You are on page 1of 7

DRAMATURG RAPORU KMLK ZMLEMELER (OYUNUN KML) 1. 2. 3. 4. 5. 6. Oyunun Ad / Adlar : Hastalk Hastas Yazld Yl Blmlenmesi : 1673 : 1.

Perde VIII sahne, 2. Perde IX sahne, 3. Perde XIV sahne

Baln Tam evirisi : Le MALADE MAGNARE Dilimize evirenler : smail Hamdi DANMEND Ltfi AY Trke Basklar : ada Matbaa Limited irketi, Mays 2000. nklap Kitapevi, 2. Bask, stanbul 1993. 7. Konu : Kendini hasta zanneden hastalk hastas bir adamn kendi karndan dolay kzn bir doktorla evlendirme abas ve karsna olan gveni ve inanc. 8. Kiiler : Argan, Beline, Angelique, Louison, Beralde, Cleante, Msy Diaforus, Thomas Diafoirus, Msy Purgon, Msy Fleurant, Msy Bonnefoi, Toinette 9. Dekor : Moliere, dier oyunlarnda olduu gibi dekora fazla nem vermemitir. Perde aldnda Argan odasndadr ve oyun bitimine kadar odasnda devam etmektedir. 10. Ortalama Sre : 1 sayfa 2-3 dakika olduu iin yaklak 120 dakikadr.

11. Oyunun lk Oynan : 1673de Palais Royalde oynanmtr. ORTAM ZMLEMELER 1. Yazld Dnemin Siyasal Toplumsal Koullar Moliere yaad a bugne dek Franszlarn en mutlu saydklar adr. Bununla beraber bu parlak a o zaman ve ok daha sonlara kadar sanld gibi karanlklardan km deildi. Ancak yine bu yzylda Fransa Gne Kral adn alacak kadar baarl, anlayl ve mutlu bir kral ve kurucu devlet adamlarna kavumu; o zamann en alkan snf olan burjuvalk smrgen aristokratlara inat, byk Fransz Devrimini hazrlayacak ve sonunda baaracak kadar ykselme yollarn bulmu, ksacas Fransa o yzylda Fransa olmu, dilini, dncesini sonraki devrimlerin sadece gelitirecei salam temellere oturtmutur. 1

XVII.yy. daha ok dzenleyici, l ve denge bulucu uzlatrc bir adr. te Moliere byle mutlu bir an adamdr. Gne Kraln nne kabilmek iin Moliere yllar yl karanlklarla savamak zorunda kalmtr. 2. Dnemin Sanatna Egemen Olan Akm : Neoklasik Akm 3. Oyunun Tr : Karakter Komedyasdr. Moliere, Hastalk Hastas, Cimri gibi komedyalarnda hem bir karakter zelliini sivriltmi hem de kahramanlarnn temsil ettii zmreye bu insanlarn yaama biimlerine dolaysyla toplumun ahlki yapsna eletiri getirmitir. 4. Yazarn zgemii : 1622 Moliere, Pariste, rahat, hatta zengince bir evde douyor. Babas sarayn halcba, tutumlu bir tccar, anas yine bir hal tccarnn, okuma yazmas kt, iyi giyinmesini sever kzdr. 1637 Moliere belki drt yldan beri kendi istei ve dedesinin desteklemesiyle koleje (imdiki Louis le Grand lisesine) girmi bulunuyor. Parlak bir rencidir. Be yl Latinceye dayanan bir retim grdkten, iki yl da felsefe okuduktan sonra 1639da Moliere kolejden kyor. 1640da Moliere tiyatro oyuncusu Madeleine Bejartla tanyor. 1643 Moliere baba evinden ayrlp ayr ev tutuyor. Balarnda Madeleine Bejart olan tiyatro oyuncularyla dp kalkyor. nl Tiyatro (llustre Theatre) adyla kurulan kumpanyaya katlyor. Bu kumpanyada Madeleinein kardeleri, Molierein ocukken hocas olmu Pinel de vardr. 1644de nl Tiyatro byk umutlarla alyor. Jean Baptiste Poquelin, ilk defa Moliere adn kullanarak kumpanyann bana gemi durumdadr. Daha ok tragedyalarda rol alyor. 1645de kumpanya yeniden, ama bamszln kaybederek ie balyor. Alacakllar Molierei her gn biraz daha fazla sktryorlar. nl Tiyatro bsbtn iflas ediyor ve klen kumpanyann taraya kmaktan baka aresi kalmyor. Babasnn btn tlerine ramen Moliere yolundan dnmyor. 1647de Moliere hayatn yalnz tiyatroya vermeye balyor. 1648de yeniden dzenlenen nl tiyatro 13 yl srecek olan tara gezilerine kyor. lk durak Nantesdir. 1659da Moliere, tiyatrosuyla Parise yerleiyor. lk baarlar pek parlak olmasa da Moliere eski borlarn demek kaygsna decek duruma geliyor.

Molierein yazd ilk nemli komedya, Gln Kibarlar nl saray oyuncularnn ve birok sarayllarn fkelerine kar tutuyor. Molierei Pariste ilk ciddiye aldran bu oyun oluyor. Ama sonunda Molieree kan kusturacak olan dmanlklar da bu baaryla balyor. 1669da Tartuffeun oynanmasna izin kyor ve halk piyesi byk bir cokunlukla karlyor. Ayn yl Moliere, Monsieur de Pourceaugnac, eskiden yazd bir oyunu, sahneye koyuyor. yi para getiriyor. 1671de Moliere tiyatro hayatnn bandan beri iyi ve kt gnlerde dostu kalm olan Madeleinei kaybediyor. Ana karsyla baryor, Psyche, Scapinin Dolaplar, Escarbagnas Kontesi oynanyor. Kilisenin ve softalarn tiyatroya ve Tartuffe yazarna olan hnc, lmnde aka ortaya kyor. Herkes gibi gmlmesine izin verilmiyor. Kars kraldan zorla ve gizil gmlmek artyla izin koparyor. Sonradan kemikleri bile mezarndan karlp bir kenara atlyor. La Fontainein kemikleriyle Moliereinkiler birbirine karyor. 5. Yazarn Dnya Gr ve Tiyatro Anlay : Moliere anda Parisde tiyatro, edebiyatn ahdamar olmutu. Fransz dncesi sanatla en iyi sahnede kaynayor, zelliklerini en rahata orada belirtiyordu. Bununla beraber ya tragedyada olduu gibi yalnz klasik rneklere, sarayn incelmi kltrne ve iire evrik, yada kaba komedyalarda olduu gibi halk kaynaklarna, ucuz gldrmelere, tuluata, el, kol ve yz oyunlarna, geliigzel szlere evrikti. Moliere sarayla alverii olan zengin bir ailenin ocuuydu, ama sanat dolaysyla Fransann kylsne varncaya kadar her eit halkyla da senlibenli olmutu. Hem Paristen taraya gitmi, hem taradan Parise gelmi, her iki dnyann da szcs olmutu. Hem yksek tahsil grm, ann en ileri, en serbest dnceli aydnlaryla dp kalkm, hem de bilgisiz, yoksul, kaba konumal yurttalarn insanlk tanda varmt. Kral da kr bekisini de gldrm, dndrmt. Hem yazar hem oyuncu, hem iveren hem ii olmas dolaysyla da insanln her haline, her klna girmiti. 6. Oyunun, Yazarn teki Yaptlar indeki Yeri : Moliere, Lullinin entrikalar yznden sarayda kaybettii yerini yeniden bulmak umuduyla Hastalk Hastasn yazyor. Btn zoru tiyatrosunu yaatmaktr. Dostlarn dinlemeyip hasta hasta sahneye kyor. Yine tiyatrosunu ve i arkadalarn para skntsndan kurtaryor.

Dostu Madeleinenin lmnden gn gnne bir yl sonra Moliere sahneye kmazdan nce kendini ok yorgun ve bitkin hissediyor. Yine de oyuna kyor, ama son perdede sendeliyor. Halk farkna varyor. Moliere ii akaya vurup g bela oyunu bitiriyor. Titremeler iinde evine gtrlyor ve ksrkle balayan bir i kanama yznden yarm saat sonra karsn bile gremeden lyor. 7. Oyunun Tiyatro Tarihi indeki Yeri ve Etkileri : Moliere kesin zaferi kazanmak istercesine son kez ve byk apta hekimliine yklenmek iin Hastalk Hastasn ortaya karr. Bu kez bir-iki hekimle yetinmez, tp bilimini drt kiiye temsil ettirir. Bunlar Argann zel hekimi Msy Argon, zel eczacs Msy Fleurant, Argann kzyla evlenmek isteyen gen hekim Diafoirus ile babas Msy Diafoleus karakterleriyle verir. zellikle bu kiilerin balatt yada gelitirdii sahneler Fars eleriyle btnyle yksek komedya dzeyinde kalmay baarr. DRAMATURG ZMLEMELER 1. Tema : 1.a. Ana Tema: kar 1.b. Yan Tema : Ak, para, prestij 1.c. nerme : Kendi karlar ve zaaflarn dnen insanlar, etrafndaki irkinlikleri grmeyerek ikiyzllklere maruz kalr ve bunu, sevenlerinin yardmyla anlasa da zaaflarndan kurtulamaz. 2. Mesaj: Bireysel zaaflar kar ilikilerini doursa da sevgiyle bunlarn stesinden gelinebilir. 3. Oyunun biimi : Kapal biim. Bir sahnenin bitii, dier sahnenin balangcyla neden-sonu ilikisi ierisinde balantl verildii iin kapal biimdir. 4. Kartlklar : ? 5. Mekan : Argann odas. 6. Atmosfer: Argan hastalk hastas olduundan ve bunun getirisinde huysuzluundan, inatlndan kaynaklanan gergin bir hava yaratlsa da komik elerle birleince komik durum ortaya kmtr. Buda seyirciyle ilintili olduundan pozitif bir atmosfer yaratmtr. 4

7. Kiiletirme: 7.a. Tip : Msy Diafoirus, Msy Fleurant, Msy Purgon, o dnemin doktorlar, ok konuup iini yapmayan, alim gibi davranan tipler olarak sivrilterek verilmitir. Beline: Argann ikinci kars. vey ana tiplemesi, genele yayarsak vey anneler, vey kzlarna kar sert ve acmasz, kocasn kullanan tiplerdir. Toinette: Hizmeti kz. Komedyalarda uak ve hizmeti tiplemeleri efendilerine kar dolap eviren tipler olarak verilmitir. 7.b. Karakter : Argan : Hastalk hastas. Karakterdir, aksiyona girdii gibi kmaz. 7.c. Eksen karakter / kar eksen karakter: Argan: Eksen karakterdir. Toinette : Kar eksen karakterdir. 8. Oyun Kiilerinin Yapsal zellikleri: Kii Argan Beline Biyolojik zellikleri Yal Erkek Orta yal bayan Psikolojik zelikleri Hastalk hastas Sinirli, Huysuz Karsna dkn, karc karc Fesat Riyakar Paraya zaaf var Yalaka Babasna dkn yi huylu, Ak Kararl, Akll, Ahlakl Sosyolojik zellikleri Zengin, Asosyal la kullanmak Tavr zellikleri Aksi bir tavr sergiler dalkavuk

Kltr seviyesi Yapmack ve dk tavrlar sergiler Zengin biriyle evli Argann 2.nci kars Zengin bir adamn kz Kltrl Mzik eitimi alyor Kltrl Zengin Kltrl Eitimli Zengin Hizmeti yi eitim almam

Angelique

Gen kz Gzel Yal Erkek

Beralde Cleante Toinette

Kararl, Zeki yi niyetli Ailesine dkn Gen yi huylu Yakkl Ak Erkek Akll, Cesur 23-24 yalarnda Kurnaz kadn yi niyetli Cesur Kararl Laf ebesi Fedakar 5

Babasnn kurallarna kar gelmeyen fakat sevgilisi uruna manastra kapanmay yeliyor. Abisinin yanln ona gstermek iin zekice plan yapyor Sevgilisi uruna her eyi gze alan Doruluu yakalamak uruna her eyi gze alan bir tavr sergiler

8.d. Konumlar ve Ynelileri: Argan: Eksen karakterdir. Ynelii: Karsndan vazgeer, kzn Cleantee vermeye karar verir. Toinette: Hizmeti tipidir. Ynelii: Ev ierisinde Angeliqueye yardm etmek. 8.e. Oyun Kiisinin Amac : Argan kzn bir hekimle evlendirip, bylelikle kendi iine de yaramasn salamak istiyor. 8.f. nndeki Engel: Kznn baka birini sevmesi amacn gerekletirmesini engeller. 9. Aksiyon Geliimi : 9.a. Aksiyon Geliimleri: ? 9.b. D Aksiyon Geliimleri : ) 10. Olay Dizisi veya Olay rgs : Argan, hastalk hastas huysuz bir ihtiyardr. Huysuzluklar ve asabiyetiyle evdeki herkese kar bir egemenlik kurar. lalar, doktorlar ve kars tek ilgilendikleridir. Karsnn irkin dolaplarn bilmez ve btn mirasn ona brakmak iin kars tarafndan kandrlmtr. Kendi kar iin, kzn bir hekimle evlendirmek ister, nk aileye girecek birey daha ok onun iine yaramaldr. Kz ise bakasna ak olduundan babasnn isteini kibarca geri evirir. Babas bu duruma sinirlenir ve manastra kapatmakla tehdit eder. Bu arada kars noter ileriyle uramakta ve Argana seven e roln sergilemektedir. Karsnn gerek yzn bilen kardei Beralde ve Toinette Argan kandrp karsnn maskesini drmek ve Argann hastalk komplekslerini rtmek iin iyi bir plan hazrlarlar. nce ie doktorlardan balarlar. Burada Moliere hekimleri fazlasyla talyor ve onlar sadece iyi Ltince bilip laf kalabal yaparak hastalar etkilemekle sular. Beralde, Argann doktorunu evden kovar ve Toinetteyi de hekim klna sokup Argana dolap evirirler. Nasl olsa hastalk hastas bir adam; sahte doktor da olsa hastalktan ve ilatan bahseden herkese inanacak bir kiidir. Doktorlar Argann etrafndan yok ettikten sonra sra kars Belinededir. Argan karsnn Onu ok sevdiini iddia eder ve Beralde ile Toinette de Argan kandrp l numaras yapmaya ikna ederler. Argan karsndan ve kendisinden ok emindir fakat kars Ona hayatnn okunu yaatmtr.

Dndnn aksine ok farkl, fetbaz bir tavr sergilemitir kars. Karsnn hissiyatlarn rendikten sonra kznnkini de renmesine ikna edilir. Ona da l numaras yapar ve karsndan umduu tepkiyi kzndan grnce bir kez daha ok olur. Bu durumda kzn a ile evlendirmeye, yalnz bir artla, Cleantein Hekimlik Fakltesini okumas art ile kabul eder. Tabii yine oyunun sonunda, kendisinin de hekim olabileceini syleyen Beraldeye inanr ve komplekslerinin verdii saflkla onlarn peinden gider. 11. Dmler: 11.a. lk Asal Dm Noktas : ? 11.b. Son Asal Dm Noktas: ? 11.c. Doruk Nokta: ? 11.. Rastlantlar / Srprizler : ? 12. Motifler 13. Kaynaka: Sevda ENER, Yaamn Krlma Noktasnda Dram Sanat.

You might also like