í aumif;aepOfwGif vl½G,fu &wkudk tqkH;owfvdkufonf/ apmif;oHu 0g0gY&ifESifY avxJwGif
yJYwifoHvGifvGif csef&pf\/
vl½G,fu NyKH;vsuf ar;onf/
]] ½SifaxG; 'D&wkudk ESpfoufuJYvm; }}
½SifaxG;u Munfvifom,maom toHav;ESifY ajzonf/
]] ESpfoufwmaygY armifBuD;&,f? aumif;vdkufwJY &wkaemf? b,folpyfwmvJ[if ...armifBuD;? armifBuD;
pyfwmvm; }}
vl½G,fu &,fonf/
]] ½Siaf xG;u armifBu;D udk txifBu;D vScsnv f m;? armifBu;D yg&rD 'DavmufrBu;D ygbl;? 'D&wkrsK;d udk pyfEikd o f ul
'DavmurSm wpfa,mufyJ ½Sdygw,f }}
]] 'DavmurSm wpfa,mufyJ ½Sdw,f? olu b,folvJ[if }}
]] armifBuD;wdkY t½Sifocif ewf½Sifudk,fawmfaygY }}
]] tdk ...'D&wkudk awmifilocif pyfwm }}
]] [kwfw,f ½SifaxG;? ewf½Sifudk,fawmfawmifrS 'D&wkrsKd;udk wpfoufrSm wpfcgyJ pyfEdkifr,fvdkY armifBuD;
xifw,f }}
]] 'DavmufawmifyJvm; armifBuD;&,f }}
]] [kwfw,f ½SifaxG;? w'*F uGefYjrL;vdkufwJY uAsmOmPfvdk tcgra½G; r&Edkifygbl;? aMomf ...olYpmrSm
qdxk m;om;yJ? xifrjd zKwcf sn;f ? arQmu f wnf;u? tlonf;pknw T ?f oufv;Hk jywfonf ...wJ?Y jzKwcf sn;f cP? w'*FrmS
tonf;ESvkH;xJu uGefYjrL;xGufvmwJY uAsmyg ½SifaxG; }}
0g0gu vl½G,fudk Munfhonf/ rif;&JoD[ .../ olYudk rdrd odNyD;NyD/ odkY&mwGif rif;&JoD[udk uAsmESifY
tuRrf;0ifrSef; rodcJY/ ,ck olu uAsmOmPf\ oabmobm0udk ajymjyaeonf/
]] jzKwfcsnf;cP w'*FrSm tonf;ESvkH;xJu uGefYjrL;xGufvmw,fqdkwm armifBuD; bmajymwmvJ[if }}
rif;&JoD[u apmif;udk teD;½Sd cGaxmufpifav;ay: wifvdkuf\/
xdkYaemuf ½SifaxG;buf vSnfhNyD; ajymjyonf/
]] tdrfa½SUbk&m;&JU tavmif;awmfudk wyfawmfawG[m [Hom0wDaejynfawmfqD o,faqmifoGm;cJYwm
½SifaxG;odw,f? Oy&mZm&JU tavmif;jzpfayr,fY xkH;wrf;pOfvmt& rif;aejynfwGif; roGif;&bl;? rif;w&m;BuD;eJY
wuGm rdzk&m; rif;nDrif;om; rSL;rwfrsm;[m NrKdUjyifxGufNyD; crf;crf;em;em; BuKdqdk½SKarQmfMuw,f? tdrfa½SUrdzk&m;
"mwkuvsm xdyfxm;vJ 'DvdkyJ xGufBuKd&½Smw,f }}
rif;&JoD[u tjzpfa[mif;udk jyefatmufarY jrifa,mifonfh[ef acwåNidrfaeNyD;rS pum;quf\/
]] armifBuD;wdkY auwkrwDwyfawmf[m a½G;awmf,l wyfawmftjzpf xdyfqkH;u csD&w,f? tdrfa½SUbk&m;
tavmif;awmftyg;u MuGjref;csD&oluawmY ewf½Sifudk,fawmfyJjzpfw,f? £a`E´awmfaqmifayr,fY yl½kyfruif;wJY
"mwkuvsmxdyfxm;udk oaemifYoem;zG,ftoGifeJY ewf½Sifudk,fawmf[m teD;uyfzl;awGUcJY&w,f? tif; ...
yef;rmvfraESm? ywfavsmqHMum? uswdkif;omvQif? a½T0gydwf½Sif;? xnfcsnf;pHy,f? eHMuG,fvSKdifMuL;? rÍöLrsufrnf;?
ay:xyfpnf;ESifY? r&nf;rxif? jzKwfcsnf;jrifu ...vdkY pyfxm;wJYtwdkif;yJav? rarQmfvifY r&nf½G,fbJ awGUcJY
&wmyg? awGUpOfcP w'*FrSmyJ ESvkH;om;rSm a[m'D &wkuvsm aygufzGm;vmcJYwm }}
½SifaxG;u pOfpm;[ef awGawGav; NidrfaeNyD;rS ar;onf/
]] 'DvdkqdkawmY ...ewf½Sifudk,fawmf[m "mwkuvsmxdyfxm; tay: arwåmawmfnTwfcJYNyDvdkY armifBuD;
ajymwmvm;[if }}
]] aMomf ...½SifaxG;&,f? arwåmawmfrnTwfbJ ESvkH;om;u 'DpmrsKd; b,fxGufygYrvJ }}
]] "mwkuvsmxdyfxm;[m oufawmfuawmY i,fao;ovm;[if ...armifBuD; }}
]] ri,fvSaybl;? ewf½Sifudk,fawmfxuf 16ESpfavmuf BuD;r,fxifw,f }}
]] tdk ...'gawmif ewf½iS u f ,
kd af wmfu arwåmawmfnw T w
f ,fqakd wmY "mwkuvsmxdyx f m;[m odyv f vS Ykd
jzpfrSmaygYaemf armifBuD; }}
]] odyfvSygw,f ½SifaxG;? odyfvSygw,f }}
]] t½SifYorD;awmf qdkawmY odyfvSrSmyJaygY? armifBuD;wdkY a½TNrKdUawmfolawG tm;vkH;[m vSMuwmyJvm; }}
]] tm;vkH;awmY r[kwfbl;? 'gayr,fY vSolawG ½SdMuygw,f }}
]] armifBuD;rSma&m ...tJ'Dvdk odyfvSwJY ...a½T ...a½TNrKdUawmfol ...½Sd ...½Sdovm; }}
rif;&JoD[u tomt,m&,fonf/
]] odyv f oS w l pfO;D awmY armifBu;D rSm ½Syd gw,f? b,favmufvo S vJqakd wmY ...pHcikd af vSmo f pf? a½TE, S ef pfrQ?
wifjypfrpuf? vJv Y nYJ uf ...qdw k YJ pm[m "mwkuvsmxdyx f m;twGuf r[kwb f ;l ? armifBu;D &JU 0if;Nird ½Yf eT ;f twGuv f Ykd
armifBuD;xifw,f }}
rif;&JoD[u wnfwnfqdkae\/ ½SifaxG;\ rsufESmav;rSm rodrom n§Kd;EGrf;oGm;onf[k 0g0g xifonf/
½SifaxG;onf tm;,lNyKH;&aom tNyKH;av;rsKd; NyKH;NyD; ar;onf/
]] armifBuD; uHaumif;wmaygYaemf? armifBuD;&JU ...tJ ...0if;NidrfY½Tef;[m [Hom0wDa½TNrKdUawmfolvm;?
auwkrwDa½TNrKdUawmfolvm; }}
]] [ifYtif; [Hom0wDa½TNrKdUawmfolvnf; r[kwfbl;? auwkrwDa½TNrKdUawmfolvnf; r[kwfbl; }}
]] 'gjziYf t0a½TNrKdUawmfolvm; }}
]] t0a½TNrKdUawmfolvnf; r[kwfbl; }}
]] 'gjzifY b,fa½TNrKdUawmfolvJ }}
]] b,fa½TNrKdUawmfolrS r[kwfbl;? ½SifaxG;udk armifBuD; wpfckar;r,f? ra[mfo"m okcrdef[m tr&m
a'0Dudk a½TNrKdUawmfrSm awGUovm;? awmfrSm awGUovm; }}
½SifaxG;\ rsufESmav;rSm ½SufaoG;wdkYjzifY &J&JeDoGm;onf/
]] ½SifaxG;? rod ...rodbl; }}
]] ½SifaxG; rod&if armifBuD; ajymr,f? awmrSmawGUw,f ½SifaxG;? armifBuD; awmrSmawGU&wJY 0if;NidrfY½Tef;
av;&JU trnfudkaum armifBuD; ajymjy&rvm; }}
½SifaxG;u rajz/ acgif;av;om ikHYusoGm;onf/
aemuf wcPwGif þavmuü tvSyqkH; ½SKcif;udk 0g0g awGU&onf/
taemufbuf aumif;uifwiG f 0ifvq k J aeaMumifY wdraf wmifwYkd a&mifpaHk wmufyaeonf/ vdar®maf &mifu
a½T0gEka&mifEiS Yf a&maeonf/ a½T0gEka&mifu pdr;f vJv Y t
YJ aoG;rS tjym&nfoYkd ajyajyav; ul;oGm;onf/ wdru f if;&m
aumif;uifurl jymjymBuD; vGifaeonf/
þa&mifpHk aumif;uifukd aemufcjH yKvsuf apwDawmfu oyÜg,fz, G &f m pHaeawmfro l nf/ apwDawmfuek ;f \
ESmarmif;apmif;apmif;wGifu tvSnD;aom armifESHESpfOD;/
rif;&JoD[u ikHYxm;aom ½SifaxG;\ rsufESmav;udk ar;rS tomt,mudkifí armYaponf/
oG,faom vnfwdkifav;udk qefYum ½SifaxG;u rsufawmifaumYrsm; yGifYysHvsuf rif;&JoD[udk r½GHUr&Jav;
jyefMunfah eonf/ rif;&Jo[ D uvnf; ½Siaf xG;\ rsuEf mS av;udk ½SKr&J ½Sr0[ef ai;Munfah eonf/ olv Y ufwpfzufu
½SifaxG;\ ar;av;udk ,k,pGm udkifrvsuf/
0g0gYteD;rS jroDwmu vSKy½f mS ;vmonf/ jroDwm\ rsuEf mS xm;rSm wpfpw Hk pf&m qk;H jzwfNy;D [ef wnfwnf
wif;wif; jzpfae\/
Adkvf&u©ESifY jroDwmwdkY wdkifyif oabmwlcJYaom pum;rsm;udk 0g0g ½kwfw&uf jyefowd&rdonf/
xdkcPwGifyif Adkvf&u©ESifY jroDwmudk 0g0gYpdwfwGif; rkef;rdoGm;onf/
olwdkYu olwyg;cspfjcif;udk cGif;awmYrnf/ jroDwmu ,ck tvS½SKcif;wpf&yfudk zsufawmYrnf/ tdk ...
tvS rysufygapESifY/ jroDwmonf csKHuG,frS xGufrnf[k vSrf;onf/ 0g0gu jroDwm vufarmif;udk vSrf;qkyf
zrf;onf/
]] ½Sif rvkyfeJYav? ½Sif r&ufpufeJY }}
0g0gu rdrd\toHudk jyefMum;onf/ odkY&mwGif rdrdtoHu [dkrSmbufavmurS vmonf xif\/
taMumif;rSm a½SUwGif jroDwm r½SdawmY/ rif;&JoD[ESifY ½SifaxG;wdkY r½SdawmY/ apwDawmfvnf; r½SdawmY/
wdrfa&mifpkHESifY aumif;uifvnf; r½SdawmY/
&J&JeDaeaom pdefyef;yifBuD;udk a½S;OD;pGm owdjyKrdonf/ xdkYaemuf wdrfrnf;wdkY qifwufaeaom
taemufbuf rdk;aumif;uif/
vufwpfcku rdrd\ ykckH;udk tomt,m qkyfxm;onf/
OD;wdwfMunf\ MuifemrSKjyaom rsufESmudk 0g0gu ai;Munfhaerdonf/
bmrQvnf; rajymvdk/ bmrQvnf; ajym&efrvdkawmY/ aMomf ...rdrdb0u þtwdkif;yg/
OD;wdwfMunfu 0g0gYudk wGJvsuf a&wdrfaom acsmif;udk jzwful;NyD; pdefyef;yifBuD;½Sd&modkY ac:vmcJYonf/
acgif;wGi;f rSmawmY rSwrf ad eonf/ apmapmwke;f u .../ aMomf ...[drk mS buf avmuqDwek ;f u acsmif;udk
jzwful;cJYNyD;NyD/ ,ck acsmif;onf b,fu xyfay:vmoenf;/
0g0g\ acgif;wGi;f ü rcHr&yfEikd af tmif rl;a0vmonf/ &ifrmS vnf; vSKu
d v
f mNy;D rcsrd qefY atmYtefcsiv
f m\/
pdefyef;yifatmuf ta&mufü OD;wdwfMunfvufrS 0g0gYudk rjraru ajymif;,lonf/
apmapmwkef;u [dkbufavmuqDrS om,mrSKav;rsm;onf b,fodkY ajy;ukefNyDenf;/
razmfjyEdkifaom a0'emqdk;udk cHpm;vdkuf&NyD; rjrar\ udk,fudkrDvsufu 0g0gonf ajrjyifodkY 'l;nGwf
usoGm;av\/
Ä Ä Ä

tcef; ( 5 )

½dk;½dk;ESifY,Ofaom yef;awmYvuf&m wefqmqifxm;onfh rkcfOD;udkjzwfí aumf½dkvmum;teDav;udk


a'gufwmrsKd;rGefu armif;0ifvmcJYonf/
vrf;ab;jrufcif;pyfwGif um;&yfNyD; a'gufwmrsKd;rGefu um;ay:rSqif;onf/ um;wHcg;udk toHrjrnf&ef
zdwGef;ydwf&\/
0dyóem&dyfomwGif;ü vl&dyfvla&mif vkH;0rawGU&/ toHvnf; wdwfqdwfonf/
a'gufwmrsKd;rGefu vufywfem&Dudk ikHYMunfhonf/ tcsdeftenf;i,f vdkayao;onf/
uHaY umfyifysKd wpfyifatmuf½dS ckw H ef;½Snw f pfcak y:wGif a'gufwmrsK;d rGeu
f xdik o
f nf/ xdik &f if;u trSwrf xif
NyKH;rdonf/
armfvNrKid w f ek ;f uvnf; uHaY umfyifysKad tmuf/ ,ckvnf; uHaY umfyifysKad tmuf/ od&Yk mwGif cHpm;rSKcsi;f uawmY
uGm;jcm;onf/ [dkwkef;uawmY &ifyl&onf/ ,ckawmY &ifwGif; at;csrf;vSonf/
a'gufwmrsKd;rGefu rdrd0ifvmcJYaom rkcf0qD wcsuf vSrf;Munfhonf/ rkcf0 [dkrSmbufwGif um;vrf;rBuD;
½Sdonf/ vrf;rBuD;qDrS um;oHrsm;udk a&;a&;Mum;&onf/ þtoHrsm;u ta0;rSvmaMumif; od&ojzifY teD;
0ef;usif\ qdwfNidrfrSKonf ydkrdkxif½Sm;oa,mif cHpm;&onf/
a'gufwmrsKd;rGef\ rsufvkH;rsm;u &dyfomwGif;½Sd vrf;av;twdkif; vdkufíMunfhonf/
*0Hvrf;jzpfaomaMumifY ta&mifu eDonf/ vrf;a&mifonf vrf;ab;jrufcif;ta&mifEiS Yf vdu k zf ufonf/
vrf;\ wpfzufwpfcsufwGif pdrf;arSmifaom t½Gufrsm;ESifY nDnmaom yk@&dyfwef;½Sdonf/ yk@&dyfwef;
taemufwGif uyfvsuf tjzLa&mif yGifYwl½Gufwlyifrsm;udk wpfyifESifYwpfyif jcm;vsuf pdkufxm;onf/ jrufcif;\
tpdrf;Eka&mif? yk@&dyfwef;\ pdrf;arSmifarSmifta&mif? yGifYwl½GufwlyifwdkYrS tjzLa&mifwdkY a&m,Suf&m0,f oefY½Sif;
vef;qef;aom cHpm;rSKwpf&yfudk &ifrSm jzpfay:aponf/
vrf;ESifY yk@&dyfwef;u ta½SUbuf twefvSrf;vSrf;½Sd ausmif;wdkufrsm;qD OD;wnfoGm;\/ tv,fwGif
vrf;csKd;wpfcku jzLazG;aom "r®m½kHBuD;qD cGJxGufoGm;\/
"r®m½kHBuD;rSm vlolr½Sdoa,mif wdwfqdwfaeonf/
a'gufwmrsKd;rGef ai;MunfhaepOf "r®m½kHwGif;rS a,m*Da&mif0wfqifxm;aom vlwdkY xGufvmMuonf/
vlrsm;aomfvnf; toHwdkY xGufay:rvm/ ajcoHrsm;yif rMum;&/
a'gufwmrsKd;rGefu ae&mrSxNyD; "r®m½kHqD avQmufcJY\/
"r®m½kHrS xGufvmMuoltcsKdUu £&d,myw¬ vkyfief;pOfudk csMu[efrwl/ rsufvTmcsvsuf jznf;nif;pGm
wpfvSrf;csif; avQmufMuonf/ avQmuf&if;uvnf; avQmufonfudk rSwfaeMu[efwlonf/ wcsKdUurl omrefyif
avQmufMuonf/ odkY&mwGif ESKwfqdwfí £a`E´aumif;Muonf/
tkyfaumif; eufarSmifaom qHyif? jzL0if;pdkjynfaom tom;ta&? oG,faysmif;aom t&yfarmif;½Sdonfh
trsKd;orD; a,m*DBuD;wpfOD;u a'gufwmrsKd;rGefudk odrfarGUaomtNyKH;ESifY ESKwfquf\/ wNyKdifeufwnf;rSmyif
ESKwfcrf;rsm;xuf vufn§Kd;udk uyfaxmifjyNyD; pum;rajym&ef owday;onf/
a,m*DBuD;u a'gufwmrsKd;rGef um;qdkufxm;&mqD vSrf;MunfhNyD; xdkae&modkY oGm;Mu&ef trlt,mESifY
tcsufjy\/
a'gufwmrsKd;rGefonf a,m*DBuD;ESifYtwl apmapmu rdrdxdkifcJY&m ckHwef;½SnfqD jyefavQmufcJY\/
ckHwef;½Snfay: xdkifrdMurS a,m*DBuD;u pum;ajym\/
]] £&d,myw¬ rcsao;wJYvlawGudk aESmifY,Sufovdk jzpfaerSmpdk;vdkY araru om;udk pum;rajymzdkY
owday;wm }}
araru NyKH;NyD; ½Sif;jyonf/ ararYtoHu tNyKH;uJYodkYyif odrfarGUcsKdomonf/
]] arar aeaumif;w,faemf }}
]] aumif;ygw,f om;&,f? w&m;tvkyf vmvkyf&if arar b,fwkef;u aeraumif;jzpfzl;vdkYvJ }}
a'gufwmrsKd;rGefu rdcifudk cspfcifav;pm;pGm Munfhonf/ ararYtoGifu vef;qef; Munfvifae\/
]] om; b,fwkef;u jyefa&mufovJ }}
]] 'DnaeyJ arar? a&mufa&mufcsif; a&csKd;NyD; ararYqD xGufvmwm? aMomf ...arar b,faeY w&m;
xGufrvJ }}
araru tomt,m &,f\/
]] om;u ararYudk w&m;xGufapcsifNyDvm; }}
]] r[kwfygbl; arar? uRefawmf i&JBuD;aeygYr,f? arar xGufcsifrS xGufyg? uRefawmfYtwGuf aemuffqH
rwif;ygeJY }}
]] araru aemufwpfywfavmuf aeOD;r,f t"d|mefxm;w,f }}
]] ararY oabmyJav? arar bmvdkao;vJ }}
]] bmrSrvdb k ;l om;? Ny;D awmY w&m;vmxdik o
f u
l [k[d mvdw k ,f? 'D[mvdw
k ,f jzpfae&if ...[kwyf gYrvm;}}
araru pum;tqkH;ü &,fojzifY a'gufwmrsKd;rGefvnf; vdkuf&,fonf/
]] om; ...armfvNrKdifrSm aysmfcJY&JUvm; }}
a'gufwmrsKd;rGefu rsufvkH;rsm;udk vTJvdkufonf/ ½kwfw&ufvnf; rajzEdkif/ twefMumrS jyefar;onf/
]] arar? bmvdkY tJ'Dvdk ar;wmvJ }}
]] aMomf ...om;&,f? arar tJ'Dvdk rar;&bl;vm; }}
rSefonf/ araru ar;½dk;ar;pOf ar;onf/ rdrduom ajz½dk;ajzpOf rajzrdcJY/ ajzvnf; rajzEdkif/
]] om;rsufESm odyfraumif;bl;? bmjzpfvmcJYovJ }}
a'gufwmrsKd;rGefu ZGwfNyKH;,lonf/
]] uRefawmfYrsufESm bmjzpfvdkYvJ arar }}
]] [JY ...om;&JU? udk,fYom;rsufESm udk,fodwmaygY }}
a'gufwmrsK;d rGeuf &,fonf/ þavmuü rdrd ...ararYukd b,faomtcgrS vdrí f &rnfr[kw/f vdrv f nf;
rvdrfcsif/ vdrfvnf; rvdrfzl;/
a'gufwmrsKd;rGefu t&,f&yfvdkufNyD; ararYrsufESmudk Munfhí av;av;ajymonf/
]] uRefawmf 0g0gYudk jyefawGUcJYw,f }}
]] aMomf ...[kwfvm;? uav;r aeaumif;w,faemf }}
]] uRefawmf tJ'gudk rajzwwfbl; }}
]] b,fvdk ...om; }}
]] 0g0gYudk oem;zdkYaumif;wJY b0eJY uRefawmf jyefawGUcJY&w,f }}
]] b,fvdk ...ol tdrfaxmifawG bmawGeJY r[kwfvm; }}
]] 0g0g tdrfaxmifruscJYygbl; arar? oleJY vufxyfr,fYolu uwdzsuf a½SmifvTJoGm;cJYw,fwJY? NyD;awmY
0g0gYrdbESpfyg;pvkH;vJ r½SdMuawmYbl;? tJ'gvJ wifnGefYajymjyvdkY uRefawmf od&wmyg }}
]] tdk ...jzpfrSjzpf&avuG,f }}
]] rdbuG,fvGefNyD; apYpyfaMumif;vrf;xm;olu uwdzsufwmavmufeJY qdk&if uRefawmf 'Davmuf
pdwfraumif;jzpfrdr,f rxifbl;? 'gayr,fY ...oem;p&maumif;wJYtjzpfudk uRefawmfudk,fwdkif awGUcJY&w,f }}
]] om;u 0g0geJY oGm;awGUcJYvdkYvm; }}
]] uReaf wmfu b,fvv kd yk f oGm;awGUEdik rf mS vJ arar? ararYuv kd J uwday;xm;w,f r[kwv f m;? uReaf wmf
udk,fwdkifuvJ 0g0gYudk pdwfemxm;cJYw,f? [ifYtif; ...uRefawmf oGm;rawGUcJYygbl;? awGUzdkY pdwful;xJawmif
rxnfhcJYygbl;? 'gayr,fY rarQmfvifYbJ 0g0gYudk xl;xl;qef;qef; uRefawmf awGUcJY&w,f }}
a'gufwmrsK;d rGeu f 0g0gESijYf yefvnf awGUBuKcH &YJ yku H kd ararYtm; ajymjyonf/ wpfenf;tm;jzifY qdvk Qiv
f nf;
&ifzGifYcsifonfudk zGifYjyvdkuf&jcif; jzpfavonf/ trSefawmYvnf; rdrdü araruvGJí &ifzGifYjy&ef vlr½Sd/
a'gufwmrsK;d rGef ajymjyonfukd araru pdw½f n S pf mG em;axmifonf/ pum;tqk;H ü araru rSwcf sujf yKonf/
]] 'Dtwdkif;qdk&ifawmY om;rSm 0wå&m; ½dSaeNyD }}
]] cifAsm ...}}
]] aMomf ...arar awG;rdw,f? om;rSm 0wå&m; ½SdaeNyDvdkY }}
a'gufwmrsKd;rGefu ararYudk acwå wtHYwMo Munfhaerdonf/
]] wifnGefYuvJ uRefawmfYudk 'DvdkyJ ajymw,f? olYpum;udk uRefawmf rtHYMordbl;? araru ajymawmY
uRefawmfYem;awmif uRefawmf r,kHrdbl;? araru bmvdkY uRefawmfYrSm 0wå&m;½Sdw,fvdkY ajymwmvJ }}
araru twefMum pOf;pm;oa,mif NidrfaeNyD;rS ½Sif;jy\/
]] NyD;cJYwmawGudk awG;rd&if ararawmif vdyfjymroefYbl;? 'd|d ...ig? wPSm ...ig? rme ...ig wJY?
oHo&me,fcsJUwJY yyÍöw&m; okH;yg;? olYrdbawGuvnf; rmeeJY? araruvJ tJ'Dwkef;u vlomrGJw,f? rmeawmY
tMuG,fom;? rmecsif; xdyfwdkufawGUMuawmY 0rf;enf;p&mawG jzpfcJY&wmaygY? awmifvJ&m jrufjywfwJY? ararwdkY
vlBuD;csif; jzpf&mrSm om;eJY 0g0gwdkYu Mum;uae 'ku©awGUcJYMuw,f }}
]] 'gawmY arar? uRefawmfwdkYbufu rvGefygbl; }}
araru &,f\/
]] arar ckeuajymwJY yyÍöw&m; ok;H yg;udk vufuikd jf yK ajymMupwrf;qd&k if b,forl S rvGeb f ;l aygY? vlwikd ;f [m
udk,fY[meJYudk,f rSefaeMuwmcsnf;aygY? tJ'gawG xm;ygav? om; ckeu ajymwJYtwdkif;qdk&if 'kwd,tBudrf 0g0geJY
om;awGUwm[m rawmfwq r[kwfbl;? rarQmfvifYbJ r[kwfbl;? om; 0efcHrvm; }}
a'gufwmrsKd;rGefu olYrdcifudk xdwfvefYwMum; Munfhrdonf/ ajzawmY rajzrd/
]] arar ar;aew,fav om; ...}}
]] tm; ...tif; ...[kwfuJY }}
]] awGUEdkifwJYae&mudk om; wrifoGm;cJYwm? [kwfw,f r[kwfvm; }}
]] tJ'DvdkyJ 0efcH&r,f xifw,f arar }}
]] aumif;NyD? arar ar;r,f? om; bmaMumifY oGm;awGU&wmvJ }}
a'gufwmrsKd;rGef rajz/
]] om; rajzbl;? araryJ ajzay;ygYr,f? om;udk oHa,mZOfu aESmifzGJUac:iifw,f }}
arar okH;vdkufaom pum;u tiftm;BuD;rm;onf/ rSefvnf; rSefvSonf/ ESKwfjzifY 0efrcHbJ a'gufwm
rsKd;rGefu oufjyif;½SKdufjy\/
]] aMomf ...0g0gu om;udk aemufqkH; bmajymcJYw,f? ararYudk jyefajymjyprf;yg }}
]] b,f[mudk ajymwmvJ arar }}
]] a[m ...apmapmwke;f u om;ajymwm acsmaewmyJ? arYomG ;yvm;? om;a½SUarSmufu 0g0g[m xGuaf jy;
oGm;w,f? tJ'Dvdk rajy;oGm;cif bmajymovJ }}
]] aMomf ...tJ'gvm;? [dk'if; ...udk,fYudk 0g0g 'ku©ray;csifbl;? udk,fvJ 'ku© xyfrwdk;csifygeJYawmYwJY}}
]] [kwfNyD? 'Dpum;udk om; b,fvdk em;vnfovJ }}
]] arar bmar;wmvJ }}
araru NyKH;onf/
]] araryJ ajzOD;r,fuG,f? 'Dpum;udk ajymwJYtwGuf uav;rudk arar om"kac:w,fuG,f? 'Dpum;rSm
arwåm jy|mef;aew,f? wjcm; bmrS rjy|mef;bl; }}
]] 'gjzifY arar 0g0gYudk cGifYvTwfw,faygY }}
]] [JY om;? 0g0gYudk arar b,fwkef;urS tjypfr,lcJYbl;? crsm[m rdef;rom;yg? rdef;rom;csif; arar
udk,fcsif;pm;wwfygw,f? arar tJ'Dwkef;u pdwfqdk;cJYwm olYrdbawGyg }}
]] om;rSm 0wå&m;½Sdaew,fvdkY arar bmaMumifY ajymovJ }}
]] wpfaMumif;u rdef;rom;csif; udk,fcsif;pmvdkY? aemufwpfaMumif;u om; bmvdkY 'kwd,tBudrf
oGm;awGUovJ }}
]] tJ'geJY bmqdkifovJ arar }}
]] qdkifygNyDaum om;&,f? ta[mif;udk om; bmaMumifY topfoGm;jyKovJ? a&epfol[m aumuf½dk;av;
rQifav;udkawmif vSrf;qGJwwfw,f? om; 0g0gYudk aumuf½dk;rQifav; oGm;jycJYw,f r[kwfbl;vm; }}
]] 'gawmY arar&,f? om;u 0wå&m;½Sdw,f xifvdkY }}
]] a[m ...om;u ckrS 0efcHNyD? araruvJ 'gyJ ajymjyaewmyJ }}
om;trdESpfOD;onf NyKdifwl &,farmrdMu\/
]] 'gjzifY om; bmvkyf&rvJ arar }}
]] tJg'awmY om;bmom om; qk;H jzwfaygY? avmurS vlukd ESyd pf ufwwfwYJ aemifw ESprf sK;d ½Sw d ,f? wpfrsK;d u
rvkyfoifYonfudk vkyfrdvdkY &cJYwJY aemifw? wpfrsKd;u vkyfoifYonfudk rvkyfcJYrdvdkY &wJY aemifw? om;udk b,f
aemifwrsKd;rS rESdyfpufapcsifbl;? om;OmPfeJY om; qkH;jzwfyg }}
araronf pum;udkjzwfNyD; pOf;pm;aeao;onf/ twefMumpGmyif pOf;pm;aeonf/ pOf;pm;NyD;rS udk,fwGif
0wfxm;aom a,m*Dt0wfudk udkifjyvsuf araru qdkonf/
]] a[m'D t0wfudk 0wfxm;awmY om;twGuf qifjcifrSK taxmuftul&r,fY pum;ESpfvkH; arar
ajymvdkufr,f? jrwfpGmbk&m;ocif&JU tma0Pdu *kPfawmfq,fY½Spfyg;teuf ew¬dtAsm0#raemqdkwJY *kPfawmfeJY
ew¬t d yÜ#o d cFgEkayu©mqdwk YJ *kPaf wmfEpS yf g;&Sw
d ,f? jrwfpmG bk&m;rSm tAsm0#raem? olwpfyg;wdtYk wGuf aMumifMY urJY
jzpfaom pdwfESvkH;awmfonf ew¬d? r½Sd/ tyÜ#docFgEkayu©m? OmPfjzifY rqifrjcif vpfvsL½SKaom trSKonf ewd¬?
r½Sd ...wJ/Y "m&P y&dwaf wmfrmS vmw,f? om;&ygw,f? wdaYk wG[m bk&m;r[kwyf gbl;? 'gayr,fY wdt Yk wdik ;f twmeJY
wdkYwwfEdkifoabmuf bk&m;BuKdufwJYpdwfxm;rsKd; BuKd;pm;xm;oifYygw,f? ararYrSm 'gavmufyJ ajymp&m½Sdw,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu rsufpd ydwfvdkufonf/ pdwfwGif;rS ½GwfMunfhonf/ olwpfyg;wdkYtwGuf aMumifYMurJY
jzpfaom pdwfESvkH;awmfonf r½Sd/ OmPfjzifY rqifrjcif vpfvsL½SKaom trSKonf r½Sd/
a'gufwmrsKd;rGefu rsufpd jyefzGifYvdkufonf/ NyKH;vsuf oufjyif;udk vTwfvdkufonf/
]] uRefawmf oabmaygufw,f arar }}
]] uJ ...'Dvdkqdk&if om;jyefawmY? arar tvkyfpcef; jyef0if&OD;r,f }}
]] [kwfuJY arar? uRefawmf b,faeY vm&OD;rvJ }}
]] ckepf&ufaerSyJ vm om;? arar t"d|mef ajzmifYajzmifYvkyfcsifw,f }}
]] aumif;ygNyD arar }}
a'gufwmrsKd;rGefu jrufcif;xuf qif;NyD; 'l;wkyfvsuf rdcifudk ½Sdcdk;onf/
qkay;aeaom ararYrsufESmudk a'gufwmrsKd;rGefu jrwfEdk;pGm Munfhonf/
ararYrsuEf mS u MunfvifoefpY ifvo S nf/ aevk;H uG,af ysmufomG ;NyD jzpfaomfvnf; arvnaeu Munfvif
oefYpif xGef;vif;aeonf/
aMomf ...rdrd&ifrSmvnf; 'dG[wdrfjrLwdkY uif;pifvsuf MunfvifoefYpifaeonfwum;/

Ä Ä Ä
aemufEpS &f uftMumwGif aeYv,fyikd ;f ü tqifjY rifyY nmOD;pD;Xme taqmufttkBH u;D \ "mwfavSum;wGi;f rS
ajrnDxyfodkY a'gufwmrsKd;rGefu xGufvdkufonf/
t&yfjrifYjrifY Adkufr½TJw½TJESifY vl½G,fwpfOD;u ESKwfqufonf/
]] [m ...q&mOD;rsKd;rGef? bmudpö½SdvkdY vmwmvJ q&m }}
]] nTefcsKyfeJY vmawGUwmyg }}
]] tm ...uRefawmf Mum;w,f q&m? q&mwdkY Xmeu Mum;jzwf e,fajymif;ay;zdkY udpö½Sdaew,fwJY?
wef;pDxm;wJYtxJrSm q&mvJ ygw,fwJY }}
]] [kwfw,f? tJ'D udpöyJ }}
]] b,fvdkvJ q&m? ajymvdkY &cJY&JUvm; }}
]] &cJYygw,f }}
]] 'gjzifY q&m rajymif;&awmYbl;aygY }}
]] [ifYtif; ajymif;&r,f }}
]] b,fvdk q&m? EdkY ...ajymvdkY&cJYw,fqdk }}
]] [kwfw,fav? uRefawmfu wjcm;vl rajymif;csif&if uRefawmf ajymif;ay;r,fvdkY aAmfvHwD,m
oGm;vkyfwmyg }}
]] cifAsm ...}}
]] udkat;vGifu bm tHYMoaewmvJ }}
]] tHYMowmaygY? uRefawmf 'DrSm tvkyfvkyfwm q,fY½SpfESpf½SdNyD? e,frajymif;csifvdkY qifajcrsKd;pkHeJY vmNyD;
toem;cHolawGom awGUzl;w,f? e,fajymif;zdkY aAmfvHwD,m vmvkyfwJYvl wpfcgrS rawGUzl;ao;bl; }}
]] tck awGUzl;NyDaygY }}
]] [kwfuJY? tm ...q&muvJ }}
]] 'gayr,fY rcsD;rGrf;eJY udkat;vGif }}
]] bmjyKvdkYvJ }}
]] vlqdkwm udk,fYtaMumif;eJYudk,f }}
]] tm ...[kwfwmaygY? vlqdkwm udk,fYtaMumif;eJYudk,f }}
]] uJ oGm;r,f udkat;vGif }}
]] aeOD;av q&m? vufzuf&nfav; bmav; }}
]] awmfNyD udkat;vGif? uRefawmfYrSm udpöwpfck ½Sdao;w,f }}
cifrif&if;ESD;aom udkat;vGif rpyfpkEdkif&ef ZGwfESKwfqufcJYNyD; a'gufwmrsKd;rGefu rdrd\um;qD xGufvm
cJYonf/ jynfvrf;twdkif; um;udk armif;cJYNyD; wuúodkvf&dyfomvrf;buf auGUonf/ *i,fauGU auGUcGifY&aom
ae&mta&mufü um;udk jyefauGUNyD; pdwfynmXme½Sd&m taqmufttkHqD armif;vmcJYownf;/

Ä Ä Ä

tcef; ( 6 )

½Sm;½Sm;yg;yg; vdyjf ymav;wpfaumifu ouf&if;csKaH y: vmem;ojzifY a'gufwmrsK;d rGeu


f ydu
k jf zifY tkyv
f u
kd \
f /
vdyfjymav;u rBuD;vS/ awmifyHt0gay:wGif tjzLpufrsm;½Sdonf/
EdkifvGefydkuf tjzLtwGif;rS vGwfajrmufxGufoGm;&ef BuKd;pm;ysHaeaom vdyfjymav;udk a'gufwmrsKd;rGefu
u½kPmESifY Munfhonf/ xdkYaemuf ywf0ef;usifudkvnf; rsufvkH;a0YMunfhonf/ vlolav;yg; rawGU&/
a'gufwmrsKd;rGefu tkyfxm;aomydkufudk ray;vdkuf&m vdyfjymav; ysHxGufoGm;\/
a'gufwmrsKd;rGefu NyKH;onf/ rdrdtjzpfudk rdrd oabmusí NyKH;onf/
rdaomvdyfjymudk vTwfypfaom vdyfjymzrf;oltm; jrifol½Sdu bmajymrnfenf;/
a'gufwmrsKd;rGefu ok0PÖNrKdif NcHBuD;twGif;odkY arQmfMunfhonf/
NcHywfvnfudk oHql;BuKd; 0dkif;ywfumxm;onf/ oHql;BuKd; tumt&HtwGif; puúLyef;csKHrsm;udk pepfwus
0dkif;ywfpdkufxm;onf/ puúLyef;udkif;rsm;u oHql;BuKd;ay:rS ausmfum ajrjyifodkY tkyfqdkif; nTwfusaeonf/
vlrqdx k m;ESi?Yf acG;yif rwd;k Edik af tmif cdik cf efjY ynfu h syí f ql;xlaom csKw H wH ikd ;f jzpfaMumif; a'gufwmrsK;d rGef aumif;pGm
odonf/
NcHv,f½Sd acgifrdk;eDeDESifY wdkufBuD;udk opfyifrsm;Mum;rS vSrf;jrif&onf/
wduk Bf u;D u taemufbufoYkd rsuEf mS jyKxm;onf/ ,ck a'gufwmrsK;d rGef &yfae&mrS wdu k Bf u;D \ ajrmufbuf
ydkif;udk jrifae&onf/ wdkufBuD; ajrmufbufydkif; tay:xyfrS tcef;wpfcef;onf 0g0gYtcef;jzpfaMumif; a'gufwm
rsKd;rGef odNyD;jzpfonf/
aMomf ...i,fpOfwkef;uvnf; onfae&mrS vl&dyfvla&mif jycJY&onf/ jywif;0rS cspfol ay:vmvQif
vrif;xGufvmouJYodkY aysmf&onf/ ,ckawmY .../
a'gufwmrsK;d rGeu f vufwiG ;f rS vdyjf ymzrf;aom ydu k uf kd Munfrh o d nf/ ykc;Hk wGif vG,x f m;aom tdwu f v kd nf;
Munfhrdonf/
rdrud awmcsKrH sm;wGif vSnv hf nf vdyjf ymzrf;oltoGif aqmifxm;onf/ awmcsKx H al om þae&mwpf0u kd w f iG f
vdyfjymzrf;oluJYodkY avQmufoGm;aejcif;onf toifYavsmfqkH;jzpfonf/ awGUjrifolwdkY oHo,uif;rnf/
rdrd armfvNrKdifodkY a&mufaeonfrSm q,f&uf½SdNyD/ pdefyef;yifBuD; teD;w0dkufrS 0g0gYudk oGm;arQmfonf/
0g0g ay:rvmcJY/ wpfnaewkef;uuJYodkY aumvdyfe,fajrbuf 0g0g vrf;avQmufxGufvmavrnfavm[k
apmifYMunfhcJYonf/ 0g0gu rvm/
aemufq;Hk awmY ok0PÖNrKid f NcBH u;D teD;uyfí pkpH rf; tuJcwfrnf[k qk;H jzwfvu kd o f nf/ NcBH u;D ywfywfvnf
rSmawmY csKHxlonf/ awmcsKHrsm;twGif; t"dyÜg,frJY avQmufaeol rjzpf&efvnf; vdyfjymzrf;oltoGif aqmif&jcif;
jzpfonf/
a'gufwmrsK;d rGeu f csKw H pfc\ k tuG,w f iG f tarmajyxdik [ f ef xdik v f u kd of nf/ rdrpd w d of nf xl;xl;qef;qef;
wnfNird af erSe;f owdjyKro d nf/ "mwfccJG ef;twGi;f ü "mwfaygif;wdYk "mwfjyKonfukd apmifMY unfph Of cHpm;&ouJo Y v Ykd nf;
cHpm;&onf/
okawoejyKaomtcg rodao;aom "mwfwdkYudk prf;csdefü pdwf½Snf&onf/ wpfckudk wpfckESifY aygif;pyf
vdkufonf/ wpfcgwpf&H wpfaeYESifY wpfnvkH; apmifYMunfhonf/ bmrQ jzpfrvm/ aemufwpfrsKd; prf;&jyefonf/
apmifYMunfh&jyefonf/
bmjzpfvmrnfurkd l rod/ wpfcck k jzpfvmrnfukd arQmv f ifx Y m;onf/ arQmv f ifrY KS u xd;k xGi;f odrKS rv S monf/
xd;k xGi;f odrKS ukd rnfoYkd t"dygÜ ,fazmf&rSe;f rod/ &Ny;D orQ rjynfph aHk o;aom tcsut f vufwt Ykd ay: tajccHawG;vsuf
OmPfonf wpfpw Hk pf&mudk BuKw d ifcefrY eS ;f aerdonf/ xdBk uKw d ifcefrY eS ;f csuo f nf rvG{J uef rSef rrSeu f kd prf;oyfjcif;rS
okawoejzpf\/ OmPfoabm BuKw d ifcefrY eS ;f csuo f nf rjiif;Edik af om tcsut f vuftjzpf ay:xGuv f maomtcg
okawoe atmifjrifonf/ xdktcsdef rwdkifrDawmY arQmfvifY&if; pdwf½SnfpGm apmifYMunfh&onf/
,ckvnf; rdrdu wpfpkHwpf&mudk BuKdwifcefYrSef;NyD; arQmfvifYvsuf apmifYMunfhae&onf/ okawoe
"mwfccJG ef;rSmyif uHav;ulvQif ½Sm&mudk wnfw h nfh wd;k rdwwfonf/ wnfw h nfh rwd;k rdvQiu f m; pdw½f n S pf mG ½Sm&onf/
"mwfccJG ef;rS tavYtusiEYf iS Yf pdwZf u JG kd rdrod EÅmefwiG f p½duk t f jzpf pGrJ ad eNy/D rdr\ d todOmPfukd pdeaf c:aom
jyóem[k todtrSwf jyKrdonfhaemufwGif jyóem rajyvnfrcsif; rdrdudk,fudk rdrd&yfí r&awmY/ prf;rnf/
½Smrnf/ apmifYrnf/ pdwf½Snfrnf/
0g0gYtjzpfu rdrdtodOmPfudk pdefac:aom jyóemjzpfcJYNyD/ aMomf ...todOmPfudk pdefac:½kHru
ESvkH;om;udk ararajymouJYodkYyif oHa,mZOfu aESmifzGJUac:iifavonf/
onfawmY ...rdrd aemufrqkwfEdkifNyD/
awG;ae&mrS a'gufwmrsKd;rGef\ rsufvkH;rsm;u tdrfBuD;qD a&mufoGm;onf/ &ifu 'dwfueJ ckefoGm;onf/
wnfNidrfaom pdwfonfvnf; vSKyf½Sm;oGm;onf/
a½S;,cifuuJYodkYrl r[kwf/ ,ck tdrfBuD;\ atmufxyfjywif;wpfck t0ü 0g0gu &yfNyD; rdk;aumif;uifqD
ai;Munfhae\/
aMomf ...vrif;yg/ rdrdtwGufawmY aiGvrif;yg/
a'gufwmrsKd;rGefu 0rf;enf;oGm;rdonf/ [dkpOfwkef;uqdkvQif rdrdu ykef;uG,f&mrS xNyD; vla&mifjyrnf/
vlrvpfvQif ta0;uyif wpfO;D udk wpfO;D Munfah eMurnf/ vlvpfvQiaf wmY 0g0gu Ncw H iG ;f ajy;qif;vmwwfonf/
tb,frQ xlxyfcdkifcefYpGm umxm;onfh NcHyifjzpfap? cspfolrsm;twGufawmY qkHawGUEdkif&ef vQKdU0Sufaom 0ifayguf
xGufaygufav;rsm; ½Sdonf/
,ckawmY 0g0gonf aiGvrif;ESifY ydkwlavNyD/ vrif;[lonf rdrdudk ai;Munfhaeol½SdrSef; rod/ þtcsdef
þae&mrS þtoGifjzifY rdrdMunfhaeavrnfudk 0g0g odrnfr[kwf/
0g0gYtoGifav;u 0if;0gaeonf/ qHyifu eufarSmifonf/
apmapmu ydkufuGefatmufrdaeaom vdyfjymav;udk a'gufwmrsKd;rGefu owd&rdonf/ 0g0gonfvnf;
ydkufuGefatmuf rdaeolav;[k pdwfrSmxifrdonf/ rnfoltkyfaom ydkufuGefenf;/ rnfuJYodkYaom ydkufuGef
trsKd;tpm;enf;/
xdktcdkufwGifyif xl;qef;aom toHwpfckudk a'gufwmrsKd;rGef Mum;vdkuf&\/
yxrwGirf l avcReo f EH iS Yf qifaom pl;½SaomtoH jzpfonf/ cPtMumwGif toHu ydt k iftm;Bu;D vmonf/
ydkpl;½SNyD; us,favmifvmnf/ rkefwdkif;rusrD wdkufcwfaom avjyif;oHrsKd; jzpfonf/
a'gufwmrsKd;rGefu ½kwfw&uf aumif;uifqD armYMunfhonf/ aumif;uifjymü wdrfjzLwdkYawmY ½Sdaeonf/
aeuvnf; omaeonf/ wdrfjzLwdkYuvnf; Nidrfoufaeonf/
a'gufwmrsK;d rGef opfyifwu Ykd kd Munfo
h nf/ opfyifw\
Ykd tudik ;f tcufrsm;uvnf; vSKy½f mS ;,dr;f ,dik jf cif;r½S/d
a'gufwmrsKd;rGefu acwårl tHYMopdwfESifY aMumifMunfhaerd\/
pl;pl;½S½Sav; xdwfvefYwMum; atmfoHMum;rS a'gufwmrsKd;rGefu xdkifae&mrS xvdkufonf/
jywif;0ü 0g0g\ o@mefav;u r½SdawmYNyD/
avjyif;usoHurl xGufay:jrJ xGufay:ae\/
a'gufwmrsK;d rGef pdww f iG ;f ü rauseyf/ avrvm rd;k rvmbJEiS Yf bmaMumifY avjyif;wdu k of H ay:vm&oenf;/
a'gufwmrsKd;rGefu wpfpkHwpf&mudk owd&onf/ rdrdOmPfu a&;a&;0g;0g; pum;ajymaeonf/ bmenf;?
bmygenf; .../
bm&,f[k acgif;wGif;ü ½kwfw&uf ray:/ odkY&mwGif owd0ifcJYNyD jzpfaomaMumifY rsufvkH;rsm;u
ywf0ef;usifudk apYapYpyfpyf Munfh\/
toHu ywf0ef;usifwpfckvkH; ysHUESHYaeaomfvnf; wpfae&mrS vmaerSef; owdxm;rdonf/
toHu NcBH u;D \ ta½SUawmifaxmifrY S vmonf/ xdak e&mü rif;uGwyf ifrsm; aygufaeonfudk puúLyef;rsm;udk
ausmfvsuf jrif&onf/ rif;uGwfyifrsm;\ ta½SUbufwGif bmyifrQ aygufraeaomaMumifY uGufvyf½SdykHay:onf/
rif;uGwfyifwpfyif\ xdyfzsm;rS t½Gufrsm; ododomomav; vSKyf½Sm;aeaMumif;vnf; awGU&\/
avjyif;usoHu wjznf;jznf; tm;enf;vmonf/ rif;uGwfyifteD; av[mjyifü wpfpkHwpf&monf acwå
vnfywfaeonf/ vsifjrefojzifY &dyf&dyfom awGU&onf/ xdkYaemuf vkH;0aysmufuG,foGm;\/ avjyif;usoHvnf;
r½SdawmY/
a'gufwmrsKd;rGefu owdrvpfbJ vdyfjymzrf; ydkufuGefav;udk udkifNyD; pwifvSKyf½Sm;onf/ ab;tjrifwGifrl
trSwfrxif vdyfjymvdkuf½Smaeol .../ trSefawmY a'gufwmrsKd;rGefu NcHBuD;\ taemufawmifaxmifYqD
a½GUvsm;ae\/
owdxm;rdonfrSm tawmfyifjzpfonf/ csKHuG,fwpfckrS txGufü vlwpfa,mufudk awGU&onf/
xdkol\ ykqdk;u npfEGrf;onf/ tusÐu a[mif;½kHru pkwfaeonf/ olYvufwpfbufwGif EG,facGrsm;udk
udkifxm;NyD; tjcm;vufwpfbufü "m;rwdkwpfacsmif;udk udkifxm;onf/
þawmY csKrH sm;ay:wGif wG,w f ufaewwfaom EG,yf ifao;wpfrsK;d ½Sod nfukd a'gufwmrsK;d rGef od\/ BuK;d EG,f
[kyif ac:Muonf/ csnfaESmif&ef tokH;jyKMuonf/
þae&mrsKd;wGif BuKd;EG,fpkolwpfOD;udk awGU&onfrSm rqef;/ vdyfjymvdkufzrf;olavmuf rqef;/ odkY&mwGif
xdkol\ rsufESmu qef;onf/
olYrsufESmu rdk;'Pfav'Pf xdxm;aom tom;rsKd;jzpfNyD; rnf;rnf;nKdonf/ rnf;nKdaom rsufESmjyifudk
apmif;apmif;jzwfxm;onfh "m;'Pf&mESifYwlaom trm½GwfBuD;wpfck ½Sdae\/
olu wpfpw Hk pf&mudk tHMY o[efEiS Yf &yfaeonf/ a'gufwmrsK;d rGeu f kd jrifaomtcg rsuEf mS vTo J mG ;Ny;D "m;rwdu k kd
cg;Mum;vdkuf\/ vufwGif;ü wef;vef;jzpfaeao;aom EG,fwdkYudk acGywfvsufae&mrS oGufoGuf xGufcGmoGm;\/
xdkolYudk a'gufwmrsKd;rGef txl; *½krpdkuftm;/ xdkolae&mrS vsifjrefpGm xGufcGmoGm;onfudkyif aus;Zl;
wifrdao;onf/
avwGifr½Sdaom vdyfjymudk ydkufuGefjzifY vdkufítkyfum ...tkyfumESifY NcHaxmifteD;okdY a'gufwmrsKd;rGef
a&mufoGm;onf/
NcHaxmifY puúLyef;csKHay:ü t&m0w¬Kwpfcku NidvsufvSKyf½Sm;aeonf/ puúefYydkif;rQom Mumrnfxifonf/
xdkt&m0w¬Konf tenf;i,fajrmufí vGwfoGm;NyD; NcHwGif;bufusvsuf aysmufuG,foGm;onf/
jrifvdkuf&onfrSm rMumaomfvnf; bmrSef;rl a'gufwmrsKd;rGef odvdkuf&\/
BuKd;wyfxm;onfh opfom;jym; aumufaumufwpfck/
a'gufwmrsKd;rGef\ yg;pyfrS wkd;wdk;½Gwfrdonf/
]] bl;(vf)½dk0g;&m; }}
þud&d,mudk rnfolonf rnfonfhtwGuf okH;oenf;/
a'gufwmrsKd;rGefu vdyfjymzrf;[ef jyKvdkufjyefNyD; ab;ywfvnfudk Munfhonf/
apmapmu vl\ t&dyfta&mifudk rawGU&/ tjcm; rnfolrQvnf; r½Sd/
a'gufwmrsK;d rGeu f ajrjyifwiG f 'l;axmufxikd cf svu dk Nf y;D ydu
k uf eG af v;udk [dvk eS of nfveS jf yKonf/ rsuv f ;Hk rsm;
url puúLyef;csKH\ tajcrSaeí NcHwGif; ajrjyifqD jrifvdkjrifjim; BuKd;pm;Munfhonf/ ajrjyifodkY nGwfusaeaom
tudkif;wdkYrS t½Gufrsm; odyfonfhojzifY bmrQ rawGU&/ odkY&mwGif cg;v,fcefY tjrifYü t½GufwdkY [maeaom
tuGuw f pfuu G f awGUonf/ xdt k uGuw f iG ;f rS jrif&orQrmS vlwpfu, kd v
f ;Hk awmY r[kw/f tusjÐ zL wpfpw d w f pfyikd ;f ESiYf
yGifYjzL½dkuf xbDjym wpfpdwfwpfydkif;/
tdrfBuD;qDrS a,mufsm;wpfOD;\ ac:oHudk Mum;&onf/
]] jrar ...jrefjref vmprf; }}
xl;oHawmY rMum;&/ ajy;oGm;aom ajcoHudkrl Mum;&onf/
a'gwmrsK;d rGeu f xdak e&mwpf0u kd üf £a`Er´ ysuf r½Sad omvdyjf ymrsm;udk vdu k zf rf;aevdu k af o;\/ xkaYd emuf
tdrfBuD;qDudk aumif;pGmvSrf;jrifEdkifaom ae&mqDodkY wjznf;jznf; a½TUcJY\/
csKrH sm;tMum;wGif aygufaeaom usn;f yifwpfyifukd awGU&onf/ xif;ckwo f w l Ykd aumif;rSKaMumifY usn;f yifu
wdkaeNyD/ tudkif;BuD;wdkYvnf; r½SdNyD/ topfxGufvmaom tudkif;i,fwdkYrS t½Gufzm;zm;wdkYonf yifpnfwdkwdkudk
0dkif;tkyfzkH;uG,fxm;\/
usn;f yifu, G üf xdik Nf y;D a'gufwmrsK;d rGeu f tdrBf u;D qD Munf\ h / tdrBf u;D aemufausmbufuv kd nf; jrif&onf/
ajrmufbuf ab;ydkif;udkvnf; jrif&onf/
a'gufwmrsK;d rGeu f vG,t f w
d w
f iG ;f rS a&Al;udk xkwí f a&aomufonf/ xdaYk emuf pD;u&ufwpfvyd u f kd rD;n§Nd y;D
zGm½SKduf\/
cgwdkif;aeYrsm;ü naeydkif;wGifom rdrd pkHprf; tuJcwfcJYonf/ ,aeYu we*FaEGaeY/ wpfaeYvkH; tuJcwf
MunfhEdkifonf/ ,ckrS aeYv,f wpfcsufxdk; ½Sdao;onf/ vdktyfvQif naetxd apmifYrnf/
apmifYEdkifonf/ apmifY&rnf/ apmifYMunfh&ef rdrd pdwf½Snfonf/ ,ckyif apmifYMunhf&usKd; eyfoifYorQ eyfNyD
xifonf/
bl;(vf)½dk;0g;&m;? þtdrfBuD;wGif uav;½Sdovm;/
rdrd odorQ ,cifurl r½Sd/ ,ck ½SdrnfqdkvQif ½SdEdkifonf/ xm;awmY .../ uav; ½SdapOD;/ jrefrmjynfrS
uav;rsm;onf bl;(vf)½dk;0g;&m;ESifY upm;Muonfudk rawGUzl;cJY/
a'gufwmrsK;d rGeu f pD;u&ufwpfvyd f ukeo f nftxdapmif&Y if; awG;onf/ wdo k mG ;aom pD;u&ufukd ajrwGif
xdk;qG rD;owfvdkufNyD; tdrfBuD;qD Munfhjyefonf/
NcHBuD;axmifY wpfae&mü OD;wdwfMunf ay:vmonf/
[dkwpfnaewkef;uuJYodkYyif OD;wdwfMunfonf yxraomf £a`E´&& avQmufvmae\/ opfyifpkae&m
a&mufaomtcg 0J,mudk tuJcwf Munfhf½SKNyD;aemuf ukef;jrifYtxuf½Sd awmcsKHrsm;wGif;odkY vsifjrefpGm 0ifa&muf
aysmufuG,foGm;onf/
a'gufwmrsKd;rGef\ &ifu ckefvmonf/ [dkwpfnaewkef;uuJYodkYyif OD;wdwfMunfaemufrS 0g0g ay:vmOD;
rnfavm/ ay:vmvQif pdeyf ef;yifBu;D qD oGm;rnfavm/ aumvdyef ,fajrbufyif oGm;rnfavm/ aumvdyef ,fajrqD
oGm;vQifrl udpör½Sd/ pdefyef;yifBuD;qD oGm;vQifrl jzwfzrf;&ef wpfae&mom ½Sdonf/
a'gufwmrsK;d rGeuf csKw H uYkd kd tumtuG,jf yKNy;D ajr0gvrf;ESiYf acsmif;qk&H m tedrw Yf iG ;f odYk oGuo f uG of mG ;onf/
q,fYig;rdepfcefYawmY apmifYae&ao;onf/ arQmfvifYxm;onfhtwdkif; 0g0g ay:vm\/
0g0gu tusÐtjzLav; 0wfxm;onf/ xbDu tpdrf;Eka&mifjzpfonf/
ukef;\ tedrfYydkif;odkY 0g0g a&mufvmcsdefü aemuf udkufESpf&mcefYtuGmwGif rjrar ay:vmonf/ rjraru
tusÐtjzLESifY xbDtjyma&mif 0wfxm;onf/
0g0gu ajrvrf;av;twdik ;f acsmif;qDoYkd avQmufvmaeonf/ ta0;ü ½Spd Ofurl 0g0g\ vrf;avQmufyo Hk nf
rnforYkd Q rxl;jcm;/ teD;uyfvmaomtcgwGiu f m; 0g0gvrf;avQmufyrHk mS yxrOD;qk;H tBurd f awGUpOfu avQmufyrHk sK;d
jzpfaMumif; a'gufwmrsKd;rGef owdjyKrdonf/
0g0gYacgif;av;u armYaeonf/ vnfwikd af v;udk qefNY y;D ar;av;udk csx D m;onf/ rsuv f rHk sm;u a½SUwnfw h nfh
odkYom pl;pdkufxm;\/ ab;ywf0ef;usifudk vkH;0rMunfh/ aMomf ...ajrjyifudkyif rMunfh/
acsmif;v,f ta&mufü 0g0g\ vufarmif;av;wpfbufudk a'gufwmrsKd;rGefr qkyfudkif zrf;vdkuf\/
0g0gYwpfu, kd v
f ;Hk u wkeo f mG ;Ny;D vrf;avQmufjcif;rSmvnf; &yfomG ;onf/ Nird í f aoaeaom rsuv f ;Hk rsm;u
wpfywfvnfoGm;NyD; a'gufwmrsKd;rGef\ rsufESmudk pl;pdkufMunfhaeonf/
]] 0g0g ...armifyg ...armif jyefvmcJYNyD }}
0g0g\ ESKwfcrf;av;u vSKyfvmNyD; toHoJYoJY xGufvm\/
]] armif }}
cPüyif 0g0g\ rsuv f ;Hk rsm;u jyefrw dS of mG ;onf/ ud,
k af v;onfvnf; ol&Y ifciG q f o D Ykd ,dik vf uJ svmonf/
tcsdefrsm;rsm; r&onfudk olodonf/ xdkYaMumifY 0g0gYudk,fav;udk ayGUcsDvdkufNyD; tpwnf;u Munfhxm;
rdaom 0g;½kHawmav; tuG,fodkY o,f,lcJYonf/
rdrdu abmif;bDpdrf;ESifY ppfokH; tpdrf;a&mif *smuifyg;yg;udk 0wfxm;onf/ 0g0g\ xbDta&mifrSmvnf;
tpdr;f jzpfonf/ 0g0gYtusjÐ zLudk rdru d ,kd Ef iS Yf uG,x f m;vdu
k af omtcg rdrw d EYkd pS Of ;D vk;H rSm 0g;½kaH wmESiYf a&moGm;rnf[k
a'gufwmrsKd;rGef ,kHMunfonf/
þtjzpfrsKd;twGuf ,aeY rdrdu tpp tqifoifY vkyfvmcJYonf/
a'gufwmrsKd;rGefu vG,ftdwfwGif;rS atmf'DuvkH; a&arT;ykvif;udk xkwf,lonf/ *Grf;pwpfckwGif a&arT;
½TJ½TJqGwfNyD; *Grf;pudk 0g0g\ ESmacgif;em;ü uyfxm;\/
a'gufwmrsKd;rGefu udk,fudkrvSKyfbJ 0g;½kHrsm;Mum;rS acsmif;Munfhonf/
rMumrD rjraru acsmif;udk jzwfu;l onf/ bmudrk Q ouFmruif; jzpf[efrjybJ rjraru pdeyf ef;yifbufoYkd
xGufoGm;onf/
a'gufwmrsKd;rGefu &ifcGifwGif;rS 0g0g\ rsufESmav;udk ikHYMunfhonf/
0g0gYrsufvkH;rsm;u ryGifYao;/ toufuawmY rSefrSef½SLaeonf/
rsufawmifwdkYu ½SnfoG,fí aumYNyD; eufarSmifonf/ rsufckH;wdkYuvnf; eufarSmifonf/ rsufawmifESifY
rsufckH;Mum; tom;av;rsm;u vJYvJYav; pdrf;pdkonf/
b,fwkef;u &xm;rSef;rodaom pmwpfyk'fu acgif;wGif;ü ay:vm\/
]] cyfodrf;uvsm? ½SKzG,fomvQif }}
0g0g\ udk,fav;u vSKyf½Sm;vmonf/ rsufvkH;av;rsm;uvnf; yGifYvmNyD; olYudk pdkufMunfhaeonf/
olu bmrQrajy/ 0g0gYudkom NyKH;í Munfhaerdonf/ NyKH;&if;uvnf; rsuf&nf0Jrdonf/
0g0gu olY&ifcGifrS tomt,m ½kef;xGufNyD; xxdkifonf/ olu 0g0g\ udk,fav;udkrl vTwfay;vdkufonf/
vufav;wpfzufudkrl rvTwfbJ tomt,m qGJudkifxm;onf/
]] 0g0g acgif;rl;ao;vm; }}
0g0gu acgif;av; cgjy\/ a&arT;qGwfxm;aom *Grf;pav;udkrl quf½SLae\/
]] 0g0g vrf;avQmufEdkifrvm; }}
]] [if ...bmvkyfrvdkYvJ }}
]] olwdkY[m [dk pdefyef;yifBuD;em;rSm ½Sdaew,f? ckavmufqdk 0g0gYudk rawGUvdkY ½SmaeMuNyD xifw,f? olwdkY
tcsdefra½G; 'Dem; a&mufvmEdkifMuw,f }}
0g0gu rsuv f ;Hk av;jyL;Ny;D ab;w0du
k u
f kd Munfo h nf/ xdaYk emuf vufav;wpfzufu olyY ck ;Hk udk tomwGe;f \/
]] udk,f ...jyef ...jyefawmY }}
0g0gu olYudk armif[k rac:bJ udk,f[k ac:aMumif; ol owddxm;rdonf/
]] udk,f rjyefao;bl;? 0g0geJY pum;ajymp&m½Sdw,f }}
]] tdk ...olwdkY awGUoGm;vdrfYr,f }}
]] olwdkYudk udk,fraMumufygbl; 0g0g }}
0g0gu pdwf½SKyf[efjzifY ESKwfcrf;av;udk oGm;jzifYudkufNyD; olYudk Munfhae\/ ukef;onf rdrdwdkY xkdifae&mrS
awmifbufodkY ½SKdif;½SKdif; edrfYqif;oGm;onfudk a'gufwmrsKd;rGef owdxm;rdNyD;jzpfonf/
a'gufwmrsKd;rGefu atmufbufodkY nTefjyNyD; ajym\/
]] udk,fwdkY tJ'Dbufu oGm;r,f? [dkem;usrS 0g0gwdkY tdrfbuf jyefauGUoGm;Muw,f }}
]] ol ...ol ...olwdkYawGU&if b,fYES,fvkyfrvJ }}
]] ukef;u edrfYw,f? olwdkY rawGUEdkifygbl;? awGUoGm;&ifvJ olwdkYudk udk,f jyif;jyif;xefxef tjypfwif
owday;&vdrfYr,f }}
]] udk,f odyfacgif;rmw,f }}
]] [kwfw,f? udk,f acgif;rmw,f? 0g0g rSwfrdom;yJ }}
0g0gu olYudk awGawGav; Munfhae\/ bmaMumifYrSef; rod/ 0g0g\ rsufESmav;rSm wpfcsuf 0if;oGm;NyD;
NyKH;&dyfav;vnf; ay:vm\/
olu 0g0gYvufav;udk qGJNyD; ae&mrS xaomtcg 0g0gonf rjiif;bJ vdkufx\/
wpfOD;vuf wpfOD;qGJNyD; ukef;edrfYtwdkif; qif;avQmufcJYMuonf/
twefvSrf;vSrf;a&mufrS taemufbufodkY csKd;NyD; 0g0gwdkY\ NcHBuD;buf jyefavQmufMuonf/
0g0gwdkYNcH ra&mufwa&mufü okH;yifqdkifvsuf aygufaeaom uRJwnif;yifBuD;rsm; ½Sdonf/
uRJwnif;yifBuD;wpfyif\ yifpnftuG,fwGif ESpfOD;om; jyefxdkifMuonf/
awmcsKHrsm;wpfcGifwGif armatmif ½Smaernfholrsm;udk a'gufwmrsKd;rGef jrifa,mifonf/ ,ck rdrdwdkY
a&mufaeonfh ae&mum; olwdkY rarQmfvifYqkH;aom ae&mjzpfonf/
0g0gu par;ofn/
]] udk,f b,fu jyefay:vmwmvJ }}
]] udk,f 'Daumvdyfudk ajymif;vmcJYNyD }}
0g0gu rsufvkH;0ef;0ef;rsm;jzifY olYudk Munfhonf/
]] udk,f tpu 'Dudk rvmcsifbl;qdk }}
]] [kwfw,f? tpu rvmcsifbl;? tckawmY udk,frvmbJ raeEdkifbl; }}
]] udk,f bmaMumifY vm&wmvJ }}
0g0gYpum;u ar;cGe;f r[kw/f nnf;nLvdu k jf cif;jzpfaMumif; a'gufwmrsK;d rGef odonf/ od&Yk mwGif oluajz\/
]] udk,f 0g0gYtwGuf jyefvmcJYw,f }}
]] udk,f bmaMumifY 'ku©½SmcsifovJ }}
a'gufwmrsKd;rGefu yifyef;pGm NyKH;NyD; ajym&\/
]] udk,fYudk 'ku©½Smw,fqdkawmY wu,fawmY udk,f[m okc cHpm;ae&w,fqdkwJY t"dyÜg,f xGufaew,f?
0g0g udk,fajymjyr,f? 0g0geJY cGJcJY&NyD;wJYaemfu udk,fYESvkH;om;rSm okcqdkwm r½SdawmYygbl;? aeYwdkif;yJ aomueJY
ae&ygw,fvdkY udk,f tydkrajymcsifbl;? aysmfwJY &,fwJYtcgawG ½SdcJYygw,f? 'gayr,fY udk,fYESvkH;om;[m qkH;½SKH;
cJY&wmudk rarYbl;? tJ'DqkH;½SKH;rSK[m tpm;xdk;vdkYr&wJY qkH;½SKH;rSKqdkwmvJ odaecJYw,f? tJ'D b0udk okcvdkY 0g0g
qdkrvm; }}
]] 0g0g tJ'gawG odygw,f? udk,f tJ'gawGudk rajymygeJYawmY }}
]] 0g0g odw,fqkdvdkY udk,f 0rf;omygw,f? udk,f tck jyefvmwmu 'ku©½SmzdkY r[kwfbl;? 'ku©a&mufaewJY
cspfolqDudk ulnDzdkY udk,f jyefvmwm }}
0g0g\ acgif;av; idu k uf somG ;\/ twefMumrS rsu&f nf0ikd ;f aom rsuv f ;Hk wdEYk iS Yf olu
Y kd armYMunfNh y;D ajym\/
]] 0g0g bmjzpfaew,fqdkwm udk,f odovm; }}
olu csufcsif;rajz/ a,bk,s tusqkH; pum;udk a½G;NyD; ajzonf/
]] 0g0g[m pdwf&JU'ku©? udk,f&JU'ku© cHpm;ae&w,fvdkY udk,f xifw,f }}
0g0g\ rsufESmav;u NyKH;oa,mif rJYoa,mif jzpfoGm;\/
]] udk,fu pum;udk oufoufn§mn§majymw,f? 0g0gYtar; 0g0gyJ tajzay;ygYr,f? odef;aZmfu 0g0geJY
apYpyfxm;wmudk bmjzpfvdkY zsufoGm;ovJ? udk,f odvm; }}
olu acgif;cgjy\/
]] olu 0g0g ½l;aewm odoGm;vdkY }}
]] 0g0g ½l;aew,f? ol b,fvdkvkyf odovJ }}
]] 0g0gyJ ajymvdkufwm }}
0g0gu tHav;Budwfxm;\/
]] 0g0gu tJ'Dvdk bmvdkY ajymvkduf&ovJ }}
]] 0g0g ajymaewmudk udk,f em;rvnfbl;vm;? 0g0g ½l;aewm 0g0godvdkY trSeftwdkif; ajymvdkufwm }}
]] 0g0g ½l;aewm 0g0g b,fvkdvkyf odovJ }}
]] vlqdkwm udk,fYudk,fudk todqkH;yJ? 0g0gYudk,f 0g0g odygw,f }}
olu &,f\/
]] udk,f bm&,fwmvJ }}
]] vlqdkwm udk,fYudk,fudk todqkH;qdkvdkY udk,f &,fwm }}
]] 'g &,fp&mvm; }}
]] udk,fYudk cGifYvTwfyg? vlqdkwm udk,fYudk,fudk odoifYorQawmY odygw,f? 'gayr,fY udk,fYudk,fudk rodwm
awGvJ trsm;BuD;yJ? 'gaMumifYvJ rodpdwf qdkwJYoabmudk pdwfynmq&mBuD;awGu zGifYqdkjyMuw,f? tJ'gawG
xm;ygav? 0g0gu bmaMumifY 0g0gYudk,f 0g0g ½l;aew,fvdkY xifovJ }}
0g0gu awGawGav; Nidrfaeao;\/ xdkaemufrS oufjyif;csNyD; ajz\/
]] 0g0gYudk,f 0g0g odygw,f }}
]] 0g0g bmudk b,fvdk odovJ }}
]] udk,f odyfcufygvm;? 0g0gYudk,f 0g0g odw,fqdk&if vkHavmufNyDaygY }}
]] udk,fYtwGufawmY rvkHavmufbl; }}
0g0gu olYudk pdef;pdef;Munfhonf/ þrsufvkH;rsm;wGif a'go&dyfygrSef; olodonf/
olu 0g0g\ vufav;udk ,k,pGm udkifNyD; acsmYacsmYarmYarmY ajym\/
]] udk,fYudk pdwfrqdk;ygeJY 0g0g? udk,f ½Sif;jyygYr,f? yxrqkH; 0g0g odzdkYu ...udk,f[ odef;aZmf r[kwfbl;?
udk,fu udkrsKd;yg? tdk ...rxl;awmYygbl; 0g0g&,f? udk,fu ...armifyg? wpfBudrfu 0g0g odyfcspfw,fqdkwJY
armifyg? 0g0g ½l;w,fqakd wmY ode;f aZmfu pGeyYf pfcw YJ ,f? armifuawmY 0g0gYukd rpGeb Yf ;l ? 0g0g ½l;aew,f qd&k ifvnf;
0g0gYtem;u armif rcGmawmYbl;? 0g0g r½l;bl;qdk&ifvnf; 0g0gYtem;u armif rcGmbl;? tif;av ...0g0gu
armifYudk cspfao;w,fqdk&ifaygY }}
olYpum; rqkH;cif ½SKdufoH Mum;&onf/
0g0gu rsufESmav;udk olY&ifcGifwGif arSmufcsvdkuf\/
udk,fav; odrfYodrfYwkefatmif idkaeaom 0g0g\ ausmav;udk olu tomt,m yGwfay;ae\/
idkí tm;&rS 0g0gu olY&ifcGifrS cGmonf/
]] 0g0g ½l;aeygw,fqdkwm armif r,kHbl;aygY }}
]] ,kHw,f r,kHw,f qdkwm cktcsdefrSm armifYtwGuf ta&;rBuD;awmYbl;? ½l;w,f r½l;w,f qdkwmvnf;
ta&;rBuD;awmYbl; }}
]] 'gayr,fY 0g0g Mum;ae&w,f? jrifae&w,f armif }}
]] 0g0g bmajymwmvJ }}
0g0gu av;av; xyfajym\/
]] 0g0g Mum;ae&w,f? jrifae&w,f }}
]] 0g0g bmMum;NyD; bmjrif&ovJ }}
]] r½SdwmawGudk Mum;NyD;? r½SdwmawGudk jrifae&w,f }}
]] b,fvdk[mawGvJ 0g0g }}
0g0gu pOf;pm;[efjzifY acgif;av;udk armYonf/ 0g0g\ rsufvkH;av;rsm;u aumif;uif pdkufMunfhonf/
]] Oyrm aumif;uifBuD;u jymaew,f? wdrfjzLawGu Nidrfaew,f? 'Dwkef; jAKef;ueJqdk rkefwkdif;usvmw,f?
armif bmajymrvJ }}
]] rkefwdkif;usvmwmudk rkefwdkif;usvmwmvdkY armif ajymrSmaygY }}
]] armif em;rvnfbl;? rkefwdkif;usrvmbl;? avvJ usrvmbl;? 'gayr,fY avusoHBuD; 0g0g Mum;w,f?
wjcm;vlawGu b,folrS rMum;bl; }}
olu ½kwfw&uf owd&vm\/ 0g0g\ vufuav;udk qkyfn§pfNyD; ar;\/
]] armif odNyD? apmapmwkef;u Mum;wJY toHrsKd;? [kwfw,f r[kwfvm; }}
]] [if ...}}
]] tJ'tD oHBu;D udk armif ajymjyr,f? yxr avcReo f v
H kd oJo
Y v
YJ mw,f? aemuf wjznf;jznf; tmBu;D vmw,f?
rkefwdkif;ruscif avjyif;wdkufvmoHrsKd; [kwfw,f r[kwfvm; }}
0g0gu olYudk tHYMo[efjzifY MunfhNyD; ar;\/
]] [kwfw,f? armif b,fvdkodvJ }}
]] armifvJ Mum;vdkYaygY }}
]] armifvJ Mum;w,f ...}}
]] aeOD; armif ar;OD;r,f? tJ'DtoHBuD; ay:vmvdkY rMumcifrSm xdwfvefYwMum; atmfvdkufoH armif
Mum;ao;w,f? 0g0gYtoH r[kwfvm; }}
]] [kwfw,f? armif Mum;w,faygY }}
]] Mum;w,f }}
]] [dk ...[dk ...toHMuD;vJ Mum;w,f }}
]] Mum;w,f }}
]] 'gayr,fY olwdkYuawmY rMum;bl; ajymw,f }}
]] olwdkYqdkwm b,folvJ }}
0g0gu rajz/
a'gufwmrsKd;rGefu opfyifuG,frS aeNyD; ta½SUbuf ukef;jrifYqD Munfhonf/
ajrmufbufydkif;rS rjrar qif;vmaeonf/ awmifbufydkif;rS OD;wdwfMunf qif;vmaeonf/ wnfhwnfh
qif;vmonf r[kw/f csKw H MYkd um; [d0k ifonfxu
G f vkyMf uonf/ wpfcgwpf&H &yfwefNY y;D ywfywfvnfukd Munfah eMu\/
a'gufwmrsK;d rGe\ f OD;aESmufu vsijf refpmG tvkyv
f yk \f / qk;H jzwfcsuw f pf&yfukd vsijf refpmG yif csvu kd of nf/
0g0g\ vufav;ESpfzufpvkH;udk qkyfudkifNyD; oGufoGufajym\/
]] 0g0g ...? armifwdkY 'DaeY tcsdefr&bl;? olwdkY[m rMumcif 'Dem; a&mufvmMuvdrfYr,feJY wlw,f?
armifYudk 0g0geJY twl olwdkY awGUroGm;apcsifbl; }}
a'gufwmrsKd;rGef\ pum;oHESifY ajym[efu xda&mufonf/ 0g0gu xdwfvefYwMum;av; OD;wdwfMunfhwdkY
½Sd&m vSrf;Munfhonf/
]] armif ajymwmudk aoaocsmcsm em;axmif? a[m[dkcsKHav;awG jrifvm;? tJ'D csKHav;awGab;uae
tedrfYxJ jyefqif;oGm;? NyD;awmY ...vmcJYwJYvrf;twdkif; rSefrSefavQmufoGm;? olwdkY jrifvdkY ajy;vmMu&if bmrS
jyefrajymeJY? tdrfqDom jyefoGm;? olwdkYu ar;&if 0g0g ajzcsifwmajz? 0g0gYrSm ajzcsifwm ajzcGifY½Sdw,f? wpfckyJ
½Sdw,f? armifeJY awGUwm rajymeJY? tJ'g odyfta&;BuD;? armif ajymwm em;vnf&JUvm; }}
pdwfn§KdUcHxm;&olyrm 0g0gu acgif;ndwfjy\/
]] 0g0g [dkwpfnaeuvdk vrf;avQmufxGufvdkYawmY &w,f r[kwfvm; }}
0g0gu acgif;ndwfjyjyef\/
]] oefbufcg nae av;em&DcGJavmuf aumvdyfbufudk vrf;avQmufvmcJY? armif apmifYaer,f }}
þwGif 0g0gu ar;\/
]] bmvkyfrvdkYvJ }}
]] 0g0g armifeJY xyfrawGUcsifawmYbl;vm; }}
0g0gu olYudk tm;aysmY[pGm Munfhae\/
]] 0g0g rvm&if armif vmcJY&vdrfYr,f? tifrwef vkHygw,fqdkwJY 0g0gwdkY NcHBuD;wx armif 0ifwef
0ifcJY&r,f? armif 'DNcHxJ 0ifEdkifwm 0g0g aumif;aumif;odw,f }}
]] tdk ...armif tJ'Dvdk rvkyfeJY? rvkyf&bl; }}
]] 'gjzifY 0g0g vmcJYrvm; }}
]] bmvkyfrvdkYvJ armif&,f }}
]] 0g0g em;rvnfEdkifwmawG armif½Sif;jyEdkifvdrfYr,f xifw,f? Oyrm 0g0ga&m armifa&m Mum;cJYMu&wJY
toHBuD; }}
]] tJ'DtoHBuD; wu,f½Sdw,f }}
]] ½Sdw,f ...tJ'DtoHudk b,folvkyfovJ? bmaMumifY vkyf&ovJ? xm;awmY armif ½Sif;jyEdkifvdrfYr,f
xifw,f? 0g0g vmcJYrvm; }}
0g0g oufjyif;av;csNyD; pdwfavsmY[efjzifY ajz\/
]] 0g0g vmcJYygYr,f }}
olu NyKH;vdkufNyD; 0g0g\ ezl;av;udk ,k,pGm erf;\/
0g0gYudk rvTwfvdkufcif olu ukef;jrifYqD jyefMunfh\/
OD;wdwfMunfESifY rjrarwdkYu rdrdwdkY½Sd&mbuf ausmay;NyD; ukef;jrifYudk jyefwufvsuf ½SmaeMuonf/
]] uJ ...0g0g oGm;awmY? armif 'Duae apmifYMunfhaer,f }}
0g0gu olnTefMum;xm;onfhtwdkif; ukef;edrfYwGif;odkY qif;oGm;\/
ajrmufbuf ukef;jyifjrifYonfhae&modkY 0g0g ta&mufü olwdkYu 0g0gYudk jrifoGm;Mu[ef wlonf/ rjraru
0g0gYqD ajy;vmonfudk a'gufwmrsKd;rGef jrif&onf/
rjraru 0g0gYykckH;av;udk vSrf;udkifonf/ trlt,myJ aqmifoavm? wu,fyif tm;ukefEGrf;vsoGm;
oavm rod/ 0g0gu rjrarudk vSrf;zuf\/
rjraru 0g0gYudk zufwGJNyD; tdrfBuD;qDodkY ac:oGm;\/ OD;wdwfMunfu aemufrS vdkufoGm;onf/
opfyifu, G w
f iG f a'gufwmrsK;d rGeu
f pD;u&ufwpfvyd uf kd xkw, f l rD;n§zd mG ½SKu
d Nf y;D taiGUudk rSKwx
f w
k v f ukd \
f /

Ä Ä Ä
tcef; ( 7 )

ESpf&ufMumaom naewGif aumvdyfpyf em*0Ho acsmif;ab; jr&myifrsm; tuG,frS a'gufwmrsKd;rGefu


apmifYMunfhaeonf/
cspo f vl m&mvrf;rS 0g0g ay:vmonf/ t0ga&mif0wfpaHk v;udyk if 0wfqifvmojzifY &ifwiG ;f ü oabmus
rdonf/ 0g0gYudk t0ga&mif0wfpkHESifY tvdkufqkH;[k rdrd ajymzl;onf/ aMomf ...0g0g rarYao;[efygwum;/
0g0gu rdrd ykef;uG,f&yfae&mudk ausmfoGm;onftxd a'gufwmrsKd;rGefu rvSKyfao;/ olYrsufvkH;rsm;u
0g0g vmcJY&m vrf;qDodkYom Munfhae\/
0g0gYaemufrS rnfolrQ vdkufrvmcJY/
qef;onfawmY xif\/ 0g0gonf pdwåZa0'em½Sdol wpfOD;[k vlawG odxm;onf/ pdefyef;yifBuD;buf
0g0g xGufvmaomtcgrsm;ü aemufrS rjrarygonf/ a½SUrS OD;wdwfMunfu oGm;apmifYESifY\/ ,ckawmY aemufrS
rnfolrQ vdkufrvmMu/ bmoabmenf;/
rdrduawmY raygYEdkif/ aygYírjzpf/ owd[lonf ydk½dk;r½Sd/
0g0gYaemufrS rnfolrQ vdkufrvmrSef; pdwfauseyfrS a'gufwmrsKd;rGefu ykef;uG,f&mrS xGufvdkufonf/
0g0gYudk aumvdyftaqmufttkHBuD;a½SUrS ywfxGufvmaom uwå&mvrf;rBuD;ay:wGif oGm;rDonf/
]] [if ...armif b,fuae ay:vmwmvJ }}
]] 0g0gY aemufuav }}
0g0gu olYudk em;rvnf[efjzifY rsufarSmifav;wGefYí Munfhaeonf/
]] vm 0g0g? armifwdkY ausmif;BuD;a½SU oGm;Mur,f }}
aumvdyfe,fajrtwGif; vrf;avQmufaeMuaom ausmif;om;ausmif;olrsm; ½Sdaeonf/
olu ausmif;BuD;a½SUwGif &yfxm;aom udk½dkvm um;teDav;qDodkY 0g0gYtm; ac:oGm;\/
olu um;wHcg; zGifYay;aomtcg 0g0gu rsufvkH;av; jyL;oGm;\/
]] b,f ...b,foGm;rvdkYvJ }}
]] 'DrSm ausmif;om;ausmif;olawG ½Sdw,f? pum;ajymzdkY rvGwfvyfbl;? NyD;awmY 0g0gYudk armif jyp&mwpfck
½Sdw,f }}
0g0gu ab;w0dkufodkY rsufvkH; a0YMunhfonf/ xdkYaemuf bmrQrajymawmYbJ um;a½SUcef;ü 0ifxdkif\/
a'gufwmrsKd;rGefu um;av;udk t"dywdvrf;twdkif; armif;xGufvmcJYonf/
]] 'D[m ...armifYum;vm; }}
]] [kwfw,f }}
]] um;av;u vSw,faemf }}
]] armifYab;rSm 0g0g½SdaeawmY um;av;u ydkvSwmaygY }}
ol&Y ifu MunfEh ;l onf/ þum;vSvaS v;udk 0,fpOfu cspo f v
l v
S u
S kd owd&onf/ rdrad b;wGif cspo f v
l v
S S
r½SdEdkfifrSef; owd&jyefaomtcg 0rf;enf;&\/ ,ckrlum; .../
]] armif bmawGawG;aewmvJ }}
]] a[m'Dum;av; 0,fpOfxJu 0g0gYudk armif owd&w,f? 'gayr,fY armifYab;rSm 0g0g r½SdEdkifawmYwm
awG;rdawmY armif &ifqdkYcJY&w,f? tck armifYab;rSm 0g0g ½SdvmjyefawmY armif MunfEl;aerdw,f 0g0g }}
0g0gu rsufawmifaumYrsm;udk pif;vsuf olYudk wpfcsufMunfhonf/ 0g0g\ vufav;wpfzufuvnf; olY
vufarmif;udk tomqkyfudkif\/
olu um;udk vufwpfzufjzifY xdef;armif;NyD; tjcm; vufwpfzufjzifY 0g0g\ vufav;udk jyefudkif\/
]] armif ...um;udk vufESpfzufeJY armif; }}
olu &,fNyD;ajym\/
]] aumif;ygNyD? 0g0gY trdefYtwdkif;yg }}
]] 0g0gwdkY tck b,foGm;rvdkYvJ }}
]] 0g0gYudk armif cdk;ajy;wm }}
]] tif ...bmajymw,f }}
]] 0g0gYudk armif cdk;ajy;wmvdkY }}
]] tdk ...}}
]] tvum;ajymwmyg 0g0g&,f? armifwYkd i,fi,fu oGm;cJzY ;l wJY ae&mwpfc?k 0g0gYpw d xf rJ mS tom,mqk;H vdYk
ajymcJYzl;wJY ae&mwpfck }}
0g0gu NyKH;\/
]] 0g0g ajymcJYwmawGudk armif wpfckrS rarYao;bl;aygY }}
]] [ifYtif; ...rarYbl; }}
a'gufwmrsKd;rGefu um;av;udk NrKdUaemufcH awmif½dk;ay:odkY armif;vmcJYonf/
OD;cEÅDbk&m;teD;wGif um;udk&yfNyD; qif;Muonf/
um;vrf;ESifY twefuGma0;aom awmifurf;yg;pyfwGif ESpfOD;om; ,SOfwGJ&yfMu\/
onfae&mu arQmMf unfah omtcg opfyif tke;f yifwjYdk zifY pdr;f pdv k yS aom armfvNrKid w f pfNrKUd vk;H udk atmufü
awGU&onf/ taemufbufoYkd rsuv f ;Hk qefMY unfv
h u
kd af omtcg us,af jymaom oHviG jf rpf/ xdx Yk uf vGeaf omf rd;k OD;
jrLrSKef&D vTrf;aom bDvl;uRef;rS awmifwef;rsm;/
,aeYnaeü wdrfnKd wdrfjym wdrf0g wdrfeDwdkYESifY aumif;uifuvnf; a&mifpkHyef;csD cs,fjyae\/
wpfOD;cg; wpfOD;zufNyD; ½SKcif;tvSudk ai;armMunfhaeMuonf/
a'gufwmrsK;d rGeu f ,cktjzpfukd acwå arYomG ;onf/ vGecf aYJ om q,fEY pS Ef pS cf efq Y D pdwjf yefa&mufomG ;onf/
½l;½l;rdkufrdkufESifY cspfOD;pt½G,f tcsdefumvrsm;/
0g0gu pajym\/
]] armifjyr,fqdkwm 'gvm; }}
]] aMomf ...[kwfyg&JU? 0g0g cP aeOD;aemf }}
olu um;qDodkY jyefoGm;NyD; um;aemufzkH;wGif;rS wpfpkHw&mudk ,lvmcJYonf/
]] tJ'g bmvJ armif }}
olu ypönf;udk 0g0gYtm; jyoonf/
opfwpfwkH;wnf;rS axmifY½Sdaom opfom;jym; taumufjzpfatmif jyKvkyfxm;aom t&mwpfckjzpfonf/
tv,fjzpfaomaxmifYwGif taygufazmufxm;NyD; BuKd;wyfxm;\/
]] opfom;jym;csn;f qdk bGerf &if;vdYk ac:w,f? ta0;udk ypfvu kd &f if oGm;Ny;D rS ypfotl eD;udk jyefvmwwfw,f?
Mopaw;vswdkif;&if;om;awG trJvdkuf ud&d,mtjzpf okH;w,f? 0g0g Mum;zl;rSmaygY }}
0g0gu acgif;ndwfjy\/
]] ckvdk BuKd;wyfNyD;okH;awmY bl;(vf)½dk;0g;&m jzpfvmw,f }}
]] tJ'g bmvJ armif }}
]] 0g0gYudk armifjyr,f? 0g0g um;xJu oGm;xdkifNyD; Munfh }}
]] bmjzpfvdkY ...}}
0g0gu um;a½SUcef;wGif oGm;xdkifae\/
um;vrf;ESifY awmifurf;yg;pyfwGif ajruGufvyfu twefus,fonf/
a'gufwmrsK;d rGeu f acGxm;aom BuK;d udk ajzqefNY y;D BuK;d rSuikd v f suf opfom;jym;udk avwGif ywfcsmvSn\ hf /
yxr t½Sdef&atmif jznf;jznf; xdef;vSnfh&\/ avxJwGif aumif;pGm ysHywfvnfaomtcgrS t½Sdefudk jr§ifY\/
yxr avcRefoH xGufvmonf/ avcRefoHu pl;oxuf pl;NyD; us,fvm\/ rMumrD avjyif;usoHrsKd;onf
ywf0ef;usifudk ysHUESHYxGufvm\/
okH;rdepfcefY vSnfhaeNyD;rS a'gufwmrsKd;rGefu t½SdefavQmYowfNyD; &yfvdkuf\/
a'gufwmrsKd;rGefu um;qDodkY vSrf;Munfhonf/ um;jywif;ü 0g0g\ rsufESmav;udk rawGU&awmY/
a'gufwmrsKd;rGefu um;qDajy;NyD; wHcg;zGifYwuf\/
wpfzufxdkifckHay:ü 0g0gu cg;udknGwfNyD; rsufESmudk 'l;av;xuf tyfxm;\/ vufav;ESpfzufu em;
ESpfzufudk tkyfxm;\/ udk,fav;u qwfqwfwkefaeonf/ ol 0g0g\ ykckH;av;ESpfzufudk qkyfudkifvSKyfNyD; ac:\/
]] 0g0g ...0g0g bmjzpfovJ }}
]] aMumufw,f? 0g0g aMumufw,f }}
]] tdk ...bmvdkY aMumuf&rSmvJ? armif tem;rSm½Sdw,f }}
]] [ifYtif; ...aMumufw,f }}
olu 0g0gYudk &ifcGifwGif; oGif;NyD; ayGUxm;vdkuf\/ yg;csif;vnf; uyfxm;vdkufonf/
0g0gu olYudk wif;usyfpGm jyefzufxm;\/
0g0gYvufav;rsm;u at;pufaeonf/ 0g0gY&ifckefoHudkvnf; olMum;ae&\/
tjcm; bmrQ rwwfEdkifonfudk olodonf/ udk,fcsif;tyf? yg;csif;tyfNyD;om 0g0gYudk NidrfNidrfayGUxm;&\/
ig;rdepfcefYMumrS 0g0gu rsufvkH;av; zGifYMunfhonf/
olu tm;ay;aom tNyKH; NyKH;jy&\/
]] armif bmvkyfwmvJ }}
]] 0g0gYudk vufawGUjywm }}
0g0gonf olYem;udkol r,kHao;[efjzifY em;pGifYaxmifMunfhaeonf/
]] toHBuD; r½SdawmYbl;aemf armif }}
]] b,f½SdawmYrvJ? armifu &yfvdkufwmudk; }}
0g0gu ajruGufvyfqD vSrf;Munfhonf/
0g0gYxH ajy;vmpOf olvTwfcscJYaomaMumifY opfom;jym;ESifY BuKd;onf ajrjyifwGif usef&pf\/
]] tJ'DOpömu toHjrnfwm [kwfvm; armif }}
]] [kww f ,f? tJ'OD pömudk t*Fvyd vf kd bl;(vf)½d;k 0g;&mvdYk ac:w,f? bl;(vf)udk 'Dae&mrSm Bu;D aomvdYk t"dygÜ ,f
aumuf&w,f? ½d;k 0g;&m qdw k mu [de;f aomt&m ...[D;aomt&mvdYk t"dygÜ ,f½w dS ,f? avoHvKS id ;f oH jyif;jyif;udk
olwdkYpum;rSmu [def;w,f a[mufw,fvdkY wifpm;ajymMuwmudk; }}
]] armif 'DOpöm b,fu&vmwmvJ }}
]] bl;(vf)½dk;0g;&mudk armif EdkifiHjcm;rSm awGUzl;cJYw,f? rlv tpu vl½dkif;awGu 'Dud&d,mudk olwdkY t,leJY
olwYkd emembm0awGukd armif;xkww f YJ tcrf;tem;awGrmS ok;H w,f? olweYkd ,fukd usL;ausmv f mwJY vlprd ;f olprd ;f awGukd
ajcmufveS zYf v
Ykd J ok;H Muw,f? aMomf ...tdw(f cs)f pD abvDqw kd YJ pma&;q&mBu;D a&;wJY ocsKiØ ;f ajryk½H n
S Bf u;D rsm; qdwk YJ
pkHaxmuf0w¬Kwpfyk'fxJrSmvJ vludk xdwfvefYatmifvkyfzdkY 'Dud&d,mokH;ykH azmfjyxm;w,f? tckawmY EdkifiHjcm;rSm
uav;awGeJY vli,fawG[m aqmYupm;&mrSm okH;Muw,f? yifv,furf;pyfawGrSm trsKd;orD; a&ul;olawGudk
ajcmufNyD; pavY½SdMuw,f }}
]] armif 'DOpöm EdkifiHjcm;u ,lvmwmvm; }}
]] [ift Y if;? aumvdyu f tvky½f rHk mS vuform;q&mBu;D OD;wifa½TeYJ wdik yf ifNy;D armifb Y mom armif vkycf w YJ m}}
]] bmvdkY vkyfcJYwmvJ }}
]] 0g0gYudk vufawGUjycsifvdkYaygY? 0g0g jrifNyDvm;? 0g0g Mum;w,fqdkwm r½Sdwmudk Mum;wm r[kwfbl;?
½Sdwmudk Mum;aewm }}
0g0gu olY&ifcGifrS cGmNyD; xdkifvdkuf\/
]] 0g0g aMumufao;vm; }}
]] tckawmY ...odyf ...odyfraMumufawmYbl; }}
]] enf;enf;awmY aMumufao;w,faygY }}
0g0g\ rsufESmav;rSm n§Kd;usoGm;NyD; vlrSmvnf; idkifae\/
]] a[m ...0g0g bmjzpfoGm;ovJ }}
0g0gu rajz/ acgif;av;udkom &rf;ae\/
]] 0g0g bmvdkY acgif;cgovJ? armif ½Sif;jywmudk r,kHbl;vm; }}
]] toHBuD; Mum;wmawmY xm;ygawmY? bmvdkY 0g0g jrifvJ jrifovJ }}
]] bmajymw,f 0g0g }}
]] 0g0g jrifvJ jrifw,f }}
]] 0g0g bmjrifovJ }}
0g0gu wdk;wdk;av; ajz\/
]] ½SifaxG; ...}}
]] [if ...}}
]] ½SifaxG;udk jrifw,f? rif;&JoD[udk jrifw,f? NyD;awmY ...}}
0g0g pum;&yfoGm;\/
]] NyD;awmY bmjzpfovJ 0g0g }}
]] NyD;awmY ...Adkvf ...Adkvf&u©eJY ...jr ...jroDwm }}
]] olwdkYawG[m b,folawGvJ[if }}
]] olwdkYawG[m olwdkYawGaygY? bmvJ armifvJ r,kHbl; r[kwfvm; }}
]] qufajymygOD; 0g0g? armif pdwf0ifpm;w,f? olwdkYawGudk b,frSmjrifvJ }}
]] 'DvdkyJ jrifwmaygY? jrif½kHrubl;? olwdkY pum;ajymw,f? 0g0g Mum;w,f }}
0g0gu tHav; Budwfxm;\/
]] olwdkY bmawG ajymMuovJ }}
]] tkd ...trsm;BuD;aygY armif ...od&JUvm;? ½SifaxG;av;[m odyfoem;zdkYaumif;w,f }}
]] ½SifaxG;qdkwJY emrnfav;u odyfvSw,f? vlaum vSovm; 0g0g }}
]] vSw,f odyfvSw,f? rif;&JoD[u ½SifaxG;udk 0if;NidrfY½Tef;wJY? armifBuD;&JU 0if;NidrfY½Tef;wJY? tJ'Dvdk ac:wm?
armif od&JUvm;? rif;&JoD[u ½SifaxG;udk odyfcspfwm }}
]] vSwJY ...odyfvSwJY cspfoludk cspfrSmaygY? armif udk,fcsif;pmwwfw,f? 0if;NidrfY½Tef;qdkwJY pum;av;vJ
armif odyfBuKdufw,f? aeOD; armifajymjyr,f? ½SifaxG; tom;av;awGu 0gr,f? 0g0gYvdkyJ 0g&r,f? taMumpdrf;
av;awG arG;nif;pdrf;av;awGuvJ ...½Tef;½Tef;jrjrav; aer,f? [kwfw,f r[kwfvm; }}
]] [kwfw,f? armif b,fvdkvkyfodovJ }}
]] aMomf ...armifYrSmvJ 0if;NidrfY½Tef; ½Sdwmudk; ...}}
]] [Gef; ...razmufeJY? 0g0gajymwmudk r,kHbl;vm; }}
]] ,kHygw,f 0g0g? 'gayr,fY ...0g0gu bmvdkY ½SifaxG;udk oem;p&maumif;w,fvdkY ajym&ovJ }}
]] olwdkYu ½SifaxG;eJY rif;&JoD[udk a0;atmifvkyfaeMuw,f? Adkvf&u©eJY jroDwmwdkYaygY? ½SifaxG;udk tcef;
wpfckrSm avSmifxm;Muw,f? rif;&JoD[uvJ aejynfawmfudk jyef&awmYr,f? tJ'gvJ olwdkY vkyfwmyJ jzpf&r,f?
[dkaeYu rif;&JoD[ ...tdrfudk vmESKwfqufw,f? ½SifaxG; aeraumif;bl;vdkY aersKd;AveJY jroDwmu ajymvTwf
vkdufw,f }}
]] aersKd;Avqdkwm b,folvJ }}
]] ½SifaxG;&JU crnf;av? 'Du ½GmolBuD;? oluvJ odyfrmeBuD;w,f? olYc,fr jroDwm pum;udkvJ
em;axmifw,f? ½SifaxG;av;rSm tar r½SdawmYbl; }}
]] 'gjzifY ...rif;&JoD[[m ½SifaxG;av;udk ESKwfqufroGm;&½Smbl;aygY }}
]] [kwfw,f? ol idkifidkif jyefoGm;&½Smw,f? wyfxGufzdkY c&mawGuvJ rSKwfaeNyD? Adkvf&u© ajymwmrSefw,f?
rif;&JoD[ owådb,favmuf½Sdayr,fY rif;trdefYawmfudkawmY rvGefqef&Jbl; }}
]] 'gjzifY ½SifaxG;av;udk xm;cJYNyD;? rif;&JoD[ aejynfawmfudk jyefoGm;w,faygY }}
]] tJ'DtxdawmY rodao;bl;? rif;&JoD[aemuf vdkufoGm;wkef; armifu [dk ...[dk vmudkifwmudk; }}
]] armifu vmudkifw,f }}
]] [kwfw,fav? [dkaeYv,fu }}
]] aMomf ...}}
a'gufwmrsK;d rGeu f £a`Er´ ysubf J omref tHMY o[efjy\/ pdww f iG ;f ürl ta&;Bu;D aomtydik ;f odYk a&mufvmNyD
jzpfaMumif; odonf/
]] 'gjzifY pdeyf ef;yifBu;D buf owdvwG o
f vdk 0g0g xGuxf u G v
f mwmu t"dygÜ ,frYJ r[kwb f ;l aygY? ½Siaf xG;wdYk
rif;&JoD[wdkYudk vdkufMunfhwmaygY }}
0g0gu acgif;ndwfjy\/
]] [dkaeYvnfu 0g0g toHBuD;udk Mum;w,f? aemuf ...armifxifw,f? em&D0ufavmuftMumrSm 0g0g
xGufvmw,f? 'DtoHBuD;udk Mum;wmeJY ½SifaxG;wdkYudk awGUwmeJY b,fvdk qufpyfrSK½SdovJ }}
]] qufpyfrSK ...}}
0g0gonf pOf;pm;oa,mif NidrfaeNyD;rS ar;\/
]] armif bmqdkvdkwmvJ }}
]] 0g0g 'DtoHBuD;udk Mum;w,f? aemuf rif;&JoD[wdkYudk awGUw,f? 'DtoHBuD;Mum;wdkif; ½SifaxG;wdkY rif;&J
oD[wdkYudk 0g0g awGUwwfovm; }}
]] [kwfw,f? tif; ...r[kwfbl; }}
a'gufwmrsKd;rGefu NyKH;vsuf rsufarSmifwGefYNyD; 0g0gYudk Munfh\/
0g0gu acgif;ukwfonf/
]] 0g0g b,fvdkajym&rvJ? 'DtoHBuD;Mum;&if 0g0g odyfaMumufw,f? aemuf ...½SifaxG;wdkYudk awGUwmyJ?
'gayr,fY wpfcgwav tJ'D toHBuD; Mum;w,f? armif odvm;? n ...n Mum;&if ydkaMumufzdkY aumif;w,f?
vomomrSm Mum;&&if wpfrsKd;BuD;yJ? vBuD;uvJ omaew,f? Mu,fav;awGvJ vufaew,f? 0g0g vomwJYnudk
cspfw,f? vrif;BuD;eJY Mu,fav;awGudk Munfhaewkef; 'DtoHBuD; ay:vmw,f? wpfcgwav 0g0g tdyfaewkef; 'D
toHBuD; ay:vmw,f? 0g0g vefYEdk;NyD; odyf ...odyfaMumufw,f }}
]] NyD;awmY vomomrSm ½SifaxG;wdkYudk awGUa&mvm; }}
0g0gu acgif;cg\/
]] rawGUbl;? ½SifaxG;wdkYu nqdk rxGufbl;? aeYrS }}
]] ½SifaxG;wdkYu b,fu xGufvmovJ }}
0g0g idkifoGm;jyef\/ acgif;av;udk ukwfNyD;rS ajz\/
]] xGufvmwm r[kwfbl;? [dk'if; ...ay:vmwm }}
]] ay:vmwm ...}}
]] armif em;vnfrSm r[kwfbl;? toHBuD; Mum;&awmY 0g0g odyfaMumufw,f? 0g0g aq;aomufNyD; ukwif
ay:rSm vSJtdyfaewkef; tdyfrufvJ r[kwfbl;? tcef; aysmufoGm;w,f? tcef;xJu ypönf;awGvJ aysmufoGm;w,f?
0g0g tjyifrSm a&mufaew,f? jrufcif;awG prf;acsmif;awG? opfyifawGeJY tjyifrSm ...aemuf ...olwdkY 'DvdkyJ?
vlawGvdkyJ ay:vmwm }}
olu tvGef owdBuD;pGmxm;NyD; ar;\/
]] 0g0g bmvdkY aq;aomufvJ }}
]] raomufvdkY jzpfrvm;? 0g0g odyfaMumufw,f? aq;raomuf&if 0g0g aevdkYvJr&bl;? tdyfvdkvJ r&bl;}}
]] 0g0g bmaq;aomufvJ }}
]] pdwfNidrfaq; }}
]] [kwfNyDav? bmtrsKd;tpm;vJ? bmemrnfvJ }}
0g0g idkifoGm;\/ xdkYaemuf olYtm; ai;ai;av; Munfh\/
]] 0g0g rodbl; }}
]] 0g0g rodbl;? rodbJeJY aomuf&ovm; }}
]] r[kwfbl; ...[dk'if; ...jroDwm wkdufwm }}
]] jroDwm ...}}
]] 0g0g pum;rSm;vdkY rjrar wdkufwm }}
]] tJ'D rjraru b,folvJ }}
]] tdrfrSm tazmf? OD;av;eJY aqGrsKd;eD;pyfawmfw,f? 0g0gYudk ol jyKpk&w,f }}
a'gufwmrsKd;rGef acgif;wndwfndwf vkyfjyonf/ rdrdtwGufawmY tajzu ay:aeNyD/ 0g0gYudkvnf; tajz
ay:apcsifonf/ xdktazudk rdrdajymjyí 0g0g &jcif; rjzpfapvdk/ 0g0gYtodOmPfjzifY xdk;xGif;NyD;&aom tajz
jzpfapvdkonf/
]] 0g0g tJ'Dvdk pdwfNidrfaq;aomufNyD; tdyfvdkufawmY tdyfaysmfNyD; tdyfrufrufwmaygY? [kwfvm; }}
]] 0g0g tdyfrufrufwm r[kwfbl;vdkY ajymNyD;yga&mvm;? 0g0g 'DvkdyJ vSJaewm? tJ'Dwkef; ay:vmwm }}
]] aMomf ...aMomf ...0g0g tdyfaysmfoGm;wm r[kwfbl;aygY }}
]] r[kwfbl; }}
]] aMumufaum aMumufaeao;vm; }}
]] pdwfNidrfaq; aomufNyD;rS[m? b,faMumufawmYrvJ }}
]] ckeifu armif [dktoHBuD; vkyfjyawmYvJ 0g0g odyfaMumufoGm;w,faemf }}
]] aMumufwmaygY }}
]] tckaum aMumufao;vm; }}
0g0gu NyKH;NyD; ajz\/
]] [ifYtif; ...}}
]] aMomf ...½SifaxG;wdkYudkaum awGUao;vm; }}
0g0gu rsufvkH;av;jyL;NyD; ywf0ef;usifudk Munfhonf/
]] rawGUbl;? armif bmjyKvdkY ar;wmvJ }}
]] armif ar;wmudk ajzprf;ygOD;? ½Siaf xG;wdu
Yk kd 0g0g tck bmvdrYk awGUwmvJ? wu,fqkd awGUzdrYk oifb Y ;l vm;}}
0g0gu rsufarSmifav;MuKwfNyD; olYudk pdkufMunfhae\/
]] armif bmqdkvdkwmvJ }}
]] 0g0g pOf;pm;av? t&ifwkef;u 'DvdkyJMum;NyD; 'DvdkyJ aMumufw,f? taMumufajyoGm;wJYtcg ½SifaxG;
wdkYudk awGUw,f? ckawmY rawGUbl;? bmjcm;em;vdkYvJ }}
]] ½SifaxG;wdkYu ...'D ...'DrSm ...r ...r½SdvdkY jzpfrSmaygY }}
]] 'gvJ jzpfEdkifw,f? aemuf pOf;pm;ygoD;? bmjcm;em;ao;ovJ }}
0g0gu pOf;pm;[ef Nidrfae\/ twefav;MumrS olYudk jzwfueJ Munfh\/
]] armifu 0g0g aq;aomufNyD; jrifcsifwmawG avQmufjrifw,fvdkY ajymcsifovm; }}
0g0gYtoHü rcHcsifrSKoabm yg0ifaeonf/ rsufESmav;uvnf; wif;onf/
olu 0g0g\ vufav;udk udkifNyD; acsmY&jyef\/
]] pdwfrqdk;ygeJY 0g0g? armifu 0g0gYudk jyóemwpfck&JU tajzrSefudk &zdkY ulnDaewmyg? uJ ...tck armif
rar;awmYbl;? 'gayr,fY ajymjyr,f? 0g0gu em;axmif? armif ajymwm r[kwf&if uefYuGuf? [kwfNyDvm; }}
0g0gu rajz/ rsufESmav;ü a'go&dyfwdkYrl aysmufuG,foGm;\/
a'gufwmrsKd;rGefu wnfNidrfpGm ajymjy\/
]] 0g0g xdwfvefYwkefvSKyfaew,f? rjraray;wJY pdwfNidrfaq;udk aomufNyD; tdyf&mxJrSmvSJaew,f?
wjznf;jznf;eJY 0g0gYpwd af wG Nird u
f somG ;w,f? vl[mvJ vGwv f yfaygYyg;ovdk cHpm;&w,f? 0g0gYu,
kd f 0g0g rodvu kd cf if
rSmyJ avmuwpfckqD ul;ajymif;oGm;w,f? ae&muawmY 'Dae&mrSmyJ? 'gayr,fY ywf0ef;usif tqiftjyifu wrsKd;
jzpfaew,f? 'Dwkef; ½SifaxG;wdkY ay:vmw,f? olwdkYudk jrifwJYtcg ...olwdkY ajymwmawGudk Mum;wJYtcgrS vGefav
NyD;aom twdwfumvwpfckqD a&mufaerSef; 0g0g odvmw,f? olwkdYajymoHawG 0g0g Mum;w,f? olwdkY vSKyf½Sm;wm
0g0g awGUw,f? olwdkYaemuf 0g0g vdkufMunfhw,f? 'gayr,fY olwdkYuawmY olwdkYem; 0g0g ½Sdaewmudk rodbl; }}
0g0gu olYudk Munfhaeonf/ rsufvkH;av; jyL;jyL;0ef;0ef;ESifY Munfhaeonf/ bmrQawmY 0ifrajym/
]] 0g0g[m Mum;½kH jrif½kHrubl;? teHYawG bmawGvJ &w,f? 0g0gYtwGuf tJ'Davmu[m yuwd avmu
twdkif;yJ? tJ ...wpfckyJ ½Sdw,f }}
olu av;eufapcsifaomaMumifY pum;udk acwåjzwfNyD; 0g0gYudk Munfh\/
]] wpfckyJ ½Sdw,f? 0g0g[m udk,feJYawmY bmudkrS awGUxdcHpm;rSK r½Sdbl;? wenf;ajym&&if ...0g0gYrSm
azmXAÁm½kH r½Sdbl;? wpfpkHwpfckudk xdNyD; odvkdufwmeJY wNyKdifeuf ½SifaxG;wdkY[m aysmufuG,foGm;w,f? 0g0g[mvJ
rl&if; tppftrSefavmuqD jyefa&mufaew,f? tJ'DtcgrSm rcHr&yfEdkifavmufatmif rl;vmw,f? wpfcgwav
ysKdUtefcsifvmw,f? tck armif ajymcJYwmawGudk 0g0g bmajymcsifovJ }}
0g0gu olYudk yg;pyfav; ta[mif;om;ESifY Munfhaeao;\/ cPMumrS ar;onf/
]] tJ'gawG armif b,fvdkvkyfodovJ }}
]] 0g0g armif[m "mwkaA' ynm½SifwpfOD;yg? NyD;awmY EdkifiHeJY vli,fawG tusKd;twGuf udpöwpf&yfudk
aqmif½Guf&if;u avYvmod½SdcJYwmawGvJ ½Sdw,f? tJ'g xm;yg? tck armifajymcJYwmawG rrSefbl;vm; }}
]] [kwfw,f? 0g0g tJ ...tJ'DvdkyJ chpm;&w,f? armif ...tJ'g bmjzpfvdkYvJ }}
]] bmjzpfvkdYvJvdkY armif tck rajymEdkifao;bl;? 0g0gaomufwJY aq;qdkwmudk &rS }}
]] aq;udk &rS? armif qdkvdkwmu rjraru 0g0gYudk r[kwfwJYaq;awG wkdufaew,f? [kwfvm; }}
]] armif bmrS rpGyfpGJao;bl;? b,folYudkrSvJ rpGyfpGJvdkao;bl;? Oyrm ...rjrar udk,fwdkifvJ 'Daq;[m
bmaq;rSef; odcsifrSodr,f? wjcm; wpfa,mufa,mufu ay;wmudk ol ½dk;om;pGm wdkufwm jzpfEdkifw,f }}
]] wjcm; wpfa,mufa,mufqdkwm b,folvJ }}
]] armif rodb;l ? tJ'D wjcm; wpfa,mufa,mufrmS vJ tjypf½cdS sirf S ½Srd ,f? bmaMumifv Y q
J akd wmY aq;awG[m
pdwrf cs&bl;? rsm;aomtm;jzifY vlawGu aq;awGukd arSmifcakd ps;u 0,fMuw,f? arSmifco kd rm;awGu aq;twkawG
vkyfMuw,f? 'grSr[kwf aq;wpfrsKd;udk wjcm;aq;wpfrsKd;vdkY vdrfa&mif;wwfw,f? 'gaMumifYrdkY armif ajymw,f?
bmrS rpGyfpGJbl;? b,folYudkrS rpGyfpGJvdkbl; }}
]] 'Dvdkqdk&if rjrarudk 0g0g ar;r,f? 'Daq;udk b,fu&ovJ? 'grSr[kwf b,fu 0,fovJ? aq;ykvif;vJ
awmif;,lr,f [kwfvm; }}
ol xdwfvefYoGm;\/ 0g0gYvufav;udk wif;wif;qkyfn§yfNyD; ajym\/
]] rvkyfeJY 0g0g? tJ'Dvdk rvkyfeJY? rjrarudk armif bmrS rpGyfpGJao;bl;? 'gayr,fY ,kHvJ r,kHEdkifao;bl;?
'DvkdyJ b,folYudkrS armif r,kHEdkifao;bl;? tcsuftvuftm;vkH; jynfhjynfhpkHpkH r&cifrSm armifwkdY vQKdUvQKdU0Suf0Suf
odyfodyfonf;onf; vkyfMu&r,f }}
]] bmvdkY tJ'Dvdk vkyf&rSmvJ }}
olu oufjyif;csonf/ rajymvQif rjzpfonfh tqifYodkY a&mufvmNyDjzpfaMumif; odonf/
]] 0g0g armifrajymcsifbl;? 'gayr,fY ajym&awmYr,f? 0g0gYrSm tEÅ&m,fwpfckawmY ½SdaeNyD }}
]] [if ...tEÅ&m,f? bmtEÅ&m,fvJ }}
]] bmtEÅ&m,fvdkYvJ armif rodbl;? tEÅ&m,fvJ [kwfcsifrS [kwfr,f? armif tawG;acgifwm jzpfcsif
jzpfaer,f? 'gayr,fY armif rBuKdufwJY tcsufawG ½Sdaew,f }}
0g0gu pd;k &drrf KS jyaom rsuEf mS av;jzifY olu Y kd Munfah eonf/ þtwGuf olpw d rf aumif;/ a½Smifví JT vnf;r&/
]] yxrtcsuf? 0g0g[m rMum;wmudk Mum;w,f xifaew,f? 'gayr,fY 0g0g Mum;wm[m ...r½Sdwmudk
Mum;wmr[kwfbl;? ½Sdwmudk Mum;wm? 'gudk armif oufaojycJYNyD? 'kwd,tcsuf r½Sdwmudk jrifae&w,f? r½Sdwmudk
jrifEikd w
f t
YJ aMumif;awG trsm;Bu;D ½Sw d ,f? 0g0guawmY ud, k u
Yf ,
kd u
f kd pdwZå a&m*g ½Sad eNyv
D Ykd xifw,f? armifuawmY
tJ'gudk r,kHbl;? aMomf ...0g0g ½l;oleJY r½l;ol bmuGmjcm;ovJ odvm; }}
0g0g rajzEdkif/ pdwf½SKyf[efjzifY acgif;ukwfae\/
]] armifyJ ajzygYr,f? ½dk;½dk;vG,fvG,f ajym&&if ½l;olu udk,fYudk,fudk ½l;rSef;rodbl;? r½l;oluom ig ½l;ae
ovm;vdkY pOf;pm;wwfw,f? 'gaMumifY 0g0g udk,fYudk,fudk ½l;aeNyDvdkY ajymwkef;u 0g0g b,fvdkvkyfodovJvdkY armif
ar;cJYwmaygY }}
]] 'gjzifY 0g0g ...0g0g ...r ...½l;bl;aygY }}
]] 0g0g r½l;ygbl;? 'gayr,fY ud, k u
Yf ,
kd u
f kd ½l;aew,fvYkd xifa,mifxifrmS ;jzpfapwJY tajctaeawG ay:ayguf
aew,f? 'DtajctaeawG bmaMumifYay:ayguf&ovJ? rawmfwq ay:aygufvm&ovm;? wpfpkHwpfa,mufu
zefwD;ay;aeovm;? wpfpkHwpfa,mufu zefwD;ay;aew,f qdk&ifawmY 0g0gYrSm tEÅ&m,f½SdaeNyD }}
]] armif wu,fajymaewmvm; }}
olu acwå pOf;pm;NyD;aemuf &,f\/
]] armif pum;cHxm;ygw,f? rawmfwqvnf; jzpfEkdifw,fvdkY? rawmfwq jzpfwJYudpörSm pGyfpGyfpGJpGJ
oGm;vkyfvdkYraumif;bl;? rjrar[m 0g0gYOD;av;eJY aqGrsKd;eD;pyf awmfw,fr[kwfvm; }}
]] OD;av;&JU ESr0rf;uGJ awmfw,fvdkY ajymw,f }}
]] tJ ...t&rf;oGm; pGyfpGyfpGJpGJ vkyfvdkYaumif;rvm;? OD;av;&JU rsufESmvJ axmuf&OD;r,f r[kwfvm; }}
]] 'gjzifY 0g0gwdkY bmvkyfMurvJ }}
]] armif ckeifu ajymovdk ud, k b Yf ufu aocsmatmif t&if odyo f yd o
f nf;onf; vky&f r,f? 0g0g aomufwYJ
aq;&zdkYu odyfta&;BuD;w,f? 'Daq;[m bmvJvdkYod&rS bmqufvkyfMur,fqdkwm armif qkH;jzwfEdkifr,f }}
]] tJ'D aq;&atmif b,fvkdvkyf&rvJ }}
]] taumif;qk;H enf;uawmY aq;vmwdu k w
f tYJ cgrSm vQmatmufoiG ;f xm;Ny;D a&eJY rsKcd scsiaf ,mifaqmifaygY?
vpfrS aq;udkaxG;xkwfNyD; 0Sufxm;? aemuf armifYudkay;? armif ppfMunfhr,f }}
]] 'gayr,fY armif? [dt k oHBu;D Mum;&if 0g0g aMumufO;D rSm? armif rodb;l ? tck 0g0g odyaf Mumufwwfw,f?
tJ'Daq;aomuf&if 0g0g taMumuf ...tJ ...ajy ...ajyoGm;w,f }}
]] tJ'DtoHBuD;udk raMumufatmifawmY vkyf&r,f }}
]] b,fvdkvkyfrvJ }}
]] vm ...0g0g armifeJY vdkufcJY }}
olu 0g0gYudk um;ay:rS ac:cJYNyD; ajruGufvyfay:rS opfom;jym;ESifY BuKd;udk aumuf,lay;onf/
]] 0g0g vSnfh }}
]] [if ...0g0g vSnfh&r,f }}
]] 'gBuD;udk raMumufatmif 'Denf;yJ ½Sdw,f 0g0g? vSnfhyg? 0g0gYtem;rSm armif½Sdw,f? 0g0gYcg;udk armif
zufay;xm;r,f }}
0g0gu opfom;jym;udk vSnfhMunfhonf/ tpaomf avwGif ysH0Jatmif rvSnfhwwfao;/ av;BudrfcefY
prf;MunfhNyD;rS xdef;í vSnfhwwfoGm;onf/
]] jyif;jyif;vSnfhav 0g0g }}
0g0gu t½Sdefjr§ifY vSnfhMunfhonf/ avcRefoHu jyif;jyif;ay:vm\/
]] vSnfhOD; 0g0g? 'Dxuf jyif;jyif;av; }}
0g0gu xyfqifY t½Sdefjr§ifYonf/ avjyif;usoH aygYaygYyg;yg; xGufay:vm\/
]] jyif;OD; 0g0g? jyif;OD; }}
]] 0g0g vufanmif;w,f }}
]] 'gjzifYvJ &yfvdkufawmY }}
0g0gu t½SdefavQmY &yfvdkuf\/
]] b,fYES,fvJ? aMumufao;vm; 0g0g }}
0g0gu oufjyif;av; csjy\/ ajzawmY rajz/
]] uJ ...0g0g? armifYcg;udk zufxm; }}
]] bmvkyfOD;rvdkYvJ }}
]] zufxm;yg }}
0g0gu olYcg;udk zufxm;\/ olu opfom;jym;udk vSnfhonf/ avjyif;usoHonf ywf0ef;usifudk ysHUESHYNyD;
xGufay:vmonf/ ig;rdepfcefY vSnfhaeNyD;rS olu &yfvdkuf\/
]] 0g0g aMumufao;wmyJvm; }}
0g0gu &,f\/
]] enf;enf;awmY aMumufao;wmyJ }}
]] odyfawmY raMumufawmYbl;aygY }}
]] tif; ...}}
]] uJ ...vm? um;ay: jyefoGm;Mur,f }}
olu opfom;jym;ESifY BuKd;udk um;aemufzkH; zGifYí xnfh\/
um;a½SUcef;wGif jyefxdkifrdMuNyD;aomtcg olu ajym\/
]] 0g0g tJ'Dvdk toHBuD; Mum;NyD; [dk[m'D[m jrifwm cPcP jzpfovm; }}
]] cPcPawmY r[kwfbl; }}
]] wpfv b,fESpfBudrfavmufvJ }}
]] trSefawmY r½Sdbl;? wpfcgwav ckepf&ufavmuf? wpfcgwav q,f&ufavmuf? wpfcgwavawmYvJ
t&ufESpfq,favmuf? tJ'Dvdk jcm;NyD; [dk'if; ...jzpfwm }}
olu acgif;ndwfNyD; pOf;pm;ae\/ 0g0gu jzwfueJ olYaygifudk ykwfNyD; ajym\/
]] aeOD; armif }}
]] bmvJ 0g0g }}
]] nnawGrSmvJ wpfcgwpfcg 'DtoHBuD;udk Mum;w,f? armifYudk ajymNyD;NyD }}
]] tif; ...}}
]] tJ'DtcgawGrSmvJ 0g0g aMumufNyD; aq;aomufwmyJ }}
]] aq; b,folwdkufovJ }}
]] rjraryJ }}
]] aq;aomufayr,fYvJ ½SifaxG;wdkYudk rjrifbl;aygY }}
]] [ifYtif; ...}}
]] aq;aomufNyD; 0g0g bmjzpfoGm;ovJ }}
]] tdyfaysmfoGm;wmaygY }}
olu auseyfpGm NyKH;\/
]] 'Dtcsufudk od&vdkY armif 0rf;omw,f? pdwfNidrfaq; aomuf&if pdwfNidrfNyD; tdyfaysmfoGm;&r,f? [dkaq;
aomuf&ifawmY tdyfraysmfbl; }}
]] b,faq;vJ }}
]] armifu pum;Oyrm ajymwmyg? 0g0g[m aq;aomufNyD; tdyfaysmfwJYtcgawmY tdyfaysmfoGm;w,f?
tdyfraysmfbJ ½SifaxG;wdkYudk jrifwJYtcg jrifw,f? 'DawmY aq;ESpfrsKd; jzpfEdkifw,f }}
]] 0g0gawmY em;½SKyfoGm;NyD }}
]] armif ar;p&mwpfck usefao;w,f }}
]] bmvJ }}
]] 0g0gYrSm pdwåZa&m*g½Sdw,fvdkY xifMuw,f? q&m0efawG bmawG jyrMunfhbl;vm; }}
0g0gu acgif;cg\/
]] bmjzpfvdkYvJ }}
0g0gu rajz/
]] aumif;ygNyD? armif em;vnfEdkifygw,f? wjcm; q&mawG bmawGeJYaum jyMunfhao;vm; }}
]] olwdkYu [dk ...[dk ...ya,m*q&mawG bmawGeJY wpfcg ESpfcg jyMunfhao;w,f }}
]] wdk;wdk;wdwfwdwfaygY? [kwfvm; }}
0g0gu acgif;ndwf\/
ol xyfrar;awmYbJ em&Dudk Munfh\/
]] aeodyfusroGm;cif armifwkdY jyefMur,f? armif rSmwmawGawmY rarYeJYaemf? aMomf ...0g0g 'Dvdk
wpfa,mufwnf; vrf;avQmufxGufvmawmY olwdkY pdwfcsovm; }}
]] pdwaf wmY b,fcsrvJ? 'gayr,fY 0g0gu 0g0g bmrSrjzpfbJ aemufu waumufaumufvu kd w
f m rBuKu
d b
f ;l ?
0g0g [dk'if; ...aeaumif;ae&if vGwfvGwfvyfvyf aecsifw,f? tJ'g olwdkY odw,f }}
]] 0g0g aqGrsKd;tdrfawG? todtdrfawGaum oGm;vnfwwfovm; }}
]] wpfcgwavawmY oGm;w,f? 'gayr,fY 0g0g oGm;cJygw,f? 0g0g b,frSvJ roGm;csifygbl; }}
]] 'DnaeawmY 0g0g wifnGefYwdkY jrifYjrifYwdkYtdrf oGm;vnf&r,f }}
]] [if bmjyKvdkY }}
]] 0g0geJY armif qufvyk pf &mawG ½Sw
d ,f? 0g0geJY armif tquftoG,½f &dS r,f? 'Dnaevdk awGUwJeY nf;uawmY
tjrJwrf;vkyfvdkY raumif;bl;? wifnGefYwdkY jrifYjrifYwdkYu wpfqifY armifwdkY ydyd&d&d qufoG,fEdkifw,f? 0g0gwdkYtdrfrSm
w,fvDzkef; ½Sdw,f r[kwfvm; }}
0g0gu acgif;ndwf\/
]] wifnGefYwdkYtdrfrSmvJ ½Sdw,f? wifnGefYeJY jrifYjrifY[m armifeJY 0g0g&JU tcspfqkH;oli,fcsif;awGyg 0g0g?
0g0gYqD armif jyefvmwm[mvJ wifnGefY ½Sif;jyvdkY? wifnGefY wdkufwGef;vdkY }}
0g0gu olYtm; ai;ai;av; Munfhae\/
olu 0g0gYudk &ifcGifwGif; ayGU,lvdkufonf/
]] 0g0g ...armifYudk cspfao;&JUvm; }}
]] armifYudk 0g0g b,fwkef;u rcspfvdkYvJ }}
0g0gYtajzaMumifY olY&ifrSm qdkYoGm;\/
]] armif ar;ykH rSm;oGm;ygw,f 0g0g? 0g0g armifYudkcspfw,fqdkwm armif ,kHygw,f? armifuvJ 0g0gYudk
odyfcspfw,f? tck armifvkyfaewmawG[m 0g0gYudk cspfvkdYyJ? 0g0g 'gudk ,kHw,f r[kwfvm; }}
0g0gu acgif;ndwf\/
]] 0g0g rSwfrdao;vm;? armifwdkY i,fi,fu 0g0gwdkYtdrfu vlBuD;awG rodatmifvdkY vQLdUvQKdU0Suf0Suf
odyfodyfonf;onf; vkyfcJYMuwmav? b,folrS rodbl;? 0g0geJY armifyJ odw,f? tJ ...wifnGefYeJY jrifYjrifYawmY
odoifYorQ odw,f }}
þwpfBudrfwGifrl 0g0gu NyKH;onf/
]] armif i,fi,fwkef;u taMumif;awG rarYao;bl;aygY }}
]] rarYygbl; 0g0g ...rarYygbl;? tckvnf; i,fi,fwkef;u twdkif;yJ? tm;vkH; vQKdUvQKdU0Suf0Suf
odyfodyfonf;onf;? b,folrS rodap&bl; }}
]] 0g0geJY armifyJ odr,f r[kwfvm; }}
]] [kwfw,f? 0g0geJY armifyJ }}
cspfolESpfOD; yg;csif;tyfNyD; &,farmMuonf/
]] uJ ...0g0g? jyefMupdkY? armifrSmwmawGudk rarYeJY }}
]] rarUbl;? aq;wdkuf&if vQmatmufoGif;xm;NyD; a&eJY rsKdcscsifa,mifaqmif? [kwfw,f r[kwfvm; }}
]] [kwfw,f? tm; ...aeOD; }}
]] bmvJ }}
]] armif owdvpfomG ;w,f? uHaumif;vd?Yk aq;aomufcsiaf ,mifaqmif½eHk aYJ wmY rNy;D ao;bl;? aq;aomufcsif
a,mifaqmifNy;D cPem;ae? Ny;D awmY ½Siaf xG;wdaYk emufukd vdu k of vdk pdeyf ef;yifBu;D buf avQmuf? 0g0g [efaqmifawmY
aumif;&r,f }}
]] 0g0g ½SifaxG;wdkYudk rawGU&awmYbl;vdkY armif ,kHw,faygY }}
]] ,kHw,f ...'gayr,fY awGU&wkef;uvdk 0g0g quf[efaqmif&r,f }}
]] bmjyKvdkY }}
]] quf[efraqmif&if armifwdkY vQKdUvQKdU0Suf0Suf vkyfxm;orQawG ay:ukefvdrfYr,f }}
0g0gu awGawGav; pOf;pm;aeNyD;aemuf oabmayguf[ef acgif;ndwfjy\/
]] 0g0g vkyfEdkifygYrvm; }}
]] 0g0g BuKd;pm;r,f }}
]] BuKd;pm;yg 0g0g? 0g0gYtwGufyg? NyD;awmY ...}}
]] NyD;awmY ...bmjzpfovJ }}
]] NyD;awmY ...armifYtwGufyg? 0g0gYudk cspfwJY armifYtwGufyg }}
0g0gu olYudkzufonf/ yg;csif;tyfvsuf olYem; teD;uyfí wdk;wdk;ajymonf/
]] 0g0g BuKd;pm;r,f? 0g0gYtwGuf? 0g0gcspfwJY armifYtwGuf }}
0g0gYqDrS pdwfauseyfzG,f tajzudk &cJYNyD;rS olu um;av;udk armif;xGufvmcJYonf/
wifnGefYwdkYtdrfu awmifay:rStqif; uGrf;a&uefbufoGm;aom vrf;ay:wGif ½Sdonf/
tdrfa½SUwGif um;&yfvdkufNyD;onfESifY ra½S;raESmif;ü wifnGefY xGufvm\/
]] a[Yaumif? vmr,fqdkvdkY apmifYvdkuf&wm? rif;[mu b,fvdk ...t,f ...}}
wifnGefYu pum;rqufEdkifawmYbJ a'gufwmrsKd;rGefab;rS 0g0gYudk rsufvkH;jyL;NyD; Munfhae\/
]] 'gu b,fvdk ...b,fvdk ...jzpf ...jzpfvmMuwmvJ }}
]] a[Yaumif a½SUae? aemufrS ar;cGef;xkwf? ta&;BuD;w,f? jrifYjrifYa&m ½Sdw,f r[kwfvm; }}
]] ½Sdw,f }}
]] at;? oGm;ac:vdkuf }}
oGm;ac:&ef rvdk/ jrifYjrifYvnf; xGufvm\/
]] [if ...tdk ...0g0g }}
jrifYjrifYu 0g0g ½Sd&mbufodkY ajy;vm\/ 0g0gu um;wHcg;udk zGifYqif;onf/ oli,fcsif;rESpfOD; pum;
rajymEdkifMubJ wpfOD;udk wpfOD; zufxm;onf/
]] wifnGefY? rif;um; tqifoifY½Sdw,f r[kwfvm; }}
]] ½Sdw,f? bmvkyfrvdkYvJ }}
]] um;oGm;xkwf? NyD;awmY rif;eJY jrifYjrifY 0g0gYtdrf vdkufydkY? ½Sif;jyzdkYu 'Dvdk? rif;eJY jrifYjrifYu aumvdyfxJ
oGm;vnfw,f? rarQmfvifYbJ 0g0geJY oGm;awGUw,f? 'geJY um;ay:wifac:vmNyD; tdrfudk vdkufydkYw,f? ae0ifcgeD;vdkY
pdwfrcswJYoabm ay:atmif ajym }}
]] at;yg? rif;oifzdkY rvdkygbl;? igajymwwfygw,f? 'gayr,fY bmjyKvdkY ...}}
]] aemufawmY ig½Sif;jyr,f? ½Sif;jyp&mawGrS wpfykHBuD;? um;om oGm;xkwf? tcsdefr½SdawmYbl; }}
wifnGefYu acgif;cgcg vnfcgcgESifY um;½kHqD xGufoGm;\/
wifneG Yf MumG ;ouJo Y yYkd if jrifjY rifu
Y wpfom;arG; wpfaoG;vSNy;D pd0k if;vSyaeonf/ 0g0gESiYf ,SOaf omtcgrl
tenf;i,f 0ae\/
]] jrifYjrifYvJ udk,fajymwm Mum;w,faemf }}
]] Mum;ygw,f rsKd;rGef&m? tqef;vkyfvdkY? i,fi,fuvJ ig 0g0gYudk 'DvdkyJ tdrfudk vdrfvdrf vdkufydkYcJY&wm }}
]] at; udk,fwdkY Zmwfvrf;tpu jyefuMu&r,f }}
]] b,fvdk ...}}
]] aemufrS ½Sif;jyr,f? uJ ...[dkrSm um;vmaeNyD? oGm;MuawmY }}
jrifYjrifYESifY 0g0gwdkYu wifnGefY\ um;aemufcef;wGif 0ifxdkifMuonf/
]] 0g0g armifrSmwmawG rarYeJYaemf }}
]] a[Yaumif oGm;cgeD; armifBuD;rSmwmawG vkyfraeeJY? tcsdefr½Sdbl;? oGm;NyDa[Y }}
wifnGefYu um;udk armif;xGufoGm;awmY\/
wifnGefYum;xGufoGm;NyD; twefMumrS a'gufwmrsKd;rGefu rdrdum;ay:wufí aumvdyfe,fajrodkY jyef
vmcJYonf/
um;udk ausmif;BuD;a½SUü &yfNyD; ausmif;0if;twGif;wGif trSwfrxif vrf;avQmuf[ef vSnfhvnfonf/
a&wHcGef teD;ü arQmfvifYxm;oludk vSrf;awGU&onf/
OD;wdwfMunfu &yfNyD; [dk[dkonfonf arQmfMunfhae\/
OD;wdwfMunfu raygYyg/ rdrduvnf; owdrvpfyg/
a'gufwmrsKd;rGefu OD;wdwfMunfbuf ausmay;vsuf qnfwHcg;buf xGufcJYav\/

Ä Ä Ä

tcef; ( 8 )

OD;pdk;aemifu aq;jym;av;ESpfjym;teuf wpfjym;udk udkifMunfhae&mrS a'gufwmrsKd;rGefudk ar;onf/


]] [,fvlpifEdk*sif aemf q&m }}
]] [kwfw,f? 'DemrnfeJY trsm;odMuw,faygY? qdkufudk'pf(pf)vuf(yf)wpf(pf)vdkYvJ ac:w,f? pdwåZ
a&m*g½SifawGrSm jzpfay:wJY pdwftajctaersKd;udk vlaumif;awGrSm jzpfay:apwJY aq;0g;aygY? txl;ojzifY jrifrSK?
Mum;rSKawGudk azmufazmufjyefjyef jzpfapwwfw,f }}
]] aMomf ...aMomf ...uRefawmfwdkYuawmY vG,fvG,fulul [,fvlpifEdk*sifvdkYyJ rSwfxm;w,f? tJ'D
aq;0g;trsKd;tpm; awmfawmfrsm;rsm; ½Sdw,fvdkY Mum;zl;w,f }}
]] [kwfygw,f? t,f(vf)tuf(pf)'D? ruf(pf)uvif;? tuf'&ifEdkc½krf;? zifpdkifuvD'dkif;? qDvdkpdkifbif?
uifeufbpf(pf) ponfwdkYaygY? aq;ajcmufu uifeufbpf(pf)xJrSm tusKH;0ifw,f }}
OD;pdk;aemifu aq;jym;av;udk udkifjyNyD; ar;\/
]] 'gu bmtrsKd;tpm;vJ }}
]] t,f(vf)tuf(pf)'Dyg? t½SnfuawmY vpfqm*spf tufqpf 'dkifodkifvrdkufvdkY ac:w,f }}
]] aocsmw,faemf }}
]] aocsmygw,f? 0g0gYqu D 'Daq;jym;rsK;d av;jym;&ygw,f? ESpjf ym;udk uReaf wmf prf;oyfppfaq;MunfNh y;D Ny?D
'DESpfjym;udkawmY OD;pdk;aemifwdkY qdkif&mydkYNyD; ppfaq;csif ppfaq;yg }}
]] q&mu "mwkaA' ynm½Sifyg? NyD;awmY rl;,pfaq;0g;tEÅ&m,f wm;jrpfumuG,fa&;rSm yg0ifaqmif½Guf
aewJY yk*¾KdvfwpfOD;vJjzpfawmY uRefawmf ,kHMunfygw,f? aq;jym;udk qdkif&mawmY ydkYMunfhygYr,f }}
OD;pdk;aemifu aq;jym;av;ESpfjym;udk ykvif;wGif; xnfhí tzkH;vkHatmif ydwfonf/ ykvif;udk oHAD½dkwpfck
twGif; xnfhNyD; AD½dkudk aomYcwfvdkuf\/ xdkYaemuf pm;yGJay:wGif½Sdaom BuKd;wyfopfom;jym;udk udkifMunfhjyef\/
]] bl;(vf)½dk;0g;&m taMumif;awmY pkHaxmuf0w¬KwpfckxJrSm zwfzl;w,f q&m }}
]] abvD a&;wJY 0w¬Kvm; }}
]] pma&;q&memrnfawmY arYoGm;NyD? 0w¬KemrnfuawmY aeygOD;? bmwJY ...aMomf oDavmif;bm;½dk; }}
]] [kwfw,f? ocsKØif;ajrykH½SnfBuD;rsm; }}
]] [kwfuJY? tJ'DxJrSmvJ ...'geJY vludk aMumufatmif ajcmufvSefYwmyJ }}
a'gufwmrsKd;rGefu rnfodkYrQ rSwfcsufray;bJ Nidrfae\/ OD;pdk;aemifuom qufajym\/
]] q&m ajymjywJYtwdkif;qdk wpfpkHwpfa,mufu 0g0gYudk 'Dud&d,mokH;NyD; ajcmufvSefYw,f? NyD;awmY ...
pdwfNidrfaq; qdkNyD; t,f(vf)tuf(pf)'Dudk wdkufw,f? 'Daq;aMumifY 0g0gYtjrifawG tMum;awG azmufjyefvmNyD;
olYudk,fol ½l;aeNyD xifw,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu NyKH;NyD; vuf0g;umjy\/
]] uRefawmf 'Dtxd rpGyfpGJao;bl; OD;pdk;aemif }}
]] q&mYtaetxm;udk uReaf wmf em;vnfygw,f? uReaf wmfu uReaf wmfb Y mom ...[d'k if; ...oifu Y if;
tavmuf('f)? toHxGufNyD; awG;Munfhaewmyg }}
OD;pd;k aemifu vufacsmif;av;rsm;ESiYf pm;yGu J kd acgufNy;D Nird af e\/ þwpfBurd w
f iG f toHww
d í
f awG;ae[ef
wlonf/ twefMumrS ajymonf/
]] uRefawmfvnf; BuKdufawmY rBuKdufbl; q&m }}
]] cifAsm ...}}
]] aMomf ...tcsuftvufawGudk qufpyfMunfh&if tajctaeudk uRefawmf rBuKdufbl;? 'gayr,fY
wpfpkHwpfck xvkyfzdkYuvJ rvG,fbl;? bmtajccHtaMumif;eJY vkyfrvJ }}
a'gufwmrsKd;rGefu acgif;ndwfjyNyD; ajym\/
]] OD;pdk;aemif&JU tcuftcJudk uRefawmf em;vnfygw,f? uRefawmfvnf; tjyefjyeftvSefvSef awG;Munfh
Ny;D ygNy?D 'Daq;jym;awG awGUwmeJY tdraf y:wuf ½Smrvm;? ½Smr,fqkd ½Smvd&Yk ygw,f? 'gayr,fY tvG,w f ul awGUcsirf S
awGUr,f? awGUawmifrS qifajcay;vd&Yk w,f? olwYkd pdwNf ird af q; qdv k Ykd 0,fxm;wmyg? t,f(vf)tuf(pf)'DreS ;f rodygbl;
ponfjzifYaygY? 'DtqifYawmif a&mufr,f rxifygbl;? ydyd&d&d ykdifydkifEdkifEdkifeJY tBuHtpnfwpfck vkyfae½dk;rSef&if
'Daq;jym;awGukd ydy&d &d d ydik yf ikd Ef ikd Ef ikd yf J vQKUd 0Sux
f m;Edik v
f rd rYf ,fvYkd xifw,f? aemufq;Hk ...tdraf y:rSm rdw,fxm;?
"m;pmcH wpfa,mufa,muf xdk;ypfEdkifw,f? 0g0gudk,fwdkifawmif w&m;cH jyefjzpfoGm;Edkifw,f }}
OD;pdk;aemifu a'gufwmrsKd;rGefudk jzwfueJ Munfh\/ xdkYaemuf acgif;ndwfjyonf/
]] a[m'D bl;(vf)½dk;0g;&m udpövnf; uRefawmf pOf;pm;Munfhygw,f? 'gwpfckwnf;eJYvJ uRefawmfwdkY bmrS
ta&;r,lEdkifygbl;? NcHxJ vif;EdkYawG vif;qGJawG ZD;uGufawG rvmatmif ajcmufvSefYzdkY okH;w,fvdkY ajymr,f?
uRefawmfwdkY bmwwfEdkifrvJ }}
OD;pdk;aemifu acgif;ndwfjyjyef\/
]] wuf½Sm&r,fY tdrfuvJ ao;ao;ukyfukyf r[kwfbl;? 0if;eJY NcHeJY wdkufBuD;? ydkif½Sifuvnf; pnf;pdrfeJY?
"eeJY? t½Sdeft0geJY? rydkifrEdkif raocsm ra&&mbJeJY t&rf; bmrS oGm;vkyfvdkY oifYr,f rxifbl; }}
OD;pdk;aemifu þae&mwGifrl acgif;rndwf/ bmrQvnf;rajym? NyKH;íawmY ae\/
]] [kwfygw,f? uRefawmf tjyefjyeftvSefvSef awG;MunhfNyD;ygNyD? 'gaMumifYvJ uRefawmf OD;pdk;aemifqD
vmwmu 0kef;0kef;'dkif;'dkif; wpfckck xvkyfzdkY r[kwfygbl;? 'DvdkvkyfvdkYvJ tusKd;½Sdr,f rxifbl;? tJ ...OD;pdk;aemif
qDu tultnDwpfckawmY uRefawmf vdkcsifw,f }}
]] ajymyg q&m }}
]] OD;wdwMf unf[m b,fov l ?J olaY emufaMumif; bm½So d vJ? Ny;D awmY wwfEikd &f if ...rjrarqdwk m b,fov l ?J
olYaemufaMumif; bm½SdovJ? tJ'gawG uRefawmf odcsifw,f }}
]] bmYaMumifY q&m odcsifwmvJ }}
]] OD;pdk;aemif ajymovdkyJ tcsuftvufawGudk qufpyfMunfh&if tajctaeawGudk uRefawmfvnf;
rBuKu d b f ;l ? 'gayr,fY b,fou Yl rdk v
S J t&rf; rpGypf cJG sib f ;l ? OD;wdwMf unf[m b,fo?l rjrar[m b,fov l Ykd od&&ifawmY
uRefawmf wpfpkHwpf&m aumufcsufcsvdkY&r,f xifw,f }}
]] q&mtck aumufcsufcsvdkY r&ao;bl;aygY }}
]] tvG,fwul aumufcsufwpfck csr,fqdk&ifawmY &wmaygY? 'gayr,fY jyóemwpfckvkH;twGuf tajz
r&bl;? opfw;Hk 'grSr[kwf opfom;jym;udk auGUauGUaumufaumuf jzwfawmuf pdwyf ikd ;f xm;wJY ya[Vd ud&, d mudk
OD;pd;k aemif awGUzl;rSmaygY? tpdwt f ydik ;f av;awGukd qufpyfNy;D rlvopfw;Hk 'grSr[kwf opfom;jym; yko H @mefjzpfatmif
jyefvyk &f w,f? tpdwt f ydik ;f ok;H av;ckukd qufpyfv&Ykd w,f? 'gayr,fY ykpH w H pfcv
k ;Hk ay:atmif a½SUqufNy;D pyf[yfvYkd
r&bl;? wpfae&mrSm wpfckck vdkaew,f? tckvJ uRefawmf tJ'Dvdk cHpm;ae&w,f }}
OD;pdk;aemifu &,fonf/
]] q&mYrSmvJ pkHaxmufOmPf ½Sdaeom;yJ? tif;av ...odyÜHynm½SifqdkawmYvJ pkHaxmufOmPf½Sdaewm
rqef;ygbl;? pkHaxmufynm qdkwm[mvJ odyÜHynmygyJ }}
OD;pdk;aemifu þodkY rSwfcsufjyKNyD; rsufESmudkwnfvsuf av;av;eufeuf ajym\/
]] q&m ckvdk uRefawmfYqDvmwm aus;Zl;wifygw,f? wpfpkHwpf&mudk 0kef;0kef;'dkif;'dkif; rvkyfzdkY oabm
aygufxm;wJt Y wGuv f nf; aus;Zl;wifygw,f? q&m arwåm&yfcw H YJ tultnDeYJ ywfoufNy;D ajym&&if rjrarqdw k m
b,folvJ uRefawmf rodbl;? OD;wdwfMunfqdkwmawmY 'DNrKdUu olaX;pm&if;xJrSm ygaew,f? *kPfoa&½Sd vlBuD;
vlaumif;wpfOD; qkdygawmY? wpfckawmY ½Sdw,f ...}}
OD;pdk;aemifu acwå pum;jzwfxm;NyD;rS owdxm;vsuf ajym[efESifY qufajym\/
]] OD;wdwMf unfrmS pufavSwpfpif;½Sw d ,f? pufavSawGukd uReaf wmfwYkd owdxm;Ny;D Munfw h ,f qdw
k mudak wmY
vQKdU0SufzdkY rvkdygbl;av? ajym&OD;r,f? uRefawmfwdkYu tck arSmifcdkvkyfief;udk tawmf zdzdpD;pD; ESdrfeif;aew,f?
'Du olaX;qdkol wcsKdU[m vQKdU0SuftpkpyfNyD; arSmifcdkvkyfief;rSm t&if;jr§Kyfxm;Muw,f? olaX;wdkif;awmY r[kwf
ygbl;av? wcsKdUyg }}
OD;pdk;aemifu ]]wcsKdU}} [laom pum;udk tav;teuf ajymaMumif; a'gufwmrsKd;rGef owdjyKrdonf/
OD;pdk;aemifu qufajymonf/
]] uReaf wmfwYkd rouFmolawGawmY ½Sw d ,f? 'gayr,fY olwu Ykd pepfus yd&wd ,f? tao;av;awGukd zrf;zdu Yk
vG,w f ,f? tBu;D awGukd rdzu Ykd rvG,b f ;l ? tJ'gudk uReaf wmfwv Ykd nf; rauseyfb;l ? xm;ygawmYav? uReaf wmfwu Ykd
tck arSmifcv kd yk if ef;udk zdEydS v
f mawmY wcsKUd Bu;D Bu;D awG awmfawmfxv d mMuwm Mum;w,f? vluakd wmY rrdEikd b
f ;l av?
aiG ...odkYr[kwf t&if;awmY ...awmfawmfxdukefMuw,f Mum;w,f }}
OD;pdk;aemifu pum;jzwfvdkufaomaMumifY a'gufwmrsKd;rGefu ar;onf/
]] 'DtxJrSm OD;wdwfMunfa&m ygovm; }}
]] OD;wdwfMunf ygw,fvdkYawmY rMum;ao;bl;? uRefawmf od&oavmuf olYpufavSuvJ ½dk;½dk;ukefawG
wifwmygyJ? rouFmzG,f bmrS rMum;ao;bl;? trSeaf jym&&if OD;wdwMf unfeYJ ywfoufNy;D uReaf wmfwrYkd mS rouFmzG,f
bmrS r½Sdbl;? tJ ...ckcsdefxdaygYav }}
OD;pdk;aemifu pm;yGJudk vufacsmif;uav;rsm;ESifY acgufaeNyD;rS ar;onf/
]] q&majymwJYtwdkif;qdk&if OD;wdwfMunf[m 0g0gY ta':a,mufsm;aygY [kwfvm; }}
]] [kwfw,f }}
]] 0g0gYrdbawGu tawmfcsrf;omw,faemf }}
]] csrf;omw,f }}
]] tarGudk 0g0gyJ qufcH&w,faygY }}
]] [kwfw,f }}
]] olYta':uaum }}
]] olYta':uawmY xdkufwefoavmuf toifYtwifYyJ &w,f }}
]] 0g0guaum b,favmuf&ovJ? tar&duefawG pum;eJY ajym&&if 0g0g[m b,favmuf wefz;kd ½So d vJ}}
]] tJ'gawmY uReaf wmf rodb;l ? cspo f u l kd b,favmufcsr;f omovJvYkd ar;&rSm uReaf wmf vdyjf ymroefb Y ;l }}
]] tm; ...tm;? uRefawmf em;vnfygw,f? 'gayr,fY ckudpöawGjzpfawmY 0g0g&JU pD;yGm;a&;udpöawGudk
q&m rar;bl;vm; }}
]] OD;pdk;aemifu uRefawmfYukd pkHaxmufOmPf½Sdw,fvdkY ajymcJYw,f? [kwfuJY? uRefawmf ar;oifYorQ
ar;MunfhcJYygw,f? uRefawmf od&orQ 0g0g[m pD;yGm;a&;udpöawGudk bmrS rodbl;? pdwfvnf; 0ifpm;ykH r&bl;?
olYOD;av;udk vTJxm;wJY oabmyJ }}
]] 'gjzifY tm;vkH; OD;wdwfMunf vufxJrSmaygY }}
]] tJ'v D akd wmYvJ r[kwb f ;l ? 0g0gYtazu awmfawmf apYpyfaocsmyk&H w,f? Ny;D awmY 0g0gYta': qdw k muvJ
tarYbufu ta':? tazYbufu r[kwfbl; }}
]] 'DawmY ...}}
]] pD;yGm;a&;vkyif ef;awGukd OD;wdwMf unf OD;pD;vky&f wmawmY [kww f ,f? 'gayr,fY 0g0gY tazbufu OD;av;
ESpfOD;eJY wdkifyif vkyf&w,f? wpfenf;tm;jzifY qdk&if tJ'D OD;av;ESpfOD;uvJ 0g0gYpD;yGm;a&;udk apmifYa½Smufxm;&wJY
oabm½Sdw,f }}
]] b,folawGvJ }}
]] OD;pHxGef;eJY OD;vSausmfyg }}
]] aMomf ...aMomf ...olwu Ykd kd uReaf wmf odygw,f? olaX;awGy?J vlaumif;olaumif;awGvJ jzpfygw,f?
'gjzifY OD;wdwfMunfu refae*smoabmyJ ½SdwmaygY? olYtay:u bkwftzGJU0ifoabmeJY OD;pHxGef;wdkY OD;vSausmfwdkY
½SdaewmaygY }}
]] [kwfw,f? 'DoabmyJ }}
]] OD;wdwfMunfeJY 0g0gYta':u b,fwkef;u &MuovJ }}
]] 0g0gYtazqkH;NyD; wpfESpfavmufMumrSwJY? 'gayr,fY OD;wdwfMunf[m tdrf&JU todkif;t0ef;xJudk
a&mufaewmawmY MumNyD? a½S;uwnf;u 0g0gYtazeJY OD;wdwfMunfwdkY[m pD;yGm;a&;qufoG,frSK ½SdcJYw,faygYav?
0g0gYrdbawG ruG,fvGefcif wpfESpfavmufrSm OD;wdwfMunf[m armfvNrKdifa&mufvmw,f? aemuf 0g0gYta':eJY
eD;pyfNyD; arwåmouf0ifMuw,fwJY? 0g0gYta':[m toufav;q,fausmfNyD? toufav;q,fausmfrS uHay:NyD;
tdrfaxmifbufawGUwmudk 0g0gYrdbrsm;u 0rf;omNyD; oabmwlMuw,fwJY? tJ ...,ljzpfMuwmawmY 0g0gYtaz
qkH;NyD;rSygyJ }}
]] 0g0gu OD;wdwfMunfudk b,fvdk oabmxm;ovJ }}
]] 0g0gYMunfh&wm OD;wdwfMunfudk av;pm;ykH&w,f? olYtay:rSm orD;t&if;vdkyJ Muifemygw,fwJY? tck
udpöawG jzpfay:wmeJY ywfoufNyD; OD;wdwfMunfudk r,kHouFmjzpfzdkY 0g0gYrSm 0efav;aeykH&w,f }}
]] bmjzpfvdkYvJ }}
]] uRefawmf ajymcJYovdkyJ 0g0g[m OD;wdwfMunfudk av;pm;cJYw,f? 0g0gYae&mu MunfhawmYvJ [kwfw,f?
rdbESpyf g; qk;H oGm;awmY ½kww f &uf tm;ud;k &mrJY jzpfcw YJ ,f? Ny;D awmY 0g0g[m pdwx f cd u
kd pf &mawGeYJ qufwu dk Bf uKNH y;D
use;f rma&; raumif;cJb Y ;l ? 'DtajctaersK;d rSm OD;wdwMf unfu tem;rSm rm;rm;rwfrwf tm;ud;k p&mtjzpf ½Sad ew,f?
oluvJ orD;&if;vdk cspcf ifMuifemrSKawG jyw,f? tJ ...,k, apmifaY ½Smufw,f? 'DawmY 0g0g[m OD;wdwMf unftay:
oHa,mZOf jyefwG,faewm rqef;ygbl;? NyD;awmY wpfcg 0g0g[m olYta':udk olodyfcspfw,f? wpfoufvkH;vJ
twlaecJYw,f? NyD;awmY rdef;uav;qdkwm tarYbufu ta':udk ydkcifwwfw,f }}
]] OD;wdwfMunftay: ckudpöawGeJY ywfoufNyD; q&m rouFmjzpfwm 0g0gYudk ajymrjybl;vm; }}
]] t&dyft`rGufavmufyJ ajymw,f? odyfzdrajymbl; }}
]] bmjzpfvdkY }}
]] wpfaMumif;u 0g0g[m pdwZå a&m*g r½Sw d mawmY rSew f ,f? 'gayr,fY pdwu f se;f rma&; aumif;vSw,fawmY
r[kwfbl;? 'DtajctaerSm 0g0gYudk odyfpdwfr½SKyfaxG;apcsifbl;? txl;ojzifY xdwfvefYwkefvSKyfrSK rjzpfapcsifbl; }}
]] NyD;awmY ...}}
]] wpfaMumif;u ya[Vd tpdwftydkif;av;awG[m pdwfauseyfavmufatmif rqufpyfrdao;bl; }}
]] 'gayr,fY ckjzpfaewmeJY ywfoufNy;D 0g0g pdwaf useyfavmufatmifawmY q&m wpfcck k ajymxm;&rSmaygY}}
]] [kww f ,f? 0g0gYrmS oHo,pdw½f adS tmifawmY uReaf wmf ajymxm;w,f? bm&,fvYkd wdwu d sus rod&cifrmS
oleYJ uReaf wmfwYkd ESpaf ,mufwnf; vQKUd vQKUd 0Su0f u S f ydy&d &d d wdik yf ifvyk u
f ikd zf Ykd oabmwlxm;Muw,f? uHaumif;wmu
uRefawmf[m 0g0gY cspfol? 0g0g tm;udk;ol? 0g0gYudk uRefawmf xdef;xm;vdkY&w,f qkdygawmY }}
]] q&mu apmapmu tpdwt f ydik ;f av;awG pdwaf useyfavmufatmif rqufpyfrad o;bl;vdYk ajymw,faemf}}
]] [kwfuJY }}
]] q&mY ...[dk ...xdk;xGif;todrSm wpfpkHwpf&mudk arQmfvifYxm;w,faygY }}
]] [kwfygw,f? 'gaMumifY uRefawmf OD;pdk;aemifqD vmcJYwmaygY }}
OD;pdk;aemifu vuf0g;ESpfzufvkH;udk pm;yGJay:wGif arSmufwifvdkufNyD; ajym\/
]] aumif;ygNy?D q&mvdck siw f YJ tultnD uReaf wmf ay;ygYr,f? rl;,pfaq;0g; ygvmawmY bmudrk Q uReaf wmfwYkd
aygYqwGuv f Ykd r&bl;? 'DawmY uReaf wmfb Y ufu pkpH rf;&orQ q&mYukd uReaf wmf ajymjyygYr,f? q&mYbufu aemufxyf
odorQvJ uRefawmfYudk ajymyg }}
]] [kwfuJY pdwfcsyg }}
]] q&m NrKdUe,f jynfolY&J nTefMum;a&;rSL;eJYaum oGm;awGUOD;rvm; }}
]] rawGUawmYb;l ? awGU&if pum;aumif;aerdO;D r,f? naeydik ;f rSm uReaf wmf pmoifcsed w f pfcsed f ½Sad o;w,f}}
OD;pdk;aemifu a'gufwmrsKd;rGefudk jynfolY&J nTefMum;a&;rSL;½kH; qif0ifatmuftxd vdkufydkYonf/
a'gufwmrsKd;rGef um;ay:rwufcif OD;pdk;aemifu ar;\/
]] aMomf ...'gxuf q&mwdkY aumvdyfrSm rl;,pfaq;0g;tEÅ&m,fjyyGJ vkyfrvdkYqdk }}
]] [kwfuJY? jyifMuqifMuwkef;yg? uRefawmfvnf; enf;enf; xl;xl;qef;qef;av; jyMunfhrvm;vdkY }}
]] aumif;ygw,f q&m }}
tkwfwdkifBuD;rsm;ESifY a&mracwf taqmufttkH ykHpHqefaom jynfe,f jynfolY&J nTefMum;a&;rSL;½kH;udk
aemufü xm;cJYNyD; a'gufwmrsKd;rGefonf um;av;udk awmifay:vrf;rS armif;cs xGufcGmvmcJY\/

Ä Ä Ä

tcef; ( 9 )

armfvNrKdifNrKdU rdkif'gaps;BuD;\ ta½SUbuf um;rsm;&yf&m uGufvyfwGif armfvNrKdif'D*&DaumvdyfwHqdyf


½dkufxm;onfh tpdrf;&ifYa&mif rmZ'g acgif;wdk vlpD;ukefwifum;av;u &yfem;ae\/
um;aemufydkif;wGif xdkif&if; a'gufwmrsKd;rGefu pD;u&ufwpfvdyfudk at;at;aq;aq; zGmae\/
aps;ywfywfvnfukd oHq;l BuK;d umxm;\/ oHq;l BuK;d tjyifbuf 0ifaygufEiS Yf reD;ra0;wGif trSKu d yf Hk ao;ao;
wpfc½k o
dS nf/ a'gufwmrsK;d rGef trSwrf xif ai;Munfah ecdu k f a,mufsm;wpfO;D u twGi;f rSaeí oHq;l BuK;d udk ausmNf y;D
trSKdufykHay:odkY trSKdufrsm;ESifY a&rsm; oGefcs\/ teD;½Sd qdkifwpfqdkifrS trsKd;orD;wpfOD;u rESpfoufonfh[efjzifY
rsufapmif;xkd; Munfhae\/
trSKu d f .../ a'gufwmrsK;d rGeu f NyK;H onf/ trSKu d rf S a½Txu
G Ef ikd o
f nf[qk v
kd Qif vlwYkd bmajymMurnfenf;/
oHjzLykH; ½Snf½SnfvkH;vkH; wpfckudkxrf;NyD; toufav;q,fcefY vl½G,fwpfOD;u um;qDodkY uyfvm\/
um;a½SUcef;rS '½dkifbmvl½G,fu qif;vm\/
a'gufwmrsKd;rGefu oHjzLykH;udk vSrf;qGJ,laomtcg '½dkifbmu ysmysmovJ ajymonf/
]] q&m aeyg? uRefawmfwdkY vkyfygYr,f }}
]] udpör½Sdbl;? uRefawmfvJ ul&rSmaygY }}
]] [m ...raumif;ygbl; q&m? uRefawmfwdkY vkyfrSmaygY }}
]] uRefawmf r½GHygbl;? 'gawGu a½TwpfrsKd;yg }}
]] cifAsm ...}}
a'gufwmrsK;d rGeuf bmrQ qufrajymawmYbJ &,fvsuf olwEYkd iS t Yf wl oHjzLyk;H udk um;ay:wGif ae&mcsxm;\/
]] OD;brdk;? aps;onfawGu bmajymvJ }}
]] vmygwJY q&m? acgif;avmif;oHMum;&if awmif;eJYxnfhNyD; oGm;roGef&awmY aus;Zl;wifygw,fwJY? t[J}}
OD;brdk;u &,fí ajzNyD; aps;qDodkY jyefxGufoGm;\/
vli,fwpfOD;uvnf; OD;brdk;uJYodkYyif oHjzLykH;wpfykH; xrf;í a&mufvmjyefojzifY a'gufwmrsKd;rGefESifY
'½dkifbmwdkYu ulcsay;Mujyef\/
vli,f jyefxGuftoGm;ü '½dkifbmu ar;onf/
]] tJ'g ZD0"mwfaiGUxkwfzdkY [kwfvm; q&m }}
]] [kwfw,f }}
]] aemufacs;u xkwfwmqdk }}
]] aemufacs;u xkww f mu tvG,q f ;Hk aygY? 'gayr,fY aemufacs; ½Sm;wJaY e&mrSm ½Sm;w,f? armfvNrKid rf mS qdk
aemufacs;u aps;BuD;w,f r[kwfvm; }}
]] [m ...[kwfw,f q&m }}
]] tck q&mwdkYXmeu prf;vkyfMunfhaewmu aemufacs;eJY wjcm;ypönf;awGa&mNyD; ZD0"mwfaiGUxkwfwm?
vTpmrSKefeJY a&mw,f? jrufwdkY opf½GufwdkYeJY a&mw,f? tck ukefpdrf;wef;u vTifYypfr,fY [if;½Gufykwf [if;½GufEGrf;?
[if;oD;ykyf [if;oD;EGrf;awGeJY a&mMunfhr,f }}
]] jrufwdkY opf½GufwdkYu ydkraygbl;vm; q&m }}
]] aygwmaygY? aEGusawmY jrufawmif ½Sm;jyefa&m? NyD;awmY jrufwdkY opf½GufwdkYu tykyfcH&wm Mumw,f?
ykyfNyD; EGrf;NyD;om; t½GufrsKd;&&if ydkaumif;wmaygY? ae&mwdkif;awmY r[kwfbl;av? NrKdUBuD;BuD;u aps;BuD;BuD;rSm
[if;½Gufykyf [if;½GufEGrf;awG vG,fvG,f&Edkifw,f? tJ ...b,favmufrsm;rsm; &EdkifrvJ? wGufajcudkufygYrvm;?
'gawGu prf;MunfhrSodr,f? NyD;awmY wjcm; q&mwdkYodcsifwJY "mwkaA' udpöawGuvJ ½Sdao;w,f }}
]] bmawGvJ q&m }}
]] Oyrm aA'gyifeJY prf;Munfhw,f? raumif;bl;? aA'gyifxJrSm atmufqD*sif"mwf ckd0ifaewJY ae&mawG
½Sdw,f? ZD0"mwfaiGU xkwfwJYtcgrSm atmufqD*sif"mwf ygvm&if raumif;bl;? 'DvdkaygYav? odoifY odtyfwmawG
½Sdw,f? prf;w,fqdkwm odcsifvdkYyJ }}
reD;ra0;½Sd vGwaf omae&mwGif t0ga&mifq'D ifum;wpfp;D &yfvm\/ um;aemufcef;rS c&rf;a&miftusEÐ iS Yf
xbD 0wfqifxm;aom trsKd;orD;wpfOD; qif;vm\/
yxraomf a'gufwmrsKd;rGefu trsKd;orD;udk trSwfwrJYom Munfhonf/ cPürl pdwf0ifpm;oGm;onf/
rsufESmudk jrifzl;onf/ ½kwfw&ufawmY rrSwfrd/ rSwfrdaomtcg tHYMooGm;onf/
rjrar .../
Nz;D vdr;f jyifqifxm;aom rjraronf ,Of,OfEiS Yf acsmaom rde;f rwpfO;D jzpfaeonf/ txl;ojzifY ud, k v
f ;Hk
udk,fayguf .../ vSyaMumY½Sif;onf[k rqdkEdkif/ odkY&mwGif xl;jcm;rSK½Sdonf/ a,mufsm;wdkYudk qGJaqmifEdkifaom
xl;jcm;rSK .../
rjrarurl a'gufwmrsKd;rGefudk jrif[efrwlbJ aps;ayguf0qD avQmufoGm;\/
rjrar bmvmvkyfoenf;/ aps;odkYvmjcif; jzpfojzifY aps;0,f&efjzpfrnf/ odkY&mwGif a'gufwmrsKd;rGefü
owd0ifvmonf/
þaps;BuD;twGif;ü aq;qdkifrsm;½Sdonf/ þaps;qdkifrsm;u aq;pkHa&mif;onf/ pkHvdkufonfrS tpkH/
a'gufwmrsKd;rGefu £a`E´rysuf '½dkifbmudk ajym\/
]] a&mufwkef;a&mufcdkuf q&mvJ aps;xJ avQmufMunfhvdkufOD;r,f }}
]] aMomf ...[kwfuJY q&m }}
rdkif'gaps;BuD;u ,m,Daps;jzpfonf/ aps;qdkifwef;rsm;ü trdk;½Sdaomfvnf; rdk;vkHavvkHawmY r[kwf/
trdk;atmuf jzpfaomfvnf; aps;twGif; ajrjyifrSm rdk;a&aMumifY tcsKdUae&mrsm;ü AGufaygufae\/
AGufa½Smifí a½SUrS rjraru jznf;jznf;oGm;\/ a'gufwmrsKd;rGefuvnf; aemufrvSrf;urf;rS jznf;jznf;
vdkuf\/
rjraru rnfonfq h ikd o
f rYkd Q r0if/ vuf,mbufcsK;d Ny;D taemufbufoYkd oGm;onf/ taemufbufaygufrS
xGufNyD; rjraru um;vrf;ab;wGif &yfae&m a'gufwmrsKd;rGefuvnf; reD;ra0;ü&yfvsuf tuJcwfonf/
rjraru [d[ k o
kd nfonfMunfNh y;D av;bD;um;av;wpfp;D qD uyfomG ;vsuf um;aemufcef;ü wufxikd o f nf/
um;aemufcef;ü a,mufsm;wpfO;D xkid af e&m rjrar um;ay:ta&mufü xdak ,mufsm;u a½SUcef;½Sd '½dik b f mudk
wpfpkHwpf&m ajymonf/
av;bD;um;av;u bD;vdrfYxGufoGm;\/ um;txGufwGif a,mufsm;\rsufESmu a'gufwmrsKd;rGefbufodkY
wnfhwnfhvSnfhonf/
olYrsufESmu nKdrnf;rnf;/ "m;'Pf&m trm½GwfBuD;u rsufESmjyifudk apmif;apmif;jzwfxm;onf/
a'gufwmrsKd;rGefu rwkefrvSKyf usef&pfonf/ a½SUquf bmvkyf&rnfrSef; rod/
csw D cHk swHk jzpfaeNy;D rS a'gufwmrsK;d rGeo f nf aumvdyu f m;½S&d modYk jyefvmcJo
Y nf/ um;ay:wGif oHjzLyk;H av;yk;H
½SdaeNyD/ OD;brdk;ESifY vli,fuvnf; um;ay:wGif xdkifaeMuNyD/
a'gufwmrsKd;rGefu t0ga&mif qD'ifum;qD Munfhonf/
'½dkifbmu um;a½SUcef;wGif at;at;aq;aq; pmtkyfwpftkyfudk zwfaeonf/
a'gufwmrsKd;rGefu aumvdyfum;\ a½SUcef;wGif wufxdkifvdkufNyD; '½dkifbmudk ajymonf/
]] ukdvSwif awmifay:vrf;u armif;Asm }}
]] &ygw,f q&m }}
awmifay:½Sd jynfolY&J nTefMum;a&;rSL;½kH;a½SUwGif um;udk acwå&yfcdkif;NyD; taqmufttkHwGif;odkY a'gufwm
rsKd;rGefu cyfoGufoGuf 0ifcJYavonf/

Ä Ä Ä

tcef; ( 10 )

armfvNrKid f 'D*&Daumvdyf taqmufttkBH u;D \ ajrnDxyf½dS pmoifcef;trSwf 15 wGif pmoifNy;D oGm;aom


a'gufwmrsKd;rGefu jy|mef;pmtkyfudk ydkufvsuf pmoifckHxuf&yfum ausmif;olausmif;om;rsm;udk Munfhonf/
tcef; 15 u oDa&wm [kac:aom Murf;jyifedrfY&mrS jrifYwufoGm;onfh pmoifcef;rsKd;jzpfonf/
ausmif;om;ausmif;olrsm;u tcef;wGi;f rS tjyifoYkd xGuaf eMuonf/ tjrifw Y iG f xdik &f olrsm;u xGuaf ygufoYkd
a&muf&ef avQmufqif;vmMu&ao;onf/
ajy;jcif;vTm;jcif; qlnHjcif;rjyKbJ £a`E´&& twef;qif;Muonfudk a'gufwmrsKd;rGefu ESpfoufpGm
Munfah ejcif;jzpfonf/ ausmif;om;ausmif;oltcsKUd u olaY ½SUrS jzwftoGm;wGif tNyK;H av;rsm;ESiYf ESKwq f ufomG ;Mu\/
ausmif;om;ausmif;olrsm;\ tNyK;H .../ þtNyK;H av;rsm;u q&mY&ifukd at;csr;f apwwfonf/ om;orD;\
tNyKH;uvnf; rdb\&ifudk at;csrf;apwwfonf[k Mum;zl;onf/ ukd,fawGUawmY rodao;/ ausmif;om;
ausmif;olrsm;\ tNyKH;u rdrd&ifudk at;csrf;aponfrSm trSefyifjzpf\/
aMomf ...qdwo f Ok ;f zG,jf zpfaom ,cifEpS rf sm;u þtNyK;H av;rsm;aMumifY b0onf aeaysmcf o YJ nf/ rsm;pGm
aeaysmfcJYonf/
ausmif;om;ausmif;olrsm; ukerf S a'gufwmrsK;d rGeu f tcef;wGi;f rS xGucf o YJ nf/ rdrt d cef;qDoYkd rjyefao;bJ
ausmif;BuD;\ ausmbufqD avQmufvmcJYonf/
ausmif;Bu;D ausmbuf vuf,mbufaxmifY ajrjyifwpfae&mü vlv Y ufwpfazmif tjrif½Y adS om teufa&mif
oHtdk; vkH;vkH;½Snf½SnfBuD; wpfck½Sdonf/
a'gufwmrsKd;rGefu oHtdk;BuD;em; uyfoGm;NyD; vufz0g;ESifY prf;Munfhonf/ oHtdk;eH&Hu ylaeonf/
aumif;uifodkY armYMunfhaomtcg wdrfwdkYtkHYvsuf aeu rjyif;vS/
oHtdk;xdyf½Sd rDwm'dkifcGufrS jrm;av;u rodromav; vSKyfaeonf/ oHtdk;rS xGufvmaom ydkufvkH;av;
wpfckESifY qufxm;onfh armfawmfum; uRwfwpfcku oHtdk;trdk;ay:wGif azmif;azmif;jynfhjynfh wnfaeonf/
oHtdk;BuD;\ teD; ajrjyifwGifum; oHjzLykH; av;vkH; ½Sdaeonf/
a'gufwmrsKd;rGefu ckHwpfckxuf wufNyD; uRwfudk jzKwf,lum csufwdkifudk oHuvpfwpfckESifY n§yfydwf
vdkufonf/ oHtdk;BuD;xdyf½Sd ydkufvkH;rsm;rS 'vuftm;vkH;udkvnf; vSnfhydwfNyD; azmif;jynfhaeaom uRwfudk qGJvsuf
ausmif;taqmufttkHBuD;qDodkY jyefcJYonf/
ausmif;BuD;\ ta½SUbuftpG,f atmufxyf½Sd rdrd\ tcef;wGif jyefa&mufaomtcg pm;yGJwpfckay:wGif
qifxm;aom ud&d,mrsm;ESifY uRwfudk qufonf/
uRwf\ csufwdkifESifY jzLjzLt&nfrsm; xnfhxm;onfh zefusnfawmufwpfck\ t0ifjyGefudk a&mfbmydkufvkH;
av;ESiYf quf\/ zefusnaf wmuf\ txGujf yeG rf S oG,v f maom a&mfbmydu k v
f ;Hk av;u oHv;Hk rD;wdik af v;\ tajcü
oGm;0ifonf/
rD;wkdifrS cvkwfav;udk zGifYvdkufNyD; a'gufwmrsKd;rGefu rD;jcpfudkjcpfí rD;wdkifxdyfudk wdkYonf/ tcdk;taiGU
rxGufbJ tvGefMunfvif jymvJYvSyaom rD;awmufav; ay:vm\/
a'gufwmrsK;d rGeu f pm;yG½J dS ukvm;xdik af y:wGif xdik v f suf rD;awmufav;udk yDwv d rT ;f aompdwEf iS Yf ai;Munfh
ae\/
prf;oyfrSKrS &½Sdaom t&om/ a'gufwmrsKd;rGefu raemt&omudk twefMum cHpm;aeNyD;rS cvkwfav;udk
xydwfonf/ rD;awmufjymjymav; aysmufoGm;\/
pm;yGJwGif jyefxkdif&if; pOf;pm;onf/
þprf;oyf pl;prf;rSKuawmY atmifjrifoifYorQ atmifNyD/ wjcm;pl;prf;rSKwpfcku tajzxGufrvmao;/
tpdwftydkif;av;rsm;u auseyfavmufatmif qufpyfrvmao;/
vkdcsifonf/ rD;awmufjymjymav;uJYodkY OmPfwGif MunfMunfvifvif oefYoefYpifpif uGefYjrL;ay:vmrnfh
tajzav;/
pçowdjyKrdonfu eDvmaoG;azsmYazsmY 0wfpkH/ xdkYaemuf jzLjymvef;pdkaom rsufESmav;/
]] [if 0g0g }}
0g0gu tcef;0wGif aMumYaMumYav; &yfae\/
olu vsifjrefpGm xNyD; pm;yGJa½SU½dS ukvm;xdkifwGif 0g0gYudk xdkifap\/
rdrdvnf; rdrd ukvm;xdkifwGif jyefxdkifNyD;rS a'gufwmrsKd;rGefu ar;onf/
]] 0g0g vrf;avQmufvmwmvm; }}
]] [kwfw,f }}
]] odyfr&JeJYvdkY armifajymxm;w,f r[kwfvm; }}
]] 0g0g t&dyftjcnf MunfhNyD;rS vmwmyg? NyD;awmY ...'Dbuf 0g0g rvmwm MumNyDyJ }}
]] armifeJY awGUcsif&if jrifYjrifYwdkYu wpfqifY qufoG,fwm taumif;qkH;yJ }}
]] 0g0g odygw,f? 'gayr,fY 0g0g armifYudk ta&;wBuD; ajymp&m½SdvkYd }}
]] ta&;wBuD; ajymp&m? bmvJ 0g0g }}
0g0gonf idkifoGm;\/ xdkYaemufrS oufjyif;av;csNyD; t"dyÜg,frJY &,f\/
]] armif pdwfyloGm;ovm;? wu,fawmY ta&;BuD;csifrSvJ BuD;rSmyg }}
olu 0g0gYukd Munfah e\/ 0g0gYpw d u
f kd ol em;vnfaeNy/D 0g0gonf ylyefwwf\/ pdwv
f nf; ½SKyaf xG;wwfonf/
csDwkHcswkHESifY a0cGJrvG,fvnf; jzpfwwfonf/
olu NyKH;vkduf\/
]] 0g0g ajymcsifwmajym? ta&;rBuD;vJajym? ta&;BuD;vJajym? armifuawmY 0g0gYtoHav; Mum;&&if
pdwfcsrf;omaewmyJ }}
0g0gu ESmacgif;av; ½SKHUjy\/
]] ol ydkvdkufNyD }}
olu &,fae\/
]] armif ausmif;rqif;ao;bl;vm; }}
olu vufywfem&Dudk Munfhvdkuf\/
]] qif;awmYrvdkYyJ? 0g0g vmvdkY }}
]] 'Dnae rdk;r½Gmbl; }}
]] 'DawmY ...}}
0g0gu NyKH;½kHNyKH;ae\/
olu tvdkufodpGmESifY pm;yGJay:½Sd ypönf;av;rsm;udk odrf;NyD; tcef;wHcg;udk aomYcwfum 0g0gESifYtwl
ausmif;BuD;\ ausmbufodkY xGufvmcJYonf/
ausmif;Bu;D rS a½TNrKid t
f rsK;d orD;aqmifqD oG,af jy;aom pBut ø eD;wGif &yfxm;onfh olu
Y m;av;ay:xdik í
f
tNyD;ü 0g0gu ajymonf/
]] OD;av; a&;udk oGm;w,f }}
]] aMomf ...[kwfvm;? 'DvdkyJ oGm;wwfovm; }}
]] [kwfw,f }}
ol pdwfcsrf;omoGm;\/ 0g0gYaemuf vdkufMunfhEdkifolwpfOD; avsmYoGm;\/
0g0gESifY ol wpfBudrfwkef;u oGm;cJYaom ae&mav;qDodkYyif oGm;Muonf/ awmifurf;yg;pyfwGif wpfOD;cg;
wpfOD;zufNyD; bDvl;uRef;bufqD ai;vsuf &yfaeMuonf/
0g0gu cpfueJ wpfcsuf&,f\/
]] 0g0g bm&,fwmvJ }}
]] aMomf ...0g0gu tck armifeJY zufNyD;aew,f }}
]] tif; ...}}
]] ½SifaxG;eJY rif;&JoD[wdkYcrsmawG b,fa&mufaeMuNyDvJ rodbl; }}
olu xdwfvefYoGm;NyD; 0g0gYudk Munfhonf/ 0g0gonf ½SifaxG;ESifY rif;&JoD[wdkYudk vGrf;aeoavm/
olu 0g0gYtar;udk rajzbJudk ar;cGef;wpfckom xkwfonf/
]] 0g0gYukd armifay;wJY pma&;q&mrBu;D 'ufzeD 'lr;kd &D;,m;&JU oDa[muf(pf)tGef oDpx&if; qdw k YJ 0w¬KBu;D udk
zwfNyD;NyDvm; }}
]] tm ...[kwfw,f armif? zwfNyD;NyD? tJ'DxJu Zmwfvdkuf &pfcswf,ef;[mvJ ...[dk'if; ...tJ ...
aq; ...aq;aomufNyD; r½SdwmawG jrifw,faemf }}
]] [kwfw,f? &pfcswf,ef;[m ESpfq,f&mpkESpfuae ...q,fYav;&mpkESpfqD jyefa&mufovdk jzpfoGm;NyD;
tJ'Dacwfu vlawGjzpfwJY qm[ife&DwdkY? qmatmfwdkwdkY? qmatmfvDAmwdkY? av'D*sKef;wdkY? av'Dtdkifqdk(vf)'gwdkYudk
awGU&w,f? olwdkY&JU tcspfZmwfvrf;t½SKyf? tdrfaxmifa&;t½SKyfawGudk ab;uae vdkufMunfhovdk jrifcJY&w,f?
'gayr,fY aemufqkH;rSm &pfcswf,ef; bmjzpfoGm;ovJ 0g0g }}
]] [kd'if; ...olYtdrfaxmifa&;awG? pD;yGm;a&;? vlrSKa&;awG ysufoGm;w,fav }}
]] NyD;awmYaum ...}}
]] q&m0efBuD; a'gufwmyg0J(vf) u,fwmawmif r&awmYbJ udk,fawGvufawG aooGm;w,f }}
]] &pfcswf,ef; rSD0JwJYaq;u bmwJYvJ }}
]] [dk'if; ...[,fvlpifEdk*sif }}
]] [,fvpl ifE*kd siq f w kd m [,fvpl ifae;½Si;f qdw k YJ pum;u vmwm? 'Dpum;&JU t"dygÜ ,fuawmY r½Sw d mawGukd
jrifjcif;? Mum;jcif;wdu Yk dk qdv
k wkd m? ½l;wJv
Y al wG[m 'Dvykd J r½Sw d mawGukd jrifw,f? Mum;w,f? wpfenf;tm;jzifY 'Daq;rsK;d
aomufwJYvl[m vlaumif;yuwduae cP½l;oGm;w,fvdkY qdkEdkifw,f? 0g0g ...vlaumif;wpfa,muf[m
½l;oifYovm; }}
]] BuHBuHzefzef? b,f½l;oifYrvJ }}
]] aumif;aewJY udk,fYb0udk ½l;atmifvJ vkyfoifY&JUvm; }}
]] armif bmawG avQmufar;aewmvJ }}
]] wcsKdUvlawG[m aumif;aewJY udk,fYb0udk ½l;atmif vkyfrdaeMuw,f? b,folawGvJ qdkawmY rl;,pf
aq;0g; ok;H wJv Y al wGaygY? todOmPf½w dS v
YJ [
l m ud, k u Yf , kd uf kd use;f rmatmif tvGef *½kpu kd Mf u&w,f? rl;,pfaq;0g;
ok;H wJv
Y [ l m ud, k uYf se;f rma&;udk ud, k zf suq f ;D wJv
Y yl jJ zpfw,f? ½kyu f se;f rma&;udk zsuq
f ;D ½krH u pdwu
f se;f rma&;udyk g
zsufqD;wm? wpfenf;tm;jzifY rEkówåbma0g 'kv’abmvdkY jrwfpGmbk&m; csD;rGrf;wJY &awmifY&cJ vlaumif; yuwd
b0udk zsufqD;NyD; Mur®mqdk;wJY crsmawGom cHpm;Mu&½SmwJY pdwåZa&m*g½Sifb0ukd aiGay;0,f,lovdk jzpfaew,f}}
Nidrfem;axmifae&mrS 0g0gu ylylyefyefav; ar;\/
]] armif 'D ...'Daq;awG aomufvdkY &pfcswf,ef;vdk udk,fawGvufawG ao ...aooGm;wwfovm; }}
]] pma&;q&mrBuD; 'lrdk;&D;,m;uawmY tJ'Doabm a&;w,f? [,fvlpifEdk*sifvdk rl;,pfaq;0g;[m
raumif;usK;d awG trsm;Bu;D ay;wwfw,f? wcsKUd udpaö wGuakd wmY aq;ynmu okawoe vkyaf ewke;f ½Sad o;w,f?
aoaocsmcsm od&wmawmY 'Daq;udk rSD0JwJYvl[m wjznf;jznf; ½l;oGyfjcif;vu©PmawG jyjyvmNyD; aemufqkH;rSm
udk,fYudk,fudk owfaowJYtxd qdk;½Gm;azmufjyefoGm;wwfw,f }}
0g0g idkifaeaomaMumifY olu ar;\/
]] 0g0g ...½SifaxG;wdkY? rif;&JoD[wdkYudk awGUcsifao;vm; }}
]] [if ...bmajymwmvJ }}
]] rawGUcsifeJYvdkY? aMomf ...0g0g olwdkY 'Daq;udk vmay;wkef;yJvm; }}
]] [ifYtif; ...}}
]] ray;awmYbl; ...}}
]] [kwfw,f? tJ'g armifYudk ajymrvdkY? 0g0gav [dktoHBuD;udk rMum;&wm MumoGm;NyD }}
]] b,favmuf MumoGm;NyDvJ }}
]] wpfvavmuf ½SdNyD }}
]] tpuvJ tjrJwrf; rMum;&bl; r[kwfvm; }}
]] t&ifu tMumqkH; &ufESpfq,frSm wpfcgawmY Mum;&wmyJ? Mum;&w,fqdkwm aeYcif;udk ajymwm?
nnawmY cPcP Mum;&w,f }}
a'gufwmrsK;d rGef ,cif 0g0g ajymjycJo
Y nfukd jyefowd&onf/ aeYMum;jcif;ESiYf nMum;jcif;/ ntcg Mum;vQirf l
½SifaxG;wdkY rif;&JoD[wdkYudk rawGU&/
]] 0g0g ajymwm tck aeYcif;buf rMum;&awmYbl;? wpfvavmuf½SdNyD [kwfvm; }}
0g0gu acgif;ndwf\/
]] 'DawmY pdefyef;yifBuD;bufvJ roGm;&awmYbl;aygY }}
0g0gu acgif;ndwfjyjyef\/
]] [dkaq;vJ rwdkufawmYbl;aygY }}
]] rwdkufawmYbl; }}
]] nnaum Mum;&ao;vm; }}
]] wpfcgwav Mum;&w,f? 'gayr,fY cku rdk;wGif;? avu wdkufcsifwdkufaewm }}
olu bmrQrajym? 0g0g ajymjyaeonfu topfjzpfay:ajymif;vJrSK/ t"dyÜg,fu tb,fenf;/
]] 0g0g ta&;wBuD; ajymcsifw,fqdkwm 'gvm; }}
0g0gonf awGawGav; jzpfaeNyD;rS ]]tif; ...}}[k ½Snf½Snfav; qGJajymonf/
0g0gYtrlt,mudk ol tm;r&/ tif;[k ajymykHuvnf; wpfrsKd;[k olxifonf/
]] 0g0gu tJ'gudk bmvdkY ta&;BuD;w,f xifovJ }}
]] odbl;av? armifuyJ ajymw,f? 0g0geJY armif vQKdUvQKdU0Suf0Suf odyfodyfonf;onf; vkyf&r,f ajymw,f?
'DawmY ...wpfckck xl;jcm;&if ajymjy&rSmaygY? [kwfbl;vm; }}
0g0g ajymykHav;u cspfzG,faumif;\/ olu oabmusvsuf &,f\/
]] uJ ...vQKdUvQKdU0Suf0Suf odyfodyfonf;onfqdk jyefMuOD;pdkY? [kdwpfcgwkef;uvdk rdk;csKyfcgeD;vdkY jrifYjrifYwdkYudk
vdkufydkYcdkif;ae&&if raumif;bl;? cPcPqdk &dyfrdoGm;vdrfYr,f }}
]] aeOD;? 0g0g ar;p&m ½Sdao;w,f }}
]] ar;av }}
]] 0g0gu [dkaq;awG aomufrdxm;w,f? armifajymwmyJav? tJ'DawmY ...}}
olu 0g0g\tyludk &dyfrdoGm;\/ rdrdu rl;,pfaq;0g;tEÅ&m,fudk ajymjyrdonf/ xdktEÅ&m,fudk oabm
aygufap&ef pma&;q&mrBuD; 'lrdk;&D;,m;\ 0w¬KBuD;udkvnf; zwfapcJYonf/ ,ck 0g0gu ylyefaeNyD/ aMomf ...
onftcsufudk ajymjycsif[efwl\/
olu tomt,m &,farmNyD; pdk;&drfpdwfajy&ef ajzajym\/
]] 0g0gYtwGufawmY rpdk;&drfygeJY 0g0g? bmaMumifYvJqdkawmY rl;,pfaq;0g;pGJolvdk aomufcJYwmrS r[kwfbJ?
NyD;awmY 0g0gYudk armifay;xm;wJYaq;awG ½Sdw,fr[kwfvm; }}
]] tif; ...½Sdw,f }}
]] tJ'aD q;awGu q&m0efeYJ wdik yf ifNy;D armifay;xm;wm? rl;,pfaq;0g; pGaJ eolawGuakd wmif q&m0efBu;D
awGeJY aq;½kHawGu u,fwifEdkifygw,f? u,fvJ u,fwifaeygw,f? 0g0gYtwGuf bmrS pdk;&drfp&m r½Sdygbl;?
aMomf ...armifay;xm;wJYaq;awGukd vkHvkHNcKHNcKH odrf;xm;&JUvm; }}
]] odrf;xm;w,f? b,folrS rodbl; }}
]] tJ'aD q;awGawmif rvdb k J raomuf&bl;aemf? tnTe;f xufvJ ydrk aomuf&bl;? aMumufvYkd pdwNf ird cf siw f m
awmifrS pdwfNidrfaq;udk tm;rudk;&bl;? udk,fYpdwf udk,fNidrfatmif? &J&ifYatmifvkyfwm taumif;qkH;yJ? 0g0gvJ
ykwD;pdyfaew,faemf }}
]] pdyfw,f? armif pdyfcdkif;vdkY rSefrSefpdyfw,f }}
]] tJ'Dvdkqdk bmrS pdk;&drfp&m r½Sdygbl;? NyD;awmY ...}}
]] NyD;awmY bmjzpfovJ }}
]] NyD;awmY ...armif½Sdw,f? 0g0gYudk odyfcspfwJY armif ½Sdw,f }}
0g0gu rsufESmav;udk olY&ifcGifwGif uyfvdkuf\/ olYudk,fudk vufav;rsm;ESifYvnf; wif;atmifzufí
wdk;wdk;ajym\/
]] [kwfw,f? armif½Sdw,f? 0g0g odyfcspfwJY armif ½Sdw,f }}
awmifay:rS jyefvmMuaomtcg a'gufwmrsKd;rGefu um;udk aumvdyfe,fajrtwGif; a&mufonftxd
rarmif;? aumvdyf0if;t0if wHcg;BuD;tjyifü &yfNyD; qif;ap\/ þae&mrS 0g0gonf £a`E´rysuf vrf;avQmuf
jyefoGm;Edkifonf/ þtpDtpOfav;udkvnf; ESpfOD;wdkifyif jyKvkyfxm;Mujcif; jzpfonf/
0g0gu vufav;jyNy;D xGucf mG oGm;aomtcg a'gufwmrsK;d rGeu f um;udk av,mOfuiG ;f bufoYkd qufarmif;
vmcJYonf/ a½SUüvnf; aumvdyfe,fajrwGif;odkY 0ifaomvrf;wpfck ½Sdao;onf/ xdkvrf;rS ywf0ifí aumvdyfa½SU
um;&yfxm;NyD; 0g0gYaemufrS t&dyftjcnfMunfh vkdufEdkifonf/ wpfenf;qdkvQif cyfcGmcGmrSvdkufí 0g0gYudk tdrfjyef
ydkYay;Edkifonf/ þenf;u okH;aeusenf;/
,aeYwiG rf l a'gufwmrsK;d rGeuf um;udk aumvdyw f iG ;f odYk rcsK;d awmYbJ av,mOfuiG ;f buf qufarmif;onf/
av,mOfuGif;ab;½Sd vrf;rS awmifajc½Sd r[mpnfomoemY&dyfomodkY um;udk tjrefarmif;\/
omoemY&dyfomwGif;ü um;udk &yfxm;cJYNyD; ajcvsif jyefxGufvmcJYonf/
av,mOfuGif; ajrmufbuf½Sd awmcsKHrsm;tv,frS vloGm;vrf;av;twdkif; twefavQmufrdaomtcg
pdefyef;yifBuD;udk vSrf;jrif&onf/
a'gufwmrsKd;rGefu pdefyef;yifBuD;atmufwGif &yfvsuf taemufbufodkY Munfhonf/
ta0;0,f cspfolvm&mvrf;ü 0wfpkHjymav;udk 0wfqifxm;aom 0g0gYudk awGU&onf/
0g0gu ok0PÖNrKdifNcHBuD;qDodkY avQmufjyefaeavNyD/
0g0gYaemufrS rnfolrQ vdkufrvm/ 0g0gYa½SUrS rnfolrQvnf; BuKdrae/
þtwdkif;qdkvQifawmY rdrdwkdY qkHawGUMuonfh tpDtpOfav;rsm;onf yd&donf[k qdkEdkifonf/ a'gufwm
rsKd;rGefu pdefyef;yifBuD;ukd armYMunfhonf/ ywåjrm;yGifYwdkY r½SdNyD/ pdefyef;oD; pdrf;pdrf;wdkYom wGJvGJ½SdaeMu\/
ig;em&DcGJcefY½SdNyD jzpfaomfvnf; aeYwm½Snfaomtcsdef jzpfaomaMumifY naeonf vif;ae\/
a'gufwmrsKd;rGef\ em;wGif toHwpfrsKd;udk Mum;&onf/
þtoHrsKd;udk Mum;zl;onfvnf; xif\/ bm[lívnf; rrSwfrd/
toHonf pdefyef;yifBuD;\ taemufawmifbufcefY½Sd acsmif;wpfzufurf; csKHawmwGif;rS vmonf/
a'gufwmrsKd;rGefu acsmif;udkul;NyD; toHxGufay:vm&mqDodkY avQmufcJYonf/
teD;a&mufrS bmvkyfaeMuonfudk a'gufwmrsKd;rGef oabmaygufoGm;\/ a,mufsm;ESpfOD;u *0H
wl;aeMuonf/
þukef;wpfcGifrSm *0HaMumjzpf\/ a½S;,cif *0Hwl;xm;aom usif;BuD; trsm;½Sdonf/
,ckvnf; usi;f ü *0Hausmuf ay:aeonf/ ay:aeaom *0HausmuftajcrS twGi;f odYk vSKu d í
f zJxY m;onf/
av;aycefYtjrifY½Sd *0Hausmufom;tay: rsufESmjyifwGif wGif;i,fav;wl;í a,mufsm;wpfOD;u wl;½Gif;BuD;
wpfacsmif;jzifY aqmifYae\/ olYtazmfu usif;wGif;rS &yfMunfhaeonf/
wl;½Gif;jzifY þodkYaqmifYaeonfudk *0Haxmif;onf[k ac:rSef; a'gufwmrsKd;rGef odonf/ taxmif;
aumif;vQif raMurGbJ *0HcJ BuD;BuD;aumif;aumif;&\/
axmif;aeolu &yfNyD; a'gufwmrsKd;rGefudk Munfhonf/
]] *0Haxmif;aeMuovm; }}
]] [kwfw,f }}
]] w,fZGJaumif;aeMuygvm;? ae0ifcgeD;NyD }}
]] aecsKdrS vloufomw,f? uRefawmfwdkYu ae0ifvdkY rjrifrS &yfMuwm }}
atmufrS tazmfu ouf&if;½Gufrsm; urf;ay;onf/
axmif;olu usif;av;twGif;odkY ouf&if;½Gufrsm; xdk;odyfxnfh&if; ar;\/
]] 'D'l;om; ukefNyDvm; }}
]] ukefNyD? reufusrSyJ [dkem;'Dem; vdkufckwf&OD;r,f }}
olwdkY ajymqdkaeMuonfudk a'gufwmrsKd;rGef em;vnf\/
usif;av;xJodkY ouf&if;½Gufjzpfap? 'D'l;om;jzpfap? usif;usyfNyD; xkHí usif;rus,f/ axmif;aomtcg
xkHí cHaomaMumifY wkefcgrSKBuD;NyD; ausmuftwkH;vkduf uGJonf/
]] *0Hwpfusif; b,favmuf&MuovJ }}
]] uReaf wmfwuYkd awmY ok;H av;q,faygY? uefx½du k u
f awmY ykNH y;D wdik ;f Ny;D wpfusi;f ajcmufq,fiY g;usyaf vmuf
&w,f }}
]] tHr,f renf;ygvm; }}
]] vkyf&wmvJ roufombl; q&ma&U? r½SdvdkYom vkyfpm;&wm }}
olu *0H qufaxmif;\/
]] 'DbufrSm *0H wl;aeMuwmyJvm; }}
]] rwl;wmMumNy?D rk'b
Hk ufrmS wl;Muwm? 'gayr,fY o,fypYkd &dwf um;ccsn;f ud;k q,favmufusawmY 'Dbuf
jyefprf;Muwm }}
]] aMomf ...aMomf }}
r½Sdí vkyfpm;Muolrsm; aer0ifrD tvkyfwGifygap[k pdwfwGif; atmufarYvsuf pum; qufr½SnfawmYbJ
a'gufwmrsKd;rGef vSnfhjyefvmcJYavonf/

Ä Ä Ä

tcef; ( 11 )

]] igawmY pdwfr½Snfbl; }}
wifnGefYu aomufaeaom ,rumzefcGufudk pm;yGJay:odkY rmefESifY [efESifYcs&if; ajymonf/
zefcGufwGif;rS y,if;a&mif ,rumu vSKyfaeojzifY ta&mifav;rsm; vufae\/
tjyifbufwiG v f nf; vQyw f Ykd jyufae\/ rd;k oHavoHrsm;Mum;rS rd;k csKe;f oHrsm;uvnf; wcsw
D csD ay:vmae\/
a'gufwmrsKd;rGefu vufzuf&nfMurf; yef;uefvkH;udk qkyfudkifxm;onf/ yef;uefvkH;rS aEG;aom tawGUudk
vufrsm;u odae\/
jrifYjrifYu tmvl;aMumf yef;uefjym;udk olYarmifawmfa½SUrS ,lNyD; urf;ay;aomaMumifY a'gufwmrsKd;rGefu
tmvl;aMumfESpfcsyf ESKduf,lpm;\/
]] armifYtBuHvJ ajymjyvdkufOD;av }}
jrifYjrifYu NyKH;csKdcsKdESifY wdkufwGef;\/
]] at; ...ta[; ...armifYtBuH? trSefu 'DtBuH jrifYjrifYu pajymwmuG? r,kHr½SdeJY? wpfcgwav
rdef;rawGu a,mufsm;awGxuf xdk;xGif;OmPf½Sdw,f }}
]] [Gef; ...csD;rGrf;wmuvJ wdka&rdka&? wpfcgwavwJY }}
]] at;yg rdef;r&m? pum;rSm;oGm;vdkY? tcgrsm;pGm [kwfyvm; }}
a'gufwmrsK;d rGeu f wifneG w Yf aYkd rmifEu
HS kd Munfv
h suf Munfvnf;MunfE;l onf/ &ifwiG ;f ü [mçouJo Y v
Ykd nf;
jzpfrd\/
rdk;avxefaom ,ckuJYodkY naersKd;ü 0g0g rnfodkY½Sd½Smrnfenf;/ aMumuf½GHUae½Smrnf/ rdrdom 0g0gYteD;ü
½SdcJYaomf .../
a'gufwmrsKd;rGefu tawG;pudk jzwfNyD; ar;\/
]] qdkprf;ygOD; rif;tBuH? tJ ...jrifYjrifYtBuH }}
wifnGefYu zefcGufwGif;rS ,rumudk wpfusKdufaomufvdkuf\/ xdkYaemuf w&m;olBuD;tzGJU a½SUarSmufü
tcsuftvufrsm;udk cif;usif; ½Sif;jy[efESifY ajym\/
]] OD;pd;k aemifqu
D &xm;wJY tcsut f vufawGukd Munf&h atmif? OD;wdwMf unf[m tpu Nrw d rf mS aecJw Y ,f?
yxr pufavSwpfpif; ydkifw,f? tJ'DpufavSeJY ig;yd? iHjym&nfpwJY ukefawGul;w,f? 'guawmY bmrS rqef;bl;?
aemuf 'DpufavS epfjrKyfoGm;w,f? avrdNyD; ausmufaqmifeJYwdkuf jrKyfoGm;wmyJ? 'gvJ jzpf½dk;jzpfpOfyJ? pufavS
epfjrKyfNyD;wJYaemuf OD;wdwfMunf[m pD;yGm;a&; racsmifrvnfjzpfNyD; awmfawmfav; 'ku©a&mufcJYw,f [kwfyvm;}}
a'gufwmrsK;d rGeu f Nird vf suf em;axmifae\/ wifneG Yf ajymouJo Y yYkd if þtcsut f vufrsm;udk OD;pk;d aemif
xHrS &onf/ OD;pd;k aemifonf rdrt d m; uwday;cJo Y nft
h wdik ;f OD;wdwMf unf\ aemufaMumif;udk pepfwus vdu k cf o
YJ nf/
wifnGefYu qufajymae\/
]] tJ't D xdawmY omrefZmwfvrf;yJ? ½d;k om;pGm a&mif;0,fazmufum; pm;aomufw,f? uHtaMumif;rvSvYkd
pD;yGm;ysucf &YJ w,f? 'gayr,fY OD;wdwMf unf[m wpfEpS t f wGi;f pD;yGm;a& jyefevHxv l mw,f? ESpEf pS af vmufMumawmY
olaX;wpfOD; jyefjzpfNyD; pufavSwpfpif; jyefydkifvmw,f? tJ'DpufavSu ydkBuD;NyD; c&D;a0;a0; oGm;Edkifw,f }}
wifnGefYu pum;udkjzwfNyD; a'gufwmrsKd;rGeftm; t"dyÜg,fygyg Munfhonf/ xdkaemufrS pum;jyefquf\/
]] OD;wdwfMunf&JU pm&dwåydkif;av;qD oGm;&atmif? OD;wdwfMunfrSm tdrfaxmifr½Sdbl;? 'gayr,fY trsKd;orD;
awGeJYawmY r½Sif;r½Sif; udpöawG½Sdw,f? trsKd;orD;awGeJY qufqHa&;rSm tifrwefnufw,f? rdef;rawGuswJY
vlwpfa,muf qdkygawmY? OD;wdwfMunf&JU pufavSolBuD;[m rMumcP yifv,fudk c&D;xGuf&w,f? tJ'Dvl&JU
rdef;reJY OD;wdwfMunf[m r½Sif;r½Sif; jzpfaew,fvdkY owif;awG ½SdcJYw,f? 'DtawmtwGif; OD;wdwfMunf&JU
pufavSBuD;[m yifv,fudk xGufoGm;cJYw,f? 'DpufavSBuD;[m Nrdwfudk jyefra&mufawmYbl;? avSolBuD;a&m?
avSom;awGa&m? wpfa,mufrS Nrw d u
f kd jyefa&mufrvmMuawmYb;l ? avSa&m vlawGa&m yifv,frmS aysmufomG ;wJY
oabmaygY? 'DwpfcsDrSmawmY OD;wdwfMunf[m Nrdwfudk wpfcgwnf; pGefYcGmoGm;cJYw,f? yxrawmY &efukefrSm
oGm;aew,f? olrY mS pufavStao;av; wpfpif;awmY usecf aYJ o;w,f? &efuek u f rS armfvNrKid jf yefa&mufNy;D tJ...
tck 0g0gY ta':a,mufsm; jzpfaew,f }}
wifnGefYu acwåem;NyD; ,rumaomuf\/
]] OD;pdk;aemif od&wJY OD;wdwfMunf aemufaMumif;&mZ0ifu 'gyJ? tJ ...rjrareJY ywfoufNyD; bmrS rod&
ao;bl;? OD;wdwfMunfrSm arG;csif;aygufazmf aoG;&if;om;&if; wpfa,mufrS r½Sdbl;? OD;wdwfMunfeJY ywfoufwJY
trsKd;orD;awGteuf NrdwfrSm rjrarqdkwm wpfa,mufrS r½Sdbl;? 'DawmY rjrar qdkwm[m OD;wdwfMunf&JU rxif
½Sm;aom aoG;a0; aqGrsK;d wpfa,mufvJ jzpfEikd w f ,f? bmrSrawmfou l kd aoG;csi;f vdaYk jymNy;D tdrrf mS ac:cdik ;f xm;wmvJ
jzpfEdkifw,f }}
þae&mwGifrl a'gufwmrsKd;rGefu 0ifajym\/
]] 'grSr[kwf OD;wdwfMunf&JU rxif½Sm;aom r½Sif;r½Sif; trsKd;orD;wpfa,mufvJ jzpfEdkifw,f }}
jrifYjrifYESifY wifnGefYu &,fMu\/
wifnGefY ar;\/
]] rsufESmrSm "m;ckwf&mBuD;½SdwJYvleJY ywfoufNyD;awmYaum OD;pdk;aemifu bmajymovJ }}
]] olwdkY pkHprf;qJyJwJY? tJ'Dvludk ck ajc&maumufr& jzpfaew,f }}
]] at; ...xm;ygawmYav? tck OD;wdwfMunf&JU vuf½SdtajctaerSmawmY bmrS tjypf½SmvdkYr&bl;?
[dkwkef;uaum tjypf½Sdovm;? ½Sdcsif½Sdr,f? 'gayr,fY ta&;,lEdkifatmif oufaotaxmuftxm; bmrSr½Sdbl;?
OD;wdwfMunf Munfh&wm bmrqdk ydyd&d&d vkyfwwfykH&w,f? tck 0g0gYudpörSmvJ Munfhav? vkyfykHudkifykH yd&dw,f?
Oya' em;vnfwJY vlwpfa,muftaeeJY igajymr,f? tck olYudk &mZ0wfaMumif;eJY t&rf;oGm; ta&;,lvdkY r&bl;?
OD;pdk;aemifvnf; 'gudkodw,f? 'gaMumifYvJ ol ½kwfw&uf rvSKyfao;bJ NidrfaeykH&w,f? aMomf ...rif;ajymawmY
0g0g[m [dkaq; raomuf&awmYbl;qdk }}
]] [kwfw,f }}
]] tJ'gMunfh? OD;wdwfMunf[m tawmfYudk vsifykH&w,f? rif;eJY 0g0g qufoG,fykHudk b,favmufyJ vQKdU0Suf
xm;xm;? 0g0gYtrlt&meJY tajctae[m t&ifwkef;ueJY rwlyJ ajymif;vJaewmavmufawmY ol&dyfrdvdrfYr,f
xifw,f? 'DawmY ol[m olYpDrHudef;av;udk &yfxm;ykH&w,f? oufaocHjzpfr,fY ypönf;awG bmawGudkvnf; ,m,D
z,f½Sm;wef z,f½Sm;xm;vdrfYr,fvdkY ig,kHw,f }}
]] olY pDrHudef;u bmvJ }}
]] [ ...½Sif;aewmyJ? 0g0gYudk tdrfaxmifrjyKEdkifatmif vkyfxm;wm? ,lr,fY a,mufsm;r½SdyJ a0'em½Sif
wpfa,muftjzpf 0g0gYwpfoufvkH; olwdkYtay: rSDcdkaeatmif vkyfxm;wm }}
]] at;av ...bmaMumifY tJ'Dvdk vkyfxm;&wmvJ }}
]] 'gvJ ½Si;f aewmyJ? tck oleYJ olZY eD;u olaX;vdak ew,f? wu,fo Y al X;u 0g0g? tckaeawmY ol jc,fv,
S f
oifYorQ jc,fvS,fEdkifao;w,f? 0g0gom tdrfaxmifjyKoGm;&ifawmY olYrSm ae&mr½SdawmYbl; }}
a'gufwmrsKd;rGefu acgif;cg\/
]] 'DavmufawmY igvJ awG;rdygw,f wifnGefY? 'gayr,fY tJ ...rvkHavmufao;bl;vdkY igxifw,f }}
]] bmrvkHavmufwmvJ }}
]] tJ'gawmY igvJ rodao;bl;? tpdwftydkif;av;awG[m rqufrdao;bl;vdkY cHpm;ae&w,f }}
]] 'gjzifY bmvkyfrvJ }}
]] tif; ...apmifYMunfh&rSmaygY }}
]] b,ftxd apmifYMunfh&rSmvJ }}
]] tJ'gawmY rodbl; }}
]] apmifYMunfhjcif;uvGJvdkY wjcm;enf;vrf; r½Sdbl;qdk&ifawmY apmifYMunfh&rSmaygY }}
]] bmajymw,f }}
]] wjcm;enf;vrf;wpfcku ½Sdaew,f }}
]] b,fvdkvJ }}
]] 0g0geJY rif; vufxyfvkduf }}
]] b,fvdk ...b,fvdk }}
]] 0g0geJY rif; vufxyfvdkufvdkY }}
a'gufwmrsKd;rGefu udk,fYem; udk,fr,kH[efjzifY wifnGefYukd Munfhaerdonf/ jrifYjrifYurl pdwftm;xufoef
[efav;ESifY a'gufwmrsKd;rGefudk Munfhaeonf/
]] bmjzpfvkdY ig 0g0geJY vufxyf&rSmvJ }}
wifnGefYu jrifYjrifYudk vSrf;ajym\/
]] uJ ...jrifYjrifYa&? ½Sif;jyvdkufprf;yg }}
jrifYjrifYu acwå pOf;pm;aeNyD;rS ajym\/
]] eif OD;pHxGef;wdkY OD;vSausmfwdkYudk odvm; }}
]] Mum;zl;w,f? 0g0gYtazbufu OD;av;awG r[kwfvm; }}
]] at; ...[kwfw,f? OD;pHxGef;wdkY OD;vSausmfwdkYeJY wdkYu cifw,f? olwdkYvJ olwdkYwlrav; pdwfa&m*g
jzpfaew,fqdkNyD; pdwfraumif;jzpfaeMuwm? eifeJY 0g0gYZmwfvrf;udk olwdkY odoifYorQ odw,f? olwdkYu 0g0g 'Dvkd
jzpf&wm[m eifeJY uGJcJY&vdkY pdwfxdcdkufwmu pw,fvdkY xifMuw,f? 0g0g[m olYcspfoleJY oljyefaygif;&&if pdwf
jyefaumif;oGm;r,fvdkY ,kHMunfMuw,f? 'gayr,fY eifa&m eifYtaruyg 0g0gwdkYtay: odyfpdwfemaeMuw,fvdkY
olwdkYu xifMuwkef;yJ }}
jrifYjrifYu qufrajymao;bJ a'gufwmrsKd;rGefudk Munfhonf/
]] tif; ajymygOD; }}
]] eiftck 'Djyefajymif;vmwm olwdkY odMuw,f? [dkaeYu OD;pHxGef;ZeD; a':vSa0u igYukd ar;w,f? eifYrSm
tdrfaxmifr½Sdao;bl;vdkY Mum;w,fwJY? 0g0gYudk pdwfemwkef;yJvm;wJY }}
]] eifu b,fvdkajzvdkufovJ }}
]] igvJ yg;ygw,f rsKd;rGef&m? 0g0geJY eif&JU tckqufqHa&;udk vQKdU0Sufxm;&OD;rSm ig oabmaygufygw,f?
'geJY ig rwifrus ajzvdkufw,f? vkyfxm;MuwmvJ wpfoufauszdkY ½Sd&JUvm;vdkY? 'gayr,fY i,fucspf tESpfwpf&m
rarYom qdkwJYpum;vJ ½Sdygao;w,fvdkY }}
a'gufwmrsKd;rGefu NyKH;aeonf/ wifnGefYurl olYZeD;udk tvGefoabmus[efESifY Munfhaeonf/
]] tif; qufygOD; }}
]] tJ'DrSm ig tBuH&w,f? [dkwkef;u olwdkYu olaX;? eifu qif;&Jom;? tck 0g0gu apYpyfxm;olawmif
a½SmifoGm;wJY a&m*g½Sif? eifu yg&*lbGJU& uxduBuD;? tck 0g0geJY eifeJY ,lr,fqdk&if olwdkYaqGrsKd;awGu ruefYuGuf
MuwJYtjyif 0rf;awmif omMuOD;r,f }}
]] OD;wdwfMunfwkdYu 0rf;omygYrvm; }}
]] tJ'gudk igajymrvdkYaygY? olwdkYu b,f0rf;omrvJ? olwdkYvkyfxm;wmudku 0g0gYudk ,lr,fYvlr½Sdatmif
vkyfxm;wm? igawmY 'DvdkyJ jrifw,f? bmaMumifY 'Dvdkvkyfxm;wmvJ? 'gvJ ½Sif;wmyJ? 0g0gYypönf;awGudk tkyfpD;
xm;csifvdkYaygY }}
]] 0g0gY pD;yGm;a&;vkyfief;awGudk OD;wdwfMunf OD;pD;&w,f qdkayr,fY OD;pHxGef;wdkY OD;vSausmfwdkY rodbJ
bmrSrvkyfEdkifbl;vdkY 0g0gu ajymw,f }}
]] 'gu vkyif ef;awGukd ajymwm? twGi;f ypön;f b,favmuf½rdS eS ;f rS rodb?J 'DjY yif igwdYk tjyifu rodwmawG
½SdOD;rSmyJ? taMumif;r½SdbJeJYawmY OD;wdwfMunf[m ckvdk 0g0gYudk BuHBuHzefzef cJ&mcJqpf vkyfxm;r,f rxifbl;?
'DawmY igu tcsufudk udkifvdkuf&if NyD;wmyJvdkY oabm&w,f }}
]] bm&,f? tcsufudk udkifvkduf&if NyD;wmyJ? bmtcsufvJ }}
]] olwYkd 0g0gYukd tdraf xmifrusEikd af tmif vkyx f m;w,f? eifom jyefay:rvm&if olwt Ykd Bu[ H m atmifjrif
aerSmyJ? tck eif jyefay:vmw,f? eifom 0g0gYudk ,lvdkuf&if jyóemawG ½Sif;oGm;vdrfYr,f xifw,f? &yf&r,fY
[mawGvJ &yfwef;u &yfoGm;r,f xifw,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu jrifYjrifYudk yg;pyfta[mif;om;ESifY Munfhae\/ jrifYjrifY awG;ykHu ½dk;½dk;½Sif;½Sif;ESifY
vG,fvG,fav; jzpf\/ rdrd þodkY wpfcgrQ rawG;rdzl;cJY/
wifnGefYu ar;\/
]] b,fYES,fvJ rif; oabmayguf&JUvm; }}
]] at; ...oabmaygufovdkvdkawmY ½Sdw,f }}
]] 'gjzifY&if igquf½Sif;r,f? tck rif;wdkY igwdkY OD;pdk;aemifwdkY vdkufaewJYenf;u vrf;½Snfw,f? aovnf;
raocsmbl;? bmaMumifv Y J qdak wmY wdu
Yk tjyifu vdu k af e&wmud;k ? 'Dvakd wmY jzpfwef&m\? [dv k akd wmY jzpfwef&m\
pojzifaY ygYav? jzpfwef&m\ qdw k mawGu bmrS qk;H atmif aqmif½u G vf rYkd &bl;? jrifjY rifeY nf;uawmY rif; twGi;f xJ
a&mufoGm;r,f? rif;eJY 0g0g vufxyfNyD;&ifawmY bm[m bmvdkYawmY oJoJuGJuGJ odvmrSmyJ? aqGrsKd;tcsif;csif;
cGifYvTwfvdkY&wmqkd&ifvJ cGifYvTwfvdkuf? cGifYvTwfvdkY rxdkufwmawGUvJ tJ ...olwdkYxdkufeJY olwdkYuHaygY? aocsmwm
uawmY 0g0gY&JU tusKd;pD;yGm;udk rif; teD;uyf umuG,fay;Ekdifr,f? OD;wdwfMunfwdkY rjrarwdkYrSm wjcm; raumif;wJY
tBuHOmPf ½Sdaer,f qdk&ifvJ jrifYjrifYajymovdk &yfr,fY[mawG &yfwef;u &yfoGm;r,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu Nidrfem;axmifae&mrS &,fNyD;ajym\/
]] vufxyfzdkYu ck 0gwGif;BuD;uG }}
wifnGefYuvnf; &,f\/
]] rif;udk 0gwGi;f Bu;D vufxyf&r,fvYkd wdu Yk rajymygbl;? rif;uvJ 0g0gYukd [if;½Guu f efpeG ;f 0,fovdk Ny;D uypf
vufxyfcsifrSm r[kwfwm wdkY em;vnfygw,f? 0g0gYcrsmqdk&if ydkNyD; wifYwifYw,fw,f jzpfcsif½SmrSmyJ? wdkYtBuHu
'Dvdk? OD;pHxGef;wdkY OD;vSausmfwdkYudk wD;acgufNyD; oabmwl&if apYpyfxm;ESifYr,f? oDwif;uRwfrS vufxyfMuaygY }}
]] OD;wdwfMunfeJY olYZeD;u oabmrwlbl; qdk&ifaum ...}}
]] [ ...'guawmY 0g0gYukd olwcYkd sn;f tkyx f ed ;f aewm r[kwb f ;l ? OD;pHxeG ;f wdYk OD;vSausmw f v Ykd J pum;ajymcGiYf
½SdwJY aqGrsKd;awGyJ? NyD;awmY 0g0g[m t½G,fa&mufNyD? olYMur®m olzefwD;cGifY ½SdaeNyD? ukefukefajymr,fuGm? olwdkYu
yg;udkufvm&if wdkYuvJ em;udkuf&awmYrSmyJ? wdkY tck odxm;orQudk OD;pHxGef;wdkYudk zGifYajymvdkuf½kHyJ? tJ'grS
r&ao;&ifawmY ...rif; 0gwGif;awGbmawG vkyfraeeJY? ½kH;wufvufxyfvdkuf? 0ga½Smifcsif&if tMuifvifr,m;
ajrmufatmifawmY raeMuao;eJYaygYuGm? w,f ...'Dxdatmif ajym&awmY jrifYjrifYa½SU raumif;bl; }}
jrifYjrifYurl olYarmifawmfajymykHudk oabmus[ef &,fae\/
a'gufwmrsKd;rGefurl r&,fbJ idkifae\/
]] a[Yaumif bmpOf;pm;aewmvJ }}
]] tm; ...tif; ...igY&ifxJ vdyfjymroefYvdkY }}
]] bm vdyfjymroefYwmvJ }}
]] cspfolu 'ku©a&mufaew,f? tJ'D'ku©tay: tjrwfxkwfNyD; igu vufxyf,lovdkrsm; jzpfaervm;? igY
rlvpdwful;u jyóemawG ½Sif;rS at;at;aq;aq; vufxyfzdkY }}
]] jyóemu bmvJ? NyD;awmY ...b,fawmY ½Sif;rvJ }}
]] tJ'grodvdkY cufaewm }}
]] acgifrae aMumifraeprf;ygeJY rsKd;rGef&m? rif;yJ cspfol[m 'ku©a&mufaew,fvdkY ajymw,f? 'D'ku©u
jrefjrefvGwfatmif 'Denf;yJ½Sdw,f }}
]] ig 0g0gYudk b,fvdk pajym&rSef; rodbl; }}
]] tr,fav; 'ku©ygyJ rsKd;rGef&m? udk,fYcspfoludk vufxyfzdkY udk,f b,fvdkpajym&rSef; rodbl;? jrifYa& ...
ajymjyvdkufprf;yg? armif b,fvdkajymvJ qdkwm }}
jrifYjrifYu wifnGefYudk rsufapmif;xdk;NyD;rS ajym\/
]] armifu ae&mwum aemufraeeJY? rsKd;rGefajymwm jrifY oabmaygufw,f? jzpfwmysufwmawGu
jrefvGef;tm;BuD;w,f? r,kHEdkifzG,fawGuvJ trsm;BuD;? qkH;jzwf&rSmawGuvJ &J&JeJY jrefjref qkH;jzwf&rSmawGygw,f?
0g0g[m tqifoifYjzpfygYrvm;? rsKd;rGef eifvJ 'DvdkyJawG;w,f r[kwfvm; }}
a'gufwmrsKd;rGefu acgif;ndwfjy\/
]] rylygeJY? igvJ 0g0gYudk ulajymay;ygYr,f? wpfcgwav wdkY rdef;uav;csif;ajymwmu xda&mufw,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu vufESpfzuf ajr§mufjyNyD; ajym\/
]] MunfhomvkyfayawmY jrifYjrifYa&? 'DaeYupNyD; wkdYvli,fawGta&;udk eifwdkY vlBuD;awGvufxJ tyfNyD
qdkygawmY }}
jrifjY rifu
Y a'gufwmrsK;d rGef ajym[efukd oabmuspmG &,f\/ wifneG u Yf vnf; w[m;[m;&,fvsuf ajym\/
]] uJ ...rdef;ra& xrif;cl;acsawmY? vdr®mwJY 'Doli,fudkvJ xrif;auR;vTwfvdkuf&atmif? a[Yaumif
rif; wpfoufvkH; wdkYtay:rSm vlBuD;olBuD;rSef; odwwf&r,faemf [m;[m;[m; }}

Ä Ä Ä

tcef; ( 12 )

a'gufwmrsKd;rGefonf rdrdpm;yGJwGif xdkif&if; a½SUü &yfvmoludk r,kHEdkifpGm Munfhaerdonf/


OD;wdwfMunf .../ rsufESmxm;a&m trlt,muyg wnfNidrfonf/ ,ciftcgrsm;u OD;wdwfMunfudk
½SyftusÐvufwdkjzifYom awGUzl;onf/ ,ck wdkufykHtay:0wftusÐESifY jzpfojzifY &nfrGefcefYnm;onf/
]] aMomf ...aMomf? xdkifyg cifAsm }}
OD;wdwfMunfu zdwfac:jcif;udk NyKH;ívufcHNyD; pm;yGJa½SU½Sd ukvm;xdkifwGif 0ifxdkif\/
]] OD;vmwm wlarmif tHYtm;oifYoGm;ovm; }}
]] aMomf ...[kwfuJY? uRefawmf rarQmfvifYbl;? udpöudk trdefY½Sdyg cifAsm }}
OD;wdwfMunfu tomt,m &,f\/
]] OD;vJ tHYtm;oifYygw,f? [dk;wpfcg wlarmifeJY awGUMuwkef;u wlarmif[m awmfawmfav; ...tJ
a'goBuD;w,f qdk&rSmaygY? tck wlarmifu odyf,Ofaus;ygw,f }}
]] [kwfuJY? tJ'Dwkef;u uRefawmf pum;ajym½dkif;cJYrdygw,f? cGifYvTwfyg }}
]] udpör½Sdygbl; wlarmif? wlarmif cHpm;cJY&wmawGudk axmuf&if? wlarmif tJ'Dwkef;u ajymcJYwmawG[m
rvGefygbl; }}
a'gufwmrsKd;rGefu OD;wdwfMunf\ rsufESmudk Munfhonf/ OD;wdwfMunf\ toHu csKdomouJYodkY rsufESm
uvnf; csKdomonf/
]] [kwfuJY? tck uRefawmf bmrsm; aqmif½Gufay;EdkifygovJ }}
]] wlarmifeJY pum;ajymp&m½SdvdkYyg? 'DrSm vGwfvGwfvyfvyf ajymEdkifygw,faemf }}
]] [kwfuJY ajymEdkifygw,f }}
]] OD;u udpöwpfckudk wnfwnfhyJ Munfhwwfygw,f? ajz½Sif;p&m½Sd&ifvJ wnfhwnfhyJ ajz½Sif;wwfygw,f?
rvkdyJ [efaqmifwmrsKd; OD; rkef;ygw,f }}
]] [kwfuJY }}
]] OD;vmcJYwm wlarmifeJY 0g0gY udpöyg }}
]] [kwfuJY }}
]] 0g0gY OD;av;rsm;jzpfMuwJY OD;pHxeG ;f wdYk OD;vSausmw
f u
Ykd wpfqifY wlarmifeYJ 0g0g apYpyfaMumif;vrf;vdak Mumif;
OD;wdYk odc&YJ ygw,f? vlBu;D pk&H ma½SU tcrf;tem;av;eJY apYpyfaMumif;vrf;Muw,fqw kd mu w&m;0ifatmif? vload tmif
xkH;wrf;pOfvmt& vkyfMuwmyg? wu,fawmY 'DrwdkifcifrSm ESpfzuf taustvnf em;vnfrSK&,lNyD; jzpfygw,f?
'DawmY bmrS [efaqmifaep&m r½Sdygbl;? OD; tckvmcJYwmu wpfa,mufeJY wpfa,muf yGifYyGifYvif;vif; aqG;aEG;
Mu&atmifyg }}
]] [kwfuJY? tifrwef oifYjrwfygw,f cifAsm }}
]] yGifYyGifYvif;vif; ajym&r,fqdk&ifawmY 0g0geJY wlarmif[m i,fcspfawGvdkY OD; od&ygw,f? wlarmif[m
bGJUxl;&mxl;awGeJYvJ jynfhpkHoljzpfawmY OD;wdkYbufu bmrS jiif;p&mr½Sdygbl;? 'gayr,fY ck½SKyfrS aemif½Sif;av? OD;
rjcGif;rcsefyJ ajymygYr,f? pdwfr½SdeJYaemf? wlarmif i,fpOfu qif;&Jw,f? wlarmifYtaru rkqdk;r? rkefY[if;cg;
a&mif;cJY&w,f? [kwfw,faemf }}
]] [kwfygw,f }}
]] wlarmifeJY 0g0g[m ausmif;ae&if; awGUcJYMuw,f? 0g0guvJ wlarmifYtar a&mif;wJY rkefY[if;cg;udk
odyBf uKu d w f ,f? wlarmifeYJ 0g0g arwåm½SMd uwm odomG ;awmY ...rqef;ygbl;av? 0g0gYrb d awGu oabmrwlMubl;?
oabmrwl½kHwif rubl;? 0g0g wlarmifYudk cspfwm[m aoG;½dk;om;½dk; r[kwfbl;? wlarmifYtaru aq;cyfvdkYvdkY
pGyfpGJMuw,f? 'gwif rubl;av? wlarmifwdkY 'DrSm raeEdkifatmif pD;yGm;zsufMuw,f? wlarmifYtar qdkifem;rSm
qdkifNyKdifawG zGifYay;NyD; t½SKH;cHa&mif;cdkif;w,f? aiGtm;eJY zdowfwmaygY? wlarmifYtar[m pD;yGm;vJ tzsufcH&w,f?
*kPo f a&vJ tzsucf &H w,f? aemufq;Hk armfvNrKid Nf rKUd uawmif pGecYf mG oGm;cJ&Y w,f? wlarmift Y arbufu Munf&h if
emMunf;r,fqkd emusnf;xdkufygw,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu Nidrfem;axmifaeaomfvnf; pdwfwGif;u rESpfouf/ OD;wdwfMunfonf tb,fYaMumifY
tema[mif;udk vmqGoenf;/
]] wlarmifvnf; emMunf;ygw,fav? OD;eJY yxrqkH; awGUcsdeftxd wlarmif emMunf;qJyg? 'gayr,fY
tckawmY wlarmifu tm;vkH;udk cGifYvTwfNyD; 0g0geJY arwåmjyefqufawmY OD; tHYMordw,f? OD;wdkYu rdef;uav;½Sifyg?
pdwfrqkd;eJYaemf? wlarmif wu,fyJ 0g0gYudk cGifYvTwfw,faygY }}
a'gufwmrsKd;rGefu pdwfudk xdef;xm;onf/ bm&nf½G,fcsufESifY ar;onfjzpfap? ar;xdkufaom ar;cGef;
jzpfrSef;rl olem;vnfonf/
]] OD;&JU ar;cGef;udk uRefawmf t½SnfBuD; ajzEdkifygw,f? 'gayr,fY rvdkygbl;? uRefawmf wdkwdkyJ ajzygYr,f?
uRefawmf cGifYrvTwfEdkifwm 0g0gYrdbawGudkyg? aoG;ylwkef;uawmY 0g0gYudk pdwfemovdk jzpfcJYzl;ygw,f? 'gayr,fY
0g0gYudk b,fwkef;urS uRefawmf rrkef;cJYbl;? 0g0gYudk uRefawmf tjrJcspfcJYw,f? uRefawmfYtcspfudk uRefawmfyJ
odw,f? uRefawmfYtwGufawmY tJ'g vkHavmufwJYtajzygyJ? OD; auseyfr,f rauseyfbl;qdkwmuawmY uefawmY
ygw,f? uRefawmf rajymwwfbl; }}
]] tm ...tm ...pdwrf qk;d eJY wlarmif? OD; em;vnfygw,f? wlarmift Y ajzu wdak yr,fY vkaH vmufygw,f?
'gxuf wlarmifYrdcifaum 'DygvmNyDaygY }}
]] uRefawmf 'DrSm tdrfr&ao;vdkY ararYudk rac:Edkifao;ygbl;? arar &efukefrSm ae&pfygw,f }}
]] aMomf ...aMomf ...wlarmifYarar oabmuaum }}
]] arar rodbJ uRefawmf bmrS rvkyfygbl;? arar cGifYrjyKwJYtvkyfvJ uRefawmf rvkyfygbl;? uRefawmf
xifw,f? cktcsdefrSm 0g0gYtwGuf arar&JU arwåm[m uRefawmfY arwåmxufawmif oefYpifw,fvdkY uRefawmf
xifw,f? taMumif;uawmY arar[m tcktcsdefrSm avmuudk vlwumudk rMunfhygbl;? ararwdkY MunfhykHrsKd;
udkvJ vlwum em;vnfEdkifr,f rxifygbl;? pum;wpfvkH;wnf;yJ uRefawmfajymygYr,f? uRefawmfY arar[m
olawmfaumif;yg }}
OD;wdwfMunfonf rdrd\ rsufvkH;rsm;udk pdkufMunfhaerSef; a'gufwmrsKd;rGef odonf/ xdkYaMumifYvnf;
OD;wdwfMunf\ rsufvkH;rsm;udk wnfhwnfhjyefpdkufMunfh&if; a'gufwmrsKd;rGefu pum;rsm;udk ajymonf/
]] wlarmifYESKwfu 'Dpum;Mum;&vdkY OD; 0rf;omygw,f? arwåmqdkwm cGifYvTwfjcif;vdkY OD; em;vnfygw,f?
wpfenf;tm;jzifY cGiv Yf w
T jf cif;qdw
k mvJ arwåmw&m;udk vufawGUjyjcif;yJ jzpfygw,f? wlarmifwb Ykd ufu 'Dvkd arwåm
xm;w,fqdkawmY OD;uvJyJ arwåmwkHYjyefNyD; ajymp&mwpfck½Sdaew,f }}
]] trdefY½SdygOD; }}
OD;wdwfMunfu csufcsif;rajymao;bJ a'gufwmrsKd;rGef\ rsufvkH;rsm;udk twefav;Mumatmif pdkufMunfh
aeNyD;rS ar;onf/
]] 0g0g bmjzpfaew,fqdkwm wlarmif odovm; }}
]] odygw,f }}
]] 'gqdk 0g0g bmjzpfaeovJ }}
]] pdwåZa&m*gyg }}
]] wlarmif odw,faygY }}
]] uRefawmf ajzNyD;ygNyD }}
]] pdwåZa&m*g½Sifudk ,lzdkY wlarmif qkH;jzwfw,faygY }}
]] [kwfuJY? 0g0gYrSm pdwåZa&m*gom r½Sdbl;qdk&if 0g0gYudk uRefawmf ,ljzpfrSm r[kwfbl; }}
]] b,fvdk ...b,fvdk }}
]] 0g0gYukd uReaf wmf b,fwek ;f urS rrke;f bl;? cspw
f ,fvYkd uReaf wmf ajymNy;D ygNy?D 'gayr,fY uReaf wmft
Y cspu
f
ESvkH;om;xJwGifom aeNyD;? a0;&mt&yfrSm ao&mygwJYtxd udef;aer,fY tcspfrsKd;yg? uRefawmf qdkvdkwmudk OD;
em;vnfygovm; }}
]] tm; ...em;vnfw,f? em;vnfw,f }}
]] avmurSm tcspf[m tiftm;BuD;w,fvdkY ajymMuw,f? 'gayr,fY tcspfxuf tiftm;BuD;wJYt&m
wpfck ½Sdygao;w,f }}
]] bmrsm;vJ wlarmif }}
]] u½kPmyg OD; }}
]] u½kPm }}
]] [kwfygw,f? jrwfpGmbk&m;½Sif&JU *kPfaus;Zl;awmfudk xkwfazmfajymqdkMuwJYtcgrSm r[mu½kPmqdkwJY
pum;udk uRefawmfwdkY av;av;pm;pm; okH;Muygw,f? u½kPmw&m;[m udk,fusKd;y,fwwfygw,f }}
]] tm ...tm ...OD;oabmaygufw,f }}
]] 0g0gYtjzpfudk od&½kHr[kwfbl;? jrif&wJYtcgrSm uRefawmfYpdwfxJrSm u½kPm 0ifvmygw,f? 'DawmY 0g0g
bmyJjzpfae jzpfae? 'DwpfBudrfawmY 0g0gYtem;u uRefawmf cGmroGm;awmYbl;vdkY oEdé|mefcscJYygw,f? 'DoEdé|mefudk
bmurS rzsufEdkifawmYygbl; OD; }}
OD;wdwfMunfu rsufvkH;vTJoGm;NyD; rsufvTmcsvsuf pOf;pm;oa,mif Nidrfaeonf/ twefMumrS ajymonf/
]] OD; rMum;zl;wJpY um;awG wlarmifq Y uD Mum;&ygw,f? wlarmifpY um;awGu OD;tonf;ESv;Hk udk vSKyaf pwm
0efcvH ykd gw,f? OD;&JU apwemudk ,kyH g? OD; pum;cHcNYJ y;D ygNyD ...ck½KS yaf emif½iS ;f vd?Yk OD;wdb
Yk ufu 0g0gYrmS 'Da&m*g½Sw d m
0Surf xm;vdb k ;l ? OD;rSm om;orD;r½Sad wmY 0g0gYukd orD;t&if;vdk OD; cspw f ,f? 'Da&m*g½Sw d v YJ u
l kd xde;f odr;f apmifaY ½Smuf
&wm rvG,fygbl;? pdwf\qif;&Jjcif;? udk,f\qif;&Jjcif;awG cHpm;&ygw,f? OD; 'Dvdk cHpm;&awmY udk,fcsif;pmw,f?
wlarmifYudk aemifrS aemifwr&apvdkwJY apwemeJY OD;u rxdefrcsef ajym&jcif;vJ jzpfw,f? NyD;awmY 0g0g bmjzpf
aew,f qdkwmudk OD;wdkYu ajymjyNyD;jzpfawmY OD;wdkYrSm wm0efuif;ygNyD? wlarmifY a½G;cs,frSK[m wlarmifY a½G;cs,frSKyJ
jzpfw,faemf }}
]] [kwfuJY? uRefawmfY a½G;cs,frSK[m uRefawmfY a½G;cs,frSKyg? NyD;awmY uRefawmfY ,kHMunfcsufwpfckvJ
ajymyg&ap }}
]] ajymyg ...ajymyg }}
]] pdwåZa&m*gqdkwm[m pdwfaMumifY jzpfwmvdkY uRefawmf em;vnfxm;w,f? 0g0g[m uRefawmfYudk
odyfcspfygw,f? uRefawmfeJY vufxyfNyD;&if 0g0g[m pdwfcsrf;omNyD; a&m*gaysmufuif; csrf;omoGm;vdrfYr,fvdkY
uRefawmf ,kHMunfw,f }}
OD;wdwfMunf\ rsufESmonf 0if;ueJ wpfcsuf jzpfoGm;\/
]] [kwfvm;? wlarmif 'DvdkyJ ,kHMunfovm; }}
]] uRefawmf ,kHMunfygw,f }}
OD;wdwfMunfu twefMumatmif acgif;udk wndwfndwf vkyfae\/
]] 'Dvdkqdk&if OD; auseyfygNyD? aeYaumif;&ufomrSm wlarmifwdkY vmcJYMuygawmY? OD;wdkY BuKdqdkaeygYr,f }}
OD;wdwfMunfu xdkif&mrSxNyD; vufwpfzufudk urf;ay;onf/ a'gufwmrsKd;rGefu av;pm;pGmjzifY
vufESpfzufESifY jyefqkyf,l\/
]] OD;u wkjYH yefaom arwåmtaMumif;udk apmapmu ajymw,f? uReaf wmfvJ ajymyg&ap? OD;udk zcif&if;yrm
uRefawmf rSwf,lygYr,fvdkY }}
OD;wdwMf unfu olu Y kd ai;Munfah eonf/ OD;wdwMf unf\ vufonf rdrv d ufrsm;twGif wke, f ifaeaMumif;
a'gufwmrsKd;rGef owdjyKrdonf/
]] oGm;r,f wlarmif }}
]] [kwfuJY OD; }}
OD;wdwfMunf rsufpdatmufrS aysmufoGm;onftxd a'gufwmrsKd;rGefonf ae&mwGif &yfaerd\/
bmaMumifYrod? olYpdwfwGif;ü 0rf;enf;rdonf/

Ä Ä Ä

tcef; ( 13 )

um;teDav;udk armfvNrKdif-rk'kHoGm; vrf;rBuD;twdkif; armif;vm&mrS a'gufwmrsKd;rGefonf ok0PÖNrKdif


NcHBuD;twGif;odkY csKd;auGU0ifvkdufonf/
tdrfBuD;\ qif0ifatmufü um;&yfvdkufrdcsdefwGif 0g0gu tdrfaygufrS ay:vm\/
um;ay:rS a'gufwmrsKd;rGef qif;vdkufaomtcg 0g0gu rsufESmav; rplwpljzifY tjypfwif\/
]] armif aemufusw,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu vufywfem&Dudk MunfhNyD; ajz\/
]] wpfrdepfwnf;yg 0g0g&,f }}
]] [if; ...wpfrdepfvJ aemufuswmyJaygY }}
]] wpfrdepfvJ wpfurÇm [kwfvm; }}
]] [kwfw,f wpfurÇm }}
a'gufwmrsKd;rGefu &,f\/
onf;vGef; ...ydkvGef;aom ESKwfqufjcif;av;rsm; .../ aMomf ...onf;cGifY ...ydkcGifYav;rsm;onfyif
&ifzdk&aom cspfjcif;arwåm\ xkH;"avYrsm;/
]] uJ ...'DaeY b,foGm;MurvJ }}
]] armifYoabm }}
]] 'Dvdkqdk&if armif tcspfqkH;ae&mudk oGm;r,f }}
]] b,fudk ...}}
]] 0g0geJY armif jyefawGUwJaY e&m ...Ny;D awmY i,fi,fwek ;f u 0g0gqdw
k YJ aumifrav; ...armifeYJ csed ;f csed ;f
awGUwJYae&m ...}}
0g0g\ yg;av;u eD&JoGm;\/
]] csdef;awGUwm r[kwfbl;? ol ylqmvdkY? oem;vdkY ...od&JUvm; }}
olu 0g0g\ vufav;udkqGJvsuf NcHBuD;\ ajrmufbuftaygufqD avQmufvmcJYonf/
wpfouf ajcrcsawmY[k qk;H jzwfcaYJ om onfNcaH jr .../ ,ckawmY ajccs&Ny/D wpfouf a0;cJ&Y NyD xifaom
cspfol .../ ,ckawmY vufcsif;wGJí avQmufcGifY½SdNyD/ 0g0gESifYtwl vufcsif;wGJNyD; ajr0gvrf;av;twdkif;
avQmufvmMuonf/
]] 0g0g 'Dvrf;av;rSm emrnf½Sdw,f }}
]] 'Dvrf;av;rSm emrnf½Sdw,f? BuHBuHzefzef ...armifuvJ }}
]] [kwfw,f? ½Sdw,f? armifay;xm;wJY emrnf }}
]] b,fvdkwJYvJ }}
]] cspfolvm&mvrf; ...wJY }}
0g0gu &,f\/
]] r&,feJY 0g0g? ajr0gvrf;av;[m armifYpdwfxJrSm azsmufvdkYr&bl;? wjcm; ajr0gvrf;av;awG awGUvJ
cspfolvm&mvrf;vdkY armifxifrdw,f }}
]] 'gjzifY wjcm;ajr0gvrf;av;rSm avQmufvmwJY wjcm;rdef;uav;[mvJ armifYcspfolaygY? [kwfvm; }}
]] tJ'gawmY rjzpfEdkifbl;? bmjyKvdkYvJqdkawmY aumif;uifrSm vwpfpif;yJ ½Sdw,f? armifY&ifrSmvJ cspfol
wpfa,mufyJ ½Sdw,f }}
]] udkydk ...0g0gYcspfol ...a'gufwm udkarmifydk }}
ydkaom ...onf;aom pum;av;rsm;udkqdk&if; pdefyef;yifBuD;qD a&mufvmMuonf/
bJpmjrufyg;yg; aygufaeaom pdefyef;yifBuD;atmufü twlxdkifMuonf/
taemufbufaumif;uif\ tajcwGif c&rf;a&mif wdrfwdkufwdkYawmY ½Sdonf/ xdkwdrfwdkufwdkY\ txufü
&ifY&mrS Ekvmaom teDa&mif½Sd\/ teDa&mifonf vdar®mfa&mifESifY a&moGm;\/ vdar®mfa&mifuvnf; a½T0gaoG;odkY
azsmYoGm;jyefonf/ a½T0gaoG;ESifY aumif;uifjym pyfrd&mwGif tpdrf;Eka&mifonf MunfMunfav; vJYae\/
]] armif ...bmMunfhaewmvJ }}
]] [kd; ...aumif;uifu vJYaewJY tpdrf;Eka&mifav; jrifvm; }}
]] tif; ...}}
]] tJ'Dta&mifav;[mav ...0g0gYezl;pyf ...rsufckH;pyfu tom;av;awGeJY wlw,f }}
]] tJ'DawmY ...}}
]] tJ'DawmY ...}}
olu 0g0g\ ezl;? rsufckH;ESifY yg;av;udk arT;onf/
]] [Gef; ...nmerf;w,f }}
]] 0g0g&,f ...armifY&ifxJrSm csrf;omvGef;vdkYyg }}
cspfolESpfOD;wdkYu vSyaom taemufrdk;aumif;uifudk ai;MunfhMuonf/ wpfOD;vufudkvnf; wpfOD;
qkyfxm;Mu\/
]] armif }}
]] 0g0g }}
]] [dk;atmufu c&rf;a&mifwdrfwdkufBuD;udk jrifvm; }}
]] tif; ...}}
]] olu tm;vkH;udk zsufrSm }}
]] bmajymw,f 0g0g }}
]] vSwmawGudkav olu zsufwwfw,f? olBuD;vm&if arSmifoGm;w,f? NyD;awmY vQyfpD; rdk;BuKd;awGeJY?
ajym&if; 0g0g aMumufvdkufwm }}
]] tdk ...0g0guvJ }}
]] armif odvm;? 0g0geJY armif cGJcJY&wJYtcsdefav? 'DvdkyJ rdk;wGif;BuD;? tJ'Dnu 0g0g rtdyfbJ jywif;0rSm
xdkifaew,f? yxrawmY vu omaeom;? aemufawmY wdrfawG wufvmw,f? NyD;awmY rdk;onf;onf;½Gmw,f?
avawGvJ usvmwmyJ? 'gayr,fY avawGu wdrfrnf;awGom xyf,lvmw,f? avmuBuD;[m qdwfokOf;w,f
armif? Murf;vnf; Murf;NyD; &ufvnf; &ufpufw,f? 0g0g rSwfrdw,f? vQyfpD;aMumif;BuD;wpfcku rnf;aewJY
aumif;uifudk ESpfydkif;cGJypfvdkufw,f? 0g0gYtonf;rSm emusifoGm;w,f? tJ'D vQyfpD;aMumif;BuD;[m aumif;uifrSm
cGJwm r[kwfbl;? 0g0gY&ifxJrSm cGJwmvdkY 0g0g cHpm;&w,f }}
a'gufwmrsK;d rGeuf tpaomf ted|m½kaH wGukd ajymaeaom 0g0gtm; wm;jrpfrnf Bu\ H / cPürl owd0ifNy;D
tvdkufoifY em;axmifae\/
]] aemufawmY rdk;awG ½Gmvmwmudk 0g0g rkef;w,f? rdk;arSmif avjyif;wJYnawGudk aMumufw,f? tJ'Dvdk
0g0g rkef;wJY aMumufwJY nrsKd;udkrS azazYudk oN*KØ[fNyD; wpfnrSm 0g0g xyfBuKH&ao;w,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu 0g0g\ vufav;udk qkyfudkifNyD; taemufbufaumif;uifqD Munfhrdonf/ apmapmu
cyfao;ao;jzpfaom c&rf;a&mifwdrfwdkufonf tenf;i,fBuD;í jrifYwufvmonf/
0g0gurl qufajymae\/
]] araru t&ifqkH;w,f? tJ'Dwkef;uvJ 0g0g pdwfxdcdkuf&w,f? azazu aemufajcmufvavmufrSm
qkH;w,f? arar r½SdawmYayr,fY azaz ½Sdao;w,f? tck azazyg r½SdawmYbl;? armifeJY cGJ&wJY nuvdkyJ jywif;0rSm
0g0g xdkifaerdw,f? yxr armifeJY cGJ&w,f? aemuf arareJY? tck azazeJY? 0g0gYrSm bmusefao;ovJ? rdk;onf;NyD;
arSmifaewJY nvdkyJ? 0g0gYb0rSm om,mwmawG bm½SdawmYovJ? 0g0g 0rf;enf;w,f? 0g0g tm;i,fw,f? 0g0g
aMumufw,f? tJ'Dwkef;rSm rdk;Ncdrf;NyD; vQyfpD;aMumif;BuD; ay:vmw,f? 'DwpfcgawmY wpfaMumif;wnf; r[kwfbl;
armif? tEG,af wG tcufawGeYJ tpdwpf w d f t`rmT `rmT ? 0g0g toHuek af tmfrNd y;D owdvpfomG ;w,f? 0g0g owdjyef&awmY
tdyf&may:rSm? ab;rSm q&m0efvJ ½Sdaew,f? aemuf 0g0g rusef;rrm jzpfawmYwmyJ? aejyefaumif;vmNyD; aemuf
usawmYvJ 0g0gYrmS tm;i,fpw d af wG raysmufawmYb;l ? aMumufpw d af wGvJ raysmufawmYb;l ? aMomf ...wpfoufrmS
pdwfcsrf;omp&mawmY awGUawmYr,fvdkY rxifbl; }}
]] ckawmYaum ...}}
]] ckawmY pdwfcsrf;omwmaygY? 0g0g odyfvJ raMumufawmYbl;? aMomf ...0g0g yxrqkH; tm;½Sdovdk
jzpfoGm;wm b,fwkef;uvJ armifodvm; }}
]] ajymygOD; }}
0g0gu wpfcsuf&,f\/
]] [dkav ...a[m[dkem;rSm armifu 0g0gYudk zrf;NyD; ac:oGm;w,f? aemuf 0g0g owd&awmY armifu
[dbk uf avQmufomG ;MuzdYk ac:w,f? 0g0gu olwYkd awGUoGm;MuvdrrYf ,f ajymawmY armifu olwu Ykd kd raMumufb;l wJ?Y
olwu Ykd akd wmif jyif;jyif;xefxef owday; tjypfwifO;D r,fw?YJ armifu odyw f nfNird w
f myJ? Ny;D awmY 0g0gYpw d x
f rJ mS av
armifajymyku H odycf efn Y m;wmyJ? 0g0g tm;½So
d mG ;w,f? armifu Y v
kd J odytf m;ud;k oGm;w,f? armif 0g0g odycf spw f aYJ rmif?
0g0g odyftm;udk;wJY armif ...}}
0g0gu olYvufudk qkyfn§pf\/ olu 0g0gYykckH;av;udk odkif;zufvdkufNyD; ajym\/
]] armifuY kd 0g0g tm;ud;k w,fqv kd Ykd ody0f rf;omw,f? odyv
f J *kP,
f w
l ,f? oDwif;uRwv f Ykd vufxyfNy;D &ifav
0g0gYudk armif wpfoufvkH; apmifYa½Smufr,f? tckvJ 0g0gYtem;rSm armif tjrJvdkvdk ½SdaewmyJ }}
0g0gonf acwå idkifidkifav; jzpfoGm;\/ xdkYaemuf ½kwfw&uf ar;onf/
]] armif olwdkYudk cGifYvTwfovm; }}
]] bmajymw,f 0g0g }}
]] 0g0gav tpu acgif;xJrSm ½SKyf½SKyfaxG;axG;jzpfaew,f? NyD;awmY ,kH&cuf r,kH&cuf jzpfaew,f?
ckawmY oHo,0ifvmw,f? olwdkY 0g0gYudk r½l;bJeJY ½l;w,fxifatmif [dkaq;udk wrifwdkufxm;wmaygY [kwfvm;}}
]] 'Dvdk rajymEdkifygbl; 0g0g? armif wpfcgu ajymcJYovdk ½dk;½dk;om;om; aq;rSm;wdkufrdwmvJ jzpfEdkifw,f?
tck 'Daq;wdkufao;vm; }}
]] [ifYtif; }}
]] [dktoHBuD; Mum;ao;ovm; }}
]] [ifYtif; }}
]] tJ'Dvdkqdk&ifvJ NyD;wmawG NyD;ygapawmY 0g0g? tJ ...cGifYvTwfp&m½Sd&ifvJ cGifYvTwfvdkufMuwmaygY?
r[kwfbl;vm; }}
0g0gu Nidrfae\/ xdkYaemuf rsufESmav;MunfvifvmNyD; &,f\/
]] 0g0g bm&,fwmvJ }}
]] aMomf ...OD;av;ajymwm owd&vdkY }}
]] bmajymvdkYvJ }}
]] 0g0gYrdbawG odyfrSm;w,fwJY? armif[m vlYtzdk;wef wpfa,mufwJY? armifeJY 0g0g jyefawGUwm uHaumif;
w,fw?YJ armifMY unf&h wm oabmxm; jynf0h yk&H w,fw?YJ aMomf ...armifu olu Y kd ajymvdu
k wf ,fq?kd olu
Y kd armifu
zcif&if;yrm rSwf,lygw,fvdkY }}
]] [kwfw,f 0g0g }}
]] armifu bmvdkY tJ'Dvdk ajymvdkufwmvJ }}
]] bmjzpfvdkYrSef; rodbl;? oleJY pum;ajym&if; olYudk armif oem;ovdk jzpfvmw,f }}
]] armifu olYudk oem;w,f }}
]] [kwfw,f }}
]] 0g0gvJ oem;wmyJ? OD;av;[m oem;p&maumif;ygw,f? tckqdk omoem;p&maumif;aew,f }}
]] bmjyKvdkYvJ }}
]] armifeJY 0g0g vufxyfNyD;&ifav [dk ...[dk'if; }}
0g0gonf xpfaigYoGm;NyD; pum;rqufawmY .../
]] ajymav 0g0g? bmjzpfovJ }}
]] armifu [dk'if; ...cGifYrvTwfrSm }}
]] bmudk armifu cGifYrvTwfrSmvJ }}
]] [dk'if; ...ydkufqHawG }}
]] ydkufqHawG ...}}
]] 0g0g ajymjyr,f? 0g0gYrSm ydkufqHawG trsm;BuD; ½Sdao;w,f? bPfrSm xm;wm? bPfwdk;vJ &w,f?
aiGpkvufrSwfawGvJ ½Sdw,f? 0g0g i,fi,fuwnf;u azaz vkyfay;cJYwm }}
]] tJ'g bmjzpfovJ 0g0g }}
]] OD;av;eJY a':a':wdkYu 0g0gYqDu aiGacs;xm;w,f }}
]] b,favmufvJ 0g0g }}
]] ESpfodef; }}
]] ESpfodef; ...}}
]] [kwfw,f? azaz qkH;NyD;vdkY wpfESpfavmufrSm xifw,f? olwdkY &if;ESD;zdkY vdkvdkYwJY? aiGwpfodef;acs;w,f?
aemuf awmfawmfMumawmY jyefqyfw,f? wpfoed ;f r[kwb f ;l ? wpfoed ;f eJY wpfaomif;awmif? twd;k ay;wJY oabmaygY?
0g0g rvdkcsifbl;ajymwm r&bl; }}
]] aMomf ...aMomf }}
]] vGecf w YJ YJ wpfEpS af vmufu wpfcg ESpo
f ed ;f acs;w,f? 0g0gvJ ay;vdu k w f ,f? tJ'gawmY jyefrqyfEikd af o;bl;?
0g0gvJ bmrSrajymbl;? [dkwpfavmuawmY aemufxyf wpfodef;xyfacs;w,f }}
]] aemufxyf wpfodef; }}
]] [kwfw,f }}
]] tJ'gvJ ay;vdkufovm; }}
]] [ift Y if;? t&ifwek ;f uawmY 0g0g bmrS pdwrf 0ifpm;bl;? bmrSvJ rrufb;l ? b0qkw d mvJ bmrS t"dygÜ ,f
r½Sdbl;? armif em;vnfvm; }}
]] armif em;vnfygw,f }}
]] 'DwpfcgawmY 0g0g pOf;pm;w,f? 0g0gYaiGu ig;odef;yJ bPfrSm½Sdwm? okH;odef;xkwfvdkuf&if ESpfodef;yJ
usefrSm? 'geJY 0g0gu ar;w,f? t&ifaiGawGaum qkdawmY? ½Sdygw,fwJY? t&if;pdkufxm;wm ray:ao;vdkYwJY? tck
vkyfief;wpfck ay:vdkYwJY }}
]] bmvkyfief;vJvdkY 0g0g rar;bl;vm; }}
]] [ift Y if;? t&ifwek ;f uawmY rar;ygbl;? tckvyk if ef;u bmvkyrf vdv Yk vJ Ykd 0g0g ar;w,f? oefvsib f ufrmS
ajrawG 0,fxm;rvdkYwJY? tck aps;aygw,fwJY? aemifudk aps;aumif;&r,fwJY }}
]] aMomf ...aMomf }}
]] 0g0gu 'DwpfcgawmY pOf;pm;OD;r,fvdkY ajymvdkufw,f? trSefu armifYudk wdkifyifrvdkY }}
]] armifYudk wdkifyifrvdkY }}
]] [kwfw,fav? [dkwpfcg armifYudk ta&;wBuD; ajymp&m½Sdw,fvdkY 0g0g rajymcJYbl;vm; }}
]] aMomf ...armif rSwfrdNyD? 'gayr,fY tJ'Dwkef;u 'DtaMumif; 0g0g armifYudk rajymcJYygvm;? bmvdkY
rajymvJ }}
0g0gonf tjypf½Sdaom uav;i,fwpfOD;uJYodkY NyKH;\/
]] [dk'if; ...ajymr,fvkyfNyD;rS [dk'if; ...0g0g ...ajym&rSm 0ef ...0efav;vdkY }}
]] b,fvdk0efav;ovJ 0g0g }}
0g0gu pdwf½SKyf[ef acgif;av; ukwf\/
]] udk,fYOD;av;eJY ta':taMumif; r[kwfvm;? NyD;awmY 'DtaMumif;awG b,folrS rodap&bl;vdkY 0g0g
uwday;xm;wm }}
]] 'DtaMumif;awG OD;av; OD;pHxGef;wdkY rodbl;vm; }}
]] tJ ...olwdkYodrSm pdk;wmaygY }}
]] b,fvdk ...}}
]] a':a':eJY olwdkYu wpfzufpD awmfwm? odoGm;&if b,faumif;rvJ? a':a':u 0g0gYtar&JU nDrt&if;?
a':a':Yudk 0g0gcspfw,f? a':a':u 0g0gwdkYeJY wpfoufvkH; twlwlaevmwm }}
]] 'gayr,fY 0g0gY pD;yGm;a&;udpöawGrSm bmrqdk OD;av;OD;pHxGef;wdkYeJY wdkifyifvkyf&w,fqdk }}
]] tJ'gu vkyif ef;udpaö wG? pufwYkd Ncw H uYkd &wmawG wpfEpS f wpfcg aiGpm&if;vJ ½Si;f &w,f? topf&if;wm?
aqmif;wm? pdkufwmawGvJ wdkifyifvkyf&w,f? bPfu tckajymwJYaiGu vkyfief;awGeJY rqdkifbl;? 0g0gYoabm
wpfckyJ? azazu ajymw,f? bmrSrvkyfbJ bPfwdk;eJYwif 0g0gYwpfouf xdkifpm;aevdkY&w,fwJY }}
]] armif oabmaygufygNyD? ckeu 0g0g wpfckajymw,f? OD;av;eJY a':a':u &if;ESD;zdkYvdkvdkY qkdwmav?
tJ'g bmajymwmvJ }}
]] tJ'gu ...a':a':u bmtarGrS r&bl;? OD;av; vkyfudkifay;aewmu 0g0gYtwGufyg? [dk'if; ...
refae*smoabmrsKd;yg? armifYudk 0g0g ajymjyNyD;NyD xifw,f }}
]] [kwfw,f ajymjyNyD;NyD }}
]] OD;av;eJY a':a':uvJ ud, k yf ikd f pD;yGm;a&;vkyif ef;wpfck ½Sx d m;csiMf uw,f? wu,fvYkd 0g0g tdraf xmifawG
bmawG usoGm;&if olwdkYvJ olwdkYbmom wifYwifYw,fw,f aeEdkifatmifaygY }}
a'gufwmrsK;d rGef acgif;ndwaf e\/ rqufcrYJ ad om tpdwt f ydik ;f av;rsm; qufrNd y[
D k olpY w d w
f iG ;f ü xifonf/
]] aemufxyfawmif;xm;wJY aiGwpfodef; udpöudk qufajymygOD; 0g0g }}
]] 0g0g armifeYJ rwdik yf ifayr,fY pdwx f rJ mS wpfrsK;d Bu;D jzpfaew,f? 'geJY pOf;pm;OD;r,fqw kd m 0g0g qGx J m;wm?
OD;av;u wpfckawmY ½Sdw,f? 0g0g rBuKdufrSef;od&if ZGwfrvkyfwwfbl;? a':a':uawmY ar;wmyJ? 0g0guawmY
pOf;pm;OD;r,fyJ ajymwmyJ? tJ'Dwkef; armifeJY 0g0g apYpyfaMumif;vrf;wJYudpö ay:vmw,f }}
]] tif; ...}}
]] 0g0g trSefajymr,faemf }}
]] ajymyg 0g0g }}
]] tpu a':a':u oabmrwlcsifbl;? 0g0gY&JU ... [dk'if; ...usef;rma&;aMumifY tdrfaxmifrjyKbJ
wpfoufvkH; at;at;aq;aq; aeoGm;apcsifw,fwJY? olwdkY jyKpkapmifYa½SmufygYr,fwJY? tJ ...OD;av;uom
oabmwlwm? 0g0g pdwfcsrf;omwm vkyfygapwJY? ESpfcgxyfNyD; pdwfrqif;&JygapeJYwJY }}
]] aMom ...OD;av;u 'Dvdkajymw,f }}
]] [kwfw,f armif? OD;av;u 0g0gYudk cspf½Smygw,f }}
þodkY rSwfcsufjyKNyD;rS wzef 0g0gonf idkifaejyef\/
]] qufajymOD;av 0g0g }}
]] armifeJY 0g0g apYpyfNyD;awmY OD;av;u ajymw,f? [dk aiGwpfodef;acs;xm;wmudk arYypfvdkufygawmYwJY?
olwdkY ta&;wBuD; rvdkawmYygbl;wJY? 0g0gYqDu aiGvnf; xyfracs;&ufawmYygbl;wJY? wpfckyJ awmif;yefw,f }}
]] bmawmif;yefovJ 0g0g }}
]] rqyfEikd af o;wJY aiGEpS o
f ed ;f udpaö v? tJ'aD iGawGukd wjznf;jznf; olwYkd jyefqyfygYr,fw?YJ armifeYJ vufxyf
NyD;&if 'Dudpö 0g0g ½Sif;jyyg? olvJ ½Sif;jyygYr,fwJY? armifuvJ oabmxm; jynfh0oljzpfawmY em;vnfcGifYvTwfr,fvdkY
ol ,kHMunfygw,fwJY? armif b,fvdkoabm&vJ [if ...}}
a'gufwmrsKd;rGefu &,f\/
]] armifuvJ 0g0gYoabmvdkY ajzrSmyJ }}
]] bmajymw,f armif }}
]] 0g0gYoabmaygY? 0g0g pdwfcsrf;omovdkvkyf? 0g0g pdwfcsrf;om&if armif pdwfcsrf;omw,f? NyD;awmY
'Dudpöu aqGcsif;rsKd;csif; udpö? pD;yGm;a&;vkyfMuwmrSm aqGcsif;rsKd;csif; rajymeJY? wpdrf;awmif ,kH&if acs;MuwmyJ?
rqef;ygbl; 0g0g }}
0g0g\ wGefYaeaom rsufarSmifav; qefYoGm;\/ rsufESmav;vnf; Munfvifvm\/
]] 'Dvdkqdk&if 'Dudpö NyD;NyDaygYaemf armif }}
]] 'Dudpö NyD;ygNyD? ta&;BuD;wJY udpöwpfckyJ ½SdawmYw,f }}
]] bmudpövJ }}
]] oDwif; jrefjrefuRwfNyD; 0g0geJY armif jrefjref vufxyfMuzdkY }}
0g0gu &,fNyD; nnf;nnf;av; ajym\/
]] [Gef; ...bmudpörsm;ajymrvJ atmufarYaevdkY }}
0g0gESifY olu vufcsif;wGJvsuf pdefyef;yifBuD;qDrS jyefvmMuonf/
rvSrf;rurf;ta&mufü em;av;pGifYaxmifNyD; 0g0gu ar;\/
]] bmoHvJ rodbl; armif }}
]] aMomf ...*0Haxmif;oHyg }}
]] 'DrSm *0Hwl;MuvdkYvm; }}
]] [kwfw,f? armifwdkY i,fi,fuvJ wl;MuwmyJ[m }}
]] aMomf ...tif; ...[kwfom;yJ }}
ukef;edrfYydkif;odkY ra&mufrD a'gufwmrsKd;rGefu taemufbuf rdk;aumif;uifodkY Munfh\/
a½T&nfwdkY aysmufNyD/ MuufaoG;a&mifu &Jae\/
c&rf;a&mifwdrfwdkufBuD;uvnf; jyefYyGm; vTrf;NcKHvmae\/

Ä Ä Ä

tcef; ( 14 )

yxraomf rdk;nü vu omaeao;onf/ v0ef;udkawmY rawGU&/ aumif;uifESifY ajrjyifwGif aiGa&mif


azsmaY zsmjY zLjzL ½Sad eonf/ rD;cd;k a&mif wdryf g;yg;wdu
Yk wpfr;kd vk;H jzefí
Y c&D;oGm;aeonf/ wdrw
f Ykd c&D;oGm;yku
H jrefonf/
a½SUwdrfxuf aemufwdrfu ydkxlí ydkarSmifonf/ xkdYaemuf wpfrdk;vkH; arSmifoGm;onf/
vQyfpD;wdkY vufvmonf/ rdk;Ncdrf;oHrsm;vnf; ay:vmonf/ avjyif;vnf; usvmonf/ 0g0gu jywif;
wHcg;udk ydwfvdkufonf/ aMumufpdwfav;uvnf; p0ifNyD/
0g0gu AD½dkwHcg;udk aomYjzifvSnfhzGifYonf/
AD½dkwGif;ü vufayGYtdwfav; wpfvkH; ½Sdonf/
0g0gu vufayGUtdwfwGif;rS aq;ykvif;av;wpfvkH;udk ,lNyD; AD½dkwHcg;udk aomYjzifY jyefvSnfhydwfonf/
aq;ykvif;av;udk udkifNyD; ukwifxufü xdkifonf/
armifu aq;ykvif;udk vkHNcKHpGm odrf;cdkif;onf/ 0g0g em;axmifygonf/ aq;udk rvdkbJESifY raomuf&ef
wm;jrpfonf/ 0g0g vdkufemvdkygonf/ aMumufonfrSm cufonf/ þaMumufpdwfu b,fawmY aysmufrnfenf;/
armifom teD;wGif ½SdvQif/ cspfaomarmifom teD;wGif ½SdvQif .../
rdk;Ncdrf;oHBuD;wpfcku aygufuGJxGufvmonf/ 0g0gu em;av;ESpfzufudk vufav;ESpfzufjzifY ydwfonf/
rsufESmudkvnf; acgif;tkH;xuf tyfxm;vdkuf\/
]] trav; ...}}
vufwpfcku rdrdausmay: usvmaomaMumifY 0g0gu vefYatmf\/
]] 0g0g ...uRefryg }}
0g0gu acgif;tkH;rS rsufESmudkcGmNyD; Munfhonf/
rjrar/
]] rdk;awGavawG usvmvdkY 0g0g aMumufawmYr,fqdkNyD; uRefr vmcJYwm }}
0g0gu aq;ykvif;av;udk qkyfudkifxm;&if; ukwifxufü xxdkifonf/
rjraruvnf; 0g0gYteD;wGif 0ifxdkifonf/
]] Munfhprf;? 0g0gYvufawG at;pufaewmyJ? 0g0g odyfaMumufaeovm; }}
0g0gu tm;,lNyKH;\/
]] 0g0g enf;enf;yJ aMumufwmyg? t&ifwkef;uavmuf raMumufawmYbl; }}
]] [kwfw,f? 0g0g tck owådaumif;vmw,f? NyD;awmY 0g0gajymwJY [kdaMumufp&mtoHBuD; qdkwmvJ
rMum;awmYbl;aemf? [kwfvm; }}
0g0gY&ifrSm zdkueJ jzpfoGm;\/
tjyifbufü avjyif;usaeoHudk Mum;&onf/ [dktoHBuD; r[kwfrSef;awmY 0g0godonf/
0g0gu acgif;cgjy\/
]] rif;&JoD[wdkY ½SifaxG;wdkY 0g0gYqD rvmMuawmYbl;vm; }}
]] [if ...bmajymw,f }}
]] aMomf ...t&ifwkef;uawmY olwdkYu 0g0gYudk vmvmac:Muw,f r[kwfvm; }}
0g0gYausmü pdrfYoGm;NyD/ vmvmac:Muonf [laom pum;\t"dyÜg,fudk wpfrsKd;BuD; cHpm;&\/
]] olwdkY vmac:wm r[kwfygbl; }}
rjraru NyKH;\/
]] olwdkY ½SdrSef;awmY jyMuwmaygY }}
0g0gu rjrarudk rsufvkH;av; jyL;Munfh\/
]] olwdkY rjybl;? olwdkY r½Sdbl; }}
]] tpuawmY olwdkY ½Sdw,fvdkY 0g0gyJ ajymcJYwmyJ }}
rjraronf pdwfrodk;roefY jzpf[efESifY tcef;wGif;wpfcGifudk Munfhonf/ tjyifrS av[kefaMumifY jywif;
wHcg;u toHjyKvsuf vSKyfae\/
rjraru jywif;qD xoGm;NyD; Munfh\/
]] avwdk;vdkY vSKyfaewm }}
rjraru 0g0gYteD; jyefrxdkifawmYbJ ukvm;xdkifwpfckwGifom xdkifonf/
0g0g\ pdyfykwD;av;u acgif;tkH;teD;wGif acGacGav; ½Sdae\/
]] 0g0g tck ykwD;pdyfw,faemf }}
0g0gu acgif;ndwfjy\/
]] tJ'gaMumifY rawGUawmYwm xifw,f }}
0g0gu rajz/
]] wu,fawmY olwdkYawG[m oem;p&maumif;ygw,f? vlawGvdkyJ olwdkYawG[m oHa,mZOf ½Sdw,fwJY?
olwdkYjywm olwdkYudk rarYatmifwJY? wpfcgwav a½TawGaiGawG olwdkY ay;wwfMuw,f? 0g0gYudk bmrSray;bl;vm;}}
0g0gu acgif;cg\/
]] tif;av? 0g0gu csrf;omaewmudk;? olwdkY ay;zdkYrvdkbl;aygY? 'gayr,fY olwdkY rBuKdufwm½SdwmawmY
Mum;zl;w,f? 0g0gaum Mum;zl;vm; }}
]] tif ...bmvJ }}
]] olwdkYxJ wpdrf;0ifvmwm rBuKdufbl; }}
]] wpdrf;? tJ'g bmajymwmvJ }}
]] 0g0g em;vnfzdkYu olwdkY 'Db0udk vTwfay;vdkufwmu rwm;csifvdkY cP vTwfay;wm? tJ ...vufxyf
wmawG bmawG olwdkY rBuKdufbl;? tJ'DtcgrsKd;rSm olwdkY wpfcgwnf; jyefvmac:wwfowJY? tdk ...0g0g? 0g0g
bmjzpfovJ }}
0g0gu em;av;udk vufrsm;ESifY ydwfum ukwifay:odkY vSJcsvdkuf\/
rjraru xvmNyD; 0g0gYykckH;av;udk udkifonf/
0g0gYwpfudk,fvkH;rSm wkef,ifae\/
]] 0g0g bmjzpfoGm;ovJ }}
0g0gu x&yfvdkuf\/
]] olwdkY r½Sdbl;? olwdkYudk r,kHbl;? 'gayr,fY 0g0g aMumufw,f? aMumufp&mawG 0g0gYudk vmrajymygeJY }}
]] 'gayr,fY t&ifwkef;uawmY 0g0geJY uRefr olwdkYtaMumif;udk ajymMuwmyJ }}
]] tck rajymygeJY? 0g0g em;raxmifcsifbl; }}
rjraru 0g0gYudk wpfcsufpdkufMunfhonf/ xdkYaemuf rsufvTmcsí qdk\/
]] 0g0g rBuKduf&if uRefr rajymawmYygbl; }}
rjraru udk,fudkvSnfhvdkufNyD; tcef;wGif;rS aygYyg;nifompGm xGufcGmoGm;\/
0g0gu &yfaeonf/ Murf;jyifay:wGif usaeaom rdrd\ t&dyfudk awGU&onf/
0g0gu jywif;qD vSrf;Munfhonf/
jywif;u vSKyfaeonf/ toHjrnfí vSKyfaeonf/
xdkpOf vQyfjyufvdkuf\/ acwå xdefoGm;onfhtcdkufwGif rSefjywif;udk cGif;í jrif&onf/ t&dyfrsm; .../
0g0gu ukwifxufwGif jyefxdkifonf/ &ifwdkYu w'dwf'dwf ckefae\/ &ifwGif;rSm ylNyD; tmuvnf;
ajcmufaeonf/
tjyifbufwGif rdk;oHavoHawGuvnf; qlnHae\/
0g0gu tHBudwf oufjyif;csNyD; vufwGif; qkyfudkifxm;aom aq;ykvif;av;udk Munfhonf/ xdkYaemuf
tcef;axmifY½Sd pm;yGJqD a&mufoGm;\/
pm;yGJay:wGif a&zefwaumif;ESifY zefcGufwdkY r½Sd/
0g0gu tcef;0rS xGufac:onf/
]] a':jrar }}
rjraru aygYyg;pGmyif a&muf½Sdvm\/
]] a&waumif;eJY zefcGuf r½Sdbl; }}
]] aMomf ...uRefr arYaevdkY? naeu a&vJxnfh&if; [kdaumifrav; cGJypfw,f? a&waumif;topf
vSvSvJ r½Sdao;vdkY }}
rjraru 0g0gYvufwGif;rS aq;ykvif;udk Munfhonf/
]] 0g0g aq;aomufrvdkYvm;? uRefr a&oGm;,lcJYygYr,f }}
rjrar xGufoGm;\/
0g0gu ukwifay:wGif jyefxdkif\/ xkdif&if;uvnf; rsufvkH;rsm;u vSKyfaeaom jywif;wHcg;aygufqD
a&mufoGm;onf/ xdkYaemuf t&dyfrsm;qD .../
armifYtoGifudk jrifa,mifonf/ armifYrsufESmu &J&ifYonf/ armifY [efyeftrlt,mu cefYnm;onf/
armifu rif;&JoD[ESifY wlonf/
0g0g xdwfvefYoGm;\/
armif ...? rif;&JoD[ ...? bmqdkifoenf;/ bmqdkifoenf; .../
Aef;av;udk udkifí rjrar jyefay:vmonf/ Aef;ay:ü yef;uefjym;cHvsuf a&wpfzefcGuf ygvmonf/
0g0gu aq;ykvif;udk zGiNYf y;D aq;jym;av;wpfjym;udk yg;pyfwiG ;f xnfo h nf/ xdaYk emuf zefcu G w
f iG ;f rS a&udk
aomufonf/
a&u at;jronf/ a&udk awGUrS rdrdudk,fudk a&iwfaerSef;vnf; odonf/
0g0gu a&wpfzefcu G u f ek af tmif aomufypfvu kd o
f nf/ a&\t&omrSm wpfrsK;d jzpfaeonfukd owdjyKr\ d /
]] a':jrar? a&xJ bmxnfhxm;ovJ }}
]] *vl;udkY(pf) }}
]] bmvdkY xnfhwmvJ }}
]] 0g0g wkefvSKyfaew,f? tdyfaysmfoGm;&if tm;½Sdatmif? t&ifvJ uRefr 'DvkdyJ wdkufzl;om;yJ }}
rjraru 0g0gYvufwGif;rS zefcGufudk ,lí Aef;ay: jyefwifNyD; Aef;udk pm;yGJay:ü xm;vdkufonf/
rjraru 0g0gYudk apmifNcKHay;onf/ 0g0gY ykwD;av;udkvnf; vufwGif; xnfhay;\/
]] tdyrf aysmcf if ykw;D pdyaf ygY? uRerf xdik af pmifaY eygYr,f? 0g0g tdyaf ysmrf S jcifaxmifcsay;Ny;D uRerf oGm;ygYr,f}}
rjraru ukvm;xdkifwGif oGm;xdkif\/
0g0gu rsufvkH;av; rSdwfNyD; ykwD; pçpdyfonf/
tjyifrS rdk;oHavoHrsm;udk Mum;ae&qJyif jzpfonf/ 0g0gYpdwfu ykwD;qD a&mufvdkuf? rdk;oHavoHrsm;qD
a&mufvdkufESifY jzpfae\/
ykwD;qD pdwfa&mufatmif BuKd;pm;umrS tjcm;tawG;wdkYu 0ifa&mufvmjyefonf/
rjraru a&xJwGif *vl;udkY(pf) xnfhvmay;onf/ a½S;,cifu ,ckvdknü aq;wdkufvQif EGm;EdkYjzpfap?
tdkAmwif;jzpfap ay;wwfonf/ *vl;udkY(pf)a&vnf; ay;onfhtcg ay;onf/ tpmr½SdbJ aq;raomufoifY[k
qdkonf/ rdrdu ,ck oHo,½SdouJYodkY jzpfaeonf/ bmaMumifY jzpfaeoenf;/
,cifnu aq;aomufvQif tdyaf ysmo f mG ;onf/ bmrQrjzpf/ ½Siaf xG;wdYk rif;&Jo[ D wdu
Yk kd rawGU/ ,ckvnf;
bmaMumifY awGU&rnfenf;/ olwdkYu nwGif rxGuf/ aMomf ...rdrdu bmaMumifY oHo, ½Sd&rnfenf;/
0g0gYem;wGif rdk;oHavoHrsm; wdk;oGm;onf[k xifonf/
0g0gu ykwD;udk zdpdyfrnf[k BuKd;pm;onf/
0g0gYvufwGif ykwD;r½Sd/ vufacsmif;av;rsm;u bmudkrQ xdawGUrSKr½Sd/
0g0gu rsufvkH;rsm;udk zGifYvdkufonf/ vu omae\/ wdrfyg;yg;wdkYrl aumif;uifxuf a½GUvsm;aeonf/
rdk;zGJav;rsm;vnf; usae\/
olu jrif;ay:rS qif;onf/ jrif;udk opfyif&dyfwGif; qGJvmNyD; ZufBuKd;udk opfudkif;wpfudkif;ü csnfvdkuf\/
jrif;vnfyif;udk tomyGwfacsmYNyD;rS olu opfyif&dyfrS xGufvdkuf\/
va&mifwGif olYrsufESmudk 0g0g aumif;pGm rSwfrdonf/
rif;&JoD[ .../
rif;&Jo[ D \ t0wftpm;rsm;u EGr;f onf/ a½S;u awGUzl;aom eef;qefonfh t0wftpm;rsK;d r[kwaf wmY/
qif;&Jom;wdkY 0wfpm;aom csnftusÐ? csnfykqdk;wdkYom jzpfonf/ acgif;ü acgif;pnf;xm;onfrSmvnf; csnfyk0gyif
jzpf[efwlonf/ a½Tcsnf a½TrQifwdkY rvuf/
rif;&JoD[u ywf0ef;usifudk pl;prf;[ef acwå Munfhaeonf/ olu 0g0g½Sd&mbufodkYvnf; wpfcsuf
Munfhonf/ odkYr[kwf Munfhonf[k 0g0g xifonf/
aemufwpfcPwGifrl rif;&JoD[u ae&mrS oGufoGuf xGufcGm\/
0g0guvnf; opfyif&dyfatmufrS xGuf\/
vdkuf&ayrnf/ rif;&JoD[ aemufodkY .../
rdk;zGJzGusaeaom n\ va&mifatmufwGif 0g0gvnf; oGufoGuf avQmuf\/

Ä Ä Ä

tcef; ( 15 )

rdrdudk,fudk OD;aESmufat;at; xm;Edkifonf[k xifcJYonf/ ,ckrl acgif;wpfckvkH; ylaeonf/ pdwfudk


wnfNidrfpGm xm;Edkifonf[kvnf; xifcJY\/ ,ckrl &ifwpfckvkH; avmifae\/
teD;½Sd wifnGefYu owday;[efjzifY rdrdvufudk qkyfonf/
a'gufwmrsKd;rGef wifnGefYudk aus;Zl;wifrdonf/ wifnGefYom ygrvmvQif rdrd aygufuGJrdayrnf/
&Jtkyfvl½G,fu pepfwus ppfaq;ae\/
]] nqdk&if t0ifwHcg;BuD;vJ ydwfxm;w,f? ajrmufbufwHcg;av;vJ ydwfxm;w,f? tdrfwHcg;vJ
ydwfxm;w,faemf }}
]] [kwfygw,f }}
]] tm;vkH; aomYcwfydwfovm; }}
]] aomYcwfygw,f }}
]] aomY b,fol odrf;ovJ }}
]] odrf;w,f r[kwfygbl;? tdrfwHcg; aomYcwfNyD;&if tJ'DcsdwfawGrSm csdwfxm;wmyJ }}
wdkufeH&HwGif pepfwusuyfí wyfxm;aom uRef;jym;ay:rS aMu;0gcsdwfrsm;udk nTefjy&if; OD;wdwfMunfu
ajzonf/
]] aomYwGJu wpfwGJpDvm; }}
]] wpfwGJpDyg }}
&Jtkyfu uRef;jym;qD uyfoGm;NyD; aomYwGJwpfwGJudk udkifjyí ar;onf/
]] 'DaomYwGJu ...}}
]] t0if *dwfwHcg;BuD;&JU aomYyg }}
]] 'gjzifY tdrfwHcg;aomYeJY ajrmufbufwHcg;aomY aysmufaew,faygY }}
]] [kwfygw,f }}
&Jtkyfu rSwfpkpmtkyfav;udk jyefikHYMunfhNyD; ar;\/
]] OD; ajymawmY 0g0g[m pdwaf zmufjyefNy;D rMumcP 'Dvkd xGux f uG o
f mG ;wwfw,fvYkd ajymw,f? 'gjzif&Y if
aomYwGJawGudk bmaMumifY ckvdk tvG,fwul xm;ovJ }}
a'gufwmrsKd;rGef\ MuGufom;rsm;rSm wif;oGm;onf/ 0g0g rMumcP pdwfazmufjyefonf/ þpum;u
olYa'goudk qGonf/
wifnGefYu a'gufwmrsKd;rGef\vufudk qkyfn§pfí owday;jyefonf/
OD;wdwfMunfu ajzonf/
]] 0g0g[m cgwdkif; aeYcif;awGrSmom tJ ...pdwf pdwfazmufjyefNyD; xGufoGm;wwfwmyg? nrSm wpfcgrS
xGufroGm;zl;ygbl;? 0g0g[m nqdk odyfaMumufwwfygw,f? pdwfazmufjyefayr,fY nudkawmY aMumufwmyJ
xifygw,f? txl;ojzifY rdk;avjyif;xefwJYnudk 0g0g odyfaMumufwwfygw,f? tjyifxGufzdkY a0;a&m? tcef;xJ
rSmawmif wHcg;awG vkHatmifydwfay;xm;&ygw,f }}
]] OD; qdkvdkwmu pdwfazmufjyefayr,fY aMumufawmY aMumufwwfw,faygY }}
]] OD; bmudkrS qdkvdkaewm r[kwfygbl;? OD;&JU tawGUtBuKHudk ajymjyaewmyg? r,kH&if OD;ZeD; tJ ...
0g0gYta':udk ar;Munfhyg }}
&Jtkyf\rsufESmwGif NyKH;&dyfav;ay:vmNyD; OD;wdwfMunf\ ZeD;udk Munfhonf/
tbGm;BuD;u idkxm;ojzifY rsufvkH;wdkYvnf; eDaeonf/ rsufcGHwdkYvnf; rdkYaeonf/ ½SLaq;qGwfxm;aom
*Grf;pwpfckudk ESmacgif;ü uyfxm;NyD; Nidrfaeonf/
tbGm;BuD;aemufbufwGif &yfvsuf wnfNidrfaom rsufESmxm;jzifY rjraru tbGm;BuD;\acgif;udk
,yfcwfay;ae\/
]] tJ ...OD; qufajymygOD; }}
]] 'DawmY nqdk OD;wdkY rpdk;&drfygbl;? NyD;awmY tdrfqdkwm t0iftxGufu tjrJ½Sdwm? aomYawGudk cJ&mcJqpf
odrf;xm;vdkY vufawGUrSm rjzpfygbl;? t"duawmY nqdk OD;wdkY rpdk;&drfygbl;? aemufNyD;awmYvJ MumNyD? 0g0g[m
ckwavm aeaumif;aew,f }}
]] OD; ajymcsifwmu pdwfrazmufjyefbl;aygY }}
]] [kwfygw,f }}
]] b,favmufMumNyDvJ }}
]] ESpfvausmfNyD }}
]] t&ifwkef;u ...}}
]] q,f&ufwpfcg? q,fYig;&ufwpfcg? wpfcgwav wpfvwpfcg? tck ESpfvausmf bmrSrjzpfawmY [dk'if;
OD;wdkY aygYqrdw,fqdk&ifvJ tJ ...qdkaygY }}
aemufqkH; pum;udkrl OD;wdwfMunfu a'gufwmrsKd;rGefudk Munfhí ajym\/
OD;wdwMf unfukd a'gufwmrsK;d rGef tHMY ojcif;awmY jzpfro
d nf/ olt
Y rlt,mu pdw'f uk a© &mufaeaom toGiu f kd
jyaeonf/ olYrsufESmu aeYcsif;ncsif; tdkrif;usoGm;ouJYodkY ½Sdaeonf/ tvGef[efaqmifaumif;olwpfOD;[k
a'gufwmrsKd;rGef rauseyfonfhMum;rS csD;rGrf;rdonf/
&Jtkyfu rSwfpkpmtkyfav;udk jyefzwfNyD; ar;jyefonf/
]] 0g0g tdyaf ysmo
f mG ;wJt
Y cgrSm a':jraru jcifaxmifcsay;cJw Y ,f ajymw,f? 0g0gtdyaf wmY bmt0wftpm;
0wfxm;ovJ }}
]] tusÐuawmY tjzLyg? xbDuawmY teDyg? teDrSm t0geJY tpdrf;yGifYav;awGygw,f? 0g0g 0wfaeusyg}}
]] tdyfcgeD; 0g0g t0wfrvJbl;vm; }}
]] tJ'g vJxm;wJY t0wftpm;aygY }}
&Jtkyfu rSwfpkpmtkyfav;udk jyefydwfvdkufNyD; wdkuftjyifbufodkY Munfh\/
&JMuyfwpfOD;u &Jom;wpfOD;ESifYtwl 0ifvmonf/ &JMuyf\ vufwGif;ü ydwfpeDeDav;wpfck udkifxm;\/
]] bmvJa[Y }}
&JMuyfu ydwfpav;udk ajr§mufjyonf/
]] 'gav; q&m? csKHawGMum;xJrSm Nidusef&pfwm }}
&Jtkyfu ydwfpav;udk,lNyD; rjrarudk jyonf/
]] [kwfygw,f? 0g0gYxbDtqifyg? 'DrSm t0geJY tpdrf;yGifYav;awG ygygw,f }}
&Jtkyfu xbDtpav;udk &JMuyftm; jyefay;onf/
]] wjcm; bmawGUao;vJ }}
&JMuyfu aomYwGJwpfwGJ jy\/ &Jtkyfu OD;wdwfMunfudk xyfqifYjy\/
]] tm ...tJ'g ajrmufbufwHcg;u aomYwGJ }}
&Jtkyfu aomYwGJudk &JMuyfudkyif jyefay;vdkufNyD; ar;onf/
]] wjcm; aomYwGJwpfwGJaum rawGUbl;vm; }}
]] rawGUbl; q&m? 'gawmif uHaumif;vdkY? wpf0ufu ½THUxJjrKyfaewm }}
&Jtkyfu NyKH;NyD; OD;wdwfMunftm; ajym\/
]] OD;wdkY&JU ylyifaomuudk uRefawmf udk,fcsif;pmygw,f? ylyifaomu a&mufaewJYvlawGudk ppfaq;
ar;jref;&wm tm;emygw,f? 'gayr,fY 'gu uRefawmfwdkY 0wå&m;yg }}
]] udpör½Sdygbl; armif&if&,f? OD; em;vnfygw,f? OD; wlrav;udkom jyefawGUatmif BuKd;pm;ay;Muyg?
OD;wdkYbufu bmvdkvdk ajymyg }}
]] uReaf wmfwYkd tpGr;f ukef BuK;d pm;ygYr,f? aysmufaomol ½Sm&ifawGUygowJY OD;? 'grsK;d uReaf wmf BuKzH ;l ygw,f?
jyefawGUwmcsnf;ygyJ? rk'kH? oHjzLZ&yf? rkwår? aygif? oxkH pwJY NrKdUawGu jynfolY&JawGqDvJ tjrefqkH; taMumif;Mum;
ay;ygYr,f? &efukefblwmBuD;txd taMumif;Mum;ay;xm;ygYr,f }}
&Jtkyf? &JMuyfESifY &Jom;wdkYu jyefoGm;Mu\/
wifnGefYuvnf; qdk\/
]] uJ ...wdkYvJ oGm;Mu&atmif }}
þae&mwGif qufxdkifaeí bmrQ t"dyÜg,fr½Sdonfudk odonf/ þtdrfwGif bmrQ qufrvkyfEdkifonf
udkvnf; em;vnfonf/ odkY&mwGif a'gufwmrsKd;rGefu þtdrfrS rcGmcsif/
þtdrf? 0g0gYtdrf? cspfolYtdrf/ odkY&mwGif þtdrfwGif 0g0g r½SdawmY? cspfol r½SdawmY/
a'gufwmrsKd;rGefu ae&mrS av;yifpGm xaomtcgrS qdkzmay:wGif ajcypfvufypfxdkifaeaom
OD;wdwfMunfu cg;rwfvmNyD; qdk\/
]] wlarmif&Y ifxJ rD;avmifaeNyq D w
dk m OD; em;vnfygw,f? OD;vJ &ifa&m acgif;a&m rD;avmifaeygNy?D 0g0gYvkd
a0'em½SifwpfOD;udk apmifYa½Smuf&ol&JU udk,f\ qif;&Jjcif;? pdwf\ qif;&Jjcif;awGudk wlarmifYudk OD;ajymjycJYw,f/
tck OD; taMumufqkH;[m jzpfvmcJYw,f? OD; nHhwm? OD; aygYwm? OD;udk tjypfwifyg }}
OD;wdwfMunf\ rsufESmrSm idkrnfuJYodkY jzpfaeonf/ toHrSmvnf; qdkYeifY tufuGJae\/
a'gufwmrsKd;rGefu OD;wdwfMunfudk ai;Munfh\/ aMomf ...[efaqmifaumif;vSacsygvm;/
]] OD; rnHhygbl;? OD; raygYygbl;? uHvdkYyJ ajymMuwmaygY OD;&,f? 'gayr,fY 0g0gYudkawmY rawGUawGUatmif
uRefawmfwdkY ½SmMu&ygr,f? 0g0g wpfckckrsm; jzpfoGm;&ifawmY ...}}
wifnGefYu a'gufwmrsKd;rGefudk qGJac:vmcJY\/
um;u wifnGefYum; jzpfNyD;? wifnGefYudk,fwdkif armif;onf/
rk'kH-armfvNrKdif vrf;rBuD;ay:ü um;ajy;aepOf a'gufwmrsKd;rGefu ar;onf/
]] wdkY b,foGm;MurvJ }}
]] tdrfjyefr,fav }}
]] tdrf r0ifeJYOD;uGm? awmifay:qufoGm;? OD;pdk;aemifqDudk }}
]] reufu wdkY tdrfudk zkef;qufwkef;uvJ OD;pdk;aemif r½Sdbl;? tapmBuD;wnf;u tjyifxGufoGm;w,fwJY?
[dkudk xGufoGm;awmYvJ jrifYjrifYudk igrSmcJYw,f? OD;pdk;aemifudk &atmifqufoG,fvdkY? tquftoG,f&&if wdkYqD
zkef;vSrf;qufvdkY? jrifYjrifYqDu bmzkef;rS rvmbl; }}
]] tck OD;pdk;aemif ½kH;a&mufcsif a&mufaerSmaygY }}
]] tJ'g tdrfu vSrf;pkHprf;&if &wmyJ? aocsmrS ½kH;udk vdkufMuwmaygY }}
wifnGefYajymonfrSm enf;vrf;usae\/ pdwfapmaeaom rdrduom NidrfraebJ wpfckck vkyfcsifaeonf/
wifnGefY\ tdrfayguf0wGif jrifYjrifYu apmifYBuKdae\/
]] OD;pdk;aemifeJY tquftoG,f&vm; }}
]] r&bl; armif? jrifY tckav;wif qufao;w,f? tdrfrSmvJ r½Sdbl;? ½kH;rSmvJ r½Sdbl; }}
a'gufwmrsKd;rGefu wifnGefY? jrifYjrifYwdkYESifYtwl {nfhcef;wGif xdkifvdkuf\/
wifnGefYu vufywfem&Dudk Munfhonf/
]] aejrifYvSNyD atmufarYw,f? q,fem&DyJ ½Sdao;wmudk;? tcsdefawG trsm;BuD; usefygao;w,f }}
]] bmtcsdefawGvJ }}
]] aMomf ...½SmzdkYazGzdkY tcsdef? wjcm;NrKdUe,fawGudk taMumif;Mum;zdkY tcsdef }}
]] bmvJ rif;uyg 0g0g pdwfazmufjyefNyD; avQmufoGm;w,fvdkY xifaevdkYvm; }}
]] ckcsdefrSm tJ'Dvdk xifaewm taumif;qkH;yJ }}
]] 0g0g pdwfrazmufjyefwm rif;wdkY igwdkY todqkH; }}
]] [kww f ,f rif;wdYk igwd?Yk wjcm;olawGawmY r[kwb f ;l ? wdv
Yk J tJ'v
D kd xifaeMuwm aumif;w,f? 'gaMumifv Y J
[dtk rd w
f ek ;f u rif;udk cPcP owday;aewm? wdYk bmawGox d m;w,fqw kd m olwYkd odvrYkd jzpfb;l ? olwYkd xk;d auR;wJY
twdkif; wdkYrsKdcsxm;w,fvdkY olwdkY ,kHav aumif;avyJ }}
]] 'gqdk&if tck wdkYbmvkyfMurvJ }}
]] acgif;at;at;xm;NyD; pOf;pm;MuwmaygYuGm? rif;pdwfxJrSm ckjzpfxGef;ay:aygufrSK[m oGm;½dk;oGm;pOf
vrf;aMumif;twdkif; r[kwfbJ wdrf;oGm;w,f? apmif;oGm;w,fvdkY rxifbl;vm; }}
]] bmajymw,f }}
]] OD;wdwfMunf rlvvkyfxm;wmu 0g0gYudk pdwfrESHYolvdkY xifNyD; ,lr,fYolr½Sdatmif vkyfxm;wm? 0g0g
tdraf xmifrjyKrS 0g0gYaiGaMu;awGukd ol tydik pf ;D Edik rf mS ? tJ'rD mS rd;k wpf(zf) &nf½, G cf suf ½SmawGUEdik w f ,f qdyk gawmYumG ?
'gayr,fY rif;u 0g0geJY,lzdkY apYpyfaMumif;vrf;vdkufw,f? 'DawmY rlvpDrHudef; ysufoGm;wmaygY? 'DtajcrSm
OD;wdwMf unf[m acsmv f aJ &mxdik f vkyv f u
kd &f if taumif;qk;H eJY tEÅ&m,ftuif;qk;H yJ? vkyv f J vkycf wYJ myJ r[kwb f ;l vm;?
'gayr,fY tck 0g0g aysmufoGm;w,f? bmaMumifYvJ }}
jrifYjrifYu 0ifajym\/
]] rsKd;rGef pdwfysufaemufqkwfoGm;atmif vkyfwm rjzpfEdkifbl;vm; }}
]] rjzpfEikd b
f ;l ? rsK;d rGef pdwrf ysurf mS oltodq;Hk ? Ny;D awmY 'Dvekd nf;u tEÅ&m,fBu;D w,f? vlaysmufomG ;wmuG?
vlaysmuf&if &J0ifvmr,f? 'Duae rD;cdk;MuGufavQmuf jzpfvmEdkifw,f }}
jrifYjrifYu NidrfpOf;pm;ae\/ cPtMumü 0ifajym\/
]] [dk aiGwpfoed ;f udpaö um? aiGwpfoed ;f udk t&ifvkd vG,v f , G uf ul rl &awmY jyefay;qGw J m rjzpfEikd bf ;l vm;}}
]] tJ'gvJ rjzpfEdkifbl;? bmjyKvdkYvJqdkawmY 'DaiGudpöudk rsKd;rGef odNyD; jzpfaeNyD? rsKd;rGef odNyD;jzpfwJYtaMumif;
0g0gu jyefajymNyD;NyD xifw,f }}
]] 0g0g jyefrajym&ao;bl; qdk&ifaum }}
]] jyefrajym&ao;awmif rsKd;rGef odNyD;NyDvdkY ol,lqEkdifw,f? 'DtaMumif; vufrxyfcif rsKd;rGef BuKdwif
odxm;atmif 0g0g ajymESifYzdkY OD;wdwfMunfyJ wdkufwGef;cJYwm? [dk'if;av ...wdkufwGef;ovdk vkyfcJYwm? 'DawmY
jyefay;qGJ&ifawmif rsKd;rGef rouFmjzpfrSm OD;wdwfMunf BuKdwifwGufqEdkifygw,f }}
]] 'gjzifY tck bmvkyfwmvJ }}
]] rodbl;? wpfpkHwpfck wdrf;apmif;oGm;w,fvdkYawmY armif xifaew,f? aMomf ...rsKd;rGefa&? rif;
OD;wdwfMunf&JU trlt,mudk b,fvdkxifovJ }}
]] b,fvdkxif&rvJ? odyftrlt,m aumif;w,f }}
]] iguawmY trlt,mvkyfw,fvdkY rxifbl;? a½SUaewpfa,muftjzpf trlt,maumif;wJY w&m;cHawG
ig trsm;BuD; awGUzl;w,f? 'grsKd; r[kwfbl; }}
]] rif;u OD;wdwfMunf wu,f pdwfxdcdkufaew,fvdkY xifw,faygY }}
]] at; xifw,f? ol aemufqkH;ajymvdkufwJY pum;oH[m igYem;xJu rxGufbl;? OD; nHhwm? OD; aygYwm
qkdwmav }}
]] tJ'g bmajymwmvdkY rif;xifovJ }}
]] bmajymwmvJvdkY igvJ odcsifwmyJ }}
]] rif;[mu bmvJuG }}
]] at;av wdkY ...acgif;at;at;xm; pOf;pm;MuwmaygY? aeOD; ig OD;pdk;aemifqD zkef;qufMunfhOD;r,f }}
wifnGefYu w,fvDzkef; xquf\/
]] [,fvdk OD;pdk;aemif ½Sdvm;? r½Sdbl;? cifAsm ...OD;wifnGefYyg? [kwfuJY ½Sdygw,f? aMomf ...aMomf ...
[kwfuJY ...[kwfuJY ...[kwfuJY ...}}
wifneG u Yf [kwu f aYJ ygif;rsm;pGm vdu k &f if; wpfzufrS ajymoHukd em;axmifaeNy;D w,fvzD ek ;f udk csvu kd o f nf/
]] bmwJYvJ }}
jrifYjrifYESifY a'gufwmrsKd;rGefu NyKdifwl ar;rdMuonf/
]] OD;pdk;aemif tck r½Sdbl;? 'gayr,fY apmapmu wpfacgufjyefvmw,fwJY? wdkY oleJY qufoG,faerSef;odvdkY
rSmoGm;w,fwJY? wdkY oleJY rwdkifyifbJ bmrS rajym? bmrS rvkyfMuygeJYwJY? 'DtdrfuyJ apmifYaeMuyg? ol
qufoG,fygYr,fwJY}}
]] b,folu ajymwmvJ }}
]] olY vufaxmuft&m½Sd }}
]] 'DtdrfuyJ apmifYygvdkY ajymwm bmoabmvJ }}
]] b,fvkdvkyf odrvJ }}
]] at;av? apmifYqdkvJ apmifY&awmYrSmaygY? wjcm; bmwwfEdkifvdkYvJ }}
a'gufwmrsKd;rGefu wifnGefYwdkYESifYtwl tdrfü apmifYae\/ jrifYjrifYu eHeufpm auR;aomtcg pm;om
pm;vkduf&\/ bmpm;vkdufrdrSef; rod/
½Snv f sm;vSonfxifaom em&Dwu Ykd wjznf;jznf; ukeq f ;Hk oGm;onf/ nae ok;H em&Dü w,fvzD ek ;f vmonf/
wifnGefu zkef;udkxl;\/
]] [kwfuJY? OD;wifnGefYyg? ½Sdygw,f? cifAsm tckvm;? [kwfuJY vmcJYygr,f }}
wifnGefY\ rsufESmu MunfvifouJYodkY jzpfae\/
]] bmwJYvJ }}
]] OD;pdk;aemif&JU vufaxmufqDuyJ? ok0PÖNrKdifudk vdkufcJYMuygwJY? [kdu OD;pdk;aemif apmifYaer,fwJY }}
]] [if ...[kwfvm;? taMumif;xl;ovm; }}
]] xifwmyJ }}
oli,fcsif;ESpfOD;wdkYonf wifnGefY\ um;av;ESifYyif ok0PÖNrKdifNcHBuD;qDodkY tjref xGufvmcJYMuonf/
NcBH u;D twGi;f ü &Jum;ESpOf ;D ½Sad eonf/ wpfp;D rSm OD;pd;k aemifp;D aomum; jzpfreS ;f a'gufwmrsK;d rGef rSwrf o d nf/
qD'ifum; ESpfpD;vnf; ½Sdao;\/
aoewfuikd &f o J m;wpfO;D u *dww f cH g;0wGif apmifaY e\/ NcBH u;D wGi;f ½Sd axmifw
Y üYkd vnf; aoewfuikd &f o J m;rsm;
½SdaeMujyef\/
us,f0ef;acwfrDaom {nfhcef;wGif;üvnf; vltwefpkHae\/
xdyfjzpfaom qdkzmxufü ½SnfoG,fcefYnm;aom OD;pdk;aemifu &J0wfpkHjynfh 0wfvsuf xdkifaeonf/
]] vmvm q&m }}
OD;pdk;aemifu zdwfac:ojzifY a'gufwmrsKd;rGefESifY wifnGefYwdkY OD;pdk;aemifteD;ü 0ifxdkifMuonf/
a'gufwmrsKd;rGefu xdkifaeaom tjcm;olrsm;udk Munfhonf/
tv,fü tdraf emufukd ausmcdik ;f vsuf OD;wdwMf unfu xdik af eonf/ OD;wdwMf unfEiS Yf ,SOv f suu f olZY eD;?
tbGm;BuD;u eHeufwkef;uuJYodkYyif *Grf;pwpfckudk ESmacgif;ü uyfxm;\/ tbGm;BuD;\ ausmbufwGif ukvm;xdkif
wpfvkH;ESifY xdkifvsuf rjraru tbGm;BuD;\ acgif;udk ,yfcwfay;ae\/ tbGm;BuD;NyD;awmY OD;pHxGef;? xdkYaemuf
OD;vSausmf/
a'gufwmrsKd;rGef\ rsufvkH;rsm;u OD;wdwfMunfqD a&mufoGm;\/
OD;wdwfMunf\ trlt&monf eHeufwkef;uESifY rwlawmY/ rsufESmuwnfNyD; jzLaomtom;rSm eDae\/
rsufvkH;usOf;usOf;rsm;uvnf; rmausmrSKudk jyae\/
aemufqkH;awmY a'gufwmrsKd;rGefu ar;onf/
]] b,fvdkjzpfwmvJ cifAsm }}
OD;pkd;aemifu NyKH;vsuf vuf0g;umjy\/
]] cPonf;cHyg q&m? odvmygvdrfYr,f }}
OD;wdwfMunfu 0ifajym\/
]] a0'em½Sif wlrav;udk apmifYa½Smuf&vdkY cHpm;&wJY pdwf\ qif;&Jjcif;? udk,f\ qif;&Jjcif;awGudk OD;
ajymjycJNY y;D Ny?D 'gayr,fY OD; arQmvf ifx Y m;wJY qif;&Jjcif;rSm t½Suw f uGJ tusK;d enf;qdw k YJ qif;&Jjcif; rygbl;? tckMunfh
OD;wdkYtdrf[m 0&rf;xkwf t½SmcH&w,f }}
OD;wdwfMunfu emMunf;rSKudk rzkH;Edkif rzdEdkifaom toHjzifY ajym\/
OD;pdk;aemifurl csKdomaomtNyKH;? csKdomaomtoHwdkYjzifY ajym\/
]] OD;wdwfMunfvJ cPonf;cHyg? [kwfvm; }}
]] [kwfuJY cPonf;cHygYr,f? aemufus&ifawmY usKyf&JU *kPfoa&udk xdcdkufrSKtwGuf wm0ef½SdolawGom
w&m;Oya'eJY &ifqdkif&zdkY tqifoifY vkyfxm;apcsifygw,f }}
OD;pdk;aemifu NyKH;vsufyif OD;nTwfjy\/
tay:xyfow Ykd ufaom avSum;xdyw f iG f &Jtyk w
f pfO;D ? &JMuyfwpfO;D ESiYf t&yf0wft&yfpm; 0wfxm;Muaom
vlBuD;ESpfOD; ay:vm\/
&Jtkyfu wpfpkHwpfckudk ajr§mufjy\/ a'gufwmrsKd;rGefu jzLjzLwpfckom vSrf;jrif&\/
]] awGUcJYvm;a[Y }}
]] awGUcJYNyD q&m }}
&Jtkyfu jzLjzLt&mudk OD;pkd;aemifxH ,lvmcJYonf/
&JMuyfu tcef;axmifYü oGm;&yfae\/ t&yf0wft&yfpm;ESifY vlBuD;ESpfOD;u OD;wdwfMunfwdkYESifY
rsufESmcsif;qdkifwGif 0ifxdkifonf/ OD;pdk;aemifu tdwfwGif;rSt&mudk xkwf,lvsuf a'gufwmrsKd;rGeftm; jyonf/
aq;ykvif;av;wpfvkH;/
a'gufwmrsK;d rGeu f t"dygÜ ,fjynf0h aomtMunfjh zifY OD;pd;k aemifukd Munfo h nf/ OD;pd;k aemifu acgif;ndwjf y\/
a'gufwmrsKd;rGefu rjrarqD Munfh\/ rjraru £a`E´wpfcsufrQ rysufbJ tbGm;BuD;\ acgif;udkom
,yfcwfay;jrJ ay;ae\/
a'gufwmrsK;d rGe\ f rsuvf ;Hk rsm;u OD;wdwMf unfxH a&mufomG ;\/ OD;wdwMf unf\ rsuEf mS u ydw k if;aeonf/
rsufvkH;rsm;u rnfolYudkrQ rMunfh/ Murf;jyifqDom pdkufxm;\/
OD;pdk;aemifu ykvif;av;udk tdwfwGif;odkY *½kwpdkufjyefxnfhNyD; tdwfudk &Jtkyftm; jyefay;vdkufonf/
wdwfqdwfaeaom tcef;wGif;ü OD;pdk;aemif\ toH ay:vm\/
]] vlBu;D rif;wdYk em;vnfMur,f r[kwb f ;l ? txl;ojzifY OD;pHxeG ;f wdYk OD;vSausmw f Ykd em;vnfMur,f rxifb;l ?
uReaf wmf a½S;OD;pGm ajymjyxm;csiw f mu OD;wd&Yk UJ wlrav; 0g0grSm bmpdwaf &m*grS r½Sb d ;l ? 'gaMumifY pdwaf zmufjyefrKS
qdkwmvJ r½Sdbl; }}
]] cifAsm ...}}
OD;pHxGef;ESifY OD;vSausmfwkdYxHrS NyKdifwlxGufvmaomtoH jzpf\/
]] rdbESpfyg; qkH;NyD;wJYaemufrSm 0g0g[m pdwfxdcdkufNyD; rusef;rrm jzpfcJYwm rSefygw,f? pdwfusef;rma&;
ysuo f ifo Y rQ ysuo f mG ;ayr,fY ½l;oGyjf cif;vdYk trsm;odMuwJY qku d u f ;kd qpfa&m*gawmY jzpfwm r[kwyf gbl;? 'gayr,fY
0g0g[m qdkufudk;qpfa&m*g½SifawGrSmom jzpfavY½SdwJY r½SdwmawG jrifw,f? r½SdwmawG Mum;w,f? 'DawmY
ab;ywf0ef;usifeJY aqGrsKd;todkif;t0dkif;u 0g0gYudk ½l;oGm;NyD xifMuw,f? 'DtcgrSmvJ r½SufoifYwmudk ½Suf?
rzkH;oifYwmudk zkH;cJYMuw,f? ½l;w,fxif&if oufqdkif&mq&m0efBuD;awGeJY aq;½kHBuD;awGqDom oGm;oifYygw,f?
tckawmY BudwfukMuzdkYom BuKd;yrf;cJYMuygw,f }}
OD;pdk;aemifu OD;pHxGef;ESifY OD;vSausmfwdkYudk MunfhNyD; aemufqkH;pum;rsm;udk ajymjcif;jzpf\/
tBuD;jzpfol OD;pHxGef;u ajym\/
]] EdkY OD;pdk;aemifuyJ ckeu 0g0g r½l;bl;qdk }}
]] [kwu f ?YJ quf½iS ;f ygYr,f? 0g0g[m r½Sw d mawGjrif? r½Sw d mawG Mum;ae&wm pdwaf &m*gaMumifY r[kwyf gbl;?
[,fvpl ifE*kd siq f w kd YJ rl;,pfaq;0g;wpfrsK;d aMumifyY g? 'DtaMumif;udk podou l awmY a'gufwmOD;rsK;d rGeyf g? a'gufwm
OD;rsKd;rGefu wpfqifY uRefawmf odcJY&ygw,f }}
OD;wdwMf unf\ rsuv f ;Hk rsm;u rdrq d o D Ykd wpfcsuv f rS ;f Munfv h u
kd of nfukd a'gufwmrsK;d rGef owdxm;rdvu kd \f /
rjrarurl wnfwnfNidrfNidrfjzifY tbGm;BuD;udk ,yfcwfay;jrJ ay;ae\/
]] 0g0gYudk bmaMumifY [,fvlpifEdk*sif wdkufMuovJ? tajzuawmY 0g0gYudk ½l;oGyfw,fxifNyD; ,lr,fYvl
r½Sad tmifaygY? 'grSvJ 0g0gYypön;f awGukd wpfoufv;Hk jc,fv, S cf sKyu
f ikd o
f mG ;Edik rf mS aygY? b,fo[ l m jc,fv, S cf sKyu f ikd f
csifovJ? OD;wdwfMunfyJ jzpfygw,f }}
OD;wdwfMunfu wkefvSKyfrSK rjyonfhtjyif rsufESmrSm NyKH;a,mifa,mifyif jzpfvm\/
]] OD;wdwfMunf[m a[m'D a':pdefyGifYeJY &wJYtcgrSm a':pdefyGifYtaeeJY tarG ajymyavmufatmif r&wm
awGU&w,f? wpfcg 0g0gYvkyfief;awGudk OD;pD;&w,f qdkayr,fY OD;pHxGef;wdkY OD;vSausmfwdkY&JU BuD;Muyfppfaq;rSKudk
cH,lNyD; vkyf&wm? 'DawmY 0g0gYpD;yGm;a&;udk tMuGif;rJY jc,fvS,fcsKyfudkifvdkY r&bl;? 'DMum;xJu 0g0gYudk tdrfaxmif
jyKr,fYvl r½Sdatmif OD;wdwfMunf[m bmaMumifY zefwD;&ovJ }}
OD;wdwfMunfu oa&mfNyKH; NyKH;vsufu qdk\/
]] ykHjyifq&mBuD; owdxm; pGyfpGJygaemf }}
]] [kwfuJY? ykHjyifudk qufajymygYr,f? ckeu uRefawmf ajymcJYovdk 0g0g tdrfaxmifjyKonfjzpfap? rjyKonf
jzpfap? OD;wdwfMunfu 0g0gY&JU pD;yGm;a&;vkyfief;awGudk tMuGif;rJY jc,fvS,fcsKyfudkifvdkY r&bl;? 'DMum;xJrSm 'Dvdk
bmaMumifjY yK&ovJ? &nf½, G cf suu f pd aö ygYav? &nf½, G cf su[f m 'gygyJvYkd auseyfavmufatmif uReaf wmf qk;H jzwfvYkd
r&bl;? a'gufwmrsK;d rGeu f awmY tpdwt f ydik ;f av;awG auseyfavmufatmif qufrvmbl; qdw k pYJ um;udk ok;H w,f}}
a'gufwmrsKd;rGefu OD;wdwfMunfudk vSrf;Munfhonf/ OD;wdwfMunf\ rsufESmrSm oa&mfNyKH;raysmufao;/
]] uRefawmf[m OD;wdwfMunf&JU aemufaMumif;udk jyefvdkufcJYygw,f? twdkcsKyfajym&&ifawmY yxr
OD;wdwMf unf[m ½d;k ½d;k om;om; vkyu f ikd pf m;aomuf&if;u pD;yGm;ysucf yYJ gw,f? 'DtcgrSm jzwfvrf;uvdu k Nf y;D arSmifckd
vkyfief;buf ul;cJYygw,f? OD;wdwfMunf aiG&if; b,fu&ovJ? odyfrqef;vSygbl;? EdkifiHYjyifyu q&mBuD;awGqDu
&ygw,f? 'Dq&mBuD;awGqDu ypönf;awGudk t,kHoGif;&,lw,f qdkygawmY? udk,fYudk,fudk txifBuD;vGef;wJY
OD;wdwfMunf[m uwkH;ay: xdyfuGufzdkY BuKd;pm;w,f? ydkifavmufwJY wpfcsdefrSm ypönf;wefzdk; awmfawmfrsm;rsm;udk
,lNyD; ajzmifvdkufw,f qkdygawmY? q&mYq&mBuD;awGudk aiGvJray;awmYbl;? tquftoG,fvJ rvkyfawmYbl;?
arYoavmuf½SdrS pufavSBuD;wpfpif;udk emrnf0SufeJY wnfw,f? avSolBuD;wpfa,muf½SmNyD; vkyfief;udk vQKdU0Suf
jyefvkyfw,f? q&mYq&mBuD;awGu 'grsKd; ½dk;aeNyD? yxrawmY rodcsifa,mifaqmifNyD; BuKd;½Snf½SnfeJY vSefxm;w,f?
OD;wdwfMunf tyGBuHwJY tacgufusrS pufavSBuD;a&m ypönf;awGa&m vlawGudkyg olwdkY 'kp½dkufavmu&JU xkH;pHeJY
tnD yifv,fjyifrSm pD&ifvdkufw,f qdkygawmY }}
OD;pkd;aemifu pum;udkjzwfNyD; OD;wdwfMunfudk Munfhonf/
OD;wdwfMunf\ rsufESmü tNyKH;r½SdawmY/ rsufESmxm; wif;wif;jzifY qdk\/
]] 'DrmS OD;pd;k aemif? cifAsm; pGypf cJG suaf wG[m odyNf y;D awmY ykjH yifqefvmw,f? odyv f J vGevf mw,f? cifAsm;rSm
bmoufao taxmuftxm; ½SdovJ }}
]] jznf;jznf;aygY OD;wdwMf unf? uReaf wmf qufajymyg&ap? 'geJY OD;wdwMf unf[m tawmf txdemoGm;w,f?
pufavSBuD;vJqkH;? ykHatmxm;wJY ukefawGvJ ygoGm;qdkawmY pD;yGm;ysufjyefwmaygY? wpfcg NrdwfrSmvJ qufrae&J
awmYbl;? q&mYq&mBuD;awG[m olYudk rausbl;qdkwm ol odoGm;w,f? 'gaMumifY &efukefbuf a½SmifvmNyD; tBuH
,lw,f? aemuf armfvNrKdifa&mufvmNyD; a':pdefyGifYeJY awGUw,f qdkygawmY? t&ifuvJ qufoG,fzl;awmY 0g0gwdkY
rdbawGtrd f ol0ifqefw Y ,fav? a':pdeyf iG eYf YJ ol eD;pyfomG ;wmudv k J 0g0gYrbd awGu ruefu Y u
G b
f ;l ? 'DtawmtwGi;f
0g0gYrdbawG qkH;ukefawmY a':pdefyGifYeJY vufxyfNyD; b0opfwpfckudk pw,fajymMuygpdkY? trSefawmY 0g0gwdkYtdrf&JU
wu,ft Y csuf tcdu k tf wefrY mS ola&mufvmwmaygY? 0g0g ruse;f rmwm olawGU&w,f? 0g0geJY ode;f aZmf vufrxyfcif
oleJY a':pdefyGifY[m vufxyfvdkufw,f? yxrawmY 0g0gYpD;yGm;a&;vkyfief;awGudk ol tydkifpD;Edkifr,f xifcJYw,f?
'gayr,fY vufawGUusawmY olxifovdk r[kwaf Mumif; awGU&w,f? 'gayr,fv Y J olpw d rf avsmcY b YJ ;l ? pdw½f n S ½f n
S ef YJ
tcGifYta&;udk acsmif;cJYw,f? wpfzufuvJ 0g0g&JU av;pm;rSK? cspfcifrSK&atmif BuKd;pm;w,f? olYpdwf½SnfrSK[m
tusKd;ay;cJYygw,f? bmaMumifYvJqdkawmY 0g0gYtwGuf bPfrSm oD;oefYtyfxm;wJY aiGig;odef;taMumif; ol
odoGm;wmudk; }}
þwpfBudrfwGifrl OD;pHxGef;ESifY OD;vSausmfwdkYu rsufvkH;jyL;NyD; OD;pdk;aemifudk MunfhMu\/
]] OD;pHxGef;wdkY 'Dudpöudk rodMuygbl;? 0g0gYtaz[m awmfawmf apYpyfykH&w,f? orD;udkvJ awmfawmf cspfykH
&w,f? 'gaMumifY wpfzufrmS vlo½d iS o f ?d vljrifojl rif pD;yGm;a&;vkyif ef;awG xm;cJo Y vd?k wpfzufrmS vJ 0g0gYwpfouf
ryl&atmif vQKdU0SufpDpOfxm;cJYwm ½Sdw,f? tJ'gudkvJ 0g0g i,fi,fuwnf;u vkyfay;xm;cJYwm? 0g0gYudkawmY
wdk;wdk;wdwfwdwf BudwfrSmxm;cJYykH &ygw,f? 0g0guvJ 'gudk vQKdU0Sufxm;wmygyJ? 'gayr,fY 'Dudpöudk OD;wdwfMunf
b,fvdkodoGm;ovJ rodbl;? 0g0g usef;rma&;raumif;csdefrSm olYta':uwpfqifY odoGm;wmvm; rajymwwfbl;?
0g0g[m olt Y arbufu ta':udk awmfawmf cspyf &Hk w,f? olt Y a':[m tarG bmrSr&wmudv k J oem;ykaH y:w,f?
ta':eJY OD;av;udk olwdkYudk,fydkif pD;yGm;eJY wifYwifYw,fw,f jzpfapcsifwJY apwemvJ ½SdykH&w,f? xm;awmY ...
tJ'gawG[m cefYrSef;csufawGyg }}
OD;wdwfMunfu rJYíNyKH;NyD; ar;\/
]] OD;pdk;aemif? cifAsm;&JU cefYrSef;csufawG[m b,fawmY qkH;rvJ }}
]] qkH;cgeD;ygNyD? 'Dae&mrSm wpfck jzwfajym&OD;r,f? a':pdefyGifYeJY ol vufxyfNyD;vdkY rMumcifrSm olY&JUESr
rjrar[mvJ tdrfudka&mufvmw,f? 'DtcsdefrSm 0g0guvJ rusef;rrmjzpfaeawmY tawmfyJaygY? 0g0gYudk jyKpkzdkY
taMumif;jyNyD; rjrarudk tdrfrSmxm;w,f? rlvZmwfaMumif; jyefaumuf&atmif? OD;wdwfMunf[m 0g0gYaiGawG
taMumif;vJ odw,f? jrefjrefcsrf;omEdkifwJY vrf;vJ jrifw,f? tJ'guawmY 'Du arSmifcdkvkyfief;yJ? arSmifcdktBuD;pm;
awG[m olwdkYtac: wpfck ESpfckaygYav? tenf;qkH; wpfodef;pD rwnfNyD; pkaygif; tvkyfvkyfMuw,f? nDMuw,f?
vQKdU0SufMuw,f? ½SKH;&if BudwfcHMuw,f? jrwf&if Budwfa0,lMuw,f? pum;rrsm;bl;? tjiif;ryGm;bl;? awmf½kHvlvJ
olwdkYxJ t0ifrcHbl;? OD;wdwfMunf[m vuf½Sdtajctaet& olwdkYxJ0ifEdkifwJY tqifYrsKd;rSm ½Sdw,f? cufwmu
OD;wdwMf unfrmS [efom½Sw d ,f? ud,k yf ikd af iGr½Sb
d ;l ? wkw d ykd J ajym&&ifawmY OD;wdwMf unf[m yxr 0g0gYqu D aiGwpfoed ;f
,lw,f? NyD;awmY tpk½S,f,mwpfck xnfhvdkufw,f? vkyfief;uawmY pEdkifNyDaygY? 'gayr,fY 0g0geJY apYpyfxm;wJY
odef;aZmfuvJ jyefvmcgeD;NyD? 0g0g vufxyfoGm;&if aiGwGif;BuDwpfwGif; aysmufrSm oljrifw,f? tJ'DrSmwif tpu
uRefawmf ajymcJYwJYtwdkif;yJ 0g0g[m r½l;bJ ½l;ovdkjzpfvmatmif [,fvlpifEdkif*sifaq;udk okH;awmYwmaygY? okH;zdkY
tcGifYuvJ vG,fw,fav? 0g0g[m xdwfvefYpdwfvSKyf½Sm;wJY tJ ...a&m*gqdkygawmY? tJ'D tajctae½SdawmY
pdwNf ird af q;aomuf&w,f? [,fvpl ifE*kd siu f kd pdwNf ird af q;qdNk y;D oleYJ rjraru wdu k cf wYJ myJ? olww Ykd u G uf ed ;f rSeyf gw,f?
0g0gudk,fwdkifu udk,fYudk,fudk ½l;aeNyD xifcJYw,f? odef;aZmeJY vufxyfzdkY[mvJ ysufoGm;cJYw,f? 0g0g pdwfa&m*g
jzpfaew,fqdkwJY owif;[mvJ wjznf;jznf;ysHUaeawmY OD;wdwfMunf&JU pDrHudef;[m atmifcJYw,f? tJ ...uHqdk;
csifawmY 0g0gYcspfol a'gufwmrsKd;rGefu 'DNrKdUudk jyefa&mufvmwmygyJ? "mwkaA'ynm½SifvJjzpf? rl;,pfaq;0g;udk
em;vnfov l J jzpfwYJ a'gufwmrsK;d rGe[ f m tjzpfreS u f kd azmfxw k Ef ikd cf w
YJ ,f? tckq&kd if oufaocH aq;ykvif;av;[m
uRefawmfwdkYvufxJ a&mufvmcJYygNyD }}
OD;pdk;aemifu vufwGif;rS yvyfpwpftdwfav;udk ajr§mufjy\/ OD;wdwfMunfurl wkefvSKyfrSK vkH;0rjybJ
ajym\/
]] tJ'D aq;ykvif;udk cifAsm;wdkY b,fu&w,f rajymao;ygvm; OD;pdk;aemif }}
]] aMomf ...[kwfyg&JU? &yfuGufvlBuD;rsm; cifAsm? 'Daq;ykvif;udk vlBuD;rsm;&JU a½SUarSmufwGif b,fu
½SmazG odrf;,lcJYwmygvJ cifAsm; }}
OD;wdwfMunfESifY rsufESmcsif;qdkif xdkifaeaom vlBuD;wpfOD;u ajz\/
]] 0g0gYtcef;xJu vQKdU0Sufae&m wpfckuyg }}
OD;pHxeG ;f ESiYf OD;vSausmw
f u
Ykd rsuv
f ;Hk rsm;jyL;í xdv
k Bl u;D udk MunfMh uonf/ a'gufwmrsK;d rGeyf ifvQif xdwv
f efY
oGm;\/
OD;wdwfMunfu NyKH;NyD; ajymonf/
]] OD;pdk;aemif 0g0gYtdyfcef;xJu awGUwJYOpöm? cifAsm;u bmaMumifY usKyfudk tjypfykHcsaewmvJ }}
OD;pdk;aemifu tomt,m&,f\/
]] 'Daq;ykvif;[m 0g0gYtdyfcef;xJrSmyJ ½Sd&r,fvdkY wGufxm;rdvdkY &Jtkyf udkbnKdwdkYudk 0g0gYtdyfcef;xJrSm
½SmzdkY uRefawmf nTefMum;cJYw,f? OD;wdwfMunf acsmifydwfrd&if cifAsm; b,fvdk xkacszdkY jyifqifxm;w,fqdkwm
uReaf wmf &dyrf yd gw,f? 0g0g[m 'Daq;udk olb Y momol aomufNy;D rl;,pfaq;0g; pGaJ eolygvdYk cifAsm; avQmufvrJ ,f
r[kwv f m;? cifAsm;wdYk wpfcyk J owdvpfomG ;w,f? 'Daq;ykvif;rSm 0g0gYvuf&m odrYk [kwf b,fov Yl uf&m ½Sad ervJ}}
rjraru a':pdefyGifYteD; uyfí wpfpkHwpf&m ajym\/ a':pdefyGifYu acgif;ndwfjyonf/ rjraru £a`E´
rysuf ae&mrS x\/
OD;pdk;aemifu vSrf;ajymonf/
]] rjrar b,foGm;rvdkYvJ }}
]] rryGifYu a&aomufcsifw,f qdkvdkYyg? uRefr a&oGm;,lrvdkY }}
]] 'kur© ½SmygeJ?Y uReaf wmfwYkd ,lay;ygYr,f? rjraraum a[m'DrmS vmxdik yf g? rjrareJY ywfoufwmav;awG
ajymp&m½Sdao;w,f }}
OD;pdk;aemifu OD;wdwfMunf\ vuf0Jbufü vGwfaeao;aom qdkzmwpfckudk nTefjyonf/
&Jtkyf OD;bnKdu rjrarudk ac:,lvmNyD; xdkqdkzmay:ü xkdifap\/
]] uJ ...armifvS½Sdef? a':pdefyGifYudk aomufa& oGm;,lay;vkdufyguG,f }}
&JMuyfu oGm;rnfjyifonf/
a':pdefyGifYu vufumjyNyD; wm;\/
]] aeygap rvdkygbl; }}
a'gufwmrsKd;rGefu ,SOfwGJxdkifaeMuaom OD;wdwfMunfESifY rjrarwdkYudk Munfhonf/
OD;wdwfMunf\ rsufESmü oa&mfNyKH; r½SdawmY/ rjraruvnf; rsufvTmcsí acgif;ikHYxm;onf/
OD;pdk;aemifu auseyfaomavoHESifY ajym\/
]] tJ'DvdkrSaygY rjrar? aMomf ...rjrar? cifAsm;rSm wjcm;emrnf ½Sdao;ovm; }}
rjraru OD;pdk;aemifudk wpfcsufMunfh\/ bmrQawmY rajz/
]] 'DtrSK pkHprf;&wJYae&mrSm rjrarudpöu uRefawmfwdkYudk a½SUqufoGm;vdkYr&wJY vrf;qkH;tydwfqD ydkYovdk
jzpfcaYJ o;w,f? OD;wdwMf unfeYJ ywfoufwYJ Nrw d u f rde;f rawGxrJ mS rjrarqdw k m uReaf wmfwYkd ½SmrawGUcJb Y ;l ? rsuEf mS rSm
"m;'Pf&m trm½GwfBuD; ½SdwJYvleJY rjrar qufoG,fwm rodciftxd rjrarqdkwm uRefawmfwdkYtwGuf ya[Vd
wpfyk'fjzpfaecJYw,f rjrar }}
þwpfBudrfwGifrl rjrar\ udk,fonf qwfueJ vSKyfoGm;\/ rjraromru OD;wdwfMunfyg vSKyfoGm;\/
]] aemufqkH; 'Dvl&JU rsufESmu "m;'Pf&m[m uRefawmfwdkY OD;aESmufxJu tpav;wpfpudk azmfay;w,f?
yifv,fjyifrSm tqkH;pD&ifcH&w,fqdkwJY OD;wdwfMunf&JU avSolBuD;udk uRefawmf oGm;owd&w,f? 'DavSolBuD;rSm
oem;urm; ZeD; ½Scd w YJ ,f? emrnfuawmY rvSrw l ?YJ rvSr[l m OD;wdwMf unfev YJ J tJ ...r½Si;f r½Si;f aygYav? pufavSBu;D
taysmuf½iS ;f cH&Ny;D wJaY emuf OD;wdwMf unf[m &efuek f a½Smifxu G of mG ;w,f? rMumrD rvSrv l J Nrwd u f aysmufomG ;w,f?
NrdwfuvlawGuawmY rvSrl[m OD;wdwfMunfaemuf vdkufoGm;w,f xifMuw,f? trSefawmY rvSrl[m Nrdwfol
r[kwfbl;? aumYu&dwfol? vifvJr½Sd? OD;wdwfMunfvJ r½SdawmYwJY aemufydkif;rSm rvSrl[m aumYu&dwfudkyJ jyefoGm;
cJw
Y myg? aumYu&dwrf mS rvSr[ l m arSmifco
kd rm;awGeyYJ J jyefqufrw d ,f? 'Dwpfcg qufrw d YJ arSmifco kd rm;awGuawmY
rl;,pfaq;0g; arSmifco kd rm;awGyg? rvSr[l m wpfbufEikd if w H iG ;f txd a&mufz;l aygufz;l cJyY gw,f? 'gayr,fY oufqikd &f m
awGu rdru d kd ouFmruif;jzpfvmaMumif; &dyrf w d t YJ cgrSm rvSr[ l m ajcNird yf pfvu kd w
f ,f? uk,d u Yf ,
kd u f kd txifBu;D wJY
vl[m b,ftxd cH&w,fqkdwm rvSrl awGUzl;jrifzl;cJYwmudk;? ajcNidrfNyD; arYavmufwJYtcsdefusrS wjcm;vkyfief;
ajymif;vkyfzkdY BuH&if;zef&if; rvSrl[m armfvNrKdifudk a&mufvmw,f? armfvNrKdifrSm rdwfa[mif;BuD; OD;wdwfMunfeJY
jyefqkHrdMuw,f? rvSrl emrnfaysmufNyD; OD;wdwfMunf&JU ESr rjrartjzpf ok0PÖNrKdif NcHBuD;xJ a&mufvmw,f }}
þwpfBudrf ar;cGef;xkwfolrSm a':pdefyGifY jzpf\/
]] bmajymw,f? rjrar[m udkwdwfMunfESr r[kwfbl;? [kwfvm; }}
OD;wdwfMunfu olYZeD; ykckH;udk tomykwfNyD; ajym\/
]] ryGifY? 'Dvla½SUrSm yg;pyfydwfxm;yg? bmrS rajymygeJY }}
a':pdefyGifYu bmrQrajymawmY/ tcef;wGif;½Sd vlrsm;\ rsufESmrsm;udk vdkufMunfhae\/
OD;pdk;aemifu pum;quf\/
]] rsufESmrSm "m;'Pf&meJY vl[m rvSrl&JU vifa[mif; avSolBuD; OD;armifeDyg? OD;armifeD[m uHaumif;
axmufrvdYk yifv,fjyifrmS raocJyY gbl;? ½kyyf suq f if;ysuaf wmY jzpfc&YJ oaygY? q&mYq&mBu;D awG&UJ &ef ½Srd eS ;f odawmY
OD;armifeDuvJ b0udk jr§Kyfxm;vdkufw,f? 'gayr,fY OD;wdwfMunfudk rausbl;? oleJY avSom;awG uHqdk;rdk;arSmif
uscJY&wm[m q&mYq&mBuD;awGudk OD;wdwfMunf uvdefuscJYwJYtwGuf "m;pm0ifcH&w,fqdkwm olodoGm;wmudk;?
wpfcg olr½Sdwkef;tcsdefawGrSm OD;wdwfMunf[m olYZeD;eJY b,fvdkaecJYw,fqdkwmvJ odoGm;w,f? 'gaMumifY aool
tjzpfeJY Zmwfjr§KyfNyD; OD;wdwfMunfudk vdkuf½SmcJYw,f? awGUwJYtcgrSm OD;wdwfMunfwGifrubl;? olYSZeD;a[mif; rvSrl
udkyg awGU&awmYw,f }}
OD;wdwfMunfu bmrQudk jyefrajymawmY/ ausmuf½kyfBuD;yrm NidrfNidrfxdkifae\/ rjrarurl udk,fudk
jyefrwfum ar;udkcsDvsuf rsufESmudk armYarmYxm;\/
]] OD;armifeD pdwx f J yxray:vmwmawmY vufpm;acszyYkd ?J 'gayr,fY vufpm;vJacs&if; aiGwiG ;f ESKu d Ef ikd w
f YJ
udef;udk oljrifvmw,f? bmaMumifYvJ qdkawmY OD;wdwfMunfeJY rjrarac: rvSrlwdkY&JU Zmwfvrf;tpkHudk olom
odwmudk;? olYtjrifrSm olaX;jzpfaewJY OD;wdwfMunf[m n§pfp&m aiGwkH;aiGcJBuD;aygYav? 'geJY ol[m ZeD;a[mif;eJY
jyefqufo, G Nf y;D Ncrd ;f ajcmufrKS jyKcw
YJ ,f? rjrar[m OD;wdwMf unfeYJ wdik yf ifNy;D OD;armifeu D kd acsmx Y m;&wJY tajctaerSm
½Sdw,f? rjrar[m 0g0gwdkYtdrf&JU aiGwGif;[m b,favmufjynfhw,fqdkwm rufvkH;ay;NyD; OD;armifeDudk xdef;xm;
EdkifcJYw,f? NyD;awmY ZeD;acsmudk jyefawGUawmY oHa,mZOfeJY &r®ufuvJ pum;ajymjyefw,f }}
a'gufwmrsK;d rGeu f rjrarudk Munf\ h / OD;pd;k aemif ok;H vdu
k af om &r®uq f okd nfh pum;vk;H udk oabmusonf/
[dw k pfcg aps;wGif awGUcJpY Ofu þpum;udk owdr&/ rjraronf &r®uu f kd zrf;pm;Edik af om trsK;d orD;wpfO;D ygwum;/
OD;pdk;aemifuom qufajymaejyef\/
]] OD;wdwfMunf&JU wdwfwdwfykef; pD;yGm;a&;vkyfief;qD jyefoGm;Mu&atmif? yxrydkif;rSm OD;wdwfMunf[m
yGcyYJ gw,f? rlvuwnf;u csr;f omNy;D taetxm;u xvkyaf wmY rouFmwJv Y u l vJ r½Sb d ;l ? aeYcsi;f ncsi;f csr;f om
vmwmrsKd;uom vl&dyfrdEdkifwmudk;? trSefajym&&if uRefawmfawmif OD;wdwfMunfudk rouFmrjzpfrdygbl;?
OD;wdwfMunf[m 0g0gY&JU csrf;omjcif;t&dyfudk cdkNyD; wdwfwdwfykef; tvkyfjzpfaecJYygw,f? rlvu OD;wdwfMunf[m
0g0g&JUaiGukd tjr, J zl Ykd BupH nf[ef rwlygbl;? rwnfaiG&vdYk tjrwfay:wJt Y cgrSm aemifukd ud, k aYf iGeu
YJ ,
kd f c&D;oGm;zdYk
rSe;f yk&H ygw,f? 'gaMumifY 0g0gYaiGwpfoed ;f udk oljyefqyfcw YJ m uReaf wmfwYkd awGU&w,f? wpfcsrD mS awmY OD;wdwMf unfwYkd
tzGJUydkifypönf;awG[m yifv,frSm tzrf;cH&w,f? tzGJU0ifawGvJ tawmf txdemoGm;Muw,f? olwdkY xkH;pHu
aiGarsm&if aiGeYJ vdu k w f wfMuw,f? wpfczk ;kd xd&if ESpcf zk ;kd jyefxnfNh y;D t&if;a&m tjrwfyg jyef&atmif vkyw f eYJ nf;yg?
txdemoGm;wJY OD;wdwfMunf[m 0g0gYqDu aiGESpfodef; xyf,l&jyefw,f? 0g0g tdrfaxmifrusatmifvJ rvkyfrjzpf
vkyfae&awmYw,f? OD;wdwfMunf uHqdk;csifawmY EdkifiHawmftpdk;&uvJ arSmifckdESdrfeif;a&;udk wdk;jr§ifYvkyfvmw,f?
OD;wdwfMunfwdkY&JU tzGJUydkifypönf;awG[m yifv,frSmyJ wpfcgxyf tzrf;cH&jyefw,f? 'Dwkef;rSmyJ OD;armifeDu
ay:vmw,f? aiG[m vdo k xufvv kd mw,f? 'DawmY OD;wdwMf unf[m 0g0gYqu D aiGwpfoed ;f xyfawmif;&jyefw,f?
'DwpfcgrSmawmY 0g0gYqDu aiGr&awmYbl;? r&wJYtjyif rarQmfvifYwm jzpfvmw,f? tJ'guawmY 0g0geJY a'gufwm
OD;rsKd;rGefwkdYu apYpyfaMumif;vrf;vdkufwmyJ jzpfw,f? OD;wdwfMunf&JU rlvpDrHudef;uawmY tajcysufoGm;NyD? 'DawmY
OD;wdwfMunf bmvkyfrvJ }}
OD;pdk;aemifu t"dyÜg,fygygjzifY pum;udk &yfxm;vdkufNyD; OD;wdwfMunfudk Munfhonf/
OD;wdwfMunfu tHBudwfxm;onf/ olYrsufESmu cufxefNyD; olYrsufvkH;rsm;u ta&mifawmufvmonf/
OD;pdk;aemifu &,fNyD; ajym\/
]] [J ...[J ...OD;wdwfMunf bmrSrvkyfygbl; }}
OD;wdwfMunfu rsufarSmifMuKwfí OD;pdk;aemifudk Munfh\/
]] trSefygyJ? OD;wdwfMunf[m bmrSrvkyfygbl;? OD;wdwfMunfu vlyg;yg? bmrSvkyfvdkYr&wm olodw,f?
taumif;qk;H udrk &awmY 'kw, d taumif;qk;H eJY auseyfzYkd olq;Hk jzwfvu kd w f ,f? ol[m 0g0geJY a'gufwmOD;rsK;d rGew f &Ydk UJ
arwåmeJY u½kPmudk &atmif,lr,f? NyD;awmY aiGESpfodef;udpöudk aqGcsif;rsKd;csif; rdom;pkenf;eJY ½Sif;r,f?
OD;wdwfMunf...cifAsm; 'Dvdk qkH;jzwfwm rSefygw,f }}
OD;pdk;aemif\ toHu csKdomonf/ OD;wdwfMunfyifvQif wif;aomrsufESm avsmYoGm;NyD; OD;pdk;aemiftm;
em;rvnf[efjzifY Munfhonf/
]] cufwmu rjrarac: rvSrlyg? rlvpDrHudefav;om atmif&ifawmY ol[mvJ olaX;uawmfwpfa,muf
jzpfvmEdkifw,f? olaX;uawmfjzpfcsifvdkY ol[m 'Dtxd ulnDvmwmyg? [,fvlpifEdk*sifvdk aq;rsKd;[m &zdkYrvG,f
ygbl;? rvSrv l kd vufvrS ;f ½Sn½f n S f tquftoG,½f zdS ;l wJo Y rl S &atmif pGr;f aqmifEikd w f myg? tckawmY olaX;uawmf
jzpfa&; pDruH ed ;f av;[m ysuo f mG ;Ny?D OD;wdwMf unfuawmY acsmv f aJ &mxdik vf yk Nf y;D olaX;OD;av;tjzpf qufaeEdik w f ,f?
oluawmY ESrvdkvdk tapcHvdkvdkeJY tvGefqkH; OD;wdwfMunf&JU wdwfwdwfykef;r,m;tjzpfom Zmwfarsm&awmYr,f?
'Dtjzpfudk ol ra&mufvdkbl;? 0g0gYaiGawG bPfrSm½SdwmvJ odw,f? 0g0gYrSm wjcm;pD;yGm;a&;vkyfief;awG ½SdwmvJ
odw,f? 0g0gY wjcm;OD;av;awG csrf;omwmvJ odw,f? 0g0g[m ½l;aew,fvdkY vltrsm; vufcH,kHMunfxm;wmvJ
odw,f? 0g0gYudk tjyifa&mufatmif b,fvdkxkwfEdkifw,fqdkwmvJ olodw,f? tjyifa&muf&if 0g0g b,foGm;r,f
qdw k mvJ olow d ,f? avmurSm r½Sad wmYb;l ? aoNyv D Ykd vlawG,MHk unfxm;wJY vlwpfa,mufuv kd J cdik ;f p&m vufxrJ mS
½Sw
d ,f? tqifroifo Y Ykd ajy;&r,fq&kd ifvJ ajy;&r,faY e&m olrY mS ½Sw d ,f? uJ ...twdck sK;H yJ ajymygawmYr,f? rjrarac:
rvSrl[m 0g0gYudk tjyifac:xkwfNyD; OD;armifeD vufxJtyf? jyefay;qGJxm;vdkufw,f }}
tcef;wGi;f ü tmar#dwo f rH sm; ay:vm\/ tqd;k qk;H wpfpw Hk pf&mudk arQmv f ifx Y m;rdaom a'gufwmrsK;d rGeyf if
tHYtm;oifYoGm;\/
]] tckxd aiGawmif;pmawG bmawG rvmao;ygbl;? 'g[mvJ rjrar&JU enf;y&d,m,fyg? 0g0gYukd oifaY vsmw f YJ
tcsdeftxd 0Sufxm;NyD; Nidrfaer,f? pdwfazmufjyefvdkY avQmufxGufNyD; aysmufoGm;w,fqdkwJY t,ltq cdkifoxuf
cdkifvmatmifaygY? NyD;awmYrS wdk;wdk;wdwfwdwf aiGBudwfawmif;r,f? &Judk todray;bJ £a`E´rysuf Budwf½Sif;MuwJY
enf;udk okH;apr,f? 'Dae&mrSm OD;wdwfMunfudk ol aumif;aumif; tokH;csvdkY&w,f? bmaMumifYvJqdkawmY
OD;wdwfMunf&JU vQKdU0SufcsufawGudk olu udkifxm;wmudk;? NyD;awmY olYtBuHxJrSm OD;wdwfMunf[m acsmfvJa&mxdkif
vdkuf&if OD;wdwfMunfvJ vdkaewJYaiGudk a0pktjzpf &Edkifao;wmudk;? 'gaMumifYvJ Munfh? rjrar bmvkyfvdkufNyD
qdkwmudk odayr,fY OD;wdwfMunf razmf0HYbl;? yg;pyfydwfae&w,f? b,fYES,fvJ OD;wdwfMunf }}
OD;wdwfMunfu rajz/ OD;pdk;aemif ajymouJYodkYyif yg;pyfydwfae\/ rsufESmu eD&JaeNyD; ar;aMumrsm;u
wif;ae\/ olYtoGifrSm wpfpkHwpf&mudk zdESdyfxdef;tkyfxm;&ykH ay:onf/
]] 'gayr,fY rjrar? cifAsm;tBuH ratmifygbl;? OD;armifeD b,folqdkwm oduwnf;u 'DtdrfeJY NcHBuD;udk
uRefawmfYvlawG apmifYMunfhaecJYMuw,f? wpfckck jzpfvmvdrfYr,fqkdwm uRefawmf arQmfvifYxm;w,f? aeYqdk&if
uReaf wmfv Y al wG[m *0Hw;l orm;a,mifaqmifNy;D MunfMh uw,f? nqd&k ifvJ uif;yke;f 0yfNy;D ½Sad eMuwmyJ? wpfcak wmY
½Swd ,f? uReaf wmfw[ Ykd m 0g0gYukd tEÅ&m,fa&mufvmvdrrYf ,fvYkd odyaf rQmv f ifrY xm;bl;? uReaf wmfwYkd arQmv f ifxY m;wJY
udpu ö wpfrsK;d yg? tu,fí 0g0gYqD tEÅ&m,fa&mufvm&ifvJ nrSmvdYk arQmv f ifrY xm;bl;? aeYrmS om arQmv f ifx
Y m;w,f?
bmaMumifv Y qJ akd wmY OD;wdwMf unf[m 0g0gYukd b,fawmYrS nrxGucf ikd ;f bl;? nqd&k if 0g0gYtwGuf tEÅ&m,frsm;w,f?
aeYrmS wGif ol&Y nf½, G cf sujf ynfah tmif vkyv f vYkd &J wmud;k ? xm;ygawmYav? uReaf wmfww Ykd uG w
f m enf;enf;vko d mG ;w,f?
'gaMumifYvJ 0g0gYukd OD;armifeDeJY olYvlawG o,foGm;wJYtcg uRefawmfYvlESpfa,muf[m rwm;EdkifcJYbl;? 'gayr,fY
olwdkYawG[m b,ftajctaerSm bmvkyf&r,fqdkwmudk odwJYvlawGyg? ed*kH;csKyfajym&r,f qdk&ifawmY 'DaeYreuf
udk;em&DrSm OD;armifeDeJY tazmfawGa&m? NyD;awmY 0g0gyg uRefawmfwdkYvufxJ a&mufcJYygNyD }}
OD;wdwMf unfu 0ke;f ueJ xonf/ olv Y uf0g;wpfzufonf rjrar\ yg;jyifay:odYk jyif;xefpmG usomG ;onf/
]] eif ...eif ...rqifrjcifvkyfvdkY }}
qdkzmapmif;odkY ,dkifvJusoGm;aom rjraru atmfonf/
]] udkwdwfMunf ½Sif bmaMumifwmvJ? olYaxmifacsmufxJ bmvdkY0if&ovJ? b,frSmvJ oufaocH
taxmuftxm; }}
OD;pdk;aemifu acgif;wndwfndwfjzifY ½SKcif;udk MunfhaeNyD;rS at;csrf;pGmar;onf/
]] rjraru oufaotaxmuftxm; vdkcsifw,faygY }}
rjraru rajz/
]] 'DrSm rjrar? 0g0g0wfoGm;wJY t0wftpm;awGav? rSef&JUaemf }}
tusÐjzLjzL? xbDeDeD? xbDeDeDwGif t0gESifY tpdrf;yGifYav;rsm; ygonf/ atmufem;wGif wpfpkHwpfckESifY
Nidrdxm;ojzifY pkwfae\/
rjrar acgif;usKd;usoGm;\/
OD;pdk;aemifu rsuf&dyfjyvdkufaomaMumifY &JtkyfESifY &JMuyfwdkYu OD;wdwfMunfESifY rjrarwdkYudk vufxdyf
cwfvdkufMu\/
rSifoufrdouJYodkY jzpfae&mrS a'gufwmrsKd;rGefu xíar;onf/
]] OD;pdk;aemif 0g0g b,frSmvJ ...0g0g }}
]] pdwfrylygeJY q&m? 0g0g bmrSrjzpfygbl;? xdwfvefYrSKeJY t0wfawG a&pdkNyD; enf;enf; tat;rdwmyJ
½Sdygw,f? tck 0g0g[m q&mYrdwfaqGBuD; a'gufwmpdefrSL;&JU jyKpkapmifYa½SmufrSKe,frSm ½Sdav&JU }}
a'gufwmrsK;d rGeu f um;qDoYkd ajy;onf/ '½dik b
f mxdik cf Hk ½S&d mbuf wHcg;udk zGiaYf omaMumifY aemufrS uyfvu
kd f
vmaom wifnGefYu ajym\/
]] a[Yaumif bmvkyfwmvJ }}
]] oGm;r,fav }}
]] oGm;&if [dkbufu wuf? pdwfvSKyf½Sm;wkef; um;rarmif;eJY? um;armif;wkef; pdwfrvSKyf½Sm;eJY }}
]] tm; ...igaMumifoGm;w,f }}
aemuf rdepfESpfq,fcefYtMumwGif aq;½kHBuD; trsKd;orD;zsm;emaqmif oD;oefYtcef;av;wpfckwGif;½Sd
ukwifab;wGif a'gufwmrsKd;rGefu &yfaeonf/
rsufawmifaumYrsm;udk ydwfvsuf 0g0gu ESpfNcKdufpGm tdyfarmusae\/
tEÅ&m,fwGif;rS vGwfvm&aom cspfol\ rsufESmav;udk wpdrfYpdrfY Munfhaerdonf/
aMomf ...tdyfygap/ vSyaom tdyfrufav;rsm;om rufaeygap/
tdyfrufwGif;ü ½SifaxG;wdkY rif;&JoD[wdkYudk awGUaeOD;rnfavm rajymwwf/
awGUygap/ tdyfrufwGif;ü acwåawGUygap/
usef;rmvmrS ½SifaxG;ESifY rif;&JoD[tppfudk jy&OD;rnf/ rdrdu jy&OD;rnf/

Ä Ä Ä

tcef; ( 16 )

armfvNrKdif'D*&Daumvdyf tv,fxyf½Sd A[dkcef;raqmifBuD;wGif cif;usif;jyoaeaom rl;,pfaq;0g;


tEÅ&m,f wm;qD;umuG,fa&; jycef;onf Munfh½SKolrsm;ESifY pnfum;ae\/
jzLpifoefY½Sif;aom cef;rBuD;twGif; tuefYrsm;uefYum u@tvdkuf cGJjcm;jyoxm;\/
ausmif;olausmif;om;rsm; a&;qGJxm;Muaom yef;csDum;rsm;? umwGef;rsm;? ydkpwmrsm;uvnf; pkHvSonf/
rl;,pfaq;0g;tEÅ&m,fukd azmfjyjcif;rsm; ygouJo
Y Ykd tEÅ&m,fumuG,af &;vkyif ef;rsm;udk ynmay;azmfjyjcif;rsm;vnf;
ygonf/ tEÅ&m,fudk jynfolvlxktm;? vli,fvlxktm;rsm;jzifY z,f½Sm;&ef vSKHUaqmfjcif;rsm;vnf; yg\/
"mwfyu Hk @? pme,fZif;u@? uAsmu@? aqmif;yg;u@? 0w¬Ku@[lí cef;rBu;D wpfcv k ;Hk wGif Munf½h KS z, G f
u@wdkY rsm;vS\/
cef;rBuD;\ ZmwfckHpifjrifYwGif oD;oefYjyxm;aom odyÜHqdkif&m jycef;um; vltpnfum;qkH; jzpfae\/
Munf½h KS avYvmol vli,frsm;u vufwiG ;f wGif rSwpf pk mtkyaf v;rsm;ESiYf abmyifrsm;udk udik af qmifxm;Mu\/
a'gufwmrsKd;rGefu y½dk*sufwmjypuf\ cvkyfudk ESdyfvdkufonf/ ydwfjzLum;ay:wGif qufoG,frSKjyaom
ykHrsm;ay:vm\/
wkwfwHwpfacsmif;jzifY axmufnTef&if; a'gufwmrsKd;rGefu ½Sif;jyonf/
]] a[m'D b,fbufuyku H A[dek mY(Af) zGUJ pnf;ykjH zpfw,f? OD;aESmufwYkd ausm½d;k wGi;f ½Sd emY(Af)tzGUJ tpnf;wdu Yk kd
ajymjcif;jzpfw,f? nmbufuykHu tusdwfawG? aoG;aMumawG? MuGufom;awG ponfwdkYudk azmfjyxm;w,f? tJ'D
ESpfykHudk rsOf;ajzmifYawGeJY qufjyxm;w,f? 'DrsOf;awGudkawmY emY(Af)aMumawGvdkY ,lyg? A[dkemY(Af)tzGJUtpnf;eJY
tusdwfawG? aoG;aMumawG? MuGufom;awG? rsufpdu qJvfawG? em;u qJvfawG[m emY(Af)aMumawGeJY qufoG,f
aew,f? qufoG,fw,fqdkwm wpfckckoGm;zdkYyJ? bmawGoGm;ovJ? emY(Af)vSKHUaqmfrSKawG oGm;w,f? vSKHUaqmfrSKawG
oGm;wJYtcgrSm ydkYaqmiful;ajymif;rSKav;awG ½SdwmaygY? q&mu 'DaeY "mwkaA' ydkYaqmiful;ajymif;rSKav;awG
taMumif; ajymjycsiw f ,f? cifAsm;wd[ Yk m aq;ausmif;om;awGr[kwaf wmY tao;pdwaf wGukd rajymawmYbJ a,bk,s
oabmudyk J ajymjyr,f? vl[m jrifw,f? Mum;w,f? xdow d ,f? eHw,f? t&omodw,f? a½GUvsm;w,f? vSKy½f mS ;w,f?
pOf;pm;w,f? BuHpnfw,f? tJ'gawGjzpfzdkYu emY(Af)vSKHUaqmfrSK[m jzpfae&w,f? emY(Af)vSKHUaqmfrSKjzpf&if "mwkaA'
vSKUH aqmfu;l ajymif;rSKav;awG[m olaY e&meJo Y l jzpfay:ae&wmyJ? cE¨mud, k x f rJ mS ydaYk qmifu;l ajymif;rSK vkyaf y;aewJY
"mwfawG½w dS ,f? tJ'"D mwfawG[m olt Y vkyv f yk Nf y;D &if ysuo f mG ;&w,f? ysuo f mG ;atmif ulay;wJY tifZikd ;f vdaYk c:wJY
"mwfawGvJ ½Sw d ,f? 'gaMumifY cE¨mud, k x f rJ mS ydaYk qmifu;l ajymif;rSKvyk w f YJ "mwfawG[m jzpfcsed w f efjzpfovdk ysucf sed w f ef
ysu&f w,f? jzpfysurf KS tpOf[m rSerf eS o f mG ;ae&w,f? ysuo f mG ;&r,fY "mwf[m rysub f u
J seaf e&if pum;vG,v f , G f
okH;&atmif? taESmifYt,Sufjzpfvmw,f? bmawGudk taESmifYt,SufjzpfovJ? ckeu ajymcJYwJY jrifrSKMum;rSK pwJY
vkyfief;awGudk taESmifYt,SufjzpfwmaygY? taESmifYt,SufjzpfrSK qdkwmrSm azmufazmufjyefjyefjzpfrSKvJ ygw,f }}
]] rl;,pfaq;0g;qdkwmvJ "mwkaA'ypönf;wpfrsKd;yJ? ol0ifoGm;&if cE¨mudk,fxJu "mwfjzpfysufrSKtpOfudk
aESmifY,Sufw,f? Oyrm cE¨mudk,fwGif;rSm tufpufwdkif;(vf)udkvif;"mwf ½Sdw,f? 'D"mwf[m apmapm ajymcJYwJY
"mwkaA' ydaYk qmifu;l ajymif;rSKvyk w f ,f? olu Y pd Nö y;D &if ysuo f mG ;&w,f? olysuo f mG ;atmif udv k if; tufpwma&U(pf)
qdkwJY tifZdkif; "mwfu ulay;w,f? 'DtifZdkif;"mwfuvJ cE¨mudk,fxJrSm ½SdwmyJ? t,f(vf)tuf(pf)'Dvdk rl;,pf
aq;0g;[m OD;aESmufwGif;u ckeu ajymcJYwJY tifZdkif;"mwfudk tvkyfrvkyfatmif wm;qD;w,f? OD;aESmufwGif;rSm
"mwkaA' ydkYaqmiful;ajymif;rSK vkyfNyD;wJY tufpufwdkif;(vf)udkvif;"mwf[m zsufay;r,fYolr½SdawmY ysufcsdefwef
rysufawmYbl;aygY? ysufcsdefwef rysuf&if aESmifY,SufrSKawG azmufjyefrSKawG jzpfawmYwmaygY? tckajymcJYwmu
erlem wpfckom jzpfygw,f }}
]] q&majymjycsiw f mu cifAsm;wd&Yk ½Sx d m;wJY cE¨mud, k Bf u;D [m tzd;k wefvyS gw,f? tHMY ozG,v f nf; aumif;vS
ygw,f? vl[m MunfMunfvifvif jrifEikd ?f Mum;Edik ?f eHEikd ?f t&omodEikd ?f xdoEd ikd ?f a½GUvsm;Edik ?f vSKy½f mS ;Edik ?f pOf;pm;Edik ?f
BupH nfEikd af tmif ud, k wf iG ;f u "mwfawGu olo Y bm0eJo Y l jzpfysurf KS tpOf rSerf eS ef YJ aus;Zl;jyK apmifaY ½Smufaeygw,f?
'Daus;Zl;jyK apmifYa½SmufrSKudk rl;,pfaq;0g;eJY oGm;rzsufqD;MuygeJY? oGm;zsufqD;wm[m bmeJYwlovJ qdkawmY
vm ...[dkbuf ul;MunfhMu&atmif }}
a'gufwmrsKd;rGefu ausmif;olausmif;om;rsm;udk ½kyfjrifoHMum;pufqDodkY ac:oGm;\/ pufESifY qufoG,f
xm;aom ud&d,mrsm;½SdNyD; ud&d,mrsm;udk udkifwG,fol q&mi,frsm;uvnf; tqifoifY ½SdaeMuonf/
]] a[m'D ½kyfjrifoHMum;pufBuD;[m wpfaomif;ausmfwefvdkY vlawGu wefzdk;xm;Muw,f? 'DpufBuD;
ysufoGm;rSm ESajrmMuw,f? 'DpufBuD;rSm t½kyfawG ryDjyifrSm? rMunfvifrSm? ta&mifawG raumif;rSm? rvSrSm?
toHryDrSm? rMunfrSm tvGefpdk;&drfMuw,f? uJ ...MunfhMu&atmif }}
a'gufwmrsKd;rGefu tcsufay;vdkuf\/
½kyjf rifoMH um;pufwiG f vSyaom ½SKcif;ay:vm\/ jymvGiaf om aumif;uif? pdr;f vef;aom awmpk? obm0
tavsmuf yGiaYf eMuaom yef;rsm;udk aemufcjH yKvsuf vkvifysKw d pfO;D ESiYf vkrH ysKw
d pfO;D wdu
Yk wGaJ vQmufvmMuonf/
om,maom aemufcH*DwoHvnf; xGufay:vmae\/ BuD;rm;aom opfyifBuD;wpfyif\ yifpnftajcwGif
vkvifysKdESifY vkHrysKdwdkYu xdkifMuonf/
teD;uyf ½dkufjyxm;aomtuGufü vkHrysKd\ a½Ta&mifqHyifESifY rsufvkH;jymrsm;udk awGU&onf/ rsufvkH;jym
av;rsm;u wvJYvJY vufonf/ eDaxG;jynfhazmif;aeaom ESKwfcrf;av;rsm;uvnf; zdwfac:aeoa,mif½Sdonf/
vkvifysKdu vkHrysKd\ ykckH;av;udk vufESpfzufjzifY qkyfudkifvdkuf\/
xkdtcdkufwGif um;jywfouJYodkY ½kyfjrifoHMum;pufay:rS ½SKcif;rsm; aysmufí &yfoGm;aomaMumifY
ausmif;om;rsm;xHrS nnf;oHay:vmonf/
a'gufwmrsKd;rGefu &,fNyD; ajym\/
]] ckawGUcJMY u&wmu ½kyjf rifoMH um;pufBu;D [m yifu, kd f yuwdtwdik ;f tvkyv f yk af evdYk MunfMunfvifvif
vSvSyy awGUMu&wm? a[m[dkrSmMunfh? q&mawG jyaew,f }}
½kyfjrifoHMum;pufESifY AD'D,dkpufwdkYudk av;axmifYykH½Sdaom ud&d,mwpfck Mum;cHvsuf qufxm;onf/
xdkud&d,mwGif ydkufqHpkAl;rS taygufuJYodkY ½SnfoG,fusOf;ajrmif;aom taygufuav;rsm; ½Sdonf/
q&mi,fwpfOD;u xdktaygufav;rsm;wGif;odkY owåKjym;ESifYwlaom tcsyfuav;rsm; xnfhjyae\/
a'gufwmrsKd;rGefu ½Sif;jy\/
]] ½kyfjrifoHMum;pufBuD; tvkyfvkyfaewmuvJ ydkYaqmiful;ajymif;rSKaMumifYyJ? ykHrSef ydkYaqmiful;ajymif;rSK
jzpfae&if ykrH eS f tvkyv f yk w
f ,f? a[m'D taygufav;awGxJ owåKjym;awG xnfv h u
kd w
f tYJ cg ykrH eS f ydaYk qmifu;l ajymif;rSK
ysufoGm;w,f? 'Dtcg ½kyfjrifoHMum;pufBuD; bmjzpfoGm;w,fqdkwm MunfhMu&atmif }}
½kyfjrifoHMum;pufwGif apmapmu ½SKcif;onf tprS jyefay:vm\/
q&mi,fu ud&d,mtwGif;odkY owåKjym;wpfjym; xnfhvdkuf\/
½kyfjrifoHMum;pufrSm ta&mifawG rSdefukef\/
q&mi,fu owåKjym;av;rsm;udk trsK;d rsK;d ajymif;vJxnfjh yae\/ ½kyjf rifoMH um;pufay:rSm ½SKcif;rSmvnf;
trsKd;pkH ajymif;aeawmY\/
rSKeo f mG ;onf/ vif;oGm;onf/ 0g;oGm;onf/ jym;oGm;onf/ &J&eJ o D mG ;onf/ jymjymarSmifomG ;onf/ 0g0gxdef
oGm;onf/ tpuftajymufyif ray:awmYbJ tm;vkH;arSmifoGm;onf/ *DwoHrSmvSnf; wdk;oGm;\/ us,foGm;\/
vkH;oGm;\/ pl;oGm;\/ xpfoGm;\/ &yfoGm;\/
apmapmu awGUcJY&aom vSyonfh½SKcif;ESifY &ifzkd&aom Zmwfvrf;av;udk rawGU&awmY??
a'gufwmrsKd;rGefu tcsufjyvdkufojzifY tm;vkH; &yfoGm;\/
]] uJ ...½kyfjrifoHMum;pufBuD; bmjzpfoGm;ovJ }}
ausmif;om;wpfOD;u ajz\/
]] ½kyfjrifoHMum;pufBuD; aMumifoGm;w,f q&m }}
tm;vkH; &,fMu\/
a'gufwmrsKd;rGefu ½Sif;jyajymqdk\/
]] ½kyfjrifoHMum;pufBuD; MunfMunfvifvif rSefrSefuefuef tvkyfvkyfzdkY okawoeawG trsKd;rsKd;vkyfNyD;rS
tif*sief , D mawGu cufcufccJ J wnfaqmufay;vdu k w
f ,f? ol&Y UJ wnfaqmufrKS ukd bmrS oGm;raESmif, Y uS bf ;l qd&k if
ol[m MunfMunfvifvif xufxufjrufjruf tvkyfvkyfr,f? apmapmuvdk q&mwdkYu oGm;aESmifY,SufvdkufawmY
½kyjf rifoMH um;pufBu;D crsm ckeu ausmif;oGm;awGajymovdk aMumifomG ;&½Smw,f? pdwrf eS w f v YJ l rSeo
f rQ aomif;ausmf
ay;0,fxm;&wJY ½kyfjrifoHMum;pufBuD; azmufjyefysufpD;atmif b,folrS wrifvkyfMurSm r[kwfbl;? vlYcE¨mudk,f
txl;ojzifY vlYOD;aESmuf[m ½kyfjrifoHMum;pufxuf wefzdk;rESKdif;,SOfEdkifatmif BuD;rm;vSygw,f? pGrf;&nfvnf;
rESKid ;f ,SOEf ikd af tmif omvSygw,f? tHzY , G af umif;vSwYJ vlyY ifu, kd f yuwdprG ;f &nfukd rl;,pfaq;0g;eJY rzsuo f ifyY gbl;?
uJ ...vmMu? rl;,pfaq;0g;aMumifY yifudk,f yuwdpGrf;&nfawG ysuf&wJY owå0gav;awGudk MunfhMu&atmif }}
a'gufwmrsKd;rGefu zefuefrsm;½Sd&modkY ausmif;olausmif;om;rsm;udk ac:oGm;\/
a&xnfhxm;aom zef;uefrsm; pDvsuf½Sdonf/ zefuefwpfvkH;pDwGif ig;av;wpfaumifpD ½Sd\/ ig;av;u
wpfvufrcGJcefY ½Sdonf/ ukd,fa&mifu jymonf/ ql;awmifrsm;ESifY tNrD;u eDnKda&mif oef;aeonf/
ig;av;rsm;onf zefuefrsm;twGif;ü vSypGm ul;cwfvSKyf½Sm;aeMuonf/
]] 'Dig;av;awGudk ,dk;',m;wdkufig;vdkY ac:w,f? wdkufMuufvdkaygY? twdkuftcdkufaumif;Muw,f? tck
awGUMu&wmu ig;xD;av;awGyg? wpfaumifcsi;f cGx J m;&wmu ESpaf umiftwl xm;vdrYk &vdyYk ?J wdu k u
f ek f udu
k u
f ek f
MuvdrfYr,f }}
q&mi,fESpfOD;u vufudkifwyfxm;aom ydkufuGefav;rsm;ESifY ig;av;rsm;udk zrf;onf/ xdkYaemuf twef
BuD;aom zefueftwGif;odkY ig;av;rsm;udk vTwfay;vdkufonf/
av,mOftjym;av;rsm; wdu k yf q
JG ifEMJT uouJoY Ykd ig;av;rsm;onf wdu k Mf u\/ oGuMf u\/ vsijf refMuonf/
q&mi,frsm;u ig;av;rsm;udk jyefq,f,lNyD; wpfaumifpD cGJxm;Mu\/
a'gufwmrsKd;rGefu ajymonf/
]] olwdkY yifudk,f obm0eJY pGrf;&nfudk jrifMuNyD r[kwfvm;? uJ ...a[m'DrSm MunfhMuygOD; }}
zefuefwpfckwGif;ü ig;jymjymav;rsm;udkyif awGU&onf/ ql;awmifrsm;ESifY tNrD;u eDnKdnKdyif jzpfonf/
tm;vkH; ig;av; ig;aumif½Sdonf/ olwdkYurl rwdkuf? wkdufrnf a0;í vSKyfyif rvSKyfMu/ taetxm;
wdkYuvnf; xl;qef;onf/
ig;av;rsm;onf tvsm;vdkufrae? a'gifvdkufaeonf/ acgif;utxuf? tNrD;uatmuf? ESmacgif;ayguf
av;rsm;udk a&ay:azmfxm;\/
apmapmu awGUcJY&aom oGufrSK? vsifjrefrSK? vSKyf½Sm;rSKrsKd; rawGU&awmY/
ausmif;olav;wpfOD;u ar;\/
]] q&m ...olwdkY bmjzpfoGm;MuwmvJ }}
]] olwrYkd mS ½Sw
d YJ yifu, kd pf rG ;f &nfawG aysmufaeNyaD v? taetxm;udv k J Munf?h ykrH eS f r[kwaf wmYb;l ? obm0vJ
r[kwfawmYbl; }}
]] [kwfuJY? bmjzpfvkdYvJ }}
]] olwdkYudk t,f(vf)tuf(pf)'DvdkY ac:wJY [,fvlpifEdk*sif rl;,pfaq;0g;wpfrsKd; auR;xm;vdkY }}
]] tdk ...oem;ygw,f }}
]] [kwfw,f oem;zdkY aumif;w,f? rl;,pfaq;0g; okH;pGJwJYvlawG[mvJ okH;pGJaepOfrSm 'Dig;av;awGvdkyJ
jzpfaeMu&½SmwmyJ? yifu, kd pf rG ;f &nfawG aysmufuek w f ,f? ckeu ½kyjf rifoMH um;pufBu;D azmufjyefovdk azmufjyefw,f?
pGJoGm;&ifawmY yk*¾vdu 'ku©? vlrSK'ku©? udk,f'ku©? pdwf'ku©rsKd;pkH awGUBuKH&NyD; aemufqkH;rSm apmapmBuKd vmac:wJY
aojcif;w&m;eJY awGU&wwfw,f }}
a'gufwmrsKd;rGefu ausmif;om;ausmif;olrsm;udk NyKH;vsufMunfh\/
NyD;NyD/ rdrd jyvdk? ajymvdkonfrSm NyD;NyD/
]] q&mjycsifwmuawmY NyD;ygNyD? ed*kH;csKyftaeeJYawmY q&mYtpfudkvdkvJjzpf? q&morm;vJ jzpfwJY pdwfynm
yg&*lBuD; a'gufwmausmfaz&JU owday;pum;udk vufaqmifyg;vdkufyg&ap? a'gufwmausmfazu vli,fawGudk
ajymavY½w dS ,f? rl;,pfaq;0g;rSe&f if b,faq;0g;udrk S oGm;Ny;D rprf;MuygeJw Y ?YJ uJ ...tm;vk;H yJ aus;Zl;wifygw,f}}
ausmif;olausmif;om;rsm;u pifjrifYay:rS qif;oGm;Mu\/
aemufyg;rS vufckyfwD; Mobmay;oHxGufvmaomaMumifY a'gufwmrsKd;rGefu vSnfhMunfhonf/
]] [if ...Munfhprf; 0g0g }}
pifjrifBY u;D rSm ZmwfcBHk u;D vnf;jzpfav&m ZmwfcBHk u;D \ wpfzufwpfcsuüf twGi;f pBurø sm;½So d nf/ awmifbuf
twGif;pBuøü&yfvsuf 0g0gu vufckyfwD;aejcif;jzpfonf/
]] 0g0g b,fwkef;u a&mufvmovJ }}
]] 0g0g a&mufwm MumNyD? armif a[majymaewmudk NidrfNidrfav; &yfem;axmifaewm }}
]] 0g0g wpfa,mufwnf;vm; }}
]] [ifYtif;? jrifYjrifYvJ ygw,f? [dkrSmav }}
wdkifuG,frS jrifYjrifYonf &,farmvsuf xGufvm\/
]] bmvdkY ykef;aewmvJ jrifYjrifY }}
]] aMomf ...'gu Zmwfpif r[kwfvm;? ZmwfpifrSm rif;om;eJY rif;orD;om xGuf&wm? ESpfygoGm;rvm;vdkY
wdkYu acsmif;Munfhaewm }}
]]jrifYjrifYaemf ...}}[k qdkí 0g0gu jrifYjrifYudk xkonf/
]] tvum; ajymwmyg[,f? rsK;d rGeaf & ½kyjf rifoMH um;pufBu;D eJY eif½iS ;f jywm igtBuKu d q f ;Hk yJ? ½Si;f ½Si;f av;eJY
oabmaygufw,f }}
]] tJ'gqdk 0g0gYudk aus;Zl;wif }}
]] bmjyKvdkYvJ }}
]] ig 'Dvjkd yzdYk tBu&H wmMumNy?D 'gayr,fY ½kyjf rifoMH um;puf rwwfEikd v
f ?Ykd Ny;D awmY AD',
D pkd ufvJ vdak o;w,f?
prf;oyf&if;u ysufoGm;Edkifw,f? ckawmif AD'D,dkwdyf wpfacGawmY ypf&rSmyJ? tJ'Dvdk tcuftcJawGaMumifY ig
t&ifu rjyEkdifbl;? tck tJ'gawG tm;vkH; 0g0gu 0,fvSLvdkY }}
]] 0g0g vSLw,f rajymygeJY? 0g0gYypönf;[m armifYypönf;yg }}
jrifYjrifYu 0ifaemuf\/
]] [dk; apmygao;w,f? oDwif;awmif ruRwfao;bl; }}
okH;OD;vkH; &,fMu\/
]] rsKd;rGef odyÜHu@ tpDtpOfawG tm;vkH; aumif;w,f[ }}
]] at; owå? ½ku©? ½ly? "mwk? ocsFmwdkY odyÜHXmeawG tm;vkH; aygif;vkyfMuwm? wpfOD;wpfa,muf
wpfXmewnf; r[kwfbl; }}
0g0gu vufn§Kd;av; axmifjyNyD; qdk\/
]] [if; ...armifYuwdwpfck usefao;w,f }}
]] bmvJ 0g0g }}
]] ½SifaxG;wdkY rif;&JoD[wdkYtaMumif; ½Sif;jyr,f qkdwmav }}
jrifYjrifYuvnf; 0ifaxmufcH\/
]] [kwfw,fa[Y? wdkYvJ odcsifw,f }}
]] tJ'gu 'Dtwdkif; ½Sif;jyvdkY r&bl;? ½SifaxG;wdkY rif;&JoD[wdkYudk udk,fwdkif awGUMurSS }}
]] b,fvdk }}
]] 'Dnae jyygYr,f? jrifYjrifYeJY wifnGefYu 0g0gYtdrf vmcJY }}
]] tdrfrSm jyr,f }}
]] [ifYtif; pdefyef;yifBuD;rSm }}
jrifYjrifYESifY 0g0gwdkYu rsufvkH;av;rsm;jyL;í wpfOD;rsufESm wpfOD; MunfhMu\/
xdkpOf Munfh½SKol ausmif;om;ausmif;olwpfokwf pifjrifYay:odkY wufvmMuonf/
]] uJ ...udk,f tvkyfjyefpvdkufOD;r,f? jrifYjrifYwdkY 0g0gwdkY avQmufMunfhMuav }}
0g0gu qkd\/
]] 'Dnae wu,faemf }}
]] wu,fyg 0g0g }}
jrifYjrifYESifY 0g0gwdkY xGufoGm;Mu\/
a'gufwmrsKd;rGefu pifjrifYtv,fodkY jyefxGufvmcJY\/

Ä Ä Ä

tcef; ( 17 )

naewGif ajrvrf;0g0gav;twdkif; jrifYjrifYESifY 0g0gwdkYu ukef;jrifYudk wufvmMuonf/


]] jrifYjrifY ...'Dvrf;av;rSm emrnf½Sdw,f? armifay;xm;wm }}
]] [kwfvm;? bmwJYvJ }}
]] cspfolvm&mvrf;wJY }}
]] t[J ...b,fqkd;vdkYvJ? ckqdk&ifawmY cspfolwdkY vm&mvrf;aygY? wdkYu ESpfa,mufav }}
]] [kwfw,f? cspfolwdkY vm&mvrf; }}
]] 'gayr,fY armifawmfbk&m;ESpfyg;u bmvdkY a½SUu MuGESifY&wmvJ? MuGwmrS [dkbufu ywfNyD; um;eJY }}
]] 0g0geJY jrifYudk olwdkYu zrf;NyD; um;eJYwif cdk;ajy;MurvdkYvm; rodbl; }}
]] trav; tJ'Dvkdqdk aysmfp&mBuD;ygvm; }}
oli,fcsif;r ESpfOD;wdkYonf pum;wajymajymESifY avQmufvmMu\/
pdefyef;yifBuD;udk vSrf;jrifae&NyD jzpfaomfvnf; a'gufwmrsKd;rGefESifY wifnGefYwdkY\ t&dyfta,mifudk
rawGU&ao;/
pdefyef;yifBuD;teD;a&mufrS wifnGefYudk vSrf;awGU&onf/
av,mOfuGif; ajrmufbufodkY oGm;aom ajrvrf;av;wpfckay:rS aeí wifnGefYu vuf,yfac:ae\/
jrifYjrifYESifY 0g0gwdkYu pdefyef;yifBuD;udk ausmfNyD; wifnGefYxH oGm;Mu\/
0g0gu ar;\/
]] armifaum }}
]] rif;&JoD[udk oGm;ac:w,f }}
]] bmajymw,f }}
wifnGefYu yk0gjzLwpfxnfudk jy\/
]] 0g0gYrsufvkH; pnf;xm;&r,f }}
]] [if ...bmjyKvdkY }}
]] rif;&JoD[udk awGUatmif }}
]] BuHBuHzefzef }}
]] BuHBuHzefzef r[kwfbl;? 0g0gYarmifawmfu vkyfcdkif;wm }}
]] armifu vkyfcdkif;wm }}
]] [kwfw,f }}
wifneG u Yf 0g0gYrsuv f ;Hk rsm;ay: yk0gESit Yf yk í
f pnf;\/ xdaYk emuf 0g0gYukd pdeyf ef;yifBu;D bufoYkd wGaJ c:vmNy;D
wpfae&mwGif &yfcdkif;\/
]] 0g0g ...jrifYeJY udk,f taemufem;u ½Sdr,f? raMumufeJYaemf? apmif;oHMum;&if yk0gudk jzKwfMunfh }}
0g0g\ &ifav;rSm ckefvm\/ odkY&mwGif pdwfu 0ifpm;vm\/
0g0gu Nidrfvsuf&yfaeonf/ rMum .../ om,maom apmif;oH xGufay:vmonf/
0g0gu rsufvkH;rsm;ay: tkyfpnf;xm;aom yk0gjzLudk jzKwfvdkuf\/
yxrwGifrl rsufvkH;rsm;u jymaeonf/ MunfMunfvifvif jrif&aom cPüum; 0g0grSm touf½SLav;
&yfoGm;rd\/
pdefyef;yifBuD;\ awmifbufwGif ukef;onf ESmarmif;yrm ajyajyavQmqif;ae\/
taemufbuf rdk;aumif;uifwGif a½T&nfEk a½T&nf&ifYESifY ESif;qDaoG;ta&mifwdkY vSypGm a&m,Suf
ay:xGufae\/
aumif;uif\ a&mifpyHk ef;csu D kd aemufcjH yKí uke;f apmif;ESmarmif;wGif apmif;udk yduk vf suf olu xdik af eonf/
ol .../ rif;&JoD[ .../
olYykqdk;½Snfu yef;Eka&mif/ tusÐu eHYoma&mif/ olYtom;u 0if;0gonf/ eHYoma&mifyifjzpfaom
acgif;pnf;ü a½TrQifav;wdkY vufae\/ eufarSmifaomaoQmifuvnf; qDa0Yusae\/
apmif;oHomomu xGufay:vmaeonf/ oDqdkoHvnf; vkdufvm\/
]] qifcY sapoGe?f &ufrcsew f nf?h ,k*eftvk;H ? jr&nfz;Hk om;? vSq;Hk wifaY e? xk;H oa&vnf;? awGawGMunfw h ikd ;f ?
jypfrsKd;½dkif;onf? pHcdkif;avSmfopf? a½TES,fepfrQ ...}}
rdrdudk,f rdrd bmvkyfaeonf rod/ pdwfn§KdUcH&olyrm 0g0g olYqDodkY uyfvmonf/ jznf;jznf; uyfonf/
olu apmif;udkcsí NyKH;NyD; 0g0gYudk vufurf;BuKdonf/
0g0gu olY&ifcGifwGif; ajy;0ifNyD; olYudk zuf\/
]] armif ...armif ...? rif;&JoD[ ...? tdk ...rif;&JoD[u armif }}
0g0gonf ½Tif½TifjrL;jrL;av; atmfae\/
]] [kwfygw,f 0g0g? rif;&JoD[u armifyg? 0g0gY armifyg }}
]] [kwfw,f 0g0g rSwfrdNyD? rif;&JoD[u armifeJY wl ...wlw,f }}
wifnGefY\ atmfajymoHu ay:vm\/
]] a[Y ...NidrfNidrfav; cP? tJ [kwfNyD &NyD? 'gu 'kwd, ykHuG }}
wifnGefYu uifr&mudk vG,fvdkufNyD; jrifYjrifYESifYtwl olwdkYqD avQmufvm\/
0g0gu ,ckrS owdjyKrdonf/ apmif;oHu qufvufxGufay:aeonf/ oDqdkoHvnf; ½SdqJ/
]] ...xifrdjzKwfcsnf;? arQmfuwnf;u? tlonf;pknGwf? ouffvkH;jywfonf ...}}
a'gufwmrsKd;rGefu &,fNyD; 0Sufxm;aom &ufaumY'gwpfvkH;udk ,lvsuf 0g0gYudk jyonf/
]] 'Denf;yJ ½Sdw,f? armifrS apmif;rwD;wwfyJ }}
a'gufwmrsKd;rGefu cvkwfydwfNyD; &ufaumY'gudk csxm;vdkuf\/
jrifYjrifYu 0ifajym\/
]] pdwf0ifpm;p&mawmY aumif;w,f? wpfckrS em;rvnfbl; }}
a'gufwmrsKd;rGefu ½Sif;jy\/
]] 0g0g[m [dak q;aMumifY r½Sw d mawGukd jrifcaYJ wGUcJ&Y w,f? 'gayr,fY 'Daq;wpfcw k nf;aMumifY 'Dvkd jrifwm
awGUwm r[kwyf gbl;? bmawGUw,fqw dk m pdw&f UJ tajctaeay:rSmvJ wnfaeygw,f? 0g0gu ud, k ef YJ cGcJ mG cJ&Y w,f?
'DtwGuf pdwfrSm 'PfjzpfcJY&w,f? 'Dvdk cGJcJY&wJYtwGufvJ cGJcJYolawGudk tjypfwifcsifw,f? tjypfwif&rSmuvJ
rdbjzpfaew,f? 0g0gYvdk vdr®mwJY rdef;uav;rsKd;[m rdbudk tjypfrwifcsifbl;? tjypfwifcsifpdwfudk zkH;uG,fNyD;
rodpdwftvTmxJ jr§Kyfvdkufw,f? aMomf ...0g0g jyefpOf;pm;Munfhprf;? jroDwm[m b,foleJYwlovJ }}
0g0gu awGawGav; pOf;pm;ae\/ twefMumrS rsufvkH;av;jyL;NyD; ajym\/
]] [kwfNyD? odNyD? wlw,f }}
]] rjrar r[kwfvm; }}
]] tif; ...armifu b,fvkdvkyf odovJ }}
]] 0g0g[m wpfcgu vTwfueJ pum;rSm;NyD; rjrarudk jroDwmvdkY ac:zl;wmudk;? tJ'grsKd; pum;vGwfNyD;
rodpdwfay:w,fvdkY ac:w,f? uJ ...Adkvf&u©udkvJ jyefpOf;pm;ygOD; }}
0g0gu pOf;pm;onf/
]] rsufvkH;u usOf;w,f? ESmacgif;u jym;w,f? tm ...odNyD? OD;wdwfMunf }}
]] [kww f ,f? Adv
k &f u©[m OD;wdwMf unfyg? rodpw d w
f iG ;f rSm ae&mvTaJ jymif;,lrKS qw kd YJ oabm½Sw d ,f? vuf½dS
rSmvJ OD;wdwfMunfeJY rjrar[m 0g0gYudk apmifYMuyf csKyfcs,fovdk vkyfaew,f? NyD;awmY 0g0gYtodOmPfxJrSm
OD;wdwfMunfeJY rjrar[m raumif;bl;qdkwm aiGUaiGUav; odaew,f? 'DtaMumif;awG aygif;vdkufawmY rlv tjypf
wifcsifrSK[m ae&mvTJajymif;,lrSK oabmeJY OD;wdwfMunfwdkY rjrarwdkYqD a&mufoGm;w,f? wpfcg olwdkY[mvJ
pdwfwnf;jzwf jyKjyifrSKoabmaMumifY Adkvf&u©? jroDwm qdkwJY edrdwfykHawGtjzpf xGufvmw,f }}
jrifYjrifYu 0ifar;\/
]] Zmwfvrf;av;vdkaum bmaMumifY jzpf&ovJ }}
]] rodpdwfu Zmwfvrf;av;tjzpfyJ ay:vmwwfw,f? tdyfrufawGudkMunfh? tdyfruftrsm;[m rodpdwf
aMumifY jzpfay:vmwm? tdyrf ufawGrmS Zmwfvrf;½Sw d mcsn;f yJ? Zmwfvrf;½Sw
d muvJ qE´½v dS ?Ykd tjyifrmS rjynf0h Edik w f YJ
qE´udk rodpdwfu tdyfrufxJrSm edrdwfykH Zmwfvrf;av;eJY jznfhNyD; ajzay;w,f qdkygawmY? 0g0g[m udk,feJY jyefawGU
csifw,f? 'gu qE´? tppftrSefavmurSm rjynfhEdkifawmYwJY qE´? 'DawmY tckvJ udk,fY&JU edrdwfykHtjzpf rif;&JoD[
qdkwm ay:vmw,f }}
jrifYjrifYuyif xyfar;\/
]] Zmwfvrf;uvJ[,f a0;a0;vHvH ewf½SifaemifwdkYacwf jyefoGm;&ovm; }}
]] tJ'gudk em;vnfzdkY vG,fygw,f? jrifYjrifY oli,fcsif; 0g0g aumvdyfrSm bmomom t"du ,lcJYovJ }}
]] jrefrmpmav }}
]] NyD;awmY b,facwfu pmayeJY b,facwfu tjzpftysufawGukd tpGJqkH; tESpfoufqkH;vJvdkY ar;OD; }}
þtar;udkrl 0g0gu &,f&if; tajzay;\/
]] awmifilacwfu pmayawGudk tESpfoufqkH;? ewf½SifaemifwdkY "mwkuvsmwdkY&JU tjzpftysufudk tpGJqkH;}}
]] uJ ...½Sif;NyD r[kwfvm; }}
a'gufwmrsKd;rGefu eef;0wfeef;pm;rsm;udk cRwfvJNyD; vG,fxm;aom om;a&tdwfBuD;wpfvkH;wGif xnfh\/
jrifYjrifYu ajymonf/
]] uJ ...½Sif;NyD? jyefMupdkY? ypönf;awGvJ½SdawmY um;eJYyJ tm;vkH; jyefMur,f }}
wifnGefYu uefYuGuf\/
]] ypön;f awGu rrsm;ygbl; jrif&Y m? armifwYdk o,fomG ;MuwmaygY? olwYkd ae&pfMuygap? wdu
Yk tvdu
k rf odbJ
uyf½SKyfae&if wifnGefYeJY jrifYjrifY b0uae Adkvf&u©eJY jroDwm jzpfukefMuygOD;r,f }}
wifnGefYu olYpum;tqkH;wGif w[m;[m; &,fojzifY tm;vkH; vdkuf&,fMuonf/
wifnGefYu om;a&tdwfudk qGJí jrifYjrifYESifYtwl jyefoGm;Mu\/ &ufaumY'gav;udkrl xm;cJYMuonf/
]] armif ...jrifYjrifYwdkY vifr,m;u odyftvdkufodwmyJaemf }}
]] tvdkufodwmu 0g0geJY armifYudk olwdkY cspfMuvdkY? oli,fcsif;tcspfqdkwm b0rSm wefzdk;BuD;vSygw,f
0g0g }}
0g0gu olYykckH;udk EGJUEGJUrSDonf/ olu 0g0g\ cg;av;udk ,k,pGm ayGUxm;\/
0g0gu taemufbuf rdk;aumif;uifqD nTefjyNyD; qdk\/
]] wdrfawG vSvdkufwmaemf armif? aMomf ...wdrfrnf;BuD;awG wufvmvJ 0g0g raMumufawmYbl;?
rkd;awG½GmrSjzifY&ifvJ 0g0g raMumufawmYbl; }}
]] rdk;[m aMumufp&m r[kwfygbl; 0g0g? rdk;[m at;jrpdkvef;jcif;udk ay;olyg? NyD;awmY ...rdk;qdkwm[m
arwåm&JU oauFwyg }}
]][kwfw,f armif? rdk;qkdwm arwåm&JU oauFw }}
a'gufwmrsKd;rGefu Nidrfí pOf;pm;\/
&ifxJ0,f wnfNidrfat;csrf; oefYpifaom todpdwf ay:vmonf/
olwpfyg;wdkYtwGuf aMumifYMurJYjzpfaom pdwfESvkH;awmfonf r½Sd/ OmPfjzifY rqifrjcif vspfvsL½SKaom
trSKonf r½Sd/
0g0gu Nidrfae&mrS ar;onf/
]] armif bmawG pOf;pm;aewmvJ }}
]] aMomf ...armifu av;eufwJY arwåm? u½kPmoabmawGudk pOf;pm;aewmyg? 0g0gaum bmawG
pOf;pm;aewmvJ }}
0g0gu cpfueJ &,f\/
]] bmvJ 0g0g }}
]] 0g0gu armifYvdk eufeJwmawG pOf;pm;aewm r[kwfbl; }}
]] EdkY bmawG pOf;pm;aewmvJ }}
]] [dk'if;av ...ckeu armif½Sif;jyoGm;wm? Akdvf&u©u OD;wdwfMunf? jroDwmu rjrar? rif;&JoD[u
armif ...}}
]] [kwfw,fav 0g0g? bmjzpfvdkYvJ }}
]] 0g0g pOf;pm;aew,f? ½SifaxG;av;u b,folvJ }}
]] ½SifaxG; ...}}
]] tif;av? olb,folvJ }}
]] 0if;Nidrfh½Tef;av;u a[m'DrSm ...0g0gwJY? armif odyfcspf&wJY 0g0gwJY }}
a'gufwmrsKd;rGefu pdkvef;0if;0gaom 0g0g\ ezl;av;udk vufn§Kd;ESifY axmufjyí ajym\/
0g0gonf rsufESmav;udk olY&ifcGifwGif uyfí MunfMunfEl;El; omom,m,m &,f½Smownf;/

NyD;ygNyD/

¬ ¬ ¬ ¬ ¬

arwåm&nfí
wuúodkvfbkef;Edkif
12 - 12 - 83

SUMMARY

This book is posted by Zarni 86 @ www.myanmarcupid.net ( Community )

Author ... Tetkatho Phone Naing

Some words and phrases were added because of book's wrong prints.

Zarni 86

You might also like